SQLite format 3@ - ~Z>~~Zi%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)CktableinfoinfoCREATE TABLE "info" ("name" TEXT, "value" TEXT) ?qZ?/chapter_string_psPsalm'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalse languagenl)chapter_stringKapittel0#QdescriptionLutherse Vertaling, 1750/1933/1994 By}fK5~~~~~v~\~C~-~}}}}}}o}T};}"}||||||q|V|<|!|{{{{{}{b{E{({zzzzznzNz.zyyyyyysyVy9y!yB!#ff7c80OpenOpenbaringA#00ff00JudJudas@!#00ff003Jo3 Johannes?!#00ff002Jo2 Johannes>!#00ff001Jo1 Johannes=#00ff002Pe2 Petrus<#00ff001Pe1 Petrus;#00ff00JacJacobus:#ffff00HebHebreën9#ffff00FilFilémon8#ffff00vTitTitus7'#ffff00l2Ti2 Timótheüs6'#ffff00b1Ti1 Timótheüs#51#ffff00X2Th2 Thessalonicensen#41#ffff00N1Th1 Thessalonicensen3##ffff00DKolKolossensen2##ffff00:FilFilippensen1#ffff000EfezeEfeze0#ffff00&GalGalaten/!#ffff002Co2 Corinthe.!#ffff001Co1 Corinthe-#ffff00RomRomeinen,##00ffffHandHandelingen+#ff6600JohJohannes*#ff6600LukLukas)#ff6600MarMarkus(!#ff6600MatMatthéüs'#ffff99MalMaléachi&#ffff99ZacZacharia%#ffff99HagHaggaï$#ffff99ZefZefánja##ffff99HábHábakuk"#ffff99NahNahum!#ffff99MichMicha #ffff99JonaJona#ffff99|ObadObadja#ffff99rAmosAmos#ffff99hJoëlJoël#ffff99^HosHoséa#ff9fb4TDanDaniel#ff9fb4JEzEzechiël'#ff9fb46KlKlaagliederen#ff9fb4,JerJeremia#ff9fb4"JesJesaja#66ff99HoogHooglied#66ff99PredPrediker#66ff99SprSpreuken#66ff99PsPsalmen#66ff99JobJob#ffcc99EstEsther#ffcc99NehNehemia#ffcc99EzrEzra##ffcc992Kr2 Kronieken ##ffcc991Kr1 Kronieken !#ffcc99x2Ko2 Koningen !#ffcc99n1Ko1 Koningen #ffcc99d2Sa2 Samuel #ffcc99Z1Sa1 Samuel#ffcc99PRutRuth#ffcc99FRicRichteren#ffcc99~8~2~,~%~~~~ ~}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}v}o}h}a}Z}S}L}E}>}7}0})}"}}} }|||||||||||||||||||c!=et%g[6.0"y;`g)~ }$|3{Fzcyx6w[vuuts!r1qOpXo_npm lkji+hUgxf/e>d}c@b aM` _ ^U]6\z[@Z&YX7W4VeU!TySLRQZP"OFNMLL K?JqI!HMGuFE&DGCRBiA @%?>]= iS @ q  a@ x Z 8 2 !{ ""'J  Jw~~~[}}}D||||f|B{{{zzzzBz"zyyyy0yxx)wwuw(vvv;uu~u'ttsscrrurqqppqp7ooZnnNmDllkkj]iizhggtff)eKddIcc8bbsaa`__d^^E]\[[*ZYXXWWWXW)VVV-UUUYUTTTcTSSS;SRRfR QQPOOfO$NNMMoM>MLLL)K`KIHGvFFKEEDD7CCC?BB)A@@F??}? >z==%<;:{:998Y77>66 55!443q22y211100/...W-,,`++w**1)))((g(''-&I%%9$## ")!!S N AWMU!&`GP GVCY2{ i P o N7}7J8 i Wanneer nu uwe dagen uit zijn, dat gij heengaat tot uwe vaderen, zo zal Ik uw zaad na u doen opstaan, hetwelk een uwer zonen zal zijn: dien zal Ik zijn koninkrijk bevestigen.= s en in de tijden, toen Ik gebood, dat er richters zouden zijn over mijn volk Israël; en Ik heb al uwe vijanden verootmoedigd. En Ik verkondig u, dat de Heer u een huis bouwen zal.A { en voor mijn volk Israël heb Ik ene plaats besteld, en heb het geplant, dat het aldaar wone en niet meer bewogen worde, en de boze lieden zullen het niet meer krenken, zoals te voren' Gen Ik ben met u geweest waar gij heengegaan zijt, en heb al uwe vijanden voor u uitgeroeid, en heb u een naam gemaakt gelijk den naam der groten op de aarde;; oZo zeg nu aldus tot mijnen knecht David: Dus spreekt de Heer Zebaôth: Ik heb u genomen uit de weide van achter de schapen,' dat gij een vorst zoudt zijn over mijn volk Israël;MWaar Ik ook in geheel Israël ben rondgetrokken, heb Ik wel ooit gesproken tot een der richters van Israël, dien Ik gebood mijn volk te weiden, en gezegd: Waarom bouwt gij Mij geen cederen huis?2]want Ik heb in geen huis gewoond van dien dag af, dat Ik de kinderen Israëls uitvoerde, tot op dezen dag toe, maar Ik ben geweest waar de tent geweest is en de woning.ucGa heen en zeg tot David, mijnen knecht: Dus spreekt de Heer: Gij zult Mij geen huis bouwen tot ene woning;?yEn in dien nacht kwam Gods woord tot Nathan, zeggende:V%En Nathan zeide tot David: Al wat in uw hart is, doe dat, want God is met u.: oEn het geschiedde, toen David in zijn huis woonde, dat hij tot den profeet Nathan zeide: Zie, ik woon in een cederen huis, en de ark des verbonds des Heren is onder de tapijten.pY+Daarna trok al het volk heen, ieder naar zijn huis; en David keerde ook terug om zijn huis te zegenen.*M*En bij hen, Heman en Jeduthun, waren trompetten en cymbalen om te doen weerklinken, en speeltuigen Gods; maar de zonen van Jeduthun maakte hij tot deurwachters.+)en met hen Heman en Jeduthun, en de overige uitgelezenen die met name genoemd waren, om den Heer te danken dat zijne goedheid eeuwiglijk duurt.>u(om aan den Heer dagelijks brandoffers te offeren op het brandofferaltaar, des morgens en des avonds; gelijk geschreven staat in de wet des Heren, die Hij aan Israël geboden heeft;~w'Doch den priesters Zadok en zijne broeders, de priesters, liet hij vóór de woning des Heren op de hoogte te Gibeon,y}k&ook Obed-Edom en hunne broeders, acht en zestig, en Obed-Edom, den zoon van Jeduthun, en Hosa als deurwachters.|+%Alzo liet hij aldaar vóór de ark des verbonds des Heren Asaf en zijne broeders, om te dienen voor de ark altijd, op elken dag ieders dagwerk;~{u$Geloofd zij de Heer, Israëls God, van eeuwigheid tot eeuwigheid, en al het volk zegge: Amen! --en love den Heer. -- z#en zegt: Help ons, God onze Heiland, en verzamel ons, en red ons van de volken; opdat wij uwen heiligen naam danken en U lofzingen.Ly"Dankt den Heer, want Hij is goed, en zijne gunst duurt eeuwiglijk;exC!En laat juichen alle bomen in het woud voor den Heer; want Hij komt om de aarde te richten.Tw! De zee bruise en wat er in is, en het veld zij vrolijk en al wat er op is.ivKDe hemel verblijde zich en de aarde zij vrolijk; en men zegge onder de volken: De Heer regeert.au;De gehele wereld vreze Hem: Hij heeft den aardbodem bereid, dat die niet bewogen wordt.t{Brengt herwaarts eer voor den naam des Heren; brengt geschenken en komt vóór Hem; aanbidt den Heer in heilig sieraad.bs=Brengt herwaarts voor den Heer, gij volken, brengt herwaarts voor den Heer eer en macht.[r/Heerlijkheid en luister is vóór Hem, kracht en vrolijkheid in zijne woonplaats.Xq)Want de goden aller volken zijn afgoden, maar de Heer heeft den hemel gemaakt.Wp'Want de Heer is groot en zeer lofwaardig en heerlijk boven alle andere goden.Yo+Vermeldt onder de volken zijne heerlijkheid, onder alle natiën zijne wonderen.FnZingt den Heer, alle landen, verkondigt dagelijks zijn heil.Im Tast mijne gezalfden niet aan, en doet mijn profeten geen leed.Vl%Hij liet niemand toe hen te verdrukken, en bestrafte koningen om hunnentwil:hkIEn zij trokken van het ene volk tot het andere, en uit het ene koninkrijk tot de andere natie:Bjtoen zij weinig en gering waren, en vreemdelingen daarin.Mizeggende: Ik zal u het land Kanaän geven tot het lot uws erfdeels:ShEn Hij stelde het Jakob tot een recht, en Israël tot een eeuwig verbond,Nghetwelk Hij gemaakt heeft met Abraham, en aan zijnen eed met Isaäk;nfUGedenkt eeuwiglijk aan zijn verbond, aan het woord, dat Hij beloofd heeft tot in duizend geslachten,GeHij is de Heer, onze God; Hij oordeelt over de gehele wereld.[d/ gij zaad van Israël, zijnen knecht, gij kinderen van Jakob, zijnen uitverkorene.ocW Gedenkt aan zijne wonderen, die Hij gedaan heeft, aan zijne wonderen en aan de gerichten zijns monds,Qb Vraagt naar den Heer en naar zijne macht; zoekt zijn aangezicht altijd.]a3 Roemt zijnen heiligen naam: het hart dergenen, die den Heer zoeken, verblijde zich.?`y Zingt, speelt en dicht voor Hem van al zijne wonderen.V_%Dankt den Heer, predikt zijnen naam, maakt zijn doen bekend onder de volken.n^UTe dier tijd liet David het eerst [met dit lied] den Heer danken door Asaf en zijne broeders:e]Cen Benaja en Jahaziël, de priesters, met trompetten, altijd voor de ark des verbonds Gods.8\iAsaf den eerste, Zecharja den tweede; voorts Jeïël, Semiramoth, Jehiël, Mattithja, Eliab, Benaja en Obed-Edom, Jeïël met fluiten en harpen, en Asaf met heldere cymbalen;[/En hij stelde sommige Levieten tot dienaars voor de ark des Heren, om den Heer, den God van Israël, te prijzen, te danken en te loven; namelijk:Z}En hij deelde uit aan een ieder in Israël, zo mannen als vrouwen, een broodkoek, een stuk vlees en een halve maat wijn.oYWEn toen David de brandoffers en dankoffers volbracht had, zegende hij het volk in den naam des Heren.(X KToen zij nu de ark Gods hadden ingebracht, stelden zij haar in de tent, die David voor haar had opgeslagen; en zij offerden brandoffers en dankoffers voor God.BW}Toen nu de ark des verbonds des Heren in de stad Davids kwam, zag Michal, Sauls dochter, uit het venster; en toen zij koning David zag dansen en spelen, verachtte zij hem in haar hart.V!Alzo bracht geheel Israël de ark des verbonds des Heren op, met juichen, bazuinen, trompetten en heldere cymbalen, met fluiten en harpen.9UkEn David had een linnen rok aan, alsook al de Levieten, die de ark droegen, en de zangers, en Kenanja de opperzangmeester met de zangers; ook had David een linnen lijfrok aan.}TsEn toen God de Levieten hielp, die de ark des verbonds des Heren droegen, offerde men zeven varren en zeven rammen.)SKAlzo gingen David en de oudsten van Israël en de oversten over duizend heen, om met vreugde uit het huis van Obed-Edom de ark des verbonds des Heren te halen.DREn Sebanja, Josafat, Nethaneël, Amasai, Zecharja, Benaja en Eliëzer, de priesters, bliezen met trompetten vóór de ark Gods; en Obed-Edom en Jehía waren wachters aan de deur der ark.BQEn Berechja en Elkana waren wachters aan de deur der ark.P}En Kenanja, de overste der Levieten, was opperzangmeester, om hen te onderwijzen in het zingen; want hij was verstandig.|Oqen Mattithja, Elifelé, Mikneja, Obed-Edom, Jeïël en Azazja, met harpen van acht snaren om het gezang te leiden.oNWen Zecharja, Aziël, Semiramoth, Jehiël, Unni, Eliab, Maäseja, en Benaja, met fluiten bij den zang;aM;En Heman, Asaf en Ethan waren zangers met koperen cymbalen, om die te doen weerklinken;]L3en met hen hunne broeders van het andere koor, namelijk: Zecharja, den zoon van Jaäziël, Semiramoth, Jehiël, Unni, Eliab, Benaja, Maäseja, Mittithja, Elifelé, Mikneja, Obed-Edom en Jeïël, de deurwachters.;KoZo stelden de Levieten Heman, den zoon van Joël, aan, en uit zijne broeders Asaf, den zoon van Berechja; en uit de zonen van Merari, hunne broeders, Ethan, den zoon van Kusaja;EJEn David sprak tot de oversten der Levieten, dat zij hunne broeders tot zangers zouden stellen, met speeltuigen, fluiten, harpen en heldere cymbalen, om overluid te zingen met blijdschap.#I?En de kinderen van Levi droegen de ark van God, den Heer, op hunne schouders, met de handbomen daaraan, zoals Mozes geboden had naar het woord des Heren.vHeAlzo heiligden de priesters en de Levieten zich, om de ark van den Heer, den God van Israël, op te brengen.G Want te voren, toen gijlieden er niet waart, maakte de Heer onze God ene scheur onder ons, omdat wij Hem niet zochten zoals het behoorde.`F9 en hij sprak tot hen: Gijlieden zijt de hoofden der familiën onder de Levieten; zo heiligt u en uwe broeders, om de ark van den Heer, den God van Israël, op te brengen naar de plaats, die ik voor haar bereid heb.E} En David riep de priesters Zadok en Abjathar, en de Levieten, namelijk: Uriël, Asaja, Joël, Semaja, Eliël, Amminadab;^D5 uit Uzziëls kinderen: Amminadab den overste, met zijne broeders, honderd en twaalf.PC uit Hebrons kinderen: Eliël den overste, met zijne broeders, tachtig;VB%uit Elizafans kinderen: Semaja den overste, met zijne broeders, tweehonderd;YA+uit Gersoms kinderen: Joël den overste, met zijne broeders, honderd en dertig:d@Auit de kinderen van Merari: Asaja den overste, met zijne broeders, tweehonderd en twintig;a?;uit de kinderen van Kohath: Uriël den overste, met zijne broeders, honderd en twintig;G>En David bracht de kinderen van Aäron en de Levieten bijeen;=%Daarom vergaderde David geheel Israël te Jeruzalem, opdat zij de ark des Heren zouden opbrengen naar de plaats, die hij daartoe bereid had.(<IVoorts sprak David: Niemand zal de ark Gods dragen dan de Levieten; want hen heeft de Heer verkoren om de ark des Heren te dragen en Hem te dienen eeuwiglijk.~; wEn David bouwde zich huizen in zijne stad; en hij bereidde voor de ark Gods ene plaats, en maakte ene tent over haar.e:CEn Davids naam ging uit in alle landen, en de Heer liet zijne vrees komen over alle volken.x9iEn David deed, zoals God hem geboden had, en zij sloegen het heir der Filistijnen van Gibeon af tot Gezer toe.:8men als gij zult horen, dat een geruis door de toppen der moerbeziënbomen gaat, zo kom uit tot den strijd, want God is uitgetrokken voor u om het heir der Filistijnen te slaan.:7mEn David vraagde God nog eens; en God sprak tot hem: Gij zult niet recht op hen aantrekken, maar omsingel hen van achteren, om hen aan te treffen tegenover de moerbeziënbomen;L6 En de Filistijnen trokken weder op, en legerden zich in de vallei.R5 En zij lieten hunne goden aldaar, en David liet die met vuur verbranden.]43 En toen zij optrokken naar Baäl-Perazim, versloeg David hen aldaar; en David sprak: God heeft mijne vijanden door mijne hand gescheurd, gelijk het water zich scheurt. Daarom noemde men die plaats Baäl-Perazim.83i En David vraagde God, zeggende: Zal ik optrekken tegen de Filistijnen, en wilt Gij hen in mijne hand geven? En de Heer sprak tot hem: Trek op, Ik heb hen in uwe hand gegeven.I2  En de Filistijnen kwamen en legerden zich in de vallei Refaïm.71gToen nu de Filistijnen hoorden, dat David gezalfd was tot koning over geheel Israël, trokken zij allen op om David te zoeken. Toen David dat hoorde, trok hij uit tegen hen.)0MElisama, Beëljada en Elifélet./5Nogah, Nefeg, Jafia,#.AJibhar, Elisúa, Elpélet,e-CEn die hem te Jeruzalem geboren werden, zijn aldus genaamd: Sammúa, Sobab, Nathan, Salomo,],3En David nam te Jeruzalem nog meer vrouwen, en verwekte nog meer zonen en dochters.+!En David merkte, dat de Heer hem als koning over Israël bevestigd had, want zijn koninkrijk werd verhoogd terwille van zijn volk Israël.* En Hiram, de koning van Tyrus, zond gezanten tot David, en cederhout, werklieden in steen en timmerlieden, om hem een huis te bouwen.) Alzo bleef de ark Gods bij Obed-Edom in zijn huis drie maanden; en de Heer zegende het huis van Obed-Edom en al wat hij had.( Daarom liet hij de ark Gods niet tot zich brengen in de stad Davids, maar deed haar afwijken naar het huis van Obed-Edom, den Gethiet.b'= En David vreesde voor God op dien dag, zeggende: Hoe zal ik de ark Gods tot mij brengen?&{ Toen werd David bedroefd, omdat de Heer Uzza zo weggescheurd had; en hij noemde die plaats Perez-Uzza tot op dezen dag.%- Toen ontstak de toorn des Heren over Uzza, en Hij sloeg hem, omdat hij zijne hand had uitgestrekt naar de ark, zodat hij aldaar stierf voor God.$ Toen zij nu kwamen aan den dorsvloer van Kidron, strekte Uzza zijne hand uit om de ark te houden, want de runderen traden terzijde uit.#3 En David en geheel Israël speelden voor God uit al hunne macht, met liederen, met harpen, met fluiten, met trommels, met cymbalen en met bazuinen.w"g En zij voerden de ark Gods op een nieuwen wagen uit Abinadabs huis; en Uzza en zijn broeder dreven den wagen.A!{ En David trok op met geheel Israël naar Baäla, naar Kirjath-Jearim in Juda, om van daar op te voeren de ark van God, den Heer, die op de cherubs zit, waar de naam aangeroepen wordt.  Alzo vergaderde David geheel Israël, van de Egyptische Sihor af, totdat men komt te Hamath, om de ark Gods te halen van Kirjath-Jearim._7 Toen zeide de gehele gemeente, dat men alzo doen zou, want dit behaagde aan het volk.b= en laat ons de ark onzes Gods tot ons halen, want in Sauls tijden zochten wij haar niet.4a en hij sprak tot de gehele gemeente van Israël: Behaagt het ulieden, en is het van den Heer, onzen God, zo laat ons overal uitzenden tot onze overige broeders in alle landen van Israël, en met hen tot de priesters en Levieten in de steden, met hare voorsteden, opdat zij tot ons vergaderd worden;b ? En David hield raad met de hoofdlieden over duizend en over honderd en met al de vorsten;  (Ook die de naasten rondom hen waren, tot aan Isaschar, Zebulon en Naftali toe, brachten op ezels, kamelen, muilezels en runderen, brood om te eten, alsook meel, vijgen, rozijnen, wijn, olie, runderen en schapen, in menigte; want er was vreugde in Israël.ve 'En zij waren aldaar bij David drie dagen, en aten en dronken; want hunne broeders hadden voor hen toebereid.X) &Al deze krijgslieden, tot de slagorde geschikt, kwamen van ganser harte naar Hebron, om David koning te maken over geheel Israël; ook was al het overige Israël slechts één hart om David koning te maken."= %En van gene zijde van den Jordaan, van de Rubenieten, Gadieten en den halven stam Manasse, met allerlei wapenen tot den strijd, honderd twintig duizend.Z- $Uit Aser, die in het heir uittrokken, tot den strijd toegerust, veertig duizend.S #Uit Dan, tot den strijd toegerust, acht en twintig duizend en zeshonderd.pY "Uit Naftali duizend hoofdlieden; en met hen, die schilden en spiesen voerden, zeven en dertig duizend..U !Uit Zebulon, die in het heir tot den strijd uittrokken, met allerlei wapenen tot den strijd toegerust, vijftig duizend, om zich eendrachtig in slagorde te schikken.0Y Uit de kinderen Issaschars, die verstandig waren om te weten wat Israël op elken tijd te doen stond, tweehonderd hoofdlieden; en al hunne broeders volgden hun woord.zm Uit den halven stam Manasse achttien duizend, die met name genoemd werden, om te komen en David koning te maken.{ Uit de kinderen Efraïms twintig duizend en acht honderd, dappere helden en beroemde mannen in het huis hunner vaderen.  Uit de kinderen Benjamins, Sauls broeders, drie duizend; want tot op dien tijd hielden velen van hen het nog met het huis van Saul.`9 Zadok, de jongeling, een dapper held, met zijns vaders huis, twee en twintig oversten.S En Jojada, de vorst over die van Aäron, met drieduizend en zevenhonderd.< s Uit de kinderen van Levi vierduizend en zeshonderd.^ 5 Uit de kinderen van Simeon, dappere helden tot den strijd, zeven duizend en honderd.  Uit de kinderen van Juda, die schilden en spiesen droegen, waren er zes duizend en achthonderd, toegerust tot den strijd.1 [ En dit is het getal der hoofden tot den strijd toegerust, die tot David te Hebron kwamen, om het koningschap van Saul tot hem over te brengen naar het woord des Heren.t a Alzo kwamen er alle dagen tot David om hem te helpen, totdat er een groot heir opstond, als een heir Gods.yk En zij hielpen David tegen de benden, want zij waren allen dappere helden, en werden hoofdlieden over het heir.+O Toen hij nu naar Ziklag trok, liepen tot hem over uit Manasse: Adnah, Jozabad, Jediaël, Michaël, Jozabad, Elihu en Zillethaï, hoofden over duizend in Manasse.#? Ook uit Manasse kwamen er over tot David, toen hij met de Filistijnen tegen Saul tot den strijd kwam, schoon hij hen niet hielp; want de vorsten der Filistijnen lieten hem met overleg van zich, zeggende: Indien hij tot zijnen heer Saul overliep, zo mocht het ons onzen hals kosten.5c En de Geest kwam over Amasaï, den hoofdman over de dertig, [en hij zeide]: Wij zijn de uwen, o David, en met u houden wij het, o zoon van Isaï. Vrede, vrede zij met u, en vrede zij met uwe helpers; want uw God helpt u. Toen nam David hen aan, en stelde hen tot hoofden over de krijgslieden.&E En David ging tot hen uit, en antwoordde en sprak tot hen: Indien gij in vrede tot mij komt om mij te helpen, zo zal mijn hart met u zijn; maar is het, dat gij met list komt en om tegen mij te zijn, daar er toch geen misdaad aan mij is, zo zie het de God onzer vaderen en straffe het.]3 Ook kwamen er van de kinderen van Benjamin en Juda tot de veilige plaats van David.E Die zijn het, die over den Jordaan gingen in de eerste maand, toen hij vol was aan beide zijne oevers, zodat zij verdreven alle bewoners der valleien tegen het Oosten en tegen het Westen.~u Dezen waren uit de kinderen van Gad, hoofden des heirs: de geringsten over honderd, en de voornaamsten over duizend.1] de tiende Jeremia, de elfde Machbannaï.0[ de achtste Johanan, de negende Elzabad,,~S de zesde Attaï, de zevende Eliël,/}Y de vierde Mismanna, de vijfde Jeremia,:|o De eerste Ezer, de tweede Obadja, de derde Eliab,t{a En van de Gadieten scheidden zich af tot David naar de veilige plaats in de woestijn, sterke helden en krijgslieden, die schild en spies voerden; en hun aangezicht was als dat der leeuwen; en zij waren snel als de reeën op de bergen.8zk Joëla en Zebadja, zonen van Jeroham uit Gedor.Fy Elkana, Jissía, Azareël, Joëzer, Jasobam, de Korachieten;@x{ Eluzai, Jerimoth, Bealja, Semarja, Sefatja de Harufiet;wy Jismaja de Gibeoniet, een held van de dertig, en boven de dertig; Jeremia, Jahaziël. Johanan, Jozabad de Gederathiet;v1 De voornaamsten: Ahiëzer en Joas, zonen van Semaä den Gibeathiet; voorts Jeziël en Pelet, zonen van Azmáveth; Beracha, en Jehu de Anathothiet;u geoefende schutters met de rechter [hand] en linkerhand, voor stenen, pijlen en boog, uit de broeders van Saul, uit Benjamin.>t w Dezen zijn het, die tot David kwamen te Ziklag, toen hij zich nog afgezonderd moest houden voor Saul, den zoon van Kis; en zij waren ook onder de helden, die tot den strijd hielpen,1s] /Eliël, Obed, en Jaäsiël van Mezobaja.Wr' .Eliël de Mahaviet; Jeribai en Josavja, zonen van Elnaäm; Jithma de Moabiet;Eq -Jèdiaël, de zoon van Simri, Joha zijn broeder, de Tizeit;Qp ,Uzzía de Asterathiet; Sama en Jeïël, zonen van Hotham den Aroëriet;9om +Hanan, de zoon van Maächa; Josafat de Mithniet;cn? *Adina de zoon van Siza, de Rubeniet, het hoofd der Rubenieten, en dertig waren onder hen;5me )Uría de Hethiet; Zabad, de zoon van Ahlaï;,lS (Ira de Jethriet; Gareb de Jethriet;\k1 'Zelek de Ammoniet; Nahrai de Berothiet, wapendrager van Joab, den zoon van Zeruja;9jm &Joël, Nathans broeder; Mibhar de zoon van Geri;:io %Hezro de Karmeliet; Naäraï, de zoon van Ezbaï;2h_ $Hefer de Mecherathiet; Ahía de Peloniet;Ig #Ahiam, de zoon van Sachar, de Harariet; Elifal, de zoon van Ur;Wf' "de kinderen van Hasem den Gizoniet; Jonathan, de zoon van Sagé, de Harariet;8ek !Azmaveth de Baharumiet; Eljahba de Saälboniet;?dy Huraï uit de valleien van Gaäs; Abiël de Arbathiet;]c3 Ithaï, de zoon van Ribai, van Gibea der kinderen Benjamins; Benaja de Pirathoniet;Mb Maharaï de Netofathiet; Heled, de zoon van Baëna, de Netofathiet;La Abiëzer de Anathothiet; Sibbechai de Husathiet; Ilaï de Ahohiet;-`U Izra de zoon van Ikkes, de Tekoïet;0_[ Sammoth de Haroriet; Helez de Peloniet,h^I De helden des heirs zijn dezen: Asaël, Joabs broeder, Elhanan de zoon van Dodo van Bethlehem;] en was meer vermaard dan de dertig; maar hij behoorde niet tot die [eerste] drie. En David benoemde hem in zijnen geheimen raad.X\) Dit deed Benaja, de zoon van Jojada; en hij was beroemd onder die drie helden,a[; Ook versloeg hij een Egyptischen man, die was vijf el lang, en had ene spies in de hand als een weversboom, en hij ging tot hem af met een stok, en rukte hem de spies uit de hand, en doodde hem met zijn eigen spies.VZ% Benaja, de zoon van Jojada, de zoon van een dapper man, van grote daden, uit Kabzeël: deze versloeg twee helden van Moab en hij ging af en versloeg een leeuw in het midden van een kuil in den sneeuwtijd.Y En van die drie der tweede orde was hij de beroemdste, en werd hun overste maar tot aan de [eerste] drie kwam hij niet.X3 En Abisaï, Joabs broeder, was de voornaamste van een drietal en hij hief zijne spies op en versloeg driehonderd en hij was beroemd onder die drie.W en sprak: Dit late mijn God verre van mij zijn, dat ik dit zou doen, en drinken het bloed dezer mannen, die hun leven hebben gewaagd, want zij hebben het met gevaar huns levens hier gebracht. En hij wilde het niet drinken. Dit deden die drie helden.uVc Toen braken die drie door tot in het leger der Filistijnen, en schepten van het water uit den put te Bethlehem onder de poort, en droegen het, en brachten het tot David. Doch hij wilde het niet drinken, maar goot het uit voor den Heer,{Uo En David kreeg lust en sprak: Wie wil mij te drinken geven van het water uit den put te Bethlehem onder de poort?nTU En David was op dien tijd op een veilige plaats, en de schildwacht der Filistijnen was te Bethlehem.,SQ En drie andere uit de dertig voornaamsten trokken af naar de steenrots tot David in de spelonk van Adullam; en het leger der Filistijnen lag in de vallei Refaïm.R en zij traden in het midden des akkers en verlosten dien, en sloegen de Filistijnen, en de Heer gaf ene grote overwinning.6Qe Hij was met David te Pas-Dammin, toen de Filistijnen zich aldaar vergaderd hadden tot den strijd, en er was een stuk akker vol gerst, en het volk vlood voor de Filistijnen;ZP- Na hem was Eleazar, de zoon van Dodo, de Ahohiet; deze was onder de drie helden.1O[ En dit is het getal van Davids helden: Jasobeam, de zoon van Hachmoni, de voornaamste van de dertig, hij hief zijne spies op en versloeg driehonderd in één veldslag.[den burg] het eerst; en hij werd een hoofdman.I En de burgers van Jebus spraken tot David: Gij zult hier niet inkomen. Doch David nam den burg Sion in: dit is de stad Davids.uHc En David trok heen met geheel Israël naar Jeruzalem, dat is Jebus; want de Jebusieten woonden in het land.[G/ Alzo kwamen al de oudsten van Israël tot den koning te Hebron, en David maakte een verbond met hen te Hebron voor den Heer, en zij zalfden David tot koning over Israël, naar het woord des Heren door Samuël.NF ook reeds lang te voren, toen Saul koning was, leiddet gij Israël uit en in; ook heeft de Heer, uw God, tot u gezegd: Gij zult mijn volk Israël weiden, en zult vorst zijn over mijn volk Israël.xE k En geheel Israël vergaderde zich tot David te Hebron, zeggende: Zie, wij zijn van uw gebeente en van uw vlees;zDm en omdat hij den Heer niet gevraagd had, doodde die hem, en keerde het koninkrijk tot David, den zoon van Isaï.6Ce Alzo stierf Saul in zijne misdaad, die hij tegen den Heer gedaan had, tegen het gebod des Heren, hetwelk hij niet gehouden had, en ook dat hij ene waarzegster had gevraagd;NB maakten al de strijdbare mannen zich op, en namen de lichamen van Saul en zijne zonen, en brachten ze naar Jabes, en begroeven hunne beenderen onder den eikenboom te Jabes, en vastten zeven dagen.lAQ Toen nu allen, die in Jabes in Gilead waren, hoorden al wat de Filistijnen aan Saul gedaan hadden,s@_ en zij legden zijne wapenen in het huis huns gods, en zijnen schedel hechtten zij aan het huis van Dagon.9?k En zij plunderden hem uit, en namen zijn hoofd en zijne wapenen op, en zonden die in het land der Filistijnen rondom, en lieten het verkondigen voor hunne afgoden en het volk;>% En des anderen daags kwamen de Filistijnen om de verslagenen te beroven, en zij vonden Saul en zijne zonen liggende op het gebergte Gilbóa.X=) Toen nu de mannen van Israël, die in de vallei waren, zagen, dat zij gevloden waren, en dat Saul en zijne zonen dood waren, verlieten zij hunne steden en vloden; en de Filistijnen kwamen en woonden daarin.S< Alzo stierf Saul en zijne drie zonen; en zijn gehele huis kwam tevens om.`;9 Toen nu zijn wapendrager zag, dat Saul dood was, viel hij ook in het zwaard en stierf.: Toen sprak Saul tot zijnen wapendrager: Trek uw zwaard uit en doorsteek mij daarmede, opdat deze onbesnedenen niet komen en hunnen moedwil met mij drijven. Doch zijn wapendrager wilde niet, want hij vreesde zeer. Toen nam Saul zijn zwaard en viel er in.x9i En de strijd werd hard tegen Saul, en de boogschutters troffen hem, en hij werd zeer gewond door de schutters.8 En de Filistijnen hielden dicht achter Saul en zijne zonen aan, en zij versloegen Jonathan, Abinadab en Malkisúa, de zonen van Saul.7  En de Filistijnen streden tegen Israël; en die van Israël vloden voor de Filistijnen, en zij vielen verslagen op het gebergte Gibóa.H6  6de vorst Magdiël, de vorst Iram: dit zijn de vorsten van Edom.85 m5de vorst Kenaz, de vorst Teman, de vorst Mibzar,94 o4de vorst Aholibama, de vorst Ela, de vorst Pinon,h3 K3En toen Hadad stierf, werden vorsten van Edom: de vorst Timma, de vorst Alja, de vorst Jetheth,-2 U2Toen Baälhanan stierf, werd Hadad koning in zijne plaats; en zijne stad heette Paï; en zijne huisvrouw was Mehetabeël, Matreds dochter, die Mezahabs dochter was.Q1 1Toen Saul stierf, werd Baälhanan, Achbors zoon, koning in zijne plaats.Z0 /0Toen Samla stierf, werd Saul, van Rehoboth aan de rivier, koning in zijne plaats.J/ /Toen Hadad stierf, werd Samla van Masreka koning in zijne plaats.. 9.Toen Husam stierf, werd Hadad, Bedads zoon, die de Midianieten versloeg in het veld der Moabieten, koning in zijne plaats; en zijne stad heette Avith._- 9-En toen Jobab stierf, werd Husam, uit het land der Temanieten, koning in zijne plaats.Y, -,En toen Bela stierf, werd Jobab, Zerahs zoon, van Bozra, koning in zijne plaats.++ Q+En dit zijn de koningen, die in het land Edom geregeerd hebben, eer er een koning regeerde over de kinderen Israëls: Bela, Beors zoon; en zijne stad was Dinhaba.X* +*De zonen van Ezer zijn: Bilhan, Zaävan en Akan. Disans zonen zijn: Uz en Aran.U) %)De zonen van Ana: Dison; en Disons zonen zijn: Hamran, Esban, Jithran, Kerang( I(De zonen van Sobal zijn: Aljan, Manahath; Ebal, Sefi en Onam. Zibeons zonen zijn: Ajja en Ana.R' 'De zonen van Lotan zijn: Hori en Homam; en de zuster van Lotan was Timna.R& &De zonen van Seïr zijn: Lotan, Sobal, Zibeon, Ana, Dison, Ezer en Disan.A% %De zonen van Rehuël zijn: Nahath, Zerah, Samma en Mizza.T$ #$De zonen van Elifaz zijn: Teman, Omar, Zefi, Gaëtam, Kenaz, Timna, Amalek.K# #De zonen van Esau zijn: Elifaz, Rehuël, Jehus, Jaëlam en Korach.L" "En Abraham verwekte Izaäk. En Izaäks zonen zijn: Esau en Israël.d! C!En Midians zonen zijn: Efa, Efer, Henoch, Abida, Eldaä. Dezen allen zijn zonen van Ketura.  1 Voorts de zonen van Ketura, Abrahams bijvrouw: zij baarde hem Zimran, Joksan, Medan, Midian, Jisbak, Suah. En Joksans zonen zijn: Scheba en Dedan.= wJetur, Nafis en Kedma; dit zijn de zonen van Ismaël.( MMisma, Duma, Massa, Hadad, Tema,a =Dit is hun geslacht: Ismaëls, eerste zoon was Nebajotli; voorts Kedar, Adbeël, Mibsam,2 aEn Abrahams zonen zijn: Izaäk en Ismaël. 9Abram, dat is Abraham. 5Serug, Nahor, Terah, 3Heber, Peleg, Rehu' 9Sem, Arpachsad, Selah,C Ofir, Havila en Jobab: dezen allen waren zonen van Joktan. ;Ebal, Abimaël, Scheba, 7Hadoram, Uzal, Dikla,? {En Joktan verwekte Almodad, Selef, Hazarmáveth, Jerah, /En aan Heber werden twee zonen geboren: de een was genaamd Peleg, omdat in zijnen tijd het land verdeeld werd; en zijns broeders naam was Joktan.7 kArpachsad verwekte Selah; Selah verwekte Heber.b ?De zonen van Sem zijn deze: Elam, Assur, Arpachsad, Lud, Aram, Uz, Hul, Gether en Mesech." AArvadi, Zemari en Hamathi. /Hevi, Arki, Sini, ;Jebusi, Amori, Girgasi,@  } En Kanaän verwekte Sidon, zijnen eersten zoon, en Heth,^  7 Pathrusieten, Kasluhieten, van welke voortgekomen zijn de Filistijnen en Kaftorieten.K   Mizraïm verwekte de Ludieten, Anamieten, Lehabieten, Naftuhieten,O   En Kus verwekte Nimrod: die begon een geweldenaar te zijn op de aarde.w  i En de zonen van Kus zijn: Seba, Havila, Sabta, Raema en Sabtecha. En de zonen van Raema zijn: Scheba en Dedan.9 oChams zonen zijn: Kus, Mizraïm, Pût en Kanaän.G  Javans zonen zijn: Elisa, Tarsisa, de Kittieten en Dodanieten.9 oEn Gomers zonen zijn: Askenaz, Rifath en Togarma.[ 1De zonen van Jafeth zijn deze: Gomer, Magog, Madai, Javan, Tubal, Mesech en Tiras.# CNoach, Sem, Cham en Jafeth.$ EHenoch, Methusálah, Lamech," AKenan, Mahalaleël, Jered, /Adam, Seth, Enos,  ~~~)}||H{{Bz,yy"xLwwRvv*uu1tss:rr%qpoonnn*mm$lkjj ih'g>ff.e}ddJccPba``_G^^]]y]D\\{\O[[[X[$ZZZ^YYY XXWWVV_UUU*TT~T&SSCRRxRQQQnQ6PPPOO|O+NNuN-MMLL\KK-JeIrHGGFMEE0DD_CBB,AS@@@ ??<>=<[Simeï] deze zes, onder hunnen vader Jeduthun, met harpen, die profeteerden om den Heer te danken en te loven.rVan de zonen van Asaf waren: Zakkur, Jozef, Nethanja, Asaréla, zonen van Asaf, onder Asaf, die voor den koning profeteerde.qq ]En David, benevens de hoofdlieden des heirs, verdeelden het dienstwerk onder de zonen van Asaf, van Heman en Jeduthun, de profeten, met harpen, fluiten en cymbalen; en zij werden geteld, die bekwaam waren tot dat werk naar hun ambt. p En ook zij wierpen het lot, evenals hunne broeders, de zonen van Aäron, in het bijzijn van koning David, en van Zadok en Ahimélech, de familiehoofden onder de priesters en Levieten: voor den jongsten broeder zowel als voor de voornaamsten in de familie.poYDe zonen van Musi waren: Mahli, Eder en Jerimoth. Dit zijn de zonen der Levieten naar hunne familiën.=nuWat Kis betreft, de zonen van Kis waren: Jerahmeël.Im En Mahli had Eleazar [tot zoon], en deze had geen zonen.Vl%De zonen van Merari uit Jaäzía, zijnen zoon, waren: Soham, Zakkur en Ibri.KkDe zonen van Merari waren: Mahli en Musi; diens zoon was Jaäzia.Tj!De broeder van Micha was Jissía; onder de zonen van Jissía was Jecharja.Ii Uzziëls zonen waren Micha; onder de zonen van Micha was Samir.jhMHebrons zonen waren: Jería de eerste, Amaria de tweede, Jahaziël de derde, Jekameam de vierde.PgVan de Jizharieten was het Selomoth, van de zonen van Selomoth Jahath.=fuEn onder de zonen van Rehabja was Jissía het hoofd.~euOnder de andere zonen van Levi nu was Subaël het hoofd der zonen van Amram; onder de zonen van Sabuël was Jehdeja.+dODit is hun ambt in hunnen dienst, om te gaan in het huis des Heren, naar hunnen regel, onder hunnen vader Aäron, zoals de Heer, Israëls God, hun geboden heeft.Nchet drie en twintigste op Delaja, het vier en twintigste op Maäzja.Kbhet een en twintigste op Jachin, het twee en twintigste op Gamul,Aa}het negentiende op Pethahja, het twintigste op Jehezkel,?`yhet zeventiende op Hezir, het achttiende op Happizzez,:_ohet vijftiende op Bílga, het zestiende op Immer,<^s het dertiende op Huppa, het veertiende op Jesebeab,5]e het elfde op Eljasib, het twaalfde op Jakim,7\i het negende op Jesúa, het tiende op Sechanja,5[e het zevende op Hakkoz, het achtste op Abía,4Zc het vijfde op Malkía, het zesde op Miamin,2Y_het derde op Harim, het vierde op Seorim,AX}En het eerste lot viel op Jojarib, het tweede op Jejada,GWEn de schrijver Semaja, de zoon van Nethaneël, uit de Levieten, schreef hen op in het bijzijn van den koning, en van de hoofden, en van Zadok, den priester, en van Ahimélech, Abjathars zoon, en van de familiehoofden der priesters en Levieten; beurtelings werd ene familie voor Eleazar en ene voor Ithamar getrokken.VEn hij rangschikte hen door het lot; want beide uit Eleazars en uit Ithamars zonen waren hoofden in het heiligdom en hoofden voor God. UEn onder de zonen van Eleazar werden meer hoofden van de mannen gevonden dan onder de zonen van Ithamar; en hij rangschikte hen aldus, namelijk zestien uit de zonen van Eleazar tot hoofden van hunne familie, en acht uit de zonen van Ithamar van hunne familie.TEn David, met Zadok uit de zonen van Eleazar, en Ahimélech uit de zonen van Ithamar, rangschikte hen naar hun getal en ambt.ySkDoch Nadab en Abihu stierven vóór hunnen vader, en hadden geen zonen; en Eleazar en Ithamar werden priesters.mR UEn dit waren de afdelingen van Aärons zonen. Aärons zonen waren: Nadab, Abihu, Eleazar en Ithamar.3Q_ en dat zij de wacht zouden waarnemen aan de tent der samenkomst en des heiligdoms, en de wacht van de zonen Aärons, hunne broeders, in den dienst in het huis des Heren."P=en om den Heer al de brandoffers te offeren op de sabbatten, nieuwemaandagen en feesten, naar het getal en overeenkomstig den eis, altoos voor den Heer;bO=en om elken morgen te staan om den Heer te danken en te loven, en des avonds desgelijks;N3en over het toonbrood, over de meelbloem ten spijsoffer, over de ongezuurde koeken, over de pannen, over de roosters, en over alle gewicht en maat;jMMdat zij staan zouden onder de hand der zonen van Aäron in den dienst van het huis des Heren, over de voorhoven en over de kamers, en over de reiniging van alle heilige dingen, en over al het werk des ambts in het huis Gods;pLYwant naar de laatste woorden van David werden de zonen van Levi geteld, van twintig jaar en daarboven,hKIDaarom behoefden de Levieten de woning niet meer te dragen, met al het gereedschap huns ambts;zJmWant David sprak: De Heer, Israëls God, heeft aan zijn volk rust gegeven, en zal te Jeruzalem wonen eeuwiglijk.bI=Dit zijn de zonen van Levi, naar hunne familiën, de familie-hoofden, die gerekend werden naar het getal der namen, hoofd voor hoofd, die het werk des ambts deden in het huis des Heren, van twintig jaar en daarboven.FHDe zonen van Musi waren: Mahli, Eder en Jeremoth; deze drie.kGOEn Eleazar stierf, en had geen zonen maar dochters; en de zonen van Kis, hare broeders, namen ze.]F3De zonen van Merari waren: Mahli en Musi. De zonen van Mahli waren: Eleazar en Kis.EEUzziëls zonen waren: Micha de eerste en Jissía de tweede.lDQHebrons zonen waren: Jeria de eerste, Amarja de tweede, Jahaziël de derde, en Jekameam de vierde.2C_Van Jizhars zonen was Selomith het hoofd.BEliëzers zonen waren: Rehabja het hoofd, en Eliëzer had geen andere zonen; maar de zonen van Rehabja waren des te meer.1A]Van Gersoms zonen was Sebuël het hoofd.6@gDe zonen van Mozes waren: Gersom en Eliëzer.Z?-En de zonen van Mozes, den man Gods, werden genoemd onder den stam der Levieten.{>o Amrams zonen waren: Aäron en Mozes. Doch Aäron werd afgezonderd om geheiligd te worden tot de allerheiligste dingen, hij en zijne zonen eeuwiglijk, om te wieroken voor den Heer, en te dienen, en te zegenen in den naam des Heren eeuwiglijk.K= Kohaths zonen waren: Amram, Jizhar, Hebron en Uzziël; deze vier.<) En Jahath was de eerste, Zina de tweede; en Jeüs en Bería hadden niet vele kinderen, daarom werden zij slechts voor ééne familie gerekend.f;E En de zonen van Simeï: Jahath, Zina, jeüs en Bería; deze vier waren ook zonen van Simeï.r:] De zonen van Simeï waren: Selomith, Hzaiël en Haran; deze drie. Dit waren de familiehoofden van Ladan.P9Ladans zonen waren: Jehiël het hoofd, en Zetham, en Joël; deze drie./8YDe Gersonieten waren: Ladan en Simeï.f7EEn David maakte afdelingen onder de zonen van Levi, namelijk onder Gerson, Kohath en Merari.z6men vier duizend lofzangers des Heren met speeltuigen, die ik [zeide David] tot lofzingen vervaardigd heb.55cUit dezen werden er vier en twintig duizend verordend om het werk in het huis des Heren te verrichten, en zes duizend ambtlieden en richters, en vier duizend deurwachters,4En de Levieten werden geteld, van dertig jaar en daarboven; en hun getal was, van hoofd tot hoofd, aan mannen acht en dertig duizend.U3#En David vergaderde al de oversten van Israël en de priesters en Levieten.e2 EAlzo maakte David, toen hij oud en zat van leven was, zijnen zoon Salomo koning van Israël.1Zo geeft dan nu uw hart en uwe ziel om den Heer, uwen God, te zoeken, en maakt u op en bouwt Gode den Heer een heiligdom, opdat men de ark des verbonds des Heren en de heilige vaten Gods brenge in het huis, hetwelk den naam des Heren gebouwd zal worden.H0 Is niet de Heer, uw God, met u, en heeft Hij u geen rust gegeven? Want Hij heeft de inwoners des lands in mijne hand gegeven, en het land is tenondergebracht voor den Heer en voor zijn volk.v/eEn David gebood aan al de oversten van Israël, dat zij zijnen zoon Salomo helpen zouden, [zeggende]:r.]Goud, zilver, koper en ijzer is er onnoemelijk veel. Zo maak u op en voer het uit, en de Heer zij met u.-{Ook hebt gij vele arbeiders, steenhouwers en werklieden in steen en hout, en allerlei wijze lieden tot allerlei arbeid.,1Zie, ik heb, in mijne onrust, voor het huis des Heren bereid honderd duizend talenten goud en duizendmaal duizend talenten zilver, alsook koper en ijzer onnoemelijk veel, want het is er in menigte; ook heb ik hout en steen toebereid, en bij dit alles kunt gij nog meer doen.\+1 Dan zult gij voorspoedig zijn, als gij zorgvuldig zijt om te doen naar de geboden en rechten, welke de Heer door Mozes geboden heeft aan Israël. Wees welgemoed en onversaagd, vrees niet en wees niet verslagen.* Geve slechts de Heer u kloekheid en verstand om over Israël te bevelen, en de wet van den Heer, uwen God, te onderhouden. )9 Zo zal nu, mijn zoon, de Heer met u zijn, en gij zult voorspoedig zijn, en zult den Heer, uwen God, een huis bouwen, gelijk Hij van u gesproken heeft.-(S Die zal mijnen naam een huis bouwen; hij zal mijn zoon zijn en Ik zal zijn vader zijn; en Ik zal den troon van zijn koningschap over Israël bevestigen eeuwiglijk.X') Zie, de zoon, die u geboren is, die zal een man der rust zijn, want Ik zal hem rust geven van al zijne vijanden rondom; want hij zal Salomo heten, en Ik zal vrede en rust geven over Israël zijn leven lang.c&?maar het woord des Heren kwam tot mij, zeggende: gij hebt veel bloed vergoten en grote oorlogen gevoerd, daarom zult gij mijnen naam geen huis bouwen, dewijl gij zoveel bloed op de aarde vergoten hebt voor mijne ogen.m%Sen sprak tot hem: Mijn zoon, ik had in den zin den naam van den Heer mijnen God een huis te bouwen;n$UEn hij riep zijnen zoon Salomo, en gebood hem het huis van den Heer, den God van Israël, te bouwen, #9Want David zeide: Mijn zoon Salomo is een jongeling en nog teder; en het huis, dat den Heer zal gebouwd worden, zal groot zijn, opdat zijn naam en roem verheven worde in alle landen: daarom zal ik hem voorraad verschaffen. Alzo verschafte David veel voorraad vóór zijnen dood.h"Iook onnoemelijk veel cederhout; want die van Sidon en Tyrus brachten veel cederhout tot David.!1En David bereidde veel ijzer, tot nagels aan de deuren der poorten, en hetgeen er samen te voegen was, en zoveel koper, dat het niet te wegen was;! ;En David liet vergaderen de vreemdelingen, die in het land van Israël waren, en bestelde steenhouwers om stenen te houwen, om het huis Gods te bouwen.v gEn David zeide: Hier zal het huis van God, den Heer, zijn, en hier het altaar tot het brandoffer van Israël.zmen David kon niet daarheen gaan om God te vragen, zo verschrikt was hij voor het zwaard van den Engel des Heren. Want de woning des Heren, die Mozes in de woestijn gemaakt had, en het brandoffer-altaar was te dier tijd op de hoogte te Gibeon;Op dien tijd, toen David zag, dat de Heer hem verhoord had op de plaats van Ornan den Jebusiet, bleef hij aldaar offeren.\1En de Heer sprak tot den Engel, dat hij zijn zwaard weder in de schede zou steken.A{En David bouwde aldaar den Heer een altaar, en offerde brandoffers en dankoffers; en toen hij den Heer aanriep, verhoorde Hij hem met vuur van den hemel op het altaar des brandoffers.W'Alzo gaf David aan Ornan voor die plaats zeshonderd sikkels goud aan gewicht.EDoch koning David sprak tot Ornan: Neen, maar voor het volle geld wil ik het kopen; want ik wil voor den Heer niet nemen wat het uwe is, en wil geenszins voor niet het brandoffer offeren.PToen sprak Ornan tot David: Neem ze voor u, en doe, mijn heer koning, zoals het u behaagt; zie, ik geef dit rund tot een brandoffer, en de dorsslede tot hout, en tarwe tot spijsoffer; alles geef ik.EEn David sprak tot Ornan: Geef mij de plaats van den dorsvloer, opdat ik den Heer een altaar daarop bouwe; voor het volle geld zult gij ze mij geven, opdat die plaag van het volk ophoude.!;Toen nu David naar Ornan ging, zag Ornan op en werd David gewaar, en ging uit van den dorsvloer, en boog zich voor David met zijn aangezicht ter aarde.Toen nu Ornan zich wendde, zag hij den Engel; en zijne vier zonen, die bij hem waren, verstaken zich; en Ornan dorste tarwe.kOAlzo ging David opwaarts naar het woord van Gad, hetwelk hij gesproken had in den naam des Heren.7En de Engel sprak tot Gad, dat hij David zou zeggen, dat David moest opgaan en den Heer een altaar oprichten op den dorsvloer van Ornan den Jebusiet.!en David sprak tot God: Ben ik het niet, die het volk liet tellen? Ik ben het, die gezondigd en die kwaad gedaan heb; maar deze schapen, wat hebben die gedaan? Heer, mijn God, laat uwe hand tegen mij en mijns vaders huis, en niet tegen uw volk zijn om het te plagen.gGEn David hief zijne ogen op en zag den Engel des Heren staande tussen hemel en aarde, en een ontbloot zwaard in zijne hand uitgestrekt over Jeruzalem. Toen vielen David en de oudsten, met zakken bedekt, op het aangezicht,En God zond den Engel naar Jeruzalem om het te verderven; doch toen de Heer het verderf zag, berouwde Hem het kwaad, en Hij sprak tot den verdervenden Engel: Het is genoeg, houd uwe hand nu in. En de Engel des Heren stond bij den dorsvloer van Ornan, den Jebusiet.jMToen liet de Heer de pest in Israël komen, zodat er zeventig duizend mensen van Israël vielen.3 _ Toen zeide David tot Gad: Mij is zeer bang; doch laat mij in de hand des Heren vallen, want zijne barmhartigheid is zeer groot; ik wil niet in de hand van mensen vallen.K  òf drie jaren duurte; òf drie maanden vlucht voor uwe wederpartijders, en voor het zwaard uwer vijanden, dat het u achterhale; òf drie dagen het zwaard des Heren en pest in het land, dat de Engel des Heren verderf aanrichtte in alle grenspalen. Zo zie nu toe, wat ik antwoorden zal aan dengene, die mij gezonden heeft.[ / En toen Gad tot David kwam, sprak hij tot hem: Dus spreekt de Heer: Doe ene keus:  Ga heen, spreek tot David, zeggende: Dus spreekt de Heer: Drie dingen leg Ik u voor; kies u één ding daaruit, dat Ik het u doe.; q En de Heer sprak tot Gad, Davids ziener, zeggende:7En David sprak tot God: ik heb grotelijks gezondigd, dat ik dit gedaan heb; en nu, neem de misdaad uws knechts weg, want ik heb zeer dwaas gehandeld.<sEn dit mishaagde God ook; daarom sloeg Hij Israël.eCDoch Levi en Benjamin telde men niet onder hen; want des konings woord was Joab een gruwel.U#en hij gaf aan David het getal van het getelde volk over; en geheel Israël bedroeg elfhonderd duizend man, die het zwaard uittrokken, en Juda vierhonderd zeventig duizend man, die het zwaard uittrokken.Doch het woord des konings stond vast tegen Joab. En Joab trok uit, en ging geheel Israël door; daarna kwam hij te Jeruzalem terug,ucDoch Joab zeide: De Heer doe tot zijn volk, zoals het nu is, nog honderdmaal zoveel toe; maar mijn heer koning, zijn zij niet allen knechten mijns heren? Waarom vraagt mijn heer daar dan naar? Waarom zal er ene schuld op Israël komen?$AEn David sprak tot Joab en tot de oversten des volks: Gaat heen, telt Israël van Ber-Seba af tot Dan toe, en brengt het tot mij, opdat ik hun getal wete.T #En Satan stond op tegen Israël, en spoorde David aan om Israël te tellen.wgDezen waren afstammelingen van de reuzen te Gath, en zij vielen door de hand van David en van zijne knechten.`9En hij hoonde Israël; maar Jonathan, de zoon van Simea, Davids broeder, versloeg hem.6~eEn er ontstond nog een strijd te Gath; en er was een lang man, die had aan weerszijden zes vingers en zes tenen, dat is vier en twintig; en hij stamde ook van de reuzen af.G}En er ontstond nog een strijd tegen de Filistijnen; toen versloeg Elhanan, de zoon van Jaïr, Lachmi, den broeder van Goliath den Gethiet, van wiens spies de schacht was als een weversboom.3|_Daarna ontstond er een strijd te Gezer tegen de Filistijnen; toen versloeg Sibbechaï, de Hussathiet, Sippaï, die van de kinderen van Rafa was, en bracht hen ten onder.T{!En het volk, dat er in was, voerde hij uit, en legde hen onder zagen en ijzeren dorswagens en bijlen: zo deed David aan al de steden der kinderen Ammons. En David trok met het volk weder naar Jeruzalem.GzEn David nam de kroon van het hoofd huns konings, en bevond haar gewicht een talent goud met edelgesteenten; en zij werd David op het hoofd gezet; ook voerde hij zeer veel buit uit de stad.oy YEn toen het jaar om was, ten tijde dat de koningen uittrekken, voerde Joab het heirleger, en verwoestte het land der kinderen Ammons, en kwam en belegerde Rabba; doch David bleef te Jeruzalem. En Joab sloeg Rabba en verdelgde het.Dx7En de geslachten der schrijvers, die te Jabez woonden, zijn: de Tirathieten, Simeathieten, de Suchathieten. Dit zijn de Kenieten, die gekomen zijn van Hammath, den vader van Beth-Rechab.w6De zonen van Salma zijn: de Bethlehemieten en de Netofathieten, Atroh-Beth-Joab, en de helft der Manahieten, van den Zoriet.!v;5En de geslachten van Kirjath-Jearim waren: de Jethrieten, Puthieten Sumathieten en Misraieten; van dezen zijn voortgekomen de Zoraieten en Estaolieten.qu[4En Sobal, de vader van Kirjath-Jearim, had zonen: Haroe en de helft [der inwoners] van Menuboth.Kt3Salma de vader der Bethlehemieten, Haref de vader van Beth-Gader.isK2Dit zijn de zonen van Kaleb: Hur de eerste zoon van Efratha, Sobal de vader van Kirjath-Jearim,r71En [de huisvrouw van] Saäf, den vader van Madmanna, baarde Seva, den vader van Machbena, en den vader van Gibea; en Achsa was Kalebs dochter.Eq0En Maächa, de bijvrouw van Kaleb, baarde Seber en Tirhana.Rp/En de zonen van Jehdai zijn: Regem, Jótham, Gesan, Pelet, Efa en Saäf.^o5.En Efa, de bijvrouw van Kaleb, baarde Haran, Moza en Gazez; en Haran verwekte Gazez.Nn-En de zoon van Sammai heette Maon; en Maon was de vader van Bethzur.Om,En Sema verwekte Raham, den vader van Jorkeam; Rekem verwekte Sammai.Gl+En de zonen van Hebron zijn: Korach, Tappúah, Rekem en Sema."k=*De zonen van Kaleb, den broeder van Jerahmeël, zijn: Mesa, zijn eerste zoon; die is de vader van Zif, en der kinderen van Maresa, den vader van Hebron.;jq)Sallum verwekte Jekamja, Jekamja verwekte Elisama.7ii(Elasa verwekte Sismai, Sismai verwekte Sallum,5he'Azarja verwekte Helez, Helez verwekte Elasa,2g_&Obed verwekte Jehu, Jehu verwekte Azarja,3fa%Zabad verwekte Eflal, Eflal verwekte Obed,9em$En Attai verwekte Nathan, Nathan verwekte Zabad,`d9#en Sesan gaf zijne dochter aan zijnen knecht Jarha tot vrouw, en die baarde hem Attai.kcO"Sesan nu had geen zonen maar dochters; en Sesan had een Egyptischen knecht, wiens naam was Jarha;Zb-!En de zonen van Jonathan zijn: Peleth en Zaza. Dit zijn de zonen van Jerahmeël.paY En de zonen van Jada, den broeder van Sammai, zijn: Jether en Jonathan; en Jether stierf zonder zonen.m`SDe zonen van Appaïm zijn: Jiseï. De zonen van Jiseï zijn: Sesan. De zonen van Sesan zijn: Ahlai.U_#En de zonen van Nadab zijn: Seled en Appaïm; en Seled stierf zonder zonen.L^En de vrouw van Abisur was Abihail, die baarde hem Ahban en Molid.Z]-En Onam had zonen: Sammai en Jada. En de zonen van Sammai zijn: Nadab en Abisur.[\/En de zonen van Ram, den eersten zoon van Jerahmeël, zijn: Maäz, Jamin en Eker.[[/En Jerahmeël had nog ene andere vrouw, Atara genaamd, die is de moeder van Onam.vZeJerahmeël, de eerste zoon van Hezron, had zonen: de eerste Ram, voorts Buna, Oren, Ozem [bij] Ahía.tYaNa den dood van Hezron in Kaleb-Efratha, baarde Hezrons huisvrouw, Abía, hem Ashur, den vader van Tekóa.8XiEn die van Gesur en Aram ontnamen hun de vlekken Jaïrs, benevens Kenath met hare onderhorige plaatsen, zestig steden. Deze allen zijn zonen van Machir, den vader van Gilead.UW#En Segub verwekte Jaïr, die drie en twintig steden had in het land Gilead.V)Daarna ging Hezron in tot de dochter van Machir, den vader van Gilead, en hij nam haar, toen hij zestig jaar oud was, en zij baarde hem Segub.5UeEn Hur verwekte Uri; Uri verwekte Bezaleël.LTEn toen Azuba gestorven was, nam Kaleb Efrath; die baarde hem Hur.S}En Kaleb, Hezrons zoon, verwekte bij Azuba, zijne huisvrouw, Jerioth; en deze zijn hare kinderen: Jeser, Sobab en Ardon.TR!En Abigaïl baarde Amasa, en de vader van Amasa was Jether, de Ismaëliet.qQ[En hunne zusters waren: Zeruja en Abigaïl. De zonen van Zeruja zijn: Abisaï, Joab, Asaël, deze drie.-PUOzem den zesden, David den zevenden.5OeNathanaël den vierden, Raddaï den vijfden,[N/ Isaï verwekte zijnen eersten zoon Eliab, Abinadab den tweeden, Simea den derden,1M] Boaz verwekte Obed; Obed verwekte Isaï;6Lg Nahesson verwekte Salma; Salma verwekte Boaz;_K7 En Ram verwekte Amminadab; Amminadab verwekte Nason, den vorst der kinderen van Juda;YJ+ En de zonen van Hezron, die hem geboren zijn, waren Jerahmeël, Ram en Kelubai.)IMDe zonen van Ethan zijn: Azarja.jHMDe zonen van Karmi zijn: Achar, die Israël beroerde, toen hij zich aan het verbannene vergreep.YG+En de zonen van Zerah zijn: Zimri, Ethan, Heman, Kalkol en Dara; te zamen vijf.2F_De zonen van Perez zijn: Hezron en Hamul.hEIEn Tamar zijne schoondochter baarde hem Perez en Zerah: zodat al de zonen van Juda vijf waren.QDDe zonen van Juda zijn: Er, Onan, Sela; deze drie werden hem geboren uit de Kanaänietische, de dochter van Sua; en Er, de eerste zoon van Juda, was kwaad in de ogen des Heren, daarom doodde hij hem.2C_Dan, Jozef, Benjamin, Naftali, Gad, Aser.VB 'Dit zijn de zonen van Israël: Ruben, Simeon, Levi, Juda, Issaschar, Zebulon,RAEn toen de knechten van Hadarézer zagen, dat zij voor Israël geslagen waren, maakten zij vrede met David, en werden hem onderdanig; en de Syriërs wilden den kinderen Ammons niet meer te hulp komen.6@eEn de Syriërs vloden voor Israël, en David versloeg van de Syriërs zeven duizend wagens en veertig duizend man te voet, daarenboven doodde hij Sofach, den krijgsoverste.m?SToen dit aan David bericht werd, vergaderde hij geheel Israël, en trok over den Jordaan, en kwam tot hen, en rustte zich toe tegen hen; en nadat David zich toegerust had tot den strijd tegen de Syriërs, streden zij tegen hem.Z>-Toen nu de Syriërs zagen, dat zij voor Israël geslagen waren, zonden zij boden heen, en brachten de Syriërs bijeen van de overzijde der rivier; en Sofach, de krijgsoverste van Hadarézer trok voor hen uit.&=EToen nu de kinderen Ammons zagen, dat de Syriërs vloden, vloden zij ook voor Abisaï, zijnen broeder, en trokken binnen de stad. En Joab kwam te Jeruzalem.r<]En Joab naderde met het volk, dat bij hem was, om tegen de Syriërs te strijden; en zij vloden voor hem.;{ Heb goeden moed, en laat ons dapper zijn voor ons volk en voor de steden van onzen God; de Heer nu doe wat Hem behaagt.:5 En hij zeide: Indien de Syriërs mij te sterk worden, zo kom mij te hulp, en indien de kinderen Ammons u te sterk worden, zo zal ik u te hulp komen. 9 en het overige volk stelde hij onder de hand van Abisaï, zijnen broeder, opdat zij zich toerusten zouden tegen de kinderen Ammons.-8S Toen nu Joab zag, dat de strijd op hem aangelegd was van voren en van achteren, koos hij al de jonge manschap in Israël uit, en rustte zich toe tegen de Syriërs;07Y En de kinderen Ammons waren uitgetrokken en rustten zich toe tot den strijd vóór de stadspoort, en de koningen, die gekomen waren, stonden afzonderlijk in het veld.Y6+Toen David dit hoorde, zond hij Joab heen met het geheel heir der krijgslieden.e5Cen zij huurden twee en dertig duizend wagens, benevens den koning van Maächa en zijn volk, die kwamen en legerden zich voor Medeba; en de kinderen Ammons vergaderden zich ook uit hunne steden, en kwamen tot den strijd.t4aToen nu de kinderen Ammons zagen, dat zij bij David in een kwaden reuk gekomen waren, zonden Hanun en de kinderen Ammons duizend talenten zilver om zich wagens en ruiters te huren uit Mesopotamië, uit Syrië, uit Maächa en uit Zoba;f3EEn zij gingen heen, en men gaf David bericht van deze mannen; en hij zond hun te gemoet, want die mannen waren zeer geschonden; en de koning sprak: Blijft te Jericho, totdat uw baard weder gewassen is, en komt dan weder.~2uToen nam Hanun Davids knechten en schoor hen, en sneed hunne klederen half af tot aan de lendenen, en liet hen gaan.1wspraken de vorsten der kinderen Ammons tot Hanun: Meent gij, dat David uwen vader eert voor uwe ogen, omdat hij troosters tot u gezonden heeft? Ja, zijne knechten zijn tot u gekomen om het land te doorzoeken, het om te keren en het te bespieden.%0CToen zeide David: Ik wil barmhartigheid doen aan Hanun, den zoon van Nahas, want zijn vader heeft aan mij barmhartigheid gedaan. En hij zond gezanten heen om hem te troosten over zijn vader. En toen Davids knechten in het land der kinderen Ammons kwamen tot Hanun om hem te troosten,k/ QEn na dezen stierf Nahas, de koning der kinderen Ammons, en zijn zoon werd koning in zijne plaats. . en Benaja, de zoon van Jojada, was over de Krethi en de Plethi, en de zonen van David waren de eersten aan de zijde des konings.u-cen Zadok, de zoon van Ahitub, en Abimélech, de zoon van Abjathar, waren priesters, en Sausa was schrijver,e,CEn Joab, de zoon van Zeruja, was over het heir, Josafat, de zoon van Ahilud, was kanselier,h+IAlzo was David koning over geheel Israël, en oefende recht en gerechtigheid aan al zijn volk.* En hij legde bezettingen in Edom, zodat al de Edomieten David onderdanig waren; want de Heer hielp David waar hij heentrok.h)I En Abisaï, de zoon van Zeruja, versloeg in het Zoutdal achttien duizend man van de Edomieten.^(5 Ook heiligde koning David al de gouden, zilveren en koperen vaten den Heere, met het zilver en goud, hetwelk hij den volken ontnomen had; namelijk den Edomieten, Maobieten, Ammonieten, Filistijnen en Amalekieten.A'{ zond hij zijnen zoon Hadoram tot koning David, en liet hem begroeten en zegenen, dat hij tegen Hadarézer gestreden en hem verslagen had. (Want Toü had oorlog met Hadarézer). &  En toen Toü, de koning van Hamath, hoorde, dat David de gehele krijgsmacht van Hadarézer, den koning van Zoba, verslagen had,%5Ook nam David uit de steden van Hadarézer, Tibhath en Kun, zeer veel koper, waarvan Salomo de koperen zee en de pilaren en de koperen vaten maakte.p$YEn David nam de gouden schilden, welke Hadarézers knechten gehad hadden, en bracht ze naar Jeruzalem.,#Qen David legde bezettingen in Damasceens Syrië, zodat de Syriërs David onderdanig werden en hem geschenken brachten; want de Heer hielp David waar hij heentrok.")En de Syriërs van Damaskus kwamen om Hadarézer, den koning van Zoba, te helpen, maar David sloeg van de Syriërs twee en twintigduizend man;'!GEn David ontnam hem duizend wagens, zeven duizend ruiters en twintig duizend man te voet; en David verlamde al de wagenpaarden, en hield honderd wagens over.  Hij sloeg ook Hadarézer, den koning van Zóba, te Hamath, toen hij heentrok om zijne macht uit te strekken tot de rivier Frath.hIOok sloeg hij de Moabieten, zodat de Moabieten David onderdanig werden en geschenken brachten.  Hierna sloeg David de Filistijnen en verootmoedigde hen, en hij nam Gath en hare onderhorige plaatsen uit de hand der Filistijnen.#Zo begin dan het huis uws knechts te zegenen, dat het eeuwiglijk zij voor uwe ogen; want wat Gij, Heer, zegent, dat is gezegend eeuwiglijk.NNu, Heer, Gij zijt God, en hebt dat goede tot uwen knecht gesproken.%CGij hebt het oor van uwen knecht geopend, dat Gij hem een huis wilt bouwen; daarom heeft uw knecht moed gevonden, dat hij zijn gebed voor U zou uitstorten.RJa, het worde waar en uw naam worde groot, eeuwiglijk, zodat men zegge: De Heer Zebaôth, Israëls God, is God over Israël; en het huis van uwen knecht David zij bevestigd voor U. Want Gij, mijn God,#Nu Heer, het woord, hetwelk Gij gesproken hebt over uwen knecht en over zijn huis, worde waar, eeuwiglijk, en doe zoals Gij gesproken hebt.nUEn Gij hebt uw volk Israël U tot een volk gemaakt, eeuwiglijk, en Gij, Heer, zijt hun God geworden.En waar is een volk op de aarde als uw volk Israël, om welks wil God heengegaan is om het zich tot een volk te verlossen, en zich een naam te maken door grote en verschrikkelijke dingen, door volken uit te stoten voor uw volk, hetwelk Gij uit Egypte verlost hebt?r]Heer, uwsgelijke is er niet, en er is geen God dan gij, naar alles wat wij met onze oren gehoord hebben. Heer, om uws knechts wil en naar uw hart hebt Gij al deze grote dingen gedaan, en [hem] al deze heerlijkheid bekend gemaakt.kOWat zal David meer tot U spreken, daar Gij uwen knecht heerlijk maakt? Gij toch kent uwen knecht.[/En dit hebt Gij nog te weinig geacht, o God, maar Gij hebt van het huis uws knechts ook nog gesproken tot in verre tijden; en Gij hebt mij aangezien op menselijke wijze, Gij die in de hoogte de Heere God zijt.kwam koning David en bleef voor den Heer, en sprak: Wie ben ik, Heere God, en wat is mijn huis, dat Gij mij tot hiertoe gebracht hebt?Z-En toen Nathan naar al deze woorden en naar dit gezicht tot David gesproken had,veEn Ik zal hem zetten in mijn huis en in mijn koninkrijk eeuwiglijk, dat zijn troon bestendig zij eeuwiglijk.&E Ik zal zijn vader zijn en hij zal mijn zoon zijn; en Ik zal mijne barmhartigheid van hem niet afwenden, gelijk Ik ze heb afgewend van hem, die vóór u was.T! Die zal Mij een huis bouwen, en Ik zal zijnen troon bevestigen eeuwiglijk. ] ~~f~}}o}||n|{{i{zzfz yyKxxnwwwvv'uuttsrrqqppbpoo+nnLmmmlBkkjihgff'eedncccbbbaa;``_^^?]]x] \\[ZZ#YlYXXWW*VV#UUVSRRWPP9OONLLSKJJ;IHH!GwFFDDCj==^<;;4::,9877O65443k22I11]0//Y.. --0,,{,Z,'++T+**c*,))i)((O''b&&&%%O$$H###Y""o!!, 6%hi$Y q ;A,b86 P  %  @QCIc En de zonen van Kohath waren: Amram, Jizhar, Hebron en Uzziël.:b qDe zonen van Levi waren: Gerson, Kohath en Merari.5acverwekte de God van Israël den geest van Pûl, den koning van Assyrië, en den geest van Tilgath-Pilnéser, den koning van Assyrië, en voerde de Rubenieten, Gadieten en den halven stam Manasse gevankelijk weg; en hij bracht hen naar Halah en Habor en Hara en aan de rivier Gozan, tot op dezen dag.`!En toen zij zich aan den God hunner vaderen bezondigden, en de goden der volken in het land naboeleerden, welke God voor hen verdelgd had,0_YEn dit waren de hoofden hunner familiën: Efer, Jiseï, Eliël, Azriël, Jeremia, Hodavja, Jahdiël, kloeke en dappere mannen en beroemde hoofden van hunne familiën.%^CEn de kinderen van den halven stam Manasse woonden in dat land, van Basan af tot aan Baäl-Hermon en Senir, en den berg Hermon; en zij waren veel in getal.]Want er vielen vele gewonden; want de strijd was van God. En zij woonden in hunne plaats, tot den tijd toe, dat zij gevangen werden.\3En zij voerden al hun vee weg, vijftig duizend kamelen, tweehonderd vijftig duizend schapen, twee duizend ezels, en honderd duizend levende mensen.R[Zij verkregen hulp tegen hen en de Hagarenen en allen, die met hen waren, werden gegeven in hunne hand; want zij riepen in den strijd tot God, en Hij liet zich verbidden, omdat zij op Hem vertrouwden.RZEn zij voerden krijg tegen de Hagarenen, en tegen Jetur, Nafis en Nodab.YDe zonen van Ruben en de Gadieten en de halve stam Manasse, wat strijdbare mannen waren, die schild en zwaard voeren en den boog spannen konden, en in den krijg geoefend waren, die waren vier en veertig duizend zevenhonderd en zestig, die ten strijde uittrokken.xXiDeze allen werden gerekend ten tijde van Jotham, den koning van Juda, en van Jerobeam, den koning van Israël.WEn zij woonden in Gilead, in Basan en in deszelfs onderhorige plaatsen, en in alle voorsteden van Saron tot aan hare einden.XV)Ahi, de zoon van Abdiël, zoon van Guni, was hoofd in het huis hunner vaderen.U!Dit zijn de zonen van Abihaïl, den zoon van Huri, den zoon van Gilead, zoon van Michaël, zoon van Jesisai, zoon van Jahdo, zoon van Buz.T} En hunne broeders van het huis hunner vaderen waren: Michaël, Mesullam, Scheba, Jorai, Jakan, Zia en Heber; deze zeven.XS) Joël was de voornaamste, en Safam de tweede; voorts Jaëni en Safat in Basan.TR! En de zonen van Gad woonden tegenover hen in het land Basan tot Salka toe.)QK En ten tijde van Saul voerden zij oorlog tegen de Hagarenen, welke door hunne hand vielen, en in wier hutten zij woonden, tegen de gehele oostzijde van Gilead. P  en zij woonden tegen het Oosten, totdat men komt in de woestijn, aan de rivier Frath; want hun vee was veel in het land Gilead.Owen Bela, de zoon van Azaz, den zoon van Sema, den zoon van Joël; die woonde te Aroër en tot Nebo en Baäl-Meon toe;NEn zijne broeders, naar hunne geslachten, volgens de aantekening hunner geboorten in de geslachtsregisters, waren: Jehiël en Zecharja,Mdiens zoon was Baëra, dien Tilgath-Pilnéser, de koning van Assyrië, gevankelijk wegvoerde; en hij was een vorst onder de Rubenieten.KLdiens zoon was Micha, diens zoon was Reaja, diens zoon was Baäl,RKEn Joëls zonen zijn: Semaja, diens zoon was Gog, diens zoon was Simeï,\J1--De zonen van Ruben, Israëls eersten zoon, zijn: Henoch, Pallu, Hezron en Karmi.I'doch aan Juda, die machtig was onder zijne broeders, werd het vorstendom gegeven in plaats van aan hem; doch de eerstgeboorte kwam aan Jozef.%H EVoorts de zonen van Ruben, Israëls eersten zoon; --want hij was de eerste zoon, maar omdat hij zijns vaders bed verontreinigd had, werd zijne eerstgeboorte gegeven aan de kinderen van Jozef, den zoon van Israël, en hij werd in de geslachtslijst niet opgetekend tot de eerstgeboorte;cG?+en zij sloegen de overige ontkomenen der Amalekieten, en woonden aldaar tot op dezen dag./FW*Ook gingen uit hen, uit de kinderen van Simeon, vijfhonderd mannen naar het gebergte Seïr, met hunne oversten Pelatja, Nearja, Refaja, en Uzziël, zonen van Jiseï;E)En die nu met namen beschreven zijn, kwamen ten tijde van Hizkía, den koning van Juda, en sloegen de hutten en woningen dergenen, die aldaar gevonden werden, en verbanden hen, tot op dezen dag toe, en woonden in hunne plaats, want daar was weide voor hunne kudden.D(en zij vonden vette en goede weide, en een land wijd van ruimte, stil en rustig; want te voren woonden aldaar de nakomelingen van Cham.}Cs'En zij trokken heen om naar Gedor te komen, tot tegen het Oosten van het dal, om weide te zoeken voor hunne kudden;Bw&Dezen, die met name genoemd zijn, waren vorsten In hunne geslachten; en hunne familiën breidden zich uit in menigte.uAc%Ziza, de zoon van Sifeï, den zoon van Allon, den zoon van Jedaja, den zoon van Simri, den van zoon Semaja.L@$Eljoënai, Jaäkoba, Jesohaja, Asaja, Adiël, Jesimeël en Benaja.U?##Joël, Jehu, de zoon van Josibja, den zoon van Seraja, den zoon van Asiël,;>q"Voorts Mesobab, Jamlech, Josa, de zoon van Amazia,=!en al de dorpen, die rondom deze steden waren tot Baäl toe; dit is hunne woning en zij hadden hun eigen geslachtsregister.\<1 daarbenevens hunne dorpen bij Etam, Ain, Rimmon, Tochen en Asan, deze vijf steden,f;EBeth-Markaboth, Hazar-Susim, Beth-Biri, Saäraïm. Dit waren hunne steden, tot koning David, :;Bethuel, Horma, Ziklag,93Bilha, Ezem, Tolad,98mEn zij woonden in Ber-Séba, Molada, Hazar-Sual,67eEn Simeï had zestien zonen en zes dochters; en zijne broeders hadden niet veel zonen, en hun gehele geslacht vermenigvuldigde zich niet zó, als dat der kinderen van Juda.]63En de zonen van Misma waren: Hammuel, diens zoon was Zakkur, diens zoon was Simeï.M5diens zoon was Sallum, diens zoon was Mibsam, diens zoon was Misma.G4De zonen van Simeon waren: Nemuel, Jamin, Jarib, Zerah, Saul;~3uDezen waren pottenbakkers, en woonden in beplante hoven en tuinen bij den koning, en bleven aldaar in zijnen dienst.2'daarbenevens Jokim, en de mannen van Kozeba, Joas en Saraf, die geheerst hebben over Moab; en Jasubi te Lehem, gelijk het oude bericht luidt.&1EEn de zonen van Sela, den zoon van Juda, waren: Er, de vader van Lecha, Lada, de vader van Maresa, en de geslachten der linnenwevers in het huis van Asbéa,u0cDe zonen van Simon waren: Ammon, Rinna, Benhanan en Tilon. De zonen van Jiseï waren: Zoheth en Benzóheth./De zonen van Hodía's huisvrouw de zuster van Naham, den vader van Kehila, waren: de Garmiet en Estemóa de Maächathiet..En zijne Joodse vrouw baarde Jered, den vader van Gedor, Heber, den vader van Socho, en Jekuthiël, den vader van Zanóah.c-?En de zonen van Ezra waren: Jether, Mered, Efer en Jalon. Dit zijn de kinderen van Bithja, de dochter van Farao, welke Mered gehuwd had; en zij werd zwanger en baarde Mirjam, Sjammai en Jisbah, den vader van Estemóa.K,En de zonen van Jehalleleël waren: Zif, Zifa, Tirea en Asareël.q+[En de zonen van Kaleb, den zoon van Jefunne waren: Iru, Ela en Naäm; en de zonen van Ela waren: Kenaz.*+En Meonothai verwekte Ofra; en Seraja verwekte Joab, den vader [der bewoners] van het dal der timmerlieden; want zij waren timmerlieden.d)A En de zonen van Kenaz waren: Othniël, en Seraja; en de zonen van Othniël waren: Hathath. ( En Eston verwekte Beth-rafa, Paséah, en Tehinna den vader [der inwoners] van de stad Nahas: dit zijn de mannen van Recha.T'! En Kelub, de broeder van Suha, verwekte Mehir; deze is de vader van Eston.h&I En Jabez riep den God van Israël aan, zeggende: Ach, dat Gij mij zegendet, en mijne grenspalen uitbreiddet en uwe hand met mij was, en Gij het kwade alzo maaktet, dat het mij niet smart! En God liet komen hetgeen hij bad.% Jabez nu was voornamer dan zijne broeders; en zijne moeder noemde hem Jabez; want, zeide zij, ik heb hem met smart gebaard.^$5En Koz verwekte Anub en Hazzobeba, en de geslachten van Aharhel, den zoon van Harum.>#wEn de zonen van Hela waren: Zereth, Zohar, en Ethnan.^"5En Naära baarde hem Ahuzzam, Hefer, Temeni, Ahastari: dit zijn de zonen van Naära.J! En Ashur, de vader van Tekóa, had twee vrouwen, Hela en Naära. )En Pnuël was de vader van Gedor, en Ezer de vader van Huza: dit zijn de zonen van Hur, den eersten zoon van Efratha, den vader van Bethlehem.hIEn dit is de stam van Etams vader: Jizreël, Jisma en Jidbas; en hunne zuster is Hazzelelponi.zmEn Reaja, Sobals zoon, verwekte Jahath; Jahath verwekte Ahumai en Lahad. Dit zijn de geslachten der Zorathieten.E De zonen van Juda waren: Perez, Hezron, Karmi, Hur en Sobal.r]En de zonen van Eljoënai waren: Hodajeva, Eljasib, Pelaja, Akkub, Johanan, Delaja en Anani; deze zeven.OEn de zonen van Nearja waren: Eljoënai, Hizkía, Azrikam; deze drie.En de zonen van Sechanja waren: Semaja; en de zonen van Semaja waren: Hattus, Jigeal, Baríah, Nearja en Safat; deze zes.)En de zonen van Hananja waren: Pelatja en Jesaja; diens zoon was Refaja, diens zoon was Arnan, diens zoon was Obadja, diens zoon was Sechanja.Ndaarbenevens Hasuba Ohel, Berechja, Hasadja, Jesabhésed, deze vijf. De zonen van Pedaja waren: Zerubbabel en Simeï; de zonen van Zerubbabel waren: Mesullam en Hananja, en hunne zuster Selomith;@{Malkiram, Pedaja, Senazzar, Jekamja, Hosama en Nebadja.H En de zonen van Jechonia, die gevangen werd, waren: Sealtiël,KEn de zonen van Jojakim waren: Jechonia; diens zoon was Zedekía.r]En de zonen van Josía waren: de eerste Johanan, de tweede Jojakim, de derde Zedekía, de vierde Sallum.4cdiens zoon was Amon, diens zoon was Josía.O diens zoon was Achaz, diens zoon was Hizkía, diens zoon was Manasse,N diens zoon was Amazia, diens zoon was Azaria, diens zoon was Jotham,K diens zoon was Joram, diens zoon was Ahazia, diens zoon was Joas,gG Salomo's zoon was Rehabeam, diens zoon was Abía, diens zoon was Asa, diens zoon was Josafat,f E Deze allen zijn zonen van David, behalve de zonen der bijvrouwen; en Tamar was hunne zuster.0 [Elisama, Eljada, Elifélet; deze negen. 7Nogah, Nefeg, Jafía,1 ]daarbenevens Jibhar, Elisama, Elifélet,~ uEn dezen zijn hem geboren te Jeruzalem: Simea, Sobab, Nathan, Salomo; deze vier bij Bathsua, de dochter van Ammiël;!Deze zes zijn hem te Hebron geboren; want hij regeerde aldaar zeven jaar en zes maanden, en te Jeruzalem regeerde hij drie en dertig jaar.U#de vijfde Sefatja, bij Abital; de zesde Jithream, bij zijne huisvrouw Egla.de derde Absalom, de zoon van Maächa, de dochter van Talmai, den koning van Gesur; de vierde Adonía, de zoon van Haggith;, SDit zijn de zonen van David, die hem te Hebron geboren zijn: de eerste Amnon, bij Ahinóam, de Jizreëlietische; de tweede Daniël, bij Abigaïl de Karmelietische;oWzijne macht en den tijd, die over hem verlopen is, zo over Israël als al de koninkrijken der landen.De geschiedenissen nu van koning David, zo de vroegere als de latere, zie, die zijn beschreven in de geschiedenissen van Samuël den ziener, en in de geschiedenissen van Nathan, den profeet, en in de geschiedenissen van Gad, den ziener; met al zijne heerschappij,zmEn hij stierf in goeden ouderdom, zat van dagen, rijkdom en eer; en zijn zoon Salomo werd koning in zijn plaats.)En de tijd, dien hij koning over Israël geweest is, is veertig jaar: te Hebron regeerde hij zeven jaar, en ite Jeruzalem drie en dertig jaar.MZo is David, de zoon van Isaï, koning geweest over geheel Israël.+OEn de Heer maakte Salomo uitermate groot voor geheel Israël, en gaf hem ene roemrijke heerschappij, zodat niemand vóór hem zodanig ene over Israël gehad had.p~Yen al de oversten en machtigen, ook al de zonen van koning David, onderwierpen zich aan koning Salomo.}'Alzo zat Salomo op den troon des Heren als koning in plaats van zijnen vader David, en was voorspoedig, en geheel Israël was hem gehoorzaam;L|En zij aten en dronken op dien dag voor den Heer met grote vreugde, en maakten Salomo, den zoon van David, ten tweeden male koning, en zalfden hem voor den Heer tot vorst, en Zadok tot priester.`{9en zij offerden den Heer slachtoffers, en des anderen morgens offerden zij brandoffers, duizend varren, duizend rammen, duizend lammeren, met derzelver drankoffers, en andere offers in menigte, voor geheel Israël.SzEn David sprak tot de gehele gemeente: Looft den Heer, uwen God. En de gehele gemeente loofde den Heer, den God hunner vaderen, en zij bogen zich en wierpen zich neder voor den Heer en voor den koning;:ymEn geef aan mijnen zoon Salomo een oprecht hart om uwe geboden, getuigenissen en rechten te onderhouden, opdat hij het alles volbrenge, en deze woning bouwe, die ik bereid heb.!x;Heer, God van onze vaderen Abraham, Isaäk en Israël, bewaar eeuwiglijk zulk een zin en zulke gedachten in het hart uws volks en richt hun hart tot U.mwSIk weet, mijn God, dat Gij het hart beproeft, en oprechtheid is U aangenaam: daarom heb ik dit alles uit een oprecht hart vrijwillig gegeven, en heb nu met vreugde uw volk, dat hier is, gezien, dat het U gewillig gegeven heeft.)vKHeer, onze God, al deze voorraad, dien wij toebereid hebben, om U een huis te bouwen voor uwen heiligen naam, is van uwe hand gekomen, en het is alles het uwe.u%want wij zijn vreemdelingen en gasten voor U, gelijk al onze vaderen: ons leven op de aarde is als ene schaduw, en er is geen bestendigheid.6teWant wie ben ik en wat is mijn volk, dat wij de kracht zouden verkrijgen om vrijwillig aldus te geven? Van U is het alles gekomen, en van uwe hand hebben wij het U gegeven;Ks Nu, onze God, wij danken U, en roemen den naam uwer heerlijkheid.r Rijkdom en eer is voor U; Gij heerst over alles, in uwe hand is kracht en macht; in uwe hand staat het, iedereen groot en sterk te maken.Hq  U behoort de majesteit en macht, de heerlijkheid, overwinning en dank; want al wat in den hemel en op de aarde is, is het uwe; uw is het rijk, en Gij zijt verhoogd tot een hoofd boven alles.Cp En koning David verblijdde zich ook met grote blijdschap, en loofde den Heer, en sprak openlijk voor de gehele gemeente: Geloofd zijt Gij, Heer, God van onzen vader Israël, eeuwiglijk.wog En het volk verblijdde zich, dat zij gewillig waren; want zij gaven het van ganser harte vrijwillig den Heer.nen bij wie gesteenten gevonden werden, die gaven ze voor den schat van het huis des Heren, onder de hand van Jehiël, den Gersoniet.SmZij gaven voor den dienst van het huis Gods vijf duizend talenten goud, en tien duizend goudstukken, en tien duizend talenten zilver, achttien duizend talenten koper, en honderd duizend talenten ijzer;3l_Toen boden zich vrijwillig aan de oversten der familiën, die der stammen van Israël, de oversten over duizend en over honderd, en de opzieners over des konings werken.Pkopdat goud worde hetgeen van goud, en zilver hetgeen van zilver zijn moet; en voor allerlei werk, door de hand der werkmeesters. En wie is er nu gewillig om zijne hand heden voor den Heer te vullen?Ljdrie duizend talenten goud van Ofir, en zeven duizend talenten gelouterd zilver, dat geef ik voor het heilige huis Gods, boven al hetgeen ik beschikt heb, om de wanden der huizen te overtrekken;{iodaarenboven, uit welbehagen aan het huis mijns Gods, van hetgeen ik heb, van mijn eigen goed, van goud en zilver,h5Daarom heb ik uit al mijne krachten voor het huis Gods bereid, goud voor gouden, zilver voor zilveren, koper voor koperen, ijzer voor ijzeren, hout voor houten gereedschap, onyxstenen, ingezette robijnen, en bonte stenen, en allerlei edelgesteenten en marmerstenen in menigte;Sg !En koning David sprak tot de gehele gemeente: God heeft Salomo, een mijner zonen, verkoren, die nog jong en teder is; en dit werk is groot, want het is niet de woning van mensen, maar van God, den Heer._f7Ziedaar, de afdelingen der priesters en Levieten tot al de diensten in het huis Gods zijn met u tot al het werk, en zij zijn gewillig en wijs tot al de diensten, alsook de vorsten en al het volk tot al uwe werken.!e;En David sprak tot zijnen zoon Salomo: Wees moedig en onversaagd en doe het, vrees niet en wees niet verslagen; want God de Heer, mijn God, zal met u zijn, en zal de hand niet aftrekken noch u verlaten, totdat gij alle werken tot den dienst van het huis des Heren volbracht hebt.d#Dit alles [sprak David] is mij beschreven gegeven door de hand des Heren, om mij te onderwijzen in het gehele werk dezer afbeelding.?cwen voor het reukaltaar het allerzuiverste goud zijn gewicht; ook een afbeeldsel van den wagen der gouden cherubs, dat zij zich uitbreidden en de ark des verbonds des Heren bedekten.&bEen zuiver goud voor de krauwels, bekkens en kannen; en voor de gouden bekers, elken beker zijn gewicht; en voor de zilveren bekers elken beker zijn gewicht;~auOok gaf hij voor de tafels der toonbroden goud, voor elke tafel haar gewicht, alsook zilver voor de zilveren tafels;m`Sen goud voor gouden kandelaars en gouden lampen, voor elken kandelaar en zijne lampen zijn gewicht; zo ook voor de zilveren kandelaars gaf hij het zilver, voor een kandelaar en zijne lampen, naar den dienst van elken kandelaar.$_Agoud naar het goudgewicht, voor allerlei vaten van elken dienst; en allerlei zilveren gereedschap, naar het gewicht, voor allerlei vaten van elken dienst;s^_ en van de afdelingen der priesters en Levieten, en van al de werken tot den dienst in het huis des Heren;f]E alsook een afbeeldsel van alles wat bij hem in zijn gemoed was, namelijk van de voorhoven aan het huis des Heren, en van alle vertrekken rondom voor de schatten in het huis Gods en voor de schatten der geheiligde dingen;4\a En David gaf zijnen zoon Salomo een afbeeldsel van het voorhuis, en van zijne gebouwen, en van de vertrekken en zalen en binnenkamers, en van het huis des verzoendeksels;[} Zo zie nu toe; want de Heer heeft u verkoren, opdat gij een huis zoudt bouwen tot een heiligdom; wees moedig en doe het.?Zw En gij, mijn zoon Salomo, erken den God uws vaders, en dien Hem van ganser harte en met ene gewillige ziel; want de Heer doorzoekt alle harten, en verstaat het gepeins van alle gedachten: indien gij Hem zoekt, zo zal Hij zich van u laten vinden, maar indien gij Hem verlaat, zo zal Hij u verwerpen eeuwiglijk.fYENu dan, voor geheel Israël, de gemeente des Heren, en voor de oren van onzen God, houdt en beoefent al de geboden van den Heer, uwen God, opdat gij het goede land bezit en het uwe kinderen na u doet beërven eeuwiglijk.Xen Ik zal zijn koninkrijk bevestigen eeuwiglijk, indien hij zal volhouden te doen naar mijne geboden en rechten, zoals heden.$WAEn Hij heeft tot mij gezegd: Uw zoon Salomo zal mijn huis en mijne voorhoven bouwen; want Ik heb Mij hem verkoren tot een zoon, en Ik zal zijn vader zijn;;VoEn onder al mijne zonen (want de Heer heeft mij vele zonen gegeven) heeft Hij mijnen zoon Salomo verkoren om te zitten op den troon van des Heren koninkrijk over Israël.[U/Nu heeft de Heer, Israëls God, mij verkoren uit mijns vaders gehele huis, opdat ik koning over Israël zou zijn eeuwiglijk; want Hij heeft Juda verkoren tot een vorstendom, en in het huis van Juda het huis van mijnen vader; en onder mijns vaders zonen heeft Hij behagen aan mij gehad, zodat Hij mij over geheel Israël koning deed zijn.T}Maar God liet aan mij zeggen: Gij zult mijnen naam geen huis bouwen, want gij zijt een krijgsman en hebt bloed vergoten.SEn koning David stond op zijne voeten en sprak: Hoort naar mij, mijne broeders en mijn volk. Ik had mij voorgenomen een huis te bouwen waar de ark des verbonds des Heren zou rusten, en ene voetbank voor de voeten onzes Gods, en had mij gereed gemaakt om te bouwen._R 9En David vergaderde te Jeruzalem al de oversten van Israël, namelijk de vorsten der stammen, de vorsten der afdelingen, die bij den koning de wacht waarnamen, de oversten over duizend en over honderd, de opzieners over de goederen en het vee van den koning en zijne zonen, benevens de hovelingen, de krijgslieden en alle aanzienlijke mannen.nQU"Na Achithófel waren Jojada, de zoon van Benaja, en Abjathar; en Joab was krijgsoverste des konings.YP+!Achitófel was ook raad des konings; en Husai de Arkiet was des konings vriend.O En Jonathan, Davids neef, was raadsheer, een verstandig man, en kanselier; en Jehiël, de zoon van Hachmoni, was bij des konings zonen.oNWover de schapen was Jaziz, de Hagareen. Deze allen waren opzieners over de goederen van koning David.aM;over de kamelen was Obil, de Ismaëliet, over de ezelinnen was Jehdeja, de Meronothiet;L}over de wei-runderen te Saron was Sitraï, de Saroniet; en over de runderen in de valleien was Safat, de zoon van Adlai;Kyover de olijftuinen en wilde vijgebomen op de vlakte was Baälhanan, de Gederiet; over den voorraad van olie was Joas;|Jqover de wijngaarden was Simeï, de Ramathiet; over de wijnkelders en den voorraad des wijns was Zabdi, de Sifmiet;RIover de akkerlieden om het land te bebouwen was Ezri, de zoon van Kelub;3H_Over den schat des konings was Azmáveth, de zoon van Adiël; en over den voorraad op het land, in de steden, de dorpen en wachttorens, was Jonathan, de zoon van Uzzía;9GkJoab, de zoon van Zeruja, had begonnen te tellen, doch volbracht het niet, want een toorn kwam deswege over Israël; daarom kwam het getal niet in de kroniek van koning David.6FeDavid nu nam het getal dergenen, die twintig jaar en daarbeneden waren, niet op; want de Heer had gezegd, dat Hij Israël vermenigvuldigen zou als de sterren aan den hemel.cE?onder Dan was Azareël, de zoon van Jeroham. Dit zijn de vorsten der stammen van Israël.Donder den halven stam Manasse in Gilead was Jiddo, de zoon van Zecharja; onder Benjamin was Jaäsiël, de zoon van Abner;C{onder de kinderen Efraïms was Hoséa, de zoon van Azazja; onder den halven stam Manasse was Joël, de zoon van Pedaja;iBKonder Zebulon was Jismaja, de zoon van Obadja; onder Naftali was Jerimoth, de zoon van Azriël;dAAonder Juda was Elihu, uit Davids broeders; onder Issaschar was Omri, de zoon van Michaël;]@3onder de Levieten was Hasabja, de zoon van Kemuël; onder de Aäronieten was Zadok;3?_En onder de stammen van Israël waren dezen: onder de Rubenieten was Eliëzer, de zoon van Zichri, het opperhoofd; onder de Simeonieten was Sefatja, de zoon van Maächa; > De twaalfde, in de twaalfde maand, was Heldai de Netofathiet, uit Othniël, en in zijne afdeling waren vier en twintig duizend.=De elfde, in de elfde maand, was Benaja, de Pirathoniet, uit de kinderen Efraïms; en in zijne afdeling waren vier en twintig duizend. < De tiende, in de tiende maand, was Maharai de Netofathiet, uit de Zerahieten; en in zijne afdeling waren vier en twintig duizend.; De negende, in de negende maand, was Abiëzer de Anathothiet, uit de Benjaminieten; en in zijne afdeling waren vier en twintig duizend.: De achtste, in de achtste maand, was Sibbechaï, de Hussathiet, uit de Zerahieten; en in zijne afdeling waren vier en twintig duizend.9 De zevende, in de zevende maand, was Helez, de Peloniet, uit de kinderen Efraims; en in zijne afdeling waren vier en twintig duizend.8 De zesde, in de zesde maand, was Ira, de zoon van Ikkes, de Tekoïet; en in zijne afdeling waren vier en twintig duizend.w7gDe vijfde, in de vijfde maand, was Samhuth, de Jizrahiet; en in zijne afdeling waren vier en twintig duizend.6!De vierde, in de vierde maand, was Asaël, Joabs broeder, en na hem Zebadja zijn zoon, en in zijne afdeling waren vier en twintig duizend.p5YDit is Benaja, de held onder dertig en over dertig; en zijne afdeling was onder zijnen zoon Ammizabad.45De derde veldoverste, in de derde maand, was de overste Benaja, de zoon van den priester Jojada, en in zijne afdeling waren vier en twintig duizend.$3AOver de afdeling van de tweede maand was Dodaï, de Ahohiet, en Mikloth was vorst over zijne afdeling; en in zijne afdeling waren vier en twintig duizend.l2QUit de kinderen van Perez was hij de overste over al de hoofdlieden der heiren in de eerste maand. 1Over de eerste afdeling van de eerste maand was Jasobeam, de zoon van Zabdiël, en in zijne afdeling waren vier en twintig duizend.)0 MDit waren de kinderen Israëls naar hun getal, de familiehoofden, de oversten over honderd en hunne ambtslieden die den koning dienden, naar hunne afdelingen om op [te trekken] en af te trekken maand aan maand, in al de maanden des jaars; elke afdeling van vier en twintig duizend.B/} en zijne broeders, twee duizend en zevenhonderd kloeke mannen, hen stelde David over de Rubenieten, Gadieten en den halven stam Manasse, voor al de aangelegenheden Gods en des konings.p.YZo was ook onder de Hebronieten Jería de voornaamste zijns geslachts onder de Hebronieten, naar de stamhuizen; --in het veertigste jaar van Davids regering werden onder hen gezocht en gevonden kloeke helden te Jaëzer in Gilead--h-IOnder de Hebronieten was Hasabja en zijne broeders, kloeke lieden, duizend en zevenhonderd, over de ambten in Israël aan deze zijde van den Jordaan tegen het Westen, tot allerlei werk des Heren en om den koning te dienen.v,eOnder de Jizharieten was Kenanja met zijne zonen voor het buitenwerk in Israël, tot ambtlieden en rechters.O+Ook alles wat Samuël de ziener, en Saul de zoon van Kis, en Abner de zoon van Ner, en Joab de zoon van Zeruja, geheiligd hadden, al dat geheiligde was onder de hand van Selomith en zijne broeders.h*Izij hadden het geheiligd van de oorlogen en van den buit, om het huis des Heren te verbeteren.Y)+Deze Selomith en zijne broeders waren over al de schatten der geheiligde dingen, welke koning David geheiligd had, en de familie-hoofden, de oversten over duizend en over honderd, en de oversten in het heir:~(uEn zijn broeder Eliëzer had een zoon Rehabja, diens zoon was Jesaja, diens zoon was Joram, diens zoon was Selomith.['/Sebuël, de zoon van Gersom, den zoon van Mozes, oppertoeziener over de schatten.K&Onder de Amramieten, Jizharieten, Hebronieten en Uzziëlieten wasm%SDe zonen van Jehiëli waren: Zetham en zijn broeder Joël, over de schatten van het huis des Heren.l$QWat Ladans zonen betreft, de zonen van den Gersoniet Ladan waren familie-hoofden, de Jehiëlieten.t#aEn van de Levieten was Ahía over de schatten van het huis Gods en over de schatten der geheiligde dingen.o"WDit zijn de verdelingen der deurwachters onder de zonen der Korachieten en onder de zonen van Merari.K!bij Parbar tegen het Westen vier aan den weg, en twee bij Parbar. #Tegen het Oosten waren zes Levieten, tegen het Noorden des daags vier, tegen het Zuiden des daags vier, en bij Esuppim aan weerszijde twee;en voor Suppim en Hosa tegen het Westen, bij de poort Schalléchet, waar men gaat op den weg, waar de wachten tegenover elkander staan.T!voor Obed-Edom tegen het Zuiden, en voor zijne zonen bij het huis Esuppim;(IHet lot tegen het Oosten viel op Selemja; en over zijnen zoon Zecharja, die een kloek raadsman was, wierp men het lot, en het viel voor hem tegen het Noorden;eC En het lot werd geworpen voor den kleine als den grote, naar hun stamhuis, voor elke poort.! Dit is de afdeling der deurwachters, onder de hoofden der helden in het ambt, benevens hunne broeders, om te dienen in het huis des Heren.r] de tweede Hilkía, de derde Tebalja, de vierde Zecharja; al de zonen en broeders van Hosa waren dertien.(I En Hosa, uit de kinderen van Merari, had zonen: de voornaamste was Simri; want de eerstgeborene was er niet, daarom stelde zijn vader hem tot den voornaamste;J  En Meselemja's zonen en broeders, kloeke mannen, waren achttien."=Deze allen waren uit de zonen van Obed-Edom, zij met hunne zonen en broeders, kloeke lieden, geschikt tot ambten; twee en zestig waren er van Obed-Edom.}sDe zonen van Semaja waren: Othni, Refaël, Obed en Elzabad, wiens broeders, Elihu en Semachja, kloeke mannen waren.yEn aan zijnen zoon Semaja werden ook zonen geboren, die in hunne familiën gezag hadden; want zij waren kloeke mannen.dAde zesde Ammiël, de zevende Issaschar, de achtste Peüllethai; want God had hem gezegend. En Obed-Edoms zonen waren deze: de eerstgeborene Semaja, de tweede Jozabad, de derde Joah, de vierde Sachar, de vijfde Nethaneël,@{de vijfde Elam, de zesde Johanan, de zevende Eljoënai.En de zonen van Meselemja waren deze: de eerstgeborene Zecharja, de tweede Jediaël, de derde Zebadja, de vierde Jathniël,w iVoorts de afdelingen der deurwachters: uit de Korachieten, Meselemja de zoon van Koré, uit de zonen van Asaf.`9het vier en twintigste op Fomamti-Ezer, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf.]3het drie en twintigste op Mahazioth, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf:\ 1het twee en twintigste op Giddalti, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;Y +het een en twintigste op Hothir, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;S het twintigste op Eliatha, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;U #het negentiende op Mallothi, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;R het achttiende op Hanani, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;V%het zeventiende op Josbekasa, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;Rhet zestiende op Hananja, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;T!het vijftiende op Jeremoth, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;U#het veertiende op Mattithja, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;Rhet dertiende op Subaël, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;Qhet twaalfde op Hasabja, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;Ohet elfde op Azareël, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;Nhet tiende op Simeï, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;Qhet negende op Mattanja, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;Nhet achtste op Jesaja met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;R~het zevende op Jesaréla, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;N} het zesde op Bukkía, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;P| het vijfde op Nethanja, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf;M{ het vierde op Jizri, met zijne zonen en broeders, die waren twaalf; "QB ~~~U~}}i}0|||0{{{azzz;yyy,xxxRwww;vuuYttt=ss~srrkr"qq?pppRonn}n.mmlll>kkvkBjj"iahhfggffrf;eedddZd+ccNbbibaa`` __^^]]&\\[g[ZZ3YXX{X3WW\VV*UU+TTTLSXRQQQQJPPPSP OOOXNtNMMMMgLL}LKK_K&JJ/IIIIoI'IHHHxHWH0GGGG*FFF`EEE4DD{DCCBbAA.@???J>>1==j<;;[::\99887t7655P44833,2211200//;...K---K,,}++**p*))g((s''&%%%7$$z##:""!o! +QC.*zWt&FZ& F u i  { P ]?di,Q) Want ik heb van den Heer ontvangen, hetgeen ik u ook heb overgeleverd, dat de Heere Jezus, in den nacht toen hij verraden werd, het brood nam,H  Hebt gij dan geen huizen, waar gij eten en drinken kunt? Of veracht gij de gemeente Gods en beschaamt degenen, die niet hebben? Wat zal ik u zeggen? Zal ik u prijzen? Hierin prijs ik u niet.pY want bij het eten neemt ieder zijn eigen avondmaal vooraf, en de een is hongerig, de ander is dronken.S Wanneer gij nu samenkomt, zo houdt men daar niet het avondmaal des Heren;\1 Immers er moeten sekten onder u zijn, opdat de beproefden onder u openbaar worden. Want eerstelijk, als gij samenkomt in de gemeente, zo hoor ik, dat er scheuringen onder u zijn; en ten dele geloof ik het.hI Maar dit u bevelende, kan ik u niet prijzen, dat gij niet ten goede, maar ten kwade samenkomt. ~ Maar is er iemand onder u die lust tot twisten heeft, die wete, dat wij zulk ene gewoonte niet hebben, en Gods gemeenten ook niet.y}k maar dat het een vrouw tot eer is, als zij lang haar draagt? Want het lange haar is haar tot sluier gegeven. --\|1 Of leert u de natuur niet, dat het een man tot oneer is, als hij lang haar draagt,T{! Oordeelt bij uzelve, of het welstaat, dat ene vrouw ongedekt tot God bidt?dzA want gelijk de vrouw uit den man is, alzo komt ook de man door de vrouw, en alles uit God.]y3 Nochtans is de man niet zonder de vrouw, noch de vrouw zonder den man, in den Heer,Ux# Daarom moet de vrouw ene bedekking op het hoofd hebben, om der Engelen wil.Lw en de man is niet geschapen om de vrouw, maar de vrouw om den man.Iv  Want de man is niet uit de vrouw, maar de vrouw is uit den man;|uq Maar de man zal het hoofd niet dekken, nademaal hij het beeld en de eer Gods is; maar de vrouw is de eer des mans.(tI En wil zij zich niet dekken, zo snijde men haar ook het haar af; maar nu het misstaat, als ene vrouw afgesneden haar heeft of geschoren is, zo dekke zij zich.s maar ene vrouw, die bidt of profeteert met ongedekten hoofde, onteert haar eigen hoofd; het is even alsof zij geschoren was.ar; Iedere man, die bidt of profeteert, en iets op het hoofd heeft, die onteert zijn hoofd; q Maar ik laat u weten, dat Christus het hoofd is van iederen man, en de man het hoofd van de vrouw, en God het hoofd van Christus.zpm Ik prijs u, broeders, dat gij in alles aan mij denkt, en de inzettingen onderhoudt, gelijk ik u die gegeven heb.=o w Zijt mijne navolgers, gelijk ook ik van Christus ben. n !gelijk ik mij ook aan iedereen in alles behaaglijk maak, en niet zoek wat mij, maar wat velen voordelig is, opdat zij zalig worden.\m1 Weest niet aanstotelijk, noch den Joden, noch den Grieken, noch der gemeente Gods,bl= Hetzij dan dat gij eet, of dat gij drinkt, of wat gij doet, doet dat alles ter ere Gods.}ks Want indien ik het met dankzegging geniet, waarom zou ik dan gelasterd moeten worden over hetgeen waarvoor ik dank?j) Doch ik spreek niet van uw geweten, maar van dat des anderen. Want waarom zou ik mijne vrijheid laten oordelen door het geweten van een ander?i Maar zo iemand tot u mocht zeggen: Dat is afgodenoffer, eet dan niet, om diens wil, die het u te kennen geeft, en om des gewetens wil.h1 En indien iemand van de ongelovigen u nodigt en gij wilt daar heengaan, zo eet al wat u voorgezet wordt, en ondervraagt niets om des gewetens wil.7gi "want de aarde is des Heren en wat daarop is".dfA Al wat op de vleesmarkt verkocht wordt, eet dat, en ondervraagt niets om des gewetens wil;He  Niemand zoeke wat het zijne is, maar ieder wat des anderen is.d Alle dingen zijn mij geoorloofd, maar niet alle dingen zijn nuttig; alle dingen zijn mij geoorloofd, maar alle dingen stichten niet.Kc Of willen wij den Heer naijverig maken? Zijn wij sterker dan hij?)bK Gij kunt niet tegelijk drinken den kelk des Heren en den kelk der duivelen; gij kunt niet tegelijk deelachtig zijn de tafel des Heren en de tafel der duivelen.a3 Maar ik zeg, dat hetgeen de heidenen offeren, zij dat den duivelen offeren, en niet Gode: nu wil ik niet, dat gij met de duivelen gemeenschap hebt.i`K Wat zal ik dan nu zeggen? Zal ik zeggen, dat de afgod iets is, of dat het afgodenoffer iets is?t_a Ziet Israël naar het vlees aan: degenen, die de offers eten, zijn die niet in gemeenschap met het altaar?q^[ Want is het één brood, zo zijn wij velen één lichaam, dewijl wij allen één brood deelachtig zijn.+]O De gezegende kelk, dien wij zegenen, is die niet de gemeenschap van Christus' bloed? Het brood, dat wij breken, is dat niet de gemeenschap van Christus' lichaam?F\ Als tot verstandigen spreek ik; oordeelt gij hetgeen ik zeg.;[q Daarom, mijne geliefden, vliedt den afgodendienst.aZ; Er is u nog gene dan menselijke verzoeking overkomen; maar God is getrouw, die u niet zal laten verzocht worden boven uw vermogen, maar met de verzoeking zal Hij ook de uitkomst geven, zodat gij haar verdragen kunt.AY} Daarom, wie meent te staan, zie toe, dat hij niet valle.X Al deze dingen zijn hun overkomen tot voorbeelden, en het is geschreven ons tot waarschuwing, tot wie het einde der wereld gekomen is.mWS Murmureert ook niet, gelijk sommigen van hen murmureerden, en werden omgebracht door den verderver.Vy En laat ons ook Christus niet verzoeken, gelijk sommigen van hen hem verzochten, en werden door de slangen omgebracht. U Laat ons ook geen hoererij bedrijven, gelijk sommigen van hen hoererij bedreven, en er vielen op één dag drie en twintig duizend.4Ta Wordt ook geen afgodsdienaars, gelijk sommigen van hen geworden zijn; gelijk er geschreven staat: "Het volk zat neder om te eten en te drinken, en stond op om te spelen".S Dit nu is ons tot een voorbeeld geschied, opdat wij geen lust zouden hebben tot het kwade, gelijk zij er lust toe hadden.jRM --maar aan velen van hen had God geen welbehagen, want zij zijn ternedergeslagen in de woestijn.Q' en allen éénerlei geestelijken drank gedronken hebben, --want zij dronken uit de geestelijke steenrots, die medevolgde, welke was Christus;>Pw en allen éénerlei geestelijke spijs gegeten hebben,AO} en allen tot Mozes gedoopt zijn in de wolk en in de zee, N  En ik wil niet, broeders, dat gij onkundig zijt, dat al onze vaderen onder de wolk zijn geweest, en allen door de zee zijn gegaan,YM -opdat, gelijk er geschreven staat: "Wie zich beroemt, beroeme zich in den Heer".L  Door Hem nu zijt gij in Christus Jezus, die ons van God gemaakt is tot wijsheid, en gerechtigheid, en heiliging en verlossing;7K kteneinde geen vlees zich voor God zou beroemen.J en het onaanzienlijke voor de wereld en het verachte heeft God verkoren, en hetgeen niets is, opdat Hij zou te niet doen wat iets is;@I {maar wat dwaas is bij de wereld, dat heeft God verkoren, opdat Hij de wijzen zou beschamen; en wat zwak is bij de wereld, dat heeft God verkoren, opdat Hij zou beschamen wat sterk is;H !Geeft slechts acht, broeders, op uwe roeping: niet vele wijzen naar het vlees, niet vele machtigen, niet vele aanzienlijken zijn geroepen;|G sWant de Goddelijke dwaasheid is wijzer dan de mensen zijn, en de Goddelijke zwakheid is sterker dan de mensen zijn.F maar dengenen, die geroepen zijn, beiden Joden en Grieken, prediken wij Christus, Goddelijke kracht en Goddelijke wijsheid.iE Mmaar wij prediken den gekruisten Christus, den Joden ene ergernis, en den Grieken ene dwaasheid,MD nademaal de Joden tekenen eisen, en de Grieken naar wijsheid vragen,"C ?Want dewijl de wereld door hare wijsheid God in zijne wijsheid niet kende, behaagde het Gode, door de dwaze prediking zalig te maken degenen die geloven;B /Waar is de wijze? Waar is de schriftgeleerde? Waar is de twistredenaar dezer eeuw? Heeft God niet de wijsheid dezer wereld tot dwaasheid gemaakt?A want er staat geschreven: "Ik zal de wijsheid der wijzen te niet doen, en het verstand der verstandigen zal Ik verwerpen".@  Want het woord des kruises is ene dwaasheid voor degenen, die verloren gaan, maar ons, die zalig worden is het ene kracht Gods;0? [Want Christus heeft mij niet gezonden om te dopen, maar om het evangelie te prediken; niet met wijsheid van woorden, opdat het kruis van Christus niet verijdeld worde.l> SDoch ik heb ook het huisgezin van Stefanus gedoopt; verder weet ik niet, dat ik iemand gedoopt heb.K= opdat niet iemand zeggen mocht, dat ik in mijnen naam gedoopt heb.R< Ik dank God, dat ik niemand van ulieden gedoopt heb dan Krispus en Gajus;k; Q Hoe, is Christus nu gedeeld? Is dan Paulus voor u gekruisigd? Of zijt gij in Paulus' naam gedoopt?#: A Ik zeg namelijk dit, dat de een van u zegt: Ik ben van Paulus; de ander: Ik ben van Apollos; een derde: Ik ben van Cefas; een vierde: Ik ben van Christus.s9 a Want mij is van u bekendgemaakt, mijne broeders, door die van Chloë's huisgezin, dat er twist onder u is.]8 5 Maar ik vermaan u, broeders, door den naam van onzen Heere Jezus Christus, dat gij allen eenstemmig zijt, en geen scheuringen onder u laat zijn, maar verbonden zijt aan elkander in één zin en éénerlei mening.x7 k Want God is getrouw, door wien gij geroepen zijt tot de gemeenschap van zijnen Zoon Jezus Christus, onzen Heer.6 {die u ook zal bevestigen tot het einde toe, dat gij onstraffelijk moogt zijn op den dag van onzen Heere Jezus Christus.m5 Uzodat gij geen gebrek hebt aan enige gave, en wacht op de openbaring van onzen Heere Jezus Christus;D4 gelijk de prediking van Christus krachtig geworden is in u,V3 'dat gij in alles rijk zijt geworden door hem, in alle leer en in alle kennis,f2 GIk dank mijnen God altijd uwentwege, voor de genade Gods, die u gegeven is in Christus Jezus,O1 Genade zij u en vrede van God onzen Vader en den Heere Jezus Christus!J0 aan de gemeente Gods te Korinthe, den geheiligden in Christus Jezus, den geroepen heiligen, benevens allen die den naam van onzen Heere Jezus Christus aanroepen, in alle hunne en onze plaatsen.d/ EPaulus, geroepen tot apostel van Jezus Christus door den wil Gods, en Sosthenes, de broeder,.} ,En Azel had zes zonen, die waren genaamd: Azrikam, Bochru, Ismaël, Searja, Obadja en Hanan; dit zijn de zonen van Azel.b-= +en Moza verwekte Bina, diens zoon was Refaja, diens zoon was Elasa, diens zoon was Azel.f,E *En Achaz verwekte Jaëra; Jaëra verwekte Alémeth, Azmáveth en Zimri; Zimri verwekte Moza;@+{ )En de zonen van Micha waren: Pithon, Melech en Tahréa.N* (En de zoon van Jonathan was Meribbaäl en Meribbaäl verwekte Micha.i)K 'En Ner verwekte Kis, Kis verwekte Saul; Saul verwekte Jonathan, Malkisúa, Abinadab en Esbaäl.p(Y &En Mikloth verwekte Simeam; en zij woonden ook rondom hunne broeders, met hunne broeders te Jeruzalem.*'O %Gedor, Ahjo, Zecharja en Mikloth.M& $En zijne eerste zoon was Abdon, daarna Zur, Kis, Baäl, Ner, Nadab,b%= #Te Gibeon nu woonde Jeïel, de vader van Gibeon; en zijne huisvrouw was genaamd Maächa.n$U "Dit zijn de hoofden der familiën onder de Levieten in hunne geslachten; dezen woonden te Jeruzalem.%#C !Uit dezen zijn ook de zangers, hoofden onder de familiën der Levieten, die in de kamers geen dienst hadden; want dag en nacht waren zij met hun werk bezigu"c En uit de Kohathieten, hunne broeders, waren er over de toonbroden, om die voor alle sabbatten te bereiden.! Aan Mattithja uit de Levieten, den eersten zoon van Sallum den Korachiet, was toevertrouwd wat in de pannen gebakken was.F  En sommigen van de zonen der priesters maakten het reukwerk.5c En sommigen van hen waren over de gereedschappen en over al de vaten des heiligdoms, en over het meel, over den wijn, over de olie, over den wierook en over de specerijen.nU En sommigen van hen waren over de gereedschappen des ambts, want zij droegen ze welgeteld in en uit.zm Ook bleven zij des nachts rondom het huis Gods; want hun was de wacht toevertrouwd om elken morgen open te doen.  Want in dat ambt waren vier opperste deurwachters, die Levieten waren, en zij waren over de kamers en schatten van het huis Gods. En hunne broeders waren in hunne dorpen, dat zij telkens op den zevenden dag inkwamen, om van tijd tot tijd met hen te zijn.  Deze deurwachters waren tegen de vier winden gesteld, tegen het Oosten, tegen het Westen, tegen het Noorden en tegen het Zuiden.  opdat zij en hunne zonen de wacht zouden houden aan het huis des Heren, namelijk aan het huis der hut om de wacht waar te nemen.E Deze allen waren uitgelezen tot deurwachters aan den drempel, tweehonderd en twaalf; zij waren opgetekend in hunne dorpen; en David en Samuel, de ziener, hadden hen in hun ambt bevestigd,eC Zecharja, de zoon van Meselemja, was deurwachter aan den ingang van de tent der samenkomst.b= En Pinehas, de zoon van Eleazar, was te voren vorst over hen, omdat de Heer met hem was. 9 En Sallum, de zoon van Koré, den zoon van Ebjasaf, den zoon van Korach, en zijne broeders uit het huis zijns vaders, de Korachieten, waren aan het werk des ambts, om wacht te houden aan den drempel der hut, gelijk hunne vaders, in het leger des Heren, om den ingang te bewaren.1 En hij had tot nu toe aan de poort des konings tegen het Oosten de wacht gehouden. Dit zijn de deurwachters in de legers van de kinderen van Levi.lQ En de deurwachters waren: Sallum, Akkub, Talmon, Ahiman, met hunne broeders; Sallum was het hoofd.1[ en Obadja, de zoon van Semaja, den zoon van Galal, den zoon van Jeduthun; en Berechja, de zoon van Asa, den zoon van Elkana, die in de dorpen der Netofathieten woonde.wg en Bakbakkar, de timmerman, en Galal; en Mattanja, de zoon van Micha, den zoon van Zichri, den zoon van Asaf;{ En uit de Levieten, uit de kinderen van Merari: Semaja, de zoon van Hassub, den zoon van Azrikam, den zoon van Hasabja;- daarenboven hunne broeders, hoofden in hunne familiën, duizend zevenhonderd en zestig, vlijtige lieden aan het werk des ambts in het huis Gods.M en Adaja, de zoon van Jeroham, den zoon van Pashur, den zoon van Malkía; en Masai, de zoon van Adiël, den zoon van Jahzéra, den zoon van Mesullam, den zoon van Mesillemith, den zoon van Immer; 1 en Azarja, de zoon van Hilkía, den zoon van Mesullam, den zoon van Zadok, den zoon van Merajoth, den zoon van Ahitub, overste over het huis Gods;6 g En uit de priesters: Jedaja, Jojarib, Jachin;  daarenboven hunne broeders, naar hunne geslachten, negenhonderd zes en vijftig. Al deze mannen waren hoofden in hunne familiën.& E en Jibneja, de zoon van Jeroham; en Ela, de zoon van Uzzi, den zoon van Michri; en Mesullam, de zoon van Sefatja, den zoon van Rehuel, den zoon van Jibnía;l Q Uit de zonen van Benjamin: Sallu, de zoon van Mesullam, den zoon van Hodavja, den zoon van Hasnua;V% Uit de kinderen van Zerah: Jeüel en zijne broeders, zeshonderd en negentig.L En uit de Silonieten: Asaja de eerste zoon, en zijne andere zonen.  Uthai, de zoon van Ammihud, den zoon van Omri, den zoon van Imri, den zoon van Bani uit de kinderen van Perez, den zoon van Juda.)K En te Jeruzalem zetten zich neder sommigen der kinderen van Juda, sommigen der kinderen van Benjamin en sommigen der kinderen van Efraïm en Manasse, namelijk: en die te voren woonden in hunne bezittingen en in hunne steden, waren de Israëlieten, de priesters, Levieten en Nethinim.' I En geheel Israël werd opgeschreven; en zie, zij zijn aangeschreven in het boek der koningen van Israël; en Juda werd weggevoerd naar Babel om zijne misdaad,6e(En de zonen van Ulam waren dappere lieden, met den boog schietende, en hadden vele zonen en zoonszonen, honderd en vijftig. Deze allen waren onder de kinderen van Benjamin.oW'De zonen van Esek, zijnen broeder, waren: Ulam zijn eerste zoon, Jeüs de tweede, Elifélet de derde.  &En Azel had zes zonen, en hunne namen zijn: Azrikam, Bochru, Ismaël, Searja, Obadja en Hanan; deze allen waren zonen van Azel.]3%Moza verwekte Bina, diens zoon was Rafa, diens zoon was Elasa, diens zoon was Azel.m~S$En Achaz verwekte Jehoadda; Jehoadda verwekte Alémeth, Azmáveth en Zimri; en Zimri verwekte Moza.F}#De zonen van Micha waren: Pithon, Melech, Taäréa en Achaz.O|"En de zoon van Jonathan was Meribbaäl; en Meribbaäl verwekte Micha.f{E!Ner verwekte Kis; Kis verwekte Saul; Saul verwekte Jonathan. Malkisúa, Abinadab en Esbaäl.nzU En Mikloth verwekte Simea; en zij woonden tegenover hunne broeders, met hunne broeders te Jeruzalem.y9Gedor, Ahjo en Zecher.Gxen zijn eerste zoon was Abdon, daarna Zur, Kis, Baäl, Nadab,[w/En te Gibeon woonde de vader van Gibeon, en de naam zijner huisvrouw was Maächa;[v/Dit zijn de hoofden der familiën van hunne geslachten, die woonden te Jeruzalem.DuJaäresja, Elía en Zichri; dit zijn de zonen van Jeroham.$tCSamserai, Seharja, Athalja,7siJifdeja en Pnuel; dit zijn de zonen van Sasak.$rCHananja, Elam, Annethotía,q7Abdon, Zichri, Hanan,p9Jispan, Heber, Eliël,@o{Adaja, Beraja en Simrath; dit zijn de zonen van Simeï.&nGEljoënai, Zillethai, Eliël,m7Jakim, Zichri, Zabdi,ElJismerai, Jizlía en Jobab; dit zijn de zonen van Elpáäl.)kMZebadja, Mesullam, Hizki, Heber,?jyMichaël, Jispa en Joha; dit zijn de zonen van Bería.i5Zebadja, Arad, Eder,/hYVoorts zijne broeders Sasak, Jeremoth,|gq En Béria en Sema waren hoofden der familiën onder de inwoners van Ajjalon; dezen verjoegen de inwoners van Gath.ufc En de zonen van Elpáäl waren; Heber, Misam en Semer; deze bouwde Ono en Lod en hare onderhorige plaatsen.6eg En bij Husim verwekte hij Ahitub en Elpáäl.Nd Jeüz, Sochja en Mirma; dit zijn zijne zonen, hoofden der familiën.Qc en hij verwekte bij Hodes, zijne huisvrouw, Jobab, Zibja, Mesa, Malkam,vbeEn Saharaïm verwekte zonen in het land van Moab, nadat hij Husim en Baära, zijne vrouwen, had weggezonden;Va%Naäman, Ahía en Gera; deze voerde hen weg; en hij verwekte Uzza en Ahihud. `Dit zijn de zonen van Ehud; zij waren hoofden der familiën onder de inwoners van Geba; en zij trokken weg naar Manahath, namelijk: _;Gera, Sefufan en Huram."^?Abisúa, Naäman, Ahóah,4]cEn Bela's zonen waren: Addar, Gera, Abihud,,\SNoha den vierden, Rafa den vijfden.\[ 3En Benjamin verwekte Bela zijnen eersten zoon, Asbel den tweeden, Ahrah den derden,`Z9(Deze allen waren zonen van Aser, hoofden van hunne familiën, uitgelezen strijdbare lieden en hoofden onder de vorsten; en zij werden gerekend in het heir tot den strijd, naar hun getal, zes en twintig duizend man.:Yo'De zonen van Ulla waren: Arah, Hanniël en Rizja.:Xo&De zonen van Jether waren: Jefunne, Fispa en Ara.5We%Bezer, Hod, Samma, Silsa, Jithram en Beëra.FV$De zonen van Zofa waren: Suah, Harnéfer, Sual, Beri, Jimja,RU#En de zonen van zijnen broeder Helem waren: Zofah, Jimna, Seles en Amal.?Ty"De zonen van Semer waren: Ahi, Rohga, Jehubba en Aram.]S3!De zonen van Jaflet waren: Pasach, Bimhal en Asvath; dit waren de zonen van Jaflet.GR En Heber verwekte Jaflet, Somer, Hotham, en Sua hunne zuster.XQ)De zonen van Bería waren: Heber en Malkiël; deze was de vader van Birzavith._P7De zonen van Aser waren deze: Jimna, Jisva, Jisvi, Bería; en hunne zuster was Serah.OEn aan de zijde der kinderen van Manasse: Beth-Sean en hare onderhorige plaatsen, Taänach en hare onderhorige plaatsen, Megiddo en hare onderhorige plaatsen, Dor en hare onderhorige plaatsen. Daarin woonden de zonen van Jozef, den zoon van Israël.pNYEn hunne have en woning was Beth-El en hare onderhorige plaatsen, en tegen het Oosten Naäran, en tegen het Westen Gezer en hare onderhorige plaatsen, Sichem en hare onderhorige plaatsen, tot Gaza toe en hare onderhorige plaatsen.2M_diens zoon was Nun, diens zoon was Jozua.OLdiens zoon was Ladan, diens zoon was Ammihud, diens zoon was Elisama,UK#Diens zoon was Refah, en Resef, diens zoon was Telah, diens zoon was Tahan,iJKEn zijne dochter was Seëra; deze bouwde Neder-Beth-Horon en Opper-Beth-Horon, en Uzzen-Seëra.IEn hij kwam tot zijne huisvrouw; die werd zwanger en baarde een zoon, dien noemde hij Bería, omdat het in zijn huis kwalijk toeging.cH?En hun vader Efraïm droeg langen tijd rouw, en zijne broeders kwamen om hem te troosten.HG diens zoon was Zabad, diens zoon was Suthélah, diens zoon was Ezer en Elad. Doch de mannen van Gath, de inboorlingen des lands, doodden hen, omdat zij afgetrokken waren om hun vee te nemen.FDe zonen van Efraïm waren deze: Suthélah, diens zoon was Bered, diens zoon was Tahath, diens zoon was Elada, diens zoon was Tahath,AE}En Semida had deze zonen: Ahjan, Sechem, Likhi en Aniam.EDEn zijne zuster Molécheth baarde Ishod, Abiëzer en Mahla.nCUEn Ulams zoon was Bedan. Dit zijn de kinderen van Gilead, den zoon van Machir, den zoon van Manasse.B+En Maächa, de huisvrouw van Machir, baarde een zoon, dien noemde zij Peres, en zijns broeders naam was Seres, wiens zonen waren Ulam en Rekem.&AEEn Machir gaf Huppim en Suppim vrouwen, en de naam zijner zuster was Maächa, en de naam van zijnen tweeden zoon Zelafead; en Zelafead had slechts dochters.@ De zonen van Manasse zijn deze: Asriël, dien zijn bijvrouw, de Syrische, baarde; ook baarde zij Machir, den vader van Gilead.W?' De zonen van Naftali waren: Jahziël, Guni, Jezer en Sallum, zonen van Bilha.K> En Suppim en Huppim waren zonen van Iri en Husim, zonen van Aher.%=C deze allen waren zonen van Jediaël, hoofden van familiën, strijdbare lieden, zeventien duizend en tweehonderd, die in het heir uittrokken om te strijden. < En de zonen van Jediaël waren Bilhan. En de zonen van Bilhan waren: Jeüs, Benjamin, Ehud, Kenaäna, Zethan, Tarsis en Ahisáhar;;} en zij werden geteld naar hunne geslachten, hoofden hunner familiën, strijdbare lieden, twintig duizend en tweehonderd.:-En de zonen van Becher waren: Zemira, Joas, Eliëzer, Eljoënai, Omri, Jeremoth, Abía, Anathoth en Alémeth; deze allen waren zonen van Becher,A9{En de zonen van Bela waren: Ezbon, Uzzi, Uzziël, Jerimoth en Iri, deze vijf, hoofden der familiën, strijdbare lieden, en zij werden opgetekend, twee en twintig duizend vierendertig.K8De zonen van Benjamin waren: Bela, Becher en Jediaël, deze drie.7En hunne broeders, in al de geslachten van Issaschar, strijdbare lieden, waren zeven en tachtig duizend, allen opgetekend.*6MEn onder hen, naar hunne geslachten en familiën, waren tot den strijd toegeruste krijgslieden, zes en dertig duizend; want zij hadden vele vrouwen en kinderen.5)De zonen van Uzzi waren: Jizrahja; en de zonen van Jizrahja waren: Michaël, Obadja, Joël, en Jissía, deze vijf; en zij waren allen hoofden.d4AEn de zonen van Tola waren: Uzzi, Refaja, Jeriël, Jahmai, Jibsam en Samuel, hoofden der familiën, van Tola, en dappere lieden in hunne geslachten; hun getal was in Davids tijden twee en twintig duizend en zeshonderd.M3 De zonen van Issaschar waren: Tola, Pua, Jasib en Simron, deze vier./2YQHesbon en Jaëzer met hare voorsteden.S1Puit den stam van Gad: Ramoth in Gilead, en Mahanaïm met hare voorsteden,20_OKedemoth en Mefaäth met hare voorsteden;,/QNen aan gene zijde van den Jordaan tegenover Jericho, tegen het Oosten van den Jordaan, uit den stam van Ruben: Bezer in de woestijn, en Jahza met hare voorsteden,v.eMAan de andere kinderen van Merari gaven zij, uit den stam van Zebulon: Rimmono en Tabor met hare voorsteden;a-;Luit den stam van Naftali: Kedes en Galiléa, Hammon en Kirjathaïm met hare voorsteden.,,SKHukok en Rehob met hare voorsteden;D+Juit den stam van Aser: Masal en Abdon met hare voorsteden,,*SIRamoth en Anem met hare voorsteden;K)Huit den stam van Issaschar: Kedes en Dobrath met hare voorsteden.(GAan de kinderen van Gerson gaven zij, uit het geslacht van den halven stam van Manasse: Golan in Basan, en Astaroth met hare voorsteden;'FDaarenboven nog aan het overige geslacht van Kohath, uit den halven stam van Manasse: Aner en Bileam met hare voorsteden.4&cEAjjalon en Gath-Rimmon met hare voorsteden.3%aDJokmeam en Beth-Horon met hare voorsteden,k$OCEn zij gaven hun de vrijsteden: Sichem op het gebergte van Efraïm, en Gezer met hare voorsteden, #BEn wat aangaat de [overige] geslachten der kinderen van Kohath, de steden van hunnen grenspaal waren uit den stam Efraïm.="sAnamelijk, bij het lot, uit den stam der kinderen van Juda en uit den stam der kinderen van Simeon en uit den stam der kinderen van Benjamin, de steden, die met namen genoemd zijn.T!!@En de kinderen Israëls gaven den Levieten ook steden met hare voorsteden; 9?Aan de kinderen van Merari, naar hun geslacht, uit den stam van Ruben en uit den stam van Gad en uit den stam van Zebulon, bij het lot, twaalf steden.=s>Aan de kinderen van Gerson, naar hun geslacht, uit den stam van Issaschar en uit den stam van Aser en uit den stam van Naftali en uit den stam van Manasse in Basan dertien steden. =En voor de overige kinderen van Kohath, uit het geslacht des stams, uit den halven stam van Manasse, bij het lot, tien steden.[daar] rustte;Mdiens zoon was Simea, diens zoon was Haggía, diens zoon was Asaja.m~SDe zonen van Merari waren: Mahli, diens zoon was Libni, diens zoon was Simeï, diens zoon was Uzza,T}!De zonen van Samuël waren deze: de eerstgeborene was Vasni, daarna Abía.N|diens zoon was Eliab, diens zoon was Jeroham, diens zoon was Elkana.M{diens zoon was Elkana, diens zoon was Zofai, diens zoon was Nahath,6zgDe zonen van Elkana waren: Amasai en Ahimoth,cy?diens zoon was Tahath, diens zoon was Uriël, diens zoon was Uzzaí, diens zoon was Saul.Nxdiens zoon was Elkana, diens zoon was Ebjasaf, diens zoon was Assir,Uw#En Kohaths zoon was Amminadab, diens zoon was Korach, diens zoon was Assir,bv=diens zoon was Joah, diens zoon was Iddo, diens zoon was Zerah, diens zoon was Jeathrai.NuGersons zoon was Libni, diens zoon was Jahath, diens Zoon was Zimma,mtSDe zonen van Merari waren: Mahli en Musi. Dit zijn de geslachten der Levieten naar hunne familiën,Is En de zonen van Kohath waren: Amram, Jizhar, Hebron en Uzziël.>rwEn de zonen van Gerson zijn genaamd: Libni en Simeï.?qyDe zonen van Levi zijn deze: Gerson, Kohath en Merari.pJozadak nu werd mede weggevoerd, toen de Heer Juda en Jeruzalem gevankelijk deed wegvoeren door de hand van Nebukadnezar.9omAzarja verwekte Seraja, Seraja verwekte Jozadak.:no Sallum verwekte Hilkía, Hilkía verwekte Azarja,6mg Ahitub verwekte Zadok, Zadok verwekte Sallum,8lk Azarja verwekte Amarja, Amarja verwekte Ahitub,pkY Johanan verwekte Azarja (die priester was in het huis hetwelk Salomo te Jeruzalem gebouwd had),;jq Ahimaäz verwekte Azarja, Azarja verwekte Johanan,8ikAhitub verwekte Zadok, Zadok verwekte Ahimaäz,:hoMerajoth verwekte Amarja, Amarja verwekte Ahitub,:goUzzi verwekte Zerahja, Zerahja verwekte Merajoth,5feAbisúa verwekte Bukki, Bukki verwekte Uzzi,>3=<[Jezus] zijn, gelijk ik overal in alle gemeenten leer.3maDaarom vermaan ik u: zijt mijne navolgers! l9Want al hadt gij tien duizend leermeesters in Christus, zo hebt gij toch niet vele vaders; want ik heb u verwekt in Christus Jezus door het evangelie._k7Dit schrijf ik niet om u te beschamen, maar ik vermaan u als mijne geliefde kinderen.sj_ men lastert ons en wij bidden; wij zijn als het uitvaagsel der wereld geworden, aller voetwis tot nu toe.iw en arbeiden, en werken met onze eigene handen; men scheldt ons en wij zegenen, men vervolgt ons en wij verdragen het,yhk Tot op deze ure lijden wij honger en dorst, en zijn naakt, en worden geslagen, en hebben geen vaste woonplaats,g Wij zijn dwaas om Christus wil, maar gíj zijt wijs in Christus; wíj zwak, maar gíj sterk; gíj in ere, maar wíj veracht.Cf Want ik acht, dat God ons, apostelen, als de allergeringsten heeft gesteld, als tot den dood bestemd; want wij zijn een schouwspel geworden voor de wereld, voor de engelen en de mensen.e3Gij zijt alreeds verzadigd, gij zijt alreeds rijk geworden, gij heerst zonder ons; en och, dat gij heerschtet, opdat ook wij met u heersen mochten!/dWWant wie heeft u voorgetrokken? En wat hebt gij, dat gij niet ontvangen hebt? En zo gij het ontvangen hebt, wat beroemt gij u dan, alsof gij het niet ontvangen hadt?rc]Dit nu, broeders, heb ik op mijzelven en Apollos toegepast om uwentwil, opdat gij aan ons zoudt leren, dat niemand hoger over zichzelven denke dan hetgeen geschreven is; opdat niet de een tegen den ander zich om iemands wil opblaze.^b5Daarom oordeelt niet vóór den tijd, totdat de Heer komt, die ook aan het licht zal brengen wat in het duister verborgen is, en de overleggingen der harten openbaren: alsdan zal aan ieder van God lof wedervaren.xaiIk ben mij wel niets bewust, doch daardoor ben ik niet gerechtvaardigd; maar de Heer is het, die mij oordeelt.`Maar het is mij iets gerings, dat ik door u geoordeeld worde, of door een menselijk gericht; ook oordeel ik mijzelven niet.Y_+Nu zoekt men niet meer aan de huishouders, dan dat zij getrouw bevonden worden.p^ [Daarvoor houde ons een ieder, namelijk voor Christus' dienaars en huishouders over Gods verborgenheden.9]mmaar gij zijt van Christus, en Christus van God.\1hetzij Paulus of Apollos, hetzij Céfas, hetzij de wereld, hetzij leven of dood, hetzij het tegenwoordige of het toekomende, het is alles het uwe;F[Daarom beroeme zich niemand op mensen; het is alles het uwe:PZen wederom: "De Heer kent de gedachten der wijzen, dat ze ijdel zijn".YWant de wijsheid dezer wereld is dwaasheid bij God. Want er staat geschreven: "De wijzen vangt hij in hunne arglistigheid";XyNiemand bedriege zichzelven: Wie onder u meent wijs te zijn in deze wereld, die worde dwaas, opdat hij wijs moge zijn.tWaZo iemand den tempel Gods verderft, dien zal God verderven; want de tempel Gods is heilig, welke gij zijt.OVWeet gij niet, dat gij Gods tempel zijt, en de Geest Gods in u woont?Umaar indien iemands werk zal verbranden, zo zal hij er schade aan lijden; hij zelf zal wel behouden worden, doch zo, als door vuur heen.dTAIndien iemands werk, dat hij daarop gebouwd heeft, blijven zal, zo zal hij loon ontvangen;"S= zo zal ieders werk openbaar worden; de dag zal het openbaren, want het zal door vuur ontdekt worden; en hoedanig ieders werk is, zal het vuur beproeven.fRE Indien nu iemand op dezen grond bouwt goud, zilver, kostelijke stenen, hout, hooi, stoppels:dQA Een anderen grond kan trouwens niemand leggen, dan die gelegd is, welke is Jezus Christus."P= Door Gods genade, die mij gegeven is, heb ik den grond gelegd als een wijs bouwmeester; een ander bouwt er op. Maar ieder zie toe, hoe hij daarop bouwt.QO Want wij zijn Gods medehelpers; gij zijt Gods akkerwerk en Gods gebouw.gNGDie nu plant en die begiet zijn één; maar ieder zal zijn loon ontvangen naar zijnen arbeid.aM;Zo is nu noch hij die plant, noch hij die begiet iets, maar God, die het gedijen geeft.TL!Ik heb geplant, Apollos heeft begoten, maar God heeft het gedijen gegeven.K#Wie is dan Paulus, en wie is Apollos? Dienaars zijn zij, door welke gij zijt gelovig geworden, en dat gelijk de Heer aan elk gegeven heeft.pJYWant als de een zegt: Ik ben van Paulus, en de ander: Ik ben van Apollos, zijt gij dan niet vleselijk? IImmers, als er naijver en twist en tweedracht onder u zijn, zijt gij dan niet vleselijk en wandelt gij niet naar menselijke wijze?HMelk heb ik u te drinken gegeven, en geen vaste spijs, want gij kondt nog niet; ook kunt gij nu nog niet, want gij zijt nog vleselijk.G En ik, broeders, kon niet tot u spreken als tot geestelijke, maar als tot vleselijke mensen, tot jonge kinderen in Christus.uFcWant wie heeft den zin des Heren gekend, en wie wil Hem onderrichten? Maar wij hebben den zin van Christus.^E5Maar de geestelijke mens oordeelt alle dingen, en hij wordt door niemand geoordeeld.2D]Maar de natuurlijke mens begrijpt niet wat van den Geest Gods is; want het is hem ene dwaasheid, en hij kan het niet verstaan; want het moet geestelijk geoordeeld zijn./CW hetwelk wij ook spreken, niet met woorden, die de menselijke wijsheid leert, maar met woorden, die de Heilige Geest leert, en oordelen geestelijke dingen geestelijk.B  Wij nu hebben niet ontvangen den geest der wereld, maar den Geest uit God, opdat wij weten kunnen wat ons door God gegeven is; A Want wie weet wat in den mens is, dan de geest des mensen, die in hem is? Alzo weet ook niemand wat in God is, dan de Geest Gods.@{ Ons nu heeft God het geopenbaard door zijnen Geest; want de Geest onderzoekt alle dingen, zelfs de diepten der Godheid.3welke geen van de oversten dezer wereld gekend heeft, --want hadden zij die gekend, zij zouden den Heer der heerlijkheid niet gekruisigd hebben, --=maar wij spreken van de geheime verborgen wijsheid Gods, welke God te voren verordend heeft, eer de wereld was, tot onze heerlijkheid;%<CDoch waarvan wij spreken, is nochtans ene wijsheid bij de volkomenen; niet ene wijsheid dezer wereld, ook niet der oversten dezer wereld, die te niet gaan;S;opdat uw geloof niet beruste op wijsheid der mensen, maar op Gods kracht.:en mijn woord en mijne prediking was niet in overredende woorden der menselijke wijsheid, maar in betoning des Geestes en der kracht;H9 En ik was bij u met zwakheid en met vrees en met grote beving,j8Mwant ik heb niet geoordeeld iets onder u te weten dan alleen Jezus Christus, en dien gekruisigd.7 En ik, broeders, toen ik tot u kwam, kwam niet met keur van woorden of van wijsheid, om u de getuigenis Gods te verkondigen;>6wMijne liefde zij met u allen in Christus Jezus! Amen.:5oDe genade van den Heere Jezus Christus zij met u!4Indien iemand den Heere Jezus Christus niet liefheeft, die zij Anathema; Maranatha! [dat is: die zij vervloekt, de Heer komt].,3SIk, Paulus, groet u met mijne hand.H2 U groeten al de broeders. Groet elkander met den heiligen kus.x1iU groeten de gemeenten van Azië. U groeten zeer in den Heer Aquila en Priscilla, met de gemeente in hun huis.Q0want zij hebben mijnen en uwen geest verkwikt. Erkent dan de zodanigen./yIk verblijd mij over de aankomst van Stefanas en Fortunatus en Achaïcus; want het gemis van u hebben zij mij vergoed;].3dat gij ook den zodanigen onderdanig zijt, en aan allen die medewerken en arbeiden.%-CIk vermaan u nu, broeders, gij kent het huis van Stefanas, dat zij de eerstelingen zijn in Achaje, en zichzelve bestemd hebben tot den dienst der heiligen;9,mLaat alles wat gij doet in de liefde geschieden!E+ Waakt, staat in het geloof, weest mannelijk en weest sterk.i*K En aangaande Apollos, den broeder, weet, dat ik hem zeer vermaand heb, dat hij tot u zou komen met de broederen; maar het was geenszins zijn wil, dat hij nu zou komen, maar hij zal komen, wanneer hij gelegenheid zal hebben. )  Dat hem dan niemand verachte, maar doet hem uitgeleide in vrede, opdat hij tot mij kome; want ik verwacht hem met de broederen.x(i Zo Timótheüs komt, ziet dat hij zonder vreze bij u zij; want hij verricht ook het werk des Heren, gelijk ik.e'C want mij is ene grote deur geopend, die veel vrucht werkt, maar er zijn vele tegenstanders.5&eMaar ik zal te Efeze blijven tot Pinksteren;% Want ik wil u niet zien in het voorbijtrekken, maar ik hoop, dat ik enigen tijd bij u zal blijven, indien de Heer het toelaat.$maar bij u zal ik misschien blijven of ook overwinteren, opdat gij mij uitgeleide doen moogt, waarheen ik ook trekken zal.t#aEn ik zal tot u komen, wanneer ik door Macedonië zal getrokken zijn; want door Macedonië zal ik trekken,_"7en is het de moeite waardig, dat ik ook daarheen reize, zo zullen zij met mij reizen.!'En wanneer ik gekomen zal zijn, zal ik diegenen, die gij daarvoor goedkeurt, met brieven zenden, om uwe gaven naar Jeruzalem over te brengen;3 _Op elken eersten dag der week legge ieder van u bij zichzelven weg, en vergadere naar zijn vermogen; opdat niet dan eerst, als ik kom, de inzamelingen moeten geschieden.  Aangaande de inzameling nu, die voor de heiligen geschiedt, gelijk ik aan de gemeenten in Galatië bevolen heb, doet ook gij alzo..U:Daarom, mijne geliefde broeders, wordt vast, onbeweeglijk, en neemt altoos toe in het werk des Heren, nademaal gij weet, dat uw arbeid niet vergeefs is in den Heer.c?9maar Gode zij dank, die ons de overwinning gegeven heeft door onzen Heere Jezus Christus!P8De prikkel nu des doods is de zonde, en de kracht der zonde is de wet;B7Dood, waar is uw prikkel? Graf, waar is uwe overwinning?"c?6En wanneer dit vergankelijke de onvergankelijkheid zal aantrekken, en dit sterfelijke de onsterfelijkheid zal aantrekken, dan zal het woord vervuld worden, dat geschreven staat: "De dood is verslonden tot overwinning.w5Want dit vergankelijke moet de onvergankelijkheid aantrekken, en dit sterfelijke moet de onsterfelijkheid aantrekken.=s4en dat plotseling, in een ogenblik, ten tijde der laatste bazuin; want de bazuin zal haar geluid geven, en de doden zullen opstaan, onvergankelijk, en wij zullen veranderd worden.s_3Zie, ik zeg u ene verborgenheid: wij zullen niet allen ontslapen, maar wij zullen allen veranderd worden,)2Doch dit zeg ik, broeders, dat vlees en bloed het rijk Gods niet kunnen beërven, ook zal het vergankelijke het onvergankelijke niet beërven.q[1en gelijk wij het beeld des aardsen gedragen hebben, alzo zullen wij ook het beeld des hemelsen dragen.uc0Hoedanig de aardse is, zodanig zijn ook de aardsen en hoedanig de hemelse is, zodanig zijn ook de hemelsen;S/De eerste mens is van de aarde en aards, de andere mens is van den hemel.hI.Doch het geestelijke lichaam is niet het eerste, maar het natuurlijke, daarna het geestelijke. -Zo staat er ook geschreven: De eerste mens, Adam, "is geworden tot ene levende ziel", de laatste Adam tot een levendmakenden geest.&E,het wordt gezaaid als een natuurlijk lichaam, en zal opstaan als een geestelijk lichaam. Is er een natuurlijk lichaam, dan is er ook een geestelijk lichaam.~u+het wordt gezaaid in oneer, en zal opstaan in heerlijkheid; het wordt gezaaid in zwakheid, en zal opstaan in kracht;s_*Alzo zal ook de opstanding der doden zijn. Het wordt gezaaid vergankelijk, en zal opstaan onvergankelijk;> u)Ene andere heerlijkheid heeft de zon, ene andere heerlijkheid heeft de maan, ene andere heerlijkheid hebben de sterren; want de ééne ster gaat de andere te boven in heerlijkheid. w(en er zijn hemelse lichamen en aardse lichamen, maar ene andere heerlijkheid hebben de hemelse, ene andere de aardse. ''Niet alle vlees is hetzelfde vlees; maar een ander is het vlees der mensen, een ander der dieren, een ander der vissen, een ander der vogels;c ?&maar God geeft daaraan een lichaam, gelijk Hij wil, en aan ieder zaad zijn eigen lichaam.  %en hetgeen gij zaait is immers het lichaam niet, dat worden zal, maar een blote korrel, namelijk van tarwe of enig ander graan;P$Gij dwaas, hetgeen gij zaait wordt niet levend, tenzij dat het sterve;nU#Maar iemand mocht zeggen: Hoe zullen de doden opstaan, en met hoedanig een lichaam zullen zij komen?yk"Wordt nuchter, gelijk het behoort, en zondigt niet; want sommigen weten niet van God. Dat zeg ik u tot schande.L!Laat u niet misleiden; kwade samensprekingen bederven goede zeden.*M Heb ik, naar den mens, met de wilde dieren te Efeze gevochten, wat helpt het mij? Zo de doden niet opstaan, laat ons eten en drinken, want morgen zijn wij dood.]3Bij den roem, dien ik over u heb in Christus Jezus, onzen Heer: ik sterf dagelijks.0[En waarom zijn wij ieder uur in gevaar?)Anders, wat zullen zij doen, die zich voor de doden laten dopen? Indien de doden geenszins opstaan, waarom laten zij zich dopen voor de doden?*Men wanneer hem alles onderworpen zal zijn, dan zal ook de Zoon zelf onderworpen zijn aan dengene, die hem alles onderworpen heeft, opdat God zij alles in allen.?wWant Hij heeft alles onder zijne voeten onderworpen. Wanneer Hij dan zegt, dat alles hem onderworpen is, zo is het duidelijk, dat Hij uitgenomen is, die hem alles onderworpen heeft;A~}De laatste vijand, die te niet gedaan wordt, is de dood.c}?Want hij moet heersen, totdat hij al zijne vijanden onder zijne voeten zal gelegd hebben.$|ADaarna komt het einde, wanneer hij het rijk aan God, den Vader, zal overleveren, wanneer hij zal te niet doen alle heerschappij en alle overheid en macht.o{Wmaar elk in zijne orde: de eersteling is Christus, daarna wie Christus toebehoren, als hij komen zal.gzGWant gelijk zij allen in Adam sterven, zo zullen zij allen in Christus levend gemaakt worden;Xy)nademaal door een mens de dood, en door een mens de opstanding der doden komt.lxQMaar nu is Christus opgestaan uit de doden, en de eersteling geworden dergenen die ontslapen zijn;cw?Hopen wij alleen in dit leven op Christus, zo zijn wij de ellendigsten onder alle mensen.Hv zo zijn ook degenen, die in Christus ontslapen zijn, verloren.^u5en is Christus niet opgestaan, zo is uw geloof ijdel, zo zijt gij nog in uwe zonden;OtWant indien de doden niet opstaan, zo is ook Christus niet opgestaan;8siwij zouden ook valse getuigen Gods bevonden worden, dat wij van God getuigd hadden, dat Hij Christus opgewekt heeft, dien Hij niet had opgewekt, indien de doden niet opstaan.erCen is Christus niet opgestaan, zo is onze prediking vergeefs, zo is ook uw geloof vergeefs;Rq Maar is er geen opstanding der doden, zo is ook Christus niet opgestaan;p% Indien nu Christus gepredikt wordt, dat hij uit de doden is opgestaan, hoe zeggen dan sommigen onder u, dat er geen opstanding der doden is?Po Hetzij nu ik of zijlieden, alzo prediken wij en alzo hebt gij geloofd.En Maar door Gods genade ben ik hetgeen ik ben; en zijne genade aan mij is niet vergeefs geweest, maar ik heb veel meer gearbeid dan zij allen; doch niet ik, maar Gods genade, die in mij is.m Want ík ben de minste onder de apostelen, als die niet waardig ben, dat ik een apostel heet, omdat ik de gemeente Gods vervolgd heb.elCTen laatste van allen is hij ook door mij, als door een ontijdig geborene, gezien geworden.RkDaarna is hij gezien geworden door Jakobus, daarna door al de apostelen.&jEDaarna is hij gezien geworden door meer dan vijfhonderd broeders op éénmaal, van welke verscheidenen tot op heden nog leven, maar sommigen ontslapen zijn.Kien dat hij gezien is geworden door Cefas, daarna door de twaalve.ah;en dat hij begraven is, en dat hij weder opgestaan is ten derden dage, naar de Schrift:g!Want ik heb u in de eerste plaats overgeleverd, hetgeen ik ook ontvangen heb, dat Christus gestorven is voor onze zonden, naar de Schrift,f/door hetwelk gij ook zalig wordt, indien gij het behoudt op zodanige wijze als ik het u verkondigd heb, ten ware dat gij tevergeefs geloofd hadt.e Maar ik herinner u, broeders, het Evangelie, dat ik u verkondigd heb, dat gij ook hebt aangenomen, in hetwelk gij ook staat,7di(Laat echter alles eerlijk en ordelijk toegaan.cc?'Daarom, broeders, weest naarstig om te profeteren, maar belet niet met tongen te spreken.3ba&maar is iemand onwetend, die zij onwetend.{ao%Indien iemand meent een profeet te zijn of geestelijk, die wete, dat hetgeen ik u schrijf des Heren geboden zijn;O`$Of is het woord Gods van u uitgegaan, of is het tot u alleen gekomen?_#Maar willen zij iets leren, laat haar te huis haar eigen mannen vragen; het misstaat aan vrouwen in de gemeente te spreken.^+"laat uwe vrouwen zwijgen in de gemeenten; want het zal haar niet toegelaten worden te spreken, maar onderdanig te zijn, gelijk ook de wet zegt.f]E!want God is niet een God van wanorde, maar van vrede. Gelijk in alle gemeenten der heiligen,A\} En de geesten der profeten zijn den profeten onderdanig;n[UWant gij kunt allen profeteren, de een na den ander, opdat zij allen leren en allen vermaand worden.bZ=maar indien er ene openbaring geschiedt aan een ander die daar zit, zo zwijge de eerste.RYEn laat twee of drie profeteerders spreken, en laat de anderen oordelen;gXGmaar is er geen uitlegger, zo zwijge hij in de gemeente, en spreke met zichzelven en met God.WEn zo iemand met tongen spreekt, dat het door twee of ten hoogste drie [geschiede], en bij beurten, en dat één het uitlegge;UV#Hoe is het dan, broeders? Wanneer gij samenkomt, en elk van u heeft een psalm, heeft ene onderwijzing, heeft een tong, heeft ene openbaring, heeft ene uitlegging--laat dat alles geschieden tot stichting.%UCen alzo zou het verborgene zijns harten openbaar worden, en hij zou alzo op zijn aangezicht vallen en God aanbidden, en bekennen, dat God waarlijk in u is.T3Maar indien zij allen profeteerden, en er kwam dan een ongelovige of ongeleerde binnen, die zou door allen overtuigd, door allen geoordeeld worden,>SuIndien dan de gehele gemeente samenkwam in ene plaats, en zij spraken allen met tongen, en er kwamen ongeleerden of ongelovigen in, zouden zij niet zeggen, dat gij uitzinnig waart?RZo zijn dan de tongen tot een teken, niet den gelovigen maar den ongelovigen; maar de profetie niet den ongelovigen maar den gelovigen.#Q?In de Wet staat geschreven: "Ik zal met andere tongen en met andere lippen spreken tot dit volk, en ook alzo zullen zij mij niet horen, spreekt de Heer".PwBroeders, wordt geen kinderen in het verstand, maar zijt kinderen in de boosheid, en wordt in het verstand volwassen.O-maar ik wil in de gemeente liever vijf woorden spreken door mijn verstand, opdat ik ook anderen onderwijze, dan tien duizend woorden met tongen.JN Ik dank mijnen God, dat ik meer met tongen spreek dan gij allen;SMGij zegt wel behoorlijk dank, maar de ander wordt daardoor niet gesticht.)LKMaar als gij dankzegt in den geest, hoe zal degeen die in de plaats des ongeleerden staat, amen zeggen op uwe dankzegging, nademaal hij niet weet wat gij zegt?5KcMaar hoe zal het dan zijn? Ik zal bidden met den geest, maar zal ook bidden met het verstand; ik zal psalmen zingen in den geest, maar ook psalmen zingen met het verstand.hJIIndien ik nu met tongen bid, zo bidt mijn geest, maar mijn verstand brengt niemand vrucht aan.NI Daarom, wie met tongen spreekt, die bidde, dat hij het ook uitlegge.H Alzo ook gij, nademaal gij naarstig staat naar de geestelijke gaven, zo tracht daarin overvloedig te zijn tot stichting der gemeente.G1 Indien ik dan de betekenis der taal niet weet, zo zal ik onverstaanbaar zijn dengene die spreekt, en hij die spreekt, zal mij onverstaanbaar zijn.vFe Het is waar, er zijn velerlei soorten van talen in de wereld, en geen van deze is nochtans zonder betekenis. E9 Alzo ook gij, wanneer gij met tongen spreekt, en geen duidelijke rede geeft, hoe kan men weten wat er gesproken is? Want gij zult in de lucht spreken.aD;En indien de bazuin een onduidelijk geluid geeft, wie zal zich tot den strijd bereiden?nCUHet gaat immers ook zo met de dingen, die geluid geven en nochtans niet leven, hetzij ene fluit of ene harp. Indien zij geen onderscheiden geluid van zich geven, hoe zal men weten wat er op de fluit of op de harp gespeeld wordt??BwEn nu, broeders, ware het, dat ik tot u kwam en met tongen sprak, wat zou ik u nut zijn, zo ik tot u niet sprak òf met openbaring, òf met kennis, òf met profetie, òf met lering?jAMIk wilde, dat gij allen met tongen spreken kondt, maar veelmeer nog, dat gij profeteerdet; want wie profeteert is groter dan wie met tongen spreekt, tenzij dat hij het ook uitlegge, opdat de gemeente daardoor gesticht worde.e@CWie met tongen spreekt, die sticht zichzelven; maar wie profeteert, die sticht de gemeente.f?EMaar wie profeteert, spreekt voor mensen tot stichting en tot vermaning en tot vertroosting.>)Want wie met tongen spreekt, spreekt niet voor mensen, maar voor God; want niemand verstaat het, doch in den geest spreekt hij verborgenheden.= }Streeft naar de liefde, en staat naarstig naar de geestelijke gaven, maar allermeest daarnaar, dat gij moogt profeteren.c<? En nu blijft geloof, hoop en liefde, deze drie; maar de liefde is de grootste onder deze.2;] Want wij zien nu door een spiegel in een donker woord, maar dan van aangezicht tot aangezicht; nu ken ik stuksgewijze, maar dan zal ik kennen, gelijk ook ik gekend ben.%:C Toen ik een kind was, sprak ik als een kind, en was gezind als een kind, en had kindse overleggingen; maar toen ik een man werd, legde ik al wat kinds was.N9 maar wanneer het volkomene komen zal, dan zal het stukwerk ophouden.D8 Want ons weten is stukwerk, en ons profeteren is stukwerk;t7a De liefde houdt nimmer op, al zullen de profetieën ophouden, en de talen ophouden, en de kennis ophouden.h6I zij bedekt alle dingen, zij gelooft alle dingen, zij hoopt alle dingen, zij lijdt alle dingen.^55 zij verblijdt zich niet over ongerechtigheid, maar zij verblijdt zich over waarheid;~4u zij handelt niet onvoegzaam, zij zoekt het hare niet, zij laat zich niet verbitteren, zij rekent het kwade niet toe;}3s De liefde is lankmoedig en vriendelijk; de liefde is niet afgunstig; de liefde praalt niet, zij is niet opgeblazen;2 En al ware het, dat ik al mijne have den armen gaf, en mijn lichaam liet verbranden, en ik had de liefde niet, zo ware het mij niet nut.:1m En al ware het, dat ik profeteren kon, en al de verborgenheden wist en al de kennis, en al het geloof had, zodat ik bergen verzette, en ik had de liefde niet, zo ware ik niets.$0 C Al ware het, dat ik met mensen [tongen] en met Engelen-tongen sprak, en ik had de liefde niet, zo ware ik een klinkend metaal of ene luidende schel.d/A Doch streeft naar de beste gaven; en ik zal u een weg wijzen, die nog voortreffelijker is.{.o Hebben zij allen de gaven om gezond te maken? Spreken zij allen met menigerlei talen? Kunnen zij allen uitleggen?s-_ Zijn zij allen apostelen? Zijn zij allen profeten? Zijn zij allen leeraars? Zijn zij allen wonderdoeners?J,  En God heeft gesteld in de gemeente ten eerste apostelen, ten tweede profeten, ten derde leeraars, daarna wonderdoeners, daarna gaven om gezond te maken, helpers, regeerders, menigerlei talen.M+ Gij nu zijt het lichaam van Christus, en leden, elk naar zijn deel. * En indien één lid lijdt, lijden al de leden mede; en indien één lid in ere wordt gehouden, zo verblijden zich al de leden mede.f)E opdat er geen tweedracht in het lichaam zij, maar de leden voor elkander gelijkelijk zorgen.(/ Want die ons welstaan, die behoeven het niet; maar God heeft het lichaam alzo samengevoegd, en aan het behoeftige lid de allermeeste eer gegeven,'# en die ons dunken de minst geachte des lichaams te zijn, dezen doen wij de meeste eer aan; en die ons misstaan, die versiert men het meest.k&O Maar veelmeer, de leden des lichaams, die ons dunken de zwakste te zijn, zijn de noodzakelijkste;v%e Het oog kan niet zeggen tot de hand: Ik behoef u niet; of wederom het hoofd tot de voeten: Ik behoef u niet.?$y Maar nu zijn er vele leden, doch het lichaam is één.G# Indien nu alle leden één lid waren, waar bleef het lichaam?h"I Maar nu heeft God de leden elk in het bijzonder aan het lichaam gezet, zoals hij gewild heeft.u!c Indien het gehele lichaam oog was, waar bleef het gehoor? Indien het geheel gehoor was, waar bleef de reuk?  En indien het oor zeide: Ik ben geen oog, daarom ben ik geen lid des lichaams--zou het daarom geen lid des lichaams zijn? Indien nu de voet zeide: Ik ben geen hand, daarom ben ik geen lid des lichaams--zou hij daarom geen lid des lichaams zijn?;q Want ook het lichaam is niet één lid, maar vele.5c Want wij allen zijn door éénen Geest tot één lichaam gedoopt, hetzij wij Joden of Grieken, dienstknechten of vrijen zijn; en wij zijn allen met éénen Geest gedrenkt.4a Want gelijk het lichaam één is en nochtans vele leden heeft en al de leden van dit ééne lichaam, hoewel zij vele zijn, nochtans één lichaam zijn, alzo ook Christus.dA En dat alles werkt een en dezelfde Geest, en deelt aan elk het zijne toe, naardat hij wil.2] aan een ander wonderen te doen; aan een ander profetie; aan een ander de geesten te onderscheiden; aan een ander menigerlei talen; aan een ander de talen uit te leggen.{o aan een ander het geloof, door denzelfden Geest; aan een ander de gave om gezond te maken, door denzelfden Geest; Den een wordt door den Geest gegeven een woord van wijsheid; aan een ander wordt gegeven een woord van kennis, door denzelfden Geest;I  In elk betonen zich de gaven des Geestes tot algemeen voordeel.^5 en er zijn menigerlei werkingen, maar het is dezelfde God, die alles in allen werkt.A} en er zijn menigerlei ambten, maar het is dezelfde Heer;>w Er zijn menigerlei gaven, maar het is dezelfde Geest;7 Daarom maak ik u bekend, dat niemand Jezus vervloekt, die door den Geest Gods spreekt; en niemand kan Jezus Heer noemen, dan door den Heiligen Geest.ta Gij weet, dat gij heidenen zijt geweest, en heengegaan zijt tot de stomme afgoden, zoals gij geleid werdt.P  Aangaande de geestelijke gaven, broeders, wil ik u niet onwetend laten. "Maar hongert iemand, die ete te huis, opdat gij niet tot een oordeel samenkomt. Het overige nu zal ik verordenen, als ik kom.U# !Daarom, mijne broeders, als gij samenkomt om te eten, zo wacht op elkander. maar wanneer wij geoordeeld worden, zo worden wij door den Heer getuchtigd, opdat wij niet met de wereld veroordeeld worden.T ! Want indien wij onszelve oordeelden, zo zouden wij niet geoordeeld worden;P  Daarom zijn er ook zovele zwakken en kranken onder u, en velen slapen.  want wie onwaardiglijk eet en drinkt, die eet en drinkt zichzelven een oordeel, omdat hij niet onderscheidt het lichaam des Heren.a ; Maar de mens beproeve zichzelven, en alzo ete hij van het brood en drlnke uit den kelk; } Wie nu onwaardiglijk van dit brood eet of uit den kelk des Heren drinkt, is schuldig aan het lichaam en bloed des Heren. Want zo dikwijls gij dit brood zult eten en uit dezen kelk drinken, zult gij den dood des Heren verkondigen, totdat hij komt.<q Desgelijks [nam hij] na het avondmaal, ook den kelk, en zeide: Deze kelk is het nieuwe verbond in mijn bloed; doet dit, zo dikwijls gij dien drinkt, tot mijne gedachtenls.s_ en dankte en het brak, en zeide: Neemt, eet, dit is mijn lichaam, voor u, doet dit tot mijne gedachtenis. sG~~6}}>||E{zz4yxxlwwSwv~uunttt/srrdqqpppooFnnmjllNkkTkjiiiRhh;ggfeeddcvbaa3`___^^e]]O\[[>ZZ7YYKXX@WWvW;VVdUU_TTSRR=QPPaOOVNNM&LL2KKJJ.IkHH GG4FEEzDDkCC>BBvAA@@>??>>|=<<^;;_:9988q87E6655443/22}211.0z//7..--&,, +f**~*))2(''V&%%j%$T##""F!!c | &>.%Fln 8F-@_  x  < ) Z|}hqsf nMaar mij, uwen knecht, en den priester Zadok, en Benaja, den zoon van Jojada, en uwen knecht Salomo, heeft hij niet genodigd.e nWant hij is heden heengegaan en heeft ossen en gemest vee en vele schapen geofferd, en heeft al de zonen des konings genodigd, en de hoofdlieden, daarenboven den priester Abjathar; en zie, zij eten en drinken voor hem, en zeggen: Heil koning Adonia!md Wnen sprak: Mijn heer koning, hebt gij gezegd: Adonia zal na mij koning zijn en op mijnen troon zitten?#c Cnen men zeide tot den koning: Zie, daar is de profeet Nathan. En toen hij kwam voor den koning, boog hij zich voor den koning met zijn aangezicht ter aarde,Mb nEn zie, terwijl zij nog met den koning sprak, kwam de profeet Nathan; a nAls nu mijn heer de koning met zijne vaderen zal ontslapen zijn, zo zullen ik en mijn zoon Salomo als misdadigers behandeld worden.#` CnGij nu, mijn heer koning, de ogen van geheel Israël zien op u, dat gij hun te kennen geeft, wie op den troon van mijnen heer den koning na hem zitten zal.[_ 3nEn hij heeft ossen en gemest vee en vele schapen geofferd, en heeft genodigd al de zonen des konings, daarenboven den priester Abjathar en den krijgsoverste Joab; maar uwen knecht Salomo heeft hij niet genodigd.Y^ /nMaar nu, zie, Adonia is koning geworden, en gij, mijn heer koning, weet het niet.] ;nZij sprak tot hem: Mijn heer, gij hebt uwe dienstmaagd gezworen bij den Heer uwen God: Uw zoon Salomo zal koning zijn na mij en op mijnen troon zitten.[\ 3nEn Bathseba neigde zich en boog zich voor den koning. En de koning sprak: Wat is u?}[ wnEn Bathseba ging tot den koning in de kamer; de koning nu was zeer oud, en Abisag de Sunamietische diende den koning.oZ [nZie, terwijl gij daar nog zijt en met den koning spreekt, zal ik na u inkomen en uwe woorden aanvullen.qY _n Ga heen en treed tot koning David, en spreek tot hem: Hebt gij niet, mijn heer koning, uwe dienstmaagd gezworen, zeggende: Uw zoon Salomo zal na mij koning zijn en hij zal op mijnen troon zitten? Waarom is dan Adonia koning geworden?eX Gn Zo kom nu, ik wil u een raad geven, dat gij uw leven en dat van uwen zoon Salomo redden kunt.&W In Toen sprak Nathan tot Bathseba, Salomo's moeder: Hebt gij niet gehoord, dat Adonia, de zoon van Haggith, koning is geworden? En onze Heer David weet het niet.fV In maar den profeet Nathan, en Benaja, en de helden, en Salomo, zijnen broeder, nodigde hij niet.XU -n En toen Adonia schapen en runderen en gemest vee offerde bij den steen Zohéleth, die bij de fontein Rogel is, nodigde hij al zijne broeders, des konings zonen, en al de mannen van Juda, des konings knechten;T nMaar Zadok de priester, en Benaja, de zoon van Jojada, en Nathan de profeet, en Simeï, en Reï, en Davids helden, waren niet met Adonia.mS WnEn hij hield raad met Joab, den zoon van Zeruja, en met Abjathar, den priester; dezen hielpen Adonia.8R mnEn zijn vader had hem in zijne dagen nooit bekommerd door hem te zeggen: Waarom doet gij zo? En hij was ook een zeer schoon man, en [Haggith] had hem gebaard na Absalom.#Q CnAdonia nu, de zoon van Haggith, verhief zich, zeggende: Ik zal koning worden. En hij maakte zich wagens en ruiters, en vijftig man tot lopers voor hem uit.~P ynEn zij was ene zeer schone jonge dochter, en zij koesterde den koning en diende hem; maar de koning bekende haar niet.O /nEn zij zochten ene schone jonge dochter in al de grenspalen van Israël; en zij vonden Abisag, de Sunamietische, en brachten haar tot den koning.VN )nToen spraken zijne knechten tot hem: Dat men mijnen heer den koning ene jonge dochter, ene maagd, zoeke, die voor den koning sta en hem koestere, en in zijne armen slape, en mijnen heer den koning verwarme.qM anEn toen koning David oud was en welbedaagd, kon hij niet warm worden, hoewel men hem met klederen bedekte.1L]Kinderen, wacht u voor de afgoden! Amen.hKImaar wij weten, dat de Zoon Gods gekomen is, en ons een inzicht heeft gegeven, dat wij den Waarachtige kennen; en wij zijn in den Waarachtige, in zijnen Zoon Jezus Christus. Deze is de waarachtige God en het eeuwige leven.PJWij weten, dat wij van God zijn, en de gehele wereld in het boze ligt;I3Wij weten, dat ieder, die van God geboren is, niet zondigt; maar wie van God geboren is, die bewaart zichzelven, en de boze zal hem niet aantasten.=HuAlle ondeugd is zonde, en er is zonde niet ten dood.iGKIndien iemand zijnen broeder ziet zondigen ene zonde niet ten dood, zo zal hij bidden, en hij zal het leven geven dengenen, die zondigen niet ten dood. Er is ene zonde ten dood; voor deze zeg ik niet, dat iemand bidden zal.F#En indien wij weten, dat hij ons verhoort in hetgeen wij bidden, zo weten wij, dat wij de beden verkrijgen, die wij van hem gebeden hebben.}EsEn dit is de vrijmoedigheid, die wij tot hem hebben, dat, indien wij iets bidden naar zijnen wil, hij ons verhoort.}Ds Dit heb ik u geschreven, die gelooft in den naam van den Zoon Gods, opdat gij weet, dat gij het eeuwige leven hebt.oCW Wie den zoon Gods heeft, die heeft het leven; wie den Zoon Gods niet heeft, die heeft het leven niet.oBW En dit is de getuigenis, dat God ons het eeuwige leven heeft gegeven; en dat leven is in zijnen Zoon.SA Wie in den Zoon Gods gelooft, die heeft de getuigenis in zichzelven; wie God niet gelooft, die maakt Hem tot een leugenaar, want hij gelooft de getuigenis niet, welke God getuigd heeft van zijnen Zoon.@/ Indien wij de getuigenis der mensen aannemen, zo is Gods getuigenis groter; want Gods getuigenis is die, welke Hij getuigd heeft van zijnen Zoon.K?de Geest, en het water, en het bloed; en die drie zijn tot één.(>KWant drie zijn er die getuigen:O=Deze is het, die gekomen is door water en bloed, Jezus, de Christus; niet door het water alleen, maar door het water en het bloed. En de Geest is het, die het getuigt; want de Geest is de waarheid.V<%Wie is het, die de wereld overwint, dan die gelooft, dat Jezus Gods Zoon is?~;uWant al wat van God geboren is, overwint de wereld. En ons geloof is de overwinning, die de wereld overwonnen heeft.h:IWant dit is de liefde tot God, dat wij zijne geboden houden. En zijne geboden zijn niet zwaar.q9[Hieraan erkennen wij, dat wij Gods kinderen liefhebben, als wij God liefhebben en zijne geboden houden.$8 CWie gelooft, dat Jezus de Christus is, is van God geboren; en wie liefheeft dengene, die hem gebaard heeft, heeft ook dengene lief, die van hem geboren is.^75En dit gebod hebben wij van hem, dat wie God liefheeft ook zijnen broeder liefhebbe.C6Indien iemand zegt: Ik heb God lief, en zijnen broeder haat, hij is een leugenaar; want wie zijnen broeder niet liefheeft, dien hij ziet, hoe kan hij God liefhebben, dien hij niet ziet?F5Laat ons Hem liefhebben, want Hij heeft ons eerst liefgehad.!4;Vrees is er niet in de liefde, maar de volkomen liefde drijft de vrees uit; want de vrees heeft pijn, en wie vreest, die is niet volkomen in de liefde.#3?Hierin is de liefde bij ons volkomen, dat wij vrijmoedigheid hebben op den dag des oordeels, namelijk, dat gelijk hij is, zo ook wij zijn in deze wereld.2)En wij hebben erkend en geloofd de liefde, die God tot ons heeft. God is liefde, en wie in de liefde blijft, die blijft in God, en God in hem.S1Wie nu belijdt, dat Jezus Gods Zoon is, in dien blijft God en hij in God.o0WEn wij hebben gezien en getuigen, dat de Vader den Zoon gezonden heeft tot een Zaligmaker der wereld.r/] Hieraan erkennen wij, dat wij in Hem blijven, en Hij in ons, dat Hij ons van zijnen Geest gegeven heeft..} Niemand heeft ooit God gezien; indien wij elkander liefhebben, zo blijft God in ons, en zijne liefde is in ons volkomen.Z-- Geliefden, heeft God ons alzo liefgehad, dan moeten wij elkander ook liefhebben.!,; Hierin bestaat de liefde, niet dat wij God liefgehad hebben, maar dat Hij ons heeft liefgehad, en zijnen Zoon gezonden tot verzoening voor onze zonden.+' Hierin is de liefde Gods jegens ons verschenen, dat God zijnen eniggeboren Zoon gezonden heeft in de wereld, opdat wij door hem leven zouden.D*Wie niet liefheeft, die kent God niet, want God is liefde.)Geliefden, laat ons elkander liefhebben; want de liefde is van God, en wie liefheeft, die is van God geboren en kent God./(WWij zijn van God. Wie God kent, die hoort naar ons; wie van God niet is, die hoort naar ons niet. Daaraan kennen wij den geest der waarheid en den geest der dwaling.`'9Zij zijn van de wereld, daarom spreken zij van de wereld, en de wereld hoort naar hen.r&]Kinderen, gij zijt van God, en hebt hen overwonnen; want die in u is, is groter dan die in de wereld is.g%Gen iedere geest, die niet belijdt, dat Jezus Christus in het vlees gekomen is, die is niet van God; en dit is de geest van den antichrist, van welken gij gehoord hebt, dat hij komen zal, en hij is nu alreeds in de wereld.$ Hieraan moet gij den Geest Gods kennen: iedere geest, die belijdt, dat Jezus Christus in het vlees gekomen is, die is van God;# #Geliefden, gelooft niet iederen geest, maar beproeft de geesten, of zij van God zijn; want vele valse profeten zijn uitgegaan in de wereld.!";En wie zijne geboden houdt, die blijft in Hem, en Hij in dezen. En hieraan weten wij, dat Hij in ons blijft, aan den Geest, dien Hij ons gegeven heeft.!/En dit is zijn gebod, dat wij geloven in den naam van zijnen Zoon Jezus Christus, en elkander liefhebben, gelijk Hij ons een gebod gegeven heeft. }en al wat wij bidden zullen wij van Hem ontvangen, want wij houden zijne geboden en doen hetgeen voor Hem behaaglijk is.`9Geliefden, indien ons hart ons niet veroordeelt, zo hebben wij vrijmoedigheid tot God,`9dat, indien ons hart ons veroordeelt, God groter is dan ons hart, en alle dingen weet.q[En hieraan weten wij, dat wij uit de waarheid zijn, en kunnen ons hart daarmede voor hem geruststellen,q[Mijne kinderen, laat ons niet liefhebben met woorden noch met de tong, maar metterdaad en met waarheid.#?Als nu iemand de goederen dezer wereld heeft, en hij ziet zijnen broeder gebrek hebben en sluit zijn hart voor hem toe, hoe blijft de liefde Gods in hem? Hieraan hebben wij de liefde erkend, dat hij zijn leven voor ons gelaten heeft; en wij moeten ook het leven voor de broeders laten.Wie zijnen broeder haat, die is een doodslager en gij weet, dat geen doodslager het eeuwige leven heeft in zich blijvende."=Wij weten, dat wij uit den dood in het leven gekomen zijn, want wij hebben de broeders lief; wie zijnen broeders niet liefheeft, die blijft in den dood.@{ Verwondert u niet, mijne broeders, zo de wereld u haat.1[ niet gelijk Kaïn, die uit den boze was, en zijnen broeder vermoordde. En waarom vermoordde hij hem? Omdat zijne werken boos waren, en die zijns broeders rechtvaardig.pY Want dit is de verkondiging, die gij gehoord hebt van den beginne, dat wij elkander moeten liefhebben;0Y Daaraan wordt openbaar wie de kinderen Gods en de kinderen des duivels zijn. Ieder, die de gerechtigheid niet doet, en zijnen broeder niet liefheeft, is niet uit God.  Wie van God geboren is, die doet geen zonde; want zijn zaad blijft in hem, en hij kan niet zondigen, want hij is uit God geboren.0YWie de zonde doet, die is van den duivel, want de duivel zondigt van den beginne. Hiertoe is de Zoon Gods verschenen, opdat hij de werken des duivels vernietigen zou.ykKinderen, laat niemand u verleiden. Wie de gerechtigheid doet, die is rechtvaardig, gelijk hij rechtvaardig is.c?Wie in hem blijft, die zondigt niet; wie zondigt, die heeft hem niet gezien, noch gekend.jMEn gij weet, dat hij verschenen is, opdat hij onze zonden zou wegnemen, en in hem is geen zonde.RWie de zonde doet, die doet ook het onrecht; en de zonde is het onrecht.Z -En ieder, die dezehoop op Hem heeft, die reinigt zichzelven, gelijk Hij rein is.T !Geliefden, wij zijn nu Gods kinderen, en het is nog niet verschenen wat wij zijn zullen; maar wij weten, dat, als het verschijnen zal, wij Hem gelijk zullen zijn, want wij zullen Hem zien gelijk Hij is.  'Ziet, welk ene liefde heeft de Vader ons betoond, dat wij Gods kinderen zouden heten! Daarom kent de wereld ons niet, want zij kent Hem niet.j MIndien gij weet, dat Hij rechtvaardig is, zo erkent ook, dat wie recht doet, uit Hem geboren is. 9En nu, kinderen, blijft in hem, opdat, als hij geopenbaard zal worden, wij vrijmoedigheid hebben, en niet beschaamd worden voor hem in zijne toekomst.~uEn de zalving, die gij van hem ontvangen hebt, blijft bij u en gij hebt niet nodig, dat iemand u leert, maar gelijk zijne zalving u van alle dingen leert, zo is zij ook waarachtig en geen leugen; en gelijk zij u geleerd heeft, zo blijft in hem.>wDit heb ik u geschreven van degenen, die u verleiden.MEn dit is de belofte, die hij ons beloofd heeft: het eeuwige leven.8iHetgeen gij nu van den beginne gehoord hebt, dat blijve bij u. Indien bij u blijft hetgeen gij van den beginne gehoord hebt, zo zult gij ook in den Zoon en den Vader blijven.mSWie den Zoon loochent, die heeft ook den Vader niet; wie den Zoon belijdt, die heeft ook den Vader.Wie is de leugenaar, dan die loochent, dat Jezus de Christus is? Deze is de antichrist, die den Vader en den Zoon loochent.Ik heb u niet geschreven, omdat gij de waarheid niet wist, maar omdat gij die weet, en omdat geen leugen uit de waarheid is.KEn gij hebt de zalving van hem, die heilig is, en gij weet alles.OZij zijn van ons uitgegaan, maar zij waren niet van ons; want indien zij van ons geweest waren, zo zouden zij bij ons gebleven zijn; maar het moest openbaar worden, dat zij niet allen van ons zijn.6eKinderen, het is de laatste ure; en gelijk gij gehoord hebt, dat de antichrist komt, zo zijn er nu vele antichristen geworden; daaruit weten wij, dat het de laatste ure is.i~KEn de wereld gaat voorbij met haren lust; maar wie den wil Gods doet, die blijft in eeuwigheid.}want alwat in de wereld is, namelijk lust des vleses en lust der ogen en hoovaardig leven, is niet van den Vader, maar van de wereld.|Hebt de wereld niet lief, noch hetgeen in de wereld is. Zo iemand de wereld liefheeft, in dien is de liefde des Vaders niet;K{Ik heb u, vaders, geschreven, want gij kent hem, die van den beginne is. Ik heb u, jongelingen, geschreven, want gij zijt sterk, en het woord Gods blijft bij u, en gij hebt den boze overwonnen.Az{ Ik schrijf u, vaders, want gij kent hem, die van den beginne is. Ik schrijf u, jongelingen, want gij hebt den boze overwonnen. Ik heb u, kinderen, geschreven, want gij kent den Vader.Ty! Kinderen, ik schrijf u, want u zijn de zonden vergeven om zijns naams wil.*xM Maar wie zijnen broeder haat, die is in de duisternis en wandelt in de duisternis, en weet niet waar hij heengaat, want de duisternis heeft zijne ogen verblind.Ww' Wie zijnen broeder liefheeft, die blijft in het licht, en hij struikelt niet.`v9 Wie zegt, dat hij in het licht is en zijnen broeder haat, die is nog in de duisternis.u5Nochtans schrijf ik u een nieuw gebod, dat waarachtig is bij hem en ook bij u; want de duisternis gaat voorbij, en het waarachtige licht schijnt nu.6teBroeders, ik schrijf u geen nieuw gebod, maar het oude gebod, hetwelk gij hebt gehad van den beginne: dit oude gebod is het woord, hetwelk gij van den beginne gehoord hebt.]s3Wie zegt, dat hij in hem blijft, die moet ook wandelen, gelijk hij gewandeld heeft.yrkmaar wie zijn woord houdt, in dien is waarlijk de liefde Gods volkomen. Hieraan weten wij, dat wij in hem zijn.rq]Wie zegt: Ik ken hem, en zijne geboden niet houdt, die is een leugenaar, en in dien is de waarheid niet,PpEn hieraan weten wij, dat wij hem kennen, zo wij zijne geboden houden.~ouen deze is de verzoening voor onze zonden; doch niet alleen voor de onze, maar ook voor de zonden der gehele wereld.(n KMijne kinderen, dit schrijf ik u, opdat gij niet zondigt. Maar zo iemand zondigt, hebben wij een voorspraak bij den Vader, Jezus Christus, die rechtvaardig is;wm i Indien wij zeggen: Wij hebben niet gezondigd, zo maken wij Hem tot een leugenaar en zijn woord is niet in ons.l  Maar indien wij onze zonden belijden, zo is Hij getrouw en rechtvaardig, dat Hij ons de zonden vergeeft en ons reinigt van alle ondeugd.lk SIndien wij zeggen: Wij hebben geen zonde, zo misleiden wij onszelve, en de waarheid is niet in ons.>j wmaar indien wij in het licht wandelen, gelijk Hij in het licht is, zo hebben wij gemeenschap met elkander, en het bloed van zijnen Zoon Jezus Christus maakt ons rein van alle zonde.i Indien wij zeggen, dat wij gemeenschap met Hem hebben, en wandelen in de duisternis, zo liegen wij en doen de waarheid niet; h En dit is de verkondiging, die wij van hem gehoord hebben en u wederverkondigen: dat God licht is en er in Hem geen duisternis is.Cg En dit schrijven wij u, opdat uwe blijdschap volkomen zij.8f k--hetgeen wij gezien en gehoord hebben, dat verkondigen wij u, opdat gij ook met ons gemeenschap hebt, en deze onze gemeenschap is met den Vader en zijnen Zoon Jezus Christus."e ?--en het leven is verschenen en wij hebben gezien en getuigen en verkondigen u het leven, dat eeuwig is, hetwelk was bij den Vader, en ons is verschenen,?d {Hetgeen van den beginne was, hetgeen wij gehoord hebben, hetgeen wij gezien hebben met onze ogen, hetgeen wij aanschouwd hebben en onze handen getast hebben, van het Woord des levens,lcQ maar ik bedwing mijn lichaam en tem het, opdat ik niet anderen predike en zelf verwerpelijk worde.nbU Ik loop derhalve alzo, niet als op het ongewisse, ik vecht alzo, niet als een die in de lucht slaat;a  En ieder die kampt, onthoudt zich van alles; dezen, opdat zij ene vergankelijke kroon ontvangen, maar wij ene onvergankelijke.`! Weet gij niet, dat degenen, die in de loopbaan lopen, wel allen lopen, maar één den prijs behaalt? Loopt nu alzo, dat gij hem verkrijgt.R_ En dat doe ik om het Evangelie, opdat ik het mede deelachtig zou worden.^/ den zwakken ben ik geworden als een zwakke, opdat ik de zwakken winnen zou; allen ben ik alles geworden, opdat ik althans enigen zalig zou maken.Y]+ dengenen die zonder de Wet zijn ben ik als zonder de Wet geworden, --terwijl ik nochtans niet zonder de Wet ben voor God, maar onder de Wet van Christus, --opdat ik degenen die zonder de Wet zijn winnen zou;C\ Den Joden ben ik geworden als een Jood, opdat ik de Joden winnen zou; dengenen die onder de Wet zijn ben ik geworden als onder de Wet, opdat ik degenen die onder de Wet zijn winnen zou;[  Want hoewel ik vrij ben van iedereen, heb ik nochtans mijzelven tot ieders dienstknecht gemaakt, opdat ik er velen zou winnen.Z# Wat is dan nu mijn loon? Dat ik het Evangelie van Christus predik vrij en om niet, en dat ik mijne vrijheid in het Evangelie niet misbruik.oYW Doe ik het gaarne, zo word ik beloond; maar doe ik het ongaarne, zo is mij het ambt nochtans bevolen.X% Want dat ik het Evangelie predik, daarop behoef ik mij niet te beroemen; want ik moet het doen, en wee mij, zo ik het Evangelie niet predik!FW Maar ik heb van dat alles geen gebruik gemaakt. Ik schrijf dit ook niet, opdat het mij alzo geschieden zou; want het ware mij beter te sterven, dan dat iemand mijnen roem zou te niet doen.uVc Alzo heeft ook de Heer bevolen, dat degenen, die het Evangelie verkondigen, van het Evangelie leven zullen.U  Weet gij niet, dat zij, die het heilige bedienen, van het heiligdom eten, en die het altaar bedienen, van het altaar genieten?_T7 En indien anderen dit recht op u hebben, waarom wij niet veelmeer? Doch wij hebben van dit recht geen gebruik gemaakt, maar wij verdragen alles, opdat wij aan het Evangelie van Christus geen hindernis veroorzaken.iSK Indien wij u het geestelijke zaaien, is het dan wat groots zo wij van u het stoffelijke maaien??Rw of zegt Hij het voornamelijk om onzentwil? Want het is immers om onzentwil geschreven, dat wie ploegt, op hoop moet ploegen, en wie op hoop dorst, zijne hoop deelachtig moet worden.Qy Want in de wet van Mozes staat geschreven: "Gij zult den os, die dorst niet muilbanden". Zorgt hier God voor de ossen,IP  Spreek ik dit menselijkerwijze, zegt niet ook de wet hetzelfde?5Oc Wie trekt ooit in den oorlog op zijne eigene bezoldiging? Wie plant een wijngaard, en eet niet van zijne vrucht? Of wie weidt ene kudde, en eet niet van de melk der kudde?GN Of hebben ik en Barnabas alleen geen recht om niet te werken? M  Hebben wij ook geen macht, om ene zuster als vrouw mede te nemen, gelijk de andere apostelen en de broeders des Heren en Cefas?8Lk Hebben wij geen recht om te eten en te drinken?FK Dit is mijne verantwoording bij degenen, die mij beoordelen.~Ju Ben ik voor anderen al geen apostel, ik ben het toch voor u; want het zegel mijns apostelambts zijt gij in den Heer.I  Ben ik niet een apostel? Ben ik niet vrij? Heb ik niet onzen Heere Jezus Christus gezien? Zijt gij niet mijn werk in den Heer?}Hs Daarom, indien de spijs mijnen broeder ergerde, zou ik nimmermeer vlees eten, opdat ik mijnen broeder niet ergerde.qG[ Maar indien gij alzo tegen de broeders zondigt, en hun zwak geweten kwetst, zondigt gij tegen Christus.uFc En alzo zal de zwakke broeder wegens uwe kennis verloren gaan, om wiens wil nochtans Christus gestorven is.)EK Want zo iemand u, die de kennis hebt, aan tafel ziet zitten in een afgodstempel, wordt dan zijn geweten, dat zwak is, niet verleid om het afgodenoffer te eten?WD' Maar ziet toe, dat deze uwe vrijheid den zwakken niet tot een aanstoot worde.CDe spijs nu beveelt ons niet aan bij God. Eten wij, wij zullen daarom niet beter zijn; eten wij niet, wij zullen daarom niet minder zijn.>wmaar zo iemand God liefheeft, die is door Hem gekend.Z=-Zo iemand meent iets te kennen, hij kent nog niet, gelijk hij behoort te kennen;~< wVan het afgodenoffer nu weten wij, daar wij allen kennis hebben. --De kennis maakt opgeblazen, maar de liefde sticht.u;c(Maar zaliger is zij, indien zij alzo blijft, naar mijn gevoelen; en ik meen, dat ik ook den Geest Gods heb.<:q'Ene vrouw is verbonden door de wet, zolang haar man leeft; maar indien haar man ontslapen is, zo is zij vrij om te trouwen wien zij wil; alleenlijk dat het in den Heer geschiede.t9a&Derhalve, wie haar ten huwelijk uitgeeft, doet wèl; maar wie haar niet ten huwelijk uitgeeft, doet beter.F8%Maar wanneer iemand zich vast voorneemt, dewijl hij niet gedwongen is, maar macht heeft over zijn eigen wil, en in zijn hart besluit zijne dochter ongehuwd te laten blijven, die doet wèl.77g$Maar zo iemand meent onbetamelijk te handelen, wanneer zijne dochter niet huwt, en het niet anders zijn kan, zo doe hij wat hij wil, hij zondigt niet: hij late haar trouwen.:6m#Dit nu zeg ik in uw eigen belang, niet om u een strik om den hals te werpen, maar tot bevordering van hetgeen welvoeglijk is, en om u onafgebroken te doen blijven bij den Heer.5"Er is een onderscheid tussen ene vrouw en ene maagd: wie niet trouwt, zorgt voor hetgeen den Heer toebehoort, dat zij heilig zij, beide naar het lichaam en ook naar den geest; maar wie trouwt, zorgt voor hetgeen der wereld toebehoort, hoe zij den man zal behagen.b4=!maar wie trouwt, zorgt voor hetgeen der wereld toebehoort, hoe hij de vrouw zal behagen.3 Ik wilde dan dat gij zonder zorg waart. Wie ongetrouwd is, die zorgt voor hetgeen den Heer toebehoort, hoe hij den Heer zal behagen;r2]en wie deze wereld gebruiken, als misbruikten zij haar niet; want de gedaante dezer wereld gaat voorbij. 1en wie wenen, als weenden zij niet; en wie zich verblijden, als verblijdden zij zich niet; en wie kopen, als bezaten zij het niet;0Maar dit zeg ik, broeders, dat de tijd kort is; voorts, dat ook zij, die vrouwen hebben, moeten zijn als hadden zij er gene;(/IMaar zo gij trouwt, gij zondigt niet; en zo ene maagd trouwt, zij zondigt niet; doch dezulken zullen lichamelijke droefenis hebben, en ik zou u gaarne sparen.{.oZijt gij aan ene vrouw verbonden, zo zoek niet vrij te worden; maar zijt gij vrij van ene vrouw, zoek geen vrouw.n-UZo acht ik het nu goed te zijn, wegens den tegenwoordigen nood, dat het den mens goed is zo te zijn.",=Aangaande de maagden nu heb ik geen gebod des Heren; maar ik zeg mijne mening, als die barmhartigheid van den Heer verkregen heb om betrouwbaar te zijn.L+Ieder, broeders, blijve bij God in hetgeen waarin hij geroepen is.?*yGij zijt duur gekocht; wordt geen knechten der mensen.#)?Want de dienstknecht, die geroepen is in den Heer, is een vrijgelatene des Heren; desgelijks is de vrije, die geroepen is, een dienstknecht van Christus.(Zijt gij als een dienstknecht geroepen, zo bekommer u daarover niet; doch kunt gij vrij worden, zo gebruik dat veel liever.>'wIeder blijve in de roeping, in welke hij geroepen is.\&1De besnijdenis is niets en het onbesneden zijn is niets, maar Gods geboden houden.%'Is iemand die besneden is geroepen, hij houde zich aan de besnijdenis; is iemand geroepen die niet besneden is, hij late zich niet besnijden.$+Doch gelijk God aan ieder heeft uitgedeeld, en gelijk de Heer ieder geroepen heeft, zó wandele hij; en alzo verorden ik het in alle gemeenten.|#qWant wat weet gij, vrouw, of gij den man zult zalig maken? Of wat weet gij, man, of gij de vrouw zult zalig maken?-"SMaar indien de ongelovige zich afscheidt, zo laat hem scheiden: de broeder of de zuster is in zulke gevallen niet verbonden; maar tot vrede heeft God ons geroepen.)!KWant de ongelovige man is geheiligd door de vrouw, en de ongelovige vrouw is geheiligd door den man; anders waren uwe kinderen onrein, maar nu zijn zij heilig.{ o en indien ene vrouw een ongelovigen man heeft, en hij is bereid bij haar te wonen, die scheide zich niet van hem.#? Maar den anderen zeg ík, niet de Heer: indien een broeder ene ongelovige vrouw heeft, en zij is bereid bij hem te wonen, die scheide zich niet van haar; --en indien zij zich afscheidt, dat zij ongetrouwd zal blijven of zich met den man verzoenen, --en dat de man de vrouw niet zal verlaten.oW Maar den getrouwden gebied niet ík, maar de Heer, dat de vrouw zich niet zal afscheiden van den man,wg maar indien zij zich niet onthouden kunnen, zo laat hen trouwen; want het is beter te trouwen dan te branden.gGIk zeg wel aan de ongetrouwden en weduwen: het is hun goed, indien zij blijven gelijk ook ik;Want ik wilde liever, dat alle mensen waren gelijk ik ben; maar elk heeft zijn eigene gave van God, de een zus, de ander zo.:oMaar dit zeg ik uit toelating, en niet uit gebod.r]De een onttrekke zich aan den ander niet, tenzij dan met beider bewilliging een tijd lang, opdat gij u tot vasten en bidden moogt verledigen; en komt weder bij elkander, opdat de satan u niet verzoeke, als gij u niet kunt onthouden.!De vrouw heeft geen macht over haar eigen lichaam, maar de man; desgelijks heeft de man geen macht over zijn eigen lichaam, maar de vrouw.`9De man geve aan de vrouw wat hij verschuldigd is, desgelijks ook de vrouw aan den man.eCmaar wegens de hoererij hebbe ieder zijne eigen vrouw, en elke vrouw hebbe haren eigen man.q ]Aangaande nu hetgeen, waarover gij mij geschreven hebt, zo is het den mens goed gene vrouw aan te raken;s_Want gij zijt duur gekocht. Verheerlijkt dan God in uw lichaam [en in uwen geest, die Godes zijn].%Of weet gij niet, dat uw lichaam een tempel is des Heiligen Geestes, die in u is, dien gij van God hebt, en dat gij uzelven niet toebehoort?Vliedt de hoererij! Alle zonden, die de mens doet, zijn buiten zijn lichaam; maar wie hoererij bedrijft, zondigt aan zijn eigen lichaam.<sMaar wie den Heer aanhangt, is één geest met hem.Of weet gij niet, dat wie de hoer aanhangt één lichaam met haar is? Want "die twee, zegt Hij, zullen één vlees zijn".Weet gij niet, dat uwe lichamen leden van Christus zijn? Zou ik nu Christus' leden nemen en hoereleden daarvan maken? Dat zij verre!X )En God heeft ook den Heer opgewekt, en zal ons ook opwekken door zijne kracht.K  De spijs is voor den buik, en de buik voor de spijs; maar God zal genen zowel als dezen te niet doen. Doch het lichaam is niet voor de hoererij, maar voor den Heer, en de Heer voor het lichaam. - Alle dingen zijn mij geoorloofd, maar niet alle dingen zijn nuttig; alle dingen zijn mij geoorloofd, maar ik zal mij door niets laten beheersen.: m En dit zijn sommigen van u geweest; maar gij zijt afgewassen, gij zijt geheiligd, gij zijt gerechtvaardigd geworden, door den naam des Heren Jezus en door den Geest onzes Gods.u c Dwaalt niet! Noch hoereerders, noch afgodendienaars, noch overspelers, noch ontuchtigen, noch die ontucht met mannen bedrijven, noch dieven, noch gierigaards, noch dronkaards, noch lasteraars, noch rovers zullen het rijk Gods beërven.W' Of weet gij niet, dat de onrechtvaardigen het rijk Gods niet beërven zullen?A}Maar gij doet onrecht en nadeel, en dat aan de broeders.1[Dat is alreeds een gebrek onder u, dat gij rechtzaken met elkander hebt. Waarom laat gij u niet veel liever onrecht doen, waarom laat gij u niet veel liever benadelen?Y+Maar de ene broeder heeft ene rechtzaak met den ander, en dat voor ongelovigen!)U tot beschaming moet ik dit zeggen. Is er dan niemand onder u die wijs is, ook niet één, die zou kunnen oordelen tussen broeder en broeder?1Maar gij, als gij zaken van tijdelijke belangen hebt, neemt gij dan diegenen, die in de gemeente het minst geacht zijn, en stelt hen tot rechters?nUWeet gij niet, dat wij over de Engelen oordelen zullen, hoeveel te meer over de tijdelijke belangen?5cOf weet gij niet, dat de heiligen de wereld oordelen zullen? Indien dan nu de wereld door u geoordeeld zal worden, zijt gij dan niet goed genoeg mindere zaken te oordelen? Z~~d}||`{{>zyyTxww]vquuNtss|ryqq_pp omnn#mNllskkj0ihhgfeeqdd[cc\bba[``T__L^]]~\[[ZYYmXXSWW^VUUqTTMSS@RQQCPOO@NMM;LKKDJyJIbHGFFHEECCqBB/AA5@@0?>>y=<Bwn $en Ik wil zijnen zoon éénen stam geven, opdat David mijn knecht altijd een schijnsel hebbe voor mij in de stad Jeruzalem, die Ik mij verkoren heb om aldaar mijnen naam te stellen.ZA/n #Uit de hand zijns zoons wil Ik het koninkrijk nemen, en wil u tien stammen geven;a@=n "Ook wil Ik niet het gehele rijk uit zijne hand nemen, maar Ik wil hem tot een vorst stellen zijn leven lang, terwille van mijnen knecht David, dien Ik verkoren heb, die mijne geboden en inzettingen onderhouden heeft.=?un !daarom dat zij mij verlaten hebben, en aangebeden Astóreth, de godheid der Sidoniërs, Kamos, den god der Moabieten, en Milkom, den god der kinderen Ammons, en niet gewandeld hebben in mijne wegen, dat zij deden wat Mij behaagt, en mijne inzettingen en rechten [onderhielden] gelijk zijn vader David.>!n éénen stam zal hij hebben terwille van mijnen knecht David, en van Jeruzalem, de stad, die Ik verkoren heb uit alle stammen van Israël;1=]n en zeide tot Jerobeam: Neem tien stukken voor u; want dus spreekt de Heer, Israëls God: Zie, Ik wil het koninkrijk van Salomo's hand scheuren, en u tien stammen geven:_<9n En Ahia vatte den nieuwen mantel, dien hij om had, en scheurde dien in twaalf stukken,G; n Het geschiedde nu te dier tijd, dat Jerobeam uitging van Jeruzalem, en de profeet Ahia van Silo kwam bij hem op den weg, en had een nieuwen mantel om; en die beiden waren alleen op het veld.:'n En Jerobeam was een strijdbaar man; en toen Salomo zag, dat de jongeling behendig was, stelde hij hem over al den arbeid van het huis Jozefs.95n En dit is de zaak, waarom hij de hand tegen den koning ophief. Toen Salomo Millo bouwde, herstelde hij ene breuk aan de stad van David zijnen vader.88kn Daarenboven Jerobeam, de zoon van Nebat, een Efraïmiet uit Zereda, Salomo's knecht, en zijne moeder heette Zerúa en was ene weduwe, die hief ook de hand op tegen den koning.27_n En hij was Israëls tegenpartijder zolang als Salomo leefde. Dit kwam nog bij de schade, die Hadad deed. En Rezon had een afkeer van Israël, en werd koning over Syrië.76in En hij vergaderde mannen tegen hem, en werd een hoofdman der krijgsknechten, toen David hen doodde; en zij trokken naar Damaskus, en woonden aldaar, en regeerden te Damaskus.5n Ook verwekte God hem een tegenpartijder, Rezon, den zoon van Eljada, die van zijnen heer Hadadézer, den koning van Zoba, gevloden was. 4n En Farao sprak tot hem: Wat ontbreekt u bij mij, dat gij naar uw land wilt trekken? Hij sprak: Niets, maar laat mij evenwel trekken.03[n Toen nu Hadad in Egypte hoorde, dat David ontslapen was met zijne vaderen, en dat Joab de krijgsoverste dood was, sprak hij tot Farao: Laat mij naar mijn land trekken.:2on En de zuster van Tachpenes baarde hem zijnen zoon Genubath; en Tachpenes voedde dien op in het huis van Farao, zodat Genubath in het huis van Farao was onder de zonen van Farao.1 n En Hadad vond grote genade bij Farao, zodat hij hem zelfs de zuster van zijne huisvrouw Tachpenes, de koningin, tot vrouw gaf.O0n En zij maakten zich op van Midian, en kwamen te Paran, en namen lieden met zich uit Paran, en kwamen in Egypte tot Farao, den koning van Egypte; die gaf hem een huis en voedsel, en gaf hem ook land./1n Toen vluchtte Hadad en met hem sommige mannen der Edomieten, van zijns vaders knechten, dat zij in Egypte kwamen. Hadad nu was een klein jongsken.w.in Want Joab en geheel Israël bleven aldaar zes maanden, totdat hij uitgeroeid had al wat mannelijk was in Edom.-n Want toen David in Edom was, en Joab de krijgsoverste optrok om de verslagenen te begraven, versloeg hij al wat mannelijk was in Edom.p,[n En de Heer verwekte Salomo een tegenpartijder, Hadad, den Edomiet, die van koninklijk zaad was in Edom.-+Un Echter wil Ik het gehele rijk niet afscheuren: éénen stam zal Ik uwen zoon geven, terwille van mijnen knecht David en terwille van Jeruzalem, dat Ik verkoren heb.*n Nochtans in uwen tijd zal Ik het niet doen, terwille van uwen vader David; maar van de hand uws zoons zal Ik het scheuren.`);n Daarom sprak de Heer tot Salomo: Dewijl dit bij u geschied is, en gij mijn verbond en mijne geboden niet gehouden hebt, die Ik u geboden heb, zo zal Ik ook het koninkrijk van u scheuren en het aan uwen knecht geven.(yn en hem dit geboden had, dat hij andere goden niet zou nawandelen; doch hij hield niet hetgeen de Heer hem geboden had. 'n En de Heer werd toornig op Salomo, omdat zijn hart was afgewend van den Heer, den God van Israël, die hem tweemaal verschenen was,b&?n Alzo deed Salomo voor al zijne uitlandse vrouwen, die haren goden wierookten en offerden. %;n Zelfs bouwde Salomo ene hoogte voor Kamos, den gruwel der Moabieten, op den berg, die vóór Jeruzalem ligt, en voor Moloch, den gruwel der Ammonieten.s$an en Salomo deed hetgeen den Heer kwalijk behaagde, en volgde den Heer niet geheel, gelijk zijn vader David.l#Sn Alzo wandelde Salomo Astóreth, de godheid der Sidoniërs, na en Milkom, den gruwel der Ammonieten;5"en En toen hij nu oud was, neigden zijne vrouwen zijn hart naar vreemde goden, zodat zijn hart niet geheel met den Heer zijnen God was, gelijk het hart van zijnen vader David.~!wn En hij had zevenhonderd vrouwen, die vorstinnen waren, en driehonderd bijvrouwen; en zijne vrouwen neigden zijn hart.a =n van zulke volken, van welke de Heer gezegd had tot de kinderen Israëls: Gaat niet tot hen, en laat hen niet tot u komen: zij zullen gewis uwe harten naar hunne goden neigen. Aan dezen was Salomo door liefde gehecht. 9n Koning Salomo nu beminde vele uitlandse vrouwen, benevens de dochter van Farao: Moabietische, Ammonietische, Edomietische, Sidonische en Hethietische;]5n en brachten ze uit Egypte op, elken wagen voor zeshonderd zilverlingen, en een paard voor honderd en vijftig; alzo bracht men ze ook aan al de koningen der Hethieten en aan de koningen van Syrië door hunne hand.uen En men bracht Salomo paarden uit Egypte, en allerlei waren; en de kooplieden des konings kochten deze waren,!n En de koning maakte, dat het zilver te Jeruzalem zoveel was als de stenen, en het cederhout zoveel als de wilde vijgebomen in de valleien.;qn En Salomo vergaderde wagens en ruiters, zodat hij duizend en vierhonderd wagens had, en twaalf duizend ruiters; en hij legde ze in de wagensteden, en bij den koning te Jeruzalem.n en iedereen bracht hem geschenken, zilveren en gouden vaten, klederen en harnassen, specerijen, paarden en muilezels, van jaar tot jaar.p[n en de gehele wereld begeerde Salomo te zien, en de wijsheid te horen, die God in zijn hart gegeven had;[1n Alzo werd koning Salomo groter in rijkdom en wijsheid dan alle koningen der aarde;%En Want de schepen des konings, die op de zee met de schepen van Hiram voeren, kwamen in drie jaren éénmaal, en brachten goud, zilver, ivoor, apen en pauwen.:on Alle drinkvaten van koning Salomo waren van goud, en alle vaten in het huis van het woud van den Libanon waren zuiver goud; want het zilver achtte men ten tijde van Salomo niet.|sn en twaalf leeuwen stonden op de zes trappen aan beide zijden: iets dergelijks was nooit gemaakt in enig koninkrijk.@{n En die troon had zes trappen, en het verhemelte van dien troon was achterwaarts rond, en er waren leuningen aan beide zijden om de zitplaats, en twee leeuwen stonden bij de leuningen;_9n En de koning maakte een groten troon van ivoor, en overtrok dien met het edelste goud.-n en driehonderd rondassen van het beste goud: drie pond goud voor elke rondas; en de koning plaatste ze in het huis van het woud van den Libanon.~wn En koning Salomo liet tweehonderd schilden maken van het beste goud: zeshonderd stukken goud nam hij voor elk schild;n behalve wat van de kramers, en kooplieden, en specerijverkopers, en van al de koningen van Arabië, en van de vorsten van het land kwam.p[n Het goud nu, dat ieder jaar Salomo's inkomst was, bedroeg in gewicht zeshonderd zes en zestig talenten;Dn En koning Salomo gaf aan de koningin van Rijk Arabië al wat zij begeerde en bad, behalve hetgeen hij haar vanzelf gaf; en zij keerde terug en trok weder naar haar land met hare knechten.d Cn En de koning liet pilaren van ebbenhout maken in het huis des Heren, en in het huis des konings, en harpen en fluiten voor de zangers: en er was nooit zulk sandelhout gekomen en het was ook niet gezien tot op dezen dag.{ qn Ook de schepen van Hiram, die goud uit Ofir brachten, voerden uit Ofir zeer veel sandelhout en edelgesteenten aan.I  n En zij gaf den koning honderd en twintig talenten goud, en zeer veel specerijen en edelgesteenten; nooit was er zóveel specerij gekomen als de koningin van Rijk Arabië aan koning Salomo gaf.l Sn Geloofd zij de Heer, uw God, die welgevallen aan u heeft, dat Hij u op den troon van Israël gezet heeft; omdat de Heer Israël liefheeft eeuwiglijk, daarom heeft Hij u tot koning gesteld om recht en gerechtigheid te handhaven.^ 7n Zalig zijn uwe lieden en uwe knechten, die altijd voor u staan en uwe wijsheid horen.Pn en ik heb het niet willen geloven, totdat ik gekomen ben en het met mijne ogen gezien heb; en zie, de helft is mij niet gezegd. Gij hebt meer wijsheid en goed dan het gerucht was, dat ik gehoord heb.~wn maar sprak tot den koning: Het is waarheid geweest wat ik in mijn land gehoord heb van uwe weten en van uwe wijsheid,jOn en de spijs voor zijne tafel, en de woningen zijner knechten, en het ambt zijner dienaren, en hunne klederen, en zijne schenkers, en zijne brandoffers, die hij in het huis des Heren offerde, kon zij zich niet langer inhouden,nWn Toen nu de koningin van Rijk Arabië al de wijsheid van Salomo zag, en het huis, dat hij gebouwd had,gIn En Salomo verklaarde haar alles; den koning was niets verborgen, dat hij haar niet verklaarde.Qn en zij kwam te Jeruzalem met een zeer groot gevolg, met kamelen, die specerijen en veel goud en edelgesteente droegen, en toen zij tot koning Salomo kwam, sprak zij tot hem al wat zij voorgenomen had. /n En toen het gerucht van Salomo en van den naam des Heren kwam tot de koningin van Rijk Arabië, kwam zij om hem met raadselspreuken te beproeven;) On5En koning Salomo zond heen en liet hem van het altaar afhalen; en toen hij kwam, boog hij zich voor koning Salomo, en Salomo zeide tot hem: Ga heen naar uw huis./ [n4En Salomo sprak: Indien hij redelijk zal zijn, zo zal geen haar van hem op de aarde vallen, maar indien er enig kwaad opzet in hem gevonden wordt, dan zal hij sterven.[ 3n3En het werd aan Salomo gezegd: Zie, Adonia vreest voor koning Salomo, en zie, hij heeft de hoornen des altaars gevat, zeggende; Koning Salomo zwere mij heden, dat hij zijnen knecht niet zal doden met het zwaard.]~ 7n2Adonia vreesde voor Salomo, en stond op en ging heen en vatte de hoornen des altaars.o} [n1Toen verschrikten allen, die bij Adonia genodigd waren en stonden op, en gingen heen, ieder zijnen weg.$| En0Ook heeft de koning aldus gezegd: Geloofd zij de Heer, Israëls, God, die heden iemand heeft laten zitten op mijnen troon, dat mijne ogen het gezien hebben.{ {n/en de knechten des konings zijn ingegaan om onzen heer, koning David te zegenen, en hebben gezegd: Uw God make Salomo een nog beteren naam dan uw naam is, en make zijnen troon groter dan uw troon. En de koning heeft aangebeden op zijne legerstede.8z on.Daarenboven zit Salomo op den koninklijken troon;Sy #n-en Zadok de priester met den profeet Nathan heeft hem tot koning gezalfd te Gihon, en zij zijn van daar opgetrokken met vreugde, zodat de stad vol gejuich is: dit is het geschreeuw, dat gij gehoord hebt.b>=<Cn En hij ging aldaar in een spelonk, en bleef aldaar den nacht over. En zie, het woord des Heren kwam tot hem, en hij sprak tot hem: Wat doet gij hier Elía? =nEn hij stond op, en at en dronk, en ging door de kracht dezer spijs veertig dagen en veertig nachten, tot aan den berg Gods, Horeb. <nEn de Engel des Heren kwam ten tweeden male weder, en raakte hem aan en sprak: Sta op en eet, want gij hebt een groten weg voor u.';InEn hij zag om, en zie, aan zijn hoofdeinde was een geroost brood en ene kruik met water; en toen hij gegeten en gedronken had, legde hij zich weder te slapen.:nEn hij legde zich neder en sliep onder den jeneverboom; en zie, een Engel raakte hem aan, en sprak tot hem: Sta op en eet.p9[nMaar hij ging de woestijn in, ene dagreis ver, en kwam en zette zich onder een jeneverboom, en hij bad, dat zijne ziel mocht sterven, en sprak: Het is genoeg, neem nu, Heer, mijne ziel weg, want ik ben niet beter dan Mijne vaderen.8nToen hij dit vernam, stond hij op en ging heen om zijn leven te behouden; en hij kwam te Ber-Séba in Juda, en liet zijnen jongen aldaar.67gnToen zond Izébel een bode tot Elía en liet aan hem zeggen: De goden doen mij dit en dat, zo ik niet morgen omtrent dezen tijd aan uwe ziel doe als aan elk van deze zielen.y6 onEn Achab zeide aan Izébel al wat Elía gedaan had en hoe hij al de profeten van Baäl met het zwaard gedood had.5{n.En de hand des Heren kwam op Elía, en hij omgordde zijne lendenen en liep voor Achab uit, totdat hij te Jizreël kwam. 4n-En eer men toezag, werd de hemel zwart van wolken en wind, en er kwam een grote plasregen; en Achab reed weg en trok naar Jizreël.F3n,En de zevende maal sprak hij: Zie, er gaat ene kleine wolk op uit de zee, als eens mans hand. Toen zeide hij: Ga op en zeg aan Achab: Span aan en rijd heen, opdat de regen u niet overvalle.$2Cn+en sprak tot zijnen jongen: Ga op en zie uit naar de zee. En hij ging op en zag uit, en sprak: Er is niets. En hij sprak: Ga weder heen, tot zevenmaal toe.19n*En toen Achab optrok om te eten en te drinken, ging Elía op den top van den Karmel, en boog zich ter aarde, en legde zijn hoofd tussen zijne knieën,f0Gn)En Elía sprak tot Achab: Trek op, eet en drink, want er is een geruis als van een plasregen.-/Un(En Elía sprak tot hen: Grijpt de profeten van Baäl, dat geen van hen ontkome! En zij grepen hen, en Elía voerde hen af naar de beek Kison en slachtte hen aldaar.r._n'Toen al het volk dat zag, vielen zij neder op het aangezicht, en spraken: De Heer is God, de Heer is God! - n&Toen viel er vuur van den Heer en verteerde het brandoffer, het hout, de stenen en de aarde, en zoog het water op in de greppel.v,gn%Verhoor mij, Heer, verhoor mij, opdat dit volk wete, dat Gij, Heer, God zijt, en Gij daarna hun hart bekeert.+ n$En toen het tijd was om het spijsoffer te offeren, trad de profeet Elía toe en sprak: Heer, God van Abraham, Isaäk en Israël, laat het heden bekend worden, dat Gij in Israël God zijt, en ik uw knecht ben, en dat ik dit alles naar uw woord gedaan heb.O*n#En het water liep rondom het altaar, en de greppel werd ook vol water.p)[n"en sprak: Vult vier grote kruiken met water, en giet die uit over het brandoffer en over het hout. En hij sprak: Doet het nog eens; en zij deden het nog eens. En hij zeide: Doet het ten derde male; en zij deden het ten derden male.Y(-n!en hij bereidde het hout, en deelde den var in stukken, en legde ze op het hout,'!n en hij bouwde van die stenen een altaar in den naam des Heren, en hij maakte rondom het altaar ene greppel ter wijdte van twee korenmaten; &;nen hij nam twaalf stenen, naar het getal van de stammen der kinderen Jakobs, tot wien het woord des Heren geschiedde, zeggende: Gij zult Israël heten;%'nToen sprak Elía tot al het volk: Komt hier tot mij. En toen al het volk tot hem trad, herstelde hij het altaar des Heren, dat verbroken was;$'nToen nu de middag voorbij was, profeteerden zij, totdat men het spijsoffer zou offeren; doch er was geen stem, geen antwoord, noch opmerking.}#unEn zij riepen luid, en sneden zich met messen en priemen naar hunne wijze, zodat het bloed over hen uitgestort werd.g"InToen het nu middag werd, bespotte Elía hen en sprak: Roept luid, want hij is immers god, maar hij zit in gedachten, of heeft iets anders te doen, of is op reis, of misschien slaapt hij, dat hij wakker gemaakt moet worden.!nEn zij namen den var, dien men hun gegeven had, en bereidden hem, en riepen den naam van Baäl aan van den morgen af tot den middag toe, zeggende: Baäl, verhoor ons! Maar er was geen stem en geen antwoord. En zij dansten rondom het altaar, dat men gemaakt had.5 enEn Elía sprak tot de profeten van Baäl: Kiest gij den enen var, en bereidt hem het eerst, want gij zijt velen; en roept den naam uws gods aan, maar legt er geen vuur bij.H ndan zult gij den naam uws gods aanroepen, en ik zal den naam des Heren aanroepen: wiens God nu met vuur antwoorden zal, die zal God zijn. En het gehele volk antwoordde en sprak: Dat is recht.oYnZo geeft ons nu twee varren, en laat hen den enen var uitkiezen, en hem in stukken delen en op het hout leggen, maar geen vuur daarbij leggen; zo zal ik den anderen var nemen en op het hout leggen, en ook geen vuur daarbij leggen;'nToen sprak Elía tot het volk: Ik alleen ben als profeet des Heren overgebleven, en de profeten van Baäl zijn vierhonderd en vijftig mannen.CnToen trad Elía tot al het volk en sprak: Hoelang hinkt gij op beide zijden? Is de Heer God, zo wandelt Hem na; maar is het Baäl, zo wandelt dien na. Doch het volk antwoordde hem niets.mUnAlzo zond Achab heen onder al de kinderen van Israël, en verzamelde de profeten op den berg Karmel.G nEn nu, zend heen en verzamel tot mij geheel Israël op den berg Karmel, en de vierhonderd en vijftig profeten van Baäl, ook de vierhonderd profeten van Aschera, die van Izébels tafel eten."?nMaar hij zeide: Ik beroer Israël niet, maar gij en uw vaderlijk huis, daarmede dat gij de geboden des Heren verlaten hebt en de Baäls hebt nagewandeld.Y-nEn toen Achab Elía zag, sprak Achab tot hem: Zijt gij het, die Israël beroert?jOnToen ging Obadja heen Achab te gemoet, en zeide het aan hem; en Achab ging heen, Elía te gemoet.ymnDoch Elía sprak: Zo waarachtig als de Heer Zebaôth leeft, voor wien ik sta, ik zal mij heden aan hem vertonen.S!nEn nu zegt gij: Ga heen, zeg uwen heer: Elía is hier, opdat hij mij dode.q]n Is het mijnen heer niet gezegd wat ik gedaan heb, toen Izébel de profeten des Heren doodde, dat ik van de profeten des Heren honderd heb verborgen, hier vijftig en daar vijftig, in spelonken, en hen verzorgd heb met brood en water?kQn Als ik nu van u heenging, zo zou de Geest des Heren u wegnemen, zonder dat ik wist waarheen, en als ik dan kwam en het aan Achab zeide, en hij vond u niet, zo zou hij mij doden; en uw knecht vreest den Heer van zijne jeugd af.I n En gij spreekt nu: Ga heen en zeg uwen heer: Zie, Elía is hier.{n Zo waarachtig als de Heer, uw God, leeft, er is geen volk noch koninkrijk, waar mijn heer niet heeft heengezonden om u te zoeken; en als zij spraken: Hij is hier niet, zo nam hij een eed van het koninkrijk en het volk, dat men u niet gevonden had.xkn Maar hij sprak: Waarin heb ik gezondigd, dat gij uwen knecht wilt geven in de hand van Achab, dat hij mij dode?PnEn hij zeide tot hem: Ja, ga heen en zeg uwen heer: Zie, Elía is hier.(KnToen nu Obadja op weg was, zie, toen ontmoette hem Elía; en toen hij hem herkende, viel hij neder op zijn aangezicht en sprak: Zijt gij niet Elía, mijn heer?  nEn zij verdeelden zich in het land, dat zij doortrokken; Achab trok alleen op een weg, en Obadja ook alleen op een anderen weg.@ {nEn Achab zeide tot Obadja: Trek heen door het land tot alle waterfonteinen en beken, of wij gras mochten vinden en de paarden en muilezels behouden, opdat het vee niet altemaal verga.7 inwant toen Izébel de profeten des Heren uitroeide, nam Obadja honderd profeten en verborg hen in spelonken, hier vijftig en daar vijftig, en verzorgde hen met brood en water.T #nen Achab ontbood Obadja zijnen hofmeester. En Obadja vreesde den Heer zeer;e EnToen ging Elía heen om zich aan Achab te vertonen. De duurte nu was zeer groot in Samarië;" AnEn na een langen tijd kwam het woord des Heren tot Elía in het derde jaar, zeggende: Ga heen en vertoon u aan Achab, en Ik zal laten regenen op de aarde.nEn de vrouw sprak tot Elía: Nu erken ik, dat gij een man Gods zijt, en dat het woord des Heren in uwen mond waarheid is.nEn Elía nam het kind, en bracht het van de zaal af in het huis, en gaf het aan zijne moeder en sprak: Zie, uw zoon leeft.p[nEn de Heer verhoorde de stem van Elía, en de ziel van het kind kwam weder tot hem, en het werd levend.)nEn hij strekte zich uit over het kind, driemaal, en riep den Heer aan en sprak: Heer, mijn God, laat de ziel van dit kind weder tot hem komen.'nen hij riep den Heer aan en sprak: Heer, mijn God, hebt Gij dan ook de weduwe, wier gast ik ben, kwaad willen doen, dat Gij haren zoon doodt?+QnEn hij zeide tot haar: Geef mij uwen zoon hier. En hij nam hem van haren schoot, en ging boven, op de zaal waar hij zelf gehuisvest was, en legde hem op zijn bed;+QnEn zij zeide tot Elía: Wat heb ik met u te doen, gij man Gods? Gij zijt tot mij hier ingekomen, opdat aan mijne ongerechtigheid gedacht en mijn zoon gedood werd.nEn daarna werd de zoon van deze vrouw, zijne huiswaardin, krank; en zijne krankheid was zeer hevig, zodat geen adem meer in hem bleef.%nhet meel in het vat werd niet verteerd, en de olie in de kruik ontbrak niet, naar het woord des Heren, hetwelk Hij gesproken had door Elía.l~SnEn zij ging heen en deed zoals Elía gezegd had; en hij at, en zij en haar huis ook, een tijd lang:G} nWant aldus spreekt de Heer, Israëls God: Het meel in het vat zal niet verteerd worden, en de olie in de kruik zal niet ontbreken, tot op dien dag, dat de Heer zal laten regenen op de aarde.S|!n Toen zeide Elia tot haar: Vrees niet, ga heen en doe gelijk gij gezegd hebt; doch maak mij eerst een klein gebak daarvan, en breng het mij hier buiten, en voor u en uwen zoon zult gij daarna wat bakken.{%n En zij zeide: Zo waarachtig als de Heer, uw God, leeft, ik heb niets dat gebakken is, alleen een handvol meel in het vat en een weinig olie in de kruik; en zie, ik heb een paar houten opgezameld, en ga voor mij en mijnen zoon wat bereiden, dat wij eten en dan sterven.jzOn Toen zij nu heenging om het te halen, riep hij haar en sprak: Breng mij ook een bete broods mede.dyCn En hij maakte zich op en ging naar Zarfath; en toen hij kwam aan de poort der stad, zie, toen was daar ene weduwe, die hout zamelde; en hij riep haar en sprak: Haal mij een weinig water in dit drinkvat, opdat ik drinke.xn Maak u op en ga naar Zarfath bij Sidon, en blijf aldaar; want Ik heb daar aan ene weduwe geboden, dat zij u verzorgen zal.8wmnToen kwam het woord des Heren tot hem, zeggende:fvGnEn het geschiedde na enigen tijd, dat de beek uitdroogde, want er was geen regen in het land.fuGnEn de raven brachten hem brood en vlees, des morgens en des avonds, en hij dronk uit de beek.tynEn hij ging heen en deed naar het woord des Heren, en hij ging en woonde aan de beek Krith, die vóór den Jordaan is.lsSnen gij zult uit de beek drinken, en Ik heb aan de raven geboden, dat zij u aldaar verzorgen zullen.irMnGa van hier en wend u naar het Oosten en verberg u aan de beek Krith, die vóór den Jordaan is;6qinEn het woord des Heren kwam tot hem, zeggende:Sp #nEn Elía de Tisbiet, een der burgers van Gilead, sprak tot Achab: Zo waarachtig als de Heer, de God van Israël, leeft, voor wien ik sta, er zal deze jaren noch dauw noch regen vallen, tenzij ik het zeg.on"In zijne dagen herbouwde Hiël, van Beth-El, Jericho: het kostte hem zijnen eersten zoon Abiram, toen hij den grond legde, en zijnen jongsten zoon Segub, toen hij hare poorten stelde, naar het woord des Heren, hetwelk hij gesproken had door Jozua, den zoon van Nun..nWn!Ook maakte hij een Aschera-beeld, zodat Achab meer deed om den Heer, den God van Israël, te vertoornen dan al de koningen van Israël, die vóór hem geweest waren.kmQn en hij richtte voor Baäl een altaar op in het huis van Baäl, hetwelk hij hem bouwde te Samarië.lnEn het was hem ene geringe zaak, dat hij wandelde in de zonden van Jerobeam, den zoon van Nebat, maar daarenboven nam hij Izébel, de dochter van Ethbaäl, den koning van Sidon, tot vrouw, en hij ging heen en diende Baäl en boog zich voor hem neder,Zk/nen hij deed hetgeen den Heer mishaagde boven allen, die vóór hem geweest waren.2j_nIn het acht en dertigste jaar van Asa, den koning van Juda, werd Achab, de zoon van Omri, koning over Israël, en regeerde over Israël te Samarië twee en twintig jaar;|isnEn Omri ontsliep met zijne vaderen, en werd begraven te Samarië; en Achab, zijn zoon, werd koning in zijne plaats.3hanWat er nu meer van Omri te zeggen is, en al wat hij gedaan heeft, en zijne macht, die hij geoefend heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.Hg nen hij wandelde in al de wegen van Jerobeam, den zoon van Nebat, en in zijne zonden, met welke hij Israël had doen zondigen, dat zij den Heer, Israëls God, vertoornden door hunne afgoderij.gfInEn Omri deed hetgeen den Heer mishaagde, en was erger dan allen, die vóór hem geweest waren;LenEn hij kocht den berg Samarië van Semer voor twee talenten zilver, en bouwde ene stad, op den berg, en noemde de stad, die hij gebouwd had, Samarië, naar den naam van Semer, den heer des bergs.dnIn het een en dertigste jaar van Asa, den koning van Juda, werd Omri koning over Israël, twaalf jaar; en hij regeerde te Tirza zes jaar.c%ndoch het volk, dat Omri aanhing, werd sterker dan het volk dat Tibni, den zoon van Ginath, aanhing, zodat Tibni omkwam en Omri koning bleef.4bcnIn dien tijd verdeelde het volk van Israël zich in twee delen, de ene helft hing Tibni, den zoon van Ginath, aan om hem koning te maken, en de andere helft hing Omri aan;anWat er nu meer van Simri te zeggen is, en hoe hij een verbond maakte, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.?`ynom zijne zonden die hij gedaan had, dewijl hij deed hetgeen den Heer mishaagde, en wandelde op den weg van Jerobeam en in zijne zonde, die hij bedreef, dat hij Israël deed zondigen.1_]nToen nu Simri zag, dat de stad zou ingenomen worden, ging hij in het paleis, in het huis des konings, en verbrandde het huis des konings boven zich met vuur, en stierf,\^3nEn Omri trok op, en geheel Israël met hem, van Gibbethon, en zij belegerden Tirza.R]nEn toen het volk in het leger hoorde zeggen, dat Simri een verbond gemaakt en ook den koning verslagen had, zo maakte geheel Israël op dien dag Omri den krijgsoverste koning over Israël in het leger. \;nIn het zeven en twintigste jaar van Asa, den koning van Juda, werd Simri koning, zeven dagen, te Tirza; en het volk lag voor Gibbethon der Filistijnen. [nWat er nu meer van Ela te zeggen is, en al wat hij gedaan heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.CZn om al de zonden van Baësa en van zijnen zoon Ela, die zij gedaan hadden en die zij Israël hadden doen zondigen, dat zij den Heer, den God van Israël, vertoornden door hunne afgoderij.Yn Alzo verdelgde Simri het gehele huis van Baësa, naar het woord des Heren hetwelk hij over Baësa gesproken had door den profeet Jehu,=Xun En toen hij koning was en op zijnen troon zat, versloeg hij het gehele huis van Baësa, en liet niets over blijven wat mannelijk was, zelfs niet zijne erfgenamen en zijne vrienden.Wn en Simri kwam daarin en sloeg hem dood, in het zeven en twintigste jaar van Asa, den koning van Juda; en hij werd koning in zijne plaats.?Vyn Maar zijn knecht Simri, de overste over de helft der wagens, maakte een verbond tegen hem, toen hij te Tirza was, zich dronken drinkende in het huis van Arza, den slotvoogd te Tirza; UnIn het zes en twintigste jaar van Asa, den koning van Juda, werd Ela, de zoon van Baësa, koning over Israël te Tirza, twee jaren.3TanOok kwam het woord des Heren door den profeet Jehu, den zoon van Hanani, tegen Baësa en tegen zijn huis, en tegen al het kwaad, dat hij deed voor de ogen des Heren, dien hij vertoornde door de werken zijner handen, dat hij zou worden gelijk het huis van Jerobeam, ook omdat hij het had omgebracht.wSinEn Baësa ontsliep met zijne vaderen, en werd begraven te Tirza; en zijn zoon Ela werd koning in zijne plaats.R/nWat er nu meer van Baësa te zeggen is, en wat hij gedaan heeft, en zijne macht, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.Qnwie van Baësa sterft in de stad, dien zullen de honden eten, en wie van hem sterft op het veld, dien zullen de vogelen des hemels eten.&PGnzie, zo wil Ik de nakomelingen van Baësa en de nakomelingen van zijn huis wegnemen, en wil uw huis stellen gelijk het huis van Jerobeam, den zoon van Nebat;UO%nOmdat Ik u uit het stof verheven heb, en tot een vorst gemaakt over mijn volk Israël, en gij op den weg van Jerobeam wandelt en mijn volk Israël doet zondigen, zodat gij Mij vertoornt door hunne zonden:bN AnToen geschiedde het woord des Heren tot Jehu, den zoon van Hanani, tegen Baësa, zeggende:Mn"en hij deed hetgeen den Heer mishaagde, en wandelde in den weg van Jerobeam en in zijne zonde, waarmede hij Israël had doen zondigen.L+n!In het derde jaar van Asa, den koning van Juda, werd Baësa, de zoon van Ahía, koning over geheel Israël te Tirza, vier en twintig jaar lang;WK)n En er was oorlog tussen Asa en Baësa, den koning van Israël, hun leven lang. JnWat er nu meer van Nadab te zeggen is, en al wat hij gedaan geeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.%IEnom Jerobeams zonden, die hij gedaan had en waarmede hij Israël had doen zondigen, om het tergen, waarmede hij den Heer, den God van Israël, vertoornd had.uHenToen hij nu koning was, versloeg hij het gehele huis van Jerobeam, en hij liet van Jerobeam niets overblijven wat adem had, totdat hij hem verdelgde, naar het woord des Heren, hetwelk Hij gesproken had door zijnen knecht Ahía van Silo,pG[nAlzo doodde Baësa hem, in het derde jaar van Asa, den koning van Juda, en werd koning in zijne plaats.RFnEn Baësa, de zoon van Ahía, uit het huis van Issaschar, maakte een verbond tegen hem, en versloeg hem te Gibbethon, dat aan de Filistijnen behoorde; want Nadab en geheel Israël belegerden Gibbethon.Enen hij deed hetgeen den Heer mishaagde en wandelde op de wegen zijns vaders, en in zijne zonde, met welke hij Israël had doen zondigen.D)nNadab nu, de zoon van Jerobeam, werd koning over Israël in het tweede jaar van Asa, den koning van Juda, en regeerde over Israël twee jaren;#CAnEn Asa ontsliep met zijne vaderen, en werd begraven met zijne vaderen in de stad van David, zijnen vader; en Josfat zijn zoon werd koning in zijne plaats.zBonWat er nu meer van Asa te zeggen is, en al zijne macht, en al wat hij gedaan heeft, en de steden, die hij versterkt heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Juda. Doch in zijnen ouderdom werd hij krank aan zijne voeten.[A1nKoning Asa nu liet uitroepen in geheel Juda, dat niemand zou vrij blijven, om de stenen en het hout van Rama weg te nemen, waarmede Baësa gebouwd had; en koning Asa versterkte daarmede Geba-Benjamins en Mizpa.^@7nEn toen Baësa dat hoorde, hield hij op Rama te versterken, en trok weder naar Tirza.O?nEn Benhadad hoorde naar koning Asa, en zond zijne hoofdlieden tegen de steden van Israël, en veroverde Ijon, en Dan, en Abel-Beth-Maächa, en het gehele Kinneroth, benevens het gehele land Naftali.o>YnEr is een verbond tussen mij en u, en tussen mijnen vader en uwen vader, daarom zend ik u een geschenk, zilver en goud, opdat gij het verbond vernietigt, dat gij hebt met Baësa, den koning van Israël, en hij van mij terugtrekke.I= nToen nam Asa al het zilver en goud, dat er overgebleven was in den schat van het huis des Heren en in den schat van het huis des konings, en gaf het in de handen zijner knechten, en zond hen tot Benhadad, den zoon van Tabrimmon, den zoon van Hezjon, den koning van Syrië, die te Damaskus woonde, en liet aan hem zeggen:#<AnEn Baësa, de koning van Israël, trok op tegen Juda en versterkte Rama, zodat niemand kon uit [trekken] of intrekken tot Asa, den koning van Juda.W;)nEn er was oorlog tussen Asa en Baësa, den koning van Israël, hun leven lang.}:unEn het zilver en het goud en de vaten van het huis des Heren, die zijn vader geheiligd had, bracht hij weder daarin.q9]nMaar de hoogten werden niet weggenomen; doch het hart van Asa was oprecht met den Heer, zijn leven lang.e8En daarenboven ontnam hij ook aan zijne moeder Maächa alle gezag, omdat zij een verschrikkelijk afgodsbeeld gemaakt had van Aschera; en Asa roeide dit verschrikkelijke afgodsbeeld uit, en verbrandde het aan de beek Kidron.s7an en hij verdreef de schandjongens uit het land, en deed al de afgoden weg, die zijne vaders gemaakt hadden;H6 n En Asa deed hetgeen den Heer behaagde, gelijk zijn vader David;p5[n en hij regeerde een en veertig jaar te Jeruzalem. Zijne moeder heette Maächa, de dochter van Abisalom.d4Cn In het twintigste jaar nu van Jerobeam, den koning over Israël, werd Asa koning over Juda,3nEn Abiam ontsliep met zijne vaderen, en zij begroeven hem in de stad Davids; en Asa zijn zoon werd koning in zijne plaats.52enWat er nu meer van Abiam te zeggen is, en al wat gij gedaan heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Juda. Er was ook oorlog tussen Abiam en Jerobeam.N1nEn er was oorlog geweest tussen Rehabeam en Jerobeam zijn leven lang.&0Gnomdat David gedaan had hetgeen den Heer behaagde, en niet geweken was van al wat Hij hem gebood, zijn leven lang, behalve in het geval van Uría den Hethiet./5nMaar om Davids wil gaf de Heer, zijn God, hem te Jeruzalem een schijnsel, dat Hij zijnen zoon verwekte na hem, om Jeruzalem te doen staande blijven;7.inEn hij wandelde in al de zonden zijns vaders, die deze vóór hem bedreven had; en zijn hart was niet oprecht met den Heer zijnen God, gelijk het hart van zijnen vader David.d-CnHij regeerde drie jaren te Jeruzalem; zijne moeder heette Maächa, de dochter van Abisalom.d, EnIn het achttiende jaar van koning Jerobeam, den zoon van Nebat, werd Abiam koning over Juda.F+nEn Rehabeam ontsliep met zijne vaderen, en werd begraven met zijne vaderen in de stad Davids. En zijne moeder heette Naäma de Ammonietische, en zijn zoon Abiam werd koning in zijne plaats.F*nEn er was oorlog tussen Rehabeam en Jerobeam, hun leven lang. )nWat er nu meer van Rehabeam te zeggen is, en al wat hij gedaan heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Juda. (nen zo dikwijls de koning in het huis des Heren ging, droegen de lijfwachten die, en brachten ze weder in de kamer der lijfwachten.8'knIn de plaats van deze liet koning Rehabeam koperen schilden maken, en gaf het opzicht daarover aan de oversten der lijfwachten, die de deur van het huis des konings bewaarden;'&Inen hij nam de schatten uit het huis des Heren en uit het huis des konings, en al wat er te nemen was, en nam al de gouden schilden die Salomo had laten maken.h%KnEn in het vijfde jaar van koning Rehabeam trok Sisak, de koning van Egypte, tegen Jeruzalem op; ~4||'{{ zOyyx?wwuuttQsrrrqzponnmll[kjj%irhh2ggnff@exdd cba`__]]\%ZZMYYXW[VV4UU!TStRQQmP}OONMM3LKKJIIHGG5FEE@@!?B>==<< ;(:v99877 6K554~4$3G22110w//.--2,++**8)((H''.&F%%4$$R#""8! 'C-!s-"jMsb- 9 ]  v ( a +U#b29;v,'nEn de ambtlieden verzorgden koning Salomo en allen die tot de tafel des konings behoorden, elk in zijne maand, en zij lieten niets ontbreken.N+nEn Salomo had veertig duizend wagenpaarden en twaalf duizend ruiters.*)nzodat Juda en Israël veilig woonden, elk onder zijn wijnstok en onder zijn vijgeboom, van Dan af tot Ber-Séba toe, zolang als Salomo leefde.A)}nWant hij heerste in het gehele land aan deze zijde der grote rivier, van Tifsah af tot Gaza toe, over al de koningen aan deze zijde der rivier, en hij had vrede van alle zijden rondom;(ntien gemeste runderen, en twintig wei-runderen, en honderd schapen; behalve de herten, de reeën, de steengeiten en het gemest gevogelte.e'EnEn Salomo moest dagelijks tot spijziging hebben dertig kor meelbloem, zestig kor ander meel,W&)nAlzo was Salomo heer over al de koninkrijken, van de grote rivier af [tot] het land der Filistijnen en tot aan den grenspaal van Egypte, die hem geschenken brachten en hem dienden, zolang hij leefde.s%anEn die van Juda en Israël waren talrijk als het zand aan de zee, en zij aten en dronken en waren vrolijk.$$CnGeber, de zoon van Uri, in het land Gilead, het land van Sihon, den koning der Amorieten en van Og, den koning van Basan, was de enige ambtman in dat land.-#WnSimeï, de zoon van Ela, in Benjamin;2"anJosafat, de zoon van Paruah, in Issaschar;6!inBaëna, de zoon van Husai, in Aser en Bealoth;P nAhimaäz in Naftali, en die nam ook Salomo's dochter Basmath tot vrouw;/[nAhinadab de zoon van Iddo te Mahanaïm;Rn de zoon van Geber te Ramoth in Gilead, die had de vlekken van Jair, den zoon van Manasse, in Gilead, en had de streek van Argob, die in Basan ligt, zestig grote steden, bemuurd en met koperen grendels;Bn Baëna de zoon van Ahilud, te Taänach, en te Megiddo, en over geheel Beth-Sean, hetwelk ligt bij Zarethan onder Jizreël, van Beth-Sean tot Abel-Mehola, tot aan gene zijde van Jokmeam;mUn de zoon van Abinadab had de gehele landstreek Dor, en Tafath, Salomo's dochter, was zijne huisvrouw;\3n de zoon van Hesed te Arubboth, tot hem behoorde ook Socho en het gehele land Hefer;eEn de zoon van Deker te Makaz, en te Saälbim, en te Beth-Sémes, en te Elon-Beth, en te Hanan;KnEn zij heetten aldus: de zoon van Hur op het gebergte van Efraïm;#nEn Salomo had twaalf ambtlieden over geheel Israël, die den koning en zijn huis verzorgden: elk had jaarlijks een maand lang te verzorgen.LnAhisar was hofmeester; Adoniram, de zoon van Abda, was rentmeester.|snAzarja, de zoon van Nathan, was over de ambtlieden; Zabud, de zoon van den priester Nathan, was des konings vriend;Z/nBenaja, de zoon van Jojada, was krijgsoverste; Zadok en Abjathar waren priesters;lSnElihoref en Ahía, de zonen van Sisa, waren schrijvers; Josafat, de zoon van Ahilud, was kanselier;MnEn deze waren zijne vorsten: Azarja, de zoon van den priester Zadok;2 cnAlzo was Salomo koning over geheel Israël.<snEn dat oordeel, hetwelk de koning geveld had, werd ruchtbaar door geheel Israël, en zij vreesden den koning, want zij zagen, dat de wijsheid Gods in hem was om gericht te houden.r_nToen antwoordde de koning en sprak: Geeft aan deze het levende kind, en doodt het niet: zij is de moeder. nToen zeide de vrouw, wier zoon leefde, tot den koning [want haar moederlijk hart ontbrandde voor haren zoon]: Och, mijn heer, geef haar het levende kind, en dood het niet. De andere daarentegen zeide: Het zij noch het mijne noch het uwe, laat het delen.p[nzeide de koning: Deelt het levende kind in twee delen, en geeft aan deze de helft en aan gene de helft.d CnEn de koning sprak: Haalt mij een zwaard. En toen het zwaard voor den koning gebracht werd, nToen zeide de koning: Deze zegt: Mijn zoon leeft, en uw zoon is dood; en die zegt: Het is zo niet, uw zoon is dood, en mijn zoon leeft.F nToen zeide de andere vrouw: Het is zo niet; mijn zoon leeft, en uw zoon is dood. De eerste daarentegen zeide: Neen, uw zoon is dood, en mijn zoon leeft. En zij spraken alzo voor den koning.; qnEn toen ik des morgens opstond om mijnen zoon te zogen, zie, toen was hij dood; maar in den morgen bezag ik hem nauwkeuriger, en zie, het was mijn zoon niet, dien ik gebaard had.. Wnen zij stond in den nacht op, en nam mijnen zoon van mijne zijde, toen uwe dienstmaagd sliep, en legde hem in haren arm, en haren doden zoon legde zij in mijnen arm.dCnEn de zoon van die vrouw stierf in dezen nacht, want zij had hem in den slaap dood gedrukt;1nEn drie dagen, nadat ik gebaard had, baarde zij ook; en wij waren bij elkander, zodat er geen vreemde met ons was in het huis, behalve wij beiden.ymnen de ene vrouw sprak: Och mijn heer, ik en deze vrouw woonden in één huis, en ik beviel bij haar in dat huis.PnIn dien tijd kwamen er twee hoeren tot den koning en traden vóór hem;dCnEn toen Salomo, ontwaakte, zie, toen was het een droom. En hij kwam naar Jeruzalem, en trad voor de ark des verbonds des Heren, en offerde brandoffers en dankoffers, en maakte een groten maaltijd voor al zijne knechten.'InEn indien gij in mijne wegen wandelt, dat gij mijne inzettingen en geboden onderhoudt, zoals uw vader David gewandeld heeft, zo zal Ik u een lang leven geven.%En Daarenboven hetgeen gij niet gebeden hebt, heb Ik ook u gegeven, namelijk rijkdom en eer, zodat er niemand u gelijk zal zijn onder de koningen in uwen tijd.#An zie, zo heb Ik gedaan naar uwe woorden; zie, Ik heb u een wijs en verstandig hart gegeven, dat uwsgelijke vóór u niet geweest is, noch na u opstaan zal.2_n en God sprak tot hem: Omdat gij dat bidt, en niet bidt om een lang leven, noch om rijkdom, noch om het leven uwer vijanden, maar om verstand om rechtszaken aan te horen,5gn En dit behaagde den Heer, dat Salomo dat bad;-~Un zo wil toch uwen knecht een gehoorzaam hart geven, opdat hij uw volk richten moge, en verstaan wat goed en kwaad is; want wie vermag dit uw machtig volk te richten?}+nen uw knecht is in het midden van uw volk, hetwelk Gij verkoren hebt, een groot volk, dat niemand tellen noch berekenen kan vanwege de menigte;2|_nNu dan, Heer, mijn God, Gij hebt uwen knecht koning gemaakt in de plaats van mijnen vader David, en ik ben nog zeer jong, en weet noch mijnen uitgang noch mijnen ingang;X{+nEn Salomo zeide: Gij hebt aan mijnen vader David, uwen knecht, grote barmhartigheid bewezen, gelijk hij ook voor U gewandeld heeft in getrouwheid en rechtvaardigheid en met een oprecht hart voor U; en Gij hebt hem deze grote barmhartigheid gehouden, en hem een zoon gegeven, die op zijnen troon zitten zou, gelijk het te dezen dage is.qz]nEn de Heer verscheen aan Salomo te Gibeon in een droom des nachts, en God sprak: Bid wat Ik u geven zal.y#nEn de koning ging heen naar Gibeon om aldaar te offeren, want dat was de grote hoogte; en Salomo offerde duizend brandoffers op dit altaar.xnSalomo nu had den Heer lief, en wandelde naar de inzettingen van zijnen vader David; behalve dat hij offerde en wierookte op de hoogten.~wwnMaar het volk offerde nog op de hoogten, want er was nog geen huis gebouwd voor den naam des Heren tot dien tijd toe.`v =nEn Salomo verzwagerde zich met Farao, den koning van Egypte, en hij nam Farao's dochter en bracht haar in de stad Davids, totdat hij voltooid zou hebben zijn huis, en het huis des Heren, en den muur rondom Jeruzalem.u!n5(022:54) En hij diende Baäl en boog zich voor hem neder, en vertoornde den Heer, den God van Israël, zoals zijn vader gedaan had.=tun4(022:53) en hij deed hetgeen den Heer mishaagde, en wandelde op den weg van zijnen vader en zijne moeder, en op den weg van Jerobeam, Nebats zoon, die Israël deed zondigen.5sen3(022:52) Ahazia, Achabs zoon, werd koning over Israël te Samarië in het zeventiende jaar van Josafat, den koning van Juda, en hij regeerde over Israël twee jaren;8rkn2(022:51) En Josafat ontsliep met zijne vaderen, en werd begraven met zijne vaderen in de stad van David, zijnen vader; en Joram, zijn zoon, werd koning in zijne plaats. q;n1(022:50) Te dier tijd sprak Ahazia, Achabs zoon, tot Josafat: Laat mijne knechten met uwe knechten in de schepen varen. Maar Josafat wilde niet.6pgn0(022:49) En Josafat had schepen laten bouwen op de zee, die naar Ofir zouden gaan om goud te halen; maar zij gingen niet, want zij werden verbrijzeld te Ezeon-Géber.Xo+n/(022:48) En in Edom was geen koning, maar een stadhouder van den koning.nn.(022:47) uit het land weg de nog overgebleven schandjongens, die ten tijde van zijnen vader Asa waren overgebleven.Fmn-(022:46) Wat er nu meer van Josafat te zeggen is, en de macht, die hij getoond, en hoe hij gestreden heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Juda. Ook deed hijEln,(022:45) En hij had vrede met den koning van Israël.dkCn+En hij wandelde geheel op den weg van zijnen vader Asa, en week daar niet af, en hij deed hetgeen den Heer behaagde. (022:44) Doch de hoogten deed hij niet weg, en het volk offerde en wierookte nog op de hoogten."j?n*Hij was vijf en dertig jaar oud, toen hij koning werd, en regeerde vijf en twintig jaar te Jeruzalem; en zijne moeder heette Azuba, de dochter van Silhi.qi]n)En Josafat, de zoon van Asa, werd koning over Juda in het vierde jaar van Achab, den koning van Israël.`h;n(Alzo ontsliep Achab met zijne vaderen, en zijn zoon Ahazia werd koning in zijne plaats.Xg+n'Wat er meer van Achab te zeggen is, en al wat hij gedaan heeft, en het ivoren huis, dat hij gebouwd, en al de steden, die hij versterkt heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.-fUn&En toen zij den wagen wiesen bij den vijver van Samarië, waar de hoeren zich baadden, likten de honden zijn bloed, naar het woord des Heren, dat hij gesproken had.ae=n%Alzo stierf de koning, en werd naar Samarië gebracht; en zij begroeven hem te Samarië.|dsn$En men liet uitroepen in het heir, toen de zon onderging, en zeggen: En ieder ga naar zijne stad en naar zijn land.8ckn#En de strijd nam toe op dien dag; en de koning stond op den wagen tegenover de Syriërs, en hij stierf tegen den avond; en het bloed vloeide uit de wonden midden in den wagen.Zb/n"Maar een man spande den boog bij geval, en trof den koning van Israël tussen de samenvoegingen van het harnas. En hij sprak tot zijnen wagenmenner: Wend uwe hand en voer mij uit het leger, want ik ben gewond.zaon!en toen de oversten der wagens zagen, dat hij de koning van Israël niet was, keerden zij zich van achter hem af.(`Kn En toen de oversten der wagens Josafat zagen, meenden zij, dat hij de koning van Israël was, en zij hielden op hem aan om hem te bevechten. Maar Josafat riep;P_nDe koning van Syrië nu gebood aan de oversten over zijne wagens, van welke er twee en dertig waren, zeggende: Gij zult niet strijden tegen klein noch groot, maar tegen den koning van Israël alleen.P^nEn de koning van Israël sprak tot Josafat: Als ik mij zal vermomd hebben, zal ik in den strijd komen; maar gij, trek uwe klederen aan. Alzo vermomde zich de koning van Israël en kwam in den strijd.d]CnToen trok de koning van Israël met Josafat, den koning van Juda, op naar Ramoth in Gilead.\nEn Micha sprak: Komt gij met vrede weder, zo heeft de Heer door mij niet gesproken. Voorts zeide hij: Hoort mij, alle volken![ nDus zegt de koning: Zet dezen in de gevangenis, en spijst hem met brood en water der verdrukking, totdat ik wederkom met vrede.ZnEn de koning van Israël zeide: Neem Micha en breng hem terug tot Amon, den overste der stad, en tot Joas, den zoon des konings; en zeg:YynEn Micha sprak: Zie, gij zult het zien op dien dag, als gij van de ene kamer in de andere zult gaan om u te verbergen.X9nToen trad Zedekía, de zoon van Kenaäna, toe en sloeg Micha op de kinnebak, en zeide: Hoe? Is de Geest des Heren van mij geweken om tot u te spreken?WnNu zie, de Heer heeft een valsen geest gegeven in den mond van al deze uwe profeten, en de Heer heeft kwaad over u gesproken.YV-nEn de Heer zeide tot hem: Waardoor? En hij sprak: Ik wil uitgaan en zal een valse geest zijn in den mond van al zijne profeten. En hij zeide: Gij zult hem overreden en zult het uitrichten; ga uit en doe alzo.WU)nToen ging een geest uit en trad voor den Heer, en sprak: Ik wil hem overreden.TnEn de Heer sprak: Wie wil Achab overreden, dat hij optrekke en valle te Ramoth in Gilead? En de een zeide dit, de ander dat.:SonHij sprak: Daarom hoor nu het woord des Heren: Ik zag den Heer zitten op zijnen troon, en al het heir des hemels rondom Hem staan, aan zijne rechter [hand] en linkerhand.RnToen sprak de koning van Israël tot Josafat: Heb ik u niet gezegd, dat hij mij niets goeds profeteert, maar enkel kwaad?=QunToen zeide hij: Ik zag geheel Israël verstrooid op de bergen als schapen, die geen herder hebben. En de Heer sprak: Hebben deze geen heer? Een ieder kere weder naar huis in vrede.{PqnDe koning sprak wederom tot hem: Ik bezweer u, dat gij mij niet anders zegt dan de waarheid in den naam des Heren. O nEn toen hij tot den koning kwam, sprak de koning tot hem: Micha, zullen wij naar Ramoth in Gilead trekken om te strijden, of zullen wij het nalaten? En hij sprak tot hem: Trek op, want gij zult voorspoedig zijn; de Heer zal ze in de hand des konings geven.jNOnDoch Micha zeide: Zo waarachtig als de Heer leeft, ik zal spreken hetgeen de Heer mij zeggen zal.TM#n En de bode, die heengegaan was om Micha te roepen, sprak tot hem: Zie, de redenen der profeten zijn eenparig goed voor den koning: laat nu uw woord ook zo zijn als het woord van hen, en spreek wat goeds.L'n En al de profeten profeteerden aldus, zeggende: Trek op naar Ramoth in Gilead, en wees gelukkig; de Heer zal ze in de hand des konings geven..KWn En Zedekia, de zoon van Kenaäna, had zich ijzeren horens gemaakt, en sprak: Dus spreekt de Heer: Hiermede zult gij de Syriërs stoten, totdat gij hen vernield hebt.]J5n De koning van Israël nu en Josafat, de koning van Juda, zaten elk op zijnen troon, bekleed met hunne staatsieklederen, op het plein aan den ingang der poort van Samarië; en al de profeten profeteerden voor hen.tIcn Toen riep de koning van Israël een kamerdienaar en sprak: Breng Micha, den zoon van Jimla, schielijk hier. HnEn de koning van Israël sprak tot Josafat: Er is nog één man, Micha, de zoon van Jimla, door wien men den Heer vragen kan; maar ik ben toornig op hem, want hij profeteert mij niets goeds, maar enkel kwaad. En Josafat zeide: Dat de koning alzo niet spreke.UG%nToen zeide Josafat: Is hier geen profeet des Heren meer, dat wij hem vragen?uFenToen vergaderde de koning van Israël de profeten, omtrent vierhonderd man, en sprak tot hen: Zal ik naar Ramoth in Gilead trekken om te strijden, of zal ik het nalaten? Zij spraken: Trek op, de Heer zal ze in de hand des konings geven._E9nVoorts Josafat zeide tot den koning van Israël: Vraag toch heden het woord des Heren.[D1nEn hij sprak tot Josafat: Wilt gij met mij trekken in den strijd naar Ramoth in Gilead? En Josafat zeide tot den koning van Israël: Ik wil zijn als gij, mijn volk als uw volk, en mijne paarden als uwe paarden.9CmnEn de koning van Israël sprak tot zijne knechten: Weet gij niet, dat Ramoth in Gilead ons toebehoort? En wij zitten stil, en nemen het niet uit de hand des konings van Syrië.]B5nMaar in het derde jaar trok Josafat, de koning van Juda, tot den koning van Israël.XA -nDaarna verliepen er drie jaren, dat er geen oorlog was tussen Syrië en Israël.S@!nHebt gij gezien, hoe Achab zich voor Mij buigt? Dewijl hij zich nu voor Mij buigt, zal Ik dit kwaad niet doen komen bij zijn leven; maar bij zijns zoons leven zal Ik dat kwaad over zijn huis doen komen.K?nEn het woord des Heren geschiedde tot Elía den Tisbiet, zeggende:>7nToen nu Achab deze woorden hoorde, scheurde hij zijne klederen, en legde een zak om zijn lijf, en vastte, en sliep in den zak, en ging treurig voort./=YnEn hij handelde zeer gruwelijk, daarmede dat hij de afgoden nawandelde in alles zoals de Amorieten gedaan hadden, die de Heer voor de kinderen Israëls verdreven had.<-nAlzo was er niemand, die zo geheel verkocht was om kwaad te doen voor de ogen des Heren, als Achab, omdat zijne huisvrouw Izébel hem opstookte.; nWie van Achab sterft in de stad, dien zullen de honden eten; en wie op het veld sterft, dien zullen de vogelen des hemels eten.p:[nEn ook over Izébel spreekt de Heer, zeggende: De honden zullen Izébel eten aan den muur van Jizreël.Y9-nen ik zal uw huis maken zoals het huis van Jerobeam, den zoon van Nebat, en als het huis van Baësa, den zoon van Ahía, om de terging, met welke gij [Mij] vertoornd hebt en Israël hebt doen zondigen.%8EnZie, Ik zal ongeluk over u brengen, en uwe nakomelingen wegnemen, en zal van Achab uitroeien al wat mannelijk is, en die besloten en verlaten is in Israël;17]nEn Achab sprak tot Elía: Hebt gij mij gevonden, mijn vijand? En hij sprak: Ja, ik heb u gevonden, omdat gij verkocht zijt om te doen wat kwaad is in de ogen des Heren.6nEn spreek met hem, zeggende: Dus spreekt de Heer: Gij hebt doodgeslagen en u in bezit gesteld. En gij zult tot hem spreken, zeggende: Dus spreekt de Heer: Ter plaatse waar de honden Naboths bloed gelikt hebben, daar zullen de honden ook uw bloed likken.35anSta op, en trek Achab, den koning van Israël, die te Samarië is, te gemoet: zie, hij is op den wijnberg van Naboth, waarheen hij afgetogen is om dien in bezit te nemen.N4nDoch het woord des Heren geschiedde tot Elía, den Tisbiet, zeggende:3-nEn toen Achab hoorde, dat Naboth dood was, stond hij op om af te trekken naar den wijnberg van Naboth den Jizreëliet en dien in bezit te nemen.k2QnEn toen Izébel hoorde, dat Naboth gestenigd en dood was, sprak zij tot Achab: Sta op en neem den wijnberg van Naboth den Jizreëliet in bezit, dien hij u weigerde voor geld te geven; want Naboth leeft niet meer, maar is dood.Z1/nEn zij zonden tot Izébel en lieten aan haar zeggen: Naboth is gestenigd en dood.t0cn Toen kwamen die twee nietswaardige lieden en stelden zich voor hem, en getuigden tegen Naboth voor het volk, zeggende: Naboth heeft God en den koning gelasterd. Toen voerden zij hem uit voor de stad, en stenigden hem, zodat hij stierf.S/!n zij lieten een vasten uitroepen, en stelden Naboth bovenaan voor het volk.5.en En de oudsten en oversten van zijne stad, die in zijne stad woonden, deden zoals Izébel hun geboden had, gelijk in de brieven geschreven was, die zij aan hen gezonden had;%-En en stelt twee nietswaardige lieden voor hem, die getuigen, zeggende: Gij hebt God en den koning gelasterd, en voert hem uit, en stenigt hem, dat hij sterft.p,[n En zij schreef in die brieven aldus: Laat een vasten uitroepen, en stelt Naboth bovenaan voor het volk;"+?nToen schreef zij brieven in Achabs naam en verzegelde die met zijn zegel, en zond ze tot de oudsten en oversten in zijne stad, die rondom Naboth woonden.K*nToen sprak Izébel zijne huisvrouw tot hem: Betoont gij u hierin als een koning over Israël? Sta op en eet brood en wees welgemoed: ik zal u den wijnberg van Naboth den Jizreëliet verschaffen.l)SnEn hij sprak tot haar: Ik heb met Naboth den Jizreëliet gesproken, en hem gezegd: Geef mij uwen wijnberg voor geld, of zo het u behaagt, wil ik u een anderen daarvoor geven; maar hij zeide: Ik wil u mijnen wijnberg niet geven. ( nToen kwam Izébel zijne huisvrouw tot hem, en sprak tot hem: Wat is dit, dat uw geest zo mismoedig is en dat gij geen brood eet?~'wnToen kwam Achab thuis, mismoedig en toornig om het woord, dat Naboth de Jizreëliet tot hem gesproken had, zeggende: Ik wil u het erf mijner vaderen niet geven. En hij legde zich neder op zijn bed, en keerde zijn aangezicht om, en at geen brood.u&enMaar Naboth sprak tot Achab: Dat late de Heer verre van mij zijn, dat ik u het erf mijner vaderen zou geven. % nEn Achab sprak tot Naboth, zeggende: Geef mij uwen wijnberg, ik wil mij een moestuin daarvan maken, dewijl hij zo nabij mijn huis ligt; ik wil u een beteren wijnberg daarvoor geven; of zo het u behaagt, wil ik u zilver daarvoor geven, zoveel als hij geldt.$ 5nNa deze gebeurtenissen geschiedde het, dat Naboth, een Jizreëliet, een wijnberg had te Jizreël, bij het paleis van Achab, den koning van Samarië.g#In+En de koning van Israël trok heen, mismoedig en toornig, naar zijn huis, en kwam te Samarië.%"En*En hij sprak tot hem: Dus spreekt de Heer: Omdat gij dien verbannen man van u gelaten hebt, zo zal uwe ziel voor zijne ziel zijn, en uw volk voor zijn volk.!{n)Toen deed hij schielijk de as van zijn aangezicht, en de koning van Israël herkende hem, dat hij een der profeten was. 9n(En toen uw knecht hier en daar te doen had, was hij er niet meer. En de koning van Israël zeide tot hem: Dit is uw oordeel, gij hebt het zelf geveld.On'En toen de koning voorbij trok, riep hij den koning aan en sprak: Uw knecht was uitgetrokken midden in den strijd, en zie, een man was afgeweken en bracht een man tot mij, en sprak: Bewaar dezen man; is het, dat men hem zal missen, zo zal uwe ziel in de plaats van zijne ziel zijn, of gij zult er een talent zilver voor wegen.iMn&Toen ging de profeet heen en trad tot den koning op den weg, en vermomde zijn aangezicht met as.eEn%En hij vond een anderen man, en sprak: Eilieve, sla mij. En die man sloeg hem en wondde hem.G n$Toen sprak hij tot hem: Omdat gij naar de stem des Heren niet gehoord hebt, zie, zo zal een leeuw u doden, als gij van mij gaat. En toen hij van hem afging, vond een leeuw hem en doodde hem.'n#Toen sprak een man onder de zonen der profeten tot zijnen naaste, door het woord des Heren: Eilieve, sla mij. Maar hij weigerde hem te slaan.:on"En [Benhadad] sprak tot hem: De steden, welke mijn vader van uwen vader genomen heeft, wil ik u wedergeven; en maak u straten te Damaskus, gelijk mijn vader te Samarië gedaan heeft. En ik [zeide Achab] zal u met dit verbond laten gaan. En hij maakte met hem een verbond en liet hem trekken.hKn!En de mannen grepen dat woord van hem dadelijk aan, en duidden het voor zich, en spraken: Ja, uw broeder Benhadad! Toen zeide hij: Gaat heen en haalt hem. Toen ging Benhadad tot hem uit, en hij liet hem op den wagen zitten.jOn En zij gordden zakken om hunne lendenen en touwen om hunne hoofden, en kwamen tot den koning van Israël, en spraken: Benhadad, uw knecht, zegt: Laat toch mijne ziel leven. En hij sprak: Leeft hij nog, zo is hij mijn broeder.)nToen spraken zijne knechten tot hem: Zie, wij hebben gehoord dat de koningen van het huis Israëls barmhartige koningen zijn: laat ons nu zakken om onze lendenen leggen, en touwen om onze hoofden, en tot den koning van Israël uitgaan; misschien laat hij uwe ziel leven.H nen de overgeblevenen vloden naar Afek in de stad, en de muur viel op de overgeblevenen, zeven en twintig duizend man; en Benhadad vluchtte ook in de stad, van de ene binnenkamer in de andere.X+nEn zij legerden zich tegenover elkander zeven dagen; en op den zevenden dag trokken zij te zamen in den strijd, en de kinderen Israëls versloegen van de Syriërs honderd duizend man voetvolk op éénen dag;-nEn de man Gods trad toe, en sprak tot den koning van Israël: Dus spreekt de Heer: Daarom dat de Syriërs gezegd hebben, dat de Heer een God der bergen is, en niet een God der valleien, zo heb Ik deze gehele menigte in uwe hand gegeven, opdat gij weet, dat Ik de Heer ben.EnEn de kinderen Israëls werden ook gemonsterd, en voorzagen zich, en trokken hun te gemoet, en legerden zich tegenover hen als twee kleine kudden geiten; en de Syriërs vervulden het land.sanToen nu het jaar om was, monsterde Benhadad de Syriërs en trok op naar Afek om tegen Israël te strijden.~wnen verzamel u een heir, zoals dat heir was hetwelk gij verloren hebt, en paarden en wagens gelijk de eerste waren, en laat ons tegen hen strijden op het vlakke veld: zullen wij niet de overhand hebben? En hij hoorde naar hunne stem en deed alzo.lSnDoe nu aldus: verwijder die koningen, elk van zijnen post, en stel landvoogden aan in hunne plaats;eEnEn de knechten van den koning van Syrië spraken tot hem: Hunne goden zijn berggoden, daarom hebben zij het ons afgewonnen; o, indien wij met hen op het vlakke veld mochten strijden, zouden wij het hun dan niet afwinnen?DnToen trad de profeet tot den koning van Israël, en sprak tot hem: Ga heen en sterk u, en merk op en zie wat gij doet: want de koning van Syrië zal tegen u optrekken, als het jaar om is. nEn de koning van Israël trok uit, en sloeg de paarden en wagens, zodat hij onder de Syriërs een grote slachting aanrichtte. ;nversloeg een ieder wien hij vond, en de Syriërs, vloden, en Israël joeg hen na; en Benhadad, de koning van Syrië, ontkwam met de paarden en ruiters.] 5nToen nu de bedienden der landvoogden uitgetrokken waren, en het heir achter hen aan,a =nEn hij sprak: Grijpt hen levend, hetzij dat zij om vrede of om strijd zijn uitgetrokken. 7nEn de bedienden der landvoogden trokken het eerst uit; en Benhadad zond er heen, en men berichtte hem, zeggende: Er trekken manschappen uit Samarië./nEn zij trokken uit op den middag. Benhadad nu dronk zich dronken in de tenten, benevens de twee en dertig koningen die hem te hulp gekomen waren./YnToen telde hij de bedienden der landvoogden, en zij waren tweehonderd twee en dertig; en hij telde na hen het gehele volk, al de kinderen Israëls, zeven duizend man.'InEn Achab sprak: Door wie? En hij zeide: Dus spreekt de Heer: Door de bedienden der landvoogden. En hij zeide: Wie zal den strijd aanbinden? En hij sprak: Gij.`;n En zie, een profeet trad tot Achab, den koning van Israël, en sprak: Dus spreekt de Heer: Gij hebt deze gehele grote menigte gezien? Zie, Ik wil ze heden in uwe hand geven, opdat gij weten zult, dat Ik de Heer ben.#An Toen Benhadad dat hoorde, terwijl hij dronk met de koningen in de tenten, sprak hij tot zijne knechten: Rust u toe! En zij rustten zich toe tegen de stad.n Maar de koning van Israël antwoordde en sprak: Zegt: Die het harnas aandoet, beroeme zich niet, alsof hij het reeds aflegde.A}n Toen zond Benhadad tot hem en liet aan hem zeggen: De goden doen mij dit en dat, indien het stof van Samarië genoeg zal zijn, dat ieder van het volk, dat bij mij is, een handvol neme.\3n En hij sprak tot de boden van Benhadad: Zegt mijnen heer den koning: Al wat gij in het eerst uwen knecht geboden hebt, dat wil ik doen, maar dit kan ik niet doen. En de boden gingen heen en zeiden hem dat weder.hKnToen spraken tot hem al de oudsten en al het volk: Geef hem geen gehoor noch bewillig hem iets.hKnToen riep de koning van Israël al de oudsten des lands, en sprak: Merkt en ziet hoe boos zijn voornemen is: hij heeft tot mij gezonden om mijne vrouwen en kinderen, om mijn zilver en goud, en ik heb het hem niet geweigerd.E~nzo zal ik morgen omtrent dezen tijd mijne knechten tot u zenden, opdat zij uw huis en de huizen uwer onderdanen doorzoeken, en wat u lief is zullen zij met hunne handen nemen en wegdragen.L}nDaarna kwamen de boden ten tweeden male en zeiden: Dus spreekt Benhadad: Dewijl ik tot u gezonden heb, en u heb laten zeggen: Uw zilver en uw goud, uwe vrouwen en uwe kinderen zult gij mij geven,|nEn de koning van Israël antwoordde en sprak: Mijn heer koning, zoals gij gesproken hebt; ik ben de uwe, en al wat ik heb.{%nen liet aan hem zeggen: Dus spreekt Benhadad: Uw zilver en uw goud is het mijne, en uwe vrouwen en de beste uwer kinderen zijn ook de mijne.Iz nEn hij zond boden tot Achab, den koning van Israël, in de stad,Cy nEn Benhadad, de koning van Syrië, vergaderde al zijne macht, en er waren twee en dertig koningen met hem, en paarden en wagens; en hij trok op en belegerde Samarië en streed tegen haar. x;n.En de koning gebood Benaja, den zoon van Jojada, die ging uit en sloeg hem, dat hij stierf. Alzo werd het koninkrijk bevestigd door de hand van Salomo.kwQn-maar koning Salomo is gezegend, en de troon van David zal bestendig zijn voor den Heer eeuwiglijk.Hv n,En de koning sprak tot Simeï: Gij weet al de boosheid, waarvan uw hart kennis draagt, en die gij tegen mijnen vader David gedaan hebt; en nu doet de Heer uwe boosheid op uw hoofd wederkeren;euEn+Waarom hebt gij dan niet gehouden den eed des Heren, en het gebod, hetwelk ik u geboden heb?$tCn*Toen zond de koning heen en liet Simeï roepen, en sprak tot hem: Heb ik u niet gezworen bij den Heer en u betuigd, zeggende: Op welken dag gij zult uittrekken en ginds of derwaarts gaan, zo weet, dat gij den dood zult sterven? En gij zeidet tot mij: Ik heb ene goede mening gehoord.isMn)En het werd aan Salomo gezegd, dat Simeï van Jeruzalem naar Gath getrokken en wedergekomen was.4rcn(Toen stond Simeï op en zadelde zijnen ezel, en trok heen naar Gath tot Achis om zijne knechten te zoeken; en toen hij daar kwam, bracht hij zijne knechten weder van Gath.Dqn'Doch het geschiedde na drie jaren, dat twee knechten Simeï ontliepen naar Achis, den zoon van Maächa, den koning van Gath; en het werd aan Simeï gezegd: Zie, uwe knechten zijn te Gath.2p_n&Toen zeide Simeï tot den koning: Dit is ene goede mening; zoals mijn heer de koning gesproken heeft, zo zal uw knecht doen. Alzo woonde Simeï te Jeruzalem langen tijd.on%Op welken dag gij zult uitgaan en over de beek Kidron trekken, zo weet, dat gij den dood sterven zult; uw bloed zal op uw hoofd zijn.7nin$En de koning zond heen en liet Simeï roepen, en sprak tot hem: Bouw u een huis te Jeruzalem, en woon aldaar, en ga van daar niet uit noch her [waarts] noch derwaarts.m-n#En de koning stelde Benaja, den zoon van Jojada, in zijn plaats over het heir, en den priester Zadok stelde de koning in de plaats van Abjathar.}lun"En Benaja, de zoon van Jojada, ging op en sloeg hem en doodde hem, en hij werd begraven in zijn huis in de woestijn.-kUn!opdat hun bloed wederkere op het hoofd van Joab en van zijn zaad eeuwiglijk, maar David en zijn zaad en zijn huis en zijn troon vrede hebbe eeuwiglijk van den Heer.Xj+n en de Heer zijn bloed op zijn hoofd doe wederkeren, omdat hij twee mannen verslagen heeft, die rechtvaardiger en beter waren dan hij, en hen gedood heeft met het zwaard, terwijl mijn vader David het niet wist: namelijk Abner, den zoon van Ner, den krijgsoverste over Israël, en Amasa, den zoon van Jether, den krijgsoverste over Juda;OinEn de koning sprak tot hem: Doe zoals hij gesproken heeft en versla hem, en begraaf hem, opdat gij het bloed, hetwelk Joab zonder oorzaak vergoten heeft, van mij weg doet en van mijn vaderlijk huis,uhenEn toen Benaja tot de hut des Heren kwam, sprak hij tot hem: Dus zegt de koning: Kom uit. En hij zeide: Neen, hier wil ik sterven. En Benaja zeide dat den koning weder, zeggende: Zó heeft Joab gesproken en zó heeft hij mij geantwoord. c~~b}}D|{{,zz)yxwvvttssFrrqpp_onnommllkpjjRiihh*ggf]fee%d{ccMbbKaa``o__t^^^)]]%\\T[[\ZZYY@XWWVRUUTTSSRR(QQOPOO}NNHMTLLjKK=JIIRHHtGGWFFLEEDTCCLCBvAAA@_?>== << ;7:99)8W77`7665k4Z33A2110u/.--$,{++*=)(''F&k%n$#""" !x DA }8_yow   M U *_Z Ul1v,uSn hunne kinderen, die zij na hen lieten overblijven in het land, die de kinderen Israëls niet hadden kunnen verbannen, die maakte Salomo cijnsbaar tot op dezen dag.tn En al het overgebleven volk van de Amorieten, Hethieten, Ferezieten, Hevieten en Jebusieten, die niet van de kinderen Israëls waren,gsIn en al de steden der korenhuizen, die Salomo had, en al de steden der krijgswagens, en de steden der ruiters, en waartoe hij lust had om te bouwen, te Jeruzalem, en op den Libanon, en in het gehele land zijner heerschappij.;rsn en Baälath, en Tadmor in de woestijn, in het land,8qmn Alzo herbouwde Salomo Gezer en Neder-Beth-Horon,epEn Want Farao, de koning van Egypte, was opgetogen en had Gezer ingenomen en met vuur verbrand, en de Kanaänieten gedood, die in de stad woonden, en had haar aan zijne dochter, Salomo's huisvrouw, tot een geschenk gegeven.3oan En dit is de som der cijns, welke koning Salomo opnam, om te bouwen het huis des Heren, en zijn huis, en Millo, en de muren van Jeruzalem, en Hazor, en Megiddo, en Gezer.Knn En Hiram had den koning gezonden honderd en twintig talenten goud. mn En hij sprak: Wat zijn dat voor steden, mijn broeder, die gij mij gegeven hebt? En hij noemde ze het land Kabul tot op dezen dag.tlcn En Hiram trok uit Tyrus, om de steden te bezien, welke Salomo hem gegeven had; maar zij behaagden hem niet.Gk n waartoe Hiram, de koning van Tyrus, aan Salomo cederbomen en dennebomen en goud naar al zijne begeerte gebracht had, toen gaf koning Salomo aan Hiram twintig steden in het land van Galiléa.jn Toen nu de twintig jaren om waren, in welke Salomo die twee huizen gebouwd had, het huis des Heren en het huis des konings,iiMn Dan zal men antwoorden: Omdat zij den Heer hunnen God verlaten hebben, die hunne vaderen uit Egypte voerde, en andere goden aangenomen en die aangebeden en gediend hebben, daarom heeft de Heer al dit kwaad over hen gebracht.2h_n En dit huis zal nedergerukt worden, zodat allen, die voorbijgaan, zich zullen ontzetten en schimpen, en zeggen: Waarom heeft de Heer aan dit land en dit huis zó gedaan?tgcn zo zal Ik Israël uitroeien uit het land, hetwelk Ik hem gegeven heb, en dit huis, hetwelk ik mijnen naam geheiligd heb, zal Ik van mijn aangezicht wegdoen, en Israël zal tot een spreekwoord en tot ene spotrede zijn onder alle volken.=fun Maar is het, dat gij u van Mij afkeert, gij of uwe kinderen, en niet onderhoudt mijne geboden en rechten, die Ik u voorgelegd heb, en heengaat en andere goden dient en die aanbidt:;eqn zo zal Ik den troon uws koninkrijks over Israël bevestigen eeuwiglijk, gelijk Ik tot uwen vader David gesproken heb, zeggende: Geen man zal u ontbreken op den troon van Israël.Wd)n En gij, is het, dat gij voor Mij wandelt gelijk uw vader David gewandeld heeft, met een ongeveinsd hart en in oprechtheid, dat gij doet al wat Ik u geboden heb, en mijne geboden en mijne rechten onderhoudt:cn En de Heer sprak tot hem: Ik heb uw gebed en uw smeken gehoord, hetwelk gij voor Mij gesmeekt hebt; en Ik heb dit huis, dat gij gebouwd hebt, geheiligd, opdat Ik mijnen naam aldaar stelde eeuwiglijk, en mijne ogen en mijn hart zullen daar altijd zijn.Xb+n verscheen de Heer hem ten tweede male, gelijk Hij hem verschenen was te Gibeon.}a wn En toen Salomo het huis des Heren voltooid had, alsook des konings huis, en al wat hij begeerde en lust had te maken,h`KnBEn hij liet het volk op den achtsten dag gaan; en zij zegenden den koning, en gingen heen naar hunne hutten, vrolijk en welgemoed over al het goede, dat de Heer aan David, zijnen knecht, en aan zijn volk Israël gedaan had.t_cnAEn Salomo vierde te dier tijd een feest, en geheel Israël met hem, ene grote vergadering, van den grenspaal Hamath af tot aan de rivier van Egypte toe, voor den Heer, onzen God, zeven dagen en nog zeven dagen, dus veertien dagen lang.5^en@Op dien dag heiligde de koning het middelste voorhof, dat vóór het huis des Heren was, daarmede dat hij brandoffer, spijsoffer en het vet der dankoffers aldaar bereidde; want het koperen altaar, dat voor den Heer stond, was te klein voor het brandoffer, spijsoffer en vóór het vet der dankoffers.M]n?en de dankoffers, die Salomo den Heer offerde, waren twee en twintig duizend ossen en honderd twintig duizend schapen: alzo wijdden zij het huis des Heren in, de koning en al de kinderen Israëls.M\n>En de koning, benevens geheel Israël, offerde offers voor den Heer;[n=en uw hart oprecht zij met den Heer, onzen God, om te wandelen in zijne inzettingen en zijne geboden te onderhouden, gelijk het heden is.SZ!nSwn5Want gij hebt hen U afgezonderd tot een erfdeel uit alle volken der aarde; gelijk Gij gesproken hebt door Mozes uwen knecht, toen Gij onze vaderen uit Egypte voerdet, o Heere Heere.Rn4Dat alzo uwe ogen open zijn op het smeken van uwen knecht en van uw volk Israël, dat Gij hen hoort in alles, waarom zij U aanroepen.fQGn3Want zij zijn uw volk en uw erfdeel, hetwelk Gij uit Egypte, uit den ijzeroven, gevoerd hebt.rP_n2en vergeven aan uw volk waarin zij zich aan U bezondigd hebben, en al hunne overtredingen, met welke zij tegen U overtreden hebben, en wil barmhartigheid bewijzen aan degenen, die hen gevangen houden, dat zij zich over hen ontfermen.zOon1--zo wil toch hun gebed en hun smeken horen in den hemel, van de zitplaats uwer woning, en hun recht verschaffen,"N?n0en zij zich alzo tot U bekeren met hun ganse hart en ziel, in het land hunner vijanden, die hen weggevoerd hebben, en zij tot U bidden, gekeerd naar hun land, dat Gij hunnen vaderen gegeven hebt, naar die stad, die Gij verkoren hebt, en naar dit huis, dat ik uwen naam gebouwd heb,QMn/en zij het ter harte nemen in het land, waar zij gevangen zijn, en zich bekeren, en tot U smeken in het land hunner gevangenschap, zeggende: Wij hebben gezondigd en misdaan, en zijn goddeloos geweest;iLMn.Wanneer zij tegen U zondigen zullen, [want er is geen mens, die niet zondigt], en Gij toornig wordt en hen aan hunne vijanden overgeeft, dat die hen gevankelijk wegvoeren in het land der vijanden, hetzij ver of nabij;\K3n---zo wil toch hun gebed en hun smeken horen in den hemel, en hun recht verschaffen.Jyn,Wanneer uw volk uittrekt tot den strijd tegen zijne vijanden, langs den weg, dien Gij hen zenden zult, en zij bidden zullen tot den Heer, gekeerd naar den kant dezer stad, die Gij verkoren hebt, en naar dit huis, hetwelk ik uwen naam gebouwd heb,0I[n+--zo wil toch horen in den hemel, in de vaste plaats uwer woning, en alles doen waarom de vreemdeling U aanroept; opdat alle volken der aarde uwen naam kennen, dat zij U ook vrezen gelijk uw volk Israël, en dat zij gewaar worden, dat dit huis, hetwelk ik gebouwd heb, naar uwen naam genoemd is.Hn*[want zij zullen horen van uw groten naam en van uw machtige hand en van uw uitgestrekten arm], als hij komt en bidt in dit huis,oGYn)Wanneer ook een vreemdeling, die niet van uw volk Israël is, uit een ver land komt, om uws naams wil,UF%n(zolang zij leven in het land, hetwelk Gij aan aan onze vaderen gegeven hebt.E%n'--zo wil toch horen in den hemel, de vaste plaats, waar Gij woont, en genadig zijn; en beschik het zó, dat Gij aan ieder geeft zoals hij gewandeld heeft, gelijk Gij zijn hart kent; want Gij alleen kent het hart van alle kinderen der mensen; opdat zij U altijd vrezen,D3n&wie dan bidt en smeekt, hetzij enig mens of uw volk Israël, die hunne plaag gewaar worden elk in zijn hart, en zijne handen uitbreidt in dit huis,ZC/n%Als er ene duurte, of pest, of droogte, of korenbrand, of honigdauw, of sprinkhaan, of kever in het land zijn zal, of hun vijand in het land hunne poorten belegert, of als er enige plaag of krankheid zijn zal;yBmn$--zo wil toch horen in den hemel, en vergeven de zonde van uwe knechten en van uw volk Israël, dat Gij hun den goeden weg wijst, dien zij bewandelen moeten, en laat regenen op het land, hetwelk Gij aan uw volk tot een erfdeel gegeven hebt.WA)n#Wanneer de hemel gesloten wordt, dat het niet regent, omdat zij tegen U gezondigd hebben, en zij bidden zullen in deze plaats, en uwen naam belijden, en zich van hunne zonde bekeren, dewijl Gij hen benauwt,@5n"--zo wil toch horen in den hemel en vergeven de zonde van uw volk Israël, en hen wederbrengen in het land, hetwelk Gij hunnen vaderen gegeven hebt.@?{n!Wanneer uw volk Israël voor zijne vijanden geslagen wordt, omdat zij tegen U gezondigd hebben, en zij zich tot U bekeren en uwen naam belijden, en tot U bidden en smeken in dit huis,s>an --zo wil toch horen in den hemel, en uw knechten recht doen wedervaren, om den goddeloze te veroordelen, brengend hetgeen hij bedreef op zijn hoofd, en om den rechtvaardige recht te doen geworden, hem gevende naar zijne gerechtigheid.=)nWanneer iemand tegen zijnen naaste zondigt, en een eed van hem neemt, waardoor deze zich verplicht, en de eed komt voor uw altaar in dit huis,O<nen wil toch verhoren het smeken van uwen knecht en van uw volk Israël, hetgeen zij hier doen zullen in deze plaats; hoor het in uwe woning, in den hemel, en als Gij het hoort, wil dan genadig zijn.B;ndat uwe ogen open staan over dit huis nacht en dag, over die plaats, van welke Gij gezegd hebt: Mijn naam zal daar zijn. Wil toch horen het gebed, hetwelk uw knecht op deze plaats doet,!:=nDoch wend U tot het gebed van uwen knecht en tot zijn smeken, Heer, mijn God, opdat Gij hoort den lof en het gebed, hetwelk uw knecht heden voor U doet;%9EnWant zou in waarheid God op de aarde wonen? Zie, de hemel en aller hemelen hemel kunnen U niet omvatten, hoeveel te minder dan dit huis, dat ik gebouwd heb!x8knNu, God van Israël, laat uwe woorden waar worden, die Gij tot uwen knecht, mijnen vader David, gesproken hebt.'7InNu Heer, God van Israël, houd uwen knecht, mijnen vader David, wat Gij tot hem gesproken hebt, zeggende: Geen man zal u voor Mij ontbreken om op den troon van Israël te zitten, indien slechts uwe zonen hunnen weg bewaren, dat zij voor Mij wandelen, gelijk gij voor Mij gewandeld hebt.B6ndie uwen knecht, mijnen vader David, gehouden hebt wat Gij tot hem gesproken hebt, met uwen mond hebt Gij het gesproken, en met uwe hand hebt Gij het vervuld, zoals het op dezen dag is.a5=nen sprak: Heer, Israëls God, er is geen God, noch boven in den hemel, noch beneden op de aarde, gelijk Gij, die het verbond en de barmhartigheid houdt aan uwe knechten, welke met hun ganse hart voor U wandelen; Gij, 4 nEn Salomo trad vóór het altaar des Heren, tegenover de gehele gemeente van Israël en strekte zijne handen uit naar den hemel,'3Inen ik heb aldaar ene plaats bereid voor de ark, in welke het verbond des Heren is, dat Hij gemaakt heeft met onze vaderen, toen Hij hen uit Egypteland voerde.2nEn de Heer heeft zijn woord vervuld, dat Hij gesproken heeft; want ik ben opgetreden in de plaats van mijnen vader David, en zit op den troon van Israël, zoals de Heer gesproken heeft, en ik heb een huis gebouwd voor den naam van den Heer, den God van Israël,1yndoch gij zult dat huis niet bouwen, maar uw zoon, die uit uwe lendenen komen zal, die zal mijnen naam een huis bouwen.03nmaar de Heer sprak tot mijnen vader David: Gij hebt in den zin gehad mijnen naam een huis te bouwen, en gij hebt wél gedaan, dat gij dat voorhadt;v/gnEn trouwens, mijn vader David had in den zin, den naam van den Heer, den God van Israël, een huis te bouwen; .nVan dien dag af, dat Ik mijn volk Israël uit Egypte voerde, heb Ik nooit ene stad verkoren onder enigen stam van Israël, opdat Mij een huis gebouwd zou worden, dat mijn naam daar wezen zou; maar Ik heb David verkoren, dat hij over mijn volk Israël zou zijn.!-=nEn hij sprak: Geloofd zij de Heer, Israëls God, die met zijnen mond tot mijnen vader David gesproken, en het nu met zijne hand vervuld heeft, zeggende:,}nEn de koning wendde zijn aangezicht, en zegende de gehele gemeente van Israël; en de gehele gemeente van Israël stond.p+[n Zo heb ik nu een huis gebouwd, U tot ene woning, ene vaste plaats, dat Gij daar eeuwiglijk zoudt wonen.U*%n Toen zeide Salomo: De Heer heeft gesproken, dat Hij in het donker wonen zou.)n zodat de priesters niet konden staan en het ambt verrichten, vanwege de wolk; want de heerlijkheid des Heren vervulde het huis des Heren.^(7n Toen nu de priesters uit het heilige uitgingen, vervulde ene wolk het huis des Heren,N'n Er was niets in de ark dan alleen de twee stenen tafelen van Mozes, die hij daarin had nedergelegd bij Horeb, toen de Heer met de kinderen Israëls een verbond maakte en zij uit Egypteland trokken.K&nEn de handbomen waren zó lang, dat hunne knoppen gezien werden in het heilige vóóraan de godgewijde plaats, maar buitenwaarts werden zij niet gezien; en zij waren aldaar tot op dezen dag toe.% nWant de cherubs breidden de vleugels uit aan de plaats, waar de ark stond, en zij bedekten de ark en hare handbomen van boven.0$[nAlzo brachten de priesters de ark des verbonds des Heren op hare plaats in de godgewijde plaats van het huis, in het allerheiligste, tot onder de vleugels der cherubs.P#nEn koning Salomo, en de gehele gemeente van Israël, die zich tot hem verzameld had, gingen met hem voor de ark uit en offerden schapen en runderen, zoveel, dat men ze niet tellen noch berekenen kon. ";nen brachten haar opwaarts, alsook de tent der samenkomst, en al het gereedschap des heiligdoms, dat in de tent was: dat deden de priesters en Levieten.Z!/nEn toen al de oudsten van Israël kwamen, namen de priesters de ark des Heren op, nEn al de mannen in Israël vergaderden zich tot koning Salomo in de maand Ethanim op het feest; deze maand is de zevende.} wnToen vergaderde koning Salomo tot zich de oudsten van Israël, al de oversten der stammen, de vorsten onder de vaderlijke huizen der kinderen Israëls, te Jeruzalem, om de ark des verbonds des Heren op te brengen uit de stad Davids, dat is Sion.r_n3Alzo werd al het werk voltooid hetwelk koning Salomo maakte aan het huis des Heren. En Salomo bracht daarin hetgeen zijn vader David geheiligd had, van zilver en goud, en de vaten, en hij legde ze in den schat van het huis des Heren.Rn2daarenboven schalen, messen, bekkens, bekers en pannen, van zuiver goud; ook waren de hengsels aan de deur van het huis, binnen in het allerheiligste, en aan de deur van het huis des tempels, van goud. ;n1vijf kandelaars ter rechterhand, en vijf kandelaars ter linkerhand, voor de godgewijde plaats, van zuiver goud, met gouden bloemen, lampen en snuiters;1n0Ook maakte Salomo al het gereedschap, dat tot het huis des Heren behoorde: namelijk het gouden altaar, de gouden tafel waarop de toonbroden lagen;Z/n/En Salomo liet al de vaten ongewogen, wegens de zeer grote menigte van het koper.tcn.In de landstreek van den Jordaan liet de koning ze gieten in kleiachtige aarde, tussen Sukkoth en Zarethan.-n-en de potten, asschoppen en bekkens. En al deze vaten, welke Hiram voor koning Salomo maakte voor het huis des Heren, waren van gepolijst koper.6in,en de zee, en de twaalf runderen onder de zee;G n+alsook de tien stellingen, en de tien waschvaten daar bovenop;:on*en de vierhonderd granaatappelen aan de twee gevlochten netten, telkens twee rijen granaatappelen aan één kranswerk, om die twee gedraaide kapitelen op de pilaren te bedekken;.Wn)namelijk de twee pilaren, en de gedraaide kapitelen boven op de twee pilaren, en de twee gevlochten netten om die twee gedraaide kapitelen op de pilaren te bedekken,!n(En Hiram maakte ook potten, asschoppen en bekkens, en voleindigde alzo alle werken, welke koning Salomo aan het huis des Heren liet maken:+Qn'En hij zette vijf stellingen aan de rechterzijde van het huis, en de andere vijf aan de linkerzijde; en de zee zette hij ter rechterhand vooraan tegen het Zuiden.1n&En hij maakte tien koperen waschvaten, elk waschvat hield veertig bath; en elk waschvat was vier el groot, en op elke stelling was één waschvat.iMn%Op die wijze maakte hij tien gegoten stellingen, die waren van enerlei maat en enerlei gedaante.n$En hij liet op het vlakke harer zijden en lijsten graveren cherubs, leeuwen en palmbomen, zoveel er op elk ruimte was en kransen rondom.n#En op het hoofd van elke stelling was ene hoogte van een halve el rondom; ook waren er lijsten en zijden aan de stellingen.j On"En de vier schouders op de vier hoeken van elke stelling waren ook aan de stellingen vastgegoten.n Wn!En de raderen waren als wagenraderen; en hunne assen, naven, spaken en velgen waren altemaal gegoten. n En de vier raderen stonden onder aan de zijden, en de assen der raderen waren aan de stellingen vast, elk rad was anderhalve el hoog.# AnEn de mond midden op de stelling was een el hoog en rond, en anderhalve el wijd; ook op dezen mond was beeldwerk, en de lijsten waren vierkant, niet rond.. WnEn elke stelling had vier koperen raderen met koperen assen; en op de vier hoeken waren gegoten schouders, elk tegenover den anderen, onder aan het waschvat gehecht.>wnEn aan de zijden tussen de lijsten waren leeuwen, runderen en cherubs; en de zijden, aan welke de leeuwen en de runderen waren, hadden lijsten boven en onder, en afhangende kransen.hKnEn de stellingen waren zó gemaakt, dat zij lijsten hadden, en de lijsten tussen kransen waren.\3nOok maakte hij tien koperen stellingen, elk vier el lang en breed, en drie el hoog. nHare dikte was een handbreed, en haar rand was als de rand eens bekers, als ene geopende lelie en zij hield twee duizend bath.p[nEn zij stond op twaalf runderen, van welke drie naar het Noorden, drie naar het Westen, drie naar het Zuiden, en drie naar het Oosten gekeerd waren, en de zee daar bovenop; zodat al hunne achterste delen binnenwaarts gekeerd waren. nEn om deze zee waren bloemknoppen aan haren rand rondom de zee, tien op ene el; en van die bloemknoppen waren twee rijen gegoten.#AnOok maakte hij een gegoten zee, tien el wijd, van den enen rand tot den anderen rondom, en vijf el hoog; en een snoer, dertig el lang, was de maat rondom.^7nEn bovenop de pilaren was het leliënwerk; alzo werd voleindigd het werk der pilaren./YnEn hij richtte de pilaren op bij het voorportaal des tempels; en dien hij ter rechterhand zette, noemde hij Jachin, en dien hij ter linkerhand zette, noemde hij Boaz.:onEn de granaatappelen, in de rijen rondom, waren tweehonderd, boven en beneden aan het kranswerk, dat rondom den buik van het kapiteel ging, aan elk kapiteel op beide de pilaren.Q~nEn de kapitelen waren met leliënwerk in het voorportaal, vier el groot.}}nEn hij maakte aan elk kapiteel twee rijen granaatappelen, rondom aan het kranswerk, waarmede de kapitelen bedekt werden.f|GnEn er was aan elk kapiteel boven op de pilaren kantwerk, zeven gevlochten netten, als ketens.{{nEn hij maakte twee kapitelen, van koper gegoten, om ze bovenop die pilaren te zetten; en elk kapiteel was vijf el hoog.~zwnEn hij maakte twee koperen pilaren, elk achttien el hoog; en een draad van twaalf el was de maat rondom elken pilaar. ynden zoon ener weduwe, uit den stam van Naftali, doch zijn vader was een man van Tyrus geweest; deze was een werkmeester in koper, vol wijsheid, verstand en kunst, om in allerlei koperwerk te arbeiden. Toen die tot koning Salomo kwam, maakte hij al diens werk.>xyn En koning Salomo zond heen en ontbood Hiram van Tyrus,Aw}n En het grote voorhof rondom was van drie rijen gehouwen stenen, en ene rij van cederen kolommen; alzo ook het binnenste voorhof aan het huis des Heren, en het voorportaal van het huis.Hv n en daarop kostelijke gehouwen stenen, naar de maat, en cederen.Xu+n Ook de grondslagen waren van kostelijke en grote stenen, tien en acht el groot,+tQn Dit alles was van kostelijke stenen, naar de maat gehouwen, met zagen gesneden aan alle zijden, van den grond tot aan het dak; alsook buiten om het grote voorhof.bs?nalsook zijn huis, waarin hij woonde, binnenwaarts, achter het voorhuis, op gelijke wijze als het eerste gemaakt. En hij maakte ook een huis, gelijk het voorhuis, voor Farao's dochter, die Salomo tot vrouw genomen had.r'nEn hij bouwde ook een voorhuis voor een rechterstoel, alwaar hij gericht hield; en hij beschoot het van den vloer tot den zolder met cederen;;qqnOok bouwde hij een voorhuis van pilaren, vijftig el lang en dertig el breed; en nog een voorhuis daarvóór en de pilaren met de dikke balken daartegenover en de opgang daarvoor.qp]nen alle deuren waren in hunne posten vierkant, en de vensters waren tegenover elkander, drie tegen drie.ao=nEn balken lagen in drie rijen, en er waren vensters tegenover elkander, drie tegen drie;n{nen daar bovenop de kamers van cederhout op de pilaren, van welke er vijf en veertig waren, telkens vijftien in een rij.1n en Salomo gaf aan Hiram twintig duizend kor tarwe tot spijs voor zijn huisgezin, en twintig kor gestoten olie; dit gaf Salomo jaarlijks aan Hiram.P=n Alzo gaf Hiram aan Salomo cederen en dennenhout naar al zijne begeerte;1<]n mijne knechten zullen ze van den Libanon afbrengen naar de zee, en ik zal ze in vlotten over de zee doen brengen naar de plaats, die gij mij zult laten weten, en ik zal ze aldaar doen losmaken, en gij zult ze laten halen. Doch gij zult ook mijne begeerte doen, en spijs geven voor mijn huisgezin.@;{nEn Hiram zond tot Salomo, en liet aan hem zeggen: Ik heb gehoord alles waarom gij tot mij gezonden hebt; ik zal doen naar al uwe begeerte ten aanzien van de cederen en het dennenhout;6:gnToen nu Hiram de woorden van Salomo hoorde, verblijdde hij zich ten hoogste en sprak: Geloofd zij de Heer heden, die David een wijzen zoon gegeven heeft over dit grote volk. 9 nZo beveel nu, dat men voor mij cederen van den Libanon afhouwe, en dat uwe knechten met mijne knechten zijn; en het loon uwer knechten zal ik u geven, alles zoals gij zegt; want gij weet, dat bij ons niemand is, die hout weet te houwen zoals de Sidoniërs.x8knZie, zo heb ik gedacht een huis te bouwen voor den naam van den Heer, mijnen God, zoals de Heer gesproken heeft tot mijnen vader David, zeggende: Uw zoon, dien Ik in uwe plaats zetten zal op uwen troon, die zal mijnen naam een huis bouwen. 7nMaar nu heeft de Heer, mijn God, mij rust gegeven van rondom, zodat er geen tegenpartijder meer is noch kwaad, dat mij verhindert.C6nGij weet, dat mijn vader David den naam van den Heer, zijnen God, geen huis heeft kunnen bouwen vanwege den oorlog, die rondom hem was, voordat de Heer hen onder zijne voeten vernederde.95onEn Salomo zond tot Hiram, en liet aan hem zeggen:I4 nHiram nu, de koning van Tyrus, zond zijne knechten tot Salomo, toen hij gehoord had, dat zij hem tot koning gezalfd hadden in zijns vaders plaats; want Hiram had David bemind zolang hij leefde. 3n"En uit alle volken kwamen er om Salomo's wijsheid te horen, van alle koningen op de aarde, die van zijne wijsheid gehoord hadden.92mn!En hij sprak ook over de bomen, van den cederboom op den Libanon af tot aan den hysop, die aan den wand wast; ook sprak hij over het vee, de vogels, het gewormte, en de vissen.\13n En hij vervaardigde drie duizend spreuken, en zijne liederen waren duizend en vijf.;0qnen hij was wijzer dan alle andere mensen, ook wijzer dan de dichters Ethan de Ezrahiet, Heman, Kalkol en Darda, de zonen van Mahol; en hij was vermaard onder al de volken rondom./{nzodat Salomo's wijsheid groter was dan die van al de kinderen van het Oosten, en dan de wijsheid van al de Egyptenaars;z.onEn God gaf Salomo zeer veel wijsheid en verstand, en rijke kennis, gelijk het zand, dat aan den oever der zee is;--nOok de gerst en het stro voor de paarden en snelle rijdieren brachten zij naar de plaats, waar hij was, elk naar hetgeen hem voorgeschreven was. S~~$}h||c{{VzyyOxxBwuvvkuuts\rr}r,qzpppoknn5mmPllalkjj8iahhggfMeeXddmdcc!bvaav``+__^^W]]B\[[XZZ YYXXOWVV|UU>ToSSRwQQPPOtONN[MLL2KJJIII HH0GFFFEDDDDCBBAAA+@p??->>==.<~;;:{:1997877Z655b44"332c2"11300.--P,2++D*j))(M''t&&_%%p$##3"`!!K UJW602N|*? 3 \ x$g\@MGZ En Jonathan sloeg de Filistijnen in hun legerplaats, die te Gibea was; en dit kwam den Filistijnen ter ore. En Saul liet de bazuinen blazen in het gehele land zeggende: Laat de Hebreën het horen!eFEZ verkoos hij zich drie duizend man uit Israël; twee duizend waren bij Saul te Michmas en op het gebergte van Beth-El, en duizend bij Jonathan te Gibea Benjamins; maar het overige volk liet hij gaan, ieder naar zijne hut.^E 9Z Saul was één jaar koning geweest; en toen hij het tweede jaar over Israël regeerde,VD'Z Maar is het, dat gij kwalijk handelt, zo zult gij en uw koning verloren zijn.CZ Vreest slechts den Heer, en dient Hem getrouw van ganser harte, want gij hebt gezien, hoe grote dingen Hij u gedaan heeft.BZ Het zij ook verre van mij, dat ik tegen den Heer zou zondigen door na te laten voor u te bidden en u den goeden en rechten weg te leren.AZ Zo zal de Heer zijn volk niet verlaten, om zijns groten naams wil; want het heeft den Heer behaagd u zichzelven tot een volk te maken.u@eZ en wijkt niet af tot de nietigheden, want die baten niets en kunnen niet redden, omdat het nietigheden zijn.9?mZ En Samuel sprak tot het volk: Vreest niet; gij hebt wel is waar al dit kwaad gedaan, doch wijkt slechts niet achterwaarts van den Heer af, maar dient den Heer van ganser harte;T>#Z en zij spraken allen tot Samuel: Bid voor uwe knechten tot den Heer, uwen God, opdat wij niet sterven; want bij al onze zonden hebben wij ook dit kwaad gedaan, dat wij voor ons een koning begeerd hebben.= Z En toen Samuel den Heer aanriep, liet de Heer donderen en regenen op dien dag, en al het volk vreesde zeer den Heer en Samuel,m<UZ Is het nu niet de tarwenoogst? Ik zal den Heer aanroepen, dat Hij donder en regen geve, opdat gij ondervinden en zien moogt het grote kwaad, hetwelk gij voor de ogen des Heren gedaan hebt, dat gij voor u een koning hebt begeerd._;9Z Ook nu, treedt herwaarts, en ziet deze grote zaak, die de Heer voor uwe ogen doen zal.":?Z maar is het, dat gij naar de stem des Heren niet hoort en aan zijn bevel ongehoorzaam zijt, zo zal de hand des Heren tegen u zijn, als tegen uwe vaderen.X9+Z Is het nu, dat gij den Heer vreest en Hem dient en naar zijne stem hoort en het bevel des Heren niet ongehoorzaam zijt, zo zult gij en uw koning, die over u heerst, den Heer, uwen God, tot voorganger hebben;8}Z Nu dan, daar hebt gij uwen koning, dien gij verkoren en begeerd hebt; want zie, de Heer heeft een koning over u gesteld.D7Z Toen gij nu zaagt, dat Nahas, de koning der kinderen Ammons, tegen u kwam, spraakt gij tot mij: Niet gij, maar een koning zal over ons heersen! --daar toch de Heer, uw God, uw koning was.6Z Toen zond de Heer Jerubbaäl, Bedan, Jefta en Samuel, en verloste u uit de hand uwer vijanden rondom, en liet u veilig wonen.O5Z En zij riepen tot den Heer en spraken: Wij hebben gezondigd, dat wij den Heer verlaten en de Baäls en Astaroth gediend hebben; doch verlos ons nu uit de hand onzer vijanden, zo zullen wij U dienen.b4?Z Maar toen zij den Heer hunnen God vergaten, verkocht Hij hen onder de macht van Sisera, den hoofdman van Hazor, en onder de macht der Filistijnen, en onder de macht van den koning der Moabieten, die tegen hen streden.:3oZ Toen Jakob in Egypte gekomen was, riepen uwe vaderen tot den Heer: en Hij zond Mozes en Aäron, dat zij uwe vaderen uit Egypte zouden leiden, en hen laten wonen aan deze plaats.2Z Zo treedt nu herwaarts, opdat ik met u richte voor den Heer wegens al de weldaden des Heren, die Hij aan u en uwe vaderen bewezen heeft.1!Z En Samuel sprak tot het volk: Ja, de Heer, die Mozes en Aäron verwekt heeft, en die uwe vaderen uit Egypteland geleid heeft, zij getuige.=0uZ En hij sprak tot hen: De Heer zij getuige tegen u, en zijn gezalfde zij getuige te dezen dage, dat gij niets gevonden hebt in mijne hand. Zij spraken: Ja, zij zullen getuigen zijn.w/iZ Toen spraken zij: Gij hebt ons geen geweld noch onrecht aangedaan, en van niemands hand hebt gij iets genomen..%Z Hier ben ik: antwoordt tegen mij voor den Heer en zijnen gezalfde, of ik iemands os of ezel genomen heb, of dat ik iemand geweld of onrecht heb gedaan, of dat ik van iemands hand een geschenk genomen heb en mij de ogen heb laten verblinden, zo zal ik het u wedergeven.7-iZ en nu, zie, daar trekt uw koning voor u uit. En ik ben oud en grijs geworden, en mijne zonen zijn onder u, en ik ben voor u uitgegaan van mijne jeugd af tot op dezen dag toe., #Z Toen sprak Samuel tot geheel Israël: Zie, ik heb naar uwe stem gehoord in alles wat gij mij gezegd hebt, en heb een koning over u gesteld;N+Z Toen ging al het volk naar Gilgal, en zij maakten aldaar Saul tot koning voor den Heer te Gilgal, en offerden dankoffers voor den Heer; en Saul en al de mannen Israëls verheugden zich aldaar zeer.m*UZ En Samuel sprak tot het volk: Komt, laat ons naar Gilgal gaan, en het koningschap aldaar vernieuwen.q)]Z Maar Saul sprak: Er zal op dezen dag niemand sterven, want de Heer heeft heden heil gegeven aan Israël.( Z Toen sprak het volk tot Samuel: Wie zijn zij, die zeiden: Zou Saul over ons heersen? Geef die mannen hier, opdat wij hen doden!{'qZ En des anderen daags stelde Saul het volk in drie hopen, en zij kwamen in het leger omtrent de morgenwake, en sloegen de Ammonieten, totdat de dag heet werd; en zij, die overbleven, werden zó verstrooid, dat er geen twee bij elkander bleven.p&[Z En de mannen van Jabes zeiden: Morgen zullen wij tot u uitgaan, dan kunt gij ons doen al wat u behaagt.%Z En zij zeiden tot de boden, die gekomen waren: Zegt aan de mannen te Jabes in Gilead aldus: Morgen zal ulieden hulp geschieden, als de zon heet begint te worden. Toen nu de boden kwamen en dit verkondigden aan de mannen van Jabes, werden zij blijde.$Z En hij stelde hen te Bezek, en van de kinderen Israëls waren er driehonderd duizend man, en van de kinderen van Juda dertig duizend.#5Z en hij nam een paar ossen en hieuw ze in stukken, en zond ze door boden in al de grenspalen van Israël, en liet zeggen: Wie niet uittrekt achter Saul en Samuel, diens runderen zal men alzo doen. Toen viel de vrees des Heren op het volk, zodat zij uittrokken als een enig man.k"QZ Toen werd de Geest Gods vaardig over hem, als hij deze woorden hoorde, en zijn toorn ontstak zeer; !;Z En zie, toen kwam Saul achter de runderen uit het veld, en sprak: Wat deert het volk, dat zij wenen? En zij vertelden hem de zaak der mannen van Jabes. Z Toen kwamen de boden te Gibea tot Saul, en spraken dit voor de oren des volks; en al het volk hief zijne stem op en weende.CZ Toen spraken de oudsten van Jabes tot hem: Geef ons zeven dagen, opdat wij boden zenden in al de grenspalen van Israël: als er dan niemand is, die ons redt, zo zullen wij tot u uitgaan.0[Z En Nahas de Ammoniet antwoordde hun: Op deze voorwaarde wil ik een verdrag met u maken, dat ik u allen het rechteroog uitsteke, en ene schande legge op geheel Israël.' KZ En Nahas de Ammoniet trok opwaarts en belegerde Jabes in Gilead. En al de mannen van Jabes spraken tot Nahas: Maak een verdrag met ons, zo zullen wij u dienen.(KZ Maar sommige boze lieden spraken: Wat zou deze ons helpen? En zij verachtten hem en brachten hem geen geschenk; doch hij hield zich, alsof hij het niet hoorde.{qZ En Saul ging ook naar zijn huis te Gibea, en het gedeelte van het heir, welker hart God geroerd had, ging met hem.:oZ En Samuel maakte aan het volk al het recht des koninkrijks bekend, en schreef het in een boek, en legde het voor den Heer; en Samuel liet al het volk gaan, ieder naar zijn huis.6gZ En Samuel sprak tot al het volk: Daar ziet gij wien de Heer verkoren heeft; want onder al het volk is niemand hem gelijk. Toen juichte al het volk en sprak: Heil den koning!yZ Toen liepen zij heen en haalden hem vandaar en toen hij onder het volk trad, was hij een hoofd langer dan al het volk.Z Toen vraagden zij verder den Heer: Zal hij ook nog herwaarts komen? En de Heer antwoordde: Zie, hij heeft zich bij de vaten verstoken.OZ en toen hij den stam van Benjamin deed naderen naar zijne geslachten, werd het geslacht van Matri aangewezen; en Saul, de zoon van Kis, werd aangewezen. En zij zochten hem, maar zij vonden hem niet.eEZ Toen nu Samuel al de stammen van Israël deed naderen, werd de stam van Benjamin aangewezen;vgZ maar gijlieden hebt heden uwen God verworpen, die u uit al uw ongeluk en uit al uwe droefenis geholpen heeft, en gij hebt tot Hem gezegd: Stel een koning over ons aan. Welaan, treedt dan nu voor den Heer naar uwe stammen en maagschappen.W)Z en hij sprak tot de kinderen Israëls: Dus zegt de Heer, de God van Israël: Ik heb Israël uit Egypte geleid, en u gered uit de hand der Egyptenaren, en uit de hand van alle koninkrijken, die u verdrukten;9oZ Samuel nu ontbood het volk tot den Heer te Mizpa,/YZ En Saul antwoordde zijnen oom: Hij zeide ons, dat de ezelinnen gevonden waren. Doch ten aanzien van het koningschap zeide hij hem niet, wat Samuel daarvan gezegd had.EZ Toen sprak de oom van Saul: Zeg mij, wat zeide Samuel tot u?I Z en de oom van Saul sprak tot hem en tot zijnen jongen: Waar zijt gij heengegaan? En zij antwoordden: Om de ezelinnen te zoeken; en toen wij zagen, dat zij er niet waren, gingen wij tot Samuel.JZ En toen hij geëindigd had met profeteren, kwam hij op de hoogte;  Z En een man van daar antwoordde en sprak: Wie is hun vader? Vandaar is het spreekwoord gekomen: Is Saul óók onder de profeten?L Z Toen nu allen, die hem te voren gekend hadden, hem zagen, dat hij met de profeten profeteerde, spraken zij allen onder elkander: Wat is den zoon van Kis wedervaren? Is Saul ook onder de profeten?% EZ En toen zij aan den heuvel kwamen, zie, toen kwam hem een schaar profeten tegemoet; en de Geest Gods werd vaardig over hem, zodat hij onder hen profeteerde. ;Z En toen hij zijne schouders had omgewend, dat hij van Samuel zou weggaan, gaf God hem een ander hart; en al deze tekenen kwamen uit op dienzelfden dag.V 'Z Gij nu zult vóór mij afgaan naar Gilgal, en zie, daar zal ik tot u afkomen om brandoffers en dankoffers te offeren; zeven dagen zult gij vertoeven, totdat ik tot u kome en u verkondige wat gij doen zult.kQZ En als nu al deze tekenen zullen zijn uitgekomen, zo doe wat u voorhanden komt; want God is met u.}uZ En de Geest des Heren zal vaardig over u worden, dat gij met hen profeteren zult, dan zult gij een ander man worden./Z Daarna zult gij komen op den heuvel Gods, waar het leger der Filistijnen is; en als gij aldaar in de stad komt, zal u ontmoeten een schaar profeten van de hoogte afkomende, en vóór hen zal gaan een psalterspeler en trommels en fluiten en harpen, en zij zullen profeteren.hKZ en zij zullen u vriendelijk groeten, en u twee broden geven; die zult gij van hunne hand nemen.nWZ En als gij vandaar verder gaat, zo zult gij komen aan den eik van Tabor; aldaar zullen u drie mannen ontmoeten, die opgaan tot God naar Beth-El: de een draagt drie bokjes, de ander drie stukken brood, de derde een kruik met wijn;PZ Als gij nu van mij gaat, zult gij twee mannen vinden bij het graf van Rachel, aan den grenspaal van Benjamin te Zelzah; die zullen tot u zeggen: De ezelinnen zijn gevonden, die gij zijt gaan zoeken; en zie, uw vader heeft de ezelinnen reeds uit den zin gesteld, en is om u bekommerd, zeggende: Wat zal ik voor mijnen zoon doen?, UZ Toen nam Samuel ene kruik met olie en goot die op zijn hoofd, en kuste hem, en sprak: Ziet gij nu niet, dat de Heer u tot een vorst over zijn erfdeel gezalfd heeft? {ZDaarom geef ik hem den Heer weder zijn leven lang, dewijl hij van den Heer gebeden is. En zij aanbaden aldaar den Heer.` =ZOm dit kind bad ik, en de Heer heeft mij mijne bede gegeven, die ik van Hem gebeden heb.  ZEn zij sprak: Och mijn heer, zo waarachtig als uwe ziel leeft, mijn heer, ik ben de vrouw, die hier bij u stond en den Heer bad.>~ {ZEn zij slachtten een var, en brachten het kind tot Eli.L} ZEn nadat zij hem gespeend had, bracht zij hem met zich op, benevens drie varren, een efa meel en een kruik met wijn; en zij bracht hem in het huis des Heren te Silo; en het kind was nog zeer jong.k| SZEn Elkana, haar man, sprak tot haar: Doe zoals het u behaagt, blijf, totdat gij hem gespeend hebt; de Heer bevestige slechts hetgeen Hij gesproken heeft. Alzo bleef de vrouw te huis en zoogde haren zoon, totdat zij hem speende.,{ UZtrok Hanna niet mede op; maar sprak tot haren man: Als het kind gespeend is, dan zal ik hem brengen, opdat hij voor den Heer verschijne en aldaar blijve eeuwiglijk. z ZEn toen de man Elkana optrok met zijn gehele huisgezin om op den gewonen tijd den Heer het offer te offeren, benevens zijne gelofte,y Zen na enigen tijd werd zij zwanger, en baarde een zoon, en noemde hem Samuel; want [zeide zij] ik heb hem van den Heer gebeden.Ux 'ZEn des morgens vroeg maakten zij zich op; en toen zij aangebeden hadden voor den Heer, keerden zij weder en kwamen in hun huis te Rama. En Elkana bekende zijne huisvrouw Hanna, en de Heer gedacht aan haar; w ZEn zij sprak: Laat uwe dienstmaagd genade vinden in uwe ogen. Alzo ging die vrouw haarsweegs, en at, en zag zo treurig niet meer.~v yZToen antwoordde Eli en sprak: Ga heen in vrede: de God van Israël zal u geven uwe bede, die gij van Hem gebeden hebt.#u CZWil toch uwe dienstmaagd niet houden voor ene slechte vrouw; want uit den overvloed van mijn hartzeer en van mijne treurigheid heb ik gesproken tot nu toe.1t _ZDoch Hanna antwoordde en sprak: Neen, mijn heer, ik ben ene bedroefde vrouw; wijn of sterken drank heb ik niet gedronken, maar ik heb mijn hart voor den Heer uitgestort.fs IZen hij sprak tot haar: Hoelang zult gij dronken zijn? Doe den wijn van u, dien gij bij u hebt. r Z want Hanna sprak in haar hart, hare lippen alleen roerden zich, maar hare stem hoorde men niet. Toen meende Eli, dat zij dronken was,Gq  Z En toen zij lang bad voor den Heer, gaf Eli acht op haren mond;!p ?Z en zij deed ene gelofte en sprak: Heer Zebaôth, is het, dat Gij de ellende uwer dienstmaagd aanziet en aan mij gedenkt, en uwe dienstmaagd niet vergeet, en uwe dienstmaagd een zoon geeft, zo zal ik hem den Heer geven, zijn leven lang, en er zal geen scheermes op zijn hoofd komen.Do Z En zij was van harte bedroefd en bad tot den Heer en weende;n #Z Toen stond Hanna op, nadat zij gegeten en gedronken had te Silo. En Eli de priester zat op een stoel aan den post van den tempel des Heren.,m UZToen sprak Elkana, haar man, tot haar: Hanna, waarom weent gij, en waarom eet gij niet, en waarom is uw hart zo kwalijk gesteld? Ben ik u niet beter dan tien zonen?~l yZAlzo ging het alle jaren; als zij opging naar het huis des Heren, bedroefde zij haar aldus; dan weende zij en at niet.lk UZEn hare mededingster bedroefde haar en tergde haar zeer, omdat de Heer haren schoot toegesloten had.sj cZMaar Hanna gaf hij één stuk, treurig; want hij had Hanna lief, doch de Heer had haren schoot toegesloten.i 'ZEn het geschiedde op zekeren dag, toen Elkana offerde, dat hij aan zijne huisvrouw Peninna en aan al hare zonen en dochters offerstukken gaf.>h yZEn die man ging jaarlijks op uit zijne stad om den Heer Zebaôth te aanbidden en hem te offeren te Silo; en aldaar waren de twee zonen van Eli, Hofni en Pinehas, priesters des Heren.~g yZEn hij had twee vrouwen, de ene genaamd Hanna, de andere Peninna; Peninna nu had kinderen, en Hanna had geen kinderen.7f mZEr was een man van Ramathaïm Zofim, van het gebergte van Efraïm, genaamd Elkana, de zoon van Jeroham, den zoon van Elihu, den zoon van Tohu, den zoon van Zuf, een Efraïmiet.eeCGroet elkander met den kus der liefde. Vrede zij u allen, die in Christus Jezus zijt! Amen.Gd U groet de mede-uitverkorene in Babylon, en mijn zoon Markus.2c] Door Silvanus, uwen getrouwen broeder, zo ik meen, heb ik u in het kort geschreven, om te vermanen en te betuigen, dat dit de rechte genade Gods is, in welke gij staat.Bb Hem zij eer en macht van eeuwigheid tot eeuwigheid! Amen.La De God nu aller genade, die u in Christus Jezus geroepen heeft tot zijne eeuwige heerlijkheid, Hij zelf zal u, nadat gij een kleinen tijd geleden hebt, volmaken, bevestigen, versterken, gronden.p`Y Wederstaat hem, vast in het geloof, en weet, dat hetzelfde lijden over uwe broeders in de wereld gaat._Weest nuchter en waakt; want uw wederpartij, de duivel, gaat om als een brullende leeuw, en zoekt wien hij verslinden moge.9^mWerpt al uwe zorg op Hem, want Hij zorgt voor u.a];Zo verootmoedigt u dan onder de machtige hand Gods, opdat Hij u verhoge op zijnen tijd.P\Desgelijks gij jongeren, weest den oudsten onderdanig; weest allen elkander onderdanig en bekleedt u met de ootmoedigheid; want God wederstaat de hoovaardigen, maar den ootmoedigen geeft Hij genade.f[Ezo zult gij, als de aartsherder verschijnen zal, de onverwelkelijke kroon der eer ontvangen.OZniet als die over het volk heersen, maar wordt voorbeelden der kudde:,YQweidt de kudde van Christus, die u bevolen is, en houdt toezicht over haar, niet gedwongen maar gewillig, niet om schandelijk gewin maar uit den grond des harten,)X MDe oudsten, die onder u zijn, vermaan ik, die een medeoudste en getuige ben van Christus lijden, en een deelgenoot der heerlijkheid, die geopenbaard zal worden:}WsDaarom, wie naar den wil Gods lijden, zullen Hem, als den getrouwen Schepper, hunne zielen bevelen in goede werken.mVSEn indien de rechtvaardige nauwelijks behouden wordt, waar zal de goddeloze en zondaar verschijnen?9UkWant het is tijd, dat het oordeel bij het huis Gods beginne; indien het nu eerst bij ons begint, wat zal het einde zijn dergenen, die aan het Evangelie Gods geen gehoor geven?iTKmaar lijdt iemand als een Christen, zo schame hij zich niet, maar hij prijze God in dezen naam.xSiDoch niemand onder u lijde als een moordenaar, of dief, of misdadiger, of die zich met vreemde dingen bemoeit;PRZalig zijt gij, wanneer gij om den naam van Christus gesmaad wordt; want de Geest, die de Geest der heerlijkheid en van God is, rust op u; bij hen wordt hij gelasterd, maar bij u wordt hij geprezen.Q% maar verheugt u naarmate gij met Christus lijdt, opdat gij ook in den tijd der openbaring zijner heerlijkheid u moogt verheugen met gejuich.P# Geliefden, laat u de hitte, die u overkomt, niet vreemd dunken--die u geschiedt, opdat gij beproefd wordt--alsof u iets zeldzaams overkwam;O Spreekt iemand, dat hij het spreke als Gods woorden; heeft iemand een ambt, dat hij het waarneme door de kracht, die God geeft; opdat God in alle dingen verheerlijkt worde door Jezus Christus, wien zij eer en kracht van eeuwigheid tot eeuwigheid! Amen.N} En de een diene den ander, elk met de gave, welke hij ontvangen heeft, als goede huishouders der menigerlei genade Gods.:Mo Weest gastvrij onder elkander, zonder murmureren.uLcMaar vóór alle dingen, hebt ene vurige liefde tot elkander; want de liefde bedekt ene menigte van zonden.aK;Het einde nu aller dingen is nabij gekomen: daarom zijt matig en nuchter tot het gebed.J5Want daartoe is ook den doden het Evangelie verkondigd, opdat zij geoordeeld zouden worden naar den mens in het vlees, maar in den geest Gode leven.iIKdoch zij zullen rekenschap geven aan hem, die gereed is om te oordelen de levenden en de doden.HyHet dunkt hun vreemd, dat gij u niet met hen laat meevoeren in denzelfden stroom der losbandigheid, en zij lasteren u;]G3Want het is genoeg, dat wij den tijd, die nu voorbij is, doorgebracht hebben naar den heidensen wil, toen wij wandelden in ontucht, begeerlijkheden, dronkenschap, brasserij, zwelgerij, en gruwelijke afgoderijen. Fopdat hij voortaan den tijd, die nog overig is in het vlees, niet naar de begeerlijkheden der mensen, maar naar den wil Gods leve.E 7Dewijl nu Christus voor ons geleden heeft in het vlees, zo wapent u ook met diezelfde gezindheid; want wie in het vlees lijdt, houdt op van de zonde,Ddie ter rechterhand Gods is, opgevaren in den hemel, terwijl de Engelen en de machten en de krachten hem onderdanig zijn.KCdat ook ons nu behoudt in zijn tegenbeeld, den doop; niet als het wegdoen der onreinheid van het vlees, maar als het verbond van een goed geweten met God, door de opstanding van Jezus Christus,KBdie eertijds ongehoorzaam waren, toen God in den tijd van Noach wachtte en lankmoedigheid had, toen men de ark toebereidde, in welke weinige--dat is acht--zielen behouden werden door het water,]A3in welken hij ook heengegaan is en gepredikt heeft aan de geesten in de gevangenis,Z@-nademaal ook Christus éénmaal voor de zonden geleden heeft, de rechtvaardige voor de onrechtvaardigen, opdat hij ons tot God zou brengen; en hij is gedood naar het vlees, maar levend gemaakt naar den Geest;^?5Want het is beter, als het Gods wil is, dat gij om goeddoen lijdt, dan om kwaaddoen;*>Men hebt een goed geweten, opdat degenen, die kwaad van u spreken als van misdadigers, beschaamd worden, omdat zij uwen goeden wandel in Christus gesmaad hebben.@=ymaar heiligt Christus, den Heer, in uwe harten; en zijt altijd gereed tot verantwoording aan ieder, die rekenschap eist van de hoop, die in u is, en dat met zachtmoedigheid en vreze;w<gEn indien gij ook lijdt om de gerechtigheid, zo zijt gij zalig. Hebt geen vrees voor hen, en verschrikt niet;I;  En wie is het, die u schaden kan, indien gij het goede navolgt?:% Want de ogen des Heren zijn op de rechtvaardigen, en zijne oren op hun gebed; maar het aangezicht des Heren is tegen degenen die kwaad doen.[9/ Hij kere zich af van het kwade en doe het goede, hij zoeke vrede en jage dien na.85 Want wie het leven wil liefhebben en goede dagen wil zien, die stille zijn tong, dat zij geen kwaad spreke, en zijne lippen, dat zij niet bedriegen.%7C vergeldt geen kwaad met kwaad, of scheldwoorden met scheldwoorden, maar zegent daarentegen; daartoe toch zijt gij geroepen, opdat gij zegen moogt beërven.j6MEn eindelijk, zijt allen te zamen eensgezind, medelijdend, broederlijk, barmhartig, vriendelijk;V5%Desgelijks, gij mannen, woont bij haar met verstand, en geeft aan het vrouwelijke, als het zwakkere vat, zijne eer, als aan medeërfgenamen der genade des levens, opdat uwe gebeden niet verhinderd worden.47gelijk Sara Abraham gehoorzaam was en hem heer noemde, wier dochters gij geworden zijt, indien gij goeddoet, en niet vreest voor enige verschrikking.3Want zó hebben zich ook eertijds de heilige vrouwen versierd, die hare hoop op God stelden, en hare mannen onderdanig waren:2maar de verborgen mens des harten, in het onverderflijk sieraad van een zachten en stillen geest, die kostelijk is voor God.u1cwier sieraad niet uitwendig zij met het haar te vlechten, en goud om te hangen, of klederen aan te trekken,50eals zij uwen kuisen wandel in vreze aanzien;./ WDesgelijks, gij vrouwen, weest uwen mannen onderdanig, opdat, ook indien sommigen ongehoorzaam zijn, zij door den wandel hunner vrouwen zonder woord gewonnen worden,o.WWant gij waart als dwalende schapen, maar gij zijt nu bekeerd tot den herder en opziener uwer zielen.8-idie zelf onze zonden in zijn lichaam heeft gedragen op het hout, opdat wij, den zonden afgestorven zijnde, der gerechtigheid leven zouden; door wiens wonden gij zijt genezen. ,die niet wederschold, toen hij gescholden werd, niet dreigde, toen hij leed, maar het overgaf aan hem, die rechtvaardig oordeelt;P+die geen zonde gedaan heeft, en in wiens mond geen bedrog gevonden is;)*KWant daartoe zijt gij geroepen, nademaal ook Christus voor ons geleden heeft, en ons een voorbeeld heeft nagelaten, opdat gij zijne voetstappen zoudt navolgen;')GWant wat roem is het, indien gij verdraagt, als gij om kwaad doen slagen lijdt? Maar indien gij verdraagt, als gij om goed doen lijdt, dat is genade bij God.n(UWant dat is genade, indien iemand om het geweten voor God het kwade verdraagt en ten onrechte lijdt.'Gij knechten, zijt met alle vreze uw heren onderdanig, niet alleen den goeden en welwillenden, maar ook den onredelijken.Q&Doet ieder eer aan; hebt de broeders lief; vreest God; eert den koning.y%kals vrijen, doch niet, alsof gij de vrijheid hadt tot een dekmantel der boosheid, maar als dienstknechten Gods.l$QWant dit is de wil Gods, dat gij met goeddoen den mond stopt aan de onwetendheid der dwaze mensen;#yhetzij den landvoogden, als die van hem gezonden worden, tot straf der misdadigers en tot lof dergenen, die goed doen.n"U Zijt onderdanig aan alle menselijke ordening, om des Heren wil, hetzij den koning, als den opperste,1![ en leidt een goeden wandel onder de heidenen, opdat degenen, die kwaad van u spreken als van misdadigers, uwe goede werken zien en God prijzen, ten dage der bezoeking. { Geliefden, ik vermaan u als vreemdelingen en pelgrims: Onthoudt u van de vleselijke lusten, die tegen de ziel strijden,}s gij die eertijds geen volk waart, maar nu Gods volk zijt, en eertijds niet in genade waart, maar nu in genade zijt.`9 Maar gij zijt het uitverkoren geslacht, het koninklijk priesterdom, het heilig volk, het volk des eigendoms, om te verkondigen de deugden desgenen, die u geroepen heeft uit de duisternis tot zijn wonder baar licht:s_dengenen namelijk, die er zich aan stoten, daar zij aan het woord niet geloven, waartoe zij gesteld zijn.SU dan, die gelooft, is hij dierbaar; maar den ongelovigen is die steen, dien de bouwlieden verworpen hebben, en die tot een hoeksteen geworden is, een steen des aanstoots en een rotssteen der ergernis;)Daarom staat in de Schrift: "Zie, ik leg in Sion een uitverkoren, kostelijken hoeksteen en wie in hem gelooft, die zal niet beschaamd worden".@yen bouwt nu ook gijzelve, als levende stenen, u op tot een geestelijk huis, tot een heilig priesterdom, om te offeren geestelijke offers, die Gode aangenaam zijn door Jezus Christus.{oKomt tot hem, als tot een levenden steen, die door de mensen verworpen, maar bij God uitverkoren en kostelijk is;H indien gij namelijk gesmaakt hebt, dat de Heer vriendelijk is.}en weest begerig naar de redelijke loutere melk, als pasgeboren kindertjes, opdat gij door haar moogt toenemen tot heil;f GZo legt nu af alle boosheid en alle bedrog en geveinsdheid en nijd en alle kwaadsprekendheid;h Kmaar het woord des Heren blijft in eeuwigheid". En dit is het woord, dat onder u verkondigd is.w iWant alle vlees is als gras, en al zijne heerlijkheid als ene grasbloem, Het gras verdort en de bloem valt af, als die wedergeboren zijt, niet uit vergankelijk, maar uit onvergankelijk zaad, namelijk uit het levende woord Gods, dat eeuwig blijft. 7Reinigt uwe zielen in de gehoorzaamheid aan de waarheid door den Geest, tot ongeveinsde broederliefde, en hebt elkander vurig lief uit een rein hart, 'die door hem gelooft in God, die hem uit de doden opgewekt en hem de heerlijkheid gegeven heeft, opdat uw geloof en uwe hoop op God zou zijn.| sdie wel te voren gekend is, eer de grond der wereld gelegd werd, maar geopenbaard in de laatste tijden om uwentwil,_ 9maar met het dierbare bloed van Christus, als dat van een onschuldig en onbevlekt lam; als die weet, dat gij niet met vergankelijke dingen, met zilver of goud, verlost zijt van uwen ijdelen wandel naar de vaderlijke wijze,.  WEn indien gij Hem als Vader aanroept, die zonder aanzien des persoons oordeelt naar ieders werk, zo leidt uwen wandel, zolang gij hier vreemdelingen zijt, met vreze,N  Want er staat geschreven: "Gij zult heilig zijn, want Ik ben heilig".b  ?maar gelijk Hij, die u geroepen heeft, heilig is, weest ook gij heilig in al uwen wandel.w  iGedraagt u als gehoorzame kinderen, en niet gelijk te voren, toen gij in onwetendheid naar uwe lusten leefdet;%  E Daarom, omgordt de lendenen uws gemoeds, weest nuchter, en stelt uwe hoop geheel op de genade, die u aangeboden wordt door de openbaring van Jezus Christus.  aan welke geopenbaard is, dat zij niet zichzelve, maar ons daarin gediend hebben, hetwelk u nu verkondigd is door degenen, die u het Evangelie verkondigd hebben door den Heiligen Geest, gezonden van den hemel, hetwelk ook de Engelen begeren in te zien.K  navorschende naar welken en hoedanigen tijd de Geest van Christus, die in hen was, heenwees, en te voren getuigde van het lijden, dat over Christus komen zou, en de daarop volgende heerlijkheid;   Aangaande deze zaligheid hebben onderzocht en nagevorst de profeten, die aan u geprofeteerd hebben van de voor u bestemde genade,O  en verkrijgen het einde uws geloofs, namelijk de zaligheid der zielen.4 cdien gij niet hebt gezien en nochtans liefhebt; en in wien gij nu gelooft, hoewel gij hem niet ziet en u verblijden zult met ene onuitsprekelijke en verheerlijkte vreugde,I  opdat uw geloof, beproefd zijnde, veel kostelijker bevonden worde dan het vergankelijke goud, dat door het vuur beproefd wordt, tot lof, prijs en eer, wanneer Jezus Christus geopenbaard wordt;~ wwaarin gij u verblijdt, gij, die nu een kleinen tijd indien het nodig is, treurig zijt door menigerlei aanvechtingen;  die uit Gods macht door het geloof bewaard wordt tot de zaligheid, die bereid is om geopenbaard te worden in den laatsten tijd;p [tot ene onvergankelijke en onbevlekte en onverwelkelijke erfenis, die weggelegd is in den hemel voor u,I  Geloofd zij de God en Vader van onzen Heere Jezus Christus, die ons naar zijne grote barmhartigheid wedergeboren heeft tot ene levende hoop, door de opstanding van Jezus Christus uit de doden,C~ uitverkorenen naar de voorkennis van God den Vader door de heiliging des Geestes, ter gehoorzaamheid en ter besprenging met het bloed van Jezus Christus: God geve u veel genade er vrede! } Petrus, een apostel van Jezus Christus, aan de vreemdelingen der verstrooiing in Pontus, Galatië, Kappadocië, Azië, en Bithynië,z|on En zij kwamen te Ofir, en haalden aldaar vierhonderd en twintig talenten goud, en brachten het tot koning Salomo.{n en Hiram zond zijne knechten in de Schelfzee, die goede scheepslieden en op de zee ervaren waren, met de knechten van Salomo.xzkn En Salomo maakte ook schepen te Ezeon-Géber, bij Eloth aan den oever der Schelfzee, in het land der Edomieten;8ykn En Salomo offerde driemaal 's jaars brandoffers en dankoffers op het altaar, dat hij den Heer gebouwd had, en wierookte daarop voor den Heer, nadat alzo het huis voltooid was.xn En de dochter van Farao trok opwaarts van de stad Davids naar haar huis, hetwelk hij voor haar gebouwd had; daarna bouwde hij ook Millo.w'n En de ambtlieden, over Salomo's werken gesteld, waren vijfhonderd en vijftig, die het bevel voerden over het volk, dat den arbeid verrichtte.)vMn Doch van de kinderen Israëls maakte hij geen knechten, maar liet hen krijgslieden, hofbeambten, vorsten, hoofdmannen en oversten zijner wagens en ruiters zijn. &~'}l||B{{Gz{yxx*wwvluu:ttCs}s1r,qpoornn mmlskjjiWhh#gzffGeddcbba``>_^^j]]+[[}ZiYY6XWWJVVUTT#SRRQsQPOOONyMML`LKJJ\IHH7GFFaEE!DCCB/AT@@Q??>>=[=&+v8x>byzv ; e z,:>q: oZToen werd Saul zeer toornig, en dat woord behaagde hem kwalijk, en hij sprak: Zij hebben aan David tien duizend gegeven, en mij duizend: het koninkrijk zal nog het zijne worden.x kZEn de vrouwen zongen bij beurte en speelden, en spraken: Saul heeft duizend verslagen, maar David tien duizend.y mZEn het gebeurde bij het binnentrekken, toen hij wedergekomen was van het verslaan des Filistijns, dat de vrouwen uit al de steden van Israël den koning Saul te gemoet gingen met gezang en reien, met trommels en triangels, in grote vreugde.6gZEn David trok uit, waarheen Saul hem zond, en gedroeg zich verstandig en Saul stelde hem over de krijgslieden; en hij behaagde aan al het volk, ook aan de knechten van Saul.)Zen Jonathan trok zijnen rok uit, dien hij aanhad, en gaf dien aan David, daarenboven zijnen mantel, zijn zwaard, zijnen boog en zijnen gordel.mUZEn Jonathan en David maakten een verbond met elkander, want hij had hem lief gelijk zijn eigen hart;hKZEn Saul nam hem op dien dag tot zich, en liet hem niet weder naar zijns vaders huis terugkeren. 'ZEn toen hij had uitgesproken met Saul, verbond zich het hart van Jonathan aan Davids hart, en Jonathan kreeg hem lief gelijk zijn eigen hart.Z:En Saul sprak tot hem: Wiens zoon zijt gij, jongeling? David zeide: Ik ben de zoon van uwen knecht Isaï, den Bethlehemiet.7Z9Toen nu David wederkwam van het verslaan des Filistijns, nam Abner hem en bracht hem voor Saul; en hij had het hoofd van den Filistijn in zijne hand.MZ8En de koning sprak: Vraag er dan naar, wiens zoon deze jongeling is.MZ7Toen nu Saul David zag uitgaan tegen den Filistijn, sprak hij tot Abner, zijnen krijgsoverste: Wiens zoon is deze jongeling? En Abner zeide: Zo waar als uwe ziel leeft, o koning, ik weet het niet.zoZ6En David nam het hoofd van den Filistijn en bracht het naar Jeruzalem; doch zijne wapenen legde hij in zijne hut.d~CZ5En de kinderen Israëls keerden om van het najagen der Filistijnen, en beroofden hun leger.}Z4En de mannen van Israël en Juda maakten zich op en hieven een krijgsgeschreeuw aan, en joegen de Filistijnen na, totdat men komt in het dal en tot voor de poorten van Ekron; en de Filistijnen vielen verslagen op den weg tot voor de poorten van Gath en Ekron toe.Q|Z3liep hij en trad tot den Filistijn, en nam zijn zwaard en trok het uit de schede, en doodde hem en hieuw hem daarmede het hoofd af. Toen nu de Filistijnen zagen, dat hun sterkste dood was, vloden zij.{)Z2Alzo overwon David den Filistijn met den slinger en den steen, en hij versloeg hem en doodde hem; en daar David geen zwaard in zijne hand had,RzZ1en David greep met zijne hand in de tas en nam een steen daaruit, en slingerde, en trof den Filistijn in zijn voorhoofd, zodat de steen in zijn voorhoofd drong en hij op zijn aangezicht ter aarde viel.y!Z0Toen nu de Filistijn zich opmaakte en heenging en tot David naderde, haastte David zich en liep naar de slagorde, den Filistijn te gemoet; x;Z/en opdat deze gehele gemeente gewaarworde, dat de Heer niet door zwaard noch spies helpt; want de strijd is des Heren, en Hij zal u in onze hand geven.2w_Z.Heden op dezen dag zal de Heer u in mijne hand overleveren, en ik zal u verslaan en uw hoofd van u scheiden, en de dode lichamen van het heir der Filistijnen heden aan de vogelen onder den hemel en aan de wilde, dieren des velds geven, opdat de gehele aarde gewaarworde, dat Israël een God heeft,JvZ-Maar David sprak tot den Filistijn: Gij komt tot mij met een zwaard, spies en schild, maar ik kom tot u in den naam van den Heer Zebaôth, den God der slagorden Israëls, dien gij gehoond hebt. uZ,En hij sprak tot David: Kom herwaarts tot mij, ik wil uw vlees aan de vogelen onder den hemel geven en aan de dieren op het veld.t}Z+En de Filistijn sprak tot David: Ben ik een hond, dat gij met stokken tot mij komt? En hij vloekte David bij zijnen god.sZ*Toen nu de Filistijn zag en David nader aanschouwde, verachtte hij hem; want hij was een jongeling, bruinachtig en schoon.br?Z)En de Filistijn ging ook heen en begaf zich tot David, en zijn schilddrager voor hem uit.eqEZ(en hij nam zijnen herdersstaf in zijne hand, en koos zich vijf gladde stenen uit de beek, en stak ze in de herderstas, die hij om had, en in den zak; en hij nam den slinger in zijne hand, en begaf zich tot den Filistijn.Xp+Z'En David gordde zijn zwaard over zijne klederen, en begon te gaan; want hij had het nooit beproefd. Toen sprak David tot Saul: Ik kan zó niet gaan, want ik ben het niet gewend. En hij legde het van zich af,/oYZ&En Saul sprak tot David: Ga heen, de Heer zij met u. En Saul trok David zijne klederen aan, en zette hem een koperen helm op zijn hoofd, en deed hem zijn pantser aan.nZ%En David sprak verder: De Heer, die mij van den leeuw en den beer gered heeft, die zal mij ook redden van dezen Filistijn.CZ Toen zond hij heen en liet hem halen; hij nu was bruinachtig, met schone ogen en van goede gestalte. En de Heer sprak: Sta op en zalf hem, want die is het.={Z Toen zeide Samuel tot Isaï: Zijn dit al de jongelingen? En hij sprak: De jongste is nog overig; doch zie, hij hoedt de schapen. Toen sprak Samuel tot Isaï: zend heen en laat hem halen, want wij zullen niet aanzitten, voordat hij hier gekomen is.{<qZ Toen liet Isaï zijne zeven zonen voorbijgaan; maar Samuel sprak tot Isaï: De Heer heeft geen van dezen verkoren.b;?Z Toen liet Isaï Samma voorbijgaan; maar hij sprak: Dezen heeft de Heer ook niet verkoren.|:sZToen riep Isaï Abinadab, en liet hem voor Samuel voorbijgaan; en hij sprak: Dezen heeft de Heer ook niet verkoren.n9WZMaar de Heer sprak tot Samuel: Zie zijne gestalte niet aan, noch de grootte zijns persoons: Ik heb hem verworpen; want het gaat hier niet gelijk de mens ziet; de mens ziet aan hetgeen voor ogen is, maar de Heer ziet het hart aan._89ZToen zij nu inkwamen, zag hij Eliab aan en dacht: Zou deze de gezalfde des Heren zijn?27_ZEn hij sprak: Ja, ik ben gekomen om aan den Heer te offeren: heiligt u en komt met mij tot het offer. En hij heiligde Isaï en zijne zonen, en nodigde hen tot het offer.(6KZEn Samuel deed zoals de Heer hem gezegd had, en kwam te Bethlehem. Toen ontstelden de oudsten der stad, en gingen hem te gemoet en spraken: Is uwe komst vrede? 5ZEn gij zult Isaï tot het offer nodigen, zo zal Ik u tonen, wat gij doen zult, en gij zult Mij dengene zalven, dien Ik u zeggen zal.=4uZEn Samuel sprak: Hoe zal ik heengaan? Saul zal het vernemen en mij doden. Doch de Heer sprak: Neem een kalf van de runderen met u, en spreek: Ik ben gekomen om den Heer te offeren.3 %ZEn de Heer sprak tot Samuel: Hoelang draagt gij rouw over Saul, dien Ik verworpen heb, dat hij geen koning meer zij over Israël? Vul uwen hoorn met olie en ga heen: Ik zal u zenden tot den Bethlehemiet Isaï, want onder zijne zonen heb Ik Mij van een koning voorzien.E2Z#En Samuel zag Saul voortaan niet meer, tot den dag zijns doods; maar nochtans droeg Samuel rouw over Saul, omdat het den Heer berouwd had, dat Hij Saul tot koning over Israël gemaakt had.`1;Z"Daarna ging Samuel heen naar Rama, en Saul trok opwaarts naar zijn huis te Gibea Sauls.X0+Z!En Samuel sprak: Gelijk uw zwaard de vrouwen van hare kinderen beroofd heeft, zo zal ook uwe moeder van hare kinderen beroofd zijn onder de vrouwen. Toen hieuw Samuel Agag in stukken voor den Heer te Gilgal.0/[Z En Samuel sprak: Laat Agag, den koning der Amalekieten, tot mij brengen. En Agag ging kloekmoedig tot hem, en sprak: Aldus moet men de bitterheid des doods verdrijven.Q.ZToen keerde Samuel om en volgde Saul, opdat Saul den Heer zou aanbidden.#-AZEn hij sprak: Ik heb gezondigd; maar eer mij toch nu voor de oudsten mijns volks en voor Israël, en keer met mij om, opdat ik den Heer uwen God aanbidde.{,qZOok liegt de Held van Israël niet, en het berouwt Hem niet; want Hij is niet een mens, dat Hem iets berouwen zou.++ZToen sprak Samuel tot hem: De Heer heeft het koninkrijk Israëls heden van u afgescheurd, en het aan uwen naaste gegeven, die beter is dan gij.t*cZToen nu Samuel zich omkeerde en wilde weggaan, greep hij hem bij een slip van zijn rok, en zij scheurde af.:)oZDoch Samuel zeide tot Saul: Ik wil niet met u omkeren; want gij hebt het woord des Heren verworpen en de Heer heeft u verworpen, dat gij geen koning meer zult zijn over Israël.S(!ZEn nu, vergeef mij de zonde en keer met mij om, opdat ik den Heer aanbidde)'MZToen sprak Saul tot Samuel: Ik heb gezondigd, dat ik het bevel des Heren en uwe woorden overtreden heb; want ik vreesde voor het volk en hoorde naar hunne stem.W&)Zwant ongehoorzaamheid is zonde der toverij, en tegenstreven is afgoderij en afgodendienst. Dewijl gij nu het woord des Heren verworpen hebt, zo heeft Hij u ook verworpen, dat gij geen koning meer zult zijn._%9ZDoch Samuel sprak: Meent gij, dat de Heer zozeer lust heeft aan offer en brandoffer als aan gehoorzaamheid jegens de stem des Heren? Zie, gehoorzaamheid is beter dan offer, en opmerken beter dan het vet der rammen;$ZMaar het volk heeft van den buit genomen, schapen en runderen, het beste van het verbannene, om den Heer uwen God te offeren te Gilgal.k#QZEn Saul antwoordde Samuel: Ik heb immers naar de stem des Heren gehoord, en ben heengetrokken langs den weg, op welken de Heer mij zond, en heb Agag, den koning der Amalekieten, herwaarts gebracht, en de Amalekieten verbannen." Zwaarom hebt gij niet gehoord naar de stem des Heren, maar hebt u tot den buit gekeerd en kwalijk gedaan voor de ogen des Heren?!ZEn de Heer zond u op den weg en sprak: Trek heen en verban de zondaars, de Amalekieten, en strijd tegen hen, totdat gij hen verdelgt: --' IZEn Samuel sprak: Is het niet zo? Toen gij klein waart in uwe ogen, werdt gij het hoofd onder de stammen Israëls, en de Heer zalfde u tot koning over Israël.{ZEn Samuel antwoordde Saul: Laat u zeggen wat de Heer dezen nacht tot mij gesproken heeft. En hij zeide tot hem: Spreek.H ZEn Saul zeide: Van de Amalekieten hebben zij die medegebracht, want het volk spaarde de beste schapen en runderen tot een offer voor den Heer, uwen God; maar het overige hebben wij verbannen.ZDoch Samuel zeide: Wat is dat dan voor een geblaat van schapen in mijne oren en een geloei van runderen, hetwelk ik hoor?zoZ Toen nu Samuel tot Saul kwam, sprak Saul tot hem: Gezegend zijt gij den Heer! Ik heb het woord des Heren vervuld.T#Z En Samuel maakte zich vroeg op om Saul des morgens te ontmoeten; en hem werd gezegd, dat Saul te Karmel gekomen was, en zich een zegeteken had opgericht, en dat hij, naar Gilgal trekkende, was afgekomen.LZ Het berouwt mij, dat Ik Saul tot koning gemaakt heb; want hij heeft zich achter Mij afgekeerd en mijne woorden niet vervuld. Toen werd Samuel zeer bedroefd en riep tot den Heer den gehelen nacht.AZ Toen geschiedde het woord des Heren tot Samuel, zeggende:]5Z Maar Saul en het volk spaarden Agag, en de goede schapen en runderen, en wat gemest was, en de lammeren, en alwat goed was, en zij wilden het niet verbannen: maar wat slecht en onbruikbaar was, dat verbanden zij.yZen hij nam Agag, den koning der Amalekieten, levend gevangen, en al het volk verbande hij met de scherpte des zwaards.Z/ZToen sloeg Saul de Amelekieten van Havila af tot Sur toe, dat vóór Egypte ligt;9ZEn hij liet aan de Kenieten zeggen: Gaat heen, wijkt en trekt af van de Amalekieten, opdat ik ulieden niet met hen uit den weg ruime; want gij beweest barmhartigheid aan al de kinderen Israëls, toen zij uit Egypte trokken. Alzo zonderden de Kenieten zich af van de Amalekieten.^7ZEn toen Saul aan de stad der Amalekieten kwam, maakte hij ene hinderlaag aan de beek.ZEn Saul liet dit aan het volk bekend maken; en hij telde hen te Telaïm, tweehonderd duizend man voetvolk, en tien duizend man van Juda.RZzo trek nu heen en sla de Amalekieten, en verban hen met al wat zij hebben, en verschoon hen niet, maar dood hen, beiden, mannen en vrouwen, kinderen en zuigelingen, ossen en schapen, kamelen en ezels.#ZDus spreekt de Heer Zebaôth: Ik heb gedacht aan hetgeen Amalek aan Israël deed, en hoe hij hem den weg afsneed, toen hij uit Egypte trok: 5ZEn Samuel sprak tot Saul: De Heer heeft mij gezonden, opdat ik u tot koning zalfde over zijn volk Israël; zo hoor nu de stem der woorden des Heren.Z4En er was een hevige strijd tegen de Filistijnen, zolang Saul leefde; en waar Saul een sterken en kloeken man zag, dien nam hij tot zich.S!Z3Want Kis, de vader van Saul, en Ner, Abners vader, waren zonen van Abiël. Z2En de huisvrouw van Saul heette Ahinóam, ene dochter van Ahimáäz. En zijn krijgsoverste heette Abner, de zoon van Ner, Sauls oom. Z1Sauls zonen nu waren: Jonathan, Jisvi en Malkisúa; en zijne twee dochters heetten aldus: de eerstgeborene Merab en de jongste Michal.v gZ0En hij had overwinning en sloeg de Amalekieten, en verloste Israël uit de hand van allen, die hen beroofden. Z/Toen nu Saul het rijk van Israël ingenomen had, streed hij tegen al zijne vijanden rondom, tegen de Moabieten, tegen de kinderen Ammons, tegen de Edomieten, tegen de koningen van Zoba en tegen de Filistijnen; en waarheen hij zich wendde, daar oefende hij straf.[ 1Z.Toen trok Saul op van de Filistijnen, en de Filistijnen trokken naar hunne plaats.1]Z-Maar het volk sprak tot Saul: Zou Jonathan sterven, die zulk een groot heil in Israël gedaan heeft? Dat zij verre. Zo waarachtig als de Heer leeft, er zal geen haar van zijn hoofd op de aarde vallen; want God heeft het heden door hem gedaan. Alzo verloste het volk Jonathan, dat hij niet stierf.V'Z,Toen sprak Saul: God doe mij dit en dat, Jonathan, gij moet den dood sterven.NZ+En Saul sprak tot Jonathan: Zeg mij, wat hebt gij gedaan? En Jonathan zeide het hem, en sprak: Ik heb een weinig honig geproefd met den staf, dien ik in mijne hand had: zie, ik moet daarom sterven.fGZ*En Saul sprak: Werpt het lot over mij en mijnen zoon Jonathan. Toen werd Jonathan aangewezen. Z)En Saul sprak tot den Heer, den God Israëls: Toon de waarheid! Toen werden Jonathan en Saul aangewezen, en het volk kwam vrij./YZ(En hij sprak tot geheel Israël: Weest gijlieden aan gene zijde, ik en mijn zoon Jonathan zullen zijn aan deze zijde. En het volk sprak tot Saul: Doe wat u goeddunkt.)MZ'want zo waarachtig als de Heer leeft, Israëls Heiland, al ware zij ook bij mijnen zoon Jonathan, zo zal hij sterven. En niemand antwoordde hem uit al het volk.Z&Toen sprak Saul: Komt herwaarts, alle gij oversten des volks, en verneemt en ziet bij wien de zonde is, die heden begaan is;&GZ%En Saul vraagde God: Zal ik aftrekken de Filistijnen achterna, en zult Gij hen overleveren in de hand van Israël? Doch Hij antwoordde hem niet te dier tijd.Z$En Saul sprak: Laat ons aftrekken de Filistijnen achterna gedurende den nacht en hen beroven, totdat het morgen licht wordt, zodat wij niemand van hen overlaten. En zij antwoordden: Doe al wat u behaagt. Doch de priester zeide: Laat ons herwaarts tot God naderen.`~;Z#En Saul bouwde den Heer een altaar; dit was het eerste altaar, dat hij den Heer bouwde.G} Z"En Saul sprak verder: Verspreidt u onder het volk en zegt tot hen, dat een ieder zijnen os en zijne schapen tot mij brenge en die hier slachte, opdat gij ze eet, en niet zondigt tegen den Heer door te eten met het bloed. Toen bracht al het volk in dien nacht ieder zijnen os aan zijne hand, en zij slachtten ze aldaar.(|KZ!Toen verkondigde men Saul: Zie, het volk zondigt tegen den Heer, dat het bloed eet. En hij sprak: Gij hebt kwalijk gedaan, wentelt nu een groten steen tot mij.{Z En het volk viel op den buit aan, en zij namen schapen en runderen en kalveren en slachtten die op de aarde, en aten ze met het bloed.pz[ZEn zij sloegen de Filistijnen op dien dag van Michmas af tot Ajjalon toe; en het volk was zeer afgemat.7yiZMaar dewijl het volk heden niet heeft mogen eten van den buit zijner vijanden, dien zij gevonden hebben, zo heeft nu ook de slachting der Filistijnen niet groter kunnen zijn."x?ZEn Jonathan zeide: Mijn vader heeft het land beroerd: ziet slechts hoe helder mijne ogen geworden zijn, omdat ik een weinig van dezen honig geproefd heb.'wIZToen antwoordde een uit het volk en sprak: Uw vader heeft het volk bezworen, zeggende: Vervloekt zij de man, die heden iets eet. En het volk was mat geworden.v}ZMaar Jonathan had het niet gehoord, dat zijn vader het volk bezworen had, en strekte zijnen staf uit, dien hij in zijne hand had, en doopte met de punt in ene honigraat; en toen hij zijne hand aan zijnen mond gebracht had, werden zijne ogen helder.&uGZen toen het volk in het woud kwam, zie, toen stroomde het honig; maar niemand bracht dien met zijne hand aan zijnen mond, want het volk vreesde voor den eed.JtZEn het gehele volk kwam in het woud, en er was honig op het veld;QsZEn toen de mannen Israëls mat waren op dien dag, bezwoer Saul het volk, zeggende: Vervloekt zij de man, die iets eet vóór den avond, opdat ik mij aan mijne vijanden wreke. Toen at al het volk niet.Xr+ZAlzo hielp de Heer te dier tijd Israël; en het leger trok over naar Beth-Aven.,qSZEn al de mannen Israëls, die zich op het gebergte van Efraïm verborgen hadden, toen zij hoorden, dat de Filistijnen vluchtten, zetten hen achterna in den strijd.owZEn Saul en al het volk, dat bij hem was, verzamelden zich en kwamen tot den strijd; en zie, toen was het zwaard van den een tegen dat van den ander en er was een zeer groot gedruis.2n_ZEn toen Saul nog met den priester sprak, toen werd het gedruis en geloop in het leger der Filistijnen steeds groter; en Saul sprak tot den priester: Trek uwe hand terug.zmoZEn tot Ahía sprak Saul: Breng de ark Gods herwaarts. Want de ark Gods was op dien tijd bij de kinderen Israëls.%lEZsprak Saul tot het volk, dat bij hem was: Telt en beziet wie van ons weggegaan is. En toen zij telden, zie, toen waren Jonathan en zijn wapendrager er niet.rk_ZEn toen de wachters van Saul te Gibea Benjamins zagen, dat de hoop versmolt en verliep en verslagen werd,;jqZEn er kwam een schrik in het leger op het veld en onder al het volk; de wacht en de stropende benden verschrikten ook, zodat het land ontroerd werd; want het was een schrik Gods.8ikZzodat de eerste slachting, die Jonathan en zijn wapendrager deden, was van omtrent twintig man, op de ruimte van omtrent een half bunder lands, hetwelk een juk ossen omploegt.'hIZ En Jonathan klom met handen en voeten opwaarts, en zijn wapendrager hem na; toen vielen zij voor Jonathan terneder, en zijn wapendrager doodde hen achter hem,rg_Z En de mannen van de legerplaats antwoordden Jonathan en zijnen wapendrager, en spraken: Komt tot ons op, dan zullen wij u wel leren! Toen sprak Jonathan tot zijnen wapendrager: Klim mij na, de Heer heeft hen in Israëls hand gegeven.;fqZ Toen zij beiden nu in het gezicht van de legerplaats der Filistijnen kwamen, spraken de Filistijnen: Zie, de Hebreën zijn uit de holen gekomen, waarin zij zich verborgen hadden.(eKZ maar is het, dat zij zeggen: Komt tot ons op! --zo zullen wij tot hen opklimmen; dan heeft de Heer hen in onze hand gegeven; en dit zal ons tot een teken zijn.dZ en zij dan zeggen: Staat stil, totdat wij bij u komen! --zo zullen wij aan onze plaats blijven staan en niet tot hen opgaan;bc?ZToen zeide Jonathan: Welaan, als wij overkomen tot de lieden en hun in het gezicht komen,ubeZEn zijn wapendrager zeide tot hem: Doe al wat in uw hart is; ga voort, zie, ik ben met u; zoals uw hart wil.iaMZEn Jonathan sprak tot zijnen wapendrager: Kom, laat ons overgaan tot de legerplaats dezer onbesnedenen: misschien zal de Heer voor ons iets uitvoeren, want het is den Heer niet zwaar om door velen en door weinigen te helpen.b`?Zen de ene zag van het Noorden af naar Michmas toe, en de andere van het Zuiden naar Geba.[_1ZEn aan den weg, langs welken Jonathan zocht over te gaan tot de legerplaats der Filistijnen, waren twee spitse steenklippen, de ene aan deze en de andere aan gene zijde, de ene genaamd Bozez en de andere Séne;T^#ZEn Ahía, de zoon van Ahitub, den broeder van Ikabod, den zoon van Pinehas, den zoon van Eli, was priester des Heren te Silo, en droeg den lijfrok. Het volk nu wist ook niet, dat Jonathan was heengegaan.]/ZSaul nu bleef aan het einde van Gibea, onder een granaatboom, die in de voorstad was; en het volk dat bij hem was bedroeg omtrent zeshonderd man.\ ZEn het geschiedde op zekeren dag, dat Jonathan, de zoon van Saul, tot zijnen jongen, die zijn wapendrager was, zeide: Kom, laat ons overgaan tot de legerplaats der Filistijnen, die aan de overzijde is. En hij gaf het aan zijnen vader niet te kennen.I[ Z En het leger der Filistijnen trok uit naar de engte van Michmas.BZZ Toen nu de dag des strijds kwam, werd er geen zwaard noch spies gevonden in de hand van al het volk, dat bij Saul en Jonathan was; maar Saul en zijn zoon Jonathan alleen hadden wapenen.sYaZ en de sneden aan de zeisen en houwelen en gaffels en bijlen waren afgestompt, en de prikkels bot geworden.~XwZ En gans Israël moest aftrekken tot de Filistijnen, als iemand een ploegijzer, houweel, bijl of zeis te scherpen had;W+Z En er werd geen smid in het gehele land van Israël gevonden; want de Filistijnen hadden gezegd: De Hebreën mochten zwaarden en spiesen maken.VZ de andere keerde zich naar den weg van Beth-Horon, en de derde keerde zich naar den weg, die loopt naar het dal Zeboïm naar de woestijn.U%Z En uit het leger der Filistijnen trokken drie benden om het land te overheren: de ene keerde zich langs den weg van Ofra naar het land Sual,TZ En Saul en zijn zoon Jonathan en het volk, dat bij hen was, bleven te Gibea Benjamins; en de Filistijnen hadden zich gelegerd te Michmas. SZ En Samuel maakte zich op en ging van Gilgal naar Gibea Benjamins. Saul nu telde het volk, dat bij hem was, omtrent zeshonderd man.JRZ maar nu zal uw rijk niet bestaan: de Heer heeft zich een man uitgezocht naar zijn hart, dien heeft de Heer geboden vorst te zijn over zijn volk; want gij hebt het gebod des Heren niet gehouden.KQZ Toen sprak Samuel tot Saul: Gij hebt dwaas gedaan, en niet gehouden het gebod van den Heer, uwen God, hetwelk Hij u geboden heeft: want Hij zou uw rijk over Israël bevestigd hebben voor altoos,0P[Z Toen sprak ik: Nu zullen de Filistijnen tot mij afkomen te Gilgal, en ik heb het aangezicht des Heren niet aangebeden. Toen waagde ik het om het brandoffer te offeren.HO Z Maar Samuel sprak: Wat hebt gij gedaan? Saul antwoordde: Ik zag, dat het volk zich van mij verstrooide, en gij kwaamt niet op den bepaalden tijd, en de Filistijnen waren vergaderd te Michmas.NZ En toen hij nu het brandoffer volbracht had, zie, toen kwam Samuel; toen ging Saul uit, hem te gemoet, om hem te zegenen.rM_Z Toen sprak Saul: Brengt herwaarts tot mij het brandoffer en de dankoffers. En hij offerde het brandoffer.L#Z Toen vertoefde hij zeven dagen, tot op den tijd door Samuel bepaald; en toen Samuel niet te Gilgal kwam, verstrooide zich het volk van hem.KZ En de Hebreën trokken over den Jordaan in het land Gad en Gilead. Saul nu was nog te Gilgal, en al het volk was achter hem, bevende.7JiZ Toen nu de mannen Israëls zagen, dat zij in nood waren, want het volk was bang, verscholen zij zich in de spelonken, in de kloven, op de rotsen, in de holen en in de putten.{IqZ Toen vergaderden de Filistijnen zich om te strijden tegen Israël, dertig duizend wagens, zes duizend ruiters, en ander volk, zoveel als zand aan den oever der zee; en zij trokken op en legerden zich te Michmas tegen het Oosten van Beth-Aven.VH'Z En geheel Israël hoorde het. zeggende: Saul heeft der Filistijnen legerplaats geslagen, en nu is Israël in kwaden reuk gekomen bij de Filistijnen. En al het volk werd samengeroepen achter Saul te Gilgal. ~~m~ }}6||{{zpyy5xpww1v5utqt ssroqq@pjo\nnemm#ltkk"jjKiiohggffDedd3cqcbWbaVa`__+^S]]\[[Z6YYVXXWjVVJUTTvSRQPP>ONN9MkLKJIIXHGG1FPEEFDCBBAAX@@I??d>a==_<< ;::9877y66%554333261'0v//.X-P,|++*)(({''1&&%N$c##5"D!nF ^9{Q2aHf % 3 o :u K Z(024-2) Toen nu Saul wederkwam van het najagen der Filistijnen, werd hem gezegd: Zie, David is in de woestijn Engédi.aJ=Z(024-1) En David trok op van daar, en verborg zich op de berghoogten van Engédi.I1ZToen hield Saul op met David na te jagen, en trok heen, de Filistijnen te gemoet. Vandaar noemt men die plaats: Rots der ontkoming Sela-Machlekot.qH]ZDoch er kwam een bode tot Saul, zeggende: Haast u en kom, want de Filistijnen zijn in het land gevallen.nGWZen Saul trok langs de ene zijde des bergs, en David met zijne mannen langs de andere zijde des bergs. En David haastte zich om Saul te ontgaan; en Saul en zijne mannen zochten David en zijne mannen te omsingelen om hen te vangen.UF%ZToen nu Saul heentrok met zijne mannen om te zoeken, werd het aan David gezegd; en hij ging af naar de steenrots, en bleef in de woestijn Maon. Toen Saul dat hoorde, joeg hij David na in de woestijn Maon;-EUZToen maakten zij zich op en gingen naar Zif, voor Saul uit; David nu en zijne mannen waren in de woestijn van Maon, op het vlakke veld ter rechterhand der woestijn.]D5ZBeziet en bespiedt alle plaatsen, waar hij schuilt, en komt weder tot mij, als gij daarvan verzekerd zijt, zo zal ik met ulieden trekken; is hij in het land, zo zal ik hem opsporen onder al de duizenden van Juda.AC}ZZo gaat nu heen en verwerft u nog meer zekerheid, en merkt op en ziet aan welke plaats zijne voeten geweest zijn, en wie hem aldaar gezien heeft; want mij is gezegd, dat hij listig is._B9ZToen sprak Saul: Gezegend zijt gijlieden den Heer, omdat gij u over mij ontfermd hebt!zAoZZo kome nu de koning af, naar alle begeerte zijns harten; zo willen wij hem in de handen des konings overleveren.G@ ZDaarna trokken de Zifieten op naar Saul te Gibea, zeggende: Is niet David bij ons verborgen in de sterkten, die in de bossen zijn, op den heuvel Hachila, die ter rechterhand der woestijn is?? ZEn zij beiden maakten een verbond met elkander voor den Heer; en David bleef in de bossen, maar Jonathan trok weder naar huis.@>{ZEn hij zeide tot hem: Vrees niet, de hand van mijnen vader Saul zal u niet vinden, en gij zult koning worden over Israël, en ik zal de naaste zijn aan u; ook weet mijn vader dit wel.t=cZToen maakte Jonathan, de zoon van Saul, zich op en ging heen tot David in de bossen, en sterkte hem in God.x<kZEn David zag, dat Saul uitgetrokken was om zijn leven te zoeken. Maar hij was in de woestijn Zif, in de bossen.C;ZDavid nu hield zich op in de woestijn, in de sterkten, en bleef op den berg in de woestijn Zif; en hoewel Saul zijn leven lang naar hem zocht, gaf God hem echter niet over in zijne hand.k:QZ Toen maakte David zich op met zijne mannen, die omtrent zeshonderd waren, en zij trokken uit van Kehila en gingen, waarheen zij konden. Toen nu aan Saul gezegd werd, dat David van Kehila ontkomen was, staakte hij zijnen tocht.9 Z En David sprak verder: Zullen de burgers van Kehila mij en mijne mannen overleveren in de hand van Saul? En de Heer zeide: Ja.^87Z Zullen de burgers van Kehila mij ook in zijne handen overleveren en zal Saul afkomen, gelijk uw knecht gehoord heeft? Heer, God van Israël, maak dit toch aan uwen knecht bekend. En de Heer sprak: Hij zal afkomen.7%Z En David sprak: Heer, God van Israël, uw knecht heeft gehoord, dat Saul tracht naar Kehila te komen, en de stad te verderven om mijnentwil.}6uZ Toen nu David merkte, dat Saul kwaad tegen hem smeedde, sprak hij tot den priester Abjathar: Breng den lijfrok hier.p5[ZEn Saul liet al het volk roepen tot den strijd naar Kehila, opdat zij David en zijne mannen belegerden.R4ZToen werd aan Saul gezegd, dat David te Kehila gekomen was; en hij sprak: God heeft hem in mijne hand overgegeven; want hij is ingesloten, nu hij gegaan is in ene stad, met poorten en grendels bewaard.3ZWant toen Abjathar, de zoon van Achimélech, tot David naar Kehila vluchtte, had hij den lijfrok medegenomen in zijne hand.G2 ZAlzo trok David met zijne mannen naar Kehila, en streed tegen de Filistijnen, en dreef hun vee weg, en richtte ene grote slachting onder hen aan; en David verloste de ingezetenen van Kehila.15ZToen vraagde David den Heer weder, en de Heer antwoordde hem en sprak: Maak u op, trek af naar Kehila; want Ik wil de Filistijnen in uwe hand geven./0YZDoch de mannen, die bij David waren, spraken tot hem: Zie, reeds hier in Juda zijn wij bevreesd, en wij zouden trekken naar Kehila tegen de slagorden der Filistijnen?2/_ZToen vraagde David den Heer, zeggende: Zal ik heengaan en deze Filistijnen slaan? En de Heer sprak tot David: Ga heen, gij zult de Filistijnen slaan en Kehila verlossen.q. _ZEn men boodschapte David, zeggende: Zie, de Filistijnen strijden tegen Kehila, en beroven de dorsvloeren.- ZBlijf bij mij en vrees niet; wie naar mijn leven staat, die zal ook naar uw leven staan, doch gij zult met mij behouden worden.=,uZToen zeide David tot Abjathar: Ik wist het wel op dien dag, toen de Edomiet Doëg daar was, dat hij het Saul zou aanbrengen. Ik ben schuldig aan al de zielen van uw vaderlijk huis.L+Zen hij verkondigde hem, dat Saul de priesters des Heren gedood had.*{ZDoch een der zonen van Achimélech, den zoon van Ahitub, genaamd Abjathar, ontkwam het, en hij vluchtte David achterna;)/Zen de stad der priesters, Nob, sloeg hij met de scherpte des zwaards, beiden mannen en vrouwen, kinderen en zuigelingen, ossen, ezels en schapen.Y(-ZToen sprak de koning tot Doëg: Wend gij u en versla de priesters. En Doëg, de Edomiet, wendde zich en versloeg de priesters; zodat op dien dag stierven vijf en tachtig mannen, die linnen lijfrokken droegen;D'ZEn de koning sprak tot zijne trawanten, die bij hem stonden: Wendt u en doodt de priesters des Heren; want hunne hand was ook met David, en toen zij wisten, dat hij vluchtte, hebben zij het mij niet geopenbaard. Maar de knechten des konings wilden hunne handen aan de priesters des Heren niet slaan om hen te doden.g&IZDoch de koning sprak: Achimélech, gij moet den dood sterven, gij en geheel uw vaderlijk huis. %ZHeb ik dan op dien dag het eerst begonnen God voor hem te vragen? Dat zij verre van mij: de koning legge zulks zijnen knecht niet ten laste, of iemand in geheel mijn vaderlijk huis; want uw knecht heeft van al deze dingen niets geweten, noch klein noch groot.L$ZEn Achimélech antwoordde den koning en sprak: Maar wie is er onder al uwe knechten zo getrouw als David, des konings schoonzoon, en wie gaat zo in uwe gehoorzaamheid en is zo geëerd in uw huis?#Z En Saul sprak tot hem: Waarom hebt gij tegen mij een verbond gemaakt, gij en de zoon van Isaï, dat gij hem brood en het zwaard gegeven, en God voor hem gevraagd hebt, dat hij zou opstaan tegen mij om mij lagen te leggen, gelijk het is te dezen dage?X"+Z En Saul sprak: Hoor, gij zoon van Ahitub. En hij zeide: Hier ben ik, mijn heer.>!wZ Toen zond de koning heen en ontbood den priester Achimélech, den zoon van Ahitub, en geheel zijn vaderlijk huis, de priesters, die te Nob waren; en zij kwamen allen tot den koning.w iZ en deze heeft den Heer voor hem gevraagd, en heeft hem spijs gegeven en het zwaard van Goliath, den Filistijn.(KZ Toen antwoordde Doëg, de Edomiet, die bij Sauls knechten stond, en sprak: Ik zag den zoon van Isaï, dat hij te Nob kwam tot Achimélech, den zoon van Ahitub;xkZdat gij u allen verbonden hebt tegen mij, en er niemand is, die het voor mijne oren geopenbaard heeft, toen mijn zoon een verbond gemaakt heeft met den zoon van Isaï? Is er niemand onder u, dien het mijnentwege leed doet, en die het voor mijne oren openbaart? Want mijn zoon heeft mijnen knecht tegen mij verwekt, dat hij mij lagen legt, gelijk het is te dezen dage.RZEn Saul zeide tot zijne knechten, die bij hem stonden: Hoort gij Benjaminieten, zal de zoon van Isaï u allen ook akkers en wijnbergen geven, en u allen tot oversten over duizend en honderd aanstellen,mUZEn het werd Saul bericht, dat David, en de mannen, die bij hem waren, te voorschijn waren gekomen. Toen nu Saul te Gibea zat, onder het geboomte op de hoogte, had hij zijne spies in de hand, en al zijne knechten stonden bij hem."?ZMaar de profeet Gad sprak tot David: Blijf niet verborgen, maar ga heen en trek naar het land van Juda. Toen ging David heen, en kwam in het woud Hereth.ZEn hij bracht hen voor den koning der Moabieten; opdat zij bij hem bleven, zolang David zich verborg op ene veilige plaats.gIZEn David ging van daar naar Mizpé in het land der Moabieten, en sprak tot den koning der Moabieten: Laat toch mijn vader en mijne moeder bij ulieden uit [gaan] en ingaan, totdat ik verneem wat God met mij doen zal.5eZEn tot hem verzamelden zich alle mannen, die in nood en schuld en bedroefd van hart waren, en hij was hun ten opperhoofd; zodat er omtrent vierhonderd mannen bij hem waren.* QZAlzo ging David van daar, en ontkwam in de spelonk van Adullam; en toen zijne broeders dat hoorden en geheel zijn vaderlijk huis, kwamen zij derwaarts tot hem af.ymZHeb ik te weinig uitzinnigen, dat gij dezen hier gebracht hebt om voor mij te razen? Zou die in mijn huis komen?|sZToen sprak Achis tot zijne knechten: Zie, gij merkt, dat de man uitzinnig is, waarom hebt gij hem tot mij gebracht?G Z En hij veranderde zijn gelaat voor hen, en stelde zich in hunne tegenwoordigheid aan, alsof hij niet wijs was, en krabbelde op de deuren der poort, en zijn speeksel vloeide hem in den baard.^7Z En David nam deze woorden ter harte, en vreesde zeer voor Achis, den koning van Gath.EZ En de knechten van Achis spraken van hem: Is deze niet David, de koning des lands, van wien men zong in het beurtgezang der reien, zeggende: Saul versloeg duizend, maar David tien duizend?\3Z En David maakte zich op en vlood voor Saul, en kwam tot Achis, den koning van Gath.#Z En de priester sprak: Het zwaard van Goliath, den Filistijn, dien gij versloegt in het Eikendal, is hier, gewonden in een kleed, achter den lijfrok; wilt gij dit, zo neem het weg, want hier is geen ander dan dat. En David sprak: Zijnsgelijke is er niet, geef het mij.@{ZEn David sprak tot Achimélech: Is hier niet onder uwe hand ene spies of een zwaard? Ik heb mijn zwaard en mijne wapenen niet met mij genomen, want de zaak des konings vereiste haast.+ZTe dien dage nu was daar een man opgesloten voor den Heer, uit de knechten van Saul, genaamd Doëg, een Edomiet, de opperste van Sauls herders.P ZToen gaf de priester hem van het heilige, dewijl er geen ander brood was dan de toonbroden, die men van voor den Heer wegnam om ander vers brood op te leggen, op dien dag, dat hij die weggenomen had. ZEn David antwoordde den priester en sprak tot hem: De vrouwen zijn ons drie dagen onthouden geweest, toen ik uittrok, en de gereedschappen der jongelingen waren heilig; en is deze weg onheilig, zo zal hij heden geheiligd worden door de gereedschappen.6 gZEn de priester antwoordde David en sprak: Ik heb geen ongewijd brood onder mijne hand, maar heilig brood: indien de jongelingen zich slechts van de vrouwen onthouden hadden!p [ZHebt gij nu wat onder uwe hand, een brood of vijf, geef mij die in mijne hand, of wat gij anders vindt.m UZEn David sprak tot Achimélech den priester: De koning heeft mij ene zaak bevolen, en sprak tot mij: Laat niemand het weten, waarom ik u gezonden heb, en wat ik u bevolen heb. En ik heb mijne jongelingen hier en daar bescheiden.- WZDavid nu kwam te Nob tot den priester Achimélech; en Achimélech kwam David met schrik tegemoet, en sprak tot hem: Waarom komt gij alleen, en is er geen mens met u? Z*En Jonathan sprak tot David: Ga heen in vrede; hetgeen wij beiden gezworen hebben in den naam des Heren, zeggende: De Heer zij tussen mij en u, tussen mijn zaad en uw zaad, dat blijve eeuwiglijk. (020-43) En Jonathan maakte zich op en kwam in de stad.dCZ)Toen nu de jongen was heengegaan, stond David op van de plaats tegen het Zuiden, en viel op zijn aangezicht ter aarde, en boog zich driemaal neder; en zij kusten elkander, en weenden met elkander, maar David allermeest.mUZ(Toen gaf Jonathan zijn wapentuig aan den jongen en sprak tot hem: Ga heen en draag het naar de stad.V'Z'De jongen nu wist er niets van; slechts Jonathan en David wisten van de zaak.%Z&En hij riep wederom hem na: Haast u, spoed u, sta niet stil. Toen raapte de jongen van Jonathan den pijl op, en bracht dien tot zijnen heer.+Z%En toen de jongen kwam aan de plaats, waarheen Jonathan den pijl geschoten had, riep Jonathan hem na en sprak: De pijl ligt derwaarts vóór u. Z$En hij sprak tot den jongen: Loop en zoek mij de pijlen, die ik schiet. Toen nu de jongen liep, schoot hij een pijl over hem heen.wiZ#En des morgens ging Jonathan uit op het veld, waarheen hij David bescheiden had, en een kleine jongen met hem.:oZ"en hij stond op van de tafel in hitte des toorns, en hij at op dien tweeden dag der nieuwemaan geen brood, want hij was bekommerd over David, dat zijn vader hem zo versmaad had.~Z!Toen wierp Saul de spies naar hem om hem te spiesen, en Jonathan bemerkte, dat het bij zijnen vader tenvolle besloten was David te doden;q}]Z En Jonathan antwoordde zijnen vader Saul en sprak tot hem: Waarom zou hij sterven? Wat heeft hij gedaan?@|{ZWant zolang als de zoon van Isaï op de aarde leeft, zult gij, alsook uw koninkrijk, niet bevestigd worden. Zo zend nu heen en laat hem herwaarts halen tot mij, want hij moet sterven.S{!ZToen ontbrandde de toorn van Saul tegen Jonathan, en hij sprak tot hem: Gij ongehoorzame booswicht! ik weet het wel, dat gij den zoon van Isaï verkoren hebt, u en der moeder, die u baarde, tot schande.zZen sprak: Laat mij gaan, want ons geslacht heeft te offeren in de stad, en mijn broeder zelf heeft het mij geboden: heb ik nu voor uwe ogen genade gevonden, zo zal ik heengaan en mijne broeders zien. Daarom is hij niet gekomen tot des konings tafel.Yy-ZEn Jonathan antwoordde aan Saul: Hij bad mij, dat hij naar Bethlehem mocht gaan,Hx ZDoch des anderen daags der nieuwemaan, toen men David miste op zijne plaats, sprak Saul tot zijnen zoon Jonathan: Waarom is de zoon van Isaï niet aan tafel gekomen, noch gisteren noch heden?gwIZSaul nu sprak op dien dag niets, want hij dacht: Hem is iets wedervaren, dat hij niet rein is.FvZEn toen de koning zich gezet had, zoals hij te voren gewoon was, op zijne zitplaats aan den wand, stond Jonathan op; en Abner zette zich aan Sauls zijde, en men miste David op zijne plaats.ru_ZDavid nu verborg zich in het veld; en toen het nieuwemaan was, zette de koning zich aan tafel om te eten.ttcZEn aangaande het woord, dat gij en ik met elkander gesproken hebben, is de Heer tussen mij en u eeuwiglijk.s ZMaar is het, dat ik tot den jongen zeg: Zie, de pijlen liggen derwaarts vóór u: zo ga heen, want de Heer heeft u laten gaan.ryZen zie, ik zal den jongen zenden, (zeggende): Ga heen en zoek de pijlen. Is het nu, dat ik tot den jongen zeggen zal: Zie, de pijlen liggen herwaarts achter u, haal ze: zo kom, want het is vrede en er is geen gevaar, zo waar de Heer leeft.Vq'ZDan zal ik terzijde drie pijlen afschieten, alsof ik naar een doelwit schoot;p ZEn op den derden dag, kom dan haastig af en ga naar de plaats, waar gij u verbergt op den werkdag, en zet u bij den steen Azel. oZEn Jonathan sprak tot hem: Morgen is het nieuwemaan, dan zal men naar u vragen; want men zal u missen, waar gij placht te zitten.~nwZEn Jonathan ging voort en bezwoer David bij de liefde, die hij hem toedroeg; want hij had hem zo lief als zijne ziel.m{ZAlzo maakte Jonathan een verbond met het huis van David, zeggende: De Heer eise het van de hand der vijanden van David. l;ZEn als de Heer de vijanden van David allen zal hebben uitgeroeid uit het land, dan zult gij uwe barmhartigheid niet aftrekken van mijn huis eeuwiglijk.okYZDoe ik het niet, zo doe gene barmhartigheid des Heren aan mij, terwijl ik leef; ook niet, zo ik sterf.xjkZ zo doe de Heer Jonathan dit en dat! Maar indien mijnen vader het kwaad over u behaagt, zo zal ik het ook voor uw oren openbaren, en u laten vertrekken, dat gij in vrede weggaat; en de Heer zij met u, gelijk Hij met mijnen vader geweest is._i9Z En Jonathan sprak tot David: (Bij) den Heer, den God van Israël, als ik bemerk aan mijnen vader, morgen en op den derden dag, dat het welstaat met David, en ik niet tot u zend en het voor uwe oren openbaar,rh_Z En Jonathan sprak tot David: Kom, laat ons uitgaan naar het veld. En zij gingen beiden uit naar het veld.\g3Z David nu sprak: Wie zal het mij bekendmaken, indien uw vader u wat hards antwoordt?'fIZ Toen sprak Jonathan: Dat zij verre, dat ik weten zou, dat het bij mijnen vader besloten was om dit kwaad over u te brengen, en ik het u niet bekend zou maken!]e5ZZo bewijs nu barmhartigheid aan uwen knecht; want gij hebt met mij, uwen knecht, een verbond in den Heer gemaakt; maar is er ene misdaad in mij, dood gij mij dan; want waarom zoudt gij mij tot uwen vader brengen?(dKZIs het nu, dat hij zegt: Het is goed, zo staat het wél met uwen knecht; maar indien hij heftig ontbrandt, zo weet, dat het kwaad bij hem tenvolle besloten is.2c_ZIs het, dat uw vader naar mij vraagt, zo zeg: David bad mij, dat hij naar Bethlehem, zijne stad, mocht gaan; want aldaar is een jaarlijks offer voor het gehele geslacht.Ab}ZEn David zeide tot hem: Zie, morgen is het nieuwemaan, dat ik met den koning aan tafel zitten zou; laat mij nu gaan, opdat ik mij op het veld verberge tot den avond van den derden dag.JaZToen sprak Jonathan tot David. Ik zal u doen wat uw hart begeert.7`iZToen bezwoer David het en sprak: Uw vader weet wel, dat ik genade voor uwe ogen gevonden hebt; daarom zal hij denken: Jonathan moet dit niet weten, het mocht hem bekommeren. Voorwaar, zo waarachtig als de Heer leeft en zo waarachtig als uwe ziel leeft, er is slechts een schrede tussen mij en den dood.i_MZMaar hij sprak tot hem: Dat zij verre, gij zult niet sterven. Zie, mijn vader doet niets, noch klein noch groot, dat hij voor mijne ogen niet openbaart; waarom zou dan mijn vader dit voor mij verbergen? Het zal zo niet zijn.=^ wZDavid nu vlood van Najoth bij Rama, en kwam en sprak tot Jonathan: Wat heb ik gedaan, wat heb ik misdreven en waarin heb ik gezondigd voor uwen vader, dat hij naar mijn leven staat?Y]-Z$En wie van uw huis overig is, die zal komen en zich voor hem buigen om een zilveren penning en een stuk brood, en zal zeggen: Neem mij toch aan tot enige priesterlijke bediening, opdat ik een bete broods ete.J\Z#Maar Ik zal mij een getrouwen priester verwekken, die zal doen, zoals het mijn hart en mijne ziel behaagt; dien zal Ik een bestendig huis bouwen, opdat hij voor mijnen gezalfde altoos wandelde.[Z"En dit zal u een teken zijn, dat over uwe twee zonen Hofni en Pinehas zal komen: op éénen dag zullen zij beiden sterven.RZZ!En diegene onder u, dien Ik niet zal uitroeien van voor mijn altaar, zal zijn'om uwe ogen te verteren en uwe ziel te kwellen; en de gehele menigte van uw huis zal sterven, als zij mannen geworden zijn.$YCZ en gij zult uwe tegenpartij zien in mijne woning, bij allerlei goed, dat Israël geschieden zal; en er zal geen oud man zijn in uws vaders huis eeuwiglijk. X ZZie, de tijd zal komen, dat Ik zal verbreken uwen arm en den arm van uws vaders huis, zodat er geen oud man in uw huis zal zijn;W%ZDaarom spreekt de Heer, de God van Israël: Ik heb gesproken, dat uw huis en uws vaders huis zouden wandelen voor mij eeuwiglijk; maar nu spreekt de Heer: Het zij verre van Mij; want wie Mij eert, dien wil Ik ook eren, maar wie Mij veracht, die zal ook veracht worden.`V;ZWaarom slaat gij dan achteruit tegen mijne slachtoffers en spijsoffers, die Ik geboden heb in de woning, en eert uwe zonen meer dan Mij, dat gijlieden u mest met het beste van alle spijsoffers van mijn volk Israël?}UuZen heb hem aldaar verkoren uit al de stammen Israëls tot het priesterdom, dat hij offeren zou op mijn altaar, en reukwerk ontsteken, en den lijfrok voor mij dragen; en Ik heb aan uws vaders huis gegeven al de brandoffers der kinderen Israëls.)TMZEn er kwam een man Gods tot Eli en sprak tot hem: Dus spreekt de Heer: Ik heb mij geopenbaard aan uws vaders huis, toen zij nog in Egypte in Farao's huis waren,fSGZDe jongeling Samuël nu werd gestadig groter, en was aangenaam bij den Heer en bij de mensen.gRIZIs het, dat iemand tegen een mens zondigt, zo kan de rechter het beslissen; maar als iemand tegen den Heer zondigt, wie kan voor hem bidden? Maar zij hoorden niet naar huns vaders stem, daarom besloot de Heer hen te doden.}QuZNeen, mijne kinderen, dat is geen goed gerucht, hetwelk ik hoor; gijlieden maakt, dat het volk des Heren overtreedt.fPGZEn hij sprak tot hen: Waarom doet gij dat? Want ik hoor uw slecht gedrag van het gehele volk.3OaZEli nu was zeer oud, en vernam al wat zijne zonen aan al de Israëlieten deden, en dat zij sliepen bij de vrouwen, die voor den ingang van de tent der samenkomst dienden.N!ZEn de Heer bezocht Hanna, dat zij zwanger werd, en zij baarde drie zonen en twee dochters. En Samuël, de jongeling, wies op bij den Heer.4McZEn Eli zegende Elkana en zijne huisvrouw, en sprak: De Heer geve u zaad van deze vrouw voor de bede, welke zij van den Heer gebeden heeft. En zij gingen naar hunne plaats.L-ZOok maakte zijne moeder hem een klein opperkleed en bracht hem dat jaarlijks, als zij met haren man opging om de offers te offeren op zijn tijd.`K;ZSamuel nu was dienaar voor den Heer, en de jongeling was omgord met een linnen lijfrok.zJoZDaarom was de zonde dier jongelingen zeer groot voor den Heer; want de lieden lasterden het spijsoffer des Heren.WI)ZAls dan iemand tot hem zeide: Laat dat vet ontsteken, zoals het heden behoort, en neem daarna wat uw hart begeert, dan sprak hij tot hem: Gij zult het mij nu geven, zo niet, dan zal ik het met geweld nemen.eHEZZelfs eer het vet werd aangestoken, kwam de bediende des priesters en sprak tot dengene, die het offer bracht: Geef mij dat vlees om het voor den priester te braden; want hij wil geen gekookt vlees van u nemen maar rauw.IG Zen greep in den schotel of den ketel of de pan of den pot, en wat hij met de vork uithaalde, dat nam de priester daaraf; alzo deden zij aan alle Israëlieten, die aldaar te Silo gekomen waren.AF}Z noch naar het recht der priesters bij het volk. Als iemand iets wilde offeren, dan kwam des priesters bediende, terwijl het vlees kookte, en had een vork met drie tanden in zijne hand,PEZ De zonen van Eli nu waren boze lieden, die vraagden niet naar den Heer,qD]Z En Elkana ging heen naar Rama in zijn huis; en de jongeling was des Heren dienaar voor den priester Eli.TC#Z Wie met den Heer twisten, moeten te gronde gaan, over hen zal Hij donderen in den hemel; de Heer zal de einden der wereld richten, en zal zijnen koning macht geven, en den hoorn zijns gezalfden verhogen.B#Z Hij zal de voeten zijner heiligen behoeden, maar de goddelozen moeten te niet gaan in de duisternis; want veel vermogen helpt toch niemand.xAkZHij heft den nooddruftige op uit het stof, en verhoogt den arme uit het slijk, opdat Hij hem zette onder de vorsten, en den stoel der eer doe beërven; want de grondvesten der wereld zijn des Heren, en Hij heeft den aardbodem daarop gezet.D@ZDe Heer maakt arm en maakt rijk, Hij vernedert en verhoogt.M?ZDe Heer doodt en maakt levend, Hij voert in de hel en weder daaruit.+>QZWie verzadigd waren, zijn om brood verkocht geworden, en wie honger leden, hongeren niet meer, ja, de onvruchtbare baarde zeven, en die vele kinderen had, nam af.O=ZDe boog der sterken is gebroken, en de zwakken zijn omgord met kracht.-<UZStaat af van uw stout beroemen en trotseren, laat geen grootspraak uit uwen mond gaan; want de Heer is een God, die het merkt, en laat zulk voornemen niet gelukken.f;GZEr is niemand heilig als de Heer: buiten U is er geen ander, en er is geen rots als onze God.>: yZEn Hanna bad en sprak: Mijn hart is vrolijk in den Heer, mijn hoorn is verhoogd in den Heer; mijn mond heeft zich wijd opengedaan over mijne vijanden, want ik verheug mij in uw heil.F9ZEn hij trok ook zijne klederen uit, en profeteerde insgelijks voor Samuel, en hij viel ontbloot neder dien gehelen dag en den gehelen nacht. Vandaar zegt men: Is Saul ook onder de profeten?83ZEn hij ging derwaarts naar Najoth bij Rama; en de Geest Gods kwam ook op hem, en hij ging voort en profeteerde, totdat hij kwam te Najoth bij Rama.#7AZToen ging hij zelf naar Rama; en toen hij kwam aan den groten put te Sechu, vroeg hij en sprak: Waar is Samuel en David? En men zeide: Te Najoth bij Rama.6'ZToen dat aan Saul gezegd werd, zond hij andere boden, en die profeteerden ook; toen zond hij ten derde male boden, en ook dezen profeteerden.G5 ZToen zond Saul boden om David te halen. En zij zagen een schaar van profeten profeterende, en Samuel was hun opziener; toen kwam de Geest Gods op de boden van Saul, dat zij ook profeteerden.O4ZEn men gaf Saul te kennen, zeggende: Zie, David is te Najoth bij Rama.33aZAlzo vluchtte David en ontkwam het, en hij ging tot Samuel te Rama, en gaf hem te kennen al wat Saul hem gedaan had; en hij ging heen met Samuel, en zij bleven te Najoth.92mZToen sprak Saul tot Michal: Waarom hebt gij mij bedrogen en mijnen vijand laten gaan, dat hij het ontkwam? En Michal sprak tot Saul: Hij zeide mij: Laat mij gaan, of ik dood u.f1GZToen nu de boden kwamen, zie zo lag het beeld in het bed, en een geitevel aan het hoofdeinde.p0[ZEn Saul zond de boden om David te zien, zeggende: Breng hem op het bed tot mij, opdat hij gedood worde.M/ZToen zond Saul boden om David te halen; maar zij sprak: Hij is ziek..Z En Michal nam een beeld en legde dat in het bed, en legde een geitevel aan zijn hoofdeinde, en dekte het met klederen toe.c-AZ Toen liet Michal hem door het venster, neder, zodat hij heenging, vluchtte en het ontkwam.h,KZ Doch Saul zond boden naar Davids huis, om hem te bewaken en hem des morgens te doden. Dit verkondigde Michal, zijne huisvrouw, aan David, zeggende: Is het, dat gij dezen nacht uw leven niet redt, zo moet gij morgen sterven.++QZ En Saul trachtte David met de spies aan den wand te spiesen; maar hij ontweek Saul, en de spies drong in den wand; en David vlood en ontkwam in dienzelfden nacht. *;Z En de boze geest van den Heer kwam weder over Saul; en hij zat in zijn huis, en had ene spies in zijne hand, en David speelde op de snaren met de hand.)/ZEn er ontstond weder een strijd, en David trok uit en streed tegen de Filistijnen, en richtte ene grote slachting aan, zodat zij voor hem vloden.}(uZToen riep Jonathan David, en zeide hem al deze woorden, en bracht hem tot Saul, zodat hij voor hem was als te voren.t'cZToen hoorde Saul naar de stem van Jonathan en zwoer: Zo waarachtig als de Heer leeft, hij zal niet sterven. &Zen hij heeft zijn leven in zijne hand gesteld en den Filistijn verslagen, en de Heer deed een groot heil aan geheel Israël; dit hebt gij gezien en u daarover verheugd. Waarom wilt gij u dan aan onschuldig bloed bezondigen, om David zonder oorzaak te doden?R%ZEn Jonathan sprak goed van David tot Saul zijnen vader, en zeide tot hem: De koning bezondige zich niet aan zijnen knecht David, want hij heeft geen zonde tegen u gedaan, en zijn doen is u zeer nuttig,"$?ZIk nu zal uitgaan en naast mijnen vader staan op het veld, waar gij zijt, en zal met mijnen vader over u spreken; en wat ik bemerk, zal ik u bekendmaken.#Zen hij verkondigde het hem, zeggende: Saul, mijn vader, zoekt u te doden; zo wacht u nu tegen morgen, en bedek en verberg u." %ZEn Saul sprak tot zijnen zoon Jonathan en tot al zijne knechten, dat zij David zouden doden. Doch Jonathan, Sauls zoon, had David zeer lief;*!OZEn toen de vorsten der Filistijnen uittrokken, handelde David verstandiger dan al de knechten van Saul, als zij uittrokken, zodat zijn naam in grote achting was.T #ZToen vreesde Saul nog meer voor David, en werd zijn vijand zijn leven lang.b?ZEn Saul zag en merkte, dat de Heer met David was; en Michal, Sauls dochter, had hem lief.Zmaakte David zich op en trok met zijne mannen heen, en versloeg onder de Filistijnen tweehonderd man; en David bracht hunne voorhuiden, en voldeed den koning omtrent het getal, om des konings schoonzoon te worden; toen gaf Saul hem zijne dochter Michal tot vrouw,,SZEn zijne knechten zeiden deze woorden aan David weder; en die zaak dacht David goed te zijn, op deze wijze des konings schoonzoon te worden. En eer de tijd om was,xkZToen zeide Saul: Zegt dan tot David: De koning begeert geen bruidsgift, maar alleen honderd voorhuiden der Filistijnen, opdat men zich wreke aan de vijanden des konings. Want Saul trachtte David te doen vallen door de hand der Filistijnen.b?ZEn Sauls knechten zeiden het hem weder, zeggende: Zodanige woorden heeft David gesproken.V'ZEn Sauls knechten spraken deze woorden voor de oren van David. En David sprak: Dunkt ulieden dit ene geringe zaak te zijn, des konings schoonzoon te wezen, daar ik slechts een arm en onaanzienlijk man ben?A}ZEn Saul gebood zijnen knechten: Spreek met David heimelijk, zeggende: Zie, de koning heeft welgevallen aan u, en al zijne knechten hebben u lief: zo word dan nu des konings schoonzoon.:oZIk wil haar aan hem geven, dat zij hem ten valstrik zij en de handen der Filistijnen over hem komen. En hij sprak tot David: Gij zult heden met de tweede mijn schoonzoon worden.zoZDoch Michal, Sauls dochter, had David lief; en toen dit aan Saul te kennen gegeven werd, sprak hij: Dat is recht.ZMaar toen de tijd kwam, dat Merab, Sauls dochter, aan David zou gegeven worden, werd zij aan Adriël, den Meholathiet tot vrouw gegeven.ZEn David zeide tot Saul: Wie ben ik, en wat is mijn leven, en mijns vaders geslacht in Israël, dat ik des konings schoonzoon zou wezen?gIZEn Saul sprak tot David: Zie, mijne oudste dochter Merab wil ik u tot vrouw geven: wees slechts kloekmoedig en voer de oorlogen des Heren. Want Saul dacht: Mijne hand zal niet aan hem zijn, maar de de hand der Filistijnen.Y-Zmaar geheel Israël en Juda hadden David lief, want hij trok voor hen uit en in.RZToen Saul nu zag, dat hij zich zo verstandig gedroeg, zo schuwde hij hem;RZEn David gedroeg zich verstandig in al zijn doen, en de Heer was met hem.yZ Toen verwijderde Saul hem van zich, en stelde hem tot een vorst over duizend aan; en hij trok uit en in voor het volk.]5Z En Saul vreesde voor David; want de Heer was met hem, maar van Saul was Hij geweken.saZ en hij wierp haar en dacht: Ik zal David aan den wand spiesen. Maar David wendde zich tweemaal van hem af.Q Z Des anderen daags werd de boze geest van God vaardig over Saul, en hij profeteerde midden in het huis; David nu speelde met zijne hand op de snaren, gelijk dagelijks. En Saul had ene spies in de hand,E Z En Saul zag David afgunstig aan van dien dag af en voortaan. B^~}}0|[{zz?y0ww{vvxuuCttsPrr!qppoMnnfnm]lykkKjj$i+hPggfZeydd9c}bbea`__^R]R\[[DZYXWWR==<<<;k:998766$55 43211R00{//--h,,0+m*))(E'',&&0% ##7"! 'oN tSa`k  f A HuwOIBBZToen sprak David: Gijlieden zult zó niet doen, mijne broeders, met hetgeen de Heer ons gegeven heeft, die ons behoed en de bende, die tegen ons gekomen was, in onze hand gegeven heeft.=uZToen antwoordden zij, die boze en loze lieden waren onder degenen, die met David getrokken waren, en spraken: Dewijl zij met ons niet getrokken zijn, zo zal men hun niets geven van den buit, dien wij heroverd hebben, behalve aan ieder zijne vrouw en zijne kinderen, dat zij die wegvoeren en er mede heengaan.ZEn toen David tot de tweehonderd mannen kwam, die te vermoeid waren geweest om David te volgen, en aan de beek Besor gebleven waren, gingen zij uit, David en het volk, dat bij hem was, tegemoet; en David trad tot het volk en groette hen vriendelijk.q~]ZEn David nam de schapen en runderen, en dreef het vee voor zich uit; en zij spraken: Dit is Davids buit.0}[ZEn er werd onder hen niets gemist, noch klein noch groot, noch zonen, noch dochters, noch buit, noch iets, dat zij van hen weggenomen hadden: David bracht alles weder.\|3ZAlzo redde David al wat de Amalekieten genomen hadden, benevens zijne twee vrouwen.:{oZEn David sloeg hen van den morgen af tot aan den avond van den anderen dag, zodat niemand van hen ontkwam, behalve vierhonderd jongelingen, die op kamelen reden en ontvluchtten.]z5ZEn hij voerde hem derwaarts; en zie, zij hadden zich verstrooid op het gehele land en aten en dronken en hielden feest, wegens al den groten buit, dien zij genomen hadden uit het land der Filistijnen en van Juda.OyZEn David sprak tot hem: Wilt gij mij afvoeren tot deze bende? Hij sprak: Zweer mij bij God, dat gij mij niet zult doden, noch in de hand mijns heren overleveren; zo wil ik u afvoeren tot deze bende.x#ZWij hadden een inval gedaan in het Zuiden van Kereth, en tegen Juda, en tegen het Zuiden van Kaleb; en wij hebben Ziklag met vuur verbrand.cwAZ En David sprak tot hem: Van wien zijt gij en van waar zijt gij? En hij zeide: Ik ben een Egyptische jongen, de knecht van een Amalekietischen man; en mijn heer heeft mij verlaten nu voor drie dagen, omdat ik krank was.gvIZ ook gaven zij hem een stuk van een vijgenklomp en twee stukken van een rozijnenkoek; en toen hij gegeten had, kwam zijn geest weder tot hem; want hij had in drie dagen en drie nachten niets gegeten en geen water gedronken. uZ En zij vonden een Egyptischen man op het veld; dien brachten zij tot David, en gaven hem brood te eten, en drenkten hem met water,t+Z doch David en vierhonderd mannen joegen hen na; maar twee honderd mannen, die staan bleven, waren te vermoeid om over de beek Besor te trekken.sZ Toen trok David heen, en de zeshonderd mannen, die bij hem waren; en toen zij kwamen aan de beek Besor, bleven enigen staan,0r[Zvraagde David den Heer, zeggende: Zal ik de bende najagen, en zal ik haar achterhalen? En Hij sprak: Jaag hen na, gij zult hen achterhalen en verlossing teweegbrengen.q%Zen hij sprak tot Abjathar, den priester, Achimélechs zoon: Breng mij den lijfrok hier. En toen Abjathar den lijfrok tot David gebracht had,NpZEn David was zeer beangst, daar het volk hem wilde stenigen; want de zielen van het gehele volk waren verbitterd, ieder over zijne zonen en dochters. Maar David sterkte zich in den Heer zijnen God,oZWant Davids twee vrouwen waren ook gevangen, Ahinóam, de Jizreëlietische, en Abigaïl, de vrouw van Nabal den Karmeliet.pn[Zhieven David en het volk, dat bij hem was, hunne stem op en weenden, totdat zij niet meer wenen konden.m#ZToen nu David met zijne mannen tot de stad kwam, en zag, dat zij met vuur verbrand was, en hunne vrouwen, zonen en dochters gevangen waren,l3Zen zij hadden de vrouwen daaruit weggevoerd, zo klein als groot; echter hadden zij niemand gedood, maar hen weggedreven, en waren hunsweegs gegaan.0k ]ZToen nu David ten derden dage te Ziklag kwam met zijne mannen, waren de Amalekieten gevallen in het Zuiden en te Ziklag, en hadden Ziklag geslagen en met vuur verbrand,yjmZEn de Heer verscheen voortaan te Silo, want de Heer openbaarde zich aan Samuel te Silo door het woord des Heren.vigZEn geheel Israël, van Dan af tot Ber-Séba toe, erkende, dat Samuel als een profeet des Heren bevestigd was.shaZSamuel nu was groot geworden, en de Heer was met hem; en niet één van al zijne woorden viel op de aarde.g ZToen gaf Samuel hem alles te kennen, en hield niets voor hem verborgen. Hij nu sprak: Het is de Heer, Hij doe wat Hem behaagt.f#ZEn hij sprak: Wat is het woord, dat u gezegd is? Verberg mij niets; God doe u dit en dat, zo gij mij iets verbergt van hetgeen u gezegd is.We)ZToen riep Eli hem en sprak: Samuel, mijn zoon! En hij antwoordde: Hier ben ik.d!ZEn Samuel lag tot aan den morgen, en deed de deur van het huis des Heren open; doch Samuel vreesde dat gezicht aan Eli te kennen te geven.,cSZDaarom heb Ik aan het huis van Eli gezworen, dat deze misdaad van het huis van Eli niet verzoend zal worden, noch met slachtoffer, noch met spijsoffer, eeuwiglijk.Vb'Z Want Ik heb het hem te kennen gegeven, dat Ik rechter zijn zal over zijn huis eeuwiglijk; om die misdaad, dat hij wist, hoe zijne kinderen zich schandelijk gedroegen, en hen niet eens donker had aangezien.|asZ Te dezen dage wil Ik over Eli verwekken hetgeen Ik tegen zijn huis gesproken heb; Ik zal het beginnen en voleinden.` Z En de Heer sprak tot Samuel: Zie, Ik ga ene zaak in Israël doen, dat, wie het horen zal, dien zullen beide zijne oren klinken._Z Toen kwam de Heer en stelde zich aldaar, en riep als te voren: Samuel, Samuel! En Samuel zeide: Spreek, want uw knecht hoort.9^mZ en hij sprak tot hem: Ga weder heen en leg u te slapen; en als gij geroepen wordt, zo zeg: Spreek Heer, want uw knecht hoort. En Samuel ging heen en legde zich op zijne plaats.B]ZToen riep de Heer Samuel wederom ten derden male; en hij stond op en ging tot Eli, en sprak: Hier ben ik, gij hebt mij geroepen. Toen merkte Eli, dat de Heer den jongeling geroepen had,`\;ZSamuel nu kende den Heer nog niet, en het woord des Heren was hem nog niet geopenbaard.P[ZEn de Heer riep wederom: Samuel. En Samuel stond op en ging tot Eli, en zeide: Hier ben ik, gij hebt mij geroepen. Doch hij sprak: Ik heb u niet geroepen, mijn zoon; ga weder heen en leg u te slapen.>ZwZEn hij liep tot Eli en sprak: Hier ben ik, gij hebt mij geroepen. Doch hij sprak: Ik heb u niet geroepen, ga weder heen en leg u te slapen. En hij ging heen en legde zich te slapen.?Y{ZEn de Heer riep Samuel. En hij antwoordde: Hier ben ik.XZEn Samuel had zich nedergelegd in den tempel des Heren, waar de ark Gods was, terwijl de lamp Gods nog niet was uitgegaan.WZEn het geschiedde te dier tijd, dat Eli nederlag op zijne plaats; en zijne ogen begonnen donker te worden, zodat hij niet meer kon zien.V ZEn toen de jongeling Samuel den Heer diende onder Eli, was het woord des Heren zeldzaam in die dagen, en er was weinig profetie.4UcZ Alzo maakte David zich met zijne mannen vroeg op, dat zij des morgens heengingen en terugkeerden naar het land der Filistijnen; en de Filistijnen trokken op naar jizreël.%TEZ Nu dan, maak u morgen vroeg op met de knechten uws heren, die met u gekomen zijn; en als gij u morgen vroeg opmaakt, als het licht geworden is, ga dan heen.PSZ Achis antwoordde en sprak tot David: Ik weet het wel, want gij behaagt aan mijne ogen als een engel Gods, maar de vorsten der Filistijnen hebben gezegd: Laat hij niet met ons optrekken in den strijd.iRMZEn David sprak tot Achis: Wat heb ik gedaan en wat hebt gij bespeurd aan uwen knecht, van dien tijd af, dat ik vóór u geweest ben, tot nu toe, dat ik niet mag komen en strijden tegen de vijanden van mijnen heer den koning?pQ[ZZo keer nu om en ga heen in vrede, opdat gij geen kwaad doet in de ogen van de vorsten der Filistijnen./PYZToen riep Achis David en sprak tot hem: zo waarachtig als de Heer leeft, ik houd u voor oprecht, en uw uitgang en ingang met mij in het heir behaagt mij wel; want ik heb geen kwaad aan u bespeurd, van dien tijd af, dat gij tot mij gekomen zijt, tot nu toe, maar gij behaagt aan de vorsten niet.tOcZIs hij niet die David, van wien zij in reien zongen: Saul heeft duizend verslagen, maar David tien duizend?ZN/ZDoch de vorsten der Filistijnen werden toornig op hem, en spraken tot hem: Doe dien man weder omkeren en aan zijne plaats blijven, waar gij hem bescheiden hebt, opdat hij niet met ons aftrekke tot den strijd en onze tegenpartijder zij in den strijd; want waarmede zou hij zijnen heer beter kunnen behagen dan met de hoofden dezer mannen? M;ZToen spraken de vorsten der Filistijnen: Wat zullen deze Hebreën? En Achis sprak tot hen: Is dat niet David, de knecht van Saul, den koning van Israël, die nu bij mij geweest is jaar en dag? En ik heb niets aan hem bevonden, van dien tijd af, dat hij afgevallen is, tot nu toe. LZEn de vorsten der Filistijnen togen daarheen bij honderden en bij duizenden, en David en zijne mannen met Achis gingen achteraan.kK SZDe Filistijnen nu vergaderden al hunne heiren te Afek, en Israël legerde zich te Ain bij Jizreël.JZen zij zette het Saul en zijnen knechten voor. En toen zij gegeten hadden, stonden zij op en gingen dienzelfden nacht heen. IZEn de vrouw had een gemest kalf in huis; en zij haastte zich en slachtte het, en zij nam meel en kneedde het, en bakte het ongezuurd>HwZMaar hij weigerde het en sprak: Ik wil niet eten. Toen drongen hem zijne knechten en de vrouw; en hij hoorde naar hunne stem, en hij stond op van de aarde, en zette zich op het bed.G!Zhoor nu ook naar de stem uwer dienstmaagd; ik wil u een bete broods voorzetten, dat gij eet, opdat gij tot krachten komt en uwen weg gaat.oFYZEn de vrouw ging tot Saul, en zag, dat hij zeer verschrikt was, en sprak tot hem: Zie, uwe dienstmaagd heeft naar uwe stem gehoord, ik heb mijne ziel in mijne hand gesteld, dat ik naar uwe woorden hoorde, welke gij tot mij zeidet:XE+ZToen viel Saul plotseling ter aarde, zo lang als hij was, en verschrikte zeer voor de woorden van Samuel, zodat er geen kracht meer in hem was; want hij had niet gegeten den gehelen dag en den gehelen nacht.?DyZdaarenboven zal de Heer ook Israël met u geven in de hand der Filistijnen: morgen zult gij en uwe zonen bij mij zijn, ook zal de Heer Israëls heir in de hand der Filistijnen geven.$CCZOmdat gij naar de stem des Heren niet gehoord, en de verbolgenheid zijns toorns niet uitgevoerd hebt tegen Amalek, daarom heeft de Heer u heden dit gedaan; BZDe Heer zal u doen zoals Hij door mij gesproken heeft, en zal het rijk van uwe hand scheuren, en het aan David, uwen naaste, geven.jAOZEn Samuel sprak: Waarom wilt gij mij vragen, daar de Heer van u geweken en uw vijand geworden is?E@ZEn Samuel sprak tot Saul: Waarom hebt gij mij ontrust, dat gij mij laat opbrengen? En Saul sprak: Ik ben zeer beangst; de Filistijnen strijden tegen mij, en God is van mij geweken, en antwoordt mij niet, noch door profeten noch door dromen; daarom heb ik u laten roepen om mij bekend te maken, wat mij te doen staat.X?+ZEn hij sprak: Hoe is zijne gedaante? En zij zeide: Er komt een oud man op, die is bekleed met een zijden rok. Toen bemerkte Saul, dat het Samuel was, en hij boog zich met zijn aangezicht ter aarde en aanbad.~>wZ En de koning sprak tot haar: Vrees niet; wat ziet gij? En de vrouw sprak tot Saul: Ik zie goden opkomen uit de aarde.t=cZ Toen nu de vrouw Samuel zag, riep zij luid, en sprak tot Saul: Waarom hebt gij mij bedrogen? Gij zijt Saul.]<5Z Toen sprak de vrouw: Wien zal ik u dan opbrengen? En hij sprak: Breng mij Samuel op.;yZ Maar Saul zwoer haar bij den Heer, zeggende: Zo waarachtig als de Heer leeft, om deze zaak zal u geen straf overkomen.Z:/Z Doch de vrouw sprak tot hem: Zie, gij weet wel wat Saul gedaan heeft, hoe hij de waarzeggers en wichelaars uitgeroeid heeft uit het land; waarom wilt gij dan mijne ziel in het net brengen, dat ik gedood worde?t9cZEn Saul verwisselde zijne klederen en trok andere aan, en ging heen, en twee mannen met hem; en zij kwamen bij nacht tot de vrouw, en hij zeide: Eilieve, profeteer mij door den waarzeggenden geest, en breng mij op wien ik u zeggen zal.j8OZToen sprak Saul tot zijne knechten: Zoekt mij ene vrouw, die een waarzeggenden geest heeft, opdat ik tot haar ga en haar vrage. En zijne knechten spraken tot hem: Zie, te Endor is ene vrouw, die een waarzeggenden geest heeft.7Zen hij vraagde den Heer om raad, maar de Heer antwoordde hem niet, noch door dromen, noch door de Urim, noch door profeten._69ZDoch toen Saul het heir der Filistijnen zag, vreesde hij, en zijn hart versaagde zeer;57ZToen nu de Filistijnen zich vergaderden, en kwamen en zich te Sunem legerden, zo vergaderde ook Saul geheel Israël, en zij legerden zich op Gilbóa.54eZSamuel nu was gestorven, en geheel Israël had rouw over hem gedragen, en hem begraven in zijne stad Rama. Ook had Saul uit het land verdreven de waarzeggers en wichelaars.>3wZEn David sprak tot Achis: Welaan, gij zult gewaarworden wat uw knecht doen zal. En Achis sprak tot David: Daarom zal ik u ook tot een bewaker van mijn hoofd stellen mijn leven lang.]2 7ZEn het geschiedde in die dagen, dat de Filistijnen hun heir vergaderden om ten strijde te trekken tegen Israël. En Achis sprak tot David: Gij zult weten, dat gij en uwe mannen met mij zult uittrekken in het heir.1+Z Daarom geloofde Achis David, en zeide: Hij heeft zich in kwaden reuk gebracht bij zijn volk Israël, daarom zal hij mij altoos dienstbaar zijn.]05Z Doch David liet noch man noch vrouw levend te Gath komen, zeggende: Zij mochten tot ons nadeel bericht geven, zeggende: Zó heeft David gedaan. En dit was zijn doen, zolang hij woonde in het land der Filistijnen.5/eZ Wanneer dan Achis zeide: Waar zijt gij heden ingevallen? zo sprak David: Tegen het Zuiden van Juda en tegen het Zuiden der Jerahmeëlieten en tegen het Zuiden der Kenieten.1.]Z En als David het land sloeg, liet hij noch man noch vrouw in het leven, en hij nam schapen, runderen, ezels, kamelen en klederen; en hij keerde weder en kwam tot Achis.M-ZEn David trok op met zijne mannen, en viel in het land der Gesurieten en Girzieten en Amalekieten; want die waren van ouds af de inwoners des lands, waar men komt te Sur en tot aan Egypteland toe.a,=ZDe tijd nu, dien David in het land der Filistijnen woonde, was een jaar en vier maanden.p+[ZToen gaf Achis hem op dien dag Ziklag: daarom behoort Ziklag aan de koningen van Juda tot op dezen dag.S*!ZEn David sprak tot Achis: Heb ik genade gevonden in uwe ogen, zo geve men mij ene plaats in een der steden van het land, dat ik daarin wone; want waarom zou uw knecht in de koninklijke stad bij u wonen?e)EZEn toen het aan Saul gezegd werd, dat David gevlucht was naar Gath, zocht hij hem niet meer.G( Zen David bleef bij Achis te Gath, hij en zijne mannen, elk met zijn huisgezin; David met zijne twee vrouwen, Ahinóam de Jizreëlietische, en Abigaïl, de vrouw van Nabal, de Karmelietische. 'ZEn hij maakte zich op en ging over met de zeshonderd mannen, die bij hem waren, tot Achis den zoon van Maoch, den koning van Gath;&& IZDavid nu dacht in zijn hart: Ik zal toch den een of anderen tijd Saul in handen vallen: er is voor mij niets beters dan dat ik het ontwijke in het land der Filistijnen, opdat Saul van mij aflate om mij verder te zoeken in al de grenspalen van Israël; zo zal ik uit zijne hand ontkomen.)%MZToen zeide Saul tot David: Gezegend zijt gij, mijn zoon David; gij zult het doen en uitvoeren. En David ging zijnsweegs, en Saul keerde weder naar zijne plaats.%$EZEn gelijk uwe ziel heden groot geacht is in mijne ogen, zo moge mijne ziel groot geacht worden in de ogen des Heren, en Hij verlosse mij uit alle droefenis.=#uZDe Heer nu zal ieder vergelden naar zijne gerechtigheid en trouw; want de Heer heeft u heden in mijne hand gegeven, maar ik wilde mijne hand niet leggen aan den gezalfde des Heren.w"iZEn David antwoordde en sprak: Hier is de spies des konings; een van de jongelingen kome over om haar te halen.j!OZToen zeide Saul: Ik heb gezondigd; kom weder, mijn zoon David, ik zal u voortaan geen leed meer doen, daarom dat mijn leven heden ten dage dierbaar geweest is in uwe ogen; zie, ik heb dwaas gedaan en zeer grotelijks gedwaald.9 mZzo valle nu mijn bloed niet op de aarde ver van het aangezicht des Heren; want Israëls koning is uitgetrokken om ene vlo te zoeken, gelijk men een veldhoen jaagt op de bergen._9ZZo hore toch nu mijn heer, de koning, naar de woorden zijns knechts. Verwekt de Heer u tegen mij, zo laat ons een spijsoffer offeren; maar doen het kinderen der mensen, zo moeten zij vervloekt zijn voor den Heer, dat zij mij heden verstoten, zodat ik niet verenigd mag blijven met het erfdeel des Heren, en zeggen: Ga heen, dien andere goden.}ZEn hij sprak verder: Waarom vervolgt mijn heer alzo zijnen knecht? Wat heb ik gedaan, en wat kwaads is er in mijne hand? ZToen herkende Saul Davids stem en sprak: Is dat niet uwe stem, mijn zoon David? David sprak: Het is mijne stem, mijn heer koning.ZHetgeen gij gedaan hebt is niet goed; zo waarachtig als de Heer leeft, gij zijt kinderen des doods, omdat gij uwen heer, den gezalfde des Heren, niet bewaakt hebt. Nu zie, hier is de spies des konings en de waterbeker, die aan zijn hoofdeinde waren.Z/ZEn David sprak tot Abner: Zijt gij niet een man, en wie is u gelijk in Israël? Waarom hebt gij dan uwen heer, den koning, niet bewaakt? Want een van het volk is gekomen om uwen heer, den koning, te verderven.*OZen hij riep tot het volk en tot Abner, de zoon van Ner, zeggende: Hoort gij niet, Abner? En Abner antwoordde en sprak: Wie zijt gij, die zo roept tot den koning? Z Toen nu David getrokken was naar de overzijde, trad hij op de hoogte des bergs van verre, zodat er ene wijde ruimte tussen hen was;eEZ Alzo nam David de spies en den waterbeker van Sauls hoofdeinde, en ging heen; en er was niemand, die het zag, noch merkte, noch ontwaakte, maar zij sliepen allen; want er was een diepe slaap van den Heer op hen gevallen.2_Z De Heer late het verre van mij zijn, dat ik mijn hand zou leggen aan den gezalfde des Heren. Maar neem de spies van zijn hoofdeinde, en den waterbeker, en laat ons gaan.5eZ Verder zeide David: Zo waarachtig als de Heer leeft, zo de Heer hem niet slaan zal, of zijn tijd zal komen, dat hij sterve, of dat hij in een strijd zal trekken en omkomen!Z Maar David sprak tot Abisaï: Verderf hem niet; want wie zal de hand aan den gezalfde des Heren slaan en ongestraft blijven?=uZToen sprak Abisaï tot David: God heeft uwen vijand in uwe hand overgeleverd: laat ik hem nu met de spies op eenmaal in de aarde hechten, zodat ik het hem niet meer behoef te doen.G ZAlzo kwamen David en Abisaï des nachts tot het volk; en zie, Saul lag en sliep in de legerplaats, en zijne spies stak aan zijn hoofdeinde in de aarde, en Abner en het volk lagen rondom hem.NZToen antwoordde David en zeide tot Achimélech, den Hethiet, en tot Abisaï, den zoon van Zeruja, Joabs broeder: Wie wil met mij afgaan tot Saul in het leger? En Abisaï sprak: Ik wil met u afgaan.\3ZEn David maakte zich op en kwam aan de plaats, waar Saul zijn leger had, en zag de plaats, waar Saul lag met zijnen krijgsoverste Abner, den zoon van Ner; want Saul lag in de legerplaats, en het volk rondom hem.QZzond hij verspieders uit, en vernam met zekerheid, dat Saul gekomen was.7iZEn hij legerde zich op den heuvel Hachila, die vóór de woestijn is aan den weg; maar David bleef in de woestijn, en toen hij zag, dat Saul hem achterna trok in de woestijn,#AZToen maakte Saul zich op en trok af naar de woestijn Zif, en met hem drie duizend jonge manschappen van Israël, om David op te zoeken in de woestijn Zif.  {ZDe Zifieten nu kwamen naar Gibea tot Saul, zeggende: Is David niet verborgen op den heuvel Hachila, vóór de woestijn?q ]Z,Want Saul had zijne dochter Michal, Davids huisvrouw, aan Palti, den zoon van Laïs van Gallim, gegeven.P Z+Ook nam David Ahinóam van Jizreël; en die beiden waren zijne vrouwen.. WZ*En Abigaïl haastte zich en maakte zich op, en reed op een ezel, en vijf jonge maagden volgden haar achterna; en zij trok de boden van David na, en werd zijne vrouw.% EZ)En zij stond op en boog zich met het aangezicht ter aarde, en sprak: Hier is uwe dienstmaagd om de knechten mijns heren te dienen en hunne voeten te wassen.7Z(En toen Davids knechten tot Abigaïl kwamen te Karmel, spraken zij met haar, zeggende: David heeft ons tot u gezonden, dat hij zich u tot vrouw neme.5eZ'Toen David nu hoorde, dat Nabal dood was, sprak hij: Geloofd zij de Heer, die mijn smaadheid gewroken heeft aan Nabal, en zijnen knecht weerhouden van het kwaad; en de Heer heeft Nabal het kwaad op zijn hoofd vergolden. En David zond heen en liet met Abigaïl spreken, dat hij zich haar tot vrouw nam;sZ&en na tien dagen sloeg de Heer hem, dat hij stierf.$CZ%Maar toen het morgen werd, en de wijn van Nabal geweken was, zeide zijne huisvrouw hem dat. Toen bestierf zijn hart in zijn lijf en hij werd als een steen;Z$Toen nu Abigaïl tot Nabal kwam, zie, toen had hij in zijn huis een maaltijd bereid als een konings-maaltijd, en zijn hart was vrolijk in hem, en hij was zeer dronken; en zij gaf hem geen woord, noch klein noch groot, te kennen, tot het aanlichten van den morgen.-UZ#Alzo nam David van hare hand, wat zij hem gebracht had, en sprak tot haar: Trek in vrede op naar uw huis; zie, ik heb naar uwe stem gehoord en uw persoon aangezien.fGZ"Voorzeker, zo waarachtig als de Heer, de God van Israël, leeft, die mij verhinderd heeft u kwaad te doen, waart gij mij niet schielijk te gemoet gekomen, zo was van Nabal tot morgen niets, dat mannelijk is, overgebleven.-UZ!en gezegend zij uwe rede, en gezegend zijt gij, dat gij mij heden weerhouden hebt, dat ik niet in bloedschuld gekomen ben en mij met eigen hand recht verschaft heb.Z Toen sprak David tot Abigaïl: Geloofd zij de Heer, de God van Israël, die u heden ten dage mij te gemoet heeft gezonden;r_Zzo zal dit het hart mijns heren niet tot aanstoot noch tot ergernis zijn, dat gij zonder noodzaak bloed vergoten en u zelven recht verschaft hebt; en wanneer de Heer mijnen heer zal weldoen, dan zult gij aan uwe dienstmaagd gedenken. ~ZAls nu de Heer u al het goede, hetwelk Hij over mijnen heer gesproken heeft, doen zal, en gebieden, dat gij vorst zijt over Israël,|}sZEn als enig mens zich zal verheffen om u te vervolgen en naar uwe ziel te staan, zo zal de ziel mijns heren ingebonden zijn in den bundel der levenden bij den Heer, uwen God, maar de ziel uwer vijanden zal weggeslingerd worden met den slinger.C|ZVergeef uwe dienstmaagd de overtreding; zo zal de Heer mijnen heer een bestendig huis maken, want gij voert de oorlogen des Heren; en laat geen kwaad aan u gevonden worden uw leven lang.{ZHier is de zegen, dien uwe dienstmaagd mijnen heer aanbiedt: geef dien aan de jongelingen, die onder mijnen heer wandelen.z)ZEn nu mijn heer, zo waarachtig als de Heer leeft en zo waarachtig als uwe ziel leeft, de Heer heeft u verhinderd, dat gij niet kwaamt in bloedschuld, en gij met eigen hand u hulp zoudt verschaffen; nu moeten worden als Nabal uwe vijanden en wie mijnen heer kwaad willen.tycZMijn heer stelle zijn hart niet tegen dezen Nabal, dien bozen man; want hij is gelijk zijn naam betekent, een dwaas, en dwaasheid is bij hem; maar ik, uwe dienstmaagd, heb de jongelingen mijns heren, die gij gezonden hebt, niet gezien..xWZen zij viel aan zijne voeten en zeide: Och, mijn heer, deze misdaad zij de mijne, en laat uwe dienstmaagd spreken voor uwe oren, en hoor de woorden uwer dienstmaagd. wZToen nu Abigaïl David zag, klom zij schielijk van den ezel, en viel voor David op haar aangezicht, en boog zich neder ter aarde;vZGod doe dit en nog meer aan den vijand van David, indien ik van al wat hij heeft tot morgen iets, dat mannelijk is, overlaat!8ukZDavid nu had gezegd: Welaan, ik heb te vergeefs bewaard al wat deze heeft in de woestijn, zodat er niets gemist is van al wat hij heeft, en nu vergeldt hij mij goed met kwaad.6tgZEn toen zij op den ezel reed, en aftrok langs den verborgen weg van den berg, zie, toen kwamen David en zijne mannen af, haar te gemoet, zodat zij onverhoeds op hen aankwam.sZen zij sprak tot hare jongelingen: Gaat voor mij uit, ik zal achteraan komen. En zij zeide haren man Nabal niets daarvan.]r5ZToen haastte zich Abigaïl en nam tweehonderd broden, en twee kruiken met wijn, en vijf gekookte schapen, en vijf schepels meel, en honderd klompen rozijnen, en tweehonderd klompen vijgen, en laadde het op ezels;8qkZNu dan, geef acht en zie wat gij doet; want er is gewis een ongeluk op handen over onzen heer en over zijn gehele huis; en hij is een boos man, wien niemand iets durft zeggen.hpKZmaar zij zijn onze muren geweest dag en nacht, zolang als wij de schapen bij hen gehoed hebben.KoZEn die lieden zijn ons toch zeer nuttig geweest, en hebben ons geen leed aangedaan; en wij hebben niets gemist van het getal, zolang als wij bij hen gewandeld hebben, toen wij op het veld waren;Wn)ZDoch een van de jongelingen van Nabal maakte het aan Abigaïl, Nabals huisvrouw, bekend, zeggende: Zie, David heeft boden gezonden uit de woestijn om onzen heer te zegenen, maar hij is tegen hen uitgevaren.umeZ Toen sprak David tot zijne mannen: Ieder gorde zijn zwaard aan! En ieder gordde zijn zwaard aan, en David gordde ook zijn zwaard aan; en zij trokken opwaarts, hem achterna, omtrent vierhonderd man, en tweehonderd bleven bij de goederen.|lsZ Toen keerden Davids jongelingen weder hunsweegs; en toen zij weder tot hem kwamen, zeiden zij zij hem dat altemaal.$kCZ Zou ik mijn brood en water nemen, en mijn slachtvee, dat ik voor mijne scheerders geslacht heb, en het aan lieden geven, die ik niet weet vanwaar zij zijn?-jUZ Maar Nabal antwoordde aan Davids knechten en sprak: Wie is David en wie is de zoon van Isaï! Zulke knechten komen er nu velen, die zich van hunne heren afscheuren.zioZ En toen Davids jongelingen kwamen, en van Davids wege al deze woorden tot Nabal gesproken hadden, hielden zij op.`h;ZVraag uwen jongelingen daarnaar, die zullen het u zeggen, en laat deze jongelingen genade vinden voor uwe ogen, want wij zijn ten goeden dage gekomen: geef aan uwe knechten en aan uwen zoon David wat uwe hand vindt..gWZIk heb gehoord, dat gij schaapscheerders hebt; nu, uwe herders zijn met ons geweest, en zij hebben niets gemist van het getal, zolang als zij te Karmel geweest zijn.Tf#Zen zegt: Veel geluk! vrede zij met u en met uw huis en met al wat gij hebt!e!Zzond hij tien jongelingen uit, en sprak tot hen: Gaat op naar Karmel, en als gij tot Nabal komt, zo groet hem vriendelijk van mijnentwege,MdZToen nu David in de woestijn hoorde, dat Nabal zijne schapen schoor,LcZEn hij heette Nabal, en zijne huisvrouw heette Abigaïl; en zij was ene vrouw goed van verstand en schoon van aangezicht, maar de man was hard en boosaardig in zijn doen; en hij was een Kalebiet.CbZEn er was een man te Maon, wiens bedrijf was te Karmel; en die man was zeer vermogend, en had drie duizend schapen en duizend geiten; en hij was bezig zijne schapen te scheren te Karmel.1a _ZEn Samuel stierf; en geheel Israël vergaderde zich, droeg rouw over hem, en begroef hem in zijn huis te Rama. David nu maakte zich op en trok af naar de woestijn Paran.`Z(024-23) En David zwoer Saul; toen trok Saul naar huis, en David en zijne mannen maakten zich op naar de berghoogte._Zzo zweer mij nu bij den Heer, dat gij mijn zaad niet zult uitroeien na mij, en mijnen naam niet zult uitdelgen van mijn vaderlijk huis.^)Z(024-21) En zie, ik weet, dat gij koning zult worden; en het koninkrijk van Israël zal door (024-22) uwe hand worden bevestigd:,]SZ(024-20) Hoe zou iemand zijnen vijand vinden en hem veilig zijnen weg laten gaan? De Heer vergelde u goed voor dezen dag, dat gij aldus aan mij gedaan hebt./\YZ(024-19) En gij hebt mij heden overtuigd, dat gij goed aan mij gedaan hebt, daar de Heer mij in uwe hand overgeleverd had en gij mij nochtans niet gedood hebt. [Zen hij sprak tot David: (024-18) Gij zijt rechtvaardiger dan ik; gij hebt mij goed vergolden, maar ik heb u kwaad vergolden.$ZCZ(024-17) Toen nu David deze woorden tot Saul had gesproken, sprak Saul: Is dit niet uwe stem, mijn zoon David? En Saul hief zijne stem op en weende, Y Z(024-16) De Heer zij rechter, en richte tussen mij en u; en merke op, en voere mijne zaak uit, en redde mij van uwe hand.rX_Z(024-15) Wien vervolgt gij, koning van Israël? Wien jaagt gij na? Een doden hond, ene enkele vlo! WZ (024-14) Gelijk het oude spreekwoord zegt: Van de goddelozen komt de goddeloosheid; maar mijne hand zal niet tegen u zijn.~VwZ (024-13) De Heer zal rechter zijn tussen mij en u, en mij wreken aan u; maar mijne hand zal niet tegen u zijn.0U[Z (024-12) Mijn vader, zie toch de slip van uwen rok in mijne hand, dat ik u niet doden wilde, toen ik de slip van uwen rok afsneed: erken en zie, dat er geen kwaad noch overtreding in mijne hand is, ik heb ook tegen u niet gezondigd; en gij staat mij naar het leven om het mij te ontnemen. TZ Zie, op dezen dag zien uwe ogen, dat de Heer u heden in mijne hand heeft gegeven in de spelonk, en daar werd gezegd, dat ik u zou doden; maar gij werdt gespaard, want ik sprak: Ik wil mijne hand aan mijnen heer niet leggen, want hij is de gezalfde des Heren.S'Z (024-10) en hij sprak tot Saul: Waarom hoort gij naar de woorden der mensen, die tot u zeggen: (024-11) David zoekt uw ongeluk?VR'Z(024-9) Daarna maakte David zich ook op, ging uit de spelonk, en riep Saul achterna, zeggende: Mijn heer koning! En Saul zag om, en David wierp zich met zijn aangezicht ter aarde en boog zich neder;$QCZ(024-8) En David weerhield zijne mannen met woorden, en liet hen niet tegen Saul opstaan. En Saul maakte zich op uit de spelonk, en ging zijnsweegs.QPZen hij sprak tot zijne mannen: (024-7) Dat late de Heer verre van mij zijn, dat ik dit doen zou, en mijne hand leggen aan mijnen heer, den gezalfde des Heren; want hij is de gezalfde des Heren.`O;Z(024-6) Maar toen hij de slip van Sauls rok afgesneden had, sloeg hem zijn hart;}NuZ(024-5) Toen spraken de mannen van David tot hem: Zie, dit is de dag, waarvan de Heer u gezegd heeft: Zie, Ik wil uwen vijand in uwe hand geven, dat gij met hem doet wat u behaagt. En David stond op, en sneed stil ene slip van Sauls rok.FMZ(024-4) En toen hij kwam bij de schaapskooien aan den weg, was aldaar ene spelonk; en Saul ging daarin om zijne voeten te dekken. David nu en zijne mannen zaten achter in de spelonk.L7Z(024-3) En Saul nam drie duizend jonge mannen uit gans Israël, en trok heen om David met zijne mannen te zoeken op de rotsen der steengeiten. '~}}}X|||J{{%zyyxwvv3uuUttsGrqjpponmmMll-kjjii1hBgxfmee,ddld#cSbXaaB`_a^]\\1[[)ZAY-XEWvVUTT^SRR;QiPiOO5NM6LKKJ]IKHH~GFF1EDDCBAAAI@@f??w?>j==%[zijde] noch ter linkerzijde; en de vorsten der Filistijnen gingen haar achterna tot aan den grenspaal van Beth-Sémes.CZ en zij zetten de ark des Heren op den wagen, en het koffertje met de gouden muizen en met de afbeeldsels hunner boze zweren.BZ En die mannen deden alzo, en namen twee jonge zogende koeien, en spanden die aan een wagen, en hielden hare kalveren tehuis;xAkZ En ziet toe: gaat zij den weg op naar haren grenspaal, naar Beth-Sémes, zo heeft Hij ons al dat grote kwaad gedaan; zo niet, zo zullen wij weten, dat het zijne hand niet was die ons geraakt heeft, maar dat het ons bij geval wedervaren is.L@Zen neemt de ark des Heren en zet haar op den wagen, en legt de gouden kleinodiën, welke gij haar tot een schuldoffer geeft, in een koffertje aan hare zijde; en zendt haar heen en laat haar gaan.??yZZo neemt nu en maakt een nieuwen wagen, en twee jonge, zogende koeien, op welke nog geen juk gekomen is, en spant die aan den wagen, en laat hare kalveren achter haar tehuis blijven;K>ZWaarom wilt gij uw hart verstokken, gelijk de Egyptenaars en Farao hun hart verstokt hebben? Moesten zij niet, toen Hij al zijne macht aan hen bewezen had, hen laten trekken, dat zij heengingen?d=CZDus moet gij dan afbeeldsels maken uwer boze zweren en uwer muizen, die uw land verdorven hebben, opdat gij den God Israëls de eer geeft; misschien zal zijne hand lichter worden over u en over uwen god en over uw land.<ZEn zij spraken: Welk is dat schuldoffer, dat wij haar brengen zullen? En zij antwoordden: Vijf gouden boze zweren en vijf gouden muizen, naar het getal der vijf vorsten der Filistijnen; want het is één en dezelfde plaag geweest over u allen en over uwe vorsten.d;CZEn zij zeiden: Wilt gij de ark van den God Israëls wegzenden, zo zendt haar niet ledig weg, maar brengt haar een schuldoffer, zo zult gijlieden gezond worden, en u zal kenbaar zijn, waarom zijne hand niet van u aflaat.5:eZToen riepen de Filistijnen hunne priesters en waarzeggers, en zeiden: Wat zullen wij met de ark des Heren doen? Onderricht ons, hoe wij haar naar hare plaats zullen zenden.L9 ZAlzo was de ark des Heren zeven maanden in het land der Filistijnen.x8kZ En de lieden, die niet stierven, werden met boze zweren geslagen, zodat het gejammer der stad ten hemel opklom.7Z Toen zonden zij heen en vergaderden al de vorsten der Filistijnen, en spraken: Zendt de ark van den God Israëls weder naar hare plaats; opdat zij mij en mijn volk niet dode. Want er kwam ene dodelijke plaag over de gehele stad, en de hand Gods was daar zeer zwaar.D6Z Toen zonden zij de ark des Heren naar Ekron; maar toen de ark Gods te Ekron kwam, riepen die van Ekron: Zij hebben de ark Gods rondom gedragen tot mij, dat zij mij zou doden en mijn volk.S5!Z Toen zij haar nu derwaarts gevoerd hadden, ontstond er door de hand des Heren in de stad een zeer groot rumoer, en hij sloeg de lieden dier stad, zo klein als groot, zodat boze zweren bij hen uitbraken.4/ZEn zij zonden heen en vergaderden al de vorsten der Filistijnen tot zich, en spraken: Wat zullen wij met de ark van den God Israëls doen? Toen antwoordden zij: Laat de ark van den God Israëls naar Gath gevoerd worden. En zij voerden de ark van den God Israëls naar Gath.?3yZToen nu de lieden te Asdod zagen, dat het zó toeging, spraken zij: Laat de ark van den God Israëls bij ons niet blijven, want zijne hand is zwaar over ons en over Dagon, onzen God.2ZEn de hand des Heren werd zwaar over die van Asdod, en verdierf hen; en hij sloeg Asdod en al hare grenzen met boze zweren. 1ZDaarom treden de priesters van Dagon, en allen die in Dagons huis gaan, niet op den drempel van Dagon te Asdod, tot op dezen dag.w0iZToen zij nu des anderen morgens vroeg opstonden, vonden zij Dagon weder op zijn aangezicht liggen op de aarde vóór de ark des Heren, maar zijn hoofd en zijne beide handen afgehouwen op den drempel, zodat de romp alleen was overgebleven.L/ZEn toen die van Asdod des anderen morgens vroeg opstonden, vonden zij Dagon op zijn aangezicht liggen op de aarde vóór de ark des Heren. En zij namen Dagon en stelden hem weder op zijne plaats.F.Zen voerden haar in Dagons huis, en stelden haar nevens Dagon.Z- 1ZDe Filistijnen nu namen de ark Gods, en brachten haar van Eben-Haëzer naar Asdod,`,;ZEn zij sprak nog eens: De heerlijkheid is weg van Israël, want de ark Gods is genomen. +;ZEn zij noemde het jongsken Ikabod, zeggende: De heerlijkheid is weg van Israël! --omdat de ark Gods genomen was, en om haren schoonvader en haren man.*-ZEn toen zij stierf, spraken de vrouwen, die bij haar stonden: Vrees niet, gij hebt een zoon. Maar zij antwoordde niet en nam het niet ter harte.) ZEn zijne schoondochter, de huisvrouw van Pinehas, was zwanger en zou eerlang bevallen; en toen zij het gerucht hoorde, dat de ark Gods genomen was en haar schoonvader en haar man dood waren, zo kromde zij zich en baarde, want hare weeën overvielen haar.F(ZToen hij nu van de ark Gods gewaagde, viel hij achterover van den stoel aan de poort, en brak den hals en stierf; want hij was oud en een zwaar man. En hij had Israël veertig jaar gericht.k'QZEn de boodschapper antwoordde en sprak: Israël is gevlucht voor de Filistijnen, en er is een grote slachting onder het volk geschied, en ook uwe twee zonen Hofni en Pinehas zijn gesneuveld, daarenboven is de ark Gods genomen.}&uZEn de man sprak tot Eli: Ik kom en ben heden uit het leger gevlucht. Toen zeide hij: Hoe gaat het er toe, mijn zoon?h%KZEli nu was acht en negentig jaar oud, en zijne ogen waren donker, zodat hij niet meer kon zien.$+ZEn toen Eli dat luid gejammer hoorde, vroeg hij: Wat is dat voor een luid gerucht? Toen kwam de man schielijk en maakte het ook aan Eli bekend.S#!Z En zie, toen hij daar inkwam, zat Eli op den stoel om op den weg te zien; want zijn hart was beangst over de ark Gods. En toen die man in de stad kwam, maakte hij het bekend, en de gehele stad jammerde."/Z Toen liep een man van Benjamin uit het heir, en kwam te Silo op dienzelfden dag en had zijne klederen gescheurd en aarde op zijn hoofd gestrooid.[!1Z en de ark Gods werd genomen, en de twee zonen van Eli, Hofni en Pinehas, stierven.> wZ Toen streden de Filistijnen en Israël werd geslagen, en ieder vluchtte naar zijne hut; en het was een zeer grote slachting, zodat er van Israël vielen dertig duizend man voetvolk;(KZ Zo grijpt nu moed en weest mannen, gij Filistijnen, opdat gij den Hebreën niet dienstbaar wordt, zoals zij u dienstbaar geweest zijn; weest mannen en strijdt.ZWee ons, wie zal ons redden uit de hand dezer machtige goden? Dit zijn de goden, die Egypte sloegen met allerlei plagen in de woestijn.Zvreesden zij en spraken: God is in het leger gekomen. En zij zeiden verder: Wee ons, want zo iets is tevoren nooit gebeurd.jOZToen nu de Filistijnen het geschreeuw van dit juichen hoorden, spraken zij: Wat is dat voor een geschreeuw van zulk groot gejuich in het leger der Hebreën? En toen zij vernamen, dat de ark des Heren in het leger gekomen was, ZEn toen de ark des verbonds des Heren in het leger kwam, juichte geheel Israël met een groot gejuich, zodat de aarde dreunde.X+ZEn het volk zond naar Silo, en liet van daar halen de ark des verbonds van den Heer Zebaôth, die boven de cherubs zit; en de twee zonen van Eli, Hofni en Pinehas, waren daar bij de ark des verbonds van God.-ZEn toen het volk in het leger kwam, spraken de oudsten van Israël: Waarom heeft de Heer ons heden verslagen voor de Filistijnen? Laat ons de ark des verbonds des Heren van Silo tot ons nemen, en laat zij onder ons komen, opdat zij ons verlosse uit de hand onzer vijanden.<sZen zij rustten zich toe om Israël te ontmoeten. En de strijd werd algemeen, en Israël werd voor de Filistijnen geslagen; en zij doodden op het slagveld omtrent vier duizend man.K ZEn Samuel begon te prediken aan geheel Israël. En Israël trok uit, den Filistijnen tegemoet in den strijd, en zij legerden zich bij Eben-Haëzer; en de Filistijnen hadden zich gelegerd te Afek,oYZ En zij namen hunne gebeenten en begroeven die onder het geboomte te Jabes; en zij vastten zeven dagen.I Z stonden alle strijdbare mannen op, en trokken den gehelen nacht door, en namen de lichamen van Saul en zijne zonen van den muur te Beth-San, en brachten die te Jabes, en verbrandden ze aldaar.dCZ Toen nu de inwoners van Jabes in Gilead hoorden, wat de Filistijnen aan Saul gedaan hadden,tcZ en zij legden zijn harnas in het huis van Astaroth en zijn lichaam hingen zij op aan den muur van Beth-San.<sZ En zij hieuwen hem het hoofd af en trokken hem zijne wapenen uit, en zonden in het land der Filistijnen rondom, om het te verkondigen in het huis hunner afgoden en onder het volk;/ZEn des anderen daags kwamen de Filistijnen om de verslagenen te beroven, en zij vonden Saul en zijne drie zonen liggende op het gebergte Gilbóa.'ZToen nu de mannen Israëls, die aan deze zijde der vallei en aan deze zijde van den Jordaan waren, zagen, dat de mannen Israëls gevlucht waren, en dat Saul en zijne zonen dood waren, verlieten zij de steden en vluchtten ook; en de Filistijnen kwamen en woonden daarin.lSZAlzo stierf Saul en zijne drie zonen, en zijn wapendrager, en al zijne mannen tegelijk op dien dag.nWZToen nu Sauls wapendrager zag, dat hij dood was, viel hij ook zelf in zijn zwaard, en stierf met hem. ZToen sprak Saul tot zijnen wapendrager: Trek uw zwaard uit en doorsteek mij daarmede, opdat die onbesnedenen niet komen en mij doorsteken, en den spot met mij drijven. Doch zijn wapendrager wilde niet, want hij vreesde zeer. Toen nam Saul het zwaard en viel er in. }ZEn de strijd werd zwaar tegen Saul, en de schutters schoten op hem met bogen en hij werd zwaar gewond door de schutters.  ZEn de Filistijnen hielden dicht op Saul en zijne zonen aan, en zij doodden Jonathan en Abinadab en Malkisúa, de zonen van Saul.  %ZDe Filistijnen nu streden tegen Israël; en de mannen van Israël vluchtten voor de Filistijnen en vielen verslagen op het gebergte Gilbóa.\ 3Zaan die te Hebron, en in al de plaatsen, waar David gewandeld had met zijne mannen.AZaan die te Horma, aan die te Kor-Asan, aan die te Athach,hKZaan die te Rachal, aan die in de steden der Jerahmeëlieten, aan die in de steden der Kenieten,DZaan die te Aroër, aan die te Sifmoth, aan die te Estemóa,\3Znamelijk aan die te Beth-El, aan die te Ramoth tegen het Zuiden, aan die te Jattir,5eZEn toen David te Ziklag kwam, zond hij van den buit aan de oudsten van Juda, zijne vrienden, zeggende: Ziedaar hebt gijlieden een zegen van den buit der vijanden des Heren;mUZDit is van dien tijd af en voortaan in Israël tot een regel en een recht geworden tot op dezen dag.U%ZWie zou ulieden daarin gehoor geven? Gelijk het deel dergenen, die in den strijd afgetrokken zijn, zo zal ook zijn het deel dergenen, die bij de goederen gebleven zijn; er zal gelijkelijk verdeeld worden. E"~~j~4}V|||o{{wzzyxxmx$wivvovuutt#ssrqppioodnnmmlkkQjj[ihhh gog fEeeBdd%cc*bPaa`__^^&]]1\t[[3ZZNYEXWW/V_UUIUTSShRRQ6PPOOyONMMLLyL'KK,JJ`IIKHH[GG%FlEDDDxDC`BBzBAA@@'??Q>>\====5=<<<;;;c;.:::9f877?66c55-43z22I100|///..-Y,,;+t**(((''$&=%i$H##"!!! 1iEY//dJDC).o6   & cE 1 Maar Jerobeam stelde ene hinderlaag om hen van achteren aan te vallen, zodat zij vóór Juda waren, en de hinderlaag achter hen.c0? Ziet, God is met ons aan de spits, en zijne priesters, en de luidklinkende trompetten, opdat men tegen u trompette; strijdt niet tegen den Heer, den God uwer vaderen, o kinderen Israëls, want het zal u niet gelukken.>/u die den Heer elken morgen en elken avond brandoffers ontsteken benevens het goede reukwerk, en die de broden bereiden op de zuivere tafel, en den gouden kandelaar met zijne lampen, om alle avonden aangestoken te worden. Want wij nemen de wacht van den Heer, onzen God, waar, maar gijlieden hebt Hem verlaten.(.I Maar wij hebben met ons den Heer, onzen God, dien wij niet verlaten, en de priesters, die den Heer dienen, de kinderen van Aäron, en de Levieten in hun ambt,-% Hebt gij niet de priesters des Heren, de kinderen van Aäron, en de Levieten uitgestoten, en u eigen priesters gemaakt, zoals de volken der landen? Wie slechts komt om zich te laten wijden met een jongen var en zeven rammen, die wordt priester van wie geen goden zijn.D, Nu denkt gij u te stellen tegen het rijk des Heren, dat onder Davids zonen is; doch gij zijt wel ene grote menigte, maar gij hebt gouden kalveren, die Jerobeam u tot goden gemaakt heeft.U+# En lichtvaardige, boze lieden hebben zich bij hem gevoegd, en hebben zich sterk gemaakt tegen Rehabeam, den zoon van Salomo; want Rehabeam was jong en bloohartig, zodat hij zich tegen hen niet verweerde.r*] Maar Jerobeam, Nebats zoon, de knecht van Salomo, Davids zoon, wierp zich op en viel af van zijnen heer.=)s Weet gij niet, dat de Heer, Israëls God, het koninkrijk van Israël aan David gegeven heeft eeuwiglijk, aan hem en zijne zonen, met een altoosdurend verbond (Zoutverbond)? ( En Abía begaf zich op den berg Zemaraïm, die in het gebergte van Efraïm is, en sprak: Hoort mij, Jerobeam en geheel Israël.g'G en Abía rustte zich toe tot den oorlog met vierhonderd duizend jonge manschappen, sterke helden in den krijg, en Jerobeam rustte zich toe om tegen hem te strijden met achthonderd duizend jonge manschappen, sterke helden.&3 Hij regeerde drie jaren te Jeruzalem; en zijne moeder was Michaja, de dochter van Uriël uit Gibea. En er ontstond oorlog tussen Abía en Jerobeam;O%  In het achttiende jaar van koning Jerobeam werd Abía koning van Juda.$} En Rehabeam ontsliep met zijne vaderen, en werd begraven in Davids stad; en zijn zoon Abía werd koning in zijne plaats.{#o De geschiedenissen nu van Rehabeam, zo de vroegere als de latere, zijn beschreven in de geslachtsboeken van den profeet Semaja en van Iddo, den ziener, en opgetekend; alsmede de oorlogen, die tussen Rehabeam en Jerobeam waren hun leven lang.S" En hij handelde kwalijk, en richtte zijn hart niet om den Heer te zoeken.S! Alzo werd koning Rehabeam bevestigd in Jeruzalem, en bleef regeren. Een en veertig jaar was Rehabeam oud, toen hij koning werd, en hij regeerde zeventien jaar te Jeruzalem, in de stad welke de Heer verkoren had uit al de stammen van Israël om zijnen naam aldaar te stellen. En de naam zijner moeder was Naäma, de Ammonietische. 7 Omdat hij dus zich verootmoedigd had, keerde de toorn des Heren zich van hem af om hem niet ganschelijk te verderven; want in Juda was nog iets goed. en zo dikwijls de koning in het huis des Heren ging, kwamen de trawanten en droegen die, en brachten ze weder in de kamer der trawanten.;o In de plaats van deze liet koning Rehabeam koperen schilden maken, en hij gaf het opzicht daarover aan de oversten der trawanten, die de deur van het huis des konings bewaarden;wg Alzo trok Sisak, de koning van Egypte, tegen Jeruzalem op; en hij nam de schatten van het huis des Heren en de schatten van het huis des konings, ja hij nam alles weg, zelfs nam hij ook de gouden schilden weg, die Salomo had laten maken.  doch zij zullen hem onderdanig zijn, opdat zij ondervinden wat het zij, Mij te dienen, of de koninkrijken dezer landen te dienen.# Toen nu de Heer zag, dat zij zich verootmoedigden, kwam het woord des Heren tot Semaja zeggende: Zij hebben zich verootmoedigd, daarom wil Ik hen niet verderven, maar Ik zal hun enige verlossing geven, opdat mijn toorn niet uitgestort worde over Jeruzalem door Sisak;oW Toen verootmoedigden zich de oversten van Israël met den koning, en zeiden: De Heer is rechtvaardig.}s Toen kwam de profeet Semaja tot Rehabeam en tot de oversten van Juda, die zich te Jeruzalem vergaderd hadden uit vrees voor Sisak, en zeide tot hen: Dus spreekt de Heer: Gijlieden hebt Mij verlaten, daarom heb Ik u ook verlaten in Sisaks hand.Z- En hij nam de vaste steden in, die in Juda waren, en hij kwam tot Jeruzalem toe.%C met duizend en tweehonderd wagens en met zestig duizend ruiters, en het volk, dat met hem kwam uit Egypte, was niet te tellen, Libyers, Sukkieten en Moren.' In het vijfde jaar nu van koning Rehabeam trok Sisak, de koning van Egypte, tegen Jeruzalem op, omdat zij zich bezondigd hadden aan den Heer,| s Toen nu Rehabeams koninkrijk bevestigd en bekrachtigd was, verliet hij de wet des Heren, en geheel Israël met hem.G En hij handelde verstandig, en verspreidde al zijne zonen in de landen van Juda en Benjamin in alle vaste steden, en hij gaf hun voedsel in overvloed, en nam [voor hen] vele vrouwen. En Rehabeam stelde Abía, den zoon van Maächa, tot hoofd en vorst onder zijne broeders, want hij dacht hem koning te maken.N Rehabeam nu had Maächa, de dochter van Absalom, liever dan al zijn vrouwen en bijvrouwen; want hij had achttien vrouwen en zestig bijvrouwen, en verwekte acht en twintig zonen en zestig dochters.eC En na haar nam hij Maächa, de dochter van Absalom; die baarde hem Abía, Ziza en Salomith.9m Deze baarde hem zonen: Jeüs, Semarja, en Zaham.) En Rehabeam nam Mahalath, de dochter van Jerimoth, den zoon van, David, tot vrouw, alsmede Abihaïl, de dochter van Eliab, den zoon van Isaï.<q En zij versterkten alzo het koninkrijk van Juda, en bevestigden Rehabeam, den zoon van Salomo, drie jaren lang; want drie jaren lang wandelden zij in den weg van David en Salomo.J  En na hen kwamen, uit alle stammen van Israël, wie hun hart overgaven om naar den Heer, den God van Israël, te vragen, te Jeruzalem, opdat zij aan den Heer, den God hunner vaderen, offerden.o W En hij stelde zich priesters aan der hoogten en der veldduivels en kalveren, die hij had laten maken.B } want de Levieten verlieten hunne voorsteden en have, en gingen naar Juda en Jeruzalem; want Jerobeam en zijne zonen verstieten hen, dat zij den Heer geen priesterambt bedienen mochten.j M Ook begaven zich tot hem de priesters en de Levieten in geheel Israël, uit al hunne grenspalen; { en in al die steden verschafte hij schilden en spiesen, en maakte ze zeer sterk. Alzo waren Juda en Benjamin onder hem.gG En hij maakte ze sterk, en stelde oversten daarin aan, en voorzag ze van spijs, olie en wijn;U# Zora, Ajjalon en Hebron, welke versterkte steden waren in Juda en Benjamin.!= Adoraïm, Lachis, Azeka,#A Tekóa, Gath, Maresa, Zif,"? Beth-Zur, Socho, Adullam,"? namelijk Bethlehem, Etam,U# Rehabeam nu woonde te Jeruzalem, en bouwde de steden tot vestingen in Juda;gG Dus spreekt de Heer: Gij zult niet optrekken en strijden tegen uwe broeders; een ieder ga weder naar huis, want dit is van Mij geschied. En zij hoorden naar de woorden des Heren, en lieten af van den tocht tegen Jerobeam. Zeg aan Rehabeam, den zoon van Salomo, den koning van Juda, en aan geheel Israël dat onder Juda en Benjamin is, zeggende:K Doch het woord des Heren kwam tot Semaja, den man Gods, zeggende:Y~ - En toen Rehabeam te Jeruzalem kwam, vergaderde hij het huis van Juda en Benjamin, honderd tachtig duizend jonge strijdbare mannen, om tegen Israël te strijden en het koninkrijk weder aan Rehabeam te brengen.G} Alzo viel Israël van het huis van David af tot op dezen dag.A|{ Koning Rehabeam nu zond Hadoram den rentmeester, doch de kinderen Israëls stenigden hem, zodat hij stierf; en koning Rehabeam klom haastig op een wagen om naar Jeruzalem te vluchten.g{G zodat Rehabeam slechts regeerde over de kinderen Israëls, die in de steden van Juda woonden.z3 Toen nu geheel Israël zag, dat de koning naar hen niet hoorde, antwoordde het volk den koning, zeggende: Wat deel hebben wij aan David, of wat erve aan den zoon van Isaï? Elk naar zijne tent, o Israël! Voorzie nu uw huis, o David! En geheel Israël ging naar zijne tenten;Py Alzo hoorde de koning niet naar het volk; want het was zo van God beschikt, opdat de Heer zijn woord bevestigde, hetwelk Hij gesproken had door Ahía, den Siloniet, tot Jerobeam, den zoon van Nebat.cx? en hij sprak tot hen naar den raad der jongelingen, zeggende: Heeft mijn vader uw juk zwaar gemaakt, zo wil ik nog meer daaraan toevoegen; heeft mijn vader u met geesels gekastijd, ik wil u met schorpioenen kastijden._w7 gaf de koning hun een hard antwoord; en koning Rehabeam verliet den raad der oudsten,v5 Toen nu Jerobeam en al het volk tot Rehabeam kwam op den derden dag, gelijk de koning gesproken had, zeggende: Komt weder tot mij op den derden dag,+uO Heeft mijn vader een zwaar juk op u geladen, zo wil ik uw juk nog zwaarder maken; heeft mijn vader u met geesels gekastijd, zo wil ik met schorpioenen kastijden.Bt} En de jongelingen, die met hem opgewassen waren, spraken tot hem, zeggende: Gij zult aldus zeggen tot dit volk, dat met u gesproken heeft, zeggende: Uw vader heeft ons juk te zwaar gemaakt, maak gij het ons lichter, --aldus zult gij tot hen zeggen: Mijn kleinste vinger zal dikker zijn dan mijns vaders lendenen.s Wat raadt gij, dat wij aan dit volk zullen antwoorden, die tot mij gezegd hebben: Maak het juk lichter, dat uw vader ons heeft opgelegd?=rs Doch hij verliet den raad der oudsten, dien zij hem gegeven hadden, en hij hield raad met de jongelingen, die met hem opgewassen waren en vóór hem stonden, en hij sprak tot hen:Cq En zij spraken tot hem, zeggende: Indien gij jegens dit volk vriendelijk zult zijn, en hen welwillend behandelen en hun goede woorden geven zult, zo zullen zij u altoos onderdanig zijn.;po En koning Rehabeam hield raad met de oudsten, die voor zijnen vader Salomo gestaan hadden, toen hij leefde, zeggende: Welk antwoord raadt gij mij, dat ik aan dit volk geven zal?\o1 En hij zeide tot hen: Komt over drie dagen weder tot mij. Toen ging het volk heen.3n_ Uw vader heeft ons juk te hard gemaakt, maakt gij nu den harden dienst uws vaders en het zware juk, dat hij ons opgelegd heeft, lichter, zo willen wij u onderdanig zijn.zmm en zij zonden heen en lieten hem roepen. En Jerobeam en geheel Israël kwamen en spraken met Rehabeam, zeggende:l5 En toen Jerobeam, de zoon van Nebat, dat hoorde, terwijl hij in Egypte was, waarheen hij voor koning Salomo gevloden was, kwam hij weder uit Egypte;hk K En Rehabeam trok naar Sichem, want geheel Israël was te Sichem gekomen om hem koning te maken.^j 7en brachten ze uit Egypte op, iederen wagen voor zeshonderd zilverlingen, en een paard voor honderd en vijftig; alzo brachten zij ook aan al de koningen der Hethieten en aan de koningen van Syrië door hunne hand.xi kEn men bracht aan Salomo paarden uit Egypte en allerlei waren; en de kooplieden des konings kochten deze waren, h En de koning maakte het zilver en goud te Jeruzalem zoveel als de stenen, en de cederen als de wilde vijgebomen op de lage landen.?g yEn Salomo vergaderde wagens en ruiters, zodat hij samenbracht duizend en vierhonderd wagens en twaalfduizend ruiters; en hij liet ze in de wagensteden en bij den koning te Jeruzalem.{f q Alzo kwam Salomo van de hoogte te Gibeon naar Jeruzalem, van de tent der samenkomst; en hij regeerde over Israël./e Y zo zij u wijsheid en kennis gegeven; daarenboven zal Ik u rijkdom en goed en eer geven, dat uwsgelijke onder de koningen vóór u niet geweest is, noch na u zijn zal.(d K Toen sprak God tot Salomo: Dewijl gij dit in den zin hebt, en niet hebt gebeden om rijkdom, noch om goed, noch om eer, noch om de ziel uwer vijanden, noch om een lang leven, maar gebeden hebt om wijsheid en kennis, opdat gij mijn volk moogt richten, over hetwelk Ik u koning gemaakt heb;c  zo geef mij nu wijsheid en kennis, opdat ik voor dit volk uit [ga] en inga; want wie kan dit uw groot volk richten?$b C zo laat nu, Heere God, uw woord waar worden aan mijnen vader David; want Gij hebt mij koning gemaakt over een volk, dat zoveel is als het stof op de aarde; a En Salomo sprak tot God: Gij hebt grote barmhartigheid aan mijnen vader David gedaan, en hebt mij in zijne plaats koning gemaakt;Z` /In dien nacht verscheen God aan Salomo, en sprak tot hem: Bid wat Ik u geven zal.|_ sEn Salomo offerde op het koperen altaar, dat vóór de tent der samenkomst was, voor den Heer, duizend brandoffers.0^ [Maar het koperen altaar, dat Bezaleël, de zoon van Uri, den zoon van Hur, gemaakt had, was aldaar vóór de woning des Heren; en Salomo en de gemeente bezochten dien.#] AMaar David had de ark Gods opgebracht van Kirjath-Jearim naar de plaats, die hij voor haar bereid had; want hij had haar een tent opgeslagen te Jeruzalem.H\  dat zij zouden heengaan, Salomo en de gehele gemeente met hem, naar de hoogte te Gibeon; want daar was de tent der samenkomst Gods, die Mozes, de knecht des Heren, gemaakt had in de woestijn.[ 5En Salomo sprak met geheel Israël, met de oversten over duizend en honderd, met de richters en met al de vorsten in Israël, hoofden der familiën,{Z sEn Salomo, Davids zoon, werd in zijn rijk bevestigd; en de Heer zijn God was met hem en maakte hem uitermate groot.BYNDe genade van onzen Heere Jezus Christus zij met u! Amen.aX;NIk bezweer u bij den Heer, dat deze brief voorgelezen worde aan al de heilige broeders.2W_NGroet alle broeders met den heiligen kus.!V=NBroeders, bidt voor ons.>UwNGetrouw is Hij, die u roept, en Hij zal het ook doen.@TyNEn Hij, de God des vredes, heilige u geheel en al; en uw gehele geest, te zamen met de ziel en het lichaam, worde onberispelijk bewaard in de toekomst van onzen Heere Jezus Christus!#SANMijdt allen kwaden schijn.3RaNBeproeft alle dingen en behoudt het goede.%QENVeracht de profetieën niet."P?NBlust den Geest niet uit.^O5NZijt dankbaar in alle dingen; want dit is de wil Gods in Christus Jezus aangaande u.N7NBidt zonder ophouden.M5NZijt altijd vrolijk.L{NZiet toe, dat niemand kwaad met kwaad vergelde, maar jaagt altijd het goede na, zo jegens elkander als jegens iedereen.KNEn wij bidden u, broeders, vermaant de ongeregelden, vertroost de kleinmoedigen, ondersteunt de zwakken, zijt lankmoedig jegens iedereen.[J/N en dat gij hen bovenmate liefhebt, om huns werks wil. Houdt vrede onder elkander.|IqN En wij bidden u, broeders, dat gij erkent die onder u arbeiden en uwe voorstanders zijn in den Heer en u vermanen,TH!N Daarom vermaant elkander, en sticht de een den ander, gelijk gij ook doet.jGMN die voor ons gestorven is, opdat wij, hetzij wij waken of slapen, te zamen met hem leven zouden.xFiN Want God heeft ons niet gesteld tot toorn, maar om de zaligheid te verkrijgen door onzen Heere Jezus Christus,!E;Nmaar wij, die van den dag zijn, moeten nuchter zijn, aangedaan met het borstwapen des geloofs en der liefde, en met den helm van de hope der zaligheid.cD?NWant wie slapen, die slapen des nachts, en wie dronken zijn, die zijn des nachts dronken;]C3NZo laat ons nu niet slapen, gelijk de anderen, maar laat ons waken en nuchter zijn.xBiNgij zijt allen kinderen des lichts en kinderen des daags; wij zijn niet van den nacht, noch van de duisternis.hAINMaar gij, broeders, zijt niet in de duisternis, dat u die dag gelijk een dief zou over vallen:7@gNWant als zij zullen zeggen: Het is vrede, er is geen gevaar, zo zal het verderf hen plotseling overvallen, gelijk de smart ene zwangere vrouw, en zij zullen niet ontvlieden.Z?-Nwant gijzelve weet, dat de dag des Heren zal komen gelijk een dief in den nacht.P> NMaar van de tijden en uren, broeders, is het niet nodig u te schrijven;0=[NZo troost nu elkander met deze woorden..<UNdaarna zullen wij, die leven en overblijven, te zamen met hen weggerukt worden in de wolken den Heer te gemoet in de lucht, en zullen alzo altijd bij den Heer zijn.8;iNWant hij, de Heer zelf, zal met een veldgeroep, en met de stem des aartsengels en met de bazuin Gods, afkomen van den hemel, en de doden in Christus zullen het eerst opstaan;5:cNWant dit zeggen wij u als een woord des Heren, dat wij, die leven en overblijven bij de toekomst des Heren, geen voorrecht zullen hebben boven degenen, die ontslapen zijn. 9 NWant zo wij geloven, dat Jezus gestorven en verrezen is--zo zal God ook degenen, die ontslapen zijn in Jezus, met hem opvoeren.%8CN En wij willen u, broeders, niet onkun dig laten aangaande degenen, die ontslapen zijn, opdat gij niet treurig zijt gelijk de anderen, die geen hoop hebben.a7;N opdat gij eerbaar wandelt voor degenen, die buiten zijn, en niemand van hen nodig hebt.6 N en dat gij u beijvert om stil te zijn en het uwe te doen, en te arbeiden met uw eigen handen, gelijk wij u ook bevolen hebben,5N en dat doet gij ook aan alle broeders, die in geheel Macedonië zijn. Maar wij vermanen u, broeders, dat gij nog overvloediger wordt,4wN Van de broederliefde nu is het niet nodig u te schrijven, want gijzelve zijt van God geleerd elkander lief te hebben;x3iNWie dan [dit] veracht, die veracht niet mensen, maar God, die zijnen Heiligen Geest in u gegeven heeft.N2NWant God heeft ons niet geroepen tot onreinheid, maar tot heiliging..1UNen dat niemand zich vergrijpe, noch zijnen broeder bedriege in den handel; want de Heer is een wreker van dit alles, gelijk wij u te voren gezegd en betuigd hebben.F0Nniet in kwaden lust, als de heidenen die van God niet weten;O/Nen dat ieder van u zijn eigen vat wete te houden in heiliging en eer,L.NDit toch is de wil Gods, uwe heiliging: dat gij mijdt de hoererij,P-NWant gij weet welke geboden wij u gegeven hebben door den Heere Jezus.9, mNVoorts, broeders, bidden en vermanen wij u in den Heere Jezus, dat, gelijk gij van ons vernomen hebt, hoe gij moet wandelen en Gode behagen, gij daarin nog overvloediger wordt.0+YN om uwe harten te versterken, opdat zij onberispelijk zijn in heiligheid voor onzen God en Vader, bij de toekomst van onzen Heere Jezus Christus met al zijne heiligen.* N En de Heer doe u toenemen en overvloedig worden in de liefde jegens elkander en jegens iedereen, gelijk wij ook zijn jegens u;^)5N Hij zelf nu, onze God en Vader, en onze Heere Jezus Christus, leide onzen weg tot u.(}N Wij bidden dag en nacht zeer overvloedig, dat wij uw aangezicht mogen zien, en aanvullen wat er ontbreekt aan uw geloof.'{N Welke dankzegging dan kunnen wij Gode vergelden wegens u, voor al deze vreugde, die wij wegens u hebben voor onzen God?B&Nwant nu leven wij, indien gij staande blijft in den Heer.j%MNnu zijn wij, broeders, getroost geworden over u, in al onze verdrukking en nood, door uw geloof;K$NMaar nu Timótheüs van u tot ons gekomen is, en ons de tijding van uw geloof en uwe liefde gebracht heeft, en dat gij aan ons altijd ten goede denkt, en verlangt ons te zien, gelijk wij u ook,N#NDaarom heb ik ook, dewijl ik het niet langer kon uithouden hem gezonden om naar uw geloof te vernemen, of niet misschien de verzoeker u mocht verzocht hebben en onze arbeid vergeefs ware geworden. "NWant ook toen wij bij u waren, zeiden wij u te voren, dat wij droefenis zouden hebben, gelijk het ook geschied is en gijzelve weet.x!iNopdat niemand wankelmoedig worde onder deze droefenissen; immers gij weet zelve, dat wij daartoe gesteld zijn.+ ONen hebben Timótheüs, onzen broeder en dienaar Gods, en onzen medehelper in het Evangelie van Christus, gezonden om u in uw geloof te versterken en te vermanen, NDaarom, dewijl wij het niet langer konden uithouden, hebben wij het ons laten welgevallen te Athene alleen gelaten te worden,*ONJa, gij zijt onze eer en vreugde.NWant wie is onze hoop of vreugd of kroon des roems? Zijt ook gij het niet voor onzen Heere Jezus Christus ín zijne toekomst?NDaarom hebben wij tot u willen komen--ik, Paulus, althans een [maal] en andermaal--maar de Satan heeft ons verhinderd.LNMaar wij, broeders, nadat wij van u enigen tijd beroofd zijn geweest naar het aangezicht, niet naar het hart, zo hebben wij ons des te meer gehaast om uw aangezicht te zien, met groot verlangen.:mNdaar zij ons verhinderen te prediken den heidenen, opdat zij zalig mochten worden; zodat zij hunne zonden altijd meer vol maken; maar nu is de toorn eindelijk over hen gekomen.Ndie ook den Heere Jezus en hunne eigen profeten gedood hebben, en ons hebben vervolgd, en God niet behagen, en allen mensen tegen zijn,?wNWant gij, broeders, zijt na volgers geworden der gemeenten Gods in Judéa, in Christus Jezus; dewijl ook gij hetzelfde geleden hebt van uwe eigene medeburgers, als zij van de Joden;N Daarom danken wij ook God zonder ophouden, dat, toen gij van ons het woord der Goddelijke prediking ontvingt, gij dat aannaamt, niet als een woord van mensen, maar--gelijk het in waarheid is--als een woord van God, hetwelk ook werkt in u, die gelooft.wgN en betuigd, dat gij waardiglijk zoudt wandelen voor God, die u roept tot zijn rijk en tot zijne heerlijkheid.hIN gelijk gij weet, dat wij, als een vader zijne kinderen, elk van u vermaand en getroost hebben,}sN Daarvan zijt gij getuigen en God, hoe heilig en rechtvaardig en onberispelijk wij bij u, die gelooft, geweest zijn;=sN Gij zijt wel indachtig, broeders, onzen arbeid en onze moeite; want dag en nacht arbeidden wij, opdat wij niemand onder u zouden bezwaren, en predikten onder u het Evangelie Gods.9kNalzo hadden wij ene hartelijke genegenheid tot u, en waren gewillig u niet alleen het Evangelie Gods mede te delen, maar ook ons eigen leven, omdat wij u hebben lief gekregen.^5Nmaar wij zijn vriendelijk geweest bij u. Gelijk ene voedster hare kinderen koestert,NWij hebben ook geen eer gezocht bij mensen, noch bij u, noch bij anderen; hoewel wij, als Christus' apostelen, ons konden doen gelden;3NWant wij hebben, gelijk gij weet, nooit met vleiende woorden omgegaan, noch met een voorwendsel, waar achter zich hebzucht verborg; God is getuige!5cNmaar gelijk wij door God beproefd zijn, dat ons het Evangelie te prediken toebetrouwd is, alzo spreken wij, niet om mensen te behagen, maar Gode, die onze harten beproeft.^ 5NWant onze vermaning is niet geweest uit dwaling, noch uit onreinheid, noch met list;J  Nmaar hoewel wij te voren geleden hadden en mishandeld waren te Filippi, gelijk gij weet, zo waren wij evenwel vrijmoedig in onzen God, om het Evangelie Gods tot u te spreken onder veel strijd.d  CNWant gijzelve weet ook, broeders, van onzen ingang tot u, dat hij niet vergeefs geweest is;  N en te verwachten zijnen Zoon van den hemel, welken hij opgewekt heeft uit de doden, Jezus, die ons van den toekomenden toorn verlost.$  CN want zijzelve verkondigen van u, wat ingang wij bij u gehad hebben, en hoe gij van de afgoden bekeerd zijt tot God, om den levenden en waren God te dienen,V 'NWant van u is het woord des Heren niet alleen in Macedonië en Achaje ruchtbaar geworden, maar in alle plaatsen is de roep van uw geloof in God uitgegaan, zodat wij niet nodig hebben iets er van te zeggen;[ 1Nzodat gij geworden zijt een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje. -NEn gij zijt onze navolgers geworden en des Heren, daar gij het woord onder vele droefenissen hebt aangenomen, met vreugde in den Heiligen Geest,H  NImmers, ons Evangelie is bij u niet geweest alleen in woorden, maar ook in kracht en in den Heiligen Geest en in volle verzekerdheid, gelijk gij weet hoe wij onder u geweest zijn om uwentwil.N Nwant, van God geliefde broeders, wij weten, dat gij uitverkoren zijt.0 [Nen zonder ophouden gedenken wij uw werk des geloofs, en uwen arbeid der liefde, en uwe standvastigheid der hoop op onzen Heere Jezus Christus, voor onzen God en Vader;L NWij danken God altijd voor u allen, en gedenken aan u in ons gebed;C NPaulus en Silvanus en Timótheüs aan de gemeente te Thessalonika, in God, den Vader, en den Heere Jezus Christus: Genade zij u en vrede van God, onzen Vader, en den Heere jezus Christus!`9bwelke sommigen voorstaan, en van het geloof zijn afgeweken. De genade zij met u! Amen.'bTimótheüs, bewaar hetgeen u toebetrouwd is, en vermijd het onheilig ijdel geklap, en de twistvragen der valschelijk dusgenaamde wetenschap,t~abzichzelven dezen schat vergaderen: een goeden grond voor de toekomst, opdat zij het ware leven verkrijgen.Z}-bdat zij goed doen, rijk worden in goede werken, gaarne geven, mededeelzaam zijn,:|mbGebied den rijken in deze wereld, dat zij niet hoogmoedig zijn, ook niet hopen op den onzekeren rijkdom, maar op den levenden God, die ons alles rijkelijk geeft om te genieten;;{obdie alleen onsterfelijkheid heeft, die in een licht woont, tot hetwelk niemand komen kan; dien geen mens gezien heeft, noch zien kan; wien ere zij en eeuwige heerschappij! Amen.{zobwelke te zijner tijd vertonen zal de zalige en alleen machtige heerser, de Koning der koningen en Heer der heren,uycbdat gij dit gebod houdt, onbevlekt en onberispelijk, tot op de verschijning van onzen Heere Jezus Christus,xb Ik gebied u voor God, die alle dingen levend maakt, en voor Christus Jezus, die onder Pontius Pilatus de goede belijdenis betuigd heeft,$wAb Strijd den goeden strijd des geloofs, grijp aan het eeuwige leven, tot hetwelk gij geroepen zijt, en ene goede belijdenis hebt beleden voor vele getuigen. vb Maar gij, o man Gods, vlied dit alles, en jaag naar gerechtigheid, godzaligheid, geloof, liefde, standvastigheid, zachtmoedigheid.=usb Want de geldgierigheid is een wortel van alle kwaad; en sommigen, die zich daaraan hebben overgegeven, zijn van het geloof afgedwaald, en hebben zichzelven vele smarten berokkend.2t]b Want wie rijk willen worden, vallen in verzoeking en strikken, en in vele dwaze en schadelijke begeerten, die de mensen doen verzinken in het verderf en de verdoemenis.QsbMaar, als wij kost en klederen hebben, zo laat ons dan vergenoegd zijn.wrgbWant wij hebben niets in de wereld gebracht; daarom is het duidelijk, dat wij er ook niets kunnen uitbrengen.OqbDoch het is een groot gewin godzalig te zijn, en zich te vergenoegen./pWbonenigheid van zulke mensen, die bedorven van zin en van de waarheid beroofd zijn, die menen, dat de godzaligheid een middel tot gewin zij. Scheid u af van dezulken.obdie is opgeblazen en weet niets, maar lijdt aan twistvragen en woordenstrijd, waaruit ontstaan nijd, twist, lastering, kwaad vermoeden,n%bIndien iemand iets vreemds leert, en niet blijft bij de heilzame woorden van onzen Heere Jezus Christus, en bij de leer van de godzaligheid,emCbEn die gelovige heren hebben, zullen dezen niet verachten, omdat zij broeders zijn, maar zij zullen te meer dienstbaar zijn, dewijl zij gelovigen zijn en geliefden, die deze weldaad deelachtig zijn. Leer en vermaan dit.l bZovelen onder het juk zijn als knechten zullen hunne heren alle eer waardig achten, opdat de naam Gods en de leer niet gelasterd worde.vkebDesgelijks zijn ook de goede werken van sommigen te voren openbaar, en de andere blijven ook niet verborgen.jbVan sommige mensen zijn de zonden te voren openbaar, en gaan hare veroordeling vooruit, maar van anderen worden zij naderhand openbaar.zimbDrink niet langer alleen water, maar gebruik een weinig wijn, om uwe maag, en omdat gij dikwijls ongesteld zijt.phYbLeg niemand spoedig de handen op, maak u ook niet aan anderer zonden deelachtig. Bewaar u zelven rein.g7bIk betuig voor God en den Heere Jezus Christus en de uitverkoren Engelen, dat gij dit onderhoudt zonder vooroordeel, en niets doet uit partijdigheid.efCbWie zondigen, bestraf die in tegenwoordigheid van allen, opdat ook de anderen vrees hebben.NebNeem tegen een oudste geen klacht aan, zonder twee of drie getuigen.wdgbwant de Schrift zegt: "Gij zult den os, die dorst, niet muilbanden", en: "Een arbeider is zijn loon waardig".}csbDe oudsten, die wèl besturen, achte men dubbele eer waardig, inzonderheid die arbeiden in het woord en in de leer;7bgbIndien een gelovig man of ene gelovige vrouw weduwen heeft, die verzorge haar, en late de gemeente niet bezwaard worden, opdat deze haar verzorge, die waarlijk weduwen zijn.Fabwant sommigen hebben zich alreeds afgewend achter den satan.`bZo wil ik nu, dat de jonge weduwen trouwen, kinderen krijgen, het huis besturen, aan de tegenpartij geen oorzaak tot lasteren geven;0_Yb tevens leren zìj in ledigheid bij de huizen rondlopen, en zij zijn niet alleen lui, maar ook praatziek en zich met alles bemoeiende, en spreken hetgeen niet betaamt.N^b en hebben haar oordeel, omdat zij haar eerste trouw verzaakt hebben;{]ob Maar ontsla u van de jonge weduwen; want, als zij weelderig geworden zijn tegen Christus, dan willen zij trouwen,q\[b en die ene getuigenis van goede werken heeft, zo zij kinderen opgevoed heeft, zo zìj gastvrij geweest is, zo zij der heiligen voeten gewassen heeft, zo zij bedrukten handreiking gedaan heeft, zo zij alle goed werk nagejaagd heeft.c[?b Laat geen weduwe verkozen worden onder de zestig jaren; die ééns mans vrouw geweest is,ZbMaar zo iemand de zijnen, inzonderheid zijne huisgenoten niet verzorgt, die heeft het geloof verloochend en is erger dan een heiden.1Y]bGebied dit, opdat zij onberispelijk zij.9Xmbmaar die in wellustigheid leeft, is levend dood.tWabDe ware weduwe nu, die eenzaam is, stelt hare hoop op God en blijft in gebeden en smeekingen dag en nacht;ZV-bMaar zo enige weduwe kinderen of kindskinderen heeft, laten dezen leren eerst voor hun eigen huis godsvrucht te beoefenen en den ouders de ontvangen weldaden vergelden, want dat is goed en aangenaam voor God.3UabEer de weduwen, die waarlijk weduwen zijn.QTbde oude vrouwen als moeders, de jongere als zusters, met alle kuisheid.aS =bBestraf een oud man niet hard, maar vermaan hem als enen vader, de jongere als broeders,R}bHeb acht op uzelven en op de leer, volhard daarin; want indien gij dat doet, zult gij uzelven zaligmaken en wie u horen.UQ#bBehartig dit, leef daarin, opdat uwe toeneming in alle dingen openbaar zij. ^~~U}}|N{{TzzyyQxx^wvuutsvs)r1qqpooVnn+mmHkkjj"ii.hggffeddc bkb ab`\_^^E]\\v[a[ZSYYaXXUWVVpUU8TT`SS`RR4QQ[QPO2NMMLzLKJ_IHH|GGF9EDDKCCBAAS@@*??7>]=<<`;::998_77W655b43221*//|.-,,r+*))(U''+&`%%!$c##`""!t ;CX#2{nm u  kJ(b;?;1yqkAlzo verwekte de Heer tegen Joram den geest der Filistijnen en der Arabieren, die aan de zijde der Moren wonen;pen gij zult ene zware krankheid hebben in uw ingewand, totdat uw ingewand vanwege de krankheid uitgaan zal van dag tot dag.~ou--zie, zo zal de Heer u met ene grote plaag slaan aan uw volk, aan uwe kinderen, aan uwe vrouwen en aan al uwe have;ny maar gewandeld hebt op den weg der koningen van Israël, en gemaakt, dat Juda en de inwoners van Jeruzalem hoereren, gelijk het huis van Achab gehoereerd heeft, en daarenboven uws broeders van uws vaders huis gedood hebt, die beter waren dan gij,xmi Toen kwam er een geschrift van den profeet Elía tot hem, dat luidde aldus: Zó spreekt de Heer, de God van uwen vader David: Omdat gij niet gewandeld hebt op de wegen van uwen vader Josafat, noch op de wegen van Asa, den koning van Juda,ylk Ook maakte hij hoogten op de bergen in Juda, en hij deed de inwoners van Jeruzalem hoereren, en verleidde Juda.'kG Doch de Edomieten bleven afvallig van Juda tot op dezen dag. Op denzelfden tijd viel ook Libna van hem af; want hij verliet den Heer, den God zijner vaderen.Bj} En Joram was doorgetrokken met zijne oversten en al de wagens met hem; en hij had zich des nachts opgemaakt, en had de Edomieten, die hem omringden, en de oversten der wagens geslagen.^i5In zijnen tijd vielen de Edomieten af van Juda, en stelden een koning over zich aan.=hsMaar de Heer wilde Davids huis niet verderven, om het verbond, dat Hij met David gemaakt had, en vermits Hij gesproken had om hem en zijnen kinderen altoos een schijnsel te geven.0gYEn hij wandelde op den weg der koningen van Israël, zoals Achabs huis gedaan had, want ene dochter van Achab was zijne vrouw; en hij deed hetgeen den Heer mishaagde.jfMTwee en dertig jaar was Joram oud, toen hij koning werd, en hij regeerde acht jaar te Jeruzalem.*eMToen nu Joram gevestigd was in het koninkrijk zijns vaders, en machtig werd, doodde hij al zijne broeders met het zwaard, en ook enigen der oversten in Israël.0dYEn hun vader gaf hun vele geschenken van zilver, goud en kleinodiën, met vaste steden in Juda; maar het koninkrijk gaf hij aan Joram, want deze was de eerstgeborene.$cAEn hij had broeders, zonen van Josafat: Azarja, Jehiël, Zecharja, Azarjahu, Michaël en Sefatja; deze allen waren zonen van Josafat, den koning van Juda.b En Josafat ontsliep met zijne vaderen, en werd begraven bij zijne vaderen in Davids stad; en zijn zoon Joram werd koning in zijne plaats.jaM%Doch Eliëzer, de zoon van Dodava, uit Maresa, profeteerde tegen Josafat, zeggende: Omdat gij u met Ahazia verenigd hebt, zo heeft de Heer uw werk verijdeld. En de schepen werden verbrijzeld en konden niet naar Tarsis varen.`$En hij verenigde zich met hem om schepen te maken, die naar Tarsis zouden varen; en zij maakten de schepen te Ezeon-Géber._y#Daarna verenigde Josafat, de koning van Juda, zich met Ahazia, den koning van Israël, die goddeloos was in zijn doen.Y^+"Wat er nu meer van Josafat te zeggen is, zo het vroegere als het latere, zie, dat is geschreven in de geslachtsboeken van Jehu, den zoon van Hanani, welke opgenomen zijn in het boek der koningen van Israël.]!Slechts werden de hoogten niet weggedaan, want het hart des volks was nog niet bestendig gericht tot den God hunner vaderen.}\s En hij wandelde op den weg van zijnen vader Asa, en week daarvan niet af, zodat hij deed hetgeen den Heer behaagde.K[En Josafat regeerde over Juda; hij was vijf en dertig jaar oud, toen hij koning werd, en hij regeerde vijf en twintig jaar te Jeruzalem; en zijne moeder was genaamd Azuba, de dochter van Silhi.TZ!Alzo was het koninkrijk van Josafat in rust, want God gaf hun rust rondom.YEn de verschrikking Gods kwam over al de koninkrijken dier landen, toen zij hoorden, dat de Heer tegen Israëls vijanden gestreden had.cX?En zij trokken Jeruzalem binnen met fluiten, harpen en trompetten tot het huis des Heren.mEn men kwam en maakte het aan Josafat bekend, zeggende: Er komt ene grote menigte tegen u van gene zijde der zee, van Syrië; en zie, zij zijn te Hazezon-Tamar, dat is Engédi.~= wHierna kwamen de kinderen Moabs, de kinderen Ammons, en met hen een deel der Meünieten om tegen Josafat te strijden.:<mEn hij bestemde uit hen zeventig duizend lastdragers, en tachtig duizend houwers op het gebergte, en drie duizend zeshonderd opzieners om het volk tot den arbeid aan te zetten.G;En Salomo telde alle vreemdelingen in het land van Israël, volgens de telling waarmede zijn vader David hen geteld had; en er werden bevonden honderd drie en vijftig duizend en zeshonderd.::mzo zullen wij het hout houwen op den Libanon, zoveel als er nodig is; en zullen het in vlotten voeren over de zee naar Jafo; van daar zult gij het doen opvoeren naar Jeruzalem.i9KZo zende nu mijn heer tarwe, gerst, olie en wijn aan zijne knechten, zoals hij gesproken heeft;Y8+den zoon ener vrouw uit de dochters van Dan, en wiens vader een man van Tyrus geweest is; die weet te arbeiden in goud, zilver, koper, ijzer, steen, hout, rood en blauw purper, linnen, scharlaken en allerlei te graveren, en alles kunstig te maken wat men hem voorlegt, met uwe wijzen en met de wijzen van mijnen heer, uwen vader David.H7  Zo zend ik u nu een wijzen man, die verstand heeft, Hiram Abi,r6] En Hiram sprak verder: Geloofd zij de Heer, Israëls God, die hemel en aarde gemaakt heeft, dat Hij aan koning David een wijzen, voorzichtigen en verstandigen zoon gegeven heeft, die den Heer een huis zal bouwen, en een koningshuis.'5G Toen antwoordde Hiram, de koning van Tyrus, in geschrift, en zond het tot Salomo: Omdat de Heer zijn volk liefheeft, heeft Hij u tot koning over hen gesteld.P4 En zie, ik wil aan de timmerlieden, uwe knechten die het hout houwen, twintig duizend kor gestoten tarwe en twintig duizend kor gerst en twintig duizend bath wijn en twintig duizend bath olie geven.h3I opdat men mij veel hout bereide, want het huis, dat ik bouwen wil, zal groot en ongemeen zijn.[2/En zend mij ceder [hout], dennen [hout] en sandelhout van den Libanon; want ik weet, dat uwe knechten het hout weten te houwen op den Libanon; en zie, mijne knechten zullen met uwe knechten zijn;t1aZo zend mij nu een wijzen man, om te arbeiden in goud, zilver, koper, ijzer, rood purper, scharlaken en blauw purper en die weet te graveren, met de wijzen, die bij mij zijn in Juda en Jeruzalem, die mijn vader David heeft aangesteld.D0Maar wie vermag Hem een huis te bouwen? Want de hemel en aller hemelen hemel kunnen Hem niet omvatten: wie ben ik dan, dat ik Hem een huis zou bouwen, dan alleen om voor Hem te wieroken!e/CEn het huis, hetwelk ik bouwen wil, zal groot zijn; want onze God is groter dan alle goden.B.}Zie, ik wil voor den naam van den Heer, mijnen God, een huis bouwen, dat Hem geheiligd worde, om goed reukwerk voor Hem te wieroken, en toonbroden te bereiden gestadig, en brandoffers des morgens en des avonds, op de sabbatten en nieuwemaandagen en op de feesten van den Heer, onzen God, eeuwiglijk voor Israël.`-9En Salomo zond tot Hiram, den koning van Tyrus, en liet aan hem zeggen: [Doe] gelijk gij met mijnen vader David gedaan hebt, wien gij cederen hebt gezonden, opdat hij zich een huis bouwde om daarin te wonen.,'En hij telde zeventig duizend lastdragers en tachtig duizend timmerlieden op het gebergte, en drie duizend en zeshonderd ambtlieden over hen.X+ +En Salomo dacht een huis te bouwen voor den naam des Heren, en een koningshuis. * Zie, de hogepriester Amarja is over u in alle zaken des Heren, en Zebadja, de zoon van Ismaël, de vorst van het huis van Juda, in alle zaken des konings; ook hebt gij ambtlieden, de Levieten, met u: weest kloek en doet het, en de Heer zal met den goede zijn.I)  In alle rechtzaken, die tot u komen van uwe broeders, die in hunne steden wonen, over bloed en bloed, over wet en gebed, over inzettingen en rechten, zult gij hen vermanen, dat zij niet schuldig worden jegens den Heer, en er geen toorn over u en uwe broeders kome: aldus zult gij doen om zelven niet schuldig te worden.i(K En hij gebood hun, zeggende: Doet aldus in de vreze des Heren, getrouw en met een oprecht hart.F'Ook stelde Josafat te Jeruzalem enigen uit de Levieten en priesters, en uit de familiehoofden in Israël, over het gericht des Heren en allerlei rechtzaken, en liet hen te Jeruzalem wonen.;&oDaarom laat de vrees des Heren bij u zijn, en geeft acht op wat gij doet; want bij den Heer, onzen God, is geen onrecht noch aanzien des persoons, noch aanneming van geschenken.%3En hij zeide tot de rechters: Ziet toe, hoe gij handelt; want gij houdt het gericht niet den mensen, maar den Heer, en Hij is bij u in het gericht.d$AEn hij stelde rechters aan in het land, in al de vaste steden van Juda, van stad tot stad.<#qAlzo bleef Josafat te Jeruzalem. En hij toog weder uit onder het volk, van Ber-Séba af tot op het gebergte van Efraïm, en bracht hen weder tot den Heer, den God hunner vaderen."#Maar er is nog iets goeds aan u gevonden, dat gij de Ascherabeelden hebt uitgeroeid uit het land, en uw hart gesteld hebt om God te zoeken.H! En Jehu, de zoon van Hanani, de ziener, ging hem te gemoet en sprak tot koning Josafat: Zult gij zo den goddeloze helpen, en liefhebben wie den Heer haten? Daarom is de toorn des Heren op u.P  Doch Josafat, de koning van Juda, keerde in vrede weder naar Jeruzalem.&E"En de strijd nam toe op dien dag; en de koning van Israël stond op zijnen wagen tegenover de Syriërs tot den avond toe, en hij stierf tegen zonsondergang.[/!Maar een man spande den boog bij geval, en trof den koning van Israël tussen de samenvoegingen van het harnas. En hij sprak tot zijnen wagenmenner: Wend uwe hand en voer mij uit het leger, want ik ben gewond.ve want toen de oversten der wagens zagen, dat hij de koning van Israël niet was, keerden zij zich van hem af.SToen nu de oversten der wagens Josafat zagen, zeiden zij: Het is de koning van Israël; en zij omsingelden hem om hem te bevechten. Maar Josafat riep, en de Heer hielp hem en God wendde hen van hem af;)KDe koning van Syrië nu had aan de oversten over zijne wagens geboden: Gij zult niet strijden tegen klein noch groot, maar tegen den koning van Israël alleen.V%En de koning van Israël zeide tot Josafat: Als ik mij zal vermomd hebben, zal ik in den strijd komen; maar gij, houd uwe klederen aan. En de koning van Israël vermomde zich, en zij kwamen in den strijd.eCToen trok de koning van Israël met Josafat, den koning van Juda, op naar Ramoth in Gilead.En Micha sprak: Komt gij met vrede weder, zo heeft de Heer door mij niet gesproken. Voorts zeide hij: Hoort mij, alle volken!#en zegt: Dus spreekt de koning: Zet dezen in de gevangenis, en spijst hem met brood en water der verdrukking, totdat ik wederkom met vrede. En de koning van Israël zeide: Neemt Micha en brengt hem terug tot Amon, den overste der stad, en tot Joas, des zoon des konings,{En Micha sprak: Zie, gij zult het zien, op dien dag, als gij van de ene kamer in de andere zult gaan om u te verbergen.+OToen trad Zedekía, de zoon van Kenaäna, toe en sloeg Micha op de kinnebak, en zeide: Door welken weg is de Geest des Heren van mij geweken om tot u te spreken?Nu zie, de Heer heeft een valsen geest gegeven in den mond van deze uwe profeten, en de Heer heeft kwaad over u gesproken.6eEn hij sprak: Ik wil uitgaan en zal een valse geest zijn in den mond van al zijne profeten. En Hij zeide: Gij zult hem overreden en zult het uitrichten; ga uit en doe alzo.wToen ging er een geest uit en trad voor den Heer, en sprak: Ik wil hem overreden. En de Heer zeide tot hem: Waardoor?!;En de Heer sprak: Wie wil Achab, den koning van Israël, overreden, dat hij optrekke en valle te Ramoth in Gilead? En de een zeide dit en de ander dat.9kEn hij sprak: Hoort dan het woord des Heren: Ik zag den Heer zitten op zijnen troon, en al het heir des hemels staande aan zijne rechter [hand] en aan zijne linkerhand. Toen sprak de koning van Israël tot Josafat: Heb ik u niet gezegd, dat hij over mij niets goeds profeteert, maar enkel kwaad?E Toen zeide hij: Ik zag geheel Israël verstrooid op de bergen, als schapen, die geen herder hebben. En de Heer sprak: Hebben dezen geen heer? Een ieder kere weder naar zijn huis in vrede.| qMaar de koning zeide tot hem: Ik bezweer u nog eens, dat gij mij niets zegt dan de waarheid in den naam des Heren.w gEn toen hij tot den koning kwam, sprak de koning tot hem: Micha zullen wij naar Ramoth in Gilead trekken om te strijden, of zal ik het nalaten? En hij sprak: Trekt op, gij zult voorspoedig zijn, want zij zullen in uw hand gegeven worden.h I Doch Micha zeide: Zo waarachtig als de Heer leeft, ik zal spreken hetgeen mijn God zeggen zal.Y + En de bode, die heengegaan was om Micha te roepen, sprak tot hem, zeggende: Zie, de redenen der profeten zijn eenparig goed voor den koning: laat nu uw woord ook zijn als van elk hunner, en spreek wat goeds.' En al de profeten profeteerden aldus, zeggende: Trek op naar Ramoth in Gilead, en wees gelukkig; de Heer zal ze in de hand des konings geven.0Y En Zedekía, de zoon van Kenaäna, had zich ijzeren horens gemaakt, en sprak: Dus spreekt de Heer: Hiermede zult gij de Syriërs stoten, totdat gij hen vernield hebt.kO De koning van Israël nu en Josafat, de koning van Juda, zaten elk op hunnen troon, bekleed met hunne staatsieklederen, en zij zaten op het plein aan den ingang der poort van Samarië; en al de profeten profeteerden voor hen.ucToen riep de koning van Israël een kamerdienaar en sprak: Breng Micha, den zoon van Jimla, schielijk hier.  En de koning van Israël sprak tot Josafat: Er is nog één man om den Heer te vragen, namelijk Micha, de zoon van Jimla; doch ik ben toornig op hem, want hij profeteert mij niets goeds, maar altijd kwaad. En Josafat zeide: Dat de koning alzo niet spreke.Y+Toen zeide Josafat: Is hier niet nog een profeet des Heren, dat wij hem vragen?lQEn de koning van Israël vergaderde de profeten, vierhonderd man, en sprak tot hen: Zullen wij tegen Ramoth in Gilead ten strijde trekken, of zal ik het nalaten? En zij zeiden: Trek op, God zal ze in de hand des konings geven.\1En Josafat sprak tot den koning van Israël: Vraag toch heden het woord des Heren.gGEn Achab, de koning van Israël, sprak tot Josafat, den koning van Juda: Wilt gij met mij trekken naar Ramoth in Gilead? En hij sprak tot hem: Ik ben als gij, en mijn volk als uw volk; wij zullen met u zijn in den strijd.`9En na twee jaren trok hij af tot Achab naar Samarië; en Achab liet voor hem en voor het volk, dat bij hem was, vele schapen en runderen slachten; en hij overreedde hem, dat hij naar Ramoth in Gilead zou optrekken.W~ )En Josafat had groten rijkdom en grote eer; en hij verzwagerde zich met Achab.p}YDeze allen dienden den koning, behalve die de koning nog gelegd had in de vaste steden in geheel Juda.c|?naast hem was Jozabad, en met hem waren honderd tachtig duizend toegerust tot den strijd. {Van Benjamins kinderen was Eljada, een dapper held, en met hem waren twee honderd duizend, die met boog en schild toegerust waren;z)naast hem was Amasia, de zoon van Zichri, die zich vrijwillig aan den Heer had toegewijd, en met hem waren tweehonderd duizend dappere lieden.Yy+naast hem was Johanan de overste, en met hem waren tweehonderd tachtig duizend; x9En dit was de telling naar hunne familiën: In Juda waren oversten over duizend: Adna de overste, en met hem waren driehonderd duizend dappere lieden;nwU En hij had veel voorraad in de steden van Juda, en strijdbare mannen en dappere lieden te Jeruzalem.dvA Alzo nam Josafat toe en werd steeds groter; en hij bouwde in Juda kastelen en korensteden.5uc En de Filistijnen brachten Josafat geschenken en zilver tot schatting; en de Arabieren brachten hem zeven duizend zevenhonderd rammen en zeven duizend zevenhonderd bokken.|tq En de vrees des Heren kwam over al de koninkrijken in de landen rondom Juda, zodat zij niet streden tegen Josafat. s En zij leerden in Juda, en hadden het wetboek des Heren bij zich, en trokken rondom in al de steden van Juda en leerden het volk.#r?en met hen de Levieten Semaja, Nethanja, Zebadja, Asaël, Semiramoth, Jonathan, Adonía, Tobía en Tob-Adonía; en met hen de priesters Elisama en Joram.+qOIn het derde jaar zijner regering zond hij zijne vorsten Benhaïl, Obadja, Zecharja, Nathaneël en Michaja, dat zij onderwijs zouden geven in de steden van Juda:pyEn toen zijn hart moedig werd op de wegen des Heren, deed hij vervolgens de hoogten en de Ascherabeelden uit Juda weg.oDaarom bevestigde de Heer hem het koninkrijk, en geheel Juda gaf Josafat geschenken, en hij had rijkdom en eer in menigte.qn[maar hij zocht den God zijns vaders en wandelde naar zijne geboden, en niet naar de werken van Israël.{moEn de Heer was met Josafat; want hij wandelde in de vorige wegen van zijnen vader David, en zocht de Baäls niet,*lMEn hij legde krijgsvolk in al de vaste steden van Juda, en stelde ambtlieden in het land van Juda, en in de steden van Efraïm, die zijn vader Asa veroverd had.]k 5En zijn zoon Josafat werd koning in zijne plaats; en hij werd machtig boven Israël.jen men begroef hem in zijn graf, hetwelk hij zich had laten bouwen in Davids stad, en zij legden hem op zijne legerstede, die men gevuld had met goed reukwerk en allerlei specerijen, naar kruidmengerskunst gemaakt; en men brandde ene zeer grote branding voor hem.kiO Alzo ontsliep Asa met zijne vaderen, en hij stierf in het een en veertigste jaar zijner regering;Lh En Asa werd krank aan zijne voeten in het negen en dertigste jaar zijner regering, en zijne krankheid nam zeer toe; doch hij zocht ook in zijne krankheid den Heer niet, maar de medicijnmeesters. g De geschiedenissen nu van Asa, zo de vroegere als de latere, zie, die zijn geschreven in het boek der koningen van Juda en Israël.4fa Maar Asa werd toornig op den ziener, en wierp hem in de gevangenis, want hij was verbitterd tegen hem over deze zaak; en Asa onderdrukte enigen van het volk in dien tijd.8ei Want de ogen des Heren gaan over alle landen, om te sterken degenen, die van ganser harte met Hem zijn: gij hebt dwaas gedaan, daarom zult gij ook van nu af oorlog hebben. --d7Waren niet de Moren en de Libyers ene grote menigte met zeer vele wagens en ruiters? Nochtans gaf de Heer hen in uwe hand, toen gij u op Hem verliet.c}Te dier tijd kwam Hanani, de ziener, tot Asa, den koning van Juda, en sprak tot hem: Omdat gij u op den koning van Syrië verlaten hebt, en u niet hebt verlaten op den Heer, uwen God, daarom is de macht des konings van Syrië uit uwe hand ontkomen.'bGEn koning Asa nam bij zich geheel Juda, en zij droegen de stenen en het hout van Rama, waarmede Baësa bouwde, weg, en hij versterkte daarmede Geba en Mizpa.[a/En toen Baësa dit hoorde, hield hij op Rama te versterken, en staakte zijn werk.1`[En Benhadad hoorde naar koning Asa, en zond zijne heirvorsten tegen de steden van Israël, en zij veroverden Ijon, Dan en Abel-Maïm, en al de korensteden van Naftali.c_?Er is een verbond tussen mij en u, tussen mijnen vader en uwen vader; daarom heb ik u zilver en goud gezonden, opdat gij het verbond met Baësa, den koning van Israël zoudt vernietigen, opdat hij van mij terugtrekke.D^Maar Asa nam zilver en goud uit den schat van het huis des Heren en van het huis des konings, en zond tot Benhadad, den koning van Syrië, die te Damaskus woonde, en liet aan hem zeggen:Y] -In het zes en dertigste jaar der regering van Asa trok Baësa, de koning van Israël, tegen Juda op, en versterkte Rama, opdat hij Asa, den koning van Juda, zou beletten uit [trekken] en in te trekken.W\'En er was geen oorlog tot in het vijf en dertigste jaar der regering van Asa.[En hij bracht het zilver, het goud en de vaten, die zijn vader geheiligd en die hij zelf geheiligd had, in het huis Gods.sZ_Maar de hoogten in Israël werden niet weggenomen; nochtans was het hart van Asa oprecht zijn leven lang.vYeOok ontnam koning Asa aan zijne moeder Maächa alle gezag, omdat zij voor Aschera een verschrikkelijk afgodsbeeld gemaakt had; en Asa roeide haar verschrikkelijk afgodsbeeld uit, en verbrijzelde het en verbrandde het aan de beek Kidron.LXEn geheel Juda was vrolijk wegens den eed; want zij hadden gezworen met hun ganse hart, en zij zochten Hem met al hunnen wil; en Hij liet zich van hen vinden, en de Heer gaf hun rust van rondom.^W5En zij zwoeren den Heer met ene luide stem, met gejuich, met trompetten en bazuinen.}Vs en al wie den Heer, den God van Israël, niet zoeken zou, die zou sterven, beiden klein en groot, zo man als vrouw.qU[ En zij traden in het verbond om den Heer, den God hunner vaderen, te zoeken met hun ganse hart en ziel;T en zij offerden op dien dag den Heer zevenhonderd runderen en zevenduizend schapen van den buit, dien zij hadden aangebracht.mSS En zij werden vergaderd te Jeruzalem in de derde maand in het vijftiende jaar der regering van Asa,SR En hij vergaderde geheel Juda en Benjamin, en met hen de aangekomenen uit Efraïm, Manasse en Simeon; want in menigte vielen zij hem toe uit Israël, toen zij zagen, dat de Heer, zijn God, met hem was.PQToen nu Asa deze woorden en de profetie van [den zoon van] Oded, den profeet hoorde, werd hij kloekmoedig en deed de gruwelen weg uit het gehele land van Juda en Benjamin, en uit de steden, die hij genomen had op het gebergte van Efraïm, en hij vernieuwde het altaar des Heren, dat vóór het voorhuis des Heren stond.iPKDaarom weest gij kloekmoedig en laat uwe handen niet slap worden, want uw werk heeft zijn loon.tOaen het ene volk versloeg het andere en de ene stad de andere; want God verschrikte hen met allerlei angst.N/Maar in dien tijd ging het niet wél aan wie uit [gingen] en ingingen, want er waren grote beroeringen onder allen, die op de aarde wonen,M En als zij in hunnen nood zich tot den Heer, den God van Israël, bekeerden, en Hem zochten, dan liet Hij zich van hen vinden.vLeIn Israël zijn vele dagen voorbijgegaan zonder den waren God, zonder onderwijzenden priester en zonder wet.Kdie ging Asa te gemoet en sprak tot hem: Hoort mij, Asa en geheel Juda en Benjamin, de Heer is met ulieden, terwijl gij met Hem zijt; en als gij Hem zoekt, zal Hij zich van u laten vinden, maar is het, dat gij Hem verlaat, zo zal Hij u ook verlaten.;J sEn de Geest Gods kwam op Azaria, den zoon van Oded;|IqOok sloegen zij de hutten van het vee, en voerden schapen in menigte en kamelen weg, en kwamen weder te Jeruzalem.H-En hij sloeg alle steden rondom Gerar, want de verschrikking des Heren kwam over hen; en zij plunderden al die steden, want er was veel buit in.tGa En Asa benevens het volk dat bij hem was, joegen hen achterna tot Gerar toe; en de Moren vielen, zodat er van hen niet één in leven bleef, want zij werden geslagen voor den Heer en voor zijn heirleger. En zij maakten zeer veel buit.JF  En de Heer sloeg de Moren voor Asa en voor Juda, dat zij vloden.5Ec En Asa riep den Heer, zijnen God, aan en sprak: Heer, bij U is geen onderscheid te helpen door den sterke of door dengene, die geen kracht heeft: help ons, Heer, onze God, want wij verlaten ons op U, en in uwen naam zijn wij gekomen tegen deze menigte; Heer, onze God, tegen U vermag geen mens iets.jDM En Asa trok tegen hem uit, en zij rustten zich toe tot den strijd in het dal Zefatha bij Maresa.C+ En Zerah, de Moor, trok tegen hen uit met een heirleger van duizendmaal duizend [man] en driehonderd wagens, en hij kwam tot Maresa toe.gBGEn Asa had een heirleger, dat schild en spies droeg, uit Juda driehonderd duizend, en uit Benjamin, die schilden droegen en die met den boog schieten konden, tweehonderd tachtig duizend; en die allen waren dappere helden.$AAEn hij sprak tot Juda: Laat ons deze steden bouwen, en er muren omheen trekken, en torens, poorten en grendels [maken], terwijl het land nog het onze is; want wij hebben den Heer, onzen God, gezocht, en Hij heeft ons rust gegeven rondom. Alzo bouwden zij en hadden voorspoed.@En hij bouwde vaste steden in Juda, dewijl het land in rust en er geen oorlog tegen hem was in die jaren; want de Heer gaf hem rust.v?eEn hij deed uit al de steden van Juda de hoogten en de afgoden weg; en het koninkrijk was in rust onder hem.w>gen hij gebood Juda, dat zij den Heer, den God hunner vaderen, zoeken en naar de wet en het gebod doen zouden.x=iwant hij deed de vreemde altaren en de hoogten weg, en verbrak de standbeelden, en hieuw de Ascherabeelden om,J< En Asa deed hetgeen recht was en den Heer, zijnen God, behaagde;/; YEn Abía ontsliep met zijne vaderen, en zij begroeven hem in Davids stad, en zijn zoon Asa werd koning in zijne plaats. In zijne dagen was het land tien jaar in rust.: Wat er nu meer van Abía te zeggen is, en zijne wegen en zijn doen, dat is geschreven in het verhaal van den profeet Iddo.v9e Toen nu Abía machtig werd, nam hij veertien vrouwen, en verwekte twee en twintig zonen en zestien dochters.~8u zodat Jerobeam vervolgens niet weder tot kracht kwam, terwijl Abía leefde; en de Heer sloeg hem zo, dat hij stierf.57c En Abía joeg Jerobeam achterna, en nam hem steden af, Beth-El met hare onderhorige plaatsen, Jesana met hare onderhorige plaatsen, en Efron met hare onderhorige plaatsen;-6S Alzo werden op dien tijd de kinderen Israëls verootmoedigd, maar de kinderen van Juda werden machtig, want zij verlieten zich op den Heer, den God hunner vaderen.5+ zodat Abía met zijn volk ene grote slachting onder hen aanrichtte, en uit Israël vielen verslagen vijfhonderd duizend uitgelezen manschappen.S4 en de kinderen Israëls vloden voor Juda, en God gaf hen in hunne handen,/3W en de mannen van Juda maakten een krijgsgeschreeuw; en toen de mannen van Juda een krijgsgeschreeuw maakten, sloeg God Jerobeam en geheel Israël voor Abía en Juda,25 Toen nu Juda zich omkeerde, zie, toen was er van voren en van achteren strijd; en zij riepen tot den Heer, en de priesters bliezen op de trompetten, ~}|{{#zzy(wwvqu3tsrqpp-onnm>lBkjj-ihlgAffeidNcbb*aa=``_^|]]]\\4ZYYWW_VVYUUSS`RQPOO N.MM1LKJoJIQHGFFaEDCCAA?? >y==[te brengen], om onze zonde en onze schuld des te groter te maken; en de schuld is alreeds te veel, en de toorn te zeer ontstoken over Israël.Vy% Toen maakten zich enigen van de voornaamsten der kinderen Efraïms op, Azarja, de zoon van Johanan, Berechja, de zoon van Mesillemoth, Jehizkía, de zoon van Hadlai, tegen degenen die uit het heir kwamen,x1 Zo hoort nu naar mij, en brengt de gevangenen, die gij hebt weggevoerd van uwe broeders, weder terug; want de toorn des Heren is over u ontstoken.w7 Nu denkt gij de kinderen van Juda en Jeruzalem u te onderwerpen tot knechten en dienstmaagden: is dit dan geen schuld bij u tegen den Heer, uwen God?.vU Aldaar nu was een profeet des Heren, Oded genaamd; die ging uit, het heir, dat te Samarië kwam, te gemoet, en sprak tot hen: Ziet, omdat de Heer, de God uwer vaderen, op Juda toornig is, heeft Hij hen in uwe handen gegeven; maar gij hebt hen gedood zo gruwelijk, dat het tot den hemel reikt.Bu}En de kinderen Israëls voerden gevankelijk weg van hunne broeders tweehonderd duizend vrouwen, zonen en dochters, en namen ook groten buit van hen, en brachten den buit naar Samarië.%tCEn Zichri, een dapper man in Efraïm, doodde Maäseja, den zoon des konings, en Azrikam, den oprichter van het paleis, en Elkana, den tweede na den koning.[hunne] hand, omdat zij de goden der Edomieten gezocht hadden.4DaGij denkt: Zie, ik heb de Edomieten geslagen; daarom verheft zich uw hart en zoekt roem: maar nu, blijf tehuis; waarom staat gij naar ongeluk, dat gij valt en Juda met u?CCMaar Joas, de koning van Israël, zond tot Amazia, den koning van Juda, en liet aan hem zeggen: De doornstruik op den Libanon zond tot den ceder op den Libanon en liet aan hem zeggen: Geef uwe dochter aan mijnen zoon tot vrouw. Maar het gedierte des velds op den Libanon liep over den doornstruik en vertrad dien.PBEn Amazia, de koning van Juda, werd te rade, dat hij zond tot Joas, den zoon van Joahaz, den zoon van Jehu, den koning van Israël, en liet aan hem zeggen: Kom, laat ons elkander onder de ogen zien.$AAEn toen hij met hem sprak, zeide hij tot hem: Heeft men u tot des konings raadgever gemaakt? Houd op: waarom wilt gij geslagen zijn? Toen hield de profeet op, en zeide: Ik merk wel, dat God besloten heeft u te verderven, omdat gij dit gedaan hebt, en niet luistert naar mijnen raad.@@yToen ontstak de toorn des Heren over Amazia, en Hij zond een profeet tot hem, die tot hem zeide: Waarom zoekt gij de goden van dat volk, die hun volk niet konden redden uit uwe hand?:?mEn toen Amazia wederkwam van het verslaan der Edomieten, bracht hij de goden der kinderen van Seïr mede, en stelde zich die tot goden, en boog zich voor hen, en wierookte hun. >  Maar de krijgsknechten, die Amazia had doen terugkeren, opdat zij niet met zijn volk in den strijd zouden trekken, deden een inval in de steden van Juda, van Samarië af tot Beth-Horon toe, en versloegen van hen drie duizend, en namen een groten buit weg.3=_ en de kinderen van Juda namen tien duizend levend gevangen, en voerden hen op de spits ener steenrots, en stieten hen van de spits der steenrots, dat zij allen berstten.}<s En Amazia greep moed, en leidde zijn volk uit naar het Zoutdal, en versloeg tien duizend van de kinderen van Seïr;i;K Toen scheidde Amazia de krijgslieden af, die tot hem uit Efraïm gekomen waren, opdat zij naar hunne plaats zouden heengaan. Toen ontstak hun toorn zeer tegen Juda, en zij trokken weder naar hunne plaats in grimmigen toorn.R: En Amazia sprak tot tot den man Gods: Wat zal men dan doen met de honderd talenten, die ik voor de knechten van Israël gegeven heb? En de man Gods zeide: De Heer heeft nog meer dan dit om u te geven.)9Kmaar ga heen om dapperheid te betonen in den strijd. Zou God u laten vallen voor uwe vijanden? Want bij God staat de kracht om te helpen en om te laten vallen.,8QToen kwam er een man Gods tot hem, zeggende: 0 koning, laat Israëls heir niet met u komen; want de Heer is niet met Israël, noch met al de kinderen van Efraïm;k7ODaarbij huurde hij uit Israël honderd duizend dappere krijgslieden voor honderd talenten zilver.86iEn Amazia bracht Juda bijeen, en stelde hen naar familiën, bij oversten over duizend en over honderd ingedeeld, geheel Juda en Benjamin; en telde hen van twintig jaar af en daarboven, en bevond hen te zijn driehonderd duizend uitgelezenen, die in het heir trekken en spiesen en schilden voeren konden.5doch hunne zonen doodde hij niet; want aldus staat geschreven in de wet in het boek van Mozes, waar de Heer gebiedt, zeggende: De vaders zullen niet sterven voor de kinderen, noch de kinderen voor de vaders, maar ieder zal om zijne eigene zonde sterven.x4iToen nu zijn koninkrijk machtig werd, doodde hij zijne knechten, die zijnen vader den koning verslagen hadden;L3En hij deed hetgeen den Heer behaagde, doch niet van ganser harte.*2 OAmazia was vijf en twintig jaar oud, toen hij koning werd, en hij regeerde negen en twintig jaar te Jeruzalem; en zijne moeder was genaamd Joaddan van Jeruzalem.W1'Zijne zonen nu, en de som, die onder hem vergaderd was, en de bouw van het huis Gods, zie, dat alles is beschreven in het verhaal van het boek der koningen. En zijn zoon Amazia werd koning in zijne plaats. 09Die nu het verbond tegen hem gemaakt hadden waren dezen: Zabad, de zoon van Simeath de Ammonietische, en Jozabad, de zoon van Simrith de Moabietische.'/GEn toen zij van hem trokken, lieten zij hem in grote krankheid achter; en zijne knechten maakten een verbond tegen hem, om het bloed der zonen van den priester Jojada, en sloegen hem op zijn bed, zodat hij stierf; en men begroef hem in Davids stad, doch niet in de graven der koningen.f.EWant alhoewel de macht der Syriërs met weinig manschap gekomen was, gaf nochtans de Heer in hunne hand een zeer grote macht, omdat zij den Heer, den God hunner vaderen, verlaten hadden: alzo oefenden zij straf aan Joas.X-)En toen er een jaar om was, trok het heir der Syriërs tegen hem op, en zij kwamen in Juda en Jeruzalem, en brachten al de oversten van het volk om, en al hunnen buit zonden zij aan den koning van Damaskus.>,uEn koning Joas dacht niet aan de barmhartigheid, die zijn vader Jojada aan hem bewezen had, maar doodde zijnen zoon. Toen deze nu stierf, sprak hij: De Heer zal het zien en zoeken.+Maar zij maakten een verbond tegen hem en stenigden hem, naar het bevel des konings, in het voorhof van het huis des Heren.*/En de Geest Gods kwam over Zacharia, den zoon van Jojada, den priester; die trad op voor het volk en zeide tot hen: Dus spreekt God: Waarom overtreedt gij de geboden des Heren? Gij kunt aldus niet gelukkig zijn; want gij hebt den Heer verlaten, nu zal Hij u weder verlaten.)En Hij zond profeten tot hen, dat zij zich tot den Heer bekeren zouden; en die betuigden tegen hen, maar zij leenden hun het oor niet.9(kEn zij verlieten het huis van den Heer, den God hunner vaderen, en dienden de Ascherabeelden en afgoden: toen kwam er grote toorn over Juda en Jeruzalem, om deze hunne schuld.'En na den dood van Jojada kwamen de oversten van Juda en bogen zich voor den koning neder; toen hoorde de koning naar hen.{&oEn zij begroeven hem in Davids stad bij de koningen, omdat hij welgedaan had aan Israël en aan God en zijn huis.t%aEn Jojada werd oud en verzadigd van leven, en stierf; hij was honderd en dertig jaar oud, toen hij stierf.<$qEn toen zij voleindigd hadden, brachten zij het overige geld voor den koning en Jojada; daarvan maakte men vaten voor het huis des Heren, vaten tot den dienst en tot brandoffers, schalen, en gouden en zilveren gereedschap; en zij offerden brandoffers in het huis des Heren altoos, zolang als Jojada leefde.1#[ En de arbeiders arbeidden, zodat de verbetering van het werk toenam door hunne hand; en zij maakten het huis Gods geheel gereed en wel ingericht, en maakten het sterk.y"k en de koning en Jojada gaven het aan de arbeiders, die aan het huis des Heren arbeidden, en dezen huurden steenhouwers en timmerlieden om het huis des Heren te vernieuwen, ook meesters in ijzer en koper om het huis des Heren te verbeteren.h!I En ten tijde, dat men de kist zou doen voorbrengen door de Levieten, naar des konings bevel, als zij zagen, dat er veel geld in was, dan kwam de schrijver des konings en wie van den hogepriester bevel had, en zij stortten het geld uit de kist, en brachten die weder op hare plaats; aldus deden zij alle dagen, zodat zij geld in menigte samenbrachten;x i Toen verblijdden zich al de oversten en al het volk, en brachten op en wierpen in de kist, totdat zij vol was.*M en hij liet in Juda en in Jeruzalem uitroepen, dat men voor den Heer zou opbrengen de schatting van Mozes, den knecht Gods, aan Israël opgelegd in de woestijn.ucToen beval de koning, dat men ene kist zou maken, en die zetten buiten aan de poort van het huis des Heren;#?Want de goddeloze Athalia en hare zonen hebben het huis Gods beschadigd, en al wat in het huis des Heren geheiligd was, hebben zij aan de Baäls besteed.1Toen riep de koning den hogepriester Jojada en sprak tot hem: Waarom geeft gij geen acht op de Levieten, dat zij van Juda en Jeruzalem de schatting inbrengen, welke Mozes, de knecht des Heren, gesteld heeft, dat men die vergaderen zou in Israël voor de tent der getuigenis?}En hij verzamelde de priesters en de Levieten en sprak tot hen: Trekt uit naar alle steden van Juda, en vergadert geld uit geheel Israël, om het huis uws Gods jaarlijks te verbeteren; en haast u om dat te doen. Doch de Levieten haastten zich niet.H Daarna nam Joas zich voor om het huis des Heren te vernieuwen.MEn Jojada gaf hem twee vrouwen; en hij verwekte zonen den dochters.W'En Joas deed hetgeen den Heer behaagde, zolang als de priester Jojada leefde. Joas was zeven jaar oud, toen hij koning werd, en regeerde veertig jaar te Jeruzalem; en zijne moeder was genaamd Zibja van Ber-Séba.oWEn al het volk des lands was vrolijk en de stad was in rust, nadat Athalia met het zwaard gedood was./En hij nam de oversten over honderd en de machtigen en heren over het volk, en al het volk des lands, en voerde den koning af van het huis des Heren, en zij brachten hem door de hoge poort naar het huis des konings, en zij deden den koning op den koninklijken troon zitten.En hij stelde de deurwachters in de poort van het huis des Heren, opdat er niets, hetwelk op enigerlei wijze onrein was, zou inkomen.'En Jojada bestelde de ambten in het huis des Heren onder de priesters en Levieten, die David aangesteld had in het huis des Heren, om den Heer brandoffers te offeren, zoals geschreven staat in de wet van Mozes, met vreugde en met liederen, naar de instelling van David.0YToen ging al het volk in het huis van Baäl, en zij braken het af, en zijne altaren en beelden verbrijzelden zij, en doodden Mattan, Baäls priester, voor de altaren.xiEn Jojada maakte een verbond tussen zich en al het volk en den koning, dat zij het volk des Heren zouden zijn.%CEn men maakte plaats voor haar aan beide zijden; en toen zij kwam aan den ingang van de poort der paarden aan het huis des konings, werd zij aldaar gedood.'GMaar de priester Jojada kwam uit met de oversten over honderd, die over het heir waren, en sprak tot hen: Leidt haar het huis uit tussen de gelederen; en wie haar volgt, dien zal men met het zwaard doden. Want de priester had bevolen, dat men haar in het huis des Heren niet zou doden.0Y en zij zag, en zie de koning stond op zijne plaats aan den ingang, en de oversten en de trompetters rondom den koning, en al het landvolk was vrolijk en blies de trompetten, en de zangers met allerlei speeltuig, geschikt tot lofgezang; toen scheurde zij hare klederen en riep: Verraad, verraad!   Toen nu Athalia hoorde het geroep des volks, dat toeliep en den koning toejuichte, ging zij tot het volk in het huis des Heren;I   En zij brachten den zoon des konings uit, en zetten hem de kroon op, en gaven hem de getuigenis, en maakten hem koning; en Jojada benevens zijne zonen zalfden hem en spraken: Heil den koning!6 e en hij stelde al het volk, elk met zijne wapenen in de hand, van den rechterhoek van het huis af tot den linkerhoek toe, naar het altaar en naar het huis rondom den koning.   En de priester Jojada gaf den oversten over honderd spiesen en schilden en wapenen van koning David, die in het huis Gods waren;x iEn de Levieten en geheel Juda deden, zoals de priester Jojada geboden had, en elk nam zijne lieden, die op den sabbat optrokken, met degenen die op den sabbat aftrokken; want de priester Jojada liet die twee hopen niet van elkander komen.]3En de Levieten zullen zich scharen rondom den koning, elk met zijne wapenen in de hand; en wie in het huis gaat, die zij een man des doods; en zij zullen bij den koning zijn, als hij uit [gaat] en ingaat.4aEn dat niemand in het huis des Heren ga, dan de priesters en Levieten, welke dienen: die zullen ingaan, want zij zijn heilig; en al het volk neme de wacht des Heren waar.$Aen het derde gedeelte in het huis des konings, en het derde gedeelte aan de poort Jesod; maar al het volk moet in het voorhof van het huis des Heren zijn.*MZo zult gij nu aldus doen: het derde gedeelte van u, die op den sabbat den dienst hebben uit de priesters en Levieten, zullen deurwachters zijn aan den drempel,LEn de gehele gemeente maakte een verbond in het huis Gods met den koning. En hij sprak tot hen: Zie, des konings zoon zal koning zijn, zoals de Heer gesproken heeft aangaande de zonen van David.1Die trokken rond in Juda, en brachten de Levieten bijeen uit al de steden van Juda, en de familiehoofden in Israël; en zij kwamen naar Jeruzalem.  In het zevende jaar nu greep Jojada moed, en nam de oversten over honderd, namelijk Azarja, den zoon van Jeroham, Ismaël, den zoon van Johanan, Azarja, den zoon van Obed, Maäseja, den zoon van Adaja, en Elisafat, den zoon van Zichri, met zich in een verbond.lQ En hij werd bij hen in het huis Gods verstoken zes jaar, terwijl Athalia koningin was in het land._7 Doch Josabath, de koningsdochter, nam Joas, den zoon van Ahazia, en stal hem weg uit de kinderen des konings, die gedood werden, en bracht hem met zijne voedster in ene slaapkamer. Alzo verborg hem Josabath, de dochter van koning Joram, de huisvrouw van den priester Jojada, zij was Ahazia's zuster, voor Athalia, zodat hij niet gedood werd./W Toen nu Athalia, de moeder van Ahazia, zag, dat haar zoon dood was, maakte zij zich op en poogde het gehele koninklijke geslacht van het huis van Juda om te brengen.:~m En hij zocht Ahazia ook, en zij grepen hem, daar hij zich verstoken had te Samarië; en hij werd tot Jehu gebracht; die doodde hem, en men begroef hem, want zij zeiden: Hij is de zoon van Josafat, die den Heer zocht van ganser harte. En er was niemand meer van het huis van Ahazia, die koning kon worden.*}MToen nu Jehu straf oefende aan het huis van Achab, vond hij enige oversten uit Juda, en de zonen der broeders van Ahazia, die Ahazia dienden, en hij doodde hen.U|#Doch dat ongeval was Ahazia van God toegevoegd, opdat hij tot Joram zou komen; en alzo trok hij met Joram uit tegen Jehu, den zoon van Nimsi, dien de Heer gezalfd had om het huis van Achab uit te roeien.,{Qzodat hij omkeerde om zich te laten genezen te Jizreël; want hij had wonden, die hem geslagen waren te Rama, toen hij streed met Hazaël, den koning van Syrië; en Ahazia, de zoon van Joram, den koning van Juda, trok af om Joram, den zoon van Achab, die te Jizreël krank lag, te bezoeken.Yz+En hij wandelde naar hunnen raad, toen hij met Joram, den zoon van Achab, den koning van Israël, ten strijde trok naar Ramoth in Gilead, tegen Hazaël, den koning van Syrië; maar de Syriërs sloegen Joram,y!En hij deed hetgeen den Heer mishaagde, zoals het huis van Achab; want deze waren zijne raadgevers na zijns vaders dood, hem ten verderve.x}En hij wandelde ook op de wegen van het huis van Achab, want zijne moeder zette hem daartoe aan, dat hij goddeloos werd.'wGTwee en twintig jaar was Ahazia oud, toen hij koning werd, en hij regeerde één jaar te Jeruzalem; en zijne moeder was genaamd Athalia, de dochter van Omri.vv gEn de inwoners van Jeruzalem maakten Ahazia, zijnen jongsten zoon, koning in zijne plaats; want de krijgslieden, die met de Arabieren in het leger kwamen, hadden al de ouderen gedood. Alzo werd Ahazia, de zoon van Joram, koning van Juda.^u5Twee en dertig jaar was hij oud, toen hij koning werd, en hij regeerde acht jaar te Jeruzalem; en hij ging heen zonder betreurd te worden, en zij begroeven hem in Davids stad, maar niet in de graven der koningen.{toen toen dat duurde van dag tot dag, totdat de tijd van twee jaren om was, toen ging zijn ingewand van hem met zijne krankheid, en hij stierf in grote pijnen; en zij maakten voor hem geen branding, gelijk zij voor zijne vaderen gedaan hadden.qs[En na dit alles sloeg de Heer hem in zijn ingewand met zulk ene krankheid, dat zij niet te genezen was;_r7en zij trokken op tegen Juda en braken daarin door, en voerden alle have weg, die er was in het huis des konings, benevens zijne zonen en zijne vrouwen, zodat hem geen zoon overbleef dan Joahaz, zijn jongste zoon.  ~}||x{zzzxx2wvvuttCsrrrr qppBonnmmlkk2j^ii'hgf{edcbbaa_`__U^]] \[ZZY{XWWMUTT SJRoQqQ PPFNNMLKKJ)IHGGfFEEsDDC'B}AA@ ?>>&=s<;;H:C99 87g655448322u10/...-!,,-+6*)2((3'a&&0%?$g##q"q! ?.:+M)Y)0B .  [ ET`-KS#En hij sprak tot de Levieten, die geheel Israël leerden en den Heer geheiligd waren: Zet de heilige ark in het huis, hetwelk Salomo, de zoon van David, den koning van Israël, gebouwd heeft; gij zult ze niet meer op de schouders dragen: zo dient nu den Heer, uwen God, en zijn volk Israël,hJI#En hij stelde de priesters op hunne posten, en sterkte hen tot hun ambt in het huis des Heren.I #En Josia hield den Heer het Paaschfeest te Jeruzalem; en hij slachtte het Pascha op den veertienden dag der eerste maand. H "!En Josía deed al de gruwelen weg uit de landen, die den kinderen Israëls toebehoorden, en maakte, dat allen, die in Israël gevonden werden, den Heer, hunnen God, dienden. Zolang als Josía leefde, weken zij niet af van den Heer, den God hunner vaderen.5Gc" En hij liet allen in het verbond treden, die in Jeruzalem en Benjamin gevonden werden, en de inwoners van Jeruzalem deden naar het verbond van God, den God hunner vaderen.!F;"En de koning trad op zijne plaats, en maakte een verbond voor den Heer, dat men den Heer zou nawandelen, om zijne geboden, getuigenissen en rechten van ganser harte en van ganser ziel te onderhouden, om te doen naar al de woorden des verbonds, die geschreven stonden in dat boek.$EA"En de koning ging op in het huis des Heren, en alle mannen van Juda en de inwoners van Jeruzalem, de priesters, de Levieten, en al het volk, zowel klein als groot; en voor hunne oren werden gelezen al de woorden van het boek des verbonds, hetwelk in het huis des Heren gevonden was.XD)"Toen zond de koning heen en liet samenkomen alle oudsten in Juda en Jeruzalem.mCS"Zie, Ik wil u tot uwe vaderen vergaderen, dat gij met vrede in uw graf vergaderd wordt, opdat uwe ogen niet zien al het ongeluk, hetwelk Ik over deze plaats en over hare inwoners brengen zal. En zij zeiden het den koning weder.B"omdat uw hart week geworden is en gij u verootmoedigd hebt voor God, toen gij zijne woorden hoordet tegen deze plaats en tegen hare inwoners, en u voor Mij verootmoedigd en uwe klederen gescheurd en voor Mij geweend hebt, zo heb Ik u ook verhoord, spreekt de Heer.9Ak"En tot den koning van Juda, die u gezonden heeft om den Heer te vragen, zult gij aldus zeggen: Zó spreekt de Heer, Israëls God: Aangaande de woorden, welke gij gehoord hebt:P@"Omdat zij Mij verlaten en anderen goden gewierookt hebben, om Mij te vertoornen met allerlei werken hunner handen, daarom is mijn toorn ontstoken over deze plaats, en hij zal niet uitgeblust worden.G?"Dus spreekt de Heer: Zie, Ik wil ongeluk over deze plaats en over hare inwoners brengen, al de vloeken, die geschreven staan in het boek, hetwelk men voor den koning van Juda gelezen heeft.t>a"En zij zeide tot hen: Dus spreekt de Heer, Israëls God: Zegt den man, die ulieden tot Mij gezonden heeft:="Toen ging Hilkía heen, benevens de anderen, die de koning gezonden had, naar de profetes Hulda, de huisvrouw van Sallum, den zoon van Tokhath, den zoon van Hasra, den klederbewaarder, die te Jeruzalem woonde in het tweede gedeelte; en zij spraken alzo tot haar.@<y"Gaat heen, vraagt den Heer voor mij en voor de overgeblevenen in Israël en voor Juda, aangaande de woorden van het boek, dat gevonden is; want de toorn des Heren is groot, die over ons ontstoken is, omdat onze vaderen het woord des Heren niet onderhouden hebben, om te doen zoals in dit boek geschreven staat.&;E"en de koning gebood Hilkía en Ahikam, den zoon van Safan, en Abdon, den zoon van Micha, en Safan den schrijver, en Asaja, den knecht des konings, zeggende:S:"En toen de koning de woorden der wet hoorde; scheurde hij zijne klederen;97"En Safan de schrijver gaf het den koning te kennen, zeggende: Hilkía, de priester, heeft mij een boek gegeven. En Safan las daaruit voor den koning.!8;"en zij hebben het geld samengestort, dat in het huis des Heren gevonden is, en hebben het gegeven aan degenen, die aangesteld zijn en aan de arbeiders.7"En Safan bracht het tot den koning, en gaf den koning verslag, zeggende: Al wat aan uwe knechten is opgedragen, dat doen zij;6'"En Hilkía antwoordde en sprak tot Safan den schrijver: Ik heb het wetboek gevonden in het huis des Heren. En Hilkía gaf dat boek aan Safan.5+"En toen zij het geld uitnamen, dat in het huis des Heren gebracht was, vond de priester Hilkía het boek der wet des Heren, door Mozes gegeven.4!" En over de lastdragers en aandrijvers tot allerlei arbeid in al de ambten waren uit de Levieten de schrijvers, ambtlieden en deurwachters. 39" En de mannen arbeidden aan het werk getrouwelijk; en over hen waren gesteld Jahath en Obadja, Levieten uit de zonen van Merari; Zecharja en Mesullam, uit de zonen der Kohathieten, om het werk voort te zetten; en zij waren allen Levieten, die op speeltuig konden [spelen].(2I" namelijk aan de timmerlieden en bouwlieden, om gehouwen stenen en geschaafd hout te kopen tot balken aan de huizen, die de koningen van Juda verdorven hadden.c1?" en zij gaven het in de hand der opzieners van het werk, die besteld waren aan het huis des Heren; en dezen gaven het aan degenen, die arbeidden aan het huis des Heren, om te verbeteren wat bouwvallig was aan het huis;G0" En zij kwamen tot den hogepriester Hilkía, en zij gaven het geld, dat in het huis van God gebracht was, hetwelk de Levieten, die aan den drempel de wacht hielden vergaderd hadden van Manasse en Efraïm, en van al de overgeblevenen in Israël, en van geheel Juda en Benjamin, en van degenen, die te Jeruzalem woonden; /"In het achttiende jaar zijner regering, toen hij het land en het huis gereinigd had, zond hij Safan, den zoon van Azalja, en Maäseja, den overste der stad, en Joah, den zoon van Joahaz, den kanselier, om het huis van den Heer, zijnen God, te te verbeteren.R."En toen hij de altaren en Ascherabeelden afgebroken en de gesneden beelden verbrijzeld en vergruisd, en al de zonnebeelden afgehouwen had in het gehele land van Israël, kwam hij weder naar Jeruzalem.s-_"daarenboven in de steden van Manasse en Efraïm en Simeon, en tot Naftali toe, in hare bouwvallen rondom.l,Q"en hij verbrandde het gebeente des priesters op hunne altaren, en reinigde alzo Juda en Jeruzalem;+"En hij liet de altaren der Baäls voor zich afbreken, en de zonnebeelden daar bovenop liet hij weghouwen, en de Ascherabeelden en de gesneden en gegoten, beelden verbrak hij, en maakte ze tot stof, en strooide ze op de graven dergenen, die hun geofferd hadden;*"Want in het achtste jaar zijner regering, toen hij nog een jongeling was, begon hij den God van zijnen vader David te zoeken; en in het twaalfde jaar begon hij Juda en Jeruzalem te reinigen van de hoogten en de Ascherabeelden en de gesneden en gegoten beelden.%)C"En hij deed hetgeen den Heer behaagde, en wandelde op de wegen van zijnen vader David, en week niet af, noch ter rechter [hand] noch ter linkerhand.i( M"Josía was acht jaar oud, toen hij koning werd, en hij regeerde een en dertig jaar te Jeruzalem.3'_!Toen versloeg het volk des lands allen, die het verbond tegen den koning Amon gemaakt hadden, en het volk in het land maakte Josía, zijnen zoon, koning in zijne plaats.W&'!En zijne knechten maakten een verbond tegen hem, en doodden hem in zijn huis.%/!maar hij verootmoedigde zich niet voor den Heer, gelijk zijn vader Manasse zich verootmoedigd had; want hij, Amon, maakte de schuld zelfs groter.*$M!En hij deed hetgeen den Heer mishaagde, zoals zijn vader Manasse gedaan had; en Amon offerde aan alle afgoden, die zijn vader Manasse gemaakt had, en diende ze;j#M!Twee en twintig jaar was Amon oud, toen hij koning werd, en hij regeerde twee jaar te Jeruzalem."}!En Manasse ontsliep met zijne vaderen, en zij begroeven hem in zijn huis; en zijn zoon Amon werd koning in zijne plaats.n!U!en zijn gebed en smeken, en al zijne zonde en misdaad, en de plaatsen, waar hij de hoogten bouwde en Ascherabeelden en afgoden stichtte, eer hij verootmoedigd werd, zie, dit alles is beschreven in de geschiedenissen der zieners.| q!Wat er nu meer van Manasse te zeggen is, en zijn gebed tot zijnen God, en de woorden der zieners, die tot hem gesproken hebben in den naam van den Heer, den God van Israël, zie, dat alles staat in de geschiedenissen der koningen van Israël;V%!Nochtans offerde het volk nog op de hoogten, hoewel aan den Heer hunnen God.+!En hij bouwde het altaar des Heren op, en offerde daarop dankoffers en lofoffers, en beval Juda, dat zij den Heer, Israëls God, dienen zouden.T!!En hij deed de vreemde goden en dat gesneden afgodsbeeld weg uit het huis des Heren, en al de altaren, die hij gebouwd had op den berg van het huis des Heren en te Jeruzalem; en wierp ze buiten de stad.mS!Daarna bouwde hij de buitenste muren op van de stad Davids, van het westen van Gihon in het dal, tot aan den ingang van de Vischpoort, en rondom Ofel, en maakte ze zeer hoog, en legde hoofdlieden in al de vaste steden van Juda.5! En toen hij tot Hem bad, verhoorde Hij zijn smeken, en bracht hem weder naar Jeruzalem in zijn koninkrijk. Toen erkende Manasse, dat de Heer God is. ! En toen hij in den angst was, smeekte hij voor den Heer, zijnen God, en hij verootmoedigde zich zeer voor den God zijner vaderen.N! Daarom liet de Heer hen overvallen door de vorsten van het heir des konings van Assyrië, die namen Manasse gevangen met boeien, en bonden hem met twee koperen ketenen, en brachten hem naar Babel.Z-! en als de Heer tot Manasse en zijn volk liet spreken, gaven zij er geen acht op.5! Maar Manasse verleidde Juda en de inwoners van Jeruzalem, zodat zij erger deden dan de volken, die de Heer voor de kinderen Israëls had uitgedelgd;fE!en Ik zal Israëls voet niet meer doen wijken uit het land, hetwelk Ik hunnen vaderen beloofd heb: indien zij slechts acht geven om te doen al wat Ik hun geboden heb, naar al de wetten, inzettingen en rechten door Mozes.%!Ook zette hij een gesneden afgodsbeeld, hetwelk hij liet maken, in het huis Gods, waarvan de Heer tot David en tot zijnen zoon Salomo gezegd had: In dit huis en te Jeruzalem, hetwelk Ik verkoren heb uit al de stammen van Israël, zal Ik mijnen naam stellen eeuwiglijk;s_!En hij liet zijne zonen door het vuur gaan in het dal des zoons van Hinnom, en koos dagen, en gaf acht op vogelgeschreeuw en toverij, en stelde waarzeggers en wichelaars aan, en deed veel wat den Heer mishaagde, om Hem te vertoornen.hI!En hij bouwde voor al het heir des hemels altaren in de twee voorhoven van het huis des Heren.!En hij bouwde ook altaren in het huis des Heren, waarvan de Heer gesproken had: Te Jeruzalem zal mijn naam zijn eeuwiglijk.b=!En hij keerde zich af, en herbouwde de hoogten, die zijn vader Hizkía afgebroken had, en richtte voor de Baäls altaren op, en maakte Ascherabeelden; en hij boog zich neder voor al het heir des hemels en diende het.!En hij deed hetgeen den Heer mishaagde, naar de gruwelen der volken, die de Heer voor de kinderen Israëls verdreven had.n W!Manasse was twaalf jaar oud, toen hij koning werd, en hij regeerde vijf en twintig jaar te Jeruzalem.yk !En Hizkía ontsliep met zijne vaderen, en zij begroeven hem in het hoogste van de graven der zonen van David; en geheel Juda met de inwoners van Jeruzalem deden hem eer aan bij zijnen dood. En zijn zoon Manasse werd koning in zijne plaats.J  Wat er nu meer van Hizkía te zeggen is, en zijne barmhartigheid, zie, dat is geschreven in het gezicht van den profeet Jesaja, den zoon van Amos, in het boek der koningen van Juda en Israël.` 9 Maar toen de gezanten der vorsten van Babel tot hem gezonden waren, om te vragen naar het wonderteken, dat in het land geschied was, verliet God hem om hem te beproeven, opdat openbaar werd al wat in zijn hart was.C  En hij is die Hizkía, die de hoge waterleidingen te Gihon stopte, en ze nederwaarts leidde recht af naar het Westen der stad van David; want Hizkía was voorspoedig in al zijne werken.} s Ook bouwde hij steden, en had kudden van schapen en runderen in menigte; want God gaf hem have in groten overvloed.  alsmede voorraadschuren voor de opbrengsten van koren, most en olie, en stallen voor allerlei vee, en kooien voor de schapen.4a En Hizkía had zeer groten rijkdom en grote eer, en hij verzamelde zich schatten van zilver, goud, edelgesteenten, specerijen, schilden en allerlei kostelijk gereedschap,5c Doch Hizkía verootmoedigde zich wegens de verheffing zijns harten, hij en de inwoners van Jeruzalem; daarom kwam de toorn des Heren niet over hen, terwijl Hizkía leefde.# Maar Hizkía vergold niet de weldaad aan hem bewezen, want zijn hart verhief zich; daarom kwam er toorn over hem en over Juda en Jeruzalem.pY Op dien tijd werd Hizkía doodkrank, en hij bad tot den Heer; die beloofde en gaf hem een wonderteken.+O zodat velen den Heer geschenken brachten te Jeruzalem, en kleinodiën aan Hizkía, den koning van Juda; en hij werd daarna verheven voor de ogen van alle volken.7g Alzo hielp de Heer Hizkía en de inwoners van Jeruzalem uit de hand van Sanherib, den koning van Assyrië, en van alle anderen, en hij bevestigde hunne bezitting van rondom;.U En de Heer zond een Engel, die verdelgde al de machtigen des heirs en de vorsten en oversten in het leger des konings van Assyrië, zodat hij met schande weder naar zijn land trok; en toen hij in het huis zijns gods ging, velden hem aldaar met het zwaard, die uit hem zelf waren voortgekomen.oW Maar koning Hizkía en de profeet Jesaja, de zoon van Amos, baden daartegen, en riepen tot den hemel.{o En zij spraken tegen den God van Jeruzalem als tegen de goden van de volken der aarde, het werk van mensenhanden.6e En zij riepen met luide stem in het Joods tot het volk te Jeruzalem, dat op den muur was, om hen vreesachtig te maken en te verschrikken, opdat zij de stad mochten innemen.~{ Ook schreef hij brieven om den Heer, Israëls God, te honen, en tegen Hem te spreken, zeggende: Gelijk de goden van de volken der landen hun volk niet gered hebben uit mijne hand, zo zal ook de God van Hizkía zijn volk niet redden uit mijne hand.g}G En nog meer dan dit spraken zijne knechten tegen God den Heer en tegen zijnen knecht Hizkía.|y Zo laat Hizkía u niet misleiden en u niet overreden, en gelooft hem niet; want is het, dat geen god van enig volk of koninkrijk zijn volk uit mijne en mijner vaderen hand heeft kunnen redden, zo zullen uwe goden u ook niet redden uit mijne hand.9{k Wie is er onder al de goden dier volken, welke mijne vaderen verbannen hebben, die zijn volk heeft kunnen redden uit mijne hand? Zal dan uw God u kunnen redden uit mijne hand?/zW Weet gij niet, wat ik en mijne vaderen gedaan hebben aan alle volken der landen? Hebben ook de goden van de volken dier landen hun land kunnen redden uit mijne hand?/yW Is hij niet die Hizkía, die zijne hoogten en altaren heeft weggedaan, en gezegd tot Juda en Jeruzalem: Voor één altaar zult gij u nederbuigen, en daarop wieroken?.xU Laat Hizkía u niet overreden, om u door honger en dorst aan den dood over te geven, zeggende: De Heer onze God zal ons redden uit de hand des konings van Assyrië.ww Dus spreekt Sanherib, de koning van Assyrië: Waarop verlaat gij u, dat gij in de belegerde vesting Jeruzalem blijft?rv] Daarna zond Sanherib, de koning van Assyrië, zijne knechten naar Jeruzalem terwijl hij voor Lachis lag, en zijne hoofdmacht met hem tot Hizkía, den koning van Juda, en tot geheel Juda, dat te Jeruzalem was, en liet aan hem zeggen:@uy met hem is een vleselijke arm, maar met ons is de Heer, onze God, om ons te helpen en onzen oorlog te voeren. En het volk verliet zich op de woorden van Hizkía, den koning van Juda.2t] Weest moedig en dapper, vreest niet en versaagt niet voor den koning van Assyrië, noch voor de hele menigte, die bij hem is; want er is een groter met ons dan met hem:&sE En hij stelde hoofdlieden tot den strijd over het volk, en vergaderde hen tot zich op de brede straat aan de poort der stad, en sprak hun moed in, zeggende:]r3 En hij greep moed, en bouwde al de muren, waar zij gescheurd waren, en maakte torens daarop, en bouwde daarbuiten nog een anderen muur, en versterkte Millo aan de stad Davids, en maakte vele wapenen en schilden.Kq en veel volk werd vergaderd, en stopte al de fonteinen, benevens de beek, die midden door het land heenvloeit, zeggende: Waarom zouden de koningen van Assyrië veel water vinden, als zij komen?p) hield hij raad met zijne oversten en machtigen, om de wateren der fonteinen, die buiten de stad waren, te stoppen, en zij hielpen hem daartoe;poY En toen Hizkía zag, dat Sanherib kwam, en zijn aangezicht gericht had om tegen Jeruzalem te strijden,?n y Na deze geschiedenissen en daden van getrouwheid, kwam Sanherib, de koning van Assyrië, en trok naar Juda, en legerde zich voor de vaste steden, en dacht ze tot zich af te scheuren.9mken in al zijn werk, dat hij begon aan den dienst van het huis Gods, naar de wet en het gebod, om zijnen God te zoeken, handelde hij van ganser harte; daarom had hij ook geluk.lyAlzo deed Hizkía en geheel Juda; en hij deed wat goed, recht en waarachtig was voor de ogen van den Heer, zijnen God;kyOok waren er mannen met namen genoemd onder de zonen van Aäron, de priesters op de velden der voorsteden in alle steden, om het aandeel te geven aan alle mannelijke personen onder de priesters en aan allen, die onder de Levieten gerekend werden.j/alsook wie gerekend werden onder hunne kinderen, vrouwen, zonen en dochters, onder de gehele gemeente; want zij heiligden getrouw het geheiligde.i)de priesters werden gerekend naar hunne familiën, en de Levieten van twintig jaar en daarboven waren in hunne wachten, naar hunne afdelingen;jhMalsook aan degenen, die opgetekend werden onder de mannelijke personen, van drie jaar oud en daarboven, onder allen, die in het huis des Heren gingen, elk op zijnen dag, tot hun ambt, in hunne wachten, naar hunne afdelingen;Zg-En onder hem stonden Eden, Minjamin, Jesúa, Semaja, Amarja en Sechanja, in de steden der priesters, op goed vertrouwen, om te geven aan hunne broeders naar hunne afdelingen, zo den kleinste als den grootste;dfAEn Koré, de zoon van Jimna, de Leviet, de deurwachter tegen het Oosten, was over de vrijwillige gaven Gods, hem toevertrouwd, om uit te delen hetgeen den Heer tot een hefoffer gegeven werd, en de allerheiligste zaken.meS en Jehiël, Azazja, Nahath, Asaël, Jerimoth, Jozabad, Eliël, Jismachja, Mahath en Benaja, aan de hand van Konanja en van zijnen broeder Simeï, naar het bevel van koning Hizkía; en Azarja was het opperhoofd in het huis Gods.8di en brachten daarin het hefoffer, de tienden en het geheiligde, getrouwelijk; en over dat alles werd tot opziener gesteld Konanja de Leviet, en Simeï zijn broeder als tweede;hcI Toen beval de koning, dat men kamers bereiden zou aan het huis des Heren; en zij bereidden ze,Mb En de priester Azarja, de voornaamste in het huis van Zadok, sprak tot hem: Sedert den tijd, dat men begonnen heeft het hefoffer te brengen in het huis des Heren, hebben wij gegeten en zijn verzadigd geworden, en er is nog veel overgebleven; want de Heer heeft zijn volk gezegend, daarom is deze grote menigte overgebleven.Oa En Hizkía vraagde aan de priesters en Levieten aangaande deze hopen.n`UEn toen Hizkía en de oversten kwamen en die hopen zagen, loofden zij den Heer en zijn volk Israël.e_CIn de derde maand begonnen zij hopen te maken, en in de zevende maand voleindigden zij dit.z^mEn de kinderen van Israël en Juda, die in de steden van Juda woonden, brachten ook tienden van runderen en schapen, en tienden van het geheiligde, hetwelk zij den Heer hunnen God geheiligd hadden, en maakten hier een hoop en daar een hoop.W]'En toen dit woord algemeen bekend werd, gaven de kinderen Israëls vele eerstelingen van koren, most, olie, honig en allerhande opbrengsten van het veld; en de tienden van alles brachten zij op in menigte.;\oEn hij sprak tot het volk, dat te Jeruzalem woonde, dat zij het deel zouden geven aan de priesters en Levieten; opdat zij des te sterker mochten vasthouden aan de wet des Heren.L[En de koning gaf een deel van zijne have tot brandoffers des morgens en des avonds, en tot brandoffers des sabbats en der nieuwemaan-dagen en feesten, zoals geschreven staat in de wet des Heren.rZ]Hizkía nu stelde de priesters en de Levieten naar hunne afdelingen, elk naar zijn ambt, zo de priesters als de Levieten, tot brandoffers en dankoffers; opdat zij dienen, danken en loven zouden in de poorten van het leger des Heren.zY oEn toen dit alles voleindigd was, trokken alle Israëlieten uit, die in de steden van Juda gevonden werden, en verbraken de beeldzuilen, en hieuwen de Ascherabeelden om, en verbraken de hoogten en de altaren uit geheel Juda, Benjamin, Efraïm en Manasse, totdat zij die geheel vernielden; en al de kinderen Israëls trokken weder naar hunne bezittingen in hunne steden.X7En de priesters en de Levieten stonden op en zegenden het volk; en hunne stem werd verhoord, en hun gebed kwam tot zijne heilige woning in den hemel.#W?En er was grote vreugde te Jeruzalem; want sedert den tijd van Salomo, den zoon van David, den koning van Israël, was zo iets te Jeruzalem niet geweest.`V9En de gehele gemeente van Juda verblijdde zich, de priesters en Levieten, en de gehele gemeente, die uit Israël gekomen was, en de vreemdelingen, die uit het land van Israël gekomen waren, en die in Juda woonden.UyWant Hizkía, de koning van Juda, gaf tot hefoffer voor de gemeente duizend varren en zeven duizend schapen, en de oversten gaven tot een hefoffer voor de gemeente duizend varren en tien duizend schapen; ook heiligden zich velen van de priesters.tTaEn de gehele gemeente vond goed nog zeven dagen te houden, en zij hielden die zeven dagen ook met vreugde.`S9En Hizkía sprak bemoedigend met al de Levieten, die een goed inzicht hadden in de kennis des Heren; en zij aten gedurende het feest zeven dagen, en offerden dankoffers, en dankten den Heer, den God hunner vaderen.sR_Alzo hielden de kinderen Israëls, die te Jeruzalem gevonden werden, het feest der ongezuurde broden, zeven dagen, met grote vreugde; en de Levieten en priesters loofden den Heer alle dagen, met sterk klinkende speeltuigen des Heren.8QkEn de Heer verhoorde Hizkía en genas het volk.Pdie hun hart schikken om God, den Heer, den God hunner vaderen, te zoeken, ofschoon niet naar de heiligheid der reiniging.wOgOok was er veel volk uit Efraïm, Manasse, Issaschar en Zebulon, die niet rein waren, doch zij aten het Pascha niet zoals geschreven staat. Maar Hizkía bad voor hen, en sprak: De Heer, die goedertieren is, zal genadig zijn jegens allen,BN}Want velen waren er in de gemeente, die zich niet geheiligd hadden: daarom slachtten de Levieten de Paaschlammeren voor allen, die niet rein waren, opdat zij den Heer geheiligd werden. M9En zij stonden op hunnen post zoals het behoort, volgens de wet van Mozes, den man Gods, en de priesters sprengden het bloed uit de hand der Levieten.IL En zij slachtten het Pascha op den veertienden dag der tweede maand; en de priesters en de Levieten bekenden hunne schande en heiligden zich, en brachten de brandoffers in het huis des Heren.K#En zij maakten zich op en deden de altaren, die te Jeruzalem waren, weg, en al het reukwerk deden zij weg en wierpen het in de beek Kidron.J# En er kwam ene grote menigte bijeen te Jeruzalem, om het feest der ongezuurde broden te houden in de tweede maand, ene zeer grote gemeente.I) Ook was Gods hand in Juda, dat Hij hun gaf éénerlei hart om te doen naar het gebod des konings en der oversten, en naar het woord des Heren.hHI Enigen nochtans uit Aser en Manasse en Zebulon verootmoedigden zich, en kwamen naar Jeruzalem.G) En de lopers gingen van de ene stad tot de andere, in het land van Efraïm en Manasse en tot Zebulon toe; maar zij belachten en bespotten hen.4Fa Want indien gij u bekeert tot den Heer, zo zullen uwe broeders en uwe kinderen barmhartigheid vinden bij degenen, die hen gevangen houden, zodat zij weder in dit land zullen komen; want de Heer, uw God, is genadig en barmhartig, en zal zijn aangezicht niet van u afwenden, zo gij u tot Hem bekeert.qE[Weest dan nu niet halsstarrig gelijk uwe vaders, maar geeft uwe hand den Heer, en komt tot zijn heiligdom, hetwelk Hij geheiligd heeft eeuwiglijk, en dient den Heer, uwen God; zo zal de grimmigheid zijns toorns zich van u afwenden./DWEn weest niet gelijk uwe vaders en broeders, die zich aan den Heer, den God hunner vaderen, vergrepen hebben, waarom Hij hen gaf tot ene verwoesting, zoals gij ziet.gCGEn de lopers gingen heen met de brieven van de hand des konings en zijner oversten, in geheel Israël en Juda, op bevel des konings, en spraken: Gij kinderen Israëls, bekeert u tot den Heer, den God van Abraham, Isaäk en Israël, zo zal Hij zich keren tot de overgeblevenen, die nog onder u overgebleven zijn van de hand der koningen van Assyrië.ByEn zij stelden vast, dat het uitgeroepen zou worden in geheel Israël, van Ber-Séba af tot Dan toe, dat zij komen zouden om den Heer, Israëls God, het Pascha te houden te Jeruzalem; want het was in lang niet gehouden zoals het geschreven staat.:AoEn het behaagde den koning en de gehele gemeente.+@Owant zij konden het op den bepaalden tijd niet houden, omdat er van de priesters niet genoeg geheiligd waren, en het volk nog niet samengekomen was te Jeruzalem.?En de koning hield raad met zijne oversten en de gehele gemeente te Jeruzalem, om het Pascha te houden in de tweede maand;P> En Hizkía zond heen tot geheel Israël en Juda, en schreef brieven aan Efraïm en Manasse, dat zij naar het huis des Heren te Jeruzalem zouden komen, om den Heer, Israëls God, het Pascha te houden.:=mEn hij richtte de pilaren op voor den tempel, den een ter rechter [hand] en den ander ter linkerhand, en noemde dien ter rechterhand Jachin, en dien ter linkerhand Boaz. <9En hij maakte ketenwerk voor de godgewijde plaats, en stelde het boven aan de pilaren, en maakte honderd granaatappelen, en deed ze aan het ketenwerk.p;YEn hij maakte vóór het huis twee pilaren vijfendertig el lang, en het kapiteel daar bovenop vijf el.u:cOok maakte hij een voorhangsel van blauw en rood purper, scharlaken en linnen; en hij maakte er cherubs op.9- zodat de vleugels der cherubs waren uitgebreid twintig el wijd; en zij stonden op hunne voeten, en hun aangezicht was gekeerd naar het huis toe.D8 evenzo was ook de ene vleugel des anderen cherubs van vijf el, en raakte aan den wand van het huis, en zijn andere vleugel ook van vijf el, en raakte aan den vleugel des anderen cherubs,a7; En de lengte der vleugels van de cherubs was twintig el; zodat de ene vleugel was vijf el, en aan den wand van het huis raakte, en de andere vleugel was ook vijf el, en raakte aan den vleugel van den anderen cherub;u6c En hij maakte in het huis des allerheiligsten twee cherubs van beeldsnijders-werk, en overtrok ze met goud.l5Q En hij gaf ook tot nagels vijftig sikkels goud in gewicht. En hij overtrok de opperzalen met goud.[4/Ook maakte hij het huis des allerheiligsten, welks lengte was twintig el, naar de breedte van het huis; en zijne breedte was ook twintig el, en hij overtrok het met het beste goud, omtrent zeshonderd talenten.w3gEn hij overtrok de balken, de posten, de wanden en de deuren met goud, en liet cherubs snijden aan de wanden.e2CEn hij overtrok het huis met edelgesteenten tot sieraad; en het goud was goud van Parvaïm.1En het grote huis overtoog hij met dennenhout, en overtrok het met het beste goud; en hij maakte er palmen en ketenwerk op.20]En het voorhuis vooraan was in lengte, naar de breedte van het huis, twintig el; en de hoogte was honderd en twintig el; en hij overtrok het van binnen met zuiver goud./En aldus legde Salomo den grond om het huis Gods te bouwen: de lengte, in ellen naar de oude maat, zestig el, de breedte twintig el.j.MEn hij begon te bouwen in de tweede maand op den tweeden dag in het vierde jaar zijner regering.M- En Salomo begon het huis des Heren te bouwen te Jeruzalem op den berg Moría, die zijnen vader David aangewezen was, welken David tot bouwplaats bereid had op den dorsvloer van Oman, den Jebusiet.~,u$En Hizkía verblijdde zich met al het volk over hetgeen God voor het volk bereid had; want het geschiedde schielijk.%+C#Ook waren de brandoffers veel, met het vet der dankoffers, en met de drankoffers bij de brandoffers. Alzo werd het ambt aan het huis des Heren vastgesteld.5*c"Doch er waren priesters te weinig, en zij konden van alle brandoffers de huid niet aftrekken; daarom namen zij hunne broeders, de Levieten, te hulp, totdat het werk verricht was en totdat de priesters zich geheiligd hadden; want de Levieten heiligden zich met een meer oprecht hart dan de priesters.K)!En zij heiligden nog zeshonderd runderen en drie duizend schapen.5(c En het getal der brandoffers, welke de gemeente aanbracht was zeventig runderen, honderd rammen, en tweehonderd lammeren; en dat altemaal tot een brandoffer voor den Heer.'En Hizkía antwoordde en sprak: Nu hebt gij uwe handen gevuld voor den Heer, treedt toe, en brengt herwaarts de slachtoffers en lofoffers tot het huis des Heren. En de gemeente bracht slachtoffers en lofoffers, en iedereen bracht brandoffers uit een gewillig hart.&wEn koning Hizkía, benevens de oversten, beval den Levieten den Heer te loven met vreugde, en bogen zich en aanbaden.q%[Toen nu het brandoffer verricht was, boog de koning zich, en allen, die bij hem waren, en zij aanbaden.$)en de gehele gemeente boog zich neder, en het gezang der zangers en het trompetten der trompetters duurde, totdat het brandoffer verricht was.a#;En Hizkía beval het brandoffer te offeren op het altaar; en op den tijd, dat men het brandoffer begon, begon ook het gezang des Heren met de trompetten, gepaard met de speeltuigen van David, den koning van Israël;]"3En de Levieten stonden met het speeltuig van David, en de priesters met trompetten._!7En hij stelde de Levieten in het huis des Heren, met cymbalen, fluiten en harpen, zoals David bevolen had, en Gad, de ziener des konings, en de profeet Nathan; want het was het gebod des Heren door zijne profeten.V %en de priesters slachtten ze, en besprengden met hun bloed ter ontzondiging het altaar, om geheel Israël te verzoenen; want de koning had bevolen brandoffers en zondoffers te offeren voor geheel Israël.ucEn zij brachten de bokken tot een zondoffer voor den koning en de gemeente, die legden hunne handen daarop;oWToen slachtten zij de runderen, en de priesters namen het bloed en sprengden het op het altaar; en zij slachtten de rammen, en sprengden het bloed op het altaar; en zij slachtten de lammeren, en sprengden het bloed op het altaar. ~_~~3}:|{4zz y xZwGv-uvtssdrqpp0oHnSmmLllYkjj_iihhdgffeedGccbaR`_^]\\`[[Z+YXXW`VVUU4TtT'SSZRRuQQrQP:OIN^MMLL?KJJ8IuHGFQEErEDCBBFAAO@??5>=<<::l998;7j655'4~32110K//-,,+*)((''_&&(%$$#!!E %`ks^y^) c # { '.Y~~- behalve hetgeen de kramers en kooplieden brachten; ook al de koningen van Arabië en de vorsten in de landen brachten goud en zilver aan Salomo.f}E Het goud nu, dat ieder jaar Salomo's inkomst was, bedroeg zeshonderd zes en zestig talenten;P| En koning Salomo gaf aan de koningin van Rijk-Arabië al wat zij begeerde en bad, behalve hetgeen zij aan den koning gebracht had; en zij keerde terug en trok weder naar haar land met hare knechten.Q{ en Salomo liet van dat sandelhout trappen maken in het huis des Heren en in het huis des konings, en harpen en fluiten voor de zangers; zodanig hout was er te voren in het land van Juda nooit gezien.z{ En ook Hirams knechten en de knechten van Salomo, die goud uit Ofir brachten, voerden sandelhout en edelgesteenten aan;Sy En zij gaf den koning honderd en twintig talenten goud, en zeer veel specerijen en edelgesteenten; er waren nog zulke specerijen niet geweest als die de koningin van Rijk-Arabië aan koning Salomo gaf.&xE De Heer, uw God, zij geloofd, die een welgevallen aan u heeft, dat Hij u op zijnen troon gezet heeft als koning voor den Heer, uwen God; omdat uw God Israël bemint om het eeuwiglijk te bevestigen, daarom heeft Hij u over hen tot koning gesteld om recht en gerechtigheid te handhaven.pwY Zalig zijn uwe mannen, en zalig zijn deze uwe knechten, die altijd voor u staan en uwe wijsheid horen.Yv+ en ik heb hunne woorden niet willen geloven, totdat ik gekomen ben en het met mijne ogen gezien heb: en zie, de helft is mij niet gezegd van uwe grote wijsheid, gij overtreft het gerucht, dat ik gehoord heb.u} maar zij sprak tot den koning: Het is waarheid geweest, wat ik in mijn land gehoord heb van uw doen en van uwe wijsheid;t{ en de spijs voor zijne tafel, en de woningen voor zijne knechten, en de ambten zijner dienaren en hunne klederen, en zijne schenkers met hunne klederen, en zijne zaal, door welke men opging in het huis des Heren, kon zij zich niet langer inhouden,lsQ En toen de koningin van Rijk-Arabië de wijsheid van Salomo zag, en het huis, dat hij gebouwd had,zrm En de koning verklaarde haar al wat zij vroeg, en voor Salomo was niets verborgen, dat hij haar niet verklaarde.Kq  En toen de koningin van Rijk-Arabië het gerucht van Salomo hoorde, kwam zij te Jeruzalem met een zeer groot gevolg, met kamelen, die specerijen en goud in menigte en edelgesteenten droegen, om Salomo met raadselspreuken te beproeven; en toen zij tot Salomo kwam, sprak zij tot hem al wat zij in haar hart had voorgenomen.npUEn Hiram zond hem schepen door zijne knechten, en knechten, die op de zee ervaren waren; en zij voeren met Salomo's knechten naar Ofir, en haalden van daar vierhonderd en vijftig talenten goud, en brachten het tot koning Salomo.doAToen trok Salomo naar Ezeon-Géber, en naar Eloth aan den oever der zee, in het land Edom.2n]Alzo werd al het werk van Salomo bereid, van dien dag af, dat het huis des Heren gegrondvest werd, totdat hij het voltooide, dat het huis des Heren geheel voltooid was.mEn men week niet af van het gebod des konings ten aanzien der priesters en Levieten, in alle zaken, ook omtrent de schatten.=lsEn hij stelde de priesters naar hunne afdelingen tot hun ambt, zoals David zijn vader het ingesteld had; en de Levieten op hunne wachten, om te loven en te dienen voor de priesters, elk op zijnen dag; en de deurwachters in hunne afdelingen, elk aan zijne poort; want zó had David, de man Gods, het bevolen.fkE wat op elken dag te offeren was naar het gebod van Mozes, op de sabbatten, nieuwemaandagen en bestemde tijden, driemaal 's jaars: op het feest der ongezuurde broden, op het feest der weken en op het feest der loofhutten.xji Van toen af offerde Salomo den Heer brandoffers op het altaar des Heren, dat hij gebouwd had aan het voorhuis;i1 En Salomo liet de dochter van Farao opwaarts halen uit Davids stad naar het huis, hetwelk hij voor haar gebouwd had; want hij zeide: Mijne huisvrouw zal niet wonen in het huis van David, den koning van Israël; want het is geheiligd, dewijl de ark des Heren er ingekomen is.tha En de opperste ambtlieden van koning Salomo waren tweehonderd en vijftig, die over het volk bevel voerden.:gm Doch van de kinderen Israëls maakte Salomo geen knechten tot zijnen arbeid, maar zij waren krijgslieden, en oversten onder zijne vorsten, en oversten zijner wagens en ruiters.f)hunne kinderen, die zij nagelaten hadden in het land, die de kinderen Israëls niet verdelgd hadden, maakte Salomo cijnsbaar tot op dezen dag.eEn al het overgebleven volk van de Hethieten, Amorieten, Ferezieten, Hevieten en Jebusieten, die niet van de kinderen Israëls waren,hdIook Baälath, en al de korensteden, welke Salomo had, en al de steden der krijgswagens en die der ruiters, en alles wat Salomo lust had te bouwen, in Jeruzalem, en op den Libanon, en in het gehele land zijner heerschappij.cwHij bouwde ook Opper [Beth-Horon] en Neder-Beth-Horon, die vaste steden waren, met muren, poorten en grendels;`b9En hij bouwde Tadmor in de woestijn, en al de korensteden, welke hij bouwde in Hamath.Ha En Salomo trok naar Hama-Zobath en maakte zich er van meester.j`Mbouwde hij ook de steden, welke Hiram aan Salomo gaf, en liet de kinderen Israëls daarin wonen.Z_ /En na twintig jaren, in welke Salomo het huis des Heren en zijn huis gebouwd had,t^aDan zal men zeggen: Omdat zij den Heer, den God hunner vaderen, verlaten hebben, die hen uit Egypteland gevoerd heeft, en andere goden aangehangen en die aangebeden en gediend hebben, daarom heeft Hij al dit ongeluk over hen gebracht.,]QEn over dit huis, dat zo hoog verheven was, zullen allen, die voorbijgaan, zich ontzetten, en zeggen: waarom heeft de Heer aan dit land en aan dit huis zo gedaan?q\[zo zal Ik hen uitroeien uit mijn land, hetwelk Ik hun gegeven heb, en dit huis, hetwelk Ik mijnen naam geheiligd heb, zal Ik van mijn aangezicht wegdoen, en zal het tot een spreekwoord stellen en tot ene spotrede onder alle volken.![;Maar is het, dat gij u van Mij afkeert, en mijne rechten en geboden, die Ik u voorgelegd heb, verlaat, en heengaat en andere goden dient en ze aanbidt:'ZGzo zal Ik den troon uws koninkrijks bevestigen, zoals Ik Mij aan uwen vader David verbonden heb, zeggende: Geen man zal u ontbreken op den troon van Israël.Y5En indien gij voor Mij zult wandelen gelijk uw vader David gewandeld heeft, dat gij doet al wat Ik u gebied, en mijne geboden en rechten onderhoudt:X)Want nu heb Ik dit huis verkoren en geheiligd, opdat mijn naam aldaar zijn zal eeuwiglijk, en mijne ogen en mijn hart zullen daar altoos zijn.aW;Zo zullen nu mijne ogen open zijn, en mijne oren achtgeven op het gebed in deze plaats.nVUen mijn volk, hetwelk naar mijnen naam genoemd is, zich verootmoedigt, en zij bidden, en mijn aangezicht zoeken, en zich bekeren van hunne kwade wegen: zo wil Ik uit den hemel horen, en hunne zonde vergeven, en hun land genezen.U- Zie, wanneer Ik den hemel toesluit, dat het niet regent, of den sprinkhanen gebied het land te verteren, of ene pest onder mijn volk laat komen,T En de Heer verscheen aan Salomo des nachts en sprak tot hem: Ik heb uw gebed verhoord, en deze plaats Mij verkoren tot een offerhuis.2S] Alzo voltooide Salomo het huis des Heren en het huis des konings; en al wat in zijn hart gekomen was om in het huis des Heren en in zijn huis te maken, dat gelukte hem.RR En op den drie en twintigsten dag der zevende maand liet hij het volk naar hunne hutten gaan, vrolijk en welgemoed over al het goede, hetwelk de Heer aan David, Salomo en zijn volk Israël gedaan had.Q En hij hield op den achtsten dag ene vergadering; want de inwijding des altaars hielden zij zeven dagen, en het feest ook zeven dagen.*PMAldus hield Salomo op dien tijd het feest, zeven dagen lang, en geheel Israël met hem, ene zeer grote gemeente, van Hamath af tot aan de rivier van Egypte toe.OEn Salomo heiligde het middelste des voorhofs, dat vóór het huis des Heren was, want hij had aldaar brandoffers en het vet der dankoffers bereid; want het koperen altaar, dat Salomo had laten maken, kon al de brandoffers, spijsoffers en het vet niet bevatten.NEn de priesters stonden op hunne wacht, en de Levieten met de speeltuigen des Heren, die koning David had laten maken om den Heer te danken, dat zijne barmhartigheid duurt; en de priesters bliezen op trompetten tegenover hen, en geheel Israël stond.(MIen koning Salomo offerde twee en twintig duizend runderen en honderd twintig duizend schapen: alzo wijdden zij het huis Gods in, zowel de koning als het volk.DLDe koning nu en al het volk offerden offers voor den Heer,#K?Ook zagen al de kinderen Israëls het vuur nederdalen, en de heerlijkheid des Heren over het huis; en zij vielen op hunne knieën met het aangezicht ter aarde op het plaveisel, en aanbaden, en dankten den Heer, dat Hij goedertieren is, en dat zijne barmhartigheid eeuwiglijk duurt.Jzodat de priesters niet konden ingaan in het huis des Heren, dewijl de heerlijkheid des Heren het huis des Heren vervulde.+I QEn toen Salomo zijn gebed geëindigd had, viel vuur van den hemel en verteerde het brandoffer en de andere offers; en de heerlijkheid des Heren vervulde het huis,xHi*Wijs toch, Heere God, het aangezicht uws gezalfden niet af; gedenk aan de genade, uwen knecht David toegezegd.6Ge)En nu, maak U op, Heere God, tot uwe rust, Gij en de ark uwer macht; laat uwe priesters, Heere God, met heil bekleed worden, en uwe heiligen zich verblijden over het goede.fFE(Dat dan nu, mijn God, uwe ogen open zijn, en uwe oren achtgeven op het gebed in deze plaats./EW'--zo wil toch hun gebed en hun smeken horen in den hemel, de zitplaats uwer woning, en hun recht handhaven; en wil uw volk genadig zijn, dat tegen U gezondigd heeft.+DO&--en zij zich alzo tot U bekeren met hun ganse hart en ziel, in het land hunner gevangenschap, waar men hen gevangen houdt, en zij bidden, gewend naar hun land, dat Gij hunnen vaderen gegeven hebt, en naar de stad, die Gij verkoren hebt, en naar dit huis, hetwelk ik uwen naam gebouwd heb,RC%en zij het ter harte nemen in het land, waar zij gevangen zijn, en zich bekeren en tot U smeken in het land hunner gevangenschap, zeggende: Wij hebben gezondigd en misdaan, en zijn godde loos geweest![B/$Wanneer zij tegen U zondigen zullen want er is geen mens, die niet zondigt, en Gij op hen toornig wordt, en hen aan hunne vijanden overgeeft, dat die hen gevankelijk wegvoeren in een ver of nabij gelegen land;[A/#--zo wil toch hun gebed en hun smeken horen in den hemel, en hun recht handhaven.u@c"Wanneer uw volk uittrekt ten strijde tegen zijne vijanden langs den weg, dien Gij hen zenden zult, en zij tot U bidden zullen, gekeerd naar den kant dezer stad, die Gij verkoren hebt, en naar dit huis, hetwelk ik uwen naam gebouwd heb,?)!--zo wil toch horen in den hemel, de plaats uwer woning, en alles doen, waarom die vreemdeling U aanroept; opdat alle volken der aarde uwen naam kennen, en U vrezen gelijk uw volk Israël, en gewaarworden, dat dit huis, hetwelk ik gebouwd heb, naar uwen naam genoemd is.2>] Wanneer ook een vreemdeling, die niet van uw volk Israël is, uit verre landen komt, om uw groten naam en uw machtige hand en uw uitgestrekten arm, en bidt in dit huis, = opdat zij U vrezen en wandelen in uwe wegen alle dagen, zolang zij leven in het land, hetwelk Gij aan onze vaderen gegeven hebt.O<--zo wil toch horen in den hemel, de plaats uwer woning, en genadig zijn, en iedereen geven naar al zijne wegen, gelijk Gij zijn hart kent; want Gij alleen kent het hart van de kinderen der mensen;';Gwie dan bidt en smeekt, hetzij enig mens of uw gehele volk Israël: is het, dat iemand zijne plaag en smart gevoelt, en zijne handen uitbreidt naar dit huis,[:/Als er ene duurte, of pest, of droogte, of korenbrand, of honigdauw, of sprinkhaan, of kever in het land zal zijn, of hun vijand in het land hunne poorten belegert, of als er enige plaag of krankheid zal zijn;u9c--zo wil toch horen in den hemel, en vergeven de zonde van uwe knechten en van uw volk Israël, dat Gij hun den goeden weg leert, dien zij bewandelen moeten, en laat regenen op uw land, hetwelk Gij aan uw volk ten erfdeel gegeven hebt.Y8+Wanneer de hemel toegesloten wordt, dat het niet regent, omdat zij tegen U gezondigd hebben, en zij in deze plaats bidden en uwen naam belijden, en zich van hunne zonde bekeren, dewijl Gij hen verootmoedigt,%7C--zo wil toch horen in den hemel, en vergeven de zonde van uw volk Israël en hen wederbrengen in het land, hetwelk Gij hun en hunnen vaderen gegeven hebt.;6oWanneer uw volk Israël voor zijne vijanden geslagen wordt, omdat zij tegen U gezondigd hebben, en zij zich bekeren en uwen naam belijden, en tot U bidden en smeken in dit huis,h5I--zo wil toch horen in den hemel, en uw knechten recht doen, om den goddeloze te vergelden, brengende hetgeen hij bedreef op zijn hoofd, en om den rechtvaardige recht te doen geworden, hem gevende naar zijne gerechtigheid.4!Wanneer iemand tegen zijnen naaste zondigt, en hem een eed opgelegd wordt, dien hij zweren moet, en de eed komt voor uw altaar in dit huisM3Zo hoor nu het smeken van uwen knecht en van uw volk Israël, dat zij smeken zullen aan deze plaats; hoor het uit de plaats uwer woning, uit den hemel, en als Gij het hoort, wil dan genadig zijn.V2%dat uwe ogen openstaan over dit huis dag en nacht, over die plaats, van welke Gij gezegd hebt, dat Gij uwen naam aldaar stellen zoudt; opdat Gij hoort het gebed, hetwelk uw knecht op deze plaats zal doen.11Doch wend U, Heer mijn God, tot het gebed van uwen knecht en tot zijn smeken, opdat Gij hoort het roepen en bidden, hetwelk uw knecht voor U doet;30_Want zou in waarheid God bij de mensen op de aarde wonen? Zie de hemel en aller hemelen hemel kunnen U niet omvatten, hoeveel te minder dan dit huis, dat ik gebouwd heb!p/YNu Heer, God van Israël, laat uw woord waar worden, hetwelk Gij tot uwen knecht David gesproken hebt...UNu Heer, God van Israël, houd uwen knecht, mijnen vader David, wat Gij tot hem gesproken hebt, zeggende: Geen man zal u voor Mij ontbreken om op den troon van Israël te zitten, indien slechts uwe zonen hunnen weg bewaren, dat zij wandelen naar mijne wet, gelijk gij voor Mij gewandeld hebt.H- Gij, die uwen knecht David, mijnen vader, gehouden hebt wat Gij tot hem gesproken hebt: met uwen mond hebt Gij het gesproken, en met uwe hand hebt Gij het vervuld, zoals het op dezen dag is.R,en hij sprak: Heer, God van Israël, er is geen God gelijk Gij, noch in den hemel noch op de aarde, die het verbond en de barmhartigheid houdt aan uwe knechten, die voor U wandelen met hun ganse hart.+} Salomo nu had een koperen gestoelte gemaakt, en het gezet midden in het voorhof, vijf el lang en breed en drie el hoog; daarop ging hij, en viel neder op zijne knieën voor de gehele gemeente van Israël, en breidde zijne handen uit naar den hemel;y*k En hij trad vóór het altaar des Heren, tegenover de gehele gemeente van Israël, en breidde zijne handen uit.)w en ik heb daarin de ark geplaatst, in welke het verbond des Heren is, dat Hij met de kinderen Israëls gemaakt heeft.( Zo heeft nu de Heer zijn woord vervuld, dat Hij gesproken heeft; want ik ben opgetreden in de plaats van mijnen vader David, en zit op den troon van Israël, zoals de Heer gesproken heeft, en ik heb een huis gebouwd voor den naam van den Heer, den God van Israël,'w doch gij zult het huis niet bouwen, maar uw zoon die uit uwe lendenen komen zal, die zal mijnen naam dat huis bouwen.}&ssprak de Heer tot mijnen vader David: Gij hebt wél gedaan, dat gij in den zin hadt mijnen naam een huis te bouwen;t%aEn toen mijn vader David in den zin had om den naam van den Heer, den God van Israël, een huis te bouwen,$maar Jeruzalem heb Ik verkoren, opdat mijn naam aldaar zou wezen, en David heb Ik verkoren om over mijn volk Israël te zijn.#Van dien tijd af, dat Ik mijn volk uit Egypteland gevoerd heb, heb Ik geen stad verkoren onder al de stammen van Israël, om aldaar een huis te bouwen waar mijn naam zou wezen, en Ik heb ook geen man verkoren, om vorst te zijn over mijn volk Israël;%"CEn hij sprak: Geloofd zij de Heer, Israëls God, die met zijnen mond tot mijnen vader David gesproken, en het met zijne hand vervuld heeft, toen Hij zeide:!}En de koning wendde zijn aangezicht, en zegende de gehele gemeente van Israël; en de gehele gemeente van Israël stond.g GZo heb ik nu een huis gebouwd U ter woning, en ene zitplaats, waar Gij eeuwiglijk zult wonen.U %Toen zeide Salomo: De Heer heeft gesproken, dat Hij in het donker wonen zou.zodat de priesters niet staan konden om te dienen wegens die wolk; want de heerlijkheid des Heren vervulde het huis Gods.~u en het was eveneens alsof er slechts één was, die trompette en zong, als hoorde men ééne stem om den Heer te loven en te danken. En toen de stem der trompetten zich verhief tegelijk met de cymbalen en andere speeltuigen, en men den Heer loofde, dat Hij goedertieren is, en dat zijne barmhartigheid eeuwiglijk duurt, --toen werd het huis des Heren vervuld met ene wolk, en de Levieten, met allen die onder Asaf, Heman, Jeduthun en hunne zonen en broeders waren, gekleed met lijnwaad, stonden met cymbalen, fluiten en harpen tegen het Oosten des altaars, en bij hen honderd en twintig priesters, die met trompetten bliezen;! En de priesters gingen uit het heilige want alle priesters, die er waren, heiligden zich, zonder dat de afdelingen in acht genomen werden,?w Er was niets in de ark dan alleen de twee tafelen, die Mozes bij Horeb daarin nedergelegd had, toen de Heer een verbond maakte met de kinderen Israëls, toen zij uit Egypte trokken.C De handbomen nu waren zo lang, dat hunne knoppen gezien werden van de ark, vóór aan de godgewijde plaats, maar buitenwaarts werden zij niet gezien; en zij was aldaar tot op dezen dag. zodat de cherubs hunne vleugels uitbreidden over de plaats der ark, en de cherubs bedekten de ark en hare handbomen van boven af.-SAlzo brachten de priesters de ark des verbonds des Heren op hare plaats in de godgewijde plaats van het huis, in het allerheiligste, onder de vleugels der cherubs;5cEn koning Salomo en de gehele gemeente van Israël, bij hem vergaderd zijnde vóór de ark, offerden schapen en runderen, zoveel dat niemand die tellen noch berekenen kon.'Gen brachten haar op, benevens de tent der samenkomst, en al het heilige gereedschap, dat in de hut was; en de priesters en de Levieten brachten die opwaarts.NEn al de oudsten van Israël kwamen; en de Levieten namen de ark op,gGEn al de mannen van Israël vergaderden zich tot den koning op het feest in de zevende maand.gGToen vergaderde Salomo al de oudsten in Israël, al de hoofdlieden der stammen, de familievorsten der kinderen Israëls, te Jeruzalem, opdat zij de ark des verbonds des Heren zouden opbrengen uit Davids stad, dat is Sion.m UAlzo werd al het werk voltooid hetwelk Salomo maakte aan het huis des Heren. En Salomo bracht daarin al wat zijn vader David geheiligd had, en het zilver en goud en al de gereedschappen legde hij bij den schat van het huis Gods.Pdaarenboven de schotels, bekkens, bekers en wierookpannen waren van zuiver goud; en de ingang, en zijne binnenste deuren tot het allerheiligste, en de deuren aan het huis des tempels waren van goud.a;en de bloemen en de lampen en de snuiters waren van goud: dit was alles enkel van goud;ucde kandelaars met hunne lampen van zuiver goud, om te branden voor de godgewijde plaats, zoals het behoort; Ook maakte Salomo al het gereedschap voor het huis Gods; namelijk het gouden altaar, en de tafels waarop de toonbroden lagen;r ]En Salomo maakte al deze vaten in zeer grote menigte, zodat het gewicht des kopers niet onderzocht werd.m SIn de vlakte aan den Jordaan liet de koning die gieten in vaste aarde, tussen Sukkoth en Zeredatha. #daarbenevens potten, asschoppen, vuurhaken en al de vaten maakte Hiram Abi voor koning Salomo voor het huis des Heren, uit gepolijst koper.1 ]en de zee, en twaalf runderen daaronder;J ook maakte hij de stellingen, en de waschvaten op de stellingen;<q en de vierhonderd granaatappelen aan de twee gevlochten netten twee rijen granaatappelen aan één net, om beide de gedraaide kapitelen die boven op de pilaren waren te bedekken;7g namelijk de twee pilaren, met de gedraaide kapitelen boven op de beide pilaren, en de twee gevlochten netten om de beide gedraaide kapitelen boven op de pilaren te bedekken, En Hiram maakte potten, asschoppen en bekkens. Alzo voltooide Hiram den arbeid, dien hij voor koning Salomo maakte aan het huis Gods:M En hij zette de zee op den rechterhoek naar het Oosten, zuidwaarts.   Hij maakte ook een voorhof voor de priesters, en het grote voorhof, en deuren voor het voorhof, en overtrok de deuren met koper.1En hij maakte tien tafels, en zette ze in den tempel, vijf ter rechter [hand] en vijf ter linkerhand; en hij maakte honderd gouden bekkens.-Ook maakte hij tien gouden kandelaars, zoals die zijn moesten, en zette ze in den tempel, vijf ter rechter [hand] en vijf ter linkerhand.~uEn hij maakte tien waschvaten; daarvan zette hij vijf ter rechter [hand] en vijf ter linkerhand, om daarin te wassen wat tot het brandoffer behoort, dat zij het daarin dompelden; maar de zee, opdat de priesters zich daarin zouden wassen.Hare dikte was een handbreed, en haar rand was als de rand eens bekers en ene geopende lelie, en zij hield drie duizend bath.j~MEn zij stond op twaalf runderen, aldus dat drie waren gekeerd naar het Noorden, drie naar het Westen, drie naar het Zuiden en drie naar het Oosten, en de zee daar bovenop; en aller achterste delen waren binnenwaarts gekeerd.}En knoppen waren onder haar rondom; en er waren twee rijen knoppen rondom de zee, die tien el wijd was, met haar uit één stuk gegoten.-|SEn hij maakte een gegoten zee, tien el wijd van den enen rand tot den anderen, rondom rond, en vijf el hoog, en een meetsnoer van dertig el omving haar van rondom.V{ 'Ook maakte hij een koperen altaar, twintig el lang en breed, en tien el hoog.z7$Dus spreekt Kores, de koning van Perzië: De Heer, de God des hemels, heeft mij al de koninkrijken der landen gegeven, en Hij heeft mij bevolen hem een huis te bouwen te Jeruzalem in Juda; wie nu onder ulieden van zijn volk is, met dien zij de Heer, zijn God, en hij trekke op.y3$En in het eerste jaar van Kores, den koning van Perzië, opdat vervuld werd het woord des Heren door den mond van Jeremia gesproken, verwekte de Heer den geest van Kores, den koning van Perzië, dat hij liet uitroepen door zijn gehele koninkrijk, ook in geschrifte, zeggende:gxG$opdat vervuld werd het woord des Heren door den mond van Jeremia, totdat het land zijne sabbatten genoeg gevierd had; want gedurende den gehelen tijd der verwoesting had het sabbat, totdat de zeventig jaren vervuld waren.1w[$En hij voerde gevankelijk naar Babel wat overgebleven was van het zwaard; en zij werden zijne en zijner zonen knechten, tot aan de heerschappij van het Perzische rijk,1v[$En zij verbrandden het huis Gods, en braken de muren te Jeruzalem af, en al hare paleizen verbrandden zij met vuur, zodat al hare kostelijke goederen verdorven werden.1u[$En alle vaten van het huis Gods, grote en kleine, de schatten van het huis des Heren, en de schatten van den koning en zijne vorsten, alles liet hij naar Babel voeren.xti$Want Hij bracht over hen den koning der Chaldeën, en liet hunne jonge manschappen doden met het zwaard in het huis huns heiligdoms, en verschoonde noch jongelingen noch maagden, noch ouden noch grijsaards; Hij gaf ze allen in zijne hand.9sk$maar zij bespotten de boden Gods, en verachtten zijne woorden, en lachten om zijne profeten, totdat de toorn des Heren over zijn volk wies, zodat er geen genezen meer aan was.r$En de Heer, de God hunner vaderen, zond ijverig tot hen door zijne boden, want Hij verschoonde zijn volk en zijne woning;[strafbaars] gevonden werd, zie, dat is geschreven in het boek der koningen van Israël en Juda; en zijn zoon Jojachin werd koning in zijne plaats.zjm$Ook bracht Nebukadnezar sommige vaten van het huis des Heren naar Babel, en stelde ze in zijnen tempel te Babel.wig$En Nebukadnezar, de koning van Babel, trok tegen hem op, en bond hem met ketenen om hem naar Babel te voeren.h/$Vijf en twintig jaar was Jojakim oud, toen hij koning werd, en hij regeerde elf jaar te Jeruzalem, en deed hetgeen den Heer zijnen God mishaagde.Dg$En de koning van Egypte maakte Eljakim, zijnen broeder, koning over Juda en Jeruzalem, en veranderde zijnen naam in Jojakim; en Necho nam zijnen broeder Joahaz en voerde hem naar Egypte.f$Want de koning van Egypte zette hem af te Jeruzalem, en legde het land ene boete op van honderd talenten zilver en één talent goud.oeW$Drie en twintig jaar was Joahaz oud, toen hij koning werd, en hij regeerde drie maanden te Jeruzalem.~d w$En het volk des lands nam Joahaz, den zoon van Josía, en zij maakten hem koning in zijns vaders plaats te Jeruzalem.lcQ#zo de vroegere als de latere, zie, dat is geschreven in het boek der koningen van Israël en Juda.b!#Wat er nu meer van Josía te zeggen is, en zijne barmhartigheid, naar hetgeen geschreven is in de wet des Heren, en zijne geschiedenissen,qa[#En Jeremia maakte een klaaglied op Josía; en alle zangers en zangeressen spraken in hunne klaagliederen over Josía, tot op dezen dag, en zij maakten dit tot ene inzetting in Israël; en zie, het is geschreven in de klaagliederen.d`A#En zijne knechten namen hem van den wagen, en voerden hem op zijnen tweeden wagen, en brachten hem naar Jeruzalem, en hij stierf en werd begraven in de graven zijner vaderen; en geheel Jeruzalem droeg rouw over Josía._#En de schutters schoten op koning Josía; en de koning zeide tot zijne knechten: Voert mij weg, want ik ben zwaar gewond.f^E#Doch Josía keerde zijn aangezicht niet van hem, maar stelde zich om tegen hem te strijden, en hoorde niet naar de woorden van Necho uit den mond Gods; en hij kwam om tegen hem te strijden op het vlakke veld bij Megiddo.]%#Maar hij zond boden tot hem en liet hem zeggen: Wat heb ik met u te doen, gij koning Juda? Ik kom nu niet tegen u, maar tegen een huis, dat tegen mij krijg voert, en God heeft gezegd, dat ik mij moest haasten: laat af van God die met mij is, opdat Hij u niet verderve.%\C#Hierna, toen Josía het huis toebereid had, trok Necho, de koning van Egypte, op om te strijden tegen Karkemis aan den Frath; en Josía trok hem te gemoet.W['#In het achttiende jaar der regering van Josía werd dit Paaschfeest gehouden.!Z;#En er was geen Pascha gehouden in Israël gelijk dit, sedert den tijd van den profeet Samuël; en geen koning van Israël had een Pascha gehouden gelijk Josía het hield, en de priesters, de Levieten, geheel Juda en wat van Israël tegenwoordig was, en de inwoners van Jeruzalem.Y#Aldus hielden de kinderen Israëls, die tegenwoordig waren, het Pascha op dien tijd, en het feest der ongezuurde broden, zeven dagen.3X_#Alzo werd de gehele dienst des Heren op dien dag beschikt, dat men het Paschfeest hield en brandoffers offerde op het altaar des Heren, naar het gebod van koning Josía.W%#En de zangers, de zonen van Asaf, stonden op hunne plaats, naar het gebod van David en van Asaf en Heman en Jeduthun, den ziener des konings, en de deurwachters aan al de poorten; en zij weken niet van hunnen post, want de Levieten, hunne broeders, bereidden voor hen.V#En daarna bereidden zij ook voor zich zelven en voor de priesters; want de priesters, de zonen van Aäron, arbeidden aan het brandoffer en het vet tot in den nacht; daarom moesten de Levieten voor zich zelven en voor de priesters, de zonen van Aäron, bereiden.BU}# En zij braadden het Pascha aan het vuur, zoals het behoort; maar hetgeen geheiligd was kookten zij in potten, ketels en pannen; en zij bereidden het haastig voor de kinderen des volks.eTC# En zij namen de brandoffers er af, opdat zij ze, naar de verdeling der familiën, aan de kinderen des volks gaven, om den Heer te offeren, gelijk geschreven staat in het boek van Mozes; zo deden zij ook met de runderen.S# En zij slachtten het Pascha, en de priesters namen het bloed van hunne handen, en sprengden het, en de Levieten trokken de huiden af.R!# Alzo werd de dienst beschikt; en de priesters stonden op hunne plaats en de Levieten naar hunne afdelingen, volgens het gebod des konings.cQ?# en Konanja, Semaja, Nethaniël, en zijne broeders Hasabja, Jeïël en Jozabad, oversten der Levieten, gaven tot een hefoffer aan de Levieten, voor het Pascha, vijf duizend lammeren en geiten, en vijf honderd runderen.P/#En zijne vorsten gaven tot een hefoffer vrijwillig voor het volk, en voor de priesters en Levieten: namelijk Hilkía, Zecharja en Jehïël, vorsten in het huis Gods onder de priesters, voor het Pascha twee duizend en zes honderd lammeren en geiten, en driehonderd runderen;uOc#En Josía gaf tot een hefoffer voor de kinderen des volks lammeren en jonge geiten, alles voor het Pascha, voor allen die aanwezig waren, ten getale van dertig duizend, en drie duizend runderen; en dat altemaal van de have des konings.N}#en slacht het Pascha, en heiligt u en bereidt het voor uwe broeders, opdat zij doen naar het woord des Heren door Mozes."M=#en staat in het heiligdom, naar de afdelingen der familiën onder uwe broeders, uit het volk geboren, ook de afdelingen der familiën onder de Levieten;L3#en maakt u gereed, naar uwe familiën en uwe afdelingen, gelijk zij beschreven zijn door David, den koning van Israël, en door zijnen zoon Salomo; u~~e}}|V{{Nzz,yy xvx2w$vv:uu(tss|rEqpp onnmll~kkFjjHiii-hh4grff edd}cbbbax``_s^^"]]](\l[ZZ^YY@XWWaWVmUUTT^SSSn=<$$#""N!! 98Q%IL:jH 2 ` l ]'t5^l=]_3Doch God, die de ternedergebogenen vertroost, troostte ons door de komst van Titus;^Want toen wij in Macedonië kwamen, had ons vlees geen rust, maar overal waren wij in droefenis: van buiten strijd, van binnen vrees.])Ik spreek met grote vrijmoedigheid tot u; ik roem veel op u; ik ben vervuld met troost; ik ben overvloeiende van vreugde in al onze droefenis. \ Ik zeg dit niet om u te veroordelen; want ik heb te voren gezegd, dat gij in ons hart zijt, om mede te sterven en mede te leven.([IGeeft ons plaats [in uwe harten]. Wij hebben niemand onrecht gedaan, wij hebben niemand te gronde gericht, wij hebben van niemand ons voordeel gezocht.4Z cDewijl wij dan zulke beloften hebben, geliefden, zo laat ons onszelve reinigen van alle bevlekking des vleses en des geestes, en voleindigen de heiliging in de vreze Gods._Y7en uw Vader zijn, en gij zult mijne zonen en dochters zijn, zegt de almachtige Heer".rX]Daarom gaat uit van hen en zondert u af, zegt de Heer, en raakt niets onreins aan: zo zal ik u aannemen,WW'Wat gelijkheid heeft Gods tempel met de afgoden? Gij toch zijt de tempel des levenden Gods, gelijk God zegt: "Ik zal onder hen wonen en onder hen wandelen, en zal hun God zijn en zij zullen mijn volk zijn.aV;Hoe stemt Christus en Belial overeen, of wat deel heeft de gelovige met den ongelovige?/UWTrekt niet het vreemde juk met de ongelovigen aan; want wat deel heeft de gerechtigheid met de ongerechtigheid, of wat gemeenschap heeft het licht met de duisternis?gTG Om nu gelijk met gelijk te vergelden, ik spreek als tot mijne kinderen, wordt ook gij ruimer.cS? Gij neemt geen kleine plaats bij ons in, maar gij hebt een kleine plaats in uw binnenste.cR? O Korinthiërs, onze mond heeft zich tegen u geopend, ons hart heeft zich voor u verwijd. Q als treurigen, maar altijd vrolijk; als armen, maar die nochtans velen rijk maken; als die niet hebben, en nochtans alles bezitten.{Po als onbekenden, en nochtans bekend; als stervenden, en zie, wij leven; als getuchtigden, en nochtans niet gedood;hOIdoor eer en oneer, door kwaad gerucht en goed gerucht; als verleiders, en nochtans waarachtig;Nin het woord der waarheid, in Gods kracht, door de wapenen der gerechtigheid ter rechter [zijde] en ter linkerzijde;vMein kuisheid, in kennis, in lankmoedigheid, in vriendelijkheid, in den Heiligen Geest, in ongeveinsde liefde,VL%in slagen, in gevangenissen, in beroeringen, in arbeid, in waken, in vasten,}Ksmaar wij betonen ons in alle dingen als Gods dienaars, in grote volharding, in verdrukkingen, in noden, in angsten,TJ!Wij geven aan niemand enige ergernis, opdat ons ambt niet gelasterd worde;*IMwant hij zegt: "Ik heb u in den aangenamen tijd verhoord, en heb u in den dag des heils geholpen". Zie, nu is het de aangename tijd, nu is het de dag des heils!cH AWij vermanen u nu als medehelpers, dat gij de genade Gods niet tevergeefs moogt ontvangen;G!Want Hij heeft dengene, die van geen zonde wist, voor ons tot zonde gemaakt, opdat wij in hem werden de gerechtigheid, die voor God geldt.FZo zijn wij nu boden in Christus' plaats, want God vermaant door ons; zo bidden wij nu in Christus' plaats: Laat u met God verzoenen.'EGwant God was in Christus, en verzoende de wereld met zichzelven, en rekende hun hunne zonden niet toe, en heeft onder ons het woord der verzoening opgericht.D'En dit is alles van God, die ons met zichzelven verzoend heeft door Jezus Christus, en ons het ambt heeft gegeven, dat de verzoening predikt;CDaarom, is iemand in Christus, zo is hij een nieuw schepsel; het oude is voorbijgegaan, zie, het is alles nieuw geworden.B7Daarom, van nu aan kennen wij niemand naar het vlees en indien wij ook Christus naar het vlees gekend hebben, zó kennen wij hem echter nu niet meer.Anademaal wij het daarvoor houden, dat, indien één voor allen gestorven is, zij dan allen gestorven zijn; en hij is daarom voor allen gestorven, opdat degenen, die leven, niet meer voor zichzelve leven, maar voor dengene, die voor hen gestorven en opgestaan is.-@UWant Christus' liefde dringt ons zo,k?O Want zijn wij uitzinnig, wij zijn het Gode; zijn wij goed bij ons verstand, wij zijn het ulieden.L> Doch wij prijzen onszelve niet wederom, maar geven u gelegenheid om te roemen op ons, opdat gij zoudt hebben te roemen tegen degenen, die zichzelve naar het aanzien roemen en niet naar het hart.<=q Dewijl wij dan weten, dat de Heer te vrezen is, zo trachten wij de mensen te gewinnen, maar voor God zijn wij geopenbaard; en ik hoop, dat wij ook in uw geweten geopenbaard zijn.-<S Want wij moeten allen geopenbaard worden voor den rechterstoel van Christus, opdat elk ontvange naardat hij gedaan heeft in het lichaam, hetzij goed, hetzij kwaad.d;A Daarom benaarstigen wij ons ook, hetzij wij te huis zijn of uitwonen, dat wij hem behagen.z:mMaar wij zijn welgemoed, en hebben veel meer lust uit het lichaam uit te wonen, en te huis te zijn bij den Heer.A9}want wij wandelen door geloof, en niet door aanschouwen.v8eWij zijn dan altijd welgemoed, en weten, dat, terwijl wij in het lichaam inwonen, wij uitwonen van den Heer;g7GHij nu, die ons daartoe bereidt, is God, die ons ook het onderpand, den Geest, gegeven heeft.E6Want, ook terwijl wij in deze hut zijn, zuchten wij en zijn bezwaard, nademaal wij liever niet ontkleed maar overkleed wilden worden, opdat het sterfelijke verslonden werd door het leven.L5indien wij tenminste bekleed en niet naakt zullen bevonden worden.x4iEn hierin zuchten wij ook, verlangende naar onze woning die van den hemel is, om daarmede overkleed te worden,83 kWant wij weten, dat, als het aardse huis onzer hut verbroken wordt, wij een gebouw hebben, door God gebouwd, een huis niet met handen gemaakt, maar dat eeuwig is in den hemel. 2die niet zien op het zichtbare, maar op het onzichtbare; want wat zichtbaar is, is tijdelijk, maar wat onzichtbaar is, is eeuwig.|1qWant onze droefenis, die tijdelijk en licht is, werkt ene eeuwige en boven alle mate gewichtige heerlijkheid, ons, 0 Daarom worden wij niet moede; maar hoewel onze uitwendige mens verderft, zo wordt echter de inwendige van dag tot dag vernieuwd./yWant het geschiedt alles om uwentwil, opdat de overvloedige genade door de dankzegging van velen God rijkelijk prijze..en weten, dat Hij, die den Heere Jezus opgewekt heeft, ook ons opwekken zal door Jezus, en ons met u vóór zich stellen.!-; Dewijl wij dan dezen geest des geloofs hebben, gelijk er geschreven staat: "Ik geloof, daarom spreek ik", --zo geloven wij ook, daarom spreken wij ook,B, Daarom is nu de dood machtig in ons, maar het leven in u.+5 Want wij, die leven, worden altijd aan den dood overgegeven om Jezus' wil, opdat ook het leven van Jezus aan ons sterfelijk vlees geopenbaard worde.* wij dragen het sterven van den Heere Jezus altijd aan ons lichaam om, opdat ook het leven van Jezus aan ons lichaam geopenbaard worde.j)M wij worden vervolgd, maar wij worden niet verlaten; wij worden verdrukt, maar wij komen niet om;n(UWij hebben overal droefenis, maar wij zijn niet beangst; wij zijn bekommerd, maar wij versagen niet;o'WMaar wij hebben dezen schat in aarden vaten, opdat de uitnemende kracht zij uit God, en niet uit ons.i&KWant God, die het licht gebood uit de duisternis te schijnen, heeft een klaren glans in onze harten gegeven, opdat door ons ontstaan zou de verlichting der kennis van Gods heerlijkheid, in het aangezicht van Jezus Christus.}%sWant wij prediken niet onszelve, maar Jezus Christus, dat hij de Heer is, maar wij uwe knechten zijn om Jezus' wil.A${bij welke de god dezer wereld de zinnen der ongelovigen verblind heeft, opdat zij niet zien het klare licht van het Evangelie der heerlijkheid van Christus, die het evenbeeld Gods is.T#!Is nu ons Evangelie bedekt, zo is het bedekt in degenen die verloren gaan;c"?maar wij vermijden ook heimelijke schande, en gaan niet om met listigheid, vervalsen ook Gods woord niet, maar door openbaring der waarheid bevelen wij ons aan bij de gewetens van alle mensen voor het aangezicht Gods.v! gDaarom, dewijl wij zodanig een ambt hebben, naardat ons barmhartigheid geschied is, zo worden wij niet moede,^ 5En wij allen aanschouwen de heerlijkheid des Heren als in een spiegel, met ongedekten aangezichte, en wij worden veranderd naar hetzelfde beeld, van de ene heerlijkheid tot de andere, als van den Geest des Heren.T!Want de Heer is de Geest; en waar de Geest des Heren is, daar is vrijheid._7maar als het zich bekeerd zal hebben tot den Heer, zal het bedeksel afgenomen worden.c?Maar tot op den dag van heden, als Mozes gelezen wordt, hangt het bedeksel voor hun hart;4aMaar hunne zinnen zijn verstokt geworden; want tot op den dag van heden blijft dat bedeksel onontdekt op het oude verbond, als zij het lezen, hetwelk in Christus ophoudt.) en doen niet als Mozes, die een bedeksel voor zijn aangezicht hing, opdat de kinderen Israëls niet zouden zien het einde van hetgeen ophoudt.T! Dewijl wij nu zulk ene hoop hebben, zo gebruiken wij grote vrijmoedigheid,wg Want indien datgene heerlijkheid had wat ophoudt, hoeveel te meer zal datgene heerlijkheid hebben wat blijft! Ja zelfs hetgeen verheerlijkt was, is in dit opzicht voor geen heerlijkheid te houden, wegens deze uitnemende heerlijkheid.$A Want indien het ambt, dat de verdoemenis predikt, heerlijkheid heeft, zo heeft veelmeer het ambt, dat de gerechtigheid predikt, overvloedige heerlijkheid.I hoe zou niet veelmeer het ambt des Geestes heerlijkheid hebben?fEIndien nu het ambt, dat door letters doodt en in stenen is gegrift, heerlijkheid had, zodat de kinderen Israëls het aangezicht van Mozes niet konden aanzien, wegens de heerlijkheid zijns aangezichts, die echter ophoudt,-Sdie ons ook bekwaam gemaakt heeft om het ambt des nieuwen verbonds te bedienen, niet der letter maar des Geestes; want de letter doodt, maar de Geest maakt levend.taNiet dat wij bekwaam zijn van onszelve iets te denken, als van onszelve, maar onze bekwaamheid is uit God;A}En zulk een vertrouwen hebben wij door Christus tot God.a;gij, van wie het openbaar is geworden, dat gij een brief van Christus zijt, door onzen dienst toebereid, niet met inkt maar met den Geest des levenden Gods, niet in stenen tafelen, maar in vlesen tafelen des harten.fEGij zijt onze brief, in onze harten geschreven, die bekend en gelezen wordt bij alle mensen;  Beginnen wij dan wederom onszelve te prijzen? Of behoeven wij, gelijk sommigen, brieven van aanbeveling aan u, of aanbeveling van u?%CWant wij zijn niet gelijk sommigen, die Gods woord vervalsen; maar als uit oprechtheid en als uit God, spreken wij voor het aangezicht van God in Christus.q [dezen een reuk des doods ten dode, maar genen een reuk des levens ten leven. En wie is hiertoe bekwaam? wWant wij zijn Gode een goede reuk van Christus, onder degenen, die zalig worden, en onder degenen, die verloren gaan: God nu zij gedankt, die ons altijd de overwinning geeft in Christus, en den reuk zijner kennis door ons openbaar maakt in alle plaatsen!B  maar ik nam afscheid van hen, en vertrok naar Macedonië.B } Toen ik nu te Troas kwam om het Evangelie van Christus te prediken, en mij ene deur geopend was in den Heer, had ik geen rust in mijnen geest, toen ik Titus, mijnen broeder, niet vond;<s want ons is niet onbekend wat hij in den zin heeft.M Wien gij nu iets vergeeft, dien vergeef ik ook; want ook ik, zo ik iets vergeven heb, heb het vergeven om uwentwil voor het aangezicht van Christus, opdat de satan geen voordeel op ons verkrijge; Want daarom heb ik u ook geschreven, opdat ik uwe beproefdheid mocht leren kennen, of gij gehoorzaam zijt in alle opzichten.=uDaarom vermaan ik u, dat gij liefde aan hem betoont.alzo dat gij hem daarentegen liever moet vergeven en vertroosten, opdat hij niet door al te grote treurigheid verteerd worde.DHet is nu genoeg, dat deze door de meesten zo bestraft is,  Doch indien iemand droefheid veroorzaakt heeft, die heeft niet mij bedroefd, maar ten dele--opdat ik het niet verzware--u allen.H Want ik schreef u in grote droefenis en groten angst des harten, met vele tranen, niet opdat gij zoudt bedroefd worden, maar opdat gij de liefde zoudt erkennen, die ik overvloedig tot u heb.[/En dit heb ik u geschreven, opdat, wanneer ik kwam, ik niet treurig zou zijn over degenen, over welke ik mij met recht moest verblijden; nademaal ik van u allen vertrouw, dat mijne vreugde uw aller vreugde is.{owant indien ik u treurig maak, wie is er die mij zal vrolijk maken, dan degeen die door mij bedroefd is geworden?Z~ /Maar ik had bij mijzelven voorgenomen niet wederom in treurigheid tot u te komen;}} De genade van onzen Heere Jezus Christus en de liefde Gods en de gemeenschap des Heiligen Geestes zij met u allen! Amen."|? U groeten al de heiligen.-{U Groet elkander met den heiligen kus.$zA Voor het overige, broeders, verblijdt u, wordt volkomen, troost u, hebt éénerlei zin, leeft in vrede; zo zal de God der liefde en des vredes met u zijn.Qy Daarom schrijf ik dit afwezig zijnde, opdat ik, als ik tegenwoordig ben, gene strengheid behoeve te gebruiken, naar de macht, welke de Heer mij gegeven heeft, om op te bouwen en niet om te verderven.{xo Want wij verblijden ons, dat, als wij zwak zijn, gij machtig zijt; en dit wensen wij ook, namelijk uwe volmaking.Iw  Want wij kunnen niets tegen de waarheid, maar voor de waarheid.&vE En ik bid God, dat gij geen kwaad doet; niet opdat wij blijken proefhoudend te zijn, maar opdat gij het goede zoudt doen, en wij als niet proefhoudend zijn.Fu Doch ik hoop, dat gij erkent, dat wij wel proefhoudend zijn.*tM Onderzoekt uzelve, of gij in het geloof zijt, beproeft uzelve. Of kent gij uzelve niet, dat Jezus Christus in u is? Tenzij gij misschien niet proefhoudend zijt.Ds Want hoewel hij gekruisigd is door zwakheid, zo leeft hij nochtans door Gods kracht; en hoewel wij ook zwak zijn in hem, zo zullen wij nochtans met hem leven door de kracht Gods onder u.r nademaal gij ene proeve zoekt van dengene, die in mij spreekt, namelijk van Christus, die in u niet zwak is, maar krachtig is onder u.{qo Ik heb het u te voren gezegd, en zeg het u te voren, als tegenwoordig zijnde, ten tweeden male, en schrijf het nu, afwezig zijnde, aan degenen, die te voren gezondigd hebben, en aan al de anderen, dat, zo ik wederkom, ik hen niet sparen zal;pp [ Ik kom nu voor de derde maal tot u, en dan zal in den mond van twee of drie getuigen alle zaak bestaan.co? dat, als ik wederkom, mijn God mij verootmoedige voor u, en ik rouw hebbe te dragen over velen, die te voren gezondigd, en geen boete gedaan hebben over de onreinheid en hoererij en ontucht, welke zij bedreven hebben.vne Want ik vrees, dat, als ik komen zal, ik u niet vinden zal zoals ik wel wil, en dat gij mij ook niet zult vinden zoals gij wilt; dat er misschien twist, nijd, toorn, partijschap, achterklap, oorblazing, opgeblazenheid en verwarring zij;m5 Meent gij wederom, dat wij ons verantwoorden? Wij spreken in Christus voor het aangezicht van God, en dit alles, mijne geliefden, tot uwe opbouwing.Rl Ik heb Titus verzocht en den broeder met hem gezonden. Heeft Titus misschien zijn voordeel van u gezocht? Hebben wij niet in éénen geest gewandeld? Hebben wij niet gewandeld in dezelfde voetstappen?gkG Heb ik van u misschien mijn voordeel gezocht door iemand dergenen, die ik tot u gezonden heb?ojW Doch het zij zo: ik heb u niet bezwaard, maar dewijl ik listig was, heb ik u met listigheid gevangen.#i? Ik nu wil zeer gaarne de kosten doen, en voor uwe zielen ten koste gegeven worden; niettegenstaande ik u bovenmate bemin, en nochtans weinig bemind word.Yh+ Zie, ik ben gereed ten derden male tot u te komen, en zal u niet bezwaren; want ik zoek niet het uwe, maar u; want de kinderen moeten voor de ouders geen schatten vergaderen, maar de ouders voor de kinderen.g Want wat is er, waarin gij minder geweest zijt dan de andere gemeenten, behalve dat ik u niet heb bezwaard? Vergeeft mij deze zonde.|fq Want de merktekenen eens apostels zijn immers onder u betoond in alle geduld, met tekenen en wonderen en krachten.Oe Ik ben een dwaas geworden door het roemen; gij hebt mij daartoe gedwongen. Want ik behoorde door u geprezen te worden, dewijl ik niets minder ben dan de uitnemendste apostelen, hoewel ik niets ben.#d? Daarom ben ik welgemoed in zwakheden, in mishandelingen, in noden, in vervolgingen, in angsten, om Christus wil; want als ik zwak ben, dàn ben ik sterk.Pc en hij heeft mij gezegd: Laat mijne genade u genoeg zijn, want mijne kracht is in de zwakken machtig. Derhalve wil ik mij liever beroemen op mijne zwakheid, opdat de kracht van Christus in mij wone.Qb Waarover ik den Heer driemaal gesmeekt heb, dat hij van mij zou wijken;La En opdat ik mij wegens de hoge openbaringen niet zou verheffen, zo is mij gegeven een doorn in het vlees, namelijk des satans Engel, om mij met vuisten te slaan; opdat ik mij niet zou verheffen.J`  En al wilde ik mij beroemen, zo handelde ik daarom niet dwaas, want ik zou de waarheid zeggen; maar ik onthoud mij daarvan, opdat niemand mij hoger achte dan hij aan mij ziet of van mij hoort.h_I Daarop wil ik mij beroemen, maar van mijzelven wil ik mij niet beroemen dan op mijne zwakheid.k^O hij werd opgevoerd in het Paradijs, en hoorde onuitsprekelijke woorden, die geen mens zeggen kan.p]Y En ik ken dezen mens, --of het in het lichaam of buiten het lichaam was, weet ik niet, God weet het--,M\ Ik ken een mens in Christus, vóór veertien jaren, --of het in het lichaam was, weet ik niet, of buiten het lichaam weet ik ook niet, God weet het, --deze werd opgevoerd tot in den derden hemel.g[ I Het roemen is mij wel niet nut; echter wil ik komen op de gezichten en openbaringen des Heren.iZK !en ik werd in een mand uit het venster door den muur nedergelaten, en ontkwam uit zijne handen.sY_ Te Damaskus liet de landvoogd van den koning Aretas de stad der Damasceners bewaken en wilde mij grijpen;oXW De God en Vader van onzen Heere Jezus Christus, die geloofd zij in eeuwigheid, weet dat ik niet lieg.PW Indien ik mij beroemen moet, zo zal ik mij op mijne zwakheid beroemen.bV= Wie is er zwak, met wien ik niet mede zwak ben? Wie wordt geërgerd, dat ik niet brande?wUg Behalve hetgeen ik buitendien reeds heb, heb ik nog mijn dagelijksen toeloop, en de zorg voor alle gemeenten.hTI in moeite en arbeid, in veel waken, in honger en dorst, in veel vasten, in koude en naaktheid.S ik heb dikwijls gereisd, ik ben in gevaar geweest te water, in gevaar onder de rovers, in gevaar onder mijn volk, in gevaar onder de heidenen, in gevaar in de steden, in gevaar in de woestijnen, in gevaar op de zee, in gevaar onder de valse broeders;R) ik ben driemaal gegeeseld, éénmaal gestenigd, driemaal heb ik schipbreuk geleden, een dag en nacht heb ik doorgebracht op de diepte der zee;JQ  van de Joden heb ik vijfmaal ontvangen veertig slagen min één;6Pe Zijn zij dienaars van Christus? --Ik spreek dwaas--ik nog meer, ik heb meer gearbeid, ik heb meer slagen geleden, ik ben meermalen gevangen, dikwijls in doodsnoden geweest;cO? Zijn zij Hebreën? Ik ook. Zijn zij Israëlieten? Ik ook. Zijn zij Abrahams zaad? Ik ook.N Ter oneer zeg ik het, dat wij zwak waren geworden; maar waar iemand stout op is--ik spreek in dwaasheid--, daar ben ik ook stout op.%MC gij verdraagt het, zo iemand u tot dienstbaarheid brengt, zo iemand u opeet, zo iemand u vangt, zo iemand u trotseert, zo iemand u in het aangezicht slaat.JL  Want gij verdraagt gaarne de dwazen, dewijl gij verstandig zijt;SK Dewijl er velen zich beroemen naar het vlees, zo zal ik mij ook beroemen.|Jq Wat ik nu spreek, dat spreek ik niet als in den Heer, maar als in dwaasheid, daar wij tot het roemen gekomen zijn.I Ik zeg nog eens, dat niemand mene, dat ik dwaas ben; doch zo niet, neemt mij dan als een dwaas, opdat ik mij ook een weinig beroeme.H Daarom is het niets groots, dat ook zijne dienaars zich voordoen als predikers der gerechtigheid, wier einde zal zijn naar hunne werken.`G9 En dit is ook geen wonder; want de satan zelf doet zich voor als een Engel des lichts.Fy Want de zodanigen zijn valse apostelen, bedrieglijke arbeiders, die het voorkomen aannemen van apostelen van Christus.)EK Maar hetgeen ik doe, zal ik nog verder doen, opdat ik de gelegenheid afsnijde dengenen, die gelegenheid zoeken om zich te mogen beroemen, dat zij zijn als wij.DD Waarom dat? Is het, omdat ik u niet liefheb? God weet het.yCk Zo gewis als de waarheid van Christus in mij is, zal mij deze roem in de landen van Achaje niet benomen worden.-BS want de broeders, die uit Macedonië kwamen, vervulden mijn gebrek; en ik heb mijzelven in alles er voor gewacht u te belasten, en zal er mij ook nog voor wachten..AU Andere gemeenten heb ik beroofd, en bezoldiging van haar genomen, opdat ik u prediken zou; en toen ik bij u tegenwoordig was en gebrek had, was ik niemand tot last;@! Of heb ik gezondigd, dat ik mijzelven vernederd heb, opdat gij zoudt verhoogd worden, daar ik u het Evangelie Gods om niet verkondigd heb??} En hoewel ik onervaren ben in het spreken, ben ik het nochtans niet in de kennis; doch ik ben alleszins bij u welbekend.N> Want ik meen, dat ik niets minder ben dan de uitnemendste apostelen. =  Want indien degene, die tot u komt, een anderen Jezus predikte, dien wij niet gepredikt hebben, of indien gij een anderen geest ontvingt, dien gij niet ontvangen hebt, of een ander Evangelie hetwelk gij niet aangenomen hebt, zo zoudt gij het wel verdragen.+<O Maar ik vrees, dat, gelijk de slang Eva door hare arglistigheid verleid heeft, misschien ook uwe zinnen alzo afgetrokken worden van de eenvoudigheid in Christus.8;i Want ik ben ijverzuchtig op u met een goddelijken naijver; want ik heb u ondertrouwd aan éénen man, opdat ik u als ene reine maagd mocht voorstellen, namelijk aan Christus.b: ? Och dat gij mij een weinig dwaas heid ten goede hieldt! Doch gij houdt het mij ten goede.V9% want niet hij, die zichzelven prijst, is beproefd, maar dien de Heer prijst.98m Maar wie zich beroemt, beroeme zich in den Heer;7! en het Evangelie ook prediken aan hen, die aan gene zijde van u wonen, en ons niet beroemen op hetgeen in eens anders werkkring gereed is.56c en beroemen ons niet boven de maat op den arbeid van vreemden, en hebben hoop, als uw geloof in u wast, dat wij naar onzen werkkring onder u uitermate groot zullen worden, 5 want wij gaan niet te ver, alsof wij u niet bereikten; want wij zijn immers ook tot u toe gekomen met het Evangelie van Christus,43 Maar wij beroemen ons niet boven de maat, maar alleen naar de maat van den werkkring, dien God ons als maat heeft toebedeeld, om ook u te bereiken;Q3 Want wij durven onszelve niet rekenen onder, of vergelijken met degenen, die zichzelve prijzen; maar dewijl zij zich bij zichzelve meten en alleen naar zichzelve beoordelen, zo zijn zij onverstandig. 2  --de zodanige bedenke, dat, gelijk wij, afwezig, met woorden zijn in de brieven, wij ook, tegenwoordig, zodanig zijn metterdaad. 1 --want de brieven, zeggen zij, zijn gewichtig en krachtig, maar de tegenwoordigheid des lichaams is zwak en het woord verachtelijk,W0' Opdat het niet schijne, alsof ik u had willen verschrikken met mijne brieven,//W Want indien ik mij ook wat meer zou beroemen op onze macht, welke de Heer ons gegeven heeft, om u op te bouwen en niet te verderven, zo zou ik niet beschaamd worden.U.# Gij ziet op hetgeen voor ogen is? Verlaat zich iemand daarop, dat hij Christus toebehoort, die denke dit ook wederom bij zichzelven, dat, gelijk hij Christus toebehoort, wij ook alzo Christus toebehoren.e-C en gereed zijn om alle ongehoorzaamheid te straffen, wanneer uwe gehoorzaamheid vervuld is.),K zodat wij omverwerpen de aanslagen en alle hoogte, die zich verheft tegen de kennis Gods, en alle verstand gevangen nemen onder de gehoorzaamheid van Christus,v+e want de wapenen van onzen strijd zijn niet vleselijk, maar machtig voor God, om de sterkten omver te werpen;s*_ Want al is het, dat wij in het vlees wandelen, zo strijden wij nochtans niet naar de wijze van het vlees;m)S ik bid dan, dat ik, tegenwoordig zijnde, niet nodig moge hebben de stoutmoedigheid en vrijmoedigheid te gebruiken, waarmede ik het denk te wagen tegen sommigen, die van ons denken, dat wij naar de wijze van het vlees wandelden.>( w Ik zelf, Paulus, vermaan u nu door de zachtmoedigheid en goedertierenheid van Christus, die tegenwoordig zijnde, onderdanig ben bij u, maar, afwezig zijnde, vrijmoedig ben jegens u;{' qNiet dat wij heerschers zijn over uw geloof, maar wij zijn medehelpers uwer vreugde; want gij staat in het geloof.x& kMaar ik roep God aan tot een getuige over mijne ziel, dat ik om u te sparen nog niet naar Korinthe gekomen ben.Y% -en ons ook verzegeld, en in onze harten het onderpand, den Geest, gegeven heeft.T$ #Maar God is het, die ons met u in Christus heeft bevestigd, en ons gezalfd,e# Ewant zovele beloften Gods er zijn, in hem zijn zij ja en in hem amen, Gode tot lof door ons.*" Owant de Zoon Gods, Jezus Christus, die onder u door ons gepredikt is, namelijk door mij en Silvanus, en Timótheüs, was niet ja en neen, maar het was ja in hem;M! Maar God is getrouw, dat ons woord aan u niet ja en neen geweest is;  7Heb ik nu enigermate lichtvaardig gehandeld, toen ik dat dacht, of zijn mijne voornemens vleselijk? Niet alzo, maar bij mij is ja, ja, en neen, neen. en door uwe [stad] naar Macedonië te reizen, en wederom uit Macedonië tot u te komen, en door u uitgeleid te worden naar Judéa.w iEn in dit vertrouwen dacht ik te voren tot u te komen, opdat gij ten tweeden male een weldaad ontvangen zoudt, gelijk gij ons ten dele erkend hebt, namelijk dat wij uw roem zijn gelijk gij ook onze roem zijt op den dag des Heren Jezus.  Want wij schrijven u niets anders dan hetgeen gij leest en ook erkent; en ik hoop, dat gij het ook tot het einde toe zo erkennen zult,^ 7 Want onze roem is deze, de getuigenis van ons geweten, dat wij in eenvoudigheid en oprechtheid voor God, niet in vleselijke wijsheid maar in Gods genade, in de wereld gewandeld hebben, maar allermeest bij ulieden. / doordien gij ons medehelpt met uwe voorbede voor ons, opdat wegens de gave, die ons door vele personen verleend is, voor ons veel dank geschiede.   die ons uit zo groten dood verlost heeft en nog dagelijks verlost, en wij hopen op hem, dat hij ons ook voortaan verlossen zal;3 a en bij onszelve besloten hadden, dat wij moesten sterven; maar dit geschiedde, opdat wij ons vertrouwen niet op onszelve zouden stellen, maar op God, die de doden opwekt;M Want wij willen u niet verbergen, broeders, de droefenis, die ons in Azië is overkomen; daar wij bovenmate en boven macht bezwaard zijn geweest, zodat wij ook voor ons leven geen uitkomst wisten, -En onze hoop aangaande u staat vast, dewijl wij weten, dat, gelijk gij het lijden deelachtig zijt, gij alzo ook den troost zult deelachtig zijn.3 aMaar hetzij wij droefenis of troost hebben, zo geschiedt het u ten goede. Is het droefenis, zo geschiedt het u tot vertroosting en zaligheid, welke zich bewijst, indien gij zo lijdt met geduld, gelijk wij lijden. Is het dat wij getroost worden, zo geschiedt het u ook tot vertroosting en zaligheid.w iWant gelijk wij van het lijden van Christus veel hebben, alzo worden wij ook rijkelijk getroost door Christus.- Udie ons vertroost in al onze droefenis, opdat wij ook vertroosten kunnen die in allerlei droefenis zijn, met den troost, waarmede wijzelve getroost worden door God.~ wGeloofd zij de God en Vader van onzen Heere Jezus Christus, de Vader der barmhartigheid en de God aller vertroosting,U %Genade zij u en vrede van God, onzen Vader, en van den Heere Jezus Christus!6 iPaulus, een apostel van Jezus Christus, door den wil Gods, en Timótheüs, de broeder, aan de gemeente Gods die te Korinthe is, met al de heiligen, die in geheel Achaje zijn:) En Salomo ontsliep met zijne vaderen, en men begroef hem in de stad van zijnen vader David, en Rehabeam zijn zoon werd koning in zijne plaats.K En Salomo regeerde te Jeruzalem over geheel Israël veertig jaar.  Wat er nu meer van Salomo te zeggen is, beide het vroegere en het latere, zie, dat is geschreven in de kroniek van den profeet Nathan, en in de profetiën van Ahía, den Siloniet, en in de gezichten van Jedi, den ziener, tegen Jerobeam, den zoon van Nebat.A } En men bracht hem paarden uit Egypte en uit alle landen.  En de koning maakte, dat het zilver te Jeruzalem zoveel was als de stenen, en de cederen zoveel als de wilde vijgebomen in de valleien.  En hij was heer over alle koningen van de grote rivier af tot aan het land der Filistijnen, en tot aan den grenspaal van Egypte.  En Salomo had vier duizend wagenpaarden en twaalf duizend ruiters; en men legde ze in de wagensteden, en bij den koning te Jeruzalem.# en zij brachten hem elk zijn geschenk, zilveren en gouden vaten, klederen, harnassen, specerijen, paarden, en muilezels, van jaar tot jaar. en al de koningen der aarde zochten het aangezicht van Salomo om zijne wijsheid te horen, die God in zijn hart gegeven had;\1 Alzo werd koning Salomo groter dan alle koningen der aarde in rijkdom en wijsheid;%C Want de schepen des konings voeren op de zee met de knechten van Hiram, en kwamen in drie jaren éénmaal, en brachten goud, zilver, ivoor, apen en pauwen.:m En alle drinkvaten van koning Salomo waren van goud, en alle vaten in het huis van het woud van den Libanon waren zuiver goud: het zilver werd ten tijde van Salomo niet geacht.y en twaalf leeuwen stonden op de zes trappen aan beide zijden: iets dergelijks was er nooit gemaakt in enig koninkrijk.I En die troon had zes trappen en ene gouden voetbank, aan den troon vast zijnde, en hij had twee leuningen aan beide zijden om de zitplaats, en twee leeuwen stonden terzijde van die leuningen;X) En de koning maakte een groten ivoren troon, en overtrok dien met zuiver goud.1[ en driehonderd rondassen van het beste goud, zodat er driehonderd stukken goud aan elke rondas gingen; en de koning stelde ze in het huis van het woud van den Libanon. Daarvan maakte koning Salomo tweehonderd schilden van het beste goud, zodat er zeshonderd stukken goud aan elk schild gingen; ,~g}||{!zZyyxxZww:vv2uttKsrrXqq}pp^ooo$n\mmkllkkCjvii4hbggRff,e}e dlcc/bbVbac``1_^^]]`]\@[[ZYYPXWWVUTT)SlRLQQOONMMMLL/K9II5HkGFFEDDBBnAA*@?>>>=V[maal] of zesmaal geslagen, zo zoudt gij de Syriërs geslagen hebben, totdat zij verdelgd waren; maar nu zult gij hun slechts driemaal slaan.1x Verder zeide hij: Neem de pijlen. En toen hij ze nam, sprak hij tot den koning van Israël: Sla de aarde. En hij sloeg driemaal, en hield toen op.x en zeide: Doe het venster open tegen het Oosten. En hij deed het open. En Elisa zeide: Schiet. En hij schoot. En hij zeide: Een pijl des heils van den Heer, een pijl des heils tegen de Syriërs! En gij zult de Syriërs slaan te Afek, totdat zij verdelgd worden. -x zeide hij tot den koning van Israël: Span met uwe handen den boog. En hij spande met zijne hand; en Elisa legde zijne hand op des konings hand,] 5x Elisa nu sprak tot hem: Neem een boog en pijlen. En toen hij een boog en pijlen nam,I  x Toen nu Elisa krank was, en aan zijne krankheid sterven zou, kwam Joas, de koning van Israël, tot hem af, en weende voor hem en sprak: Mijn vader, mijn vader, wagen Israëls en zijne ruiters! x En Joas ontsliep met zijne vaderen, en Jerobeam zat op zijnen troon; en Joas werd begraven te Samarië bij de koningen van Israël.R x Wat er nu meer van Joas te zeggen is, en wat hij gedaan heeft, en zijne macht, hoe hij met Amazia, den koning van Juda, gestreden heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.5x En hij deed hetgeen den Heer mishaagde, en liet niet af van al de zonden van Jerobeam, Nebats zoon, die Israël deed zondigen, maar wandelde daarin.#x In het zeven en dertigste jaar van Joas, den koning van Juda, werd Joas, de zoon van Joahaz, koning over Israël te Samarië, zestien jaar.}ux En Joahaz ontsliep met zijne vaderen. en men begroef hem te Samarië; en zijn zoon Joas werd koning in zijne plaats.5x Wat er nu meer van Joahaz te zeggen is, en al wat hij gedaan heeft, en zijne macht, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.Z/x Daarom bleven van het volk van Joahaz niet meer over dan vijftig ruiters, tien wagens, en tien duizend man voetvolk; want de koning van Syrië had hen omgebracht, en had hen gemaakt als stof van den dorsvloer.-Ux Nochtans lieten zij niet af van de zonden van het huis van Jerobeam, die Israël deed zondigen, maar wandelden daarin; ook bleef het Ascherabeeld te Samarië staan.1x En de Heer gaf Israël een verlosser, die hen uit het geweld der Syriërs voerde, zodat de kinderen Israëls in hunne hutten woonden als te voren.1x Doch Joahaz smeekte het aangezicht des Heren; en de Heer verhoorde hem, want Hij zag Israëls ellende aan, hoe de koning van Syrië hen verdrukte.4cx En de toorn des Heren ontstak over Israël, en Hij gaf hem in de hand van Hazaël, den koning van Syrië, en in de hand van Benhadad, den zoon van Hazaël, hun leven lang.3x En hij deed hetgeen den Heer mishaagde, en wandelde in de zonden van Jerobeam, Nebats zoon, die Israël deed zondigen; en hij liet daarvan niet af.'~ Kx In het drie en twintigste jaar van Joas, den zoon van Ahazia, den koning van Juda, werd Joahaz, zoon van Jehu, koning over Israël te Samarië, zeventien jaar.e}Ex want Jozachar, de zoon van Simeath, en Jozabad, de zoon van Somer, zijne knechten, sloegen hem, zodat hij stierf; en men begroef hem met zijne vaderen in de stad Davids; en Amazia, zijn zoon, werd koning in zijne plaats.|x En zijne knechten stonden tegen hem op en maakten een verbond, en doodden hem in het huis Millo, waar men afgaat naar Silla;{x Wat er nu meer van Joas te zeggen is, en al wat hij gedaan heeft, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Juda.izMx nam Joas, de koning van Juda, al het geheiligde, hetwelk zijne vaderen, Josafat, Joram en Ahazia, de koningen van Juda, geheiligd hadden, en hetgeen hij geheiligd had, daarenboven al het goud, dat men vond in den schat in het huis des Heren en in het huis des konings, en hij zond het aan Hazaël, den koning van Syrië; toen trok hij af van Jeruzalem.)yMx In dien tijd trok Hazaël, de koning van Syrië, op en streed tegen Gath, en nam het in. En toen Hazaël zijn aangezicht stelde om naar Jeruzalem op te trekken,x{x Maar het geld van schuldoffers en zondoffers werd tot het huis des Heren niet gebracht; want het was voor de priesters.w-x Ook behoefden mannen, in wier handen men het geld gaf om het aan de arbeiders te geven, geen rekening te doen, maar zij handelden op vertrouwen.rv_x maar men gaf het aan de arbeiders, opdat zij daarmede het bouwvallige aan het huis des Heren verbeterden.Lux Evenwel liet men niet maken zilveren schalen, messen, bekkens, trompetten, noch enig gouden of zilveren gereedschap, in het huis des Heren, van het geld, dat tot het huis des Heren gebracht werd;Xt+x namelijk aan de metselaars en steenhouwers, en die hout en gehouwen stenen kochten, opdat het bouwvallige aan het huis des Heren verbeterd werd, en al wat zij vonden nodig te zijn aan het huis te verbeteren.Hs x en men gaf het geld, zoals het was, over aan de opzichters, die besteld waren tot het huis des Heren, en zij gaven het uit aan de timmerlieden, die aan het huis des Heren bouwden en arbeiden,Prx Als zij dan zagen, dat er veel geld in de kist was, dan kwam de schrijver des konings op met den hogepriester en zij bonden het geld te zamen en telden het, wat voor het huis des Heren gevonden werd;q5x Toen nam de priester Jojada ene kist, en boorde een gat in het deksel, en zette die ter rechterzijde van het altaar, waar men in het huis des Heren gaat; en de priesters, die aan den drempel de wacht hielden, deden daarin al het geld, dat tot het huis des Heren gebracht werd.px En de priesters bewilligden, dat zij niet meer van het volk geld zouden nemen om het bouwvallige aan het huis te verbeteren.ox riep koning Joas den priester Jojada met de priesters, en sprak tot hen: Waarom verbetert gij niet hetgeen bouwvallig is aan het huis? Zo zult gij nu niet tot u nemen het geld, elk van zijne bekenden, maar zult het geven voor hetgeen bouwvallig is aan het huis. nx Maar toen de priesters tot in het drie en twintigste jaar van koning Joas nog niet verbeterd hadden wat bouwvallig was aan het huis,;mqx laat de priesters dat tot zich nemen, elk van zijne bekenden; daarvan zullen zij verbeteren hetgeen bouwvallig is aan het huis des Heren, waar zij iets vinden, dat bouwvallig is.)lMx En Joas sprak tot de priesters: Al het geld, dat geheiligd wordt, zal in het huis des Heren gebracht worden, dat goed en gangbaar is; het geld, dat iedereen geeft voor de schatting zijner ziel, en al het geld, dat iedereen uit een vrij hart offert om het in het huis des Heren te brengen;gkIx behalve dat men de hoogten niet wegdeed, want het volk offerde en wierookte nog op de hoogten.qj]x En Joas deed hetgeen recht was en den Heer behaagde, al de dagen in welke de priester Jojada hem leerde; i x In het zevende jaar van Jehu werd Joas koning, en regeerde veertig jaar te Jeruzalem; en zijne moeder heette Zibja van Ber-Séba.6hix Joas was zeven jaar oud, toen hij koning werd.gx En al het volk in het land was vrolijk, en de stad was in rust, nadat zij Athália gedood hadden met het zwaard in het huis des konings.fx en nam de oversten over honderd en de lijfwacht en de trawanten, en al het volk des lands; en zij voerden den koning af van het huis des Heren, en kwamen langs den weg van de poort der trawanten tot des konings huis, en hij zette zich op den troon der koningen. e x Toen ging al het volk des lands in het huis van Baäl, en zij braken zijne altaren af, en verbrijzelden zijne beelden naar hunnen lust; en Mattan, den priester van Baäl, doodden zij voor de altaren. En de priester bestelde de ambten in het huis des Heren, d;x Toen maakte Jojada een verbond tussen den Heer en den koning en het volk, dat zij het volk des Heren zouden zijn, alsook tussen den koning en het volk.c/x En men maakte plaats voor haar aan beide zijden; en zij ging langs den weg, dien de paarden tot het huis des konings gaan, en werd aldaar gedood.b-x Maar de priester Jojada gebood den oversten over honderd, die over het heir gesteld waren, en sprak tot hen: Leidt haar het huis uit tussen de gelederen; en wie haar volgt, die sterve door het zwaard. Want de priester had gezegd: Dat zij in het huis des Heren niet sterve.ax en zij zag, en zie, toen stond de koning aan den pilaar, gelijk het de gewoonte was, en de oversten en trompetters bij den koning, en al het volk des lands was vrolijk, en zij bliezen op trompetten. Toen scheurde Athália hare klederen en riep: Verraad, verraad!t`cx En toen Athália het geroep der trawanten en des volks hoorde, kwam zij tot het volk in het huis des Heren;K_x En hij liet den zoon des konings voorkomen, en zette hem de kroon op, en gaf hem de getuigenis, en zij maakten hem koning en zalfden hem, en zij sloegen in de handen en spraken: Heil den koning!\^3x En de trawanten stonden rondom den koning, elk met zijne wapenen in de hand, van den hoek des huizes ter rechterzijde af tot aan den hoek ter linkerzijde, naar het altaar en naar het huis toe, rondom den koning.]yx En de priester gaf den hoofdlieden spiesen en schilden, die van koning David afkomstig en in het huis des Heren waren.v\gx En de oversten over honderd deden alles zoals de priester Jojada hun geboden had, en zij namen tot zich hunne mannen, die op den sabbat den dienst hadden, met degenen die op den sabbat dienstvrij waren, en kwamen tot den priester Jojada.I[ x En gij zult u rondom den koning scharen, elk met zijne wapenen in de hand; en wie hier inkomt tussen de rijen, die sterve; en gij zult bij den koning zijn, als hij uit [gaat] en ingaat. Zx En twee delen van u, allen die op den sabbat dienstvrij zijn, zullen de wacht waarnemen in het huis des Heren, rondom den koning.,YSx en een derde gedeelte zal zijn aan de poort Sur, en een derde gedeelte aan de poort, die achter de trawanten is; en gij zult de wacht waarnemen aan het huis Massa.AX}x En hij gebood hun, zeggende: Dit is het wat gij doen zult: een derde gedeelte van diegenen onder u, die op den sabbat den dienst hebben, zal de wacht waarnemen in het huis des konings,W)x In het zevende jaar nu zond Jojada heen en nam de oversten over honderd van de lijfwachters en de trawanten, en liet hen tot zich in het huis des Heren komen, en maakte een verbond met hen, en nam een eed van hen in het huis des Heren, en vertoonde hun des konings zoon.lVSx en hij was met haar verstoken in het huis des Heren zes jaar, en Athália was koningin in het land.U#x Doch Joséba, de dochter van koning Joram, de zuster van Ahazia, nam Joas, den zoon van Ahazia, en stal hem weg uit des konings kinderen, die gedood werden, en deed hem met zijne voedster in de slaapkamer. En zij verborgen hem voor Athália, dat hij niet gedood werd;T x Toen nu Athália, de moeder van Ahazia, zag, dat haar zoon dood was, maakte zij zich op en roeide het gehele koninklijke geslacht uit.aS=x $De tijd nu, dien Jehu over Israël te Samarië geregeerd heeft, is acht en twintig jaar.Ryx #En Jehu ontsliep met zijne vaderen, en zij begroeven hem te Samarië; en Joahaz zijn zoon werd koning in zijne plaats.Q7x "Wat er nu meer van Jehu te zeggen is, en al wat hij gedaan heeft, en al zijne macht, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël./PYx !van den Jordaan tegen den opgang der zon, en het gehele land Gilead, van de Gadieten, Rubenieten en Manassieten; van Aroër af aan de beek Arnon, en Gilead, en Basan.rO_x In die dagen begon de Heer Israël in te korten, want Hazaël sloeg hen aan al de grenspalen van Israël;IN x Nochtans beijverde Jehu zich niet om in de wet van den Heer, den God van Israël, te wandelen van ganser harte; want hij liet niet af van de zonden van Jerobeam, die Israël had doen zondigen.xMkx En de Heer sprak tot Jehu: Omdat gij gewillig geweest zijt om te doen hetgeen mij behaagd heeft, en aan het huis van Achab gedaan hebt al wat in mijn hart was, zo zullen uwe zonen op den troon van Israël zitten tot in het vierde geslacht.L+x Maar van de zonden van Jerobeam, den zoon van Nebat, die Israël deed zondigen, liet Jehu niet af, van de gouden kalveren te Beth-El en te Dan..KYx Alzo verdelgde Jehu Baäl uit Israël.J)x en zij verbrijzelden het opgerichte beeld van Baäl, en braken het huis van Baäl af, en maakten er heimelijke gemakken van, tot op dezen dag._I9x en zij brachten de beeldzuilen uit het huis van Baäl, naar buiten, en verbrandden ze,(HKx Toen hij nu de brandoffers volbracht had, sprak Jehu tot de trawanten en de hoofdlieden: Komt binnen en verslaat hen, laat niemand uitgaan. En zij sloegen hen met de scherpte des zwaards, en de trawanten en de hoofdlieden wierpen hen weg. En zij gingen tot de stad in het huis van Baäl,dGCx En toen zij daar inkwamen om slachtoffers en brandoffers te offeren, stelde Jehu daarbuiten tachtig man, en sprak: Zo er iemand van die mannen, die ik onder uwe handen geef, ontkomt, zal zijne ziel voor diens ziel zijn.dFCx En Jehu ging in het huis van Baäl met Jonadab, den zoon van Rechab, en hij zeide tot de dienaars van Baäl: Onderzoekt en ziet toe, opdat hier niemand van de dienaren des Heren onder u zij, maar Baäls dienaren alleen.E#x Toen sprak hij tot dengene, die over het klederhuis was: Breng voor al de dienaren van Baäl klederen. En zij brachten de klederen daaruit.ZD/x En Jehu zond heen in geheel Israël, en liet al de dienaars van Baäl komen, zodat er niemand achterbleef, die niet kwam: en zij kwamen in het huis van Baäl, zodat het huis van Baäl vol werd aan alle einden.LCx En Jehu sprak: Heiligt voor Baäl het feest. En zij riepen het uit.#BAx Zo laat nu tot mij roepen alle profeten van Baäl, al zijne dienaren en al zijne priesters, dat men niemand misse; want ik heb een groot offer aan Baäl te doen: wien men missen zal, die zal niet in leven blijven. Maar Jehu deed dit met list, om de dienaars van Baäl om te brengen.|Asx En Jehu vergaderde al het volk en liet tot hen zeggen: Achab heeft Baäl weinig gediend, Jehu zal hem beter dienen.A@}x En toen hij te Samarië kwam, versloeg hij alles wat overgebleven was van Achab te Samarië, totdat hij hem verdelgd had, naar het woord des Heren, hetwelk hij tot Elía gesproken had.n?Wx en zeide: Kom met mij, en zie mijnen ijver voor den Heer. En hij voerde hem met zich op zijnen wagen.:>ox En toen hij van daar trok, vond hij Jonadab, den zoon van Rechab, die hem ontmoette; en hij groette hem en sprak tot hem: Is uw hart oprecht, gelijk mijn hart met uw hart? En Jonadab zeide: Ja, het is alzo. --Zo geef mij uwe hand. --En hij gaf hem zijne hand; en hij liet hem bij zich op den wagen zitten,7=ix En hij sprak: Grijpt hen levend. En zij grepen hen levend, en versloegen hen bij den put aan het herdershuis, twee en veertig man, en hij liet niet één van hen overblijven.W<)x daar trof Jehu de broeders aan van Ahazia, den koning van Juda, en sprak: Wie zijt gijlieden? En zij zeiden: Wij zijn broeders van Ahazia, en trekken af om de zonen des konings en der koningin te begroeten.Y;-x En hij stond op, trok heen en kwam te Samarië. Onderweg nu was een herdershuis;#:Ax Alzo sloeg Jehu al de overgeblevenen van Achabs huis te Jizreël, al zijne groten, zijne nabestaanden en zijne priesters, totdat hem niet één overbleef.O9x Erkent dan nu, dat geen woord des Heren op de aarde gevallen is, hetwelk de Heer gesproken heeft tegen het huis van Achab, en dat de Heer gedaan heeft wat hij gesproken had door zijnen knecht Elía.^87x En des morgens, toen hij uitging, trad hij daarheen en sprak tot al het volk: Gijlieden zijt rechtvaardig. Zie, heb ik tegen mijnen heer een verbond gemaakt en hem doodgeslagen, wie heeft dan deze allen verslagen?F7x En toen de bode kwam en het hem bekend maakte, en sprak: Zij hebben de hoofden van de zonen des konings gebracht, sprak hij: Legt ze op twee hopen voor de deur aan de poort, tot morgen toe.36ax Toen nu die brief tot hen kwam, namen zij de zonen des konings en versloegen hen, zeventig man; en zij legden hunne hoofden in korven, en zonden ze tot hem naar Jizreël.I5 x Toen schreef hij den tweeden brief aan hen, die luidde aldus: Zo gij voor mij zijt en naar mijne stem hoort, zo neemt de hoofden van de mannen, de zonen uws heren, en brengt die tot mij, morgen omtrent dezen tijd, te Jizreël. (De zonen des konings nu waren zeventig man, en de grootsten der stad voedden hen op.)r4_x En die over het huis en over de stad waren, en de oudsten en voedsterheren zonden heen tot Jehu en lieten aan hem zeggen: Wij zijn uwe knechten, wij zullen doen al wat gij ons zegt, wij zullen niemand koning maken: doe wat u behaagt.3x Maar zij vreesden bovenmate en spraken: Zie, twee koningen hebben voor hem niet kunnen bestaan, hoe zouden wij dan bestaan?2x zo ziet wie de beste en geschikste is onder de zonen uws heren, en zet hem op den troon zijns vaders, en strijdt voor het huis uws heren.|1sx Als deze brief tot u komt, die de zonen van uwen heer bij u hebt, en wagens, paarden, vaste steden en wapenen hebt,>0 yx Achab nu had zeventig zonen te Samarië; en Jehu schreef brieven en zond die naar Samarië aan de oversten van Jizreël, aan de oudsten en voedsterheren van Achab, die luidden aldus:/  xWat er nu meer van Ahazia te zeggen is, wat hij gedaan heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.U. 'xAlzo stierf hij naar het woord des Heren, hetwelk Elía gesproken had. En Joram werd koning in zijne plaats, in het tweede jaar van Joram, den zoon van Josafat, den koning van Juda; want hij had geen zoon. - =xEn hij sprak tot hem: Dus spreekt de Heer: Omdat gij boden hebt heengezonden en Baäl-Zebub, den god van Ekron, hebt laten vragen, alsof geen God in Israël ware, wiens woord men vragen kon, zo zult gij van het bed niet komen, waarop gij u gelegd hebt, maar zult den dood sterven. , xToen sprak de Engel des Heren tot Elía: Ga met hem af, en vrees niet voor hem. En hij stond op en ging met hem af tot den koning.%+ GxZie, vuur is van den hemel gevallen en heeft de eerste twee hoofdlieden over vijftig met hunne vijftig verteerd; maar nu, laat mijne ziel voor u iets gelden.* 5x Toen zond hij wederom ten derden male een hoofdman over vijftig met zijne vijftig. Toen deze tot hem opkwam, boog hij zijne knieën voor Elía, en smeekte hem en sprak tot hem: Gij man Gods, laat mijne ziel, en de zielen van uwe knechten, van deze vijftig, voor u iets gelden.9) ox En Elía antwoordde en sprak: Ben ik een man Gods, zo valle vuur van den hemel en vertere u en uwe vijftig. En er viel vuur Gods van den hemel en verteerde hem en zijne vijftig.1( _x En hij zond wederom een anderen hoofdman over vijftig tot hem met zijne vijftig. Deze antwoordde en sprak tot hem: Gij man Gods, dus spreekt de koning: Kom schielijk af.V' )x Toen antwoordde Elía en sprak tot den hoofdman over vijftig: Ben ik een man Gods, zo valle vuur van den hemel en vertere u en uwe vijftig. Toen viel er vuur van den hemel en verteerde hem en zijne vijftig.N& x En hij zond tot hem een hoofdman over vijftig met zijne vijftig. En toen hij tot hem opkwam, zie, toen zat hij bovenop den berg. En hij sprak tot hem: Gij man Gods, de koning zegt: Gij moet afkomen.% xEn zij zeiden tot hem: Hij had een harig kleed aan, en een lederen gordel om zijne lendenen. Toen zeide hij: Het is Elía, de Tisbiet.e$ GxToen sprak hij tot hen: Hoe was de gestalte van dien man, die u ontmoette en dit tot u zeide?j# QxEn zij zeiden tot hem: Een man kwam opwaarts ons te gemoet, en sprak tot ons: Keert weder tot den koning, die u gezonden heeft, en zegt tot hem: Dus spreekt de Heer: Is er dan geen God in Israël, dat gij heenzendt om Baäl-Zebub, den god van Ekron, te vragen? Daarom zult gij van het bed niet komen, waarop gij u gelegd hebt, maar zult den dood sterven.[" 3xEn toen de boden weder tot hem kwamen, sprak hij tot hen: Hoe komt gij reeds weder?! xDaarom, zó spreekt de Heer: Gij zult van het bed niet komen, waarop gij u gelegd hebt, maar zult den dood sterven. En Elía ging heen.m  WxMaar de Engel des Heren sprak tot Elía den Tisbiet: Maak u op en ga de boden van den koning van Samarië te gemoet, en spreek tot hen: Is er dan geen God in Israël, dat gij heengaat om Baäl-Zebub, den god van Ekron, te vragen?Z 1xEn Ahazia viel door het traliewerk van zijne opperzaal te Samarië, en werd krank; en hij zond boden, en zeide tot hen: Gaat heen, en vraagt Baäl-Zebub, den god van Ekron, of ik van deze krankheid genezen zal.C xOok vielen de Moabieten af van Israël, toen Achab dood was.E  U groeten de kinderen van uwe zuster, de uitverkorene. Amen.? y Ik had ulieden veel te schrijven, doch ik wilde het niet doen met papier en inkt, maar ik hoop tot ulieden te komen en mondeling met u te spreken, opdat onze blijdschap volkomen zij.Z / Want wie tot hem zegt: Wees gegroet, die heeft gemeenschap aan zijne boze werken.z o Zo iemand tot ulieden komt en deze leer niet brengt, neemt dien niet in huis, en zegt niet tot hem: Wees gegroet!( K leder, die daarboven uit gaat, en niet blijft in de leer van Christus, die heeft God niet; wie in de leer van Christus blijft, die heeft den Vader en den Zoon._ 9Ziet toe, dat gij niet verliest hetgeen gij gearbeid hebt, maar een vol loon ontvangt." ?Want vele verleiders zijn in de wereld gekomen, die niet belijden, dat Jezus Christus in het vlees gekomen is. Zulk een is de verleider en de antichrist. 3En dit is de liefde, dat wij wandelen naar zijne geboden. Dit is het gebod, gelijk gij gehoord hebt van den beginne, dat gij daarin zoudt wandelen. En nu bid ik u, vrouw, niet als schreef ik u een nieuw gebod, maar hetgeen wij gehad hebben van den beginne, dat wij elkander liefhebben. +Ik ben zeer verblijd, dat ik onder uwe kinderen gevonden heb, die in de waarheid wandelen, gelijk wij een gebod van den Vader ontvangen hebben. /Genade, barmhartigheid, vrede zij met u van God, den Vader, en van den Heere Jezus Christus, den Zoon des Vaders, in de waarheid en in de liefde!R om der waarheid wil, die in ons blijft en bij ons zal zijn in eeuwigheid: +De oudste aan de uitverkoren vrouw en aan hare kinderen, die ik in waarheid liefheb, en niet alleen ik, maar ook allen, die de waarheid kennen,;q Gode nu zij dank voor zijne onuitsprekelijke gave.eC terwijl ook zij, onder gebed voor u, naar u verlangen, om de uitnemende genade Gods over u.Q daar zij door de deugdelijkheid van dit dienstbetoon God prijzen wegens de onderwerping uwer belijdenis aan het Evangelie van Christus, en wegens uwe eenvoudige mededeelzaamheid aan hen en aan allen; - Want de handreiking van deze ondersteuning vervult niet alleen het gebrek der heiligen, maar is ook overvloedig door vele dankzeggingen aan God,p Y zodat gij in alles rijk wordt tot volkomen eenvoud des harten, die door ons dankzegging tot God werkt.+ O Hij nu, die den zaaier het zaad geeft, zal immers ook het brood geven tot spijs, en zal uw zaad vermenigvuldigen, en de vruchten uwer gerechtigheid laten wassen;~ u gelijk er geschreven staat: "Hij heeft uitgestrooid en den armen gegeven, zijne gerechtigheid blijft in eeuwigheid".! ; En God kan maken, dat allerlei genade rijkelijk onder u zij, opdat gij in alle dingen altijd ten volle genoeg hebt, en rijk zijt tot alle goede werken,{o Ieder doe zoals hij verkiest in zijn hart, niet verdrietig of gedwongen; want een vrolijken gever heeft God lief. Maar dit meen ik: wie spaarzaam zaait, die zal ook spaarzaam oogsten; en wie in zegeningen zaait, die zal ook in zegeningen oogsten.N Ik heb het dan nodig geacht dien broeders te verzoeken, dat zij vooruit tot u zouden trekken, om te bereiden uwen te voren beloofden zegen, opdat die gereed zij, en als zegen, niet als gierigheid.# opdat, zo de Macedoniërs met mij kwamen en u niet gereed vonden, wij--om niet te zeggen gij--niet te schande zouden worden met dat roemen.%C Maar ik heb deze broeders daarom gezonden, opdat onze roem op u niet zou te niet gaan in dit opzicht, en opdat gij gereed moogt zijn, gelijk ik gezegd heb;I  want ik weet uwe bereidwilligheid, waaromtrent ik roem op u draag bij de Macedoniërs [en zeg], dat Achaje reeds sedert een jaar gereed is geweest; en uw ijver heeft er velen opgewekt.` ; Want van de bijdrage, die voor de heiligen geschiedt, heb ik niet nodig u te schrijven;mSGeeft hun dan het bewijs uwer liefde en van onzen roem op u, ook voor het aangezicht der gemeenten.)Hetzij dan Titus, hij is mijn metgezel en medehelper onder u; hetzij onze broeders, zij zijn afgezanten der gemeenten en ene eer van Christus.5cOok hebben wij met hen onzen broeder gezonden, dien wij dikwijls beproefd hebben in vele dingen, dat hij naarstig is, en nu veel naarstiger door het groot vertrouwen op u.e~Cen letten er op, dat het eerlijk toega, niet alleen voor den Heer, maar ook voor de mensen.}En wij zoeken hiermede te voorkomen, dat iemand ons verwijten kan doen vanwege deze ruime gave, die door ons bezorgd wordt,D|en dit niet alleen, maar hij is ook door de gemeenten verordend tot onzen reisgezel in deze weldaad, die door ons bezorgd wordt, den Heer tot eer, en tot betoning onzer bereidwilligheid.i{KEn wij hebben den broeder met hem gezonden, die lof heeft in het Evangelie door alle gemeenten;gzGwant hij nam het verzoek aan, en dewijl hij zeer naarstig was, is hij gewillig tot u gereisd.ay;Gode nu zij dank, die zulk ene naarstigheid voor u gegeven heeft in het hart van Titus;xxigelijk geschreven staat: "Wie veel vergaderde, had geen overvloed, en wie weinig vergaderde, had geen gebrek." w9maar opdat het gelijk zij, en uw overvloed hun gebrek vervulle in dezen tijd; opdat ook hun overvloed daarna uw gebrek vervulle, en er gelijkheid zij;evC Dit geschiedt niet met die mening, dat anderen zouden verlichting hebben, en gij droefenis;puY Want is iemand gewillig, zo is hij aangenaam naar hetgeen hij heeft, niet naar hetgeen hij niet heeft.#t? Maar volbrengt nu ook het doen, opdat, gelijk er een genegen gemoed is om te willen, er ook alzo zij een genegen gemoed om te doen naar hetgeen gij hebt.s% En ik geef u hierin mijn gevoelen; want dit is u nuttig, die reeds een jaar te voren begonnen hebt niet alleen het doen maar ook het willen..rU want gij weet de genade van onzen Heere Jezus Christus, dat hij, hoewel hij rijk was, nochtans arm werd om uwentwil, opdat gij door zijne armoede rijk zoudt worden.q!Ik zeg dit niet, opdat ik iets gebiede, maar dewijl de anderen zo naarstig zijn, zo beproef ik ook uwe liefde, of zij oprecht van aard is;Ap{Maar gelijk gij in alles rijk zijt, in het geloof en in het woord en in de kennis en in alle naarstigheid, en in uwe liefde tot ons, maakt alzo, dat gij ook in deze weldaad rijk zijt.ozodat wij Titus moesten verzoeken, dat hij, gelijk hij te voren had begonnen, zo ook onder u zulk ene weldaad zou uitvoeren.~nuen niet alleen gelijk wij hoopten, maar zij gaven zichzelve eerst aan den Heer en daarna aan ons, door den wil Gods;mons smekende met sterken aandrang om de gunst van deel te mogen hebben aan de handreiking, die aan de heiligen geschiedt;`l9Want naar alle vermogen--dat betuig ik--, ja boven vermogen zijn zij gewillig geweest,9kkWant hunne vreugde was overvloedig, toen zij door veel droefenis beproefd werden; en hoewel zij zeer arm waren, zo hebben zij nochtans rijkelijk gegeven in alle eenvoudigheid.lj SVoorts maken wij u bekend, broeders, de genade Gods, die in de gemeenten van Macedonië gegeven is.;iqIk verblijd mij, dat ik u in alles mag vertrouwen. hEn hij is uitermate welgezind jegens u, als hij denkt aan uw aller gehoorzaamheid, hoe gij hem met vrees en beven hebt ontvangen.@gyWant wat ik van u bij hem geroemd heb, daarin ben ik niet te schande geworden; maar gelijk het alles waar is, wat ik tot u gesproken heb, zo is ook onze roem bij Titus waar geworden.Cf Daarom zijn wij getroost geworden, en bij onze vertroosting hebben wij ons nog overvloediger verblijd over de blijdschap van Titus, want zijn geest is vanwege u allen verkwikt geworden._e7 Daarom, hoewel ik u geschreven heb, zo is het nochtans niet geschied om hem, die leed gedaan heeft, ook niet om hem, wien leed gedaan is, maar opdat uwe naarstigheid jegens ons openbaar zou worden bij u, voor God.wdg Want zie, juist dit, dat gij naar God zijt bedroefd geworden, welke naarstigheid heeft het in u gewerkt, alsook verantwoording, verontwaardiging, vrees, verlangen, ijver, bestraffing. In alles hebt gij u bewezen rein te zijn in die zaak. c  Want de treurigheid naar God werkt tot zaligheid een berouw, dat niemand berouwt, maar de treurigheid der wereld werkt den dood.Vb% zo verblijd ik mij toch nu, niet daarover dat gij zijt bedroefd geworden, maar dat gij zijt bedroefd geworden tot berouw; want gij zijt naar God bedroefd geworden, zodat gij in niets schade van ons lijdt.Aa{Want dat ik u door den brief treurig gemaakt heb, dat berouwt mij niet, hoewel het mij berouwd heeft; maar dewijl ik zie, dat de brief u, hoewel voor een kleinen tijd, bedroefd heeft,P`en niet alleen door zijne komst, maar ook door den troost, met welken hij getroost was over u; want hij verkondigde ons uw verlangen, uw wenen, uwen ijver voor mij; zodat ik mij nog meer verblijdde. ~~E}|E{zzyxwwIvvGuu:ttGssr qlpooKnn#mm^llkgjji{ihcggfxeddecbbJaaS`__^y]\\3[[ZmZYrXXpWWgVUUTTSRYQPPOONLLL5KqJJIHH}GFFwEDD`CCBuB@@U?>I=<<];;:988N76B55433E211?0//j/..-,,+**r))](s''.&U%$$#`"2! T~QA*WBA6[.fA33 q 1 L C6TxYW-xDewijl gij dan tegen Mij woedt, en uw hoogmoed Mij ter ore gekomen is, zo zal Ik u een ring door den neus wringen, en een gebit in uwen mond, en zal u dien weg weder heenvoeren, langs welken gij gekomen zijt.WV)xIk weet uw zitten, uw uit [gaan] en ingaan, en dat gij woedt tegen Mij.@U{xen die daarin wonen mat worden en vrezen en zich schamen moeten, en worden als het gras op het veld, en als het groene kruid tot hooi op de daken, hetwelk verdort, eer het rijp wordt.:ToxHebt gij niet gehoord, dat Ik zulks lang te voren gedaan en van het begin af bereid heb? Maar nu heb Ik het doen komen, dat vaste steden zouden vallen tot een woesten steenhoop,xSkxIk heb gegraven en de vreemde wateren uitgedronken, en heb met mijne voetzolen de stromen van Egypte verdroogd.*ROxGij hebt den Heer door uwe boden gehoond, en gezegd: Ik ben door de menigte mijner wagens op de hoogte der bergen geklommen, op de zijden van den Libanon; ik heb zijne hoge cederen en uitgelezen dennen afgehouwen, en ben gekomen aan zijn uiterste verblijf, aan het woud van zijn boomgaard.QxWien hebt gij gehoond en gelasterd, en tegen wien hebt gij uwe stem verheven? Gij hebt uwe ogen verheven tegen den Heilige in Israël."P?xDit is het wat de Heer tegen hem gesproken heeft: De jonkvrouw, de dochter Sions, veracht u en bespot u, de dochter Jeruzalems schudt het hoofd achter u.ZO/xToen zond Jesaja, de zoon van Amoz, tot Hizkía, en liet aan hem zeggen: Dus spreekt de Heer, de God van Israël: Hetgeen gij tot Mij gebeden hebt vanwege Sanherib, den koning van Assyrië, dat heb Ik gehoord. NxEn nu, Heer onze God, help ons uit zijne hand, opdat alle koninkrijken der aarde gewaar worden, dat Gij, Heer, alléén God zijt.M5xen hebben hunne goden in het vuur geworpen; want het waren geen goden, maar het werk van mensenhanden, hout en steen; daarom hebben zij ze vernield.kLQxJa waarlijk, Heer, de koningen van Assyrië hebben die volken en hun land met het zwaard verwoest,K)xHeer, neig uwe oren en hoor, doe uwe ogen open en zie, en hoor de woorden van Sanherib, die dezen gezonden heeft om den levenden God te honen.PJxEn hij bad voor het aangezicht des Heren, zeggende: Heer, Israëls God, Gij die boven de cherubs zit, Gij zijt alléén God over alle koninkrijken op de aarde, Gij hebt den hemel en de aarde gemaakt.I1xEn toen Hizkía de brieven uit de hand der boden ontvangen en ze gelezen had, ging hij op in het huis des Heren, en spreidde ze uit voor den Heer.oHYx Waar is de koning van Hamath, de koning van Arpad, en de koning der stad Sefarvaïm, van Hena en Ivva?!G=x Hebben ook de goden der volken diegenen gered, die mijne vaders verdorven hebben: Gozan, Haran, Rezef, en de kinderen van Eden, die te Telasser woonden?F)x Zie, gij hebt gehoord wat de koningen van Assyrië gedaan hebben aan alle landen, hoe zij die verbannen hebben; en zoudt gij dan gered worden?>Ewx Zegt aldus tot Hizkía, den koning van Juda: Dat uw God u niet misleide, op wien gij u verlaat, zeggende: Jeruzalem zal in de hand des konings van Assyrië niet overgeleverd worden.6Dgx En toen hij van Tirhaka, den koning der Moren, hoorde zeggen: Zie, hij is uitgetrokken om met u te strijden, keerde hij om en zond boden tot Hizkía, en liet aan hem zeggen:C'xEn toen Rabsaké wederkwam, vond hij den koning van Assyrië strijdende tegen Libna; want hij had gehoord, dat hij van Lachis vertrokken was.(BKxZie, Ik zal hem een geest geven, dat, wanneer hij een gerucht horen zal, hij weder zal keren naar zijn land: en Ik zal hem door het zwaard vellen in zijn land.FAxsprak Jesaja tot hen: Zegt aldus tot uwen heer: Zó spreekt de Heer: Vrees niet voor de woorden, die gij gehoord hebt, waarmede de dienaars van den koning van Assyrië Mij gelasterd hebben.A@xEn toen de knechten van koning Hizkía tot Jesaja kwamen,!?=xMisschien zal de Heer, uw God, horen al de woorden van Rabsaké, dien zijn heer, de koning van Assyrië, gezonden heeft om den levenden God te honen en te schelden met woorden, die de Heer, uw God, gehoord heeft: zo hef uw gebed op voor de overgeblevenen, die nog gevonden worden.D>xen zij spraken tot hem: Dus zegt Hizkía: Dit is een dag van nood, van scheldwoorden en van lastering; want de kinderen zijn tot aan de geboorte gekomen, en geen kracht is er om te baren.'=IxEn hij zond Eljakim, den hofmeester, en Sebna, den schrijver, benevens de oudsten der priesters, met zakken bedekt, tot den profeet Jesaja, den zoon van Amoz;< {xToen koning Hizkía dit hoorde, scheurde hij zijne klederen en bedekte zich met een zak, en ging in het huis des Heren.W;)x%Toen kwamen Eljakim, de zoon van Hilkía, de hofmeester, en Sebna, de schrijver, en Joab, de zoon van Asaf, de kanselier, tot Hizkía met gescheurde klederen, en gaven hem de woorden van Rabsaké te kennen.t:cx$Maar het volk zweeg stil en antwoordde hem niets; want de koning had geboden en gezegd: Antwoord hem niets.9x#Waar is een god onder alle goden der landen, die zijn land uit mijne hand gered heeft, dat de Heer Jeruzalem uit mijne hand zou redden?8x"Waar zijn de goden van Hamath en Arpad? Waar zijn de goden van Sefarvaïm, Hena en Ivva? Hebben zij ook Samarië gered uit mijne hand?k7Qx!Hebben dan de goden der volken ieder zijn land kunnen redden uit de hand des konings van Assyrië?6x totdat ik kom en u haal naar een land, dat aan uw land gelijk is, waar koren, most, brood, wijnbergen, olijftuinen, olie, en honig is; zo zult gij in het leven blijven en niet sterven. Hoort niet naar Hizkía, want hij verleidt u, zeggende: De Heer zal ons redden.O5xHoort niet naar Hizkía, want dus spreekt de koning van Assyrië: Neemt mijne genade aan en komt tot mij uit, zo zal iedereen van zijn wijnstok en van zijn vijgeboom eten, en uit zijne bron drinken;*4OxEn laat Hizkía u niet doen vertrouwen op den Heer, zeggende: De Heer zal ons redden, en deze stad zal niet in de handen des konings van Assyrië gegeven worden.f3GxDus zegt de koning: Laat Hizkía u niet misleiden, want hij kan u niet redden uit mijne hand.2'xAlzo stond Rabsaké en riep met een luide stem in het Joods, en zeide en sprak: Hoort het woord des groten konings, des konings van Assyrië.h1KxDoch Rabsaké zeide tot hen: Heeft mijn heer mij dan tot uwen heer of tot u gezonden om deze woorden te spreken, of veeleer tot de mannen, die daar op den muur zitten, dat zij met u hun eigen drek eten en hun water drinken?e0ExToen spraken Eljakim, de zoon van Hilkía, en Sebna, en Joah tot Rabsaké: Spreek met uwe knechten in het Syrisch, want wij verstaan het; en spreek niet met ons in het Joods voor de oren van het volk, dat op den muur is./5xEn meent gij, dat ik zonder den Heer ben opgetrokken om deze stad te verderven? De Heer heeft tot mij gezegd: Trek op tegen dit land en verdelg het.".?xHoe zoudt gij dan bestaan tegen een enkel hoofdman uit de geringsten van mijns heren onderdanen? Doch gij verlaat u op Egypte om de wagens en de ruiters. -xNu, wed met mijnen heer, den koning van Assyrië: ik zal u tweeduizend paarden geven, indien gij vermoogt ruiters daarop te geven.t,cxOf zo gij tot mij zeggen wilt: Wij verlaten ons op den Heer, onzen God: --is Hij het dan niet, wiens hoogten en altaren Hizkía heeft weggedaan, en gezegd tot Juda en Jeruzalem: Voor dit altaar, dat te Jeruzalem is, zult gij aanbidden?R+xZie, verlaat gij u op dezen gebroken rietstaf, op Egypte, die, als iemand daarop leunt, hem in de hand ingaat en ze doorboort? Alzo is Farao, de koning van Egypte, voor allen, die zich op hem verlaten.*xMeent gij, dat er nog raad en macht is om te strijden? Waarop verlaat gij u dan nu, dat gij van mij afvallig geworden zijt?#)AxEn Rabsaké sprak tot hen: Zegt toch aan Hizkía: Dus spreekt de grote koning, de koning van Assyrië: Wat is dat voor een steun, op welken gij u verlaat?+(Qxen zij riepen om den koning. Toen kwamen tot hen uit Eljakim, de zoon van Hilkía, de hofmeester, en Sebna, de schrijver, en Joah, de zoon van Asaf, de kanselier.*'OxEvenwel zond de koning van Assyrië Tartan en Rabsaris en Rabsaké uit Lachis tot koning Hizkía, met een grote macht naar Jeruzalem; en zij trokken op, en toen zij er kwamen, bleven zij staan bij de waterleiding van den bovensten vijver, die aan den straatweg op den akker des vollers is,3&axTe dier tijd brak Hizkía, de koning van Juda, de deuren aan den tempel des Heren en de posten, die hij zelf had laten overtrekken, af, en gaf ze den koning van Assyrië.x%kxAlzo gaf Hizkía al het zilver, dat in het huis des Heren en in de schatten van des konings huis gevonden werd..$WxToen zond Hizkía, de koning van Juda, tot den koning van Assyrië naar Lachis, en liet aan hem zeggen: Ik heb gezondigd, trek van mij af; wat gij mij oplegt, wil ik dragen. Toen legde de koning van Assyrië Hizkía, den koning van Juda, driehonderd talenten zilver en dertig talenten goud op. #x En in het veertiende jaar van koning Hizkía trok Sanherib, de koning van Assyrië tegen alle vaste steden van Juda op en nam ze in.U"%x omdat zij niet gehoorzaamd hadden aan de stem van den Heer hunnen God, en zijn verbond overtreden hadden en al wat Mozes, de knecht des Heren, geboden had; zij hadden er niet naar gehoord noch het gedaan.!+x En de koning van Assyrië voerde Israël weg naar Assyrië, en plaatste hen te Halah en Habor, aan de rivier Gozan, en in de steden van Medië;% Ex En hij nam het in na drie jaren, in het zesde jaar van Hizkía, dat is in het negende jaar van Hoséa, den koning van Israël; toen werd Samarië ingenomen.fGx In het vierde jaar nu van Hizkía, den koning van Juda,( dit was het zevende jaar van Hoséa, den zoon van Ela, den koning van Israël,) trok Salmanéser, de koning van Assyrië, tegen Samarië op en belegerde het.q]xOok sloeg hij de Filistijnen tot Gaza toe, en hare grenspalen van de sterkte af tot de vaste steden toe.5xEn de Heer was met hem; en waar hij uittrok, handelde hij voorzichtig; ook onttrok hij zich aan den koning van Assyrië, en was hem niet onderdanig.}uxWant hij hing den Heer aan, en week niet van Hem af, en onderhield zijne geboden, die de Heer aan Mozes geboden had.+xHij vertrouwde op den Heer, den God van Israël, zodat na hem zijnsgelijke niet was onder al de koningen van Juda, noch vóór hem geweest was.~wxhij deed de hoogten weg, en verbrak de beeldzuilen, en roeide het Ascherabeeld uit, en verbrijzelde de koperen slang, die Mozes gemaakt had; want tot dien tijd toe hadden de kinderen Israëls haar reukoffer gebracht; en men noemde haar Nehustan.H xEn hij deed hetgeen den Heer behaagde, gelijk zijn vader David:%ExHij was vijf en twintig jaar oud, toen hij koning werd, en regeerde negen en twintig jaar te Jeruzalem; en zijne moeder heette Abi, de dochter van Zacharia.  xIn het derde jaar van Hoséa, den zoon van Ela, den koning van Israël, werd Hizkía koning, de zoon van Achaz, den koning van Juda.3ax)Alzo dienden deze volken den Heer, en dienden tevens hunne afgoden; en zo deden ook hunne kinderen en kleinkinderen, gelijk hunne vaderen gedaan hebben, tot op dezen dag.Kx(--Doch zij gehoorzaamden niet, maar deden naar hunne vorige wijze.Nx'maar vreest den Heer, uwen God; die zal u redden van al uwe vijanden.mUx&En vergeet het verbond niet, hetwelk Hij met u gemaakt heeft, dat gij geen andere goden dienen zult;<sx%en de inzettingen, de rechten, de wet en het gebod, die Hij u heeft laten beschrijven, onderhoudt die, dat gij er naar doet te allen tijde; maar andere goden zult gij niet dienen.!=x$maar den Heer, die ulieden uit Egypteland gevoerd heeft met grote kracht en uitgestrekten arm, dien zult gij vrezen, dien aanbidden en aan dien offeren;)x#En Hij maakte een verbond met hen, en gebood hun, zeggende: Vreest geen andere goden en aanbidt hen niet en dient hen niet en offert hun niet;oYx"Tot op dezen dag doen zij naar de oude wijze, dat zij noch den Heer vrezen, noch houden hunne inzettingen en rechten naar de wet en het gebod, hetwelk de Heer geboden heeft aan de kinderen van Jakob, wien Hij den naam Israël gaf.uex!Alzo dienden zij den Heer en dienden ook de afgoden, naar de wijze van elk volk, vanwaar zij gebracht waren.& Gx En dewijl zij den Heer óók dienden, maakten zij zich priesters der hoogten uit alle standen des volks, en die offerden voor hen in de huizen op de hoogten." ?xdie van Avva maakten Nibhaz en Tirtak, en die van Sefarvaïm verbrandden hunne kinderen ter ere van Adrammélech en Anammélech, de goden van Serfavaïm.i MxDie van Babel maakten Sukkoth-Benoth, die van Kuth maakten Nergal, die van Hamath maakten Asima,! =xEn elk volk diende zijne goden, en zette ze in de huizen op de hoogten, welke de Samaritanen gemaakt hadden, elk volk in zijne steden waarin het woonde. +xToen kwam een der priesters, die van Samarië weggevoerd waren, en zette zich neder te Beth-El, en leerde hun, hoe zij den Heer dienen moesten.KxEn de koning van Assyrië gebood, zeggende: Brengt derwaarts een der priesters, die van daar zijn weggevoerd, en hij trekke heen en wone aldaar, en hij lere hun den dienst van den God des lands.9mxEn zij lieten aan den koning van Assyrië zeggen: De volken, die gij hier hebt gebracht en doen wonen in de steden van Samarië, weten niets van den dienst van den God des lands, daarom heeft hij leeuwen onder hen gezonden, en zie, deze doden hen, dewijl zij den dienst van den God des lands niet kennen.{qxMaar toen zij aldaar begonnen te wonen en den Heer niet vreesden, zond de Heer leeuwen onder hen, die hen doodden.nWxEn de koning van Assyrië liet lieden van Babel, van Kutha, van Avva, van Hamath en Sefarvaïm komen, en bezette de steden van Samarië, in de plaats der kinderen Israëls; en zij namen Samarië in, en woonden in deszelfs steden.Extotdat de Heer Israël van zijn aangezicht wegdeed, gelijk Hij gesproken had door al zijne knechten, de profeten. Alzo werd Israël uit zijn land weggevoerd naar Assyrië tot op dezen dag.|sxAlzo wandelden de kinderen Israëls in al de zonden van Jerobeam, die hij bedreven had, en lieten daar niet van af:5exWant Israël werd van het huis Davids afgescheurd, en zij maakten tot koning Jerobeam, Nebats zoon; deze trok Israël af van den Heer, en deed hen ene grote zonde zondigen./xDaarom verwierp de Heer al het zaad van Israël, en verdrukte hen, en gaf hen in de hand van rovers, totdat Hij hen verwierp van zijn aangezicht.%xOok onderhield Juda de geboden van den Heer, hunnen God, niet, maar zij wandelden in de inzettingen van Israël, die dezen hadden ingevoerd.!xDaarom werd de Heer zeer toornig tegen Israël, en deed hen van zijn aangezicht weg, zodat er niets overbleef dan de stam van Juda alleen.8~kxen lieten hunne zonen en dochters door het vuur gaan, en gingen met waarzeggerij en toverij om, en gaven zich over om te doen hetgeen den Heer mishaagde, om Hem te vertoornen.:}oxEn zij verlieten al de geboden van den Heer, hunnen God, en maakten zich twee gegoten kalveren, en maakten Ascherabeelden, en baden al het heir des hemels aan, en dienden Baäl,J|xDaarenboven verachtten zij zijne geboden en zijn verbond, hetwelk Hij met hunne vaderen gemaakt had, en zijne getuigenissen, die Hij onder hen betuigd had, en wandelden hunne ijdelheid na, en werden ijdel, gelijk de volken, die rondom hen woonden, van welke de Heer hun geboden had, dat zij niet handelen zouden als deze.{x--zo hoorden zij niet, maar verhardden hunnen nek, gelijk de nek hunner vaderen geweest was, die niet geloofden in den Heer hunnen God.(zKx En wanneer de Heer betuigde in Israël en Juda door alle profeten en zieners, en hun liet zeggen: Bekeert u van uwe kwade wegen en onderhoudt mijne geboden en inzettingen, naar de gehele wet, die Ik uwen vaderen geboden heb, en die Ik tot u gezonden heb door mijne knechten, de profeten,]y5x en dienden de afgoden, van welke de Heer tot hen gezegd had: Gij zult dat niet doen.$xCx en wierookten aldaar op alle hoogten, gelijk de volken, die de Heer voor hen weggedreven had, en bedreven kwade dingen, met welke zij den Heer vertoornden,lwSx en zij richtten beeldzuilen op en Ascherabeelden, op alle hoge heuvelen en onder alle groene bomen,Pvx En de kinderen Israëls bedreven onder een vromen schijn dingen tegen den Heer, hunnen God, die niet goed waren, namelijk dat zij zich hoogten bouwden in alle steden, zo in sterkten als vaste steden; uxen wandelden naar de wijze der volken, die de Heer voor de kinderen Israëls verdreven had, en deden als de koningen van Israël.2t_xWant de kinderen Israëls zondigden tegen den Heer, hunnen God, die hen uit Egypteland gevoerd had, uit de hand van Farao den koning van Egypte, en dienden andere goden,OsxEn in het negende jaar van Hoséa nam de koning van Assyrië Samarië in, en voerde Israël weg naar Assyrië, en deed hen wonen te Halah en te Habor, aan de rivier Gozan, en in de steden der Meden.lrSxEn de koning van Assyrië trok op in het gehele land, en naar Samarië, en belegerde het drie jaar. q xMaar toen de koning van Assyrië vernam, dat Hoséa een verbond gemaakt en gezanten gezonden had aan So, den koning van Egypte, en aan den koning van Assyrië de geschenken niet had opgebracht, gelijk jaarlijks, greep hij hem en zette hem in de gevangenis.pxTegen dezen trok Salmanéser, de koning van Assyrië op, en Hoséa werd hem onderdanig, zodat hij hem geschenken moest geven.woixEn hij deed hetgeen den Heer mishaagde; doch niet zoals de koningen van Israël, die vóór hem geweest waren.n xIn het twaalfde jaar van Achaz, den koning van Juda, werd Hoséa, de zoon van Ela, koning over Israël, te Samarië, negen jaar.m%xEn Achaz ontsliep met zijne vaderen, en werd begraven bij zijne vaderen in de stad Davids; en zijn zoon Hizkía werd koning in zijne plaats.lxWat er nu meer van Achaz te zeggen is, wat hij gedaan heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Juda.Jkxook brak hij den overdekten sabbatsgang af, dien zij aan het huis gebouwd hadden, en den ingang des konings van buiten brak hij af van het huis des Heren, om den koning van Assyrië te behagen.@j{xEn koning Achaz brak de zijden aan de stellingen weg, en nam het waschvat daarboven af, en nam de zee van de koperen runderen af, die daaronder waren, en zette ze op den stenen vloer,Gi xEn Uría, de priester, deed alles wat koning Achaz hem gebood.Ih xEn koning Achaz gebood den priester Uría, zeggende: Op het grote altaar zult gij ontsteken het brandoffer des morgens, en het spijsoffer des avonds, en het brandoffer des konings, en zijn spijsoffer, en het brandoffer van al het volk in het land, benevens hun spijsoffer en hunne drankoffers, en al het bloed der brandoffers en het bloed van alle andere offers zult gij daarop sprengen; maar ik zal bedenken wat ik met het koperen altaar doen wil.DgxMaar het koperen altaar, dat voor den Heer stond, deed hij weg, zodat het niet stond tussen het altaar en het huis des Heren: en hij zette het ter zijde van het altaar, aan den noordkant."f?x en hij ontstak daarop zijn brandoffer en spijsoffer, en goot daarop zijn drankoffer, en sprengde het bloed der dankoffers, die hij offerde op het altaar.Se!x En toen de koning uit Damaskus kwam en het altaar zag, offerde hij daarop;/dYx En de priester Uría bouwde een altaar, en maakte het overeenkomstig hetgeen koning Achaz uit Damaskus aan hem gezonden had, tegen dat koning Achaz uit Damaskus kwam.cx En koning Achaz trok Tiglath-Piléser, den koning van Assyrië, te gemoet naar Damaskus; en toen hij een altaar zag, dat te Damaskus was, zond koning Achaz het evenbeeld en de gelijkenis van dat altaar, zoals dat gemaakt was, aan den priester Uría. bx En de koning van Assyrië hoorde naar hem, en hij trok op naar Damaskus en nam het in, en voerde hen weg naar Kir, en doodde Rezin.%aExEn Achaz nam het zilver en goud, dat in het huis des Heren en in de schatten van des konings huis gevonden werd, en zond den koning van Assyrië geschenken.~`wxDoch Achaz zond boden tot Tiglath-Piléser, den koning van Assyrië, en liet aan hem zeggen: Ik ben uw knecht en uw zoon: kom op en help mij uit de hand des konings van Syrië en uit de hand des konings van Israël, die tegen mij zijn opgekomen.,_SxIn dien tijd bracht Rezin, de koning van Syrië, Elath weder aan Syrië, en dreef die van Juda uit Elath; en de Syriërs kwamen en woonden daarin tot op dezen dag.N^xTe dier tijd trok Rezin, de koning van Syrië, en Pekah, de zoon van Remalia, de koning van Israël, op naar Jeruzalem om te strijden; en zij belegerden Achaz, maar konden de stad niet bemachtigen.b]?xen hij offerde en wierookte op de hoogten en op alle heuvelen en onder alle groene bomen.>\wxwant hij wandelde op den weg der koningen van Israël, ook liet hij zijnen zoon door het vuur gaan, naar de gruwelen der volken, die de Heer voor de kinderen Israëls verdreven had,6[gxTwintig jaar was Achaz oud, toen hij koning werd, en hij regeerde zestien jaar te Jeruzalem. En hij deed niet hetgeen den Heer, zijnen God, behaagde, zoals zijn vader David;\Z 5xIn het zeventiende jaar van Pekah, den zoon van Remalia, werd Achaz koning van Juda.&YGx&En Jotham ontsliep met zijne vaderen, en werd begraven bij zijne vaderen in de stad van zijnen vader David; en Achaz, zijn zoon, werd koning in zijne plaats.qX]x%Te dier tijd begon de Heer in Juda te zenden Rezin, den zoon van Syrië, en Pekah, den zoon van Remalia. Wx$Wat er nu meer van Jotham te zeggen is, en al wat hij gedaan heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Juda.V+x#behalve dat men de hoogten niet wegdeed, want het volk offerde en wierookte nog op de hoogten. Hij bouwde de hoge poort aan het huis des Heren.\U3x"En hij deed hetgeen den Heer behaagde, naar alles wat zijn vader Uzzía gedaan had;T5x!Hij was vijf en twintig jaar oud, toen hij koning werd, en regeerde zestien jaar te Jeruzalem; en zijne moeder heette Jerusa, een dochter van Zadok.Sx In het tweede jaar van Pekah, den zoon van Remalia, den koning van Israël, werd Jotham koning, de zoon van Uzzía, den koning van Juda. RxWat er nu meer van Pekah te zeggen is, en al wat hij gedaan heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.EQxEn Hoséa, de zoon van Ela, maakte een verbond tegen Pekah, den zoon van Remalia, en sloeg hem dood, en werd koning in zijne plaats, in het twintigste jaar van Jotham, den zoon van Uzzía.kPQxIn de dagen van Pekah, den koning van Israël, kwam Tiglath-Piléser, de koning van Assyrië, en nam Ijon, Abel-Beth, Maächa, Janóah, Kedes, Hazor, Gilead, Galiléa en het gehele land Naftali, en voerde ze weg naar Assyrië. OxEn hij deed hetgeen den Heer mishaagde; want hij liet niet af van de zonden van Jerobeam, Nebats zoon, die Israël deed zondigen.N+xIn het twee en vijftigste jaar van Azaria, den koning van Juda, werd Pekah, de zoon van Remalia, koning over Israël te Samarië, twintig jaar.MxWat er nu meer van Pekahia te zeggen is, en al wat hij gedaan heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.L/xEn Pekah, de zoon van Remalia, zijn hoofdman, maakte een verbond tegen hem, en versloeg hem te Samarië in het vrouwenverblijf van des konings huis, met Arbog en Arjé, en vijftig mannen met hem, van de kinderen van Gilead; en hij doodde hem en werd koning in zijne plaats. KxEn hij deed hetgeen den Heer mishaagde; want hij liet niet af van de zonden van Jerobeam, Nebats zoon, die Israël deed zondigen.JxIn het vijftigste jaar van Azaria, den koning van Juda, werd Pekahia, de zoon van Menahem, koning over Israël te Samarië, twee jaar.aI=xEn Menahem ontsliep met zijne vaderen; en zijn zoon Pekahia werd koning in zijne plaats.HxWat er nu meer van Menahem te zeggen is, en al wat hij gedaan heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.XG+xEn Menahem hief dit geld in Israël van de rijksten, vijftig sikkels zilver op elken man, om het den koning van Assyrië te geven; alzo trok de koning van Assyrië weder naar huis, en bleef niet in het land.)FMxEn Pûl, de koning van Assyrië, kwam in het land, en Menahem gaf aan Pûl duizend talenten zilver, opdat hij met hem zijn en hem het koninkrijk bevestigen zou.E%xEn hij deed hetgeen den Heer mishaagde; hij liet zijn leven lang niet af van de zonden van Jerobeam, Nebats zoon, die Israël deed zondigen.D#xIn het negen en dertigste jaar van Azaria, den koning van Juda, werd Menahem, de zoon van Gadi, koning over Israël te Samarië, tien naar.^C7xTe dier tijd sloeg Menahem Tifsah en allen, die daarin waren, en hare grenspalen van Tirza af, omdat zij hem niet hadden willen inlaten; en hij sloeg hen en scheurde het lichaam van al hare bevruchte vrouwen open.B'xWat er nu meer van Sallum te zeggen is, en zijn verbond, hetwelk hij maakte, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.3AaxWant Menahem, de zoon van Gadi, trok op van Tirza en kwam te Samarië, en sloeg Sallum, den zoon van Jabes, te Samarië en doodde hem; en hij werd koning in zijne plaats.@'x Sallum, de zoon van Jabes, werd koning in het negen en dertigste jaar van Azaria, den koning van Juda, en hij regeerde te Samarië een maand.?7x Dit is het, wat de Heer tot Jehu gesproken had: Uwe zonen zullen zitten op den troon van Israël tot in het vierde geslacht; en het is alzo geschied.s>ax Wat er nu meer van Zacharia te zeggen is, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.=7x En Sallum, de zoon van Jabes, maakte een verbond tegen hem, en sloeg hem voor de ogen van het volk en doodde hem; en hij werd koning in zijne plaats.(<Kx En hij deed hetgeen den Heer mishaagde, zoals zijne vaderen gedaan hadden: hij liet niet af van de zonden van Jerobeam, Nebats zoon, die Israël deed zondigen.;/xIn het acht en dertigste jaar van Azaria, den koning van Juda, werd Zacharia, de zoon van Jerobeam, koning over Israël te Samarië, zes maanden.:)xEn Azaria ontsliep met zijne vaderen, en men begroef hem bij zijne vaderen in de stad Davids; en zijn zoon Jotham werd koning in zijne plaats. 9xWat er nu meer van Azaria te zeggen is, en al wat hij gedaan heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Juda.J8xEn de Heer sloeg den koning, dat hij melaats werd tot aan zijnen dood; en hij woonde in een bijzonder huis, doch Jotham, de zoon des konings, regeerde het huis, en richtte het volk in het land.f7Gxbehalve dat men de hoogten niet wegnam, want het volk offerde en wierookte nog op de hoogten.Y6-xEn hij deed hetgeen den Heer behaagde, naar al wat zijn vader Amazia gedaan had;5'xHij was zestien jaar oud, toen hij koning werd, en regeerde twee en vijftig jaar te Jeruzalem; en zijne moeder heette Jecholia van Jeruzalem. 4 xIn het zeven en twintigste jaar van Jerobeam, den koning van Israël, werd Azaria koning, de zoon van Amazia, den koning van Juda.3yxEn Jerobeam ontsliep met zijne vaderen met de koningen van Israël, en zijn zoon Zacharia werd koning in zijne plaats.2xWat er nu meer van Jerobeam te zeggen is, en al wat hij gedaan heeft, en zijne macht, hoe hij gestreden heeft, en hoe hij Damaskus en Hamath van Juda onder Israël heeft teruggebracht, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.1%xde Heer nu had niet gesproken, dat Hij Israëls naam wilde uitdelgen van onder den hemel, en Hij hielp hen door Jerobeam, den zoon van Joas.03xWant de Heer had de jammerlijke ellende van Israël gezien, dat ook de beslotenen en verlatenen weg waren, en er geen helper voor Israël meer was;/yxHij herwon Israëls grenspaal van Hamath af tot aan de zee, die in het vlakke veld is, naar het woord van den Heer, den God van Israël, hetwelk Hij gesproken had door zijnen knecht den profeet Jona, die van Gath-Héfer was, den zoon van Amittai.. xEn hij deed hetgeen den Heer mishaagde, en liet niet af van al de zonden van Jerobeam, Nebats zoon, die Israël deed zondigen.)-MxIn het vijftiende jaar van Amazia, den zoon van Joas, den koning van Juda, werd Jerobeam, de zoon van Joas, koning van Israël te Samarië, een en veertig jaar.n,WxDeze versterkte Elath, en bracht het weder aan Juda, nadat de koning met zijne vaderen ontslapen was.+yxEn het gehele volk van Juda nam Azaria in zijn zestiende jaar, en maakte hem koning in plaats van zijnen vader Amazia.r*_xEn zij vervoerden hem met paarden, en hij werd begraven te Jeruzalem bij zijne vaderen in de stad Davids.)#xEn zij maakten te Jeruzalem een verbond tegen hem, zodat hij vluchtte naar Lachis; en zij vervolgden hem tot Lachis, en doodden hem aldaar.i(MxWat er nu meer van Amazia te zeggen is, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Juda.'xAmazia nu, de zoon van Joas, de koning van Juda, leefde na den dood van Joas, den zoon van Joahaz, den koning van Israël, vijftien jaar.&-xEn Joas ontsliep met zijne vaderen, en werd begraven te Samarië bij de koningen van Israël; en zijn zoon Jerobeam werd koning in zijne plaats.R%xWat er nu meer van Joas te zeggen is, wat hij gedaan heeft, en zijne macht, en hoe hij met Amazia, den koning van Juda, gestreden heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Israël.M$xen hij nam al het goud en zilver en al het gereedschap, dat gevonden werd in het huis des Heren en in den schat van des konings huis, alsook de kinderen tot onderpand, en trok weder naar Samarië.#}x En Joas, de koning van Israël, greep Amazia, den koning van Juda, den zoon van Joas, den zoon van Ahazia, te Beth-Sémes; en hij kwam te Jeruzalem, en brak Jeruzalems muren af, van de poort van Efraïm af tot aan de Hoekpoort, vierhonderd el lang;U"%x En Juda werd geslagen door Israël, zodat een ieder vluchtte naar zijne hut.,!Sx Maar Amazia hoorde niet. Toen trok Joas, de koning van Israël, op, en zij zagen elkander onder de ogen, hij en Amazia, de koning van Juda, te Beth-Sémes in Juda.' Ix Gij hebt de Edomieten geslagen, daarom verheft zich uw hart: behoud dien roem en blijf te huis; waarom stort gij u in het ongeluk, dat gij valt en Juda met u?Bx Maar Joas, de koning van Israël, zond tot Amazia, den koning van Juda, en liet aan hem zeggen: De doornstruik op den Libanon zond tot den ceder op den Libanon en liet aan hem zeggen: Geef uwe dochter aan mijnen zoon tot vrouw. Maar het gedierte des velds op den Libanon liep over den doornstruik en vertrad dien.6gxToen zond Amazia boden tot Joas, den zoon van Joahaz, den zoon van Jehu, den koning van Israël, en liet aan hem zeggen: Kom herwaarts, laat ons elkander onder de ogen zien.!xOok versloeg hij in het Zoutdal tien duizend van de Edomieten, en bemachtigde Sela met strijden, en noemde het Jokteël, tot op dezen dag. ;xdoch de kinderen der doodslagers doodde hij niet, gelijk geschreven staat in het wetboek van Mozes, waar de Heer geboden heeft, zeggende: De vaders zullen wegens de kinderen niet sterven, en de kinderen zullen wegens de vaders niet sterven, maar ieder zal om zijne zonde sterven. .~~}>||R{u{ z)yxxwLvOuttt>.=<=;d;987:6+5S4322C1801/.-,+** )|((3'&%%$#"!! $()Wc /PQf X K H. WxOver het overgebleven volk nu in het land van Juda, hetwelk Nebukadnezar, de koning van Babel, overliet, stelde hij Gedalja, den zoon van Ahikam, den zoon van Safan. {xen de koning van Babel sloeg hen en doodde hen te Ribla in het land van Hamath. Alzo werd Juda weggevoerd uit het land.k Qxdeze nam Nebuzaradan, de overste der lijfwachten, en bracht hen tot den koning van Babel te Ribla,=uxen een overste uit de stad, die gesteld was over de krijgslieden, en vijf mannen, die altijd voor den koning waren, die in de stad gevonden werden, en den schrijver van den krijgsoverste, die het volk in het land voor het leger opriep; en zestig mannen van het volk des lands, die in de stad gevonden werden;+xEn de overste der lijfwachten nam den priester Seraja van den eersten rang, en den priester Zefanja van den tweeden rang, en drie deurwachters;lSxAchttien el hoog was elke pilaar, en zijn kapiteel daarop was ook van koper, en drie el hoog; en de netten, en de granaatappelen rondom aan het kapiteel waren alle van koper; op die wijze was ook de andere pilaar met de netten.xDe twee pilaren, de zee en de stellingen, die Salomo gemaakt had voor het huis des Heren: het koper van al deze vaten kon men niet wegen.hKxOok nam de overste der lijfwachten de koolpannen en bekkens mede, die van goud en zilver waren.nWxEn de potten, asschoppen, messen, schalen en alle koperen vaten, met welke men diende, namen zij weg.4cx En de koperen pilaren aan het huis des Heren, en de stellingen, en de koperen zee, die aan het huis des Heren was, braken de Chaldeën af, en voerden het koper naar Babel.kQx En van de geringsten in het land maakte de overste der lijfwachten wijngaardeniers en akkerlieden.3ax Het volk nu, dat overgebleven was in de stad, en die tot den koning van Babel overliepen, en het overige gemene volk, voerde Nebuzaradan, de overste der lijfwachten, weg.vgx En de gehele macht der Chaldeën, die met den overste der lijfwachten was, brak de muren rondom Jeruzalem af.~x en hij verbrandde het huis des Heren en het huis des konings, en al de huizen van Jeruzalem; alle grote huizen verbrandde hij met vuur.R}xOp den zevenden dag der vijfde maand, dat is het negentiende jaar van Nebukadnezar, den koning van Babel, kwam Nebuzaradan, de overste der lijfwachten, de knecht van den koning van Babel, te Jeruzalem;|9xen zij slachtten de zonen van Zedekía voor zijne ogen, en verblindden de ogen van Zedekía, en bonden hem met twee ketenen en voerden hem naar Babel.{}xZij dan grepen den koning, en voerden hem op tot den koning van Babel naar Ribla, en men sprak het oordeel over hem uit;*zOxMaar de macht der Chaldeën joeg den koning na, en achterhaalde hem in de vlakke velden van Jericho; en al de krijgslieden, die bij hem waren, werden verstrooid.py[xbrak men in de stad, en al de krijgslieden vluchtten bij nacht langs den weg der poort, tussen de twee muren, die naar des konings hof gaan; de Chaldeën nu lagen rondom de stad; en zij vluchtten langs den weg naar het vlakke veld.xxOp den negenden (dag) der (vierde) maand, toen de honger sterk werd in de stad, zodat het volk des lands niets te eten had,NwxAlzo werd de stad belegerd tot in het elfde jaar van koning Zedekía.gv KxEn het geschiedde in het negende jaar zijner regering op den tienden dag der tiende maand, dat Nebukadnezar, de koning van Babel, met al zijne macht tegen Jeruzalem kwam; en zij belegerden het, en bouwden er een wal rondom..uWxWant het geschiedde alzo met Jeruzalem en Juda door des Heren toorn, totdat Hij hen van zijn aangezicht wegwierp. En Zedekía werd afvallig van den koning van Babel.JtxEn hij deed hetgeen den Heer mishaagde, zoals Jojakim gedaan had.'sIxEen en twintig jaar was Zedekía oud, toen hij koning werd, en regeerde elf jaar te Jeruzalem; en zijne moeder was Hamutal, een dochter van Jeremia uit Libna.rxEn de koning van Babel maakte Mattanja, Jojachins oom, koning in zijne plaats, en hij veranderde zijnen naam in Zedekía.*qOxen al de vermogende lieden, zeven duizend, en de timmerlieden en smeden, duizend, en al de sterke krijgslieden; en de koning van Babel bracht hen weg naar Babel.QpxEn hij voerde Jojachin weg naar Babel, en de moeder des konings, en de vrouwen des konings, en zijne kamerdienaren; alzo voerde hij de machtigsten in het land gevankelijk weg van Jeruzalem naar Babel;BoxEn hij voerde geheel Jeruzalem weg; al de oversten, al de krijgslieden, tienduizend gevangenen, en al de timmerlieden en al de smeden, en liet niets over dan het geringe volk des lands.snax En hij voerde van daar uit al de schatten in het huis des Heren, en in het huis des konings, en sloeg al de gouden vaten in stukken, die Salomo, de koning van Israël, gemaakt had in den tempel des Heren, gelijk de Heer gesproken had._m9x toen ging Jojachin, de koning van Juda, uit tot den koning van Babel, met zijne moeder, met zijne knechten, met zijne oversten en kamerdienaren; en de koning van Babel greep hem in het achtste jaar zijner regering.flGx En Nebukadnezar, de koning van Babel, kwam voor de stad, toen zijne knechten haar belegerden; kx In dien tijd trokken de knechten van Nebukadnezar, den koning van Babel, op tegen Jeruzalem, en zij richtten bolwerken daartegen op.Mjx En hij deed hetgeen den Heer mishaagde, zoals zijn vader gedaan had.+iQxAchttien jaar was Jojachin oud, toen hij koning werd, en regeerde drie maanden te Jeruzalem; en zijne moeder was Nehusta, een dochter van Elnathan, van Jeruzalem.BhxEn de koning van Egypte trok niet meer uit zijn land; want de koning van Babel had ingenomen al wat van den koning van Egypte was, van de beek van Egypte af tot aan de rivier Frath toe.bg?xEn Jojakim ontsliep met zijne vaderen; en zijn zoon Jojachin werd koning in zijne plaats. fxWat er nu meer te zeggen is van Jojakim, en al wat hij gedaan heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Juda.exen ook om het onschuldig bloed, dat hij vergoten had, dat hij Jeruzalem vervuld had met onschuldig bloed; en de Heer wilde niet vergeven.dxEn het trof Juda alzo naar het woord des Heren, opdat Hij hen van zijn aangezicht wegdeed, om de zonden van Manasse, die hij gedaan had,cxEn de Heer liet krijgsknechten tegen hem komen uit de Chaldeën, uit Syrië, uit Moab en uit de kinderen Ammons, en Hij liet hen in Juda komen om het te verwoesten, naar het woord des Heren, hetwelk Hij gesproken had door zijne knechten, de profeten.b 5xIn zijnen tijd trok Nebukadnezar, de koning van Babel, op, en Jojakim werd hem onderdanig drie jaar; en hij keerde zich om en werd afvallig van hem.Sa!x%En hij deed hetgeen den Heer mishaagde, zoals zijne vaderen gedaan hadden.%`Ex$Vijf en twintig jaar was Jojakim oud, toen hij koning werd, en regeerde elf jaar te Jeruzalem; en zijne moeder was Zebudda, de dochter van Pedaja, uit Ruma.x_kx#En Jojakim gaf dat zilver en goud aan Farao; doch hij schatte het land om dat zilver te geven naar het bevel van Farao; een ieder schatte hij naar zijn vermogen aan zilver en goud, onder het volk des lands, om het aan Farao Necho te geven.T^#x"En Farao Necho maakte Eljakim, den zoon van Josía, koning in de plaats van zijnen vader Josía, en veranderde zijnen naam in Jojakim; maar Joahaz nam hij mede en bracht hem naar Egypte, waar hij stierf.F]x!En Farao Necho hield hem gevangen te Ribla in het land van Hamath, opdat hij niet regeren zou te Jeruzalem, en legde ene schatting op het land, honderd talenten zilver en één talent goud.S\!x En hij deed hetgeen den Heer mishaagde, zoals zijne vaderen gedaan hadden.+[QxDrie en twintig jaar was Joahaz oud, toen hij koning werd, en regeerde drie maanden te Jeruzalem; en zijne moeder was Hamutal, de dochter van Jeremía, uit Libna.jZOxEn zijne knechten vervoerden hem dood van Megiddo, en brachten hem te Jeruzalem, en begroeven hem in zijn graf; en het volk des lands nam Joahaz, den zoon van Josía, en zalfde hem en maakte hem koning in zijns vaders plaats.TY#xIn zijnen tijd trok Farao Necho, de koning van Egypte, tegen den koning van Assyrië op naar de rivier Frath; en koning Josía trok hem te gemoet; doch hij doodde hem te Megiddo, toen hij hem gezien had. X xWat er nu meer van Josia te zeggen is, en al wat hij gedaan heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Juda.sWaxEn de Heer sprak: Ik zal Juda óók van mijn aangezicht wegdoen, zoals Ik Israël weggedaan heb; en Ik wil deze stad verwerpen, die Ik verkoren had, namelijk Jeruzalem, en het huis van hetwelk Ik gezegd heb: Mijn naam zal aldaar zijn.1V]xNochtans keerde de Heer zich niet af van de hitte zijns groten toorns, met welke Hij over Juda vertoornd was, vanwege al de tergingen, waarmede Manasse Hem getergd had.VU'xEn vóór hem was er geen koning geweest gelijk hij, die zó met zijn ganse hart en ziel en uit alle krachten zich tot den Heer bekeerde, naar de gehele wet van Mozes; en na hem kwam er niemand hem gelijk.'TIxOok verdelgde Josía alle waarzeggers, wichelaars, beelden en afgoden, en al de gruwelen, die in het land van Juda en in Jeruzalem gezien werden; opdat hij bevestigde de woorden der wet, die geschreven stonden in het boek, hetwelk Hilkía de priester gevonden had in het huis des Heren.aS=xIn het achttiende jaar van koning Josía werd dit Pascha den Heer gehouden te Jeruzalem.4RcxWant er was geen Pascha zo gehouden als dit, van den tijd der richters af, die Israël gericht hebben, en in alle tijden der koningen van Israël en der koningen van Juda. QxEn de koning gebood aan het volk, zeggende: Houdt den Heer, uwen God, het Pascha, zoals geschreven staat in het boek dezes verbonds. P;xEn hij offerde al de priesters der hoogten, die aldaar waren, op de altaren, en verbrandde alzo mensenbeenderen daarop. En hij kwam weder te Jeruzalem.IO xOok deed hij al de huizen der hoogten weg in de steden van Samarië, die de koningen van Israël gemaakt hadden om te vertoornen; en hij deed met hen in alles, zoals hij te Beth-El gedaan had.+NQxEn hij zeide: Laat hem liggen, niemand bewege zijn gebeente. Alzo werden zijne beenderen gespaard, met de beenderen van den profeet, die van Samarië gekomen was.bM?xEn hij zeide: Wat is dat voor een grafteken, hetwelk ik zie? En de lieden in de stad spraken tot hem: Het is het graf van den man Gods, die van Juda kwam en uitriep hetgeen gij gedaan hebt tegen het altaar te Beth-El.L!xEn Josía keerde zich om en zag de graven, die op den berg waren, en hij zond heen en liet de beenderen uit de graven halen, en verbrandde ze op dat altaar, en verontreinigde dat naar het woord des Heren, hetwelk de man Gods uitgeroepen had, die deze dingen uitriep.wKixOok het altaar te Beth-El, de hoogte welke Jerobeam, Nebats zoon, die Israël deed zondigen, gemaakt had, ook dit altaar brak hij af, benevens die hoogte; en hij verbrandde de hoogte, en maakte ze tot stof, en verbrandde het Ascherabeeld.xJkxEn hij verbrak de beeldzuilen, en roeide de Ascherabeelden uit, en vervulde hunne plaatsen met mensenbeenderen.I7x Ook de hoogten, die vóór Jeruzalem waren, ter rechterzijde van den berg Mashith, die Salomo, de koning van Israël, gebouwd had voor Astóreth, den gruwel van Sidon, en voor Kamos, den gruwel van Moab, en voor Milkom, den gruwel der kinderen Ammons, verontreinigde de koning.Hx En de altaren op het dak der zaal van Achaz, die de koningen van Juda gemaakt hadden, en de altaren, die Manasse gemaakt had in de twee voorhoven van het huis des Heren, brak de koning af, en ging van daar, en wierp het stof er van in de beek Kidron.G x En hij deed de paarden weg, die de koningen van Juda ter ere van de zon hadden gesteld aan den ingang van het huis des Heren, naar den kant der kamer van Nathan-Mélech, den kamerdienaar, die in Parvarim was; en de wagens der zon verbrandde hij met vuur.!F=x Ook verontreinigde hij Tofeth in het dal der kinderen Hinnoms, opdat niemand zijnen zoon of zijne dochter meer voor Molech door het vuur zou laten gaan.E/x Doch de priesters der hoogten mochten niet offeren op het altaar des Heren te Jeruzalem, maar zij aten het ongezuurde brood onder hunne broeders.?DyxEn hij liet al de priesters uit de steden van Juda komen, en verontreinigde de hoogten, waarop de priesters gewierookt hadden van Geba af tot Ber-Séba toe, en brak de hoogten der poorten af, die aan den ingang der poort van Jozua, den stadsvoogd, waren, en ter linkerzijde als men naar de poort der stad gaat.CxOok brak hij de hutten der hoereerders af, die in het huis des Heren waren, waarin de vrouwen de tenten voor Aschera weefden.TB#xEn hij liet het Ascherabeeld uit het huis des Heren uitvoeren buiten Jeruzalem naar de beek Kidron, en verbrandde het aan de beek Kidron, en maakte het tot stof, en wierp het stof op de graven des volks. AxEn hij deed de afgodspriesters weg, die de koningen van Juda hadden aangesteld om te wieroken, op de hoogten, in de steden van Juda en rondom Jeruzalem; alsook die wierookten aan Baäl, aan de zon, aan de maan, aan de planeten, en aan al het heir des hemels.e@ExEn de koning gebood den hogepriester Hilkía, en de priesters van de tweede orde, en de deurwachters, dat zij uit den tempel des Heren zouden doen al het gereedschap, dat voor Baäl en voor Aschera en voor al het heir des hemels gemaakt was; en zij verbrandden het buiten Jeruzalem in het dal Kidron, en het stof daarvan werd gedragen naar Beth-El.??yxEn de koning trad aan een pilaar, en maakte een verbond voor den Heer, dat zij den Heer zouden nawandelen, en onderhouden zijne geboden, getuigenissen en rechten, met hun ganse hart en ziel, om te bevestigen de woorden van dit verbond, die geschreven stonden in dat boek. En het ganse volk trad in dit verbond.>7xEn de koning ging op in het huis des Heren, en alle mannen van Juda en alle inwoners van Jeruzalem met hem, priesters en profeten, en al het volk, zowel klein als groot; en men las voor hunne oren al de woorden van het boek des verbonds, dat in het huis des Heren gevonden was.Y= /xEn de koning zond heen en vergaderde tot zich al de oudsten in Juda en Jeruzalem.U<%xDaarom zal Ik u tot uwe vaderen verzamelen, dat gij met vrede in uw graf verzameld wordt, en uwe ogen niet zien al het ongeluk, hetwelk Ik over deze plaats brengen zal. En zij zeiden het den koning weder.];5xOmdat uw hart week geworden is over de woorden, die gij gehoord hebt, en gij u verootmoedigd hebt voor den Heer, toen gij hoordet wat Ik gesproken heb tegen deze plaats en hare inwoners, dat zij een verwoesting en vloek zullen zijn, en gij uwe klederen gescheurd en voor mij geweend hebt, zo heb Ik [u] ook verhoord, spreekt de Heer. :xMaar tot den koning van Juda, die u gezonden heeft om den Heer te vragen, zult gij aldus zeggen: Zó spreekt de Heer, Israëls God:H9 xOmdat zij Mij verlaten en anderen goden gewierookt hebben, dat zij Mij vertoornden met al de werken hunner handen, daarom zal mijn toorn tegen deze plaats ontstoken en niet uitgeblust worden."8?xDus spreekt de Heer: Zie, Ik zal ongeluk over deze plaats en hare inwoners brengen, al de woorden van het boek, hetwelk de koning van Juda gelezen heeft.m7UxEn zij zeide tot hen: Dus spreekt de Heer, Israëls God: Zegt den man, die u tot mij gezonden heeft:"6?xToen gingen de priester Hilkía, Ahikam, Achbor, Safan en Asaja heen tot de profetes Hulda, de huisvrouw van Sallum, den zoon van Tikva, den zoon van Harhas, den klederbewaarder, (zij nu woonde te Jeruzalem in het tweede gedeelte [der stad]), en zij spraken met haar.25_x Gaat heen en vraagt den Heer voor mij en voor het volk en voor geheel Juda, wegens de woorden van dit boek, dat gevonden is; want er is een grote toorn des Heren, die over ons ontstoken is, omdat onze vaderen niet gehoord hebben naar de woorden van dit boek, om te doen al wat er in geschreven is.74ix en de koning gebood den priester Hilkía, en Ahikam, den zoon van Safan, en Achbor, den zoon van Michaja, en Safan, den schrijver, en Asaja, den knecht des konings, zeggende:Y3-x Toen nu de koning de woorden in het wetboek hoorde, scheurde hij zijne klederen;2 x Ook sprak Safan, de schrijver, tot den koning en zeide: De priester Hilkía gaf mij een boek. En Safan las dat voor den koning.w1ix En Safan, de schrijver, bracht het den koning, en zeide het hem weder en sprak: Uwe knechten hebben het geld tezamen gebracht, dat in het huis gevonden is, en hebben het aan de opzichters gegeven, die gesteld zijn over het huis des Heren.10]xEn de hogepriester Hilkía sprak tot den schrijver Safan: Ik heb het wetboek gevonden in het huis des Heren. En Hilkía gaf dat boek aan Safan, opdat hij het lezen zou. /xDoch dat men geen rekening met hen houde van het geld, dat hun in handen gesteld wordt, maar dat zij het op vertrouwen behandelen. . xnamelijk aan de timmerlieden en bouwlieden en metselaars, en die hout en gehouwen stenen zullen kopen om het huis te verbeteren.G- xopdat men het geve aan de opzichters, die gesteld zijn over het huis des Heren, en zij het geven aan de arbeiders aan het huis des Heren, opdat zij verbeteren wat bouwvallig is aan het huis:7,ixGa op tot den hogepriester Hilkía, opdat hij afgeve het geld, dat in het huis des Heren gebracht is, hetwelk de wachthebbenden aan den drempel vergaderd hebben van het volk,)+MxEn in het achttiende jaar van koning Josía, zond de koning Safan, den zoon van Azalja, den zoon van Mesullam, den schrijver, naar het huis des Heren, zeggende:*3xEn hij deed hetgeen den Heer behaagde, en wandelde geheel op den weg van zijnen vader David, en week niet af noch ter rechter, noch ter linkerhand.&) IxJosía was acht jaar oud, toen hij koning werd, en regeerde een en dertig jaar te Jeruzalem; en zijne moeder heette Jedida, de dochter van Adaja, uit Bozkath.o(YxEn men begroef hem in zijn graf, in den hof van Uzza; en zijn zoon Josía werd koning in zijne plaats.'xWat er nu meer van Amon te zeggen is, wat hij gedaan heeft, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Juda.0&[xMaar het volk in het land versloeg allen, die het verbond tegen koning Amon gemaakt hadden, en het volk in het land maakte Josía, zijnen zoon, koning in zijne plaats.^%7xEn zijne knechten maakten een verbond tegen Amon, en doodden den koning in zijn huis.`$;xen hij verliet den Heer, den God zijner vaderen, en wandelde niet in den weg des Heren.##xen wandelde in alles op denzelfden weg, op welken zijn vader gewandeld had, en diende de afgoden, die zijn vader gediend had, en aanbad ze;U"%xEn hij deed hetgeen den Heer mishaagde, zoals zijn vader Manasse gedaan had,.!WxAmon was twee en twintig jaar oud, toen hij koning werd, en hij regeerde twee jaar te Jeruzalem; en zijne moeder heette Mesullémeth, de dochter van Haruz uit Jotba.& GxEn Manasse ontsliep met zijne vaderen, en werd begraven in den hof zijns huizes, namelijk in den hof van Uzza; en zijn zoon Amon werd koning in zijne plaats.)MxWat er nu meer van Manasse te zeggen is, en al wat hij gedaan heeft, en zijne zonde, die hij deed, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Juda.>wxOok vergoot Manasse zeer veel onschuldig bloed, zodat hij Jeruzalem daarmede vervulde; behalve die zonde, met welke hij Juda deed zondigen, dat zij deden hetgeen den Heer mishaagde.)Mxdaarom, dat zij gedaan hebben hetgeen Mij mishaagde, en Mij vertoornd hebben, van den dag af, dat hunne vaderen uit Egypte getrokken zijn, tot op dezen dag toe.'IxEn Ik zal de overigen van mijn erfdeel verstoten, en hen geven in de hand hunner vijanden, zodat zij tot beroving en plundering worden voor al hunne vijanden;@{x en Ik zal over Jeruzalem het meetsnoer van Samarië trekken, en het paslood van het huis van Achab, en Ik zal Jeruzalem uitgieten gelijk men een schotel uitgiet, en zal het omstorten.(Kx daarom spreekt de Heer, Israëls God, aldus: Zie, Ik zal ongeluk over Jeruzalem en Juda brengen, zodat wie het horen zal, dien zullen zijne beide oren klinken;^7x Omdat Manasse, de koning van Juda, deze gruwelen gedaan heeft, die erger zijn dan al de gruwelen, die de Amorieten gedaan hebben, die vóór hem geweest zijn, en hij ook Juda heeft doen zondigen met zijne afgoden,G x Toen sprak de Heer door zijne knechten, de profeten, zeggende:1x Doch zij gaven geen gehoor; maar Manasse verleidde hen, zodat zij erger deden dan de volken, die de Heer voor de kinderen Israëls had uitgedelgd.nWxen wil den voet van Israël niet meer doen dolen uit het land, hetwelk Ik hunnen vaderen gegeven heb: indien zij slechts onderhouden en in acht nemen al wat Ik hun geboden heb, en alle wetten, die mijn knecht Mozes geboden heeft.xOok zette hij het beeld van Aschera, dat hij gemaakt had, in het huis van hetwelk de Heer tot David en tot zijnen zoon Salomo gezegd had: In dit huis en in Jeruzalem, hetwelk Ik verkoren heb uit al de stammen van Israël, wil Ik mijnen naam stellen, eeuwiglijk,NxEn hij liet zijnen zoon door het vuur gaan, en gaf acht op vogelgeschreeuw en tekenen, en hield waarzeggers en wichelaars, en deed zeer veel hetgeen den Heer mishaagde, waarmede hij Hem vertoornde.gIxEn hij bouwde voor al het heir des hemels altaren in de twee voorhoven aan het huis des Heren.xEn hij bouwde altaren in het huis des Heren, hoewel de Heer daarvan, gezegd had: Ik wil mijnen naam te Jeruzalem stellen.p[xEn hij bouwde wederom de hoogten, die zijn vader Hizkía vernield had, en richtte altaren voor Baäl op, en maakte een Ascherabeeld, gelijk Achab, de koning van Israël, gedaan had, en bad allerlei heir des hemels aan en diende ze.xEn hij deed hetgeen den Heer mishaagde, naar de gruwelen der volken, die de Heer voor de kinderen Israëls verdreven had.  xManasse was twaalf jaar oud, toen hij koning werd, en regeerde vijf en vijftig jaar te Jeruzalem; en zijne moeder heette Hefzibah.a=xEn Hizkía ontsliep met zijne vaderen; en zijn zoon Manasse werd koning in zijne plaats.b ?xWat er nu meer van Hizkía te zeggen is, en al zijne macht, en hoe hij den vijver en de waterleiding gemaakt heeft, door welke hij water in de stad bracht, zie, dat is geschreven in de kronieken der koningen van Juda. 1xHizkía nu sprak tot Jesaja: Het is goed, hetgeen de Heer gesproken heeft. En hij sprak verder: Er zal echter vrede en trouw zijn in mijne tijden.( KxDaarenboven de kinderen, die uit u voortkomen, die gij verwekken zult, zullen genomen worden, opdat zij kamerdienaars zijn in het paleis des konings van Babel.? yxZie, de tijd komt, dat al wat in uw huis is, en wat uwe vaderen verzameld hebben tot op dezen dag, naar Babel zal weggevoerd worden: niets zal er worden overgelaten, spreekt de Heer.@ }xToen sprak Jesaja tot Hizkía: Hoor het woord des Heren:7ixEn hij sprak: Wat hebben zij gezien in uw huis? En Hizkía zeide: Zij hebben gezien al wat in mijn huis is, en niets is er in mijne schatten, hetwelk ik hun niet getoond heb.X+xToen kwam Jesaja, de profeet, tot den koning Hizkía, en sprak tot hem: Wat hebben deze lieden gezegd, en van waar zijn zij tot u gekomen? Hizkía sprak: Zij zijn uit verre landen tot mij gekomen, van Babel.x Hizkía nu was vrolijk met hen, en toonde hun het gehele schathuis, zilver, goud, specerijen, en de beste olie, en de wapenkamer, en al wat in zijne schatten te vinden was: niets was er in zijn huis en in zijne gehele heerschappij, hetwelk Hizkía hun niet toonde..Wx Te dier tijd zond Berodach-Baladan, de zoon van Baladan, de koning van Babel, brieven en geschenken aan Hizkía; want hij had gehoord, dat Hizkía krank geweest was.+x Toen riep de profeet Jesaja den Heer aan, en de schaduw ging achterwaarts tien graden aan den wijzer van Achaz, die zij was nederwaarts gegaan. x Hizkía sprak: Het is licht, dat de schaduw tien graden nederwaarts ga, dat wil ik niet; maar dat zij tien graden achterwaarts ga.9mx En Jesaja sprak: Dit teken zult gij hebben van den Heer, dat de Heer doen zal hetgeen. Hij gesproken heeft: Zal de schaduw tien graden voorwaarts gaan of tien graden teruggaan?+xEn Hizkía sprak tot Jesaja: Welk is het teken, dat de Heer mij gezond zal maken, en dat ik in het huis des Heren zal opgaan op den derden dag?xEn Jesaja sprak: Brengt een klomp vijgen hier. En toen zij die brachten, legden zij ze op het gezwel, en hij werd gezond.#AxEn Ik wil vijftien jaar aan uw leven toevoegen, en u en deze stad redden van den koning van Assyrië, en deze stad beschermen om mijns knechts Davids wil.p~[xKeer om en zeg aan Hizkía, den vorst mijns volks: Dus spreekt de Heer, de God van uwen vader David: Ik heb uw gebed gehoord en uwe tranen gezien. Zie, Ik wil u gezond maken; op den derden dag zult gij opgaan in het huis des Heren.e}ExToen nu Jesaja nog niet half ter stad was uitgegaan, kwam des Heren woord tot hem, zeggende:|/xOch Heer, gedenk toch, dat ik voor U getrouw en met een rechtschapen hart gewandeld heb, en gedaan heb hetgeen U behaagt. En Hizkía weende zeer.V{'xToen keerde hij zijn aangezicht naar den wand, en bad tot den Heer, zeggende:Mz xOp dien tijd werd Hizkía doodkrank; en de profeet Jesaja, de zoon van Amoz, kwam tot hem, en sprak tot hem: Dus spreekt de Heez: Bestel uw huis, want gij zult sterven en niet in het leven blijven._y9xEn van daar ging hij naar den berg Karmel, en van daar keerde hij terug naar Samarië.7xixEn hij keerde zich om; en toen hij hen zag, vloekte hij hen in den naam des Heren. Toen kwamen er twee berinnen uit het woud en verscheurden twee en veertig van die kinderen.+wQxEn hij ging op naar Beth-El; en toen hij den weg opging, kwamen kleine jongens uit de stad, die bespotten hem en zeiden tot hem: Kaalkop, kom op; kaalkop, kom op!evExAlzo werd dat water gezond, tot op dezen dag, op het woord van Elisa, dat hij gesproken had.FuxToen ging hij uit naar de waterwel, en wierp het zout daarin, en sprak: Dus spreekt de Heer: Ik heb dit water gezond gemaakt, voortaan zal er geen dood noch onvruchtbaarheid meer van komen.jtOxEn hij zeide: Brengt mij ene nieuwe schaal hier, en doet er zout in. En zij brachten die tot hem."s?xEn de mannen der stad spraken tot Elisa: Zie, het is goed wonen in deze stad, gelijk mijn heer ziet; maar het water is ongezond en het land onvruchtbaar. rxEn zij kwamen weder tot hem, terwijl hij te Jericho vertoefde; en hij sprak tot hen: Zeide ik u niet, dat gij niet zoudt heengaan?5qexDoch zij hielden bij hem aan, totdat het hem verdroot; en hij zeide: Laat hen heengaan. En zij zonden vijftig mannen heen, die zochten hem drie dagen, maar vonden hem niet.pxen spraken tot hem: Zie, er zijn onder uwe knechten vijftig mannen, sterke lieden, laat die heengaan en uwen heer zoeken: misschien heeft de Geest des Heren hem opgenomen en ergens op een berg of in een dal doen nederkomen. Maar hij sprak: Laat hen niet heengaan.CoxEn toen de zonen der profeten, die te Jericho tegenover hem waren, hem zagen, spraken zij: De geest van Elía rust op Elisa. En zij gingen hem te gemoet en bogen zich voor hem ter aarde,cnAxEn hij nam den mantel van Elía, die hem ontvallen was, en sloeg in het water, en sprak: Waar is nu de Heer, de God van Elía? En hij sloeg in het water: toen verdeelde het zich aan beide zijden, en Elisa ging er door.wmix en hij nam den mantel van Elía op, die hem ontvallen was, en keerde om en trad aan den oever van den Jordaan.9lmx En Elisa zag het, en riep uit: Mijn vader, mijn vader, wagen Israëls en zijne ruiters! En hij zag hem niet meer. Toen vatte hij zijne klederen en scheurde die in twee stukken,Nkx En toen zij met elkander gingen en te zamen spraken, zie, toen kwam er een vurige wagen met vurige paarden, en die scheidden hen beiden van elkander; en Elía voer alzo in een onweder ten hemel op..jWx En hij sprak: Gij hebt ene zware zaak gebeden; doch indien gij mij zien zult, als ik van u genomen word, dan zal het zo zijn; maar indien niet, zo zal het niet zijn.0i[x En toen zij overgekomen waren, sprak Elía tot Elisa: Bid wat ik u doen zal, eer ik van u genomen word. En Elisa zeide: Dat van uwen geest een dubbele mate op mij zij.$hCxToen nam Elía zijnen mantel en wond hem samen, en sloeg in het water, en het verdeelde zich aan beide zijden vaneen, zodat zij beiden er droog doorgingen. gxEn vijftig mannen onder de zonen der profeten gingen heen en traden tegenover hen van verre; zij beiden nu stonden aan den Jordaan.Wf)xEn Elía sprak tot hem: Blijf toch hier, want de Heer heeft mij gezonden naar den Jordaan. Maar hij sprak: Zo waarachtig als de Heer leeft, en uwe ziel, ik verlaat u niet. En die beiden gingen met elkander.yemxEn toen zij te Jericho kwamen, traden de zonen der profeten, die te Jericho waren, tot Elisa, en spraken tot hem: Weet gij wel, dat de Heer heden uwen heer van boven uw hoofd zal wegnemen? En hij sprak: Ook ik weet het; zwijgt slechts stil.8dkxEn Elía sprak tot hem: Elisa, blijft toch hier, want de Heer heeft mij naar Jericho gezonden. Maar hij sprak: Zo waarachtig als de Heer leeft, en uwe ziel, ik verlaat u niet.^c7xgingen de zonen der profeten, die te Beth-El waren, tot Elisa uit, en spraken tot hem: Weet gij wel, dat de Heer heden uwen heer van boven uw hoofd zal wegnemen? En hij sprak: Ook ik weet het: zwijgt slechts stil.RbxElía sprak tot Elisa: Blijf toch hier, want de Heer heeft mij naar Beth-El gezonden. Maar Elisa sprak: Zo waarachtig als de Heer leeft, en uwe ziel, ik verlaat u niet. En toen zij afkwamen te Beth-El,fa IxToen nu de Heer Elía in een onweder wilde opnemen ten hemel, ging Elía met Elisa van Gilgal.\`3x%En toen hij aanbad in het huis van Nisroch, zijnen God, sloegen zijne zonen Adrammélech en Sarézer hem met het zwaard; en zij ontvloden in het land Ararat, en zijn zoon Esar-Haddon werd koning in zijne plaats.i_Mx$Alzo brak Sanherib, de koning van Assyrië, op en trok weg en keerde terug, en bleef te Ninevé.Y^-x#En in dienzelfden nacht ging de Engel des Heren uit en sloeg in het leger van Assyrië honderd vijf en tachtig duizend man; en toen zij des morgens vroeg opstonden, zie, toen lag het overal vol dode lichamen.i]Mx"En Ik zal deze stad beschermen, dat Ik haar helpe, om mijnentwil en om mijns knechts Davids wil.}\ux!maar hij zal den weg weder terugkeren langs welken hij gekomen is; en zal in deze stad niet komen: de Heer zegt het.S[!x Daarom spreekt de Heer aangaande den koning van Assyrië aldus: Hij zal in deze stad niet komen, en geen pijl daarin schieten, en geen schild zal daarvóór komen, en hij zal er geen wal tegen opwerpen; ZxWant van Jeruzalem zullen uitgaan de overgeblevenen, en de geredden van den berg Sion; de ijver van den Heer Zebaôth zal dit doen.YxEn de dochter van Juda, die gered en overgebleven is, zal voortaan nederwaarts wortels schieten en opwaarts vruchten dragen.NXxEn dit zal u tot een teken zijn: Eet in dit jaar wat vanzelf uitspruit; in het tweede jaar, wat daarvan weder uitspruit; zaait en maait in het derde jaar, en plant wijnbergen en eet hunne vruchten. ~}||M{)zzAyy(x|wwFvvubtt%srr#qpToonnommlQkkjMi1h`g{fweehddXccb(aa``_>^^u]]>\\W[[mZZVYY XWW6VNUTThT S RQQQLP`ONN-MXLL6KeJJIHGFEE>DCBB AN@`?>>=<< ;:<998*77666D55i44v3302f1004/..g--,f++C*b)s((8''D&%%$""T! -jS51{Qeh D < 3X:i@MxNochtans vielen de Edomieten af van Juda tot op dezen dag; ook viel op denzelfden tijd Libna af.T?#xToen trok Joram naar Zaïr en al de wagens met hem; en maakte zich des nachts op en versloeg de Edomieten, die rondom hem waren, alsook de oversten over de wagens, zodat het volk vlood naar zijne hutten.]>5xIn zijnen tijd vielen de Edomieten af van Juda, en stelden een koning over zich aan..=WxDoch de Heer wilde Juda niet verderven terwille van zijnen knecht David; gelijk Hij tot hem gesproken had, om hem altoos een schijnsel onder zijne kinderen te geven.*<OxEn hij wandelde op den weg der koningen van Israël, gelijk het huis van Achab deed; want Achabs dochter was zijne vrouw; en hij deed hetgeen den Heer mishaagde.g;IxTwee en dertig jaar was hij oud, toen hij koning werd, en hij regeerde acht jaar te Jeruzalem.):MxIn het vijfde jaar van Joram, den zoon van Achab, den koning van Israël, terwijl Josafat koning van Juda was, werd Joram, de zoon van Josafat, koning van Juda.#9AxEn des anderen daags nam hij ene deken en doopte die in het water, en spreidde ze over hem heen, zodat hij stierf; en Hazaël werd koning in zijne plaats.(8KxEn hij ging weg van Elisa en kwam tot zijnen heer, die tot hem zeide: Wat heeft Elisa u gezegd? En hij sprak: Hij heeft mij gezegd: Gij zult zekerlijk genezen.=7ux Toen zeide Hazaël: Wat is uw knecht, die slechts een hond is, dat hij zulk ene grote zaak doen zou? En Elisa sprak: De Heer heeft mij getoond, dat gij koning van Syrië zijn zult.(6Kx Toen zeide Hazaël: Waarom weent mijn heer? En hij sprak: Ik weet wat kwaad gij den kinderen Israëls doen zult: gij zult hunne vaste steden met vuur verbranden, en hunne jonge manschap met het zwaard ombrengen, en hunne jonge kinderen doden, en hunne zwangere vrouwen in stukken houwen.?5{x En de man Gods zag hem ontsteld en lang aan, en weende.4!x En Elisa sprak tot hem: Ga heen en zeg hem: Gij zult zekerlijk niet genezen, want de Heer heeft mij getoond, dat hij den dood sterven zal.+3Qx En Hazaël ging hem te gemoet, en nam geschenken met zich, en allerlei goederen van Damaskus, een last van veertig kamelen; en toen hij kwam, trad hij vóór hem, en sprak: Uw zoon Benhadad, de koning van Syrië, heeft mij tot u gezonden en laat u zeggen: Zal ik van deze krankheid genezen?(2KxToen sprak de koning tot Hazaël: Neem geschenken met u, en ga den man Gods te gemoet, en vraag den Heer door hem, zeggende: Zal ik van deze krankheid genezen?1!xEn Elisa kwam te Damaskus; toen lag Benhadad, de koning van Syrië, krank; en men zeide het aan hem en sprak: De man Gods is hier gekomen.0xEn de koning ondervraagde de vrouw, en zij verhaalde het hem. Toen gaf de koning haar een kamerdienaar, en sprak: Doe haar teruggeven al wat het hare is, alsook al de opbrengsten des akkers sedert den tijd, dat zij het land verlaten heeft, tot nu toe.7/ixEn terwijl hij den koning verhaalde, hoe hij een dode levend gemaakt had, zie, toen kwam juist de vrouw, wier zoon hij levend gemaakt had, en riep tot den koning wegens haar huis en haren akker. Toen sprak Gehazi: Mijn heer koning, dit is de vrouw, en dit is haar zoon, dien Elisa levend gemaakt heeft..xDe koning nu sprak tot Gehazi, den knecht van den man Gods, en zeide: Verhaal mij al de grote daden, die Elisa gedaan heeft.(-KxToen nu de zeven jaren om waren, kwam de vrouw weder uit het land der Filistijnen; en zij ging uit om tot den koning te roepen wegens haar huis en haren akker.0,[xEn de vrouw maakte zich op en deed gelijk de man Gods gezegd had, en trok heen met haar huisgezin, en verkeerde als vreemdeling in het land der Filistijnen zeven jaar.y+ oxElisa nu sprak tot de vrouw, wier zoon hij had levend gemaakt, zeggende: Maak u op en ga heen met uw huisgezin, en verkeer als vreemdeling waar gij het best kunt; want de Heer zal ene duurte roepen, die zal in het land komen zeven jaar lang.]*5xEn het ging hem juist alzo, want het volk vertrad hem in de poort, zodat hij stierf.Z)/xen toen de hoofdman den man Gods antwoordde en sprak: Zie, al maakte de Heer vensters aan den hemel, hoe zou dat kunnen geschieden? en toen hij sprak: Zie, met uwe ogen zult gij het zien, en daarvan niet eten._(9xEn het geschiedde, zoals de man Gods tot den koning gezegd had, toen hij sprak: Morgen omtrent dezen tijd zullen twee schepels gerst een sikkel gelden, en een schepel meelbloem een sikkel, in de poort van Samarië,G' xDe koning nu stelde den hoofdman, op wiens hand hij leunde, in de poort; en het volk vertrad hem in de poort, zodat hij stierf, gelijk de man Gods gesproken had, toen de koning tot hem kwam..&Wxging het volk uit en beroofde de legerplaats der Syriërs; en een schepel meelbloem gold een sikkel, en twee schepels gerst ook een sikkel, naar het woord des Heren.k%QxEn toen zij hen achternatrokken tot aan den Jordaan, zie, toen lag de weg vol klederen en goederen, welke de Syriërs van zich geworpen hadden, toen zij zich haastten. En toen de boden wederkwamen en het aan den koning zeiden,$xToen namen zij twee span paarden, en de koning zond hen het leger der Syriërs achterna, en zeide: Trekt heen en beziet het.#x Toen antwoordde een van zijne knechten en sprak: Men neme de vijf overige paarden, die nog hierbinnen zijn overgebleven, zie, het zal hun gaan zoals de gehele menigte van Israël, die hierbinnen overgebleven of reeds verdelgd is; laat ons die uitzenden en zien.6"gx En de koning stond op in den nacht, en sprak tot zijne knechten: Laat mij u zeggen, hoe de Syriërs met ons omgaan: zij weten, dat wij honger lijden, en zijn uit het leger gegaan om zich in het veld te versteken, en zeggen: Als zij uit de stad gaan, willen wij hen levend grijpen, en in de stad komen.g!Ix Toen riep men de wachters, dat zij het daar binnen zouden bekendmaken in het huis des konings. {x En toen zij kwamen, riepen zij de stadswachters toe, en maakten het hun bekend, zeggende: Wij zijn tot het leger der Syriërs gekomen, en zie, daar is niemand, noch eens mensen stem, maar paarden en ezels aangebonden, en de tenten zoals zij staan./x Maar de een sprak tot den ander: Laat ons zo niet doen; deze dag is een dag van goede boodschap; zo wij dat verzwijgen, en vertoeven tot den lichten morgen, zal onze misdaad gevonden worden; laat ons nu heengaan, opdat wij komen en het bekendmaken aan het huis des konings.!xToen nu de melaatsen aan de plaats des legers kwamen, gingen zij in een der tenten, aten en dronken, en namen zilver, goud, en klederen, en gingen heen en verborgen het, en kwamen weder en gingen in een andere tent, en namen daaruit, en gingen heen en verborgen het.#AxEn zij maakten zich op en vloden in de vroegte, en lieten hunne hutten, paarden en ezels in het leger zoals het stond, en vloden om hun leven te behouden.+xWant de Heer had aan de Syriërs een geluid van paarden, wagens en grote krijgsmacht laten horen, zodat zij onder elkander spraken: zie, de koning van Israël heeft tegen ons gehuurd de koningen der Hethieten en de koningen der Egyptenaren, dat zij over ons zullen komen.!=xEn zij maakten zich in de vroegte op om tot het heir der Syriërs te komen; en toen zij vóór aan de plaats des heirs kwamen, zie, toen was er niemand.$CxWanneer wij al dachten in de stad te komen, zo is er duurte in de stad, en wij zouden er toch sterven; en blijven wij hier, zo moeten wij ook sterven: zo laat ons nu heengaan en tot het heir der Syriërs overlopen. Laten zij ons leven, zo leven wij; doden zij ons, dan zijn wij dood.!xEn er waren vier melaatse mannen buiten de poort der stad; en de een zeide tot den ander: Wat zullen wij hier blijven, totdat wij sterven?nWxDoch een hoofdman, op wiens hand de koning leunde, antwoordde den man Gods en sprak: Al maakte de Heer vensters aan den hemel, hoe zou dat kunnen geschieden? Hij sprak: Zie, met uwe ogen zult gij het zien, maar daarvan niet eten.M xToen zeide Elisa: Hoort het woord des Heren; dus spreekt de Heer: Morgen omtrent dezen tijd zal een schepel meelbloem een sikkel gelden, en twee schepels gerst een sikkel, in de poort van Samarië.%Ex!Terwijl hij nog zo met hen sprak, zie, toen kwam de bode tot hem af, en sprak: Zie, zulk kwaad komt van den Heer: wat zou ik verder van den Heer verwachten?+x Elisa nu zat in zijn huis, en de oudsten zaten bij hem, toen [de koning] een man voor zich uitzond; maar eer de bode tot hem kwam, sprak hij tot de oudsten: Hebt gij gezien, hoe dit moordenaarskind hier gezonden heeft om mij het hoofd weg te nemen? Ziet toe, als de bode komt, dat gij de deur toesluit, en dringt hem weg met de deur; zie, het geluid der voetstappen van zijnen heer volgt hem.zoxEn hij sprak: God doe mij dit en dat, zo het hoofd van Elisa, den zoon van Sefat, heden op hem zal blijven staan.6gxToen de koning de woorden dier vrouw hoorde, scheurde hij zijne klederen, naar den muur toegaande; toen zag al het volk, dat hij daaronder een zak om het naakte lichaam had.1]xAlzo hebben wij mijnen zoon gekookt en gegeten; maar toen ik des anderen daags tot haar zeide: Geef uwen zoon hier en laat ons hem eten, heeft zij haren zoon verstoken.;qxEn de koning sprak tot haar: Wat scheelt u? En zij zeide: Deze vrouw daar heeft tot mij gezegd: Geef uwen zoon hier, opdat wij hem heden eten; morgen zullen wij mijnen zoon eten.saxEn hij zeide: Helpt de Heer u niet, van waar zou ik hulp aanbrengen? Van den dorsvloer of van de wijnpers?{qxEn toen de koning van Israël naar den muur toeging, riep ene vrouw hem toe, zeggende: Help mij, mijn heer koning!2_xEn er was ene grote duurte te Samarië; want zie, zij belegerden de stad, zodat een ezelskop tachtig sikkels, en het vierdedeel van een kab duivenmest vijf sikkels gold. }xDoch daarna geschiedde het dat Benhadad, de koning van Syrië, al zijn heir vergaderde, en optrok en Samarië belegerde.k QxToen werd er een grote maaltijd bereid; en toen zij gegeten en gedronken hadden, liet hij hen gaan, opdat zij tot hunnen heer zouden trekken. Na dien tijd kwamen stropende benden der Syriërs niet meer in het land van Israël.] 5xMaar hij zeide: Gij zult hen niet verslaan; verslaat gij dan hen, die gij met uw zwaard en uwen boog overweldigd hebt? Zet hun brood en water voor, opdat zij eten en drinken; en laat hen naar hunnen heer trekken.e ExEn toen de koning van Israël hen zag, zeide hij tot Elisa: Mijn vader, zal ik hen verslaan?7 ixEn toen zij te Samarië kwamen, sprak Elisa: Heer, open dezen de ogen, opdat zij zien. En de Heer opende hun de ogen, dat zij zagen; en zie, toen waren zij middenin Samarië.1xEn Elisa sprak tot hen: Dit is de weg niet, noch de stad; volgt mij, ik wil u leiden tot den man, dien gij zoekt. En hij leidde hen naar Samarië.'xEn toen zij tot hem afkwamen, bad Elisa en sprak: Heer, sla dit volk met blindheid. En Hij sloeg hen met blindheid, naar het woord van Elisa.DxEn Elisa bad en sprak: Heer, open hem toch de ogen, opdat hij zie. Toen opende de Heer den knecht de ogen, dat hij zag; en zie, toen was de berg vol vurige paarden en wagens rondom Elisa.[1xDoch hij zeide: Vrees niet, want die bij ons zijn, zijn meer dan die bij hen zijn.jOxEn de dienaar van den man Gods stond vroeg op om zich op te maken en uit te trekken; en zie, toen lag er om de stad ene krijgsmacht met paarden en wagens. Toen sprak zijn knecht tot hem: Ach mijn heer, wat zullen wij nu doen?~wxToen zond hij paarden en wagens heen, en ene grote macht; en toen zij bij nacht daar kwamen, omsingelden zij de stad. ;x En hij zeide: Gaat dan heen en ziet waar hij is, opdat ik heenzende en hem late halen. En zij gaven het hem te kennen, zeggende: Zie, hij is te Dothan.>wx Toen sprak een zijner knechten: Niemand, mijn heer koning; maar Elisa, de profeet in Israël, zegt aan den koning van Israël al wat gij spreekt in de kamer, waar uwe legerstede is.H x Toen werd het hart van den koning van Syrië daarover ontrust, en hij riep zijne knechten en sprak tot hen: wilt gij mij dan niet zeggen wie van de onzen het met den koning van Israël houdt?Fx Zo zond dan de koning van Israël heen naar die plaats, waarvan de man Gods tot hem gesproken en hem gewaarschuwd had, en was aldaar op zijne hoede; en hij deed dit niet ééns of tweemaal..~Wx Maar de man Gods zond tot den koning van Israël, en liet aan hem zeggen: Wacht u naar die plaats heen te trekken, want de Syriërs hebben zich aldaar nedergeslagen.}xEn de koning van Syrië voerde oorlog tegen Israël, en beraadslaagde met zijn knechten, zeggende: Wij willen ons legeren daar en daar.O|xEn hij sprak: Neem het op. Toen strekte hij zijne hand uit en nam het.{5xEn de man Gods zeide: Waar is het heengevallen? En toen hij hem de plaats wees, sneed hij een hout af, en wierp het daar heen; toen dreef het ijzer.zyxEn toen een van hen een stam velde, viel het ijzer in het water; en hij riep en sprak: Ach mijn heer, het was geleend.Vy'xEn hij ging met hen. En toen zij aan den Jordaan kwamen, hieuwen zij hout af.Sx!xEn een zeide: Eilieve, ga met uwe knechten. En hij zeide: Ik zal medegaan.w+xlaat ons toch naar den Jordaan gaan, en elk van daar hout halen, opdat wij ons aldaar ene plaats bereiden om te wonen. En hij zeide: Gaat heen.mv WxEn de zonen der profeten zeiden tot Elisa: Zie, de plaats, waar wij voor u wonen, is te eng voor ons:u{xDaarom zal Naämans melaatschheid u aankleven, en uwen zade, eeuwiglijk. Toen ging hij van hem uit, melaats als sneeuw.htKxMaar hij sprak tot hem: Ging mijn hart niet mede, toen die man omkeerde van zijnen wagen u te gemoet? Was dit de tijd om zilver of klederen te nemen, of olijftuinen, wijnbergen, schapen, runderen, knechten of dienstmaagden?%sExEn toen zij weg waren, trad hij voor zijnen heer; en Elisa sprak tot hem: Van waar, Gehazi? En hij zeide: Uw knecht is noch herwaarts noch derwaarts gegaan.zroxEn toen hij bij den heuvel kwam, nam hij ze van hunne handen en legde ze weg in het huis, en liet de mannen gaan.Wq)xEn Naäman zeide: Eilieve, neem twee talenten. En hij hield bij hem aan, en bond twee talenten zilver in twee buidels, en twee feestklederen, en gaf ze aan twee zijner knechten, die droegen ze voor hem uit.pp[xEn hij sprak: Ja; maar mijn heer heeft mij gezonden en laat u zeggen: Zie, zo even zijn twee jongelingen van de zonen der profeten tot mij gekomen van het gebergte van Efraïm: geef hun toch een talent zilver en twee feestklederen.o'xAlzo volgde Gehazi Naäman achterna; en toen Naäman zag, dat hij hem naliep, sprong hij van den wagen, hem te gemoet, en sprak: Is het wél?n{xEn Gehazi, de knecht van Elisa, den man Gods, dacht: Zie, mijn heer heeft dezen Syriër Naäman verschoond, dat hij van hem niet heeft aangenomen hetgeen hij gebracht heeft: zo waarachtig als de Heer leeft, ik wil hem nalopen en wat van hem nemen.Zm/xEn hij sprak tot hem: Trek heen in vrede. En hij trok van hem weg een eind weegs.JlxDat de Heer slechts in deze zaak uwen knecht genadig zij, wanneer ik aanbid in het huis van Rimmon, als mijn heer in het huis van Rimmon gaat om aldaar te aanbidden, en hij op mijne hand leunt.ak=xToen sprak Naäman: Dat dan aan uwen knecht gegeven worde een last van deze aarde, zoveel als twee muilezels dragen; want uw knecht wil niet meer aan andere goden offeren en brandoffer doen, maar aan den Heer alleen.#jAxMaar hij sprak: Zo waarachtig als de Heer leeft, voor wien ik sta, ik neem het niet. En hij hield bij hem aan, dat hij het nemen zou, maar hij wilde niet.jiOxEn hij keerde weder tot den man Gods met zijn gehele gevolg; en toen hij binnenkwam, trad hij voor hem en sprak: Zie, nu weet ik, dat er geen God is in alle landen behalve in Israël; zo neem nu een zegen aan van uwen knecht.7hixToen klom hij af en dompelde zich zevenmaal in den Jordaan, zoals de man Gods gesproken had; en zijn vlees werd hersteld als het vlees van een jongen knaap, en hij werd rein.ag=x Toen kwamen zijne knechten tot hem, en spraken tot hem en zeiden: Lieve vader, indien de profeet u iets groots bevolen had, zoudt gij het niet doen? Hoeveel te meer, nu hij tot u zegt: Was u, zo zult gij rein worden.;fqx Zijn niet de Abana en de Parpar, rivieren van Damaskus, beter dan al de wateren in Israël, om mij daarin te wassen en rein te worden? En hij wendde zich om en trok in toorn weg.seax Toen werd Naäman toornig en trok weg, en sprak: Ik meende, dat hij tot mij zou uitkomen, en toetreden, en den naam van den Heer, zijnen God, aanroepen, en met zijne handen over de plaats strijken, en de melaatschheid alzo verdrijven.d'x Toen zond Elisa een bode tot hem, en liet aan hem zeggen: Ga heen en was u zevenmaal in den Jordaan, zo zal uw vlees hersteld en rein worden.Xc+x Alzo kwam Naäman met paarden en wagens, en hield stil voor het huis van Elisa.bxToen nu Elisa, de man Gods, hoorde, dat de koning van Israël zijne klederen gescheurd had, zond hij tot hem en liet aan hem zeggen: Waarom hebt gij uwe klederen gescheurd? Laat hem tot mij komen, opdat hij bevinde, dat er een profeet in Israël is.&aGxEn toen de koning van Israël dezen brief las, scheurde hij zijne klederen en sprak: Ben ik dan God, dat ik zou kunnen doden en levend maken, dat hij tot mij zendt om den man van zijne melaatschheid te doen herstellen? Merkt en ziet, hoe hij oorzaak [tot twist] tegen mij zoekt.]`5xEn hij bracht den brief aan den koning van Israël, die luidde aldus: Als deze brief tot u komt, zie, zo weet, dat ik mijnen knecht Naäman tot u gezonden heb, dat gij hem van zijne melaatschheid doet herstellen.X_+xToen zeide de koning van Syrië: Zo trek heen; ik zal aan den koning van Israël een brief schrijven. En hij trok heen, en nam met zich tien talenten zilver en zes duizend stukken goud en tien feestklederen.^xToen ging hij binnen tot zijnen heer, en zeide het aan hem en sprak: Zo en zo heeft de jonge dochter uit het land van Israël gesproken. ]xEn deze zeide tot hare vrouw: Och, dat mijn heer bij den profeet te Samarië ware, die zou hem van zijne melaatschheid herstellen.7\ixDe krijgslieden van Syrië nu hadden een strooptocht gemaakt en hadden uit het land van Israël ene jonge dochter weggevoerd, die in den dienst der huisvrouw van Naäman was.M[ xNaäman, de krijgsoverste van den koning van Syrië, was een voornaam man bij zijnen heer, en hoog in aanzien; want door hem gaf de Heer heil in Syrië, en hij was een heldhaftig man, doch melaats.^Z7x,En hij zette het hun voor om te eten, en er bleef nog over, naar het woord des Heren.=Yux+En zijn dienaar sprak: Hoe zal ik dit aan honderd mannen voorzetten? Hij sprak: Geef het aan het volk, opdat zij eten; want dus spreekt de Heer: Men zal eten en er zal overblijven.QXx*En er kwam een man van Baäl-Salisa, die bracht den man Gods broden der eerstelingen, namelijk twintig gerstebroden, en nieuw koren in zijn kleed. En hij sprak: Geeft het aan het volk, opdat zij eten.W5x)Toen zeide hij: Breng meel hier; en dit deed hij in den pot, en zeide: Schep nu op voor het volk, dat zij eten. Toen was er niets kwaads in den pot./VYx(En toen zij het opschepten voor de mannen om te eten, en zij van het moes aten, riepen zij en spraken: O man Gods, de dood is in den pot. En zij konden het niet eten.[U1x'Toen ging een hunner op het veld om moeskruiden te verzamelen, en vond wilde ranken, en verzamelde daarvan kolokwinten, zijn kleed vol; en toen hij kwam, sneed hij ze in den pot tot moes, want niemand kende ze.hTKx&Toen nu Elisa weder te Gilgal kwam, ontstond er ene duurte in het land; en de zonen der profeten zaten neder voor hem. En hij sprak tot zijnen knecht: Zet een groten pot op het vuur, en kook moes voor de zonen der profeten.oSYx%Toen kwam zij en viel aan zijne voeten en boog zich neder ter aarde, en nam haren zoon op en ging uit.Rx$Toen riep hij Gehazi en zeide: Roep de Sunamietische. En toen hij haar riep, kwam zij tot hem binnen, en hij zeide: Neem uwen zoon op.KQx#En hij stond weder op, en ging door het huis éénmaal heen en weder voorts klom hij op en strekte zich over hem uit: toen niesde het jongsken zevenmaal, daarna deed het jongsken zijn ogen open.hPKx"En hij klom op en legde zich neder op het kind, en legde zijnen mond op deszelfs mond, en zijne ogen op deszelfs ogen, en zijne handen op deszelfs handen, en strekte zich over hem uit, zodat het lichaam des kinds warm werd.YO-x!En hij ging binnen, en sloot de deur achter hen beiden toe; en bad tot den Heer.TN#x En toen Elisa in het huis kwam, zie toen lag het jongsken dood op zijn bed.pM[xGehazi nu was voor hen uitgegaan, en had den staf op het aangezicht van den jongen gelegd; maar er was geen stem noch gevoel. En hij ging weder terug hem te gemoet, en gaf het hem te kennen, zeggende: Het jongsken is niet ontwaakt.L)xDoch de moeder van den jongen zeide: Zo waarachtig als de Heer leeft en uwe ziel, ik laat u niet los. Toen stond hij op en ging haar achterna.dKCxToen zeide hij tot Gehazi: Omgord uwe lendenen, en neem mijnen staf in uwe hand, en ga heen; zo iemand u ontmoet, groet hem niet; en groet iemand u, zo dank hem niet; en leg mijnen staf op het aangezicht van den jongen.pJ[xEn zij sprak: Heb ik een zoon gebeden van mijnen heer? Zeide ik niet, dat gij mij niet bedriegen zoudt?IyxToen zij nu tot den man Gods op den berg kwam, omvatte zij zijne voeten. Toen trad Gehazi toe om haar af te stoten; maar de man Gods sprak: Laat haar geworden, want hare ziel is bedroefd, en de Heer heeft het mij verborgen en niet bekend gemaakt.qH]xloop haar te gemoet, en vraag haar, of het haar en haren man en zoon welgaat. En zij sprak: Het is wél.4GcxAlzo trok zij heen, en kwam tot den man Gods op den berg Karmel. Toen nu de man Gods haar van nabij zag, sprak hij tot zijnen knecht Gehazi: Zie, daar is de Sunamietische;{FqxEn zij zadelde de ezelin, en sprak tot den jongen: Drijf voort en houd niet op in het rijden, tenzij ik het u zeg. E xEn hij sprak: Waarom wilt gij naar hem toe? Het is immers heden geen nieuwe maan noch sabbat. Maar zij zeide: Het zal wél zijn.DxEn zij riep haren man en sprak: Zend mij toch een van de knechten en ene ezelin; ik wil naar den man Gods, en dan wederkomen.gCIxEn zij ging boven, en legde hem op het bed van den man Gods, sloot achter hem toe en ging uit.}BuxEn hij nam hem en bracht hem tot zijne moeder; en zij zette hem op haren schoot tot den middag toe; toen stierf hij.}Auxen het sprak tot zijnen vader: 0 mijn hoofd, mijn hoofd! En hij zeide tot zijnen knecht: Breng hem tot zijne moeder.d@CxToen nu het kind opgroeide, gebeurde het, dat het naar zijnen vader tot de maaiers uitging;y?mxEn de vrouw werd zwanger; en baarde een zoon, omtrent denzelfden tijd na een jaar, gelijk Elisa haar gezegd had.7>ixEn hij sprak: Omtrent dezen tijd over een jaar zult gij een zoon omhelzen. Doch zij zeide: Ach neen, mijn heer, gij man Gods, spreek toch geen onwaarheid tot uwe dienstmaagd.M=xEn hij zeide: Roep haar. En toen hij haar riep, trad zij in de deur.v<gxEn hij zeide: Wat zal men dan voor haar doen? Toen zeide Gehazi: Och, zij heeft geen zoon en haar man is oud.T;#x En hij zeide tot hem: Zeg nu tot haar: Zie, gij hebt ons al dezen dienst gedaan; wat zal ik voor u doen? Hebt gij ook ene zaak aan den koning of aan den krijgsoverste? Zij sprak: Ik woon onder mijn volk.p:[x En hij sprak tot zijnen knecht Gehazi: Roep de Sunamietische. En toen hij haar riep, trad zij voor hem.t9cx En het gebeurde op zekeren tijd, dat hij aldaar kwam, en huisvestte boven in de opperkamer en aldaar sliep.58ex Laat ons boven ene kleine opperkamer voor hem gereedmaken, en een bed, een tafel, een stoel en een kandelaar daarin zetten, opdat hij, als hij tot ons komt, daar huisveste.l7Sx En zij sprak tot haren man: Zie, ik merk, dat deze man Gods, die hier gedurig doortrekt, heilig is.c6AxEn het gebeurde op zekeren tijd, dat Elisa naar Sunem ging; en aldaar was ene rijke vrouw, die hield bij hem aan, dat hij bij haar eten zou. En zo dikwijls hij nu aldaar doortrok, keerde hij bij haar in en at bij haar.&5GxEn zij ging heen en zeide het aan den man Gods; en hij sprak: Ga heen, verkoop de olie en betaal uwen schuldeiser; en leef gij met uwe zonen van het overige.41xEn toen de vaten vol waren, sprak zij tot haren zoon: Geef mij nog een vat hier. Hij sprak tot haar: Er is geen vat meer. Toen stond de olie stil.~3wxEn zij ging heen, en sloot de deur achter zich toe, met hare zonen; dezen brachten haar de vaten toe, en zij goot in. 2xen ga naar binnen met uwe zonen, en sluit de deur achter u toe, en giet in al die vaten; en als gij ze gevuld hebt, zo zet ze weg.n1WxEn hij sprak: Ga heen en eis van buiten af, van al uwe geburen, ledige vaten, en daarvan niet weinig;0/xEn Elisa sprak tot haar: Wat zal ik u doen? Zeg mij, wat hebt gij in huis? Zij sprak: Uwe dienstmaagd heeft niets in huis dan ene kruik met olie./ }xEn ene vrouw uit de vrouwen van de zonen der profeten riep tot Elisa, zeggende: Uw knecht, mijn man, is gestorven; ook weet gij, dat hij, uw knecht, den Heer vreesde; nu komt de schuldeiser en wil mijne twee kinderen wegnemen tot zijne lijfeigenen.a.=xToen nam hij zijnen oudsten zoon, die in zijne plaats koning zou worden, en offerde hem tot een brandoffer op den muur. Toen werd Israël zeer toornig, zodat zij van hem aftrokken en weder naar hun land terugkeerden.M-xToen nu de koning der Moabieten zag, dat de strijd hem te sterk was, nam hij zevenhonderd man tot zich die het zwaard uittrokken, om door te breken tegen den koning van Edom; maar zij konden niet.,+xEn de steden verwoestten zij, en elk wierp zijn steen op elken goeden akker, en zij maakten hem vol, en verstopten alle waterfonteinen, en velden alle goede bomen, totdat er in Kir-Haréseth alleen stenen overbleven, en zij omsingelden haar met slingeraars en sloegen ze.?+yxMaar toen zij tot het leger van Israël kwamen, maakte Israël zich op en sloeg de Moabieten; en zij vluchtten voor hen; en zij drongen het land in, onder het verslaan der Moabieten."*?xen zij zeiden: Het is bloed; de koningen hebben zich met het zwaard verdorven, en de een zal den ander verslagen hebben: nu dan, Moabieten, aan den buit!))xEn toen zij des morgens vroeg opstonden, en de zon over het water opging, scheen den Moabieten het water tegenover hen rood te zijn als bloed;F(xToen nu al de Moabieten hoorden, dat de koningen optrokken om tegen hen te strijden, riepen zij allen tezamen, die tot het zwaard oud genoeg en daarboven waren, en traden aan den grenspaal.' xDes morgens nu, toen men het spijsoffer offerde, zie, toen kwam er water van den weg van Edom, en vervulde het land met water.E&xdat gij slaan zult alle vaste steden en alle uitgelezen steden, en gij zult alle goede bomen vellen, en zult alle waterfonteinen toestoppen, en zult alle goede akkers met stenen verderven.m%UxDaarenboven is dit ene kleine zaak in de ogen des Heren: Hij zal ook de Moabieten in uwe hand geven, $;xwant dus spreekt de Heer: Gij zult geen wind noch regen zien, en nochtans zal deze beek vol water worden, zodat gij en uw gezin en uw vee drinken zult.V#'xen hij sprak: Dus spreekt de Heer: Maakt hier en daar greppels aan deze beek;u"exBrengt mij dan nu een harpspeler. En toen de harpspeler op de snaren speelde, kwam de hand des Heren op hem,,!SxEn Elisa sprak: Zo waarachtig als de Heer Zebaôth leeft, voor wien ik sta, indien ik Josafat, den koning van Juda, niet aanzag, ik zou u niet aanzien noch achten. 1x Maar Elisa sprak tot den koning van Israël: Wat heb ik met u te doen? Ga heen tot de profeten uws vaders en tot de profeten uwer moeder. Toen zeide de koning van Israël tot hem: Neen, want de Heer heeft deze drie koningen geroepen om hen in de hand der Moabieten te geven. x En Josafat sprak: Het woord des Heren is bij hem. Alzo trokken de koning van Israël en Josafat en de koning van Edom tot hem af.iMx En Josafat sprak: Is hier geen profeet des Heren om den Heer door hem raad te vragen? Toen antwoordde een der knechten van den koning van Israël en sprak: Hier is Elisa, de zoon van Safat, die Elía water op de handen goot.x Toen sprak de koning van Israël: Ach, de Heer heeft deze drie koningen geroepen om hen in de hand der Moabieten te geven.Dx Alzo trokken de koning van Israël, de koning van Juda en de koning van Edom heen; en toen zij zeven dagreizen ver getrokken waren, had het heir en het vee, dat onder hen was, geen water.r_xEn hij zeide: Langs welken weg zullen wij optrekken? En hij sprak: Langs den weg in de woestijn van Edom.9xOok zond hij heen tot Josafat, den koning van Juda, en liet aan hem zeggen: De koning der Moabieten is van mij afgevallen, kom met mij om te strijden tegen de Moabieten. En hij sprak: Ik zal opkomen; ik ben gelijk gij, en mijn volk als uw volk, en mijne paarden als uwe paarden.]5xDaarom trok koning Joram te dier tijd uit van Samarië, en monsterde geheel Israël.^7xMaar toen Achab dood was, viel de koning der Moabieten af van den koning van Israël.*OxMesa nu, de koning der Moabieten, had veel schapen, en gaf tot schatting aan den koning van Israël wol van honderdduizend lammeren en van honderdduizend rammen.xMaar hij bleef gehecht aan de zonden van Jerobeam, den zoon van Nebat, die Israël deed zondigen; daarvan week hij niet af.(KxEn hij deed hetgeen den Heer mishaagde, echter niet zó als zijn vader en zijne moeder; want hij deed de beeldzuilen van Baäl weg, die zijn vader gemaakt had. 3xJoram nu, de zoon van Achab, werd koning over Israël te Samarië in het achttiende jaar van Josafat, den koning van Juda, en regeerde twaalf jaar.wixen hij bestemde hem zijn deel, hetwelk men hem altoos gaf vanwege den koning, op elken dag, zolang hij leefde.gIxen hij veranderde de klederen zijner gevangenschap, en hij at altoos bij hem, zijn leven lang;{qxen hij sprak vriendelijk met hem, en zette zijnen stoel boven de stoelen der koningen, die bij hem te Babel waren; ;xEn in het zeven en dertigste jaar, nadat Jojachin, de koning van Juda, weggevoerd was, op den zeven en twintigsten dag der twaalfde maand, verhief Evil-Merodach, de koning van Babel, in het eerste jaar zijner regering, het hoofd van Jojachin, den koning van Juda, uit den kerker;xToen maakte al het volk zich op; zowel klein als groot, en de krijgsoversten, en gingen naar Egypte; want zij vreesden voor de Chaldeën.p[xMaar in de zevende maand kwam Ismaël, de zoon van Nethanja, den zoon van Elisama, van koninklijk geslacht, en tien mannen met hem, en zij sloegen Gedalja, dat hij stierf, benevens de Joden en Chaldeën, die bij hem waren te Mizpa.H  xEn Gedalja bezwoer hen en hunne manschappen, en sprak tot hen: Vreest niet den Chaldeën onderdanig te zijn, blijft in het land en weest den koning van Babel onderdanig, zo zal het u welgaan.Y -xToen nu al het krijgsvolk, de hoofdlieden en de mannen, hoorden, dat de koning van Babel Gedalja had aangesteld, kwamen zij tot Gedalja te Mizpa, namelijk Ismaël, de zoon van Nethanja, en Johanan, de zoon van Karéah, en Seraja, de zoon van Tanhúmeth, de Netofathiet, en Jaäzanja, de zoon van een Maächathiet, met hunne manschappen. s~~R}||NzzIy{xxXwvuuattFsrrqHpo|nmmlXkMjjMihh g ff1ee5dcc[baaf``*_X^~^]]F\\H[[2ZZ/YY;X}WW'VCUU>T9SSRUQPPkOO,NoMM(LfKK JvII HxGFF4EDDCC-BBA@??\>>F==<*;z::c99/8f7706655433Q22Z11w00/..)-x,,+++'* )(l'&z&$%K$$#h""t!!L )P&j XG> C w r?dSBcAd En David zocht God voor het jongsken, en vastte, en ging in en lag dien nacht op de aarde.d En Nathan ging naar huis. En de Heer sloeg het kind, hetwelk Uría's huisvrouw David gebaard had, zodat het doodkrank werd.d maar dewijl gij de vijanden des Heren door deze daad hebt doen lasteren, zo zal de zoon, die u geboren is, den dood sterven.#Ad Toen sprak David tot Nathan: Ik heb gezondigd tegen den Heer. En Nathan sprak tot David: zo heeft ook de Heer uwe zonde weggenomen, gij zult niet sterven;g~Id Gij hebt het gedaan in het verborgen, maar Ik zal dit doen voor geheel Israël en voor de zon.W})d Dus spreekt de Heer: Zie, Ik wil ongeluk over u verwekken uit uw eigen huis, en wil uwe vrouwen nemen voor uwe ogen, en wil haar uwen naaste geven, zodat hij bij uwe vrouwen slapen zal in het licht der zon.*|Od Nu, zo zal het zwaard niet aflaten van uw huis eeuwiglijk, omdat gij mij veracht hebt, en de huisvrouw van Uría, den Hethiet, genomen hebt om uwe vrouw te zijn.{}d Waarom hebt gij dan het woord des Heren veracht, dat gij zulk kwaad voor zijne ogen deedt? Uría den Hethiet hebt gij verslagen met het zwaard, zijne huisvrouw hebt gij u tot vrouw genomen, en hem hebt gij gedood met het zwaard der kinderen Ammons.Iz d en heb u het huis uws heren gegeven, daarenboven ook zijne vrouwen in uwen schoot, en heb u het huis van Israël en Juda gegeven; en was dit te weinig, zo wilde Ik nog dit en dat daarbij doen./yYd Toen sprak Nathan tot David: Gij zijt die man. Dus spreekt de Heer, de God van Israël: Ik heb u tot koning gezalfd over Israël, en heb u gered uit de hand van Saul,gxId daarenboven zal hij dat lam viervoudig betalen, omdat hij dit gedaan en niet verschoond heeft.&wGd Toen ontstak David in groten toorn tegen dien man, en sprak tot Nathan: Zo waarachtig als de Heer leeft, de man, die dat gedaan heeft, is een kind des doods;v}d Toen een gast bij dien rijken man kwam, ontzag hij zich te nemen van zijne schapen en runderen, om voor den gast, die tot hem gekomen was, iets te bereiden, en hij nam het schaap des armen mans en bereidde het voor den man, die tot hem gekomen was. ud maar de arme had niets dan een enig klein lam, hetwelk hij gekocht had, en hij kweekte het op, dat het groot werd bij hem en met zijne kinderen tegelijk; het at van zijn bete, en dronk uit zijn beker, en sliep in zijn schoot, en hij hield het als ene dochter.3tcd De rijke had zeer vele schapen en runderen;"s Ad En de Heer zond Nathan tot David; en toen die tot hem kwam, sprak hij tot hem: Er waren twee mannen in ééne stad, de één was rijk en de ander was arm.Hr d en toen zij uitgetreurd had, zond David heen en liet haar in zijn huis halen, en zij werd zijne vrouw en baarde hem een zoon. Doch die daad, welke David gedaan had, behaagde den Heer kwalijk.gqId En toen Uría's huisvrouw hoorde, dat haar man Uría dood was, droeg zij rouw over haren heer;spad Toen zeide David tot den bode: Dus zult gij tot Joab zeggen: Laat u dit niet kwalijk behagen, want het zwaard verteert nu dezen dan genen: laat slechts niet af van den strijd tegen de stad, opdat gij haar verdelgt; en heb goeden moed.o'd en de schutters schoten van den muur op uwe knechten, en doodden sommigen van des konings knechten; ook is uw knecht Uría de Hethiet gedood.!n=d en de bode sprak tot David: De mannen kregen de overhand op ons, en kwamen tot ons uit op het veld, en wij waren tegenover hen aan den ingang der poort;am=d En de bode ging heen, en kwam en zeide aan David alles, waarom Joab hem uitgezonden had; ld Wie versloeg Abimélech, den zoon van Jerubbéseth? Wierp niet ene vrouw een stuk van een molensteen op hem van den muur, dat hij stierf te Tebez? Waarom hebt gij u zo dicht bij den muur begeven? --dan zult gij zeggen: Uw knecht Uría de Hethiet is ook gedood.0k[d en ziet, dat de koning toornig wordt, en tot u zegt: Waarom hebt gij u zo nabij de stad begeven met den strijd? Wist gij niet, hoe men pleegt van den muur te schieten?jd en hij gebood den bode, zeggende: Als gij geëindigd hebt de gehele toedracht van dezen strijd aan den koning te verhalen,ai=d Toen zond Joab heen en liet aan David de gehele toedracht van dezen strijd bekend maken;h#d en toen de mannen der stad uitvielen en tegen Joab streden, vielen enigen van het volk van Davids knechten; en Uría de Hethiet stierf ook.pg[d Toen nu Joab om de stad lag, stelde hij Uría aan de plaats waar hij wist, dat strijdbare mannen waren;+fQd en hij schreef aldus in dien brief: Stelt Uría vooraan in den strijd, waar deze op het hevigst is, en wendt u achter hem af, opdat hij verslagen worde en sterve.Red Des morgens nu schreef David een brief aan Joab, en zond dien door Uría;_d9d en David nodigde hem, zodat hij bij hem at en dronk, en maakte hem dronken; maar des avonds ging hij uit om zich te slapen te leggen op zijne legerstede met zijns heren knechten, en hij ging niet af naar zijn huis.c%d En David sprak tot Uría: Blijf dan ook heden hier, morgen zal ik u laten gaan. Alzo bleef Uría te Jeruzalem dien dag en des anderen daags;2b_d Maar Uría sprak tot David: De ark en Israël en Juda blijven in tenten, en Joab, mijn heer, en mijns heren knechten zijn gelegerd in het veld; en ik zou naar mijn huis gaan, om te eten en te drinken en bij mijne huisvrouw te liggen? Zo waarachtig als gij leeft en uwe ziel leeft, dit doe ik niet..aWd Toen men nu aan David zeide: Uría is niet afgegaan naar zijn huis, sprak David tot hem: Zijt gij niet van de reis gekomen? Waarom gaat gij dan niet af naar uw huis?`'d Doch Uría legde zich te slapen voor de deur van des konings huis, waar al de knechten zijns heren lagen; en hij ging niet af naar zijn huis.,_Sd En David sprak tot Uría: Ga af naar uw huis en was uwe voeten. En toen Uría uit des konings huis uitging, volgde hem een geschenk van des konings tafel achterna.o^Yd En toen Uría tot hem kwam, vroeg David, of het met Joab en met het volk en met den oorlog wél stond?j]Od Toen zond David tot Joab, zeggende: Zend Uría den Hethiet tot mij. En Joab zond Uría tot David.r\_d En die vrouw werd zwanger, en zond heen en liet aan David bekendmaken en zeggen: Ik ben zwanger geworden.+[Qd En David zond boden en liet haar halen; en toen zij tot hem inkwam, sliep hij bij haar; zij nu reinigde zich van hare onreinheid, en keerde terug, naar haar huis.Z%d En David zond heen en liet naar die vrouw vernemen, en men zeide: Is dit niet Bathseba, Eliams dochter, de huisvrouw van Uría, den Hethiet?UY%d En het geschiedde, dat David tegen den avond opstond van zijne legerstede, en op het dak van het koningshuis ging; en hij zag van het dak ene vrouw zich badende, en die vrouw was zeer schoon van gedaante.oX [d En toen het jaar om was, ten tijde als de koningen plegen uit te trekken, zond David Joab, en zijne knechten met hem, en geheel Israël, dat zij de kinderen Ammons verderven en Rabba belegeren zouden. Maar David bleef te Jeruzalem.bW?d Toen nu de koningen, die onder Hadadézer waren, zagen, dat zij geslagen waren voor Israël, maakten zij vrede met Israël en werden hun onderdanig; en de Syriërs vreesden den kinderen Ammons verder te hulp te komen.BVd Maar de Syriërs vloden voor Israël, en David versloeg van de Syriërs zevenhonderd wagens en veertig duizend ruiters; ook sloeg hij Sobach, den krijgsoverste, zodat hij aldaar stierf.BUd Toen dit aan David gezegd werd, vergaderde hij geheel Israël te zamen, en trok over den Jordaan, en kwam te Helam; en de Syriërs rustten zich toe tegen David om tegen hem te strijden.:Tod en Hadadézer zond heen en deed de Syriërs uitkomen, die aan gene zijde der rivier waren, en zij kwamen te Helam; en Sobach, de krijgsoverste van Hadadézer, trok voor hen uit.kSQd En toen de Syriërs zagen, dat zij geslagen waren voor Israël, vergaderden zij zich allen bijeen;6Rgd En toen de kinderen Ammons zagen, dat de Syriërs vloden, vloden zij ook voor Abisaï en trokken in de stad. Alzo keerde Joab om van de kinderen Ammons en kwam te Jeruzalem.qQ]d En Joab naderde met het volk, dat bij hem was, om te strijden tegen de Syriërs; en zij vloden voor hem.}Pud Heb goeden moed, en laat ons dapper zijn voor ons volk en voor de steden onzes Gods; de Heer nu doe wat hem behaagt.'OId En hij zeide: Is het, dat de Syriërs mij te machtig zijn, zo kom mij te hulp; en is het, dat de kinderen Ammons u te machtig zijn, zo zal ik u te hulp komen.Nd en het overige volk stelde hij onder de hand van zijnen broeder Abisaï, opdat hij zich toerustte tegen de kinderen Ammons.,MSd Toen nu Joab zag, dat de strijd op hem aangelegd was van voren en van achteren, koos hij al de jonge manschap in Israël uit, en rustte zich toe tegen de Syriërs;UL%d En de kinderen Ammons trokken uit en rustten zich toe tot den strijd vóór den ingang der poort, en de Syriërs van Zoba en van Rehob en de mannen van Tob en van Maächa stonden afzonderlijk in het veld.SK!d Toen David dit hoorde, zond hij Joab met het gehele heir der krijgslieden.J5d Toen nu de kinderen Ammons zagen, dat zij bij David in een kwaden reuk gekomen waren, zonden zij heen en huurden de Syriërs van Beth-Rehob en de Syriërs van Zoba, twintig duizend man voetvolk, en van den koning van Maächa duizend man, en van die van Tob twaalf duizend man.MId Toen dit aan David gezegd werd, zond hij hun tegemoet, want die mannen waren zeer geschonden; en de koning liet hun zeggen: Blijft te Jericho, totdat uw baard weder gewassen is, en komt dan weder.H'd Toen nam Hanun de knechten van David en schoor hun den baard half af, en sneed hun de klederen half af, tot den gordel toe, en liet hen gaan.G}d spraken de vorsten der kinderen Ammons tot hunnen heer Hanun: Meent gij, dat David uwen vader eert, omdat hij troosters tot u gezonden heeft? Heeft hij niet zijne knechten tot u gezonden om de stad te doorzoeken en te bespieden en haar om te keren?F+d Toen sprak David: Ik wil barmhartigheid doen aan Hanun, den zoon van Nahas, gelijk zijn vader aan mij barmhartigheid gedaan heeft. En hij zond heen en liet hem troosten door zijne knechten over zijnen vader. Toen nu Davids knechten in het land der kinderen Ammons kwamen,{E sd En het geschiedde daarna, dat de koning der kinderen Ammons stierf, en zijn zoon Hanun werd koning in zijne plaats.@D dHoe zijn de helden gevallen en de strijdwapenen verloren!C 1dIk heb leed over u, mijn broeder Jonathan; ik heb grote vreugd en blijdschap aan u gehad, uwe liefde is mij dierbaarder geweest dan vrouwenliefde.\B 5dHoe zijn de helden zo gevallen in den strijd! Jonathan is op uwe heuvelen verslagen.A dGij dochteren Israëls, weent over Saul, die u smaakvol kleedde met scharlaken, en u versierde met gouden kleinodiën aan uwe klederen.-@ WdSaul en Jonathan, van elkander zo bemind, en zo liefderijk in hun leven, zijn ook in den dood niet gescheiden. Sneller waren zij dan arenden, en sterker dan leeuwen.!? ?dDe boog van Jonathan heeft nooit gemist, en het zwaard van Saul is nooit ledig teruggekeerd, zonder het bloed der verslagenen, zonder het vet der helden.e> GdGij bergen van Gilbóa, dat het op u noch dauwe noch regene, en dat er geen akkers zijn van welke hefoffers komen; want dáár is het schild der helden ontheiligd, het schild van Saul, alsof het niet gezalfd was met olie.D= dZegt het niet voort te Gath, verkondigt het niet op de straten van Askelon; opdat de dochters der Filistijnen zich niet verheugen, de dochters der onbesnedenen niet opspringen van vreugde.Z< 1dDe edelsten in Israël zijn op uwe hoogten verslagen; hoe zijn de helden gevallen!; +den hij beval, dat men het den kinderen van Juda zou leren, [het lied van] den boog; zie, het staat geschreven in het boek des Oprechten:F:  dEn David zong dit klaaglied over Saul en zijnen zoon Jonathan,9 )dEn David zeide tot hem: Uw bloed zij op uw hoofd; want uw mond heeft tegen u zelven gesproken, zeggende: Ik heb den gezalfde des Heren gedood.p8 ]dEn David sprak tot een van zijne jongelingen: Treed toe en versla hem. En hij sloeg hem, dat hij stierf.7 }dToen zeide David tot hem: Hoe, hebt gij niet gevreesd uwe hand te leggen aan den gezalfde des Heren om hem te verdelgen?6 3d En David sprak tot den jongeling, die het hem geboodschapt had: Van waar zijt gij? En hij sprak: Ik ben de zoon van een vreemdeling, een Amalekiet.A5 d en zij droegen rouw en weenden, en vastten tot den avond over Saul en zijnen zoon Jonathan, en over het volk des Heren en over het huis Israëls, dat zij door het zwaard gevallen waren._4 ;d Toen vatte David zijne klederen en scheurde ze, en ook al de mannen, die bij hem waren;T3 %d Toen trad ik tot hem en doodde hem, want ik wist wel, dat hij niet leven kon na zijnen val; en ik nam de kroon van zijn hoofd en het armversiersel van zijnen arm, en heb het hier gebracht tot mijnen heer.2 d En hij sprak tot mij: Treed tot mij en dood mij, want ene benauwdheid heeft mij bevangen, schoon mijne levenskracht nog geheel in mij is.S1 #dEn hij sprak tot mij: Wie zijt gij? Ik zeide tot hem: Ik ben een Amalekiet.S0 #dEn hij keerde zich om en zag mij en hij riep mij; en ik zeide: Hier ben ik.9/ odEn de jongeling, die hem dat zeide, sprak: Ik kwam bij geval op het gebergte Gilbóa, en zie, Saul leunde op zijne spies, en zie, wagens en ruiters waren hem dicht op de hielen.v. idToen sprak David tot den jongeling, die hem dat zeide: Hoe weet gij, dat Saul en zijn zoon Jonathan dood zijn?E- dEn David sprak tot hem: Zeg mij toch, hoe gaat het daar? En hij sprak: Het volk is gevlucht uit den strijd, en er is veel volks gevallen, daarenboven is ook Saul dood en zijn zoon Jonathan.r, adEn David sprak tot hem: Van waar komt gij? En hij sprak tot hem: Uit het heir van Israël ben ik ontkomen.;+ sdzie, toen kwam op den derden dag een man uit het heir van Saul, met gescheurde klederen, en aarde op zijn hoofd; en toen hij tot David kwam, viel hij ter aarde en boog zich neder.* }dNa den dood van Saul, toen David van het verslaan der Amalekieten wedergekeerd was en twee dagen te Ziklag vertoefd had,)maar wast in de genade en kennis van onzen Heer en Zaligmaker Jezus Christus. Hem zij eer, èn nu èn tot den dag der eeuwigheid! Amen.,(QGij dan, geliefden, dewijl gij dit te voren weet, zo wacht u, dat gij niet door de dwaling der zedeloze lieden u laat medeslepen, en uit uwe eigene vastheid valt;g'Ggelijk ook in alle brieven, als hij daarin over deze dingen spreekt, onder welke sommige moeilijk zijn om te verstaan, welke de ongeleerden en onstandvastigen verdraaien, alsook de andere Schriften, tot hun eigen verderf. &9en acht de lankmoedigheid onzes Heren uwe zaligheid, gelijk ook onze geliefde broeder Paulus, naar de wijsheid die hem gegeven is, u geschreven heeft, % Daarom, geliefden, dewijl gij dit verwacht, benaarstigt u, dat gij onbevlekt en onberispelijk door hem bevonden wordt in vrede;v$e Maar wij verwachten een nieuwen hemel en ene nieuwe aarde, naar zijne belofte, in welke gerechtigheid woont.#+ verwachtende en verhaastende de toekomst van den dag Gods, op welken de hemelen door vuur zullen vergaan en de elementen van hitte ver smelten.v"e Daar nu dit alles zal vergaan, hoedanig behoort gijlieden dan te zijn in heiligen wandel en in godzaligheid,a!; Maar de dag des Heren zal komen als een dief in den nacht; op welken de hemelen met gedruis zullen voorbijgaan, en de elementen van hitte zullen smelten, en de aarde en de werken, die daarin zijn, verbranden zullen.J   De Heer stelt de belofte niet uit, gelijk sommigen het voor een uitstel houden, maar heeft lankmoedigheid met u, daar hij niet wil, dat iemand verloren ga, maar dat allen zich tot boete keren.Maar één ding zij u niet verborgen, geliefden, dat voor den Heer één dag is als duizend jaren, en duizend jaren zijn als één dag.:mAlzo worden ook de hemel, die nu is, en de aarde door zijn woord gespaard, opdat zij ten vure bewaard worden tegen den dag des oordeels en der verdoemenis der goddeloze mensen.Odoor welke de wereld te dier tijd, met water overstroomd, vergaan is.'GMaar moedwillig willen zij niet weten, dat door het woord van God de hemel van ouds af geweest is, insgelijks de aarde, uit water en in het water ontstaande,'Gen zeggen: Waar is de belofte zijner toekomst? Want nadat de vaderen ontslapen zijn, blijven alle dingen gelijk zij van het begin der schepping geweest zijn!wgdit allereerst wetende, dat in de laatste dagen spotters zullen komen, die naar hunne eigene lusten wandelen,)Kopdat gij gedenkt aan de woorden, die u te voren gezegd zijn door de heilige profeten, en aan het gebod van den Heer en Heiland, door uwe apostelen verkondigd; Geliefden, dit is de tweede brief, dien ik u schrijf, in welke [beide] ik uwe loutere gezindheid door vermaning opwek,-Hun is overkomen wat het ware spreekwoord zegt: "De hond keert weder tot zijn uitbraaksel, en de gewassen zeug wentelt zich weder in het slijk".4aWant het ware hun beter, dat zij den weg der gerechtigheid niet gekend hadden, dan, na dien te hebben gekend, terug te keren van het heilig gebod, dat hun overgegeven is.jMWant indien zij den besmettingen der wereld ontvloden zijn door de kennis van den Heer en Zaligmaker Jezus Christus, maar wederom in deze ingewikkeld en overwonnen worden, zo is hun het laatste erger geworden dan het eerste.en beloven hun vrijheid, terwijl zijzelve slaven des verderfs zijn; want door wien iemand overwonnen is, diens slaaf is hij geworden.PWant zij spreken opgeblazen woorden, waar niets achter is, en levende in begeerlijkheden des vleses, verlokken zij door ontucht hen, die nauwelijks ontvloden waren dengenen, die in dwaling wandelen,Dezen zijn fonteinen zonder water, en wolken door een dwarrelwind omgedreven, voor wie de donkere duisternis in eeuwigheid bewaard wordt.maar hij heeft de bestraffing zijner overtreding gehad: een stom lastdier, dat sprak met ene mensenstem, stuitte des profeten waanzin.#?Nadat zij den rechten weg verlaten hebben, zijn zij afgedwaald en volgen den weg van Bileam, den zoon van Beor, die het loon der ongerechtigheid liefhad;1[zij hebben ogen vol overspel, en houden niet op te zondigen, verlokken de onstandvastige zielen, hebben een hart geoefend in gierigheid, zijn kinderen der vervloeking.>u en het loon der ongerechtigheid wegdragen. De tijdelijke weelde achten zij hun lust; zij zijn schandvlekken en smetten, weelderig in hunne bedriegerijen, terwijl zij met u brassen;= s Maar dezen als redeloze dieren, die van nature daartoe geboren zijn, dat zij gevangen en gedood worden, zullen, dewijl zij lasteren hetgeen zij niet kennen, in hun verderf omkomen } waar de Engelen zelfs, die groter sterkte en macht hebben, geen lasterlijk oordeel tegen hen voortbrengen voor den Heer.9 k maar allermeest degenen, die naar het vlees in onreine lusten wandelen, en de heerschappij verachten; vermetel, eigenzinnig, ontzien zij reeds niet de majesteiten te lasteren, 3 --zo weet de Heer de godvrezenden uit de verzoeking te verlossen, en de onrechtvaardigen te bewaren tot den dag des oordeels om gestraft te worden, ---want door wat hij zag en hoorde, kwelde deze rechtvaardige, die onder hen woonde, dag aan dag zijne rechtvaardige ziel over hunne boze werken,}sen den rechtvaardigen Lot heeft verlost, wien de schandelijke lieden alle leed aandeden met hun ontuchtigen wandel;.Uen de steden Sodom en Gomorra tot as gemaakt en tot omkering veroordeeld heeft, waarmede hij een voorbeeld gesteld heeft voor de goddelozen, die later komen zouden;4aen de eerste wereld niet gespaard, maar Noach, den prediker der gerechtigheid, met zijn achten bewaard heeft, toen hij den zondvloed over de wereld der goddelozen bracht,DWant indien God de Engelen, die gezondigd hebben, niet gespaard heeft, maar hen met ketenen der duisternis ter helle heeft verstoten en overgegeven, om tot het oordeel bewaard te worden;,Qen zij zullen uit begeerlijkheid, met bedrieglijke woorden, van u gewin zoeken; doch het oordeel over hen rust reeds sedert lang niet, en hun verderf slaapt niet.iKen velen zullen hun ongebondenheid navolgen, om welke de weg der waarheid zal gelasterd worden; }Maar er waren ook valse profeten onder het volk, gelijk ook onder u valse leeraars zullen zijn, die heimelijk verderfelijke sekten zullen invoeren, en den Heer, die hen gekocht heeft, verloochenen, en een snel verderf over zichzelve brengen zullen; 7Want er is nog nooit ene profetie uit s mensen wil voortgebracht, maar mensen hebben van Godswege gesproken, gedreven zijnde door den Heiligen Geest.` ;dit allereerst wetende, dat geen profetie in de Schrift uit eigen uitlegging geschiedt.` ;En wij hebben des te vaster het profetische woord, en gij doet wèl, dat gij daarop acht geeft, als op een lamp, die licht geeft in een donkere plaats, totdat de dag aanbreekt, en de morgenster opgaat in uwe harten;x~ kEn deze stem hebben wij gehoord, toen zij van den hemel gebracht is, en wij bij hem waren op den heiligen berg.W} )toen hij van God, den Vader, ontving eer en heerlijkheid, door ene stem van de luisterrijke heerlijkheid, die tot hem geschiedde op deze vrijze: "Deze is mijn geliefde Zoon, in wien Ik mijn welbehagen heb.":| oWant wij zijn geen verdichte fabelen gevolgd, toen wij u de kracht en toekomst van onzen Heere Jezus Christus bekend gemaakt hebben; maar wijzelve hebben zijne majesteit gezien,y{ mMaar ik zal mij beijveren, dat gij na mijn heengaan altijd gelegenheid zult hebben dit in gedachtenis te houden.uz ewetende, dat ik mijne hut welhaast afleggen zal, gelijk ook onze Heere Jezus Christus mij geopenbaard heeft.oy Y Ik toch acht het recht te zijn, zolang ik in deze hut ben, door de herinnering hieraan u op te wekken, x  Daarom zal ik niet nalaten u altijd hieraan indachtig te maken, hoewel gij het weet, en gesterkt zijt in de u medegedeelde waarheid.{w q Zo toch zal u rijkelijk gegeven worden de ingang tot het eeuwige rijk van onzen Heer en Zaligmaker Jezus Christus.v # Daarom broeders, benaarstigt u des te meer om uwe roeping en verkiezing vast te maken, want, indien gij dat doet, zult gij niet struikelen.mu U Want wie dat niet heeft, is blind, kortzichtig, en heeft vergeten de reiniging zijner vorige zonden. t Want als dat bij u is en meerder wordt, zal het u niet ledig noch onvruchtbaar laten in de kennis van onzen Heere Jezus Christus.Ws )en bij de godzaligheid broederliefde, en bij de broederliefde algemene liefde.kr Qen bij de kennis matigheid, en bij de matigheid lijdzaamheid, en bij de lijdzaamheid godzaligheid,mq Uzo wendt nu ook al uwe naarstigheid aan, dat gij voegt bij uw geloof, deugd, en bij de deugd kennis,Vp 'door welke ons de dierbare en allergrootste beloften geschonken zijn, opdat gij door haar der Goddelijke natuur deelachtig zoudt worden, nadat gij de verderfelijke begeerlijkheid der wereld ontvloden zijt;No Nademaal door zijne Goddelijke kracht alles, wat tot het leven en een godvruchtigen wandel dient, ons geschonken is door de kennis desgenen, die ons geroepen heeft door zijne heerlijkheid en deugd;fn GGenade en vrede worde u vermenigvuldigd door de kennis van God en Jezus Christus, onzen Heer!Om Simon Petrus, een dienstknecht en apostel van Jezus Christus, aan degenen, die met ons hetzelfde dierbare geloof verkregen hebben door de gerechtigheid van onzen God en den Zaligmaker Jezus Christus: lx %en het dode lichaam van Izébel zal als mest op het veld zijn, in den akker van Jizreël, zodat men niet zeggen kan: Dit is Izébel.Zk/x $En zij kwamen weder en zeiden het aan hem; en hij sprak: Dit is het, wat de Heer gesproken heeft door zijnen knecht Elía, den Tisbiet, zeggende: Op den akker van Jizreël zullen de honden Izébels vlees eten,jx #Toen zij nu heen gingen om haar te begraven, vonden zij niets van haar dan het bekkeneel en de voeten en hare handpalmen.i+x "En toen hij binnenkwam en gegeten en gedronken had, sprak hij: Ziet toch naar die vervloekte, en begraaft haar, want zij is ene koningsdochter.(hKx !En hij zeide: Werpt haar van boven neder. En zij wierpen haar van boven neder, zodat de wand en de paarden met haar bloed bespat werden; en zij werd vertreden.gx En hij hief zijn aangezicht op naar het venster en sprak: Wie is voor mij, wie? Toen wendden zich twee of drie kamerdienaars tot hem.hfKx En toen Jehu onder de poort kwam, sprak zij: Is het Zimri welgegaan, die zijnen heer doodsloeg? ex En toen Jehu te Jizreël kwam, en Izébel dat vernam, blankette zij haar aangezicht en versierde haar hoofd, en zag het venster uit.Vd'x En Ahazia regeerde over Juda in het elfde jaar van Joram, den zoon van Achab.cyx En zijne knechten lieten hem voeren naar Jeruzalem, en begroeven hem in zijn graf bij zijne vaderen in de stad Davids.zbox Toen Ahazia, de koning van Juda, dit zag, vlood hij langs den weg naar het huis des hofs; maar Jehu joeg hem na, en beval ook hem te verslaan op zijnen wagen, aan den opgang naar Gur hij Jibleam; doch hij vlood naar Megiddo en stierf aldaar.Kax Voorwaar, spreekt de Heer, Ik zal u het bloed van Naboth en zijne zonen, hetwelk Ik gisteren zag, vergelden op dezen akker. Zo neem hem dan op en werp hem op den akker, naar het woord des Heren.f`Gx En hij sprak tot zijnen hoofdman Bidkar: Neem en werp hem op het stuk akker van Naboth, den Jizreëliet; want ik gedenk, hoe gij en ik op een wagen reden achter zijnen vader Achab, toen de Heer deze spreuk tegen hem deed:_x En Jehu spande zijnen boog, en schoot Joram tussen de armen, dat de pijl door zijn hart uitging; en hij viel in zijnen wagen.\^3x Toen keerde Joram zijne hand en vlood, en sprak tot Ahazia: Het is verraad, Ahazia!]5x En toen Joram Jehu zag, zeide hij: Jehu, is het vrede? Doch hij sprak: Wat vrede! De hoererij en toverij van uwe moeder Izébel wordt altoos groter.\ x Toen zeide Joram: Spant aan! En men spande zijnen wagen aan; en zij trokken uit, Joram, de koning van Israël, en Ahazia, de koning van Juda, elk op zijnen wagen, om Jehu te gemoet te komen; en zij troffen hem aan op den akker van Naboth den Jizreëliet.:[ox Dit verkondigde de wachter en sprak: Hij is tot hen gekomen en komt niet weder; en het is een jagen als het jagen van Jehu, den zoon van Nimsi, want hij jaagt als een onzinnige.,ZSx Toen zond hij een anderen ruiter. Toen die tot hem kwam, sprak hij: Dus spreekt de koning: Is het vrede? En Jehu zeide: Wat gaat u de vrede aan? Wend u achter mij.iYMx En de ruiter reed heen, hem te gemoet, en sprak: Dus zegt de koning: Is het vrede? En Jehu zeide: Wat gaat u de vrede aan? Wend u achter mij. En de wachter verkondigde en sprak: De bode is tot hen gekomen en komt niet weder.EXx De wachter nu, die op den toren te Jizreël stond, zag de bende van Jehu komen en sprak: Ik zie ene bende. Toen sprak Joram: Neem een ruiter en zend hun te gemoet, en spreek: Is het vrede?W x En hij reed en trok naar Jizreël, want Joram lag aldaar; ook was Ahazia, de koning van Juda, afgetrokken om Joram te bezoeken. En Jehu sprak: Is het uw wil, zo zal er niemand uit de stad ontkomen om heen te gaan en het bekend te maken te Jizreël.FUx Alzo maakte Jehu, de zoon van Josafat, den zoon van Nimsi, een verbond tegen Joram. (Joram nu had voor Ramoth in Gilead gelegen, met geheel Israël, tegen Hazaël, den koning van Syrië;)TMx Toen haastten zij zich, en een ieder nam zijn kleed en legde het onder hem op de hoge trappen; en zij bliezen met de bazuin en spraken: Jehu is koning geworden.==6<;;:99$8`7y665=4o33122G1007/..0--+,'+"*X)((J'&&P%$$-#x#"" ! 1<Y+O .AMe ! 8 4  &g<Id Toen een man dat zag, zeide hij het aan Joab en sprak: Zie, ik zag Absalom aan een eik hangen.q;]d En Absalom ontmoette Davids knechten, en hij reed op een muilezel. En toen de muilezel onder een groten dikken eik kwam, bleef zijn hoofd aan den eik hangen, en hij zweefde tussen hemel en aarde, en zijn muilezel liep onder hem weg. :den de strijd breidde zich aldaar uit over het ganse land, en het woud verslond veel meer volk op dien dag dan het zwaard verslond.9+dEn het volk Israël werd aldaar geslagen door Davids knechten, zodat op dien dag aldaar ene grote slachting geschiedde van twintig duizend man;m8UdEn toen het volk uitkwam op het veld, Israël te gemoet, ontstond de strijd in het woud van Efraïm.H7 dEn de koning gebood Joab en Abisaï en Ittaï, zeggende: Handelt toch zacht met den jongeling Absalom. En al het volk hoorde het, toen de koning aan alle hoofdlieden gebood aangaande Absalom.67dToen zeide de koning tot hen: Wat u behaagt, dat zal ik doen. En de koning trad aan de poort, en al het volk trok uit bij honderden en bij duizenden. 5dMaar het volk sprak: Gij zult niet uittrekken; want indien wij vluchten moesten, en al werd de helft van ons gedood, zo zullen zij zich dat niet aantrekken; maar gij zijt als tien duizend van ons; zo is het nu beter, dat gij ons uit de stad te hulp kunt komen.v4gden hij zond een derde deel van het volk uit onder Joab, en een derde deel onder Abisaï, den zoon van Zeruja, Joabs broeder, en een derde deel onder Ittaï, den Gethiet. En de koning sprak tot het volk: Ik wil ook met ulieden uittrekken.z3 qdEn David monsterde het volk, dat bij hem was, en hij stelde over hen hoofdlieden over duizend en over honderd aan;52edhonig, boter, schapen en koeienkazen tot David en tot het volk, dat bij hem was, om te eten; want, dachten zij, dit volk zal hongerig, moede en dorstig zijn in de woestijn.b1?dmatrassen, bekkens, aarden vaten, tarwe, gerst, meel, geroost koren, bonen, linzen, gort,G0 dEn toen David te Mahanaïm gekomen was, brachten Sobi, de zoon van Nahas, uit Rabba der kinderen Ammons, en Machir, de zoon van Ammiël, uit Lodebar, en Barzillaï, de Gileadiet uit Rogelim,6/idEn Israël en Absalom legerden zich in Gilead.e.EdEn Absalom had Amasa in Joabs plaats gesteld over het heir: Amasa nu was de zoon van een man, genaamd Jithra, een Israëliet, die gehuwd was geweest met Abigaïl, de dochter van Nahas, de zuster van Zeruja, Joabs moeder.g-IdEn David kwam te Mahanaïm; en Absalom trok den Jordaan over, en alle mannen Israëls met hem., dToen nu Achithófel zag, dat zijn raad niet doorgegaan was, zadelde hij zijnen ezel, maakte zich op en trok naar zijn huis in zijne stad, en maakte beschikkingen aangaande zijn huis, en verhing zich: alzo stierf hij, en werd begraven in zijns vaders graf.J+dToen maakte David zich op, en al het volk, dat bij hem was, en zij trokken den Jordaan over, totdat het des morgens licht werd; en er ontbrak niet één, die den Jordaan niet was overgetrokken.d*CdEn toen zij weg waren, klommen zij uit den put en gingen heen, en zeiden het aan David den koning, en spraken tot David: Maak u op en gaat schielijk over de rivier; want zó en zó heeft Achithófel aangaande u geraden.p)[dToen nu Absaloms knechten tot de vrouw in het huis kwamen, spraken zij: Waar zijn Ahimaäz en Jonathan? En de vrouw sprak tot hen: Zij gingen over dat beekje. En toen zij zochten en hen niet vonden, gingen zij weder naar Jeruzalem.( den de vrouw nam een deksel en spreidde het over den mond van den put, en strooide gort daarover, opdat men het niet merken zou.O'dNochtans zag hen een jongen, en zeide het aan Absalom; doch die beiden gingen schielijk heen, en kwamen in het huis van een man te Bahurim, die een put in zijn voorhof had, en daarin daalden zij af;i&MdJonathan nu en Ahimaäz stonden bij de fontein Rogel, en ene dienstmaagd ging heen en zeide het aan hen, opdat zij zouden heengaan en het aan koning David zeggen; want zij durfden zich niet laten zien, noch in de stad komen.u%edzo zendt nu schielijk heen en laat het aan David te kennen geven, zeggende: Blijf dezen nacht niet op het vlakke veld der woestijn, maar trek [de rivier] over, opdat de koning niet verslonden worde en al het volk, dat bij hem is.$$CdEn Husaï sprak tot Zadok en Abjathar de priesters: Zó en zó heeft Achithófel Absalom en den oudsten in Israël geraden, maar ik heb zó en zó geraden;n#WdToen sprak Absalom en iedereen in Israël: De raad van Husaï, den Arkiet, is beter dan Achithófels raad. Doch de Heer schikte het zo, dat de goede raad van Achithófel verhinderd werd, opdat de Heer ongeluk over Absalom bracht.A"}d en is het, dat hij zich in ene stad vergadert, zo zal geheel Israël koorden tot die stad aandragen, en haar in de vallei nedertrekken, zodat men er niet één steentje van zal vinden.?!yd Zo zullen wij hem overvallen aan welke plaats wij hem vinden, en zullen ons op hem storten gelijk de dauw op de aarde valt, zodat wij van hem en al zijne mannen niet één overlaten;# Ad Maar dit raad ik, dat gij tot u vergadert geheel Israël, van Dan af tot Ber-Séba toe, zoveel als het zand aan de zee; en ga gij zelf mede in den strijd.Ld dan zou zelfs versaagd worden wie anders een dapper krijgsman is, en een hart heeft als een leeuw; want geheel Israël weet, dat uw vader sterk is, en dat het krijgslieden zijn, die bij hem zijn. d Zie, hij heeft zich nu misschien ergens verstoken, in een hol of op enige andere plaats. Als het dan gebeurde, dat het in den beginne kwalijk gelukte, en er kwam een gerucht, dat men zeide: Er is ene nederlaag geschied onder het volk, dat Absalom navolgt,p[dEn Husaï sprak verder: Gij kent uwen vader wel en zijne lieden, dat zij sterk zijn, en toornig van gemoed, gelijk ene berin op het veld, van hare jongen beroofd; ook is uw vader een krijgsman, en zal niet overnachten bij het volk.gIdToen sprak Husaï tot Absalom: Het is geen goede raad, dien Achithófel ditmaal gegeven heeft.  dEn toen Husaï tot Absalom kwam, sprak Absalom tot hem: Aldus heeft Achithófel gesproken: zeg gij, zullen wij het doen of niet?lSdDoch Absalom sprak: Laat toch Husaï, den Arkiet, ook roepen, opdat wij horen wat hij daarvan zegt.EdDit dacht Absalom en al den oudsten in Israël goed te zijn. den al het volk weder tot u brengen; wanneer dan alle man tot u gebracht is, gelijk gij begeert, zo blijft al het volk in vrede.)Mden ik wil hem overvallen, terwijl hij mat en moede is; als ik hem dan verschrik, dat al het volk, hetwelk bij hem is, vlucht, zo wil ik den koning alleen doden, dEn Achithófel sprak tot Absalom: Ik wil twaalf duizend man uitkiezen, dat ik mij opmake en David najage nog dezen nacht,-UdEn als Achithófel een raad gaf, was het in die dagen, alsof men God iets gevraagd had; alzo waren alle raadslagen van Achithófel, zowel bij David als bij Absalom. dToen maakten zij Absalom ene tent op het dak, en Absalom ging tot de bijvrouwen zijns vaders, voor de ogen van geheel Israël.-dEn Achithófel sprak tot Absalom: Ga tot de bijvrouwen uws vaders, die hij achtergelaten heeft om het huis te bewaren; zo zal geheel Israël horen, dat gij u bij uwen vader in kwaden reuk gebracht hebt, en de handen van allen, die bij u zijn, zullen des te stouter worden.JdEn Absalom sprak tot Achithófel: Geef raad, wat zullen wij doen?4cdEn wien bied ik nu mijnen tweeden dienst aan? Is het niet aan zijnen zoon? Gelijk ik voor het aangezicht van uwen vader gediend heb, zo wil ik ook voor uw aangezicht zijn.7dEn Husaï sprak tot Absalom: Niet alzo, maar wien de Heer verkoren heeft, en dit volk, en alle man in Israël, diens wil ik zijn en bij dien blijven.~wdMaar Absalom sprak tot Husaï: Is dit uwe liefde voor uwen vriend? Waarom zijt gij niet weggetrokken met uwen vriend? dToen nu Husaï, de Arkiet, Davids vriend, tot Absalom kwam, sprak hij tot Absalom: Veel geluk, heer koning, veel geluk, heer koning.d CdAbsalom nu en al het volk, de mannen Israëls, kwamen te Jeruzalem, en Achithófel met hem.q ]dEn de koning kwam vermoeid in het nachtleger met al het volk, dat bij hem was; en aldaar rustte hij uit.1 ]d Alzo ging David met zijne lieden op den weg; maar Simeï ging aan de zijde des bergs nevens hem heen, en vloekte, en wierp met stenen naar hem, en bestoof hem met stof.k Qd Misschien zal de Heer mijne ellende aanzien, en mij goed vergelden voor zijn vloeken op dezen dag.o Yd En David sprak tot Abisaï en al zijne knechten: Ziet, mijn zoon, die uit mij is voortgekomen, staat mij naar het leven: waarom nu ook niet deze Benjaminiet? Laat hem geworden en dat hij vloeke, daar de Heer het hem geboden heeft.>wd Doch de koning zeide: Gij kinderen van Zeruja, wat heb ik met u te doen? Laat hij vloeken; want als de Heer hem geboden heeft: Vloek David, wie zal dan zeggen: Waarom doet gij alzo?-d En Abisaï, de zoon van Zeruja, sprak tot den koning: Zou deze dode hond mijnen heer den koning vloeken? Ik wil heengaan en hem den kop afslaan.q]dDe Heer heeft u vergolden al het bloed van Sauls huis, dat gij in zijne plaats koning zijt geworden; nu heeft de Heer het rijk gegeven in de hand van uwen zoon Absalom; en zie, nu zijt gij in uw ongeluk, want gij zijt een bloedhond.eEdSimeï nu sprak aldus, toen hij vloekte: Kom uit, kom uit, gij bloedhond, gij ondeugend man!$Cden hij wierp David met stenen, en al de knechten van koning David, terwijl al het volk en al de helden aan zijne rechter [hand] en linkerhand waren.3adToen nu koning David tot aan Bahurim kwam, zie, toen ging van daar uit een man uit het geslacht van Sauls huis, genaamd Simeï, de zoon van Gera; die ging uit en vloekte,+QdEn de koning sprak tot Ziba: Het zal het uwe zijn al wat Mefiboseth heeft. En Ziba zeide: Ik buig mij neder, laat mij genade vinden in uwe ogen, mijn heer koning.FdToen zeide de koning: En waar is de zoon uws heren? Ziba sprak tot den koning Zie, hij blijft te Jeruzalem, want hij zeide: Heden zal het huis Israëls mij het rijk mijns vaders wedergeven.}dEn de koning sprak tot Ziba: Wat wilt gij daarmede doen? Ziba zeide: De ezels zijn voor het huisgezin des konings om op te rijden, en de broden en vijgen voor de jongelingen om te eten, en de wijn om te drinken, als zij moede worden in de woestijn. }dEn toen David van de hoogte een weinig voorwaarts gegaan was, zie, toen ontmoette hem Ziba, Mefiboseths knecht, met twee gezadelde ezels, en daarop waren tweehonderd broden, honderd koeken rozijnen, en honderd klompen vijgen, en een kruik met wijn.[~1d%Alzo ging Husaï, de vriend van David, naar de stad; en Absalom kwam te Jeruzalem.#}Ad$Zie, bij hen zijn hunne twee zonen, Ahimaäz, de zoon van Zadok, en Jonathan, de zoon van Abjathar: door dezen kunt gij mij doen weten wat gij horen zult.*|Od#Want Zadok en Abjathar de priesters zijn daar met u; al wat gij horen zult uit des konings huis, dat zult gij aan de priesters Zadok en Abjathar te kennen geven.u{ed"maar zo gij wederkeert naar de stad, en tot Absalom zegt: Ik ben uw knecht, ik wil des konings zijn; ik, die te voren uws vaders knecht was, wil nu uw knecht zijn, --zo kunt gij, mij ten goede, den raadslag van Achithófel te niet doen.]z5d!En David sprak tot hem: Is het, dat gij met mij gaat, zo kunt gij mij tot last zijn;'yId En toen David op de hoogte kwam, waar hij gewoon was God te aanbidden, zie, toen ontmoette hem Husaï, de Arkiet, met gescheurd gewaad en aarde op zijn hoofd.x-dEn toen het aan David gezegd werd, dat Achithófel in het verbond met Absalom was, sprak hij: Heer, maak den raad van Achithófel tot dwaasheid!DwdEn David ging op langs den Olijfberg en weende, en zijn hoofd was omwonden, en hij ging barrevoets; ook al de lieden, die bij hem waren, hadden het hoofd omwonden en gingen op en weenden.`v;dAlzo brachten Zadok en Abjathar de ark Gods weder naar Jeruzalem, en zij bleven aldaar.udZie, ik wil vertoeven op het vlakke veld in de woestijn, totdat er ene boodschap van ulieden komt om mij bericht te geven.3tadEn de koning sprak tot den priester Zadok: O gij ziener, keer terug naar de stad in vrede, en uwe beide zonen met u, Ahimaäz, uw zoon, en Jonathan, de zoon van Abjathar.sdmaar is het, dat Hij aldus zegt: Ik heb geen welgevallen aan u, --zie hier ben ik, Hij doe met mij gelijk het hem behaagt.JrdMaar de koning sprak tot Zadok: Breng de ark Gods weder in de stad: is het, dat ik genade vinden zal voor den Heer, zo zal Hij mij wederhalen, en zal mij haar laten wederzien, alsook zijn huis;\q3dEn zie, Zadok was ook daar, en al de Levieten, die bij hem waren, en zij droegen de ark des verbonds van God, en zij zetten haar neder, en Abjathar trad op de hoogte, totdat al het volk de stad was uitgetrokken..pWdEn het gehele land weende met ene luide stem, en al het volk ging mede; en de koning ging over de beek Kidron, en al het volk trok over, den weg op naar de woestijn.&oGdToen zeide David tot Ittaï: Kom dan en ga mede. Alzo ging Ittaï, de Gethiet, mede, benevens al zijne mannen, tot de kleine kinderen toe, die met hem waren.cnAdDoch Ittaï antwoordde en sprak: Zo waarachtig als de Heer leeft en zo waarachtig als mijn heer de koning leeft, aan welke plaats mijn heer de koning zal zijn, hetzij ten dode of ten leven, daar zal uw knecht ook zijn.@m{dGisteren zijt gij gekomen, en heden zou ik u met ons laten rondtrekken? Ik toch moet gaan waarheen ik kan gaan. Keer terug, en uwe broeders met u; u wedervare barmhartigheid en trouw.Il dEn de koning sprak tot Ittaï, den Gethiet: Waarom gaat gij ook met ons? Keer om en blijf bij den [nieuwen] koning; want gij zijt een vreemdeling, en van uwe plaats herwaarts getrokken.4kcden al zijne knechten gingen nevens hem, alsook al de Krethi en Plethi, en al de Gethieten, zeshonderd man, die te voet van Gath gekomen waren, gingen voor den koning heen.cjAdEn toen de koning en al het volk te voet uitkwamen, hielden zij stil bij het laatste huis;ziodEn de koning ging uit te voet, met zijn gehele huis; maar hij liet tien bijvrouwen achter om het huis te bewaren.xhkdToen spraken de knechten des konings tot hem: Wat mijn heer de koning verkiezen zal, ziehier zijn uwe knechten.+gQdToen zeide David tot al zijne knechten, die bij hem waren te Jeruzalem: Maakt u op en laat ons vluchten, want hier zal geen ontkomen zijn voor Absalom; haast u om te gaan, opdat hij ons niet verrasse en ons grijpe, en een ongeluk over ons brenge, en de stad sla met de scherpte des zwaards.sfad Toen kwam er iemand, die zeide het aan David, zeggende: Het hart van alle man in Israël volgt Absalom na.Ped Absalom nu zond ook om Achithófel, den Giloniet, Davids raadsman uit zijne stad Gilo, terwijl hij offers slachtte. En de samenzwering werd sterk, en het volk, dat bij Absalom was, vermeerderde zich.d/d En er gingen met Absalom tweehonderd mannen van Jeruzalem, die genodigd waren; maar zij gingen in hunne eenvoudigheid en wisten van de zaak niet.9cmd Absalom nu had verspieders uitgezonden in al de stammen van Israël, en laten zeggen: Als gij het geluid der bazuinen zult horen, zo zegt: Absalom is koning geworden te Hebron.ab=d En de koning zeide tot hem: Ga heen in vrede. En hij maakte zich op en ging naar Hebron.+aQdWant uw knecht deed ene gelofte, toen ik te Gesur in Syrië woonde, zeggende: Als de Heer mij weder te Jeruzalem brengt, zo zal ik den Heer enen eredienst houden.`9dEn na veertig (vier) jaar sprak Absalom tot den koning: Ik wil heengaan en mijne gelofte te Hebron volbrengen, die ik aan den Heer beloofd heb._%dOp die wijze deed Absalom aan geheel Israël, als zij kwamen voor het gericht tot den koning; en hij stal alzo het hart der mannen Israëls. ^dEn als iemand zich tot hem vervoegde en zich voor hem wilde nederbuigen, zo strekte hij zijne hand uit en greep hem, en kuste hem.-]UdEn Absalom sprak: O, dat men mij aanstelde tot rechter in het land, dat alle man tot mij kwam, die een geschil en ene rechtszaak heeft, dat ik hem recht verschafte!x\kdzo sprak Absalom tot hem: Zie, uwe zaak is goed en recht, maar gij hebt niemand, die u verhoort bij den koning.'[IdEn Absalom maakte zich des morgens vroeg op, en trad aan den weg bij de poort; en als iemand een geschil had, dat hij tot den koning voor het gericht zou komen, riep Absalom hem tot zich en sprak: Uit welke stad zijt gij? Als hij dan zeide: Uw knecht is uit een der stammen van Israël,Z dEn het geschiedde daarna, dat Absalom zich liet bereiden een wagen en paarden, en vijftig man, die zijne trawanten waren.HY d!En Joab ging tot den koning, en zeide het hem. En hij ontbood Absalom; en hij kwam tot den koning, en boog zich neder met het aangezicht ter aarde voor den koning; en de koning kuste Absalom.+XQd En Absalom sprak tot Joab: Zie, ik zond om u en liet u zeggen: Kom hier, opdat ik u tot den koning zende en zeggen late: Waarom ben ik van Gesur gekomen? Het ware mij beter, dat ik dáár nog was; zo laat mij nu het aangezicht des konings zien, en is er ene misdaad in mij, zo dode hij mij.WdToen maakte Joab zich op en kwam tot Absalom in huis, en sprak tot hem: Waarom hebben uwe knechten mijn stuk akker met vuur aangestoken?ZV/dToen sprak hij tot zijne knechten: Ziet, het stuk akker van Joab terzijde van den mijne, daarop heeft hij gerst: gaat heen en steekt het aan met vuur. Toen staken Absaloms knechten dat stuk akker met vuur aan.U9dEn Absalom ontbood Joab om hem tot den koning te zenden; maar hij wilde niet tot hem komen. En hij zond ten tweeden male, en nog wilde hij niet komen.]T5dAlzo bleef Absalom twee jaren te Jeruzalem, dat hij des konings aangezicht niet zag.SdEn aan Absalom werden drie zonen geboren, en ene dochter, die was genaamd Tamar; en zij was ene vrouw schoon van gedaante._R9dEn als men zijn hoofd schoor, --en dit geschiedde gemeenlijk alle jaren, want het was hem te zwaar, zodat men het afscheren moest, --dan woog het haar zijns hoofds tweehonderd sikkels, naar het koninklijke gewicht.2Q_dNu was er in geheel Israël geen man zo schoon als Absalom, en hij had dien lof bij allen; van zijne voetzolen af tot zijnen hoofdschedel toe was er geen gebrek aan hem.*POdDoch de koning zeide: Laat hij weder naar zijn huis gaan, en mijn aangezicht niet zien. Alzo kwam Absalom weder in zijn huis, en zag des konings aangezicht niet.UO%dAlzo maakte Joab zich op en trok naar Gesur, en bracht Absalom te Jeruzalem.kNQdToen viel Joab op zijn aangezicht ter aarde en boog zich neder, en dankte den koning, en sprak: Heden merkt uw knecht, dat ik genade gevonden heb in uwe ogen, mijn heer de koning, omdat de koning doet hetgeen zijn knecht zegt.iMMdToen sprak de koning tot Joab: Zie, ik doe het; ga nu heen en breng den jongeling Absalom weder.;Lqddat ik aan de zaak deze wending geven zou, dit heeft uw knecht Joab aldus beschikt. Doch mijn heer is wijs naar de wijsheid van een engel Gods, zodat hij alles merkt op de aarde.vKgdEn de koning sprak: Is niet de hand van Joab met u in dit alles? En de vrouw antwoordde en sprak: Zo waarachtig als uwe ziel leeft, mijn heer de koning, niets kan afwijken, noch ter rechter [hand] noch ter linkerhand, van hetgeen mijn heer de koning gesproken heeft. Ja, uw knecht Joab heeft het mij geboden, en hij heeft dit alles uwe dienstmaagd ingegeven: JdEn de koning antwoordde en sprak tot de vrouw: Loochen mij niet hetgeen ik u vragen zal. De vrouw sprak: Mijn heer de koning spreke.VI'dEn uw dienstmaagd dacht: Het woord van mijnen heer den koning zal mij een troost zijn; want mijn heer de koning is als een engel Gods, dat hij goed en kwaad horen kan; daarom zal de Heer uw God met u zijn.H/dwant hij zal zijne dienstmaagd verhoren, zodat hij mij redt uit de hand van allen, die mij met mijnen zoon verdelgen willen uit het erfdeel Gods.[G1dZo ben ik nu gekomen om met mijnen heer den koning aldus te spreken; want het volk maakt mij bang, daarom dacht uwe dienstmaagd: ik wil met den koning spreken, misschien zal hij doen wat zijne dienstmaagd zegt;`F;dWant als wij gestorven zijn, dan zijn wij gelijk het water, dat op de aarde verloopt en niet verzameld wordt; en God wil het leven niet wegnemen, maar bedenkt zich, opdat het verstotene van Hem niet verstoten worde.CEd En de vrouw sprak: Waarom hebt gij dan aldus gedacht tegen het volk Gods, dat de koning, dewijl hij zó gesproken heeft, als een schuldige is, en zijnen verstotene niet weder laat halen?}Dud En de vrouw zeide: Dat toch uwe dienstmaagd een woord tot mijnen heer den koning moge spreken. En hij zeide: Spreek.Cyd En zij sprak: De koning gedenke toch aan den Heer, zijnen God, opdat de bloedwreker niet nog meer ongeluk aanrichte, en mijnen zoon niet verdelge. Toen zeide hij: Zo waarachtig als de Heer leeft, er zal geen haar van uwen zoon op de aarde vallen.gBId En de koning sprak: Wie tegen u spreekt, breng dien tot mij, en hij zal u niet meer aantasten.#AAd En de vrouw van Tekóa sprak tot den koning: Mijn heer koning, de misdaad zij op mij en op mijns vaders huis, maar de koning en zijn troon zij onschuldig.Z@/dToen sprak de koning tot de vrouw: Ga naar huis; ik zal te uwen behoeve gebieden.a?=dEn zie, nu staat de gehele maagschap op tegen uwe dienstmaagd, en zegt: Geef hier dengene, die zijnen broeder verslagen heeft, opdat wij hem doden voor de ziel zijns broeders, dien hij gedood heeft, en ook den erfgenaam verdelgen; en zij willen de vonk uitblussen, die nog overig is, opdat mijnen man geen naam noch iets overblijve op de aarde.>+dEn uwe dienstmaagd had twee zonen; die twistten met elkander op het veld; en daar er geen scheidsman was, sloeg de een den ander en doodde hem.o=YdEn de koning sprak tot haar: Wat deert u? Zij sprak: Ach, ik ben ene weduwe, en mijn man is gestorven.</dEn toen de vrouw van Tekóa met den koning wilde spreken, viel zij op haar aangezicht ter aarde en boog zich neder, en sprak: Help mij, o koning.d;Cden ga tot den koning en spreek met hem zó en zó. En Joab gaf haar in wat zij spreken zou.u:edEn hij zond heen naar Tekóa, en liet van daar ene wijze vrouw halen, en sprak tot haar: Draag rouw, en trek rouwklederen aan, en zalf u niet met olie, maar doe u voor als ene vrouw, die een langen tijd rouwgedragen heeft over een dode;X9 -dEn Joab, de zoon van Zeruja, merkte, dat het hart des konings tegen Absalom was.w8id 'En koning David hield op uit te trekken tegen Absalom, want hij had er zich over getroost, dat Amnon dood was.Z7/d &Toen nu Absalom gevlucht was, en naar Gesur getrokken, was hij aldaar drie jaren.6d %Absalom nu vluchtte, en trok naar Talmai, den zoon van Ammihud, den koning van Gesur. En David droeg rouw over zijnen zoon al die dagen.45cd $En toen hij uitgesproken had, zie, toen kwamen de zonen des konings en hieven hunne stem op en weenden; en de koning en al zijne knechten weenden ook met een groot geween.4}d #Toen sprak Jonadab tot den koning: Zie, de zonen des konings komen; gelijk uw knecht gezegd heeft, zó is het toegegaan.31d "Absalom nu vluchtte. En de jongeling op de wacht hief zijne ogen op en zag, en zie, veel volks kwam op den weg achter hem, van de zijde des bergs.2d !Zo neme nu mijn heer, de koning, dit niet ter harte, alsof al de zonen des konings dood waren; maar Amnon alleen is dood.1'd Toen antwoordde Jonadab, de zoon van Simea, Davids broeder, en sprak: Mijn heer, denk niet, dat al de jongelingen, des konings zonen, gedood zijn, maar Amnon alleen is dood; want Absalom had het bij zich besloten van den dag af, toen hij zijne zuster Tamar verkrachtte. 0;d Toen stond de koning op, en scheurde zijne klederen, en legde zich op de aarde; en al zijne knechten, die rondom hem stonden, scheurden hunne klederen.*/Od En toen zij nog op den weg waren, kwam het gerucht tot David, dat Absalom al de kinderen des konings verslagen had, zodat er niet één van hen was overgebleven.+.Qd Alzo deden de jongelingen van Absalom aan Amnon zoals Absalom geboden had. Toen stonden al de kinderen des konings op, en stegen ieder op zijn muilezel en vloden.f-Gd Absalom nu gebood zijn jongelingen, zeggende: Zie nu toe, als als Amnon vrolijk wordt van den wijn, en ik tot u zeg: Slaat Amnon en doodt hem, vreest dan niet, want ik heb het u geboden; weest moedig en gedraagt u dapper.h,Kd Toen hield Absalom bij hem aan, zodat hij Amnon en al de kinderen des koning met hem liet gaan.+}d Toen sprak Absalom: Zal dan mijn broeder Amnon niet met ons gaan? En de koning sprak tot hem: Waarom zou hij met u gaan?L*d Maar de koning sprak tot Absalom: Neen, mijn zoon, laat ons niet allen te zamen gaan, opdat wij u niet tot last worden. En toen hij bij hem aanhield, wilde hij echter niet gaan, maar zegende hem.%)Ed En hij ging tot den koning en sprak: Zie, uw knecht heeft schaapscheerders; de koning gelieve toch, benevens zijne knechten, mede te gaan met zijnen knecht.(}d En na twee jaren had Absalom schaapscheerders te Baäl-Hazor bij Efraïm; en Absalom nodigde al de kinderen des konings. 'd Doch Absalom sprak met Amnon noch kwaad noch goed; maar Absalom was vergramd op Amnon, omdat hij zijne zuster Tamar verkracht had.F&d En toen koning David dit alles hoorde, werd hij zeer toornig.e%Ed En haar broeder Absalom sprak tot haar: Is uw broeder Amnon bij u geweest? Nu, mijne zuster, zwijg stil, het is uw broeder; neem de zaak zo niet ter harte. Alzo bleef Tamar eenzaam in het huis van Absalom, haren broeder. $d wierp Tamar as op haar hoofd, en scheurde den bonten rok, dien zij aanhad, en legde de hand op het hoofd en ging heen en schreide.?#yd Zij nu had een bonten rok aan; want zulke rokken droegen des konings dochters, zolang zij maagden waren. En toen zijn dienaar haar uitgedreven en de deur achter haar toegesloten had,"d en hij riep zijnen jongen, die zijn dienaar was, en sprak: Drijf toch deze van mij uit, en sluit de deur achter haar toe.=!ud Maar zij sprak tot hem: Daar is geen reden voor, dit kwaad is nog groter dan het andere, hetwelk gij aan mij gedaan hebt, dat gij mij uitstoot. Doch hij hoorde naar hare stem niet, d Daarna werd Amnon zeer vergramd op haar, zodat de haat groter was dan te voren de liefde; en Amnon sprak tot haar: Maak u op en ga weg.p[d Doch hij wilde naar hare stem niet horen, maar overweldigde haar en verkrachtte haar en sliep bij haar.1d Waar zou ik met mijne schande heen? En gij zoudt zijn als de booswichten in Israël. Maar spreek met den koning, die zal mij aan u niet onthouden.d Maar zij sprak tot hem: Neen, mijn broeder, verkracht mij niet, want zó doet men niet in Israël, bega zulk ene schandelijke daad niet. d En toen zij die tot hem bracht, opdat hij zou eten, greep hij haar aan en zeide tot haar: Kom hier mijne zuster, slaap bij mij.<sd Toen sprak Amnon tot Tamar: Breng het eten in de kamer, opdat ik van uwe hand ete. Toen nam Tamar de koeken, die zij bereid had, en bracht die tot Amnon haren broeder in de kamer.3d en zij nam de pan en goot die voor hem uit; maar hij weigerde te eten. En Amnon sprak: Laat iedereen van mij uitgaan. En iedereen ging van hem uit..Wd En Tamar ging heen naar het huis van haren broeder Amnon, en hij lag te bed; en zij nam deeg en kneedde het, en bereidde het voor zijne ogen, en bakte hem de koeken,#d Toen zond David naar Tamar in het huis, en liet aan haar zeggen: Ga heen naar het huis van uwen broeder Amnon, en bereid voor hem de spijs.`;d Alzo legde Amnon zich neder en hield zich krank. Toen nu de koning kwam om hem te zien, sprak Amnon tot den koning: Laat toch mijne zuster Tamar komen om voor mij twee koeken te bereiden, opdat ik van hare hand ete.}d En Jonadab sprak tot hem: Leg u op uw bed en houd u krank; als uw vader dan komt om naar u te zien, zo spreek tot hem: Laat toch mijne zuster Tamar komen om mij te spijzigen en het eten voor mij gereed te maken, dat ik het zie en van hare hand ete.T#d en hij zeide tot hem: Waarom wordt gij van dag tot dag zo mager, gij koningszoon? Wilt gij mij dit niet zeggen? Toen sprak Amnon tot hem: Ik heb Tamar, de zuster van mijnen broeder Absalom, liefgekregen.d Doch Amnon had een vriend, die heette Jonadab, een zoon van Simea, Davids broeder; en die Jonadab was een zeer vernuftig man;%d En Amnon was krank van hartzeer om Tamar zijne zuster; want zij was ene maagd, en het dacht Amnon zwaar te zijn, dat hij haar iets zou doen. d En het gebeurde daarna, dat Absalom, Davids zoon, ene schone zuster had, genaamd Tamar, en Amnon, Davids zoon, kreeg haar lief. d Het volk nu, dat er in was, voerde hij uit, en legde hen onder ijzeren zagen en dorswagens, en ijzeren bijlen, en verbrandde hen in tichelovens; en zó deed hij aan al de steden der kinderen Ammons. Daarna keerde David en al het volk weder naar Jeruzalem.G d En hij nam de kroon haars konings van zijn hoofd, die in gewicht een talent goud bedroeg, met edelgesteenten, en zij werd David op zijn hoofd gezet; en hij voerde zeer veel buit uit de stad.eEd Alzo bracht David al het volk te zamen, en trok heen, en streed tegen Rabba, en nam haar in.d Zo verzamel nu het overige volk en beleger de stad, en neem haar in; opdat ik haar niet inneme, en ik den naam daarvan hebbe.~ wd En hij zond boden tot David, en liet aan hem zeggen: Ik heb gestreden tegen Rabba, en heb ook de waterstad ingenomen.W )d Joab nu streed tegen Rabba der kinderen Ammons, en nam de koninklijke stad in.p [d En hij stelde hem onder het opzicht van den profeet Nathan; die noemde hem Jedid-Jah, om des Heren wil.1 ]d En toen David zijne huisvrouw Bathseba getroost had, ging hij tot haar in en hij sliep bij haar; en zij baarde een zoon, dien noemde hij Salomo; en de Heer beminde hem.  d Maar nu het dood is, wat zal ik nu vasten? Kan ik hem ook wederhalen? Ik zal tot hem gaan, maar hij zal niet tot mij wederkeren. ;d En hij zeide: Ik vastte en weende om het kind, toen het leefde, want ik dacht: Wie weet, de Heer mocht mij genadig worden, dat het kind in leven bleve.2_d Toen spraken zijne knechten tot hem: Wat is dit voor een ding, dat gij doet? Toen het kind leefde, vasttet gij en weendet; maar nu het gestorven is, staat gij op en eet.`;d Toen stond David op van de aarde, wies zich en zalfde zich, en trok andere klederen aan, en ging in het huis des Heren, en aanbad; en toen hij weder tehuis kwam, beval hij, dat men hem brood zou opdragen, en hij at.&Gd Toen nu David zag, dat zijne knechten in stilte spraken, en merkte, dat het kind dood was, sprak hij tot zijne knechten: Is het kind dood? En zij zeiden: Ja.'Id En op den zevenden dag stierf het kind; en Davids knechten vreesden hem te zeggen, dat het kind dood was, want zij zeiden: Zie, toen het kind nog in leven was, spraken wij met hem, en hij hoorde niet naar onze stem: hoeveel te meer zal het hem smarten, als wij zeggen: Het kind is dood.d Toen stonden de oudsten van zijn huis op, en wilden hem oprichten van de aarde; maar hij wilde niet, en at ook niet met hen. /~}g||c{{-zyvxxLwvv\uutUsYrr4qpooUnnmlkjihhUg6ffeXddc.bfa``>_S^]]U\[ZZcYYNXX?WVV5UVTTSjR|QPzOONMM'LL&KK*JJIHH?GFFEEENDD6CBoAAB@d??O>>=r<;;99c88 7X6W544.3%22"1I00(//.-y,]+++W+*Q)('&&K%$#""K!) Ul$GWR $m$,<&e iw*R ] J ] 2 (t4^O#dmaar wie ze aangrijpen wil, die moet ijzer en een speerhout in zijne hand hebben; en zij zullen met vuur verbrand worden terzelfder plaats.hKdMaar de boosdoeners zijn altemaal als weggeworpen distels, die men met de hand niet vatten kan,H dWant is mijn huis niet alzo bij God? Want Hij heeft met mij een verbond gemaakt, dat eeuwig en in alles welgeordend is en onderhouden wordt. Al mijn heil en mijn begeren zal Hij laten wassen.2_den [hij zal zijn] gelijk het licht van den morgen, als de zon opgaat, van een morgen zonder wolken, wanneer van den glans na den regen het gras uit de aarde wast.8kdDe God Israëls heeft tot mij gesproken, de steenrots Israëls, heeft mij beloofd: [Er zal zijn] een rechtvaardig heerser onder de mensen, een heerser in de vreze Gods;`;dDe Geest des Heren heeft door mij gesproken, en zijne rede is door mijne tong geschied.( MdDit zijn Davids laatste woorden. David, de zoon van Isaï sprak, de man, die hoog verheven is, de gezalfde van Jakobs God, liefelijk in psalmen Israëls, sprak:{d3die zijnen koning groot heil betoont, en barmhartigheid bewijst aan zijnen gezalfde, aan David en zijn zaad eeuwiglijk.Od2Daarom zal ik U danken, Heer, onder de volken, en uwen naam lofzingen,d1Hij helpt mij uit van mijne vijanden. Gij verhoogt mij boven degenen, die zich tegen mij stellen, Gij verlost mij van den geweldenaar.F~d0de God, die mij de wraak geeft, en de volken onder mij werpt!a}=d/De Heer leeft, en geloofd zij mijn rots; God, de rots mijns heils, moet verheven worden;I| d.Vreemden zijn versmacht, en komen sidderend uit hunne vestingen.e{Ed-Vreemden onderwerpen zich geveinsdelijk aan mij; en zij gehoorzamen mij met gehoorzame oren. zd,Gij redt mij uit de twisten mijns volks, en bewaart mij tot een hoofd onder de volken; een volk, hetwelk ik niet kende, dient mij.xykd+Ik wil hen in stukken stoten als stof op de aarde, als slijk op de straat wil ik hen vergruizen en verstrooien.]x5d*Zij zien rondom, doch er is geen helper, naar den Heer, maar Hij antwoordt hun niet.Qwd)Gij geeft mij mijne vijanden in de vlucht, dat ik verdelg die mij haten.tvcd(Gij kunt mij toerusten met sterkte tot den strijd, Gij kunt aan mij onderwerpen wie zich tegen mij stellen.ru_d'Ik wil hen ombrengen en verslaan, en zij zullen niet weder opstaan; zij moeten onder mijne voeten vallen.uted&Ik wil mijne vijanden najagen en hen verdelgen, en ik zal niet omkeren, totdat ik hen geheel heb omgebracht.Xs+d%Gij maakt ruimte onder mijnen voetstap, en mijne enkels, dat zij niet wankelen.br?d$En Gij geeft mij het schild uws heils; en als Gij mij verootmoedigt, maakt Gij mij groot.Pqd#Hij leert mijne handen strijden, en mijnen arm een stalen boog spannen.Rpd"Hij maakt mijne voeten als die der herten, en stelt mij op mijne hoogten.Aod!God sterkt mij met kracht, en wijst mij een volkomen weg.Yn-d Want waar is een God behalve de Heer, en waar is een steenrots behalve onze God?~mwdGods wegen zijn volkomen, de woorden des Heren zijn doorlouterd; Hij is een schild voor allen, die op hem vertrouwen.Tl#dJa, met U kan ik krijgsvolk verslaan en met mijnen God over muren springen.JkdGij, Heer, zijt mijn licht; de Heer maakt mijne duisternis licht.Uj%dWant Gij helpt het ellendige volk, en met uwe ogen vernedert Gij de trotsen.Midbij den reine zijt Gij rein, en bij den verkeerde zijt Gij verkeerd.Gh dBij den heilige zijt Gij heilig, bij den vrome zijt Gij vroom,cgAdDaarom vergeldt de Heer mij naar mijne gerechtigheid, naar mijne reinheid voor zijne ogen.9fodIk ben oprecht voor Hem, en wacht mij voor zonde.We)dWant al zijne rechten heb ik voor ogen, en zijne geboden werp ik niet van mij.Nddwant ik houd des Heren wegen, en ben niet goddeloos tegen mijnen God.mcUdDe Heer doet wél aan mij naar mijne gerechtigheid, Hij vergeldt mij naar de reinheid mijner handen;Wb)dHij voerde mij uit in de ruimte, Hij rukte mij uit; want Hij had lust aan mij.Va'ddie mij overweldigden ten tijde mijns ongevals; maar de Heer werd mijn steun.``;dHij verloste mij van mijne sterke vijanden, van mijne haters, die mij te machtig waren,N_dHij greep uit de hoogte en nam mij op, en trok mij uit grote wateren.^1dToen zag men de kolken der zee, en de grond des aardbodems werd ontbloot door het dreigen des Heren, door den adem en het snuiven van zijnen neus.]]5dHij schoot zijne pijlen en verstrooide ze; Hij liet het bliksemen en verschrikte ze.O\dDe Heer donderde van den hemel, en de Allerhoogste verhief zijne stem.C[d Van den glans voor Hem brandde het als met bliksemstralen.FZd Zijne tent rondom Hem was duisternis en zwarte, dikke wolken._Y9d En Hij voer op een cherub en vloog daarheen, en Hij zweefde op de vleugelen des winds.RXd Hij boog den hemel en daalde neder, en donkerheid was onder zijne voeten.mWUd Damp ging op uit zijnen neus, en verterend vuur uit zijnen mond: brandende kolen gingen van Hem uit.rV_dDe aarde beefde en werd bewogen, de grondvesten des hemels sidderden; zij daverden, toen Hij toornig was.!U=dAls ik beangst was, riep ik den Heer aan, en riep tot mijnen God: zo verhoorde Hij mijne stem uit zijnen tempel, en mijn geroep kwam Hem tot zijne oren.NTdbanden der hel omvingen mij, en strikken des doods overweldigden mij.PSdWant de baren des doods omgaven mij, en beken Belials verschrikten mij,YR-dIk wil den Heer loven en aanroepen, zo zal ik van mijne vijanden verlost worden.%QEdGod is mijn rots, opwelke ik betrouw: mijn schild en de hoorn mijns heils, mijn bescherming en mijn toevlucht, mijn heiland, Gij die mij verlost van geweld.TP#den hij sprak aldus: De Heer is mijn steenrots, mijn burg en mijn verlosser.O 'dEn David sprak tot den Heer de woorden van dit lied, ten tijde dat de Heer hem gered had uit de hand van al zijne vijanden en uit Sauls hand,yNmdDeze vier waren nog afstammelingen van Rafa te Gath, en zij vielen door de hand van David en van zijne knechten.^M7dEn toen hij Israël hoonde, versloeg hem Jonathan, de zoon van Simea, Davids broeder.MLdEn er verhief zich nog een strijd te Gath; en er was een lang man, die had zes vingers aan zijne handen en zes tenen aan zijne voeten, dat is vierentwintig in getal, en hij stamde ook af van Rafa.SK!dEn er ontstond te Gob nog een strijd tegen de Filistijnen; toen versloeg Elhanan, de zoon van Jaäré-Oregim, de Bethlemiet, Goliath den Gethiet, die ene spies had welker schacht was als een weversboom.J3dDaarna verhief zich nog een strijd tegen de Filistijnen te Gob; toen versloeg Sibbechaï, de Husathiet, Saf, die ook een der kinderen van Rafa was.eIEddoch Abisaï, de zoon van Zeruja, hielp hem, en sloeg den Filistijn dood. Toen bezwoeren Davids mannen hem, zeggende: Gij zult niet meer met ons uittrekken in den strijd, opdat het licht in Israël niet uitgeblust worde.)HMdEn Jisbibenob, een der kinderen van Rafa, het gewicht van diens spies was driehonderd sikkels aan koper, en die nieuwe wapenen had, die dacht David te verslaan;9GmdEn er ontstond weder een oorlog van de Filistijnen tegen Israël; en David trok af, en zijne knechten met hem, en zij streden tegen de Filistijnen, en David werd zeer vermoeid.kFQden zij begroeven het gebeente van Saul en van zijnen zoon Jonathan in het land Benjamin te Zela, in het graf van Kis zijnen vader, en deden alles zoals de koning geboden had. Alzo werd God na dezen met het land weder verzoend.xEkd En hij bracht de beenderen van daar opwaarts, en zij vergaderden ze te zamen met de beenderen der opgehangenen;D7d En David ging heen en nam Sauls gebeente, en het gebeente van diens zoon Jonathan, van de burgers van Jabes in Gilead, die ze van de straat te Beth-San gestolen hadden, waar de Filistijnen hen hadden opgehangen, ten dage toen de Filistijnen Saul versloegen op den berg Gilbóa.aC=d En het werd aan David gezegd wat Rizpa, de dochter van Ajja, Sauls bijvrouw, gedaan had.Bd Toen nam Rizpa, de dochter van Ajja, een zak, en spreidde dien op de steenrots, in het begin van den oogst, totdat er water van den hemel op hen droop; en zij liet des daags de vogelen des hemels niet op hen rusten, noch des nachts de dieren des velds.SA!d en hij gaf hen in de hand der Gibeonieten, die hingen hen op den berg voor den Heer. Alzo vielen deze zeven op eenmaal, en werden gedood in de eerste dagen van den oogst, het begin van den gerstenoogst.@dMaar de koning nam de twee zonen van Rizpa, de dochter van Ajja, die zij Saul gebaard had, Armoni en Mefiboseth; alsook de vijf zonen van Michals [zuster], Sauls dochter, die zij gebaard had aan Adriël, den zoon van Barzillaï den Meholathiet;0?[dDe koning nu verschoonde Mefiboseth, den zoon van Jonathan, Sauls zoon, om den eed des Heren, die tussen hen was, namelijk tussen David en Jonathan, den zoon van Saul.$>CdGeef ons zeven mannen uit zijn huis, opdat wij die ophangen voor den Heer te Gibea Sauls, den uitverkorene des Heren. En de koning sprak: Ik zal hen geven.8=kdToen zeiden zij tot den koning: Den man, die ons verdorven en te niet gemaakt heeft, zullen wij verdelgen, zo dat er voor hem niets overblijft in al de grenspalen van Israël.]<5dEn de Gibeonieten zeiden tot hem: Het is ons niet om goud of zilver te doen met Saul en zijn huis, en het is ons niet te doen om iemand te doden in Israël. En hij sprak: Wat zegt gij dan, dat ik voor u doen zal? ;dDavid dan sprak tot de Gibeonieten: Wat zal ik voor u doen, en waarmede zal ik u verzoenen, dat gij het erfdeel des Heren zegent?/:YdToen liet de koning de Gibeonieten roepen en sprak tot hen; de Gibeonieten nu waren niet van de kinderen Israëls, maar overgebleven van de Amorieten; maar ofschoon de kinderen Israëls hun gezworen hadden, zocht Saul hen echter te verslaan in zijnen ijver voor de kinderen van Israël en Juda.H9 dEn er was in Davids dagen ene duurte, drie jaren na elkander, en David zocht het aangezicht des Heren en de Heer sprak: Het is om Saul en zijn bloedhuis, omdat hij de Gibeonieten gedood heeft.78kdook was Ira, de Jaïriet, Davids staatsdienaar.>7ydSeja was schrijver, Zadok en Abjathar waren priesters,L6dAdoram was rentmeester, Josafat, de zoon van Ahilud, was kanselier,s5adJoab nu was over het gehele heir van Israël, en Benaja, de zoon van Jojada, was over de Krethi en Plethi,4+dEn de vrouw kwam in tot al het volk met hare wijsheid; en zij hieuwen Seba, den zoon van Bichri, het hoofd af, en wierpen het Joab toe. Toen blies hij de bazuin, en zij verstrooiden zich van de stad, ieder naar zijne hut, en Joab kwam weder naar Jeruzalem tot den koning.%3Edhet is er zo niet mede gelegen; maar een man van het gebergte van Efraïm, genaamd Seba, de zoon van Bichri, is opgestaan tegen koning David: geeft hem alleen over, zo zal ik van de stad aftrekken. Toen zeide de vrouw tot Joab: Zie, zijn hoofd zal tot u over den muur geworpen worden.p2[dToen antwoordde Joab en sprak: Het zij verre, het zij verre van mij, dat ik zou vernielen en verderven:)1MdIk ben een der vreedzame en getrouwe [steden] in Israël. Wilt gij de stad doden, ene moeder in Israël? Waarom wilt gij het erfdeel des Heren vernielen?c0AdEn zij zeide: Eertijds sprak men: Wie vragen wil, die vrage te Abel; en dan ging het wél.#/AdEn toen hij tot haar kwam, sprak de vrouw: Zijt gij Joab? Hij zeide: Ja. En zij sprak tot hem: Hoor de woorden van uwe dienstmaagd. En hij zeide: Ik hoor.w.idToen riep ene wijze vrouw uit de stad: Hoort, hoort, zegt tot Joab, dat hij hier kome; ik wil met hem spreken.U-%dEn zij kwamen en belegerden hem te Abel-Beth-Maächa, en wierpen een bolwerk op tegen de stad, hetwelk reikte tot aan den muur; en al het volk, dat met Joab was, liep storm, en wilde den muur nederwerpen. , dEn hij trok door al de stammen van Israël, naar Abel-Beth-Maächa en door geheel Berim; en zij verzamelden zich en volgden hem.s+ad Toen hij nu van de straat weggenomen was, volgde iedereen Joab, om Seba, den zoon van Bichri, na te jagen.*d Amasa nu lag in zijn bloed gewenteld midden op de straat; en toen die man zag, dat al het volk daar staan bleef, deed hij Amasa van de straat wegbrengen naar het veld, en wierp klederen op hem, vermits hij zag, dat al wie daarbij kwam stil bleef staan.)d En een van Joabs knechten bleef bij hem staan en sprak: Wie is er, die Joab liefheeft, en die voor David is, die volge Joab!(d En Amasa gaf geen acht op het zwaard in Joabs hand; en hij stak hem daarmede in den buik, zodat zijn ingewand ter aarde werd uitgestort; en hij gaf hem geen steek meer, want hij was dood. Joab nu en zijn broeder Abisaï joegen Seba den zoon van Bichri achterna. 'd En Joab sprak tot Amasa: Vrede zij met u, mijn broeder! En Joab vatte met zijne rechterhand Amasa bij den baard om hem te kussen.}&udToen zij nu bij den groten steen te Gibeon kwamen, kwam Amasa voor hun aangezicht. Joab nu was omgord over zijn kleed, hetwelk hij om had, en had er een zwaard over gegord, dat hing op zijne heup in de schede, en dat ging gemakkelijk uit en in./%YdToen trokken uit, hem achterna, Joabs mannen, alsook de Krethi en Plethi, en al de helden; en zij trokken uit van Jeruzalem om Seba, den zoon van Bichri, na te jagen._$9dToen sprak David tot Abisaï: Nu zal Seba, de zoon van Bichri, ons meer leed doen dan Absalom. Neem gij de knechten uws heren en jaag hem na, opdat hij nergens vaste steden voor zich vinde en ontkome uit onze ogen.r#_dEn Amasa ging heen om Juda bijeen te roepen; doch hij vertoefde boven den tijd, dien hij hem gesteld had.|"sdEn de koning sprak tot Amasa: Roep mij al de mannen in Juda te zamen op den derden dag, en gij zult ook hier staan. !;dToen nu koning David in zijn huis te Jeruzalem kwam, nam hij de tien bijvrouwen, die hij achtergelaten had om het huis te bewaren, en stelde haar in bewaring, en verzorgde haar, maar hij ging niet tot haar; en zij waren alzo opgesloten tot aan haren dood, en leefden als weduwen.1 ]dToen viel alle man in Israël van David af, en volgde Seba, den zoon van Bichri; doch de mannen van Juda hingen hunnen koning aan, van den Jordaan af tot Jeruzalem toe.j QdEn er was een zeer ondeugend man, genaamd Seba, de zoon van Bichri, een Benjaminiet; die blies de bazuin, en sprak: Wij hebben geen deel aan David, noch erve aan den zoon van Isaï: ieder begeve zich naar zijne hut, o Israël!Ed En zij namen Asaël op, en begroeven hem in zijns vaders graf te Bethlehem. En Joab met zijne manschappen gingen den gehelen nacht door, zodat het licht aanbrak, toen zij te Hebron kwamen./ddoch de knechten van David hadden geslagen onder Benjamin en onder de mannen van Abner, zodat er driehonderd en zestig mannen waren doodgebleven.dOok keerde Joab zich van Abner, en vergaderde het gehele volk. En er werden vermist van de knechten van David negentien man en Asaël;(KdEn Abner en zijne mannen gingen dien gehelen nacht over het vlakke veld, en trokken over den Jordaan, en wandelden geheel Bithron door, en kwamen te Mahanaïm.|sdToen blies Joab de bazuin, en al het volk stond stil, en zij joegen Israël niet meer na, en streden ook niet meer.dEn Joab sprak: Zo waarachtig als God leeft, hadt gij hedenmorgen zo gesproken, het volk zou reeds zijn afgeweken, elk van zijnen broeder.Z/dEn Abner riep tot Joab en sprak: Zal dan het zwaard zonder einde verslinden? Weet gij niet, dat hierna nog meer jammer kan komen? Hoelang zult gij niet tot het volk zeggen, dat zij afwijken van hunne broeders?|sdvergaderden de kinderen Benjamins zich achter Abner en werden tot één hoop, en traden op de spits van een heuvel.*OdJoab nu en Abisaï joegen Abner na, totdat de zon onderging; en toen zij kwamen op den heuvel Amma, die vóór Giah ligt, op den weg naar de woestijn van Gibeon,!dMaar hij weigerde te wijken. Toen stak Abner hem met het achterste einde zijner spies in den buik, zodat de spies van achter hem uitging; en hij viel aldaar en bleef dood op de plaats. En wie op die plaats kwam, waar Asaël gevallen en gestorven was, die stond stil.,SdToen sprak Abner verder tot Asaël: Wijk van mij; waarom wilt gij, dat ik u ter aarde sla? En hoe zou ik dan mijn aangezicht durven opheffen tot uwen broeder Joab?=udEn Abner sprak tot hem: Wijk ter rechter [hand] of ter linkerhand, en grijp een van die jongelingen aan, en ontneem hem zijn harnas. Doch Asaël wilde van hem niet afwijken.T#dToen keerde Abner zich om en sprak: Zijt gij dat, Asaël? En hij zeide: Ja.jOdEn hij joeg Abner na, en week niet van Abner, noch ter rechter [hand] noch ter linkerhand.dNu waren aldaar drie zonen van Zeruja: Joab, Abisaï en Asaël; en Asaël was licht op zijne voeten, als een ree op het veld.+dEn er ontstond een zeer harde strijd op dien dag, en Abner en de mannen van Israël werden geslagen voor het aangezicht der knechten van David.?ydEn de een greep den ander bij het hoofd, en zij stieten elkander het zwaard in de zijde, en zij vielen te zamen: vanwaar die plaats genoemd wordt Helkath-Hazzurim, die bij Gibeon is. )dToen stonden zij op en gingen heen in gelijk getal, twaalf van Benjamin, voor Isboseth den zoon van Saul, en twaalf van de knechten van David. }dEn Abner sprak tot Joab: Laat toch de jongelingen opstaan en voor ons spelen. En Joab sprak: Welaan, het geschiede alzo.X +d en Joab, de zoon van Zeruja, trok uit met de knechten van David; en zij ontmoetten elkander bij den vijver te Gibeon, en zij sloegen zich neder, deze aan de ene zijde des vijvers en gene aan de andere zijde.x kd En Abner, de zoon van Ner, trok uit met de knechten van Isboseth, den zoon van Saul, uit Mahanaïm naar Gibeon,k Qd De tijd nu, dien David koning was te Hebron over het huis van Juda, was zeven jaar en zes maanden.5d En Isboseth, Sauls zoon, was veertig jaar oud, toen hij koning werd over Israël, en regeerde twee jaar; maar het huis van Juda hield het met David.~wd en hij maakte hem tot koning over Gilead, over de Asurieten, over Jizreël, Efraïm, Benjamin en over geheel Israël.xkdAbner nu, de zoon van Ner, die Sauls krijgsoverste was, nam Isboseth, Sauls zoon, en voerde hem naar Mahanaïm;dZo laat nu uwe handen sterk zijn, en weest dapper, want uw heer Saul is dood; ook heeft het huis Juda mij tot koning gezalfd over hen.kQdzo doe nu de Heer barmhartigheid en trouw aan u; en ik wil u goed doen, omdat gij dat gedaan hebt./YdToen zond hij boden tot hen, en liet aan hen zeggen: Gezegend zijt gij den Heer, dat gijlieden zulk ene barmhartigheid aan uwen heer Saul gedaan en hem begraven hebt.5edEn de mannen van Juda kwamen en zalfden David aldaar tot koning over het huis van Juda. En het werd David aangezegd, dat de mannen van Jabes in Gilead Saul begraven hadden.dook de mannen, die bij hem waren, deed David optrekken, ieder met zijn huisgezin; en zij woonden in de steden van Hebron.dAlzo trok David derwaarts op met zijne twee vrouwen, Ahinóam de Jizreëlietische, en Abigaïl de huisvrouw van Nabal, den Karmeliet;K dEn het geschiedde daarna, dat David den Heer vraagde, zeggende: Zal ik optrekken naar een der steden van Juda? En de Heer zeide tot hem: Trek op. En David sprak: Waarheen? Hij zeide: Naar Hebron.8~kd+Doch die van Israël antwoordden aan die van Juda en spraken: Wij hebben tien delen meer aan den koning, alsook aan David, dan gijlieden: waarom hebt gij ons dan zo gering geacht, dat de onzen niet de eersten geweest zijn om onzen koning te halen? Maar die van Juda spraken heftiger dan die van Israël.B}d*Toen antwoordden die van Juda aan die van Israël: De koning is aan ons verwant; waarom zijt gij daarover toornig? Meent gij, dat wij van den koning kost of geschenken ontvangen hebben?j|Od)En zie, toen kwamen al de mannen Israëls tot den koning, en spraken tot hem: Waarom hebben onze broeders, de mannen van Juda, u gestolen en den koning en zijn huis over den Jordaan gevoerd, en al de mannen van David met hem?/{Yd(En de koning trok over naar Gilgal, en Kimham trok met hem. En al het volk van Juda had den koning overgevoerd, doch van het volk van Israël was er slechts de helft. z;d'En toen al het volk over den Jordaan gegaan was, en de koning ook, omhelsde de koning Barzillaï en zegende hem, en hij keerde weder naar zijne plaats.yd&En de koning sprak: Kimham zal met mij overtrekken, en ik zal hem doen wat u behaagt, en al wat gij van mij verzoekt zal ik voor u doen.[x1d%Laat uw knecht weder omkeren, opdat ik sterve in mijne stad, bij het graf mijns vaders en mijner moeder. Zie, daar is uw knecht Kimham, laat die met mijnen heer den koning overtrekken, en doe hem wat u behaagt.wd$Uw knecht zal nog een weinig met den koning over den Jordaan gaan, doch waarom zou de koning mij zulk ene vergelding doen?tvcd#Ik ben heden tachtig jaar oud: hoe zou ik onderscheiden wat goed of kwaad is, of smaak hebben van hetgeen ik eet en drink, of horen wat de zangers en zangeressen zingen? Waarom zou uw knecht mijnen heer den koning verder tot last zijn?u d"Maar Barzillaï sprak tot den koning: Wat is het, dat ik nog te leven heb, dat ik met den koning zou optrekken naar Jeruzalem?rt_d!En de koning sprak tot Barzillaï: Gij zult met mij overtrekken, ik wil u bij mij te Jeruzalem verzorgen.s'd En Barzillaï was zeer oud, wel tachtig jaar; die had den koning verzorgd, terwijl hij te Mahanaïm was, want hij was een zeer vermogend man.r dEn Barzillaï, de Gileadiet, kwam af van Rogelim, en trok met den koning over den Jordaan, om hem over den Jordaan te geleiden.qdEn Mefiboseth sprak tot den koning: Hij neme dien vrij geheel voor zich, nu mijn heer de koning in vrede te huis gekomen is.pdToen sprak de koning tot hem: Wat spreekt gij nog verder van uwe zaken? Ik heb gezegd, dat gij en Ziba den akker zult delen.odWant het ganse huis mijns vaders waren niet dan mannen des doods voor mijnen heer den koning, en echter hebt gij uwen knecht geplaatst onder degenen, die aan uwe tafel eten: wat behoef ik dan meer rechtvaardiging, of verder tot den koning te roepen?!n=dDaarenboven heeft hij uwen knecht valschelijk beticht bij mijnen heer den koning; doch mijn heer de koning is als een engel Gods; doe dan wat u behaagt.:modEn hij sprak: Mijn heer koning, mijn knecht heeft mij bedrogen; want uw knecht dacht: Ik wil een ezel zadelen, en daarop rijden en tot den koning trekken; want uw knecht is lam.ldToen hij nu te Jeruzalem kwam om den koning te ontmoeten, sprak de koning tot hem: Waarom zijt gij niet met mij getrokken, Mefiboseth? kdOok Mefiboseth, de zoon van Saul, kwam af, den koning te gemoet; en hij had zijne voeten niet schoongemaakt, noch zijnen baard geschoren, noch zijne klederen gewassen, van den dag af, dat de koning weggegaan was, tot den dag toe, dat hij in vrede wederkwam.Zj/dEn de koning sprak tot Simeï: Gij zult niet sterven. En de koning zwoer hem dit.giIdDoch David zeide: Wat heb ik met u te doen, gij kinderen van Zeruja, dat gij mij heden ten satan wilt worden? Zou heden iemand sterven in Israël? Meent gij, dat ik niet weet, dat ik heden koning over Israël geworden ben?h#dAbisaï nu, de zoon van Zeruja, antwoordde en sprak: Zou Simeï daarom niet sterven, daar hij immers den gezalfde des Heren gevloekt heeft?.gWdWant uw knecht bekent, ja ik heb gezondigd; en zie, ik ben heden het eerste gekomen van het gehele huis van Jozef, om af te trekken mijnen heer den koning te gemoet.Zf/den hij sprak tot den koning: Mijn heer rekene mij de misdaad niet toe, en bedenke niet, dat uw knecht u beleedigde op den dag, toen mijn heer de koning uit Jeruzalem ging, en de koning neme het niet ter harte.Deden maakten een vlot om het hofgezin des konings over te voeren, teneinde te doen wat hem behaagde. En Simeï, de zoon van Gera, viel voor den koning neder, toen deze den Jordaan overtrok;OddEn duizend mannen waren met hem uit Benjamin; alsook Ziba, de knecht uit het huis van Saul, met zijne vijftien zonen en twintig knechten; en zij trokken vaardig over den Jordaan voor den koning uit,c#dEn Simeï, de zoon van Gera, de Benjaminiet, die te Bahurim woonde, haastte zich en trok met de mannen van Juda af, koning David te gemoet.;bqdAlzo kwam de koning terug. En toen hij aan den Jordaan kwam, waren de mannen van Juda te Gilgal gekomen, om den koning te gemoet te gaan en den koning over den Jordaan te voeren.*aOdEn hij neigde het hart van alle mannen van Juda als van een éénig man; en zij zonden heen tot den koning, [zeggende]: Kom terug, gij en al uwe knechten.'`Id En zegt tot Amasa: Zijt gij niet mijn gebeente en mijn vlees? God doe mij dit en dat, zo gij niet mijn krijgsoverste zult zijn uw leven lang, in Joabs plaats._}d Gij zijt mijne broeders, mijn gebeente en mijn vlees: waarom wilt gij dan de laatsten zijn om den koning terug te halen?^1d Toen zond de koning tot Zadok en Abjathar de priesters, en liet hun zeggen: Spreekt met de oudsten van Juda, zeggende: Waarom zoudt gij de laatsten zijn om den koning terug te halen naar zijn huis? Want wat geheel Israël gezegd had, was tot den koning gekomen in zijn huis.]+d Nu is Absalom, dien wij over ons gezalfd hadden, gestorven in den strijd: waarom zijt gijlieden nu zo stil, dat gij den koning niet terughaalt?X\+d En al het volk in al de stammen van Israël twistte, zeggende: De koning heeft ons gered uit de hand onzer vijanden en verlost uit de hand der Filistijnen, en heeft uit het land moeten vluchten voor Absalom.L[dToen stond de koning op en zette zich in de poort; en men zeide aan het volk: Zie, de koning zit in de poort. Toen kwam al het volk voor den koning. Israël nu was gevlucht, ieder naar zijne hut.~ZwdZo sta nu op, en ga uit, en spreek vriendelijk met uwe knechten; want ik zweer u bij den Heer, zo gij niet uitgaat, er zal geen man dezen nacht bij u blijven: dit zal u erger zijn dan al het kwaad, dat u overkomen is van uwe jeugd af tot nu toe.Ydomdat gij liefhebt wie u haten en haat wie u liefhebben; want gij toont heden, dat u niets gelegen is aan de hoofdlieden en de krijgsknechten; want ik merk heden wel, dat, indien Absalom maar leefde, en wij allen heden dood waren, het u dunken zou recht te zijn.aX=dToen kwam Joab tot den koning in het huis, en sprak: Gij hebt heden al uwe knechten schaamrood gemaakt, die heden het leven van u, van uwe zonen, van uwe dochters, van uwe vrouwen en van uwe bij vrouwen gered hebben:yWmdDe koning nu had zijn aangezicht bedekt, en riep overluid: Ach mijn zoon Absalom, Absalom, mijn zoon, mijn zoon!V3dEn het volk kwam op dien dag steelsgewijze in de stad, gelijk een volk binnensluipt, dat te schande geworden is, als het in den strijd gevlucht is.U7dEn de overwinning werd op dien dag tot een rouw onder het gehele volk; want het volk had op dien dag gehoord, dat de koning over zijnen zoon treurde.TT %dEn men gaf Joab te kennen: Zie, de koning weent en draagt rouw over Absalom.}Sud!Toen werd de koning treurig, en ging opwaarts naar de opperzaal in de poort en weende, en in het heengaan sprak hij aldus: Mijn zoon Absalom, mijn zoon, mijn zoon Absalom! Gave God, dat ik voor u gestorven ware, o Absalom, mijn zoon, mijn zoon!ZR/d En de koning sprak tot Kuschi: Gaat het den jongeling Absalom wél? En Kuschi zeide: Het moet allen vijanden van mijnen heer den koning gaan zoals dien jongeling, en allen die tegen u opstaan om kwaad te doen.%QEdZie, toen kwam Kuschi en sprak: Ik breng goede boodschap, mijn heer koning: de Heer heeft u heden recht gedaan van de hand van allen, die tegen u opstonden.\P3dDe koning zeide: Ga herwaarts en blijf staan. En hij ging daarheen en stond aldaar.BOdEn de koning sprak: Gaat het den jongeling Absalom wél? En Ahimaäz zeide: Ik zag een groot rumoer, toen des konings knecht Joab, mij, uwen knecht, afzond, en ik weet niet wat het was.xNkdAhimaäz nu riep en sprak tot den koning: Vrede! en hij boog zich voor den koning op zijn aangezicht ter aarde en sprak: Geloofd zij de Heer, uw God, die de lieden, welke hunne hand tegen mijnen heer den koning ophieven, overgegeven heeft.6MgdDe wachter sprak: Ik zie den loop des eersten aan voor den loop van Ahimaäz, den zoon van Zadok. En de koning zeide: Dat is een goed man, en hij brengt ene goede boodschap.L1dzag de wachter een anderen man lopen, en riep in de poort, en sprak: Zie, nog een man loopt alleen. En de koning zeide: Dat is ook een goede bode.*KOdEn hij riep en zeide het aan den koning; en de koning sprak: Is hij alleen, dan is er ene goede boodschap in zijnen mond. En toen hij al gaandeweg naderbij kwam,J+dDavid nu zat tussen de twee poorten; en de wachter ging op het dak der poorten aan den muur, en hief zijne ogen op en zag een man alleen lopen. Id--Hoe, zo ik liep? --En hij sprak tot hem: Welnu, loop dan. Alzo liep Ahimaäz den weg van het effen veld, en kwam Kuschi vooruit.AH}dDoch Ahimaäz, Zadoks zoon, sprak wederom tot Joab: Hoe, zo ik ook Kuschi achternaliep? Doch Joab zeide: Wat wilt gij lopen, mijn zoon? Kom hier, gij zult geen goede boodschap brengen.|GsdEn Joab zeide tot Kuschi: Ga heen en zeg aan den koning wat gij gezien hebt. En Kuschi boog zich voor Joab en liep.'FIdMaar Joab sprak tot hem: Gij brengt heden geen goede boodschap; op een anderen dag zult gij boodschap brengen, maar heden niet, want des konings zoon is dood.E5dToen zeide Ahimaäz, Zadoks zoon: Laat mij toch heenlopen en den koning verkondigen, dat de Heer hem recht gedaan heeft van de hand zijner vijanden.DdAbsalom nu had zich ene zuil opgericht, toen hij nog leefde, die staat in het Koningsdal; want hij zeide: Ik heb geen zoon, daarom zal dit mijns naams gedachtenis zijn. En hij noemde die zuil naar zijnen naam, en zij heet ook tot op dezen dag: Absaloms gedenkteken.,CSdEn zij namen Absalom en wierpen hem in het woud in een groten kuil, en legden een zeer groten hoop stenen op hem; en geheel Israël vluchtte, ieder naar zijne hut.BdToen blies Joab de bazuin, en bracht het volk weder, dat het Israël niet verder najoeg; want Joab wilde het volk sparen.TA#dEn tien jongelingen, Joabs wapendragers, omringden hem en sloegen hem dood.)@MdDoch Joab zeide: Ik kan zolang niet bij u vertoeven. Toen nam Joab drie spiesen in zijne hand, en stiet ze Absalom in het hart, toen hij nog leefde aan den eik.?+d Of indien ik iets trouweloos gedaan had tegen zijn leven, dewijl voor den koning niets verborgen wordt, zoudt gij zelf mij tegengestaan hebben.(>Kd Doch de man sprak tot Joab: En al had ik ook duizend zilverlingen in mijne hand mogen wegen, zo zou ik toch mijne hand niet gelegd hebben aan des konings zoon; want de koning gebood u en Abisaï en Ittaï voor onze oren, zeggende: Wacht u, dat niet iemand den jongeling Absalom leed doe.M=d En Joab sprak tot den man, die het aan hem gezegd had: Zie, zaagt gij dat, waarom sloegt gij hem aldaar niet ter aarde? Dan zou ik u van mijnentwege tien zilverlingen en een gordel gegeven hebben. H~C}l||"{{{zyxxwvuutttgt(sssDsrrr=qqqZppppoRndmm llkjiinhgffBe*dJccnbb"al`__'^^]k]\\4[ZiZ YuYXMWnVVPUU#TWSS8R)Q@PeOO$NMMLKJJXII6HmGGUFFEDD"BB'A@??J>=<MdDan zal uw naam groot worden in eeuwigheid, zodat men zeggen zal: De Heer Zebaôth is de God over Israël; en het huis van uwen knecht David zal bestaan voor U.!==dZo doe nu, Heere God, dit woord, hetwelk Gij over uwen knecht en over zijn huis gesproken hebt, bestaan in eeuwigheid, en doe gelijk Gij gesproken hebt.r<_dEn Gij hebt uw volk Israël bevestigd, U tot een volk in eeuwigheid, en Gij, Heer, zijt hun God geworden.6;gdEn waar is een volk op de aarde als uw volk Israël, om welks wil God is heengegaan om het zich tot een volk te verlossen, en zich een naam te maken, en zulke grote en verschrikkelijke dingen te doen in uw land voor uw volk, hetwelk Gij u verlost hebt van de Egyptenaars, van de volken en hunne goden.:5dDaarom zijt Gij ook groot geacht, Heere God, want niemand is er als Gij, en geen God is er dan Gij, naar alles wat wij met onze oren gehoord hebben.9ydOm uwer beloften wil en naar uw hart, hebt Gij al die grote dingen gedaan, die Gij aan uwen knecht hebt bekendgemaakt.P8dEn wat zal David meer spreken met U? Gij kent uwen knecht, Heere Heere.<7sdDaarenboven hebt Gij dat nog te weinig geacht, Heere Heere, maar hebt van het huis uws knechts ook nog gesproken tot in verre tijden; en dit naar de wijze der mensen, Heere Heere.6dkwam koning David en toefde voor den Heer, en sprak: Wie ben ik, Heere Heere, en wat is mijn huis, dat Gij mij tot hiertoe gebracht hebt?P5dToen Nathan al deze woorden en dit gehele gezicht aan David gezegd had,n4WdEn uw huis en uw koninkrijk zal bestendig zijn voor u eeuwiglijk, en uw troon zal eeuwiglijk bestaan.3 dmaar mijne barmhartigheid zal van hem niet afgewend worden, gelijk Ik die afgewend heb van Saul, dien Ik voor u heb weggenomen.$2CdIk zal zijn vader zijn en hij zal mijn zoon zijn; en wanneer hij ene misdaad begaat, zal Ik hem met mensenroeden en met slagen van mensenkinderen straffen,j1Od Die zal mijnen naam een huis bouwen, en Ik zal den troon zijns koninkrijks bevestigen eeuwiglijk./0Yd Wanneer nu uw tijd zal vervuld en gij met uwe vaderen zult ontslapen zijn, wil Ik uw zaad na u doen opstaan, dat uit u zal voortkomen; en Ik wil zijn rijk bevestigen.4/cd en sedert dien tijd, dat Ik richters over Israël gesteld heb; en Ik zal u rust geven van al uwe vijanden. En de Heer heeft u verkondigd, dat de Heer u een huis zal maken.K.d en Ik heb mijn volk Israël een eigen plaats gegeven, en heb het geplant, dat het aldaar woont en niet meer gaat dwalen, en dat de kinderen der boosheid het niet meer verdrukken, gelijk te voren1-]d en Ik ben met u geweest waarheen gij gegaan zijt, en heb al uwe vijanden voor u uitgeroeid, en heb u een groten naam gemaakt, gelijk den naam der grootsten op de aarde;-,UdZo zult gij nu tot mijnen knecht David zeggen: Dus spreekt de Heer Zebaôth: Ik heb u genomen van de schaapskooien, dat gij vorst zoudt zijn over mijn volk Israël;^+7dzolang Ik met de kinderen Israëls heb rondgetrokken. Heb Ik ooit gesproken tot één der stammen van Israël, dien Ik bevolen heb mijn volk Israël te weiden, zeggende: Waarom bouwt gij Mij niet een cederen huis?9*mdIk heb immers in geen huis gewoond sedert dien dag, dat Ik de kinderen Israëls uit Egypte geleid heb, tot op dezen dag, maar Ik ben geweest rondtrekkende in ene hut en woning,y)mdGa heen en zeg tot mijnen knecht David: Dus spreekt de Heer: Zoudt gij Mij een huis bouwen, waarin Ik wonen zou?G( dMaar des nachts kwam het woord des Heren tot Nathan, zeggende:m'UdEn Nathan sprak tot den koning: Ga heen, al wat gij in uw hart hebt, doe dat, want de Heer is met u.y&mdsprak hij tot den profeet Nathan: Zie, ik woon in een cederen huis, en de ark Gods is gehuisvest onder tapijten.i% OdToen nu de koning in zijn huis zat, en de Heer hem rust gegeven had van al zijne vijanden rondom,U$%dMichal nu, Sauls dochter, heeft geen kind gehad tot den dag haars doods toe.##AdEn ik wil nog geringer worden dan ditmaal, en wil nederig zijn in mijne ogen; en bij de dienstmaagden, van welke gij gesproken hebt, wil ik eer verwerven.O"dMaar David sprak tot Michal: Ik wil voor den Heer spelen, die mij verkoren heeft boven uwen vader en boven zijn gehele huis, en mij bevolen heeft vorst te zijn over het volk des Heren, over Israël.!%dToen nu David wederkwam om zijn huis te zegenen, ging Michal, Sauls dochter, uit hem te gemoet, en sprak: Hoe heerlijk is heden de koning van Israël geweest, die zich voor de dienstmaagden zijner knechten ontbloot heeft, gelijk de lichtvaardige lieden zich ontbloten.U %dEn hij deelde uit aan al het volk, en aan de menigte van Israël, zo mannen als vrouwen, aan ieder een broodkoek en een stuk vlees en een halve maat wijn. Toen ging al het volk heen, ieder naar zijn huis.dEn toen David volbracht had de brandoffers en dankoffers te offeren, zegende hij het volk in den naam van den Heer Zebaôth.LdToen zij nu de ark des Heren hadden ingebracht, stelden zij die op hare plaats in het midden der hut, die David voor haar had opgeslagen; en David offerde brandoffers en dankoffers voor den Heer.;qdEn toen de ark des Heren in de stad Davids kwam, zag Michal, Sauls dochter, door het venster, en zag koning David springen en dansen voor den Heer, en verachtte hem in haar hart.b?den David benevens geheel Israël voerde de ark des Heren op met gejuich en bazuingeschal.`;den David danste uit al zijne macht voor den Heer, en was omgord met een linnen lijfrok;xkd en zo dikwerf zij met de ark des Heren zes schreden waren voortgegaan, offerde men een os en een gemest schaap;yd En het werd koning David te kennen gegeven, dat de Heer het huis van Obed-Edom, en al wat hij had, gezegend had terwille van de ark Gods. Toen ging hij heen en haalde de ark Gods uit het huis van Obed-Edom opwaarts in de stad Davids, met vreugde;d En toen de ark des Heren drie maanden bleef in het huis van Obed-Edom den Gethiet, zegende de Heer hem en zijn gehele huis. d En hij wilde haar niet tot zich laten brengen in de stad Davids, maar liet haar brengen in het huis van Obed-Edom den Gethiet.fGd En David vreesde voor den Heer op dien dag, en sprak: Hoe zal de ark des Heren tot mij komen?}dToen werd David bedroefd, omdat de Heer Uzza zo weggescheurd had; en men noemde deze plaats Perez-Uzza tot op dezen dag. dToen ontstak de toorn des Heren over Uzza, en God sloeg hem aldaar om zijne vermetelheid, zodat hij aldaar stierf bij de ark Gods. dEn toen zij tot bij den dorsvloer van Nachon kwamen, greep Uzza toe en hield de ark Gods, want de runderen traden terzijde uit."?dspeelde David en het gehele huis van Israël voor den Heer op allerlei dennenhouten speeltuigen, op harpen en fluiten, op trommels, schellen en cymbalen.ydEn toen zij hem met de ark Gods voerden uit het huis van Abinadab, dat op den heuvel was, en Ahio voor de ark uitging,=udEn zij vervoerden de ark Gods op een nieuwen wagen, en haalden haar uit het huis van Abinadab, dat op den heuvel was; en Uzza en Ahio, zonen van Abinadab, dreven den nieuwen wagen.W)den hij maakte zich op en ging heen met al het volk, dat bij hem was, naar Baälim-Juda om van daar op te voeren de ark Gods, wier naam genoemd wordt: de naam van den Heer Zebaôth, wonende boven de cherubs.S #dEn David vergaderde wederom alle jonge manschap in Israël, dertig duizend;p [dEn David deed zoals de Heer hem geboden had, en sloeg de Filistijnen van Geba af tot men komt te Gezer./ Yden als gij horen zult, dat een geruis door de toppen der moerbeziënbomen gaat, zo haast u, want de Heer is dan voor u uitgegaan om het heir der Filistijnen te slaan. 7dEn David vraagde den Heer; en die sprak: Gij zult niet optrekken, maar omsingel hen van achteren, dat gij tot hen komt tegenover de moerbeziënbomen;Z /dEn de Filistijnen trokken wederom op, en sloegen zich neder in de vallei Refaïm.X +dEn zij lieten hunne afgodsbeelden aldaar, en David en zijne mannen namen ze op.dCdEn David kwam naar Baäl-Perazim en versloeg hen aldaar, en sprak: De Heer heeft mijne vijanden voor mij van elkander gescheurd, gelijk zich de wateren van elkander scheuren. Vandaar noemt men deze plaats Baäl-Perazim.H dEn David vraagde den Heer, zeggende: Zal ik optrekken tegen de Filistijnen, en zult Gij hen in mijne hand geven? En de Heer sprak tot David: 'Trek op, Ik zal de Filistijnen in uwe hand geven.MdEn de Filistijnen kwamen en sloegen zich neder in de vallei Refaïm.6gdEn toen de Filistijnen hoorden, dat men David tot koning over Israël gezalfd had, trokken zij allen op om David te zoeken. Toen David dit vernam, trok hij af naar den burg.%GdElisama, Eljada en Elifélet.'KdJibhar, Elisúa, Nefeg, Jafía,jOdEn dit zijn de namen dergenen, die hem te Jeruzalem geboren zijn: Sammúa, Sobab, Nathan, Salomo,%d En David nam nog meer vrouwen en bijwijven te Jeruzalem, nadat hij van Hebron gekomen was; en hem werden nog meer zonen en dochters geboren.d En David ondervond, dat de Heer hem tot koning over Israël bevestigd, en zijn koninkrijk verhoogd had terwille van zijn volk Israël."?d En Hiram de koning van Tyrus zond boden tot David, en cederbomen voor den wand, en timmerlieden en werklieden in steen, om voor David een huis te bouwen.M~d En David nam gestadig toe; en de Heer, de God Zebaôth, was met hem.}d Alzo woonde David op den burg, en noemde dien de stad Davids; en David bouwde er een muur om, van Millo af en binnenwaarts.P|dToen sprak David op dien dag: Wie de Jebusieten verslaat, of de waterleiding aanroert, of die lammen en blinden, dien haat Davids ziel. Vandaar zegt men: Geen blinde en lamme mag in den tempel komen.<{udDoch David won den burg Sion: dit is de stad Davids.zdEn de koning trok op met zijne mannen naar Jeruzalem tegen de Jebusieten, die in het land woonden. En zij spraken tot David: Gij zult hier niet inkomen, maar blinden en lammen zullen u afweren; daarmede wilden zij zeggen, dat David er niet zou inkomen.ydTe Hebron regeerde hij zeven jaar en zes maanden over Juda, en te Jeruzalem regeerde hij drie en dertig jaar over geheel Israël en Juda.Wx)dDertig jaar was David oud, toen hij koning werd, en hij regeerde veertig jaar.7widEn alle oudsten van Israël kwamen tot den koning te Hebron, en koning David maakte met hen een verbond te Hebron voor den Heer, en zij zalfden David tot koning over Israël.Gv dook reeds lang te voren, toen Saul nog koning over ons was, leiddet gij Israël uit en in; ook heeft de Heer tot u gezegd: Gij zult mijn volk Israël hoeden, en zult vorst zijn over Israël.wu kdEn al de stammen Israëls kwamen tot David te Hebron en spraken: Zie, wij zijn van uw gebeente en van uw vlees;ftGd En David gebood zijn jongelingen, dat zij hen zouden doden; en zij hieuwen hun handen en voeten af, en hingen hen op bij den vijver te Hebron; en het hoofd van Isboseth namen zij en begroeven het in Abners graf te Hebron.Esd hoeveel te meer, daar deze goddeloze lieden een rechtvaardig man in zijn huis op zijne legerstede gedood hebben, zal ik nu niet zijn bloed van uwe handen eisen en u van de aarde verdelgen?.rWd greep ik hem, die mij verkondigde, zeggende: Saul is dood, en die meende, dat hij een goede bode was, en doodde ik hem te Ziklag in plaats van hem bodeloon te geven:uqed Toen antwoordde David hun: Zo waarachtig als de Heer leeft, die mijne ziel uit alle droefenis verlost heeft: pdEn zij brachten het hoofd van Isboseth tot David naar Hebron, en spraken tot den koning: Zie daar is het hoofd van Isboseth, den zoon van Saul, uwen vijand, die naar uw leven stond: de Heer heeft heden mijnen heer den koning gewroken aan Saul en aan zijn zaad.koQdWant toen zij in het huis kwamen, lag hij op zijn bed in zijne slaapkamer; en zij staken hem dood, en hieuwen hem het hoofd af; en zij namen zijn hoofd, en gingen heen langs den weg van het vlakke veld, den gehelen nacht door.bn?dEn zij kwamen in het huis om tarwe te halen; en zij staken hem in den buik en liepen weg.DmdZo gingen nu de zonen van Rimmon den Beërothiet, Rechab en Baëna, heen, en kwamen aan het huis van Isboseth, toen de dag op het heetst was; en hij lag op zijne legerstede op den middag./lYdOok had Jonathan, de zoon van Saul, een zoon, die lam was aan beide voeten: hij was vijf jaar oud, toen het gerucht van Saul en Jonathan uit Jizreël kwam, en zijne voedster nam hem op en vluchtte; en toen zij zich haastte in het vluchten, viel hij en werd kreupel; en zijn naam was Mefiboseth.xkkden de Beërothieten waren gevlucht naar Gittaïm, en woonden aldaar als vreemdelingen tot op den dag van heden.vjgdNu waren er twee mannen, hoofdlieden over de stropende benden onder den zoon van Saul: de een heette Baëna, en de ander Rechab, zonen van Rimmon den Beërothiet, uit de kinderen Benjamins. Want Beëroth werd ook onder Benjamin gerekend,i {dToen nu Sauls zoon hoorde, dat Abner te Hebron gedood was, werden zijne handen verslapt, en geheel Israël verschrikte.2h_d'Doch ik ben thans nog zwak, schoon gezalfd tot koning; en deze mannen, de zonen van Zeruja, zijn te zwaar voor mij: de Heer vergelde den kwaaddoener naar zijne boosheid.gd&En de koning sprak tot zijne knechten: Weet gij niet, dat op dezen dag een vorst en een groot man in Israël gevallen is? fd%en al het volk en geheel Israël erkende op dien dag, dat het niet vanwege den koning was, dat Abner, de zoon van Ner, was gedood.ed$En al het volk vernam het, en het was goed in hunne ogen; al wat de koning gedaan had was goed in de ogen des gehelen volks;Edd#Toen nu al het volk inkwam om David brood te doen eten, terwijl het nog hoog dag was, zwoer David, zeggende: God doe mij dit en dat, zo ik brood of iets anders proef, eer de zon ondergaat!4ccd"Uwe handen zijn niet gebonden, uwe voeten zijn in geen boeien gesloten geweest: gij zijt gevallen gelijk men voor booswichten valt. Toen beweende al het volk hem nog meer.gbId!En de koning rouwklaagde over Abner en sprak: Moest dan Abner sterven gelijk een dwaas sterft?ad En toen zij Abner begroeven te Hebron, hief de koning zijne stem op en weende bij Abners graf, en al het volk weende ook.,`SdEn David sprak tot Joab en tot al het volk, dat met hem was: Scheurt uwe klederen, en gordt zakken om u, en draagt rouw om Abner. En de koning ging achter de baar._dAlzo hebben Joab en Abisaï, zijn broeder, Abner gedood, omdat hij hunnen broeder Asaël gedood had in den strijd te Gibeon.u^edmaar het blijve op het hoofd van Joab, en op het gehele huis zijns vaders; en dat in het huis van Joab nooit ontbreken, die een ettervloed en melaatschheid hebben, of met den stok gaan, of door het zwaard vallen, of broodsgebrek hebben.]7dEn toen David dit daarna vernam, sprak hij: Ik en mijn koninkrijk zijn onschuldig voor den Heer eeuwiglijk aan het bloed van Abner, den zoon van Ner;T\#dToen nu Abner weder te Hebron kwam, leidde Joab hem midden onder de poort om heimelijk met hem te spreken; en hij stak hem aldaar in den buik, dat hij stierf, vanwege het bloed van zijnen broeder Asaël.['dEn toen Joab van David uitging, zond hij Abner boden achterna, dat zij hem weder terughaalden van den put Sira; en David wist daar niets van.Z/dKent gij Abner niet, den zoon van Ner? Want hij is gekomen om u te overreden en uwen uitgang en ingang te kennen, en te vernemen al wat gij doet.Y9dToen ging Joab tot den koning en sprak: Wat hebt gij gedaan? Zie, Abner is tot u gekomen: waarom hebt gij hem van u laten gaan, dat hij is heengegaan?WX)dToen nu Joab, en het gehele heir met hem, was gekomen, werd aan hem gezegd, dat Abner, de zoon van Ner, tot den koning gekomen was, en dat hij hem van zich had laten gaan, zodat hij in vrede was heengegaan.eWEdEn zie, de knechten van David en Joab kwamen van een krijgstocht, en brachten met zich een groten buit; Abner nu was niet meer bij David te Hebron, want hij had hem van zich laten gaan, zodat hij was heengegaan in vrede. VdEn Abner sprak tot David: Ik wil opstaan en heengaan, opdat ik geheel Israël tot mijnen heer den koning vergadere, en dat zij een verbond met u maken, opdat gij koning zijt, gelijk uwe ziel begeert. Alzo liet David Abner van zich, en hij ging heen in vrede.nUWdToen nu Abner naar Hebron tot David kwam, en met hem twintig mannen, bereidde David hun een maaltijd.*TOdOok sprak Abner voor de oren van Benjamin, en ging ook heen om te spreken voor de oren van David te Hebron, al wat Israël en het gehele huis Benjamins behaagde.HS dZo doet het nu; want de Heer heeft van David gezegd: Ik wil mijn volk Israël verlossen door de hand van mijnen knecht David, van de hand der Filistijnen en van de hand van al hunne vijanden.R%dEn Abner voerde het woord tot de oudsten van Israël, zeggende: Gij hebt te voren lang naar David verlangd, dat hij koning over u zou wezen.QdEn haar man ging met haar, en weende achter haar tot Bahurim toe. Toen sprak Abner tot hem: Keer weder en ga heen. En hij keerde weder.]P5dEn Isboseth zond heen en liet haar nemen van haren man Paltiël, den zoon van Laïs.:OodOok zond David boden tot Isboseth, den zoon van Saul, en liet aan hem zeggen: Geef mij mijne huisvrouw Michal, die ik mij ondertrouwd heb met honderd voorhuiden der Filistijnen.[N1d En hij zeide: Welaan, ik wil een verbond met u maken; maar ééne zaak bid ik van u, dat gij mijn aangezicht niet ziet, voordat gij tot mij brengt Michal, Sauls dochter, als gij komt om mijn aangezicht te zien.HM d En Abner zond boden tot David van zijnentwege, en liet hem zeggen: Wien behoort het land? en sprak: Maak uw verbond met mij; zie, mijne hand zal met u zijn, dat ik geheel Israël tot u wende.YL-d En toen kon hij Abner geen enkel woord meer antwoorden, zo vreesde hij voor hem.K!d dat het koningschap van het huis van Saul weggenomen en de troon van David opgericht worde over Israël en Juda, van Dan af tot Ber-Séba.ZJ/d God doe Abner dit en dat, zo ik niet doe gelijk de Heer aan David gezworen heeft;-IUdToen werd Abner zeer toornig over deze woorden van Isboseth, en sprak: Ben ik dan een hond, ik, die tegen Juda aan het huis van Saul uwen vader en aan zijne broeders en vrienden barmhartigheid doe? En ik heb u niet in Davids hand gegeven; en gij rekent mij heden ene misdaad toe om ene vrouw!H'dEn Saul had een bijwijf, genaamd Rizpa, de dochter van Aja. En [Isboseth] zeide tot Abner: Waarom slaapt gij bij mijns vaders bijwijf?qG]dZolang er nu strijd was tussen het huis van Saul en het huis van David, sterkte Abner het huis van Saul.fFGden de zesde Jithream, bij Egla, de huisvrouw van David. Dezen werden David te Hebron geboren.WE)dde vierde Adonía, de zoon van Haggith; de vijfde Sefatja, de zoon van Abital;#DAdde tweede was Kileab, bij Abigaïl, de vrouw van Nabal, den Karmeliet; de derde Absalom, de zoon van Maächa, de dochter van Talmai, den koning van Gesur;yCmdEn aan David werden te Hebron zonen geboren. Zijn eerstgeboren zoon was Amnon, bij Ahinóam de Jizreëlietische;B 'dEn er was een lange strijd tussen het huis van Saul en het huis van David; doch David nam gestadig toe, en het huis van Saul nam gestadig af.0A[dEn hij bouwde aldaar den Heer een altaar, en offerde brandoffers en dankoffers; en de Heer werd met het land weder verzoend, en de plaag hield op van het volk Israël.@dDoch de koning sprak tot Arauna: Neen, maar ik wil het van u kopen voor den gezetten prijs, want ik wil den Heer mijnen God geen brandoffer offeren, hetwelk ik voor niet heb. Alzo kocht David den dorsvloer en het rundvee voor vijftig sikkels zilver.? dDit alles geeft Aurauna, o koning, aan den koning. En Arauna sprak tot den koning: De Heer, uw God, late u hem aangenaam zijn.2>_dArauna nu sprak tot David: Mijn heer de koning neme en offere zoals het hem behaagt, zie daar is een rund tot een brandoffer, en de dorsslede en het rundertuig tot hout.<=sden sprak: Waarom komt mijn heer de koning tot zijnen knecht? En David zeide: Om van u den dorsvloer te kopen en den Heer een altaar te bouwen, opdat de plaag van het volk ophoude.< dEn toen Arauna zich omkeerde, zag hij den koning met zijne knechten tot zich komen, en boog zich met zijn aangezicht ter aarde,E;dAlzo ging David op, zoals Gad gezegd en de Heer geboden had.:dEn Gad kwam tot David op dien dag, en sprak tot hem: Ga op, en richt den Heer een altaar op, op den dorsvloer van Arauna, den Jebusiet.\93dEn David, toen hij den Engel zag, die het volk sloeg, sprak tot den Heer: Zie, ik heb gezondigd, ik heb de misdaad gedaan; maar wat hebben deze schapen gedaan? Laat uw hand tegen mij en mijn vaderlijk huis zijn.8#dEn toen de Engel zijne hand uitstrekte over Jeruzalem om het te verderven, berouwde den Heer dat kwaad, en hij sprak tot den Engel, den verderver onder het volk: Het is genoeg, houd uwe hand nu in. De Engel des Heren nu was bij den dorsvloer van Arauna, den Jebusiet.27_dAlzo liet de Heer de pest in Israël komen, van den morgen af tot den bestemden tijd toe, zodat er van het volk stierven, van Dan tot Ber-Séba, zeventig duizend mensen.-6UdToen zeide David tot Gad: Mij is zeer bang; doch laat ons in de hand des Heren vallen, want zijne barmhartigheid is groot; ik wil niet in de hand van mensen vallen.G5 d En Gad kwam tot David en zeide het aan hem, en sprak tot hem: Wilt gij, dat er zeven jaren duurte in uw land kome? Of dat gij drie maanden voor uwe wederpartijders moet vluchten, en zij u vervolgen? Of dat er drie dagen pest in uw land zij? Zo merk nu en zie wat ik wederzeggen zal aan dengene, die mij gezonden heeft.w4id Ga heen en spreek tot David: Dus zegt de Heer: Drie dingen breng Ik tot u: kies u één daaruit, dat Ik u doe.x3kd En toen David des morgens opstond, geschiedde het woord des Heren tot den profeet Gad, Davids ziener, zeggende:g2Id Doch het hart van David sloeg hem, nadat het volk geteld was, en David sprak tot den Heer: Ik heb grotelijks gezondigd, dat ik dit gedaan heb; en nu, Heer, neem de misdaad uws knechts weg, want ik heb zeer dwaas gehandeld.=1ud En Joab gaf den koning de som op van het volk, dat geteld was: en in Israël waren achthonderd duizend sterke mannen, die het zwaard uittrokken, en in Juda vijfhonderd duizend man.l0SdAlzo trokken zij om door het gehele land, en kwamen na negen maanden en twintig dagen te Jeruzalem./-dvoorts kwamen zij aan de vaste stad Tyrus, en al de steden der Hevieten en Kanaänieten; en zij kwamen uit aan het Zuiden van Juda te Ber-Séba.e.Eden zij kwamen in Gilead, en in het lage land Hodsi, en kwamen te Dan-Jaän, en rondom Sidon,-+den zìj gingen over den Jordaan, en legerden zich te Aroër, ter rechterzijde der stad, die aan de beek van Gad ligt, naar den kant van Jaezer;;,qdDoch het woord des konings stond vast tegen Joab en de hoofdlieden des heirs. Alzo trok Joab, en de hoofdlieden des heirs, van den koning uit, opdat zij het volk Israëls telden;j+OdDoch Joab zeide tot den koning: De Heer, uw God, doe tot dit volk, zoals het nu is, nog honderdmaal zoveel toe, dat de ogen van mijnen heer den koning het aanschouwen; maar waarom heeft mijn heer de koning lust aan deze zaak?**OdEn de koning sprak tot Joab, zijnen krijgsoverste: Ga rondom in al de stammen Israëls, van Dan tot Berséba, en tel het volk, opdat ik het getal des volks wete.) dEn de toorn des Heren ontstak wederom tegen Israël, en hij spoorde David aan tegen hen, zeggende: Ga heen, tel Israël en Juda.8(md'en Uría de Hethiet: zevenendertig in 't geheel.+'Sd&Ira de Jethriet; Gareb de Jethriet;b&?d%Zelek de Ammoniet; Naharaï de Beërothiet, de wapendrager van Joab, den zoon van Zeruja;6%id$Jigal, Nathans zoon, uit Zoba; Bani de Gadiet;0$]d#Hezraï de Karmeliet; Paërai de Arbiet;t#cd"Elifélet, de zoon van Ahasbaï, den zoon van een Maächathiet; Eliam de zoon van Achithófel, de Giloniet;@"}d!Samma de Harariet; Ahiam de zoon van Sarar, de Harariet;D!d Eljachba de Saälboniet; de kinderen van Jasen en Jonathan;6 idAbialbon de Arbathiet; Azmáveth de Barhumiet;AdBenaja de Pirathoniet; Hiddaï uit de valleien van Gaäs;p[dHeleb de zoon van Baëna, de Netofathiet; Ittaï, de zoon van Ribaï, uit Gibea der kinderen Benjamins;2adZalmon de Ahohiet; Maharai de Netofathiet;9odAbiëzer de Annethothiet; Mebunnaï de Husathiet;<udHelez de Paltiet; Ira de zoon van Ikes, de Tekoïet;-WdSamma de Harodiet; Elika de Harodiet;I dAsaël, Joabs broeder; Elhanan, de zoon van Dodo, van Bethlehem;7den meer vermaard dan de dertig; maar hij bereikte niet de [eerste] drie. En David benoemde hem in zijnen geheimen raad. Onder de dertig waren:U%dDit deed Benaja de zoon van Jojada; en hij was beroemd onder de drie helden,RdOok versloeg hij een Egyptischen man van aanzien, die had ene spies in zijne hand; en hij ging tot hem af met een stok, en rukte den Egyptenaar de spies uit de hand, en doodde hem met zijn eigen spies.Z/dVoorts Benaja, de zoon van Jojada, de zoon van een dapper man, die groot van daden was, uit Kabzeël; die versloeg twee leeuwen der Moabieten; ook ging hij af en doodde een leeuw in een kuil in den sneeuwtijd.saden hij was de vermaardste van dit drietal, en hun overste; maar hij bereikte niet de [eerste] drie.0[dEn Abisaï, Joabs broeder, de zoon van Zeruja, was aan het hoofd van de ridders, en hij hief zijne spies op en versloeg driehonderd; en hij was beroemd onder die drie,^7den sprak: Dit late de Heer verre van mij zijn, dat ik dit zou doen! Is het niet het bloed der mannen, die hun leven gewaagd hebben en daarheen gegaan zijn? En hij wilde het niet drinken. Dit deden die drie helden.sadToen braken de drie helden door het leger der Filistijnen, en schepten van het water uit den put te Bethlehem onder de poort, en droegen het, en brachten het tot David. Doch hij wilde het niet drinken, maar goot het uit voor den Heer,zodEn David kreeg lust en sprak: Wie wil mij te drinken halen van het water uit den put te Bethlehem onder de poort?gIdEn David was op dien tijd op ene veilige plaats, en het volk der Filistijnen lag te Bethlehem.#Ad En deze drie voornaamsten onder de dertig kwamen in den oogst tot David naar de spelonk van Adullam; en de bende der Filistijnen lag in de vallei Refaïm. d toen trad hij in het midden van dien akker en verloste dien, en versloeg de Filistijnen, en God gaf ene grote overwinning.? yd Na hem was Samma, de zoon van Age, den Harariet. Toen de Filistijnen zich vergaderden tot een hoop, en aldaar een stuk akker vol linzen was, en het volk voor de Filistijnen vluchtte,S !d Toen stond hij op en versloeg de Filistijnen, totdat zijne hand vermoeid aan het zwaard verstijfde; en de Heer gaf ene grote overwinning op dien dag, zodat het volk omkeerde achter hem aan, om te roven. }d Na hem was Eleazar, de zoon van Dodi, de zoon van Ahohi, onder de drie helden, die met David waren, toen zij tot hoon der Filistijnen spraken, die aldaar vergaderd waren tot den strijd, en de mannen van Israël [tegen hen] waren opgetrokken.4 cdDit zijn de namen van Davids helden. --Jasobeam, de zoon van Tachkemoni, de voornaamste onder de ridders, die zijne spies ophief en achthonderd versloeg in één veldslag. v?~K}}2|{8zz8yy'xvxw@vvXutt srrqrqqppoo@on|nmmgllkkkjjii)hh8ggf`eeiddMccbbb9aa,``/_^^B]]q\\N[[xZZNYY;XXsX W6VVVUUU$TTdSSRRNQQuQPPHOON~NMLL`KJJ^II'HxGG{G"FEEDD|DC/BB0AA9@@L???1>\==R<<_;;X;::-99U9 88N77g66c655'432211t00*/n..r--6,,F+*))s(('' &%%P$$t##p"""! a%yfYL?*B- *  9 ?Y:vdIA En toen ik begon te spreken, viel de Heilige Geest op hen, gelijk ook op ons in het begin.ZH- die zal woorden tot u spreken, waardoor gij zult zalig worden en uw gehele huis.(GI En hij verhaalde ons, hoe hij in zijn huis een Engel had zien staan, die tot hem gezegd had: Zend mannen naar Joppe, en ontbied Simon, met den bijnaam Petrus; F9 En de Geest zeide tot mij, dat ik met hen gaan zou, en niet twijfelen. En met mij gingen ook deze zes broeders, en wij zijn in des mans huis ingegaan.rE] En zie, in diezelfde ure stonden drie mannen voor het huis waarin ik was, van Cesaréa tot mij gezonden.WD' En dit geschiedde driemaal; en alles werd wederom opgetrokken naar den hemel.xCi Doch de stem antwoordde mij ten tweeden male van den hemel: Wat God gereinigd heeft, acht gij dat niet onrein!hBI Maar ik zeide: Neen, Heer, want nooit is er iets onheiligs of onreins in mijnen mond ingegaan.RA En ik hoorde ene stem, die tot mij zeide: Sta op, Petrus, slacht en eet.v@e Daar zag ik in, en merkte op, en zag viervoetige, wilde en kruipende dieren der aarde en vogelen des hemels.Z?- Ik was in de stad Joppe in het gebed, en zag in zinsverrukking een gezicht, namelijk een vat nederdalen, gelijk een groot linnen laken, met vier hoeken, en nedergelaten van den hemel, en het kwam tot bij mij.K> Maar Petrus begon het hun achtereenvolgens te verhalen, zeggende:_=7 zeggende: Gij zijt ingegaan tot mannen, die onbesneden zijn, en hebt met hen gegeten.l<Q En toen Petrus opgegaan was naar Jeruzalem, twistten met hem degenen die uit de besnijdenis waren,;  En het kwam den apostelen en den broederen die in Judéa waren ter ore, dat ook de heidenen Gods woord hadden aangenomen.w:g 0En hij beval hen te dopen in den naam des Heren. Toen baden zij hem, dat hij enige dagen bij hen zou blijven.9  /Kan ook iemand het water weren, dat dezen niet gedoopt zouden worden, die den Heiligen Geest ontvangen hebben, gelijk ook wij?b8= .want zij hoorden, dat zij met tongen spraken en God hoog prezen. Toen antwoordde Petrus: 79 -En de gelovigen uit de besnijdenis, die met Petrus gekomen waren, ontzetten zich, dat ook op de heidenen de gave des Heiligen Geestes uitgestort werd;f6E ,Toen Petrus nog deze woorden sprak, viel de Heilige Geest op allen die dat woord aanhoorden. 5  +Van deze geven alle profeten getuigenis, dat door zijnen naam allen, die in hem geloven, vergeving der zonden ontvangen zullen.4 *En hij heeft ons geboden te prediken aan het volk, en te getuigen, dat hij door God is verordend tot een rechter van levenden en doden.+3O )niet aan al het volk, maar aan ons, de getuigen te voren door God uitverkoren, ons, die met hem gegeten en gedronken hebben, nadat hij uit de doden opgestaan is.Q2 (Dezen heeft God opgewekt ten derden dage, en hem laten openbaar worden,1 'En wij zijn getuigen van al hetgeen hij gedaan heeft, te Judéa en te Jeruzalem; dien zij gedood hebben, door hem te hangen aan een hout.[0/ &hoe God dezen Jezus van Nazaret gezalfd heeft met den Heiligen Geest en met kracht, die alom gereisd is en heeft welgedaan, en allen gezond gemaakt, die door den duivel overweldigd waren, want God was met hem.m/S %welke door geheel Judéa geschied is, en begonnen in Galiléa, na den doop, dien Johannes predikte;2.] $Gij weet wel van de prediking, welke God tot de kinderen Israëls gezonden heeft, en heeft laten verkondigen den vrede door Jezus Christus--die een Heer is van allen--,S- #maar dat onder ieder volk, wie hem vreest en recht doet hem aangenaam is.o,W "En Petrus deed zijnen mond open en zeide: Nu bevind ik in waarheid, dat God den persoon niet aanziet;-+S !Toen zond ik terstond tot u, en gij hebt wèl gedaan, dat gij gekomen zijt. Nu zijn wij allen hier tegenwoordig voor God, om te horen al wat u door God bevolen is.>*u Zo zend nu naar Joppe, en ontbied hier enen Simon, met den bijnaam Petrus, die geherbergd is in het huis van den leerlooier Simon, aan de zee; die zal, als hij komt, met u spreken.$)A En zie, toen trad er een man voor mij in een blinkend kleed, en zeide: Cornelius, uw gebed is verhoord, en aan uwe aalmoezen is gedacht geworden voor God.{(o Cornelius zeide: Ik heb sedert vier dagen gevast tot deze ure toe, en omtrent de negende ure bad ik in mijn huis.' daarom ben ik ook zonder tegenspreken gekomen, toen ik ontboden werd. Zo vraag ik u nu, waarom hebt gij mij laten roepen?O& en hij zeide tot hen: Gij weet, dat het een Joods man niet geoorloofd is, zich te voegen of te komen tot een vreemdeling, maar God heeft mij getoond, dat ik geen mens onheilig of onrein mag noemen;g%G En toen hij met hem gesproken had, ging hij binnen, en vond er velen, die samengekomen waren;N$ Maar Petrus richtte hem op, zeggende: Sta op, ik ben óók een mens.m#S En toen Petrus daar binnen kwam, ging Cornelius hem te gemoet, viel aan zijne voeten en aanbad hem."+ En des anderen daags kwamen zij te Cesaréa; en Cornelius wachtte op hen, en had zijne bloedverwanten en bijzondere vrienden te zamen geroepen. !  Toen riep hij hen in, en herbergde hen. Des anderen daags trok Petrus met hen heen, en enige broeders van Joppe gingen met hem.{ o En zij zeiden: Cornelius, de hoofdman, een vroom en godvrezend man, en van ene goede getuigenis bij het gehele volk der Joden, heeft een bevel ontvangen van een heiligen Engel, dat hij u zou laten roepen in zijn huis, en woorden van u horen.+O Toen ging Petrus af tot de mannen, die door Cornelius tot hem gezonden waren, en zeide: Zie, ik ben het, dien gij zoekt; wat is de oorzaak, waarom gij hier zijt?[/ daarom sta op, ga af, en reis met hen, en twijfel niet; want ik heb hen gezonden.q[ En toen Petrus over dat gezicht nadacht, zeide de Geest tot hem: Zie, er zijn drie mannen die u zoeken;Y+ en riepen en vraagden, of Simon, met den bijnaam Petrus, aldaar geherbergd was.c? Toen nu Petrus bij zichzelven in verlegenheid was, wat dit gezicht, hetwelk hij gezien had, mocht zijn, zie, toen vraagden de mannen, die door Cornelius gezonden waren, naar het huis van Simon, en stonden aan de deur,]3 En dit geschiedde tot driemaal toe; en het vat werd weder opgenomen naar den hemel.gG En de stem sprak ten tweeden male tot hem: Wat God gereinigd heeft, acht gij dat niet onrein!`9 Maar Petrus zeide: Neen Heer, want ik heb nog nooit iets onheiligs of onreins gegeten.B En ene stem zeide tot hem: Sta op, Petrus, slacht en eet!hI daarin waren allerlei viervoetige, wilde, en kruipende dieren der aarde en vogelen des hemels.1 en hij zag den hemel geopend, en een vat tot hem nederdalen, gelijk een groot linnen laken, aan vier hoeken gebonden, en nedergelaten op de aarde;ve En toen hij hongerig werd, wilde hij eten, en terwijl zij hem wat bereidden, kwam een zinsverrukking op hem, Des anderen daags, terwijl dezen op den weg waren en nabij de stad kwamen, klom Petrus op het dak om te bidden, omtrent de zesde ure.9m en verhaalden hun alles, en zond hen naar Joppe.1[ En toen de Engel, die met Cornelius sprak, weggegaan was, riep hij twee van zijne huisknechten en een godvrezenden krijgsknecht van degenen, die zijne oppassers waren,uc die geherbergd is bij een leerlooier Simon, wiens huis aan de zee ligt, die zal u zeggen wat gij doen moet.R En nu, zend mannen naar Joppe, en ontbied Simon, met den bijnaam Petrus,7 En hij zag hem aan, en verschrikte en zeide: Heer, wat is het? En hij zeide tot hem: Uwe gebeden en aalmoezen zijn opgekomen in gedachtenis voor God.   Deze zag duidelijk in een gezicht, omtrent de negende ure des daags, een Engel tot zich inkomen, die tot hem zeide: Cornelius.o W vroom en godvrezend met zijn gehele huis, die aan het volk vele aalmoezen gaf, en altijd tot God bad.s  a En er was een man te Cesaréa met name Cornelius, een hoofdman van de legerafdeling genaamd de Italiaanse,s  aEn zij wierpen het lot over hen, en het lot viel op Matthias, en hij werd aan de elf apostelen toegevoegd.  opdat hij ontvange deze bediening en het apostelambt, waarvan Judas is afgeweken, om heen te gaan naar zijne eigene plaats.y mEn zij baden en zeiden: Gij Heer, kenner van aller harten, wijs van deze twee één aan, dien Gij verkoren hebt,^ 7En zij stelden er twee, Jozef, genaamd Barsabas, met den bijnaam Justus, en Matthias.x kvan den doop van Johannes tot op den dag, dat hij van ons genomen is, met ons getuige zijner opstanding worden. Zo moet dan een der mannen, die bij ons geweest zijn al den tijd, in welken de Heer Jezus onder ons is in [gegaan] en uitgegaan,& GWant er staat geschreven in het boek der Psalmen: "Zijne woning worde woest, en er zij niemand die daarin wone", en: "Zijn opzienersambt ontvange een ander". En het is bekend geworden aan allen die te Jeruzalem wonen, zodat die akker in hunne taal genaamd wordt Akeldama, dat is: Bloedakker.! =Deze heeft een akker verworven voor het onrechtvaardige loon, en voorover gestort, is hij door midden gebarsten, en al zijne ingewanden zijn uitgeschud.I  want hij was onder ons geteld en had dit ambt met ons verkregen.@ {Mannen broeders, de schrift moest vervuld worden, welke de Heilige Geest door den mond van David voorzegd heeft aangaande Judas, die de leidsman was dergenen die Jezus gevangen namen; /En in die dagen trad Petrus op in het midden der jongeren, en zeide [er was nu ene schaar bijeen van omtrent honderd en twintig personen]:~~ wDezen allen volhardden eendrachtig in het gebed, met enige vrouwen, en Maria, de moeder van Jezus, en zijne broeders.}} u En toen zij binnenkwamen, klommen zij naar de opperzaal, waar zich ophielden Petrus en Jakobus, Johannes en Andréas, Filippus en Thomas, Bartholomeüs en Mattheüs, Jakobus, de zoon van Alfeüs, en Simon Zelotes, en Judas, de zoon van Jakobus.|  Toen keerden zij wederom naar Jeruzalem, van den berg genaamd de Olijfberg, die nabij Jeruzalem is, liggende van daar ene sabbatsreis.:{ o die ook zeiden: Gij mannen van Galiléa, wat staat gij en ziet naar den hemel? Deze Jezus, die van u opgenomen is ten hemel, zal komen, gelijk gij hem ten hemel hebt zien varen.vz g En toen zij hem nazagen, terwijl hij ten hemel voer, zie, toen stonden bij hen twee mannen in witte klederen,ty c En toen hij dit gezegd had, werd hij opgenomen, dat zij het zagen, en ene wolk nam hem weg voor hunne ogen.[zeide hij] van mij gehoord hebt.1s ]aan wie hij ook zichzelven, na zijn lijden, als den levende getoond heeft met menigerlei kentekenen, en veertig dagen lang verscheen hij hun en sprak van het rijk Gods.r tot op den dag dat hij opgenomen werd, nadat hij den apostelen, die hij verkoren had, door den Heiligen Geest zijne bevelen gegeven had;uq gHet eerste verhaal heb ik gedaan, o Theofilus, van al hetgeen Jezus begonnen heeft beide te doen en te leren,&p Gmaar ik hoop u welhaast te zien, dan zullen wij mondeling met elkander spreken. (1-15) Vrede zij u! U groeten de vrienden. Groet de vrienden bij name.Vo ' Ik had veel te schrijven, maar ik wilde niet met inkt en pen aan u schrijven;n # Demétrius heeft de getuigenis van iedereen, en van de waarheid zelve; en wij getuigen ook; en gijlieden weet, dat onze getuigenis waar is.m  Geliefde, volg het kwade niet na, maar het goede. Wie goed doet, die is van God; wie kwaad doet, die heeft God niet gezien.l # Daarom, als ik kom, zal ik hem zijne werken herinneren, die hij doet, pratende met kwade woorden tegen ons; en zich hiermede niet vergenoegende, neemt hij niet alleen zelf de broeders niet op, maar belet ook degenen, die het willen doen, en stoot hen uit de gemeente.xk k Ik heb aan de gemeente geschreven; maar Diótrefes, die onder hen de eerste wil zijn, stoort zich niet aan ons.^j 7Nu moeten wij dezulken ondersteunen, opdat wij medehelpers der waarheid mogen worden.]i 5Want om zijns naams wil zijn zij uitgegaan zonder van de heidenen iets aan te nemen.h !die van uwe liefde getuigd hebben voor de gemeente; en gij hebt wèl gedaan, dat gij voor hunne reis gezorgd hebt, op Gode waardige wijze.jg OGeliefde, gij handelt getrouwelijk, in hetgeen gij doet aan de broederen, en dat wel aan vreemde,ef EIk heb geen groter vreugde dan die, dat ik hoor, dat mijne kinderen in de waarheid wandelen.|e sWant ik was zeer verblijd, als er broeders kwamen en getuigden van uwe waarheid, gelijk gij wandelt in de waarheid.od YGeliefde, vóór alle dingen wens ik, dat het u welga en gij gezond zijt, gelijk het uwe ziel welgaat.Fc De oudste aan Gajus, den geliefde dien ik liefheb in waarheid.Ib XDe genade van onzen Heere Jezus Christus zij met u allen! Amen.faEXDe eigenhandige groetenis van mij, Paulus; dit is het teken in alle brieven: zó schrijf ik.l`QXHij nu, de Heer des vredes, geve u den vrede altijd en op allerlei wijze. De Heer zij met u allen!T_!Xdoch beschouwt hem niet als een vijand, maar vermaant hem als een broeder.^XMaar indien iemand ons woord in dezen brief niet gehoorzaam is, maakt dien bekend, en houdt geen omgang met hem, opdat hij zich schame;<]sX En gij, broeders, wordt niet moede in goed te doen. \X Maar denzulken gebieden wij en vermanen hen door onzen Heere Jezus Christus, dat zij met stilheid arbeiden en hun eigen brood eten.s[_X Want wij horen, dat sommigen onder u ongeregeld wandelen, en niet arbeiden, maar zich met alles bemoeien.oZWX Want ook toen wij bij u waren, geboden wij u dit, dat, zo iemand niet wil arbeiden, die ook niet ete.~YuX niet dat wij er geen macht toe hebben, maar opdat wij onszelve u tot een voorbeeld zouden geven om ons na te volgen.X1Xnoch hebben iemands brood voor niet gegeten, maar met arbeid en moeite hebben wij dag en nacht gewerkt, opdat wij niemand onder u bezwaren zouden;gWGXWant gijzelve weet, hoe men ons moet navolgen; want wij zijn niet ongeregeld onder u geweest,QVXEn wij gebieden u, broeders, in den naam van onzen Heere Jezus Christus, dat gij u onttrekt aan iederen broeder, die ongeregeld wandelt, en niet naar de instelling, welke hij van ons ontvangen heeft.aU;XDe Heer nu richte uwe harten tot de liefde Gods en tot de standvastigheid van Christus.`T9XEn wij vertrouwen van u in den Heer, dat gij doet en doen zult hetgeen wij u gebieden.QSXMaar de Heer is getrouw; die zal u versterken en bewaren voor den boze.sR_Xen opdat wij verlost worden van de ongeschikte en boze mensen; want het geloof is niet de zaak van allen.tQ cXVoorts, broeders, bidt voor ons, opdat het woord des Heren zijn loop hebbe en geprezen worde, gelijk bij u,OPXhij vertrooste uwe harten, en versterke u in alle goed werk en woord.!O;XEn hijzelf, onze Heere Jezus Christus, en onze God en Vader, die ons heeft liefgehad, en een eeuwigen troost en ene goede hoop heeft gegeven in genade,~NuXZo staat nu, broeders, en houdt de leringen vast, die gij ontvangen hebt, hetzij door ons woord of door onzen brief.{MoXwaartoe Hij u geroepen heeft door ons Evangelie, om te verkrijgen de heerlijkheid van onzen Heere Jezus Christus.QLX Maar wij zijn schuldig altijd God te danken voor u, van den Heer beminde broeders, dat God u van den beginne verkoren heeft tot de zaligheid in de heiliging des Geestes en in het geloof der waarheid;uKcX opdat geoordeeld worden allen, die de waarheid niet geloofd, maar lust gehad hebben aan de ongerechtigheid.SJX Daarom zal God hun ene krachtige dwaling zenden, om de leugen te geloven;,IQX en met allerlei misleiding der ongerechtigheid voor degenen, die verloren gaan, daar zij de liefde tot de waarheid niet aangenomen hebben, opdat zij zalig werden.xHiX hem, wiens toekomst is naar de werking des satans, met allerlei leugenachtige krachten en tekenen en wonderen,(GIXen alsdan zal de goddeloze geopenbaard worden, dien de Heer zal ombrengen door den adem zijns monds, en zal te niet doen door de verschijning zijner toekomst,vFeXWant de boosheid roert zich alreeds heimelijk, alleen dat degene, die het nu ophoudt, moet weggedaan worden;VE%XEn wat het nog ophoudt weet gij, opdat hij geopenbaard worde op zijnen tijd.MDXGedenkt gij er niet aan, dat ik u dit zeide, toen ik nog bij u was?)CKXdie de tegenstander is, en zich verheft boven al wat God of godsverering heet, zodat hij zich zet in den tempel Gods als een God, en voorgeeft, dat hij God is.+BOXLaat niemand u op enigerlei wijze misleiden, want hij komt niet, tenzij dat te voren de afval kome, en geopenbaard worde de mens der zonde, de zoon des verderfs,@AyXdat gij u niet schielijk laat bewegen van uwen zin of verschrikken, noch door geest, noch door woord, noch door brieven als van ons gezonden, alsof de dag van Christus ophanden ware.p@ [XEn aangaande de toekomst onzes Heren Jezus Christus en onze vereniging met hem, bidden wij u, broeders,? 1X opdat de naam van onzen Heere Jezus Christus in u verheerlijkt worde, en gij in hem, naar de genade van onzen God en van den Heere Jezus Christus.+> QX En daarom bidden wij ook altijd voor u, dat onze God u der roeping waardig achte, en met kracht voltooie al het welbehagen aan het goede, en het werk des geloofs,0= [X wanneer hij komen zal om verheerlijkt te worden in zijne heiligen, en wonderbaar te worden in alle gelovigen--want onze getuigenis aan u hebt gij geloofd--op dien dag.r< _X welke straf zullen lijden, het eeuwige verderf van het aangezicht des Heren en van zijne heerlijke macht,); MXin vlammend vuur, om wraak te oefenen over degenen, die God niet kennen, en over degenen, die het Evangelie van onzen Heere Jezus Christus niet gehoorzaam zijn;: Xmaar u, die verdrukt wordt, verkwikking, met ons, als de Heere Jezus zal geopenbaard worden van den Hemel met de Engelen zijner kracht,e9 EXnademaal het recht is bij God, verdrukking te vergelden dengenen, die u verdrukking aandoen,8 Xhetwelk bewijst, dat God rechtvaardig oordelen zal, en gij waardig zult geacht worden het rijk Gods om hetwelk gij ook lijdt;#7 AXzodat wijzelve ons op u beroemen bij de gemeenten Gods, wegens uwe standvastigheid en uw geloof in al uwe vervolgingen en droefenissen, die gij verdraagt;6 %XWij moeten God altijd danken voor u, broeders, gelijk billijk is, want uw geloof wast zeer, en de liefde tot elkander neemt bij u allen toe,Q5 XGenade zij u en vrede van God, onzen Vader, en den Heere Jezus Christus!}4 wXPaulus en Silvanus en Timótheüs aan de gemeente te Thessaloníka, in God, onzen Vader, en den Heere Jezus Christus:V3%lDe Heere Jezus Christus zij met uwen geest! De genade zij met ulieden! Amen.|2qlBevlijtig u, dat gij vóór den winter komt. U groet Eubúlus, en Pudens, en Linus, en Klaudia, en al de broeders.W1'lErastus is te Korinthe gebleven, en Trofimus heb ik te Miléte krank gelaten.<0slGroet Priska en Aquila en het huis van Onesíforus. /lEn de Heer zal mij verlossen van alle kwaad, en uithelpen tot zijn hemels rijk; wien ere zij van eeuwigheid tot eeuwigheid! Amen.?.wlMaar de Heer stond mij bij en sterkte mij, opdat door mij de prediking ten volle volbracht zou worden, en alle heidenen haar horen zouden; en ik ben uit den muil des leeuws verlost.-{lIn mijne eerste verantwoording stond niemand mij ter zijde, maar zij verlieten mij allen; het zij hun niet toegerekend.R,lWacht ook gij u voor hem, want hij heeft onze woorden zeer tegengestaan.h+IlAlexander, de kopersmid, heeft mij veel kwaad bewezen; de Heer vergelde hem naar zijne werken. *l Breng, als gij komt, den reismantel mede, dien ik te Troas bij Karpus gelaten heb, en de boeken, maar inzonderheid de perkamenten.-)Ul Tychicus heb ik naar Efeze gezonden.o(Wl Lukas is alleen bij mij. Neem Markus tot u en breng hem met u; want hij kan mij zeer van dienst zijn.%'Cl want Demas heeft mij verlaten, daar hij deze wereld heeft lief gekregen, en is naar Thessaloníka vertrokken, Crescens naar Galatië, Titus naar Dalmatië,4&cl Benaarstig u, dat gij spoedig tot mij komt;Q%lvoortaan is mij weggelegd de kroon der gerechtigheid, welke de Heer, de rechtvaardige rechter, op dien dag mij geven zal; en niet alleen mij, maar ook allen, die zijne verschijníng hebben liefgehad.e$ClIk heb den goeden strijd gestreden, ik heb den loop voleindigd, ik heb het geloof behouden;S#lWant ík word alreeds geofferd, en de tijd van mijn scheiden is ophanden.o"WlMaar gij, wees wakker in alles, lijd, doe het werk eens evangeliepredikers. verricht uw ambt getrouw.S!len zullen de oren van de waarheid afwenden, en zich tot de fabelen keren.9 klWant er zal een tijd komen, dat zij de heilzame leer niet verdragen zullen; maar naar hunne eigen lusten zullen zij zichzelven leeraars verzamelen, naardat hun de oren jeuken,lpredik het woord; treed op, hetzij ter rechter tijd of ten ontijde; bestraf, dreig, vermaan met alle lankmoedigheid en leer. 3lZo betuig ik nu voor God en den Heere Jezus Christus, die komen zal om de levenden en de doden te oordelen, en bij zijne verschijning en zijn rijk:Glopdat de mens Gods volkomen zij, tot alle goed werk geschikt. lAlle Schrift, van God ingegeven, is nuttig tot lering, tot bestraffing, tot verbetering, tot onderwijzing in de gerechtigheid, len dewijl gij van kindsbeen af de heilige Schriften kent, die u kunnen wijs maken tot zaligheid, door het geloof in Christus Jezus.lMaar gij, blijf in hetgeen gij geleerd hebt en waarvan gij verzekerd zijt geworden, nademaal gij weet van wien gij het geleerd hebt,q[l Doch met de kwade mensen en verleiders wordt het hoe langer hoe erger; zij verleiden en worden verleid.Z-l En allen, die godzalig willen leven in Christus Jezus, moeten vervolging lijden.8il mijne vervolgingen, mijn lijden, hetwelk mij wedervaren is te Antiochië, te Ikonië, te Lystra; hoedanige vervolgingen ik geleden heb, en uit alle heeft de Heer mij verlost./l Maar gij hebt nagevolgd mijne leer, mijne wijze van doen, mijn voornemen, mijn geloof, mijne lankmoedigheid, mijne liefde, mijne standvastigheid;l Maar zij zullen geen voortgang meer hebben; want hunne dwaasheid zal iedereen openbaar worden, gelijk ook die van genen geworden is.'GlGelijkerwijs nu Jannes en Jambres Mozes wederstonden, zo wederstaan ook dezen de waarheid; het zijn mensen bedorven van zin, niet proefhoudend in het geloof.Oldie altijd leren, en nimmermeer tot kennis der waarheid kunnen komen.$AlWant dezen zijn degenen, die in de huizen sluipen, en de vrouwtjes gevangen leiden, die met zonden beladen zijn en door menigerlei lusten gedreven worden,b=ldie den schijn hebben van godzaligheid, maar hare kracht verloochenen. Vermijd dezulken.V%lverraders, overmoedig, opgeblazen, die meer den wellust lief hebben dan God;Z-lliefdeloos, onverzoenlijk, kwaadsprekers, onkuis, wreed, tot het goede ongezind,#lWant de mensen zullen zijn vol eigenliefde, geldgierig, laatdunkend, hoovaardig, lasteraars, den ouders ongehoorzaam, ondankbaar, onheilig,Y  -lMaar dit moet gij weten, dat in de laatste dagen moeielijke tijden zullen komen.f Elen weder te ontwaken uit den strik des duivels, onder wien zij gevangen zijn tot zijnen wil. lmet zachtmoedigheid, en de wederspannigen terecht wijst, of God hun te eniger tijd boete gave om de waarheid te erkennen, lEen dienstknecht des Heren moet niet twistziek zijn, maar vriendelijk jegens iedereen, bekwaam om te leren, die de kwaden verdragen kanc ?lMaar ontsla u van de dwaze en onnutte vragen, want gij weet, dat zij slechts twist baren. lVlied de lusten der jeugd; maar jaag naar gerechtigheid, geloof, liefde, vrede met allen, die den Heer aanroepen uit een rein hart.5lIs het nu, dat iemand zich rein houdt van deze, hij zal een vat zijn tot eer, geheiligd en den huisheer nuttig, tot alle goed werk geschikt gemaakt.lMaar in een groot huis zijn niet alleen gouden en zilveren, maar ook houten en aarden vaten; en sommige tot eer, maar sommige tot oneer.1lMaar de vaste grond Gods staat vast en heeft dit zegel: De Heer kent de zijnen; en: Van de ongerechtigheid sta af wie den naam van Christus noemt!!ldie van de waarheid zijn afgeweken, en zeggen, dat de opstanding alreeds geschied is, en het geloof van sommigen hebben te gronde gericht.V%len hun woord eet voort als de kanker; onder welke is Hymenéüs en Filétus,c?lVermijd het onheilig, ijdel geklap, want zij zullen tot nog meer goddeloosheid voortgaan,lBenaarstig u om uzelven Gode te bewijzen een arbeider, die niet beschaamd wordt, die het woord der waarheid recht snijdt./lMaak hen hieraan indachtig, en betuig voor den Heer, dat zij geen woordenstrijd voeren, hetwelk tot niets nut is dan om af te keren wie toehoren.\1l indien wij ontrouw zijn, blijft hij getrouw; hij kan zichzelven niet verloochenen.v~el indien wij verdragen, zullen wij met hem heersen; indien wij hem verloochenen, zal hij ons ook verloochenen;h}Il Het is een betrouwbaar woord: indien wij met hem gestorven zijn, zullen wij ook met hem leven;|l Daarom verdraag ik alles om de uitverkorenen, opdat ook zij de zaligheid zouden verkrijgen in Christus Jezus, met eeuwige heerlijkheid.b{=l om hetwelk ik lijd als een misdadiger, tot banden toe; maar Gods woord is niet gebonden.rz]lHoud Jezus Christus in gedachtenis, die opgestaan is uit de doden, uit Davids zaad, naar mijn Evangelie,PylMerk òp wat ik zeg; de Heer toch zal u in alle dingen verstand geven.Zx-lDe akkerman, die den akker bouwt, behoort van de vruchten het eerst te genieten.bw=lEn indien ook iemand strijdt, zo wordt hij toch niet gekroond, tenzij hij recht strijdt.v{lGeen krijgsman wikkelt zich in de bedrijvigheden der nering, opdat hij dengene behage, die hem in dienst genomen heeft.[sprak David], ete aan mijne tafel als een van des konings zonen.&]Gd Zo bearbeid nu voor hem zijnen akker, gij met uwe zonen en knechten, en breng het in, opdat het den zoon uws heren tot leeftocht zij en hij zich daarvan onderhoude; en Mefiboseth, uws heren zoon, zal dagelijks brood eten aan mijne tafel. Ziba nu had vijftien zonen en twintig knechten.\5d En de koning ontbood Ziba, Sauls jongen, en sprak tot hem: Al wat aan Saul en aan zijn gehele huis heeft behoord, heb ik den zoon uws heren gegeven.u[ed Toen boog hij zich neder en sprak: Wie ben ik, uw knecht, dat gij omziet naar een doden hond, gelijk ik ben?pZ[d En David sprak tot hem: Vrees niet, want ik wil barmhartigheid aan u doen, terwille van Jonathan, uwen vader, en ik zal u al de akkers van uwen [groot] vader Saul wedergeven, en gij zult dagelijks aan mijne tafel brood eten.=Yud Toen nu Mefiboseth, de zoon van Jonathan, Sauls zoon, tot David kwam, viel hij op zijn aangezicht en boog zich neder. En David sprak: Mefiboseth! Hij sprak: Hier ben ik, uw knecht. b~~C}k||I{{zzyy6xxwwwvv(uNtt'sXrr1qAptoo_nn2mll\kjjii=ih^gfff%eednccvbaa``>__^L]]] \[[>>a=='<(%En Paulus stond in het midden van den Areópagus en zeide: Gij mannen van Athene, ik zie, dat gij in allen dele bijzonder godsdienstig zijt.'7Alle Atheners nu, gelijk ook de vreemdelingen die zich daar ophielden, besteedden hun tijd tot niets anders, dan om wat nieuws te zeggen of te horen._&7Want gij brengt vreemde dingen voor onze oren, nu wilden wij gaarne weten wat dat is.%En zij namen hem en leidden hem op den Areópagus en zeiden: Kunnen wij ook vernemen wat dit voor een nieuwe leer is, die gij leert?${En enigen van de Epicureïsche en Stoïsche wijsgeren twistten met hem; en sommigen zeiden: Wat wil deze klapper zeggen? maar anderen: Het schijnt alsof hij vreemde goden wil verkondigen. Dit kwam, omdat hij hun Jezus en de opstanding verkondigde.#Hij sprak dan tot de Joden en godvrezenden in de synagoge, ook op de markt alle dagen tot degenen, die er aanwezig waren."wEn terwijl Paulus hen te Athene wachtte, werd zijn geest in hem ontstoken, toen hij de stad zo vol afgodsbeelden zag.8!iEn die Paulus vergezelden brachten hem tot Athene; en toen zij bevel ontvangen hadden voor Silas en Timotheüs, dat die ten spoedigste tot hem zouden komen, trokken zij heen. Maar toen zonden de broeders Paulus terstond weg, opdat hij zou gaan tot aan de zee; maar Silas en Timotheüs bleven daar.9k Maar toen de Joden van Thessalonika vernamen, dat ook te Beréa het woord Gods door Paulus verkondigd werd, kwamen zij en brachten ook aldààr het volk in hevige opschudding.s_ Zo geloofden er nu velen van hen, ook niet weinigen van de aanzienlijke Griekse vrouwen en van de mannen.' en dezen waren edeler dan die te Thessalonika, namen het woord geheel gewillig aan, en onderzochten dagelijks in de Schrift, of het alzo was. En de broeders zonden terstond Paulus en Silas bij nacht weg naar Beréa. Toen zij daar kwamen, gingen zij in de synagoge der Joden;^5 Doch toen zij van Jason en de anderen waarborg ontvangen hadden, lieten zij hen los.Z-En zij brachten het volk in beroering, en de oversten der stad, die dit hoorden./hen heeft Jason in zijn huis genomen; en dezen allen handelen tegen het gebod des keizers, zeggende, dat er een andere koning is, namelijk Jezus.?wToen zij hen echter niet vonden, sleepten zij Jason en sommige broeders voor de oversten der stad, en riepen: Die de gehele wereld in beroering brengen, dezen zijn ook hier gekomen; Maar de halsstarrige Joden werden ijverzuchtig en namen tot zich sommige boosaardige mannen van het marktvolk en, een oploop verwekkende, brachten zij de stad in opschudding; en zij vielen op het huis van Jason aan, en zochten hen te brengen onder het volk.:mEn sommigen van hen werden overtuigd, en voegden zich bij Paulus en Silas, ook een grote menigte van godvruchtige Grieken, daarenboven niet weinigen van de voornaamste vrouwen.1[en opende hun deze, en toonde hun aan, dat de Christus moest lijden en opstaan uit de doden, en dat deze Jezus, dien ik [sprak hij] u verkondig, de Christus is.hIDaar ging Paulus volgens zijne gewoonte in, en sprak met hen op drie sabbatten uit de Schrift, }Toen zij nu door Amfipolis en Apollonía getrokken waren, kwamen zij te Thessalonika, alwaar ene synagoge der Joden was. (Toen gingen zij uit de gevangenis, en gingen in bij Lydia; en toen zij de broeders gezien en getroost hadden, trokken zij weg.}'en zij kwamen en spraken hen toe, en toen zij hen uitgeleid hadden, verzochten zij hun, dat zij uit de stad zouden gaan. &De stadsdienaars berichtten deze woorden aan de hoofdlieden; en zij werden bevreesd, daar zij hoorden, dat zij Romeinen waren;ta%Maar Paulus zeide tot hen: Zij hebben ons, die Romeinse burgers zijn, onveroordeeld in het openbaar gegeeseld en in de gevangenis geworpen, en zij zouden ons nu heimelijk uitstoten? Niet alzo; maar dat zijzelve komen en ons uitleiden.5c$En de gevangenbewaarder berichtte dit woord aan Paulus: De hoofdlieden hebben hierheen bevel gezonden, dat gij moet losgelaten worden; nu, trekt uit en gaat heen in vrede.f E#En toen het dag werd, zonden de hoofdlieden de stadsdienaars, zeggende: Laat die mensen los. "En hij bracht hen in zijn huis, en zette hen aan tafel, en verheugde zich met zijn gehele huis, dat hij in God gelovig geworden was. !En hij nam hen tot zich in die ure des nachts, en wies hun de striemen af; en hij liet zich en al de zijnen terstond dopen.Z - En zij spraken tot hem het woord des Heren, en tot allen die in zijn huis waren.X )Zij zeiden: Geloof in den Heere Jezus Christus, zo wordt gij en uw huis zalig._7En hij leidde hen uit, en zeide: Lieve heren, wat moet ik doen, opdat ik zalig worde?{En hij eiste een licht, en sprong naar binnen, en begon zeer te beven, en viel aan de voeten van Paulus en Silas neder.fEMaar Paulus riep met luide stem, zeggende: Doe uzelven geen kwaad, want wij zijn allen hier.OToen nu de gevangenbewaarder uit den slaap opsprong, en de deuren der gevangenis geopend zag, trok hij zijn zwaard uit en wilde zichzelven doden, want hij meende, dat de gevangenen ontvlucht waren.7gEn er geschiedde plotseling ene grote aardbeving, zodat de fundamenten der gevangenis zich bewogen; en terstond sprongen al de deuren open en de banden van allen werden los.eCEn omtrent middernacht baden Paulus en Silas, en loofden God; en de gevangenen hoorden hen.}sDeze, daar hij zulk een gebod ontvangen had, zatte hen in den binnensten kerker, en legde hunne voeten in het blok.en toen zij hen fel gegeeseld hadden, zetten zij hen in de gevangenis, en geboden den gevangenbewaarder, dat hij hen wèl bewaren zou.En het volk stond gezamenlijk tegen hen op; en de hoofdlieden lieten hun de klederen uittrekken, en geboden hen te geeselen;nUen verkondigen zeden, die het ons niet betaamt aan te nemen, noch te doen, dewijl wij Romeinen zijn.f~Een leidden hen tot de hoofdlieden, en zeiden: Deze mensen beroeren onze stad, en zijn Joden,}!Toen nu hare heren zagen, dat hunne hoop op gewin verdwenen was, grepen zij Paulus en Silas en trokken hen naar de markt voor de oversten;_|7En dit deed zij vele dagen lang. Maar het was Paulus hinderlijk, en hij keerde zich om en zeide tot den geest: Ik gebied u in den naam van Jezus Christus, dat gij van haar uitvaart. En hij voer uit terzelfder ure.!{;Deze volgde Paulus en ons overal, en riep en zeide: Deze mensen zijn dienstknechten Gods, des Allerhoogsten, die ons den weg der zaligheid verkondigen.3z_En het geschiedde, toen wij tot het gebed gingen, dat ene dienstmaagd ons ontmoette, die een waarzeggenden geest had en haren heren groot gewin toebracht met waarzeggen.?ywEn toen zij gedoopt was en haar huis, bad zij ons, en zeide: Indien gij denkt, dat ik gelovig ben in den Heer, zo komt in mijn huis en blijft daarin. En zij drong er bij ons op aan.=xsEn ene godvrezende vrouw, genaamd Lydia, ene purperverkoopster uit de stad Thyatíra, hoorde toe; wier hart de Heer opende, dat zij acht gaf op hetgeen door Paulus gesproken werd.+wO En op den sabbatdag gingen wij buiten de stad aan de rivier, alwaar men pleegt te bidden, en zaten neder, en spraken tot de vrouwen, die daar samengekomen waren.v en vandaar naar Filippi, welke de eerste stad is van dit deel van Macedonië, ene kolonie. En wij hielden ons enige dagen in die stad op.su_ Toen voeren wij van Troas, en kwamen rechtstreeks naar Samothracië, en des anderen daags naar Néapolis,>tu Toen hij nu dit gezicht gezien had, zochten wij van stonde aan naar Macedonië te reizen, verzekerd zijnde, dat de Heer ons derwaarts geroepen had om hun het evangelie te prediken.s+ En door Paulus werd bij nacht een gezicht gezien; er stond een man uit Macedonië, die hem bad, en zeide: Kom over naar Macedonië en help ons!GrEn toen zij voorbij Mysië trokken, kwamen zij af naar Troas.wqgEn toen zij tot aan Mysië kwamen, poogden zij naar Bithynië te reizen, maar de Geest liet het hun niet toe.p En zij trokken door Frygië en het land van Galatië, verhinderd zijnde door den Heiligen Geest het woord in Azië te spreken.\o1Toen werden de gemeenten in het geloof bevestigd, en namen dagelijks toe in getal.$nAEn toen zij door de steden trokken, gaven zij hun de besluiten over, die de apostelen en oudsten te Jeruzalem hadden genomen, om zich daarnaar te richten.2m]Dezen wilde Paulus met zich laten trekken; en hij nam en besneed hem, om der Joden wil, die in deze plaatsen waren; want zij wisten allen, dat zijn vader een Griek was.Oldie had ene goede getuigenis bij de broeders te Lystra en te Ikonië.k 9En hij kwam te Derbe en Lystra. En zie, aldaar was een jonger, genaamd Timotheüs, de zoon van ene gelovige Joodse vrouw, maar van een Grieksen vader;Jj )en hij trok door Syrië en Cilicië, en versterkte de gemeenten.fiE(Maar Paulus verkoos Silas, en trok heen, aan de genade Gods bevolen zijnde door de broeders;h'En er ontstond ene verbittering, zodat zij van elkander scheidden, en Barnabas Markus met zich nam en naar Cyprus overvoer.!g;&maar Paulus achtte het billijk, dat zij dien niet met zich zouden nemen, die van hen geweken was in Pamfylië, en met hen niet gegaan was tot dat werk.\f1%En Barnabas gaf den raad, dat zij Johannes, genaamd Markus, met zich zouden nemen;He $Na enige dagen nu zeide Paulus tot Barnabas: Laat ons wederom vertrekken, en onze broeders bezoeken in alle steden, in welke wij het woord des Heren verkondigd hebben, hoe het met hen staat.|dq#Paulus nu en Barnabas hielden zich te Antiochië op, en leerden en predikten met vele anderen het woord des Heren..cW"Maar Silas vond goed daar te blijven.b!En toen zij daar een tijd lang vertoefd hadden, werden zij door de broeders in vrede weder heengezonden tot de apostelen.taa Judas nu en Silas, die ook zelve profeten waren, vermaanden de broeders met vele woorden, en sterkten hen.I` En toen zij dien lazen, werden zij blijde over de vertroosting.x_iToen dezen heengezonden waren, kwamen zij te Antiochië en vergaderden de menigte, en leverden den brief over.#^?dat gij u onthoudt van de afgodenoffers en van bloed, en van het verstikte, en van hoererij; indien gij u daarvan onthoudt, zult gij wèl doen. Vaartwel!|]qWant het heeft den Heiligen Geest en ons behaagd, u geen meerderen last op te leggen dan alleen dit noodzakelijke:_\7Ook hebben wij Judas en Silas gezonden, die hetzelfde ook mondeling berichten zullen.b[=mensen, die hunne zielen overgegeven hebben voor den naam van onzen Heer Jezus Christus.Z#--zo hebben wij, eendrachtig vergaderd zijnde, goedgevonden, mannen te verkiezen en tot u te zenden met onzen geliefden Barnabas en Paulus,xYiNademaal wij gehoord hebben, dat enigen van de onzen zijn uitgegaan, en u met leringen verward en uwe zielen wankelmoedig gemaakt hebben, zeggende, dat gij u moet laten besnijden en de Wet onderhouden, aan wie wij dit niet bevolen hebben,8XiEn zij stelden dit geschrift hun ter hand: De apostelen en de oudsten en de broeders wensen den broederen uit de heidenen, die in Antiochië en Syrië en Cilicië zijn, heil!zWmEn de apostelen en oudsten benevens de gehele gemeente vonden goed mannen uit hun midden te verkiezen, en te zenden naar Antiochië met Paulus en Barnabas, namelijk Judas, genaamd Barsabas, en Silas, die voorgangers waren onder de broeders. VWant Mozes heeft er, van lange tijden af, in alle steden, die hem prediken, daar hij op elken sabbat in de synagogen gelezen wordt.U+maar men schrijve hun, dat zij zich onthouden van hetgeen door de afgoden verontreinigd is en van hoererij, en van het verstikte, en van bloed.vTeDaarom oordeel ik, dat men dengenen, die uit de heidenen zich tot God bekeren, geen onrust veroorzaken moet,9SmGode zijn al zijne werken van eeuwigheid bekend.'RGopdat wat er overgebleven is van mensen naar den Heer vrage, alsook alle heidenen, over welke mijn naam aangeroepen is, spreekt de Heer, die dit alles doet".3Q_"Daarna zal Ik wederkeren, en zal de hut van David, die vervallen is, weder opbouwen, en hetgeen daarvan verbroken is zal Ik weder opbouwen, en zal haar weder oprichten,WP'En hiermede stemmen de woorden der profeten overeen, gelijk geschreven staat:OSimon heeft verhaald, hoe God het eerst er op bedacht was om uit de heidenen een volk aan te nemen, dat zijnen naam draagt.^N5 Daarna, toen dezen zwegen, antwoordde Jakobus, zeggende: Mannen broeders, hoort mij! M9 Toen zweeg de gehele menigte stil, en zij hoorden Paulus en Barnabas verhalen wat grote tekenen en wonderen God door hen onder de heidenen gedaan had.cL? Maar wij geloven door de genade des Heren Jezus Christus zalig te worden, gelijk ook zij.K Wat verzoekt gij dan nu God door een juk op de halzen der jongeren te leggen, hetwelk noch onze vaderen, noch wij hebben kunnen dragen?aJ; en maakte geen onderscheid tussen ons en hen, en reinigde hunne harten door het geloof.qI[En God, de kenner der harten, gaf hun getuigenis, door hun den Heiligen Geest te geven, gelijk ook ons;vHeToen men nu lang getwist had, stond Petrus op en zeide tot hen: Mannen broeders, gij weet, dat God lang vóór dezen tijd onder ons mij verkoren heeft, opdat door mijnen mond de heidenen het woord des evangelies zouden horen en geloven.PGEn de apostelen en de oudsten kwamen bijeen om deze zaak te overwegen.1F[Maar er stonden sommigen op van de sekte der Farizeën, die gelovig waren geworden, en zeiden, dat men hen moest besnijden, en hun gebieden de Wet van Mozes te houden.!E;En toen zij te Jeruzalem kwamen, werden zij ontvangen door de gemeente en de apostelen en de oudsten; en zij verhaalden hoeveel God met hen gedaan had./DWEn zij werden door de gemeente uitgeleid, en trokken door Fenicië en Samarië, en verhaalden de bekering der heidenen, en verwekten grote vreugde bij alle broeders.mCSToen er nu geen geringe strijd en redetwist met hen ontstond door Paulus en Barnabas, verordenden zij, dat Paulus en Barnabas en enige anderen uit hen zouden opgaan naar Jeruzalem tot de apostelen en oudsten, wegens deze vraag.B -En sommigen kwamen af van Judéa, en leerden den broeders: Indien gij u niet laat besnijden naar de wijze van Mozes, kunt gij niet zalig worden.EAEn zij verkeerden aldaar geen kleinen tijd bij de jongeren.&@EEn toen zij daar kwamen, vergaderden zij de gemeente, en verhaalden hoeveel God met hen gedaan had, en hoe hij den heidenen de deur des geloofs had geopend. ?en vandaar voeren zij naar Antiochië, vanwaar zij verordend waren door de genade Gods tot het werk, hetwelk zij volbracht hadden.E>en spraken het woord te Perge, en trokken af naar Attalië;>=wEn zij trokken door Pisidië, en kwamen in Pamfylië,<En zij verordenden hun oudsten in iedere gemeente, en baden en vastten, en bevalen hen den Heer, in wien zij gelovig geworden waren.*;Men zij versterkten de zielen der jongeren, hen vermanende, dat zij in het geloof zouden blijven, daar wij door vele droefenissen in het rijk Gods moeten ingaan.: En zij predikten aan deze stad het evangelie, en maakten vele jongeren, en trokken weder naar Lystra en Ikonië en Antiochië; 9 Maar toen de jongeren hem omringden, stond hij op en ging in de stad. En des anderen daags ging hij uit met Barnabas naar Derbe.(8IMaar er kwamen derwaarts Joden van Antiochië en Ikonië, en overreedden het volk, en stenigden Paulus, en sleepten hem de stad uit, menende dat hij dood was.a7;En toen zij dat zeiden, weerhielden zij nauwelijks het volk, dat zij hun niet offerden.<6qhoewel Hij zich niet onbetuigd gelaten heeft, maar ons veel goeds heeft gedaan, en van den hemel regen en vruchtbare tijden gegeven, onze harten vervullende met spijs en vreugde.^55die in de verledene tijden alle heidenen heeft laten wandelen in hunne eigene wegen;y4ken zeiden: Mannen, wat doet gij daar? Ook wij zijn mensen van gelijke natuur als gij, en verkondigen u, dat gij u bekeren moet van deze ijdelheden tot den levenden God, die gemaakt heeft den hemel en de aarde en de zee en al wat daarin is;3Maar toen de apostelen Barnabas en Paulus dat hoorden, scheurden zij hunne klederen en sprongen onder het volk, en riepen2% En de priester van Jupiter, uit den tempel, die vóór hunne stad was, bracht ossen en kransen voor de poort, en wilde offeren met het volk.\11 En zij noemden Barnabas Jupiter, en Paulus Mercurius, dewijl hij het woord voerde.00Y En toen het volk zag wat Paulus gedaan had, verhieven zij hunne stemmen en zeiden in het Lykaonisch: De goden zijn den mensen gelijk geworden en tot ons nedergekomen.P/ zeide hij met luide stem: Sta op uwe voeten! En hij sprong op en liep.q.[ Deze hoorde Paulus spreken; en toen die hem aanzag, en merkte, dat hij geloof had om genezen te worden,-yEn er zat een zeker man te Lystra, onmachtig aan de voeten, en lam van den moederschoot af, die nog nooit gelopen had.+,Qen predikten aldaar het evangelie.+werden zij dit gewaar, en ontvloden naar de steden van Lykaonië, naar Lystra en Derbe, en in de landstreken daar rondom,*Toen nu een toeleg ontstond van de heidenen en de Joden met hunne oversten, om hun smaadheid aan te doen en hen te stenigen,m)SEn de menigte der stad werd verdeeld; sommigen hielden het met de Joden, sommigen met de apostelen.C(Zo verkeerden zij nu aldaar een langen tijd, en leerden vrijmoedig in den Heer, die getuigenis gaf aan het woord zijner genade, en tekenen en wonderen liet geschieden door hunne handen.j'MMaar de ongelovige Joden zetten de zielen der heidenen op en verbitterden hen tegen de broeders.'& IEn het geschiedde te Ikonië, dat zij te zamen gingen in de synagoge der Joden, en zó predikten, dat een grote menigte der Joden en der Grieken gelovig werd.N% 4En de jongeren werden vervuld met vreugde en met den Heiligen Geest.U$# 3Doch zij schudden het stof van hunne voeten over hen, en kwamen te Ikonië.?#w 2Maar de Joden zetten de godvruchtige en aanzienlijke vrouwen en de oversten der stad op, en verwekten ene vervolging tegen Paulus en Barnabas, en stieten hen buiten hunne landpalen.K" 1En het woord des Heren werd uitgebreid door de gehele landstreek.)!K 0En toen de heidenen het hoorden, werden zij blijde en prezen het woord des Heren; en er werden gelovig zovelen als er tot het eeuwige leven verordineerd waren. ' /Want dus heeft de Heer ons geboden: "Ik heb u den heidenen tot een licht gesteld, opdat gij tot heil zoudt zijn tot aan het einde der aarde".^5 .Maar Paulus en Barnabas zeiden vrijmoedig en openlijk: U moest eerst het woord Gods gezegd worden; maar nu gij het van u stoot en uzelve het eeuwige leven niet waardig acht, zie, zo keren wij ons tot de heidenen. -Maar toen de Joden de scharen zagen, werden zij vol nijd, en wederspraken hetgeen door Paulus gezegd werd, tegensprekende en lasterende.c? ,En op den volgenden sabbat kwam bijna de gehele stad te zamen om het woord Gods te horen.C +En toen de synagoge uitgegaan was, volgden vele Joden en godvrezende Jodengenoten Paulus en Barnabas. En zij spraken tot hen en vermaanden hen, dat zij blijven zouden in de genade Gods.3 *Toen nu de Joden uit de synagoge waren uitgegaan, baden de heidenen hen, dat tegen den volgenden sabbat hun dezelfde woorden mochten gezegd worden. 9 )"Ziet, gij verachters, en verwondert u, en gaat te niet; want Ik doe een werk in uwe tijden, hetwelk gij niet geloven zult, zo iemand het u verhaalt."P (Zo ziet nu toe, dat u niet overkome het geen in de profeten gezegd is:! 'en van al hetgeen, waarvan gij door de Wet van Mozes niet kondt gerechtvaardigd worden; maar wie in dezen gelooft, die is gerechtvaardigd.eC &Zo zij u nu bekend, mannen broeders, dat u door dezen verkondigd wordt vergeving der zonde,J  %maar hij, dien God opgewekt heeft, heeft geen verderving gezien. $Want David toen hij in zijnen tijd den raad Gods gediend had, is ontslapen en tot zijne vaderen gegaan, en heeft de verderving gezien;oW #Daarom zegt Hij ook op een andere plaats: "Gij zult niet toelaten, dat uw Heilige de verderving zie".:m "En dat Hij hem van de doden heeft opgewekt, zodat hij niet meer tot het verderf zal terugkeren, daarvan zegt Hij aldus: "Ik zal u de heilbeloften Davids geven, die gewis zijn".iK !gelijk ook in den tweeden psalm geschreven staat: "Gij zijt mijn Zoon, heden heb ik u verwekt". 9 En wij ook verkondigen u de belofte, die aan de vaderen gedaan is, dat God haar aan ons, hunne kinderen, vervuld heeft, toen Hij Jezus heeft opgewekt;1 en hij is verschenen, vele dagen lang aan degenen, die met hem van Galiléa naar Jeruzalem opgegaan waren, welke zijne getuigen zijn bij het volk.2_ Maar God heeft hem opgewekt van de doden;~u en toen zij alles volbracht hadden wat van hem geschreven is, namen zij hem van het hout, en legden hem in een graf.y k en hoewel zij geen oorzaak des doods aan hem vonden, begeerden zij nochtans van Pilatus, dat hij hem doden zou;F  Want die te Jeruzalem wonen, en hunne Oversten, dewijl zij dezen niet kenden, noch de stemmen der profeten, die op elken sabbat gelezen worden, hebben ze, door hem te veroordelen, vervuld;  Gij mannen broeders, gij kinderen van Abrahams geslacht, en wie onder u God vrezen, tot u is het woord dezes heils gezonden.G  Toen nu Johannes zijnen loop vervulde, zeide hij: "Ik ben die niet, voor wien gij mij houdt; maar zie, hij komt na mij, wien ik niet waardig ben, dat ik de schoenen zijner voeten ontbinde."i K nadat Johannes eerst het volk Israëls, vóór zijn optreden, den doop der boete had gepredikt.ta Uit diens zaad heeft God, gelijk Hij beloofd had, Jezus voortgebracht, den volke Israëls tot een Heiland,P En toen Hij dien verworpen had, verhief Hij hun David tot een koning, van wien Hij ook getuigde: "Ik heb gevonden David, den zoon van Isaï, een man naar mijn hart, die mijnen gehelen wil zal doen".# En van toen af vroegen zij om een koning; en God gaf hun Saul, den zoon van Kis, een man uit het geslacht van Benjamin, veertig jaren lang.lQ Daarna gaf Hij hun richters omtrent vierhonderd en vijftig jaren lang, tot op den profeet Samuël.kO en verdelgde zeven volken in het land Kanaän en deelde het land van deze onder hen naar het lot.L En bijna veertig jaren lang heeft Hij hen verdragen in de woestijn4a De God van dit volk heeft onze vaderen verkoren, en het volk verhoogd, toen zij vreemdelingen waren in Egypteland, en met een krachtigen arm heeft Hij hen daar uitgeleid.zm Toen stond Paulus op en wenkte met de hand, en zeide: Gij mannen van Israël, en gij, die God vreest, hoort toe!9k En na het lezen der Wet en der Profeten zonden de oversten der synagoge tot hen en lieten hun zeggen: Mannen broeders, wilt gij iets spreken en het volk vermanen, zo zegt het. En zij, van Perge voorttrekkende, kwamen te Antiochië, in Pisidië, en gingen in de synagoge op den sabbatdag, en zetten zich neder.*~M Toen nu Paulus en die bij hem waren van Pafos afgevaren waren, kwamen zij te Perge, in Pamfylië; maar Johannes scheidde van hen en keerde weder naar Jeruzalem.l}Q Toen de landvoogd zag hetgeen geschied was, geloofde hij, getroffen zijnde door de leer des Heren.^|5 En nu, zie, de hand des Heren komt over u, en gij zult blind zijn en een tijd lang de zon niet zien. En terstond viel op hem donkerheid en duisternis, en rondgaande, zocht hij iemand om hem bij de hand te leiden."{= Gij kind des duivels, vol van alle bedrog en alle arglistigheid, vijand van alle gerechtigheid, gij houdt niet op de rechte wegen des Heren te verkeren.fzE Maar Saulus, --die ook Paulus genaamd is--, vol des Heiligen Geestes, zag hem aan, en zeide: y Toen wederstond hen Elymas, de tovenaar, --want zo wordt zijn naam overgezet--en zocht den landvoogd van het geloof af te wenden.x% welke was bij Sergius Paulus, den landvoogd, een verstandig man. Deze riep Barnabas en Saulus tot zich, en begeerde het woord Gods te horen.w En toen zij het eiland doortrokken tot Pafos toe, vonden zij een tovenaar en valsen profeet, een Jood, genaamd Bar-Jezus,v En toen zij in de stad Salamis kwamen, verkondigden zij het woord Gods in de synagogen der Joden; en zij hadden ook Johannes tot helper.puY Zij dan, uitgezonden door den Heiligen Geest, kwamen te Seleucië; en van daar voeren zij naar Cyprus.Tt! Toen vastten zij en baden, en legden de handen op hen, en lieten hen gaan.s% En toen zij den Heer dienden en vastten, zeide de Heilige Geest: Zondert mij Barnabas en Saulus af tot het werk waartoe ik hen geroepen heb.Qr  En er waren te Antiochië in de gemeente profeten en leeraars, name lijk Barnabas en Simeon, genaamd Niger, en Lucius van Cyréne, en Mánahen, die met Herodes, den viervorst, opgevoed was, en Saulus.#q? Barnabas nu en Saulus keerden weder van Jeruzalem terug, nadat zij de handreiking overgegeven hadden, en namen met zich Johannes, met den bijnaam Markus.5pe En het woord Gods wies en vermeerderde zich.o  En terstond sloeg een Engel des Heren hem, omdat hij Gode de eer niet gaf; en hij werd van de wormen gegeten en gaf den geest.Mn en het volk riep hem toe: Dit is ene stem Gods en niet eens mensen.m En op een bepaalden dag deed Herodes het koninklijke kleed aan, en zette zich op den rechterstoel, en hield ene rede tot hen;flE En hij dacht tegen die van Tyrus en Sidon oorlog te voeren; maar zij kwamen eendrachtig tot hem, en overreedden des konings kamerling Blastus, en baden om vrede, omdat hunne landen gespijzigd werden van des konings land.Jk  En toen Herodes naar hem vraagde en hem niet vond, liet hij de wachters gerechtelijk onderzoeken, en gebood hen weg te leiden. En hij vertrok van Judéa naar Cesaréa, en onthield zich aldaar.}js Toen het nu dag werd, was er geen geringe ontsteltenis onder de krijgsknechten, wat er toch met Petrus gebeurd was.kiO Maar hij wenkte hun met de hand, dat zij zwijgen zouden, en verhaalde hun, hoe de Heer hem uit de gevangenis geleid had, en zeide: Verkondigt dit aan Jakobus en aan de broeders. En hij ging uit en trok naar ene andere plaats.dhA Maar Petrus hield aan met kloppen; en toen zij opendeden, zagen zij hem en ontzetten zich.}gs Doch zij zeiden tot haar: Gij zijt uitzinnig. Maar zij bleef er bij, dat het zo was. zij zeiden: Het is zijn Engel.)fK Toen zij de stem van Petrus herkende, deed zij van blijdschap de poort niet open, maar liep naar binnen en verkondigde het hun, dat Petrus voor de poort stond.tea En toen Petrus aan de deur van de poort klopte, kwam ene dienstmaagd voor om te luisteren, met name Rhode.d- En dit erkennende, kwam hij vóór het huis van Maria, de moeder van Johannes, die bijgenaamd is Markus, waar velen bij elkander waren en baden.Ic  En toen Petrus tot zichzelven kwam, zeide hij: Nu weet ik waarlijk, dat de Heer zijnen Engel gezonden, en mij verlost heeft uit de hand van Herodes, en van alle verwachting des Joodsen volks.lbQ En zij gingen door de eerste en tweede wacht, en kwamen aan de ijzeren deur, die naar de stad leidt; die deed zich vanzelf voor hen open; en zij traden uit, en gingen ééne straat voort, en terstond scheidde de Engel van hem.a En hij ging uit en volgde hem, en wist niet, dat hem dit waarlijk geschiedde door den Engel, maar hij meende, dat hij een gezicht zag.` En de Engel zeide tot hem: Gord u en trek uwe schoenen aan. En hij deed alzo. En hij zeide tot hem: Werp uwen mantel om, en volg mij.K_ En zie, een Engel des Heren kwam daar, en een licht scheen in het verblijf; en hij sloeg Petrus aan de zijde en wekte hem op, zeggende: Sta schielijk op! En de ketenen vielen hem van de handen.5^c En toen Herodes hem wilde voortbrengen, sliep Petrus in dien nacht tussen twee krijgsknechten, gebonden met twee ketenen; en wachters voor de deur bewaakten de gevangenis.k]O Petrus dan werd in de gevangenis gehouden; maar de gemeente bad zonder ophouden voor hem tot God.V\% Toen hij hem nu gegrepen had, zette hij hem in de gevangenis, en leverde hem over aan vier wachten, elk van vier krijgsknechten, om hem te bewaken; en hij dacht hem na Pasen voor te brengen voor het volk.[% En toen hij zag, dat het den Joden behaagde, voer hij voort ook Petrus gevangen te nemen. En het waren juist de dagen der ongezuurde broden.JZ  En hij doodde Jakobus, den broeder van Johannes, met het zwaard.mY U Omtrent dien tijd sloeg koning Herodes de handen aan sommigen van de gemeente, om hun kwaad te doen.iXK gelijk zij dan ook deden, en zonden het aan de oudsten door de hand van Barnabas en van Saulus. W  En onder de jongeren besloot een ieder, naardat hij vermocht, ene handreiking te zenden aan de broeders, die in Judéa woonden;:Vm en een van hen, genaamd Agabus, stond op, en verkondigde door den Geest een groten hongersnood, die komen zou over de gehele wereld; welke ook gekomen is onder keizer Claudius.HU  In die dagen kwamen er profeten van Jeruzalem naar Antiochië,T En zij bleven bij de gemeente een geheel jaar, en leerden veel volk; en de jongeren werden het eerst te Antiochië Christenen genaamd.}Ss En Barnabas trok uit naar Tarsus om Saulus te zoeken, en toen hij hem gevonden had, bracht hij hem naar Antiochië.~Ru want hij was een goed man, vol des Heiligen Geestes en des geloofs. En er werd een grote schare den Heer toegevoegd.&QE Toen deze daar gekomen was en de genade Gods zag, werd hij blijde, en vermaande hen allen, dat zij met het voornemen des harten bij den Heer zouden blijven;P En het gerucht van hen kwam der gemeente te Jeruzalem ter ore; en zij zonden Barnabas, dat hij heenging tot Antiochië toe.kOO En de hand des Heren, was met hen, en een groot getal werd gelovig en bekeerde zich tot den Heer.0NY En er waren sommigen onder hen, mannen van Cyprus en Cyréne; die kwamen te Antiochië, en spraken ook tot de Grieken, en predikten het evangelie van den Heere Jezus.TM! Degenen nu, die verstrooid waren door de verdrukking, welke wegens Stéfanus geschied was, gingen alom tot Fenicië en Cyprus en Antiochië toe, en spraken het woord tot niemand dan alleen tot de Joden.L{ Toen zij dat hoorden, zwegen zij stil, en loofden God, zeggende: Zo heeft God ook den heidenen boete gegeven ten leven.K% Indien dan God hun gelijke gave gegeven heeft als aan ons, die in den Heere Jezus Christus geloven, wie was ik dan, dat ik God kon weren? --J- Toen gedacht ik aan het woord des Heren, hoe hij zeide: "Johannes heeft met water gedoopt, maar gij zult met den Heiligen Geest gedoopt worden." 64~~}G||"{qzz yoyJxxcwcvvuuEtt ss&rrFqqWppoonnFmm ldkk'jpiihdggDf{f&eeuddccHbaa[``H__0^b^]R\\r[[*Z]YUXX;WW7VUUGTWSSvRR^QQJPP\OOmNNoMMM LL%KKZJJ(IHHiGGxGF$E|DDNCCnBBZAA@@??L>>=`<)t((''J'&%%r% $g##V""!$ 2Li3/}6Wq} SbT 9 d`@C6en hem zag, en hem tot mij hoorde zeggen: Haast u en ga terstond van Jeruzalem uit, want zij zullen uwe getuigenis van mij niet aannemen.s_--En het geschiedde, toen ik weder te Jeruzalem kwam en in den tempel bad, dat ik in zinsverrukking kwam,q[En nu, wat vertoeft gij? Sta op, en laat u dopen en uwe zonden afwassen en roep den naam des Heren aan.a;want gij zult zijn getuige zijn bij alle mensen van hetgeen gij gezien en gehoord hebt.3En hij zeide: De God onzer vaderen heeft u verordineerd om zijnen wil te kennen, en den Rechtvaardige te zien, en de stem uit zijnen mond te horen;y die kwam tot mij, en bij mij staande, zeide hij tot mij: Saul, broeder, zie mij aan! En ik zag hem aan terzelfder ure.y En er was een man, godvruchtig naar de Wet, Ananías, die ene goede getuigenis had bij alle Joden, die aldaar woonden;) En daar ik wegens de heerlijkheid van dit licht niet zien kon, werd ik bij de hand geleid door degenen die bij mij waren, en kwam te Damaskus.3 En ik zeide: Heer, wat zal ik doen? En de Heer zeide tot mij: Sta op en ga naar Damaskus; daar zal u alles gezegd worden wat u opgelegd is te doen.y En die met mij waren zagen wel het licht, en verschrikten, maar de stem desgenen, die met mij sprak, hoorden zij niet.r~]En ik antwoordde: Heer, wie zijt gij? En hij zeide tot mij: Ik ben Jezus van Nazaret, dien gij vervolgt.g}Gen ik viel ter aarde en hoorde ene stem, die tot mij zeide: Saul, Saul, wat vervolgt gij mij?|%Maar het geschiedde, toen ik heentrok en nabij Damaskus kwam, omtrent den middag, dat mij plotseling een groot licht van den hemel omscheen; { gelijk mij ook de Hogepriesters en de gehele menigte der Oudsten getuigenis geeft, van welke ik ook brieven nam aan de broeders, en reisde naar Damaskus, om ook degenen die aldaar waren gebonden te brengen naar Jeruzalem, opdat zij gestraft zouden worden.z}En ik heb dezen weg vervolgd ter dood toe; ik bond hen, en leverde hen over in de gevangenis, beiden, mannen en vrouwen;mySIk ben een Joods man, geboren te Tarsus in Cicilië, doch opgevoed in deze stad, aan de voeten van Gamaliël, met alle nauwgezetheid onderwezen in de vaderlijke wet; en ik was een ijveraar voor God, gelijk gij allen heden zijt.lxQToen zij nu hoorden, dat hij in het Hebreeuws tot hen sprak, werden zij nog stiller. En hij zeide:Ew Mannen broeders en vaders, hoort mijne verantwoording aan u./vW(En toen hij hem verlof gaf, trad Paulus op de trappen, en wenkte het volk met de hand. Toen er nu ene grote stilte kwam, sprak hij tot hen in het Hebreeuws en zeide:u7'Maar Paulus zeide: Ik ben een Joods man van Tarsus, een burger van ene vermaarde stad in Cilicië; ik bid u, geef mij verlof tot het volk te spreken.At{&Mag ik met u spreken? En hij zeide: Kent gij Grieks? Zijt gij niet de Egyptenaar, die vóór deze dagen een oproer verwekt heeft en vierduizend moordenaars uitleidde naar de woestijn?[s/%Toen nu Paulus in de legerplaats zou gebracht worden, zeide hij tot den hoofdman:kEn nu, zie, in den geest gebonden zijnde, ga ik heen naar Jeruzalem, niet wetende wat mij aldaar ontmoeten zal,p=Yen betuigd heb beiden, Joden en Grieken, de boete tot God en het geloof in onzen Heere Jezus Christus.<!hoe ik niets achtergehouden heb van hetgeen nuttig was, dat ik u niet zou verkondigd en u geleerd hebben, in het openbaar en in de huizen, ;en den Heer gediend heb met alle ootmoedigheid, en met vele tranen en beproevingen, die mij overkomen zijn door de lagen der Joden;:7En toen die tot hem gekomen waren, zeide hij tot hen: Gij weet, van den eersten dag af, dat ik in Azië gekomen ben, hoe ik altijd bij u geweest ben,U9#Van Miléte nu zond hij naar Efeze, en liet de oudsten der gemeente roepen.;8oWant Paulus had besloten Efeze voorbij te varen, om in Azië geen tijd te verliezen; want hij haastte zich, om op den Pinksterdag te Jeruzalem te zijn, zo het hem mogelijk ware.D7en van daar voeren wij af, en kwamen des anderen daags tegenover Chios, en den volgenden dag legden wij aan te Samos, en bleven te Trogyllium, en den volgenden dag kwamen wij te Miléte.]63Toen hij zich nu te Assus bij ons voegde, namen wij hem in; en kwamen te Mityléne;!5; Wij nu gingen vooruit naar het schip, en voeren naar Assus, waar wij Paulus zouden innemen; want hij had het zo bevolen, daar hij over land wilde gaan.P4 En zij brachten den jongeling levend, en werden niet weinig vertroost.|3q Toen ging hij naar boven, brak het brood en at, en sprak veel met hen, totdat de dag aanbrak; en alzo vertrok hij.{2o En Paulus ging af, en boog zich over hem, en omvatte hem en zeide: Maakt geen misbaar, want zijne ziel is in hem.g1G En in het venster zat een zeker jongeling, genaamd Eutychus; die viel in een diepen slaap, dewijl Paulus zeer lang sprak; en hij werd door den slaap overmand, en viel neder van de derde verdieping, en werd dood opgenomen.L0En er waren vele lampen in de opperzaal, waar zij vergaderd waren.H/ En op den eersten dag der week, toen de jongeren samenkwamen om het brood te breken, predikte Paulus hun, en wilde des anderen daags wegreizen; en hij strekte zijne rede uit tot middernacht. . Wij nu voeren af van Filippi, na de Paaschdagen, en kwamen op den vijfden dag bij hen te Troas, waar wij zeven dagen vertoefden.8-kDezen gingen vooruit, en wachtten ons te Troas.0,YEn met hem trokken tot in Azië Sopater van Beréa; en van Thessalonika Aristarchus en Secundus, en Gajus van Derbe, en Timotheüs; en uit Azië Tychicus en Trofimus."+=en hij vertoefde aldaar drie maanden; maar daar de Joden hem lagen legden, toen hij naar Syrië wilde varen, besloot hij terug te keren door Macedonië.i*KEn toen hij die landen doortrok, en hen met vele woorden vermaand had, kwam hij in Griekenland; ) Toen nu de oploop gestild was, riep Paulus de jongeren tot zich en hen gegroet hebbende, ging hij uit om naar Macedonië te reizen.}(s/en loofden God, en waren in gunst bij het gehele volk. En de Heer deed dagelijks tot de gemeente, die zalig werden.''G.en zij waren dagelijks en gestadig bij elkander in den tempel, en braken het brood in de huizen, en aten te zamen met verheuging en eenvoudigheid des harten,i&K-Hunne goederen en have verkochten zij, en deelden ze uit onder allen, naardat elk van node had;`%9,En allen die gelovig waren geworden, waren bij elkander en hielden alle dingen gemeen.k$O+En ene vrees kwam over alle zielen, en er geschiedden vele wonderen en tekenen door de apostelen.z#m*En zij bleven volstandig in de leer der apostelen, en in de gemeenschap, en in de broodbreking, en in het gebed."w)Wie nu zijn woord gaarne aannamen, lieten zich dopen; en er werden op dien dag toegedaan omtrent drie duizend zielen.v!e(En met vele andere woorden betuigde en vermaande hij hen, en zeide: Laat u redden van dit verkeerd geslacht.w g'Want u en uwen kinderen is deze belofte, en allen, die verre zijn, welke de Heer onze God hiertoe roepen zal.5c&En Petrus zeide tot hen: Doet boete, en ieder late zich dopen in den naam van Jezus Christus, tot vergeving der zonden; zo zult gij de gave des Heiligen Geestes ontvangen.1%En toen zij nu dit hoorden, ging het hun door het hart, en zij zeiden tot Petrus en tot de andere apostelen: Mannen broeders, wat zullen wij doen?$Zo wete nu het gehele huis Israëls zekerlijk, dat God dezen Jezus, dien gij gekruisigd hebt, tot een Heer en Christus gemaakt heeft.B#totdat Ik uwe vijanden leg tot ene voetbank uwer voeten".}"Want David is niet ten hemel gevaren, maar hij zegt: "De Heer heeft gezegd tot mijnen Heer: Zet u aan mijne rechterhand,+O!Nu hij door de rechterhand Gods verhoogd is, en ontvangen heeft de belofte des Heiligen Geestes van den Vader, heeft hij uitgestort hetgeen gij nu ziet en hoort.J  Dezen Jezus heeft God opgewekt; daarvan zijn wij allen getuigen..Uzo heeft hij het voorzien, en gesproken van de opstanding van Christus, dat zijne ziel niet gelaten is in het dodenrijk, en zijn vlees het bederf niet heeft gezien.Dewijl hij echter een profeet was, en wist, dat God hem beloofd had met een eed, dat de vrucht zijner lende op zijnen troon zou zitten,1Gij, mannen broeders, laat mij vrij tot u spreken van den aartsvader David. Hij is gestorven en begraven en zijn graf is bij ons tot op dezen dag.q[Gij hebt mij de wegen des levens bekendgemaakt; gij zult mij vervullen met vreugde voor uw aangezicht".q[Want gij zult mijne ziel niet in het dodenrijk laten, ook niet toelaten, dat uw Heilige het bederf zie.iKDaarom is mijn hart vrolijk, en mijne tong verheugt zich; ja ook mijn vlees zal rusten in hope.Want David zegt van hem: "Ik heb den Heer altijd gesteld voor mijn aangezicht; want hij is aan mijne rechterhand, opdat ik niet wankele.!Hem nu heeft God opgewekt, en ontbonden van de smarten des doods, nademaal het onmogelijk was, dat hij door dezen zou worden vastgehouden.$Adezen, nadat hij volgens Gods bepaalden raad en voor kennis overgegeven was, hebt gij genomen en door de handen van onrechtvaardigen aangehecht en gedood.pYGij mannen van Israël, hoort deze woorden: Jezus van Nazaret, een man, aan wien God onder u getuigenis heeft gegeven door daden en wonderen en tekenen, die God door hem gedaan heeft in het midden van u, gelijk gij ook zelve weet:]3En het zal geschieden, dat wie den naam des Heren zal aanroepen, zalig zal worden".y kDe zon zal in duisternis en de maan in bloed veranderd worden, eer de grote en luisterrijke dag des Heren komt.r ]En Ik zal wonderen geven boven aan den hemel, en tekenen beneden op de aarde, bloed en vuur en rookdamp. en ook op mijne dienstknechten en op mijne dienstmaagden zal Ik in die dagen van mijnen Geest uitstorten, en zij zullen profeteren.i K"En het zal geschieden in de laatste dagen, zegt God, Ik zal van mijnen Geest uitstorten op alle vlees; en uwe zonen en dochters zullen profeteren, en uw jongelingen zullen gezichten zien, en uwe ouden zullen dromen hebben;> wmaar dit is het wat gezegd is door den profeet Joël:iKDezen toch zijn niet dronken, gelijk gij meent, nademaal het eerst de derde ure van den dag is;B}Toen trad Petrus op met de elve, en verhief zijne stem en zeide tot hen: Gij Joodse mannen, en gij allen die te Jeruzalem woont, dit zij u bekend, en laat mijne woorden uw oren ingaan.X) Maar anderen hadden hunnen spot daarmede, en zeiden: Zij zijn vol zoeten wijn.mS En zij ontzetten zich allen en werden verbijsterd, zeggende de een tot den ander: Wat mag dit zijn?]3 Kretenzers en Arabieren, --wij horen hen in onze talen de grote daden Gods spreken.{ Frygië en Pamfylië, Egypte en de streken van Libyë bij Cyréne, en hier vertoevende Romeinen, Joden en Jodengenoten,ve Parthers en Meders en Elamieten, en die wonen in Mesopotamië, en in Judéa en Kappadocië, Pontus en Azië,V%Hoe horen wij hen dan, ieder in onze eigene taal, in welke wij geboren zijn?En zij ontzetten zich allen en verwonderden zich, en zeiden onder elkander: Zie, zijn niet allen dezen, die daar spreken, Galileërs?Toen nu deze stem geschiedde, kwam de menigte te zamen en werd verbaasd, want ieder hoorde hen in zijne eigene taal spreken.q~[En er waren Joden, te Jeruzalem wonende, godvruchtige mannen uit allerlei volk, dat onder den hemel is. }En zij werden allen vol van den Heiligen Geest, en begonnen te spreken met andere tongen, naardat de Geest hun gaf uit te spreken.\|1en men zag aan hen gedeelde tongen als van vuur; en het zette zich op elk van hen.{En er geschiedde plotseling een geruis van den hemel, als van een geweldigen wind en vervulde het gehele huis waar zij zaten;`z ;En toen de dag van Pinksteren verschenen was, waren zij allen eendrachtig bij elkander.Iy )En toen hij dit gezegd had, liet hij de vergadering uiteengaan.Dx(Want wij staan in gevaar over dezen oploop van heden aangeklaagd te worden; en nochtans is er geen zaak voorhanden, met welke wij ons zullen kunnen verontschuldigen wegens dit oproer. --]w3'En wilt gij nog iets anders, zo kan het in ene wettige vergadering beslecht worden.4va&Maar heeft Demétrius, en die met hem van het handwerk zijn, op iemand wat te zeggen, er worden rechtsdagen gehouden, en er zijn landvoogden: laat hen elkander aanklagen.su_%Want gij hebt deze mensen [hier] gebracht, die noch tempelrovers, noch lasteraars uwer godin zijn.htI$Dewijl dit dan onwedersprekelijk is, zo moest gij immers stil zijn en niet onbedacht handelen.lsQ#Toen nu de stadsschrijver het volk gestild had, zeide hij: Gij mannen van Efeze, wat mens is er, die niet weet, dat de stad Efeze de tempelwachtster is van de grote godin Diana, en van het beeld, dat uit den hemel gevallen is?"r="Maar toen zij vernamen, dat hij een Jood was, verhief zich ééne stem van allen, en zij riepen omtrent twee uren lang: Groot is de Diana der Efeziërs!'qG!En sommigen van het volk trokken Alexander voort, daar de Joden hem voortstieten; en Alexander wenkte met de hand, en wilde bij het volk verantwoording doen.p/ Sommigen dan riepen zó, anderen weder anders; want de vergadering was verward, en het grootste gedeelte wist niet waarom zij samengekomen waren.%oCOok sommigen der oversten van Azië, die goede vrienden van hem waren, zonden tot hem en vermaanden hem, dat hij zich niet naar den schouwburg zou begeven.Xn)Toen nu Paulus onder het volk wilde gaan, lieten de jongeren het hem niet toe.(mIEn de gehele stad werd vol gewoel; en zij stormden gezamenlijk naar den schouwburg, met zich slepende Gajus en Aristarchus, Macedoniërs, Paulus' reisgenoten.klOToen zij nu dit hoorden, werden zij vol toorn, riepen en zeiden: Groot is de Diana der Efeziërs!kEn niet alleen zal het met onzen handel daartoe komen, dat hij niets meer waard is, maar ook de tempel der grote godin Diana zal voor niets geacht worden, en daarenboven zal hare majesteit te gronde gaan, welke gans Azië en de gehele wereld vereert.Ij en gij ziet en hoort, dat deze Paulus niet alleen te Efeze, maar ook bijna in geheel Azië veel volk afvallig maakt en overreedt, zeggende: Dit zijn geen goden, die met handen gemaakt worden.iDezen vergaderde hij, benevens andere dergelijke arbeiders, en zeide: Mannen, gij weet, dat wij van dezen handel groot gewin hebben;2h]Want een zekere Demetrius, een zilversmid, die zilveren tempels van Diana [Artemis] maakte, bracht hun, die met hem van dit handwerk waren, geen klein gewin toe.RgOmtrent dien tijd nu ontstond er geen kleine opschudding over dezen weg.fEn hij zond twee van zijne medehelpers, Timotheüs en Erastus, naar Macedonië, maar hij zelf vertoefde enigen tijd in Azië.GeToen dit nu geschied was, nam Paulus in den geest voor, door Macedonië en Achaje te reizen, en naar Jeruzalem te trekken, en zeide: Nadat ik aldaar geweest zal zijn, moet ik ook Rome zien.BdZo machtig werkte het woord des Heren en nam de overhand.Jc En velen, die zich met toverij hadden opgehouden, brachten de boeken te zamen en verbrandden ze openlijk, en berekenden wat zij waard waren, en bevonden het aan geld vijftig duizend penningen.kbOook kwamen er velen dergenen die gelovig waren geworden, en bekenden en verkondigden hunne daden.&aEEn dit werd bekend aan allen, die te Efeze woonden, beiden, Joden en Grieken; en vrees overviel hen allen, en de naam van den Heere Jezus werd hoog geloofd;`/En de mens, in wien de boze geest was, sprong op hen, werd hen meester, en wierp hen ten onder, zodat zij naakt en gewond uit dat huis ontvloden.q_[Maar de boze geest antwoordde en zeide: Jezus ken ik wel, en van Paulus weet ik ook; maar wie zijt gij?X^)En dezen waren zeven zonen van een Joodsen hogepriester, Sceva, die dit deden.`]9 En sommigen van de rondtrekkende Joden, die bezweerders waren, onderwonden zich den naam van den Heere Jezus te noemen over degenen die boze geesten hadden, en zeiden: Wij bezweren u bij Jezus, dien Paulus predikt!*\M zó zelfs, dat zij ook de zweetdoeken en de gordelbanden van zijn lijf op de kranken hielden, en de ziekten van hen weken, en de boze geesten van hen uitvoeren.E[ En God deed ongemeen grote daden door de handen van Paulus, Z En dit geschiedde twee jaren lang, zodat allen, die in Azië woonden, het woord des Heren Jezus hoorden, beiden Joden en Grieken.QY Maar toen sommigen verstokt waren en niet geloofden, en kwaad spraken van dien weg voor de menigte, week hij van hen, en zonderde de jongeren af, en sprak dagelijks in de school van zekeren Tyrannus.~XuEn hij ging in de synagoge, en predikte vrijmoedig drie maanden lang, en leerde van het rijk Gods en overtuigde hen.2W_En die allen waren mannen omtrent twaalf.yVken toen Paulus de handen op hen legde, kwam de Heilige Geest op hen, en zij spraken met tongen en profeteerden.RUToen zij dit hoorden, lieten zij zich dopen in den naam des Heren Jezus;ETMaar Paulus zeide: Johannes heeft gedoopt met den doop der boete, en zeide tot het volk, dat zij geloven zouden in dengene, die na hem komen zou, dat is in Jezus, dat deze de Christus is.`S9En hij zeide tot hen: Hoe zijt gij dan gedoopt? Zij zeiden: Met den doop van Johannes.9RkTot dezen zeide hij: Hebt gij den Heiligen Geest ontvangen, toen gij gelovig geworden zijt? Zij zeiden tot hem: Wij hebben zelfs niet eens gehoord, of er een Heilige Geest is.&Q GEn het geschiedde, toen Apollos te Korinthe was, dat Paulus de hoger gelegen gedeelten des lands doorreisde, en te Efeze kwam, en aldaar enige jongeren vond.sP_Want hij weerlegde de Joden met nadruk en openlijk, en bewees uit de Schriften, dat Jezus de Christus is.hOIEn toen hij naar Achaje wilde reizen, schreven de broeders, en vermaanden de jongeren, dat zij hem zouden aannemen. En toen hij daar gekomen was, bewees hij veel hulp aan degenen, die gelovig waren geworden door de genade.3N_Deze begon vrijmoedig te prediken in de synagoge. En toen Aquila en Priscilla hem gehoord hadden, namen zij hem tot zich, en leiden hem den weg Gods nog duidelijker uit.)MKDeze was onderwezen in den weg des Heren, en sprak met een vurigen geest, en leerde met naarstigheid van den Heer, maar hij kende alleen den doop van Johannes. LEn er kwam te Efeze een zekere Jood, genaamd Apollos, van geboorte uit Alexandrië, een welsprekend man, en machtig in de Schrift.!K;en nadat hij aldaar enigen tijd had vertoefd, ging hij verder, en doorreisde vervolgens het land van Galatië en Frygië, en versterkte al de jongeren.~JuEn te Cesaréa gekomen zijnde, ging hij op [naar Jeruzalem], groette de gemeente, en trok af naar Antiochië:8Iimaar hij nam afscheid van hen, zeggende: Ik moet vóór alle dingen het aanstaande feest te Jeruzalem houden; zo God wil, zal ik weder tot u komen. En hij voer weg van Efeze.[H/En zij baden hem, dat hij langer bij hen zou blijven, en hij bewilligde het niet,kGOEn hij kwam te Efeze aan, en liet hen aldaar, maar hij ging in de synagoge en sprak met de Joden.YF+En Paulus bleef nog lang aldaar; daarna nam hij afscheid van de broeders, en voer naar Syrië; en bij hem waren Priscilla en Aquila, die te Kenchrea zijn hoofd geschoren had, want hij had ene gelofte gedaan.E-Toen grepen al de Grieken Sosthenes, den overste der synagoge, en gaven hem slagen voor den rechterstoel; en Gallio trok zich niets daarvan aan.2D_En hij zond hen weg van den rechterstoel.Cmaar is het ene vraag over de leer en over namen en over de Wet onder u, dan moogt gijzelve toezien; ik wil daarover geen rechter zijn.B3En toen Paulus den mond wilde opendoen, zeide Gallio tot de Joden: Was het ene verongelijking of een schelmstuk, o Joden, zo zou ik geduldig horen,KA zeggende: Deze overreedt de mensen om God te dienen tegen de Wet.@ Toen nu Gallio landvoogd in Achaja was, stonden de Joden gezamenlijk op tegen Paulus, en leidden hem voor den rechterstoel,T?! En hij bleef aldaar een jaar en zes maanden, en leerde hun het woord Gods.u>c want ik ben met u en niemand zal zich onderwinden u kwaad te doen, want ik heb een groot volk in deze stad.l=Q En de Heer zeide door een gezicht in den nacht tot Paulus: Vrees niet, maar spreek, en zwijg niet,$<AEn Krispus, de overste der synagoge, geloofde in den Heer met zijn gehele huis, en vele Korinthiërs, die toehoorden, werden gelovig en lieten zich dopen. ;En hij ging van daar, en kwam in het huis van enen, genaamd Justus, die godvruchtig was, en wiens huis was allernaast de synagoge.2:]Maar toen zij wederstonden en lasterden, schudde hij zijne klederen uit en zeide tot hen: Uw bloed zij op uw hoofd! Ik ben rein, en zal van nu aan tot de heidenen gaan.9En toen Silas en Timotheüs uit Macedonië kwamen, drong de Geest Paulus den Joden te betuigen, dat Jezus de Christus is._87En hij leerde in de synagoge op elken sabbat, en overtuigde beiden, Joden en Grieken.|7qen dewijl hij van hetzelfde handwerk was, bleef hij bij hen en arbeidde, want zij waren van handwerk tentenmakers.|6qvond een zekeren Jood, genaamd Aquila, van geboorte uit Pontus, die onlangs uit Italië was gekomen, met zijne huisvrouw Priscilla, omdat [keizer] Claudius geboden had, dat alle Joden uit Rome zouden vertrekken; en tot hen ging hij in;C5 Daarna scheidde Paulus van Athene, en kwam te Korinthe, en43"Maar sommige mannen hingen hem aan en werden gelovig, onder welke was Dionysius, de Areópagiet, en ene vrouw, genaamd Damaris, en anderen met hen."3?!Alzo ging Paulus van hen.2) Toen zij nu hoorden van de opstanding der doden, hadden sommigen hunnen spot daarmede, en anderen zeiden: Wij zullen u daarover wederom horen.k1Odaarom dat Hij een dag gesteld heeft, op welken Hij den aardbodem oordelen zal in gerechtigheid, door een man, dien Hij daartoe bestemd heeft, zekerheid daarvan gevende aan allen, doordien Hij hem uit de doden heeft opgewekt.t0aGod dan heeft den tijd der onwetendheid voorbijgezien, en gebiedt nu allen mensen allerwege boete te doen;-/SZo wij dan Gods geslacht zijn, moeten wij niet denken, dat de Godheid gelijk zij aan gouden, zilveren of stenen beelden, door eens mensen kunst en vinding gemaakt..Want in Hem leven wij, en bewegen wij ons, en zijn wij; gelijk ook enigen uwer dichters gezegd hebben: Wij zijn zelfs van zijn geslacht. -opdat zij den Heer zouden zoeken, of zij hem toch tasten en vinden mochten. En trouwens, Hij is niet ver van een ieder onder ons.7,gEn hij heeft gemaakt, dat uit éénen bloede de geslachten aller mensen op den gehelen aardbodem wonen, en heeft den duur der tijden en de grenzen hunner woonplaats bepaald,+hij wordt ook niet door mensenhanden gediend, alsof hij iemand behoefde, alzo hijzelf iedereen het leven en den adem en alles geeft.*1De God, die de wereld gemaakt heeft en alwat er in is, nademaal hij een Heer is des hemels en der aarde, woont niet in tempels met handen gemaakt;H) Want ik ben hier doorgegaan, en heb uwe heiligdommen gezien, en vond een altaar waarop geschreven was: Aan den onbekenden God. Nu verkondig ik u dezen, dien gij vereert zonder hem te kennen. Q~~{}}v||{{zyxxIww8vvNuRtt^sXrqq,pp8onnbmm$l}kjj'iiwi0hhguff6eeOdd7ccEbbaQ``m__^^D]]]\\[[$ZZ/YY0XjWW-VRUUTTS~RRyQPPbOO NMM:LLKJsII]HHGFEE$D:CC7BBA@@??z?>H==D<;;|::T9e9 8766`55b44j33M22P11 0Y//I..--O,,+**/))U((4''M&%%T$$[##""U! k :RWH:at e 3 t /,ZqgwQ6ag En al het volk zag hem wandelen en God loven.v`een hij sprong op en kon gaan en staan, en ging met hen in den tempel, wandelend en springend, en loofde God.q_[En hij greep hem bij de rechterhand en richtte hem op, en dadelijk stonden zijne voeten en enkels vast;^+Maar Petrus zeide: Zilver en goud heb ik niet; maar wat ik heb, dat geef ik u: In den naam van Jezus Christus, den Nazarener, sta op en wandel!P]En hij zag hen aan, en verwachtte, dat hij iets van hen ontvangen zou.D\En Petrus zag hem aan met Johannes, en zeide: Zie ons aan.h[IDeze, toen hij Petrus en Johannes zag, toen zij in den tempel zouden gaan, bad om ene aalmoes.\Z1En er werd een man aangedragen, die lam was van den moederschoot af, dien men dagelijks zette aan de deur des tempels, die genoemd wordt de Schone, om ene aalmoes te vragen van degenen die in den tempel gingen.uY ePetrus nu en Johannes gingen met elkander op in den tempel omtrent de negende ure, als men pleegt te bidden.qX[en predikte het rijk Gods, en leerde van den Heere Jezus Christus met alle vrijmoedigheid onverhinderd.rW]En Paulus bleef twee gehele jaren in zijn eigen gehuurde woning, en ontving allen, die tot hem inkwamen,_V7En toen hij dit gezegd had, gingen de Joden weg, en waren zeer onenig onder elkander.mUSZo zij het u dan bekendgemaakt, dat dit heil Gods de heidenen gezonden is, en zij zullen het horen.TwWant het hart van dit volk is verstokt, en zij horen bezwaarlijk met de oren en sluimeren met hunne ogen; opdat zij niet te eniger tijd zien met de ogen, en horen met de oren, en verstandig worden in het hart, en zich bekeren, en Ik hen geneze".Sen gezegd: "Ga heen tot dit volk, en zeg: Met de oren zult gij horen en niet verstaan, en met de ogen zult gij zien en niet bemerken.>RuToen zij nu met elkander oneens waren, gingen zij weg, nadat Paulus nog dit ééne woord gezegd had: Wèl heeft de Heilige Geest door den profeet Jesaja gesproken tot onze vaderen,PQEn enigen stemden toe hetgeen hij zeide, maar sommigen geloofden niet. P En toen zij hem een dag bestemd hadden, kwamen er meerderen tot hem in zijne verblijfplaats, welken hij het rijk Gods uitlegde en betuigde, en hij bewees hun hetgeen hij van Jezus zeide uit de Wet van Mozes en uit de Profeten, van den morgen tot den avond. ODoch wij willen van u horen wat uw gevoelen is; want van deze sekte is ons bekend, dat zij op alle plaatsen tegengesproken wordt.;NoZij nu zeiden tot hem: Wij hebben noch schrijven u aangaande uit Judéa ontvangen, noch is er iemand van de broeders hier gekomen, die van u iets kwaads bericht of gezegd heeft.MOm deze oorzaak heb ik u uitgenodigd, om u te mogen zien en te spreken; want vanwege de hope van Israël ben ik in deze keten gesloten.L+Maar toen de Joden dit tegenspraken, werd ik genoodzaakt mij op den keizer te beroepen, doch niet alsof ik iets had om mijn volk aan te klagen.mKSdie mij, nadat zij mij verhoord hebben, wilden loslaten. omdat er geen schuld des doods in mij was.0JYEn het geschiedde na drie dagen, dat Paulus de voornaamsten der Joden bijeenriep. Toen dezen nu te zamen kwamen, zeide hij tot hen: Mannen broeders, ik heb niets gedaan tegen ons volk noch tegen de vaderlijke zeden, en ben nochtans gevangen uit Jeruzalem overgeleverd in de handen der Romeinen,PIToen wij nu te Rome kwamen, leverde de hoofdman de gevangenen aan den overste der lijfwacht over; maar aan Paulus werd verlof gegeven op zichzelven te blijven met den krijgsknecht, die hem bewaakte.-HSEn toen de broeders van ons hoorden, gingen zij van daar uit ons te gemoet, tot Forum Appii en de Drie Tabernen. Toen Paulus die zag, dankte hij God en greep moed.qG[Daar vonden wij broeders, en werden gebeden zeven dagen bij hen te blijven; en alzo kwamen wij te Rome.F# en toen wij van daar omvoeren, kwamen wij te Rhegium; en wijl na één dag de Zuidenwind op stak, kwamen wij des anderen daags te Putéoli.GE En toen wij te Syracuse kwamen, bleven wij aldaar drie dagen; D En na drie maanden voeren wij af in een Alexandrijns schip, dat bij het eiland overwinterd had, den naam voerende: De Tweelingen.cC? En zij deden ons grote eer aan, en toen wij vertrokken, laadden zij in wat ons nodig was.B Toen dat geschied was, kwamen ook de anderen van het eiland, die krankheden hadden, tot hem, en lieten zich gezond maken.,AQEn het geschiedde, dat de vader van Publius aan de koorts en den roden loop lag; tot dien ging Paulus in, en bad, en legde de handen op hem, en maakte hem gezond.@+En omtrent die plaats had de overste van het eiland, met name Publius, ene landhoeve; deze nam ons op en huisvestte ons vriendelijk drie dagen.V?%En zij verwachtten, dat hij zou opzwellen of terstond dood nedervallen; maar toen zij lang gewacht hadden, en zagen, dat hem geen onheil overkwam, werden zij anders gezind, en zeiden, dat hij een god was.R>Maar hij slingerde het dier in het vuur, en hem geschiedde niets kwaads.P=En toen de lieden het dier aan zijne hand zagen hangen, zeiden zij tot elkander: Deze mens moet gewis een moordenaar zijn, dien de wraak niet laat leven, niettegenstaande hij uit de zee ontkomen is.<En toen Paulus een hoop rijzen bijeenraapte en op het vuur legde, kwam er ene adder uit door de hitte, en vatte zijne hand.-;SEn de bewoners bewezen ons ene meer dan gewone vriendschap; want zij ontstaken een vuur en namen ons allen in, wegens den regen, die opgekomen was, en om de koude.Z: /En toen wij behouden aan land kwamen, vernamen wij, dat het eiland Melite heette.9,en de anderen, sommigen op planken, en sommigen op stukken van het schip. En alzo geschiedde het, dat zij allen behouden aan land kwamen.48a+Maar de hoofdman wilde Paulus behouden, en belette hun voornemen; en hij gebood, dat degenen, die zwemmen konden, zich eerst in de zee zouden werpen om aan land te komen,u7c*En de raad der krijgsknechten was de gevangenen te doden, opdat niemand, ontzwommen zijnde, zou ontvlieden.V6%)En toen zij op ene plaats vervielen, die aan beide zijden zee had, stiet het schip daarop; en het voorste gedeelte bleef onbewegelijk vastzitten, maar het achterste gedeelte brak van het geweld der baren.95k(En toen zij de ankers gekapt hadden, lieten zij die in de zee vallen, en maakten de banden van het roer los, en stelden het razeil naar den wind, en hielden op het strand aan.-4S'Toen het nu dag werd, kenden zij het land niet; maar zij werden een inham gewaar, die een strand had; daar wilden zij, ware het mogelijk, het schip op laten lopen.]33&En toen zij verzadigd waren lichtten zij het schip door het koren in zee te werpen.Y2+%Wij waren nu in het schip in alles te zamen tweehonderd zes en zeventig zielen.<1s$Toen werden zij allen welgemoed en namen ook spijs.k0O#En nadat hij dit gezegd, nam hij brood, dankte God voor hen allen, en brak het, en begon te eten.w/g"daarom vermaan ik u spijs te nemen, om u te verkwikken; want niemand van u zal een haar van het hoofd vallen.V.%!En toen het licht begon te worden, vermaande Paulus hen allen, dat zij spijs zouden nemen, en zeide: Het is heden de veertiende dag, dat gij wacht en zonder eten gebleven zijt en niets tot u genomen hebt;T-! Toen kapten de krijgsknechten de touwen van de boot en lieten haar vallen.,zeide Paulus tot den hoofdman en tot de krijgsknechten: Zo dezen niet in het schip blijven, kunt gij niet behouden worden.>+uMaar toen het scheepsvolk uit het schip zocht te vlieden, en de boot nederliet in de zee, onder voorwendsel, alsof zij de ankers van den voorsteven van het schip zouden uitbrengen,*1Toen vreesden zij, dat zij op klippen zouden stoten, en wierpen vier ankers van den achtersteven van het schip uit, en wensten, dat het dag wierd.)3En zij wierpen het dieplood uit, en vonden twintig vademen diepte; en een weinig van daar wierpen zij het nog eens uit, en vonden vijftien vademen.6(eToen nu de veertiende nacht kwam, en wij in de Adriatische zee herwaarts en derwaarts gedreven werden, vermoedde het scheepsvolk omtrent middernacht, dat enig land naderde.1']Maar wij zullen aan een eiland stranden.t&aDaarom, mannen, weest onversaagd; want ik geloof God, dat het zo geschieden zal, gelijk het mij gezegd is. %en hij zeide: Vrees niet, Paulus, gij moet vóór den keizer gesteld worden; en zie God heeft u geschonken allen, die met u varen.f$EWant dezen nacht heeft bij mij gestaan een Engel van den God, wiens ik ben, en dien ik dien;#Doch nu vermaan ik u, dat gij onversaagd zijt; want het leven van niemand onzer zal verloren gaan, maar alleen het schip.\"1En toen men in langen tijd niet gegeten had, trad Paulus in het midden van hen, en zeide: Mannen, men moest mij gehoor gegeven hebben en niet van Kreta afgevaren zijn, en dit leed en deze schade verhoed hebben.!En daar in vele dagen noch zon noch sterren verschenen, en een niet geringe storm aanhield, zo was ons alle hoop op behoud ontnomen.d Aen op den derden dag wierpen wij met onze eigene handen het gereedschap van het schip uit.}sEn daar wij geweldig door den storm geslingerd werden, deden zij des anderen daags een uitworp [der lading],7gDie haalden zij op, gebruikten alle hulpmiddelen, en ombonden het schip; want zij vreesden, dat zij op de Syrtis zouden vervallen; en zij streken het zeil en dreven zo heen.c?En wij kwamen aan een eiland genaamd Klauda, en konden nauwelijks de boot machtig worden.veEn toen het schip voortgerukt werd, en niet tegen den wind kon opzeilen, gaven wij het op en dreven zo heen.^5Maar niet lang daarna verhief zich vandaar een stormwind, dien men Noord-Oost noemt. En daar de Zuidenwind waaide, en zij meenden, dat zij nu hunnen wens verkregen hadden, voeren zij af en zeilden dicht voorbij Kreta heen.r] En daar de haven ongelegen was om te overwinteren, vond het merendeel van hen geraden van daar te varen, of zij misschien te Fenix konden komen om te overwinteren, hetwelk is ene haven van Kreta. tegen het Zuidwesten en Noordwesten.`9 Doch de hoofdman geloofde meer den stuurman en den schipper, dan hetgeen Paulus zeide.'G en zeide tot hen: Mannen, ik zie, dat de vaart geschieden zal met hinder en grote schade, niet alleen van de lading en van het schip, maar ook van ons leven.{ Toen er nu veel tijd verlopen en de vaart gevaarlijk was, omdat ook de Vasten alreeds voorbij was, vermaande Paulus hen  en wij zeilden het nauwelijks voorbij, of wij kwamen in ene plaats, die genaamd wordt Goedereede, waar de stad Laséa nabij was. 9En toen wij langzaam voeren, en na vele dagen nauwelijks tegenover Knidus kwamen, want de wind belette ons, voeren wij onder Kreta heen, bij Salmóne;iKEn aldaar vond de hoofdman een Alexandrijns schip, dat naar Italië voer, en bracht ons daarop.Y+en voeren de zee door langs Cilicië en Pamfylië, en kwamen te Myra in Lycië.a;En van daar staken wij af en voeren onder Cyprus heen, omdat de winden ons tegen waren,(IEn wij kwamen des anderen daags te Sidon aan; en Julius handelde vriendelijk met Paulus, en vergunde hem tot zijne vrienden te gaan om verzorging te genieten./WEn toen wij in een Adramytteens schip gingen, dat naar de kustplaatsen van Azië varen zou, voeren wij af; en Aristarchus uit Thessalonika in Macedonië was bij ons.> wEn toen het besloten was, dat wij naar Italië zouden afvaren, leverden zij Paulus en enige andere gevangenen over aan een hoofdman van de keizerlijke legerafdeling, genaamd Julius. w En Agrippa zeide tot Festus: Deze mens had kunnen losgelaten worden, indien hij zich niet op den keizer beroepen had. en zij gingen terzijde af en spraken met elkander, en zeiden: Deze mens heeft niets gedaan, dat dood of banden waardig is.r ]En toen hij dit gezegd had, stond de koning op en de landvoogd en Bernice, en die bij hen gezeten waren,, QEn Paulus zeide: Ik wenste van God, het schele veel of weinig, dat niet alleen gij, maar allen, die mij heden horen, zo werden als ik ben, uitgenomen deze banden.j MEn Agrippa zeide tot Paulus: Het scheelt niet veel, of gij overreedt mij een Christen te worden.PGelooft gij, koning Agrippa, de profeten? Ik weet, dat gij ze gelooft.!;Want de koning, tot wien ik vrijmoedig spreek, weet hiervan; want ik denk, dat hem geen van die dingen verborgen is, want dit is in geen hoek geschied.fEMaar hij zeide: Ik raas niet, machtigste Festus, maar ik spreek ware en verstandige woorden.Toen hij nu dit tot verantwoording sprak, riep Festus met een luide stem: Paulus, gij raast, de grote geleerdheid voert u tot razernij.dat de Christus zou lijden, en, de eerste uit de opstanding der doden zijnde, een licht zou verkondigen aan dit volk en aan de heidenen.I Maar hulpe van God verkregen hebbende, sta ik tot op dezen dag, en betuig beiden, kleinen en groten, zonder iets te zeggen wat niet ook de Profeten en Mozes gezegd hebben, dat geschieden zou:U#Daarom hebben de Joden mij in den tempel gegrepen, en gepoogd mij te doden.jMmaar verkondigde, eerst aan degenen, die te Damaskus en te Jeruzalem en in het gehele land van Judéa waren, en toen ook aan de heidenen, dat zij zouden boete doen, en zich tot God bekeren, en oprechte werken der boete doen.Y+Daarom, koning Agrippa, was ik aan deze hemelse verschijning niet ongehoorzaam,kOom hunne ogen te openen, dat zij zich bekeren van de duisternis tot het licht, en van de macht des satans tot God, om te ontvangen vergeving der zonden, en een erfdeel met degenen, die geheiligd worden door het geloof in mij.X~)en ik zal u verlossen van dit volk en van de heidenen, tot welke ik u nu zend,I} Maar richt u op en sta op uwe voeten; want daartoe ben ik u verschenen, opdat ik u stelle tot een dienaar en getuige van hetgeen gij gezien hebt en van hetgeen ik u nog zal laten verschijnen;Y|+En ik zeide: Heer, wie zijt gij? En hij zeide: Ik ben Jezus, dien gij vervolgt.P{en toen wij allen ter aarde nedervielen, hoorde ik ene stem tot mij spreken, die in het Hebreeuws zeide: Saul, Saul, wat vervolgt gij mij? Het zal u hard vallen tegen den prikkel achteruit te slaan.z! zag ik, o koning, op het midden van den weg een licht van den hemel, klaarder dan de glans der zon, mij en die met mij reisden omschijnen;by= Toen ik nu deswege ook naar Damaskus reisde, met volmacht en bevel van de Hogepriesters,x/ en in alle synagogen strafte ik hen dikwijls, en dwong hen te lasteren, en woedde bovenmate tegen hen, en vervolgde hen ook in de vreemde steden.Dw zoals ik te Jeruzalem gedaan heb, toen ik velen van de heiligen in de gevangenis sloot, waartoe ik van de Hogepriesters de volmacht ontving; en als zij gedood werden, keurde ik het goed;gvG Ik meende ook wel bij mijzelven, dat ik tegen den naam van Jezus van Nazaret veel moest doen;Zu-Waarom wordt het voor ongelooflijk bij ulieden geoordeeld, dat God doden opwekt?'tGtot welke onze twaalf geslachten, die God dag en nacht gestadig dienen, hopen te komen. Vanwege deze hoop, koning Agrippa, word ik door de Joden beschuldigd.hsIEn nu sta ik terecht wegens de hoop op de belofte, welke van God tot onze vaderen geschied is;r5die mij te voren gekend hebben, --indien zij het wilden getuigen--, dat ik naar de gestrengste sekte van onzen godsdienst als Farizeër geleefd heb.|qqMijn leven dan van jongs af, hoe ik dat van den beginne onder mijn volk te Jeruzalem geleid heb, weten alle Joden,pvoornamelijk dewijl gij alle gewoonten en twistvragen der Joden kent. Daarom bid ik u, dat gij mij met geduld wilt aanhoren.o/Ik acht mijzelven gelukkig, koning Agrippa, dat ik mij heden voor u verantwoorden zal aangaande alles, waarvan ik door de Joden beschuldigd word; n En Agrippa zeide tot Paulus: Het is u geoorloofd voor uzelven te spreken. Toen strekte Paulus de hand uit, en verantwoordde zich:rm]want ik acht het onredelijk een gevangene te zenden, en geen beschuldiging tegen hem te kennen te geven.flEMaar ik heb over hem niets zekers aan den heer te schrijven; daarom heb ik hem laten voorbrengen vóór ulieden, en voornamelijk vóór u, koning Agrippa, opdat ik, na gedaan onderzoek, iets hebben mocht om te schrijven;)kKDewijl ik echter vernam, dat hij niets gedaan had, wat des doods waardig was, en hij ook zelf zich op den keizer beroepen heeft, heb ik besloten hem te zenden.rj]En Festus zeide: Koning Agrippa, en allen gij mannen, die met ons hier zijt. Daar ziet gij hem, om wien mij de gehele menigte der Joden heeft aangesproken, beide te Jeruzalem en hier, roepende, dat hij niet langer behoorde te leven.OiEn des anderen daags, toen Agrippa en Bernice kwamen met grote pracht, en in de gehoorzaal gingen met de hoofdlieden en de voornaamste mannen der stad, werd Paulus op bevel van Festus voorgebracht.thaEn Agrippa zeide tot Festus: Ik wilde dien mens ook gaarne horen. En hij zeide: Morgen zult gij hem horen./gWMaar toen Paulus zich op hoger recht beriep, dat men hem tot het onderzoek des keizers bewaren zou, beval ik hem te bewaren, totdat ik hem tot den keizer zou zenden.f#En daar ik nu met deze twistvraag verlegen was, vroeg ik, of hij naar Jeruzalem wilde reizen, en zich aldaar over deze zaak laten oordelen.e'maar zij hadden enige twistvragen tegen hem omtrent hunnen godsdienst, en omtrent enen gestorven Jezus, van wien Paulus zeide, dat hij leeft.xdiDoch toen de aanklagers voortraden, brachten zij tegen hem geen van die zaken te voorschijn, die ik vermoedde,c1Toen zij nu gezamenlijk hier kwamen, heb ik, zonder enig uitstel te nemen, des anderen daags gericht gehouden, en bevolen den man voor te brengen.jbMIk antwoordde hun, dat het de gewoonte der Romeinen niet is, iemand uit gunst te veroordelen, voordat de beschuldigde zijne aanklagers tegenwoordig heeft, en gelegenheid verkrijgt om zich tegen de aanklacht te verantwoorden. a om wiens wil de Hogepriesters en Oudsten der Joden voor mij verschenen, toen ik te Jeruzalem was, en vonnis tegen hem begeerden.'`GEn toen zij vele dagen aldaar geweest waren, legde Festus den koning de zaak van Paulus voor, en zeide: Hier is een man door Felix gevankelijk achtergelaten;a_; En na enige dagen kwamen koning Agrippa en Bernice te Cesaréa, om Festus te begroeten.y^k Toen sprak Festus met den Raad, en antwoordde: Op den keizer hebt gij u beroepen, tot den keizer zult gij gaan.k]O Want heb ik iemand leed gedaan, en iets des doods waardig bedreven, zo weiger ik niet te sterven; maar is er niets aan van hetgeen waarover zij mij aanklagen, zo kan niemand mij aan hen overgeven. Ik beroep mij op den keizer.%\C En Paulus zeide: Ik sta voor den rechterstoel des keizers, waar ik moet geoordeeld worden; den Joden heb ik geen leed gedaan, gelijk gij ook zeer wel weet.,[Q Maar Festus wilde den Joden ene gunst bewijzen, en antwoordde Paulus en zeide: Wilt gij opgaan naar Jeruzalem, en u aldaar over deze zaak voor mij laten oordelen?Zdewijl hij zich verantwoordde, zeggende: Ik heb noch tegen de wet der Joden, noch tegen den tempel, noch tegen den keizer gezondigd.AY{En toen deze daar gekomen was, traden de Joden, die van Jeruzalem afgekomen waren, rondom hem, en brachten vele en zware beschuldigingen tegen Paulus in, die zij niet konden bewijzen;9Maar Lysias, de overste, voorkwam dit, en leidde hem met groot geweld uit onze handen,~=udie ook gepoogd heeft den tempel te ontwijden; dien wij ook gegrepen hebben en naar onze wet hebben willen oordelen.:<mWij hebben dezen man bevonden een pest te zijn, en dat hij tweedracht sticht onder alle Joden op den gehelen aardbodem, en een eerste voorstander van de sekte der Nazarenen is;m;SMaar opdat ik u niet te lang ophoude, bid ik u, wil ons, naar uwe gewone goedheid, kortelijk horen.B:}Dat wij in groten vrede leven onder u, en dat vele loffelijke dingen aan dit volk geschieden door uw beleid, machtigste Felix, dit nemen wij altijd en overal met alle dankbaarheid aan.P9En toen hij geroepen was, begon Tertullus hem aan te klagen, zeggende:8 1Na vijf dagen trok de Hogepriester Ananías af met de Oudsten en een zekeren redenaar Tertullus, die verschenen vóór den landvoogd tegen Paulus. 7#zeide hij: Ik zal u verhoren, als ook uwe aanklagers hier gekomen zijn. En hij beval hem te bewaren in het rechthuis van Herodes.6"En toen de landvoogd den brief gelezen had, vraagde hij uit wat land hij was; en toen hij vernam, dat hij uit Cilicië was,v5e!Toen dezen te Cesaréa kwamen, gaven zij den brief aan den landvoogd over, en stelden Paulus ook vóór hem.k4O en des anderen daags lieten zij de ruiters met hem trekken, en keerden weder naar de legerplaats.s3_De krijgsknechten dan namen Paulus, gelijk hun bevolen was, en brachten hem in den nacht naar Antipatris,E2En toen het mij ter ore kwam, dat enige Joden hem lagen legden, zond ik hem terstond tot u, en ontbood de aanklagers ook, opdat zij voor u zouden zeggen wat zij tegen hem hadden. Vaarwel!17Toen bevond ik, dat hij beschuldigd werd over vragen hunner wet, maar dat hij zich aan niets had schuldig gemaakt hetwelk dood of banden waardig was.k0OEn toen ik de zaak wilde weten, waarover zij hem beschuldigden, leidde ik hem vóór hunnen Raad.&/EDezen man hadden de Joden gegrepen, en wilden hem doden; toen kwam ik met het krijgsvolk daarbij, en ontrukte hem aan hen, vernemende dat hij een Romein is.D.Claudius Lysias aan den machtigsten landvoogd Felix, heil!3-aEn hij schreef een brief van dezen inhoud:w,gen zorgt voor lastdieren om Paulus daarop te zetten, en hem behouden over te brengen tot den landvoogd Felix.S+En hij riep twee hoofdlieden tot zich, en zeide: Houdt tweehonderd krijgsknechten en zeventig ruiters en tweehonderd schutters in gereedheid, om naar Cesaréa te trekken, tegen de derde ure des nachts;*}Toen liet de overste den jongeling van zich, en gebood hem, dat hij niemand zeggen zou, dat hij hem dit geopenbaard had.u)cMaar vertrouw hen niet; want meer dan veertig mannen van hen leggen hem lagen, die zichzelve vervloekt hebben om noch te eten noch te drinken, totdat zij Paulus zullen gedood hebben; en zij zijn nu gereed, en wachten op uwe toezegging.#(?En hij zeide: De Joden zijn het eens geworden, om u te verzoeken, dat gij Paulus morgen voor den Raad zoudt brengen, alsof zij hem beter wilden verhoren.x'iToen nam de overste hem bij de hand, en week terzijde, en vraagde hem: Wat is het, dat gij mij te zeggen hebt??&wDeze nam hem en bracht hem tot den overste, en zeide: Paulus, de gevangene, riep mij tot zich, en verzocht mij, dat ik dezen jongeling tot u zou brengen, die u iets te zeggen heeft.%En Paulus riep tot zich een van de hoofdlieden, en zeide: Breng dezen jongeling heen tot den overste, want hij heeft hem iets te zeggen.$ Maar toen de zusterszoon van Paulus dien aanslag hoorde, kwam hij daar en ging in de legerplaats, en berichtte het aan Paulus.0#YZo doet nu met den Raad den overste weten, dat hij hem morgen bij u brenge, alsof gij hem beter wildet verhoren; en wij zijn gereed hem te doden, eer hij voor u komt.#"?Dezen traden tot de Hogepriesters en Oudsten, en zeiden: Wij hebben onszelve zwaar gevloekt om niets te nuttigen, totdat wij Paulus zullen gedood hebben.J!  En er waren er meer dan veertig, die dit verbond gemaakt hadden. / Toen het nu dag werd, spanden enige Joden samen en vervloekten zichzelve om noch te eten noch te drinken, totdat zij Paulus zouden gedood hebben.1[ En in den volgenden nacht stond de Heer bij hem, en zeide: Wees getroost, Paulus! Want, gelijk gij van mij te Jeruzalem getuigd hebt, zo moet gij ook te Rome getuigen.T! En toen de opschudding groot werd, vreesde de overste, dat zij Paulus zouden verscheuren, en beval het krijgsvolk af te komen en hem uit het midden van hen weg te rukken en in de legerplaats te brengen.} En er ontstond een groot geschreeuw; en de Schriftgeleerden van de partij der Farizeën stonden op en streden, en zeiden: Wij vinden niets kwaads in dezen mens; en heeft een geest of een Engel tot hem gesproken, zo willen wij met God niet strijden.veWant de Sadduceën zeggen, dat er geen opstanding is, noch Engel of geest; maar de Farizeën belijden beide.xiEn toen hij dat zeide, ontstond er opschudding tussen de Farizeën en Sadduceën, en de menigte werd verdeeld.xiEn daar Paulus wist, dat het ene gedeelte Sadduceën en het andere gedeelte Farizeën waren, riep hij in den Raad: Mannen broeders, ik ben een Farizeër, eens Farizeërs zoon; ik word aangeklaagd wegens de hoop en de opstanding der doden.)En Paulus zeide: Broeders, ik wist niet, dat het de Hogepriester was; want er staat geschreven: "Den overste uws volks zult gij niet vloeken".KEn die daarbij stonden zeiden: Scheldt gij den Hogepriester Gods?+Toen zeide Paulus tot hem: God zal u slaan, gij gewitte wand! Zit gij om mij naar de Wet te oordelen, en beveelt gij mij te slaan tegen de Wet?q[Maar de Hogepriester Ananías beval dengenen die bij hem stonden, dat zij hem op den mond zouden slaan. En Paulus zag den Raad strak aan, en zeide: Mannen broeders, ik heb met een volkomen goed geweten voor God gewandeld tot op dezen dag.ucDes anderen daags nu wilde hij zeker weten waarover hij door de Joden aangeklaagd werd; en hij maakte zijne banden los, en gebood den Hogepriesters en hun gehelen Raad bijeen tekomen; en hij bracht Paulus voor en stelde hem vóór hen.(IToen lieten zij, die hem onderzoeken zouden, terstond van hem af; en de overste vreesde, toen hij vernam, dat hij een Romein was, en dat hij hem gebonden had.En de overste antwoordde: Ik heb dit burgerrecht voor ene grote som verkregen. En Paulus zeide: Maar ik ben zelfs een Romein geboren.hIToen kwam de overste tot hem en zeide tot hem: Zeg mij, zijt gij een Romein? En hij zeide: Ja. Toen de hoofdman dat hoorde, ging hij heen tot den overste, en berichtte hem, zeggende: Wat wilt gij doen? Deze mens is een Romein."=Toen men hem nu met riemen aanbond, zeide Paulus tot den hoofdman, die daar stond: Is het u geoorloofd een Romeins burger ook onveroordeeld te geeselen?<qgebood de overste hem in de legerplaats te brengen, en zeide, dat men hem onder geeselslagen ondervragen zou, opdat hij vernemen mocht om welke oorzaak zij alzo tegen hem riepen.f EEn toen zij schreeuwden en hunne klederen van zich afsmeten en het stof in de lucht wierpen, )Zij hoorden hem nu tot dit woord toe, en hieven hunne stemmen op, en zeiden: Weg van de aarde met zulk een, want hij is niet waardig te leven!T !En hij zeide tot mij: Ga heen, want ik zal u ver onder de heidenen zenden.2 ]en toen het bloed van Stéfanus, uwen getuige, vergoten werd, stond ik er ook bij, en had welbehagen aan zijnen dood, en bewaarde de klederen dergenen, die hem doodden.u cEn ik zeide: Heer, zij weten, dat ik in de gevangenis wierp en in de synagogen geeselde wie in u geloofden;  ?~}||a{{"zz(yy:xwwfvv,uutt-ss7rrA@W??8>==W< En er was een jonger te Damaskus, genaamd Ananías; tot dien zeide de Heer in een gezicht: Ananías! En hij zeide: Hier ben ik, Heer.>=w En hij was drie dagen blind, en hij at en dronk niet.<7 En Saulus richtte zich op van de aarde; en toen hij zijne ogen opendeed, zag hij niemand; en zij namen hem bij de hand, en leidden hem naar Damaskus.y;k En de mannen, die zijne reisgenoten waren, stonden verslagen, want zij hoorden wel de stem, maar zagen niemand.::m En hij zeide, al bevende en zeer beangst zijnde: Heer, wat wilt Gij dat ik doen zal? En de Heer zeide tot hem: Sta op en ga in de stad; daar zal men u zeggen wat gij doen moet.9- En hij zeide: Heer, wie zijt gij? En de Heer zeide: Ik ben Jezus, dien gij vervolgt. Het zal u hard vallen tegen den prikkel achteruit te slaan.k8O en hij viel op de aarde, en hoorde een stem, die tot hem zeide: Saul, Saul, wat vervolgt gij mij?n7U En toen hij op den weg was. en nabij Damaskus kwam, omscheen hem plotseling een licht van den hemel;86i en verzocht hem om brieven naar Damaskus aan de synagogen, opdat, zo hij enigen, die van dien weg waren, vond, mannen en vrouwen, hij hen gebonden zou brengen naar Jeruzalem.h5 K En Saulus blies nog dreiging en moord tegen de jongeren des Heren, en ging tot den Hogepriester4(Maar Filippus werd gevonden te Asdod, en trok rond en predikte in alle steden het evangelie, totdat hij kwam te Cesaréa.!3;'En toen zij opklommen uit het water, rukte de Geest des Heren Filippus weg, en de kamerling zag hem niet meer; en hij reisde zijnen weg met blijdschap.2&En hij gebood den wagen stil te houden; en zij klommen af in het water, beiden Filippus en de kamerling, en hij doopte hem.1-%En Filippus zeide: Gelooft gij van ganser harte, zo mag het wel geschieden. Hij antwoordde en zeide: Ik geloof, dat Jezus Christus Gods Zoon is.0+$En toen zij op den weg voortreisden, kwamen zij aan een water, en de kamerling zeide: Zie, daar is water: wat verhindert mij gedoopt te worden?p/Y#En Filippus deed zijnen mond open, en begon van deze Schrift, en predikte hem het evangelie van Jezus.."Toen antwoordde de kamerling Filippus en zeide: Ik bid u, van wien zegt de profeet dit, van zichzelven of van iemand anders?-#!In zijne vernedering is zijn oordeel weggenomen, en wie zal de lengte zijns levens uitspreken? Want zijn leven is van de aarde weggenomen".G, En de plaats der Schrift, die hij las, was deze: "Hij is gelijk een schaap ter slachting geleid; en gelijk een lam stil is voor zijnen scheerder, alzo heeft hij zijnen mond niet opengedaan.+En hij zeide: Hoe zou ik dat kunnen, zo mij niet iemand onderricht? En hij nodigde Filippus uit, dat hij optreden en bij hem zitten zou.z*mToen liep Filippus toe, en hoorde, dat hij den profeet Jesaja las, en zeide: Verstaat gij ook hetgeen gij leest?O)En de Geest zeide tot Filippus: Treed toe, en voeg u bij dezen wagen.Y(+deze keerde weder naar huis, en zat op zijnen wagen, en las den profeet Jesaja.l'QEn hij stond op en ging heen. En zie, een man uit Morenland [Ethiopië], een kamerling en staatsdienaar van Kandacé, koningin der Moren, die over al hare schatkamers was, die naar Jeruzalem was gekomen om te aanbidden,&%En een Engel des Heren sprak tot Filippus, zeggende: Sta op en ga zuidwaarts den weg op, die van Jeruzalem afgaat naar Gaza, welke woest is.%%CEn zij, toen zij het woord des Heren betuigd en gesproken hadden, keerden weder naar Jeruzalem, en predikten het evangelie in vele vlekken der Samaritanen. $ Toen antwoordde Simon en zeide: Bidt gijlieden den Heer voor mij, opdat mij niets overkome van hetgeen gijlieden gesproken hebt.\#1want ik zie, dat gij zijt vol bittere gal en een samenweefsel van ongerechtigheid.}"sDaarom doe boete voor deze uwe boosheid, en bid God, of u misschien deze boosheid uws harten mocht vergeven worden;b!=Gij zult noch deel noch lot hebben aan dit woord, want uw hart is niet oprecht voor God.~ uMaar Petrus zeide tot hem: Uw geld zij met u ten verderve, omdat gij meent, dat Gods gave door geld verkregen wordt!q[zeggende: Geeft ook mij die macht, dat, zo ik iemand de handen opleg, deze den Heiligen Geest ontvange.En toen Simon zag, dat door de oplegging van de handen der apostelen de Heilige Geest gegeven werd, bood hij hun geld aan,PToen legden zij de handen op hen, en zij ontvingen den Heiligen Geest.nUWant hij was nog op niemand gevallen, maar zij waren alleen gedoopt in den naam van den Heere Jezus.kOen dezen, toen zij afgekomen waren, baden voor hen, dat zij den Heiligen Geest ontvangen mochten.Toen nu de apostelen te Jeruzalem hoorden, dat Samarië het woord Gods aangenomen had, zonden zij tot hen Petrus en Johannes,*M Toen werd ook deze Simon gelovig, en liet zich dopen, en hield zich bij Filippus; en toen hij de tekenen en daden zag, die er geschiedden, verwonderde hij zich.'G Maar toen zij de prediking van Filippus, aangaande het rijk Gods en den naam van Jezus Christus, geloofden, lieten zij zich dopen, beiden, mannen en vrouwen.fE En zij zagen op hem, omdat hij hen langen tijd met zijne toverij in ontzetting had gebracht.oW En zij zagen allen op hem, van den kleinste tot den grootste, zeggende: Deze is de grote kracht Gods.,Q En er was een man, genaamd Simon, die te voren in die stad toverij bedreef, en hij bracht het volk van Samarië in ontzetting en gaf voor, dat hij wat groots was.5eEn er ontstond grote blijdschap in die stad.Want de onreine geesten voeren van vele bezetenen uit met een groot geroep; ook vele verlamden en kreupelen werden genezen.ucEn het volk hoorde eendrachtig en aandachtig toe wat Filippus zeide, en zij zagen de tekenen, die hij deed.W'En Filippus kwam af naar ene stad van Samarië, en predikte hun den Christus.W'Die nu verstrooid waren gingen rondom, en predikten het woord des Evangelies. En Saulus verstoorde de gemeente, ging in de huizen, sleepte mannen en vrouwen mede, en hij leverde hen over in de gevangenis.q[En sommige godvruchtige mannen bestelden Stéfanus ter aarde, en maakten een grote rouwklacht over hem._  9En Saulus had een welbehagen aan zijnen dood. In dien tijd nu ontstond er ene grote vervolging over de gemeente te Jeruzalem; en zij werden allen verstrooid in de landen van Judéa en Samarië behalve de apostelen. [dezen] baden en legden de handen op hen.qF[En dit woord behaagde aan de gehele menigte; en zij verkozen Stéfanus, een man vol des geloofs en des Heiligen Geestes, en Filippus, en Próchorus, en Nikánor, en Timon, en Pármenas, en Nikolaüs, een Jodengenoot van Antiochië,OEMaar wij zullen aanhouden in het gebed en in de bediening des woords.=DsDaarom, broeders, ziet onder u om naar zeven mannen, die ene goede getuigenis hebben en vol des Heiligen Geestes en der wijsheid zijn, welke wij mogen stellen over deze nooddruft.C+Toen riepen de twaalve de menigte der jongeren bijeen, en zeiden: Het is niet betamelijk, dat wij het woord Gods nalaten en de tafels bedienen.;B qEn in die dagen, toen de jongeren velen werden, ontstond er ene murmurering der Grieksen tegen de Hebreën, omdat hunne weduwen voorbijgezien werden in de dagelijkse handreiking.A*En zij hielden niet op, alle dagen in den tempel en in de huizen te leren, en het evangelie van Jezus Christus te prediken.@)En zij gingen van het aangezicht des Raads heen, verblijd zijnde, dat zij waardig geweest waren, om zijns naams wil smaadheid te lijden.#??(Toen vielen zij hem bij, en riepen de apostelen, en geeselden hen, en geboden hun, dat zij niet spreken zouden in den naam van Jezus, en lieten hen gaan.y>k'maar is het uit God, zo kunt gij het niet verhinderen; opdat gij niet bevonden wordt ook tegen God te strijden. =&En nu zeg ik u: Houdt af van deze mensen en laat hen geworden; want is die raad of dat werk uit mensen, zo zal het te gronde gaan;8<i%Daarna stond Judas van Galiléa op, in de dagen der beschrijving, en maakte veel volk afvallig achter zich; en die is ook vergaan, en allen die hem bijvielen zijn verstrooid.`;9$Want vóór deze dagen stond Theudas op, en gaf voor, dat hij wat was, en een getal van omtrent vierhonderd mannen hing hem aan; die is verslagen, en allen, die hem bijvielen, zijn verstrooid en tot niets geworden.g:G#en zeide tot hen: Gij mannen van Israël, neemt u in acht, wat gij doen zult met deze mensen.=9s"Maar een zeker Farizeër, genaamd Gamaliël, een leeraar der wet, welgeacht bij al het volk, stond op in den raad, en gebood, dat men de apostelen een weinig zou doen buitenstaan,W8'!Toen zij dit hoorden, werden zij vergramd, en beraadslaagden om hen te doden.7 En wij zijn getuigen van deze dingen, en ook de Heilige Geest, welken God gegeven heeft dengenen die hem gehoorzaam zijn.6dezen heeft God door zijne rechterhand verhoogd tot een Vorst en Heiland, om Israël boete en vergeving der zonden te geven.d5ADe God onzer vaderen heeft Jezus opgewekt, dien gij gedood hebt, en gehangen aan het hout;o4WMaar Petrus en de apostelen antwoordden en zeiden: Men moet Gode meer gehoorzaam zijn dan den mensen.83iHebben wij u niet ernstig geboden, dat gij in dezen naam niet zoudt leren? En zie, gij hebt Jeruzalem vervuld met uwe leer, en wilt het bloed van dezen mens over ons brengen.k2OEn toen zij hen brachten, stelden zij hen voor den Raad; en de Hogepriester vraagde hun en zeide:1'Toen ging de hoofdman heen met de dienaren, en haalde hen, doch niet met geweld, want zij vreesden het volk, opdat zij niet gestenigd werden. 0 Toen kwam er een, die berichtte hun: Zie, de mannen, die gij in de gevangenis gezet hebt, staan in den tempel en leren het volk.)/KToen nu de Hogepriester en de hoofdman des tempels en de andere Hogepriesters deze woorden hoorden, werden zij verbijsterd wegens hen, wat dit toch worden zou.8.ien zeiden: De gevangenis vonden wij met alle zorg toegesloten, en de wachters daarbuiten staande voor de deuren; maar toen wij haar open deden, vonden wij niemand daarbinnen.s-_Doch toen de dienaars kwamen, vonden zij hen niet in de gevangenis, en keerden weder en boodschapten het,w,gToen zij nu dit gehoord hadden, gingen zij vroeg in den tempel en leerden. De Hogepriester nu kwam en die met hem waren, en zij riepen den Raad en alle Oudsten der kinderen Israëls te zamen, en zonden naar de gevangenis om hen te halen.e+CGaat heen, en vertoont u, en spreekt in den tempel tot het volk al de woorden dezes levens.p*YMaar een Engel des Heren opende in den nacht de deuren der gevangenis en leidde hen daaruit, en zeide:Y)+en sloegen de handen aan de apostelen, en zetten hen in de openbare gevangenis.y(kEn de Hogepriester stond op, en allen die met hem waren, --zijnde de sekte der Sadduceën--en werden vol ijver,#'?Ook kwamen er velen uit de omliggende steden naar Jeruzalem, en brachten de kranken en die van onreine geesten gekweld waren, en zij werden allen gezond..&Uzodat zij de kranken uitdroegen op de straten, en hen op bedden en baren legden, opdat, als Petrus kwam, slechts zijne schaduw sommigen van hen overschaduwen mocht.o%WEn er werden er meer en meer toegedaan, die in den Heer geloofden, ene menigte van mannen en vrouwen;j$M en van de anderen durfde niemand zich bij hen voegen, maar het volk had grote gedachten van hen.#/ En vele tekenen en wonderen geschiedden door de handen der apostelen onder het volk. En zij waren allen eendrachtig in den Zuilengang van Salomo;X") En er kwam grote vrees over de gehele gemeente, en over allen die dit hoorden.7!g En terstond viel zij neder voor zijne voeten, en gaf den geest; en toen de jongelingen binnenkwamen, vonden zij haar dood, droegen haar uit, en begroeven haar bij haren man.S  En Petrus zeide tot haar: Waarom zijt gij ééns geworden om den Geest des Heren op de proef te stellen? Zie, de voeten dergenen, die uwen man begraven hebben, zijn voor de deur, en zullen u uitdragen.zmEn Petrus antwoordde haar: Zeg mij, hebt gijlieden den akker voor zóveel verkocht? Zij zeide: Ja, voor zóveel.q[En het gebeurde omtrent drie uren daarna, dat zijne vrouw binnenkwam, niet wetende wat er geschied was,^5En de jongelingen stonden op en namen hem weg, en droegen hem uit, en begroeven hem.En toen Ananias deze woorden hoorde, viel hij neder en gaf den geest. En er kwam grote vrees over allen, die dit hoorden.W'Gij hadt hem immers wel mogen behouden, toen gij hem hadt; en toen hij verkocht was, was het ook in uwe macht. Waarom hebt gij deze daad in uw hart voorgenomen? Gij hebt niet den mensen, maar Gode gelogen.!;Maar Petrus zeide: Ananias, waarom heeft de satan uw hart vervuld, dat gij den Heiligen Geest liegen zoudt, er iets onttrekken van het geld des akkers? en onttrok iets van het geld, met medeweten van zijne vrouw, en bracht een gedeelte, en legde het aan de voeten der apostelen.\ 3En een zeker man, genaamd Ananias, met zijne vrouw Saffira, verkocht ene bezitting,fE%had een akker, en verkocht hem, en bracht het geld en legde het aan de voeten der apostelen.y$En Jozef, door de apostelen bijgenaamd Barnabas--dat is: zoon der vertroosting--, een Leviet, van geboorte uit Cyprus,4c#en men gaf aan ieder hetgeen hij nodig had.V%"Ook was er niemand onder hen, die gebrek had; want zovelen er waren, die akkers of huizen hadden, die verkochten ze, en brachten het geld van het verkochte goed, en legden het aan de voeten der apostelen;!En de apostelen gaven met grote kracht getuigenis van de opstanding des Heren Jezus; en er was grote genade over hen allen.3 En de menigte der gelovigen was één hart en ééne ziel; ook zeide niemand van zijne goederen, dat zij de zijne waren, maar alles was hun gemeen.6eEn toen zij gebeden hadden, bewoog zich de plaats, in welke zij vergaderd waren, en zij werden allen vol des Heiligen Geestes, en spraken het woord Gods met vrijmoedigheid.en strek uwe hand uit tot genezing, en dat er tekenen en wonderen geschieden door den naam van uwen heiligen knecht Jezus. --taEn nu, Heer, zie hun dreigen aan, en geef uwen dienstknechten met alle vrijmoedigheid uw woord te spreken,[/om te doen hetgeen uwe hand en uw raad te voren bepaald heeft dat geschieden zou.8 iJa waarlijk, zij hebben zich in deze stad vergaderd tegen uwen heiligen knecht Jezus, dien Gij gezalfd hebt, Herodes en Pontius Pilatus, met de heidenen en het volk Israëls,x iDe koningen der aarde zijn opgestaan en de vorsten vergaderen bijeen tegen den Heer en tegen zijnen Gezalfde". wdie door den mond van uwen knecht David gezegd hebt: "Waarom razen de heidenen en nemen de volken ijdele dingen voor?6 eEn toen die dat hoorden, hieven zij eendrachtig hunne stem op tot God en zeiden: Heer, Gij zijt de God, die gemaakt hebt den hemel en de aarde en de zee en al wat er in is; En toen men hen had laten gaan, kwamen zij tot de hunnen, en verhaalden hun wat de Hogepriesters en Oudsten tot hen gezegd hadden.iKWant de mens was reeds over de veertig jaren oud, aan wien dit teken der genezing geschied was.*MMaar zij dreigden hen, en lieten hen gaan, niets vindende hoe zij hen straffen zouden, wegens het volk; want zij loofden allen God over hetgeen er geschied was.W'want wij kunnen niet nalaten te spreken hetgeen wij gezien en gehoord hebben.Maar Petrus en Johannes antwoordden en zeiden tot hen: Oordeelt gijzelve of het recht is voor God, dat wij u meer gehoorzamen dan God;taEn zij riepen hen, en geboden hun, dat zij volstrekt niet in den naam van Jezus zouden spreken noch leren.5Maar opdat het niet verder verspreid worde onder het volk, zo laat ons hen scherp dreigen, dat zij voortaan tot geen mens meer in dien naam spreken.<qzeggende: Wat zullen wij dezen mensen doen? Want dat er een duidelijk teken door hen geschied is, is openbaar aan allen, die te Jeruzalem wonen, en wij kunnen het niet loochenen.[/Toen geboden zij hun uit te gaan buiten den raad, en beraadslaagden met elkander,kOen zij zagen den mens bij hen staan, die gezond geworden was, en hadden niets daartegen te zeggenT! Daar zij nu de vrijmoedigheid van Petrus en Johannes zagen, en vernamen, dat zij ongeleerde en eenvoudige mensen waren, verwonderden zij zich; en zij kenden hen ook wel, dat zij met Jezus geweest waren;~ En in geen ander is er heil; want er is ook geen andere naam onder den hemel aan de mensen gegeven, door welken wij moeten zalig worden.\}1 Hij is de steen, door u, bouwlieden, verworpen, die tot een hoeksteen geworden is.^|5 zo zij u allen en het gehele volk Israëls bekend, dat in den naam van Jezus Christus van Nazaret, dien gij gekruisigd hebt, welken God van de doden heeft opgewekt, --dat door hem deze hier gezond vóór u staat.~{u daar wij heden worden terechtgesteld over ene weldaad, aan een krank mens bewezen, waardoor deze gezond geworden is,pzYPetrus, vol van den Heiligen Geest, zeide tot hen: Gij, oversten des volks en gij Oudsten van Israël,ry]en zij stelden hen vóór zich, en vraagden hun: Door welke macht of in welken naam hebt gij dit gedaan?x}ook Annas, de Hogepriester, en Kájafas en Johannes en Alexander, en zovelen er waren van het hogepriesterlijk geslacht;jwMToen het nu morgen werd, vergaderden hunne Oversten en Oudsten en Schriftgeleerden te Jeruzalem,vMaar velen van degenen, die het woord aangehoord hadden, werden gelovig; en het getal der mannen werd omtrent vijf duizend.vueen zij sloegen de handen aan hen en zetten hen in de gevangenis tot op den morgen; want het was reeds avond.qt[zeer ontevreden er over, dat zij het volk leerden, en in Jezus de opstanding uit de doden verkondigden;ws iEn terwijl zij tot het volk spraken, traden tot hen de priesters en de hoofdman des tempels, en de Sadduceën,r!Voor u het eerst heeft God zijn knecht Jezus opgewekt, en heeft hem gezonden, om u te zegenen, opdat ieder zich bekere van zijne boosheid.YY!XXW*VVUsTT SRRQlPiONMMLzKK3JIIHHNGG)FF\EdDDXCC1BSAAa@@S??i?>>0==G<;;m:::-988d7?665443W32N11|00"/y.. ---,,0+**A)((U''&%%5$&#k""i! 0U(=M]>} @     c6 p]$FD Want in hem woont de gehele volheid der Godheid lichamelijk;+ODZiet toe, dat niemand u wegslepe door de wijsbegeerte en loze verleiding, naar de leer der mensen en naar de eerste beginselen der wereld, en niet naar Christus.Den zijt geworteld en opgebouwd in hem, en weest vast in het geloof, zoals u geleerd is, en weest overvloedig in dankzegging.T!DGelijk gij nu den Heere Jezus Christus hebt aangenomen, zo wandelt in hem,8iDwant hoewel ik naar het vlees afwezig ben, zo ben ik nochtans in den geest bij u, en verblijd mij, daar ik zie de goede orde onder u en de vastheid van uw geloof in Christus.KDDit nu zeg ik, opdat niemand u misleide met schijnschone redenen;LDin wien verborgen liggen alle schatten der wijsheid en der kennis.B}Dopdat hunne harten vertroost worden, tezamen verbonden in liefde, tot allen rijkdom der volkomen zekerheid van inzicht, om te kennen de verborgenheid Gods, des Vaders, en van Christus,* ODWant ik wil, dat gij weet, hoe groot een strijd ik heb om u, en om degenen, die te Laodicéa zijn, en allen, die mijn aangezicht in het vlees niet gezien hebben,` ;Dwaaraan ik ook arbeid, en worstel, naar de werking desgenen, die krachtig in mij werkt.  +Ddien wij verkondigen, vermanende alle mensen en lerende alle mensen met alle wijsheid, opdat wij ieder mens volkomen stellen in Christus Jezus;2  _Daan wie God heeft willen bekendmaken, welke de heerlijke rijkdom van deze verborgenheid is onder de heidenen, welke is Christus onder u, die de hoop der heerlijkheid is;   Dnamelijk de verborgenheid, die verborgen geweest is van alle eeuwen en geslachten af, maar nu geopenbaard is aan zijne heiligen,  3Dvan welke ik een dienaar geworden ben naar het Goddelijk predikambt, hetwelk mij gegeven is voor u, opdat ik het woord Gods rijkelijk prediken zou:2  _DNu verblijd ik mij in mijn lijden, dat ik voor u lijd, en vervul in mijn vlees wat nog ontbreekt aan de droefenis van Christus voor zijn lichaam, hetwelk is de gemeente;z oDzo gij slechts in het geloof gegrond en vast blijft, en u niet laat afbrengen van de hoop des Evangelies, dat gij gehoord hebt, hetwelk gepredikt is aan alle schepselen, die onder den hemel zijn; waarvan ik, Paulus, een dienaar geworden ben. }Din het lichaam zijns vleses door den dood, opdat hij u heilig en onberispelijk en zonder schuld vóór zich zou stellen;q ]DEn u, die eertijds vervreemd en naar de gezindheid vijanden waart, in boze werken, heeft hij nu verzoend5 eDen dat alles door hem verzoend zou worden tot hem zelven, vrede gemaakt hebbende door het bloed zijns kruises, door hem [zeg ik], hetzij op de aarde of in den hemel.P DWant het is Gods welbehagen geweest, dat in hem alle volheid wonen zou, 7Den hij is het hoofd des lichaams, namelijk de gemeente; hij is het begin, de eerstgeborene uit de doden, opdat hij in alle dingen de eerste zou zijn.> yDen hij is vóór allen, en alle dingen bestaan in hem;^ 7DWant door hem is alles geschapen wat in den hemel en op de aarde is, het zienlijke en onzienlijke, hetzij tronen, hetzij heerschappijen, hetzij overheden, hetzij machten: het is alles door hem en tot hem geschapen\ 3Dwelke is het evenbeeld des onzienlijken Gods, de eerstgeborene van alle schepselen.\ 3Din wien wij hebben de verlossing door zijn bloed, namelijk de vergeving der zonden;u~ eD die ons verlost heeft van de macht der duisternis, en overgezet heeft in het rijk van zijnen geliefden Zoon,e} ED en dankt den Vader, die ons bekwaam gemaakt heeft tot het erfdeel der heiligen in het licht;|  D en gesterkt worden met alle kracht, naar de macht zijner heerlijkheid, tot alle standvastigheid en lankmoedigheid, met vreugde,{ !D opdat gij moogt wandelen waardig den Heer, en hem in alles behagen, en vrucht baar zijn in alle goede werken, en wassen in de kennis Gods,Wz )D Daarom ook wij, van dien dag af, dat wij het gehoord hebben, houden niet op voor u te bidden en te begeren, dat gij moogt vervuld worden met de kennis van zijnen wil, in alle wijsheid en geestelijk inzicht,Ay Ddie ons ook bekend gemaakt heeft uwe liefde in den Geest.zx oDgelijk gij geleerd hebt van Epafras, onzen geliefden mededienaar, die een getrouw dienaar van Christus is voor u,Ew Dhetwelk tot u gekomen is, gelijk ook in de gehele wereld; en het is vruchtbaar, gelijk ook in u, van dien dag af, toen gij het gehoord hebt en de genade Gods in waarheid hebt leren kennen;v  Dom de hoop, die u weggelegd is in den hemel, van welke gij te voren gehoord hebt door het woord der waarheid van het Evangelie,eu EDdaar wij gehoord hebben van uw geloof in Christus Jezus, en van de liefde tot alle heiligen,_t 9DWij danken den God en Vader van onzen Heere Jezus Christus altijd in het gebed voor u, s Daan de heilige en gelovige broederen in Christus te Kolosse: Genade zij u en vrede van God onzen Vader en den Heere Jezus Christus!]r 7DPaulus, een apostel van Jezus Christus door den wil Gods, en Timótheüs, de broeder,q1r want Ik zal hen in hun land planten, dat zij niet meer uitgeroeid zullen worden uit hun land, hetwelk Ik hun gegeven heb, spreekt de Heer, uw God.Npr want Ik zal de gevangenschap van mijn volk Israël wenden, dat zij de woeste steden zullen bouwen en bewonen, wijngaarden planten en wijn daarvan drinken, hoven aanleggen en vruchten daaruit eten;Qor Zie, de tijd komt, spreekt de Heer. dat men tegelijk ploegen en oogsten en tegelijk den wijn persen en zaaien zal, en de bergen zullen van zoeten wijn druipen en alle heuvelen zullen vruchtbaar zijn;%nCr opdat zij de overgeblevenen van Edom bezitten en de overgeblevenen onder alle volken, die naar mijnen naam genoemd zijn, spreekt de Heer, die dit zal doen.9mkr In dien tijd zal Ik de vervallen hut van David weder oprichten en hare reten dicht maken en wat afgebroken is weder oprichten en zal haar bouwen zoals zij eertijds geweest is, lr Alle zondaars onder mijn volk zullen door het zwaard sterven, die zeggen: Het ongeluk zal niet zo nabij zijn, noch ons ontmoeten.k/r Want zie, Ik zal bevelen en het huis Israëls doen ziften onder alle volken, gelijk men zift met ene zeef: en geen korrel zal op de aarde vallen.>jur Zie, de ogen des Heren Heren zien op dit zondig koninkrijk, opdat Ik het van den aardbodem geheel verdelge; hoewel Ik het huis van Jakob niet geheel verdelgen zal, spreekt de Heer.1i[r Zijt gij, kinderen van Israël, Mij niet als de Moren? spreekt de Heer; heb Ik niet Israël uit Egypteland gevoerd en de Filistijnen uit Kaftor en de Syriërs uit Kir?2h]r Hij is het, die zijne opperzalen in den hemel bouwt en zijne gewelven op de aarde grondvest; Hij roept het water der zee en giet het op het aardrijk: zijn naam is Heer.Wg'r Want de Heere Heere Zebaôth is het, die de aarde aanroert en zij versmelt en al hare ingezetenen treuren; dat zij geheel verzwolgen zijn als door water en overstroomd worden als door de rivier van Egypte.Mfr en al gingen zij gevankelijk voor hunne vijanden uit, zo zal Ik echter aan het zwaard bevelen, dat het hen aldaar zal doden; want Ik zal mijne ogen over hen houden tot ongeluk, en niet ten goede.veer en al verborgen zij zich bovenop den berg Karmel, zo zal Ik hen nochtans aldaar zoeken en daar afhalen; en al verscholen zij zich voor mijne ogen op den bodem der zee, zo zal Ik toch de slangen bevelen, dat zij hen aldaar zullen bijten;d7r Al begroeven zij zich in de onderwereld, zo zal nochtans mijne hand hen vandaar halen; en al voeren zij ten hemel, zo zal Ik hen toch ternederstoten;nc Wr Ik zag den Heer op het altaar staan en Hij sprak: Sla op het bovenstuk, dat de posten beven en de stukken hun allen op het hoofd vallen, en Ik zal hunne nakomelingen met het zwaard doden; dat niemand ontvlieden noch ontkomen zal.Ub#rdie nu zweren bij den vloek van Samarië en zeggen: Zo waarachtig uw God van Dan leeft, en zo waarachtig de eredienst van Ber-Séba bestaat! Want zij zullen zó vallen, dat zij niet weder kunnen opstaan.\a1r In dien tijd zullen de schone jonge dochters en jongelingen versmachten van dorst;`7r dat zij heen en weder van de ene zee tot de andere, van het Noorden naar het Oosten zullen omlopen en het woord des Heren zoeken en toch niet vinden.7_gr Zie, de tijd komt, spreekt de Heere Heere, dat Ik een honger in het land zal zenden; niet een honger naar brood, noch dorst naar water, maar om het woord des Heren te horen; ^r Ik zal uwe feesten in treurgezang en al uwe liederen in weeklacht veranderen, Ik zal om alle lendenen den zak brengen en alle hoofden kaal maken en zal hun een rouw beschikken, gelijk men over een enigen zoon heeft, en zij zullen een jammerlijk einde nemen. ]r In dien tijd, spreekt de Heere Heere, zal Ik de zon op den middag doen ondergaan en het land bij lichten dag doen duister worden;L\rZou om dit alles niet het land moeten beven en alwie daarin woont moeten treuren? Ja, het zal geheel als in een stroom worden verzwolgen, weggevoerd en overstroomd als door de rivier van Egypte.z[mrDe Heer heeft gezworen bij de heerlijkheid van Jakob: Voorwaar, Ik zal hunne werken in eeuwigheid niet vergeten.rZ]rdat wij de armen voor geld kunnen kopen en de behoeftigen voor een schoeisel en kaf voor koren verkopen?KYrzeggende: Wanneer zal dan de nieuwemaan voorbij zijn, dat wij graan verkopen, en de sabbat, dat wij koren kunnen slijten en de efa verkleinen en den sikkel vergroten en de weegschaal vervalsen;WX'rHoort dit, gij die de armen onderdrukt en de ellendigen in het land verderft,NWrEn de liederen in het paleis zullen te dien tijde in jammerklachten verkeerd worden, spreekt de Heere Heere: vele dode lichamen zullen er liggen aan alle plaatsen, die men heimelijk zal wegdragen.r En of er al tien mannen in een huis overbleven, zullen zij toch sterven;]=3rWant de Heere Heere heeft gezworen bij zijne ziel; zo spreekt de Heer, de God Zebaôth: Mij verdriet de hoovaardij van Jakob en Ik ben op hunne paleizen vertoornd; en Ik zal de stad overgeven met alwat er in is.<rDaarom zullen zij nu ook gaan aan het hoofd dergenen, die gevankelijk weggevoerd worden, en het slempen der weelderigen zal ophouden.t;aren drinkt wijn uit schalen en zalft u met de edelste zalven en bekommert u niet over het onheil van Jozef.?:yren speelt op de luit en dicht u liederen gelijk David,9ren slaapt op ivoren legersteden en weelde bedrijft op uwe bedden: gij eet de lammeren uit de kudde en de gemeste kalveren\81rGij, die u ver acht van den kwaden dag en altoos tracht naar den tijd des gewelds,H7 rGaat heen naar Kalné en ziet toe, en gaat vandaar naar Hamath, de grote stad, en trekt af naar Gath der Filistijnen: zijt gij beter dan deze koninkrijken? Is uw gebied groter dan het hunne?+6 QrWee hun, die gerust zijn op Sion en die zich op den berg Samarië verlaten; den voornaamsten van den eersteling der volken, tot wie het huis van Israël heengaat.r5]rZo wil Ik u vanhier tot ver boven Damaskus laten wegvoeren, spreekt de Heer, wiens naam is God Zebaôth.q4[rGij zult wegdragen Sikkuth, uwen koning en Kiun, uw sterregod, de beelden, die gij u zelf gemaakt hebt.x3irHebt gij, o huis van Israëls, Mij wel slachtoffers en spijsoffers geofferd in de woestijn, veertig jaar lang?d2ArMaar het recht zal geopenbaard worden als water en de gerechtigheid als een sterke stroom.T1!rDoe weg van Mij het getier uwer liederen; Ik mag uw snarenspel niet horen. 0rJa, of gij Mij al brandoffers en spijsoffers offert, zo heb Ik er geen behagen aan; ook mag Ik uwe vette dankoffers niet aanzien.X/)rIk haat uwe feestdagen en veracht ze, en Ik mag uwe vergaderingen niet ruiken.].3rWant de dag des Heren zal immers duister en niet licht zijn, donker en niet helder.*-MrGelijk wanneer iemand voor een leeuw vlood en een beer ontmoette hem; en alsof iemand in een huis kwam en leunde met de hand aan den wand en ene slang beet hem.,wrWee hun, die naar den dag des Heren verlangen! Wat zal die dag u wezen? De dag des Heren is duisternis en geen licht.m+SrIn alle wijngaarden zal weeklacht zijn; want Ik zal door het midden van u trekken, spreekt de Heer.Z*-rDaarom, zó spreekt de Heer, de God Zebaôth, de Heer: In alle wijken zal weeklacht zijn en op alle straten zal men zeggen: Wee, wee, en men zal den akkerman tot treuren roepen en wie wenen kan tot weeklagen.)3rHaat het kwade en hebt het goede lief; handhaaft het recht in de poort: zo zal de Heer, de God Zebaôth, den overgeblevenen van Jozef genadig zijn.(}rZoekt het goede en niet het kwade, opdat gij moogt leven: zo zal de Heer, de God Zebaôth, bij u zijn, gelijk gij roemt.U'#r Daarom moet de verstandige in dien tijd zwijgen; want het is een boze tijd.0&Yr Want Ik weet uwe overtredingen, die vele zijn, en uwe zonden, die zwaar zijn: hoe gij de rechtvaardigen benauwt en bloedgeld neemt en de armen in de poort onderdrukt.t%ar Daarom, dat gij de armen onderdrukt en het koren met grote lasten van hen neemt, zo zult gij niet wonen in de huizen, die gij van uitgehouwen steen gebouwd hebt, en den wijn niet drinken, dien gij op de fraaie wijnbergen geplant hebt.d$Ar Zij haten dengene, die hen in de poort bestraft, en verfoeien dengene, die heilzaam leert.c#?r Hij richt over den sterke een verwoesting aan en brengt verwoesting over de vaste steden.P"rHij maakt het Zevengesternte en den Oríon, die de duisternis in den morgen verkeert en den dag tot nacht verduistert; die het water der zee roept en het uitgiet op den aardbodem: zijn naam is Heer.N!rdie het recht in alsem verkeert en de gerechtigheid ter aarde stoot! 9rZoekt den Heer, zo zult gij leven, opdat niet een vuur in het huis van Jozef de overhand neme, dat het verteert en niemand het blusse in Beth-El: gij,"=rZoekt niet Beth-El en gaat niet naar Gilgal en trekt niet naar Ber-Séba; want Gilgal zal gevankelijk weggevoerd worden en Beth-El zal Beth-Aven worden.\1rDaarom, zo spreekt de Heer tot het huis van Israël: Zoekt Mij, zo zult gij leven.*MrWant dus spreekt de Heere Heere: De stad waar duizend uitgaan, zal honderd overhouden en die, waar honderd uitgaan, zal tien overhouden in het huis van Israël.  rDe jonkvrouw Israëls is gevallen, dat zij niet weder zal opstaan; zij is ter aarde gestoten en er is niemand, die haar ophelpt.] 5rHoort, gij huis van Israël, dit woord; want Ik moet dit klaaglied over u aanheffen.c?r Want zie, Hij is het, die de bergen maakt, den wind schept en den mens te kennen geeft wat hij spreken zal; Hij maakt den dageraad en de duisternis, Hij treedt op de hoogten der aarde; zijn naam is Heer, God Zebaôth.  r Daarom zal Ik u voortaan alzo doen, o Israël; dewijl Ik u dan alzo zal doen, zo maak u gereed, o Israël, en ontmoet uwen God.Lr Ik keerde sommigen onder ulieden om, gelijk God Sodom en Gomorra omkeerde, dat gij waart als een brandhout, dat uit het vuur gerukt wordt; nochtans bekeerdet gij u niet tot Mij, spreekt de Heer.r Ik zond de pest onder ulieden, gelijk in Egypte; Ik doodde uwe jonge manschap door het zwaard en liet uwe paarden gevankelijk wegvoeren; Ik liet den stank van uw heirleger opgaan tot in uwe neuzen: nochtans bekeerdet gij u niet tot Mij, spreekt de Heer.Z-r Ik plaagde ulieden met dorren tijd en met korenbrand, ook aten de rupsen alles op wat in uwe hoven en wijngaarden, op uwe vijgebomen en olijfbomen wies: nochtans bekeerdet gij u niet tot Mij, spreekt de Heer.%Cren uit twee, drie steden trok men naar ene stad heen om water te drinken en kon niet genoeg vinden: nochtans bekeerdet gij u niet tot Mij, spreekt de Heer.wrOok heb Ik den regen van ulieden geweerd, als er nog drie maanden waren voor den oogst; en Ik liet regenen op de ene stad en op de andere stad liet Ik niet regenen; de ene akker werd beregend en de andere akker, die niet beregend werd, verdorde;*MrDaarom heb Ik ulieden ook in al uwe steden ledige tanden gegeven en gebrek aan brood in al uwe plaatsen: nochtans bekeerdet gij u niet tot Mij, spreekt de Heer.8iren wierookt van het zuurdeeg tot een dankoffer en roept vrijwillige offers uit en verkondigt het; want zó hebt gij het gaarne, gij kinderen Israëls, spreekt de Heere Heere.0YrJa, komt herwaarts naar Beth-El en bedrijft zonde, naar Gilgal, opdat gij de zonde vermenigvuldigt; en brengt uwe offers des morgens en uwe tienden om den derden dag;}sren gijlieden zult door de bressen uitgaan, ieder voor zich uit, en naar Harmon weggeworpen worden, spreekt de Heer.-rDe Heere Heere heeft gezworen bij zijne heiligheid: Zie, de tijd komt over u, dat men u zal ophalen met angels en uwe nakomelingen met vishaken;G rHoort dit woord, gij koeien van Basan, gij die op den berg van Samarië zijt en den nooddruftigen onrecht doet en de armen vertrapt en tot uwe heren zegt: Brengt herwaarts, laat ons drinken!% Cren Ik zal beiden, het winterverblijf en het zomerverblijf, verwoesten en de ivoren huizen zullen vergaan en vele woningen verdelgd worden, spreekt de Heer.- SrIn dien tijd, als Ik de zonden van Israël zal bezoeken, zal Ik de altaren te Beth-El bezoeken en de hoornen des altaars afbreken, dat zij ter aarde zullen vallen;Z -r Hoort en betuigt in het huis van Jakob, spreekt de Heere Heere, de God Zebaôth:n Ur Dus spreekt de Heer: Gelijk een herder twee schenkels of een stuk van een oor den leeuw uit den muil rukt, zó zullen de kinderen Israëls gered worden, zij, die te Samarië wonen in een hoek des beds of op het leger van damast. r Daarom spreekt de Heere Heere aldus: Men zal dit land rondom belegeren en u van uwe macht nederwaarts rukken en uwe huizen plunderen.oWr Zij achten geen recht, spreekt de Heer: zij vergaderen schatten van geweld en roof in hunne paleizen.7gr Verkondigt in de paleizen te Asdod en in de paleizen van Egypteland en zegt: Vergadert u op de bergen van Samarië, en ziet welk een groot jammergeschrei en onrecht daar is._7rDe leeuw brult; wie zou niet vrezen? De Heere Heere spreekt; wie zou niet profeteren?s_rNeen, de Heere Heere doet niets zonder zijn verborgen raad aan de profeten, zijne knechten, te openbaren. rBlaast men ook de bazuin in ene stad, dat het volk zich niet ontzet? Is er ook een ongeluk in de stad, hetwelk de Heer niet doet?3rValt ook een vogel in den strik op de aarde, als er geen vogelvanger is? Neemt men ook den strik van de aarde op, als men nog niets gevangen heeft?rBrult ook een leeuw in het woud, als hij geen prooi heeft? Schreeuwt ook een jonge leeuw uit zijn hol, tenzij hij iets gevangen heeft?J rKunnen ook twee te zamen wandelen tenzij zij bijeengekomen zijn?xirUit alle geslachten der aarde heb Ik ulieden alleen gekend: daarom zal Ik u ook bezoeken over al uwe misdaden. rHoort wat de Heer tot u spreekt, gij kinderen Israëls, tot het ganse geslacht, hetwelk Ik uit Egypte gevoerd heb, zeggende:l~Qren wie onder de helden de kloekmoedigste is, zal naakt ontvluchten, in dien tijd, spreekt de Heer. }ren de boogschutters zullen geen stand houden en wie snel kan lopen zal niet ontlopen en hij, die rijdt, zal zijn leven niet redden;|rzodat hij, die snel is, niet zal ontvlieden, noch de sterke iets vermogen en de machtige zijn leven niet zal kunnen redden;B{r Zie, Ik zal u drukken gelijk een wagen vol schoven drukt;wzgr Maar gij geeft aan de Nazireërs wijn te drinken en gebiedt den profeten, zeggende: Gij zult niet profeteren.yr en Ik heb uit uwe zonen profeten voortgebracht, en Nazireërs uit uwe jongelingen: is het niet zo, o kinderen Israëls? spreekt de Heer.xr Ook heb Ik u uit Egypteland gevoerd en veertig jaar in de woestijn geleid, opdat gij het land der Amorieten zoudt bezitten;Bw}r Nu heb Ik immers den Amoriet voor hun aangezicht verdelgd, die zo hoog was als de cederen en zo sterk als de eiken; en Ik verdelgde van boven zijne vrucht en van onderen zijne wortels. v ren bij alle altaren brassen zij van verpande klederen en drinken in het huis hunner goden den wijn dergenen, die geboet hebben.:umrzij treden het hoofd der armen in het slijk en verdraaien de zaak der hulpelozen; de zoon en de vader gaan tot ééne jonge dochter, opdat zij mijnen heiligen naam ontheiligen;7tgrDus spreekt de Heer: Wegens drie en vier overtredingen van Israël zal Ik het niet verschonen; omdat zij de rechtvaardigen voor geld en de armen voor een schoeisel verkopen;`s9rDaarom zal Ik een vuur in Juda zenden, hetwelk de paleizen van Jeruzalem zal verteren. r rDus spreekt de Heer: Wegens drie en vier overtredingen van Juda zal Ik hem niet verschonen; omdat zij de wet des Heren veracht en zijne rechten niet onderhouden hebben, daar zij zich door hunne leugens lieten verleiden, die hunne vaderen reeds nawandelden.gqGrEn Ik zal den rechter onder hen uitroeien en al hunne vorsten met hem doden, spreekt de Heer.,pQrDaarom zal Ik een vuur zenden in Moab, hetwelk de paleizen van Kerioth zal verteren; en Moab zal sterven onder het gedruis en geschreeuw en het geluid der bazuin.(o KrDus spreekt de Heer: Wegens drie en vier overtredingen van Moab zal Ik hem niet verschonen; omdat zij de beenderen des konings van Edom tot as verbrand hebben.gn IrDan zal hun koning tegelijk met zijne vorsten, gevankelijk weggevoerd worden, spreekt de Heer.Fm rDaarom zal Ik een vuur ontsteken in de muren van Rabba, hetwelk hare paleizen verteren zal, als men zal roepen ten tijde van den strijd en als het onweder zal komen ten tijde van den storm.Wl )r Dus spreekt de Heer: Wegens drie en vier overtredingen der kinderen van Ammon zal Ik hen niet verschonen; omdat zij de zwangere vrouwen in Gilead opengereten hebben om hunne grenspalen wijder uit te zetten.\k 3r Daarom zal Ik een vuur zenden in Teman, hetwelk de paleizen van Bozra zal verteren.j r Dus spreekt de Heer: Wegens drie en vier overtredingen van Edom zal Ik hem niet verschonen; omdat hij zijnen broeder met het zwaard vervolgd en alle ontferming verstikt heeft; omdat hij in zijnen toorn altoos verscheurt en zijne verbolgenheid eeuwiglijk behoudt.bi ?r Daarom zal Ik een vuur in de muren van Tyrus zenden, hetwelk zijne paleizen zal verteren.bh ?r Dus spreekt de Heer: Wegens drie en vier overtredingen van Tyrus zal Ik het niet verschonen; omdat zij een groot getal gevangenen in de handen van Edom overgeleverd en niet gedacht hebben aan het verbond der broeders.Zg /ren Ik zal de inwoners van Asdod en hem, die den schepter houdt, uit Askelon uitroeien en mijne hand tegen Ekron wenden, zodat omkomen zal hetgeen nog van de Filistijnen overgebleven is, spreekt de Heere Heere.`f ;rDaarom zal Ik een vuur in de muren van Gaza zenden, hetwelk zijne paleizen zal verterenBe rDus spreekt de Heer: Wegens drie en vier overtredingen van Gaza zal Ik het niet verschonen; omdat zij een groot getal gevangenen weggevoerd en in de handen van Edom overgeleverd hebben.\d 3rEn Ik zal de grendels van Damaskus verbreken; en de inwoners van het dal Aven, en hem, die den schepter houdt, uit het lusthuis uitroeien, dat het volk van Syrië naar Kir zal weggevoerd worden, spreekt de Heer.nc WrDaarom zal Ik een vuur zenden in het huis van Hazaël, hetwelk de paleizen van Benhadad zal verteren. b ;rDus spreekt de Heer: Wegens drie en vier overtredingen van Damaskus zal Ik het niet verschonen; omdat zij Gilead met ijzeren dorswagens gedorst hebben.8a krEn hij sprak: De Heer zal brullen uit Sion en uit Jeruzalem zijne stem doen horen, zodat de landouwen der herders jammerlijk zullen staan en de kruin van Karmel zal verdorren.h` MrDit is het wat Amos, die onder de herders van Tekóa was, gezien heeft aangaande Israël, ten tijde van Uzzia, den koning van Juda, en van Jerobeam, den zoon van Joas, den koning van Israël, twee jaren vóór de aardbeving.n_U +En het geschiedde, dat hij langen tijd te Joppe bleef bij een zekeren Simon, die een leerlooier was.T^! *En het werd bekend door geheel Joppe, en velen werden gelovig in den Heer.w]g )En hij gaf haar de hand en richtte haar op, en riep de heiligen en weduwen, en stelde haar levend vóór hen.O\ (En toen Petrus hen allen weggezonden had, knielde hij neder en bad, en keerde zich tot het lichaam, en zeide: Tabítha, sta op! En zij deed hare ogen open, en toen zij Petrus zag, zat zij overeind.o[W 'En Petrus stond op en ging met hen; en toen hij daar gekomen was, brachten zij hem naar de opperzaal, en al de weduwen traden rondom hem, en weenden, en toonden hem de rokken en klederen, die Dorkas maakte, toen zij bij haar was.4Za &Dewijl nu Lydda nabij Joppe was, en de jongeren hoorden, dat Petrus aldaar was, zonden zij twee mannen tot hem, en baden hem, dat hij niet vertoeven zou tot hen te komen.}Ys %En het geschiedde in dien tijd, dat zij krank werd en stierf; toen wiesen zij haar, en legden haar op de opperzaal.+XO $En te Joppe was ene jongeres, genaamd Tabítha, hetwelk, vertaald zijnde, betekent Dorkas [Ree]; deze was vol van goede werken en aalmoezen, die zij deed.}Ws #En zij zagen hem allen, die te Lydda en op [de vlakte van] Saron woonden, welke zich bekeerden tot den Heer.Vy "En Petrus zeide tot hem: Enéas, Jezus Christus make u gezond; sta op en spreid zelf uw bed! En dadelijk stond hij op.kUO !Aldaar vond hij een man, genaamd Enéas, die acht jaren lang te bed gelegen had, die verlamd was.qT[ En het geschiedde, toen Petrus overal doortrok, dat hij ook tot de heiligen kwam, die te Lydda woonden.7Sg Zo had de gemeente vrede door geheel Judéa en Galiléa en Samarië, en werd gesticht, en wandelde in de vreze des Heren en werd vervuld met den troost des Heiligen Geestes.nRU Doch toen de broeders dit gewaar werden, geleidden zij hem naar Cesaréa, en zonden hem naar Tarsus.cQ? Ook sprak hij en redetwistte met de Grieksen; maar zij legden op hem toe om hem te doden.rP] En hij was bij hen, en ging in en uit te Jeruzalem, en predikte den naam van den Heere Jezus vrijmoedig.hOI Maar Barnabas nam hem tot zich, en leidde hem tot de apostelen, en verhaalde hun hoe hij op den weg den Heer gezien had, en dat hij tot hem gesproken had, en hoe hij te Damaskus den naam van Jezus vrijmoedig gepredikt had.%NC Toen nu Saulus te Jeruzalem kwam, trachtte hij zich te voegen bij de jongeren; maar zij vreesden allen voor hem, en geloofden niet, dat hij een jonger was.mMS Toen namen de jongeren hem bij nacht, en lieten hem neder door den muur, hem aflatende in ene mand.L maar het werd Saulus te kennen gegeven, dat zij hem lagen legden. En zij hielden dag en nacht de wacht bij de poorten, om hem te doden.?Ky En na vele dagen kwamen de Joden overeen hem te doden, J  Doch Saulus werd meer en meer bekrachtigd, en overtuigde de Joden, die te Damaskus woonden, bewijzende, dat deze de Christus is.RI En wie het hoorden, ontzetten zich en zeiden: Is deze niet degene, die te Jeruzalem verstoorde wie dezen naam aanriepen, en die daarom hier gekomen is, om hen gebonden te brengen tot de Hogepriesters?PH en terstond predikte hij Jezus in de synagogen, dat deze Gods Zoon is.fGE en hij nam spijs, en versterkte zich. En Saulus was enige dagen bij de jongeren te Damaskus,F{ En terstond was het, alsof er schellen van zijne ogen vielen, en hij werd weder ziende, en stond op en liet zich dopen; ~~U}||o{{zz yayxww8vvv uu=ttpt srrSqq^ppoo9nnn*mlmllkkUjj~j,ii"hhgvffee=ddJcclbaaH`f__;^]]]\>[[6ZpZYY1XWWAVVUUU=TTTSRREQQ@PPO5NKMMfL}KKJIIPHGG=F)EpCBBA@@ ?S>=< S- 1 ? L:'%[w]gT)Maar, wat aangaat, dat gij gezien hebt de voeten en de tenen ten dele van leem en ten dele van ijzer: dat zal een verdeeld koninkrijk zijn, doch er zal van de vastheid des ijzers inblijven, gelijk gij gezien hebt ijzer met leem vermengd.*\MT(Het vierde zal hard zijn als ijzer; want, gelijk ijzer vergruist en klein maakt, ja gelijk ijzer alles verbrijzelt, zo zal het alles vergruizen en verbrijzelen.[)T'Na u zal er een ander koninkrijk opkomen, minder dan het uwe; daarna het derde koninkrijk, dat van koper is, dat zal over alle landen heersen.FZT&en overal waar lieden wonen en waar dieren des velds en vogels des hemels zich ophouden, heeft Hij alles in uwe hand gegeven en aan uwe heerschappij onderworpen; gij zijt dat gouden hoofd. Y T%Gij, koning, zijt een koning der koningen, wien de God des hemels het koninkrijk, de macht, de sterkte en de eer gegeven heeft;MXT$Dit is de droom; nu zullen wij de betekenis voor den koning zeggen:!W;T#Toen werden te zamen vergruisd het ijzer, leem, koper, zilver en goud en werden als kaf op de dorsvloeren in den zomer, en de wind waaide ze weg, dat men ze nergens meer kon vinden; maar de steen, die het beeld sloeg, werd tot een groten berg, zodat hij de gehele aarde vervulde.&VET"Dit zaagt gij aan, totdat er een steen zich losscheurde zonder handen, die sloeg dat beeld aan zijne voeten, die van ijzer en leem waren, en vergruisde die.fUET!zijne schenkels waren van ijzer, zijne voeten waren ten dele van ijzer en ten dele van leem.T T Het hoofd van dat beeld was van fijn goud, zijne borst en armen waren van zilver, zijn buik en zijne lendenen waren van koper,S}TGij, o koning, zaagt, en zie, een zeer groot en hoog beeld stond tegenover u, en het was verschrikkelijk om aan te zien.oRWTNu is mij die verborgen zaak geopenbaard, niet door mijne wijsheid, als ware zij groter dan van allen, die leven, maar opdat den koning de betekenis zou worden te kennen gegeven en gij de gedachten van uw hart zoudt gewaarworden.Q1Tgij, o koning, dacht op uw leger, hoe het toch hierna zou gaan: en Hij, die verborgen zaken openbaart, heeft u te kennen gegeven hoe het zal gaan.UP#Tmaar God in den hemel kan de verborgen dingen openbaren; die heeft koning Nebukadnezar te kennen gegeven wat in de toekomende tijden geschieden zal. Uw droom en uwe gezichten, toen gij sliept, zijn deze:GOTDaniël antwoordde den koning en sprak: De verborgen zaak, die de koning eist van de wijzen, geleerden, sterrenwichelaars en waarzeggers, staat niet in hun vermogen om den koning te zeggen;*NMTDe koning antwoordde en sprak tot Daniël, ook Belsazar genaamd: Zijt gij degene, die mij den droom, dien ik gezien heb, en zijne betekenis kan te kennen geven?9MkTToen haastte Arjoch zich om Daniël voor den koning te brengen en sprak tot hem aldus: Onder de gevangenen uit Juda is er een gevonden, die den koning de betekenis kan zeggen.LwTToen ging Daniël op tot Arjoch, die van den koning bevel had om de wijzen van Babel om te brengen, en sprak tot hem aldus: Gij zult de wijzen van Babel niet ombrengen; maar breng mij binnen bij den koning, ik zal den koning de betekenis zeggen.FKTIk dank en loof U, God mijner vaderen, dat Gij mij wijsheid en macht verleent, en mij nu geopenbaard hebt, hetgeen wij van U gebeden hebben; want Gij hebt ons des konings zaak geopenbaard.oJWTHij openbaart wat diep verborgen is, Hij weet wat in de duisternis ligt, want bij hem is enkel licht. I9THij verandert tijden en gelegenheden, Hij zet koningen af en stelt koningen aan, Hij geeft den wijzen hunne wijsheid en den verstandigen hun verstand;HwTDaniël begon en sprak; Geloofd zij de naam Gods van eeuwigheid tot eeuwigheid, want zijn is de wijsheid en de macht.G TToen werd aan Daniël deze verborgen zaak door een gezicht des nachts geopenbaard; daarover loofde Daniël den God des hemels;3F_Topdat zij den God des hemels om genade zouden smeken aangaande deze verborgen zaak, dat Daniël en zijne metgezellen niet met de andere wijzen van Babel mochten omkomen.rE]TEn Daniël ging naar zijn huis en gaf dat aan zijne metgezellen, Hananja, Misaël en Arzarja, te kennen,DTToen ging Daniël op, en bad den koning, dat hij hem uitstel wilde geven, opdat hij den koning de betekenis mocht zeggen.(CITen hij begon en sprak tot Arjoch, des konings gemachtigde: Waarom is zulk een streng vonnis van den koning uitgegaan? En Arjoch gaf het aan Daniël te kennen.B-TToen bracht Daniël een verstandig voorstel in bij Arjoch, den oppersten rechter des konings, die uitgegaan was om de wijzen van Babel te doden;}AsT En het vonnis ging uit, dat men de wijzen zou doden; en men zocht ook Daniël en zijne metgezellen om hen te doden.Y@+T Toen werd de koning zeer toornig en beval al de wijzen van Babel om te brengen.?+T want hetgeen de koning eist is te hoog, en er is ook geen ander, die het voor den koning zeggen kan dan de goden, die niet bij de mensen wonen.>T Toen antwoordden de Chaldeën voor den koning en spraken tot hem: Er is geen mens op aarde, die zeggen kan hetgeen de koning eist; ook is er geen koning, hoe groot of machtig hij ook zijn moge, die zo iets ooit van enigen sterrenwichelaar, wijze of Chaldeër vergt;={T maar indien gij mij den droom niet zegt, is uw vonnis hetzelfde, alsof gij ondernomen hadt leugens en verdichtsels voor mij te spreken, totdat de tijd verlopen zal zijn: daarom zegt mij den droom, dan kan ik merken, dat gij ook de betekenis treft.<wTDe koning antwoordde en sprak: Ik zie duidelijk, dat gij uitstel zoekt, vermits gij bespeurt, dat het mij ontgaan is;y;kTZij antwoordden weder en zeiden: Dat de koning zijnen knechten den droom verhale, zo zullen wij dien verklaren.8:iTmaar indien gij mij den droom zult te kennen geven en uitleggen, zo zult gij geschenken, gaven en grote eer van mij ontvangen: derhalve zegt mij den droom en zijne betekenis.e9CTDe koning antwoordde en sprak tot de Chaldeën: Het is mij ontgaan; indien gij mij den droom niet zult te kennen geven en verklaren, zo zult gij geheel en al omkomen en uwe huizen zullen tot een puinhoop gemaakt worden;*8MTToen spraken de Chaldeën tot den koning in het Chaldeeuws: Heer koning, God verlene u een lang leven! Zeg uwen knechten den droom, zo zullen wij hem uitleggen.7TEn de koning sprak tot hen: Ik heb een droom gehad, die heeft mij verschrikt; en ik wilde gaarne weten wat voor een droom het geweest is.>6uTEn hij gebood alle sterrenwichelaars en wijzen en tovenaars en Chaldeën bijeen te roepen, opdat zij den koning zijnen droom zouden zeggen; en zij kwamen en traden voor den koning.5 TIn het tweede jaar der regering van Nebukadnezar, had Nebukadnezar een droom, waarvan hij verschrikte, zodat hij ontwaakte.y4kT Maar gij, Daniël, ga heen, totdat het einde komt, en rust, om op te staan tot uw deel aan het einde der dagen._37T Welgelukzalig is hij, die verbeidt en bereikt duizend driehonderd vijfendertig dagen.%2CT En van dien tijd af, dat het dagelijks offer weggedaan en er een gruwel der verwoesting geplaatst wordt, zullen duizend tweehonderd en negentig dagen zijn.E1T Velen zullen gereinigd, gelouterd en beproefd worden; en de goddelozen zullen een goddeloos gedrag houden, en de goddelozen zullen het niet achten, maar de verstandigen zullen het achten.h0IT Maar hij sprak: Ga heen, Daniël; want het is verborgen en verzegeld tot op den laatsten tijd.d/AT En ik hoorde dit, maar ik verstond het niet, en zeide: Mijn Heer, hoe zal het daarna gaan?m.ST En ik luisterde naar dien man, met linnen bekleed, die boven op het water was, en hij hief zijne rechter [hand] en linkerhand op naar den hemel en zwoer bij Hem, die eeuwig leeft, dat het een tijd en twee tijden en een halven tijd zou duren; en als de verstrooiing van het heilige volk een einde zou hebben, dat dan dit alles voleindigd zou worden.-5T En hij sprak tot den man, met linnen bekleed, die boven op het water was: Hoelang zal het duren, tot deze wonderbare dingen een einde zullen hebben?,yT En ik, Daniël, zag, en zie, er stonden nog twee anderen, de een op dezen oever der rivier en de ander op genen oever.%+CT En nu, Daniël, verberg deze woorden en verzegel dit geschrift, tot op den laatsten tijd, dan zullen velen het onderzoeken en grote wijsheid daarin vinden.*T De leeraars nu zullen lichten als des hemels glans en die velen tot gerechtigheid geleid hebben als de sterren altoos en eeuwiglijk.)5T En velen dergenen, die in het stof der aarde slapen, zullen ontwaken, sommigen tot een eeuwig leven en sommigen tot eeuwige versmaadheid en schande.&( GT In dien tijd zal de grote vorst Michaël, die uw volk voorstaat, zich opmaken; want het zal zulk een droevige tijd zijn, als er nog niet geweest is, sedert er een volk bestond, tot op dezen tijd toe; doch in dien tijd zal uw volk verlost worden, allen die in het boek geschreven staan.''GT -en hij zal zijne koninklijke tent opslaan tussen de zeeën tegen den heerlijken, heiligen berg, totdat het met hem een einde neemt en niemand zal hem helpen.0&YT ,Maar een gerucht uit het Oosten en Noorden zal hem verschrikken en hij zal met grote grimmigheid uittrekken, met het voornemen om velen te verwoesten en te vernielen;%%T +maar hij zal heersen over de gouden en zilveren schatten en over alle kleinodiën van Egypte; en Libyers en Moren zullen in zijn leger zijn.[$/T *En hij zal zijne hand uitstrekken naar de landen en Egypte zal hem niet ontkomen,'#GT )Hij zal ook in het gewenste land vallen en velen zullen omkomen; doch dezen zullen uit zijne hand ontkomen: Edom, Moab en de voornaamste der kinderen Ammons.~"uT (En op den tijd van het einde zal de koning van het Zuiden met de hoornen tegen hem stoten; en de koning van het Noorden zal tegen hem aanrukken met wagens, ruiters en vele schepen; en hij zal in de landen vallen en die verderven en doortrekken.C!T 'En hij zal de vestingen versterken met dien god; en dengenen, die dezen erkennen, zal hij grote eer aandoen en hen tot heren maken over grote goederen en hun land toedelen tot beloning.= sT &Maar in plaats daarvan zal hij den god der vestingen eren; want hij zal een god, van welken zijne vaders niet geweten hebben, eren met goud, zilver, edelgesteenten en kleinodiën.#T %En de goden zijner vaderen zal hij niet achten; hij zal noch vrouwenliefde noch enigen god achten; want hij zal zich boven alles verheffen.T $En deze koning zal doen wat hij wil en zal zichzelf verheffen en opwerpen tegen alles wat god is, en tegen den God aller goden zal hij lastertaal spreken; en het zal hem gelukken, totdat de toorn zal voleindigd zijn; want het is vast besloten en zal geschieden./WT #En van de verstandigen zullen er enige vallen, opdat zij beproefd, rein en louter worden, totdat het een einde zal hebben; want er is nog een andere tijd voorhanden.  T "En als zij zullen vallen, zullen zij evenwel nog ene kleine hulp ontvangen; doch velen zullen zich bedriegelijk bij hen voegen./WT !En de verstandigen onder het volk zullen velen onderwijzen; doch zij zullen vallen door het zwaard, door het vuur, door ballingschap en door beroving, een tijd lang.)KT En hij zal huichelen en den goddelozen, die het verbond overtreden, goede woorden geven, maar het volk, dat zijnen God kent, zal moed grijpen en het uitvoeren. 9T En zijne heiren zullen daar staan, die het heiligdom in de vesting ontheiligen en het dagelijks offer wegdoen en een gruwel der verwoesting oprichten.T Want er zullen schepen uit Kittim tegen hem komen, dat hij versagen zal en weder moet terugkeren; dan zal hij tegen het heilige verbond toornig worden en zal het uitvoeren; en hij zal omzien en tot zich trekken degenen, die het heilige verbond verlaten.+T Daarna zal hij op een bekwamen tijd weder tegen het Zuiden optrekken; echter zal het hem deze laatste maal niet gelukken gelijk de eerste maal.8iT Daarna zal hij weder naar huis trekken met grote goederen en zijn hart wenden tegen het heilig verbond; als hij dit uitgevoerd heeft, zal hij weder terugkeren naar zijn land.yT En beide deze koningen zullen bedacht zijn in hun hart, hoe zij elkander schade zullen doen, en zullen echter, aan ééne tafel zittende, leugen tot elkander spreken; maar het zal hun mislukken, want het einde is nog tot een anderen tijd bestemd.{T En zelfs die zijn brood eten, zullen hem helpen verderven en zijn heir overvallen, zodat er zeer velen verslagen worden)T En hij zal zijne macht en zijn hart tegen den koning van het Zuiden richten met een groot heirleger; dan zal de koning van het Zuiden getergd worden tot den strijd met een groot en machtig heirleger; maar hij zal geen stand houden, want men zal verraad tegen hem smeden. T En het zal hem gelukken, dat hij in de steden des lands zal komen, en doen hetgeen zijne vaders en zijne voorouders niet gedaan hebben, met roven, plunderen en buitmaken; en hij zal naar de allersterkste steden staan; dit alles echter slechts voor een tijd. T Want, nadat hij met hem vermaagschapt is, zal hij arglistig met hem handelen en zal optrekken en met weinig volk hem overweldigen.4aT En de heiren, die gelijk een vloed daarheen vloeien, zullen door hem als door een vloed overvallen en verbroken worden; alsook de vorst, met wien het verbond gemaakt was.LT En in zijne plaats zal er een verachte opstaan, voor wien de heerlijkheid der koninkrijks niet bestemd was; die zal midden in den vrede komen en hij zal het koninkrijk met zoete woorden innemen.OT En in zijne plaats zal er een opstaan, die enen geldafperser door zijn heerlijk rijk zal doen doortrekken; maar na weinige dagen zal hij verbroken worden, nochtans niet door toorn noch door oorlog.  T Alzo zal hij zich weder keren naar de sterkten zijns lands en hij zal struikelen en vallen, dat men hem nergens meer zal vinden.A {T Daarna zal hij zich keren tot de eilanden en er vele van overwinnen; maar een veldheer zal hem leren met zijne versmading op te houden en die versmading op hem zelven doen terugkeren. T Daarna zal hij zijn aangezicht stellen om met de macht van zijn gehele koninkrijk te komen; doch hij zal zich met hem verzoenen en zal hem zijne dochter ten huwelijk geven, maar om hem te verderven; doch het zal hem niet gelukken en er zal niets van worden.1 [T Maar hij zal, als hij tegen hem komt, zijnen wil doen en niemand zal hem kunnen weerstaan; hij zal ook in het gewenste land komen en zal het uitvoeren door zijne hand.T !T Alzo zal de koning van het Noorden optrekken en wallen opwerpen en vaste steden innemen; en de heiren van het Zuiden zullen het niet kunnen beletten en zijn beste volk zal geen tegenstand kunnen bieden.=sT En in dien tijd zullen velen zich kanten tegen den koning van het Zuiden; ook zullen enige afvalligen uit uw volk opstaan om de profetie te vervullen, maar zullen ten val geraken.=sT want de koning van het Noorden zal wederom ene menigte, groter dan de vorige was, bijeenbrengen en na enige jaren zal hij optrekken met een groot heirleger en met vele lastdieren.5cT En hij zal die menigte wegvoeren, daarover zal zijn hart zich verheffen, omdat hij zovele duizenden ternedergeveld heeft. Maar daarmede zal hij hen toch niet overweldigen;V%T Dan zal de koning van het Zuiden toornig worden en uittrekken en tegen den koning van het Noorden strijden en zulk ene grote menigte bijeenbrengen, dat die andere menigte in zijne hand zal gegeven worden.=sT Maar zijne zonen zullen toornig worden en grote heirlegers bijeenbrengen; en een van hen zal komen en als een vloed daarheen vloeien en den strijd hervatten tot aan zijne vesting.pYT En deze zal optrekken in het rijk van den koning van het Zuiden, maar weder in zijn land terugtrekken.@yT Ook zal hij hunne goden en beelden, benevens de kostelijke kleinodiën, zo van zilver als goud, wegvoeren naar Egypte en enige jaren staande blijven tegen den koning van het Noorden.MT Maar een der spruiten van haren stam zal opkomen, die zal komen met een machtig heir en den koning van het Noorden in zijne sterkten overvallen en hij zal het uitvoeren en de overwinning behalen.=sT En na enige jaren zullen zij zich met elkander vermaagschappen en de dochter des konings van het Zuiden zal komen tot den koning van het Noorden om alles te vereffenen; maar de macht van haren arm zal haar niet bijblijven, en hij en zijn arm zal ook geen stand houden, maar zij zal prijsgegeven worden, tegelijk met degenen, die haar gebracht hebben, en hem, die haar verwekt en dengene, die haar een wijle tijds machtig heeft gemaakt.5cT En de koning van het zuiden, die een van zijne vorsten is, zal machtig worden; maar tegen dien zal er ook een machtig zijn en heersen en zijne heerschappij zal groot zijn.~T En als hij op het hoogste gekomen is, zal zijn rijk verbroken en in de vier winden des hemels verdeeld worden, doch niet onder zijne nakomelingen, ook niet met zulk ene macht als de zijne geweest is; want zijn rijk zal uitgeroeid en aan vreemden ten deel worden.u}cT Daarna zal er een machtig koning opstaan en met grote macht heersen; en wat hij wil, dat zal hij uitvoeren.'|GT En nu zal ik u te kennen geven hetgeen waarachtig zal geschieden. Zie, er zullen nog drie koningen in Perzië opstaan en de vierde zal groten rijkdom hebben, meer dan allen; en als hij in zijnen rijkdom op het machtigst is, zal hij alles verwekken tegen het koninkrijk van Griekenland.m{ UT Ook ik stond hem bij in het eerste jaar van Daríus, den Mediër, om hem te helpen en te versterken."z=T Doch ik zal u te kennen geven wat er geschreven is, hetwelk waarachtig zal geschieden; en er is niemand, die mij helpt tegen hen, dan uw vorst Michaël.Iy T En hij sprak: Weet gij ook, waarom ik tot u gekomen ben? Nu zal ik wederkeren en met den vorst van Perzië strijden; en als ik zal uitgegaan zijn, zie, dan zal de vorst van Griekenland komen.PxT en sprak: Vrees niet, gij lieveling, vrede zij met u, schep moed, schep moed. En terwijl hij aldus tot mij sprak, gevoelde ik mij gesterkt en zeide: Dat mijn Heer spreke, want gij hebt mij gesterkt.Yw+T Toen raakte een, in de gedaante van een mens, mij wederom aan en versterkte mijvT en hoe kan de knecht mijns Heren met mijnen Heer spreken; dewijl er geen kracht meer in mij is en ik ook geen adem meer heb?euCT En zie, een, gelijk een mens, raakte mijne lippen aan: toen deed ik mijnen mond open en sprak en zeide tot dengene, die vóór mij stond: Mijn Heer, mijne gewrichten beven mij van dat gezicht en ik heb geen kracht meer;Xt)T En toen hij zo tot mij sprak, boog ik mijn aangezicht ter aarde en zweeg stil.sT Maar nu kom ik om u te berichten, hoe het uw volk hierna zal gaan; want het gezicht zal eerst na enigen tijd vervuld worden.frET Maar de vorst van het koninkrijk van Perzië heeft mij éénentwintig dagen tegenstand geboden, en zie, Michaël, een der voornaamste vorsten, kwam mij te hulp; toen behield ik de overwinning over den koning van Perzië.Xq)T En hij sprak tot mij: Vrees niet, Daniël; want van den eersten dag af, dat gij uw hart steldet om te verstaan, en u te verootmoedigen voor uwen God, zijn uwe woorden verhoord en ik ben om uwentwil gekomen.SpT En hij sprak tot mij: Daniël, gij lieveling, merk de woorden op, die ik tot u zal spreken, en richt u op, want ik ben nu tot u gezonden. En toen hij zo tot mij sprak, richtte ik mij op en beefde zeer.Uo#T En zie, ene hand raakte mij aan en hielp mij op de knieën en op de handen.qn[T En ik hoorde zijne woorden; en toen ik die hoorde, viel ik bedwelmd neder op mijn aangezicht ter aarde. mT En ik bleef alléén en zag dit grote gezicht, en er bleef geen kracht in mij en mijn gelaat werd bleek en ik had geen kracht meer.3l_T Ik nu, Daniël, zag alléén dat gezicht en de mannen, die bij mij waren, zagen het niet: echter viel op hen ene grote verschrikking, zodat zij vloden en zich verborgen.PkT zijn lichaam was als een turkoois, zijn aangezicht was den bliksem gelijk, zijne ogen waren als vurige fakkels, zijne armen en voeten als gepolijst koper en zijne stem was als van een groot gedruis.jyT en hief mijne ogen op en zag, en zie, daar stond een man in linnen gekleed en had een gouden gordel om zijne lendenen;]i3T Op den vierentwintigsten dag der eerste maand was ik bij de grote rivier Hiddékel,hT ik at geen aangename spijs, vlees en wijn kwam niet in mijnen mond, ook zalfde ik mij nooit, totdat de drie weken om waren.?gyT In dien tijd was ik, Daniël, treurig drie weken lang;Rf T In het derde jaar van Kores, den koning van Perzië, werd aan Daniël, ook Beltsazar genaamd, ene zaak geopenbaard, die waarachtig is en van groot belang; en hij gaf er acht op en verstond het gezicht.=e wTEn Daniël beleefde het eerste jaar van koning Kores.(d KTEn de koning bevond hen in alle zaken, waarover hij hen ondervroeg, tienmaal kundiger en verstandiger dan alle sterrenwichelaars en wijzen in zijn gehele rijk.&c GTen de koning sprak met hen; en er werd onder hen allen geen gevonden, die Daniël, Hananja, Misaël en Azarja gelijk was; en zij werden des konings dienaars.b 5TEn toen de tijd om was, waarna de koning bepaald had, dat zij tot hem moesten gebracht worden, bracht de opperste kamerdienaar hen voor Nebukadnezar!a =TEn God verleende aan deze vier jongelingen kennis en verstand in allerlei schrift en wetenschap en Daniël gaf Hij verstand in alle gezichten en dromen.\` 3TToen deed de opziener de voor hen bestemde spijs en drank weg en gaf hun moeskruid._ yTEn na die tien dagen waren zij schoner en beter in het vlees dan al de jongelingen, die van de spijs des konings aten.[^ 1TEn hij hoorde naar hen in deze zaak, en hij beproefde het met hen tien dagen lang.B] T en laat dan in uwe tegenwoordigheid onze gedaanten en de gedaante der jongelingen, die van des konings spijs eten, bezien, en doe alsdan met uwe knechten naar hetgeen gij bevinden zult.v\ gT Neem slechts de proef met uwe knechten tien dagen lang en men geve ons moeskruid te eten en water te drinken; [ T Toen sprak Daniël tot den opziener, aan wiens zorg de opperste kamerdienaar Daniël, Hananja, Misaël en Azarja had toevertrouwd:Z 1T Nochtans zeide deze tot hem: Ik vrees voor mijnen heer, den koning, die u uwe spijs en uwen drank besteld heeft; indien hij zag, dat uwe aangezichten treuriger waren dan die der andere jongelingen van uwen ouderdom, dan zoudt gij mijn hoofd bij den koning in gevaar brengen.VY 'T En God gaf Daniël, dat de opperste kamerdienaar hem gunstig en genadig werd.vX gTDaniël nu besloot in zijn hart, dat hij zich met de spijs des konings en met den wijn, dien hij zelf dronk, niet zou verontreinigen; en hij verzocht den oppersten kamerdienaar, dat het hem vergund zou worden zich niet te verontreinigen.W  TEn de opperste kamerdienaar gaf hun namen en noemde Daniël Beltsazar en Hananja Sadrach en Misaël Mesach en Azarja Abednego.XV +TOnder dezen waren Daniël, Hananja, Misaël en Azarja uit de kinderen van Juda.LU TEn de koning bepaalde voor hen, wat men hun van zijne spijs en van den wijn, dien hij zelf dronk, elken dag zou geven; opdat zij, alzo drie jaren opgevoed zijnde, daarna den koning zouden dienen.^T 7Tjongelingen, die niet gebrekkig waren, maar schoon, vernuftig, wijs, schrander en verstandig, die bekwaam waren aan 's konings hof te dienen; en dat men hen onderwijzen zou in het schrift en de taal der Chaldeën.*S OTEn de koning zeide tot Aspenaz, zijn oppersten kamerdienaar, dat hij enigen uit de kinderen Israëls, van koninklijken stam en van de rijksgroten zou medevoeren,]R 5TEn de Heer gaf Jojakim, den koning van Juda, in zijne hand en enige vaten van het huis Gods; deze liet hij brengen in het land Sinear, naar het huis zijns Gods, en hij bracht de vaten in de schatkamer zijns gods.Q TIn het derde jaar der regering van Jojakim, den koning van Juda, kwam Nebukadnezar, de koning van Babel, voor Jeruzalem en belegerde het.iPKDDe groetenis van mij, Paulus, eigenhandig. Gedenkt aan mijne banden. De genade zij met u! Amen.oOWDEn zegt aan Archippus: Zie op het ambt hetwelk gij ontvangen hebt in den Heer, dat gij het volbrengt.N/DEn wanneer deze brief bij u gelezen is, zo maakt, dat hij ook in de gemeente te Laodicéa gelezen worde, en dat gij ook dien uit Laodicéa leest.QMDGroet de broeders te Laodicéa, en Nymfas, en de gemeente in zijn huis.@L{DU groet Lukas, de geneesmeester, de geliefde, en Demas. KD Want ik geef hem getuigenis, dat hij om uwentwil veel moeite heeft, en voor degenen, die te Laodicéa en die te Hiërapolis zijn.?JwD U groet Epafras, die van de uwen is, een dienstknecht van Christus, en die altijd voor u strijdt in de gebeden, opdat gij vast moogt staan, volkomen, en vervuld met al den wil Gods. I9D --en Jezus, genaamd Justus, die uit de besnijdenis zijn: dezen alleen zijn mijne medehelpers aan het rijk Gods, die mij ene vertroosting geweest zijn.%HCD U groet Aristarchus, mijn medegevangene, en Markus, de neef van Barnabas, wegens wien gij bevelen ontvangen hebt, --indien hij tot u komt, zo neemt hem aanGD met Onésimus, den getrouwen en geliefden broeder, die van de uwen is. Alles, hoe het hier staat, zullen zij u bekendmaken.wFgDdien ik daarom tot u gezonden heb, opdat hij verneme hoe het met u staat, en opdat hij uwe harten vertrooste,EDHoe het met mij staat, dit alles zal Tychicus, de geliefde broeder en getrouwe dienaar en mededienstknecht in den Heer, u bekendmaken,sD_DUw spreken zij altijd liefelijk en met zout gekruid, opdat gij weten moogt hoe gij ieder moet antwoorden.OCDWandelt wijselijk bij degenen die buiten zijn, en koopt den tijd uit.8BkDopdat ik haar openbare, gelijk ik moet spreken.A)Den bidt ook mede voor ons, opdat God ons ene deur des woords opene, om te spreken de verborgenheid van Christus, om welke ik ook gebonden ben,A@}DHoudt aan in het gebed, en waakt daarin met dankzegging;? {DGij heren, bewijst aan uwe dienstknechten hetgeen recht en billijk is, en weet, dat ook gij een Heer in den hemel hebt.y>kDMaar wie onrecht doet, die zal het onrecht dragen, dat hij gedaan heeft, en er geldt geen aanzien des persoons.{=oDdaar gij weet, dat gij van den Heer de vergelding des erfdeels ontvangen zult; want gij dient den Heere Christus.R<DEn alwat gij doet, doet dat van harte, als den Heer, en niet den mensen,:;mDGij dienstknechten, zijt in alle dingen gehoorzaam uwen lichamelijken heren, niet met dienst voor ogen als om mensen te behagen, maar in eenvoudigheid des harten, vrezende God.T:!DGij vaders, verbittert uwe kinderen niet, opdat zij niet moedeloos worden.f9EDGij kinderen, zijt den ouders gehoorzaam in alle dingen, want dat is den Heer welbehagelijk.L8DGij mannen, hebt uwe vrouwen lief, en zijt niet bitter tegen haar.R7DGij vrouwen, zijt uw mannen onderdanig, gelijk het betaamt, in den Heer. 6DEn al wat gij doet met woorden of met werken, doet dat alles in den naam van den Heere Jezus, en dankt God en den Vader door hem.D5DLaat het woord van Christus rijkelijk onder u wonen in alle wijsheid; leert en vermaant elkander met psalmen en lofzangen en geestelijke liederen, en zingt den Heer liefelijk in uw hart.v4eDEn de vrede Gods regere in uwe harten, tot welken gij ook geroepen zijt in één lichaam; en weest dankbaar.U3#DEn boven dit alles, trekt aan de liefde, welke is de band der volkomenheid.2+D en de een verdrage den ander, en vergeeft elkander, zo iemand ene klacht heeft tegen den ander; gelijk Christus u vergeven heeft, alzo ook gij. 19D Zo trekt nu aan, als uitverkorenen Gods, heiligen en beminden, hartelijke ontferming, vriendelijkheid, ootmoedigheid, zachtmoedigheid, lankmoedigheid;0D Hier is geen Griek, Jood, besnijdenis, onbesnedenheid, niet-Griek, Scyth, dienstknecht of vrije, maar Christus is alles en in allen./yD en aangedaan hebt den nieuwen, die vernieuwd wordt tot de kennis, naar het evenbeeld desgenen die hem geschapen heeft.`.9D Liegt niet tegen elkander, daar gij hebt uitgetrokken den ouden mens met zijne werken,x-iDMaar nu, legt ook gij dit alles af, toorn, gramschap, boosheid, lastering, schandelijke woorden uit uwen mond.O,Donder welke ook gij eertijds gewandeld hebt, toen gij daarin leefdet.A+}Dom welke Gods toorn komt over de kinderen des ongeloofs,*/DZo doodt nu uwe leden, die op de aarde zijn, hoererij, onreinheid, schandelijken lust, kwade begeerlijkheid en de gierigheid, welke is afgoderij,v)eDWanneer Christus, uw leven, zich openbaren zal, dan zult gij ook met hem geopenbaard worden in heerlijkheid.P(DWant gij zijt gestorven, en uw leven is verborgen met Christus in God.I' Dtracht naar hetgeen boven is, niet naar hetgeen op de aarde is.x& kDZijt gij nu met Christus opgestaan, zo zoekt hetgeen boven is, waar Christus is, zittende ter rechterhand Gods;c%?Dwelke wel een schijn van wijsheid hebben in eigendunkelijken godsdienst en nederigheid daardoor, dat zij het lichaam niet sparen, doch die zonder enige verdienste zijn, daar zij alleen verzadiging geven aan het vlees.c$?D--hetwelk toch alles door het gebruik verteert, --en geboden en leringen der mensen zijn;^#5DGij zult dat niet aanraken, gij zult dat niet proeven, gij zult dat niet aan roeren?%"CDIndien gij dan met Christus de eerste beginselen der wereld zijt afgestorven, wat laat gij u dan, alsof gij nog in de wereld leefdet, inzettingen opleggen:,!QDen zich niet houdende aan het hoofd, uit hetwelk het gehele lichaam, door gewrichten en verbindingen, voorzien en te zamen gevoegd, opwast met Goddelijken wasdom.A {DLaat niemand u den prijs doen missen, die een behagen heeft in nederigheid en Engelenverering, met gezichten zich inlatende, en zonder oorzaak opgeblazen door zijn vleselijk verstand,\1Dhetwelk is de schaduw van hetgeen toekomende was; maar het lichaam is in Christus. DZo laat nu niemand u een gewetenszaak maken van spijs of van drank, of ten opzichte van feestdagen of nieuwemaan-dagen of sabatten;wDen heeft ontwapend de overheden en machten, en die openlijk ten toon gesteld, en daardoor een triumf uit hen gemaakt.9kDen uit te wissen het handschrift, dat tegen ons getuigde, hetwelk in inzettingen bestond, en ons tegen was, en heeft het uit den weg geruimd door het aan het kruis te hechten,#?D En Hij heeft u ook met hem levend gemaakt, toen gij dood waart in de zonden en in de onbesnedenheid van uw vlees, door ons alle zonden kwijt te schelden,3D daar gij met hem begraven zijt in den doop, in wien gij ook zijt opgestaan door het geloof in de werking Gods, die hem opgewekt heeft uit de doden.0YD in wien gij ook besneden zijt met ene besnijdenis, die niet met de hand geschiedt, door aflegging van het zondige lichaam des vleses door de besnijdenis van Christus;SD en gij zijt volkomen in hem, die het hoofd is van alle overheid en macht; q~}|k{zz'yxwvvluutssSrjr qpnon8mm"lkjjtii)hGgfedXcic bbaa`__R^]];\[[zZYY X WUU6TzSR4QPeONNN\MMKJIHGG'FEDDyCCAAS@?>=<(06-29) En Daniël werd machtig onder de regering van Daríus en ook onder de regering van Kores, den Perziër.1b[T(06-28) Hij is een verlosser en helper in den nood en Hij doet tekenen en wonderen, beide in den hemel en op de aarde: Hij heeft Daniël van de leeuwen verlost.awT(06-27) Dit is mijn bevel, dat men in de gehele heerschappij mijns koninkrijks Daniëls God zal vrezen en ontzien; want Hij is de levende God, die eeuwig blijft, en zijn koninkrijk is onvergankelijk en zijne heerschappij heeft geen einde;s`_T(06-26) Toen liet koning Daríus schrijven aan alle volken, natiën en tongen: Uw vrede zij groot._+T(06-25) Toen beval de koning de mannen, die Daniël beschuldigd hadden, voor te brengen en in den kuil der leeuwen te werpen, benevens hunne kinderen en vrouwen; en eer zij beneden op den bodem nederkwamen, grepen de leeuwen hen en vermorzelden al hunne beenderen.R^T(06-24) Toen werd de koning zeer blijde, en liet Daniël uit den kuil trekken; en zij trokken Daniël op uit den kuil en men bespeurde geen letsel aan hem, want hij had op zijnen God vertrouwd.i]KT(06-23) Mijn God heeft zijnen Engel gezonden, die den muil der leeuwen heeft toegesloten, dat zij mij geen leed gedaan hebben; want voor Hem ben ik onschuldig bevonden; ook heb ik tegen u, heer koning, niets misdaan.d\AT(06-22) En Daniël sprak tot den koning: Heer koning, God verlene u een lang leven![wT(06-21) En toen hij bij den kuil kwam, riep hij Daniël toe met ene klagende stem; en de koning sprak tot Daniël: Daniël, gij knecht des levenden Gods, heeft uw God, dien gij zonder ophouden dient, u ook kunnen verlossen van de leeuwen? ZT(06-20) Des morgens vroeg, toen de dag aanbrak, stond de koning op en ging met spoed naar den kuil, waarin de leeuwen waren.Y#T(06-19) En de koning ging heen op zijnen burg en bleef zonder eten en liet geen spijs voor zich brengen, en hij kon ook niet slapen.pXYT(06-18) En zij brachten een steen, dien zij legden op den mond des kuils; dezen verzegelde de koning met zijn eigen zegelring en met den zegelring zijner machtigen, opdat niets anders ten aanzien van Daniël zou geschieden.RWT(06-17) Toen beval de koning, dat men Daniël zou voorbrengen, en zij wierpen hem in den kuil der leeuwen; maar de koning zeide tot Daniël: Uw God, dien gij zonder ophouden dient, die helpe u.sV_T(06-16) Maar die mannen kwamen in menigte tot hem, en zeiden tot hem: Gij weet, heer koning, dat het een recht der Meden en Perzen is, dat al de geboden en bevelen, welke de koning besloten heeft, niet kunnen herroepen worden.;UoT(06-15) Toen de koning dat hoorde, werd hij zeer bedroefd en deed grote moeite om Daniël te verlossen: totdat de zon onderging, zocht hij, hoe hij hem zou kunnen redden.DTT (06-14) Toen antwoordden en zeiden zij tot den koning: Daniël, een der gevangenen uit Juda, acht noch u noch uw gebod, hetwelk gij getekend hebt, want hij bidt driemaal 's daags.}SsT (06-13) En zij traden toe en spraken voor den koning van des konings gebod: Heer koning, hebt gij niet een gebod ondertekend, dat alwie in dertig dagen iets zal bidden van enigen god of mens, behalve van u, o koning, in den kuil der leeuwen zal geworpen worden? De koning antwoordde en sprak: Het is waar en een recht der Meden en Perzen, dat niet te herroepen is.sR_T (06-12) Toen kwamen deze mannen in menigte en vonden Daniël biddende en smekende voor zijnen God.%QCT (06-11) Toen nu Daniël vernam, dat zulk een gebod ondertekend was, ging hij op in zijn huis; hij nu had in zijne opperzaal open vensters naar de zijde van Jeruzalem; driemaal 's daags boog hij zijne knieën en bad, loofde en dankte zijnen God, gelijk hij voorheen gedaan had.QPT (06-10) Alzo onderschreef koning Daríus dit geschrift en bevel.IO T(06-9) Derhalve, o koning, zult gij dit gebod bevestigen en onderschrijven, opdat het niet weder veranderd worde, naar het recht der Meden en Perzen, hetwelk niet mag herroepen worden.NNT(06-8) De vorsten des koninkrijks, al de heren, de landvoogden, de raadsheren en hoofdlieden hebben beraadslaagd, dat men een koninklijk bevel late uitgaan en een streng gebod stelle, dat wie in dertig dagen iets bidden zal van enigen god of mens, behalve van u, o koning, in den kuil der leeuwen geworpen zal worden.&MET(06-7) Toen kwamen deze vorsten en landvoogden in menigte voor den koning en zeiden tot hem aldus: Heer koning Daríus, God verlene u een lang leven.sL_T(06-6) Toen zeiden die mannen: Wij zullen geen zaak tegen Daniël vinden dan in zijnen godsdienst.KyT(06-5) Derhalve trachtten de vorsten en landvoogden ene zaak tegen Daniël te vinden, die tegen het koninkrijk was, maar zij konden geen zaak noch misdaad vinden, want hij was getrouw, zodat men geen schuld noch misdaad aan hem kon vinden.9JkT(06-4) Daniël nu overtrof al deze vorsten en landvoogden, want er was een hoge geest in hem; daarom was de koning bedacht om hem over het gehele koninkrijk te stellen.+IOT(06-3) Over hen stelde hij drie vorsten, waarvan Daniël één was, aan welke deze landvoogden rekenschap moesten geven, opdat de koning geen nadeel leed.qH ]T(06-2) En Daríus vond goed honderd en twintig landvoogden te stellen over het gehele koninkrijk.gGGT(06-1) En Daríus uit Medië aanvaardde het rijk, toen hij tweeënzestig jaar oud was.MFTIn denzelfden nacht werd Belsazar, de koning der Chaldeën, gedood.FETToen beval Belsazar, dat men Daniël met purper zou bekleden, en ene gouden keten om zijnen hals doen, en hij liet van hem verkondigen, dat hij de derde heerser in het koninkrijk zou zijn.SDTperés, dat is: uw koninkrijk is verdeeld en den Meden en Perzen gegeven.^C5Ttekél, dat is: men heeft u in ene weegschaal gewogen en gij zijt te licht bevonden;yBkTEn dit is de uitlegging der woorden: Mené, dat is: God heeft uw koninkrijk geteld en er een einde aan gemaakt;PATDit nu is het schrift, aldaar getekend: Mené, mené, tekél, ufarsin.W@'Tdaarom is deze hand van Hem gezonden en dit schrift, dat daar getekend staat.?Tmaar hebt u verheven tegen den Heer des hemels, en de vaten van zijn huis heeft men vóór u moeten brengen, en gij, uwe machtigen, uwe vrouwen, uwe bijwijven hebben daaruit gedronken, daarbij de zilveren, gouden, koperen, ijzeren, houten en stenen goden geprezen, die noch zien noch horen noch voelen; maar dien God, die uwen adem en al uwe wegen in zijne hand heeft, hebt gij niet geëerd:]>3TEn gij Belsazar, zijn zoon, hebt uw hart niet vernederd, hoewel gij dit alles weet,B=}Ten hij werd van uit de mensen verstoten en zijn hart werd den dieren gelijk en hij moest bij het wild lopen en at gras gelijk de ossen en zijn lichaam lag onder den dauw des hemels en werd nat; totdat hij leerde, dat God, de Allerhoogste, macht heeft over de koninkrijken der mensen en ze geeft aan wien Hij wil.<'TMaar toen zijn hart zich verhief en hij trots en hoogmoedig werd, werd hij van den koninklijken troon gestoten en verloor zijne heerlijkheid;h;ITen vanwege deze macht, die hem gegeven was, vreesden en ontzagen hem alle volken, natiën en tongen: hij doodde, wien hij wilde, hij liet leven, wie hij wilde, hij verhoogde, wien hij wilde, hij vernederde, wien hij wilde.w:gTHeer koning, God, de Allerhoogste, heeft uwen vader Nebukadnezar koninkrijk en macht en heerlijkheid gegeven;R9TToen hief Daniël aan en sprak tot den koning: Behoud uwe gaven voor uzelf en geef uwe geschenken aan een ander: ik zal nochtans het schrift voor den koning lezen, en hem bekendmaken, wat het beduidt.'8GTMaar van u hoor ik, dat gij de verklaringen kunt geven en het verborgene openbaren; indien gij nu dit schrift kunt lezen en mij te kennen geven, wat het beduidt, zo zult gij met purper gekleed worden en ene gouden keten aan uwen hals dragen en de derde heerser in mijn koninkrijk zijn.<7qTNu heb ik voor mij laten ontbieden de verstandigen en wijzen, dat zij dit schrift zouden lezen en mij bekendmaken, wat het beduidt; en zij kunnen mij niet zeggen wat het beduidt. 6TIk heb van u horen zeggen, dat gij den geest der goden hebt en dat er verlichting, verstand en hoge wijsheid bij u gevonden wordt.A5{T Toen werd Daniël voor den koning gebracht; en de koning sprak tot Daniël: Zijt gij die Daniël, een der gevangenen uit Juda, die de koning, mijn vader, uit Juda hier gebracht heeft?43T omdat een hoge geest in hem gevonden werd, benevens verstand en schranderheid om dromen uit te leggen, donkere spreuken te raden en verborgen dingen te openbaren, namelijk Daniël, dien de koning Beltsazar liet noemen; zo roepe men nu Daniël, die zal zeggen wat het beduidt.33_T er is een man in uw koninkrijk, die den geest der heilige goden heeft; want in uws vaders tijden werd bij hem verlichting gevonden, schranderheid en wijsheid, gelijk de wijsheid der goden is; en uw vader, koning Nebukadnezar, stelde hem over de sterrenwichelaars, wijzen, Chaldeën en waarzeggers,_27T Toen trad de koningin vanwege deze zaak van den koning en zijne machtigen in de zaal op en sprak: Heer koning, God verlene u een lang leven. Laat uwe gedachten u niet zo verschrikken en verander uw gelaat zo niet;x1iT Daarover verschrikte koning Belsazar nog meer en verloor geheel zijne kleur en zijne machtigen werden beangst. 0 TToen werden al de wijzen des konings gebracht; maar zij konden noch het schrift lezen, noch de betekenis den koning bekendmaken.3/_Ten de koning riep overluid, dat men de wijzen, Chaldeën en waarzeggers zou brengen en liet aan de wijzen van Babel zeggen: Wie dit schrift lezen en zeggen kan, wat het beduidt, die zal met purper gekleed worden en ene gouden keten aan den hals dragen, en de derde heerser in mijn koninkrijk zijn.. TToen verbleekte het gelaat des konings en zijne gedachten verschrikten hem, dat hem de lendenen beefden en de benen sidderden;Q-TTerzelfder ure kwamen er vingers als van ene mensenhand, die schreven tegenover den kandelaar, op den witgepleisterden wand in de koninklijke zaal, en de koning werd de hand gewaar, die daar schreef.n,UTEn toen zij alzo dronken, loofden zij de gouden, zilveren, koperen, ijzeren, houten en stenen goden.A+{TAlzo werden voorgebracht de gouden vaten, die uit den tempel, uit het huis Gods te Jeruzalem, genomen waren; en de koning, zijne machtigen, zijne vrouwen en bijwijven dronken daaruit.*wTEn toen hij dronken was, liet hij de gouden en zilveren vaten voorbrengen, die zijn vader Nebukadnezar uit den tempel te Jeruzalem had weggevoerd; opdat de koning met zijne machtigen, met zijne vrouwen en met zijne bijwijven daaruit zou drinken.r) _TKoning Belsazar maakte een heerlijken maaltijd voor zijne duizend hoofdlieden, en dronk zich vol met hen.9(kT%Daarom loof ik, Nebukadnezar, en verhoog en prijs den koning des hemels; want al zijn doen is waarheid en zijne wegen zijn recht, en wie trots is, dien kan Hij verootmoedigen. 'T$Op dien tijd kwam mijn verstand weder in mij; ook kwam ik tot mijne koninklijke eer, tot mijne heerlijkheid en tot mijne gestalte, en mijne raadsheren en machtigen zochten mij en ik werd weder in mijn koninkrijk gesteld en ik verkreeg nog groter heerlijkheid.t&aT#bij wien allen, die op de aarde wonen, als niets te achten zijn; Hij maakt het gelijk Hij wil, beiden, met de krachten in den hemel en met hen, die op de aarde wonen, en niemand kan zijne hand weren, noch tot Hem zeggen: Wat doet Gij?l%QT"Na dien tijd hief ik, Nebukadnezar, mijne ogen op ten hemel en mijn verstand kwam weder in mij; en ik loofde den Allerhoogste, ik prees en eerde Hem, die eeuwig leeft, wiens macht eeuwig is en wiens rijk immer en altoos duurt;$T!Van stonde aan werd dat woord volbracht over Nebukadnezar en hij werd van de mensen verstoten en hij at gras als de ossen en zijn lichaam lag onder den dauw des hemels en werd nat, totdat zijn haar wies als arendsvederen en zijne nagels werden als vogelklauwen."#=T en men zal u van de mensen verstoten en gij zult bij de dieren des velds blijven; gras zal men u laten eten als de ossen, totdat zeven tijden over u zijn voorbijgegaan; opdat gij erkent, dat de Allerhoogste macht heeft over de koninkrijken der mensen en ze geeft aan wien Hij wil.&"ETEer de koning deze woorden uitgesproken had, viel ene stem van den hemel: U, o koning Nebukadzenar, wordt aangezegd: Uw koninkrijk zal van u genomen worden;!)Thief hij aan en sprak: Dit is het grote Babel, dat ik gebouwd heb tot een koninklijk huis door mijne grote macht, ter eer mijner heerlijkheid.] 3TWant na twaalf maanden, toen de koning op den koninklijken burg van Babel wandelde,1]TDit alles wedervoer koning Nebukadnezar.9kTDaarom heer koning, laat u mijn raad behagen en maak u los van uwe zonden door gerechtigheid, en vrij van uw misdaad door weldaad aan de armen: zo zal uwe rust nog lang duren.4aTEn dat er gezegd is, dat men evenwel den stam met de wortels des booms zou laten blijven: Uw koninkrijk zal u blijven, nadat gij zult erkend hebben de macht in den hemel.\1TMen zal u van de mensen verstoten en gij moet bij de dieren des velds blijven en men zal u gras laten eten als de ossen en gij zult onder den dauw des hemels liggen en nat worden, totdat zeven tijden over u zijn voorbijgegaan; opdat gij erkent, dat de Allerhoogste macht heeft over de koninkrijken der mensen en ze geeft aan wien Hij wil.lQTdit is de betekenis, heer koning, en deze raad des Allerhoogsten gaat over mijnen heer den koning.TEn dat de koning een heiligen wachter gezien, heeft, die van den hemel nederdaalde; en zeide: Houwt dien boom omver en verderft hem, doch laat den stam met zijne wortels in de aarde blijven, maar in ijzeren en koperen ketenen op het veld in het gras en onder den dauw des hemels liggen en nat worden en met de dieren des velds zijn deel hebben, totdat zeven tijden over hem zijn voorbijgegaan;+OTdat zijt gij, o koning, gij, die zo groot en machtig zijt, want uwe macht is groot en reikt tot aan den hemel en uwe heerschappij gaat tot aan des werelds einde.8iTen welks takken schoon en welks vruchten vele waren, waar spijs voor allen aan was, zodat de dieren des velds onder hem woonden en de vogels des hemels op zijne takken zaten,TDe boom, dien gij gezien hebt, die groot en dik was en welks hoogte tot aan den hemel reikte en die zich over het gehele land uitbreidde,>uTToen ontzette zich Daniël, die anders Beltsazar heet, een uur lang en zijne gedachten bedroefden hem; maar de koning sprak: Beltsazar, laat de droom en zijne betekenis u niet bedroeven. Beltsazar antwoordde en sprak: Ach mijn heer, dat toch de droom uwe vijanden en zijne betekenis uwe wederpartijders gold!xiTZulk een droom heb ik, koning Nebukadnezar, gezien; gij nu Beltsazar, zeg, wat hij beduidt; want al de wijzen in mijn koninkrijk kunnen mij niet bekendmaken, wat hij beduidt, maar gij kunt het wel, want de geest der heilige goden is in u.{oTDit is in den raad der wachters besloten en in het gesprek der heiligen beraadslaagd; opdat de levenden erkennen, dat de Allerhoogste macht heeft over de koninkrijken der mensen, en ze geeft aan wien Hij wil en de nederigen daartoe verhoogt.  TEn het mensenhart zal van hem genomen en hem zal een dierenhart gegeven worden, totdat zeven tijden over hem zijn voorbijgegaan.q[Tdoch laat den stam met zijne wortels in de aarde blijven, maar in ijzeren en koperen ketenen op het veld in het gras; hij zal onder den dauw des hemels liggen en nat worden en zal zich voeden met de dieren van de kruiden der aarde.iKTdie riep overluid aldus, zeggende: Houwt dien boom om en kapt hem de takken af en stroopt hem het loof af en verstrooit zijne vruchten, dat de dieren, die onder hem liggen, weglopen en de vogels van zijne takken wegvliegen;a;T En ik zag een gezicht op mijn leger, en zie, een heilige wachter kwam van den hemel af,\1T Zijne takken waren schoon en droegen vele vruchten en er was spijs aan voor allen; alle dieren des velds vonden schaduw onder hem en de vogels des hemels zaten op zijne takken en alle vlees voedde zich van hem.zmT groot en dik; zijne hoogte reikte tot aan den hemel en hij breidde zich uit tot aan het einde des gehelen lands. T En dit is het gezicht, hetwelk ik gezien heb op mijn leger: zie, er stond een boom midden in het land, die was zeer hoog,Z -T Beltsazar, gij overste onder de sterrenwichelaars, van wien ik weet, dat gij den geest der heilige goden hebt, en dat u niets verborgen is, zeg het gezicht mijns drooms, dien ik gezien heb en wat hij beduidt.. UTtotdat ten laatste Daniël vóór mij kwam, die Beltsazar heet, naar den naam mijns gods, die den geest der heilige goden heeft; en ik verhaalde voor hem den droom:) KTToen bracht men de sterrenwichelaars, wijzen, Chaldeën en waarzeggers: en ik verhaalde den droom voor hen, maar zij konden mij niet zeggen, wat hij be duidde:  TEn ik beval, dat al de wijzen van Babel vóór mij zouden gebracht worden, opdat zij mij zouden zeggen wat die droom beduidde.  Tzag een droom en verschrikte, en de gedachten, die ik op mijn leger had over het gezicht, hetwelk ik gezien heb, bedroefden mij.eCTIk, Nebukadnezar, toen ik goede rust had in mijn huis, en het goed gesteld was in mijn hof,TWant zijne tekenen zijn groot en zijne wonderen zijn machtig en zijn rijk is een eeuwig rijk en zijne heerschappij duurt immer en altoos.s_THet behaagt mij, dat ik verkondig de tekenen en wonderen, die God, de Allerhoogste, aan mij gedaan heeft.x kTKoning Nebukadnezar aan alle volken, natiën en tongen, die op den gehelen aardbodem wonen: Uw vrede zij groot:]3TEn de koning gaf Sadrach, Mesach en Abednego een groot gezag in het land van Babel.kOTZo zij nu dit mijn gebod: Wie onder alle volken, natiën en tongen den God van Sadrach, Mesach en Abednego lastert, die zal omkomen en zijn huis zal een puinhoop worden; want er is geen andere god, die zo kan redden als deze.?wTToen antwoordde Nebukadnezar en sprak: Geloofd zij de God van Sadrach, Mesach en Abednego, die zijn Engel gezonden en zijne knechten gered heeft, die op Hem vertrouwd en des konings gebod niet gehouden, maar hunne lichamen overgegeven hebben, dat zij geen god eren noch aanbidden wilden dan hunnen God alleen./TEn de vorsten, heren, voogden en raadsheren des konings kwamen te zamen en zagen, dat het vuur geen macht op de lichamen dezer mannen had gehad, en dat het haar hunner hoofden niet verzengd en hunne mantels niet beschadigd waren, ja men kon zelfs geen brand aan hen ruiken.lQTEn Nebukadnezar trad toe voor het hol van den gloeienden oven en sprak: Sadrach, Mesach en Abednego, gij knechten des allerhoogsten Gods, gaat uit en komt hier. Toen kwamen Sadrach, Mesach en Abednego uit het midden des vuurs.~+THij antwoordde en sprak: Nochtans zie ik vier mannen los in het vuur gaan en er is geen letsel aan hen; en de vierde is als een zoon der goden.^}5TToen ontzette koning Nebukadnezar zich en stond schielijk op en zeide tot zijne raadsheren: Hebben wij niet drie mannen gebonden in het vuur doen werpen? Zij antwoordden en zeiden tot den koning: Ja, heer koning.r|]TDe drie mannen nu, Sadrach, Mesach en Abednego, vielen in den gloeienden oven gelijk zij gebonden waren.R{TWant des konings gebod moest men terstond volvoeren en men stookte het vuur in den oven zo heet, dat de mannen, die Sadrach, Mesach en Abednego zouden verbranden, door de vlam des vuurs gedood werden.zTAlzo werden deze mannen in hunne mantels, schoenen, hoeden en andere klederen gebonden en in den gloeienden oven geworpen.(yITEn hij gebood enigen der sterkste krijgslieden, die onder zijn heir waren, dat zij Sadrach, Mesach en Abednego zouden binden en in den gloeienden oven werpen.Tx!TToen werd Nebukadnezar vol grimmigheid en zijn gehele aangezicht veranderde tegen Sadrach, Mesach en Abednego; en hij beval, dat men den oven zevenmaal heter zou maken dan men anders gewoon was te doen.w5TEn indien niet, zo zij u bekend, o koning, dat wij evenwel uwe goden niet zullen eren, noch het gouden beeld aanbidden, dat gij hebt doen oprichten. v TZie, onze God, dien wij eren, kan ons wel verlossen uit den gloeienden oven; ook uit uwe hand, o koning, kan Hij ons verlossen.uTToen spraken Sadrach, Mesach en Abednego en zeiden tot koning Nebukadnezar: Het is niet nodig, dat wij u daarop antwoorden.st_TWelaan, maakt u gereed; zodra gij zult horen het geluid der bazuinen, trompetten, harpen, vedels, psalters, luiten en alle andere speeltuigen, zo valt neder en aanbidt het beeld, hetwelk ik heb laten maken: indien gij het niet zult aanbidden, zult gij terstond in den gloeienden oven geworpen worden; laat zien wie de God is, die u uit mijne hand zal verlossen!;soTToen hief Nebukadnezar aan en sprak tot hen: Sadrach, Mesach en Abednego, hebt gij met opzet mijne goden niet geëerd en het gouden beeld, dat ik heb opgericht, niet aangebeden?&rET Toen beval Nebukadnezar in toorn en grimmigheid, dat men Sadrach, Mesach en Abednego vóór hem zou stellen; en die mannen werden vóór den koning gesteld.qq[T Nu zijn er Joodse mannen, die gij over de ambten in het land van Babel hebt gesteld, Sadrach, Mesach en Abednego; dezen verachten uw gebed en eren uwe goden niet, en aanbidden het gouden beeld niet, hetwelk gij hebt doen oprichten.Zp-T en wie niet nederviel en aanbad, die zou in den gloeienden oven geworpen worden.eoCT Gij hebt een gebod laten uitgaan, dat alle mensen, als zij horen zouden het geluid der bazuinen, trompetten, harpen, vedels, psalters, luiten en alle andere speeltuigen, zouden nedervallen en het gouden beeld aanbidden;dnAT zij spraken en zeiden tot koning Nebukadnezar: Heer, koning, God verlene u een lang leven!`m9TDoch ook terzelfder tijd traden enige Chaldeeuwse mannen toe en klaagden de Joden aan;ql[TToen zij nu hoorden het geluid der bazuinen, trompetten, harpen, vedels, psalters en alle andere speeltuigen, vielen alle volken, natiën en tongen neder en aanbaden het gouden beeld, hetwelk koning Nebukadnezar had doen oprichten.kkOTen wie alsdan niet nedervalt en aanbidt, die zal terstond in den gloeienden oven geworpen worden.hjITAls gij zult horen het geluid der bazuinen, trompetten, harpen, vedels, psalters, luiten en alle andere speeltuigen, dan zult gij nedervallen en het gouden beeld aanbidden, hetwelk koning Nebukadnezar heeft doen oprichten;]i3TEn een heraut riep overluid: Laat u dit gezegd zijn, gij volken, natiën en tongen.h+TToen kwamen te zamen de vorsten, heren, landvoogden, rechters, voogden, raadsheren, ambtlieden en alle gezagvoerders in het land om het beeld te wijden, dat koning Nebukadnezar had doen oprichten; en zij moesten voor het beeld treden, dat Nebukadnezar had doen oprichten.}gsTEn koning Nebukadnezar zond naar de vorsten, heren, landvoogden, rechters, voogden, raadsheren, ambtlieden en alle gezagvoerders in het land, dat zij te zamen zouden komen om het beeld te wijden, hetwelk koning Nebukadnezar had doen oprichten.f %TKoning Nebukadnezar liet een gouden beeld maken, zestig el hoog en zes el breed, en liet het zetten in het land van Babel, in het land Dura. e9T1Doch Daniël bad den koning, dat hij over de landschappen van Babel zou stellen Sadrach, Mesach en Abednego; en Daniël bleef aan het hof des konings.DdT0En de koning verhoogde Daniël en gaf hem grote en vele geschenken, en maakte hem tot een vorst over het gehele land van Babel, en stelde hem tot een overste over al de wijzen van Babel.mcST/En de koning antwoordde Daniël en sprak: Er is geen twijfel aan, dat uw God een God boven alle goden is en een Heer boven alle koningen, die verborgen dingen kan openbaren, dewijl gij deze verborgen zaak hebt kunnen openbaren.bT.Toen viel koning Nebukadnezar op zijn aangezicht en aanbad Daniël en beval, dat men hem spijsoffer en reukoffer zou brengen.aT-Gelijk gij gezien hebt een steen, zonder handen van den berg afgescheurd, die het ijzer, koper, leem, zilver en goud vergruisde: alzo heeft de grote God den koning te kennen gegeven, hoe het hierna zal gaan. Dit is de droom voorzeker en zijne betekenis is gewis. `T,Doch ten tijde van die koninkrijken zal de God des hemels een koninkrijk oprichten, dat nimmermeer verstoord zal worden, en zijn koninkrijk zal op geen ander volk komen; het zal al deze koninkrijken vergruizen en vernielen, maar zelf zal het eeuwig blijven.__7T+En dat gij gezien hebt ijzer met leem vermengd, zo zullen zij zich wel door onderlinge huwelijken vermengen, maar zij zullen zich echter niet aan elkander hechten, gelijk zich het ijzer met het leem niet vermengt. ^T*En dat de tenen aan zijne voeten ten dele ijzer en ten dele leem zijn: dat zal ten dele een sterk en ten dele een zwak rijk zijn. =~~$}|{{Azz-y]xx1ww[vv-uVt^srrnqq9pdoo1n mm lkjihh'gfedd+cwcbBa0`/_]]#\\[t[ZYsXXYWWZWVV2UmTSSRRQNPyP(ONNMLLL%KOJJCIIyHH^GGFEDDWCC8CBmAA9@l?? >==*<;;::%9s98o777655e44 3621100!/U/.e--9,,e+**_*)j((?'y&&&,%i$##$"!!4 x A@#?@I;NCFqF X Y ?,WiIM2 en al haren roof zult gij verzamelen midden op de straat en met vuur verbranden, zowel de stad als al haren roof, tot een brandoffer voor den Heer, uwen God; dat zij een puinhoop zij eeuwiglijk, en nimmermeer herbouwd worde.H32 zo zult gij de burgers dier stad slaan met de scherpte des zwaards, en haar verbannen met al wat er in is, en haar vee met de scherpte des zwaards;G%2 zo zult gij vlijtig onderzoeken, vernemen en navragen; en indien het de waarheid is, en het zeker zo is, dat die gruwel onder u gepleegd is,+FQ2 Er zijn sommige boze mannen uitgegaan onder u, en hebben de burgers hunner stad verleid, zeggende: Laat ons gaan en andere goden dienen, die gij niet gekend hebt,zEo2 Wanneer gij hoort van enige stad, die de Heer, uw God, u gegeven heeft om daar in te wonen, dat men daarvan zegt:iDM2 Zo zal geheel Israël het horen en vrezen, en zij zullen zulk kwaad niet meer voornemen onder u. C;2 Men zal hem stenigen, dat hij sterft, want hij heeft u willen afleiden van den Heer, uwen God, die u uit Egypteland, uit het diensthuis, gevoerd heeft.{Bq2 maar, gij zult hem doden: uwe hand zal de eerste over hem zijn om hem te doden, en daarna de hand van al het volk.A2 zo bewillig niet en hoor niet naar hem; ook zal uw oog hem niet verschonen, en gij zult u over hem niet ontfermen noch het geheimhouden;@}2 van de goden der volken, die rondom u zijn, hetzij nabij u of ver van u, van het ene einde der aarde tot aan het andere,?2 Wanneer uw broeder, de zoon uwer moeder, of uw zoon, of uwe dochter, of de vrouw in uwe armen, of uw vriend, die u is als uw hart, u heimelijk mocht overreden, zeggende: Laat ons gaan en andere goden dienen, die gij niet gekend hebt, noch uwe vaderen,@>{2 Maar die profeet of dromer zal sterven, omdat hij u geleerd heeft af te vallen van den Heer, uwen God, die u uit Egypteland gevoerd en u uit het diensthuis verlost heeft, en omdat hij u van den weg heeft afgeleid, dien de Heer, uw God, u geboden heeft te bewandelen. Zo zult gij dit kwaad uit uw midden wegdoen.='2 Want gij zult den Heer, uwen God, volgen en Hem vrezen, en zijne geboden onderhouden en naar zijne stem horen en Hem dienen en Hem aanhangen.+<Q2 zo zult gij niet horen naar de woorden van den profeet of dromer; want de Heer, uw God, beproeft u, om te vernemen, of gij Hem met uw ganse hart en ziel liefhebt.;'2 en dat teken of wonder komt, waarvan hij tot u gesproken had, er bijvoegende: Laat ons andere goden volgen, die gij niet kent, en hen dienen,b: A2 Wanneer een profeet of een dromer onder u zal opstaan, en hij geeft u een teken of wonder,u9e2 Al wat ik u gebied zult gij onderhouden, dat gij er naar doet; gij zult er niets bijdoen en er niets afdoen.Z8/2 Gij zult den Heer, uwen God, alzo niet doen; want zij hebben hunnen goden gedaan al wat den Heer een gruwel is en wat Hij haat; want zij hebben zelfs hunne zonen en dochters met vuur verbrand voor hunne goden.[712 zo wacht u, dat gij niet verstrikt wordt om hen na te volgen, nadat zij verdelgd zijn voor u, en dat gij niet vraagt naar hunne goden, zeggende: Zoals deze volken hunne goden gediend hebben, zo zal ik ook doen.56e2 Wanneer de Heer, uw God, voor uwe ogen die volken uitroeit, naar welke gij heengaat om hun erf in bezit te nemen, en als gij die in bezit genomen hebt en in hun land woont,<5s2 Ziet toe en hoort al deze woorden, welke ik u gebied, opdat het u en uw kinderen na u wél ga eeuwiglijk, omdat gij gedaan hebt wat recht en behagelijk is voor den Heer, uwen God.K42 en gij zult uwe brandoffers met vlees en bloed doen op het altaar van den Heer, uwen God, en het bloed uwer andere offers zult gij gieten op het altaar van den Heer, uwen God, en het vlees eten.3+2 Doch wanneer gij iets heiligen wilt van het uwe, of beloven, zo zult gij het vervoeren en brengen naar de plaats, welke de Heer verkoren heeft;|2s2 Gij zult het niet eten, opdat het u en uw kinderen na u wél ga, omdat gij gedaan hebt, wat recht is voor den Heer.S1!2 gij zult het niet eten, maar gij zult het op de aarde uitgieten als water.02 alleenlijk zie toe, dat gij het bloed niet eet; want het bloed is de ziel, daarom zult gij de ziel niet met het vlees eten;r/_2 Gelijk men een ree of een hert eet, zo moogt gij het eten; de onreinen en de reinen mogen het samen eten;. 2 Is de plaats, welke de Heer, uw God, verkoren heeft, opdat Hij zijnen naam aldaar late wonen, ver van u, zo slacht van uw runderen of schapen, welke de Heer u gegeven heeft, zoals ik u geboden heb, en eet het in uwe poorten naar al de begeerte uwer ziel.i-M2 Wanneer de Heer, uw God, uwen grenspaal zal uitbreiden, gelijk Hij tot u gesproken heeft, en gij zeggen zult: Ik wil vlees eten, omdat het uwe ziel gelust vlees te eten, zo moogt gij vlees eten naar al de begeerte uwer ziel.P,2 Wacht u, dat gij den Leviet niet verlaat, zolang gij op de aarde leeft.4+c2 maar gij zult die eten voor den Heer, uwen God, aan de plaats, welke de Heer, uw God, verkiezen zal; gij en uwe zonen, uwe dochters, uwe knechten, uwe dienstmaagden, en de Leviet, die in uwe poorten is; en gij zult vrolijk zijn voor den Heer, uwen God, over alles waaraan gij uwe hand geslagen hebt.*'2 Doch gij moogt niet eten in uwe poorten van de tienden van uw koren, van uw most, van uwe olie, noch van de eerstgeborenen uwer runderen en uwer schapen, of van enige uwer geloften, welke gij beloofd hebt, of van uwe vrijwillige offers, of van het hefoffer uwer handen;f)G2 behalve het bloed, dat zult gij niet eten, maar gij zult het op de aarde uitgieten als water.s(a2 Doch gij moogt slachten en vlees eten in al uwe poorten, waar het uwe ziel gelusten zal, naar den zegen van den Heer, uwen God, dien Hij u geven zal; zowel de onreinen als de reinen mogen daarvan eten, als van een ree of van een hert; ';2 maar aan de plaats, welke de Heer verkiest onder een uwer stammen, dáár zult gij uwe brandoffers offeren, en dáár zult gij doen al wat ik u gebied.X&+2 Wacht u, dat gij uwe brandoffers niet offert aan alle plaatsen, welke gij ziet;`%;2 en gij zult vrolijk zijn voor den Heer, uwen God, gij en uwe zonen en uwe dochters, en uwe knechten en uwe dienstmaagden, en de Levieten, die in uwe poorten zijn; want zij hebben geen deel noch erfbezit met ulieden.$-2 Wanneer nu de Heer, uw God, ene plaats verkiest, opdat zijn naam aldaar wone, zo zult gij derwaarts brengen al wat ik u geboden heb: uwe brandoffers, uwe andere offers, uwe tienden, het hefoffer uwer handen, en al uwe vrijwillige geloften, welke gij den Heer beloven zult;O#2 Maar gij zult over den Jordaan trekken, en in het land wonen, hetwelk de Heer, uw God, u tot een erfdeel zal uitdelen, en Hij zal u rust geven van al uwe vijanden rondom u, en gij zult veilig wonen."2 want gij zijt tot hiertoe nog niet aan de plaats der rust gekomen, noch in het erfdeel, hetwelk de Heer, uw God, u geven zal.^!72 Gij zult niets doen van hetgeen wij heden alhier doen: een ieder wat hem recht dunkt;7 i2 en gij zult aldaar voor den Heer, uwen God, eten en vrolijk zijn, over alles waaraan gij uwe hand geslagen hebt, gij en uwe huizen, naardat de Heer, uw God, u gezegend heeft.U%2 en derwaarts zult gij uwe brandoffers, en uwe andere offers, en uwe tienden, en het hefoffer uwer handen, en uwe geloften, en uwe vrijwillige offers, en de eerstgeborenen uwer runderen en schapen brengen;+Q2 maar naar die plaats, die de Heer, uw God, verkiezen zal uit al uwe stammen, opdat Hij zijnen naam aldaar late wonen, naar déze zult gij vragen, en aldaar komen;4e2 Gij zult den Heer, uwen God, alzo niet doen;8k2 En werpt hunne altaren omver, en verbreekt hunne beeldzuilen, en verbrandt hunne bossen met vuur en verbreekt de beelden hunner goden, en verdelgt hunne namen uit deze plaats.+Q2 Verstoort alle plaatsen, waar de volken, wier erf gij zult bezitten, hunne goden gediend hebben; hetzij op hoge bergen, op heuvels of onder allerlei groene bomen.T %2 Dit zijn de geboden en inzettingen, die gij onderhouden zult, dat gij er naar doet in het land, hetwelk de Heer, de God uwer vaderen, u gegeven heeft om het in te nemen, zolang gij op de aarde leven zult.fG2 Zo geeft dan nu acht, dat gij doet naar al de geboden en inzettingen, die ik u heden voorleg.1]2 Want gij zult over den Jordaan trekken, opdat gij komt om het land in te nemen, hetwelk de Heer, uw God, u gegeven heeft om het erfelijk te bezitten en daarin te wonen.G 2 welke zijn aan gene zijde van den Jordaan, achter den groten weg, tegen den ondergang der zon, in het land der Kanaänieten, die op het vlakke veld wonen tegenover Gilgal, bij het bos Moré.A}2 Wanneer nu de Heer, uw God, u gebracht zal hebben in het land, waarheen gij gaat om het in te nemen, zo zult gij den zegen uitspreken op den berg Gerizim en den vloek op den berg Ebal,?y2 en den vloek, zo gij niet gehoorzamen zult aan de geboden van den Heer, uwen God, maar afwijken van den weg, die ik u heden gebied, dat gij andere goden nawandelt, die gij niet kent.iM2 den zegen, zo gij gehoorzamen zult aan de geboden van den Heer, uwen God, die ik u heden gebied;8m2 Zie, ik leg u heden den zegen en den vloek voor:"?2 Niemand zal u kunnen tegenstaan, vrees en schrik voor u zal de Heer laten komen over al het land, hetwelk gij betreedt, gelijk Hij tot u gesproken heeft.B2 Alle plaatsen, op welke uw voetzool treedt, zullen de uwe zijn; uwe grensscheiding zal zijn van de woestijn af, en van den berg Libanon, en van de rivier Frath, tot aan de uiterste zee.tc2 zo zal de Heer al deze volken voor u uitstoten, opdat gij volken verdrijft, groter en sterker dan gij zijt.0[2 Want zo gij al deze geboden zult onderhouden, die ik u gebied, dat gij er naar doet, dat gij den Heer, uwen God, liefhebt en in al zijne wegen wandelt en Hem aanhangt,)M2 opdat gij en uwe kinderen lang leeft in het land, hetwelk de Heer uwen vaderen gezworen heeft hun te zullen geven, zolang de dagen des hemels op de aarde duren.E 2 en schrijft ze aan de posten van uw huis en aan uwe poorten, 2 En leert die uwen kinderen, zodat gij daarvan spreekt, als gij in uw huis zit of op den weg gaat, als gij u nederlegt en als gij opstaat; 2 Zo legt nu deze woorden in uw hart en in uwe ziel, en bindt die tot een teken op uwe hand, dat zij een gedenkteken zijn voor uwe ogen.Y -2 en de toorn des Heren tegen u ontbrande, en Hij den hemel toesluite, dat er geen regen komt, en de aarde haar gewas niet geeft, en gij schielijk omkomt van uit dit goede land, hetwelk de Heer u gegeven heeft.w i2 Maar wacht u, dat uw hart zich niet late overreden om af te wijken, dat gij andere goden dient en hen aanbidt,W)2 en Ik zal voor uw vee gras geven op uw veld, opdat gij eet en verzadigd wordt. 2 zo zal Ik aan uw land regen geven op zijnen tijd, vroegen regen en spaden regen, opdat gij inzamelt uw koren, uw most en uwe olie;-2 Indien gij nu naar mijne geboden zult horen, die ik u heden gebied, dat gij den Heer, uwen God liefhebt, en Hem dient met uw ganse hart en ziel,32 een land, op hetwelk de Heer, uw God, acht geeft, en op hetwelk de ogen van den Heer, uwen God, altoos zien, van het begin des jaars tot het einde.M2 maar het heeft bergen en dalen, welke de regen van den hemel drenkt;H 2 Want het land, waarheen gij gaat om het in te nemen, is niet gelijk Egypteland, waar gij uitgetrokken zijt, dat gij bezaaien moest met uw zaad, en zelven besproeien moest gelijk een moestuin;)M2 en opdat gij lang moogt leven in het land, hetwelk de Heer uwen vaderen gezworen heeft hun te zullen geven, en hunnen zade; een land, waar melk en honig vloeit.4c2 Daarom zult gij al de geboden onderhouden, welke ik u heden gebied, opdat gij gesterkt wordt om in te komen en het land in te nemen, waarheen gij trekt om het te beërven;[12 Want uwe ogen hebben al die grote werken des Heren gezien, welke Hij gedaan heeft.p[2 wat Hij gedaan heeft aan Dathan en Abiram, zonen van Eliab, Rubens zoon; hoe de aarde haren mond opende en hen verslond met hunne huisgezinnen en hutten en met al hun goed, dat zij verworven hadden in het midden van geheel Israël.[~12 en wat Hij u gedaan heeft in de woestijn, totdat gij aan deze plaats gekomen zijt;O}2 en wat Hij aan het heir der Egyptenaren gedaan heeft, aan hunne paarden en wagens, toen Hij het water van de Schelfzee over hen bracht, toen zij u najoegen en de Heer hen verdelgde tot op dezen dag; |2 en zijne tekenen en werken, welke Hij gedaan heeft onder de Egyptenaars, aan Farao, den koning van Egypte, en aan geheel zijn land;H{ 2 En erkent heden, hetgeen uwe kinderen niet weten noch gezien hebben, namelijk de onderwijzing van den Heer, uwen God, zijne heerlijkheid, alsook zijne machtige hand en zijn uitgestrekten arm;z !2 Zo zult gij nu den Heer, uwen God, liefhebben, en zijne wet, zijne inzettingen, zijne rechten en zijne geboden onderhouden, uw leven lang.y2 Uwe vaderen trokken af naar Egypte met zeventig zielen, maar nu heeft de Heer, uw God, u vermenigvuldigd als de sterren aan den hemel.wxi2 Hij is uw roem en uw God, die bij u zulke grote en vreeselijke dingen gedaan heeft als uwe ogen gezien hebben.twc2 Den Heer, uwen God, zult gij vrezen, Hem zult gij dienen, Hem zult gij aanhangen en bij zijnen naam zweren.pv[2 Daarom zult gij ook de vreemdelingen liefhebben, want gij zijt ook vreemdelingen geweest in Egypteland.zuo2 die recht doet aan den wees en de weduwe, en die de vreemdelingen liefheeft, dat Hij hun spijs en klederen geeft.+tQ2 want de Heer, uw God, is de God aller goden en de Heer boven alle heren, een groot God, machtig en vreeselijk, die den persoon niet acht en geen geschenken neemt;Rs2 Zo besnijdt nu de voorhuid uws harten, en zijt voortaan niet halsstarrig;.rW2 Nochtans heeft Hij alleen lust gehad aan uwe vaderen, dat Hij hen beminde, en heeft ulieden, hun zaad na hen, verkoren uit alle volken, gelijk het heden ten dage is.hqK2 Zie, de hemel, en aller hemelen hemel, en de aarde en al wat daarop is, is des Heren, uws Gods.rp_2 dat gij onderhoudt de geboden des Heren en zijne inzettingen, die ik u heden gebied, opdat het u wél ga?Ho 2 Nu Israël, wat eist de Heer, uw God, van u, dan dat gij den Heer, uwen God, vreest, dat gij in al zijne wegen wandelt en Hem liefhebt, en den Heer, uwen God, dient met uw ganse hart en ziel;9nm2 maar Hij sprak tot mij: Maak u op en ga heen om voor het volk uit te trekken, opdat zij inkomen en het land innemen, hetwelk Ik hunnen vaderen gezworen heb hun te zullen geven.m+2 Ik nu stond op den berg, gelijk te voren, veertig dagen en veertig nachten; en de Heer verhoorde mij ook ditmaal en Hij wilde u niet verderven,#lA2 Daarom zullen de Levieten geen deel noch erfbezit hebben met hunne broeders; want de Heer is hun erfdeel, gelijk de Heer, uw God, tot hen gesproken heeft.Lk2 Te dier tijd zonderde de Heer den stam Levi af, om de ark van het verbond des Heren te dragen, en te staan voor den Heer om Hem te dienen en in zijnen naam te zegenen, gelijk het is op dezen dag.ejE2 Van daar trokken zij uit naar Gudgod, en van Gudgod naar Jotbatha, een land waar beken zijn.6ig2 En de kinderen Israëls trokken uit van Beëroth Bené-Jaäkan naar Mosera. Aldaar stierf Aäron en werd aldaar begraven; en zijn zoon Eleazar werd priester in zijne plaats.%hE2 En ik keerde mij en klom van den berg af, en legde de tafelen in de ark, welke ik gemaakt had, opdat die aldaar zijn zouden, gelijk de Heer mij geboden had.Ig 2 Toen schreef Hij op de tafelen, gelijk het eerste schrift was, de tien woorden, welke de Heer tot u gesproken heeft op den berg uit het vuur, ten tijde der bijeenkomst; en de Heer gaf die mij."f?2 Alzo maakte ik ene ark van cederhout, en hieuw twee stenen tafelen, gelijk de eerste waren, en ik klom op den berg, en had de twee tafelen in mijne hand. e2 zo zal Ik op die tafelen schrijven de woorden, die op de eerste waren, welke gij gebroken hebt, en gij zult die in de ark leggen.d '2 Te dier tijd sprak de Heer tot mij: Houw u twee stenen tafelen, gelijk de eerste, en kom tot Mij op dezen berg; en maak u ook ene houten ark;/c ]2.Dus bleeft gij te Kades een langen tijd.|b u2-Toen gij nu wederkwaamt en weendet voor den Heer, wilde de Heer uwe stem niet horen en neigde zijne oren niet tot u.a 52,Toen trokken de Amorieten uit, die op dat gebergte woonden, u te gemoet, en joegen u gelijk de bijen doen, en zij sloegen u te Seïr, tot Horma toe.` '2+Toen ik u dat zeide, hoordet gij niet, maar werdt ongehoorzaam aan het bevel des Heren, en waart vermetel, en trokt opwaarts op het gebergte.&_ I2*toen sprak de Heer tot mij; Zeg tot hen, dat zij niet optrekken, ook niet strijden, want Ik ben niet onder u; opdat gij niet geslagen wordt voor uwe vijanden. ^ 2)Toen antwoorddet gij en spraakt tot mij: Wij hebben tegen den Heer gezondigd; wij willen optrekken en strijden, zoals de Heer, onze God, ons geboden heeft. Toen gij u nu toerusttet, een ieder met zijn harnas, en gereed waart om op te trekken op het gebergte,X] -2(Maar gijlieden, wendt u om en trekt naar de woestijn, den weg naar de Schelfzee.V\ )2'En uwe kinderkens, van welke gij zeidet, dat zij een roof zouden worden, en uwe zonen, die heden noch goed noch kwaad kennen, zullen er inkomen; hun zal Ik het geven, en zij zullen het ten erfdeel bezitten.~[ y2&Maar Jozua, de zoon van Nun, die uw dienaar is, zal er inkomen: sterk hem, want hij zal het Israël ten erve uitdelen.\Z 52%Ook werd de Heer op mij toornig om uwentwil, zeggende: Gij zult er ook niet inkomen.8Y m2$Behalve Kaleb, de zoon van Jefunne; die zal het zien, en aan hem wil Ik het land geven, dat hij betreden heeft, en aan zijne kinderen, omdat hij getrouw den Heer gevolgd heeft.tX e2#Niemand van dit boos geslacht zal dat goede land zien, hetwelk Ik gezworen heb uwen vaderen te zullen geven.PW 2"Toen nu de Heer uw gejammer hoorde, werd Hij toornig en zwoer, zeggende:1V _2!die voor u uitging, om u de plaats aan te wijzen, waar gij u legeren zoudt; bij nacht in het vuur, opdat Hij u den weg wees, dien gij gaan zoudt, en bij dag in ene wolk.TU %2 Maar dat vermocht niets bij u, om u aan den Heer, uwen God, te doen geloven,RT !2en in de woestijn, alwaar gij gezien hebt, hoe de Heer, uw God, u gedragen heeft, gelijk een man zijnen zoon draagt, op den gehelen weg, dien gij bewandeld hebt, totdat gij aan deze plaats gekomen zijt.|S u2De Heer, uw God, trekt voor u uit, en Hij zal voor u strijden, zoals Hij met u gedaan heeft in Egypte voor uwe ogen,CR 2Maar ik sprak tot u: ontzet u niet en vreest niet voor hen:`Q =2Waar zullen wij heen? Onze broeders hebben ons hart versaagd gemaakt, zeggende: Het volk is groter en sterker dan wij; de steden zijn groot en tot aan den hemel toe bemuurd; ook hebben wij daar Enaks-kinderen gezien.AP 2en murmureerdet in uwe hutten, en spraakt: De Heer is vergramd op ons; daarom heeft Hij ons uit Egypteland gevoerd, opdat Hij ons in de hand der Amorieten zou geven om ons te verdelgen.cO C2Doch gij wildet niet optrekken, en werdt ongehoorzaam aan het bevel van den Heer, uwen God,6N i2En zij namen van de vruchten des lands met zich, en brachten die tot ons af, en gaven ons bericht, en spraken: Het land is goed, hetwelk de Heer, onze God, ons gegeven heeft.rM a2Toen die heengingen, en optrokken tot het gebergte toe, en aan de beek Eskol kwamen, toen bezagen zij het.NL 2Dit behaagde mij, en ik nam twaalf mannen uit u, van elken stam één.QK 2Toen kwaamt gij allen tot mij en zeidet: Laat ons mannen voor ons uitzenden, die ons het land bespieden, en ons zeggen langs welken weg wij daar zullen intrekken, en in welke steden wij zullen inkomen.CJ 2Ziedaar het land vóór u, hetwelk de Heer, uw God, u gegeven heeft; trekt op en neemt het in, zoals de Heer, de God uwer vaderen, u gezegd heeft; vreest niet en laat u niet verschrikken.}I w2Toen sprak ik tot ulieden: Gij zijt aan het gebergte der Amorieten gekomen, hetwelk de Heer, onze God, ons geven zal.pH ]2Toen braken wij op van Horeb, en trokken door de gehele woestijn, die groot en vreeselijk is, gelijk gij gezien hebt, den weg naar het gebergte der Amorieten, zoals de Heer, onze God, ons geboden had; en wij kwamen te Kades-Barnéa.>G {2Alzo gebood ik u op dien tijd alles wat gij doen zoudt.F  2Geen persoon zult gij in het gezicht aanzien, maar gij zult den geringe zowel horen als den grote, en voor niemands persoon vrezen, want het gericht behoort Gode; doch indien u enige zaak te moeilijk zal zijn, laat die voor mij komen, opdat ik haar hore.E '2En ik gebood uwen rechters op dien tijd, zeggende: Hoort uwe broeders, en oordeelt recht tussen den man en zijnen broeder en den vreemdeling.AD 2Toen nam ik de hoofden uwer stammen, wijze en ervaren mannen, en stelde hen over u tot hoofden over duizend, over honderd, over vijftig en over tien, en tot ambtlieden over uwe stammen.dC E2Toen antwoorddet gij mij en spraakt: Dit is ene goede zaak, die gij zegt, dat gij doen wilt.rB a2 Beschikt hier wijze, verstandige en ervaren mannen uit uwe stammen; die zal ik over u tot hoofden stellen.IA 2 Hoe kan ik alleen uwe moeite, uwen last en uwe twistzaken dragen?@ 2 De Heer, de God uwer vaderen, make u nog duizendmaal meer dan gij thans zijt, en zegene u, zoals Hij tot u gesproken heeft!u? g2 want de Heer, uw God, heeft u vermenigvuldigd, zodat gij heden zijt als de menigte der sterren aan den hemel.@> 2 Op dien tijd sprak ik tot u: Ik kan u niet alleen dragen;S= #2Zie, Ik heb u dit land gegeven, hetwelk vóór u ligt; gaat heen en neemt het in, dat land, hetwelk de Heer gezworen heeft aan uwe vaderen Abraham, Isaäk en Jakob, en hunnen zade na hen te zullen geven.< %2keert u dan en trekt heen, opdat gij tot het gebergte der Amorieten komt, en tot al hunne naburige volken in het vlakke veld, op de bergen en in de laagte, tegen het Zuiden, en aan de havens der zee; het land Kanaän en den berg Libanon, tot aan de grote rivier Frath.s; c2De Heer, onze God, sprak tot ons bij den berg Horeb, zeggende: Gij zijt lang genoeg aan dezen berg geweest;p: ]2Aan gene zijde van den Jordaan, in het land der Moabieten, begon Mozes deze wet uit te leggen, zeggende:9 32nadat hij Sihon, den koning der Amorieten, die te Hesbon woonde, verslagen had, alsook Og, den koning van Basan, die te Astaroth en Edréï woonde.08 ]2En het geschiedde in het veertigste jaar op den eersten dag der elfde maand, dat Mozes tot de kinderen Israëls sprak alles wat hem de Heer aan hen in last gegeven had;Y7 /2elf dagreizen van Horeb, langs den weg van het gebergte Seïr, tot Kades-Barnéa.I6 2Dit zijn de woorden, welke Mozes sprak tot geheel Israël, aan gene zijde van den Jordaan, in de woestijn, op het veld tegenover de Schelfzee, tussen Paran en Tofel, Laban, Hazeroth en Di-Zahab;55T En hij zal velen het verbond versterken ééne week lang; en midden in de week zal het slachtoffer en spijsoffer ophouden; en bij de vleugels zullen staan gruwelen der verwoesting, en het is besloten, totdat het vast besloten verderf zal uitgestort worden over de verwoesting.4+T En na die tweeënzestig weken zal de Messias uitgeroeid worden en niet meer zijn; en het volk van een vorst, die komen zal, zal de stad en het heiligdom verwoesten, dat het een einde zal nemen als door een vloed; en tot het einde van den strijd toe zal het woest blijven.}3sT Zo weet nu en geef acht: van dien tijd af als het bevel uitgaat, dat Jeruzalem zal herbouwd worden, tot op den vorst Messias zijn zeven weken en tweeënzestig weken: dan zullen de straten en muren herbouwd worden, hoewel in een benauwden tijd.2T Zeventig weken zijn bestemd over uw volk en over uwe heilige stad; dan zal de overtreding geweerd en de zonde verzegeld en de misdaad verzoend en de eeuwige gerechtigheid aangebracht en de gezichten en profetiën verzegeld en een allerheiligste gezalfd worden.?1wT Want toen gij begont te bidden, ging dit bevel uit, en ik kom om het u te kennen te geven, want gij zijt een geliefde; geef dan nu acht op dit woord, opdat gij dit gezicht verstaat.o0WT en hij onderrichtte mij en sprak tot mij en zeide: Daniël, nu ben ik uitgegaan om u te onderrichten.0/YT terwijl ik nog sprak in mijn gebed, vloog tot mij de man Gabriël, dien ik voorheen gezien had in het gezicht, en raakte mij aan, omtrent den tijd van het avondoffer;9.kT Terwijl ik nog zo sprak en bad en mijne zonde en de zonde van mijn volk Israël bekende en met mijn gebed voor den Heer, mijnen God, lag, vanwege den heiligen berg mijns Gods;2-]T Ach Heer, hoor; ach Heer, wees genadig; ach Heer, merk op en doe het en vertoef niet, om uwszelfs wil, o mijn God; want uwe stad en uw volk zijn naar uwen naam genoemd.g,GT Neig uwe oren, o mijn God, en hoor; open uwe ogen en zie, hoe wij verwoest zijn en de stad, die naar uwen naam genoemd is; want wij liggen met ons gebed voor U niet op onze gerechtigheid, maar op uwe grote barmhartigheid.+T En nu, o onze God, hoor het gebed uws knechts en zijne smeekingen en zie uw heiligdom, dat verwoest is, genadig aan, om des Heren wil.*T Ach Heer, om al uwe gerechtigheid, wend toch uwen toorn en uwe grimmigheid af van uwe stad Jeruzalem en van uwen heiligen berg; want wegens onze zonden en de misdaad onzer vaderen draagt Jeruzalem en uw volk versmaadheid bij allen, die rondom ons zijn.C)T En nu, Heer, onze God, Gij, die uw volk uit Egypteland gevoerd hebt met een sterke hand en U een naam hebt gemaakt, gelijk hij nu is: ja, wij hebben gezondigd en zijn goddeloos geweest.=(sT Daarom is de Heer ook ontwaakt om dit ongeluk over ons te brengen; want de Heer, onze God, is rechtvaardig in al zijne werken, die Hij doet, maar wij hoorden naar zijne stem niet.V'%T Gelijk geschreven staat in de wet van Mozes, zo is al dat ongeluk over ons gekomen; wij baden ook niet voor den Heer, onzen God, opdat wij ons van onze zonden mochten bekeren en achtgeven op uwe waarheid. &T en Hij heeft zijne woorden gehouden, die Hij tegen ons gesproken heeft en tegen onze rechters, die ons zouden richten, dat Hij over ons zulk een groot ongeluk heeft doen komen, zodat nimmer onder den gehelen hemel geschied is gelijk aan Jeruzalem is geschied.h%IT Ja geheel Israël overtrad uwe wet en zij weken af, dat zij naar uwe stem niet hoorden; daarom treft ons ook de vloek en eed, die geschreven staat in de wet van Mozes, den knecht Gods, omdat wij tegen Hem gezondigd hebben;$%T wij hoorden niet naar de stem van den Heer onzen God, om te wandelen naar zijne wet, die Hij ons voorlegde door zijne knechten, de profeten.i#KT Maar bij U, Heer onze God, is barmhartigheid en vergeving, ofschoon wij afvallig zijn geworden;z"mT Ja Heer, wij, onze koningen, onze vorsten en onze vaders moeten ons schamen, omdat wij tegen U gezondigd hebben.$!AT Gij, Heer, zijt rechtvaardig, maar wij moeten ons schamen; gelijk het gaat met de mannen van Juda, met die van Jeruzalem en met geheel Israël, beiden, die nabij en die verre zijn, in alle landen waarheen Gij hen verstoten hebt wegens hunne misdaad, welke zij tegen U begaan hebben. -T wij hoorden niet naar uwe knechten de profeten, die in uwen naam spraken tot onze koningen, vorsten en vaders en tot het ganse volk in het land.T wij hebben gezondigd en onrecht gedaan, wij zijn goddeloos geweest en afvallig geworden, wij zijn van uwe geboden en rechten afgeweken;QT en ik bad tot den Heer mijnen God en deed schuldbelijdenis en sprak: Ach Heer, Gij grote en geduchte God, Gij, die het verbond en de genade houdt aan hen, die U liefhebben en uwe geboden onderhouden:a;T En ik keerde mij tot God den Heer, om te bidden en te smeken, met vasten, in zak en as;MT in het eerste jaar zijner regering merkte ik, Daniël, in de boeken het getal der jaren op, van welke de Heer gesproken had tot den profeet Jeremia, dat Jeruzalem zeventig jaren woest zou liggen.  T In het eerste jaar van Daríus, den zoon van Ahasveros, uit den stam der Meden, die koning werd over het koninkrijk der Chaldeën;9kTEn ik, Daniël, werd zwak en lag enige dagen krank; daarna stond ik op en verrichtte des konings zaken en verwonderde mij over dat gezicht; en er was niemand, die het begreep. 9TDit gezicht van den avond en den morgen, wat daarvan gezegd is, dat is waar; gij nu zult dit gezicht verborgen houden, want het is nog een lange tijd.taTen door zijne schranderheid zal hem de bedriegerij gelukken en hij zal zich in zijn hart verheffen en in vollen vrede zal hij velen vernielen en hij zal opstaan tegen den Vorst aller vorsten; maar hij zal zonder hand verbroken worden.STdie zal machtig zijn, nochtans niet door zijne kracht; hij zal wonderbare verwoesting aanrichten en het zal hem gelukken, dat hij het uitvoert; hij zal de machtigen benevens het heilige volk vernielen;zmTNa deze koninkrijken, als de overtreders de overhand zullen nemen, zal er een wreed en arglistig koning opstaan;-STEn dat er vier in zijne plaats stonden, toen hij verbroken was, beduidt, dat er vier koninkrijken uit dat volk zullen ontstaan, echter niet zo machtig als hij was.lQTEn de geitebok is de koning van Griekenland; de grote hoorn tussen zijne ogen is de eerste koning.dATDe ram, dien gij gezien hebt, met de twee hoornen, zijn de koningen van Medië en Perzië.#TEn hij sprak: Zie, ik wil u te kennen geven, hoe het zal gaan in den laatsten tijd van den toorn; want het einde heeft zijn bestemden tijd.TEn toen hij met mij sprak, viel ik in onmacht op mijn aangezicht ter aarde; maar hij raakte mij aan, en richtte mij op, dat ik stond.LTEn hij kwam zeer dicht bij mij; ik nu verschrikte, toen hij kwam, en viel op mijn aangezicht. Maar hij zeide tot mij: Gij mensekind, merk op; want dit gezicht behoort tot den tijd van het einde.TEn ik hoorde tussen Ulai de stem eens mensen, die riep en sprak: Gabriël, leg dezen het gezicht uit, opdat hij het versta.TEn toen ik, Daniël, dat gezicht zag, en het zocht te verstaan, zie, toen stond er een vóór mij in de gedaante van een man.) KTEn hij antwoordde mij: Het zijn tweeduizend en driehonderd dagen, te rekenen van den avond af tot den morgen toe; dan zal het heiligdom weder gereinigd worden. yT Toen hoorde ik een heilige spreken en deze heilige zeide tot hem, die sprak: Hoelang zal toch dat gezicht van het dagelijks offer en van de zonde duren, om welke deze verwoesting geschiedt, dat beiden, het heiligdom en het heir, vertreden worden? T Maar hem werd die macht gegeven tegen het dagelijks offer wegens de zonde; hij wierp de waarheid ter aarde en wat hij deed, gelukte hem. )T en vertrad ze; ja hij groeide tot aan den vorst van dat heir, en nam van hem weg het dagelijks offer, en vernielde de woning zijns heiligdoms. T En hij groeide tot aan het heir des hemels en hij wierp er enigen van dat heir, namelijk van de sterren, ter aarde neder,T En uit een daarvan kwam een kleine; hoorn voort, die werd zeer groot, tegen het Zuiden, tegen het Oosten en tegen het gewenste land.?wTEn de geitebok werd zeer groot; en toen hij op zijn sterkst geworden was, brak die grote hoorn en in zijne plaats kwamen vier andere aanzienlijke op, naar de vier winden des hemels. ~C}}|||6{{zcyyyby xxxNx wwwTw&vutssr9qqCp=po%nnmlkkjii4h~hgfffKedcc}bbpbax`__^]]3\\[qZPYYKXWVV.UsTT9SS}RRQ|PP/OO MMWLKKJIHH'GFFE+DDCBBB.A_@@_??>>)==N<;;::99\8k77J65433@2100@//2.e---,,++5*)))~(('&%$$k$#"!!c! >U&hL |   A }0h>e|s2en zij zullen betuigen en zeggen: Onze handen hebben dit bloed niet vergoten, ook hebben onze ogen het niet gezien;32En al de oudsten van die stad zullen toetreden tot den verslagene, en hunne handen wassen over die jonge koe, die in dat dal de hals afgesneden is;b?2Daar zullen dan toetreden de priesters, de zonen van Levi; want de Heer, uw God, heeft hen verkoren om Hem te dienen en in zijnen naam te zegenen; en naar hunnen mond zal alle twist en alle benadeling afgedaan worden.+2en zij zullen haar afbrengen in een zandachtig dal, dat niet bearbeid noch bezaaid is; en zij zullen haar aldaar in het dal den hals afsnijden.3a2Welke stad nu de naaste is, daarvan zullen de oudsten ene jonge koe van de runderen nemen, met welke men niet gearbeid heeft, en die nog niet aan het juk getrokken heeft;xk2zo zullen uwe oudsten en rechters uitgaan, en meten van den verslagene af tot aan de steden, die rondom liggen.+ S2Wanneer men een verslagene vindt in het land, hetwelk de Heer, uw God, u geven zal om te bezitten, liggende op het veld, en men niet weet, wie hem verslagen heeft,D 2Maar zulke bomen, waarvan gij weet, dat men niet eet, die zult gij verderven en uitroeien, en een bolwerk daarvan bouwen tegen de stad, die tegen u strijdt, totdat gij haar machtig wordt.I  2Wanneer gij langen tijd voor ene stad moet liggen, tegen welke gij strijdt om die in te nemen, zo zult gij de bomen niet verderven door met bijlen daaraan te houwen; want gij kunt daarvan eten, daarom zult gij ze niet uitroeien. Het is immers hout op het veld, en geen mens, opdat het voor u een bolwerk zou kunnen zijn. }2opdat zij u niet leren doen al de gruwelen, die zij doen ter ere hunner goden, en gij tegen den Heer, uwen God, zondigt.0 [2maar gij zult hen verbannen, namelijk de Hethieten, de Amorieten, de Kanaänieten, de Ferezieten, de Hevieten en de Jebusieten, zoals de Heer, uw God, u geboden heeft,  2Maar in de steden dezer volken, welke de Heer, uw God, u tot een erfdeel geven zal, zult gij niets laten leven wat adem heeft;|s2Alzo zult gij met alle steden doen, die zeer ver van u afgelegen zijn, en die niet zijn van de steden dezer volken.M2Doch de vrouwen, de kinderen en het vee, en alwat in de stad zijn zal, en al den buit zult gij onder u uitdelen; en gij zult eten van den buit uwer vijanden, dien de Heer, uw God, u gegeven heeft.2 En wanneer de Heer, uw God, haar in uwe hand geeft, zo zult gij alwat mannelijk daarin is met de scherpte des zwaards slaan.mU2 Maar indien zij niet vreedzaam met u wil handelen en met u strijden wil, zo zult gij haar belegeren.  2 En indien zij u vreedzaam antwoordt en u opendoet, zo zal al het volk, dat er in gevonden wordt, u cijnsbaar en onderdanig zijn.hK2 Wanneer gij tot ene stad trekt om tegen haar te strijden, zo zult gij haar den vrede aanbieden.zo2 En wanneer de ambtlieden uitgesproken hebben tot het volk, zullen zij hoofdlieden stellen aan de spits des volks.q]2En de ambtlieden zullen verder tot het volk spreken en zeggen: Wie vreesachtig is en een versaagd hart heeft, die ga heen en kere terug naar zijn huis; opdat hij het hart zijner broeders ook niet moedeloos make, gelijk zijn hart is.:o2Wie met ene vrouw ondertrouwd is en haar nog niet tot zich genomen heeft, die ga heen en kere terug naar zijn huis, opdat hij niet sterve. in den strijd, en een ander haar neme.T#2Wie een wijngaard geplant heeft en de eerste vruchten daarvan nog niet heeft genoten, die ga heen en blijve in zijn huis, opdat hij niet sterve in den strijd, en een ander de eerste vruchten daarvan ete.n~W2Daarna zullen de ambtlieden tot het volk spreken, zeggende: Wie een nieuw huis gebouwd heeft en het nog niet heeft ingewijd, die ga heen en kere terug naar zijn huis, opdat hij niet sterve in den strijd, en een ander het inwijde.c}A2want de Heer, uw God, gaat met u, om voor u te strijden tegen uwe vijanden en u te helpen.;|q2en zal tot hen zeggen: Hoor Israël, gijlieden gaat heden in den strijd tegen uwe vijanden; uw hart versage niet, vreest niet en beeft niet, en laat u niet verschrikken voor hen;h{K2Wanneer gijlieden nu komt tot den strijd, zo zal de priester toetreden en tot het volk spreken,]z 72Wanneer gij ten strijde trekt tegen uwe vijanden, en gij ziet paarden en wagens van een volk, dat groter is dan gij zijt, zo vrees niet voor hen; want de Heer, uw God, die u uit Egypteland gevoerd heeft, is met u.Iy 2%Alleen tot het land der kinderen Ammons kwaamt gij niet, noch tot al hetgeen aan de beek Jabbok was, noch tot de steden op het gebergte, noch tot iets, dat de Heer, onze God, ons verboden had.Yx-2$Van Aroër af, dat aan den oever der beek Arnon ligt, en van de stad aan het water af tot Gilead toe, was er geen stad, die zich tegen ons beschermen kon; de Heer, onze God, gaf ons alles voor ons aangezicht.Ww)2#Slechts roofden wij voor ons het vee, en den buit der steden, die wij innamen.v2"Toen namen wij op dien tijd al zijne steden in en verbanden alle steden, mannen, vrouwen en kinderen, en wij lieten niemand overblijven.juO2!Maar de Heer, onze God, gaf hem aan ons, dat wij hem versloegen, met zijne zonen en al zijn volk.Vt'2 En Sihon trok uit ons te gemoet, met al zijn volk, tot den strijd naar Jahaz.s2En de Heer sprak tot mij: Zie, Ik heb begonnen u Sihon en zijn land te geven; begin zijn land in te nemen en te bezitten.Kr2Maar Sihon, de koning van Hesbon, wilde ons niet laten doortrekken; want de Heer, uw God, verhardde zijn gemoed en verstokte zijn hart, opdat Hij hem in uwe hand gaf, gelijk het op dezen dag is.Cq2gelijk de kinderen van Esau mij gedaan hebben, die te Seïr wonen, en de Moabieten, die te Ar wonen; totdat ik over den Jordaan kom in het land, hetwelk de Heer, onze God, ons geven zal.p!2Spijs zult gij mij voor geld verkopen om te eten, en water zult gij mij voor geld geven om te drinken; ik wil slechts te voet doortrekken,o'2Laat mij door uw land trekken; ik zal langs den groten weg gaan, en zal noch ter rechter [hand] noch ter linkerhand daarvan uitwijken. n 2Toen zond ik boden uit de woestijn van Kedemoth tot Sihon, den koning van Hesbon, met vreedzame woorden, en liet aan hem zeggen:Em2Heden zal Ik beginnen alle volken, die onder den gansen hemel zijn, voor u te doen vrezen en verschrikken; opdat, wanneer zij van u horen, zij bang en beangst zullen worden voor uwe komst.Dl2Maakt u op en trekt uit, en gaat over de beek Arnon; zie, Ik heb Sihon, den koning der Amorieten te Hesbon, in uwe hand gegeven met zijn land; begint het in te nemen en strijdt tegen hem.k/2En de Kaftorieten trokken uit Kaftor en verdelgden de Avvieten, die te Hazerim woonden, tot Gaza toe, en zij woonden in hunne plaats aldaar].ejE2gelijk Hij gedaan heeft met de kinderen van Esau, die op het gebergte Seïr wonen, toen Hij de Horieten voor hen verdelgde, en hen hun [land] liet bezitten, dat zij aldaar in hunne plaats woonden tot op dezen dag.>iw2Dit was een groot, talrijk en sterk volk, gelijk de Enaks-kinderen; en de Heer verdelgde die voor hen en liet hen hun [land] bezitten, dat zij in hunne plaats aldaar woonden;h2[Het wordt ook gehouden voor het land der reuzen; er hebben ook eertijds reuzen in gewoond. De Ammonieten nu noemden hen Zamzumieten.tgc2en gij zult nabij komen, tegenover de kinderen Ammons; dezen zult gij geen leed doen noch hen bestrijden; want Ik wil u van het land der kinderen Ammons niets ten erfdeel geven; want Ik heb het den kinderen van Lot tot erfenis gegeven.Jf2Gij zult heden de grenspalen der Moabieten voorbijtrekken bij Ar;(eM2sprak de Heer tot mij: zeggende:[d12En toen het met al de krijgslieden een einde had, dat zij stierven onder het volk,~cw2Daarenboven was ook de hand des Heren tegen hen, zodat zij wegsmolten uit het leger, totdat er een einde aan hen was.Ub%2De tijd nu, gedurende welken wij trokken van Kades-Barnéa, totdat wij door de beek Zered kwamen, was acht en dertig jaar; totdat al de krijgslieden stierven in het leger, gelijk de Heer hun gezworen had.Na2 Zo maakt nu u op en trekt over de beek Zered. En wij trokken er over.p`[2 Ook woonden eertijds de Horieten in Seïr, en de kinderen van Esau verdreven en verdelgden hen voor zich, en woonden er in hunne plaats; gelijk Israël gedaan heeft aan het land zijns erfdeels, hetwelk de Heer hun gegeven had].f_G2 Men hield hen ook voor reuzen, gelijk de Enaks-kinderen; en de Moabieten noemden hen Emieten.{^q2 [De Emieten hebben eertijds daarin gewoond; dat was een groot, talrijk en sterk volk, gelijk de Enaks-kinderen.L]2 Toen sprak de Heer tot mij: Gij zult den Moabieten geen leed doen noch hen bestrijden; want Ik wil u van hun land niets ten erfdeel geven; want Ik heb Ar den kinderen van Lot tot erfenis gegeven.y\m2Toen wij nu van onze broeders, de kinderen van Esau, die op het gebergte Seïr wonen, verder getrokken waren den weg op naar het vlakke veld, naar Elath en Ezeon-Géber, keerden wij ons en gingen langs den weg van de woestijn der Moabieten._[92Want de Heer, uw God, heeft u gezegend in al het werk uwer handen; Hij heeft uwe tochten door deze grote woestijn ter harte genomen; en de Heer, uw God, is veertig jaar bij u geweest, zodat u niets ontbroken heeft.tZc2Spijs zult gij voor geld van hen kopen om te eten, en water zult gij voor geld van hen kopen om te drinken.CY2Maar gij zult u zeer in acht nemen, dat gij hen niet bestrijdt, want Ik zal u van hun land geen voetbreed geven; want het gebergte Seïr heb Ik den kinderen van Esau ten erfdeel gegeven.#XA2En gebied het volk, zeggende: Gij zult trekken door de grenspalen van uwe broeders, de kinderen van Esau, die in Seïr wonen; en zij zullen voor u vrezen.LW2Gij hebt genoeg dit gebergte omgetrokken; keert u naar het Noorden.+VS2En de Heer sprak tot mij, zeggende:=U w2Daarna keerden wij ons en trokken uit naar de woestijn, op den weg naar de Schelfzee, zoals de Heer tot mij gesproken had; en wij trokken om het gebergte Seïr heen een langen tijd.vTg2Uw oog zal hem niet verschonen: ziel voor ziel, oog voor oog, tand voor tand, hand voor hand, voet voor voet.\S32opdat de overigen dat horen en vrezen, en zulke boze dingen niet meer doen onder u.iRM2zo zult gij hem doen, zoals hij zijnen broeder dacht te doen: zodat gij het kwade van u wegdoet; Q2En de rechters zullen nauwkeurig onderzoeken; en wanneer de valse getuige ene valse getuigenis tegen zijnen broeder gegeven heeft,P/2zo zullen die beide mannen, die ene zaak met elkander hebben, staan voor den Heer, voor de priesters en rechters, welke in die dagen zijn zullen.bO?2Wanneer een valse getuige tegen iemand optreedt om ene overtreding tegen hem te betuigen,ON2Eén getuige alleen zal tegen niemand optreden over enige misdaad of zonde, of welk misdrijf het ook zij, dat iemand bedreven heeft, maar naar den mond van twee of drie getuigen zal de zaak bestaan.IM 2Gij zult uws naasten grenspaal niet achteruitzetten, dien de voorvaderen gezet hebben in uw erfdeel, hetwelk gij bezitten zult in het land, dat de Heer, uw God, u geven zal om het in te nemen.wLi2 Uwe ogen zullen hem niet verschonen, en gij zult het onschuldig bloed uit Israël wegdoen, opdat het u wel ga.K2 zo zullen de oudsten van zijne stad heenzenden en hem van daar laten halen, en hem in de hand des bloedwrekers geven, opdat hij sterve.6Jg2 Maar wanneer iemand zijnen naaste haat toedraagt, en op hem loert, en tegen hem opstaat en hem aan het leven slaat, zodat hij sterft, en hij vlucht naar ene van deze steden,I/2 opdat er geen onschuldig bloed vergoten worden in uw land, hetwelk de Heer, uw God, u tot een erfdeel geeft, en er geen bloedschulden op u komen.dHC2 zo gij namelijk al deze geboden, die ik u heden gebied, onderhouden zult, dat gij er naar doet, en den Heer, uwen God, liefhebt, en in zijne wegen wandelt uw leven lang, zo zult gij nog drie steden voegen bij deze drie;I2En zo gij in uw hart zeggen mocht: Hoe kan ik merken, welk woord de Heer niet gesproken heeft,7=i2Doch als een profeet zich vermeet te spreken in mijnen naam, hetgeen Ik hem niet geboden heb te spreken, of spreken zal in den naam van andere goden, die profeet zal sterven.q<]2En wie naar mijne woorden niet horen zal, die hij in mijnen naam zal spreken, van dien zal Ik het eisen.1;]2Ik zal hun een profeet, gelijk gij zijt, verwekken uit hunne broeders, en Ik zal mijne woorden in zijnen mond geven, die zal tot hen spreken al wat Ik hem gebieden zal.F:2Toen zeide de Heer tot mij: Wat zij gesproken hebben is goed.f9G2gelijk gij zulks van den Heer, uwen God, gebeden hebt te Horeb, ten dage der vergadering, zeggende: Ik wil voortaan niet meer horen de stem van den Heer, mijnen God, en dit grote vuur niet meer zien, opdat ik niet sterve.n8W2Een profeet als mij zal de Heer, uw God, u verwekken uit u en uwe broeders: naar dien zult gij horen;7/2Want de volken, wier erve gij in bezit nemen zult, horen naar de dagverkiezers en waarzeggers; maar u heeft de Heer, uw God, dit niet toegestaan.:6q2 Maar gij zult oprecht zijn met den Heer, uwen God.x5k2 Want wie zulks doet, die is den Heer een gruwel, en om zulke gruwelen verdrijft de Heer, uw God hen voor u uit.a4=2 of een bezweerder, of die geesten raadpleegt, of een wichelaar, of die de doden oproept.I3 2 Er zal niemand onder u gevonden worden, die zijnen zoon of zijne dochter door het vuur laat gaan, of een waarzegger, of een dagverkiezer, of die op vogelgeschreeuw acht geeft, of een tovenaar,22 Wanneer gij in het land komt, hetwelk de Heer, uw God, u geven zal, zo zult gij niet leren doen naar de gruwelen dezer volkenu1e2zo zullen allen een gelijk deel aan de spijze hebben, boven hun aandeel aan het verkochte van hunne vaderen.02om te dienen in den naam van den Heer, zijnen God, gelijk al zijne broeders en de Levieten, die aldaar voor den Heer staan:K/2En wanneer een Leviet zal komen uit een uwer poorten, of elders uit geheel Israël, waar hij een gast is, en hij komt, naar al de begeerte zijner ziel, tot de plaats, die de Heer verkoren heeft,.'2Want de Heer, uw God, heeft hem verkoren uit al uwe stammen, om te staan in den dienst, in den naam des Heren, hij en zijne zonen eeuwiglijk.w-i2en de eerstelingen van uw koren, van uw most en van uwe olie, en de eerstelingen van de schering uwer schapen.:,o2Dit nu zal het recht der priesters zijn van het volk, van degenen, die offeren, hetzij os of schaap: dat men den priester geve den schouder, en de beide kinnebakken, en de pens,+2Daarom zullen zij geen erfbezit onder hunne broeders hebben, omdat de Heer hun erfdeel is, zoals Hij hun toegezegd heeft.!* ?2De priesters, de Levieten van den gehelen stam Levi, zullen geen deel noch erfbezit hebben met Israël: de offers des Heren en zijn deel zullen zij eten.o)Y2Hij zal zijn hart niet verheffen boven zijne broeders, en hij zal van het gebod niet wijken, noch ter rechter [hand] noch ter linkerhand, opdat hij zijne dagen verlenge in zijn koninkrijk, hij en zijne kinderen, in Israël.L(2Dat zal bij hem zijn, en hij zal daarin lezen al de dagen zijns levens; opdat hij den Heer, zijnen God, lere vrezen, en onderhoude al de woorden dezer wet en deze inzettingen, om er naar te doen.*'O2Wanneer hij nu zitten zal op den stoel zijns koninkrijks, zo zal hij een dubbel van die wet van de priesters, de Levieten, nemen, en in een boek laten schrijven.& 2Hij zal ook niet vele vrouwen nemen, opdat zijn hart niet afgekeerd worde; en hij zal ook niet veel zilver en goud vergaderen.R%2Alleenlijk, dat hij niet vele paarden houde, en wegens de menigte der paarden het volk weder naar Egypte voere; want de Heer heeft tot u gezegd: Gij zult voortaan niet weder terugkeren langs dezen weg.V$'2zo zult gij tot koning over u stellen, wien de Heer, uw God, verkiezen zal; gij zult een uit uwe broeders tot koning over u stellen: gij zult geen vreemdeling, die uw broeder niet is, over u mogen stellen.[#12Wanneer gij zult gekomen zijn in het land, hetwelk de Heer, uw God, u geven zal, en gij het inneemt en daarin woont, en gij zeggen zult: Ik wil een koning over mij stellen, gelijk alle volken rondom mij hebben,K"2 opdat al het volk het hore en vreze, en niet meer halsstarrig zij.o!Y2 En zo iemand halsstarrig mocht handelen, dat hij niet hoorde naar den priester, die aldaar staat om den dienst van den Heer, uwen God, te verrichten, of naar den rechter, die zal sterven, en gij zult het kwade uit Israël wegdoen,2 _2 Naar de wet, die zij u leren, en naar het recht, dat zij u zeggen, zult gij u gedragen, dat gij daarvan niet afwijkt, noch ter rechter [hand] noch ter linkerhand.&G2 En gij zult doen naar hetgeen zij u zeggen, aan de plaats, die de Heer verkoren heeft; en gij zult het houden, zodat gij doet naar al wat zij u leren zullen.32 en gij zult tot de priesters, de Levieten, en tot den rechter, die te dier tijd zijn zal, komen en hun vragen, en zij zullen u zeggen wat recht is.2Wanneer ene zaak voor het gericht u te zwaar mocht zijn, tussen bloed en bloed, tussen rechtshandel en rechtshandel, tussen schade en schade, en er twistzaken in uwe poorten zijn, zo zult gij u opmaken en gaan naar de plaats, die de Heer, uw God, verkiezen zal; 2De hand der getuigen zal de eerste zijn om hem te doden, en daarna de hand van al het volk, opdat gij het kwade van u wegdoet.)2Naar den mond van twee of drie getuigen zal hij sterven, die des doods schuldig is; doch naar den mond van één getuige zal hij niet sterven. 2zo zult gij dien man of die vrouw, die dat kwaad gedaan heeft, in uwe poorten brengen, en gij zult hen stenigen, dat zij sterven.;q2en het wordt u aangezegd, en gij hoort het, zo zult gij het zorgvuldig onderzoeken; en als gij bevindt, dat het gewisselijk waar is, en zodanig een gruwel in Israël gepleegd is,2en heengaat en andere goden dient en ze aanbidt, hetzij de zon of de maan of het gehele heir des hemels, hetgeen Ik niet geboden heb;L2Wanneer onder u, in een uwer poorten, die de Heer, uw God, u geven zal, een man of ene vrouw gevonden wordt, die kwaad doet voor de ogen van den Heer, uwen God, zodat hij zijn verbond overtreedt, 32Gij zult den Heer, uwen God, geen rund of schaap offeren, dat een gebrek of iets kwaads aan zich heeft; want het is den Heer, uwen God, een gruwel.O2En gij zult u geen beeldzuil oprichten, hetwelk de Heer, uw God, haat.gI2Gij zult u geen bos van bomen planten bij het altaar van den Heer, uwen God, dat gij u sticht.xk2Wat recht is zult gij najagen, opdat gij moogt leven en het land innemen, hetwelk de Heer, uw God, u geven zal.;q2Gij zult het recht niet buigen, en, gij zult ook geen persoon aanzien, noch geschenken nemen; want de geschenken maken de wijzen blind, en verdraaien de zaken der rechtvaardigen.7i2Rechters en ambtlieden zult gij over u stellen in al uwe poorten, die de Heer, uw God, u geven zal onder uwe stammen, opdat zij het volk richten met een rechtvaardig gericht.]52elk naar de gave zijner hand, naar den zegen, dien de Heer, uw God, u gegeven heeft.-2Driemaal 's jaars zal al wat mannelijk onder u is voor den Heer, uwen God, verschijnen, aan de plaats, die de Heer verkiezen zal: op het feest der ongezuurde broden, op het feest der weken, en op het feest der Loofhutten; maar men zal niet ledig voor den Heer verschijnen:gI2Zeven dagen zult gij den Heer, uwen God, het feest houden aan de plaats, die de Heer verkiezen zal; want de Heer, uw God, zal u zegenen in al uwe inkomsten en in al het werk uwer handen; daarom zult gij recht vrolijk zijn.1 ]2En gij zult vrolijk zijn op uw feest, gij en uw zoon, uwe dochter, uw knecht, uwe dienstmaagd, de Leviet, de vreemdeling, de wees en de weduwe, die in uwe poorten zijn.  2 Het feest der Loofhutten zult gij houden zeven dagen, wanneer gij zult ingezameld hebben van uwen dorsvloer en van uwe wijnpers.u e2 En gedenkt, dat gij knechten in Egypte geweest zijt, opdat gij al deze geboden moogt onderhouden en nakomen. 52 En gij zult vrolijk zijn voor God, uwen Heer, gij en uw zoon, uwe dochter, uw knecht, uwe dienstmaagd, en de Leviet, die in uwe poorten is, de vreemdeling, de wees en de weduwe, die onder u zijn, aan de plaats, die de Heer, uw God, verkoren heeft, opdat zijn naam aldaar wone.# A2 Dan zult gij het feest der Weken den Heer, uwen God, houden, zodat gij ene vrijwillige gave van uwe hand geeft, naardat de Heer, uw God, u gezegend heeft.2 Zeven weken zult gij u tellen; en gij zult beginnen te tellen, als men met de sikkel begint te slaan in het staande koren.2Zes dagen zult gij het ongezuurde eten, en op den zevenden dag is de bijeenkomst van den Heer, uwen God; dan zult gij geen arbeid doen.52En gij zult het koken en eten aan de plaats, die de Heer, uw God, verkiezen zal; en des anderen morgens kunt gij terugkeren en gaan naar uwe hutten.U%2maar aan de plaats, die de Heer, uw God, verkiezen zal, opdat zijn naam aldaar wone; daar zult gij het Pascha slachten des avonds, als de zon ondergegaan is, den juisten tijd van uwen uittocht uit Egypte.iM2Gij moogt het Pascha niet slachten in enige van uwe poorten, welke de Heer, uw God, u geven zal,E2Er zal zeven dagen lang niets gezuurds gezien worden in al uwe grenspalen; ook zal niets van het vlees, dat des avonds op den eersten dag geslacht is, den nacht overblijven tot den morgen.sa2Gij zult niets gezuurds op dat feest eten: zeven dagen zult gij de ongezuurde broden der verdrukking eten; want met vreze zijt gij uit Egypteland getrokken, opdat gij aan den dag van uwen uittocht uit Egypteland gedenkt uw leven lang.12En gij zult den Heer, uwen God, het Pascha slachten, schapen en runderen, aan de plaats, welke de Heer verkiezen zal, opdat zijn naam aldaar wone. 52Onderhoud de maand Abib, dat gij den Heer, uwen God, het Pascha houdt; want in de maand Abib heeft de Heer, uw God, u uit Egypte gevoerd, bij nacht.U%2Alleenlijk eet niet van zijn bloed, maar giet het op de aarde uit als water.q~]2Maar in uwe poorten zult gij het eten, hetzij gij onrein of rein zijt, als ware het een ree of een hert.}%2Doch als het een gebrek heeft, dat het mank of blind is, of enig ander kwaad gebrek heeft, zo zult gij het den Heer, uwen God, niet offeren.x|k2Voor den Heer, uwen God, zult gij ze eten, jaarlijks, aan de plaats, die de Heer verkiezen zal, gij en uw huis.s{a2Al het eerstgeborene, dat onder uwe runderen en schapen geboren wordt en mannelijk is, zult gij den Heer, uwen God, heiligen; gij zult niet arbeiden met den eerstgeborene van uw rundvee, en niet scheren den eerstgeborene uwer schapen.?zy2Laat het u niet hard dunken, dat gij hem vrij van u laat weggaan; want hij heeft u als een dubbel dagloner zes jaren gediend; zo zal de Heer, uw God, u zegenen in alles wat gij doet.y%2zo neem een priem en boor hem door zijn oor aan de deur, en laat hem levenslang uw knecht zijn; en met uwe dienstmaagd zult gij ook zo doen.x 2Maar indien hij tot u zeggen zal: Ik wil niet van u uitgaan, omdat hij u en uw huis liefheeft, dewijl hij het wél bij u heeft, w2En gedenk, dat gij ook knechten geweest zijt in Egypteland, en dat de Heer, uw God, u verlost heeft; daarom gebied ik u dit heden.0v[2maar gij zult hem rijkelijk toevoegen van uwe schapen, van uwen dorsvloer en van uwe wijnpers; opdat gij geeft van hetgeen, waarmede de Heer, uw God, u gezegend heeft.au=2 En wanneer gij hem vrij van u laat weggaan, zo zult gij hem niet ledig van u laten gaan,2t_2 Wanneer uw broeder, een Hebreër, of ene Hebreeuwse vrouw, zich aan u verkoopt, zo zal hij u zes jaren dienen; in het zevende jaar zult gij hem vrij van u laten weggaan.s52 Altijd zullen er armen zijn in het land; daarom gebied ik u, zeggende: Gij zult uwe hand openen voor uwen broeder, die bedrukt en arm is in uw land./rY2 Maar gij zult hem geven, en uw hart zal niet verdrietig zijn, als gij hem geeft; want om zulke dingen zal de Heer, uw God, u zegenen in al uw werk, dat gij voorneemt.xqk2 Wacht u, dat geen boze gedachte in uw hart opkome, zeggende: Het zevende jaar, het vrij-jaar is nabij; en gij uwen armen broeder onvriendelijk aanziet en hem niet geeft; zo zou hij tegen u tot den Heer roepen, dan zou het u tot zonde zijn.Up%2maar gij zult uwe hand voor hem opendoen, en hem lenen zoveel hem ontbreekt.Jo2Wanneer onder u iemand uwer broeders arm is, in enige stad in uw land, hetwelk de Heer, uw God, u geven zal, zo zult gij uw hart niet verharden noch uwe hand toesluiten voor uwen armen broeder,Wn)2Want de Heer, uw God, zal u zegenen, gelijk Hij tot u gesproken heeft; zo zult gij aan vele volken lenen, maar gij zult van niemand lenen; gij zult over vele volken heersen, maar over u zal niemand heersen. m2alleenlijk, hoor naar de stem van den Heer, uwen God, en onderhoud al deze geboden, die ik u heden gebied, zodat gij er naar doet.l-2opdat er geen arme onder u zij; want de Heer zal u zegenen in het land, hetwelk de Heer, uw God, u geven zal tot een erfdeel om het in te nemen;qk]2Van een vreemdeling moogt gij het invorderen, maar wat gij bij uwen broeder hebt zult gij hem vrijlaten,[j12Aldus nu zal het toegaan met het vrij-jaar: ieder, die zijnen naaste iets borgt, zal het hem vrijlaten, en zal het niet invorderen van zijnen naaste of van zijnen broeder; want het heet een vrij-jaar des Heren.6i k2Na zeven jaren zult gij een vrij-jaar verlenen.h2Alsdan zal de Leviet komen, die geen deel noch erfbezit met u heeft, en de vreemdeling en de wees en de weduwe, die in uwe poorten zijn, en zij zullen eten en zich verzadigen, opdat de Heer, uw God, u zegene in al het werk uwer handen, dat gij doet.|gs2Om de drie jaren zult gij alle tienden van uwe inkomsten van dat jaar afzonderen, en zult het laten in uwe poorten.tfc2En den Leviet, die in uwe poorten is, zult gij niet verlaten, want hij heeft geen deel noch erfbezit met u.^e72en geef dat geld voor alles wat uwe ziel gelust; hetzij voor runderen, schapen, wijn, gistenden drank of voor alles wat uwe ziel begeren zal; en eet aldaar voor den Heer, uwen God, en wees vrolijk, gij en uw huis.sda2zo maak het tot geld, en ga met dat geld, in uwe hand naar de plaats, die de Heer, uw God, verkoren heeft,jcO2Maar wanneer de weg voor u te ver is, dat gij het niet daarheen kunt dragen, omdat de plaats u te ver is, welke de Heer, uw God, verkoren heeft om zijnen naam aldaar te laten wonen, als de Heer, uw God, u gezegend zal hebben:'bI2en gij zult het eten voor den Heer, uwen God, op de plaats, die Hij verkiest, opdat zijn naam aldaar wone; namelijk van de tienden van uw koren, van uw most, van uwe olie, en van de eerstgeborenen uwer runderen en uwer schapen; opdat gij den Heer, uwen God, leert vrezen, uw leven lang.qa]2Gij zult alle jaren de tienden afzonderen van al de opbrengsten uws zaads, dat uit uwen akker voortkomt;`2Gij zult geen aas eten: gij moogt het den vreemdeling, die in uwe poorten is, geven, opdat hij het ete, of verkoop het aan den buitenlander; want gij zijt een heilig volk voor den Heer, uwen God. Gij zult het bokje niet koken in de melk zijner moeder.+_S2Alle rein gevogelte moogt gij eten.S^!2En alle gevogelte, dat kruipt, zal u onrein zijn, gij moogt het niet eten.G] 2de ooievaar, de wouw, naar hunne soorten, de hop en de zwaluw.)\O2de roerdomp, de reiger, de zwaan,+[S2de steenuil, de uhu, de vledermuis,OZ2de struis, de nachtuil, de koekoek, en de sperwer, naar hunne soorten;*YQ2en alle raven, naar hunne soorten;>>;==G<<;::]9R8c76655]54?321u0r/..6-,,C+*))(((8'r&&&%%,$a###.""/!!W 1S 2}UjxfV r H M fqiGwvac=22een wreed volk, dat den persoon des grijsaards niet aanziet, noch de jongelingen spaart;b-21De Heer zal een volk tegen u zenden van verre, van het einde der wereld, gelijk een arend vliegt; een volk, welks spraak gij niet verstaan zult;La20zo zult gij dan uwe vijanden, die de Heer u toezenden zal, dienen in honger en dorst, in naaktheid en allerlei gebrek; en hij zal een ijzeren juk op uwen hals leggen, totdat hij u verdelgd heeft.{`q2/Omdat gij den Heer, uwen God, niet gediend hebt met vreugde en lust des harten, toen gij van alles overvloed hadt,U_%2.en zij zullen tot tekenen en wonderen aan u zijn, en aan uw zaad eeuwiglijk.p^[2-En al deze vloeken zullen over u komen en u vervolgen en treffen, totdat gij verdelgd wordt, omdat gij naar de stem van den Heer, uwen God, niet gehoord hebt, om te onderhouden zijne geboden en inzettingen, die Hij u geboden heeft;l]S2,Hij zal u lenen, maar gij zult hem niet lenen; hij zal het hoofd zijn, en gij zult achteraan wezen.\12+De vreemdeling, die bij u is, zal de overhand over u hebben, en al hoger en hoger boven u klimmen; maar gij zult nederdalen en altoos onderliggen.G[ 2*Al uwe bomen en de vruchten uws lands zal het ongedierte eten.zZo2)Zonen en dochters zult gij verwekken, en hen echter niet bezitten; want zij zullen gevankelijk weggevoerd worden.Y 2(Olijfbomen zult gij hebben in al uwe grenspalen, maar gij zult u niet zalven met olie; want uw olijfboom zal uitgerukt worden.X{2'Wijngaarden zult gij planten en bouwen, maar geen wijn drinken noch iets afplukken; want de wormen zullen het verteren.nWW2&Gij zult veel zaad uitvoeren op het veld, en weinig inzamelen; want de sprinkhanen zullen het afeten.V2%En gij zult tot een verfoeisel, tot een spreekwoord en tot een spot zijn onder alle volken, waarheen de Heer u drijven zal.=Uu2$De Heer zal u en uwen koning, dien gij over u gesteld hebt, voeren naar een volk, dat gij niet gekend hebt, noch uwe vaderen; en gij zult aldaar andere goden dienen, hout en steen.T/2#De Heer zal u slaan met boze zweren aan de knieën en aan de benen, die niet zullen kunnen genezen worden, van de voetzolen af tot het hoofd toe.\S32"En gij zult krankzinnig worden over hetgeen gij met uw eigen ogen zult moeten zien.R+2!De vrucht uws lands en al uwen arbeid zal een volk, hetwelk gij niet kent, eten; en gij zult onrecht lijden en vertrapt worden uw gehele leven.0Q[2 Uwe zonen en uwe dochters zullen aan een ander volk gegeven worden, dat uwe ogen het aanzien en dagelijks over hen versmachten, en geen sterkte zal in uwe handen zijn.fPG2Uw os zal voor uwe ogen geslacht worden, maar gij zult er niet van eten; uw ezel zal voor uw aangezicht met geweld genomen en u niet wedergegeven worden: uw schaap zal uwen vijanden gegeven worden en niemand zal u helpen.TO#2Ene vrouw zult gij ondertrouwen, maar een ander zal bij haar slapen; een huis zult gij bouwen, maar gij zult er zelf niet in wonen; een wijngaard zult gij planten, maar de eerste vrucht er niet van eten.RN2en gij zult omtasten op den middag, gelijk een blinde omtast in het donker, en gij zult op uwe wegen geen geluk hebben, en zult geweld en onrecht moeten lijden uw gehele leven, en niemand zal u helpen.TM#2De Heer zal u slaan met krankzinnigheid, blindheid, en razernij des harten;L2De Heer zal u slaan met Egyptische zweren, met spenen, met uitslag en verzweringen, die niet zullen kunnen genezen worden.K)2Uw lichaam zal tot spijs zijn voor al het gevogelte des hemels en voor al het gedierte der aarde, en niemand zal er zijn, die ze verjagen zal.DJ2De Heer zal u voor uwe vijanden slaan: langs één weg zult gij tot hen uittrekken, en langs zeven wegen zult gij voor hen vlieden; en gij zult verstrooid worden in alle rijken der aarde.~Iw2De Heer zal aan uw land stof en as voor regen geven: van den hemel zal het op u nederdalen, totdat gij verdelgd zijt.]H52Uw hemel, die boven uw hoofd is, zal koper zijn, en de aarde onder u zal ijzer zijn.,GS2De Heer zal u slaan met gezwellen, hete koortsen en ontstekingen, met hitte, droogte, vergiftige lucht en geelzucht, en zal u vervolgen, totdat gij zijt omgekomen.~Fw2De Heer zal de pest u doen aankleven, totdat Hij u verdelgd heeft uit het land, waarheen gij gaat om het in te nemen.]E52De Heer zal onder u zenden ongeval, verstoring en verderf, in alles wat gij bij de hand neemt om te doen; totdat gij verdelgd wordt en schielijk omkomt, vanwege de boosheid uwer werken, dat gij Mij verlaten hebt.MD2Vervloekt zult gij zijn, als gij ingaat, vervloekt, als gij uitgaat.{Cq2Vervloekt zal zijn de vrucht uws lichaams, de vrucht uws lands, de vrucht uwer runderen en de vrucht uwer schapen.1B_2Vervloekt zal zijn uw korf en uw baktrog.DA2Vervloekt zult gij zijn in de stad, vervloekt op den akker.R@2Maar als gij niet horen zult naar de stem van den Heer, uwen God, dat gij onderhoudt en doet al zijne geboden en inzettingen, die ik u heden gebied, zo zullen al deze vloeken over u komen en u treffen./?Y2en niet afwijkt van enig woord, hetgeen ik u heden gebied, noch ter rechter [hand] noch ter linkerhand, dat gij andere goden zoudt nawandelen om die te dienen.Z>/2 En de Heer zal u vooraan stellen en niet achteraan, en gij zult boven zijn en niet onderliggen; omdat gij gehoorzaam zijt aan de geboden van den Heer, uwen God, die ik u heden gebied te onderhouden en te doen,n=W2 En de Heer zal zijne schatkamer van het goede, den hemel, voor u openen, om aan uw land regen te geven op zijnen tijd, en om te zegenen al het werk uwer handen; en gij zult aan vele volken lenen, maar gij zult van niemand borgen.g<I2 En de Heer zal maken, dat gij overvloed van goederen zult hebben, van de vrucht uws lichaams, van de vrucht van uw vee en van de vrucht uws akkers, in het land hetwelk de Heer uwen vaderen gezworen heeft u te zullen geven.x;k2 zodat alle volken der aarde zullen zien, dat gij naar den naam des Heren genoemd zijt, en voor u zullen vrezen.):M2 De Heer zal zich u tot een heilig volk oprichten, zoals Hij u gezworen heeft, omdat gij de geboden van den Heer, uwen God, onderhoudt en in zijne wegen wandelt;19]2De Heer zal den zegen gebieden, dat hij met u zij in uwe schuren en in al wat gij voorneemt; en Hij zal u zegenen in het land, hetwelk de Heer, uw God, u gegeven heeft.832En de Heer zal uwe vijanden, die tegen u opstaan, voor u slaan: langs één weg zullen zij tegen u uittrekken, en langs zeven wegen voor u vlieden.K72Gezegend zult gij zijn, als gij ingaat, gezegend, als gij uitgaat.06]2Gezegend zal zijn uw korf en uw baktrog.5'2Gezegend zal zijn de vrucht uws lichaams, en de vrucht uws lands, en de vrucht van uw vee, de vrucht uwer runderen en de vrucht uwer schapen.A42Gezegend zult gij zijn in de stad, gezegend op den akker.3!2En al deze zegeningen zullen over u komen en zullen u achtervolgen, omdat gij aan de stem van den Heer, uwen God, gehoorzaam zijt geweest.N2 2En wanneer gij naar de stem van den Heer, uwen God, zult horen, dat gij onderhoudt en doet al zijne geboden, die ik u heden gebied, zo zal de Heer, uw God, u verheffen boven alle volken op de aarde.v1g2Vervloekt zij wie niet alle woorden dezer wet vervult, dat hij er naar doet. En al het volk zal zeggen: Amen.02Vervloekt zij wie een geschenk aanneemt om ene ziel, het bloed eens onschuldigen, te doden. En al het volk zal zeggen: Amen.]/52Vervloekt zij wie zijnen naaste heimelijk verslaat. En al het volk zal zeggen: Amen.X.+2Vervloekt zij wie bij zijne schoonmoeder ligt. En al het volk zal zeggen: Amen.-2Vervloekt zij wie bij zijne zuster ligt, die de dochter zijns vaders of zijner moeder is. En al het volk zal zeggen: Amen.N,2Vervloekt zij wie bij enig vee ligt. En al het volk zal zeggen: Amen.z+o2Vervloekt zij wie bij zijns vaders vrouw ligt, dat hij zijns vaders dek opslaat. En al het volk zal zeggen: Amen.*y2Vervloekt zij wie het recht van den vreemdeling, van den wees en van de weduwe buigt. En al het volk zal zeggen: Amen.^)72Vervloekt zij wie een blinde doet dwalen op den weg. En al het volk zal zeggen: Amen.e(E2Vervloekt zij wie den grenspaal zijns naasten achteruitzet. En al het volk zal zeggen: Amen.g'I2Vervloekt zij wie zijnen vader of zijne moeder oneer aandoet. En al het volk zal zeggen: Amen.G& 2Vervloekt zij wie een afgod of een gegoten beeld maakt, een gruwel des Heren, een werk van werkmeestershanden, en dat plaatst in het verborgen. En al het volk zal antwoorden en zeggen: Amen.f%G2En de Levieten zullen beginnen en spreken tot het ganse volk van Israël, met ene luide stem:i$M2 en dezen zullen staan op den berg Ebal om te vloeken: Ruben, Gad, Aser, Zebulon, Dan en Naftali.'#I2 Dezen zullen staan op den berg Gerizim om het volk te zegenen, als gij over den Jordaan zult getrokken zijn: Simeon, Levi, Juda, Issaschar, Jozef en Benjamin;8"m2 En Mozes gebood het volk te dien dage, zeggende:! 2 dat gij aan de stem van den Heer, uwen God, gehoorzaam zijt, en doet naar zijne geboden en inzettingen, die ik u heden gebied.B 2 En Mozes sprak te zamen met de priesters, de Levieten, tot geheel Israël, zeggende: Luister en hoor toe, Israël, heden op dezen dag zijt gij een volk van den Heer, uwen God, geworden:Z/2En gij zult op deze stenen al de woorden dezer wet schrijven, klaar en duidelijk.`;2en gij zult dankoffers offeren, en aldaar eten en vrolijk zijn voor den Heer, uwen God.2van gehele stenen zult gij dit altaar den Heer, uwen God, bouwen. En gij zult brandoffers daarop offeren den Heer, uwen God,gI2En gij zult aldaar den Heer, uwen God, een stenen altaar bouwen, waar geen houwijzer aan komt;%E2Als gij nu over den Jordaan zult getrokken zijn, zo zult gij de stenen, van welke ik u heden gebied, oprichten op den berg Ebal, en die met kalk bestrijken.zo2en gij zult daarop schrijven al de woorden dezer wet, als gij zult overgetrokken zijn om te komen in het land, dat de Heer, uw God, u geven zal, een land, waar melk en honig vloeit, gelijk de Heer, de God uwer vaderen, tot u gesproken heeft.-U2En ten dage als gij over den Jordaan zult getrokken zijn, in het land, dat de Heer, uw God, u geven zal, zult gij grote stenen oprichten en die met kalk bestrijken;~ y2En Mozes gebood, te zamen met de oudsten van Israël, het volk, zeggende: Bewaart alle geboden, die ik u heden gebied.C2en dat Hij u verheffe, en gij geroemd, geprezen en geëerd wordt boven alle volken, die Hij gemaakt heeft, opdat gij den Heer, uwen God, een heilig volk zijt, gelijk Hij gesproken heeft.'I2en de Heer heeft u heden toegezegd, dat gij Hem een volk des eigendoms zult zijn, gelijk Hij tot u gesproken heeft, dat gij al zijne geboden onderhouden zult;A}2Den Heer hebt gij heden toegezegd, dat Hij uw God zal zijn, dat gij in al zijne wegen zult wandelen, en onderhouden zijne wetten, geboden en inzettingen, en naar zijne stem zult horen;72Heden gebiedt de Heer, uw God, u, dat gij doet naar al deze geboden en inzettingen, dat gij die onderhoudt en er naar doet met uw ganse hart en ziel.Q2Zie nederwaarts van uwe heilige woning, van den hemel, en zegen uw volk Israël, en het land, hetwelk Gij ons gegeven hebt, gelijk Gij onzen vaderen gezworen hebt, een land, waar melk en honig vloeit.y2Ik heb daarvan niet gegeten in mijnen druk en heb niets daarvan weggenomen tot onrein gebruik; ik heb daarvan niets voor een dode gegeven; ik ben aan de stem van den Heer, mijnen God, gehoorzaam geweest, en heb gedaan al wat Gij mij geboden hebt.32 En gij zult zeggen voor den Heer, uwen God: Ik heb hetgeen geheiligd is uit mijn huis weggedaan, en heb het gegeven aan den Leviet, aan den vreemdeling, aan den wees en aan de weduwe, naar uw gebod, hetwelk Gij mij geboden hebt; ik heb uw gebod niet overtreden noch vergeten.}2 Wanneer gij alle tienden uwer inkomsten zult samengebracht hebben in het derde jaar, zijnde een jaar der tienden, zo zult gij aan den Leviet, aan den vreemdeling, aan den wees en aan de weduwe geven, dat zij eten in uwe poorten en verzadigd worden.!=2 en gij zult vrolijk zijn over al het goede, hetwelk de Heer, uw God, aan u en uw huis gegeven heeft, gij, en de Leviet, en de vreemdeling, die bij u is.@{2 Nu breng ik de eerstelingen van de vruchten des lands, die Gij, Heer, mij gegeven hebt. En gij zult die nederzetten voor den Heer, uwen God, en zult aanbidden voor den Heer, uwen God;W )2 en bracht ons aan deze plaats, en gaf ons dit land, waar melk en honig vloeit. 2en Hij voerde ons uit Egypte met een machtige hand en een uitgestrekten arm, en met ene grote verschrikking door tekenen en wonderen, 2Toen riepen wij tot den Heer, den God onzer vaderen; en de Heer verhoorde ons roepen en zag onze ellende aan, onzen angst en onzen nood;q ]2Doch de Egyptenaars handelden kwalijk met ons en verdrukten ons en legden ons een harden dwangarbeid op.o Y2Dan zult gij antwoorden en zeggen voor den Heer, uwen God: Mijn vader was een Syriër, het omkomen nabij, die trok af naar Egypte en was aldaar een vreemdeling met weinig volks; en hij werd aldaar een groot, sterk en talrijk volk.ue2En de priester zal den korf van uwe hand nemen, en dien voor het altaar van den Heer, uwen God, nederzetten.kQ2en gij zult tot den priester komen, die in dien tijd zijn zal, en tot hem zeggen: Ik verklaar heden voor den Heer, uwen God, dat ik gekomen ben in het land, hetwelk de Heer onzen vaderen gezworen heeft aan ons te zullen geven. 2zo zult gij nemen van alle eerstelingen der vruchten van het land, die uit de aarde opkomen, welke de Heer, uw God, u geeft, en gij zult die leggen in een korf, en heengaan naar de plaats, die de Heer, uwe God, verkiezen zal, opdat zijn naam aldaar wone; {2Wanneer gij in het land komt, hetwelk de Heer, uw God, u tot een erfdeel geven zal, en gij het inneemt en daarin woont,  2Wanneer nu de Heer, uw God, u rust zal gegeven hebben van al uwe vijanden rondom, in het land, hetwelk de Heer, uw God, u geven zal om het ten erfdeel in te nemen, zo zult gij de gedachtenis der Amalekieten uitdelgen, van onder den hemel. Vergeet dat niet!72hoe zij u aangrepen op den weg en sloegen uwe achterhoede, alle zwakken, die achteraan kwamen, toen gij moede en mat waart; en zij vreesden God niet.R2Gedenkt wat de Amalekieten u deden op den weg, toen gij uit Egypte trokt:a=2Want wie zulks doet, die is den Heer, uwen God, een gruwel, gelijk allen die kwaad doen.$C2gij zult een volkomen en recht gewicht en een volkomen en recht schepel hebben, opdat uw leven lang dure in het land, hetwelk de Heer, uw God, u geven zal.I 2en in uw huis zal geen tweeërlei schepel, groot en klein, zijn;Q~2 Gij zult geen tweeërlei gewicht, groot en klein, in uwen buidel hebben;L}2 zo zult gij haar de hand afhouwen, uw oog zal haar niet verschonen.H| 2 Wanneer twee mannen met elkander twisten, en de vrouw des enen toeloopt om haren man te redden van de hand desgenen, die hem slaat, en hare hand uitstrekt en hem bij zijne schaamdelen grijpt,^{72 En zijn naam zal in Israël heten: Het huis desgenen, wien de schoen uitgetrokken is.pz[2 zo zal zijne behuwdzuster tot hem treden voor de oudsten, en hem een schoen van zijnen voet uittrekken en hem in het aangezicht spuwen, en zal antwoorden en zeggen: Zo zal men dien man doen, die zijns broeders huis niet bouwen wil. y2Dan zullen de oudsten der stad hem ontbieden en met hem spreken; indien hij dan staat en zegt: Het behaagt mij niet haar te nemen,wxi2Maar indien het den man niet behaagt zijne behuwdzuster te nemen, zo zal zijne behuwdzuster opgaan naar de poort tot de oudsten en zeggen: Mijn behuwdbroeder weigert zijnen broeder een naam te verwekken in Israël en wil mij niet trouwen.w32En den eersten zoon, dien zij baart, zal hij laten staan op den naam van zijn gestorven broeder, opdat zijn naam niet uitgedelgd worde uit Israël.`v;2Wanneer broeders samenwonen en de een sterft zonder kinderen, zo zal de vrouw des gestorvenen geen vreemden man van buiten nemen; maar haar behuwdbroeder zal bij haar slapen en haar tot vrouw nemen, en haar trouwen.8um2Gij zult den os, als hij dorst, niet muilbanden.Tt#2Wanneer men hem veertig slagen gegeven heeft, zal men hem niet meer slaan; opdat hij niet, zo men hem meer slagen geeft, te veel geslagen worde, en uw broeder daarvan schandtekenen behoude voor uwe ogen.As}2En indien de schuldige slagen verdiend heeft, zo zal de rechter hem doen nedervallen, en hem in zijne tegenwoordigheid doen slaan met een genoegzaam getal, naar de maat zijner misdaad.3r c2Wanneer er twist is tussen mannen, zo zal men hen voor het gericht brengen en hen richten, en den rechtvaardige zal men in het gelijk stellen en den schuldige veroordelen.rq_2En gij zult gedenken, dat gij knechten in Egypte land geweest zijt: daarom gebied Ik u, dat gij het doet.p 2Wanneer gij uwen wijnberg afgeplukt hebt, zo zult gij niet nazamelen; het zal voor den vreemdeling, den wees en de weduwe zijn.o 2Wanneer gij uwe olijfbomen geschud hebt, zo zult gij niet naschudden; het zal voor den vreemdeling, den wees en de weduwe zijn. n2Wanneer gij uwen oogst op uwen akker hebt afgeoogst, en ene schoof vergeten hebt op den akker, zo zult gij niet omkeren om die te halen, maar zij zal voor den vreemdeling, den wees en de weduwe zijn; opdat de Heer, uw God, u zegene in al het werk uwer handen.m32want gij zult gedenken, dat gij knechten in Egypte geweest zijt, en de Heer, uw God, u daaruit verlost heeft; daarom gebied Ik u, dat gij het doet.}lu2Gij zult het recht van den vreemdeling en van den wees niet buigen, en zult het kleed der weduwe niet te pand nemen;k 2De vaders zullen niet voor de kinderen, noch de kinderen voor de vaders sterven; maar ieder zal om zijne eigene zonde sterven.Uj%2maar gij zult hem zijn loon op dien dag geven, opdat de zon daarover niet onderga; want hij is behoeftig en onderhoudt zijn leven daarmede, opdat hij den Heer niet tegen u aanroepe en het u tot zonde zij.&iG2Gij zult den armen en behoeftigen dagloner zijn loon niet onthouden, hij zij uit uwe broeders of uit de vreemdelingen, die in uw land en in uwe poorten zijn;(hK2 maar gij zult hem zijn pand wedergeven, eer de zon ondergaat, opdat hij in zijn kleed slape en u zegene; dit zal u voor den Heer, uwen God, gerechtigheid zijn.Yg-2 Doch indien hij behoeftig is, zo zult gij u niet te slapen leggen met zijn pand;gfI2 maar gij zult buiten staan, en hij, wien gij leendet, zal zijn pand tot u naar buiten brengen.~ew2 Wanneer gij aan uwen naaste iets zult geleend hebben, zo zult gij niet in zijn huis gaan om hem een pand te ontnemen;\d32 Gedenk wat de Heer, uw God, deed met Mirjam, op den weg, toen gij uit Egypte trokt.:co2Wacht u voor de plaag der melaatschheid, zodat gij met naarstigheid houdt en doet al wat de priesters, de Levieten, u leren; wat zij u gebieden, zult gij houden en er naar doen.Jb2Wanneer iemand gevonden wordt, die een mens steelt van zijne broeders uit de kinderen Israëls, en gewin met hem drijft of hem verkoopt, die dief zal sterven, opdat gij het kwade van u wegdoet.~aw2Gij zult niet te pand nemen den ondersten noch den bovensten molensteen; want dan hebt gij het leven te pand genomen.q`]2Wanneer iemand onlangs ene vrouw genomen heeft, zo zal hij niet uittrekken met het heir, en men zal hem geen last opleggen; hij zal vrij zijn in zijn huis, een jaar lang, opdat hij vrolijk zij met zijne vrouw, die hij genomen heeft._+2zo mag haar eerste man, die haar uitgestoten heeft, haar niet wedernemen, dat zij hem tot vrouw zij, nademaal zij verontreinigd is, want dat is een gruwel voor den Heer; opdat gij het land niet met zonde bezwaart, hetwelk de Heer, uw God, u tot een erfdeel gegeven heeft.O^2en deze andere man ook afkerig van haar wordt, en een scheidbrief schrijft en haar dien in handen geeft, en haar uit zijn huis laat gaan, of zo die andere man sterft, die haar tot vrouw genomen had:]]52Wanneer zij dan uit zijn huis gegaan is, en heengaat en de vrouw eens anderen wordt,a\ ?2Wanneer iemand ene vrouw neemt en haar trouwt, en zij vindt geen genade voor zijne ogen vanwege iets afkeerwekkends, zo zal hij een scheidbrief schrijven en haar dien in handen geven, en haar uit zijn huis laten gaan.2[_2Wanneer gij door het staande koren van uwen naaste gaat, zo moogt gij met de hand de aren afplukken; maar de sikkel zult gij in het staande koren uws naasten niet slaan.!Z=2Wanneer gij in uws naasten wijnberg gaat, zo moogt gij van de druiven eten naar uwen wil, totdat gij verzadigd zijt; maar gij zult niets in uw vat doen.%YE2maar wat van uwe lippen gegaan is, zult gij houden en doen, zoals gij den Heer, uwen God, vrijwillig beloofd hebt, hetgeen gij met uwen mond gesproken hebt.JX2Wanneer gij het doen van geloften nalaat, zo is dit u geen zonde;(WK2Wanneer gij den Heer, uwen God, ene gelofte doet, zo zult gij niet uitstellen die te houden; want de Heer, uw God, zal het van u eisen en het zou u zonde zijn.AV}2van den vreemdeling moogt gij woeker nemen, maar niet van uwen broeder; opdat de Heer, uw God, u zegene in al wat gij voorneemt in het land, waar gij heenkomt om het in bezit te nemen.}Uu2Gij zult van uwen broeder geen woeker nemen, noch van geld, noch van spijs, noch van iets waarmede men woekeren kan;$TC2Gij zult geen hoerenloon noch hondengeld in het huis van den Heer, uwen God, brengen, wegens enige gelofte, want beide zijn den Heer, uwen God, een gruwel.nSW2Er zal geen hoer zijn onder de dochters van Israël, en geen schandjongen onder de zonen van Israël.R2Hij zal bij u blijven aan de plaats, die hij verkiest in een uwer poorten, waar het goed voor hem is; gij zult hem niet onderdrukken.aQ=2Gij zult geen knecht, die van zijnen heer tot u ontkomen is, aan dezen weder uitleveren.TP#2Want de Heer, uw God, wandelt in uw leger om u te verlossen en uwe vijanden aan u over te leveren; daarom zal uw leger heilig zijn, opdat niets schandelijks onder u gezien worde en Hij zich van u afkere.4Oc2 En gij zult een schopje hebben; en als gij u daar buiten zetten wilt, zo zult gij daarmede graven; en als gij gezeten hebt, dan zult gij toedekken hetgeen van u gegaan is._N92 En gij zult buiten het leger ene plaats hebben om voor uwe behoeften daarheen te gaan.zMo2 totdat hij zich vóór den avond met water baadt, en als de zon ondergegaan is, zal hij weder in het leger komen.L'2 Wanneer iemand onder u is, die niet rein is, omdat hem des nachts iets wedervaren is, die zal buiten het leger gaan en er niet weder inkomen,[K12 Wanneer gij met het leger uittrekt tegen uwe vijanden, zo wacht u voor alle kwaad.fJG2De kinderen, die zij in het derde lid verwekken, zullen in de gemeente des Heren mogen komen.7Ii2Den Edomiet zult gij voor geen gruwel houden, want hij is uw broeder; den Egyptenaar zult gij ook voor geen gruwel houden, want gij zijt een vreemdeling in zijn land geweest.KH2Gij zult hun noch geluk noch goed wensen uw leven lang eeuwiglijk.G2Doch de Heer, uw God, wilde Bileam niet horen, en veranderde voor u den vloek in zegen, omdat de Heer, uw God, u liefhad.RF2omdat zij u niet te gemoet kwamen met brood en water op den weg, toen gij uit Egypte trokt, en omdat zij daarenboven Bileam, Beörs zoon, uit Pethor in Mesopotamië, tegen u huurden om u te vervloeken.|Es2De Ammonieten en Moabieten zullen in de gemeente des Heren niet komen, ook hun tiende geslacht zal er niet inkomen;D 2Er zal ook geen onecht kind in de gemeente des Heren komen, zelfs zijn tiende geslacht zal in de gemeente des Heren niet komen.]C 72Wie door kneuzing of uitsnijding ontmand is, mag in de gemeente des Heren niet komen.MB2Niemand zal zijns vaders vrouw nemen, noch zijns vaders dek opslaan.RA2zo zal hij, die bij haar geslapen heeft, aan haren vader vijftig sikkels zilver geven, en hij zal haar tot vrouw nemen, omdat hij haar verkracht heeft; hij zal haar niet mogen verlaten zijn leven lang.@ 2Wanneer iemand ene maagd aantreft, die niet ondertrouwd is, en hij grijpt haar en slaapt bij haar, en het wordt alzo bevonden,?{2want hij vond haar op het veld, en de ondertrouwde jonge dochter riep, en er was niemand, die haar hulp kon aanbrengen.7>i2maar de jonge dochter zult gij niets doen, want zij heeft geen zonde des doods gedaan; maar gelijk wanneer iemand tegen zijnen naaste opstond en hem doodsloeg, zo is dit ook;(=K2Maar als iemand ene ondertrouwde jonge dochter op het veld vindt, en haar grijpt en bij haar slaapt, zo zal de man alleen sterven, die bij haar geslapen heeft;<2zo zult gij hen beiden ter stadspoort uitbrengen en zult hen beiden stenigen, dat zij sterven: de jonge dochter, omdat zij niet geroepen heeft, dewijl zij in de stad was; den man, omdat hij zijns naasten vrouw geschonden heeft; en gij zult het kwade van u wegdoen.r;_2Wanneer ene jonge dochter aan iemand ondertrouwd is, en een man haar in de stad vindt en bij haar slaapt,T:#2Wanneer iemand bevonden wordt te slapen bij ene vrouw, die een echten man heeft, zo zullen zij beiden sterven, de man en de vrouw, bij welke hij geslapen heeft; en gij zult het kwade uit Israël wegdoen.9 2zo zal men haar buiten voor de deur van haars vaders huis brengen, en de lieden der stad zullen haar stenigen, dat zij sterft, omdat zij ene schanddaad in Israël begaan heeft en in haars vaders huis gehoereerd heeft; en gij zult het kwade van u wegdoen.U8%2Maar indien het de waarheid is, dat de jonge dochter geen maagd bevonden is,7#2en hem ene boete opleggen van honderd zilveren sikkels, en die aan den vader der jonge dochter geven, omdat hij ene jonge dochter in Israël in een kwaad gerucht gebracht heeft; en hij zal haar tot vrouw hebben, zodat hij haar zijn leven lang niet zal mogen verlaten.K62Dan zullen de oudsten van die stad den man nemen en hem kastijden,M52en legt haar een schandelijk ding ten laste, zeggende: Ik heb uwe dochter geen maagd bevonden, hier is de maagdom van mijne dochter. En zij zullen de klederen voor de oudsten der stad uitspreiden.472En de vader van de jonge dochter zal tot de oudsten zeggen: Ik heb aan dezen man mijne dochter tot vrouw gegeven; nu is hij toornig op haar geworden,372zo zullen de vader en de moeder van deze jonge dochter den maagdom dezer jonge dochter nemen en dien voor de oudsten der stad in de poort uitbrengen.;2q2en haar iets schandelijks ten laste legt en kwaad gerucht over haar brengt, en zegt; Deze vrouw heb ik genomen, en toen ik mij bij haar voegde, bevond ik, dat zij geen maagd was,b1?2 Wanneer iemand ene vrouw neemt en toornig op haar wordt, als hij bij haar geslapen heeft,a0=2 Gij zult u franjes maken aan de vier hoeken van uw opperkleed, met hetwelk gij u bedekt.G/ 2 Gij zult geen kleed aantrekken tegelijk van wol en van linnen.>.y2 Gij zult niet ploegen met een os en een ezel tegelijk.?-y2 Gij zult uwen wijnberg niet met menigerlei zaad bezaaien, opdat gij niet het geheel van het zaad, dat gij gezaaid hebt, benevens de opbrengst van den wijnberg, zoudt moeten heiligen.,'2Wanneer gij een nieuw huis bouwt, zo maak ene leuning rondom uw dak; opdat gij geen bloedschuld op uw huis brengt, als iemand daarvan afviel. +;2zo zult gij de moeder met de jongen niet nemen, maar gij zult de moeder laten vliegen en de jongen kunt gij nemen; opdat het u welga en gij lang leeft.*+2Wanneer gij op den weg een vogelnest vindt op een boom of op de aarde, met jongen of met eieren, en de moeder zit op de jongen of op de eieren,)72Ene vrouw zal geen manskleedingstukken dragen, en een man zal geen vrouwenklederen aandoen; want wie dat doet, die is den Heer, uwen God, een gruwel.( 2Wanneer gij uws broeders ezel of os op den weg ziet vallen, zo zult gij u daaraan niet onttrekken, maar zult ze weder ophelpen.-'U2Alzo zult gij doen met zijnen ezel, met zijn kleed, en met al het verlorene, hetwelk uw broeder verloren heeft en dat gij vindt; gij moogt er u niet aan onttrekken./&Y2Maar als uw broeder niet nabij is en gij hem ook niet kent, zo zult gij ze in uw huis nemen, dat zij bij u zijn, totdat uw broeder die zoekt en gij ze hem wedergeeft.% !2Wanneer gij uws broeders os of schaap ziet afgedwaald, zo zult gij u daaraan niet onttrekken, maar zult die tot uwen broeder wederbrengen.x$k2zo zal zijn lichaam niet den nacht over aan het hout blijven hangen, maar gij zult hem dienzelfden dag begraven; want een opgehangene is vervloekt bij God; opdat gij uw land niet verontreinigt, hetwelk de Heer, uw God, u ten erfdeel geeft. #2Wanneer iemand ene zonde gedaan heeft, die den dood waardig is, en hij wordt alzo gedood, dat men hem aan een hout moet ophangen,"12Dan zullen al de lieden dezer stad hem stenigen, dat hij sterft; en gij zult alzo het kwade van u wegdoen, opdat geheel Israël dit hore en vreze.&!G2en zij zullen tot de oudsten der stad zeggen: Deze onze zoon is weerbarstig en ongehoorzaam en hoort niet naar onze stem, en is een brasser en een dronkaard.~ w2zo zullen zijn vader en zijne moeder hem grijpen, en hem brengen tot de oudsten der stad en tot de poort dier plaats;=u2Wanneer iemand een weerbarstigen en ongehoorzamen zoon heeft, die naar de stem zijns vaders en zijner moeder niet hoort, en, als zij hem kastijden, hun echter niet gehoorzamen wil,R2maar hij zal den eerstgeboren zoon der gehate als zodanig erkennen, en hem geven het dubbele deel van al wat er is; want hij is de eersteling zijner kracht, en het recht der eerstgeboorte is het zijne.3a2en de tijd komt, dat hij zijnen zonen de erfenis zal uitdelen, zo kan hij den zoon der beminde niet tot den eerstgeboren zoon maken voor den eerstgeboren zoon der gehate;5e2Als iemand twee vrouwen heeft, ene, die hij liefheeft en ene, die hij haat, en zij hem kinderen baren, beiden de beminde en de gehate, en de eerstgeborene van de gehate is,0[2Maar als gij geen behagen aan haar hebt, zo zult gij haar laten gaan, waarheen zij wil, maar haar niet voor geld verkopen noch verhuren, nadat gij haar vernederd hebt._92 en de klederen afleggen, in welke zij gevangen is, en laat haar in uw huis zitten en haren vader en hare moeder bewenen een maand lang; en daarna zult gij tot haar ingaan en haar trouwen, en zij zal uwe vrouw zijn.X+2 zo breng haar in uw huis, en zij zal haar hoofd scheren en hare nagels snijden,lS2 en gij onder de gevangenen ene schone vrouw ziet, en lust tot haar hebt om haar tot vrouw te nemen: 2 Wanneer gij ten strijde trekt tegen uwe vijanden, en de Heer, uw God, hen in uwe hand geeft, zodat gij hunne gevangenen wegvoert,r_2 Alzo zult gij het onschuldig bloed van u wegdoen, opdat gij doet hetgeen recht is voor de ogen des Heren.)M2wees uw volk Israël genadig, hetwelk Gij, Heer, verlost hebt en leg het onschuldig bloed niet op uw volk Israël. Zo zullen zij wegens dat bloed verzoend zijn.  ~+}t|{zyy-xx#wvuttsrqpp4ooLnnmllhkkkjjGiivhhgfeed(cbaaC`__I^]]\a[[P[ZRYYhXWWVDVUDTzSSR0Q^QPPOON+M~MCLtKKJIIEHHTG-FFEEjDDsDBB|AA5@2??%>d==N<;;:a99867a6t6533E210c0 /G..--.,|+n*** ))(''A&&E%%%$$%#a""6!{! _TkaKY3k+|_8e  0 y )@HD=J*2!En hij voorzag zich van het eerste, want het deel van een vorst was voor hem bewaard; hij kwam met de oversten des volks, en beschikte de gerechtigheid des Heren en diens gerichten met Israël.y)m2!En tot Gad sprak hij: Gezegend zij Gad, die ruimte maakt! Hij ligt als een leeuw, en rooft den arm en het hoofd.1(]2!Volken zullen aldaar aanroepen op den berg, en offeren de offers der gerechtigheid; zij zullen den overvloed der zee genieten, en de verborgen schatten van het zand. --t'c2!--En tot Zebulon sprak hij: Zebulon, verheug u wegens uwe tochten; en Issaschar, verheug u over uwe hutten.&2!Zijne heerlijkheid is als van den eerstgeborene zijns stiers, en zijne hoornen zijn als de hoorn eens éénhoorns; met deze zal hij de volken nederstoten tot aan het einde des lands. Dat zijn de tienduizenden van Efraïm, en de duizenden van Manasse.7%i2!en edele vruchten van de aarde en wat er in is: de genade desgenen, die in het bos woonde, kome op het hoofd van Jozef, en op de kruin van den Nazireër onder zijne broeders.F$2!en van de hoge bergen van oudsher en van de eeuwige heuvelen,Q#2!daar zijn edele vruchten van de zon en edele rijpe vruchten van de maan; ";2! En tot Jozef sprak hij: Zijn land ligt in den zegen des Heren; daar zijn edele vruchten van den hemel, van den dauw en van de diepte, die beneden ligt; !;2! --En tot Benjamin sprak hij: De geliefde des Heren zal veilig wonen; altijd zal Hij zijne hand over hem houden, en zal tussen zijne schouders wonen. --5 e2! Heer, zegen zijn vermogen, en laat het werk zijner handen U behagen; versla den rug dergenen, die tegen hem opstaan, en dergenen, die hem haten, dat zij niet weder opstaan. 2! die zullen Jakob uwe rechten leren, en Israël uwe wet; zij zullen wierook U ten reukwerk brengen, en brandoffers op uw altaar.L2! die tot zijnen vader en tot zijne moeder spreekt: Ik zie hem niet, en tot zijnen broeder: Ik ken hem niet, en tot zijnen zoon: Ik weet het niet; die onderhouden uwe woorden en bewaren uw verbond,0[2!--En tot Levi sprak hij: Uw Recht en uw Licht blijven bij uwen man, den heilige; dien gij beproefdet te Massa, toen gijlieden twist voerdet aan het water der twisting;H 2!--Dit is de zegen van Juda, en hij sprak: Heer, verhoor de stem van Juda, maak hem tot een regent onder zijn volk, en laat zijne macht groot worden en hem ter hulpe zijn tegen zijne vijanden.?{2!Dat Ruben leve en niet sterve, en zijn volk gering zij.r_2!en hij bediende het ambt van koning, en verzamelde de hoofden des volks, benevens de stammen van Israël.O2!Mozes heeft ons de wet geboden, als een erfdeel der gemeente van Jakob2!Hoe lief heeft Hij de stammen! Al zijne heiligen zijn in uwe hand; zij zullen zich plaatsen aan uwe voeten, en zullen uwe woorden leren.\32!En hij sprak: De Heer is van Sinaï gekomen, en is hun opgegaan van Seïr, hij is glansrijk verschenen van den berg Paran, en is gekomen met vele duizenden heiligen; aan zijne rechterhand was hun ene vurige wet.k S2!Dit nu is de zegen, met welken Mozes, de man Gods, vóór zijnen dood de kinderen Israëls zegende.|s2 4Want gij zult tegenover u zien het land, hetwelk Ik den kinderen Israëls geven zal, maar gij zult er niet inkomen.>w2 3omdat gijlieden tegen Mij gezondigd hebt onder de kinderen Israëls, bij het water der twisting te Kades in de woestijn Zin, omdat gij Mij niet heiligdet onder de kinderen Israëls.2 2sterf dan op dien berg en word vergaderd tot uw volk; zoals uw broeder Aäron stierf op den berg Hor en tot zijn volk vergaderd werd:`;2 1Ga op het gebergte Abarim, op den berg Nebo, die tegenover Jericho ligt, in het land der Moabieten, en bezie het land Kanaän, hetwelk Ik den kinderen Israëls tot een eigendom geven zal; en als gij er gekomen zijt,@}2 0En de Heer sprak op dienzelfden dag tot Mozes, zeggende:-U2 /Want het is geen gering woord aan u, maar het is uw leven; en dit woord zal uw leven verlengen in het land, waar gij heengaat, over den Jordaan, om het in te nemen.,S2 .zeide hij tot hen: Neemt ter harte al de woorden, die ik u heden betuigd heb; opdat gij uwen kinderen beveelt, dat zij al de woorden dezer wet onderhouden en doen.E2 -Toen nu Mozes dat alles uitgesproken had tot geheel Israël,q ]2 ,En Mozes kwam en sprak al de woorden van dit lied voor de oren des volks, hij en Jozua, de zoon van Nun.+ Q2 +Juicht allen, gij, die zijn volk zijt; want Hij zal het bloed zijner knechten wreken, en zal zich aan zijne vijanden wreken, en het land zijns volks genadig zijn., S2 *Ik zal mijne pijlen dronken maken van bloed, en mijn zwaard zal vlees eten: van het bloed der verslagenen en der gevangenen, en van het ontblote hoofd des vijands.7 i2 )Wanneer Ik den bliksem mijns zwaards wetten zal, en mijne hand het ter straffe zal grijpen, zal Ik Mij weder wreken aan mijne vijanden, en dengenen, die Mij haten, vergelden.O 2 (Want Ik zal mijne hand ten hemel heffen en zeggen: Ik leef eeuwiglijk.12 'Ziet nu, dat Ik alleen ben, en er geen God nevens Mij is: Ik kan doden en levend maken, Ik kan slaan en kan helen; en niemand redt uit mijne hand.a=2 &en van welker drankoffers zij wijn dronken? Dat zij opstaan en u helpen en u beschutten!}u2 %En men zal zeggen: Waar zijn hunne goden, de steenrots op welke zij vertrouwden, van welker offers zij het vet aten,D2 $Doch de Heer zal zijn volk richten, en over zijne knechten zal Hij zich ontfermen, als Hij zien zal, dat het met hunne macht gedaan is, en beide, het beslotene en verlatene, niet meer is./2 #Mij is de wraak, Ik zal vergelden; te zijner tijd zal hun voet wankelen; want de tijd huns ongeluks is nabij, en wat hen ontmoeten zal snelt aan.E2 "Is dat niet bij Mij weggelegd, verzegeld bij mijne schatten?=w2 !hun wijn is drakenvergift en gal van woedende adders.  2 Want hun wijnstok is van den wijnstok van Sodom en van den akker van Gomorra; hunne druiven zijn gal, zij hebben bittere bessen:b?2 Want onze steenrots is niet als hunne steenrots; daarom zijn onze vijanden onze rechters.0[2 Hoe kan een éénige duizend van hen jagen, en twee tienduizend doen vluchten? Is het niet, omdat hunne steenrots hen verkocht heeft, en de Heer hen heeft overgegeven?_~92 O dat zij wijs waren en het vernamen, dat zij verstonden, wat hen later ontmoeten zal!R}2 Want het is een volk, waarin geen raad is, en er is geen verstand in hen.1|]2 zo Ik niet schroomde den toorn der vijanden, dat hunne vijanden niet stoutmoedig worden, en zeggen mochten: Onze macht is groot, en de Heer heeft dat alles niet gedaan.]{52 Ik zou zeggen: Ik zal hen verdelgen, en hunne gedachtenis onder de mensen uitroeien,z2 Van buiten zal het zwaard hen beroven, en van binnen de schrik; zo jongelingen als maagden, den zuigeling met den grijsaard.+yQ2 Van honger zullen zij versmachten, en door de koorts en een snellen dood verteerd worden; Ik zal de tanden der dieren en het vergift der slangen onder hen zenden.Yx-2 Ik wil alle ongeluk over hen ophopen, Ik zal al mijne pijlen op hen verschieten.9wm2 Want het vuur is aangestoken in mijnen toorn, en het zal branden tot in het diepst der hel, en zal het land met zijn gewas verteren, en zal de grondvesten der bergen aansteken.evE2 Zij hebben Mij tot naijver verwekt door hetgeen geen God is, met hunne afgoderij hebben zij Mij vertoornd; en Ik zal hen wederom tot naijver verwekken door hetgeen geen volk is, door een dwaas volk wil Ik hen vertoornen.2u_2 en Hij sprak: Ik wil mijn aangezicht voor hen verbergen, Ik zal zien wat hun ten laatste wedervaren zal; want het is een verkeerd geslacht, zij zijn trouweloze kinderen.Pt2 En toen de Heer dat zag, werd Hij toornig over zijne zonen en dochters;jsO2 Uwe steenrots, die u gebaard heeft, hebt gij versmaad, en hebt God vergeten, die u gemaakt heeft.7ri2 Zij hebben aan veldduivelen geofferd, en niet aan hunnen God; aan goden, die zij niet kenden, nieuwe, die te voren niet geweest zijn, die ook uwe vaderen niet geëerd hebben.dqC2 en heeft Hem tot naijver verwekt door vreemde goden; door gruwelen heeft hij Hem vertoornd.@p{2 Maar toen Jesurun vet werd, werd hij dartel. Hij is vet en dik en sterk geworden, en heeft God laten varen, die hem gemaakt heeft, en hij heeft gering geacht de steenrots zijns heils,@o{2 boter van de koeien en melk van de schapen, ook het vet van de lammeren en rammen, die in Basan weiden, en bokken met vette nieren, en tarwe; en Hij drenkte hem met goed druivenbloed.*nO2 Hij liet hem trekken over de hoogten des lands, en voedde hem met de vruchten des velds, en liet hem honig zuigen uit de steenrotsen en olie uit de harde stenen;Om2 zo heeft de Heer alleen hem geleid, en er was geen vreemd god met hem.l 2 Gelijk een arend zijn jongen uitvoert en over hen zweeft, zijne vlerken uitbreidt en ze neemt, en ze draagt op zijne vleugels:k2 Hij vond hem in de woestijn, in de dorre wildernis vol gehuil; Hij omving hem, en sloeg acht op hem. Hij bewaarde hem als zijn oogappel.Mj2 Want des Heren deel is zijn volk, Jakob is het snoer zijner erfenis.(iK2 Toen de Allerhoogste de volken verdeelde, en verstrooide de kinderen der mensen, toen stelde Hij de grenspalen der volken naar het getal der kinderen Israëls.6hg2 Gedenkt aan den vorigen tijd tot hiertoe, bedenk wat Hij gedaan heeft aan de voorvaderen; vraag uwen vader, die zal het u verkondigen, uwen oudsten, die zullen het u zeggen."g?2 Dankt gij zó den Heer, uwen God, gij dwaas en onverstandig volk? Is Hij niet uw Vader en uw Heer, is Hij het niet alleen, die u gemaakt en bereid heeft?kfQ2 Een verkeerd en ondeugend geslacht valt van Hem af: zij zijn schandvlekken en niet zijne kinderen.%eE2 Hij is een steenrots, zijne werken zijn volkomen; want al wat Hij doet is recht; getrouw is God en geen kwaad aan Hem, rechtvaardig en onberispelijk is Hij.Od2 Want ik wil den naam des Heren prijzen; geeft onzen God alleen de eer.c2 Mijne leer druipe als de regen, en mijne rede vloeie als de dauw; als de regen op het gras, als de druppels op het kruid.Wb +2 Merkt op, gij hemelen, ik zal spreken; en de aarde hore de redenen mijns monds.a{2Alzo sprak Mozes de woorden van dit lied van het begin tot het einde toe, voor de oren der gehele gemeente van Israël: `2want ik weet, dat gij het na mijnen dood verderven zult, en afwijken van den weg, dien ik u geboden heb: alsdan zult gij ongeluk ontmoeten in later dagen, omdat gij kwaad gedaan hebt voor de ogen des Heren, zodat gij Hem vertoornt door het werk uwer handen.._W2Zo vergadert nu voor mij al de oudsten uwer stammen en uwe hoofdlieden, opdat ik deze woorden voor hunne oren spreke, en hemel en aarde tegen hen tot getuigen roepe;7^i2Want ik ken uwe ongehoorzaamheid en halsstarrigheid: zie, terwijl ik heden nog levend bij u ben, zijt gij ongehoorzaam geweest tegen den Heer: hoeveel te meer na mijnen dood?])2Neemt dit boek der wet, en legt het aan de zijde van de ark des verbonds van den Heer, uwen God, opdat het aldaar tot een getuige zij tegen u.V\'2gebood hij den Levieten, die de ark des verbonds des Heren droegen, zeggende:g[I2Toen nu Mozes de woorden dezer wet van het begin tot het einde toe geschreven had in een boek,>Zw2En Hij beval aan Jozua, den zoon van Nun, en sprak: Wees moedig en onversaagd; want gij zult de kinderen Israëls brengen in het land, dat Ik hun gezworen heb, en Ik zal met u zijn.WY)2Alzo schreef Mozes dit lied te dien dage, en leerde het den kinderen Israëls.%XE2En wanneer hun dan veel ongeluk en angst overkomen zal, dan zal dit lied hun antwoorden tot ene getuigenis; want het zal onvergeten blijven in den mond van hun kroost; dewijl Ik weet met welke gedachten zij nu alreeds omgaan, eer Ik hen in het land breng, hetwelk Ik hun gezworen heb.W2Want Ik zal hun in het land brengen, hetwelk Ik hunnen vaderen gezworen heb, waar melk en honig vloeit; en wanneer zij eten en verzadigd en vet geworden zijn, dan zullen zij zich wenden tot andere goden en hen dienen, en mij lasteren en mijn verbond laten varen."V?2Zo schrijf u nu dit lied, en leer het den kinderen Israëls, en leg het in hunnen mond, opdat Mij dit lied ene getuigenis zij onder de kinderen Israëls.U2Doch Ik zal mijn aangezicht verbergen te dien dage, om al het kwaad, dat zij gedaan hebben, dat zij zich tot andere goden hebben gewend.'TI2Zo zal te dien dage mijn toorn over hen ontbranden, en Ik zal hen verlaten en mijn aangezicht voor hen verbergen, dat zij verteerd worden. En als hen dan veel ongeluk en angst treffen zal, dan zullen zij zeggen: Is mij dat kwaad niet altemaal overkomen, dewijl mijn God niet met mij is?{Sq2En de Heer sprak tot Mozes: Zie, gij zult slapen met uwe vaderen, en dit volk zal opkomen en zal de vreemde goden van het land, in hetwelk zij komen, nahoereren; en het zal Mij verlaten, en het verbond laten varen, dat Ik met hen gemaakt heb.mRU2Toen verscheen de Heer in de tent in ene wolkkolom; en de wolkkolom stond boven den ingang der tent.iQM2En de Heer sprak tot Mozes: Zie, uw tijd is nabij gekomen, dat gij sterven zult: roep Jozua, en treed in de tent der samenkomst, opdat Ik hem bevel geve. En Mozes ging heen met Jozua, en zij traden in de tent der samenkomst.QP2 en dat hunne kinderen, die het niet weten, ook horen en leren, opdat zij den Heer, uwen God, vrezen, al de dagen, die gij leven zult in het land, waarheen gij gaat over den Jordaan om het in te nemen.aO=2 Vergadert dan het volk, mannen en vrouwen en kinderen, en de vreemdelingen, die in uwe poorten zijn, opdat zij horen en leren, en den Heer, hunnen God, vrezen, en ter harte nemen, dat zij doen alle woorden dezer wet,[gaan] en ingaan; daarenboven heeft de Heer tot mij gezegd: Gij zult niet over dezen Jordaan gaan.CD 2En Mozes ging heen en sprak deze woorden tot geheel IsraëlCy2dat gij den Heer, uwen God, liefhebt, en naar zijne stem hoort en Hem aanhangt, want dit is uw leven en de lengte uwer dagen, opdat gij in het land woont, hetwelk de Heer uwen vaderen, Abraham, Isaäk en Jakob, gezworen heeft hun te zullen geven..BW2Ik neem hemel en aarde heden over u tot getuigen, dat ik u leven en dood, zegen en vloek heb voorgelegd, opdat gij het leven verkiest, en gij en uw zaad moogt leven;A2zo verkondig ik u heden, dat gij zult omkomen, en niet lang blijven in het land, waarheen gij trekt over den Jordaan om het in te nemen.@y2Maar indien gij uw hart afwendt en niet gehoorzaam zijt, maar u laat verleiden, dat gij andere goden aanbidt en dient,?%2Want ik gebied u heden, dat gij den Heer, uwen God, liefhebt en in zijne wegen wandelt, en zijne geboden, wetten en inzettingen onderhoudt, opdat gij leven moogt en vermenigvuldigd wordt, en de Heer, uw God, u zegene in het land, waarheen gij trekt om het in te nemen.Y>-2Zie, ik heb u heden voorgelegd het leven en het goede, en den dood en het kwade.X=+2Want het woord is zeer nabij u, in uwen mond en in uw hart, opdat gij het doet.<+2 Het is ook niet aan gene zijde der zee, dat gij moogt zeggen: Wie zal voor ons over de zee varen en het ons halen, opdat wij het horen en doen?;}2 noch in den hemel, dat gij moogt zeggen: Wie zal voor ons ten hemel varen en het ons halen, opdat wij het horen en doen?T:#2 Want dit gebod, hetgeen ik u heden gebied, is u niet verborgen noch te ver;c9A2 omdat gij naar de stem van den Heer, uwen God, hoort, om te onderhouden zijne geboden en inzettingen, die geschreven staan in het boek dezer wet; zo gij u zult bekeren tot den Heer, uwen God, met uw ganse hart en ziel.#8A2 En de Heer, uw God, zal u geluk geven in al het werk uwer handen, aan de vrucht uws lichaams, aan de vrucht van uw vee, aan de vrucht uws lands, dat het u ten goede kome; want de Heer zal zich wenden, opdat Hij zich over u verblijde, gelijk Hij zich over uwe vaderen verblijd heeft:{7q2Dan zult gij u bekeren en naar de stem des Heren horen, dat gij doet naar al zijne geboden, die ik u heden gebied.p6[2En al deze vloeken zal de Heer, uw God, op uwe vijanden leggen en op degenen, die u haten en vervolgen."5?2En de Heer, uw God, zal uw hart besnijden en het hart uws zaads, zodat gij den Heer, uwen God, liefhebt met uw ganse hart en ziel, opdat gij moogt leven.'4I2En Hij zal u in het land brengen, hetwelk uwe vaderen bezeten hebben, en gij zult het innemen; en Hij zal u goed doen en u vermenigvuldigen boven uwe vaderen.32Al waart gij tot aan het einde des hemels verdreven, zo zal echter de Heer, uw God, u vandaar verzamelen en u vandaar halen.-2U2zo zal de Heer, uw God, uwe gevangenis wenden en zich over u ontfermen, en Hij zal u weder vergaderen uit alle volken, waarheen de Heer, uw God, u verstrooid heeft. 1;2en gij u bekeert tot den Heer, uwen God, dat gij naar zijne stem hoort, gij en uwe kinderen, met uw ganse hart en ziel, in alles wat ik u heden gebied,K0 2Wanneer dan dit alles u zal overkomen, hetzij de zegen of de vloek, dien ik u voorgelegd heb, en gij het dan weder ter harte neemt, onder alle volken, waarheen de Heer, uw God, u verdreven heeft,8/m2Alzo bleven wij in het dal tegenover Beth-Peör.).M2En gebied Jozua, dat hij moedig en onversaagd zij; want hij zal over den Jordaan trekken voor het volk uit, en zal hun dit land uitdelen, hetwelk gij zien zult.T-#2Klim op de hoogte van den berg Pisga en hef uwe ogen op tegen het Westen en tegen het Noorden en tegen het Zuiden en tegen het Oosten, en zie het met uwe ogen; want gij zult niet over dezen Jordaan gaan.,32Doch de Heer was vertoornd op mij om uwentwil, en verhoorde mij niet; maar Hij sprak tot mij: Laat het u genoeg zijn, spreek Mij daarvan niet meer.p+[2Laat mij gaan en zien dat goede land aan gene zijde van den Jordaan, dit goede gebergte en den Libanon.K*2Heere, Heere, Gij hebt begonnen uwen knecht uwe heerlijkheid en uwe sterke hand te tonen; want waar is een God in den hemel en op de aarde, die zou kunnen doen naar uwe werken en naar uwe macht!2)a2En ik bad den Heer te dier tijd, zeggende:A(2Vreest niet voor hen, want de Heer uw God strijdt voor u.N'2En ik gebood Jozua te dier tijd, zeggende: Uwe ogen hebben gezien alles wat de Heer, uw God, aan deze twee koningen gedaan heeft: alzo zal de Heer aan alle koninkrijken doen, waarheen gij nu trekt.c&A2totdat de Heer uwen broeders ook rust geve gelijk u, dat ook zij het land innemen, hetwelk de Heer, uw God, hun geven zal aan gene zijde van den Jordaan; dan zult gij wederkeren tot uwe bezitting, die ik u gegeven heb.%2Alleen uwe vrouwen en kinderkens, en uw vee, want ik weet, dat gij veel vee hebt, laten zij in uwe steden blijven, die ik u gegeven heb;J$2En ik gebood u te dien tijde, zeggende: De Heer, uw God, heeft u dit land gegeven om het in te nemen; zo trekt nu gewapend voor uwe broeders, de kinderen Israëls, uit, alles wat strijdbaar is.F#2daarbenevens het vlakke veld, en den Jordaan, die de grensscheiding is, van Kinnéreth af tot aan de zee des vlakke velds, namelijk de Zoutzee, beneden aan den berg Pisga, tegen het Oosten.U"%2En aan de Rubenieten en Gadieten gaf ik een gedeelte van Gilead tot aan de beek Arnon, midden in de beek, die de grensscheiding is, en tot aan de beek Jabbok, die de grensscheiding der kinderen Ammons is;$!E2En aan Machir gaf ik Gilead.F 2Jaïr, de zoon van Manasse, nam de gehele landstreek van Argob, tot aan den grenspaal van Gesura en Maächathi; en hij noemde Basan naar zijnen naam: Havoth-Jaïr, tot op den dag van heden.Q2 Maar het overige van Gilead, en geheel Basan, het koninkrijk van Og, gaf ik aan den halven stam van Manasse, de gehele landstreek van Argob, [dit gehele Basan werd het land der reuzen genoemd]./Y2 Dat land namen wij te dier tijd in, van Aroër af, hetwelk aan de beek Arnon ligt; en ik gaf het halve gebergte Gilead met zijne steden aan de Rubenieten en Gadieten.N2 [Want Og, de koning van Basan, was alleen nog overgebleven van de reuzen; zie, zijne ijzeren bedstede is te Rabba der kinderen Ammons, negen el lang en vier el breed, naar een manselleboog].mU2 en geheel Gilead, en geheel Basan, tot aan Salka en Edréï, steden des koninkrijks van Og in Basan.wi2 [welken de Sidoniërs Sirjon noemen, maar de Amorieten noemen hem Senir], al de steden ten plattelande,-U2Alzo namen wij te dier tijd het land aan gene zijde van den Jordaan uit de handen van de beide koningen der Amorieten, van de beek Arnon af tot aan den berg Hermon,J2Doch al het vee en den roof der steden maakten wij voor ons buit.'2En wij verbanden die, zoals wij met Sihon, den koning van Hesbon, gedaan hadden; al de steden verbanden wij, met mannen, vrouwen en kinderen.tc2Al deze steden waren versterkt met hoge muren, poorten en grendels; behalve zeer vele vlekken zonder muren.7i2Toen namen wij op dien tijd al zijne steden in, en er was geen stad, die wij hun niet ontnamen; zestig steden, de gehele landstreek van Argob, het koninkrijk van Og in Basan.-2Alzo gaf de Heer, onze God, ook Og, den koning van Basan, in onze hand met al zijn volk, zodat wij hem versloegen, totdat hem niemand overbleef.gI2Maar de Heer sprak tot mij: Vrees niet voor hem, want Ik heb hem en al zijn volk met zijn land in uwe hand gegeven; en gij zult met hem doen gelijk gij met Sihon, den koning der Amorieten die te Hesbon woonde, gedaan hebt.! ?2En wij keerden ons en trokken opwaarts den weg naar Basan; en Og, de koning van Basan, trok uit ons te gemoet, met al zijn volk, ten strijde, bij Edreï.0[2De verborgen dingen zijn voor den Heer, zijn des Heren, onzes Gods, maar wat geopenbaard is, is van ons en onze kinderen eeuwiglijk om te doen al de woorden dezer wet.-U2en de Heer heeft hen uit hun land gestoten met groten toorn, verbolgenheid en ongenade, en Hij heeft hen naar een ander land geworpen, gelijk het heden ten dage is.2daarom is de toorn des Heren ontstoken over dit land, dat Hij daarover heeft doen komen al de vloeken, die in dit boek geschreven staan,!2en zij heengegaan zijn en andere goden gediend en hen aangebeden hebben, zulke goden, die zij niet kenden en die Hij hun niet bevolen had:(K2En men zal zeggen: Omdat zij het verbond van den Heer, den God hunner vaderen, verlaten hebben, hetwelk Hij met hen maakte, toen Hij hen uit Egypteland voerde, 2dan zullen alle volken zeggen: Waarom heeft de Heer aan dit land alzo gedaan? Waarom is de verbolgenheid des toorns zo groot? #2dat Hij al uw land als zwavel en zout verbrand heeft, dat het niet bezaaid kan worden en niets daarin wast, noch enig kruid daarin opgaat; gelijk Sodom, Gomorra, Adama en Zeboïm omgekeerd zijn, welke de Heer in zijnen toorn en in zijne verbolgenheid omgekeerd heeft,k Q2Alsdan zullen zeggen de nakomelingen, uwe kinderen, die na u komen zullen, en de vreemdeling, die uit verre landen komen zal, als zij zien zullen de plagen van dit land en de krankheden, met welke de Heer hen geteisterd heeft, 52en Hij zal hem tot onheil afscheiden van al de stammen Israëls, volgens al de vloeken van het verbond, hetwelk in het boek dezer wet beschreven is.l S2Zo zal de Heer dien niet genadig zijn, maar zijn toorn en ijver zal roken over zulk een man, en op hem zullen zich leggen al de vloeken, die in dit boek geschreven zijn, en de Heer zal zijnen naam uitdelgen van onder den hemel,Y-2en of hij de woorden van dezen vloek al hoort, hij zich nochtans zegene in zijn hart, zeggende: Het gaat mij wél, terwijl ik wandel, zoals het mijn hart goed dunkt, opdat de dronkene met den dorstige heenga.2Dat toch onder ulieden niet zij een man of ene vrouw of een huisgezin of een stam, wiens hart zich heden afwendt van den Heer, onzen God, om heen te gaan en de goden dezer volken te dienen; dat er onder ulieden geen wortel zij, die gal en alsem drage;hK2en gij zaagt hunne gruwelen en hunne afgoden, hout en steen, zilver en goud, die bij hen waren.{q2Want gij weet, hoe wij in Egypteland gewoond hebben en midden door de volken getrokken zijn, door welke gij trokt;2maar met u, die heden hier zijt en met ons staat voor den Heer, onzen God, en met degenen, die hier heden niet met ons zijn.E2En ik maak dit verbond en dezen eed niet met ulieden alleen,)M2 opdat Hij zich u heden tot een volk oprichte, en Hij uw God zij, gelijk Hij tot u gesproken, en gelijk Hij uwen vaderen Abraham, Isaäk en Jakob gezworen heeft.tc2 om te treden in het verbond van den Heer, uwen God, en in den eed, dien de Heer, uw God, heden met u maakt;oY2 uwe kinderen, uwe vrouwen, uw vreemdeling, die in uw leger is, zowel uw houthakker als uw waterputter, 2 Gij staat heden allen voor den Heer, uwen God, de oversten uwer stammen, uwe oudsten, uwe ambtlieden, alle mannen van Israël,w~i2 Zo onderhoudt nu de woorden van dit verbond en doet er naar, opdat gij wijselijk handelen moogt in al uw doen.}12en wij hebben hen geslagen en hun land ingenomen, en het ten erfdeel gegeven aan de Rubenieten en Gadieten en aan den halven stam der Manassieten.|'2En toen gij kwaamt aan deze plaats, trok Sihon, de koning van Hesbon, en Og, de koning van Basan uit, ons tegemoet, om tegen ons te strijden;{2Gij hebt geen brood gegeten en geen wijn noch gistenden drank gedronken, opdat gij weten zoudt, dat Ik, de Heer, uw God ben.$zC2Hij heeft u veertig jaar in de woestijn laten omwandelen: uwe klederen zijn niet versleten aan uw lijf, en uwe schoenzool is niet versleten aan uwe voeten.y2En de Heer heeft u tot op dezen dag nog niet gegeven een hart, dat verstandig was, ogen, die zagen, en oren, die hoorden._x92die grote beproevingen, die uwe ogen gezien hebben, die tekenen en die grote wonderen.=wu2En Mozes riep geheel Israël samen, en sprak tot hen: Gij hebt gezien al wat de Heer gedaan heeft voor uwe ogen in Egypte, aan Farao met al zijne knechten, en aan zijn gehele land:Qv 2Dit zijn de woorden van het verbond, hetwelk de Heer aan Mozes geboden heeft te maken met de kinderen Israëls, in het land der Moabieten, ten tweeden male, nadat Hij het met hen gemaakt had bij Horeb.{uq2DEn de Heer zal u bij schepen vol weder naar Egypte voeren, langs den weg van welken ik u gezegd heb: Gij zult dien niet wederzien; en gij zult aldaar aan uwe vijanden tot knechten en dienstmaagden verkocht worden, maar er zal geen koper zijn.[t12CDes morgens zult gij zeggen: Och dat het avond ware! --en des avonds zult gij zeggen: Och dat het morgen ware! --wegens de vrees uws harten, die u verschrikken zal, en wegens hetgeen gij met uwe ogen zien zult.hsK2Bzodat uw leven vóór u zweven zal; nacht en dag zult gij bevreesd en uw leven niet zeker zijn.Xr+2ADaarenboven zult gij onder deze volken geen blijvende plaats hebben, en uwe voetzolen zullen geen rust hebben; want de Heer zal u aldaar een bevend hart geven, en bezwijkende ogen, en ene versmachtende ziel,Nq2@Want de Heer zal u verstrooien onder alle volken, van het ene einde der wereld tot aan het andere; en gij zult aldaar andere goden dienen, die gij niet gekend hebt, noch uwe vaderen, hout en steen.p{2?En gelijk de Heer zich te voren over u verblijdde, dat Hij u goed deed en u vermenigvuldigde, alzo zal Hij zich over u verblijden, dat Hij u ombrengt en verdelgt, en gij zult uitgerukt worden uit het land, waarheen gij nu trekt om het in te nemen.7oi2>En er zal weinig volks van u overblijven, gij die te voren geweest zijt als de sterren des hemels in menigte; omdat gij niet gehoord hebt naar de stem van den Heer, uwen God.n92=Daarenboven alle krankheden en alle plagen, die niet geschreven zijn in het boek dezer wet, zal de Heer over u laten komen, totdat gij verdelgd wordt.lmS2gw26zodat een man, die te voren zeer weelderig en wellustig onder u geleefd heeft, aan zijnen broeder, aan de vrouw in zijne armen en aan den zoon, die van zijne kinderen nog overig is,3fa25Gij zult de vrucht uws lichaams eten, het vlees uwer zonen en dochters, die de Heer, uw God, u gegeven heeft, in den angst en den nood, waarmede uw vijand u benauwen zal;qe]24En het zal u beangstigen in al uwe poorten, totdat het uwe hoge en vaste muren nederwerpt, waarop gij u verlaat in al uw land; en gij zult beangstigd worden in al uwe poorten, in uw gehele land, dat de Heer, uw God, u gegeven heeft.\d323en het zal de vrucht van uw vee en de vrucht uws lands eten, totdat gij verdelgd wordt; en het zal u niets overlaten van koren, most, olie, van de vrucht der runderen en schapen, totdat het u heeft doen omkomen. ~~V}}||@{Uzz yxx~wwVvuu[tt@strr4qq+p6oonCmFllkjjKiiiShWgffieeRdycbbWaa`S_U^]]+\w[[ZYYTXWWWV7UUT~SSnRRQQQaPOOfNNpN9LKKBK#JJJIHHLGXFF#EyDDCBBPA@@%?N?>>O==I<<+;M:::%99-87766^55b44222100L//.0-\,,8+}*^))A((-'&&0%% $#""}'%{| z  , < <Des{tq2 Want zij zijn uw volk en uw erfdeel, hetwelk Gij met uwe grote kracht en met uw uitgestrekten arm uitgevoerd hebt.nsW2 opdat men in het land, uit hetwelk Gij ons gevoerd hebt, niet zegge: De Heer kon hem niet in het land brengen, dat Hij hun toegezegd had, en Hij heeft hen uitgevoerd, omdat Hij vergramd op hen was, om hen te doden in de woestijn.r}2 Gedenk aan uwe knechten, Abraham, Isaäk en Jakob; zie niet op de hardheid en de goddeloosheid en de zonde van dit volk;9qm2 Maar ik bad tot den Heer en sprak: Heere, Heere, verderf uw volk en uw erfdeel niet, hetwelk Gij door uwe grote kracht verlost en met een machtige hand uit Egypte gevoerd hebt.p-2 Toen viel ik voor den Heer neder, die veertig dagen en veertig nachten, waarin ik mij nederwierp; want de Heer sprak, dat Hij u verdelgen wilde.Qo2 Want gij zijt den Heer ongehoorzaam geweest, zolang als ik u gekend heb.nnW2 En toen Hij u uit Kades-Barnéa zond, zeggende: Gaat op en neemt het land in, hetwelk Ik u gegeven heb, toen waart gij ongehoorzaam aan het bevel van den Heer, uwen God, en gij geloofdet Hem niet, en hoordet niet naar zijne stem.Wm)2 Zo vertoorndet gij den Heer ook te Tabéra, en te Massa, en bij de Lustgraven.Xl+2 Maar uwe zonde, het kalf hetwelk gij gemaakt hadt, nam ik en verbrandde het met vuur, en sloeg het in stukken, en vermaalde het, totdat het stof werd, en wierp het stof in de beek, die van den berg afvloeit.ykm2 Ook was de Heer zeer toornig op Aäron, zodat Hij hem verdelgen wilde; doch ik bad ook voor Aäron te dier tijd.'jI2 Want ik vreesde voor den toorn en de verbolgenheid, met welke de Heer op u vertoornd was, zodat Hij u verdelgen wilde; doch de Heer verhoorde mij ook ditmaal.diC2 En ik viel voor den Heer neder als te voren, veertig dagen en veertig nachten, en at geen brood en dronk geen water, wegens al uwe zonde, welke gij gedaan hadt, toen gij dat kwaad deedt voor den Heer en Hem vertoorndet.jhO2 Toen vatte ik de twee stenen tafelen, en ik wierp die uit mijne handen, en brak ze voor uwe ogen.4gc2 en zie, toen hadt gij tegen den Heer, uwen God, gezondigd, omdat gij u een gegoten kalf gemaakt hadt, en schielijk afgeweken waart van den weg, dien de Heer u geboden had.f)2 En toen ik mij wendde en van den berg afklom, die in het vuur brandde, en de twee tafelen des verbonds in mijne beide handen had, toen zag ik,e-2 laat af van Mij, opdat Ik hen verdelge en hunnen naam uitwisse van onder den hemel; Ik wil van u een volk maken, machtiger en groter dan dit is.Pd2 En de Heer sprak tot mij: Ik zie, dat dit volk een halsstarrig volk is;wci2 en tot mij sprak: Maak u op, klim schielijk af van hier; want uw volk, hetwelk gij uit Egypte gevoerd hebt, heeft het verdorven; zij zijn schielijk afgeweken van den weg, dien Ik hun geboden had, zij hebben zich een gegoten beeld gemaakt.nbW2 Het was na veertig dagen en veertig nachten, dat de Heer mij de twee stenen tafelen des verbonds gaf,Ma2 en de Heer mij de twee stenen tafelen gaf, met den vinger Gods beschreven, en waarop al de woorden waren, die de Heer met ulieden uit het vuur op den berg gesproken had op den dag der bijeenkomst.l`S2 toen ik op den berg gegaan was om de stenen tafelen te ontvangen, de tafelen des verbonds, hetwelk de Heer met ulieden gemaakt had, en ik veertig dagen en veertig nachten op den berg bleef, en geen brood at en geen water dronk,__92 Reeds bij Horeb vertoorndet gij den Heer zózeer, dat Hij van toorn u wilde verdelgen;V^'2 Gedenk, vergeet niet, hoe gij den Heer, uwen God, vertoorndet in de woestijn; van dien dag af, dat gij uit Egypteland trokt, totdat gij gekomen zijt aan deze plaats, zijt gij den Heer ongehoorzaam geweest.]'2 Zo weet nu, dat de Heer, uw God, u niet om uwe gerechtigheid dit goede land geeft om het in te nemen, nademaal gij een halsstarrig volk zijt.\2 Gij gaat hun land niet in bezit nemen om uwe gerechtigheid en om de oprechtheid uws harten, maar de Heer, uw God, verdrijft deze volken om hunne goddeloosheid, en opdat Hij het woord houde, hetwelk de Heer uwen vaderen, Abraham, Isaäk en Jakob, gezworen heeft.u[e2 Wanneer nu de Heer, uw God, hen uitgestoten heeft voor u uit, zo zeg niet in uw hart: De Heer heeft mij om mijne gerechtigheid hier ingevoerd om dit land in te nemen; want de Heer verdrijft deze volken voor u uit om hunne goddeloosheid.kZQ2 Zo zult gij nu heden weten, dat de Heer, uw God, die voor u uitgaat, een verterend vuur is; Hij zal hen verdelgen en zal hen nederwerpen voor u uit, en zal hen schielijk verdrijven en ombrengen, gelijk de Heer u beloofd heeft.Y2 een groot en talrijk volk, de kinderen van Enak, die gij kent, waarvan gij hebt horen zeggen: Wie kan tegen de kinderen van Enak bestaan?AX 2 Hoor, Israël, gij zult heden over den Jordaan gaan, opdat gij inkomt om volken te bemachtigen, die groter en sterker zijn dan gij: grote steden, die bemuurd zijn tot aan den hemel toe; W;2evenals de volken, welke de Heer ombrengt voor uw aangezicht, zo zult gij ook omkomen, omdat gij niet horen wildet naar de stem van den Heer, uwen God.&VG2Maar indien gij den Heer, uwen God, zult vergeten, en andere goden navolgen en hen dienen en hen aanbidden, zo betuig ik heden tegen u, dat gij zult omkomen;WU)2Maar gedenk aan den Heer, uwen God; want Hij is het, die u krachten geeft om zulk machtige daden te doen, opdat Hij zijn verbond houde, hetwelk Hij uwen vaderen gezworen heeft, gelijk het heden ten dage is.|Ts2Gij mocht anders in uw hart zeggen: Mijne kracht en de sterkte mijner handen heeft mij dit vermogen teweeggebracht.$SC2en u spijsde met manna in de woestijn, van hetwelk uwe vaderen niet geweten hebben, om u te verootmoedigen en te beproeven, opdat Hij u daarna zou weldoen.DR2en u geleid heeft door de grote en vreeselijke woestijn, waar vurige slangen en schorpioenen waren, en enkel dorheid en geen water was; die u water uit de harde steenrots liet voortkomen, Q2dat alsdan uw hart zich niet verheffe en gij den Heer, uwen God, vergeet, die u uit Egypteland, uit het diensthuis gevoerd heeft,[P12 en uwe runderen en schapen, uw zilver en goud en al wat gij hebt zich vermeerdert,`O;2 dat, wanneer gij gegeten hebt en verzadigd zijt, en goede huizen bouwt en daarin woont,N#2 Wacht u dan, dat gij den Heer, uwen God, niet vergeet door zijne geboden wetten en inzettingen, die ik u heden gebied, niet te onderhouden;M}2 En als gij gegeten hebt en verzadigd zijt, zo loof den Heer, uwen God, voor dat goede land, hetwelk Hij u gegeven heeft.'LI2 een land, waar gij brood zonder schaarste eten zult, waar u niets ontbreken zal; een land, welks stenen ijzer zijn, en uit welks bergen gij koper houwen zult.K2een land, waarin tarwe, gerst, wijnstokken, vijgebomen en granaatappelen zijn; een land, waarin olijfbomen zijn en honig is;J)2Want de Heer, uwen God, voert u in een goed land, een land, waarin beken en putten en meren zijn, die op de bergen en in de dalen ontspringen;mIU2Zo onderhoud dan nu de geboden van den Heer, uwen God, dat gij in zijne wegen wandelt en Hem vreest.zHo2Dus erkent gij immers in uw hart, dat de Heer, uw God, u onderwezen heeft, gelijk een man zijnen zoon onderwijst.eGE2Uwe klederen zijn aan u niet versleten, en uwe voeten zijn niet gezwollen deze veertig jaar.dFC2Hij verootmoedigde u en liet u hongeren, en spijsde u met manna, dat gij en uwe vaderen nooit gekend hebt; opdat Hij u bekend maakte, dat de mens niet leeft van brood alleen, maar van al wat uit den mond des Heren gaat.vEg2En gedenk aan den gehelen weg, langs welken de Heer, uw God, u geleid heeft in de woestijn, deze veertig jaar, om u te verootmoedigen en te beproeven, opdat bekend werd, wat in uw hart was, of gij zijne geboden zoudt onderhouden of niet.WD +2Al de geboden, die ik u heden gebied, zult gij onderhouden, dat gij er naar doet, opdat gij moogt leven en vermenigvuldigd worden, en inkomen en het land innemen, hetwelk de Heer uwen vaderen gezworen heeft.=Cu2Daarom zult gij dien gruwel niet in uw huis brengen, opdat gij niet wordt verbannen, gelijk datgene is: maar gij zult een walg en een afschuw daarvan hebben, want het is verbannen.YB-2De beelden hunner goden zult gij met vuur verbranden, en zult niet begeren of tot u nemen het zilver of goud, dat daarin is, opdat gij er niet door verstrikt wordt; want dat is den Heer, uwen God, een gruwel.&AG2En Hij zal hunne koningen in uwe hand geven, en gij zult hunnen naam uitdelgen van onder den hemel; niemand zal u wederstaan, totdat gij hen hebt uitgedelgd.@2De Heer, uw God, zal hen voor uw aangezicht overleveren, en zal hen met grote slagen verslaan, tot Hij hen heeft uitgedelgd.;2Verschrik niet voor hen; want de Heer, uw God, is onder u, een groot en vreeselijk God.=2Ook zal de Heer, uw God, landplagen onder hen zenden, totdat omgebracht worde hetgeen overig is en wat zich voor u verbergt.<}2door grote beproevingen, die uwe ogen gezien hebben, en door tekenen en wonderen, door een machtige hand en een uitgestrekten arm, met welke de Heer, uw God, u uitgevoerd heeft; alzo zal de Heer, uw God, doen aan alle volken, voor welke gij vreest.l;S2zo vrees niet voor hen; gedenk wat de Heer, uw God, aan Farao en aan alle Egyptenaars gedaan heeft,g:I2Maar indien gij in uw hart zult zeggen: Dit volk is meerder dan ik, hoe kan ik hen verdrijven,&9G2Gij zult alle volken verteren, welke de Heer, uw God, u geven zal; gij zult hen niet verschonen en hunne goden niet dienen, want dat zou u ten valstrik zijn.'8I2De Heer zal alle krankheid van u afwenden, en zal gene der kwade ziekten van Egypte, die gij kent, u doen overkomen, maar Hij zal die op al uwe haters leggen.o7Y2Gezegend zult gij zijn boven alle volken; er zal niemand onvruchtbaar zijn onder u, noch onder uw vee.612 en Hij zal u liefhebben en zegenen en vermenigvuldigen, en Hij zal de vrucht uws lichaams zegenen, en de vrucht uws lands, uw koren, uw most en uwe olie, de vrucht uwer koeien en de vrucht uwer schapen, in het land, hetwelk Hij uwen vaderen gezworen heeft u te zullen geven.75i2 En wanneer gij deze geboden hoort en die onderhoudt en er naar doet, zo zal de Heer, uw God, ook houden het verbond en de barmhartigheid, die Hij uwen vaderen gezworen heeft,j4O2 Zo onderhoud nu de geboden en wetten en inzettingen, die ik u heden gebied, dat gij er naar doet.33a2 en vergeldt een ieder dergenen, die Hem haten in zijn aangezicht, dat Hij hem ombrengt; en Hij stelt het niet uit, dat Hij dien vergeldt in zijn aangezicht, die Hem haat.P22 Zo zult gij nu weten, dat de Heer, uw God, God is, een getrouw God, die het verbond en de barmhartigheid houdt aan degenen, die Hem liefhebben en zijne geboden onderhouden, tot in duizend geslachten;c1A2maar omdat Hij u liefgehad heeft, en den eed hield, dien Hij uwen vaderen gezworen had, heeft Hij u uitgevoerd met een machtige hand, en heeft u verlost uit het diensthuis, uit de hand van Farao, den koning van Egypte.0!2Niet omdat gij talrijker waart dan alle andere volken, heeft de Heer u aangenomen en verkoren, want gij zijt het minste onder alle volken;//2Want gij zijt een heilig volk Gode uwen Heer. U heeft de Heer, uw God, verkoren tot een volk des eigendoms uit alle volken, die op de aarde zijn.#.A2Maar aldus zult gij met hen doen: hunne altaren zult gij omverwerpen, hunne zuilen verbreken, hunne bossen afhouwen, en hunne afgoden met vuur verbranden.-12Want zij zouden uwe zonen van Mij afvallig maken om andere goden te dienen; zo zou de toorn des Heren ontsteken tegen u en u plotseling verdelgen.,32En gij zult u met hen niet vermaagschappen; uwe dochters zult gij niet geven aan hunne zonen, en hunne dochters zult gij niet nemen voor uwe zonen.;+q2en wanneer de Heer, uw God, hen voor uw aangezicht zal gegeven hebben, dat gij hen slaat: zo zult gij hen verbannen, dat gij geen verbond met hen maakt en hun geen gunst bewijst.'* K2Wanneer de Heer, uw God, u gebracht zal hebben in het land, waarheen gij gaat om het in te nemen, en uitgeroeid zal hebben vele volken voor uwe ogen: de Hethieten, Girgasieten, Amorieten, Kanaänieten, Ferezieten, Hevieten en Jebusieten, zeven volken, die groter en sterker zijn dan gij;)2En het zal onze gerechtigheid zijn voor den Heer, onzen God, als wij al deze geboden onderhouden en doen, gelijk Hij ons geboden heeft..(W2En de Heer heeft ons geboden te doen naar al deze inzettingen, om den Heer, onzen God, te vrezen; opdat het ons wel ga, ons leven lang, gelijk het heden ten dage is.}'u2en Hij voerde ons van daar uit, opdat Hij ons invoerde en ons het land gave, hetwelk Hij onzen vaderen gezworen had.y&m2en de Heer deed grote en kwade tekenen en wonderen aan Egypte, en aan Farao en aan al zijn huis, voor onze ogen; %2Zo zult gij tot uwen zoon zeggen: Wij waren knechten van Farao in Egypte, en de Heer voerde ons uit Egypte met een machtige hand;"$?2Wanneer nu uw zoon heden of morgen u vragen zal, zeggende: Wat zijn dat voor getuigenissen, geboden en inzettingen, die de Heer, onze God, geboden heeft?P#2dat Hij al uwe vijanden voor u verjage, gelijk de Heer gesproken heeft.:"o2opdat gij doet hetgeen recht en goed is voor de ogen des Heren, opdat het u welga, en gij moogt intrekken en innemen het goede land, hetwelk de Heer uwen vaderen gezworen heeft;!2maar gij zult houden de geboden van den Heer, uwen God, en zijne getuigenissen en zijne inzettingen, die Hij u geboden heeft;\ 32Gij zult den Heer, uwen God, niet verzoeken, gelijk gij Hem verzocht hebt te Massa;%2Want de Heer, uw God, is een naijverig God onder u, opdat niet de toorn van den Heer, uwen God, tegen u ontsteke en u verdelge van de aarde.X+2en zult andere goden niet navolgen, uit de goden der volken, die rondom u zijn.[12 Maar gij zult den Heer, uwen God, vrezen en Hem dienen, en bij zijnen naam zweren;lS2 zo wacht u, dat gij den Heer niet vergeet, die u uit Egypteland, uit het diensthuis, gevoerd heeft.Z/2 en huizen, vol van allerlei goed, die gij niet gevuld hebt, en uitgehouwen bornputten, die gij niet uitgehouwen hebt, en wijnbergen en olijfgaarden, die gij niet geplant hebt, opdat gij eet en verzadigd wordt,H 2 Wanneer nu de Heer, uw God, u in dat land brengen zal, hetwelk Hij uwen vaderen, Abraham, Isaäk en Jakob, gezworen heeft u te zullen geven; grote en schone steden, die gij niet gebouwd hebt,O2 en gij zult die schrijven op de posten van uw huis en aan uwe poorten.nW2En gij zult die binden tot een teken op uwe hand, en zij zullen u een gedenkteken voor uwe ogen zijn;2en gij zult die uwen kinderen inscherpen, en daarvan spreken, als gij in uw huis zit of op den weg gaat, als gij u nederlegt of opstaat.J2En deze woorden, die ik u heden gebied, zult gij ter harte nemen;q]2en gij zult den Heer, uwen God, liefhebben met uw ganse hart en met uwe ganse ziel en met al uwe kracht.;s2Hoor, Israël, de Heer, onze God, is de enige Heer;S!2Israël, gij zult horen en achtgeven, dat gij het doet, opdat het u welga en gij zeer vermenigvuldigd wordt, gelijk de Heer, de God uwer vaderen, u beloofd heeft, in een land, waar melk en honig vloeit.?y2opdat gij den Heer, uwen God, vreest, en al zijne inzettingen en geboden onderhoudt, die ik u gebied, gij en uwe kinderen en uwe kindskinderen, geheel uw leven, opdat gij lang leeft.4 e2Dit nu zijn de wetten en geboden en inzettingen, welke de Heer, uw God, geboden heeft, opdat gij die leren en doen zoudt in het land, waarheen gij trekt om het in te nemen;,S2!maar wandelt in al de wegen, welke de Heer, uw God, u geboden heeft, omdat gij moogt leven en het u welga, en gij lang leeft in het land, hetwelk gij innemen zult.92 Zo geeft dan acht, dat gij doet gelijk de Heer, uw God, u geboden heeft, en wijkt daarvan niet af, noch ter rechter [hand] noch ter linkerhand;N2Maar gij, sta hier vóór Mij, opdat Ik tot u spreke al de wetten en geboden en inzettingen, die gij hun leren zult, opdat zij er naar doen in het land, hetwelk Ik hun geven zal om het in te nemen.9 o2Ga heen en zeg hun: Gaat naar huis in uwe hutten.( K2Och, dat zij zulk een hart hadden om Mij te vrezen en al mijne geboden te houden, hun leven lang, opdat het hun welging, en hunnen kinderen na hen, eeuwiglijk!H  2Toen nu de Heer uwe woorden hoorde, die gij tot mij spraakt, zeide Hij tot mij: Ik heb de woorden van dit volk gehoord, die zij tot u gesproken hebben; het is goed alwat zij gesproken hebben.& G2Treed gij toe, en hoor alles wat de Heer, onze God, zeggen zal, en zeg het ons; alles wat de Heer, onze God, met u spreken zal, dat willen wij horen en doen. 2Want wie is er van alle vlees, die zou kunnen horen de stem des levenden Gods, sprekende uit het vuur, gelijk wij, en levend blijven?92En nu, waarom zouden wij sterven, dat dit grote vuur ons verteerde? Zo wij nog verder de stem van den Heer, onzen God, hoorden, zo zouden wij sterven.p[2en gij zeidet: Zie, de Heer, onze God, heeft ons laten zien zijne heerlijkheid en zijne majesteit, en wij hebben zijne stem uit het vuur gehoord; heden hebben wij gezien, dat God met mensen spreekt, en dat zij in het leven blijven.$C2En toen gij die stem uit de duisternis hoordet, en den berg zaagt branden in het vuur, toen traadt gij tot mij, al de oversten uwer stammen en uwe oudsten,tc2Dit zijn de woorden, welke de Heer tot uwe gehele gemeente sprak op den berg, uit het vuur, uit de wolk en uit de donkerheid, met ene grote stem, en Hij voegde niets daaraan toe; en Hij schreef die op twee stenen tafelen en gaf ze mij.(K2Gij zult niet begeren uws naasten huisvrouw. Gij zult u niet laten gelusten uws naasten huis, akker, knecht, dienstmaagd, os, ezel, noch iets dat het zijne is.A2Gij zult geen valse getuigenis spreken tegen uwen naaste.72Gij zult niet stelen.$E2Gij zult geen overspel doen.52Gij zult niet doden.0[2Gij zult uwen vader en uwe moeder eren, gelijk de Heer, uw God, u geboden heeft, opdat gij lang leeft en het u welga in het land, hetwelk de Heer, uw God, u geven zal.~{2want gij zult gedenken, dat gij ook een knecht in Egypteland waart, en dat de Heer, uw God, u vandaar heeft uitgevoerd met een machtige hand en een uitgestrekten arm; daarom heeft de Heer, uw God, u geboden, dat gij den sabbatdag zult onderhouden.;}q2maar. de zevende dag is de sabbat van den Heer, uwen God, dan zult gij geen arbeid doen, noch uw zoon, noch uwe dochter, noch uw knecht, noch uwe dienstmaagd, noch uw os, noch uw ezel, noch iets van uw vee, noch de vreemdeling, die in uwe poorten is; opdat uw knecht en uwe dienstmaagd ruste zowel als gij;4|e2 zes dagen zult gij arbeiden en uw werk doen;j{O2 Den sabbatdag zult gij onderhouden, dat gij dien heiligt, gelijk de Heer, uw God u geboden heeft;z2 Gij zult den naam van den Heer, uwen God, niet misbruiken, want de Heer zal niet ongestraft laten wie zijnen naam misbruikt.jyO2 en barmhartigheid bewijs aan vele duizenden dergenen, die Mij liefhebben en mijne geboden houden.Px2 gij zult die niet aanbidden, noch hen dienen; want Ik de Heer, uw God, ben een naijverig God, die de misdaad der vaderen bezoek aan de kinderen tot in het derde en vierde lid dergenen, die Mij haten,6wg2gij zult u geen beeld maken van enige gelijkenis, noch van hetgeen boven in den hemel, noch van hetgeen beneden op de aarde, noch van hetgeen in het water onder de aarde is;5vg2Gij zult geen andere goden vóór Mij hebben;Wu)2Ik ben de Heer, uw God, die u uit Egypteland, uit het diensthuis, gevoerd heb.'tI2Ik stond te dier tijd tussen den Heer en u, om u het woord des Heren bekend te maken, toen gij voor het vuur vreesdet en niet op den berg gingt. En Hij sprak:Zs/2Hij heeft met u van aangezicht tot aangezicht gesproken uit het vuur op den berg.pr[2En Hij heeft dit verbond gemaakt niet met onze vaderen, maar met ons, die hier heden allen levend zijn.Hq 2De Heer, onze God, heeft een verbond met ons gemaakt bij Horeb.Ap 2En Mozes riep geheel Israël bijeen, en sprak tot hen: Hoor, Israël, de geboden en inzettingen, welke ik heden voor uwe oren spreek; en leert ze en onderhoudt ze, dat gij er naar doet.o)21en al het vlakke veld aan gene zijde van den Jordaan, tegen den opgang der zon, tot aan de zee in het vlakke veld, beneden aan den berg Pisga.knQ20van Aroër af, hetwelk aan den oever der beek Arnon ligt, tot aan den berg Sion, dat is de Hermon;,mS2/en zijn land innamen; alsook het land van Og, den koning van Basan: twee koningen der Amorieten, die aan gene zijde van den Jordaan waren tegen den opgang der zon,clA2.aan gene zijde van den Jordaan, in het dal tegenover Beth-Peor, in het land van Sihon, den koning der Amorieten, die te Hesbon woonde, dien Mozes en de kinderen Israëls versloegen, toen zij uit Egypte getrokken waren, k2-Dit zijn de getuigenissen, de geboden en inzettingen, welke Mozes den kinderen Israëls zeide, toen zij uit Egypte getrokken waren,Dj2,Dit is de wet, welke Mozes den kinderen Israëls voorlegde.i#2+Bezer in de woestijn, in het effen land, voor de Rubenieten; en Ramoth in Gilead, voor de Gadieten; en Golan in Basan, voor de Manassieten.Ch2*opdat daarheen zou kunnen vluchten wie zijnen naaste onvoorziens doodt, en hem te voren niet vijandig geweest is, hij zal in een van die steden vluchten, opdat hij in leven moge blijven:fgG2)Toen zonderde Mozes drie steden af, aan gene zijde van den Jordaan, tegen den opgang der zon,Rf2(opdat gij onderhoudt zijne inzettingen en geboden, die ik u heden gebied: zo zal het u welgaan, en uwen kinderen na u; opdat uw leven lang dure in het land, hetwelk de Heer, uw God, u geeft eeuwiglijk.e 2'Zo zult gij nu heden weten en ter harte nemen, dat de Heer God is, boven in den hemel en beneden op de aarde, en niemand meer;.dW2&opdat Hij volken, groter en sterker dan gij zijt, voor uwe ogen uit hunne bezitting verdrijven en u hun land tot een erfdeel geven zou, gelijk het heden geschied is.#cA2%Daarom dat Hij uwe vaderen liefgehad en hun zaad na hen verkoren heeft, daarom heeft Hij u gevoerd uit Egypte met zijn aanschijn, door zijne grote kracht,0b[2$Van den hemel heeft Hij u zijne stem doen horen, om u te tuchtigen; en op de aarde heeft Hij u zijn groot vuur getoond, en zijne woorden hebt gij uit het vuur gehoord.`a;2#Gij hebt het gezien, opdat gij weten zoudt, dat de Heer alleen God is, en niemand meer.B`2"Of dat God beproefd heeft heen te gaan en zich een volk midden uit een volk te nemen door beproevingen, door tekenen, door wonderen, door strijd, en door een machtige hand en door een uitgestrekten arm, en door verschrikkelijke daden; gelijk de Heer, uw God, dit alles voor u gedaan heeft in Egypte voor uwe ogen?~_w2!dat een volk de stem Gods gehoord heeft uit het vuur sprekende, gelijk gij gehoord hebt, en in het leven is gebleven?z^o2 Want vraag naar de vorige tijden, die vóór u geweest zijn, van dien dag af, dat God den mens op de aarde geschapen heeft, van het ene einde des hemels tot het andere, of ooit zulk ene grote zaak geschied of iets dergelijks ooit gehoord is,:]o2Want de Heer, uw God, is een barmhartig God; Hij zal u niet verlaten, noch in het verderf storten, en zal ook niet vergeten het verbond, hetwelk Hij uwen vaderen gezworen heeft.1\]2Wanneer gij beangst zult zijn, en al deze dingen u treffen zullen in de laatste dagen, dan zult gij u bekeren tot den Heer, uwen God, en aan zijne stem gehoorzaam zijn. [2Maar wanneer gij vandaar den Heer, uwen God, zoeken zult, zo zult gij Hem vinden, als gij Hem met uw ganse hart en ziel zult zoeken.Z2Aldaar kunt gij dan goden dienen, die het werk van mensenhanden zijn: hout en steen, die niet zien, noch horen, noch eten, noch ruiken.Y52En de Heer zal u verstrooien onder de volken, en gij zult als een gering volkje overblijven onder de vreemde volken, waarheen de Heer u drijven zal.iXM2zo roep ik heden hemel en aarde tot getuigen over u, dat gij spoedig dat land weder verliezen zult, naar hetwelk gij over den Jordaan gaat om het in te nemen; gij zult daarin niet lang blijven, maar gij zult verdelgd worden.UW%2Wanneer gij nu kinderen en kindskinderen verwekt, en in het land woont, en u in het verderf stort, en beelden van enige gelijkenis maakt, zodat gij kwaad doet voor den Heer uwen God, en gij Hem vertoornt:HV 2Want de Heer, uw God, is een verterend vuur en een ijverig God.HU 2Zo wacht u nu, dat gij het verbond van den Heer, uwen God, niet vergeet, hetwelk Hij met u gemaakt heeft, en geen beelden maakt, van enige gelijkenis; gelijk de Heer, uw God, u geboden heeft.T2Want ik moet in dit land sterven, en zal niet over den Jordaan gaan; maar gij zult er overgaan en dat goede land innemen.ES2En de Heer was zo vertoornd op mij wegens uw doen, dat Hij zwoer, dat ik niet over den Jordaan zou gaan, noch in dat goede land komen, hetwelk de Heer, uw God, u tot een erfdeel geven zal.R12Ulieden echter heeft de Heer aangenomen en u uit den ijzeroven uit Egypte gevoerd, opdat gij zijn erfvolk zoudt zijn, gelijk het te dezen dage is.xQk2opdat gij ook niet uwe ogen opheft naar den hemel, en de zon en de maan en de sterren, het gehele heir des hemels aanziet, en gij afvalt en hen aanbidt en dient; welke de Heer, uw God, gesteld heeft voor alle volken onder den gansen hemel.EP2of gewormte op het land, of vis in het water onder de aarde;?O{2of enig gedierte op de aarde, of vogel onder den hemel,kNQ2dat gij u niet in het verderf stort, noch u enig beeld maakt, dat gelijk zij aan een man of vrouw, M2Zo bewaart nu uwe zielen wél; want gij hebt geen gedaante gezien ten dage toen de Heer met u sprak uit het vuur op den berg Horeb;-LU2En de Heer gebood mij te dier tijd, dat ik u geboden en inzettingen zou leren, en dat gij er naar doen zoudt in het land, naar hetwelk gij trekt om het in te nemen. K2 En Hij verkondigde u zijn verbond, hetwelk Hij u gebood te doen, namelijk de tien woorden, en schreef die op twee stenen tafelen.J2 En de Heer sprak tot u midden uit het vuur; de stem zijner woorden hoordet gij, maar geen gedaante zaagt gij, alleen hoordet gij de stem.I2 En gij naderdet, en stondt beneden aan den berg, en de berg brandde tot midden aan den hemel; en er was duisternis, wolken en donkerheid.yHm2 den dag, toen gij stondt voor den Heer, uwen God, aan den berg Horeb, toen de Heer tot mij zeide: Vergader Mij dit volk, opdat zij mijne woorden horen en Mij leren vrezen al de dagen huns levens op de aarde, en het leren aan hunne kinderen.XG+2 Wacht u nu en bewaar uwe ziel wél, dat gij niet vergeet de gebeurtenissen, die uwe ogen gezien hebben, en dat zij niet uit uw hart gaan al de dagen uws levens. En maakt uwen kinderen en kindskinderen bekend F2En waar is zulk een heerlijk volk, dat zulke rechtvaardige wetten en geboden heeft, als deze gehele wet is, die ik u heden voorleg?E2Want waar is zulk een heerlijk volk, hetwelk de goden zo nabij zijn, als de Heer, onze God, zo dikwijls wij Hem aanroepen?qD]2Zo onderhoudt die dan en doet ze; want dat zal uwe wijsheid en uw verstand zijn bij alle volken, wanneer zij horen zullen al deze geboden, dat zij zeggen moeten: Welke wijze en verstandige lieden zijn dit, en welk een heerlijk volk!2C_2Zie, ik heb u de geboden en inzettingen geleerd, gelijk de Heer, mijn God, mij geboden heeft, opdat gij alzo doen zult in het land, waarheen gij gaat om het in te nemen.PB2Maar gij, die den Heer, uwen God, aanhingt, leeft allen heden ten dage.A)2Uwe ogen hebben gezien wat de Heer gedaan heeft tegen Baäl-Peor; want allen, die Baäl-Peor volgden, heeft de Heer, uw God, onder u verdelgd.!@=2Gij zult niets toedoen tot hetgeen ik u gebied, en zult er ook niets afdoen; opdat gij bewaren moogt de geboden van den Heer, uwen God, die ik u gebied.H? 2En nu, Israël, hoor naar de geboden en inzettingen, die ik u leer, dat gij die doen zult; opdat gij leven moogt en inkomen en het land beërven, hetwelk de Heer, de God uwer vaderen, u geeft.>y2" en in al die machtige hand en in al die grote verschrikkingen, die Mozes gedaan heeft voor de ogen van geheel Israël.=%2" in al de tekenen en wonderen, waartoe de Heer hem zond om die te doen in Egypteland, aan Farao en al zijne knechten en aan zijn gehele land;~<w2" En er stond naderhand geen profeet in Israël op gelijk Mozes, dien de Heer gekend had van aangezicht tot aangezicht,M;2" Jozua nu, de zoon van Nun, werd vervuld met den Geest der wijsheid, want Mozes had zijne hand op hem gelegd; en de kinderen Israëls hoorden naar hem, en deden zoals de Heer aan Mozes geboden had.%:E2"En de kinderen Israëls beweenden Mozes dertig dagen in de vlakke velden der Moabieten; en de dagen van het geween en den rouw over Mozes werden voleindigd. 92"En Mozes was honderd en twintig jaar oud, toen hij stierf; zijne ogen waren niet donker geworden en zijne kracht was niet vervallen.8!2"En Hij begroef hem in het dal tegenover Beth-Peor, in het land der Moabieten; en niemand heeft zijn graf geweten tot op den dag van heden.l7S2"Alzo stierf Mozes, de knecht des Heren, aldaar in het land der Moabieten, naar het woord des Heren.K62"En de Heer sprak tot hem: Dit is het land, waarvan Ik Abraham, Isaäk en Jakob gezworen heb, zeggende: Ik zal het uwen zade geven: gij hebt het met uwe ogen gezien, maar gij zult er niet ingaan.a5=2"en tegen het Zuiden, en de landstreek der vallei van Jericho, de Palmstad, tot Zoar toe.t4c2"en geheel Naftali, en het land van Efraïm en Manasse, en het gehele land van Juda tot aan de uiterste zee;:3 q2"En Mozes ging van de vlakke velden der Moabieten op den berg Nebo, op den top van het gebergte Pisga, tegenover Jericho; en de Heer toonde hem het gehele land Gilead tot Dan toe;g2I2!Gelukkig zijt gij, o Israël; wie is u gelijk, o volk, gij, die zalig wordt door den Heer, die het schild uwer hulp en het zwaard uwer overwinning is. Uwen vijanden zal het mislukken, maar gij zult op hunne hoogten treden.12!Israël zal veilig wonen alleen; de fontein van Jakob zal zijn op het land, waar koren en most is, ook zal zijn hemel van dauw druipen.'0I2!Een toevlucht is de God uit den voortijd, en ondersteuning is er met de eeuwige armen; en Hij zal voor u uit uwen vijand verdrijven en zeggen: Wordt verdelgd.{/q2!Er is geen God dan de God Jesuruns. Die in den hemel zit, die zij uwe hulp, en wiens heerlijkheid in de wolken is.V.'2!Ijzer en koper mogen uwen grendelen zijn, en uw ouderdom zij gelijk uwe jeugd-2!--En tot Aser sprak hij: Aser zij gezegend onder de zonen, hij zij aangenaam zijnen broederen, en dope zijnen voet in olie.9,m2!--En tot Naftali sprak hij: Naftali zal genoeg hebben van hetgeen hij begeert, en hij zal vol van den zegen des Heren zijn; tegen het Westen en Zuiden zal zijne bezitting zijn.b+?2!--En tot Dan sprak hij: Dan is een jonge leeuw, hij zal uit Basan te voorschijn springen. X~~Q}}S|{{Nzzyy>xx"wxwvv!uu5tt`tss(rr,qq]ppvpoo=nmmmHll8kjjiihggfeddFcctbbaaU``v__^^V]]\\J[[ZTYlYXgWW VrUU*TSSMRRQPPkOOmNN_MMlLLLAKvJJJIHHSGFFF)EfDlCCBBB>a==c<<;8::988f776f55*443G22.1A0l//.--@,,o, ++ *v*%)X(([(''>&&q%%%/$$S##L""8!!I 7z?S<u.XrsIKf x j  ; km\"(DZ 0welke ons rijkelijk verleend is in alle wijsheid en kennis;sY a0in wien wij hebben de verlossing door zijn bloed, de vergeving der zonden, naar den rijkdom zijner genade,eX E0tot lof zijner heerlijke genade, door welke Hij ons heeft aangenaam gemaakt in den Geliefde,W {0en Hij heeft ons te voren verordend om zijne kinderen te zijn, door Jezus Christus, naar het welbehagen van zijnen wil,V #0gelijk Hij ons verkoren heeft in hem, eer de grond der wereld gelegd was, opdat wij heilig en onberispelijk voor Hem zouden zijn in liefde;U /0Geloofd zij de God en Vader, van onzen Heere Jezus Christus, die ons gezegend heeft met allen geestelijken zegen in hemelse goederen in Christus,UT %0Genade zij met u en vrede van God, onzen Vader, en den Heere Jezus Christus!}S w0Paulus, een apostel van Jezus Christus door den wil van God, aan de heiligen en gelovigen in Christus Jezus te Efeze:\R1 Want de wijsheid is beter dan harnas, maar een éénig zondaar bederft veel goeds.bQ= De stille woorden der wijzen gelden meer dan het geroep van een heerser onder de dwazen.P- Toen sprak ik: Wijsheid is immers beter dan sterkte. Nochtans werd de wijsheid des armen veracht, en aan zijne woorden werd geen gehoor gegeven. O en daarin werd gevonden een arm wijs man, die deze stad door zijne wijsheid kon redden, en geen mens dacht aan dezen armen man. N dat er ene kleine stad was, en weinig mensen daarin; en een groot koning kwam en belegerde haar, en bouwde er grote bolwerken om,TM! Ook heb ik onder de zon deze wijsheid gezien, en zij scheen mij groot toe:zLm Ook weet de mens zijn tijd niet; maar gelijk de vissen gevangen worden met een schadelijken angel; en gelijk de vogels met een strik gevangen worden, zo worden ook de mensen verstrikt in den kwaden tijd, wanneer die hen onverhoeds overvalt.3K_ Ik keerde mij en zag, hoe het onder de zon toegaat, dat tot het lopen de snelheid niet helpt, noch tot den strijd de sterkte, noch tot de nering de geschiktheid, noch tot den rijkdom de schranderheid, noch om aangenaam te zijn de kennis, maar dat het alles ligt aan de omstandigheden en het geluk.J# Alwat u voorkomt om te doen, doe dat spoedig; want in het graf, waar gij heengaat, is geen werk noch overleg noch wetenschap noch wijsheid.TI! Geniet het leven met uwe vrouw, die gij liefheeft, hetwelk God u onder de zon gegeven heeft, zolang uw ijdel leven duurt; want dit is uw deel in dit leven en van uwen arbeid, dien gij doet onder de zon.TH! Laat uwe klederen altijd wit zijn, en de balsem op uw hoofd ontbreke niet.tGa Zo ga dan heen, en eet uw brood met vreugde en drink uwen wijn met goeden moed; want uw werk behaagt Gode.F zodat men hen niet meer bemint, noch haat, noch benijdt, en zij hebben geen deel meer in de wereld, aan alles wat onder de zon geschiedt.E% Want de levenden weten, dat zij sterven moeten, maar de doden weten niets: zij verwerven ook niets meer, want hunne gedachtenis is vergeten,{Do Want bij alle levenden is hetgeen men wenst, namelijk de hoop; want een levende hond is beter dan een dode leeuw.C Dit is een groot kwaad onder alles wat onder de zon geschiedt, dat het den een gaat gelijk den ander; alsook dat het hart der mensen vol kwaad is, en dat er allerlei onzinnigheden zijn in hun hart, terwijl zij leven, en dat zij eindelijk moeten sterven.)BK het gaat den een gelijk den ander; den rechtvaardige gelijk den goddeloze; den goede en reine gelijk den onreine; hem die offert gelijk hem, die niet offert; gelijk het den goede gaat, zo gaat het ook den zondaar; gelijk het hem gaat, die zweert, zo gaat het ook hem, die den eed vreest.`A ; Dit alles heb ik ter harte genomen, om dit alles te onderzoeken, dat de rechtvaardigen en de wijzen met hunne werken in de hand van God zijn; ook kent de mens de liefde of den haat niet van alwat voor zijne ogen is;@en ik zag al het werk van God, dat de mens het werk, dat onder de zon geschiedt, niet doorgronden kan; en hoe meer de mens arbeidt om te zoeken, hoe minder hij het vinden zal; of hij al zegt: Ik ben wijs en weet het, hij kan het echter niet uitvinden.-?SIk stelde mijn hart om wijsheid te weten, en de moeite te aanschouwen, die op de aarde geschiedt, zodat men menigmaal dag noch nacht den slaap ziet met zijne ogen;a>;Daarom prees ik de vreugd, omdat de mens niets beters heeft onder de zon dan te eten en te drinken en vrolijk te zijn, want dit blijft hem van zijnen arbeid, al de dagen zijns levens, die God hem geeft onder de zon.z=mEr is nóg ene ijdelheid, die op de aarde geschiedt: er zijn rechtvaardigen, wien het gaat, als hadden zij werken der goddelozen, en er zijn goddelozen, wien het gaat, als hadden zij werken der rechtvaardigen: dit, zeg ik, is ook ijdelheid.~<u maar den goddeloze zal het niet welgaan; en zij zullen gelijk ene schaduw niet lang leven, die voor God niet vrezen.%;C Ofschoon een zondaar honderdmaal kwaaddoet en nochtans lang leeft, zo weet ik echter, dat het hun zal welgaan, die God vrezen, die zijn aangezicht ontzien;:} Omdat het oordeel over de boze werken niet schielijk geschiedt, daardoor wordt het hart der mensen vol om kwaad te doen.C9 En daar zag ik goddelozen, die begraven werden en tot rust kwamen: maar er gingen weg uit de heilige plaats en werden vergeten in de stad, die recht gedaan hadden: dit is ook ijdelheid..8U Dat alles heb ik gezien, toen ik mijn hart richtte tot alle werken, die onder de zon geschieden, ten tijde dat de ene mens over den anderen heerst, hem tot ongeluk.b7=Een mens heeft geen macht over den adem, om den adem terug te houden, en hij heeft geen macht over den dag des doods, en hij wordt niet vrijgelaten in dezen strijd; ook zal de goddeloosheid den goddeloze niet redden.Z6-want hij weet niet, wat er geweest is, en wie zal hem zeggen, wat er worden zal?v5eWant elk voornemen heeft zijnen tijd en zijne wijs, en daarom is het, dat er zoveel ongeluk bij den mens is;n4UWie het gebod houdt, die zal niets kwaads gewaarworden; maar het hart eens wijzen weet tijd en wijs.V3%In des konings uitspraak is kracht; en wie kan tot hem zeggen: Wat doet gij?z2mHaast u niet om van zijn aangezicht weg te gaan, en blijf niet bij ene kwade zaak; want hij doet alwat hem lust.41cHoud het bevel des konings en den eed Gods. 0 Wie is zo wijs, en wie kan dit uitleggen? De wijsheid eens mensen heldert zijn aangezicht op, maar wie stuurs is, die wordt gehaat.s/_Alleen beschouw dit: ik heb gevonden, dat God den mens recht gemaakt heeft, maar zij zoeken vele kunsten..3en mijne ziel zoekt nog, en heeft haar niet gevonden: onder duizend heb ik één man gevonden, maar ene vrouw heb ik onder die allen niet gevonden.o-WZie, dit heb ik gevonden, zegt de prediker, het een na het ander, opdat ik de oplossing mocht vinden:P,en ik vond, dat een vrouw, wier hart een net en een strik is, en wier handen banden zijn, bitterder is dan de dood: wie Gode behaagt, die zal haar ontkomen, maar de zondaar wordt door haar gevangen."+=Ik keerde mijn hart om wijsheid en kunst te weten en na te sporen en te zoeken, om de dwaasheid der goddelozen en de dwaling der onzinnigen te verstaan;8*kWat ver af en zeer diep is, wie kan dat vinden?o)WDit alles heb ik met wijsheid beproefd; ik dacht: Ik wil wijs worden; maar zij was nog verre van mij.H( want uw hart weet, dat gij ook anderen dikwijls gevloekt hebt.k'ONeem ook niet ter harte alles wat men spreekt, opdat gij niet moet horen, dat uw knecht u vloekt;G&Maar er is geen mens op aarde, die goed doet en niet zondigt.W%'de wijsheid sterkt den wijze meer dan tien bevelhebbers, die in de stad zijn. $ Het is goed, dat gij aan het een vasthoudt, en van het ander de hand niet aftrekt; want wie God vreest, dien ontgaat dit alles:_#7Wees niet al te goddeloos en word geen dwaas, opdat gij niet sterft vóór uwen tijd.R"Wees niet al te rechtvaardig noch al te wijs, opdat gij u niet verderft.;!oAllerlei heb ik gezien gedurende den tijd mijner ijdelheid. Er is een rechtvaardige, die omkomt in zijne gerechtigheid; en er is een goddeloze, die lang leeft in zijne boosheid.& EWees vrolijk op den goeden dag, maar neem den kwaden dag ook voor lief; want dezen maakt God benevens genen, opdat de mens niet weten zou wat toekomende is.Z- Zie de werken Gods aan; want wie kan recht maken hetgeen Hij krom gemaakt heeft?yk Want gelijk de wijsheid beschermt, zo beschermt het geld ook; maar de wijsheid geeft haren bezitters het leven.]3 Wijsheid is goed met een erfdeel, en maakt, dat men zich over de zon verheugen kan.dA Zeg niet: Waarom waren de vorige dagen beter dan deze? Want gij vraagt dan niet wijselijk.dA Wees niet snel van gemoed om toornig te worden, want de toorn rust in het hart der dwazen.q[Het einde van een ding is beter dan zijn begin; een geduldige geest is beter dan een hoogmoedige geest.Z-Geweldenarij kan ook enen wijze woedend maken, en het geschenk bederft het hart.mSwant het lachen van den dwaas is gelijk het kraken der doornen onder een pot: dit is ook ijdelheid.^5Het is beter de bestraffing des wijzen te horen, dan te horen het gezang der dwazen;dAhet hart der wijzen is in het klaaghuis, maar het hart der dwazen in het huis der vreugde.RTreuren is beter dan lachen, want door treuren wordt het hart verbeterd;+Het is beter in het klaaghuis te gaan, dan in het huis des maaltijds; want daarin is het einde aller mensen, en de levende neemt het ter harte.] 5Een goede naam is beter dan goede zalf, en de dag des doods dan de dag der geboorte.I  Want wie weet wat den mens nut is in liet leven, gedurende de dagen van het leven zijner ijdelheid, die heengaan als ene schaduw? Of wie zal den mens zeggen wat na hem komen zal onder de zon?N Daar dan de ijdele dingen vele zijn, wat heeft een mens er toch van? Wat er is, daarvan is de naam te voren genoemd, men weet wel wat een mens zal zijn; en hij kan niet twisten met wie hem te machtig is. Het is beter het tegenwoordige goed te gebruiken, dan over ander te denken: dit is ook ijdelheid en kwelling des geestes.veWant wat heeft de wijze meer dan de zot? Wat helpt het den arme, dat hij weet te wandelen onder de levenden?b =Al de arbeid des mensen is voor zijnen mond: en nochtans wordt de begeerte niet vervuld.x iAl leefde hij ook tweeduizend jaren, zo is hij toch nimmer welgemoed: gaat niet alles naar ééne plaats heen?S ook heeft zij de zon niet gezien noch gekend, en heeft meer rust dan hij.o Wwant in ijdelheid komt zij, en in duisternis gaat zij heen, en haar naam blijft in duisternis bedekt;b =Al verwekte iemand honderd kinderen, en leefde zolang, dat hij vele jaren telde, en zijne ziel verzadigde zich van dat goed niet en hij bleef zonder graf: van dien zeg ik, dat ene ontijdige geboorte beter is dan hij;|qiemand, wien God, rijkdom, goederen en aanzien gegeven heeft, en wien niets ontbreekt van al wat zijn hart begeert, en wien God nochtans de macht niet geeft om het te genieten, maar een ander verteert het: dit is ijdelheid en ene kwade plaag.b ?Er is een ongeluk, hetwelk ik zag onder de zon, en dat veel plaats heeft onder de mensen:lQ(05-19) want hij denkt niet veel aan de dagen zijns levens, dewijl God zijn hart verblijdt.Q(05-18) Maar ook als God aan een mens rijkdom geeft, en goederen, en tevens de macht om daarvan te eten en te drinken voor zijn deel, en vrolijk te zijn in zijnen arbeid, dat is ene gave Gods;iK(05-17) Zo zie ik het dan voor goed aan, dat hij gelukkig is, die vrolijk eet en drinkt, en welgemoed is in al zijnen arbeid, dien hij doet onder de zon, gedurende het leven, dat God hem geeft; want dit is zijn deel.{o(05-16) Zijn leven lang heeft hij in duisternis gegeten, en in grote kwelling en krankheid en treurigheid.'(05-15) Dit is ene kwade plaag, dat men heengaat gelijk men gekomen is; en wat voordeel is het dan, dat men tevergeefs gearbeid heeft?I (05-14) Gelijk men naakt uit den moederschoot gekomen is, zo gaat men weder heen gelijk men gekomen is, en neemt niet zóveel mede van zijnen arbeid, als men met de hand kan wegdragen.(05-13) Want rijkdom vergaat met groten jammer; en voor den zoon, dien men verwekt heeft, houdt men niets over in zijne hand.y (05-12) Het is ene kwade plaag, die ik zag onder de zon: rijkdom door zijnen bezitter bewaard tot zijn verderf.~+ (05-11) Wie arbeidt, voor dien is de slaap zoet, hij hebbe weinig of veel gegeten; maar de overvloed van den rijke laat hem niet slapen.}/ (05-10) Want waar veel goed is, daar zijn velen, die het eten; en wat baat het hem, die het heeft, dan dat hij het met zijne ogen aanziet?'|G (05-9) Wie geld liefheeft, die wordt van geld nimmer verzadigd; en wie rijkdom liefheeft, die zal er geen nuttigheid van hebben: dat is ook ijdelheid.s{_ (05-8) Het is altijd voordelig voor een land, als er een koning is over het veld, dat men bebouwt.[z/(05-7) Ziet gij den arme verdrukt, en recht en gerechtigheid in het land weggeroofd, zo verwonder u daar niet over; want er is nog een hoger hoeder boven den hoge, en er zijn nog hoger boven die beiden.xyi(05-6) Waar vele dromen zijn, daar is ijdelheid, en waar vele woorden zijn, óók; maar gij, vrees God.Hx (05-5) Laat uwen mond niet toe, dat hij uw vlees verleide, en zeg voor den Engel niet: Ik ben onschuldig. God mocht toornig worden over uwe stem, en alle werken uwer handen verderven.gwG(05-4) Het is beter, dat gij niet belooft, dan dat gij niet houdt hetgeen gij belooft. v9(05-3) Wanneer gij God ene gelofte doet, zo laat niet na ze te houden; want Hij heeft geen behagen aan de dwazen; volbreng dan wat gij belooft.zum(05-2) Want waar veel zorg is, daar ontstaan dromen, en waar vele woorden zijn, daar hoort men den dwaas.Lt(05-1) Wees niet snel met uwen mond, en laat uw hart zich niet haasten om iets te spreken voor God; want God is in den hemel en gij zijt op de aarde: daarom laat uwe woorden weinige zijn.)s M(04-17) Bewaar uwen voet, als gij ten huize Gods gaat, en kom om te horen; dit is beter dan het offer der dwazen, want zij weten niet wat kwaad zij doen.*rMen aan het volk, dat vóór hem ging, was geen einde; ook dat hem volgde, werd over hem toch niet verblijd: ook dit is immers ijdelheid en kwelling des geestes.uqcOok zag ik, dat alle levenden onder de zon wandelen met den jongeling, die in des eersten plaats zou komen;p}want er komt wel iemand uit de gevangenis tot het koningschap, en een, die met koningswaardigheid geboren is, wordt arm.ooW Een arm jongeling, die wijs is, is beter dan een oude en dwaze koning, die zich niet meer laat raden;~nu Eén kan overweldigd worden, maar twee kunnen wederstand bieden; en een drievoudig snoer wordt niet licht verbroken.fmE Ook als twee bij elkander liggen, verwarmen zij zich; maar hoe kan één alleen warm worden? l valt één van hen, dan helpt zijn gezel hem op; maar wee dengene, die alleen is: als hij valt, is er geen tweede, die hem ophelpt.Zk- Dus zijn immers twee beter dan één, want zij genieten toch hunnen arbeid wél;>juer is een alleen, en geen ander bij hem, en heeft noch kind noch broeder; nochtans is er geen einde aan zijnen arbeid, en zijne ogen worden van rijkdom niet verzadigd, en hij zegt niet: Voor wien arbeid ik toch en doe mijne ziel gebrek hebben aan het goede? Ook dit is ijdelheid en ene verdrietelijke moeite.LiDaarna wendde ik mij en zag nog ene andere ijdelheid onder de zon;ch?beter is een handvol met rust dan beide vuisten vol met verdriet en kwelling des geestes.KgEen dwaas slaat zijne handen in elkander, en verteert zijn vlees:fIk zag den arbeid en den voorspoed in alle zaken; daar benijdde de een den ander; dit is immers ook ijdelheid en kwelling des geestes.teaen wie nog niet is, is beter dan die beiden, dewijl hij het niet gewaar wordt, wat onder de zon geschiedt.ndUToen prees ik de doden, die alreeds gestorven waren, meer dan de levenden, die het leven nog hadden;vc gDaarna wendde ik mij en beschouwde allen, die onrecht lijden onder de zon; en zie, daar waren tranen dergenen, die onrecht leden en geen trooster hadden; en die hun onrecht deden waren machtig, zodat zij geen trooster meer konden hebben.?bwDaarom zeg ik, dat er niets beters is, dan dat een mens vrolijk zij in zijnen arbeid, want dit is zijn deel; want wie zal hem zóver brengen, dat hij ziet wat na hem geschieden zal?ra]Wie weet het, of de adem der mensen opwaarts gaat, en de adem van het vee nederwaarts daalt in de aarde?[`/alles gaat naar ééne plaats; alles is van stof gemaakt en wordt weder tot stof.:_mWant het gaat den mens als het vee: gelijk dit sterft, sterft hij óók, en zij hebben allen enerlei adem, en de mens heeft niets meer dan het vee, want het is alles ijdelheid;^#Ik sprak in mijn hart: het geschiedt vanwege de mensenkinderen, opdat God hen beproeve en zij zien, dat zij op zichzelven zijn als het vee.]Toen dacht ik in mijn hart: God zal den rechtvaardige en den goddeloze oordelen; want elk voornemen en elke verrichting heeft haren tijd.\'Verder zag ik onder de zon ene plaats des gerichts, en aldaar was goddeloosheid; en ene plaats der gerechtigheid, en aldaar waren goddelozen.x[iwat geschied is, was al voorlang, en wat geschieden zal, is reeds geweest; maar God zoekt hetgeen verleden is.ZIk merkte, dat alwat God doet bestendig is; men kan er niets aan toevoegen noch afdoen, en dat doet God, opdat men Hem vreze:fYE ook dat enig mens eet en drink en welgemoed is in al zijnen arbeid, dat is een gave van God.Xw Daarom merkte ik, dat er niets beters voor hen is dan vrolijk te zijn en zichzelven wat te goed te doen in hun leven;GW doch Hij maakt alles wél op zijn tijd; ook heeft Hij het eeuwige in hun hart gelegd, uitgenomen, dat de mens het werk, hetwelk God doet, niet kan begrijpen, noch het begin, noch het einde.hVI Daaruit zag ik de moeite, die God den mensen heeft opgelegd, dat zij daarmede geplaagd worden;GU men arbeide, hoe men wil, wat voordeel heeft men er toch van?sT_liefhebben heeft zijn tijd, en haten heeft zijn tijd; oorlogen heeft zijn tijd, en vrede heeft zijn tijd;wSgscheuren heeft zijn tijd, en verstellen heeft zijn tijd; zwijgen heeft zijn tijd, en spreken heeft zijn tijd;vRezoeken heeft zijn tijd, en verliezen heeft zijn tijd; bewaren heeft zijn tijd, en wegwerpen heeft zijn tijd;Q+stenen verstrooien heeft zijn tijd, en stenen vergaderen heeft zijn tijd; omhelzen heeft zijn tijd, en verre zijn van omhelzen heeft zijn tijd;nPUwenen heeft zijn tijd, en lachen heeft zijn tijd; klagen heeft zijn tijd, en dansen heeft zijn tijd;nOUwonden heeft zijn tijd, en helen heeft zijn tijd; breken heeft zijn tijd, en bouwen heeft zijn tijd; N geboren worden heeft zijn tijd, en sterven heeft zijn tijd; planten heeft zijn tijd, en het geplante uitroeien heeft zijn tijd;[M 1Ieder ding heeft zijn bepaalden tijd, en elke zaak onder den hemel heeft hare ure:LwWant den mens, die Hem behaagt, geeft Hij wijsheid, verstand en vreugd; maar aan den zondaar geeft Hij ongeluk, zodat hij vergadert en oplegt, en het toch gegeven wordt aan dengene, die Gode behaagt: ook dit is ijdelheid en kwelling des geestes.HK want wie heeft vrolijker gegeten en zich meer vermaakt dan ik?)JKIs het dan voor den mens niet beter, dat hij eet en drinkt, en zijne ziel vrolijk is bij zijnen arbeid? Doch ik heb gezien, dat zulks van de hand van God komt;Idan zijn leven lang smarten, met kwelling en verdriet, dat zelfs des nachts zijn hart niet rust? Dit voorwaar is ijdelheid.wHgWant wat heeft de mens anders van al zijnen arbeid en van de moeite zijns harten, die hij heeft onder de zon,mGSwant al heeft een mens zijnen arbeid met wijsheid, wetenschap en geschiktheid tot stand gebracht, hij moet dien aan een ander tot een erfdeel overlaten, die er niet aan gearbeid heeft: dit is ook ijdelheid en een groot ongeluk.oFWDaarom wendde ik mij, opdat mijn hart zou afstaan van al den arbeid, dien ik gedaan had onder de zon;9Ekwant wie weet, of hij wijs zal zijn of dwaas? En nochtans zal hij heer zijn over al mijnen arbeid, dien ik met zoveel wijsheid gedaan heb onder de zon: dit is óók ijdelheid.Den mij verdroot al mijn arbeid, dien ik had onder de zon, omdat ik dien moest achterlaten aan een mens, die na mij wezen zou,C%Daarom verdroot het mij te leven; want mij mishaagde hetgeen onder de zon geschiedt, dat het zo geheel ijdelheid en kwelling des geestes is;-BSWant men denkt aan den wijze niet altoos, evenmin als aan den dwaas; en in de toekomende dagen wordt alles vergeten, en zoals de wijze sterft, sterft ook de dwaas.&AEToen dacht ik in mijn hart: Dewijl het den dwaas gaat als mij, waarom heb ik dan naar wijsheid gestaan? En ik dacht in mijn hart, dat ook dit ijdelheid was.@1dat den wijze zijne ogen in het hoofd staan, maar dat de dwazen in de duisternis gaan; en ik merkte evenwel, dat het den één gaat als den ander.b?= Toen zag ik, dat de wijsheid de dwaasheid te boven ging, gelijk het licht de duisternis;d>A Toen wendde ik mij om te zien de wijsheid, ook de onzinnigheid en dwaasheid; want wie weet wat het voor een mens zal zijn, die zou kunnen komen achter den koning, achter hem, dien men reeds lang daartoe had aangesteld?E= Maar toen ik al mijne werken aanzag, die mijne handen gemaakt hadden, en al de moeite, die ik gehad had, zie, toen was alles ijdelheid en kwelling des geestes, en niets meer onder de zon.8<i en alwat mijne ogen wensten, liet ik hun toe, en onthield mijn hart geen vreugd, zodat het vrolijk was over al mijnen arbeid, en dat hield ik voor mijn deel van al mijn werk.n;U en ik nam toe boven allen, die vóór mij te Jeruzalem geweest waren; ook bleef de wijsheid bij mij;1:[ik vergaderde mij ook zilver en goud, en het bezit van de koningen en landen; ik bestelde mij zangers en zangeressen en wellustigheden der mensen, allerlei snarenspel;97ik had knechten en maagden en een huisgezin; ik had een grotere menigte van runderen en schapen dan allen, die vóór mij te Jeruzalem geweest waren:U8#ik maakte mij vijvers om daaruit de wouden der groene bomen te bevochtigen,Y7+ik maakte mij tuinen en lusthoven, en plantte allerlei vruchtbare bomen daarin;H6 Ik deed grote dingen, ik bouwde huizen, ik plantte wijnbergen;5Toen dacht ik in mijn hart mijn lichaam met wijn te laven, maar zo, dat mijn hart zich met wijsheid bezig hield, om te begrijpen, wat dwaasheid zij, totdat ik leerde, wat den mensen goed was om te doen onder den hemel gedurende de dagen huns levens.R4Ik sprak tot het lachen: Gij zijt dwaas; en tot de vreugd: Wat doet gij?v3 gIk sprak in mijn hart: Welaan, ik zal vrolijk leven en goede dagen hebben; maar zie, dit was óók ijdelheid.e2C Want God zal alle werk voor het gericht brengen wat verborgen is, hetzij goed hetzij kwaad.t1a Laat ons de slotsom van alle lering horen: Vrees God en houd zijne geboden, want dit betaamt allen mensen.0 Maar wacht u, mijn zoon, voor hetgeen daarbuiten is; want het vele boeken maken heeft geen einde, en veel lezen maakt het lichaam moede./ Deze woorden der wijzen zijn als spiesen en nagelen, geschreven door de meesters der verzamelingen, en gegeven door den enigen herder.].3 Hij zocht om aangename woorden te vinden, en schreef de woorden der waarheid recht.- Deze prediker was niet alleen wijs, maar leerde ook het volk goede lering, en merkte op en onderzocht, en stelde vele spreuken in orde.N, Het is alles gans ijdel, sprak de prediker, het is alles gans ijdel.~+u want het stof moet weder tot de aarde keren gelijk het geweest is, en de geest weder tot God, die hem gegeven heeft.**M eerdat de zilveren koord wordt vanééngereten, en de gouden schaal in stukken breekt, en de emmer aan de bron lek wordt, en het rad aan den put gebroken wordt;)} als men vreest voor hetgeen hoog is, en er verschrikkingen zijn op den weg; als de amandelboom bloeit, en de sprinkhaan zichzelf een last is, en alle lust vergaat: zo gaat de mens heen alwaar hij eeuwig blijft, en de klagers gaan om door de straat;:(m en de beide deuren naar de straat gesloten worden, dat het geluid des molens zacht wordt, en men met het zingen der vogels ontwaakt, maar alle dochters des gezangs zich buigen;G' ten tijde wanneer de wachters in het huis beven, en de sterken zich krommen, en de maalsters ledig staan, omdat zij zo weinig geworden zijn, en verduisterd worden die door de vensters zien,r&] eer de zon en het licht, de maan en de sterren verduisterd worden, en de wolken wederkomen na den regen:%  Gedenk aan uwen Schepper in uwe jeugd; eer de kwade dagen komen en de jaren genaken, van welke gij zeggen zult: Zij behagen mij niet;y$k Doe de treurigheid uit uw hart, en weer het kwaad van uw lichaam; want de kindsheid en de jeugd zijn ijdelheid.Q# Verblijd u, o jongeling, in uwe jeugd, en laat uw hart vrolijk zijn in uwe jeugd, en doe wat uw hart gelust en aan uwe ogen behaagt: maar weet, dat God u om dit alles voor het gericht zal doen komen.:"m Al is het, dat een mens langen tijd leeft en vrolijk is in alle dingen, zo denkt hij toch slechts aan de kwade dagen, dat zij zovele zijn: want al wat hem ontmoet is ijdelheid.D! Het licht is zoet, en het is den ogen goed de zon te zien." = Zaai vroeg uw zaad, en trek uwe hand des avonds niet af; want gij weet niet, of dit of dat gelukken zal; en zo het beide gelukte, ware het des te beter..U Gelijk gij den weg des winds niet weet, noch hoe de beenderen in den moederschoot bereid worden, alzo kunt gij ook het werk van God niet weten, die het alles maakt.`9 Wie op den wind achtgeeft, die zaait niet; en wie naar de wolken ziet, die maait niet.)K Als de wolken vol zijn, geven zij regen op de aarde; en als de boom valt, hij valle tegen het Zuiden of Noorden, op welke plaats hij valt, daar zal hij liggen.`9 Verdeel het onder zeven of acht, want gij weet niet wat ongeluk op de aarde komen kan.K  Werp uw brood op het water, zo zult gij het vinden na langen tijd.B} Vloek den koning niet, zelfs niet in uw hart; en vloek den rijke niet in uw slaapvertrek, want het gevogelte des hemels zou uwe stem wegvoeren, en het gevleugelte uw woord bekendmaken.{o Men richt maaltijden aan om te lachen, en wijn vervrolijkt de levenden, en het geld moet hun alles teweegbrengen.]3 Barre luiheid zakken de balken, en door trage handen wordt het huis dóórlekkende.xi Heil u, o land, welks koning edel is en welks vorsten ter rechter tijd eten, tot versterking en niet tot lust.[/ Wee u, o land, welks koning een kind is en welks vorsten in den morgenstond eten.Y+ De arbeid der dwazen valt zuur, omdat zij niet eens weten naar de stad te gaan. Een dwaas gebruikt vele woorden; want de mens weet niet, wat er geweest is, en wie zal hem zeggen, wat er van hem worden zal?V% het begin zijner woorden is dwaasheid, en het einde is schadelijke razernij.s_ De woorden uit den mond van een wijze zijn aangenaam, maar de lippen van een dwaas verslinden hem zelven;Y+ Een prater is niet beter dan ene slang, die bijt, eer de bezwering geschied is.1 Als ijzer stomp wordt en aan de snede ongeslepen blijft, dan moet men het ijzer met kracht weder scherpen; zo volgt ook wijsheid bij naarstigheid.ta Wie stenen wegwentelt, die zal er moeite mede hebben; en wie hout klooft, die zal er door gekwetst worden.q[ Wie een kuil graaft, die zal er zelf invallen; en wie de heining doorbreekt, dien zal ene slang bijten.J  ik zag knechten te paard, en vorsten te voet gaan, als knechten.W ' dat een dwaas geplaatst wordt in hoge ereposten, en de edelen beneden zitten;x i Er is een ongeluk, hetwelk ik zag onder de zon, namelijk het onverstand, hetwelk onder de machtigen gemeen is:  Wanneer de trotschheid van een machtige voortgaat tegen uwen wil, zo laat u niet ontstellen; want toegeven voorkomt groot ongeluk.Y + Al is de dwaas zelf dwaas in zijn doen, nochtans houdt hij iedereen voor dwaas.yk Het hart van den wijze is aan zijne rechter [hand], maar het hart van den dwaas is aan zijne linkerhand.v g Ene schadelijke vlieg bederft goede zalf: alzo wordt een weinig dwaasheid meer opgemerkt dan wijsheid en eer._ 9want waar veel wijsheid is, is veel verdriet, en wie veel leren wil, moet veel lijden.& Gen ik stelde ook mijn hart daartoe, om wijsheid en wetenschap, onzinnigheid en dwaasheid te kennen, maar ik werd gewaar, dat ook dit kwelling des geestes is;B Ik sprak in mijn hart: Zie, ik ben heerlijk geworden, en heb meer wijsheid verzameld dan allen, die vóór mij te Jeruzalem geweest zijn, en mijn hart heeft veel geleerd en ondervonden;S !het kromme kan niet recht worden, en wat ontbreekt kan niet geteld worden.s aik zag al de werken aan, die onder de zon geschieden: en zie, alles was ijdelheid en kwelling des geestes:P  en ik stelde mijn hart om te zoeken en verstandig na te sporen alles, wat men onder den hemel doet, die onzalige moeite, die God den kinderen der mensen heeft toebeschikt om zich daarmede te kwellen;. Y Ik, prediker, was koning te Jeruzalem,  Men herdenkt niet, hoe het te voren geweest is; alzo zal men ook hetgeen hierna komt niet herdenken bij degenen, die daarna zullen zijn.'~ I Geschiedt er ook iets, waar van men zou kunnen zeggen: Zie, het is nieuw? Want het is te voren ook geschied, in verledene tijden, die vóór ons geweest zijn.L}  Wat is het, dat geschied is? Juist hetzelfde wat hierna geschieden zal. Wat is het, dat men gedaan heeft? Juist hetzelfde wat men hierna weder doen zal; en niets nieuws geschiedt er onder de zon.| Al het doen is zo vol moeite, dat niemand het kan uitspreken; het oog ziet zich nimmer zat, en het oor hoort zich nimmer zat.{ Alle wateren lopen in de zee, nochtans wordt de zee niet voller; naar de plaats, vanwaar zij vloeien, vloeien zij weder toe.rz _De wind trekt naar het Zuiden, en loopt om naar het Noorden, en komt weder aan de plaats, waar hij begon.`y ;De zon gaat op en zij gaat onder, en loopt naar hare plaats om aldaar weder op te gaan.Mx Het ene geslacht gaat, het andere komt, maar de aarde blijft eeuwig.Qw Wat heeft de mens toch van al zijne moeite, welke hij doet onder de zon?Lv Het is alles gans ijdel, zegt de prediker, het is alles gans ijdel.Vu )Dit zijn de woorden van den prediker, den zoon van David, koning te Jeruzalem.  v~~(}||k{{{zkyygxxMwwvuu|tttss]rqqpp%o[nnKmmmll^kkkjiimhhMggff=eeteddcc*bb7aa?``z`I___^^!]]\s[[/ZJYY XX_WWtW:VVQUUU1TT-SS>a==<3uen Mordechai zeide hem alles wat hem wedervaren was, en de som van het zilver, dat Haman gezegd had in des konings schatkamer te zullen wegen, wegens de Joden, om die te verdelgen;j2MToen ging Hathach uit naar Mordechai op de straat der stad, die vóór de poort des konings was;.1UToen riep Ester Hathach, een van des konings kamerdienaars, die vóór haar stond, en gaf hem bevel om bij Mordechai te vernemen wat dit was en waarom hij dat deed.y0kToen kwamen de jonge dochters van Ester en hare kamerdienaars, en gaven het haar te kennen. Toen verschrikte de koningin zeer, en zij zond klederen, opdat Mordechai die zou aantrekken en den zak van zich afleggen; maar hij nam ze niet aan.F/En in alle gewesten en in elke plaats, waar het bevel en de wet des konings aan kwam, was grote droefheid onder de Joden; en velen vastten, weenden, en droegen rouw, en lagen in zak en as.y.kEn hij kwam tot vóór de poort des konings, want niemand mocht tot 's konings poort ingaan die een zak aanhad.8- kToen nu Mordechai vernam al wat er geschied was, scheurde hij zijne klederen en trok een zak aan met as; en hij ging uit in het midden der stad, en riep overluid en klagelijk.>,uEn de lopers gingen schielijk uit naar des konings gebod; en op den burg Susan werd dat gebod aangeslagen. En de koning en Haman zaten te drinken, maar de stad Susan was in onrust.)+KAldus was de inhoud van het geschrift, dat er een gebod gegeven was aan alle gewesten, om allen volken te openbaren, dat zij tegen dien dag gereed zouden zijn.*5 En de brieven werden gezonden door de lopers in al de gewesten des konings om te verdelgen, te doden en om te brengen alle Joden, zo jong als oud, kinderen en vrouwen, op één dag, namelijk op den dertienden dag der twaalfde maand, dat is de maand Adar, en hun goed te roven. )  Toen riep men de schrijvers des konings, op den dertienden dag der eerste maand; en er werd geschreven zoals Haman beval, aan de vorsten des konings, en aan de landvoogden hier en daar, in de gewesten, en aan de hoofdlieden van elk volk, in de gewesten hier en daar, naar het schrift van elk volk en in hunne taal, in den naam van koning Ahasveros, en met des konings ring verzegeld.}(s En de koning zeide tot Haman: Dat zilver zij u gegeven, daarbenevens dat volk, dat gij daarmede doet wat u behaagt.'  Toen trok de koning zijnen ring van de hand en gaf dien aan Haman, den zoon van Hammedatha, den Agagiet, den vijand der Joden.K& Indien het den koning behaagt, zo schrijve hij, dat men hen ombrenge: zo wil ik tienduizend talenten zilver wegen onder de hand der ambtlieden, opdat men ze brenge in de schatkamer des konings.%%En Haman sprak tot koning Ahasveros: Er is een volk, verstrooid en verdeeld onder alle volken in alle landen uws koninkrijks, en hunne wet is anders dan die van alle volken, en zij doen niet naar de wetten des konings, en het voegt den koning niet hen te laten begaan.|$qIn de eerste maand, dat is de maand Nisan, in het twaalfde jaar van koning Ahasveros, werd het Pûr, dat is het lot, geworpen, voor Haman, van den enen dag op den anderen, en van maand tot maand tot op de twaalfde maand, dat is de maand Adar.#Doch het was hem te gering, dat hij aan Mordechai alleen de hand zou slaan, want men had hem het volk van Mordechai bekend gemaakt, maar hij trachtte het volk van Mordechai, al de Joden, die in het gehele koninkrijk van Ahasveros waren, te verdelgen.z"mEn toen Haman zag, dat Mordechai voor hem de knieën niet boog, noch voor hem nederviel, werd hij vol gramschap.Y!+En toen zij dat dagelijks tot hem zeiden, en hij naar hen niet hoorde, gaven zij het aan Haman te kennen, om te zien of de handelwijs van Mordechai bestaan zou; want hij had hun gezegd, dat hij een Jood was.  Toen spraken de knechten des konings, die in de poort des konings waren, tot Mordechai: Waarom overtreedt gij des konings gebod?REn alle knechten des konings, die in de poort des konings waren, bogen de knieën en vielen voor Haman neder, want de koning had het zo geboden; doch Mordechai boog de knieën niet en viel niet neder.; qNa deze gebeurtenissen maakte koning Ahasveros Haman, den zoon van Hammedatha, den Agagiet, groot en verhoogde hem, en stelde zijnen stoel boven al de vorsten, die met hem waren.*MEn toen men het onderzocht, werd het zo bevonden, en zij werden beiden aan bomen gehangen; en het werd in de kroniek geschreven voor het aangezicht des konings. Dit werd Mordechai bekend, en hij gaf het aan koningin Ester te kennen; en Ester zeide het aan den koning uit naam van Mordechai.PIn dien tijd, toen Mordechai in de poort des konings zat, werden twee kamerdienaars des konings, Bichtan en Teres, die de deur bewaarden, toornig, en trachtten de hand aan koning Ahasveros te slaan.DEn Ester had hare maagschap en haar volk nog niet te kennen gegeven, gelijk Mordechai haar geboden had; want Ester deed naar het woord van Mordechai, gelijk toen hij haar pleegvader was.Z-En toen men andermaal maagden vergaderde, zat Mordechai in de poort des konings.?wEn de koning maakte een groten maaltijd voor al zijne vorsten en knechten; dit was een maaltijd om Esters wil. En hij gaf aan de gewesten rust, en deelde koninklijke geschenken uit.^5En de koning kreeg Ester lief boven alle vrouwen, en zij vond genade en barmhartigheid voor hem boven alle maagden; en hij zette de koninklijke kroon op haar hoofd, en maakte haar koningin in de plaats van Vasti.'Ester nu werd gebracht tot koning Ahasveros in het koninklijke huis, in de tiende maand, Tebeth genaamd, in het zevende jaar zijner regering.=sToen nu de tijd van Ester, de dochter van Abihaïl, den oom van Mordechai, die haar tot zijne dochter had aangenomen, gekomen was om tot den koning te gaan, begeerde zij niets dan hetgeen Hegai, des konings kamerdienaar, bewaarder der vrouwen, tot haar zeide; en Ester vond genade bij allen, die haar zagen."=En als er ene des avonds inkwam, die ging des morgens van hem in het andere vrouwenverblijf, onder opzicht van Saäsgaz, des konings kamerdienaar, bewaarder der vrouwen, en zij mocht niet weder tot den koning komen, tenzij het den koning gelustte en hij haar met name liet roepen.#? alsdan ging de jonge dochter tot den koning, en wat zij wilde, dat moest men haar geven om er mede uit het vrouwenverblijf naar des konings huis te gaan.G Toen nu de bestemde tijd van elke jonge dochter kwam, dat zij tot koning Ahasveros komen zou, nadat zij twaalf maanden lang naar de wet der vrouwen versierd was; want hare versiering moest zóveel tijd hebben, namelijk zes maanden met balsem en mirre, en zes maanden met goede specerij, dan waren de vrouwen versierd;% En Mordechai wandelde alle dagen voor het voorhof van het vrouwenverblijf, om te vernemen, of het Ester wel ging en wat haar geschieden zou.   En Ester gaf hem haar volk en hare maagschap niet te kennen, want Mordechai had haar geboden, dat zij het niet bekend zou maken.<q En die jonge dochter behaagde hem, en zij vond barmhartigheid voor hem; en hij haastte zich met hare versierselen, om haar haar deel te geven en zeven uitgelezen jonge dochters van des konings huis haar toe te voegen en hij bracht haar met hare jonge dochters in het beste gedeelte van het vrouwenverblijf.}sToen nu het gebod en de wet des konings ruchtbaar werd, en vele jonge dochters samengebracht werden op den burg Susan, onder opzicht van Hegai, werd Ester ook weggevoerd naar des konings huis onder opzicht van Hegai, den bewaarder der vrouwen. %Deze was de pleegvader van Hadassa, dat is Ester, de dochter van zijnen oom; want zij had geen vader of moeder meer; en zij was ene schone en uitgelezene jonge dochter; en toen haar vader en hare moeder gestorven waren, had Mordechai haar tot zijne dochter aangenomen. 1die mede weggevoerd was van Jeruzalem, toen Jechonja, de koning van Juda, weggevoerd werd, dien Nebukadnezar, de koning van Babel, had weggevoerd. Er was nu een Joods man op den burg Susan, genaamd Mordechai, de zoon van Jaïr, den zoon van Simeï, den zoon van Kis, een Benjaminiet;  en welke jonge dochter den koning behaagt, die worde koningin in de plaats van Vasti. Dit behaagde den koning en men deed alzo. -en de koning bestelle opzichters in alle gewesten zijns koninkrijks, om allerlei jonge, schone maagden samen te brengen op den burg Susan in het vrouwenverblijf, onder toezicht van Hegai, des konings kamerdienaar, die de vrouwen bewaart en hij geve haar hare versierselen;oWToen spraken de jongelingen des konings, die hem dienden: Men zoeke den koning jonge, schone maagden; 5Na deze gebeurtenissen, toen de grimmigheid van koning Ahasveros gestild was, dacht hij aan Vasti, wat zij gedaan had en wat over haar besloten was.dA Want Mordechai, de Jood, was de tweede naast koning Ahasveros, en groot onder de Joden, en aangenaam onder de menigte zijner broeders; die voor zijn volk het goede zocht, en sprak tot het heil van zijn gehele geslacht.?w Al de werken nu van zijne heerschappij en macht, en Mordechai's grote heerlijkheid, welke de koning hem gaf, zie, dat is geschreven in de kroniek der koningen van Medië en Perzië.V ' En koning Ahasveros legde schat ting op het land en op de eilanden in de zee.c AToen werden er brieven uitgezonden in alle gewesten des konings, in elk land naar zijn schrift en tot elk volk naar zijne taal: dat ieder man de opperheer zou zijn, en in zijn huis spreken kon naar de taal zijns volks._ 9Dit behaagde den koning en den vorsten, en de koning deed naar het woord van Memuchan.B En als dit bevel des konings, dat hij geven zal, in zijn gehele rijk, hetwelk groot is, ruchtbaar wordt, dan zullen alle vrouwen haren mannen ere geven, zowel onder groten als geringen.A }Indien het den koning behaagt, zo late men een koninklijk gebod van hem uitgaan, en schrijve in de wetten der Perzen en Meden, hetwelk men niet mag overtreden, dat Vasti niet meer voor koning Ahasveros verschijnen zal, en dat de koning hare koninklijke waardigheid geven zal aan ene andere, die beter is dan zij.: oZo zullen nu de vorstinnen in Perzië en Medië ook alzo zeggen tot al de vorsten des konings, als zij deze daad der koningin horen; dan zal er verachting en toorn genoeg wezen.m~ UWant deze daad der koningin zal ruchtbaar worden onder alle vrouwen, zodat hare mannen verachtelijk zullen zijn in hare ogen, en zij zullen zeggen: Koning Ahasveros gebood koningin Vasti vóór hem te komen, maar zij wilde niet.U} %Toen sprak Memuchan tot den koning en de vorsten: Koningin Vasti heeft niet alleen tegen den koning kwalijk gedaan, maar ook tegen alle vorsten en tegen alle volken, in alle gewesten van koning Ahasveros.| hoe men volgens recht met koningin Vasti moest handelen, omdat zij niet gedaan had naar het bevel des konings door zijne kamerdienaars.b{ ?en de naasten bij hem waren toen Karsena, Sethar, Admatha, Tarsis, Meres, Marsena en Memuchan, de zeven vorsten van Perzië en Medië, die het aangezicht des konings zagen en de eerste plaatsen in het rijk bekleedden,=z u En de koning sprak tot de wijzen, die 's lands zeden verstonden, want des konings zaken moesten behandeld worden in de tegenwoordigheid van hen, die de wet en het recht verstonden;%y E Doch koningin Vasti wilde niet komen op het bevel des konings door zijne kamerdienaars. Toen werd de koning zeer toornig, en zijne gramschap ontstak in hem."x ? dat zij koningin Vasti zouden halen voor den koning, met de koninklijke kroon, om aan de volken en vorsten hare schoonheid te tonen; want zij was schoon.Gw  En op den zevenden dag, toen de koning welgemoed was van den wijn, beval hij Mehuman, Bizta, Harbona, Bichta, Abachta, Zethar en Karkas, de zeven kamerdienaars, die koning Ahasveros dienden,uv e En koningin Vasti richtte ook een maaltijd aan voor de vrouwen, in het koninklijk huis van koning Ahasveros.u 1En men dwong niemand wat hij drinken zou; want de koning had aan alle opzieners van zijn huis bevolen, dat ieder doen zou, zoals het hem behaagde.t /En den drank droeg men in gouden vaten op, en gedurig andere en andere vaten, en koninklijken wijn in menigte, zoals slechts de koning geven kon.}s uDaar hingen witte, rode en hemelsblauwe gordijnen, met linnen en scharlaken koorden, gehangen in zilveren ringen, aan marmeren pilaren; de banken waren van goud en zilver, op een plaveisel van groene, witte, gele en zwarte marmerstenen gemaakt.Ur %En toen die dagen om waren, maakte de koning een maaltijd voor al het volk, dat op den burg Susan gevonden werd, zowel groot als klein, zeven dagen lang, in het voorhof des hofs van het koninklijk paleis.&q Gom te laten zien den heerlijken rijkdom zijns koninkrijks en de kostelijke heerlijkheid zijner majesteit, vele dagen lang, namelijk honderd en tachtig dagen.dp Cin het derde jaar zijner regering, richtte hij een maaltijd aan voor al zijne vorsten en knechten, namelijk voor de machtigen in Perzië en Medië, voor de landvoogden en oversten der gewesten in zijne tegenwoordigheid,Fo en toen hij op zijn koninklijken troon zat op den burg Susan,xn mTen tijde van Ahasveros, die koning was van Indië af tot Morenland toe, over honderd zeven en twintig gewesten;emC0Genade zij met allen, die onzen Heere Jezus Christus in onverderflijkheid liefhebben. Amen.ilK0Vrede zij den broederen, en liefde met geloof, van God, den Vader, en den Heere Jezus Christus.k0welken ik te dien einde tot u gezonden heb, opdat gij zoudt vernemen hoe het met mij staat, en opdat hij uwe harten zou vertroosten.$jA0En opdat gij ook weet, hoe het met mij staat en wat ik doe, zo zal u Tychicus, de geliefde broeder en getrouwe dienaar in den Heer, dit alles bekendmaken;zim0van hetwelk ik een bode ben in een keten; opdat ik daarin vrijmoedig moge handelen en spreken zoals het behoort.h30en voor mij, opdat mij gegeven worde het woord met een vrijmoedig openen mijns monds, opdat ik moge bekendmaken de verborgenheid van het Evangelie,g%0En bidt steeds te allen tijde, met alle gebed en smeeking in den Geest; en waakt daartoe met alle volharding en smeeking voor alle heiligen,Xf)0en neemt den helm des heils, en het zwaard des Geestes, hetwelk is Gods woord.ey0maar vóór alle dingen, grijpt het schild des geloofs aan, waarmede gij alle vurige pijlen des bozen kunt uitblussen;sd_0en geschoeid aan de voeten, opdat gij gereed zijt [tot de prediking] van het Evangelie des vredes;vce0Zo staat nu, uwe lende omgord hebbende met waarheid, en aangedaan hebbende het borstwapen der gerechtigheid,b/0 Daarom grijpt de gehele wapenrusting Gods aan, opdat gij in den kwaden dag tegenstand moogt bieden, en alles wèl uitvoeren en het veld behouden.Ta!0 want wij hebben niet te vechten tegen vlees en bloed, maar tegen overheden en machten, namelijk tegen de heren der wereld, die in de duisternis dezer eeuw heersen, tegen de boze geesten onder den hemel.v`e0 Doet aan de gehele wapenrusting Gods, opdat gij kunt staande blijven tegen de listige aanvallen des duivels;W_'0 Voorts mijne broeders, wordt sterk in den Heer en in de macht zijner sterkte.%^C0 En gij heren, doet hetzelfde ook jegens hen, en laat het dreigen na, wetende, dat ook uw Heer in den hemel is, en dat bij hem geen aanzien des persoons is.p]Y0en weet, dat al wat ieder goeds zal doen, hij dat van den Heer ontvangen zal, hij zij knecht of vrije.@\{0dienende met goedwilligheid den Heer en niet de mensen;[0niet met dienst voor ogen alleen, als om mensen te behagen, maar als knechten van Christus, die den wil Gods van harte doen,Z0Gij knechten, weest gehoorzaam aan uwe lichamelijke heren met vrees en beven, in eenvoudigheid uws harten, als aan Christus;tYa0En gij vaders, verwekt uwe kinderen niet tot toorn, maar voedt hen op in tucht en vermaning voor den Heer.;Xq0"opdat het u welga en gij lang leeft op de aarde".SW0"Eer vader en moeder", --dit is het eerste gebod, dat ene be lofte heeft:VV '0Gij kinderen, weest gehoorzaam aan uwe ouders in den Heer; want dat is recht.kUO0!Maar ook gij, ieder hebbe zijne eigene vrouw lief als zichzelven; en de vrouw eerbiedige den man.WT'0 Deze verborgenheid is groot; ik zeg dit namelijk van Christus en de gemeente.wSg0"Daarom zal een mens vader en moeder verlaten en zijne vrouw aanhangen, en die twee zullen één vlees zijn".TR!0want wij zijn leden van zijn lichaam, van zijn vlees en van zijn gebeente.~Qu0want niemand heeft ooit zijn eigen vlees gehaat, maar hij voedt het en verzorgt het, gelijk ook de Heer de gemeente; P0Alzo moeten ook de mannen hunne vrouwen liefhebben als hunne eigene lichamen. Wie zijne vrouw liefheeft, die heeft zichzelven lief;3O_0opdat hij haar zichzelven zou voorstellen als ene gemeente, die heerlijk zij, die geen vlek of rimpel of iets dergelijks hebbe, maar dat zij heilig zij en onberispelijk.^N50opdat hij haar heiligen zou, haar gereinigd hebbende door het waterbad in het woord,M0Gij mannen, hebt uwe vrouwen lief, gelijk ook Christus de gemeente heeft liefgehad en zichzelven voor haar heeft overgegeven,mLS0Maar gelijk nu de gemeente Christus onderdanig is, alzo ook de vrouwen haren mannen in alle dingen.Kw0want de man is het hoofd der vrouw, gelijk ook Christus het hoofd der gemeente is; en hij is de Heiland des lichaams.>Jw0Gij vrouwen, zijt uw mannen onderdanig, als den Heer;6Ig0en zijt elkander onderdanig in de vreze Gods.gHG0en zegt altijd dank voor alles Gode en den Vader, in den naam van onzen Heere Jezus Christus,yGk0en spreekt onder elkander in psalmen en lofzangen en geestelijke liederen, zingt en speelt den Heer in uw hart;[F/0En drinkt u niet vol wijn, waarin losbandigheid is, maar wordt vol van den Geest,OE0Daarom zijt niet onverstandig, maar verstaat wat de wil des Heren is.;Dq0en koopt den tijd uit, want het is een kwade tijd.YC+0Zo ziet nu toe, hoe gij voorzichtig wandelt, niet als onwijzen maar als wijzen;kBO0Daarom zegt Hij: "Ontwaakt gij die slaapt, en sta op uit de doden, en Christus zal u verlichten".|Aq0 Maar dit alles wordt openbaar, wanneer het door het licht bestraft wordt; want alwat openbaar wordt, dat is licht.T@!0 Want hetgeen heimelijk door hen geschiedt, is zelfs schandelijk te zeggen.g?G0 En hebt geen gemeenschap met de onvruchtbare werken der duisternis, maar bestraft ze veeleer.5>e0 --en beproeft wat den Heer welbehagelijk is.R=0 want de vrucht des Geestes is alle goedheid en gerechtigheid en waarheids<_0Want gij waart weleer duisternis, maar nu zijt gij licht in den Heer; wandelt als kinderen des lichts, --,;S0Daarom zijt hunne medegenoten niet.:{0Laat niemand u verleiden met ijdele woorden; want om deze dingen komt Gods toorn over de kinderen der ongehoorzaamheid.970Want dit moet gij weten, dat geen hoereerder of onreine of gierigaard--die een afgodendienaar is--erfdeel heeft aan het rijk van Christus en van God.r8]0ook geen schandelijke woorden, en zotteklap, of gekkernij, die u niet betamen, maar veeleer dankzegging.~7u0Maar laat hoererij en alle onreinheid of hebzucht onder u ook niet eens genoemd worden, gelijk den heiligen betaamt;#6?0en wandelt in de liefde; gelijk ook Christus ons liefgehad en zichzelven voor ons overgegeven heeft tot een gave en offer, Gode tot een liefelijken reuk.95 o0Zo zijt nu Gods navolgers, als geliefde kinderen,~4u0 maar zijt onder elkander vriendelijk, barmhartig, en vergeeft elkander, gelijk God ook u vergeven heeft in Christus.m3S0Alle bitterheid en gramschap en toorn en gekijf en lastering zij ver van u, benevens alle boosheid;p2Y0En bedroeft den Heiligen Geest Gods niet, met welken gij verzegeld zijt tot op den dag der verlossing. 10Laat geen vuile rede uit uwen mond gaan, maar hetgeen nuttig is tot stichting, waar het nodig is, opdat het aangenaam zij te horen.0!0Wie gestolen heeft, die stele niet meer, maar arbeide, en werke met de handen wat goeds, opdat hij hebbe mede te delen aan den behoeftige../W0geeft ook geen ruimte aan den duivel.T.!0Wordt toornig en zondigt niet; laat de zon over uwen toorn niet ondergaan,|-q0Daarom legt de leugen af, en spreekt de waarheid, ieder met zijnen naaste; nademaal wij onder elkander leden zijn.g,G0en doet den nieuwen mens aan, die naar God geschapen is, in ware gerechtigheid en heiligheid.7+i0en vernieuwt uzelven in den geest uws gemoeds,y*k0zo legt nu af, wat betreft den vorigen wandel, den ouden mens, die zichzelven door lusten der dwaling verderft,l)Q0indien gij althans van hem gehoord hebt en in hem onderwezen zijt, gelijk de waarheid in Jezus is:2(_0Doch gij hebt Christus alzo niet geleerd,u'c0die gevoelloos zijn, en zichzelven overgeven aan ontucht; die allerlei onreinheid bedrijven met gierigheid.!&;0wier verstand verduisterd is, en die vervreemd zijn van het leven, dat uit God is, door de onwetendheid, die in hen is, door de verharding huns harten;%#0Zo zeg ik nu dit en betuig het in den Heer: gij zult niet meer wandelen gelijk de andere heidenen wandelen, in de ijdelheid van hun gemoed,a$;0uit wien het gehele lichaam, samengevoegd en verbonden door alle gewrichten, die elkander handreiking doen naar het werk van elk lid in zijne mate, den wasdom des lichaams verkrijgt tot zijne opbouwing in de liefde.m#S0maar, de waarheid betrachtende in liefde, wassen in alle delen aan hem, die het hoofd is, Christus,P"0opdat wij niet meer kinderen zouden zijn, als golven bewogen en geslingerd door allerlei wind der leer, door bedriegerij der mensen en arglistigheid, waarmede zij heimelijk aankomen om te verleiden,"!=0 totdat wij allen komen tot de eenheid des geloofs en der kennis van Gods Zoon, en een volwassen man worden, naar de maat van Christus' volkomen ouderdomt a0 opdat de heiligen bereid zouden worden tot het werk des ambts, waardoor Christus' lichaam opgebouwd wordt, 0 En hij heeft sommigen tot apostelen gegeven, en sommigen tot profeten, sommigen tot evangelisten, sommigen tot herders en leeraars;oW0 Die nedergedaald is, is dezelfde, die opgevaren is boven alle hemelen, opdat hij alles vervullen zou.}s0 Dit nu: Hij is opgevaren, wat is het anders dan dat hij te voren is nedergedaald in de onderste plaatsen der aarde?y0Daarom zegt Hij: "Hij is opgevaren in de hoogte, en heeft gevangenen buit gemaakt, en heeft den mensen gaven gegeven".V%0Maar aan elk onder ons is de genade gegeven naar de maat van Christus' gave.V%0één God en Vader van allen, die over allen en door allen en in u allen is..W0één Heer, één geloof, één doop;b=0één lichaam en één Geest, gelijk gij ook geroepen zijt tot ééne hoop uwer roeping;]30en zijt naarstig om te onderhouden de eenheid des Geestes door den band des vredes:kO0met alle ootmoedigheid en zachtmoedigheid, en met lankmoedigheid, verdragende elkander in liefde; 0Zo vermaan ik u nu, ik, de gevangene in den Heer, dat gij wandelt gelijk het der roeping betaamt, waarmede gij geroepen zijt,|q0Hem zij eer in de gemeente, die in Christus Jezus is, tot in alle geslachten, van eeuwigheid tot eeuwigheid! Amen.q[0Hem nu, die overvloedig doen kan boven al wat wij bidden of verstaan, naar de kracht, die in ons werkt,zm0en de liefde van Christus erkennen, die de kennis te boven gaat; opdat gij vervuld wordt tot al de volheid Gods.s_0opdat gij moogt begrijpen met alle heiligen, welke de breedte en de lengte en de diepte en de hoogte zij,mS0en dat Christus door het geloof in uwe harten wone, en gij in de liefde geworteld en gegrond wordt; 0opdat Hij u kracht geve, naar den rijkdom zijner heerlijkheid, dat gij sterk wordt door zijnen Geest naar den inwendigen mens,X)0die de rechte Vader is over al wat kinderen heet, in den hemel en op de aarde,^ 50Om deze oorzaak buig ik mijne knieën voor den Vader van onzen Heere Jezus Christus,e C0 Daarom bid ik, dat gij niet moedeloos wordt om mijne droefenissen voor u, die uwe eer zijn.l Q0 door wien wij hebben de vrijmoedigheid en den toegang, in alle vertrouwen, door het geloof in hem.a ;0 naar het voornemen, dat Hij van eeuwigheid heeft opgevat in Christus Jezus, onzen Heer, 0 opdat nu door de gemeente zou bekend gemaakt worden aan de overheden en machten in den hemel de menigvuldige wijsheid Gods,0Y0 en in het licht te stellen, welke de bedeling der verborgenheid zij, die van oudsher verborgen geweest is in God, die alle dingen geschapen heeft door Jezus Christus,10Mij, den allerminste onder alle heiligen, is deze genade gegeven, om onder de heidenen te verkondigen den ondoorgrondelijken rijkdom van Christus,}s0waarvan ik een dienaar geworden ben naar de gave der genade Gods, die mij naar de werking zijner kracht gegeven is.w0dat de heidenen medeerfgenamen zijn, en medeïngelijfd, en medegenoten zijner belofte in Christus door het Evangelie,3_0welke den kinderen der mensen in de verleden tijden niet is bekendgemaakt, gelijk zij nu is geopenbaard aan zijne heilige apostelen en profeten door den Geest: namelijk,iK0waaraan gij, indien gij het leest, kunt bemerken mijn inzicht in de verborgenheid van Christus,~u0dat mij deze verborgenheid door openbaring is bekend geworden, gelijk ik te voren met enkele woorden geschreven heb,b=0indien gij althans gehoord hebt van het ambt der genade Gods, die mij voor u gegeven is,c A0Om deze oorzaak [ben] ik, Paulus, de gevangene van Christus Jezus voor u, heidenen,R0op welken ook gij medegebouwd wordt tot ene woonstede Gods in den Geest.g~G0op welken het gehele gebouw, in elkander gevoegd, opwast tot een heiligen tempel in den Heer;a};0gebouwd op den grond der apostelen en profeten, waarvan Jezus Christus de hoeksteen is,o|W0Zo zijt gij nu niet meer gasten en vreemdelingen, maar medeburgers der heiligen, en Gods huisgenoten,U{#0want door hem hebben wij beiden in éénen Geest den toegang tot den Vader.z0en hij is gekomen, en heeft in het Evangelie den vrede verkondigd aan u, die verre waart, en aan degenen, die nabij waren;y0en opdat hij beiden in één lichaam met God zou verzoenen door het kruis, de vijandschap gedood hebbende door zichzelven;Fx0daarmede, dat hij door zijn vlees de vijandschap wegnam, namelijk de wet, die in geboden gesteld was, opdat hij deze twee tot één nieuwen mens in zichzelven zou scheppen, en vrede maken,~wu0Want hij is onze vrede, die beiden heeft tot één gemaakt, en heeft afgebroken den scheidsmuur, die daartussen was,sv_0 Maar nu zijt gij, die eertijds verre waart, in Christus Jezus nabij geworden door het bloed van Christus.Iu 0 dat gij te dier tijd waart zonder Christus, uitgesloten van het burgerschap van Israël, en vreemd aan de verbonden der belofte; weshalve gij geen hoop hadt, en waart zonder God in de wereld.[t/0 Daarom, gedenkt daaraan, dat gij, die eertijds naar het vlees heidenen geweest zijt, en de onbesnedenheid genaamd werdt door degenen, die genaamd zijn de besnijdenis naar het vlees, die met de hand geschiedt--s0 Want wij zijn zijn werk, geschapen in Christus Jezus tot goede werken, die God te voren bereid heeft, opdat wij daarin zouden wandelen.8rk0 niet uit de werken, opdat niemand zich beroeme.hqI0Want uit genade zijt gij zalig geworden, door het geloof, en dat niet uit u, het is Gods gave;p'0opdat Hij zou betonen in de toekomende tijden den uitnemenden rijkdom zijner genade, door zijne goedertierendheid over ons in Christus Jezus.Uo#0--en heeft ons mede opgewekt, en mede in den hemel gezet in Christus Jezus;n}0ook ons, toen wij dood waren door de overtredingen, met Christus levend gemaakt--want uit genade zijt gij zalig gewordensm_0Maar God, die rijk is in barmhartigheid, heeft door zijne grote liefde, waarmede Hij ons heeft liefgehad,Rl0onder welke wij ook allen eertijds onzen wandel gehad hebben in de lusten van ons vlees, doende den wil des vleses en der gedachten, en wij waren van nature kinderen des toorns, gelijk ook de anderen.Ek0waarin gij eertijds gewandeld hebt naar de wijze dezer wereld, en naar den vorst, die in de lucht heerst, den geest, die in dezen tijd zijn werk heeft in de kinderen der ongehoorzaamheid,fj G0En ook u [heeft Hij levend gemaakt], toen gij dood waart door overtredingen en zonden,Pi 0welke is zijn lichaam, de volheid desgenen, die alles in allen vervult.|h s0en Hij heeft alle dingen onder zijne voeten onderworpen en heeft hem der gemeente gegeven tot een hoofd over alles,g )0boven alle overheid, en macht, en kracht, en heerschappij, en alwat genoemd kan worden, niet alleen in deze wereld, maar ook in de toekomende;f 0die Hij gewerkt heeft in Christus, toen Hij hem uit de doden heeft opgewekt, en gezet aan zijne rechterhand in den hemel,{e q0en welke de overvloedige grootheid zij van zijne kracht aan ons, die geloven, naar de werking zijner sterke macht,$d C0en verlichte ogen uws verstands, opdat gij erkennen moogt welke de hoop uwer roeping zij, en welke de rijkdom zijner heerlijke erfenis bij de heiligen zij,c !0opdat de God van onzen Heere Jezus Christus, de Vader der heerlijkheid, u geve den Geest der wijsheid en der openbaring, om hem te kennen,Hb  0zo houd ik niet op voor u te danken, en gedenk u in mijn gebed;sa a0Daarom ook ik, nadat ik gehoord heb van uw geloof in den Heere Jezus, en van uwe liefde tot alle heiligen,` {0die het onderpand van onze erfenis is tot onze verlossing, opdat wij zijn eigendom werden, tot lof zijner heerlijkheid.J_ 0 in wien ook gij, nadat gij gehoord hebt het woord der waarheid, het evangelie van uwe zaligheid; in wien ook gij, toen gij geloofdet, verzegeld zijt geworden met den Heiligen Geest der belofte,h^ K0 opdat wij tot lof zijner heerlijkheid zouden zijn, wij die te voren op Christus gehoopt hebben:4] c0 in hem, door wien wij ook tot het erfdeel gekomen zijn, wij die te voren verordineerd zijn naar het voornemen desgenen, die alle dingen werkt naar den raad van zijnen wil;\ 0 om in de bedeling van de volheid der tijden alles wederom in Christus bijeen te vergaderen, beide wat in den hemel en wat op de aarde is,[ 0 en hij heeft ons doen weten de verborgenheid van zijnen wil, naar zijn welbehagen, gelijk Hij bij zichzelven had voorgenomen, ~~=}||{U{ zyxww[vvVuCttssrXqpp o?nmm)lSkk/ji)hggffedcbbfa`_^^4]w\[[Z-YXWVU[THSRRQQ|Q/P#ONMpLL(KKKxKHJJbIJHH GWFDEDDCTBAAC@r?>=<<;;::99}9V9488]77w76D54433Z2271000I//$.[--,C+%*M))(|''*&c%$$%##s""H!!B E<k;IM[X U `  1o;[{5_r! !En de Egyptenaars drongen het volk, dat zij hen schielijk uit het land dreven, want zij zeiden: Wij zijn anders altemaal lieden des doods.jqO Neemt ook met u uwe schapen en uwe runderen, gelijk gij gezegd hebt; gaat heen en zegent mij ook.6pg En hij ontbood Mozes en Aäron in den nacht en sprak: Maakt u op en trekt uit van mijn volk, gij en de kinderen Israëls; gaat heen en dient den Heer gelijk gij gezegd hebt.+oQ Toen stond Farao op in dien nacht, en al zijne dienaren, en alle Egyptenaars; en er was een groot geschrei in Egypte, want er was geen huis, waarin geen dode was.Xn+ En te middernacht sloeg de Heer alle eerstgeborenen in Egypteland, van Farao's eersten zoon, die op zijnen troon zat, tot den eersten zoon des gevangenen in de gevangenis, en alle eerstgeborenen van het vee.gmI En de kinderen Israëls gingen heen, en deden, gelijk de Heer aan Mozes en Aäron geboden had.\l3 zo zult gij zeggen: Dit is het Paaschoffer des Heren, die in Egypte de huizen der kinderen Israëls voorbijging, toen Hij de Egyptenaars sloeg, en onze huizen verschoonde. Toen neigde zich het volk en boog zich.Uk% En als uwe kinderen dan tot u zullen zeggen: Welk een dienst hebt gij daar?,j En als gij komt in het land, hetwelk de Heer u geven zal, gelijk Hij gesproken heeft, zo zult gij dezen dienst onderhouden.Qi Daarom onderhoudt deze inzetting voor u en voor uwe kinderen eeuwiglijk.\h3 want de Heer zal omgaan en de Egyptenaars slaan; en als Hij het bloed zien zal aan den bovendrempel en aan de twee posten, zal Hij de deur voorbijgaan en den verderver niet in uwe huizen laten komen om te slaan.>gw en neemt een bundeltje hysop, en doopt het in het bloed in een bekken, en bestrijkt daarmede den bovendrempel en de twee posten; en niemand ga uit zijne huisdeur tot aan den morgen;f En Mozes riep al de oudsten van Israël, en sprak tot hen: Kiest uit en neemt schapen, elk voor zijn huisgezin, en slacht het Pascha;Ye- Daarom eet geen gezuurd brood, maar enkel ongezuurde broden, in al uwe woningen.Sd! Dat men zeven dagen geen gezuurd brood vinde in uwe huizen; want wie gezuurd brood eet, diens ziel zal uitgeroeid worden uit de gemeente van Israël, hij zij een vreemdeling of een inboorling des lands.c3 Van den veertienden dag der eerste maand, des avonds, zult gij ongezuurde broden eten, tot op den één en twintigsten dag der maand aan den avond.Fb En houdt u bij de ongezuurde broden, want Ik heb op dezen zelfden dag uwe heiren uit Egypteland gevoerd; daarom zult gij dezen dag houden, en al uwe nakomelingen, tot ene eeuwige inzetting.qa] De eerste dag zal heilig zijn, dat gij tezamen komt, en de zevende zal ook heilig zijn, dat gij tezamen komt: gij zult daarop geen arbeid doen, behalve wat tot de spijs behoort voor allerlei zielen; dit alleen moogt gij voor u doen.`y Zeven dagen zult gij ongezuurde broden eten, namelijk op den eersten dag zult gij doen ophouden het gezuurde brood in uwe huizen; want wie gezuurd brood eet van den eersten dag af tot op den zevenden, diens ziel zal uitgeroeid worden uit Israël._- En gij zult dezen dag hebben ter gedachtenis, en zult dien vieren den Heer tot een feest, gij en al uwe nakomelingen, tot ene eeuwige inzetting.B^ En dat bloed zal u tot een teken zijn aan de huizen, in welke gij zijt; opdat Ik, het bloed ziende, u voorbijga, en opdat u niet wedervare de plaag, die verderft, als Ik Egypteland sla.P] Want Ik zal in dienzelfden nacht door Egypteland gaan, en slaan alle eerstgeborenen in Egypteland, beide onder mensen en vee, en Ik zal mijne straf betonen aan alle goden der Egyptenaren, Ik de Heer.H\  En aldus zult gij het eten: gij zult om uwe lendenen omgord zijn, en schoenen aan uwe voeten hebben, en staven in uwe handen; en gij zult het eten met haast; want dit is het Pascha des Heren.[- En gij zult er niets van laten overblijven tot den morgen, maar indien iets daarvan overblijft tot den morgen, zult gij het met vuur verbranden. Z Gij zult het niet rauw eten, noch in water gezoden, maar aan het vuur gebraden, zijn hoofd met zijne schenkels en met zijn ingewand.Y En men zal alzo dat vlees eten in denzelfden nacht, aan het vuur gebraden, met ongezuurde broden; en men zal het met bittere saus eten. X En men zal van zijn bloed nemen en daarmede bestrijken de posten der deur, en den bovensten drempel der huizen, in welke zij eten.W5 en zult het behouden tot op den veertienden dag der maand; en de ganse vergadering der gemeente van Israël zal het slachten tussen de twee avonden.V% Doch gij zult zulk een lam nemen, aan hetwelk geen gebrek is, een mannetje, een jaar oud; gij zult het nemen van de lammeren of geitebokken,>Uw maar indien er in een huis te weinig voor een lam zijn, dan neme men het met zijnen gebuur, den naaste aan zijn huis, te zamen; totdat gij zovelen wordt, dat men het lam kan opeten.T5 Spreekt tot de gehele gemeente van Israël, zeggende: Op den tienden dag dezer maand neme elk een lam, waar een huisvader is, een lam voor elk huis;gSI Deze maand zal bij u de eerste maand zijn, en van haar zult gij de maanden des jaars beginnen.:R s En de Heer sprak tot Mozes en Aäron in Egypteland:0Q[ En Mozes en Aäron hebben al deze wonderen gedaan voor Farao; maar de Heer verstokte hem het hart, dat hij de kinderen Israëls niet uit zijn land wilde laten trekken.rP_ De Heer nu sprak tot Mozes: Farao hoort naar u niet, opdat vele mijner wonderen geschieden in Egypteland.QO Dan zullen tot mij afkomen al deze uwe dienaren, en mij te voet vallen, zeggende: Trek uit, gij en al het volk, dat onder u is; daarna zal ik uittrekken. En hij ging met grimmigen toorn van Farao uit.%NE Maar bij alle kinderen Israëls zal geen hond zijn tong roeren, beide onder mensen en vee, opdat gij ondervindt, hoe de Heer Egypte en Israël onderscheidt.iMM en in geheel Egypteland zal een groot geschrei zijn, gelijk er nooit geweest is noch worden zal.ZL/ en alle eerstgeborenen in Egypteland zullen sterven, van Farao's eersten zoon, die op zijnen troon zit, tot den eersten zoon der dienstmaagd, die achter den handmolen is, ook alle eerstgeborenen onder het vee;WK) En Mozes sprak: Dus zegt de Heer: Ik wil te middernacht uitgaan in Egypteland; J; En de Heer gaf aan het volk genade in de ogen der Egyptenaren; en Mozes was een zeer groot man in Egypteland bij de dienaren van Farao en bij het volk.I  Zeg dan nu voor de oren des volks, dat ieder man van zijnen naaste en elke vrouw van hare naaste zilveren en gouden vaten eise.MH  En de Heer sprak tot Mozes: Ik wil nog ééne plaag over Farao en Egypte laten komen; daarna zal hij u van hier laten trekken, en zal niet alleen alles laten gaan, maar u zelfs van hier uitdrijven.\G3 En Mozes antwoordde: Gelijk gij gezegd hebt; ik zal niet weder voor uwe ogen komen.&FG en Farao sprak tot hem: Ga ván mij, en wacht u, dat gij niet weder voor mijne ogen komt; want op den dag, waarop gij voor mijne ogen komt, zult gij sterven.TE# Maar de Heer verstokte Farao's hart, dat hij hen niet wilden laten trekken,aD= ons vee zal met ons gaan en geen klauw zal achterblijven; want van het onze zullen wij nemen ten dienste van den Heer, onzen God; want wij weten niet waarmede wij den Heer zullen dienen, totdat wij daar gekomen zijn.tCc Mozes sprak: Gij moet ons ook offers en brandoffers geven, welke wij mogen offeren aan den Heer, onzen God;!B= Toen ontbood Farao Mozes en sprak: Trekt heen, dient den Heer, alleenlijk laat uwe schapen en runderen hier, doch laat uwe kinderkens ook met u trekken.!A= zodat de een den ander niet zag, noch opstond van de plaats, waar hij was, in drie dagen; maar bij de kinderen Israëls was het licht in hunne woningen.x@k En Mozes strekte zijne hand naar den hemel: toen werd er ene dikke duisternis in geheel Egypteland, drie dagen,?  En de Heer sprak tot Mozes: Strek uwe hand naar den hemel, en het zal zo duister worden in Egypteland, dat men het tasten kan.]>5 Maar de Heer verstokte Farao's hart, dat hij de kinderen Israëls niet trekken liet.G=  Toen keerde de Heer den wind alzo, dat hij zeer sterk uit het Westen woei; die hief de sprinkhanen op en wierp ze in de Schelfzee, zodat er niet één overbleef aan alle plaatsen van Egypte.6<i En hij ging uit van Farao en bad tot den Heer.v;g vergeeft mij mijne zonde ook ditmaal, en bidt den Heer, uwen God, dat Hij slechts dezen dood van mij wegneme.{:q Toen ontbood Farao haastig Mozes en Aäron, en sprak: Ik heb gezondigd tegen den Heer, uwen God, en tegen ulieden;9 want zij bedekten het land en verduisterden het, en zij aten al het kruid van het land op, en alle vruchten van de bomen, die van den hagel waren overgebleven, en lieten niets groens over aan de bomen en aan het kruid op het veld, in geheel Egypteland.38a en zij kwamen over geheel Egypteland, en lieten zich neder aan alle plaatsen in Egypte; zóvele, dat er te voren iets dergelijks nooit geweest is, noch voortaan zijn zal;C7 En Mozes strekte zijnen staf over Egypteland, en de Heer dreef een oostenwind over het land, den gehelen dag en den gehelen nacht; en des morgens voerde de oostenwind de sprinkhanen aan,I6  Toen sprak de Heer tot Mozes: Strek uwe hand uit over Egypteland wegens de sprinkhanen; dat zij over Egypteland komen, en opeten al het kruid op het land, al wat van den hagel overgebleven is.5} Niet alzo, maar trekt gij mannen heen en dient den Heer; want dit hebt gij ook verzocht. En men stiet hen uit van Farao.4) En hij sprak tot hen: Voorzeker, de Heer zij met u! Zou ik u en daarenboven uwe kinderen laten trekken? Ziet of gij niet iets kwaads voorhebt.3 Mozes sprak: Wij willen trekken met jong en oud, met zonen en dochters, met schapen en runderen; want wij hebben een feest des Heren. 2; Mozes en Aäron werden weder tot Farao gebracht; die sprak tot hen: Gaat heen, dient den Heer, uwen God. Maar wie zijn het dan, die heentrekken zullen?T1# Toen spraken Farao's dienaren tot hem: Hoe lang zullen wij met dezen man geplaagd zijn? Laat de lieden uittrekken, opdat zij den Heer, hunnen God, dienen. Gevoelt gij nog niet, dat Egypte te gronde gaat?0/ en zij zullen vervullen uw huis, de huizen van al uwe dienaren en de huizen van alle Egyptenaars, zoals niet gezien hebben uwe vaders noch uwer vaderen vaders, sedert dien tijd dat zij op de aarde geweest zijn, tot op dezen dag. En hij keerde zich om en ging van Farao uit.G/  en zij zullen het land bedekken, zodat men het land niet kan zien; en zij zullen afeten wat u overgebleven en gered is van den hagel, en zij zullen al uwe groenende bomen op het veld afeten;s.a Weigert gij mijn volk te laten trekken, zie, zo zal Ik morgen sprinkhanen laten komen aan al uwe plaatsen,S-! Alzo gingen Mozes en Aäron heen tot Farao, en spraken tot hem: Dus spreekt de Heer, de God der Hebreën: Hoe lang weigert gij u voor Mij te verootmoedigen? Laat mijn volk trekken, opdat zij Mij dienen.E, en opdat gij verkondigt voor de oren uwer kinderen en uwer kindskinderen wat Ik in Egypte uitgericht heb, en hoe Ik mijne tekenen onder hen getoond heb; opdat gij weet, dat Ik de Heer ben.+ 5 En de Heer sprak tot Mozes: Ga heen tot Farao; want Ik heb zijn hart verhard en het hart zijner dienaren, opdat Ik deze mijne tekenen onder hen doe,* Toen gebood Farao al zijn volk en sprak: Werpt alle zonen, die geboren worden, in de rivier, en laat alle dochters leven.G)  En dewijl de vroedvrouwen God vreesden, bouwde Hij hare huizen.c( CDaarom deed God den vroedvrouwen wél; en het volk vermenigvuldigde zich en werd zeer veel.6' iDe vroedvrouwen antwoordden Farao: De Hebreeuwse vrouwen zijn niet als de Egyptische, want zij zijn sterke vrouwen; eer de vroedvrouw tot haar komt, hebben zij reeds gebaard.& }Toen riep de koning van Egypte de vroedvrouwen en sprak tot haar: Waarom doet gij zulks, dat gij de kinderen laat leven?% Maar de vroedvrouwen vreesden God, en deden niet gelijk de koning van Egypte haar geboden had, maar lieten de kinderen leven.$ )Wanneer gij de Hebreeuwse vrouwen helpt, en op den stoel ziet, dat het een zoon is, zo doodt hem; maar is het ene dochter, zo laat haar leven.y# oEn de koning van Egypte gebood de vroedvrouwen der Hebreeuwse vrouwen, de ééne genaamd Sifra, en de andere Pua:?" {en maakten hun het leven zuur door zwaren arbeid in leem en tichelstenen, en door allerlei dwangdienst op het veld en door allerlei arbeid, dien zij hun oplegden met onbarmhartigheid.V! ) En de Egyptenaars dwongen de kinderen Israëls te dienen met onbarmhartigheid,  + Maar hoe meer zij het volk onderdrukten, hoe meer het zich vermenigvuldigde en uitbreidde; zodat zij bevreesd werden voor de kinderen Israëls.3 c En men stelde opzieners van den dwangdienst over hen, die hen met zwaren dienst drukken zouden; want men bouwde voor Farao de steden Pithom en Raämses tot voorraadsteden.K  Welaan, wij willen hen met list verdrukken, opdat zij niet zoveel worden; want zo er een oorlog ontstond, mochten zij zich bij onze vijanden voegen en tegen ons strijden, en uit dit land trekken.a ? en hij sprak tot zijn volk: Zie, het volk der kinderen Israëls is veel, en meer dan wij.P Toen stond er een nieuwe koning op over Egypte; die wist niet van Jozef; wiesen de kinderen Israëls, en verwekten kinderen en vermenigvuldigden zich; en zij werden zeer veel, zodat het land vol van hen werd.e GToen nu Jozef gestorven was, en al zijne broeders, en allen, die in dien tijd geleefd hadden,l UEn alle zielen, uit Jakobs lendenen voortgekomen, waren zeventig; maar Jozef was te voren in Egypte. =Dan, Naftali, Gad, Aser.$ GIssaschar, Zebulon, Benjamin,! ARuben, Simeon, Levi, Juda,q aDit zijn de namen der zonen Israëls, die met Jakob in Egypte kwamen, een ieder kwam daarin met zijn huis:gG En Ester beval de geschiedenis van dit Purim-feest te bevestigen en in een boek te schrijven. dat zij bevestigen zouden deze dagen van Purim, op hunnen bestemden tijd, zoals Mordechai de Jood en koningin Ester over hen vastgesteld hadden, en gelijk zij voor zichzelven en voor hun zaad hadden vastgesteld: de geschiedenis van het vasten en van hun weeklagen."= En zij zonden de brieven aan alle Joden, in de honderd zeven en twintig gewesten van het koninkrijk van Ahasveros, met vriendelijke en getrouwe woorden;% En koningin Ester, de dochter van Abihaïl, en Mordechai de Jood, schreven met allen nadruk, om dezen tweeden brief van Purim te bevestigen. dat deze dagen niet te vergeten, maar te houden zijn, bij kindskinderen, bij alle geslachten, in alle gewesten en steden; het zijn de dagen van Purim, die niet zullen overtreden worden onder de Joden, en wier gedachtenis niet vergaan zal bij hun zaad.^5 En de Joden stelden vast, en namen het op zich en op hun zaad en op allen, die zich bij hen voegen zouden, dat zij niet zouden nalaten jaarlijks deze twee dagen te houden, gelijk die beschreven en bestemd worden;D Daarom worden deze dagen Purim genoemd, naar den naam van het lot, volgens al de woorden van dezen brief en volgens hetgeen zij gezien hadden, en hetgeen hun daarvan ter ore gekomen was.f E maar toen Ester tot den koning gegaan was, heeft hij door brieven bevolen, dat zijne kwade aanslagen, die hij tegen de Joden bedacht had, op zijn eigen hoofd zou terugkomen; en zij hingen hem en zijne zonen aan den boom.M  Want Haman, de zoon van Hammedatha, de Agagiet, de vijand van al de Joden, had gedacht de Joden om te brengen, en het Pûr, dat is het lot, laten werpen, om hen te vertreden en hen om te brengen;x i En de Joden namen op zich om te doen hetgeen zij begonnen hadden, en hetgeen Mordechai aan hen geschreven had.# ? naar de dagen, waarin de Joden tot rust gekomen waren van hunne vijanden, en naar de maand, in welke hunne smart in vreugd en hun leed in goede dagen verkeerd was; dat zij die stellen zouden tot dagen van maaltijden en vreugde, en elkander geschenken zenden en den armen mededelen.l Q dat zij zouden vaststellen en houden den veertienden en vijftienden dag der maand Adar, jaarlijks:9k En Mordechai beschreef deze gebeurtenissen, en zond de brieven aan alle Joden, die in alle gewesten van koning Ahasveros waren, zowel aan degenen, die nabij als die ver waren,6e Daarom maakten de Joden, die in de dorpen en vlekken woonden, den veertienden dag der maand Adar tot een dag van maaltijden en vreugde, en de een zond den ander geschenken.>u Maar de Joden te Susan waren te zamen gekomen op den dertienden en veertienden dag, en rustten op den vijftienden dag, en dien dag maakte men tot een dag van maaltijden en vreugde.3_ Dit geschiedde op den dertienden dag der maand Adar; en zij rustten op den veertienden dag van diezelfde maand, en dien maakte men tot een dag van maaltijden en vreugde. En de overige Joden in de gewesten des konings kwamen te zamen en stonden voor hun leven, dat zij zich rust zouden verschaffen van hunne vijanden; en zij doodden van hunne vijanden vijf en zeventig duizend; maar aan hunne goederen sloegen zij hunne handen niet.2] En de Joden vergaderden zich te Susan op den veertienden dag der maand Adar, en doodden te Susan driehonderd man; maar aan hunne goederen sloegen zij hunne handen niet.w En de koning gebood zo te doen, en het gebod werd te Susan aangeslagen, en de tien zonen van Haman werden opgehangen.7g En Ester zeide: Indien het den koning behaagt, zo late hij ook morgen de Joden te Susan doen naar het gebod van heden, dat zij de tien zonen van Haman aan den boom ophangen.! En de koning zeide tot koningin Ester: De Joden hebben op den burg Susan vijfhonderd man gedood en omgebracht, en de tien zonen van Haman; wat zullen zij doen in de andere gewesten des konings? Wat bidt gij, dat men u geve, en wat begeert gij meer, dat men doen zal?Y+ Op dien tijd kwam het getal der omgebrachten op den burg Susan voor den koning.~ de tien zonen van Haman, den zoon van Hammedatha, den vijand der Joden; maar aan zijne goederen sloegen zij hunne hand niet.-}U Parmasta, Arisai, Aridai en Vaizatha#|A Poratha, Adalja, Aridatha,6{g ook Parsandatha, Dalpon, doodden zij Aspatha,Nz En op den burg Susan doodden en versloegen de Joden vijfhonderd man;/yW Alzo versloegen de Joden al hunne vijanden met den slag des zwaards, en doodden hen en brachten hen om, en deden naar hunnen wil aan degenen, die hun vijandig waren.x Want Mordechai was groot in het huis des konings, en het gerucht van hem drong door in al de gewesten, dat hij zo toenam en groot werd.$wA Zelfs al de oversten der landschappen, en de vorsten en landvoogden en ambtlieden des konings, hielpen de Joden; want de vrees voor Mordechai kwam op hen.dvA Toen vergaderden zich de Joden in hunne steden, in al de gewesten van koning Ahasveros, om de hand te slaan aan degenen, die hun kwaad wilden; en niemand kon hen wederstaan, want hunne vrees was op alle volken gekomen.u 9 In de twaalfde maand, dat is de maand Adar, op den dertienden dag, op welken des konings woord en gebod bestemd had, dat men het doen zou, juist op denzelfden dag, dat de vijanden der Joden hen hoopten te overweldigen, keerde het om, zodat de Joden hunne vijanden overweldigden.t en in alle gewesten en steden, ter plaatse waar des konings woord en gebod aankwam, daar ontstond onder de Joden vreugd en blijdschap, maaltijden en vrolijke dagen, zodat er velen uit de volken des lands Joden werden, want de vrees der Joden kwam op hen.Js Den Joden was een licht en vreugd en blijdschap en eer opgegaan;QrMordechai nu ging uit van den koning, in hemelsblauwe en witte koninklijke klederen, en met ene grote gouden kroon, gekleed met een linnen en purperen mantel; en de stad Susan juichte en was vrolijk.q)En de boden, rijdende op de muilezels, reden snel en haastig uit, naar het woord des konings; en dat gebod werd op den burg Susan aangeslagen.Lp De inhoud nu van dit geschrift was, dat er een gebod gegeven was voor alle gewesten om alle volken te doen weten, dat de Joden op dien dag gereed zouden zijn om zich te wreken op hunne vijanden.o op één dag in al de gewesten van koning Ahasveros, namelijk op den dertienden dag der twaalfde maand, dat is de maand Adar.n Dat de koning aan de Joden toeliet, in welke steden zij ook waren, zich te vergaderen, en te staan voor hun leven, en te verdelgen, te doden en om te brengen al de macht des volks en des lands die hen verdrukte, ook de kinderen en vrouwen, en hun goed te roven:$mA en er werd geschreven in den naam van koning Ahasveros, en met des konings ring verzegeld; en hij zond de brieven door boden, rijdende op jonge muilezels:Vu Toen nam Haman dat kleed en dat paard, en bekleedde Mordechai, en voerde hem langs de straten der stad, en riep voor hem uit: Alzo doet men den man, dien de koning gaarne eren wil!fUE Toen zeide de koning tot Haman: Haast u en neem dat kleed en dat paard, zoals gij gezegd hebt, en doe alzo met Mordechai den Jood, die voor de poort des konings zit; laat niets ontbreken aan alles wat gij gesproken hebt.T) en men zal dat kleed en dat paard geven in de hand van een vorst des konings, opdat deze den man beklede, dien de koning gaarne eren wil, en hem voere op dat paard langs de straten der stad, en voor hem uitroepe: Dus wordt den man gedaan, dien de koning gaarne eren wil.LSzal men hier brengen, opdat men hem koninklijke klederen aantrekke, die de koning pleegt te dragen, en het paard, op hetwelk de koning rijdt; en dat men de koninklijke kroon op zijn hoofd zette;QREn Haman sprak tot den koning: Den man, dien de koning gaarne wil eren,RQEn toen Haman binnenkwam, sprak de koning tot hem: Wat zal men den man doen, dien de koning gaarne wil eren? Toen dacht Haman in zijn hart: Wien anders zou de koning gaarne eer willen aandoen dan mij?PEn de jongelingen des konings spraken tot hem: Zie, Haman staat in het voorhof. En de koning zeide: Laat hem binnen komen.[O/En de koning zeide: Wie is er in het voorhof? Haman nu was in het voorhof gegaan buiten voor des konings huis om den koning te zeggen, dat men Mordechai zou ophangen aan den boom, dien hij voor hem bereid had.+NOEn de koning sprak: Wat eer en verhooging is Mordechai daarvoor gedaan? Toen spraken de jongelingen des konings, die hem dienden: Hem is niets daarvoor geschied.]M3dat er geschreven stond, dat Mordechai had te kennen gegeven, dat de twee kamerdienaars des konings, Bichtan en Teres, die aan den drempel de wacht hielden, getracht hadden de hand aan koning Ahasveros te slaan.L 9In dienzelfden nacht kon de koning niet slapen, en gebood de kronieken en de historiën te brengen. Toen die voor den koning gelezen werden, vond men,K7Toen sprak zijne huisvrouw Zeres tot hem, benevens alle vrienden: Men make een boom, vijftig el hoog; en zeg morgen tot den koning, dat men Mordechai daaraan ophange; zo zult gij met den koning vrolijk tot den maaltijd komen. Dit beviel Haman, en hij liet een boom gereedmaken.oJW Doch in dit alles heb ik geen genoegen, zolang ik den Jood Mordechai in des konings poort zie zitten.AI{ Ook sprak Haman: Zelfs koningin Ester heeft niemand laten komen met den koning tot den maaltijd, dien zij bereid heeft, dan mij; en ik ben ook morgen met den koning bij haar genodigd.QH en hij verhaalde hun de heerlijkheid zijns rijkdoms, en de menigte zijner kinderen, en alles, hoe de koning hem zo groot gemaakt had, en dat hij boven de vorsten en knechten des konings verheven was.Gw Maar hij bedwong zich; en toen hij tehuis kwam, zond hij heen en liet zijne vrienden halen, en zijne huisvrouw Zeres;KF Toen ging Haman op dien dag uit, vrolijk en welgemoed; en toen hij Mordechai in de poort des konings zag, dat hij voor hem niet opstond, noch zich verroerde, werd hij vol toorn tegen Mordechai.Eindien ik genade gevonden hebt bij den koning, en zo het den koning behaagt mij mijne bede te geven en mijne begeerte te doen, zo kome de koning met Haman tot den maaltijd, dien ik voor hem ook morgen bereiden zal, zo zal ik doen hetgeen de koning gezegd heeft.DDToen antwoordde Ester en sprak: Mijne bede en begeerte is::Cmsprak de koning tot Ester, toen hij wijn gedronken had: Wat verzoekt gij? Het zal u gegeven worden; en wat begeert gij? Al was het de helft des koninkrijks, het zal geschieden.B/En de koning zeide: Haast u, dat Haman doe hetgeen Ester gezegd heeft. Toen nu de koning en Haman tot den maaltijd kwamen, dien Ester bereid had,A}Toen zeide Ester: Indien het den koning behaagt, zo kome de koning met Haman heden tot den maaltijd, dien ik bereid heb.@En de koning sprak tot haar: Wat is u, koningin Ester, en wat begeert gij? Al was het de helft des koninkrijks, het zal u gegeven worden.e?CEn toen de koning koningin Ester in het voorhof zag staan, vond zij genade in zijne ogen, en de koning strekte den gouden schepter in zijne hand tot Ester uit; toen trad Ester nader en raakte de spits des schepters aan.> En op den derden dag trok Ester haar koninklijk gewaad aan, en trad binnen in het voorhof van het huis des konings, tegenover des konings woning; en de koning zat op zijnen koninklijken troon, in het koninklijk verblijf, tegenover de deur van het huis.I= En Mordechai ging heen en deed alles wat Ester hem geboden had.'<GGa dan heen en vergader alle Joden, die te Susan te vinden zijn, en vast voor mij, dat gij niet eet, noch drinkt in drie dagen, noch bij dag, noch bij nacht; ik en mijne jonge dochters zullen ook vasten; en dan zal ik tot den koning binnengaan tegen het gebod: kom ik om, zo kom ik om.2;_Toen deed Ester aan Mordechai antwoorden:n:UWant indien gij op dezen tijd zwijgen zult, zo zal den Joden hulp en verlossing uit ene andere plaats ontstaan, en gij en uws vaders huis zult omkomen. En wie weet, of gij niet terwille van dezen tijd tot den troon gekomen zijt?9 deed Mordechai aan Ester antwoorden: Denk niet, dat gij uw leven zult redden, dewijl gij in het huis des konings zijt, boven alle Joden.N8 En toen de woorden van Ester aan Mordechai werden te kennen gegeven,n7U Al de knechten des konings, en het volk in de landen des konings, weten, dat al wie tot den koning ingaat binnen in het hof, hetzij man of vrouw, die niet geroepen is, die moet naar het strikt gebod sterven, tenzij de koning hem den gouden schepter toereike, opdat hij in leven blijve: ik nu ben in dertig dagen niet geroepen om tot den koning in te komen. 5v~~F}}W|b{{zzezyyFyxwwRvvvu>=<<%;;:: 9877I66\554443"22 1^1'0M/..T-,,*++<**;)K(()''M&&D%%F$$%#y""!c !  V6[Z:aiw3    X N tOt5<5H  en hij wendde zich heen en weder, en toen hij zag, dat er niemand was, versloeg hij den Egyptenaar, en verborg hem in het zand.@G{ En ten tijde toen Mozes groot was geworden, ging hij uit tot zijne broeders en zag hunnen last; en hij werd gewaar, dat een Egyptenaar een Hebreeuwsen man, een zijner broeders, sloeg,3Fa En toen het kind groot geworden was, bracht zij het tot Farao's dochter, en het werd haar zoon; en zij noemde hem Mozes, want zij sprak: Ik heb hem uit het water gehaald. E Toen sprak Farao's dochter tot haar: Neem dat kind en zoog het voor mij; ik zal u lonen. Toen nam de vrouw het kind en zoogde het.gDIFarao's dochter sprak tot haar: Ga heen. En de maagd ging heen en riep de moeder van het kind.C#Toen sprak zijne zuster tot Farao's dochter: Zal ik heengaan en een van de Hebreeuwse vrouwen roepen, die zoogt, opdat zij u dat kind zoge?#BAEn toen zij het opende, zag zij het kind, en zie, het jongsken weende. Toen had zij deernis met hetzelve, en sprak: Het is een van de Hebreeuwse kinderen.WA)En Farao's dochter kwam af en wilde zich baden in de rivier, en hare jonkvrouwen gingen aan den kant van de rivier. En toen zij het kistje in de biezen zag, zond zij hare dienstmaagd heen en liet het halen.T@#En zijne zuster bleef van verre staan, om te zien hoe het met hem gaan zou.J?en toen zij hem niet langer verbergen kon, maakte zij een kistje van riet, en maakte het dicht met lijm en pek; en zij legde het kind daarin, en zette het in de biezen aan den oever der rivier.> en zijne huisvrouw werd zwanger en baarde een zoon. En toen zij zag, dat het een schoon kind was, verborg zij hem drie maanden;K= En een man van het huis Levi ging heen en nam ene dochter van Levi;7<kEn Mozes klom af tot het volk en zeide het hun.L;En de Heer sprak tot hem: Ga heen, klim af! Gij en Aäron met u zult opklimmen; maar de priesters en het volk zullen niet doorbreken om op te klimmen tot den Heer, opdat Hij hen niet verplettere.+:QMozes nu sprak tot den Heer: Het volk kan niet op den berg Sinaï klimmen; want gij hebt ons betuigd en gezegd: Maak ene omheining rondom den berg, en heilig hem.z9oDaarenboven ook zullen de priesters, die tot den Heer naderen, zich heiligen, opdat de Heer hen niet verplettere.8!Toen sprak de Heer tot hem: Klim af, en betuig aan dit volk, dat zij niet doorbreken tot den Heer om Hem te zien, en velen van hen vallen. 7 Toen nu de Heer nedergekomen was op den berg Sinaï, boven op zijnen top, riep Hij Mozes op den top des bergs; en Mozes klom op.r6_en het geluid der bazuin werd hoe langer hoe sterker. Mozes sprak, en God antwoordde hem met luider stem.+5QEn de gehele berg Sinaï rookte, daarom dat de Heer met vuur nederkwam op den berg; en de rook ging op als de rook van een oven, zodat de gehele berg zeer beefde;d4CEn Mozes voerde het volk uit het leger, Gode te gemoet; en zij traden beneden aan den berg._39Toen nu de derde dag kwam, en het morgen was, toen verhief zich op den berg een donderen en bliksemen, en ene dikke wolk, en het geluid van ene zeer sterke bazuin; en al het volk, dat in het leger was, verschrikte.^27En hij sprak tot hen: Zijt bereid op den derden dag, en niemand genake tot ene vrouw.b1?En Mozes klom af van den berg tot het volk en heiligde het; en zij wiesen hunne klederen.[01 Geen hand zal hem aanraken, maar hij zal gestenigd of doorschoten worden; hetzij beest of mens, het zal niet in het leven blijven. Maar wanneer de bazuin aanhoudend weerklinkt, dan zullen zij tot den berg gaan.*/O En maak ene omheining rondom voor het volk, zeggende: Wacht u op den berg te klimmen en zijn einde aan te raken; want wie den berg aanraakt zal den dood sterven.z.o en bereid zijn op den derden dag; want op den derden dag zal de Heer voor al het volk afkomen op den berg Sinaï.x-k En de Heer sprak tot Mozes: Ga heen tot het volk, en heilig het heden en morgen; dat zij hunne klederen wassen,U,% En de Heer sprak tot Mozes: Zie, Ik zal tot u komen in een dikke wolk, opdat dit volk mijne woorden hore, welke Ik met u spreek, en u gelove eeuwiglijk. Mozes nu verkondigde den Heer de woorden des volks.#+AEn al het volk antwoordde te gelijk, en zij spraken: Al wat de Heer gesproken heeft zullen wij doen. En Mozes zeide de woorden des volks den Heer wederom.v*gMozes kwam en riep de oudsten van het volk, en legde hun al deze woorden voor, welke de Heer hem geboden had.)en gij zult mij een priesterlijk koninkrijk en een heilig volk zijn. Dit zijn de woorden, welke gij den kinderen Israëls zeggen zult.(5Indien gij nu naar mijne stem zult horen en mijn verbond houden, zo zult gij mijn eigendom zijn onder alle volken, want de gehele aarde is de mijne; ' Gijlieden hebt gezien wat Ik den Egyptenaren gedaan heb, en hoe Ik u gedragen heb op arendsvleugelen, en u tot Mij gebracht heb.&&GEn Mozes klom op tot God, en de Heer riep van den berg tot hem, zeggende: Aldus zult gij tot het huis van Jakob zeggen, en den kinderen Israëls verkondigen:%Want zij waren uitgetrokken van Rafidim, en kwamen in de woestijn Sinaï; en zij legerden zich in de woestijn aldaar tegenover dien berg.$ In de derde maand na den uittocht der kinderen Israëls uit Egypteland, kwamen zij op dienzelfden dag in de woestijn Sinaï.P#Toen liet Mozes zijnen schoonvader trekken; en hij ging naar zijn land."dat zij het volk altijd richten zouden, maar wat zware zaken waren tot Mozes brengen, en al de kleine zaken richten zouden.=!uen hij verkoos oprechte lieden uit geheel Israël, en maakte hen tot hoofden over het volk, sommigen over duizend, anderen over honderd, anderen over vijftig, en anderen over tien;V 'Mozes hoorde naar het woord van zijnen schoonvader, en deed al wat hij zeide;{qIndien gij dat doet, zo kunt gij verrichten wat God u gebiedt, en al dit volk kan in vrede gaan naar zijne plaats.Fdat zij dit volk altijd richten; maar indien er ene grote zaak is, dat zij die tot u brengen, en dat zij alle kleine zaken richten; zo zal het u lichter vallen, en zij zullen mét u dragen.hKMaar zie om, onder al het volk, naar oprechte lieden, die God vrezen, waarachtig en van de gierigheid afkerig zijn; stel die over hen, sommigen over duizend, anderen over honderd, anderen over vijftig, en anderen over tien,}en stel hun de rechten en wetten voor, opdat gij hun den weg leert, dien zij wandelen en de werken, die zij doen moeten.Maar hoor naar mijne stem; ik zal u raden, en God zal met u zijn. Bedien gij het volk bij God, en breng de zaken voor God;|sgij vermoeit u te veel, alsook dit volk, dat bij u is; deze zaak is u te zwaar, gij kunt die alleen niet uitvoeren.G Zijn schoonvader sprak tot hem: Het is niet goed wat gij doet:3want als zij ene zaak te doen hebben, zo komen zij tot mij, opdat ik richte tussen den man en zijnen naaste, en hun Gods rechten en wetten aantone.KMozes antwoordde hem: Dit volk komt tot mij en vraagt God om raad;JToen nu zijn schoonvader zag al wat hij voor het volk deed, sprak hij: Wat is het, dat gij voor het volk doet? Waarom zit gij alleen, en al het volk staat rondom u van den morgen tot den avond?{ Des anderen daags zette zich Mozes om het volk te richten, en het volk stond rondom Mozes van den morgen tot den avond.1] En Jethro, Mozes' schoonvader, nam een brandoffer en offerde Gode; toen kwam Aäron en al de oudsten van Israël, met Mozes' schoonvader, om het brood te eten voor God.   Nu weet ik dat de Heer groter is dan alle goden, daardoor dat hun hoogmoedig opstaan tegen Hem hen ten ondergang heeft gebracht.1] En Jethro sprak: Geloofd zij de Heer, die ulieden gered heeft uit de hand der Egyptenaren en uit Farao's hand; die zijn volk uit de hand der Egyptenaren weet te redden! En Jethro verheugde zich over al het goede, hetwelk de Heer aan Israël gedaan had; dat Hij het gered had uit de hand der Egyptenaren.JToen verhaalde Mozes aan zijnen schoonvader al wat de Heer aan Farao en de Egyptenaars wegens Israël gedaan had, en al de moeite, die hun op dien weg ontmoet was, en dat de Heer hen gered had.(KToen ging Mozes hem tegemoet naar buiten, en boog zich voor hem, en kuste hem; en toen zij elkander gevraagd hadden naar hunnen welstand, gingen zij in de hut.~wliet hij Mozes zeggen: Ik, Jethro, uw schoonvader, ben tot u gekomen, en uwe huisvrouw, en beide hare zonen met haar. 3Toen nu Jethro, Mozes' schoonvader, en zijne zonen, en zijne huisvrouw tot hem kwamen in de woestijn aan den berg Gods, waar hij zich gelegerd had, {en de ander Eliëzer, want hij sprak: De God mijns vaders is mijne hulp geweest, en heeft mij gered van Farao's zwaard.w ien hare twee zonen, de een genaamd Gersom, want hij sprak: Ik ben een vreemdeling geworden in een vreemd land;L zo nam hij Zippora, Mozes' huisvrouw, welke deze teruggezonden had,6  iEn toen Jethro, de priester in Midian, de schoonvader van Mozes, hoorde al wat God gedaan had aan Mozes en aan zijn volk Israëls; dat de Heer Israël uit Egypte gevoerd had, Want hij sprak: Het is een gedenkteken bij den troon des Heren, dat de Heer strijden zal tegen Amalek, van geslacht tot geslacht.KEn Mozes bouwde een altaar, en noemde het: De Heer is mijn banier.OEn de Heer sprak tot Mozes: Schrijf dit ter gedachtenis in een boek, en beveel het voor de oren van Jozua; want Ik wil Amalek verdelgen van onder den hemel, zodat men aan hem niet meer gedenken zal.L En Jozua versloeg Amalek en zijn volk door de scherpte des zwaards.lS Maar Mozes' handen werden zwaar; daarom namen zij een steen en legden dien onder hem om er op te zitten, en Aäron en Hur ondersteunden zijne handen, aan elke zijde één. Alzo bleven zijne handen vast, totdat de zon onderging.lS En wanneer Mozes zijne handen ophief, won Israël; maar als hij zijne handen nederliet, won Amalek. En Jozua deed, gelijk Mozes tot hem gezegd had, en hij streed tegen Amalek; maar Mozes, Aäron en Hur klommen op den top des heuvels.+Q En Mozes sprak tot Jozua: Kies ons mannen uit, trek uit en strijd tegen Amalek; morgen zal ik op den top des heuvels staan, en den staf Gods in mijne hand hebben.<uToen kwam Amalek en streed tegen Israël in Rafidim.,SToen noemde men die plaats Massa en Meriba, wegens den twist der kinderen Israëls en omdat zij den Heer verzocht, en gezegd hadden: Is de Heer onder ons, of niet?I~ Zie, Ik zal aldaar vóór u staan, op ene steenrots in Horeb; daar zult gij de steenrots slaan, en er zal water uitlopen, opdat het volk drinke. En Mozes deed alzo voor de oudsten van Israël.)}MDe Heer sprak tot hem: Ga voor het volk uit en neem enige oudsten van Israël met u, en neem uwen staf in uwe hand, met welken gij het water sloegt, en ga heen.|{Mozes riep tot den Heer, zeggende: Wat zal ik met dit volk doen? Het scheelt niet veel, of zij zullen mij nog stenigen.R{Toen nu het volk aldaar dorstte naar water, murmureerden zij tegen Mozes en spraken: Waarom hebt gij ons uit Egypte laten trekken, opdat gij ons, onze kinderen en ons vee van dorst zoudt laten sterven?z1En zij twistten met Mozes en spraken: Geef ons water, opdat wij drinken. Mozes sprak tot hen: Wat twist gij met mij? Waarom verzoekt gij den Heer?Vy )En de gehele gemeente der kinderen Israëls trok op uit de woestijn Sin, volgens hunne dagreizen, gelijk de Heer hun geboden had; en zij legerden zich te Rafidim. Daar had het volk geen water om te drinken.4xe$Een gomer nu is het tiende deel van een efa.)wM#En de kinderen Israëls aten Manna veertig jaar, totdat zij in het land kwamen, waarin zij wonen zouden; tot aan de grenzen van het land Kanaän aten zij Manna.zvo"Gelijk de Heer Mozes geboden had, zo zette Aäron die aldaar, nevens de ark der getuigenis, om bewaard te worden.u'!En Mozes sprak tot Aäron: Neem ene kruik en doe een gomer vol manna daarin, en zet die vóór den Heer, om te bewaren voor uwe nakomelingen.`t; En Mozes sprak: Dit is het wat de Heer geboden heeft: Vul een gomer daarvan om te bewaren voor uwe nakomelingen, opdat men het brood zie, waarmede Ik u gespijsd heb in deze woestijn, toen Ik u uit Egypteland voerde.sEn het huis Israëls noemde het Manna; en het was als korianderzaad, en wit, en het had een smaak als meelbloem met honig.1r_Alzo rustte het volk op den zevenden dag.DqZie, de Heer heeft u den sabbat gegeven; daarom geeft Hij u op den zesden dag voor twee dagen brood. Zo blijve dan een ieder thuis, en niemand ga uit van zijne plaats op den zevenden dag.dpCToen sprak de Heer tot Mozes: Hoe lang weigert gijlieden mijne geboden en wetten te houden?ioMMaar op den zevenden dag gingen enigen van het volk uit om te verzamelen, maar zij vonden niets.knQZes dagen zult gij verzamelen, maar de zevende dag is de sabbat; op dien dag zal het er niet zijn.|msToen sprak Mozes: Eet dat heden, want het is heden de sabbat des Heren; gij zult het heden niet vinden op het veld. l En zij lieten het overblijven tot den morgen, gelijk Mozes geboden had; toen werd het niet stinkend, en er was ook geen worm in.kEn hij sprak tot hen: Dit is het wat de Heer gezegd heeft: morgen is de dag der rust, de heilige sabbat des Heren; wat gij bakken wilt, bakt dat, en wat gij koken wilt, kookt dat; maar wat overig is, laat dat overblijven, opdat het bewaard worde tot den morgen.'jIEn op den zesden dag verzamelden zij van dat brood dubbel, telkens twee gomers voor ieder; en alle oversten der gemeente kwamen en verkondigden het aan Mozes.siaZij dan verzamelden dat elken morgen, zoveel ieder zelf eten kon; maar als de zon heet werd, versmolt het.'hIMaar zij hoorden niet naar Mozes, en sommigen lieten daarvan over tot den morgen; toen wiesen er wormen in en het werd stinkend; en Mozes werd toornig op hen.OgEn Mozes sprak tot hen: Niemand late iets daarvan over tot den morgen.=fuDoch toen men het met den gomer mat, vond hij, die veel verzameld had, niets over, en hij niets minder, die weinig verzameld had; maar ieder had verzameld zoveel hij zelf eten kon.[e1En de kinderen Israëls deden zo; en zij verzamelden de een veel, de ander weinig.3daDat nu is wat de Heer geboden heeft: Ieder verzamele daarvan zoveel hij zelf eten kan, en neme een gomer voor elk hoofd, naar het getal der zielen, die in zijne hut zijn.NcEn toen de kinderen Israëls dat zagen, zeiden zij onder elkander: Wat is dat? Want zij wisten niet wat het was. Maar Mozes sprak tot hen: Het is dat brood, hetwelk de Heer u te eten gegeven heeft.kbQEn toen de dauw weg was, zie, toen lag het in de woestijn, rond en klein, als de rijm op het land.vag En op den avond kwamen er kwakkels op; die bedekten het leger, en op den morgen lag de dauw rondom het leger.b`? Ik heb het murmureren der kinderen Israëls gehoord. Zeg hun: Tussen de beide avonden zult gij vlees te eten hebben, en aan den morgen met brood verzadigd worden; en gij zult gewaarworden, dat Ik de Heer, uw God, ben.,_U En de Heer sprak tot Mozes zeggende:*^O En toen Aäron zo sprak tot de gehele gemeente der kinderen Israëls, keerden zij zich naar de woestijn, en zie, de heerlijkheid des Heren verscheen in ene wolk.]- En Mozes sprak tot Aäron: Zeg tot de gehele gemeente der kinderen Israëls: Komt herwaarts voor den Heer, want Hij heeft uw murmureren gehoord. \ Verder sprak Mozes: De Heer zal u op den avond vlees te eten geven, en aan den morgen brood in volheid, omdat de Heer uw murmureren gehoord heeft, dat gij tegen Hem gemurmureerd hebt; want wat zijn wij? Uw murmureren is niet tegen ons, maar tegen den Heer.![=en morgen zult gij de heerlijkheid des Heren zien, want Hij heeft uw murmureren tegen den Heer gehoord: want wat zijn wij, dat gij tegen ons murmureert?ZToen spraken Mozes en Aäron tot al de kinderen Israëls: Op den avond zult gij gewaarworden, dat de Heer u uit Egypteland gevoerd heeft;Y!Maar op den zesden dag zullen zij bereiden, wat zij ingebracht hebben, en dit zal dubbel zoveel zijn, als zij anders dagelijks verzamelen.lXSToen sprak de Heer tot Mozes: Zie, Ik wil ulieden brood van den hemel laten regenen; en het volk zal uitgaan en dagelijks verzamelen wat zij op dien dag nodig hebben, opdat Ik hen beproeve, of zij in mijne wet wandelen of niet. W en zij spraken tot hen: Och, of wij in Egypte gestorven waren door de hand des Heren, toen wij bij de vleespotten zaten, en volheid van brood te eten hadden! Want gij hebt ons uitgeleid in deze woestijn, om deze gehele gemeente van honger te laten sterven.fVGEn de gehele gemeente der kinderen Israëls murmureerde tegen Mozes en Aäron in de woestijn,WU +Daarna trokken zij van Elim, en de gehele gemeente der kinderen Israëls kwam in de woestijn Sin, die tussen Elim en Sinaï ligt, op den vijftienden dag der tweede maand, nadat zij uit Egypte getrokken warenTEn zij kwamen te Elim; daar waren twaalf waterfonteinen en zeventig palmbomen; en zij legerden zich aldaar aan het water.%SEen sprak: Is het, dat gij naar de stem van den Heer, uwen God, zult horen, en doen wat recht is voor Hem, en uwe oren neigen tot zijne geboden, en houden al zijne wetten, zo zal Ik gene dier krankheden op u leggen, welke Ik op Egypte gelegd heb; want Ik ben de Heer: uw geneesmeester./RYEn hij riep tot den Heer, en de Heer wees hem houtgewas; dit deed hij in het water, toen werd het zoet. Aldaar gaf de Heer hun ene wet en een recht, en beproefde hen,QQToen murmureerde het volk tegen Mozes, zeggende: Wat zullen wij drinken?P Toen kwamen zij te Mara; doch zij konden het water te Mara niet drinken, want het was bitter; daarom noemt men de plaats Mara.&OGToen liet Mozes de kinderen Israëls opbreken, van de Schelfzee af tot in de woestijn Sur; en zij reisden drie dagen in de woestijn en zij vonden geen water.NEn Mirjam zong haar voor: Laat ons den Heer zingen, want Hij heeft een heerlijke daad gedaan: man en paard heeft Hij in de zee gestort.MEn Mirjam, de profetes, Aärons zuster, nam ene trommel in hare hand; en alle vrouwen volgden haar naar buiten met trommels en in reien.,LSwant Farao trok in de zee met paarden en wagens en ruiters, en de Heer liet de zee weer over hen vallen, maar de kinderen Israëls gingen droog midden door de zee.5KgDe Heer zal koning zijn altoos en eeuwiglijk;'JIBreng hen daarin, en plant hen op den berg uws erfdeels, dien Gij, Heer, U tot ene woning gemaakt hebt, tot uw heiligdom, Heer, hetwelk uw hand bereid hebben.NILaat verschrikking en vrees hen overvallen door uwen groten arm; dat zij verstijven als stenen, totdat uw volk, Heer, er doorheen kome, totdat er doorheen kome het volk, hetwelk Gij verworven hebt.Hytoen verschrikten de vorsten van Edom, siddering beving Moabs geweldigen, al de inwoners van Kanaän werden moedeloos.PGToen de volken dat hoorden, beefden zij; angst overviel de Filistijnen;F Gij hebt door uwe barmhartigheid uw volk geleid, hetwelk Gij verlost hebt, en hebt hen door uwe sterkte gevoerd tot uwe heilige woning.EE Toen Gij uwe rechterhand uitstrektet, verslond hen de aarde.D Heer, wie is U gelijk onder de goden? Wie is U gelijk, die zo machtig, heilig, verschrikkelijk, lofwaardig en wonderdadig is?nCW toen liet Gij uwen wind blazen, en de zee bedekte hen, en zij verzonken als lood in machtige wateren.6Bg De vijand dacht: Ik zal hem najagen, en hen achterhalen, en den buit uitdelen, en mijnen moed aan hen koelen; ik zal mijn zwaard uittrekken, en mijne hand zal hen verderven:AyDoor uw blazen hoopten zich de wateren op, en de vloeden stonden overeind; de diepte verstijfde in het midden der zee.@)en met uwe grote heerlijkheid hebt Gij uwe tegenpartij ternedergestort; want toen Gij uwe grimmigheid uitliet, verteerde zij hen als stoppels.f?GHeer, uwe rechterhand doet grote wonderen, Heer, uwe rechterhand heeft de vijanden verslagen;E>De diepte heeft hen bedekt; zij gingen te gronde als stenen.W=)De wagens van Farao en zijne uitgelezen hoofdlieden verzonken in de Schelfzee.:<qDe Heer is de rechte krijgsman; Heer is zijn naam.;9De Heer is mijne sterkte en mijn lofzang, en Hij is mijn heil; deze is mijn God, ik zal Hem prijzen; Hij is de God mijns vaders, ik zal Hem verheffen.>: yToen zongen Mozes en de kinderen Israëls dit lied den Heer, en spraken: Ik zal den Heer zingen, want Hij heeft ene heerlijke daad gedaan; paard en wagen heeft Hij in de zee gestort. 9;En Israël zag de grote macht, welke de Heer aan de Egyptenaars betoond had; en het volk vreesde den Heer, en zij geloofden Hem en zijnen knecht Mozes.8Alzo hielp de Heer Israël op dien dag uit de hand der Egyptenaren; en zij zagen de Egyptenaars dood aan den oever der zee.7Maar de kinderen Israëls gingen droog midden door de zee, en het water was hun tot muren ter rechter [hand] en ter linkerhand.67Toen kwam het water weder, en bedekte wagens en ruiters, en al de macht van Farao, die hen gevolgd was in de zee, zodat niet één van hen overbleef.E5Toen strekte Mozes zijne hand uit over de zee, en de zee kwam vóór den morgen weder in haren stroom, en de Egyptenaars vluchtten die te gemoet. Alzo stortte de Heer hen midden in de zee.4%En de Heer sprak tot Mozes: Strek uwe hand uit over de zee, opdat het water wederom valle over de Egyptenaars, over hunne wagens en ruiters.E3en stiet de raderen van hunne wagens, en stortte hen met onstuimigheid neder. Toen spraken de Egyptenaars: Laat ons vlieden van Israël, want de Heer strijdt voor hen tegen de Egyptenaars! 2Toen nu de morgenwake kwam, zag de Heer uit de vuurkolom en de wolk op het heir der Egyptenaren, en bracht verwarring in hun leger1En de Egyptenaars volgden en gingen er in, hen achterna, alle paarden van Farao, zijne wagens en ruiters, midden in de zee.0/En de kinderen Israëls gingen er in, midden in de zee, op het droge, en het water was hun tot muren ter rechter [hand] en ter linkerhand.L/Toen nu Mozes zijne hand uitstrekte over de zee, liet de Heer de zee door een sterken oostenwind wegdrijven, dien gehelen nacht, en maakte de zee droog, en de wateren scheidden zich van elkander.@.{en zij kwam tussen het heir der Egyptenaren en Israëls heir; en het was ene duistere wolk, maar zij verlichtte den nacht; zodat den gehelen nacht de een niet tot den ander kon komen.#-AToen verhief zich de Engel Gods, die voor Israëls heir uittrok, en begaf zich achter hen; en de wolkkolom week ook van hun aangezicht en trok achter hen,, En de Egyptenaars zullen het gewaarworden, dat Ik de Heer ben, als Ik eer behaald heb aan Farao en aan zijne wagens en ruiters.+9Zie, Ik wil het hart der Egyptenaren verstokken, dat zij u volgen; zo zal Ik eer behalen aan Farao en aan al Zijne macht, aan zijne wagens en ruiters.*9Maar gij, hef uwen staf op, en strek uwe hand uit over de zee, en deel deze van elkander, opdat de kinderen Israëls ingaan, middendoor, op het droge.i)MDe Heer sprak tot Mozes: Wat roept gij tot Mij? Zeg den kinderen Israëls, dat zij voorttrekken.;(sDe Heer zal voor u strijden, en gij moet stil zijn.?'y Mozes sprak tot het volk: Vreest niet, staat vast, en ziet wat heil de Heer u heden bewijzen zal; want deze Egyptenaars, welke gij heden ziet, zult gij nooit in eeuwigheid wederzien.>&w Is het niet dit, dat wij in Egypte tot u zeiden: Houd op, en laat ons de Egyptenaars dienen? Want het ware ons immers beter de Egyptenaars te dienen dan in deze woestijn te sterven.K% en spraken tot Mozes: Waren er geen graven in Egypte, dat gij ons moest wegvoeren, opdat wij in deze woestijn zouden sterven? Waarom hebt gij ons dit gedaan, dat gij ons uit Egypte gevoerd hebt?+$Q En toen Farao hun nabij kwam, hieven de kinderen Israëls hunne ogen op, en zie, de Egyptenaars trokken hen achterna; en zij vreesden zeer en riepen tot den Heer,Y#- En de Egyptenaars joegen hen na, en achterhaalden hen [daar zij zich gelegerd hadden aan de zee], met paarden en wagens en ruiters, en al het heir van Farao, in het dal Hahiroth, tegenover Baäl-Zefon.-"UWant de Heer verstokte het hart van Farao, den koning van Egypte, dat hij de kinderen Israëls najoeg; doch de kinderen Israëls waren door een hoge hand uitgegaan.x!ken nam zeshonderd uitgelezen wagens, en alle overige wagens in Egypte, en de hoofdlieden over zijn gehele heir.C En hij spande zijnen wagen aan, en nam zijn volk met zich,En toen het den koning van Egypte bekendgemaakt werd, dat het volk gevlucht was, werd het hart van hem en van zijne dienaren veranderd tegen het volk, en zij zeiden: Waarom hebben wij dat gedaan, dat wij Israël hebben laten uittrekken, dat zij ons niet dienden?A}En Ik wil zijn hart verstokken, dat hij hen najage; en Ik wil aan Farao en aan al zijne macht eer behalen, en de Egyptenaars zullen gewaarworden, dat Ik de Heer ben. En zij deden alzo.zoWant Farao zal zeggen van de kinderen Israëls; Zij zijn verdwaald in het land, de woestijn heeft hen ingesloten.CSpreek met de kinderen Israëls, en zeg, dat zij wederkeren en zich legeren bij het dal Hahiroth, tussen Migdol en de zee, tegenover Baäl-Zefon, en dat zij zich daar legeren aan de zee.+ UEn de Heer sprak tot Mozes zeggende:U% De wolkkolom week nimmer van het volk bij dag, noch de vuurkolom des nachts.F En de Heer trok voor hen uit, bij dag in ene wolkkolom om hen op den rechten weg te voeren, en bij nacht in ene vuurkolom om hun licht te geven, opdat zij dag en nacht zouden kunnen reizen.`; Alzo trokken zij uit van Sukkoth, en legerden zich te Etham aan het begin der woestijn.0[ En Mozes nam Jozefs gebeente met zich; want deze had een eed van de kinderen Israëls genomen, zeggende: God zal u bezoeken; voert alsdan mijn gebeente met u van hier.  Daarom voerde hij het volk langs een omweg door de woestijn der Schelfzee; en de kinderen Israëls trokken gewapend uit Egypteland.wi Toen nu Farao het volk had laten uittrekken, voerde God hen niet langs den weg door het land der Filistijnen, die de naaste was; want God dacht: Het mocht het volk berouwen, als zij den strijd zien, en zij mochten weder naar Egypte keren.3 En het zal u tot een teken in uwe hand zijn, en tot een gedenkteken voor uwe ogen, want de Heer heeft ons met een machtige hand uit Egypte gevoerd.3a want toen Farao hardnekkig weigerde ons los te laten, sloeg de Heer alle eerstgeborenen in Egypteland, van den eerstgeborene der mensen af tot den eerstgeborene van het vee: daarom offer ik aan den Heer al wat de baarmoeder breekt, dat een mannetje is; maar alle eerstgeborenen mijner zonen los ik./Y En als u heden of morgen uw zoon zal vragen: Wat is dat?, zo zult gij tot hem zeggen: De Heer heeft ons met een machtige hand uit Egypte, uit het diensthuis, gevoerd;;q De eerstgeborene van een ezelin zult gij lossen met een lam; maar indien gij het niet lost, zo maakt het af; maar alle eerstgeborenen der mensen onder uwe zonen, zult gij lossen.} zo zult gij afzonderen voor den Heer al wat de baarmoeder breekt, alle eerstgeborenen onder het vee, die mannelijk zijn.% Als nu de Heer u in het land der Kanaänieten zal gebracht hebben, gelijk Hij u en uwen vaderen gezworen heeft, en het u zal gegeven hebben,F Daarom houdt deze inzetting op den bestemden tijd, jaarlijks.B  En het zal u tot een teken zijn in uwe hand en tot een gedenkteken voor uwe ogen, opdat de wet des Heren in uwen mond zij, want de Heer heeft u met een machtige hand uit Egypte gevoerd.  en gij zult op dien dag tot uwe zonen zeggen: Dit geschiedt wegens hetgeen de Heer ons gedaan heeft, toen wij uit Egypte trokken. { Zeven dagen zult gij ongezuurd brood eten; geen zuurdeeg noch gezuurd brood zal bij u gezien worden op al uwe plaatsen,b ? Zeven dagen zult gij ongezuurd brood eten, en op den zevenden dag is het feest des Heren. y Als nu de Heer u brengen zal in het land der Kanaänieten, Hethieten, Amorieten, Hevieten en Jebusieten, hetwelk Hij uwen vaderen gezworen heeft u te geven, een land, in hetwelk melk en honig vloeit, zo zult gij dezen dienst houden in deze maand.3c Heden zijt gij uitgegaan, in de maand Abib.Y- Toen sprak Mozes tot het volk: Gedenkt aan dezen dag, waarop gij uit Egypte, uit het diensthuis, gegaan zijt; dat de Heer u met een machtige hand van hier heeft uitgevoerd; daarom zult gij geen zuurdeeg eten.' Heilig Mij alle eerstgeborenen, al wat enige baarmoeder breekt bij de kinderen Israëls, beide onder de mensen en het vee; zij zijn de mijne., W En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:mU 3Alzo voerde de Heer op een en denzelfden dag de kinderen Israëls uit Egypteland, naar hunne heiren.^7 2En al de kinderen Israëls deden het, gelijk de Heer aan Mozes en Aäron geboden had.N 1Enerlei wet zij den inboorling en den vreemdeling, die onder u woont.  0Maar indien een vreemdeling bij u woont, en den Heer het Pascha houden wil, dat dan al wat mannelijk bij hem is, besneden worde; alsdan voege hij zich daarbij om dat te doen, en zij gelijk een inboorling des lands; want geen onbesnedene zal daarvan eten.4e /De gehele gemeente van Israël zal dat doen.y .In één huis zal men het eten; gij zult niets van het vlees buiten het huis dragen, en zult geen been daaraan breken.C~ -een huisgenoot, die een huurling is, zal er niet van eten.T}# ,doch wie een gekochte knecht is, dien besnijde men, en dan ete hij daarvan;z|o +En de Heer sprak tot Mozes en Aäron: Dit is de wijze om het Pascha te houden: geen vreemdeling zal daarvan eten;/{Y *Daarom wordt deze nacht den Heer gehouden, omdat Hij hen uit Egypteland gevoerd heeft; en dien zullen de kinderen Israëls den Heer houden, zij en hunne nakomelingen._z9 )Toen die om waren, ging het gehele heir des Heren op dezen zelfden dag uit Egypteland.hyK (De tijd nu, dien de kinderen Israëls in Egypte gewoond hebben, is vierhonderd en dertig jaren.qx] 'En zij bakten van het deeg, hetwelk zij uit Egypte medevoerden, ongezuurde koeken; want het was niet gezuurd, dewijl zij uit Egypte gedreven werden en niet vertoeven konden, en geen anderen teerkost voor zich hadden kunnen bereiden.dwC &en een gemengde hoop van allerlei volk trok met hen, en schapen, runderen en zeer veel vee.v %Alzo trokken de kinderen Israëls uit van Raämses naar Sukkoth: zesmaal honderdduizend man te voet, behalve de kinderkens;u3 $Daarenboven had de Heer aan het volk genade gegeven bij de Egyptenaars, zodat zij aan hunne begeerte voldeden; en zij ontnamen het den Egyptenaren. t #En de kinderen Israëls hadden gedaan, gelijk Mozes gezegd had, en van de Egyptenaars geëist zilveren en gouden vaten en klederen.s "En het volk droeg zijn deeg, eer het gezuurd was, en zij hadden hunne spijs in hunne opperklederen gebonden op hun schouders. ;]~}}U||l{{{zyyy?yxxwwvvuutsssfs?srr qhpp@ooGnnmLlllkjj^ii8hZgg~gff6eeSdddcKbbEa5```___Z^]]h]\y\[[ZdYYXTWW$VVUTSS%RCQQPPOOqO>ONN>w==4<<;y;:z:9s98777X66G5t44,322V11n002///..L--:- ,,:+++g+**W))\(((-'''&&#%?$##h#""=!!Z -h gH62;#<e#\{#l]b G ( 16GB,U;wCiAlle pilaren, rondom het voorhof heen, zullen zilveren roeden en zilveren haken en koperen voetstukken hebben.JBIn de poort nu des voorhofs zal een voorhangsel zijn, twintig el breed, gewerkt van blauw en rood purper, van scharlaken en getweernd wit linnen; daarbij vier pilaren op hunne vier voetstukken.`A;en wederom vijftien el op de andere zijde, en daarbij drie pilaren op drie voetstukken.l@Salzo dat het omhangsel hebbe op de ene zijde vijftien el, daarbij drie pilaren op drie voetstukken;K? En tegen het Oosten zal de breedte des voorhofs hebben vijftig el,> En tegen het Westen zal de breedte des voorhofs hebben een omhangsel, vijftig el lang, aan tien pilaren op tien voetstukken.(=K Alzo zal ook tegen het Noorden een omhangsel zijn, honderd el lang; twintig pilaren op twintig koperen voetstukken, en hunne haken met hunne roeden van zilver.g<I en twintig pilaren op twintig koperen voetstukken, en hunne haken met hunne roeden van zilver.;% Gij zult ook voor de woning een voorhof maken, een omhangsel van getweernd wit linnen, op de ééne zijde honderd el lang, tegen het Zuiden;i:MEn gij zult het van planken maken, zodat het van binnen hol zij, zoals u op den berg getoond is. 9en zult de handbomen in de ringen steken, zodat de handbomen zijn aan beide zijden des altaars, om het daarmede te kunnen dragen.^87En gij zult ook handbomen maken voor het altaar van cederhout, met koper overtrokken,7 En gij zult het van beneden-op rondom den omgang des altaars maken, zodat het traliewerk strekt tot het midden van het altaar.m6UGij zult ook een koperen traliewerk maken als een net, en vier koperen ringen aan zijne vier hoeken.s5aEn ook aspotten, asschoppen, bekkens, vuurhaken, vuurpannen, al zijn gereedschap zult gij van koper maken.~4wGij zult hoornen op zijne vier hoeken maken, die naar buiten zullen uitsteken; en gij zult het met koper overtrekken.s3 cEn gij zult een altaar maken van cederhout, vijf el lang en breed, zodat het vierkant zij, en drie el hoog.%2E%En gij zult voor dit voorhangsel vijf pilaren maken van cederhout, met goud overtrokken, met gouden haken; en zult daarvoor vijf koperen voetstukken gieten.1$En gij zult een voorhangsel maken voor den ingang der tent, gewerkt van blauw en rood purper, van scharlaken en getweernd wit linnen.+0Q#Maar de tafel zult gij buiten het voorhangsel zetten, en den kandelaar tegenover de tafel, aan de zuidzijde van de woning, zodat de tafel staat tegen het Noorden.]/5"En gij zult het verzoendeksel zetten op de ark der getuigenis in het allerheiligste.B.!En gij zult het voorhangsel met haakjes aanhechten, en de ark der getuigenis binnen het voorhangsel zetten, zodat het ulieden ene scheiding zij tussen het heilige en het allerheiligste.0-[ En gij zult het hangen aan vier pilaren van cederhout, die met goud overtrokken zijn; hunne haken zullen van goud zijn, en zij zullen vier zilveren voetstukken hebben.,+En gij zult een voorhangsel maken van blauw en rood purper, van scharlaken en getweernd wit linnen, en zult cherubim daarin maken, kunstiglijk.\+3En alzo zult gij dan de woning oprichten, gelijkerwijs gij gezien hebt op den berg.#*AEn gij zult de stijlen met goud overtrekken, en hunne ringen van goud maken, opdat men de stangen daarin doe; en de stangen zult gij met goud overtrekken.)yEn gij zult de stangen midden door de stijlen heensteken, en alles samenvatten, van den enen hoek tot aan den anderen.~(wen vijf voor de stijlen op de andere zijde der woning, en vijf voor de stijlen achter aan de woning tegen het Westen.b'?En gij zult stangen maken van cederhout, vijf voor de stijlen op de ene zijde der woning,& zodat er acht stijlen zijn met hunne zilveren voetstukken, van welke er zestien zullen zijn, telkens twee onder éénen stijl.%zodat elk van die beide zich met zijnen hoekstijl van beneden-op samenvoegt, en boven aan het hoofd gelijk samenkomt met ééne kram;C$daarbij twee stijlen achter aan de twee hoeken der woning,Q#Maar achter aan de woning, tegen het Westen, zult gij zes stijlen maken;U"%en veertig zilveren voetstukken, telkens twee voetstukken onder elken stijl.T!#Alzo zullen ook op de andere zijde tegen het Noorden twintig stijlen staan; zij zullen beneden veertig zilveren voetstukken hebben, telkens twee voetstukken onder elken stijl, aan zijne twee houvasten.7kTwintig van deze zullen staan tegen het Zuiden;  Twee houvasten zal één stijl hebben, zodat het ene aan het andere kan gezet worden; zo zult gij alle stijlen der woning maken.?{Tien el lang zal een stijl zijn, en anderhalf el breed.T#Gij zult ook stijlen maken voor de woning, van cederhout, die staan zullen.}uOver dit dekkleed zult gij een dekkleed van roodvervige ramsvellen maken, en daarover een dekkleed van dassenvellen.vg op beide zijden één el lang, zodat het overige zij aan de zijden der tent, en haar op beide zijden bedekke.kQ En van het overige van de tapijten der tent zult gij de helft laten overhangen achter aan de tent,  Gij zult ook vijftig koperen haakjes maken, en de haakjes in de striklisjes doen, opdat de tent samengevoegd en ééne tent worde. En gij zult vijftig striklisjes aan elk tapijt, aan hunne hoeken maken, opdat zij aan de einden aan elkander gehecht worden.ym Vijf zult gij aan elkander voegen, en zes ook aan elkander, en het zesde tapijt dubbel maken vóór aan de tent.xkDe lengte van één tapijt zal dertig el zijn, maar de breedte vier el; en zij zullen alle elf even groot zijn.jOGij zult ook een dekkleed van elf tapijten van geitenhaar maken, tot een dekkleed over de woning.!En gij zult vijftig gouden haakjes maken, met welke men de tapijten te zamen hecht, het ene aan het andere, opdat het ééne woning worde.S!vijftig striklisjes aan elk tapijt, zodat het ene het andere te zamen vat.8kEn gij zult striklisjes van blauw purper maken, aan elken hoek des tapijts, waar zij zullen samengevoegd zijn, zodat telkens twee en twee aan hunne hoeken samengehecht worden;JEn telkens zullen vijf samengevoegd zijn, het ene aan het andere.ymDe lengte van één tapijt zal acht en twintig el zijn, de breedte vier el, en zij zullen alle tien gelijk zijn.  =De woning zult gij maken van tien tapijten van wit getweernd linnen, van blauw en rood purper en van scharlaken. Cherubim zult gij kunstig daarin maken._ 9(En zie toe, dat gij het maakt naar het voorbeeld, hetwelk gij op den berg gezien hebt.M 'Van een talent fijn goud zult gij dit maken, met al dit gereedschap.D &En zijne snuiters en bluschvaten zullen van fijn goud zijn.X +%En gij zult zeven lampen daar boven op maken, om tegenover elkander te lichten.\ 3$want beide zijne knoppen en armen zullen uit hem gaan, alles van dicht louter goud.W)#en telkens een knop onder twee armen, van welke er zes uit den kandelaar gaan;hK"Maar de schacht aan den kandelaar zal vier open schaaltjes met hunne knoppen en bloemen hebben;wi!Elke arm zal drie open schaaltjes, knoppen en bloemen hebben; alzo zullen de zes armen zijn uit den kandelaar.]5 En zes armen zullen uit de zijden des kandelaars uitgaan, uit elke zijde drie armen. Gij zult ook een kandelaar van fijn dicht goud maken; daaraan zal de schacht met hare armen, schaaltjes, knoppen en bloemen zijn.EEn gij zult op de tafel altijd toonbroden vóór Mij leggen.zoGij zult ook hare schotels, bekers, kannen en schalen van fijn goud maken, om ze te gebruiken bij het drankoffer.tcEn gij zult deze handbomen van cederhout maken, en ze met goud overtrekken, om de tafel daarmede te dragen.iMDicht onder de lijst zullen de ringen zijn, om er de handbomen in te doen en de tafel te dragen.kQEn gij zult vier gouden ringen daaraan maken, aan de vier hoeken, welke aan hare vier voeten zijn.W~)en ene lijst rondom, een handbreed hoog, en een gouden krans om de lijst heen.`};En gij zult ze met fijn goud overtrekken, en een gouden krans van rondom daaraan maken;| Gij zult ook ene tafel maken van cederhout: twee ellen zal hare lengte zijn, een el hare breedte, en anderhalf el hare hoogte.M{Aan die plaats zal Ik met u samenkomen, en met u spreken van boven het verzoendeksel, tussen de twee cherubim, die op de ark der getuigenis zijn, al wat Ik u gebieden zal aan de kinderen Israëls.xzkEn gij zult het verzoendeksel boven op de ark zetten, en de getuigenis, welke Ik u geven zal, in de ark leggen.`y;En de cherubim zullen hunne vleugels daarover uitbreiden, zodat zij met hunne vleugels het verzoendeksel bedekken, en elks aangezicht tegenover het andere zij, en hunne aangezichten zullen op het verzoendeksel zien.xde ene cherub zij aan dit einde, en de andere aan het andere einde; alzo twee cherubim aan de einden van het verzoendeksel.dwCEn gij zult twee cherubim van louter goud maken, aan de beide einden van het verzoendeksel:vyGij zult ook een verzoendeksel van fijn goud maken: derdehalf el zal zijne lengte zijn, en anderhalf el zijne breedte.KuEn gij zult de getuigenis, welke ik u geven zal, in de ark leggen.Ht en ze zullen in de ringen blijven en er niet uitgenomen worden.Us%en steek ze in de ringen aan de zijden van de ark, om ze daarmede te dragen;Ar En maak handbomen van cederhout, en overtrek ze met goud;q En giet vier gouden ringen, en maak ze aan hare vier hoeken, zodat twee ringen aan hare ene zijde zijn, en twee aan hare andere zijde.vpg En gij zult ze van binnen en van buiten met fijn goud overtrekken; en maak boven van rondom een gouden krans.oy Maak ene ark van cederhout: derdehalf el zal hare lengte zijn, anderhalf el hare breedte, en anderhalf el hare hoogte.qn] naar het voorbeeld, hetwelk Ik u van de woning en van al haar gereedschap tonen zal, zult gij het maken.Hm En zij zullen Mij een heiligdom maken, opdat Ik onder hen wone;Nlonyxstenen en ingezette stenen voor den lijfrok en voor den borstlap.Fkolie voor de lamp, specerijen tot zalfolie, en goed reukwerk;8jmroodvervige ramsvellen, dassenvellen, cederhout,Liblauw en rood purper, scharlaken, kostelijk wit linnen, geitenhaar,Vh'Dit nu is het hefoffer, het welk gij van hen nemen zult: goud, zilver, koper,ugeZeg den kinderen Israëls, dat zij Mij een hefoffer brengen; en neem het van elk, die het vrijwillig brengt.,f WEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende: eEn Mozes ging midden in de wolk, nadat hij op den berg geklommen was; en hij bleef op dien berg veertig dagen en veertig nachten.d{En het aanzien van de heerlijkheid des Heren was op den top des bergs als een verterend vuur voor de kinderen Israëls.c-en de heerlijkheid des Heren woonde op den berg Sinaï, en bedekte hem zes dagen met de wolk; en op den zevenden dag riep Hij Mozes uit de wolk.CbToen nu Mozes op den berg kwam, bedekte ene wolk den berg; a;en hij zeide tot de oudsten: Blijft gij hier, totdat wij weder tot u komen. Ziet, Aäron en Hur zijn bij u, heeft iemand enige zaak, die kome voor hen.\`3 Toen maakte Mozes zich op met zijnen dienaar Jozua, en Mozes klom op den berg Gods,7_i En de Heer sprak tot Mozes: Kom tot Mij op den berg en blijf aldaar, opdat Ik u stenen tafelen geve, en wetten en geboden, welke Ik geschreven heb, en die gij hen leren zult.~^w En Hij strekte zijne hand niet uit naar die oversten van Israël; en toen zij God gezien hadden, aten en dronken zij.] En zij zagen den God van Israël; onder zijne voeten was het als een schone saffier, en als de hemel zelf in zijne klaarheid.[\1 Toen klom Mozes op met Aäron, Nadab en Abihu, en de zeventig oudsten van Israël."[?nam Mozes dat bloed en besprengde het volk daarmede, en sprak: Ziet, dit is het bloed des verbonds, hetwelk de Heer met u maakt, volgens al deze woorden.'ZIEn hij nam het boek des verbonds, en las het voor de oren des volks; en toen zij zeiden: Al wat de Heer gesproken heeft zullen wij doen en zullen gehoorzamen,Y}En Mozes nam de helft van het bloed en deed het in bekkens, en de andere helft van het bloed sprengde hij op het altaar.}XuEn hij zond jongelingen uit de kinderen Israëls om den Heer brandoffers en dankoffers van varren daarop te offeren.DWToen schreef Mozes al de woorden des Heren op, en hij maakte zich des morgens vroeg op, en bouwde een altaar beneden aan den berg, met twaalf kolommen, naar de twaalf stammen van Israël.OVEn Mozes kwam en verhaalde aan het volk al de woorden des Heren en al de rechten. Toen antwoordde al het volk met ééne stem en zeide: Al de woorden, welke de Heer gesproken heeft, zullen wij doen.{UqMozes alleen kome nader tot den Heer, maar de anderen zullen niet naderen, en het volk klimme ook niet op met hem.T En Hij sprak tot Mozes: Klim op tot den Heer, gij en Aäron, Nadab en Abihu, en zeventig der oudsten van Israël, en aanbidt van verre.S-!Laat hen ook niet wonen in uw land, opdat zij u niet tegen Mij verleiden; want indien gij hunne goden dient, zo zal het u tot een valstrik zijn.?R{ Gij zult met hen en met hunne goden geen verbond maken.TQ#En Ik zal u tot landpalen geven de Schelfzee, en de zee der Filistijnen, en de woestijn tot aan de rivier; want Ik zal de inwoners van dat land in uwe hand geven, dat gij hen voor u heen zult uitdrijven.aP=Ik zal hen allengskens na elkander voor u uitdrijven, totdat gij wast en het land bezit. OIk zal hen niet in één jaar voor u uitdrijven, opdat het land niet woest worde, en de wilde dieren zich niet tegen u vermeerderen.sNaIk zal ook horzelen voor u uitzenden, die de Hevieten, Kanaänieten en Hethieten voor u zullen uitdrijven.MIk zal mijnen schrik voor u uitzenden, en alle volken, tot welke gij komt, versaagd maken, en zal al uwe vijanden op de vlucht drijven;hLKer zal geen misdrachtige noch onvruchtbare vrouw in uw land zijn; en Ik zal u oud laten worden.KMaar gij zult den Heer, uwen God, dienen: zo zal Hij uw brood en uw water zegenen, en Ik zal alle krankheden van u afwenden;Jzo zult gij hunne goden niet aanbidden noch hen dienen, en niet doen gelijk zij doen; maar gij zult hunne goden omverwerpen en verbreken.I+Als nu mijn Engel voor u uitgaat, en u brengt tot de Amorieten, Hethieten, Ferezieten, Kanaänieten, Hevieten en Jebusieten, en Ik hen verdelg,H+Maar als gij zijne stem zult horen, en doen al wat Ik u zeggen zal, zo zal Ik uwer vijanden vijand en uwer tegenpartijders tegenpartijder zijn.#GAdaarom wacht u voor zijn aangezicht, en hoor naar zijne stem, en verbitter hem niet; want hij zal uwe overtredingen niet vergeven, en mijn naam is in hem.}FuZie, Ik zend een Engel voor u uit, die zal u behoeden op dezen weg, en u brengen tot de plaats, welke Ik bereid heb;*EODe eerstelingen van de eerste vruchten uws velds zult gij in het huis van den Heer, uwen God, brengen, en gij zult het bokje niet koken in de melk zijner moeder. DGij zult het bloed mijns offers niet met zuurdeeg offeren; en het vet van mijn feestoffer zal niet tot op den morgen overblijven.[C1Driemaal in het jaar zullen al uwe mannen voor den Heer, den Heerser, verschijnen.KBEn het feest van den oogst der eerste vruchten, welke gij op het veld gezaaid hebt. En het feest der inzameling in het laatste van het jaar, wanneer gij uwen arbeid van het veld hebt ingezameld.rA_Namelijk het feest der ongezuurde broden zult gij houden, en zeven dagen ongezuurd brood eten, gelijk Ik u geboden heb, ten tijde van de maand Abib; want in deze zijt gij uit Egypteland getrokken; doch verschijnt niet ledig voor mij.7@kDriemaal in het jaar zult gij Mij feest houden.?3 Al wat Ik ulieden gezegd heb zult gij houden; en de namen van andere goden zult gij niet gedenken, en uit uwen mond zullen zij niet gehoord worden.2>_ Zes dagen zult gij uwen arbeid doen, maar op den zevenden dag zult gij rusten, opdat uw os en ezel rusten, en de zoon uwer dienstmaagd en de vreemdeling zich verkwikken.]=5 maar in het zevende jaar zult gij het laten rusten en liggen, opdat de armen onder uw volk daarvan eten; en wat overblijft, laat dat het wild des velds eten. Alzo zult gij ook doen met uwen wijnberg en olijfberg.J< Zes jaren zult gij uw land bezaaien, en zijne vruchten inzamelen;;+ Gij zult de vreemdelingen niet onderdrukken; want gij kent het hart der vreemdelingen, dewijl gij ook vreemdelingen geweest zijt in Egypteland.v:gGij zult geen geschenk nemen; want geschenken maken de zienden blind en verkeren de zaken der rechtvaardigen. 9 Wees verre van valse zaken. Den onschuldige en rechtvaardige zult gij niet doden; want Ik laat den goddeloze geen gelijk hebben.?8{Gij zult het recht uws armen niet buigen in zijne zaak. 7;Wanneer gij den ezel desgenen, die u haat, onder zijnen last ziet liggen, wacht u, dat gij hem niet verlaat, maar verzuim gaarne het uwe om zijnentwil.u6eWanneer gij uws vijands os of ezel ontmoet, en ziet, dat hij dwaalt, zo zult gij dien weder tot hem brengen.<5uGij zult den geringe in zijne zaak niet voortrekken.4+Gij zult de menigte niet volgen tot het kwade en niet alzo antwoorden voor het gericht, dat gij, naar de menigte neigende, van het recht wijkt.p3 ]Gij zult geen vals gerucht over brengen, zodat gij den goddeloze bijstand doet en een vals getuige zijt."2?Gij zult Mij heilige lieden zijn; daarom zult gij geen vlees eten, dat op het veld door de dieren verscheurd is, maar gij zult het voor de honden werpen.1'Zó zult gij ook doen met uwen os en met uw schaap, laat die zeven dagen bij hunne moeder zijn; en op den achtsten dag zult gij ze mij geven.v0gDe volheid van uwe vruchten en uw most zult gij niet achterhouden. Uwen eerstgeboren zoon zult gij Mij geven.o/YDe goden [rechters] zult gij niet vloeken, en den overste onder uw volk zult gij niet lasteren../want zijn kleed is het enige bedeksel zijner huid, waarin hij slaapt, en als hij tot Mij zal roepen, zo zal Ik hem verhoren, want Ik ben genadig.s-aWanneer gij van uwen naaste een kleed te pand neemt, zo zult gij het hem wedergeven, eer de zon ondergaat;,yWanneer gij aan mijn volk, dat bij u arm is, geld leent, zo zult gij niet zijne schade zoeken, en er niet op woekeren.+ en mijn toorn zal zo ontsteken, dat Ik u met het zwaard doden zal, en uwe vrouwen zullen weduwen en uwe kinderen wezen worden.V*'Indien gij haar beleedigt, en zij tot Mij roepen, zal Ik hun geroep verhoren;2)aGij zult geen weduwe noch wees beleedigen.x(kDe vreemdelingen zult gij niet plagen noch onderdrukken, want gij zijt ook vreemdelingen in Egypteland geweest.M'Wie den goden offert, behalve den Heer alleen, zal verbannen worden.4&eWie bij een beest ligt zal den dood sterven.0%]De toveressen zult gij niet laten leven.$yMaar weigert haar vader haar aan hem te geven, zo zal hij geld geven, zoveel aan ene maagd tot een bruidschat toekomt.#/Wanneer iemand ene maagd verleidt, die nog niet verloofd is, en hij ligt bij haar, zo zal hij haar den bruidsschat geven en haar tot vrouw nemen.k"Qmaar is zijn heer er bij, zo zal hij het niet betalen, omdat hij het voor zijn geld gehuurd heeft.!Wanneer iemand iets van zijnen naaste leent, en het wordt beschadigd of sterft, terwijl zijn heer er niet bij is, zo zal hij het betalen;[ 1 Maar wordt het verscheurd, zo zal hij bewijs daarvan brengen, en het niet betalen.M Maar ontsteelt het hem een dief, zo zal hij het zijnen heer betalen.^7 zo zal men het onder hen op een eed voor den Heer laten komen, of hij niet zijne hand aan zijns naasten have geslagen hebbe; en de heer van het goed zal dien aannemen, en de ander zal het niet behoeven te betalen.2_ Wanneer iemand zijnen naaste een ezel of os of schaap of enig ander vee te bewaren geeft, en het sterft, of wordt beschadigd, of weggedreven, zonder dat iemand het ziet, ; Wanneer de een den ander van enig onrecht beschuldigt, hetzij over os of ezel of schaap, of klederen, of iets, dat verloren is, zo zullen beider zaken voor de goden [rechters] komen: wien de goden [rechters] veroordelen, die zal het zijnen naaste dubbel wedergeven.'Imaar vindt men den dief niet, zo zal men den huiswaard voor de goden [rechters] brengen, of hij niet zijne hand aan zijnes naasten have geslagen hebbe.(KWanneer iemand zijnen naaste geld of goederen te bewaren geeft, en het wordt dien uit zijn huis gestolen: vindt men den dief, zo zal hij het dubbel wedergeven;JWanneer er een vuur ontstoken wordt in de doornen, en het verbrandt de schoven, of het koren, dat nog staat, op den akker, zo zal hij, die het vuur heeft aangestoken, volkomen vergoeding geven.0[Wanneer iemand een akker of wijnberg beschadigt, of zijn vee laat schade doen in eens anders akker, dan zal hij het van het beste zijns akkers en wijnbergs wedergeven.ymMaar vindt men het gestolene, hetzij os of ezel of schaap, nog levend bij hem, zo zal hij het dubbel wedergeven.>wMaar is de zon over hem opgegaan, zo zal men het bloedgericht laten gaan. De dief zal het [gestolene] wedergeven; heeft hij het niet, zo verkope men het voor zijnen diefstal. ;Wanneer een dief gegrepen wordt, als hij inbreekt, en daarbij geslagen wordt, zodat hij sterft, zo zal men geen bloedgericht over den dader laten gaan.& IWanneer iemand een os of een schaap steelt, en slacht het of verkoopt het, dan zal hij vijf ossen voor één os wedergeven, en vier schapen voor één schaap.&G$Maar is het bekend geweest, dat die os te voren stootig was, en zijn heer heeft hem niet bewaakt, zo zal hij er een anderen os voor geven, en het aas hebben.#Wanneer iemands os een anderen os stoot, zodat die sterft, zo zal men den levenden os verkopen, en het geld delen, en het aas ook delen.b?"zo zal de heer des kuils het den ander met geld betalen; doch het aas zal het zijne zijn.nW!Indien iemand een kuil opent of een kuil graaft, en dekt hem niet toe, en een os of ezel valt daarin,  Maar stoot de os een knecht of ene dienstmaagd, zo zal men hunnen heer dertig zilveren sikkels geven, en den os zal men stenigen.^7Op gelijke wijze zal men met hem handelen, wanneer hij een zoon of ene dochter stoot.o YMaar indien men hem losgeld oplegt, zo zal hij om zijn leven te lossen alles geven wat men hem oplegt.Y -Maar is de os te voren stootig geweest, en het is zijnen heer bericht, en hij heeft hem niet bewaakt, en hij doodt om die reden een man of ene vrouw, zo zal men dien os stenigen, en zijn heer zal ook sterven. 9Wanneer een os een man of ene vrouw stoot, zodat die sterft, zo zal men den os stenigen en zijn vlees niet eten; dan is de heer van den os onschuldig.} uDesgelijks wanneer hij zijnen knecht of zijne dienstmaagd een tand uitslaat, zo zal hij hem vrij laten om dien tand. }En wanneer iemand zijnen knecht of zijne dienstmaagd in het oog slaat en het verderft, zal hij hem vrijlaten om dat oog.9obrand voor brand, wond voor wond, buil voor buil.Foog voor oog, tand voor tand, hand voor hand, voet voor voet,Nmaar lijdt zij enige schade daarvan, zo zal hij geven ziel voor ziel, Als mannen met elkander twisten, en mishandelen ene zwangere vrouw, zodat haar de vrucht afgaat en haar geen schade geschiedt, zo zal men den dader in de beurs straffen, zoveel de man der vrouw oplegt, en hij zal het naar de uitspraak van scheidslieden geven;zoMaar blijft hij één dag of twee dagen in leven, zo zal hij er niet voor gestraft worden; want hij is zijn geld.Wie zijnen knecht of zijne dienstmaagd met een stok slaat, zodat hij onder zijne handen sterft, zal er voor gestraft worden.3akomt hij op, dat hij uitgaat, leunende op zijnen stok, zo zal degeen, die hem sloeg, onschuldig zijn, mits dat hij hem betale wat hij verzuimd heeft, en hem late genezen.'Wanneer mannen met elkander twisten, en de een slaat den ander met een steen of met de vuist, zodat hij niet sterft, maar te bed moet liggen:G Wie zijnen vader of zijne moeder vloekt, zal den dood sterven.jOWie een mens steelt, hetzij hij hem verkoopt of dat men dien bij hem vindt, zal den dood sterven.F~Wie zijnen vader of zijne moeder slaat, zal den dood sterven.}'Maar indien iemand moedwillig tegen zijnen naaste handelt, en hem met list doodt, zo zult gij dien van mijn altaar nemen, opdat men hem dode.|7 Doch heeft hij hem niet vervolgd, maar heeft God hem onverhoeds in zijne hand laten vallen, zo zal Ik u ene plaats stellen, waarheen hij vlieden kan.A{ Wie een mens slaat, dat hij sterft, zal den dood sterven._z9 Indien hij haar deze drie dingen niet bewijst, zo zal zij vrij uitgaan, zonder losgeldmyU Maar geeft hij hem ene andere, zo zal hij haar voedsel, bedeksel en huwelijksplicht niet onttrekken.ixM Maar ondertrouwt hij haar aan zijnen zoon, zo zal hij naar het recht der dochters aan haar doen.Zw/Maar behaagt zij haren heer niet, en wil hij haar niet ten huwelijk nemen, zo zal hij haar doen lossen; maar onder een vreemd volk haar te verkopen, daartoe heeft hij geen macht, omdat hij haar versmaad heeft.gvIVerkoopt iemand zijne dochter tot ene dienstmaagd, zo zal zij niet uitgaan gelijk de knechten.8ukzo brenge hem zijn heer voor de goden [rechters], en stelle hem aan de deur of aan den post, en bore hem met een priem door zijn oor, en hij zij zijn knecht eeuwiglijk.ntWMaar zegt de knecht: Ik heb mijnen heer, mijne vrouw en mijne kinderen lief, ik wil niet vrij worden,1s]Maar heeft zijn heer hem ene vrouw gegeven, en heeft hij zonen of dochters verwekt, zo zal de vrouw met hare kinderen haars heren zijn, en hij zal zonder vrouw uitgaan.rIs hij zonder vrouw gekomen, zo zal hij ook zonder vrouw uitgaan; maar is hij met een vrouw gekomen, zo zal zijne vrouw met hem uitgaan.qyAls gij een Hebreeuwsen knecht koopt, zal hij u zes jaren dienen; in het zevende jaar zal hij vrij en om niet uitgaan.;p uDit zijn de rechten, welke gij hun zult voorstellen.po[Gij zult ook niet met trappen tot mijn altaar opklimmen, opdat uwe schaamte daarbij niet ontdekt worde.2n_En indien gij Mij een stenen altaar wilt maken, zo zult gij het niet van gehouwen stenen bouwen; want als gij met uw houwijzer daaraan komt, zo zult gij het ontheiligen.Xm+Maak Mij een altaar van aarde om uwe brandoffers en dankoffers, uwe schapen en runderen daarop te offeren, want aan elke plaats, waar Ik mijns naams gedachtenis stichten zal, zal Ik tot u komen en u zegenen.flGDaarom zult gij nevens Mij gene goden van zilver maken; noch goden van goud zult gij u maken.k!En de Heer sprak tot Mozes: Dus zult gij tot de kinderen Israëls zeggen: Gijlieden hebt gezien, dat Ik van den hemel met u gesproken heb._j9Alzo stond het volk van verre; maar Mozes naderde tot de donkerheid, in welke God was.i5Maar Mozes sprak tot het volk: Vreest niet; want God is gekomen om u te beproeven en zijne vrees voor uwe ogen te doen zijn, opdat gij niet zondigt.hen zij zeiden tot Mozes: Spreek gij met ons, wij zullen horen; maar laat God niet met ons spreken, opdat wij niet sterven.!g=En al het volk zag den donder en bliksem, en het geluid der bazuin, en den berg roken; en toen zij dat zagen, weken zij terug en bleven van verre staan,JfGij zult niet begeren uws naasten huis. Gij zult niet begeren uws naasten huisvrouw, noch zijnen knecht, noch zijne dienstmaagd, noch zijnen os, noch zijnen ezel, noch iets, dat uws naasten is.AeGij zult geen valse getuigenis spreken tegen uwen naaste.d7Gij zult niet stelen.$cEGij zult geen overspel doen.b5 Gij zult niet doden.tac Gij zult uwen vader en uwe moeder eren, opdat gij lang leeft in het land, hetwelk de Heer, uw God, u geeft.?`y want in zes dagen heeft de Heer den hemel en de aarde gemaakt, en de zee en al wat daarin is, en Hij rustte op den zevenden dag: daarom zegende de Heer den sabbatdag en heiligde hem.g_I maar op den zevenden dag is de sabbat van den Heer, uwen God. Dan zult gij geen werk doen, gij, noch uw zoon, noch uwe dochter, noch uw knecht, noch uwe dienstmaagd, noch uw vee, noch uw vreemdeling, die in uwe poorten is;7^k Zes dagen zult gij arbeiden en al uw werk doen;3]cGedenk den sabbatdag, dat gij dien heiligt.\Gij zult den naam van den Heer, uwen God, niet misbruiken, want de Heer zal niet ongestraft laten wie zijnen naam misbruikt.^[7en doe barmhartigheid aan vele duizenden, die Mij liefhebben en mijne geboden houden.CZAanbid ze niet en dien ze niet; want Ik de Heer, uw God, ben een naijverig God, die de misdaad der vaderen bezoek aan de kinderen, tot in het derde en vierde lid dergenen, die Mij haten;7YiGij zult u geen beeld noch enige gelijkenis maken, noch van hetgeen boven in den hemel, noch van hetgeen beneden op de aarde, noch van hetgeen in het water onder de aarde is.5XgGij zult geen andere goden nevens Mij hebben.WW)Ik ben de Heer, uw God, die u uit Egypteland, uit het diensthuis, gevoerd heb.$V GEn God sprak al deze woorden:DUen God zag op de kinderen Israëls, en nam zich hunner aan.`T;en God verhoorde hun weeklagen, en dacht aan zijn verbond met Abraham, Isaäk en Jakob;2S_En langen tijd daarna stierf de koning van Egypte; en de kinderen Israëls zuchtten onder hunnen arbeid en kermden, en hun geschrei wegens hunnen arbeid klom op tot God;|RsDie baarde een zoon, en hij noemde hem Gersom; want, sprak hij, ik ben een vreemdeling geworden in een vreemd land._Q9En Mozes bewilligde om bij den man te blijven; en hij gaf Mozes zijne dochter Zippora.sPaHij sprak tot zijne dochters: Waar is hij? Waarom liet gij den man van u gaan? Nodigt hem met ons te eten.sOaZij zeiden: Een Egyptisch man verloste ons van de herders, en putte voor ons water, en drenkte de schapen.iNMEn toen zij tot haren vader Rehuël kwamen, sprak hij: Hoe zijt gij heden zo vroeg wedergekomen?zMoToen kwamen de herders en stieten haar daar af; maar Mozes maakte zich op en hielp haar, en drenkte hare schapen. LDe priester van Midian nu had zeven dochters, die kwamen om te putten, en vulden de drinkbakken om haars vaders schapen te drenken.&KGEn toen Farao dit hoorde zocht hij Mozes te doden; maar Mozes vluchtte voor Farao, en onthield zich in het land Midian, en zette zich neder bij een waterput.JJMaar deze sprak: Wie heeft u tot een overste en rechter over ons gesteld? Wilt gij mij ook doden, gelijk gij den Egyptenaar gedood hebt? Toen vreesde Mozes en sprak: Hoe is dat bekend geworden?I9 Op een anderen dag ging hij weder uit, en zag twee Hebreeuwse mannen te zamen twisten, en sprak tot den onrechtvaardige: Waarom slaat gij uwen naaste? U~~||1{{zyy?xx,wwwv9v uttvt sssBrr7qqjppDoynmmll4kjj7ii\h_gg}ffPe>ddccbPaaaK`u__x^^/]]1\\4[[$Z'Y>XdWWxVV6UTT0SS'RQQ1POOKNNMM LjL KKIJJIRHHTGGFEfDDSCC0BdA@?>==d<00;0 /d/..a.--5,,^++Z**a))8(((4'''&P%%p%$$ ##""^!!& hl-;o2LS;G 5  2  6G|JgI! En Mozes sprak tot den Heer: Zie, Gij zegt tot mij: Voer dit volk op; en Gij laat mij niet weten wien Gij met mij zenden zult, daar Gij nochtans gezegd hebt: Ik ken u bij name, en: Gij hebt genade gevonden voor mijne ogen._9! De Heer nu sprak tot Mozes van aangezicht tot aangezicht, gelijk een man met zijnen vriend spreekt. En als hij tot het leger wederkeerde, zo week zijn dienaar Jozua, de zoon van Nun, de jongeling, niet uit de tent.! En al het volk zag de wolkkolom staan aan den ingang der tent, en zij stonden op en bogen zich ter aarde, elk in de deur van zijne hut.! En als Mozes in de tent was ingegaan, kwam de wolkkolom neder en stond aan den ingang der tent; en de Heer sprak met Mozes.&G!En als Mozes uitging naar de tent, stond al het volk op, en een ieder trad in de deur van zijne hut; en zij zagen hem na, totdat hij in de tent was ingegaan.G !Mozes nu nam de tent en richtte haar op, ver buiten het leger, en noemde haar de tent der samenkomst. En wie den Heer wilde vragen, moest uitgaan tot de tent der samenkomst buiten het leger.\3!Alzo deden de kinderen Israëls hunne versierselen van zich af, bij den berg Horeb.hK!En de Heer sprak tot Mozes: Zeg tot de kinderen Israëls: Gij zijt een hardnekkig volk. Wanneer Ik slechts een ogenblik met u optrok, zou Ik u verdelgen. En nu, leg vrij uwe versierselen af, opdat ik wete wat Ik u doen zal.p[!Toen het volk dit kwade woord hoorde, waren zij bedroefd, en niemand droeg zijne versierselen aan zich.!!naar het land, waar melk en honig vloeit; Ik zal niet met u optrekken, want gij zijt een hardnekkig volk; Ik mocht u op den weg verdelgen.'!en Ik zal een Engel voor u uitzenden, [en Ik zal uitdrijven de Kanaänieten, Amorieten, Hethieten Ferezieten, Hevieten en Jebusieten],Y /!En de Heer sprak tot Mozes: Ga, trek van hier, gij en het volk, hetwelk gij uit Egypteland gevoerd hebt, naar het land, hetwelk Ik Abraham, Isaäk en Jakob gezworen heb, zeggende: Aan uw zaad zal Ik het geven;oY #Alzo strafte de Heer het volk, omdat zij dat kalf gemaakt hadden, hetwelk Aäron voor hen gemaakt had.)M "Zo ga nu heen en voer dit volk, waarheen Ik u gezegd heb. Zie, mijn Engel zal voor u uitgaan; maar Ik zal hunne zonde bezoeken, als mijn tijd van bezoeken komt.gI !Maar de Heer sprak tot Mozes: Ik zal dien uit mijn boek delgen, die tegen Mij gezondigd heeft.eE Nu, vergeef hun hunne zonde! Zo niet, delg mij dan uit uw boek, hetwelk Gij geschreven hebt!  Toen nu Mozes weder tot den Heer kwam, sprak hij: Ach, dit volk heeft ene grote zonde gedaan, en heeft zich gouden goden gemaakt. 9 En des morgens sprak Mozes tot het volk: Gij hebt ene grote zonde gedaan; nu zal ik opklimmen tot den Heer, of ik misschien uwe zonde verzoenen mocht.  Want Mozes had gezegd: Wijdt u heden aan den Heer, ieder tegen zijnen zoon en broeder, opdat heden de zegen over ulieden gegeven worde.{ q En de kinderen van Levi deden gelijk Mozes hun gezegd had, en er vielen op dien dag van het volk drie duizend man.p [ En hij sprak tot hen: Aldus spreekt de Heer Israëls God: leder gorde zijn zwaard aan zijne lende, en ga door het gehele leger, herwaarts en derwaarts, van de ene poort tot de andere, en ieder dode zijnen broeder, vriend en naaste.% trad hij in de poort des legers en sprak: Herwaarts tot mij, wie den Heer toebehoort! Toen verzamelden zich al de kinderen van Levi tot hem.6g Toen nu Mozes zag, dat het volk losbandig geworden was, [want Aäron had hen losbandig gemaakt tot ene bespotting onder degenen, die tegen hen zouden willen opstaan],  Toen zeide ik tot hen: Wie goud heeft, rukke het af en geve het mij: en ik wierp het in het vuur, daarvan is dit kalf geworden. ; Zij zeiden tot mij: Maak ons goden, die voor ons uitgaan; want wij weten niet wat dezen man Mozes, die ons uit Egypteland gevoerd heeft, wedervaren is.]5 En Aäron sprak: De toorn mijns heren ontbrande niet: gij weet dat dit volk boos is.sa En hij sprak tot Aäron: Wat heeft dit volk u gedaan, dat gij zulk ene grote zonde over hen gebracht hebt?;q En hij nam het kalf, hetwelk zij gemaakt hadden, en verbrandde het met vuur, en vermaalde het tot stof, en strooide het op het water, en gaf het den kinderen Israëls te drinken.*O Toen hij nu nabij het leger kwam en het kalf en de reien zag, ontbrandde hij in toorn, en hij wierp de tafelen uit zijne hand en verbrak ze beneden aan den berg.0[ Maar hij antwoordde: Het is niet een geschreeuw van zodanigen tegen elkander, die de overhand hebben of de nederlaag; maar ik hoor het geluid van een gezang der reien.! Toen nu Jozua het geschreeuw des volks hoorde, als het juichte, sprak hij tot Mozes: Er is een geschreeuw in het leger, als in den strijd.K~ en God had die zelf gemaakt en zelf het schrift daarin gegraveerd.}# En Mozes wendde zich om en klom van den berg af, en had de twee tafelen der getuigenis in zijne hand, die op beide zijden beschreven waren;a|= Toen berouwde den Heer het kwaad, hetwelk Hij gedreigd had aan zijn volk te zullen doen.${C Gedenk aan uwe dienaren, Abraham, Isaäk en Israël, welken Gij bij uzelven gezworen, en tot wie Gij gesproken hebt: Ik zal uw zaad vermenigvuldigen als de sterren aan den hemel; en al dit land, hetwelk Ik u beloofd heb, zal Ik uwen zade geven, en zij zullen het bezitten eeuwiglijk.izM Waarom zullen de Egyptenaars zeggen: Hij heeft hen tot hun ongeluk uitgevoerd om hen te doden in het gebergte en hen te verdelgen van den aardbodem? Keer U van de hitte uws toorns, en wees genadig over de boosheid uws volks.@y{ Maar Mozes smeekte den Heer, zijnen God, en sprak: Ach, Heer! waarom zal uw toorn ontbranden over uw volk, hetwelk Gij met ene grote kracht en sterke hand uit Egypteland gevoerd hebt?zxo en nu, laat af van Mij, opdat mijn toorn over hen ontbrande en hen vertere; zo zal Ik u tot een groot volk maken.Lw En de Heer sprak tot Mozes: Ik zie, dat het een hardnekkig volk is;nvW Zij zijn spoedig van den weg afgeweken, dien Ik hun geboden heb; zij hebben zich een gegoten kalf gemaakt, en hebben het aangebeden en daaraan geofferd, en gezegd: Dit zijn uwe goden, Israël, die u uit Egypteland gevoerd hebben.}uu En de Heer sprak tot Mozes: Ga, klim af; want uw volk, hetwelk gij uit Egypteland gevoerd hebt, heeft het verdorven.;tq En zij stonden des morgens vroeg op, en offerden brandoffers, en brachten daarbij dankoffers; daarna zette zich het volk om te eten en te drinken, en zij stonden op om te spelen.tsc Toen Aäron dat zag, bouwde hij daarvoor een altaar, en liet uitroepen en sprak: Morgen is des Heren feest.Gr  en hij nam ze uit hunne handen, en ontwierp met ene stift ene beeltenis, en maakte een gegoten kalf daarvan; en zij spraken: Dit zijn uwe goden, Israël, die u uit Egypteland gevoerd hebben.hqK Toen rukte al het volk hunne gouden oorringen af van hunne oren, en zij brachten ze tot Aäron;p Aäron sprak tot hen: Rukt de gouden oorringen af, die in de oren uwer vrouwen, uwer zonen en uwer dochters zijn, en brengt ze tot mij. o  Toen nu het volk zag, dat Mozes vertoefde van den berg af te komen, verzamelde het zich tegen Aäron, en sprak tot hem: Welaan, maak ons goden, die voor ons uitgaan! Want wij weten niet wat dezen man Mozes, die ons uit Egypteland gevoerd heeft, wedervaren is.(nKEn toen de Heer uitgesproken had met Mozes op den berg Sinaï, gaf Hij hem twee tafelen der getuigenis; die waren van steen, en beschreven met den vinger Gods.:mohij is een eeuwig teken tussen Mij en de kinderen Israëls: want in zes dagen heeft de Heer den hemel en de aarde gemaakt, maar op den zevenden dag rustte Hij en verkwikte zich. lDaarom zullen de kinderen Israëls den sabbat onderhouden, opdat zij hem ook bij hunne nakomelingen houden tot een eeuwig verbond:%kEZes dagen zal men arbeiden, maar op den zevenden dag is de sabbat, de heilige rust des Heren: wie op den sabbatdag enigen arbeid doet, zal den dood sterven.@j{Daarom onderhoudt mijn sabbat, want hij zal u heilig zijn; wie hem ontheiligt zal den dood sterven; want wie daarop enigen arbeid doet, diens ziel zal uitgeroeid worden uit zijn volk.7ii Spreek tot de kinderen Israëls zeggende: Onderhoudt mijn sabbat; want dit is een teken tussen Mij en u in uwe nakomelingen, opdat men wete, dat Ik de Heer ben, die u heilig.-hW En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:{gq de zalfolie, en het reukwerk van specerijen voor het heiligdom: naar al wat Ik u geboden heb zullen zij het maken.f  de ambtsklederen, en de heilige klederen van den priester Aäron, en de klederen zijner zonen, om het priesterambt te bedienen;Ve' het brandofferaltaar met al zijn gereedschap; het waschvat met zijn voetstuk;jdOde tafel en haar gereedschap; den fijnen gouden kandelaar en al zijn gereedschap; het reukaltaar;pc[de tent der samenkomst, de ark der getuigenis, het verzoendeksel daarop en al het gereedschap der tent;Ab}en zie, Ik heb hem Aholiab, Ahisamachs zoon, uit den stam van Dan, toegevoegd, en heb aan ieder kundig werkman de wijsheid in het hart gegeven, opdat zij maken al wat Ik u geboden heb:ra_kunstig stenen te snijden en in te zetten, en kunstig te timmeren van hout, en al dergelijk werk te doen;8`mom kunstig te arbeiden in goud, zilver en koper,l_Sen Ik heb hem vervuld met den Geest Gods, met wijsheid en verstand en met kennis van allerlei werk;h^KZie, Ik heb met name geroepen Bezaleël, den zoon van Uri, den zoon van Hur, uit den stam Juda;,] WEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:g\I&Wie dergelijk reukwerk maken zal om daarmede te wieroken, zal uitgeroeid worden uit zijn volk.`[;%En zulk reukwerk zult gijlieden u niet maken; maar het zal u heilig zijn voor den Heer.BZ$En gij zult het tot poeder stoten, en zult daarvan leggen vóór de ark der getuigenis, in de tent der samenkomst, waar Ik met u samenkomen zal; dit zal ulieden het allerheiligste zijn.hYK#en maak reukwerk daarvan, gemengd naar de kunst der kruidmengers, zodat het rein en heilig zij. X"En de Heer sprak tot Mozes: Neem u specerijen: balsem, stacté, galban en zuiveren wierook, van het een zoveel als van het ander;hWK!Wie dergelijke zalfolie maakt, of een ander daarvan geeft, zal uit zijn volk uitgeroeid worden.V% Op eens mensen lijf zal zij niet gegoten worden; gij zult ook geen dergelijke maken, want zij is heilig; daarom zal zij ulieden heilig zijn.}UuEn gij zult met de kinderen Israëls spreken zeggende: Deze olie zal mij ene heilige zalf zijn bij uwe nakomelingen.TT#Aäron en zijne zonen zult gij ook zalven, en hen mij tot priesters wijden.mSUen gij zult die alzo wijden, dat zij het allerheiligste zijn; want wie ze aanraakt, zal gewijd zijn.hRKhet reukaltaar, het brandofferaltaar met al zijn gereedschap en het waschvat met zijn voetstuk;NQde tafel met al haar gereedschap, den kandelaar met zijn gereedschap,UP%En daarmede zult gij zalven de tent der samenkomst en de ark der getuigenis,FOen maak ene heilige zalfolie, naar de kunst der kruidmengers._N9en kassia vijfhonderd, naar den sikkel des heiligdoms, en olie van olijfbomen een hin;#MANeem u van de beste specerijen, de edelste mirre vijfhonderd sikkels, en kaneel half zoveel, tweehonderd en vijftig, en kalmus ook tweehonderd en vijftig,-LWEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:WK)Dit zal ene eeuwige inzetting zijn, hem en zijnen zade bij hunne nakomelingen.%JEals zij in de tent der samenkomst gaan, of als zij tot het altaar naderen om te dienen, om een vuuroffer voor den Heer te ontsteken, opdat zij niet sterven.KIopdat Aäron en zijne zonen hunne handen en voeten daaruit wassen,/HYGij zult ook een koperen waschvat maken, met een koperen voetstuk, om te wassen, en zult het zetten tussen de tent der samenkomst en het altaar, en water daarin doen,-GWEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:F{En gij zult al het geld der verzoening nemen van de kinderen Israëls, en tot den dienst van de tent der samenkomst besteden; en het zal den kinderen Israëls tot ene gedachtenis zijn voor den Heer, opdat Hij zich over hunne zielen late verzoenen. E;De rijke zal niet meer geven, en de arme niet minder dan den halven sikkel, dien men den Heer tot een hefoffer geeft, voor de verzoening hunner zielen.aD=Wie in het getal is van twintig jaar en daarboven, zal zulk een hefoffer den Heer geven.FC Een ieder, die mede in het getal is, zal een halven sikkel geven, naar den sikkel des heiligdoms [deze sikkel is twintig gera]. Zulk een halve sikkel zal het hefoffer des Heren zijn.)BM Als gij de hoofden der kinderen Israëls telt, zo zal ieder den Heer geven de verzoening zijner ziel, opdat hun niet ene plaag wedervare, als zij geteld worden.-AW En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:v@g En Aäron zal over zijne hoornen verzoening doen éénmaal in het jaar, met het bloed van het zondoffer ter verzoening; zulk ene verzoening zal jaarlijks éénmaal geschieden bij uwe nakomelingen; want dat is den Heer het allerheiligste.|?s Gij zult geen vreemd reukwerk daarop doen, ook geen brandoffer, noch spijsoffer, en geen drankoffer daarop offeren.7>idesgelijks als hij de lampen aansteekt tussen de twee avonden, zo zal hij dat reukwerk ook ontsteken; dit zal het dagelijks reukwerk zijn voor den Heer, bij uwe nakomelingen.c=AEn Aäron zal daarop goed reukwerk ontsteken, elken morgen, als hij de lampen gereedmaakt;;<qEn gij zult het zetten vóór het voorhangsel, dat vóór de ark der getuigenis hangt, en vóór het verzoendeksel, dat op de ark der getuigenis is, waar Ik met u samenkomen zal.R;En de handbomen zult gij van cederhout maken, en ze met goud overtrekken.x:ken twee gouden ringen onder den krans aan beide zijden, om er handbomen in te steken en het daarmede te dragen.9/En gij zult het met fijn goud overtrekken, zijn dekstuk en zijne wanden rondom, en zijne hoornen, en gij zult er een krans van goud rondom maken,S8!een el lang en breed, geheel vierkant, en twee el hoog, met zijne hoornen.X7 -Gij zult ook een reukaltaar van cederhout maken, om er reukwerk op te ontsteken;76imaar iedere vrouw zal van hare geburin of huisgenoten eisen zilveren en gouden vaten en klederen; die zult gij op uwe zonen en dochters leggen en ze den Egyptenaren ontnemen.p5[En Ik zal aan dit volk genade geven bij de Egyptenaars, dat, als gij uittrekt, gij niet ledig uittrekt;4+Maar Ik zal mijne hand uitstrekken en Egypte slaan met allerlei wonderen, welke Ik in deszelfs midden doen zal; daarna zal hij u laten trekken.c3ADoch Ik weet, dat de koning van Egypte u niet zal laten trekken, dan door een sterke hand.2+En wanneer zij naar uwe stem horen, zo zult gij en de oudsten in Israël tot den koning van Egypte gaan, en tot hem zeggen: De Heer, de God der Hebreën, heeft ons geroepen; zo laat ons nu gaan drie dagen reizens in de woestijn, opdat wij offeren aan den Heer, onzen God.G1 en heb gezegd: Ik zal u uit de ellende van Egypte voeren in het land der Kanaänieten, Hethieten, Amorieten, Ferezieten, Hevieten en Jebusieten, in het land, in hetwelk melk en honig vloeit.t0cDaarom ga heen en verzamel de oudsten in Israël, en spreek tot hen: De Heer, de God uwer vaderen, de God Abrahams, de God Isaäks en de God Jakobs is mij verschenen, zeggende: Ik heb u bezocht, en gezien wat u wedervaren is in Egypte, /En God sprak verder tot Mozes: Aldus zult gij tot de kinderen Israëls zeggen: De Heer, de God uwer vaderen, de God Abrahams, de God Isaäks en de God Jakobs heeft mij tot u gezonden; dit is mijn naam eeuwiglijk, waarbij men Mij gedenken zal immer en altoos.(.KEn God sprak tot Mozes: IK ZAL ZIJN, DIE IK ZIJN ZAL; en Hij sprak: Aldus zult gij tot de kinderen Israëls zeggen: IK ZAL ZIJN heeft mij tot ulieden gezonden.H-  En Mozes sprak tot God: Zie, als ik tot de kinderen Israëls kom, en tot hen zeg: de God uwer vaderen heeft mij tot u gezonden; en zij vragen mij: Hoe is zijn naam? wat zal ik hun antwoorden?.,W Hij sprak: Ik zal met u zijn; en dit zal u tot een teken zijn, dat Ik u gezonden heb: gij zult Gode offeren op dezen berg, als gij mijn volk uit Egypte gevoerd hebt.n+W Mozes sprak tot God: Wie ben ik, dat ik tot Farao gaan en de kinderen Israëls uit Egypte voeren zou?`*; Ik zal u tot Farao zenden, opdat gij mijn volk, de kinderen Israëls, uit Egypte voert.,)S Dewijl dan nu het geroep der kinderen Israëls tot Mij is gekomen en Ik daarenboven ook hunnen angst gezien heb, hoe de Egyptenaars hen beangstigen, zo ga nu heen;(%en Ik ben nedergekomen, opdat Ik hen redde van de hand der Egyptenaren en hen uitvoere uit dit land in een goed en ruim land, in een land in hetwelk melk en honig vloeit, namelijk aan de plaats der Kanaänieten Hethieten, Amorieten, Ferezieten, Hevieten en Jebusieten.'-En de Heer sprak: Ik heb de ellende van mijn volk in Egypte gezien, en heb gehoord hun geroep over degenen, die hen drijven; Ik ken al hun leed,-&UEn Hij sprak verder: Ik ben de God uws vaders, de God Abrahams, de God Isaäks en de God Jakobs. En Mozes bedekte zijn aangezicht, want hij vreesde God aan te zien.%Hij sprak: Treed niet herwaarts; trek uwe schoenen uit van uwe voeten, want de plaats, waarop gij staat, is heilige grond.$Maar toen de Heer zag, dat hij heenging om te zien, riep God hem uit het braambos en sprak: Mozes, Mozes! Hij antwoordde: Hier ben ik.h#KEn Mozes sprak: Ik wil daarheen, en zien dat grote gezicht, waarom het braambos niet verbrandt.,"Sen de Engel des Heren verscheen hem in een vuurvlam uit het midden van een braambos; en hij zag, dat het braambos met vuur brandde, en het werd toch niet verteerd./! [Mozes nu weidde de schapen van Jethro, zijnen schoonvader, den priester in Midian; en hij dreef de schapen achter in de woestijn, en kwam aan den berg Gods, aan Horeb; .Zij zullen weten, dat Ik de Heer, hun God, ben, die hen uit Egypteland gevoerd heb, opdat Ik onder hen wonen zou: Ik, de Heer, hun God.E-En Ik zal onder de kinderen Israëls wonen, en hun God zijn.ue,En Ik zal de tent der samenkomst met het altaar heiligen, en Aäron en zijne zonen Mij tot priesters wijden.^7+aldaar zal Ik den kinderen Israëls bekend en geheiligd worden in mijne heerlijkheid.2_*Dit is het dagelijks brandoffer bij uwe nakomelingen, vóór den ingang van de tent der samenkomst, voor den Heer, alwaar Ik met ulieden samenkomen en met u spreken zal;.W)Met het andere lam, tussen de twee avonden, zult gij doen gelijk met het spijsoffer en drankoffer der morgens, tot een liefelijken reuk, een vuuroffer voor den Heer..W(en bij het ene lam behoort een tiende deel meelbloem, gemengd met een vierde deel van een hin gestoten olie, en een vierde deel van een hin wijn, tot een drankoffer.D'het ene lam des morgens, het andere tussen de twee avonden;}u&En dit zult gij met het altaar doen; twee lammeren van een jaar oud zult gij des daags, gestadiglijk daarop offeren;3%Zeven dagen zult gij het altaar verzoenen en het wijden, opdat het een altaar van het allerheiligste zij; wie het altaar aanraakt, zal gewijd zijn.=u$En gij zult dagelijks een var tot een zondoffer slachten ter verzoening, en gij zult het altaar ontzondigen, daarover verzoening doende, en zult het zalven, opdat het gewijd worde.}#En gij zult alzo aan Aäron en zijne zonen doen al wat ik u geboden heb; zeven dagen zult gij aldus hunne handen vullen.<s"Maar indien er van het vlees der inwijding en van het brood wat overblijft tot op den morgen, zo zult gij dat met vuur verbranden: het zal niet gegeten worden, want het is heilig.!=!En zij zullen datgene eten, waarmede de verzoening geschied is, om hun handen te vullen en hen te heiligen; geen ander zal het eten, want het is heilig.  En Aäron en zijne zonen zullen het vlees van dezen ram eten, en het brood uit den korf, voor den ingang van de tent der samenkomst.]5En gij zult den ram der inwijding nemen, en zijn vlees aan ene heilige plaats koken.%EWie van zijne zonen in zijne plaats priester wordt, zal ze zeven dagen lang aantrekken, opdat hij in de tent der samenkomst ga, om te dienen in het heilige.|sAärons heilige klederen nu zullen zijne zonen hebben na hem, opdat zij daarin gezalfd en hun handen gevuld worden.eEEn dit zal voor Aäron en voor zijne zonen een eeuwig recht zijn van de kinderen Israëls; want het is een hefoffer. En een hefoffer zal het zijn van de kinderen Israëls van hunne dankoffers, hun hefoffer voor den Heer. /En gij zult alzo heiligen de beweegborst en den hefschouder, die bewogen en geheven zijn van den ram der inwijding van Aäron en van zijne zonen.  En gij zult de borst van den ram der inwijding van Aäron nemen, en zult haar voor den Heer bewegen; dit zal uw gedeelte zijn.3 aNeem het daarna van hunne handen, en ontsteek het op het altaar, boven op het brandoffer, tot een liefelijken reuk voor den Heer; want het is een vuuroffer voor den Heer.b ?en leg het alles op de handen van Aäron en van zijne zonen, en beweeg het voor den Heer. en één brood, en één koek geolied brood, en ééne vlade uit den korf des ongezuurden broods, die voor den Heer staat;V'Daarna zult gij nemen het vet van den ram, den staart, en het vet van het ingewand, het net over de lever, en de twee nieren met het vet daarover, en den rechterschouder, want het is een ram der inwijding;eEEn gij zult van het bloed op het altaar en van de zalfolie nemen, en Aäron en zijne klederen, zijne zonen en hunne klederen, daarmede besprengen, opdat hij en zijne klederen, zijne zonen en hunne klederen gewijd worden.ymen gij zult hem slachten, en van zijn bloed nemen, en het Aäron en zijn zonen aan den rechteroorlap doen, en op den duim hunner rechterhand, en op den groten teen van hun rechtervoet; en gij zult dat bloed tegen het altaar rondom sprengen.ueOok den anderen ram zult gij nemen, en Aäron benevens zijne zonen zullen hunne handen op zijn hoofd leggen;#En den gehelen ram zult gij ontsteken op het altaar; want het is den Heer een brandoffer, een liefelijke reuk, een vuuroffer voor den Heer.En gij zult den ram in stukken delen, en zijn ingewand en zijne schenkels wassen en zult die bij de stukken en bij zijn hoofd leggen.hKAlsdan zult gij hem slachten, en van zijn bloed nemen, en het tegen het altaar rondom sprengen.q]Den enen ram nu zult gij nemen, en Aäron benevens zijne zonen zullen hunne handen op zijn hoofd leggen.Maar het vlees van den var en zijn vel en mest zult gij buiten voor het leger met vuur verbranden; want het is een zondoffer.%E En gij zult nemen het vet van het ingewand, en het net over de lever, en de twee nieren met het vet, dat daarover ligt, en zult het op het altaar ontsteken.~3 En gij zult van zijn bloed nemen, en het op de hoornen des altaars doen met uwen vinger, en al het andere bloed aan den voet des altaars uitgieten._}9 En gij zult den var slachten voor den Heer, aan den ingang van de tent der samenkomst.|) En den var zult gij brengen vóór de tent der samenkomst, en Aäron benevens zijne zonen zullen hunne handen op het hoofd van den var leggen.R{ En beiden, Aäron en zijne zonen, zult gij met gordels gorden, en hun de mutsen opbinden, opdat zij het priesterambt hebben tot ene eeuwige inzetting; en gij zult Aäron en zijn zonen de handen vullen.Sz!En zijne zonen zult gij ook doen naderen, en hun den engen rok aantrekken.Sy!En gij zult de zalfolie nemen en haar op zijn hoofd gieten, en hem zalven.Vx'en den hoed op zijn hoofd zetten, en de heilige kroon vastmaken aan den hoed.FwEn gij zult de klederen nemen, en Aäron aantrekken den engen rok, en den purperen rok, en den lijfrok, en den borstlap bij den lijfrok, en zult hem omgorden met den gordel van den lijfrok,svaen zult Aäron en zijne zonen voor den ingang van de tent der samenkomst brengen, en hen met water wassen.tucEn gij zult ze in éénen korf leggen, en ze in dien korf ten offer brengen, met den var en de twee rammen,tongezuurd brood, en ongezuurde koeken met olie gemengd, en ongezuurde vladen met olie bestreken; van tarwemeelbloem zult gij die maken.s ;Dit is nu de wijze, op welke gij met hen handelen zult, opdat zij mij tot priesters gewijd worden. Neemt een jongen var, en twee rammen, zonder gebrek;r+En Aäron en zijne zonen zullen die aanhebben, als zij in de tent der samenkomst gaan, of tot het altaar naderen, om te dienen in het heiligdom; opdat zij niet hunne misdaad dragen en sterven moeten. Dit zal hem en zijnen zade na hem ene eeuwige inzetting zijn.q{*En gij zult hun linnen onderklederen maken, om het vlees der schaamte te bedekken, van de lendenen af tot aan de dijen.%pE)en zult die uwen broeder Aäron en ook zijnen zonen aantrekken; en gij zult hen zalven en hunne handen vullen en hen wijden, opdat zij mijne priesters zijn.eoE(En voor Aärons zonen zult gij rokken, gordels en mutsen maken, die heerlijk en schoon zijn,wni'Gij zult ook den engen rok maken van wit linnen, en een hoed van wit linnen maken, en een geborduurden gordel.ymm&En zij zal op Aärons voorhoofd zijn, opdat alzo Aäron drage de misdaad van het heilige, hetgeen de kinderen Israëls, heiligen in alle gaven hunner heiliging; en zij zal altijd aan zijn voorhoofd zijn, opdat hij hen verzoene bij den Heer.Jl%En gij zult haar hechten aan een blauw snoer vóór aan den hoed. k$Gij zult ook ene voorhoofdsplaat maken van fijn goud, en daarop graveren, gelijk men de zegels graveert: DE HEILIGHEID DES Heren.*jO#En Aäron zal hem aanhebben, als hij dient; opdat men zijnen klank hore, als hij uit [gaat] en ingaat in het heilige voor den Heer, opdat hij niet sterve.(iK"zodat er een goud schelletje zij, daarna een granaatappel, en wederom een goud schelletje, en weder een granaatappel, rondom aan den zoom van den purperen rok.h9!En beneden, rondom aan zijnen zoom, zult gij granaatappels maken van blauw en rood purper en scharlaken; en daartussen gouden schelletjes, ook rondom;g{ en van boven in het midden zal ene opening zijn, en een boord rondom die opening samengevouwen, opdat zij niet scheure.Wf)Gij zult ook den purperen rok onder den lijfrok maken geheel van blauw purper;]e5En gij zult in den borstlap des ambts de Urim en de Tummim doen, opdat zij op Aärons hart zijn, als hij ingaat voor den Heer, en hij het ambt der kinderen Israëls op zijn hart drage voor den Heer, gestadiglijk.-dUAlzo zal Aäron de namen der kinderen Israëls dragen in den borstlap des ambts op zijn hart, als hij in het heilige gaat, tot ene gedachtenis voor den Heer altijd.QcEn men zal den borstlap met zijne ringen met een blauw snoer aan de ringen des lijfroks knopen, opdat hij op den kunstig gemaakten lijfrok dicht aansluite, en de borstlap niet van den lijfrok losrake.Gb En gij zult nog twee gouden ringen maken, en die aan de twee andere hoeken beneden den lijfrok tegenover elkander hechten, waar de lijfrok is samengevoegd, bovenaan den lijfrok, kunstiglijk. aEn gij zult twee andere gouden ringen maken, en die aan de twee andere hoeken van den borstlap hechten, inwendig tegen den lijfrok.`maar de twee einden der ketenen zult gij aan twee kastjes doen, en ze hechten aan de schouderstukken van den lijfrok, tegenover elkander.a_=en de twee gouden ketenen in die twee ringen doet, aan de beide hoeken van den borstlap;f^Gen twee gouden ringen aan den borstlap, zodat gij die hecht aan twee hoeken van den borstlap,m]UEn gij zult ketenen voor den borstlap maken van fijn goud, even lang, de leden in elkander hangende;\)En zij zullen naar de twaalf namen der kinderen Israëls staan, gegraveerd door den steensnijder, elk met zijnen naam, naar de twaalf stammen.^[7de vierde een turkoois, onyx en jaspis; in goud zullen zij gezet zijn, in alle rijen.2Zade derde een barnsteen, agaat en amethyst;1Y_de tweede een robijn, saffier en diamant;gXIEn gij zult hem vullen met vier rijen stenen: de eerste rij zij een sardis, topaas en smaragd;nWWVierkant zal hij zijn en dubbel: een handbreed zal zijne lengte zijn, en een handbreed zijne breedte.V5Den borstlap des ambts zult gij maken naar de kunst, gelijk den lijfrok, van goud, van blauw en rood purper, van scharlaken en getweernd wit linnen.U}en gij zult twee ketenen van fijn goud maken, even lang, de leden in elkander hangende; en zult die aan de kastjes doen.)TO En gij zult gouden kastjes maken;YS- En gij zult die stenen op de schouderstukken van den lijfrok hechten, tot ene gedachtenis voor de kinderen Israëls, opdat Aäron hunne namen op beide zijne schouders drage voor den Heer, tot ene gedachtenis.tRc dat zult gij doen door de steensnijders, die de zegels graveren; en gij zult ze rondom in goud doen zetten.;Qs op elk zes namen, naar de orde van hunnen ouderdom;^P7 En gij zult twee onyxstenen nemen, en daarop graveren de namen der kinderen Israëls,O)En zijn gordel zal van dezelfde kunst en van éénerlei werk zijn: van goud, van blauw en rood purper, van scharlaken en getweernd wit linnen.uNetwee saamverbonden schouderstukken zal hij hebben, waarmede hij aan zijne beide einden zal verbonden worden.~MwDen lijfrok zullen zij maken van goud, van blauw en rood purper, van scharlaken en getweernd wit linnen, kunstiglijk;WL)Daartoe zullen zij nemen goud, blauw en rood purper, scharlaken en wit linnen.jKODit nu zijn de klederen, welke zij maken zullen: een borstlap, lijfrok, purperen rok, enge rok, hoed en gordel; alzo zullen zij heilige klederen maken voor uwen broeder Aäron en voor zijne zonen, opdat hij mijn priester zij.>JwEn gij zult spreken met allen, die wijs van hart zijn, welke Ik met den geest der wijsheid vervuld heb, dat zij Aäron klederen maken tot zijne wijding, opdat hij mijn priester zij.dICEn gij zult voor Aäron, uwen broeder, heilige klederen maken, die heerlijk en schoon zijn.>H yEn gij zult Aäron, uwen broeder, en zijne zonen tot u nemen, uit de kinderen Israëls, opdat hij mijn priester zij: namelijk Aäron en zijne zonen, Nadab, Abihu, Eleazar en Ithamar.G/in de tent der samenkomst buiten het voorhangsel, dat vóór de ark der getuigenis hangt. En Aäron en zijne zonen zullen die toebereiden, beide des morgens en des avonds, voor den Heer: dit zal u ene eeuwige inzetting zijn voor uwe nakomelingen onder de kinderen Israëls..FWGebied den kinderen Israëls, dat zij tot u brengen de allerbeste, zuiverste olie, van olijven gestoten, om te lichten, welke men altijd boven in de lampen doen zal,EOok al het gereedschap der woning tot allerlei verrichting, en al hare nagels, en al de nagels van het voorhof zullen van koper zijn.'DIEn de lengte des voorhofs zal honderd el zijn, de breedte vijftig el, de hoogte vijf el, van getweernd wit linnen; en hunne voetstukken zullen van koper zijn. &U~}}|{{{&zxzyIxx'wPvvOu`u"tdsErrqqBpponngmm(ll2kkjj#ihh ggff/ecddcYc bb"aaaE```5___/^^]]e\\v[ZZcYY+XX]XWkVVYVUUT"S8RaQQPnOOpNN6MMMLL+KKKJJ/III1HHrHGGpG1FF2EEEDCCXBB=AAnA@@v@??j>>C===<K& en tegen het Oosten vijftig el:u=e& en tegen het Westen vijftig el, met tien pilaren en tien voetstukken, maar hunne haken en roeden van zilver;<& desgelijks tegen het Noorden honderd el, met twintig pilaren en twintig voetstukken van koper, maar hunne haken en roeden van zilver;k;Q& met zijne twintig pilaren en twintig voetstukken van koper, maar hunne haken en roeden van zilver;p:[& En hij maakte een voorhof, tegen het Zuiden met een omhangsel van getweernd wit linnen, honderd el lang49c&En hij maakte het waschvat van koper, en zijn voetstuk ook van koper, van de spiegels, die de vrouwen in menigte kwamen brengen voor den ingang van de tent der samenkomst.x8k&en stak ze in de ringen aan de zijden des altaars, om het daarmede te dragen; en hij maakte het van binnen hol.@7}&Deze maakte hij van cederhout, en overtrok ze met koper,_69&en goot vier ringen voor de vier hoeken van het koperen traliewerk, voor de handbomen.5&en hij maakte een traliewerk van koper, gelijk een net, rondom den omgang, van beneden-op tot aan de helft van het altaar;4&En hij maakte allerlei gereedschap voor het altaar, aspotten, asschoppen, bekkens, vuurhaken, vuurpannen, alles van koper;i3M&en maakte op zijne vier hoeken vier hoornen, die er buiten uitstaken, en overtrok het met koper.r2 a&En hij maakte het brandofferaltaar van cederhout, vijf el lang en breed, geheel vierkant, en drie el hoog,o1Y%En hij maakte de heilige zalfolie met het reukwerk van beste specerij, naar de kunst der kruidmengers.L0%En de handbomen maakte hij van cederhout, en overtrok die met goud./%En hij maakte twee gouden ringen onder den krans, aan beide zijden, om er handbomen in te steken en het daarmede te dragen. .%En hij overtrok het met fijn goud, zijn dekstuk en zijne wanden rondom, en zijne hoornen; en maakte er een krans van goud rondom.-%En hij maakte ook het reukaltaar van cederhout, een el lang en breed geheel vierkant, en twee el hoog, met zijne hoornen.J,%Van een talent fijn goud maakte hij dien, en al zijn gereedschap.V+'%En hij maakte de zeven lampen met hare snuiters en bluschvaten van fijn goud.V*'%en hunne knoppen en armen daaraan, en het was alles van gedreven louter goud.N)%telkens onder twee armen een knop, zodat er zes armen uit hem gingen,N(%Maar aan den kandelaar waren vier schaaltjes, met knoppen en bloemen,E'%Drie schaaltjes waren aan elken arm, met knoppen en bloemen.J&%Zes armen gingen uit zijne zijden uit, aan elke zijde drie armen.%%En hij maakte den kandelaar van fijn gedreven goud; daaraan waren de standaard met de armen, schaaltjes, knoppen en bloemen.$%En hij maakte ook van fijn goud het gereedschap op de tafel: schotels, bekers, kannen en schalen, om te gebruiken bij het drankoffer.l#S%En hij maakte de handbomen van cederhout, en overtrok die met goud, om de tafel daarmede te dragen.P"%dicht onder de lijst, om er handbomen in te doen en de tafel te dragen.d!C% en goot ook vier gouden ringen, en voegde die aan de vier hoeken aan hare vier voetstukken,h K% en maakte er ene lijst rondom, een handbreed hoog, en maakte een gouden krans om de lijst heen,R% en overtrok haar met fijn goud, en maakte er rondom een gouden krans aan,eE% En hij maakte de tafel van cederhout, twee el lang, en één el breed, en anderhalf el hoog,;q% En de cherubim breidden hunne vleugels uit, van boven af, en bedekten daarmede het verzoendeksel, en hunne aangezichten stonden tegenover elkander, en zagen op het verzoendeksel.H %enen cherub aan dit einde, en den anderen aan het andere einde.[1%en maakte twee cherubim van louter goud, aan de twee einden van het verzoendeksel:`;%En hij maakte het verzoendeksel van fijn goud, derdehalf el lang en anderhalf el breed,V'%en stak die in de ringen aan de zijden van de ark, opdat men haar kon dragen.I %En hij maakte handbomen van cederhout, en overtrok die met goud,P%en goot vier gouden ringen voor hare vier hoeken, voor elke zijde twee.iM%en overtrok haar van binnen en van buiten met fijn goud, en maakte rondom haar een gouden krans,` =%En Bezaleël maakte de ark van cederhout, derdehalf el lang, anderhalf el breed en hoog, $&en vijf pilaren daarvoor, met hunne haken, en overtrok hunne knoppen en hunne roeden met goud; en vijf koperen voetstukken daaraan. $%En men maakte een behangsel voor den ingang der tent van blauw en rood purper, scharlaken en getweernd wit linnen, geborduurd;3$$en maakte daarvoor vier pilaren van cederhout, en overtrok die met goud, en maakte hunne haken van goud, en goot er vier zilveren voetstukken voor.  $#En men maakte het voorhangsel met de cherubim daarin, kunstiglijk, met blauw en rood purper, scharlaken en getweernd wit linnen;y$"en overtrok de stijlen met goud, en hunne ringen voor de stangen maakte men van goud, en overtrok de stangen met goud.|s$!En men maakte de stangen zó, dat zij midden door de stijlen doorgestoken werden, van het ene einde tot het andere;H $ en vijf op de andere zijde, en vijf achteraan tegen het Westen.^ 7$En men maakte stangen van cederhout, vijf voor de stijlen op de ene zijde der woning,j O$zodat er acht stijlen waren, en zestien zilveren voetstukken, onder elken stijl twee voetstukken. $zodat elk van die beide zich met zijnen hoekstijl van beneden-op samenvoegde, en zij boven aan het hoofd samensloten met ééne kram;< u$en twee andere achter aan de twee hoeken der woning;M $Maar achter aan de woning, tegen het Westen, maakte men zes stijlen;N$met veertig zilveren voetstukken, onder elken stijl twee voetstukken.^7$En aan de andere zijde der woning, tegen het Noorden, maakte men ook twintig stijlen,zo$en men maakte er veertig zilveren voetstukken onder, onder elken stijl twee voetstukken aan zijne twee houvasten.?{$zodat twintig van die stijlen tegen het Zuiden stonden;wi$en aan elk twee houvasten, om den enen aan den anderen te zetten; alzo maakte men alle stijlen voor de woning;/[$elk tien el lang en anderhalf el breed;O$En men maakte stijlen voor de woning, van cederhout, die staan konden:{q$En men maakte een dekkleed over de tent van roodvervige ramsvellen, en daarover nog een dekkleed van dassenvellen._9$en maakte telkens vijftig koperen haakjes, met welke de tent in elkander gevoegd werd.wi$En men maakte telkens vijftig striklisjes aan elk tapijt, aan hunne hoeken, met welke zij samengehecht werden;]~5$en voegde vijf daarvan te zamen op de ene zijde, en zes te zamen op de andere zijde.?}{$dertig el lang, en vier el breed, alle van ééne maat,S|!$En men maakte elf tapijten van geitenhaar tot een dekkleed over de woning:{!$ En men maakte vijftig gouden haakjes, en voegde met de haakjes de tapijten het ene aan het andere te zamen, opdat het ééne woning wierd.gzI$ telkens vijftig striklisjes aan een tapijt, met welke het ene aan het andere was samengevoegd.`y;$ en maakte blauwe striklisjes aan den hoek van elk tapijt, waar zij samengehecht werden:Nx$ En men hechtte telkens vijf tapijten te zamen het ene aan het andere,uwe$ De lengte van één tapijt was acht en twintig el, en de breedte vier el, en zij waren alle van ééne maat.>vw$Alzo maakten alle wijze mannen, onder de arbeiders aan het werk, de woning van tien tapijten met cherubim, kunstiglijk, van getweernd wit linnen, blauw en rood purper en scharlaken.]u5$Want er was voorraad genoeg tot allerlei werk, dat te maken was, en er was nog over.t/$Toen gebood Mozes, dat men zou uitroepen door het leger: Niemand brenge meer tot een hefoffer des heiligdoms. Toen hield het volk op met brengen.s#$en zij spraken tot Mozes: Het volk brengt te veel, meer dan voor den dienst van dit werk, hetwelk de Heer geboden heeft te maken, nodig is.wri$Toen kwamen al de wijzen, die aan het werk des heiligdoms arbeidden, ieder van zijn werk, waaraan zij werkten,]q5$En zij namen van Mozes tot zich al het hefoffer, hetwelk de kinderen Israëls voor het werk van den dienst des heiligdoms brachten, om dit te maken; want zij brachten elken morgen hunne vrijwillige gaven tot hem.Sp!$Want Mozes riep Bezaleël en Aholiab en alle wijze mannen, welken de Heer wijsheid in hun hart gegeven had, namelijk allen, die zich vrijwillig daartoe aanboden en toetraden om te arbeiden aan het werk.fo I$Toen arbeidden Bezaleël en Aholiab en alle wijze mannen, welken de Heer wijsheid en verstand gegeven had, om te weten, hoe zij allerlei werk maken zouden tot den dienst des heiligdoms, naar alles, wat de Heer geboden had.vng##Hij heeft hun het hart met wijsheid vervuld, om allerlei werk te maken, te snijden, te werken en te borduren met blauw en rood purper, scharlaken en wit linnen, en om te weven, opdat zij allerlei werk maken en kunstigen arbeid uitvinden. m#"en heeft hem ook in zijn hart gegeven, om [anderen] te onderwijzen, hem en Aholiab, Ahisamachs zoon, uit den stam van Dan.ql]#!edelgesteenten te snijden en in te zetten, hout te timmeren, en allerlei kunstigen arbeid te verrichten;8km# om kunstig te arbeiden in goud, zilver en koper,njW#en heeft hem vervuld met den Geest Gods, opdat hij wijs, schrander en geschikt zij tot allerlei werk;i5#En Mozes sprak tot de kinderen Israëls: Ziet, de Heer heeft bij name geroepen Bezaleël, den zoon van Uri, den zoon van Hur, uit den stam van Juda,h#Alzo brachten de kinderen Israëls vrijwillig, beiden man en vrouw, voor allerlei werk, hetgeen de Heer door Mozes geboden had te maken.Zg/#en specerijen en olie voor het licht, en voor de zalfolie, en voor goed reukwerk._f9#De vorsten nu brachten onyx en ingezette stenen voor den lijfrok en voor den borstlap,ieM#En alle vrouwen, die zulken arbeid verstonden en gewillig daartoe waren, sponnen het geitenhaar.d%#En alle vrouwen, die schrander waren, werkten met hare handen, en brachten haar werk van blauw en rood purper, van scharlaken en wit linnen.c1#En wie zilver en koper offerde, bracht het den Heer tot een hefoffer; en wie cederhout bij zich vond, bracht het tot allerlei werk van den dienst. b#En wie bij zich vond blauw en rood purper, scharlaken, wit linnen, geitenhaar, roodachtige ramsvellen en dassenvellen bracht het.>aw#En beiden, man en vrouw, brachten vrijwillig haken, oorringen, ringen, en hoofdsieraden, en allerlei goud en gereedschap; daarenboven bracht ieder den Heer goud tot een beweegoffer.?`y#en allen, die het gaarne en vrijwillig gaven, kwamen en brachten den Heer het hefoffer voor het werk van de tent der samenkomst, en voor al haren dienst, en voor de heilige klederen.J_#Toen ging de gehele gemeente der kinderen Israëls uit van Mozes;^7#de klederen des ambts tot den dienst in het heilige, de heilige klederen van den priester Aäron met de klederen zijner zonen, tot het priesterschap.=]w#de nagels der woning en des voorhofs met hare touwen;s\a#het omhangsel des voorhofs met zijne pilaren en voetstukken, en het behangsel aan den ingang des voorhofs;[#het brandofferaltaar met zijn koperen traliewerk, zijne handbomen en al zijn gereedschap; het waschvat met zijn voetstuk; Z#het reukaltaar met zijne handbomen, de zalfolie en specerijen tot het reukwerk; het behangsel der deur aan den ingang der woning;fYG#den kandelaar om te lichten, en zijn gereedschap, en zijne lampen, en de olie voor het licht;NX# de tafel met hare handbomen en al haar gereedschap, en de toonbroden;IW # de ark met hare handbomen; het verzoendeksel en het voorhangsel;nVW# namelijk de woning, benevens hare tent en bedeksel, ringen, stijlen, stangen, pilaren en voetstukken;QU# En wie onder u schrander is, kome en make hetgeen de Heer geboden heeft:HT # onyx en ingezette stenen voor den lijfrok en voor den borstlap.LS#olie voor de lamp, en specerijen tot zalfolie en tot goed reukwerk;:Rq#roodvervige ramsvellen, dassenvellen en cederhout,NQ#blauw en rood purper, scharlaken, kostelijk wit linnen en geitenhaar,xPk#Geeft elk den Heer een hefoffer, zodat een ieder het hefoffer des Heren vrijwillig brenge: goud, zilver, koper,kOQ#En Mozes sprak tot de gehele gemeente der kinderen Israëls: Dit is het wat de Heer geboden heeft:KN#Gij zult in geen van uwe woningen vuur aansteken op den sabbatdag.#MA#Zes dagen zult gij arbeiden, maar den zevenden dag zult gij heilig houden; het is de sabbat, de dag der rust des Heren; al wie daarop arbeidt zal sterven.L #En Mozes verzamelde de gehele gemeente der kinderen Israëls, en sprak tot hen: Dit is het wat de Heer geboden heeft, dat gij zult doen.KK"#dan zagen de kinderen Israëls aan zijn aangezicht, dat het vel van zijn aangezicht glinsterde; dan deed hij den sluier weder over zijn aangezicht, totdat hij weder inging om met Hem te spreken.HJ ""En wanneer hij inging voor den Heer om met Hem te spreken, deed hij dien sluier af, totdat hij weder uitging. En wanneer hij uitkwam en met de kinderen Israëls sprak hetgeen hem geboden was,[I1"!En terwijl hij dat alles met hen sprak, legde hij een sluier over zijn aangezicht.H " Daarna naderden al de kinderen Israëls tot hem, en hij gebood hun alles, wat de Heer tot hem gesproken had op den berg Sinaï.~Gw"Toen riep Mozes hen; en zij keerden zich tot hem, beiden Aäron en al de oversten der gemeente, en hij sprak met hen.F"En toen Aäron en al de kinderen Israëls zagen, dat het vel van zijn aangezicht glinsterde, vreesden zij hem te naderen.EE"Toen nu Mozes van den berg Sinaï afging, had hij de twee tafelen der getuigenis in zijne hand, en wist niet, dat het vel van zijn aangezicht glinsterde, doordat hij met Hem gesproken had.+DQ"En hij was aldaar bij den Heer veertig dagen en veertig nachten, en at geen brood en dronk geen water; en hij schreef dat verbond, de tien woorden, op de tafelen.C "En de Heer sprak tot Mozes: Schrijf u deze woorden op; want naar deze woorden heb Ik met u en met Israël een verbond gemaakt.(BK"De eerstelingen van de eerste vruchten uws akkers zult gij in het huis van den Heer, uwen God, brengen. Gij zult het bokje niet koken in de melk zijner moeder.A+"Gij zult het bloed mijns offers niet met gezuurd brood offeren; en het offer van het Paaschfeest zal den nacht niet overblijven tot den morgen.C@"Wanneer Ik de heidenen voor u verdrijven en uwe landpalen uitbreiden zal, zo zal niemand uw land begeren, terwijl gij driemaal 's jaars opgaat om voor den Heer, uwen God, te verschijnen.i?M"Driemaal 's jaars zullen alle mannen voor den Heerser, den Heer en God van Israël, verschijnen.>"Het feest der weken zult gij houden, met de eerstelingen van den tarwenoogst; en het feest der inzameling, als het jaar om iso=Y"Zes dagen zult gij arbeiden; en op den zevenden dag zult gij rusten, beide van ploegen en van oogsten.I< "Maar den eersteling des ezels zult gij lossen met een schaap; en indien gij hem niet lost, zo maak hem af. Alle eerstgeborenen uwer zonen zult gij lossen, en niemand verschijne ledig voor Mij.;"Al wat het eerst de baarmoeder breekt is het mijne, wat mannelijk zijn zal onder uw vee, dat de baarmoeder breekt, hetzij os of schaap.S:!"Het feest der ongezuurde broden zult gij houden; zeven dagen zult gij ongezuurd brood eten, gelijk Ik u geboden heb, omtrent den tijd der maand Abib; want in de maand Abib zijt gij uit Egypte getrokken.,9U"Gij zult u geen gegoten goden maken.8"en hunne dochters voor uwe zonen tot vrouwen neemt, en die dan hare goden nahoereren, en maken, dat uwe zonen ook hare goden nahoereren.(7K"opdat gij geen verbond maakt met de inwoners des lands, en als zij hunne goden nahoereren en hunnen goden offeren, zij u niet nodigen en gij van hun offer eet,o6Y"[want gij zult geen anderen god aanbidden, want de Heer heet ijveraar; een ijverig God is Hij],f5G" Maar hunne altaren zult gij omverwerpen, en hunne goden verbreken, en hunne bossen uitroeien; 4" Wacht u, dat gij geen verbond maakt met de inwoners van het land, in hetwelk gij komt, opdat zij u niet tot enen valstrik worden.3'" Onderhoud hetgeen Ik u heden gebied: zie, Ik zal voor u uitdrijven de Amorieten, Kanaänieten, Hethieten, Ferezieten, Hevieten en Jebusieten.21" En Hij sprak: Zie, Ik zal een verbond maken voor al uw volk, en zal wonderen doen, hoedanige niet geschied zijn in alle landen en onder alle volken; en al dit volk, onder hetwelk gij zijt, zal het werk des Heren zien; want wonderbaar zal het zijn, hetgeen Ik bij u doen zal.:1o" en hij sprak: Heer, heb ik genade gevonden voor uwe ogen, zo ga de Heer met ons, want dit is een hardnekkig volk. Vergeef ons onze misdaad en zonde, en laat ons uw erfdeel zijn.;0s"En Mozes boog zich haastig ter aarde en aanbad Hem,k/Q"Gij, die genade bewijst aan duizenden, en vergeeft misdaad, overtreding en zonde, en voor wien niemand onschuldig is; Gij, die de misdaad der vaderen zoekt aan de kinderen en kindskinderen, tot in het derde en vierde geslacht!.%"En toen de Heer voor zijn aangezicht voorbijging riep hij: Heere, Heere God, barmhartig en genadig, lankmoedig en van grote genade en trouw;e-E"Toen kwam de Heer neder in ene wolk, en trad aldaar bij hem, en riep uit den naam des Heren.S,!"En Mozes hieuw twee stenen tafelen, gelijk de eerste geweest waren, en stond des morgens vroeg op en klom op den berg Sinaï, gelijk de Heer hem geboden had, en nam de twee stenen tafelen in zijne hand."+?"En laat niemand met u opklimmen; dat er ook niemand gezien worde rondom den gehelen berg, en laat ook geen schaap of rundvee weiden tegenover dezen berg.y*m"En wees morgen vroeg bereid, dat gij op den berg Sinaï klimt, en aldaar tot Mij treedt op den top van den berg.5) g"En de Heer sprak tot Mozes: Houw twee stenen tafelen, gelijk de eerste waren, opdat Ik daarop schrijve de woorden, welke op de eerste tafelen waren, welke gij gebroken hebt.s(a!en wanneer Ik mijne hand van u doe, zo zult gij Mij achterna zien; maar mijn aangezicht kan men niet zien.*'O!En wanneer nu mijne heerlijkheid voorbijgaat, zo zal Ik u laten staan in de kloof der steenrots en Ik zal mijne hand boven u houden, totdat Ik ben voorbijgegaan;e&E!En de Heer sprak verder: Zie, er is ene plaats bij Mij; daar zult gij staan op de steenrots.i%M!En Hij sprak verder: Mijn aangezicht kunt gij niet zien, want geen mens zal leven, die Mij ziet.b$?!En hij sprak: Ik zal al mijne goedheid voor uw aangezicht laten heengaan, en zal den naam des Heren voor u laten uitroepen: want wien Ik genadig ben, dien ben Ik genadig, en wiens Ik mij ontferm, diens ontferm Ik mij.;#s!Maar hij sprak: Laat mij dan uwe heerlijkheid zien."%!En de Heer sprak tot Mozes: Wat gij nu gesproken hebt, zal Ik ook doen; want gij hebt genade gevonden voor mijne ogen, en Ik ken u bij name.V!'!Want waaraan zal toch bekend worden, dat ik en uw volk genade gevonden hebben voor uwe ogen, zo Gij met ons niet gaat en wij, ik en uw volk, onderscheiden worden van alle volken, die op den aardbodem zijn?n W!En hij sprak tot hem: Indien uw aangezicht niet met ons gaat, zo voer ons dan niet van hier opwaarts.P!En Hij sprak: Mijn aangezicht zal met u gaan; daarmede zal Ik u leiden.'I! Nu heb ik dan genade gevonden voor uwe ogen, zo laat mij uwen weg weten, opdat ik U kenne en genade vinde voor uwe ogen; en zie toch, dat dit volk uw volk is.  ~~}}E||({{{5zz1yy^xxawww*vv_uuhuttswrr|r!qq_qppooionmmllllktjj#iMhhgff eeddcbbJaa `__^^E]\\e[[ZlY{XWWZWVUUTFSSRR%QQPPyOOfNNMtM#LL KJJII>===%<;;::y:9N8a77E66M55V43382100+//.--6,++Q**\))((9''F&&%$$M##"k!!g! _,EtUkNC# j t G } M[Ts7J En toen Hij den man met linnen bekleed geboden had, zeggende: Neem het vuur van tussen de raderen onder de cherubs, ging hij in en stond bij het rad.rJ en men hoorde de vleugels der cherubs ruisen tot buiten het voorhof, als de stem des almachtigen Gods, wanneer Hij spreekt!OqJ En de heerlijkheid des Heren verhief zich van boven den cherub naar den drempel van het huis; en het huis werd vervuld met ene wolk, en het voorhof was vol van den glans der heerlijkheid des Heren;jpMJ En de cherubs stonden ter rechterzijde van het huis, en ene wolk vervulde het binnenste voorhof.oJ En Hij sprak tot den man met linnen bekleed, zeggende: Ga tussen de raderen, tot onder den cherub, en neem de handen vol van de gloeiende kolen, die tussen de cherubs zijn, en strooi ze over de stad. En hij ging heen, dat ik zag, dat hij er in ging.n 7J En ik zag, en zie, aan den hemel boven het hoofd der cherubs was de gedaante als een saffier en daarboven was als een troon, op welken hij verscheen.zm oJgelijk de gedaante des regenboogs in de wolken, als het geregend heeft, zo glinsterde het rondom; dit was het aanzien der heerlijkheid des Heren. En toen ik het gezien had, viel ik op mijn aangezicht, en hoorde de stem van iemand, die sprak.5l eJen ik zag, en het was helder als licht, en daarbinnen was de gedaante als een vuur rondom; van zijne lendenen opwaarts en nederwaarts zag ik het als vuur glinsteren rondom:k %JEn boven den hemel, die boven hunne hoofden was, was als een saffier, gelijk een troon; en op dien troon zat een, van gedaante als een mens;lj SJEn als zij stil stonden en de vleugels nederlieten, donderde het uit den hemel boven hunne hoofden.Ki JEn ik hoorde de vleugels ruisen als grote wateren, en als een geluid des Almachtigen, wanneer zij gingen, en als het gedruis van een heir; maar als zij stilstonden, lieten zij de vleugels neder.|h sJzodat onder den hemel hunne vleugels de ene recht tegen den anderen stonden, en elks lichaam bedekte twee vleugels.pg [JEn boven de hoofden der dieren was een hemel, als kristal, verschrikkelijk, recht boven hen uitgebreid,Ff Jals die gingen, gingen deze ook; als die stonden, stonden deze ook; en als die zich ophieven van de aarde, hieven zich de raderen ook met hen op, want de geest der dieren was in de raderen.e Jwaarheen de wind ging, daar gingen zij ook heen, en de raderen hieven zich tevens met hen op, want de geest der dieren was in de raderen;d !JEn als de dieren gingen, gingen de raderen tevens met hen; en als de dieren zich van de aarde ophieven, dan hieven de raderen zich ook op;sc aJHunne velgen waren hoog en verschrikkelijk; want hunne velgen waren vol ogen rondom aan hunne vier zijden.}b uJAls zij gaan zouden, konden zij van hunne vier zijden gaan, en zij behoefden zich niet om te wenden, als zij gingen.a )JEn deze raderen waren gelijk turkoois, en zij waren alle vier het ene als het andere; en zij zagen er uit alsof het ene rad in het andere was.` {JToen ik deze dieren zag, zie, toen stond er een rad op de aarde bij de vier dieren, en het zag er uit als vier raderen.?_ {JDe dieren nu liepen heen en weder als bliksemschichten.2^ _J En de dieren zagen er uit als brandende vuurkolen, en als fakkels, die tussen de dieren waren; en het vuur gaf een glans van zich, en uit het vuur kwamen bliksems voort.] 7J Waar zij ook heengingen, daar gingen zij recht voor zich heen; zij gingen, waarheen de wind was, en behoefden zich niet om te wenden, als zij gingen.\ 7J En hunne aangezichten en vleugels waren bovenwaarts verdeeld, dat altoos twee vleugels tezamensloegen, en zij met twee vleugels hun lichaam bedekten.J[ J Hunne aangezichten ter rechterzijde waren gelijk van een mens en van een leeuw, maar ter linkerzijde waren hunne aangezichten gelijk van een rund en van een arend; zó hadden zij het alle vier.,Z SJ En deze vleugels waren de ene aan den anderen; en als zij gingen, behoefden zij zich niet om te wenden, maar, waarheen zij gingen, gingen zij recht voor zich heen.Y Jen zij hadden mensenhanden onder hunne vleugels, aan hunne vier zijden; want zij hadden alle vier hunne aangezichten en hunne vleugels.tX cJen hunne voeten stonden rechtop, en hunne voeten waren als runderhoeven en glinsterden als gepolijst koper;6W iJEn elk had vier aangezichten en vier vleugels;rV _Jen daar binnen in was de gedaante van vier dieren, en de gedaante van een onder hen was als van een mens.6U gJEn ik zag, en zie, er kwam een onstuimige wind van het Noorden af, met een grote wolk vol vuur, dat overal rondom glinsterde; en midden in dat vuur was het helder als licht;1T ]JToen geschiedde het woord des Heren tot Ezechiël, den zoon van den priester Buzi, in het land der Chaldeën, aan de rivier Kebar; aldaar kwam de hand des Heren op hem.qS ]JDie vijfde dag der maand was juist in het vijfde jaar, nadat koning Jojachin gevankelijk was weggevoerd..R YJIn het dertigste jaar, op den vijfden dag der vierde maand, toen ik onder de gevangenen aan de rivier Kebar was, deed de hemel zich open, en God toonde mij gezichten.Q #Alzo werd Farao's hart verstokt, dat hij de kinderen Israëls niet trekken liet, gelijk de Heer gesproken had door Mozes. P "Maar toen Farao zag, dat de regen en donder en hagel ophielden, zondigde hij verder en verhardde zijn hart, hij en zijne dienaren.+OQ !Aldus ging nu Mozes van Farao ter stad uit en breidde zijne handen uit tot den Heer: en de donder en hagel hielden op, en de regen stroomde niet meer op de aarde.UN% maar de tarwe en rogge werden niet geslagen, want zij gingen eerst spade op.oMY Alzo werd geslagen het vlas en de gerst, want de gerst was in de aar en het vlas had knoppen gekregen;RL Maar ik weet, dat gij en uwe dienaren nog niet vreest voor God, den Heer.MK Mozes sprak tot hem: Wanneer ik de stad uitga, zo zal ik mijne handen uitbreiden tot den Heer: zo zal de donder ophouden en geen hagel meer zijn, opdat gij gewaar wordt, dat de aarde des Heren is. J Doch bidt den Heer vurig, dat dit donderen en hagelen Gods ophoude; zo zal ik u laten trekken, en gij zult niet langer hier blijven.+IQ Toen zond Farao heen en liet Mozes en Aäron roepen, en sprak tot hen: Ik heb mij ditmaal bezondigd; de Heer is rechtvaardig, maar ik en mijn volk zijn goddeloos.UH% Alleen in het land Gosen, waar de kinderen Israëls waren, hagelde het niet.!G= En de hagel sloeg in geheel Egypteland al wat op het veld was, beide mensen en vee, en sloeg al het kruid op het veld en verbrak alle bomen op het veld.&FG En de hagel en het vuur vlogen onder elkander, zo gruwelijk, dat iets dergelijks in geheel Egypteland nooit geweest was, sedert het door mensen bewoond werd.2E_ En Mozes strekte zijnen staf naar den hemel, en de Heer liet het donderen en hagelen, zodat het vuur op de aarde schoot. Alzo liet de Heer hagel regenen over Egypteland.;Dq Toen sprak de Heer tot Mozes: Strek uwe hand naar den hemel, opdat het hagele over geheel Egypteland, over de mensen, over het vee en over al het kruid op het veld in Egypteland.sCa maar zij, wier hart geen gehoor gaf aan het woord des Heren, lieten hunne knechten en hun vee op het veld.yBm Wie nu onder Farao's dienaren het woord des Heren vreesde, liet zijne knechten en zijn vee in de huizen vlieden;HA  En nu, zend heen, berg uw vee en al wat gij op het veld hebt, want alle mens en vee, dat op het veld gevonden wordt en niet in de huizen verzameld is, zal sterven, als deze hagel op hen valt.'@I Ik zal morgen omtrent dezen tijd een zeer zwaren hagel laten regenen, gelijk er in Egypte niet geweest is sedert dien tijd, dat het gegrondvest is tot nu toe.Z?/ Verzet gij u nog langer tegen mijn volk, en wilt gij het niet laten trekken, zie,}>u En trouwens, daarom heb Ik u verwekt, opdat mijne kracht aan u blijke, en mijn naam verkondigd worde in alle landen.={ want Ik heb nu mijne hand uitgestrekt, en u en uw volk met pest geslagen, opdat gij van de aarde zoudt verdelgd worden.-<U Ik zal anders ditmaal al mijne plagen zenden over uzelven, over uwe dienaren en over uw volk, zodat gij zult gewaarworden, dat mijns gelijke niet is in alle landen;:;o Toen sprak de Heer tot Mozes: Maak u morgen vroeg op en treed voor Farao, en spreek tot hem: Dus zegt de Heer, de God der Hebreën: Laat mijn volk trekken, opdat zij Mij dienen.p:[ Doch de Heer verstokte Farao's hart, dat hij naar hen niet hoorde, gelijk de Heer tot Mozes gezegd had.95 En de tovenaars konden niet staan voor Mozes wegens de boze blaren, want de boze blaren waren aan de tovenaars even zowel als aan al de Egyptenaars. 8; En zij namen roet uit den oven, en traden voor Farao, en Mozes strooide dat naar den hemel: toen rezen boze, zwarte blaren op, beide aan mensen en vee.7 zodat het over geheel Egypteland stuive, en er boze, zwarte blaren oprijzen, beide aan mensen en vee, in geheel Egypteland.6 Toen sprak de Heer tot Mozes en Aäron: Neemt uwe vuisten vol roet uit den oven, en Mozes strooie dat naar den hemel voor Farao's ogen,5# En Farao zond er heen, en zie van Israëls vee was niet één gestorven. Maar Farao's hart werd verstokt en hij liet het volk niet trekken.4' En de Heer deed dit des anderen daags, en toen stierf allerlei vee der Egyptenaren, maar van het vee der kinderen Israëls stierf niet één.V3' En de Heer bepaalde een tijd, zeggende: Morgen zal de Heer dit doen op aarde.!2= En de Heer zal ene afzondering maken tussen het vee der Israëlieten en der Egyptenaren, dat er niets sterve van al hetgeen de kinderen Israëls hebben."1? zie, zo zal de hand des Heren zijn over uw vee op het veld, over paarden, over ezels, over kamelen, over ossen, en over schapen, met ene zeer zware pest.50g Indien gij dit weigert en hen langer ophoudt,/ 5 De Heer sprak tot Mozes: Ga heen tot Farao en spreek tot hem: Aldus zegt de Heer, de God der Hebreën: Laat mijn volk trekken, opdat zij Mij dienen.W.) Doch Farao verhardde zijn hart ook ditmaal, en hij liet het volk niet trekken.-)en de Heer deed gelijk Mozes gezegd had, en het ongedierte week van Farao, van zijne dienaren en van zijn volk, zodat er niet één overbleef.4,eEn Mozes ging uit van Farao en bad den Heer:+!En Mozes sprak: Zie, als ik van u uitga, zo zal ik den Heer bidden, dat dit ongedierte van Farao en van zijne dienaren en van zijn volk genomen wordt op den dag van morgen; alleenlijk, bedrieg mij niet meer, dat gij het volk niet laat trekken om den Heer te offeren.*!Farao sprak: Ik wil u laten trekken, opdat gij den Heer, uwen God, offert in de woestijn; alleenlijk, trekt niet verder, en bidt voor mij.})uDrie dagen reizens ver willen wij gaan in de woestijn, en den Heer, onzen God, offeren, gelijk Hij ons gezegd heeft.i(MMozes sprak; Het behoort niet, dat wij zo doen: want wij zouden den gruwel der Egyptenaren den Heer, onzen God, offeren. Zie, wanneer wij dan den gruwel der Egyptenaren voor hunne ogen offerden, zouden zij ons niet stenigen?b'?Toen riep Farao Mozes en Aäron, en sprak: Gaat heen en offert uwen God hier in het land.5&eEn de Heer deed alzo, en er kwam veel ongedierte in Farao's huis, in de huizen zijner dienaren en over het gehele Egypteland, en het land werd verdorven van het ongedierte.g%Ien Ik zal ene verlossing stellen tussen mijn volk en uw volk: morgen zal dit teken geschieden.=$uen Ik zal op dien dag wat bijzonders doen met het land Gosen, in hetwelk mijn volk woont, dat daar geen ongedierte zij, opdat gij gewaar wordt, dat Ik de Heer ben op aarde, overal;[#1Indien niet, zie, zo wil Ik allerlei ongedierte laten komen over u, uwe dienaren, uw volk, en in uwe huizen; zodat de huizen van alle Egyptenaars, en ook het veld, waarop zij zijn, vol ongedierte zullen worden;M"En de Heer sprak tot Mozes: Maak u morgen vroeg op en treed voor Farao; zie, hij zal aan het water uitgaan; en spreek tot hem: Dus spreekt de Heer: Laat mijn volk uittrekken, opdat zij Mij dienen.!+Toen zeiden de tovenaars tot Farao: Dit is Gods vinger! Maar Farao's hart werd verstokt en hij hoorde niet naar hen, gelijk de Heer gezegd had.# AEn de tovenaars deden ook zo met hunne bezweringen, opdat zij muggen voortbrachten, maar zij konden niet; en de muggen waren aan de mensen en aan het vee.T#En zij deden alzo, en Aäron strekte zijne hand uit met zijnen staf, en sloeg het stof der aarde, en er kwamen muggen aan de mensen en aan het vee; al het stof des lands werd muggen in geheel Egypteland.1En de Heer sprak tot Mozes: Zeg tot Aäron: Strek uwen staf uit en sla het stof der aarde, dat het tot stekende muggen worde in geheel Egypteland.Toen nu Farao zag, dat hij verademing gekregen had, zo verhardde hij zijn hart en hij hoorde niet naar hen, gelijk de Heer gesproken had.^7En zij hoopten ze te zamen, hier een hoop en daar een hoop, en het land stonk er van.q] en de Heer deed gelijk Mozes gezegd had, en de vorsen stierven in de huizen, in de hoven en op het veld.{ Alzo gingen Mozes en Aäron van Farao uit, en Mozes riep tot den Heer wegens de vorsen, gelijk hij Farao had toegezegd:  zo zullen de vorsen van u, van uwe huizen, van uwe dienaren en van uw volk genomen worden, en alleen in den stroom overblijven.  En hij zeide: Morgen. En hij sprak: Het zij zoals gij gezegd hebt: opdat gij ondervindt, dat er niemand is gelijk de Heer onze God,iM En Mozes sprak tot Farao: Heb de eer boven mij, en bepaal, wanneer ik voor u, voor uwe dienaren en voor uw volk zal bidden, dat de vorsen van u en van uw huis zullen verdreven worden, en dat zij alleen in den stroom blijven.<sToen riep Farao Mozes en Aäron, en sprak: Bidt den Heer voor mij, dat Hij de vorsen van mij en van mijn volk wegneme; zo zal ik het volk laten trekken, opdat het den Heer offere.hKToen deden de tovenaars ook zo met hunne bezweringen, en lieten vorsen over Egypteland opkomen.zoEn Aäron strekte zijne hand uit over de wateren in Egypte, en er kwamen vorsen op, zodat Egypteland bedekt werd.1]En de Heer sprak tot Mozes: Zeg tot Aäron: Strek uwe hand met uwen staf uit over de beken en over de stromen en over de zeeën, en laat vorsen over Egypteland opkomen.Len de vorsen zullen op u en op uw volk en op al uwe dienaren komen.Rzodat de stroom zal krielen van vorsen; die zullen opkomen en dringen in uw huis, in uwe slaapkamer, op uw bed, ook in de huizen uwer dienaren, onder uw volk, tot in uwe bakovens en in uwe deegtroggen;RIndien gij dat weigert, zie, zo wil Ik al uwe landpalen met vorsen slaan,  En de Heer sprak tot Mozes: Ga heen tot Farao, en spreek met hem: Dus zegt de Heer: Laat mijn volk uittrekken, opdat het Mij diene.FEn het duurde zeven dagen lang, dat de Heer den stroom sloeg.  Doch alle Egyptenaars groeven naar water rondom den stroom om te drinken, want zij konden het water uit den stroom niet drinken.V 'En Farao keerde zich om en ging naar huis, en hij nam ook dit niet ter harte.$ CEn de Egyptische tovenaars deden ook zo met hunne bezweringen; aldus werd Farao's hart verstokt, en hij hoorde niet naar hen, gelijk de Heer gesproken had.3 aen de vissen in den stroom stierven, en de stroom werd stinkend, zodat de Egyptenaars het water uit den stroom niet konden drinken; en er werd bloed in geheel Egypteland.c AEn Mozes en Aäron deden alzó, gelijk de Heer hun geboden had, en hij hief den staf op en sloeg in het water, dat in den stroom was, voor Farao en zijne dienaren. En al het water in den stroom werd in bloed veranderd,%En de Heer sprak tot Mozes: Zeg tot Aäron: Neem uwen staf en strek uwe hand uit over de wateren in Egypte, over hunne beken en stromen en zeeën en over al hunne waterpoelen, dat zij bloed worden; en er zij bloed in geheel Egypteland, beide in houten en stenen vaten.5zodat de vissen in den stroom zullen sterven, en de stroom zal stinken, en de Egyptenaars zullen walgen van te drinken van het water uit den stroom.]5Daarom spreekt de Heer aldus: Daaraan zult gij ondervinden, dat Ik de Heer ben: zie, ik wil met den staf, dien ik in mijne hand heb, het water, dat in dezen stroom is, slaan, en het zal in bloed veranderd worden;Ken spreek tot hem: De Heer, de God der Hebreën, heeft mij tot u gezonden om te zeggen: Laat mijn volk uittrekken, opdat het Mij diene in de woestijn; maar gij hebt tot nu toe niet willen horen.(KGa morgen heen tot Farao; zie, hij zal naar het water gaan; treed dan tegenover hem aan den oever des waters, en neem den staf in uwe hand, die ene slang werd;dCEn de Heer sprak tot Mozes: Het hart van Farao is hard: hij weigert het volk te laten gaan.dC Aldus werd Farao's hart verstokt en hij hoorde niet naar hen, gelijk de Heer gesproken had.nW want elk wierp zijnen staf ván zich, en zij werden slangen; maar Aärons staf verslond hunne staven.oY Toen riep Farao de wijzen en tovenaars; en de Egyptische tovenaars deden ook zo met hunne bezweringen;9m Toen gingen Mozes en Aäron heen tot Farao, en deden gelijk de Heer hun geboden had; en Aäron wierp zijnen staf neder voor Farao en voor zijne dienaren, en hij werd ene slang.%~E Wanneer Farao tot u zal zeggen: Toont uwe wonderen, zo zult gij tot Aäron zeggen: Neem uwen staf en werp hem neder voor Farao, en hij zal ene slang worden.7}kEn de Heer sprak tot Mozes en Aäron, zeggende:f|GEn Mozes was tachtig jaar oud en Aäron drie en tachtig jaar oud, toen zij met Farao spraken.@{}Mozes en Aäron nu deden gelijk de Heer hun geboden had.!z=En de Egyptenaars zullen gewaarworden, dat Ik de Heer ben, wanneer Ik mijne hand zal uitstrekken over Egypte, en de kinderen Israëls van hen uitvoeren.(yKEn Farao zal naar u niet horen, opdat Ik mijne hand in Egypte betone, en mijn heir, mijn volk, de kinderen Israëls, uit Egypteland voere door grote gerichten.hxKMaar Ik zal Farao's hart verharden, opdat Ik vele mijner tekenen en wonderen doe in Egypteland."w?Gij zult spreken al wat Ik u gebieden zal; maar Aäron, uw broeder, zal het tot Farao spreken, opdat hij de kinderen Israëls uit zijn land late trekken.v {Toen sprak de Heer tot Mozes: Zie, Ik heb u tot een God gesteld over Farao, en Aäron, uw broeder, zal uw profeet zijn.uy(06-29) En Mozes antwoordde voor den Heer: Zie, ik ben onbesneden van lippen, hoe zal dan Farao naar mij horen?~tw(06-28) en Hij zeide tot hem: Ik ben de Heer; spreek met Farao, den koning van Egypte, al wat Ik met u spreek.Ns(06-27) En te dien dage sprak de Heer met Mozes in Egypteland,'rI(06-26) Dezen zijn het, die met Farao, den koning van Egypte, spraken, dat zij de kinderen Israëls uit Egypte voeren zouden, namelijk Mozes en Aäron.q(06-25) Dit is Aäron en Mozes, tot welke de Heer sprak: Voert de kinderen Israëls uit Egypteland, met hunne heiren,:po(06-24) En Eleazar, Aärons zoon, nam een der dochters van Putiël tot vrouw; die baarde hem Pinehas. Dit zijn de hoofden onder de vaderen van de geslachten der Levieten.vog(06-23) De kinderen van Korach zijn: Assir, Elkana en Abiasaf; dit zijn de geslachten der Korachieten.n'(06-22) En Aäron nam tot vrouw Eliséba, de dochter van Amminadab, Nahessons zuster; die baarde hem Nadab, Abihu, Eleazar en Ithamar.Lm(06-21) Uzziëls kinderen zijn: Misaël, Elazafan en Sithri.Gl (06-20) Jizhars kinderen zijn: Korach, Nefeg en Zichri.k#(06-19) En Amram nam zijne moei Jochébed tot vrouw; die baarde hem Aäron en Mozes; Amram nu werd honderd zeven en dertig jaar oud.xjk(06-18) De kinderen van Merari zijn: Mahli en Musi; dit zijn de geslachten van Levi, naar hunne stammen.i{(06-17) Kohaths kinderen zijn: Amram, Jizhar, Hebron en Uzziël; Kohath nu werd honderd drie en dertig jaar oud.Vh'(06-16) Gersons kinderen zijn: Libni en Simeï, naar hunne geslachten. g;(06-15) Dit zijn de namen der kinderen van Levi, naar hunne geslachten: Gerson, Kohath en Merari; Levi nu werd honderd zeven en dertig jaar oud.f3(06-14) Simeons kinderen zijn: Jemuël, Jamin, Ohad, Jachin, Zohar en Saul, de zoon ener Kanaänietische vrouw; dit zijn Simeons geslachten.Fe(06-13) Dit nu zijn de hoofden, naar ieder geslacht der vaderen. De kinderen van Ruben, Israëls eersten zoon, zijn: Henoch, Pallu, Hezron en Karmi; dit zijn de geslachten van Ruben.Jd (06-12) Toen sprak de Heer tot Mozes en Aäron, en gaf hun bevel aan de kinderen Israëls, en aan Farao, den koning van Egypte, dat zij de kinderen Israëls uit Egypteland zouden voeren.8ck (06-11) Maar Mozes sprak voor den Heer, zeggende: Zie, de kinderen Israëls horen niet naar mij, hoe zou dan Farao naar mij horen? Daarbij ben ik onbesneden van lippen.}bu (06-10) Ga tot Farao, den koning van Egypte, en zeg, dat hij de kinderen Israëls late trekken uit zijn land.=aw (06-9) Toen sprak de Heer met Mozes, zeggende:`7 (06-8) Aldus zeide Mozes den kinderen Israëls; doch zij hoorden niet naar hem, vanwege het zuchten en den angst en vanwege den harden arbeid.C_(06-7) en gebracht in dat land, over hetwelk Ik mijne hand opgeheven heb, dat Ik het geven zou aan Abraham, Isaäk en Jakob; dat zal Ik ulieden geven tot een eigendom, Ik de Heer.4^c(06-6) en Ik zal u aannemen tot mijn volk, en zal uw God zijn, en gij zult ondervinden, dat Ik, de Heer, uw God ben, die u heb bevrijd van den last der Egyptenaren,m]U(06-5) Daarom zeg den kinderen Israëls: Ik ben de Heer; en Ik wil u bevrijden van de lasten der Egyptenaren, en wil u redden van hunne dwangdiensten, en zal u verlossen door een uitgestrekten arm en door grote gerichten;#\A(06-4) En ook heb Ik gehoord het weeklagen der kinderen Israëls, welke de Egyptenaars met dwangdiensten bezwaren, en heb gedacht aan mijn verbond.5[e(06-3) Ook heb Ik mijn verbond met hen opgericht, dat Ik hun zal geven het land Kanaän, het land hunner vreemdelingschap, in hetwelk zij vreemdelingen geweest zijn.Z%(06-2) En Ik ben verschenen aan Abraham, Isaäk en Jakob als de almachtige God; maar mijn naam Heer is hun niet geopenbaard geworden.OY(06-1) En God sprak met Mozes en zeide tot hem: Ik ben de Heer._X ;(05-24) En de Heer sprak tot Mozes: Nu zult gij zien wat Ik aan Farao doen zal; want door een sterke hand moet hij hen laten trekken, ja, hij moet hen nog door een sterke hand uit zijn land ván zich drijven.'WIWant van dien tijd af, dat ik tot Farao ben gegaan om in uwen naam met hem te spreken, heeft hij dit volk nog harder geplaagd, en Gij hebt uw volk niet gered. VEn Mozes kwam wederom tot den Heer en sprak: Heer, waarom doet Gij zo kwalijk aan dit volk? Waarom hebt Gij mij herwaarts gezonden?BUen spraken tot hen: De Heer zie op u en richte het, dat gij ons in kwaden reuk hebt gebracht bij Farao en zijne dienaren, en hun het zwaard in hunne handen gegeven hebt om ons te doden.\T3En toen zij van Farao uitgingen, ontmoetten zij Mozes en Aäron, en traden tot hen,!S=Toen zagen de ambtlieden der kinderen van Israël, dat het erger werd, dewijl men zeide: Gij zult niets verminderen van het dagwerk aan de tichelstenen.~RwZo gaat nu heen, doet uwe dwangdiensten: stro zal men u niet geven, maar het getal der tichelstenen zult gij leveren.xQkFarao sprak: Gij loopt ledig, ledig loopt gij; daarom zegt gij: Wij willen heentrekken en aan den Heer offeren.+PQMen geeft geen stro aan uwe knechten, en wij moeten de tichelstenen maken, die ons gezegd zijn, en zie, uwe knechten worden geslagen, en de schuld draagt uw volk.}OuToen gingen de ambtlieden der kinderen Israëls tot Farao, en riepen: Waarom zult gij dus met uwe knechten handelen?^N7En de ambtlieden der kinderen Israëls, welke Farao's opzieners over hen gesteld hadden, werden geslagen en tot hen werd gezegd: Waarom hebt gij noch heden noch gisteren uw gezette dagwerk gedaan, gelijk te voren?`M; En de opzieners dreven hen aan, zeggende: Vervult uw dagwerk gelijk toen gij stro hadt.wLi Toen verstrooide zich het volk in het gehele land van Egypte om stoppels te verzamelen, opdat zij stro hadden.uKe gaat gij zelven heen en zamelt u stro, waar gij het vindt, doch van uwen arbeid zal niets verminderd worden.J Toen gingen de opzieners des volks en hunne ambtlieden uit en spraken tot het volk: Aldus spreekt Farao: Men zal u geen stro meer geven;tIc Men drukke dit volk met zwaren arbeid, opdat zij wat te doen hebben en geen gehoor geven aan valse woorden.eHEEn het getal der tichelstenen, hetwelk zij tot nu toe gemaakt hebben, zult gij hun evenwel opleggen en niets verminderen; want zij gaan ledig, daarom roepen zij, zeggende: Wij willen heentrekken en aan onzen God offeren.4GcGij zult voortaan geen stro meer verzamelen en aan dit volk geven, gelijk tot hiertoe geschied is, om tichelstenen te branden; laat hen zelven heengaan en stro samenrapen.gFIDaarom beval Farao op denzelfden dag aan de opzieners des volks en hunne ambtlieden, zeggende:EVerder sprak Farao: Zie, er is alreeds te veel van dit volk in het land, en gij wilt hen nog rust laten hebben van hunne dwangdiensten!D5Toen sprak de koning van Egypte tot hen: Gij Mozes en Aäron, waarom wilt gij het volk van hunnen arbeid vrijmaken? Gaat heen tot uwe dwangdiensten.RCEn zij spraken: De God der Hebreën heeft ons geroepen: zo laat ons nu heentrekken drie dagen reizens in de woestijn, en aan den Heer, onzen God, offeren, opdat ons niet overkome de pest of het zwaard.$BCFarao antwoordde: Wie is de Heer, naar wiens stem ik horen zou en Israël laten trekken? Ik weet niets van den Heer, en wil ook Israël niet laten trekken.%A GDaarna gingen Mozes en Aäron tot Farao, en zeiden: Dus spreekt de Heer, Israëls God: Laat mijn volk trekken, opdat zij Mij een feest houden in de woestijn.@1(&Want de wolk des Heren was bij dag op de woning, en bij nacht was zij vurig voor de ogen van het gehele huis Israëls, gedurende al hunne tochten.w?i(%zolang zij reisden, maar als de wolk zich niet ophief, braken zij niet op tot op den dag, dat zij zich ophief.R>($En als de wolk zich ophief van de woning, braken de kinderen Israëls op,=(#en Mozes kon niet in de tent der samenkomst gaan, omdat de wolk daarop bleef en de heerlijkheid des Heren de woning vervulde.f<G("Toen bedekte de wolk de tent der samenkomst, en de heerlijkheid des Heren vervulde de woning,(;K(!En hij richtte het voorhof op, rondom de woning en rondom het altaar, en hing het behangsel aan de poort van het voorhof. Alzo voltooide Mozes het gehele werk.:( want zij moesten zich wassen, als zij in de tent der samenkomst gingen, of tot het altaar naderden, gelijk de Heer aan Mozes geboden had.O9(en Mozes, Aäron en zijne zonen wiesen hunne handen en voeten daaruit;r8_(En het waschvat zette hij tussen de tent der samenkomst en het altaar, en deed water daarin om te wassen;-7U(Het brandofferaltaar nu zette hij voor den ingang der woning van de tent der samenkomst, en offerde daarop brandoffer en spijsoffer, gelijk de Heer hem geboden had.86m(en hing het behangsel aan den ingang der woning.I5 (en ontstak daarop goed reukwerk, gelijk de Heer hem geboden had;F4(En hij zette het gouden altaar daarin vóór het voorhangsel,T3#(en plaatste de lampen daarop voor den Heer, gelijk de Heer hem geboden had.h2K(en zette ook den kandelaar daarin, tegenover de tafel, in den hoek der woning tegen het Zuiden;X1+(En hij bereidde het brood daarop voor den Heer, gelijk de Heer hem geboden had,w0i(en zette de tafel in de tent der samenkomst, in den hoek der woning tegen het Noorden, buiten het voorhangsel.~/w(en hij bracht de ark in de woning en hing het voorhangsel voor de ark der getuigenis, gelijk de Heer hem geboden had;. (En hij nam de getuigenis en legde haar in de ark, en deed de handbomen aan de ark, en zette het verzoendeksel boven op de ark;-(en spreidde het dekkleed uit over de woning, en legde het bedeksel der tent daar bovenop, gelijk de Heer hem geboden had.{,q(En toen Mozes haar oprichtte, stelde hij de voetstukken, en de stijlen, en de stangen, en richtte hare pilaren op,_+9(Alzo werd de woning opgericht in het tweede jaar, op den eersten dag der eerste maand.<*u(En Mozes deed alles, gelijk de Heer hem geboden had.4)c(en hen zalven, gelijk gij hunnen vader gezalfd hebt, opdat zij mijne priesters zijn; en deze zalving zullen zij hebben tot een eeuwig priesterschap bij hunne nakomelingen.T(#(En gij zult zijne zonen ook doen naderen, en hun de enge rokken aantrekken,q']( en zult Aäron de heilige klederen aantrekken, en hem zalven en hem wijden, opdat hij mijn priester zij.v&g( En gij zult Aäron en zijne zonen voor den ingang van de tent der samenkomst brengen en hem met water wassen;H% ( en zult ook het waschvat en zijn voetstuk zalven en het wijden.p$[( en zult het brandofferaltaar zalven met al zijn gereedschap en het wijden, opdat het allerheiligst zij;#( En gij zult de zalfolie nemen en de woning en al wat daarin is zalven, en zult ze wijden met al haar gereedschap, opdat zij heilig zij;f"G(En gij zult het voorhof rondom zetten en het behangsel aan de poort van het voorhof ophangen.[!1(en het waschvat tussen de tent der samenkomst en het altaar, en water daarin doen.r _(Maar het brandofferaltaar zult gij zetten buiten vóór den ingang der woning van de tent der samenkomst;(en gij zult het gouden reukaltaar zetten vóór de ark der getuigenis en het behangsel voor den ingang der woning ophangen.ym(en zult de tafel daarin brengen en haar toebereiden, en den kandelaar daarin stellen en de lampen daarop zetten;[1(en zult de ark der getuigenis daarin zetten en het voorhangsel voor de ark hangen,cA(Gij zult de woning, de tent der samenkomst, oprichten op den eersten dag der eerste maand,, W(En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:"?En het volk geloofde. En toen zij hoorden, dat de Heer de kinderen Israëls bezocht en hunne ellende aangezien had, bogen zij zich ter aarde en aanbaden.tcen Aäron sprak al de woorden, welke de Heer met Mozes gesproken had, en hij deed de tekenen voor het volk.OEn zij gingen heen en verzamelden al de oudsten der kinderen Israëls;~wEn Mozes verhaalde Aäron al de woorden des Heren, die hem gezonden had, en al de tekenen, welke Hij hem bevolen had.'En de Heer sprak tot Aäron: Ga heen in de woestijn, Mozes te gemoet. En hij ging heen, en ontmoette hem aan den berg Gods, en hij kuste hem.V'Toen liet Hij van hem af. Zij nu sprak: Bloedbruidegom, wegens de besnijding.!Toen nam Zippora een steen, en besneed de voorhuid van haren zoon, en raakte hem de voeten aan, en sprak: Gij zijt mij een bloedbruidegom.[1En toen hij onderweg in de herberg was, kwam de Heer hem tegen en wilde hem doden. (~~>}||a|{Zzz*yy3xwwvutttAss7rrMqqOpoonnm1ltlkbjj2iihih ggeedcbbba}`__^f]\\\S[&ZZ\YXX`WW[VVUU?TTuSS ReQP{ONNvMLKK\JIHGGGFdEE`EDhC2BB@@ ?B>==<;;b::9T877'65H5 443j2110006/.--, +**^))Y(''&%%`$$###""!! Mx`) ~wg6s# = 9  UAu(4B7J Zie, hij is wel geplant, maar zou hij gedijen? Ja, zodra de Oostenwind hem zal aanraken, zal hij verdorren op de plaats waar hij wast.<6qJ Spreek dan nu: Aldus zegt de Heere Heere: Zou hij gedijen? Ja, men zal zijne wortels uitroeien en zijne vruchten afrukken en hij zal verdorren, zodat al de bladeren van zijn gewas verdorren zullen; en dat zal niet geschieden door een sterken arm noch door veel volk, dat men hem van zijne wortels wegneemt..5UJEn hij was nochtans op een goeden grond aan vele wateren geplant, zodat hij wel takken had kunnen voortbrengen, en vruchten dragen en een heerlijke wijnstok worden.p4YJEn er was een andere grote arend, met grote vleugels en vol vederen; en zie, de wijnstok boog zijne wortels naar dezen arend en strekte zijne ranken naar hem uit, om door hem bevochtigd te worden op de plaats waar hij geplant was.P3Jen het wies en werd een uitgebreide wijnstok, doch laag van stam; want zijne wijnranken bogen zich naar hem, en zijne wortels waren onder hem, en het werd een wijnstok, die ranken en scheuten kreeg.v2eJOok nam hij zaad uit dat land en zaaide het op een goeden akker, waar veel water was, en wierp het los heen;y1kJen brak de oppersten tak af, en voerde dien in een land van koophandel en zette hem in ene stad van kooplieden./0WJen zeg: Dus spreekt de Heere Heere: Een grote arend, met grote vleugels en lange vlerken, en vol bonte vederen, kwam op den Libanon en nam den top van een ceder weg,[//JGij mensenkind, stel aan het huis van Israël een raadsel voor en ene gelijkenis,<. uJEn het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:/-WJ?opdat gij daaraan gedenkt en u schaamt, en vanwege de schande uwen mond niet meer opent, wanneer Ik u alles vergeven zal wat gij gedaan hebt, spreekt de Heere Heere.^,5J>maar Ik zal mijn verbond met u oprichten, dat gij zult bevinden, dat Ik de Heer ben;;+oJ=Dan zult gij aan uwe wegen gedenken en u schamen, als gij uwe oudere en jongere zusters tot u nemen zult, die Ik u tot dochters zal geven, schoon niet uit hoofde van uw verbond;*J[wee, wee u! spreekt de Heere Heere],JEn onder al uwe gruwelen en hoererij hebt gij nooit gedacht aan den tijd uwer jeugd, hoe bloot en naakt gij waart, en in uw bloed laagt.GJdat gij mijne kinderen slacht en ze voor hen laat verbranden?(IJdat gij uwe zonen en dochters, die gij Mij gebaard hadt, naamt, en ze hun offerdet om ze te verteren: meent gij dan, dat het iets gerings is met uwe hoererij,-SJen mijne spijs, die Ik u te eten gegeven had, meelbloem, olie en honig, legdet gij hun vóór tot een liefelijken reuk. Ja het kwam zóver, spreekt de Heere Heere,ucJen naamt uwe gestikte klederen en bedektet ze daarmede, en mijne olie en mijn reukwerk legdet gij hun voor;$AJGij naamt ook uw schoon gereedschap, hetwelk Ik u van mijn goud en zilver gegeven had, en maaktet u mansbeelden daarvan en bedreeft uwe hoererij daarmede,~)JEn gij naamt van uwe klederen en maaktet u daarvan bonte altaren en bedreeft uwe hoererij daarop, zoals nooit geschied is noch geschieden zal.;}oJMaar gij verliet u op uwe schoonheid, en dewijl gij zo vermaard waart, bedreeft gij hoererij, zodat gij u met een ieder, die voorbijging, gemeenzaam maaktet en zijnen wil deedt.%|CJEn uw roem werd ruchtbaar onder de volken vanwege uwe schoonheid, die geheel volmaakt was door het sieraad, dat Ik u aangedaan had, spreekt de Heere Heere.Q{J Zo waart gij versierd met enkel goud en zilver, en gekleed met enkel lijnwaad, zijde en gestikt werk; gij at ook enkel meelbloem, honig en olie en werdt bovenmate schoon, en verkreegt het koninkrijk.hzIJ en deed een versiersel aan uw voorhoofd en ringen in uwe oren en ene schone kroon op uw hoofd.y%J Ik gaf u fijne linnen klederen en zijden sluiers, en versierde u met kleinodiën en deed armringen aan uwe armen en ene keten aan uwen hals,SxJ en bekleedde u met gestikte klederen en trok u bont-lederen schoenen aan;QwJ En Ik baadde u met water en wies u van uw bloed en zalfde u met balsem,v!JEn Ik ging u voorbij en zag u aan, en zie, het was uw tijd der minnekozerij; toen breidde Ik de slip van mijn kleed over u uit en bedekte uwe naaktheid; en Ik verloofde Mij aan u en begaf Mij met u in een verbond, spreekt de Heere Heere, dat gij de mijne zoudt zijn.qu[JEn Ik heb u opgevoed en groot laten worden, als een gewas op het veld, en gij waart nu toegenomen en groot en schoon geworden: uwe borsten waren gegroeid en gij hadt schoon lang haar gekregen; maar gij waart nog naakt en beschaamd.=tsJMaar Ik ging u voorbij en zag u in uw bloed liggen en sprak tot u, toen gij zo in uw bloed laagt: Gij zult leven; ja tot u sprak Ik, toen gij zo in uw bloed laagt: Gij zult leven.KsJniemand bekommerde zich om u, dat hij zich over u zou ontfermd hebben, om een van die dingen aan u te doen, maar gij werdt op het veld geworpen, zo veracht was uwe ziel, toen gij geboren werdt.Vr%JUwe geboorte is aldus geweest: uw navel is niet afgesneden, toen gij geboren werdt; ook heeft men u niet met water gewassen, opdat gij rein mocht worden, noch met zout gewreven, noch in windsels gewonden;3q_Jen zeg: Dus spreekt de Heere Heere tot Jeruzalem: Uw geslacht en uwe geboorte is uit het land der Kanaänieten, uw vader uit de Amorieten en uwe moeder uit de Hethieten.Ip JGij mensenkind, maak aan de stad Jeruzalem hare gruwelen bekendJ Hun gezicht is niets en hun profeteren is alles leugen. Zij zeggen: De Heer heeft het gesproken, daar de Heer hen nochtans niet gezonden heeft; en zij geven hoop hun woord te zullen bevestigen.=#J zij staan niet in de bressen en maken zich niet tot ene heining rondom het huis van Israël en staan niet in den strijd ten dage des Heren.F<J O Israël, uwe profeten zijn als de vossen in de woestijnen;~;uJ dus spreekt de Heere Heere: Wee den onzinnigen profeten, die hun eigen geest volgen en nooit gezichten gehad hebben.:!J Gij mensenkind, profeteer tegen de profeten van Israël, en zeg tot degenen, die uit hun eigen hart profeteren: Hoort het woord des Heren;<9 uJ En het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:87J Daarom zeg tot hen: Dus spreekt de Heere Heere: Hetgeen Ik spreek zal niet langer verschoven worden, maar het zal geschieden, spreekt de Heere Heere.75J Gij mensenkind, zie, het huis Israëls zegt: Het gezicht, hetwelk deze ziet, is voor lange dagen, en hij profeteert van een tijd, die nog ver af is.=6uJ En het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:A5{J Want Ik ben de Heer; wat Ik spreek, dat zal geschieden en niet langer verschoven worden; maar in uwen tijd, o ongehoorzaam huis, zal Ik doen hetgeen Ik spreek, spreekt de Heere Heere.w4gJ Want er zal voortaan geen ijdel gezicht en geen profetie met vleiende woorden meer zijn in het huis Israëls.T3!J Daarom zeg tot hen: Dus spreekt de Heere Heere: Ik zal dat spreekwoord doen ophouden, dat men het niet meer gebruiken zal in Israël. En zeg tot hen: De tijd is nabij en de vervulling van alle profetie.&2EJ Gij mensenkind, wat voor een spreekwoord hebt gijlieden in het land van Israël, zeggende: Dewijl het zolang uitblijft, zal er van de profetie niets worden.=1uJ En het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:0J En de steden, die bewoond zijn, zullen verwoest, en het land zal eenzaam worden: alzo zult gij bevinden, dat Ik de Heer ben.)/KJ En zeg tot het volk in het land: Dus spreekt de Heere Heere aangaande de inwoners van Jeruzalem, in het land van Israël: zij moeten hun brood eten met zorg en hun water drinken in ellende; want het land zal woest worden en niets daarin overig zijn, wegens de boosheid van alle inwoners.e.CJ Gij mensenkind, gij zult uw brood eten met beven en uw water drinken met siddering en zorg.=-uJ En het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:g,GJ Maar Ik zal enige weinigen van hen doen overblijven van het zwaard, den honger en de pest; die zullen al hunne gruwelen verhalen onder de volken, tot welke zij zullen komen, en zij zullen gewaarworden, dat Ik de Heer ben.}+sJ Alzo zullen zij bevinden, dat Ik de Heer ben, als Ik hen onder de volken zal wegwerpen en in de landen verstrooien.*+J En allen, die rondom hem zijn, zijne helpers, en zijnen gehelen aanhang, zal Ik in alle winden verstrooien en het zwaard achter hen uittrekken.V)%J Ik zal ook mijn net over hem werpen, dat hij in mijn jachtgaren gevangen worde; en Ik zal hem naar Babel brengen in het land der Chaldeën, hetwelk hij echter niet zal zien, schoon hij aldaar zal sterven.(wJ Hun vorst zal [het reisgereedschap] op den schouder dragen in het donker en moet uittrekken door den muur, welken zij zullen doorbreken, om daardoor uit te gaan; zijn aangezicht zal bedekt worden, opdat hij met zijn oog het land niet zie.'+J Zeg: Ik ben ulieden tot een teken: gelijk ik gedaan heb, zó zal hun gedaan worden, dat zij moeten vertrekken en gevankelijk weggevoerd worden.&J Zeg dan tot hen: Dus spreekt de Heere Heere: Deze last betreft den vorst te Jeruzalem en het gehele huis van Israël, dat daarbinnen is.i%KJ Mensenkind, heeft het huis van Israël, dat ongehoorzame huis, niet tot u gezegd: Wat doet gij?P$J En des morgens vroeg geschiedde het woord des Heren tot mij, zeggende:#J En ik deed gelijk mij bevolen was en bracht er mijn gereedschap uit, als reisgereedschap bij klaren dag; en omtrent den avond brak ik met de hand door den muur, en toen het donker begon te worden, nam ik het op mijnen schouder en droeg het uit voor hunne ogen.a";J En gij moet het op uwe schouders nemen voor hunne ogen, en als het donker wordt, uitdragen; uw aangezicht moet gij bedekken, dat gij het land niet ziet; want Ik heb u gesteld tot een teken voor het huis van Israël.S!J En gij moet door den muur breken voor hunne ogen, en daardoor uittrekken.V %J En gij moet uw gereedschap daaruit brengen, als reisgereedschap bij klaren dag voor hunne ogen; en gij moet omtrent den avond uittrekken voor hunne ogen, gelijk men uittrekt, als men in ballingschap gaat.J Daarom, gij mensenkind, neem uw reisgereedschap bij elkander en trek bij klaren dag weg voor hunne ogen: van uwe plaats moet gij vertrekken naar ene andere plaats voor hunne ogen; misschien zullen zij het opmerken, dat zij een ongehoorzaam huis zijn.I J Gij mensenkind, gij woont in het midden van een ongehoorzaam huis, dat wel ogen heeft om te zien, maar niet wil zien, oren om te horen, maar niet wil horen; want het is een ongehoorzaam huis.< uJ En het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:Y+J En ik zeide tot de gevangenen al de woorden des Heren, die Hij mij getoond had.*MJ En een wind hief mij op en bracht mij in een gezicht en door den Geest Gods in Chaldéa tot de gevangenen; en het gezicht, dat ik gezien had, verdween voor mij.J En de heerlijkheid des Heren verhief zich uit de stad en stelde zich op den berg, die tegen het Oosten voor de stad ligt.J Toen hieven de cherubs hunne vleugels op en de raderen gingen tevens met hen; en de heerlijkheid van den God Israëls was bovenop hen.!J Maar hun, die naar huns harten verfoeiselen en gruwelen wandelen, zal Ik hunne daden op het hoofd doen nederkomen, spreekt de Heere Heere.!J opdat zij in mijne inzettingen wandelen en mijne rechten onderhouden en er naar doen: en zij zullen mijn volk zijn en Ik zal hun God zijn.3_J En Ik zal hun een eendrachtig hart geven en een nieuwen geest in hun binnenste verwekken; en Ik zal stenen hart uit hun lichaam wegnemen en hun een hart van vlees geven,X)J daarin zullen zij komen, en al hunne verfoeiselen en gruwelen daaruit wegdoen.9kJ Daarom zeg: Dus spreekt de Heere Heere: Ik zal u vergaderen uit de volken en zal u verzamelen uit de landen, waarheen gij verstrooid zijt, en zal u het land van Israël geven:MJ Daarom zeg: Dus spreekt de Heere Heere: Al heb Ik hen ver onder de volken weggevoerd en in de landen verstrooid, nochtans zal Ik welhaast hun Heiland zijn in de landen, waarheen zij gekomen zijn.FJ Gij mensenkind, tot uwe broeders en naaste vrienden, en het gehele huis van Israël, zeggen zij, die nog te Jeruzalem wonen: Genen zijn ver van den Heer, maar wij hebben het land in bezit.?yJ Toen geschiedde het woord des Heren tot mij, zeggende:b=J En toen ik zo profeteerde, stierf Pelatja, de zoon van Benaja. Toen viel ik op mijn aangezicht en riep met luide stem, en sprak: Ach Heere Heere, zult Gij dan aan de overgeblevenen van Israël geheel een einde maken?EJ en gij zult gewaarworden, dat Ik de Heer ben, omdat gij naar mijne geboden niet gewandeld en mijne rechten niet onderhouden, maar naar de wijze der volken, die rondom u zijn, gedaan hebt.J Maar deze stad zal u niet tot een pot zijn, dat gij het vlees daarin zoudt zijn; maar in de grenspalen van Israël zal Ik u richten, J Gij zult door het zwaard vallen; in de grenspalen van Israël zal Ik u richten, en gij zult gewaarworden, dat Ik de Heer ben.p YJ Ik zal u vandaar uitdrijven en u in de hand van vreemden overleveren; aldus zal Ik recht onder u doen.] 3J Het zwaard, voor hetwelk gij vreest, zal Ik over u brengen, spreekt de Heere Heere. J daarom spreekt de Heere Heere aldus: Die gij binnen gedood hebt, die zijn het vlees, en zij is de pot; maar gij moet er uit.Q J Gij hebt velen verslagen in deze stad en hare straten liggen vol doden:2]J En de Geest des Heren kwam op mij en sprak tot mij: Spreek: Dus zegt de Heer: Gij hebt aldus gesproken, gij huis van Israël; en de gedachten van uwen geest ken Ik wel.;qJ Daarom zult gij, mensenkind, tegen hen profeteren.ucJ want zij zeggen: Het is niet zo nabij: laat ons slechts huizen bouwen; zij is de pot en wij zijn het vlees.J En Hij sprak tot mij: Mensenkind, dit zijn de mannen, die ongerechtigheid bedenken en verderfelijken raad geven in deze stad; J En een wind hief mij op en bracht mij tot de poort van het huis des Heren, die Oostwaarts ziet; en zie, onder de poort waren vijfentwintig mannen, en ik zag onder hen Jaäzanja, den zoon van Azzur, en Palatja, den zoon van Benaja, vorsten des volks.J en de gedaante van hunne aangezichten was dezelfde die ik aan de rivier Kebar gezien had; en zij gingen recht voor zich heen.veJ Elk van hen had vier aangezichten en vier vleugels, en onder de vleugels was de gelijkenis van mensenhanden; J Dit waren dezelfde dieren, die ik onder den God van Israël gezien had aan de rivier Kebar; en nu merkte ik, dat het cherubs waren.J Toen hieven de cherubs hunne vleugels op en stegen op van de aarde voor mijne ogen; en als zij heengingen, gingen de raderen tevens met hen; en zij stonden in de poort van het huis des Heren tegen het Oosten, en de heerlijkheid van Israëls God was boven over hen.s_J En de heerlijkheid des Heren ging weder uit van den drempel van het huis en stelde zich boven de cherubs.~~uJ Als deze stonden, stonden zij ook; hieven deze zich op, zij hieven zich ook op; want de geest der dieren was in hen.<}qJ En als de cherubs gingen, gingen de raderen tevens met hen; en als de cherubs hunne vleugels ophieven om zich van de aarde op te heffen, keerden de raderen zich ook niet van hen.m|SJ En de cherubs zweefden omhoog; en het waren dezelfde dieren, die ik gezien had aan de rivier Kebar.:{mJ En elk [der cherubs] had vier aangezichten: het eerste aangezicht was van een cherub, het tweede van een mens, het derde dat van een leeuw, het vierde dat van een arend.FzJ En tot de raderen werd voor mijne oren geroepen: Wervelwind!y)J Hun gehele lichaam nu, en tevens hunne ruggen, handen en vleugels, alsook de raderen, waren vol ogen rondom; de vier hadden elk hunne raderen.^x5J Als die gaan zouden, konden zij naar alle vier hunne zijden gaan, en behoefden zich niet om te wenden, als zij gingen; maar waarheen het eerste ging, daar gingen zij achterna, en behoefden zich niet om te wenden.\w1J En zij waren alle vier het een als het ander, alsof het ene rad in het andere was.vJ En ik zag, en zie, vier raderen stonden bij de cherubs, bij elken cherub een rad; en de raderen zagen er uit als turkoois._u7J En er verscheen aan de cherubs de gelijkenis van ene mensenhand onder hunne vleugels.Tt!J En de cherub strekte zijne hand uit van tussen de cherubs naar het vuur, dat tussen de cherubs was, en nam daarvan en gaf het den man in linnen gekleed in de handen, deze nam het aan en ging naarbuiten.  ~x}} |,{uzzyHxzwvuutt_ssrr$qppwpoann/mmlGkjii(hgffekdd6cbb+aag``g__M^^/]\\i[ZZYYXX WVUU4T|TStRRpQQPO6NMsLLLKKYJIHHGFFoEDCCWBB>A@?? >g=><<;Q::[:982665]433211_000+/..-,b,"+**G)(''V&&&B%$#""! 7?,B) u!ZP k<I*h  U  O (yqZd {JMaar deze bedreef nog meer hoererij; want toen zij geschilderde mannen aan den wand zag met rode verf, afbeeldingen van Chaldeën,KzJ Toen zag Ik, dat zij beiden op enerlei wijze verontreinigd waren.$yAJ en werd verliefd op de kinderen van Assur, de vorsten en heren, die tot haar kwamen, welgekleed, te paard zittende ruiters en al de schoonste jongelingen.|xqJ Toen nu hare zuster Oholiba dat zag, ontstak zij nog veel erger dan zij, en bedreef meer hoererij dan hare zuster,*wMJ Dezen ontdekten hare schaamte en namen hare zonen en dochters weg en haar doodden zij met het zwaard; en het werd bekend onder de vrouwen, hoe zij gestraft was.{voJ Toen gaf Ik haar over in de hand van hare boeleerders, de kinderen van Assur, waarop zij zo verliefd was geweest.Tu!JDaarenboven verliet zij ook hare hoererij met die van Egypte niet, die in hare vroege jeugd bij haar gelegen en de borsten van haren maagdelijken staat betast en grote hoererij met haar bedreven hadden.tJEn zij boeleerde met alle schone jongelingen uit Assyrië en verontreinigde zich met al hunne afgoden, waarop zij ook verliefd raakte.rs]Jop de vorsten en heren, die in zijde gekleed waren, allen schone jongelingen, te paard zittende ruiters.rJEn Ohola bedreef hoererij, toen Ik haar genomen had, en zij werd verliefd op hare boeleerders, op de Assyriërs, die tot haar kwamen,+qOJDe oudste was genaamd Ohola en hare zuster Oholiba; en Ik nam haar ten huwelijk en zij baarden mij zonen en dochters; en Ohola is Samarië, en Oholiba Jeruzalem.p#JDezen bedreven in hare jeugd hoererij in Egypte; daar lieten zij hare borsten aanvatten en de tepels van haren maagdelijken staat betasten.LoJGij mensenkind, er waren twee vrouwen, dochters van ééne moeder.[den anderen] in Juda, naar de vaste stad Jeruzalem.AJGij mensenkind, teken u twee wegen af, langs welke het zwaard des konings van Babel kan gaan; zij moeten beiden van één land uitgaan;=@uJEn het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:t?aJDaar zal Ik dan zelf mijne handen samenklappen en mijne gramschap laten gaan; Ik, de Heer, heb het gezegd.Z>-JHouw neder, beide ter rechter [zijde] en ter linkerzijde, wat u voorkomt.#=?JIk zal het zwaard doen klinken, dat de harten versagen en velen zullen vallen aan al hunne poorten. O hoe flikkert het en is het gescherpt ter slachting!s<_JEn gij, mensenkind, profeteer en sla uwe handen te zamen; want het zwaard zal tweemaal, ja het zal driemaal treffen; een slagzwaard is het, een zwaard van grote slachting, zodat het ook treffen zal in de kamers waarheen zij vluchten.;!J Want Hij heeft hen dikwijls getuchtigd: wat heeft het geholpen? De roede helpt niet voor die boosaardige kinderen, spreekt de Heere Heere.7:gJ Jammer en kerm, gij mensenkind; want het gaat over mijn volk en over alle vorsten van Israël, die, benevens mijn volk, tot het zwaard vergaderd zijn; daarom sla op de heup.9-J Maar Hij heeft een zwaard te polijsten gegeven om het aan te grijpen: het is gescherpt en gepolijst om het den doodslager in de handen te geven.<8qJ het is gescherpt om te slachten, het is gepolijst om te flikkeren; zij zeggen: O hoe vrolijk zullen wij zijn, al maakte hij alle bomen tot roeden voor zijne boosaardige kinderen!z7mJ Gij mensenkind, profeteer en zeg: Dus spreekt de Heer: Zeg: Het zwaard, ja het zwaard is gescherpt en gepolijst;=6uJEn het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:<5qJEn als zij tot u zullen zeggen: Waarom zucht gij? zo zult gij zeggen: Over het gerucht, dat gekomen is; want alle harten zullen daarbij versagen en alle handen zinken; allen zal de moed ontvallen en aller knieën zullen als water bewogen worden; zie, het komt en het zal geschieden, spreekt de Heere Heere.t4aJEn gij, mensenkind, zult zuchten, dat u de lendenen pijn doen; ja gij zult bitter zuchten voor hunne ogen. 3Jen alle vlees zal gewaarworden, dat Ik, de Heer, mijn zwaard uit de schede getrokken heb, en het zal niet weder worden ingestoken.^25Jdewijl Ik dan beiden, rechtvaardigen en onrechtvaardigen, in u uitroeien zal, zo zal mijn zwaard uit de schede uitgaan over alle vlees uit de schede uitgaan over alle vlees, van het Zuiden af tot het Noorden toe;11JDus spreekt de Heer: Zie, Ik wil aan u, Ik zal mijn zwaard uit de schede trekken en zal in u uitroeien beiden, rechtvaardigen en onrechtvaardigen;0 JGij mensenkind, keer uw aangezicht tegen Jeruzalem en profeteer tegen de heiligdommen en profeteer tegen het land van Israël:~ wJEn het geschiedde in het zevende jaar, op den tienden dag der vijfde maand, dat er enigen uit de oudsten van Israël kwamen om den Heer te vragen; en zij zetten zich voor mij neder.}-J die spreidde Hij voor mij uit, en zij was beschreven van buiten en van binnen, en er stonden treurliederen, gejammer en weeklacht in geschreven.g|GJ En ik zag, en zie, er was ene hand tot mij uitgestrekt, en zie, daarin was de rol eens boeks;4{aJMaar gij mensenkind, hoor gij hetgeen Ik tot u spreken zal, en wees niet ongehoorzaam, gelijk dat ongehoorzame huis is; doe uwen mond open, en eet hetgeen Ik u geven zal.zJMaar gij zult mijn woord tot hen spreken, hetzij dat zij horen, hetzij dat zij het laten; want het is een ongehoorzaam volk.-ySJEn gij mensenkind, zult voor hen niet vrezen, noch voor hunne woorden vrezen, al zijn er weerbarstige en stekende doornen bij u en al woont gij onder schorpioenen; gij zult niet vrezen voor hunne woorden, noch u voor hun aangezicht ontzetten, niettegenstaande zij een ongehoorzaam huis zijn.x-JHetzij dat zij horen, hetzij dat zij het laten, want zij zijn een ongehoorzaam huis, zij zullen nochtans weten, dat er een profeet onder hen is.wJMaar deze kinderen, tot wie Ik u zend, hebben harde hoofden en verstokte harten; tot die zult gij zeggen: Dus spreekt de Heere Heere.Zv-Jen Hij sprak tot mij: Gij mensenkind, Ik zend u tot de kinderen Israëls, tot de afvallige volken, die van mij afvallig zijn geworden; zij en hunne vaderen hebben tot op dezen zelfden dag tegen Mij gehandeld.u}JEn toen Hij zo tot mij sprak, werd ik weder verkwikt, en stond op mijne voeten, en ik hoorde Hem aan, die tot mij sprak,Zt /JEn Hij sprak tot mij: Gij mensenkind, sta op uwe voeten, zo zal Ik tot u spreken.7sgJer is een vuur uitgegaan van zijne sterke ranken, dat zijne vrucht verteert, zodat in hem geen rank meer is tot een koningsschepter. Dit is een klagelijk en jammerlijk ding.Jr J En nu is hij geplant in de woestijn, in een dor en dorstig land;9qkJ werd hij in grimmigheid uitgerukt en ter aarde geworpen; de Oostenwind verdroogde zijne vrucht en zijne sterke ranken werden verbroken, zodat zij verdorden en verbrand werden.?pwJ zodat zijne ranken zo sterk werden, dat zij tot koninklijke schepters geschikt waren, en hij werd zeer hoog onder de ranken; en toen men zag, dat hij zo hoog was en vele ranken had, o J Uwe moeder was als een wijnstok, zoals gij, aan het water geplant; en zijne vrucht en ranken wiessen wegens overvloed van water,5ncJ en wierpen hem gebonden in een traliehok, en voerden hem tot den koning van Babel; en men liet hem bewaren, dat zijne stem niet meer gehoord werd op de bergen van Israël.|mqJToen begaven de volken zich uit alle landen rondom hem heen en wierpen een net over hem en vingen hem in hun kuil,lJhij verstoorde hunne paleizen en verwoestte hunne steden; zodat het land en wat daarin was voor de stem zijns gebruls zich ontzette.k JToen deze onder de leeuwen wandelde, werd hij een jonge leeuw, die zich ook gewende om mensen te verscheuren en te verslinden;j7JToen nu de moeder zag, dat hare hoop verloren was, nadat zij lang gehoopt had, nam zij weder een van hare jongen, en bracht dien groot tot een leeuw.tiaJToen de volken dit van hem hoorden, vingen zij hem in hun kuil en voerden hem aan ketenen naar Egypteland.h{JEn een van hare jongen bracht zij op en die werd een leeuw; die gewende zich om mensen te verscheuren en te verslinden.xgiJen zeg: Waarom ligt uwe moeder, de leeuwin, onder de leeuwen, en brengt hare jongen op onder de jonge leeuwen?Cf JGij nu, hef ene weeklacht aan over de vorsten van Israël,{eoJ Want Ik heb geen behagen in den dood des stervenden, spreekt de Heere Heere: daarom bekeert u, zo zult gij leven..dUJWerpt ván u al uwe overtredingen, met welke gij overtreden hebt, en vormt u een nieuw hart en een nieuwen geest; want waarom zoudt gij sterven, o huis van Israël?LcJDaarom zal Ik u richten, gij huis van Israël, een ieder naar zijn doen, spreekt de Heere Heere. Derhalve bekeert u van al uwe overtredingen, opdat de misdaad u niet langer ten struikelblok zij.bJNochtans zegt het huis van Israël: De Heer handelt niet recht. Zou Ik ongelijk hebben? Gij huis van Israël hebt ongelijk.ayJwant dewijl hij toeziet en zich bekeert van al zijne boosheid, die hij gedaan heeft, zo zal hij leven en niet sterven.-`SJDaarentegen, als de goddeloze zich afkeert van zijne ongerechtigheid, die hij gedaan heeft, en nu recht en wél doet, dan zal hij zijne ziel in het leven behouden;,_QJWant als de rechtvaardige zich afkeert van zijne gerechtigheid en kwaad doet, dan moet hij sterven; hij moet wegens zijne boosheid, die hij gedaan heeft, sterven. ^JToch zegt gij: De Heer handelt niet recht. Hoor dan nu, gij huis van Israël, is het niet zo, dat Ik recht heb en gij onrecht hebt?9]kJEn als de rechtvaardige zich afkeert van zijne gerechtigheid en kwaad doet, en leeft naar al de gruwelen, die een goddeloze doet, zou die leven? Ja, aan al zijne gerechtigheid, die hij gedaan heeft, zal niet meer gedacht worden, maar in zijne overtreding en zonde, die hij gedaan heeft, zal hij sterven.\1JMeent gij, dat Ik behagen heb aan den dood des goddelozen, spreekt de Heere Heere, en niet veelmeer, dat hij zich bekere van zijn doen en en leve?[/Jaan al zijne overtredingen, die hij gedaan heeft, zal niet meer gedacht worden, maar hij zal leven wegens de gerechtigheid, die hij gedaan heeft.8ZiJMaar is het, dat de goddeloze zich bekeert van al zijne zonden, die hij gedaan heeft, en al mijne rechten onderhoudt en recht en wél doet, dan zal hij leven en niet sterven;YJWant de ziel, die zondigt, zal sterven: de zoon zal niet dragen de misdaad des vaders en de vader zal niet dragen de misdaad des zoons; maar de gerechtigheid des rechtvaardigen zal op hem zijn en de ongerechtigheid des onrechtvaardigen zal op hem zijn.8XiJNu zegt gij: Waarom zal dan de zoon de misdaad zijns vaders niet dragen? Omdat hij recht en wél gedaan en al mijne rechten onderhouden en gedaan heeft, daarom zal hij leven.W+JMaar zijn vader, die geweld en onrecht geoefend en onder zijn volk gedaan heeft, wat niet goed is, zie, die zal sterven om zijn eigene misdaad.MVJzijne hand van het onrecht afkeert, geen woeker neemt en niet te veel eist, maar mijne geboden onderhoudt en naar mijne rechten leeft: die zal niet sterven om de misdaad zijns vaders, maar leven. UJniemand verdrukt, het pand niet behoudt, niet met geweld iets ontneemt, zijn brood den hongerige mededeelt en den naakte bekleedt,TJniet eet op de bergen, zijne ogen niet opheft tot de afgoden van het huis Israëls, zijns naasten huisvrouw niet bevlekt,SyJMaar indien hij een zoon verwekt, die al de zonden ziet, welke zijn vader doet, en zich er voor wacht en zo niet doet,*RMJ op woeker geeft en overeist, zou die leven? Hij zal niet leven; maar dewijl hij die gruwelen gedaan heeft, zal hij den dood sterven, zijn bloed zal op hem zijn.Q5J de armen en ellendigen verdrukt, met geweld iets ontneemt, het pand niet wedergeeft, zijne ogen tot de afgoden opheft met welke hij gruwel bedrijft,qP[J waarvan [de vader] er geen gedaan heeft, en op de bergen eet en zijns naasten huisvrouw bevlekt,qO[J Maar als hij een zoon verwekt, die een kwaaddoener wordt, die bloed vergiet of een van die dingen doet,+NOJ die naar mijne rechten wandelt en mijne geboden onderhoudt, dat hij er oprecht naar doet: die is een vroom man; hij zal het leven hebben, spreekt de Heere Heere.MJdie geen woeker bedrijft, die niemand overeist; die zijne hand van het onrecht afkeert; die tussen de lieden recht oordeelt;,LQJdie niemand verdrukt en den schuldenaar zijn pand wedergeeft; die niemand met geweld iets ontneemt; die den hongerige zijn brood mededeelt en den naakte bekleedt;6KeJdie op de bergen niet eet en zijne ogen niet opheft tot de afgoden van het huis Israëls, noch zijns naasten huisvrouw bevlekt en niet bij ene vrouw ligt in hare zuivering;9JmJWanneer nu iemand vroom is en recht en wel doet,IJwant zie, alle zielen zijn de mijne; de ziel des vaders is zowel de mijne als de ziel des zoons; de ziel, die zondigt, die zal sterven.xHiJZo waarachtig Ik leef, spreekt de Heere Heere, dit spreekwoord zal niet meer onder u in zwang zijn in Israël;>GuJWat gebruikt gijlieden onder u in het land van Israël dit spreekwoord, zeggende: De vaders hebben onrijpe druiven gegeten, maar den kinderen zijn de tanden daarvan stomp geworden._JOok zal Farao hem niet bijstaan in den oorlog met een groot heir en veel volk, als men den wal zal opwerpen en de bolwerken bouwen, dat er veel mensen omgebracht worden.Y=+JZo waarachtig Ik leef, spreekt de Heere Heere: in de stad des konings, die hem tot koning gesteld heeft, wiens eed hij veracht en wiens verbond hij verbroken heeft, dáár zal hij sterven, namelijk te Babel.[</JMaar dat zaad viel van hem af en zond zijne gezanten naar Egypte, dat men hem paarden en veel volk zou toezenden. Kan hij gedijen, kan hij ontkomen, die zó doet? En kan hij, die het verbond breekt, vrijkomen? ;Jopdat het koninkrijk ootmoedig zou blijven en zich niet zou verheffen, opdat zijn verbond zou gehouden worden en in stand blijven.:J en nam van het koninklijke zaad en maakte een verbond daarmede en nam een eed daarvan; maar de aanzienlijken in het land nam hij weg:19[J Zeg toch tot dat ongehoorzame huis: Weet gij niet wat dit is? Zie, de koning van Babel kwam te Jeruzalem aan en nam hare vorsten en voerde hen weg tot zich naar Babel,=8uJ En het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende: OJ~~ }q||j{{Bzlymxbxwfvv*uu?tssOrr'qdppoYnnmml5kkjiiuhh/gfeeRdd%cbblav``S_^^T]]\\)[~ZZYXXX2WVOUUT-SSRXQQDPXO{NN-MsLLNKKJdIHHMGFFQEEDJCBAA@X?>o>0==G<5J En een wind nam mij op, en ik hoorde achter mij een geluid als van ene grote aardbeving: Geloofd zij de heerlijkheid des Heren van uit zijnen zetel.=5J en ga heen tot de gevangenen uws volks en spreek tot hen en zeg tot hen: Dus spreekt de Heere Heere, hetzij dat zij horen, hetzij dat zij het laten.<yJ En Hij sprak tot mij: Gij mensenkind, al mijne woorden, die Ik tot u zeg, houd die vast in uw hart en neem ze ter ore;>;uJ ja Ik heb uw voorhoofd zo hard gemaakt als een diamant, die harder dan ene steenrots is: daarom vrees niet en ontzet u ook niet voor hen, omdat zij zulk een ongehoorzaam huis zijn.s:_JMaar evenwel heb Ik uw aangezicht hard gemaakt tegen hun aangezicht, en uw voorhoofd tegen hun voorhoofd;-9SJMaar het huis van Israël zal niet naar u horen, want zij willen Mij zelf niet horen; want het gehele huis van Israël heeft harde voorhoofden en verstokte harten.68eJniet tot velerlei volken, die ene vreemde taal en ene onbekende spraak hebben, wier woorden gij niet verstaan kunt; en zo Ik u tot hen zond, zij zouden gaarne naar u horen.~7uJWant Ik zend u niet tot een volk, dat ene vreemde taal en ene onbekende spraak heeft, maar tot het huis van Israël;k6OJEn Hij sprak tot mij: Gij mensenkind, ga heen tot het huis van Israël, en predik hun mijn woord.95kJen sprak tot mij: Gij mensenkind, gij moet met deze rol, die Ik u geef, uw lijf voeden, en uw buik daarmede vullen. Toen at ik ze, en zij was in mijnen mond zo zoet als honig.F4JToen deed ik mijnen mond open en Hij gaf mij de rol te eten,3 JEn Hij sprak tot mij: Gij mensenkind, eet hetgeen daar vóór u is, namelijk deze rol, en ga heen, en spreek tot het huis van Israël.!2;JIn dien tijd zal Ik den hoorn van het huis Israëls doen uitspruiten en ik zal uwen mond onder hen opendoen, opdat zij ondervinden, dat Ik de Heer ben.1%Jhet land van Egypte zal Ik hem geven voor zijnen arbeid, dien hij daaraan gedaan heeft; want zij hebben Mij gediend, spreekt de Heere Heere.Y0+JDaarom spreekt de Heere Heere aldus: Zie, Ik zal aan Nebukadnezar, den koning van Babel, Egypteland geven, dat hij al hun goed wegnemen en hen beroven en plunderen zal, opdat hij aan zijn heir beloning geve:{/oJGij mensenkind, Nebukadnezar, de koning van Babel, heeft zijn heir een zwaar werk laten doen tegen Tyrus, zodat alle hoofden kaal en alle schouders ontveld waren, en zijn arbeid voor Tyrus is noch aan hem noch aan zijn heir beloond geworden..}JEn in het zevenentwintigste jaar, op den eersten dag der eerste maand, geschiedde het woord des Heren tot mij, zeggende:-#Jopdat het huis Israëls zich niet meer op hen verlate en zondige door hen aan te hangen; en zij zullen bevinden, dat Ik de Heere Heere ben.*,MJWant zij zullen klein zijn tegen andere koninkrijken en niet meer heersen over de volken; en Ik zal hen verminderen, dat zij niet over de volken zullen heersen;.+UJen Ik zal de gevangenschap van Egypte wenden en hen weder in het land van Pathros brengen, hetwelk hun vaderland is: en zij zullen aldaar een klein koninkrijk zijn.)*KJ Doch aldus spreekt de Heere Heere: Wanneer veertig jaren zullen om zijn, zal Ik de Egyptenaars weder verzamelen uit de volken, onder welke zij verstrooid zijn,y)kJ want Ik zal Egypteland woest maken als andere verwoeste landen, en zijne steden woest laten liggen als andere verwoeste steden, veertig jaar lang; en Ik zal de Egyptenaars verstrooien onder de volken en in de landen zal Ik hen verspreiden.W('J dat er noch vee noch mensen in zijn of aldaar zullen wonen veertig jaar lang; '9J Daarom, zie, Ik wil aan u en aan uwe waterstromen, en Ik zal Egypteland woest en eenzaam maken van Migdol tot Syene, tot aan de grenzen van Morenland,B&}J en Egypteland zal tot ene verwoesting en wildernis worden en zij zullen gewaarworden, dat Ik de Heer ben; omdat hij zegt: De waterstroom is de mijne en ik ben het, die hem gemaakt heb.%wJDaarom spreekt de Heere Heere aldus: Zie, Ik zal het zwaard over u brengen en beiden, mensen en vee, van u uitroeien;$#Jals zij hem in de hand namen, zo brak hij en stak hen door de zijden; en als zij daarop leunden, zo verbrak hij en stak hen in de lendenen. #JEn allen, die in Egypte wonen, zullen bevinden, dat Ik de Heer ben, omdat zij voor het huis van Israël een rietstaf geweest zijn;h"IJIk zal u en al de vissen uit uwe wateren in de woestijn wegwerpen; gij zult op het land vallen en niet weder opgezocht noch verzameld worden, maar voor de dieren op het land en de vogels des hemels zult gij tot aas worden.[!/JMaar Ik zal u een gebit in den mond leggen en de vissen in uwe wateren aan uwe schubben doen hangen; en Ik zal u uit uwen stroom uittrekken en alle vissen in uwe wateren zullen aan uwe schubben blijven hangen;? wJDus spreekt de Heere Heere: Zie, Ik wil aan u, o Farao, koning van Egypte, gij grote draak, gij die in uwe rivier ligt en zegt: De stroom is de mijne en ik heb hem voor mij gemaakt. JGij mensenkind, stel uw aangezicht tegen Farao, den koning van Egypte, en profeteer tegen hem en tegen geheel Egypteland; en zeg:u eJIn het tiende jaar, op den twaalfden dag der tiende maand, geschiedde het woord des Heren tot mij, zeggende:hIJen zij zullen daarin veilig wonen en huizen bouwen en wijngaarden planten, ja veilig zullen zij wonen, als Ik het recht zal doen gaan over al hunne vijanden rondom; en zij zullen gewaarworden, dat Ik, de Heer, hun God ben.!JDus spreekt de Heere Heere: Als Ik het huis Israëls weder vergaderen zal uit de volken, waarheen zij verstrooid zijn, dan zal Ik voor de ogen der volken aan hen betonen, dat Ik heilig ben, en zij zullen in hun land wonen, hetwelk Ik mijnen knecht Jakob gegeven heb;H JEn voortaan zullen voor het huis Israëls geen stekende doornen noch kwetsende distels meer blijven onder allen rondom, die hen teisterden, opdat zij gewaarworden, dat Ik de Heere Heere ben.W'JEn Ik zal pest en bloedstorting in haar zenden op hare straten en er zullen dodelijk gewonden in haar vallen door het zwaard, dat overal tegen haar zal gaan; en zij zullen gewaarworden, dat Ik de Heer ben.W'Jen zeg: Dus spreekt de Heere Heere: Zie, Ik wil aan u, Sidon, en zal eer aan u behalen, opdat men gewaarworde, dat Ik de Heer ben, als Ik het recht over haar doe gaan en aan haar betoon, dat Ik heilig ben.QJGij mensenkind, stel uw aangezicht tegen Sidon en profeteer tegen haar,=uJEn het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:JAllen, die u kennen onder de volken, zullen zich over u ontzetten, dat gij zo schielijk zijt tegrondegegaan en nooit weder kunt opkomen.eCJWant gij hebt uw heiligdom verdorven met uwe grote misdaden en uwen verkeerden handel; daarom zal Ik een vuur uit u laten opgaan, dat u zal verteren, en Ik zal u tot as maken op de aarde, voor het oog der gehele wereld.T!JEn dewijl uw hart zich verheft, omdat gij zo schoon zijt, en gij u door uwe wijsheid hebt laten bedriegen in uwe pracht, daarom wil Ik u ter aarde storten en een schouwspel van u maken voor de koningen.eCJWant gij zijt van binnen vol geweldenarij geworden vanwege uwen uitgebreiden handel en hebt gezondigd; daarom zal Ik u nederstorten van den berg Gods, en zal u, den overschaduwenden cherub, uit de vurige stenen wegdoen.Jen gij waart zonder gebrek in uw doen van den dag toen gij geschapen werdt, --zolang totdat er misdaad in u gevonden werd.%CJGij zijt als een cherub, die zich wijd uitbreidt en bescherming geeft en Ik heb u op den heiligen berg Gods gesteld, dat gij onder vurige stenen wandeldet;J gij zijt in den lusthof Gods en met allerlei edelgesteenten versierd, met sardis, topaas, diamant, turkoois, onyx, jaspis, saffier, amethist, smaragd en goud; ten dage toen gij geschapen werdt, was bij u muziek van trommels en fluiten; dit alles werd u toegeschikt.6eJ Gij mensenkind, hef ene rouwklacht aan over den koning van Tyrus en zeg tot hem: Dus spreekt de Heere Heere: Gij zijt een zuivere zegelring vol van wijsheid en zeer schoon;=uJ En het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:} sJ Gij zult sterven als de onbesnedenen, door de hand van vreemden; want Ik heb het gesproken, spreekt de Heere Heere.2 ]J Zie toe, of gij dan ook voor het aangezicht van uwen doodslager zult zeggen: Ik ben een god, daar gij immers geen god, maar een mens en in de hand uws doodslagers zijt.u cJzij zullen u nederwaarts in den kuil stoten, dat gij in het midden der zee zult sterven als de verslagenen.3 _Jdaarom zie, Ik zal vreemden tegen u zenden, de geweldenaars der volken; die zullen hunne zwaarden uittrekken tegen uwe schone wijsheid en uwe grote eer te schande maken;f EJdaarom spreekt de Heere Heere aldus: Dewijl dan uw hart zich verheft als het hart eens gods, Jen door uwe grote wijsheid en handel zo grote macht verkregen hebt: daardoor zijt gij zo trots geworden, omdat gij zo machtig zijt;}sJen dat gij door uwe wijsheid en uw verstand die macht teweeggebracht en schatten van goud en zilver vergaderd hebt,SJzie, gij acht u verstandiger dan Daniël, dat u niets verborgen zou zijn,JGij mensenkind, zeg tot den vorst van Tyrus: Dus spreekt de Heere Heere: Omdat uw hart zich verheft en gij zegt: ik ben God, ik zit op den troon Gods midden in de zee: daar gij toch een mens en geen god zijt en echter uw hart zich verheft als het hart van een god;< uJEn het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:xiJ$De kooplieden in de landen fluiten u aan, dat gij zo schielijk zijt tegrondegegaan en niet weder kunt opkomen.yJ#Allen, die op de eilanden wonen, verschrikken over u; en hunne koningen ontzetten zich en zien er geheel ontroerd uit.{J"maar nu zijt gij door de zee in de diepte der wateren gestort, zodat uw handel en al uw volk, dat in u was, vergaan is.)KJ!Toen gij uwen handel ter zee dreeft, maaktet gij vele landen rijk; ja met de menigte uwer waren en uwer koopmanschappen maaktet gij de koningen der aarde rijk;wJ Ook uwe kinderen zullen een klaaglied over u aanheffen: Ach, wie is ooit op de zee zo stil geworden als gij, o Tyrus!r~]Jzij zullen zich kaal scheren om u en zich zakken omgorden en van harte bitterlijk om u wenen en treuren.~}uJen luidkeels over u roepen en bitterlijk jammeren en zij zullen stof op hunne hoofden werpen en zich in as wentelen;|}Jen allen, die de riemen hanteren, benevens het scheepsvolk en de stuurlieden, zullen uit de schepen aan het land treden,M{Jdat ook de havens zullen beven van het gejammer uwer scheepslieden;ozWJzodat uwe waren, kooplieden, handelaars, schippers, zeelieden en die uwe schepen maakten, en ruilhandeldrijvers en al uwe krijgslieden en al het volk, dat in u is, midden in de zee zullen omkomen, ten tijde als gij tegronde gaat;vyeJUwe roeiers hebben u op machtige wateren gevoerd en een Oostenwind zal u in het midden der zee verbrijzelen;xJDe schepen van Tarsis zijn de voornaamste op uwe markten geweest; alzo zijt gij zeer rijk en heerlijk geworden in het midden der zee.GwJdie allen hebben met u gehandeld in kostelijk gewaad, in zijde en keurig bewerkte stoffen, die zij in kostelijke kisten, van cederhout gemaakt, en welbewaard, op uwe markten gevoerd hebben.vveJHaran en Kanné en Eden, benevens de kooplieden uit Scheba, Assur en Kilmad zijn ook uwe kooplieden geweest;u)JDe kooplieden van Scheba en Raëma hebben met u gehandeld en allerlei kostelijke specerijen en edelgesteenten en goud op uwe markten gebracht.^t5JArabië en al de vorsten van Kedar dreven met u handel in schapen, rammen en bokken.?syJDedan heeft met u gehandeld in dekken, waarop men zit.zrmJDan en Javan en Meüzal hebben ook op uwe markten gebracht ijzerwerk, kassia en kalmus, om daarmede te handelen.lqQJOok heeft Damaskus uw werk en allerlei waren bij u gehaald voor wijn van Helbon en kostelijke wol.p3JJuda en het land van Israël hebben ook met u gehandeld en hebben u tarwe van Minnith en balsem en honig en olie en mastik op uwe markten gebracht."o=JDe Syriërs hebben uw werk, hetwelk gij gemaakt hebt, bij u gehaald en robijnen, purper, tapijten, lijnwaad, koralen en kristal op uwe markten gebracht.n!JDie van Dedan zijn uwe kooplieden geweest, en gij hebt overal met de eilanden gehandeld; die hebben elpenbeen en ebbenhout aan u verkocht.lmQJDie van Togarma hebben u trek [paarden] en rijpaarden en muilezels op uwe markten gebracht.ql[J Javan, Tubal en Mesech hebben met u gehandeld en hebben u lijfeigenen en koper op uwe markten gebracht.vkeJ Tarsis dreef koophandel met u; en allerlei waren, zilver, ijzer, tin en lood werden op uwe markten gebracht.>juJ die van Arvad waren onder uw heir op uwe muren rondom en de Gammadieten op uwe torens; die hebben hunne schilden overal aan uwe muren opgehangen en uwe schoonheid volkomen gemaakt.iyJ Die uit Perzië, Lydië en Libye waren uw krijgsvolk, die hunne schilden en helmen ophingen, en voegden u luister toe;h3J de oudsten en schrandersten van Gebal moesten uwe schepen timmeren, alle schepen der zee en hun scheepsvolk vond men bij u; die dreven uwen handel.mgSJDe inwoners van Sidon en Arvad waren uwe roeiers en gij hadt geschikte lieden te Tyrus om te varen;f%Juw zeildoek was linnen met bont stikwerk uit Egypte, u tot ene banier, en uw tentverdek van hemelsblauw en purper uit de eilanden van Elisa.eJen uwe riemen van eiken uit Basan en uwe roeibanken van elpenbeen, en de kostelijke gestoelten uit de eilanden der Kitteërs;dJzij hebben al uw plankwerk van Senirs dennen gemaakt, de cederen van den Libanon genomen om uwe mastbomen daarvan te maken,fcEJUwe grenspalen zijn midden in de zee en uwe bouwlieden hebben u op het allerschoonst bereid;'bGJen zeg tot Tyrus, dat vóóraan de zee ligt en met vele eilanden der volken handelt: Dus spreekt de Heere Heere: O Tyrus, gij zegt: Ik ben de allerschoonste.;aqJGij mensenkind, hef ene rouwklacht aan over Tyrus;<` uJEn het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:&_EJJa, tot een schrik zal Ik u maken, dat gij niet meer zult zijn, en als men naar u vraagt, dat men u eeuwiglijk niet meer kan vinden, spreekt de Heere Heere.;^oJEn Ik zal u ternederwerpen bij degenen, die in den kuil dalen, tot de lang voorheen gestorvenen; Ik zal u in het onderste der aarde doen vallen en u gelijk ene eeuwige woestijn maken met degenen, die in den kuil dalen, opdat niemand in u wone; zo zal ik u maken, gij luisterrijke in het land der levenden.@]yJDus spreekt de Heere Heere: Ik zal u tot ene woeste stad maken, gelijk andere steden, in welke niemand woont, en een groten vloed over u doen komen, dat de wateren u zullen bedekken.w\gJAch, hoe ontzetten zich de eilanden over uwen val, ja de eilanden in de zee verschrikken over uwen ondergang!w[gJzij zullen een klaaglied over u aanheffen en van u zeggen: Ach, hoe zijt gij geheel woest geworden, gij vermaarde stad, gij die aan de zee laagt en zo machtig waart ter zee, benevens uwe inwoners, dat het gehele land voor u moest vrezen!ZJAlle vorsten aan de zee zullen van hunne zetels aftreden en hunne gewaden van zich wegdoen en hunne gestikte klederen uittrekken; zij zullen in rouwgewaden gaan en op de aarde zitten en zullen verschrikken en zich ontzetten over uwen schielijken val;-YSJDus spreekt de Heere Heere tot Tyrus: Zie of niet de eilanden zullen beven van het geluid uws vals en bij het gekerm der gewonden, die in u zullen vermoord worden.CXJEn Ik zal ene naakte steenrots van u maken en ene plaats, waar men visnetten uitspreidt, dat gij niet meer gebouwd zult worden; want Ik ben de Heer, die dat spreek, zegt de Heere Heere.tWaJ Zo zal Ik aan het geluid uws gezangs een einde maken, dat men het geklank uwer harpen niet meer zal horen.EVJ zij zullen uw goed roven en uwe kostbare waren plunderen, uwe muren zullen zij afbreken en uwe schone huizen omverrukken; en zij zullen uwe stenen, uw hout en uw stof in het water werpen.U/J Hij zal met de hoeven zijner paarden al uwe straten vertreden, uw volk zal hij met het zwaard doden en uwe sterke pilaren ter aarde nederdrukken;qT[J Het stof van de menigte zijner paarden zal u bedekken; ook zullen uwe muren beven van het gedruis zijner ruiters, raderen en paarden, als hij door uwe poorten zal intrekken, gelijk men in een doorgebroken stad pleegt in te trekken.eSCJ hij zal met stormrammen uwe muren omverstoten, en uwe torens met zijne wapenen omverrukken.#R?JDie zal uwe dochters, die op het veld liggen, met het zwaard doden en tegen u zal hij bolwerken opwerpen en een wal maken, en schilden tegen u toerusten;_Q7JWant dus spreekt de Heere Heere: Zie, Ik zal over Tyrus brengen Nebukadnezar, den koning van Babel, van het Noorden af, die een koning aller koningen is, met paarden, wagens, ruiters en met ene grote menigte volk. P JEn hare dochters, die op het veld liggen, zullen door het zwaard gedood worden, en zij zullen gewaarworden, dat Ik de Heer ben. O9Jen tot ene plaats, waar men visnetten uitspreidt in de zee; want Ik heb het gezegd, spreekt de Heere Heere, en zij zal den volken tot een roof worden. N9JDie zullen de muren van Tyrus verderven en hare torens afbreken; ja Ik zal ook het stof voor haar wegvegen en zal haar maken tot ene naakte steenrots,M5Jdaarom spreekt de Heere Heere aldus: Zie, Ik wil aan u, Tyrus, en Ik zal vele volken tegen u opbrengen, gelijk ene zee zich verheft met hare golven.)LKJGij mensenkind, omdat Tyrus van Jeruzalem gezegd heeft: Ha, de poort der volken is verbroken, zij is tot mij overgebracht; ik zal vol worden, nu zij woest is!;uK eJEn in het elfde jaar, op den eersten dag der eerste maand, geschiedde het woord des Heren tot mij, zeggende:6JeJen Ik zal geduchte wraak aan hen oefenen en hen met grimmigheid straffen, zodat zij zullen gewaarworden, dat Ik de Heer ben, als Ik mijne wraak aan hen geoefend zal hebben.0IYJdaarom spreekt de Heere Heere aldus: Zie, Ik zal mijne hand uitstrekken over de Filistijnen en de Kerethieten uitroeien en de overgeblevenen aan de zeekust ombrengen;H%JDus spreekt de Heere Heere: Omdat de Filistijnen zich gewroken en den ouden haat geboet hebben met allen moedwil, tot verderf van mijn volk,YG+Jen Ik zal mij weder aan Edom wreken door mijn volk Israël en zij zullen met Edom handelen overeenkomstig mijnen toorn en mijne grimmigheid, zodat zij mijne wraak zullen gewaarworden, spreekt de Heere Heere.hFIJ daarom spreekt de Heere Heere aldus: Ik zal mijne hand uitstrekken over Edom en zal vandaar uitroeien beiden, mens en vee; en Ik zal het tot puinhopen maken van Teman af tot Dedan toe en hen door het zwaard ternedervellen;*EMJ Dus spreekt de Heere Heere: Omdat Edom zich aan het huis van Juda gewroken heeft en zij zichzelven dikwijls schuldig gemaakt hebben door zich aan hen te wreken,cD?J ook over Moab zal Ik het recht laten gaan en zij zullen gewaarworden, dat Ik de Heer ben.5CcJ en wil het den kinderen van het Oosten tot een erfdeel geven, benevens het land van de kinderen Ammons, opdat men aan de kinderen Ammons niet meer gedenke onder de volken:"B=J zie, zo zal Ik Moab de zijde openen, namelijk zijne steden, die aan de grenzen liggen, het sieraad des lands, Beth-Jesimoth, Baäl-Meon en Kir-jathaïm,sA_JDus spreekt de Heere Heere: Omdat Moab en Seïr zeggen: Zie, het huis van Juda is als alle andere volken:Q@Jdaarom zie, Ik zal mijne hand over u uitstrekken en u den volken tot een roof geven en u uit de volken uitroeien en uit de landen ombrengen, en u verdelgen, opdat gij gewaarwordt, dat Ik de Heer ben..?UJWant dus spreekt de Heere Heere: Omdat gij in uwe handen geklapt en met uwe voeten gestampt en u over het land van Israël van ganser harte smadelijk verheugd hebt:>'JEn Ik zal Rabba tot een kamelenstal maken en het land van de kinderen Ammons tot schaapskooien; en gij zult gewaarworden, dat Ik de Heer ben.J= Jdaarom zie, Ik zal u aan de kinderen van het Oosten overgeven, dat zij hunne sterkten in u bouwen en hunne woningen in u opslaan; uwe vruchten zullen zij opeten en uwe melk zullen zij drinken.<Jen zeg tot de kinderen Ammons: Hoort het woord des Heren Heren! Dus spreekt de Heere Heere: Omdat gij over mijn heiligdom gezegd hebt: Ha, het is ontheiligd! en over het land van Israël: Het is verwoest! en over het huis van Juda: Het is ge vankelijk weggevoerd:];3JGij mensenkind, keer uw aangezicht tegen de kinderen Ammons en profeteer tegen hen;<: uJEn het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:^95JIn dien tijd zal u de mond geopend worden door dengene, die ontkomen is, dat gij zult spreken en niet meer zwijgen; want gij zult hun tot een voorbeduidend teken zijn, totdat zij gewaarworden, dat Ik de Heer ben.Y8+Jja in dien tijd zal een, die ontkomen is, tot u komen en zal het u bekendmaken.+7OJEn gij mensenkind, in dien tijd, als Ik van hen zal wegnemen hunne macht en hunnen troost, den lust hunner ogen en den wens huns harten, hunne zonen en dochters,<6qJEn alzo zal Ezechiël ulieden tot een voorbeduidend teken zijn, dat gij doen moet gelijk hij gedaan heeft, als het nu zal komen; opdat gij gewaarwordt, dat Ik de Heere Heere ben.'5GJmaar uw sieraad op uw hoofd zetten en uwe schoenen aantrekken; gij zult niet klagen noch wenen, maar wegens uwe zonden versmachten en onder elkander zuchten.m4SJEn gij moet doen gelijk ik gedaan heb: uwen mond zult gij niet bewinden en het rouwbrood niet eten,~3uJZeg aan het huis Israëls, dat de Heere Heere aldus spreekt: Zie, Ik zal mijn heiligdom, uw hoogsten troost, den lust uwer ogen en den wens uws harten, ontheiligen; en uwe zonen en dochters, die gij verlaten moet, zullen door het zwaard vallen.I2 JEn ik zeide tot hen: De Heer heeft met mij gesproken, zeggende:j1MJen het volk zeide tot mij: Wilt gij ons dan niet te kennen geven, wat hetgeen gij doet, beduidt?0JEn toen ik des morgens tot het volk sprak, stierf op den avond mijne huisvrouw; en ik deed den anderen morgen zoals mij bevolen was;7/gJHeimelijk moogt gij zuchten, maar geen dodenrouw maken; gij moet uw sieraad aandoen en uwe schoenen aantrekken; gij moogt uwen mond niet bewinden en het rouwbrood niet eten...UJGij mensenkind, zie, Ik zal u door ene plaag den wellust uwer ogen benemen; maar gij zult niet klagen noch wenen, zelfs geen traan zal er bij u te voorschijn komen.=-uJEn het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:_,7JIk, de Heer, heb het gesproken, het zal komen, Ik zal het doen en niet uitstellen, Ik zal niet verschonen noch het mij laten berouwen; men zal u richten, naardat gij geleefd en gedaan hebt, spreekt de Heere Heere.r+]J Uwe onreinheid is zo verhard, dat, hoe gaarne Ik u wilde reinigen, gij u nochtans niet wilt laten reinigen van uwe onreinheid; daarom kunt gij voortaan niet weder rein worden, voordat mijne grimmigheid zich aan u gekoeld zal hebben.* J Maar het aangebrande, hoezeer het brande, wil er niet afgaan; want het is te zeer aangebrand, het moet in het vuur versmelten.!);J Zet den pot daarna ledig op de kolen, dat hij heet worde en zijn koper doorgloeie, of misschien zijne onreinheid versmelte en het aangebrande er af ga.(J Draag nog meer hout aan, ontsteek het vuur, opdat het vlees gaar worde en kruid het wél, dat ook de beenderen verbranden.i'KJ Daarom spreekt de Heere Heere aldus: gij moorddadige stad, die Ik tot een groot vuur zal maken!=&sJEn Ik heb haar daarom ook dat bloed op ene naakte steenrots doen storten, teneinde het niet bedekt zou worden, opdat de grimmigheid over haar zou komen en het gewroken zou worden.%3JWant haar bloed is er in, hetwelk zij op ene naakte steenrots en niet op de aarde vergoten heeft, alwaar men het nog met aarde had kunnen bedekken.$yJDaarom spreekt de Heere Heere aldus: O welk ene moorddadige stad, die zulk een pot is, waaraan het aangebrande kleeft en er niet van afgaat! Doe het ene stuk na het andere daaruit en gij behoeft er niet om te loten, welk er het eerst zal uitgaan. #9JNeem het beste der kudde en stook er een vuur onder om de mergbeenderen te koken; en laat het wél zieden, dat ook de beenderen daarin gekookt worden."JDoe de stukken er gezamenlijk in, die er in moeten: de beste stukken, de lendenen en schouders; en vul hem met de beste mergbeenderen..!UJEn stel aan dit ongehoorzame volk ene gelijkenis voor en zeg tot hen: Dus spreekt de Heere Heere: Zet een pot op het vuur, zet hem op het vuur, en giet er water in. JGij mensenkind, schrijf dezen dag aan, ja dezen zelfden dag; want de koning van Babel legert zich op dezen zelfden dag voor Jeruzalem.v gJEn het woord des Heren geschiedde tot mij in het negende jaar, op den tienden dag der tiende maand, zeggende:J1alzo zal men uwe onkuisheid op u leggen en gij zult de zonden uwer afgoden dragen, opdat gij gewaarwordt, dat Ik de Heere Heere ben.#J0Alzo zal Ik een einde maken aan de onkuisheid in het land, dat al de vrouwen zich daaraan spiegelen zullen en zulke onkuisheid niet nadoen: J/en de lieden zullen haar stenigen en met zwaarden doorsteken, en hare zonen en dochters doden en hare huizen met vuur verbranden.  J.Want aldus spreekt de Heere Heere: men voere ene grote menigte tegen haar herwaarts op en geve haar tot plundering en tot roof:MJ-Daarom zullen de mannen, die het recht volbrengen, haar straffen, zoals men de overspeelsters en bloedvergietsters behoort te straffen; want zij zijn overspeelsters en hare handen zijn vol bloed.%J,want men gaat tot haar in gelijk men tot ene hoer uit [gaat] en ingaat, evenzo gaat men in tot Ohola en Oholiba, die onkuise vrouwen.^5J+Ik nu dacht: Zij is het overspel gewend van ouds af, zij kan de hoererij niet laten;OJ*Toen ontstond er een groot vreugdegejuich; en zij gaven den lieden, die overal uit de menigte des volks en uit de woestijn gekomen waren, sierraad aan hunne armen en schone kronen op hunne hoofden.{J)en gij zat op een sierlijk bed, voor hetwelk ene tafel toegericht stond; op deze wierooktet gij en offerdet mijne olie.<qJ(Ook hebt gij boden gezonden naar de lieden, die uit verre landen zouden komen; en zie, toen die kwamen, gingt gij u baden en u blanketten en u versieren met sieraad, hun ter eer;7gJ'want toen zij hare kinderen voor hare afgoden geslacht hadden, gingen zij op denzelfden dag in mijn heiligdom om het te ontheiligen; zie, dat hebben zij in mijn huis gedaan. J&Ook dit nog hebben zij tegen mij bedreven: zij hebben op dien tijd mijne heiligdommen verontreinigd en mijne sabbatten ontheiligd;?wJ%dat zij met de afgoden overspel bedreven en bloed vergoten en het huwelijk gebroken hebben; daarenboven verbrandden zij hare kinderen, die zij mij gebaard hadden, hun tot een offer.J$En de Heer sprak tot mij: Gij mensenkind, wilt gij Ohola en Oholiba niet bestraffen en haar hare gruwelen niet bekendmaken,/J#Daarom spreekt de Heere Heere aldus: Omdat gij Mij vergeten en Mij achter uwen rug geworpen hebt, zo draag nu ook uwe onkuisheid en uwe hoererij.5J"dien zult gij schoon uitdrinken, daarna de scherven in stukken smijten en uwe borsten openrijten; want Ik heb het gesproken, spreekt de Heere Heere.  J!Gij zult u dronken drinken van sterken drank en jammer; want de beker uwer zuster Samarië is een beker van jammer en droefheid:< qJ Dus spreekt de Heere Heere. Gij zult den beker uwer zuster drinken, zo diep en wijd als hij is: gij zult tot zulk een groten spot en hoon worden, dat het onverdragelijk zal zijn.a ;Jgij hebt op den weg uwer zuster gewandeld, daarom geef Ik u ook haren beker in de hand. JDit alles zal u geschieden om uwe hoererij, die gij bedreeft met de heidenen, met wier afgoden gij u veront reinigd hebt:> uJDezen zullen als vijanden met u handelen en alles roven wat gij verworven hebt, en u naakt en bloot laten, dat uwe schaamte ontdekt zal worden, benevens uwe onkuisheid en hoererij.w gJWant dus spreekt de Heere Heere: Zie, Ik zal u overleveren aan degenen, van wie uwe ziel afkerig geworden is./WJAlzo zal Ik een einde maken aan uwe onkuisheid en aan uwe hoererij met Egypteland, dat gij uwe ogen niet meer tot hen opheffen en aan Egypte niet meer gedenken zult.FJzij zullen u uwe klederen uittrekken en uw sieraad wegnemen.Jen Ik zal mijnen minneijver over u laten gaan, dat zij onbarmhartig met u zullen handelen; zij zullen u neus en oren afsnijden en wat er overblijft zal door het zwaard vallen; zij zullen uwe zonen en dochters wegnemen en het overige met vuur verbranden;{oJEn die zullen tegen u opkomen, toegerust met wagen en ruiters en met ene grote menigte volks; zij zullen u van rondom belegeren met rondassen, schilden en helmen; en Ik zal hun het gericht aanbevelen, dat zij u richten zullen naar hun recht;RJde kinderen van Babel en alle Chaldeën benevens de hoofdlieden, vorsten en heren en al de Assyriërs met hen, de schone jongelingen, allen vorsten en heren, ridders en edelen, allen ruiters te paard.+OJDaarom, Oholiba, dus spreekt de Heere Heere: Zie, Ik zal uwe boeleerders, die gij moede zijt geworden, tegen u verwekken en zal hen van rondom tegen u opbrengen:veJAlzo herdacht gij de onkuisheid uwer jeugd, toen u in Egypte de borsten aangevat en de tepels betast werden.pYJen zij werd verliefd op hare boeleerders, wier onstuimige drift was als die der ezels en der hengsten.JDoch zij bedreef hare hoererij hoe langer hoe meer, en gedacht aan den tijd harer jeugd, toen zij in Egypteland hoererij bedreven had;%JEn toen nu hare hoererij en schaamte zo geheel openbaar was, kreeg Ik ook een afkeer van haar, gelijk Ik hare zuster ook moede was geworden.Q~JToen nu de kinderen van Babel tot haar kwamen om bij haar te slapen, volgens den minnelust, verontreinigden zij haar door hunne hoererij: en zij verontreinigde zich met hen, zodat zij hen moede werd.g}GJtoen werd zij op hen verliefd, zodra zij hen gewaar werd en zond boden tot hen naar Chaldéa.2|]Jde lendenen omgord en bonte hoeden op het hoofd en allen het aanzien hebbende van vermogende lieden, gelijk de kinderen van Babel en de Chaldeën zijn in hun vaderland, ~~ |{{]zzyxx wwzvvCuttUsrrjqpp/ooTnnQmimlkjjfihh"ggfpee-d}dcCbba]`?_^w]L\[YZ!YXX WhWVUUkTSSRREQQPTOO)NNYMM*LuKTJIdHGFEDD#CC BB AH@G?>=<;:99T88 77+66!5[44\322910e//%.3-- ,++y**)V)''&`%%$%#]"" !  L8UI,\J=FM] + !  TZVf}J$Maar Ik spaarde hen om mijnen heiligen naam, dien het huis van Israël ontheiligde onder de volken, tot welke zij kwamen.J| J$En toen zij tot de volken kwamen, gedroegen zij zich als dezen en ontheiligden mijnen heiligen naam, zodat men van hen zeide: Is dat het volk des Heren? Hebben zij uit hun land moeten trekken?z{mJ$en Ik verstrooide hen onder de volken en verspreidde hen in de landen en oordeelde hen naar hun gedrag en daden.#z?J$toen stortte Ik mijne verbolgenheid over hen uit, vanwege het bloed, dat zij in het land vergeten hadden, toen zij het verontreinigden met hunne afgoden;Hy J$Gij mensenkind, het huis van Israël, toen zij in hun land woonden en het verontreinigden met hun gedrag en daden, dat hun gedrag voor mij was als de onreinheid ener vrouw in hare zuivering,:xoJ$En het woord des Heren geschiedde verder tot mij:CwJ$en Ik zal u niet meer laten horen den smaad der volken, en gij zult de bespotting der volken niet meer dragen, en zult uw volk niet meer zonder erfgenamen maken, spreekt de Heere Heere.qv[J$daarom zult gij niet meer mensen verslinden en uw volk zonder erfgenamen maken, spreekt de Heere Heere;u}J$ Dus spreekt de Heere Heere: Dewijl men van u zegt: Gij hebt mensen verslonden en hebt uw volk zonder erfgenamen gemaakt;t%J$ Ik zal u lieden toebrengen, mijn volk Israël, die zullen u bezitten en gij zult hun erfdeel zijn en zult niet meer zonder erfgenamen wezen.tsaJ$ Ja, Ik zal op u de mensen en het vee vermenigvuldigen, dat gij u vermeerderen en wassen zult; en Ik zal u weder doen bewonen als in vorige tijden en zal u meer goeds doen dan ooit tevoren; en gij zult gewaarworden, dat Ik de Heer ben."r=J$ en Ik zal de lieden op u vermenigvuldigen, het gehele huis van Israël, geheel en al; en de steden zullen weder bewoond en de woestijnen bebouwd worden.gqGJ$ Want zie, Ik zal mij weder tot u wenden en u aanzien, dat gij gebouwd en bezaaid zult worden;p/J$Maar gij, bergen van Israël, zult weder groene takken dragen en uwe vruchten voortbrengen voor mijn volk Israël, en het zal eerlang geschieden.oJ$daarom spreekt de Heere Heere aldus: Ik hef mijne hand op, dat uwe naburen, de volken rondom, hunne schande zullen dragen.nyJ$Daarom profeteer aangaande het land van Israël en zeg tot de bergen en heuvelen, tot de beken en dalen: Dus spreekt de Heere Heere: Zie, Ik heb in mijnen ijver en in mijne grimmigheid gesproken, dewijl gij de versmaadheid der volken moet dragen;mJ$ja, dus spreekt de Heere Heere: Ik heb in mijnen vurigen ijver gesproken tegen de overgebleven volken en tegen geheel Edom, die mijn land ingenomen hebben met uitgelaten vreugde des harten en met een honend gelach, om het te verwoesten en te plunderen..lUJ$daarom hoort, gij bergen van Israël, het woord des Heren Heren. Dus spreekt de Heere Heere, zo tot de bergen als tot de heuvelen, tot de beken en tot de dalen, tot de eenzame woestijnen en verlaten steden, die den overgebleven volken in het rond tot een roof en ene bespotting zijn geworden;lkQJ$daarom profeteer en zeg: Dus spreekt de Heere Heere: Dewijl men u overal verwoest en verdelgt en gij den overgebleven volken ten erfdeel geworden zijt en gij op de tong der lieden gekomen en in een kwaad gerucht gebracht zijt;xjiJ$dus spreekt de Heere Heere: Omdat de vijand over u roemt: Ha, de eeuwige hoogten zijn nu ons erfdeel geworden;{i qJ$En gij, mensenkind, profeteer tot de bergen van Israël en zeg: Hoort het woord des Heren, gij bergen van Israël,sh_J#Gelijk gij u verheugd hebt over het erfdeel van het huis Israëls, dat het woest is geworden, evenzo zal Ik met u doen, dat het gebergte van Seïr woest zal zijn, benevens geheel Edom; dan zullen zij gewaarworden, dat Ik de Heer ben.qg[J#Dus spreekt nu de Heere Heere: Ik zal u tot ene woestijn maken, wanneer al het land zich verheugen zal.[f/J# En gij hebt u tegen Mij beroemd en hevig tegen Mij gesproken; dat heb Ik gehoord.Je J# En gij zult gewaarworden, dat Ik de Heer, al uwe lasteringen gehoord heb, die gij gesproken hebt tegen het gebergte van Israël, zeggende: Het is alles verwoest en ons gegeven om te verdelgen.Xd)J# daarom zo waarachtig Ik leef, spreekt de Heere Heere, zal Ik naar uwen toorn en haat met u handelen, gelijk gij met hen hebt gehandeld uit enkel haat; en Ik zal bij hen bekend worden, als Ik u gestraft heb. cJ# En omdat gij zegt: Deze twee volken met de beide landen zullen de mijne worden en wij zullen ze innemen, hoewel de Heer daar woont: bJ# ja, tot ene eeuwige verwoesting zal Ik u maken, dat niemand in uwe steden zal wonen; en gij zult gewaarworden, dat Ik de Heer ben.awJ#en Ik zal zijne bergen en alle heuvelen, dalen en alle laagten vol doden maken, die door het zwaard verslagen liggen;#`?J#dewijl gij aan bloed lust hebt, zo zult gij het bloed niet ontlopen. En Ik zal het gebergte van Seïr woest maken, dat er niemand wandelen noch gaan zal;~_uJ#daarom zo waarachtig Ik leef, spreekt de Heere Heere, zal Ik u ook doen bloeden en gij zult het bloed niet ontlopen;$^AJ#Omdat gij ene eeuwige vijandschap koestert tegen de kinderen Israëls en hen in het zwaard dreeft, toen het hun kwalijk ging en hunne zonde een einde had,~]uJ#Ik zal uwe steden eenzaam maken, dat gij tot ene woestijn zult worden: zo zult gij gewaarworden, dat Ik de Heer ben.\)J#en zeg: Dus spreekt de Heere Heere: Zie, Ik wil aan u, o gebergte van Seïr, en Ik zal mijne hand tegen u uitstrekken en u geheel woest maken;`[9J#Gij mensenkind, stel uw aangezicht tegen het gebergte van Seïr en profeteer daartegenBuJ"Zo waarachtig Ik leef, spreekt de Heere Heere, dewijl gij mijne schapen tot een roof en mijne kudde aan al het wild gedierte tot spijs laat worden, dewijl zij geen herder hebben en mijne herders naar mijne kudde niet vragen, maar zulke herders zijn, die zichzelven weiden en mijne schapen niet willen weiden:7AiJ"Daarom gij herders, hoort het woord des Heren:4@aJ"en gaan dwalende heen en weder op de bergen en op alle hoge heuvelen, ja, in het gehele land zijn zij verstrooid en niemand is er, die er naar vraagt of er acht op geeft.?J"En mijne schapen zijn verstrooid als die geen herder hebben en zijn voor al het wild gedierte tot spijs geworden en geheel verstrooid;S>J"de zwakken sterkt gij niet en de kranken heelt gij niet; het gewonde verbindt gij niet, het verdwaalde brengt gij niet weder en het verlorene zoekt gij niet op; maar gij heerst streng en hard over hen.z=mJ"Maar gij verslindt het vet en bekleedt u met de wol en slacht het gemeste, maar de schapen wilt gij niet weiden;P<J"Gij mensenkind, profeteer tegen de herders van Israël, profeteer en zeg tot hen: Dus spreekt de Heere Heere: Wee den herders van Israël, die zichzelven weiden! Moeten niet herders de kudde weiden?<; uJ"En het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:z:mJ!!Maar als het komt, hetgeen komen zal, zie, dan zullen zij gewaarworden, dat er een profeet onder hen geweest is.)9KJ! En zie, gij moet hun als een liefelijk lied zijn, als een, die een mooie stem heeft en goed kan spelen; alzo zullen zij uwe woorden horen en er niet naar doen.n8UJ!En zij zullen tot u komen in de vergadering en voor u zitten als mijn volk en zullen uwe woorden horen, maar er niet naar doen; want zij maken tekenen van bewondering met hunnen mond, maar leven echter voort in hunne gierigheid.+7OJ!En gij mensenkind, uw volk spreekt van u aan de muren en voor de deuren der huizen en de een zegt tot den ander: Komt toch en laat ons horen wat de Heer spreekt. 6J!en zij zullen gewaarworden, dat Ik de Heer ben, als Ik het land geheel verwoest heb, om al hunne gruwelen, die zij bedreven hebben.55cJ!Want Ik zal het land geheel verwoesten en aan zijne hoovaardij en macht een einde maken, dat het gebergte van Israël zo woest zal worden, dat er niemand over zal trekken;4'J!Zeg dan alzó tot hen: Dus spreekt de Heere Heere: Zo waarachtig Ik leef, allen, die in de woestijn wonen, zullen door het zwaard vallen; en wat op het veld is, zal Ik aan de dieren te verslinden geven; en wie in de vestingen en holen zijn, zullen door de pest sterven.3!J!Ja, gij verlaat u op uw zwaard en bedrijft gruwelen en de een schendt des anderen huisvrouw; en meent gij, dat gij het land zult bezitten?.2UJ!Daarom zeg tot hen: Dus spreekt de Heere Heere: Gij eet met bloed en heft uwe ogen op tot de afgoden en vergiet bloed; en meent gij, dat gij het land zult bezitten?U1#J!Gij mensenkind, de inwoners der woestijn in het land van Israël zeggen aldus: Abraham was een éénig man en erfde dit land; maar wij zijn velen: dus is het immers te billijker, dat wij het land hebben.=0uJ!En het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:;/oJ!En de hand des Heren was op mij des avonds, eer de ontlopene kwam, en opende mij den mond, totdat hij des morgens tot mij kwam, en opende mij den mond, zodat ik niet meer zweeg.B.}J!En het geschiedde in het twaalfde jaar onzer gevangenschap, op den vijfden dag der tiende maand, dat er een tot mij kwam, die van Jeruzalem ontlopen was, zeggende: De stad is geslagen.-yJ!Nochtans zegt gij: De Heer oordeelt niet recht, daar Ik toch ulieden, o huis Israëls, ieder naar zijne wegen oordeel.,}J!en als de goddeloze zich bekeert van zijne boosheid en doet hetgeen recht en goed is, dan moet hij immers billijk leven.{+oJ!Want als de rechtvaardige zich afkeert van zijne gerechtigheid en kwaaddoet, zo sterft hij immers billijk daarom;`*9J!Nochtans zegt uw volk: De Heer oordeelt niet recht, terwijl zij zelven onrecht hebben.)J!al zijne zonden, die hij gedaan heeft, zullen niet gerekend worden, want hij doet nu hetgeen recht en goed is: daarom zal hij leven.2(]J!zodat de goddeloze het pand wedergeeft en betaalt wat hij geroofd heeft en naar het woord des levens wandelt, dat hij geen kwaad doet, zo zal hij leven en niet sterven;'J!En als Ik tot den goddeloze zeg, dat hij sterven zal, en hij bekeert zich van zijne zonde en doet hetgeen recht en goed is,g&GJ! Want als Ik tot den rechtvaardige zeg, dat hij leven zal, en hij verlaat zich op zijne gerechtigheid en doet kwaad, zo zal al zijne vroomheid niet gerekend worden, maar hij zal sterven in zijne boosheid, die hij bedrijft.%-J! Gij dan, mensenkind, zeg tot uw volk: Indien een rechtvaardige kwaad doet, het zal hem niet helpen, dat hij vroom geweest is; en indien een goddeloze vroom wordt, het zal hem niet schaden, dat hij goddeloos geweest is; ook kan de rechtvaardige niet leven, als hij zondigt.$!J! Zeg dan tot hen: Zo waarachtig Ik leef, spreekt de Heere Heere, Ik heb geen behagen in den dood des goddelozen, maar daarin, dat de goddeloze zich bekere van zijn doen en leve. Bekeert u dan toch van uw kwaaddoen, want waarom zoudt gij sterven, gij huis van Israël?8#iJ! Gij dan, mensenkind, zeg tot het huis van Israël: Gijlieden spreekt aldus: Onze zonden en misdaden liggen op ons, dat wij daaronder vergaan: hoe zouden wij dan kunnen leven?N"J! Maar wanneer gij den goddeloze waarschuwt voor zijn doen, dat hij zich daarvan bekere, en hij zich niet wil bekeren van zijn doen, zo zal hij wegens zijne zonde sterven en gij hebt uwe ziel gered.!J!Als Ik nu tot den goddeloze zeg: Gij goddeloze zult den dood sterven! en gij zegt hem dat niet, opdat de goddeloze zich late waarschuwen voor zijn doen, zo zal de goddeloze wel wegens zijne snoodheid sterven, maar zijn bloed zal Ik van uwe hand eisen.. UJ!En nu, mensenkind, Ik heb u tot een wachter gesteld over het huis van Israël; wanneer gij iets uit mijnen mond hoort, dat gij hen van mijnentwege zult waarschuwen.}sJ!Maar wanneer de wachter het zwaard ziet komen en de trompet niet blaast noch zijn volk waarschuwt, en het zwaard komt en er enigen wegneemt: dezen worden wel wegens hunne zonden weggenomen, maar hun bloed zal Ik van de hand des wachters eisen.@yJ!want hij heeft het geluid der trompet gehoord, maar heeft zich niet laten waarschuwen, daarom zal zijn bloed op hem zijn; maar wie zich laat waarschuwen, die zal zijn leven behouden.)J!wie dan het geluid der trompet hoort, maar zich niet wil laten waarschuwen, en het zwaard komt en neemt hem weg: diens bloed is op zijn hoofd;a;J!en hij ziet het zwaard komen over het land en blaast de trompet en waarschuwt het volk:U#J!Gij mensenkind, spreek tot de kinderen van uw volk en zeg tot hen: Wanneer Ik een zwaard over het land breng, en het volk in het land neemt een man uit zijn midden, en zij stellen hem tot hunnen wachter;; sJ!En het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende9kJ Want de gehele wereld zal ook eens voor mij vrezen, omdat Farao en zijne ganse menigte zal liggen onder de onbesnedenen en door het zwaard verslagenen, spreekt de Heere Heere.7J Hen zal Farao zien en zich troosten over al zijn volk, die onder hem door het zwaard verslagen zijn en over zijn gehele heir, spreekt de Heere Heere.=sJ Daar zijn alle vorsten van het Noorden en alle Sidoniërs, die met de verslagenen nedergedaald zijn, en hunne vreeselijke macht is te schande geworden; zij moeten liggen onder de onbesnedenen en onder degenen, die door het zwaard verslagen zijn, en hunne schande dragen met degenen, die in den kuil daalden.NJ Daar ligt ook Edom met zijne koningen en al zijne vorsten, onder de verslagenen door het zwaard en onder de onbesnedenen met anderen, die in den kuil daalden, en die nochtans machtig geweest zijn.J Zo zult gij ook onder de onbesnedenen verpletterd worden en zult liggen onder degenen, die door het zwaard verslagen zijn.B}J En alle andere helden, die onder de onbesnedenen gevallen en met al hunne oorlogswapenen in het dodenrijk nedergedaald zijn en hunne zwaarden onder hunne hoofden hebben moeten leggen en wier misdaad over hun gebeente gekomen is, die echter ook gevreesde helden waren in de gehele wereld: alzó moeten zij liggen.2]J Daar liggen Mesech en Tubal met hunne ganse menigte rondom begraven; zij allen zijn onbesnedenen en door het zwaard verslagenen, voor wie de gehele wereld moest vrezen.6eJ Men heeft hen onder de verslagenen gelegd met al hun volk, en zij liggen rondom begraven; zij zijn allen als onbesnedenen en verslagenen door het zwaard voor wie de gehele wereld moest vrezen; en zij moeten hunne schande dragen met degenen, die in den kuil nederdalen en onder de verslagenen blijven.3J Daar ligt ook Elam met al zijn volk rondom begraven; allen zijn verslagenen en door het zwaard gevelden en zijn nedergedaald als de onbesnedenen onder de aarde, voor wie ook de gehele wereld vreesde; en zij moeten hunne schande dragen met degenen, die in den kuil nederdalen.1[J hunne graven zijn diep in den kuil en zijn volk ligt overal rondom begraven; zij allen zijn verslagenen en door het zwaard gevelden, voor wie de gehele wereld vreesde.s_J Aldaar ligt Assur met al zijn volk rondom begraven, die allen verslagen en door het zwaard gevallen zijn;5cJ In het dodenrijk zullen hem toespreken de sterke helden met hunne helpers, die allen nedergedaald zijn en daar liggen onder de onbesnedenen en verslagenen door het zwaard. yJ Zij zullen vallen onder de verslagenen door het zwaard; het zwaard is alreeds gevat en uitgetrokken over al haar volk.I  J Waar is nu uw wellust? Daal neder en leg u bij de onbesnedenen.% CJ Gij mensenkind, beween het volk van Egypte en stoot hen met de dochters der machtige volken nederwaarts onder de aarde, bij degenen, die in den kuil dalen. wJ En in het twaalfde jaar, op den vijftienden dag van dezelfde maand, geschiedde het woord des Heren tot mij, zeggende:> uJ Dit zal het klaaglied zijn, dat men zingen zal; ja, vele dochters der volken zullen dit klaaglied aanheffen; over Egypte en al haar volk zal men het zingen, spreekt de Heere Heere.8iJ als Ik het land van Egypte verwoest en al wat in het land is eenzaam gemaakt en allen, die er in wonen, zal verslagen hebben, dan zullen zij gewaarworden, dat Ik de Heer ben.pYJ Dan zal Ik hunne wateren doen bezinken en hunne stromen doen vloeien als olie, spreekt de Heere Heere:}J En Ik zal al haar vee doen omkomen in de grote wateren, dat geen mensenvoet noch beestenklauw ze meer troebel zal maken.FJ En Ik zal uw volk ternedervellen door het zwaard der helden en door allerlei geweldenaars der volken; die zullen de heerlijkheid van Egypte vernielen, dat al haar volk verdelgd zal worden.Z-J Want dus spreekt de Heere Heere: Het zwaard des konings van Babel zal u treffen.mSJ vele volken zullen zich over u ontzetten en hunne koningen zullen een afgrijzen van u hebben, als Ik mijn zwaard hun in de ogen laat blinken; en zij zullen schielijk verschrikken, dat hun het hart ontzinken zal wegens uwen val.J Ook zal Ik het hart van vele volken verschrikt maken, als Ik uwe plaag doe weten aan natiën en landen, die gij niet kent;J al de lichten aan den hemel zal Ik wegens u donker laten worden en zal duisternis in uw land maken, spreekt de Heere Heere.1J En als gij geheel weg zijt, zal Ik den hemel bedekken en zijne sterren verduisteren en de zon met wolken overtrekken en de maan zal niet schijnen;zmJ het land, waarin gij zwemt, zal Ik van uw bloed rood maken tot aan de bergen toe, dat de beken vol van u worden.T~!J en Ik zal uw aas op de bergen werpen en met uwe hoogte de dalen vervullen;}7J en Ik zal u op het land halen en op het veld werpen, dat al de vogels des hemels op u zullen zitten en al de dieren der aarde van u verzadigd worden;|J Dus spreekt de Heere Heere: Ik zal mijn net over u uitwerpen door ene menigte van machtige volken, die zullen u in mijn garen jagen;{J Gij mensenkind, hef een klaaglied aan over Farao, den koning van Egypte, en zeg tot hem: Gij zijt als een leeuw onder de volken, en gelijk een zeedraak; gij springt in uwe stromen en beroert het water met uwe voeten en maakt zijne stromen tot slijk.zz oJ En in het twaalfde jaar, op den eersten dag der twaalfde maand, geschiedde het woord des Heren tot mij, zeggende:4yaJHoe groot meent gij dan, dat gij zijt, met uwe pracht en heerlijkheid, onder de bekoorlijke bomen? Want gij zult met de bekoorlijke bomen onder de aarde nederdalen, en liggen onder de onbesnedenen, die door het zwaard verslagen zijn. Zó zal het Farao gaan met al zijn volk, spreekt de Heere Heere.Bx}JWant ook deze waren met hem nederwaarts gedaald in het dodenrijk bij de verslagenen door het zwaard, dewijl zij onder de schaduw van zijnen arm gewoond hadden in het midden der volken.)wKJIk verschrikte de volken, toen zij hem hoorden vallen, toen Ik hem nederwaarts stiet in het dodenrijk met degenen, die in den kuil dalen; en alle bekoorlijke bomen in het onderaardse land, de edelste en beste op den Libanon, en alle, die aan het water gestaan hadden, gunden het hem wel.'vGJDus spreekt de Heere Heere: In dien tijd, toen hij in het dodenrijk nederdaalde, deed Ik rouw bedrijven, dat de oceaan hem bedekte en zijn stromen hield Ik terug, dat de grote wateren niet konden lopen; en Ik maakte, dat wegens hem de Libanon treurde en alle bomen des velds verdorden.LuJopdat voortaan geen boom aan het water zich vanwege zijne hoogte meer verheffe, omdat zijn top onder grote, dikke scheuten staat; en geen boom aan het water zich meer boven een anderen boom verheffe; want zij moeten allen onder de aarde en aan den dood overgegeven worden, gelijk andere mensen, die in den kuil nederdalen.utcJ en alle vogels des hemels, op zijn omgevallen stam zaten en alle dieren des velds onder zijne takken lagen;s-J dat vreemden, geweldenaars der volken, hem uitroeiden en hem verstrooiden; en dat zijne takken op de bergen en in alle dalen lagen en zijne scheuten verbroken lagen aan alle beken in het land; zodat alle volken der aarde van onder zijne schaduw weggingen en hem verlieten,3r_J daarom gaf Ik hem over in de hand van het machtigste der volken, dat het met hem naar willekeur handelde en hem verdreef, zoals hij verdiend had met zijne goddeloosheid;,qQJ Daarom spreekt de Heere Heere aldus: Dewijl hij zo hoog geworden is en zijn top onder hoge, dikke scheuten stond en zijn hart zich verhief, omdat hij zo hoog was,|pqJ Ik heb hem zo schoon gemaakt, dat hij zovele takken kreeg, zodat alle bekoorlijke bomen in Gods hof hem benijdden.To!Jen geen cederboom in Gods hof was aan hem gelijk en de dennen waren met zijne takken niet te vergelijken en de platanen waren niets tegen zijne scheuten; ja, hij was zo schoon als geen boom in Gods hof._n7JHij had schone, grote en lange takken, want zijne wortels hadden overvloed van water;,mQJAlle vogels des hemels nestelden op zijne takken en alle dieren des velds kregen jongen onder zijne scheuten; en onder zijne schaduw woonden alle machtige volken.l3JDaarom is hij hoger geworden dan alle bomen des volks en hij kreeg vele takken en lange scheuten; want hij had water genoeg om zich uit te breiden.k5JDe wateren maakten hem groot en de diepte deed hem hoog opschieten; zijne stromen gingen rondom zijnen stam en zijne beken tot alle bomen des velds."j=JZie, Assur was als een cederboom op den Libanon, schoon van takken en dicht van loof en zeer hoog, zodat zijn top hoog stond onder grote, dichte takken.iJGij mensenkind, zeg tot Farao, den koning van Egypte, en tot al zijn volk: Wien meent gij dan, dat gij gelijk zijt in uwe heerlijkheid?th cJEn in het elfde jaar, op den eersten dag der derde maand, geschiedde het woord des Heren tot mij, zeggende:g}Jen Ik de Egyptenaars onder de volken verstrooie, en in de landen verspreide, opdat zij gewaarworden, dat Ik de Heer ben.yfkJJa, Ik zal de armen des konings van Babel versterken, dat Farao's armen krachteloos nederzinken; opdat zij gewaarworden, dat Ik de Heer ben, als Ik mijn zwaard den koning van Babel in de hand geef, opdat hij het over Egypteland uitstrekke,=esJMaar de armen des konings van Babel zal Ik versterken en hem mijn zwaard in de hand geven; en Ik zal Farao's armen verbreken, dat hij voor hem zal kermen als een dodelijk gewonde.[d/Jen Ik zal de Egyptenaars onder de volken verstrooien en in de landen verspreiden.LcJDaarom spreekt de Heere Heere aldus: Zie, Ik wil aan Farao, den koning van Egypte, en zal zijne armen verbreken, beiden, den sterken en den gebrokenen, dat hem het zwaard uit de hand zal vallen;ubcJGij mensenkind, Ik zal den arm van Farao, den koning van Egypte, verbreken, en zie, hij zal niet verbonden worden, dat hij genezen kan, noch met zwachtels omwonden worden, dat hij tot vorige sterkte kome om het zwaard te kunnen vatten.wagJEn in het elfde jaar, op den zevenden dag der eerste maand, geschiedde het woord des Heren tot mij, zeggende:_`7JEn Ik zal het recht over Egypte doen gaan, opdat men gewaarworde, dat Ik de Heer ben.d_AJTachpanhes zal een donkeren dag hebben, als Ik het juk van Egypte verbreken zal, opdat de trotschheid harer macht een einde hebbe: zij zal met wolken bedekt worden en hare dochters zullen gevankelijk worden weggevoerd.w^gJDe jongelingen van On en Pibéseth zullen door het zwaard vallen en de vrouwen gevankelijk weggevoerd worden.]JIk zal een vuur in Egypte ontsteken en Sin zal beangst en bang worden en No zal verscheurd en Nof dagelijks beangst worden.s\_JEn Ik zal mijne gramschap uitstorten over Sin, de sterkte van Egypte, en zal de menigte van No uitroeien.b[=JIk zal Pathros woest maken en een vuur te Zoan ontsteken en het recht over No doen gaan.2Z]J Dus spreekt de Heere Heere: Ik zal de afgoden te Nof uitroeien en de afgoden verdelgen, ook zal Egypte geen vorst meer hebben en Ik zal een schrik in Egypteland zenden.0YYJ en Ik zal de waterstromen droogmaken en het land aan boze lieden verkopen en Ik zal het land en wat er in is door vreemden verwoesten: Ik, de Heer, heb het gesproken.MXJ hij en zijn volk met hem, de geweldenaars der volken, zijn aangevoerd om het land te verderven, en zij zullen hunne zwaarden uittrekken tegen Egypte, dat het land overal vol verslagenen zal zijn;sW_J Dus spreekt de Heere Heere: Ik zal de menigte in Egypte wegnemen door Nebukadnezar, den koning van Babel;jVMJ In dien tijd zullen er boden van Mij uitgaan in schepen, om Morenland, dat nu zo zorgeloos is, te verschrikken; en er zal een schrik onder hen zijn, gelijk het in Egypte toeging, toen hun tijd kwam; want zie, hij komt gewis.UJopdat zij gewaarworden, dat Ik de Heer ben, als Ik een vuur in Egypte maak, zodat allen, die hen helpen, vernield worden.TyJen zij zullen als andere woeste landen woest worden en hunne steden zullen onder andere verwoeste steden woest liggen,KSJDus spreekt de Heer: De beschermheren van Egypte zullen vallen en de hoovaardij hunner macht zal ternederstorten: van Migdol tot Syene zullen zij door het zwaard vallen, spreekt de Heere Heere;R'JMorenland en Libye en Lydië en de gehele gemengde hoop, en Kub en die uit het land des verbonds zijn, zullen met hen door het zwaard vallen.6QeJen het zwaard zal over Egypte komen en Morenland zal verschrikken, als de verslagenen in Egypte vallen en hun volk wordt weggevoerd en hunne grondvesten omvergerukt worden;zPmJWee die dag! Want de dag is nabij, ja de dag des Heren is nabij, een duistere dag, de tijd der volken is dáár,POJGij mensenkind, profeteer en zeg: Dus spreekt de Heere Heere: Jammert:?x>>q=<J*En van binnen, vóór de kamers, was ene plaats, tien el breed, vóór de deuren der kamers; die waren alle naar het Noorden:='J*Tegenover de twintig ellen van het binnenste voorhof en tegenover het plaveisel in het buitenste voorhof was balkon aan balkon in drie rijen.]<3J*langs de honderd el aan de poort tegen het Noorden, en hare breedte was vijftig el.2; _J*En hij voerde mij uit tot het buitenste voorhof, tegen het Noorden, en bracht mij naar de kamers, die tegenover het perk, en tegenover het gebouw naar het Noorden lagen;b:=J)En er waren enge vensters en veel palm lofwerk rondom aan het voorhuis en aan de wanden.9wJ)En daaraan waren ook cherubs en palm lofwerk, zoals aan de wanden; en een houten luifel was buiten voor het voorhuis.[8/J)had twee deurvleugels en ieder daarvan had twee bladen, die men open en toe deed.B7J)En de deur, zo van den tempel als van het allerheiligste,B6}J)En het houten altaar was drie el hoog en twee el lang en breed; en zijne hoeken en al zijne zijden waren van hout. En hij sprak tot mij: Dit is de tafel, die vóór den Heer zal staan.\51J)De deurposten des tempels waren vierkant; en alles was keurig in elkander gevoegd.4yJ)Van den grond af tot omhoog boven de deur waren de cherubs en de palmen gesneden, desgelijks aan den wand des tempels.l3QJ)aan de ene zijde als eens mensen aangezicht, aan de andere zijde als het aangezicht van een leeuw. 2 J)En aan het gehele huis rondom waren cherubs en tussen de cherubs was palm-lofwerk gemaakt; en elke cherub had twee aangezichten,]13J)en mat van de poort af tot het allerheiligste toe, van binnen en van buiten rondom.P0J)benevens de drempels, de enge vensters en de drie gangen rondom en er was plankwerk overal rondom. Hij mat ook, hoe hoog het was van den grond af tot de vensters toe, en hoe breed de vensters waren,H/ J)En hij mat de lengte van het gebouw, aan het perk dat daar achter ligt, met zijne gangen van de ene zijde tot de andere honderd el, met den binnensten tempel en de voorhuizen in het voorhof;^.5J)En de wijdte vóóraan het huis tegen het Oosten, en het perk, was óók honderd el.-J) En hij mat de lengte van het huis, die was honderd el, en het perk met het gebouw en zijne muren was ook honderd el lang.,1J) En het gebouw aan de Westzijde was zeventig el wijd en de muur van dit gebouw was aan alle kanten vijf el breed en de hoogte was negentig el lang.,+QJ) En er waren twee deuren aan de gangen naar de opengelaten ruimte, de ene tegen het Noorden, de andere tegen het Zuiden; en de open ruimte was vijf el wijd rondom.X*)J) En van den enen muur des huizes tot den anderen was ene wijdte van twintig el.q)[J) En de wijdte van den bovensten gang was vijf el; er was een open ruimte aan de vertrekken van het huis.u(cJ)en ik zag als grondslag der gangen rondom het huis een hoogte van een volle roede; zes el tot aan den rand.'J)De galerijen waren, hoe hoger men opklom, telkens wijder; want men kon langs deze het huis bovenop rondgaan, en hoe hoger men kwam, hoe wijder de gangen werden; en uit de benedenste ging men op naar de middelste en uit de middelste naar de bovenste;&J)En van die vertrekken waren aan elke zijde dertig, drie verdiepingen boven elkander en zij reikten tot aan den muur van het huis, waaraan de gangen waren overal rondom, en zij werden alzo vastgehouden, dat zij in den muur van het huis niet ingrepen.%J)En hij mat den muur van het huis, zes el hoog; daarop waren rondom overal gangen, gedeeld in vertrekken, die waren overal vier el wijd.$J)En hij mat twintig el in de lengte en twintig el in de breedte vóóraan den tempel; en hij sprak tot mij: Dit is het allerheiligste.~#uJ)En hij ging naar binnen en mat den post van de deur twee el en de deur was zes el en de wijdte van de deur zeven el.:"mJ)en de deur was tien el wijd en de muren aan beide zijden van de deur waren elk vijf el breed; en hij mat de ruimte, die was veertig el in de lengte en twintig el in de breedte.! J)Daarna voerde hij mij binnen in den tempel en mat de zuilen van de muren; die waren aan elke zijde zes el wijd, zo wijd als het huis was; 7J(1het voorhuis was twintig el lang en elf el wijd en het had trappen, welke men opging, en pilaren stonden beneden aan de zuilen, aan elke zijde één.3J(0En hij voerde mij in het voorportaal des huizes en mat de zuilen van het voorhuis, vijf el aan elke zijde, en de poort drie el wijd aan elke zijde;  J(/En hij mat de plaats van het huis, honderd el lang en honderd el breed in het vierkant; en het altaar stond recht voor het huis.FJ(.maar de kamer tegen het Noorden behoort aan de priesters, die het altaar bedienen, dit zijn de zonen van Zadok, die alléén uit de kinderen van Levi tot den Heer naderen om hem te dienen.mSJ(-En hij sprak tot mij: Deze kamer tegen het Zuiden behoort aan de priesters, die in het huis dienen;^5J(,En buiten, voor de binnenste poort, waren kamers in het binnenste voorhof; de ene, aan de zijde nevens de Noorderpoort, zag naar het Zuiden toe; de andere, aan de zijde tegen het Oosten, zag naar het Noorden toe.wJ(+En er waren lijsten rondom binnenwaarts gebogen, een handbreed hoog, en op de tafels moest men het offervlees leggen.b=J(*En de vier tafels, voor het brandoffer gemaakt, waren gehouwen stenen, elk anderhalve el lang en breed en één el hoog, waarop men allerlei gereedschap legde, waarmede men het brandoffer en het slachtoffer slachtte.veJ()Alzo stonden aan elke zijde voor de poort vier tafels, dat zijn acht tafels te zamen, op welke men slachtte.0YJ((En van buiten, aan de zijde, waar men opgaat naar de Noorderpoort, stonden óók twee tafels, en aan de andere zijde, onder het voorhuis der poort, óók twee tafels.J('En in het voorhuis, voor de poort, stonden aan elke zijde twee tafels om daarop de brandoffers, zondoffers en schuldoffers te slachten.oWJ(&En beneden aan de zuilen van elke poort was ene kamer met ene deur, in welke men het brandoffer wies.  J(%En zij had ook een voorhuis tegen het buitenste voorhof en palm lofwerk op de zuilen aan beide zijden en acht trappen opwaarts.J($en hare vertrekken, zuilen en voorhuizen en hare vensters en voorhuizen rondom, vijftig el lang en vijfentwintig el breed.jMJ(#Daarna voerde hij mij naar de poort tegen het Noorden, die mat hij juist zo groot als de andere;  J("En zij had ook een voorhuis tegen het buitenste voorhof en palm-lofwerk op de zuilen aan beide zijden en acht trappen opwaarts.#?J(!en hare vertrekken, zuilen en voorhuizen, en hare vensters en voorhuizen rondom, juist zo groot als de andere, vijftig el lang en vijfentwintig el breed.wgJ( Daarna voerde hij mij naar de binnenste poort tegen het Oosten en hij mat haar, juist zo groot als de andere;{J(het was vooraan tegen het buitenste voorhof en had ook palmlofwerk op de zuilen en er waren acht trappen om op te gaan.Q J(En er ging een voorhuis rondom, vijfentwintig el lang en vijf el breed;. UJ(ook hare vertrekken, zuilen en voorhuizen; en met de vensters en voorhuizen daaraan rondom, juist zo groot als de eerste, vijftig el lang en vijfentwintig el breed. J(En hij voerde mij verder door de Zuiderpoort in het binnenste voorhof en mat de Zuiderpoort juist zo groot als de andere; {J(En hij mat ook de poort van het binnenste voorhof naar het Zuiden toe, honderd el van de ene Zuiderpoort tot de andere.~ uJ(En er waren ook zeven trappen naarboven toe en een voorhuis daarvóór en palmlofwerk aan hare zuilen op elke zijde.ykJ(die had ook vensters en voorhuizen rondom, zoals de vorige vensters: vijftig el lang en vijfentwintig el breed.'J(Daarna voerde hij mij tegen het Zuiden en zie, daar was ook ene poort tegen het Zuiden; en hij mat hare zuilen en voorhuizen, zoals de andere#?J(En de poort van het binnenste voorhof was tegenover de poort, die naar het Noorden en Oosten stond, en hij mat honderd el van de ene poort tot de andere.;oJ(En zij had ook hare vensters en hare voorhuizen en hare palm-lofwerken zoals de poort tegen het Oosten, en had zeven trappen, welke men opging en had daarvóór hare voorhuizen.6eJ(die had ook aan elke zijde drie vertrekken en had ook hare zuilen en voorhuizen juist zo groot als aan de eerste poort: vijftig el de lengte en vijfentwintig el de breedte.wgJ(Alzo mat hij ook de poort, die tegen het Noorden stond, aan het buitenste voorhof, naar de lengte en breedte;  J(En hij mat de breedte van de benedenpoort tot voor het binnenste voorhof, van buiten, honderd el, zo Oostwaarts als Noordwaarts.veJ(En het plaveisel was aan den zijwand der poorten zolang als de poorten waren, namelijk het benedenplaveisel.0YJ(En hij voerde mij verder naar het buitenste voorhof en zie, daar waren kamers en een plaveisel gemaakt rondom het voorhof; en dertig kamers waren er op het plaveisel.CJ(En er waren enge venstertjes aan de vertrekken en zuilen binnenwaarts rondom de poort; en zó waren er ook vensters van binnen rondom de voorhuizen en rondom de zuilen was palm lofwerk.]~3J(en tot aan het voorhuis der binnenste poort, waardoor men ingaat, waren vijftig el.g}GJ(Ook maakte hij een zuilengang van zestig el en bij de zuilen was het voorhof rondom de poort;|1J( Ook mat hij de poort, van het ene vertrek tot aan het dak van het andere vertrek vijfentwintig el breed; en de ene deur stond tegenover de andere.{J( En vóóraan de vertrekken was ene plaats aan beide zijden, elk van één el; maar de vertrekken waren elk van zes el aan beide zijden.cz?J( Daarna mat hij de wijdte van de deur der poort tien el en de lengte der poort dertien el.0yYJ( En de vertrekken waren aan elke zijde drie aan de poort tegen het Oosten, het ééne zo wijd als het andere; en aan beide zijden stonden zuilen, die waren even groot.qx[J( En hij mat het voorhuis der poort acht el en zijne zuilen twee el en het voorhuis der poort van binnen.BwJ(En hij mat het voorhuis der poort van binnen één roede.v'J(en de vertrekken, die aan beide zijden van de poort waren, mat hij ook, naar de lengte één roede en naar de breedte één roede, en de plaats tussen de vertrekken was vijf el breed; en hij mat ook den drempel van de poort, nevens het voorhuis van binnen, één roede.u7J(En hij kwam tot de poort, die tegen het Oosten lag, en klom bij hare trappen op en mat den drempel der poort, namelijk dien enen drempel één roede;ztmJ(En zie, er ging een muur buiten het huis rondom en de man had de meetroede in de hand, die was zes el lang, elke el was een handbreed langer dan een gewone el; en hij mat het gebouw in de breedte één roede en in de hoogte ook één roede.s J(Hij sprak tot mij: Gij mensenkind, zie en hoor naarstig toe en let nauwkeurig op alles wat Ik u zal tonen; want daarom zijt gij herwaarts gebracht, opdat Ik u dit zou tonen, en gij dit alles, wat gij hier ziet, zoudt verkondigen aan het huis van Israël.Ar{J(En toen Hij mij daarheen gebracht had, zie, toen was er een man, wiens gedaante was als koper, die had een linnen snoer en ene meetroede in zijne hand; en hij stond onder de poort. Enq#J(door goddelijke gezichten, in het land van Israël en stelde mij op een zeer hogen berg; daarop was als ene gebouwde stad tegen het Zuiden.tp cJ(In het vijfentwintigste jaar van onze gevangenschap, in het begin des jaars op den tienden dag der maand, dat is het veertiende jaar, nadat de stad vernield was, juist op dien dag kwam de hand des Heren op mij, en voerde mij derwaarts,oJtotdat het aan brood en water geheel ontbreken zal, en de een met den ander treuren zal, en zij in hunne misdaad versmachten zullen.Un#JEn Hij sprak tot mij: Gij mensenkind, zie, Ik zal den voorraad van brood te Jeruzalem wegnemen, zodat zij het brood moeten eten bij het gewicht en met kommer, en het water bij de maat met kommer drinken;tmaJMaar Hij sprak tot mij: Zie, Ik wil u koemest voor mensendrek toestaan, waarop gij uw brood bereiden zult.ql[JEn ik zeide: Ach Heere Heere, zie; mijne ziel heeft zich nog nooit verontreinigd; want ik heb van mijne jeugd af tot op dezen tijd toe geen aas noch hetgeen verscheurd is gegeten, en nooit is er onrein vlees in mijnen mond gekomen.k J En de Heer sprak: Aldus zullen de kinderen Israëls hun brood verontreinigd eten onder de volken, waarheen Ik hen drijven zal.jjMJ Gerstekoeken zult gij eten, die gij voor hunne ogen zult bakken op drek, die van mensen uitgaat.i+J Het water zult gij ook bij de maat drinken, namelijk het zesde deel van een hin; en dat zult gij ook van den enen tijd tot den anderen drinken. hJ zodat uwe spijs, die gij dagelijks eten zult, twintig sikkels zwaar zal zijn; deze zult gij van den enen tijd tot den anderen eten.mgSJ Neem dan ook tot u tarwe, gerst, bonen, linzen, gierst en spelt, en doe dat te zamen in één vat en maak er u zoveel broden van als gij dagen op uwe zijde zult liggen, opdat gij driehonderd negentig dagen daarvan te eten hebt;f-JEn zie, Ik zal u touwen aandoen, dat gij u niet kunt omkeren van de ene zijde op de andere, totdat gij de dagen uwer belegering voleindigd hebt.keOJEn stel uw aangezicht en uw ontbloten arm tegen het belegerde Jeruzalem, en profeteer tegen haar.KdJEn als gij dat verricht hebt, zo zult gij u op uwe rechterzijde leggen en zult de misdaad van het huis van Juda dragen veertig dagen lang; want Ik geef u hier ook telkens een dag voor een jaar.-cSJWant Ik zal u de jaren hunner misdaad maken naar het getal der dagen, namelijk driehonderd negentig dagen; zolang zult gij de misdaad van het huis Israëls dragen..bUJGij zult u ook op uwe linkerzijde leggen, en de misdaad van het huis Israëls daarop leggen; zoveel dagen gij daarop ligt, zolang zult gij ook hunne misdaad dragen.FaJVoorts neem voor u ene ijzeren pan, laat die strekken tot een ijzeren muur tussen u en de stad; en stel uw aangezicht tegen haar en beleger ze. Dit zij een teken voor het huis van Israël.&`EJen maak er ene belegering rondom en bouw er een bolwerk tegen en werp er een wal omheen en omring ze met een heirleger en stel stormrammen rondom haar heen.h_ KJGij nu, mensenkind, neem een tichelsteen, leg hem vóór u en ontwerp daarop de stad Jeruzalem;^)J'en Ik zal mijn aangezicht niet meer voor hen verbergen, want Ik heb mijnen Geest over het huis van Israël uitgestort, spreekt de Heere Heere.B]}J'Alzo zullen zij gewaarworden, dat Ik de Heer hun God ben, dat Ik hen heb doen wegvoeren onder de volken en hen weder in hun land heb verzameld en niet één van hen aldaar heb gelaten;\7J'als Ik hen uit de volken wedergebracht en uit de landen hunner vijanden vergaderd heb en Ik aan hen geheiligd ben geworden voor de ogen veler volken.,[QJ'Dan zullen zij hun smaad en al hunne zonde gedragen hebben, waarmede zij tegen mij gezondigd hebben, als zij veilig in hun land wonen, dat niemand hen verschrikt;1Z[J'Daarom, zó spreekt de Heere Heere: Nu zal Ik de gevangenschap van Jakob wenden en mij over het gehele huis van Israël ontfermen en voor mijnen heiligen naam ijveren. Y J'Ik heb met hen gehandeld zoals hunne zonden en overtredingen verdiend hebben, en Ik heb alzo mijn aangezicht voor hen verborgen.%XCJ'En de volken zullen gewaarworden, dat het huis Israëls wegens hunne misdaad weggevoerd is, en omdat zij zich aan mij bezondigd hadden: daarom heb Ik mijn aangezicht voor hen verborgen en heb hen overgegeven in de hand hunner vijanden, zodat zij allen door het zwaard moesten vallen.`W9J'en het huis Israëls bevinde, dat Ik de Heer hun God ben, van dien dag af en voortaan.(VIJ'En Ik zal mijne heerlijkheid onder de volken brengen, opdat alle volken mijne gerichten zien, die Ik heb laten gaan, en mijne hand, die Ik aan hen gelegd heb;~UuJ'Verzadigt u dan aan mijne tafel van paarden en ruiters, van helden en allerlei krijgslieden, spreekt de Heere Heere.TJ'en gij zult vet eten, dat gij vol wordt, en bloed drinken, dat gij dronken wordt, van het slachtoffer, hetwelk Ik voor u geslacht heb.2S]J'het vlees der sterken zult gij eten en het bloed der vorsten op de aarde zult gij drinken; der rammen, der hamels, der bokken, der ossen: alle gemeste dieren van Basan;&REJ'Nu, gij mensenkind, dus spreekt de Heere Heere: Zeg tot de vogels van allerlei soort en tot alle dieren des velds: Vergadert u en komt, verzamelt u van rondom tot mijn slachtoffer, hetwelk Ik voor u slacht, een groot slachtoffer op de bergen van Israël, en eet vlees en drinkt bloed;QQJ'Zo zal de naam der stad Hamona zijn. Alzo zullen zij het land zuiveren.7PgJ'en zij, die in het land rondgaan, en ergens mensenbeenderen zien, zullen daarbij een merkteken oprichten, totdat de doodgravers het ook in het dal van Gogs menigte begraven.XO)J'En zij zullen mannen afzonderen, die gestadig door het land gaan, bij zich hebbende doodgravers om de overigen op het land te begraven, opdat het gezuiverd worde; na zeven maanden zullen zij onderzoek doen:-NSJ' ja al het volk in het land zal aan het begraven gaan en zij zullen roem daarvan hebben, dat Ik te dien dage mijne heerlijkheid heb betoond, spreekt de Heere Heere.eMCJ' En het huis van Israël zal ze begraven zeven maanden lang, opdat het land gezuiverd worde;7LgJ' En het zal in dien tijd geschieden, dat Ik Gog aldaar ene grafstede zal geven in Israël, het dal der reizigers ten Oosten der zee, zodat degenen, die daar voorbijgaan, daarvoor zullen schuwen, omdat men aldaar Gog met zijne menigte begraven heeft; en het zal genoemd worden: het dal van Gogs menigte.eKCJ' zodat zij geen hout op het veld behoeven te halen noch in het woud te houwen, maar van de wapenen zullen zij vuur stoken; en zij zullen beroven wie hen beroofden, en plunderen wie hen plunderden, spreekt de Heere Heere.^J5J' En de ingezetenen der steden van Israël zullen uitgaan en vuur stoken en verbranden de wapenen, schilden, rondassen, bogen, pijlen, handstaven en lange spiesen; en zij zullen vuur daarvan stoken zeven jaar lang,vIeJ'Zie, het is alreeds gekomen en geschied, spreekt de Heere Heere: dit is de dag, van welken Ik gesproken heb.SHJ'Want Ik zal mijnen heiligen naam bekendmaken onder mijn volk Israël en zal mijnen heiligen naam niet langer laten schenden; en de volken zullen gewaarworden, dat Ik de Heer ben, de Heilige in Israël. GJ'En Ik zal vuur werpen over Magog en over degenen, die gerust op de eilanden wonen; en zij zullen gewaarworden, dat Ik de Heer ben.WF'J'Gij zult op het veld ternederliggen; want Ik, de Heere Heere, heb het gezegd.ZE-J'Op de bergen van Israël zult gij nedergeveld worden, gij met al uw heir en met het volk, dat bij u is; en Ik zal u aan de roofvogels, aan vogels van allerlei soort en aan de dieren des velds tot spijs geven.DJ'en Ik zal u op de bergen van Israël doen komen en zal u den boog uit uwe linkerhand slaan en uwe pijlen uit uwe rechterhand werpen.VC%J'zie, Ik zal u omwenden en u lokken en van de einden van het Noorden brengen;"B ?J'En gij, mensenkind, profeteer tegen Gog en zeg: Dus spreekt de Heere Heere: Zie, Ik wil aan u, o Gog, gij die de opperste vorst van Mesech en Tubal zijt;A{J&Alzo zal Ik heerlijk, heilig en bekend worden voor de ogen van vele volken, zodat zij gewaarworden, dat Ik de Heer ben.7@gJ&En Ik zal hem richten door pest en door bloed en zal doen regenen een plasregen met hagelstenen, vuur en zwavel over hem en zijn heir en over het grote volk, dat met hem is. ?J&en Ik zal het zwaard over hem inroepen op al mijne bergen, spreekt de Heere Heere, dat ieders zwaard tegen zijnen broeder zal zijn.>7J&zodat de vissen in de zee, de vogels onder den hemel, het vee op het veld en alwat zich roert en beweegt op het land en alle mensen, die op de aarde zijn, zullen beven voor mijn aangezicht, en de bergen zullen wegzinken en de rotsen en al de muren zullen ter aarde nedervallen;=J&En Ik spreek dit in mijnen ijver en in het vuur mijns toorns; want in dien tijd zal ene grote siddering zijn in het land van Israël,'<GJ&En het zal geschieden op dien tijd, als Gog zal komen tegen het land van Israël, spreekt de Heere Heere, dat mijn toorn zal oprijzen in mijne verbolgenheid.N;J&Dus spreekt de Heere Heere: Gij zijt het, van wien Ik in verleden tijden, door mijne dienaren, de profeten van Israël, die in dien tijd profeteerden, gezegd heb, dat Ik u tegen hen zou aanvoeren. :J&en gij zult optrekken tegen mijn volk Israël als ene wolk, om het land te bedekken. Dit zal in den laatsten tijd geschieden en Ik zal u daarom in mijn land voeren, opdat de volken Mij kennen zouden, als Ik aan u, o Gog, voor hunne ogen zal geheiligd worden.!9;J&Dan zult gij komen uit uwe plaats, van de einden tegen het Noorden, gij en een groot volk met u, allen te paard, ene grote menigte en een machtig heir;*8MJ&Daarom profeteer, gij mensenkind, en zeg tot Gog: Dus spreekt de Heere Heere: Is het niet zo, dat gij er op zult letten, als mijn volk Israël gerust zal wonen?7J& Scheba, Dedan en de kooplieden van Tarsis en alle geweldenaars, die er zijn, zullen tot u zeggen: Zijt gij gekomen om te roven? Hebt gij uwe menigte verzameld om te plunderen, om zilver en goud weg te nemen en vee en goederen te vergaderen en grote buit te maken?\61J& om te plunderen en uwe hand te laten gaan over de verwoeste plaatsen, die weder bewoond zijn, en tegen een volk, dat uit de natiën vergaderd is, en have en goederen verkregen heeft en midden in het land woont.55cJ& en gij zult denken: Ik zal het land zonder muren overvallen en komen over degenen, die stil en gerust wonen, die allen zonder muren zitten en grendels noch poorten hebben;l4QJ& Dus spreekt de Heere Heere: In dien tijd zult gij een voornemen hebben en kwaad in uw hart smeden,35J& Gij zult optrekken en aankomen met grote onstuimigheid en zult zijn als ene wolk om het land te bedekken, gij en al uw heir en een groot volk met u.'2GJ&Na een langen tijd zult gij opgeroepen worden, in den laatsten tijd zult gij komen in het land, dat van het zwaard teruggebracht en uit vele volken te zamen gekomen is, op de bergen van Israël, zolang tot verwoesting gesteld: die uitgevoerd zijn uit vele volken en allen veilig wonen.e1CJ&Welaan, rust u wél toe, gij en uwe gehele menigte, die bij u is, en wees gij hun hoofdman.0!J&daarenboven Gomer en al zijn heir, het huis van Togarma, dat tegen het Noorden ligt, met al zijn heir; ja, gij voert een groot volk met u.T/!J&Gij voert met u Perzen, Moren en Libyers, die allen schild en helm dragen;e.CJ&zie, Ik zal u omwenden en zal u een gebit in den mond leggen en zal u uitvoeren met al uw heir, met uwe paarden en ruiters, die allen welgekleed zijn, en ene grote menigte, die allen rondas en schild en zwaarden voeren.|-qJ&en zeg: Dus spreekt de Heere Heere: Zie, Ik wil aan u, o Gog, gij, die de opperste vorst van Mesech en Tubal zijt,~,uJ&Gij mensenkind, stel u tegen Gog van het land Magog, den oppersten vorst van Mesech en Tubal, en profeteer tegen hem<+ uJ&En het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:*J%zodat ook de volken zullen gewaarworden, dat Ik de Heer ben, die Israël heilig maak, als mijn heiligdom eeuwiglijk onder hen zal zijn.U)#J%en Ik zal onder hen wonen en zal hun God zijn en zij zullen mijn volk zijn;?(wJ%En Ik zal met hen een verbond van vrede sluiten, dat zal een eeuwig verbond zijn met hen; en Ik zal hen behouden en vermenigvuldigen en mijn heiligdom zal onder hen zijn eeuwiglijk;r']J%En zij zullen wonen in het land, hetwelk Ik mijnen knecht Jakob gegeven heb, waarin uwe vaders gewoond hebben; zij en hunne kinderen en kindskinderen zullen daarin wonen eeuwiglijk en mijn knecht David zal eeuwiglijk hun vorst zijn.%&CJ%En mijn knecht David zal hun koning en hun aller enige herder zijn; en zij zullen wandelen naar mijne rechten en mijne geboden onderhouden en er naar doen.u%cJ%zij zullen zich ook niet meer verontreinigen met hunne afgoden en gruwelen en allerlei zonden; Ik zal hen verlossen uit al de plaatsen, waar zij gezondigd hebben, en zal hen reinigen en zij zullen mijn volk zijn en Ik zal hun God zijn.\$1J%en Ik zal een éénig volk van hen maken in het land op het gebergte van Israël, en zij zullen te zamen een éénigen koning hebben, en zij zullen niet meer twee volken noch in twee koninkrijken verdeeld zijn;>#uJ%Dus spreekt de Heere Heere: Zie, Ik zal de kinderen Israëls halen uit de volken, tot welke zij getrokken zijn, en Ik zal hen overal vergaderen en zal ze weder in hun land brengen;~"uJ%Dus zult gij de houten, op welke gij geschreven hebt, in uwe hand houden voor hunne ogen en zult dan tot hen zeggen:!J%Dus spreekt de Heere Heere: Zie, Ik zal het hout van Jozef, dat in Efraïms hand is, en der stammen van Israël, die hun toegedaan zijn, nemen, en Ik zal ze bij het hout van Juda voegen en er één hout van maken, en zij zullen één zijn in mijne hand. yJ%Als nu uw volk tot u zal spreken, zeggende: Wilt gij ons niet te kennen geven, wat gij daarmede meent, zo zeg tot hen:PJ%En houd het ene bij het andere, opdat het één hout worde in uw hand.wJ%Gij mensenkind, neem u een hout en schrijf daarop: Voor Juda en de kinderen van Israël, die hun toegedaan zijn. En neem nog een hout en schrijf daarop: Voor Jozef, het hout van Efraïm en van het gehele huis van Israël, die hun toegedaan zijn.=uJ%En het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:\1J%daaruit gebracht heb; en Ik zal mijnen Geest in u geven, dat gij weder leven zult, en zal u in uw land vestigen; en gij zult gewaarworden, dat Ik de Heer ben; Ik spreek het en zal het ook doen, spreekt de Heer.b=J% en gij zult gewaarworden, dat Ik de Heer ben, als Ik uwe graven geopend en u, mijn volk,6eJ% Daarom profeteer en zeg tot hen: Dus spreekt de Heere Heere: Zie, Ik zal uwe graven openen en zal u, mijn volk, daaruit halen; en Ik zal u in het land van Israëls brengen;=sJ% En hij sprak tot mij: Gij mensenkind, deze beenderen zijn het gehele huis Israëls. Zie, nu zeggen zij: Onze beenderen zijn verdord en onze hoop is verloren en het is uit met ons.*MJ% En ik profeteerde, gelijk Hij mij bevolen had. Toen kwam er adem in hen en zij werden weder levend en stonden op hunne voeten; en zij waren een zeer groot heir.b=J% En hij sprak tot mij: Profeteer tot den wind, profeteer gij mensenkind, en zeg tot den wind: Dus spreekt de Heere Heere: Wind, kom herwaarts uit de vier streken en blaas deze doden aan, opdat zij weder levend worden!ykJ%en ik zag, en zie, er wiessen pezen en vlees op, en Hij overtrok ze met ene huid; maar er was nog geen adem in.7gJ%En Ik profeteerde gelijk mij bevolen was, en zie, toen ruiste het, als ik profeteerde, en zie, het roerde zich, en de beenderen kwamen weder te zamen, elk tot zijn gebeente;:mJ%Ik zal u pezen geven en vlees op u doen groeien en u met ene huid overtrekken, en Ik zal u adem geven, dat gij weder levend wordt; en gij zult gewaarworden, dat Ik de Heer ben.wgJ%Dus spreekt de Heere Heere tot deze beenderen: Zie, Ik zal een adem in u brengen, dat gij levend zult worden;xiJ%En hij sprak tot mij: Profeteer over deze beenderen en zeg: Gij verdorde beenderen, hoort het woord des Heren!#J%En Hij sprak tot mij: Gij mensenkind, meent gij ook, dat deze beenderen weder levend zullen worden? En ik zeide: Heere Heere, dat weet Gij.wgJ%en Hij voerde mij daar rond en zie, er lagen zeer vele beenderen op het veld, en zie, zij waren zeer verdord.  J%En de hand des Heren kwam op mij en voerde mij uit in den Geest des Heren en stelde mij op een open veld, dat vol beenderen lag;8iJ$&als ene heilige kudde, als ene kudde te Jeruzalem op hunne feesten, zo zullen de verwoeste steden vol kudden van mensen worden en zij zullen gewaarworden, dat Ik de Heer ben.3 _J$%Dus spreekt de Heere Heere: Ik zal Mij weer daarin laten vragen door het huis Israëls, als Ik hun dit doen zal, en Ik zal hen vermenigvuldigen als ene kudde van mensen;= sJ$$En de overgebleven volken rondom u zullen gewaarworden, dat Ik de Heer ben, die opbouw hetgeen vernield, en beplant hetgeen verwoest was; Ik, de Heer, zeg het en zal het ook doen. 5J$#Die zullen zeggen: Dit land was verwoest en nu is het als een lusthof; en deze steden waren vernield, eenzaam en verwoest, en staan nu vast gebouwd. J$"het verwoeste land zal weder geploegd worden, in plaats dat het verwoest was, voor het oog van allen, die er doortrokken./ WJ$!Dus spreekt de Heere Heere: Ten tijde als Ik u reinigen zal van al uwe zonden, dan zal Ik de steden weder bezetten en de woeste plaatsen zullen weder bebouwd worden;0YJ$ Dit zal Ik doen, niet om uwentwil, spreekt de Heere Heere, dat zij u bekend; maar gij zult u moeten schamen en schaamrood worden over uw doen, o gij huis van Israël.J$Alsdan zult gij aan uwe boosheid gedenken en aan uw doen, dat niet goed was, en uwe zonden en afgoderijen zullen u berouwen. J$Ik zal de vruchten op de bomen en het gewas op het veld vermenigvuldigen, opdat de volken u niet meer bespotten wegens de duurte.J$Ik zal u van al uwe onreinheid verlossen en zal het koren gebieden en zal het vermenigvuldigen en zal geen duurte over u doen komen;wJ$En gij zult wonen in het land, hetwelk Ik uwen vaderen gegeven heb, en gij zult mijn volk zijn en Ik zal uw God zijn.!J$En Ik zal mijnen Geest in u geven en zal lieden van u maken, die naar mijne geboden wandelen en mijne rechten onderhouden en er naar doen.J$En Ik zal een nieuw hart en een nieuwen geest in u geven; en Ik zal het stenen hart uit uw vlees wegnemen en u een hart van vlees geven.}J$En Ik zal rein water over u sprengen, dat gij rein wordt; van al uwe onreinheid en van al uwe afgoden zal Ik u reinigen.jMJ$Want Ik zal u uit de volken halen, en u uit alle landen vergaderen, en weder in uw land brengen.  J$Want Ik zal mijnen groten naam, die onder de volken ontheiligd is, dien gij onder hen ontheiligd hebt, heilig maken; en de volken zullen gewaarworden, dat Ik de Heer ben, spreekt de Heere Heere, als Ik Mij voor hunne ogen aan u vertoon, dat Ik heilig ben.k~OJ$Daarom zult gij tot het huis van Israël zeggen: Dus spreekt de Heere Heere: Ik doe het niet om uwentwil, o huis van Israël, maar om mijnen heiligen naam, dien gij ontheiligd hebt onder de volken, tot welke gij gekomen zijt. +C~}-{{j{%zzzDyy\xwwwvvu;t$srqpp/oSnnmllAk}jj+ihhAggfee(dgcabaaB`s_^]]\[TZZYkXeWWzVVVU~TToSS0RQQTPgOOLNoMLLKdJyJ(IpHHPGFFEnDDCqBBrAA@^?>f==:<;;Q:9f98=7655&4o32100I//I.-,,:++**D)a(''&+%x$$f##]"i!!1 z`?rnJ`)v6 ^ < P+pYJ Uw derde deel zal door de pest sterven en door den honger omkomen; en het andere derde deel zal door het zwaard vallen rondom u heen; en het laatste derde deel zal Ik in alle winden verstrooien en het zwaard achter hen uittrekken.q~[J Daarom, zo waarachtig Ik leef, spreekt de Heere Heere, dewijl gij mijn heiligdom met al uwe gruwelen en met al uwe afgoden verontreinigd hebt, zo zal Ik u ook verslaan, en mijn oog zal u niet verschonen en Ik zal niet genadig zijn.A}{J dat onder u de vaders hunne kinderen en de kinderen hunne vaders zullen eten; en Ik zal dat recht over u laten gaan, dat al uwe overgeblevenen in alle winden verstrooid zullen worden.t|aJ en Ik zal zó met u handelen, als Ik nooit gedaan heb, en voortaan niet doen zal, vanwege al uwe gruwelen;{Jzo spreekt de Heere Heere aldus: Zie, ook Ik wil aan u; en Ik zal het recht over u laten gaan, dat de volken het zien zullen;]z3JDaarom spreekt de Heere Heere aldus: Dewijl gij dit meer doet dan de volken, die rondom u zijn, en naar mijne geboden niet leeft en naar mijne rechten niet doet, maar naar de wijze der volken, die rondom u zijn,RyJmaar het heeft mijne wet veranderd in goddeloze leer meer dan de volken en mijne rechten meer dan de landen, die er rondom liggen: want zij verwerpen mijne wet en willen niet leven naar mijne rechten.gxGJDus spreekt de Heere Heere: Dit Jeruzalem heb Ik onder de volken gesteld en landen er rondom;w)JEn neem wederom iets daarvan en werp het in het vuur en verbrand het met vuur: daaruit zal een vuur ontstaan over het gehele huis van Israël.RvJEn neem een klein weinig daarvan en bind het in de slip van uwen mantel. uJeen derde deel zult gij met vuur verbranden midden in de stad, als de dagen der belegering ten einde zijn; en neem het andere derde deel en sla met het zwaard daarin rond; en strooi het laatste derde deel in den wind, opdat Ik het zwaard achter hen uittrekke.>t wJEn gij, mensenkind, neem een mes, scherp als een scheermes, en strijk daarmede over uw hoofd en uwen baard, en neem ene weegschaal en verdeel daarmede [het afgeschoren haar]:yskJ0#Alzo zal de gehele omtrek achttienduizend roeden zijn; en alsdan zal de stad genoemd worden: de Heer is aldaar.r}J0"Alzo ook naar het Westen toe: vierduizend roeden en drie poorten: de eerste poort Gad. de tweede Aser, de derde Naftali.q)J0!Naar het Zuiden toe ook zo: vierduizend vijfhonderd roeden en ook drie poorten: de eerste poort Simeon, de tweede Issaschar, de derde Zebulon. pJ0 Alzo ook naar het Oosten toe vierduizend vijfhonderd roeden en ook drie poorten: de eerste Jozef, de tweede Benjamin, de derde Dan.6oeJ0en de poorten der stad zullen naar de namen der stammen van Israël genoemd worden, drie poorten naar het Noorden toe: de eerste poort Ruben, de tweede Juda, de derde Levi.bn=J0En dit zal de wijdte der stad zijn: vierduizend vijfhonderd roeden naar het Noorden toe,mJ0Alzo zal het land uitgedeeld worden tot een erfdeel onder de stammen van Israël en dit zal hun erfdeel zijn, spreekt de Heere Heere.lJ0en naast Gad is de grenspaal naar het Zuiden toe, van Tamar af tot aan het twistwater te Kades toe en tegen het water aan de grote zee.jkMJ0naast den grenspaal van Zebulon zal Gad zijn deel hebben, van het Oosten af naar het Westen toe;pjYJ0naast den grenspaal van Issaschar zal Zebulon zijn deel hebben, van het Oosten af naar het Westen toe;oiWJ0naast den grenspaal van Simeon zal Issaschar zijn deel hebben, van het Oosten af naar het Westen toe;qh[J0en naast den grenspaal van Benjamin zal Simeon zijn deel hebben, van het Oosten af naar het Westen toe;wggJ0Daarna zullen de andere stammen volgen: Benjamin zal zijn deel hebben, van het Oosten af naar het Westen toe;/fWJ0Wat er nu tussen ligt, tussen het deel der Levieten en het deel der stad en tussen den grenspaal van Juda en den grenspaal van Benjamin, dat zal voor den vorst zijn.3e_J0En wat er nog over is aan beide zijden, naast het afgezonderde heilige deel en het deel naast de stad, vijfentwintigduizend roeden naar het Oosten en naar het Westen toe, dit alles zal voor den vorst zijn; en het afgezonderde heilige deel en het huis des heiligdoms zal in het midden daarvan zijn.dJ0De gehele afzondering der vijfentwintigduizend roeden in het vierkant zal ene geheiligde afzondering zijn voor de stad tot een eigendom.QcJ0En de arbeiders der stad zullen arbeiden uit al de stammen van Israël.EbJ0Het overige nu van de lengte, naast het afgezonderde en geheiligde, tienduizend roeden naar het Oosten en naar het Westen toe, dit behoort tot onderhoud dergenen, die in de stad arbeiden.6aeJ0En de voorstad zal beslaan tweehonderd vijftig roeden naar het Noorden en naar het Zuiden toe, desgelijks ook naar het Oosten en naar het Westen tweehonderd vijftig roeden.7`gJ0En dit zal hare maat zijn: vierduizend vijfhonderd roeden naar het Noorden en naar het Zuiden toe, desgelijks naar het Oosten en naar het Westen ook vierduizend vijfhonderd.b_=J0Maar de overige vijfduizend roeden in de breedte, tegen de vijfentwintigduizend roeden in de lengte, dit zal ongewijde grond zijn voor de stad tot woonplaats en voorsteden; en de stad zal in het midden daarvan staan. ^J0En zij zullen niets daarvan verkopen noch verwisselen noch overdragen; want het is de eersteling des lands en den Heer geheiligd.c]?J0 Ook de Levieten zullen naast den grenspaal der priesters vijfentwintigduizend roeden in de lengte en tienduizend in de breedte hebben; want alle lengte zal vijfentwintigduizend en de breedte tienduizend roeden houden. \ J0 En alzo zal dit afgezonderde deel des lands hun eigendom zijn, in hetwelk het allerheiligste is, aan den grenspaal der Levieten.I[ J0 Dit zal geheiligd zijn voor de priesters uit de zonen van Zadok, die mijne wacht hebben blijven waarnemen en niet met de kinderen Israëls zijn afgevallen, gelijk de Levieten afgevallen zijn.WZ'J0 en dat heilige deel zal voor de priesters zijn, vijfentwintigduizend roeden lang Noordwaarts en Zuidwaarts en tienduizend breed Oostwaarts en Westwaarts; en het heiligdom des Heren zal in het midden staan.~YuJ0 En daarvan zult gij voor den Heer een deel afzonderen, vijfentwintigduizend roeden lang en tienduizend roeden breed, X J0En naast Juda zult gij een deel afzonderen, van het Oosten af naar het Westen toe, hetwelk vijfentwintig duizend roeden breed en lang zal zijn, als een van die delen, die van het Oosten tot het Westen trekken; in het midden daarvan zal het heiligdom staan.WW'J0Naast Ruben zal Juda zijn deel hebben, van het Oosten af naar het Westen toe.ZV-J0Naast Efraïm zal Ruben zijn deel hebben, van het Oosten af naar het Westen toe.\U1J0Naast Manasse zal Efraïm zijn deel hebben, van het Oosten af naar het Westen toe.\T1J0Naast Naftali zal Manasse zijn deel hebben, van het Oosten af naar het Westen toe.YS+J0Naast Aser zal Naftali zijn deel hebben, van het Oosten af naar het Westen toe.UR#J0Naast Dan zal Aser zijn deel hebben, van het Oosten af naar het Westen toe.DQ J0Dit zijn de namen der stammen. Van het Noorden, van Hethon naar Hamath en Hazar-Enon, en van Damaskus naar Hamath, dit zal Dan tot zijn deel hebben, van het Oosten af naar het Westen toe.wPgJ/En zij zullen ook hun deel aan het land hebben, elk in den stam, in welken hij woont, spreekt de Heere Heere.NOJ/En als gij het lot werpt om het land onder u te verdelen, zo zult gij de vreemdelingen, die bij u wonen, en die kinderen onder u verwekt hebben, houden als inboorlingen onder de kinderen Israëls.HN J/Aldus zult gij het land verdelen onder de stammen van Israël.M{J/En de grenspaal tegen het Westen is van de grote zee af, rechtuit tot Hamath toe: dit is de grenspaal tegen het Westen./LWJ/En de grenspaal tegen het Zuiden is van Tamar af tot aan het twistwater te Kades toe en tegen het water aan de grote zee: dit zal de grenspaal tegen het Zuiden zijn.pKYJ/En den grenspaal tegen het Oosten zult gij meten tussen Hauran en Damaskus en tussen Gilead en tussen het land van Israël aan den Jordaan benedenwaarts, tot aan de zee tegen het Oosten: dit zal de grenspaal tegen het Oosten zijn.J J/Dit zal de grenspaal zijn van de zee af tot aan Hazer-Enon toe; en Damaskus en Hamath zullen het einde zijn tegen het Noorden.zImJ/Hamath, Berotha, Sibraïm, hetwelk aan Damaskus en Hamath grenst; en Hazer-Hattichon, hetwelk aan Hauran grenst.rH]J/Dit nu is de grenspaal van het land: tegen het Noorden, van de grote zee af, van Hethlon tot naar Zedad;G+J/En gij zult het uitdelen aan den een als aan den ander; want Ik heb mijne hand opgeheven om het land aan uwe vaderen en u ten erfdeel te geven./FWJ/ Dus spreekt de Heere Heere: Dit zijn de grenspalen, naar welke gij het land onder elkander verdelen zult, onder de twaalf stammen van Israël: voor Jozef twee delen.YE+J/ En aan dezen stroom, aan den oever van weerszijden, zullen allerlei vruchtbare bomen groeien, waarvan de bladeren niet zullen verwelken noch de vruchten verrotten; en zij zullen alle maanden nieuwe vruchten voortbrengen, want het water vloeit hun toe uit het heiligdom; hunne vrucht zal tot spijs dienen en hunne bladeren tot genezing.YD+J/ Doch de vijvers en poelen daarbij zullen niet gezond worden, maar zout blijven.3C_J/ En de visschers zullen daarbij staan; van Engédi af tot Enëglaim toe zal men de visnetten uitspreiden; want aldaar zullen zeer vele vissen zijn, zoals in de grote zee.BB}J/ Ja, al hetgeen daarin leeft en wemelt, waarheen deze stromen komen, dat zal leven; en er zullen vele vissen in zijn; en het zal alles gezond worden en leven, waarheen deze stroom komt._A7J/En hij sprak tot mij: Dit water, dat naar het Oosten toevloeit, zal door het vlakke veld lopen in de zee, en van de ene zee in de andere; en als het derwaarts in de zee komt, dan zullen hare wateren gezond worden.K@J/En zie, er stonden zeer vele bomen aan den oever op beide zijden.|?qJ/En hij sprak tot mij: Gij mensenkind, hebt gij dit gezien? En hij voerde mij weder terug langs den oever der beek.7>gJ/Toen mat hij nog duizend el en het werd zo diep, dat ik er niet meer kon doorgaan; want het water werd zo hoog, dat men er door zwemmen moest, en men kon het niet doorwaden.k=OJ/En hij mat nog eens duizend el en voerde mij door het water, totdat het mij aan de lendenen kwam..<UJ/En die man ging vandaar uit naar het Oosten, en had een meetsnoer in de hand; en hij mat duizend el en voerde mij door het water, totdat het mij aan de enkels kwam.7;gJ/En hij voerde mij naar buiten door de Noorderpoort en hij leidde mij buiten om naar de buitenpoort, die Oostwaarts zag; en zie, het water sprong daaruit van de rechterzijde.#: AJ/En hij voerde mij weder naar de deur des tempels, en zie, er vloeide water uit, van onder den drempel des tempels naar het Oosten; want de voorzijde des tempels was ook tegen het Oosten; en het water liep aan de rechterzijde van den tempel langs het altaar heen naar het Zuiden toe.x9iJ.En hij sprak tot mij: Dit zijn de keukens, in welke de dienaars van het huis zullen koken wat het volk offert.n8UJ.En er ging een muur rondom alle vier; ook waren er haardsteden rondom gemaakt, beneden aan de muren. 7J.in elk der vier hoeken was een ander voorhofje om te wieroken, veertig el lang en dertig el breed, alle vier van éénerlei maat.y6kJ.Daarna voerde hij mij uit in het buitenste voorhof en beval mij in de vier hoeken des voorhofs te gaan; en zie,d5AJ.En hij sprak tot mij: Dit is de plaats, waar de priesters het schuldoffer en het zondoffer koken en het spijsoffer bakken zullen; opdat zij het niet in het buitenste voorhof behoeven te dragen, om het volk te heiligen.W4'J.En hij voerde mij onder den ingang aan de zijde van de poort tegen het Noorden, tot de kamers van het heiligdom, die den priesters toebehoorden, en zie, daar was ene plaats in een hoek naar het Westen toe.3{J.Ook zal de vorst het volk niets ontnemen van hun erfdeel, noch hen uit hunne eigene goederen verstoten, maar zal zijn eigen goed en erfdeel door zijne kinderen laten erven; opdat mijn volk niet meer verstrooid worde, elk uit zijne vaste bezitting.^25J.Maar wanneer hij van zijn erfdeel iets schenkt aan een zijner knechten, zo zullen zij dat bezitten tot het vrijjaar toe; en alsdan zal het tot den vorst wederkeren, want zijn deel zal alleen op zijne zonen komen.31_J.Dus spreekt de Heere Heere: Indien de vorst aan een zijner zonen een geschenk van zijn erfdeel geeft, dat zal voor zijne zonen blijven, zij zullen het erfelijk bezitten.u0cJ.En alzo zullen zij het lam met het spijsoffer en de olie elken morgen offeren tot een dagelijks brandoffer.n/UJ.En hij zal elken morgen daarbij doen het zesdedeel van een efa tot een spijsoffer en een derdedeel van een hin olie om de meelbloem te bedruipen, den Heer tot een spijsoffer; dit zal ene eeuwige wet zijn van het dagelijks offer..{J. En hij zal den Heer dagelijks een brandoffer offeren, een eenjarig lam zonder gebrek; dit zal hij elken morgen offeren.$-AJ. En als de vorst een vrijwillig brandoffer of dankoffer den Heer wil offeren, dan zal men hem de poort Oostwaarts opendoen, opdat hij zijn brandoffer en dankoffer offere, zoals hij anders op den sabbat pleegt te offeren; en als hij weder uitgaat, zal men de poort achter hem sluiten.^,5J. En op de feestdagen en hoogtijden zal men tot een spijsoffer telkens bij een var een efa en telkens bij een ram een efa offeren en bij de lammeren zoveel zijne hand vermag; en telkens een hin olie bij iedere efa.D+J. De vorst zal met hen tegelijk in [gaan] en uitgaan.q*[J. Maar het volk des lands, dat voor den Heer verschijnt op de hoogtijden, en door de poort tegen het Noorden ingaat om te aanbidden, dat zal door de Zuiderpoort weder uitgaan; en wie door de Zuiderpoort ingaan, zullen de Noorderpoort weder uitgaan; en zij zullen niet weder de poort uitgaan, door welke zij ingegaan zijn, maar door de tegenovergestelde uitgaan.s)_J.En als de vorst ingaat, zal hij door het voorhuis der poort ingaan en langs denzelfden weg weder uitgaan.*(MJ.en telkens een efa bij een var en een efa bij een ram tot een spijsoffer, maar bij de lammeren zoveel zijne hand vermag; en telkens een hin olie bij iedere efa. 'J.En op den dag der nieuwemaan zal hij een jongen var offeren, die zonder gebrek is, en zes lammeren en een ram, ook zonder gebrek;(&IJ.en telkens een efa tot een spijsoffer bij elken ram, maar bij de lammeren zoveel zijne hand vermag tot een spijsoffer; en telkens een hin olie bij iedere efa."%=J.En het brandoffer, hetwelk de vorst voor den Heer zal offeren op den sabbatdag, zal zijn zes lammeren, die zonder gebrek zijn, en een ram zonder gebrek;$}J.Desgelijks zal het volk des lands aanbidden voor de deur dier poort voor den Heer op de sabbatten en nieuwemaan feesten./#WJ.En de vorst zal van buiten onder het voorhuis der poort treden en buiten bij de posten der poort blijven staan; en de priesters zullen zijn brandoffer en zijn dankoffer offeren en hij zal aanbidden op den drempel der poort en daarna weder uitgaan; doch de poort zal open blijven tot den avond.A" }J.Dus spreekt de Heere Heere: De poort van het binnenste voorhof Oostwaarts zal op de zes werkdagen gesloten zijn, maar op den sabbatdag en op den dag der nieuwemaan zal men ze opendoen.1![J-Op den vijftienden dag der zevende maand zal hij het feest op gelijke wijze zeven dagen vieren en evenzo doen met het zondoffer, brandoffer, spijsoffer en met de olie.  J-En tot een spijsoffer zal hij telkens een efa bij een var en een efa bij een ram offeren, en telkens een hin olie bij een efa.OJ-En gedurende de zeven dagen van het feest zal hij den Heer dagelijks een brandoffer offeren, telkens zeven varren en zeven rammen, die zonder gebrek zijn, en telkens een geitebok tot een zondoffer.zmJ-En op denzelfden dag zal de vorst voor zichzelf en voor al het volk des lands een var tot een zondoffer offeren.wJ-Op den veertienden dag der eerste maand zult gij het Pascha houden en het zeven dagen vieren en ongezuurd brood eten. J-Alzo zult gij ook doen op den zevenden dag van die maand voor dengene, die afgedwaald of verleid is, opdat gij het huis ontzondigt.H J-En de priester zal van het bloed des zondoffers nemen en daarmede de posten van het huis besprengen en de vier hoeken van den omgang des altaars benevens de posten van het binnenste voorhof.1J-Dus spreekt de Heere Heere: Op den eersten dag der eerste maand zult gij nemen een jongen var, die zonder gebrek is, en het heiligdom ontzondigen.J-En de vorst zal zijn brandoffer, spijsoffer en drankoffer offeren op de feesten, nieuwemaan-dagen en sabbatten en op al de hoogtijden van het huis Israëls; alsook zondoffer en spijsoffer, brandoffer en dankoffers offeren tot verzoening voor het huis van Israël.U#J-Al het volk in het land zal dat hefoffer tot den vorst van Israël brengen.?wJ-En telkens één lam van elke tweehonderd schapen der kudde in de weide van Israël, tot spijsoffer en brandoffer en tot dankoffers, ter verzoening voor hen, spreekt de Heere Heere..UJ-En van de olie zult gij geven een bath, telkens een tiende gedeelte van een bath van elke kor, en een tiende gedeelte van een homer; want tien bath maken een homer.1J- Dit nu zal het hefoffer zijn, dat gij heffen zult: het zesdedeel van een efa van een homer tarwe en het zesdedeel van een efa van een homer gerst.}sJ- En de sikkel zal twintig gera doen; en een mina maakt twintig sikkels of vijfentwintig sikkels of vijftien sikkels.4aJ- efa en bath zullen gelijk zijn, zodat een bath het tiendedeel van een homer houde en een efa ook het tiendedeel van een homer; want naar den homer zal men ze beide meten.NJ- Gij zult recht gewicht en rechte schepels en ene rechte maat hebben;gGJ- Want dus spreekt de Heere Heere: Het heeft lang genoeg geduurd, o vorsten van Israël; houdt op met geweld en verstoring en doet hetgeen recht en goed is; en doet weg van mijn volk uwe afpersingen, spreekt de Heere Heere.0YJ-Dit zal zijn eigen deel zijn in Israël, opdat mijne vorsten aan mijn volk niet meer het zijne ontnemen, maar het land aan het huis Israëls laten voor hunne stammen._7J-En den vorst zult gij ook ene plaats geven aan beide zijden, nevens het geheiligde land en nevens de plaats der stad; en de plaats zal tegen het Westen en tegen het Oosten zover reiken als de delen van de stammen.T!J-En ten behoeve der stad zult gij ook ene plaats laten, vijfduizend roeden breed en vijfentwintigduizend lang, bij de afgezonderde plaats van het heiligdom; dit zal voor het gehele huis van Israël zijn. )J-De Levieten, die voor het huis dienen, zullen ook tot hun deel vijfentwintigduizend roeden lang en tienduizend breed hebben, om daar te wonen.Y +J-En het overige van het geheiligste land zal den priesters toebehoren, die in het heiligdom dienen, en voor den Heer verschijnen om hem te dienen, dat zij ruimte tot huizen hebben; en het zal ook heilig zijn. J-En op de plaats, die vijftig duizend roeden lang en tienduizend breed is, zal het heiligdom staan met het allerheiligste. J-En daarvan zullen tot het heiligdom komen telkens vijfhonderd roeden in het vierkant en daarenboven een open plaats rondom vijftig el.i  MJ-Als gij nu het land door het lot uitdeelt, zo zult gij een hefoffer van het land afzonderen, dat den Heere heilig zal zijn, vijfentwintigduizend roeden lang en tienduizend breed: deze plaats zal heilig zijn zover zij strekt.taJ,Maar wat een aas of wat verscheurd is, hetzij van vogels of van dieren, dat zullen de priesters niet eten.RJ,En alle eerste vruchten en de eerstelingen van alle hefoffers zullen het deel der priesters zijn; gij zult ook den priesters de eerstelingen geven van al wat men eet, opdat de zegen in uw huis blijve. J,Zij zullen hun onderhoud hebben van het spijsoffer, zondoffer en schuldoffer; en al het verbannene in Israël zal het hunne zijn.J,Het erfdeel nu, hetwelk zij zullen hebben, dat zal Ik zelf zijn; daarom zult gij hun geen land geven in Israël, want Ik ben hun erfdeel.$AJ,En als hij weder het heiligdom ingaat, in het binnenste voorhof, om in het heiligdom te dienen, zo zal hij zijn zondoffer offeren, spreekt de Heere Heere.>wJ,En na zijne reiniging zal men hem zeven dagen tellen.J J,En zij zullen tot geen dode gaan en zich verontreinigen, dan alleen tot vader of moeder, zoon of dochter, broeder of zuster, die nog geen man gehad heeft; om hen mogen zij zich verontreinigen.T!J,En als er ene zaak voor hen komt, zullen zij staan en richten en naar mijne wetten uitspraak doen; en zij zullen mijne geboden en inzettingen op al mijne feesten onderhouden en mijne sabbatten heiligen.yJ,En zij zullen mijn volk leren, opdat het wete onderscheid te maken tussen heilig en onheilig en tussen rein en onrein.1J,En zij zullen geen weduwe noch verstotene ten huwelijk nemen, maar maagden uit het zaad van het huis Israëls, of eens priesters nagelaten weduwe.\~1J,En geen priester zal wijn drinken, als zij in het binnenste voorhof moeten ingaan.} J,Hun hoofd zullen zij niet kaal scheren en ook de haren niet lang laten groeien; maar zij zullen hunne haren behoorlijk korten.|}J,En als zij uitgaan tot het buitenste voorhof, tot het volk, zullen zij de klederen in welke zij gediend hebben uittrekken en ze in de kamers van het heiligdom leggen, en andere klederen aantrekken en in hunne eigene klederen het volk niet heiligen.{#J,En zij zullen versiersels van linnen op hun hoofd hebben en linnen onderklederen om hunne lendenen en zullen zich niet gorden in het zweet.FzJ,En als zij de poorten van het binnenste voorhof zullen intreden, zullen zij linnen klederen aantrekken en niets van wol aanhebben, als zij binnen de poort van het binnenste voorhof dienen.y}J,zij zullen ingaan in mijn heiligdom en zij zullen voor mijne tafel treden om Mij te dienen en mijne wacht waar te nemen.'xGJ,Maar die priesters uit de Levieten, de zonen van Zadok, die de wacht mijns heiligdoms hebben blijven waarnemen, toen de kinderen Israëls van Mij afvielen, die zullen voor Mij verschijnen en Mij dienen en vóór Mij staan om Mij het vet en het bloed te offeren, spreekt de Heere Heere; wJ,Daarom zal Ik hen tot wachters stellen en tot alle ander dienstwerk van het huis en tot alles wat men daarin te verrichten heeft.av;J, en zij zullen niet tot Mij naderen om Mij het priesterambt te bedienen, noch komen tot een van mijne heiligdommen, tot het allerheiligste, maar zullen hunne schande dragen en hunne gruwelen, die zij bedreven hebben.{uoJ, Omdat zij hen ook gediend hebben voor het aangezicht hunner afgoden en aan het huis van Israël ene aanleiding tot zonde gegeven hebben, daarom heb Ik mijne hand tegen hen opgeheven, spreekt de Heere Heere, dat zij hunne zonde zullen dragen;otWJ, zij zullen in mijn heiligdom slechts dienen en de wacht hebben aan de deuren van het huis en het huis bedienen en slechts het brandoffer en andere offers, die het volk toebrengt, slachten, en voor het volk staan om hen te dienen. s J, Maar de Levieten, die van Mij geweken zijn en met Israël van Mij zijn afgedwaald naar hunne afgoden, zullen hunne zonde dragen:KrJ, Daarom spreekt de Heere Heere aldus: Er zal geen vreemdeling, onbesneden van hart en onbesneden van vlees, in mijn heiligdom komen, uit al de vreemdelingen, die onder de kinderen Israëls zijn.qJ,en gij hebt de wacht mijns heiligdoms niet waargenomen, maar anderen in uwe plaats tot wachters in mijn heiligdom gesteld.{poJ,Want gij brengt vreemde lieden, die onbesneden van hart en onbesneden van vlees zijn, in mijn heiligdom, waardoor gij mijn huis ontheiligt, als gij mijn brood, het vet en het bloed offert, en verbreekt alzo mijn verbond door al uwe gruwelen;o!J,En zeg tot het ongehoorzame huis van Israël: Dus spreekt de Heere Heere: Gij maakt het te erg, gij huis van Israël, met al uwe gruwelen.n}J,En de Heer sprak tot mij: Gij mensenkind, merk nauwkeurig op en zie, en hoor naarstig naar alles wat ik u zal zeggen van al de rechten en wetten in het huis des Heren; en geef wél acht, hoe men daar zal ingaan, en op alle uitgangen des heiligdoms.=msJ,Daarna voerde hij mij naar de poort tegen het Noorden, vóór het huis; en ik zag en zie, het huis des Heren werd vol van de heerlijkheid des Heren; en ik viel op mijn aangezicht.,lQJ,Doch wat den vorst betreft, hij, de vorst, zal daarin mogen zitten om het brood te eten voor den Heer; door het voorhuis zal hij ingaan en daardoor weder uitgaan.KkJ,En de Heer sprak tot mij: Deze poort zal gesloten blijven en niet geopend worden en niemand zal er doorgaan, want de Heer, de God van Israël, is er doorgegaan: daarom zal hij gesloten blijven.qj ]J,En Hij voerde mij weder naar de poort van het buitenste heiligdom tegen het Oosten; en die was gesloten.;ioJ+En na deze dagen zullen de priesters, op den achtsten dag en voortaan, op het altaar uwe brandoffers en uwe dankoffers offeren; zo zal Ik u genadig zijn, spreekt de Heere Heere.dhAJ+Alzo zal men zeven dagen lang het altaar verzoenen en het reinigen en zijne handen vullen.9gkJ+Alzo zult gij zeven dagen na elkander dagelijks een bok tot een zondoffer offeren; en zij zullen een jongen var en een ram van de kudde, die beide zonder gebrek zijn, offeren.fJ+en zult ze beide voor den Heer offeren en de priesters zullen er zout op strooien en zullen ze alzo offeren, den Heer tot een brandoffer.eJ+En als het ontzondigen volbracht zal zijn, zult gij een jongen var offeren, die zonder gebrek is, en een ram van de kudde zonder gebrek,==8<};::-9877;6Q554v4=33322T111R00040 //j/G/".....i.E--l,+++L+ **W*)))e)(((c(#'''t'@'&&&a&%%%E%$$$O$##}#"""X!! g qz&~*r?;.4*q<q 0 + ) % :Y(;]o Wij, Rehum, de kanselier en Simsai, de schrijver, en de overigen hunner ambtgenoten, van Dina, van Afarsathka, van Tarpel, van Arké, van Babel, van Susan, van Deha en van Elam,\{Rehum de kanselier en Simsai de schrijver schreven een brief tegen Jeruzalem aan Artahsasta den koning, in dezer voege:c[?En ten tijde van Artahsasta schreven Bislam, Mithredath, Tabeël en de overigen, zijne ambtgenoten, aan Artahsasta, den koning van Perzië; en het schrift des briefs was Syrisch geschreven en in het Syrisch opgesteld. ZWant toen Ahasverus koning werd, in het begin zijner regering, schreven zij ene aanklacht tegen de inwoners van Juda en Jeruzalem.6Yeen zij huurden raadgevers tegen hen, en verhinderden hun voornemen, zolang als Kores, de koning van Perzië, leefde, tot aan de regering van Darius, den koning van Perzië.lXQToen verhinderde het volk des lands de handen van het volk van Juda, en stoorde hen in het bouwen;W'Maar Zerubbabel en Jesúa en de overige familiehoofden onder Israël antwoordden hun: Het betaamt ons niet met u het huis onzes Gods te bouwen, maar wij alleen willen het bouwen voor den Heer, den God van Israël, gelijk Kores, de koning van Perzië, ons bevolen heeft.V}kwamen zij tot Zerubbabel en tot de familiehoofden, en spraken tot hen: Wij willen met u bouwen, want wij zoeken uwen God gelijk gij; en wij hebben Hem geofferd sedert dien tijd, dat Esar-Haddon, de koning van Assyrië, ons herwaarts heeft gevoerd.U 'Toen nu de tegenpartijders van Juda en Benjamin hoorden, dat de kinderen der gevangenschap den Heer, den God van Israël, een tempel bouwden,3T_ zodat het volk niet onderscheiden kon het gejuich der vreugde van de stem der wenenden onder het volk; want het volk juichte zeer luid, zodat men het gejuich ver hoorde.gSG Maar velen der oude priesters en Levieten en familiehoofden, die het vorige huis gezien hadden, weenden overluid, toen dit huis voor hunne ogen gegrondvest werd; doch velen verhieven hunne stem met gejuich en met vreugde,Ry En zij zongen bij beurten, lovende en dankende den Heer, dat Hij goedertieren is en zijne barmhartigheid eeuwiglijk duurt over Israël; en al het volk juichte zeer luid, terwijl men den Heer loofde, dat de grond van het huis des Heren gelegd was.~Qu En toen de bouwlieden den grond legden van den tempel des Heren, stonden de priesters in hunne klederen, met trompetten; en de Levieten, de kinderen van Asaf, met cymbalen, om den Heer te loven met het gedicht van David, den koning van Israël.P{ En Jesúa stond met zijne zonen en broeders, en Kadmiël met zijne zonen, kinderen van Juda, als een éénig man, om toezicht te houden over de arbeiders aan het huis Gods; namelijk de zonen van Henadad met hunne kinderen en broeders, de Levieten.O/In het tweede jaar hunner komst tot het huis Gods te Jeruzalem, in de tweede maand, begonnen Zerubbabel, de zoon van Sealtiël, en Jesúa, de zoon van Jozadak, en de overigen hunner broeders, de priesters en Levieten, en allen, die uit de gevangenschap gekomen waren te Jeruzalem, en stelden de Levieten aan van twintig jaar en daarboven, om over het werk aan het huis des Heren het opzicht te hebben.NyEn zij gaven geld aan de steenhouwers en timmerlieden, en spijs en drank en olie aan die van Sidon en van Tyrus, opdat zij cederhout van den Libanon over zee naar Jfao zouden brengen, naar de vergunning van Kores, den koning van Persië, aan hen.M-Op den eersten dag der zevende maand begonnen zij den Heer brandoffers te offeren, schoon de grond van den tempel des Heren nog niet gelegd was.GLDaarna ook de dagelijkse brandoffers, en die der nieuwemaandagen en van alle feestdagen des Heren, die geheiligd waren, en allerlei vrijwillige offers, die zij den Heer vrijwillig offerden.$KAEn zij hielden het Loofhuttenfeest, zoals geschreven staat, en offerden brandoffers alle dagen naar het getal, zoals het behoort, op elken dag zijn offer.FJen zij stelden het altaar op zijne stelling, hoewel er ene verschrikking onder hen was vanwege de volken dier landen; en zij offerden den Heer brandoffers daarop des morgens en des avonds.(IIEn Jésua, de zoon van Jozadak, maakte zich op, met zijne broeders, de priesters, en Zerubbabel, de zoon van Sealtiël, met zijne broeders, en zij bouwden het altaar van den God van Israël, om brandoffers daarop te offeren, naar hetgeen geschreven is in de wet van Mozes, den man Gods;H !En toen de zevende maand genaakte, en de kinderen Israëls nu in hunne steden waren, kwam het volk te zamen als een enig man te Jeruzalem.5GcFAlzo zetten zich de priesters en de Levieten, en sommigen van het volk, en de zangers en de deurwachters en de Nethinim in hunne steden, en geheel Israël in zijne steden.!F;Een zij gaven naar hun vermogen voor den schat van het werk, een en zestig duizend goudstukken, en vijf duizend pond zilver, en honderd priestergewaden.,EQDEn sommigen van de familiehoofden, toen zij kwamen tot het huis des Heren te Jeruzalem, gaven vrijwillig voor het huis Gods, om het op te richten op zijne plaats;[D/Cvierhonderd vijf en dertig kamelen, en zes duizend zevenhonderd en twintig ezels.TC!Bzevenhonderd zes en dertig paarden, tweehonderd vijf en veertig muilezels,B/Abehalve hunne knechten en dienstmaagden, dezen waren zeven duizend driehonderd zeven en dertig; en zij hadden tweehonderd zangers en zangeressen,XA)@De gehele gemeente te zamen was twee en veertig duizend driehonderd en zestig;@?en de landvoogd zeide tot hen, dat zij niet eten zouden van het allerheiligste, totdat er een priester stond met het Licht en Recht.x?i>Dezen zochten naar hun geslachtsregister en vonden het niet, daarom werden zij van het priesterambt verstoken;`>9=en van de kinderen der priesters: de kinderen van Habaia, de kinderen van Koz, de kinderen van Barzillaï, die uit de dochters van Barzillaï, den Gileadiet, ene vrouw genomen had, en naar hunnen naam genoemd werd.m=Swde kinderen van Sefatja driehonderd twee en zeventig;Fde kinderen van Paros twee duizend honderd twee en zeventig;3_welke kwamen met Zerubbabel, Jesúa, Nehemia, Seraja, Reëlaja, Mordechai, Bilsan, Mispar, Bigvai, Rehum en Baëna. Dit nu is het getal der mannen van het volk Israëls:[ 1Dit nu zijn de kinderen van dit landschap, die optrokken uit de gevangenschap, die Nebukadnezar, de koning van Babel, had weggevoerd naar Babel, en die weder naar Jeruzalem en in Juda kwamen, elk in zijne stad;ve ,Deze allen hadden vreemde vrouwen genomen; en onder deze vrouwen waren enigen, die kinderen gedragen hadden.]3 +onder de zonen van Nebo: Jeïël, Mattihja, Zabad, Zebina, Jaddai, Joël en Benaja.!= *Sallum, Amarja en Jozef;$~C )Azareël, Selemja, Semarja,"}? (Machnadbai, Sasai, Sarai, |; 'Selemja, Natham, Adaja,{9 &Bani, Binnuï, Simeï,%zE %Mattanja, Mattenai, Jaäsai,"y? $Vanja, Meremoth, Eljasib, x; #Benaja, Bedeja, Keluhi,6wg "onder de zonen van Bani: Maädai, Amram, Uel;evC !onder de zonen van Hasum: Mattenai, Mattatta, Zabad, Elifélet, Jeremai, Manasse en Simeï;&uG Benjamin, Malluch en Semarja;Ot onder de zonen van Harim: Eliëzer, Jissía, Malkía, Semaja, Simeon,qs[ onder de zonen van Pahath-Moab: Adna, Kelal, Benaja, Maäseja, Mattanja, Bezaleël, Binnuï en Manasse;Ur# onder de zonen van Bani: Mesullam, Malluch, Adaja, Jasub, Seal en Jeramoth;Gq onder de zonen van Bebai: Johanan, Hananja, Zabbai en Athlai;[p/ onder de zonen van Zattu: Eljoënai, Eljasib, Mattanja, Jeremoth, Zabad en Aziza;Wo' onder de zonen van Elam: Mattanja, Zecharja, Jehiël, Abdi, Jeremoth en ElíapnY Voorts uit Israël, onder de zonen van Paros: Ramja, jizzia, Malkia, Miamim, Elezar, Malkia en Benaja;Qm Onder de zangers: Eljasib. Onder de deurwachters: Sallum, Telem en Uri.jlM Onder de Levieten: Jozabad, Simeï en Kelaja (dat is Kelita), Pethahja, Juda en Eliëzer.`k9 onder de zonen van Pashur: Ejloënai, Maäseja, Ismaël, Nathaneël, Jozabad en Elasa.Oj onder de zonen van Harim: Maäseja, Elía, Semaja, Jehiël en Uzzía;6ig onder de zonen van Immer: Hannani en Zebadja; h en zij gaven hunne hand daarop, dat zij die vrouwen zouden doen uitgaan, en tot hun schuldoffer een ram geven voor hunne schuld;Tg! En er werden gevonden onder de zonen der priesters, die vreemde vrouwen genomen hadden, namelijk onder de zonen van Jesúa, den zoon van Jozadak, en zijne broeders, Maäseja, Eliëzer, Jarib en Gedalja;rf] En zij volbrachten het aan alle mannen, die vreemde vrouwen hadden, op den eersten dag der eerste maand.feE En de kinderen der gevangenschap deden alzo; en de priester Ezra en de voornaamste familiehoofden, allen met name genoemd, scheidden zich af en zetten zich op den eersten dag der tiende maand om deze zaak te onderzoeken.d3 Maar Jonathan, de zoon van Asaël, en Jahzeja, de zoon van Tikva, stelden zich tegen deze zaak; en Mesullam en Sabbethai, de Levieten, hielpen hen. c Laat ons oversten in de gehele gemeente aanstellen, opdat allen, die in onze steden vreemde vrouwen genomen hebben, op bestemde tijden komen, alsmede de oudsten van elke stad en hare rechters; totdat van ons afgewend worde de toorn onzes Gods over deze zaak.Db Doch het volk is veel, en het is regenachtig weder, en men kan hierbuiten niet staan; ook is het geen werk van een of twee dagen, want wij zijn velen, die in deze zaak overtreden hebben.vae Toen antwoordde de gehele gemeente en sprak met ene luide stem: Het geschiede zoals gij tot ons gezegd hebt.'`G Zo doet nu schuldbekentenis aan den Heer, den God uwer vaderen, en doet zijn welbehagen, en scheidt u af van de volken dezes lands en van de vreemde vrouwen.*_M En Ezra, de priester, stond op en sprak tot hen: Gijlieden hebt u vergrepen, dat gij vreemde vrouwen genomen hebt, om de schuld van Israël nog groter te maken.s^_ Toen vergaderden zich al de mannen van Juda en Benjamin te Jeruzalem in drie dagen, dat is, op den twintigsten dag der negende maand; en al het volk zat op straat voor het huis Gods, en sidderde om die zaak en vanwege den stortregen.7]g en wie niet kwam in drie dagen, naar den raad der oversten en oudsten, diens gehele have zou verbannen zijn, en hij zelf zou afgezonderd zijn van de gemeente der gevangenen. \ En zij lieten aankondigen door Juda en Jeruzalem, aan alle kinderen der gevangenschap, dat zij zich te Jeruzalem vergaderen zouden;t[a En Ezra stond op van voor het huis Gods, en ging in de zaal van Johanan, den zoon van Eljasib; en toen hij aldaar kwam, at hij geen brood en dronk geen water; want hij droeg rouw over het misdrijf dergenen, die gevangen waren geweest.*ZM Toen stond Ezra op, en nam een eed van de oppersten der priesters en der Levieten en van geheel Israël, dat zij naar dit woord zouden doen; en zij zwoeren het.\Y1 Zo maak u op, want dit betaamt u, en wij willen met u zijn: grijp moed en doe het.VX% Zo laat ons nu een verbond maken met onzen God, dat wij alle vrouwen en die van haar geboren zijn wegdoen, naar den raad des Heren en dergenen, die de geboden onzes Gods vrezen, opdat men doe naar de wet.W En Sechanja, de zoon van Jehiël, uit de kinderen van Elam, antwoordde en zeide tot Ezra: Welaan, wij hebben ons aan onzen God vergrepen, dat wij vreemde vrouwen van de volken dezes lands genomen hebben; nu, er is nog hoop voor Israël te dezen aanzien.RV  En toen Ezra alzo bad en schuldbekentenis deed en wenende voor het huis Gods lag, vergaderde zich tot hem uit Israël ene zeer grote gemeente van mannen, vrouwen en kinderen; want het volk weende zeer.@U { zodat alle vaten, beide gouden en zilveren, waren vijf duizend en vierhonderd; en Sesbazzar bracht ze alle op met degenen, die uit de gevangenschap van Babel optrokken naar Jeruzalem.gT I dertig gouden bekers, en vierhonderd en tien andere, zilveren bekers, en duizend andere vaten;gS I En dit is hun getal: dertig gouden bekkens, duizend zilveren bekkens, negen en twintig messen,R +Kores dan, de koning van Perzië, bracht ze te voorschijn door Mithredath, den schatmeester, en telde ze toe aan Sesbazzar, den vorst van Juda.Q 3En koning Kores bracht de vaten van het huis des Heren te voorschijn, die Nebukadnezar uit Jeruzalem genomen en in het huis zijns gods gesteld had.!P =En allen, die rondom hen waren, vulden hunne handen met zilveren en gouden vaten, met goed en vee, en met kleinodiën, behalve wat zij vrijwillig gaven.AO }Toen maakten de hoofden der familiën van Juda en Benjamin zich op, en alle priesters en Levieten, wier geest God opwekte om op te trekken en het huis des Heren te Jeruzalem te bouwen.TN #En wie nog overig is aan enige plaats, waar hij vreemdeling is, dien zullen de lieden zijner plaats helpen met zilver en goud, goed en vee, uit vrijen wil, voor het huis van den God, die te Jeruzalem is.BM wie nu onder u van zijn volk is, met dien zij zijn God, en die trekke op naar Jeruzalem in Juda, en bouwe het huis van den Heer, den God van Israël. Hij is de God, die in Jeruzalem is.DL Dus spreekt Kores, de koning van Perzië: de Heer, de God des hemels, heeft mij alle koninkrijken der landen gegeven, en Hij heeft mij bevolen hem een huis te bouwen te Jeruzalem in Juda;K -In het eerste jaar van Kores, den koning van Perzië, opdat vervuld werd het woord des Heren door den mond van Jeremia gesproken, verwekte de Heer den geest van Kores, den koning van Perzië, dat hij liet uitroepen door zijn gehele koninkrijk, ook in geschrifte, zeggende:$JAJ En zie, de man, die met linnen bekleed was, en het schrijfgereedschap aan zijne zijde had, antwoordde, zeggende: Ik heb gedaan zoals Gij mij geboden hebt.IJ Daarom zal mijn oog ook niet verschonen en Ik zal niet genadig zijn, maar Ik zal hunne daden op hun hoofd doen nederkomen.fHEJ En Hij sprak tot mij: De misdaad van het huis van Israël en Juda is al te groot, er is niets dan geweldenarij in het land en onrecht in de stad; want zij zeggen: De Heer heeft het land verlaten en de Heer ziet ons niet.vGeJ En toen zij de slachting volbracht hadden, was ik nog overgebleven; en ik viel op mijn aangezicht en riep en sprak: Ach Heere Heere, zult Gij dan al de overgeblevenen van Israël verderven, dat Gij uwen toorn zo uitstort over Jeruzalem?9FkJ En Hij sprak tot hen: Verontreinigt het huis, en maakt de voorhoven vol dode lichamen [en] gaat [dan] naarbuiten. En zij gingen naarbuiten en doodden in de stad.{EoJ doodt ouden, jongelingen, jonge dochters, kinderkens en vrouwen al te zamen; maar niemand van hen, die het teken aan zich hebben, zult gij aanraken; en begint bij mijn heiligdom. En zij begonnen bij de oude lieden, die vóór het huis waren.DJ Maar tot de anderen sprak Hij voor mijne oren: Gaat dezen achterna door de stad, en doodt: uwe ogen zullen niet verschonen noch ontzien;3C_J en de Heer sprak tot hem: Ga door de stad Jeruzalem, en geef een teken aan de voorhoofden der lieden, die zuchten en jammeren over al de gruwelen, die daarin geschieden.aB;J En de heerlijkheid van den God Israëls hief zich op van boven den cherub waarop zij was, naar den drempel van het huis; en Hij riep dengene, die met linnen bekleed was en het schrijfgereedschap aan zijne zijde had;5AcJ En zie, zes mannen kwamen op den weg van de bovenste poort af, die tegen het Noorden is, en elk had een verdelgend wapen in zijne hand; maar één was er onder hen, die was met linnen bekleed, en had schrijfgereedschap aan zijne zijde; en zij gingen naar binnen, en traden nevens het koperen altaar.@ )J Daarna riep Hij met luide stem voor mijne oren, zeggende: Laat de bezoeking der stad komen, en elk hebbe zijn vernielend wapentuig in de hand.[?/JDaarom zal Ik ook tegen hen met verbolgenheid handelen, en mijn oog zal hen niet verschonen, en Ik zal niet genadig zijn; en of zij al met ene luide stem voor mijne oren roepen, Ik zal hen nochtans niet horen.#>?JEn hij sprak tot mij: Mensenkind, ziet gij dat? Is het voor het huis van Juda te weinig, dat zij deze gruwelen hier plegen, dat zij ook in het gehele land niets dan moedwil en onrecht bedrijven en mij altijd weer tot toorn verwekken? En zie, zij houden wijnranken voor hunnen neus.P=JEn Hij voerde mij in het binnenste hof van het huis des Heren, en zie, voor de deur van den tempel des Heren, tussen het voorhuis en het altaar, waren omtrent vijfentwintig mannen, die hunnen rug tegen den tempel des Heren en hunne aangezichten tegen het Oosten gekeerd hadden, en zij bogen zich neder naar den opgang der zon.j<MJEn Hij sprak tot mij: Mensenkind, ziet gij dat? Maar gij zult nog groter gruwelen zien dan deze. ;JEn Hij voerde mij tot de poort van het huis des Heren, die tegen het Noorden is; en zie, daar zaten vrouwen, die Tammuz beweenden.[:/J En Hij sprak tot mij: Gij zult nog andere grote gruwelen zien, die zij bedrijven.n9UJ En Hij sprak tot mij: Mensenkind, ziet gij wat de oudsten van het huis Israëls doen in de duisternis, ieder in zijne met beelden beschilderde binnenkamer? Want zij zeggen: De Heer ziet ons niet, de Heer heeft dit land verlaten.Z8-J voor welke stonden zeventig mannen van de oudsten van het huis Israëls, en Jaäzanja, de zoon van Safan, stond ook onder hen; en elk had zijn reukwerk in de hand, en een dikke nevel ging op van het reukwerk.O7J En toen ik daar inkwam en zag, zie, toen waren er allerlei beeltenissen van wormen en dieren, verfoeilijke dieren, en allerlei afgoden van het huis Israëls, overal rondom aan den muur geschilderd;Z6-J En Hij sprak tot mij: Ga daarin, en zie de boze gruwelen, die zij aldaar plegen.|5qJEn Hij sprak tot mij: Gij mensenkind, graaf door dien muur. En toen ik door dien muur groef, zie, er was ene deur.j4MJEn Hij voerde mij tot de poort van het voorhof; toen zag ik, en zie, er was een gat in den muur.`39JEn Hij sprak tot mij: Gij mensenkind, ziet gij wat dezen doen, de grote gruwelen die het huis van Israël aldaar bedrijft, opdat zij Mij van mijn heiligdom verwijderen? Maar gij zult nog andere grote gruwelen zien.e2CJEn Hij sprak tot mij: Gij mensenkind, hef uwe ogen op tegen het Noorden. En toen ik mijne ogen ophief tegen het Noorden, zie, toen zat tegen het Noorden het beeld der ijverzucht, bij de poort des altaars, in den ingang.p1YJEn zie, aldaar was de heerlijkheid van den God Israëls, gelijk ik ze voorheen gezien had in het veld.=0sJEn Hij stak de gelijkenis ener hand uit en greep mij bij het haar mijns hoofds; toen nam een wind mij op tussen den hemel en de aarde en bracht mij naar Jeruzalem, in een goddelijk gezicht, tot de binnenste poort, die tegen het Noorden is; daar was de zitplaats van het beeld, tot verdriet van den huisheer./3JEn zie, ik zag ene gedaante als van vuur, hetwelk was van zijne lendenen af nederwaarts, en boven zijne lendenen opwaarts was het helder als licht.A. }JEn het geschiedde in het zesde jaar op den vijfden dag der zesde maand, dat ik zat in mijn huis, en de oudsten van Juda zaten vóór mij; en aldaar kwam de hand des Heren Heren op mij. -Jde koning zal bedroefd zijn, en de vorsten zullen treurig gekleed zijn en de handen des volks in het land zullen versaagd zijn; Ik zal hun doen gelijk zij geleefd hebben, en zal hen richten gelijk zij verdiend hebben; opdat zij bevinden, dat Ik de Heer ben.N,Jhet ene ongeluk zal op het andere komen, het ene gerucht op het andere; dan zullen zij een gezicht bij de profeten zoeken, maar er zal noch wet bij de priesters noch raad bij de oudsten meer zijn;S+JDe uitroeier komt; dan zullen zij vrede zoeken maar hij zal er niet zijn;>*uJDaarom zal Ik de ergste der volken doen komen, dat zij hunne huizen zullen innemen; en Ik zal aan de hoovaardij der aanzienlijken een einde maken, en hunne geheiligden ontheiligen.c)?JMaak een keten, omdat het land vol is van bloedschulden, en de stad vol van geweldenarij.(JIk zal mijn aangezicht van hen afwenden, als zij mijnen schat zullen ontheiligen; ja, rovers zullen er op aankomen en hem ontheiligen.')Jen Ik zal het den vreemden in de handen overgeven, dat die het roven, en den goddelozen op aarde tot een buit, dat die het ontheiligen zullen.-&SJZij hebben van hunne edele kleinodiën, met welke zij hoovaardij bedreven, beelden hunner gruwelen en verfoeisels gemaakt: daarom zal Ik hun die tot vuilnis maken,2%]JZij zullen hun zilver buiten op de straten wegwerpen, en hun goud als vuilnis achten; want hun zilver en goud zal hen niet redden ten dage van den toorn des Heren; zij zullen hunne zielen daarvan niet verzadigen noch hunnen buik daarmede vullen; want het is de aanstoot geweest tot hunne misdaad.$7JEn zij zullen zakken omgorden, en met doodschrik overstort zijn, en alle aangezichten zullen er jammerlijk uitzien, en alle hoofden zullen kaal zijn.Z#-JAlle handen zullen slap worden, en alle knieën zullen zo onvast zijn als water."JEn wie van hen ontkomen, dwalen om op de gebergten als de duiven der valleien, allen zuchtende, ieder over zijne misdaad.H! JOp de straten gaat het zwaard, in de huizen gaat de pest en de honger; wie op het veld is, die zal door het zwaard sterven, en wie in de stad is, dien zullen de pest en de honger verslinden. 5JLaat hen de bazuin blazen en alles gereedmaken, er zal toch niemand ten strijde uittrekken; want mijne verbolgenheid gaat over hunne gehele menigte.c?J Daarom zal de verkoper tot zijn verkocht goed niet wederkeren, want wie leeft, die zal het hebben, want de profetie over hunne gehele menigte zal niet terugkeren; niemand zal zijn leven behouden vanwege zijne misdaad.)J Daarom komt de tijd en de dag genaakt: de koper verblijde zich niet, en de verkoper treure niet; want de toorn komt over hunne gehele menigte.3J de geweldenaar heeft zich opgemaakt tot ene roede over de goddelozen, dat niets van hen noch van hun volk noch van hunne menigte troost zal hebben._7J Zie, de dag, zie, hij komt, hij breekt aan; de roede bloeit, en de hoovaardij groent;Z-J mijn oog zal u niet verschonen en Ik zal u niet genadig zijn, maar Ik zal u geven gelijk gij verdiend hebt, en uwe gruwelen zullen over u komen, zodat gij bevinden zult, dat Ik, de Heer, het ben, die u slaat.;oJNu wil Ik welhaast mijne verbolgenheid over u uitstorten en mijnen toorn aan u volbrengen, en Ik zal u richten gelijk gij verdiend hebt, en u geven wat al uwen gruwelen toekomt;)KJHet gaat alreeds op, en het breekt aan over u, gij inwoner des lands; de tijd komt, de dag van jammer is nabij, wanneer geen gezang op de bergen meer zijn zal.LJgekomen is het einde, het is ontwaakt over u; zie, het is gekomen.dAJDus spreekt de Heere Heere: Zie, het ene ongeluk komt op het andere; het einde is gekomen,7Jmijn oog zal u niet sparen, maar Ik zal u geven gelijk gij verdiend hebt, en uwe gruwelen zullen over u komen, opdat gij bevindt, dat Ik de Heer ben.,QJNu komt het einde over u; want Ik zal mijne verbolgenheid over u zenden en zal u richten gelijk gij verdiend hebt, en zal u geven wat aan al uwe gruwelen toekomt;JGij mensenkind, dus spreekt de Heere Heere aangaande het land van Israël: Het einde komt, het einde over al de vier gewesten des lands.< uJEn het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:;oJIk zal mijne hand tegen hen uitstrekken en het land woest en eenzaam maken, van de woestijn af tot aan Dibla toe, waar zij ook wonen; en zij zullen bevinden, dat Ik de Heer ben..UJ zodat gij zult gewaarworden, dat Ik de Heer ben, als hunne verslagenen onder de afgoden zullen liggen rondom hunne altaren, bovenop alle heuvelen en bovenop alle bergen, en onder alle groene bomen en onder alle dichte eiken, de plaatsen, waar zij voor al hunne afgoden het reukoffer brachten.Z-J wie ver af is zal door de pest sterven, en wie nabij is zal door het zwaard vallen; maar wie overblijft en daarvoor behoed is, die zal van honger sterven; alzo zal Ik mijne verbolgenheid onder hen volbrengen;[/J Dus spreekt de Heere Heere: Sla uwe handen te zamen en stamp met uwe voeten en zeg wee! over alle gruwelen der boosheid van het huis Israëls; weshalve zij door het zwaard, den honger en de pest zullen vallen:{oJ En zij zullen bevinden, dat Ik de Heer ben, en niet tevergeefs gesproken heb, dat Ik hun dit ongeluk zou aandoen.K J Deze uwe overgeblevenen zullen dan aan Mij gedenken onder de volken, alwaar zij gevangen moeten zijn, als Ik hun overspelig hart, dat van Mij afgeweken is, en hunne overspelige ogen, die naar hunne afgoden hebben gezien, zal verslagen hebben; en de boosheid zal hun berouwen, die zij door al hunne gruwelen begaan hebben. JMaar Ik zal enigen van u laten overblijven, die het zwaard ontgaan zullen onder de volken, wanneer Ik u in de landen verstrooid heb.[ /Jen de verslagenen zullen onder u liggen, dat gij gewaarwordt, dat Ik de Heer ben.x iJWaar gij ook woont, daar zullen de steden tot puinhopen en de hoogten tot wildernissen worden; want men zal uwe altaren woest en tot puinhopen maken, en uwe afgoden verbreken en vernietigen en uwe beelden verslaan en uwe werken verdelgen; Jja, Ik zal de lichamen der kinderen Israëls voor uwe beelden ternedervellen en zal uwe beenderen rondom uwe altaren verstrooien.{Jzodat uwe altaren verwoest en uwe zonnezuilen verbroken worden, en Ik zal uwe lichamen voor de beelden laten doodslaan;nUJen zeg: Gij bergen van Israël, hoort het woord des Heren Heren; dus spreekt de Heere Heere, zo tot de bergen als tot de heuvelen, zo tot de beken als tot de dalen: Zie; Ik zal het zwaard over u brengen en uwe hoogten verdelgen;`9JGij mensenkind, keer uw aangezicht tegen de bergen van Israël en profeteer daartegen,< uJEn het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:KJJa, honger en boze, wilde dieren zal Ik onder u zenden, die zullen u kinderloos maken; en pest en bloed zullen onder u heersen, en Ik zal het zwaard over u brengen: Ik, de Heer, heb het gezegd.veJdit zeg Ik, de Heer, en als Ik de boze pijlen des hongers onder hen schieten zal, die verderfelijk zullen zijn, en Ik ze afschieten zal om u te verderven, en den honger over u altoos groter laat worden en den voorraad van brood wegneem.W'JEn gij zult ene versmaadheid, een hoon, ene waarschuwing en een schrikbeeld zijn voor de volken, die rondom u zijn, als Ik het recht over u zal laten gaan in toorn, verbolgenheid en straffen der gramschap,'JIk zal u tot ene verwoesting en tot ene versmaadheid stellen voor de volken, die rondom u zijn, voor de ogen van al degenen, die voorbijgaan.nUJ Alzo zal mijn toorn volbracht en mijne verbolgenheid over hen uitgevoerd worden, om mijnen moed te koelen; en zij zullen gewaarworden, dat Ik, de Heer, in mijnen ijver gesproken heb, als Ik mijne gramschap aan hen volbracht heb. F~}}|c{zjyy/xvww?vuuXtssrqqpoo ngmcllkjnihhggfe}dd5c%ba`__]]_\[[-ZYXWWSW VVsUUTHSSRQQ/PwOO6N~MMWLL*K!JIIHG;FEE DD CCKBBB5AA^@@@??>q=<u& Want te voren, eer sommigen van Jakobus gekomen waren, at hij met de heidenen; maar toen zij kwamen, onttrok hij zich en zonderde zich af, omdat hij die van de besnijdenis vreesde;nU& Maar toen Petrus te Antiochië kwam, wederstond ik hem in het aangezicht, omdat hij te berispen was.c?& alleenlijk, dat wij de armen zouden gedenken, hetwelk ik mij ook benaarstigd heb te doen.w& --en toen Jakobus en Cefas en Johannes, die voor pilaren gehouden werden, de genade erkenden, die mij gegeven was, gaven zij mij en Barnabas de rechterhand der gemeenschap, opdat wij onder de heidenen en zij onder de besnijdenis prediken zouden;&--want die met Petrus krachtig geweest is tot het apostelambt onder de besnijdenis, is ook met mij krachtig geweest onder de heidenen!&maar integendeel, toen zij zagen, dat mij het Evangelie der onbesnedenen was toebetrouwd, gelijk aan Petrus het Evangelie der besnijdenis,dA&Aangaande degenen, die toen in aanzien waren, --hoedanig zij eertijds geweest zijn gaat mij niet aan, want God acht den persoon des mensen niet--, degenen dan, die in aanzien waren, hebben mij niets nieuws medegedeeld;  &voor wie wij ook geen enkel uur geweken zijn om hun onderdanig te zijn, opdat de waarheid des Evangelies bij u stand zou houden.%~C&en dat om de valse broeders, die ingeslopen waren om onze vrijheid te verspieden, die wij in Christus Jezus hebben, opdat zij ons dienstbaar mochten maken;s}_&Maar zelfs Titus, die met mij was, werd niet gedwongeu zich te laten besnijden, hoewel hij een Griek was;]|3&En ik trok op volgens ene openbaring, en stelde hun het Evangelie voor, hetwelk ik predik onder de heidenen, in het bijzonder dengenen, die in aanzien waren, opdat ik niet tevergeefs zou lopen of gelopen hebben.o{ Y&Daarna, na veertien jaren, trok ik andermaal op naar Jeruzalem met Barnabas, en nam Titus ook met mij.#z C&En zij prezen God over mij.y }&maar zij hadden alleen gehoord: Hij, die ons eertijds vervolgde, predikt nu het geloof, hetwelk hij eertijds verwoestte.Sx !&En ik was van aangezicht onbekend bij de Christelijke gemeenten in Judéa;=w w&Daarna kwam ik in de gewesten van Syrië en Cicilië.>v y&Hetgeen ik u schrijf, zie, God weet, dat ik niet lieg.Tu #&maar ik zag geen ander van de apostelen dan Jakobus, den broeder des Heren.ot Y&Daarna kwam ik, na drie jaren, te Jeruzalem om Petrus te leren kennen en bleef vijftien dagen bij hem;s &en ging ook niet naar Jeruzalem tot degenen, die vóór mij apostelen waren, maar trok heen naar Arabië en keerde wederom naar Damaskus.*r O&dat Hij zijnen Zoon in mij openbaarde, opdat ik hem door het Evangelie verkondigen zou onder de heidenen, ben ik niet terstond met vlees en bloed te rade gegaan,vq g&Maar toen het Gode behaagde, die mij van den moederschoot af heeft afgezonderd en geroepen door zijne genade,p 5&en dat ik mij onderscheidde in het Jodendom, boven velen van mijnen leeftijd in mijn geslacht, en bovenmate ijverde voor de vaderlijke instellingen. o & Want gij hebt immers wel gehoord van mijnen vorigen wandel in het Jodendom, dat ik bovenmate Gods gemeente vervolgde en verwoestte,hn K& want ik heb het van geen mens ontvangen, noch geleerd, maar door openbaring van Jezus Christus.rm _& Want ik maak u bekend, broeders, dat het Evangelie, hetwelk door mij gepredikt is, niet is naar den mens;-l U& Want tracht ik ook nu mensen voor mij te winnen, of God! Of zoek ik mensen te behagen? Indien ik nog mensen zocht te behagen, zo was ik Christus' dienstknecht niet.$k C& Gelijk wij te voren gezegd hebben, zo zeg ik ook nu wederom: indien iemand u een ander Evangelie predikt dan hetgeen gij ontvangen hebt, hij zij vervloekt!j 3&Doch al ware het ook, dat wij, of een Engel van den hemel u een ander Evangelie prediken zou dan hetgeen wij u gepredikt hebben, die zij vervloekt!~i w&daar er immers geen ander is; maar er zijn sommigen, die u verwarren en het Evangelie van Christus willen veranderen.h &Ik verwonder mij, dat gij u zo schielijk laat afwenden van hem, die u geroepen heeft in de genade van Christus, tot een ander Evangelie,9g o&wien ere zij van eeuwigheid tot eeuwigheid! Amen.f 5&die zichzelven gegeven heeft voor onze zonden, opdat hij ons verlossen zou van deze tegenwoordige boze wereld, naar den wil, van onzen God en Vader,Ye -&Genade zij met u en vrede van God, den Vader, en van onzen Heere Jezus Christus,Ld &--en al de broeders die bij mij zijn, aan de gemeenten in Galatië:c '&Paulus, een apostel, niet van mensen, ook niet door een mens, maar door Jezus Christus en God den Vader, die hem opgewekt heeft uit de doden,Wb' Heer, Israëls God, Gij zijt rechtvaardig; en nochtans zijn wij overgebleven tot ene verlossing, gelijk het heden ten dage is. Zie, wij zijn voor U in onze schuld, want deswege kan men niet bestaan voor U._a7 maar wij hebben ons omgekeerd en uwe geboden laten varen, dat wij ons met deze gruwelvolken verzwagerd hebben. Wilt Gij dan op ons toornig zijn, totdat het geheel uit is; dat er geen overblijfsel noch redding zij?7`g En na dit alles wat over ons gekomen is, om onze boze werken en grote schuld, hebt Gij, onze God, onze misdaad verschoond, en hebt ons ene verlossing gegeven gelijk deze is;_ Zo zult gij nu uwe dochters niet geven aan hunne zonen, en hunne dochters zult gij voor uwe zonen niet nemen, en zoekt niet hunnen vrede noch hun welzijn eeuwiglijk; opdat gij machtig wordt en het goede in het land eet, en het uwe kinderen doet erven eeuwiglijk.^ die Gij door uwe knechten de profeten bevolen hebt, zeggende: Het land, waarin gij komt om te erven, is een onrein land, door de onreinheid van de volken dier landen, door hunne gruwelen, met welke zij het hier en daar vol onreinheid gemaakt hebben.X]) Nu, onze God, wat zullen wij zeggen, naardien wij uwe geboden verlaten hebben,U\# Want knechten zijn wij nog; doch onze God heeft ons niet verlaten, al zijn wij knechten, en heeft tot ons geneigd de barmhartigheid der koningen van Perzië, dat zij ons het leven laten, en wij het huis onzes Gods verhogen en uit zijne verwoesting weder oprichten, en dat Hij ons ene bemuurde plaats zou geven in Juda en Jeruzalem.[! Maar nu is er voor een kleinen tijd genade van den Heer, onzen God, geschied, dat ontkomen is wat nog overig is, opdat Hij ons een nagel in zijne heilige stad zou geven, dat onze God onze ogen zou verlichten, en ons een weinig levens geven, hoewel wij knechten zijn.[en] de Nethinim te Kasifja.!?;Toen zond ik om Eliëzer, Ariël, Semaja, Elnathan, Jarib, Elnathan, Nathan, Zecharja en Mesulllam, de hoofden, en om Jojarib en Elnathan, de leeraars;2>]En ik vergaderde hen aan de rivier die naar Ahava loopt, en wij bleven aldaar drie dagen; en toen ik acht gaf op het volk en de priesters, vond ik aldaar geen Levieten.O=van de zonen van Bigvai, Uthai en Zabbud, en met hen zeventig mannen.x<i van de zonen van Adonikam, de laatsten, aldus genaamd: Elifélet, Jeïël en Semaja, en met hem zestig mannen;^;5 van de zonen van Azgad, Johanan, de jongste zoon, en met hem honderd en tien mannen;a:; van de zonen van Bebai, Zecharja, de zoon van Bebai, en met hem acht en twintig mannen;i9K van de zonen van [Bani] Selomith, de zoon van Josifja, en met hem honderd zestig mannen;h8I van de zonen van Joab, Obadja, de zoon van Jehiël, en met hem tweehonderd en achttien mannen;]73van de zonen van Sefatja, Zebadja, de zoon van Michaël, en met hem tachtig mannen;Y6+van de zonen van Elam, Jesaja, de zoon van Athalja, en met hem zeventig mannen;W5'van de zonen van Adin, Ebed, de zoon van Jonathan, en met hem vijftig mannen;i4Kvan de zonen van [Zattu] Sechanja, de zoon van Jahaziël, en met hem driehonderd mannen;f3Evan de zonen van Pahath-Moab, Eljoënai, de zoon van Zerahja, en met hem tweehonderd mannen;u2cvan de zonen van Sechanja, de zonen van Paros, Zecharja, en met hem aan mannen gerekend honderd en vijftig;n1Uvan de zonen van Pinchas, Gersom; van de zonen van Ithamar, Daniël; van de zonen van David, Hattus;0 3Dit zijn de hoofden der geslachten, gerekend naar de geslachtsregisters, die met mij optrokken van Babel, ten tijde dat koning Artahsasta regeerde:/wen tot mij geneigd heeft de barmhartigheid van den koning en zijne raadsheren en alle machtigen des konings. Zo heb ik mij dan gesterkt, naar de hand van den Heer mijnen God over mij, en de hoofden uit Israël vergaderd om met mij op te trekken. .Geloofd zij de Heer, de God onzer vaderen, die den koning heeft ingegeven, dat hij het huis des Heren te Jeruzalem zou versieren,[-/En al wie de de wet uws Gods en de wet des konings niet met vlijt nakomen zal, die zal vanwege die daad zijn oordeel hebben, hetzij ter dood, of tot verbanning, of tot boete van goederen, of tot gevangenschap.q,[En gij, Ezra, stel, naar de wijsheid uws Gods, die bij u is, rechters en voogden aan, die al het volk, dat aan gene zijde der rivier is richten, allen, die de wet uws Gods weten, en die haar niet weten, zult gij daarin onderwijzen.K+Nog zij ulieden bekend, dat men geen cijns, tol of jaarlijkse schatting zal vermogen te leggen op enige priesters, Levieten, zangers, deurwachters, Nethinim en dienaars van het huis dezes Gods.L*Al wat naar het bevel van den God des hemels behoort, dat men dit zorgvuldig doe voor het huis van den God des hemels, opdat er geen toorn kome over het koninkrijk van den koning en zijne zonen.p)Yen tot honderd kor tarwe, en tot honderd bath wijn, en tot honderd bath olie, en zout zonder bepaling.(Ik, koning Artahsasta, heb dat bevolen om alle schatmeesters aan gene zijde der rivier, dat, wat Ezra, de priester en schriftgeleerde in de wet van den God des hemels, ook van u eisen zal, gij daaraan met zorg voldoet: tot honderd talenten zilver toe,'+En wat verder nodig zal zijn voor het huis uws Gods, dat zich aan u zal voordoen om uit te geven, laat dat geven uit het schathuis des konings. &En de vaten, die u gegeven zijn tot den dienst van het huis uws Gods, lever die over voor het aangezicht van den God te Jeruzalem.j%MEn wat gij en uwe broeders met het overige geld gelieft te doen, doet dat naar den wil uws Gods.6$eneem dit alles, en koop met zorg voor dat geld runderen, rammen, lammeren, en spijsoffers en drankoffers, opdat men offere op het altaar van het huis uws Gods te Jeruzalem.4#aen allerlei zilver en goud, dat gij vinden kunt in het gehele landschap Babel, behalve wat het volk en de priesters gewillig geven zullen voor het huis Gods te Jeruzalem;!";en om mede te nemen het zilver en het goud, hetwelk de koning en zijne raadsheren gewillig geven aan den God van Israël, wiens woning te Jeruzalem is;!)vermits gij door den koning en zijne zeven raadsheren gezonden zijt om Juda en Jeruzalem te onderzoeken, naar de wet Gods, die in uwe hand is;4 a Door mij is bevolen, dat allen van het volk van Israël in mijn rijk, van de priesters en Levieten, die gewillig zijn om naar Jeruzalem te trekken, dat die met u trekken,  Artahsasta, de koning aller koningen, aan Ezra, den priester en schriftgeleerde in de wet van den God des hemels, vrede enzovoorts.K En dit is de inhoud van den brief, dien koning Artahsasta gaf aan Ezra, den priester, den schriftgeleerde, die een leeraar was in de woorden der bevelen des Heren en zijner geboden aan Israël:   Want Ezra schikte zijn hart om de wet des Heren te zoeken en te betrachten, en om in Israël de inzettingen en rechten te leren.F Want op den eersten dag der eerste maand werd een begin gemaakt met het optrekken uit Babel, en op den eersten dag der vijfde maand kwam hij te Jeruzalem, naar de goede hand Gods over hem.^5En zij kwamen te Jeruzalem in de vijfde maand, dat was het zevende jaar des konings.CEn sommigen van de kinderen Israëls en de priesters en de Levieten en de zangers en de deurwachters en de Nethinim trokken naar Jeruzalem op, in het zevende jaar van koning Artahsasta.eCdeze Ezra trok uit Babel op; hij nu was een schriftgeleerde bekwaam in de wet van Mozes, welke de Heer, Israëls God, gegeven had; en de koning gaf hem al wat hij begeerde, naar de hand van den Heer zijnen God over hem.xiden zoon van Abisúa, den zoon van Pinehas, den zoon van Eleazar, den zoon van Aäron, den oppersten priester,Fden zoon van Zerahja, den zoon van Uzzi, den zoon van Bukki,J den zoon van Amarja, den zoon van Azarja, den zoon van Merajoth,Gden zoon van Sallum, den zoon van Zadok, den zoon van Ahitub,# ANa deze gebeurtenissen onder de regering van Artahsasta, den koning van Perzië, trok Ezra, de zoon van Seraja, den zoon van Azarja, den zoon van Hilkía,r]en zij hielden het feest der ongezuurde broden zeven dagen met vreugde; want de Heer had hen verblijd; en het hart des konings van Assyrië tot hen gewend, opdat zij gesterkt werden in het werk van het huis God, den God van Israël.\1En de kinderen Israëls, die uit de gevangenschap waren wedergekomen, en allen, die zich tot hen afgezonderd hadden van de onreinheid der volken des lands, om den Heer, den God van Israël, te zoeken, aten het;pYWant de priesters en de Levieten hadden zich gereinigd, zodat zij allen rein waren, als een éénig man; en zij slachtten het Pascha voor al de kinderen der gevangenschap, en voor hunne broeders, de priesters, en voor zich zelven.fEEn de kinderen der gevangenschap hielden het Pascha op den veertienden dag der eerste maand./WEn zij stelden de priesters naar hunne afdelingen, en de Levieten naar hunne rangen, om God te dienen te Jeruzalem, naar hetgeen geschreven is in het boek van Mozes.]3En zij offerden tot de inwijding van het huis Gods honderd runderen, tweehonderd rammen, vierhonderd lammeren; en tot een zondoffer voor geheel Israël twaalf geitebokken, naar het getal der stammen van Israël. -En de kinderen Israëls, de priesters, de Levieten, en de andere kinderen der gevangenschap, hielden de inwijding van het huis Gods met vreugde.~ uEn zij voltooiden het huis op den derden dag der maand Adar; dit was het zesde jaar der regering van koning Daríus.* MEn de oudsten der Joden bouwden, en het ging spoedig voort, onder de profetie der profeten Haggai en Zacharia, den zoon van Iddo; en zij verrichtten en voleindigden den bouw, naar het bevel van den God van Israël, en naar het bevel van Kores, Daríus en Artahsasta, koningen van Perzië.# ? Dit deden nu met vlijt Tattenai, de landvoogd aan gene zijde der rivier, en Sethar-Bozenai, met hunne ambtgenoten, tot welke koning Daríus gezonden had.m S En de God, wiens naam aldaar woont, brenge alle koningen en volken om, die hunne hand uitstrekken om het huis Gods te Jeruzalem te veranderen en te verbreken. Ik, Daríus, heb dit bevolen, opdat het zonder uitstel gedaan worde.`9 Van mijnentwege is dit bevel geschied; en al wie deze woorden verandert, van diens huis zal men een balk nemen en oprichten, en hem daaraan hangen, en zijn huis zal te dezer oorzaak tot een mesthoop gemaakt worden. opdat zij offeren tot een liefelijken reuk aan den God des hemels, en bidden voor het leven van den koning en zijne zonen. En wat zij verder nodig hebben, als jonge runderen, rammen en lammeren, tot een brandoffer aan den God des hemels, tarwe, zout, wijn, olie, naar het zeggen der priesters te Jeruzalem; dat men hun dagelijks het nodige geve, en dat zulks niet tragelijk geschiede; Ook is van mijnentwege bevolen wat men aan die oudsten van Juda doen zal, om het huis Gods te bouwen; namelijk dat men uit des konings goederen van de inkomsten aan gene zijde der rivier met zorg neme, en het aan die lieden geve, en dat men hen niet belette.}Laat hen arbeiden aan het huis Gods, opdat de landvoogd der Joden en hunne oudsten het huis Gods bouwen op zijne plaats.>uZo houdt u nu verre vandaar, gij Tattenai, landvoogd aan gene zijde der rivier, en Sethar-Bozenai, en hunne ambtgenoten, de Afarsechaïeten, gij die aan gene zijde der rivier zijt. Daarenboven de gouden en zilveren vaten van het huis Gods, welke Nebukadnezar uit den tempel te Jeruzalem genomen en naar Babel gebracht heeft, zal men ook wedergeven, opdat zij wedergebracht worden in den tempel te Jeruzalem op hunne plaats in het huis Gods.{en drie muren van gebouwen stenen, en éénen wand van hout; en de onkosten zullen uit des konings huis gegeven worden.Y+In het eerste jaar van koning Kores beval koning Kores het huis Gods te Jeruzalem te bouwen als ene plaats, waar men offert, en den grond te leggen ter hoogte van zestig el, en ter breedte ook van zestig el; Toen vond men te Ahmetha in den burg, die in het landschap Medië is, een boek; en daarin stond de geschiedenis aldus geschreven:o~ YToen beval koning Daríus, dat men zoeken zou in de kanselarij, in het schathuis des konings te Babel.c}?--Behaagt het nu den koning, zo late hij zoeken in het schathuis des konings, dat te Babel is, of het vanwege koning Kores bevolen is dat huis Gods te Jeruzalem te bouwen, en zende tot ons des konings mening hierover.|Toen kwam deze Sesbazzar, en legde den grond van het huis Gods te Jeruzalem; en sedert dien tijd bouwt men, en het is nog niet voltooid.{en hij zeide tot hem: Neem deze vaten, trek heen en breng ze in den tempel te Jeruzalem, en laat het huis Gods bouwen op zijne plaats.z'Ja, ook de gouden en zilveren vaten van het huis Gods, welke Nebukadnezar uit den tempel te Jeruzalem genomen en in den tempel te Babel gebracht had, nam koning Kores uit den tempel te Babel, en gaf ze aan enen met name Sesbazzar, dien hij tot landvoogd had aangesteld;qy[ Maar in het eerste jaar van Kores, den koning van Babel, beval koning Kores dit huis Gods op te bouwen.Nx Doch toen onze vaderen den God des hemels vertoornd hadden, gaf Hij hen in de hand van Nebukadnezar, den koning van Babel, den Chaldeër; die verwoestte dit huis en voerde het volk weg naar Babel.wy Zij nu gaven ons de volgende woorden tot antwoord, zeggende: Wij zijn knechten van den God des hemels en der aarde, en herbouwen het huis, dat te voren, vóór vele jaren, gebouwd was, hetwelk een groot koning van Israël gebouwd en voltooid had.v5 Ook vraagden wij, hoe zij heetten, opdat wij ze aan u zouden bekendmaken, en wij hebben de namen der mannen, die hunne oversten waren, opgeschreven. u En wij hebben de oudsten gevraagd en tot hen dus gezegd: Wie heeft ulieden bevolen dit huis te bouwen en deze muren op te trekken?t-Aan koning Daríus alle heil! Het zij den koning bekend, dat wij in het Joodse land gekomen zijn tot het huis des groten Gods, hetwelk gebouwd wordt van gehouwen stenen, en de balken legt men reeds in de muren, en dat werk gaat schielijk en spoedig voort onder hunne hand.Is Zij zonden een verhaal aan hem, en daarin was aldus geschreven:frEDit nu is de inhoud van den brief dien Tattenai, de landvoogd aan deze zijde der rivier, en Sethar-Bozenai en zijne verdere ambtgenoten, de Afarsechaïeten, die aan deze zijde der rivier waren, aan koning Daríus zonden.`u Het zij den koning bekend, dat de Joden, die van u tot ons overgekomen zijn te Jeruzalem, die oproerige en boze stad bouwen en hare muren maken en haar uit den grond op herstellen._' En dit is de inhoud van den brief, dien zij aan den koning Artahsasta zonden: Uwe knechten, de mannen aan deze zijde der rivier en zo voorts.6^e en de overige volken, welke de grote en beroemde Asnappar heeft overgebracht, en de overigen geplaatst in de steden van Samarië en aan deze zijde der rivier, en zo voorts. T~}}|| {|zzrzyymxxnwwwvv7uu&ttsslrrqq>pppooAnnnmYlltkk_jj7iiOhhh ggfffPeedd!ccGbbWbaaI`___a_^]]]\\h[[ZZlYYXXLWW1VVHUUUDU TTFSSFRR`QQPWP"OONN/MMLLKhK2JIHHpGvFFEE'DD{D-CCnBBBAAYA @@~@;@???>>:===j<<<~<\<;;R::v:9m88I77 6655M5 44~4)333[322p28111S100B//c._.--,++*`)((''\&&A%%t$$##V""g"-!!% Gfp"U{@)Ns(fI W c J zR)+q+% Toen nu de zon ondergegaan en het duister geworden was, zie, toen rookte een oven, en ene vuurvlam voer tussen de stukken door.l$S Maar zij zullen na vier geslachten weder hier komen; want de misdaad der Amorieten is nog niet vol._#9 En gij zult heenvaren tot uwe vaderen in vrede, en in goeden ouderdom begraven worden.r"_ Maar Ik wil dat volk richten, hetwelk zij dienen moeten: daarna zullen zij uittrekken met grote goederen.6!g  Toen sprak Hij tot Abram: Dit moet gij weten: uw zaad zal vreemd zijn in een land, dat het hunne niet is; daar zal men hen dwingen te dienen, en hen plagen vierhonderd jaar.   Toen nu de zon aan het ondergaan was, viel een diepe slaap op Abram; en zie, verschrikking en grote duisternis overviel hem.J  En het roofgevogelte viel op het aas, maar Abram joeg ze daar af.  En hij bracht Hem dat alles, en hij deelde ze middendoor, en legde het ene deel tegenover het andere; maar de vogels deelde hij niet.  En Hij sprak tot hem: Breng Mij ene driejarige koe, en ene driejarige geit, en een driejarigen ram, en ene tortelduif, en ene jonge duif.[1 Abram sprak: Heere, Heer, waaraan zal ik het merken, dat ik dit land bezitten zal?zo En Hij sprak tot hem: Ik ben de Heer, die u van Ur uit Chaldéa geleid heb, opdat Ik u dit land te bezitten gave.K Abram geloofde den Heer, en dat rekende Hij hem tot gerechtigheid.1 En Hij beval hem buiten te gaan, en zeide: Zie naar den hemel en tel de sterren; kunt gij ze tellen? En Hij zeide tot hem: Zó zal uw zaad worden. En zie, de Heer sprak tot hem: Hij zal uw erfgenaam niet zijn; maar die van uw lichaam komen zal, die zal uw erfgenaam zijn.ue En Abram sprak verder: Mij hebt Gij geen zaad gegeven, en zie, de zoon mijns huizes zal mijn erfgenaam zijn.5 Maar Abram sprak: Heere, Heer, wat wilt Gij mij geven? Ik ga heen zonder kinderen; en de bezitter van mijn huis zal deze Eliëzer van Damascus zijn.3 c Na deze geschiedenissen gebeurde het, dat het woord des Heren tot Abram geschiedde in een gezicht, en Hij sprak: Vrees niet, Abram, Ik ben uw schild en uw zeer groot loon. uitgenomen wat de jongelingen verteerd hebben, en de mannen Aner, Eskol en Mamré, die met mij getrokken zijn; laat die hun deel nemen.} dat ik van al wat het uwe is geen draad noch schoenriem nemen wil, opdat gij niet zegt, dat gij Abram hebt rijk gemaakt;  Maar Abram sprak tot den koning van Sodom: Ik hef mijne handen op tot den Heer, den allerhoogsten God, die hemel en aarde bezit,dC Toen sprak de koning van Sodom tot Abram: Geef mij de lieden, en behoud de goederen voor u.} en geloofd zij God, de Allerhoogste, die uwe vijanden in uwe hand gegeven heeft. En Abram gaf; hem de tienden van alles.jO En hij zegende hem en sprak: Gezegend zij Abram Gode, den Allerhoogste, die hemel en aarde bezit;xk En Melchizédek, koning van Salem, droeg brood en wijn voor; en hij was een priester van God, den Allerhoogste. 7 Toen hij nu wederkwam van den slag van Kedorlaomer en de koningen met hem, ging de koning van Sodom hem tegemoet in het veld, genaamd 's-Konings dal.p [ en bracht alle have weder, alsmede ook Lot, zijnen broeder, met zijne have, ook de vrouwen en het volk.# A En hij verdeelde zich, viel bij nacht op hen aan met zijne knechten, en sloeg hen, en joeg hen tot Hoba toe, dat ter linkerhand van de stad Damascus ligt;$ C Toen nu Abram hoorde, dat zijn broeder gevangen was, wapende hij zijne knechten, driehonderd en achttien, in zijn huis geboren, en joeg hen na tot Dan toe.Q   Toen kwam er een, die ontlopen was, en zeide dat aan Abram, den vreemdeling, die woonde in het bos van Mamré, den Amoriet, die een broeder van Eskol en Aner was; dezen waren met Abram in een verbond.sa  Ook namen zij Lot, Abrams broeders zoon, en zijne have mede; want hij woonde te Sodom; en zij trokken weg.U%  Toen namen zij alle have te Sodom en Gomorra, en alle spijs, en trokken weg.5e  Het dal Siddim nu had vele leemputten. En de koningen van Sodom en Gomorra werden aldaar op de vlucht geslagen en nedergeveld, en wat er overbleef vluchtte op het gebergte.F  tegen Kedorlaomer, den koning van Elam, en tegen Tideal, den koning der heidenen, en tegen Amrafel, den koning van Sinear, en tegen Arjoch, den koning van Ellasar; vier koningen tegen vijf.W) Toen trokken uit de koning van Sodom, de koning van Gomorra, de koning van Adama, de koning van Zeboïm, en de koning van Bela, hetwelk genaamd is Zoar, en rustten zich toe om te strijden in het dal Siddim:-U Daarna keerden zij om en kwamen bij de fontein Mispat, dat is Kades, en sloegen het gehele land der Amalekieten, alsmede de Amorieten, die te Hazezon-Tamar woonden.cA en de Horieten op hun gebergte Seïr, tot aan de vlakte Paran, die aan de woestijn grenst.K Daarom kwam Kedorlaomer, en de koningen, die met hem waren, in het veertiende jaar en zij sloegen de Refaïeten te Asterothkarnaïm, en de Zuzieten te Ham, en de Emieten in het veld Kirjathaïm,} Want zij waren twaalf jaren onder den koning Kedorlaomer geweest, en in het dertiende jaar waren zij van hem afgevallen.N Dezen allen kwamen te zamen in het dal Siddim, waar nu de Zoutzee is.f~G dat zij oorlog voerden met Bera, den koning van Sodom, en met Birsa, den koning van Gomorra, en met Sinab, den koning van Adama, en met Semeber, den koning van Zeboïm, en met den koning van Bela, hetwelk genaamd is Zoar.9} o En het geschiedde ten tijde van Amrafel, den koning van Sinear, van Arjoch, den koning van Ellasar, van Kedorlaomer, den koning van Elam, en van Tideal, den koning der heidenen,| Dus nam Abram zijne hutten op, en kwam te wonen in het bos Mamré, dat bij Hebron is, en bouwde aldaar den Heer een altaar.d{C Derhalve, maak u op en trek door het land in de lengte en breedte; want u wil Ik het geven.zy En Ik zal uw zaad maken gelijk het stof der aarde: kan een mens het stof der aarde tellen, die zal ook uw zaad tellen.Uy% want al dit land, hetwelk gij ziet, wil Ik u geven, en uwen zade eeuwiglijk.Ix Toen Lot zich nu van Abram gescheiden had, sprak de Heer tot Abram: Hef uwe ogen op en zie van de plaats, waar gij woont, naar het noorden, naar het zuiden, naar het oosten en naar het westen;Kw De lieden te Sodom nu waren boos en zondigden zeer tegen den Heer.v} zodat Abram woonde in het land Kanaän, en Lot in de steden der Jordaanvlakte; deze sloeg zijne hutten op tot aan Sodom.u Toen koos Lot voor zich de gehele landstreek aan den Jordaan, en trok naar het Oosten. Alzo scheidde zich de ene broeder van den anderen;Wt) Toen hief Lot zijne ogen op en bezag de gehele landstreek aan den Jordaan; want eer de Heer Sodom en Gomorra verwoestte. was zij waterrijk, totdat men te Zoar komt, als een hof des Heren, gelijk Egypteland.)sM Staat u niet al het land open? Scheid u toch van mij: wilt gij ter linkerhand, zo wil ik ter rechterhand; of wilt gij ter rechterhand, zo wil ik ter linkerhand. r Toen sprak Abram tot Lot: Eilieve, laat er geen twist zijn tussen mij en u, en tussen mijne en uwe herders; want wij zijn broeders. q; en er was altijd twist tussen de herders van Abrams vee en de herders van Lots vee. Ook woonden in dien tijd de Kanaänieten en Ferezieten in dat land. p en dat land vermocht hen niet te dragen om bij elkander te wonen; want hunne have was groot, en zij konden bij elkander niet wonen;Ko Lot nu, die met Abram trok, had ook schapen en runderen en hutten;rn_ aan dezelfde plaats, waar hij te voren het altaar gemaakt had; en hij predikte aldaar den naam des Heren.m En hij trok steeds voort van het Zuiden tot Beth-El toe, tot aan de plaats, waar eertijds zijne hut geweest was, tussen Beth-El en Ai,7lk Abram nu was zeer rijk aan vee, zilver en goud.uk g Alzo trok Abram op uit Egypte met zijne huisvrouw en met al wat hij had, en Lot ook met hem, naar het Zuiden.tjc En Farao beval zijnen lieden wegens hem, dat zij hem geleiden zouden met zijne huisvrouw en al wat hij had. i; Waarom zeidet gij, dat zij uwe zuster was? Weshalve ik haar mij tot vrouw wilde nemen. En nu, zie, daar hebt gij uwe huisvrouw, neem haar en trek heen.h Toen riep Farao Abram tot zich, en sprak tot hem: Waarom hebt gij mij dat gedaan? Waarom zeidet gij mij niet, dat zij uwe huisvrouw was?bg? Maar de Heer plaagde Farao en zijn huis met grote plagen wegens Saraï, Abrams huisvrouw.}fu En hij deed Abram goed om harentwil. En hij had schapen, runderen, ezels, knechten en maagden, ezelinnen en kamelen.leS En de vorsten van Farao zagen haar en prezen haar voor hem. Toen werd zij in Farao's huis gebracht.[d1 Toen nu Abram in Egypte kwam, zagen de Egyptenaars, dat die vrouw zeer schoon was.c Eilieve, zeg dan, dat gij mijne zuster zijt, opdat het mij des te beter ga om u, en mijne ziel om uwentwil in het leven blijve. b Als nu de Egyptenaars u zullen zien, zo zullen zij zeggen: Dit is zijne huisvrouw, en zullen mij doden en u in het leven behouden. a En toen hij nabij Egypte kwam, zeide hij tot zijne huisvrouw Saraï: Zie, ik weet, dat gij ene vrouw zijt, schoon van aangezicht.`7 En er kwam ene duurte in het land. Toen trok Abram af naar Egypte, om zich aldaar als vreemdeling op te houden; want de duurte was groot in het land.:_q Daarna toog Abram verder, en trok naar het Zuiden.x^k Vervolgens brak hij van daar op naar een berg, die ten oosten der stad Beth-El lag, en sloeg zijne hut op, zodat hij Beth-El tegen het Westen en Ai tegen het Oosten had, en bouwde aldaar den Heer een altaar, en predikte den naam des Heren.]) Toen verscheen de Heer aan Abram en sprak: Uwen zade wil Ik dit land geven. En hij bouwde aldaar den Heer, die hem verschenen was, een altaar.,\S En toen zij nu in dat land gekomen waren, trok Abram dóór tot aan de stad Sichem en tot aan het bos Moré; want de Kanaänieten woonden in dien tijd in dat land.a[= Alzo nam Abram zijne huisvrouw Saraï en Lot, zijns broeders zoon, met al hunne have, welke zij gewonnen hadden, en de zielen, welke zij verwekt hadden in Haran, en zij trokken uit om te reizen naar het land Kanaän.Z% Toen trok Abram uit, zoals de Heer tot hem gezegd had, en Lot trok met hem. Abram nu was vijf en zeventig jaar oud, toen hij uit Haran trok.Yy Ik zal zegenen wie u zegenen, en vloeken wie u vervloeken; en in u zullen alle geslachten op de aarde gezegend worden.wXi en Ik wil u tot een groot volk maken, en zal u zegenen en u een groten naam maken, en gij zult een zegen zijn;W En de Heer sprak tot Abram: Ga uit uw vaderland en van uwe maagschap en uit uws vaders huis naar het land, dat Ik u zal wijzen;GV En Terah was tweehonderd en vijf jaar oud, en stierf te Haran.U{ Toen nam Terah zijnen zoon Abram, en Lot, Harans zoon, zijnen kleinzoon, en zijne schoondochter Saraï, zijns zoons Abrams huisvrouw, en voerde hen van Ur, in Chaldéa, om te trekken naar het land Kanaän, en zij kwamen te Haran en woonden aldaar.6Ti Maar Saraï was onvruchtbaar en had geen kind."S? Toen namen Abram en Nahor vrouwen: Abrams huisvrouw heette Saraï, en Nahors huisvrouw heette Milka, Harans dochter, die de vader was van Milka en Jiska.YR- Haran nu stierf vóór zijnen vader Terah, in zijn vaderland, te Ur in Chaldéa.gQI Dit zijn de geslachten van Terah. Terah verwekte Abram, Nahor en Haran; en Haran verwekte Lot.HP Terah was zeventig jaar oud, en verwekte Abram, Nahor en Haran.SO! en leefde daarna honderd en negentien jaar, en verwekte zonen en dochters.?N{ Nahor was negen en twintig jaar oud, en verwekte Terah;JM en leefde daarna tweehonderd jaar, en verwekte zonen en dochters.5Lg Serug was dertig jaar oud, en verwekte Nahor;SK! en leefde daarna tweehonderd en zeven jaar, en verwekte zonen en dochters.M Alzo verstrooide de Heer hen vandaar in alle landen, dat zij moesten ophouden de stad te bouwen.u=e welaan, laat ons nedervaren en aldaar hunne spraak verwarren, opdat de één des anderen spraak niet versta.B< en de Heer sprak: Zie, het is éénerlei volk, en éénerlei spraak is onder hen allen; zij hebben dat begonnen te doen, en zullen niet aflaten van alwat zij voorgenomen hebben te doen:f;G Toen voer de Heer neder, opdat Hij de stad en den toren zag, welke de mensenkinderen bouwden;7:i en spraken: Welaan, laat ons een stad en toren bouwen, welks spits tot aan den hemel reikt, opdat wij ons een naam maken; want wij worden misschien verstrooid in alle landen.9 En zij spraken onder elkander: Welaan, laat ons tigchelstenen strijken en branden. En zij namen tigchels tot stenen, en leem tot kalk,s8a Toen zij nu naar het oosten trokken, vonden zij een effen land in het landschap Sinear, en woonden aldaar.97 q De gehele wereld nu had éénerlei taal en spraak.63 Deze nu zijn de nakomelingen van Noachs kinderen, naar hunne geslachten en volken; van deze zijn uitgebreid de volken op de aarde na den zondvloed.Y5- Deze zijn de kinderen van Sem, naar hunne geslachten, spraken, landen en lieden.d4C En hunne woning was van Mesa af tot men komt naar Sefar, aan het gebergte tegen het oosten.D3 Ofir, Havila en Jobab: deze allen zijn kinderen van Joktan.2; Obal, Abimaël, Scheba,17 Hadoram, Uzal, Dikla,?0{ En Joktan verwekte Almodad, Selef, Hazarmáveth, Jerah,/ Heber verwekte twee zonen, de één genaamd Peleg, omdat in zijnen tijd de wereld verdeeld werd; diens broeder heette Joktan.:.q En Arpachsad verwekte Selah; Selah verwekte Heber.C- En de kinderen van Aram zijn deze: Uz, Hul, Gether en Mas.J, En zijne kinderen zijn deze: Elam, Assur, Arpachsad, Lud en Aram.v+g Sem nu, de oudere broeder van Jafeth, verwekte óók kinderen; deze is de vader van al de kinderen van Heber.Z*/ Deze zijn de kinderen van Cham, naar hunne geslachten, spraken, landen en lieden. ) En hunne landpalen waren van Sidon af, door Gerar, tot Gaza toe, tot men komt naar Sodom, Gomorra, Adama en Zeboïm, tot Lasa toe.[(1 Arvadi, Zemari en Hamathi; daarvan zijn uitgebreid de geslachten der Kanaänieten.'/ Hevi, Arki, Sini,&; Jebusi, Amori, Girgasi,@%} En Kanaän verwekte Sidon, zijnen eersten zoon, en Heth,M$ Pathrusim en Kasluhim: vandaar zijn gekomen de Filistim en Kaftorim.;#s Mizraïm verwekte Ludim, Anamim, Lehabim, Naftuhim,J" daarenboven Resen, tussen Nineve en Kalah: dat is ene grote stad.Y!- Uit dat land is daarna Assur gekomen, en bouwde Nineve en Rehoboth, Ir en Kalah;W ) En het begin zijns rijks was Babel, Erech, Akkad en Kalné in het land Sinear.y en hij was een geweldig jager voor den Heer. Vandaar zegt men: Dat is een geweldig jager voor den Heer, gelijk Nimrod.L En Kus verwekte Nimrod, die begon een geweldenaar te zijn op aarde;  En de kinderen van Kus zijn deze: Seba, Havila, Sabta, Raëma, en Sabtecha. En de kinderen van Raëma zijn deze: Scheba en Dedan.G De kinderen van Cham zijn deze: Kus, Mizraïm, Put en Kanaän.r_ Van deze zijn bevolkt de eilanden der heidenen in hunne landen, elk naar zijn spraak, geslacht en lieden.K De kinderen van Javan zijn deze: Elisa, Tarsis, Kittim en Dodanim.H En de kinderen van Gomer zijn deze: Askenaz, Rifath en Togarma.^7 De kinderen van Jafeth zijn deze: Gomer, Magog, Madai, Javan, Tubal, Mesech en Tiras.t e Dit is het geslacht der kinderen van Noach: Sem, Cham en Jafeth; en zij verwekten kinderen na den zondvloed.w k En God zag áán al wat Hij gemaakt had, en zie, het was zeer goed. Toen werd uit avond en morgen de zesde dag.9 o en aan alle dieren op de aarde, en aan alle vogels onder den hemel, en aan al het gewormte, dat leven heeft op de aarde, allerlei groen kruid om te eten: en het geschiedde alzo. 7 En God sprak: Zie, Ik heb u allerlei zaadhebbend kruid gegeven op de gehele aarde, en allerlei vruchtbare bomen en zaadhebbende bomen, tot uwe spijs;v i En God zegende hen en sprak tot hen: Zijt vruchtbaar en vermeerdert u, en vervult de aarde en maakt haar u onderdanig; en heerst over de vissen in de zee, en over de vogels onder den hemel, en over al het gedierte, dat op de aarde kruipt.n Y En God schiep den mens naar zijn beeld, tot een beeld Gods schiep Hij hem, en schiep hen man en vrouw.q _ En God sprak: Laat ons mensen maken, een beeld, dat ons gelijk zij, om te heersen over de vissen in de zee, en over de vogels onder den hemel, en over het vee, en over de gehele aarde, en over al het gewormte, dat op de aarde kruipt.0 ] En God maakte de dieren op de aarde, elk naar zijnen aard, en het vee naar zijnen aard, en allerlei gewormte op de aarde naar zijnen aard. En God zag, dat het goed was.$ E En God sprak: De aarde brenge voort levende dieren, elk naar zijnen aard, vee, gewormte en dieren op de aarde, elk naar zijnen aard: en het geschiedde alzo.3 e Toen werd uit avond en morgen de vijfde dag.  % En God zegende ze en sprak: Zijt vruchtbaar en vermeerdert u, en vervult het water in de zee, en het gevogelte vermeerdere zich op de aarde.d  E En God schiep grote walvissen, en allerlei levende en wemelende dieren, welke het water overvloedig voortbracht, elk naar zijnen aard, en allerlei gevleugeld gevogelte, elk naar zijnen aard. En God zag, dat het goed was.  1 En God sprak: Het water brenge overvloedig voort wemelende en levende dieren; en gevogelte vliege boven de aarde, onder het uitspansel des hemels.3  e Toen werd uit avond en morgen de vierde dag.p  ] en om den dag en den nacht te regeren, en te scheiden licht en duisternis. En God zag, dat het goed was.R ! en God stelde ze aan het uitspansel des hemels om te schijnen op de aarde,  En God maakte twee grote lichten, een groot licht om den dag te regeren, en een klein licht om den nacht te regeren, alsmede de sterren;q _ en dat zij lichten zijn aan het uitspansel des hemels om te schijnen op de aarde: en het geschiedde alzo. ! En God sprak: Dat er lichten worden aan het uitspansel des hemels, die dag en nacht scheiden, en aangeven tekenen, tijden, dagen en jaren;2 c Toen werd uit avond en morgen de derde dag.@ } En de aarde liet opgaan zaadhebbend gras en kruid, elk naar zijnen aard, en vruchtdragende en hun eigen zaad in zich hebbende bomen, elk naar zijnen aard. En God zag, dat het goed was.L  En God sprak: De aarde late opgaan zaadhebbend gras en kruid, en vruchtbare bomen, elk vruchtdragend naar zijnen aard, en het hebbe zijn eigen zaad in zichzelf op de aarde: en het geschiedde alzo.r a En God noemde het droge aarde, en de vergadering der wateren noemde Hij zee. En God zag, dat het goed was.  En God sprak: Het water vergadere zich onder den hemel in bijzondere plaatsen, zodat men het droge zie: en het geschiedde alzo.X - En God noemde het uitspansel hemel. Toen werd uit avond en morgen de tweede dag.~  Toen maakte God het uitspansel, en scheidde het water onder het uitspansel van het water boven het uitspansel: en het geschiedde alzo.k} S En God sprak: Er worde een uitspansel tussen de wateren, en er zij een scheiding tussen de wateren.| % Toen scheidde God het licht van de duisternis, en noemde het licht dag, en de duisternis nacht. Toen werd uit avond en morgen de eerste dag.*{ S En God zag, dat het licht goed was.6z k En God sprak: Er worde licht. En er werd licht.oy [ En de aarde was woest en ledig, en het was duister op de diepte, en de Geest Gods zweefde op het water.6x m In den beginne schiep God den hemel en de aarde.Vw%&De genade van onzen Heere Jezus Christus zij met uwen geest, broeders! Amen.qv[&Voortaan doe niemand mij meer moeite aan, want ik draag de littekenen des Heren Jezus aan mijn lichaam.ru]&En zovelen er naar dezen regel wandelen, over hen zij vrede en barmhartigheid, en over het Israël Gods!tta&Want in Christus Jezus geldt noch besneden te zijn iets, noch onbesneden te zijn, maar een nieuw schepsel. s9&Maar het zij verre van mij te roemen, dan alleen in het kruis van onzen Heere Jezus Christus, door wien mij de wereld gekruisigd is, en ik der wereld.(rI& Want ook zijzelve, die zich laten besnijden, houden de Wet niet, maar zij willen, dat gij u laat besnijden, opdat zij zich op uw vlees zouden kunnen beroemen.*qM& Wie zichzelve willen aangenaam maken naar het vlees, die dwingen u om u te laten besnijden, alleenlijk opdat zij om Christus' kruis niet vervolgd zouden worden.Mp& Ziet met hoevele woorden ik u geschreven heb met mijne eigene hand.so_& Terwijl wij dan nu tijd hebben, zo laat ons goeddoen aan iedereen, maar allermeest aan de geloofsgenoten.ynk& Laat ons in het goeddoen niet moede worden; want op zijnen tijd zullen wij ook oogsten, zo wij niet verslappen.$mA&wie in zijn eigen vlees zaait, die zal van het vlees de verderfenis oogsten; maar wie in den Geest zaait, die zal van den Geest het eeuwige leven oogsten.ilK&Dwaalt niet; God laat zich niet bespotten. Want hetgeen de mens zaait, dat zal hij ook oogsten:ikK&Wie nu onderwezen wordt in het woord, dele allerlei goeds mede aan dengene, die hem onderwijst..jW&want ieder zal zijn eigen pak dragen.zim&Maar ieder beproeve zijn eigen werk; en alsdan zal hij alleen aan zichzelven roem hebben, en niet aan een ander;ihK&Want indien iemand meent, dat hij iets is, daar hij nochtans niets is, die bedriegt zichzelven.Og&De een drage des anderen lasten, zo zult gij Christus' wet vervullen.Uf %&Broeders, al ware het ook, dat een mens door enige misdaad verrast werd, zo help hem weder terecht met een zachtmoedigen geest, gij die geestelijk zijt; en ziet op uzelve, dat ook gij niet verzocht wordt._e7&Laat ons niet begerig zijn naar ijdele eer, om elkander te vertoornen en te benijden.Od&Indien wij in den Geest leven, zo laat ons ook in den Geest wandelen.bc=&Maar wie Christus toebehoren, hebben het vlees gekruisigd met zijne lusten en begeerten.'bI&Tegen dezulken is de wet niet.a-&Maar de vrucht des Geestes is liefde, vreugde, vrede, lankmoedigheid, vriendelijkheid, goedertierenheid, getrouwheid, zachtmoedigheid, kuisheid.7`g&haat, moord, dronkenschap, brasserij en dergelijke; van welke ik u te voren zeg, gelijk ik ook te voren gezegd heb, dat wie zo iets doen, het rijk Gods niet beërven zullen.d_A&afgoderij, toverij, vijandschap, twist, benijding, toorn, partijschap, tweedracht, sekten,a^;&De werken des vleses zijn openbaar, als zijnde overspel, hoererij, onreinheid, ontucht,@]{&Maar regeert u de Geest, zo zijt gij niet onder de Wet. \&Want het vlees begeert tegen den Geest, en de Geest tegen het vlees; deze zijn tegen elkander, zodat gij niet doet, wat gij wilt.^[5&Maar ik zeg: wandelt in den Geest, zo zult gij de lusten des vleses niet volbrengen.nZU&Maar indien gij elkander bijt en verslindt, zo ziet toe, dat gij niet onder elkander verteerd wordt.fYE&Want de gehele Wet wordt in één woord vervuld, in dit: "Heb uwen naaste lief als uzelven".4Xa& Want gij, broeders, zijt tot vrijheid geroepen; alleenlijk ziet toe, dat gij door de vrijheid geen ruimte geeft aan het vlees, maar door de liefde diene de een den ander.?&Het is goed altijd te ijveren in het goede, en niet alleen als ik bij u tegenwoordig ben,p=Y&Zij ijveren niet recht om u, maar zij willen u van mij afvallig maken, opdat gij om hen zoudt ijveren.I< &Ben ik dan uw vijand geworden, omdat ik u de waarheid voorhoud?%;C&Hoe waart gij te dier tijd zo zalig! Want ik geef u getuigenis, dat gij, indien het mogelijk geweest was, uwe ogen zoudt uitgegraven en mij gegeven hebben.):K&en mijne aanvechtingen, die ik in het vlees geleden heb, hebt gij niet veracht noch verfoeid, maar gij naamt mij aan als een Engel Gods, ja als Christus Jezus.a9;& maar gij weet, dat ik u in zwakheid van het vlees het evangelie voorheen gepredikt heb,q8[& Wordt toch als ik; want ook ik ben geworden als gij; broeders, ik bid u. Gij hebt mij geen leed gedaan;J7 & Ik vrees voor u, dat ik misschien tevergeefs aan u gearbeid heb.E6& Gij onderhoudt dagen en maanden en feesten en jaargetijden.35_& maar nu gij God hebt leren kennen, ja veelmeer door God gekend zijt, hoe wendt gij u dan wederom tot de zwakke en arme eerste beginselen, welke gij op nieuw wilt dienen?k4O&Maar in dien tijd, toen gij God niet kendet, diendet gij degenen, die van nature geen goden zijn; 3&Zo zijt gij dan niet meer een knecht, maar een kind; en indien gij een kind zijt, zo zijt gij ook een erfgenaam Gods door Christus.}2s&Dewijl gij dan kinderen zijt, zo heeft God den Geest zijns Zoons uitgezonden in uwe harten, die roept: Abba, Vader!m1S&opdat hij degenen, die onder de Wet waren, zou verlossen, opdat wij het kindschap ontvangen zouden.k0O&maar toen de tijd vervuld was, zond God zijnen Zoon, geboren uit ene vrouw, geboren onder de Wet,l/Q&Alzo ook wij, toen wij kinderen waren, waren wij dienstbaar onder de eerste beginselen der wereld;Z.-&maar hij is onder voogden en verzorgers tot op den tijd, door den vader bestemd. - &Maar ik zeg, zolang de erfgenaam een kind is, is er tussen hem en een knecht geen onderscheid, hoewel hij een heer is van alles;g,G&Behoort gij nu aan Christus, zo zijt gij immers Abrahams zaad, en naar de belofte erfgenamen.+&Hier is geen Jood noch Griek, hier is geen knecht noch vrije, hier is geen man noch vrouw; want gij allen zijt één in Christus Jezus.[*/&Want zovelen er van u in Christus gedoopt zijn, die hebben Christus aangetrokken.N)&Want gij zijt allen Gods kinderen door het geloof in Christus Jezus.S(&Maar nu het geloof gekomen is, zijn wij niet meer onder den tuchtmeester.v'e&Alzo is de Wet onze tuchtmeester geweest tot Christus, opdat wij door het geloof zouden rechtvaardig worden. &&Doch eer het geloof kwam, werden wij onder de Wet, als gevangenen, in bewaring gehouden tot het geloof, dat geopenbaard zou worden. %9&maar de Schrift heeft het alles besloten onder de zonde, opdat de belofte door het geloof in Jezus Christus dengenen, die geloven, zou gegeven worden.$$A&Is dan de Wet tegen Gods beloften? Dat zij verre! Want indien er ene Wet gegeven ware, die levend kon maken, zo kwam de gerechtigheid waarlijk uit de Wet,Q#&De middelaar nu is niet middelaar van éénen, maar God is de éénige.?"w&Wat zal dan de Wet? Zij is er bij gekomen om de zonden, totdat het zaad zou komen, aan hetwelk de belofte geschied is; en zij is beschikt van de Engelen door de hand des middelaars.%!C&Want ware het, dat de erfenis door de Wet verworven werd, zo werd zij niet door de belofte gegeven; maar God heeft haar Abraham door de belofte geschonken.H  &Dit nu zeg ik: het verbond, dat door God te voren bevestigd is, wordt niet te niet gedaan om de belofte krachteloos te maken door de Wet, welke gegeven is vierhonderd en dertig jaren daarna.(I&Nu is immers de belofte Abraham en zijnen zade toegezegd. Hij zegt niet: "Den zaden", als van velen; maar, als van één: "En uwen zade", hetwelk is Christus. CY ~~~6}e||'{Fzzy~y xww1vvuuOttVtssrqq5pp;onncmm6lkkjjii=hKggg(ff$ehedcckbb@aa&``2__^^]]U\p[[aZZYXXXWWVtUUTKSSR"QPPMOONMM_LLKJIIH_H-GFpEEmE#DDDDCBBOAA@?>> ==J<<;;H:9988n7766S6 55<44F3221}10h///.|--F,+**4)9((Y''&&>%w$$y$##>"""6!!- 3)usw`>/PP> % } 7 g >!yC- U  dat hij mij geve zijne dubbele spelonk, die hij heeft aan het einde zijns akkers; hij geve ze mij voor geld, zoveel als zij waard is, tot ene erfbegrafenis onder u.%E en hij sprak met hen en zeide: Behaagt het u, dat ik mijne dode, die vóór mij ligt, begraaf, zo hoort mij, en bidt voor mij bij Efron, den zoon van Zohar,hK Toen stond Abraham op en boog zich voor het volk des lands, namelijk voor de kinderen van Heth;A} Hoor ons, mijn heer, gij zijt een vorst Gods onder ons: begraaf uwe dode in het aanzienlijkste onzer graven; geen mens onder ons zal u beletten, dat gij in zijn graf uwe dode begraaft.J Toen antwoordden de kinderen van Heth Abraham en spraken tot hem: Ik ben een vreemdeling en inwoner bij u; geeft mij ene erfbegrafenis bij u, opdat ik mijne dode begrave, die vóór mij ligt.Y- Daarna stond hij op van zijne dode, en sprak met de kinderen van Heth, en zeide: en stierf te Kirjath-Arba, hetwelk Hebron heet, in het land Kanaän. Toen kwam Abraham om haar te beklagen en te bewenen.2 c Sara was honderd zeven en twintig jaar oud,^7 En zijn bijwijf, genaamd Reüma, baarde ook, namelijk Tebah, Gaham, Tahas en Maächa.Z/ Bethuël nu verwekte Rebekka. Deze acht baarde Milka aan Nahor, Abrahams broeder.<~u en Kesed, en Hazo, en Pildas en Jidlaf, en Bethuël.f}G namelijk Uz den eerstgeborene, en Buz zijnen broeder, en Kemuël, van wien de Syriërs komen,| Na deze geschiedenissen gebeurde het, dat men aan Abraham bekend maakte: Zie, Milka, heeft uwen broeder Nahor óók kinderen gebaard,{ Alzo keerde Abraham weder tot zijne jongens; en zij maakten zich op, en trokken te zamen naar Ber-Séba, en hij woonde aldaar.vzg en door uw zaad zullen alle volken op de aarde gezegend worden, omdat gij mijne stem gehoorzaam zijt geweest.,yS zal Ik uw zaad zegenen en vermenigvuldigen, als de sterren aan den hemel en als het zand aan den oever der zee, en uw zaad zal de poorten zijner vijanden bezitten;x en sprak: Ik heb bij Mijzelven gezworen, spreekt de Heer: Dewijl gij dat gedaan en uwen enigen zoon niet verschoond hebt,Gw En de Engel des Heren riep nog eens van den hemel tot Abraham,vy En Abraham noemde deze plaats: De Heer voorziet. Daarom zegt men nog heden ten dage: Op den berg zal de Heer voorzien.@u{  Toen hief Abraham zijne ogen op en zag achter zich een ram, hangende met zijne hoornen in de heg, en ging heen en nam den ram, en offerde hem ten brandoffer in plaats van zijnen zoon.$tC  Hij sprak: Sla uwe hand niet aan den jongen, en doe hem niets; want nu weet Ik, dat gij God vreest, en hebt uwen enigen zoon niet verschoond om Mijnentwil.tsc  Toen riep de Engel des Heren tot hem van den hemel en sprak: Abraham, Abraham! Hij antwoordde: Hier ben ik.Sr!  en hij strekte zijne hand uit en vatte het mes om zijnen zoon te slachten.Kq  En toen zij kwamen aan de plaats, welke God hem gezegd had, bouwde Abraham aldaar een altaar, en legde het hout daarop, en bond zijnen zoon Isaäk, en legde hem op het altaar, boven op het hout;zpo Abraham antwoordde: Mijn zoon, God zal zichzelven een lam tot het brandoffer voorzien. Zo gingen beiden te zamen.>ow Toen sprak Isaäk tot zijnen vader Abraham: Mijn vader! Abraham antwoordde: Hier ben ik, mijn zoon. En hij sprak: Zie, hier is vuur en hout, maar waar is het lam tot het brandoffer?$nC En Abraham nam het hout voor het brandoffer, en legde het op zijnen zoon Isaäk; maar het vuur en het mes nam hij in zijne hand; en beiden gingen te zamen.$mC en sprak tot zijne jongens: Blijft gij hier met den ezel, ik en de jongen zullen daarheen gaan; en als wij aangebeden hebben, zullen wij weder tot u komen.Rl Op den derden dag hief Abraham zijne ogen op en zag die plaats van verre,rk_ Toen stond Abraham des morgens vroeg op en zadelde zijnen ezel, en nam met zich twee van zijne jongens en zijnen zoon Isaäk, en kloofde hout voor het brandoffer, maakte zich op, en ging heen naar de plaats, welke God hem gezegd had.1j] En Hij sprak: Neem uwen enigen zoon, dien gij liefhebt, Isaäk; en ga heen in het land Moría, en offer hem aldaar tot een brandoffer op een berg, dien Ik u zeggen zal.qi _ Na deze geschiedenissen beproefde God Abraham, en sprak tot hem: Abraham! En hij antwoordde: Hier ben ik.Ph "En hij was een vreemdeling in het land der Filistijnen een langen tijd.kgQ !Maar Abraham plantte bomen te Ber-Séba, en predikte aldaar den naam des Heren, des eeuwigen Gods.&fG  En alzo maakten zij dat verbond te Ber-Séba. Toen maakte Abimélech zich op, en Pichol zijn krijgsoverste, en zij trokken weder in het land der Filistijnen.Ze/ Daarom heet die plaats Ber-Séba, omdat zij beiden daar te zamen gezworen hebben.d En hij antwoordde: Zeven lammeren zult gij van mijne hand nemen, opdat zij mij tot ene getuigenis zijn, dat ik dezen put gegraven heb.sca Toen sprak Abimélech tot Abraham: Wat zullen de zeven lammeren, welke gij daar afzonderlijk gesteld hebt?6bi En Abraham stelde zeven lammeren afzonderlijk.maU Toen nam Abraham schapen en runderen, en gaf ze Abimélech, en zij maakten met elkander een verbond.+`Q Toen antwoordde Abimélech: Ik heb niet geweten, wie dat gedaan heeft; ook hebt gij het mij niet te kennen gegeven, daarenboven heb ik het niet gehoord dan heden.p_[ En Abraham bestrafte Abimélech over den waterput, dien Abimélechs knechten met geweld genomen hadden.*^Q Toen sprak Abraham: Ik zal zweren.|]s Zo zweer mij dan nu bij God, dat gij mij noch mijnen kinderen noch mijnen kleinkinderen ontrouw zult bewijzen; maar dat gij de barmhartigheid, welke ik aan u gedaan heb, aan mij óók doet, en aan het land, in hetwelk gij een vreemdeling zijt.\{ In dien tijd sprak Abimélech, en Pichol zijn krijgsoverste, met Abraham en zeide: God is met u in alles, wat gij doet.c[A en hij woonde in de woestijn Paran, en zijne moeder nam voor hem ene vrouw uit Egypteland.iZM En God was met den jongen; die wies op, en woonde in de woestijn, en werd een goed boogschutter; Y En God deed haar de ogen open en zij zag een waterput; toen ging zij heen en vulde de fles met water, en gaf den jongen te drinken.dXC Sta op, neem den jongen en leid hem bij uwe hand; want Ik zal hem tot een groot volk maken.JW Toen verhoorde God de stem des jongens; en Gods Engel riep van den hemel tot Hagar en sprak tot haar: Wat deert u, Hagar? Vrees niet, want God heeft verhoord de stem des jongens, waar hij ligt.IV en ging heen, en zette zich daar tegenover, een boogschot ver; want zij sprak: Ik kan het sterven van den jongen niet aanzien. En zij zette zich daar tegenover, en hief hare stem op en weende.]U5 Toen nu het water in de fles op was, legde zij den jongen onder een van de struiken,sTa Toen stond Abraham des morgens vroeg op, en nam brood en ene fles met water, en legde het Hagar op hare schouders, en [gaf haar] den jongen mede, en liet haar uit. Toen trok zij heen, en verdwaalde in de woestijn bij Ber-Séba.ZS/  Ook wil Ik den zoon der dienstmaagd tot een volk maken, omdat hij van uw zaad is.@R{  Maar God sprak tot hem: Laat het u niet kwalijk gevallen vanwege den jongen en de dienstmaagd; al wat Sara u gezegd heeft, hoor daarnaar, want in Isaäk zal u het zaad genoemd worden.CQ  Dit woord beviel Abraham zeer kwalijk vanwege zijnen zoon. P  en sprak tot Abraham: Drijf deze dienstmaagd uit met haren zoon; want de zoon dezer maagd zal niet erven met mijnen zoon Isaäk.jOO  En Sara zag, dat de zoon van Hagar, de Egyptische, dien zij Abraham gebaard had, een spotter was,yNm En dat kind wies, en werd gespeend, en Abraham maakte een groten maaltijd op den dag, toen Isaäk gespeend werd. M En zij sprak: Wie zou aan Abraham hebben durven zeggen, dat Sara kinderen zoogde en hem in zijnen ouderdom een zoon gebaard had?iLM En Sara sprak: God heeft mij een lachen toebereid; want al wie het hoort, die zal om mij lachen.NK Honderd jaar was Abraham oud, toen zijn zoon Isaäk hem geboren werd.HJ en besneed hem op den achtsten dag, gelijk God hem geboden had._I9 En Abraham noemde zijnen zoon, die hem geboren was, dien Sara hem gebaard had, Isaäk,sHa en Sara werd zwanger, en baarde Abraham in zijnen ouderdom een zoon, op den tijd, dien God hem gezegd had.`G = En de Heer bezocht Sara, gelijk Hij gesproken had, en deed haar zoals Hij gesproken had;{Fq Want de Heer had te voren vast toegesloten alle baarmoeders van Abimélechs huis, wegens Sara, Abrahams huisvrouw.}Eu Abraham nu bad tot God; toen genas God Abimélech, en zijne huisvrouw, en zijne maagden, zodat zij kinderen baarden.CD En hij sprak tot Sara: Zie, ik heb uwen broeder duizend zilverlingen gegeven; zie, dit zal u voor allen, die bij u zijn, en overal, in uwe eer herstellen, zodat gij gerechtvaardigd zijt.MC en sprak: Zie, mijn land staat voor u open: woon waar het u behaagt.B Toen nam Abimélech schapen en runderen, knechten en maagden, en gaf ze Abraham; en hij gaf hem zijne huisvrouw Sara weder,2A_  Toen nu God mij beval uit mijns vaders huis te gaan, sprak ik tot haar: Doe die barmhartigheid aan mij, dat, waar wij heenkomen, gij van mij zegt, dat ik uw broeder ben. @  Ook is zij waarlijk mijne zuster; want zij is mijns vaders dochter, maar niet mijner moeder dochter, en is mijne vrouw geworden.z?o  Abraham sprak: Ik dacht, misschien is er geen vreze Gods in deze plaats, en men zal mij om mijne huisvrouw doden.`>;  En Abimélech sprak verder tot Abraham: Wat hebt gij gezien, dat gij zulks gedaan hebt?w=i  En Abimélech riep Abraham ook en sprak tot hem: Waarom hebt gij ons dat gedaan? En waarin heb ik tegen u gezondigd, dat gij zulk ene grote zonde op mij en mijn rijk wildet brengen? Gij hebt met mij niet gehandeld zoals men handelen moet.</ Toen stond Abimélech des morgens vroeg op, en riep al zijne knechten, en zeide hun dat alles voor hunne oren, en die mannen waren zeer bevreesd.i;M Geef dan nu den man zijne huisvrouw weder; want hij is een profeet, en laat hem voor u bidden, zo zult gij in het leven blijven. Maar zo gij haar niet wedergeeft, zo weet, dat gij den dood sterven moet, en al wat het uwe is.N: En God sprak tot hem in den droom: Ik weet ook, dat gij het met een eenvoudig hart gedaan hebt; daarom heb Ik u behoed, dat gij niet tegen Mij zondigdet, en heb u niet toegelaten haar aan te raken.19] Heeft hij niet tot mij gezegd: Zij is mijne zuster? en zij heeft ook gezegd: Hij is mijn broeder. Ik heb dat immers gedaan met een eenvoudig hart en onschuldige handen.t8c Maar Abimélech had haar nog niet aangeraakt, en sprak: Heer, wilt Gij dan ook een rechtvaardig volk doden?;7q Maar God kwam tot Abimélech des nachts in een droom en sprak tot hem: Zie, gij zijt een man des doods wegens de vrouw, welke gij genomen hebt; want zij is eens mans echte vrouw.6 En hij zeide van zijne huisvrouw Sara: Zij is mijne zuster. Toen zond Abimélech, de koning van Gerar, naar haar toe en liet haar halen.5 { Abraham nu trok van daar naar het land ten Zuiden, en woonde tussen Kades en Sur; en hij werd een vreemdeling te Gerar.T4# En zij waren beiden naakt, Adam en zijne vrouw, en zij schaamden zich niet.{3q Daarom zal een man zijnen vader en zijne moeder verlaten en zijne vrouw aanhangen; en zij zullen één vlees zijn.23 Toen sprak de mens: Dit is immers been van mijn beenderen, en vlees van mijn vlees: men zal haar manninne noemen, omdat zij van den man genomen is.r1_ En God de Heer bouwde ene vrouw uit de ribbe, welke Hij van den mens genomen had, en bracht haar tot hem.0' Toen liet God de Heer een diepen slaap vallen op den mens, en hij sliep; en Hij nam één van zijne ribben, en sloot de plaats toe met vlees../W En de mens gaf aan al het vee, en aan alle vogels des hemels, en aan alle dieren des velds namen; maar voor den mens werd geen hulpe gevonden, die om en bij hem was.y.m En toen God de Heer uit de aarde allerlei dieren des velds en allerlei vogels des hemels gemaakt had, bracht Hij ze tot den mens, om te zien, hoe hij ze noemen zou; want zoals de mens allerlei levende dieren noemen zou, zo zouden zij heten.}-u En God de Heer sprak: Het is niet goed, dat de mens alléén zij: Ik wil hem ene hulpe maken, die om en bij hem zij., maar van den boom der kennis des goeds en des kwaads zult gij niet eten; want op welken dag gij daarvan eet, zult gij den dood sterven._+9 En God de Heer gebood den mens, zeggende: Gij zult eten van allerlei bomen in den hof,c*A En God de Heer nam den mens en stelde hem in den hof Eden om dien te bouwen en te bewaren.d)C Het derde water, genaamd Hiddékel, stroomt voorbij Assyrië. Het vierde water is de Frath.G(  Het tweede water, genaamd Gihon, loopt om het ganse Morenland.f'G  en het goud des lands is kostelijk, en daar vindt men ook bedólah en het edelgesteente onyx.^&7  Het eerste, genaamd Pison, vloeit om het ganse land Havila, en aldaar vindt men goud;q%]  En een stroom ging uit van Eden om den hof te besproeien, en verdeelde zich aldaar in vier hoofdwateren.Y$-  En God de Heer liet opwassen uit de aarde allerlei bomen, liefelijk om aan te zien en goed om daarvan te eten, en den boom des levens in het midden van den hof, en den boom der kennis des goeds en des kwaads.s#a En God de Heer plantte een hof in Eden, tegen het Oosten, en stelde aldaar den mens, dien Hij gemaakt had.") En God de Heer maakte den mens uit het stof der aarde, en blies hem den adem des levens in zijnen neus; en alzo werd de mens ene levende ziel.H! maar een nevel ging uit de aarde op en bevochtigde al het land.u e en allerlei bomen op het veld, die te voren niet geweest waren op de aarde, en allerlei kruid op het veld, dat te voren niet geweest was; want God de Heer had nog niet laten regenen op de aarde, en er was geen mens, die het land bouwde;} Alzo is de hemel en de aarde geworden, toen zij geschapen zijn, ten tijde toen God de Heer de aarde en den hemel maakte,  en zegende den zevenden dag en heiligde dien, omdat Hij daarop gerust had van al zijne werken, welke Hij geschapen en gemaakt had.%E en alzo voleindde God op den zevenden dag zijne werken, welke Hij gemaakt had, en Hij rustte op den zevenden dag van al zijne werken, welke Hij gemaakt had,> { Alzo werd voleind de hemel en de aarde met al hun heir; &En de jongste baarde ook een zoon; dien noemde zij Ben-Ammi: van dien komen de kinderen van Ammon, tot op den dag van heden.sa %En de oudste baarde een zoon; dien noemde zij Moab; van dien komen de Moabieten, tot op den dag van heden.G $Alzo werden de beide dochters van Lot zwanger van haren vader.D #Alzo gaven zij haren vader ook dien nacht wijn te drinken, en de jongste maakte zich ook op en legde zich bij hem; en hij werd het niet gewaar, toen zij zich legde, noch toen zij opstond.gI "Des morgens sprak de oudste tot de jongste: Zie, ik heb gisteren bij mijnen vader gelegen; laat ons hem dezen nacht ook wijn te drinken geven, en ga gij dan binnen en leg u bij hem, opdat wij zaad van onzen vader behouden.C !Alzo gaven zij haren vader wijn te drinken in dien nacht en de eerste ging binnen, en legde zich bij haren vader; en hij werd het niet gewaar, toen zij zich legde, noch toen zij opstond.ym  kom dan, laat ons onzen vader wijn te drinken geven, en bij hem liggen, opdat wij zaad van onzen vader behouden./ Toen sprak de oudste tot de jongste: Onze vader is oud; en er is geen man meer op de aarde, die tot ons kan gaan naar de wijze der gehele wereld:-U En Lot trok uit Zoar, en bleef op het gebergte met zijne beide dochters; want hij vreesde te Zoar te blijven, en bleef alzo in ene spelonk met zijne beide dochters.3 Want toen God de steden in die landstreek verdelgde, gedacht Hij aan Abraham, en leidde Lot uit de steden, welke Hij omkeerde, in welke Lot woonde.)M en keerde zijn aangezicht naar Sodom en Gomorra en naar het gehele omliggende land, en zag toe, en zie, er ging rook op van het land, gelijk de rook eens ovens.hK Abraham nu maakte zich des morgens vroeg op naar de plaats, waar hij voor den Heer gestaan had,:q En zijne huisvrouw zag om, en werd een zoutpilaar.vg en keerde die steden om, de gehele landstreek, en al de inwoners der steden, en wat op het land gewassen was.c A Toen liet de Heer zwavel en vuur op Sodom en Gomorra regenen, van den Heer, uit den hemel,G  En de zon was opgegaan over de aarde, toen Lot te Zoar inkwam.x k Haast u en red u aldaar, want Ik kan niets doen, voordat gij daarheen inkomt. Hierom is deze stad genaamd Zoar.  Toen sprak Hij tot hem: Zie, Ik heb u ook in dit opzicht aangezien, dat Ik de stad niet omkeer, waarvan gij gesproken hebt." ? Zie, er is ene stad nabij, daarheen kan ik vluchten, en zij is klein; aldaar zou ik mij redden; zij is immers klein; zo moge mijne ziel in leven blijven.! Zie, dewijl uw knecht genade gevonden heeft voor uwe ogen, zo wil toch groot maken uwe barmhartigheid, welke Gij aan mij gedaan hebt, dat Gij mijne ziel bij het leven behieldt; ik kan mij op het gebergte niet redden; mij mocht een ongeval overkomen, zodat ik stierf./[ Maar Lot sprak tot hen: Ach, neen Heer!-U En toen zij hem hadden uitgebracht, sprak hij: Red uwe ziel en zie niet om, sta ook niet stil in de gehele landstreek; red u op het gebergte, opdat gij niet omkomt.E Maar toen hij vertoefde, grepen die mannen hem en zijne vrouw en zijne twee dochters bij de hand, omdat de Heer hem verschoonde, en brachten hem uit en leidden hem tot buiten voor de stad.T# Toen nu de dageraad aanbrak, geboden de Engelen aan Lot zich te haasten, en spraken: Maak u op, neem uwe huisvrouw en uwe twee dochters, die aanwezig zijn, opdat gij niet omkomt in de misdaad dezer stad.S! Toen ging Lot uit en sprak met zijne schoonzonen, die zijne dochters nemen zouden, en zeide: Maakt u op en gaat uit deze plaats, want de Heer zal deze stad verderven. Maar het was hun als schertste hij.  want wij zullen deze plaats verderven, dewijl het geroep wegens haar groot is voor den Heer, die ons gezonden heeft om haar te verderven.7  En de mannen spraken tot Lot: Hebt gij hier ook nog een schoonzoon en zonen en dochters, en wie u toebehoort in deze stad, breng die uit deze plaats;1  En de mannen voor de deur van het huis werden met blindheid geslagen, beiden klein en groot, zodat zij moede werden en de deur niet konden vinden.p[  strekten die mannen hunne hand naar buiten, en trokken Lot tot zich in het huis, en sloten de deur toe.|~s  Toen spraken zij: Kom herwaarts. Daarna spraken zij: Gij zijt de enige vreemdeling hier, en gij wilt regeren? Welaan, wij zullen u meer plagen dan hen. En zij drongen sterk op den man Lot aan; en toen zij toetraden en de deur wilden openbrekenh}K Ziet, ik heb twee dochters, die nog geen man bekend hebben; ik wil haar hier tot u uitbrengen, en doet met haar wat u goeddunkt; alleenlijk doet dezen mannen niets, want daarom zijn zij onder de schaduw mijns daks ingegaan.<|u en sprak: Ach, lieve broeders, doet zulk kwaad niet.M{ Lot ging tot hen uit voor de deur, en sloot de deur achter zich toe,z/ en riepen Lot toe en spraken tot hem: Waar zijn de mannen, die dezen nacht tot u gekomen zijn? Laat hen tot ons uitkomen, opdat wij hen bekennen.y Maar eer zij zich te slapen legden, kwamen de lieden der stad Sodom, jong en oud, en omsingelden het huis, al het volk uit alle hoeken,x9 Toen nodigde hij hen zeer; en zij gingen tot hem in en kwamen in zijn huis; en hij bereidde hun een maaltijd, en bakte ongezuurde koeken, en zij aten.nwW en sprak: Ziet heren, trekt toch in ten huize uws knechts, en blijft den nacht over; laat uwe voeten wassen, en staat morgen vroeg op en gaat uws weegs. Doch zij spraken: Neen, maar wij willen den nacht over op de straat blijven.:v q En de twee Engelen kwamen te Sodom des avonds. Lot nu zat te Sodom in de poort, en toen hij hen zag, stond hij op om hen te ontmoeten, en boog zich met zijn aangezicht ter aarde,vug !En de Heer ging heen, toen Hij voleind had met Abraham te spreken, en Abraham keerde weder naar zijne plaats.6tg  En hij sprak: Ach word niet toornig. Heer, omdat ik slechts nog ééns spreek: men mocht er misschien tien in vinden. Maar Hij sprak: Ik zal haar niet verderven om die tien.5se En hij sprak: Ach, zie! ik heb mij onderwonden met den Heer te spreken: men mocht er misschien twintig in vinden. Hij antwoordde: Ik zal haar niet verderven om die twintig.2r_ En hij sprak: Word niet toornig, Heer, omdat ik nog meer spreek: men mocht er misschien dertig in vinden. Maar Hij sprak: Vind Ik er dertig in, zo zal Ik hun niets doen.q' En hij ging voort met Hem te spreken en zeide: Men mocht er misschien veertig in vinden. Maar Hij sprak: Ik zal het niet doen om die veertig.Jp er mochten misschien vijf minder dan vijftig rechtvaardigen in zijn: zoudt Gij dan om die vijf de gehele stad verderven? Hij sprak: Vind Ik er vijf en veertig in, zo zal Ik haar niet verderven.yom Abraham antwoordde en zeide: Ach, zie! ik heb mij onderwonden met den Heer te spreken, hoewel ik stof en as ben:n De Heer sprak: Vind Ik vijftig rechtvaardigen te Sodom in de stad, zo zal Ik het om hunnentwil der gehele plaats vergeven.gmI Dat zij verre van U, dat Gij dat doen zoudt, en den rechtvaardige met den goddeloze doden; dat de rechtvaardige zij gelijk den goddeloze, dat zij verre van U! Gij, die Rechter der gehele wereld zijt, zult zo niet oordelen.6lg Er mochten misschien vijftig rechtvaardigen in de stad zijn: zoudt Gij die ook ombrengen, en de zonde dier plaats niet vergeven om de vijftig rechtvaardigen, die er in zijn?ckA En hij trad tot Hem, en zeide: Wilt Gij dan den rechtvaardige met den goddeloze ombrengen?tjc En die mannen keerden hun aangezicht van daar en gingen naar Sodom; maar Abraham bleef staan voor den Heer.i Daarom wil Ik nederdalen en zien, of zij dat alles, naar het geroep, dat voor Mij gekomen is, gedaan hebben of niet, opdat Ik het wete.xhk En de Heer sprak: Er is een geroep wegens Sodom en Gomorra, dat zeer groot is, en hunne zonden zijn zeer zwaar.ag= Want Ik heb hem verkoren, dat hij bevele aan zijne kinderen, en aan zijn huis na hem, de wegen des Heren te houden en te doen wat recht en goed is; opdat de Heer op Abraham late komen hetgeen Hij hem toegezegd heeft.ofY daar hij een groot en machtig volk zal worden, en in hem gezegend zullen worden alle volken der aarde?Je Toen zeide de Heer: Hoe kan Ik voor Abraham verbergen wat Ik doe,tdc Toen stonden die mannen van daar op en wendden zich naar Sodom, en Abraham ging met hen om hen te geleiden. c Toen loochende Sara dit en zeide: Ik heb niet gelachen; want zij was bevreesd. Maar Hij zeide: Het is zo niet, gij hebt gelachen.b Zou den Heer iets onmogelijk zijn? Omtrent dezen tijd over een jaar zal Ik weder tot u komen; dan zal Sara een zoon hebben. a  Toen sprak de Heer tot Abraham: Waarom lacht Sara en zegt: Meent gij, dat het waar is, dat ik nog baren zal, daar ik immers oud ben?t`c  Daarom lachte zij bij zichzelve en zeide: Zou ik nog wellust plegen, nu ik oud ben en mijn heer ook oud is?z_o  En zij waren beiden, Abraham en Sara, oud en welbedaagd, zodat het Sara niet meer ging naar de wijze der vrouwen.:^o  Toen sprak Hij: Ik zal weder tot u komen omtrent dezen tijd over een jaar: zie, dan zal Sara, uwe huisvrouw, een zoon hebben. Dat hoorde Sara achter Hem, achter de deur der hut.Y]-  Toen spraken zij tot hem: Waar is uwe huisvrouw Sara? Hij antwoordde: In de hut. \; En hij droeg boter en melk op, en van het kalf, hetwelk hij had gereedgemaakt, en zette hun dat voor; en hij stond bij hen onder den boom, en zij aten.[ En hij liep tot de runderen, en haalde een teder, goed kalf, en gaf het den jongen; die haastte zich en maakte het gereed.yZm Abraham haastte zich naar de hut tot Sara, en zeide: Haast u en meng drie maten meelbloem, kneed, en bak koeken.7Yi en ik zal U ene bete broods brengen, opdat Gij uw hart laaft; daarna zult Gij voortgaan; want daarom zijt Gij tot uwen knecht gekomen. Zij spraken: Doe zoals gij gezegd hebt.bX? men zal U een weinig water brengen en uwe voeten wassen, en zet U onder dezen boom neder;^W7 en zeide: Heer, heb ik genade gevonden voor uwe ogen, zo ga uwen knecht niet voorbij:8Vk En toen hij zijne ogen ophief en zag, zie, toen stonden drie mannen voor hem; en toen hij hen zag, liep hij van de deur zijner hut hun te gemoet, en boog zich neder ter aarde,|U u En de Heer verscheen hem bij het bos van Mamré, toen hij zat aan de deur zijner hut, toen de dag op het heetst was.T} en al wat in zijn huis mannelijk was, in zijn huis geboren, en gekocht van vreemden, het werd altemaal met hem besneden.VS' op één en denzelfden dag werden zij besneden, Abraham en zijn zoon Ismaël;dRC en Ismaël, zijn zoon, was dertien jaar oud, toen de voorhuid aan zijn vlees besneden werd;`Q; En Abraham was negen en negentig jaar oud, toen hij de voorhuid aan zijn vlees besneed,nPW Toen nam Abraham zijnen zoon Ismaël en alle knechten, die in zijn huis geboren, en alle, die gekocht waren, en al wat mannelijk was in zijn huis, en besneed op dienzelfden dag de voorhuid aan hun vlees, zoals God hem gezegd had.HO En Hij hield op met hem te spreken, en God voer op van Abraham.xNk Maar mijn verbond wil Ik oprichten met Isaäk, dien Sara u baren zal omtrent dezen tijd in het aanstaande jaar.\M3 Daarenboven, wegens Ismaël heb Ik u ook verhoord; zie, Ik heb hem gezegend en zal hem vruchtbaar maken en bovenmate vermenigvuldigen; twaalf vorsten zal hij voortbrengen, en Ik zal hem tot een groot volk maken.(LK Toen zeide God: Ja, Sara uwe huisvrouw zal een zoon baren; dien zult gij Isaäk noemen; want met hem wil Ik mijn eeuwig verbond maken, en met zijn zaad na hem.FK En Abraham sprak tot God: Och dat Ismaël leven mocht voor U!6Jg Toen viel Abraham op zijn aangezicht en lachte, en sprak in zijn hart: Zou mij, die honderd jaar oud ben, een kind geboren worden, en zou Sara, negentig jaar oud, nog baren? I; want Ik wil haar zegenen, en van haar zal Ik u een zoon geven; ja, Ik zal haar zegenen, en uit haar zullen volken worden, en koningen over vele volken.~Hw En God sprak wederom tot Abraham: Gij zult uwe huisvrouw Saraï niet meer Saraï heten, maar Sara zal haar naam zijn;(GK En als een jongsken niet besneden wordt aan de voorhuid van zijn vlees, zal zijne ziel uitgeroeid worden uit zijn volk, omdat hij mijn verbond heeft nagelaten.F  De in uw huis geborene en de gekochte met uw geld zal besneden worden: alzo zal mijn verbond aan uw vlees zijn tot een eeuwig verbond.QE  leder jongsken, als het acht dagen oud is, zult gij besnijden bij uwe nakomelingen, desgelijks ook geheel het gezin, dat in uw huis geboren of gekocht is, van alle vreemden, die niet van uw zaad zijn.mDU  En gij zult de voorhuid aan uw vlees besnijden; dit zal een teken zijn des verbonds tussen Mij en u. C  Dit nu is mijn verbond, hetwelk gij houden zult tussen Mij en u, en uw zaad na u: al wat mannelijk is onder u zal besneden worden.hBK  En God sprak tot Abraham: Zo houd nu mijn verbond, gij en uw zaad na u, bij hunne nakomelingen.2A_ en Ik wil u, en uwen zade na u, geven het land, in hetwelk gij een vreemdeling zijt, namelijk het gehele land Kanaän, tot ene eeuwige bezitting, en Ik zal hun God zijn.2@_ En Ik wil mijn verbond oprichten tussen Mij en u, en uw zaad na u, bij hunne nakomelingen, zodat het een eeuwig verbond zij, alzo dat Ik uw God zij, en van uw zaad na u;o?Y En Ik wil u bovenmate vruchtbaar maken, en zal volken van u maken, en van u zullen ook koningen komen.> Daarom zult gij niet meer Abram heten, maar Abraham, zal uw naam zijn; want Ik heb u tot een vader van vele volken gemaakt.b=? Zie, Ik ben het, en heb mijn verbond met u, en gij zult een vader van vele volken worden.S<! Toen viel Abram op zijn aangezicht, en God sprak verder tot hem, zeggende:[;1 en Ik wil mijn verbond tussen Mij en u maken, en zal u bovenmate vermenigvuldigen.: + Toen nu Abram negen en negentig jaar oud was, verscheen hem de Heer, en sprak tot hem: Ik ben de almachtige God, wandel voor Mij en wees vroom;M9 En Abram was zes en tachtig jaar oud, toen Hagar hem Ismaël baarde.b8? En Hagar baarde Abram een zoon, en Abram noemde den zoon, dien Hagar hem baarde, Ismaël.7{ Daarom noemde zij de fontein ene Fontein des Levenden, die mij aangezien heeft; welke fontein is tussen Kades en Bered.%6E  En zij noemde den naam des Heren, die met haar sprak: Gij, God, ziet mij; want, sprak zij, gewis heb ik hier gezien Dengene, die mij hierna aangezien heeft.5  Hij zal een woest mens zijn; zijne hand zal tegen een ieder en ieders hand tegen hem zijn, en hij zal tegenover al zijne broeders wonen.=4u  Nog zeide de Engel des Heren tot haar: Zie, gij zijt zwanger geworden, en gij zult een zoon baren; diens naam zult gij Ismaël heten, omdat de Heer u in uwe ellende verhoord heeft.3}  En de Engel sprak tot haar: Ik wil uw zaad zó vermenigvuldigen, dat het wegens de grote menigte niet zal geteld worden.o2Y  En de Engel des Heren sprak tot haar: Keer weder tot uwe meesteres, en verootmoedig u onder hare hand.11 Die sprak tot haar: Hagar, dienstmaagd van Saraï, van waar komt gij en waar wilt gij heen? Zij sprak: Ik ben van mijne meesteres Saraï gevlucht.z0o En de Engel des Heren vond haar bij ene waterfontein in de woestijn, namelijk bij de fontein op den weg naar Sur.(/K Maar Abram sprak tot Saraï: Zie, uwe maagd is onder uwe macht, doe met haar zoals het u behaagt. Toen nu Saraï haar wilde verootmoedigen, vlood zij van haar.].5 Toen zeide Saraï tot Abram: Gij doet onrecht aan mij: ik heb mijne dienstmaagd tot u gebracht; maar nu zij ziet, dat zij zwanger geworden is, word ik door haar minder geacht. De Heer zij rechter tussen mij en u.- En hij ging tot Hagar; die werd zwanger. Toen zij nu zag, dat zij zwanger was, achtte zij hare meesteres minder, dan zichzelve..,W Toen nam Saraï, Abrams huisvrouw, hare Egyptische dienstmaagd Hagar, en gaf haar Abram haren man tot vrouw, nadat zij tien jaren in het land Kanaän gewoond hadden.M+ En zij sprak tot Abram: de Heer heeft mij toegesloten, dat ik niet baren kan: eilieve, ga tot mijne dienstmaagd, of ik misschien uit haar mij bouwen mocht. En Abram hoorde naar de stem van Saraï.j* Q Saraï, Abrams huisvrouw, baarde hem niet; maar zij had ene Egyptische dienstmaagd, genaamd Hagar.E) Amorieten, de Kanaänieten, de Girgasieten en de Jebuzieten.2(a Hethieten, de Ferezieten, de Refaïeten de6'i de Kenieten, de Kenizieten, de Kadmonieten, de#&A Op dien dag maakte de Heer een verbond met Abram en sprak: Uwen zade wil Ik dit land geven, van het water van Egypte af tot aan het grote water Frath toe: N$~i~/}]}(|{{pzuyyiyxwwcvv`u8ttLs~rrMqpoonn==7/ "Toen Esau deze woorden zijns vaders hoorde, schreeuwde hij luid en werd uitermate bedroefd, en sprak tot zijnen vader: Zegen mij ook, mijn vader!G= !Toen werd Isaäk bovenmate ontsteld, en sprak: Wie is dan de jager, die het mij gebracht heeft? En ik heb van alles gegeten eer gij kwaamt, en heb hem gezegend: hij zal ook gezegend blijven.m<U  Toen antwoordde Isaäk, zijn vader, hem: Wie zijt gij? Hij sprak: Ik ben Esau, uw eerstgeboren zoon.+;Q en maakte ook een gerecht, en bracht het zijnen vader binnen, en sprak tot hem: Sta op, mijn vader, en eet van het wildbraad uws zoons, opdat uwe ziel mij zegene.!:= Toen nu Isaäk den zegen over Jakob voleindigd had, en Jakob nauwelijks uitgegaan was van zijnen vader Isaäk, kwam Esau, zijn broeder, van zijne jacht,S9! Volken moeten u dienen, en geslachten moeten u te voet vallen; word een heer over uwe broeders, en de kinderen uwer moeder moeten u te voet vallen; vervloekt zij wie u vloekt, gezegend zij wie u zegent!h8K God geve u van den dauw des hemels en van de vettigheid der aarde en volheid van koren en wijn.;7q Hij trad toe en kuste hem. Toen rook hij den reuk zijner klederen, en zegende hem, en sprak: Zie, de reuk mijns zoons is gelijk de reuk des velds, hetwelk de Heer gezegend heeft.L6 En zijn vader Isaäk sprak tot hem: Kom hier en kus mij, mijn zoon!L5 Toen sprak hij: Breng het mij dan hier, mijn zoon: opdat ik ete van uw wildbraad, en opdat mijne ziel u zegene. Toen bracht hij het hem, en hij at; en hij droeg hem ook wijn binnen, en hij dronk.S4! en sprak tot hem: Zijt gij mijn zoon Esau? Hij antwoordde: Ja, ik ben het.w3i En hij kende hem niet; want zijne handen waren ruw, gelijk Esau's, zijns broeders, handen; en hij zegende hem,2! Alzo trad Jakob tot zijnen vader Isaäk, en toen hij hem betast had, sprak hij: De stem is Jakobs stem, maar de handen zijn Esau's handen.z1o Toen sprak Isaäk tot Jakob: Treed herwaarts, mijn zoon, opdat ik u betaste, of gij mijn zoon Esau zijt, of niet.0 Maar Isaäk sprak tot zijnen zoon: Mijn zoon, hoe hebt gij het zo schielijk gevonden? Hij antwoordde: De Heer, uw God, verleende het mij.;/q Jakob sprak tot zijnen vader: Ik ben Esau, uw eerstgeboren zoon; ik heb gedaan zoals gij mij gezegd hebt; sta op, ga zitten, en eet van mijn wildbraad, opdat uwe ziel mij zegene.x.k En hij ging binnen tot zijnen vader en sprak: Mijn vader! Hij antwoordde: Hier ben ik; wie zijt gij, mijn zoon?i-M en gaf alzo het eten met brood, zoals zij het gereedgemaakt had, haren zoon Jakob in zijne hand.b,? maar de vellen van de bokjes deed zij hem om de handen en waar hij glad was aan den hals,+ en nam van Esau, haren oudsten zoon, de kostelijke klederen, welke zij bij zich te huis had, en trok ze Jakob, haren jongsten zoon, aan;* Toen ging hij heen en haalde ze, en bracht ze aan zijne moeder. Toen maakte zijne moeder een gerecht, zoals zijn vader het gaarne had,)  Toen sprak zijne moeder tot hem: De vloek zij op mij, mijn zoon, luister slechts naar mijne stem; ga heen en haal ze mij.%(E  mijn vader mocht mij eens betasten, en dan zou ik bij hem geacht worden, als wilde ik hem bedriegen, en ik zou een vloek over mij brengen en niet een zegen.b'?  Maar Jakob sprak tot zijne moeder Rebekka: Zie, mijn broeder Esau is ruw, en ik ben glad:a&=  Dan zult gij uwen vader binnenbrengen om te eten, opdat hij u zegene vóór zijnen dood.%  Ga heen naar de kudde, en haal mij twee goede bokjes, opdat ik uwen vader daarvan een gerecht make, zoals hij het gaarne heeft.H$ Hoor dan nu, mijn zoon, naar mijne stem in hetgeen ik u gebied.o#Y Breng mij een wildbraad en maak mij een gerecht, opdat ik ete en u zegene voor den Heer, eer ik sterf.z"o Toen sprak Rebekka tot Jakob, haren zoon: Zie, ik heb uwen vader horen spreken met Esau, uwen broeder, en zeggen:*!O Rebekka nu hoorde deze woorden, welke Isaäk tot zijnen zoon Esau zeide. En Esau ging heen naar het veld om een wildbraad te jagen, opdat hij het te huis bracht.  en maak mij een gerecht, zoals ik het gaarne heb, en breng het mij hier, opdat ik ete, en mijne ziel u zegene, eer ik sterf.jO neem dan nu uw gereedschap, den pijlkoker en boog, en ga naar het veld en vang mij een wildbraad;U% En hij sprak: Zie, ik ben oud geworden, en weet niet wanneer ik sterven zal;K  En het gebeurde, toen Isaäk oud was geworden, en zijne ogen te donker werden om te zien, dat hij Esau, zijnen oudsten zoon, riep, en tot hem sprak: Mijn zoon! En hij antwoordde hem: Hier ben ik.8m #Die beiden waren Isaäk en Rebekka tot hartzeer.# "Toen Esau veertig jaar oud was, nam hij tot vrouw Judith, de dochter van Beëri, den Hethiet, en Basmath, de dochter van Elon, den Hethiet.[1 !En hij noemde hem Séba; vandaar heet de stad Ber-Séba, tot op den dag van heden.#  Tenzelfden dage kwamen Isaäks knechten en zeiden hem van den put, dien zij gegraven hadden, en spraken tot hem: Wij hebben water gevonden. En des morgens stonden zij vroeg op, en de één zwoer den ander; en Isaäk liet hen gaan, en zij trokken in vrede van hem.A Toen maakte hij hun een maaltijd, en zij aten en dronken.I dat gij ons geen schade doet, gelijk wij u niet aangeraakt hebben en gelijk wij u niet dan alleen goed gedaan hebben, en u in vrede hebben laten vertrekken: gij zijt nu de gezegende des Heren."? Zij spraken: Wij zien met ziende ogen, dat de Heer met u is; daarom spraken wij: Een eed zal tussen ons en u zijn, en wij willen een verbond met u maken,mU Maar Isaäk sprak tot hen: Waarom komt gij tot mij; gij haat mij immers en hebt mij van u verdreven?iM En Abimélech ging tot hem van Gerar, met Ahuzzath zijnen vriend en Pichol zijnen krijgsoverste.% Toen bouwde hij aldaar een altaar, en riep den naam des Heren aan, en richtte aldaar zijne hut op; en zijne knechten groeven aldaar een put.K En de Heer verscheen hem in dien nacht, en sprak: Ik ben de God van uwen vader Abraham: vrees niet, want Ik ben met u, en wil u zegenen en uw zaad vermenigvuldigen, wegens mijnen knecht Abraham.0] Daarna trok hij van daar naar Ber-Séba.L Toen begaf hij zich van daar, en groef een anderen put; daarover twistten zij niet. Daarom noemde hij hem Rehoboth, en sprak: Nu heeft de Heer ons ruimte gemaakt, en ons laten wassen in het land.fG Toen groeven zij een anderen put; daarover hadden zij ook twist: daarom noemde hij hem Sitna.4 c maar de herders van Gerar twistten met de herders van Isaäk en zeiden: Dit water behoort ons toe. Toen noemde hij dien put Esek, omdat zij hem daar onrecht gedaan hadden.\ 3 Ook groeven Isaäks knechten in dat dal, en vonden aldaar een put van levend water;p [ En hij liet de waterputten weder opgraven, welke zij ten tijde van zijnen vader Abraham gegraven hadden, welke de Filistijnen toegestopt hadden na Abrahams dood, en noemde ze met dezelfde namen, met welke zijn vader ze genoemd had.] 5 Toen trok Isaäk van daar en sloeg zijne tent op in het dal Gerar, en woonde aldaar.Z / En Abimélech sprak tot hem: Trek van ons, want gij zijt ons te machtig geworden. en stopten al de putten toe, welke de knechten zijns vaders gegraven hadden, ten tijde van zijnen vader Abraham, en vulden ze met aarde.ym zodat hij vele goederen had aan klein en groot vee, en een groot huisgezin. Daarom benijdden de Filistijnen hem,T#  En hij werd een groot man, en nam gestadig toe, totdat hij zeer groot werd;q]  En Isaäk zaaide in dat land, en kreeg in dat jaar aan vruchten honderdvoudig, want de Heer zegende hem.zo  Toen gebood Abimélech aan al het volk en sprak: Wie dezen man of zijne huisvrouw aanraakt, zal den dood sterven.G  Abimélech sprak: Waarom hebt gij ons dat gedaan? Het had lichtelijk kunnen gebeuren; dat iemand van het volk zich bij uwe huisvrouw had gelegd, en gij dus ene schuld over ons gebracht hadt.D  Toen riep Abimélech Isaäk en sprak: Zie, zij is uwe huisvrouw, hoe hebt gij dan gezegd: Zij is mijne zuster? Isaäk antwoordde hem: Ik dacht, ik zou misschien harentwege moeten sterven.5e Toen hij nu een langen tijd daar geweest was, zag Abimélech, de koning der Filistijnen, door het venster, en werd gewaar, dat Isaäk schertste met zijne huisvrouw Rebekka.p[ En toen de lieden van die plaats wegens zijne huisvrouw vraagden, sprak hij: Zij is mijne zuster; want hij vreesde te zeggen: Zij is mijne huisvrouw; zij mochten mij, dacht hij, om Rebekka doden; want zij was schoon van aangezicht.$E Alzo woonde Isaäk te Gerar.~) daarom dat Abraham aan mijne stem gehoorzaam geweest is, en heeft onderhouden mijne rechten, mijne geboden, mijne inzettingen en mijne wetten..}W en Ik wil uw zaad vermenigvuldigen als de sterren aan den hemel, en zal uwen zade al deze landen geven, en door uw zaad zullen alle volken der aarde gezegend worden:H| Wees een vreemdeling in dit land, en Ik wil met u zijn en u zegenen, want u en uwen zade zal Ik al deze landen geven, en Ik zal mijnen eed bevestigen, dien Ik uwen vader Abraham gezworen heb;n{W Toen verscheen hem de Heer en sprak: Trek niet naar Egypte, maar blijf in het land, hetwelk Ik u zeg.-z W En er kwam ene duurte in het land, behalve de eerste, die ten tijde van Abraham geweest was. Toen trok Isaäk tot Abimélech, den koning der Filistijnen, naar Gerar.y "Toen gaf Jakob hem brood en het linzengerecht; en hij at en dronk, en stond op en ging heen. Alzo verachtte Esau zijne eerstgeboorte.lxS !Jakob sprak: Zweer mij dan heden. En hij zwoer hem, en verkocht alzo aan Jakob zijne eerstgeboorte.Vw'  Esau antwoordde: Zie, ik moet toch sterven; waartoe mij dan de eerstgeboorte?>vy Maar Jakob sprak: Verkoop mij heden uwe eerstgeboorte.huK en sprak tot Jakob: Laat mij dat rode gerecht proeven, want ik ben moede: daarom heet hij Edom.Pt En Jakob kookte een gerecht. Toen kwam Esau van het veld, en was moede,_s9 En Isaäk had Esau lief, en at gaarne van zijn wildbraad; maar Rebekka had Jakob lief.r Toen nu de jongens groot werden, werd Esau jager, een man van het veld; en Jakob, een eenvoudig man, hield zich bij de hutten.1q] Terstond daarna kwam zijn broeder te voorschijn; die hield met zijne hand Esau's verzenen; en men noemde hem Jakob. Zestig jaar was Isaäk oud, toen zij geboren werden.fpG De eerste, die er uitkwam, was roodachtig, geheel ruw als ene vacht; en zij noemden hem Esau._o9 Toen nu de tijd kwam, dat zij baren moest, zie, toen waren tweelingen in haar lichaam.Xn+ En de Heer sprak tot haar: Twee volken zijn in uwen schoot, en tweeërlei natiën zullen zich scheiden uit uw lichaam; en het ééne volk zal sterker zijn dan het andere, en de oudere zal den jongere dienen./mY En de kinderen stieten elkander in haar lichaam. Toen sprak zij: Als het mij zó zou gaan, waarom ben ik dan zwanger geworden? En zij ging heen om den Heer te vragen.!l= En Isaäk bad den Heer voor zijne huisvrouw, want zij was onvruchtbaar; en de Heer liet zich van hem verbidden, en Rebekka zijne huisvrouw werd zwanger.!k= Isaäk nu was veertig jaar oud, toen hij tot vrouw nam Rebekka, de dochter van Bethuël, den Syriër van Mesopotamië, de zuster van Laban, den Syriër.Pj Dit is het geslacht van Isaäk, Abrahams zoon. Abraham verwekte Isaäk.i En zij woonden van Havila tot Sur toe, tegenover Egypte, als men naar Assyrië gaat; en hij liet zich neder tegenover al zijne broeders.}hu En dit is Ismaëls ouderdom: honderd zeven en dertig jaar; en hij nam af en stierf, en werd verzameld tot zijn volk. g Dezen zijn de kinderen van Ismaël benevens hunne namen, naar hunne gehuchten en tentdorpen: twaalf vorsten, elk over hunne stammen.+fS Hadar, Tema, Jetur, Nafis en Kedma.e3 Misma, Duma, Massa,/dY  En dit zijn de namen der kinderen van Ismaël, naar welke hunne geslachten genoemd zijn. De eerstgeboren zoon van Ismaël was Nebajoth; daarna Kedar, Adbeël, Mibsam,ocY  Dit is het geslacht van Ismaël, Abrahams zoon, dien Hagar, Sara's dienstmaagd uit Egypte, hem baarde.rb_  En na Abrahams dood zegende God Isaäk zijnen zoon; en hij woonde bij de Fontein des Levenden en Zienden.ay  in het veld, dat Abraham gekocht had van de kinderen van Heth; daar is Abraham begraven benevens zijne huisvrouw Sara.!`=  En zijne zonen Isaäk en Ismaël begroeven hem in de dubbele spelonk op den akker van Efron, den zoon van Zohar, den Hethiet, die tegenover Mamré ligt,_{ en hij nam af, en stierf in een gerusten ouderdom, toen hij oud en des levens zat was, en werd verzameld tot zijn volk.\^3 Dit nu is Abrahams ouderdom, dien hij bereikt heeft: honderd vijf en zeventig jaar;C] maar aan de kinderen, welke hij had van de bijwijven, gaf hij geschenken, en liet hen, terwijl hij nog leefde, van zijnen zoon Isaäk wegtrekken, oostwaarts naar het land van het Oosten./\[ En Abraham gaf al zijn goed aan Isaäk;o[Y De kinderen van Midian waren Efa, Efer, Henoch, Abida en Eldaä: dezen allen zijn kinderen van Ketura.uZe En Joksan verwekte Scheba en Dedan. De kinderen van Dedan nu waren de Assurieten, Letusieten en Leümmieten.JY Die baarde hem Zimran en Joksan, Medan en Midian, Jisbak en Suah.5X i Abraham nam wederom ene vrouw, genaamd Ketura.-WU CToen bracht Isaäk haar in de hut van zijne moeder Sara en nam Rebekka en zij werd zijne vrouw, en hij kreeg haar lief. Alzo werd Isaäk getroost over zijne moeder.JV BEn de knecht verhaalde Isaäk alle zaken, welke hij verricht had.U1 Aen sprak tot den knecht: Wie is de man, die ons tegenkomt op het veld? De knecht sprak: Dat is mijn heer. Toen nam zij den sluier en bedekte zich.WT) @En Rebekka hief hare ogen op, en zag Isaäk; toen gleed zij van den kameel af,S ?En Isaäk was uitgegaan om te bidden op het veld omtrent den avond, en hief zijne ogen op, en zag dat daar kamelen aankwamen.lRS >Isaäk nu kwam van de Fontein des Levenden en Zienden; want hij woonde in het land naar het Zuiden.'QI =Alzo maakte Rebekka zich op met haar jonge dochters, en zij zetten zich op de kamelen en trokken den man achterna; en de knecht nam Rebekka aan, en trok heen.P/ [hand] of ter linkerhand.PD 0en boog mij en aanbad den Heer, en loofde den Heer, den God van mijnen heer Abraham, die mij op den rechten weg geleid had, opdat ik voor zijnen zoon de dochter van den broeder mijns heren nemen zou.mCU /En ik vroeg haar en sprak: Wiens dochter zijt gij? Zij antwoordde: Ik ben de dochter van Bethuël, den zoon van Nahor, dien Milka hem gebaard heeft. Toen hing ik een hoofdsieraad aan haar aangezicht en armringen aan hare handen,B1 .En zij nam schielijk de kruik van haren schouder en sprak: Drink, en ik zal uwe kamelen ook drenken. Alzo dronk ik, en zij drenkte de kamelen ook.JA -Eer ik nu deze woorden uitgesproken had in mijn hart, zie, toen kwam Rebekka uit met ene kruik op haren schouder, en klom af naar de put en schepte. Toen sprak ik tot haar: Geef mij te drinken.@9 ,en zij zeggen zal: Drink gij, ik zal voor uwe kamelen ook scheppen: dat deze dan de vrouw zij, welke de Heer voor den zoon mijns heren voorzien heeft."?? +zie, zo sta ik hier bij de waterput, wanneer nu ene maagd uitkomt om te scheppen, en ik tot haar zeg: Geef mij een weinig water te drinken uit uwe kruik,> *Alzo kwam ik heden tot de put en sprak: Heer, God van mijnen heer Abraham, hebt Gij genade tot mijne reis gegeven, waarop ik mij bevinde,=' )Alsdan zult gij van mijnen eed ontslagen zijn, als gij tot mijne maagschap komt; geven zij haar u niet, zo zijt gij van mijnen eed ontslagen.Q< (Toen sprak hij tot mij: De Heer, voor wien ik wandel, zal zijnen Engel met u zenden en genade tot uwe reis geven, dat gij voor mijnen zoon een vrouw neemt van mijne maagschap en van mijns vaders huis.P; 'Maar ik sprak tot mijnen heer: Hoe, zo die vrouw mij niet wilde volgen?m:U &maar trek heen naar mijns vaders huis en naar mijn geslacht, neem aldaar voor mijnen zoon ene vrouw.93 %En mijn heer heeft een eed van mij genomen en gezegd: Gij zult mijnen zoon geen vrouw nemen van de dochters der Kanaänieten, in wier land ik woon;8! $Daarenboven heeft Sara, de huisvrouw mijns heren, mijnen heer in haren ouderdom een zoon gebaard; dien heeft hij gegeven al wat hij heeft.57e #en de Heer heeft mijnen heer rijkelijk gezegend, en die is groot geworden; en Hij heeft hem gegeven schapen en ossen, zilver en goud, knechten en maagden, kamelen en ezels./6[ "Toen sprak hij: Ik ben Abrahams knecht;5 !en zette hem spijs voor. Maar hij sprak: Ik zal niet eten, voordat ik mijne zaak heb voorgesteld. En zij antwoordden: Spreek!*4O  Alzo bracht hij den man in het huis, en onttoomde de kamelen, en gaf hun stro en voeder, en water om zijne voeten te wassen en die der mannen, die met hem waren,3' En hij sprak: Kom in, gij gezegende des Heren; waarom staat gij daarbuiten? Ik heb het huis opgeruimd, en voor de kamelen ook plaats gemaakt.2y En toen hij dat hoofdsieraad zag en de armringen aan de handen zijner zuster, en de woorden hoorde van Rebekka, zijne zuster, zeggende: Aldus heeft de man tot mij gesproken; toen kwam hij tot dien man, en zie, hij stond bij de kamelen aan de put.e1E En Rebekka had een broeder, genaamd Laban; en Laban liep naar den man toe buiten bij de put.Y0- En de jonge dochter liep heen, en maakte dat alles bekend in haars moeders huis.k/Q en sprak: Geloofd zij de Heer, de God van mijnen heer Abraham, die zijne barmhartigheid en zijne waarheid niet nagelaten heeft aan mijnen heer; want de Heer heeft mij op den weg geleid tot het huis van den broeder mijns heren.1._ Toen boog de man zich en aanbad den Heer,o-Y En zij zeide verder tot hem: Er is ook veel stro en voeder bij ons, en ruimte genoeg om te vernachten.f,G Zij sprak tot hem: Ik ben de dochter van Bethuël, den zoon van Milka, dien zij Nahor baarde. + en hij sprak: Mijne dochter, wien hoort gij toe? Zeg mij dat toch: is er in uws vaders huis ook ruimte voor ons om te vernachten?'*I Toen nu al de kamelen gedronken hadden, nam hij een gouden hoofdsieraad, een halven sikkel zwaar, en twee armringen voor hare handen, tien sikkels goud zwaar;z)o En de man verwonderde zich zeer en zweeg stil, om te zien, of de Heer tot zijne reis genade gegeven had, of niet.(% En zij haastte zich en goot de kruik uit in den drinkbak, en liep weder naar den put om water te scheppen, en schepte voor al zijne kamelen.' En toen zij hem te drinken gegeven had, sprak zij: Ik zal voor uwe kamelen ook wat scheppen, totdat zij alle gedronken hebben.r&_ En zij sprak: Drink, mijn heer, en zij liet de kruik schielijk neder op hare hand, en gaf hem te drinken.f%G Toen liep de knecht haar te gemoet en sprak: Laat mij een weinig water uit uwe kruik drinken.*$O En zij was ene jonge dochter, zeer schoon van aangezicht, nog maagd, en geen man had haar bekend; die ging neder naar de put en vulde de kruik, en klom weder op.B# En eer hij had uitgesproken, zie, toen kwam Rebekka, de dochter van Bethuël, die een zoon was van Milka, de huisvrouw van Nahor, Abrahams broeder, en droeg ene kruik op haren schouder.?"y wanneer nu ene jonge dochter komt, tot welke ik zeg: Reik mij uwe kruik toe en laat mij drinken, en zij zeggen zal: Drink, ik zal uwe kamelen ook laten drinken: dat zij dan diegene zijn mag, welke Gij uwen dienaar Isaäk toegewezen hebt, en ik daaraan kenne, dat Gij barmhartigheid aan mijnen heer gedaan hebt.y!m  Zie, ik sta hier bij den waterput, en de dochters der lieden van deze stad zullen uitkomen om water te scheppen:   en sprak: Heer, Gij God van mijnen heer Abraham! kom mij heden te gemoet, en doe barmhartigheid, aan Abraham, mijnen heer.&G  Toen liet hij de kamelen legeren buiten voor de stad bij een waterput, des avonds, omtrent den tijd als de vrouwen plachten uit te gaan om water te scheppen,J  Alzo nam de knecht tien kamelen van de kamelen zijns heren, en trok heen, en had allerlei goederen zijns heren bij zich, en hij maakte zich op en trok naar Mesopotamië, naar de stad van Nahor.b?  Toen legde de knecht zijne hand onder de heup van Abraham, zijnen heer, en zwoer hem dat. Maar zo de vrouw u niet volgen wil, zo zijt gij van dezen eed ontslagen: alleenlijk breng mijnen zoon niet weder daarheen.$C De Heer, de God des hemels, die mij uit het huis mijns vaders en uit mijn vaderland genomen heeft, die tot mij gesproken en mij ook gezworen heeft, zeggende: Dit land wil Ik uwen zade geven, die zal zijnen Engel voor u uit zenden, zodat gij voor mijnen zoon van daar ene vrouw neemt.a= Abraham sprak tot hem: Wacht u daarvoor, dat gij mijnen zoon daar niet weder heenbrengt.1 De knecht sprak: Hoe, zo die vrouw mij niet volgen wilde naar dit land, zal ik dan uwen zoon wederbrengen in dat land, waaruit gij getrokken zijt?y maar dat gij trekken zult naar mijn vaderland en tot mijne maagschap, en daar voor mijnen zoon Isaäk ene vrouw nemen.*O en zweer mij bij den Heer, den God des hemels en der aarde, dat gij voor mijnen zoon geen vrouw zult nemen van de dochters der Kanaänieten, onder welke ik woon, En hij sprak tot zijnen knecht, den oudsten van zijn huis, die al zijne goederen bestuurde: Leg uwe hand onder mijne heup,L  Abraham was oud en welbedaagd, en de Heer had hem gezegend in alles.zo Alzo werd die akker, en de spelonk daarin, door de kinderen van Heth aan Abraham bevestigd tot ene erfbegrafenis.  Daarna begroef Abraham zijne huisvrouw Sara in de dubbele spelonk des akkers tegenover Mamré, dat is Hebron, in het land Kanaän.wi Abraham tot een eigen goed bevestigd, (023-17b) alsmede de spelonk daarin, en alle bomen rondom den akker: (023-18b) en de kinderen van Heth zagen het aan, en allen, die ter poort zijner stad uit [gingen] en ingingen.S! Alzo werd Efrons akker, in welken de dubbele spelonk is, tegenover Mamré,J Abraham hoorde naar Efron, en woog hem het geld toe, waarvan hij gesproken had, ten aanhore van de kinderen van Heth, te weten vierhonderd sikkels zilver, dat in het kopen goed en gangbaar was. Mijn heer, hoor toch naar mij: het veld is vierhonderd sikkels zilver waard; maar wat is dat tussen u en mij? Begraaf slechts uwe dode.2a Efron antwoordde Abraham en sprak tot hem:N   en sprak met Efron, zodat het volk des lands het hoorde, en zeide: Wilt gij mij dien laten, zo bid ik, neem van mij het geld, hetwelk ik u geef voor den akker; zo zal ik mijne dode aldaar begraven.7 k  Toen boog Abraham zich voor het volk des lands,7 i  Neen, mijn heer, maar hoor mij: ik schenk u den akker, en daarbenevens de spelonk daarin, en geef ze u over voor de ogen der kinderen mijns volks, ter begraving van uwe dode.X +  Want Efron woonde onder de kinderen Heths. Toen antwoordde Efron, de Hethiet, Abraham, zodat de kinderen van Heth het hoorden, voor allen, die ter poort zijner stad uit [gingen] en ingingen, en sprak: f ~~L}}||9{{]zzzyyZxxOwwZvvv#uutpssrZqqcqpzonn*mmwllskk j|ihhEggDff ee doccacbb?aa[```r`'_^^&]^]\\C[[o[ZZUYYDXXX6WVUTTSSXRQQPP3OO6NnNMM0LLAKJJIIHH*GGIFFmEEpDDYDCBBKA@@s??4>>=<<;::K9928766,55f544.3{22>110r0+//U..+--,+**_))Z)(''*&%%<$$F##""\"! l U7+ W0{[nv%X!  7 c  X'-\f)RM #Toen sprak Jakob tot zijn huisgezin en tot allen, die met hem waren: doet van u weg de vreemde goden, die onder u zijn, en reinigt u, en verandert uwe klederen;1Q _ #En God sprak tot Jakob: Maak u op en trek naar Beth-El, en woon aldaar; en maak aldaar een altaar voor dien God, die u verscheen, toen gij vloodt voor uwen broeder Esau.QP "Maar zij antwoordden: Zou hij dan met onze zuster als een hoer handelen?[gingen] en ingingen, en zij besneden al wat mannelijk was, dat ter poort zijner stad uit [ging] en inging.H "Hun vee en hunne goederen en al wat zij hebben zal het onze zijn, als wij hun slechts ter wille zijn, opdat zij bij ons wonen.:Go "Maar dán alleen zullen zij ons terwille zijn om bij ons te wonen en één volk met ons te worden, wanneer wij al wat mannelijk onder ons is besnijden, gelijk zij besneden zijn.LF "Deze lieden zijn vreedzaam bij ons, en willen in het land wonen en handelen; nu is het land groot genoeg voor hen; wij willen ons hunne dochters tot vrouwen nemen, en onze dochters aan hen geven.zEo "Toen kwamen zij, Hemor en zijn zoon Sichem, in de stadspoort, en spraken met de burgers van hunne stad, zeggende:D% "en de jongeling vertraagde niet om het te doen; want hij had behagen in Jakobs dochter; en hij was geëerd boven allen in zijns vaders huis.8Cm "Deze woorden bevielen Hemor en zijnen zoon wél;cBA "Maar zo gij niet toestemt u te besnijden, zo zullen wij onze dochter nemen en heentrekken.rA_ "dan zullen wij u onze dochters geven, en uwe dochters voor ons nemen, en bij u wonen, en één volk zijn.v@g "Maar dan zullen wij u terwille zijn, als gij ons gelijk wordt, en al wat mannelijk onder u is besneden wordt;? "en zeiden tot hen: Wij kunnen dat niet doen, wij kunnen onze zuster aan geen onbesneden man geven; want dat zou ons ene schande zijn.x>k " Toen antwoordden Jakobs zonen Sichem en zijnen vader Hemor bedrieglijk, omdat hunne zuster Dina geschonden was,= " Eist vrij van mij bruidschat en geschenk; ik wil het geven zoals gij het eist. Geeft mij slechts de jonge dochter tot vrouw.<{ " En Sichem sprak tot haren vader en tot hare broeders: Laat mij genade bij u vinden, wat gij mij zegt, dat wil ik geven.W;) " en woont bij ons. Het land zal u open zijn; woont en handelt en gewint daarin.V:' " Maakt vriendschap met ons, geeft ons uwe dochters en neemt gij onze dochters;9{ "Toen sprak Hemor met hen, zeggende: Mijns zoons Sichems hart haakt naar uwe dochter; eilieve, geeft haar hem tot vrouw.u8e "Ondertussen kwamen Jakobs zonen van het veld: en toen zij het hoorden, verdroot het de mannen, en zij werden zeer toornig, dat hij ene dwaasheid aan Israël had begaan en Jakobs dochter geschonden had; want zo behoorde het niet te zijn.M7 "Toen ging Hemor, Sichems vader, uit tot Jakob om met hem te spreken.6 "En Jakob vernam, dat zijne dochter Dina geschonden was; en zijne zonen waren met het vee op het veld, en Jakob zweeg, totdat zij kwamen.Q5 "En Sichem sprak tot zijnen vader Hemor: Neem deze dochter mij tot vrouw.e4E "En zijn hart hing aan haar; en hij had de jonge dochter lief, en sprak vriendelijk met haar.3 "Toen Sichem, de zoon van Hemor, den Heviet, die heer van dat land was, haar zag, nam hij haar en ging tot haar en schond haar.j2 Q "Dina nu, Lea's dochter, welke zij Jakob gebaard had, ging uit om de dochters van dat land te zien._19 !en richtte aldaar een altaar op, en riep den naam van den sterken God van Israël aan.0 !en kocht een stuk akker van de kinderen van Hemor, Sichems vader, voor honderd stukken geld; aldaar sloeg hij zijne hutten op,&/G !Daarna kwam Jakob behouden tot aan de stad Sichem, die in het land Kanaän ligt, nadat hij uit Mesopotamië gekomen was, en sloeg zijn leger op voor de stad,|.s !En Jakob trok naar Sukkoth, en bouwde zich een huis, en maakte hutten voor zijn vee; daarom heet de plaats Sukkoth.D- !Alzo trok Esau dien dag wederom zijns weegs naar Seïr toe.,,S !Esau sprak: Dan zal ik echter sommigen van dit volk, dat met mij is, bij u laten. Hij antwoordde: Wat is dat nodig? Laat mij slechts genade vinden bij mijnen heer.1+] !Mijn heer trekke voor zijnen knecht uit, ik zal op mijn gemak achteraan drijven, al naar dat het vee en de kinderen gaan kunnen, totdat ik bij mijnen heer kom te Seïr.T*# ! Maar hij sprak tot hem: Mijn heer, gij weet, dat ik jonge kinderen bij mij heb, daarenboven vee en zogende koeien; wanneer die maar één dag te sterk gedreven werden, zo zou mij de gehele kudde sterven.L) ! En hij sprak: Laat ons voorttrekken en reizen; ik zal met u reizen..(W ! Neem toch den zegen van mij aan, dien ik u toegebracht heb; want God heeft mij het verleend; ik heb van alles genoeg. En hij hield bij hem aan, zodat hij het aannam.9'm ! Jakob antwoordde: Och neen, heb ik genade gevonden bij u, zo neem mijn geschenk van mijne hand; want ik zag uw aangezicht als zag ik Gods aangezicht; en laat mij u wel behagen.J& ! Esau sprak: Ik heb genoeg, mijn broeder: behoud hetgeen gij hebt.%} !En hij sprak: Wat wilt gij met al dit heir, hetwelk ik ontmoet heb? Hij antwoordde: Om genade te vinden bij mijnen heer.$ !Lea trad ook toe met hare kinderen, en zij neigden zich voor hem; vervolgens traden Jozef en Rachel toe, en neigden zich ook voor hem.T## !En de dienstmaagden traden toe met hare kinderen, en neigden zich voor hem;1"] !En hij hief zijne ogen op en zag de vrouwen met de kinderen, en sprak: Wie zijn dezen bij u? Hij antwoordde: Het zijn de kinderen, welke God uwen knecht verleend heeft.t!c !Toen liep Esau hem te gemoet, en nam hem in den arm, en viel hem om den hals, en kuste hem; en zij weenden.h K !En hij ging voor hen uit, en boog zich zevenmaal ter aarde, totdat hij bij zijnen broeder kwam. !en stelde de dienstmaagden met hare kinderen vooraan, en Lea met hare kinderen daarachter, en Rachel met Jozef op het laatst.. Y !Jakob hief zijne ogen op, en zag zijnen broeder Esau komen met vierhonderd mannen; en hij verdeelde zijne kinderen bij Lea en bij Rachel en bij de twee dienstmaagden,3a Daarom eten de kinderen van Israël tot op den dag van heden geen span-aderen van het gewricht der heup, omdat de span-ader van het gewricht van Jakobs heup geraakt werd.]5 En toen hij door Pniël kwam, ging de zon voor hem op; en hij hinkte aan zijne heup. En Jakob noemde die plaats Pniël; want [zeide hij] ik heb God gezien van aangezicht tot aangezicht, en mijne ziel is genezen. En Jakob vraagde hem en sprak: Zeg toch, hoe heet gij? En hij sprak: Waarom vraagt gij, hoe ik heet? En hij zegende hem aldaar. En hij sprak: Gij zult niet meer Jakob heten, maar Israël; want gij hebt met God en met mensen gestreden, en hebt de overhand behouden.:q En hij sprak: Hoe heet gij? Hij antwoordde: Jakob. En hij sprak: Laat mij gaan, want de dageraad breekt aan. Maar hij antwoordde: Ik laat u niet los, tenzij gij mij zegent.&G en toen hij zag, dat hij hem niet overmocht, raakte hij het gewricht zijner heup aan, en het gewricht zijner heup werd door het worstelen met hem verwrongen.Y- En hij bleef alleen. Toen worstelde een man met hem, totdat de dageraad aanbrak;[1 en hij nam hen en voerde hen over het water, zodat óverkwam wat hij bij zich had./ En hij stond in dien nacht op, en nam zijne twee vrouwen en zijne twee dienstmaagden en zijne elf kinderen, en trok over het veer van den Jabbok;U% Alzo ging dat geschenk voor hem uit, maar hij bleef dien nacht bij het heir.>w en zegt ook: Zie, uw knecht Jakob is achter ons, want hij dacht: Ik zal hem verzoenen met dit geschenk, dat voor mij uitgaat; daarna zal ik hem zien; misschien zal hij mij aannemen.'I Alzo gebood hij den tweeden en den derden, en allen die achter de kudden gingen, zeggende: Gelijk ik u gezegd heb, zegt zó tot Esau, wanneer gij hem ontmoet;~w zo zult gij zeggen: Het behoort uwen knecht Jakob toe; die zendt zijnen heer Esau een geschenk en trekt ons achterna.8k En hij gebood den eersten, zeggende: Wanneer mijn broeder Esau u ontmoet en u vraagt: Wien behoort gij toe, en waar wilt gij heen, en van wien is hetgeen gij vóór u drijft?, 9 en gaf ze in de handen zijner knechten, elke kudde afzonderlijk, en sprak tot hen: Gaat voor mij uit, en laat ruimte tussen de ene kudde en de andere.z o en dertig zogende kamelinnen met hare veulens, veertig koeien en tien varren, twintig ezelinnen met tien veulens;Q  tweehonderd geiten, twintig bokken, tweehonderd schapen, twintig rammen,w i En hij bleef dien nacht daar, en hij nam van hetgeen hij voorhanden had een geschenk voor zijnen broeder Esau:  Gij hebt immers gezegd: Ik zal u weldoen, en uw zaad maken als het zand aan de zee, dat men niet tellen kan wegens de menigte.1 Red mij uit de hand mijns broeders, uit de hand van Esau; want ik vrees voor hem, dat hij misschien kome en mij sla, benevens moeders en kinderen.Z/ ik ben te gering voor al de barmhartigheid en voor al de trouw, welke Gij aan uwen knecht bewezen hebt; want ik had niet meer dan dezen staf, toen ik over dezen Jordaan ging, en nu ben ik twee heiren geworden.>w Verder sprak Jakob: God van mijnen vader Abraham, en God van mijnen vader Isaäk, Heer! Gij, die tot mij gezegd hebt: Trek weder naar uw land en tot uwe maagschap, Ik zal u weldoen:fG en sprak: Zo Esau op het ééne heir aankomt en het slaat, zo zal het overgeblevene ontkomen.% Toen vreesde Jakob zeer en hij werd bang en verdeelde het volk, dat bij hem was, en de schapen en de runderen en de kamelen, in twee heiren, De boden kwamen weder tot Jakob en zeiden: Wij kwamen bij uwen broeder Esau, en hij trekt u ook te gemoet met vierhonderd man.!= en ik heb runderen en ezels, schapen, knechten en maagden; en heb uitgezonden om het u, mijnen heer, bekend te maken, opdat ik genade in uwe ogen vinde.} en beval hun en sprak: Zegt mijnen heer Esau aldus: Uw knecht laat u zeggen: Ik heb lang vertoefd bij Laban, tot nu toe;q] En Jakob zond boden voor zich uit naar zijnen broeder Esau in het land Seïr, in de landstreek van Edom,_9 En toen hij hen zag, sprak hij: Het zijn Gods heiren, en noemde deze plaats Mahanaïm.D~  Jakob nu ging zijnen weg; en de Engelen Gods ontmoetten hem.} 7Maar des morgens stond Laban vroeg op, kuste zijne kinderen en dochters en zegende hen, en hij trok heen en kwam weder aan zijne plaats.| 6En Jakob offerde op het gebergte, en nodigde zijne broeders ten eten; en toen zij gegeten hadden, bleven zij op het gebergte overnachten.{5 5De God van Abraham en de God van Nahor en de God hunner vaderen zij rechter tussen ons. En Jakob zwoer hem bij Dien, dien zijn vader Isaäk vreesde.9zm 4Deze hoop zij getuige en dit teken zij ook getuige, dat ik niet overkomen zal tot u, noch gij overkomen zult tot mij, voorbij dezen hoop en dit teken, om elkander te benadelen.}yu 3En Laban sprak verder tot Jakob: Zie, dit is de hoop, en dit is het teken, hetwelk ik opgericht heb tussen mij en u./xY 2Zo gij mijne dochters enig leed aandoet, of andere vrouwen daarbij neemt, behalve mijne dochters; al is er dan geen mens bij ons, zie, God is getuige tussen mij en u.{wq 1En hij zij tot een wachttoren; want hij sprak: De Heer zie daarin tussen mij en u, wanneer wij van elkander komen.ivM 0Toen sprak Laban: Deze hoop zij heden ten getuige tussen mij en u. Daarom noemde men hem Gal-Ed.Ku /En Laban noemde hem Jegar-Sahadutha, maar Jakob noemde hen Gal-Ed.}tu .en hij sprak tot zijne broeders: Raapt stenen op; en zij namen stenen en maakten een hoop, en zij aten op dien hoop.Cs -Toen nam Jakob een steen en richtte dien op tot een teken;jrO ,Kom dan en laat ons een verbond maken, ik en gij, hetwelk tot een getuigenis zij tussen mij en u.q +Laban antwoordde en sprak tot Jakob: Deze dochters zijn mijne dochters, en deze kinderen zijn mijne kinderen, en deze kudden zijn mijne kudden, en al wat gij ziet, dat is het mijne: wat kan ik heden aan mijne dochters of hare kinderen, die zij gebaard hebben, doen?hpK *En was de God mijns vaders, de God van Abraham, Hij, dien ook Isaäk vreesde, niet op mijne zijde geweest, gij hadt mij ledig laten heentrekken; maar God heeft mijne ellende en moeite aangezien en heeft u gisteren bestraft.o! )Alzo heb ik deze twintig jaren in uw huis gediend, veertien om uwe dochters en zes om uwe kudde; en gij hebt mijn loon tienmaal veranderd.fnG (Des daags versmachtte ik van hitte en des nachts van koude, en geen slaap kwam in mijne ogen.,mS 'wat de dieren verscheurden en ik u niet bracht, dat moest ik u betalen; gij hebt het van mijne hand geëist, hetzij dat het mij bij dag of bij nacht ontstolen was.l &Deze twintig jaren ben ik bij u geweest: uwe schapen en geiten zijn niet onvruchtbaar geweest; de rammen uwer kudde heb ik nooit gegeten;%kE %Gij hebt al mijn huisraad betast: wat hebt gij van uw huisraad gevonden? Leg het hier voor mijne en uwe broeders neder, opdat zij tussen ons beiden richten. j $En Jakob werd toornig en bestrafte Laban, en sprak tot hem: Wat heb ik misdaan of waarin gezondigd, dat gij mij zo vijandig zijt?Ki #Toen sprak zij tot haren vader: Mijn heer, wees niet toornig, omdat ik voor u niet kan opstaan; want het gaat mij naar de wijze der vrouwen. Alzo vond hij de afgoden niet, hoezeer hij ook zocht.h- "Toen nam Rachel de afgoden en verborg ze onder het zadeltuig der kamelen, en ging daarop zitten; en Laban doorzocht de gehele hut en vond niets.g !Toen ging Laban in de hut van Jakob en Lea, en van de beide dienstmaagden, en vond niets en hij ging uit Lea's hut in de hut van Rachel.'fI  Maar bij wien gij uwe goden vindt, die sterve hier voor onze broeders; zoek het uwe bij mij en neem het weg. Maar Jakob wist niet, dat Rachel ze gestolen had.meU Jakob antwoordde en sprak tot Laban: Ik vreesde en dacht, dat gij mij uwe dochters zoudt onttrekken.~dw En dewijl gij dan toch vertrekken wilt en zozeer verlangt naar uws vaders huis, waarom hebt gij mijne goden gestolen?:co En ik had wel zoveel macht, dat ik u kwaad had kunnen doen; maar de God uws vaders heeft gisteren tot mij gezegd: Wacht u, dat gij met Jakob niet anders dan vriendelijk spreekt.ab= En gij hebt mij mijne kinderen en dochters niet laten kussen? Nu, gij hebt dwaas gedaan.7ai Waarom zijt gij heimelijk gevloden en hebt u aan mij ontstolen, en hebt het mij niet te kennen gegeven, opdat ik u geleid had met vreugde, met zingen, met trommels en harpen?5`e Toen sprak Laban tot Jakob: Wat hebt gij gedaan, dat gij u aan mijn hart ontstolen hebt, en hebt mij mijne dochters ontvoerd, even alsof zij door het zwaard gevangen waren?!_= En Laban naderde Jakob; Jakob nu had zijne hut opgeslagen op het gebergte, en Laban met zijne broeders sloeg zijne tenten ook op op het gebergte Gilead.^- Maar God kwam tot Laban, den Syriër, in een droom des nachts, en sprak tot hem: Wacht u, dat gij met Jakob niet anders spreekt dan vriendelijk.]y En hij nam zijne broeders tot zich en joeg hem achterna, zeven dagreizen ver, en haalde hem in op het gebergte Gilead.G\ Ten derden dage werd het Laban gezegd, dat Jakob gevloden was.[ Alzo vlood hij en al wat het zijne was, en hij maakte zich op en trok de rivier over, en keerde zijn aangezicht naar het gebergte Gilead.~Zw Alzo ontstal Jakob zich aan het hart van Laban, den Syriër, daarmede, dat hij hem niet bekend maakte, dat hij vlood._Y9 Laban nu was gegaan om zijne kudde te scheren. En Rachel stal de afgoden haars vaders.X) en voerde al zijn vee weg, en al zijne have, welke hij in Mesopotamië verworven had, om tot zijnen vader Isaäk te komen in het land Kanaän.RW Alzo maakte Jakob zich op en laadde zijne kinderen en vrouwen op kamelen,V Daarom heeft God onzen vader zijnen rijkdom ontrukt voor ons en onze kinderen; nu dan, al wat God u gezegd heeft, doe dat.`U; Hij heeft ons gehouden als vreemden; want hij heeft ons verkocht, en ons loon verteerd.{Tq Toen antwoordden Rachel en Lea en spraken tot hem: Wij hebben immers geen deel noch erf meer in onzes vaders huis.5Se  Ik ben de God van Beth-El, waar gij den steen gezalfd en waar gij Mij ene gelofte gedaan hebt. Nu, maak u op en trek uit dit land, en trek weder in het land uwer maagschap.#RA  En hij sprak: Hef uwe ogen op en zie, alle bokken, springen op de gesprenkelden, geplekten en bonten der kudde; want Ik heb alles gezien wat Laban u doet.[Q1  En de Engel Gods sprak tot mij in een droom: Jakob! En ik antwoordde: Hier ben ik.$PC  Want als de tijd des parens kwam, hief ik mijne ogen op en zag in een droom, en zie, de bokken sprongen op de gesprenkelden, geplekten en bonten der kudde.QO  Alzo heeft God de goederen uws vaders hem ontrukt en ze aan mij gegeven.K #En hij zonderde op dien dag af de gesprenkelde en bonte bokken, en alle geplekte en bonte geiten, alles, waar slechts iets wits aan was, en al wat zwart was onder de lammeren; en hij stelde het onder de handen zijner zonen,==w "Toen sprak Laban: Zie, het zij zoals gij gezegd hebt.d<C !Zo zal mijne gerechtigheid heden of morgen voor mij getuigen, wanneer het komt, dat ik mijn loon van u nemen zal: al wat niet geplekt of bont of niet zwart zijn zal onder de lammeren en geiten, dat zij dieverij bij mij.k;Q  Ik zal heden al de kudden doorgaan, en afzonderen alle gevlekte en bonte schapen en alle zwarte schapen onder de lammeren, en het bonte en geplekte onder de geiten: wat nu bont en geplekt zal uitvallen, dat zal mijn loon zijn.5:e En hij sprak: Wat zal ik u dan geven? Jakob sprak: Gij zult mij niets geven, maar zo gij doen wilt, hetgeen ik u zeggen zal, zo zal ik wederom uwe schapen weiden en hoeden.*9O Gij hadt weinig eer ik hier kwam, maar nu is het uitgebreid in menigte, en de Heer heeft u gezegend onder mijn bestuur; nu wanneer zal ik mijn huis ook bezorgen?b8? Hij nu sprak tot hem: Gij weet, hoe ik u gediend heb, en hoe uw vee onder mij geweest is.07] Bepaal mij het loon, dat ik u geven zal.s6a Laban sprak tot hem: Laat mij genade voor uwe ogen vinden; ik bespeur, dat de Heer mij zegent om uwentwil.5 Geef mij mijne vrouwen en mijne kinderen, om welke ik u gediend heb, opdat ik vertrekke; want gij weet, hoe ik u gediend heb.4 Toen nu Rachel Jozef gebaard had, sprak Jakob tot Laban: Laat mij vertrekken en reizen tot mijne plaats en naar mijn land.W3) en zij noemde hem Jozef, en sprak: De Heer geve mij toch nog een zoon daarbij.j2O Toen werd zij zwanger en baarde een zoon, en sprak: God heeft mijne versmaadheid van mij genomen;P1 Maar God dacht aan Rachel, en verhoorde haar en maakte haar vruchtbaar.;0s Daarna baarde zij ene dochter; die noemde zij Dina./ en sprak: God heeft mij wel begiftigd, nu zal mijn man weder bij mij wonen, want ik heb hem zes zonen gebaard; en zij noemde hem Zebulon.A. Wederom werd Lea zwanger en baarde Jakob den zesden zoon,}-u en sprak: God heeft mij beloond, omdat ik mijne dienstmaagd aan mijnen man gegeven heb, en zij noemde hem Issaschar.T,# En God verhoorde Lea, en zij werd zwanger en baarde Jakob den vijfden zoon,D+ Toen nu Jakob des avonds van het veld kwam, ging Lea uit hem tegemoet en sprak: Tot mij zult gij komen, want ik heb u gekocht voor de dudaïm mijns zoons. En hij ging dien nacht tot haar.M* Zij antwoordde: Is het niet genoeg, dat gij mij mijnen man genomen hebt; wilt gij ook de dudaïm mijns zoons nemen? Rachel sprak: Welaan, hij zal dezen nacht tot u komen voor de dudaïm uws zoons.D) En Ruben ging uit ten tijde van den tarwenoogst, en vond dudaïm op het veld, en bracht ze zijne moeder Lea te huis. Toen sprak Rachel tot Lea: Geef mij een deel van de dudaïm uws zoons.e(E  toen sprak Lea: Heil mij; want de dochters zullen mij zalig prijzen; en zij noemde hem Aser.H'  Daarna baarde Zilpa, Lea's dienstmaagd, Jakob den tweeden zoon;5&g  toen sprak Lea: Tot geluk, en noemde hem Gad.;%s  En Zilpa, Lea's dienstmaagd, baarde Jakob een zoon:p$[  Toen nu Lea zag, dat zij ophield met baren, nam zij hare dienstmaagd Zilpa en gaf haar Jakob tot vrouw.# toen sprak Rachel: God heeft het gewend met mij en mijne zuster, en ik zal de overhand hebben; en zij noemde hem Naftali.["1 Wederom werd Bilha, Rachels dienstmaagd, zwanger en baarde Jakob den tweeden zoon; ! Toen sprak Rachel: God heeft mijne zaak gericht en mijne stem gehoord, en mij een zoon gegeven; daarom daarom noemde zij hem Dan.7 k Bilha nu werd zwanger en baarde Jakob een zoon.W) En alzo gaf zij hem Bilha, hare dienstmaagd, tot vrouw en Jakob ging tot haar.  Maar zij sprak: Zie, daar is mijn dienstmaagd Bilha, ga tot haar, opdat zij op mijnen schoot bare en ik ook door haar gebouwd worde.zo Maar Jakob werd zeer toornig op Rachel en sprak: Ik ben immers God niet die u uws lichaams vrucht niet geven wil. / Toen nu Rachel zag, dat zij Jakob niet baarde, benijdde zij hare zuster, en sprak tot Jakob: Geef mij ook kinderen! Of indien niet, dan sterf ik. En Hij dreef Adam uit, en stelde de cherubim vóór den hof Eden met een vlammend zwaard, om te bewaren den weg tot den boom des levens.fG Zo zond God de Heer hem uit den hof Eden om den aardbodem te bouwen, waarvan hij genomen was.O En God de Heer sprak: Zie, Adam is geworden als onzer één, en weet wat goed en kwaad is: nu dan, dat hij zijne hand niet uitstrekke en neme ook van den boom des levens, en ete, en leve eeuwiglijk!dC En God de Heer maakte voor Adam en zijne vrouw rokken van vellen, en bekleedde hen er mede.O En Adam noemde zijne vrouw Eva, omdat zij de moeder aller levenden is.+Q in het zweet uws aangezichts zult gij uw brood eten, totdat gij tot de aarde wederkeert, waarvan gij genomen zijt; want gij zijt stof en zult tot stof wederkeren.S! doornen en distels zal hij u dragen, en gij zult het kruid des velds eten;% En tot Adam sprak hij: Dewijl gij geluisterd hebt naar de stem van uwe vrouw, en hebt gegeten van dien boom, van welken Ik u gebood, zeggende: Gij zult daarvan niet eten, --vervloekt zij de akker om uwentwil; met kommer zult gij u daarop voeden al de dagen uws levens;D En tot de vrouw sprak Hij: Ik zal u vele smarten toezenden, wanneer gij zwanger wordt; gij zult met smart kinderen baren, en uw wil zal uwen man onderworpen zijn, en hij zal uw heer zijn. ; En Ik zal vijandschap stellen tussen u en de vrouw, en tussen uw zaad en haar zaad: dat zal u den kop vertreden, en gij zult het in de verzenen steken.P Toen sprak God de Heer tot de slang: Dewijl gij dat gedaan hebt, zo zijt gij vervloekt boven al het vee en boven alle dieren des velds: op uwen buik zult gij gaan en stof eten al de dagen uws levens.|s  Toen sprak God de Heer tot de vrouw: Waarom hebt gij dat gedaan? De vrouw sprak: De slang bedroog mij, zodat ik at.a=  Toen sprak Adam: De vrouw, welke Gij mij toegevoegd hebt, gaf mij van den boom en ik at.3  En Hij sprak: Wie heeft u gezegd, dat gij naakt zijt? Hebt gij niet gegeten van dien boom, van welken Ik u gebood, dat gij daarvan niet eten zoudt?j O  En hij sprak: Ik hoorde uwe stem in den hof en vreesde, want ik ben naakt; daarom verborg ik mij.C   En God de Heer riep Adam, en sprak tot hem: Waar zijt gij?I  En zij hoorden de stem van God den Heer, gaande in den hof, toen de dag koel geworden was; en Adam verborg zich met zijne vrouw voor het aangezicht van God den Heer, onder de bomen in den hof. % Toen werden hun beider ogen geopend, en zij werden gewaar, dat zij naakt waren, en vlochten vijgebladeren te zamen en maakten zich schorten.f G En de vrouw zag, dat de boom goed was om daarvan te eten, en liefelijk om aan te zien; dat het een aangename boom was, dewijl hij verstandig maakte: en zij nam van de vrucht en at, en gaf haren man ook daarvan, en hij at.! maar God weet, dat op welken dag gij daarvan eet, uwe ogen zullen geopend worden, en gij zijn zult als God, en weten wat goed en kwaad is.O Toen sprak de slang tot de vrouw: Gij zult geenszins den dood sterven;) maar van de vruchten des booms in het midden van den hof heeft God gezegd: Eet daar niet van, en raakt ze ook niet aan, opdat gij niet sterft.Y- Toen sprak de vrouw tot de slang: Wij eten van de vruchten der bomen in den hof;> y En de slang was listiger dan alle dieren des velds, welke God de Heer gemaakt had, en sprak tot de vrouw: Zou God wel gezegd hebben: Gij zult niet eten van allerlei bomen in den hof?"? #Ten vierden male werd zij zwanger en baarde een zoon, en sprak: Nu zal ik den Heer danken; daarom noemde zij hem Juda. En zij hield op kinderen te baren.*O "Wederom werd zij zwanger en baarde een zoon, en sprak: Nu zal mijn man zich weder bij mij voegen, want ik heb hem drie zonen gebaard; daarom noemde zij hem Levi.*O !En zij werd wederom zwanger en baarde een zoon, en sprak: De Heer heeft gehoord, dat ik ongeacht ben, en heeft mij dezen óók gegeven; en zij noemde hem Simeon.+  En Lea werd zwanger en baarde een zoon; dien noemde zij Ruben, en sprak: De Heer heeft mijne ellende aangezien, nu zal mijn man mij liefhebben.fG Toen nu de Heer zag, dat Lea ongeacht was, maakte hij haar vruchtbaar en Rachel onvruchtbaar.u~e Alzo ging hij ook tot Rachel; en hij had Rachel liever dan Lea, en diende bij hem ook de andere zeven jaren.Y}- En hij gaf zijne dienstmaagd Bilha aan zijne dochter Rachel tot ene dienstmaagd.`|; Jakob deed zo, en hield de week uit. Toen gaf hij hem Rachel, zijne dochter, tot vrouw.{ Houd met deze de week uit; dan zal ik u de andere ook geven, voor den dienst, dien gij nóg zeven jaren bij mij dienen zult.izM Laban antwoordde: Het is niet de gewoonte in ons land, dat men de jongste geve vóór de oudste.,yS Maar des morgens, zie, toen was het Lea. En hij sprak tot Laban: Waarom hebt gij mij dat gedaan? Heb ik u niet gediend om Rachel? Waarom hebt gij mij dan bedrogen?Xx+ En Laban gaf zijne dienstmaagd Zilpa aan zijne dochter Lea tot ene dienstmaagd.fwG Maar des avonds nam hij zijn dochter Lea, en bracht haar tot hem binnen en hij ging tot haar.Xv+ Toen nodigde Laban al de lieden van die plaats, en maakte een bruilofsmaaltijd.huK En Jakob sprak tot Laban: Geef mij mijne huisvrouw, want het is nu de tijd, dat ik tot haar ga.pt[ Alzo diende Jakob om Rachel zeven jaren; en zij schenen hem enkele dagen te zijn, zo lief had hij haar.^s7 Laban antwoordde: Het is beter, dat ik haar u geef, dan aan een ander: blijf bij mij.jrO En Jakob kreeg Rachel lief, en sprak: Ik wil u zeven jaren dienen om Rachel, uwe jongste dochter.lqS Maar Lea had een zwak gezicht, Rachel daarentegen was schoon van gestalte en schoon van aangezicht.Qp Laban nu had twee dochters, de oudste genaamd Lea, en de jongste Rachel.oy sprak Laban tot Jakob: Schoon gij mijn broeder zijt, zoudt gij mij daarom voor niet dienen? Zeg, wat uw loon zal zijn.ny Toen sprak Laban tot hem: Welaan, gij zijt mijn gebeente en mijn vlees. En als hij een maand lang bij hem geweest was,7mi  Toen nu Laban hoorde van Jakob, zijns zusters zoon, liep hij hem te gemoet, en omhelsde en kuste hem, en bracht hem in zijn huis. Toen verhaalde hij aan Laban al deze dingen.l  en hij zeide haar, dat hij haars vaders broeder was, en de zoon van Rebekka. Toen liep zij heen en zeide het aan haren vader.0k]  En hij kuste Rachel, en weende overluid;sja  Toen nu Jakob Rachel zag, de dochter van Laban, zijn moeders broeder, en de schapen van Laban, zijns moeders broeder, trad hij toe en wentelde den steen af van den mond des puts, en drenkte de schapen van Laban, zijns moeders broeder. #~~}||q| {yzz>yySyx~wwywvvNuu)ttt2sskrrrqqqp#ogo$nn,mmSll5kkjiVihh=ggfffWfeeyddyd*ccobbb9aa"``X`__ ]]o\\G[[ZZYXXXHWWVVFUU*TTDSRRRQ=PP OLNNNMLLrKK/JJ#III&HHHGEFEE1DCCZBBA4@@~=<<+;;4::$9f88s766#554I33222T1i000/..j--v,,o+++ **.)q((I''X&&f%$$q##c#""J! csA#,$q$9s+yg;K& 5 d  p  | PWUo{U7 )Dit nu is hetgeen ik gezegd heb tot Farao, dat God Farao vertoont, wat Hij voorheeft.=5 )Die zeven magere en lelijke koeien, die na deze opgekomen zijn, zijn zeven jaren; en die zeven magere en verzengde aren zijn zeven jaren van duurte.y<m )Die zeven schone koeien zijn zeven jaren, en die zeven goede aren zijn ook zeven jaren: het is éénerlei droom.z;o )Jozef antwoordde Farao: Die beide dromen van Farao zijn één; want God geeft Farao te kennen, wat Hij voorheeft. : )en de zeven dunne aren verslonden de zeven dikke aren. En ik heb het den waarzeggers gezegd, maar zij kunnen het mij niet verklaren.;9s )daarna gingen zeven dorre aren op, dun en verzengd:Z8/ )En nog eens zag ik in mijnen droom zeven aren op éénen halm wassen, vol en dik;75 )en toen zij ze verslonden hadden, merkte men het niet aan haar, dat zij die gegeten hadden, en zij bleven lelijk gelijk te voren. Toen ontwaakte ik.P6 )En de magere en lelijke koeien verslonden de zeven eerste vette koeien;5 )en na deze zag ik zeven andere, dorre, zeer lelijke en magere koeien opklimmen; ik heb in geheel Egypteland zulke lelijke niet gezien.^47 )en zag uit de rivier opklimmen zeven schone, vette koeien, en die gingen in het gras;Z3/ )Toen sprak Farao tot Jozef: Ik droomde, dat ik stond aan den oever van de rivier,q2] )Jozef antwoordde Farao en sprak: Dat staat niet aan mij: God zal echter Farao wat goeds te kennen geven.;1q )Toen sprak Farao tot hem: ik heb een droom gedroomd en er is niemand, die hem uitleggen kan; maar ik heb van u horen zeggen, dat, als gij een droom hoort, gij hem kunt uitleggen.)0M )Toen zond Farao heen en liet Jozef roepen, en men haalde hem schielijk uit den kerker, en hij liet zich scheren, en trok andere klederen aan, en kwam tot Farao./} ) En gelijk hij ze ons uitlegde, zo is het ook gebeurd; want ik ben weder in mijn ambt gesteld, en de ander is opgehangen.-.U ) En er was bij ons een Hebreeuws jongeling, een knecht van den overste der lijfwacht; dien vertelden wij ze, en hij legde ons onze dromen uit, elk naar zijnen droom.q-] ) toen droomden wij beiden in denzelfden nacht, elk zijnen droom; waarvan de betekenis hem zelven aanging., ) toen Farao toornig was op zijne knechten, en mij met den opperbakker in de gevangenis zette in het huis van den overste der lijfwacht,Z+/ ) Toen sprak de opperschenker tot Farao en zeide: Ik gedenk heden aan mijne zonden,U*% )En toen het morgen werd, was zijn geest bekommerd, en hij zond heen en liet roepen alle waarzeggers in Egypte en alle wijzen, en vertelde hun zijne dromen; maar er was niemand, die ze Farao kon uitleggen.)} )en de zeven magere aren verslonden de zeven dikke en volle aren. Toen ontwaakte Farao, en merkte, dat het een droom was.Q( )daarna zag hij zeven dunne en door den oostenwind verzengde aren opgaan;w'i )En hij viel weder in slaap en droomde nog eens, en zag, dat zeven aren opschoten uit éénen halm, vol en dik;j&O )En de lelijke en magere koeien verslonden die zeven schone en vette koeien. Toen ontwaakte Farao.!%= )na dezen zag hij zeven andere koeien uit de rivier opklimmen; die waren lelijk en mager, en zij gingen bij de andere koeien aan den oever van de rivier.b$? )en zag uit de rivier opklimmen zeven schone, vette koeien, die gingen weiden in het gras;J#  )En na twee jaren had Farao een droom, dat hij stond aan de rivier,E" (Doch de opperschenker dacht niet aan Jozef, maar vergat hem.T!# (maar den opperbakker liet hij ophangen, gelijk Jozef het hun uitgelegd had.l S (en hij stelde den opperschenker weder in zijn schenkersambt, om den beker in Farao's hand te geven,gI (En het geschiedde op den derden dag, toen Farao zijn verjaardag hield, dat hij voor al zijne knechten een maaltijd aanrichtte; en hij verhief het hoofd des opperschenkers en het hoofd des opperbakkers onder zijne knechten;r_ (en na drie dagen zal Farao uw hoofd verheffen en u aan de galg hangen, en de vogels zullen uw vlees eten.[1 (Jozef antwoordde en sprak: Dit is zijne betekenis: de drie korven zijn drie dagen;wi (en in den bovensten korf was allerlei gebakken spijs voor Farao; en de vogels aten uit den korf op mijn hoofd.1 (Toen nu de opperbakker zag, dat de betekenis goed was, sprak hij tot Jozef: Ook ik heb gedroomd, en zie, ik droeg drie witte korven op mijn hoofd;  (want ik ben heimelijk gestolen uit het land der Hebreën; daarenboven heb ik niets gedaan, dat zij mij in den kerker gezet hebben.} (Maar denk aan mij, als het u welgaat, en doe barmhartigheid aan mij, om Farao te bewegen, dat hij mij uit dit huis hale;,S ( na drie dagen zal Farao uw hoofd verheffen en u weder in uw ambt stellen, om hem den beker in de hand te geven, naar de vorige wijze, toen gij zijn schenker waart.U% ( Jozef sprak tot hem: Dit is zijne betekenis: de drie ranken zijn drie dagen; ( en ik had Farao's beker in mijne hand, en nam de druiven en drukte ze uit in den beker, en gaf den beker Farao in de hand.mU ( die had drie ranken, en hij begon uit te spruiten, ging op en bloeide, en zijne druiven werden rijp; ( Toen vertelde de opperschenker Jozef zijnen droom, en zeide tot hem: Ik heb gedroomd, dat er een wijnstok vóór mij was;# (Zij antwoordden: Wij hebben gedroomd, en hebben niemand, die het ons uitlegt. Jozef sprak: Uit te leggen komt God toe; doch vertelt ze mij.F (vraagde hij hun, zeggende: Waarom zijt gij heden zo bedroefd?Q (Toen nu Jozef des morgens tot hen inkwam, en zag, dat zij treurig waren,$C (En zij droomden beiden, de schenker en de bakker des konings van Egypte, in denzelfden nacht, elk een bijzonderen droom, en elks droom had zijne betekenis.vg (En de overste der lijfwacht stelde Jozef bij hen om hen te dienen; en zij zaten enige dagen in de gevangenis.q] (en liet hen in de gevangenis zetten, in het huis van den overste der lijfwacht, waar Jozef gevangen was.b ? (en Farao werd toornig op zijne beide kamerdienaren, den opperschenker en den opperbakker,  (En het gebeurde daarna, dat de schenker des konings van Egypte en de bakker zondigden tegen hunnen heer, den koning van Egypte;u e En Seth verwekte ook een zoon, en noemde hem Enos. Te dien tijde begon men den naam des Heren aan te roepen.8 k Adam bekende wederom zijne vrouw, en zij baarde een zoon; dien noemde zij Seth; want God heeft mij, sprak zij, een ander zaad gesteld voor Abel, dien Kaïn heeft doodgeslagen.Q  Kaïn zal zevenmaal gewroken worden, maar Lamech zeven en zeventig maal.A} En Lamech sprak tot zijne vrouwen: Ada en Zilla, hoort mijne stem; gij vrouwen Lamechs, neemt ter ore wat ik zeg! Ik sloeg een man dood om mijne wonde, en een jongeling om mijne buile.' Zilla nu baarde ook, namelijk Tubal-Kaïn, den meester in allerlei koper [werk] en ijzerwerk; en de zuster van Tubal-Kaïn was Naëma.hK En zijn broeder was genaamd Jubal: deze was de vader van allen, die citers en fluiten bespelen._9 En Ada baarde Jabal: van dien zijn gekomen die in hutten; woonden en met vee omgingen.I En Lamech nam twee vrouwen: de ene genaamd Ada, de andere Zilla.ue Henoch nu verwekte Irad, Irad verwekte Mehujaël, Mehujaël verwekte Methusaël, Methusaël verwekte Lamech. En Kaïn bekende zijne vrouw; die werd zwanger en baarde Henoch. En hij bouwde ene stad, welke hij noemde, naar zijns zoons naam, Henoch.jO Alzo ging Kaïn uit van het aangezicht des Heren, en woonde in het land Nod, ten oosten van Eden.;q Maar de Heer sprak tot hem: Neen, maar wie Kaïn doodslaat, dien zal het zevenmaal gewroken worden. En de Heer maakte een teken aan Kaïn, opdat niemand hem doodde, die hem vond.E Zie, Gij drijft mij heden uit het land, en ik moet mij voor uw aangezicht verbergen, en moet ongedurig en vluchtende zijn op de aarde; zo zal het mij gaan, dat wie mij vindt mij doden zal.d~C  Maar Kaïn sprak tot den Heer: Mijne zonde is te groot dan dat zij mij kan vergeven worden.}  als gij den akker bouwen zult, zal hij u voortaan zijn vermogen niet geven; ongedurig en vluchtende zult gij zijn op de aarde.|y  En nu, vervloekt zijt gij op de aarde, die haren mond opengedaan en uws broeders bloed van uwe handen ontvangen heeft;l{S  Maar Hij sprak: Wat hebt gij gedaan? De stem van het bloed uws broeders roept tot Mij van de aarde.z  Toen sprak de Heer tot Kaïn: Waar is uw broeder Abel? Maar hij sprak: Ik weet het niet; zou ik mijns broeders hoeder zijn?y3 Toen sprak Kaïn met zijn broeder Abel; en het gebeurde, toen zij op het veld waren, dat Kaïn opstond tegen zijnen broeder Abel en hem dood sloeg.9xm Is het niet alzo: wanneer gij vroom zijt, zo zijt gij aangenaam; maar zijt gij niet vroom, zo rust de zonde voor de deur: laat haar echter niet haren wil, maar heers over haar!bw? Toen sprak de Heer tot Kaïn: Waarom zijt gij vergramd, en waarom is uw gelaat veranderd?tvc maar Kaïn en zijn offer zag Hij niet genadig aan: toen werd Kaïn zeer vergramd en zijn gelaat veranderde.~uw en Abel bracht een offer van de eerstelingen zijner kudde en haar vet; en de Heer zag Abel en zijn offer genadig aan,gtI En het gebeurde na enigen tijd, dat Kaïn den Heer een offer bracht van de vruchten des velds,wsi En zij ging voort en baarde Abel, zijnen broeder; en Abel werd een schaapherder, maar Kaïn werd een akkerman.r { En Adam bekende zijne vrouw Eva, en zij werd zwanger, en baarde Kaïn, en sprak: Ik heb een man van den Heer verkregen.q} 'want de stokmeester zag nergens naar om, vermits de Heer met Jozef was, en wat hij deed, dat liet de Heer wél gelukken.spa 'die gaf al de gevangenen in de gevangenis in zijne hand, opdat al wat daar geschiedde door hem geschiedde;{oq 'Maar de Heer was met hem, en neigde zijne goedertierenheid tot hem, en liet hem genade vinden bij den stokmeester,n 'en zijn heer nam hem en zette hem in de gevangenis, waarin de gevangenen des konings zaten; en hij was aldaar in de gevangenis.m+ 'En toen zijn heer de woorden zijner huisvrouw hoorde, welke zij tot hem sprak, zeggende: zó heeft mij uw knecht gedaan, werd hij zeer toornig;klQ 'maar toen ik een geschreeuw maakte en riep, toen liet hij zijn kleed bij mij en vlood naar buiten.k- 'en zeide tot hem diezelfde woorden en sprak: De Hebreeuwse knecht, dien gij ons hier hebt ingebracht, kwam tot mij en wilde mij schande aandoen;Ij 'En zij legde zijn kleed bij zich, totdat zijn heer te huis kwam,}iu 'En toen hij hoorde, dat ik een geschreeuw maakte en riep, liet hij zijn kleed bij mij, en vlood en liep naar buiten.ghI 'riep zij de lieden van haar huis en sprak tot hen: Ziet, hij heeft ons den Hebreeuwsen man hier ingebracht om ons schande aan te doen; hij kwam tot mij hier in en wilde zich bij mij leggen; maar ik riep met ene luide stem.Tg# ' Toen zij nu zag, dat hij zijn kleed in hare hand liet en naar buiten vlood,f ' En zij greep hem bij zijn kleed en sprak: Leg u ij mij. Maar hij liet het kleed in hare hand, vlood, en liep het huis uit.ey ' Het gebeurde op zekeren dag, dat Jozef in het huis ging om zijn werk te doen; en niemand van het huisgezin was er bij.d ' En zij herhaalde dagelijks zulke woorden tot Jozef; maar hij hoorde niet naar haar, om zich bij haar te leggen en haar terwille te zijn.8ck ' en heeft niets zo groot in huis, hetwelk hij mij onthouden heeft, behalve u, omdat gij zijne huisvrouw zijt: hoe zou ik dan nu zulk een groot kwaad doen en tegen God zondigen?'bI 'Maar hij weigerde het en sprak tot haar: Zie, mijn heer doet niets buiten mij; wat er in huis is, en alles wat hij heeft, dat heeft hij in mijne hand gesteld;pa[ 'En het gebeurde daarna, dat de huisvrouw zijns heren hare ogen op Jozef wierp, en sprak: Leg u bij mij.G` 'Daarom liet hij alles, wat hij had, in Jozefs handen, en zag nergens naar om, terwijl hij hem had, behalve hetgeen hij at en dronk. En Jozef was schoon van gestalte en schoon van aangezicht.j_O 'En van dien tijd af, toen hij hem over zijn huis en over al zijne goederen gesteld had, zegende de Heer het huis des Egyptenaars om Jozefs wil, en er was enkel zegen des Heren in alles wat hij had, in het huis en op het veld.^! 'alzo dat hij genade vond bij zijnen heer, en zijn dienaar werd; en hij stelde hem over zijn huis, en al wat hij had gaf hij in zijne hand.r]_ 'En zijn heer zag, dat de Heer met hem was; want al wat hij deed, dat deed de Heer wél gelukken door hem,{\q 'En de Heer was met Jozef, zodat hij een gelukkig man werd; en hij was in het huis van zijnen heer, den Egyptenaar.:[ q 'Jozef dan werd naar Egypte gevoerd; en Potifar, een Egyptisch man, Farao's kamerheer en overste der lijfwacht, kocht hem van de Ismaëlieten, die hem derwaarts afgebracht hadden.fZG &Daarna kwam zijn broeder uit, die den roden draad om zijne hand had, en men noemde hem Zerah.#YA &Maar toen die zijne hand weder introk, kwam zijn broeder uit; en zij sprak: Waarom hebt gij uwenthalve zulk ene scheur gescheurd? En men noemde hem Perez.X+ &En toen zij nu baarde, kwam er ene hand uit. Toen nam de vroedvrouw een roden draad, en bond er dien om, en sprak: Deze zal het eerst uitkomen.XW+ &En toen zij baren zou, bespeurde men, dat zij tweelingen in haar lichaam droeg."V? &Juda herkende ze en sprak: Zij is rechtvaardiger dan ik; want ik heb haar mijnen zoon Sela niet gegeven. Doch hij hield verder gene gemeenschap met haar.RU &En toen men haar voorbracht, zond zij tot haren schoonvader, zeggende: Van dien man ben ik zwanger, wien dit toebehoort; en zij sprak: Herkent gij ook van wien deze ring en dit snoer en deze staf zijn?ST! &Na drie maanden gaf men Juda te kennen, zeggende: Uwe schoondochter Tamar heeft gehoereerd; daarenboven, zie, zij is van hoererij zwanger geworden. Juda sprak: Brengt haar hier, opdat zij verbrand wordeS# &Juda sprak: Zij houde het voor zich; ook kan zij ons geen schande nazeggen; want ik heb dezen bok gezonden, en gij hebt haar niet gevonden. R &En hij kwam weder tot Juda en sprak: Ik heb haar niet gevonden, ook zeggen de lieden van die plaats, dat er geen hoer geweest is.Q# &Toen vraagde hij den lieden van die plaats en zeide: Waar is de hoer, die buiten aan den weg zat? Zij antwoordden: Er is geen hoer geweest.P &En Juda zond den geitebok door zijnen vriend, den Adullamiet, om het pand weder te halen van die vrouw; en hij vond haar niet.jOO &En zij maakte zich op en ging heen, en legde den sluier af, en trok hare weduwklederen weder aan.VN' &Hij sprak: Wat voor een pand wilt gij, dat ik u zal geven? Zij antwoordde: Uwen ring en uw snoer en uwen staf, dien gij in uwe hand hebt. En hij gaf het haar, en ging tot haar; en zij werd van hem zwanger.M &Hij sprak: Ik zal u een geitebok van de kudde zenden. Zij antwoordde: Zo geef mij dan een pand, totdat gij mij dien zendt.AL} &En hij ging tot haar aan den weg en zeide: Eilieve laat mij tot u gaan; want hij wist niet, dat zij zijne schoondochter was. Zij antwoordde: Wat zult gij mij geven, om tot mij te gaan?fKG &Toen nu Juda haar zag, meende hij, dat zij ene hoer was, want zij had haar aangezicht bedekt.}Ju &Toen legde zij de weduwklederen, welke zij gedragen had, af, bedekte zich met een sluier en omwond zich, en zette zich buiten voor de deur aan den weg naar Timna; want zij zag, dat Sela groot geworden was, en zij was hem niet tot vrouw gegeven.jIO & Toen gaf men Tamar te kennen: Zie, uw schoonvader gaat op naar Timna om zijne schapen te scheren.FH & Toen nu vele dagen verlopen waren, stierf Sua's dochter, Juda's vrouw. En toen Juda uitgetreurd had, ging hij op naar Timna om zijne schapen te scheren, hij en zijn vriend Hira van Adullam.vGg & Toen sprak Juda tot zijne schoondochter Tamar: Blijf weduwe in uws vaders huis, totdat mijn zoon Sela groot wordt; want hij dacht: Misschien mocht hij ook sterven gelijk zijne broeders. Alzo ging Tamar heen en bleef in haars vaders huis.MF & Doch hetgeen hij deed mishaagde den Heer; daarom doodde Hij hem ook.JE & Maar toen Onan wist, dat het zaad zijn eigen niet zou zijn, als hij tot zijns broeders vrouw ging, liet hij het op de aarde vallen en verdierf het, opdat hij zijnen broeder geen zaad geven zou.}Du &Toen sprak Juda tot Onan: Ga tot uws broeders vrouw, en neem haar ten huwelijk, opdat gij uwen broeder zaad verwekt.DC &Maar Er was kwaad voor den Heer; daarom doodde de Heer hem.IB &En Juda gaf aan zijnen eersten zoon Er ene vrouw, genaamd Tamar.eAE &Wederom baarde zij een zoon; dien noemde zij Sela; en hij was te Kezib, toen zij hem baarde.O@ &En zij werd wederom zwanger, en baarde een zoon; dien noemde zij Onan.@?} &werd zij zwanger en baarde een zoon; dien noemde hij Er.> &en Juda zag aldaar de dochter van een Kanaänietisch man, wiens naam was Sua, en hij nam haar; en toen hij tot haar ging,=  &Het gebeurde in dien tijd, dat Juda van zijne broeders aftrok, en zich begaf bij een man van Adullam, wiens naam was Hira;l<S %$En de Midianieten verkochten hem in Egypte aan Potifar, Farao's kamerheer en overste der lijfwacht.P; %#en al zijne zonen en dochters traden tot hem om hem te troosten, maar hij wilde zich niet laten troosten, en sprak: Ik zal met rouw nederdalen in het graf tot mijnen zoon. En zijn vader beweende hem.:{ %"En Jakob scheurde zijne klederen, en legde een zak om zijne lendenen, en bedreef rouw over zijnen zoon een langen tijd; 9 %!En hij kende hem en sprak: Het is mijns zoons rok, een boos dier heeft hem opgegeten, een verscheurend dier heeft Jozef verscheurd.8% % en zonden den bonten rok en lieten dien tot hunnen vader brengen en zeggen: Dezen hebben wij gevonden; zie, of het uws zoons rok is of niet._79 %Toen namen zij Jozefs rok, en slachtten een geitebok, en doopten den rok in het bloed,d6C %en kwam weder tot zijne broeders en sprak: De jongeling is er niet in; waar zal ik nu heen?a5= %Toen nu Ruben weder bij den kuil kwam en Jozef er niet in vond, scheurde hij zijn kleed,:4o %en toen de Midianietische kooplieden voorbijreisden, trokken zij hem uit den kuil, en verkochten hem aan de Ismaëlieten voor twintig zilverlingen; die brachten hem naar Egypte.03[ %Komt, laat ons hem aan de Ismaëlieten verkopen, opdat onze handen zich aan hem niet vergrijpen; want hij is onze broeder, ons vlees en bloed. En zij hoorden naar hem;|2s %Toen sprak Juda tot zijne broeders: Wat zal het ons baten, dat wij onzen broeder ombrengen en zijn bloed verbergen?X1+ %En zij zetten zich neder om te eten. Intussen hieven zij hunne ogen op en zagen ene menigte Ismaëlieten, komende uit Gilead, met hunne kamelen, die specerijen, balsem en mirre droegen, reizende naar Egypte.d0C %en zij namen hem en wierpen hem in een kuil; maar die kuil was ledig, er was geen water in.p/[ %Toen nu Jozef bij zijne broeders kwam, trokken zij hem zijnen rok uit, den bonten rok, dien hij aanhad,a.= %Verder sprak Ruben tot hen: Vergiet geen bloed; maar werpt hem in dezen kuil, die in de woestijn is, en slaat de hand niet aan hem; want hij; wilde hem uit hunne hand redden, om hem weder tot zijnen vader te brengen.i-M %Toen Ruben dat hoorde, wilde hij hem uit hunne handen redden, en sprak: Laat ons hem niet doden. ,; %Nu komt dan, en laat ons hem ombrengen en in een kuil werpen, en zeggen: Een boos dier heeft hem opgegeten; zo zal men zien wat van zijne dromen wordt.?+{ %en zeiden onder elkander: Zie, daar komt de dromer aan.n*W %Toen zij hem nu van verre zagen, eer hij nabij hen kwam, beraadslaagden zij te zamen om hem te doden,')I %De man sprak: Zij zijn van hier getrokken; want ik hoorde, dat zij zeiden: Laat ons naar Dothan gaan. Toen volgde Jozef zijne broeders, en vond hen te Dothan.p([ %zeggende: Wat zoekt gij? Hij antwoordde: Ik zoek mijne broeders; eilieve, zeg mij toch waar zij weiden.E' %Toen vond een man hem dwalende op het veld; die vraagde hem,8&k %En hij zeide: Ga heen en zie of het wél staat met uwe broeders en met het vee; en zeg mij wederom hoe het hun gaat. En hij zond hem uit het dal Hebron om te gaan naar Sichem.% % sprak Israël tot Jozef: Weiden niet uwe broeders het vee bij Sichem? Kom, ik zal u tot hen zenden. En hij sprak: Hier ben ik.]$5 % Toen nu zijne broeders heengegaan waren om het vee huns vaders te weiden bij Sichem,P# % En zijne broeders benijdden hem; maar zijn vader onthield deze woorden.k"Q % En toen hij het aan zijnen vader en aan zijne broeders verhaalde, bestrafte zijn vader hem, en zeide tot hem: Wat droom is dat, dien gij gedroomd hebt? Zullen wij, ik en uwe moeder en uwe broeders, komen en voor u nedervallen?A!} % En hij had nog een anderen droom; dien vertelde hij aan zijne broeders ook, en sprak: Zie, ik heb nóg een droom gehad: mij dacht, de zon en de maan en elf sterren bogen zich voor mij.' I %Toen spraken zijne broeders tot hem: Zoudt gij onze koning worden en over ons heersen? En zij werden nog toorniger op hem om zijnen droom en om zijne woorden.5 %mij dacht, wij bonden schoven op het veld; en mijne schoof richtte zich op en bleef aldus staan, en uwe schoven rondom bogen zich voor mijne schoof.I %want hij sprak tot hen: Eilieve, hoort toch wat ik gedroomd heb:~w %Daarenboven had Jozef eens een droom, en verhaalde dien aan zijne broeders, toen werden zij nog meer vergramd op hem;#A %Toen nu zijne broeders zagen, dat hun vader hem liever had dan al zijne broeders, waren zij hem vijandig, en konden hem geen vriendelijk woord toespreken.  %Israël nu had Jozef liever dan al zijne kinderen, omdat hij hem in zijnen ouderdom geboren was en hij maakte hem een bonten rok.  %En dit zijn Jakobs geslachten: Jozef was zeventien jaar oud, toen hij een veeherder werd met zijne broeders, en de jongeling was bij de kinderen van Bilha en Zilpa, zijns vaders vrouwen en hij bracht het hunnen vader aan, als er een kwaad gerucht van hen was.u g %Jakob nu woonde in het land, in hetwelk zijn vader een vreemdeling geweest was, te weten in het land Kanaän.# $+de vorst Magdiël, de vorst Iram: dit zijn de vorsten van Edom, zoals zij in hun erfland gewoond hebben, en Esau is de vader der Edomieten.8m $*de vorst Kenaz, de vorst Teman, de vorst Mibzar,9o $)de vorst Aholibama, de vorst Ela, de vorst Pinon,  $(Dit zijn de namen der vorsten van Esau naar hunne geslachten, plaatsen en namen: de vorst Timna, de vorst Alva, de vorst Jetheth,?y $'Toen Baälhanan, Achbors zoon, stierf, werd Hadar koning in zijne plaats, en zijne stad heette Paü; en zijne huisvrouw heette Mehetabeël, Matreds dochter, die Mezahabs dochter was.Q $&Toen Saul stierf, werd Baälhanan, Achbors zoon, koning in zijne plaats.Z/ $%Toen Samla stierf, werd Saul, uit Rehoboth aan de rivier, koning in zijne plaats.7k $$Toen Hadad stierf, regeerde Samla van Masréka.1 $#Toen Husam stierf, werd Hadad, Bedads zoon, die de Midianieten sloeg in het veld der Moabieten, koning in zijne plaats en zijne stad heette Avith.\3 $"Toen Jobab stierf, werd Husam, uit het land der Temanieten, koning in zijne plaats.Y- $!En toen Bela stierf, werd Jobab, Zerahs zoon, van Bozra, koning in zijne plaats.L  $ Bela, Beors zoon, was koning van Edom en zijne stad heette Dinhaba.y m $De koningen nu, die in het land Edom geregeerd hebben, eer de kinderen van Israël een koning hadden zijn dezen: { $de vorst Dison, de vorst Ezer, de vorst Disan dit zijn de vorsten der Horieten, die geregeerd hebben in het land Seïr.i M $Dit zijn de vorsten der Horieten: de vorst Lotan, de vorst Sobal, de vorst Zibeon, de vorst Ana,0 ] $Disans kinderen waren dezen: Uz en Aran.<u $Ezers kinderen waren dezen: Bilhan, Zaävan en Akan.F $Disons kinderen waren dezen: Hemdan, Esban, Jithran en Keran.V' $En Ana's kinderen waren dezen: Dison en Aholibama, die de dochter is van Ana.' $Zibeons kinderen waren dezen: Aja en Ana, deze is die Ana, die in de woestijn warme bronnen vond, toen hij zijns vaders Zibeons ezels weidde.J $Sobals kinderen waren dezen: Alvan, Manahath, Ebal, Sefo en Onam.Z/ $Lotans kinderen nu waren dezen: Hori en Hemam en Lotans zuster was genaamd Timna.cA $Dison, Ezer en Disan, dit zijn de vorsten der Horieten, Seïrs kinderen, in het land Edom.nW $De kinderen nu van Seïr, den Horiet, die in dat land woonden, zijn dezen: Lotan, Sobal, Zibeon, Ana,?{ $Dit zijn Esau's kinderen en hunne vorsten: hij is Edom.:o $Dit zijn de kinderen van Aholibama, Esau's huisvrouw: de vorst Jehus, de vorst Jaëlam, de vorst Korach, dit zijn de vorsten van Alohibama, de dochter van Ana, Esau's huisvrouw.l~S $En dit zijn de kinderen van Rehuël, Esau's zoon: de vorst Nahath, de vorst Zerah, de vorst Samma, de vorst Mizza dit zijn de vorsten van Rehuël in het land der Edomieten, en het zijn de kinderen van Basmath, Esau's huisvrouw. } $de vorst Korach, de vorst Gaëtam, de vorst Amalek: dit zijn de vorsten van Elifaz in het land Edom, en zij zijn kinderen van Ada.|7 $Dit zijn de vorsten onder Esau's kinderen. De kinderen van Elifaz, Esau's eersten zoon: de vorst Teman, de vorst Omar, de vorst Zefo, de vorst Kenaz,{9 $En de kinderen van Aholibama, Esau's huisvrouw, dochter van Ana, kleindochter van Zibeon, welke zij Esau baarde, zijn dezen: Jehus, Jaëlem en Korach.xzk $ En dit zijn Rehuëls kinderen: Nahath, Zerah, Samma, Mizza: dit zijn de kinderen van Basmath, Esau's huisvrouw.y} $ en Timna was een bijwijf van Elifaz, Esau's zoon, die baarde hem Amalek: dit zijn de kinderen van Ada, Esau's huisvrouw.Qx $ De zonen nu van Elifaz waren dezen: Teman, Omar, Zefo, Gaëtam en Kenaz; w $ En dit zijn de namen van Esau's kinderen: Elifaz, de zoon van Ada, Esau's huisvrouw; Rehuël, de zoon van Basmath, Esau's huisvrouw.dvC $ Dit is het geslacht van Esau, van welken afkomstig zijn de Edomieten op het gebergte Seïr.@u} $Alzo woonde Esau op het gebergte Seïr, en Esau is Edom.8tk $want hunne have was te groot, zodat zij bij elkander niet konden wonen, en het land, waarin zij vreemdelingen waren, vermocht hen niet te dragen wegens de menigte van hun vee.jsO $En Esau nam zijne vrouwen, zonen en dochters, en alle zielen van zijn huis, zijne have en al het vee, benevens al de goederen, welke hij in het land Kanaän verworven had, en trok van zijnen broeder Jakob naar een ander land;wri $Aholibama baarde Jehus, Jaëlam en Korach. Dit zijn Esau's kinderen, die hem geboren zijn in het land Kanaän.@q} $Ada nu baarde Elifaz aan Esau en Basmath baarde Rehuël;6pi $en Basmath Ismaëls dochter, Nebajoths zuster. o; $Esau nam vrouwen van de dochters van Kanaän: Ada de dochter van Elon, den Hethiet, en Aholibama de dochter van Ana, de dochter van Zibeon, den Heviet;3n e $Dit is het geslacht van Esau, die Edom heet.m #en nam af en stierf, en werd verzameld tot zijn volk, oud en verzadigd van leven, en zijne zonen Esau en Jakob begroeven hem.3lc #En Isaäk werd honderd en tachtig jaar oud, k #En Jakob kwam tot zijnen vader Isaäk naar Mamré te Kirjath-Arba, dat is Hebron, waar Abraham en Isaäk vreemdelingen geweest zijn.yjm #De zonen van Zilpa, Lea's dienstmaagd: Gad en Aser. Dit zijn Jakobs zonen, die hem geboren zijn in Mesopotamië.@i} #De zonen van Bilha, Rachels dienstmaagd: Dan en Naftali.5hg #De zonen van Rachel waren: Jozef en Benjamin.qg] #De zonen van Lea waren dezen: Ruben, Jakobs eerstgeboren zoon, Simeon, Levi, Juda, Issaschar en Zebulon.-fU #En het gebeurde, toen Israël in dat land woonde, dat Ruben heenging en lag bij Bilha, zijns vaders bijwijf; en dat kwam Israël ter ore. Jakob nu had twaalf zonen.Ve' #En Israël trok uit, en richtte ene hut op aan gene zijde van den toren Eder.idM #En Jakob richtte een teken op boven haar graf; dat is het grafteken van Rachel tot op dezen dag.ccA #Aldus stierf Rachel; en zij werd begraven aan den weg naar Efratha, dat nu Bethlehem heet.}bu #Maar toen haar de ziel uitging, want zij was stervende, noemde zij hem Benóni; maar zijn vader noemde hem Benjamin.a} #Toen zij het nu zo hard had in het baren, sprak de vroedvrouw tot haar: Vrees niet, want gij zult weder een zoon hebben.` #En zij trokken van Beth-El; en toen men nog een stadie van Efratha was, baarde Rachel; en zij had het hard bij het baren.L_ #en Jakob noemde de plaats, waar God met hem gesproken had, Beth-El.^ #Jakob nu richtte een stenen teken op aan die plaats, waar Hij met hem gesproken had, en plengde drankoffer daarop en begoot het met olie;R] # Alzo voer God van hem op, van die plaats, waar Hij met hem gesproken had.p\[ # En dit land, hetwelk Ik Abraham en Isaäk gegeven heb, wil Ik u geven, en zal het uwen zade geven na u.D[ # En God sprak tot hem: Ik ben de almachtige God: wees vruchtbaar en vermenigvuldig u; een volk en ene menigte van volken zullen van u komen, en koningen zullen uit uwe lendenen voortkomen. Z # en sprak tot hem: Gij heet Jakob, doch gij zult niet meer Jakob heten, maar Israël zal uw naam zijn; en alzo noemt men hem Israël.dYC # En God verscheen Jakob wederom, nadat hij uit Mesopotamië gekomen was; en Hij zegende hem,X{ #Toen stierf Debora, Rebekka's voedster, en werd begraven onder Beth-El, onder den eik; en die werd genoemd de Klaageik.W+ #en hij bouwde aldaar een altaar, en noemde de plaats El-Beth-El, omdat God aldaar aan hem geopenbaard werd, toen hij voor zijnen broeder vlood.rV_ #Alzo kwam Jakob te Luz in het land Kanaän, dat Beth-El genaamd is, alsmede al het volk, dat met hem was;~Uw #En zij trokken uit; en de vreze Gods kwam over de steden, die rondom hen lagen, zodat zij Jakobs zonen niet najoegen.T+ #Toen gaven zij hem alle vreemde goden, die onder hunne handen waren, en hunne oorringen; en hij begroef ze onder een eik, die bij Sichem stond.YS- #en maken wij ons op en trekken wij naar Beth-El, opdat ik aldaar een altaar stichte voor dien God, die mij verhoord heeft in den tijd mijner droefenis, en met mij geweest is op den weg, dien ik getrokken ben.  ~s~}|||a{{zzyxxiwww v[uuAttGssorr.qnq/pp.oocnnPmlllIkk-jOiiAhggff'ee3ddRcbbaW`__^^Q]]1\[ZZCYXXWXW>VUUTkTSRRiQQ5PPOON-MMLKtJJ?II[HHGGKFEEsEDD-CC0BAA@@m??6>>*==p<<;;!:998}77665t44C322@11"00+//G..5--,,?++**3)((C''L&&@%|$$J##{#""+!! *hl*{e7h['[$aXl 0z?CL2'8&k 0en sprak tot mij: Zie, Ik wil u laten wassen en vermenigvuldigen, en zal u tot een menigte volks maken; en Ik wil dit land tot ene bezitting geven aan uw zaad na u eeuwiglijk.l%S 0En hij sprak tot Jozef: De almachtige God verscheen mij te Luz in het land Kanaän, en zegende mij, $ 0Toen werd aan Jakob bekend gemaakt: Zie, uw zoon Jozef komt tot u. En Israël maakte zich sterk en zette zich overeind in het bed.y# o 0Daarna werd Jozef aangekondigd Zie, uw vader is krank. En hij nam met zich zijne beide zonen, Manasse en Efraïm.|"s /Maar hij sprak: Zweer mij dan; en hij zwoer hem. Toen neigde zich Israël neder naar het hoofdeinde der legerstede.!) /want ik wil bij mijne vaderen liggen; en gij zult mij uit Egypte voeren en in hun graf begraven. Hij sprak: Ik zal doen zoals gij gezegd hebt.s a /Toen nu de tijd genaakte, dat Israël sterven zou, riep hij zijnen zoon Jozef en sprak tot hem: Heb ik genade bij u gevonden, zo leg uw hand onder mijne heup, en bewijs die liefde en trouw aan mij, dat gij mij niet begraaft in Egypte;tc /En Jakob leefde zeventien jaar in Egypteland, zodat zijn gehele ouderdom was honderd zeven en veertig jaar.} /Aldus woonde Israël in Egypte, in het land Gosen, en zij hadden het in bezit, en wiesen en vermenigvuldigden zich zeer.7i /Alzo maakte Jozef ene wet, tot op dezen dag, wegens het land der Egyptenaren, om het vijfde deel aan Farao te geven; alleen het land der priesters werd Farao's eigendom niet.}u /Zij spraken: Laat ons slechts leven, en genade vinden bij u, onzen heer, wij willen gaarne Farao's lijfeigenen zijn.2_ /En van het koren zult gij het vijfde deel aan Farao geven; vier delen zullen de uwe zijn om het land te bezaaien tot spijs voor u en voor uw huis en voor uwe kinderkens. /Toen sprak Jozef tot het volk: Ziet, ik heb heden u en uw land gekocht voor Farao; ziet, daar hebt gij zaad, bezaait het land.Y- /Maar het land der priesters kocht hij niet; want het was door Farao verordend, dat de priesters zich voeden zouden van het gezette deel, hetwelk hij hun gegeven had; daarom mochten zij hun land niet verkopen.dC /En hij verdeelde het volk in de steden, van de ene plaats van Egypteland tot aan de andere.;q /Alzo kocht Jozef voor Farao geheel Egypteland; want de Egyptenaars verkochten elk zijnen akker, zó groot was voor hen de duurte geworden; en alzo werd het land Farao's eigendom.cA /Waarom laat gij ons en ons land voor uw aangezicht sterven? Koop ons en ons land voor brood, opdat wij en ons land Farao's lijfeigenen zijn; geef ons zaad, opdat wij leven en niet sterven, en het land niet woest worde.' /Toen nu dat jaar om was, kwamen zij tot hem in het tweede jaar, en spraken tot hem: Wij willen het onzen heer niet verbergen, dat niet alleen het geld, maar ook al het vee weg en bij onzen heer is; er is niets meer over voor onzen heer, dan alleen ons lijf en ons land.)M /Toen brachten zij Jozef hun vee, en hij gaf hun brood voor hunne paarden, schapen, runderen en ezels; alzo voedde hij hen met brood in dat jaar voor al hun vee.iM /Jozef sprak: Brengt uw vee hier, zo zal ik het u geven voor uw vee, dewijl gij zonder geld zijt.L /Toen er nu geld ontbrak in het land Egypte en in Kanaän, kwamen al de Egyptenaars tot Jozef en zeiden: Geef ons brood! Waarom laat gij ons voor uw aangezicht sterven, omdat wij zonder geld zijn?,S /En Jozef bracht al het geld te zamen, dat in Egypte en Kanaän gevonden werd, voor het koren, hetwelk zij kochten; en hij bracht al het geld in het huis van Farao. / Maar er was geen brood in alle landen, want de duurte was zeer groot, zodat het land Egypte en Kanaän versmachtten vanwege de duurte.sa / En hij verzorgde zijnen vader en zijne broeders en geheel zijns vaders huis, elk naardat hij kinderen had.?y / Jozef nu bestelde voor zijnen vader en zijne broeders woningen, en gaf hun ene bezitting in Egypteland, in het beste des lands, namelijk in het land Rameses, zoals Farao geboden had.4 e / En Jakob zegende Farao, en ging van hem uit.H  / En Jakob zeide tot Farao: De tijd mijner vreemdelingschap is honderd en dertig jaar, weinig en boos is de tijd mijns levens, en bereikt niet den tijd mijner vaderen in hunne vreemdelingschap.1 _ /Farao nu vraagde Jakob: Hoe oud zijt gij?i M /En Jozef bracht ook zijnen vader Jakob binnen, en stelde hem voor Farao; en Jakob zegende Farao.] 5 /het land Egypte staat u open, laat hen in de beste plaats des lands wonen; laat hen in het land Gosen wonen, en indien gij weet, dat er mannen onder hen zijn, die daartoe geschikt zijn, zo stel hen over mijn vee.dC /En Farao sprak tot Jozef: Het is uw vader en het zijn uwe broeders, die tot u gekomen zijn;kQ /En zij spraken verder tot Farao: Wij zijn gekomen om bij u te wonen in het land; want uwe knechten hebben geen weide voor hun vee, zo hard drukt de duurte het land Kanaän; zo laat toch nu uwe knechten in het land Gosen wonen. /Toen sprak Farao tot zijne broeders: Wat is uwe hantering? Zij antwoordden: Uwe knechten zijn veeherders, wij en onze vaders.J /En hij nam uit zijne broeders vijf man, en stelde hen voor Farao.O  /Toen kwam Jozef en kondigde het Farao aan, en sprak: Mijn vader en mijne broeders, hun klein en groot vee, en al wat zij hebben, zijn gekomen uit het land Kanaän; en zie, zij zijn in het land Gosen.]5 ."zo zult gij zeggen: Uwe knechten zijn lieden, die met vee omgaan van onze jeugd af tot nu toe, beiden, wij en onze vaders; opdat gij wonen moogt in het land Gosen; want veeherders zijn den Egyptenaren een gruwel.G .!Wanneer nu Farao u roepen zal en zeggen: Wat is uwe hantering? . en het zijn veeherders, want het zijn lieden, die met vee omgaan; hun klein en groot vee, en al wat zij hebben, hebben zij medegebracht.K .Jozef sprak tot zijne broeders en tot zijns vaders huis: Ik wil optrekken en Farao boodschappen, en tot hem zeggen: Mijne broeders en mijns vaders huis zijn tot mij gekomen uit het land Kanaän,vg .Toen sprak Israël tot Jozef: Ik wil nu gaarne sterven, nadat ik uw aangezicht gezien heb, dat gij nog leeft.1~] .Toen spande Jozef zijnen wagen aan, en trok op, zijnen vader Israël te gemoet naar Gosen; en toen hij hem zag, viel hij hem om den hals en weende lang aan zijnen hals.u}e .En hij zond Juda voor zich uit tot Jozef om zijne komst te Gosen te melden; en zij kwamen in het land Gosen.|/ .en de kinderen van Jozef, die in Egypte geboren zijn, waren twee zielen; zodat alle zielen van Jakobs huis, die in Egypte kwamen, zeventig waren.+{Q .Alle zielen, die met Jakob in Egypte kwamen, die uit zijne lendenen gesproten waren, behalve de vrouwen zijner kinderen, zijn allen te zamen zes en zestig zielen;wzi .Dit zijn de kinderen van Bilha, die Laban aan zijne dochter Rachel gaf; en zij baarde Jakob deze zeven zielen.Ay .De kinderen van Naftali: Jahzeël, Guni, Jezer en Sillem.#xC .De kinderen van Dan: Husim.[w1 .Dit zijn Rachels kinderen, die Jakob geboren zijn, allen te zamen veertien zielen.gvI .De kinderen van Benjamin: Bela, Becher, Asbel, Gera, Naäman, Ehi, Ros, Muppim, Huppim en Ard.u .En aan Jozef werden geboren in Egypteland Manasse en Efraïm, welke Asnath, de dochter van Potiféra, den priester te On, hem baarde.Et .De kinderen van Rachel, Jakobs huisvrouw: Jozef en Benjamin.wsi .Dit zijn de kinderen van Zilpa, die Laban gaf aan Lea, zijne dochter; en zij baarde Jakob deze zestien zielen.ry .De kinderen van Aser: Jimna, Jisva, Jisvi, Bería en Serah, hunne zuster en de kinderen van Bería: Heber en Malkiël.Nq .De kinderen van Gad: Zifjon, Haggi, Suni, Ezbon, Eri, Arodi en Areli./pY .Dit zijn de kinderen van Lea, die zij Jakob baarde in Mesopotamië, nevens zijne dochter Dina; die maken allen te zamen, met zonen en dochters, drie en dertig zielen.9oo .De kinderen van Zebulon: Sered, Elon en Jahleël.e ,Toen sprak uw knecht, mijn vader, tot ons: Gijlieden weet, dat mijne huisvrouw mij twee zonen gebaard heeft.U=% ,Maar wij spraken: Wij kunnen niet aftrekken; indien onze jongste broeder met ons gaat, zo zullen wij aftrekken: want wij kunnen diens mans aangezicht niet zien, tenzij dat onze jongste broeder met ons is.O< ,Toen sprak onze vader: Trekt weder heen en koopt ons een weinig spijs.e;E ,Toen trokken wij op tot uwen knecht, mijnen vader, en wij zeiden hem de woorden mijns heren.: ,Toen zeidet gij tot uwe knechten: Zo uw jongste broeder niet mede hier komt, zo zult gijlieden mijn aangezicht niet meer zien.~9w ,Maar wij antwoordden mijnen heer: De jongeling kan zijnen vader niet verlaten; verliet hij hem, dan zou deze sterven.]85 ,Toen zeidet gij tot uwe knechten: Brengt hem af tot mij; ik zal hem genade bewijzen.S7! ,Toen antwoordden wij: Wij hebben een vader, die oud is, en een jongeling in zijnen ouderdom geboren, en zijn broeder is dood, en hij is alleen overgebleven van zijne moeder en zijn vader heeft hem lief.[61 ,Mijn heer vroeg zijnen knechten en sprak: Hebt gijlieden nog een vader of broeder?B5 ,Toen trad Juda tot hem en sprak: Mijn heer, laat uw knecht een woord spreken voor de oren van mijnen heer, en laat uw toorn niet ontsteken tegen uwen knecht; want gij zijt gelijk Farao.,4S ,Maar hij sprak: Dat zij verre van mij zulks te doen: die man, bij wien de beker gevonden is, zal mijn knecht zijn, maar trekt gijlieden op in vrede tot uwen vader.k3Q ,Juda sprak: Mijn heer; wat zullen wij zeggen, of hoe zullen wij spreken, en hoe zullen wij ons rechtvaardigen? God heeft de misdaad uwer knechten gevonden: zie, wij, en bij wien de beker gevonden is, zijn mijns heren knechten.|2s ,Maar Jozef sprak tot hen: Hoe hebt gij dat durven doen? Weet gij niet, dat zulk een man, als ik ben, het raden kon?{1q ,En Juda ging met zijne broeders in Jozefs huis, want hij was nog aldaar; en zij vielen voor hem neder op de aarde.i0M , Toen scheurden zij hunne klederen; en elk belaadde zijnen ezel, en zij trokken weder in de stad.r/_ , En hij zocht, en begon van den oudsten af tot den jongsten toe; toen vond men den beker in Benjamins zak.b.? , En zij haastten zich en elk legde zijnen zak af op de aarde, en elk deed zijnen zak open.- , Hij sprak: Ja, het zij zoals gij gezegd hebt: bij wien hij gevonden wordt, die zij mijn knecht; maar gijlieden zult vrij zijn., , Bij wien van uwe knechten hij gevonden wordt, die zij een man des doods; daarenboven willen wij ook mijns heren knechten zijn.>+w ,Zie, het geld, hetwelk wij vonden boven in onze zakken, hebben wij uit het land Kanaän tot u wedergebracht. En hoe zouden wij dan uit uws heren huis zilver of goud gestolen hebben?{*q ,Zij antwoordden hem: Waarom spreekt mijn heer zulke woorden? Het zij verre van uwe knechten zulk een ding te doen.E) ,En toen hij hen achterhaalde, sprak hij tot hen die woorden.k(Q ,Is het die beker niet, waaruit mijn heer drinkt en waardoor hij waarzegt? Gij hebt kwalijk gedaan.X'+ ,Toen zij nu de stad uit waren, en niet verre gekomen, sprak Jozef tot zijnen huishouder: Maak u op en jaag die mannen na, en als gij hen achterhaalt, zo zeg tot hen: Waarom hebt gij goed met kwaad vergolden?X&+ ,Des morgens toen het licht werd, lieten zij die mannen trekken met hunne ezels.% ,en leg mijnen zilveren beker boven in des jongsten zak, met het geld voor het koren. En hij deed zoals Jozef hem gezegd had.$ 5 ,En Jozef beval zijnen huishouder en sprak: Vul de zakken dezer mannen met spijs, zoveel als zij dragen kunnen, en leg elks geld boven in zijnen zak;# +"En men droeg hun eten van zijne tafel voor; maar Benjamin kreeg vijfmaal meer dan de anderen. En zij dronken, en werden vrolijk met hem.'"I +!En men zette hen tegenover hem, den eerstgeborene naar zijne eerstgeboorte, en den jongste naar zijne jonkheid; daarover verwonderden zij zich onder elkander.l!S + En men droeg voor hém in het bijzonder op, en voor hen ook in het bijzonder, en voor de Egyptenaars, die met hem aten, ook in het bijzonder; want de Egyptenaars mogen niet eten met de Hebreën, want dat is een gruwel voor hen.p [ +En toen hij zijn aangezicht gewassen had, ging hij uit, en hij hield zich in en zeide: Zet de spijs op.'I +En Jozef haastte zich; want zijn hart werd ontroerd jegens zijnen broeder; en hij zocht ene plaats, waar hij wenen kon, en ging in ene kamer en weende aldaar.U% +En hij hief zijne ogen op en zag zijnen broeder Benjamin, den zoon zijner moeder, en sprak: Is dit uw jongste broeder, van welken gij mij gesproken hebt? En hij sprak verder: God zij u genadig, mijn zoon.{ +Zij antwoordden: Het gaat uwen knecht, onzen vader, wél, en hij leeft nog; en zij bogen zich en vielen voor hem neder.  +Hij nu groette hen vriendelijk en sprak: Gaat het uwen vader, den grijsaard, wél, van wien gij mij gesproken hebt? Leeft hij nog? +Toen nu Jozef ten huize inging, brachten zij hem het geschenk, dat in hunne handen was, in het huis, en vielen voor hem neder ter aarde. +En zij bereidden het geschenk tegen Jozefs komst op den middag; want zij hadden gehoord, dat zij aldaar brood zouden eten.zo +En hij bracht hen in Jozefs huis, en gaf hun water, opdat zij hunne voeten wiesen, en gaf aan hunne ezels voeder.3a +Maar hij sprak: Weest welgemoed, vreest niet: uw God en uws vaders God heeft u een schat in uwe zakken gegeven; uw geld is mij geworden. En hij bracht Simeon tot hen uit. +en wij hebben ook ander geld met ons gebracht om spijs te kopen: wij weten niet wie ons geld in onze zakken gestoken heeft.?y +en toen wij in het nachtverblijf kwamen en onze zakken open deden, zie, toen was elks geld boven in zijnen zak, naar zijn volle gewicht; daarom hebben wij het weder met ons gebracht;P +en zeiden: Mijn heer; wij zijn indertijd afgetrokken om spijs te kopen;a= +Daarom traden zij tot Jozefs huishouder, en spraken met hem aan den ingang van het huis,$C +Maar zij vreesden, omdat zij in Jozefs huis gebracht werden, en zij spraken: Wij zijn hier ingebracht om dat geld, hetwelk wij te voren in onze zakken wedergevonden hebben, opdat hij het op ons verhale en een oordeel uitspreke over ons, opdat hij ons tot slaven neme, met onze ezels.X+ +En de man deed zoals Jozef hem gezegd had, en bracht die mannen in Jozefs huis.1] +Toen zag Jozef hen met Benjamin, en sprak tot zijnen huishouder: Breng deze mannen in huis, en slacht vee en maak het gereed; want zij zullen dezen middag met mij eten.) +Toen namen zij deze geschenken en dat geld dubbel met zich, ook Benjamin; en zij maakten zich op en trokken naar Egypte, en traden voor Jozef.E +En de almachtige God geve u barmhartigheid bij dien man, dat hij uwen anderen broeder met u late gaan, en ook Benjamin. Maar ik moet zijn als een, die geheel van zijne kinderen beroofd is.M + Neemt ook uwen broeder mede; maakt u op en keert weder tot dien man. ! + Neemt ook ander geld met u; en brengt het geld, dat u boven in uwe zakken weder geworden is, weder met u; misschien is het ene vergissing.m U + Toen sprak Israël, hun vader, tot hen: Moet het dan zo zijn, zo doet dit: neemt de beste vruchten des lands in uwe zakken, en brengt dien man geschenken: een weinig balsem en honig en specerijen en mirre en dadels en amandelen.a = + want ware het, dat wij niet getoefd hadden, zo waren wij nu reeds tweemaal wedergekomen.) M + Ik zal borg voor hem zijn, van mijne handen zult gij hem eisen; en als ik hem u niet wederbreng en voor uwe ogen stel, zo zal ik al mijn leven de schuld dragen;0 [ +Toen sprak Juda tot Israël zijnen vader: Laat den jongeling met mij trekken, opdat wij ons opmaken en reizen, en leven en niet sterven, wij en gij en onze kinderkens. +Zij antwoordden: Die man onderzocht zo nauwkeurig naar ons en naar onze maagschap, en sprak: Leeft uw vader nog? Hebt gij nog een broeder? Toen zeiden wij hem zoals hij ons vraagde. Hoe konden wij weten, dat hij zeggen zou: Brengt uwen broeder mede af.{ +En Israël sprak: waarom hebt gij zo kwalijk aan mij gedaan, dat gij het dien man zeidet, dat gij nog een broeder hadt?2_ +maar is het, dat gij hem niet met ons zendt, zo trekken wij niet heen; want die man heeft tot ons gezegd: Gij zult mijn aangezicht niet zien, tenzij uw broeder met u is.gI +Is het nu, dat gij onzen broeder met ons zendt, zo zullen wij aftrekken en spijs voor u kopen; +Toen antwoordde Juda hem en sprak: Die man heeft ons nadrukkelijk gezegd: Gij zult mijn aangezicht niet zien, tenzij uw broeder met u is./ +En toen het koren, hetwelk zij uit Egypte gebracht hadden, verteerd was, sprak hun vader tot hen: Trekt weder heen en koopt ons een weinig spijs.$ G +De duurte nu drukte het land.xk *&Maar hij sprak: Mijn zoon zal niet met u aftrekken; want zijn broeder is dood, en hij is alleen overgebleven. Wanneer hem een ongeval overkwam op den weg, dien gij reist, zo zoudt gij mijne grijze haren met hartzeer in het graf doen dalen.+Q *%Ruben antwoordde zijnen vader en sprak: Is het, dat ik hem u niet wederbreng, zo dood mijne twee zonen; geef hem slechts in mijne hand, ik zal hem u wederbrengen.=u *$Toen sprak Jakob, hun vader, tot hen: Gij berooft mij van mijne kinderen: Jozef is er niet meer, Simeon is er niet meer, en Benjamin wilt gij ook wegnemen: op mij komt alles neder.8~k *#En toen zij de zakken ledigden, vond elk zijn bundeltje geld in zijnen zak; en toen zij zagen, dat het hunne bundeltjes geld waren, verschrikten zij te zamen met hunnen vader.A}} *"en brengt uwen jongsten broeder tot mij; zo zal ik bespeuren, dat gij geen verspieders maar oprecht zijt, en dan zal ik u ook uwen broeder wedergeven, en gij kunt in dit land handelen.5|e *!sprak die man, de heer in dat land, tot ons: Hieraan zal ik bemerken, of gij oprecht zijt: laat een uwer broeders bij mij, en neemt de nooddruft voor uw huis en trekt heen;{ * maar twaalf broeders, zonen van onzen vader: de één is niet meer, en de jongste is nog bij onzen vader in het land Kanaän,Tz# *en toen wij hem antwoordden: Wij zijn oprecht en nooit verspieders geweest,jyO *De man, die een heer in dat land is, sprak hard met ons, en hield ons voor verspieders des lands;x *Toen zij nu te huis kwamen tot Jakob, hunnen vader, in het land Kanaän, zeiden zij hem al wat hun gebeurd was en spraken:/wY *Mijn geld is mij weder geworden; zie, in mijnen zak is het. Toen ontviel hun het hart en zij verschrikten, en spraken onder elkander: Waarom heeft God ons dat gedaan?7vi *Toen nu één van hen zijnen zak opende om zijnen ezel voeder te geven in het nachtverblijf, werd hij zijn geld gewaar, dat boven in den zak lag, en sprak tot zijne broeders:Eu *En zij laadden hun koren op hunne ezels en trokken van daar.2t_ *En Jozef gaf bevel, dat men hunne zakken met koren zou vullen, en hun geld wedergeven, aan elk in zijnen zak, daarbenevens ook voorraad op den weg; en men deed hun alzo.*sO *En Jozef wendde zich van hen om en weende. Toen hij zich nu weder tot hen keerde en met hen sprak, nam hij Simeon van hen af, en liet hem voor hunne ogen binden.\r3 *Maar zij wisten niet, dat Jozef het verstond; want hij sprak met hen door een tolk.+qQ *Ruben antwoordde hun en sprak: Zeide ik het u niet, toen ik sprak: Zondigt toch niet tegen dezen jongeling; en gij wildet niet horen; nu wordt zijn bloed geëist.Zp/ *Toen spraken zij onder elkander: Dat hebben wij aan onzen broeder verdiend, omdat wij den angst zijner ziel zagen, toen hij ons smeekte, en wij wilden hem niet verhoren; daarom komt nu deze droefenis over ons.zoo *en brengt uwen jongsten broeder tot mij: zo zal ik uwe woorden geloven, opdat gij niet sterft. En zij deden alzo.n1 *Zijt gij oprecht, zo laat één uwer broeders gebonden in uwe gevangenis; gaat gij heen, en brengt naar huis wat gij gekocht hebt voor den honger;`m; *Op den derden dag nu sprak hij tot hen: Wilt gij leven, zo doet dit; want ik vrees God.9lo *En hij liet hen te zamen bewaren drie dagen lang.`k; *Zendt één van u heen, die uwen broeder hale, maar gijlieden zult gevangen zijn: aldus zal ik uwe woorden beproeven, of gij met waarheid omgaat of niet; want indien niet, zo zijt gij verspieders, bij Farao's leven!j{ *Hieraan zal ik het beproeven: bij Farao's leven! gij zult niet van hier komen, tenzij dat uw jongste broeder hier komt.Wi) *Jozef sprak tot hen: Dit is het wat ik tot u gezegd heb: Gij zijt verspieders.5he * Zij antwoordden hem: Wij, uwe knechten, zijn twaalf broeders, ééns mans zonen in het land Kanaän; en de jongste is nog bij onzen vader, maar één is niet meer in wezen.Yg- * Hij sprak tot hen: Neen, maar gij zijt gekomen om te zien waar het land open is.lfS * Wij allen zijn ééns mans zonen; wij zijn oprecht, en uwe knechten zijn nooit verspieders geweest.[e1 * Zij antwoordden hem: Neen, mijn heer; uwe knechten zijn gekomen om spijs te kopen.d9 * En Jozef dacht aan de dromen, die hij van hen gedroomd had, en sprak tot hen: Gij zijt verspieders, en zijt gekomen om te zien, waar het land open is.[zeide hij] God heeft mij laten wassen in het land mijner ellende.U )3En hij noemde den eerste Manasse: want [zeide hij] God heeft mij laten vergeten al mijn ongeluk en het gehele huis mijns vaders.T )2En eer de duurte kwam, werden Jozef twee zonen geboren, welk Asnath, de dochter van Potiféra, den priester te On, hem baarde.S )1Alzo legde Jozef zeer veel koren op, als het zand aan de zee, zodat hij ophield te tellen, want men kon het niet meer tellen.6Rg )0En hij verzamelde alle spijs der zeven jaren, die in Egypteland was, en legde die op in de steden: wat spijs er op het veld rondom elke stad was, dat bracht hij daar binnen.MQ )/En het land bracht rijkelijk voort in de zeven jaren des overvloeds. P ).en hij was dertig jaar oud, toen hij voor Farao, den koning van Egypte, stond, en ging uit van Farao en trok door geheel Egypteland.0O[ )-En Farao noemde Jozefs naam Tsaphnat-Panéach, en gaf hem Asnath, de dochter van Potiféra, den priester te On, tot vrouw. Alzo trok Jozef uit om Egypteland te bezien;N{ ),En Farao sprak tot Jozef: Ik ben Farao: zonder uwen wil zal niemand zijn hand of zijn voet roeren in geheel Egypteland.M! )+en liet hem op zijnen tweeden wagen rijden, en liet vóór hem uitroepen: Dit is de vader des lands, en stelde hem over geheel Egypteland.L- )*En hij nam zijnen ring van zijne hand, en stak dien aan Jozefs hand, en kleedde hem met witte zijde, en hing hem een gouden keten aan zijn hals,WK) ))En verder sprak Farao tot Jozef: Zie, ik heb u over geheel Egypteland gesteld.J# )(Gij zult over mijn huis zijn, en al mijn volk zal uw woord gehoorzaam zijn; alleen wegens den koninklijken stoel wil ik hoger zijn dan gij.zIo )'En hij sprak tot Jozef: Dewijl God u dit alles heeft bekend gemaakt, zo is niemand zo verstandig en wijs als gij.uHe )&en Farao sprak tot zijne dienaren: Hoe zouden wij een man kunnen vinden als dezen, in wien de Geest Gods is! _~~ }}5|| {zzyaxwwFv\uuttss3r[r qHppo.nmmmllkk*kjjBjii/hygff:eddRccQbb:aaC```a` __|_#^^^6]]]E\\\Q[[[9ZZZDYYYCCC?BB$AAK@p??!>==/<[besloten]? Wat de volken gearbeid hebben, dat zal met vuur verbrand worden, en waarmede de natiën zich vermoeid hebben, dat zal verloren gaan.R Wee dengene, die de stad bouwt op bloed en de stad op onrecht grondvest.gG Want ook de stenen in den muur zullen roepen en de balken aan de zoldering zullen antwoorden.w Uw raadslag zal tot schande van uw huis uitvallen; want gij hebt vele volken verslagen en hebt gezondigd tegen uzelf. Wee dengene, die winst ophoopt tot ongeluk van zijn huis, opdat hij zijn nest in de hoogte legge om het ongeluk te ontkomen.Z -Want hebt gij vele volken beroofd, zo zullen u weder beroven alle overgeblevenen van de volken, om het vergoten mensenbloed en om het geweld, gepleegd aan het land, aan de stad en aan allen, die daarin wonen.{ oO hoe onverhoeds zullen opstaan, die u bijten, en ontwaken, die u wegstoten, en gij zult hun tot een buit worden!v eMaar zie toe, of niet die allen ene spreuk op hem zullen toepassen en een raadsel en spreekwoord, en zeggen zullen: Wee dengene, die zijn goed vermeerdert met vreemd goed! hoelang zal het duren?: hij laadt slechts veel schulden op zich.p YMaar de wijn bedriegt den trotsen man, dat hij niet kan rusten; die zijne ziel wijd open doet als het graf en eveneens is als de dood, die niet te verzadigen is, maar alle natiën tot zich sleept en alle volken tot zich verzamelt.{ oZie, wie halsstarig is, die zal geen vrede in zijn hart hebben; maar de rechtvaardige zal leven door zijn geloof.LDe profetie zal immers toch vervuld worden te zijner tijd en zal eindelijk vrij aan den dag komen en niet uitblijven: of zij al vertoeft, zo verbeid haar, zij zal gewis komen en niet uitblijven.}sEn de Heer antwoordt mij en zegt: Schrijf het gezicht op en graveer het op tafelen, opdat wie voorbijgaat het leze., SHier sta ik op mijne wacht en treed op mijne vesting, en sta op den uitkijk om te zien wat mij gezegd zal worden, en wat mij geantwoord zal worden op mijn verwijt.\ 3Derhalve werpen zij hun net nog altoos uit en willen niet ophouden mensen te doden.  daarom offeren zij aan hun net en wieroken aan hun garen, dewijl daardoor hun deel zo vet en hunne spijs zo overvloedig geworden is. %Zij halen het alles met den angel op en vangen het met hun net en verzamelen het met hun garen; daarover verheugen zij zich en zijn vrolijk;f GEn Gij laat de mensen gaan als de vissen in de zee, als het gewormte, dat geen heerser heeft?I   Uwe ogen zijn rein, zodat Gij het kwaad niet moogt zien en geen jammer kunt aanzien; waarom ziet Gij dan de verachters aan en zwijgt, als de goddeloze dengene verslindt, die vromer is dan hij?N  Maar Gij, Heer, mijn God, mijn Heilige, Gij, die van eeuwigheid af zijt; laat ons niet sterven, maar dat zij ons, o Heer, slechts tot ene straf zijn; en dat zij, o onze rots, ons slechts tuchtigen!~ w Dan zullen zij nieuwen moed grijpen, zullen voortvaren en zich schuldig maken, alzo zal hunne macht hun ten god zijn.&~ G Zij zullen koningen bespotten en vorsten zullen zij belachen; alle vestingen zullen hun tot spotternij zijn, want zij zullen bolwerken maken en ze veroveren.!} = Zij komen allen te zamen om schade te doen; waarheen zij willen, daar breken zij dóór als een Oostenwind en zullen gevangenen te zamen rapen als zand.9| mHunne paarden zijn sneller dan de luipaarden, vuriger dan de avondwolven; hunne ruiters trekken in grote menigte van verre op alsof zij vlogen, gelijk arenden ijlen op het aas._{ 9Het zal verschrikkelijk zijn en geducht, dat zij gebieden en dwingen zoals zij willen.&z GWant zie, Ik zal de Chaldeën verwekken, een stout en snel volk, dat zal trekken zover als het land strekt, om woningen in te nemen, die hun niet toebehoren. y ;Ziet rond onder de volken, aanschouwt en verwondert u; want Ik zal iets doen in uwe tijden, hetwelk gij niet zult geloven, als men daarvan zal spreken.3x aGeweld gaat boven recht! Daarom is de wet onmachtig en geen rechte zaak kan het winnen; want de goddeloze benadeelt den rechtvaardige, daarom gaan er verkeerde vonnissen.cw AWaarom doet Gij mij moeite en kommer zien? Waarom toont Gij mij roof en geweld rondom mij?v yHeer, hoelang moet ik kermen en Gij wilt niet horen, hoelang moet ik tot U roepen over geweld en Gij wilt niet helpen?Cu Dit is de last, die aan den profeet Habakuk geopenbaard is.Ut% zodat zijn gehele ouderdom was negen honderd en vijftig jaar; en hij stierf.Gs En Noach leefde na den zondvloed drie honderd en vijftig jaar;crA God breide Jafeth uit, en late hem wonen in de hutten van Sem; en Kanaän zij zijn knecht.^q7 En hij sprak verder: Geloofd zij de Heer, de God van Sem; en Kanaän zij zijn knecht.bp? sprak hij: Vervloekt zij Kanaän, hij zij een knecht aller knechten onder zijne broeders.ao= Toen nu Noach ontwaakte van zijnen wijn, en vernam wat zijn jongste zoon hem gedaan had,cnA Toen namen Sem en Jafeth een kleed, en legden het op hun beider schouders, en gingen er ruggelings naar toe, en bedekten huns vaders schaamte; en hun aangezicht was afgekeerd, zodat zij huns vaders schaamte niet zagen.ume Toen nu Cham, Kanaäns vader, zijns vaders schaamte zag, zeide hij het aan zijne beide broeders daar buiten.Ul% En toen hij van den wijn dronk, werd hij dronken, en lag ontbloot in de hut.Ik Noach nu begon een akkerman te worden, en plantte een wijngaard.aj= Dit zijn de drie zonen van Noach; door hunne nakomelingschap is de gehele aarde bevolkt.tic De zonen van Noach, die uit de ark gingen, zijn deze: Sem, Cham en Jafeth. Cham nu is de vader van Kanaän.h Voorts zeide God tot Noach: Dit zij het teken des verbonds, hetwelk Ik opgericht heb tussen Mij en alle vlees op de aarde./gY Daarom zal mijn boog in de wolken zijn, opdat Ik hem aanzie, en gedenke aan het eeuwig verbond tussen God en alle levende zielen onder alle vlees, dat op de aarde is.4fc dan zal Ik gedenken aan mijn verbond tussen Mij en u en al het levend gedierte, onder allerlei vlees, opdat voortaan niet meer een zondvloed kome, die alle vlees verderft.neW En wanneer het geschiedt, dat Ik wolken over de aarde voer, zo zal men mijnen boog zien in de wolken;mdU mijnen boog heb Ik gesteld in de wolken; die zal het teken zijn des verbonds tussen Mij en de aarde.c En God sprak: Dit is het teken des verbonds, hetwelk Ik gemaakt heb tussen Mij en u en al het levend gedierte bij u, voortaan eeuwiglijk;Mb en Ik richt mijn verbond aldus met u op, dat voortaan niet meer alle vlees verdorven zal worden door het water des zondsvloeds, en er voortaan geen zondvloed meer komen zal, die de aarde verderft."a? en met alle levende dieren bij u, zo vogels als vee en alle dieren der aarde bij u, van al wat uit de ark gegaan is, hoedanige dieren der aarde het zijn;@`} Zie, Ik richt een verbond op met u, en met uw zaad na u,:_q Verder zeide God tot Noach en zijne zonen met hem:s^a Zijt vruchtbaar en vermenigvuldigt u, en teelt overvloedig voort op de aarde, opdat gij veel daarop wordt.] Wie mensenbloed vergiet, diens bloed zal ook door mensen vergoten worden; want God heeft den mens tot zijn beeld gemaakt.'\I Want Ik wil ook uws lichaams bloed wreken, en zal het aan alle gedierte wreken, en zal het leven des mensen wreken aan ieder mens, dewijl die zijn broeder is.T[# Doch eet dat vlees niet, hetwelk zijne ziel, zijn bloed, nog in zich heeft.lZS Al wat zich roert en leeft, dat zij uwe spijs: Ik heb het u alles gegeven, gelijk het groene kruid.FY En vrees en verschrikking voor u zij over al het gedierte der aarde, over alle vogels des hemels en over al wat op den aardbodem kruipt, en alle vissen in de zee zijn in uwe handen gegeven.qX _ En God zegende Noach en zijne zonen, en sprak: Zijt vruchtbaar en vermenigvuldigt u, en vervult de aarde.rW_ Zolang de aarde staat, zal niet ophouden zaaiing en oogst, vorst en hitte, zomer en winter, dag en nacht. V En de Heer rook den liefelijken reuk, en sprak in zijn hart: Ik zal voortaan niet meer de aarde vervloeken om des mensen wil, want het dichten van des mensen hart is boos van de jeugd af; en Ik zal voortaan niet meer slaan al wat leeft, gelijk Ik gedaan heb.U En Noach bouwde den Heer een altaar en nam van allerlei rein vee en van allerlei rein gevogelte, en offerde brandoffers op dat altaar. T alsmede allerlei gedierte, allerlei gewormte, allerlei vogels, en al wat op de aarde kruipt, ging uit de ark, elk tot zijnsgelijken.^S7 Alzo ging Noach uit met zijne zonen en met zijn huisvrouw en de vrouwen zijner zonen;mRU Allerlei gedierte, dat bij u is, van allerlei vlees, vogels, vee en allerlei gewormte, dat op de aarde kruipt, ga uit met u; en dat zij overvloedig voorttelen op de aarde, en vruchtbaar zijn en zich vermenigvuldigen op de aarde.WQ) Ga uit de ark, gij en uwe huisvrouw, uwe zonen en de vrouwen uwer zonen met u.+PS Toen sprak God tot Noach, zeggende:ZO/ Alzo werd de aarde geheel droog op den zeven en twintigsten dag der tweede maand.QN  In het zeshonderd en eerste jaar van Noachs ouderdom, op den eersten dag der eerste maand, verdroogden de wateren op de aarde; toen deed Noach het dak van de ark af, en zag dat de aardbodem droog was.aM=  En hij wachtte nog zeven dagen, en liet de duif uitvliegen; die kwam niet weder tot hem./LY  die kwam tot hem omtrent den avond, en zie, zij had een olijfblad afgebroken, en droeg het in haren bek; toen merkte Noach, dat de wateren gevallen waren op de aarde.ZK/  En hij verbeidde nog zeven dagen, en liet de duif nog eens uitvliegen uit de ark;NJ  Maar toen de duif niet vond waar haar voet rusten kon, kwam zij weder tot hem in de ark; want de wateren waren nog op den gehelen aardbodem. Toen stak hij de hand uit, en nam ze tot zich in de ark.kIQ Daarna liet hij ene duif van zich uitvliegen, om te zien of de wateren gevallen waren op de aarde.qH] en liet ene raaf uitvliegen, die gedurig heen en weder vloog, totdat de wateren verdroogden op de aarde.WG) Na veertig dagen opende Noach het venster van de ark, hetwelk hij gemaakt had,F De wateren nu verliepen gestadig en namen af tot de tiende maand; op den eersten dag der tiende maand werden de toppen der bergen gezien.^E7 Op den zeventienden dag der zevende maand daalde de ark neder op het gebergte Ararat.kDQ en de wateren verliepen van de aarde hoe langer hoe meer, en namen af na honderd en vijftig dagen.{Cq en de fonteinen der diepte alsmede de vensters des hemels werden gesloten, en de regen van den hemel werd gekeerd;!B ? Toen gedacht God aan Noach en aan al het gedierte en aan al het vee, dat met hem in de ark was, en liet een wind op de aarde komen, en de wateren vielen;DA En de wateren stonden op de aarde honderd en vijftig dagen.k@Q Alzo werd verdelgd al wat op den aardbodem was, van den mens af tot het vee en tot het gewormte en tot de vogels des hemels toe; dat alles werd verdelgd van de aarde; maar Noach alleen bleef over, en wat met hem in de ark was.2?a al wat levensadem had op het droge stierf.> Toen verzonk alle vlees, dat op de aarde kruipt, het gevogelte, het vee, het gedierte, en al wat zich roert op de aarde, en alle mensen;O= Vijftien el hoog gingen de wateren boven de bergen, die bedekt werden.< En de wateren namen de overhand, en wiesen zózeer op de aarde, dat alle hoge bergen onder den gansen hemel bedekt werden.i;M Alzo namen de wateren de overhand, en wiesen zeer op de aarde, zodat de ark op de wateren dreef. : Toen kwam de zondvloed veertig dagen op de aarde, en de wateren wiesen, en lichtten de ark op en droegen ze omhoog boven de aarde.9 En er waren mannetjes en wijfjes van allerlei vlees, en zij gingen daarin, gelijk God hem geboden had. En de Heer sloot achter hem toe.8y en al wat vleugels had: dat ging altemaal tot Noach in de ark, bij paren, van alle vlees waarin een levende geest was.K7 alsmede allerlei gedierte naar zijnen aard, allerlei vee naar zijnen aard, allerlei gewormte, dat op de aarde kruipt, naar zijnen aard, en allerlei gevogelte naar zijnen aard, al wat vliegen kon6  Op dezen zelfden dag ging Noach in de ark met Sem, Cham en Jafeth, zijne zonen, met zijne huisvrouw, en de drie vrouwen zijner zonen;L5  en er kwam een regen op de aarde, veertig dagen en veertig nachten.T4#  In het zeshonderdste jaar van Noachs ouderdom, op den zeventienden dag van de tweede maand, op dien dag was het, dat al de fonteinen van de grote diepte openbraken en de vensters des hemels zich openden,^37  En toen die zeven dagen voorbij waren, kwamen de wateren des zondsvloeds op de aarde.l2S  gingen tot hem in de ark bij paren, van elk een mannetje en een wijfje, gelijk God hem geboden had.`1; Van het reine vee en van het onreine, van de vogels en van al het gewormte op de aarde,~0w En hij ging in de ark met zijne zonen, zijne huisvrouw, en de vrouwen zijner zonen, wegens de wateren des zondvloeds.X/+ Hij nu was zeshonderd jaar oud, toen het water des zondvloeds op de aarde kwam.5.g En Noach deed al wat de Heer hem geboden had.--U Want over nog zeven dagen wil Ik laten regenen op de aarde, veertig dagen en veertig nachten, en van den aardbodem verdelgen al wat bestaat, hetgeen Ik gemaakt heb.,) desgelijks van de vogels des hemels, van elk zeven paar, het mannetje en zijn wijfje, opdat het zaad in leven blijve op den gehelen aardbodem.#+A Neem tot u van allerlei rein vee, van elk zeven paar, het mannetje en zijn wijfje; maar van het onreine vee van elk een paar, het mannetje en zijn wijfje;*  En de Heer sprak tot Noach: Ga in de ark, gij en uw gehele huis; want u heb Ik rechtvaardig gezien voor Mij in dezen tijd.1)_ En Noach deed al wat God hem geboden had.{(q En gij zult allerlei spijs, welke men eet, tot u nemen en ze tot u verzamelen, opdat zij u en hun tot voedsel zij.Q' van de vogels naar hunnen aard, en van het vee naar zijnen aard, en van allerlei gewormte op de aarde naar zijnen aard: van die allen zal van elk een paar tot u ingaan, opdat zij in het leven blijven.&1 En gij zult allerlei dieren van alle vlees, van elk een paar, een mannetje en een wijfje, in de ark brengen, opdat zij met u in het leven blijven; % Maar met u wil Ik een verbond oprichten; en gij zult in de ark gaan met uwe zonen, met uwe huisvrouw, en met de vrouwen uwer zonen.;$q Want zie, Ik wil door het water een zondvloed laten komen op de aarde, om te verderven alle vlees onder den hemel, waarin adem des levens is; al wat op de aarde is zal ondergaan.W#) Een venster zult gij daaraan maken, bovenaan, een el groot. De deur zult gij midden in hare zijde zetten. En zij zal drie verdiepingen hebben: ééne beneden, de tweede in het midden, de derde in de hoogte.g"I En maak ze aldus: driehonderd el zij de lengte, vijftig el de breedte, en dertig el de hoogte.l!S Maak u ene ark van dennenhout, en maak kamers daarin, en bepek ze van binnen en van buiten met pek. ;  Toen sprak God tot Noach: Het einde van alle vlees is voor Mij gekomen, want de aarde is vol van hun geweld; en zie, Ik wil hen met de aarde verderven.tc  Toen zag God de aarde aan, en zie, zij was verdorven; want alle vlees had zijnen weg verdorven op de aarde.H  De aarde nu was verdorven voor de ogen Gods, en vol van geweld.8m  En hij verwekte drie zonen: Sem, Cham en Jafeth.vg  Dit is het geslacht van Noach. Noach was een vroom man, en onberispelijk, en wandelde met God in zijnen tijd.-W Maar Noach vond genade voor den Heer.U% en Hij sprak: Ik wil de mensen, die Ik geschapen heb, verdelgen van de aarde, van den mens af tot het vee en tot het gewormte en tot de vogels des hemels toe; want het berouwt Mij, dat Ik hen gemaakt heb.mU toen berouwde het Hem, dat Hij de mensen gemaakt had op de aarde en het bekommerde Hem in zijn hart,! Toen nu de Heer zag, dat de boosheid der mensen groot was op de aarde en al het dichten en pogen hunner harten altijd alleenlijk boos was,X+ Te dien tijde waren er ook geweldenaars op de aarde; want toen de kinderen Gods tot de dochters der mensen gingen en zich kinderen verwekten, kwamen daaruit voort geweldigen in de wereld en vermaarde lieden.*O Toen sprak de Heer: De mensen willen zich van mijnen Geest niet meer laten bestraffen; want zij zijn vlees. Ik wil hun nog uitstel geven honderd en twintig jaar.wi zagen de kinderen Gods naar de dochters der mensen, dat zij schoon waren, en namen tot vrouwen wie zij wilden.\ 5 Toen nu de mensen zich begonnen te vermenigvuldigen op de aarde, en dochters kregen,{q 2En Jozef stierf, toen hij honderd en tien jaar oud was; en zij balsemden hem, en legden hem in ene kist in Egypte.}u 2Daarom nam Jozef een eed van de zonen van Israël en sprak: Als God u bezoeken zal, zo voert mijn gebeente van hier.-U 2En Jozef sprak tot zijne broeders: Ik sterf, en God zal u bezoeken en uit dit land voeren in het land, hetwelk Hij Abraham, Isaäk en Jakob bij ede heeft toegezegd.' 2en zag Efraïms kinderen tot in het derde lid; insgelijks werden ook de kinderen van Machir, den zoon van Manasse, op Jozefs knieën geboren.Y- 2En Jozef woonde met zijns vaders huis in Egypte, en leefde honderd en tien jaar,tc 2Zo vreest nu niet; ik zal u en uwe kinderkens verzorgen. En hij troostte hen, en sprak vriendelijk met hen. - 2Gijlieden dacht mij kwaad te doen, maar God heeft dat ten goede gedacht, opdat Hij deed gelijk het nu aan den dag is, om veel volks te behouden.L  2Jozef sprak tot hen: Vreest niet; want ben ik in de plaats van God?h K 2En zijne broeders gingen heen en vielen voor hem neder, en spraken: Zie, wij zijn uwe knechten.  2Aldus zult gij tot Jozef zeggen: Eilieve, vergeef uwen broeders de misdaad en hunne zonde, dat zij zo kwalijk aan u gedaan hebben. Vergeef toch nu deze misdaad aan ons, de dienaren van den God uws vaders. Jozef nu weende, toen zij dus met hem spraken.R  2Daarom lieten zij hem zeggen: Uw vader beval vóór zijnen dood en sprak:6g 2Maar Jozefs broeders vreesden, nu hun vader gestorven was, en spraken: Jozef zal misschien op ons vergramd zijn, en ons vergelden al het kwaad, dat wij hem aangedaan hebben.$C 2Toen zij hem nu begraven hadden, trok Jozef met zijne broeders, en met allen, die met hen opgetrokken waren om zijnen vader te begraven, weder naar Egypte.H 2 en voerden hem in het land Kanaän, en begroeven hem in de dubbele spelonk des akkers, welke Abraham van Efron, den Hethiet, met den akker tegenover Mamré, tot ene erfbegrafenis gekocht had.8m 2 En zijne zonen deden gelijk hij hun bevolen had, 2 En toen de lieden in het land, de Kanaänieten, de rouwklacht bij den dorsvloer van Atad zagen, zeiden zij: De Egyptenaars houden daar grote rouwklacht; daarom noemde men die plaats de Rouwklacht der Egyptenaren, welke ligt aan gene zijde van den Jordaan.L 2 Toen zij nu aan den dorsvloer van Atad kwamen, die aan gene zijde van den Jordaan ligt, hielden zij ene zeer grote en bittere rouwklacht; en hij vierde zijnen vader een rouwfeest van zeven dagen.R 2 Ook trokken met hem wagens en ruiters op; en het was een zeer groot heir.!= 2alsook het gehele huisgezin van Jozef, en zijne broeders, en zijns vaders huisgezin; doch hunne kinderen, schapen en ossen lieten zij in het land Gosen.9 2Aldus trok Jozef op om zijnen vader te begraven; en alle dienaren van Farao, de oudsten van zijn huis, en alle oudsten van Egypteland trokken met hem;R 2Farao sprak: Trek op en begraaf uwen vader, gelijk gij hem gezworen hebt.W~) 2Mijn vader heeft mij een eed afgenomen, zeggende: Zie, ik sterf; begraaf mij in het graf, hetwelk ik mij in het land Kanaän gegraven heb. Alzo wil ik nu heentrekken en mijnen vader begraven, en wederkomen.}+ 2Toen nu de rouwdagen om waren, sprak Jozef tot de hovelingen van Farao, zeggende: Heb ik genade bij u gevonden, zo spreekt met Farao, zeggende:| 2totdat veertig dagen om waren; want zo lang waren de dagen der balseming; en de Egyptenaars beweenden hem zeventig dagen. { 2En Jozef gebood zijnen dienaren, den geneesmeesters, dat zij zijnen vader zouden balsemen; en de geneesmeesters balsemden Israël,]z 7 2Toen viel Jozef op het aangezicht van zijnen vader, en weende over hem, en kuste hem.Iy  Noach was vijfhonderd jaar oud, en verwekte Sem, Cham en Jafeth.[x1 zodat zijn gehele ouderdom was zevenhonderd zeven en zeventig jaar; en hij stierf.\w3 Daarna leefde hij vijfhonderd vijf en negentig jaar, en verwekte zonen en dochters: v en noemde hem Noach, en sprak: Deze zal ons troosten in onze moeite en in onzen arbeid op de aarde, welke de Heer vervloekt heeft.Ku Lamech was honderd twee en tachtig jaar oud, en verwekte een zoon,Yt- zodat zijn gehele ouderdom was negenhonderd negen en zestig jaar; en hij stierf.[s1 en leefde daarna zevenhonderd twee en tachtig jaar, en verwekte zonen en dochters:Nr Methusalah was honderd zeven en tachtig jaar oud, en verwekte Lamech;Vq' En dewijl hij met God wandelde, nam God hem weg en hij werd niet meer gezien.Hp zodat zijn gehele ouderdom was driehonderd vijf en zestig jaar.soa en nadat hij Methusalah verwekt had, wandelde hij met God driehonderd jaar, en verwekte zonen en dochters:Dn Henoch was vijf en zestig jaar oud, en verwekte Methusalah;Xm+ zodat zijn gehele ouderdom was negenhonderd twee en zestig jaar; en hij stierf.Kl en leefde daarna acht honderd jaar, en verwekte zonen en dochters:Gk Jered was honderd twee en zestig jaar oud, en verwekte Henoch;Yj- zodat zijn gehele ouderdom was achthonderd vijf en negentig jaar; en hij stierf.Ti# en leefde daarna achthonderd en dertig jaar, en verwekte zonen en dochters:Ch Mahalaleël was vijf en zestig jaar oud en verwekte Jered;Qg zodat zijn gehele ouderdom was negenhonderd en tien jaar; en hij stierf.Vf'  en leefde daarna achthonderd en veertig jaar, en ver wekte zonen en dochters:=ew  Kenan was zeventig jaar oud, en verwekte Mahalaleël;Qd  zodat zijn gehele ouderdom was negenhonderd en vijf jaar; en hij stierf.Vc'  en leefde daarna achthonderd en vijftien jaar, en verwekte zonen en dochters:6bi  Enos was negentig jaar oud, en verwekte Kenan;Sa! zodat zijn gehele ouderdom was negenhonderd en twaalf jaar; en hij stierf.S`! en leefde daarna achthonderd en zeven jaar, en verwekte zonen en dochters:<_u Seth was honderd en vijf jaar oud, en verwekte Enos;S^! zodat zijn gehele ouderdom was negenhonderd en dertig jaar; en hij stierf.J] en leefde daarna achthonderd jaar, en verwekte zonen en dochters,x\k En Adam was honderd en dertig jaar oud, en verwekte een zoon, die zijnen beelde gelijk was, en noemde hem Seth;y[m en Hij schiep ze man en vrouw, en zegende ze, en noemde hunnen naam "mens", ten tijde toen zij geschapen werden.lZ U Dit is het boek van Adams geslacht Toen God den mens schiep, maakte Hij hem naar de gelijkenis Gods;$YC 1!En toen Jakob de bevelen aan zijne zonen voleindigd had, legde hij zijne voeten bij elkander op het bed, en gaf den geest, en werd verzameld tot zijn volk.PX 1 op den akker en in de spelonk, die van de kinderen van Heth gekocht is.*WO 1Aldaar hebben zij Abraham begraven, en Sara, zijne huisvrouw; aldaar hebben zij ook Isaäk begraven, en Rebekka, zijne huisvrouw; aldaar heb ik ook Lea begraven,V9 1in de dubbele spelonk, die tegenover Mamré ligt in het land Kanaän, welke Abraham met den akker kocht van Efron, den Hethiet, tot ene erfbegrafenis. U; 1En hij gebood hun en sprak tot hen: Ik word verzameld tot mijn volk, begraaft mij bij mijne vaderen, in de spelonk op den akker van Efron, den Hethiet,T5 1Dit zijn al de twaalf stammen van Israël; en dit is het wat hun vader tot hen gesproken heeft, toen hij hen zegende, elk met een bijzonderen zegen.pS[ 1Benjamin is een verscheurende wolf: des morgens zal hij roof eten, en des avonds zal hij buit uitdelen.jRO 1De zegeningen uws vaders zijn heerlijker dan de zegeningen mijner voorvaderen, reikende tot de hoogte der eeuwige heuvelen; en zij zullen komen op het hoofd van Jozef, en op den schedel van den gekroonde onder zijne broeders.ZQ/ 1Van uws vaders God zijt gij geholpen, en van den Almachtige zijt gij gezegend, met zegeningen boven van den hemel af, met zegeningen van de diepte, die daaronder ligt, met zegeningen van borst en moederschoot.2P_ 1zo blijft echter zijn boog gespannen, en zijne armen en handen blijven sterk, door de handen des Machtigen van Jakob; daardoor is hij een herder en rotssteen in Israël.[O1 1En hoewel de schutters hem vertoornen en tegen hem oorlog voeren en hem vervolgen,rN_ 1Jozef zal wassen; hij zal wassen als een boom aan ene waterwel, wiens takken opstijgen tot over den muur.=Mw 1Naftali is een snelle hinde, en geeft schone woorden.NL 1Van Aser komt vette spijs, en hij zal den koningen lekkernijen geven.oKY 1Gad, toegerust tot den strijd, zal door legerscharen worden aangevallen, maar hij zal ze terugdrijven."JA 1Heer, ik wacht op uw heil!I 1Dan zal een slang worden op den weg, en een adder op het pad; hij zal het paard in de verzenen bijten, zodat de ruiter achterover valt.QH 1Dan zal rechter zijn onder zijn volk, als een der geslachten in Israël.)GM 1Toen hij de rust zag, dat zij goed was, en het land, dat het liefelijk was, heeft hij zijne schouders geneigd om te dragen, en is een cijnsbare knecht geworden.YF- 1Issaschar zal een sterkgespierde ezel zijn, en zich legeren tussen de landpalen.~Ew 1 Zebulon zal aan het strand der zee wonen, aan het strand voor de schepen; en zijne grenzen zullen tot aan Sidon zijn.ND 1 zijne ogen zijn rood door den wijn, en zijne tanden wit door de melk.+CQ 1 Hij zal zijn veulen binden aan den wijnstok, en het jong zijner ezelin aan de edele wijnrank; hij zal zijn kleed in wijn wassen, en zijnen mantel in druivenbloed;B 1 De schepter zal van Juda niet genomen worden, noch de staf van zijne voeten, totdat de held komt; en dien zullen de volken aanhangen.RA 1 Juda is een jonge leeuw; gij zijt hoog gekomen, mijn zoon, door grote overwinningen; hij is nedergeknield, en heeft zich gelegerd als een leeuw, en gelijk ene leeuwin: wie wil zich tegen hem verheffen?@' 1Juda, gij zijt het, u zullen uwe broeders roemen; uwe hand zal op den hals uwer vijanden zijn; voor u zullen zich buigen de zonen uws vaders.&?G 1Vervloekt zij hun toorn, daar hij zo hevig is, en hunne grimmigheid, daar zij zo hardnekkig is; ik zal hen verdelen onder Jakob en verstrooien onder Israël.?>y 1Mijne ziel kome niet in hunnen raad, en mijne eer zij niet in hunne vergadering; want in hunnen toorn hebben zij de mannen vermoord, en in hunnen moedwil hebben zij de ossen verlamd.M= 1De broeders Simeon en Levi, hunne zwaarden zijn moorddadige wapenen.T<# 1Hij voer lichtvaardiglijk daarheen, gelijk het water: gij zult de uitnemendste niet meer zijn; want gij zijt op uws vaders legerstede geklommen; aldaar hebt gij mijn bed geschonden door het te beklimmen. ; 1Ruben, mijn eerstgeborene, gij zijt mijne sterkte en mijne eerste kracht, de uitnemendste in aanzien en de uitnemendste in macht.V:' 1Komt te zamen en hoort toe, gij zonen van Jakob, en hoort uwen vader Israël.y9 o 1En Jakob riep zijne zonen en sprak: Vergadert u, opdat ik u verkondige wat u in toekomende tijden wedervaren zal.8 0Ik heb u een stuk land gegeven boven uwe broeders, hetwelk ik met mijn zwaard en boog uit de hand der Amorieten genomen heb.7{ 0En Israël sprak tot Jozef: Zie, ik sterf, en God zal met ulieden zijn, en zal u wederbrengen in het land uwer vaderen.56e 0Alzo zegende hij hen op dien dag, en sprak: Wie in Israël iemand zegenen wil, die zegge: God stelle u gelijk Efraïm en Manasse. En hij stelde alzo Efraïm vóór Manasse.f5G 0Maar zijn vader weigerde het en sprak: Ik weet het, mijn zoon, ik weet het; deze zal ook een volk worden, en zal groot zijn; maar zijn jongste broeder zal groter worden dan hij, en zijn zaad zal tot een groot volk worden.q4] 0en hij sprak tot hem: Zó niet, mijn vader! Deze is de eerstgeborene, leg uwe rechterhand op zijn hoofd.D3 0Toen nu Jozef zag, dat zijn vader de rechterhand op Efraïms hoofd leide, behaagde het hem kwalijk, en hij vatte zijns vaders hand, om die van Efraïms hoofd op Manasses hoofd te brengen;[21 0die Engel, die mij verlost heeft van alle kwaad, die zegene deze jongelingen; dat zij naar mijnen naam en naar dien mijner vaderen Abraham en Isaäk genoemd worden, en dat zij wassen en veel worden op de aarde./1Y 0En hij zegende Jozef en sprak: Die God, voor wien mijne vaderen Abraham en Isaäk gewandeld hebben, die God, die mij al mijn leven lang gevoed heeft tot op dezen dag,\03 0Maar Israël strekte zijne rechterhand uit en legde haar op het hoofd van Efraïm den jongsten, en zijne linkerhand op Manasses hoofd, en deed met opzet aldus met zijne handen; want Manasse was de eerstgeborene.9/m 0 Toen nam Jozef hen beiden, Efraïm aan zijne rechterhand, tegenover Israëls linkerhand, en Manasse aan zijne linkerhand, tegenover Israëls rechterhand, en bracht hen tot hem.Y.- 0 En Jozef nam hen van zijnen schoot, en boog zich ter aarde voor zijn aangezicht. - 0 En hij sprak tot Jozef: Zie, ik heb uw aangezicht gezien, wat ik niet gedacht had; en zie, God heeft mij ook uw zaad laten zien.,) 0 Want Israëls ogen waren donker geworden van ouderdom, en hij kon niet goed zien. En hij bracht hen tot hem; en hij kuste hen en omhelsde hen.+% 0 Jozef antwoordde zijnen vader: Het zijn mijne zonen, die God mij hier gegeven heeft. Hij sprak: Breng hen hier tot mij, opdat ik hen zegene.<*u 0En Israël zag Jozefs zonen en sprak: Wie zijn deze?P) 0En toen ik uit Mesopotamië kwam, stierf Rachel in het land Kanaän op den weg, toen het nog een stadie was tot Efratha toe; en ik begroef haar aldaar aan den weg naar Efratha, dat nu Bethlehem heet.{(q 0Maar welke gij na hen verwekken zult, die zullen de uwe zijn, en genoemd worden als hunne broeders in hun erfdeel.'5 0Zo zullen nu uwe twee zonen Efraïm, en Manasse, die u geboren zijn in Egypte, eer ik hier gekomen ben tot u, de mijne zijn, gelijk Ruben en Simeon. "N~~A}}||-{{zyyexxexw\vvPuNt`tsSr?qqxqpooonmmkkejBiihhhgfleeJedBccQb^a``g__^O]]0\[ZZFYXXKWW&VV-UU$TT.SSR:QQJPP]P(OONNM}M LLGLKDJJJ'IInHHCGGEFF>EDDlDCBB>AAA)@@0??>>=.<;u::988.7V76k55,44d4322911J001//..6--,9+m+*V))s(('5&&8%y%$v##F"!!! C35+d4 ~fM3KM  I   4 , 4[[~"Yu+Want hij neemt nergens de Engelen aan, maar het zaad aan Abraham neemt hij aan.}tsen verlossen zou degenen, die door vrees des doods gedurende hun gehele leven der dienstbaarheid onderworpen waren.RsDewijl nu de kinderen vlees en bloed hebben, zo is hij dat gelijkerwijze deelachtig geworden, opdat hij door den dood de macht zou ontnemen aan dengene, die het geweld des doods had, dat is de duivel,r en wederom: "lk wil mijn vertrouwen op Hem stellen"; en wederom: "Ziehier, ik en de kinderen, die God mij gegeven heeft".pqY zeggende: "lk zal uwen naam mijnen broederen verkondigen, en midden in de gemeente zal ik U lofzingen; p  Want èn die heiligt, èn die geheiligd worden zijn allen uit éénen; waarom hij zich ook niet schaamt hen broeders te noemen,Uo# Want het betaamde Hem, om wiens wil alle dingen zijn en door wien alle dingen zijn, dewijl Hij vele kinderen tot de heerlijkheid heeft geleid, den bewerker hunner zaligheid door lijden volkomen te maken.Tn! Maar hem, die een weinig minder gemaakt is dan de Engelen, namelijk Jezus, zien wij door het lijden des doods gekroond met eer en heerlijkheid, opdat hij door Gods genade voor allen den dood zou smaken.sm_alles hebt Gij onder zijne voeten onderworpen". Want daarin, dat Hij hem alles onderdanig gemaakt heeft, heeft Hij niets overgelaten, dat hem niet onderdanig gemaakt is; maar nu zien wij nog niet, dat hem alles onderdanig gemaakt is.l7Gij hebt hem een weinig minder gemaakt dan de Engelen, met eer en heerlijkheid hebt Gij hem gekroond, en hebt hem gesteld over de werken uwer handen;k}Maar iemand betuigt ergens, zeggende: "Wat is de mens, dat Gij aan hem gedenkt, en des mensen zoon, dat Gij hem bezoekt!jjMWant Hij heeft de toekomende wereld, van welke wij spreken, den Engelen niet onderdanig gemaakt.i'en God heeft medegetuigenis gegeven door tekenen en wonderen en menigerlei krachten, en met uitdelingen des Heiligen Geestes naar zijnen wil.Mhhoe zullen wij ontvlieden, indien wij op zulk ene zaligheid geen acht geven? die, nadat zij eerst gepredikt is door den Heer, onder ons bevestigd is geworden door degenen, die hem gehoord hebben;g1Want indien het woord, door de Engelen gesproken, vast geweest is, en elke overtreding en ongehoorzaamheid haar rechtvaardig loon ontvangen heeft,uf eDaarom moeten wij des te meer acht geven op het woord, dat wij gehoord hebben, opdat wij niet verloren gaan.)eM De genade zij met u allen! Amen.Ud# Groet al uwe leeraars en al de heiligen. U groeten de broeders uit Italië.pcY Weet, dat de broeder Timótheüs weder losgelaten is, met welken--zo hij welhaast komt--ik u zien zal.wbg En ik vermaan u, broeders, houdt mij het woord der vermaning ten goede; want ik heb u in het kort geschreven.;ao die volmake u in alle goede werken om zijnen wil te doen, en werke in u hetgeen voor hem welbehaaglijk is, door Jezus Christus, wien ere zij van eeuwigheid tot eeuwigheid! Amen.`+ De God nu des vredes, die uit de doden uitgeleid heeft den groten Herder der schapen, door het bloed van een eeuwig verbond, onzen Heere Jezus,^_5 En ik vermaan u te meer dat te doen, opdat ik op het spoedigst u wedergegeven worde. ^ Bidt voor ons. Onze troost is, dat wij een goed geweten hebben, en dat wij ons benaarstigen een goeden wandel te leiden bij allen.L] Zijt uwen leeraren gehoorzaam en onderdanig; want zij waken voor uwe zielen, als die rekenschap daarvan zullen geven; opdat zij het met vreugde doen en niet met zuchten, want dat is u niet goed.T\! Vergeet niet wel te doen en mede te delen; want zulke offers behagen Gode.{[o Zo laat ons nu door hem altijd Gode offeren het lofoffer, dat is: de vrucht der lippen, die zijnen naam belijden.RZ want wij hebben hier geen blijvende stad, maar de toekomende zoeken wij.[Y/ Zo laat ons dan tot hem uitgaan buiten de legerplaats, en zijne smaadheid dragen;qX[ Daarom heeft ook Jezus, opdat hij het volk zou heiligen door zijn eigen bloed, geleden buiten de poort."W= Want van de dieren, welker bloed gedragen wordt door den Hogepriester in het heiligdom voor de zonde, worden de lichamen verbrand buiten de legerplaats.bV= Wij hebben een altaar, van hetwelk geen macht hebben te eten, die den Tabernakel dienen.mUS Laat u niet door menigerlei en vreemde leringen medesleepen; want het is ene kostelijke zaak, dat het hart vast worde, hetwelk geschiedt door genade, niet door spijzen, van welke zij geen nuttigheid hebben, die daarmede omgaan.IT  Jezus Christus is gisteren en heden dezelfde, en in eeuwigheid.tSa Gedenkt aan uwe leeraars, die u het woord Gods verkondigd hebben; ziet hun einde aan, en volgt hun geloof.nRU zodat wij durven zeggen: "De Heer is mijn helper, en ik zal niet vrezen: wat zou een mens mij doen?"#Q? [Uw] wandel zij zonder gierigheid, en vergenoegt u met hetgeen voorhanden is; want Hij zelf heeft gezegd: "lk zal u niet verlaten noch verzuimen";P{ De echt worde in ere gehouden bij allen, en het echtbed onbevlekt; maar de hoereerders en overspelers zal God oordelen.O Gedenkt aan de gebondenen, alsof gij medegebonden waart; en aan degenen die ongemak lijden, als die zelve ook nog in het lichaam leeft.nNU Vergeet niet gastvrij te zijn; want daardoor hebben sommigen zonder het te weten Engelen geherbergd.(M M Blijft vast in de broederliefde.-LU Want onze God is een verterend vuur.K- Daarom, dewijl wij een onbeweeglijk rijk ontvangen, hebben wij genade door welke wij God welbehaaglijk mogen dienen, met eerbiedigheid en vreze. J  En dit "nog éénmaal" toont aan, dat het beweeglijke zal veranderd worden, als gemaakt zijnde, opdat het onbeweeglijke blijve.I) wiens stem te dier tijd de aarde bewoog, maar nu belooft Hij en zegt: "Nog éénmaal zal Ik niet alleen de aarde bewegen, maar ook den hemel".PH Ziet toe, dat gij Hem die spreekt niet verwerpt, want indien genen niet ontvloden zijn, welke Hem verwierpen, die op de aarde sprak, veel minder wij, zo wij Hem verwerpen, die uit den hemel spreekt;G en tot Jezus, den Middelaar des nieuwen verbonds, en tot het bloed der besprenging, dat beter spreekt dan het bloed van Abel.'FG en tot de gemeente der eerstgeborenen, die in den hemel opgeschreven zijn, en tot God, den Rechter over allen, en tot de geesten der volkomen rechtvaardigen,E/ Maar gij zijt gekomen tot den berg Sion en tot de stad des levenden Gods, tot het hemelse Jeruzalem en tot de menigte van vele duizenden Engelen,\D1 En zo verschrikkelijk was het gezicht, dat Mozes zeide: Ik ben verschrikt en beef.sC_ want zij konden het gebod niet verdragen: "Ook als een dier den berg aanraakt, zal het gestenigd worden."B% noch tot het geluid der bazuin, en tot de stem der woorden, van welke wie ze hoorden baden, dat tot hen zo niet verder gesproken zou worden;A- Want gij zijt niet gekomen tot den berg, dien men aanraken kon, en die met vuur brandde, noch tot de donkerheid en de duisternis en het onweder,"@= Want gij weet, dat hij daarna, toen hij de zegening beërven wilde, verworpen is; want hij vond geen plaats des berouws, hoewel hij ze met tranen zocht.}?s dat niet iemand zij een hoereerder, of een goddeloze gelijk Esau, die om ééne spijs zijne eerstgeboorte verkocht.(>I en ziet daarop, dat niet iemand Gods genade verzuime; dat niet enige wortel van bitterheid opwasse en onrust aanrichte, en velen er door verontreinigd worden;g=G Jaagt naar den vrede met allen, en naar de heiliging, zonder welke niemand den Heer zien zal;n<U en doet rechte treden met uwe voeten, opdat hetgeen kreupel is niet struikele, maar veelmeer geneze.E; Daarom richt weder op de slappe handen en de moede knieën,M: Alle kastijding nu, als zij tegenwoordig is, dunkt ons geen blijdschap, maar treurigheid te zijn; maar daarna geeft zij ene vreedzame vrucht der gerechtigheid dengenen, die er door geoefend zijn.9/ En genen hebben ons wel weinige dagen gekastijd naar hun goeddunken, maar deze tot ons nut, opdat wij zijner heiligheid zouden deelachtig worden.08Y Voorts, wij hebben onze lichamelijke vaders tot kastijders gehad, en hen ontzien; zouden wij dan niet veelmeer den Vader der geesten onderdanig zijn, opdat wij leven?y7k Maar zijt gij zonder kastijding, welke allen deelachtig zijn geworden, zo zijt gij bastaarden en geen kinderen.6! Indien gij de kastijding verdraagt, zo gedraagt zich God jegens u als jegens kinderen; want waar is een zoon, dien de vader niet kastijdt?h5I want wien de Heer liefheeft, dien kastijdt Hij, en Hij geeselt elken zoon, dien Hij aanneemt".;4o en hebt alreeds vergeten de vermaning, die tot u spreekt als tot kinderen: "Mijn zoon, acht niet klein de kastijding des Heren, en versaag niet, als gij door Hem bestraft wordt;]33 Want gij hebt nog niet tot op het bloed toe wederstaan met strijden tegen de zonde,2+ Denkt toch aan hem, die zulk een tegenspreken van de zondaren tegen zich verdragen heeft, opdat gij niet moede wordt noch uwe zielen bezwijken.Y1+ op Jezus ziende, den aanvanger en voleinder des geloofs, die voor de vreugde, welke hem was voorgesteld, het kruis verdragen en de schande niet geacht heeft, en is gezeten ter rechterhand van den troon Gods.h0 K Daarom ook wij, dewijl wij zulk ene wolk van getuigen rondom ons hebben, zo laat ons afleggen de zonde, die ons zo licht omstrikt en traag maakt, en laat ons met standvastigheid lopen in de loopbaan, die ons voorgesteld is,r/] (daar God iets beters voor ons te voren voorzien heeft, opdat zij niet zonder ons zouden volkomen worden.h.I 'Dezen allen, hoewel zij door het geloof getuigenis bekwamen, hebben de belofte niet verkregen,u-c &--welker de wereld niet waardig was--, omdolende in woestijnen, op bergen, in spelonken en holen der aarde.7,g %Zij zijn gestenigd, door midden gezaagd, gefolterd, door het zwaard gedood; zij zijn omgegaan in schapevellen en in geitevellen, gebrek lijdend, verdrukt, kwalijk behandeld,Y++ $Sommigen hebben bespotting en geeselingen geleden, alsook banden en gevangenis.H*  #Vrouwen hebben hare doden uit de opstanding wedergekregen: en anderen zijn gefolterd geworden, en hebben geen verlossing aangenomen, opdat zij de opstanding, die beter is, verkrijgen zouden.G) "de kracht des vuurs uitgeblust hebben, de scherpte des zwaards zijn ontvloden, krachtig geworden zijn uit zwakheid, sterk geworden in den strijd, heirlegers der vreemden hebben doen wijken.( !die door het geloof koninkrijken bedwongen, gerechtigheid gewerkt, de beloften verkregen, de muilen der leeuwen toegestopt,%'C En wat zal ik meer zeggen? De tijd zou mij te kort worden, zo ik verhaalde van Gideon, en Barak, en Simson, en Jefta, en David, en Samuël, en de profeten;~&u Door het geloof ging de hoer Rachab niet verloren met de ongehoorzamen, daar zij de verspieders vriendelijk ontving.e%C Door het geloof vielen de muren van Jericho, toen zij zeven dagen daar rondom waren gegaan.$  Door het geloof gingen zij door de Rode Zee als door een droog land; hetwelk de Egyptenaars ook beproefden, en zij verdronken.#} Door het geloof hield hij het Pasen en het bloedsprengen, opdat degene, die de eerstgeborene doodde, hen niet raken zou." Door het geloof verliet hij Egypte, en vreesde des konings gramschap niet; want hij hield zich aan den Onzienlijke, alsof hij Hem zag.!{ en hij achtte de versmaadheid van Christus voor groter rijkdom dan de schatten van Egypte; want hij zag op de beloning.o W en verkoos veel liever met Gods volk ongemak te lijden dan het tijdelijk vermaak der zonde te hebben;zm Door het geloof wilde Mozes, toen hij groot geworden was, niet meer een zoon van Farao's dochter genaamd worden,?w Door het geloof werd Mozes, toen hij geboren was, drie maanden verborgen door zijne ouders, omdat zij zagen, dat hij een schoon kind was; en zij vreesden het gebod des konings niet.y Door het geloof sprak Jozef van den uitgang der kinderen Israëls, toen hij stierf, en gaf bevel wegens zijn gebeente.  Door het geloof zegende Jakob, toen hij stierf, de beide zonen van Jozef, en hij aanbad, steunende op het uiteinde van zijn staf.R Door het geloof zegende Isaäk, aangaande het toekomende, Jakob en Esau.>w --waaruit hij hem ook, bij gelijkenis, verkregen had. van wien gezegd was: "ln Isaäk zal u het zaad genoemd worden", want hij dacht: God kan hem ook wel uit de doden opwekken Door het geloof offerde Abraham, toen hij beproefd werd, Isaäk, en gaf den eniggeborene over, toen hij alreeds de belofte ontvangen had,$A maar nu begeren zij een beter, namelijk een hemels. Daarom schaamt God zich hunner niet, om hun God genoemd te worden; want Hij heeft hun ene stad bereid.# En waarlijk, indien zij dàt vaderland gemeend hadden, uit hetwelk zij getrokken waren, dan hadden zij immers tijd gehad om weder te keren;O Want wie dat zeggen, geven te verstaan, dat zij een vaderland zoeken.T! Dezen allen zijn gestorven in het geloof, zonder de beloften verksegen te hebben, maar zij hebben haar van verre gezien, en begroet, en hebben beleden, dat zij gasten en vreemdelingen op de aarde waren.:m Daarom zijn ook van éénen, hoewel een verstorven lichaam hebbende, velen geboren, gelijk de sterren aan den hemel, en gelijk het zand aan den oever der zee, dat ontelbaar is.(I Door het geloof ontving ook Sara zelve kracht, dat zij zwanger werd, en baarde boven den tijd des ouderdoms; want zij achtte Hem getrouw, die het beloofd had.eC want hij wachtte op ene stad, die grondslagen heeft, welker bouwmeester en schepper God is.6e Door het geloof leefde hij als een vreemdeling in het beloofde land als in een vreemd land, en woonde in tenten met Isaäk en Jakob, de medeerfgenamen van dezelfde belofte;7g Door het geloof werd Abraham gehoorzaam, toen hij geroepen werd om uit te gaan naar het land, hetwelk hij zou beërven; en hij ging uit, niet wetende waarheen hij komen zou. Door het geloof heeft Noach, God vrezende, de ark bereid tot heil van zijn huis, toen hij ene godsspraak ontving aangaande hetgeen men nog niet zag; en daardoor heeft hij de wereld veroordeeld en heeft beërfd de gerechtigheid, die door het geloof komt.* M Maar zonder geloof is het onmogelijk Gode te behagen; want wie tot God komen wil, moet geloven, dat Hij is, en dengenen, die Hem zoeken, een vergelder zal zijn.N  Door het geloof werd Henoch weggenomen, zodat hij den dood niet zag; en hij werd niet gevonden, omdat God hem wegnam. Want vóór zijne wegneming heeft hij getuigenis gehad, dat hij Gode behaagde.x i Door het geloof heeft Abel Gode een voortreffelijker offer gebracht dan Kaïn, door hetwelk hij getuigenis bekomen heeft, dat hij rechtvaardig was, toen God getuigde van zijne gaven; en daardoor spreekt hij nog, alhoewel hij gestorven is.  Door het geloof bemerken wij, dat de wereld door Gods woord bereid is, zodat al wat men ziet uit het onzichtbare geworden is.5 e Daardoor hebben de ouden getuigenis bekomen.n W Het geloof nu is een vaste grond van hetgeen men hoopt, en ene overtuiging van hetgeen men niet ziet.yk 'Doch wij zijn niet van degenen, die wijken en verdoemd worden, maar van degenen, die geloven en de ziel redden.zm &Maar de rechtvaardige zal uit het geloof leven; en wie wijken zal, aan dien zal mijne ziel geen behagen hebben".V% %Want "over een zeer kleine wijle zal komen die komen zou, en niet vertoeven.dA $Maar lijdzaamheid is u nodig, opdat gij, den wil Gods doende, de belofte verkrijgen moogt.R #Werpt derhalve uw vertrouwen niet weg, hetwelk ene grote beloning heeft.;o "Want gij hebt met de gevangenen medelijden gehad, en den roof uwer goederen met blijdschap verdragen, wetende, dat gij voor uzelven een beter en blijvend goed in den hemel hebt.%C !ten dele zelve door versmaadheid en verdrukking een schouwspel geworden zijnde, ten dele gemeenschap gehad hebbende met degenen, die alzo behandeld werden.ve Maar denkt aan de vorige dagen, in welke gij, verlicht zijnde, een groten strijd des lijdens hebt verdragen,J  Verschrikkelijk is het te vallen in de handen des levenden Gods.~ Want wij kennen dengene, die zegt: "Mij is de wraak, Ik zal het vergelden"; en wederom: "De Heer zal zijn volk oordelen".G} hoeveel erger straf, meent gij, zal hij verdienen, die den Zoon Gods met voeten treedt, en het bloed des verbonds onrein acht, door hetwelk hij geheiligd is, en den Geest der genade smaadt?}|s Als iemand de Wet van Mozes breekt, dan moet hij sterven zonder barmhartigheid, op grond van twee of drie getuigen:o{W maar ene verschrikkelijke verwachting van het oordeel en den vuurgloed, die de vijanden verteren zal.z Want zo wij moedwillig zondigen, nadat wij de kennis der waarheid ontvangen hebben, hebben wij voortaan geen offer meer voor de zonden; y9 en niet nalaten onze onderlinge bijeenkomsten, gelijk sommigen plegen, maar elkander vermanen, en dat zoveel te meer, als gij ziet, dat de dag nadert.Wx' en laat ons op elkander acht geven, tot opwekking der liefde en goede werken,zwm en laat ons vasthouden aan de belijdenis der hoop, en niet wankelen, want hij is getrouw, die het beloofd heeft;*vM zo laat ons toetreden met een oprecht hart, in volle verzekering des geloofs, de harten gereinigd van een kwaad geweten, en het lichaam gewassen met rein water;>uw en wij een groten priester hebben over het huis Gods,utc welken hij ons bereid heeft tot een nieuwen en levenden weg, door het voorhangsel, dat is: door zijn vlees,vse Dewijl wij dan nu, broeders, door het bloed van Jezus vrijmoedigheid hebben tot den ingang in het heiligdom,Or Waar nu vergeving van deze is, daar is geen offer meer voor de zonde.Oq en hunne zonden en hunne ongerechtigheden zal Ik niet meer gedenken".Kp want, nadat hij gezegd had: "Dit is het verbond, hetwelk Ik met hen maken zal na deze dagen", spreekt de Heer: "lk zal mijne wet in hunne harten geven, en in hunnen geest zal Ik haar schrijven;1o] En ook de Heilige Geest betuigt het ons,`n9 Want met één offer heeft hij in eeuwigheid voleindigd degenen, die geheiligd worden.`m9 en wacht voortaan, totdat zijne vijanden tot ene voetbank zijner voeten gelegd worden.mlS maar deze, nademaal hij één offer voor de zonden geofferd heeft, zit eeuwig ter rechterhand Gods,k En elke priester staat wel dagelijks om dienst te doen, en dikwijls dezelfde offers te offeren, die de zonden nimmermeer kunnen wegnemen;ojW En in dien wil zijn wij geheiligd door het offer des lichaams van Jezus Christus, éénmaal gebracht.i sprak hij daarna: "Zie, ik kom om uwen wil, o God! te doen". Hij neemt het eerste weg, opdat hij het andere zou instellen.(hI Nadat hij eerst gezegd had: "Offers en gave, brandoffers en zondoffers hebt Gij niet gewild, zij behagen U ook niet" --die toch naar de wet geofferd worden--,kgO Toen sprak ik: Zie, ik kom--in de boekrol staat van mij geschreven--om uwen wil, o God! te doen".2f_ brandoffers en zondoffers behagen U niet.e Daarom, als hij in de wereld komt, zegt hij: "Offers en gaven hebt Gij niet gewild, maar het lichaam hebt Gij mij toebereid;`d9 Want het is onmogelijk door het bloed der stieren en der bokken de zonde weg te nemen.Hc  Maar daardoor geschiedt alle jaren ene gedachtenis der zonden.!b; anders had het offeren opgehouden, indien degenen, die den dienst verrichten, geen zonden meer op hun geweten hadden, als zij éénmaal gereinigd zijn.Ua % Want de Wet, die slechts ene schaduw der toekomende goederen heeft, niet het wezen der zaken zelve, kan met dezelfde offers, die men jaar op jaar brengt, nimmer volkomen maken degenen, die daar toetreden;{` qZijn zij niet allen gedienstige geesten, uitgezonden tot dienst om dergenen wil, die de zaligheid zullen beërven?_ - En tot welken Engel heeft Hij ooit gezegd: "Zet u aan mijne rechterhand, totdat Ik uwe vijanden zal gelegd hebben tot ene voetbank uwer voeten"?^  en als een gewaad zult Gij ze ineenrollen, en zij zullen veranderd worden; maar Gij zijt dezelfde, en uwe jaren zullen niet ophouden".`] ; zij zullen vergaan, maar Gij zult blijven; en zij zullen alle verouderen als een kleed,e\ E En: "Gij, Heer, hebt in het begin de aarde gegrond, en de hemelen zijn het werk uwer handen,[ 5 Gij hebt de gerechtigheid liefgehad en de ongerechtigheid gehaat; daarom heeft u, o God, uw God gezalfd met olie der vreugde boven uwe medegenoten".Z maar van den zoon: "God, uw troon duurt tot in alle eeuwigheid, de schepter uws rijks is een schepter der rechtvaardigheid.nY WVan de Engelen zegt Hij wel: "Hij maakt zijne Engelen tot winden, en zijne dienaars tot vuurvlammen",{X qEn wederom, als Hij den eerstgeborene inleidt in de wereld, zegt Hij: "En alle Engelen Gods zullen hem aanbidden".#W AWant tot welken Engel heeft Hij ooit gezegd: "Gij zijt mijn Zoon, heden heb Ik u verwekt"? en wederom: "lk zal zijn Vader zijn en hij zal mijn Zoon zijn"?pV [zoveel voortreffelijker geworden dan de Engelen, als hij een veel hogeren naam boven hen geërfd heeft.U #die nademaal hij is het afschijnsel zijner heerlijkheid en het evenbeeld zijns wezens, en alle dingen draagt door zijn krachtig woord, nadat hij de reiniging van de zonden door zichzelven heeft teweeggebracht, gezeten is aan de rechterhand der majesteit in de hoogte,mT Udien Hij gesteld heeft tot een erfgenaam van alle dingen, door wien Hij ook de wereld gemaakt heeft;+S SNadat God eertijds menigmaal en op menigerlei wijze tot de vaderen gesproken had door de profeten, heeft Hij in deze laatste dagen tot ons gesproken door den Zoon,WR'In dien tijd, spreekt de Heer Zebaoth, zal Ik u Zerubbabel, gij zoon van Sealtiel, mijn knecht, nemen spreekt de Heer, en zal u houden als een zegelring; want u heb Ik uitverkoren, spreekt de Heer Zebaoth.wQgen Ik zal den troon der koninkrijken omkeren en de machtige koninkrijken der volken verdelgen; en Ik zal beiden, de wagens en hunne ruiters, omkeren, zodat paard en man terneder zullen vallen, een iegelijk door het zwaard van den andere.bP=Spreek tot Zerubbabel, den landvoogd van Juda, zeggende: Ik zal hemel en aarde beroeren;zOmEn het woord des Heren geschiedde ten tweeden male tot Haggai, op den vierentwintigsten dag der maand, zeggende:N5Is er nog koren in de schuur? Ook hebben de wijnstok, vijgeboom, granaatappelboom noch olijfboom gedragen; maar van dezen dag af zal Ik zegen geven.>MuLet er dan op, van dezen dag af en tevoren van den vierentwintigsten dag der negenden maand af tot op den dag, dat de grondslagen van den tempel des Heren gelegd werden; let er op.LWant Ik plaagde u met dorheid, korenbrand en hagel in al uwen arbeid: nochtans keerdet gij u niet tot Mij, spreekt de Heer.IK dat, als er iemand tot een korenhoop kwam, die twintig maten houden moest, dan waren er slechts tien; kwam hij tot de wijnpers en meende vijftig aam te scheppen, dan waren er slechts twintig. JEn nu, ziet hoe het u gegaan is van dezen dag af en tevoren, eer nog een steen op den anderen gelegd werd aan den tempel des Heren;,IQToen antwoordde Haggai en sprak: Aldus is dit volk en is deze natie ook voor Mij, spreekt de Heer, en al het werk hunner handen en wat zij offeren, dat is onrein.2H] En Haggai sprak: Zo iemand, onrein zijnde van een dode, iets van die dingen aanraakte, zou het onrein worden? De priesters antwoordden en zeiden: Het zou onrein worden.oGW lndien iemand heilig vlees droeg in de slip zijns kleeds en daarna met de slip brood aanraakte, of moes, of wijn, of olie, of wat voor spijs het ook zij, zou het dan ook heilig worden? En de priesters antwoordden en zeiden: Neen.QF Dus spreekt de Heer Zebaoth: Vraag den priesters naar de wet, zeggende:E+ Op den vierentwintigsten dag der negende maand, in het tweede jaar van Darius, geschiedde het woord des Heren tot den profeet Haggai, zeggende:[Wie is onder ulieden overgebleven, die dit huis in zijne vorige heerlijkheid gezien heeft? En hoe ziet gij het nu? Is het niet zo, dat het ulieden dunkt niets te zijn?-=SSpreek tot Zerubbabel, den zoon van Sealtiel, den landvoogd van Juda, en tot Jozua, den zoon van Jozadak, den hogepriester, en tot het overgebleven volk, zeggende:x< kOp den eenentwintigsten dag der zevende maand geschiedde het woord des Heren door den profeet Haggai, zeggende:\; 3op den vierentwintigsten dag der zesde maand, in het tweede jaar van koning Darius.: 9En de Heer verwekte den geest van Zerubbabel, den zoon van Sealtiel, den landvoogd van Juda, en den geest van Jozua, den zoon van Jozadak, den hogepriester, en den geest van het gehele overgebleven volk, dat zij kwamen en arbeidden aan het huis van den Heer Zebaoth, hunnen God,9  Toen sprak Haggai, de gezant des Heren, die de boodschap des Heren had aan het volk: Ik ben met ulieden, spreekt de Heer."8 ? Toen hoorde Zerubbabel, de zoon van Sealtiel, en Jozua, de zoon van Jozadak, de hogepriester, en alle overgeblevenen des volks naar de stem van den Heer hunnen God en naar de woorden van den profeet Haggai, zoals de Heer hun God hem gezonden had; en het volk vreesde voor den Heer.67 g en Ik heb de dorheid geroepen, beide over land en bergen, over koren, most, olie en over alles wat uit de aarde komt; ook over mensen en vee en over allen arbeid der handen.O6  Daarom heeft de hemel u den dauw onthouden en het aardrijk zijn gewas;q5 ] Want gij verwacht veel en zie, er komt weinig; en of gij het al tehuis brengt, zo doe Ik het toch verstuiven. Waarom dit? spreekt de Heer Zebaoth: daarom, dat mijn huis woest ligt en ieder zich slechts beijvert voor zijn eigen huis.4 Gaat heen op het gebergte en haalt hout en bouwt dit huis; dat zal Mij aangenaam zijn en Ik zal verheerlijkt worden, spreekt de Heer.93 oDus spreekt de Heer Zebaoth: Ziet hoe het u gaat.2 Ziet hoe het u gaat. Gij zaait veel en brengt weinig in; gij eet en wordt echter niet verzadigd; gij drinkt en wordt echter niet dronken; gij kleedt u en kunt u echter niet verwarmen; en wie geld verdient, die legt het in een buidel, die vol gaten is.,1 UNu dan, dus spreekt de Heer Zebaoth:^0 7Is het voor u wel den tijd om in gewelfde huizen te wonen, terwijl dit huis woest is?M/ En het woord des Heren geschiedde door den profeet Haggai, zeggende:t. cDus spreekt de Heer Zebaoth: Dit volk zegt: De tijd is nog niet gekomen om het huis des Heren op te bouwen.- In het tweede jaar van koning Darius, in de zesde maand, op den eersten dag der maand, geschiedde het woord des Heren door den profeet Haggai tot Zerubbabel, den zoon van Sealtiel, landvoogd van Juda, en tot Jozua, den zoon van Jozadak, den hogepriester, zeggende:+,OWant de Heere Heere is mijne kracht en Hij zal mijne voeten maken als de voeten der hinden en Hij zal mij in de hoogte voeren. Voor te zingen op mijn snarenspel.[+/Nochtans wil ik mij verheugen in den Heer en vrolijk zijn in den God mijns heils.j*MWant de vijgeboom bloeit niet en geen gewas is er aan de wijnstokken; de arbeid aan den olijfboom baat niet en de akkers brengen geen voedsel voort; schapen worden uit de kooien weggerukt en geen runderen zijn in de stallen.~)uDewijl ik dat hoor, zo ben ik in mijn binnenste ontroerd, mijne lippen beven op die stem, bederf komt in mijn gebeente en mijne knieën beven; dewijl ik moet rusten ten tijde der droefenis, als Hij zal optrekken tot het volk, dat ons bestrijdt.K(Gij betraadt met uwe paarden de zee, het slijk van grote wateren.:'mGij versloegt met zijnen staf het hoofd zijner benden, die als een onweder kwamen om mij te verstrooien en zich verheugden, alsof zij den ellendige in het verborgen verslonden.2&] Gij trokt uit om uw volk te helpen, om te helpen uwen gezalfde; Gij versloegt het hoofd in het huis der goddelozen en ontbloottet de grondvesten tot aan den hals. Sela.P% Gij vertraadt het land in toorn en dorstet de volken in verbolgenheid.y$k Zon en maan stonden stil; uwe pijlen vlogen met stralen voort en uwe speren met het schitteren van den bliksem.#y De bergen zagen U en werden beangst; de waterstroom voer heen, de diepte liet zich horen, de hoogte hief de handen op."{ Gij bracht den boog tevoorschijn, gelijk Gij gezworen hadt aan de stammen. Sela. En Gij deeldet de stromen in het land.F!Waart Gij niet toornig, o Heer, tegen den vloed? Was uwe verbolgenheid niet tegen de wateren en uw toorn tegen de zee, toen Gij op uwe paarden reedt en uwe wagens de overwinning behaalden?a ;Ik zag de hutten der Moren door angst overstelpt en de tenten der Midianieten sidderen.CHij stond en mat het land, Hij zag toe en verstrooide de volken, dat de eeuwige bergen vermorzeld werden en de eeuwige heuvelen moesten wegzinken, toen Hij zo als in oude dagen aankwam.KVóór Hem ging de pest; en de plaag ging uit, waar Hij heentrad.dAZijn glans was als licht, stralen gingen van zijne hand; aldaar was zijne macht verborgen.God kwam van Teman en de Heilige van het gebergte Paran. Sela. De hemel was vol van zijnen lof en de aarde van zijne eer.X)Heer, ik heb de mare van U gehoord, ik ontzet mij, Heer, houd uw werk levend in het midden der jaren, en laat het bekend worden in het midden der jaren; als er droefenis is, zo gedenk aan de barmhartigheid.G Dit is het gebed van den profeet Habakuk voor de onschuldigen.U#Maar de Heer is in zijnen heiligen tempel: voor Hem zwijge de ganse wereld.1[Wee dengene, die tot een hout zegt: Waak op! en tot den zwijgenden steen: Sta op! Zou die hem leren? Zie, hij is met goud en zilver overtrokken en geen adem is in hem..UWat zal dan het gesneden beeld helpen, dat zijn meester gemaakt heeft, en het bedriegelijke gegoten beeld, waarop zijn meester vertrouwt door stomme goden te maken? H~~0}},||W{{^zz}yyy1xxwwvrvuut]ssrqqLppp%onn-mll,kk jj>iihBggag feeXdcc~cCbbGa``}`_F^^0]]q]#\\ [-ZZ(YjXWWuVVUU)TT[S>RRbQQkPPPOO+N[NMM[LL'KEJIIzHHjGFF{EDCC+BB?AA@@@?]>>*=<<[;::T988377^66;55Q433X22P10//Y.i.-M,,7+*))(s''a&%%$$#""A! <r {#Ix9{!);]@ >_ h L V  r nIO>Mu^(014-9) Efraïm, wat baten mij voortaan de afgoden? Ik zal hem verhoren en geleiden, Ik zal zijn als een groenende denneboom; door Mij wordt er steeds vrucht aan u gevonden.>Lu^(014-8) en zij zullen weder onder zijne schaduw zitten; met koren zullen zij zich voeden en bloeien als een wijnstok; zijne gedachtenis zal zijn als de wijn van den Libanon.K5^(014-7) en zijne takken zullen zich uitspreiden, dat hij zo schoon zal zijn als een olijfboom en hij zal zo goeden geur geven als de Libanon;J^(014-6) Ik zal voor Israël als een dauw zijn, dat hij zal bloeien gelijk een lelie en zijne wortels zal uitslaan als de Libanon;I%^(014-5) Zo zal Ik hen van hunne afkerigheid weder genezen, van ganser harte zal Ik hen liefhebben; dan zal mijn toorn van hen wijken.QH^(014-4) Assur zal ons niet helpen en wij zullen niet meer op paarden rijden, ook niet meer zeggen tot de werken onzer handen: Gij zijt onze God. Maar laat de wezen bij U barmhartigheid vinden.2G]^(014-3) Neemt deze woorden met u en bekeert u tot den Heer en zegt tot hem: Vergeef ons alle zonden en doe ons wel, zo zullen wij de varren onzer lippen offeren.nF W^(014-2) Bekeer u, o Israël, tot den Heer uwen God; want gij zijt gevallen wegens uwe misdaad.]E3^ (014-1) Samarië zal woest worden, want zij zijn hunnen God ongehoorzaam geweest; zij zullen door het zwaard vallen en hunne jonge kinderen zullen verpletterd en hunne zwangere vrouwen opengereten worden.tDa^ Want al brengt hij ook onder zijne broeders vrucht voort, zo zal toch een Oostenwind des Heren uit de woestijn opkomen, dat zijn fontein verdroogt en zijn bron zonder water is, en hij zal roven den schat van al zijn kostbaar huisraad.6Ce^ Maar Ik zal hen uit de onderwereld verlossen en van den dood redden. Dood, Ik zal u een gif zijn; graf, Ik zal u ene pest zijn! Maar de troost is voor mijne ogen verborgen.B^ barensweeën zullen hem overvallen, maar hij is een onverstandig kind, want, als de tijd gekomen is, blijft hij in de geboorte steken.MA^ De misdaad van Efraïm is samengebonden en hunne zonde is behouden;_@7^ Nu, Ik gaf u een koning in mijnen toorn en zal hem u ontnemen in mijne verbolgenheid.?^ Waar is uw koning heen, die u zou kunnen helpen in al uwe steden? En uwe rechters, van welke gij zeidet: Geef mij koningen en vorsten?N>^ Israël, gij brengt u in ongeluk; want uw heil staat alleen bij Mij.G=^ Ik wil hen ontmoeten als ene berin, aan wie hare jongen ontnomen zijn. Ik wil hun verstokt hart verscheuren en hen aldaar verslinden als ene leeuwin; de wilde dieren zullen hen verscheuren.f<E^ Daarom werd Ik ook tegen hen als een leeuw, en als een luipaard op den weg loerde Ik op hen. ; ^ maar toen zij geweid waren, zodat zij verzadigd waren geworden en genoeg hadden, verhief zich hun hart; daarom vergaten zij Mij.G:^ Ik nam Mij immers uwer aan in de woestijn, in het dorre land;9^ Maar Ik ben de Heer, uw God, van Egypteland af; en gij moest immers geen anderen god kennen dan Mij en geen Heiland behalve Mij alleen.G8^ Daarom zullen zij zijn als ene morgenwolk en als een vroegkomende dauw, ja, gelijk het kaf, dat van den dorsvloer weggewaaid wordt, en als de rook, die uit den schoorsteen wordt weggevoerd.z7m^ Maar nu vermeerderen zij de zonden zeer, en maken van hun zilver beelden, zoals zij het kunnen versieren, namelijk afgoden, die immers niets dan smidswerk zijn. Toch prediken zij daarvan: Wie de kalveren kussen wil, die moet mensen offeren.6 !^ Toen Efraïm verschrikkelijke dingen sprak, werd hij in Israël verheven; daarna bezondigden zij zich door Baäl en werden deswege gedood.55^ (012-15) Maar nu vertoornt Efraïm Hem zeer bitter; daarom zal Hij zijn bloed op hem doen komen, en zijn Heer zal hem zijnen smaad vergelden.4y^ (012-14) maar naderhand voerde de Heer Israël uit Egypte door een profeet en liet hem hoeden door een profeet.3#^ (012-13) Jakob moest vluchten naar het land van Syrië en Israël moest om ene vrouw dienen, om ene vrouw werd hij hoeder der kudde;42a^ (012-12) In Gilead is afgoderij, daarom gaan zij te niet; te Gilgal offeren zij ossen, daarom zullen hunne altaren worden als de steenhopen bij de voren des velds.1^ (012-11) en Ik spreek door de profeten, en Ik ben het, die zovele profetiën geef en door de profeten Mij doe kennen.0)^ (012-10) Maar Ik, de Heer, ben uw God van Egypteland af; Ik, die u nog in hutten laat wonen, zoals men op den feesttijd pleegt te doen; / ^ (012-9) En Efraïm zegt: Ik ben rijk, ik heb genoeg; in al mijnen arbeid zal men geen onrecht vinden, iets wat zonde is.^.5^ (012-8) Maar Kanaän heeft ene valse schaal in zijne hand en bedriegt gaarne.o-W^ (012-7) Bekeer u dan tot uwen God, oefen barmhartigheid en recht en hoop gestadig op uwen God.J, ^ (012-6) De Heer nu is de God Zebaôth, zijn naam is Heer.%+C^ (012-5) hij worstelde met den Engel en overwon, want hij weende en bad Hem; te Beth-El heeft hij Hem gevonden en aldaar heeft Hij met ons gesproken. *^ (012-4) Hij heeft in den moederschoot zijnen broeder bij de verze gehouden en in zijne kracht heeft hij met God geworsteld;)^ (012-3) Daarom zal de Heer de zaak van Juda uitvoeren en Jakob bezoeken naar zijn doen en hem vergelden naar zijne verdiensten.B( ^ (012-2) Efraïm voedt zich met wind en loopt den Oostenwind na, hij vermeerdert dagelijks de afgoderij en het onheil; zij maken met Assur een verbond en brengen olie naar Egypte.:'m^ (012-1) In Efraïm is overal leugen tegen Mij en in het huis van Israël valse godsdienst; maar ook Juda houdt niet meer vast aan God en aan den Heilige, die getrouw is."&=^ zij zullen bevende toesnellen als een vogel uit Egypte en als ene duif uit het land van Assur en Ik zal hen in hunne huizen doen wonen, spreekt de Heer.%#^ Alsdan zal men den Heer volgen en Hij zal brullen als een leeuw; en als Hij brullen zal, zullen de zonen bevende toesnellen uit het Westen,M$^ zodat Ik niet doen zal naar mijnen hevigen toorn, noch Mij keren om Efraïm geheel te verderven; want Ik ben God, en niet een mens, en ben de Heilige onder u; echter wil Ik niet in de stad komen.V#%^ Wat zal Ik van u maken. Efraïm, zal Ik u beschutten, Israël? Zou Ik niet billijk een Adama van u maken en u aan Zeboïm gelijkstellen? Maar mijn hart is anders gezind, mijne barmhartigheid is ontstoken;b"=^ Mijn volk is moede zich tot Mij te keren; en hoe men hun predike, niemand richt zich op.z!m^ Daarom zal het zwaard over hunne steden komen en zal hunne grendels verteren en verslinden wegens hun voornemen.s _^ Hij zal niet weder naar Egypte keren, maar Assur zal zijn koning zijn; want zij willen zich niet bekeren. ^ Ik liet hen met menselijke banden trekken, met koorden der liefde, en hielp hen het juk aan hunnen hals dragen en gaf hun voeder.eC^ Ik nam Efraïm bij zijne armen en leidde hem; maar zij erkenden het niet, dat Ik hen genas.oW^ Maar als men hen nu roept, begeven zij zich weg en offeren aan de Baäls en wieroken voor de beelden.U %^ Toen Israël jong was, had Ik hem lief en riep hem, mijnen zoon, uit Egypte.^ Evenzo zal het ulieden te Beth-El ook gaan wegens uwe grote boosheid, zodat de koning van Israël, als de dag aanbreekt, verdelgd wordt.Q^ zo zal er groot gedruis ontstaan onder uw volk, en al uwe vestingen zullen vernield worden, gelijk Salman Beth-Arbel verwoestte ten tijde des strijds, toen de moeder met de kinderen verpletterd werd.%^ Want gij ploegt boosheid en maait euveldaad en eet de vruchten der leugen; dewijl gij u dan verlaat op uw doen en op de menigte uwer helden,'G^ Daarom zaait tot gerechtigheid en oogst liefde en ploegt wat nieuws, want het is tijd den Heer te zoeken, opdat Hij kome en gerechtigheid over u doe regenen.%^ Efraïm, is ene vaars, die gaarne dorst, Ik zal over haren schonen hals heengaan; Ik zal Efraïm inspannen, Juda zal ploegen en Jakob eggen.^ Ik zal hen tuchtigen naar mijnen wens, dat er volken tegen hen zullen verzameld worden, als Ik hen zal straffen wegens hunne twee zonden..U^ Israël, sedert de dagen van Gibea hebt gij gezondigd; dáár stonden zij stil; een zwaarder krijg dan te Gibea tegen de kinderen der verkeerdheid zal hen bereiken.F^ de hoogten van Aven zijn verdelgd, met welke Israël zich bezondigde; distels en doornen wassen op hunne altaren, en zij zullen zeggen: Gij bergen bedekt ons, en gij heuvelen, valt op ons.I ^ want de koning van Samarië is vergaan als schuim op het water;!;^ Ja het is naar Assyrië gebracht tot een geschenk voor koning Jareb; alzo moet Efraïm schande behalen en Israël beschaamd staan over zijnen raadslag:S^ De inwoners van Samarië zijn in angst voor het grote kalf van Bethaven; want zijn volk treurt om hetzelve, en zijn afgodspriesters weeklagen over zijne heerlijkheid, want zij wordt van hen weggevoerd.^ Zij zwoeren tevergeefs en maakten een verbond; daarom zal het oordeel groeien als een vergiftig kruid in de voren des velds.^ Alsdan zullen zij moeten zeggen: Wij hebben geen koning; want wij vreesden den Heer niet: wat kan de koning ons nu helpen?  ^ Hun hart is verdeeld, nu zullen zij hunne schuld vinden; hunne altaren zullen verbroken en hunne beelden zullen vernield worden.P  ^ Israël is een wijd uitgespreide wijnstok, die zijne vrucht draagt; maar zoveel vruchten hij had, zoveel altaren had hij gemaakt; waar het land het best was, daar richtte hij de schoonste beelden op.T  #^ Want de kinderen van Juda en de kinderen van Israël zullen te zamen komen en zullen met elkander één hoofd over zich stellen en uit het land optrekken; want de dag van Jizreël zal een grote dag zijn.  -^ Nochtans zal het getal der kinderen Israëls zijn als het zand aan de zee, hetwelk men noch meten noch tellen kan; en het zal geschieden, dat ter plaatse, waar men tot hen gezegd heeft: Gijlieden zijt niet mijn volk, men tot hen zal zeggen: Gij kinderen des levenden Gods!j  O^ En Hij sprak: Noem hem Loammi, want gijlieden zijt mijn volk niet en Ik zal ook de uwe niet zijn.W  )^En toen zij Lo-Ruhama gespeend had, werd zij weder zwanger en baarde een zoon.8 k^Maar Ik zal Mij ontfermen over het huis van Juda en zal hen helpen door den Heer, hunnen God; maar Ik zal hen niet helpen door boog, zwaard of strijd, door paarden of ruiters.A }^En zij werd zwanger en baarde ene dochter; en Hij sprak tot hem: Noem haar Lo-Ruhama; want Ik zal Mij niet langer over het huis Israëls ontfermen, dat Ik hun vergiffenis zou schenken.T #^In dien tijd zal Ik den boog van Israël verbreken in het dal van Jizreël.l S^En de Heer sprak tot hem: Noem hem Jizreël; want het is nog om een kleinen tijd te doen, dan zal Ik de bloedschulden van Jizreël bezoeken over het huis van Jehu en zal aan het koninkrijk van het huis Israëls een einde maken.l S^En hij ging heen en nam Gomer, de dochter van Diblaïm; en zij werd zwanger en baarde hem een zoon.W )^Toen de Heer begon te spreken door Hoséa, zeide de Heer tot hem: Ga heen en neem u ene hoer tot vrouw en [de] kinderen [met haar]; want het gehele land hoereert en wendt zich af van den Heer.Y /^Dit is het woord des Heren, dat geschied is tot Hoséa, den zoon van Beëri, ten tijde van Uzzía, Jotham, Achaz en Hizkía, koningen van Juda, en ten tijde van Jerobeam, den zoon van Joas, koning van Israël.L en daarna het oordeel, alzo zal ook Christus, na éénmaal geofferd te zijn om veler zonden weg te nemen, ten tweeden male zonder zonde tot zaligheid verschijnen aan degenen, die op hem wachten.@{ En gelijk het den mensen gezet is éénmaal te sterven,A{ anders had hij dikwijls moeten lijden van het begin der wereld af; maar nu is hij bij de voleinding der eeuwen éénmaal verschenen, om door zijn eigen offer de zonde te niet te doen. ~ En dit niet, opdat hij zichzelven dikwijls zou offeren, gelijk de hogepriester alle jaren in het heiligdom gaat met vreemd bloed;K} Want Christus is niet ingegaan in het heiligdom, dat met handen gemaakt is, dat een tegenbeeld is van het ware, maar in den hemel zelven, om nu te verschijnen voor het aangezicht Gods voor ons.|' Zo moesten nu de voorbeelden der hemelse dingen daarmede gereinigd worden; maar de hemelse dingen zelve moeten betere offers hebben dan gene.y{k En bijna alle dingen worden met bloed gereinigd naar de Wet, en zonder bloedvergieten geschiedt geen vergeving.kzO En ook de Tabernakel en al het gereedschap van den eredienst besprengde hij desgelijks met bloed.Qy zeggende: "Dit is het bloed des verbonds, hetwelk God u geboden heeft".Kx Want toen Mozes alle geboden naar de Wet aan al het volk verkondigd had, nam hij het bloed der kalveren en der bokken, met water en purperen wol en hysop, en besprengde het boek en al het volk,Fw Daarom is ook het eerste verbond niet zonder bloed ingewijd.v  want een testament wordt vast door den dood, daar het nog geen kracht heeft, wanneer diegene nog leeft, die het gemaakt heeft.juM Want waar een testament is, daar moet de dood bewezen worden desgenen, die het testament maakte;itK En daarom is hij ook de Middelaar des nieuwen verbonds, opdat, nu zijn dood geschied is tot verlossing van de overtredingen onder het eerste verbond, degenen, die geroepen zijn, de beloofde eeuwige erfenis ontvangen zouden.Cs hoeveel te meer zal het bloed van Christus, die zichzelven door den eeuwigen Geest onbevlekt Gode geofferd heeft, ons geweten reinigen van de dode werken, om den levenden God te dienen!r Want indien het bloed van bokken en stieren, en de as van ene jonge koe, gesprengd, de onreinen heiligt tot de lichamelijke reinheid,*qM ook niet door het bloed van bokken of kalveren, maar door zijn eigen bloed, éénmaal ingegaan in het heiligdom, en heeft ene eeuwige verlossing teweeggebracht.Bp} Maar Christus is gekomen als hogepriester der toekomende goederen, en is door een groteren en meer volkomen Tabernakel, niet met handen gemaakt, dat is, die niet van deze schepping is, o  die, met spijs en drank en menigerlei reinigingen, enkel inzettingen des vleses zijn, tot op den tijd der herstelling opgelegd.0nY die ene afbeelding voor dien tijd was, in welke gaven en offers geofferd werden, welke niet naar het geweten volkomen konden maken dengene, die den dienst verrichtte, m  Daarmede duidde de Heilige Geest aan, dat de weg des heiligdoms nog niet geopenbaard was, zolang de eerste Tabernakel nog stond,0lY maar in den tweeden ging slechts éénmaal in het jaar alleen de hogepriester, niet zonder bloed, hetwelk hij offerde voor zijne eigen overtredingen en die des volks.|kq Toen nu dit alzo toebereid was, gingen de priesters altijd in den voorsten Tabernakel om den dienst te volbrengen;&jE en boven over haar heen waren de cherubs der heerlijkheid, die het verzoendeksel overschaduwden; van welke dingen wij nu niet stuk voor stuk zullen spreken.Ni die had het gouden wierookvat, en de ark des verbonds, rondom met goud overtrokken, in welke was de gouden kruik met het manna, en de staf van Aäron, die gebloeid had, en de tafelen des verbonds;dhA Maar achter het tweede voorhangsel was de Tabernakel, die het Allerheiligste genaamd werd; g9 Want het voorste gedeelte van den Tabernakel was toebereid, in hetwelk de kandelaar was en de tafel en de toonbroden; en dat werd genaamd het Heilige.Xf + Het eerste had ook wel zijne inzettingen van eredienst en het aardse heiligdom.ey --Als Hij zegt: "Een nieuw verbond", zo maakt Hij het eerste oud. Wat nu oud en verouderd is, dat is nabij zijn einde.edC want Ik zal hun ongerechtigheden genadig zijn, en hunne zonden zal Ik niet meer ge denken".-cS En niemand zal zijnen naaste leren, noch iemand zijnen broeder, zeggende: Ken den Heer; want zij zullen Mij allen kennen, van den kleinste af tot den grootste toe;sb_ Want dit is het verbond, hetwelk Ik met het huis van Israël maken zal in deze dagen, spreekt de Heer: Ik zal mijne wetten in hun verstand geven en in hun hart zal Ik ze schrijven; en Ik zal hun God zijn en zij zullen mijn volk zijn.xai niet naar het verbond, hetwelk Ik gemaakt heb met hunne vaderen, op dien dag toen Ik hen bij de hand nam om hen uit Egypteland te leiden; want zij zijn niet gebleven in mijn verbond, dus heb Ik mij ook aan hen onttrokken, spreekt de Heer.(`IMaar Hij berispt hen en zegt: "Zie, de dagen komen, spreekt de Heer, dat Ik met het huis van Israël en met het huis van Juda een nieuw verbond zal oprichten;k_OWant indien het eerste onberispelijk geweest was, zou er geen plaats voor een ander gezocht zijn.^)Maar nu heeft hij zoveel uitnemender bediening verkregen, als hij ook de middelaar van een beter verbond is, dat ook op betere beloften staat.a];zij, die afbeeldsel en schaduw van het hemelse dienen, gelijk Mozes ene godsspraak ontving, toen hij den Tabernakel bouwen zou: "Zie toe, zeide Hij, dat gij alles maakt naar het beeld, dat u op den berg getoond is".\Indien hij nu op de aarde was, zou hij zelfs geen priester zijn, dewijl er priesters zijn, die naar de Wet de gaven offeren,[}Want elke hogepriester wordt aangesteld om gaven en offers te offeren; daarom moet ook deze iets hebben, dat hij offert.qZ[een bedienaar des heiligdoms en van den waren Tabernakel, welken de Heer heeft opgericht, en geen mens.Y /Dit nu is de hoofdzaak van welke wij spreken: wij hebben zulk een hogepriester, die ter rechterhand zit van den troon der majesteit in den hemel,5XcWant de Wet stelt tot hogepriesters mensen, die zwakheid hebben; maar het woord der eedzwering, dat na de Wet gezegd is, stelt den Zoon, die tot in eeuwigheid volkomen is.^W5wien het niet dagelijks nodig was, om gelijk gene hogepriesters, eerst voor zijne eigene zonden offeranden te doen, daarna voor de zonden des volks; want dit heeft hij eenmaal gedaan, toen hij zichzelven offerde.'VGWant zulk een hogepriester betaamde het ons te hebben, die heilig was, onschuldig, onbevlekt, van de zondaars afgescheiden, en hoger dan de hemelen geworden;Uwaarom hij ook volkomen kan zalig maken degenen, die door hem tot God komen, dewijl hij altijd leeft om voor hen te bidden.\T1maar deze, omdat hij in eeuwigheid blijft, heeft een onvergankelijk priesterschap;`S9En van genen zijn er velen, die priesters werden, omdat de dood hen niet liet blijven;;Rqalzo is Jezus van een beter verbond borg geworden.LQmaar deze met eedzwering door dengene, die tot hem gezegd heeft: "De Heer heeft gezworen, en het zal hem niet berouwen: Gij zijt een priester in eeuwigheid, naar de ordening van Melchizédek"--,qP[En gelijk dit niet zonder eedzwering geschied is--want genen zijn zonder eedzwering priesters geworden,yOk--de Wet toch kon niets volkomen maken--; maar ene betere hoop wordt ingevoerd, door welke wij tot God naderen.aN;Want daarmede wordt een voorgaande instelling opgeheven, omdat zij te zwak en onnut wasoMWVan hem toch wordt getuigd: "Gij zijt een priester in eeuwigheid, naar de ordening van Melchizédek".wLgdie het niet naar de wet des vleselijken gebods geworden is, maar naar de kracht des onvergankelijken levens.`K9En dit is nog klaarder, zo naar de wijze van Melchizédek een ander priester op staat,Jwant het is immers openbaar, dat onze Heer uit Juda gesproten is, tot welk geslacht Mozes niets gesproken heeft van het priesterschap.yIk Hij toch, van wien dit gezegd is, is van een ander geslacht, uit hetwelk nooit iemand het altaar bediend heeft;]H3 Want waar het priesterschap veranderd wordt, daar moet ook de Wet veranderd worden.G+ Indien dan nu de volkomenheid door het Levitische priesterschap bereikt ware--want in verband daarmede heeft het volk de Wet ontvangen--, was het dan nog nodig te zeggen, dat een priester zou opstaan naar de ordening van Melchizédek, en niet naar de ordening van Aäron?dFA want hij was immers nog in de lendenen zijns vaders, toen Melchizédek hem te gemoet ging.dEA En om zo te spreken, zelfs Levi, die de tienden neemt, heeft door Abraham tienden gegeven;pDYEn hier nemen mensen, die sterven, de tienden, maar dáár een, van wien getuigd wordt, dat hij leeft.eCCNu is het zonder enige tegenspraak aldus, dat het mindere door het meerdere gezegend wordt. Bmaar degene, wiens geslacht niet van hen wordt afgeleid, die nam de tienden van Abraham, en zegende dengene, die de beloften had.^A5En zij uit de kinderen van Levi, die het priesterschap ontvingen, hebben een gebod naar de wet om de tienden van het volk, dat is: van hunne broeders te nemen, hoewel zij uit de lendenen van Abraham gekomen zijn;w@gMerkt nu op, hoe groot diegene is, wien zelfs Abraham, de aartsvader, de tienden gaf van den veroverden buit.@?yzonder vader, zonder moeder, zonder geslachtsregister, en hij heeft noch begin der dagen, noch einde des levens; maar den Zoon Gods gelijk gemaakt, blijft hij priester in eeuwigheid.3>_aan wien ook Abraham van alles de tienden gaf. Ten eerste betekent zijn naam: koning der gerechtigheid, en daarna is hij ook koning van Salem, dat is: koning des vredes;:= oDeze Melchizédek nu was koning te Salem, een priester van God den Allerhoogste, die Abrahmam te gemoet ging, toen hij van het verslaan der koningen wederkeerde, en hem zegende; <alwaar als voorloper voor ons ingegaan is Jezus, een hogepriester geworden zijnde in eeuwigheid, naar de ordenina van Melchizédek.q;[welke wij hebben als een zeker en vast anker onzer ziel, hetwelk ook ingaat tot binnen het voorhangsel,X:)opdat wij door twee stukken, die onwankelbaar zijn, waarin het onmogelijk is, dat God liegt, een krachtige bemoediging hebben, --wij die de toevlucht genomen hebben om vast te houden aan de aangeboden hoop,9Zo heeft God, toen Hij den erfgenamen der belofte overvloedig wilde bewijzen, dat zijn raad onwankelbaar is, een eed daarbij gevoegd;8Mensen toch zweren bij een groter dan zij zijn, en de eed maakt een einde aan allen twist, zodat het voor hen vastblijft.K7En alzo verkreeg hij, nadat zijn geduld geoefend was, de belofte.E6zeggende: "Voorwaar, Ik wil u zegenen en vermenigvuldigen".t5a Want toen God Abraham de belofte deed, zwoer Hij bij zichzelven, dewijl Hij bij geen groter te zweren had,4} opdat gij niet traag wordt, maar navolgers zijt dergenen, die door het geloof en de standvastigheid de belofte beërven. 3 Maar wij begeren, dat elk van u dezelfde naarstigheid betone, opdat gij de volle verzekerdheid der hoop behoudt tot het einde toe;92k Want God is niet onrechtvaardig, dat Hij uw werk zou vergeten, en den arbeid der liefde, dien gij bewezen hebt aan zijnen naam, daar gij de heiligen gediend hebt en nog dient.w1g Maar hoewel wij zo spreken, geliefden, vertrouwen wij wat beters van u, en wat met de zaligheid verbonden is.x0imaar die doornen en distels draagt, die deugt niet en is nabij de vervloeking, welker einde is de verbranding.!/;Want de aarde, die den regen, welke dikwijls over haar komt, indrinkt, en gewas draagt, nuttig voor degenen, die haar bebouwen, ontvangt zegen van God;&.Eindien zij afvallen, dat zij wederom zouden vernieuwd worden tot bekering, daar zij bij zichzelven den Zoon Gods op nieuw kruisigen en voor een spot houden.W-'en gesmaakt hebben het goede woord Gods en de krachten der toekomende wereld,,5Want het is onmogelijk, dat diegenen, die eenmaal verlicht zijn, en gesmaakt hebben de hemelse gave, en den Heiligen Geest deelachtig zijn geworden,8+kEn dit zullen wij doen, indien God het toelaat.}*svan de onderwijzing omtrent de dopen, van de handoplegging, van de opstanding der doden, en van het eeuwig oordeel.J) Daarom laat ons de beginselen der leer van Christus nu laten rusten, en tot de volkomenheid voortgaan, niet wederom den grond leggende van de bekering van dode werken, en van het geloof in God,( maar de vaste spijs is voor de volwassenen, die door de gewoonte geoefende zinnen hebben tot onderscheiding van goed en kwaad.x'i Want wien men nog melk moet geven, die is onervaren in het woord der gerechtigheid, want hij is een jong kind;C& Want terwijl gij al voor lang behoordet meesters te zijn, hebt gij wederom nodig, dat men u de eerste beginselen der Goddelijke woorden lere, en dat men u melk geve en geen vaste spijs.m%S Daarvan hadden wij veel te zeggen wat moeilijk is uit te leggen, dewijl gij traag zijt om te horen.T$! en is door God genoemd een hogepriester naar de ordening van Melchizédek.r#] en volkomen geworden, is hij allen, die hem gehoorzaam zijn, ene oorzaak van eeuwige zaligheid geworden,i"KEn hoewel hij Gods Zoon was, zo heeft hij nochtans uit hetgeen hij leed gehoorzaamheid geleerd;N!En hij heeft in de dagen zijns vleses gebeden en smeekingen met een sterk geroep en tranen geofferd aan dengene, die hem uit den dood kon uithelpen, en is ook verhoord, omdat hij God in ere hield.} sgelijk Hij ook op ene andere plaats zegt: "Gij zijt een priester in eeuwigheid, naar de ordening van Melchizédek".&EAlzo heeft ook Christus zichzelven niet verheerlijkt om hogepriester te worden, maar die tot hem gezegd heeft: "Gij zijt mijn Zoon, heden heb ik u verwekt";eCEn niemand matigt zichzelven die eer aan, maar die geroepen is door God, gelijk ook Aäron.a;Daarom moet hij, gelijk voor het volk, alzo ook voor zichzelven offeren voor de zonden.}sdie medelijden kan hebben met degenen, die onwetend zijn en dwalen, overmits hij ook zelf omvangen is met zwakheid. 7Want elke hogepriester, die uit de mensen genomen wordt, wordt gesteld voor de mensen tegenover God, opdat hij gaven en offers voor de zonden offere;1[Daarom laat ons toetreden met vrijmoedigheid tot den troon der genade, opdat wij barmhartigheid ontvangen en genade vinden, ten tijde als wij hulp zullen nodig hebben.)KWant wij hebben geen hogepriester, die niet zou kunnen medelijden hebben met onze zwakheden, maar die in alle dingen verzocht is gelijk wij, doch zonder zonde./Dewijl wij dan een groten hogepriester hebben, Jezus, den Zoon Gods, die door de hemelen doorgegaan is, zo laat ons vasthouden aan de belijdenis.w en geen schepsel is voor Hem onzichtbaar, maar alles is bloot en ontdekt voor de ogen desgenen, van wien wij spreken.a; Want het woord Gods is levend en krachtig, en scherper dan enig tweesnijdend zwaard, en dringt door tot scheiding van ziel en geest, ook van merg en been, en is een rechter der gedachten en overleggingen des harten;  Zo laten wij ons nu benaarstigen om in te komen tot deze rust; opdat niet iemand in hetzelfde voorbeeld der ongehoorzaamheid valle.eC Want wie tot zijne rust gekomen is, die rust ook van zijne werken, gelijk God van de zijne.B Daarom blijft er nog ene rust over voor het volk van God.wgWant indien Jozua hen tot de rust gebracht had, dan zou Hij daarna van een anderen dag niet gesproken hebben..Uzo bestemt Hij wederom een dag, na zulk een langen tijd, en zegt door David: "Heden", --gelijk gezegd is "heden, zo gij zijne stem hoort, verstokt uwe harten niet".?wDewijl er dan nu nog gelegenheid blijft, dat sommigen tot haar komen zullen, en degenen, aan wie het Evangelie eerst verkondigd is, er niet toe gekomen zijn wegens ongehoorzaamheid,LEn op deze plaats wederom: "Zij zullen tot mijne rust niet komen".taWant Hij sprak ergens van den zevenden dag aldus: "En God rustte op den zevenden dag van al zijne werken".R Want wij, die geloven, gaan in de rust, gelijk Hij zegt: "Zodat Ik zwoer in mijnen toorn: "Zij zullen tot mijne rust niet komen", hoewel zijne werken van de grondlegging der wereld af volbracht waren.; oWant ook ons is het Evangelie verkondigd gelijk hun; maar het woord, dat zij gehoord hebben, hielp hen niet, daar het bij hen, die het hoorden, niet gepaard ging met het geloof.  #Zo laat ons nu vrezen, opdat wij de belofte om in te komen tot zijne rust, niet verzuimen, en niet iemand van ons blijke achter te blijven.N En wij zien, dat zij niet hebben kunnen inkomen wegens hun ongeloof.j MEn aan wie anders zwoer Hij, dat zij tot zijne rust niet zouden komen, dan aan de ongehoorzamen?En over wie werd Hij toornig veertig jaar lang? Was het niet over degenen die zondigden, wier lichamen in de woestijn gevallen zijn?--wie waren toen de hoorders, die verbittering aanrichtten? Waren het niet allen, die door Mozes uit Egypte gegaan waren?Als nu gezegd wordt: "Heden, zo gij zijne stem horen zult, verstokt uwe harten niet, gelijk in de verbittering geschiedde",  Want wij zijn Christus deelachtig geworden, indien wij namelijk ons eerste vertrouwen tot het einde toe onwankelbaar vasthouden.  maar vermaant elkander alle dagen, zolang als het heden heet, opdat niet iemand onder u verstokt worde door het bedrog der zonde.r] Ziet toe, broeders, dat niemand onder u een boos, ongelovig hart hebbe, dat afvalt van den levenden God;T! zodat ik ook zwoer in mijnen toorn: Zij zullen tot mijne rust niet komen".}s Daarom werd ik toornig over dit geslacht, en sprak: Altijd dwalen zij met het hart, en zij kennen mijne wegen niet;hI alwaar uwe vaders mij verzochten; zij beproefden mij, en zagen mijne werken veertig jaar lang.s_verstokt uwe harten niet, gelijk in de verbittering geschiedde, op den dag der verzoeking in de woestijn,P~Daarom, gelijk de Heilige Geest zegt: "Heden, zo gij zijne stem hoort,"}=maar Christus als Zoon over zijn huis, wiens huis wij zijn, indien wij de vrijmoedigheid en den roem der hoop tot het einde toe onwankelbaar vasthouden.||qEn Mozes was wel getrouw in zijn gehele huis als een dienaar, tot ene getuigenis van hetgeen gesproken zou worden,S{Want ieder huis wordt door iemand bereid, maar die alles bereidt, is God.z7Want deze is grotere heerlijkheid waardig geacht dan Mozes, nademaal ook diegene ene grotere eer heeft, die het huis bereid heeft, dan het huis zelf.^y5die getrouw is dengene, die hem gesteld heeft, gelijk ook Mozes in zijn gehele huis.x 'Daarom, heilige broeders, die mede geroepen zijt tot de hemelse roeping, let op den apostel en hogepriester onzer belijdenis, Christus Jezus,{woWant daar hij zelf verzocht is geworden in hetgeen hij geleden heeft, kan hij helpen degenen die verzocht worden.4vaDaarom moest hij in alle dingen zijnen broederen gelijk worden, opdat hij een barmhartig en getrouw hogepriester voor God zou worden, om de zonden des volks te verzoenen. +~}}|{{NzQyxxWwvvutt4srr)qq9poo nn m|lkkijj0ihhPggfffed(ckbbb+a``y__g^^A]]C\\"[[CZYYDXX&WHVV5UUuU3TTSRRkRQPP/OO/NNMLLKeKJMIIKHHSGGFOEEDDbCC*B{AAV@??K>=<<\;c::9{9 827{76Q55%4o33)211x10/..i--^,,++1**T)((v'''&&-%%H$##7""!!? O"=f!46r~hD]' X 1b"TCc-!S" Er is een gedruis op de bergen als van een groot volk, een gedruis van koninkrijken, van samenvergaderde volken: de Heer Zebaôth rust een heir uit tot den strijd;  " Ik heb bevel gegeven aan mijne geheiligden, Ik heb mijne helden, die vrolijk waren om mijne hoogheid, geroepen tot mijnen toorn.  " Plant ene banier op een hogen berg, roept vrijmoedig tot hen, zwaait met de hand, dat zij intrekken door de poorten der vorsten.T #" Dit is de last aangaande Babel, die Jesaja, de zoon van Amoz, heeft gezien.jM" Juich en roem, gij inwoneres van Sion, want de Heilige van Israël is groot in het midden van u!gG" Zingt den lof des Heren, want Hij heeft zich heerlijk betoond; het zij bekend in alle landen.#?" en zult zeggen op dien tijd: Dankt den Heer, predikt zijnen naam, maakt onder de volken zijne daden bekend, verkondigt, dat zijn naam zo hoogverheven is.B" Gij zult met vreugde water scheppen uit de heilfonteinen," Zie, God is mijn heil, ik ben gerust en vrees niet; want de Heere Heere is mijne sterkte en mijn lied, en Hij is mijn heil. " Op dien tijd zult gij zeggen: Ik dank u Heer, dat Gij toornig op mij geweest zijt, en uw toorn gekeerd is, en Gij mij troost.2]" en er zal ene baan zijn voor het overblijfsel zijns volks, dat overgebleven is van de Assyriërs, gelijk er voor Israël was, ten tijde toen zij uit Egypteland trokken.K" En de Heer zal den inham der zee van Egypte droog leggen, en zal zijne hand laten gaan over het water met zijnen sterken wind, en de zeven stromen slaan, dat men met schoenen daardoor kan gaan;b=" maar zij zullen den Filistijnen op den hals zijn tegen het Westen, en al degenen, die tegen het Oosten wonen, beroven; aan Edom en Moab zullen zij hunne handen slaan, en de kinderen Ammons zullen hun gehoorzaam zijn.-S" En de nijd tegen Efraïm zal ophouden, en de vijanden van Juda zullen uitgeroeid worden; Efraïm zal Juda niet meer benijden, en Juda niet meer tegen Efraïm zijn;>u" en Hij zal ene banier onder de heidenen oprichten, en de verjaagden van Israël te zamen brengen, en de verstrooiden uit Juda tot elkander voeren van de vier streken des aardrijks." En de Heer zal in dien tijd ten tweeden male zijne hand uitstrekken, opdat Hij het overblijfsel zijns volks verkrijge, hetwelk overgebleven is van de Assyriërs, Egyptenaars, Pathros, Morenland, de Elamieten, Sinear, Hamath, en van de eilanden der zee;@y" En het zal geschieden in dien tijd, dat de wortel van Isaï tot ene banier der volken zal opgericht staan; naar dien zullen de heidenen vragen, en zijne rustplaats zal heerlijk zijn./" Men zal nergens leed doen noch verderven op mijnen heiligen berg; want het land zal vol zijn van de kennis des Heren, gelijk water de zee bedekt.#" en een zuigeling zal zijnen lust hebben aan het hol der adders, en een gespeend kind zal zijne hand uitsteken in den kuil van den basilisk. " koeien en berinnen zullen ter weide gaan, dat hare jongen bij elkander liggen, en de leeuwen zullen stro eten gelijk de ossen;$ A" De wolven zullen bij de lammeren wonen, en de luipaard bij de bokken liggen; een klein jongsken zal kalveren en jonge leeuwen en mestvee te zamen drijven;` 9" gerechtigheid zal de gordel zijner lendenen zijn, en waarheid de gordel zijner heupen.\ 1" maar hij zal de armen met gerechtigheid richten, en naar billijkheid oordelen over de ellendigen des lands; en hij zal met den staf zijns monds de aarde slaan, en met den adem zijner lippen den goddeloze doden;% C" En een lieflijke reuk zal voor hem zijn de vreze des Heren; hij zal niet richten naar hetgeen zijne ogen zien, noch oordelen naar hetgeen zijne oren horen,) K" en op hem zal rusten de Geest des Heren, de Geest der wijsheid en des verstands, de Geest des raads en der sterkte, de Geest der kennis en der vreze des Heren.u e" En er zal een rijsje voortkomen uit den stam van Isaï, en een scheut uit zijnen wortel vrucht voortbrengen;lQ" "en het dichte woud zal met ijzer omvergehouwen worden, en de Libanon zal vallen door den Machtige." !Zie de Heer, de Heer Zebaôth, zal de takken met macht afhouwen, en wat hoog opgericht staat, afkorten, zodat de hogen vernederd worden;  " Hij blijft nog een dag te Nob, zo zal hij zijne hand roeren tegen den berg der dochter van Sion, tegen den heuvel van Jeruzalem.6g" Madmena wijkt, de burgers van Gebim vluchten.kO" Gij dochter van Gallim, roep met luider stem; doe ze horen tot Laïs toe, gij rampzalig Anathoth!lQ" Zij trekken door de engte, te Geba houden zij hun nachtleger. Rama verschrikt, Gibea Sauls vlucht.c?" Hij komt naar Ajjath, hij trekt door Migron, en te Michmas monstert hij zijne toerusting.  " Op dien tijd zal zijn last van uwe schouders wijken, en zijn juk van uwen hals; want het juk zal verrotten wegens de vettigheid.@y" Dan zal de Heer Zebaôth een geesel over hem verwekken, gelijk bij het verslaan van Midian op de rots Oreb, en zal zijnen staf, dien Hij aan de zee gebruikte, opheffen als in Egypte.~" Maar het is nog om een zeer kleinen tijd te doen, dan zal mijne ongenade en gramschap een einde hebben in hunnen ondergang.<}q" Daarom spreekt de Heer, de Heer Zebaôth: Vrees niet, mijn volk, gij, die op Sion woont, voor Assur; hij zal u met den stok slaan, en zijnen staf tegen u opheffen, als in Egypte.z|m" Want de Heer, de Heer Zebaôth, zal ene verdelging teweegbrengen, en heeft ze vast besloten, in het gehele land.I{ " Want ofschoon uw volk, o Israël, is als het zand aan de zee, zo zullen toch deszelfs overgeblevenen bekeerd worden; want de verdelging is vast besloten, en de gerechtigheid komt overvloedig.hzI" De overgeblevenen zullen zich bekeren, ja de overgeblevenen van Jakob, tot God den Almachtige.iyK" In dien tijd zullen de overgeblevenen van Israël, en die behouden worden van Jakobs huis, zich niet meer verlaten op dengene, die hen slaat, maar zij zullen zich verlaten op den Heer, den Heilige van Israël, oprechtelijk.ixK" zodat de overgebleven bomen zijns wouds kunnen geteld worden, en een jongen ze kan opschrijven. w" en de heerlijkheid zijns wouds en zijns velds zal tenietgaan, van de ziel af tot op het vlees; het zal alles vergaan en verdwijnen,v1" en het licht van Israël zal tot een vuur zijn, en zijn Heilige tot ene vlam, die zijne doornen en distels zal aansteken en verteren op één dag;$uA" Daarom zal de Heer, de Heer Zebaôth, onder zijne vetgemesten de tering zenden, en zijne heerlijkheid zal Hij aansteken, dat zij branden zal als een vuur;St" Mag ook ene bijl zich beroemen tegen dengene, die er mede houwt, of ene zaag zich verheffen tegen dengene, die haar trekt? Alsof de staf bewoog, die hem zwaait, en de stok ophief hem, die geen hout is!as;" en mijne hand heeft de volken gevonden als een vogelnest, zodat ik alle landen heb samengeraapt, gelijk men eieren raapt, die verlaten zijn, en geen was er, die een vleugel verroerde, of den bek open deed en piepte.nrU" omdat hij zegt: Ik heb het door de kracht mijner handen uitgevoerd en door mijne wijsheid, want ik ben verstandig; ik heb de landen anders verdeeld, en hunne inkomsten geroofd, en als een machtige de inwoners ter aarde geworpen;Hq " Maar als de Heer al zijne werken zal uitgevoerd hebben op den berg Sion en te Jeruzalem, zal Ik bezoeken de vrucht des hoogmoedigen konings van Assyrië en de pracht zijner hoovaardige ogen,lpQ" zou ik aan Jeruzalem en hare afgoden niet doen, gelijk ik aan Samarië en hare afgoden gedaan heb?o " Gelijk mijne hand koninkrijken der afgoden heeft bemachtigd, wier afgoden sterker waren dan die van Jeruzalem en van Samarië,an;" Is Kalno niet als Karkemis? Is Hamath niet als Arpad? Is Samarië niet gelijk Damaskus?Bm" Want hij spreekt: Zijn mijne vorsten niet allen koningen?l" hoewel hij het zo niet meende en zijn hart het zo niet overlegde, maar zijn hart was om nog vele volken te verdelgen en uit te roeien.;ko" Ik zal hem zenden tegen een huichelachtig volk, en hem bevel geven tegen het volk mijns toorns, opdat hij het berove en den buit uitdele, en het vertrede als slijk op de straat:]j3" Wee Assur, die de roede mijns toorns, en in wiens hand de stok mijner gramschap is!0iY" opdat zij zich niet buigen onder de gevangenen, en niet vallen onder de verslagenen? In dit alles houdt zijn toorn niet op, maar zijne hand blijft steeds uitgestrekt.,hQ" Maar wat zult gij doen ten dage der verzoeking en des ongeluks, dat van verre aankomt? Tot wien zult gij vlieden om hulp, en waar zult gij uwe heerlijkheid laten,)gK" opdat zij de zaken der armen buigen, en geweld oefenen in het recht der ellendigen onder zijn volk, dat de weduwen hun buit en de wezen hunne prooi mogen zijn.Xf +" Wee dengenen, die slechte wetten maken en die onrechtvaardige vonnissen vellen,e "Dan zal de sterke zijn als vlas, en zijn werk als ene vonk, en beiden zullen te zamen branden, zodat niemand het blussen kan.[d 1"wanneer gij zijn zult als een eik met dorre bladeren, en als een hof zonder water. c "Dan zullen zij beschaamd worden over de eiken, in welke gij lust hadt, en schaamrood worden over de hoven, die gij verkoren hebt;wb i"Maar de overtreders en zondaars zullen al te zamen verbroken worden, en wie den Heer verlaten, zullen omkomen.Sa !"Sion zal door recht verlost worden, en hare gevangenen door gerechtigheid. `  "en zal u weder rechters geven als voorheen, en raadsheren als in het begin. Dan zult gij weder een getrouwe stad genoemd worden.h_ K"En Ik zal mijne hand tegen u keren, en uw schuim op het zuiverst afscheiden, en uw tin wegdoen,*^ O"Daarom spreekt de Heer, de Heer Zebaôth, de Machtige in Israël: O wee, Ik zal mijnen moed koelen aan mijne vijanden, Ik zal mij wreken aan mijne tegenstanders.A] }"Uwe vorsten zijn afvalligen en metgezellen van dieven; zij nemen allen gaarne geschenken en jagen naar giften; den wees doen zij geen recht, en de zaak der weduwe komt niet vóór hen.H\  "Uw zilver is schuim geworden, en uw wijn is met water vermengd.[ "Hoe komt het, dat de getrouwe stad tot ene hoer geworden is? Zij was vol van recht, gerechtigheid woonde daarin, maar nu moordenaars. Z "maar weigert gij en zijt gij ongehoorzaam, dan zult gij door het zwaard verteerd worden; want de mond des Heren heeft het gesproken.KY "Wilt gij naar Mij horen, zo zult gij het goede des lands genieten;PX "Komt dan en laat ons tezamen richten, spreekt de Heer: al waren uwe zonden ook bloedrood, zij zullen nochtans sneeuwwit worden; en al waren zij rood als karmozijn, zij zullen nochtans als wol worden.wW i"leert het goede doen, tracht naar recht, helpt den verdrukte, doet den wees recht, en helpt de zaak der weduw._V 9"Wast u, reinigt u, doet uw boos gedrag van voor mijne ogen weg, laat af van het kwaad,%U E"En of gij al uwe handen uitbreidt, zo verberg Ik nochtans mijne ogen voor u; en of gij al veel bidt, zo hoor Ik u toch niet, want uwe handen zijn vol bloed.uT e"Mijne ziel haat uwe nieuwemaan-feesten en hoogtijden; zij zijn Mij tot een last, Ik ben moede die te dragen.FS " Brengt niet meer zo tevergeefs spijsoffers; het reukwerk is Mij een gruwel, de nieuwemaan-feesten en de sabbatten, op welke gij samenkomt; ongerechtigheid en feestvieren kan Ik niet dulden.qR ]" Of gij al komt om voor Mij te verschijnen, wie eist dit van uwe handen, dat gij mijnen voorhof betreedt?aQ =" Wat baat Mij de menigte uwer offers? spreekt de Heer; Ik ben verzadigd van de brandoffers der rammen en van het vet van het gemeste [vee], en heb geen lust aan het bloed der varren, der lammeren en der bokken.qP ]" Hoort het woord des Heren, gij vorsten van Sodom; neemt ter ore de wet onzes Gods, gij volk van Gomorra.uO e" Indien de Heer Zebaôth ons niet een gering overblijfsel had gelaten, wij waren als Sodom en gelijk Gomorra. N "En de dochter Sions is overgebleven als een hutje in den wijngaard, als een nachtleger in den komkommerhof, als ene ingesloten stad.$M C"Uw land is woest, uwe steden zijn met vuur verbrand, vreemden verteren uwe akkers voor uwe ogen, en het is woest, gelijk hetgeen door vreemden vernield is.1L ]"van de voetzool af tot het hoofd toe is niets gezonds aan hen, maar wonden en striemen en etterbuilen, die niet uitgedrukt, noch verbonden, noch met olie verzacht zijn. K "Waartoe zoudt gij nog meer geslagen worden? Gij zoudt slechts destemeer afwijken. Het gehele hoofd is krank, het gehele hart is mat;2J _"Wee het zondige volk, het volk van grote misdaad, dat boosaardige zaad, die ondeugende kinderen, die den Heer verlaten, den Heilige van Israël lasteren, en terugwijken. I "Een os kent zijnen meester, en een ezel de kribbe van zijnen heer; maar Israël kent het niet, en mijn volk neemt het niet in acht.H +"Hoort, gij hemelen, en gij aarde, neem ter ore; want de Heer spreekt: Ik heb kinderen opgevoed en groot gemaakt en zij zijn van Mij afgevallen.2G a"Dit is het gezicht van Jesaja, den zoon van Amoz, hetwelk hij zag aangaande Juda en Jeruzalem, ten tijde van Uzzía, Jotham, Achaz [en] Hizkía, koningen van Juda.qF[^ Mijn God zal hen verwerpen, omdat zij Hem niet willen horen, en zij moeten onder de volken gaan dwalen.3E_^ Efraïm is geslagen, hun wortel is verdord, dat zij geen vrucht meer kunnen dragen; en of zij al baren mochten, zo zal Ik nochtans de geliefde vrucht huns schoots doden.UD#^ Al hunne boosheid geschiedt te Gilgal, aldaar ben Ik hun vijand; en Ik zal hen ook wegens hun kwaaddoen uit mijn huis stoten en hun geen barmhartigheid meer bewijzen; want al hunne vorsten zijn afvallig.mCS^ Heer, geef hun, maar wat zult Gij hun geven? Geef hun onvruchtbare schoten en uitgedroogde borsten.B/^ Efraïm, als Ik het aanzie, is geplant in ene liefelijke woonplaats gelijk Tyrus, maar moet nu zelf zijne kinderen tot den doodslager uitbrengen.:Am^ En of zij hunne kinderen al grootbrachten, zo zal Ik hen echter zonder kinderen doen zijn, dat zij geen volk meer zullen zijn; en wee over hen, als Ik van hen zal geweken zijn!@^ Daarom zal de heerlijkheid van Efraïm als een vogel wegvliegen, dat zij noch baren, noch dragen, noch zwanger zullen worden.u?c^ Ik vond Israël in de woestijn als druiven en zag uwe vaderen als de eerste vijgen aan den vijgeboom; maar naderhand gingen zij tot Baäl Peor, en verloofden zich aan den schandelijken afgod en werden even gruwelijk als hun boeleerder.>y^ Zij verderven het te diep, gelijk ten tijde van Gibea: daarom zal Hij hunne misdaad gedenken en hunne zonden bezoeken.9=k^ De wachters van Efraïm hielden zich weleer aan mijnen God; maar nu zijn zij profeten, die valstrikken leggen op al hunne wegen door de gehate afgoderij in het huis huns Gods.^<5^ De tijd der bezoeking is gekomen, de tijd der vergelding; dit zal Israëls gewaarworden: de profeten zijn dwazen en die ingevingen voorwenden zijn onzinnig; omdat uwe misdaad groot en uwe verleiding ook groot is.H; ^ Zie, zij moeten weg wegens de vernieling; Egypte zal hen verzamelen en Mof zal hen begraven; distels zullen wassen waar nu het zilver hunner lieve afgoden staat en doornen in hunne woningen.O:^ Wat wilt gij dan op de hoogtijden en op de feestdagen des Heren doen?$9A^ Daar plengen zij den Heer geen drankoffers van wijn en hunne offers behagen Hem niet; als brood der treurenden zullen zij hun zijn, waardoor allen verontreinigd worden, die er van eten; want hun brood is slechts voor hen zelven en het zal niet in het huis des Heren gebracht worden. 8^ Zij zullen niet blijven in het land des Heren, maar Efraïm moet naar Egypte wederkeren en moet in Assyrië eten hetgeen onrein is.i7K^ Daarom zullen de dorsvloeren en de wijnpersen hen niet voeden en de most zal hen teleurstellen.56 e^ Gij behoeft u niet te verblijden, Israël, noch te roemen, gelijk de volken; want gij hoereert tegen uwen God, daarmede zoekt gij hoerenloon op alle dorsvloeren des korens.+5O^Israël vergeet zijnen Schepper en bouwt paleizen; ook maakt Juda vele vaste steden; maar Ik zal een vuur in beider steden zenden, dat hunne huizen zal verteren.P4^ Ofschoon zij veel offeren en vlees brengen en het eten, toch heeft de Heer geen welbehagen daaraan, maar Hij zal hunne misdaad gedenken en hunne zonden bezoeken en zij zullen naar Egypte wederkeren.a3;^ Of Ik hem al veel van mijne wet schrijf, zo wordt het toch geacht als een vreemde leer.v2e^ Want Efraïm heeft vele altaren gemaakt om te zondigen, dus zullen de altaren hem ook tot zonde verstrekken. 19^ en geeft den heidenen schatting; diezelfde heidenen zal Ik nu tegen hen verzamelen; zij zullen den last des konings en der vorsten haast moede worden.t0a^ omdat zij heenlopen naar Assur, gelijk een wild dier in de verbijstering. Efraïm beschenkt de boeleerdersV/%^Israël wordt ingezwolgen; heidenen gaan met hen om als met een veracht vat,F.^Want zij zaaien wind en zullen onweder oogsten; hun zaad zal niet opkomen en, schoon het opschoot, hun gewas zal geen meel geven; en al gaf het dat, zo zullen toch vreemden het verslinden.,-Q^Want het kalf is uit Israël voortgekomen en een werkmeester heeft het gemaakt, en het kan immers geen god zijn; daarom zal het kalf van Samarië tot stof worden.,^Uw kalf, Samarië, is verfoeilijk; mijn toorn is over hen ontstoken: het kan niet lang duren, of zij moeten gestraft worden.'+G^Zij maken koningen, doch buiten Mij; zij stellen vorsten aan, van welke Ik niets weet: van hun zilver en goud maken zij afgoden, opdat zij uitgeroeid worden.J* ^Israël verwerpt het goede, daarom moet de vijand hem vervolgen.W)'^Dan zullen zij tot Mij roepen: Gij zijt mijn God, wij, Israël, wij kennen U.$( C^Roept luid als een bazuin: Hij komt als een arend over het huis des Heren; want zij hebben mijn verbond overtreden en zijn van mijne wet afvallig geworden.7'g^zij bekeren zich toch niet recht, maar zijn als een bedrieglijke boog; daarom zullen hunne vorsten door het zwaard vallen; hun dreigen zal in Egypteland tot een spot worden.Z&-^Ik onderwijs hen, Ik sterk hunnen arm, maar zij bedenken altijd kwaad tegen Mij:%)^ook roepen zij Mij niet aan van harte, maar jammeren op hunne legersteden; zij verzamelen zich om koren en most, en Mij zijn zij ongehoorzaam.;$o^ Wee hun, dat zij van Mij wijken; zij moeten vernield worden, want zij zijn afvallig van Mij geworden. Ja, Ik wilde hen wel verlossen, wanneer zij geen leugens tegen Mij spraken;I# ^ Maar terwijl zij hier en daar heenlopen, zal Ik mijn net over hen werpen en hen nederwaarts rukken als de vogels des hemels; Ik zal hen straffen gelijk hun verkondigd is in hunne vergadering.s"_^ Want Efraïm is als ene onnozele duif zonder verstand; nu roepen zij Egypte in, dan lopen zij naar Assur.!-^ En hoewel Israëls hoovaardij tegen hen getuigt, nochtans bekeren zij zich niet tot den Heer, hunnen God, vragen ook niet naar Hem in dit alles.  ^ vreemden verteren zijne kracht, nog wil hij het niet merken; ook heeft hij grijze haren gekregen en nog wil hij het niet merken.a;^Efraïm wordt onder de volken vermengd, Efraïm is als een koek, die niet omgekeerd is:)^Zij allen zijn zo heet als een gestookte oven en verteren hunne rechters; al hunne koningen vallen, er is niemand onder hen, die Mij aanroept.0Y^Want gelijk een oven is hun hart, wanneer zij offeren, en de mensen bedriegen: hun bakker slaapt den gehelen nacht en des morgens brandt de oven als een laaiend vuur.+^Heden is het de dag onzes konings, [spreken zij], de vorsten beginnen van den wijn verhit te worden; hij reikt den spotters de hand toe. ^Zij zijn allen overspelers, als een oven, dien de bakker heet maakt, als hij gekneed heeft, en het deeg laat doorzuren en rijzen.Y+^Zij verblijden den koning door hunne boosheid en de vorsten door hunne leugens. ^nochtans willen zij niet weten, dat Ik al hunne boosheid opmerk; en toch omringen hen hunne werken, zij zijn voor mijn aangezicht.4 c^Als Ik Israël genezen wil, wordt de zonde van Efraïm ontdekt en de boosheid van Samarië; want zij plegen bedrog, de dief sluipt binnen en de rover stroopt op de straat;hI^ Maar Juda zal nog een oogst voor zich hebben, als Ik die gevangenschap mijns volks zal wenden.pY^ Ik zie afgrijselijkheden in het huis van Israël; want Efraïm hoereert en Israël verontreinigt zich.5^ En de priesters zijn als de straatrovers, die op de mensen loeren; zij moorden op den weg, die naar Sichem gaat, want zij plegen schandelijke daden.?y^Gilead is ene stad vol van afgoderij en bloedschulden.O^maar zij overtreden het verbond als Adam, daarmede verachten zij Mij,kO^Want Ik heb lust aan vroomheid en niet aan offer, en aan kennis van God meer dan aan brandoffers;{o^Daarom, sla Ik hen door de profeten en dood hen door de redenen mijns monds, opdat uw oordeel aan het licht kome.^Wat zal Ik u doen, o Efraïm, wat zal Ik u doen, o Juda? Want uwe vroomheid is als ene morgenwolk en als de vroege dauw, die verdwijnt.Z-^Dan zullen wij verstandig zijn en ons bevlijtigen om den Heer te kennen; want Hij zal voor ons aanbreken als de schone dageraad en zal tot ons komen als een regen, als een spade regen, die het land besproeit.zm^Hij zal ons doen herleven na twee dagen, op den derden dag zal Hij ons oprichten, dat wij voor Hem zullen leven.  5^Komt, wij willen wederkeren tot den Heer; want Hij heeft ons verscheurd, Hij zal ons ook genezen; Hij heeft ons geslagen, Hij zal ons ook verbinden.# ?^Ik zal wederom naar mijne plaats gaan, totdat zij hunne schuld bekennen en mijn aangezicht zoeken; als het hun kwalijk gaat, zullen zij Mij vroeg zoeken.' G^want Ik ben voor Efraïm als een leeuw en voor het huis Juda als een jonge leeuw; Ik, Ik verscheur hen en ga heen, Ik voer hen weg en niemand kan hen redden;) K^ En toen Efraïm zijne krankheid en Juda zijne wond gevoelde, trok Efraïm naar Assur en zond tot koning Jareb; maar hij kon u niet helpen, noch uwe wond helen;R ^ Ik ben voor Efraïm ene mot en voor het huis van Juda een knagende worm.^ Efraïm lijdt geweld en wordt geplaagd; daarin geschiedt hem recht, want hij heeft zich begeven tot [mensen] geboden: ^ De vorsten van Juda zijn als degenen, die de grenspalen achteruitzetten: daarom zal Ik mijnen toorn over hen uitstorten als water. ^ Want Efraïm zal tot ene woestijn worden, ten tijde als Ik ze zal straffen; daarvoor heb Ik de stammen van Juda trouw gewaarschuwd.oW^Ja, blaast de bazuin te Gibea, en trompet te Rama; ja, roept luid te Beth-Aven: Achter u, o Benjamin! ^Zij zijn den Heer ontrouw geworden en verwekken vreemde kinderen; daarom zal ook de nieuwe maand hen verteren met hun erfdeel. ^Alsdan zullen zij komen met hunne schapen en runderen om den Heer te zoeken, maar Hem niet vinden; want Hij is van hen afgeweken.^En Israëls overmoed getuigt tegen hem, daarom zullen Israël en Efraïm beiden vallen wegens hunne misdaad, ook zal Juda met hen vallen.^Zij zijn niet bedacht om zich te keren tot hunnen God; want zij hebben een hoerengeest in hun hart en kennen den Heer niet.^Ik ken Efraïm wel en Israël is voor Mij niet verborgen: dat gij, Efraïm, nu ook hoereert, en Israël zich verontreinigt.[/^Afwijkende, zoeken zij diepten om te slachten; daarom moet Ik hen allen straffen.[~ 1^Hoort nu dit, gij priesters, en merk op, gij huis van Israël, en neem ter ore, gij huis des konings; want er zal ene straf gaan over u, die een valstrik te Mizpa en een uitgespannen net op Tabor geworden zijt.r}]^De wind met zijne vleugels zal hen gebonden wegdrijven en zij moeten wegens hun offer te schande worden.t|a^Zij hebben zich tot gulzigheid en hoererij begeven; hunne heren hebben er lust in, schande aan te richten.N{^Want Efraïm heeft zich tot de afgoden vervoegd: laat hem heenvaren!uzc^Want Israël loopt als ene dolle koe: dus zal de Heer hen ook laten weiden als een lam in de verbijstering.9yk^Wilt gij dan, o Israël, hoereren, dat dan toch Juda zich niet schuldig make! Gaat niet naar Gilgal en komt niet op naar Beth-Aven en zweert niet: Zo waarachtig de Heer leeft!oxW^En Ik zal het ook niet straffen, als uwe dochters en jonge vrouwen geschonden en tot hoeren worden, dewijl gij een anderen godsdienst aanricht met de hoeren en offert met de snoodste hoeren; want het dwaze volk wil geslagen zijn.ewC^ Boven op de bergen offeren zij en op de heuvelen wieroken zij onder de eiken, linden en beuken, want die hebben fraaie schaduwen; daarom zullen uwe dochters ook tot hoeren en uwe jonge vrouwen tot overspeelsters worden.'vG^ Mijn volk raadpleegt zijn hout en zijn staf moet het hem bekend maken; want een geest der hoererij verleidt hen, dat zij tegen hunnen God hoererij bedrijven.4uc^ Hoererij, wijn en mos benemen het verstand.t3^ dat zij zullen eten en niet verzadigd worden, hoererij bedrijven zonder zich uit te breiden, omdat zij den Heer hebben verlaten en Hem niet achten.nsU^ daarom, zo volk, zo priester; want Ik zal hun doen bezoeken en hen vergelden, naardat zij verdienen;Ur#^Zij verslinden de zondoffers mijns volks en zijn begerig naar hunne zonden:|qq^Hoe menigvuldiger zij worden, zoveel temeer zondigen zij tegen mij: daarom zal Ik hunne eer in schande veranderen.epC^Het is gedaan met mijn volk, omdat het niet leren wil; want gij verwerpt Gods woord, daarom zal Ik u ook verwerpen, dat gij mijn priester niet zult zijn; gij vergeet de wet Gods, daarom zal Ik ook uwe kinderen vergeten.uoc^Daarom zult gij bij dag vallen en de profeet zal des nachts met u vallen; alzo zal Ik uwe moeder verdelgen.sn_^Doch dat niemand twiste noch iemand bestraffe; want uw volk is als degenen, die met den priester twisten.?mw^Daarom zal het land jammerlijk staan en zal het alwat het bewoont kwalijk gaan; want ook de dieren des velds en de vogels des hemels en de vissen in de zee zullen weggeraapt worden.l^maar godslastering, liegen, moorden, stelen en overspel bedrijven heeft de overhand genomen en de ene bloedschuld volgt de andere op.;k q^Hoort, gij kinderen Israëls, het woord des Heren; want de Heer heeft een twistgeding met de inwoners des lands, dat er geen trouw noch liefde noch kennis van God in het land is;=js^Daarna zullen de kinderen Israëls zich bekeren en den Heer hunnen God, en hunnen koning David zoeken, en zullen sidderend komen tot den Heer en zijne genade in den laatsten tijd. i9^Want de kinderen Israëls zullen een langen tijd zonder koning, zonder vorst, zonder offer, zonder altaar, zonder lijfrok en zonder heiligdom blijven. h ^En ik zeide tot haar: Houd u een tijd lang bij mij op en hoereer niet en laat geen ander tot u; en ik zal mij ook bij u houden.\g1^En ik werd het met haar eens voor vijftien zilverlingen en anderhalve homer gerst.\f 3^En de Heer sprak tot mij: Ga nog eens heen en bemin ene hoerachtige en overspelige vrouw; gelijk de Heer de kinderen Israël beminde, maar zij keerden zich tot andere goden en waren liefhebbers van een kan wijn.Te!^(02-22) en Ik zal ze Mij op de aarde zaaien en Mij ontfermen over degene, die in ongenade was, en zeggen tot hem, die mijn volk niet was: Gij zijt mijn volk; en het zal zeggen: Gij zijt mijn God.rd]^(02-21) en de aarde zal het koren, den most en de olie verhoren, en die zullen Jizreël verhoren;c^(02-20) In dien tijd, spreekt de Heer, zal Ik verhoren; Ik zal den hemel verhoren, en de hemel zal de aarde verhoren;cb?^(02-19) ja, Ik zal Mij aan u verloven met ware trouw, en gij zult den Heer kennen.a#^(02-18) Ik zal Mij aan u verloven in eeuwigheid, Ik zal Mij aan u verloven naar gerechtigheid en recht, in genade en barmhartigheid;q`[^(02-17) En Ik zal in dien tijd voor hen een verbond maken met de dieren des velds, met de vogels des hemels en met het gewormte der aarde; en Ik zal boog, zwaard en oorlog van het land verbreken en zal hen veilig doen wonen.z_m^(02-16) Want Ik zal de Baäls-namen uit haren mond wegdoen, dat men aan die namen niet meer zal gedenken.u^c^(02-15) Alsdan, spreekt de Heer, zult gij Mij noemen: Mijn man, en Mij niet meer noemen: Mijn Baäl.R]^(02-14) daarna zal Ik van daar uit haar wedergeven hare wijngaarden en het dal Achor tot een ingang der hoop; en zij zal aldaar zingen als ten tijde harer jeugd, toen zij uit Egypteland optrok.|\q^(02-13) Daarom zie, Ik zal haar lokken en haar in ene woestijn voeren en daar vriendelijk met haar spreken;c[?^ (02-12) Zo zal Ik aan haar bezoeken de dagen van Baäl, welken zij reukoffer offerde, toen zij zich versierde met voorhoofdspansels en halsketentjes en hare boeleerders naliep, maar Mij vergat, spreekt de Heer.XZ)^ (02-11) Ik zal hare wijnstokken en vijgebomen woest maken, dewijl zij zegt: Dit is mijn loon, dat mijne boeleerders mij geven; ja, Ik zal er een woud van maken, hetwelk de wilde dieren zullen afeten.Y^ (02-10) En Ik zal een einde maken aan al hare vreugd, aan hare feesten, nieuwemaan-dagen, sabbatten en aan al hare hoogtijden.Xw^ (02-9) Ik zal hare schande ontdekken voor de ogen harer boeleerders en niemand zal haar uit mijne hand redden.(02-8) Daarom zal Ik haar mijn koren en mijnen most weder ontnemen op zijnen tijd, en haar mijne wol en mijn linnen onttrekken, waarmede zij hare naaktheid bedekte; en nu,4Va^(02-7) Doch zij wil niet erkennen, dat Ik het was, die haar koren, most en olie gaf en haar zilver en goud vermenigvuldigde, hetwelk zij aan Baäl ten koste legde.yUk^(02-6) en als zij hare boeleerders naloopt, zal zij die niet achterhalen, en als zij hen zoekt, zal zij hen niet kunnen vinden en moeten zeggen: ik zal tot mijnen vorigen man wederkeren, bij wien ik het beter had, dan ik het nu heb.T!^(02-5) Daarom zie, Ik zal uwen weg met doornen omtuinen en er ene schutting voortrekken, zodat zij hare paden niet meer zal vinden;NS^(02-4) Want hunne moeder is ene hoer, en die hen gebaard heeft, gedraagt zich schandelijk en zegt: ik zal mijne boeleerders nalopen, die mij brood, water, wol, linnen, olie, en drank geven.^R5^(02-3) en Mij over hare kinderen niet ontferme, omdat het hoerekinderen zijn.GQ^(02-2) opdat Ik haar niet naakt uitklede en haar stelle zoals zij was, toen zij geboren werd, en Ik haar niet make tot ene woestijn en tot een dor land en haar van dorst doe sterven,RP^(02-1) Spreekt het oordeel over uwe moeder, dat zij mijne vrouw niet meer is en Ik haar man niet meer ben: beveelt haar, dat zij hare hoererij van zich wegdoe en haar overspel van hare borsten,nO W^(01-12) Zegt tot uwe broeders, dat zij mijn volk zijn en tot uwe zuster, dat zij in genade is.QN^ (014-10) Wie is wijs? Dat hij dit versta! Wie schrander? Dat hij dit opmerke! Want de wegen des Heren zijn recht, en de rechtvaardigen wandelen daarop, maar de overtreders vallen op die wegen. \m~~}}\||{{ zfyyvy xywwvTutssGrrSqqvpponnyn momllkjjJihhWgg ff ee dWccblaa=`__h^^p]]X\\([[ZZYXX8WVV`UUgTTSRRsQPPFONNMOLKKJIHH,GFEDCC@BBCAAM@@X??#>> =k=BkLLEe  M tvg\pq ["Zie, de Heer maakt het land ledig en woest, en Hij vernielt wat er in is, en verstrooit zijne inwoners;qp["Maar haar koopgoed en hoerenloon zal den Heer heilig zijn; men zal het niet tot den schat vergaderen noch verbergen; maar die voor den Heer wonen, zullen haar koopgoed hebben, opdat zij eten en verzadigd worden en wel bekleed zijn.o7"Want na zeventig jaar zal de Heer Tyrus bezoeken, dat zij wederkomen zal tot haar hoerenloon, en hoererij bedrijven met al de koninkrijken der aarde. n"Neem de harp, ga in de stad rond, gij vergeten hoer, speel zo goed gij kunt, en zing vrijmoedig, opdat aan u weder gedacht worde.m7"In dien tijd zal Tyrus vergeten worden zeventig jaar, zolang als een koning leven kan; maar na zeventig jaar zal men van Tyrus een straatlied zingen:Hl "Jammert, gij schepen van Tarsis, want uwe sterkte is vernield._k7" Zie, het land der Chaldeën: dit volk was er niet, maar Assur heeft het gesticht voor de bewoners der woestijn; zij hebben daarin vaste torens opgericht en paleizen opgebouwd, maar het is gesteld tot een puinhoop.+jO" en zegt: Gij zult niet meer vrolijk zijn, gij geschonden maagd, gij dochter van Sidon. Maak u op en trek voort naar Kittim: ook dáár zult gij geen rust hebben.i/" Hij strekt zijne hand uit over de zee, en Hij verschrikt de koninkrijken; de Heer geeft bevel tegen Kanaän om al deszelfs sterkten te verdelgen,\h1" Ga heen door uw land als een stroom, o dochter van Tarsis; er is geen gordel meer.g1" De Heer Zebaôth heeft het alzo beraadslaagd, om al de pracht der weelde te verontreinigen, en al de heerlijken in het land verachtelijk te maken.f"Wie heeft dit beraadslaagd over Tyrus, die kronenuitdeelster, wier kooplieden vorsten, en wier kramers de heerlijksten in het land waren?e5"Is dat uwe vrolijke stad, die zich vanwege hare oudheid beroemt? Hare eigene voeten zullen haar verre wegdragen, om in vreemdelingschap te verkeren.Ed"Vaart heen naar Tarsis, jammert, gij bewoners der eilanden.vce"Zoals men verschrikte, toen men van Egypte hoorde, zo zal men ook verschrikken, als men van Tyrus horen zal.Mb"Gij moogt wel verschrikken, Sidon, want de zee, ja de vesting aan de zee, spreekt: Ik ben niet meer zwanger, ik baar niet meer, ook voed ik geen jongelingen op en breng geen jonge dochters groot."a="en, wat er van vruchten bij Sihor en van koren aan het water wies, bracht men over grote wateren tot haar in; en gij waart de markt der volken geworden.t`a"De inwoners der eilanden zijn stil geworden; de kooplieden te Sidon, die over de zee trokken, vervulden u;P_ "Dit is de last aangaande Tyrus: Jammert, gij schepen van Tarsis, want zij is verwoest, zodat er geen huis meer is, noch iemand derwaarts trekt; uit het land der Kitteërs zullen zij dat gewaarworden._^7"In dien tijd, spreekt de Heer Zebaôth, zal die nagel weggenomen worden, die in ene vaste plaats gehecht was, opdat hij in stukken breke en valle, en wat hij droeg verbrijzeld worde. Aldus heeft de Heer gesproken..]U"opdat men aan hem hange al de heerlijkheid van zijns vaders huis, de kinderen en kindskinderen, al het kleine gereedschap, zowel de drinkvaten als allerlei kruiken.|\q"en Ik zal hem als een nagel steken aan ene vaste plaats, en hij zal den stoel der ere hebben in zijns vaders huis,[5"en Ik zal de sleutels van het huis van David op zijnen schouder leggen, opdat hij opendoe en niemand toesluite, en hij toesluite en niemand opendoe;;Zo"en Ik zal hem uwen rok aantrekken, en hem met uwen gordel gorden, en uwe macht in zijne hand geven, opdat hij tot een vader zij den inwoners van Jeruzalem en den huize van Juda;TY!"En op dien tijd zal Ik roepen mijnen knecht Eljakim, den zoon van Hilkía;PX"En Ik zal u van uwen post verstoten, en van uw ambt zal Ik u afzetten.0WY"en Hij zal u wegrollen als een bal naar een uitgestrekt land; daar zult gij sterven, daar zullen uwe kostelijke wagens blijven, gij schandvlek van het huis uws Heren.bV="Zie, de Heer zal u wegwerpen, gelijk een sterke iemand wegwerpt, en u geheel overdekken;>Uu"Wat doet gij hier, of wien hebt gij hier, dat gij u hier een graf laat uithouwen, als een die zijn graf in de hoogte laat uithouwen, die zich ene woning in de steenrots laat maken?Tw"Aldus spreekt de Heer, de Heer Zebaôth: Ga heen tot den schatmeester, Sebna den hofmeester, [en zeg tot hem]:*SM"Dit is aan mijne oren door den Heer Zebaôth geopenbaard: ziet toe, of u deze misdaad zal vergeven worden, totdat gij sterft, spreekt de Heer, de Heer Zebaôth.=Rs" Zie, enkel vreugde en blijdschap is er met runderen te doden, schapen te slachten, vlees te eten, wijn te drinken, en te zeggen: Laat ons eten en drinken, wij sterven toch morgen. Q" Daarom zal de Heer, de Heer Zebaôth, op dien tijd laten roepen, dat men wenen en klagen en zich scheren en zakken aantrekken moet.AP{" en gij zult ene gracht maken tussen de beide muren van het water des ouden vijvers; nochtans ziet gij niet op Hem, die dit beschikt heeft, en geeft geen acht op Hem, die dit bereidde.oOW" gij zult ook de huizen te Jeruzalem tellen, ja gij zult de huizen afbreken om de muren te herstellen;|Nq" en gij zult vele scheuren aan de stad van David zien, en zult het water in den ondersten vijver moeten vergaderen; M"Dan zal het voorhangsel van Juda ontbloot worden, zodat men in dien tijd zien zal naar het krijgsgereedschap in het huis des wouds;L "en het zal geschieden, dat uwe uitgelezen dalen vol wagens zullen zijn, en dat de ruiters zich zullen legeren voor de poorten.pKY"Want Elam komt, pijlkokers dragende, met wagens, lieden en ruiters, en Kîr glinstert met de schilden;UJ#"want het is een dag der beroering en der vertreding en der verwarring van den Heer, den Heer Zebaôth, in het dal des gezichts, vanwege het ondergraven van den muur en het geschrei naar het gebergte toe.I)"Daarom zeg ik: Wendt u van mij weg, laat mij bitterlijk wenen, bemoeit u niet om mij te troosten over de verwoesting der dochters mijns volks;H+"maar al uwe hoofdlieden zijn voor den boog weggeweken; allen, die men in u gevonden heeft, zijn te zamen gebonden, van verre zijn zij gevlucht.G-"Gij waart vol gedruis, ene stad vol volk, ene vrolijke stad. Uwe verslagenen zijn niet met het zwaard verslagen en niet in den strijd gestorven,bF ?"Dit is de last aangaande het dal des gezichts: Wat is er nu, dat alles op de daken klimt?E"en de overgebleven boogschutters, de helden te Kedar, zullen weinig in getal zijn; want de Heer, de God van Israël, heeft het gesproken.D!"Want aldus spreekt de Heer tot mij: Nog binnen een jaar, gelijk de jaren eens dagloners zijn, zal al de heerlijkheid van Kedar tenietgaan;wCg"want zij vluchten voor het zwaard, ja voor het blote zwaard, voor den gespannen boog, voor den groten strijd.rB]"Brengt den dorstige water tegemoet; gij, die woont in het land van Tema, biedt den vluchtende brood aan;zAm" Dit is de last aangaande Arabië: Gij zult in het woud van Arabië wonen, gij, reisgezelschappen der Dedanieten.@!" En de wachter zegt: Al komt de morgen, zo zal het nochtans nacht zijn; en of gij al vraagt, zo zult gij toch wederkomen en wederom vragen.?" Dit is de last aangaande Duma: Men roept tot mij uit Seïr: Wachter, is de nacht haast om? Wachter, is de nacht haast om?>w" Mijn dorsvloer, op welken ik dors: Wat ik gehoord heb van den Heer Zebaôth, den God van Israël, dat verkondig ik u.=3" er komt een, die op een wagen rijdt, die heft aan en zegt: Babel is gevallen, zij is gevallen, en alle beelden harer goden zijn ter aarde geslagen. < "En hij riep als een leeuw: Heer, ik sta op den wachttoren gestadig bij dag, en zet mij op mijne hoede den gehelen nacht: en zie,u;c"En hij zag wagens met ruiters rijden en wagens met ezels en kamelen; en hij gaf er acht op met grote vlijt.c:?"Want de Heer zegt tot mij aldus: Ga heen, stel een wachter, die toezie en het bekendmake.x9i"Ja, richt de tafel aan, laat waken op den wachttoren; eet, drinkt; maakt u óp, gij vorsten, zalft het schild.i8K"mijn hart siddert, ontzetting grijpt mij aan, ik kan er niet van rusten in den gewensten nacht.'7G"Daarom zijn mijne lendenen vol smart, en angst heeft mij aangetast, als de angst ener barende; ik krom mij, als ik het hoor, en verschrik, als ik het aanzie;+6O"Want mij is een hard gezicht geopenbaard: de rover rooft en de verwoester verwoest. Trek op, Elam; beleger ze, Medië: Ik wil aan al het zuchten een einde maken.(5 K"Dit is de last aangaande de woestijn aan de zee: Gelijk een onweder van het Zuiden komt, dat alles vernielt, zo komt het uit de woestijn uit een gruwzaam land.H4 "En de inwoners dezer kusten zullen op dien tijd zeggen: Is dit onze toevlucht, tot welke wij vloden om hulp, om gered te worden van den koning van Assyrië? Hoe zullen wij het nu ontvlieden?37"En zij zullen verschrikken en beschaamd staan wegens Morenland, op hetwelk zij zich verlieten; en Morenland wegens Egypte, waarop zij zich beroemden.F2"alzó zal de koning van Assyrië voortdrijven het gevangen Egypte en het verdreven Morenland, zowel jongen als ouden, ontkleed en barrevoets, ja schandelijk ontbloot, ten smaad van Egypte.91k"Toen sprak de Heer: Gelijk mijn knecht Jesaja ontkleed en barrevoets gaat, tot een teken en ene voorbeduiding van hetgeen binnen drie jaren over Egypte en Morenland komen zal,U0#"in dien tijd sprak de Heer door Jesaja, den zoon van Amoz, zeggende: Ga heen en doe den zak van uwe lendenen af, en trek uwe schoenen uit van uwe voeten. En hij deed alzo, en ging ontkleed en barrevoets./ +"In het jaar, toen Tartan voor Asdod kwam, waarheen Sargon, de koning van Assyrië, hem gezonden had, en tegen Asdod oorlog voerde en het innam,\.1"Zo laat nu af van den mens, in wiens neus adem is; want hoe hoog is hij te achten?2-]"om te gaan in de reten en kloven der steenrotsen, voor den schrik des Heren en voor zijne heerlijke majesteit, wanneer Hij zich opmaken zal om de aarde te verschrikken.-,S"In dien tijd zal ieder zijne zilveren en gouden afgoden, die hij zich had laten maken om ze te aanbidden, wegwerpen in de holen der mollen en voor de vledermuizen,G+"Dan zal men in de holen der steenrotsen gaan en in de kloven der aarde voor den schrik des Heren en voor zijne heerlijke majesteit, wanneer Hij zich opmaken zal om de aarde te verschrikken.3*a"En met de afgoden zal het geheel uit zijn. ) "zodat alle hoogheid der mensen vernederd en alle trotschheid der lieden gebogen worde, en de Heer alleen hoog zij in dien tijd.I( "over alle schepen van Tarsis, en over allen kostelijken arbeid;9'm"over alle hoge torens, en over alle vaste muren;?&y"over alle hoge bergen, en over alle verheven heuvelen;^%5" ook over alle hoge en verheven cederen op den Libanon, en over alle eiken van Basan;$" Want de dag des Heren Zebaôth zal gaan over alles wat hoovaardig en hoog, en over alles wat verheven is, opdat het vernederd worde;##" Want de hoogheid van der mensen ogen zal vernederd, en der lieden trotschheid gebogen worden, en de Heer alleen zal hoog zijn in dien tijd.u"c" Ga naar de steenrots en verberg u in de aarde, voor den schrik des Heren en voor zijne heerlijke majesteit.v!e" Daar buigt zich de geringe neder, daar verootmoedigen zich de aanzienlijken; dit zult Gij hun niet vergeven.u c"Ook is hun land vol afgoden, en zij aanbidden het werk hunner handen, hetwelk hunne vingers gemaakt hebben.  "Hun land is vol zilver en goud, en aan hunne schatten is geen einde; hun land is vol paarden, en aan hunne wagens is geen einde.b="Maar Gij hebt uw volk, het huis van Jakob, verstoten, want zij bedrijven [de goddeloosheid] meer dan die van het Oosten, en zijn wichelaars gelijk de Filistijnen, en hebben behagen in de kinderen der vreemden.S"Kom dan nu, gij huis van Jakob, laat ons wandelen in het licht des Heren.  "En Hij zal richten onder de volken, en vele natiën bestraffen; dan zullen zij hunne zwaarden tot ploegijzers en hunne spiesen tot sikkels maken; want geen volk zal tegen het andere het zwaard meer opheffen, en zij zullen voortaan niet meer leren oorlogen."en vele natiën zullen heengaan en zeggen: Komt, laat ons op den berg des Heren gaan, tot het huis van Jakobs God, opdat Hij ons zijne wegen lere en wij wandelen op zijne paden; want van Sion zal de wet uitgaan, en het woord des Heren van Jeruzalem.9k"De berg, op welken het huis des Heren is, zal in den laatsten tijd hoger zijn dan alle bergen, en boven alle heuvelen verheven worden, en alle volken zullen derwaarts stromen;R "Dit is het wat Jesaja, de zoon van Amoz, zag aangaande Juda en Jeruzalem.#?"want de Heer Zebaôth zal hen zegenen, zeggende: Gezegend zijt gij Egypte, mijn volk, en gij Assur, het werk mijner handen, en gij Israël, mijn erfdeel.yk"In dien tijd zal Israël zelf de derde zijn met de Egyptenaars en Assyriërs, een zegen in het midden op aarde;S"In dien tijd zal er een gebaande weg zijn van Egypte naar Assyrië, zodat de Assyriërs in Egypte en de Egyptenaars in Assyrië zullen komen, en de Egyptenaars benevens de Assyriërs God zullen dienen.1"En de Heer zal de Egyptenaars slaan en genezen, want zij zullen zich tot den Heer bekeren, en Hij zal zich van hen laten verbidden en hen genezen.U#"Want de Heer zal den Egyptenaars bekend worden, en de Egyptenaars zullen den Heer kennen in dien tijd, en zullen Hem dienen met slachtoffer en spijsoffer, en zij zullen den Heer geloften doen en betalen.`9"welke zijn zal tot een teken en ene getuigenis voor den Heer Zebaôth in Egypteland; want zij zullen tot den Heer roepen over de verdrukkers; dan zal Hij hun een heiland en aanvoerder zenden, die hen verlossen zal.{"Te dien tijde zal er een altaar des Heren midden in Egypteland zijn, en een gedenkzuil voor den Heer aan den grenspaal;)"In dien tijd zullen vijf steden in Egypteland spreken de taal van Kanaän, en zweren bij den Heer Zebaôth: één daarvan zal heten Ir-Héres.-S"en Egypte zal vrezen voor het land Juda, zodat, wie daaraan denkt, daarvoor verschrikken zal, wegens den raad des Heren Zebaôth, dien Hij daarover besloten heeft. "In dien tijd zullen de Egyptenaars zijn als vrouwen, en vrezen en verschrikken, als de Heer Zebaôth de hand over hen bewegen zal;c?"en Egypte zal geen werk meer hebben, dat hoofd of staart, tak of stronk kan voortbrengen. 3"Want de Heer heeft een zwijmelgeest onder hen uitgegoten, dat zij Egypte doen dwalen in al zijn doen, gelijk een dronkaard tuimelt in zijn spuwsel;  " Maar de vorsten van Zoan zijn tot dwazen geworden; de vorsten van Nof zijn bedrogen; de hoofden der stammen doen Egypte dwalen. " Waar zijn dan nu uwe wijzen? Dat zij het u verkondigen en te kennen geven, wat de Heer Zebaôth tegen Egypte besloten heeft.J  " De vorsten van Zoan zijn dwazen, de raadgevers van Farao zijn in den raad onverstandig geworden. Hoe zegt gij dan tot Farao: Ik ben een zoon der wijzen, en heb mijne afkomst van oude koningen?d A" en de weefgetouwen zullen verbroken worden, en allen, die om loon arbeiden, bedroefd zijn.N" ook zullen beschaamd staan wie goed garen bewerken en netten breien, 9"En de visschers zullen treuren, en allen, die de angels in het water werpen, zullen klagen, en wie netten uitwerpen in het water zullen bedroefd zijn;mS"en het gras aan de wateren zal verdrogen, en al het zaad aan het water zal verwelken en tenietgaan.}"en de vloeden zullen verlopen, dat de meren aan de dammen klein en droog zullen worden, het riet en de biezen verwelken;\1"En het water in het meer zal verdrogen; ook zal de stroom verzanden en verdwijnen;-"maar Ik zal de Egyptenaars overgeven in de hand van gruwzame heren; een gestreng koning zal over hen heersen, spreekt de Heer, de Heer Zebaôth.9k"En de moed der Egyptenaars zal onder hen vergaan, en Ik zal hunne plannen verijdelen; dan zullen zij hunne afgoden raadplegen, en de bezweerders, en waarzeggers en wichelaars;N"Want Ik zal de Egyptenaars tegen elkander aanhitsen, dat de ene broeder tegen den anderen, de ene vriend tegen den anderen, de ene stad tegen de andere, het ene rijk tegen het andere zal strijden.R "Dit is de last aangaande Egypte: Zie, de Heer zal op ene snelle wolk varen en in Egypte komen; dan zullen de afgoden van Egypte voor Hem beven, en het hart der Egyptenaars zal smelten in hun binnenste. "In dien tijd zal het breedgeschouderde en gladde volk, dat wijd en zijd gevreesd is, dat gebiedt en vertreedt, welks land de rivieren doorsnijden, geschenken brengen aan den Heer Zebaôth, tot de plaats, waar de naam des Heren Zebaôth is, den berg Sion.N~"dat men het tezamen moet laten liggen voor de vogels op de bergen en voor de dieren in het land; dat des zomers de vogels daarin nestelen, en des winters allerlei dieren in het land daarin liggen.%}C"Want vóór den oogst, wanneer het uitbotten voorbij is en de druif rijp is, zal men de ranken met snoeimessen afsnijden en de takken wegnemen en afhouwen;4|a"Want dus spreekt de Heer tot mij: Ik zal stil zijn en in mijne woning toezien; gelijk de hitte, die den regen uitdroogt, en gelijk ene dauwwolk in de hitte van den oogst.#{?"Gij allen, die op de aarde woont, en die in het land zit, zult zien, hoe men de banier op de bergen zal planten, en horen, hoe men de trompet zal steken.z)"dat gezanten zendt over de zee, en in schepen van riet op de wateren vaart. Gaat heen, gij snelle boden, tot het volk, dat breed geschouderd en glad is, tot het volk, wijd en zijd gevreesd, tot het volk, dat hier gebiedt en vertreedt, welks land de rivieren doorsnijden.gy I"Wee het land, dat onder het zeilen in schaduw vaart, aan gene zijde der wateren van Morenland;" uwe pracht is nedergedaald in het dodenrijk, met het geklank uwer harpen; motten zullen uw bed zijn, en wormen uw bedeksel.= " dat die allen, de een na den ander, zullen spreken en tot u zeggen: Gij zijt óók geslagen gelijk wij, en het gaat u als ons;G<" Het dodenrijk hieronder sidderde om u, toen gij het tegemoet kwaamt; het wekte u de doden op, alle machtigen der aarde, en het gebood allen koningen der volken van hunne tronen op te staan;;#"ook verheugen zich de dennen over u, en de cederen op den Libanon, zeggende: Sinds gij daar nederligt, komt niemand op om ons af te houwen.I: "Nu rust immers de gehele wereld, en is stil, en juicht vrolijk; 9"die de volken sloeg in verbolgenheid zonder ophouden, die met woede heerste over de natiën, en ze vervolgde zonder barmhartigheid.V8%"De Heer heeft den stok der goddelozen gebroken, de roede der overheerschers,7'"zult gij dit lied aanheffen tegen den koning van Babel, en zeggen: Hoe is het met den drijver zo geheel uit, hoe heeft de afperser een einde!6"En in dien tijd, wanneer de Heer u rust zal geven van uw jammer en verdriet, en van de harde dienstbaarheid, waarin gij geweest zijt,5"en de volken zullen hen aannemen en aan hunne plaats brengen, zodat het huis Israëls hen bezitten zal in het land des Heren tot knechten en dienstmaagden; en zij zullen gevankelijk wegvoeren degenen, door wie zij gevangen waren, en heersen over hunne drijvers.>4 w"Want de Heer zal zich over Jakob ontfermen, en Israël nog verkiezen, en Hij zal hen in hun land herstellen; en vreemdelingen zullen zich tot hen vervoegen en Jakobs huis aanhangen;!3;" en wilde honden in hunne paleizen zingen, en jakhalzen in de lustverblijven: haar tijd zal welhaast komen, en hare dagen zullen niet uitgesteld worden.C2" maar wilde dieren der woestijnen zullen zich aldaar legeren, en hunne huizen zullen vol schrikkelijke gedierten zijn, en struisen zullen daar wonen, en veldgeesten zullen daar huppelen,G1" zodat men aldaar voortaan niet meer wonen, noch iemand aldaar blijven zal, immer of ooit; dat ook de Arabieren aldaar geen hutten zullen maken, noch de herders aldaar kooien zullen opslaan;0" Alzo zal Babel, de luister der koninkrijken, de pracht en hoogmoed der Chaldeën, omgekeerd worden door God, gelijk Sodom en Gomorra;/" maar die de jongelingen met de bogen doorschieten, en over de vruchten des lichaams zich niet ontfermen, noch de kinderen verschonen.g.G" Want zie, Ik wil de Mediërs over hen verwekken, die geen zilver achten en geen goud begeren,}-s" ook zullen hunne kinderen voor hunne ogen verpletterd, hunne huizen geplunderd, en hunne vrouwen geschonden worden.m,S" Wie zich daar laat vinden, die wordt doorstoken; en wie daarbij is, die zal door het zwaard vallen;#+?" En zij zullen zijn als een verjaagde ree, en als ene kudde zonder herder, zodat ieder tot zijn volk naar huis keren en ieder naar zijn land vluchten zal.*%" Daarom zal Ik den hemel bewegen, dat de aarde van hare plaats beven zal, door de gramschap des Heren Zebaôth, en door den dag zijns toorns.h)I" zodat een man duurder zal zijn dan fijn goud, en een mens meer waard dan goudstukken van Ofir.F(" Ik wil den aardbodem bezoeken wegens zijne boosheid, en de goddelozen wegens hunne ondeugd, en wil aan den hoogmoed der trotsen een einde maken, en de hoovaardij der geweldigen vernederen;}'s" De sterren des hemels en van zijnen Oríon schijnen niet helder; de zon gaat duister op, en de maan schijnt donker.&" Zie, de dag des Heren komt, gruwelijk, toornig en vergramd, om het land te verwoesten, en de zondaars daaruit te verdelgen.@%y" verschrikking, angst en smarten zullen hen aangrijpen; het zal hun bang zijn als ener barende vrouw; de één zal den ander ontsteld aanzien, vuurrood zullen hunne aangezichten zijn.R$" Daarom zullen alle handen slap zijn en aller mensen hart zal versmelten;l#Q" Jammert overluid, want de dag des Heren is nabij; hij komt als ene verwoesting van den Almachtige."" zij komen uit verre landen, van het einde des hemels, ja de Heer zelf en de werktuigen zijns toorns, om het gehele land te verderven. 7~~W}}||A{{{{zyy{yx8wvvuuRtt strrpqppo~nmmTll&kk6jjkiisi hgffeed}ccubb5aX`__^^H]]I\\ [ZYXWWVUUU9TGSS=R QQPuPONjMLL7KxJJIHGGGTFFGEEDD4CCJB|AA2@w?q>>R=k<<;V:99;887u66%5_44@33n32g11&0//_..D--8,++w+**y*T*)((($'&&`&%F$##"A!!W 2\QD*Ol"C t   e0)Crf{?o" en de vrucht der gerechtigheid zal vrede zijn, en het nut der gerechtigheid zal eeuwige stilte en zekerheid zijn,g>G" en het recht zal in de woestijn wonen, en de gerechtigheid op den akker haren zetel vestigen;=5" zolang totdat over ons uitgegoten worde de Geest uit de hoogte: dan zal de woestijn tot een akker worden, en de akker voor een woud gerekend worden;M<" Want de paleizen zullen verlaten zijn, en de stad, die vol gewoel was, zal eenzaam zijn; zodat de torens en vestingen eeuwige holen worden, voor het wild tot vreugde, voor de kudde tot ene weide;z;m" want op den akker mijns volks zullen doornen en distels groeien, alsook in al de lustgebouwen der vrolijke stad.f:E" Men zal klagen over de akkers, ja over de liefelijke akkers, over de vruchtbare wijnstokken;9" Verschrikt, gij zorgeloze vrouwen; beeft, gij die zo gerust zijt; legt het gewaad af, ontbloot u, en omgordt de lendenen.}8s" Na jaar en dag zult gij, die gerust zijt, beven; want er zal geen wijnoogst zijn; ook zal er geen inzameling komen.x7i" Staat op, gij zorgeloze vrouwen, hoort mijne stem; gij dochters, die zo gerust zijt, neemt mijne rede ter ore.T6!" Maar de edelen zullen edele gedachten hebben, en staan op hetgeen edel is.*5M" en de gehele handel eens gierigaards is kwaad, hij vindt verdichtsels om de ellendigen te verderven met valse woorden, als hij het recht des armen spreken moet.d4A" want een dwaas spreekt dwaasheid en zijn hart gaat met ongeluk om, opdat hij huichelarij plege, en spreke van den Heer hetgeen vals is, opdat hij hongerige zielen late verhongeren, en den dorstigen het drinken belette;U3#" De dwaas zal niet meer edel worden genoemd, noch de gierigaard grootmoedig;r2]" En de onvoorzichtigen zullen wetenschap leren, en de tong der stamelenden zal vaardig en zuiver spreken.o1W" En de ogen der zienden zullen zich niet laten verblinden, en de oren der toehoorders zullen opmerken.H0 " dat elk hunner zijn zal als een toevlucht voor den wind en als een schuilplaats voor den plasregen, als waterbeken in ene dorre plaats, als de schaduw ener grote steenrots in een droog land.`/ ;" Zie, een koning zal regeren in gerechtigheid, en vorsten zullen heersen naar het recht;E." en hij zal zijne steenrots uit vrees voorbijtrekken, en zijne vorsten zullen voor de banier de vlucht nemen, spreekt de Heer, die op Sion zijn vuur en te Jeruzalem zijne haardstede heeft.D-"En Assur zal vallen, niet door eens mans zwaard; en zal verslonden worden, niet door eens mensen zwaard; en hij zal voor het zwaard vlieden, en zijne jonge manschap zal cijnsbaar worden:z,m"Want in dien tijd zal elk zijne zilveren en gouden afgoden wegwerpen, die uwe handen u gemaakt hebben tot zonde.]+3"Keert weder tot Hem, gij kinderen Israëls, gij, die zo ver van Hem afgeweken zijt. *"En de Heer Zebaôth zal Jeruzalem beschermen gelijk de vogels doen met de vleugels, beschermen en verlossen, uithelpen en redden.<)q"Want dus spreekt de Heer tot mij: Gelijk een leeuw en een jonge leeuw brult over zijn prooi, en, als de menigte der herders hem toeschreeuwt, niet verschrikt voor hun geschreeuw en voor hunne menigte niet bevreesd is, zó zal de Heer Zebaôth nederdalen om te strijden op den berg Sion en op zijnen heuvel.[(/"Want de Egyptenaars zijn mensen en geen God, en hunne paarden zijn vlees en geen geest; en de Heer zal zijne hand uitstrekken, opdat de helper struikele, en die geholpen wordt valle, en allen te zamen omkomen!A'{"Maar nochtans is Hij óók wijs, en zal het ongeluk doen komen, en zijne woorden niet terugnemen; maar Hij zal zich opmaken tegen het huis der bozen en tegen de hulp der kwaaddoeners.s& a"Wee dengenen, die aftrekken naar Egypte om hulp, en zich verlaten op paarden, en hopen op wagens, omdat er velen zijn, en op ruiters, omdat zij sterk zijn, en zich niet houden aan den Heilige van Israël, en niet vragen naar den Heer!d%A"!Want de kuil is van gisteren af bereid, ja hij is ook voor den koning bereid, diep en wijd genoeg; ook de brandstapel daarin heeft vuur en hout in menigte; de adem des Heren zal hem aansteken als een stroom van zwavel."$=" En waar de roede zal doordringen en treffen, welke de Heer over hem brengen zal, daar zal men zijn met trommels en harpen, en overal tegen hen strijden.Y#+"Want Assur zal verschrikken voor de stem des Heren, die hem met de roede slaat.E""En de Heer zal zijne heerlijke stem doen horen en zijnen uitgestrekten arm doen zien, in dreigenden toorn en met vlammen van verterend vuur, met stralen en met sterken regen en met hagel.:!m"Dan zult gijlieden zingen, gelijk in den nacht van een heilig feest, en u van harte verheugen, als wanneer men met fluiten gaat tot den berg des Heren, tot de rots van Israël.F "en zijn adem als een watervloed, die tot aan den hals reikt, om de heidenen te verstrooien, totdat zij teniet gaan, en de volken met een toom in hunne kinnebakken heen en weder te drijven.3"Zie, de naam des Heren komt van verre, zijn toorn brandt en is zeer zwaar; zijne lippen zijn vol gramschap en zijne tong is als een verterend vuur,I "En het licht der maan zal zijn als het licht der zon, en het licht der zon zal zevenmaal helderder zijn dan nu, ten tijde als de Heer de breuk zijns volks verbinden en hunne wonden helen zal.7"En er zullen op alle grote bergen en op alle hoge heuvels gedeelde waterstromen zijn, ten tijde der grote slachting, wanneer de torens vallen zullen."de ossen en veulens, die den akker bouwen, zullen gemengd voeder eten, hetwelk gereinigd is met de werpschoffel en de wan.[/"Dan zal Hij aan uw zaad, hetwelk gij op den akker gezaaid hebt, regen geven, en brood van de opbrengsten des akkers, en wel overvloedig genoeg; en uw vee zal in dien tijd grazen in wijd uitgestrekte landouwen;/W"Dan zult gij voor onrein houden uwe verzilverde afgoden, en de gouden klederen uwer beelden, en zult ze wegwerpen als een verfoeisel, en tot hen zeggen: Weg vanhier!/W"en uwe oren zullen horen het woord dergenen, die achter u zijn, zeggende: Dit is de weg, wandelt daarop, en wijkt noch ter rechter [hand] noch ter linkerhand.,Q"En de Heer zal u brood der droefenis en water der verdrukking geven, doch uwe leeraars zullen niet meer wegvlieden, maar uwe ogen zullen uwe leeraars aanschouwen;&E"Want het volk van Sion zal te Jeruzalem wonen: gij zult niet langer wenen; Hij zal u genadig zijn, als gij roept; Hij zal u antwoorden, zodra Hij het hoort.H "Daarom toeft de Heer slechts, opdat Hij u genadig zij; en Hij heeft zich opgemaakt om zich over u te ontfermen; want de Heer is een God des gerichts: welgelukzalig allen, die Hem verwachten.P"want duizend van u zullen vlieden door het dreigen van een enkele, ja voor vijf zult gij allen vlieden, totdat gij overblijft als een mastboom bovenop een berg, en als ene banier bovenop een heuvel.+O"maar zegt: Neen, maar op paarden willen wij vlieden: daarom zult gij ook vlieden; en: Op snelle dieren willen wij rijden: daarom zullen uwe vervolgers snel zijn;8i"Want dus spreekt de Heere Heere, de Heilige van Israël: Wanneer gij stil bleeft, zoudt gij geholpen worden; door stil zijn en hopen zoudt gij sterk zijn; doch gij wilt niet,R"gelijk een pot verbrijzeld wordt, dien men zonder verschoning in stukken breekt, zodat men van zijne stukken geen scherf vindt, waarin men vuur kan halen van den haard, of water scheppen uit een bron." zo zal u deze misdaad zijn gelijk ene scheur in een hogen muur, wanneer hij begint uit te wijken, die schielijk, onvoorziens instort;" Daarom spreekt de Heilige van Israël aldus: Dewijl gij dan dit woord verwerpt, en u op geweld en moedwil verlaat, en daarop steunt:^5" wijkt van den weg, wendt u af van de baan, doet weg van ons den Heilige van Israël." Gij moet ons niet profeteren hetgeen recht is, maar predikt ons wat ons aangenaam is, voorspelt ons hetgeen ons begoochelt;A {" Want het is een ongehoorzaam volk, het zijn verbasterde kinderen, kinderen, die de wet des Heren niet horen willen, maar tot de zieners zeggen: Gij moet niet zien, en tot de profeten:  "Ga dan nu heen, en schrijf het hun voor op ene tafel en teken het op in een boek, opdat het voortaan blijve tot in eeuwigheid.| q"Want Egypte is niets, en zijne hulp is vruchteloos; daarom predik Ik daarvan aldus: Rahab zal stil daarbij zitten.1 ["Dit is de last der dieren, die Zuidwaarts trekken, waar leeuwen en leeuwinnen zijn, ja adders en vurige vliegende draken, in het land van droefenis en van angst; zij voeren hunne goederen op den rug der veulens, en hunne schatten op de bulten der kamelen tot het volk, dat hun geen nut kan doen.8 i"maar zij moeten echter allen te schande worden wegens het volk, dat hun geen nut kan doen, en niet tot hulp noch tot enig voordeel, maar slechts tot schande en spot kan zijn.[/"Hunne vorsten zijn wel te Zoan geweest, en hunne gezanten tot naar Hanes gekomen,uc"Doch Farao's sterkte zal u tot schande verstrekken, en de bescherming onder de schaduw van Egypte tot hoon.#?"die aftrekken naar Egypte, zonder mijnen mond te vragen, om zich te versterken met de macht van Farao, en zich te beschermen onder de schaduw van Egypte.! ="Wee den afvalligen kinderen, spreekt de Heer, die zonder Mij raadslagen, zonder mijnen Geest een verbond sluiten, om de ene zonde op de andere te hopen;b="en hare poorten zullen treuren en klagen, en zij zal jammerlijk op de aarde nederzitten.N"Uwe mannen zullen door het zwaard vallen en uwe helden in den krijg:uc"en er zal stank in plaats van goeden reuk wezen, en een losse band in plaats van een gordel, en kaalheid in plaats van schoon gekruld haar, en in plaats van een wijd kleed een enge zak, in plaats van uwe schoonheid een verbrand gelaat.<s"de spiegels, de lubben, de boorden en de tabbaards;?y"de feestklederen, de gewaden, de mantels, de beursjes,"?"de ringen, de haarbanden,X~)"de hoofdversiersels, de koorden, de snoertjes, de reukballetjes, de oorringen,0}["de ketentjes, de armbanden, de sluiers,m|S"In dien tijd zal de Heer het sieraad aan de kostelijke schoenen wegnemen, de haakjes en de spangen,i{K"zal de Heer den schedel der dochters van Sion kaal maken; en de Heer zal haar tooisel wegnemen.Wz'"En de Heer spreekt: Daarom, dat de dochters van Sion hoovaardig zijn, en met opgerichten hals, met geblankette aangezichten en al trippelende daarheen treden, en kostelijke schoenen aan hare voeten hebben,wyg"Waarom vertreedt gij mijn volk, en verbrijzelt den persoon der ellendigen? spreekt de Heer, de Heer Zebaôth.*xM"en de Heer komt ten gerichte tegen de oudsten zijns volks en tegen deszelfs vorsten; want gij hebt den wijnberg bedorven, en de roof der armen is in uwe huizen.[w/" Maar de Heer staat daar om te richten en is opgetreden om de volken te vonnissen,&vE" Kinderen zijn de drijvers van mijn volk, en vrouwen heersen over hen. Mijn volk, uwe leidslieden verleiden u, en verderven den weg, op welken gij gaan moet.nuU" maar wee den goddelozen, het zal hun kwalijk gaan, en hun zal vergolden worden gelijk zij verdienen.xti" Verkondigt den rechtvaardigen, dat zij het goed zullen hebben, want de vruchten hunner werken zullen zij eten;'sG" Zij schamen zich niet over hun doen, en beroemen zich op hunne zonde, gelijk te Sodom, en verbergen ze niet. Wee hun, zij brengen zichzelven in alle ongeluk.r3"Want Jeruzalem neigt ten val en Juda ligt terneder, dewijl hunne tong en hun doen tegen den Heer is, dat zij de ogen zijner majesteit wederstreven.%qC"Maar hij, hij zal in dien tijd zweren en zeggen: Ik ben geen heelmeester, er is noch brood noch kleed in mijn huis; stelt mij niet tot vorst over het volk.p!"Dan zal iemand zijnen broeder uit zijns vaders huis aangrijpen [en zeggen]: Gij hebt klederen, wees onze vorst; herstel dit verval.%oC"En het volk zal de een den ander en elk zijnen naaste verdrukken, en de jongeling zal zich verheffen tegen den oude, en de verachte tegen den aanzienlijke.[n/"En ik zal hun jongelingen tot vorsten geven, en kinderen zullen over hen heersen.my"hoofdlieden over vijftig en aanzienlijke lieden, raadslieden en wijze werkmeesters en schrandere, welsprekende mannen.Kl"helden en krijgsvolk, rechters, profeten, waarzeggers en oudsten,k -"Want zie, de Heer, de Heer Zebaôth, zal van Jeruzalem en Juda wegnemen allerlei voorraad, allen voorraad van brood en allen voorraad van water;jw"Want zij, die een verdwaalden geest hebben, zullen verstandig worden, en de tegenstrevers zullen onderricht aannemen.Bi}"want, als zij zien zullen hunne kinderen, de werken mijner handen onder hen, dan zullen zij mijnen naam heiligen, en zullen den Heilige in Jakob heiligen en den God van Israël vrezen.#h?"Daarom spreekt de Heer, die Abraham verlost heeft, tot Jakobs huis: Jakob zal niet meer te schande worden, en zijn aangezicht zal zich niet meer schamen;%gC"die de lieden schuldig verklaren om een woord, en strikken leggen dengene, die hen bestraft in de poort, en door leugens den rechtvaardige ten val brengen.f'"wanneer de geweldenaars een einde zullen hebben, en het met de spotters gedaan is, en allen verdelgd zullen zijn, die waken om zonde te doen,e)"en de ellendigen zullen weder blijdschap smaken in den Heer, en de behoeftigen onder de mensen zullen vrolijk zijn in den Heilige van Israël: d"Want in dien tijd zullen de doven horen de woorden des boeks, en de ogen der blinden zullen uit het donker en de duisternis zien,c"Welaan, het is nog om een kleinen tijd te doen, zo zal de Libanon een veld worden, en het veld zal een woud geacht worden.Yb+"Hoe zijt gijlieden zo verkeerd? Alsof het leem geacht werd pottebakker te zijn, en een werk van zijnen maker zeide: Hij heeft mij niet gemaakt, en een maaksel van zijnen pottebakker zeide: Hij kent mij niet.2a]"Wee dengenen, die zich voor den Heer willen versteken om hun voornemen te verbergen, en die hunne werken in het duister houden, en zeggen: Wie ziet ons en wie kent ons?D`"daarom zal Ik ook wonderlijk met dit volk omgaan, geheel vreemd en wonderbaar; zodat de wijsheid hunner wijzen zal verloren gaan, en het verstand hunner verstandigen zal verblind worden.A_{" En de Heer spreekt: Daarom, dat dit volk tot Mij genaakt met den mond en met de lippen Mij eert, maar hun hart verre van Mij is, en zij Mij vrezen naar mensengeboden, welke zij leren,^" of gelijk wanneer men het geeft aan een, die niet lezen kan, zeggende: Eilieve lees dit, maar hij zegt: ik kan niet lezen.c]?" zodat alle gezichten [der profeten] u zijn zullen als de woorden van een verzegeld boek, hetwelk men geeft aan een, die lezen kan, zeggende: Eilieve, lees dit, maar hij zegt: Ik kan niet, want het is verzegeld;\7" Want de Heer heeft een geest van diepen slaap over u uitgestort, en uwe ogen vast gesloten; uwe profeten en hoofden en de zieners heeft Hij verblind,y[k" Vertoeft en verbaast u; verblijdt u en wordt dronken, doch niet van wijn; tuimelt, doch niet van sterken drank.Z}"Want gelijk een hongerige droomt, dat hij eet, maar, als hij ontwaakt, nog ledig is; of gelijk een dorstige droomt, dat hij drinkt, maar, als hij ontwaakt, nog mat en dorstig is, zo zal de menigte dier volken zijn, die tegen den berg Sion strijden.7Yg"en gelijk een nachtgezicht in den droom zal die menigte der volken zijn, die tegen Ariël strijden, allen, die tegen haar en hare bolwerken strijden en haar benauwen zullen.%XC"Want gij zult van den Heer Zebaôth bezocht worden met onweder en aardbeving en groten donder, met wervelwind en onweder en met vlammen van verterend vuur;W3"En de menigte uwer vijanden zal zijn als dun stof, en de menigte der geweldenaars als vliegend kaf, en het zal onvoorziens, plotseling, geschieden.JV "Dan zult gij vernederd worden, en uit de aarde spreken, en uit het stof zal uwe spraak zijn, dat uwe stem zal zijn als die eens tovenaars uit de aarde, en uit het stof zal uwe spraak lispelen.qU["Want Ik zal u rondom belegeren, en zal u benauwen met bolwerken, en zal wallen rondom u laten opwerpen.sT_"maar Ik zal Ariël benauwen, dat zij treurig en jammerlijk zal zijn, en zij zal Mij een waar Ariël zijn.]S 5"Wee Ariël, Ariël, gij stad van Davids leger; voegt jaar aan jaar en viert feesten;oRW"Dit geschiedt ook van den Heer Zebaôth; want zijn raad is wonderbaar, en Hij voert het heerlijk uit.Q"Men maalt het, opdat het brood worde, en dorst het niet geheel tot niet, als men het met wagenraderen en paarden uitdorst.5Pc"Want men dorst de wikken niet met den dorswagen, ook laat men het wagenrad niet over den komijn gaan; maar de wikken slaat men uit met een staf, en de komijn met een stok.GO"En hij bearbeidt hem recht, zoals zijn God hem geleerd heeft.?Nw"Is het niet zó: Wanneer hij dien effen gemaakt heeft, dan strooit hij wikken, werpt er komijn in, of zaait tarwe en gerst, alles waar hij het hebben wil, of spelt aan zijne plaats.VM%"Ploegt of braakt of bearbeidt ook een akkerman zijnen akker altoos tot zaad?ML"Neemt ter ore en hoort mijne stem; merkt op en hoort mijne woorden:KK"Zo laat nu uw spotten na, opdat uwe banden niet nog vaster worden; want ik heb van een verderven en omkeren gehoord, hetwelk door den Heer, den Heer Zebaôth, besloten is over de gehele wereld.GJ"Want de Heer zal zich opmaken als op den berg Perazim, en toornig zijn als in het dal van Gibeon, om zijn werk te doen op ene andere wijze, en om zijnen arbeid te doen op ene vreemde wijze.vIe"En het bed zal zo eng zijn, dat er niets overschiet, en het dek zo kort, dat men zich daaronder voegen moet.IH "zodra hij aankomt, zal hij u wegnemen; komt hij des morgens, zo geschiedt het des morgens, alzo ook als hij komt bij dag of bij nacht; want de aanvechting alleen leert op het woord achtgeven.G'"opdat uw verbond met den dood los worde, en uw verdrag met het graf geen stand houde; en wanneer er een vloed aankomt, zal hij u overstromen;;Fo"En Ik zal het recht tot een meetsnoer, en de gerechtigheid tot een gewicht maken: dan zal de hagel de valse toevlucht wegdrijven, en de wateren zullen de bescherming wegspoelen;@Ey"Daarom spreekt de Heere Heere: Zie, Ik leg in Sion een grondsteen, een beproefden steen, een kostelijken hoeksteen, die wél gegrondvest is: wie gelooft, die behoeft niet te vlieden.|Dq"Want gij zegt: Wij hebben met den dood een verbond, en met het graf een verdrag aangegaan; wanneer er een vloed aankomt, zal hij ons niet treffen; want wij hebben de leugen ons tot ene toevlucht, en de huichelarij ons ter bescherming gemaakt.lCQ"Hoort dan nu het woord des Heren, gij spotters, gij die heerst over dit volk, dat te Jeruzalem is.B-" Daarom zij hun dan het woord des Heren ook aldus: Gebied hier, gebied daar; gebied hier, gebied daar; wacht hier, wacht daar; wacht hier, wacht daar; hier een weinig, daar een weinig; dat zij zullen heengaan en achterwaarts vallen, en gewond, verstrikt en gevangen worden.A " tot hetwelk Hij zeide: Zo heeft men rust, zo verkwikt men de vermoeiden, zo wordt men stil; maar zij hebben niet willen horen.^@5" Daarom zal Hij met bespottelijke lippen en met ene andere tong spreken tot het volk, ?9" Want zij zeggen: Gebied hier, gebied daar; gebied hier, gebied daar; wacht hier, wacht daar; wacht hier, wacht daar; hier een weinig, daar een weinig!>3" Wien zal Hij dan de kennis leren, wien zal Hij de prediking te verstaan geven? Den gespeenden van de melk; hun, die pas van de borst afgewend zijn?O="want alle tafels zijn vol uitspuwsel en vuiligheid aan alle plaatsen.-<S"Maar dezen zijn ook van den wijn onzinnig geworden, en tuimelen van den sterken drank, want zowel de priesters als de profeten zijn onzinnig van den sterken drank, zij zijn in den wijn versmoord, en tuimelen van sterken drank, zij zijn onzinnig in het profeteren, en braken de vonnissen uit;;}"en een geest des rechts hun, die ten gerichte zitten, en ene sterkte hun, die den strijd afwenden tot voor de poort toe.:y"In dien tijd zal de Heer Zebaôth ene liefelijke kroon en een heerlijke krans zijn voor de overgeblevenen zijns volks,n9U"en de verwelkte bloem harer liefelijke heerlijkheid, op het hoofd der vruchtbare vallei, zou zijn als ene vroeg rijpende vrucht vóór den zomer, die iemand nauwelijks ziet, of hij verslindt ze, zodra hij ze in zijne hand heeft.Z8-"opdat de hoovaardige kroon der dronkenen van Efraïm met voeten vertreden worde,;7o"Zie, een sterke en machtige komt van den Heer, gelijk een hagelbui, een schadelijk onweder; gelijk een watervloed, die heftig uitbreekt, werpt hij ze met geweld ter aarde neder;D6 "Wee der hoovaardige kroon der dronkenen van Efraïm, die verwelkte bloem harer liefelijke heerlijkheid, welke staat op het hoofd der vruchtbare vallei dergenen, die van den wijn tuimelen.[5/" In dien tijd zal men met ene grote bazuin blazen; dan zullen komen de verdoolden in het land van Assur, en de verdrevenen in het land van Egypte, en zullen den Heer aanbidden op den heiligen berg te Jeruzalem.,4Q" In dien tijd zal de Heer dorsen van den oever des waters af tot aan de beek van Egypte toe; en gij, kinderen Israëls, zult verzameld worden, de een na den ander.3!" Hare takken zullen vanwege de dorheid breken, zodat de vrouwen zullen komen en vuur daarvan aanleggen; want het is een onverstandig volk; daarom zal Hij, die hen gemaakt heeft, zich ook over hen niet ontfermen, en, die hen geschapen heeft, zal hun niet genadig zijn.K2" Want de vaste stad moet onbewoond liggen; de schone huizen moeten eenzaam en verlaten worden als ene woestijn, zodat de kalveren daar weiden en rusten en aldaar de jonge scheuten zullen afeten.1w" Daarom zal ook hierdoor de zonde van Jakob ophouden; en dit is de vrucht daarvan, dat zijne zonden weggedaan worden, dat Hij al de stenen des altaars maakt als stenen tot as gestoten, dat er geen ascherabeelden noch zonnezuilen meer overblijven.0"Maar Gij richt hen met mate en laat hen vrij, als Gij hen bedroefd hebt met uwen harden wind, op den dag van den Oostenwind. / "Hij wordt immers niet geslagen gelijk zijne vijanden, die hem sloegen, en wordt niet gedood gelijk zijne vijanden gedood werden..'"Het zal er eens toe komen, dat Jakob wortels zal schieten, en Israël zal bloeien en groeien, zodat zij den aardbodem met vruchten vervullen.`-9"Hij zal mij behouden bij mijne kracht en mij vrede geven; ja, vrede zal Hij mij geven.,)"De Heer toornt niet over mij. O, dat Ik met de doornen en distels mocht oorlogen! Zo zou Ik onder hen springen en ze allen tegelijk aansteken.+"Ik, de Heer, behoed hem, en bevochtig hem gedurig; opdat men zijne bladeren niet misse, zal Ik hem dag en nacht behoeden.I* "In dien tijd zal men zingen van den wijngaard des besten wijns:S) !"In dien tijd zal de Heer met zijn streng, groot en machtig zwaard bezoeken, zo den leviathan, die ene vluchtende slang, als den leviathan, die ene kronkelende slang is, en zal den draak in de zee doden.^(5"Want zie, de Heer zal uitgaan van zijne plaats, om de boosheid van de inwoners des lands over hen te bezoeken, dat het land zijne bloedschulden zal openbaren, en niet langer bedekt houden, wie daarin gedood zijn.'y"Ga heen, mijn volk, in uwe kamer, en sluit de deur achter u toe; verberg u een klein ogenblik, totdat de toorn overga.Y&+"Maar uwe doden zullen leven, ook mijn lichaam; zij zullen opstaan; waakt op en roemt, gij, die onder de aarde ligt, want uw dauw is een dauw des groenen velds, en het land der doden zult gij terneder werpen.#%?"Wij waren ook zwanger en waren beangst, dat wij nauwelijks ademhaalden; wij konden het land niet helpen en de bewoners des aardbodems willen niet vallen.$#"Gelijk ene zwangere vrouw, als zij welhaast baren zal, beangst is, en in hare smarten kermt, zo ging het ons ook, Heer, voor uw aangezicht._#7"Heer, wanneer er droefenis is, zoekt men U; als Gij hen kastijdt, roepen zij angstig.""="Maar Gij, Heer, vaart voort onder de heidenen, Gij vaart steeds voort onder de heidenen en bewijst uwe heerlijkheid en komt tot aan het einde der aarde.!5"De doden worden niet weder levend, de overledenen staan niet weder op; want Gij hebt hen bezocht en verdelgd, en al hunne gedachtenis teniet gedaan.  " Heer, onze God, er hebben wel andere heren over ons geheerst dan Gij, maar wij gedenken nochtans aan U alleen en aan uwen naam.iK" Maar ons, Heer, zult Gij vrede beschikken; want alles, wat wij uitvoeren, hebt Gij ons gegeven.]3" Heer, uwe hand is verhoogd, dat zien zij niet; maar als zij het zullen zien, zullen zij beschaamd worden wegens den ijver over uw volk; ook zult Gij hen verteren met het vuur, waarmede Gij uwe vijanden verteert.G" Maar al wordt den goddelozen genade aangeboden, zo leren zij nochtans geen gerechtigheid, maar doen slechts kwaad in het land van louter recht; want zij zien de heerlijkheid des Heren niet.C" Van harte begeer ik U des nachts, ook met mijnen geest, in het binnenste van mij, zoek ik U; want, wanneer uwe oordelen in het land gaan, leren de bewoners des aardbodems gerechtigheid.}s"Want wij wachten op U, Heer, op den weg uws rechts; tot uwen naam en tot uwe gedachtenis is de begeerte onzer ziel.eC"Maar de weg der rechtvaardigen is geheel effen, het pad der rechtvaardigen maakt Gij recht.eC"dat zij met voeten vertreden wordt, ja met de voeten der armen, met de hielen der geringen. "Hij buigt degenen, die in de hoogte wonen; de hoge stad vernedert Hij, ja Hij stoot ze tot de aarde toe, dat zij in het stof ligt,c?"Daarom verlaat u op den Heer eeuwiglijk, want de Heere Heere is ene steenrots eeuwiglijk;b="Gij onderhoudt steeds vrede, volgens zekere toezegging; want op U mag men zich verlaten.eC"Doet de poorten open, opdat het rechtvaardige volk daarbinnen trede, hetwelk trouw bewaart. "In dien tijd zal men dit lied zingen in het land van Juda: Wij hebben ene vaste stad; muren en schansen maakt Hij tot heil.b=" En de hoge vesten uwer muren zal Hij buigen, vernederen en in het stof der aarde werpen.E" En Hij zal zijne handen uitbreiden in het midden van hen, gelijk een zwemmer zijne handen uitbreidt om te zwemmen, en Hij zal hunne pracht vernederen tegelijk met de listen hunner handen." Want de hand des Heren rust op dezen berg, en Moab zal onder hem gedorst worden, gelijk het stro gedorst wordt en als mest.E" In dien tijd zal men zeggen: Zie, deze is onze God, op wien wij wachten, en Hij zal ons helpen; deze is de Heer, dien wij verwachten, opdat wij ons verheugen en vrolijk zijn in zijn heil.T!"want Hij zal den dood verslinden eeuwiglijk, en de Heere Heere zal de tranen van alle aangezichten afwissen, en zal de versmaadheid zijns volks in alle landen wegnemen; want de Heer heeft het gesproken."En Hij zal op dezen berg het windsel wegdoen, waarmede alle volken omwonden zijn, en het bedeksel, waarmede alle natiën bedekt zijn;3 _"En de Heer Zebaôth zal op dezen berg een vetten maaltijd toebereiden voor alle volken, een maaltijd van zuiveren wijn, van vet, van merg, van wijn, waar geen hef in is.T !"Gij zult de onstuimigheid der vreemdelingen, gelijk de hitte in ene dorre plaats, vernederen; en gelijk de hitte voor de schaduw ener dikke wolk, zult Gij het vreugdegezang der geweldenaren verminderen.L "Want Gij zijt de sterkte der geringen, de sterkte der armen in droefenis, ene toevlucht tegen het onweder, ene schaduw voor de hitte, als de geweldigen woeden, gelijk een onweder tegen een muur.P "Daarom eert U een machtig volk; steden der geweldige natiën vrezen U.- S"Want Gij maakt de stad tot een steenhoop, de vaste stad tot vervallen puin, het paleis der vreemdelingen, dat het geen stad meer is, en nimmer herbouwd zal worden. #"Heer, Gij zijt mijn God; U prijs ik, uwen naam zal ik loven, want Gij doet wonderen; uwe raadslagen van ouds af zijn getrouw en waarachtig.5c"En de maan zal zich schamen en de zon schaamrood staan, als de Heer Zebaôth koning zal zijn op den berg Sion en te Jeruzalem, en voor zijne oudsten zal heerlijkheid zijn.  "opdat zij, geboeid, verzameld worden in den kuil, en gesloten worden in ene gevangenis, en na langen tijd weder bezocht worden.|q"In dien tijd zal de Heer bezoeken het heir der hoogte in de hoogte en de koningen der aarde, die op de aarde zijn;+O"Het land zal tuimelen als een dronkaard, en weggevoerd worden als ene nachthut; want zijne misdaad drukt het, dat het vallen moet, en het zal niet weder opkomen.W'"de aarde zal met gedruis verbroken worden, uiteenbarsten en verbroken worden."En of er al iemand ontvlood voor de stem der verschrikking, zo zal hij echter in den kuil vallen; al komt hij uit den kuil, zo zal hij nochtans in den strik gevangen worden; want de vensters in de hoogte zijn geopend, en de grondvesten der aarde beven;Q"Daarom komt over u, o inwoners des lands, verschrikking, kuil en strik.J "Wij horen lofzangen van het einde der aarde, om den Rechtvaardige te eren. Doch ik moet zeggen: Hoe ongelukkig ben ik, hoe ongelukkig ben ik! Wee mij! Want de rovers roven, ja de rovers roven.r]"Prijst dan nu den Heer in de valleien, aan de kusten der zee den naam van den Heer, den God van Israël.t~a"Zij zijn het, die hunne stem verheffen, en roemen en juichen van de zee af over de heerlijkheid des Heren.)}K" Want het gaat in het land en onder het volk eveneens toe, als wanneer een olijfboom leeggeplukt is; wanneer men nalezing houdt, als de wijnoogst geëindigd is.d|A" niets dan verwoesting is in de stad overgebleven, en de poorten zijn met geweld verbroken.r{]" men klaagt over den wijn op de straten; alle vreugd is weg, alle blijdschap des lands is heen getrokken:^z5" de ledige stad ligt in puin; al de huizen zijn toegesloten, zodat er niemand ingaat;by=" men zingt niet bij het wijndrinken, en de goede drank smaakt bitter aan wie hem drinken;qx["de vreugde der trommels rust, het gejuich der vrolijken is uit, en de vreugde der harp heeft een einde;cw?"De most verdwijnt, de wijnstok versmacht, en allen, die van harte vrolijk waren, zuchten;#v?"daarom verteert de vloek het land, want zij, die daarin wonen, verdienen het; daarom verdorren de inwoners des lands, zodat er weinig mensen overblijven.u"Het land is ontheiligd door zijne ingezetenen, want zij overtreden de wet, en veranderen de geboden, en laten het eeuwig verbond varen:ty"Het land staat jammerlijk en verdorven, de aardbodem kwijnt en bederft; de hoogsten des volks in het land kwijnen weg.Ys+"en het land zal geheel ledig en beroofd zijn, want de Heer heeft dit gesproken.Er"en het gaat den priester als het volk, den heer als den knecht, de vrouw als de dienstmaagd, den verkoper als den koper, den lener als hem, die borgt, den schuldeiser als den schuldenaar; @C~}};||<{{CzzVyyIxxpxwuueutfsrqqpp>oo'nmm=lUkk9jjiEhh?gmffe`dd cc4bb.aM`__ ^h]]\[[ZYYQXWWVUU6TSSDRRQQP>2=M<<;j::988h7v66N55S44$322g1120X//.p--*,,9++L**') (L''D&~%%,$\##"j!~ t0/ {  V7!{rg|3FT v v D ;$L2@n U")Dat zij herwaarts toetreden en ons verkondigen wat toekomende is: verkondigt ons, wat gij te voren geprofeteerd hebt, opdat wij daarop letten met ons hart, en merken, hoe het later gaan zal; of doet ons horen, wat toekomende is.z m")Zo brengt dan uwe twistzaak voor, spreekt de Heer; brengt herwaarts waarop gij vertrouwt, spreekt Jakobs Koning.+")opdat men zie en erkenne en merke en tegelijk versta, dat de hand des Heren dit gedaan heeft en dat de Heilige van Israël dit geschapen heeft.T!")Ik zal in de woestijn ceder [bomen], acacia [bomen], mirte [bomen] en olijfbomen planten; Ik zal op de velden denne [bomen], beuke [bomen] en buxbomen tegelijk zetten;(I")Ik zal waterstromen op de hoogten openen, en fonteinen midden op de velden; Ik zal de woestijn maken tot ene zee van water, en het dorre land tot waterwellen;4a")De verdrukten en armen zoeken water, en het is er niet; hunne tong verdroogt van dorst; maar Ik, de Heer, zal hen verhoren; Ik, de God van Israël, zal hen niet verlaten;/W")gij zult ze verstrooien, dat de wind ze wegvoert en de wervelwind ze verwaait; maar gij zult vrolijk zijn in den Heer, en zult u beroemen op den Heilige van Israël.0Y")Zie, Ik heb u tot een scherpen, nieuwen dorswagen gemaakt, die pennen heeft, dat gij bergen zoudt kunnen in stukken dorsen en vermalen, en heuvelen in kaf veranderen;")Vrees dan niet, gij wormpje van Jakob, gij arme hoop van Israël. Ik help u, spreekt de Heer, en uw verlosser is de Heilige van Israël.eC") Want Ik ben de Heer uw God, die uwe rechterhand sterk, en tot u zeg: Vrees niet, Ik help u./W") zodat gij naar hen zult vragen en ze niet vinden; de lieden, die met u twisten, zullen worden als niets, en de lieden, die tegen u strijden, zullen een einde hebben. 9") Zie, beschaamd en te schande zullen worden allen, die toornig op u zijn; zij zullen worden als niets, en de lieden, die met u twisten, zullen omkomen,x~i") vrees niet, Ik ben uw God; Ik sterk u; ook help Ik u, Ik onderhoud u door de rechterhand mijner gerechtigheid.3}_") gij, dien Ik gegrepen heb van de einden der aarde, en geroepen van hare grenzen, en tot u gezegd heb: Gij zult mijn knecht zijn, u heb Ik uitverkoren, en verwerp u niet:i|K")Gij dan Israël, mijn knecht, Jakob, dien Ik verkoren heb, gij zaad van Abraham, mijnen vriend;N{")De timmerman nam den goudsmid bij zich, en zij maakten met den hamer het blik glad op het aanbeeld, zeggende: Dat zal fraai staan; en zij hechtten het met nagels vast, opdat het niet zou wankelen.Hz ")De een hielp den ander, en zeide tot zijnen naaste: Houd moed.tya")Toen de eilanden dat zagen, vreesden zij, en de einden der aarde verschrikten, zij naderden en traden toe.~xu")Wie deed dit en volvoerde het, en riep alle mensen van den beginne af? Ik ben het, de Heer, de eerste en de laatste.Zw-")dat hij hen achterna joeg, en voorttrok in vrede, en niet moede werd op den weg?nvU")Wie heeft dien rechtvaardige uit het Oosten verwekt? Wie riep hem, dat hij ging? Wie gaf volken en koningen aan hem over, dat hij hen machtig werd, en gaf ze aan zijn zwaard als stof, en aan zijnen boog als verstrooide stoppels,u ")Zwijgt stil voor Mij, gij eilanden, en dat de volken zich versterken; laat hen toetreden, en dan spreken; wij zullen te zamen richten.7tg"(maar die op den Heer wachten verkrijgen nieuwe kracht, dat zij opvaren met vleugelen als de arenden, dat zij lopen en niet moede worden, dat zij wandelen en niet mat worden.Fs"(Jongen kunnen moede en mat worden, en de jongelingen vallen;Sr"(Hij geeft den moede kracht, en vermeerdert de sterkte bij den machteloze.7qg"(Weet gij het niet, hebt gij het niet gehoord? De Heer, de eeuwige God, die de einden der aarde geschapen heeft, wordt niet moede noch mat; zijn verstand is ondoorgrondelijk. p "(Waarom spreekt gij dan, o Jakob, en zegt, o Israël: Mijn weg is den Heer verborgen, en mijn recht gaat voor mijnen God voorbij?goG"(Heft uwe ogen op in de hoogte, en ziet. Wie heeft deze dingen geschapen, en voert hun heir uit bij getal; die ze alle bij name roept; zijn vermogen is zó sterk, zijne kracht zó groot, dat er niet één van gemist wordt.`n9"(Naar wien wilt gij Mij dan afbeelden, aan wien Ik gelijk zou zijn? spreekt de Heilige.$mA"(als had hun stam noch plant, noch zaad, noch wortels in de aarde; zodat zij, als Hij er op blaast, verdorren, en een wervelwind hen als stoppels wegvoert.Pl"(die de vorsten tot niets en de rechters der aarde tot ijdelheid maakt,2k]"(Hij zit boven den aardkloot, en die daarop wonen zijn als sprinkhanen; Hij is het, die den hemel uitspant als een zeil, en hem uitbreidt als ene tent, waarin men woont;"j="(Weet gij het dan niet; hebt gij het niet gehoord; is het u niet van den beginne af bekendgemaakt; hebt gij het niet verstaan van het begin der aarde af?+iO"(Wie slechts een arm hefoffer kan geven, die kiest een hout uit, dat niet verrot, en zoekt een kundigen meester op, om hem een beeld te bereiden, dat bestand zij.dhA"(De meester giet een beeld, en de goudsmid verguldt het en maakt er zilveren ketentjes aan.Xg)"(Naar wien zult gij dan God afbeelden, of welk ene gelijkenis op Hem toepassen?[f/"(alle volken zijn als niets bij Hem, minder dan niets en ijdelheid bij Hem geacht.ce?"(de Libanon zou te weinig zijn tot een vuur, en zijne dieren te weinig tot een brandoffer;1d["(Zie, de volken zijn [bij Hem] geacht als een druppel, die in den emmer blijft, en als een scherfje, dat in de weegschaal blijft; zie, de eilanden zijn als stof;'cG"(Wien vraagt Hij om raad, die Hem verstand zou geven, en Hem leren den weg des rechts, die Hem wetenschap zou leren, en Hem bekendmaken den weg des verstands?Pb"( Wie onderricht den Geest des Heren, en welke raadgever onderwijst Hem?Aa{"( Wie meet de wateren met de vuist, en vat den hemel met ene span, en omgrijpt het stof der aarde met een drieling, en weegt de bergen met een gewicht en de heuvelen met ene weegschaal?)`K"( Hij zal zijne kudde weiden gelijk een herder; Hij zal de lammeren in zijne armen vergaderen en in zijnen schoot dragen, en de zogende schapen zachtkens leiden._"( Want zie, de Heere Heere komt met kracht, en zijn arm zal heersen; zie, zijn loon is met Hem, en zijne vergelding gaat voor Hem uit.=^s"( Gij, Sions heil-heraute, klim op een hogen berg; gij heil-heraute van Jeruzalem, verhef uwe stem met macht; verhef ze en vrees niet; zeg tot de steden van Juda: Ziehier is uw God.^]5"(Het gras verdort, de bloem verwelkt; maar het woord onzes Gods blijft in eeuwigheid.n\U"(het gras verdort, de bloem verwelkt, als de adem des Heren daarop blaast: voorwaar het volk is gras. ["(Ene stem zeide: Predik. En ik zeide: Wat zal ik prediken? Alle vlees is gras, en al zijne bevalligheid is als ene bloem des velds:Z"(Want de heerlijkheid des Heren zal geopenbaard worden, en alle vlees tegelijk zal het zien. Want de mond des Heren heeft het gesproken.+YO"(Alle dalen zullen verhoogd worden, en alle bergen en heuvels zullen vernederd worden; en wat ongelijk is, dat zal effen, en wat hobbelig is, dat zal vlak worden.X"(Er is ene stem eens predikers in de woestijn: Bereidt den weg des Heren; maakt op het veld ene effen baan voor onzen God.IW "(Spreekt met Jeruzalem vriendelijk, en predikt haar, dat haar strijd een einde heeft, dat hare misdaad vergeven is, en dat zij dubbel ontvangen heeft van de hand des Heren voor al hare zonden.1V _"(Troost, troost mijn volk, spreekt uw God.Uw"En er zal ene hut zijn tot ene schaduw bij dag tegen de hitte, en ene toevlucht en verberging tegen onweder en regen.hTI"En de Heer zal over alle woningen van den berg Sion en over al hare vergaderplaatsen ene rookwolk scheppen bij dag, en een vuurglans, die vlammen zal, bij nacht, want er zal ene bescherming zijn over alles wat heerlijk is.1S["Dan zal de Heer de onreinheid van Sions dochters afwassen, en de bloedschulden van Jeruzalem van haar verdrijven door den Geest, die richten en een vuur ontsteken zal.R)"En wie overgebleven zal zijn te Sion en overgelaten te Jeruzalem, die zal heilig heten, alwie aangeschreven is onder de levenden te Jeruzalem.Q3"In dien tijd zal de Spruit des Heren lief en dierbaar zijn, en de vrucht des lands heerlijk en schoon voor degenen, die behouden worden in Israël.LP "In dien tijd zullen zeven vrouwen éénen man aangrijpen, en zeggen: Wij zullen onszelven voeden en kleden: laat ons slechts naar uwen naam genoemd worden, opdat onze smaad van ons genomen worde.%OC"'En Hizkía zeide tot Jesaja: Het woord des Heren is goed, dat gij gesproken hebt. Voorts zeide hij: Er zij slechts vrede en bestendigheid, terwijl ik leef.%NC"'Daarenboven zullen zij uwe kinderen, die uit u voortkomen zullen, die gij verwekken zult, nemen om kamerdienaars te zijn aan het hof des konings van Babel.BM}"'Zie, de tijd komt, dat alwat in uw huis is, en wat uwe vaderen verzameld hebben tot op dezen dag toe, naar Babel zal weggevoerd worden, zodat er niets zal overblijven, spreekt de Heer.KL"'Toen zeide Jesaja tot Hizkía: Hoor het woord des Heren Zebaôth:6Ke"'En hij zeide: Wat hebben zij in uw huis gezien? En Hizkía zeide: Zij hebben gezien alwat in mijn huis is, en er is niets in mijne schatten, dat ik hen niet heb laten zien.=Js"'Toen kwam de profeet Jesaja tot koning Hizkía, en sprak tot hem: Wat zeggen deze mannen, en vanwaar komen zij tot u? Hizkía sprak: Zij komen tot mij uit verre landen, uit Babel.I%"'Daarover verblijdde zich Hizkía, en toonde hun zijn schathuis, het zilver en goud, en de specerijen, den kostelijken balsem, en al zijne wapenhuizen, en den gehelen schat, dien hij had: niets was er, dat Hizkía hun niet toonde, in zijn huis en in zijne heerschappij.CH "'In dien tijd zond Merodach-Baladan, de zoon van Baladan, de koning van Babel, brieven en geschenken aan Hizkía; want hij had gehoord, dat hij krank geweest en weder gezond geworden was.[G/"&En Hizkía zeide: Welk een teken is dat, dat ik in het huis des Heren zal ingaan!|Fq"&En Jesaja beval, dat men ene pleister van vijgen zou nemen en op zijn gezwel leggen, opdat hij genezen zou worden.kEO"&Heer, help mij, dan zullen wij op mijn speeltuig spelen, zolang wij leven, in het huis des Heren.lDQ"&maar alleen die leven, loven U, gelijk ik nu doe; de vader zal den kinderen uwe trouw verkondigen.Cw"&Want het graf looft U niet, ook prijst de dood U niet; en wie in den kuil nederdalen, wachten niet meer op uwe trouw;7Bg"&Zie, om troost was ik zeer verlegen; maar Gij hebt U mijne ziel hartelijk aangetrokken, opdat zij niet verderven zou; want al mijne zonden hebt Gij achter uwen rug geworpen.A"&Heer, daarbij leeft men, en in dit alles is het leven mijns geestes, dat Gij mij hersteld en in het leven teruggeroepen hebt.*@M"&Wat zal ik nu zeggen? Wat Hij mij toegezegd heeft, dat heeft Hij volbracht. Ik zal in ootmoed wandelen mijn leven lang, wegens de bittere droefenis mijner ziel.?"&Ik piepte gelijk een kraanvogel of ene zwaluw, en ik kirde als ene duif; mijne ogen dreigden te breken. Heer, ik lijd nood, verlicht het.>7"& Ik dacht: Mocht ik tot morgen toe leven! Maar Hij brak mij al de beenderen, gelijk een leeuw; want Gij maakt het met mij uit, den dag voor den avond.V=%"& Mijn tijd is heen en van mij weggevoerd gelijk een herdershut, en ik heb mijn leven als een wever afgeweven; Hij zal mij afsnijden als een dunne draad, Gij maakt met mij een einde, den dag voor den avond.+<O"& Ik sprak: Nu zal ik den Heer niet meer zien, den Heer, in het land der levenden; nu zal ik niet meer de mensen aanschouwen bij degenen, die hunnen tijd uitleven.;}"& Ik sprak: Nu moet ik tot de poorten des grafs varen in het midden van mijn leven, nu ik gedacht had nog langer te leven.|:q"& Dit is het geschrift van Hizkía, den koning van Juda, toen hij krank geweest en van zijne krankheid hersteld was:H9 "&Ik zal de schaduw aan den zonnewijzer van Achaz tien graden achterwaarts doen keren, over welke zij gelopen is. En de zon keerde tien graden terug aan den wijzer, over welke zij gelopen was.o8W"&En heb dit tot een teken voor u van den Heer, dat de Heer doen zal, hetgeen Hij gesproken heeft: zie,l7Q"&en zal u en deze stad redden uit de hand des konings van Assyrië, en Ik zal deze stad beschermen.<6q"&Ga heen en zeg aan Hizkía: Dus spreekt de Heer, de God van uwen vader David: Ik heb uw gebed gehoord en uwe tranen gezien: zie, Ik zal nog vijftien jaar aan uwe dagen toevoegen,B5"&Toen geschiedde het woord des Heren tot Jesaja, zeggende:24]"&en sprak: Gedenk toch, o Heer, dat ik voor U gewandeld heb met getrouwheid en met een volkomen hart, en gedaan heb hetgeen goed was in uwe ogen. En Hizkía weende zeer.U3#"&Toen keerde Hizkía zijn aangezicht naar den wand toe, en bad tot den Heer,L2 "&Op dien tijd werd Hizkía dodelijk krank; en de profeet Jesaja, de zoon van Amoz, kwam tot hem, en zeide tot hem: Dus spreekt de Heer: Bestel uw huis, want gij zult sterven en niet blijven leven.n1U"%&En het geschiedde, toen hij aanbad in het huis van Nisroch, zijnen god, dat zijne zonen Adrammélech en Sarézer hem sloegen met het zwaard; en zij vloden in het land Ararat, en zijn zoon Esar-Haddon werd koning in zijne plaats.t0a"%%En de koning van Assyrië, Sanherib, brak op en trok heen, en keerde weder naar huis, en bleef te Ninevé.>/u"%$Toen ging de Engel des Heren uit en sloeg in het Assyrische leger honderdvijfentachtigduizend man; en toen zij des morgens vroeg opstonden, zie, toen lagen er overal dode lichamen.o.W"%#Want Ik zal deze stad beschermen, opdat Ik haar helpe, om mijnentwil en om mijns dienaars Davids wil.x-i"%"maar den weg, dien hij gekomen is, zal hij terugkeren, zodat hij in deze stad niet komen zal, spreekt de Heer.X,)"%!Daarom spreekt de Heer aangaande den koning van Assyrië aldus: Hij zal in deze stad niet komen, en zal ook geen pijl daarin schieten, en zal met geen schild haar naderen, en zal er geen wal tegen opwerpen;+!"% Want van Jeruzalem zullen uitgaan, die overgebleven zijn, en de ontkomenen van den berg Sion; de ijver van den Heer Zebaôth zal dit doen.*"%Want de ontkomenen van het huis van Juda, die er overblijven, zullen wederom nederwaarts wortels schieten en opwaarts vruchten dragen.3)_"%En dit zij u een teken: Eet in dit jaar het nagewas, in het tweede jaar wat vanzelf uitspruit; zaait en maait in het derde jaar, plant wijngaarden en eet hunne vruchten.a(;"%Omdat gij dan tegen Mij woedt, en uwe trotschheid Mij ter ore gekomen is, zo zal Ik u een ring in den neus wringen, en een gebit in uwen mond, en zal u dien weg weder naar huis voeren, langs welken gij gekomen zijt.Z'-"%Maar Ik ken uw zitten, uwen uit [gang] en ingang, en uw woeden tegen Mij.5&c"%en hare inwoners zwak gemaakt en bevreesd worden, en beschaamd staan, en tot veldgras worden, en tot groen kruid; als het gras op de daken, dat verdort eer het rijp wordt.#%?"%Hebt gij niet gehoord, dat Ik eertijds zo gedaan en van ouds af zo gehandeld heb? En nu doe Ik ook alzo, dat vaste steden verwoest worden tot steenhopen,k$O"%Ik heb gegraven en de wateren uitgedronken, en heb met mijne voetzolen al de stromen uitgedroogd.>#u"%Door uwe knechten hebt gij den Heer gehoond, en gezegd: Ik ben met de menigte mijner wagens herwaarts opgetrokken op de hoogte der bergen, op de zijden van den Libanon; en ik heb zijne hoge cederen, zijn uitgelezen dennen afgehouwen, en ben op zijne uiterste hoogte gekomen, in het woud van zijnen boomgaard.""%Wien hebt gij gehoond en gelasterd, tegen wien hebt gij uwe stem verheven? Gij heft immers uwe ogen omhoog tegen den Heilige van Israël."!="%Dit is het woord, dat de Heer tegen hem spreekt: De jonkvrouw, de dochter Sions veracht u en bespot u, en de dochter Jeruzalems schudt het hoofd over u.b ="%Toen zond Jesaja, de zoon van Amoz, tot Hizkía, en liet aan hem zeggen: Dus spreekt de Heer, de God van Israël: Wat gij van Mij gebeden hebt aangaande Sanherib, den koning van Assurië, [dat heb Ik gehoord]. "%Maar Gij, Heer onze God, help ons uit zijne hand, opdat alle koninkrijken der aarde gewaarworden, dat Gij alleen de Heer zijt.5"%en hebben hunne goden in het vuur geworpen, want zij waren geen goden, maar het werk van mensenhanden, hout en steen; daarom hebben zij ze vernield.iK"%Het is waar, Heer, de koningen van Assyrië hebben al de koninkrijken en hunne landen verwoest,%"%Heer, neig uwe oren en hoor; doe uwe ogen open en zie; hoor al de woorden van Sanherib, die hij gezonden heeft om den levenden God te honen.(I"%Heer Zebaôth, God van Israël, Gij die boven de cherubs zit, Gij zijt alléén God over al de koninkrijken der aarde, Gij hebt den hemel en de aarde gemaakt./Y"%En Hizkía bad tot den Heer, zeggende:"%Toen nu Hizkía den brief van de boden ontvangen en gelezen had, ging hij op in het huis des Heren, en spreidde dien uit voor den Heer.r]"% Waar is de koning van Hamath en de koning van Arpad, en de koning der stad Sefarvaïm, van Hena en Ivva?/"% Hebben dan de goden der volken de landen gered, welke mijne vaders verdorven hebben, als Gozan, Haran, Rezef en de kinderen van Eden te Telassar?!"% Zie, gij hebt gehoord wat de koningen van Assyrië gedaan hebben aan alle landen; hoe zij die verbannen hebben; en zoudt gij gered worden?C"% Zegt aldus tot Hizkía, den koning van Juda: Laat u niet misleiden door uwen God, op wien gij u verlaat, zeggende: Jeruzalem zal in de hand des konings van Assyrië niet gegeven worden.6e"% En er kwam een gerucht van Tirhaka, den koning der Moren, zeggende: Hij is uitgetrokken om tegen u te strijden. Toen hij dit nu hoorde, zond hij boden tot Hizkía en zeide:'"%Toen nu Rabsaké wederkwam, vond hij den koning van Assyrië strijdende tegen Libna; want hij had gehoord, dat hij van Lachis vertrokken was.*M"%Zie, Ik zal een geest in hem geven, dat, wanneer hij een gerucht zal horen, hij weder zal keren in zijn land; en Ik zal hem door het zwaard vellen in zijn land.K"%Jesaja nu zeide tot hen: Zegt aldus tot uwen heer: Zó spreekt de Heer: Vrees niet voor de woorden, die gij gehoord hebt, met welke de dienaren van den koning van Assyrië Mij gelasterd hebben.=u"%En de knechten van koning Hizkía kwamen tot Jesaja.,Q"%Dat toch de Heer uw God horen wilde de woorden van Rabsaké, dien zijn heer, de koning van Assyrië, gezonden heeft om den levenden God te lasteren en te schelden met zulke woorden als de Heer uw God gehoord heeft. Wil toch uw gebed opheffen voor de overgeblevenen, die nog voorhanden zijn.iK"%om tot hem te zeggen: Dus spreekt Hizkía: Dit is een dag van droefenis, van scheldwoorden en van lastering; want het gaat eveneens als wanneer de kinderen tot aan de geboorte gekomen zijn, en er geen kracht is om te baren.& E"%En hij zond Eljakim, den hofmeester, en Sebna, den schrijver, tezamen met de oudste priesters, met zakken bedekt, tot den profeet Jesaja, den zoon van Amoz,  "%Toen nu koning Hizkía dit hoorde, scheurde hij zijne klederen en bedekte zich met een zak, en ging in het huis des Heren.W '"$Toen kwamen Eljakim, de zoon van Hilkía, de hofmeester, en Sebna, de schrijver en Joah, de zoon van Asaf, de kanselier, met gescheurde klederen tot Hizkía, en gaven hem de woorden van Rabsaké te kennen.v e"$En zij zwegen stil en antwoordden hem geen woord; want de koning had geboden en gezegd: Antwoordt hem niets. "$Wie onder al de goden dezer landen heeft zijn land gered uit mijne hand, dat de Heer Jeruzalem uit mijne hand zou redden?~u"$Waar zijn de goden van Hamath en Arpad, waar zijn de goden van Sefarvaïm? Hebben zij Samarië uit mijne hand gered?(I"$Laat Hizkía u niet verleiden, zeggende: De Heer zal ons verlossen. Hebben dan de goden der volken ieder zijn land gered uit de hand des konings van Assyrië?q["$totdat ik kom en u overbreng in een land gelijk uw land is; een land, waarin brood en wijngaarden zijn.I "$Hoort naar Hizkía niet; want dus zegt de koning van Assyrië: Neemt mijne genade aan en gaat tot mij uit, en eet ieder van zijn wijnstok en van zijn vijgeboom, en drinkt ieder uit zijn bron;-S"$En laat ook Hizkía u niet doen vertrouwen op den Heer, zeggende: De Heer zal ons redden, en deze stad zal niet in de hand des konings van Assyrië gegeven worden.X)"$Dus zegt de koning: Laat Hizkía u niet misleiden, want hij kan u niet redden."$ En Rabsaké stond en riep overluid in het Joods, en sprak: Hoort de woorden des groten konings, des konings van Assyrië.{o"$ Toen zeide Rabsaké: Meent gij, dat mijn heer mij tot uwen heer of tot u gezonden heeft om zulke woorden te spreken, en niet veelmeer tot de mannen, die op den muur zitten, dat zij met u hun eigen uitwerpsel eten en hun water drinken zullen?W'"$ Maar Eljakim en Sebna en Joah zeiden tot Rabsaké: Spreek toch met uwe knechten in het Syrisch, want wij verstaan het wel; en spreek niet met ons in het Joods voor de oren van het volk, dat op den muur is.$A"$ Daarenboven, meent gij, dat ik zonder den Heer ben opgetrokken in dit land om het te verderven? De Heer sprak tot mij: Trek op in dit land en verderf het.3~_"$ Hoe zoudt gij dan het aangezicht kunnen wederstaan van een enkelen hoofdman uit de geringste knechten mijns heren? En gij verlaat u op Egypte om de wagens en de ruiters!&}E"$Welaan, ga dan ene weddingschap aan met mijnen heer, den koning van Assyrië: ik wil u tweeduizend paarden geven, zo gij voor u daarop ruiters leveren kunt.\|1"$Of zo gij tot mij wilt zeggen: Wij verlaten ons op den Heer onzen God: is Hij het niet, wiens hoogten en altaren Hizkía heeft weggedaan, en tot Juda en Jeruzalem gezegd: Voor dit altaar zult gij u nederbuigen?M{"$Verlaat gij u op den gebroken rietstaf, op Egypte, welke, zo iemand daarop leunt, hem in de hand gaan, en ze doorboren zal? Alzo is Farao, de koning van Egypte, voor allen, die op hem vertrouwen.+zO"$Ik acht, dat gij u laat bepraten, dat gij nog wel raad en macht hebt om te strijden. Maar op wien verlaat gij u dan toch, dat gij van mij afvallig zijt geworden?!y;"$En Rabsaké zeide tot hen: Zegt toch aan Hizkía: Dus spreekt de grote koning, de koning van Assyrië: Wat is dat voor een steun, waarop gij u verlaat? x"$En tot hem ging uit Eljakim, de zoon van Hilkía, de hofmeester, en Sebna, de schrijver, en Joah, de zoon van Asaf, de kanselier.Uw#"$En de koning van Assyrië zond Rabsaké van Lachis naar Jeruzalem tot koning Hizkía, met ene grote macht; en hij trad aan de waterleiding van den bovensten vijver, aan den weg bij den akker des vollers. v ;"$En het geschiedde in het veertiende jaar van koning Hizkía, dat Sanherib, de koning van Assyrië, optrok tegen alle vaste steden van Juda en ze innam.Uu#"# De vrijgekochten des Heren zullen wederkeren en tot Sion komen met gejuich, en eeuwige blijdschap zal op hun hoofd zijn; vreugd en blijdschap zullen hun tebeurtvallen, en smart en zuchten zullen vlieden.t%"# Daar zal geen leeuw zijn, en geen verscheurend dier zal er op treden, noch aldaar gevonden worden; maar de verlosten zullen daarop wandelen.Js "#En aldaar zal ene baan zijn en een weg, die de heilige weg zal genoemd worden; geen onreine zal daarop gaan, en hij zal voor hen zijn om daarop te gaan, zodat ook de dwazen niet dwalen kunnen.]r3"#en waar het tevoren droog geweest is, daar zullen vijvers staan; en waar het dor geweest is, daar zullen springwellen der wateren zijn; waar tevoren slangen gelegen hebben, daar zullen gras, riet en biezen zijn.#q?"#dan zullen de lammen springen gelijk een hert, en de tong der stommen zal juichen; want in de woestijn zullen wateren opwellen, en beken in de wildernis;\p1"#Alsdan zullen de ogen der blinden opengedaan, en de oren der doven geopend worden;o"#Zegt tot de versaagde harten: Zijt gerust, vreest niet; ziet, uw God komt tot wraak; God, die vergeldt, komt en zal u helpen.Kn"#Versterkt de vermoeide handen, en verkwikt de wankelende knieën.Pm"#zij zal bloeien en vrolijk staan in alle vreugde en juichen: de heerlijkheid van Libanon is haar gegeven, het sieraad van Karmel en Saron; zij zien de heerlijkheid des Heren, den luister onzes Gods.|l s"#De woestijn en de eenzame plaatsen zullen zich verheugen, en de vlakte zal vrolijk staan en bloeien als de leliën,"k=""Hij werpt het lot over hen, en zijne hand deelt het onder hen met het meetsnoer uit, dat zij daarin erven eeuwiglijk, en daarin blijven immer en altoos.bj=""Zoekt nu in het boek des Heren en leest; het zal niet aan één van dezen ontbreken, ook mist men het ene noch het andere; want Hij is het, die door mijnen mond gebiedt, en zijn Geest is het, die het te zamen brengt.~iu""de adder zal aldaar nestelen en broeien en koesteren onder hare schaduw; ook zullen de wouwen aldaar te zamen komen.Nh""Daar zullen de dieren der woestijn en de wilde honden onder elkander lopen, en de ene veldduivel zal den anderen ontmoeten; het nachtgedrocht zal ook aldaar herbergen, en zijne rust aldaar vinden;!g;"" En in hunne paleizen zullen doornen groeien, netels en distels in hunne kastelen; en het zal ene woning der draken zijn, en ene weide voor de struisen.^f5"" zodat hunne heren heten moeten heren zonder land, en hunne vorsten een einde hebben.?ew"" maar roerdompen en egels zullen het in bezit hebben, nachtuilen en raven zullen er wonen; en Hij zal er over uitstrekken het meetsnoer der verwoesting en het richtlood der leegheid,0dY"" dat noch des daags noch des nachts wordt uitgeblust, maar eeuwig zal zijn rook opgaan, en het zal immer en altoos woest zijn, zodat er in eeuwigheid niemand doorgaat;zcm"" Dan zullen Edoms beken in pek veranderd worden, en hun grond in zwavel, ja hun land zal als brandend pek worden,^b5""Want het is de dag der wraak des Heren en het jaar der vergelding om Sion te wreken.7ag""Daar zullen de eenhoornen met hen afgevoerd worden, en de varren met de gemeste ossen; want hun land zal dronken worden van het bloed, en de grond gemest worden van hun vet.d`A""Het zwaard des Heren is vol bloed en kleeft van vet, van het bloed der lammeren en bokken, van het vet der nieren uit de rammen; want de Heer heeft een slachtoffer te Bozra, en ene grote slachting in het land van Edom.}_s""Want mijn zwaard is dronken in den hemel, en zie, het zal nederdalen op Edom, en over het verbannen volk tot straf.R^""en al het heir des hemels zal tanen, en de hemel zal samengerold worden als een boek, en al zijn heir zal verwelken gelijk een blad aan den wijnstok verwelkt, en gelijk een dor blad aan den vijgeboom.]""en hunne verslagenen zullen weggeworpen worden, dat de stank van hunne lichamen zal opgaan, en de bergen van hun bloed zullen druipen;\y""Want de Heer is toornig op alle volken, en vergramd op al hun heir; Hij zal ze verbannen en ter slachting overleveren;[ ""Komt herwaarts, gij volken, en hoort, gij natiën, merkt op: de aarde luistere en wat daarop is, de wereld en al hare voortbrengselen.uZc"!en geen inwoner zal zeggen: Ik ben zwak, want het volk, dat daarin woont, zal vergeving van zonde erlangen.OY"!Dat zij hunne touwen spannen, zij zullen toch niet houden; alzo zullen zij ook de vlaggen op den mast niet uitsteken. Dan zal er onmetelijke buit uitgedeeld worden, zodat zelfs lammen roven zullen;qX["!Want de Heer is onze rechter; de Heer is onze meester; de Heer is onze koning; Hij, Hij zal ons helpen.0WY"!want de Heer zal aldaar bij ons machtig zijn, en daar zullen wijde watergrachten zijn, zodat er geen schuit met riemen door kan varen, noch galeien kunnen oversteken.oVW"!Aanschouw Sion, de stad onzer bijeenkomsten, uwe ogen zullen Jeruzalem zien, ene verzekerde woning, ene hut, die niet weggevoerd wordt, wier pennen nimmermeer zullen uitgetrokken worden, en van welker zelen geen verscheurd wordt;>Uu"!Daarenboven zult gij dat sterke volk niet meer zien, een volk, dat zo diep van spraak is, dat men ze nauwelijks horen kan, en zo onduidelijk van tong, dat men ze niet verstaan kan.T'"!zodat uw hart zich verwonderen zal, [zeggende]: Waar zijn nu de schrijvers, waar is de betaalmeester, waar is hij, die de torens telt?aS;"!Uwe ogen zullen den koning zien in zijnen luister, gij zult het land wijd gemaakt zien;R!"!die zal in de hoogte wonen, en steenrotsen zullen zijne vesting en beschutting zijn; zijn brood wordt hem gegeven, zijn water faalt nooit.Q)"!Wie in gerechtigheid wandelt en spreekt hetgeen recht is; wie het onrecht haat en de gierigheid; wie zijne handen weerhoudt, dat hij geen geschenken neme; wie zijne oren toestopt, dat hij geen bloedschulden hore, en zijne ogen toehoudt, dat hij niets kwaads aan schouwe:hPI"!De zondaars te Sion zijn verschrikt, siddering heeft de huichelaars aangegrepen, [en zij zeggen]: Wie is er onder ons, die bij een verterend vuur kan wonen: wie is er onder ons, die wonen kan bij den eeuwigen gloed?hOI"! Zo hoort nu, gij die verre zijt, wat Ik gedaan heb; en gij die nabij zijt, erkent mijne macht.nNU"! want de volken zullen als kalk verbrand worden, gelijk men de afgehouwen doornen met vuur aansteekt.eMC"! Van stro gaat gijlieden zwanger, stoppels baart gij; het vuur zal u met uwen moed verteren;mLS"! Nu wil Ik Mij opmaken, spreekt de Heer, nu zal Ik Mij verheffen, nu zal Ik in mijne hoogheid komen.K+"! Het land ligt beklagelijk en jammerlijk; de Libanon staat schandelijk afgehouwen; Saron is als een vlak veld, en Basan en Karmel zijn verwoest. J"!de paden zijn woest, niemand gaat meer op den weg; hij houdt noch trouw noch woord, hij verwerpt de steden, en acht de lieden niet.YI+"!Zie, hunne boden roepen daarbuiten, en de gezanten des vredes wenen bitterlijk;H}"!Daarom zal er in uw tijd zijn geloof, rijkdom aan heil, wijsheid en verstand; en de vreze des Heren zal zijn schat zijn.pGY"!De Heer is verheven, want Hij woont in de hoogte; Hij heeft Sion vervuld met gericht en gerechtigheid.F "!Dan zal men uwen buit opzamelen, gelijk men de sprinkhanen opzamelt; en gelijk de kevers verjaagd worden, als men ze overvalt.pEY"!Laat de volken wegvlieden voor het grote gedruis, en de natiën verstrooid worden, als Gij U verhoogt.{Do"!Heer, wees ons genadig, want wij wachten op U; wees onze arm elken morgen, ja ons heil in den tijd der droefenis.C "!Wee u, gij verwoester, meent gij, dat gij met zult verwoest worden? En gij, verachter, meent gij, dat men u niet verachten zal? Als gij het verwoesten hebt voltooid, zult gij ook verwoest worden; als gij het verachten hebt voleindigd, zal men u weder verachten.uBc" Welgelukzalig zijt gij, die overal aan de wateren zaait, en de voeten uwer ossen en ezels daarop laat gaan.TA!" Maar hagel zal het woud vellen, en de stad daarbeneden zal vernederd zijn.c@?" zodat mijn volk in huizen des vredes wonen zal, in veilige woningen en in zorgeloze rust. Q~~$}2||C{{ zz+yxxw}wvxuu&ttsorqqCqpZooynn7mWlukjjfiiAhhgf~eeWdd"cUbbaa``__q^]]]4\\`\[`ZZsYYXJWpVVXUTSRQQ$P}ONN MjLLKRJIIHGGDFFEDDZCBBkAA @A?>>Q=<;; :988E77D655l44 3422h11 0//4..8--H,++E*u)(('/&b%$$N##8"i!!+ VUVstQM|q'/u}U P ) bHL "Welaan, Ik zal u tonen, wat Ik met mijnen wijngaard doen zal: zijne omtuining zal worden weggenomen, dat hij verwoest zal worden, zijn muur zal worden vernield, dat hij vertreden zal worden.KK"Wat zou men toch aan mijnen wijngaard meer doen, hetwelk Ik er niet aan gedaan heb? Waarom heeft hij dan wilde druiven voortgebracht, toen Ik verwachtte, dat hij goede druiven voortbrengen zou?hJI"Nu oordeelt, gij burgers van Jeruzalem en gij mannen van Juda, tussen Mij en mijnen wijngaard.I "en hij heeft dien omtuind en van stenen gezuiverd, en edele wijnstokken daarin geplant; hij bouwde ook een toren in deszelfs midden, en groef ene wijnpers daarin, en verwachtte, dat hij goede druiven zou voortbrengen, maar hij bracht wilde druiven voort.H 7"Welaan, ik wil zingen een lied van mijnen geliefde, een lied van den wijngaard mijns vriends: Mijn geliefde heeft een wijngaard op een vetten heuvel,nGU"1en Ik zal uwe verslinders spijzen met hun eigen vlees, en zij zullen van hun eigen bloed, als van zoeten wijn, dronken worden; en alle vlees zal gewaarworden, dat Ik de Heer uw Heiland ben en uw Verlosser, de Machtige van Jakob.FF"1Doch aldus spreekt de Heer: Nu zullen de gevangenen den held ontnomen worden, en de prooi des geweldenaars zal hem ontvoerd worden, en Ik zal met uwe twisters twisten, en uwe zonen helpen;kEO"1Kan men ook een held zijne prooi ontnemen, of kan men den geweldenaar zijne gevangenen ontvoeren?D "1en koningen zullen uwe voedsterheren en vorstinnen uwe zoogsters zijn, zij zullen voor u nedervallen op het aangezicht ter aarde, en het stof van uwe voeten likken; dan zult gij bevinden, dat Ik de Heer ben, dat niet te schande worden wie op Mij wachten.ZC-"1Dus spreekt de Heere Heere: Zie, Ik zal mijne handen tot de heidenen opheffen, en onder de volken mijne banier opsteken; dan zullen zij uwe zonen brengen op den arm, en uwe dochters op de schouders aandragen;[B/"1En gij zult zeggen in uw hart: Wie heeft mij dezen verwekt? Ik was kinderloos, eenzaam, verdreven en verstoten: wie heeft dezen voor mij opgevoed? Zie, ik was alléén overgelaten, vanwaar dan toch zijn dezen? A"1zodat gij, die weleer kinderloos waart, uwe zonen zult horen zeggen: De ruimte is te nauw, maak ruimte voor mij, dat ik wonen kan.@"1want uw woest, verstoord en bedorven land zal u te eng worden om er in te wonen, als uwe verdervers verre van u zullen zijn;Q?"1Hef uwe ogen op rondom en zie, deze allen komen verzameld tot u. Zo waarachtig als Ik leef, spreekt de Heer, gij zult met hen als met een sieraad bekleed worden, gelijk ene bruid u met hen versieren;k>O"1Uwe bouwmeesters zullen zich haasten, maar uwe verdervers en verwoesters zullen zich verwijderen.W='"1Zie, in beide handpalmen heb Ik u getekend, uwe muren zijn gestadig voor mij.-<S"1Kan ook een vrouw haar kind vergeten, dat zij zich niet ontfermen zou over den zoon haars schoots? En al kon zij dien vergeten, zo zal Ik nochtans u niet vergeten.Q;"1Doch Sion zegt: De Heer heeft mij verlaten, de Heer heeft mij vergeten.#:?"1 Juicht gij hemelen, verheug u, gij aarde; looft, gij bergen, met gejuich; want de Heer heeft zijn volk vertroost, en ontfermt zich over zijne ellendigen.~9u"1 Zie, dezen zullen van verre komen, en zie, genen van het Noorden; dezen van de zee, en genen uit het land van Sinim.W8'"1 Ik wil al mijne bergen tot een weg maken, en mijne paden zullen gebaand zijn.7-"1 Zij zullen noch hongeren noch dorsten; geen hitte noch zon zal hen steken; want hun Ontfermer zal hen leiden, en zal hen aan waterwellen voeren;66e"1 om te zeggen tot de gevangenen: Gaat uit, en tot hen, die in de duisternis zijn: Komt aan het licht; opdat zij grazen aan alle wegen, en op alle heuvels hunne weide hebben.t5a"1Dus spreekt de Heer: Ik heb u verhoord in den genadigen tijd, en heb u ten dage des heils geholpen; en Ik heb u behoed, en tot een verbond onder het volk gesteld; opdat gij het land zoudt oprichten; en de verwoeste erven doen innemen;F4"1Dus spreekt de Heer, de Verlosser van Israël, zijn Heilige, tot de verachte ziel, tot hem van wien het volk een afschuw heeft, tot dien knecht der overheerschers: Koningen zullen het zien en opstaan, en vorsten zullen aanbidden, om des Heren wil, die getrouw is, om den Heilige van Israël, die u heeft uitverkoren.3"1zo spreekt hij: Het is te gering, dat gij mijn knecht zoudt zijn, om de stammen van Jakob op te richten en de bewaarden in Israël weder te brengen; maar Ik heb u ook tot een licht der heidenen gesteld, opdat gij mijn heil zoudt zijn tot aan het einde der aarde.s2_"1En nu spreekt de Heer, die mij van den moederschoot af tot zijnen knecht bereid heeft, dat ik Jakob tot Hem bekeren zal, opdat Israël niet weggeraapt worde [daarom ben ik dierbaar voor den Heer, en is mijn God mijne sterkte],1#"1Maar ik dacht: Ik arbeidde tevergeefs, en verspilde mijne kracht ijdel en onnut; alhoewel mijne zaak des Heren, en mijn ambt mijns Gods is.k0O"1en Hij heeft tot mij gezegd: Gij zijt mijn knecht, Israël, door wien Ik wil verheerlijkt worden.F/"1en heeft mijnen mond gemaakt tot een scherp zwaard; met de schaduw zijner hand heeft Hij mij bedekt; Hij heeft mij tot een glinsterenden pijl gemaakt, en mij in zijnen pijlkoker verborgen;=. u"1Hoort naar mij, gij eilanden; en gij volken in verre landen, merkt op. De Heer heeft mij geroepen van den moederschoot af; Hij heeft mijnen naam vermeld, toen ik nog ongeboren was,@-{"0Maar de goddelozen, spreekt de Heer, hebben geen vrede.(,I"0Zij leden geen dorst, toen Hij hen leidde in de woestijn; Hij liet hun water uit de steenrots stromen; Hij scheurde de steenrots, dat het water er uitvloeide.G+"0Gaat uit van Babel; vliedt van de Chaldeën; verkondigt met een vrolijk geluid en laat het horen; galmt het uit tot aan het einde der aarde, zegt: De Heer heeft zijnen knecht Jakob verlost.(*I"0en uw zaad zou zijn als het zand, en de vrucht uws lichaams als het gruis der beken; zijn naam zou nooit worden uitgeroeid noch verdelgd voor mijn aangezicht.)"0Och, dat gij op mijne geboden achtgaaft: uw vrede zou zijn als een waterstroom, en uwe gerechtigheid als de golven der zee;%(C"0Aldus spreekt de Heer, uw Verlosser, de Heilige van Israël: Ik ben de Heer uw God, die u leer hetgeen nuttig is, en u leid op den weg, dien gij gaan moet.I' "0Treedt herwaarts tot Mij en hoort dit: Ik heb het niet in het verborgen tevoren gesproken; van dien tijd af, dat het gesproken werd, was Ik daar; en nu zendt mij de Heere Heere en Zijn Geest.r&]"0Ik, Ik heb het gezegd; Ik heb hem geroepen, Ik zal hem ook doen komen; en zijn weg zal voorspoedig zijn.Q%"0Vergadert u allen en hoort: wie is er onder hen, die deze dingen heeft aangekondigd? De Heer heeft hem lief, daarom zal Hij zijnen wil tegen Babel volbrengen, en zijn arm zal tegen de Chaldeën zijn.$#"0 mijne hand heeft den aardbodem gegrondvest, en mijne rechterhand heeft den hemel uitgespannen: wanneer Ik ze roep, staan zij te zamen daar.r#]"0 Hoor naar Mij, o Jakob, en gij Israël, mijn geroepene. Ik ben het, Ik ben de eerste, en ook de laatste;""0 Om mijnentwil, ja, om mijnentwil zal Ik het doen, opdat ik niet gelasterd worde; want Ik wil mijne eer aan geen ander geven.p!Y"0 Zie, Ik zal u louteren, echter niet als zilver, maar Ik zal u beproeven in den smeltkroes der ellende.  "0 Daarom ben Ik om mijnentwil lankmoedig, en om mijns roems wil zal Ik Mij, u ten goede, bedwingen, dat gij niet uitgeroeid wordt.Q"0Want gij hoordet het niet, en wist het niet, en uw oor was voorheen daarvoor niet geopend; want Ik wist, dat gij geheel trouweloos zoudt zijn, en van den moederschoot af de weerspannige genoemd zijt.7"0nu eerst is het geschapen, en niet van voor lang, gij hebt niet één dag tevoren daarvan gehoord, opdat gij niet zeggen zoudt: Zie, dat wist ik wel.'"0Dit alles hoort gij, en ziet het, en verkondigt het toch niet. Van nu af doe Ik u nieuwe dingen horen, en iets verborgens, dat gij niet wist;K"0Ik heb het u lang tevoren verkondigd, en heb het u laten zeggen, eer het gekomen is, opdat gij niet zoudt zeggen: Mijn afgod heeft het gedaan, en mijn gesneden beeld en afgod heeft het bevolen.gG"0Want Ik weet, dat gij onbuigzaam zijt, en uw nek ene ijzeren spier, en uw voorhoofd koper is.(I"0Het toekomende heb Ik tevoren verkondigd, uit mijnen mond is het voortgekomen, en Ik heb het [u] laten zeggen: Ik heb het schielijk gedaan en het kwam.s_"0ja; zij noemen zich naar de heilige stad, en steunen op den God van Israël, wiens naam is Heer Zebaôth.i M"0Hoort dit, gij huis van Jakob, gij, die genoemd wordt met den naam van Israël, en uit Juda's bron gevloten zijt; gij, die zweert bij den naam des Heren, en den God van Israël vermeldt, doch niet in waarheid en oprechtheid;-S"/Alzo zullen zij u zijn, met wie gij u bemoeid hebt, met wie gij van uwe jeugd af aan gehandeld hebt, elk zal zijnsweegs dwalen, en er is niemand, die u redden kan.I "/Zie, zij zijn als stoppels welke het vuur verbrandt; zij kunnen hun leven niet redden uit de vlam; want het zal geen gloed zijn, waarbij men zich warmen, noch een vuur waarbij men zitten kan.P"/ Gij zijt vermoeid van de menigte uwer raadslagen: laat herwaarts treden en u helpen, die den loop des hemels waarnemen, die naar de sterren kijken, die naar de maanden berekenen wat u overkomen zal.F"/ Treed dan nu op met uwe bezwering en met de menigte uwer toverijen, met welke gij u van jongs af bemoeid hebt: misschien zult gij u voordeel kunnen verschaffen, misschien u kunnen sterken.a;"/ Daarom zal over u een ongeluk komen, welks dageraad gij niet weten zult; en een verderf zal u overvallen, dat gij niet zult kunnen verzoenen; en er zal plotseling ene verwoesting over u komen, die gij niet vermoedt.?w"/ Want gij hebt u op uwe boosheid verlaten, toen gij dacht: Men ziet mij niet. Uwe wijsheid en kunst heeft u terneder gestort; gij spraakt in uw hart: Wat ik ben, dat is niemand meer.L"/ maar die beide zullen u overkomen, schielijk, op één dag, kinderloosheid en weduwschap; in volle maten zullen zij u overkomen, wegens de menigte uwer toverijen en de veelheid uwer bezweringen.-S"/Hoor dan nu dit, gij die in weelde leeft en zo gerust zit, en in uw hart zegt: Wat ik ben, dat is niemand meer, ik zal geen weduw worden noch onvruchtbaar blijven:%"/en dacht: Ik zal koningin zijn eeuwiglijk. Doch gij hebt dit niet ter harte genomen, noch daaraan gedacht, dat het zulk een einde zou nemen.4a"/Want toen Ik op mijn volk toornig was, gaf Ik mijn erfdeel ontheiligd in uwe hand; maar gij beweest hun geen barmhartigheid, ook den ouden maaktet gij uw juk al te zwaar, !"/Zet u in de stilte, ga in de duisternis, gij dochter der Chaldeën; want gij zult niet meer beheerscheres der koninkrijken worden genoemd.U #"/Onze Verlosser is Hij, wiens naam is Heer Zebaôth, de Heilige van Israël.y k"/opdat uwe schaamte ontdekt en uwe schande gezien worde; Ik zal Mij wreken, en Mij door niemand laten verbidden.} s"/Neem den molen en maal meel; ontvlecht uwe haarlokken, ontbloot den voet, ontdek den schenkel, waad door het water,E  "/Daal neder, jonkvrouw, gij dochter van Babel, zet u in het stof, zet u op de aarde; want de dochter der Chaldeën heeft geen troon meer. Men zal u niet meer de tedere en wellustige noemen.)K". Ik heb Mijne gerechtigheid nabij gebracht, zij is niet meer ver, en mijn heil vertoeft niet; want Ik zal op Sion heil geven, en aan Israël mijne heerlijkheid.\1". Hoort naar Mij, gij onbuigzamen van hart, gij die verre zijt van de gerechtigheid:6e". Ik, die een roofvogel roep uit het Oosten, en een man, die mijnen raad doet, uit een ver land; wat Ik zeg, dat zal Ik ook doen komen; wat Ik denk, dat zal Ik ook volvoeren.!;". die tevoren verkondig hetgeen hierna komen zal, en vooraf hetgeen nog niet aanwezig is, en zeg: Mijn raad zal bestaan, en Ik doe alles wat Mij behaagt;xi". Gedenkt aan het verledene van ouds af, dat Ik God ben, en niemand meer; een God, wiens gelijke nergens is: Ik,N".Gedenkt hieraan en zijt kloek; neemt dit ter harte, gij overtreders!S".zij heffen hem op den schouder, en dragen hem en zetten hem op zijne plaats: daar staat hij, en komt niet van zijne plek; roept iemand tot hem, zo antwoordt hij niet, en helpt hem niet uit zijnen nood.3_".Zij schudden het goud uit de beurs, en wegen het zilver toe met de schaal, en huren een goudsmid, om daarvan een god te maken, voor wien zij knielen en zich nederbuigen;&E".Naar wien zoudt gij Mij afbeelden, en bij wien Mij vergelijken? Naar wien zoudt gij Mij afbeelden, en bij wien zoudt gij Mij meten, dien Ik gelijk zou zijn? ".ja Ik zal u dragen tot in den ouderdom toe, totdat gij grijs wordt zal Ik het doen; Ik zal [u] steunen en dragen en redden.9~k".Hoort naar Mij, gij huis van Jakob, en al de overgeblevenen van het huis van Israël; gij, die door Mij gedragen zijt van de geboorte af, en opgenomen van den moederschoot af;}".ja zij vallen en buigen zich al te zamen, zij kunnen den last niet wegbrengen, maar moeten zelven mede in gevangenschap gaan.| 3".Bel is nedergebogen. Nebo is gevallen; hunne beelden zijn op de dieren en het lastvee als pakken geladen, zodat zij zich moede dragen aan den last;^{5"-want in den Heer wordt gerechtvaardigd en zal zich beroemen al het zaad van Israël.z"-en zeggen: In den Heer is gerechtigheid en sterkte; tot Hem moet men komen, maar allen, die Hem tegenstaan, moeten te schande worden;9yk"-Ik zweer bij Mijzelven, en een woord, dat waarachtig is, gaat uit mijnen mond, daarbij zal het blijven: voor Mij zullen alle knieën zich buigen, en alle tongen zullen zweren,nxU"-Wendt u naar Mij toe en wordt behouden, alle gij einden der aarde; want Ik ben God, en niemand meer.w%"-Verkondigt het en voegt u hierheen; beraadslaagt te zamen: wie heeft dit doen horen van de vroegste tijden af, en van ouds reeds bekendgemaakt? Heb Ik het niet gedaan, de Heer? Neen, er is geen God behalve Ik, een rechtvaardig God en een Heiland is er niet buiten Mij.0vY"-Dat zich vergaderen en te zamen toetreden de helden der volken, die niets weten, en hunne houten afgodsbeelden voortslepen, en een god aanbidden, die niet helpen kan.^u5"-Ik heb niet in het verborgen gesproken in ene donkere plaats der aarde; Ik heb tot Jakobs zaad niet tevergeefs gezegd: Zoekt Mij; want Ik ben de Heer, die spreek hetgeen waarachtig, en verkondig hetgeen recht is.t "-Want dus spreekt de Heer, die den hemel geschapen heeft, de God, die de aarde gemaakt en haar bereid en bevestigd heeft; die haar niet gemaakt heeft, opdat zij ledig zou zijn, maar toebereid, opdat men daarop wonen zou; Ik ben de Heer, en niemand anders; s"-Maar Israël wordt verlost door den Heer met ene eeuwige verlossing; gij wordt niet beschaamd noch te schande in alle eeuwigheid.yrk"-Maar wie afgodsbeelden maken, moeten allen beschaamd en te schande worden, en met elkander schaamrood heengaan.Lq"-Voorwaar, Gij zijt een verborgen God, Gij Israëls God en Heiland.!p;"-Dus spreekt de Heer: De handel der Egyptenaars en het gewin van de Moren en Sabeërs, die rijzige lieden, zullen tot u overkomen en de uwen zijn; zij zullen u volgen, in boeien zullen zij gaan, en voor u nedervallen, en u smeken; want God is met u, en er is anders geen God meer.Go"- Ik heb hem verwekt in gerechtigheid, en al zijne wegen zal Ik effen maken; hij zal mijne stad bouwen, en mijne gevangenen loslaten, niet voor geld noch geschenken, spreekt de Heer Zebaôth.n+"- Ik heb de aarde gemaakt, en den mens daarop geschapen; Ik ben het, wiens handen den hemel uitgebreid hebben, en Ik geef bevel aan al zijn heir;>mu"- Dus spreekt de Heer, de Heilige van Israël, en hun Meester: Zal men Mij vragen naar hetgeen gebeuren moet, en aangaande mijne kinderen en het werk mijner handen Mij bevelen geven?plY"- Wee hem, die tot den vader zegt: Waarom hebt gij mij verwekt? en tot zijne moeder: Waarom baardet gij?5kc"- Wee hem, die met zijnen Schepper twist; de scherf met den pottebakker des leems. Zegt ook het leem tot zijnen pottebakker: Wat doet gij? en uw werk: Hij heeft geen handen??jw"-Druppelt, gij hemelen, van boven af; en stroomt, o wolken, gerechtigheid neder; de aarde opene zich en brenge heil voort, en doe gerechtigheid mede opwassen: Ik, de Heer, schep het.i"-Ik, die het licht maak en de duisternis schep; die vrede geef en het kwade schep; Ik, de Heer, ben het, die dat alles doe.h3"-opdat men ondervinde, zo van den opgang der zon als van haren ondergang, dat er buiten Mij geen [God] is: Ik ben de Heer, en niemand anders;|gq"-Ik ben de Heer, en niemand anders; geen God is er dan Ik alleen. Ik heb u toegerust, toen gij Mij nog niet kendet,f+"-terwille van Jakob, mijnen knecht, en van Israël, mijnen uitverkorene; ja, Ik riep u bij uwen naam, en noemde u, toen gij Mij nog niet kendet.!e;"-en zal u geven de heimelijke schatten, en de verborgen kleinodiën; opdat gij erkent, dat Ik, de Heer, de God van Israël, u bij uwen naam genoemd heb, d"-Ik zal voor u uitgaan, en het hobbelige effen maken; Ik zal de koperen deuren in stukken slaan, en de ijzeren grendels verbreken,c "-Dus spreekt de Heer aangaande Kores, zijnen gezalfde: Hij is het, dien Ik bij zijne rechterhand vat, opdat Ik de volken voor hem nederwerpe, en den koningen het zwaard afgorde, opdat voor hem alle deuren geopend worden, en geen poorten voor hem toegesloten blijven.)bK",Ik, die van Kores zeg: Hij is mijn herder, en hij zal al mijnen wil volbrengen, en zal tot Jeruzalem zeggen: Word gebouwd, en tot den tempel: Word gegrondvest.Oa",Ik, die tot de diepte zeg: Verdroog, en uwe stromen doe verschroeien;E`",maar die het woord zijns knechts bevestig, en den raad zijner boden volbreng; die tot Jeruzalem zeg: Word bewoond, en tot de steden van Juda: Wordt gebouwd, en die hare puinhopen opricht;_3",die de tekenen der waarzeggers vernietig, en de wichelaars zinneloos maak; die de wijzen achterwaarts doe keren, en hunne kunst tot dwaasheid maak;@^y",Aldus spreekt de Heer, uw Verlosser, die u bereid heeft van den moederschoot af: Ik ben de Heer, die alles doe, die den hemel uitspan alleen, en de aarde uitbreid zonder medehelpers;Z]-",Juicht gij hemelen, want de Heer heeft het gedaan; galm uit, gij aarde beneden; gij bergen, zijt vrolijk met gejuich, gij woud en alle bomen daarin, want de Heer heeft Jakob verlost en is heerlijk in Israël.s\_",Ik delg uwe misdaden uit als ene wolk, en uwe zonden als een nevel: keer tot Mij weder, want Ik verlos u.[5",Gedenk daaraan, o Jakob, en Israël, dat gij mijn knecht zijt; Ik heb u bereid, opdat gij mijn knecht zoudt zijn; gij Israël, vergeet Mij dan niet.8Zi",Hij verblijdt zich met as, het bedrogen hart leidt hem terzijde af, zodat hij zijne ziel niet redden kan, noch denken: Is het ook bedriegerij, wat mijne rechterhand bedrijft?Y7",en zij overleggen niet in hun hart, en geen verstand noch oordeel is er om te denken: Ik heb de helft met vuur verbrand, en op de kolen daarvan heb ik brood gebakken, en vlees gebraden en gegeten, en zou ik het overige tot een verfoeisel maken, en knielen voor een houten blok?X",Zij weten niets en verstaan niets, want hunne ogen zijn zo verblind, dat zij niet zien, en hunne harten, dat zij het niet begrijpen;#W?",--maar het overige maakt hij tot een god, tot zijn beeld, waarvoor hij knielt en nedervalt, en dat hij aanbidt en zegt: Help mij, want gij zijt mijn God.VV%",De helft verbrandt hij in het vuur, bij de helft eet hij vlees, hij braadt er zijn gebraad op en verzadigt zich, ook warmt hij er zich bij en zegt: Ha, ik ben warm geworden, ik verlustig mij aan het vuur;yUk",en die den lieden brandstof geeft, om daarvan te nemen en zich daarbij te warmen, of dien hij ontsteekt om er brood op te bakken: van datzelfde maakt hij een god en buigt er zich voor neder, hij maakt er een beeld van, waarvoor hij knielt.#T?",Hij gaat er goed op los onder de bomen in het woud, om cederen af te houwen, en neemt beuken en eiken; hij plant een olmboom, dien de regen doet groeien,S{", De ander timmert hout, en meet het met het richtsnoer, en tekent het af met de stift, en bearbeidt het met den beitel, en tekent het met den passer af, en maakt het naar de gedaante eens mans, als een schoon mensenbeeld, om in een tempel te wonen.jRM", De één smeedt het ijzer met de tang, arbeidt in den gloed, en bereidt het met hamers, en bewerkt het met al de kracht zijns arms; hij lijdt ook honger, totdat hij niet meer kan, drinkt ook geen water, totdat hij mat wordt.?Qw", Zie, al hunne metgezellen worden te schande; want de werkmeesters zelve zijn niet meer dan mensen, al kwamen zij ook allen te zamen, moeten zij nochtans vrezen en te schande worden.PP", Wie zijn zij, die een god maken, en beelden gieten, die geen nut doen?AO{", De afgodenmakers zijn allen ijdel, en hunne kunstige werken zijn van geen nut; zij zelven zijn hunne getuigen; zij zien niets en merken ook niets, daarom moeten zij te schande worden.VN%",Vreest dan niet en verschrikt niet; heb ik het u niet van dien tijd af doen horen en het verkondigd? Want gij zijt mijne getuigen, of er een God is buiten Mij? Er is geen andere steenrots, Ik ken er geen.JM ",En wie is Mij gelijk, die roepen en verkondigen en het Mij bereiden zal; Ik, die van het begin der wereld af het volk gesteld heb? Laten zij het toekomende en hetgeen gebeuren zal verkondigen.L7",Dus spreekt de Heer, de koning van Israël, en zijn Verlosser, de Heer Zebaôth: Ik ben de eerste en Ik ben de laatste, en buiten Mij is er geen God.4Ka",Deze zal zeggen: Ik ben des Heren; en gene zal zich noemen met den naam Jakob, en deze zal met zijne hand schrijven: "Voor den Heer!" en zal den toenaam Israël aannemen.LJ",zodat zij wassen zullen als gras, als de wilgen aan de waterbeken.I-",want Ik zal water gieten op het dorstige en stromen op het droge, Ik zal mijnen Geest uitgieten op uw zaad, en mijnen zegen op uwe nakomelingen,/HW",Dus spreekt de Heer, die u gemaakt en bereid heeft, en die u bijstaat van den moederschoot af: Vrees niet, mijn knecht Jakob, en gij Jeschurun, dien Ik verkoren heb;JG ",Hoor dan nu, mijn knecht Jakob, en Israël, dien Ik verkoren heb.zFm"+daarom heb Ik de vorsten des heiligdoms ontheiligd, en heb Jakob tot ene verbanning gemaakt en Israël tot hoon.TE!"+Uwe voorouders hebben gezondigd, en uwe leeraars hebben tegen Mij misdaan;cD?"+Maak Mij indachtig, laat ons samen richten; breng bij waarmede gij u rechtvaardigen wilt.^C5"+Ik, Ik delg uwe overtredingen uit om mijnentwil, en gedenk niet meer aan uwe zonden.>Bu"+Mij hebt gij geen kalmus voor geld gekocht, Mij niet verzadigd met het vet uwer offers. Neen, met uwe zonden hebt gij Mij moeite verwekt, en met uwe misdaden hebt gij Mij vermoeid.0AY"+Mij hebt gij niet gebracht de schapen uwer brandoffers, noch met uwe offers Mij geëerd; en Ik heb geen lust gehad in uwen dienst, en heb u niet vermoeid met wierook.`@9"+Niet dat gij Mij hadt geroepen, o Jakob, of dat gij u om Mij vermoeid hadt, o Israël!F?"+Dit volk heb Ik Mij bereid, het zal mijnen roem verkondigen.?>w"+dat het gedierte op het veld, de draken en struisen mij prijzen; want Ik zal wateren in de woestijn, en stromen in de wildernis geven, om mijn volk, mijne uitverkorenen, te drenken.3=_"+want zie, Ik zal wat nieuws verrichten, nu zal het uitspruiten: zoudt gij het niet gewaarworden? Ja in de woestijn zal Ik een weg maken, en waterstromen in de wildernis,L<"+Gedenkt niet meer aan het oude, en let niet meer op het verledene;0;Y"+die wagens en paarden, heir en macht deed opkomen, dat zij op een hoop daar nederlagen en niet weder opstonden, dat zij uitgeblust waren, gelijk ene vlaswiek uitgaat:b:="+Dus spreekt de Heer, die in de zee een weg en in de geweldige wateren ene baan bereidde;S9"+Ik ben de Heer, uw Heilige; Ik, die Israël geschapen heb, ben uw Koning.I8 "+Dus spreekt de Heer, uw Verlosser, de Heilige van Israël: Om uwentwil heb Ik naar Babel gezonden, en heb hen allen vluchtend neder doen dalen, en de klagende Chaldeën in de schepen gejaagd.7{"+ Ook ben Ik vóór het begin der dagen, en niemand is er, die uit mijne hand redden kan; wat Ik werk, wie kan dat keren?,6Q"+ Ik heb het verkondigd, en heb ook geholpen, en heb het u doen horen, en geen vreemde god was er onder u; gij zijt mijne getuigen, spreekt de Heer, dat Ik God ben.>5w"+ Ik, Ik ben de Heer, en er is geen Heiland buiten Mij.b4="+ Maar gijlieden zijt mijne getuigen, spreekt de Heer, en mijn knecht, dien Ik verkoren heb, opdat gij het weet, en Mij gelooft, en verstaat, dat Ik het ben; vóór Mij is geen God gemaakt, ook zal er na Mij geen zijn:$3A"+ Laat alle volken in menigte te zamen komen, en de natiën zich verzamelen. Wie is er onder hen, die dat verkondigen kan, en ons kan doen horen wat er te voren verkondigd is? Dat zij hunne getuigen voorbrengen, en zich rechtvaardigen, zo zal men het horen en zeggen: Het is waarheid.m2S"+Breng voor het volk, dat blind is, schoon het ogen heeft, en die doof zijn, schoon zij oren hebben.z1m"+die naar mijnen naam genoemd zijn, en die Ik geschapen heb tot mijne heerlijkheid, die Ik bereid en gemaakt heb.*0M"+en zal zeggen tot het Noorden: Geef herwaarts, en tot het Zuiden: Houd niet terug, breng mijne zonen van verre en mijne dochters van het einde der aarde, allen,w/g"+Vrees dan niet, want Ik ben met u; Ik zal uw zaad van het Oosten brengen, en zal u van het Westen verzamelen,'.G"+Dewijl gij waardig in mijne ogen geacht zijt, zo moogt gij ook heerlijk zijn, en Ik heb u lief; daarom geef Ik mensen in uwe plaats, en volken voor uwe ziel.-"+Want Ik ben de Heer uw God, de Heilige van Israël, uw Heiland; Ik heb Egypte, Morenland en Seba in uwe plaats tot ene losgeld gegeven.=,s"+Als gij door het water gaat, zo zal Ik bij u zijn, dat de stromen u niet zullen overstelpen; en als gij in het vuur gaat, zult gij niet verbranden, en de vlam zal u niet verteren.5+ e"+En nu spreekt de Heer, die u geschapen heeft, o Jakob, en u gemaakt heeft, o Israël: Vrees niet, want Ik heb u verlost; Ik heb u bij uwen naam geroepen, gij zijt de mijne.^*5"*Daarom heeft Hij over hen uitgeschud de grimmigheid zijns toorns, en des oorlogs geweld, en heeft hen rondom in vlam gezet, maar zij merkten het niet; en Hij heeft hen verteerd, maar zij nemen het niet ter harte.\)1"*Wie heeft Jakob ter plundering overgegeven en Israël aan de rovers? Heeft niet de Heer het gedaan, tegen wien wij gezondigd hebben? Doch zij wilden niet wandelen op zijne wegen, en hoorden niet naar zijne wet.[(/"*Wie is er onder ulieden, die ter ore neemt, die opmerkt en hoort wat hierna komt?`'9"*Het is een beroofd en geplunderd volk; zij zijn allen verstrikt in de holen en verstoken in de gevangenhuizen; zij zijn tot een roof geworden en er is geen redder, geplunderd en er is niemand, die zegt: Geef weder.m&S"*Nochtans wil de Heer hem weldoen om zijner gerechtigheid wil, en zijne wet groot en heerlijk maken.n%U"*Men predikt wel veel, maar zij houden het niet; men zegt hun genoeg, maar zij willen het niet horen.$$A"*Wie is zo blind als mijn knecht, en wie is zo doof gelijk mijn bode, dien Ik zend? Wie is zo blind als de volmaakte, ja, zo blind als de knecht des Heren?>#w"*Hoort, gij doven, en aanschouwt en ziet, gij blinden.")"*Maar wie zich op de afgoden verlaten, en tot gegoten beelden zeggen: Gij zijt onze goden, die zullen achterwaarts wijken en te schande worden.q!["*de blinden zal Ik langs een weg leiden, dien zij niet kenden; Ik zal hen voeren op paden, die zij niet wisten; Ik zal de duisternis voor hen tot een licht, en het hobbelige effen maken: dit zal Ik hun doen, en zal ze niet verlaten. '"*Ik zal de bergen en de heuvelen verwoesten, en al hun gras doen verdorren; Ik zal de waterstromen tot eilanden maken, en de zeeën uitdrogen;5"*Ik zweeg wel een tijd lang, en was stil en onthield Mij, maar nu zal Ik het uitschreeuwen als een barende, Ik zal ze verwoesten en allen verslinden;;o"* De Heer zal uittrekken als een held, Hij zal zijnen ijver opwekken als een krijgsman; Hij zal juichen en een groot krijgsgeschreeuw maken en Hij zal zijne vijanden overweldigen.S"* Dat zij den Heer de eer geven, en zijnen roem op de eilanden verkondigen!1["* Dat de woestijn met hare steden hare stem verheffe, de dorpen door Kedar bewoond; dat juichen, wie in de rotsstenen wonen, en dat zij roepen van de hoogten der bergen!+"* Zingt den Heer een nieuw lied; zijnen roem aan de einden der wereld; gij, die de zee bevaart en wat daarin is, en gij, die de eilanden bewoont. "* Zie, wat Ik vroeger verkondigd heb, dat is gekomen, en nu kondig Ik nieuwe dingen aan, eer zij uitspruiten, doe Ik ze u horen.ve"*Ik ben de Heer, dat is mijn naam, en Ik wil mijne eer aan geen ander geven, noch mijnen roem aan de afgoden."*om de ogen der blinden te openen, en de gevangenen uit de gevangenis te voeren; en die in de duisternis zitten, uit het gevangenhuis.1["*Ik, de Heer, heb u geroepen met gerechtigheid, en heb u bij uwe hand gevat, en heb u behoed; en Ik heb u den volke gegeven tot een verbond, den heidenen tot een licht,N"*Dus spreekt God, de Heer, die de hemelen schiep en uitbreidde, die de aarde heeft gemaakt en haar gewas, die den adem geeft aan de volken, die er op zijn, en den geest aan hen, die er op wandelen:"*Hij zal niet moedeloos noch mat worden, tot hij het recht op de aarde zal bevestigd hebben, en de eilanden zullen op zijn wet wachten."*Het gekrookte riet zal hij niet verbreken, en de rokende vlaswiek zal hij niet uitblussen; hij zal het recht in waarheid leren houden.^5"*Hij zal niet schreeuwen noch roepen, en men zal zijne stem niet horen op de straten.A }"*Zie, dit is mijn knecht, dien Ik ondersteun, en mijn uitverkorene, aan wien mijne ziel een welbehagen heeft. Ik heb hem mijnen Geest gegeven; hij zal het recht onder de volken brengen.[/")Zie, hun doen is alles ijdelheid en niets, hunne afgoden zijn wind en nietigheid.  ")Want Ik zag toe, maar er was niemand, en zag onder hen, maar er was geen raadgever; Ik vraagde hen, maar zij antwoordden niets._7")Ik ben de eerste, die tot Sion zeg: Zie, daar is het. En Ik geef Jeruzalem predikers.nU")Wie kan iets verkondigen van het begin, zo zullen wij het vernemen; of profeteren lang tevoren, zo zullen wij zeggen: Gij spreekt recht. Maar er was geen verkondiger, niemand, die iets horen liet, niemand hoorde een woord van u.A {")Maar Ik verwek enen van het Noorden, en hij komt van den opgang der zon; hij zal hun mijnen naam prediken, en zal geweldigen vertreden als leem, zoals een pottebakker het leem treedt.e C")Zie, gijlieden zijt niets, en uw doen is enkel nietigheid, en die u verkiest is een gruwel.+ O")Verkondigt ons wat hierna komen zal, zo zullen wij merken, dat gij goden zijt: doet tenminste enig goed of kwaad, zo zullen wij verbaasd staan, als wij het zien. 0;~W}} |{{Szyyy xxwWvvOuuztxsprr4qqpOoRmmllekjjQihggHfee docRbaa=`__/^-]]7\[["ZYYXWWQVViUTTSSMRR'QPPOO NMM)LKKlJIHHG:F EXDDC/BAA@??C>>'=<<;::V988u77N6654332g100?/.--,y,"+**)Q((q''$&r&%8$$#3"!!v c6^/Q=R$Y%A p J PKtT0]3"De posten der drempels beefden van de stem huns geroeps, en het huis werd vol rook.}"En de één riep den ander toe en sprak: Heilig, heilig, heilig is de Heer Zebaôth, alle landen zijn vol van zijne eer.3"Serafs stonden om hem heen, elk had zes vleugels: met twee bedekten zij hun aangezicht, met twee bedekten zij hunne voeten, en met twee vlogen zij. -"In het jaar, toen koning Uzzía stierf, zag ik den Heer zitten op een hogen en verheven troon, en de slippen zijns gewaads vervulden den tempel;1";En dit verbond maak Ik met hen, spreekt de Heer: mijn Geest, die op u is, en mijne woorden, die Ik in uwen mond gelegd heb, die zullen van uwen mond niet wijken, noch van den mond uws zaads, noch van den mond uwer kindskinderen, spreekt de Heer, van nu af tot in eeuwigheid.w";Alzo zal er te Sion een Verlosser komen, namelijk voor hen, die zich bekeren van de zonde van Jakob, spreekt de Heer.K";opdat de naam des Heren gevreesd worde van den ondergang der zon af, en zijne heerlijkheid van haren opgang: als de vijand komen zal gelijk een opgehouden stroom, dien de adem des Heren drijft.}";als die zijn tegenpartijders, vergelden en zijn vijanden met verbolgenheid betalen zal; ja den eilanden zal Hij betalen;,Q";Want Hij doet gerechtigheid aan als een pantser, en zet een helm des heils op zijn hoofd, en rust zich toe tot wraak, en kleedt zich met ijver als met een gewaad,2]";en Hij ziet, dat er niemand is, en is verwonderd, dat niemand voor Hem optreedt: daarom helpt Hij zichzelven met zijn eigen arm, en zijne gerechtigheid ondersteunt Hem.~/";en de waarheid is weg, en wie van het kwade wijkt, die moet ieders roof zijn. Dit ziet de Heer, en het behaagt Hem kwalijk, dat er geen recht is;}/";Daarom is ook het recht teruggeweken, en de gerechtigheid staat van verre; want de trouw struikelt op de straat, en het recht heeft geen toegang;@|y"; het overtreden en het liegen tegen den Heer, en het terugwijken van onzen God; het spreken van geweld en ongehoorzaamheid, en het opbruisen en dichten van valse woorden uit het hart.{"; Want onze misdrijven voor U zijn vele, en onze zonden getuigen tegen ons; onze misdrijven zijn wij ons bewust, en onze zonden kennen wij:z7"; Wij brommen allen gelijk de beren, en kirren als de duiven; want wij wachten op het recht, maar het is er niet, op het heil, en het is verre van ons.@yy"; Wij tasten als blinden naar den wand; ja, als wie geen ogen hebben, tasten wij rond; wij stoten ons op den middag als in de schemering, in volle gezondheid zijn wij den doden gelijk.;xo"; Daarom is het recht verre van ons, en wij verkrijgen de gerechtigheid niet, wij wachten op het licht, maar zie, het is duister; op den glans, en zie, wij wandelen in het donker.w'";Den weg van vrede kennen zij niet, en er is geen recht in hun gangen; zij maken hunne paden verkeerd; wie daarop gaat, die heeft nooit vrede.v7";Hunne voeten lopen tot het kwade, en zijn snel om onschuldig bloed te vergieten: hunne gedachten zijn moeite, hun weg is niets dan verderf en schade.u";Hun spinneweb deugt niet tot klederen, en hun weefsel deugt niet tot een dek; want hun werk is moeite, en in hunne handen is moedwil."t=";Zij broeien basiliskuseieren uit, en weven spinnewebben: eet men van hunne eieren, dan moet men sterven, en vertreedt men ze, dan komt er ene adder uit.5sc";Niemand is er, die van de gerechtigheid predikt, of getrouw oordeelt: men vertrouwt op ijdelheid en spreekt niets deugelijks, van ongeluk zijn zij zwanger en baren moeite.r{";Want uwe handen zijn met bloed bevlekt, en uwe vingers met ondeugd; uwe lippen spreken valschheid, en uwe tong onrecht.q#";maar uwe ondeugden scheiden u en uwen God van elkander, en uwe zonden doen Hem het aangezicht voor u verbergen, dat gij niet gehoord wordt.p )";Zie, de hand des Heren is niet verkort, dat Hij niet zou kunnen helpen, en zijne oren zijn niet zwaar geworden, dat Hij niet zou kunnen horen;Go":Dan zult gij u in den Heer verlustigen, en Ik zal u doen zweven over de hoogten des lands, en zal u spijzen met het erfdeel van uwen vader Jakob; want de mond des Heren heeft het gesproken.*nM": Is het, dat gij uwen voet weerhoudt van op den sabbat te doen hetgeen u behaagt, op mijnen heiligen dag, zo zal het een aangename sabbat genoemd worden, om den Heer te heiligen en te prijzen, wanneer gij niet gaat uwe wegen, noch gevonden wordt in hetgeen u behaagt, noch in ijdel geklap.gmG": En wat lang woest gelegen heeft, dat zal door u herbouwd worden; en gij zult een grond leggen, die immer en altoos blijve, en gij zult genoemd worden: Die de bressen toemaakt en de wegen verbetert, dat men daar wonen kan.Ml": en de Heer zal u bestendig geleiden, en uwe ziel verzadigen in de droogte, en uw gebeente versterken; en gij zult zijn als een welbesproeide hof, en als ene bronader, wier water nimmer ontbreekt.*kM": en den hongerige uw hart zult laten vinden, en de ellendige ziel verzadigen: dan zal uw licht in de duisternis opgaan, en uwe donkerheid zal zijn als de middag;Rj": Dan zult gij roepen en de Heer zal u antwoorden; als gij schreien zult, zal Hij zeggen: Zie hier ben Ik. Is het, dat gij niemand onder u zult bezwaren, noch met vingers wijzen, noch het kwade spreken,;io":Alsdan zal uw licht aanbreken als de dageraad, en uwe genezing zal snel uitspruiten, uwe gerechtigheid zal voor u uitgaan, en de heerlijkheid des Heren zal uwe achterhoede zijn.h7":Breek den hongerige uw brood, en breng degenen, die in ellende zijn, in uw huis; ziet gij een naakte, zo bekleed hem, en onttrek u niet aan uw vlees.*gM":Maar dit is een vasten, hetwelk Ik verkies: maak los wie gij door onrecht gebonden hebt, ontsla wie gij bezwaart, laat vrij wie gij drukt, en verbreek alle juk.kfO":Zou dit een vasten zijn, hetwelk Ik verkies, dat een mens zijn lichaam een dag kwelt, dat zijn hoofd hangt als ene bies, en hij op een zak en in de as ligt? Zoudt gij dit een vasten noemen, en een dag aangenaam voor den Heer?e-":Zie, gij vast om te twisten en te kijven, en slaat goddeloos met de vuist: vast niet gelijk gij nu doet, om uwe stem te doen horen in de hoogte.6de":Waarom vasten wij en Gij ziet het niet; waarom kwellen wij ons lichaam en Gij merkt het niet? Zie, als gijlieden vast, zo doet gij wat gij wilt, en drijft al uwe arbeiders.Sc":Zij zoeken Mij dagelijks, en willen mijne wegen weten, als een volk, dat de gerechtigheid betracht en het recht zijns Gods niet verlaat; zij vragen Mij naar recht, en hebben lust om tot God te naderen.b /":Roep luidkeels; weerhoud u niet; verhef uwe stem als ene bazuin, en maak aan mijn volk hunne overtreding bekend, en aan Jakobs huis hunne zonden.;aq"9de goddelozen hebben geen vrede, spreekt mijn God.z`m"9Maar de goddelozen zijn als ene onstuimige zee, die niet stil kan zijn, en wier golven slijk en modder opwerpen; _ "9Ik zal de vrucht der lippen scheppen: vrede, vrede hun, die ver, en hun, die nabij zijn, spreekt de Heer, en Ik zal hen genezen. ^"9Maar toen Ik hunne wegen aanzag, genas Ik hen; en Ik leidde hen, en gaf hun weder troost, en dengenen, die over hen rouw droegen.]-"9Ik was toornig over de ondeugd hunner gierigheid, en sloeg hen; Ik verborg Mij en was toornig; maar zij bleven evenwel den weg huns harten gaan. \"9Ik zal niet altoos twisten en niet eindeloos toornig zijn; maar er zal van mijn aangezicht een geest waaien en Ik wil adem maken.["9Want aldus zegt de Hoge en Verhevene, die in eeuwigheid woont, wiens naam heilig is: Ik, die in de hoogte en in het heiligdom woon, maar ook bij de verslagenen en ootmoedigen van geest, om te verkwikken den geest der verootmoedigden en het hart der verslagenen,oZW"9en hij zal zeggen: Maakt baan, maakt baan, ruimt den weg, neemt den aanstoot uit den weg mijns volks.aY;"9 Wanneer gij roepen zult, laat dan de menigte uwer afgoden u helpen; doch de wind zal ze allen wegvoeren, een damp zal ze wegnemen. Maar wie op Mij betrouwt, die zal het land beërven en mijnen heiligen berg bezittencX?"9 Maar Ik zal uwe gerechtigheid bekendmaken, en uwe werken, dat zij u geen nut zullen doen.PW"9 Maar voor wien zijt gij zo bezorgd en bevreesd? Want gij gaat met leugens om, en denkt aan Mij niet, en neemt het niet ter harte. Gij meent, dat Ik altoos zwijgen zal, en daarom vreest gij Mij niet.V)"9 Gij vermoeit u door de veelheid uwer wegen, en zegt niet: Ik zal het laten, maar gij voelt nog leven in uwe hand, daarom wordt gij niet moede.U"9 Gij verschijnt met olie voor den koning, en hebt menigerlei kruiden, en zendt uwe gezanten ver heen, en vernedert u tot in den afgrond.WT'"9en achter de deur en de posten zet gij uwe gedachtenis, want gij wendt u van Mij af en gaat opwaarts, en maakt uwe legerstede wijd, en verbindt u met hen; gij hebt hunne legersteden lief, waar gij ze ziet.\S1"9Gij maakt uwe legerstede op een hogen berg, en gaat aldaar opwaarts om te offeren;.RU"9Aan de gladde stenen der beken hebt gij uw deel, die, welke u toegedeeld zijn; en daarbij plengt gij nog drankoffer en offert spijsoffer: zou Ik Mij dit getroosten?Q"9die met de afgoden uwe blakende lusten boet onder alle groen geboomte, en de kinderen slacht aan de beken, onder in de kloven der rotsen?2P]"9Aan wien zult gij nu uwen lust hebben; tegen wien zult gij nu den mond opsperren en de tong lang uitsteken? Zijt gij niet kinderen der overtreding, en een bastaardzaad,nOU"9Maar gij, komt nader herwaarts, gij kinderen der wichelares, gij zaad des overspels en der hoererij.lNQ"9en die recht voor zich heen gewandeld hebben, komen tot den vrede, en rusten op hunne legersteden.HM "9De rechtvaardige komt om, en niemand is er, die het ter harte neemt; en de heilige lieden worden weggeraapt, en niemand let er op; doch de rechtvaardigen worden weggeraapt vóór het ongeluk;L'"8 Komt herwaarts, [zeggen zij], laat ons wijn halen en ons vol drinken, en het zal morgen zijn als heden, ja nog sterker en overdadiger.GK"8 Maar het zijn gulzige honden, die nooit verzadigd kunnen worden; zij zijn herders, die geen verstand hebben; elk keert zich zijns weegs, elk bedrijft gierigheid voor zich naar zijnen staat.J/"8 Al hunne wachters zijn blind en weten niets; het zijn allen stomme honden, die niet blaffen kunnen; zij zijn lui, liggen neder, en slapen gaarne.TI!"8 Al gij gedierte op het veld, komt en eet; ja, al gij gedierte in het woud.H'"8De Heere Heere, die de verdrevenen van Israël vergadert, spreekt: Ik zal er nog meer vergaderen tot de menigte dergenen, die vergaderd zijn.gGG"8die zal Ik tot mijnen heiligen berg brengen, en zal hen verheugen in mijn bedehuis, en hunne brandoffers en offers zullen Mij aangenaam zijn op mijn altaar; want mijn huis zal een bedehuis genoemd worden voor alle volken.rF]"8En de vreemdelingen, die zich tot den Heer gevoegd hebben om Hem te dienen en zijnen naam lief te hebben, opdat zij zijne knechten zijn: allen, die den sabbat waarnemen, dat zij dien niet ontheiligen, en vasthouden aan mijn verbond,2E]"8hun zal Ik in mijn huis en binnen mijne muren ene plaats geven, en een beteren naam dan van zonen en dochters; een eeuwigen naam zal Ik hun geven, die niet vergaan zal.D"8Want dus spreekt de Heer: Ook de gesnedenen, die mijne sabbatten houden, en verkiezen wat Mij behaagt, en vasthouden aan mijn verbond:9Ck"8En de vreemdeling, die zich tot den Heer gevoegd heeft, zal niet zeggen: De Heer zal mij van zijn volk afscheiden; en de gesnedene zal niet zeggen: Zie, ik ben een dorre boom.=Bs"8Welgelukzalig is de mens, die dat doet, en het mensenkind, dat zich hieraan vasthoudt; die den sabbat waarneemt en niet ontheiligt, en zijne hand behoedt, dat hij geen kwaad doet.&A G"8Dus spreekt de Heer: Onderhoudt het recht en betracht de gerechtigheid; want mijn heil is nabij om te komen, en mijne gerechtigheid om geopenbaard te worden.2@]"7 Dennen zullen in plaats van doornen groeien, en mirten in plaats van distels; en den Heer zal het tot een naam en een eeuwig teken zijn, dat niet uitgeroeid zal worden.G?"7 Want gij zult in vreugde uittrekken, en in vrede daarheen gaan: bergen en heuvelen zullen voor u een vrolijk geluid maken met gejuich, en alle bomen op het veld zullen in de handen klappen.@>y"7 alzo zal het woord, dat uit mijnen mond gaat ook zijn: het zal niet ledig tot Mij wederkomen, maar volvoeren hetgeen Mij behaagt, en voorspoedig zijn in hetgeen, waartoe Ik het zend.]=3"7 Want, gelijk de regen en de sneeuw van den hemel nederdalen, en niet weder daarheen komen, maar het aardrijk bevochtigen, en het vruchtbaar en groeizaam maken, dat het zaad geve om te zaaien en brood om te eten: < "7 maar zo hoog de hemel is boven de aarde, zóveel hoger zijn ook mijne wegen dan uwe wegen, en mijne gedachten dan uwe gedachten.l;Q"7Want mijne gedachten zijn niet uwe gedachten, en uwe wegen zijn niet mijne wegen, spreekt de Heer;@:y"7De goddeloze verlate zijnen weg, en de kwaaddoener zijne gedachten, en bekere zich tot den Heer, zo zal Hij zich over hem ontfermen, en tot onzen God, want bij Hem is veel vergeving.X9)"7Zoekt den Heer, terwijl Hij te vinden is; roept Hem aan, terwijl Hij nabij is.H8 "7Zie, gij zult volken roepen, die gij niet kent; en volken, die u niet kennen, zullen tot u lopen, terwille van den Heer uwen God, en terwille van den Heilige van Israël, die u verheerlijkt.r7]"7Zie, Ik heb hem den volken ten getuige gesteld, tot een vorst en gebieder der volken, [zeggende]:65"7Neigt uwe oren en komt tot Mij, en hoort, zo zal uwe ziel leven; want Ik zal met u een eeuwig verbond maken, de heilbeloften Davids, die gewis zijn.F5"7Waarom weegt gij uw geld uit voor hetgeen geen brood is, en uwen arbeid voor hetgeen u niet verzadigen kan? Hoort naar Mij, en eet het goede, zo zal uwe ziel in overvloed zich verlustigen.4 5"7O, allen, die dorstig zijt, komt tot het water; en gij, die geen geld hebt, komt, koopt en eet, ja komt en koopt zonder geld en omniet wijn en melk.x3i"6Want alle wapentuig, dat tegen u bereid wordt, zal niet slagen; en elke tong, die zich tegen u verheft in het gericht, zult gij veroordelen: dit is het erfdeel van de knechten des Heren, en hunne rechtvaardiging door Mij, spreekt de Heer.$2A"6Zie, Ik heb den smid geschapen, die de kolen in het vuur aanblaast, en een wapentuig maakt door zijn werk; maar Ik schep ook den verdelger ter vernieling.[1/"6Zie, wie wil tegen u samenrotten en u overvallen, als zij zonder Mij samenrotten?D0"6Gij zult door gerechtigheid bevestigd worden; gij zult verre zijn van geweld en onrecht, zodat gij daarvoor niet behoeft te vrezen, en van verschrikking, want tot u zal zij niet genaken.c/?"6 En al uwe kinderen zullen van den Heer geleerd, en de vrede uwer kinderen zal groot zijn.v.e"6 en uwe vensters van kristal maken, en uwe poorten van robijnen, en al uwe grenspalen van uitgezochte stenen.-7"6 Gij ellendige, over wie alle onweders gaan, gij troosteloze, zie, Ik zal uwe stenen tot een sieraad leggen, en zal uwen grond met saffieren bedekken,/,W"6 Want bergen mogen wijken, en heuvelen wankelen; maar mijne genade zal van u niet wijken, en het verbond mijns vredes zal niet wankelen, spreekt de Heer uw Ontfermer.Z+-"6 Want het zal Mij zijn als de wateren van Noach, toen Ik zwoer, dat de wateren van Noach niet meer over den aardbodem zouden gaan: alzo heb Ik gezworen, dat Ik op u niet meer toornig zijn, noch u schelden zal.+*O"6Ik heb mijn aangezicht in een ogenblik van toorn een weinig voor u verborgen, maar met eeuwige genade zal Ik Mij over u ontfermen, spreekt de Heer, uw Verlosser.f)E"6Ik heb u een klein ogenblik verlaten, maar met grote barmhartigheid neem Ik u weder tot mij;()"6Want de Heer heeft u laten roepen als ene verlatene en van harte bedroefde vrouw, en gelijk ene jonge vrouw, die verstoten is, spreekt uw God.#'?"6Want, die u gemaakt heeft, wordt uw man: Heer Zebaôth is zijn naam; en uw Verlosser is de Heilige van Israël, die de God der ganse aarde genoemd wordt.e&C"6Vrees niet, want gij zult niet te schande worden; word niet schaamrood, want gij zult niet tot spot worden; maar gij zult de schande van uw jonkvrouwschap vergeten, en aan den smaad van uw weduwschap niet meer gedenken.%!"6Want gij zult u uitbreiden ter rechter [hand] en ter linkerhand, en uw zaad zal de heidenen erven, en in de verwoeste steden wonen.$$A"6Maak de ruimte uwer hutten wijder, en breid de gordijnen uwer tenten verder uit; ontzie het niet; rek uwe koorden langer uit, en sla uwe pennen vaster in.D# "6Juich, gij onvruchtbare, gij, die niet hebt gebaard; verblijd u met roem en juich, gij, die niet zwanger werdt; want de eenzame heeft meer kinderen dan die een man heeft, spreekt de Heer."%"5 Daarom zal Ik hem ene grote menigte ten deel geven, en hij zal machtigen tot een roof hebben, daarom, dat hij zijn leven in den dood gegeven heeft, en den kwaaddoeners gelijk gerekend werd, en dat hij de zonden van velen gedragen, en voor de overtreders gebeden heeft.F!"5 Om den arbeid zijner ziel zal hij zijnen lust zien en verzadigd worden, en door zijne kennis zal hij, mijn knecht, de rechtvaardige, velen rechtvaardig maken, want hij draagt hunne zonden.m S"5 Maar de Heer wilde hem alzo verbrijzelen en ellendig doen worden: als hij zijn leven tot een schuldoffer zal gegeven hebben, zal hij zaad zien, en in lengte leven, en het voornemen des Heren zal door zijne hand volvoerd worden.;o"5 Men heeft hem willen begraven bij de goddelozen, maar hij is in zijnen dood geweest als een rijke, omdat hij niemand onrecht gedaan heeft, noch bedrog in zijnen mond geweest is.P"5Maar hij is uit den angst en uit het gericht genomen, en wie kan de lengte zijns levens uitspreken? Want hij is uit het land der levenden weggerukt, toen hij om de misdaad mijns volks geplaagd werd.`9"5Toen hij gestraft en mishandeld werd, deed hij zijnen mond niet open: gelijk een lam, dat ter slachting geleid wordt, en gelijk een schaap, dat verstomt voor zijne scheerders, zo deed ook hij zijnen mond niet open.wg"5Wij allen dwaalden als schapen; elk keerde zich zijnsweegs; maar de Heer wierp de zonde van ons allen op hem.%C"5Maar hij is om onze misdaden gewond, en om onze zonden geslagen; de straf lag op hem, opdat wij vrede zouden hebben, en door zijne wonden zijn wij genezen.%"5Voorwaar, hij droeg onze ellenden, en torste onze smarten; maar wij hielden hem voor enen geplaagde, die door God geslagen en vernederd was.3_"5Hij was de allerverachtste en onwaardigste, een man van smarten en ellenden; hij was zo veracht, dat men het aangezicht voor hem bedekte, en wij hebben hem niets geacht.T!"5Hij schiet voor hem op gelijk een rijsje, en als een wortel uit een dorren grond; hij had geen gedaante noch schoonheid; wij zagen hem aan, maar er was geen gestalte aan hem, die ons zou behaagd hebben.P "5Wie gelooft onze prediking, en wien wordt de arm des Heren geopenbaard?b="4alzó zal hij vele volken verblijden, dat ook koningen hunnen mond over hem zullen toehouden; want wien niets daarvan verkondigd was, die zullen het zien, en wie daarvan niets gehoord hebben, die zullen het vernemen.-"4Gelijk velen zich aan hem ergeren zullen, zo jammerlijk is zijne gedaante, meer dan van enig mens, en zijn gelaat, meer dan van enig mensenkind,]3"4 Zie, mijn knecht zal wijselijk handelen, en hij zal verhoogd en zeer verheven zijn.5"4 want gij zult niet met overijling uittrekken, noch vluchtende henengaan; want de Heer zal voor u uittrekken, en de God van Israël zal u verzamelen."4 Wijkt, wijkt, trekt uit vandaar, en raakt niets aan, dat onrein is; gaat uit van haar, reinigt u, gij, die des Heren gereedschap draagt, "4 de Heer heeft zijnen heiligen arm geopenbaard voor de ogen van alle volken, dat alle einden der aarde zien het heil van onzen God."4 Laat vrolijk zijn en met elkander juichen de woeste plaatsen van Jeruzalem; want de Heer heeft zijn volk getroost, en Jeruzalem verlost;!"4Uwe wachters roepen luidkeels met hunne stem, en juichen met elkander; want men zal het met de ogen zien, dat de Heer tot Sion wederkeert.)K"4Hoe liefelijk zijn op de bergen de voeten dier boden, die vrede verkondigen, die het goede prediken en heil aankondigen, die tot Sion zeggen: Uw God is koning.j M"4Daarom zal mijn volk mijnen naam kennen in dien tijd, dat Ik het ben, die spreek: "hier ben Ik."E "4En nu, wat staat Mij te doen? spreekt de Heer; mijn volk is omniet weggevoerd, zijne beheerschers maken enkel gekerm, spreekt de Heer, en mijn naam wordt gestadig, dag aan dag, gelasterd. 3"4Ja, dus zegt de Heere Heere: Mijn volk trok eertijds af naar Egypte om aldaar als gast te zijn, en Assur heeft het zonder oorzaak geweld aangedaan.e C"4Want dus spreekt de Heer: Gij zijt omniet verkocht, gij zult ook zonder geld gelost worden.} s"4Schud af het stof, sta op, gij gevangen Jeruzalem, maak los de boeien van uwen hals, gij gevangen dochter van Sion.% E"4Waak op, waak op, bekleed u met uwen roem, o Sion; versier u heerlijk, gij heilige stad Jeruzalem, want voortaan zal geen onbesnedene of onreine in u komen.O"3maar Ik zal hem aan uwe onderdrukkers in de hand geven, die tot uwe ziel zeiden: Buig u neder, opdat wij over u heengaan, en leg uwen rug tot een bodem en tot ene straat, opdat men er overheenlope.F"3Dus spreekt uw Heerser, de Heer en uw God, die zijn volk wreekt: Zie, Ik neem den zwijmelbeker uit uwe hand, de hef van den kelk mijner gramschap; gij zult dien voortaan niet meer drinken;T!"3Derhalve hoor dit, gij ellendige, en die dronken zijt, maar niet van wijn.1"3Uwe kinderen waren versmacht; zij lagen op alle straten, als een wilde os in den strik, vol van den toorn des Heren en van de bedreiging uws Gods."3Deze twee dingen zijn u wedervaren: wie had medelijden met u? Verwoesting en vernieling, honger en zwaard: wie was er, die u troostte?)K"3Er was niemand, die haar leidde, van al de kinderen, die zij gebaard heeft; niemand, die haar bij de hand nam, van al de kinderen, die zij heeft grootgebracht.3_"3Ontwaak, ontwaak, sta op, Jeruzalem, gij, die uit de hand des Heren den kelk zijner gramschap gedronken hebt; de hef des zwijmelbekers hebt gij uitgedronken en geledigd.-S"3Ik leg mijn woord in uwen mond, en bedek u onder de schaduw mijner handen, opdat Ik den hemel plante en de aarde grondveste, en tot Sion zegge: Gij zijt mijn volk.nU"3Want Ik ben de Heer, uw God, die de zee beweeg, dat hare golven woeden; wiens naam is Heer Zebaôth.~{"3Snel zal de gekluisterde ontboeid worden; hij zal niet sterven in den kuil, zelfs zal hij aan brood geen gebrek lijden.~}u"3 en dat gij den Heer vergeet, die u gemaakt heeft, die den hemel uitbreidt en de aarde grondvest, en gestadig, dag aan dag, vreest voor de gramschap van den verdrukker, als hij voorneemt te verderven? Waar is dan de gramschap van den verdrukker?|#"3 Ik, Ik ben uw Trooster: wie zijt gij dan, dat gij voor mensen vreest, die immers sterven, en voor mensenkinderen, die het gras gelijk zijn,T{!"3 Alzo zullen de verlosten des Heren wederkeren en met roem tot Sion komen, en eeuwige vreugd zal op hun hoofd zijn; blijdschap en vreugd zullen zij aangrijpen, droefenis en klacht zal van hen wegvlieden.z+"3 Zijt gij het niet, die de zee der grote diepe wateren uitdroogdet; die den grond der zee tot een weg maaktet, opdat de verlosten er doorgingen?,yQ"3 Waak op, waak op, bekleed u met macht, gij arm des Heren, waak op als eertijds, van ouds af; zijt gij het niet, die de trotsen vernield, en den draak gewond hebt?5xc"3want de motten zullen hen verteren als een kleed, en de wormen zullen hen opeten als een wollen doek; maar mijne gerechtigheid blijft eeuwig, en mijn heil immer en altoos.(wI"3Hoort naar Mij, gij die de gerechtigheid kent, gij volk, in welks hart mijne wet is; vreest niet, als de lieden u smaden, en ontzet u niet, als zij u vloeken;v+"3Heft uwe ogen op naar den hemel, en aanschouwt de aarde beneden; voorwaar de hemel zal als een rook vergaan, en de aarde als een kleed verouderen, en die er op wonen zullen sterven als deze; maar mijn heil blijft eeuwig, en mijne gerechtigheid zal niet vernietigd worden.u+"3Want mijne gerechtigheid is nabij; mijn heil trekt uit; en mijn arm zal de volken richten; de eilanden wachten op Mij, en verbeiden mijnen arm.t5"3Geeft acht op Mij, mijn volk; hoort naar Mij, mijne lieden; want van Mij zal ene wet uitgaan, en mijn recht zal Ik tot een licht der volken stellen.wsg"3Zo zal ook de Heer Sion troosten; Hij zal troosten al hare woeste plaatsen, en hare woestijnen maken tot lusthoven, en hare velden tot een hof des Heren; zodat men er blijdschap en vreugd in vinden zal, dank [gezang] en lofgezang.r/"3aanschouwt Abraham, uwen vader, en Sara, die u gebaard heeft; want Ik riep hem, toen hij nog alleen was, en zegende hem, en vermenigvuldigde hem.-q U"3Hoort, naar Mij, gij, die de gerechtigheid najaagt, die den Heer zoekt: aanschouwt de steenrots, waaruit gij gehouwen, en de steengroeve, waaruit gij gegraven zijt;Vp%"2 Zie, gij allen, die een vuur ontsteekt, en u met vlammen toerust, wandelt in het licht uws vuurs, en in de vlam, die gij ontstoken hebt. Doch dit wedervaart u van mijne hand, dat gij in smart zult liggen.doA"2 Wie is er onder u, die den Heer vreest, die aan de stem van zijnen knecht gehoor geeft? Als hij in het duister wandelt en geen licht hem beschijnt, dat hij vertrouwe op den naam des Heren en zich verlate op zijnen God.n"2 Zie, de Heere Heere helpt mij, wie zal mij dan veroordelen? Zie, zij zullen allen als een kleed verouderen, de motten zullen hen opeten.$mA"2Hij is nabij, die mij recht spreekt; wie zal met mij twisten? Laat ons tot elkander treden; wie heeft ene rechtzaak tegen mij? Hij kome herwaarts tot mij.4la"2Want de Heere Heere helpt mij, daarom word ik niet te schande; daarom heb ik mijn aangezicht aangeboden als een keisteen, want ik weet, dat ik niet te schande zal worden.0kY"2Ik hield mijnen rug toe dengenen, die mij sloegen, en mijne wangen dengenen, die mij den baard uitplukten; mijn aangezicht verborg ik niet voor smaadheid en speeksel.ijK"2De Heere Heere heeft mij het oor geopend, en ik ben niet ongehoorzaam, en ga niet achterwaarts.Mi"2De Heere Heere heeft mij ene bespraakte tong gegeven, opdat ik wete met de vermoeiden te spreken ter rechter tijd; Hij wekt mij elken morgen; Hij wekt mij het oor, zodat ik hoor als een leerling.Th!"2Ik bekleed den hemel met donkerheid, en geef rouwgewaad tot zijn bedeksel.Ug#"2Waarom, als Ik kwam, was er niemand, en antwoordde niemand, als Ik riep? Is mijne hand nu zo kort geworden, dat zij niet verlossen kan, of is er geen kracht in Mij om te redden? Zie, door mijn dreigen maak Ik de zee droog, en maak de rivieren tot dorren grond, dat hare vissen wegens gebrek aan water stinken, en van dorst sterven;yf m"2Dus spreekt de Heer: Waar is de scheidbrief uwer moeder, waarmede Ik haar heb weggezonden? Of waar is mijn schuldeiser, aan wien Ik u verkocht heb? Zie, gij zijt om uwe zonden verkocht, en uwe moeder is wegens uwe overtredingen weggezonden.2e]"En het zal in dien tijd over hen bulderen als de zee. Dan zal men het land aanzien, en zie, het is duister van angst, en het licht van boven schijnt niet meer over hen.d!"zij brullen als leeuwen, en brullen als de jonge leeuwen; zij zullen razen, en den roof aangrijpen en wegvoeren, zodat niemand redden zal.c"Hunne pijlen zijn scherp, en al hunne bogen gespannen; de hoeven hunner paarden zijn als rotsen, en hunne wagenraderen als een stormwind;b7"En geen onder hen is moede of zwak; niemand sluimert noch slaapt; niemand gaat de gordel zijner lendenen los, en niemands schoenriem wordt ontbonden.a#"Want Hij zal ene banier opwerpen ver onder de volken, en hen samenbrengen van het einde der aarde; en zie, schielijk en snel komen zij aan.`"Daarom is de toorn des Heren ontstoken tegen zijn volk, en Hij strekt zijne hand over hen uit en slaat hen dat de bergen beven, en hunne lijken zijn als vuilnis op de straten. In dit alles houdt zijn toorn niet op, maar zijne hand is nog uitgestrekt.~_u"Daarom, gelijk de vlam des vuurs stro verteert, en de stoppels wegneemt, alzo zal hun wortel vermolmen, en hunne spruiten zullen wegvliegen als stof; want zij verachten de wet des Heren Zebaôth, en lasteren de woorden van den Heilige Israëls.j^M"die den goddeloze recht spreken voor geschenken, en het recht der rechtvaardigen van hen wenden.e]C"Wee dengenen, die helden zijn in wijn te zwelgen, en dappere lieden in zich vol te drinken;Z\-"Wee dengenen, die wijs zijn in eigen ogen, en zichzelven voor verstandig houden.'[G"Wee dengenen, die het kwade goed en het goede kwaad noemen; die van duisternis licht en van licht duisternis maken; die van zuur zoet en van zoet zuur maken.;Zo"en zeggen: Laat zijn werk spoedig en schielijk komen, opdat wij het nog mogen zien; laat herwaarts naderen en komen de raad van den Heilige Israëls, opdat wij het gewaarworden.kYO"Wee dengenen, die aan het onrecht trekken met koorden der leugen en aan de zonde met wagentouwen,X{"Dan zullen de lammeren weiden op hunne weiden, en vreemdelingen zullen zich voeden van de vette, nu verwoeste plaatsen.tWa"Zo wordt de Heer Zebaôth verhoogd door het recht, en God, de heilige, wordt geheiligd door gerechtigheid.xVi"opdat ieder zich moge nederbuigen, en ieder verootmoedigd worde, en de ogen der hoovaardigen vernederd worden.;Uo"Daarom zal het graf zijne keel wijd opendoen en den muil opsperren zonder maat, opdat daarin nederdalen zowel hunne aanzienlijken als geringen, zowel hunne rijken als vrolijken;T#" Daarom zal mijn volk onverhoeds moeten worden weggevoerd, en hunne aanzienlijken zullen honger lijden, en hun gemene volk zal dorst lijden.#S?" en die harpen, luiten, trommels, fluiten en wijn hebben in hunne weelde, en niet zien op het werk des Heren, en niet letten op het maaksel zijner handen.R" Wee dengenen, die des morgens vroeg op zijn om zich op het drinken toeteleggen, en tot in den nacht zitten, totdat de wijn hen verhit,zQm" Want wijngaarden van tien akkers zullen slechts één bath geven, en een homer zaad zal slechts één efa geven.P1" Voor mijne oren heeft de Heer Zebaôth gesproken: Zie toe, of niet die vele huizen zullen woest worden, en die grote en schone ledig zullen staan.(OI"Wee dengenen, die het ene huis aan het andere trekken en den enen akker aan den anderen voegen, totdat er geen ruimte meer is en zij alleen het land bezitten.`N9"De wijngaard des Heren Zebaôth nu is het huis Israël, en de mannen van Juda zijn zijne liefelijke ranken: Hij wachtte naar recht, maar zie, er is bloedstorting, naar gerechtigheid, maar zie, er is groot geschrei.AM{"Ik zal hem woest laten liggen, dat hij niet besnoeid noch behakt zal worden, maar dat er distels en doornen op wassen; en Ik zal den wolken gebieden, dat zij op hem niet meer regenen. H~~}||"{z{"zKyyWxxLwvv utt sBrqq pponn"m~llkjxihhGgg fTedccb^aaA`[_^^d]\\?[[Z!YXXvWW4V'UTTSSRRQQ!PoOOTNNMM{LLK>JJ II HH!GOFF4EE D{CBBA@?>>x=</Zs)l%y% _ 1 Q ~ .F%" (09-8) Dus zullen zij het gewaarworden, en het ganse volk Efraïm, en de burgers van Samarië, die in hoogmoed en trotschheid zeggen:dEA" (09-7) De Heer heeft een woord gezonden tegen Jakob, en het is in Israël gevallen.D+" (09-6) Aan de grootheid zijner heerschappij en aan den vrede zal geen einde zijn op den troon van David en in zijn koninkrijk, opdat hij het bevestige en versterke met gericht en gerechtigheid, van nu af tot in eeuwigheid. De ijver des Heren Zebaôth zal dat doen.DC" (09-5) Want ons is een kind geboren, een zoon is ons gegeven, wiens heerschappij op zijnen schouder is; en zijn naam is: Wonderbaar, Raad, Kracht, Held, Eeuwige Vader, Vredevorst.%BC" (09-4) want de gehele wapenrusting van hen, die zich met onstuimigheid toerusten, en het bloedig kleed zullen verbrand en door vuur verteerd worden.#A?" (09-3) Want Gij hebt het juk van hunnen last, en de roede van hunne schouders, en den stok van hunne drijvers verbroken, als ten tijde van Midian,[@/" (09-2) Gij hebt dit volk in aantal groot gemaakt, Gij maakt groot zijne vreugde; voor U zal men zich verblijden, gelijk men zich verblijdt in den oogst, gelijk men vrolijk is, als men den buit uitdeelt.?-" (09-1) Het volk, dat in de duisternis wandelt, ziet een groot licht, en over degenen, die in het duistere land wonen, schijnt het helder.3> a" (08-23) Maar het zal niet donker blijven boven hen, die in angst zijn. Heeft Hij in den eersten tijd gering gemaakt het land van Zebulon en het land van Naftali, zo zal Hij het ten laatste heerlijk maken, den weg aan de zee, het land aan gene zijde van den Jordaan, het Galilea der heidenen.=)"en zullen de aarde aanzien, en niets vinden dan droefenis en duisternis; want zij zijn verbijsterd door angst, en gaan dwalend in het duister.O<"maar zij zullen in het land rondom gaan, zwaar gedrukt en hongerig; en als zij honger lijden, zullen zij toornig worden, en vloeken op hunnen koning en hunnen God; en zij zullen naar omhoog staren,p;Y"Naar de wet en naar de getuigenis! Indien zij dat niet zeggen, zo zullen zij den dageraad niet hebben,L:"Als zij dan tot u zeggen: Gijlieden moet de waarzeggers en wichelaars vragen, die prevelen en mompelen; zo zegt: Zal niet elk volk zijnen God vragen? Of zal men de doden voor de levenden vragen?9+"Zie hier ben ik en de kinderen, die de Heer mij gegeven heeft tot tekenen en wonderen in Israël, de Heer Zebaôth, die op den berg Sion woont.v8e"Daarom zal ik wachten op den Heer, die zijn aangezicht verborgen heeft voor Jakobs huis; ja ik verwacht Hem.L7"Rol de getuigenis te zamen, verzegel de wet voor mijne leerlingen.c6?"dat velen van hen zich daaraan stoten en vallen, en gewond, verstrikt en gevangen worden.B5}"Dan zal Hij u tot een heiligdom zijn, maar tot een steen des aanstoots en tot een der ergernis voor de beide huizen Israëls, tot een strik en tot een val voor de burgers te Jeruzalem;Q4" maar heiligt den Heer Zebaôth; Hij zij uwe vrees en uwe verschrikking.3" Gijlieden zult niet alles verbond noemen, wat dit volk verbond noemt; en vreest niet zo, gelijk zij doen, en verschrikt niet,2)" Want aldus sprak de Heer tot mij, toen Hij mij bij de hand vatte, en onderwees mij, dat ik niet zou wandelen op den weg dezes volks, zeggende:1{" Wat raadslag gij overlegt, daarvan wordt niets, wat woord gij spreekt, het komt niet tot stand; want hier is Immanuël!)0K" Weest boos, o volken, maar neemt de vlucht, hoort dit gij allen, die uit verre landen zijt, rust u toe, maar neemt de vlucht, rust u toe, maar neemt de vlucht.0/Y"en het overstromen en er overheen gaan, dat zij reiken tot aan den hals, en zullen hunne vleugels uitbreiden, dat zij uw land, o Immanuël, vervullen, zo wijd het is.b.="zie, zo zal de Heer over hen doen komen de geweldige en machtige wateren der grote rivier: namelijk den koning van Assyrië en al zijne heerlijkheid, dat zij over al hunne oevers gaan; en zij zullen inbreken in Juda,-"Dewijl dit volk veracht het water te Silóah, dat zachtjes vloeit, en er gejuich is wegens Rezin en den zoon van Remalia:3,a"En de Heer sprak verder tot mij, zeggende::+m"Want eer dat jongsken roepen kan: Lieve vader, lieve moeder!, zal de macht van Damaskus en de buit van Samarië weggedragen worden voor het aangezicht des konings van Assyrië.* "En ik ging tot de profetes, die werd zwanger en baarde een zoon; en de Heer sprak tot mij: Noem hem: Roof haast, buit spoedig.l)Q"En ik nam tot mij twee getrouwe getuigen, den priester Uría en Zacharia, den zoon van Jeberechja.u( e"En de Heer sprak tot mij: Neem u ene grote rol, en schrijf daarop met mensenstift: Roof haast, buit spoedig.Q'"zodat men ook tot al de bergen, die men met houwelen pleegt om te hakken, niet kan komen uit vrees voor de doornen en distels; maar men zal daarop runderen drijven en ze door schapen laten vertreden.s&_"zodat men met pijlen en bogen daarheen moet gaan; want in het gehele land zullen doornen en distels zijn,%#"Ook zal het in dien tijd geschieden, dat, waar nu duizend wijnstokken staan, duizend zilverlingen waard, doornen en distels zullen groeien,$"en hij zal zoveel te melken hebben, dat hij boter eten zal; want wie in het land overblijven zal, die zal melk en honig eten.R#"Ook zal in dien tijd een man een jonge koe en twee jonge schapen houden,^"5"In dien tijd zal de Heer het haar van het hoofd en de voeten afscheren, en den baard wegnemen door een gehuurd scheermes, namelijk door degenen, die aan de overzijde der rivier zijn, door den koning van Assyrië.!"dat zij komen en zich allen nederlaten in de woeste valleien en in de kloven der rotsen, op alle heggen en in alle bossen. 9"Want in dien tijd zal de Heer herwaarts lokken de vliegen, die aan het einde der wateren van Egypte zijn, en de bijen, die in het land van Assur zijn,I "Maar de Heer zal over u en over uw volk en over uws vaders huis dagen doen komen, hoedanige niet gekomen zijn sedert den tijd, dat Efraïm van Juda gescheiden is door den koning van Assyrië.5"doch eer dit jongsken zal weten het kwade te verwerpen en het goede te kiezen, zal dat land, voor welks twee koningen gij angst hebt, verlaten zijn.dA"Melk en honig zal men eten, totdat hij weet het kwade te verwerpen en het goede te kiezen;  "Daarom zal de Heer zelf ulieden een teken geven. Zie, de maagd is zwanger, en zal een zoon baren, dien zal zij noemen Immanuël.%" Toen sprak hij: Welaan, hoort dan, gij huis van David; is het ulieden niet genoeg, dat gij de mensen kwelt, moet gij ook mijnen God kwellen?S" Maar Achaz sprak: Ik wil het niet eisen, opdat ik den Heer niet verzoeke.c?" Eis u een teken van den Heer uwen God, hetzij beneden in de diepte of boven in de hoogte.5e" En de Heer sprak verder tot Achaz, zeggende:1[" en gelijk Samarië het hoofd is van Efraïm, zo zal de zoon van Remalia het hoofd van Samarië zijn. Indien gij niet gelooft, gij zult voorzeker niet bevestigd worden.4a"maar gelijk Damaskus het hoofd van Syrië is, zo zal Rezin het hoofd van Damaskus zijn, en over vijfenzestig jaar zal het met Efraïm uit zijn, dat het geen volk meer is;W'"Want aldus spreekt de Heere Heere: Het zal niet bestaan noch alzo geschieden;"Wij willen optrekken tot Juda en het benauwen, en het onder ons verdelen, en den zoon van Tabeël daarin tot koning stellen.uc"omdat de Syriërs tegen u een kwaden aanslag gemaakt hebben met Efraïm en den zoon van Remalia, en zeggen:R"en zeg tot hem: Bedaar en wees stil, vrees niet en uw hart zij niet versaagd voor deze twee rokende stukken brandhout, namelijk voor den toorn van Rezin en van de Syriërs en van den zoon van Remalia,@y"Maar de Heer sprak tot Jesaja: Ga heen, Achaz tegemoet, gij en uw zoon Schear-Jaschub, aan het einde van de waterleiding des oppersten vijvers, aan den weg bij den akker des vollers;=s"Toen werd aan Davids huis geboodschapt: De Syriërs hebben zich gelegerd in Efraïm. Toen beefde zijn hart en het hart zijns volks, gelijk de bomen in het woud beven van den wind. 1"Het geschiedde ten tijde van Achaz, den zoon van Jotham, den zoon van Uzzía, den koning van Juda, dat Rezin de koning van Syrië, en Pekah, de zoon van Remalia, de koning van Israël, optrokken naar Jeruzalem, om daartegen te strijden; maar zij konden het niet bemachtigen.L"BEn zij zullen uitgaan en de dode lichamen der lieden zien, die tegen Mij gezondigd hebben; hoe hun worm niet sterft en hun vuur niet uitgeblust wordt, en zij tot een gruwel zijn voor alle vlees. !"BEn alle vlees zal van de ene maand tot de andere, en van den enen sabbat tot den anderen komen, om te aanbidden voor Mij, spreekt de Heer.9 k"BWant, gelijk die nieuwe hemel en die nieuwe aarde, die Ik maken zal, bestendig zullen zijn voor mijn aangezicht, spreekt de Heer, zo zal ook uw zaad en uw naam bestendig zijn.M "BEn ook uit hen zal Ik priesters en Levieten nemen, spreekt de Heer.A {"BEn zij zullen al uwe broeders uit alle volken herwaarts brengen, den Heer tot een spijsoffer op paarden en wagens, op draagstoelen, op muilezels en op snelle kamelen, naar Jeruzalem, mijnen heiligen berg, spreekt de Heer, gelijk de kinderen Israëls het spijsoffer in reine vaten brengen tot het huis des Heren.W '"BEn Ik zal een teken onder hen oprichten, en sommigen dergenen, die gered zijn, zenden tot de volken, naar Tarsis, Pûl en Lûd; tot de boogschutters, naar Tubal en Javan; naar de afgelegenste eilanden, die nimmer van Mij gehoord en mijne heerlijkheid nooit gezien hebben; en zij zullen mijne heerlijkheid onder de volken verkondigen. "BEn Ik ken hunne werken en gedachten. De tijd komt, dat Ik vergader alle volken en tongen, datzij komen en mijne heerlijkheid zien.H "BWie zichzelven heiligen en reinigen in de hoven, de een hier, de ander daar, en zwijnevlees en allerlei verfoeisel, zelfs muizen eten, die zullen te zamen weggeraapt worden, spreekt de Heer.}"Bwant de Heer zal met vuur en met zijn zwaard gericht houden tegen alle vlees, en de gedoden des Heren zullen velen zijn.-S"BWant zie, de Heer zal komen met vuur, en zijne wagens zijn als het onweder, opdat Hij vergelde in de grimmigheid zijns toorns, en zijn dreigen zij als vuurvlammen;>u"BGij zult het zien, en uw hart zal zich verheugen, en uw gebeente zal groenen als gras; dan zal de hand des Heren bekend worden aan zijne knechten, en zijn toorn aan zijne vijanden.wg"B Ik zal u troosten als een, die door zijne moeder getroost wordt; ja, gij zult door Jeruzalem getroost worden.zm"B Want dus spreekt de Heer: Zie, Ik breid den vrede over haar uit als een waterstroom, en de heerlijkheid der volken als ene overvloeiende beek; dan zult gij zuigen en op den arm gedragen worden, en op de knieën zal men u vriendelijk houden.4a"B want gij zult daarvoor zuigen en verzadigd worden uit de borsten van hare vertroosting; gij zult daarvoor gelaafd worden en u verlustigen in de volheid van haren luister."="B Verblijdt u met Jeruzalem, en weest vrolijk over haar, gij allen, die haar liefhebt, verheugt u met haar, gij allen, die over haar treurig geweest zijt;5"B Zou Ik dan anderen de baarmoeder breken, en zelf ook niet baren? spreekt de Heer; zou Ik anderen laten baren, en zelf toegesloten zijn? zegt uw God.`~9"BWie heeft ooit zo iets gehoord; wie heeft ooit zo iets gezien? Kan ook een land geboren worden op één dag; een volk worden voortgebracht op één stond? Nu heeft nochtans Sion hare kinderen zonder weeën gebaard.j}M"BZij baart, eer zij weeën krijgt; zij is van een jongsken verlost, eer barensnood haar overviel.|"BWant men zal horen ene stem van gedruis in de stad, ene stem uit den tempel, ene stem des Heren, die zijne vijanden vergeldt.u{c"BHoort het woord des Heren, gij, die vreest voor zijn woord: Uwe broeders, die u haten, en u verbannen om mijns naams wil, en zeggen: Laat zien hoe heerlijk de Heer is; laat Hem verschijnen tot uwe vreugde, die zullen te schande worden.zzm"Bdaarom zal Ik ook lust hebben aan hun ongeluk; en wat zij vrezen, zal Ik over hen doen komen, omdat Ik riep en niemand antwoordde; omdat Ik sprak en zij niet hoorden, deden hetgeen kwaad was in mijne ogen, en verkozen hetgeen Mij mishaagde.Ny"BWie een os slacht, die is als iemand, die een man doodt; wie een schaap offert, die is als iemand, die een hond afmaakt; wie spijsoffer brengt, die is als een, die zwijnebloed offert; wie wierook brandt, die is als een, die onrecht prijst. Dezen verkiezen ook hunne eigene wegen, en hunne ziel heeft lust aan hunne gruwelen:x7"BMijne hand heeft alles gemaakt wat er is, spreekt de Heer; doch Ik zie den ellendige aan, en den verslagene van geest, en die vreest voor mijn woord.>w w"BDus spreekt de Heer: De hemel is mijn troon, en de aarde de voetbank mijner voeten: welk huis is het dan, dat gij Mij zoudt kunnen bouwen, of welke is de plaats, waar Ik rusten zou?Ov"ADe wolf en het lam zullen samen weiden, de leeuw zal stro eten, gelijk het rund, en de slang zal aarde eten; en men zal geen leed doen noch verderven op mijn gehelen heiligen berg, spreekt de Heer.uw"AEn het zal geschieden, eer zij roepen, dat Ik hun zal antwoorden; terwijl zij nog spreken, heb Ik hen reeds verhoord.t3"Azij zullen niet tevergeefs arbeiden noch ontijdige geboorten baren, want zij zijn het zaad van gezegenden des Heren, en hunne nakomelingen met hen.hsI"Azij zullen niet bouwen, opdat een ander het bewone, en niet planten, opdat een ander het ete; want de dagen mijns volks zullen zijn als de dagen eens booms, en het werk hunner handen zal oud worden bij mijne uitverkorenen;]r3"AZij zullen huizen bouwen en bewonen; zij zullen wijnbergen planten en daarvan eten;bq="ADaar zullen niet meer zijn kinderen, die hunne dagen niet bereiken, noch ouden, die hunne jaren niet uitleven; maar de jongeling zal sterven honderd jaar oud zijnde, en de zondaar van honderd jaar zal vervloekt zijn.*pM"AIk zelf zal vrolijk zijn over Jeruzalem en Mij verheugen over mijn volk, en in haar zal niet meer gehoord worden ene stem des geweens noch ene stem des geklags.'oG"AJa, weest vrolijk en verheugt u tot in eeuwigheid om hetgeen Ik scheppen zal; want zie, Ik zal vreugde scheppen voor Jeruzalem, en blijdschap voor haar volk;n%"AWant zie, Ik zal een nieuwen hemel en ene nieuwe aarde scheppen, zodat men de vorige niet meer gedenken zal, noch in het hart laten opkomen.kmO"Azodat, wie zich zegenen zal op aarde, die zal zich in den waarachtigen God zegenen; en wie zweren zal op aarde, die zal bij den waarachtigen God zweren; want de vorige angsten zijn vergeten, en zijn voor mijne ogen verborgen.l3"Aen gij zult uwen naam mijnen uitverkorenen tot een vloek achterlaten; en de Heere Heere zal u doden, en zijne knechten met een anderen naam noemen;|kq"Azie, mijne knechten zullen met een vrolijk hart juichen, maar gij zult van hartzeer schreien en van jammer kermen;vje"A Daarom spreekt de Heere Heere aldus: Zie, mijne knechten zullen eten, maar gij zult honger lijden; zie, mijne knechten zullen drinken, maar gij zult dorst lijden; zie, mijne knechten zullen vrolijk zijn, maar gij zult te schande worden;zim"A voor het zwaard zal Ik u bestemmen, dat gij u allen zult moeten bukken ter slachting, omdat Ik riep en gij niet antwoorddet, omdat Ik sprak en gij niet hoordet, maar deedt wat kwaad was in mijne ogen, en verkoost, hetgeen Mij niet behaagde.h5"A Maar gij, die den Heer verlaat, en mijnen heiligen berg vergeet, en ene tafel aanricht voor Gad, en den beker vult van het drankoffer voor Meni: ja,}gs"A en Saron zal weder ene kooi voor de kudden worden, en het dal van Achor een veeleger voor mijn volk, dat Mij zoekt.?fw"A maar Ik zal nog uit Jakob een zaad voortbrengen, en uit Juda een, die mijnen berg bezitten zal; want mijne uitverkorenen zullen dien bezitten, en mijne knechten zullen aldaar wonen;Je "ADus spreekt de Heer: gelijk wanneer men most vindt in een druiventros, en zegt: Bederf hem niet, er is nog zegen in: alzo zal Ik doen om mijner knechten wil, dat Ik het niet altemaal verderve;Ud#"Azowel hunne misdaad als de misdaad hunner vaderen, spreekt de Heer; die op de bergen gewierookt en Mij op de heuvelen geschonden hebben: Ik zal hun het loon hunner vorige daden in hunnen boezem toemeten. c"AZie, dat staat geschreven voor mijn aangezicht: Ik zal niet zwijgen, maar het vergelden; ja, in hunnen boezem zal Ik hen vergelden,$bA"Aen zij zeggen: Ga terug en genaak mij niet; want ik ben U heilig. Dezen zullen een rook worden in mijnen toorn, een vuur, dat den gehelen dag branden zal.}as"Ahet woont in de graven, en houdt zich in de holen op; zij eten zwijnevlees, en hebben gruwelstenen in hunne potten;`y"AEen volk, dat Mij vertoornt, is gestadig voor mijn aangezicht; het offert in de hoven, en wierookt op de tichelstenen;_"AWant Ik breid mijne handen den gehelen dag uit tot een ongehoorzaam volk, dat naar eigen gedachten wandelt, op een weg, die niet goed is.N^ "AIk word gevonden van degenen, die naar Mij niet vraagden; Ik word gevonden van degenen, die Mij niet zochten; en tot de volken, die mijnen naam niet aanriepen, zeg Ik: Zie hier ben Ik, hier ben Ik.\]1"@ Heer, kunt Gij bij dit alles zo hard zijn, en zwijgen, en ons zozeer tenederslaan?\1"@ het huis onzes heiligdoms en onzer heerlijkheid, in hetwelk onze vaders U loofden, is met vuur verbrand, en alwat wij schoons hadden, is vernield:m[S"@ De steden uws heiligdoms zijn ene woestijn, Sion is ene woestijn geworden, Jeruzalem ligt verwoest;xZi"@ Heer, wees niet al te toornig, en gedenk niet eeuwig aan onze zonde; zie toch aan, dat wij allen uw volk zijn.Y"@Maar nu, Heer, Gij zijt onze Vader; wij zijn het leem, en Gij zijt onze pottenbakker, en wij allen zijn het werk uwer handen.$XA"@niemand roept uwen naam aan, of staat op om zich aan U vast te houden; daarom verbergt Gij uw aangezicht voor ons, en laat ons versmachten in onze zonden.FW"@Maar nu zijn wij allen te zamen als de onreinen, en al onze gerechtigheid is als een bezoedeld kleed; wij zijn allen verwelkt als de bladeren, en onze zonden voeren ons weg gelijk de wind;QV"@Gij ontmoet den vrolijke, die gerechtigheid oefent, en hen, die op uwe wegen aan U gedenken; zie, Gij waart wel toornig, toen wij zondigden, en lang daarbij bleven, maar wij werden nochtans behouden.U-"@gelijk van ouds niet vernomen noch met oren gehoord is, wat ook geen oog gezien heeft behalve Gij, o God, wat hun geschiedt, die op Hem wachten.Tw"@door de wonderen, die Gij deedt, die men niet verwachten kon; opdat Gij nederdaaldet, en de bergen voor u wegsmolten;S"@gelijk heet water door een krachtig vuur ziedt; opdat uw naam bekend werd onder uwe vijanden, en de volken voor U beefden;ZR /"@Och dat Gij den hemel scheurdet en nederdaaldet; dat de bergen voor U wegsmolten,oQW"?wij zijn geworden, als hadt Gij nimmer over ons geheerst, als waren wij nooit naar uwen naam genoemd.`P9"?zij bezitten uw heilig volk bijna geheel, onze wederpartijders vertreden uw heiligdom;4Oa"?Heer, waarom laat Gij ons dwalen van uwe wegen, en verstokt ons hart, dat wij u niet vrezen? Keer weder, terwille van uwe knechten, terwille van de stam men uws erfdeels:.NU"?Gij zijt immers onze Vader; want Abraham weet van ons niet, en Israël kent ons niet, maar Gij, Heer, zijt onze Vader en onze Verlosser, van ouds af is dat uw naam.;Mo"?Schouw dan nu van den hemel, en zie neder uit uwe heilige en heerlijke woning: waar is nu uw ijver en uwe macht? Uwe grote liefderijke barmhartigheid houdt zich hard jegens mij.!L;"?Gelijk het vee, dat afgaat naar het veld, heeft hun de Geest des Heren rust gegeven. Zo hebt Gij ook uw volk geleid, om U een heerlijken naam te maken.[K/"? die hen voerde door de diepten, gelijk de paarden in de vlakte zonder struikelen?J5"? die Mozes bij de rechterhand leidde door zijnen heerlijken arm; die de wateren voor hen uit van elkander deelde, om zich een eeuwigen naam te maken;JI "? Maar zijn volk gedacht dan weder aan den verleden tijd, aan Mozes: Waar is Hij nu, die hen uit de zee leidde, met de herders zijner kudde? Waar is Hij, die zijnen Heiligen Geest onder hen gaf,xHi"? Maar zij verbitterden en bedroefden zijnen Heiligen Geest: daarom werd Hij hun ten vijand en streed tegen hen.PG"? Wie hen beangstte, die beangstte Hem ook; maar de Engel zijns aangezichts hielp hen; Hij verloste hen, omdat Hij hen liefhad en hen verschoonde; Hij nam hen op en droeg hen al de dagen van eertijds.F{"?Want Hij sprak: Zij zijn immers mijn volk, kinderen, die niet ontrouw zullen zijn. Daarom was Hij hun Heiland geworden. E "?Ik wil van de goedertierenheid des Heren gewagen, en van den lof des Heren, naar alles wat de Heer ons gedaan heeft, en naar de grote goedheid, aan het huis van Israël bewezen, die Hij hun gedaan heeft naar zijne barmhartigheid en grote goedertierenheid.D!"?Daarom heb Ik de volken vertreden in mijnen toorn, en heb ze dronken gemaakt in mijne grimmigheid, en hun bloed deed Ik ter aarde stromen.&CE"?en Ik zag om en er was geen helper; en Ik verwonderde Mij en niemand ondersteunde Mij, maar mijn eigen arm moest Mij helpen, en mijn toorn ondersteunde Mij.]B3"?Want Ik heb mij een dag der wraak bestemd, en het jaar mijner verlosten is gekomen;iAK"?Ik treed de wijnpers alleen, en er is niemand onder de volken met Mij; Ik heb ze geperst in mijnen toorn en vertreden in mijne grimmigheid; toen is hun bloed op mijne klederen gespat, en Ik heb mijn gehele gewaad bezoedeld.[@/"?Waarom is dan uw gewaad zo rood, en uw kleed als van een, die de wijnpers treedt?[? 1"?Wie is hij, die van Edom komt, met roodachtige klederen van Bozra? Die zo versierd is in zijne klederen, en optreedt in zijne grote kracht? Ik ben het, die in gerechtigheid spreek, en machtig ben in het helpen.> "> Men zal hen noemen het heilige volk, de verlosten des Heren; en u zal men heten de gezochte, de stad, die niet verlaten wordt./=W"> Zie, de Heer laat zich horen tot aan het einde der aarde: zegt aan de dochter Sions: Zie, uw heil komt; zie, zijn loon is met Hem, en zijne vergelding is vóór Hem.)<K"> Gaat heen, gaat heen door de poorten, bereidt voor het volk den weg; maakt baan, maakt baan, ruimt de stenen uit den weg, steekt ene banier op onder de volken.;"> wie het inoogsten, zullen het ook eten, en den Heer roemen; en wie hem inzamelen, zullen hem drinken in de voorhoven mijns heiligdoms.`:9">De Heer heeft gezworen bij zijne rechterhand en bij den arm zijner sterkte: Ik wil uw koren niet meer aan uwe vijanden te eten geven, en vreemdelingen uwen most, waaraan gij gearbeid hebt, niet laten drinken; maar,9">opdat bij ulieden geen stilzwijgen zij, en gij van Hem niet zwijgt, voordat Jeruzalem bevestigd en gesteld wordt tot een lof op aarde.85">O Jeruzalem, Ik zal wachters op uwe muren stellen, die den gehelen dag en den gehelen nacht niet zullen zwijgen, en die van den Heer gewagen zullen,=7s">Want gelijk een minnaar ene beminde liefheeft, zo zal Hij, die u herstelt, u liefhebben; en gelijke een bruidegom zich verheugt over de bruid, zo zal uw God zich over u verheugen.b6=">Men zal u niet meer de verlatene, noch uw land ene verwoesting noemen; maar gij zult genoemd worden: mijn lust is aan haar, en uw land: mijn beminde heten; want de Heer heeft lust aan u, en uw land heeft een minnaar.n5U">En gij zult ene schone kroon zijn in de hand des Heren, en een koninklijke hoed in de hand uws Gods.(4I">opdat de volken uwe gerechtigheid zien, en alle koningen uwe heerlijkheid; en gij zult met een nieuwen naam genoemd worden, dien de mond des Heren noemen zal.;3 q">Om Sions wil zal ik niet zwijgen, en om Jeruzalems wil zal ik mij niet inhouden, totdat haar recht aanbreekt als een glans, en haar heil ontstoken wordt als een brandende fakkel;"2="= Want gelijk een gewas uit de aarde voortspruit, en het zaad in den hof opgaat, zo zal gerechtigheid en roem voor alle volken opgaan van den Heere Heere.1%"= Ik verheug mij in den Heer, en mijne ziel is vrolijk in mijnen God; want Hij heeft mij klederen des heils aangetrokken, en met den rok der gerechtigheid bekleed, gelijk een bruidegom met feestelijk sieraad versierd, en gelijk ene bruid zich met hare kleinodiën tooit.>0u"= En hun zaad zal kenbaar zijn onder de volken, en hunne nakomelingen in het midden der volken; zodat, wie hen zien zal, Hem kennen zal, dat zij een zaad zijn, gezegend van den Heer.1/["=Want Ik ben de Heer, die het recht liefheb, en geroofde brandoffers haat, en zal beschikken, dat hun arbeid gewis zal zijn; en Ik zal een eeuwig verbond met hen maken.5.c"=In plaats van uwe versmaadheid zal dubbele [eer] komen, en in plaats van schande zullen zij vrolijk zijn op hunne akkers; want zij zullen eeuwige blijdschap hebben.)-K"=maar gij zult priesters des Heren heten, en men zal u dienaren onzes Gods noemen; en gij zult de goederen der volken eten, en op hunne heerlijkheid u beroemen. , "=Vreemdelingen zullen u ten dienste staan en uwe kudden weiden, en buitenlanders zullen uwe akkerlieden en wijngaardeniers zijn;3+_"=Zij zullen de oude puinhopen herbouwen, en wat tevoren vernield lag weder oprichten; zij zullen de verwoeste steden vernieuwen, die eeuwen lang verstoord gelegen hebben.{*o"=om den treurenden te Sion te beschikken, dat hun gegeven worde sieraad voor as, vreugdeolie voor treurigheid, en klederen des lofs voor een bedroefden geest; opdat zij genoemd worden bomen der gerechtigheid, planten des Heren, Hem tot prijs.x)i"=om een genadig jaar des Heren te prediken, en een dag der wraak van onzen God; om alle treurenden te troosten,( "=De Geest des Heren Heren is op mij, dewijl de Heer mij gezalfd heeft. Hij heeft mij gezonden om den ellendigen heil te verkondigen; om de gebrokenen van hart te verbinden, om den gevangenen bevrijding te prediken, en den gebondenen slaking hunner boeien; ' "<Uit den kleinste zullen duizend worden, en uit den geringste een machtig volk: Ik, de Heer, zal dit op mijn tijd snel volvoeren.6&e"<En uw volk, het zullen allen rechtvaardigen zijn, en zij zullen het aardrijk eeuwiglijk bezitten, als ene spruit door Mij geplant, en een werk mijner handen, Mij tot prijs./%W"<Uwe zon zal niet meer ondergaan, en uwe maan niet meer verduisteren; want de Heer zal u tot een eeuwig licht zijn, en de dagen uws verdriets zullen een einde hebben. $9"<De zon zal u des daags niet meer lichten, en de glans der maan u niet meer beschijnen; maar de Heer zal uw eeuwig licht, en uw God u tot luister zijn.&#E"<Men zal van geen geweld meer horen in uw land, noch van schade of verderf binnen uwe grenzen; maar uwe muren zullen heil, en uwe poorten lof genoemd worden.V"%"<Ik zal goud in plaats van koper, en zilver in plaats van ijzer brengen, en koper in plaats van hout, en ijzer in plaats van stenen; en Ik zal uwe overheden vreedzaam maken, en uwe heerschers rechtvaardig.F!"<zodat gij zult zuigen de melk der volken, en de borsten der koningen u zullen zogen; opdat gij gewaarwordt, dat Ik, de Heer, uw Heiland ben, en Ik, de Machtige van Jakob, uw Verlosser ben. )"<Want, omdat gij de verlatene en gehate zijt geweest, waar niemand doorging, zal Ik u stellen tot eeuwigen luister, en tot vreugde voor altoos;U#"<Ook zullen neergebogen tot u komen, die u onderdrukt hebben; en allen, die u gelasterd hebben, zullen voor uwe voeten nedervallen, en zullen u noemen de stad des Heren, het Sion van den Heilige Israëls.`9"< De heerlijkheid van den Libanon zal tot u komen, de denne [boom], de beuke [boom] en de buxboom tegader, om de plaats mijns heiligdoms te versieren; want Ik zal de plaats mijner voeten heerlijk maken.ve"< Want de volken of koninkrijken, die u niet dienen willen, zullen omkomen, en die volken zal verwoest worden.C"< En uwe poorten zullen altijd openstaan, zij zullen noch bij dag noch bij nacht toegesloten worden; opdat de menigte der volken tot u gebracht en hunne koningen herwaarts gevoerd worden.'G"< Vreemdelingen zullen uwe muren bouwen, en hunne koningen zullen u dienen; want in mijnen toorn heb Ik u geslagen, maar in mijne genade ontferm Ik mij over u.hI"< De eilanden wachten op Mij; ook de schepen van Tarsis gelijk weleer, om u zonen van verre toe te brengen, benevens hun zilver en goud, tot den naam van den Heer uwen God, en tot den Heilige van Israël, die u verheerlijkt.iK"<Wie zijn zij, die daar komen aangevlogen als de wolken, en gelijk de duiven naar hare vensters?R"<Alle kudden van Kedar zullen tot u verzameld worden, en de rammen van Nebajoth zullen u dienen; zij zullen welgevallig op mijn altaar geofferd worden, en Ik zal het huis mijner heerlijkheid versieren./W"<De menigte der kamelen zal u bedekken, de snelle kamelen van Midian en Efa; zij allen uit Scheba zullen komen, goud en wierook brengen, en des Heren lof verkondigen.3_"<Dan zult gij uwen lust zien en uitbreken, en uw hart zal zich verwonderen en uitbreiden, als de menigte aan de zee zich tot u bekeert, en de macht der volken tot u komt.$A"<Hef uwe ogen op en zie rondom: deze allen, verzameld, komen tot u; uwe zonen zullen van verre komen, en uwe dochters op den arm herwaarts gedragen worden.`9"<En de volken zullen in uw licht wandelen, en koningen in den glans, die over u opgaat."<Want zie, duisternis bedekt het aardrijk, en donkerheid de volken; maar over u gaat de Heer op, en zijne heerlijkheid schijnt over u.^ 7"bb;aa5``d__]^^M]]L\\ [ZZvYY,XX[XWW0VVEUUTT{SSORR*QQ PPLOONNMqLLnL!KK|K3JIIRHH#GGKFEE0DDECC BrBAA@@?>><==`= <;;Y::H988B766855U44\332U11"0//E.i--U,,l++p**)e((q''B&&C%^$##4"! 1"s3s^LdG!p1a r ~ P ZrK", Geeft den Heer, uwen God, de eer, voordat het duister wordt, en eer uwe voeten aan de donkere bergen zich stoten; dat gij wacht naar licht, daar Hij het nochtans tot dikke duisternis zal maken.Z!-, Hoort derhalve en merkt op, en verheft u niet; want de Heer heeft het gesproken.? w, en Ik zal den een met den ander, de vaders benevens de kinderen verstrooien, spreekt de Heer, en zal noch verschonen, noch sparen, noch Mij ontfermen, dat Ik hen niet zou verderven.mS, Maar zeg dan tot hen: Dus spreekt de Heer: Zie, Ik zal allen, die in dit land wonen, de koningen, die op Davids troon zitten, de priesters en de profeten, en alle inwoners van Jeruzalem vol maken, dat zij dronken zullen worden:Q, Derhalve zeg hun nu dit woord: Dus spreekt de Heer, Israëls God! Alle kruiken zullen met wijn gevuld worden. Dan zullen zij tot u zeggen: Wie weet dat niet, dat men alle kruiken met wijn zal vullen? , Want gelijk een man den gordel om zijnen lendenen bindt, zo heb Ik, spreekt de Heer, het gehele huis van Israël en het gehele huis van Juda om Mij gegord, opdat zij Mij zouden zijn tot een volk en tot een naam en tot lof en eer; maar zij willen niet horen.S, Dit boze volk, dat mijne woorden niet horen wil, dat wandelt naar het goeddunken zijns harten, en andere goden navolgt om die te dienen en te aanbidden, zal worden als deze gordel, die niet meer deugt.^5, Dus spreekt de Heer: Alzo wil Ik ook bederven de heerlijkheid van Juda en Jeruzalem.?y, Toen geschiedde het woord des Heren tot mij, zeggende:&E, En ik ging naar den Frath, en groef, en nam den gordel van de plaats, alwaar ik hem verstoken had; en zie, de gordel was bedorven, dat hij niet meer deugde.', En na een langen tijd sprak de Heer tot mij: Sta op en ga heen naar den Frath, en haal den gordel weder, dien Ik u beval aldaar te versteken.V%, En ik ging heen en verstak hem bij den Frath, zoals de Heer mij geboden had.+, Neem den gordel, dien gij gekocht en om uwe lendenen gegord hebt, en sta op en ga heen naar den Frath, en verberg hem aldaar in ene steenkloof.J , Toen geschiedde het woord des Heren andermaal tot mij, zeggende:\1, En ik kocht een gordel naar het bevel des Heren, en gordde dien om mijne lendenen. y, Dus sprak de Heer tot mij: Ga heen en koop u een linnen gordel, en gord daarmede uwe lendenen; doch maak hem niet nat.iK, Maar indien zij niet willen horen, zal Ik zodanig volk uitroeien en verdelgen, spreekt de Heer.r], En het zal geschieden, zo zij van mijn volk leren zullen te zweren bij mijnen naam: "Zo waarachtig de Heer leeft", gelijk zij voorheen mijn volk geleerd hebben te zweren bij Baäl, zo zullen zij weder onder mijn volk gebouwd worden., maar als Ik hen heb weggerukt, zal Ik mij weder over hen ontfermen, en zal een ieder weder tot zijn erfdeel en in zijn land brengen.kO, Dus spreekt de Heer: Aangaande al mijne boze naburen, die mijn erfdeel aantasten, hetwelk Ik aan mijn volk Israël heb uitgedeeld: zie, Ik zal hen uit hun land wegrukken, en het huis van Juda wegrukken uit het midden van hen;L, Zij zaaien tarwe, maar distels zullen zij maaien; zij doen veel moeite, maar zij zullen het niet genieten: zij zullen van hunne inkomsten niet verblijd worden, wegens den groten toorn des Heren.> u, Want de verwoesters komen herwaarts over alle heuvels der woestijn, en het zwaard des Heren verteert van het ene einde des lands tot aan het andere, en geen vlees zal vrede hebben.z m, Ik zie alreeds, hoe jammerlijk hij verwoest is; ja, het gehele land is woest en niemand wil het ter harte nemen.- S, Herders in menigte hebben mijnen wijngaard verdorven en mijnen akker vertreden; zij hebben mijnen schonen akker tot ene woestijn gemaakt, tot een woeste wildernis;! ;, Mijne erfenis is als een gesprenkelde vogel, om welken zich de vogels verzamelen. Welaan, verzamelt u, alle wild gedierte des velds; komt en verslindt.~ u, Mijne erfenis is Mij geworden als een leeuw in het woud, en brult tegen Mij; daarom ben Ik toornig op haar geworden., Daarom heb Ik mijn huis verlaten, en mijn erfdeel verstoten, en hetgeen mijne ziel beminde heb Ik in de hand der vijanden overgeleverd.7, Want zelfs verachten u uwe broeders en uws vaders huis, en roepen vreeselijk over u; daarom vertrouw niet op hen, al spreken zij vriendelijk tegen u.a;, Als zij, die te voet gaan, u moede maken, hoe zal het u dan gaan, als gij met de ruiters lopen zult? En zo gij slechts moed hebt in een land, waar de vrede is, wat zult gij dan doen in de verheffing van den Jordaan?dA, Hoelang zal toch het land zo jammerlijk staan, en het gras op het veld overal verdorren om de boosheid der inwoners, zodat er geen vee noch vogels meer zijn? Want zij zeggen: Hij ziet niet, hoe het met ons zal aflopen.*M, Maar Gij, Heer, kent mij, en ziet mij, en beproeft mijn hart voor u. Drijf hen weg als schapen, opdat zij geslacht worden; en spaar hen voor den dag der doding., Gij hebt hen geplant, dat zij inwortelen, ook wassen zij en dragen vrucht. Gij zijt wel nabij in hunnen mond, maar ver van hun hart.N , Heer, of ik al met U richten wilde, zo behoudt Gij toch recht; evenwel moet ik van het recht met U spreken. Waarom gaat het toch den goddelozen zo wél, en hebben de verachters overvloed van alles?ta, want Ik zal over de mannen van Anathoth ongeluk doen komen, in het jaar, waarin zij zullen bezocht worden.]3, daarom spreekt de Heer Zebaôth aldus: Zie, Ik zal hen bezoeken: hunne jonge manschap zal met het zwaard gedood worden, en hunne zonen en dochters zullen van honger sterven, dat er niets van hen zal overblijven;9k, Daarom spreekt de Heer aldus tot de mannen van Anathoth, die u naar het leven staan, zeggende: Profeteer niet in den naam des Heren, zo gij niet door onze handen wilt sterven;~7, Maar Gij, Heer Zebaôth, rechtvaardige Rechter, die nieren en harten beproeft, laat mij uwe wraak over hen zien, want ik heb U mijne zaak aanbevolen.}+, namelijk dat zij mij als een arm schaap ter slachtbank willen voeren; en ik wist niet, dat zij een aanslag tegen mij hadden, zeggende: Laat ons den boom met zijne vruchten verderven, en hem uit het land der levenden uitroeien, opdat aan zijn naam niet meer gedacht worde._|7, De Heer heeft het mij geopenbaard, opdat ik het wete, en vertoonde mij hun voornemen,Z{-, want de Heer Zebaôth, die u geplant heeft, heeft u met een ongeluk bedreigt om de boosheid van het huis van Israël en het huis van Juda, die zij daarmede bedrijven, dat zij Mij vertoornen en Baäl wieroken.+zO, De Heer noemde u een groenen, schonen, vruchtbaren olijfboom; maar nu heeft Hij met groot gedruis een vuur daaromheen ontstoken, dat zijne takken vergaan moeten;Dy, Wat hebben mijne vrienden in mijn huis te doen? Zij bedrijven allen dien gruwel, en menen, dat het heilige vlees het van hen zal nemen; en als zij kwaaddoen, verheugen zij zich daarover.x3, Gij dan, bid niet voor dit volk, en hef geen smeeking noch gebed voor hen op; want Ik zal niet horen, als zij tot Mij roepen zullen in hunnen nood."w=, Want zovele steden, zovele goden hebt gij, o Juda; en zovele straten er te Jeruzalem zijn, zovele schandaltaren hebt gij opgericht om Baäl te wieroken.:vm, Dat dan de steden van Juda en de inwoners van Jeruzalem heengaan en roepen tot de goden, voorwelke zij gewierookt hebben; maar zij zullen hen niet kunnen helpen in hunnen nood..uU, Daarom spreekt de Heer: Zie, Ik zal een ongeluk over hen brengen, hetwelk zij niet zullen kunnen ontgaan; en als zij dan tot mij roepen, zal Ik naar hen niet horen.t , zij keren zich tot de zonden hunner voorvaderen, die ook niet wilden horen naar mijne woorden, en ook andere goden navolgden en dienden; zo hebben het huis van Israël en het huis van Juda mijn verbond verbroken, hetwelk Ik met hunne vaderen gemaakt heb.ksO, En de Heer sprak tot mij: Ik weet wel, hoe die van Juda en van Jeruzalem zich te zamen verbinden:r#, Maar zij gaven geen gehoor en neigden ook hunne oren niet, maar elk wandelde naar het goeddunken van zijn boos hart: daarom heb Ik ook over hen gebracht al de woorden van dit verbond, hetwelk Ik hun heb geboden te betrachten, doch naar hetwelk zij niet gedaan hebben.&qE, Want Ik heb uw vaderen betuigd van dien dag af, dat Ik hen uit Egypteland voerde, tot op dezen dag toe, en betuigde steeds, zeggende: Hoort naar mijne stem.,pQ, En de Heer sprak tot mij: Predik al deze woorden in de steden van Juda en op de straten van Jeruzalem, zeggende: Hoort de woorden van dit verbond en doet er naar.Lo, opdat Ik den eed houde, dien Ik uwen vaderen gezworen heb, dat Ik hun geven zou een land, waarin melk en honig vloeit, gelijk het te dezen dage is. Toen antwoordde ik en zeide: Heer, het zij zo.an;, hetwelk Ik uwen vaderen geboden heb, ten dage, toen Ik hen uit Egypteland voerde, uit den ijzeroven, zeggende: Hoort naar mijne stem, en doet zoals Ik u geboden heb; zo zult gij mijn volk zijn en Ik zal uw God zijn;~mu, en zeg tot hen: Dus spreekt de Heer, Israëls God; Vervloekt is hij, die niet hoort naar de woorden van dit verbond,{lo, Hoor de woorden van dit verbond, opdat gij ze aan de mannen van Juda en aan de inwoners van Jeruzalem verkondigt;Mk , Dit is het woord, dat van den Heer tot Jeremia geschiedde, zeggende:[j/, Maar stort uwen toorn uit op de heidenen, die U niet kennen, en op de geslachten, die Uwen naam niet aanroepen; want zij hebben Jakob verteerd en verslonden; zij hebben hem weggenomen en zijne woning verwoest.diA, Kastijd mij, Heer, doch met mate, en niet in uwe gramschap, opdat Gij mij niet vernietigt. h , Ik weet, Heer, dat des mensen weg niet aan hem staat; en het is in niemands macht, hoe hij zal wandelen en zijnen gang richten.%gC, Zie, er komt een gerucht, ene grote verschrikking uit het land van het Noorden: dat de steden van Juda verwoest en tot ene woning der draken zullen worden.f1, want de herders zijn dwaas geworden en vragen niet naar den Heer, daarom hebben zij niet verstandig gehandeld, en al hunne kudden zijn verstrooid.>eu, Mijne hut is verwoest, en al mijne touwen zijn losgereten; mijne kinderen zijn weggegaan en zijn niet meer; niemand richt mijne hut weder op, en niemand spant mijne tent weder uit;gdG, Wee mij vanwege mijn jammer en hartzeer; maar ik denk: Het is mijne plaag, ik moet ze lijden.c, want dus spreekt de Heer: Zie, Ik wil de inwoners des lands op eenmaal wegslingeren; Ik zal hen benauwen, dat zij het voelen zullen.Lb, Doe uwen handel weg uit het land, gij, die in de vaste stad woont;a%, Maar zo is Hij niet, die Jakobs deel is; maar Hij is het, die alles geschapen heeft, en Israël is zijn erfdeel: zijn naam is Heer Zebaôth.j`M, het is enkel ijdelheid en een werk der begoocheling; zij moeten omkomen, als zij bezocht worden.#_?, Alle mensen zijn dwazen met hunne kunst, en alle goudsmeden staan beschaamd met hunne beelden: want hunne afgoden zijn bedriegerij, en hebben geen leven:X^), Als Hij dondert, dan is er overvloed van water onder den hemel, en Hij trekt den nevel op van het einde der aarde; Hij maakt de bliksemstralen bij den regen, en brengt den wind voort uit verborgen plaatsen.]', Maar Hij heeft de aarde door zijne kracht gemaakt, en den wereldkloot bereid door zijne wijsheid, en den hemel uitgebreid door zijn verstand.\1, Spreekt dan nu tot hen aldus: De goden, die den hemel en de aarde niet gemaakt hebben, moeten verdelgd worden van de aarde en van onder den hemel.[5, Maar de Heer is de rechte God, een levend God, een eeuwig Koning; voor zijnen toorn heeft de aarde, en de volken kunnen zijn dreigen niet weerstaan.KZ, Geslagen zilver brengt men van Tarsis herwaarts, en goud uit Ufaz, door den werkmeester en goudsmid bereid; hemelsblauw en purper trekt men hem aan, en het is alles het werk der kunstvaardigen.aY;, Zij zijn allen dwaas en verstandeloos: immers moet een hout een ijdele godsdienst zijn..XU, Wie zou U niet vrezen, Gij Koning der volken! U behoorde men immers te gehoorzamen; want onder alle wijzen der volken en in alle koninkrijken is niets aan u gelijk.vWe, Maar U, o Heer, is niemand gelijk; Gij zijt groot en uw naam is groot, en Gij kunt het met de daad bewijzen.XV), Het zijn immers niets dan overtrokken pilaren; zij kunnen niet spreken; ook moet men ze dragen, want zij kunnen niet gaan: daarom zult gij voor hen niet vrezen, want zij kunnen noch helpen noch schade doen.nUU, hij versiert het met zilver en goud, en maakt het met nagels en hamers vast, opdat het niet omvalle.T, Want de inzettingen der heidenen zijn ijdelheid; hout houwen zij af in het woud, en werkmeester bearbeidt het met de bijl;S+, Dus spreekt de Heer: Gij zult den godsdienst der heidenen niet leren, en zult niet vrezen voor de tekenen des hemels, zoals de heidenen vrezen.CR , Hoort wat de Heer tot ulieden spreekt, o huis van Israël. Q ,zodat, schoon zij tegen u strijden, zij nochtans niets zullen vermogen tegen u; want Ik ben met u, spreekt de Heer, om u te redden.[P 1,Want Ik zal u heden maken tot ene vaste stad, tot ene ijzeren zuil, tot een koperen muur, in het gehele land: tegen de koningen van Juda, tegen zijne vorsten, tegen zijne priesters, en tegen het volk des lands;O ),Gord dan nu uwe lendenen en maak u op, en predik hun alwat Ik u gelasten zal: vrees niet voor hen, opdat Ik u voor hun aangezicht niet versla.$N C,en Ik zal mijn oordeel over hen laten gaan vanwege al hunne boosheid, dat zij Mij verlaten en anderen goden wieroken, en de werken hunner handen aanbidden.hM K,Want zie, Ik zal alle vorsten der koninkrijken van het Noorden oproepen, spreekt de Heer, dat zij zullen komen en hunne tronen zetten tot voor de poorten van Jeruzalem, en rondom de muren heen, en voor alle steden van Juda;oL Y,En de Heer sprak tot mij: Van het Noorden zal het ongeluk uitbreken over allen, die in het land wonen.K /, En het woord des Heren geschiedde ten tweeden male tot mij, zeggende: Wat ziet gij? Ik zeide: Ik zie een ziedenden pot van het Noorden herwaarts.pJ [, En de Heer sprak tot mij: Gij hebt wél gezien; want Ik zal wakker zijn over mijn woord om het te doen.{I q, En het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende: Jeremia, wat ziet gij? En ik zeide: Ik zie een wakkeren staf.%H E, Ik stel u op dezen dag over allerlei volken en koninkrijken, om uit te roeien, af te breken, te vernielen en te bederven, ook om op te bouwen en te planten.G  , En de Heer strekte zijne hand uit en roerde mijnen mond aan, en Hij sprak tot mij: Zie, Ik leg mijne woorden in uwen mond: zie,QF ,vrees niet voor hen, want Ik ben met u en zal u redden, spreekt de Heer.E ,Maar de Heer sprak tot mij: Zeg niet: Ik ben te jong; maar gij zult gaan waarheen ik u zend, en prediken wat Ik u gelast:SD !,Doch ik zeide: Ach Heere Heere, ik kan niet prediken, want ik ben te jong.C ,Ik kende u, eer Ik u in den moederschoot vormde, en zonderde u af, eer gij geboren werdt, en Ik stelde u tot een profeet onder de volken.die wete, dat wie een zondaar bekeert van de dwaling zijns wegs, ene ziel van den dood behoudt, en ene menigte van zonden zal bedekken.c=?Mijne broeders, indien iemand onder u van de waarheid afdwaalt, en een ander hem bekeert,^<5En hij bad wederom, en de hemel gaf den regen, en de aarde bracht hare vrucht voort.;Elía was een mens als wij, en hij bad een gebed, dat het niet regenen zou, en het regende niet op de aarde in drie jaren en zes maanden.:3De een belijde den ander zijne zonden: en bidt voor elkander, opdat gij gezond wordt. Het gebed des rechtvaardigen vermag veel, als het ernstig is.9'en het gebed des geloofs zal den kranke helpen en de Heer zal hem oprichten, en indien hij zonden gedaan heeft, zullen zij hem vergeven zijn.8Is iemand krank, hij roepe tot zich de oudsten der gemeente; en laten zij voor hem bidden, en hem zalven met olie in den naam des Heren;R7 Lijdt iemand onder u, hij bidde. Is iemand welgemoed, hij zinge psalmen.I6  Doch vóór alle dingen, mijne broeders, zweert niet, noch bij den hemel, noch bij de aarde, noch enigen anderen eed; maar uw ja zij ja en uw neen zij neen, opdat gij onder geen oordeel valt.:5m Zie, wij prijzen zalig die geduldig geleden hebben. Van het geduld van Job hebt gij gehoord, en het einde des Heren hebt gij gezien, dat de Heer barmhartig is en een ontfermer. 4 Mijne broeders, neemt tot een voorbeeld des lijdens en der lankmoedigheid de profeten, die gesproken hebben in den naam des Heren.q3[ Zucht niet tegen elkander, broeders, opdat gij niet veroordeeld wordt. Zie, de rechter is voor de deur.a2;weest gij ook lankmoedig, en versterkt uwe harten, want de toekomst des Heren is nabij.M1Zo zijt nu lankmoedig, broeders, tot op de toekomst des Heren. Zie, de akkerman verwacht de kostelijke vrucht der aarde, en is er lankmoedig over, totdat zij den vroegen en spaden regen ontvangt;[0/Gij hebt den rechtvaardige veroordeeld en gedood; en hij heeft u niet wederstaan.n/UGij hebt op de aarde in weelde en lusten geleefd, en uwe harten gevoed als op een dag der slachting.:.mZie, het loon der arbeiders, die uw land gemaaid hebben, hetwelk van u verkort is, roept, en het roepen dergenen, die geoogst hebben, is gekomen voor de oren des Heren Zebaoth..-Uuw goud en zilver is verroest, en hun roest zal u tot ene getuigenis zijn, en zal uw vlees verteren als een vuur; gij hebt u schatten vergaderd in de laatste dagen.F,Uw rijkdom is verrot, uwe klederen zijn vol motten geworden;W+ )Welaan nu, gij rijken, weent en jammert over uwe ellende, die u overkomen zal.H* Wie dan weet goed te doen en het niet doet, dien is het zonde.J) Maar nu roemt gij in uwen overmoed; alle zodanige roem is kwaad.m(SIn plaats daarvan moest gij zeggen: Indien de Heer wil en wij leven, zo zullen wij dit of dat doen.'gij, die niet weet, wat morgen geschieden zal! Want wat is uw leven? Een damp is het, die een kleinen tijd duurt en daarna verdwijnt.$&A Welaan nu, gij, die zegt: Heden of morgen zullen wij gaan in die of die stad, en zullen daar een jaar doorbrengen, en koopmanschap drijven en winst maken;w%g Er is slechts één wetgever en rechter, die behouden en verderven kan. Wie zijt gij, die een ander oordeelt?}$s Spreekt niet kwalijk van elkander, broeders! Wie van zijnen broeder kwalijk spreekt en zijnen broeder oordeelt, die spreekt kwalijk van de wet en oordeelt de wet. Indien gij nu de wet oordeelt, zo zijt gij geen dader der wet, maar een rechter.>#w Verootmoedigt u voor den Heer, zo zal Hij u verhogen.t"a Gevoelt uwe ellende en treurt en weent; uw lachen worde veranderd in wenen, en uwe vreugde in treurigheid.}!sNadert tot God, zo nadert Hij tot u. Reinigt de handen, gij zondaars, en maakt uwe harten kuis, gij wankelmoedigen.Q Zo zijt nu Gode onderdanig. Wederstaat den duivel, zo vliedt hij van u.  Ja, hij geeft meerdere genade. Daarom zegt de Schrift: "God wederstaat de hoovaardigen, maar den ootmoedigen geeft Hij genade".zmOf meent gij, dat de Schrift tevergeefs zegt: Naijverig verlangt hij naar den geest, dien hij in ons deed wonen?2]Gij overspelers en overspeelsters, weet gij niet, dat de vriendschap der wereld vijandschap tegen God is? Wie een vriend der wereld wil zijn, die zal Gods vijand wezen.lQgij bidt, en ontvangt niet, omdat gij kwalijk bidt, opdat gij het in uwe lusten zoudt doorbrengen.*MGij zijt begerig, en verkrijgt er niet mede; gij haat en benijdt, en wint er niet mede; gij strijdt en voert oorlog, echter hebt gij niets, omdat gij niet bidt;{ qVanwaar komt strijd en oorlog onder u? Komen zij niet hiervan, namelijk uit uwe lusten, die in uwe leden strijden?_7En de vrucht der gerechtigheid wordt gezaaid in vrede voor degenen, die vrede houden.+OMaar de wijsheid van boven is ten eerste kuis, daarna vredelievend, welwillend, gezeggelijk, vol van barmhartigheid en goede vruchten, onpartijdig en ongeveinsd.OWant waar nijd en twist is, daar is wanorde en enkel kwade handeling.dAWant dit is de wijsheid niet, die van boven afkomt, maar ene aardse, zinnelijke, duivelse.gGMaar hebt gij bitteren nijd en twist in uwe harten, zo roemt en liegt niet tegen de waarheid.~u Wie is wijs en verstandig onder u? Hij betone uit zijnen goeden wandel zijne werken, in zachtmoedigheid en wijsheid.  Kan ook mijne broeders, een vijgeboom olijven, of een wijnstok vijgen dragen? Alzo kan ook zout water geen zoet water voortbrengen.=u Welt ook ene fontein uit ééne ader zoet en bitter?W' Uit éénen mond gaat lof en vloek. Dit behoort, mijne broeders niet te zijn.ve Door haar loven wij God den Vader, en door haar vloeken wij de mensen, die naar het beeld Gods gemaakt zijn.U#maar de tong kan geen mens temmen, dat onrustige kwaad vol dodelijk venijn.|qWant alle natuur der dieren en der kruipende en der zeedieren wordt getemd en is getemd door de menselijke natuur;G De tong is ook een vuur, een wereld vol ongerechtigheid; de tong is het onder onze leden, die het gehele lichaam bevlekt, geheel onze levensloop ontsteekt, als zij door de hel ontstoken is.} sZo is ook de tong een klein lid, en richt grote dingen aan. Zie, een klein vuur, welk een groot bos steekt het aan!4 aZie, ook de schepen, hoewel zij zo groot zijn en door sterke winden gedreven worden, worden zij nochtans met een klein roer omgewend, waarheen degene wil, die het stuurt.o WZie, de paarden houden wij aan tomen, opdat zij ons gehoorzaam zijn, en wenden hun gehele lichaam om. /Want wij struikelen allen menigvuldiglijk. Maar wie in woorden niet struikelt, is een volkomen man, en kan ook het gehele lichaam in toom houden.  Mijne broeders, niet ieder onderwinde zich een leeraar te zijn, daar gij weet, dat wij des te zwaarder oordeel ontvangen zullen.eCWant gelijk het lichaam zonder geest dood is, alzo is ook het geloof zonder de werken dood.#Is desgelijks ook de hoer Rachab niet door de werken gerechtvaardigd geworden, toen zij de boden ontving en hen door een anden weg uitliet?hIZo ziet gij nu, dat de mens door de werken gerechtvaardigd wordt, niet door het geloof alleen.!;En de Schrift is vervuld, die zegt: "Abraham heeft God geloofd, en het is hem tot gerechtigheid gerekend", en hij is "een vriend Gods" genaamd geweest.~uDaar ziet gij, dat het geloof medegewerkt heeft met zijne werken, en door de werken is het geloof volkomen geworden.}Is Abraham, onze vader, niet door de werken gerechtvaardigd geworden, toen hij zijnen zoon Isaäk op het altaar offerde?U#Maar wilt gij weten, o ijdel mens, dat het geloof zonder de werken dood is?veGij gelooft, dat er een éénig God is; gij doet wèl daaraan: de duivelen geloven het ook, en zij sidderen.+OMaar misschien mocht iemand zeggen: Gij hebt het geloof en ik heb de werken. Toon mij uw geloof zonder de werken, zo zal ik u uit mijne werken mijn geloof tonen.T~!Alzo is ook het geloof, indien het de werken niet heeft, dood in zichzelf.#}?en iemand onder u zeide tot hen: Gaat heen in vrede, warmt u en verzadigt u, maar gaf hun niet hetgeen des lichaams nooddruft is--wat zou hun dit helpen?Y|+Zo nu een broeder of ene zuster naakt was, en gebrek had aan dagelijks voedsel,{Wat helpt het, mijne broeders, zo iemand zegt, dat hij het geloof heeft, maar hij heeft de werken niet? Kan het geloof hem zalig maken?z' Want er zal een onbarmhartig oordeel gaan over dengene, die geen barmhartigheid gedaan heeft; maar de barmhartigheid roemt tegen het oordeel.[y/ Spreekt zó en doet zó, als die door de wet der vrijheid zult geoordeeld worden.:xm Want die gezegd heeft: "Gij zult geen overspel doen", heeft ook gezegd: "Gij zult niet doden". Indien gij nu geen overspel doet, maar doodt, zo zijt gij een overtreder der wet.iwK Want zo iemand de gehele Wet houdt, en hij zondigt tegen één gebod, die is aan alle schuldig.kvO Maar zo gij den persoon aanziet, zo doet gij zonde en wordt bestraft door de wet als overtreders.yukZo gij dan de koninklijke wet volbrengt, naar de Schrift: "Heb uwen naaste lief als uzelven", zo doet gij wèl.Jt Lasteren zij niet den goeden naam, naar welken gij genoemd zijt?s Maar gij hebt den arme oneer aangedaan. Zijn de rijken niet degenen, die geweld tegen u plegen, en u voor het gerecht trekken?OrHoort toe, mijne geliefde broeders! Heeft God niet verkoren de armen op deze wereld, die in het geloof rijk zijn, en erfgenamen van het rijk, hetwelk hij beloofd heeft dengenen, die hem liefhebben?jqMIs het recht, dat gij zulk een onderscheid bij uzelve maakt en oordeelt naar boze overleggingen?Gpen gij zoudt zien op dengene, die het prachtige kleed draagt, en tot hem zeggen: Zit gij hier op de beste plaats; en zoudt tot den arme zeggen: Sta gij dáár, of zit hier aan mijne voeten.oWant zo in uwe vergadering kwam een man met een gouden ring en met een prachtig kleed, en er kwam ook een arm man in een schamel kleed,n yMijne broeders, hebt het geloof in onzen Heere Jezus Christus, den Heer der heerlijkheid, zonder aanzien des persoons.(m KEen reine en onbevlekte godsdienst voor God, den Vader, is deze: wezen en weduwen in hunnen druk te bezoeken, en zichzelven onbevlekt van de wereld te bewaren."l ?Zo iemand onder u zich laat voorstaan, dat hij godsdienstig is, en hij houdt zijne tong niet in toom, maar misleidt zijn hart, diens godsdienst is ijdel.$k CMaar wie inzicht heeft in de volkomen wet der vrijheid, en daarin blijft, en geen vergetelijk hoorder is, maar een dader, die zal zalig zijn in zijne daad.\j 3want als hij zich bezien heeft, gaat hij weg, en vergeet terstond hoedanig hij was.i Want zo iemand een hoorder des woords is, en geen dader, die is gelijk een man, die zijn natuurlijk aangezicht beziet in een spiegel;ch AMaar zijt daders des woords, en niet alleen hoorders, waarmede gij uzelve bedriegen zoudt.g 9Daarom, legt alle onreinheid en alle boosheid af, en neemt met zachtmoedigheid het woord aan, dat in u geplant is, hetwelk uwe zielen kan zalig maken.Ff Want de toorn des mensen doet niet hetgeen voor God recht is.e }Maar weet, mijne geliefde broeders, ieder mens zij snel om te horen, maar langzaam om te spreken, en langzaam tot toorn.d Hij heeft ons gebaard naar zijnen wil, door het woord der waarheid, opdat wij eerstelingen zijner schepselen zouden zijn.(c KElke goede gave en elke volkomen gave komt van boven neder, van den Vader des lichts, bij wien geen verandering is noch wisseling des lichts en der duisternis.'b KDwaalt niet, geliefde broeders.ta cDaarna, als de lust ontvangen heeft, baart hij de zonde; en als de zonde voleindigd is, baart zij den dood.[` 1Maar ieder wordt verzocht, als hij door zijn eigen lust getrokken en gelokt wordt._ 5 Niemand zegge, als hij verzocht wordt, dat hij van God verzocht wordt; want God kan niet verzocht worden tot het kwade, en Hijzelf verzoekt niemand.,^ S Zalig is de man, die de aanvechting verdraagt; want beproefd bevonden, zal hij de kroon des levens ontvangen, welke God beloofd heeft dengenen, die Hem liefhebben. ] ; Want gaat de zon op met hitte, zo verwelkt het gras, en de bloem valt af, en hare schone gedaante verderft; alzo zal de rijke in zijne wegen verwelken.[\ 1 en die rijk is roeme in zijne geringheid, omdat hij als ene grasbloem zal vergaan.?[ { Een broeder nu, die gering is, roeme in zijne hoogheid,?Z {hij is een wankelend man, ongestadig in al zijne wegen.KY Zulk een mens denke niet, dat hij iets van den Heer ontvangen zal;#X AMaar hij bidde in geloof, en twijfele niet; want wie twijfelt is als ene zeegolf, die van den wind gedreven en op [geworpen] en neergeworpen wordt.$W CEn indien aan iemand onder u wijsheid ontbreekt, hij bidde haar van God, die aan ieder eenvoudiglijk geeft, en niet verwijt; zo zal zij hem gegeven worden.V }Maar de lijdzaamheid moet stand houden tot het einde toe, opdat gij volkomen zijt en volmaakt, in niets te kort komende.EU wetende, dat de beproeving van uw geloof lijdzaamheid werkt.^T 7Mijne broeders, acht het enkel vreugde, wanneer gij in menigerlei aanvechtingen valt,S Jakobus een dienstknecht van God en van den Heere Jezus Christus, aan de twaalf geslachten, die in de verstrooiing zijn, heil!2R]" (09-20) Manasse Efraïm, en Efraïm Manasse, maar te zamen zijn zij tegen Juda. In dat alles houdt zijn toorn niet op, maar zijne hand blijft steeds uitgestrekt.+QO" (09-19) Roven zij ter rechterhand, zij lijden honger; verslinden zij ter linkerhand, zij worden niet verzadigd; elk verslindt het vlees van zijnen helper."P=" (09-18) Vanwege den toorn des Heren Zebaôth is het land verduisterd, en is het volk als spijs voor het vuur: de één verschoont den ander niet.&OE" (09-17) Want de goddeloosheid brandt als een vuur, en verteert doornen en distels, en ontsteekt de struiken van het dichte woud, en geeft hogen rook.5Nc" (09-16) Daarom zal de Heer zich over hunne jonge manschap niet verblijden, noch over hunne wezen en weduwen zich ontfermen; want zij zijn allen huichelaars en kwaaddoeners, en ieders mond spreekt dwaasheid. In dit alles houdt zijn toorn nog niet op, maar zijne hand blijft steeds uitgestrekt.|Mq" (09-15) Want de leidslieden van dit volk zijn verleiders, en wie zich door hen laten leiden, zijn verloren.L}" (09-14) [De oude en de aanzienlijke lieden zijn het hoofd, de profeten, die leugen leren, zijn de staart.]Kw" (09-13) Daarom zal de Heer afhouwen uit Israël het hoofd en den staart, den tak en den stronk op éénen dag.J{" (09-12) Nochtans keert het volk zich niet tot dengene, die hen slaat, en zij vragen niet naar den Heer Zebaôth.OI" (09-11) de Syriërs van voren en de Filistijnen van achteren, dat zij Israël verslinden met vollen mond. In dit alles houdt zijn toorn nog niet op, maar zijn hand blijft steeds uitgestrekt.zHm" (09-10) Want de Heer zal Rezins tegenpartijders tegen hem verheffen, en zijne vijanden tegen hem wapenen;8Gi" (09-9) Tichelstenen zijn gevallen, maar wij willen het met gehouwen stenen weder bouwen; men heeft wilde vijgebomen afgehouwen, wij willen cederen in de plaats zetten. 8~~?}||C{{FzzZyy.xww_vv|uutYs{s!rBqponmlkk>jiih g fRee drcbaa`__a^]]I\[YZZYYXWVUU!TSRR$QPPO"NLMLLKK9JJI]HyGG&FEEYDCCBBIAAC@@"?r>>i==G<;:9o988N77s66-554v322C11$0/..o-,+**.)('&&F%$e##9"-! )N:`t8",a#7  4  (ZiBZ},Heer, Gij hebt mij overreed en ik heb mij laten overreden; Gij zijt mij te sterk geweest en hebt overmoogd; maar ik ben daarover ten spot geworden dagelijks, en iedereen beschimpt mij.JY ,En gij, Pashur, zult met al uwe huisgenoten in gevangenschap gaan, en naar Babel komen; aldaar zult gij sterven en begraven worden, met al uwe vrienden, voor wie gij leugens geprofeteerd hebt.^X5,Ook zal Ik al de goederen dezer stad, met al haren arbeid, en al hare kleinodiën, en al de schatten der koningen van Juda in de hand hunner vijanden geven, die ze zullen roven en wegvoeren en naar Babel brengen.-WS,Want dus spreekt de Heer: Zie, Ik wil u met al uwe vrienden aan de vrees overgeven, en zij zullen door het zwaard hunner vijanden vallen, dat uwe ogen het zien zullen; en Ik zal geheel Juda in de hand des konings van Babel overgeven; die zal hen wegvoeren naar Babel en met het zwaard doden.[schrik van rondom].U',sloeg hij den profeet Jeremia, en wierp hem in de gevangenis, welke is in het bovenste der poort van Benjamin, die aan het huis des Heren is.T !,Toen nu Pashur, de zoon van Immer, de priester, die tot overste in het huis des Heren gesteld was, Jeremia deze woorden hoorde profeteren,S),%Ook vandáár zult gij moeten wegtrekken met de handen op uw hoofd; want de Heer zal uwe hoop doen missen, en het zal u bij hen niet gelukken.[waarts] dan derwaarts? Maar gij zult ook door Egypte te schande worden, gelijk gij te schande geworden zijt door Assyrië.Q3,#nochtans zegt gij: Waarlijk, ik ben onschuldig; Hij kere zijnen toorn van mij af. Zie, Ik zal met u richten, omdat gij zegt: ik heb niet gezondigd.P,"Daarenboven vindt men het bloed der onschuldige armen bij u aan alle plaatsen, en dat niet heimelijk, maar openbaar aan alle plaatsen;O,!Hoe schoon versiert gij uw doen, om u bij Mij bemind te maken. Maar onder zulk een schijn bedrijft gij hoe langer hoe meer boosheid.N{, Immers vergeet ene jonkvrouw hare versiersels niet, noch ene bruid haren sluier; maar mijn volk vergeet Mij eeuwiglijk.LM,Gij boos geslacht, let toch op het woord des Heren: Ben Ik dan voor Israël ene woestijn geweest of een eenzaam land? Waarom zegt dan mijn volk: Wij zijn heren, tot U willen wij niet meer komen?L7,Al mijne slagen zijn vruchteloos aan uwe kinderen, zij nemen immers de tucht niet aan; uw eigen zwaard verslindt uwe profeten als een woedende leeuw._K7,Wat wilt gij nog richten met Mij? Gij allen zijt van mij afgevallen, spreekt de Heer.&JE,Maar waar zijn nu uwe goden, die gij u gemaakt hebt? Dat zij opstaan en u helpen ten tijde van uwen nood; want zoveel steden, zoveel goden hebt gij, o Juda.UI#,die tot een hout zeggen: Gij zijt mijn vader, en tot een steen: Gij hebt mij verwekt; want zij keren Mij den rug toe, en niet het aangezicht; maar als de nood aankomt, dan zeggen zij: Sta op en help ons.'HG,Gelijk een dief te schande wordt, als hij betrapt wordt, zo zal het huis Israëls te schande worden, benevens hunne koningen, vorsten, priesters en profeten;;Go,Spaar toch uw voet, dat hij niet ontbloot, en uwe keel, dat zij niet dorstig worde. Maar gij zegt: Er is niets aan te doen, ik moet met de vreemdelingen boeleren en hen nalopen.WF',en gelijk een wild in de woestijn pleegt te doen, als het van grote tochtigheid snakt en loopt, dat niemand het ophouden kan. Die het weten wil, behoeft niet ver te lopen; op den feestdag ziet men het wel.8Ei,Hoe durft gij dan zeggen: Ik ben niet onrein, ik hang de Baäls niet aan? Zie uw gedrag in het dal, en bedenk wat gij gedaan hebt; gij loopt alom gelijk ene tochtige kamelin,D,Want al wiest gij u met salpeter, en deedt veel loog daarbij, zo blijft gij door uwe ondeugd toch vuil voor Mij, spreekt de Heere Heere.C,Maar Ik had u geplant als een edelen wijnstok, geheel uit onvervalst zaad: hoe zijt gij dan veranderd in een bitteren, wilden wijnstok?KB,Doch gij hebt reeds van ouds uw juk verbroken en uwe banden verscheurd, en gezegd: Ik wil zo niet onderworpen zijn; en op alle hoge heuvelen en onder alle groene bomen liept gij de hoererij na.#A?,Het is uwer boosheid schuld, dat gij zo gekastijd wordt, en uwer ongehoorzaamheid, dat gij zo gestraft wordt; want zo moet gij gewaarworden en bevinden wat al jammer en hartzeer het aanbrengt, dat gij den Heer uwen God verlaat en Hem niet vreest, spreekt de Heer, de Heer Zebaôth./@W,Wat helpt het u, dat gij naar Egypte trekt, om het water van Sihor te drinken? En wat baat het u, dat gij naar Assyrië trekt, om het water van den Frath te drinken?}?s,Dit veroorzaakt gij uzelf, doordien gij den Heer uwen God verlaat, zo dikwijls Hij u wil leiden op den rechten weg.H> ,Daarenboven verbrijzelen die van Nof en Tachfanes u het hoofd.=-,Want de leeuwen brulden over hem, en verhieven hunne stem, en verwoestten zijn land; zijne steden zijn verbrand, zodat er niemand meer in woont.U<#,Is dan Israël een knecht of een lijfeigene, dat hij ieders roof moet zijn?,;Q, Want mijn volk doet een dubbele zonde: Mij, de levende bron, verlaten zij, en maken zich hier en daar uitgehouwen putten, die vol gaten zijn en geen water houden.c:?, Zou niet de hemel deswege zich ontzetten, en verschrikken en zeer beven? spreekt de Heer.95, of de heidenen ook van goden veranderen, hoewel het immers geen goden zijn? Maar mijn volk heeft zijne heerlijkheid veranderd in een onnutten afgod.8%, Gaat heen naar de eilanden der Kitteërs en ziet toe; of zendt naar Kedar en let met vlijt op, en aanschouwt, of het aldaar ook zo toe gaat:X7), Daarom moet Ik nu nog met u en met uwe kindskinderen twisten, spreekt de Heer.V6%,De priesters dachten niet: Waar is de Heer? en de handhavers der wet erkenden Mij niet; en de herders leidden de lieden van Mij af; en de profeten profeteerden van Baäl, en hingen de onnutte afgoden aan.35_,En Ik bracht u in een goed land, om zijne vruchten en gaven te eten; maar, toen gij daarin kwaamt, verontreinigdet gij mijn land, en maaktet mijn erfdeel tot een gruwel.V4%,en niet eens dachten: Waar is de Heer, die ons uit Egypteland voerde, en ons leidde door de woestijn, een woest, ongebaand land; een dor en duister land, een land, waar niemand wandelt en geen mens woont?(3I,Dus spreekt de Heer: Wat onrecht hebben toch uwe vaders in Mij gevonden, dat zij van Mij afweken en de ijdele goden nawandelden, daar zij toch niets verkregene2C,Hoort het woord des Heren, gij huis van Jakob, en alle geslachten van het huis van Israël!*1M,toen Israël den Heer ene heiligheid was, en zijne eerste vrucht; wie haar eten wilden, werden voor schuldig gehouden, en ongeluk overkwam hen, spreekt de Heer.j0M,Ga heen en predik openlijk te Jeruzalem, zeggende: Dus spreekt de Heer: Ik denk er aan, dat gij ene vriendelijke jonge dochter en ene lieve bruid waart, toen gij Mij volgdet in de woestijn, in het land, waar men niets zaait;&u,want Ik zal den godsdienst van Juda en Jeruzalem te dezer plaatse vernietigen, en zal hen door het zwaard doen vallen voor het aangezicht hunner vijanden en in de hand dergenen, die hun naar het leven staan; en Ik zal hunne dode lichamen aan de vogels des hemels en de dieren der aarde ter verslinding geven.%,Daarom zie, de tijd zal komen, spreekt de Heer, dat men deze plaats niet meer noemen zal Tofeth of dal van Ben-Hinnom, maar moord-dal;S$,want zij hebben voor Baäl hoogten gebouwd, om hunne kinderen te verbranden, Baäl tot brandoffers; hetgeen Ik hun niet geboden en waarvan Ik niet gesproken heb, en dat nooit in mijn hart is opgekomen.t#a,dewijl zij Mij verlaten, en deze plaats een vreemden god gegeven hebben en anderen goden aldaar gewierookt hebben, die zij noch hunne vaderen noch de koningen van Juda gekend hebben, en deze plaats met onschuldig bloed hebben vervuld:}"s,en zeg: Hoort het woord des Heren, gij koningen van Juda en gij inwoners van Jeruzalem: dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Zie, Ik zal een ongeluk brengen over deze plaats, waarvan een ieder, die het horen zal, de oren zullen klinken;!y,en ga uit naar het dal van Ben-Hinnom, dat voor de Tichelpoort ligt, en predik aldaar de woorden, die Ik tot u spreek,  #,Dus spreekt de Heer: Ga heen, met enige van de oudsten des volks en van de oudste priesters, en koop ene aarden kruik van den pottenbakker;,En dewijl Gij Heer, al hunne aanslagen tegen mij weet, dat zij mij willen doden, zo vergeef hun hunne misdaad niet, en laat hunne zonde niet uitgedelgd worden voor U, maar laat hen voor U terneder geveld worden; handel alzo met hen ten tijde uws toorns.P,Dat er een geschreeuw uit hunne huizen gehoord worde, wanneer Gij onverhoeds krijgsvolk over hen doet komen; want zij hebben een kuil gegraven om mij te vangen, en strikken voor mijne voeten gelegd.lQ,Straf dan nu hunne zonen met honger, en laat hen vallen in het zwaard; dat hunne vrouwen kinderloos en weduwen worden, en hunne mannen door den dood omkomen, en hunne jongelingen in den strijd door het zwaard getroffen worden.V%,Zal men dan goed met kwaad vergelden? Want zij hebben voor mijne ziel een kuil gegraven. Gedenk toch, dat ik voor U gestaan heb om voor hen ten beste te spreken, en uwe verbolgenheid van hen af te wenden.H ,Heer, sla acht op mij, en hoor de stem mijner tegenpartijders.)K,Toen zeiden zij: Komt en laat ons aanslagen smeden tegen Jeremia; want de priesters kunnen niet dwalen in de wet, en de wijzen kunnen niet missen met raadgeven, en de profeten kunnen niet verkeerd leren. Komt en laat ons hem verslaan met de tong, en niet luisteren naar al zijne woorden.&E,Ik zal hen als door een Oostenwind verstrooien voor het aangezicht hunner vijanden; Ik wil hun den rug en niet het aangezicht laten zien, als zij verderven.,opdat hun land tot ene woestijn worde, hun tot ene eeuwige schande, zodat alwie daar voorbijgaat zich verwondert en het hoofd schudt.,dan mijn volk Mij heeft vergeten? Zij wieroken den goden, en richten altoos ergernis op hunne wegen aan, en wandelen op ongebaande paden;,Blijft wel de sneeuw, die van den Libanon afkomt, langer op de stenen in het veld; vloeit wel het stromende water sneller,#?, Daarom spreekt de Heer aldus: Vraag toch onder de volken, wie heeft ooit zo iets gehoord, dat de jonkvrouw, Israël, zulk een afgrijselijk werk bedrijft?!, Maar zij zeggen: Er zal niets van worden; wij willen naar onze gedachten wandelen, en elk zal doen naar het goeddunken van zijn boos hart.pY, Zeg dan nu tot de mannen van Juda en tot de inwoners van Jeruzalem: Dus spreekt de Heer: Zie, Ik bereid ongeluk tegen u, en smeed overleggingen tegen u; bekeert u toch elk van zijnen bozen weg, en verbetert uw doen en uwen wandel.#?, maar als het dan kwaaddoet voor mijne ogen, zodat het naar mijne stem niet hoort, dan zal Mij ook berouwen het goede, dat Ik beloofd had het aan te doen._7, En schielijk spreek Ik over een volk of koninkrijk, dat Ik het bouwen en planten zal;*M,maar als dit volk, over hetwelk Ik dat gesproken heb, zich bekeert van zijne boosheid, dan zal Mij ook berouwen het ongeluk, dat Ik gedacht had het aan te doen.mS,Schielijk spreek Ik tot een volk of koninkrijk, dat Ik het uitroeien en verbreken en verderven zal;R,Kan Ik niet, evenals deze pottenbakker, ook met u handelen, o huis van Israël? spreekt de Heer: zie, gelijk het leem is in des pottenbakkers hand, zo zijt gijlieden in mijne hand, o huis van Israël.? y,Toen geschiedde het woord des Heren tot mij, zeggende: #,en de pot, dien hij van het leem maakte, mislukte hem onder de hand; toen maakte hij daarvan weder een anderen pot, zoals het hem behaagde.c ?,En ik ging af naar het huis des pottenbakkers, en zie, hij arbeidde juist op de schijven;g G,Maak u op en ga af naar het huis des pottenbakkers, aldaar zal ik U mijne woorden doen horen.N  ,Dit is het woord, dat van den Heer tot Jeremia geschied is, zeggende:,Maar is het, dat gij naar Mij niet zult horen om den sabbatdag te heiligen en geen last in te brengen door de poorten van Jeruzalem op den sabbatdag, zo zal Ik een vuur in uwe poorten ontsteken, dat de huizen te Jeruzalem zal verteren en niet uitgeblust worden.{,En er zullen komen uit de steden van Juda en uit de plaatsen rondom Jeruzalem; en uit het land Benjamin; uit de laagte en van het gebergte en van het Zuiden, die brandoffer, slachtoffer, spijsoffer en wierook zullen brengen tot het huis des Heren.,zo zullen ook door deze stadspoorten uit [gaan] en ingaan koningen en vorsten, die op Davids troon zitten, en op wagens en paarden rijden; zij en hunne vorsten, allen, die in Juda en te Jeruzalem wonen; en deze stad zal eeuwiglijk bewoond worden.1[,Indien gij Mij zult horen, spreekt de Heer, dat gij geen last door deze stadspoorten inbrengt op den sabbatdag, maar dien heiligt; zodat gij geen werk daarop verricht:  ,maar zij hoorden niet en neigden hunne oren niet, maar bleven hardnekkig, om Mij toch niet te horen noch de tucht aan te nemen.,en voert geen last op den sabbatdag uit uwe huizen, en doet geen arbeid, maar heiligt den sabbatdag, zoals Ik uwen vaderen geboden heb,iK,dus spreekt de Heer: Wacht u en draagt geen last op den sabbatdag door de poorten in Jeruzalem,+,en zeg tot hen: Hoort het woord des Heren, gij koningen van Juda, en geheel Juda, en alle inwoners van Jeruzalem, die door deze poorten ingaat,,Q,Dus spreekt de Heer tot mij: Ga heen en sta in de poort des volks, door welke de koningen van Juda uit [gaan] en ingaan, en in al de poorten van Jeruzalem,C,Laat hen te schande worden, die mij vervolgen, maar mij niet; laat hen verschrikken, maar mij niet; laat den dag des ongeluks over hen komen, en verbreek hen met ene dubbele verbreking.W~',Wees Gij mij slechts niet tot ene verschrikking, mijn toeverlaat in den nood!$}A,Maar ik heb mij niet ont trokken U als herder te volgen; ook heb ik den ongeluksdag niet begeerd, dat weet Gij; wat ik gepredikt heb, dat is recht voor U.[|/,Zie, zij zeggen tot mij: Waar is dan het woord des Heren? Laat het nu toch komen!f{E,Genees mij, Heer, zo word ik genezen; help mij, zo ben ik geholpen; want Gij zijt mijn roem.Nz, Want, Heer, Gij zijt Israëls hoop; allen, die U verlaten, moeten te schande worden, en de afvalligen moeten in het stof geschreven worden; want zij verlaten den Heer, de bron des levenden waters.ay;, Maar de plaats van ons heiligdom, de troon der goddelijke eer, is altoos vast gebleven.dxA, Want gelijk een vogel, die eieren uitbroedt, welke hij niet gelegd heeft, zo is hij, die door onrecht goed vergadert; want hij moet het verlaten, als hij dit het minst verwacht, en zal nog in het einde ten spot worden.w, Ik, de Heer, doorgrond het hart en beproef de nieren, om een ieder te geven naar zijn doen, naar de vruchten zijner werken.Lv, Het hart is een trots, een versaagd ding; wie kan het doorgronden?u',want hij zal zijn als een boom, die aan het water geplant is, en ingeworteld aan ene beek, en die het niet gevoelt als er hitte ontstaat, want zijne bladeren blijven groen, en hij bekommert zich niet als er een dor jaar komt, maar brengt vruchten voort zonder ophouden.`t9,Maar gezegend is de man, die zich op den Heer verlaat, en wiens toeverlaat de Heer is;@sy,want hij zal zijn als de heidestruik in de woestijn, en zal niet zien de toekomende troost, maar zal blijven in de dorheid der woestijn, in een onvruchtbaar land, waar niemand woont. r,Dus spreekt de Heer: Vervloekt is de man, die zich op mensen verlaat, en op vlees steunt, terwijl zijn hart van den Heer afwijkt;`q9,En gij zult verstoten worden uit uw erfdeel, dat Ik u gegeven heb, en Ik zal u tot knechten uwer vijanden maken in een land, dat gij niet kent; want gij hebt een vuur mijns toorns ontstoken, dat eeuwig branden zal.#p?,Maar Ik zal uwe hoogten, zo op de bergen als in de velden, benevens uwe have en al uwe schatten ten roof geven, om de zonden in al uwe grenspalen begaan.o ,opdat hunne kinderen nog gedenken zullen aan deze altaren, en aan de ascherabeelden bij het groen geboomte, op de hoge bergen.%n E,De zonde van Juda is geschreven met ene ijzeren stift en met de punt eens diamants, en gegraveerd op de tafel huns harten, als op de hoornen hunner altaren;m,Derhalve zie, nu zal Ik hen leren, en mijne hand en macht hun bekendmaken; en zij zullen gewaarworden, dat mijn naam Heer is.Ml,Hoe zou een mens zich goden kunnen maken? Het zijn toch geen goden.]k3,Heer, Gij zijt mijne sterkte en kracht, en mijne toevlucht in den nood; de volken zullen tot U komen van het einde der aarde, en zeggen: Onze vaders hebben valse en nietige goden gehad, die geen nut konden doen.;jo,Maar Ik zal eerst hunne misdaad en zonde dubbel betalen, omdat zij mijn land met de dode lichamen hunner afgoden verontreinigd en mijn erfdeel met hunne gruwelen vervuld hebben.i!,Want mijne ogen zien op al hunne wegen, zodat zij zich voor Mij niet verbergen kunnen; en hunne misdaad is voor mijne ogen niet verborgen.Rh,Zie, Ik zal vele visschers uitzenden, spreekt de Heer, die zullen hen opvissen; en daarna zal Ik vele jagers uitzenden, die zullen hen vangen op alle bergen en op alle heuvelen en in alle steenkloven.ygk,maar: Zo, waarachtig de Heer leeft, die de kinderen Israëls gevoerd heeft uit het land van het Noorden, en uit al de landen, waarheen Hij hen gedreven heeft; want Ik zal hen wederbrengen in hun land, hetwelk Ik hunnen vaderen gegeven heb.(fI,Derhalve zie, de tijd komt, spreekt de Heer, dat men niet meer zeggen zal: Zo waarachtig de Heer leeft, die de kinderen Israëls uit Egypteland gevoerd heeft,Ce, Daarom zal Ik u uit dit land stoten in een land, hetwelk gij niet gekend hebt noch uwe vaders; daar moogt gij dan, dag en nacht, andere goden dienen; want Ik zal u geen genade bewijzen.d, en omdat gij nog erger doet dan uwe vaders; want zie, ieder leeft naar het goeddunken van zijn boos hart, om naar Mij niet te horen.0cY, Omdat uwe vaders Mij verlaten hebben, spreekt de Heer, en andere goden nagevolgd en die gediend en aangebeden, maar Mij verlaten en mijne wet niet onderhouden hebben;b, En als gij aan dit volk dit alles zult gezegd hebben, en zij dan tot u zeggen zullen: Waarom spreekt de Heer over ons al dit grote ongeluk uit? Welke is de misdaad en de zonde, waarmede wij tegen den Heer onzen God gezondigd hebben? dan zult gij tot hen zeggen:Na, Want dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Zie, Ik zal van deze plaats voor uwe ogen en bij uw leven doen ophouden de stem der vreugde en der blijdschap, de stem des bruidegoms en der bruid.a`;,Ook zult gij in geen drinkhuis gaan om met hen aan te zitten, om te eten en te drinken.@_y,Ook zal men hun het brood niet breken met betrekking tot den rouw, om hen te troosten over een gestorvene, noch hun te drinken geven uit den troostbeker over iemands vader of moeder.)^K,zodat beiden, groot en klein, in dit land zullen sterven, en niet begraven noch beklaagd worden, en niemand zal zich om hunnentwil insnijden noch kaal scheren.]w,Want dus spreekt de Heer: Gij zult niet in het treurhuis gaan, en zult ook nergens heengaan tot rouwbeklag, noch medelijden met hen hebben, want Ik heb mijnen vrede van dit volk weggenomen, spreekt de Heer, mijne genade en barmhartigheid tevens;\3,Zij zullen aan smartelijke krankheden sterven en niet beklaagd noch begraven worden, maar zij zullen tot mest op het land worden, en zij zullen door het zwaard en den honger omkomen, en hunne dode lichamen zullen den vogelen des hemels en den dieren der aarde tot spijs zijn.I[ ,want dus spreekt de Heer aangaande de zonen en dochters, die in deze plaats geboren worden, aangaande hunne moeders, die hen baarden, en aangaande hunne vaders, die hen verwekten in dit land:WZ',Gij zult u geen vrouw nemen, noch zonen of dochters verwekken in deze plaats;[weleer] mijn mond zijn; en in plaats, dat gij tot hen terugkeert, moeten zij tot u terugkeren..UU,Waarom duurt toch mijn smart zo lang, en zijn mijne wonden zo kwaadaardig, dat niemand ze helen kan? Gij zijt ons geworden als ene bron, die niet meer wil opwellen.T-,Ik heb mij niet bij de spotters gevoegd, noch mij met hen verheugd; maar ik bleef afgezonderd voor uwe hand, want Gij waart zeer toornig op mij.)SK,Uw woord werd mijn spijs, toen ik het ontving, en uw woord is de vreugd en troost van mijn hart; want ik ben immers naar uwen naam genoemd, Heer, God Zebaôth.IR ,Ach Heer, Gij weet het; gedenk aan ons en neem ons aan, en wreek ons op onze vervolgers; neem ons op, en stel uwen toorn over hen niet uit; want Gij weet, dat wij om uwentwil versmaad worden. Q ,En Ik zal u tot uwe vijanden overbrengen, in een land, hetwelk gij niet kent; want het vuur is in mijnen toorn over u aangegaan.$PA, Maar Ik zal uw goed en uwe schatten ten roof geven, dat gij er niets voor krijgen zult; en dit om al uwe zonden, die gij in al uwe grenspalen begaan hebt.mOS, Meent gij, dat er ergens een ijzer is, dat het ijzer en koper van het Noorden zou kunnen verbreken?-NS, De Heer sprak: Welaan, Ik zal sommigen onder u doen overblijven, dezen zal het weder welgaan; en Ik zal u te hulp komen in den nood en den angst onder de vijanden.DM, Ach mijne moeder, dat gij mij gebaard hebt, tegen wien een ieder twist en krakeelt in het gehele land! Ik heb immers niet op woeker gegeven noch genomen, en nochtans vloekt mij iedereen.)LK, dat degene, die zeven kinderen heeft, ellendig zal zijn en van harte zal zuchten; want hare zon zal op den vollen dag ondergaan, dat zowel haar roem als hare vreugd een einde zal hebben; en de overigen zal Ik aan het zwaard overgeven voor het aangezicht hunner vijanden, spreekt de Heer.AK{,Hunne weduwen zullen meer worden dan het zand aan de zee; Ik zal over de moeder des jongelings doen komen een openbaren verderver, en de stad schielijk en onvoorziens doen overvallen;J#,Ik wil hen met de wan ten lande uitwannen; en Ik zal mijn volk, dat zich van hun doen niet bekeren wil, tot kinderlozen maken en ombrengen.3I_,Gij hebt Mij verlaten, spreekt de Heer, en zijt van Mij afgevallen: daarom heb Ik mijne hand tegen u uitgestrekt om u te verderven; Ik ben des ontfermens moede geworden. H,Wie zal zich dan over u ontfermen, Jeruzalem? Wie zal dan medelijden met u hebben? Wie zal dan heengaan en naar uw welzijn vragen?6Ge,En Ik zal hen voor alle koninkrijken der aarde tot een schrikbeeld stellen, om Manasse, den zoon van Hizkía, den koning van Juda, om hetgeen hij in Jeruzalem gedaan heeft.|Fq,Want Ik zal hen met vierderlei plagen bezoeken, spreekt de Heer: met het zwaard, dat zij gedood worden; met honden, die hen wegsleepen zullen; met vogelen des hemels en met het gedierte der aarde, dat zij verslonden en vernield zullen worden.E,En wanneer zij tot u zeggen: Waarheen zullen wij gaan? zo zeg tot hen: Dus spreekt de Heer: Wien de dood treft, dien treffe zij; wien het zwaard treft, dien treffe het; wien de honger treft, dien treffe hij; wien de gevangenis treft, dien treffe zij.0D [,Doch de Heer sprak tot mij: Al was het, dat Mozes en Samuël vóór Mij stonden, nog zou Ik geen hart hebben voor dit volk: drijf hen van Mij weg en laat hen heengaan.BC},Immers is er niemand onder de afgoden der volken, die regen kan geven; ook kan de hemel niet regenen: gij zijt de Heer onze God, op wien wij hopen, want Gij alleen kunt dit alles doen.,BQ,Maar om uws naams wil, versmaad ons niet; laat den troon uwer heerlijkheid niet ontluisterd worden; gedenk toch aan uw verbond met ons, en laat het niet ophouden.kAO,Heer, wij erkennen onze goddeloosheid en onzer vaderen misdaad, dat wij tegen U gezondigd hebben.@),Hebt Gij Juda geheel verworpen, of heeft uwe ziel een walg van Sion? Waarom hebt Gij ons zo geslagen, dat niemand ons genezen kan? Wij hoopten, dat het vrede zou worden, maar er komt niets goeds; wij hoopten, dat wij zouden genezen worden, maar zie, er is verschrikking.p?Y,Ga ik uit op het veld, zie, daar liggen de verslagenen van het zwaard: kom ik in de stad, zie daar liggen zij, die van honger versmacht zijn; want zowel de profeten als de priesters moeten in een land trekken, dat zij niet kennen.I> ,En gij zult dit woord tot hen zeggen: Mijne ogen vloeien van tranen dag en nacht ja, onophoudelijk; want de jonkvrouw, de dochter mijns volks, is afgrijselijk geplaagd en jammerlijk geslagen.v=e,En het volk, voor hetwelk zij profeteren, zal vanwege het zwaard en den honger te Jeruzalem hier en daar liggen, en niemand zal hen begraven, zo ook hunne vrouwen en zonen en dochters; en Ik zal hunne eigen boosheid over hen uitstorten. <,Daarom, dus spreekt de Heer: Aangaande de profeten, die in mijnen naam profeteren, ofschoon Ik hen niet gezonden heb, en die nochtans prediken, dat geen zwaard noch duurte in dit land komen zal, die profeten zullen door het zwaard en door den honger omkomen.q;[,En de Heer sprak tot mij: Die profeten profeteren vals in mijnen naam; Ik heb hen niet gezonden en hun niets bevolen en niets tot hen gesproken; zij prediken ulieden valse gezichten, waarzeggerij en afgoderij en bedrog huns harten.6:e, Toen sprak ik: Ach, Heere, Heere, zie, de profeten zeggen tot hen: Gij zult geen zwaard zien en geen duurte onder u hebben, maar ik zal u goeden vrede geven in deze plaats.[9/, of zij al vasten, zo zal Ik toch naar hun smeken niet horen; en of zij al brandoffer en spijsoffer brengen, zo behagen zij mij toch niet, maar Ik zal hen door het zwaard en door den honger en de pest verteren.W8', En de Heer sprak tot mij: Gij zult niet voor dit volk om genade bidden; want,Z7-, Dus spreekt de Heer aangaande dit volk: Zij lopen gaarne heen en weder, en blijven niet gaarne tehuis; daarom is de Heer hun niet genegen, maar nu is Hij hunne misdaad gedachtig, en wil hunne zonden bezoeken.;6o, Waarom stelt Gij U als een held, die versaagd is, als een reus, die niet helpen kan? Gij zijt immers nog onder ons, o Heer, en wij zijn naar uwen naam genoemd; verlaat ons niet.25],Gij zijt Israëls troost, en hun helper in den nood: waarom stelt Gij U, alsof Gij een gast waart in dit land, een vreemdeling, die slechts den nacht daarin doorbrengt?*4M,O Heer, onze misdaden hebben het immers verdiend, maar help nochtans om uws naams wil; ja onze ongehoorzaamheid is groot, waarmede wij tegen U gezondigd hebben.|3q,Het wild gedierte staat op de hoogten, het snakt naar lucht als de draken, en versmacht, omdat er geen kruid wast.a2;,Zelfs de hinden, die op het veld werpen, verlaten hare jongen, omdat er geen gras wast.1},omdat de aarde gespleten is, dewijl het niet regent op het aardrijk; de akkerlieden gaan treurig, en omwinden hun hoofd.?0w,De groten zenden de kleinen om water; maar als zij tot de bron komen, vinden zij geen water, en brengen hunne vaten ledig weder; zij gaan treurig en bedroefd, en omwinden hun hoofd,/},Juda ligt jammerlijk, en zijne poorten kwijnen; het staat beklaaglijk op het land, en te Jeruzalem is een grote droogte.X. +,Dit is het woord, hetwelk de Heer tot Jeremia sprak aangaande de grote droogte:M-, Want uw overspel en uw hunkeren, uwe onbeschaamde hoererij en uwe gruwelen, op de heuvelen in het open veld gepleegd, heb Ik gezien; wee u, Jeruzalem, wanneer zult gij toch eens gereinigd worden?W,', daarom zal Ik uwe zomen hoog ontdekken tegen u, dat men uwe schande zien zal.+, Dit zal uw loon zijn, en uw deel, hetwelk Ik u toegemeten heb, spreekt de Heer; omdat gij Mij vergeten hebt en u op leugens verlaat:g*G, Daarom zal Ik hen verstrooien als stoppels, die door den wind der woestijn weggewaaid worden.), Kan ook een Moor zijne huid veranderen, of een luipaard zijne vlekken? Dan kunt gij ook goeddoen, gij, die aan het kwaad gewend zijt.#(?, Als gij dan in uw hart zult zeggen: Waarom overkomt mij dit toch?: om de menigte uwe misdaden zijn uwe zomen opgetild, en uwe hielen met geweld ontbloot.B'}, Wat zult gij zeggen, wanneer Hij u zo bezoeken zal? Want gij hebt hen gewend vorsten en hoofden over u te willen zijn. Zie toe, zal niet angst u aangrijpen als ene vrouw in barensnood? &, Hef uwe ogen op en zie, hoe men van het Noorden herwaarts komt; waar is nu de kudde, die u toevertrouwd was, uwe heerlijke kudde?~%u, De steden tegen het Zuiden zijn gesloten, en niemand is er, die ze opendoet; geheel Juda is geheel en al weggevoerd.u$c, Zeg aan den koning en aan de vorstin: Zet u lager; want de kroon uwe heerlijkheid is van uw hoofd gevallen.D#, Maar wilt gij dat niet horen, zo zal mijne ziel in het verborgen wenen over zulke hoovaardij; mijne ogen zullen van tranen vloeien, omdat de kudde des Heren gevankelijk wordt weggevoerd. b~~}_|k{{ezzfyy0xww+vuu7tsrqpponnJmmBlOkjj*ii h~gffleedTcc3bRaaF`__1^l]]A\\%[ZZYXX.WjVVU-TYSSRYQPP OCNnMM`LLEKK)JIIHH#GG@FEDDOCC BAAF@?>> == [koperen] zee en aangaande het gestoelte en aangaande de vaten, die nog overgebleven zijn in deze stad,oW,Maar zijn zij profeten, en hebben zij het woord des Heren, laat hen dan den Heer Zebaôth verbidden, dat de overgebleven vaten in het huis des Heren en in het huis des konings van Juda en in Jeruzalem, niet mede naar Babel komen.y,Hoort niet naar hen, maar dient den koning van Babel, zo zult gij leven: waarom zou deze stad tot ene woestijn worden?,En tot de priesters en tot al dit volk sprak ik, zeggende: Dus spreekt de Heer: Hoort niet naar de woorden uwer profeten, die u profeteren, zeggende: Zie, de vaten van het huis des Heren zullen nu haast van Babel weder herwaarts komen; want zij profeteren u leugen.R,Want zij profeteren u leugen, en Ik heb hen niet gezonden, spreekt de Heer, en zij profeteren leugen in mijnen naam, opdat Ik u uitstote en gij omkomt, te zamen met de profeten, die voor u profeteren.|q,Daarom hoor niet naar de woorden der profeten, die tot u zeggen: Gij zult den koning van Babel niet moeten dienen.2], Waarom zoudt gij sterven, gij en uw volk, door het zwaard, den honger en de pest, zoals de Heer gesproken heeft over elk volk, dat den koning van Babel niet wil dienen?, Q, En ik zeide dit alles tot Zedekía, den koning van Juda, en sprak: Buig den hals onder het juk des konings van Babel, en dien hem en zijn volk, zo zult gij leven.? w, Maar het volk, dat zijnen hals gewillig zal buigen onder het juk des konings van Babel, en hem dient, dat zal Ik in zijn hand laten, om het te bouwen en te bewonen, spreekt de Heer.o W, Want zij profeteren u leugen, om u ver uit het land te brengen, en opdat Ik u uitstote en gij omkomt.$ A, Derhalve hoort niet naar uwe profeten, waarzeggers, droomuitleggers, wichelaars en tovenaars, die tot u zeggen: Gij zult den koning van Babel niet dienen. -,Maar welk volk en koninkrijk den koning van Babel, Nebukadnezar, niet dienen wil, en zijnen hals niet willen buigen onder het juk des konings van Babel, dat volk zal Ik bezoeken met het zwaard, den honger en de pest, spreekt de Heer, totdat Ik het door zijne hand verniel.3_,En alle volken zullen hem dienen, en zijnen zoon en den zoon zijns zoons, totdat ook de tijd zijns lands zal komen; want vele volken en grote koningen zullen hem dienen.<q,En nu heb Ik al deze landen gegeven in de hand van mijnen knecht Nebukadnezar, den koning van Babel, en heb hem ook de wilde dieren op het veld gegeven om hem dienstbaar te zijn."=,Ik heb de aarde gemaakt, en de mensen, en het vee, dat op de aarde is, door mijne grote kracht en mijn uitgestrekten arm; en Ik geef ze aan wien Ik wil.,en beveel hun, dat zij aan hunne heren zeggen: Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Zo zult gij tot uwe heren zeggen:r],en zend ze aan den koning van Edom, aan den koning van Moab, aan den koning der kinderen Ammons, aan den koning van Tyrus, en aan den koning van Sidon, door de boden, die tot Zedekía, den koning van Juda, te Jeruzalem gekomen zijn;dA,Dus spreekt de Heer tot mij: Maak u touwen en jukken, en hang één daarvan aan uwen hals; ,In het begin der regering van Jojakim, den zoon van Josía, den koning van Juda, geschiedde dit woord van den Heer tot Jeremia, zeggende:,Maar de hand van Ahikam, den zoon van Safan, was met Jeremia, dat men hem niet overgaf in de hand des volks om hem te doden.1[,die voerden Uría uit Egypte, en brachten hem tot koning Jojakim; en deze liet hem met het zwaard doden, en deed zijn dood lichaam werpen in de gemene begraafplaatsen.lQ,En koning Jojakim zond mannen naar Egypte, Elnathan den zoon van Achbor, en andere mannen met hem;I~ ,En toen koning Jojakim en al zijne aanzienlijken en al de vorsten, zijne woorden hoorden, wilde de koning hem laten doden, doch Uría vernam het, werd bevreesd en vluchtte, en kwam in Egypte.1}[,Ook was er een, die in den naam des Heren profeteerde, Uría, de zoon van Semaja, uit Kirjath-Jearim; die profeteerde tegen deze stad en tegen dit land, zoals Jeremia.|),Nochtans liet Hizkía, de koning van Juda, en geheel Juda hem daarvoor niet doden, ja zij vreesden veelmeer den Heer en baden voor den Heer; toen berouwde ook den Heer het kwaad, dat Hij tegen hen gesproken had. Dus zouden wij dan een groot kwaad doen tegen onze zielen.6{e,Ten tijde van Hizkía, den koning van Juda, was er een profeet, Micha van Moréseth, die sprak tot al het volk van Juda, zeggende: Dus spreekt de Heer Zebaôth: Sion zal als een akker geploegd worden, en Jeruzalem zal tot een steenhoop worden, en de berg van het huis des Heren tot hoogten des wouds.mzS,En enigen van de oudsten des lands stonden op en spraken tot de gehele menigte des volks, zeggende:8yi,Toen zeiden de vorsten en al het volk tot de priesters en de profeten: Deze is des doods niet schuldig, want hij heeft in den naam van den Heer, onzen God, tot ons gesproken.jxM,maar gij moet weten, dat, indien gij mij doodt, gij onschuldig bloed zult brengen over u, over deze stad en over hare inwoners; want waarlijk, de Heer heeft mij tot u gezonden, opdat ik dit alles voor uwe oren spreken zoude.[w/,Zie, ik ben in uwe handen: gij kunt met mij doen zoals het u recht en goed dunkt;)vK, Verbetert dan nu uw doen en uwen wandel, en hoort naar de stem van den Heer, uwen God; zo zal den Heer ook berouwen het kwaad, dat Hij tegen u gesproken heeft.:um, Maar Jeremia sprak tot al de vorsten en tot al het volk: De Heer heeft mij gezonden, opdat ik dit alles, wat gij gehoord hebt, zou profeteren tegen dit huis en tegen deze stad.>tu, En de priesters en profeten zeiden tot de vorsten en tot al het volk: Deze is des doods schuldig, want hij heeft geprofeteerd tegen deze stad, gelijk gij met uwe oren gehoord hebt.5sc, Toen nu de vorsten van Juda dit hoorden, gingen zij uit het huis des konings op in het huis des Heren, en zetten zich voor de nieuwe poort [van het huis] des Heren.jrM, Waarom durft gij profeteren in den naam des Heren, zeggende: Het zal dit huis gaan als Silo, en deze stad zal zo woest worden, dat er niemand meer in woont? En al het volk vergaderde zich in het huis des Heren tegen Jeremia.9qk,en Jeremia alles had uitgesproken, wat de Heer hem bevolen had tot het ganse volk te zeggen, grepen hem de priesters en de profeten en al het volk, zeggende: Gij moet sterven.vpe,Toen nu de priesters, de profeten en al het volk Jeremia deze woorden hoorden spreken in het huis des Heren,ro],zo zal Ik met dit huis doen als met Silo, en deze stad tot een vloek stellen voor alle volken der aarde.n,dat gij hoort naar de woorden van mijne knechten, de profeten, die Ik vroeg en laat tot u gezonden heb, doch die gij niet horen wildet:zmm,Dus spreekt de Heer: Indien gij naar Mij niet horen zult, dat gij wandelt in mijne wet, die Ik u voorgelegd heb,5lc,of zij misschien zullen horen, en zich bekeren elk van zijnen kwaden weg; opdat Mij ook berouwe het kwaad, dat Ik hun denk te doen om hunnen bozen wandel. Zeg dan tot hen:ekC,Dus spreekt de Heer: Treed in het voorhof van het huis des Heren, en predik tot alle steden van Juda, die ingaan om te aanbidden in het huis des Heren, al de woorden, die Ik u bevolen heb hun te zeggen; doe er niets af:j ,In het begin der regering van Jojakim, den zoon van Josía, den koning van Juda, geschiedde dit woord van den Heer, zeggende:i+,&Hij heeft zijne hut verlaten als een jonge leeuw; en zo is hun land vernield, wegens den toorn des verdervers en wegens zijnen grimmigen toorn.mhS,%en omdat hunne landouwen, die zo wél stonden, verdorven zijn wegens den grimmigen toorn des Heren:g,$Daar zullen dan de herders jammeren, en de voorgangers der kudde zullen kermen, omdat de Heer hunne weide zo verwoest heeft,sf_,#en de herders zullen niet kunnen ontvlieden, en de voorgangers der kudde zullen het niet kunnen ontlopen.He ,"Kermt nu, gij herders, en jammert; wentelt u in het stof, gij voorgangers der kudde, want de tijd is gekomen, dat gij geslacht en verstrooid zult worden, en vallen zult als een kostbaar vat;tda,!Dan zullen de verslagenen van den Heer in dien tijd liggen van het ééne einde der aarde tot aan het andere einde; die zullen niet beklaagd, noch opgenomen, noch begraven worden, maar zij moeten op het veld liggen en tot mest worden.(cI, Dus spreekt de Heer Zebaôth: Zie, er zal een plaag komen van het ééne volk tot het andere, en een groot onweder zal verwekt worden van de zijden des lands.Ub#,welks weergalm klinken zal tot aan des aardrijks einde; want de Heer heeft te richten met de volken, en zal met alle vlees gericht houden: de goddelozen zal Hij aan het zwaard overgeven, spreekt de Heer.a,En gij zult hun al deze woorden profeteren, en zeg tot hen: De Heer zal brullen uit de hoogte, en zijnen donder laten horen uit zijne heilige woning; Hij zal brullen tegen zijne woonstede; Hij zal een lied der wijnperstreders zingen tegen alle inwoners des lands,l`Q,want zie, in de stad, die naar mijnen naam genoemd is, begin Ik te plagen, en zoudt gij ongestraft blijven? Gij zult niet ongestraft blijven; want Ik roep het zwaard over allen, die op de aarde wonen, spreekt de Heer Zebaôth._-,En wanneer zij den beker niet van uwe hand willen nemen om te drinken, zo zeg tot hen: Aldus spreekt de Heer Zebaôth: Gij zult en moet drinken;G^,Gij zult dan tot hen zeggen: Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Drinkt, dat gij dronken wordt en spuwt, en nedervalt en niet weder opstaat, vanwege het zwaard, dat Ik onder u zend.R],alle koningen tegen het Noorden, zowel die nabij als die verre zijn, den een zowel als den ander; en alle koninkrijken der aarde, die op den aardbodem zijn. En de koning van Sesach zal na hen drinken.W\',alle koningen van Zimri, alle koningen van Elam, en alle koningen van Medië;a[;,alle koningen van Arabië, en alle koningen tegen het Westen, die in de woestijn wonen;EZ,Dedan, Tema en Buz, en allen, die het haar rondom afknipen;~Yu,en alle koningen van Tyrus, alle koningen van Sidon, en de koningen in de eilanden, die aan gene zijde der zee zijn;,XS,Edom en Moab en de kinderen Ammons;+WO,en alle landen tegen het Westen; alle koningen in het land Uz, alle koningen in het land der Filistijnen, en Askalon, Gaza, Ekron en de overgeblevenen van Asdod;]V3,ook Farao, den koning van Egypte, en zijne knechten, zijne vorsten en al zijn volk;)UK,Jeruzalem en de steden van Juda, en hare koningen en vorsten, dat zij woest en vernield zullen liggen, en een spot en vloek zijn, gelijk het heden ten dage is;{To,En ik nam den beker van de hand des Heren, en gaf daaruit te drinken aan alle volken, tot welke de Heer mij zond:kSO,dat zij drinken, tuimelen en onzinnig worden, wegens het zwaard, hetwelk Ik onder hen zenden zal..RU,Want dus spreekt de Heer, Israëls God, tot mij: Neem dezen beker van den wijn der gramschap van mijne hand, en schenk daaruit aan alle volken, tot welke Ik u zend;Q1,Want ook hen zullen machtige volken en grote koningen doen dienen, en Ik zal hun vergelden naar hunne verdiensten en naar de werken hunner handen.7Pg, Alzo zal Ik over dit land brengen al mijne woorden, die Ik daartegen gesproken heb, alles wat in dit boek geschreven is, hetwelk Jeremia geprofeteerd heeft over alle volken.ZO-, Maar als de zeventig jaar om zijn, zal Ik den koning van Babel bezoeken, en al dit volk, spreekt de Heer, wegens hunne misdaad, daarnevens het land der Chaldeën; en Ik zal het tot ene eeuwige woestijn maken.{No, en dit gehele land zal woest en vernield worden, en deze volken zullen den koning van Babel dienen zeventig jaar.M, En Ik zal daaruit doen vergaan al het vrolijke gezang, de stem des bruidegoms en der bruid, het geluid des molens en het licht der lamp;`L9, zie, zo zal Ik uitzenden en alle volken van het Noorden laten komen, spreekt de Heer, en ook mijnen knecht Nebukadnezar, den koning van Babel, en zal hen brengen over dit land en over degenen, die daarin wonen, en over al deze volken, die rondom liggen; en Ik zal hen verbannen en vernielen, en hen tot spot en tot ene eeuwige woestijn maken.cK?,Daarom spreekt de Heer Zebaôth aldus: Dewijl gij dan naar mijne woorden niet horen wilt, J,Maar gij wildet Mij geen gehoor geven, spreekt de Heer, zodat gij Mij vertoorndet door het werk uwer handen, tot uw eigen ongeluk.I1,volgt geen andere goden om hen te dienen en te aanbidden, opdat gij Mij niet vertoornt door het werk uwer handen, en Ik een ongeluk over u brenge.NH,als zij spraken: Bekeert u toch een ieder van zijnen bozen weg en van uwe kwade handelingen, zo zult gij in het land, hetwelk de Heer u en uwen vaderen gegeven heeft, altoos en eeuwiglijk blijven;G5,Ook heeft de Heer tot u gezonden al zijne knechten, de profeten, vroeg en laat; maar gij hebt nooit willen horen, noch uwe oren geneigd om te horen,yFk,Sedert het dertiende jaar van Josía, den zoon van Amon, den koning van Juda, is het woord des Heren tot mij geschied tot op dezen dag toe; en ik heb ulieden nu drieëntwintig jaar vroeg en laat gepredikt, maar gij hebt nooit willen horen.rE],hetwelk de profeet Jeremia sprak tot al het volk van Juda en tot al de inwoners van Jeruzalem, zeggende:bD ?,Dit is het woord, dat tot Jeremia geschiedde aangaande het gehele volk van Juda, in het vierde jaar van Jojakim, den zoon van Josía, den koning van Juda, dat is het eerste jaar van Nebukadnezar, den koning van Babel;C%, en Ik zal het zwaard, den honger en de pest onder hen zenden, totdat zij omkomen van het land, hetwelk Ik hun en hunnen vaderen gegeven heb.hBI, en Ik zal hun ongeluk geven en hen in geen koninkrijk op aarde laten blijven, zodat zij te schande zullen worden, tot een spreekwoord, tot ene schimprede en tot een vloek, aan alle plaatsen, waarheen Ik hen zal wegdrijven; A9,Maar gelijk die slechte vijgen, die vanwege hare slechtheid niet kunnen gegeten worden, alzo, spreekt de Heer, zal Ik Zedekía maken, de koning van Juda, benevens zijne vorsten, en wat er overgebleven is te Jeruzalem, en de overgeblevenen in dit land en die in Egypteland wonen;B@},en Ik zal hun een hart geven, dat zij Mij kennen zullen, dat Ik de Heer ben; en zij zullen mijn volk zijn en Ik zal hun God zijn, want zij zullen zich van ganser harte tot Mij bekeren.?-,en Ik zal hen genadig aanzien, en zal hen wederbrengen in dit land; en Ik zal hen bouwen en niet afbreken, en zal hen planten en niet uitroeien;7>g,Dus spreekt de Heer, Israëls God: Gelijk die goede vijgen, alzo zal Ik erkennen de gevangenen van Juda, die Ik uit deze plaats heb doen trekken naar het land der Chaldeën;?=y,Toen geschiedde het woord des Heren tot mij, zeggende:O<,En de Heer sprak tot mij: Jeremia, wat ziet gij? Toen zeide ik: Vijgen; de goede vijgen zijn zeer goed, en de slechte zijn zeer slecht, zodat zij vanwege hare slechtheid niet gegeten kunnen worden.8;i,In den enen korf waren zeer goede vijgen, gelijk de vroege vijgen zijn; in den anderen korf waren zeer slechte vijgen, die vanwege hare slechtheid niet gegeten konden worden.G: ,Zie, de Heer vertoonde mij twee korven met vijgen, gesteld vóór den tempel des Heren, nadat Nebukadnezar, de koning van Babel, Jechonia, den zoon van Jojakim, den koning van Juda, gevankelijk had weggevoerd, benevens de vorsten van Juda, en de timmerlieden en de smeden, en hen van Jeruzalem naar Babel had gebracht._97,(en Ik zal u eeuwige schande en eeuwige smaad aandoen, die nimmer zal vergeten worden.8,'zie, zo zal Ik u wegnemen, en u, benevens de stad, die Ik u en uwen vaderen gegeven heb, van voor mijn aangezicht wegwerpen;O7,&Maar dewijl gij zegt: De last des Heren, daarom spreekt de Heer aldus: Omdat gij dit woord den last des Heren noemt, en Ik tot u gezonden heb, zeggende: Gij zult het niet noemen den last des Heren:g6G,%Daarom zult gij tot den profeet aldus zeggen: Wat antwoordt de Heer u en wat spreekt de Heer?B5},$En noemt het niet meer den last des Heren; want voor ieder zal zijn eigen woord een last zijn, dewijl gij de woorden van den levenden God, den Heer Zebaôth, onzen God, verdraaid hebt.y4k,#Maar alzo zult gij zeggen de een tot den ander en onder elkander: Wat antwoordt de Heer en wat spreekt de Heer?3,"En indien een profeet, of priester, of het volk zeggen zal: Dit is de last des Heren, dien zal Ik bezoeken en zijn huis ook.H2 ,!Wanneer dan dit volk, of een profeet, of een priester u vragen zal, zeggende: Welke is de last des Heren? zo zult gij tot hen zeggen: Wat de last is? Dat Ik u zal wegwerpen, spreekt de Heer.1-, Zie, Ik zal tegen degenen zijn, die valse dromen profeteren, spreekt de Heer, en die ze prediken, en mijn volk verleiden met hunne leugens en loze streken: daar Ik hen nochtans niet gezonden en hun niets bevolen heb, en zij ook aan dit volk geen nut doen, spreekt de Heer.z0m,zie, Ik zal tegen de profeten zijn, spreekt de Heer, die hun eigen woord voeren en zeggen: Hij heeft het gezegd.t/a,Daarom zie, Ik zal tegen de profeten zijn, spreekt de Heer, die mijne woorden stelen de een van den ander;i.K,Is mijn woord niet als een vuur, spreekt de Heer, en als een hamer, die steenrotsen vermorzelt?/-W,Een profeet, die dromen heeft, predike die dromen; en wie mijn woord heeft, predike mijn woord naar waarheid. Wat overeenkomst heeft stro met tarwe, spreekt de Heer?),K,die willen, dat mijn volk mijnen naam vergeten zal door hunne dromen, die zij de een den ander verhalen, zoals hunne vaderen mijnen naam wegens Baäl vergaten.v+e,Wanneer zullen toch de profeten ophouden, die leugen voorspellen en de bedriegerij hunner harten profeteren;*,Ik hoor het wel wat de profeten prediken, die leugen profeteren in mijnen naam, zeggende: Ik heb gedroomd, ik heb gedroomd. )9,Zou iemand zich zo heimelijk kunnen verbergen, dat Ik hem niet zou zien, spreekt de Heer; ben Ik het niet, die hemel en aarde vervul, spreekt de Heer?_(7,Ben Ik dan slechts een God van nabij, spreekt de Heer, en niet ook een God van verre?6'e,Want, indien zij bij mijnen raad gebleven waren, en mijne woorden aan mijn volk gepredikt hadden, zij zouden hen van hunne boosheid en van hunnen kwaden weg bekeerd hebben.y&k,Ik heb die profeten niet gezonden, en nochtans liepen zij; Ik sprak niet tot hen, en nochtans profeteerden zij.%/,En de toorn des Heren zal niet ophouden, totdat Hij zal gedaan en uitgevoerd hebben, wat Hij in den zin heeft: dan zult gij het wel gewaarworden. $ ,Zie, er zal een onweder des Heren met grimmigheid komen, en een verschrikkelijk onweder op het hoofd der goddelozen losbarsten.~#u,Want wie heeft in den raad des Heren gestaan, en zijn woord gezien of gehoord? Wie kan zijn woord vernemen of horen?Q",zij zeggen tot degenen, die mij lasteren: De Heer heeft het gesproken, het zal ulieden welgaan; en tot allen, die naar huns harten goeddunken wandelen, zeggen zij: Ulieden zal geen ongeluk overkomen.E!,Dus spreekt de Heer Zebaôth: Hoort niet naar de woorden der profeten, die u profeteren; zij bedriegen u, want zij prediken de ingeving huns harten, en niet wat uit den mond des Heren is;U #,Daarom spreekt de Heer Zebaôth aangaande die profeten aldus: Zie, Ik zal hen met alsem spijzen en met gal drenken, want van de profeten van Jeruzalem heeft zich huichelarij verspreid in het gehele land.uc,maar in de profeten van Jeruzalem zie Ik gruwelen, dat zij overspel bedrijven, en met leugens omgaan, en de bozen versterken, opdat niemand zich bekere van zijne boosheid; zij zijn allen voor Mij als Sodom en hare inwoners als Gomorra.xi, In de profeten van Samarië zag Ik dwaasheid, dat zij door Baäl profeteerden en mijn volk Israël verleidden;=s, Daarom is hun weg voor hen als ene gladde steilte in het donker, waar zij uitglijden en vallen; want Ik zal ongeluk over hen brengen in het jaar hunner bezoeking, spreekt de Heer.wg, Want zo profeten als priesters zijn huichelaars, en Ik vind ook in mijn huis hunne boosheid, spreekt de Heer.A{, omdat het land vol overspelers is, omdat het land vanwege den vloek zo jammerlijk staat, en de landouwen in de woestijn verdorren; want hun leven is boos en hunne regering deugt niet.P, Tegen de profeten. Mijn hart dreigt in mijn lichaam te breken, al mijne beenderen sidderen; ik ben als een dronken man en als die van wijn tuimelt, vanwege den Heer en vanwege zijne heilige woorden,c?,maar: Zo waarachtig de Heer leeft, die het zaad van het huis Israëls heeft uitgevoerd en gebracht uit het land van het Noorden, en uit al de landen, waarheen Ik hen weggedreven heb; want zij zullen in hun land wonen.-S,Derhalve zie, de tijd zal komen, spreekt de Heer, dat men niet meer zeggen zal: Zo waarachtig de Heer leeft, die de kinderen Israëls uit Egypteland gevoerd heeft,!;,In zijnen tijd zal Juda geholpen worden en Israël veilig wonen; en dit zal zijn naam zijn, waarmede men hem noemen zal: De Heer is onze gerechtigheid.@y,Zie, de tijd komt, spreekt de Heer, dat Ik David ene rechtvaardige Spruit zal verwekken; die zal een koning zijn, die wél regeren zal, en recht en gerechtigheid oefenen op de aarde.5,en Ik zal herders over hen stellen, die hen weiden zullen, dat zij niet meer zullen vrezen, noch verschrikken, noch vermist worden, spreekt de Heer.M,Doch Ik zal de overgeblevenen mijner kudde vergaderen uit alle landen, waarheen ik ze weggedreven heb, en Ik zal ze wederbrengen tot hunne kooien, dat zij zullen wassen en vermenigvuldigd worden;hI,Daarom spreekt de Heer, Israëls God, aldus aangaande de herders, die mijn volk weiden: Gij hebt mijne kudde verstrooid en ze verstoten en niet bezocht; zie, Ik zal u bezoeken vanwege uwe boze handelingen, spreekt de Heer.` ;,Wee den herders, die de schapen mijner weide ombrengen en verstrooien, spreekt de Heer.|q,Dus spreekt de Heer: Schrijft dezen man op als een kinderloze, een man, wien het al de dagen zijns levens niet wél zal gaan; want hij zal het geluk niet hebben, dat voortaan iemand van zijn zaad op Davids troon zitten en in Juda heersen zal.2_,O land, land, land, hoor des Heren woord!"=,Welk een ellendig, veracht, verstoten man is Konía, een onwaardig vat! Ach, hoe is hij met zijn zaad verdreven, en naar een onbekend land heengeworpen.s_,en daar zult gij sterven; en naar het land, waarnaar zij hartelijk verlangen, zullen zij niet wederkeren.p Y,en Ik zal u en uwe moeder, die u gebaard heeft, naar een ander land drijven, dat uw vaderland niet is,4 a,Ja, Ik zal u geven in de hand dergenen, die u naar het leven staan en voor wie gij vreest; in de hand van Nebukadnezar, den koning van Babel, en in de hand der Chaldeën;A {,Zo waarachtig Ik leef, spreekt de Heer, al ware het, dat Konía, de zoon van Jojakim, den koning van Juda, een zegelring aan mijne rechterhand was, zo zou Ik u toch vandaar wegrukken.- S,Gij, die op den Libanon woont en in cederen genesteld zijt, hoe schoon zult gij er uitzien, als de smarten en weeën u zullen aangrijpen als van ene in barensnood! 3,De wind zal uwe herders weiden, en uwe vrienden zullen gevankelijk wegtrekken; dan zult gij beschaamd en te schande worden vanwege al uwe boosheid.?w,Ik heb het u tevoren gezegd, toen het nog wél met u stond; maar gij zeidet: Ik wil niet horen. Zo hebt gij al de dagen uws levens gedaan, dat gij naar mijne stem niet gehoord hebt. ,Ga dan heen op den Libanon en roep, en laat u horen te Basan, en roep van Abarim; want al uwe vrienden zijn jammerlijk omgebracht.yk,Hij zal als een ezel begraven worden, weggesleept en naar buiten geworpen worden voor de poorten van Jeruzalem.]3,Daarom spreekt de Heer aldus van Jojakim, den zoon van Josía, den koning van Juda: Men zal over hem niet rouwklagen: Ach, mijn broeder, ach, mijne zuster! men zal over hem niet rouwklagen: Ach, heer, ach edele!,Maar uwe ogen en uw hart zijn niet gesteld dan op uwe gierigheid, om onschuldig bloed te vergieten, te onderdrukken en overlast te doen.,hij handhaafde het recht van den ellendige en arme, en het ging hem toen wél. Is dit niet Mij recht kennen, spreekt de Heer?>u,Meent gij, dat gij koning zijt om met cederhout te pronken? Heeft uw vader ook niet gegeten en gedronken; en hij oefende nochtans recht en gerechtigheid, en het ging hem toen wél;.U,en zegt: Ik zal mij een groot huis bouwen en ruime paleizen, en zich vensters daarin laat uithouwen, en het met cederhout laat beschieten en met menie beschilderen. 9, Wee dengene, die zijn huis met ongerechtigheid bouwt, en zijne zalen met onrecht, die zijnen naaste omniet laat arbeiden, en hem zijn loon niet geeft,yk, maar hij zal sterven in die plaats, waarheen hij gevankelijk is weggevoerd, en hij zal dit land niet wederzien.Z~-, Want dus spreekt de Heer aangaande Sallum, den zoon van Josía, den koning van Juda, die in de plaats van zijnen vader Josía regeerde, die van deze plaats uitgetrokken is: Hij zal niet weder herwaarts komen,4}a, Weent niet langer over den dode, en rouwklaagt niet meer over hem; maar weent over dengene, die heentrekt, want hij zal nooit wederkomen en zijn vaderland niet meer zien. | , En men zal antwoorden: Omdat zij het verbond van den Heer hunnen God verlaten, en andere goden aangebeden en die gediend hebben. { ,Dan zullen vele volken deze stad voorbijgaan, en onder elkander zeggen: Waarom heeft de Heer met deze grote stad zó gehandeld? z,Want Ik heb verdervers tegen u besteld, elk met zijne wapenen; die zullen uwe uitgelezen cederen omverhouwen en in het vuur werpen.Ey,Want dus spreekt de Heer aangaande het huis des konings van Juda: Gilead zijt gij Mij, het hoofd des Libanons: zie toe, dat Ik u niet tot ene woestijn make, en als steden zonder inwoners.x,maar, indien gij naar deze woorden niet zult horen, dan heb Ik bij mijzelven gezworen, spreekt de Heer, dat dit huis vernield zal worden.Aw{,Want indien gijlieden dit zult doen, zo zullen door de poorten van dit huis koningen ingaan, die op Davids troon zitten, rijdende op wagens en paarden, met hunne knechten en hun volk;ovW,dus spreekt de Heer: Houdt recht en gerechtigheid, en redt den beroofde uit de hand des geweldenaars; en onderdrukt de vreemdelingen, wezen en weduwen niet, en doet niemand geweld, en vergiet geen onschuldig bloed in deze plaats.u5,en zeg: Hoor het woord des Heren, gij koning van Juda, die op Davids troon zit; gij en uwe knechten en uw volk, allen, die ingaan door deze poorten;ct A,Dus spreekt de Heer: Ga af naar het huis des konings van Juda, en spreek aldaar dit woord,s!,Ik zal ulieden bezoeken, spreekt de Heer, naar de vrucht van uw doen; Ik zal een vuur ontsteken in uw woud, dat alles rondom verteren zal.5rc, Zie, spreekt de Heer, Ik zal tegen u [strijden], die in de laagte, op de steenrots en op de vlakte woont, en zegt: Wie zou ons overvallen of in onze sterkten komen?tqa, gij huis van David, dus spreekt de Heer: Houdt des morgens gericht, en verlost den beroofde uit de hand des geweldenaars; opdat mijne gramschap niet uitvare als een vuur, en zo brande, dat niemand het blussen kan, om uwe kwade werken.Sp, En hoort ook het woord des Heren aangaande het huis des konings van Juda;=os, Want Ik heb mijn aangezicht tegen deze stad gesteld tot ongeluk, en niet ten goede, spreekt de Heer; zij zal den koning van Babel overgegeven worden, om ze met vuur te verbranden.`n9, wie in deze stad blijft, die zal sterven door het zwaard of door den honger of door de pest; maar, wie uitgaat tot de Chaldeën, die ulieden belegeren, zal in leven blijven, en zal zijn leven als een buit behouden.qm[,En zeg tot dit volk: Dus spreekt de Heer: Zie, Ik leg u vóór den weg des levens en den weg des doods:;lo,En daarna, spreekt de Heer, zal Ik Zedekía den koning van Juda, benevens zijne knechten en het volk, dat in deze stad van de pest, het zwaard en den honger overblijven zal, geven in de hand van Nebukadnezar, den koning van Babel, en in de hand hunner vijanden en in de hand dergenen, die hun naar het leven staan; en hij zal ze slaan met de scherpte des zwaards, zodat er geen verschoning, noch genade, noch barmhartigheid zal zijn.sk_,En Ik zal de ingezetenen dezer stad slaan, zo mensen als vee, dat zij sterven zullen door ene zware pest.j),En Ik zelf zal tegen u strijden met ene uitgestrekte hand en met een sterken arm, ja met gramschap en gloed des toorns en grote verbolgenheid.i1,Dus spreekt de Heer, Israëls God: Zie, Ik zal de wapenen terugwenden, welke gij in uwe handen hebt, met welke gij strijdt tegen den koning van Babel en tegen de Chaldeën, die u van buiten aan den muur belegerd hebben; en Ik zal ze op een hoop verzamelen midden in de stad.5he,En Jeremia sprak tot hen: Zegt tot Zedekía:8gi,Vraag toch den Heer voor ons, want Nebukadnezar, de koning van Babel, strijdt tegen ons: dat de Heer toch met ons handele naar al zijne wonderen, opdat hij van ons wegtrekke.>f w,Dit is het woord, dat van den Heer geschiedde tot Jeremia, toen koning Zedekía tot hem zond Pashur, den zoon van Malkía, en Zefanja, den zoon van Maäseja, den priester, zeggende:e,Waarom ben ik uit den moederschoot voortgekomen, om jammer en ellende te zien, en mijne dagen in schande door te brengen?d+,Dat gij mij niet gedood hebt in den moederschoot, of dat mijne moeder mijn graf geweest ware, en haar schoot voor eeuwig ware zwanger gebleven!c#,Dat die man zij als de steden, welke de Heer heeft omgekeerd zonder zich te ontfermen; hij hore des morgens gejammer en des middags gekerm.b{,Vervloekt zij hij, die mijnen vader de goede boodschap bracht, zeggende: Gij hebt een jongen zoon, verblijd u over hem.wag,Vervloekt zij de dag, op welken ik geboren ben; de dag, op welken mijne moeder mij baarde, zij niet gezegend.a`;, Zingt den Heer, roemt den Heer, die het leven des weerlozen uit de hand der bozen redt._5, En nu, Heer Zebaôth, Gij, die den rechtvaardige beproeft, nieren en harten ziet, laat mij uwe wraak aan hen zien, want ik heb u mijne zaak bevolen.p^Y, Maar de Heer is met mij als een sterke held, daarom zullen mijne vervolgers vallen en niet de overhand hebben; te schande worden zij geheel en al, omdat zij zo dwaas handelen; eeuwig zal de schande zijn, men zal die niet vergeten.]/, Want ik hoor, dat velen mij schelden en mij verschrikken van rondom. Klaagt hem aan [zeggen zij], wij willen hem aanklagen. Al mijne vrienden loeren op mijnen val, zeggende: misschien zal hij overreed worden, zo zullen wij aan hem kunnen komen en ons aan hem wreken.`\9, Toen dacht ik: Ik wil er niet meer van gewagen, en niet meer in zijnen naam prediken; maar het werd in mijn hart als een brandend vuur, in mijn gebeente besloten, dat ik het niet verdragen kon en bijna vergaan was.[-,Want sedert ik gesproken, geroepen en gepredikt heb van de plaag en verwoesting, is het woord des Heren mij ten hoon en spot geworden dagelijks. O0~|}||6{fzwyxxwwGvuu>tss rarqpdoo.nnmfllMkyjjxjihgg%feQdcbaa`__^^^?]\\?ZZYY8XWW$V6UU0TSRQQPZOzNMMyLL5KK$III>H;GGrFF E>DCBBbBA>@?>>%== i, en de Chaldeën, die tegen deze stad strijden, zullen er inkomen, en zij zullen haar met vuur aansteken en verbranden, met de huizen, op welker daken zij Baäl gewierookt en anderen goden drankoffers geofferd hebben, om Mij te vertoornen.)=K, Daarom spreekt de Heer aldus: Zie, Ik geef deze stad over in de hand der Chaldeën en in de hand van Nebukadnezar, den koning van Babel, en hij zal ze innemen;U<#, Zie, Ik, de Heer, ben een God van alle vlees: zou Mij iets onmogelijk zijn?A;}, En het woord des Heren geschiedde tot Jeremia, zeggende:*:M, en, Heere Heere, Gij zegt tot mij: Koop u dezen akker voor geld, en neem getuigen daarbij; terwijl toch de stad in de hand der Chaldeën zal overgegeven worden!g9G, Zie, deze stad is belegerd, om ingenomen en door het zwaard, den honger en de pest in de hand der Chaldeën, die tegen haar strijden, overgegeven te worden; en zoals Gij gesproken hebt, zo gaat het, en Gij aanschouwt het,k8O, en toen zij daarin kwamen en het bezaten, hoorden zij niet naar uwe stem en wandelden ook niet naar uwe wet; en alwat Gij hun geboodt, dat zij doen zouden, dat lieten zij na; waarom Gij hun ook al dit ongeluk deedt overkomen. 7, en hun dit land hebt gegeven, hetwelk Gij hunnen vaderen gezworen hadt hun te zullen geven; een land, waarin melk en honing vloeit;$6A, en uw volk Israël uit Egypteland hebt gevoerd door tekenen en wonderen, door een machtige hand en door een uitgestrekten arm en door grote verschrikking,05Y, Gij, die in Egypteland tekenen en wonderen gedaan hebt tot op dezen dag, zo aan Israël als aan andere mensen, en U een naam hebt gemaakt gelijk het te dezen dage is,44a, groot van raad en machtig van daad, wiens ogen openstaan over alle wegen van de kinderen der mensen, om ieder te geven naar zijnen wandel en naar de vrucht van zijn doen;-3S, Gij, die weldoet aan vele duizenden, en de misdaad der vaderen vergeldt in den schoot hunner kinderen na hen; Gij grote en sterke God, wiens naam is Heer Zebaôth,2%, Ach Heere Heere, zie, Gij hebt hemel en aarde gemaakt door uwe grote kracht en door uw uitgestrekten arm, en geen ding is voor U onmogelijk.n1U, En toen ik den koopbrief aan Baruch, den zoon van Nería gegeven had, bad ik tot den Heer, zeggende:0w, Want dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Huizen, akkers en wijngaarden zullen nog gekocht worden in dit land.3/_, Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Neem deze brieven, den verzegelden koopbrief met dit open afschrift, en leg ze in een aarden vat, opdat zij lang mogen duren.@.{, En ik beval Baruch in hunne tegenwoordigheid, zeggende:-{, en gaf den koopbrief aan Baruch, den zoon van Nería, den zoon van Mahseja, in tegenwoordigheid van Hanameël, mijnen neef, en van de getuigen, die in den koopbrief geschreven stonden, en van al de Joden, die in het voorhof der gevangenis woonden.i,K, en nam tot mij den verzegelden koopbrief, naar het recht en de gewoonte, en een open afschrift,v+e, En ik schreef een brief en verzegelde dien, en nam getuigen daarbij, en woog hem het geld toe op ene schaal, * , En ik kocht den akker te Anathoth van Hanameël, mijns ooms zoon, en woog hem het geld toe, zeven sikkels en tien zilverlingen.B)}, Alzo kwam Hanameël, mijns ooms zoon, gelijk de Heer gezegd had, tot mij in het voorhof der gevangenis, en zeide tot mij: Koop mijnen akker te Anathoth in het land van Benjamin; want gij hebt het recht van erflossing daartoe, en gij zijt de naaste; koop hem toch. Toen merkte ik, dat dit het woord des Heren was.<(q, Zie, Hanameël, de zoon van Sallum, uwen oom, komt tot u, en zal zeggen: Koop toch mijnen akker te Anathoth, want gij hebt het naaste recht van bloedverwantschap om hem te kopen.N', En Jeremia zeide: Het woord des Heren is tot mij geschied, zeggende:P&, en hij zal Zedekía naar Babel voeren; aldaar zal hij ook blijven, totdat Ik hem bezoek, spreekt de Heer; want al is het, dat gijlieden tegen de Chaldeën strijdt, gij zult echter geen geluk hebben.U%#, en Zedekía, de koning van Juda, zal de Chaldeën niet ontvluchten, maar Ik zal hem in de hand des konings van Babel overleveren, dat hij van mond tot mond met hem spreken en hem met zijne ogen zien zal;^$5, alwaar Zedekía, de koning van Juda, hem had laten opsluiten, zeggende: Waarom profeteert gij, zeggende: Dus spreekt de Heer: Zie, Ik geef deze stad over in de handen des konings van Babel, en hij zal ze innemen;/#W, Te dien tijde belegerde het heir des konings van Babel Jeruzalem, en de profeet Jeremia zat gevangen in het voorhof der gevangenis, in het huis des konings van Juda;&" G, Dit is het woord, dat van den Heer geschiedde tot Jeremia, in het tiende jaar van Zedekía, den koning van Juda, dat is het achttiende jaar van Nebukadnezar.i!K,(en het gehele dal der dode lichamen en der as, en het gehele vlakke veld tot aan de beek Kidron, tot den hoek der Paardenpoort, tegen het Oosten, zal den Heer heilig zijn, dat het nimmer zal verwoest noch afgebroken worden.j M,'en het meetsnoer zal vandaar verder uitgaan tot aan den heuvel Gareb, en zich wenden naar Goath; ,&Zie, de tijd komt, spreekt de Heer, dat de stad des Heren zal gebouwd worden, van den toren Hananeël af tot aan de Hoekpoort toe,[/,%Dus spreekt de Heer: Wanneer men den hemel hierboven kan meten, en de diepte der aarde beneden doorgronden, dan zal Ik ook het gehele zaad van Israël verwerpen om alles wat zij gedaan hebben, spreekt de Heer.B},$Indien deze ordeningen zullen ophouden voor mijn aangezicht, spreekt de Heer, zo zal ook het zaad van Israël ophouden, dat het geen volk meer zal zijn voor mijn aangezicht eeuwiglijk.S,#Dus spreekt de Heer, die de zon tot een licht geeft des daags, en de maan en de sterren naar haren loop tot een licht des nachts; die de zee beweegt, dat hare golven woeden, Heer Zebaôth is zijn naam: ,"en zij zullen niet meer de een den ander noch de ene broeder den anderen vermanen, zeggende: Erken den Heer; maar zij zullen mij allen kennen, beiden klein en groot, spreekt de Heer, want Ik zal hun hunne misdaad vergeven en hunne zonde nooit meer gedenken.lQ,!maar dit zal het verbond zijn, hetwelk Ik met het huis van Israël maken zal na dezen tijd, spreekt de Heer: Ik zal mijn wet in hun hart geven en in hun binnenste schrijven, en zij zullen mijn volk zijn en Ik zal hun God zijn;eC, niet gelijk het verbond geweest is, dat Ik met hunne vaderen gemaakt heb, toen Ik hen bij de hand nam om hen uit Egypteland te voeren, welk verbond zij niet gehouden hebben, waarom Ik hen dwingen moest, spreekt de Heer;,Zie, de tijd komt, spreekt de Heer, dat Ik met het huis van Israël en met het huis van Juda een nieuw verbond zal maken:,maar een ieder zal om zijn eigen misdrijf sterven, en ieder mens, die onrijpe druiven eet, diens tanden zullen stomp worden.  ,In dien tijd zal men niet meer zeggen: De vaders hebben onrijpe druiven gegeten, en de tanden der kinderen zijn stomp geworden;>u,en gelijk Ik over hen gewaakt heb om uit te rukken, te verscheuren, af te breken, te verderven en te plagen, alzo zal Ik over hen waken om te bouwen en te planten, spreekt de Heer.,Zie, de tijd komt, spreekt de Heer, dat Ik het huis van Israël en het huis van Juda bezaaien zal, beide met mensen en vee;I ,Hierop ontwaakte ik en zag rond, en had een zoeten slaap gehad.X),want Ik zal de vermoeide zielen verkwikken en de bekommerde zielen verzadigen.fE,En Juda zal daarin wonen, benevens al zijne steden, ook akkerlieden en die de kudden weiden;gG,Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Als Ik hunne gevangenschap wenden zal, zal men in het land van Juda en in zijne steden weder dit woord spreken: De Heer zegene u, gij woning der gerechtigheid, gij heilige berg!,Hoelang zult gij ronddwalen, gij afvallige dochter? Voorwaar, de Heer zal iets nieuws op aarde scheppen: de vrouw zal den man zoeken.9k,Richt u gedenktekens op; stel u herinneringszuilen; zet uw hart op de gebaande wegen, op welke gij gewandeld hebt; keer weder, o jonkvrouw Israëls, keer weder tot uwe steden.L ,Is niet Efraïm mijn dierbare zoon en mijn troetelkind? Want Ik gedenk er aan, wat Ik hem heb toegezegd, daarom breekt Mij het hart over hem, dat Ik Mij over hem ontfermen moet, spreekt de Heer.D ,Nadat ik bekeerd ben, doe ik boete; nadat ik verstandig gemaakt ben, sla ik mij op de heup; want ik ben te schande geworden en sta schaamrood, dat ik de schande mijner jeugd moet dragen.7 g,Ik heb wel gehoord, hoe Efraïm klaagt: Gij hebt mij getuchtigd, en ik ben ook getuchtigd als een dartel kalf. Bekeer mij, zo word ik bekeerd; want Gij, Heer, zijt mijn God.  ,en uwe nakomelingen hebben veel goeds te verwachten, spreekt de Heer, want [uwe] kinderen zullen wederkomen in hun land.9 k,Maar de Heer spreekt aldus: Staak uw kermen en wenen, en de tranen uwer ogen; want uw jammer zal vergolden worden, spreekt de Heer; zij zullen wederkomen uit des vijands land;H ,Dus spreekt de Heer: Men hoort een klagelijke stem en een bitter geween te Rama: Rachel weent over hare kinderen, en wil zich niet laten troosten over hare kinderen, want het is uit met hen.w,en Ik zal het hart der priesters vol vreugde maken, en mijn volk zal de volheid mijner gaven hebben, spreekt de Heer.N, Alsdan zullen de jonkvrouwen vrolijk zijn in reien, ook jongelingen en ouden tegader; want Ik zal hunne treurigheid in vreugde veranderen, en zal hen troosten en hen verblijden na hunne droefenis;3, En zij zullen komen en op de hoogte te Sion juichen, en zij zullen zich in menigte vergaderen tot des Heren gaven, tot het koren, den most, de olie, en tot de jonge schapen en runderen; zodat hunne ziel zal zijn als een waterrijke hof, en zij niet meer bekommerd zullen zijn.P, Want de Heer zal Jakob verlossen, en van de hand des machtigen redden.L, Gij volken, hoort het woord des Heren, en verkondigt het in de verste eilanden, en zegt: Die Israël verstrooid heeft, zal het ook weder verzamelen, en zal het hoeden als een herder zijne kudde.X), Zij zullen komen, wenende en biddende; Ik zal hen leiden, ja Ik zal hen leiden aan waterbeken, op een rechten weg, dat zij zich niet stoten; want Ik ben Israëls Vader, en Efraïm is mijn eerstgeboren zoon.P,Zie, Ik zal hen voeren uit het land van het Noorden, en zal hen verzamelen van de einden der aarde: blinden en lammen, zwangere en barende vrouwen; zodat een grote menigte weder herwaarts komen zal.L,Want aldus spreekt de Heer: Springt op over Jakob met vreugde, en juicht aan het hoofd der volken; roept overluid, roemt, en zegt: Heer, geef heil aan uw volk, aan het overgeblevene van Israël.',Want de tijd zal komen, dat de wachters aan het gebergte van Efraïm zullen roepen: Komt, laat ons opgaan naar Sion, tot den Heer, onzen God.t~a,gij zult weder wijngaarden planten op de bergen van Samarië; planten zal men, en ook hunne vruchten eten.},ik wil u weder bouwen, dat gij gebouwd zult heten, o jonkvrouw Israëls; gij zult nog vrolijk trommelen, en uitgaan ten rei;|,De Heer is mij verschenen van verre. Ik heb u eeuwig liefgehad, daarom heb Ik u tot mij getrokken uit enkel goedertierenheid.-{S,Dus spreekt de Heer: Het volk, dat overgebleven is van het zwaard, heeft genade gevonden, [als weleer] in de woestijn, toen Israël heentrok tot zijne rust.yz m,In dien tijd, spreekt de Heer, zal Ik de God zijn van alle geslachten van Israël, en zij zullen mijn volk zijn.y#,De grimmige toorn zal niet ophouden, voordat Hij doet en uitvoert wat Hij in den zin heeft: in den laatsten tijd zult gij dat gewaarworden.x,Zie, er zal een onweder des Heren komen met grimmigheid, een schrikkelijk onweder zal op het hoofd der goddelozen losbarsten.:wo,En gij zult mijn volk zijn en Ik zal uw God zijn.6ve,En zijn vorst zal uit hem voortkomen, en zijn heerser van hem uitgaan; en hij zal tot Mij naderen; want wie is hij, die met een gewillig hart tot Mij komt, spreekt de Heer?u,Zijne zonen zullen zijn als voorheen, en zijne gemeente zal voor Mij bestaan; want Ik zal bezoeken allen, die hem plagen.t,En lofen vreugdegezang zal vandaar uitgaan; want Ik zal hen vermeerderen en niet verminderen; Ik zal hen heerlijk en niet gering maken.Os,Dus spreekt de Heer: Zie, Ik zal de gevangenschap van Jakobs tenten wenden, en Mij over zijne woningen ontfermen; en de stad zal op hare heuvels herbouwd worden, en de tempel zal staan als tevoren.r-,want u zal Ik weder gezond maken en u van uwe wonden genezen, spreekt de Heer, omdat men u noemde de verstotene, Sion, waar niemand naar vraagt. q,Nochtans, allen, die u verslonden hebben, zullen eens verslonden worden; en allen, die u benauwd hebben, zij zullen gevangen worden; en allen, die u beroofd hebben, zullen zelven beroofd worden, en allen, die u geplunderd hebben, zullen ook geplunderd worden;p,Wat jammert gij dan over uwe wond en over uwe ondragelijke smart? Ik heb u dat immers gedaan om uwe grote misdaad en om uwe zware zonden.Mo,allen, die het met u hielden, vergeten u; zij vragen niet meer naar u, want Ik heb u geslagen, alsof Ik een vijand sloeg, met onbarmhartige geeseling, om uwe grote misdaad en om uwe zware zonden.Pn, niemand trekt zich uwe zaak aan om ze te genezen; niemand kan u helen;`m9, Want aldus spreekt de Heer: Uwe schade is ongeneeslijk, en uwe wonden zijn onheelbaar;plY, Want Ik ben met u, spreekt de Heer, om u te helpen; Ik zal wel een einde maken aan alle volken, waarheen Ik u verstrooid heb, maar aan u zal Ik geen einde maken, maar Ik zal u kastijden met mate, opdat gij u niet onschuldig houdt.k#, Daarom vrees niet, mijn knecht Jakob, spreekt de Heer, en ontzet u niet, Israël; want zie, Ik zal u verlossen uit verre landen, en uw zaad uit het land hunner gevangenschap; en Jakob zal wederkomen en in vrede leven, en er zal niemand zijn, die hen verschrikken zal.ijK, maar zij zullen den Heer hunnen God, dienen, en hunnen koning David, dien Ik hun verwekken zal.Gi,Want het zal geschieden in dien tijd, spreekt de Heer Zebaôth, dat Ik zijn juk van uwen hals verbreken en uwe banden verscheuren zal, en geen vreemden zullen hem aan zich dienstbaar maken;h!,Ach, het is een zó grote dag, dat zijnsgelijke niet geweest is, en een tijd van angst in Jakob: nochtans zal hij daaruit geholpen worden.Mg,Onderzoekt toch en ziet, of ooit een man kinderen baarde? Hoe komt het dan, dat Ik alle mannen zie met de handen op de lendenen, gelijk vrouwen in barensnood, en dat alle gezichten zo bleek zijn?kfO,Aldus spreekt de Heer: Wij horen ene stem der verschrikking, er is niets dan vrees en geen vrede.Xe),En dit zijn de woorden, die de Heer sprak aangaande Israël en aangaande Juda.dw,Want zie, de tijd komt, spreekt de Heer, dat Ik de gevangenschap van mijn volk, van Israël en Juda, wenden zal, spreekt de Heer, en Ik zal hen wederbrengen in het land, hetwelk Ik hunnen vaderen gegeven heb, en zij zullen het erfelijk bezitten.ecC,Dus spreekt de Heer, Israëls God: Schrijf al de woorden, die Ik tot u spreek, in een boek.Cb ,Dit is het woord, dat van den Heer geschiedde tot Jeremia:4aa,Want waarop wij ons verlieten, is ons nu niets dan schande; en waarmede wij ons troostten, daarover moeten wij ons nu schamen; want wij zondigden tegen den Heer onzen God, zowel wij als onze vaders, van onze jeugd af, zelfs tot op dezen dag, en wij hoorden niet naar de stem van den Heer onzen God.|`q,En de arbeid onzer vaderen is van onze jeugd af met schande vergaan, hunne schapen en runderen, zonen en dochters._,Voorwaar, het is niets dan bedrog met de heuvelen en met al de bergen; voorwaar, Israël heeft geen hulp dan bij den Heer onzen God.^/,Keert derhalve weder, gij afvallige kinderen, zo zal Ik u genezen van uwe ongehoorzaamheid. Zie, wij komen tot U, want gij zijt de Heer onze God.!];,Daarom zal men horen op de hoogten een klagelijk gekerm en geween der kinderen Israëls, omdat zij kwaad gedaan en den Heer hunnen God vergeten hebben.q\[,Maar het huis van Israël acht Mij niet, gelijk ene vrouw haar minnaar niet meer acht, spreekt de Heer.G[,En Ik zeide: Hoeveel kinderen zal Ik u geven en welk een heerlijk land, het allerschoonste erfdeel onder de volken! Ook zeide Ik: dan zult gij Mij Vader noemen, en niet meer van Mij wijken.>Zu,In dien tijd zal het huis van Juda gaan met het huis van Israël, en zij zullen met elkander van het Noorden komen in het land, hetwelk Ik uwen vaderen tot een erfdeel gegeven heb.\Y1,In dien tijd zal men Jeruzalem noemen den troon des Heren, en alle volken zullen zich derwaarts vergaderen te Jeruzalem, om des Heren naams wil, en zullen niet meer wandelen naar de gedachten van hun boos hart.*XM,En het zal geschieden, als gij gewassen en vermenigvuldigd zult zijn in het land, in dien tijd, spreekt de Heer, zal men niet meer spreken van de ark des verbonds des Heren, ook niet meer daaraan gedenken noch daarvan prediken, noch naar haar vragen, en zij zal niet weder gebouwd worden.cW?,en Ik zal u herders geven naar mijn hart, die u weiden zullen met wetenschap en verstand.YV+,Bekeert u, gij afvallige kinderen, spreekt de Heer; want Ik zal u trouwen, en zal u weder aannemen, [al ware het slechts] één uit elke stad en twee uit ieder geslacht, en Ik zal u brengen naar Sion;rU], Beken slechts uwe misdaad, dat gij tegen den Heer uwen God gezondigd hebt, en her [waarts] en derwaarts zijt gelopen tot vreemde goden, onder alle groene bomen, en aan mijne stem niet gehoorzaam zijt geweest, spreekt de Heer.~Tu, Ga heen en roep deze woorden uit naar het Noorden toe, en zeg: Keer weder, gij afvallig Israël, spreekt de Heer, zo zal Ik mijn aangezicht niet tegen u veranderen; want Ik ben barmhartig; spreekt de Heer, en zal niet eeuwig den toorn behouden.jSM, En de Heer sprak tot mij: Het afvallige Israël is vroom in vergelijking van het verstokte Juda.R, En na dit alles bekeert hare zuster, het verstokte Juda, zich niet van ganser harte tot Mij, maar geveinsd, spreekt de Heer.yQk, en door het gerucht harer hoererij is het land verontreinigd, want zij bedrijft overspel met steen en met hout.jPM,gezien heeft, hoe Ik het overspel van het afvallige Israël gestraft en haar verlaten en haar een scheidbrief gegeven heb, nochtans vreest het verstokte Juda, hare zuster, niet, maar gaat heen en bedrijft zelve ook hoererij;O,En Ik sprak, toen zij dat alles gedaan had: Bekeer u tot Mij; maar zij bekeerde zich niet. En hoewel hare zuster Juda, de verstokte,PN,En de Heer sprak tot mij, ten tijde van koning Josía: Hebt gij ook gezien wat Israël, de afvallige, deed? Zij ging heen op alle hoge bergen, en onder alle groene bomen, en bedreef aldaar hoererij.*MM,Zult Gij dan eeuwiglijk den toorn behouden, en van de gramschap niet afstaan? Zie, zo spreekt gij, en bedrijft louter boosheid, en laat er u niet van afbrengen.QL,en gij roept evenwel tot mij: Lieve vader, gij echtvriend mijner jeugd! K,Daarom moet ook de vroege regen uitblijven, en geen spade regen komen; gij hebt een hoerenvoorhoofd, en wilt u niet meer schamen;`J9,Hef uwe ogen op naar de hoogten, en zie, hoe gij overal hoererij bedrijft: gij zit aan de wegen en wacht op hen, als een Arabier in de woestijn, en gij verontreinigt het land met uwe hoererijen en met uwe boosheid.[de Heer] spreekt: Wanneer een man zich van zijne vrouw laat scheiden, en zij gaat ván hem en neemt een anderen man, zal hij haar ook weder aannemen? Zou het land daardoor niet verontreinigd worden? Maar gij, die met vele boeleerders gehoereerd hebt, komt nochtans weder tot Mij, spreekt de Heer.H+, daarom spreekt de Heer: Zie, Ik zal Semaja van Nehelam bezoeken, benevens zijn zaad, dat niemand van de zijnen onder dit volk zal blijven, noch het goede zien, hetwelk Ik aan mijn volk zal doen, spreekt de Heer; want hij heeft hen met zijne woorden afgewend van den Heer._G7,Zend heen tot al de gevangenen, en laat hun zeggen: Dus spreekt de Heer aangaande Semaja van Nehelam: Omdat Semaja voor ulieden profeteert, en Ik hem toch niet gezonden heb, en maakt, dat gij op leugens vertrouwt,FF,Daarom geschiedde het woord des Heren tot Jeremia, zeggende:`E9,Want de priester Zefanja had dezen brief gelezen voor de oren van den profeet Jeremia.D5,Omdat hij tot ons naar Babel gezonden heeft, zeggende: Het zal nog lang duren; bouwt huizen en bewoont ze, en plant hoven en eet er de vruchten van.WC',nu dan, waarom bestraft gij Jeremia van Anathoth niet, die voor u profeteert?fBE,De Heer heeft u tot priester gesteld in plaats van den priester Jojada, dat gij opzieners zoudt zijn in het huis des Heren over alle onzinnigen en profeteerders, dat gij hen in de gevangenis en in de boeien zoudt zetten:]A3,Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Omdat gij onder uwen naam brieven hebt gezonden aan al het volk, dat te Jeruzalem is, en aan den priester Zefanja, den zoon van Maäseja, en al de priesters, zeggende:3@a,En tot Semaja van Nehelam zult gij zeggen:\?1,daarom, dat zij ene dwaasheid in Israël begingen, en overspel bedreven met vrouwen van anderen, en leugen predikten in mijnen naam, hetgeen Ik hun niet bevolen had; dit weet Ik, en getuig het, spreekt de Heer.R>,dat men van hen een vloek zal maken onder al de gevangenen van Juda, die in Babel zijn, en zeggen: De Heer doe aan u gelijk aan Zedekía, en aan Achab, die de koning van Babel op het vuur liet braden;$=A,dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God, aangaande Achab, den zoon van Kolaja, en aangaande Zedekía, den zoon van Maäseja, die ulieden leugen profeteren in mijnen naam: Zie, Ik zal hen geven in de hand van Nebukadnezar, den koning van Babel, die zal hen voor uwe ogen verslaan,<,Doch gij allen, die gevankelijk weggevoerd zijt, die Ik uit Jeruzalem naar Babel heb doen trekken, hoort het woord des Heren:A;{,daarom, dat zij naar mijne woorden niet hoorden, spreekt de Heer, toen Ik mijne knechten, de profeten, vroeg en laat tot hen gezonden heb, maar gij wildet niet horen, spreekt de Heer. :,en Ik zal hen achternajagen met het zwaard, den honger en de pest; en Ik zal hen in geen der koninkrijken der aarde laten blijven, dat zij tot een vloek en tot ene ontzetting en tot hoon en spot onder alle volken zullen zijn, waarheen Ik hen zal wegdrijven;H9 ,aldus spreekt de Heer Zebaôth: Zie, Ik zal zwaard, honger en pest onder hen zenden, en zal met hen omgaan als met die slechte vijgen, die vanwege hare slechtheid niet gegeten kunnen worden;D8,Daarom spreekt de Heer aldus aangaande den koning, die op Davids troon zit, en aangaande al het volk, dat in deze stad woont, uwe broeders, die niet met u gevankelijk zijn uit getrokken:H7 ,omdat gij zegt, dat de Heer u profeten verwekt heeft te Babel. 6,ja Ik zal Mij van u laten vinden, spreekt de Heer, en zal uwe gevangenschap wenden, en u vergaderen uit alle volken en uit alle plaatsen, waarheen Ik u heb weggedreven, spreekt de Heer, en zal u wederbrengen aan deze plaats, vanwaar Ik u heb doen wegvoeren,b5=, indien gij Mij zult zoeken, zult gij Mij vinden, wanneer gij Mij zoekt van ganser harte;Y4+, En gij zult Mij aanroepen en voortgaan tot Mij te bidden, en Ik zal u verhoren:!3;, Want Ik weet, welke gedachten Ik over u heb, spreekt de Heer, namelijk gedachten van vrede en niet van leed, om u te geven het einde, dat gij verwacht.P2, Want dus spreekt de Heer: Wanneer aan Babel zeventig jaren zullen vervuld zijn, zo zal Ik ulieden bezoeken, en zal mijn genadig woord over u tot stand brengen, om u weder te brengen aan deze plaats.a1;, want zij profeteren u leugen in mijnen naam; Ik heb hen niet gezonden, spreekt de Heer.10[,Want dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Laat de profeten, die bij u zijn, en de waarzeggers u niet bedriegen; en hoort niet naar uwe dromen, welke gij droomt;/-,En zoekt het beste der stad, naar welke Ik u heb doen wegvoeren, en bidt voor haar tot den Heer; want als het haar welgaat, gaat het u ook wél.W.',neemt vrouwen en verwekt zonen en dochters; neemt vrouwen voor uwe zonen, en geeft mannen aan uwe dochters, opdat zij u dochters en zonen baren; vermenigvuldigt u aldaar, opdat er van u niet weinigen zijn.L-,Bouwt huizen en bewoont ze, plant hoven en eet er de vruchten van;,w,Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God, tot al de gevangenen, die Ik heb doen wegvoeren van Jeruzalem naar Babel:0+Y,door Elasa, den zoon van Safan, en Germarja, den zoon van Hilkía, die Zedekía, de koning van Juda, naar Babel zond tot Nebukadnezar, den koning van Babel; zeggende:,*Q,[nadat koning Jechonia, en de vorstin, met de kamerdienaars, de vorsten van Juda en Jeruzalem, benevens de timmerlieden en smeden van Jeruzalem weg waren],w) i,Dit zijn de woorden van den brief, dien de profeet Jeremia zond van Jeruzalem aan de overige oudsten, die weggevoerd waren, en aan de priesters, de profeten, en het ganse volk, hetwelk Nebukadnezar van Jeruzalem had weggevoerd naar Babel,O(,Alzo stierf de profeet Hananja in datzelfde jaar in de zevende maand.%'C,Daarom spreekt de Heer aldus: Zie, Ik zal u van den aardbodem wegnemen; dit jaar zult gij sterven, want gij hebt hen met uwe woorden van den Heer afgewend.)&K,En de profeet Jeremia sprak tot den profeet Hananja: Hoor nu, Hananja: de Heer heeft u niet gezonden, en gij hebt gemaakt, dat dit volk zich op leugen verlaat.s%_,Want dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Een ijzeren juk heb Ik al dezen volken aan den hals gehangen, om Nebukadnezar, den koning van Babel, te dienen; ja dienen moeten zij hem, want Ik heb hem zelfs de wilde dieren gegeven. $, Ga heen en zeg tot Hananja: Dus spreekt de Heer: Gij hebt het houten juk verbroken: maak dan nu in plaats daarvan een ijzeren juk.#', En het woord des Heren geschiedde tot Jeremia, nadat de profeet Hananja het juk verbroken had van den hals van den profeet Jeremia, zeggende:", en Hananja sprak in tegenwoordigheid des gansen volks, zeggende: Dus spreekt de Heer: Aldus zal Ik het juk van Nebukadnezar, den koning van Babel, verbreken, eer twee jaren om zijn, van den hals aller volken. Toen ging de profeet Jeremia zijns weegs.c!?, Toen nam de profeet Hananja het juk van den hals van den profeet Jeremia, en verbrak het; , maar als een profeet van vrede profeteert, dien zal men kennen, of de Heer hem waarlijk gezonden heeft, wanneer zijn woord vervuld wordt.-S,De profeten, die vóór mij en vóór u geweest zijn, van ouds af, hebben tegen vele landen en grote koninkrijken geprofeteerd van oorlog, van ongeluk en van pest;hI,Maar hoor nu ook dit woord, hetwelk ik voor uwe oren spreek, en voor de oren des gansen volks:T!,en zeide: Amen, alzo doe de Heer; de Heer bevestige uw woord, hetwelk gij geprofeteerd hebt, dat Hij de vaten van het huis des Heren van Babel wederbrenge aan deze plaats, te zamen met al de gevangenen.!;,Toen sprak de profeet Jeremia tot den profeet Hananja, in tegenwoordigheid van de priesters en van het ganse volk, hetwelk in het huis des Heren stond,kO,en ook Jechonia, den zoon van Jojakim, den koning van Juda, en al de gevangenen uit Juda, die naar Babel gevoerd zijn, zal Ik weder in deze plaats brengen, spreekt de Heer; want Ik zal het juk des konings van Babel verbreken.L,en eer twee jaren om zijn, zal Ik al de vaten van het huis des Heren, die Nebukadnezar, de koning van Babel, van deze plaats weggenomen en naar Babel gevoerd heeft, weder in deze plaats brengen;oW,Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God, zeggende: Ik heb het juk des konings van Babel verbroken; 9,En in hetzelfde jaar, in het begin der regering van Zedekía, den koning van Juda, in de vijfde maand des vierden jaars, sprak Hananja, de zoon van Azzur, een profeet van Gibeon, tot mij in het huis des Heren, in tegenwoordigheid van de priesters en van het ganse volk zeggende:-S,Zij zullen naar Babel gevoerd worden, en aldaar blijven tot op den dag, dat Ik ze bezoeken zal, spreekt de Heer; dan zal Ik ze wederom in deze plaats doen brengen.0Y,aldus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God, aangaande de vaten, die nog overgebleven zijn in het huis des Heren en in het huis des konings van Juda en in Jeruzalem:L,die Nebukadnezar, de koning van Babel, niet wegnam, toen hij Jechonia, den zoon van Jojakim, den koning van Juda, van Jeruzalem wegvoerde naar Babel, benevens alle vorsten van Juda en Jeruzalem; ~~/}}V|{{3zyxwveutssarr^qqnpp+oqo-nbmlkjj-ihh>g\feedvd"cba`_^b]]\[ZYYXXiWW4VaU|UTSSRQ}POlN,M=LKJJDII%HGIFEDD;C(BAA@k@??>Q==/<<;:9958$7G6@54X3221100%/..<-,,+N**)V((' &<%U$##&"6!~!" ['IdHawM_lY ` k  jvgy,Richt ene banier op te Sion, loopt met hopen, en vertoeft niet; want Ik breng een ongeluk en een grote ellende herwaarts van het Noorden:Nx,Ja, verkondigt in Juda en roept luidkeels te Jeruzalem, en zegt: Blaast met de bazuin in het land! Roept met ene luide [stem] en zegt: Verzamelt u, en laat ons naar de vaste steden trekken.kwO,Besnijdt u voor den Heer, en doet weg de voorhuid uws harten, gij mannen van Juda en gij inwoners van Jeruzalem; opdat mijne gramschap niet uitbarste als een vuur, en brande wegens uwe boosheid, zodat niemand het blussen kan.v ,Want dus spreekt de Heer tot de mannen van Juda en tot Jeruzalem: Ontgint u een nieuwen akker, en zaait niet onder de doornen.(uI,Alsdan zult gij, zonder geveinsdheid, getrouw en oprecht zweren: Zo waarachtig de Heer leeft! En de volken zullen zich in Hem zegenen en zich op Hem beroemen.(t K,Israël, wilt gij u bekeren, spreekt de Heer, zo bekeer u tot Mij; en zo gij uwe gruwelen weg doet van voor mijn aangezicht, zo zult gij niet verdreven worden.;so,'want Ik zal er u van afhelpen, dat gij niet door her zwaard zult vallen, maar gij zult uw leven als een buit daarvan afbrengen, omdat gij op Mij vertrouwd hebt, spreekt de Heer.r,'Maar u zal Ik redden in dien tijd, spreekt de Heer; en gij zult niet worden overgeleverd in de hand der mannen, voor welke gij vreest;Uq#,'Ga heen en zeg tot Ebed-Mélech, den Moor: Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Zie, Ik zal mijne woorden laten komen over deze stad ten kwade en niet ten goede, en gij zult het zien in dien tijd.p{,'Ook was het woord des Heren geschied tot Jeremia, terwijl hij nog in het voorhof der gevangenis gevangen was, zeggende:ooW,'en zij lieten Jeremia halen uit het voorhof der gevangenis, en vertrouwden hem toe aan Gedalja, den zoon van Ahikam, den zoon van Safan, dat hij hem naarbuiten in zijn huis zou voeren: aldus verkeerde hij in het midden des volks.*nM,' Toen zond Nebuzaradan, de hoofdman, en Nebusazban, de opperkamerdienaar, en Nergal-Sarézar, de overste der wijzen, en al de vorsten des konings van Babel heen,ymk,' Neem hem, en draag zorg voor hem, en doe hem geen leed; maar gelijk hij het van u begeert, maak het zo met hem.sl_,' Nebukadnezar nu, de koning van Babel, had Nebuzaradan, den hoofdman, bevolen aangaande Jeremia, zeggende:%kC,' Maar van het geringe volk, die niets bezaten, liet Nebuzaradan, de hoofdman, in dien tijd nog enigen in het land van Juda, en gaf hun wijnbergen en akkers./jW,' En wat er nog van het volk in de stad was overgebleven, en die tot hen waren overgelopen, die voerde Nebuzaradan, de hoofdman, allen te zamen gevankelijk naar Babel.iw,'En de Chaldeën verbrandden het huis des konings, alsook de huizen der inwoners, en braken de muren van Jeruzalem af.nhU,'en Zedekía liet hij de ogen uitsteken, en hem met ketenen binden, om hem naar Babel te doen voeren.g},'En de koning van Babel liet de zonen van Zedekía voor zijne ogen doden te Ribla; ook doodde hij al de vorsten van Juda;f,'Maar het heir der Chaldeën joeg hen na; en zij achterhaalden Zedekía in het veld bij Jericho; en zij namen hem gevangen, en brachten hem tot Nebukadnezar, den koning van Babel, naar Ribla in het land van Hamath; en hij sprak het vonnis over hem uit.deA,'Toen nu Zedekía, de koning van Juda, benevens zijne krijgslieden, hen zagen, vluchtten zij bij nacht de stad uit, langs den weg van des konings hof, door de poort tussen de twee muren, en trokken het vlakke veld over.d,'En al de vorsten des konings van Babel trokken naarbinnen, en hielden stil onder de middelste poort, namelijk Nergal-Sarézer, Samgar-Nebu, Sarsechim, de opperkamerdienaar, Nergal-Sarézer, de overste der wijzen, en al de overige vorsten des konings van Babel.hcI,'En in het elfde jaar van Zedekía, op den negenden dag der vierde maand, drong men in de stad.;b q,'want in het negende jaar van Zedekía, den koning van Juda, in de tiende maand, kwam Nebukadnezar, de koning van Babel, en zijn ganse heir, voor Jeruzalem, en zij belegerden het.a#,&En Jeremia bleef in het voorhof der gevangenis tot op den dag, dat Jeruzalem veroverd werd. En het geschiedde, dat Jeruzalem veroverd werd;4`a,&Toen kwamen al de vorsten tot Jeremia en ondervroegen hem, en hij zeide hun gelijk de koning hem bevolen had; toen lieten zij van hem af, omdat zij niets vernemen konden._,&zeg dan tot hen: Ik heb den koning gebeden, dat hij mij niet weder zou laten brengen in Jonathans huis om aldaar te sterven.r^],&En zo de vorsten het vernemen mochten, dat ik met u gesproken heb, en tot u komen en zeggen: Zeg ons, wat hebt gij met den koning gesproken? Verheel het ons niet, dan zullen wij u niet doden; en wat heeft de koning met u gesproken?,m]S,&Toen zeide Zedekía tot Jeremia: Dat niemand iets van deze woorden wete, dan zult gij niet sterven.i\K,&Dus zullen dan al uwe vrouwen en kinderen naarbuiten gebracht worden tot de Chaldeën, en gij zelf zult uit hunne hand niet ontkomen, maar gij zult door den koning van Babel gevat, en deze stad zal met vuur verbrand worden.%[C,&Zie, al de vrouwen, die er nog zijn in het huis des konings van Juda, zullen naarbuiten gebracht worden tot de vorsten des konings van Babel; die zullen dan tot u zeggen: Ach, uwe troosters hebben u opgestookt en verleid: nu uwe voeten in het slijk gezonken zijn, laten zij u zitten.iZK,&Maar indien gij niet zult uitgaan, dan is dit het woord, hetwelk de Heer mij geopenbaard heeft.,YQ,&Doch Jeremia zeide: Men zal [u] niet overleveren; gehoorzaam toch de stem des Heren, welke ik u zeg, zo zal het u welgaan en gij zult in het leven blijven.GX,&Toen zeide koning Zedekía tot Jeremia: Maar ik vrees, dat ik aan de Joden, die tot de Chaldeën zijn overgelopen, zal overgeleverd worden, en dat die hunnen moedwil met mij drijven zullen.bW=,&Maar, indien gij niet zult uitgaan tot de vorsten des konings van Babel, zal deze stad in de hand der Chaldeën worden overgeleverd, en zij zullen ze met vuur verbranden; en gij zult ook uit hunne hand niet ontkomen.V',&En Jeremia sprak tot Zedekía: Dus spreekt de Heer, de God Zebaôth, Israëls God: Wanneer gij tot de vorsten des konings van Babel zult uitgaan, zult gij in het leven blijven, en deze stad zal niet met vuur verbrand worden, maar gij en uw huis zult het leven behouden.`U9,&Toen zwoer koning Zedekía aan Jeremia in het geheim zeggende: Zo waarachtig de Heer leeft, die ons deze ziel gemaakt heeft, ik zal u niet doden, u ook niet overgeven in de hand der mannen, die naar uw leven staan.T,&En Jeremia sprak tot Zedekía: Als ik het u zeg, zult gij mij toch doden; en al geef ik u raad, gij zult nochtans naar mij niet horen.LS,&En koning Zedekía zond heen en liet den profeet Jeremia tot zich halen, in den derden ingang van het huis des Heren; en de koning zeide tot Jeremia: Ik zal u wat vragen, maar verheel mij niets.tRa,& En zij trokken Jeremia op uit den kuil met de touwen; en Jeremia bleef alzo in het voorhof der gevangenis.2Q],& En Ebed-Mélech, de Moor, zeide tot Jeremia: Leg nu deze verscheurde en versleten oude kleedingstukken onder de oksels uwer armen, onder het touw. En Jeremia deed alzo.VP%,& En Ebed-Mélech nam de mannen met zich, en ging in het huis des konings, onder de schatkamer, en nam aldaar verscheurde en versleten oude kleedingstukken, en liet ze met touwen af tot Jeremia in den kuil.O3,& Toen gebood de koning den Moor Ebed-Mélech, zeggende: Neem dertig van deze mannen met u, en haal den profeet Jeremia uit den kuil, eer hij sterft.BN},& Mijn heer koning, deze mannen handelen kwalijk met den profeet Jeremia, dat zij hem in den kuil hebben geworpen, waarin hij van honger moet sterven; want in de stad is geen brood meer.XM),&ging Ebed-Mélech uit het huis des konings, en sprak tot den koning, zeggende:3L_,&Doch toen Ebed-Mélech, de Moor, een kamerdienaar in des konings huis, hoorde, dat men Jeremia in den kuil geworpen had, en de koning juist zat in de poort van Benjamin,kKO,&Toen namen zij Jeremia en wierpen hem in den kuil van Malkía, den koningszoon, in het voorhof der gevangenis, en lieten hem met touwen af in den kuil, in welken geen water, maar enkel slijk was; en Jeremia zonk in de modder.cJ?,&En koning Zedekía zeide: Zie, hij is in uwe hand, want ik, koning, vermag niets tegen u.S,%Doch Jeremia zeide: Het is niet waar, ik wil niet tot de Chaldeën overlopen. Maar Jería wilde niet naar hem horen, en vatte Jeremia en bracht hem tot de vorsten.s=_,% Doch toen hij onder de poort van Benjamin kwam, was daar iemand gesteld tot poortwachter, wiens naam was Jería, de zoon van Selemja, den zoon van Hananja, die greep den profeet Jeremia, zeggende: Gij wilt overlopen tot de Chaldeën.<w,% ging Jeremia uit Jeruzalem, en wilde naar het land van Benjamin gaan, om zijn akker in bezit te nemen onder het volk.f;E,% Toen nu het heir der Chaldeën van voor Jeruzalem was opgebroken vanwege het heir van Farao,d:A,% Want, al sloegt gij ook het gehele heir der Chaldeën, die tegen u strijden, en er bleven van hen slechts enigen over, die gewond lagen, zo zouden dezen, elk in zijne tent, nog opstaan en deze stad met vuur verbranden.9,% Daarom spreekt de Heer aldus: Bedriegt uwe zielen niet met te denken: De Chaldeën zullen van ons aftrekken: zij zullen niet aftrekken.w8g,%en de Chaldeën zullen wederkomen en tegen deze stad strijden, en zullen haar innemen en met vuur verbranden.^75,%Dus spreekt de Heer, Israëls God: Zeg tot den koning van Juda, die u tot Mij gezonden heeft om Mij te vragen, aldus: Zie Farao's heir, dat u tot hulp uitgetrokken is, zal weder naar huis, naar Egypte terugkeren;N6,%En het woord des Heren geschiedde tot den profeet Jeremia, zeggende:-5S,%En Farao's heir was uit Egypte opgetrokken; en de Chaldeën, die voor Jeruzalem gelegen hadden, waren, dat gerucht gehoord hebbende, van voor Jeruzalem opgebroken.i4K,%Want Jeremia ging onder het volk nog uit en in, en men had hem nog niet in de gevangenis gezet.N3,%Nochtans zond koning Zedekía Juchal, den zoon van Selemja, en Zefanja, den zoon van Maäseja, den priester, tot den profeet Jeremia, en liet aan hem zeggen: Bid toch den Heer, onzen God voor ons. 2,%Maar hij en zijne knechten en het volk in het land hoorden niet naar de woorden des Heren, die Hij door den profeet Jeremia sprak.41 c,%En Zedekía, de zoon van Josía, werd koning in de plaats van Konia, Jojakims zoon; want Nebukadnezar, de koning van Babel, stelde hem aan tot koning in het land van Juda.*0M,$ Toen nam Jeremia ene andere rol, en gaf die aan Baruch, den zoon van Nería, den schrijver; die schreef daarop, uit den mond van Jeremia, al de woorden van het boek, hetwelk Jojakim, de koning van Juda, door het vuur had doen verbranden; en daarbij werden nog vele andere woorden gevoegd./},$en Ik zal hem en zijn zaad en zijne knechten wegens hunne misdaad bezoeken, en Ik zal over hen en over de inwoners van Jeruzalem en over de mannen van Juda al het ongeluk brengen, hetwelk Ik tot hen gesproken heb, omdat zij niet gehoorzaamd hebben.X.),$Daarom spreekt de Heer aangaande Jojakim, den koning van Juda, aldus: Niemand van de zijnen zal op Davids troon zitten; en zijn lichaam zal weggeworpen worden, bij dag in de hitte en des nachts in de koude, -,$En tot Jojakim, den koning van Juda, zult gij zeggen: Dus spreekt de Heer: Gij hebt deze rol verbrand, zeggende: Waarom hebt gij daarop geschreven, dat de koning van Babel zal komen en dit land zal verderven, en maken, dat er noch mens noch dier in over zij?,3,$Neem weder ene andere rol, en schrijf daarop al de vorige woorden, die op de eerste rol stonden, welke Jojakim, de koning van Juda, verbrand heeft./+W,$Toen geschiedde het woord des Heren tot Jeremia, nadat de koning de rol met de woorden, die Baruch uit den mond van Jeremia had opgeschreven, verbrand had, zeggende:u*c,$Daarenboven gebood de koning Jerahmeël, den koningszoon, en Seraja, den zoon van Azriël, en Selemja, den zoon van Abdeël, dat zij Baruch, den schrijver, en Jeremia, den profeet, zouden gevangen nemen. Maar de Heer had hen verborgen.),$hoewel Elnathan, Delaja en Gemarja den koning baden, dat hij de rol niet zou verbranden, zo gaf hij hun echter geen gehoor.(/,$En niemand ontstelde noch scheurde zijne klederen, noch de koning, noch iemand zijner knechten, daar zij nochtans al deze woorden gehoord hadden;|'q,$En toen Jehudi drie of vier hoofdstukken gelezen had, versneed hij ze met een schrijfmes, en wierp ze op het vuur.Y&+,$De koning nu zat in het wintervertrek, in de negende maand, voor de haardstede.@%y,$Toen zond de koning Jehudi om de rol te halen, en hij nam ze uit de kamer van Elisama, den kanselier; en Jehudi las voor den koning en voor al de vorsten, die bij den koning stonden.-$S,$En zij gingen in tot den koning in het voorhof, maar de rol lieten zij bewaren in de kamer van Elisama, den kanselier; en zij verhaalden den koning al die woorden.z#m,$Toen zeiden de vorsten tot Baruch: Ga heen en verberg u, gij en Jeremia, opdat niemand wete waar gijlieden zijt.}"s,$En Baruch zeide tot hen: Uit zijnen mond zeide hij mij al deze woorden voor, en ik schreef ze met inkt in dit boek.e!C,$En zij vraagden Baruch: Zeg ons, hoe hebt gij al deze woorden uit zijnen mond opgeschreven?' G,$En toen zij al die woorden hoorden, verschrikten zij, de een zowel als de ander, en zeiden tot Baruch: Wij zullen al deze woorden den koning te kennen geven.fE,$En zij zeiden tot hem: Zet u neder en lees ze voor onze oren. En Baruch las voor hunne oren./,$Toen zonden al de vorsten Jehudi, den zoon van Nethanja, den zoon van Selemja, den zoon van Kuschi, tot Baruch, en lieten aan hem zeggen: Neem de rol, waaruit gij voor het volk gelezen hebt, met u, en kom. En Baruch, de zoon van Nería, nam de rol met zich en kwam tot hen.},$ En Michaju maakte hun bekend al de woorden, die hij gehoord had, toen Baruch uit dat boek las voor de oren van het volk.,$ ging hij af naar des konings huis, in het vertrek des kanseliers; en zie, daar zaten al de vorsten: Elisama, de kanselier, Delaja, de zoon van Semaja, Elnathan, de zoon van Achbor, Gemarja, de zoon van Safan, en Zedekía, de zoon van Hananja, en al de vorsten.uc,$ En toen Michaju, de zoon van Gemarja, den zoon van Safan, al de woorden des Heren gehoord had uit dat boek,iK,$ En Baruch las uit het boek de woorden van Jeremia, in het huis des Heren, in het vertrek van Gemarja, den zoon van Safan, den kanselier, in het bovenste voorhof, aan de nieuwe poort van het huis des Heren, voor al het volk.}s,$ En het gebeurde in het vijfde jaar van Jojakim, den zoon van Josía, den koning van Juda, in de negende maand, dat men tot een vasten voor den Heer opriep al het volk te Jeruzalem en al het volk, dat uit de steden van Juda naar Jeruzalem kwam. 9,$En Baruch, de zoon van Nería, deed alles wat de profeet Jeremia hem bevolen had, dat hij de woorden des Heren uit dat boek las in het huis des Heren.Q,$misschien zullen zij zich met bidden voor den Heer verootmoedigen, en zich bekeren, elk van zijnen kwaden weg; want groot is de toorn en de gramschap, welke de Heer tegen dit volk heeft uitgesproken.{,$maar ga gij daarin en lees de rol, waarin gij de woorden des Heren uit mijnen mond hebt opgeschreven, voor het volk, in het huis des Heren, op den vastendag; en gij zult ze ook lezen voor de oren van geheel Juda, die uit hunne steden zullen komen;kO,$En Jeremia gebood Baruch en sprak: Ik ben gevangen, zodat ik niet in het huis des Heren kan gaan;+O,$Toen riep Jeremia Baruch, den zoon van Nería; en Baruch schreef uit den mond van Jeremia al de woorden des Heren, die Hij tot hem gesproken had, in ene boekrol.3_,$Misschien zal het huis van Juda, als zij horen al het ongeluk, dat Ik hun denk te doen, zich bekeren, elk van zijnen kwaden weg, opdat Ik hunne misdaad en zonde vergeve.ta,$Neem ene boekrol, en schrijf daarop al de woorden, die Ik tot u gesproken heb aangaande Israël, aangaande Juda, en aangaande alle volken, van dien tijd af, dat Ik tot u gesproken heb, van den tijd van Josía af, tot op dezen dag toe.  ,$In het vierde jaar van Jojakim, den zoon van Josía, den koning van Juda, geschiedde dit woord tot Jeremia van den Heer, zeggende:3_,#daarom spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God, aldus: Het zal Jonadab, den zoon van Rechab, nooit missen, dat er iemand van de zijnen vóór Mij zal staan te allen dage.jM,#En tot het huis der Rechabieten sprak Jeremia: Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Omdat gij het gebod van uwen vader Jonadab gehoorzaamd en al zijne geboden onderhouden, en alles gedaan hebt wat hij u geboden heeft,;o,#daarom spreekt de Heer, de God Zebaôth, Israëls God, aldus: Zie, Ik zal over Juda en over al de inwoners van Jeruzalem al het ongeluk brengen, hetwelk Ik tegen hen gesproken heb, omdat Ik tot hen gesproken heb, maar zij niet wilden horen, en Ik tot hen geroepen heb, maar zij Mij niet wilden antwoorden.. U,#Daar dan de kinderen van Jonadab, den zoon van Rechab, huns vaders bevel, hetwelk hij hun geboden heeft, gehouden hebben, maar dit volk naar Mij niet heeft gehoord,Y +,#Ook heb Ik vroeg en laat tot u gezonden al mijne knechten, de profeten, en laten zeggen: Bekeert u, elk van zijnen kwaden weg, en verbetert uwen wandel, en volgt geen andere goden na om hen te dienen, zo zult gij in het land blijven, hetwelk Ik u en uwen vaderen gegeven heb; maar gij wildet uwe oren niet neigen, noch Mij gehoorzamen.1 [,#De woorden van Jonadab, den zoon van Rechab, welke hij zijnen kinderen geboden heeft, dat zij geen wijn zouden drinken, worden gehouden; want zij drinken geen wijn tot op dezen dag, omdat zij naar huns vaders gebod horen: en Ik heb vroeg en laat tot u gesproken, maar gij gehoorzaamdet Mij niet.M ,# Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Ga heen en zeg tot de mannen van Juda en tot de inwoners van Jeruzalem: Zult gij u dan niet verbeteren om naar mijne woorden te horen, spreekt de Heer?D ,# Toen geschiedde het woord des Heren tot Jeremia, zeggende:T!,# Toen nu Nebukadnezar, de koning van Babel, optrok naar dit land, zeiden wij: Komt, laat ons naar Jeruzalem trekken vanwege het heir der Chaldeën en der Syriërs; en wij zijn alzo te Jeruzalem gebleven.eC,# maar wonen in tenten, en horen en doen naar alles wat onze vader Jonadab ons geboden heeft.iK,# en wij bouwen ook geen huizen om in te wonen, en hebben geen wijngaarden noch akkers noch zaad,`9,#Alzo horen wij naar de stem van onzen vader Jonadab, den zoon van Rechab, in alles wat hij ons geboden heeft; zodat wij geen wijn drinken ons leven lang, wij, noch onze vrouwen, noch onze zonen, noch onze dochters;N,#en geen huis bouwen, geen zaad zaaien, geen wijngaard planten noch bezitten, maar zult in tenten wonen uw leven lang, opdat gij lang moogt leven in het land, waarin gij als vreemdelingen verkeert.-S,#Maar zij antwoordden: Wij drinken geen wijn; want onze vader Jonadab, de zoon van Rechab, heeft ons geboden, zeggende: Gij en uwe kinderen zult nooit wijn drinken,w,#en ik zette den kinderen van het huis der Rechabieten bekers vol wijn en schalen voor, en sprak tot hen: Drinkt wijn.jM,#en ik leidde hen in het huis des Heren, in het vertrek der kinderen van Hanan, den zoon van Jigdalja, den man Gods, dat nevens het vertrek der vorsten is, boven het vertrek van Maäseja, den zoon van Sallum, den deurwachter;),#Toen nam ik Jaäzanja, den zoon van Jeremia, den zoon van Habazzinja, en zijne broeders en al zijne zonen, en het gehele huis der Rechabieten,!,#Ga heen tot het huis der Rechabieten, en spreek met hen; en breng hen in het huis des Heren, in een der vertrekken, en schenk hun wijn in.~ ,#Dit is het woord, dat van den Heer geschiedde tot Jeremia, ten tijde van Jojakim, den zoon van Josía, den koning van Juda, zeggende:s}_,"Zie, Ik zal bevel geven, spreekt de Heer, en zal hen weder voor deze stad brengen, en zij zullen tegen haar strijden en zullen ze innemen en met vuur verbranden; en Ik zal de steden van Juda verwoesten, dat er niemand meer wonen zal.t|a,"Ook Zedekía, den koning van Juda, en zijne vorsten zal Ik overleveren in de hand hunner vijanden en dergenen, die naar hun leven staan, en in de hand van het heir des konings van Babel, hetwelk [nu] van ulieden is afgetrokken.<{q,"En Ik zal hen overleveren in de hand hunner vijanden en dergenen, die naar hun leven staan, opdat hunne lichamen aan de vogels des hemels en de dieren der aarde tot spijs worden.z,"de vorsten van Jeruzalem, de kamerdienaars, de priesters, en al het volk in het land, die tussen de stukken des kalfs zijn doorgegaan.!y;,"En Ik zal de lieden, die mijn verbond overtreden, en de woorden van het verbond, hetwelk zij voor mijn aangezicht gemaakt hebben, niet houden, gelijk maken aan het kalf, hetwelk zij in twee stukken gedeeld hebben, en tussen welke stukken zij doorgegaan zijn: de vorsten van Juda,:xm,"Daarom spreekt de Heer aldus: Gijlieden hoort niet naar Mij, om ene vrijlating uit te roepen, ieder voor zijnen broeder en voor zijnen naaste: zie, zo roep Ik, spreekt de Heer, voor u ene vrijlating uit tot het zwaard, tot de pest en tot den honger, en Ik zal u in geen koninkrijk op aarde laten blijven.fwE,"maar gij zijt omgekeerd en ontheiligt mijnen naam, en ieder eist zijnen knecht en zijne dienstmaagd terug, welke gij hadt vrijgelaten, dat zij vrij waren; en gij dwingt hen om weder uwe knechten en dienstmaagden te zijn.\v1,"Zo hadt gijlieden u heden bekeerd en gedaan wat Mij behaagde, dat gij ene vrijlating liet uitroepen, ieder voor zijnen naaste, en een verbond hebt gemaakt voor Mij, in het huis, dat naar mijnen naam genoemd is;ru],"Als zeven jaren om zijn, zult gij elk zijnen broeder, die een Hebreër is, en zichzelven aan u verkocht en u zes jaren gediend heeft, vrij van u laten heengaan. Maar uwe vaderen gehoorzaamden Mij niet en zij neigden hunne oren niet.t+," Dus spreekt de Heer, Israëls God: Ik heb een verbond gemaakt met uwe vaderen, toen Ik hen uit Egypteland, uit het diensthuis voerde, zeggende:Qs," Toen geschiedde het woord des Heren tot Jeremia van den Heer, zeggende:"r=," Maar daarna eisten zij de knechten en dienstmaagden, die zij vrijgelaten hadden, weder terug, en dwongen hen om weder knechten en dienstmaagden te zijn.Wq'," Toen gaven alle vorsten gehoor en al het volk, zodat zij traden in dat verbond, dat ieder zijnen knecht en zijne dienstmaagd zou vrijlaten, en zich niet verder van hen laten dienen; en zij lieten hen vrij.,pQ," dat ieder zijnen knecht en ieder zijne dienstmaagd, die Hebreër of Hebreïn was, zou vrijlaten, zodat niemand zich van een Jood, zijnen broeder, zou doen dienen.1o[,"Dit is het woord, dat van den Heer geschiedde tot Jeremia, nadat koning Zedekía een verbond gemaakt had met al het volk te Jeruzalem, om ene vrijlating uit te roepen;^n5,"terwijl het heir des konings van Babel streed tegen Jeruzalem en tegen alle overgebleven steden van Juda, tegen Lachis en Azeka; want deze waren de vaste steden, die van de steden van Juda nog waren overgebleven.fmE,"En de profeet Jeremia sprak al deze woorden tot Zedekía, den koning van Juda, te Jeruzalem,rl],"maar in vrede zult gij sterven; en gelijk men voor uwe vaderen, de vorige koningen, die vóór u geweest zijn, gebrand heeft, zó zal men ook voor u branden en over u weeklagen: Ach, heer! Want Ik heb het gesproken, spreekt de Heer. k,"Hoor dan toch, o Zedekía, koning van Juda, het woord des Heren; dus spreekt de Heer van u: Gij zult niet door het zwaard sterven,>ju,"en gij zult zijne hand niet ontkomen, maar gegrepen en in zijne hand overgegeven worden, dat gij hem met uwe ogen zien en van mond tot mond met hem spreken zult, en te Babel komen.kiO,"Dus spreekt de Heer, Israëls God: Ga heen en spreek tot Zedekía, den koning van Juda, en zeg tot hem: Dus spreekt de Heer: Zie, Ik zal deze stad in de hand des konings van Babel overgeven, en hij zal ze met vuur verbranden;h ',"Dit is het woord, dat van den Heer geschiedde tot Jeremia, toen Nebukadnezar, de koning van Babel, met al zijn heir, en met al de koninkrijken der aarde, die onder zijne heerschappij waren, en met al de volken, tegen Jeruzalem streed, en tegen al hare steden, zeggende:ag;,!zal Ik ook verwerpen het zaad van Jakob en van mijnen knecht David, dat Ik uit hun zaad geen heerser over het zaad van Abraham, Isaäk en Jakob neme; want Ik zal hunne gevangenschap wenden en Mij over hen ontfermen.f{,!Dus spreekt de Heer: Indien Ik niet zal houden mijn verbond met dag en nacht, noch de ordening des hemels en der aarde,Ge,!Hebt gij niet opgelet wat dit volk spreekt, zeggende: De Heer heeft de twee geslachten verworpen, die Hij verkoren had? En zij lasteren mijn volk, alsof zij niet meer mijn volk zijn zullen.Ad},!En het woord des Heren geschiedde tot Jeremia, zeggende:6ce,!Gelijk men het heir des hemels niet tellen, noch het zand der zee meten kan, alzo zal Ik vermenigvuldigen het zaad van David, mijnen knecht, en de Levieten, die Mij dienen.0bY,!zo zal ook mijn verbond met mijnen knecht David ophouden, dat hij geen zoon zal hebben tot koning op zijnen troon; en met de Levieten en de priesters, mijne dienaars. a,!Dus spreekt de Heer: indien mijn verbond met den dag en den nacht zal ophouden, dat er geen dag en nacht meer zij op zijnen tijd,A`},!En het woord des Heren geschiedde tot Jeremia, zeggende:(_I,!ook zal het nooit missen, of er zullen priesters en Levieten vóór Mij zijn, die brandoffer offeren en spijsoffer ontsteken en brandoffer offeren eeuwiglijk.|^q,!Want dus spreekt de Heer: Het zal nooit missen, of er zal een van David zitten op den troon van het huis Israëls;]y,!Op dien tijd zal Juda geholpen worden en Jeruzalem veilig wonen; en men zal hem noemen: de Heer is onze gerechtigheid. \,!In die dagen en op dien tijd zal Ik David een rechtvaardige Spruit doen opgaan, die recht en gerechtigheid zal oefenen in het land.*[M,!Zie, de tijd komt, spreekt de Heer, dat Ik het genadige woord tot stand zal brengen, hetwelk Ik aan het huis van Israël en aan het huis van Juda heb toegezegd.Zw,! in de steden op het gebergte en in de steden der vlakte en in de steden tegen het Zuiden, en in het land van Benjamin en rondom Jeruzalem en in de steden van Juda, daar zullen weder de getelde kudden uit [gaan] en ingaan, spreekt de Heer.>Yu,! Dus spreekt de Heer Zebaôth: In deze plaats, die zo woest is, dat er noch mens noch dier in is, en in al hare steden, daar zullen weder huizen zijn van herders, die kudden weiden;HX ,! een gejuich van vreugde en blijdschap, de stem des bruidegoms en der bruid, en de stem dergenen, die zeggen: Dankt den Heer Zebaôth, omdat Hij zo genadig is, en altijd goed doet, en dergenen, die dankoffer brengen tot het huis des Heren; want Ik zal de gevangenschap des lands wenden gelijk eertijds, spreekt de Heer.-WS,! Dus spreekt de Heer: In deze plaats, van welke gij [eerlang] zeggen zult: Zij is woest, zodat geen mens noch dier daarin gevonden wordt; in de steden van Juda en op de straten van Jeruzalem, die zo verwoest zijn, dat er geen mens noch inwoner noch dier in is, daar zal men weder horenzVm,! en dit zal Mij zijn tot een blijden naam, tot roem en lof onder alle volken der aarde, als zij horen zullen al het goede, dat Ik hun doe, en zich verwonderen en ontzetten zullen over al het goede en over al den vrede, dien Ik hun geven zal.UU#,!en Ik zal hen reinigen van alle misdaad, waarmede zij tegen Mij gezondigd hebben; en zal hun vergeven alle ongerechtigheden, waarmede zij tegen Mij gezondigd en zich trouweloos tegen Mij gedragen hebben;wTg,!Want Ik zal de gevangenschap van Juda en de gevangenschap van Israël wenden, en zal hen bouwen als voorheen;lSQ,!Zie, Ik zal ze helen en gezondmaken, en Ik zal hen een overvloed van vrede en trouw doen genieten.uRc,!Zij, die opkomen om tegen de Chaldeën te strijden, zullen ze vullen met de dode lichamen dergenen, die Ik in mijnen toorn en in mijne grimmigheid verslaan zal, want Ik heb om al hunne boosheid mijn aangezicht voor deze stad verborgen.7Qg,!Want dus spreekt de Heer, Israëls God, aangaande de huizen dezer stad en aangaande de huizen der koningen van Juda, die afgebroken zijn om bolwerken te maken tot verwering:tPa,!Roep tot Mij, en Ik zal u antwoorden, en Ik zal u bekendmaken grote en machtige dingen, die gij niet weet._O7,!Dus spreekt de Heer, die het doet, die het toebereidt en uitvoert, Heer is zijn naam: N ,!En het woord des Heren geschiedde tot Jeremia ten tweeden male, toen hij nog in het voorhof der gevangenis was opgesloten, zeggende:WWVU5TSSJRZQQPmOOgNNSMLL\KKJIZHLFF`EiDDCfBiAA @?>>;=<;::]9887665322J1//G--,+.*O)X('&%%K#"! wXq  E:>9 c L <2_@!{,0Moab is verslagen; men hoort zijne jonge lieden kermen;T !,0Men hoort een gejammer uit Horonaïm over de verwoesting en groot ongeluk.X),0De roem van Moab over Hesbon is uit; want men bedenkt kwaad tegen haar: Komt, laat ons haar uitroeien, dat zij geen volk meer zij. En gij, Madmen, moet óók verdorven worden; het zwaard zal achter u komen.O ,0Aangaande Moab. Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Wee de stad Nebo, want zij is vernield en te schande geworden; Kirjathaïm is veroverd; de hoge vesting is te schande geworden en verplet.{,/Maar hoe kunt gij stilhouden, dewijl de Heer u bevel gegeven heeft tegen Askelon, en u tegen de zeehaven heeft bestemd?pY,/O gij zwaard des Heren, wanneer zult gij toch stilhouden? Keer weder in uwe schede, rust en wees stil.,/Gaza zal kaal worden, en Askelon, benevens het overgeblevene in hunne dalen, te gronde gaan. Hoelang zult gij u nog insnijdingen maken?[/,/vanwege den dag, die komt om alle Filistijnen te vernielen, en om Tyrus en Sidon benevens hunne andere helpers uit te roeien; want de Heer zal de Filistijnen, het overblijfsel van het eiland Kaftor, vernielen.V%,/vanwege het gedruis hunner sterke paarden, die daar heendraven, en het gerammel hunner wagens, en het geraas hunner raderen; dat de vaders niet zullen omzien naar de kinderen, zo versaagd zullen zij zijn,1,/Dus spreekt de Heer: Zie, er komen wateren herwaarts van het Noorden, die tot een overstromenden vloed zullen worden, en het land en alles, wat er in is, zo de steden als die er in wonen, wegdrijven zullen; dat de lieden kermen en al de inwoners in het land jammeren zullen,} u,/Dit is het woord des Heren, dat tot den profeet Jeremia geschiedde aangaande de Filistijnen, eer Farao Gaza overwon.{,.Daarom vrees niet, Jakob, mijn knecht, spreekt de Heer, want Ik ben met u; aan alle volken, waarheen Ik u verdreven heb, zal Ik een einde maken, maar met u zal Ik geen einde maken; maar Ik zal u kastijden met mate, opdat Ik u niet ongestraft late.  ,.Maar gij, mijn knecht Jakob, vrees niet; en gij Israël, versaag niet; want zie, Ik zal u redden uit verre landen, en uw zaad uit het land zijner gevangenschap; en Jakob zal wederkomen en vrede genieten en overvloed hebben, en niemand zal hem verschrikken._7,.en Ik zal hen overgeven in de hand dergenen, die naar hun leven staan, en in de hand van Nebukadnezar, den koning van Babel, en zijne knechten; en daarna zal het weder bewoond worden als van ouds, spreekt de Heer.5c,.De Heer Zebaôth, Israëls God, spreekt: Zie, Ik zal bezoeken Amon te No, en Farao, en Egypte, benevens hare goden en koningen, ook Farao met allen, die op hem vertrouwen;r],.De dochter van Egypte staat beschaamd, want zij is in de hand van het volk van het Noorden overgeleverd.1,.Zij zullen haar woud omhouwen, spreekt de Heer, schoon het niet te tellen is; want zij zijn meer dan de sprinkhanen, zodat men ze niet tellen kan. ,.Haar geluid gaat voort als dat van ene slang; want zij komen met krijgsmacht, en brengen bijlen over haar, als om hout te vellen.lQ,.Ook hare gehuurde knechten in haar midden zijn als gemeste kalveren, maar ook zij moeten den rug wenden, met elkander vluchten, en zullen niet standhouden; want de dag huns ongeluks zal hun overkomen, de tijd hunner bezoeking.Q,.Egypte is ene zeer schone vaars, maar van het Noorden komt de slachter. -,.Vervaardig u het gewaad der ballingschap, gij inwoneres, dochter van Egypte; want Nof zal woest en verbrand worden, dat er niemand in wonen zal.( I,.Zo waarachtig Ik leef, spreekt de Koning wiens naam is Heer Zebaôth, hij zal optrekken, gelijk de berg Tabor is onder de bergen, en gelijk Karmel aan de zee.h I,.Daar riep men: Farao, de koning van Egypte, is verdelgd; hij heeft zijne tenten achtergelaten.N ,.Hij maakt, dat er velen van hen vallen, dat de een met den ander ternederligt, terwijl zij zeggen: Komt, laat ons wederkeren tot ons volk en naar ons vaderland, vanwege het zwaard des dwingelands.v e,.Hoe komt het, dat uwe helden ter aarde vallen, en niet kunnen standhouden? De Heer heeft hen ternedergeveld;(I,.Verkondigt het in Egypte en maakt het bekend te Migdol, meldt het te Nof en te Tachpanhes, en zegt: Stelt u teweer, want het zwaard verslindt wat rondom u is.7,. Dit is het woord des Heren, hetwelk hij tot den profeet Jeremia sprak, dat Nebukadnezar, de koning van Babel, in aantocht was om Egypteland te slaan.&E,. Uwe schande is onder de volken ruchtbaar geworden; het land is vervuld van uw gekerm: want de ene held valt over den anderen, en zij liggen beiden terneder.$A,. Ga op naar Gilead en haal balsem, gij jonkvrouw, dochter van Egypte: het is tevergeefs, dat gij vele geneesmiddelen gebruikt; gij wordt toch niet genezen.4a,. Want dit is de dag des Heren, des Heren Zebaôth, een dag der wraak om zich te wreken aan zijne vijanden, daar het zwaard zal verslinden en van hun bloed verzadigd en dronken worden; want zij moeten den Heere Heere Zebaôth een slachtoffer worden in het land tegen het Noorden, aan de rivier Frath.7,. Welaan, trekt op met paarden, rent met wagens; dat de helden uittrekken, de Moren en die van Pût, die het schild voeren, en de schutters uit Lydië.C,.Egypte trekt op als een stroom, en zijne golven verheffen zich als die van het water; en hij zeide: Ik zal opkomen, het land bedekken, en de stad verderven met degenen, die er in wonen.dA,.Wie is hij, die optrekt als een stroom, wiens golven zich verheffen als die van het water?,.De snelle kan niet ontvlieden en de sterke niet ontkomen; tegen het Noorden, aan de rivier Frath, zijn zij gevallen en ternedergeveld.;o,.Hoe komt het, dat Ik hen versaagd en achterwaarts geweken zie? Hunne helden zijn verslagen, en zij vluchten, dat zij zelfs niet omzien; er is schrik van rondom, spreekt de Heer.|~q,.Spant de paarden aan, en laat de ruiters opzitten; zet de helmen op, en scherpt de spiesen, trekt de pantsers aan.@}{,.Maakt schild en rondas gereed, en rukt aan ten strijde.|w,.Betreffende Egypte. Aangaande het heir van Farao Necho, den koning van Egypte, dat aan de rivier Frath bij Karkemis stond, hetwelk de koning van Babel, Nebukadnezar, sloeg in het vierde jaar van Jojakim, den zoon van Josía, den koning van Juda:`{ ;,.Dit is het woord des Heren, dat tot den profeet Jeremia geschiedde aangaande de volken.bz=,-en gij zoudt voor u grote dingen begeren? Begeer ze niet; want zie, Ik zal ongeluk doen komen over alle vlees, spreekt de Heer; maar u zal Ik uwe ziel tot een buit geven, aan elke plaats, waarheen gij u begeven zult.#y?,-Zeg tot hem aldus: Zo spreekt de Heer; Zie, hetgeen Ik gebouwd heb, dat breek Ik af, en hetgeen Ik geplant heb, dat roei Ik uit, ja zelfs dit ganse land;sx_,-Gij zegt: Wee mij, de Heer heeft jammer aan mijne smart toegevoegd; ik zucht mij moede en vind geen rust.Lw,-Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God, aangaande u, o Baruch:tv c,-Dit is het woord, hetwelk de profeet Jeremia sprak tot Baruch, den zoon van Nería, toen hij deze woorden uit den mond van Jeremia in een boek schreef, in het vierde jaar van Jojakim, den zoon van Josía, den koning van Juda, zeggende:9uk,,zo spreekt de Heer aldus: Zie, Ik zal Farao Hofra, den koning van Egypte, overgeven in de hand zijner vijanden en dergenen, die naar zijn leven staan, gelijk Ik Zedekía, den koning van Juda, heb overgeleverd in de hand van Nebukadnezar, den koning van Babel, zijnen vijand en die naar zijn leven stond.t5,,En tot een teken spreekt de Heer, dat Ik u aan deze plaats bezoeken zal, opdat gij weten moogt, dat mijn woord gewis waar zal worden, u tot ongeluk,As{,,En die het zwaard ontkomen, en uit Egypteland naar het land van Juda zullen wederkeren, zullen weinig in getal zijn; en alzo zullen dan al de overgeblevenen van Juda, die in Egypteland getrokken waren om aldaar als vreemdelingen verblijf te hebben, vernemen wiens woord waar geworden is, het mijne of het hunne.7rg,,Zie, Ik zal over hen waken ten kwade en niet ten goede; zodat alwie van Juda in Egypteland is, door het zwaard en den honger zal omkomen, totdat het een einde met hen heeft.q1,,Hoort dan nu het woord des Heren, gij allen van Juda, die in Egypteland woont: Zie, Ik zweer bij mijnen groten naam, spreekt de Heer, dat mijn naam niet meer door den mond van enig mens uit Juda zal genoemd worden in geheel Egypteland, zeggende: Zo waarachtig de Heer leeft!p},,dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God, zeggende: Gij en uwe vrouwen hebt met uwen mond gesproken, en met uwe handen volbracht wat gij zeidet: Wij zullen onze geloften houden, die wij beloofd hebben aan de koningin des hemels, dat wij haar wieroken, en drankoffers voor haar plengen zullen: voorwaar, gij hebt uwe geloften vervuld; gij hebt uwe geloften tenvolle gehouden.o,,En Jeremia zeide tot al het volk en tot al de vrouwen: Hoort het woord des Heren, gij allen van Juda, die in Egypteland zijt:~nu,,Daarom, dewijl gij gewierookt hebt, en tegen den Heer gezondigd, en naar de stem des Heren niet gehoord, en naar zijne wet, zijne rechten en getuigenissen niet gewandeld hebt, daarom is u ook dit ongeluk overkomen, gelijk het heden ten dage is.kmO,,zodat Hij niet meer verdragen kon uwen kwaden wandel en de gruwelen, die gij deedt; daarom is ook uw land tot ene woestijn, tot ene verwoesting en tot een vloek geworden, dat er niemand in woont, gelijk het heden ten dage is.ylk,,Ik meen, dat de Heer gedacht heeft aan het wieroken, dat gij in de steden van Juda en op de straten van Jeruzalem gedaan hebt, gij en uwe vaderen, uwe koningen en vorsten, en al het volk in het land, en dat Hij dit ter harte genomen heeft, k,,Toen sprak Jeremia tot al het volk, zo tot de mannen als tot de vrouwen, en tot al het volk, dat hem zo geantwoord had, zeggende:rj],,En ook wanneer wij voor de koningin des hemels wieroken en haar drankoffers plegen, doen wij dat immers niet zonder bewilliging onzer mannen, dat wij haar offerkoeken bereiden en drankoffers plengen, opdat zij zich om ons bekommere.Zi-,,Maar sedert dien tijd, dat wij opgehouden hebben voor de koningin des hemels te wieroken en haar drankoffers te offeren, hebben wij aan alles gebrek gehad, en zijn door het zwaard en door den honger verteerd.^h5,,maar wij zullen doen naar al hetgeen uit onzen mond gaat, en zullen voor de koningin des hemels wieroken en voor haar drankoffers plegen, zoals wij en onze vaderen, onze koningen en vorsten gedaan hebben in de steden van Juda en op de straten van Jeruzalem; toen hadden wij ook brood genoeg, en het ging ons wél, en wij zagen geen ongeluk.sg_,,Aangaande het woord, dat gij in den naam des Heren tot ons gesprken hebt, wij willen u geen gehoor geven;efC,,Toen antwoordden Jeremia alle mannen, die wisten, dat hunne vrouwen voor andere goden wierookten, en alle vrouwen, die in grote menigte daar stonden, benevens al het volk, dat in Egypteland, in Pathros woonde, zeggende:Pe,,zodat niemand van de overgeblevenen van Juda zal ontkomen noch overblijven, die herwaarts gekomen zijn om in Egypteland als vreemdelingen verblijf te hebben; niemand, die terug zal keren naar het land van Juda, waarheen zij zo gaarne willen wederkeren om er te wonen; neen, niemand zal wederkeren, behalve wie ontkomen zullen.d},, En Ik zal ook de inwoners van Egypteland met het zwaard, den honger en de pest bezoeken, gelijk Ik Jeruzalem gedaan heb;Nc,, en Ik zal de overgeblevenen van Juda wegnemen, die hun aangezicht gesteld hebben om naar Egypteland te trekken, en aldaar als vreemdelingen verblijf te hebben; want zij zullen allen omkomen in Egypteland; door het zwaard zullen zij vallen, en door den honger zullen zij vergaan, zowel klein als groot; zij zullen door het zwaard en door den honger sterven, en zullen tot een vloek, tot ene verwoesting, tot ene vervloeking en tot ene versmading worden.$bA,, Daarom spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God, aldus: Zie, Ik zal mijn aangezicht tegen ulieden stellen tot ongeluk, en geheel Juda zal uitgeroeid worden;-aS,, Nochtans zijn zij tot op dezen dag niet verootmoedigd; zij vrezen ook niet, en wandelen niet naar mijne wet en mijne rechten, die Ik u en uwen vaderen gegeven heb.l`Q,, Hebt gij vergeten het kwaad uwer vaderen, het kwaad der koningen van Juda, het kwaad hunner vrouwen, alsook uw eigen kwaad, en het kwaad uwer vrouwen, hetwelk u overkomen is in het land van Juda en op de straten van Jeruzalem?_7,,dat gij Mij zo vertoornt door de werken uwer handen, en wierookt voor andere goden in Egypteland, naar hetwelk gij heengetrokken zijt om aldaar als vreemdelingen uw verblijf te hebben; opdat gij uitgeroeid en tot een vloek en ene versmaadheid wordt onder alle volken der aarde?j^M,,Nu dan, dus spreekt de Heer, de God Zebaôth, Israëls God: Waarom doet gij toch zulk een groot kwaad tegen uw eigen leven, opdat van u uitgeroeid worde man en vrouw, kind en zuigeling uit Juda, en er niets van u overblijve,k]O,,Daarom werd ook mijn toorn en mijne verbolgenheid uitgestort, en ontstak over de steden van Juda en over de straten van Jeruzalem; zodat zij tot ene woestijn en tot ene eenzaamheid geworden zijn, gelijk het heden ten dage is. \,,maar zij gaven geen gehoor, noch neigden hunne oren, om zich van hunne boosheid te bekeren en voor geen andere goden te wieroken. [ ,,En Ik zond tot u vroeg en laat al mijne knechten, de profeten, en liet aan u zeggen: Doet toch zulke gruwelen niet, die Ik haat;:Zm,,vanwege hunne boosheid, die zij bedreven, omdat zij Mij vertoornden, en heengingen en wierookten en andere goden dienden, die noch zij, noch gij, noch uwe vaders gekend hebben.UY#,,Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Gij hebt gezien al het kwaad, dat Ik heb doen komen over Jeruzalem en over alle steden van Juda; en zie, heden ten dage zijn zij woest en niemand woont daarin:0X [,,Dit is het woord, dat tot Jeremia geschiedde aan alle Joden, die in Egypteland woonden, namelijk die te Migdol, te Tachpanhes, te Nof en in het land Pathros, zeggende:W,+ En hij zal de opgerichte zuilen te Beth-Sémes in Egypteland verbreken, en de huizen der afgoden van Egypte zal hij met vuur verbranden.ZV-,+ En Ik zal de huizen der goden van Egypte met vuur aansteken, opdat hij ze verbrande en wegvoere; en hij zal Egypteland overdekken, gelijk een herder zich met zijn kleed bedekt, en in vrede vandaar vertrekken.9Uk,+ En hij zal komen en Egypteland slaan; en wien de dood treft, dien treffe hij; wien de gevangenis, die worde gevankelijk weggevoerd; wien het zwaard, die valle door het zwaard.T,+ en zeg tot hen: Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Zie, Ik zal heenzenden en mijnen knecht Nebukadnezar, den koning van Babel, ontbieden, en zal zijnen troon boven op deze stenen zetten, die Ik verborgen heb, en hij zal zijne tent daarover uitspannen.S,+ Neem grote stenen, en verberg ze in den ticheloven, die voor de deur van Farao's huis te Tachpanhes is, dat de mannen van Juda het zien;RR,+Toen geschiedde het woord des Heren tot Jeremia te Tachpanhes, zeggende:yQk,+En zij trokken naar Egypteland, want zij wilden naar de stem des Heren niet horen; en zij kwamen te Tachpanhes.P,+de mannen, de vrouwen en de kleine kinderen, benevens des konings dochters, en alle zielen, die Nebuzaradan, de hoofdman, bij Gedalja, den zoon van Ahikam, den zoon van Safan, had achtergelaten; ook den profeet Jeremia, en Baruch, den zoon van Nería.mOS,+maar Johanan, de zoon van Karéah, en al de hoofdlieden des heirs namen tot zich al de overgeblevenen van Juda, die uit alle volken, tot welke zij waren gevlucht, wedergekomen waren om zich in het land van Juda neder te zetten;%NC,+Alzo hoorden Johanan, de zoon van Karéah, en al de hoofdlieden des heirs, met al het volk naar de stem des Heren niet, om in het land van Juda te blijven;0MY,+maar Baruch, de zoon van Nería, heeft u tegen ons opgestookt, om ons over te leveren in de hand der Chaldeën, dat zij ons doden of gevankelijk wegvoeren naar Babel.xLi,+sprak Azarja, de zoon van Hosaja, en Johanan, de zoon van Karéah, en al die trotse mannen, tot Jeremia: Gij liegt, de Heer, onze God, heeft u niet gezonden om te zeggen: Gij moet niet naar Egypte trekken, om aldaar uw verblijf te hebben;(K K,+Toen nu Jeremia al de woorden van den Heer, hunnen God, had uitgesproken tot al het volk, gelijk de Heer, hun God, door hem al die woorden aan hen bevolen had,(JI,*Zo zult gij nu weten, dat gij door het zwaard, den honger en de pest zult sterven, ter plaatse, waarheen gij denkt te trekken om aldaar uw verblijf te hebben.$IA,*Dit nu heb ik u heden bekendgemaakt; maar gij wilt naar de stem van den Heer, uwen God, niet horen, noch naar al hetgeen hij door Mij aan u bevolen heeft.rH],*Voorzeker, gij zult anders uw leven verliezen; want gij hebt mij gezonden tot den Heer, uwen God, zeggende: Bid tot den Heer, onzen God, voor ons, en alwat de Heer, onze God, zeggen zal, maak ons dat bekend: wij zullen er naar doen.G,*Het woord des Heren geldt u, o gij overgeblevenen van Juda: Gaat niet naar Egypte, en weet, dat ik heden tegen u getuigd heb.[F/,*Want dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Gelijk mijn toorn en mijne verbolgenheid over de inwoners van Jeruzalem werd uitgestort, zo zal die zich ook over u uitstorten, indien gij naar Egypte trekt; zodat gij zijn zult tot een vloek, tot ene verwoesting, tot ene vervloeking en versmading, en gij deze plaats niet meer zult zien. E ,*Zo zullen alle mannen zijn, die hun aangezicht richten om naar Egypte te trekken, en aldaar hun verblijf te hebben; zij zullen sterven door het zwaard, den honger en de pest; en niemand zal overblijven noch het kwaad ontkomen, dat Ik over hen brengen zal.9Dk,*zo zal het zwaard, voor hetwelk gij vreest, u treffen in Egypteland, en de honger, waarvoor gij bezorgd zijt, zal gestadig achter u zijn in Egypte; en gij zult aldaar sterven.cC?,*nu dan, zo hoort naar het woord des Heren, gij overgeblevenen van Juda; dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Indien gij uw aangezicht zult richten om naar Egypteland te trekken, en aldaar uw verblijf te hebben,MB,*zeggende: Neen, maar wij willen naar Egypteland trekken, waar wij geen oorlog zullen zien noch het geluid der bazuin zullen horen, en niet hongeren zullen naar brood; aldáár willen wij blijven:A,* Maar indien gij zult zeggen; Wij willen in dit land niet blijven, zodat gij niet hoort naar de stem van den Heer, uwen God,b@=,* en Ik zal u barmhartigheid bewijzen en Mij over u erbarmen en u wederbrengen in uw land.H? ,* Gij zult niet vrezen voor den koning van Babel, voor wien gij vreest, spreekt de Heer; gij zult voor hem niet vrezen, want Ik zal met u zijn, om u te helpen en u van zijne hand te bevrijden;?>w,* Indien gijlieden in dit land zult blijven, zo zal Ik u bouwen en niet afbreken; Ik zal u planten en niet uitroeien; want Mij heeft alreeds berouwd het kwaad, dat Ik u heb aangedaan.~=u,* en zeide tot hen: Dus spreekt de Heer, Israëls God, tot wien gij mij gezonden hebt om uw gebed voor Hem te brengen: <,*Toen riep hij Johanan, den zoon van Karéah, en al de hoofdlieden des heirs, die bij hem waren, en al het volk, zo klein als groot,F;,*En na tien dagen geschiedde het woord des Heren tot Jeremia.7:g,*Hetzij goed of kwaad, wij zullen horen naar de stem van den Heer, onzen God, tot wien wij u zenden, opdat het ons welga, als wij naar de stem van den Heer, onzen God, horen.'9G,*En zij zeiden tot Jeremia: De Heer zij een gewis en waarachtig getuige tussen ons, indien wij niet doen zullen alwat de Heer, uw God, ons door u bevelen zal!]83,*En de profeet Jeremia zeide tot hen: Ik heb het gehoord; zie, ik zal tot den Heer, uwen God, bidden, zoals gij gezegd hebt; en alwat de Heer u antwoorden zal, dat zal ik u bekendmaken, en zal u niets verzwijgen.[7/,*opdat de Heer uw God ons bekendmake, waarheen wij trekken en wat wij doen moeten.k6O,*en zeiden tot den profeet Jeremia: Laat toch ons gebed bij u gelden, en bid voor ons tot den Heer, uwen God, voor al deze overgeblevenen; want van ons zijn er weinigen overgebleven uit velen, gelijk gij ons ziet met uwe ogen;!5 =,*Toen traden al de hoofdlieden des heirs toe, ook Johanan, de zoon van Karéah, en Jezanja, de zoon van Hosaja, benevens al het volk, zo klein als groot,=4s,)wegens de Chaldeën; want zij vreesden voor hen, omdat Ismaël, de zoon van Nethanja, Gedalja, den zoon van Ahikam, gedood had, dien de koning van Babel over het land had gesteld.3w,)en zij trokken heen en namen hunnen intrek in het verblijf bij Kimham, nabij Betlehem, en wilden naar Egypte trekken,k2O,)En Johanan, de zoon van Karéah, benevens al de hoofdlieden des heirs, die bij hem waren, namen al het overige volk, hetwelk zij wedergebracht hadden van Ismaël, den zoon van Nethanja, uit Mizpa tot zich, nadat Gedalja, de zoon van Ahikam, gedood was; namelijk krijgslieden, vrouwen en kinderen, en kamerdienaars, die zij van Gibeon hadden weggebracht;k1O,)Maar Ismaël, de zoon van Nethanja, ontkwam met acht mannen, en trok heen tot de kinderen Ammons.0},)en al het volk, hetwelk Ismaël van Mizpa weggevoerd had, wendde zich om en ging over tot Johanan, den zoon van Karéah./5,) Toen nu al het volk, dat bij Ismaël was, Johanan, den zoon van Karéah, en al de hoofdlieden des heirs zag, die bij hem waren, verheugden zij zich;$.A,) namen zij tot zich al de mannen, en trokken op om tegen Ismaël, den zoon van Nethanja, te strijden; en zij troffen hem aan bij het grote water te Gibeon.,-Q,) Maar toen Johanan, de zoon van Karéah, en al de hoofdlieden des heirs, die bij hem waren, al het kwaad vernamen, dat Ismaël, de zoon van Nethanja, bedreven had,F,,) En wat er nog van het overgebleven volk te Mizpa was, benevens de dochters des konings, voerde Ismaël, de zoon van Nethanja, gevankelijk weg, ja al het overige volk te Mizpa, over hetwelk Nebuzaradan, de hoofdman, Gedalja, den zoon van Ahikam, gesteld had; en hij trok heen en wilde overgaan tot de kinderen Ammons.}+s,) De put nu, waarin Ismaël de dode lichamen wierp der mannen, die hij nevens Gedalja doodgeslagen had, is dezelfde, dien koning Asa had doen maken wegens Baësa, den koning van Israël; dezen vulde Ismaël, de zoon van Nethanja, met de gedoden.Y*+,)Echter waren er tien mannen onder, die tot Ismaël zeiden: Dood ons niet, want wij hebben schatten in den akker verborgen van tarwe, gerst, olie en honig. Toen hield hij op en doodde hen niet met de anderen.")=,)Maar toen zij midden in de stad kwamen, vermoordde hen Ismaël, de zoon van Nethanja, en de mannen, die bij hem waren, [en wierp hen] in den put.:(m,)En Ismaël, de zoon van Nethanja, ging uit van Mizpa, hun tegemoet, al wenende; en toen hij nabij hen kwam, zeide hij tot hen: Gij zult tot Gedalja, den zoon van Ahikam, komen.',)kwamen er tachtig mannen van Sichem, van Silo, en van Samarië; die hadden de baarden afgeschoren en hunne klederen gescheurd en zichzelven insnijdingen gemaakt, en zij droegen spijsoffer en wierook met zich, om het te brengen in het huis des Heren.Z&-,)Des anderen daags nu, nadat Gedalja doodgeslagen was, toen nog niemand het wist,%,)Daarenboven versloeg Ismaël al de Joden, die bij Gedalja te Mizpa waren, en de Chaldeën, die zij aldaar vonden, en alle krijgslieden.u$c,)En Ismaël, de zoon van Nethanja, maakte zich op, benevens de tien mannen, die bij hem waren, en zij sloegen Gedalja, den zoon van Ahikam, den zoon van Safan, dien de koning over dat land gesteld had, met het zwaard; en hij doodde hem. # ,)In de zevende maand nu kwam Ismaël, de zoon van Nethanja, den zoon van Elisama, zijnde van koninklijk geslacht, benevens de oversten des konings, en tien mannen met hem, tot Gedalja, den zoon van Ahikam, te Mizpa; en zij aten aldaar te Mizpa met elkander."3,(Maar Gedalja, de zoon van Ahikam, zeide tot Johanan, den zoon van Karéah: Gij zult dat niet doen, want het is niet waar, wat gij van Ismaël zegt.J! ,(Toen sprak Johanan, de zoon van Karéah, tot Gedalja in het geheim te Mizpa: Laat mij toch heengaan en Ismaël, den zoon van Nethanja, doden, dat niemand het gewaar zal worden: waarom zou hij u doodslaan, dat alle Joden, die tot u verzameld zijn, verstrooid zouden worden, en die nog van Juda overgebleven zijn, omkomen?Q ,(en zeiden tot hem: Weet gij wel, dat Baälis, de koning der kinderen Ammons, Ismaël, den zoon van Nethanja, heeft uitgezonden om u te doden? Maar Gedalja, de zoon van Ahikam, wilde hen niet geloven.|q,( Maar Johanan, de zoon van Karéah, benevens al de hoofdlieden, die in het veld waren, kwamen tot Gedalja te Mizpa,0Y,( zo kwamen zij allen weder uit alle plaatsen, waarheen zij verdreven waren, in het land van Juda tot Gedalja te Mizpa, en zij zamelden zeer veel wijn en zomervruchten.!;,( Zo ook al de Joden, die in het land van Moab en onder de kinderen Ammons en in Edom en in alle andere landen waren, toen zij hoorden, dat de koning van Babel enigen van Juda had laten overblijven, en dat hij Gedalja, den zoon van Ahikam, den zoon van Safan, over hen gesteld had,H ,( Zie, ik woon hier te Mizpa, om de Chaldeën, die tot ons komen, te dienen: derhalve zamelt wijn en vijgen en olie, en doet ze in vaten, en woont in uwe steden, die gij in bezit genomen hebt.T!,( En Gedalja, de zoon van Safan, zwoer hun en hunnen manschappen, zeggende: Vreest niet den Chaldeën onderdanig te zijn, blijft in het land en weest den koning van Babel onderdanig, zo zal het u welgaan. ,(zo kwamen zij tot Gedalja te Mizpa, namelijk Ismaël, de zoon van Nethanja, Johanan en Jonathan, de zonen van Karéah, en Seraja, de zoon van Tanhúmeth, en de zonen van Efai den Netofathiet, en Jezanja, de zoon van Maächathiet, benevens hunne manschappen. ,(Toen nu de hoofdlieden, die in het veld waren, benevens hun volk, vernamen, dat de koning van Babel Gedalja, den zoon van Ahikam, over het land gesteld had, over de mannen en vrouwen en kinderen en de geringsten des lands, die niet naar Babel ge voerd waren:5,(Alzo kwam Jeremia tot Gedalja, den zoon van Ahikam, te Mizpa, en hij bleef bij hem in het midden van het volk, dat in het land nog overgebleven was.H ,(En dewijl er geen wederkeren zal zijn, zo begeef gij u tot Gedalja, den zoon van Ahikam, den zoon van Safan, dien de koning van Babel gesteld heeft over de steden van Juda, en blijf bij hem in het midden des volks; of ga elders heen, waar het u behaagt. En de hoofdman gaf hem teerkost en geschenken, en liet hem gaan.mS,(En nu, zie, ik heb u heden losgemaakt van de ketenen, met welke uwe handen gebonden waren; indien het u nu behaagt met mij naar Babel te trekken, zo kom, ik zal voor u zorg dragen; maar indien het u niet behaagt met mij naar Babel te trekken, zo laat het; zie, het gehele land is voor uw aangezicht: waar het u goeddunkt en u behaagt, trek derwaarts heen.>u,(en Hij heeft het ook doen komen en gedaan gelijk Hij gesproken heeft; want gijlieden hebt gezondigd tegen den Heer, en aan zijne stem geen gehoor gegeven; daarom is u dit geschied.,(Toen dan nu de hoofdman Jeremia tot zich had genomen, zeide hij tot hem: De Heer, uw God, heeft dit onheil over deze plaats gesproken, #,(Dit is het woord, dat van den Heer geschiedde tot Jeremia, toen Nebuzaradan, de hoofdman, hem van Rama had weggezonden; want hij was ook met ketenen gebonden geweest onder al degenen, die te Jeruzalem en in Juda gevangen waren, opdat men hen naar Babel zou wegvoeren.,Want ik hoor ene stem als van ene barende, een angstgeschrei als van ene, die voor het eerst in barensnood is; de stem der dochter van Sion, die klaagt en de handen uitbreidt, [zeggende]: Wee mij, ik moet bijna vergaan vanwege de moordenaars.,Wat zult gij dan doen, verwoeste? Al kleedt gij u met purper, en al versiert gij u met kleinodiën, en al blanket gij uw aangezicht, gij zult u nochtans tevergeefs aldus versieren; want uwe boeleerders verachten u, zij zullen u naar het leven staan.Q,Al de steden zullen op het geroep der ruiters en der boogschutters vluchten, en zich in de dikke bossen en op de steenrotsen begeven; alle steden zullen verlaten staan, zodat niemand er in zal wonen.8i,Daarom zal het land droevig en de hemel daarboven treurig zijn; want Ik heb het gesproken, en vast besloten, en het zal Mij niet berouwen, en Ik zal ook daarvan niet aflaten.lQ,Want dus spreekt de Heer: Het gehele land zal woest worden; doch Ik zal het niet geheel verdelgen. ,ik zag, en zie, het vruchtbare veld was ene woestijn, en al zijne steden waren afgebroken door den Heer, door zijnen grimmigen toorn.[ /,Ik zag, en zie, er was geen mens, en al het gevogelte des hemels was weggevlogen;Q ,ik zag de bergen aan, en zie, zij beefden, en al de heuvelen sidderden.e C,Ik zag het land aan, en zie, het was woest en ledig; en naar den hemel, en hij was duister;7 g,Maar mijn volk is onzinnig, en zij geloven Mij niet; dwaas zijn zij, en achten het niet; zij zijn wijs genoeg om kwaad te doen, maar goed te doen, dat willen zij niet leren.M,Hoe lang zal ik nog de banier zien, en het geluid der bazuin horen?%,En de ene nederlaag op de andere roept men uit, want het gehele land wordt verwoest; schielijk worden mijne hutten en mijne tenten vernield.!;,Hoezeer ben ik beangst! Mijn hart klopt mij in het lichaam, en ik heb geen rust; want mijne ziel hoort het geluid der bazuinen en het krijgsgeschreeuw.lQ,Dit hebt gij tot loon voor uw bedrijf en doen; dan zal uw hart gevoelen hoe groot uwe boosheid is.zm,zij zullen haar van rondom belegeren als de hoeders op het veld, want zij hebben Mij vertoornd, spreekt de Heer.',Zegt tot de heidenen en verkondigt het te Jeruzalem, dat er hoeders uit verre landen komen, en hunne stem verheffen tegen de steden van Juda;[/,Want er komt een geroep van Dan, en ene kwade boodschap van het gebergte Efraïm. ,Was dan nu, o Jeruzalem, uw hart van de boosheid, opdat gij geholpen wordt: hoelang zullen ijdele overleggingen bij u huisvesten?', Zie, hij komt op als de wolken, en zijne wagens zijn als een dwarrelwind, zijne paarden zijn sneller dan arenden; wee ons, wij zijn vernield.[/, ja, er komt een wind, die hun te sterk zal zijn. Nu zal Ik óók met hen richten.h~I, In dien tijd zal men tot dit volk en tot Jeruzalem zeggen: Daar komt een verzengende wind over het gebergte herwaarts uit de woestijn, den weg op naar de dochter mijns volks: geen [wind] om te wannen of te zuiveren;F}, Ik nu zeide: Ach Heere Heere, gij hebt dit volk en Jeruzalem grotelijks doen misleiden, toen men zeide: Het zal vrede bij u zijn, daar nochtans het zwaard tot aan de ziel is doorgedrongen.|3, In dien tijd, spreekt de Heer, zal den koning en den vorsten het hart ontzinken; de priesters zullen verbaasd staan en de profeten verschrikt zijn.t{a,Derhalve, trekt zakken aan, klaagt en kermt; want de verbolgen toorn des Heren wendt zich niet van ons af.:zm,de leeuw springt op uit zijne struiken, en de vernieler der volken trekt op uit zijne plaats, om uw land te verwoesten en uwe steden te verbranden, dat er niemand in wonen zal. &~w}}0|{zzHyyXyxhww/vvgv>==i<<@;; ::$9877%6x544X3Q22+1001/`.--@,+*** )f((#'&%%M$$$#L""!y ! Fo7 `<$Cx>dR = /  -Tdu+e#,3%en Babel zal tot een puinhoop en tot ene woning der draken worden, tot een verwoesting en tot ene beschimping, dat er niemand in zal wonen.d,3$Daarom spreekt de Heer aldus: Zie, Ik zal uwe zaak voeren en u wreken; Ik zal hare zee droogmaken en hare springbronnen doen uitdrogen;/cW,3#Maar nu kome de moedwil, die mij en mijn vlees aangedaan is, over Babel, spreke de inwoneres van Sion; en mijn bloed over de inwoners van Chaldéa, spreke Jeruzalem.jbM,3"Nebukadnezar, de koning van Babel, heeft mij verteerd en omgebracht; hij heeft mij als een ledig vat gemaakt; hij heeft mij verslonden als een draak; hij heeft zijn buik gevuld met mijne lekkernijen; hij heeft mij verstoten.a1,3!Want dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: De dochter van Babel is als een dorsvloer, als men er op dorst; haar oogsttijd zal spoedig komen.}`s,3 en dat de overtochten bemachtigd en de rietpoelen uitgebrand zijn, en dat de krijgslieden bloohartig zijn geworden.I_ ,3Hier loopt er een en daar een, den ander tegemoet, en de ene boodschap vervangt de andere, om den koning van Babel te boodschappen, dat zijne stad ingenomen is tot aan de uiterste einden toe,T^!,3De helden van Babel zullen niet durven te velde trekken, maar blijven in de vestingen; hunne sterkte is weg, en zij zijn als vrouwen geworden; hare woningen zijn aangestoken, en hare grendels verbroken.9]k,3opdat het land beve en verschrikke, want de overleggingen des Heren zullen vervuld worden tegen Babel, dat Hij het land Babel tot ene woestijn zal maken, waarin niemand woont.\,3heiligt de volken tegen haar, de koningen van Medië, benevens al hunne vorsten en overheden, en het gehele land hunner heerschappij;{[o,3Verheft de banieren in het land; blaast de bazuinen onder de volken; heiligt de volken tegen haar; roept tegen haar samen de koninkrijken van Ararat, Minni en Askenaz; bestelt hoofdlieden tegen haar; brengt paarden opwaarts als keverzwermen;Z,3zodat men noch hoeksteen noch grondsteen van u zal kunnen nemen, maar ene eeuwige woestijn zult gij zijn, spreekt de Heer.dYA,3Zie, Ik verhef Mij tegen u, gij alvernielende berg, gij, die de ganse aarde verderft, spreekt de Heer; Ik zal mijne hand tegen u uitstrekken en u van de steenrotsen afwentelen, en zal een uitgebranden berg van u maken,X5,3En Ik zal nu aan Babel en aan alle inwoners van Chaldéa vergelden al hunne boosheid, die zij aan Sion begaan hebben voor uwe ogen, spreekt de Heer.W%,3Ik heb door u herders en kudden verbrijzeld, Ik heb door u landlieden en jukken verbrijzeld; Ik heb door u vorsten en overheden verbrijzeld.V',3Ik heb door u mannen en vrouwen verbrijzeld; Ik heb door u ouden en jongen verbrijzeld; Ik heb door u jongelingen en jonkvrouwen verbrijzeld;nUU,3Ik heb door u paarden en ruiters verpletterd; Ik heb door u wagens en die daarop rijden verbrijzeld;oTW,3Gij zijt mijn hamer, mijne oorlogswapenen; door u heb Ik volken verbrijzeld en koninkrijken vernield;S3,3Maar zo is Hij niet, die Jakobs schat is, want Hij is het, die alle dingen maakt, en Israël is de stam zijner erfenis: Heer Zebaôth is zijn naam.bR=,3zij zijn ijdelheid, een werk der verleiding, zij moeten omkomen, als zij bezocht worden.'QG,3Alle mensen zijn dwazen met hunne kunst, en alle goudsmeden staan beschaamd met hunne beelden; want hunne afgoden zijn bedriegerij, en zij hebben geen leven:UP#,3Als Hij dondert, dan is er ene menigte van water onder den hemel; Hij trekt de nevels op van het einde der aarde; Hij maakt de bliksemstralen met den regen, en laat den wind komen uit verborgen plaatsen.O!,3Hij heeft de aarde door zijne kracht gemaakt, en den wereldkloot door zijne wijsheid bereid, en den hemel door zijn verstand uitgespannen.N1,3De Heer Zebaôth heeft bij zijne ziel gezworen: Ik zal u met mensen vervullen, als waren het kevers; die zullen een vreugdekreet over u aanheffen.qM[,3 Gij, die aan grote wateren woont en grote schatten hebt, uw einde is gekomen, en uwe gierigheid is uit.XL),3 Plant nu de banieren op de muren van Babel; neemt de wacht waar, stelt posten uit, legt hinderlagen; want de Heer heeft iets voorgenomen, en Hij doet ook wat Hij tegen de inwoners van Babel gesproken heeft.hKI,3 Wet de pijlen, en maakt de schilden gereed; de Heer heeft den moed der koningen van Medië opgewekt; want zijne gedachten zijn tegen Babel, om haar te verderven; want dit is de wraak des Heren, de wraak over zijnen tempel.J,3 De Heer heeft onze gerechtigheid aan het licht gebracht; komt, laat ons te Sion de werken van den Heer, onzen God, vermelden.\I1,3 Wij hebben Babel geneesmiddelen toegediend, maar zij is niet te genezen; laat haar dan varen, en laat ons ieder naar zijn land trekken; want hare straf reikt tot aan den hemel, en is verheven tot aan de wolken. H,3Hoe schielijk is Babel gevallen en verpletterd! Jammert over haar; neemt ook zalf voor hare wonden, of zij misschien mocht genezen.FG,3Een gouden kelk was Babel, die de gehele wereld dronken gemaakt heeft, in de hand des Heren; alle volken hebben van haren wijn gedronken, daarom zijn de volken van zinnen beroofd geworden.6Fe,3Vliedt uit Babel, opdat ieder zijne ziel redde, en gij niet mede omkomt in hare misdaad; want de tijd der wraak des Heren is daar: Hij is een vergelder en zal haar betalen.:Em,3Want Israël en Juda zullen niet in weduwschap gelaten worden door hunnen God, den Heer Zebaôth; want hunlieder land heeft de schuld vol gemaakt tegen den Heilige van Israël.aD;,3dat de verslagenen liggen in de hand der Chaldeën, en de doorstokenen op hare straten.'CG,3Want hare schutters zullen niet schieten, en hare geharnasten zullen zich niet kunnen weren; verschoont dan nu hare jongemanschap niet, verbant al haar heir;B,3Ik zal ook wanners naar Babel zenden, die haar wannen en haar land ledigen zullen; die overal rondom haar zijn ten dage haars ongeluks.A ,3Dus spreekt de Heer: Zie, Ik zal een verdervenden wind verwekken tegen Babel en tegen hare inwoners, die zich tegen Mij gesteld hebben;q@[,2.De aarde zal beven van het geschreeuw, en zal onder de volken ruchtbaar worden, als Babel is ingenomen.>?u,2-Hoort dan nu den raadslag des Heren over Babel, en zijne gedachten over het land der Chaldeën: Ziet toe, of niet de herdersjongens hen zullen wegsleepen en hunne woning vernielen.6>e,2,Zie, hij komt op, als een leeuw uit de verheffing des Jordaans, tegen de vaste woning; want Ik zal hem vandaar herwaarts doen lopen; en wie weet wie de verkorene is, dien Ik tegen haar toerusten zal? Want wie is Mij gelijk; wie zal Mij iets voorschrijven, en wie is de herder, die Mij kan tegenstaan?=',2+Als de koning van Babel hun gerucht zal horen, zullen hem de vuisten slap worden, hij zal beangst en bang worden als ene vrouw in barensnood.?<w,2*Zij hebben bogen en schilden; zij zijn wreed en onbarmhartig; hunne stem is als het bruisen der zee; zij rijden op paarden, toegerust als krijgslieden, tegen u, o dochter van Babel.};s,2)Zie, er komt een volk van het Noorden af; vele volken en vele koningen zullen van de einden der aarde zich opmaken.:,2(gelijk God Sodom en Gomorra met hare omstreken heeft omgekeerd, spreekt de Heer, dat niemand daarin woont en geen mens aldaar huisvest.J9 ,2'Daarom zullen de dieren der woestijn en wilde honden er in wonen, en de jonge struisvogels er hun verblijf houden; het zal nimmer bewoond worden, en niemand zal daarin blijven immer en altoos;+8O,2&droogte zal komen over hare wateren, zodat zij uitdrogen; want het is een land van afgodsbeelden, en zij roemen op hunne verschrikkelijke [afgodsbeelden].T7!,2%het zwaard zal komen over hare paarden en wagens, en over den gehelen gemengden hoop, die er in is, dat zij tot vrouwen zullen worden; het zwaard zal komen over hare schatten, dat zij geplunderd worden;6,2$het zwaard zal komen over hare profeteerders, dat zij dwaas worden; het zwaard zal komen over hare sterken, dat zij versagen; 5,2#Het zwaard zal komen, spreekt de Heer, over de Chaldeën, en over de inwoners van Babel, en over hare vorsten, en over hare wijzen;04Y,2"Doch hun Verlosser is sterk, wiens naam is Heer Zebaôth; die zal hunne zaak zo uitvoeren, dat Hij het land zal doen beven en de inwoners van Babel zal doen sidderen.S3,2!Dus spreekt de Heer Zebaôth: De kinderen van Israël en de kinderen van Juda moeten geweld en onrecht lijden; allen, die hen gevankelijk weggevoerd hebben, houden hen vast en willen hen niet loslaten.%2C,2 Dan zal de trotse zich stoten en vallen, zonder dat iemand hem opricht; Ik zal zijne steden met vuur aansteken, dat alles, wat rondom hem is, verteren zal.{1o,2Zie, gij trotse, Ik kom tot u, spreekt de Heer, de Heer Zebaôth; want uw dag is gekomen, de tijd uwer bezoeking. 0,2Daarom zal hare jongemanschap vallen op hare straten, en al hare krijgslieden zullen te gronde gaan in dien tijd, spreekt de Heer./{,2Roept velen tegen Babel; belegert haar van rondom, allen gij boogschutters, en laat niemand ontkomen; vergeldt haar zoals zij verdiend heeft; doet haar zoals zij gedaan heeft; want zij heeft trots gehandeld tegen den Heer, den Heilige van Israël.=.s,2Er is ene stem der gevluchten en dergenen, die ontkomen zijn uit het land van Babel, opdat zij te Sion verkondigen de wraak van den Heer, onzen God, de wraak wegens zijnen tempel.y-k,2Doodt al hare runderen, voert ze af ter slachtbank; wee hun, want hun dag is gekomen, de tijd hunner bezoeking.,w,2Komt op tegen haar van het einde; opent hare korenhuizen, werpt ze overhoop en verbant ze, dat haar niets overblijve.;+o,2De Heer heeft zijn schatkamer opengedaan, en de wapenen zijns toorns daaruit te voorschijn gebracht: want dit heeft de Heere Heere Zebaôth in het land der Chaldeën uitgevoerd."*=,2Ik heb u een strik gelegd, o Babel, daarom zijt gij ook gevangen, eer gij het vermoeddet; gij zijt gevonden en gegrepen, want gij hebt den Heer getergd. ) ,2Hoe is de hamer der gehele wereld verbroken en in stukken geslagen; hoe is Babel tot een schriktoneel geworden onder de volken!?(y,2Er is een krijgsgeroep in het land, en een grote ramp.<'q,2Trek op tegen het land, dat alles verbitterd heeft, en tegen de inwoners der bezoeking; verwoest en verban hunne nakomelingen, spreekt de Heer, en doe alles wat Ik u bevolen heb.p&Y,2In die dagen en in dien tijd zal men naar Israëls misdaad zoeken, spreekt de Heer, maar zij zal er niet zijn, en naar de zonde van Juda, maar men zal ze niet vinden; want Ik zal ze vergeven dengenen, die Ik zal laten overblijven.'%G,2en Israël zal Ik weder tot zijne woning brengen, dat zij op Karmel en Basan weiden, en hunne ziel zal op het gebergte Efraïm en in Gilead verzadigd worden.&$E,2Daarom spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God, aldus: Zie, Ik zal den koning van Babel bezoeken en zijn land, gelijk Ik den koning van Assyrië bezocht heb;B#},2Israël heeft moeten zijn ene verstrooide kudde, welke de leeuwen verjaagd hebben; eerst verslond hen de koning van Assyrië; daarna overweldigde hen Nebukadnezar, de koning van Babel.)"K,2Roeit uit van Babel den zaaier en den maaier in den oogsttijd; dat ieder vanwege het vernielend zwaard zich tot zijn volk kere, en ieder naar zijn land vliede.L!,2Juicht over haar rondom; zij moet zich overgeven; hare grondvesten zijn gevallen, hare muren zijn afgebroken; want dit is de wraak des Heren: wreekt u aan haar, doet haar zoals zij gedaan heeft. ',2Rust u toe tegen Babel rondom, gij allen, die den boog spant, schiet in haar; spaart de pijlen niet; want zij heeft tegen den Heer gezondigd.2],2 vanwege den toorn des Heren moet zij onbewoond en geheel woest blijven, zodat allen, die voor Babel voorbijgaan, zich zullen verwonderen en fluiten over al hare plagen."=,2 Uwe moeder staat grotelijks beschaamd; die u gebaard heeft is tot ene bespotting geworden; zie, onder de volken is zij de minste, woest, dor en eenzaam;7,2 Immers, gij verblijdt en beroemt u, dat gij mijn erfdeel geplunderd hebt; immers, gij springt op als de gemeste kalveren, en hinnikt als de hengsten.~u,2 En het land der Chaldeën zal tot een roof worden, dat allen, die het beroven, volop zullen hebben, spreekt de Heer.},2 Want zie, Ik zal grote volken bij menigte uit het land van het Noorden verwekken, en tegen Babel opvoeren, die zich tegen haar zullen toerusten, door welke zij ook zal ingenomen worden; hunne pijlen zijn als die eens kloeken helds, die nimmer mist.wg,2Vliedt uit Babel, en trekt uit het land der Chaldeën, en stelt u als de bokken, die vóór de kudde uitgaan.Z-,2alwie hen vonden, verslonden hen, en hunne vijanden zeiden: Wij hebben geen schuld, omdat zij gezondigd hebben tegen den Heer in de woning der gerechtigheid, en tegen den Heer, die de hoop hunner vaderen was.A{,2Want mijn volk is als een dwalende kudde; hunne herders hebben hen verleid en op de bergen doen dolen, dat zij van de bergen op de heuvel gegaan zijn, en hunne kooien vergeten hebben;(I,2Zij zullen vragen naar den weg naar Sion, en zich derwaarts keren: Komt en hechten wij ons aan den Heer met een eeuwig verbond, dat nooit vergeten zal worden.*M,2In die dagen en op dien tijd, spreekt de Heer, zullen de kinderen Israëls komen met de kinderen van Juda, en wenende heentrekken en den Heer hunnen God zoeken.7g,2Want er trekt een volk van het Noorden tegen haar op, dat haar land tot ene woestijn zal maken, dat er niemand in wonen zal, maar beide mensen en vee zullen vandaar vlieden.,2Verkondigt onder de volken en maakt het ruchtbaar, richt ene banier op; maakt ruchtbaar en verzwijgt het niet, en zegt: Babel is verpletterd, Bel staat met schande, Merodach is verpletterd, hare afgoden staan verlegen, en hare goden zijn verpletterd. ,2Dit is het woord, hetwelk de Heer door den profeet Jeremia gesproken heeft aangaande Babel, aangaande het land der Chaldeën:),de profeten leren vals, en de priesters heersen in hun ambt, en mijn volk heeft het gaarne alzo; maar hoe zal het u daarvoor ten laatste gaan?H ,Het is gruwelijk en verschrikkelijk wat in dit land geschiedt:q[,Zou Ik dit dan niet bezoeken, spreekt de Heer, en zou mijne ziel zich niet wreken aan een volk als dit?9k,vet en glad; zij gaan met kwade streken om, en doen geen recht; de zaak van den wees bevorderen zij niet, en het gaat hun wél; ook handhaven zij het het recht der armen niet.ve,en hunne huizen zijn vol bedrog, gelijk ene vogelkooi vol lokvogels is; daardoor worden zij machtig en rijk,* M,Want men vindt onder mijn volk goddelozen, die den lieden lagen leggen, en valstrikken bereiden om hen te vangen, gelijk de vogelvangers doen met de slagnetten;U #,Maar uwe misdaden verhinderen dit, en uwe zonden wenden dat goede van u af.; o,en zeggen niet eens in hun hart: Laat ons toch den Heer onzen God vrezen, die ons ter rechter tijd vroegen regen en spaden regen geeft, en jaarlijks ons den oogst trouw bewaart.i K,Maar dit volk heeft een afvallig en ongehoorzaam hart; zij blijven afvallig en gaan hunnen weg,D ,Zult gijlieden Mij niet vrezen, spreekt de Heer, en voor mijn aangezicht niet beven? Ik, die der zee het zand tot een oever stel, tot een altijddurend perk, dat zij niet overschrijden zal; en of zij zich al beweegt, zo vermag zij nochtans niets; en of hare golven al bruisen, zo zullen zij daar toch niet overgaan.{o,Hoort nu toe, gij dwaas volk, dat geen verstand heeft, dat ogen heeft en niet ziet; dat oren heeft en niet hoort:R,Dit zult gij verkondigen aan Jakobs huis, en prediken in Juda, zeggende:kO,En als zij zeggen: Waarom doet de Heer onze God ons dit alles? zult gij hun antwoorden: Gelijk gijlieden Mij verlaat en vreemde goden dient in uw eigen land, zult gij ook vreemdelingen dienen in een land, dat het uwe niet is.Q,Doch ook in die dagen, spreekt de Heer, zal Ik u niet geheel verdelgen. ,Zij zullen uwen oogst en uw brood verteren; zij zullen uwe zonen en dochters eten; zij zullen uwe schapen en runderen verslinden; zij zullen uwe wijnstokken en vijgebomen afeten; uwe vaste steden, op welke gij u verlaat, zullen zij met het zwaard vernielen.G,Hunne pijlkokers zijn open grafsteden; het zijn allen helden.@y,Zie, spreekt de Heer, Ik zal over u, o huis van Israël, brengen een volk van verre: een volk van oude afkomst, een volk, welks taal gij niet kent, noch verstaat gij wat zij spreken.C,Daarom, dewijl, gij zulke woorden spreekt, zie, zo zegt de Heer, de God Zebaôth, aldus: Ik zal mijne woorden in uwen mond tot vuur maken, en dit volk tot hout, en het zal hen verteren.lQ, ja, de profeten zijn louter wind, ook hebben zij het woord Gods niet; hun zelven moge het zo gaan. , Zij verloochenen den Heer, en zeggen: Hij is het niet, en het zal ons zo kwalijk niet gaan; zwaard en honger zullen wij niet zien;d~A, want zij verachten Mij, zowel het huis van Israël als het huis van Juda, spreekt de Heer.}, Bestormt hare muren en werpt ze omver; maar verderft ze niet geheel; neemt hare wijnranken weg, want zij zijn des Heren niet;v|e, zou Ik hen daarvoor niet bezoeken, spreekt de Heer, en zou mijne ziel zich niet wreken aan een volk als dit?_{7,ieder hunkert naar zijns naasten huisvrouw, zij zwerven rond als welgevoede hengsten:Kz,Hoe zou Ik u dan genadig kunnen zijn, dewijl uwe kinderen Mij verlaten, en zweren bij wie geen God is? En nu Ik hen verzadigd heb, bedrijven zij overspel, en lopen in de verblijven der ontucht;|yq,Daarom zal de leeuw, die uit het bos komt, hen verscheuren, en de wolf uit de woestijn zal hen verderven, en de luipaard zal op hunne steden loeren; allen, die er uitgaan, zal hij verslinden, en zij blijven verstokt in hunne ongehoorzaamheid.Mx,ik zal tot de vermogenden gaan en met hen spreken, die zullen toch den weg des Heren en het recht van hunnen God kennen: doch ook zij hadden al te zamen het juk verbroken en de banden verscheurd.w ,Maar ik dacht: Waarlijk, deze arme hoop is onverstandig; zij kennen ook den weg des Heren niet, noch het recht van hunnen God;mvS,O Heer, uwe ogen zien immers naar de trouw? Gij slaat hen, maar zij voelen zich niet; Gij maakt het bijna uit met hen, maar zij verbeteren zich niet; zij hebben een gelaat, harder dan ene steenrots, en willen zich niet bekeren.Yu+,En of zij al zeggen: Bij den levenden Heer, zo zweren zij nochtans valschelijk.?t y,Gaat óm door de straten van Jeruzalem, en ziet toe en verneemt toch, en zoekt op hare straten, of gij iemand vindt, die recht doet en naar trouw vraagt: zo zal Ik haar genadig zijn.fsE,1'Maar in den toekomenden tijd zal Ik de gevangenschap van Elam weder wenden, spreekt de Heer.xri,1&Mijnen troon zal Ik in Elam stellen, en zal beiden den koning en de vorsten aldaar ombrengen, spreekt de Heer.q,1%En Ik zal Elam versaagd maken voor hunne vijanden en voor degenen, die naar hun leven staan; en Ik zal ongeluk over hen brengen, den heten gloed mijns toorns, spreekt de Heer; en Ik zal het zwaard hun achterna zenden, totdat Ik hen verdelgd zal hebben.Dp,1$en Ik zal de vier winden uit de vier hoeken des hemels over hen brengen, en zal hen in al die winden verstrooien, dat er geen volk zal zijn, waarheen Elams verdrevenen niet zullen komen.ioK,1#Dus spreekt de Heer Zebaôth: Zie, Ik zal den boog van Elam verbreken, hunne voornaamste macht;#n?,1"Dit is het woord des Heren, dat tot den profeet Jeremia geschiedde aangaande Elam, in het begin der regering van Zedekía, den koning van Juda, zeggende: m ,1!zodat Hazor ene woning der draken en ene eeuwige woestijn zal worden, dat niemand aldaar wonen en geen mens daarin verkeren zal.sl_,1 Hunne kamelen zullen geroofd, en de menigte van hun vee zal weggenomen worden; en Ik zal hen verstrooien in alle winden, hen, die zich de slapen glad scheren; en van alle plaatsen zal Ik het verderf over hen brengen, spreekt de Heer, k9,1Maakt u op, trekt uit tegen een volk, dat zorgeloos is en gerust woont, spreekt de Heer; zij hebben noch deuren noch grendels, en wonen op zichzelven.Ej,1Vliedt, maakt u spoedig weg, verbergt u diep, gij inwoners van Hazor, spreekt de Heer; want Nebukadnezar, de koning van Babel, heeft een raadslag tegen u en ene gedachte tegen u overlegd.+iO,1Men zal hunne hutten en kudden wegnemen; hunne tenten, al hun gereedschap, en de kamelen zullen zij wegvoeren, en men zal tegen hen uitroepen: Schrik van rondom!Fh,1Aangaande Kedar en de koninkrijken van Hazor, die Nebukadnezar, de koning van Babel, overwon. Dus spreekt de Heer: Maakt u op, trekt uit tegen Kedar en vernielt de kinderen van het Oosten.lgQ,1en Ik zal de muren van Damaskus met vuur aansteken, dat het de paleizen van Benhadad verteren zal.f7,1Daarom zal hare jongemanschap op hare straten ter neder liggen, en al hare krijgslieden zullen te gronde gaan in dien tijd, spreekt de Heer Zebaôth;@e{,1Hoe verlaten is zij nu, die vermaarde en vrolijke stad!vde,1Damaskus is versaagd en neemt de vlucht; zij siddert, en is in angst en smarten als ene vrouw in barensnood.=cs,1Aangaande Damaskus. Hamath en Arpad staan beschaamd: zij zijn versaagd, want zij horen een kwaad gerucht; die aan de zee wonen zijn zo verschrikt, dat zij geen rust kunnen hebben.;bo,1Zie, hij vliegt opwaarts als een arend, en zal zijne vleugels uitbreiden over Bozra, en in dien tijd zal het hart der helden van Edom zijn als het hart ener vrouw in barensnood.kaO,1De aarde zal beven van het geluid huns vals, en hun angstgeschrei zal men aan de Schelfzee horen.<`q,1Hoort dan nu den raadslag des Heren over Edom, en zijne gedachten over de inwoners van Teman: Zie, toe, of niet de herdersjongens hen zullen wegsleepen en hunne woning vernielen.F_,1Want zie, hij komt herwaarts op, als een leeuw van de verheffing des Jordaans, tegen de vaste woonsteden; want Ik zal hem vandaar herwaarts doen lopen; en wie weet wie de verkorene is, dien Ik tegen u toerusten zal? Want wie is Mij gelijk; wie zal Mij iets voorschrijven, en wie is de herder, die Mij kan tegenstaan? ^,1Gelijk Sodom en Gomorra en hare omstreken omgekeerd zijn, spreekt de Heer, zo zal niemand aldaar wonen, geen mens daarin verkeren.{]o,1Alzo zal Edom woest worden, dat allen, die er voorbijgaan zich verwonderen en fluiten zullen over al hare plagen.~\u,1uwe trotschheid en uws harten hoogmoed heeft u bedrogen, gij, die in de kloven der steenrotsen woont en op hoge gebergten: al ware het ook, dat gij uw nest zo hoog maaktet als de arend, nochtans zal Ik u vandaar ternederwerpen, spreekt de Heer.W[',1Want zie, Ik heb u klein gemaakt onder de volken, en veracht onder de mensen;Z3,1Ik heb gehoord van den Heer, dat er ene boodschap onder de volken gezonden is: Vergadert u en komt herwaarts tegen haar; maakt u op tot den strijd.BY},1 Want Ik heb bij mijzelven gezworen, spreekt de Heer, dat Bozra ene verwoesting, ene versmaadheid, een puinhoop en vloek zal wezen, en al hare steden ene eeuwige woestijn zullen worden.XX),1 Want dus spreekt de Heer: Zie, zelfs zij, die niet verschuldigd zijn den kelk te drinken, moeten dien nochtans drinken: en zoudt gij ongestraft blijven? Gij zult niet ongestraft blijven, maar óók drinken.vWe,1 Doch wat er overblijft van uwe wezen, zal Ik in het leven behouden; en uwe weduwen zullen op Mij vertrouwen.KV,1 Maar Ik heb Esau ontbloot, en zijne verborgen schuilplaatsen ontdekt, dat hij zich niet verschuilen kan; zijn zaad, zijne broeders en zijne geburen zijn vernield, dat geen van hen meer over is.U7,1 Er zullen wijnlezers over u komen, die u geen nalezing overlaten; of dieven zullen bij nacht over u komen, die zullen verderven zoveel hun genoeg is.T,1Vliedt, wendt u en verbergt u diep, inwoners van Dedan; want Ik doe een ongeluk over Esau komen, den tijd zijner bezoeking.'SG,1Aangaande Edom. Dus spreekt de Heer Zebaôth: Is er dan geen wijsheid meer in Teman? Is er geen raad meer bij de schranderen; is hunne wijsheid tenietgegaan?`R9,1Maar daarna zal Ik de gevangenschap der kinderen Ammons weder wenden, spreekt de Heer.VQ%,1Zie, spreekt de Heere Heere Zebaôth, Ik zal verschrikking over u brengen, boven allen die rondom u wonen; opdat een ieder voor zich heen weggevoerd worde, en er niemand zij, die de vluchtenden verzamelt.2P],1Wat roemt gij op uwe landouwen? Uwe landouwen zijn verdronken, gij ongehoorzame dochter, gij, die u op uwe schatten verlaat, zeggende in uw hart: Wie durft mij genaken?XO),1Jammer, o Hesbon, want Ai is vernield; kermt gij dochters van Rabba, en trekt zakken aan, klaagt en loopt rondom op de muren; want Malkam wordt gevankelijk weggevoerd met zijne priesters en vorsten tegader.#N?,1Daarom zie, de tijd komt, spreekt de Heer, dat Ik een krijgsgeschreeuw zal doen horen tegen Rabba der kinderen Ammons, dat zij op een hoop woest zal liggen, en hare onderhorige plaatsen zullen met vuur aangestoken worden; maar Israël zal bezitten wie hem bezaten, spreekt de Heer.HM ,1Aangaande de kinderen Ammons spreekt de Heer aldus: Heeft dan Israël geen kinderen, heeft hij geen erfgenaam? Waarom bezit dan Malkam het land van Gad, en woont zijn volk in deszelfs steden?Ly,0/Maar in den toekomenden tijd zal Ik de gevangenschap van Moab wenden, spreekt de Heer. Tot hiertoe de straf over Moab.~Ku,0.Wee u, Moab; verloren is het volk van Kamos; want men heeft uwe zonen en dochters genomen en gevankelijk weggevoerd.8Ji,0-De uit den slag ontvlodenen zullen toevlucht zoeken te Hesbon, maar er zal een vuur uit Hesbon en ene vlam uit Sihon gaan, die Moabs plaatsen en de krijgslieden verteren zal.OI,0,wie den schrik ontvliedt, die zal in den kuil vallen, en wie uit den kuil opklimt, die zal in den strik gevangen worden; want Ik zal over Moab doen komen het jaar zijner bezoeking, spreekt de Heer.UH#,0+Schrik en kuil en strik komen over u, o inwoners van Moab, spreekt de Heer:wGg,0*want Moab zal verdelgd worden, dat hij geen volk meer zijn zal, omdat hij zich tegen den Heer verheven heeft.F5,0)Kerioth is veroverd, de vaste steden zijn ingenomen, en het hart der helden van Moab zal in dien tijd zijn als het hart van ene vrouw in barensnood;oEW,0(Want dus spreekt de Heer: Zie, hij vliegt heen als een arend, en breidt zijne vleugels over Moab uit:=Ds,0'Ach, hoe is hij verdorven! hoe kermen zij! hoe schandelijk hangen hunne hoofden! Ja, Moab is tot ene bespotting en tot ene verschrikking geworden voor allen, die rondom hem wonen.}Cs,0&op alle daken en straten in Moab zal men klagen; want Ik heb Moab verbroken als een onwaardig vat, spreekt de Heer.zBm,0%Alle hoofden zullen kaal zijn, en alle baarden afgeschoren; alle handen ingesneden, en elk zal zakken aanhebben;]A3,0$Daarom heft mijn hart over Moab de klaagtonen der fluiten aan; ja, over de lieden van Kir-Héres heft mijn hart de klaagtonen der fluiten aan; want het laatste overschot, dat zij verzameld hadden, gaat verloren.@{,0#En Ik zal, spreekt de Heer, in Moab een einde maken aan het offeren op de hoogten en aan het wieroken voor hunne goden.??w,0"vanwege het noodgeschrei uit Hesbon, hetwelk tot Elealé, tot Jahaz toe klinkt; van Zoar af tot aan Horonaïm, die driejarige vaars; want ook de wateren van Nimrim zullen verdrogen.>7,0!De vreugd en blijdschap is uit het veld weg en uit het land van Moab, en men zal geen wijn meer persen; de wijntreder zal zijn lied niet meer zingen,_=7,0 Meer dan Jaëzer moet ik over u wenen, gij wijnstok van Sibma; want uwe wijnranken verspreidden zich over de zee, en reikten tot aan de zee van Jaëzer: de vernieler is in uwen oogst en in uwe wijnlezing gevallen.q<[,0Daarom moet ik over Moab jammeren, en over geheel Moab kermen, en over de lieden van Kir-Héres klagen. ;,0Maar de Heer spreekt: Ik ken zijnen toorn wel, dat hij niet zoveel vermag, en zich onderstaat om meer te doen dan zijn vermogen is.}:s,0Men heeft gezegd van den hoogmoedigen Moab, dat hij zeer vermetel is, hoovaardig, hoogmoedig, trots en laatdunkend.9+,0Gij inwoners van Moab, verlaat de steden en woont in de steenrotsen, en doet als de duiven, die nestelen in de kloven aan den ingang der holen. 89,0Want Israël heeft tot ene bespotting moeten zijn, als ware hij onder de dieven gevonden; en dewijl gij zo tegen hem spreekt, zult gij ook weg moeten.7,0Maakt hem dronken, want hij heeft zich tegen den Heer verheven; opdat hij zich spuwe en de handen wringe, en tot ene bespotting worde.N6,0Moabs hoorn is afgehouwen en zijn arm is verbroken, spreekt de Heer.a5;,0Kerioth, Bozra, en over alle steden in het land van Moab, die ver af en die nabij zijn.,4S,0Kirjathaïm, Beth-Gamul, Beth-Meon,'3I,0Dibon, Nebo, Beth-Diblathaïm,O2,0De straf is over het vlakke land gegaan, over Holon, Jahza, Mefaäth,q1[,0Moab is verwoest en verdorven; jammert en kermt; maakt het langs de Arnon bekend, dat Moab vernield is.0},0Treed op de straten en zie toe, gij inwoners van Aroër; vraag dengenen, die vluchten en ontlopen, en zeg: Hoe gaat het?-/S,0Daal neder van uwe heerlijkheid, gij dochter, die te Dibon woont, en zit in het dorre; want de verwoester van Moab zal tegen u opkomen, en uwe vestingen vernielen..#,0Weeklaagt over hem, gij allen, die rondom hem woont en zijnen naam kent; en zegt: Hoe is die sterke staf, die heerlijke schepter verbroken!R-,0Moabs ongeluk zal schielijk komen, en zijn ondergang spoedt haastig aan.!,;,0Moab moet vernield, en zijne steden beklommen, en zijne beste manschap ter slachtbank afgevoerd worden, spreekt de Koning, wiens naam is Heer Zebaôth.F+,0Hoe durft gij zeggen: Wij zijn helden, dappere krijgslieden?*,0 en Moab zal wegens Kamos te schande worden, gelijk het huis van Israël wegens Beth-El te schande geworden is, waarop zij zich verlieten.-)S,0 Daarom zie, spreekt de Heer, de tijd komt, dat Ik hem overgieters zal zenden, die hem overgieten zullen, en zijne vaten ledigen, en zijne kruiken in stukken slaan; ( ,0 Moab is van zijne jeugd af onaangeroerd geweest, en heeft op zijne heffe stil gelegen; hij is nooit uit het ene vat in het andere overgegoten, en is nooit gevankelijk weggevoerd; daarom is zijn smaak bij hem gebleven, en zijn geur niet veranderd geworden. ',0 Vervloekt zij wie het werk des Heren met traagheid doet; vervloekt zij wie zijn zwaard weerhoudt van bloed [te vergieten].&w,0 Geeft Moab vleugels, hij zal uitgaan als vloog hij; en zijne steden zullen woest liggen, dat er niemand in wonen zal.?%w,0Want de verwoester zal over alle steden komen, dat niet één stad ontkomen zal; zowel de dalen zullen verdorven, als het vlakke veld vernield worden; want de Heer heeft het gezegd.*$M,0Omdat gij u op uwe gebouwen verlaat en op uwe schatten, zult gij ook veroverd worden, en Kamos zal gevankelijk weggevoerd worden met zijne priesters en vorsten.[#/,0Maakt u weg, redt uw leven; maar gij zult zijn als de heidestruik in de woestijn.w"g,0men gaat met geween den weg op naar Luhith, en de vijanden horen een jammerkreet op den weg van Horonaïm af. ~~}}}|E{zzyxxRwvvMuu]tsrqqJpp1oonbn mill5kjj ihhhgOffCeedFcc6bRa``_^^N]]^\\7[ZZ!YXXkWW'VUUJTTS9R QhPPMOJNcMMLLKKJIIoHH1GG=FF^F EKDD9CC9BByAA7@??I>>=`<<;::'9877X66454483221G0Y/K.x--,N+**4)I('&%%j$##""q"! MYP@y.L^tE6 * r B A ^lW:==4 w"En ik zag het, en getuigde, dat deze de Zoon Gods is.G3  !En ik kende hem niet; maar die mij zond om te dopen met water, die zeide tot mij: Op wien gij den Geest zult zien nederdalen en op hem blijven, deze is het, die met den Heiligen Geest doopt.}2 u En Johannes getuigde, zeggende: Ik zag, dat de Geest nederdaalde uit den hemel gelijk ene duif, en hij bleef op hem.}1 uEn ik kende hem niet; maar opdat hij aan Israël zoude geopenbaard worden, daarom ben ik gekomen, dopende met water.x0 kDeze is het, van wien ik u gezegd heb: Na mij komt een man, die vóór mij geweest is, want hij was eer dan ik.z/ oDes anderen daags zag Johannes Jezus tot zich komen, en zeide: Zie, het Lam Gods, dat de zonde der wereld draagt!L. Dit geschiedde te Bethabara over den Jordaan, waar Johannes doopte. -  deze is het, die na mij komt, die vóór mij geweest is, wien ik niet waardig ben, dat ik de riemen zijner schoenen ontbinde. --w, iJohannes antwoordde hun, en zeide: Ik doop met water, maar hij is midden onder u getreden, dien gij niet kent;+ {en zij vraagden hem en zeiden tot hem: Waarom doopt gij dan, zo gij de Christus niet zijt, noch Elía, noch de Profeet?2* aEn de afgezondenen waren uit de Farizeën;) Hij zeide: Ik ben de stem des predikers in de woestijn: Maakt den weg des Heren recht, gelijk de profeet Jesaja gezegd heeft. ( Toen zeiden zij tot hem: Wie zijt gij dan? --opdat wij antwoord geven dengenen, die ons gezonden hebben; wat zegt gij van uzelven?' {En zij vraagden hem: Wat dan? Zijt gij Elía? Hij zeide: Ik ben die niet. Zijt gij de Profeet? En hij antwoordde: Neen.T& #En hij bekende, en loochende het niet, en bekende: Ik ben de Christus niet.% %En dit is de getuigenis van Johannes, toen de Joden Priesters en Levieten afzonden van Jeruzalem, opdat zij hem zouden vragen: Wie zijt gij.v$ gNiemand heeft ooit God gezien: de eengeboren Zoon, die in des Vaders schoot is, die heeft hem ons verkondigd.e# Ewant de Wet is door Mozes gegeven, de genade en de waarheid is door Jezus Christus geworden.R" En uit zijne volheid hebben wij allen genomen, en wel genade voor genade;&! GJohannes getuigde van hem en heeft geroepen, zeggende: Deze was het, van wien ik zeide: Na mij zal komen, die vóór mij geweest is, want hij was eer dan ik.3  aEn het Woord werd vlees, en woonde onder ons [en wij zagen zijne heerlijkheid, ene heerlijkheid als van den eengeboren Zoon des Vaders] vol van genade en waarheid.t c die niet uit het bloed, noch uit den wil des vleses, noch uit den wil eens mans, maar uit God geboren zijn.k Q Maar zovelen hem aannamen, dien gaf hij macht Gods kinderen te worden, die in zijnen naam geloven;E  Hij kwam tot zijn eigendom, en de zijnen namen hem niet aan.] 5 Hij was in de wereld, en de wereld is door hem gemaakt; en de wereld kende hem niet.X + Dit was het waarachtige licht, dat, in de wereld komende, alle mensen verlicht.K Hij was het licht niet, maar opdat hij van het licht getuigen zou.m UDeze kwam tot ene getuigenis, om van het licht te getuigen, opdat zij allen door hem geloven zouden.; sEr was een mens van God gezonden, genaamd Johannes.[ 1en het licht schijnt in de duisternis, maar de duisternis heeft het niet begrepen.E In hem was het leven, en het leven was het licht der mensen;^ 7Alle dingen zijn door hem geworden, en zonder hem is niets geworden, dat geworden is.' KDit was in den beginne bij God.U 'In den beginne was het Woord, en het Woord was bij God, en God was het Woord.eC, Egypte, Juda, Edom, de kinderen Ammons, Moab, en allen, die zich de slapen gladscheren en de woestijn bewonen, want al die volken hebben onbesneden voorhuiden, maar het gehele huis van Israël heeft een onbesneden hart.fE, Zie, de tijd komt, spreekt de Heer, dat Ik bezoeken zal al de besnedenen en de onbesnedenen:O, maar wie zich beroemen wil, die beroeme zich daarop, dat hij Mij kent, en weet, dat Ik de Heer ben, die barmhartigheid, recht en gerechtigheid oefen op aarde; want dat behaagt Mij, spreekt de Heer.+O, Dus spreekt de Heer: Een wijze beroeme zich niet op zijne wijsheid; een sterke beroeme zich niet op zijne sterkte; een rijke beroeme zich niet op zijnen rijkdom; 9, Zeg: Dus spreekt de Heer: De dode lichamen der mensen zullen liggen als mest op het veld, en als de schoven achter den maaier, welke niemand opzamelt. ), De dood is onze vensters ingeklommen en in onze paleizen gekomen, om de kinderen te vermoorden op de straten, en de jongelingen op de markten. /, Hoort dan nu het woord des Heren, gij vrouwen, en neemt ter ore het woord zijns monds: leert uwe dochters wenen, en de ene lere de andere klagen.9 k, opdat men een klagelijk gekerm hore in Sion: Ach, hoe geheel zijn wij vernield en te schande geworden; wij moeten het land ruimen, want zij hebben onze woningen omvergeworpen.  , dat zij spoedig over ons ene weeklacht aanheffen; opdat onze ogen van tranen overlopen, en onze oogleden van water wegvloeien; !, Dus spreekt de Heer Zebaôth: Beschikt en bestelt klaagsters, dat zij komen; en zendt om vrouwen, in de klaagkunst ervaren, dat zij komen,+O, Ik zal hen verstrooien onder de volken, die noch zij noch hunne vaders gekend hebben; en Ik zal het zwaard achter hen zenden, totdat het met hen gedaan zal zijn.zm, Daarom spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God, aldus: Zie, Ik zal dit volk met alsem spijzen en met gal drenken;b=, maar huns harten goeddunken en de Baäls volgen, gelijk hunne vaders hun geleerd hebben.%C, En de Heer sprak: Het is, omdat zij mijne wet verlaten, die Ik voor hun aangezicht gegeven heb, en niet horen naar mijne woorden en er ook niet naar leven,>u, Dat nu iemand wijs ware en het ter harte name, en verkondigde wat de mond des Heren tot hem zegt, waarom het land bedorven en verwoest wordt als ene woestijn, waar niemand wandelt.', En Ik zal Jeruzalem tot een steenhoop en tot ene woning der draken maken, en zal de steden van Juda woest maken, dat er niemand in wonen zal.-S, Over de bergen zal Ik ene rouw [klacht] en weeklacht aanheffen, en een klaaglied over de herdershutten der woestijn; want zij zijn afgebrand, dat niemand er meer doortrekt, en dat men ook geen geblaat der kudde meer hoort; zowel het gevogelte des hemels als het vee, het is alles weg.ta, Zou Ik hen daarom niet straffen, spreekt de Heer, en zou mijne ziel zich niet wreken aan een volk als dit? , Hunne valse tongen zijn moord-pijlen; met hunnen mond spreken zij vriendelijk tot den naaste, maar in het hart loeren zij op hem.-, Daarom spreekt de Heer Zebaôth aldus: Zie, Ik zal hen louteren en beproeven; want wat zal Ik anders doen, als Ik aanzie de dochter mijns volks?q~[, Het is overal enkel bedrog onder hen, en door bedrog weigeren zij ook mij te erkennen, spreekt de Heer.R}, de ene vriend handelt bedriegelijk met den anderen, en zij spreken geen waarachtig woord; zij benaarstigen zich, dat de een den ander bedriegt, en het is hun leed, dat zij het niet erger kunnen maken.(|I, Ieder wachte zich voor zijnen vriend, en vertrouwe ook zijnen broeder niet; want de een broeder onderdrukt den anderen, en de ene vriend verraadt den anderen;G{, zij schieten met den boog hunner tong enkel leugens en geen waarheid, en maken zich geweldig in het land; en zij gaan van de ene boosheid tot de andere, en achten mij niet, spreekt de Heer.!z;, Och, dat ik ene herberg had in de woestijn, zo zou ik mijn volk verlaten en van hen wegtrekken, want het zijn enkel overspelers en een trouweloze hoop;y ), Och, dat ik water genoeg in mijn hoofd had, en mijne ogen tranenwellen waren, opdat ik dag en nacht kon wenen over de verslagenen mijns volks!x,Is er dan geen balsem in Gilead, of is er geen heelmeester aldaar? Waarom is er voor de dochter mijns volks geen genezing?Uw#,Het jammert mij zeer, dat mijn volk zo verdorven is; ik kwel en ontzet mij.Rv,De oogst is voorbijgegaan, de zomer is weg: ons is geen hulp wedervaren.bu=,Zie, de dochter mijns volks zal jammeren uit verren lande: Wil dan de Heer niet meer op Sion zijn, of zal zij geen koning meer hebben? Waarom hebben zij Mij zo vertoornd met hunne beelden en vreemde onnutte diensten?Mt,Wat kan mij in mijn jammer verkwikken? Mijn hart kwijnt weg in mij.s{,Want zie, Ik zal slangen en basilisken onder u zenden, die niet te bezweren zijn; die zullen u steken, spreekt de Heer.`r9,Men hoort hunne paarden reeds snuiven te Dan, en hunne hengsten briesen, dat het gehele land daarvan beeft; en zij komen herwaarts en zullen het land vernielen met alwat er in is, de stad en allen, die er in wonen. q ,Wij hoopten, het zou vrede worden, maar er komt niets goeds; wij hoopten genezen te worden, maar er is niets dan verschrikking.upc,Waar zullen wij dan wonen? Ja, verzamelt u, en laat ons in de vaste steden trekken, opdat wij aldaar omkomen; want de Heer onze God zal ons laten omkomen en ons drenken met een bitteren drank, omdat wij tegen den Heer gezondigd hebben.[o/, Ik zal hen voorzeker wegrapen, spreekt de Heer; er zijn geen druiven aan den wijnstok en geen vijgen aan den vijgeboom, ja, de bladeren zijn verwelkt; en wat Ik hun gegeven heb, dat zal van hen genomen worden.inK, Daarom zullen zij te schande worden, omdat zij zulke gruwelen bedrijven, hoewel zij niet blozen en zich niet willen schamen; daarom moeten zij overhoop vallen; en als Ik hen bezoeken zal, zullen zij vallen, spreekt de Heer.m, en troosten mijn volk in hun ongeluk, dat zij het gering zullen achten, zeggende: Vrede, vrede!; en er is toch geen vrede.flE, Daarom zal Ik hunne vrouwen den vreemdelingen geven, en hunne akkers aan degenen, die hen verjagen zullen; want zij allen bedrijven gierigheid, beiden klein en groot, en priesters en profeten eren enen valsen godsdienst,k1, daarom moeten zulke leeraars te schande, verschrikt en gevangen worden; want wat goeds kunnen zij leren, dewijl zij het woord des Heren verwerpen?)jK,Hoe durft gij dan zeggen: Wij weten wat recht is, en hebben de heilige schrift vóór ons? Het is immers niets dan leugen wat uwe schriftgeleerden voorstellen;Fi,Zelfs de ooievaar onder den hemel weet zijnen tijd; de tortel en kraanvogel en zwaluw kennen hunnen tijd, wanneer zij zullen wederkomen; maar mijn volk wil het recht des Heren niet kennen.>hu,Ik zie en hoor, dat zij niets goeds leren; niemand is er, wien zijne boosheid leed doet, en die zegt: Wat heb ik gedaan? Zij lopen allen hunnen loop als een hengst naar den strijd.g7,Maar dit volk te Jeruzalem gaat altoos dwalende voort; zij kleven den valsen godsdienst zo vast aan, dat zij er zich niet van willen laten aftrekken.>fu,Daarom zeg tot hen: Dus spreekt de Heer: Waar is iemand, die, als hij valt, niet gaarne weder zou opstaan? Waar is iemand, die, als hij dwaalt, niet gaarne weder terecht zou komen?Ne,En al de overgeblevenen van dit boos geslacht, aan welke plaats zij ook zullen zijn, waarheen Ik hen zal verstoten hebben, zullen veel liever dood dan levend willen zijn, spreekt de Heer Zebaôth. d ,en men zal ze verstrooien voor de zon en de maan en al het heir des hemels, dat zij liefgehad, dat zij gediend en nagewandeld en dat zij gezocht en aangebeden hebben; zij zullen niet weder verzameld en begraven worden, maar tot mest op den aardbodem zijn.ic M,In dien tijd, spreekt de Heer, zal men de beenderen der koningen van Juda, de beenderen hunner vorsten, de beenderen der priesters, de beenderen der profeten en de beenderen der inwoners van Jeruzalem uit hunne graven halen;Db,"en Ik zal in de steden van Juda en op de straten van Jeruzalem doen ophouden het gejuich van vreugde en van blijdschap, de stem des bruidegoms en der bruid; want het land zal woest zijn.a),!en de dode lichamen van dit volk zullen aan de vogels des hemels en aan de dieren der aarde tot spijs verstrekken, en niemand zal ze verjagen;X`), Daarom zie, de tijd komt, spreekt de Heer, dat men het niet meer Tofeth heten zal, of dal van Ben-Hinnom, maar moord-dal; en men zal hen in Tofeth moeten begraven, omdat er anders geen ruimte meer zal zijn;)_K,en zij bouwen de altaren van Tofeth, in het dal van Ben-Hinnom, om hunne zonen en dochters te verbranden, hetgeen Ik nooit geboden noch in den zin genomen heb.3^_,Want de kinderen van Juda doen kwaad voor mijne ogen, spreekt de Heer: zij stellen hunne gruwelen in het huis, dat naar mijnen naam genoemd is, om het te verontreinigen; ]9,Snijd uwe haren af en werp ze ván u, en weeklaag op de hoogten; want de Heer heeft dit geslacht, over hetwelk Hij toornig is, verworpen en verstoten.\-,Daarom zeg tot hen: Dit is het volk, dat den Heer zijnen God niet horen noch zich verbeteren wil; de trouw is weg en uitgeroeid uit hunnen mond.[,En hoewel gij hun dit alles zegt, zo zullen zij u nochtans niet horen, en of gij al tot hen roept, zo zullen zij u toch niet antwoorden.Z ,Maar zij willen Mij niet horen, noch hunne oren daartoe neigen; maar zij zijn hardnekkig en maken het erger dan hunne vaderen."Y=,Ja, van dien dag af, dat Ik uwe vaderen uit Egypteland gevoerd heb, tot op dezen dag toe, heb Ik gestadig tot u gezonden al mijne knechten, de profeten.JX ,Maar zij wilden niet horen, noch hunne oren daartoe neigen, maar wandelden naar hun eigen raad en naar het goeddunken hunner boze harten, en keerden Mij den rug toe toe en niet het aangezicht.2W],maar dit gebood Ik hun, zeggende: Hoort naar mijn woord, zo zal Ik uw God zijn en gij zult mijn volk zijn; en bewandelt al de wegen, die Ik u gebied, opdat het u welga.V3,Ik heb immers tot uwe vaderen, ten dage, toen Ik hen uit Egypteland voerde, niet gesproken, noch hun iets geboden van brandoffers of andere offers;vUe,Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Voegt vrij uwe brandoffers en slachtoffers bijeen, en eet vlees.sT_,Daarom spreekt de Heere Heere: Zie, mijn toorn en mijn grimmigheid is uitgestort over deze plaats, over mensen en vee, over de bomen op het veld en over de vruchten van het land; en die zal ontbranden, dat niemand hem uitblussen zal.|Sq,Maar zij zullen daarmede niet Mij, spreekt de Heer, maar zichzelven verdriet aandoen, en zullen te schande worden.aR;,De kinderen zoeken hout op, en de vaders ontsteken het vuur, en de vrouwen kneden het deeg, om koeken te bakken voor de koningin des hemels, en plengen drankoffers voor vreemde goden, opdat zij mij verdriet aandoen.]Q3,Of ziet gij niet wat zij doen in de steden van Juda en op de straten van Jeruzalem?P7,Gij nu zult voor dit volk niet bidden, en zult voor hen geen klacht noch bede inbrengen, ook niet voor hen bij Mij spreken; want Ik zou u niet horen.}Os,en Ik zal u van mijn aangezicht wegwerpen, gelijk Ik al uwe broeders, het gehele zaad van Efraïm, weggeworpen heb.?Nw,zo zal Ik aan dit huis, dat naar mijnen naam genoemd is, waarop gij u verlaat, en aan deze plaats, die Ik u en uwen vaderen gegeven heb, eveneens doen gelijk Ik aan Silo gedaan heb;/MW, Dewijl gij dan nu zulke daden bedrijft, spreekt de Heer, en Ik gestadig tot u laat prediken, en gij niet horen wilt, en Ik tot u roep, maar gij niet antwoorden wilt:+LO, Gaat slechts naar mijnen zetel te Silo, alwaar vóór dezen mijn naam gewoond heeft, en ziet wat Ik aldaar gedaan heb vanwege de boosheid van mijn volk Israëls.K, Houdt gij dan dit huis, dat naar mijnen naam genoemd is, voor ene moordenaarsspelonk? Zie, Ik zie het wel, spreekt de Heer.#J?, en dan komt gij en treedt vóór Mij in dit huis, dat naar mijnen naam genoemd is, en zegt: Het heeft geen nood met ons, terwijl wij zulke gruwelen doen.I#, Daarenboven zijt gij dieven, moordenaars, overspelers en meineedigen, en wierookt voor Baäl, en volgt vreemde goden na, die gij niet kent,DH,Maar nu verlaat gij u op valse woorden, die geen nut doen.tGa,zo zal Ik u altoos en eeuwig doen wonen aan deze plaats, in het land, hetwelk Ik uwen vaderen gegeven heb.*FM,en gij de vreemdelingen, wezen en weduwen niet verdrukt, en geen onschuldig bloed vergiet in deze plaats, en geen andere goden na wandelt tot uwe eigene schade:ME,Maar verbetert uw leven en gedrag, dat de een den ander recht doet,D ,Verlaat u niet op valse woorden, als zij zeggen: Hier is des Heren tempel, hier is des Heren tempel, hier is des Heren tempel!Cy,Dus spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Verbetert uw leven en doen, zo zal Ik u gerust doen wonen aan deze plaats.9Bk,Treed in de poort van het huis des Heren en predik aldaar dit woord, en zeg: Hoort het woord des Heren, geheel Juda, gij, die tot deze poorten ingaat om den Heer te aanbidden.QA ,Dit is het woord, hetwelk van den Heer tot Jeremia geschiedde, zeggende:V@%,Daarom noemt men hen ook verworpen zilver, want de Heer heeft hen verworpen.?y,De blaasbalg is verbrand, het lood verdwijnt; het smelten is tevergeefs, want het kwaad is er niet van af te scheiden.u>c,Zij zijn allen te zamen afvalligen, en wandelen trouweloos; zij zijn enkel koper en ijzer, als boosdoeners.w=g,Ik heb u als een smelter gesteld onder mijn volk, dat hard is, opdat gij hunnen weg zoudt weten en beproeven.4<a,O dochter mijns volks, trek een zak aan en leg u in de as; draag rouw als over een enigen zoon, en klaag als die zeer bedroefd zijn; want de verderver komt snel over ons.;y,Niemand ga toch uit op den akker, en niemand ga op den weg, want het is overal onveilig wegens het zwaard des vijands.:{,Als wij van hen zullen horen, zullen onze handen slap worden, angst en weedom zal ons aangrijpen als ene barende vrouw.C9,die bogen en schilden voeren, zij zijn wreed en zonder barmhartigheid; zij bruisen als ene onstuimige zee, en rijden op paarden, toegerust als krijgslieden, tegen u, o dochter van Sion. 8 ,Dus spreekt de Heer: Zie, een volk zal komen van het Noorden, en een groot volk zal zich verheffen van des aardrijks uitersten;I7 ,Daarom spreekt de Heer aldus: Zie, Ik zal voor dit volk een aanstoot stellen, waaraan beide vaders en kinderen met elkander zich stoten zullen, en geburen en vrienden te zamen zullen omkomen.;6o,Wat vraag Ik naar de wierook, die uit Rijk-Arabië, en de goede kaneel, die uit verre landen komt? Uwe brandoffers zijn Mij niet aangenaam, en uwe slachtoffers behagen Mij niet.05Y,gij, aarde, hoor toe: zie, Ik zal een ongeluk over dit volk brengen, namelijk hun verdiende loon; dewijl zij op mijne woorden geen acht geven, en mijne wet verwerpen.>4w,Daarom hoort, gij volken, en verneemt met uwe lieden;3,Ik heb wachters over u gesteld, [zeggende]: Geeft acht op het geluid der bazuinen; maar zij zeggen: Wij willen het niet doen.b2=,Dus spreekt de Heer: Staat stil bij de wegen en ziet toe, en vraagt naar de vorige wegen, waar toch de goede weg is; bewandelt dien, zo zult gij rust vinden voor uwe zielen; maar zij zeggen: Wij willen het niet doen.~1u,Daarom zullen zij te schande worden, dewijl zij zulke gruwelen bedrijven: ofschoon zij zonder schande willen zijn en zich niet willen schamen; daarom zullen zij overhoop vallen; en als Ik hen bezoeken zal, zullen zij bezwijken, spreekt de Heer.0,en troosten mijn volk in hun ongeval, dat zij het licht zullen achten, zeggende: Vrede, vrede!; en er is toch geen vrede./, Want zij bedrijven allen gierigheid, beiden klein en groot, en de profeten en de priesters, allen te zamen, leren valsen godsdienst,3._, hunne huizen zullen het deel der vreemdelingen worden, te zamen met de akkers en vrouwen; want Ik zal mijne hand uitstrekken over de bewoners des lands, spreekt de Heer.-!, Daarom ben ik zo vol van het dreigen des Heren, dat ik het niet inhouden kan. Stort het uit, zowel over de kinderen op de straten, als waar zich de jongelingen saamvergaderen; want zo man als vrouw, de ouden en die vol van dagen zijn, zullen gevangen genomen worden;P,, Tot wien zal ik toch spreken en betuigen: Dat toch iemand horen wilde! Zie, hunne oren zijn onbesneden, zij willen niet horen; zie, zij houden het woord des Heren voor een spot, en begeren het niet.<+q, Dus spreekt de Heer Zebaôth: Wat van Israël overgebleven is, moet ook, gelijk een wijngaard, geheel afgelezen worden; de wijnlezer zal het een na het ander in de korven werpen.w*g,Verbeter u, Jeruzalem, eer mijn hart zich van u wendt, en Ik u tot een woest land maak, waarin niemand woont.-)S,Want gelijk een bron haar water opgeeft, zo welt zij ook hare boosheid op; geweld en verwoesting hoort men in haar, en haar moorden en slaan is dagelijks voor mij.<(q,Want dus spreekt de Heer Zebaôth: Houwt bomen af en maakt bolwerken tegen Jeruzalem; want zij is de stad, die bezocht zal worden; er is toch niets dan onrecht binnen hare muren.f'E,Welaan, laat ons wakker zijn, al zouden wij bij nacht optrekken, en hare paleizen verderven!&,Rust u ten oorlog tegen haar; welaan, laat ons optrekken, terwijl het nog hoog dag is; zie, het wordt avond, en de schaduwen worden lang.'%G,maar er zullen herders met hunne kudden tot haar komen, die zullen tenten rondom tegen haar opslaan, en zullen elk zijne plaats afweiden, [en zeggen]:B$,De dochter van Sion is als ene schone, aangename landouw,P# ,Loopt met hopen, gij kinderen Benjamins, uit Jeruzalem, en blaast de bazuinen te Tekóa, en steekt ene banier op te Beth-Kérem; want een ongeluk komt herwaarts van het Noorden, en een grote ellende."%,4"en hem werd een vast onderhoud van den koning van Babel gegeven, gelijk het hem toegekend was, al de dagen zijns levens, tot aan zijn einde.j!M,4!en hij veranderde de klederen zijner gevangenschap, en hij at gestadig bij hem, zijn leven lang;| q,4 en hij sprak vriendelijk met hem, en stelde zijnen stoel boven den stoel der koningen, die bij hem te Babel waren;#?,4En in het zevenendertigste jaar, nadat Jojachin, koning van Juda, weggevoerd was, op den vijfentwintigsten dag der twaalfde maand, verhief Evil-Merodach, koning van Babel, in het jaar, dat hij koning werd, het hoofd van Jojachin, den koning van Juda, en liet hem uit de gevangenis;9k,4en in het drieëntwintigste jaar van Nebukadnezar voerde Nebuzaradan, de hoofdman, zevenhonderd vijfenveertig zielen weg uit Juda: allen tezamen vierduizend zeshonderd zielen.eC,4en in het achttiende jaar van Nebukadnezar, achthonderd tweeëndertig zielen uit Jeruzalem;r],4Dit is het volk dat Nebukadnezar weggevoerd heeft; in het zevende jaar drieduizend drieëntwintig Joden;ve,4en de koning van Babel sloeg hen dood te Ribla in het land Hamath. Aldus werd Juda uit zijn land weggevoerd.\1,4die nam Nebuzaradan, de hoofdman, en bracht hen tot den koning van Babel te Ribla,G,4en éénen kamerdienaar uit de stad, die over de krijgslieden gesteld was, en zeven mannen, die bij den koning zijn moesten, die in de stad gevonden werden; daarbij den schrijver van den krijgsoverste, die het landvolk tot den krijgsdienst opschreef; en zestig mannen van het landvolk, die in de stad gevonden werden;  ,4En de hoofdman nam den priester Seraja van den eersten rang, en den priester Zefanja van den tweeden rang, en drie deurwachters;iK,4Zesennegentig granaatappelen waren daaraan, en honderd granaatappelen waren aan een net rondom.@y,4en op elk stond een koperen knop, vijf el hoog; en netten en granaatappelen waren aan elken knop rondom alles van koper; en de ene pilaar was als de andere, en de granaatappelen ook.,4En elk der twee pilaren was achttien el hoog, en een snoer van twaalf el lang omving ze, en elk was vier vingers dik, en van binnen hol;_7,4De twee pilaren, de ene zee, de twaalf koperen runderen, die in de plaats van de stellingen stonden, welke koning Salomo had laten maken voor het huis des Heren: het koper van al dat gereedschap was niet te wegen.w,4Ook nam de hoofdman wat goud en zilver was aan de bekers, rookpannen, bekkens, ketels, kandelaars, lepels en schalen. ,4En de ketels, asschoppen, messen, bekkens, schalen, en al de koperen vaten, welke men bij den dienst gebruikte, namen zij weg.6e,4En de koperen pilaren aan het huis des Heren, en de stellingen, en de koperen zee aan het huis des Heren verbraken de Chaldeën, en voerden al het koper daarvan naar Babel.|q,4En van het arme volk op het land liet Nebuzaradan, de hoofdman, enigen blijven tot wijngaardeniers en akkerlieden.=s,4Het arme volk nu, en het volk, dat nog in de stad overig was, en wie den koning van Babel toevielen, en den overigen groten hoop, voerde Nebuzaradan, de hoofdman, gevankelijk weg.nU,4en het gehele heir der Chaldeën, dat bij den hoofdman was, brak al de muren te Jeruzalem rondom af. #,4 en hij verbrandde het huis des Heren en het huis des konings, en al de huizen van Jeruzalem, ook alle grote huizen verbrandde hij met vuur;F ,4 Op den tienden dag der vijfde maand, in het negentiende jaar van Nebukadnezar, den koning van Babel, kwam Nebuzaradan, de hoofdman, die gestadig bij den koning van Babel was, te Jeruzalem;6 e,4 en Zedekía liet hij de ogen uitsteken, en liet hem met twee ketenen binden, en de koning van Babel voerde hem naar Babel, en zette hem in de gevangenis, totdat hij stierf. ,4 Aldaar liet de koning van Babel de zonen van Zedekía voor zijne ogen slachten, en ook al de vorsten van Juda slachtte hij te Ribla; 3,4 En zij grepen den koning, en brachten hem opwaarts tot den koning van Babel te Ribla in het land van Hamath, en hij sprak het oordeel over hem uit.  ,4joeg het heir der Chaldeën den koning na, en achterhaalde Zedekía in het veld bij Jericho; toen verstrooide zich al zijn heir.  ,4toen drong men in de stad, en al de krijgslieden namen de vlucht en trokken bij nacht uit de stad, langs den weg naar de poort, tussen de twee muren bij des konings hof; de Chaldeën nu lagen rondom de stad. En toen zij langs den weg door het veld trokken, ,4Op den negenden dag nu der vierde maand nam de honger in de stad de overhand, en het volk van het land had niets meer te eten;P,4Alzo bleef de stad belegerd tot in het elfde jaar van koning Zedekía.[/,4In het negende jaar nu zijner regering, op den tienden dag der tiende maand, kwam Nebukadnezar, de koning van Babel, met zijn gehele heir tegen Jeruzalem, en belegerde het; en zij maakten er ene schans rondom.5,4Want de toorn des Heren ging over Jeruzalem en Juda, totdat Hij hen van zijn aangezicht zou verwerpen. En Zedekía viel af van den koning van Babel.R,4En hij deed hetgeen den Heer kwalijk behaagde, zoals Jojakim gedaan had.+ Q,4Zedekía was éénentwintig jaar oud, toen hij koning werd, en hij regeerde elf jaar te Jeruzalem; en zijne moeder was Hamutal, de dochter van Jeremia, uit Libna.#?,3@en zeggen: Zó zal Babel zinken en niet weder opkomen van het ongeluk, hetwelk Ik over haar zal brengen, maar vergaan. Tot dusver de woorden van Jeremia.s_,3?En als gij dit boek zult uitgelezen hebben, zult gij een steen daaraan binden en het in den Frath werpen,/~W,3>en zeg: Heer, Gij hebt gesproken tegen deze plaats, dat Gij ze zult uitroeien, zodat niemand aldaar wone, noch mens noch vee, maar dat zij eeuwiglijk woest zal zijn.a};,3=En Jeremia sprak tot Seraja: Als gij te Babel komt, zo zie toe en lees al deze woorden,|,3__Z^^^]]R\\k\![[JZZZSYYkYXXWWOVUUBTTTT SRRvQQCPP4OOVNNIMM[LLOLKHJJ3IIHGGEFF7EE~DDpD"CCBBYAA"@@E??B>>d==-<<;;::K9988 7r76q6)55544N3332o110//!..*--",,++** ))?((`('~' &f%%o%$$O##L# "m"!{! luO:B`N\z@e. B @ * 8*&E %87iIndien ik onder hen de werken niet gedaan had, die geen ander gedaan heeft, hadden zij geen zonde; maar nu hebben zij die gezien, en haten echter beiden, mij en mijnen Vader.16]Wie mij haat, die haat ook mijnen Vader.55Indien ik niet gekomen was en het hun gezegd had, zo hadden zij geen zonde; maar nu kunnen zij niets voorwenden, om hunne zonde te verontschuldigen.p4YMaar dit alles zullen zij u doen om mijns naams wil, want zij kennen Hem niet, die mij gezonden heeft.Z3-Gedenkt aan het woord, dat ik u gezegd heb: Een knecht is niet groter dan zijn heer. Hebben zij mij vervolgd, zij zullen u ook vervolgen; hebben zij mijn woord onderhouden, zij zullen het uwe ook onderhouden.22]Waart gij van de wereld, zo zou de wereld het hare liefhebben; doch omdat gij van de wereld niet zijt, maar ik u uit de wereld heb uitverkoren, daarom haat u de wereld.N1Indien de wereld u haat, zo weet, dat zij mij vóór u gehaat heeft.40cDit gebied ik u, dat gij elkander liefhebt.\/1Gij hebt mij niet verkoren, maar ik heb u verkoren, en ik heb u gesteld, dat gij zoudt heengaan en vrucht dragen, en uwe vrucht blijve; opdat al wat gij van den Vader bidden zult in mijnen naam, Hij u dat geve.:.mIk noem u niet meer knechten, want de knecht weet niet wat zijn heer doet, maar ik heb u vrienden genoemd, want al wat ik van mijnen Vader gehoord heb, heb ik u bekend gemaakt.A-}Gij zijt mijne vrienden, zo gij doet hetgeen ik u gebiedR, Niemand heeft groter liefde dan die zijn leven laat voor zijne vrienden.L+ Dit is mijn gebod, dat gij elkander liefhebt, gelijk ik u liefheb.d*A Dit spreek ik tot u, opdat mijne blijdschap in u blijve, en uwe blijdschap volkomen worde.) Indien gij mijne geboden onderhoudt, zo blijft gij in mijne liefde, gelijk ik de geboden mijns Vaders onderhoud en blijf ik zijne liefde.V(% Gelijk de Vader mij liefheeft, zo heb ik ook u lief. Blijft in mijne liefde._'7Daarin wordt mijn Vader geëerd, dat gij veel vrucht draagt, en mijne jongeren wordt.{&oIndien gij in mij blijft en mijne woorden in u blijven, zo zult gij bidden wat gij wilt, en het zal u geschieden.%/Wie niet in mij blijft, die wordt weggeworpen, gelijk ene rank, en verdort; en men vergadert ze, en werpt ze in het vuur, en zij worden verbrand.$Ik ben de wijnstok, gij zijt de ranken. Wie in mij blijft, en ik in hem, die draagt veel vrucht; want zonder mij kunt gij niets doen.0#YBlijft in mij, en ik in u. Gelijk de rank geen vrucht kan dragen van zichzelve, indien zij niet aan den wijnstok blijft, alzo ook gij niet, zo gij in mij niet blijft.I" Gij zijt nu rein vanwege het woord, dat ik tot u gesproken heb.!Elke rank aan mij, die geen vrucht draagt, zal hij wegnemen; en elke die vrucht draagt, zal hij reinigen, opdat zij meer vrucht drage.D  Ik ben de ware wijnstok en mijn Vader is de wijngaardenier.%Maar opdat de wereld erkenne, dat ik den Vader liefheb, en alzo doe, gelijk de Vader mij geboden heeft: staat op, en laat ons van hier gaan.pYIk zal voortaan niet veel meer met u spreken; want de vorst dezer wereld komt, en heeft niets aan mij.c?En nu heb ik het u gezegd, eer het geschiedt, opdat, als het geschieden zal, gij gelooft.KGij hebt gehoord, dat ik tot u gezegd heb: Ik ga heen en kom weder tot u. Hadt gij mij lief, zo zoudt gij u verblijden, omdat ik gezegd heb: Ik ga tot den Vader; want de Vader is groter dan ik.  Vrede laat ik u, mijnen vrede geef ik u: niet gelijk de wereld hem geeft, geef ik hem u. Uw hart verschrikke niet en vreze niet.7maar de Trooster, de Heilige Geest, dien mijn Vader zenden zal in mijnen naam, die zal u alles leren, en u indachtig maken alles wat ik u gezegd heb.BDit heb ik tot u gesproken, terwijl ik bij u geweest ben;!;Maar wie mij niet liefheeft, die onderhoudt mijne woorden niet; en het woord, dat gij hoort is niet het mijne, maar des Vaders, die mij gezonden heeft.7gJezus antwoordde en zeide tot hem: Wie mij liefheeft, die zal mijn woord onderhouden; en mijn Vader zal hem lief hebben, en wij zullen tot hem komen en woning bij hem maken.wJudas [niet Iskariot] zeide tot hem: Heer, wat is dit, dat gij u aan ons zult openbaren en niet aan de wereld?DWie mijne geboden heeft en ze onderhoudt, die is het, die mij liefheeft; en wie mij liefheeft, die zal door mijnen Vader bemind worden, en ik zal hem liefhebben en mij aan hem openbaren._7Op dien dag zult gij erkennen, dat ik in mijnen Vader ben, en gij in mij, en ik in u.Het is nog een kleine tijd, en de wereld zal mij niet meer zien; maar gij zult mij zien, want ik leef en gij zult ook leven.1]Ik zal u geen wezen laten; ik kom tot u.(Iden Geest der waarheid, dien de wereld niet kan ontvangen, want zij ziet hem niet en kent hem niet; maar gij kent hem, want hij blijft bij u en zal in u zijn.q[en ik zal den Vader bidden, en Hij zal u een anderen Trooster geven, opdat hij bij u blijve eeuwiglijk:3aHebt gij mij lief, zo houdt mijne geboden;BZo gij iets bidden zult in mijnen naam, ik zal het doen..n U en al wat gij bidden zult in mijnen naam, dat zal ik doen, opdat de Vader geëerd worde in den Zoon. / Voorwaar, voorwaar, ik zeg u: Wie in mij gelooft, die zal de werken ook doen, die ik doe, en zal grotere dan deze doen; want ik ga tot den Vader,r ] Gelooft mij, dat ik in den Vader ben, en de Vader in mij is; zo niet, gelooft mij dan toch om de werken.E  Gelooft gij niet, dat ik in den Vader ben, en de Vader in mij is? De woorden, die ik tot ulieden spreek, spreek ik niet uit mijzelven, maar de Vader, die in mij woont, die doet de werken. 3 Jezus zeide tot hem: Zolang ben ik bij ulieden, en gij kent mij niet, Filippus? Wie mij ziet, ziet den Vader; hoe zegt gij dan: Toon ons den Vader?PFilippus zeide tot hem: Heer, toon ons den Vader, en wij zijn voldaan.{oWare het, dat gijlieden mij kendet, zo kendet gij ook mijnen Vader; en van nu af kent gij hem en hebt hem gezien.taJezus zeide tot hem: Ik ben de weg, en de waarheid, en het leven; niemand komt tot den Vader dan door mij.hIThomas zeide tot hem: Heer, wij weten niet waar gij heengaat, en hoe kunnen wij den weg weten?=uEn waar ik heenga weet gij, en den weg weet gij ook.En als ik heengegaan ben, en u plaats bereid heb, zal ik wederkomen en u tot mij nemen, opdat gij zijn moogt waar ik ben. In mijns Vaders huis zijn vele woningen. Indien het niet zo was, dan zou ik het u zeggen; ik ga heen, om u plaats te bereiden.s a[En hij zeide tot zijne jongeren:] Uw hart verschrikke niet; gelooft in God, en gelooft ook in mij.*M &Jezus antwoordde hem: Zult gij uw leven voor mij laten? Voorwaar, voorwaar, ik zeg u: De haan zal niet kraaien, totdat gij mij driemaal zult verloochend hebben.eC %Petrus zeide tot hem: Heer, waarom kan ik u nu niet volgen? Ik zal mijn leven voor u laten.#~? $Simon Petrus zeide tot hem: Heer, waar gaat gij heen? Jezus antwoordde hem: Waar ik heenga, kunt gij mij nu niet volgen, maar gij zult mij daarna volgen.e}C #Daaraan zal ieder erkennen, dat gij mijne jongeren zijt, zo gij liefde onder elkander hebt.y|k "Een nieuw gebod geef ik u, dat gij elkander liefhebt; gelijk ik u heb liefgehad, dat ook gij elkander liefhebt.*{M !Kinderen, ik ben nog een kleinen tijd bij u. Gij zult mij zoeken, en gelijk ik tot de Joden gezegd heb: Waar ik heenga, kunt gij niet komen, zo zeg ik nu ook u.\z1 zo zal God hem ook verheerlijken in zichzelven, en zal hem welhaast verheerlijken.y% En toen hij uitgegaan was, zeide Jezus: Nu wordt des Mensen Zoon verheerlijkt, en God wordt verheerlijkt in hem. Is God verheerlijkt in hem,Sx Toen hij nu de bete genomen had, ging hij terstond uit; en het was nacht.w' Sommigen meenden, dewijl Judas de beurs had, dat Jezus tot hem zeide: Koop wat ons nodig is op het feest; of dat hij den armen wat geven zou.?vy Maar niemand aan tafel wist, waarom hij hem dat zeide.fuE En na de bete voer de satan in hem. Toen zeide Jezus tot hem: Wat gij doet, doe dat haastig.t! Jezus antwoordde: Deze is het, dien ik de ingedoopte bete geven zal. En hij doopte de bete in, en gaf ze aan Judas, Simons zoon, Iskariot.Ns Deze nu, liggende aan Jezus' borst, zeide tot hem: Heer, wie is het?\r1 Dezen wenkte Simon Petrus, dat hij vragen zou wie het was, van wien hij dit zeide.jqM En er was een van zijne jongeren, zittende aan tafel aan de borst van Jezus, dien Jezus liefhad.Zp- Toen zagen de jongeren elkander aan, en waren in twijfel van wien hij dat zeide.o! Toen Jezus dat gezegd had, werd hij ontroerd in den geest, en betuigde en zeide: Voorwaar, voorwaar, ik zeg u: Een van u zal mij verraden.n7 Voorwaar, voorwaar ik zeg u: Wie iemand aanneemt, dien ik zend, die neemt mij aan; en wie mij aanneemt, die neemt dengene aan die mij gezonden heeft.pmY Nu zeg ik het u, eer het geschiedt, opdat, wanneer het geschied is, gij geloven moogt, dat ik het ben.l/ Ik zeg het niet van u allen; ik weet, wie ik verkoren heb, maar opdat de Schrift vervuld worde: "Die mijn brood eet, heft den voet tegen mij op.">kw Indien gij dit weet, zalig zijt gij, zo gij het doet.j{ Voorwaar, voorwaar ik zeg u: De knecht is niet groter dan zijn heer, noch de apostel groter dan die hem gezonden heeft.Ui# want een voorbeeld heb ik u gegeven, opdat gij doet gelijk ik u gedaan heb.qh[ Indien dan ik, uw Heer en Meester, u de voeten gewassen heb, zo zult gij ook elkander de voeten wassen;Sg Gij noemt mij Meester en Heer, en zegt dit te recht, want ik ben het ook.f Toen hij nu hunne voeten gewassen had, nam hij zijne klederen, en zette zich weder neder, en zeide tot hen: Weet gij wat ik u gedaan heb?Ye+ Want hij wist wie hem verraden zou; daarom zeide hij: Gij zijt niet allen rein.*dM Jezus zeide tot hem: Wie gewassen is, dien behoeven niet dan de voeten gewassen te worden, en hij is reeds geheel rein; en gijlieden zijt rein, maar niet allen.bc= Simon Petrus zeide tot hem: Heer, niet alleen de voeten maar ook de handen en het hoofd.b% Toen zeide Petrus tot hem: Nimmermeer zult gij mij de voeten wassen. Jezus antwoordde hem: Indien ik u niet was, hebt gij geen deel aan mij.naU Jezus antwoordde en zeide tot hem: Wat ik doe weet gij nu niet, maar gij zult het na dezen verstaan.e`C Toen kwam hij tot Simon Petrus, en die zeide tot hem: Heer, zoudt gij mij de voeten wassen?_- Daarna goot hij water in een bekken, en begon den jongeren de voeten te wassen, en ze af te drogen met den linnen doek, waarmede hij omgord was.j^M stond hij op van den maaltijd, legde zijne klederen af, en nam een linnen doek en omgordde zich.] --toen Jezus wist, dat de Vader hem alles in zijne handen gegeven had, en dat hij van God gekomen was en tot God heenging,\ En bij den maaltijd, --toen reeds de duivel Judas, Simons zoon, Iskariot in het hart gegeven had, dat hij hem verraden zoue[ E En vóór het Paaschfeest, toen Jezus wist, dat zijn tijd gekomen was, dat hij uit deze wereld zou gaan tot den Vader, --gelijk hij de zijnen, die in de wereld waren, had liefgehad, zo had hij hen lief tot aan het einde.Z 2En ik weet, dat zijn gebod het eeuwige leven is. Daarom, wat ik spreek, dat spreek ik zó, gelijk de Vader mij gezegd heeft. Y9 1Want ik heb uit mijzelven niet gesproken, maar de Vader, die mij gezonden heeft, die heeft mij een gebod gegeven, wat ik zeggen en wat ik spreken zal.&XE 0Wie mij veracht en mijne woorden niet aanneemt, die heeft alreeds wie hem oordeelt: het woord, dat ik gesproken heb, dat zal hem oordelen ten jongsten dage.*WM /En wie mijne woorden hoort en niet gelooft, dien zal ik niet oordelen; want ik ben niet gekomen, opdat ik de wereld oordele, maar opdat ik de wereld zalig make.kVO .Ik ben in de wereld gekomen als een licht, opdat wie in mij gelooft niet in de duisternis blijve.1U] -die ziet dengene die mij gezonden heeft.T ,Jezus nu riep en zeide: Wie in mij gelooft, die gelooft niet in mij, maar in dengene die mij gezonden heeft; en wie mij ziet,IS  +want zij hadden de eer bij de mensen liever dan de eer bij God.R# *Echter geloofden ook velen van de oversten in hem; maar om der Farizeën wil beleden zij het niet, opdat zij niet in den ban gedaan werden;MQ )Dit zeide Jesaja, toen hij zijne heerlijkheid zag en van hem sprak.P5 ("Hij heeft hunne ogen verblind en hun hart verstokt, opdat zij met de ogen niet zien, noch met het hart verstaan en zich bekeren, en Ik hen geneze".DO 'Daarom konden zij niet geloven; want Jesaja zegt weder om:$NA &opdat vervuld werd het woord van den profeet Jesaja, dat hij gesproken heeft: "Heer, wie gelooft onze prediking, en wien is de arm des Heren geopenbaard?"TM! %En hoewel hij zulke tekenen voor hen deed, geloofden zij toch niet in hem,L $Gelooft in het licht, terwijl gij het hebt, opdat gij kinderen des lichts zijt. --Dit zeide Jezus, en ging weg en verborg zich voor hen.RK #Toen zeide Jezus tot hen: Het licht is nog een kleinen tijd bij u: wandelt, terwijl gij het licht hebt, opdat de duisternis u niet overvalle; wie in de duisternis wandelt, weet niet waar hij heengaat.AJ{ "Toen antwoordde het volk hem: Wij hebben gehoord uit de wet, dat de Christus eeuwiglijk blijft; en hoe zegt gij dan: Des Mensen Zoon moet verhoogd worden? Wie is deze Zoon des Mensen?GI !En dit zeide hij, om te beduiden welken dood hij sterven zou.VH% en ik, wanneer ik verhoogd zal zijn van de aarde, zal allen tot mij trekken.^G5 Nu gaat het oordeel over de wereld; nu zal de vorst dezer wereld uitgestoten worden:`F9 Jezus antwoordde en zeide: Deze stem is niet om mijnentwil geschied, maar om uwentwil.tEa Toen zeide het volk, dat daarbij stond en toehoorde: Het dondert. Anderen zeiden: Een engel sprak met hem.D  Vader, verheerlijk uwen naam! --Toen kwam er ene stem van den hemel: Ik heb hem verheerlijkt en zal hem wederom verheerlijken.Cy Nu is mijne ziel bedroefd, en wat zal ik zeggen? Vader, help mij uit deze ure! Doch hierom ben ik in deze ure gekomen. B Wie mij dienen wil, die volge mij; en waar ik ben, daar zal ook mijn dienaar zijn. En wie mij dienen wil, dien zal mijn Vader eren.A} Wie zijn leven liefheeft, zal het verliezen; en wie zijn leven in deze wereld haat, zal het behouden ten eeuwigen leven.+@O Voorwaar, voorwaar ik zeg u: Indien de tarwekorrel niet in de aarde valt en sterft, zo blijft zij alleen; maar indien zij sterft, brengt zij vele vruchten voort.o?W Maar Jezus antwoordde hun, zeggende: De tijd is gekomen, dat des Mensen Zoon zal verheerlijkt worden.g>G Filippus kwam en zeide het aan Andréas, en Filippus en Andréas zeiden het verder aan Jezus.=  Dezen traden tot Filippus, die van Bethsaïda uit Galiléa was, en vroegen hem, en zeiden: Heer, wij wilden Jezus gaarne zien.r<] En er waren sommige Grieken onder degenen, die opgekomen waren, opdat zij op het feest zouden aanbidden.t;a De Farizeën nu zeiden onder elkander: Gij ziet, dat gij niet vordert; zie, de gehele wereld loopt hem na.a:; Daarom ging ook het volk hem te gemoet, toen zij hoorden, dat hij dat teken gedaan had.w9g En het volk, dat bij hem was, toen hij Lazarus uit het graf riep en uit de doden opwekte, gaf hem getuigenis.78g Doch dit begrepen zijne jongeren in het eerst niet; maar toen Jezus verheerlijkt was, gedachten zij er aan, dat dit van hem geschreven was, en dat zij hem dit gedaan hadden.c7? "Vrees niet, gij dochter Sions. Zie, uw koning komt, rijdende op het veulen ener ezelin".Q6 En Jezus vond een jongen ezel, en reed daarop, gelijk geschreven staat:5 namen zij palmtakken, en gingen uit hem te gemoet, en riepen: Hosanna, geloofd zij die komt in den naam des Heren, de koning van Israël!q4[ Des anderen daags, toen veel volk, dat op het feest gekomen was, hoorde, dat Jezus naar Jeruzalem kwam,J3  want om zijnentwil gingen vele Joden heen en geloofden in Jezus.J2  De Hogepriesters nu beraamden, dat zij ook Lazarus zouden doden;;1o Toen vernam een grote menigte der Joden, dat hij aldaar was; en zij kwamen niet alleen om Jezus' wil, maar opdat zij ook Lazarus zouden zien, dien hij van de doden opgewekt had.J0  Want armen hebt gij altijd bij u, maar mij hebt gij niet altijd.g/G Toen zeide Jezus: Laat haar met vrede; dit heeft zij bewaard tegen den dag mijner begrafenis.. Doch dit zeide hij niet omdat hij voor de armen bezorgd was, maar omdat hij een dief was, en de beurs had, en droeg wat er gegeven werd.s-_ Waarom is deze zalfolie niet verkocht voor driehonderd penningen, en [het geld] den armen gegeven?b,= Toen zeide een van zijne jongeren, Judas, Simons zoon, Iskariot, die hem daarna verried:O+ Toen nam Maria een pond zalfolie van onvervalschten kostelijken nardus, en zalfde de voeten van Jezus, en droogde met hare haren zijne voeten af; en het huis werd vervuld van den geur der zalfolie.*w Aldaar bereidden zij hem een maaltijd, en Martha diende; en Lazarus was een van degenen, die met hem aan tafel zaten.}) u Zes dagen vóór Pasen kwam Jezus te Bethanië, waar Lazarus was, de gestorvene, dien hij had opgewekt uit de doden.+(O 9De Hogepriesters nu en de Farizeën hadden een gebod laten uitgaan, dat, zo iemand wist waar hij was, hij het te kennen zou geven, opdat zij hem mochten grijpen.'} 8Zij zochten derhalve Jezus, en zeiden tot elkander, staande in den tempel: Wat dunkt u, zou hij niet op het feest komen? &  7En het Pasen der Joden was nabij, en velen gingen op naar Jeruzalem uit die landstreek, vóór Pasen, opdat zij zich reinigden.7%g 6Jezus dan wandelde niet meer vrij onder de Joden, maar ging van daar in ene landstreek nabij de woestijn, in ene stad genaamd Efraïm, en verbleef aldaar met zijne jongeren.G$ 5Van dien dag af beraadslaagden zij, hoe zij hem doden zouden.n#U 4en niet alleen voor het volk, maar opdat hij de kinderen Gods, die verstrooid waren, zou vergaderen."# 3Maar dit zeide hij niet uit zichzelven; maar, omdat hij in dat jaar Hogepriester was, profeteerde hij, dat Jezus zou sterven voor het volk;! 2Gij weet niets, en gij bedenkt niet, dat het ons beter is, dat één mens sterve voor het volk, dan dat het gehele volk te gronde ga.V % 1Maar een van hen, Kájafas, die in dat jaar Hogepriester was, zeide tot hen:{ 0Laten wij hem alzo geworden, dan zullen allen in hem geloven, en de Romeinen zullen komen en ons land en volk wegnemen.} /Toen vergaderden de Hogepriesters en de Farizeën den Raad, en zeiden: Wat zullen wij doen? Deze mens doet vele tekenen.a; .maar sommigen van hen gingen heen tot de Farizeën, en zeiden hun wat Jezus gedaan had.uc -Velen nu van de Joden, die tot Maria gekomen waren en gezien hadden wat Jezus gedaan had, geloofden in hem;5c ,En de gestorvene kwam uit, gebonden met grafdoeken aan voeten en handen, en zijn aangezicht omwonden met een zweetdoek. Jezus zeide tot hen: Ontbindt hem en laat hem gaan.Q +Toen hij dat gezegd had, riep hij met een luide stem: Lazarus, kom uit! *Doch ik weet, dat Gij mij altijd verhoort; maar om het volk dat rondom staat, zeg ik het, opdat zij geloven, dat Gij mij gezonden hebt.) )Toen namen zij den steen weg, waar de gestorvene lag; en Jezus hief zijne ogen opwaarts en zeide: Vader, ik dank u, dat Gij mij verhoord hebt.q[ (Jezus zeide tot haar: Heb ik u niet gezegd, dat, zo gij geloofdet, gij de heerlijkheid Gods zoudt zien?! 'Jezus zeide: Neemt den steen weg. Martha, de zuster des gestorvenen, zeide tot hem: Heer, hij riekt al, want hij heeft vier dagen gelegen. &En Jezus werd wederom zeer ontroerd in zichzelven, en kwam tot het graf; en het was ene spelonk, en een steen lag er voor.|q %Maar sommigen van hen zeiden: Kon hij, die den blinde de ogen geopend heeft, niet maken, dat ook deze niet stierf?9m $Toen zeiden de Joden: Zie, hoe lief hij hem had!- #En Jezus weende.W' "en zeide: Waar hebt gij hem gelegd? Zij zeiden tot hem: Heer, kom en zie het. !Toen Jezus haar zag wenen, en de Joden, die met haar kwamen, ook wenen, werd hij zeer ontroerd in den geest en bedroefd in zichzelven,%C Toen nu Maria kwam waar Jezus was, en hem zag, viel zij aan zijne voeten, en zeide tot hem: Heer, waart gij hier geweest, mijn broeder ware niet gestorven.I  De Joden nu, die bij haar in het huis waren en haar troostten, toen zij zagen, dat Maria haastig opstond en uitging, volgden haar, zeggende: Zij gaat heen tot het graf, opdat zij aldaar wene.w g Want Jezus was nog niet in het vlek gekomen, maar was nog in de plaats, waar Martha hem was te gemoet gegaan.F  Deze, toen zij dat hoorde, stond haastig op en kwam tot hem. } En toen zij dat gezegd had, ging zij heen, en riep hare zuster Maria heimelijk, en zeide: De Meester is daar en roept u.u c Zij zeide tot hem: Ja, Heer, ik geloof, dat gij zijt de Christus, de Zoon Gods, die in de wereld zou komen.S  en wie leeft, en in mij gelooft, zal nimmermeer sterven. Gelooft gij dat?|q Jezus zeide tot haar: Ik ben de opstanding en het leven: wie in mij gelooft, zal leven, al ware hij ook gestorven;dA Martha zeide tot hem: Ik weet wel, dat hij zal opstaan in de opstanding ten jongsten dage.6g Jezus zeide tot haar: Uw broeder zal opstaan.O Maar ook nog weet ik, dat, wat gij van God bidt, God u dat geven zal.fE Toen zeide Martha tot Jezus: Heer, waart gij hier geweest, mijn broeder ware niet gestorven.mS Toen Martha nu hoorde, dat Jezus kwam, ging zij hem te gemoet; doch Maria bleef in het huis zitten.b= En vele Joden waren tot Martha en Maria gekomen, om haar te troosten over haren broeder.F Bethanië nu was nabij Jeruzalem, omtrent vijftien stadiën.Y+ Jezus dan kwam, en vond hem, toen hij reeds vier dagen in het graf gelegen had. Toen zeide Thomas, die genaamd is Didymus [tweeling], tot de jongeren: Laat ons medegaan, opdat wij met hem sterven.z~m en ik ben blijde om uwentwil, dat ik daar niet geweest ben, opdat gij geloven moogt; maar laat ons tot hem gaan.A}} Toen zeide Jezus tot hen vrij uit: Lazarus is gestorven,h|I Doch Jezus sprak van zijnen dood; maar zij meenden, dat hij sprak van den lichamelijken slaap.Y{+ Toen zeiden zijne jongeren: Heer, slaapt hij, dan zal het beter met hem worden.xzi Dit sprak hij, en daarna zeide hij tot hen: Lazarus, onze vriend, slaapt, maar ik ga heen om hem op te wekken.Oy maar wie bij nacht wandelt, stoot zich, want er is geen licht in hem. x Jezus antwoordde: Zijn er niet twaalf uren in den dag? Wie bij dag wandelt, stoot zich niet; want hij ziet het licht dezer wereld,wwg Zijne jongeren zeiden tot hem: Rabbi, onlangs wilden de Joden u stenigen, en wilt gij wederom derwaarts gaan?Rv Daarna zeide hij tot zijne jongeren: Laat ons weder naar Judéa trekken.`u9 Toen hij nu hoorde, dat hij krank was, bleef hij twee dagen in de plaats waar hij was.[gaan] en uitgaan en weide vinden.Mw Allen, die vóór mij gekomen zijn, zijn dieven en moordenaars geweest; maar de schapen hebben naar hen niet gehoord.dLA Toen zeide Jezus wederom tot hen: Voorwaar, voorwaar ik zeg u: Ik ben de deur der schapen.mKS Deze vergelijking zeide Jezus tot hen, maar zij verstonden niet wat het was, dat hij tot hen zeide.lJQ Doch een vreemde volgen zij niet, maar vlieden van hem, want zij kennen de stem der vreemden niet.I{ En als hij zijne schapen uitgelaten heeft, gaat hij voor hen uit, en de schapen volgen hem, want zij kennen zijne stem.Hw Dezen doet de deurwachter open, en de schapen horen zijne stem, en hij roept zijne schapen bij name, en leidt ze uit.FG maar wie door de deur ingaat, die is een herder der schapen.F  Voorwaar, voorwaar ik zeg u: Wie niet door de deur ingaat in den schaapsstal, maar van elders inklimt, die is een dief en moordenaar;;E q3(1-52) En hij zeide tot hem: Voorwaar, voorwaar, ik zeg ulieden, van nu aan zult gij den hemel geopend zien, en de Engelen Gods opklimmen en nederdalen op des Mensen Zoon.)D M2(1-51) Jezus antwoordde en sprak tot hem: Gij gelooft, omdat ik u gezegd heb, dat ik u zag onder den vijgeboom; gij zult nog groter dingen zien dan deze.|C s1(1-50) Nathanaël antwoordde en zeide tot hem: Rabbi, gij zijt de Zoon Gods, gij zijt de koning van Israël.,B S0(1-49) Nathanaël zeide tot hem: Vanwaar kent gij mij? Jezus antwoordde en zeide tot hem: Eer Filippus u riep, toen gij onder den vijgeboom waart, zag ik u.tA c/Jezus zag Nathanaël tot zich komen, en zeide tot hem: Zie waarlijk een Israëliet, in wien geen bedrog is.@  .(1-47) En Nathanaël zeide tot hem: Kan uit Nazaret iets goeds komen? Filippus zeide tot hem: (1-48) Kom en zie.>? w-(1-46) Filippus vond Nathanaël en zeide tot hem: Wij hebben dien gevonden, van wien Mozes in de Wet en de Profeten geschreven hebben, Jezus, den zoon van Jozef, van Nazaret.L> ,Filippus nu was van Bethsaïda, uit de stad van Andréas en Petrus.= +(1-44) Des anderen daags wilde Jezus naar Galiléa trekken, en vond Filippus en zeide tot hem: (1-45) Volg mij.A< }*En hij leidde hem tot Jezus. (1-43) En toen Jezus hem zag, zeide hij: Gij zijt Simon Jona's zoon gij zult Kefas heten [hetwelk vertaald wordt: Petrus] [steenrots].; 9)(1-42) Deze vond ten eerste zijnen broeder Simon, en zeide tot hem: Wij hebben den Messias gevonden [hetwelk is, vertaald: de Gezalfde].: ((1-41) En een van de twee, die het van Johannes gehoord hadden en Jezus gevolgd waren, was Andréas, de broeder van Simon Petrus.9 'Hij zeide tot hen: Komt en ziet het Zij kwamen en zagen het, en bleven dien dag bij hem; en het was omtrent de tiende ure.M8 &Maar Jezus keerde zich om en zag hen volgen, en zeide tot hen: (1-39) Wat zoekt gij? En zij zeiden tot hem: Rabbi [dat is, vertaald: (1-40) Meester], waar zijt gij geherbergd?D7 %En die twee jongeren hoorden hem spreken, en volgden Jezus.E6 $en toen hij Jezus zag wandelen, zeide hij: Zie het Lam Gods.N5 #Des anderen daags stond Johannes wederom, en twee van zijne jongeren; &~~~R}}||U{{Kzzz5yyxxGwwDveuut^srr[qq/ppIooqnnmmbll:kkPjj+ii%hh6grffee%ddd>ccobbPa``R__#^^]]\\f[[|ZZ=YY]XXDWWVeVU5TSSsS-RQQPPmOOeNNeNMLKJJnIII@HHQGGFwF6EE(D{CBBzAAN@@V??>t>%=G<$;; :: 99)8%77266"55T4Y33>22I1114000//B.i--7,,`++>**4))Z((''b'&&%;$$b$##""H"!! mFqpVR]D~I.OPMW &  }kjy|&RVerwonder u niet, dat ik u gezegd heb: Gij moet op nieuw geboren worden.fEWat uit vlees geboren wordt, dat is vlees, en wat uit den Geest geboren wordt, dat is geest.Jezus antwoordde: Voorwaar, voorwaar ik zeg u: Zo iemand niet geboren wordt uit water en Geest, kan hij in het rijk Gods niet komen.#Nikodemus zeide tot hem: Hoe kan een mens geboren worden, als hij oud is? Kan hij ook wederom in den moederschoot ingaan en geboren worden?Jezus antwoordde en zeide tot hem: Voorwaar, voorwaar ik zeg u: Tenzij iemand op nieuw geboren worde, kan hij het rijk Gods niet zien.=sDie kwam tot Jezus bij nacht, en zeide tot hem: Rabbi, wij weten, dat gij zijt een leeraar van God gekomen; want niemand kan de tekenen doen, die gij doet, zo God niet met hem is.W )En er was een mens uit de Farizeën, genaamd Nikodemus, een overste der Joden.FEn er zijn nog vele andere dingen, die Jezus gedaan heeft, welke, zo zij het een na het ander beschreven werden, ik acht, dat de wereld de boeken niet zou bevatten, die te schrijven waren.}Dit is de jonger, die van deze dingen getuigt en dit geschreven heeft, en wij weten, dat zijne getuigenis waarachtig is.]3Toen ging de spraak uit onder de broederen, dat deze jonger niet zou sterven. Doch Jezus had tot hem niet gezegd, dat hij niet sterven zou, maar: Indien ik wil, dat hij blijve, totdat ik kom, wat gaat u dat aan?nUJezus zeide tot hem: Indien ik wil, dat hij blijve, totdat ik kom, wat gaat u dat aan? Volg gij mij!NToen Petrus dezen zag, zeide hij tot Jezus: Heer, maar wat zal deze?;oEn Petrus keerde zich om en zag den jonger, dien Jezus liefhad, volgen, die ook bij den maaltijd aan zijne borst gelegen had, en gezegd had: Heer, wie is het die u verraden zal?En dat zeide hij om te beduiden, met welken dood hij God verheerlijken zou. En toen hij dat gezegd had, zeide hij tot hem: Volg mij!veVoorwaar, voorwaar, ik zeg u: Toen gij jonger waart, gorddet gij uzelven en wandeldet waar gij wildet; maar wanneer gij oud zult geworden zijn, zult gij uwe handen uitstrekken, en een ander zal u gorden en leiden waarheen gij niet wilt.%Hij zeide ten derden male tot hem: Simon Jona's zoon, hebt gij mij lief? Petrus werd treurig, omdat hij ten derden male tot hem zeide: Hebt gij mij lief? en zeide tot hem: Heer, gij weet alle dingen; gij weet, dat ik u liefheb. Jezus zeide tot hem: Weid mijne schapen.>uEn hij zeide wederom ten tweeden male tot hem: Simon Jona's zoon, hebt gij mij lief? Hij zeide tot hem: Ja, Heer, gij weet, dat ik u liefheb. Hij zeide tot hem: Weid mijne schapen.oWToen zij nu den maaltijd gehouden hadden, zeide Jezus tot Simon Petrus: Simon Jona's zoon, hebt gij mij liever dan dezen mij hebben? Hij zeide tot hem: Ja, Heer, gij weet, dat ik u liefheb. Hij zeide tot hem: Weid mijne lammeren.v eDit was nu de derde maal, dat Jezus aan zijne jongeren geopenbaard is, nadat hij van de doden was opgestaan.S  Toen kwam Jezus, en nam het brood, en gaf het hun, desgelijks ook de vis. - Jezus zeide tot hen: Komt en houdt maaltijd. Maar niemand van de jongeren durfde hem vragen: Wie zijt gij? want zij wisten, dat het de Heer was., Q Simon Petrus klom in het schip, en trok het net op het land, vol grote vissen, honderd drie en vijftig; en hoewel er zovele waren, scheurde nochtans het net niet.N  Jezus zeide tot hen: Brengt van de vissen, die gij nu gevangen hebt.Z- Toen zij nu uittraden aan land, zagen zij kolen liggen, en vis daarop, en brood.1En de andere jongeren kwamen te scheep, --want zij waren niet ver van het land, maar omtrent tweehonderd ellen--en sleepten het net met de vissen.Z-Toen zeide de jonger, dien Jezus liefhad, tot Petrus: Het is de Heer! Toen Simon Petrus hoorde, dat het de Heer was, deed hij zijn opperkleed aan en omgordde zich--want hij was naakt--en wierp zich in de zee.6eEn hij zeide tot hen: Werpt het net ter rechterzijde van het schip, zo zult gij vinden. Toen wierpen zij het, en konden het niet meer trekken vanwege de menigte der vissen.\1Jezus zeide tot hen: Kinderen, hebt gij enige toespijs? Zij antwoordden hem: Neen.q[Toen het nu reeds dag werd, stond Jezus aan den oever, doch de jongeren wisten niet, dat het Jezus was.;oSimon Petrus zeide tot hen: Ik wil gaan vissen. Zij zeiden tot hem: Dan willen wij met u gaan. Zij gingen uit en traden terstond in het schip; en in dien nacht vingen zij niets.A{Er waren te zamen Simon Petrus, en Thomas, die genaamd is Didymus [Tweeling], en Nathanaël van Kana in Galiléa, en de zonen van Zebedeüs, en twee anderen van zijne jongeren.u eDaarna openbaarde Jezus zich weder aan zijne jongeren aan de zee van Tiberias; en hij openbaarde zich aldus:/maar deze zijn geschreven, opdat gij gelooft, dat Jezus is de Christus, de Zoon Gods, en opdat gij door het geloof het leven hebt in zijnen naam.k~OOok deed Jezus nog vele andere tekenen voor zijne jongeren, die niet geschreven zijn in dit boek;}{Jezus zeide tot hem: Omdat gij mij gezien hebt, Thomas, gelooft gij: zalig zijn zij, die niet zien en nochtans geloven.D|Thomas antwoordde en zeide tot hem: Mijn Heer en mijn God!7{gDaarna zeide hij tot Thomas: Breng uwen vinger herwaarts, en bezie mijne handen; en breng uwe hand herwaarts, en leg ze in mijne zijde; en wees niet ongelovig, maar gelovig.5zcEn na acht dagen waren zijne jongeren wederom daarbinnen, en Thomas met hen. Jezus kwam, toen de deuren gesloten waren, en trad in het midden, en zeide: Vrede zij ulieden! y Toen zeiden de andere jongeren tot hem: Wij hebben den Heer gezien. Maar hij zeide tot hen: Zo ik niet in zijne handen de littekens der nagels zie, en mijnen vinger leg in de littekens der nagels, en mijne hand leg in zijne zijde, zal ik het niet geloven.txaDoch Thomas, een der twaalve, die genaamd is Didymus [Tweeling], was niet bij hen, toen Jezus kwam.lwQWien gij de zonden vergeeft, dien zijn ze vergeven; en wien gij ze behoudt, dien zijn ze behouden.fvEEn toen hij dit gezegd had, blies hij op hen, en zeide tot hen: Ontvangt den Heiligen Geest!ouWEn Jezus zeide wederom tot hen: Vrede zij ulieden! Gelijk de Vader mij gezonden heeft, zend ik ook u. t En toen hij dit gezegd had, toonde hij hun zijne handen en zijne zijde. Toen werden de jongeren blijde, dat zij den Heer zagen.PsEn op den avond van dien eersten dag der week, toen de jongeren vergaderd en de deuren gesloten waren, uit vrees voor de Joden, kwam Jezus en trad in het midden, en zeide tot hen: Vrede zij ulieden!traMaria Magdalena ging en boodschapte den jongeren: Ik heb den Heer gezien, en dit heeft hij tot mij gezegd.^q5Jezus zeide tot haar: Raak mij niet aan, want ik ben nog niet opgevaren tot mijnen Vader; maar ga heen tot mijne broeders en zeg hun: Ik vaar op tot mijnen Vader en tot uwen Vader, tot mijnen God en tot uwen God.kpOJezus zeide tot haar: Maria! Toen keerde zij zich om en zeide tot hem: Rabbouni! dat is, Meester.Yo+Jezus zeide tot haar: Vrouw, wat weent gij, wien zoekt gij? Zij meende, dat het de hovenier was, en zeide tot hem: Heer, hebt gij hem weggedragen, zo zeg mij waar gij hem gelegd hebt, en ik zal hem wegnemen.{noEn toen zij dit gezegd had, keerde zij zich achterwaarts en zag Jezus staan; en zij wist niet, dat het Jezus was.m+ En die zeiden tot haar: Vrouw, wat weent gij? Zij zeide tot hen: Zij hebben mijnen Heer weggenomen, en ik weet niet waar zij hem gelegd hebben.l en zag twee Engelen in witte klederen zitten, den een aan het hoofd en den ander aan de voeten, waar het lichaam van Jezus gelegen had.lkQ En Maria stond buiten bij het graf en weende. Terwijl zij nu weende, bukte zij en zag in het graf,3ja Toen gingen de jongeren wederom naar huis.Ri Want zij wisten de Schrift nog niet, dat hij uit de doden moest opstaan.ohWToen ging ook de andere jonger er in, die het eerst tot het graf gekomen was, en zag het en geloofde. gen den zweetdoek, die om zijn hoofd geweest was, niet bij de linnen doeken liggen, maar afzonderlijk op ééne plaats samengerold.]f3Toen kwam Simon Petrus hem na, en ging in het graf, en zag de linnen doeken liggen,[e/en bukte en zag daarin, en zag de linnen doeken liggen, maar hij ging er niet in.dyEn deze twee liepen met elkander; en de andere jonger liep vooruit sneller dan Petrus, en kwam het eerst tot het graf,PcToen ging Petrus uit, en de andere jonger, en zij kwamen tot het graf.Hb Toen liep zij en kwam tot Simon Petrus en den anderen jonger, dien Jezus liefhad, en zeide tot hen: Zij hebben den Heer weggenomen uit het graf, en wij weten niet waar zij hem gelegd hebben.a /Op den eersten dag der week kwam Maria Magdalena vroeg, toen het nog duister was, tot het graf, en zag, dat de steen van het graf weggenomen was.g`Gen had niet nodig, dat iemand getuigenis gaf van een mens; want hij wist wat in den mens was.L_maar Jezus zelf betrouwde zich hun niet, want hij kende hen allen,^Toen hij nu te Jeruzalem was op Pasen, gedurende het feest, geloofden velen in zijnen naam, daar zij de tekenen zagen, die hij deed;*]MToen hij nu opgestaan was van de doden, gedachten zijne jongeren daaraan, dat hij dit gezegd had, en geloofden de Schrift en het woord, dat Jezus gesproken had.6\gMaar hij sprak van den tempel zijns lichaams.x[iToen zeiden de Joden: Deze tempel is in zes en veertig jaren gebouwd, en gij wilt hem in drie dagen oprichten?kZOJezus antwoordde en zeide tot hen: Verbreekt dezen tempel, en in drie dagen zal ik hem oprichten.gYGToen antwoordden de Joden en zeiden tot hem: Wat teken toont gij ons, dat gij dit doen moogt?sX_En zijne jongeren gedachten daaraan, dat er geschreven staat: "De ijver voor uw huis heeft mij verteerd".Wen hij zeide tot degenen die de duiven te koop hadden: Draagt dit van hier, en maakt het huis mijns Vaders niet tot een verkoophuis./VWen hij maakte een geesel van touwtjes, en dreef hen allen den tempel uit, met de schapen en ossen; en het geld der wisselaars stortte hij uit, en stiet de tafels om;jUMEn hij vond in den tempel zitten, die ossen, schapen en duiven te koop hadden, en de wisselaars,LT En het Pasen der Joden was nabij, en Jezus ging op naar Jeruzalem.S} Daarna trok hij af naar Kapérnaüm, hij, zijne moeder, zijne broeders, en zijne jongeren; en zij bleven daar niet lang.Ry Dit eerste teken deed Jezus te Kana in Galiléa, en openbaarde zijne heerlijkheid; en zijne jongeren geloofden in hem.(QI en zeide tot hem: Iedereen geeft eerst den goeden wijn, en wanneer men wèl gedronken heeft, alsdan den minderen; gij hebt den goeden wijn tot nu toe bewaard!TP! Toen nu de spijsmeester den wijn had geproefd, die water geweest was, --en hij wist niet vanwaar die was, maar de dienaars, die het water geschept hadden, wisten het--riep de spijsmeester den bruidegom,^O5En hij zeide tot hen: Schept nu en brengt het den spijsmeester. En zij brachten het.^N5Jezus zeide tot hen: Vult de waterkruiken met water. En zij vulden ze tot boven toe.|MqEn daar waren zes stenen waterkruiken gezet, naar de wijze der Joodse reiniging, en elke hield twee of drie maten.GLZijne moeder zeide tot de dienaars: Wat hij u zegt, doet dat._K7Jezus zeide tot haar: Vrouw, wat heb ik met u te doen? Mijne ure is nog niet gekomen.[J/En toen er wijn ontbrak, zeide de moeder van Jezus tot hem: Zij hebben geen wijn.EIen Jezus en zijne jongeren waren ook ter bruiloft genodigd.iH MEn op den derden dag was er ene bruiloft te Kana in Galiléa, en de moeder van Jezus was aldaar;eGC*Aldaar legden zij Jezus, om den dag der voorbereiding der Joden, dewijl het graf nabij was.F)En er was aan de plaats, waar hij gekruisigd werd, een hof, en in den hof een nieuw graf, waarin nog nooit iemand gelegd was.E{(Toen namen zij het lichaam van Jezus en bonden het in linnen doeken met specerijen, gelijk de Joden plegen te begraven.D'Ook kwam daar Nikodemus, die voorheen des nachts tot Jezus gekomen was, en bracht mirre en aloë onder elkander, omtrent honderd pond.vCe&Daarna verzocht Jozef van Arimathéa--die een jonger van Jezus was, doch heimelijk, uit vrees voor de Joden, --Pilatus, dat hij het lichaam van Jezus mocht afnemen; en Pilatus stond het toe. Hij kwam dan en nam het lichaam van Jezus af.\B1%En wederom zegt ene andere Schrift: "Zij zullen zien in wien zij gestoken hebben".jAM$Want dit is geschied, opdat de Schrift vervuld werd: "Gij zult hem geen been in stukken breken".@%#En die het gezien heeft, heeft het getuigd, en zijne getuigenis is waarachtig, en hij weet, dat hij de waarheid zegt, opdat ook gij gelooft.q?["maar een der krijgsknechten doorstak zijne zijde met ene speer, en terstond kwam er bloed en water uit.o>W!doch toen zij tot Jezus kwamen en zagen, dat hij alreeds gestorven was, braken zij hem de benen niet,|=q Toen kwamen de krijgsknechten en braken de benen van den eersten en van den anderen, die met hem gekruisigd waren;<wDe Joden dan, dewijl het de dag der voorbereiding was, opdat de lichamen niet aan het kruis zouden blijven gedurende den sabbat, --want de dag dezes sabbats was groot-- verzochten Pilatus, dat hunne benen gebroken en zij afgenomen zouden worden.t;aToen nu Jezus den edik genomen had, zeide hij: Het is volbracht! en hij neigde het hoofd en gaf den geest.{:oEn er stond daar een vat vol edik; en zij staken ene spons vol edik op een hysop, en hielden ze hem aan den mond.z9mHierna, dewijl Jezus wist, dat alles alreeds volbracht was, opdat de Schrift vervuld werd, zeide hij: Mij dorst.j8MDaarna zeide hij tot den jonger: Zie, uwe moeder! En van die ure af nam de jonger haar tot zich. 7Toen nu Jezus zijne moeder zag, en den jonger, dien hij liefhad, daarbij staande, zeide hij tot zijne moeder: Vrouw, zie, uw zoon!6}En bij het kruis van Jezus stonden zijne moeder, en zijn moeders zuster, Maria, de vrouw van Klopas, en Maria Magdalena.55En zij zeiden onder elkander: Laat ons dien niet in stukken snijden, maar daarom loten, wiens hij zijn zal; --opdat de Schrift vervuld werd, die zegt: "Zij hebben mijne klederen onder zich gedeeld, en hebben over mijn gewaad het lot geworpen". Dit deden dan de krijgsknechten.Y4+De krijgsknechten dan, toen zij Jezus gekruisigd hadden, namen zijne klederen, en maakten vier delen, voor elken krijgsknecht een deel, alsook den rok. De rok nu was zonder naad, van boven af geheel geweven.K3Pilatus antwoordde: Wat ik geschreven heb, dat heb ik geschreven.2'Toen zeiden de Hogepriesters der Joden tot Pilatus: Schrijf niet: De koning der Joden; maar dat hij gezegd heeft: Ik ben de koning der Joden.01YDit opschrift lazen vele Joden, want de plaats, waar Jezus gekruisigd werd, was nabij de stad; en het was geschreven in de Hebreeuwse, de Griekse en de Latijnse taal. 0Ook schreef Pilatus een opschrift, en zette dat boven aan het kruis; en er was geschreven: Jezus van Nazaret, de koning der Joden.k/OAldaar kruisigden zij hem, en met hem twee anderen, aan elke zijde één, en Jezus in het midden..En hij droeg zijn kruis, en ging uit naar de plaats, die genaamd is Hoofdschedelplaats, in het Hebreeuws genaamd Golgotha.p-YToen gaf hij hem aan hen over, opdat hij gekruisigd zou worden. En zij namen Jezus en leidden hem weg.3,_Maar zij schreeuwden: Weg met dezen! Kruis hem! Pilatus zeide tot hen: Zal ik uwen koning kruisigen? De Hogepriesters antwoordden: Wij hebben geen koning dan den keizer.y+kEn het was de dag der voorbereiding van Pasen, omtrent de zesde ure; en hij zeide tot de Joden: Zie, uw koning!,*Q Toen Pilatus dat woord hoorde, bracht hij Jezus buiten, en zette zich op den rechterstoel, ter plaatse, die genaamd is Steenplaveisel, in het Hebreeuws: Gabbatha.N) Van toen af zocht Pilatus hem los te laten; maar de Joden schreeuwden zeggende: Laat gij dezen los, dan zijt gij des keizers vriend niet; want wie zichzelven koning maakt, die is tegen den keizer.((I Jezus antwoordde: Gij zoudt geen macht over mij hebben, indien zij u niet van boven gegeven was; daarom, die mij aan u heeft overgeleverd, heeft groter zonde. ' Toen zeide Pilatus tot hem: Spreekt gij tot mij niet? Weet gij niet, dat ik macht heb u te kruisigen en macht heb u los te laten?z&m en ging wederom binnen in het rechthuis, en zeide tot Jezus: Vanwaar zijt gij? Maar Jezus gaf hem geen antwoord.=%uToen Pilatus dat woord hoorde, vreesde hij nog meer, $ De Joden antwoordden hem: Wij hebben ene wet, en naar die wet moet hij sterven, want hij heeft zichzelven tot Gods Zoon gemaakt.>#uToen de Hogepriesters en dienaars hem zagen, schreeuwden zij, zeggende: Kruis hem! kruis hem! Pilatus zeide tot hen: Neemt gij hem en kruisigt hem, want ik vind geen schuld in hem."Alzo kwam Jezus buiten, en droeg een doornenkroon en een purperen kleed; en [Pilatus] zeide tot hen: Zie, de mens!!Toen ging Pilatus wederom naar buiten, en zeide tot hen: Zie, ik breng hem tot u uit, opdat gij erkent, dat ik geen schuld in hem vind.U #en zeiden: Wees gegroet, koning der Joden! en zij gaven hem kinnebakslagen.yEn de krijgsknechten vlochten ene kroon van doornen, en zetten die op zijn hoofd, en deden hem een purperen kleed aan,/ [Toen nam Pilatus Jezus en geeselde hem.r](Toen schreeuwden zij allen wederom, zeggende: Niet dezen, maar Barabbas! Barabbas nu was een moordenaar.|q'Doch gij hebt ene gewoonte, dat ik u op Pasen éénen loslaat: wilt gij nu, dat ik u den koning der Joden loslate?1&Pilatus zeide tot hem: Wat is waarheid! En toen hij dat gezegd had, ging hij weder uit tot de Joden, en zeide tot hen: Ik vind geen schuld in hem.%Toen zeide Pilatus tot hem: Zo zijt gij dan toch een koning? Jezus antwoordde: Gij zegt het; ik ben een koning. Ik ben daartoe geboren en in de wereld gekomen, opdat ik der waarheid getuigenis zou geven. Wie uit de waarheid is, die hoort mijne stem.fE$Jezus antwoordde: Mijn rijk is niet van deze wereld; indien mijn rijk van deze wereld was, dan zouden mijne dienaars voor mij gestreden hebben, dat ik den Joden niet overgeleverd werd; maar nu is mijn rijk niet van hier.~u#Pilatus antwoordde: Ben ik een Jood? Uw volk en de Hogepriesters hebben u aan mij overgeleverd: wat hebt gij gedaan?]3"Jezus antwoordde: Zegt gij dit van uzelven, of hebben anderen het u van mij gezegd?{o!--Toen ging Pilatus weder binnen in het rechthuis, en riep Jezus, en zeide tot hem: Zijt gij de koning der Joden?}s --opdat vervuld werd het woord van Jezus, dat hij gezegd had, toen hij te kennen gaf welk een dood hij sterven zou. Toen zeide Pilatus tot hen: Neemt gij hem dan en oordeelt hem naar uwe wet. Toen zeiden de Joden tot hem: Wij mogen niemand doden;s_Zij antwoordden en zeiden tot hem: Ware deze geen kwaaddoener, wij zouden hem u niet overgeleverd hebben.fEToen ging Pilatus tot hen uit, en zeide: Welke beschuldiging brengt gij tegen dezen mens in?@yNu leidden zij Jezus van Kájafas naar het rechthuis; en het was vroeg. En zij gingen niet in het rechthuis, opdat zij niet verontreinigd zouden worden, maar het pascha eten mochten.I Toen loochende Petrus het wederom; en terstond kraaide de haan.#Een van des Hogepriesters knechten, een bloedverwant desgenen, wien Petrus het oor afgehouwen had, zeide: Zag ik u niet in den hof bij hem?%CEn Simon Petrus stond en warmde zich. Toen zeiden zij tot hem: Zijt gij niet ook een van zijne jongeren? Maar hij loochende het, en zeide: Ik ben het niet.B Annas nu zond hem gebonden tot den Hogepriester Kájafas. Jezus antwoordde hem: Heb ik kwalijk gesproken, zo bewijs, dat het kwaad is; heb ik recht gesproken, waarom slaat gij mij? /En toen hij dit zeide, gaf een van de dienaren, die daarbij stonden, Jezus een kinnebakslag, zeggende: Zult gij den Hogepriester alzo antwoorden? !Wat vraagt gij mij daarnaar? Vraag diegenen daarnaar, die gehoord hebben wat ik tot hen gesproken heb; zie, dezen weten wat ik gezegd heb.U #Jezus antwoordde hem: Ik heb vrij in het openbaar gesproken voor de wereld; ik heb altijd geleerd in de synagoge en in den tempel, waar alle Joden te zamen komen, en heb niets in het verborgen gesproken.REn de Hogepriester vraagde Jezus naar zijne jongeren en naar zijne leer.-En de knechten en dienaars stonden, en hadden een kolenvuur gemaakt, want het was koud, en warmden zich, en Petrus stond bij hen en warmde zich. Toen zeide de dienstmaagd, de deurwachtster, tot Petrus: Zijt gij ook een der jongeren van dezen mens? Hij zeide: Ik ben het niet.*MMaar Petrus stond buiten voor de deur. Toen ging de andere jonger, die den Hogepriester bekend was, uit, en sprak met de deurwachtster, en bracht Petrus binnen.3En Simon Petrus volgde Jezus, en een andere jonger. Deze jonger was den Hogepriester bekend, en ging met Jezus het paleis des Hogepriesters binnen.s_Kájafas nu was degene, die den Joden geraden had, dat het goed was, dat één mens voor het volk stierf.ve en leidden hem eerst tot Annas; want deze was de schoonvader van Kájafas, die in dat jaar Hogepriester was.b= De schare nu en de opperste hoofdman en de dienaars der Joden namen Jezus en bonden hem, Toen zeide Jezus tot Petrus: Steek uw zwaard in de schede. Zal ik den kelk niet drinken, dien de Vader mij gegeven heeft?2] --Simon Petrus nu had een zwaard, en trok het uit, en sloeg naar des Hogepriesters dienstknecht, en hieuw hem het rechteroor af. En de dienstknecht was genaamd Malchus.~w --opdat het woord vervuld werd, dat hij gezegd had: "Ik heb niemand van diegenen verloren, die gij mij gegeven hebt".c}?Jezus antwoordde: Ik heb u gezegd, dat ik het ben: zoekt gij mij dan, zo laat dezen gaan!Z|-Toen vraagde hij hun nog eens: Wien zoekt gij? En zij zeiden: Jezus van Nazaret.W{'Toen nu Jezus tot hen zeide: Ik ben het, weken zij terug en vielen ter aarde.zyZij antwoordden hem: Jezus van Nazaret. Jezus zeide tot hen: Ik ben het. En Judas, die hem verried, stond ook bij hen.`y9Jezus nu, wetende al wat hem overkomen zou, ging uit en zeide tot hen: Wien zoekt gij?x#Toen nu Judas met zich genomen had de schare en de dienaars der Hogepriesters en Farizeën, kwam hij aldaar met fakkels, lampen en wapenen.}wsEn Judas, die hem verried, wist die plaats ook, want Jezus was dikwijls aldaar te zamen geweest met zijne jongeren.v 'Toen Jezus dit gesproken had, ging hij uit met zijne jongeren over de beek Kedron, alwaar een hof was, in welken hij ging met zijne jongeren.uen ik heb hun uwen naam bekend gemaakt en zal hem bekendmaken, opdat de liefde, met welke Gij mij liefhebt, in hen zij, en ik in hen.rt]Rechtvaardige Vader, de wereld kent U niet; maar ik ken U, en dezen erkennen, dat Gij mij gezonden hebt;\s1Vader, ik wil, dat waar ik ben, ook diegenen bij mij zijn, die Gij mij gegeven hebt, opdat zij mijne heerlijkheid zien, die Gij mij gegeven hebt; want Gij hebt mij liefgehad, eer de grond der wereld gelegd was."r=ik in hen, en Gij in mij; opdat zij volkomen tot één zijn, en de wereld erkennen, dat Gij mij gezonden hebt, en hen liefhebt, gelijk Gij mij liefhebt.wqgEn ik heb hun gegeven de heerlijkheid, die Gij mij gegeven hebt, opdat zij één zijn, gelijk wij één zijn:p7opdat zij allen één zijn, gelijk Gij, Vader in mij, en ik in U; opdat ook zij in ons één zijn, opdat de wereld gelove, dat Gij mij gezonden hebt.joMEn ik bid niet alleen voor hen, maar ook voor degenen, die door hun woord in mij geloven zullen,]n3en ik heilig mijzelven voor hen, opdat ook zij geheiligd mogen zijn in de waarheid.Um#Gelijk Gij mij gezonden hebt in de wereld, zo zend ik hen ook in de wereld;:loHeilig hen in uwe waarheid; uw woord is waarheid.LkZij zijn niet van de wereld, gelijk ik ook niet van de wereld ben.`j9Ik bid niet, dat Gij hen van de wereld neemt, maar dat Gij hen bewaart voor den kwade.iIk heb hun uw woord gegeven, en de wereld haat hen; want zij zijn niet van de wereld, gelijk ik ook niet van de wereld ben.ohW Maar nu kom ik tot U, en spreek dit in de wereld, opdat zij mijne blijdschap volkomen in zich hebben.ggG Terwijl ik bij hen in de wereld was, onderhield ik hen in uwen naam; wie Gij mij gegeven hebt, die heb ik bewaard, en er is niemand van hen verloren gegaan, dan alleen de zoon des verderfs, opdat de Schrift vervuld worde.?fw En ik ben niet meer in de wereld, maar zij zijn in de wereld, en ik kom tot U. Heilige Vader! onderhoud hen in uwen naam, die Gij mij gegeven hebt; opdat zij één zijn, gelijk wij.meS En al wat het mijne is, is het uwe, en wat het uwe is, is het mijne; en ik ben in hen verheerlijkt.zdm Ik bid voor hen; ik bid niet voor de wereld, maar voor degenen, die Gij mij gegeven hebt, want zij zijn de uwen.=cswant de woorden, die Gij mij gegeven hebt, heb ik hun gegeven, en zij hebben die aangenomen, en waarlijk erkend, dat ik van U ben uitgegaan, en geloven, dat Gij mij gezonden hebt.@b{Nu weten zij, dat al wat Gij mij gegeven hebt van U is;/aWIk heb uwen naam geopenbaard aan de mensen, die Gij mij van de wereld gegeven hebt. Zij waren de uwe, en Gij hebt ze mij gegeven, en zij hebben uw woord onderhouden.m`SEn nu, Vader, verheerlijk mij bij Uzelven met de heerlijkheid, die ik bij U had, eer de wereld was.i_KIk heb U verheerlijkt op de aarde, en voleindigd het werk, dat Gij mij gegeven hebt om te doen.y^kEn dit is het eeuwige leven, dat zij U kennen, den alleen waren God, en dien Gij gezonden hebt, Jezus Christus.]}gelijk Gij hem macht gegeven hebt over alle vlees, opdat hij het eeuwige leven geve aan allen, die Gij hem gegeven hebt.\ 3Dit sprak Jezus, en hief zijne ogen op naar den hemel, en zeide: Vader, de ure is gekomen: verheerlijk uwen Zoon, opdat uw Zoon U ook verheerlijke,[!Dit heb ik tot u gesproken, opdat gij in mij vrede hebt. In de wereld hebt gij angst; maar hebt goeden moed, ik heb de wereld overwonnen.-ZS Zie, de ure komt en is alreeds gekomen, dat gij verstrooid zult worden, elk naar het zijne, en mij alleen laten. Maar ik ben niet alleen, want de Vader is met mij..YWJezus antwoordde hun: Nu gelooft gij?XNu weten wij, dat gij alle dingen weet, en niet nodig hebt, dat iemand u vraagt; daarom geloven wij, dat gij van God uitgegaan zijt.]W3Zijne jongeren zeiden tot hem: Zie, nu spreekt gij vrijuit en zegt geen gelijkenis.sV_Ik ben van den Vader uitgegaan en in de wereld gekomen; wederom verlaat ik de wereld en ga tot den Vader.rU]want Hij, de Vader zelf, heeft u lief, omdat gij mij liefhebt, en gelooft, dat ik van God ben uitgegaan.lTQTe dien dage zult gij bidden in mijnen naam; en ik zeg u niet, dat ik den Vader voor u bidden zal;(SIDit heb ik in gelijkenissen tot u gesproken; maar de tijd komt, dat ik niet meer in gelijkenissen tot u spreken zal, maar u vrijuit verkondigen van den Vader.{RoTot nog toe hebt gij niets gebeden in mijnen naam. Bidt en gij zult ontvangen, opdat uwe blijdschap volkomen zij.Q'En op dien dag zult gij mij niets vragen. Voorwaar, voorwaar, ik zeg u: Al wat gij den Vader bidden zult in mijnen naam, dat zal hij u geven. PZo hebt gij nu ook treurigheid, maar ik zal u wederzien, en uw hart zal zich verblijden, en niemand zal uwe blijdschap van u nemen.POEne vrouw, als zij baart, heeft treurigheid, want hare ure is gekomen; maar als zij het kind gebaard heeft, gedenkt zij niet meer aan den angst, om de blijdschap, dat een mens ter wereld geboren is.0NYVoorwaar, voorwaar, ik zeg u: Gij zult wenen en klagen, maar de wereld zal zich verblijden, gij echter zult treurig zijn; doch uwe treurigheid zal tot vreugde worden.bM=Toen merkte Jezus, dat zij hem wilden vragen, en zeide tot hen: Daarover vraagt gij onder elkander, dat ik gezegd heb: Over een kleine wijle zult gij mij niet zien, en wederom over een kleine wijle zult gij mij zien.gLGDus zeiden zij: Wat is dit, dat hij zegt: Over een kleine wijle? Wij weten niet wat hij zegt.ZK-Toen zeiden enigen van zijne jongeren tot elkander: Wat is dit, dat hij tot ons zegt: Over een kleine wijle zult gij mij niet zien, en wederom over een kleine wijle zult gij mij zien; en: Ik ga tot den Vader?JOver een kleine wijle zult gij mij niet zien, en wederom over een kleine wijle zult gij mij zien; want ik ga tot den Vader.uIcAl wat de Vader heeft is het mijne. Daarom heb ik gezegd: Hij zal het van het mijne nemen en u verkondigen.`H9Die zal mij verheerlijken, want van het mijne zal hij het nemen, en het u verkondigen.mGS maar wanneer deze, de Geest der waarheid, komen zal, zal hij u in alle waarheid leiden; want hij zal van zichzelven niet spreken, maar hetgeen hij horen zal, dat zal hij spreken, en wat toekomende is, dat zal hij u verkondigen.HF  Ik heb u nog veel te zeggen, doch gij kunt het nu niet dragen;HE  en van het oordeel, omdat de vorst dezer wereld geoordeeld is.fDE en van de gerechtigheid, omdat ik tot den Vader ga, en gij mij voortaan niet meer zien zult;5Ce van de zonde, omdat zij in mij niet geloven;oBWEn als die komt, zal hij de wereld overtuigen van de zonde, van de gerechtigheid, en van het oordeel:,AQDoch ik zeg u de waarheid: Het is u goed dat ik heenga; want indien ik niet heenga, zo komt de Trooster niet tot u; maar indien ik ga, zo zal ik hem tot u zenden.U@#Maar omdat ik dit tot u gesproken heb, is uw hart vol treurigheid geworden.q?[En nu ga ik heen tot dengene die mij gezonden heeft, en niemand onder u vraagt mij: Waar gaat gij heen?8>iMaar dit heb ik tot u gesproken, opdat gij, als de tijd komen zal, er aan gedenkt, dat ik het u gezegd heb. Doch dit heb ik u van het begin af niet gezegd, want ik was bij u.Q=En dit zullen zij u doen, omdat zij noch mijnen Vader, noch mij kennen.r<]Zij zullen u in den ban doen; ja de tijd komt, dat ieder die u doodt, menen zal Gode een dienst te doen.<; uDit heb ik tot u gesproken, opdat gij u niet ergert.U:#en gij zult ook getuigen, want gij zijt van den beginne af bij mij geweest.93Maar wanneer de Trooster komen zal, dien ik u zenden zal van den Vader, de Geest der waarheid, die van den Vader uitgaat, die zal van mij getuigen;o8WDoch zo moest het woord vervuld worden, dat in hunne wet geschreven is: Zij haten mij zonder oorzaak. L~~ }} ||9{zz:yyxx%ww[vvCuuXtt_ss`srrPqqpppqooYnnmllekkhjj ii?hhggwgfLeeKe dbcccScbb`aa>``V__,^^l]]n] \Q[ZZZYY-XWWWCVVKUxU'TSSS?RROQQfPPWOONN MoLLLK;JJ II0HGGGFFYEEDkCCC1C BB6AAB@@@4???I>>T==z=Hoe wanneer gij dan des Mensen Zoon zult zien opvaren daarheen waar hij te voren was.{^o=Toen nu Jezus bij zichzelven bemerkte, dat zijne jongeren daarover murmureerden, zeide hij tot hen: Ergert u dit?i]K_Jezus antwoordde en zeide tot hen: Dit is Gods werk, dat gij in dengene gelooft, dien Hij gezonden heeft.X=)Toen zeiden zij tot hem: Wat moeten wij doen, opdat wij de werken Gods werken?7<gArbeidt niet om spijs, die vergankelijk is, maar om de spijs, die blijft tot in het eeuwige leven, welke des Mensen Zoon u geven zal; want dezen heeft God de Vader bezegeld.>;uJezus antwoordde hun en zeide: Voorwaar, voorwaar ik zeg u: Gij zoekt mij niet, omdat gij tekenen gezien hebt, maar omdat gij van het brood gegeten hebt en verzadigd zijt geworden.r:]En toen zij hem vonden aan gene zijde der zee, zeiden zij tot hem: Rabbi, wanneer zijt gij hier gekomen?9%Toen nu het volk zag dat Jezus daar niet was, noch zijne jongeren, traden zij ook in de schepen, en kwamen te Kapérnaüm, en zochten Jezus.8Doch er kwamen andere schepen van Tibérias nabij de plaats, waar zij het brood gegeten hadden na de dankzegging des Heren.7/Des anderen daags zag het volk, hetwelk aan de andere zijde der zee stond, dat aldaar geen ander schip was dan het ééne, waarin zijne jongeren getreden waren, en dat Jezus niet met zijne jongeren in dat schip getreden was, maar dat zijne jongeren alleen weggevaren waren.n6UToen wilden zij hem in het schip nemen; en terstond was het schip aan het land, waarheen zij voeren.95mMaar hij zeide tot hen: Ik ben het, vreest niet."4=Toen zij nu omtrent vijf en twintig of dertig stadiën ver geroeid hadden, zagen zij Jezus op de zee wandelen en nabij het schip komen; en zij vreesden.B3en de zee verhief zich, dewijl er een sterke wind waaide.2en traden in het schip, en kwamen over de zee naar Kapérnaüm. En het was alreeds duister geworden, en Jezus was niet tot hen gekomen;L1Toen het nu avond geworden was, gingen de jongeren af naar de zee,03Toen Jezus nu bemerkte, dat zij komen zouden, en hem met geweld meevoeren om hem koning te maken, ontweek hij wederom op den berg, hij zelf alleen./Toen nu de mensen het teken zagen, dat Jezus gedaan had, zeiden zij: Deze is waarlijk de profeet, die in de wereld komen zou..# Toen vergaderden zij, en vulden twaalf korven met brokken van de vijf gerstebroden, die overgebleven waren van degenen, die gegeten hadden.- En toen zij verzadigd waren, zeide hij tot zijne jongeren: Vergadert de overgebleven brokken, opdat er niets verloren ga.),K En Jezus nam de broden, dankte, en gaf ze aan de jongeren, en de jongeren aan degenen, die nedergezeten waren; desgelijks ook van de vissen, zoveel zij wilden.$+A Doch Jezus zeide: Doet het volk nederzitten. En er was veel gras op die plaats. Toen zetten zij zich neder, de mannen ten getale van omtrent vijf duizend.h*I Hier is een jongen, die vijf gerstebroden en twee vissen heeft; maar wat is dat onder zovelen?T)!Een zijner jongeren, Andréas, de broeder van Simon Petrus, zeide tot hem:~(uFilippus antwoordde hem: Voor tweehonderd penningen brood is niet genoeg voor hen, opdat elk hunner een weinig neme.W''Doch dit zeide hij om hem te beproeven; want hij wist wel wat hij doen wilde.&#Toen hief Jezus zijne ogen op, en ziende, dat veel volk tot hem kwam, zeide hij tot Filippus: Waar kopen wij brood, opdat dezen eten mogen?6%gEn het Pasen, het feest der Joden, was nabij.M$En Jezus ging op een berg, en zette zich aldaar met zijne jongeren.\#1en veel volk trok hem na, omdat zij de tekenen zagen, die hij aan de kranken deed.I" Daarna ging Jezus weg over de zee van Galiléa, of van Tiberias,W!'/Maar zo gij zijne schriften niet gelooft, hoe zult gij mijne woorden geloven?b =.Indien gij Mozes geloofdet, zo geloofdet gij ook mij; want hij heeft van mij geschreven.zm-Gij moet niet menen, dat ik u bij den Vader zal aanklagen; er is een, die u aanklaagt, Mozes, op wien gij hoopt.r],Hoe kunt gij geloven, gij, die eer van elkander neemt, en de eer, die van den enigen God is, niet zoekt? +Ik ben gekomen in mijns Vaders naam, en gij neemt mij niet aan; zo een ander in zijn eigen naam zal komen, dien zult gij aannemen.>w*maar ik ken u, dat gij de liefde Gods niet in u hebt.$C)Ik neem geen eer van mensenK(en gij wilt niet tot mij komen, opdat gij het leven moogt hebben.zm'Zoekt in de Schriften, want gij meent in haar het eeuwige leven te hebben, en zij zijn het die van mij getuigen;iK&en zijn woord hebt gij niet in u blijvende; want gij gelooft hem niet, dien Hij gezonden heeft.%En de Vader, die mij gezonden heeft, die heeft zelf van mij getuigd. Gij hebt noch zijne stem ooit gehoord, noch zijne gedaante gezien,\1$Maar ik heb ene grotere getuigenis dan de getuigenis van Johannes; want de werken, die de Vader mij gegeven heeft om ze te volbrengen, deze werken, die ik doe, getuigen van mij, dat de Vader mij gezonden heeft.s_#Hij was een brandende en schijnende lamp, en gij hebt een kleinen tijd in zijn licht willen vrolijk zijn.fE"Doch ik neem geen getuigenis van een mens, maar ik zeg dit, opdat gij zoudt behouden worden.W'!Gij hebt tot Johannes gezonden, en hij heeft der waarheid getuigenis gegeven.q[ Een ander is er, die van mij getuigt, en ik weet, dat de getuigenis waar is, welke Hij van mij getuigt.KIndien ik van mijzelven getuig, zo is mijne getuigenis niet waar.2]Ik kan van mijzelven niets doen. Gelijk ik hoor, zo oordeel ik, en mijn oordeel is recht, want ik zoek niet mijnen wil, maar den wil des Vaders, die mij gezonden heeft.en zullen uitgaan, zij die goed gedaan hebben, tot de opstanding des levens, en die kwaad gedaan hebben, tot de opstanding des oordeels.wgVerwondert u niet daarover; want de ure komt, in welke allen, die in de graven zijn, zijne stem zullen horen,^ 5en heeft hem macht gegeven zelf het oordeel te houden, omdat hij des Mensen Zoon is. want gelijk de Vader het leven heeft in zichzelven, alzo heeft Hij aan den Zoon gegeven, het leven te hebben in zichzelven, 7Voorwaar, voorwaar ik zeg u: De ure komt en is nu reeds, dat de doden de stem van den Zoon Gods zullen horen, en wie haar horen zullen, zullen leven;Q Voorwaar, voorwaar ik zeg u: Wie mijn woord hoort, en Hem gelooft, die mij gezonden heeft, die heeft het eeuwige leven, en komt niet in het oordeel, maar hij is uit den dood tot het leven overgegaan.  opdat allen den Zoon eren, gelijk zij den Vader eren. Wie den Zoon niet eert, die eert den Vader niet, die hem gezonden heeft.]3Want de Vader oordeelt niemand, maar al het oordeel heeft hij aan den Zoon gegeven,lQWant gelijk de Vader de doden opwekt en levend maakt, alzo maakt ook de Zoon levend, wien hij wil.)Want de Vader heeft den Zoon lief, en toont hem alles wat hij doet, en zal hem nog groter werken tonen dan deze, zodat gij u verwonderen zult.J Toen antwoordde Jezus en zeide tot hen: Voorwaar, voorwaar ik zeg u: De Zoon kan niets van zichzelven doen, dan wat hij den Vader ziet doen; want wat die doet, dat doet desgelijks ook de Zoon.3_Daarom zochten de Joden nu veel meer hem te doden, omdat hij niet alleen den sabbat brak, maar ook zeide, dat God zijn eigen Vader was, en zichzelven Gode gelijk maakte.PEn Jezus antwoordde hun: Mijn Vader werkt tot nog toe, en ik werk ook.lQDaarom vervolgden de Joden Jezus, en zochten hem te doden, omdat hij dit op den sabbat gedaan had.fEDe mens ging heen en berichtte het den Joden, dat het Jezus was, die hem gezond gemaakt had. 9Daarna vond Jezus hem in den tempel, en zeide tot hem: Zie toe, gij zijt gezond geworden; zondig voortaan niet meer, opdat u niet wat ergers overkome.~u Maar die gezond geworden was wist niet wie hij was; want Jezus was geweken, dewijl er zoveel volk in die plaats was.c~? Toen vraagden zij hem: Wie is de mens, die tot u gezegd heeft: Neem uw bed op en ga heen?i}K Hij antwoordde hun: Die mij gezond gemaakt heeft, die zeide tot mij: Neem uw bed op en ga heen.|w Toen zeiden de Joden tot dengene, die gezond geworden was: Het is heden sabbat, het betaamt u niet het bed te dragen.j{M En terstond werd de mens gezond, en nam zijn bed op en ging heen. En het was sabbat op dien dag.@z{Jezus zeide tot hem: Sta op, neem uw bed op en ga heen.&yEDe kranke antwoordde hem: Heer, ik heb niemand, die, als het water zich beweegt, mij in het bad brengt; en als ik kom, dan klimt er een ander vóór mij in.xToen Jezus dezen zag liggen, en vernam, dat hij er reeds langen tijd gelegen had, zeide hij tot hem: Wilt gij gezond worden?MwEn aldaar was een mens, die acht en dertig jaren krank gelegen had.Nv[Want een Engel daalde neder te zijner tijd in het bad, en bewoog het water; wie nu het eerst, nadat het water bewogen was, er inging, die werd gezond, met wat ziekte hij ook bevangen was].guGin welke vele kranken, blinden, lammen, verdorden lagen, wachtende tot het water zich bewoog.t En er is te Jeruzalem bij de Schaapspoort een badwater, dat in het Hebreeuws genaamd is Bethesda, en het heeft vijf galerijen,Ls Daarna was er een feest der Joden, en Jezus ging op naar Jeruzalem._r76Dit is nu het tweede teken, hetwelk Jezus deed, toen hij uit Judéa in Galiléa kwam.q!5Toen merkte de vader, dat het op dezelfde ure was, in welke Jezus tot hem gezegd had: Uw zoon leeft; en hij geloofde met zijn gehele huis.p+4Toen vraagde hij hun in welke ure het beter met hem geworden was, en zij zeiden tot hem: Gisteren omtrent de zevende ure verliet hem de koorts.ioK3Toen hij nu heenging, ontmoetten hem zijne knechten en berichtten hem, zeggende: Uw kind leeft.ny2Jezus zeide tot hem: Ga heen, uw zoon leeft. En de mens geloofde het woord, hetwelk Jezus tot hem zeide, en ging heen.^m51De koninklijke [hoveling] zeide tot hem: Heer, komt af, eer mijn kind sterft.flE0En Jezus zeide tot hem: Indien gijlieden geen tekenen en wonderen ziet, zo gelooft gij niet.'kG/Deze hoorde, dat Jezus kwam uit Judéa in Galiléa, en ging heen tot hem, en bad hem, dat hij zou afkomen en zijnen zoon gezondmaken; want die was doodkrank.5jc.En Jezus kwam wederom te Kana in Galiléa, waar hij het water tot wijn gemaakt had. En er was een zeker koninklijk [hoveling], wiens zoon krank lag, te Kapérnaüm.5ic-Toen hij nu in Galiléa kwam, namen de Galiléers hem aan, daar zij gezien hadden al wat hij te Jeruzalem op het feest gedaan had; want zij waren ook op het feest gekomen._h7,want Jezus getuigde zelf, dat een profeet in zijn eigen vaderland niet wordt geëerd.Bg+En na twee dagen ging hij vandaar, en trok naar Galiléa;3f_*en zeiden tot de vrouw: Wij geloven nu voortaan niet meer om uw zeggen, want wij hebben zelve gehoord en erkend, dat deze waarlijk de Christus, de Heiland der wereld is.9em)En nog velen meer geloofden om zijns woords wil,dw(Toen nu de Samaritanen tot hem kwamen, verzochten zij hem, dat hij bij hen zou blijven; en hij bleef daar twee dagen.c#'En velen der Samaritanen uit die stad geloofden aan hem om het woord der vrouw, die getuigde: Hij heeft mij gezegd alles wat ik gedaan heb. b&Ik heb u gezonden om te maaien hetgeen gij niet bearbeid hebt; anderen hebben het bearbeid, en gij zijt in hunnen arbeid gekomen.Fa%want hier is de spreuk waar: Deze zaait, en een ander maait.`+$En wie maait, die ontvangt loon, en vergadert vrucht ten eeuwigen leven, opdat zij zich met elkander verblijden, beiden die zaait en die maait;_7#Zegt gij niet: Het zijn nog vier maanden, dan komt de oogst? Zie, ik zeg u, heft uwe ogen op en ziet het veld, want het is alreeds wit tot den oogst.z^m"Jezus zeide tot hen: Mijne spijs is, dat ik doe den wil desgenen die mij gezonden heeft, en zijn werk volbrenge.Q]!Toen zeiden de jongeren onder elkander: Heeft iemand hem eten gebracht?N\ Maar hij zeide tot hen: Ik heb ene spijs te eten, die gij niet kent.H[ En ondertussen nodigden de jongeren hem, zeggende: Rabbi, eet.7ZiToen gingen zij uit de stad en kwamen tot hem.kYOKomt, ziet een mens, die mij gezegd heeft alles wat ik gedaan heb; zou hij niet de Christus zijn?aX;Toen liet de vrouw hare kruik staan, en ging heen naar de stad, en zeide tot de lieden:#W?En daarop kwamen zijne jongeren, en verwonderden zich, dat hij met ene vrouw sprak; nochtans zeide niemand: Wat vraagt gij? of: Wat spreekt gij met haar?=VuJezus zeide tot haar: Ik ben het, die met u spreekt.U3De vrouw zeide tot hem: Ik weet, dat de Messias komt [die Christus genoemd wordt]; wanneer die zal komen, zal hij het ons alles verkondigen.[T/God is Geest, en wie hem aanbidden, moeten hem in Geest en in waarheid aanbidden.0SYMaar de tijd komt en is nu alreeds, dat de ware aanbidders den Vader zullen aanbidden in Geest en in waarheid; want de Vader zoekt ook zulken, die hem alzo aanbidden.rR]Gijlieden weet niet, wat gij aanbidt, maar wij weten wat wij aanbidden; want het heil komt van de Joden.QJezus zeide tot haar: Vrouw, geloof mij, de tijd komt, dat gijlieden noch op dezen berg noch te Jeruzalem zult aanbidden.~PuOnze vaderen hebben op dezen berg aangebeden, en gijlieden zegt: Te Jeruzalem is de plaats, waar men moet aanbidden.IO De vrouw zeide tot hem: Heer, ik zie, dat gij een profeet zijt.mNSGij hebt vijf mannen gehad, en dien gij nu hebt, die is uw man niet; daaraan hebt gij recht gezegd.~MuDe vrouw antwoordde en zeide tot hem: Ik heb geen man. Jezus zeide tot haar: Gij hebt recht gezegd: Ik heb geen man.DLJezus zeide tot haar: Ga heen, roep uwen man, en kom hier.KyDe vrouw zeide tot hem: Heer, geef mij dat water, opdat mij niet dorste, en ik hier niet meer moet komen om te putten.UJ#maar wie van het water drinkt, dat ik hem geven zal, dien zal in eeuwigheid niet dorsten; maar het water, dat ik hem geven zal, zal in hem ene bron van water worden, dat tot in het eeuwige leven springt.aI; Jezus antwoordde en zeide tot haar: Wie van dit water drinkt, dien zal wederom dorsten;H Zijt gij meer dan onze vader Jakob, die ons dezen put gegeven heeft, en hij zelf heeft daaruit gedronken, en zijne kinderen, en zijn vee? G De vrouw zeide tot hem: Heer, gij hebt immers niet om mede te putten, en de put is diep: van waar hebt gij dan het levende water?FF Jezus antwoordde en zeide tot haar: Zo gij de gave Gods kendet, en wie hij is, die tot u zegt: Geef mij te drinken, gij zoudt hem hebben gevraagd, en hij zou u levend water gegeven hebben.XE) De Samaritaanse vrouw zeide nu tot hem: Hoe begeert gij van mij te drinken, daar gij immers een Jood zijt en ik ene Samaritaanse vrouw ben? [Want de Joden hebben geen gemeenschap met de Samaritanen].HD Want zijne jongeren waren in de stad gegaan om spijs te kopen.lCQToen kwam er ene vrouw van Samarië om water te putten. Jezus zeide tot haar: Geef mij te drinken.vBeToen nu Jezus moede was van de reis, zette hij zich alzo neder bij de bron; en het was omtrent de zesde ure.A+Toen kwam hij in ene stad van Samarië, genaamd Sichar, nabij het stuk land, hetwelk Jakob zijnen zoon Jozef gaf; en aldaar was de bron Jakobs.+@QEn hij moest door Samarië reizen.:?o--verliet hij Judéa en trok weder naar Galiléa.=>u--hoewel Jezus zelf niet doopte, maar zijne jongeren= Toen nu de Heer gewaar werd, dat het den Farizeën ter ore gekomen was, dat Jezus meer jongeren maakte en doopte dan Johannes!<;$Wie in den Zoon gelooft, die heeft het eeuwige leven; maar wie den Zoon ongehoorzaam is, die zal het leven niet zien, maar de toorn Gods blijft op hem.Q;#De Vader heeft den Zoon lief, en heeft hem alles in zijne hand gegeven.n:U"want hij, dien God gezonden heeft, die spreekt Gods woorden; want God geeft den Geest niet met mate.E9!Maar wie haar aanneemt, die bezegelt dat God waarachtig is;`89 En hij getuigt wat hij gezien en gehoord heeft, en zijne getuigenis neemt niemand aan.7%Die van boven komt, is boven alles. Wie van de aarde is, die is van de aarde en spreekt van de aarde. Die uit den hemel komt is boven allen./6YHij moet wassen, maar ik moet afnemen.A5{Wie de bruid heeft, die is de bruidegom; maar de vriend des bruidegoms staat en hoort hem aan, en verblijdt zich zeer over de stem des bruidegoms. Deze mijne blijdschap is nu vervuld.u4cGij zelve zijt mijne getuigen, dat ik gezegd heb: Ik ben de Christus niet, maar ben vóór hem uitgezonden.n3UJohannes antwoordde en zeide: Een mens kan niets nemen, zo het hem niet uit den hemel gegeven wordt.'2Gen zij kwamen tot Johannes en zeiden tot hem: Rabbi, die bij u was over den Jordaan, van wien gij getuigenis gaaft, zie, die doopt, en iedereen komt tot hem.h1IToen ontstond er ene twistvraag onder de jongeren van Johannes met een Jood over de reiniging;>0wWant Johannes was nog niet in de gevangenis geworpen./En Johannes doopte ook nog te Enon nabij Salim, omdat aldaar veel water was; en zij kwamen daarheen en lieten zich dopen.q.[Daarna kwam Jezus en zijne jongeren in het land van Judéa, en onthield zich aldaar met hen, en doopte.}-smaar wie de waarheid doet, die komt tot het licht, opdat zijne werken openbaar worden, want zij zijn in God gedaan.w,gWant wie kwaad doet, die haat het licht, en komt niet tot het licht, opdat zijne werken niet bestraft worden;+7En dit is het oordeel, dat het licht in de wereld gekomen is, maar de mensen beminden de duisternis meer dan het licht; want hunne werken waren boos.**MWie in hem gelooft, die wordt niet geoordeeld; maar wie niet gelooft, die is alreeds geoordeeld, want hij gelooft niet in den naam van den eengeboren Zoon Gods.)Want God heeft zijnen Zoon niet in de wereld gezonden, opdat hij de wereld oordelen zou, maar opdat de wereld door hem zalig zou worden.4(aWant alzo heeft God de wereld liefgehad, dat hij zijnen eengeboren Zoon gegeven heeft, opdat allen, die in hem geloven, niet verloren gaan, maar het eeuwige leven hebben.]'3opdat allen, die in hem geloven, niet verloren gaan, maar het eeuwige leven hebben.m&SEn gelijk Mozes in de woestijn een slang verhoogd heeft, alzo moet des Mensen Zoon verhoogd worden,%{ En niemand is ten hemel opgevaren dan die uit den hemel nedergekomen is, namelijk des Mensen Zoon, die in den hemel is.t$a Gelooft gij niet, als ik u aardse dingen zeg, hoe zult gij geloven, indien ik u hemelse dingen zou zeggen?# Voorwaar, voorwaar ik zeg u: Wij spreken hetgeen wij weten, en getuigen wat wij gezien hebben, en gij neemt onze getuigenis niet aan._"7 Jezus antwoordde en zeide tot hem: Zijt gij een meester in Israël, en weet dit niet?H!  Nikodemus antwoordde en zeide tot hem: Hoe kan dit geschieden?/ WDe wind blaast waarheen hij wil, en gij hoort zijn suizen wel, maar gij weet niet vanwaar hij komt en waar hij heengaat. Alzo is ieder, die uit den Geest geboren is. X~~'}|||{{Fzzyuxxwwpvvuu=utxt.ss.rrrqqpnoo0nmmVllzkkkEjii~hh3gg[gffIee9ddmcc>bbGba9```J_^^@]]$\[[,ZZ@YYdXX_WWbVVVBUU5TTTBSSARRDR Q8PO^NNRMM?LLKwJJIIH!GFFFEE>==<<<\<;;c:::y99s9 88~8"77u766055V44b493322211(00p0 ///&..d.--_-,,N++W***N)))]) ((w'''?&&&/%%e%%$$s$##l# ""a!!s! _#h (`z J8!hn2y"fH G L { o  ,o q\C:I@ hoewel er geen misdaad in mijne hand is, en mijn gebed rein is.]?3mijn aangezicht is gezwollen van het wenen, en over mijne oogleden ligt donkerheid,Z>-Ik heb een zak om mijn huid vastgehecht, en heb mijnen hoorn in het stof gelegd;i=KHij heeft mij de ene wond op de andere toegebracht, Hij is op mij aangelopen als een geweldige.<' Hij heeft mij omringd met zijne schutters, Hij heeft mijne nieren doorspleten en niet verschoond, Hij heeft mijne gal op de aarde uitgestort;;3 Ik had rust, maar Hij heeft mij tot niets gemaakt; Hij heeft mij bij den hals gevat en verpletterd, en heeft mij tot een doelwit voor zich gesteld;q:[ God heeft mij overgegeven aan de onrechtvaardigen, en heeft mij in de hand der goddelozen laten vallen.97 Zij hebben hunnen mond tegen mij opengesperd, en hebben mij smadelijk op de kinnebakken geslagen; zij hebben gezamenlijk hunnen moed aan mij gekoeld.8 Zijne grimmigheid verscheurt, en die toornig op mij is, knerst de tanden tegen mij; mijn wederpartijder scherpt zijne ogen tegen mij.}7sHij heeft mij vol rimpels gemaakt en getuigt tegen mij; en mijne ellende staat tegen mij op en antwoordt tegen mij.A6}Maar nu maakt Hij mij moede, en verstoort al wat ik ben.f5EMaar of ik al spreek, zo verschoont de smart mij niet; houd ik op, zo gaat zij niet van mij.K4Ik zou u versterken met den mond, en met mijne lippen u troosten.83iIk zou ook als gijlieden kunnen spreken. Indien God wilde, dat uwe ziel in de plaats van mijne ziel was, zou ik ook woorden tegen u samenhopen, en mijn hoofd over u schudden?d2AZullen de ijdelen woorden geen einde hebben? Of wat maakt u zo vermetel om zó te spreken?U1#Dit alles heb ik dikwijls gehoord, gij allen zijt jammerlijke vertroosters. 0 =Job antwoordde en sprak:Z/-#Zij gaan zwanger van ongeluk en baren moeite, en hun schoot brengt bedrog voort.. "Want de vergadering der huichelaars zal eenzaam blijven, en het vuur zal de hutten dergenen, die geschenken nemen, verslinden.{-o!Hij zal afgerukt worden als ene ontijdige druif van den wijnstok, en gelijk een olijfboom zijnen bloesem afwerpt.\,1 Hij zal een einde nemen, als het hem ongelegen komt, en zijn tak zal niet bloeien.m+SHij zal niet bestaan, want hij is in zijn ijdelen waan bedrogen; en ijdelheid zal zijn loon worden.|*qOngeval zal niet van hem afblijven; de vlam zal zijne takken verdorren, en door den adem haars monds hem verteren.w)gHij zal niet rijk blijven, en zijn goed zal niet bestaan; en zijn geluk zal zich niet uitbreiden in het land.b(=Echter zal hij in verwoeste steden wonen, waar geen huizen zijn, en die overhoop liggen.E'hij zwelt op van zwaarlijvigheid, en maakt zich vet en dik.N&hij loopt met den kop tegen Hem aan, en vecht halsstarrig tegen Hem;b%=Want hij heeft zijne hand tegen God uitgestrekt, en tegen den Almachtige zich aangekant;\$1Angst en nood verschrikken hem en slaan hem terneder, als een koning met een heir.#wHij trekt her [waarts] en derwaarts als om brood, en hij denkt altoos, dat de tijd zijns ongeluks ophanden is.b"=Hij gelooft niet, dat hij het ongeluk kan ontvlieden, en hij vermoedt altoos het zwaard.k!OWat hij hoort, dat verschrikt hem; en al is het vrede, zo vreest hij toch, dat de verderver komt.` 9De goddeloze beeft, zolang hij leeft en den tyran is het getal zijner jaren verborgen.T!aan wie alleen het land gegeven is, dat er geen vreemde doortrekken mocht.Swat de wijzen gezegd hebben, en hunnen vaderen niet verborgen geweest is,T!Ik wil het u tonen, hoor toe; en wat ik gezien heb, dat zal ik u verhalen;]3hoeveel te meer is een mens gruwelijk en snood, die het onrecht indrinkt als water!dAZie, onder zijne heiligen is niemand onberispelijk, en de hemelen zijn niet rein voor hem:pYWat is de mens, dat hij rein zou zijn; en die van ene vrouw geboren is, dat hij rechtvaardig zou zijn?\1 Wat stelt zich uw wrevel tegen God, dat gij zulke redenen uit uwen mond laat gaan?8k Wat neemt uw hart voor, hoe ziet gij zo groots?a; Zouden Gods vertroostingen zo weinig bij u gelden? Maar gij heb nog iets geheims bij u.U# Onder ons zijn grijzen en ouden, die langer geleefd hebben dan uwe vaderen.V% Wat weet gij, dat wij niet weten? Wat verstaat gij, dat niet ook bij ons is?[/Hebt gij Gods geheimen raad gehoord, en hebt gij de wijsheid naar u toegetrokken?`9Zijt gij de eerste mens, die geboren werd, of zijt gij vóór alle heuvelen ontvangen?QUw tong zal u verdoemen, en niet ik; en uwe lippen zullen u antwoorden.Z-Want uwe misdaad leert uwen mond alzo, en gij hebt ene arglistige tong verkozen.MGij hebt de vrees laten varen, en spreekt te verachtelijk voor God.RGij verantwoordt u met woorden, die niet deugen, en uw spreken is onnut.gGZal een wijs man zulke opgeblazen woorden spreken, en zijn buik zo vullen met ijdele redenen?2  aToen antwoordde Elifaz van Teman en sprak: zolang hij zijn vlees nog aan zich draagt, moet hij smart hebben, en zolang zijne ziel nog bij hem is, moet hij rouw dragen.k OKomen zijne kinderen tot eer, hij weet het niet, of worden zij gering, hij wordt het niet gewaar;m SWant Gij stoot hem geheel omver, dat hij heenvaart; Gij verandert zijne gestalte en laat hem varen.q [het water slijpt de stenen af, en de druppels spoelen de aarde weg, zo is ook des mensen hoop verloren.U#Een berg vervalt toch en vergaat, en ene rots wordt van hare plaats verzet;Z-Gij hebt mijne overtreding in een bundel verzegeld, en mijne misdaad samengevat.gGWant Gij hebt reeds mijne treden geteld, maar Gij zult immers geen acht slaan op mijne zonde;iKO, dat Gij mij wildet roepen en ik U antwoordde, en het werk uwer handen niet wildet versmaden!-Meent gij, dat een mens, als hij dood is, weder leven zal? Dan zou ik al de dagen van mijnen strijd hopen, totdat mijne vernieuwing gekomen was.# Och, dat Gij mij in het graf bedekken en verbergen wildet, totdat uw toorn zich legde, en mij een perk stellen, totdat Gij aan mij gedacht. alzo blijft de mens liggen en zal niet opstaan; hij zal niet ontwaken, zolang de hemel blijft, noch van zijnen slaap opgewekt worden.`9 Gelijk het water verloopt uit een meer, en gelijk ene rivier uitdroogt en verschroeit,D Maar de mens sterft, is weg, hij gaat heen en waar is hij?_7 zo groeit hij toch weder van den reuk des waters, en wast op, alsof hij geplant ware.T~!dat zijn wortel in de aarde veroudert, en zijn stam in het stof versterft,}Een boom heeft hoop, al is hij afgehouwen, dat hij weder zal uitbotten, en niet ophouden jonge scheuten te maken; al is het,m|SWend U van hem af, opdat hij rust hebbe, totdat zijn tijd komt, dien hij als een dagloner verwacht. {Hij heeft zijn bestemden tijd, het getal zijner maanden staat bij U; Gij hebt hem een perk gesteld, dat hij niet overschrijden kan.EzWie zal een reine vinden bij degenen, waar niemand rein is?ay;En over zulk enen doet Gij uwe ogen open, dat Gij mij voor u in het gericht doet komen?Zx-Hij gaat op als ene bloem en valt af, vliegt weg als ene schaduw en blijft niet.Tw #De mens, van ene vrouw geboren, leeft een korten tijd en is vol van onrust.Zv- daar ik toch als een vuil aas verga, en als een kleed, hetwelk de mot wegknaagt.zum Gij hebt mijnen voet in den stok gelegd, en neemt al mijne paden waar; Gij ziet op de voetstappen mijner voeten,ltQ Want Gij schrijft tegen mij enkel bitterheid, en wilt mij wegens de zonden mijner jeugd ombrengen;Ys+ Wilt Gij tegen een afgewaaid blad zo streng zijn, en een dorren halm vervolgen?Kr Waarom verbergt Gij uw aangezicht, en houdt mij voor uwen vijand?[q/ Hoevele zijn mijne misdaden en zonden? Laat mij mijne overtreding en zonde weten.Qp Roep mij, dan zal ik U antwoorden; of ik zal spreken, antwoord Gij mij.Vo% laat uwe hand verre van mij zijn, en uwe verschrikking verschrikke mij niet.Tn! Doe slechts twee dingen niet aan mij, zo zal ik mij voor U niet verbergen:Um# Wie is er, die mij richten wil? Zo ik nu zwijgen moest, dan zou ik sterven.Ul# Zie, ik heb het vonnis reeds geveld: ik weet, dat ik rechtvaardig zal zijn.O en de tijd uws levens zou opklimmen als de middag, en de duisternis zou een lichte morgen worden;j=M dan zoudt gij de moeite vergeten, en er zo weinig aan gedenken als aan water, dat voorbij vliet;_<7 zo mocht gij uw aangezicht opheffen onberispelijk, en zoudt vast zijn en niet vrezen;p;Y Indien gij de ondeugd, die in uwe hand is, verre van u hadt gedaan, dat in uwe hut geen onrecht bleef,J: O, dat gij uw hart bereid en uwe handen tot Hem uitgebreid hadt![9/ Een verstandeloos man blaast zich op, en de mens wordt geboren als een jong wild.X8) Want Hij kent de ijdele lieden; Hij ziet de ondeugd, en zou het niet opmerken?T7! Zo Hij ze omkeerde of verborg of overhoop wierp, wie wil het Hem beletten?36a langer dan de aarde, en breder dan de zee.b5= Hij is hoger dan de hemel--wat wilt gij doen? dieper dan de afgrond--wat kunt gij weten?j4M Meent gij, dat gij zoveel weet als God, en wilt gij alles zo volkomen treffen als de Almachtige?3 en u de heimelijke wijsheid toonde! Want Hij had aan u nog wat meer te doen; opdat gij weten moogt, dat Hij niet denkt aan al uwe zonden.92m Och, dat God met u sprak en zijne lippen opende,E1 Gij zegt: Mijne rede is rein, en ik ben louter in uwe ogen.`09 Moeten de lieden op uw grootspreken zwijgen? Zoudt gij spotten en niemand u beschamen?q/[ Als iemand lang gesproken heeft, moet hij dan niet ook horen? Moet dan de snapper altoos gelijk hebben?2. a Toen antwoordde Zofar van Naäma en sprak:J- waar het stikdonker is, waar het licht gelijk is aan donkerheid.o,W eer ik heenga en niet wederkom, naar het land der duisternis en der schaduw des doods, naar het land,i+K Zal dan mijn kort leven geen einde hebben? Houd af van mij, opdat ik een weinig verkwikt worde,T*! Dan ware ik als nooit geweest, van den moederschoot af ten grave gebracht.{)o Waarom hebt Gij mij uit den moederschoot laten komen? Och, dat ik omgekomen ware en geen oog mij ooit gezien had!( Gij vernieuwt uwe getuigen tegen mij, en vermeerdert uwen toorn over mij; het ene plaagt mij boven het andere, bij beurten.m'S Want, als ik het opricht, jaagt Gij mij gelijk een leeuw en handelt wederom wonderbaarlijk met mij;&/ Ben ik goddeloos, dan wee mij! Ben ik rechtvaardig, zo durf ik toch mijn hoofd niet opheffen, dewijl ik vol smaad ben en mijne ellende zien moet.\%1 Wanneer ik zondig, zo merkt Gij het weldra, en laat mijne misdaad niet ongestraft.]$3 en hoewel Gij dat alles in uw hart verbergt, zo weet ik toch, dat Gij het herdenkt._#7 Leven en weldaad hebt Gij aan mij verleend, en uw toezicht heeft mijnen adem bewaard;e"C Gij hebt mij huid en vlees aangetrokken, met beenderen en aderen hebt Gij mij samengevoegd.H! Hebt Gij mij niet als melk gemolken en als kaas doen stremmen?` 9 Gedenk toch, dat Gij mij uit leem gemaakt hebt, en mij tot aarde zult doen wederkeren.nU Uwe handen hebben mij gewrocht, en gemaakt al wat rondom aan mij is: en Gij verslindt mij zo geheel!hI Immers weet Gij, dat ik niet goddeloos ben, en dat er niemand is, die uit uwe hand redden kan.A} dat Gij naar mijne misdaad vraagt, en mijne zonde zoekt?]3 Of is uw tijd als de tijd van een mens? Of zijn uwe jaren als de jaren van een man,G Of hebt Gij vleselijke ogen? Of ziet Gij zoals een mens ziet? Behaagt het U, dat Gij geweld gebruikt, en mij, dien uwe handen gemaakt hebben, verwerpt, en het voornemen der goddelozen tot eer maakt?^5 Ik wil tot God zeggen: Verdoem mij niet; laat mij weten, waarover Gij met mij twist.  Mijne ziel heeft verdriet in het leven: ik wil mijne klacht bij mij laten uitgaan, en spreken in de bitterheid mijner ziel.L In dit alles zondigde Job niet, en deed niets ongerijmds tegen God.5 een sprak: Ik ben naakt uit den schoot mijner moeder gekomen, naakt zal ik weder daarheen varen. De Heer heeft gegeven, de Heer heeft genomen; de naam des Heren zij geloofd!m UToen stond Job op en scheurde zijn kleed, en trok zijn hoofdhaar uit, en viel op de aarde en aanbad,N en zie er kwam een hevige wind van over de woestijn, en stiet op de vier hoeken van het huis, en wierp het op de jongelingen, zodat zij stierven: en ik ben alleen ontlopen om het u bekend te maken. Terwijl deze nog sprak, kwam een ander en zeide: Uwe zonen en dochters aten en dronken in het huis van hunnen broeder, den eerstgeborene;s aTerwijl deze nog sprak, kwam een ander en zeide: De Chaldeën verdeelden zich in drie benden, en overvielen de kamelen, en namen ze en sloegen de jongens met de scherpte des zwaards: en ik ben alleen ontlopen om het u bekend te maken.G  Terwijl deze nog sprak, kwam een ander en zeide: Het vuur Gods viel van den hemel en verbrandde de schapen en de jongens, en verteerde ze: en ik ben alleen ontlopen om het u bekend te maken. 5toen vielen die van Saba daarin, en namen ze, en sloegen de jongens met de scherpte des zwaards: en ik ben alleen ontlopen om het u bekend te maken.m Ukwam een bode tot Job en zeide: De runderen ploegden, en de ezelinnen ginnen daarnevens in de weide;{ q Op den dag nu toen zijne zonen en dochters aten en wijn dronken in het huis van hunnen broeder, den eerstgeborene,  7 En de Heer sprak tot den satan: Zie, al wat hij heeft, zij in uwe hand: sla alleen aan hem zelven uwe hand niet. Toen ging de satan uit van den Heer.t  c Maar strek uwe hand uit en tast aan al wat hij heeft; voorwaar, hij zal U in het aangezicht vaarwel zeggen.(  K Gij hebt hem immers zijn huis en al wat hij heeft van rondom bewaard; Gij hebt het werk zijner handen gezegend, en zijn goed heeft zich uitgebreid in het land.U  % De satan antwoordde den Heer en sprak: Meent Gij, dat Job omniet God vreest?5  eEn de Heer sprak tot den satan: Hebt gij geen acht geslagen op mijnen knecht Job? Want zijnsgelijke is in het land niet, vroom en oprecht, godvrezend en mijdende het kwaad.  De Heer nu sprak tot den satan: Van waar komt gij? De satan antwoordde den Heer en sprak: Ik heb het land rondom doorgetrokken.{ qHet gebeurde nu op een dag, toen de kinderen Gods kwamen en voor den Heer traden, dat de satan ook onder hen kwam.! =En als er een dag des maaltijds voorbij was, ontbood Job hen en heiligde hen, en maakte zich des morgens vroeg op en offerde brandoffers, naar het getal van hen allen; want Job dacht: Mijne zonen mochten gezondigd en God verlaten hebben in hun hart. Alzo deed Job op al die dagen./ YEn zijne zonen gingen heen en maakten maaltijden, elk in zijn huis, op zijnen dag; en zij zonden heen en nodigden hunne drie zusters om met hen te eten en te drinken.N en zijn vee was zeven duizend schapen, drie duizend kamelen, vijfhonderd juk runderen, vijfhonderd ezelinnen, en talrijke dienaren; en hij was aanzienlijker dan allen, die tegen het Oosten woonden.5 gEn hij verwekte zeven zonen en drie dochters;o [Er was een man in het land Uz, genaamd Job; die was vroom en oprecht, godvrezend en mijdende het kwaad. )Jezus zeide tot hen: Waart gij blind, dan zoudt gij gene zonde hebben; maar nu gij zegt: Wij zijn ziende, blijft uwe zonde.q[ (En dit hoorden sommigen van de Farizeën, die bij hem waren, en zeiden tot hem: Zijn wij dan ook blind? 'En Jezus zeide: Ik ben tot een oordeel in deze wereld gekomen, opdat die niet zien, ziende worden, en die zien, blind worden.D~ &En hij zeide: Heer, ik geloof. En hij viel voor hem neder.U}# %Jezus zeide tot hem: Gij hebt hem gezien, en die met u spreekt, die is het.N| $Hij antwoordde en zeide: Heer, wie is het? --opdat ik in hem gelove. { #Het kwam Jezus ter ore, dat zij hem uitgestoten hadden; en toen hij hem vond, zeide hij tot hem: Gelooft gij in den Zoon van God?yzk "Zij antwoordden en zeiden tot hem: Gij zijt geheel in zonden geboren, en leert gij ons? En zij stieten hem uit.:yo !Was deze niet van God, hij zou niets kunnen doen.ax; Van eeuwigheid is het niet gehoord, dat iemand een blindgeborene de ogen geopend heeft.ywk En wij weten, dat God de zondaars niet hoort; maar zo iemand godvruchtig is en zijnen wil doet, dien hoort Hij.v De mens antwoordde en zeide tot hen: Dit is een wonderlijk ding, dat gij niet weet van waar hij is, en hij heeft mijne ogen geopend.fuE Wij weten, dat God met Mozes gesproken heeft, maar van dezen weten wij niet van waar hij is.`t9 Toen vloekten zij hem, en zeiden: Gij zijt zijn jonger, maar wij zijn Mozes' jongeren.s1 Hij antwoordde hun: Ik heb het u reeds gezegd en gij hebt het niet gehoord; waarom wilt gij het wederom horen? Wilt gij ook zijne jongeren worden?Qr Toen zeiden zij weder tot hem: Wat deed hij u? Hoe opende hij uwe ogen?q} Hij antwoordde en zeide: Of hij een zondaar is weet ik niet: één ding weet ik wel, dat ik blind was, en nu ziende ben.p+ Toen riepen zij ten tweeden male den mens, die blind geweest was, en zeiden tot hem: Geef Gode de eer! Wij weten, dat deze mens een zondaar is.Jo  Daarom zeiden zijne ouders: Hij is oud genoeg, vraagt hemzelven.In  Dit zeiden zijne ouders, omdat zij vreesden voor de Joden; want de Joden waren alreeds overeengekomen, dat zo iemand hem bekende de Christus te zijn, deze uit de synagoge zou gebannen worden.2m] maar hoe hij nu ziende is weten wij niet, of wie hem zijne ogen geopend heeft weten wij ook niet; hij is oud genoeg, vraagt hemzelven, laat hij voor zichzelven spreken.olW Zijne ouders antwoordden hun en zeiden: Wij weten dat deze onze zoon is, en dat hij blind geboren is;xki en zij vraagden hun, zeggende: Is deze uw zoon, dien gij zegt, dat blind geboren is? Hoe is hij dan nu ziende?j/ De Joden dan geloofden van hem niet, dat hij was blind geweest en ziende geworden, totdat zij de ouders riepen desgenen, die ziende geworden was;i Zij zeiden wederom tot den blinde: Wat zegt gij van hem, dat hij uwe ogen geopend heeft? En hij zeide: Hij is een profeet.Qh Toen zeiden sommigen van de Farizeën: Die mens is niet van God, omdat hij den sabbat niet houdt. Maar anderen zeiden: Hoe kan een zondig mens zulke tekenen doen? En er ontstond tweedracht onder hen.&gE Toen vraagden hem de Farizeën wederom, hoe hij ziende was geworden; en hij zeide tot hen: Hij legde mij slijk op de ogen, en ik wies mij, en ben nu ziende.Nf En het was sabbat, toen Jezus het slijk maakte en zijne ogen opende.Ie  Toen leidden zij hem, die te voren blind was, tot de Farizeën.Ld Toen zeiden zij tot hem: Waar is hij? Hij zeide: Ik weet het niet.Ic  Hij antwoordde en zeide: De mens, die Jezus genaamd is, maakte slijk, en bestreek mijne ogen, en zeide: Ga heen naar het badwater Siloam en was u. En ik ging heen en wies mij, en werd ziende.[hetwelk vertaald is: gezonden] en was u. Toen ging hij heen en wies zich, en kwam ziende.^ Toen hij dat gezegd had, spuwde hij op de aarde en maakte slijk uit dat speeksel, en streek dat slijk op de ogen des blinden,A]} Zolang ik in de wereld ben, ben ik het licht der wereld.\} Ik moet werken de werken desgenen, die mij gezonden heeft, zolang het dag is; de nacht komt, wanneer niemand werken kan.[ Jezus antwoordde: Noch deze heeft gezondigd, noch zijne ouders; maar opdat de werken Gods in hem zouden geopenbaard worden.Z{ En zijne jongeren vraagden hem, en zeiden: Rabbi, wie heeft gezondigd, deze, of zijne ouders, dat hij blind geboren is?GY  En in het voorbijgaan zag hij een mens, die blind geboren was.kXO;Toen namen zij stenen op om die op hem te werpen, maar Jezus verborg zich en ging uit den tempel.TW!:Jezus zeide tot hen: Voorwaar, voorwaar ik zeg u: Eer Abraham was, ben ik.hVI9Toen zeiden de Joden tot hem: Gij zijt nog geen vijftig jaren oud, en hebt gij Abraham gezien?hUI8Abraham, uw vader, werd blijde, dat hij mijnen dag zou zien, en hij zag hem en verheugde zich.*TM7en gij kent Hem niet; maar ik ken Hem, en ware het dat ik zeide: Ik ken Hem niet, zo werd ik een leugenaar, gelijk gij zijt; maar ik ken Hem en houd zijn woord.S'6Jezus antwoordde: Indien ik mijzelven eer, zo is mijne eer niets; maar mijn Vader is het, die mij eert, van wien gij zegt, dat hij uw God is,{Ro5Zijt gij meer dan onze vader Abraham, die gestorven is? En de profeten zijn gestorven. Wat maakt gij van uzelven?NQ4Toen zeiden de Joden tot hem: Nu weten wij, dat gij een bozen geest hebt. Abraham is gestorven, en de profeten, en gij zegt: Zo iemand mijn woord houdt, hij zal den dood niet smaken in eeuwigheid?qP[3Voorwaar, voorwaar ik zeg u: Zo iemand mijn woord houden zal, die zal den dood niet zien in eeuwigheid.MO2Ik zoek niet mijne eer, maar er is een, die haar zoekt en oordeelt.]N31Jezus antwoordde: Ik heb geen duivel, maar ik eer mijnen Vader, en gij onteert mij.Mw0Toen antwoordden de Joden en zeiden tot hem: Zeggen wij niet terecht, dat gij een Samaritaan zijt en een duivel hebt?dLA/Wie uit God is, die hoort Gods woorden; daarom hoort gij niet, want gij zijt niet uit God.pKY.Wie onder u kan mij van zonde overtuigen? Maar indien ik de waarheid zeg, waarom gelooft gij mij niet?EJ-Maar ik, omdat ik de waarheid zeg, zo gelooft gij mij niet.2I],Gij zijt van den vader den duivel, en uws vaders lust wilt gij doen. Die was een moordenaar van den beginne, en is niet staande gebleven in de waarheid, want geen waarheid is in hem. Wanneer hij de leugen spreekt, zo spreekt hij uit het zijne; want hij is een leugenaar en de vader van de leugen.VH%+Waarom kent gij dan mijne spraak niet? Omdat gij mijn woord niet kunt horen.=Gs*Jezus zeide tot hen: Ware God uw vader, zo zoudt gij mij liefhebben; want ik ben van God uitgegaan en gekomen; want ik ben niet van mijzelven gekomen, maar Hij heeft mij gezonden.xFi)Gij doet uws vaders werken. Toen zeiden zij: Wij zijn niet onechtelijk geboren; wij hebben éénen vader, God.E(maar nu zoekt gij mij te doden, een mens, die u de waarheid gezegd heb, welke ik van God gehoord heb; dit heeft Abraham niet gedaan. D9'Zij antwoordden en zeiden tot hem: Abraham is onze vader. Jezus zeide tot hen: Indien gij Abrahams kinderen waart, dan zoudt gij Abrahams werken doen;hCI&Ik spreek wat ik van mijnen Vader gezien heb; gij doet ook wat gij van uwen vader gezien hebt.wBg%Ik weet wel, dat gij Abrahams zaad zijt; maar gij zoekt mij te doden, want mijn woord dringt niet bij u door.DA$Indien dan de Zoon u vrijmaakt, zo zijt gij waarlijk vrij.U@##de knecht nu blijft niet eeuwiglijk in het huis, de zoon blijft eeuwiglijk.l?Q"Jezus antwoordde hun: Voorwaar, voorwaar ik zeg u, wie de zonde doet, die is een knecht der zonde; >!Toen antwoordden zij hem: Wij zijn Abrahams zaad, en zijn nooit iemands knechten geweest; hoe zegt gij dan: Gij zult vrij worden?F= en zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u vrij maken.< Toen zeide Jezus tot de Joden, die in hem geloofden: Indien gij blijven zult bij mijn woord, zijt gij waarlijk mijne jongeren,4;cToen hij dat zeide, geloofden velen in hem.r:]En die mij gezonden heeft is met mij. De Vader laat mij niet alleen, want ik doe altijd wat Hem behaagt.I9 Toen zeide Jezus tot hen: Als gij des Mensen Zoon zult verhoogd hebben, dan zult gij erkennen, dat ik het ben, en niets van mijzelven doe, maar zo spreek, gelijk mijn Vader mij geleerd heeft.F8Maar zij begrepen niet, dat hij tot hen van den Vader sprak. 79Ik heb veel van u te zeggen en te oordelen; maar die mij gezonden heeft is waarachtig, en hetgeen ik van hem gehoord heb, dat spreek ik tot de wereld.q6[Toen zeiden zij tot hem: Wie zijt gij dan? En Jezus zeide tot hen: Wat ik u van den beginne gezegd heb.5'Deswege heb ik u gezegd, dat gij sterven zult in uwe zonden; want indien gij niet gelooft, dat ik het ben, zo zult gij sterven in uwe zonden.z4mEn hij zeide tot hen: Gij zijt van beneden, ik van boven; gij zijt van deze wereld, ik ben niet van deze wereld.r3]Toen zeiden de Joden: Zal hij dan zichzelven doden, omdat hij zegt: Waar ik heenga, kunt gij niet komen?2Toen zeide Jezus tot hen: Ik ga heen, en gij zult mij zoeken, en in uwe zonden sterven; waar ik heenga, kunt gij niet komen. 1Deze woorden sprak Jezus bij de godskist, toen hij leerde in den tempel; en niemand greep hem, want zijne ure was nog niet gekomen./0WToen zeiden zij tot hem: Waar is uw vader? Jezus antwoordde: Gij kent noch mij, noch mijnen Vader; ware het dat gij mij kendet, zo zoudt gij ook mijnen Vader kennen.g/GIk ben het, die van mijzelf getuig, en de Vader, die mij gezonden heeft, getuigt ook van mij.[./Ook staat in uwe wet geschreven, dat de getuigenis van twee mensen waarachtig is.-En indien ik ook oordeel, zo is mijn oordeel recht; want ik ben niet alleen, maar ik en de Vader, die mij gezonden heeft.9,mGij oordeelt naar het vlees; ik oordeel niemand.d+AJezus antwoordde en zeide tot hen: Hoewel ik van mijzelf getuig, zo is nochtans mijne getuigenis waarachtig, want ik weet van waar ik gekomen ben en waar ik heenga; maar gij weet niet van waar ik kom en waar ik heenga.e*C Toen zeiden de Farizeën tot hem: Gij getuigt van uzelf, uwe getuigenis is niet waarachtig.%)C Toen sprak Jezus weder tot hen, zeggende: Ik ben het licht der wereld; wie mij volgt, zal niet in de duisternis wandelen, maar het licht des levens hebben.(} En zij zeide: Niemand, Heer. En Jezus zeide tot haar: Zo veroordeel ik u ook niet. Ga heen en zondig voortaan niet meer.#'? En Jezus richtte zich op, en toen hij niemand zag dan de vrouw, zeide hij tot haar: Vrouw, waar zijn zij, uwe beschuldigers? Heeft u niemand veroordeeld? :W~~8}}}G|||{{*zzlyyyExxxAx wwSvvavuuCtttEsssrrFqqqpp,poobo6nnnmmYlllkkOjjvjii5hhchgg2ffieeedfcbb0aaG``y` _0^]J\\\?[[TZZZYYXXAWWW(VV\UU}TTT/SS,RR:QQ/PPmPIPOOONNlNMMhMLLhL KK'JJ8IIDHHHGGGG?FFF#EE6DDNCCCrBB|B,AAB@@@N???8>>p>==K<;[0 : / }  ^  N<` UFuzcAls ik met hen lachte, werden zij niet overmoedig; en het licht mijns aangezichts maakte mij niet geringer._y7Zij wachtten op mij als op den regen, en openden hunnen mond als naar den avondregen.Jx na mijne woorden sprak niemand meer, en mijne rede droop op hen.MwMen hoorde toe en zweeg, en wachtte tot ik mijnen raad gegeven had;hvImijne heerlijkheid vernieuwde zich altoos aan mij, en mijn boog verbeterde zich in mijne hand.NuMijn zaad ging op aan het water, en de dauw bleef over mijnen oogst;Tt!Ik dacht: Ik zal in mijn nest sterven, en mijne dagen veel maken als zand.Xs)Ik verbrak het gebit des onrechtvaardigen, en rukte den roof uit zijne tanden.SrIk was een vader der armen, en de zaak, die ik niet kende, onderzocht ik.:qoIk was het oog des blinden en de voet des lammen.rp]gerechtigheid was mijn kleed, hetwelk ik aantrok als een rok, en rechtvaardigheid was mijn hoofdsieraad.noU De zegen desgenen, die te gronde dreigde te gaan, kwam op mij, en ik verblijdde het hart der weduwe;Qn Want ik bevrijdde den arme, die riep, en den wees, die geen helper had.]m3 Wiens oor mij hoorde, die prees mij gelukkig; en wiens oog mij zag, die roemde mij.Yl+ toen de stem der vorsten zich verborg, en hunne tong aan hun gehemelte kleefde.Vk% toen de oversten ophielden met spreken, en hunne hand op hunnen mond legden;Wj'toen de jonge lieden mij zagen en wegscholen, en de ouden voor mij opstonden;bi=toen ik uitging naar de poort in de stad, en mij mijnen stoel liet bereiden op de markt;Wh'toen ik mijne treden wies in boter, en de steenrotsen mij oliebeken uitgoten;Kgtoen de Almachtige nog met mij was, en mijne kinderen rondom mij;Zf-zoals ik was ten tijde mijner jonkheid, toen Gods geheimenis over mijne hut was;^e5Toen zijne lamp boven mijn hoofd scheen, en ik bij zijn licht in de duisternis ging;[d/Och, dat ik ware gelijk in de vorige maanden, in de dagen, toen God mij behoedde!6c iEn Job hief nog eens zijne spreuk op en zeide:tbaEn tot den mens heeft Hij gezegd: Zie, de vreze des Heren is wijsheid, en het kwaad te mijden is verstand.Oatoen zag Hij haar en ontvouwde ze, bereidde haar en doorzocht ze ook.T`!toen Hij den regen een perk voorschreef, en den bliksem en donder een weg,\_1Toen Hij den wind zijn gewicht bepaalde, en aan het water zijne vaste maat stelde;U^#want Hij ziet de einden der aarde, en aanschouwt al wat onder den hemel is.7]iGod weet den weg daarheen en kent hare plaats;^\5De afgrond en de dood zeggen: Wij hebben met onze oren slechts haar gerucht gehoord.d[AZij is verholen voor de ogen aller levenden, ook verborgen voor de vogels onder den hemel.QZVan waar komt dan de wijsheid, en waar toch is de plaats des verstands?jYMDe topaas uit Morenland evenaart haar niet, en het fijnste goud is haar niet gelijk te schatten.iXKKoralen en kristal acht men tegenover haar niet. De wijsheid is hoger te waarderen dan paarlen.oWWGoud en diamant kan met haar niet vergeleken worden, en voor haar kan men geen gouden kleinood geven.OVOfirs goud is haar niet gelijk, noch kostelijke sardónyx en saffier.UU#Men kan geen goud voor haar geven, noch zilver toewegen om haar te betalen.STDe afgrond zegt: Zij is in mij niet; en de zee zegt: Zij is niet bij mij.ZS- Niemand weet waar zij ligt, en zij wordt niet gevonden in het land der levenden.SR Maar waar zal men de wijsheid vinden, en waar is de plaats des verstands?TQ! Men weert den stroom des waters, en brengt het verborgenste aan het licht.RP Men houwt beken uit de steenrotsen, en het oog ziet al wat kostelijk is.OO Ook slaat men de hand aan de steenrotsen, en men graaft de bergen om.fNEde stoutmoedige jonge dieren hebben daarop niet getreden, en geen leeuw heeft daarop gegaan.FMwelk pad geen vogel gekend en geens gieren oog gezien heeft;PLMen vindt saffier aan enige plaatsen, en aardklompen, waar goud in is:ZK-Men woelt ook onder in de aarde, als met vuur, waar nochtans spijs bovenop wast.J+Men breekt een mijngang van daaruit, waar men woont. Daarin hangen en zweven zij als de vergetenen, waar geen voet heenkomt, ver van de mensen.^I5Aan het duister is een einde, en men vindt ten laatste het gesteente diep verborgen.MHhet ijzer neemt men uit de aarde, en uit de stenen smelt men koper.\G 3Het zilver heeft zijne mijn-aderen, en het goud, dat men smelt, heeft zijne plaats;XF)Men zal over hem in de handen klappen, en hem uitfluiten, waar hij geweest is.nEUHij zal dat over hem brengen, en zal hem niet verschonen; het zal alles uit zijne handen ontvlieden.pDYDe Oostenwind zal hem wegvoeren, dat hij heenvaart, en onstuimigheid zal hem van zijne plaats drijven.]C3Verschrikking zal hem overvallen als water; bij nacht zal het onweder hem wegnemen.uBcDe rijke, als hij zich nederlegt, zal het niet medenemen; hij zal zijne ogen opendoen er en zal niets zijn.[A/hij bouwt zijn huis als ene spin, en gelijk een hoeder een schuilhut vervaardigt.z@mzo zal hij ze wel gereedmaken, maar de rechtvaardige zal ze aantrekken, en de onschuldige zal het geld uitdelen;O?al brengt hij geld te zamen als stof, en vergadert klederen als leem,l>Qzijne overgeblevenen zullen in den dood begraven worden, en zijne weduwen zullen hem niet bewenen;=indien hij vele kinderen zal hebben, zo zullen zij voor het zwaard zijn; en zijne nakomelingen zullen van brood niet verzadigd worden;< Dit is het lot van den goddelozen mens bij God, en het erfdeel der tyrannen, hetwelk zij van den Almachtige ontvangen zullen:^;5 Zie, gij houdt u allen voor verstandig: waarom spreekt gij dan zulke onnutte dingen?c:? Ik zal u leren omtrent Gods doen; en wat bij den Almachtige geldt, zal ik niet verbergen.V9% Hoe kan hij aan den Almachtige lust hebben, en God te allen tijde aanroepen?S8 Meent gij, dat God zijn roepen zal horen, als de doodsangst hem overvalt?e7CWant wat is de hoop des huichelaars, als God met hem een einde maakt en zijne ziel wegrukt?l6QMaar mijn vijand zal een goddeloze bevonden worden; en die zich tegen mij opmaakt, een ondeugende.{5oVan mijne gerechtigheid, welke ik heb, zal ik niet aflaten; mijn geweten verwijt mij niets uit mijn gehele leven.}4sHet zij verre van mij, dat ik u gelijk zou geven! Totdat mijn einde komt, zal ik niet afwijken van mijne vroomheid.Y3+mijne lippen zullen geen onrecht spreken, en mijne tong zal geen bedrog zeggen.N2zolang mijn leven nog in mij, en de adem Gods in mijne neusgaten is,s1_Zo waarachtig als God leeft, die mij geen recht laat geworden, en de Almachtige, die mijne ziel bedroeft,;0 sEn Job ging voort en hief zijne spreuk op en zeide:/Zie, zó is zijn doen; maar daarvan hebben wij slechts een klein woordje vernomen: wie zou den donder zijner macht verstaan?g.G Aan den hemel wordt het schoon door zijnen wind, en zijne hand doorboort de vluchtende slang.r-] Door zijne kracht wordt de zee schielijk onstuimig, en door zijn verstand verbreekt Hij hare verheffing.M, De zuilen des hemels sidderen en ontzetten zich voor zijn schelden.o+W Hij heeft rondom het water een perk gesteld, tot daar waar licht en duisternis van elkander scheiden.J*  Hij verbergt zijnen troon, en spant zijn wolk-tapijt daarvóór.[)/Hij vat het water te zamen in zijne wolken, en de wolken scheuren daaronder niet.b(=Hij breidt het Noorden uit over het ledige ruim, en hangt de aarde aan een louter niets.P'Het graf is voor Hem ontdekt, en de afgrond heeft geen bedekking meer.G&De doden zijn benauwd onder de wateren, zij die daarin wonen.=%uVoor wien spreekt gij? En wiens adem gaat van u uit?v$eWien geeft gij raad? Dengene, die geen wijsheid heeft? En wijst gij een machtige, hoe hij het zal uitvoeren?t#aWien staat gij bij? Dengene, die geen kracht heeft? Helpt gij dengene, die geen sterkte in de armen heeft? " =Job antwoordde en sprak:O!hoeveel minder dan een mens, die worm, en eens mensen zoon, die made!] 3Zie, zelfs de maan schijnt niet helder, en de sterren zijn niet rein in zijne ogen;r]En hoe kan een mens rechtvaardig zijn voor God, en hoe kan hij, die van ene vrouw geboren is, rein zijn?RWie kan zijne krijgslieden tellen? En over wien gaat zijn licht niet op?b=Is de heerschappij en vrees niet bij hem, die den vrede onderhoudt in zijne hoge woning?1 _Toen antwoordde Bildad van Suah en sprak:gGIs het niet zo? Wie zou mij van leugens beschuldigen, en waar maken, dat mijne rede niets is?=sZij zijn een kleinen tijd verheven, en zullen vernietigd en onderdrukt en geheel en al uitgeroeid worden; en gelijk de eerste bloesem aan de aren, zo zullen zij afgeslagen worden.b=Hij geeft hun, dat zij veilig zijn en een stem hebben en zijne ogen zien op hunne wegen.ucMaar God behoudt de machtigen door zijne kracht; dat zij weder opstaan, wanneer zij aan het leven wanhopen.^5Hij heeft de eenzame beleedigd, die niet baart, en heeft der weduw geen goed gedaan.7De moederschoot zal hem vergeten, het gewormte zal zijn lust worden, aan hem wordt niet meer gedacht; hij zal afgehouwen worden als een slechte boom.dAHet graf neemt hen weg, die zondigen, gelijk de hitte en droogte het sneeuwwater verteert.ucHij vaart snel weg als op een water; zijne have wordt klein in het land, en hij bouwt zijnen wijnberg niet.yWant als de morgenstond komt, is het voor hen als duisternis, want zij zijn bekend met de verschrikking van den nacht.kOIn het duister breekt hij in de huizen, bij dag verbergen zij zich te zamen en schuwen het licht.ucHet oog des overspelers neemt de schemering waar en zegt: Geen oog ziet mij; en hij bedekt zijn aangezicht.}sAls de dag aanbreekt, staat de moordenaar op, en doodt den arme en nooddruftige; en des nachts is hij als een dief.zm Daarom zijn zij afvallig geworden van het licht, en kennen zijnen weg niet, en keren niet weder tot zijne paden.kO Zij doen de lieden in de stad zuchten, en de ziel der verslagenen kermen, en God stoort hen niet. { Zij dwingen hen olie te slaan op hun eigen molens, en hun eigen wijnpersen te treden, en laten hen echter dorst lijden._ 7 De naakten laten zij zonder klederen gaan, en den hongerigen ontnemen zij de schoven.m S Zij rukken het kind van de borst weg, en maken het tot een wees, en maken de lieden arm met panden. )zodat zij zich tot de steenrotsen moeten begeven, als er van de bergen een slagregen op hen stort, dewijl zij anders geen schuilplaats hebben.n UDen naakte laten zij liggen en laten hun geen dekking in de koude, wier klederen zij genomen hebben,pYZij maaien op den akker alles wat hij draagt, en plukken den wijnberg af, dien zij met onrecht hebben.Zie, gelijk woudezels in de woestijn, gaan zij aan het werk en zoeken roof; de woestijn heeft hun spijs voor hunne kinderen.a;De armen moeten voor hen wijken, en de nooddruftigen in het land moeten zich verbergen.RZij drijven den ezel der wezen weg, en nemen den os der weduwe tot pand.LZij zetten de grenspalen terug, zij roven de kudden en weiden zij.w iWaarom zijn voor den Almachtige geen tijden voorbehouden en waarom zien zij, die Hem kennen, zijne dagen niet?iKwant de duisternis neemt voor mij geen einde, en de donkerheid wil voor mij niet bedekt worden.RGod heeft mijn hart week gemaakt, en de Almachtige heeft mij verschrikt;QDaarom verschrik ik voor Hem; en als ik het merk, zo vrees ik voor Hem.REn Hij zal volbrengen wat voor mij bestemd is, en er is nog meer overig.I~  Hij is éénig: wie zou Hem weren? Hij maakt het zoals Hij wil.q}[ en overtreed het gebod zijner lippen niet, maar bewaar de redenen zijns monds meer dan ik schuldig ben.T|! Want ik zet mijnen voet op zijne baan, en houd zijnen weg en wijk niet af,]{3 Maar Hij kent mijnen weg; Hij beproeve mij, zo zal ik bevonden worden als het goud.mzS is Hij ter linkerhand, zo grijp ik Hem niet; verbergt Hij zich ter rechterhand, zo zie ik Hem niet.by=Maar ga ik nu voorwaarts, zo is Hij er niet; ga ik achterwaarts, zo bespeur ik Hem niet;Rxmaar mij voorleggen hetgeen billijk is, en ik zou mijn recht wel winnen.rw]Zou Hij naar de grootheid zijner macht met mij richten? Neen, Hij zou zich niet aldus tegen mij stellen,gvGen de redenen leren kennen, welke Hij mij zou antwoorden, en vernemen wat Hij mij zeggen zou.Puik zou Hem het recht voorleggen, en den mond met verdedigingen vullen,RtOch, dat ik wist, hoe ik Hem vinden en tot zijnen troon doordringen kon:RsMijne rede blijft nog bedroefd; mijne macht is zwak wegens mijn zuchten. r =Job antwoordde en sprak:sq_die wordt genezen, ook die niet onschuldig was, zal gered worden, gered wegens de reinheid zijner handen.Wp'Want wie zich verootmoedigt, dien verhoogt Hij, en wie zijne ogen nederslaat,doAwat gij zult voornemen, dat zal Hij laten gelukken; en het licht zal op uwen weg schijnen.Vn%gij zult Hem bidden en Hij zal u verhoren, en gij zult uwe geloften betalen;^m5Dan zult gij uwen lust hebben aan den Almachtige, en uw aangezicht tot God opheffen;>lwzo zal de Almachtige uw goud en uw beste zilver zijn.Nken werp in het stof uw goud en bij de stenen der beken het Ofirgoud,sj_Indien gij u bekeert tot den Almachtige, zult gij gebouwd worden; doe maar het onrecht verre van uwe hut,GiHoor de wet uit zijnen mond, en vat zijne redenen in uw hart._h7Zo zoek gemeenschap met Hem en heb vrede: vandáár alleen kan u het goede overkomen.egC"Voorwaar, onze tegenstander is verdwenen en zijne overblijfselen heeft het vuur verteerd."dfADe rechtvaardigen zullen het zien en zich verblijden, en de onschuldige zal hen bespotten:meSdaar Hij nochtans hun huis met goederen vervult. Maar het overleg der goddelozen zij verre van mij.Td!die tegen God zeiden: Wijk van ons: wat zou de Almachtige ons kunnen doen?Xc)Die vergaan zijn, eer het tijd was, en wier grond het water heeft weggespoeld;\b1Wilt gij op het pad der wereld achtgeven, dat de verkeerde lieden hebben betreden?daADe wolken zijn Hem een dekkleed en Hij ziet niet; en Hij wandelt in den kreits des hemels.]`3 En gij zegt: Wat weet God er van? Zou Hij hetgeen in het donker is kunnen oordelen?\_1 Zie, God is hoog hierboven in den hemel; en zie de sterren hierboven in de hoogte.Q^ Zoudt gij dan de duisternis niet zien, en den watervloed, die u bedekt?T]! Daarom zijt gij met strikken omringd, en vrees heeft u schielijk bevangen.I\  en weduwen hebt gij ledig laten gaan en der wezen arm gebroken.K[gij hebt geweld in het land geoefend, en prachtig daarin gezeten;gZGgij hebt den vermoeide geen water te drinken gegeven, en hebt den hongerige uw brood ontzegd;{YoMisschien hebt gij van uwen broeder pand genomen zonder oorzaak, en den naakte hebt gij de klederen uitgetrokken;LXNeen, uwe boosheid is te groot, en uwe misdaden zijn zonder einde.^W5Meent gij, dat Hij u vanwege uwe godsvrucht bestraft, en met u in het gerichte gaat?VMeent gij, dat de Almachtige er nut van heeft, als gij rechtvaardig zijt; wat helpt het Hem, dat gij uwe wegen al onberispelijk acht?KUWat behoeft God enen sterke, en wat nut brengt Hem een wijze aan?2T aToen antwoordde Elifaz van Teman en sprak:SS"Hoe troost gij mij zo tevergeefs? Ja, uw antwoord wordt onrecht bevonden.R!Het slijk des dals behaagt hem, want alle mensen trekken hem achterna, en degenen, die vóór hem geweest zijn, zijn niet te tellen.QQ Maar hij wordt ten grave getrokken, en houdt wacht bij zijn grafheuvel.rP]Wie zou zeggen wat hij verdient, wanneer men het van buiten aanziet? Wie zal hem vergelden wat hij doet?sO_dat de boze behouden wordt tot op den dag des verderfs, en dat hij blijft tot op den dag der grimmigheid?dNAHebt gij niet de reizigers gevraagd, en geen acht gegeven op hetgeen zij opgemerkt hebben:cM?want gij zegt: Waar is het huis des vorsten, en waar is de hut, waar de goddeloze woonde?IL Zie, ik ken uwe gedachten wel, en uw snood voornemen tegen mij;WK'en zij liggen te zamen met elkander in de aarde, en de wormen overdekken hen.ZJ-maar de ander sterft met een bedroefde ziel, en heeft nooit met vreugde gegeten:KIzijn melkvat is vol melk, en zijn gebeente wordt gemest met merg;MHDeze sterft fris en gezond, in allen rijkdom en volle vergenoeging,:GoWie zou God leren, Hem, die ook de hogen vonnist?jFMWant wie zal behagen hebben aan zijn huis na hem, als het getal zijner maanden hem is toegeteld?eECzijne ogen zullen zijn verderf zien, en van de grimmigheid des Almachtigen zal hij drinken.DGod bewaart het ongeluk des booswichts voor zijne kinderen; wanneer Hij het hem vergelden zal, dan zal men het gewaarworden;`C9zij zullen zijn als stoppels voor den wind, en als kaf, hetwelk de stormwind wegvoert.BHoe zal de lamp der goddelozen uitgeblust worden, en hun ongeluk over hen komen! Hij zal harteleed uitdelen in zijnen toorn;rA]Maar zie, hun goed staat niet in hunne handen; daarom zal het overleg der goddelozen verre van mij zijn.j@MWie is de Almachtige, dat wij Hem dienen zouden? Of wat zou het ons baten, zo wij Hem aanriepen?Y?+Nochtans zeiden zij tot God: Wijk van ons, wij willen van uwe wegen niet weten.Y>+ Zij worden oud bij goede dagen, en in een ogenblik dalen zij neder in het graf.I=  Zij juichen met trommels en harpen, en zijn vrolijk met pijpen.R< Hunne jonge kinderen gaan uit als een kudde, en hunne kinderen huppelen.`;9 Zijn stier bespringt en het mislukt hem niet, zijne koe kalft en is niet onvruchtbaar.L: Hun huis heeft vrede zonder vrees, en Gods roede is niet over hen.L9Hun zaad rondom hen is veilig, en hunne nakomelingen zijn bij hen.R8Waarom leven dan de goddelozen, en worden oud, en nemen toe in goederen?S7Als ik daaraan gedenk, zo verschrik ik, en siddering overvalt mijn vlees.c6?Keert u herwaarts tot mij, gij zult verbaasd staan, en de hand op den mond moeten leggen.O5Handel ik dan met een mens, dat mijn gemoed niet verdrietig zou zijn?:4oDuldt mij zolang ik spreek, en bespot mij daarna.43cHoort toch naar mijne rede en laat u raden. 2 =Job antwoordde en sprak:_17Dit is het deel van den goddelozen mens bij God, en het erfdeel, dat God hem toezegt.[0/Het koren in zijn huis zal weggevoerd worden, verstrooid op den dag zijns toorns.W/'De hemel zal zijne misdaad openbaren, en de aarde zal zich tegen hem stellen.+.OEr is geen duisternis, die hem zou kunnen bedekken; een vuur zal hem verteren, dat niet aangeblazen is; en wie overig is in zijne hut, dien zal het kwalijk gaan.-Een bloot zwaard zal hem door het lijf gaan; en het blinken des zwaards, dat hem bitter zal zijn, zal met verschrikkingen over hem komen.V,%Hij zal vlieden voor het ijzeren harnas, en de stalen boog zal hem verjagen.+De buik zal hem eens vol worden; wanneer hij de grimmigheid zijns toorns over hem zenden zal, en over hem zal laten regenen zijne spijs.h*IOf hij al volop genoeg heeft, het zal hem toch bang worden; allerlei moeite zal hem overkomen.e)CVan zijne spijs liet hij niets overblijven; derhalve zal zijn goed leven geen stand houden.a(;Want zijn buik kon niet vol worden; zo zal hij met zijn kostelijk goed niet ontsnappen.|'qWant hij heeft de armen onderdrukt en verlaten; hij heeft huizen aan zich getrokken, welke hij niet gebouwd heeft.}&sHij zal arbeiden en er niet van genieten, en anderen krijgen zijne goederen, zodat hij er niet door verblijd wordt.Z%-Hij zal niet zien de stromen noch de waterbeken, die van honig en boter vloeien.S$Hij zal het gift der adders inzuigen, en de tong der slang zal hem doden.q#[De rijkdommen, welke hij verslonden heeft, moet hij weder uitspuwen; God zal ze uit zijnen buik stoten.T"!zo zal die spijs zich binnen in het lijf geheel veranderen in addervergif.Q! als hij ze verschoont en niet verlaat, en ze niet weert uit zijne keel,h I Of de boosheid hem al wel smaakt in zijnen mond, en of hij haar ook onder zijne tong verbergt,pY Zijne beenderen zullen zijne heimelijke zonden wel betalen, en zullen zich met hem in de aarde leggen.Z- Zijne kinderen zullen gaan bedelen, en zijne hand zal hem moeite ten loon geven.oW Het oog, dat hem gezien heeft, zal hem niet meer zien, en zijne plaats zal hem niet meer aanschouwen.zmGelijk een droom vergaat, zo zal hij ook niet gevonden worden; en gelijk een gezicht in den nacht verdwijnt hij.ykzo zal hij toch ten laatste teniet gaan als drek, zodat zij, die hem gezien hebben, zullen zeggen: Waar is hij?W'Of zijne hoogte al tot in den hemel reikt, en zijn hoofd aan de wolken raakt,tadat het roemen der goddelozen niet lang bestaat, en de vreugde des huichelaars slechts een ogenblik duurt?dAWeet gij niet, dat het altijd zo gegaan is, sedert dat er mensen op de aarde geweest zijn,wIk wil gaarne horen wie mij daarin bestraffen en berispen zal; want de geest mijns verstands zal voor mij antwoorden.>wDaar moet ik op antwoorden, en ik kan niet verbeiden.2 aToen antwoordde Zofar van Naäma en sprak: En zij zaten met hem op de aarde zeven dagen en zeven nachten, en spraken niet met hem, want zij zagen, dat de smart zeer groot was.P En toen zij hunne ogen van verre ophieven, herkenden zij hem niet; en zij verhieven hunne stem en weenden, en ieder scheurde zijn kleed, en zij strooiden aarde boven hunne hoofden en naar den hemel.  Toen nu drie vrienden van Job al het ongeluk hoorden, dat hem overkomen was, kwamen zij ieder uit zijne plaats, Elifaz van Teman, Bildad van Suah, en Zofar van Naäma; want zij waren het ééns geworden, dat zij gaan zouden om hem te beklagen en te troosten.U# Maar hij zeide tot haar: Gij spreekt gelijk uitzinnige vrouwen spreken; hebben wij het goede van God ontvangen, en zouden wij het kwade ook niet aannemen? In dit alles zondigde Job niet met zijne lippen.kO En zijne huisvrouw zeide tot hem: Houdt gij nog vast aan uwe vroomheid? Laat God varen, en sterf.BEn hij nam een potscherf en krabde zich, en zat in de as.Toen voer de satan uit van het aangezicht des Heren, en sloeg Job met boze zweren van de voetzool af tot den schedel toe.` 9En de Heer sprak tot den satan: Zie, hij zij in uwe hand; verschoon alleen zijn leven. ymaar strek uwe hand uit en tast zijn gebeente en zijn vlees aan, voorwaar, hij zal U in het aangezicht vaarwel zeggen.s _De satan antwoordde den Heer en sprak: Huid voor huid, en al wat een mens heeft laat hij voor zijn leven;* MEn de Heer sprak tot den satan: Hebt gij geen acht geslagen op mijnen knecht Job? Want zijnsgelijke is in het land niet, vroom en oprecht, godvrezend en mijdende het kwaad; en hij houdt ook nog vast aan zijne vroomheid, maar gij hebt Mij bewogen, dat Ik hem zonder oorzaak getuchtigd heb. Toen sprak de Heer tot den satan: Van waar komt gij? De satan antwoordde den Heer en sprak: Ik heb het land rondom doorgetrokken. /Het gebeurde nu op een dag, toen de kinderen Gods kwamen om zich voor den Heer te stellen, dat de satan ook onder hen kwam en voor den Heer trad.ykVreest dan voor het zwaard; want het zwaard is de toorn over de misdaad, opdat gij weet, dat er een gericht is.QWant gij zegt: Hoe zullen wij hem vervolgen, en ene zaak in hem vinden? Hem zal ik zien, mij ten goede, en mijne ogen zullen Hem aanschouwen en geen vreemde: mijne nieren zijn verteerd in mijn binnenste.eCen als deze mijne huid geheel doorknaagd zal zijn, zal ik toch uit mijn vlees God nog zien.\1Doch ik weet, dat mijn verlosser leeft, Hij zal ten laatste over het stof opstaan;iKmet een ijzeren stift op lood, en tot ene eeuwige gedachtenis in ene steenrots gehouwen werden!^5Och, dat mijne redenen opgeschreven werden! Och, dat zij werden gesteld in een boek,^5Waarom vervolgt gij mij zowel als God, en kunt van mijn vlees niet verzadigd worden?\1Ontfermt, ontfermt u over mij, mijne vrienden; want Gods hand heeft mij aangetast.n~UMijn gebeente kleeft aan mijne huid en mijn vlees, en ik kan mijne tanden met het vel niet bedekken.k}OAl mijne vertrouwden hebben een afschuw van mij, en die ik liefhad hebben zich tegen mij gekeerd.l|QOok de jonge kinderen achten mij niets; als ik mij tegen hen stel, zo geven zij mij kwade woorden.^{5Mijne huisvrouw is van mij vervreemd; ik moet mijn eigen kinderen naar de ogen zien.`z9Ik riep mijnen knecht en hij antwoordde mij niet; ik moest hem smeken met mijnen mond.qy[Mijne huisgenoten en mijne dienstmaagden achten mij als vreemd; ik ben onbekend geworden in hunne ogen.Vx%Mijne naasten hebben zich onttrokken, en mijne vrienden hebben mij vergeten.bw= Hij heeft mijne broeders van mij verwijderd, en mijne bekenden zijn mij vreemd geworden.v Zijne krijgslieden zijn tezamen gekomen, en hebben hunnen weg tegen mij gebaand en hebben zich rondom mijne hut gelegerd.Pu Zijn toorn is over mij ontstoken, en Hij houdt mij voor zijnen vijand.jtM Hij heeft mij rondom verbroken en laat mij gaan, en heeft mijne hoop ontworteld gelijk een boom.Ls Hij heeft mijne eer uitgetogen, en de kroon van mijn hoofd gerukt.nrUHij heeft mijnen weg versperd, dat ik nergens heen kan, en Hij heeft duisternis op mijn pad gesteld.hqIZie, of ik al kerm over geweld, zo word ik toch niet verhoord; ik roep, maar er is geen recht.Vp%Merkt toch op, dat God mij ongelijk doet, en mij met zijn net heeft omringd.Qomaar gij verheft u waarlijk tegen mij, en scheldt mij tot mijnen smaad.(nKDwaal ik, zo dwaal ik voor mij;SmGij hebt mij nu tienmaal gehoond, en schaamt u niet mij zo om te drijven.KlWat plaagt gijlieden toch mijne ziel, en pijnigt mij met woorden? k =Job antwoordde en sprak:aj;Dit is de woning des onrechtvaardigen, en dit is de plaats desgenen, die God niet acht.piYDie na hem komen, zullen zich over zijnen dag ontzetten; en die vóór hem zijn, zal vrees overvallen.vheHij zal geen kinderen hebben en geen naneven onder zijn volk; niemand zal hem overblijven in zijne goederen.ag;Hij zal van het licht in de duisternis gedreven, en van den aardbodem verstoten worden.^f5Zijne gedachtenis zal vergaan in het land, en hij zal geen naam hebben op de straat.deAVan onderen zullen zijne wortels verdorren, en van boven zal zijn oogst afgesneden worden.Ud#In zijne hut zal niets blijven, over zijne hut zal zwavel gestrooid worden.uccZijne hoop zal uit zijne hut uitgeroeid worden; en zij zullen hem drijven tot den koning der verschrikking.gbG De sterkte zijner huid zal verteerd worden, en de vorst des doods zal zijne sterkte verteren.Va% Honger zal zijne have zijn, en ongeluk zal hem bereid zijn en hem aankleven.\`1 Van rondom zal hem plotseling vrees verschrikken, dat hij niet weten zal waarheen.L_ Voor hem is een strik in de aarde gelegd, en een val op ieder pad.J^  de strik zal zijne verze vasthouden, en het net zal hem grijpen.T]!Want hij is met zijne voeten in den strik gebracht, en wandelt in het net:a\;Zijne krachtige treden zullen in de engte komen, en zijn eigen raadslag zal hem vellen.][3Het licht zal duister worden in zijne hut, en zijn lamp over hem uitgeblust worden.fZEOok zal het licht der goddelozen uitgeblust worden, en de vonk zijns vuurs zal niet glimmen.YWilt gij van boosheid bersten? Meent gij, dat om uwentwil de aarde verlaten en de rots van hare plaats verzet zal worden?JX Waarom worden wij geacht als vee, en zijn zo onrein in uwe ogen?gWGWanneer zult gijlieden aan de redenen een einde maken? Geeft acht, daarna zullen wij spreken.1V _Toen antwoordde Bildad van Suah en sprak:TU!Nederwaarts in het graf zal zij varen, zij zal met mij in het stof liggen.LTwat zal ik verwachten; en wie zal mij mijne hoop doen aanschouwen?XS)de verrotting noem ik mijnen vader, en de wormen mijne moeder en mijne zuster;lRQ Al wacht ik lang, zo is toch het graf mijne woonplaats, en in de duisternis is mijn leger gemaakt;EQ Zij hebben van den nacht dag gemaakt, en van den dag nacht.jPM Mijne dagen zijn vergaan, en mijne aanslagen, die in mijn hart gezeteld hebben, zijn verstrooid.WO' Welaan, keert allen herwaarts en komt: ik zal toch geen wijze onder u vinden._N7 De rechtvaardige zal zijnen weg houden, en wie rein van handen is, zal sterk blijven.vMeDaarover zullen de rechtvaardigen droevig zien, en de onschuldigen zullen zich stellen tegen de huichelaars.`L9Mijne gedaante is donker geworden van treuren, en al mijne leden zijn als een schaduw.sK_Hij heeft mij tot een spreekwoord onder de lieden gesteld, en ik moet mij in het aangezicht laten spuwen.eJCHij roemt wel bij zijne vrienden den buit, maar de ogen zijner kinderen zullen versmachten.[I/Gij hebt het verstand voor hun hart verborgen; daarom zult Gij hen niet verhogen.BHWees Gij zelf mijn borg voor U, wie wil voor mij instaan?YG+Voorwaar, bespotting omgeeft mij en op hunne verbittering moet mijn oog rusten.JF Mij adem is zwak en mijne dagen zijn afgekort; het graf is nabij.bE=Maar de bestemde jaren zijn gekomen, en ik ga den weg, waarlangs ik niet zal wederkomen.^D5Dat hij mocht richten tussen den man en God, tussen den mensenzoon en zijnen vriend!SCMijne vrienden zijn mijne bespotters, maar mijn oog stort tranen tot God.PBNu zie, mijn getuige is in den hemel, en die mij kent is in de hoogte.QAO aarde, bedek mijn bloed niet; en mijn geroep moge geen plaats vinden. <[~~~}y|||7{{zzDyyyZxxuxwwTvvvEuuu'ttAssysrrcrqq4pp4ooXnnQmmqmll>d===5<@}$j=p 6xJ! j  O v  P )XFhyNos6_' (039-15) Moogt gij op hem betrouwen, dat hij uw zaad zal wederbrengen en in uwe schuur vergaderen?s5_' (039-14) Moogt gij u op hem verlaten, daar hij zo sterk is, en zult gij hem voor u laten arbeiden?v4e' (039-13) Kunt gij hem uw juk aanknopen om de voren te maken? Zal hij achter u ploegen in de valleien?a3;' (039-12) Meent gij, dat de eenhoorn u zal dienen, en blijven zal aan uwe kribbe?c2?'(039-11) Hij ziet naar de bergen, waar zijne weide is, en zoekt waar het groen is.b1='(039-10) Hij belacht het gewoel der stad, het geroep des drijvers hoort hij niet.Z0-'dien ik het veld gaf tot een huis, (039-9) en de woestijn tot een woning?t/a'(039-8) Wie heeft den woudezel zo vrij laten gaan, wie heeft de banden des wilden ezels losgemaakt,s._'(039-7) Hare jongen worden vet, en groeien in het koren, en gaan uit en komen niet weder tot haar._-7'(039-6) Zij buigen zich, als zij baren, en scheuren, en laten hare jongen uit.w,g'(039-5) Hebt gij geteld hare maanden, wanneer zij vol worden, en weet gij den tijd, wanneer zij baren?}+ u'(039-4) Weet gij den tijd. wanneer de steengeiten baren, en hebt gij gemerkt, wanneer de hinden zwanger gaan? *&)(039-3) Wie bereidt voor de raaf haar aas, als hare jongen tot God roepen, en dwalend vliegen, als zij niet te eten hebben?f)E&((039-2) dat zij zich nederleggen in hun leger, en rusten in het hol, waar zij loeren?c(?&'(039-1) Kunt gij voor de leeuwin hare prooi jagen, en de jonge leeuwen verzadigen,\'1&&als het stof begoten wordt, dat het samenloopt, en de kluiten aan elkander kleven?m&S&%Wie is zo wijs, dat hij de wolken zou kunnen tellen? Wie kan de waterflessen des hemels toestoppen,R%&$Wie geeft de wijsheid in het verborgen? Wie geeft verstandige gedachten?T$!&#Kunt gij de bliksems uitlaten, dat zij heenvaren en zeggen: Hier zijn wij?\#1&"Kunt gij uwe stem in de wolken hoog opvoeren, dat de menigte des waters u bedekke?j"M&!Weet gij, hoe de hemel te regeren is, of kunt gij deszelfs heerschappij op de aarde vaststellen?m!S& Kunt gij de Morgenster te voorschijn brengen op haren tijd, en den Wagen met zijne kinderen voeren?d A&Kunt gij de banden van het Zevengesternte samenbinden, of de strikken des Orions losmaken?`9&dat het water verborgen worde als onder stenen, en de oppervlakte der diepte bevrieze?Z-&Uit wiens lijf is het ijs gegaan, en wie heeft den rijm onder den hemel gebaard,U#&Wie is de vader van den regen, of wie heeft de druppelen des dauws gebaard?V%&opdat hij de woestijn en de wildernis vervulle, en het gras doe uitspruiten?Y+&dat het regent op het land, waar niemand is, in de woestijn, waar geen mens is;hI&Wie heeft voor den plasregen een waterdoop uitgegraven, en voor den bliksem en donder een weg,[/&Langs welken weg verdeelt zich het licht, en komt de Oostenwind op over de aarde?Z-&dien ik ophoud voor den tijd der droefenis, en voor den dag van strijd en krijg?fE&Zijt gij gekomen tot waar de sneeuw vandaan komt, en hebt gij gezien van waar de hagel komt,eC&Gij weet het immers, want te dien tijde werdt gij geboren, en uwe dagen zijn veel in getal.W'&dat gij hunnen grenspaal zoudt waarnemen, en opmerken de paden naar hun huis?gG&Welke is de weg naar de plaats, waar het licht woont, en waar is het verblijf der duisternis;O&Hebt gij vernomen, hoe breed de aarde is? Zeg op, weet gij dit alles?mS&Hebben de poorten des doods zich ooit voor u geopend, en hebt gij de poorten der duisternis gezien?b=&Zijt gij tot den grond der zee gekomen, en hebt gij in de diepte des afgronds gewandeld?_7&En dat den goddelozen hun licht ontnomen, en de arm der hoovaardigen verbroken wordt?gG&dat zij veranderd zou worden als leem door het ingedrukte zegel, en staan zou in feestgewaad?^5& dat hij de hoeken der aarde vatten zou, opdat de goddelozen daaruit geschud wierden;` 9& Hebt gij in uw leven ooit den morgen geboden, en den dageraad zijne plaats aangewezen,m S& en sprak: Tot hiertoe zult gij komen en niet verder, hier zullen uwe hoogmoedige baren zich leggen?T !& toen Ik haren loop brak met mijnen dam, en hare grendels en deuren stelde,U #& toen Ik haar met wolken bekleedde, en in donkerheid inwond als in windsels;] 3&Wie heeft de deuren der zee toegesloten, toen zij uitbrak als uit den moederschoot,U#&toen Mij de morgensterren te zamen loofden, en alle kinderen Gods juichten?Y+&Of waarop staan hare voetstukken gezonken, of wie heeft haren hoeksteen gelegd,b=&Weet gij wie haar de maat gesteld heeft, of wie over haar het meetsnoer getrokken heeft?dA&Waar waart gij, toen Ik de aarde heb gegrondvest? Zeg het Mij, als gij zo verstandig zijt.B&Gord uwe lendenen als een man: Ik wil u vragen; leer Mij.L&Wie is hij, die den raad verduistert, met woorden zonder verstand?= w&Toen antwoordde de Heer Job uit een onweder en zeide:`9%Daarom moeten de lieden Hem vrezen; en Hij vreest voor niemand, hoe wijs zij ook zijn.7%Maar den Almachtige kunnen wij niet begrijpen, die zo groot is van kracht; want Hij zal van zijn recht en van zijne goede zaak geen rekenschap geven.I %Van het Noorden komt het goud; rondom God is vreeselijke glans.s~_%Nu ziet men het licht niet, dat in de wolken helder schijnt, maar als de wind waait, dan wordt het klaar.X})%Wie zal Hem vertellen, wat ik spreek? Zo iemand spreekt, die wordt verslonden.o|W%Onderricht ons wat wij Hem zeggen zullen; want wij kunnen Hem niets voorhouden vanwege de duisternis.W{'%Hebt gij met Hem de wolken uitgebreid, die vaststaan als een gegoten spiegel?Nz%Hoe uwe klederen warm zijn, als het land stil is van den Zuidenwind?gyG%Weet gij, hoe de wolken zich verstrooien, de wonderen van Hem, die volkomen is in wetenschap?\x1%Weet gij, hoe God ze beschikt, en hoe Hij het licht zijner wolken doet schitteren?Hw %Geef acht daarop, o Job; sta stil en verneem de wonderen Gods.Nv% hetzij tot tuchtiging over een land of tot genade laat Hij ze komen.huI% Hij wendt de wolken waarheen Hij wil, opdat zij doen al wat Hij haar gebiedt op den aardbodem;Pt% De wolken bezwaart Hij met water, en door den nevel breekt zijn licht.Ss% Van den adem Gods komt de vorst, en grote wateren trekken zich dan samen.Gr% Uit het Zuiden komt het onweder, en uit het Noorden de koude.Hq %Het wild gedierte gaat in de holen, en blijft in zijne plaats.`p9%Alle mensen heeft Hij in de hand als besloten, opdat de lieden leren wat Hij doen kan.yok%Spreekt Hij tot de sneeuw, zo is zij weldra op de aarde; en tot den plasregen, zo is er de plasregen met macht.an;%God dondert met zijne stem wonderbaar; Hij doet grote dingen, en wij begrijpen ze niet.}ms%Daarna brult de donder, en hij dondert met een groot geluid; en als zijne stem gehoord wordt, houdt Hij ze niet op.dlA%Hij laat hem heenvaren onder alle hemelen, en zijn bliksem schijnt op de einden der aarde.Qk%Hoor toch, hoe zijn donder klatert, en welke taal uit zijnen mond gaat.8j m%Daarover ontzet zich ook mijn hart en het beeft.Ui#$!Daarvan getuigt zijn gezel, namelijk het geklater des donders in de wolken.Xh)$ Hij bedekt den bliksem als met handen, en gebiedt hem, dat hij toch wederkomt.Vg%$Daarmede verschrikt Hij de lieden, en daarmede geeft Hij spijs in overvloed.Wf'$zie, zo breidt Hij er zijner bliksem over uit, en bedekt alle einden der zee.Le$Als Hij voorneemt de wolken uit te breiden gelijk zijne hoge tent,Ed$dat de wolken vloeien, en overvloedig druipen op de mensen.ac;$Hij maakt het water tot kleine druppels, en drijft zijne wolken te zamen tot den regen,Xb)$Zie, God is groot en onbekend; het getal zijner jaren kan niemand doorgronden.Ia $Want alle mensen zien het, de lieden aanschouwen het van verre.G`$Gedenk, hoe gij zijn werk verhieft, waarvan de lieden zingen.U_#$Wie zal Hem zijnen weg wijzen, en wie zal tot Hem zeggen: Gij doet onrecht?N^$Zie, God is te hoog in zijne kracht; waar is een leeraar gelijk Hij?X])$Wacht u en keer u niet tot het onrecht, gelijk gij door ellende begonnen hebt.W\'$Gij behoeft den nacht niet te begeren, die de lieden van hun plaats wegneemt.T[!$Meent gij, dat Hij uw geweld acht, of goud, of enige sterkte, of vermogen?Z#$Zie toe, of niet misschien de toorn u heeft bewogen om iemand te plagen; of een groot geschenk u niet [het recht] heeft doen buigen.dYA$Maar gij maakt de zaak der goddelozen goed, opdat hunne zaak en hun recht behouden worden. X $Hij zal ook u rukken uit de wijde kaken van den angst, die geen grond heeft; en uwe tafel zal rustig zijn, vol van alles goeds.iWK$Maar den ellendige zal Hij uit zijne ellende redden en den arme het oor openen in de droefenis.SV$Zo zal hunne ziel in de jeugd sterven, en hun leven onder de hoereerders.TU!$ De huichelaars worden vol toorns; zij roepen niet als zij gevangen liggen.}Ts$ Maar is het, dat zij niet gehoorzaam zijn, zo zullen zij in het zwaard vallen en vergaan, eer zij het gewaarworden.tSa$ Is het, dat zij gehoorzaam zijn en hem dienen, zo zullen zij bij goede dagen oud worden en met lust leven.nRU$ Hij opent hun het oor voor de bestraffing, en zegt hun, dat zij zich van het onrecht bekeren zullen.nQU$ dan verkondigt Hij hun wat zij gedaan hebben, en hunne ondeugd, dat zij met geweld gehandeld hebben.OP$En zo zij gevangen liggen in boeien, en ellendig gebonden met touwen,O$Hij keert zijne ogen niet af van den rechtvaardige, maar met koningen laat Hij hen altoos op den troon zitten, opdat zij hoog blijven.YN+$Den goddeloze ondersteunt Hij niet, maar Hij helpt den ellendige tot het recht.\M1$Zie, God verwerpt de machtigen niet; want Hij is ook machtig in kracht des harten.dLA$Mijne redenen zullen zonder twijfel niet vals zijn, mijn gevoelen zal oprecht voor u zijn.aK;$Ik zal mijn gevoelen van verre ophalen, en bewijzen, dat mijn Schepper rechtvaardig is.eJC$Verbeid mij nog een weinig, ik zal het u aantonen; want ik heb over God nog iets te zeggen.$I E$Elihu sprak verder en zeide:oHW#Daarom heeft Job zijnen mond voor niets geopend, en hoogmoedige beuzelingen gesproken met onverstand.sG_#ofschoon zijn toorn zo spoedig niet bezoekt, en Hij het zich niet aantrekt, dat er zovele ondeugden zijn.hFI#Daarop zegt gij: Gij zult Hem niet zien; doch er is een gericht voor Hem, verbeid Hem slechts;XE)# want God zal de ijdelheid niet verhoren, en de Almachtige zal ze niet aanzien.fDE# Maar zij zullen daar ook jammeren over den hoogmoed der bozen, en Hij zal hen niet verhoren;gCG# die ons verstandiger maakt dan het vee op de aarde, en wijzer dan de vogelen onder den hemel?_B7# maar men vraagt niet: Waar is God, mijn Schepper, die lofgezangen maakt in den nacht;]A3# Zij mogen kermen, als hun veel geweld geschiedt, en klagen over den arm der groten,@y#Aan een mens, gelijk gij zijt, mag uwe boosheid wel iets doen, en uwe gerechtigheid [baten] aan een mensenkind.d?A#Zo gij rechtvaardig zijt, wat kunt gij Hem geven, of wat zal Hij van uwe handen ontvangen?u>c#Is het, dat gij zondigt, wat kunt gij tegen Hem beginnen? En zijn uwe misdaden vele, wat kunt gij Hem doen?U=##Staar den hemel aan en zie, en aanschouw de wolken, dat zij u te hoog zijn.<<s#Ik zal u antwoord geven, en aan uwe vrienden met u.[;/#Want gij zegt: Wie geldt iets bij u? Wat helpt het, dat ik mij zonder zonde maak?W:'#Houdt gij dat voor recht, wat gij gezegd hebt: Ik ben rechtvaardiger dan God? 9 =#En Elihu begon en sprak:~8u"%Hij heeft boven zijne zonde ook nog gelasterd; over ons heeft hij in de handen geklapt, en tegen God veel gesproken.c7?"$Och, dat Job beproefd wordt tot het einde toe, omdat hij zich tot verkeerde lieden wendt.L6"#Job spreekt met onverstand, en zijne woorden zijn niet verstandig.X5)""Verstandige lieden zullen tot mij zeggen, en een wijs man, die naar mij hoort:4}"!Zal Hij naar uwen zin vergelden? Want gij verwerpt alles, en gij hebt te kiezen en ik niet. Weet gij nu wat, zo zeg het.x3i" Heb ik het niet getroffen, zo leer gij het mij beter; heb ik niet recht gehandeld, ik zal het niet weder doen.I2 "Men moet tot God zeggen: ik heb geboet, ik wil geen kwaad doen.S1"Hij laat niet een huichelaar over hen regeren, om het volk te verdrukken. 0 "Als Hij vrede geeft, wie zal verdoemen? En als Hij zijn aangezicht verbergt, wie zal Hem aanschouwen onder de volken en lieden?Z/-"opdat het roepen der armen voor hem kome, en hij het roepen der ellendigen hore.O."omdat zij van Hem afgeweken zijn, en geen van zijne wegen verstonden;=-u"Hij werpt de goddelozen overhoop, waar men het ziet;g,G"Daarom dat Hij hunne werken kent, en Hij hen des nachts omkeert, daarom worden zij verslagen.n+U"Hij brengt velen der hoogmoedigen om, zonder eerst te onderzoeken, en stelt anderen in hunne plaats.d*A"Want Hij mag op den mens niet eerst lang acht slaan, dat hij voor God in het oordeel kome.c)?"er is geen duisternis noch donkerheid, waar de kwaaddoeners zich zouden kunnen verbergen.L("Want zijne ogen zien op ieders wegen, en Hij ziet al hunne gangen: ' "Schielijk moeten de lieden sterven, en te middernacht verschrikken en vergaan; de machtigen worden weggenomen zonder mensenhand.&"En Hij ziet toch den persoon der vorsten niet aan, en kent den rijke niet meer dan den arme; want zij zijn allen het werk zijner handen.Z%-"Zou iemand tot den koning zeggen: Gij deugniet! en tot den vorst: Gij goddeloze?y$k"Zou ook iemand, die het recht haat, kunnen regeren? Of wilt gij hem, die rechtvaardig en machtig is, verdoemen?P#"Hebt gij nu verstand, zo hoor, en geef acht op de stem mijner redenen.J" "alle vlees zou tegelijk vergaan, en de mens zou weder as worden.n!U"Ware het, dat hij zich tegen haar wilde stellen, zo zou hij aller geest en adem tot zich vergaderen;Y +" Wie heeft wat op de aarde is verordend, en wie heeft de gehele wereld geschikt?fE" Buiten twijfel, God veroordeelt niemand ten onrechte, en de Almachtige buigt het recht niet.dA" maar Hij vergeldt den mens, naardat hij verdiend heeft, en treft een ieder naar zijn doen.w" Derhalve hoort mij, gij wijze lieden: Het zij verre, dat God zou goddeloos handelen, en de Almachtige onrechtvaardig;U#" Want hij heeft gezegd: Al is iemand vroom, zo geldt hij toch niets bij God.T!"en op den weg gaat met de kwaaddoeners en wandelt met de goddeloze lieden?H "Wie is zulk een als Job, die de spotternij indrinkt als water,pY"ik moet liegen, hoewel ik recht heb, en ben gekweld van mijne pijlen, hoewel ik het niet verdiend heb.T!"Want Job heeft gezegd: ik ben rechtvaardig, en God weigert mij mijn recht:S"Laat ons een oordeel verkiezen, opdat wij onder ons erkennen wat goed is.G"Want het oor beproeft de redenen, en de mond proeft de spijs.S"Hoort, gij wijzen, mijne redenen, en gij verstandigen, geeft acht op mij.  ="En Elihu begon en sprak:S!!Maar hebt gij niets, zo hoor naar mij; zwijg, en ik zal u wijsheid leren.oW! Maar hebt gij wat te zeggen, zo antwoord mij; zeg op, zijt gij rechtvaardig, ik wil het gaarne horen.@{!Merk op, Job, en hoor naar mij; zwijg, opdat ik spreke.hI!opdat Hij zijne ziel terugtrekke uit het verderf, en hem verlichte met het licht der levenden.@{!Zie, dit alles doet God twee of driemaal met een ieder,xi!Hij heeft mijne ziel verlost, opdat zij niet in het verderf zou varen, maar dat mijn leven het licht zou zien.| q!Hij zal voor de lieden bekennen en zeggen: Ik heb gezondigd en het recht verkeerd, maar het heeft mij niet gebaat.! ;!Hij zal God bidden, die zal hem genade bewijzen, en zal hem zijn aangezicht laten zien met vreugde, en zal den mens naar zijne gerechtigheid vergelden.P !Zijn vlees groeit weder als in de jeugd, en hij zal weder jong worden. 3!zo zal Hij hem genadig zijn en zeggen: Hij zal verlost worden, opdat hij niet nederwaarts vare in het verderf; want Ik heb ene verzoening gevonden.} s!Is er dan bij hem een Engel, één uit duizend, een voorspraak, om den mens te verkondigen, dat hij zou recht doen,N!zodat zijne ziel nadert tot het verderf, en zijn leven tot de doden.!Zijn vlees verdwijnt, dat het niet gezien kan worden, en zijne beenderen worden verslagen, dat men ze niet gaarne aanziet;ve!en richt hem zijn leven zo toe, dat hij van de spijs walgt, en zijne ziel, dat zij geen lust tot eten heeft.S!Hij straft hem met smarten op zijn leger, en al zijn gebeente heftiglijk,c?!en zijne ziel verschone van het verderf, en zijn leven, dat het niet in het zwaard valle.Z-!opdat Hij den mens van zijn voornemen afwende, en hem voor hoovaardij bescherme,J !dan opent Hij het oor der lieden, en verschrikt en kastijdt hen;pY!In den droom, in het gezicht van den nacht, als de slaap op de lieden valt, als zij slapen op het bed,dA!Want God spreekt nu eens op ene wijze en dan op ene andere wijze, maar men let er niet op.`9! Waarom wilt gij tegen Hem twisten, omdat Hij u geen rekenschap geeft van al zijn doen?o~W! Zie, juist daaruit besluit ik tegen u, dat gij niet rechtvaardig zijt; want God is meer dan een mens.U}#! Hij heeft mijnen voet in den stok gelegd, Hij heeft al mijne wegen bewaakt.^|5! Zie, Hij heeft ene zaak tegen mij gevonden, daarom houdt Hij mij voor zijnen vijand:D{! Ik ben rein zonder misdaad, onschuldig, en heb gene zonde.Rz!Gij hebt gesproken voor mijne oren, de stem uwer redenen moest ik horen:ay;!Doch gij behoeft voor mij niet te verschrikken, en mijne hand zal u niet te zwaar zijn.Ix !Zie, ik ben Gods evenals gij, en van leem ben ik óók gemaakt.Bw!Kunt gij, zo wederleg mij; schik u tegen mij, en wapen u.bv=!De Geest Gods heeft mij gemaakt, en de adem des Almachtigen heeft mij het leven gegeven.Wu'!Mijn hart zal recht spreken, en mijne lippen zullen het reine verstand uiten.Mt!Zie, ik doe mijnen mond open, en mijne tong spreekt in mijnen mond.Is !Hoor toch, Job, mijne redenen, en geef acht op al mijne woorden.Sr want ik weet niet te vleien; licht zou mijn Schepper mij anders wegnemen.Bq Ik wil niemands persoon aanzien, en zal geen mens roemen;\p1 Ik moet spreken, opdat ik lucht krijge; ik moet mijne lippen openen en antwoorden.]o3 Zie, mijne borst is als most, die toegestopt is, die de nieuwe zakken doet bersten.Sn Want ik ben zo vol van redenen, dat mij de adem in mijnen boezem benauwt.]m3 zo wil ik toch ook mijn deel in het spreken hebben, en zal mijn gevoelen ontvouwen.llQ Dewijl ik dan gewacht heb en zij niet konden spreken, want zij staan stil en antwoorden niet meer,>kw Ach, zij zijn versaagd, zij kunnen niet meer spreken.Qj Die rede voldoet mij niet; ik wil hem niet naar uwe redenen antwoorden.qi[ Gij zult misschien zeggen: Wij hebben de wijsheid getroffen; God heeft hem verstoten en anders niemand.yhk en heb acht gegeven op ulieden; maar zie, er is niemand van u, die Job bestraft, of op zijne redenen antwoordt.g{ Zie, ik heb gewacht, totdat gijlieden gesproken hadt; ik heb uw verstand opgemerkt, totdat gij de rechte redenen troft,Sf Daarom wil ik ook spreken; hoort mij: ik zal mijn gevoelen ook ontvouwen.Ze- De bejaarden zijn niet altijd de wijsten en de ouden verstaan niet wat recht is.mdS Maar voorwaar, de geest, die in de mensen is, en de adem des Almachtigen, die maakt hen verstandig.ecC Ik dacht: Laat de jaren spreken, en laat de veelheid der dagen de wijsheid te kennen geven.6be En zo antwoordde Elihu, de zoon van Baracheël van Buz, en sprak: Ik ben jong, en gijlieden zijt oud; daarom heb ik geschroomd en gevreesd mijn gevoelen aan u te ontvouwen.gaG Daarom, toen hij zag, dat er geen antwoord was in den mond der drie mannen, werd hij toornig.c`? En Elihu had gewacht, totdat zij met Job gesproken hadden, omdat zij ouder waren dan hij.t_a Ook werd hij toornig op zijne drie vrienden, omdat zij geen antwoord vonden en Job nochtans veroordeelden.^% Maar Elihu, de zoon van Baracheël van Buz, van het geslacht van Ram, werd toornig op Job, omdat hij zijne ziel meer rechtvaardigde dan God.c] A Toen hielden de drie mannen op Job te antwoorden, dewijl hij zich voor rechtvaardig hield.f\E(zo wassen mij distels voor tarwe op, en doornen voor gerst. Hier eindigende redenen van Job.][3'Heb ik zijne vruchten onbetaald gegeten, en het leven den akkerlieden zuur gemaakt,WZ'&Zal mijn land tegen mij schreeuwen, en zullen zijne voren met elkander wenen?[Y/%Ik zou het getal mijner treden aantonen, en als een vorst zou ik tot hem naderen.bX=$Zo zou ik het op mijne schouders nemen, en het als ene kroon op mijn hoofdhulsel binden.~Wu#Wie geeft mij een verhoorder? Dat de Almachtige mijne begeerte verhore! Dat iemand een boek schreve over mijne zaak!V!"Heb ik gevreesd voor de grote menigte, en heeft de verachting der maagschappen mij afgeschrikt, dat ik stil bleef en de deur niet uitging?^U5!Heb ik mijne schuld naar mensenwijze bedekt, dat ik heimelijk mijne misdaad verborg?VT% De gast moest er niet buiten blijven; mijne deur deed ik den reizenden open.zSmHebben de mannen in mijne hut niet moeten zeggen: Waar is iemand, die van zijn vlees niet verzadigd is geworden?ZR-Want ik liet mijnen mond niet zondigen, om door een vloek zijn leven te begeren.pQYHeb ik mij verblijd, als het mijnen vijand kwalijk ging, en heb ik mij verheven, als hem ongeluk trof?jPMHetwelk ook ene misdaad is voor de rechters, want daarmede zou ik God daarboven verzaakt hebben.dOAdat mijn hart zich heimelijk had laten overreden, hun kussen toe te werpen met mijne hand?`N9Heb ik de zon aangezien, als zij helder scheen, en de maan, als zij vol daarheen trad,`M9Heb ik mij verblijd, omdat ik veel goederen had, en mijne hand allerlei had verworven?`L9Heb ik het goud tot mijn toeverlaat gesteld, en tot den goudklomp gezegd: Mijn troost?UK#Neen, ik vreesde Gods straf over mij, en ik kon zijnen last niet verdragen.XJ)zo valle mijn schouder van het schouderbeen, en mijn arm breke van de pijp af.dIAheb ik mijne hand tegen den wees opgeheven, dewijl ik zag, dat ik helpers had in de poort,hHIhebben zijne lendenen mij niet gezegend, toen hij van de vellen mijner lammeren verwarmd werd;hGIHeb ik iemand zien omkomen, omdat hij geen kleed had, en den arme zonder bedekking laten gaan;tFaWant ik heb mij van de jeugd af gedragen als een vader, en van den moederschoot af heb ik gaarne getroost.VE%Heb ik mijne bete alleen gegeten, en heeft de wees niet ook daarvan gegeten?dDAHeb ik den nooddruftigen hunne begeerte ontzegd, en de ogen der weduwen laten versmachten?C{Heeft die ook hem niet gemaakt, die mij in den moederschoot vormde, en heeft Hij hem in het lichaam niet evenzo bereid?bB=wat zou ik dan doen, als God zich opmaakte, en wat zou ik antwoorden, als Hij bestrafte?jAM Heb ik het recht mijns knechts of mijner dienstmaagd veracht, als zij ene zaak tegen mij hadden,j@M Ja, dit zou een vuur zijn, dat tot het verderf toe verteren en al mijne inkomsten uitroeien zou.G? Want dit is ene schanddaad, en een misdrijf voor de rechters.c>? zo moge mijne huisvrouw door een ander geschonden worden, en anderen mogen haar beslapen.g=G Heeft mijn hart zich laten verlokken tot ene vrouw, en heb ik aan mijns naasten deur geloerd,[</zo moge ik zaaien, en een ander ete het; en mijn geslacht moge uitgeroeid worden.;Zijn mijne gangen ooit geweken van den weg, en heeft mijn hart mijne ogen nagevolgd, of heeft iets aan mijne handen gekleefd,Y:+zo wege men mij op ene rechte weegschaal, dan zal God mijne vroomheid erkennen.T9!Heb ik gewandeld in ijdelheid, of heeft mijn voet zich gehaast tot bedrog,F8Ziet Hij niet mijne wegen, en telt Hij niet al mijne treden?l7QZou niet billijker de onrechtvaardige zulk ongeluk hebben, en een kwaaddoener zo verstoten worden?c6?Wat zou God mij anders als loon van boven geven, en welk erf de Almachtige uit de hoogte?\5 3Ik heb een verbond gemaakt met mijne ogen, dat ik geen acht zou geven op ene maagd.S4Mijn harp is mij ene klacht geworden, en mijne fluit ene stem des wenens.V3%Mijn huid is over mij zwart geworden, en mijn gebeente is verdord van hitte.U2#Ik ben een broeder der jakhalzen en een metgezel der struisvogels geworden.t1aIk ga zwart daarheen, en nochtans niet verbrand van de zon; ik sta op in de gemeente, en schreeuw het uit._07Mijne ingewanden koken en hebben geen rust; de tijd der ellende heeft mij overvallen.d/AIk verwachtte het goede, en het kwade komt; ik hoopte op het licht, en de duisternis komt.c.?Ik weende immers over hem, die een harden tijd had, en mijne ziel jammerde over de armen.v-eNochtans, zal iemand zijne hand niet uitstrekken tot het beenderenhuis, en niet kermen in zijne verdrukking?l,QWant ik weet, dat Gij mij aan den dood zult overleveren; daar is het bestemde huis aller levenden.`+9Gij heft mij op, en laat mij op den wind daarheen varen, en versnelt mij krachtiglijk.q*[Gij zijt jegens mij veranderd in enen wrede, en bewijst uwe gramschap aan mij met de sterkte uwer hand.i)KRoep ik angstig tot U, zo antwoordt Gij mij niet; treed ik voor, zo geeft Gij geen acht op mij.O(Men heeft mij in het slijk getreden, en gelijk geacht aan stof en as.p'YDoor overmaat van geweld wordt mijn kleed telkens veranderd, waarmede ik omgord ben, als met mijn rok.h&IDes nachts wordt mijn gebeente overal doorboord; en die mij jagen, leggen zich niet te slapen.b%=Maar nu giet mijne ziel zich over mij uit, en de tijd der ellende heeft mij aangegrepen.$1Verschrikking heeft zich tegen mij gekeerd, en heeft mijne heerlijkheid vervolgd als de wind, en als ene wolk trok mijn gelukzalige staat voorbij.]#3Zij zijn hier ingekomen als door ene wijde scheur, en zijn zonder orde aangevallen.w"g Zij hebben mijne paden gebroken; het was hun zo licht te beschadigen, dat zij geen hulp daartoe nodig hadden.!- Ter rechterhand hebben boeven zich tegen mij gesteld, en hebben mijnen voet uitgestoten, en hebben over mij een weg gemaakt om mij te verderven.] 3 Zij hebben hun zeel losgemaakt en mij verdrukt, en hunnen toom voor mij afgeworpen.xi zij hebben een afschuw van mij, en vlieden verre van mij, en ontzien zich niet voor mijn aangezicht te spuwen.O Maar nu ben ik hun snarenspel geworden, en moet hun schimpwoord zijn;\1de kinderen der roekeloze en verachte lieden, die de geringsten in het land waren.Ptussen de bossen riepen zij, en onder de distels vergaderden zij zich,U#In schrikvolle dalen woonden zij, in de holen der aarde en der steenkloven;eCuit het midden der mensen worden zij weggedreven, men schreeuwt over hen als over een dief.Pdie netels uitplukten rondom de bossen, en bremwortel was hunne spijs;pYdie van honger en kommer eenzaam vloden naar de woestijn, onlangs verdorven en ellendig geworden zijn;T!wier vermogen ik voor niets hield; die niet tot den ouderdom konden komen;  Maar nu spotten met mij wie jonger zijn dan ik ben, wier vaders ik versmaad zou hebben om bij de honden mijner kudde te stellen;b=Was ik niet gelukkig? was ik niet stil? had ik geen goede rust? En er komt zulke onrust!\1Wat ik gevreesd heb is mij overkomen, en hetgeen ik schroomde heeft mij getroffen.T!Want als ik eten zal, moet ik zuchten, en mijn gekerm vliet uit als water.Ken aan den man, wiens weg verborgen is, dien God voor hem bedekt?Kdie zich zeer verblijden en vrolijk zijn als zij een graf vinden;mSdie den dood verwachten, maar hij komt niet; zij zouden hem wel uit het verborgene willen opgraven;^5Waarom is het licht gegeven aan den ellendige, en het leven aan de bedroefde harten,\1Daar zijn beiden, klein en groot, de knecht en die van zijnen heer vrijgelaten is.[ /Daar hebben de gevangenen vrede met elkander, en horen de stem des drijvers niet.e CAldaar moeten de goddelozen ophouden met razen; aldaar rusten wie veel moeite gehad hebben.x iof als ene ontijdige geboorte, ware ik niet geweest, als de jonge kinderen, die het licht nooit gezien hebben.J  of met vorsten, die goud hebben, of wier huizen vol zilver zijn;R met de koningen en raadsheren op de aarde, die woeste plaatsen bebouwen;B Dan zou ik nu liggen en stil zijn, slapen en rust hebben,X) Waarom heeft men mij op den schoot genomen, waarom ben ik met borsten gezoogd?{o Waarom ben ik niet gestorven van den moederschoot af, waarom ben ik niet omgekomen, toen ik uit het lichaam kwam?wg omdat hij de deur der baarmoeder voor mij niet gesloten heeft, en niet verborgen het ongeluk voor mijne ogen.) Zijne sterren mogen duister zijn in zijne schemering; hij hope op het licht en het kome niet; en hij moge niet zien de oogleden des dageraads;dADe dagvervloekers mogen hem vervloeken, zij, die in staat zijn den leviathan te verwekken.H Zie, die nacht moge eenzaam zijn, en geen gejuich kome daarin.  Donkerheid moge dien nacht innemen; hij moge zich onder de dagen des jaars niet verheugen, noch in het getal der maanden komen.  Duisternis en donkerheid mogen hem overweldigen, en dikke wolken mogen op hem blijven, en de damp bij dag make hem afgrijselijk.s_Die dag moge duister zijn, en God daarboven moge naar hem niet vragen; geen glans moge over hem schijnen.r~]De dag moge verloren zijn, waarop ik geboren ben, en de nacht toen men zeide: Een jongsken is ontvangen.}'en Job sprak:H| Daarna deed Job zijnen mond open en vloekte zijnen geboortedag; {9Als ik hunnen omgang verkoos, dan moest ik bovenaan zitten; en ik woonde als een koning onder de krijgsknechten, als iemand, die treurenden vertroost. e~~}}}||<{{b{zyymyxx)www"vvwv!uuluttssNrrrOqqdppooooknnn+mmRlllkk>jjWjii+hhCgghgfeexeddIccRbbhaan``p`__^^Q]]u]\\^\[[ ZZYYaXXXWW#VVV=UUSUTSRRQjP;OOZONeMMM1LLLKK+JJvJ III HHeHGG4FFFEE3DDMCCzCBBB4AA9@@y@.??/>>>G===5<000K/...\---H,,s,++_***:))f)((A''|'+&&&A%%n%$$o$##D""b!!!& SZS~d7#U9iR#+ y j f ^ *#K -o^LUhZo zal dan de Heer over zijn land ijveren en zijn volk verschonen; ThDat de priesters, de dienaars des Heren, wenen tussen het voorhuis en het altaar en zeggen: Heer, verschoon uw volk en laat uw erfdeel niet te schande worden, dat de heidenen over hen zouden heersen; waarom zou men onder de volken zeggen: Waar is nu hun God?9Skhverzamelt het volk, heiligt de gemeente, vergadert de oudsten, brengt bijeen de jonge kinderen en de zuigelingen; de bruidegom ga uit zijne kamer en de bruid uit haar vertrek.UR#hBlaast de bazuinen op Sion, heiligt een vasten, roept de gemeente te zamen;Q#hwie weet, het mocht Hem wederom berouwen en Hij een zegen achter zich laten om spijsoffer en drankoffer te offeren voor den Heer, uwen God.;Poh scheurt uwe harten en niet uwe klederen en bekeert u tot den Heer, uwen God; want Hij is genadig, barmhartig, lankmoedig en van grote goedheid, en de straf berouwt Hem welhaast:gOGh Dus spreekt nu de Heer: Bekeert u tot Mij van ganser harte met vasten, met wenen, met klagen;SNh En de Heer laat zijnen donder voor zijn heir uitgaan; want zijn heir, dat zijn bevel zal voeren, is zeer groot en machtig, ja de dag des Heren is groot en zeer verschrikkelijk en wie kan hem verdragen?}Msh Voor hen siddert de aarde en beeft de hemel; de zon en de maan worden duister en de sterren weerhouden haren glans.L{h Zij zwerven overal in de stad, lopen op de muren en klimmen in de huizen en door de vensters komen zij in als een dief.Khde een verhindert den ander niet, maar elk trekt op zijn eigen pad daarheen; zij zullen door wapenen heenbreken en niet gewond worden.J-hZij lopen als reuzen en beklimmen de muren als krijgslieden; ieder gaat recht voor zich uit op zijnen weg en zij wijken niet af van hunne paden;VI%hDe volken ontzetten zich voor hen, aller aangezichten verliezen hunne kleur.)HKhzij springen daarheen bovenop de bergen, gelijk wagens rammelen en gelijk ene vlam flikkert in het stro; als een machtig volk, dat toegerust is tot den strijd.;GqhZij zien er uit als paarden en rennen als ruiters;@FyhEen verterend vuur gaat vóór hen uit en achter hen ene brandende vlam; het land is vóór hen als een lusthof, maar achter hen als ene woeste wildernis en niemand zal hen ontkomen. E hEen duistere dag, een donkere dag, een bewolkte dag, een nevelachtige dag; den dageraad gelijk, die zich uitbreidt over de bergen, komt een groot en machtig volk, gelijk tevoren niet geweest is en voortaan niet zal zijn ten eeuwigen tijde, immer en altoos. D hBlaast de bazuin op Sion, roept op mijnen heiligen berg; dat alle inwoners des lands beven, want de dag des Heren komt en is nabij. C hOok schreeuwen de wilde dieren tot U; want de waterbeken zijn uitgedroogd en het vuur heeft de landouwen in de woestijn verbrand. B hHeer, U roep ik aan; want het vuur heeft de landouwen in de woestijn verbrand, en de vlam heeft alle bomen op den akker aangestoken.`A ;hDe runderen zien er droevig uit, want zij hebben geen weide; en de schapen versmachten.@ hHet zaad is onder de aarde verrot, de korenhuizen staan woest, de schuren vervallen, want het graan is verdorven. 0 hoe zucht het vee!u? ehWij zien immers, dat de spijs voor onze ogen is weggenomen en van het huis onzes Gods vreugde en blijdschap.a> =hWee die dag! want de dag des Heren is nabij en komt als een verderf van den Almachtigen.!= =hHeiligt een vasten, roept de gemeente bijeen, vergadert de oudsten en alle inwoners des lands tot het huis van den Heer uwen God, en roept tot den Heer.T< #h Omgordt u en klaagt, gij priesters, kermt, gij dienaars van het altaar; treedt binnen en trekt rouwgewaad aan, gij dienaars van mijnen God; want het spijsoffer en drankoffer is weg van het huis uws Gods.M; h Ook is de wijnstok verdroogd en de vijgeboom verwelkt, daarenboven zijn de granaatbomen, palmbomen, appelbomen en alle bomen op het veld verdord; want de vreugde der mensen is tot jammer geworden.: -h De akkerlieden zien er jammerlijk uit en de wijngaardeniers kermen om de tarwe en om de gerst, omdat van den oogst op het veld niets kan worden.u9 eh Het veld is verwoest en de akker treurt; het koren is verbroken, de wijn is verdroogd en de olie is vergaan.z8 oh Want het spijsoffer en drankoffer is weg van het huis des Heren; en de priesters, de dienaars des Heren, treuren.N7 hKerm als ene jonkvrouw, die rouwgewaad aantrekt over haren bruidegom.6 hdat verwoest mijnen wijnstok en stroopt mijnen vijgeboom af; het schilt hem af en werpt hem neder, dat zijne takken wit zijn. 5 hWant er trekt een volk op in mijn land, machtig en zonder getal; het heeft tanden als van leeuwen en slagtanden als van leeuwinnen;4  hWaakt óp, gij dronkenen, en weent en jammert, allen gij wijndrinkers, vanwege den most; want hij is van uwen mond weggenomen.+3 QhWat de rupsen overlaten, dat eten de sprinkhanen af; en wat de sprinkhanen overlaten, dat eten de kevers af; en wat de kevers overlaten, dat eet de kaalvreter af. 2 hverhaalt er van aan uwe kinderen en laat uwe kinderen het aan hunne kinderen zeggen en de kinderen van dezen aan hunne nakomelingen.1 hHoort dit, gij oudsten, en merkt op, alle inwoners des lands, of iets dergelijks geschied is in uwe tijden of in de tijden uwer vaderen;Y0 /hDit is het woord des Heren, hetwelk geschied is tot Joël, den zoon van Pethuël.o/W #opdat ik moge spreken en voor Hem niet behoeve te vrezen; want ik weet, dat ik een zodanige niet ben.P. "Hij neme zijne rede van mij, en late late zijne verschrikking van mij,V-% !er is geen scheidsman tussen ons, om zijne hand tussen ons beiden te leggen:n,U Want Hij is mijnsgelijke niet, wien ik zou mogen antwoorden om met elkander in het gerecht te komen;a+; zo zult Gij mij nochtans in het slijk dompelen, zodat mijne klederen mij zullen gruwen.R* Al wies ik mij met sneeuwwater, en reinigde mijne handen aan de fontein,G) Ben ik goddeloos, waarom zal ik langer vergeefse moeite doen?d(A dan vrees ik voor al mijne smarten, dewijl ik weet, dat Gij mij niet onschuldig laat zijn.c'? Als ik denk: Ik wil mijne klacht vergeten, en mijn misbaar laten varen en mij verkwikken,Z&- zij zijn voortgegaan als de snelle schepen, zoals een arend vliegt tot de spijs.s%_ Alzo vlogen ook mijne dagen sneller heen dan een loper; zij zijn gevloden, en hebben niets goeds beleefd;$' Alsdan wordt het land gegeven in de hand des goddelozen, die het aangezicht zijner rechters bedekt. Is het niet zó, hoe zou het anders zijn?g#G Als Hij begint te geeselen, dan doodt Hij schielijk, en bespot de bezoeking der onschuldigen.]"3 Dit is het ene, dat ik gezegd heb: Hij brengt zowel den vrome als den goddeloze om.V!% Ben ik onschuldig, ik vraag niet naar mijne ziel; ik begeer geen leven meer.s _ Zeg ik, dat ik rechtvaardig ben, Hij zal mij toch verdoemen; of vroom, zo maakt Hij mij toch tot onrecht.hI Komt het op macht aan, zo is Hij te machtig; komt het op recht aan, wie zal mijn getuige zijn?W' Hij laat mijnen geest geen verkwikking toe, maar Hij maakt mij vol droefenis.a; want Hij vaart over mij met onstuimigheid, en vermeerdert mijne woorden zonder oorzaak;jM Als ik Hem al aanroep en Hij mij hoort, zo geloof ik nochtans niet, dat Hij mijne stem verhoort;w Al ware het ook, dat ik recht had, zo zou ik Hem nochtans niet kunnen antwoorden; maar ik moet mijnen rechter smeken.I Hoe zou ik Hem dan antwoorden, en wat woorden vinden tegen Hem?hI Hij is God: niemand kan zijnen toorn stillen, onder Hem moeten zich buigen de helpers Rachabs.ve Zie, als Hij schielijk iets wegrooft, wie kan het Hem doen wederhalen? Wie kan tot Hem zeggen: wat doet Gij?dA Zie, Hij gaat mij voorbij, eer ik het gewaar word, en gaat voor mij heen, eer ik het merk._7 Hij doet grote dingen, die men niet onderzoeken kan, en wonderen, die ontelbaar zijn.q[ Hij maakt den Wagen aan den hemel, en den Orion, en het Zevengesternte, en de sterren tegen het Zuiden.O Hij breidt den hemel uit, Hij alleen, en wandelt op de baren der zee.S Hij spreekt tot de zon, zo gaat zij niet op; en Hij verzegelt de sterren.G Hij beweegt de aarde uit hare plaats, dat hare pilaren beven.Y+ Hij verzet bergen, eer zij het gewaarworden, welke Hij in zijnen toorn omkeert.[/ Hij is wijs en machtig: wien is het ooit gelukt, die zich tegen Hem gekant heeft?pY Heeft Hij lust met hem te twisten, zo kan hij Hem van duizend [vragen] niet één beantwoorden._7 Ja, ik weet zeer wel, dat het zo is, dat een mens niet rechtvaardig kan zijn bij God.  = Job antwoordde en sprak:_ 7Maar die U haten zullen te schande worden, en de hut der goddelozen zal niet bestaan.M totdat uw mond vol wordt van lachen, en uwe lippen vol van juichen.f EZie derhalve, dat God de vromen niet verwerpt, en de hand der boosaardigen niet ondersteunt;W 'Zie, dit is de vreugd van zijn doen, en anderen zullen uit het stof opwassen.zmmaar als [God] hem verslindt van zijne plaats, zal deze zich tegen hem stellen, alsof zij hem niet kende.DZijn zaad staat dik bij de wellen, en zijn huis op stenen;[/Hij staat vol sappen in den zonneschijn, en zijne scheuten wassen op in zijn hof.hij verlaat zich op zijn huis, maar het zal niet bestaan, hij zal zich daaraan vasthouden, maar toch niet staande blijven.Gwant zijn toeverlaat vergaat, en zijne hoop is een spinneweb;]3 Zó gaat het allen, die God vergeten, en de hoop des huichelaars zal verloren zijn;[/ Als het nog bloeit, dat het niet afgemaaid wordt, verdort het eer men hooi maakt.a; Kan ook de bies opwassen, als zij niet vochtig staat, of het gras groeien zonder water?Z- zij zullen u leren en het u zeggen, en zullen redenen uit hun hart voortbrengen.Z- wij toch zijn van gisteren en weten niets, ons leven is ene schaduw op de aarde,T~!Want vraag de vorige geslachten, en let op de onderzoeking hunner vaderen,L}en wat gij in het begin weinig hebt, dat zal daarna zeer toenemen.|yen gij rein en vroom zijt, zo zal Hij over u ontwaken, en zal uwe woning om uwer rechtvaardigheid wil weder oprichten;N{Maar indien gij u bij tijds tot God wendt, en den Almachtige smeekt,\z1Hebben uwe zonen tegen Hem gezondigd, zo heeft Hij hen om hunne misdaad verstoten.^y5Meent gij, dat God onrechtvaardig oordeelt, of dat de Almachtige het recht verkeert?cx?Hoelang zult gij zo spreken, en zullen de redenen uws monds zulk een trotsen moed hebben?1w _Toen antwoordde Bildad van Suah en zeide:5vcEn waarom vergeeft Gij mij mijne misdaad niet, noch neemt mijne zonde weg? Want nu zal ik mij in de aarde leggen, en als men mij morgen zoekt, zo zal ik er niet meer zijn.u!Heb ik gezondigd, wat zal ik U doen, o Menschenhoeder? Waarom maakt Gij mij, dat gij op mij aanloopt, zodat ik mijzelven tot een last ben?[t/Waarom keert Gij U niet van mij, en laat niet af, totdat ik mijn speeksel inslik?>swGij bezoekt hem dagelijks, en beproeft hem alle uren.NrWat is een mens, dat Gij hem zo groot acht, en U over hem bekommert?cq?Ik begeer niet meer te leven; laat van mij af, want mijne dagen zijn te vergeefs geweest.Jp zodat mijne ziel wenste verstikt te zijn, en mijn gebeente dood.Rodan verschriktet Gij mij met dromen, en deedt mij gruwen voor gerichten;]n3 Als ik dacht: Mijn bed zal mij troosten, mijne legerstede zal mijn leed verlichten,Bm Ben ik dan ene zee of een walvis, dat Gij mij zo bewaart?l Daarom kan ik mijnen mond niet weerhouden, ik moet spreken van den angst mijns harten, en zal klagen vanwege de droefenis mijner ziel.Tk! hij zal niet weder in zijn huis komen, en zijne plaats kent hem niet meer.gjG Ene wolk vergaat en drijft weg; alzo zal hij, die in het graf nederdaalt, niet weder opkomen;diAOok zal geen levend oog mij meer aanschouwen; uwe ogen zien op mij, maar ik ben niet meer.fhEGedenk, dat mijn leven een ademtocht is, en mijne ogen niet wederkomen om het goede te zien.gwmijne dagen zijn sneller weggevlogen dan een weversspoel; en zij zijn vergaan, zodat er geen ophouden aan geweest is.hfIMijn vlees is met wormen, en met vuil stof bedekt; mijne huid is verschroeid en teniet gegaan;e!Als ik mij nederleg, dan zeg ik: Wanneer zal ik opstaan? En de avond werd mij lang en ik werd zat van het woelen, totdat het duister werd.ndUalzo heb ik wel gehele maanden te vergeefs gezwoegd, en de ellendige nachten zijn mij vele geworden.hcIGelijk een knecht hijgt hij naar de schaduw, en een dagloner naar het einde van zijnen arbeid,mb UHeeft niet de mens altijd een strijd op aarde, en zijn zijne dagen niet als de dagen eens dagloners?EaIs er onrecht op mijne tong; of geeft mijn mond kwaad voor?O`Antwoordt hetgeen recht is; mijn antwoord zal nochtans recht blijven.]_3Doch dewijl gij begonnen hebt, zo ziet op mij, of ik voor u met logens bestaan zal.I^ Gij overvalt een armen wees, en graaft voor uwen naaste kuilen.V]%Denkt gij woorden te bestraffen? De rede van een wanhopige is voor den wind.c\?Waarom berispt gij de rechte redenen? Wie er onder ulieden, die ze zou kunnen bestraffen?X[)Leert mij, ik zal zwijgen; en hetgeen ik niet weet, geeft mij dat te verstaan.1Z]en verlost mij van de hand der tyrannen?|YqHeb ik ook tot u gezegd: Brengt herwaarts en schenkt mij wat van uw vermogen, of redt mij uit de hand des vijands,kXOWant gijlieden zijt voor mij tot een niets geworden, en omdat gij jammer ziet, zijt gij bevreesd.jWMmaar zij zullen te schande worden in hunne hoop, en moeten zich schamen als zij derwaarts komen._V7De karavanen van Tema zien ze, de karavanen van Saba (Scheba) hoopten op haar,SUHun weg gaat terzijde af; zij treden op het ongebaande en zullen omkomen. TIn dien tijd, als de hitte hen drukken zal, zullen zij versmachten; en als het heet wordt, zullen zij van hunne plaats wegvloeien.NSdie troebel zijn van het ijs, waarin de sneeuw ene wijkplaats zoekt._R7Mijne broeders bleken onbetrouwbaar als ene beek, gelijk waterstromen voorbijvloeien,YQ+Wie zijnen naaste barmhartigheid weigert, die verlaat de vrees des Almachtigen.;Pq Ik heb toch nergens hulp, en mijn vermogen is weg.4Oc Is mijne kracht steen? Is mijn vlees koper?mNS Wat is mijne kracht, dat ik zou volharden? En welk is mijn einde, dat mijne ziel geduldig zou zijn?!M; Dan had ik nog troost, en wilde bidden in mijne krankheid, dat Hij mij slechts niet verschoonde; want ik heb de redenen des Heiligen nooit verloochend.UL# dat God begon en mij versloeg, en zijne hand uitstrekte en mij vermorzelde.GKO, dat mijne bede geschiedde, en God mij gaf hetgeen ik hoop:PJWat mijne ziel weigerde aan te raken, dat is mijne spijs, tot walging.hIIKan men ook eten, wat ongezouten is, of wie kan smaak hebben in het wit, dat om den dooier is?cH?Het wild schreeuwt niet, als het gras heeft, de os loeit niet, als hij zijn voeder heeft.GWant de pijlen des Almachtigen steken in mij, hunne grimmigheid drinkt mijn geest in; en Gods verschrikkingen zijn tegen mij gericht.aF;het zou zwaarder zijn dan het zand aan de zee; daarom is het te vergeefs wat ik spreek.QEWanneer men mijn jammer woog en al mijn lijden in een weegschaal legde, D =Job antwoordde en sprak:dCAZie, dit hebben wij onderzocht en het is zo: verleen gehoor daaraan en neem het ter harte.aB;Gij zult in ouderdom ten grave gaan, gelijk de schoven ingevoerd worden te zijner tijd.jAMEn gij zult bevinden, dat uw zaad veel zal worden, en uwe nakomelingen als het gras op de aarde.g@GGij zult bevinden, dat uwe hut vrede heeft, en gij zult uwe woning verzorgen en niets missen.w?gmaar uw verbond zal zijn met de stenen op het veld, en de wilde dieren op het land zullen vrede met u houden.h>IIn het verderf en den honger zult gij lachen, en voor de wilde dieren in het land niet vrezen;o=WHij zal u verbergen voor den geesel der tong, en gij zult niet vrezen voor het verderf, als het komt.i<KIn den duren tijd zal Hij u van den dood verlossen, en in den oorlog van de slagen des zwaards.];3Uit zes droefenissen zal Hij u redden, en in de zevende zal geen kwaad u aanroeren.P:Want Hij kwetst, en verbindt; Hij wondt en zijne hand heelt ook weder.m9SZie, welgelukzalig is de mens, dien God kastijdt: daarom weiger de tuchtiging des Almachtigen niet.W8'en het is de hoop des armen, dat de boosheid haren mond zal moeten toehouden.a7;Maar Hij redt den arme van het zwaard, en van hunnen mond en van de hand des machtigen,[6/dat zij bij dag in de duisternis lopen, en op den middag tasten als in den nacht.X5) Hij vangt de wijzen in hunne listigheid, en verijdelt den raad der verkeerden;\41 Hij maakt teniet de aanslagen der listigen, dat hunne hand het niet kan uitvoeren.73i die nederigen verhoogt, en bedroefden ophelpt.M2 die den regen op het land geeft, en water laat komen op de straten;f1E die grote dingen doet, welke niet zijn te onderzoeken, en wonderen, die niet te tellen zijn;H0 Doch ik zou mij tot God wenden en mijne zaak voor Hem brengen,e/Cmaar de mens wordt tot ongeluk geboren; gelijk de vogels zweven in de hoogte om te vliegen.V.%Want moeite gaat niet uit de aarde op, en ongeluk groeit niet uit den akker;z-mDe hongerige zal zijnen oogst eten, en ook uit de heggen hem halen; en de dorstigen zullen zijn goed verslinden., zijne kinderen zullen ver zijn van het heil, en zij zullen verslagen worden in de poort, zonder dat er een verlosser zal zijn.I+ Ik zag een dwaas ingeworteld, en ik vloekte terstond zijn huis;P*Maar de toorn verworgt een dwaas, en de ijver doodt den onverstandige.z) oRoep toch: zult gij er een vinden, die u zal antwoorden? En zie om onder de heiligen, tot wien gij u wenden kunt.3(a*En Job stierf, oud en verzadigd van leven.{'o*En Job leefde na dezen honderd en veertig jaar, en hij zag kinderen en kinds-kinderen tot in het vierde geslacht.&3*En er werden zulke schone vrouwen als de dochters van Job niet gevonden in het gehele land, en haar vader gaf haar een erfdeel onder hare broeders.O%*en noemde de eerste Jemima, de tweede Kezia en de derde Kerenhappuch.3$a* En hij kreeg zeven zonen en drie dochters,%#C* En de Heer zegende Job daarna meer dan tevoren, zodat hij kreeg veertienduizend schapen en zesduizend kamelen en duizend juk runderen en duizend ezelinnen.*"M* En al zijne broeders en al zijne zusters, en allen, die hem tevoren gekend hadden, kwamen tot hem en aten met hem in zijn huis, en zij keerden zich tot hem, en troostten hem over al het kwaad, dat de Heer over hem had laten komen, en elk gaf hem een stuk geld en een gouden voorhoofdband.!* En de Heer wendde de gevangenschap van Job, toen hij gebeden had voor zijne vrienden, en de Heer gaf hem dubbel zoveel als hij gehad had. !* Toen gingen Elifaz van Teman, Bildad van Suah en Zofar van Naäma heen, en deden gelijk de Heer hun gesproken had; en de Heer zag Job aan.9k*Neemt dan nu zeven varren en zeven rammen, en gaat heen tot mijnen knecht Job, en offert brandoffers voor ulieden, en laat mijn knecht Job voor u bidden, want hem wil Ik aanzien, opdat Ik u niet doe zien, dat gij dwaasheid begaan hebt; want gij hebt niet recht van Mij gesproken, gelijk mijn knecht Job.c?*Toen nu de Heer deze woorden tot Job gesproken had, zeide Hij tot Elifaz van Teman: Mijn toorn is ontstoken tegen u en tegen uwe twee vrienden, want gijlieden hebt niet recht van Mij gesproken, gelijk mijn knecht Job.>w*Daarom beschuldig ik mij, en doe boete in stof en as.L*Ik had van U met de oren gehoord, maar nu heeft mijn oog U gezien.G*"Hoor toch nu, zo zal ik spreken; ik zal u vragen, leer mij."-*"Wie is hij, die den raad verbergt met onverstand?" Daarom beken ik dat ik onverstandig gesproken heb, hetgeen mij te hoog is en ik niet versta.L*Ik erken, dat Gij alles vermoogt, en geen gedachte is U verborgen.. Y*Toen antwoordde Job den Heer en sprak:`9)"(041-25) Hij veracht al wat hoog is; hij is een koning over alle trotse dieren.nU)!(041-24) Op het land is niets met hem te vergelijken; hij is gemaakt om zonder vrees te zijn.hI) (041-23) Hij maakt den weg achter zich als een licht, hij maakt de diepte geheel grijs.w)(041-22) Hij maakt, dat de diepe zee ziedt als een pot, en hij roert het door elkander, gelijk men zalf mengt.uc)(041-21) Onder hem liggen scherpe stenen; en hij schiet over de scherpe klippen heen als over slijk.`9)(041-20) Den hamer acht hij als stoppels, en hij spot met het drillen der lans.]3)(041-19) Geen pijl zal hem verjagen, de slingerstenen zijn hem als stoppels.L)(041-18) Hij acht ijzer als stro, en koper als verrot hout.ta)(041-17) Als men hem raakt met het zwaard, dan roert hij zich niet; of met de lans, speer of spies.}s)(041-16) Als hij zich verheft, dan ontzetten zich de sterken; en als hij doorbreékt, dan is er geen genade.p Y)(041-15) Zijn hart is zo hard als een steen, en vast als een stuk van den ondersten molensteen.~ u)(041-14) De ledematen van zijn vlees hangen aan elkander, en houden vast aan hem, dat hij niet vervallen kan.Y +)(041-13) In zijn hals woont de sterkte en voor hem uit huppelt de angst._ 7)(041-12) Zijn adem is als ene brandende kool, en uit zijnen mond gaan vlammen.R )(041-11) Uit zijnen neus gaat rook als van hete potten en ketels.Z-)(041-10) Uit zijnen mond komen fakkels, en vurige vonken schieten er uit.lQ)(041-9) Zijn niezen glinstert als een licht; zijne ogen zijn als de oogleden des dageraads.hI)(041-8) De ene is gehecht aan de andere, en zij houden zich samen en zijn onscheidbaar.W')(041-7) De ene raakt aan de andere, dat geen wind er tussen kan komen.jM)(041-6) Zijne trotse schubben zijn als vaste schilden, vast en nauw in elkander gesloten.ve)(041-5) Wie kan de kinnebakken zijns aangezichts opendoen? Verschrikkelijk staan zijne tanden rondom.nU) (041-4) Wie kan zijn kleed ontdekken? En wie durft het wagen hem tussen de tanden te grijpen?fE) (041-3) Daarenboven moet Ik nu zeggen, hoe groot, hoe machtig en welgeschapen hij is.{) (041-2) Wie heeft Mij te voren iets gedaan, dat Ik het hem vergelde? Het is het mijne wat onder alle hemelen is.ta) (041-1) Niemand is zo stout, die hem durft tergen, wie is het dan, die voor Mij zou kunnen bestaan?|~q) (040-28) Zie, de hoop omtrent hem zal missen; en als hij iemand in het gezicht krijgt, dan schiet hij heen.v}e)(040-27) Als gij uwe hand aan hem slaat, zo denk, dat het een strijd is dien gij niet zult uitvoeren.]|3)(040-26) Kunt gij met spiesen zijne huid vullen, en met vishaken zijn hoofd?{)(040-25) Meent gij, dat de metgezellen hem in stukken zullen snijden, opdat hij onder de kooplieden verdeeld worde?pzY)(040-24) Kunt gij met hem spelen als met een vogel, of hem binden tot spel uwer jonge dochters?yw)(040-23) Meent gij, dat hij een verbond met u zal maken, dat gij hem altoos tot een knecht zoudt mogen hebben?Kx)(040-22) Meent gij, dat hij u veel smeken zal of u vleien?jwM)(040-21) Kunt gij hem een haak in den neus slaan, en met ene lans hem de kaken doorboren?nv W)(040-20) Kunt gij den leviathan optrekken met den vishaak, en zijne tong met een strik vatten?Pu((040-19) Zou men hem met valstrikken den neus kunnen doorboren?It ((040-18) Zie, hij slikt den stroom in en acht het niet groot; hem dunkt, dat hij den Jordaan zal verzwelgen met zijnen mond. Nochtans, zou men hem voor zijne eigene ogen kunnen vangen?gsG((040-17) De bosschage bedekt hem met hare schaduw, en de wilgen der beek omringen hem._r7((040-16) Hij ligt gaarne in de schaduw, in het riet en in het slijk verborgen.Yq+((040-15) De bergen geven hem kruiden, waar al het wild gedierte dartelt.zpm((040-14) Hij is het eerste der werken Gods; die hem gemaakt heeft, die heeft hem ook zijn zwaard gegeven.foE((040-13) Zijne beenderen zijn als vast koper, zijne schonken zijn als ijzeren staven.znm((040-12) Zijn staart strekt zich uit als een ceder, de aderen zijner schaamte zijn als gevlochten takken.mmS((040-11) Zie, zijne kracht is in zijne lendenen, en zijn vermogen in de spieren zijns buiks.`l9((040-10) Zie, de behemoth, dien Ik nevens u gemaakt heb, eet gras als een rund.Sk((040-9) Zo zal Ik u ook prijzen, dat uwe rechterhand u helpen kan.djA( (040-8) Verberg hen te zamen in de aarde, en omwind hunne pracht in het verborgene.{io( (040-7) Ja, aanschouw de hoogmoedigen waar zij zijn, en buig hen, en verdelg de goddelozen, waar zij zijn.~hu( (040-6) Strooi den toorn uwer grimmigheid uit; aanschouw de hoogmoedigen, waar zij zijn, en verootmoedig hen.Zg-( (040-5) Versier u met pracht en verhef u, bekleed u prachtig en heerlijk.efC( (040-4) Hebt gij een arm als God, en kunt gij met ene gelijke stem donderen als Hij?qe[((040-3) Zoudt gij mijn oordeel te niet doen en Mij verdoemen, opdat gij rechtvaardig zoudt zijn?Rd((040-2) Gord uwe lendenen als een man: Ik zal u vragen; leer Mij.Sc((040-1) En de Heer antwoordde Job verder uit een onweder en sprak:~bu((039-38) Ik heb éénmaal gesproken, daarom wil ik niet meer antwoorden; na dezen zal ik het niet weder doen.~au(Zie, ik ben te lichtvaardig geweest: wat zal ik antwoorden? (039-37) Ik zal mijne hand op mijnen mond leggen.?`y((039-36) Toen antwoordde Job den Heer en zeide:w_g((039-35) Wil den Almachtige oordelen de twistzoeker? Wie God berispt, moet die het niet verantwoorden?;^ s((039-34) En de Heer antwoordde Job en sprak:?]yhunne nagelatenen vergaan, en sterven ook onvoorziens.~\uHet duurt van den morgen tot den avond, zo worden zij uitgehouwen; en eer zij het gewaarworden, zijn zij geheel weg:[yhoeveel te meer dan onder hen, die in leemen hutten wonen, die op aarde gegrond zijn en door de wormen gegeten worden!lZQZie, onder zijne knechten is er niet één zonder gebrek, en in zijne Engelen vindt Hij dwaasheid:lYQHoe zou een mens rechtvaardig zijn voor God, en een man rein zijn voor Hem, die hem gemaakt heeft?wXgToen stond er een beeld voor mijne ogen, en ik kende zijne gedaante niet; het was stil en ik hoorde ene stem:VW%En toen een geest mij voorbijging, rezen de haren aan mijn lichaam te berge.KVkwam mij vrees en siddering aan, en al mijn gebeente verschrikte.RU Toen ik des nachts, als de slaap op de lieden valt, gezichten overdacht,cT? Er is een heimelijk woord tot mij gekomen, en mijn oor ontving slechts een klank daarvan.cS? de leeuw is omgekomen, dat hij niet meer rooft, en de jongen der leeuwin zijn verstrooid. R  Het brullen der leeuwen en de stem der grote leeuwen [houdt eindelijk op], en de tanden der jonge leeuwen zijn verbroken;YQ+ door den adem Gods zijn zij omgekomen, en door den geest zijns toorns verdelgd.`P9Gelijk ik wel gezien heb, die moeite ploegden en ongeluk zaaiden, oogstten het ook in,gOGBedenk toch, waar is een onschuldige omgekomen, of waar zijn de rechtvaardigen ooit verdelgd?FNIs niet uwe godsvrucht uw troost, en uwe hoop uwe vroomheid?RMmaar nu het aan u komt, bezwijkt gij, en nu het u treft, verschrikt gij._L7uwe redenen hebben de gevallenen opgericht, en de bevende knieën hebt gij bevestigd;DKZie, gij hebt velen onderwezen, en slappe handen gesterkt;sJ_Gij hebt het misschien niet gaarne, dat men het onderneemt met u te spreken; maar wie kan zich bedwingen?2I aToen antwoordde Elifaz van Teman en sprak:VH%'(039-33) Zijne jongen slorpen bloed; en waar een aas is, daar is hij.^G5'(039-32) Van daar spoort hij zijne spijs op, en zijne ogen zien uit de verte.vFe'(039-31) In de steenrotsen woont hij, en blijft op de toppen van de steenrotsen en in vaste plaatsen.dEA'(039-30) Vliegt de arend op uw bevel zo hoog, dat hij zijn nest in de hoogte maakt?uDc'(039-29) Is het naar uw overleg, dat de havik vliegt, en zijne vleugels uitspreidt tegen het Zuiden?C#'(039-28) Als de trompet sterk klinkt, zo hinnikt het: Hui! en ruikt den strijd van verre, het geschreeuw der vorsten en het gejuich.Bw'(039-27) Het trilt en woedt en trappelt op den grond, en laat zich niet weerhouden bij het geluid der trompet.[A/'(039-26) al klinkt ook de pijlkoker tegen hem, en glinstert spies en lans.a@;'(039-25) Het bespot de vrees en verschrikt niet, en vliedt niet voor het zwaard,q?['(039-24) Het stampt op de aarde en is moedig met kracht, en trekt uit, den geharnaste te gemoet.s>_'(039-23) Laat gij het opspringen als de sprinkhanen? Het gesnuif van zijn neus is verschrikkelijk.`=9'(039-22) Kunt gij het paard krachten geven, of met manen zijnen hals versieren?f<E'(039-21) Ten tijde als hij opvliegt, verheft hij zich, en belacht beide paard en man.k;O'(039-20) Want God heeft hem de wijsheid onthouden, en heeft hem geen verstand medegedeeld. :'(039-19) Hij wordt zo hard tegen zijne jongen, alsof zij de zijne niet waren; hij acht het niet, dat hij tevergeefs arbeidt.n9U'hij vergeet, (039-18) dat zij kunnen vertreden worden, en dat een wild dier ze kan verbreken.m8S'(039-17) Toch verlaat hij zijne eieren op de aarde en laat ze door de hete aarde uitbroeien:7%' (039-16) De vleugel van den struisvogel verheft zich vrolijk; op den zachtaardigen ooievaar gelijkt hij wat vleugel en veren aangaat. &~!}||/{{zeyxxx)wvvJuGtssurr_qpppoonn"mNlkjjjMiih}gffMeddWccbuaa+``j___^~^]\\T\[[KZZYYlXX1WMVV"UqU;TSSjRQQbPOO3NhMM:LLKJIHHKH G?FFOEdD,CBB^AH@??J>C=&<<3;;99877666R55 4}33x2100w/~.h.,,x+**))b(L'&%%Q$$|##,"m!!o G^z~7Z) d  r = b +  8 TYSL! =< het gehele rijk van Og in Basan, die te Astaroth en Edréï regeerde, en nog een van de overgebleven reuzen was, welke Mozes verslagen en verdreven had.~w< daarenboven Gilead, en den grenspaal van Gesur en Maächa, en den gehelen berg Hermon, en geheel Basan tot Salka toe;{< en al de steden van Sihon, den koning der Amorieten, die te Hesbon regeerde, tot aan den grenspaal der kinderen Ammons;5< van Aroër af, dat aan den oever der beek Arnon ligt, en de stad, die in het midden der beek ligt, en de gehele landstreek van Medeba tot Dibon toe;nW< Want de Rubenieten en Gadieten hebben met den anderen halven stam van Manasse hun erfdeel ontvangen, hetwelk Mozes hun gaf aan gene zijde van den Jordaan tegen het Oosten, gelijk Mozes, de knecht des Heren, hun dat gegeven heeft:mU< Zo deel nu dit land tot een erfdeel uit onder de negen stammen en onder den halven stam van Manasse.vg< allen, die op het gebergte wonen, van den Libanon af tot aan de warme wateren toe, al de Sidoniërs; Ik zal hen verdrijven van voor de kinderen Israëls: loot slechts daarom ter erfelijke uitdeling onder Israël, gelijk Ik u geboden heb.!=< alsook het land der Gibleieten, en de gehele Libanon tegen den opgang der zon, van Baäl-Gad af, beneden aan den berg Hermon, totdat men komt te Hamath; < en van het Zuiden af het gehele land der Kanaänieten, en Meara der Sidoniërs tot Afek toe, tot aan den grenspaal der Amorieten;#A< van de beek Sihor af, die aan de zijde van Egypte vloeit, tot aan den grenspaal van Ekron tegen het Noorden, dat den Kanaänieten toegerekend wordt: vijf vorsten der Filistijnen, namelijk der Gazieten, der Asdodieten, der Askelonieten, der Gathieten, der Ekronieten; en de Avvieten;M< namelijk de gehele landstreek der Filistijnen, en het gehele Gesuri;! ?< Toen nu Jozua oud en welbedaagd was, sprak de Heer tot hem: Gij zijt oud geworden en welbedaagd, en er is nog zeer veel land overgebleven om in te nemen;?{< de koning van Tirza. Dit zijn één en dertig koningen.I < de koning van Dor, te Nafath-Dor; de koning van Gojim te Gilgal;C< de koning van Kedes; de koning van Jokneam aan den Karmel;6i< de koning van Taänach; de koning van Megiddo;9o< de koning van Simron-Meron; de koning van Achsaf;1_< de koning van Madon; de koning van Hazor;3c< de koning van Afek; de koning van Lassaron;3 c< de koning van Tappuah; de koning van Hefer;5 g< de koning van Makkeda; de koning van Beth-El;3 c< de koning van Libna; de koning van Adullam;0 ]< de koning van Horma; de koning van Arad;1 _< de koning van Debir; de koning van Geder;1_< de koning van Eglon; de koning van Gezer;4e< de koning van Jarmuth; de koning van Lachis;6i< de koning van Jeruzalem; de koning van Hebron;G < De koning van Jericho; de koning van Ai, terzijde van Beth-El;@{< Wat op de gebergten, in de dalen, op de vlakke velden, aan de beken, in de woestijn en tegen het Zuiden was: de Hethieten, Amorieten, Kanaänieten, Ferezieten, Hevieten en Jebusieten.V'< Dit zijn de koningen van het land, die Jozua versloeg, en de kinderen Israëls, aan de zijde van den Jordaan tegen het Westen, van Baäl-Gad af in het dal van den berg Libanon, tot aan den kalen berg, waar het land opwaarts gaat naar Seïr, en hetwelk Jozua aan de stammen Israëls gaf tot ene erfelijke bezitting, aan elk zijn deel.Q< Mozes, de knecht des Heren, en de kinderen Israëls versloegen hen, en Mozes, de knecht des Heren, gaf dit land aan de Rubenieten, Gadieten en den halven stam van Manasse, om het erfelijk te bezitten.X+< en heerste over den berg Hermon, over Salka, en over geheel Basan, tot aan den grenspaal van de Gesurieten en de Maächathieten; en de helft van Gilead, dat de grenspaal was van Sihon, den koning van Hesbon.~w< Daarbij het gebied van Og, den koning van Basan, die nog van de reuzen over was, en woonde te Astaroth en te Edréï,vg< en over het vlakke veld tot aan de zee Kinneroth tegen het Oosten, en tot aan de zee in het vlakke veld, namelijk de Zoutzee, tegen het Oosten, op den weg naar Beth-Jesimoth, en van het Zuiden, beneden aan de beek van het gebergte Pisga.}~u< Sihon, de koning der Amorieten, die te Hesbon woonde, en heerste van Aroër af, dat aan den oever der beek Arnon ligt, en van het midden des dals, en over de helft van Gilead tot aan de beek Jabbok, die de grensscheiding is der kinderen Ammons;} {< Dit nu zijn de koningen des lands, welke de kinderen Israëls versloegen, en wier land zij innamen, aan gene zijde van den Jordaan, tegen den opgang der zon, van de beek Arnon af tot aan den berg Hermon, en het gehele vlakke veld tegen het Oosten:?|y< Alzo nam Jozua het gehele land in, naar alles wat de Heer tot Mozes gesproken had; en hij gaf het Israël tot een erfdeel, aan elken stam zijn deel. En het land hield op te oorlogen.{'< En hij liet geen Enakieten overblijven in het land der kinderen Israëls; behalve te Gaza, te Gath en te Asdod, daar bleven er sommigen over.\z3< Te dier tijd kwam Jozua en roeide de Enakieten uit van het gebergte, van Hebron, van Debir, van Anab, van het ganse gebergte van Juda en van het gehele gebergte van Israël; en hij verbande hen met hunne steden.zyo< En het geschiedde van den Heer, dat hun hart verstokt werd, en zij den kinderen Israëls al vechtende te gemoet gingen, opdat zij verbannen werden en hun geen genade geschiedde, maar zij verdelgd werden, gelijk de Heer aan Mozes geboden had.}xu< Er was geen stad, die zich bij verdrag overgaf aan de kinderen Israëls, behalve de Hevieten, die te Gibeon woonden.Aw< Hij nu voerde een langen tijd oorlog tegen deze koningen.Tv#< van het kale gebergte af hetwelk naar Seïr opwaarts gaat, tot Baäl-Gad toe, in het dal van den berg Libanon, beneden, aan den berg Hermon; en al hunne koningen overwon hij, en sloeg hen, en doodde hen.Au}< Alzo nam Jozua al dat land in op het gebergte, en al wat tegen het Zuiden ligt, en het gehele land Gosen, en de laagte, en het vlakke veld, en het gebergte van Israël met zijne dalen;5te< Gelijk de Heer aan Mozes, zijnen knecht, geboden had, alzo had Mozes aan Jozua geboden, en alzo deed Jozua; zodat hij niets naliet van al wat de Heer aan Mozes geboden had.Xs+< En al den roof dezer steden en het vee deelden de kinderen Israëls onder zich; maar zij sloegen al de mensen met de scherpte des zwaards, totdat zij hen verdelgden, en lieten niets overblijven wat adem had.r< Doch de kinderen Israëls verbrandden gene steden, die op heuvels stonden, uitgenomen Hazor alleen, hetwelk Jozua verbrandde.Bq< Daarenboven veroverde Jozua al de steden dezer koningen, benevens hare koningen, en sloeg ze met de scherpte des zwaards en verbande hen, gelijk Mozes, de knecht des Heren, geboden had.+pQ< En hij sloeg al de zielen, die er in waren, met de scherpte des zwaards, en verbande hen en liet niets overblijven wat adem had; en hij verbrandde Hazor met vuur.o9< En hij keerde te dier tijd om, nam Hazor in en sloeg haren koning met het zwaard; Hazor nu was te voren de hoofdstad geweest van al deze koninkrijken.tnc< Toen deed Jozua hun zoals de Heer tot hem gezegd had, en verlamde hunne paarden en verbrandde hunne wagens.}mu< en de Heer gaf hen in de hand van Israël, en zij versloegen hen, en joegen hen na tot aan Groot-Sidon toe, en tot aan de warme wateren, en tot aan de vlakte te Mizpa tegen het Oosten; en zij versloegen hen, totdat er niemand van hen overbleef.rl_< En Jozua, en al het krijgsvolk met hem, kwamen onverhoeds over hen aan het water Merom en overvielen hen;_k9< En de Heer sprak tot Jozua: Vrees niet voor hen, want morgen omtrent dezen tijd zal Ik hen allen verslagen overleveren aan de kinderen Israëls; hunne paarden zult gij verlammen en hunne wagens met vuur verbranden.j}< Al deze koningen vergaderden zich, en kwamen en legerden zich te zamen aan het water Merom om te strijden tegen Israël.tic< Dezen trokken uit met al hun heir, een groot volk, als het zand aan de zee, en zeer vele paarden en wagens.:ho< de Kanaänieten tegen het Oosten en Westen, de Amorieten, Hethieten, Ferezieten en Jebusieten op het gebergte, alsook de Hevieten beneden aan den berg Hermon, in het land Mizpa.)gM< en tot de koningen, die tegen het Noorden op het gebergte, en in de vlakte tegen het Zuiden van Kinneroth, en in de laagte, en in Nafoth-Dor aan de zee woonden:f 7< Toen nu Jabin, de koning van Hazor, dit hoorde, zond hij tot Jobab, den koning van Madon, en tot den koning van Simron, en tot den koning van Achsaf,Qe< +En Jozua trok weder naar het leger te Gilgal, en geheel Israël met hem.|ds< *En hij veroverde al deze koningen met hun land op éénmaal; want de Heer, de God van Israël, streed voor Israël.ecE< )En hij sloeg hen van Kades-Barnéa af tot Gaza toe, en het gehele land Gosen tot Gibeon toe.wbi< (Alzo sloeg Jozua het gehele land, op het gebergte, en tegen het Zuiden, en in de laagte, en aan de beken, met al zijne koningen, en liet niemand overblijven, en verbande alles wat adem had; gelijk de Heer, de God van Israël, geboden had.9am< 'en hij nam haar in, met haren koning, en al hare steden; en hij sloeg haar met de scherpte des zwaards, en verbande al de zielen, die er in waren, en liet niemand overblijven; gelijk hij aan Hebron gedaan had, zo deed hij ook aan Debir en haren koning, en gelijk hij aan Libna en haren koning gedaan had.T`#< &Toen keerde zich Jozua met geheel Israël naar Debir, en streed tegen haar;_< %en hij nam haar in en sloeg haar met de scherpte des zwaards, alsook haren koning, met al hare steden en al de zielen, die er in waren, en hij liet niemand overblijven, naar alles wat hij aan Eglon gedaan had; en hij verbande haar en al de zielen, die er in waren.a^=< $Daarna trok Jozua met geheel Israël van Eglon naar Hebron op, en hij streed tegen haar;B]< #en hij nam haar in op dienzelfden dag en sloeg haar met de scherpte des zwaards, en verbande al de zielen, die er in waren, op dienzelfden dag, naar alles wat hij aan Lachis gedaan had.l\S< "En Jozua trok van Lachis met geheel Israël naar Eglon, en hij belegerde haar en streed tegen haar;[%< !Toen trok Horam, de koning van Gezer, op om Lachis te hulp te komen; maar Jozua sloeg hem met al zijn volk, totdat er niemand van overbleef.[Z1< En de Heer gaf Lachis ook in de hand van Israël, zodat zij haar op den tweeden dag innamen; en hij sloeg haar met de scherpte des zwaards, en al de zielen, die er in waren, naar alles wat hij Libna gedaan had.yYm< Daarna trok Jozua, en geheel Israël met hem, van Libna naar Lachis, en hij belegerde haar en streed tegen haar.X < En de Heer gaf die stad met haren koning ook in de hand van Israël, en hij sloeg haar met de scherpte des zwaards, en al de zielen, die er in waren; hij liet er niemand in overblijven; en hij deed haren koning zoals hij den koning van Jericho gedaan had.bW?< Toen trok Jozua, en geheel Israël met hem, van Makkeda naar Libna, en streed tegen haar.V< Op dienzelfden dag won Jozua ook Makkeda en sloeg haar met de scherpte des zwaards, alsook haren koning; en hij verbande haar en al de zielen, die er in waren, en liet niemand overblijven, en deed den koning van Makkeda zoals hij den koning van Jericho gedaan had.tUc< Maar toen de zon ondergegaan was, gebood hij, dat men hen van de bomen zou afnemen en hen in de spelonk werpen, waarin zij zich verborgen hadden; en zij legden grote stenen voor den mond der spelonk. Die zijn daar nog tot op dezen dag.sTa< En Jozua sloeg hen daarna en doodde hen en hing hen aan vijf bomen; en zij hingen aan bomen tot den avond.#SA< En Jozua sprak tot hen: Vreest niet en verschrikt niet, zijt moedig en onversaagd; want zó zal de Heer aan al uwe vijanden doen, tegen welke gij strijdt.R< Toen nu die vijf koningen tot hem uitgebracht waren, riep Jozua geheel Israël, en sprak tot de oversten van het krijgsvolk, die met hem trokken: Komt herwaarts en zet uwe voeten op de halzen dezer koningen. En zij traden toe en zetten hunne voeten op hunne halzen.FQ< En zij deden alzo en brachten die vijf koningen uit de spelonk tot hem: den koning van Jeruzalem, den koning van Hebron, den koning van Jarmuth, den koning van Lachis, den koning van Eglon.]P5< En Jozua sprak: Opent den mond der spelonk, en brengt die vijf koningen tot mij uit.O9< toen kwam al het volk weder in het leger tot Jozua te Makkeda, in volkomen veiligheid; en niemand durfde tegen de kinderen Israëls zijne tong roeren.N7< En toen Jozua en de kinderen Israëls geëindigd hadden, zodat zij geheel vernield waren, en wat er overbleef van hen in de vaste steden gekomen was,/MY< maar staat gij niet stil, jaagt uwe vijanden na, en slaat hunne achterhoede; laat hen niet in hunne steden komen, want de Heer, uw God, heeft hen in uwe hand gegeven.zLo< En Jozua sprak: Wentelt dan grote stenen vóór den mond der spelonk, en stelt er mannen vóór, die hen bewaren;zKo< Toen werd aan Jozua te kennen gegeven: Wij hebben die vijf koningen gevonden, verborgen in de spelonk te Makkeda.bJ?< Maar die vijf koningen waren gevlucht, en hadden zich verborgen in de spelonk te Makkeda.QI< Jozua nu trok weder naar het leger te Gilgal, en geheel Israël met hem. H< En er was geen dag als deze, noch te voren noch daarna, dat de Heer naar de stem eens mans hoorde, want de Heer streed voor Israël;nGW< En de zon stond stil en de maan bleef staan, totdat het volk zich aan zijne vijanden gewroken had. Is dit niet geschreven in het boek des Vromen? Alzo stond de zon midden aan den hemel, en vertoefde onder te gaan een gehelen dag.^F7< Toen sprak Jozua met den Heer op dien dag, toen de Heer de Amorieten overgaf voor de kinderen van Israël, en hij sprak in de tegenwoordigheid van Israël: Zon, sta stil te Gibeon, en gij, maan, in het dal Ajalon.E< En toen zij voor Israël vloden langs den weg, die van Beth-Horon afgaat, liet de Heer een zwaren hagel van den hemel op hen vallen tot Azeka toe, zodat zij stierven; en er stierven van hen veel meer door den hagel dan de kinderen Israëls met het zwaard doodden.GD < En de Heer verschrikte hen voor Israël, zodat hij hen sloeg met een groten slag te Gibeon; en hij joeg hen achterna langs den weg naar Beth-Horon, en hij sloeg hen tot Azeka en Makkeda toe.[C1< Alzo overviel Jozua hen plotseling; want den gehelen nacht trok hij van Gilgal op. B < En de Heer sprak tot Jozua: Vrees niet voor hen, want Ik heb hen in uwe hand gegeven; niemand van hen zal voor u kunnen bestaan.aA=< Toen trok Jozua op van Gilgal, en al het krijgsvolk met hem, en al de strijdbare mannen.@+< Die van Gibeon nu zonden tot Jozua in het leger te Gilgal, en lieten aan hem zeggen: Trek uwe hand niet van uwe knechten af, kom schielijk tot ons opwaarts, verlos en help ons; want al de koningen der Amorieten, die op het gebergte wonen, hebben zich tegen ons vergaderd.?< Toen kwamen te zamen en trokken op vijf koningen der Amorieten: de koning van Jeruzalem, de koning van Hebron, de koning van Jarmuth, de koning van Lachis, de koning van Eglon, met al hunne heirlegers; en zij belegerden Gibeon en streden tegen haar.>< Komt opwaarts tot mij en helpt mij, dat wij Gibeon slaan; want zij heeft met Jozua en met de kinderen Israëls vrede gemaakt.]=5< En Adoni-Zédek, de koning van Jeruzalem, zond tot Hoham, den koning van Hebron, en tot Piream, den koning van Jarmuth, en tot Jafia, den koning van Lachis, en tot Debir, den koning van Eglon, en liet hun zeggen: << vreesden zij zeer; want Gibeon was ene grote stad, als ene koninklijke stad, en groter dan Ai, en al hare burgers waren strijdbaar.; < En toen Adoni-Zédek, de koning van Jeruzalem, hoorde, dat Jozua Ai ingenomen en verbannen had, en aan Ai en haren koning gedaan had zoals hij aan Jericho en haren koning gedaan had, en dat die van Gibeon vrede met Israël gemaakt hadden en onder hen gekomen waren,: 1<Wie uwen mond ongehoorzaam is, en niet hoort naar uwe woorden in al wat gij ons gebieden zult, die zal sterven. Wees slechts moedig en onversaagd.9 3<Gelijk wij Mozes zijn gehoorzaam geweest, zo willen wij ook u gehoorzaam zijn: alleenlijk dat de Heer, uw God, met u zij, gelijk Hij met Mozes was. 8 <En zij antwoordden Jozua, zeggende: Al wat gij ons geboden hebt zullen wij doen, en waarheen gij ons zenden zult, zullen wij gaan.37 c<totdat de Heer uwe broeders ook tot rust laat komen gelijk ulieden, dat zij ook innemen het land, hetwelk de Heer, uw God, hun geven zal: dan zult gij wederkeren naar uw land, hetwelk Mozes, de knecht des Heren, u gegeven heeft ter bezitting, aan deze zijde van den Jordaan tegen den opgang der zon.f6 I<uwe vrouwen en kinderen en vee zullen blijven in het land, hetwelk Mozes u aan deze zijde van den Jordaan gegeven heeft; maar gijlieden zult, wie strijdbare mannen zijn, gewapend uittrekken voor uwe broeders en hen helpen;5 /< Gedenkt aan het woord hetwelk Mozes, de knecht des Heren, u zeide, sprekende: De Heer, uw God, heeft u tot rust doen komen en u dit land gegeven:N4 < En tot de Rubenieten, Gadieten en den halven stam Manasse sprak Jozua:F3  < Gaat door het leger en gebiedt het volk, zeggende: Bereidt u leeftocht; want na drie dagen zult gij over dezen Jordaan gaan om het land te gaan innemen, hetwelk de Heer, uw God, u geven zal.=2 y< Toen gebood Jozua den hoofdlieden des volks, zeggende: 1 =< Zie, Ik heb u geboden, dat gij moedig en onversaagd zoudt zijn; verschrik niet en ontzet u niet, want de Heer, uw God, is met u in al wat gij doen zult.h0 M<Laat het boek dezer wet niet van uwen mond komen, maar overdenk het dag en nacht, opdat gij onderhoudt en zorgvuldig doet naar hetgeen daarin geschreven staat; alsdan zal u gelukken alwat gij doet, en gij zult wijs handelen./ <Alleenlijk wees moedig en onversaagd, dat gij alleszins houdt en betracht de gehele wet, welke Mozes, mijn knecht, u geboden heeft; wijk daarvan niet af, noch ter rechter [hand] noch ter linkerhand, opdat gij wijs moogt handelen in al hetgeen gij doen zult. . <Wees moedig en onversaagd; want gij zult aan dit volk het land uitdelen, hetwelk ik hunnen vaderen gezworen heb hun te zullen geven.- %<Niemand zal u wederstaan uw leven lang: gelijk Ik met Mozes geweest ben, zo wil Ik ook met u zijn; Ik zal u niet verlaten noch van u wijken.&, I<Van de woestijn en dezen Libanon af tot aan de grote rivier Frath, het gehele land der Hethieten tot aan de grote zee tegen het Westen, zal uw grenspaal zijn.o+ [<Al de plaatsen, op welke uwe voetzolen treden zullen, heb Ik u gegeven, gelijk Ik tot Mozes gezegd heb.&* I<Mijn knecht Mozes is gestorven, zo maak u nu op en trek over dezen Jordaan, gij en dit gehele volk naar het land, hetwelk Ik hun, den kinderen Israëls, geef.) }[toegesloten]; maar Gij hebt mijn leven uit het verderf gered, Heer, mijn God.lQDe wateren omgaven mij tot aan mijn leven, de diepte omringde mij; het zeewier bedekte mijn hoofd.r ]zodat ik dacht, dat ik van voor uw ogen was verstoten en dat ik uwen heiligen tempel niet meer zou zien. {want Gij wierpt mij in de diepte, midden in de zee, dat de vloeden mij omgaven, al uwe baren en golven gingen over mij,  Ik riep in mijnen angst tot den Heer en Hij antwoordde mij; ik kermde uit den schoot der onderwereld, en Gij hoordet mijne stem;P  En Jona bad in den buik van den vis tot den Heer, zijnen God, en sprak:  yDe Heer nu beschikte een groten vis, die Jona inzwolg; en Jona was in den buik van den vis drie dagen en drie nachten.W )En die lieden vreesden den Heer zeer en deden den Heer offeranden en geloften.b ?En zij namen Jona en wierpen hem in de zee; toen werd de zee stil van hare verbolgenheid.< sToen riepen zij tot den Heer en spraken: Ach Heer, laat ons niet vergaan om het leven dezes mans, en reken ons geen onschuldig bloed toe; want gij, Heer, doet zoals het U behaagt.  En de lieden roeiden om weder aan het land te komen, maar zij konden niet, want de zee werd hun hoe langer hoe onstuimiger. 5 Hij sprak tot hen: Neemt mij en werpt mij in de zee, zo zal de zee voor u stil worden; want ik weet, dat om mijnentwil deze hevige storm u overkomt.    Toen zeiden zij tot hem: Wat zullen wij met u doen, dat de zee voor ons stil worde? Want de zee werd hoe langer hoe onstuimiger.- U Toen vreesden die lieden zeer en zeiden tot hem: Waarom hebt gij dit dan gedaan? Want zij wisten nu, dat hij voor den Heer vluchtte, vermits hij het hun gezegd had. { En hij zeide tot hen: Ik ben een Hebreër en vrees den Heer, den God des hemels, die de zee en het droge gemaakt heeft.2 _Toen zeiden zij tot hem: Zeg ons, zijt gij het, om wiens wil het ons zo kwalijk gaat? Wat is uwe hantering en vanwaar komt gij? Welk is uw land en van wat volk zijt gij?5 eEn de een sprak tot den ander: Komt, wij zullen het lot werpen, opdat wij gewaarworden, om wiens wil het ons zo kwalijk gaat. En toen zij het lot wierpen, viel het op Jona.~ 5Toen trad de schipper tot hem en sprak: Hoe, slaapt gij? Sta op, roep uwen God aan, of misschien die God aan ons wil gedenken, dat wij niet vergaan.b} ?En de scheepslieden waren bevreesd en riepen elk tot zijnen god; en zij wierpen het gereedschap, dat in het schip was, in de zee, opdat het lichter werd; maar Jona was beneden in het schip afgeklommen en lag en sliep."| ?Toen deed de Heer een hevigen wind opsteken op de zee en een groot onweder verhief zich op de zee, zodat men meende, dat het schip aan stukken zou slaan.{ {Maar Jona maakte zich op om te vluchten voor den Heer naar Tarsis; en hij ging af naar Jafo, en toen hij een schip vond, dat naar Tarsis ging, betaalde hij de vracht en trad daarin om met hen naar Tarsis te varen van voor het aangezicht des Heren.sz aMaak u op en ga naar de grote stad Ninevé en predik tegen haar; want hare boosheid is geklommen voor Mij.Py Het woord des Heren geschiedde tot Jona, den zoon van Amittai, zeggende:Qxhen Ik zal hun bloed niet ongewroken laten en de Heer zal wonen op Sion.KwhMaar Juda zal eeuwig bewoond worden en Jeruzalem immer en altoos;5vchMaar Egypte zal woest zijn en Edom ene woeste wildernis worden, wegens den moedwil aan de kinderen van Juda bedreven, dat zij onschuldig bloed in hun land hebben vergoten.huIhIn dien tijd zullen de bergen van zoeten wijn druipen en de heuvelen van melk vloeien en alle beken in Juda zullen van water stromen; en er zal ene bronwel van het huis des Heren uitgaan, die het dal Sittim zal besproeien.1t[hen gij zult gewaarworden, dat Ik, de Heer uw God, op Sion, mijnen heiligen berg, woon; alsdan zal Jeruzalem heilig zijn, en geen vreemdeling zal er meer door wandelen.OshEn de Heer zal brullen uit Sion en uit Jeruzalem zijne stem doen horen, dat hemel en aarde zullen beven; maar de Heer zal voor zijn volk ene toevlucht zijn en ene sterkte voor de kinderen Israëls;\r1hDe zon en de maan zullen verduisteren en de sterren zullen haren glans weerhouden.{qohHopen bij hopen volks liggen in het dal der beslissing; want de dag des Heren is nabij in het dal der beslissing.p h Zwaait de sikkel, want de oogst is rijp; komt af, want de pers is vol en de perskuip loopt over; want hunne boosheid is groot.oh Dat de volken zich opmaken en optrekken naar het dal van Josafat; daar zal Ik zitten om alle volken van rondom te richten.sn_h Komt met hopen te zamen, alle volken van rondom, en vergadert u; doe derwaarts, Heer, uwe helden afdalen.mmSh Maakt van uwe ploegijzers zwaarden en van uwe sikkels spiesen; de zwakke zelfs zegge: Ik ben sterk.lh Roept dit uit onder de volken: Heiligt een strijd; wekt de helden op, laat al de krijgslieden herwaarts komen en optrekken.Qkhen Ik zal uwe zonen en dochters weder verkopen in de hand der kinderen van Juda, die zullen hen aan de inwoners van Rijk Arabië, een volk in verre landen, verkopen; want de Heer heeft het gesproken.xjihZie, Ik zal hen opwekken uit de plaats, waarheen gij hen verkocht hebt, en Ik zal het u vergelden op uw hoofd;i#hdaarenboven ook de kinderen van Juda en de kinderen van Jeruzalem verkocht hebt aan de Grieken om hen ver van hunne grenzen te verwijderen.nhUhgij, die mijn zilver en goud en mijne schone kleinodiën weggenomen en in uwe tempels gebracht hebt,RghEn gij, Tyrus en Sidon en alle grenspalen der Filistijnen, wat hebt gij met Mij te doen? Wilt gij Mij tergen? Welaan, zo gij Mij tergt, zal Ik het u schielijk en ras weder op uw eigen hoofd vergelden;fhen het lot over mijn volk geworpen, en hebben knapen voor spijs gegeven en jonge maagden voor wijn verkocht om te drinken.~euhdan zal Ik alle volken vergaderen en hen naar het dal van Josafat afvoeren; en Ik zal aldaar met hen richten aangaande mijn volk en mijn erfdeel Israël, hetwelk zij onder de volken verstrooid hebben; en zij hebben mijn land onder zich gedeeld,jd OhDoch zie, in die dagen en in dien tijd, als Ik de gevangenschap van Juda en Jeruzalem zal wenden,kcOh En het zal geschieden, dat alwie den naam des Heren zal aanroepen, zal behouden worden; want op den berg Sion en te Jeruzalem zal ene redding zijn, gelijk de Heer gezegd heeft, ook bij de verstrooiden, die de Heer zal roepen.}bshDe zon zal in duisternis en de maan in bloed veranderd worden, eer de grote en verschrikkelijke dag des Heren komt.^a5hen zal wondertekenen geven in den hemel en op de aarde, bloed en vuur en rookzuilen.``9hook zal Ik in dien tijd op de dienstknechten en dienstmaagden mijnen Geest uitstorten,;_ohEn na dezen zal Ik mijnen Geest uitstorten over alle vlees en uwe zonen en dochters zullen profeteren; uwe oudsten zullen dromen hebben en uwe jongelingen zullen gezichten zien;1^[hEn gijlieden zult gewaarworden, dat Ik in het midden van Israël ben, en dat ik, de Heer, uw God ben en niemand meer; en mijn volk zal voortaan niet te schande worden.)]Khen gij zult genoeg te eten hebben en den naam van den Heer, uwen God, prijzen, die wonderen onder u gedaan heeft; en mijn volk zal niet meer te schande worden.&\EhEn Ik zal u de jaren vergoeden, welke de sprinkhanen, de kevers, de kaalvreter en de rupsen, mijn groot heir, dat Ik onder u gezonden had, hebben afgegeten;m[Shdat de dorsvloeren vol koren zullen zijn en de perskuipen overvloed van most en olie zullen hebben.KZhEn gij, kinderen Sions, verheugt u en zijt vrolijk in den Heer, uwen God; want Hij zal u een leeraar tot gerechtigheid geven, en u den vroegen regen en spaden regen nederzenden gelijk voorheen;=YshVreest niet, gij dieren des velds, want de woningen in de woestijn zullen groenen en de bomen hunne vruchten voortbrengen en de vijgeboom en de wijnstok zullen hun vermogen geven.\X1hVrees niet, o land, maar wees vrolijk en welgemoed; want de Heer doet grote daden.WyhEn Ik zal den van het Noorden gekomene ver van u drijven en hem in een dor en woest land verstoten, zijne voorhoede naar de Oostzee en zijne achterhoede naar de Westelijke zee toe; hij zal verrotten en stinken, omdat hij grote daden gedaan heeft.UV#hen de Heer zal antwoorden en zeggen tot zijn volk: Zie, Ik zal u koren, most en olie in overvloed zenden, dat gij er genoeg aan zult hebben; en Ik zal u niet meer onder de volken te schande laten worden. a~~f}}F} ||{{zvzyy xwwFvuutss&ruqq6p^oonHmBlkk'j|iiAhggDf{edcbbaa``__A^^M]\\[[[[[L[-[ZZZZjZYYYY XXXXX2XWWWoWVeV-UUUUUXTTTTjTFSSSfSRXQQPP%O|NNJMLL\KvJIQH/GG F^EDDMBBUA@@(?(>u==<;;:r98766W544321x00O/y..N.#.---p-L,,++++O+*))&((+'' &&A%%v%:%$$$E##r#4""!!F 7lHs^2hFA#!g | U k  }b2>vo3 a<Toen heiligden zij daartoe Kedes in Galiléa op het gebergte van Naftali, en Sichem op het gebergte van Efraïm, en Kirjath-Arba--dat is Hebron--op het gebergte van Juda; <en hij zal in die stad wonen, totdat hij gestaan heeft voor de gemeente ten gerichte, tot den dood des hogepriesters, die in die dagen zijn zal. Alsdan zal de doodslager wederkeren in zijne stad en in zijn huis, tot de stad van waar hij gevlucht is.C <En als de bloedwreker hem najaagt, zo zullen zij den doodslager niet overgeven in zijne hand, dewijl hij onwetend zijnen naaste verslagen heeft, en hem te voren niet vijandig geweest is,\ 3<En wie naar een van die steden vlucht, zal staan buiten de stadspoort, en zal voor de oudsten dier stad zijne zaak verhalen; zo zullen zij hem tot zich in de stad nemen en hem ruimte geven, dat hij bij hen wone. +<waarheen een doodslager vliede, die iemand onvoorziens en onwetend verslagen heeft; opdat zij hem zijn tot een toevlucht tegen den bloedwreker.r_<Spreek tot de kinderen Israëls: Bestemt onder u vrijsteden, waarvan ik ulieden door Mozes gesproken heb;, W<En de Heer sprak tot Jozua, zeggende:<en zij spraken tot Jozua: De Heer heeft dat ganse land in onze handen gegeven, want al de inwoners des lands zijn moedeloos voor ons.-U<Alzo keerden die twee mannen weder, en gingen van het gebergte af en voeren over, en kwamen tot Jozua, den zoon van Nun, en verhaalden hem alwat hun wedervaren was;Q<Maar zij gingen heen, en kwamen op het gebergte en bleven drie dagen aldaar, totdat degenen wedergekomen waren, die hen nagejaagd hadden; want zij hadden hen gezocht op alle wegen, maar niet gevonden.<Zij sprak: Het zij zoals gij zegt, en zij liet hen gaan. En zij gingen heen; en zij knoopte het rode koord in het venster.<En indien gij iets van deze onze zaak zult openbaren, zo zullen wij ontslagen zijn van den eed, dien gij ons afgenomen hebt.W)<En al wie de deur van uw huis uitgaat, diens bloed zij op zijn hoofd en wij zullen onschuldig zijn; maar allen, die in uw huis zijn, indien ene hand aan hen gelegd wordt, zo zal hun bloed op ons hoofd zijn.eE<indien gij niet, als wij in het land komen, dit rode koord, waarmede gij ons neder gelaten hebt, in het venster knoopt, en tot u in dit huis vergadert uwen vader, uwe moeder, uwe broeders en geheel uw vaderlijk geslacht.lS<Ook spraken de mannen tot haar: Wij zullen ontslagen zijn van den eed, dien gij ons afgenomen hebt,2~_<En zij sprak tot hen: Gaat op het gebergte, opdat u niet ontmoeten die u najagen; en verbergt u aldaar drie dagen, totdat die u najagen wederkomen; gaat daarna uwen weg.}<En zij liet hen neder met een koord door het venster; want haar huis was aan den stadsmuur, en zij woonde ook op den muur.F|<Toen zeiden die mannen tot haar: Doen wij geen barmhartigheid en getrouwheid aan u, als de Heer ons dit land geeft, zo zal onze ziel sterven voor u, indien gij deze onze zaak niet verraadt.{!< dat gij mijnen vader, mijne moeder, mijne broeders en zusters, en al wat zij hebben, zult laten leven, en onze zielen redden van den dood.5ze< Zo zweert mij nu bij den Heer, dewijl ik barmhartigheid aan u gedaan heb, dat ook gij aan mijn vaderlijk huis barmhartigheid zult doen; en geeft mij een teken ter waarborg,Fy< En sedert wij dat gehoord hebben, is ons hart versaagd, en geen moed is er meer in iemand wegens uwe aankomst; want de Heer, uw God, is God, beide boven in den hemel en beneden op de aarde.x < Want wij hebben gehoord, hoe de Heer het water in de Schelfzee heeft uitgedroogd voor ulieden, toen gij uit Egypte trokt; en wat gij aan de beide koningen der Amorieten, Sihon en Og, aan gene zijde van den Jordaan, gedaan hebt, hoe gij hen verbannen hebt.Pw< en zij sprak tot hen: Ik weet, dat de Heer u dit land gegeven heeft; want ene verschrikking is wegens ulieden op ons gevallen, en al de inwoners des lands zijn wegens uwe aankomst moedeloos geworden.Qv<En eer die mannen zich te slapen legden, zo klom zij tot hen op het dak,u5<De mannen nu joegen hen na op den weg naar den Jordaan, tot aan de overvaart; en toen zij, die hen najoegen, buiten waren, sloot men de poorten toe.xtk<Maar zij liet hen op het dak klimmen, en bedekte hen onder de vlasstoppels, die zij op het dak uitgespreid had.5se<en toen men, als het duister was, de poorten wilde sluiten, gingen zij uit, zodat ik niet weet, waarheen zij gegaan zijn; jaagt hen spoedig na, zo zult gij hen achterhalen. r<Maar de vrouw verborg de twee mannen, en sprak aldus: Er zijn wel mannen bij mij ingekomen, maar ik wist niet van waar zij waren;7qi<Toen zond de koning van Jericho tot Rachab en liet haar zeggen: Breng de mannen uit, die tot u in uw huis gekomen zijn, want zij zijn gekomen om het gehele land te bespieden.p'<Toen werd den koning van Jericho aangezegd: Zie, er zijn dezen nacht hier mannen ingekomen van de kinderen Israëls om dit land te bespieden.xo m<Jozua nu, de zoon van Nun, had heimelijk van Sittim twee verspieders uitgezonden, en tot hen gezegd: Gaat heen, beziet het land en Jericho. En zij gingen heen en kwamen in het huis ener hoer, genaamd Rachab, en namen hunnen intrek bij haar.+nQ<3Dit zijn de erfdelen, die Eleazar, de priester, en Jozua, de zoon van Nun, en de hoofden der familiën, onder de geslachten, door het lot aan de kinderen Israëls uitdeelden te Silo vóór den Heer, aan den ingang van de tent der samenkomst; en zij voleindigden alzo het uitdelen des lands.#mA<2naar het bevel des Heren, de stad, welke hij begeerde, namelijk Timnath-Sérah, op het gebergte van Efraïm; toen bouwde hij die stad op en woonde daarin.-lU<1En toen zij het land geheel uitgedeeld hadden met zijne grenspalen, gaven de kinderen Israëls aan Jozua, den zoon van Nun, een erfdeel onder hen; en zij gaven hem,nkW<0Dit is het erfdeel van den stam der kinderen van Dan naar hunne geslachten, de steden en hare dorpen.j</En aan deze eindigt de grenspaal der kinderen van Dan. En de kinderen van Dan trokken opwaarts en streden tegen Lesem, en namen haar in en sloegen haar met de scherpte des zwaards, en namen haar in bezit, en woonden daarin, en noemden ze Dan, naar huns vaders naam.=iw<.Mé-Jarkon, Rakkon, met de landstreek tegenover Jafo.(hM<-Jehud, Bené-Berak, Gath-Rimmon,%gG<,Elteké, Gibbethon, Baälath,f9<+Elon, Timnatha, Ekron,$eE<*Saälabbin, Ajjalon, Jithla,Cd<)En de grenspaal huns erfdeels was Zora, Estaol, Ir-Sémes,Wc)<(Het zevende lot viel voor den stam der kinderen van Dan naar hunne geslachten.rb_<'Dit is het erfdeel van den stam der kinderen van Naftali naar hunne geslachten, de steden en hare dorpen.[a1<&Jiron, Migdal-El, Horem, Beth-Anath, Beth-Sémes: negentien steden en hare dorpen. `=<%Kedes, Edreï, En-Hazor,_3<$Adama, Rama, Hazor,N^<#en heeft tot vaste steden: Ziddim, Zer, Hammath, Rakkath, Kinnéreth,M]<"en wendt zich ten Westen van Aznoth Tabor, en komt vandaar uit te Hukkok, en stoot aan Zebulon tegen het Zuiden, en aan Aser tegen het Westen, en aan Juda aan den Jordaan tegen den opgang der zon;\<!En hun grenspaal was van Helef, Elon, door Zaänannim, Adami-Nékeb, Jabneël, tot Lakkum toe, en eindigt aan den Jordaan,O[< Het zesde lot viel voor de kinderen van Naftali naar hunne geslachten.oZY<Dit is het erfdeel van den stam der kinderen van Aser naar hunne geslachten, de steden en hare dorpen.EY<en Umma, Afek, Rehob: twee en twintig steden en hare dorpen.X<en wendt zich naar Rama, tot aan de vaste stad Tyrus, en wendt zich naar Hosa, en eindigt in de zee, in de streek van Achzib:?W{<en Ebron, Rehob, Hammon, Kana, tot aan het grote Sidon,;Vq<en wendt zich tegen den opgang der zon naar Beth-Dagon, en stoot aan Zebulon, en aan het dal Jiftah-El Noordwaarts naar Beth-Emek en Neïël, en komt uit te Kabul ter linkerhand,\U3<Allammélech, Amad, Misal en stoot aan den Karmel ten Westen, en aan Sihor-Libnath,:Tq<En hun grenspaal was Helkath, Hali, Beten, Achsaf,WS)<Het vijfde lot viel voor den stam der kinderen van Aser naar hunne geslachten.tRc<Dit is het erfdeel van den stam der kinderen van Issaschar naar hunne geslachten, de steden en hare dorpen.rQ_<en hij stoot aan Tabor, Sahazima, Beth-Sémes, en eindigt aan den Jordaan: zestien steden en hare dorpen.1P_<Remeth, En-Gannim, En-Hadda, Beth-Pazzez;O9<Rabbith, Kisjon, Ebez,$NE<Hafaraïm, Sion, Anacharath,8Mm<En hun grenspaal was Jizreël, Kesulloth, Sunem,RL<Het vierde lot viel voor de kinderen van Issaschar naar hunne geslachten.qK]<Dit is het erfdeel der kinderen van Zebulon naar hunne geslachten; dat zijn hunne steden en hare dorpen.eJE<voorts Kattath, Nahalal, Simron, Jidala en Bethlehem: dit zijn twaalf steden en hare dorpen.[I1<en keert zich om van het Noorden naar Nathon, en eindigt in het dal van Jiftah-El;sHa< en van daar gaat hij tegen het Oosten door Gath-Héfer, Eth-Kazin, en komt uit aan Rimmon, Methoar en Nea,&GG< dan wendt hij zich weder van Sarid tegen den opgang der zon, tot aan den grenspaal Kisloth-Tabor; en komt uit te Dobrath, en strekt zich opwaarts naar Jafia;rF_< en ging op Westwaarts naar Marala, en stiet aan Dabbéseth, alsook aan de beek, die vóór Jokneam vliet;E{< Het derde lot viel voor de kinderen van Zebulon naar hunne geslachten, en de grenspaal huns erfdeels was tot aan Sarid,ID < Het erfdeel der kinderen Simeons was onder het snoer der kinderen van Juda; want dewijl het erfdeel der kinderen van Juda hun te groot was, erfden de kinderen van Simeon onder hen het erfdeel.@C{<Daarenboven al de dorpen, die rondom deze steden liggen, tot aan Baälath-Beër-Ramath tegen het Zuiden. Dit is het erfdeel van den stam der kinderen van Simeon naar hunne geslachten.GB <Ain, Rimmon, Ether, Asan: dit zijn vier steden en hare dorpen.GA <Beth-Lebaoth, Saruhen: dit zijn dertien steden en hare dorpen..@Y<Ziklag, Beth-Hammarkaboth, Hazar-Susa,?;<Eltolad, Bethul, Horma,>;<Hazar-Sual, Bala, Azem,8=m<En hun werd ten erfdeel Ber-Séba, Seba, Molada,< 3<Daarna viel het tweede lot voor den stam der kinderen van Simeon naar hunne geslachten; en hun erfdeel was onder het erfdeel der kinderen van Juda.$;C<Zela, Elef, en Jebusi, dat is Jeruzalem, Gibath, Kirjath: veertien steden met hare dorpen. Dit is het erfdeel der kinderen Benjamins naar hunne geslachten. :=<Rekem, Jirpeël, Tarala,97<Mizpé, Kefira, Moza,8;<Gibeon, Rama, Beëroth,M7<Kefar-Haämmoni, Ofni, Geba, dit zijn twaalf steden met hare dorpen:61<Avvim, Para, Ofra,'5K<Beth-Araba, Zemaraïm, Beth-El,}4u<De steden nu van den stam der kinderen Benjamins, naar hunne geslachten, zijn deze: Jericho, Beth-Hogla, Emek-Keziz,%3E<En de hoek tegen het Oosten zal aan den Jordaan eindigen. Dit is het erfdeel der kinderen Benjamins, naar hunne grenspalen rondom, volgens hunne geslachten.Q2<en gaat naar de zijde van Beth-Hogla, dat tegen het Noorden ligt, en zijn einde is aan de tong der Zoutzee tegen het Noorden, aan het einde van den Jordaan tegen het Zuiden; dit is de Zuidergrenspaal.o1Y<en gaat terzijde nevens het vlakke veld, dat tegen het Noorden ligt, en loopt af naar het vlakke veld,10]<en strekt zich Noordwaarts, en komt uit te En-Sémes, en verder aan Geliloth, dat tegen Adummim opwaarts ligt, en loopt af naar den steen van Bohan, den zoon van Ruben,/ <en gaat af van het einde des bergs, die tegenover de vallei van den zoon van Hinnom ligt, zijnde in het dal der Refaieten naar het Noorden, en gaat af door de vallei van Hinnom, aan de zijde der Jebusieten Zuidelijk, en komt af naar de fontein van Rogel,. <De hoek tegen het Zuiden nu is van Kirjath-Jearim af, en gaat uit tegen het Westen, en loopt uit aan de waterfontein Neftóah,-<Daarna strekt hij zich en keert zich om op den hoek van het Westen tegen het Zuiden van den berg, die vóór Beth-Horon Zuidwaarts ligt, en eindigt aan Kirjath Baäl, dat is Kirjath-Jearim, de stad der kinderen van Juda. Dit is de hoek tegen het Westen.',I< en gaat van daar naar Luz, terzijde van Luz--dat is Beth-El--Zuidwaarts, en komt af naar Atroth-Addar, aan den berg, die ten Zuiden ligt van Neder-Beth-Horon.W+)< En hun grenspaal was aan den hoek tegen het Noorden van den Jordaan af, en gaat opwaarts naar de zijde van Jericho Noordwaarts, en gaat op het gebergte Westwaarts, en komt uit aan de woestijn van Beth-Aven,/*Y< En het lot van den stam der kinderen van Benjamin viel naar hunne geslachten, en de grenspaal huns lots ging uit tussen de kinderen van Juda en de kinderen van Jozef.)< Toen wierp Jozua het lot over hen te Silo vóór den Heer, en deelde aldaar het land uit onder de kinderen Israëls, aan elk zijn deel.)(M< Alzo gingen die mannen heen, en trokken het land door en beschreven het in een boek naar de steden in zeven delen, en zij kwamen tot Jozua in het leger te Silo.'/<Toen maakten de mannen zich op om heen te gaan; en Jozua gebood hun, dat zij zouden heengaan om het land te beschrijven, zeggende: Gaat heen en doorwandelt het land, en beschrijft het; en komt weder tot mij, opdat ik hier voor ulieden het lot werpe vóór den Heer te Silo.&#<Want de Levieten hebben geen deel onder u, maar het priesterschap des Heren is hun erfdeel; en Gad en Ruben en de halve stam van Manasse hebben hun erfdeel genomen aan gene zijde van den Jordaan tegen het Oosten, hetwelk Mozes, de knecht des Heren, hun gegeven heeft.%1<En beschrijft gijlieden het land in zeven delen, en brengt het herwaarts tot mij; zo zal ik voor ulieden het lot werpen vóór den Heer onzen God.%$E<Deelt het land in zeven delen: Juda zal blijven bij zijnen grenspaal van het Zuiden, en het huis van Jozef zal blijven bij zijnen grenspaal van het Noorden.2#_<Beschikt u uit elken stam drie mannen, opdat ik hen heenzende, en zij zich opmaken en door het land gaan, en het beschrijven naar hunne erfdelen, en weder tot mij komen.7"i<En Jozua sprak tot de kinderen Israëls: Hoelang zult gij zo traag zijn, dat gij niet heengaat om het land in te nemen, hetwelk de Heer, de God uwer vaderen, u gegeven heeft?q!]<En er waren nog zeven stammen der kinderen Israëls, aan wie zij hun erfdeel nog niet uitgedeeld hadden.  /<En de gehele gemeente der kinderen Israëls vergaderde te Silo en zij richtten aldaar de tent der samenkomst op: en het land was hun onderworpen.N<maar het gebergte, waar het woud is, zal het uwe zijn: houw dat om, zo zal dit het einde van uw lot zijn; want gij zult de Kanaänieten verdrijven, hoewel zij ijzeren wagens hebben en machtig zijn..W<Jozua sprak tot het huis van Jozef, tot Efraïm en Manasse: Gij zijt een groot volk, en dewijl gij van zó grote kracht zijt, zo moet gij niet maar één lot hebben:{q<Toen spraken de kinderen van Jozef: Dat gebergte zullen wij niet verkrijgen, want er zijn ijzeren wagens bij al de Kanaänieten, die in het land der vlakte wonen, bij welke ligt Beth-Sean en hare onderhorige plaatsen en Jizreël in de vlakte.M<Toen sprak Jozua tot hen: Dewijl gij een groot volk zijt, zo ga opwaarts in het woud, en houw daar voor u af in het land der Ferezieten en Reuzen, indien het gebergte van Efraïm voor u te eng is.^7<Toen spraken de kinderen van Jozef met Jozua, zeggende: Waarom hebt gij mij slechts één lot en één snoer ten erfdeel gegeven, daar ik immers een groot volk ben, aangezien de Heer mij tot dusver gezegend heeft?tc< Maar toen de kinderen Israëls machtig werden, maakten zij de Kanaänieten cijnsbaar en verdreven hen niet.}u< Doch de kinderen van Manasse konden deze steden niet innemen, want de Kanaänieten wilden blijven wonen in dat land.r_< Zo had nu Manasse onder Issaschar en Aser: Beth-Sean en hare onderhorige plaatsen; Jibleam en hare onderhorige plaatsen, en de inwoners van Dor en hare onderhorige plaatsen, en de inwoners van Endor en hare onderhorige plaatsen, en de inwoners van Taänach en hare onderhorige plaatsen, en de inwoners van Megiddo en hare onderhorige plaatsen: drie landstreken.'I< van Efraïm tegen het Zuiden; en van Manasse tegen het Noorden, en de zee is beider grenspaal; en zij stoten ten Noorden aan Aser en ten Oosten aan Issaschar.iM< Vandaar loopt hij af naar de beek Kana, tegen het Zuiden der beek. Deze steden behoren aan Efraïm, en zijn midden onder de steden van Manasse; maar ten Noorden is de grenspaal van Manasse aan de beek, en eindigt aan de zee;sa<Want het land Tappuah was van Manasse; maar de grenspaal van Manasse behoorde aan de kinderen van Efraïm.*O<En de grenspaal van Manasse was van Aser af naar Michmethath, hetwelk vóór Sichem ligt, en strekt zich ter rechterzijde uit tot aan de inwoners van En-Tappuah.!<Want de dochters van Manasse namen een erfdeel onder zijne zonen; en het land van Gilead werd aan de andere kinderen van Manasse ten deel.<Dus vielen aan Manasse tien meetsnoeren ten deel, behalve het land Gilead en Basan, dat aan gene zijde van den Jordaan ligt.5<En zij traden voor den priester Eleazar en voor Jozua, den zoon van Nun, en voor de oversten, zeggende: De Heer heeft aan Mozes geboden, dat hij ons een erfdeel zou geven onder onze broeders. En men gaf haar een erfdeel onder de broeders haars vaders naar het bevel des Heren.A}<Zelafead nu, de zoon van Hefer, den zoon van Gilead, den zoon van Machir, den zoon van Manasse, had geen zonen, maar dochters; en hare namen zijn deze: Mahla, Noa, Hogla, Milka, Tirza.Z/<En op de andere kinderen van Manasse, naar hunne geslachten, viel het ook, namelijk op de kinderen van Abiëzer, op de kinderen van Helek, op de kinderen van Asriël, op de kinderen van Sechem, op de kinderen van Hefer, en op de kinderen van Semida: dit zijn de mannelijke kinderen van Manasse, den zoon van Jozef, naar hunne geslachten.a ?<En de stam van Manasse had ook een lot, want hij was Jozefs oudste zoon; en het viel op Machir, den oudsten zoon van Manasse, den vader van Gilead, die een strijdbaar man was; daarom werd hem Gilead en Basan ten deel. '< En zij verdreven de Kanaänieten niet, die te Gezer woonden; alzo bleven de Kanaänieten onder Efraïm tot op dezen dag, en werden cijnsbaar.( K< Dit zijn de steden, die afgezonderd zijn voor de kinderen van Efraïm, in het midden van het erfdeel der kinderen van Manasse, zowel de steden als hare dorpen.! =<Van Tappuah gaat hij Westwaarts naar de beek Kana, en eindigt in de zee: dit is het erfdeel van den stam der kinderen van Efraïm naar hunne geslachten.j O<en komt af van Janóah naar Ataroth en Naära, en stoot aan Jericho, en komt uit aan den Jordaan.? y<en gaat uit tegen het Westen bij Michmethath, hetwelk tegen het Noorden ligt; aldaar keert hij om tegen het Oosten der stad Taänath-Silo, en gaat daar dóór ten Oosten van Janóah,$C<De grenspaal nu der kinderen van Efraïm naar hunne geslachten was aldus: de grenspaal huns erfdeels Oostwaarts was Atroth-Addar, tot aan Opper-Beth-Horon,W)<Dit hebben de kinderen van Jozef, Manasse en Efraïm tot een erfdeel gekregen.-<en strekt zich Westwaarts naar den grenspaal der Jafletieten tot aan den grenspaal van Neder-Beth-Horon en tot Gezer toe, en eindigt aan de zee.fG<en het gaat van Beth-El uit naar Luz, en loopt langs den grenspaal der Arkieten naar Ataroth,K <En het lot voor de kinderen van Jozef viel aldus: van den Jordaan van Jericho, bij het water van Jericho Oostwaarts, door de woestijn, die van Jericho opwaarts gaat door het gebergte van Beth-El;5e<?De Jebusieten nu woonden te Jeruzalem, en de kinderen van Juda konden hen niet verdrijven: alzo bleven de Jebusieten met de kinderen van Juda te Jeruzalem tot op dezen dag.P<>Nibsan, en de Zoutstad, en Engédi: dit zijn zes steden en hare dorpen.8m<=In de woestijn was Beth-Araba, Middin, Sechacha,Q<< Toen zwoer Mozes op dien dag, zeggende: Het land, waarop uw voet getreden heeft, zal het erfdeel van u en uwe kinderen zijn eeuwiglijk, omdat gij den Heer, mijnen God getrouw gevolgd hebt. =<Maar mijne broeders, die met mij opgegaan waren, maakten het hart des volks versaagd; doch ik volgde getrouw den Heer, mijnen God.7<i<Ik was veertig jaar oud, toen Mozes, de knecht des Heren, mij uitzond van Kades-Barnéa om het land te verspieden, en toen ik hem bericht bracht, gelijk het in mijn hart was.S;!<Toen traden de kinderen van Juda tot Jozua te Gilgal, en Kaleb, de zoon van Jefunne, de Keniziet, sprak tot hem: Gij weet, wat de Heer tot Mozes, den man Gods, aangaande mij en u zeide te Kades-Barnéa.f:G<Gelijk de Heer aan Mozes geboden had, zo deden de kinderen Israëls, en zij deelden het land.P9<Want van de kinderen van Jozef waren twee stammen, Manasse en Efraïm; en aan de Levieten gaven zij geen erfdeel in het land, maar steden om daarin te wonen, en voorsteden voor hun vee en hunne have.,8S<Want aan twee stammen en een halven stam had Mozes een erfdeel gegeven aan gene zijde van den Jordaan; maar aan de Levieten had hij geen erfdeel onder hen gegeven.7y<Zij nu deelden het door het lot onder hen, zoals de Heer door Mozes geboden had, aan negen stammen en een halven stam.Z6 1<Dit is het wat de kinderen Israëls ten erfdeel ontvangen hebben in het land Kanaän, hetwelk de priester Eleazar en Jozua, de zoon van Nun, en de hoofden der stammen aan de kinderen Israëls hebben uitgedeeld. 5< !Maar aan den stam Levi gaf Mozes geen erfdeel; want de Heer, de God van Israël, is hun erfdeel, gelijk hij tot hen gesproken had. 4< Dit is het wat Mozes uitgedeeld heeft in de vlakke velden van Moab, aan gene zijde van den Jordaan vóór Jericho, tegen het Oosten.Y3-< En de helft van Gilead, Astaroth en Edréï, steden des koninkrijks van Og in Basan, gaf hij aan de kinderen van Machir, den zoon van Manasse, dat is, aan de helft van Machirs kinderen, naar hunne geslachten.92m< dat hunne grenspalen waren van Mahanaïm af, geheel Basan, het gehele rijk van Og, den koning van Basan, en al de vlekken van Jaïr die in Basan liggen, namelijk zestig steden.`1;< Den halven stam der kinderen van Manasse, naar hunne geslachten, had Mozes dus bedeeld,Z0/< Dit is het erfdeel der kinderen van Gad, naar hunne geslachten, steden en dorpen./{< en in het dal: Beth-Haram, Beth-Nimra, Sukkoth, en Zafon, wat overgebleven was van het rijk van Sihon, den koning van Hesbon; zodat de Jordaan de grenspaal was tot aan het einde der zee Kinnéreth, aan gene zijde van den Jordaan, tegen het Oosten.r._< en van Hesbon af tot Ramath-Mizpé en Bettonim toe; en van Mahanaïm tot aan den grenspaal van Debir toe;-%< dat hunne grenspalen waren Jaëzer, en al de steden in Gilead, en het halve land der kinderen Ammons, tot Aroër toe, dat vóór Rabba ligt;U,%< Den stam der kinderen van Gad, naar hunne geslachten, had Mozes dus bedeeld,+!< En de grenspaal der kinderen van Ruben was de Jordaan. Dit is het erfdeel der kinderen van Ruben, naar hunne geslachten, steden en dorpen.z*o< Ook doodden de kinderen Israëls met het zwaard Bileam, Beors zoon, den waarzegger, onder de overige verslagenen.)< en al de steden op het vlakke veld, en het gehele rijk van Sihon, den koning der Amorieten, die te Hesbon regeerde, dien Mozes sloeg, benevens de vorsten van Midian: Evi, Rekem, Zur, Hur en Reba, de geweldigen van koning Sihon, die in het land woonden.;(s< Beth-Peor, de ravijnen van Pisga, en Beth Jesimoth;G' < Kirjathaim, Sibma, Zereth-Hassahar op het gebergte der vallei,"&A< Jahza, Kedemoth, Mefaäth,j%O< Hesbon en al hare steden, die in het vlakke veld liggen, Dibon, Bamoth Baäl, en Beth-Baäl-Meon,-$U< aldus bedeeld, dat hunne grenspalen waren van Aroër af, dat aan den oever der beek Arnon ligt, en de stad midden in het dal, met al het vlakke veld tot Medeba toe;O#< Alzo had Mozes den stam der kinderen van Ruben, naar hunne geslachten,#"A< Maar aan den stam der Levieten gaf Hij geen erfdeel; want het offer van den Heer, den God van Israël, is hun erfdeel, gelijk Hij tot hen gesproken heeft.!/< Doch de kinderen Israëls verdreven de Gesurieten en Maächathieten niet, maar Gesu en Maächa wonen onder de kinderen Israëls tot op dezen dag. ~}},|r{zz/yCxx wvvguu[uttWsss7rrqqdqpp6oLnnn9mmDllkkuk0jj[iiMhh^gg#ff ekd\c3baa__%^ ]]L\\[[%ZrYeXX WXVUTT`S4RPPNNM LLKJJ.IHHGG4FFbEDCBA@@?]>>e=<;;+:99[8766A56433I22M11a00>/C/.k--*, +f**b)((V'&&@%%$$J#!"! y5=msJ~mF&A V L F 72S8\1M]<Toen riep Jozua, Nuns zoon, de priesters en sprak tot hen: Draagt de ark des verbonds, en laat zeven priesters zeven jubeljaars-bazuinen dragen vóór de ark des Heren.L<En als men den hoorn des jubeljaars blaast, en het geluid aanhoudend gaat, dat gij de bazuinen hoort, zo zal al het volk een groot krijgsgeschreeuw maken; dan zullen de stadsmuren instorten, en het volk zal er invallen, een ieder recht voor zich uit.-KU<En laat zeven priesters bazuinen des jubeljaars dragen vóór de ark uit, en gaat op den zevenden dag zevenmaal om de stad, en laat de priesters de bazuinen blazen.aJ=<Laat al de krijgslieden rondom de stad gaan, éénmaal, en doe alzo zes dagen achtereen.sIa<En de Heer sprak tot Jozua: Zie, Ik heb Jericho met haren koning en hare krijgslieden in uwe hand gegeven.nH Y<Jericho nu was voor de kinderen Israëls toegesloten en bewaard, zodat er niemand uit of in kon komen.$GC<En de vorst over het heir des Heren sprak tot Jozua: Trek uwe schoenen uit van uwe voeten, want de plaats, waarop gij staat, is heilig. En Jozua deed alzo.ZF/<En hij sprak: Neen. Maar ik ben een vorst over het heir des Heren, en ben nu gekomen. Toen viel Jozua op zijn aangezicht ter aarde en aanbad, en sprak tot hem: Wat heeft mijn Heer tot zijnen knecht te spreken?E{< En het geschiedde, toen Jozua bij Jericho was, dat hij zijne ogen ophief, en gewaar werd, dat er een man tegenover hem stond, die een bloot zwaard in zijne hand had. En Jozua ging tot hem en sprak tot hem: Behoort gij tot ons of tot onze vijanden?FD< En het manna hield des anderen daags op, toen zij van het koren des lands aten, en de kinderen Israëls hadden geen manna meer; maar zij aten van het koren van het land Kanaän in dat jaar.C< En zij aten van het koren des lands op den tweeden dag van het Pascha, namelijk ongezuurde broden en gezengde aren, op dienzelfden dag.*BO< En toen de kinderen Israëls te Gilgal gelegerd waren, hielden zij het Pascha op den veertienden dag der maand, tegen den avond, op de vlakke velden van Jericho.A< En de Heer sprak tot Jozua: Heden heb ik de schande van Egypte van ulieden afgewend; en deze plaats werd Gilgal genaamd tot op dezen dag.k@Q<En toen al het volk besneden was, bleven zij aan hunne plaats in het leger, tot zij genezen waren. ?<Hunne zonen, die in hunne plaats opgekomen waren, besneed Jozua; want zij waren nog onbesneden en waren op den weg niet besneden.v>g<Want de kinderen Israëls wandelden veertig jaar in de woestijn, totdat al het volk der krijgslieden, die uit Egypte getrokken waren, omkwam, omdat zij naar de stem des Heren niet gehoord hadden; gelijk de Heer hun gezworen had, dat zij het land niet zien zouden, hetwelk de Heer hunnen vaderen gezworen had ons te zullen geven, een land, waar melk en honig vloeit.%=E<want al het volk, dat er uittrok, was besneden, maar al het volk, dat in de woestijn geboren was op den weg, toen zij uit Egypte trokken, was niet besneden.S<!<Dit nu is de reden, waarom Jozua al het volk, dat uit Egypte getrokken was, van het mannelijk geslacht, besneed: alle krijgslieden waren gestorven in de woestijn op den weg, toen zij uit Egypte trokken;e;E<Toen maakte Jozua zich stenen messen, en besneed de kinderen Israëls op den heuvel Araloth.:y<Te dien tijde sprak de Heer tot Jozua: Maak u stenen messen, en besnijd wederom de kinderen Israëls ten tweeden male.]9 7<Toen nu al de koningen der Amorieten, die aan gene zijde van den Jordaan tegen het Westen woonden, en al de koningen der Kanaänieten aan de zee hoorden, hoe de Heer het water van den Jordaan had uitgedroogd voor de kinderen Israëls, totdat zij er doorgingen, versaagde hun hart, en er was geen moed meer in hen wegens de kinderen Israëls.8-<opdat al de volken op de aarde de hand des Heren erkennen zouden, hoe machtig zij is; opdat gij den Heer, uwen God, zoudt vrezen te allen tijde.K7<toen de Heer, uw God, het water van den Jordaan uitdroogde voor ulieden, totdat gij overgingt; zoals de Heer, uw God, deed in de Schelfzee, die Hij voor ons uitdroogde, totdat wij er doorgingen:a6=<zo zult gij het hun te kennen geven, zeggende: Israël ging droogvoets door den Jordaan, 5<en hij sprak tot de kinderen Israëls: Als uwe kinderen hierna hunnen vaders zullen vragen, zeggende: Waarom zijn deze stenen hier?,d4C<En die twaalf stenen, welke zij uit den Jordaan genomen hadden, richtte Jozua op te Gilgal;33<En het was de tiende dag der eerste maand, toen het volk uit den Jordaan opklom; en zij legerden zich in Gilgal, tegen het Oosten der stad Jericho.v2g<En toen de priesters, die de ark des verbonds des Heren droegen, uit den Jordaan opklommen, en met hunne voetzolen op het droge traden, kwam het water van den Jordaan weder in zijne plaats, en vloeide gelijk te voren aan al zijne oevers.L1<Dus gebood Jozua den priesters, zeggende: Klimt op uit den Jordaan.c0A<Gebied den priesters, die de ark der getuigenis dragen, dat zij uit den Jordaan opklimmen.#/C<En de Heer sprak tot Jozua: .<Op dien dag maakte de Heer Jozua groot voor geheel Israël, en zij vreesden hem gelijk zij Mozes gevreesd hadden, zijn leven lang.}-u< omtrent veertig duizend, ten strijde toegerust, gingen voor den Heer tot den strijd op de vlakke velden van Jericho.,%< En de Rubenieten en Gadieten en de halve stam van Manasse gingen gewapend voor de kinderen Israëls uit, gelijk Mozes tot hen gesproken had;o+Y< Toen nu al het volk overgegaan was, ging de ark des Heren ook over, en de priesters voor het volk uit.x*k< Want de priesters, die de ark droegen, stonden midden in den Jordaan, totdat alles uitgevoerd werd wat de Heer aan Jozua geboden had aan het volk te zeggen, gelijk Mozes dat aan Jozua geboden had. En het volk haastte zich en het trok over.=)u< En Jozua richtte twaalf stenen op midden in den Jordaan, waar de voeten der priesters, die de ark des verbonds droegen, gestaan hadden; en aldaar zijn zij nog tot op dezen dag toe.$(C<Toen deden de kinderen Israëls zoals Jozua hun geboden had, en droegen twaalf stenen midden uit den Jordaan, gelijk de Heer tot Jozua gezegd had, naar het getal van de stammen der kinderen Israëls, en zij brachten die met zich over ter plaatse der vernachting, en lieten ze aldaar.u'e<dan zult gij hun zeggen, hoe het water van den Jordaan afgescheurd is voor de ark des Heren; toen zij door den Jordaan ging, is het water van den Jordaan afgescheurd; opdat deze stenen den kinderen Israëls ene eeuwige gedachtenis zijn.&<opdat zij een gedenkteken zijn onder u. Als uwe kinderen later hunnen vaders vragen zullen, zeggende: Wat beduiden deze stenen daar?,I% <en hij sprak tot hen: Gaat over vóór de ark van den Heer, uwen God, midden in den Jordaan; en elk heffe éénen steen op zijnen schouder, naar het getal van de stammen der kinderen Israëls,k$Q<Toen riep Jozua twaalf mannen, die hij gekozen had uit de kinderen Israëls, uit elken stam één;s#a<en gebied hun, zeggende: Neemt u uit den Jordaan twaalf stenen op, van die plaats, waar de voeten der priesters gestaan hebben, en brengt die met u over om ze ter plaatse der vernachting te laten, waar gij dezen nacht vernachten zult.@"}<Neem u twaalf mannen uit het volk, uit elken stam één,U! '<Toen al het volk overgetrokken was over den Jordaan, sprak de Heer tot Jozua:F <En de priesters, die de ark des verbonds des Heren droegen, stonden alzo op het droge, midden in den Jordaan; en geheel Israël ging er droog door, totdat al het volk over den Jordaan kwam. <toen stond het water, dat van boven afkwam, gerezen op één hoop, zeer ver, bij de stad Adam, die terzijde van Zarethan ligt; en het water, dat naar de zee der vlakte, de Zoutzee, afliep, dat nam af en verliep: alzo ging het volk over tegenover Jericho.a=<en zij, die de ark droegen aan den Jordaan kwamen, en de voeten der priesters, dragende de ark, vooraan in het water waren ingedoopt, [de Jordaan nu was den gehelen tijd van den oogst vol aan al zijne oevers], <Toen nu het volk uittrok uit zijne hutten om over den Jordaan te gaan, en de priesters de ark des verbonds voor het volk uitdroegen,$C< en zodra de voetzolen der priesters, die de ark van den Heer, den beheerser der gehele wereld, dragen, het water van den Jordaan zullen raken, zo zal het water van den Jordaan, het water, dat van boven afvliet, zich in den Jordaan afscheuren, dat het op één hoop zal blijven staan.T#< Zo neemt nu twaalf mannen uit de stammen van Israël, uit elken stam één;hK< Zie, de ark des verbonds van den beheerser der gehele wereld zal voor u uitgaan in den Jordaan.=u< En hij sprak: Hieraan zult gij merken, dat de levende God onder u is, en dat Hij voor u uitdrijven zal de Kanaänieten, Hethieten, Ferezieten, Girgasieten, Amorieten en Jebusieten.lS< En Jozua sprak tot de kinderen Israëls: Komt herwaarts en hoort de woorden van den Heer, uwen God.3a<En gij, gebied den priesters, die de ark des verbonds dragen, zeggende: Als gij zult gekomen zijn vooraan in het water van den Jordaan, zult gij in den Jordaan stilstaan.3a<En de Heer sprak tot Jozua: Heden zal Ik beginnen u groot te maken voor geheel Israël, opdat zij weten, dat, gelijk Ik met Mozes geweest ben, Ik alzo ook met u zal zijn.!=<En tot de priesters sprak hij: Draagt de ark des verbonds, en gaat voor het volk uit. Toen droegen zij de ark des verbonds, en gingen voor het volk uit.a=<En Jozua sprak tot het volk: Heiligt u, want morgen zal de Heer een wonder onder u doen.Z/<doch zó, dat er tussen u en haar een afstand van omtrent tweeduizend el zij; gijlieden zult tot haar niet naderen, opdat gij moogt weten welken weg gij gaan zult; want gij zijt dien weg nooit te voren gegaan.C<en geboden het volk, zeggende: Wanneer gij zien zult de ark des verbonds van den Heer, uwen God, en de priesters uit de Levieten haar dragende, zo trekt uit van uwe plaats en volgt haar;>y<En na drie dagen gingen de hoofdlieden door het leger,= w<En Jozua maakte zich des morgens vroeg op, en zij trokken van Sittim en kwamen aan den Jordaan, hij en al de kinderen Israëls, en bleven aldaar den nacht over, eer zij overtrokken."?<!En Eleazar, de zoon van Aäron, stierf ook, en zij begroeven hem op den heuvel van Pinehas, zijnen zoon, die hem gegeven was op het gebergte van Efraïm.+< Ook het gebeente van Jozef, dat de kinderen Israëls uit Egypte hadden gebracht, begroeven zij te Sichem, in het stuk lands, hetwelk Jakob gekocht had van de kinderen van Hemor, den vader van Sichem, voor honderd penningen; en het werd het erfdeel der kinderen van Jozef.* O<En Israël diende den Heer zolang Jozua leefde, en de oudsten, die lang na Jozua leefden, en die al de werken des Heren wisten, welke Hij aan Israël gedaan had. <En men begroef hem in het land zijns erfdeels, te Timnath-Sérah, hetwelk op Efraïms gebergte ligt, ten Noorden van den berg Gaäs. <En het geschiedde na deze gebeurtenissen, dat Jozua, de zoon van Nun, de knecht des Heren, stierf, toen hij honderd en tien jaar oud was.= w<Alzo liet Jozua het volk gaan, elk naar zijn erfdeel.v g<En hij sprak tot al het volk: Zie, deze steen zal ene getuigenis zijn tussen ons; want hij heeft gehoord al de woorden des Heren, die Hij met ons gesproken heeft; en hij zal u tot ene getuigenis zijn, opdat gij uwen God niet verloochent.&G<En Jozua schreef dit alles in het wetboek van God; en hij nam een groten steen, en richtte dien aldaar op onder een eik, die bij het heiligdom des Heren was.tc<Alzo maakte Jozua op dien dag een verbond met het volk; en hij stelde hun wetten en rechten voor te Sichem.oY<En het volk sprak tot Jozua: Wij willen den Heer, onzen God, dienen en aan zijne stem gehoorzaam zijn.ue<Zo doet nu van u weg de vreemde goden, die onder u zijn, en neigt uw hart tot den Heer, den God van Israël. ;<Toen sprak Jozua tot het volk: Zo zijt gij dan uzelven tot getuigen, dat gij den Heer verkoren hebt om Hem te dienen. En zij zeiden: Wij zijn getuigen.S!<Maar het volk sprak tot Jozua: Niet alzo; maar wij willen den Heer dienen.+<En als gij den Heer verlaat en een vreemden god dient, zo zal Hij zich van u afkeren en u plagen, en u ombrengen, nadat Hij u goedgedaan heeft.%E<En Jozua sprak tot het volk: Gij kunt den Heer niet dienen, want Hij is een heilig God, een naijverig God, die uwe overtreding en zonde niet verschonen zal.!=<en Hij heeft alle volken voor ons uit verdreven, ook de Amorieten, die in het land woonden; daarom willen wij ook den Heer dienen, want Hij is onze God.<want de Heer, onze God, heeft ons en onze vaderen uit Egypteland geleid uit het diensthuis, en heeft voor onze ogen zulke grote tekenen gedaan, en ons bewaard op den gehelen weg, dien wij gegaan zijn, en onder alle volken, door welke wij getrokken zijn;{~q<Toen antwoordde het volk en sprak: Het zij verre van ons, dat wij den Heer verlaten en andere goden dienen zouden: }<Maar behaagt het u niet, dat gij den Heer dient, zo kiest u heden, wien gij dienen wilt: den God, dien uwe vaderen gediend hebben aan gene zijde der rivier, of de goden der Amorieten, in wier land gij woont; maar ik en mijn huis, wij willen den Heer dienen.1|]<Zo vreest nu den Heer, en dient Hem getrouw en oprecht, en laat varen de goden, die uwe vaderen gediend hebben aan gene zijde der rivier en in Egypte en dient den Heer.Q{< En Ik heb u een land gegeven aan hetwelk gij niet gearbeid hebt, en steden, die gij niet gebouwd hebt; opdat gij daarin zoudt wonen, en eten van de wijnbergen en olijfbomen, die gij niet geplant hebt. z< En Ik zond de horzelen voor u uit, die verdreven voor u de twee koningen der Amorieten, --niet door uw zwaard noch door uwen boog.^y7< En toen gij over den Jordaan gingt en te Jericho kwaamt, streden tegen u de burgers van Jericho, de Amorieten, Ferezieten, Kanaänieten, Hethieten, Girgasieten, Hevieten en Jebusieten; maar Ik gaf hen in uwe hand.Yx-< Maar Ik wilde hem niet horen, en hij zegende u; en Ik verloste u uit zijne hand.?wy< Toen maakte Balak, de zoon van Zippor, de koning der Moabieten, zich op en streed tegen Israël, en zond heen en liet Bileam, den zoon van Beor, roepen, opdat hij u vervloeken zoude.Nv<En Ik heb u gebracht in het land der Amorieten, die aan gene zijde van den Jordaan woonden, en toen zij tegen u streden, gaf Ik hen in uwe hand, dat gij hun land bezat, en verdelgde hen voor u uit.ru_<toen riepen zij tot den Heer: die stelde ene duisternis tussen u en de Egyptenaars, en bracht de zee over hen en bedekte hen; en uwe ogen hebben gezien, wat Ik in Egypte gedaan heb; en gij hebt gewoond in de woestijn een langen tijd.'tI<Daarna leidde Ik u en uwe vaderen uit Egypte; en toen gij aan de zee kwaamt en de Egyptenaars uwe vaderen najoegen met wagens en ruiters tot aan de Schelfzee,Ys-<Toen zond Ik Mozes en Aäron, en plaagde Egypte, gelijk Ik onder hen gedaan heb.r'<En aan Isaäk gaf Ik Jakob en Esau; en Ik gaf aan Esau het gebergte Seïr ter bezitting, maar Jakob en zijne kinderen trokken af naar Egypte.%qE<Toen nam Ik uwen vader Abraham aan gene zijde der rivier, en liet hem wandelen in het gehele land Kanaän, en vermenigvuldigde zijn zaad, en gaf hem Isaäk.Hp <sprak hij tot al het volk: Dus zegt de Heer, de God van Israël: Uwe vaderen woonden eertijds aan gene zijde der rivier, Terah, de vader van Abraham en van Nahor; en zij dienden andere goden.2o a<En Jozua vergaderde al de stammen Israëls te Sichem, en hij riep de oudsten van Israël, de hoofden, rechters en ambtlieden tezamen; en toen zij voor God getreden waren,n <Wanneer gij het verbond van den Heer, uwen God, hetwelk Hij u geboden heeft, overtreedt, en heengaat en andere goden dient en ze aanbidt, zo zal de toorn des Heren over u ontsteken, en u schielijk verdelgen uit het goede land, hetwelk Hij u gegeven heeft.jmO<Gelijk nu al dat goede over u gekomen is, hetwelk de Heer, uw God, tot u gesproken heeft, zo zal de Heer ook al het kwade over u laten komen, totdat Hij u verdelgt uit dit goede land, hetwelk de Heer, uw God, u gegeven heeft. l<Zie, ik ga heden den weg der gehele wereld; en gij weet met uw ganse hart en ziel, dat niet één woord gemist heeft van al het goede, dat de Heer, uw God, tot u gesproken heeft; het is alles over u gekomen, en niet een éénig woord daarvan is achtergebleven.%kE< --zo weet, dat de Heer, uw God, al deze volken niet meer voor u verdrijven zal, maar zij zullen u tot een valstrik en een net, en tot een geesel voor uwe lendenen worden, en tot een doorn in uwe ogen, totdat Hij u verdelgt uit dit goede land, hetwelk de Heer, uw God, u gegeven heeft.j/< Maar indien gij u omkeert en deze volken, die onder u gebleven zijn, aanhangt, en u met hen vermaagschapt, dat gij onder hen komt en zij onder u,Ti#< Daarom bewaart zorgvuldig uwe zielen, dat gij den Heer, uwen God, liefhebt.vhg< Eén van u zal er duizend jagen; want de Heer, uw God, zelf strijdt voor u, gelijk Hij tot u gesproken heeft.g{< Want de Heer heeft grote en machtige volken voor u verdreven, en niemand heeft tegen u kunnen bestaan tot op dezen dag.\f3<maar dat gij den Heer, uwen God, aanhangt, gelijk gij tot op dezen dag gedaan hebt.*eO<dat gij geen omgang houdt met deze overgebleven volken, die bij u zijn, en niet denkt aan, noch zweert bij den naam hunner goden, noch ze dient, noch ze aanbidt;Gd <Zo bevlijtigt u nu ten sterkste, dat gij onderhoudt en doet al wat geschreven staat in het wetboek van Mozes, dat gij daarvan niet afwijkt noch ter rechter [hand] noch ter linkerhand;c%<En de Heer, uw God, zal hen uitstoten voor u en van u verdrijven; opdat gij hun land inneemt, gelijk de Heer, uw God, tot u gesproken heeft.Ib <Ziet, ik heb deze overgebleven volken door het lot u toegedeeld, aan elken stam zijn erfdeel, van den Jordaan af, evenals de volken, welke ik uitgeroeid heb aan de grote zee, tegen het Westen.a#<en gijlieden hebt gezien al wat de Heer, uw God, gedaan heeft aan al deze volken voor u; want de Heer, uw God, heeft zelf voor u gestreden.}`u<riep hij geheel Israël, hunne oudsten, hoofden, rechters en ambtlieden, en sprak tot hen: Ik ben oud en welbedaagd; _ <En na een langen tijd, toen de Heer Israël tot rust had doen komen van al hunne vijanden rondom, en Jozua oud en welbedaagd was,x^k<"En de kinderen van Ruben en van Gad noemden dit altaar: Dat het een getuige zij tussen ons, dat de Heer God is.u]e<!En dit behaagde den kinderen Israëls, en zij loofden den God der kinderen Israëls, en zij zeiden niet meer, dat zij met een heir tegen hen wilden optrekken om het land te verderven, in hetwelk de kinderen van Ruben en van Gad woonden.Y\-< Toen trok Pinehas, de zoon van Eleazar, den priester, en de oversten, uit het land Gilead, van de kinderen van Ruben en van Gad weder naar het land Kanaän tot de kinderen Israëls, en zij zeiden het aan hen.[)<en Pinehas, de zoon van Eleazar, den priester, sprak tot de kinderen van Ruben, van Gad en van Manasse: Heden erkennen wij, dat de Heer onder ons is, dat gij tegen den Heer niet gezondigd hebt in deze daad; nu hebt gij de kinderen Israëls verlost uit de hand des Heren.dZC<Toen nu Pinehas, de priester, en de oversten der gemeente en de hoofden der duizenden van Israël, die met hem waren, deze woorden hoorden, welke de kinderen van Ruben, van Gad en van Manasse spraken, behaagden hun die;Y%<Het zij verre van ons, dat wij afvallig zouden worden van den Heer, dat wij ons heden van Hem wilden afwenden, en een altaar bouwen tot het brandoffer en tot het spijsoffer en tot andere offers, buiten het altaar van den Heer, onzen God, dat vóór zijne woning staat.X+<Maar wanneer zij alzo tot ons of tot onze nakomelingen heden of morgen spreken zouden, dan konden wij zeggen: Ziet het beeld van het altaar des Heren, dat onze vaderen gemaakt hebben, niet tot het offer noch tot het brandoffer, maar tot een getuige tussen ons en ulieden.'WI<maar opdat het een getuige zij tussen ons en ulieden en onze nakomelingen, opdat wij den dienst des Heren mogen doen voor Hem, met onze brandoffers, dankoffers en andere offers, en uwe kinderen heden of morgen niet zeggen zouden tot onze kinderen: Gijlieden hebt geen deel aan den Heer.cVA<Daarom zeiden wij: Laat ons een altaar bouwen, niet tot het offer noch tot het brandoffer,uUe<De Heer heeft den Jordaan tot ene grensscheiding gesteld tussen ons en ulieden, gij kinderen van Ruben en van Gad: gijlieden hebt geen deel aan den Heer; --daarmede zouden uwe kinderen onze kinderen van de vreze des Heren doen afwijken.BT<En zo wij het niet veel meer uit zorg voor deze zaak gedaan hebben, zeggende: Heden of morgen mochten uwe kinderen tot onze kinderen zeggen: Wat gaat u de Heer, de God van Israël, aan?KS<En zo wij dáárom het altaar gebouwd hebben, dat wij ons van den Heer wilden afwenden om brandoffer of spijsoffer daarop te offeren of dankoffer daarop te bereiden, zo eise de Heer het van ons.-RU<De sterke God, de Heer, de sterke God, de Heer, weet het, en Israël wete het ook: is het, dat wij afvallen of zondigen tegen den Heer, zo helpe Hij ons heden niet.Q+<Toen antwoordden de kinderen van Ruben en de kinderen van Gad en de halve stam van Manasse, en zeiden tot de hoofden der duizenden van Israël:9Pm<Vergreep Achan, de zoon van Zerah, zich niet aan het verbannene? En de toorn kwam over de gehele gemeente van Israël, zodat hij de enige niet was, die stierf om zijne misdaad.O <Dunkt u het land uws erfdeels onrein, zo komt over in het land, hetwelk de Heer bezit, waar de woning des Heren staat, en erft onder ons; en wordt niet afvallig van den Heer en van ons, dat gij u een altaar bouwt buiten het altaar van den Heer, onzen God..NW<En gij wendt u heden van den Heer, en zijt heden afvallig geworden van den Heer, dat Hij heden of morgen over de gehele gemeente van Israël in toorn zal ontbranden.M+<Was de misdaad van Peor voor ons te weinig, van welke wij nog op dezen dag niet gereinigd zijn, toen ene plaag over de gemeente des Heren kwam?JL<Aldus laat de gehele gemeente des Heren u zeggen: Hoe zondigt gij zo tegen den God van Israël, dat gij u heden keert van den Heer, dewijl gij u een altaar bouwt, zodat gij afvalt van den Heer?VK'<En toen zij tot hen in het land Gilead kwamen, spraken zij met hen, zeggende:]J5<en met hem tien vorsten, hoofden hunner familiën, uit elken stam van Israël één.aI=< En zij zonden tot hen, naar het land Gilead, den priester Pinehas, den zoon van Eleazar;kHQ< toen verzamelden zij zich met de gehele gemeente te Silo, om tegen hen op te trekken met een heir.G{< Toen nu de kinderen Israëls hoorden zeggen: Zie, de kinderen van Ruben, de kinderen van Gad en de halve stam van Manasse hebben een altaar gebouwd tegenover het land Kanaän, in de landstreek aan den Jordaan, aan gene zijde der kinderen Israëls,CF< En toen zij kwamen in de landstreek aan den Jordaan in het land Kanaän, bouwden de Rubenieten, de Gadieten en de halve stam van Manasse aldaar aan den Jordaan, een groot, schoon altaar.E'< Alzo keerden de Rubenieten, de Gadieten en de halve stam van Manasse weder, en gingen van de kinderen Israëls uit Silo in het land Kanaän, opdat zij naar het land Gilead trokken, naar het land huns erfdeels, hetwelk zij bezaten volgens het bevel des Heren door Mozes.CD<sprak hij tot hen: Keert weder naar uwe hutten met grote goederen en met zeer veel vee, zilver, goud, koper, ijzer en klederen; en deelt nu den buit uwer vijanden uit onder uwe broeders.C <Aan den halven stam van Manasse had Mozes [een erfdeel] gegeven in Basan, aan de andere helft gaf Jozua het onder hunne broeders aan deze zijde van den Jordaan tegen het Westen. En toen hij hen had laten gaan naar hunne hutten, en hen gezegend had,RB<Alzo zegende Jozua hen en liet hen gaan; en zij gingen naar hunne hutten.$AC<Doch volhardt slechts met naarstigheid, dat gij doet naar het gebod en de wet, welke Mozes, de knecht des Heren, u gegeven heeft, dat gij den Heer, uwen God, liefhebt, en wandelt in al zijne wegen, en zijne geboden onderhoudt, en Hem aanhangt, en Hem dient met uw ganse hart en ziel. @<Dewijl nu de Heer, uw God, uwe broeders tot rust heeft doen komen, zoals Hij tot hen gesproken had, zo keert u nu om en trekt heen naar uwe hutten, in het land uws erfdeels, hetwelk Mozes, de knecht des Heren, u gegeven heeft aan gene zijde van den Jordaan.?-<gij hebt uwe broeders niet verlaten gedurende dien langen tijd, tot op dezen dag, en gij hebt het gebod van den Heer, uwen God, in acht genomen.=>u<en hij sprak tot hen: Gijlieden hebt alles onderhouden wat Mozes, de knecht des Heren, u geboden heeft, en gij zijt aan mijne stem gehoorzaam geweest in alles wat ik u geboden heb:T= %<Toen riep Jozua de Rubenieten en de Gadieten en den halven stam van Manasse,w<i<-Er ontbrak niets van al het goede, dat de Heer tot het huis van Israël gesproken had: het werd alles vervuld.;;q<,En de Heer gaf hun rust van rondom, naar alles wat Hij hunnen vaderen gezworen had; en niemand van al hunne vijanden wederstond hen, maar al hunne vijanden gaf Hij in hunne hand.:<+Alzo gaf de Heer aan Israël al het land, hetwelk Hij gezworen had hunnen vaderen te zullen geven, en zij namen het in en woonden daarin.T9#<*En elk van deze steden had hare voorstad rondom zich, de ene als de andere.w8i<)Al de steden der Levieten, onder het erfdeel der kinderen Israëls, waren acht en veertig met hare voorsteden.7<(zodat al de steden van de kinderen van Merari, de nog overige Levieten, naar hunne geslachten, waren, volgens hun lot, twaalf steden.>6y<'Hesbon en hare voorsteden, Jaëzer en hare voorsteden;5<&Uit den stam van Gad vier steden: de vrijstad voor de doodslagers, Ramoth in Gilead en hare voorsteden, Mahanaïm en hare voorsteden,A4<%Kedemoth en hare voorsteden, Mefaäth en hare voorsteden.`3;<$Uit den stam van Ruben vier steden: Bezer en hare voorsteden, Jahza en hare voorsteden,>2y<#Dimna en hare voorsteden, Nahalal, en hare voorsteden.:1o<"En aan de geslachten der kinderen van Merari, de nog overige Levieten, werden gegeven uit den stam van Zebulon vier steden: Jokneam en hare voorsteden, Karta en hare voorsteden,f0G<!zodat al de steden van het geslacht der Gersonieten waren dertien steden met hare voorsteden.//Y< Uit den stam van Naftali drie steden: de vrijstad voor de doodslagers Kedes in Galiléa en hare voorsteden, Hammoth-Dor en hare voorsteden, Kartan en hare voorsteden:=.w<Helkath en hare voorsteden, Rehob en hare voorsteden._-9<Uit den stam van Aser vier steden: Misal en hare voorsteden, Abdon en hare voorsteden,A,<Jarmuth en hare voorsteden, En-Gannim en hare voorsteden.g+I<Uit den stam van Issaschar vier steden: Kisjon en hare voorsteden, Dobrath en hare voorsteden,e*E<En aan de kinderen van Gerson, uit de geslachten der Levieten, werden gegeven uit den halven stam van Manasse twee steden: de vrijstad voor de doodslagers, Golan in Basan en hare voorsteden, Beëstera en hare voorsteden.l)S<zodat al de steden der overige kinderen van het geslacht van Kohath waren tien met hare voorsteden.r(_<Uit den halven stam van Manasse twee steden: Taänach en hare voorsteden, Gath-Rimmon en hare voorsteden;D'<Ajjalon en hare voorsteden, Gath-Rimmon en hare voorsteden.d&C<Uit den stam van Dan vier steden: Elteké en hare voorsteden, Gibbethon en hare voorsteden,D%<Kibzaïm en hare voorsteden, Beth-Horon en hare voorsteden. $<en zij gaven hun de vrijstad voor de doodslagers, Sichem en hare voorsteden, op het gebergte van Efraïm, Gezer en hare voorsteden, #<En aan de geslachten der overige kinderen van Kohath, de Levieten, werden door het lot gegeven vier steden uit den stam van Efraïm;e"E<Zodat al de steden der kinderen van Aäron, den priester, waren dertien met hare voorsteden.L!<Anathoth en hare voorsteden, Almon en hare voorsteden: vier steden.c A<En uit den stam van Benjamin gaven zij Gibeon en hare voorsteden, Geba en hare voorsteden,~w<Ain en hare voorsteden, Jutta en hare voorsteden, Beth-Sémes en hare voorsteden: negen steden van deze twee stammen.;s<Holon en hare voorsteden, Debir en hare voorsteden,?{<Jattir en hare voorsteden, Estemóa en hare voorsteden,)< Alzo gaven zij aan de kinderen van Aäron, den priester, de vrijstad voor de doodslagers, Hebron en hare voorsteden, Libna en hare voorsteden,lS< maar den akker der stad en hare dorpen gaven zij aan Kaleb, den zoon van Jefunne, tot zijn erfdeel.< Zo gaven zij hun Kirjath-Arba, den vader van Enak-- dat is Hebron--op het gebergte van Juda, en hare voorsteden rondom haar; < namelijk aan de kinderen van Aäron, van het geslacht der Kohathieten, uit de kinderen van Levi; want het eerste lot was voor hen.< Van den stam der kinderen van Juda en van den stam der kinderen van Simeon gaven zij deze steden, die zij met name noemden; <Alzo gaven de kinderen Israëls aan de Levieten door het lot deze steden en hare voorsteden, gelijk de Heer door Mozes geboden had.#A<Aan de kinderen van Merari, naar hunne geslachten, werden gegeven twaalf steden van den stam van Ruben, van den stam van Gad, en van den stam van Zebulon.gI<En aan de kinderen van Gerson, van hetzelfde geslacht, werden door het lot gegeven dertien steden van den stam van Issaschar, van den stam van Aser, en van den stam van Naftali, en van den halven stam van Manasse in Basan.B<en aan de overige kinderen van Kohath, van hetzelfde geslacht, werden door het lot gegeven tien steden van den stam van Efraïm, van den stam van Dan en van den halven stam van Manasse.oY<En het lot viel op het geslacht der Kohathieten; en aan de kinderen van Aäron, den priester, uit de Levieten werden door het lot gegeven dertien steden van den stam van Juda, van den stam van Simeon, en van den stam van Benjamin;<Toen gaven de kinderen Israëls den Levieten van hunne erfdelen, naar het bevel des Heren, deze steden en hare voorsteden.5e<en zij spraken tot hen te Silo in het land Kanaän, zeggende: De Heer heeft door Mozes geboden, dat men ons steden geven zou om te bewonen, en hare voorsteden voor ons vee.< u<Toen traden de hoofden der vaderen onder de Levieten tot den priester Eleazar, en tot Jozua, den zoon van Nun, en tot de hoofden der vaderen onder de stammen der kinderen Israëls; < Dit zijn de steden, die bestemd waren voor al de kinderen Israëls, en voor de vreemdelingen, die onder hen woonden, opdat derwaarts vluchtte wie onvoorziens iemand verslagen had; dat hij niet stierf door den bloedwreker, eer hij voor de gemeente gestaan had.}u<en aan gene zijde van den Jordaan, waar Jericho ligt, tegen het Oosten, bestemden zij daartoe Bezer in de woestijn, op het platteland, uit den stam van Ruben, en Ramoth in Gilead uit den stam van Gad, en Golan in Basan uit den stam van Manasse. ~~} ||7{Ezyy?x_wwuuTtsrrqponmm}lkjjiihgferddc:bzaa"`__^]T\[ZZ:YXX*WW!VlUUTSRRQPPO3N#MrLLWK:JJ@II4HGFF@DD.CPB3AAp@@/?>>=<<1;::k99;887@665o433022 1c107/L.-,,n++*))('&&T%%|%$$i##C"!! =<<H_ pdMV XGKv >  F ^ <D"1  Bp  ]F Jefta nu, een Gileadiet, was een strijdbaar held, maar de zoon ener hoer; doch Gilead had Jefta verwekt.C F En het volk, de oversten van Gilead, spraken onder elkander: Wie is de man, die beginnen zal te strijden tegen de kinderen Ammons? Hij zal het hoofd zijn over allen, die in Gilead wonen.F En de kinderen Ammons werden bijeengeroepen en legerden zich in Gilead, maar de kinderen Israëls vergaderden en legerden zich te Mispa.|sF En zij deden de vreemde goden van zich weg, en dienden den Heer, en het jammerde Hem, dat Israël zo geplaagd werd.+F Toen spraken de kinderen Israëls tot den Heer: Wij hebben gezondigd, doe met ons zoals het U behaagt; alleenlijk verlos ons slechts heden nog.p[F Gaat heen en roept de goden aan, die gij verkoren hebt: laat die u helpen in den tijd uwer benauwdheid.b?F Nochtans hebt gij Mij verlaten en andere goden gediend: daarom wil Ik u niet meer helpen.F de Sidoniërs, de Amalekieten en de Maonieten ook niet verdrukt, en hielp Ik u niet uit hunne handen, toen gij tot Mij riept?{F Maar de Heer sprak tot de kinderen Israëls: Hebben u de Egyptenaars, de Amorieten, de kinderen Ammons, de Filistijnen,+F Toen riepen de kinderen Israëls tot den Heer, zeggende: Wij hebben tegen U gezondigd, want wij hebben onzen God verlaten en de Baäls gediend.1F Ook trokken de kinderen Ammons over den Jordaan, en streden tegen Juda en Benjamin en tegen het huis van Efraïm, zodat Israël zeer beangst werd.QF en zij vertraden en versloegen de kinderen Israëls van dat jaar af, achttien jaar lang; namelijk al de kinderen Israëls aan gene zijde van den Jordaan, in het land der Amorieten, dat in Gilead ligt.~~wF Toen ontstak de toorn des Heren tegen Israël, en Hij verkocht hen in de hand der Filistijnen en der kinderen Ammons;}5F En de kinderen Israëls deden al verder kwaad voor den Heer, en dienden de Baäls en de Astharoth, en de goden van Syrië, en de goden van Sidon, en de goden van Moab, en de goden der kinderen Ammons, en de goden der Filistijnen; en zij verlieten den Heer en dienden Hem niet.2|aF En Jaïr stierf en werd begraven te Kamon.-{UF En hij had dertig zonen, op dertig ezelsveulens rijdende; en zij hadden dertig steden, die heten de dorpen van Jaïr tot op dezen dag, en liggen in het land Gilead.dzCF En na hem maakte zich op Jaïr, een Gileadiet, en hij richtte Israël twee en twintig jaar._y9F En hij richtte Israël drie en twintig jaar, en hij stierf, en werd begraven te Samir.0x ]F Na Abimélech maakte zich op, om Israël te helpen, Tola, een man uit Issaschar, de zoon van Pua, den zoon van Dodo; en hij woonde te Samir op het gebergte van Efraïm.tw eF$En de grenspaal der Amorieten was, waar men naar Akrabbim opgaat, en van de steenrots af en verder opwaarts.+v SF#ook begonnen de Amorieten te wonen op het gebergte van Heres, te Ajjalon en te Saälbim; maar toen hun de hand van Jozefs huis te zwaar werd, werden zij cijnsbaar.u F"En de Amorieten drongen de kinderen van Dan naar het gebergte, en zij lieten niet toe, dat zij beneden in de laagte kwamen;Pt F!Naftali verdreef de inwoners van Beth-Sémes niet, noch die van Beth-Anath, maar woonde onder de Kanaänieten, die in het land woonden; doch die van Beth-Sémes en van Beth-Anath werden hun cijnsbaar.ns YF maar de Aserieten woonden onder de Kanaänieten, die in het land woonden, want zij verdreven hen niet.r FAser verdreef de inwoners van Akko niet, noch de inwoners van Sidon, van Ahlab, van Achzib, van Helba, van Afik en van Rehob;q FZebulon verdreef ook de inwoners van Kitron en van Nahalol niet, maar de Kanaänieten woonden onder hen en waren cijnsbaar.p FDesgelijks verdreef Efraïm ook de Kanaänieten niet, die te Gezer woonden, maar de Kanaänieten woonden onder hen te Gezer.ho MFMaar toen Israël machtig werd, maakten zij de Kanaänieten, cijnsbaar, doch verdreven hen niet.Wn +FEn Manasse bemachtigde Beth-Sean niet, met hare onderhorige plaatsen, noch Taänach met hare onderhorige plaatsen, noch de inwoners van Dor met hare onderhorige plaatsen, noch de inwoners van Jibleam met hare onderhorige plaatsen, noch de inwoners van Megiddo met hare onderhorige plaatsen; en de Kanaänieten bleven wonen in dat land.}m wFToen trok die man naar het land der Hethieten, en hij bouwde ene stad en noemde haar Luz; die heet nog hedendaags zo.0l ]FEn toen hij hun wees, waar zij in de stad konden komen, sloegen zij de stad met de scherpte des zwaards; maar dien man en zijn gehele geslacht lieten zij vrij heengaan.k ;FEn de wachters zagen een man uit de stad gaan, en spraken tot hem: Wijs ons, waar wij in de stad kunnen komen, zo zullen wij barmhartigheid aan u doen.Oj FEn het huis van Jozef omsingelde Beth-El, dat te voren Luz genaamd was.]i 7FDesgelijks trokken ook de kinderen van Jozef op naar Beth-El, en de Heer was met hen.1h _FMaar de kinderen van Benjamin verdreven de Jebusieten niet die te Jeruzalem woonden, en de Jebusieten woonden bij de kinderen van Benjamin te Jeruzalem tot op dezen dag.og [FEn zij gaven Hebron aan Kaleb, gelijk Mozes gezegd had; en hij verdreef daaruit de drie zonen van Enak.f %FEn de Heer was met Juda, dat hij het gebergte innam; maar de inwoners der valleien kon hij niet verdrijven, omdat zij ijzeren wagens hadden.e 'FDaarenboven nam Juda Gaza in met hare onderhorige plaatsen, en Askelon met hare onderhorige plaatsen, en Ekron met hare onderhorige plaatsen. d FEn Juda trok heen met zijnen broeder Simeon, en zij sloegen de Kanaänieten te Zefath, en verbanden hen, en noemden de stad Horma.ac ?FEn de kinderen van den Keniet, den schoonvader van Mozes, trokken op uit de Palmstad met de kinderen van Juda, in de woestijn van Juda, welke tegen het Zuiden van Arad is; en zij gingen heen en woonden onder dat volk.b 3FEn zij sprak: Geef mij een zegen; want gij hebt mij een dor land gegeven, geef mij ook waterwellen. Toen gaf hij haar waterwellen boven en beneden.3a cFEn toen zij tot hem introk, werd haar geraden, dat zij een akker van haren vader verzoeken zou; en zij klom schielijk van den ezel af. Toen sprak Kaleb tot haar: Wat is u?` F Toen nam Othniël haar in, de zoon van Kenaz, den jongeren broeder van Kaleb; en hij gaf hem zijne dochter Achsa tot vrouw.m_ WF En Kaleb sprak: Wie Kirjath-Séfer slaat en inneemt, dien zal ik mijne dochter Achsa tot vrouw geven.t^ eF En van daar was hij getrokken tegen de inwoners van Debir. (Debir nu heette voorheen Kirjath-Séfer.)1] _F Ook was Juda opgetrokken tegen de Kanaänieten, die te Hebron woonden, (Hebron nu heette eertijds Kirjath-Arba) en zij hadden Sesai en Ahiman en Talmai verslagen.\ 'F Daarna trokken de kinderen van Juda af om te strijden tegen de Kanaänieten, die op het gebergte en tegen het Zuiden en in de laagte woonden.[ ;FDe kinderen van Juda nu hadden gestreden tegen Jeruzalem en het ingenomen en geslagen met de scherpte des zwaards, en hadden de stad in brand gestoken.{Z sFToen sprak Adoni-Bezek: Zeventig koningen met afgehouwen duimen aan handen en voeten zamelden (de kruimels) op onder mijne tafel; gelijk ik nu gedaan heb, zo heeft God mij vergolden. En men bracht hem te Jeruzalem, en aldaar stierf hij.Y FEn Adoni-Bezek vluchtte; en zij joegen hem na, en toen zij hem grepen, hieuwen zij hem de duimen zijner handen en voeten af.tX eFEn zij troffen Adoni-Bezek te Bezek aan, en streden tegen hem; en zij sloegen de Kanaänieten en Ferezieten.W FToen nu Juda optrok, gaf de Heer de Kanaänieten en Ferezieten in hunne hand, en zij sloegen hen te Bezek, tien duizend man.DV FToen sprak Juda tot zijnen broeder Simeon: Trek met mij op in mijn erflot, en laat ons tegen de Kanaänieten strijden, zo zal ik weder met u trekken in uw erflot. Alzo trok Simeon met hem.YU /FEn de Heer sprak: Juda zal optrekken. Zie, Ik heb het land in zijne hand gegeven.T =FNa den dood van Jozua vraagden de kinderen Israëls den Heer, zeggende: Wie zal onder ons het eerst optrekken om oorlog te voeren tegen de Kanaänieten?.S Wden enigen God, onzen Zaligmaker, door Jezus Christus, onzen Heer, zij eer en majesteit, kracht en macht, vóór alle eeuwen, en nu, en tot in alle eeuwigheid! Amen.R Hem nu, die machtig is u voor struikelen te bewaren en voor het aangezicht zijner heerlijkheid onstraffelijk te stellen, met blijdschap, Q redt anderen door hen uit het vuur te rukken, ontfermt u over nog anderen met vreze, en haat ook het van het vlees besmette kleed.&P IEn bestraft hen die twijfelen;|O sbewaart uzelve in de liefde Gods, verwachtende de barmhartigheid van onzen Heere Jezus Christus ten eeuwigen leven.eN EMaar gij, geliefden, bouwt uzelve op uw allerheiligst geloof, biddende m den Heiligen Geest;YM -Dezen zijn het, die scheuringen maken, zinnelijke mensen, die geen geest hebben.wL itoen zij u zeiden, dat er in den laatsten tijd spotters zullen zijn, die naar hunne goddeloze lusten wandelen.|K sMaar gij, geliefden, gedenkt de woorden, die te voren gezegd zijn door de apostelen van onzen Heere Jezus Christus,@J {Dezen zijn het, die murmureren en over hun lot klagen, die naar hunne lusten wandelen; en hun mond spreekt opgeblazen woorden, terwijl zij de personen bewonderen om des voordeels wil.gI Iom gericht te houden over allen, en al hunne goddelozen te straffen, om alle werken van hun goddelozen wandel, met welke zij goddeloos geweest zijn, en om al het harde dat de goddeloze zondaars tegen Hem gesproken hebben".H  Van dezen ook heeft Henoch, de zevende van Adam, geprofeteerd, zeggende: "Zie, de Heer is gekomen met zijne heilige duizenden,G ' wilde baren der zee, die hunne eigene schande opschuimen; dwalende sterren, voor welke de donkerheid der duisternis bewaard is in eeuwigheid.`F ; Dezen zijn vlekken in uwe liefdemaaltijden; zij brassen mede zonder schroom, en weiden zichzelve; zij zijn wolken zonder water, door de winden omgedreven; kale, onvruchtbare bomen, tweemaal verstorven en ontworteld;E   Wee hun! want zij gaan Kaïns weg, en storten zich in de dwaling van Bileam om gewin, en vergaan als in het oproer van Korach. D  Maar dezen lasteren hetgeen zij niet kennen; en wat zij van nature weten, gelijk de onredelijke dieren, daarin verderven zij zich. GWant er zijn sommige mensen ingeslopen, reeds lang te voren tot dit oordeel opgeschreven, goddelozen, die de genade onzes Gods tot ongebondenheid misbruiken, en verloochenen onzen Heere jezus Christus, den enigen Heerser.`= ;Geliefden, terwijl ik allen ijver had om u te schrijven over ons gemeenschappelijk heil, ben ik genoodzaakt u te schrijven om u te vermanen, dat gij strijdt voor het geloof, dat eenmaal den heiligen overgeleverd is.C< Barmhartigheid en vrede en liefde worde u vermenigvuldigd!#; CJudas, een dienstknecht van Jezus Christus en broeder van Jakobus, aan de geroepenen, die geheiligd zijn in God, den Vader, en bewaard voor Jezus Christus:1:]< Alzo maakte Jozua hen op dien dag tot houthakkers en waterdragers voor de gemeente en voor het altaar des Heren, tot op dezen dag, aan de plaats, die Hij verkiezen zou.k9Q< En hij deed hun alzo, en verloste hen uit de hand der kinderen Israëls, dat zij hen niet doodden.e8E< Maar nu, zie, wij zijn in uwe handen: wat u goed en recht dunkt om aan ons te doen, doe dat.57e< Toen antwoordden zij Jozua en spraken: Het is uwen knechten te kennen gegeven, dat de Heer, uw God, aan Mozes, zijnen knecht, geboden heeft, dat Hij u dit gehele land geven en voor u uit al de inwoners des lands verdelgen zou; toen vreesden wij zeer voor u om onzes levens wil en hebben aldus gedaan.6)< Daarom zult gij vervloekt zijn, zodat onder u niet ophouden zullen knechten te zijn, die hout hakken en water dragen voor het huis mijns Gods.59< Toen ontbood Jozua hen en sprak tot hen, zeggende: Waarom hebt gij ons bedrogen, zeggende: Wij zijn zeer ver van u, daar gij nochtans onder ons woont?%4E< En de oversten spraken tot hen: Laat hen leven, opdat zij houthakkers en waterdragers zijn voor de gehele gemeente, zoals de oversten tot hen gezegd hebben.3y< maar dit willen wij hun doen: laat hen leven, opdat geen toorn over ons kome om den eed, dien wij hun gezworen hebben.R2< Toen nu de gehele gemeente tegen de oversten murmureerde, spraken al de oversten tot de gehele gemeente: Wij hebben hun gezworen bij den Heer, den God van Israël, daarom kunnen wij hen niet aantasten;z1o< En zij versloegen hen niet, omdat de oversten der gemeente hun gezworen hadden bij den Heer, den God van Israël.!0=< Want toen de kinderen Israëls voorttrokken, kwamen zij op den derden dag tot hunne steden, die genaamd zijn Gibeon, Kefira, Beëroth en Kirjath Jearim./< En ten einde van drie dagen, nadat zij het verbond met hen gemaakt hadden, vernamen zij, dat zij nabij hen waren en onder hen woonden..)< En Jozua maakte vrede met hen en richtte een verbond met hen op, dat zij in het leven zouden blijven; en de oversten der gemeente zwoeren hun.b-?< Toen namen de hoofdlieden hunnen teerkost aan, maar raadpleegden den mond des Heren niet.3,a< en deze lederen wijnzakken vulden wij, toen zij nieuw waren, en zie, zij zijn gescheurd; en deze onze klederen en schoenen zijn oud geworden vanwege deze zeer lange reis.#+A< Dit ons brood, dat wij uit onze huizen tot onzen teerkost namen, was nog vers, toen wij uittrokken tot ulieden, maar nu, zie, het is droog en beschimmeld;H* < Daarom spraken onze oudsten en al de inwoners van ons land: Neemt teerkost met u op reis, en gaat heen hun tegemoet, en zegt tot hen: Wij zijn uwe knechten; nu dan, maakt een verbond met ons.A)}< en alwat Hij aan de beide koningen der Amorieten aan gene zijde van den Jordaan gedaan heeft: aan Sihon, den koning van Hesbon, en aan Og, den koning van Basan, die te Astaroth woonde.9(m< Zij spraken: Uwe knechten zijn uit zeer verre landen gekomen wegens den naam van den Heer, uwen God; want wij hebben zijn gerucht gehoord, en al wat Hij in Egypte gedaan heeft,x'k< Maar zij spraken tot Jozua: Wij zijn uwe knechten. Jozua sprak tot hen: Wie zijt gijlieden en vanwaar komt gij?&< Toen sprak geheel Israël tot die Hevieten: Misschien woont gij onder ons; hoe zouden wij dan een verbond met u kunnen maken?!%=< En zij gingen tot Jozua in het leger te Gilgal, en spraken tot hem en tot geheel Israël: Wij komen uit verre landen; nu dan, maakt een verbond met ons.$#< en oude gelapte schoenen aan hunne voeten, en trokken oude klederen aan, en al het brood, dat zij met zich namen, was droog en beschimmeld.##A< bedachten zij ene list, gingen heen en voorzagen zich van teerkost, en namen oude zakken op hunne ezels, en oude gescheurde en gelapte lederen wijnzakken,Y"-< Maar toen de burgers van Gibeon hoorden, wat Jozua aan Jericho en Ai gedaan had,b!?< zo vergaderden zij zich eendrachtig te zamen om tegen Jozua en tegen Israël te oorlogen.  -< Toen nu al de koningen dit hoorden, die aan deze zijde van den Jordaan waren, op het gebergte en in de laagte en aan al de havens der grote zee, ook die terzijde van den berg Libanon waren, namelijk de Hethieten Amorieten, Kanaänieten, Ferezieten, Hevieten en Jebusieten:Y-<#er was niet één woord van al wat Mozes geboden had, hetwelk Jozua niet had laten uitroepen voor de gehele gemeente van Israël, en voor de vrouwen en kinderen, en de vreemdelingen, die onder hen verkeerden.|s<"Daarna liet hij uitroepen al de woorden der wet, den zegen en den vloek, zoals het in het wetboek geschreven staat; <!En geheel Israël met zijne oudsten en ambtlieden en rechters stonden aan beide zijden der ark, tegenover de priesters uit Levi, die de ark des verbonds des Heren droegen, de vreemdelingen zowel als de inboorlingen, de ene helft tegenover den berg Gerizim en de andere helft tegenover den berg Ebal, gelijk Mozes, de knecht des Heren, te voren geboden had, om het volk Israël te zegenen.xk< En hij schreef aldaar op die stenen de herhaling der wet, welke Mozes den kinderen Israëls voorgeschreven had.y<gelijk Mozes, de knecht des Heren, den kinderen Israëls geboden had, gelijk geschreven staat in het wetboek van Mozes; een altaar van gehele stenen, aan welke geen houwijzer geweest was; en zij offerden den Heer daarop brandoffers en dankoffers.V'<Toen bouwde Jozua den Heer, den God van Israël, een altaar op den berg Ebal,%<En hij liet den koning van Ai aan een boom hangen tot den avond toe; maar toen de zon ondergegaan was, gebood hij, dat men zijn lichaam van den boom zou afnemen; en zij wierpen het onder de stadspoort, en maakten er een groten steenhoop op, die er tot op dezen dag is.zo<En Jozua verbrandde Ai en maakte er een puinhoop van, ter eeuwige nagedachtenis der verwoesting tot op dezen dag.  <behalve het vee en den buit der stad, die deelde Israël onder zich uit, naar het bevel des Heren hetwelk Hij Jozua geboden had.<En Jozua trok zijne hand, met welke hij de spies uitstrekte, niet weder terug, totdat al de inwoners van Ai verbannen waren;lS<En allen, die op dien dag vielen, zo mannen als vrouwen, waren twaalf duizend, allen lieden van Ai.+<En toen Israël al de inwoners van Ai gedood had op het veld en in de woestijn, die hen daarin nagejaagd hadden, en zij allen door de scherpte des zwaards vielen, totdat zij allen omkwamen, toen keerde zich Israël naar Ai, en zij sloegen het met de scherpte des zwaards.K<En zij grepen den koning van Ai levend, en brachten hem tot Jozua.G <En die van de stad kwamen ook uit, hun te gemoet, zodat zij midden onder Israël kwamen, van deze en van gene zijde; en zij sloegen hen, totdat niemand onder hen overbleef noch ontlopen kon.,S<Want toen Jozua en geheel Israël zag, dat de hinderlaag de stad ingenomen had, en dat de rook der stad opging, zo keerden zij zich om en sloegen de mannen van Ai. <En de mannen van Ai keerden zich om en zagen achterwaarts, en zagen den rook der stad opgaan naar den hemel; en zij hadden geen ruimte om te vluchten, noch herwaarts, noch derwaarts; en het volk, dat naar de woestijn vluchtte, keerde zich om hen na te jagen.H <toen brak de hinderlaag schielijk op uit hare plaats, en zij liepen op het uitstrekken van zijne hand, en kwamen in de stad en namen haar in, en zij haastten zich en staken haar met vuur aan.K<Toen sprak de Heer tot Jozua: Strek de spies, die gij in uwe hand hebt, tegen Ai uit, want Ik wil haar in uwe hand geven. En toen Jozua de spies, die in zijne hand was, tegen de stad uitstrekte,` ;<En zij joegen Jozua na en werden van de stad afgetrokken, zodat er niet één man overbleef in Ai en Beth-El, die niet uitgetrokken was om Israël na te jagen; en zij lieten de stad openstaan om Israël na te jagen.W )<Toen werd al het volk in de stad te zamen geroepen, dat men hen moest najagen. <Jozua nu en geheel Israël stelden zich aan, alsof zij geslagen werden voor hen, en vluchtten op den weg naar de woestijn.# A<Toen nu de koning van Ai dat zag, zo haastten de mannen der stad zich en stonden vroeg op, en zij kwamen uit om Israël te ontmoeten tot den strijd, hij en zijn volk, op ene bestemde plaats, naar het vlakke veld; want hij wist niet, dat hem ene hinderlaag gelegd was achter de stad.L < En zij stelden het volk van het gehele leger, dat tegen het Noorden der stad was, zó, dat zijn einde strekte tegen het Westen der stad; Jozua nu ging heen in dienzelfden nacht midden in het dal.  < Maar hij had omtrent vijf duizend man genomen en hen tot ene hinderlaag gesteld tussen Beth-El en Ai, tegen het Westen der stad.7i< En al het krijgsvolk, dat bij hem was, trok op; en zij naderden en kwamen tegenover de stad, en legerden zich tegen het Noorden van Ai, zodat er een dal tussen hen en Ai was. < En hij maakte zich des morgens vroeg op en overzag het volk, en trok opwaarts met de oudsten van Israël voor het volk uit naar Ai.0[< Alzo zond Jozua hen heen; en zij gingen naar de hinderlaag, en legerden zich tussen Beth-El en Ai, tegen het Westen van Ai; maar Jozua bleef dien nacht onder het volk. <En als gij de stad ingenomen hebt, zo steekt haar aan met vuur, en doet naar het bevel des Heren: zie, ik heb het ulieden geboden.ue<Dan zult gij opstaan uit de hinderlaag en de stad innemen; want de Heer, uw God, zal haar in uwe hand geven.=u<opdat zij uit haar ons volgen, totdat wij hen van de stad hebben afgetrokken; want zij zullen denken, dat wij voor hen vluchten, gelijk te voren; alzo zullen wij voor hen vluchten.5<Maar ik en al het volk, dat bij mij is, wij zullen de stad naderen; en als zij tegen ons uitkomen gelijk te voren, dan zullen wij voor hen vluchten,'I<en hij gebood hun, zeggende: Ziet toe, gijlieden zult de hinderlaag zijn achter de stad; maar verwijdert u niet al te ver van de stad en zijt te zamen gereed./<Toen stond Jozua op, en al het krijgsvolk om op te trekken tegen Ai. En Jozua koos dertigduizend strijdbare mannen uit en zond hen uit bij nacht,D~<En gij zult aan Ai en haren koning doen zoals gij aan Jericho en haren koning gedaan hebt, behalve dat gij haren buit en haar vee onder u delen zult. Stel u ene hinderlaag achter de stad.a} ?<En de Heer sprak tot Jozua: Vrees niet en ontzet u niet! Neem al het krijgsvolk met u, en maak u op en trek opwaarts naar Ai: zie, Ik heb den koning van Ai met zijn volk en zijne stad en zijn land in uwe hand gegeven.G| <En zij maakten over hem een groten steenhoop, die tot op dezen dag blijft. Alzo keerde zich de Heer van de verbolgenheid zijns toorns. Daarom heet deze plaats het dal Achor tot op dezen dag.6{g<En Jozua sprak: Dewijl gij ons bedroefd hebt, zo bedroeve de Heer u op dezen dag. En geheel Israël stenigde hem, en verbrandde hen met vuur, nadat zij hen gestenigd hadden.}zu<Toen nam Jozua, en geheel Israël met hem, Achan, den zoon van Zerah, met het zilver, den mantel en de gouden tong, zijne zonen en dochters, zijne ossen en ezels en schapen, zijne hut en al wat hij had; en zij voerden hen af naar het dal Achor.y}<En zij namen het uit de hut en brachten het tot Jozua en tot al de kinderen Israëls, en stortten het uit voor den Heer.|xs<Toen zond Jozua boden heen, die liepen naar de hut, en zie, het was begraven in zijne hut, en het zilver daaronder.w<Ik zag onder den buit een kostelijken Babylonischen mantel, en tweehonderd sikkels zilver, en ene gouden tong, vijftig sikkels waard in gewicht; die bekoorden mij en ik nam ze; en zie, zij zijn begraven in de aarde in mijne hut, en het zilver daaronder.v<Toen antwoordde Achan Jozua en sprak: Het is waarachtig, ik heb gezondigd tegen den Heer, den God van Israël; zó en zó heb ik gedaan.=uu<En Jozua sprak tot Achan: Mijn zoon, geef toch den Heer, den God van Israël, de eer en geef Hem den lof; geef mij toch te kennen wat gij gedaan hebt, en verberg mij niets daarvan.;tq<En toen hij zijn huis deed toetreden, den enen huisvader na den anderen, toen werd Achan aangewezen, de zoon van Karmi, den zoon van Zabdi, den zoon van Zerah, van den stam Juda._s9<en toen hij de geslachten van Juda deed toetreden, werd het geslacht der Zerahieten aangewezen; en toen hij het geslacht der Zerahieten deed toetreden, den enen huisvader na den anderen, toen werd Zabdi aangewezen.r <Toen stond Jozua des morgens vroeg op en deed Israël toetreden, den enen stam na den anderen, en de stam Juda werd aangewezen;Bq<En wie aangewezen wordt in den ban te zijn, dien zal men met vuur verbranden met al wat hij heeft, omdat hij het verbond des Heren overtreden en ene dwaasheid in Israël bedreven heeft.Vp'<En gij zult in den morgenstond toetreden, de ene stam na den anderen; en welken stam de Heer aanwijzen zal, die zal toetreden, het ene geslacht na het andere; en welk geslacht de Heer aanwijzen zal, dat zal toetreden, het ene huis na het andere; en welk huis de Heer aanwijzen zal, dat zal toetreden, de ene huisvader na den anderen.coA< Sta op, heilig het volk, en zeg: Heiligt u tegen morgen, want aldus zegt de Heer, de God van Israël: Er is een ban onder u, Israël, daarom kunt gij niet staan voor uwe vijanden, totdat gij den banvloek van u wegdoet.pn[< De kinderen Israëls vermogen niet te staan voor hunne vijanden, maar moeten hunnen vijanden den rug toekeren, want zij zijn in den ban; Ik zal voortaan niet met ulieden zijn, zo gij den banvloek niet uit het midden van u uitroeit.Um%< Israël heeft zich bezondigd, en zij hebben mijn verbond overtreden, dat Ik hun geboden heb; en zij hebben van het verbannene genomen en gestolen, en hebben het geloochend en onder hun gereedschap gelegd.Vl'< Toen sprak de Heer tot Jozua: Sta op, waarom ligt gij aldus op uw aangezicht?8kk< Als de Kanaänieten en al de inwoners des lands dit horen, zo zullen zij ons omsingelen, en ook onzen naam uitroeien van de aarde: wat zult Gij dan voor uwen groten naam doen?Tj#<Ach Heer, wat zal ik zeggen, daar Israël zijnen vijanden den rug toekeert!miU<En Jozua sprak: Ach Heere Heere, waarom hebt gij dit volk over den Jordaan gevoerd, om ons in de handen der Amorieten te geven en ons om te brengen? Och, dat wij aan gene zijde van den Jordaan gebleven en tevreden geweest waren!=hu<En Jozua verscheurde zijne klederen en viel op zijn aangezicht ter aarde voor de ark des Heren, tot den avond toe, met de oudsten van Israël; en zij wierpen stof op hunne hoofden.Qg<En die van Ai versloegen van hen omtrent zes en dertig mannen, en joegen hen van voor de poort tot Sebarim toe, en versloegen hen in de laagte; toen werd het hart des volks versaagd en werd tot water.lfS<Alzo trokken van het volk opwaarts omtrent drie duizend man; en dezen vloden voor de mannen van Ai.veg<En zij kwamen weder tot Jozua en spraken tot hem: Laat al het volk niet opwaarts trekken, maar omtrent tweeof drieduizend man, dat die opwaarts trekken en Ai veroveren; opdat niet al het volk zich aldaar vermoeie, want zij zijn weinigen.Nd<En Jozua zond mannen van Jericho naar Ai, hetwelk bij Beth-Aven ligt, tegen het Oosten van Beth-El en sprak tot hen: Gaat opwaarts en verspiedt het land. Toen gingen zij opwaarts en verspiedden Ai.zc q<Maar de kinderen Israëls vergrepen zich aan het verbannene; want Achan, de zoon van Karmi, den zoon van Zabdi, den zoon van Zerah, uit den stam van Juda, nam iets van het verbannene; toen ontstak de toorn des Heren over de kinderen Israëls.Jb<En de Heer was met Jozua, zodat men van hem sprak in alle landen.a<Te dier tijd zwoer Jozua, zeggende: Vervloekt zij de man voor den Heer, die zich opmaakt en deze stad Jericho bouwt: als hij haren grond legt, dat koste hem zijnen eerstgeboren zoon; en als hij hare poorten stelt, dat koste hem zijnen jongsten zoon.^`7<Maar Rachab, de hoer, met haar vaderlijk huis en al wat zij had, liet Jozua leven, en zij woonde in Israël tot op dezen dag, omdat zij de boden verborgen had, die Jozua om te verspieden naar Jericho gezonden had.3_a<De stad nu verbrandden zij met vuur en al wat er in was; alleen het zilver en goud en de koperen en ijzeren gereedschappen deden zij bij den schat van het huis des Heren.g^I<Toen gingen de jongelingen, de verspieders, daarin, en brachten Rachab daaruit, met haren vader en hare moeder en broeders, en al wat zij had, en haar gehele geslacht, en leidden hen daarbuiten, naar het leger van Israël.9]m<Maar Jozua sprak tot de twee mannen, die het land bespied hadden: Gaat in het huis der hoer en brengt die vrouw vandaar uit met al wat zij heeft, gelijk gij haar gezworen hebt. \ <En zij verbanden al wat in de stad was met de scherpte des zwaards, zo mannen als vrouwen, jong en oud, ossen, schapen en ezels.[3<En het volk maakte een krijgsgegeschreeuw, toen zij op de bazuinen bliezen; want toen het volk het geluid der bazuinen hoorde, maakte het een groot krijgsgeschreeuw. En de muren vielen om, en het volk klom in de stad, een ieder recht voor zich uit: alzo namen zij de stad in.Z!<Maar al het zilver en goud, met de koperen en ijzeren gereedschappen, zal den Heer geheiligd zijn, opdat het tot den schat des Heren kome.?Yy<Alleenlijk wacht u voor het verbannene, dat gij geen banvloek over u brengt, indien gij iets van het verbannene neemt, en het leger van Israël tot een ban stelt en in ongeluk stort.[X1<Maar deze stad en al wat er in is zal den Heer verbannen zijn; de hoer Rachab alleen zal in het leven blijven, en allen, die met haar in huis zijn, want zij heeft de boden verborgen, die wij uitgezonden hebben.'WI<En ten zevenden male, toen de priesters de bazuinen bliezen, sprak Jozua tot het volk: Maakt een krijgsgeschreeuw, want de Heer heeft ulieden de stad gegeven.KV<Maar op den zevenden dag, toen de dageraad aanbrak, maakten zij zich vroeg op, en gingen op dezelfde wijze zevenmaal rondom de stad, zodat zij op dien dag alleen zevenmaal rondom de stad gingen.U<Des anderen daags gingen zij ook éénmaal rondom de stad, en kwamen weder in het leger; alzo deden zij zes dagen achtereen.mTU< en de zeven priesters droegen de zeven jubeljaarsbazuinen voor de ark des Heren uit, en gingen en bliezen de bazuinen; en wie toegerust was ging voor hen uit, en de menigte volgde de ark des Heren, terwijl men de bazuinen blies.aS=< Daarna maakte zich Jozua des morgens vroeg op, en de priesters droegen de ark des Heren;jRO< Alzo ging de ark des Heren rondom de stad éénmaal; en zij kwamen in het leger en bleven daarin. Q< Maar Jozua gebood aan het volk, zeggende: Gij zult geen krijgsgeschreeuw maken noch uwe stem laten horen, geen woord zal er uit uwen mond gaan, tot op den dag, wanneer ik tot ulieden zeggen zal: Maakt een krijgsgeschreeuw! Maakt alsdan een krijgsgeschreeuw.P< En wie toegerust was, ging voor de priesters uit, die de bazuinen bliezen, en de menigte volgde de ark, terwijl men de bazuinen blies.RO<Toen Jozua dit aan het volk gezegd had, droegen de zeven priesters zeven jubeljaarsbazuinen voor de ark des Heren uit; en zij gingen en bliezen de bazuinen, en de ark des verbonds des Heren volgde hen.xNk<En tot het volk sprak hij: Trekt heen en gaat rondom de stad; en wie toegerust is ga voor de ark des Heren uit. "~~>}}M|{{zxyy&x.wwVvutt&snrrqpp9oInnmTll3kjj'i]hgg#faedd0cIbja|``__*^^^H]]y]\[[SZYXXW9VVUaTTlSS6R3QQHPOOENMMbLLKJIIH&GGFEE;DkCC#B7A@-?%>=<;;{::#9 887655$4=3?22R1102//|.|-R,++J**) ('' &F%$$2#!! 'xQ(e3L>n m D $qg:_@9FEn zij antwoordden hem: Zwijg en houd den mond toe, en trek met ons om onze vader en priester te zijn: is het u beter, dat gij in het huls van één man priester zijt, of onder een stam en een geslacht van Israël?/?YFToen zij nu in het huis van Micha gekomen waren, en het gesneden beeld, den lijfrok, de huisgoden en het gegoten beeld namen, sprak de priester tot hen: Wat doet gij?(>KFEn de vijf mannen, die uitgetrokken waren om het land te bespieden, gingen op en kwamen daarin, en namen het gesneden beeld, den lijfrok, de huisgoden en het gegoten beeld weg, ondertussen stond de priester voor de poort met de zeshonderd mannen, die toegerust waren met hunne harnassen.z=oFDe zeshonderd mannen nu, met hunne harnassen toegerust, die van de kinderen van Dan waren, stonden voor de poort.< FEn zij weken derwaarts af, en kwamen aan het huis van den jongeling, den Leviet, in Micha's huis, en groetten hem vriendelijk. ; FToen antwoordden de vijf mannen, die uitgegaan waren om het land Laïs te bespieden, en spraken tot hunne broeders: Weet gijlieden wel, dat in dit huis een lijfrok, huisgoden en een gesneden en gegoten beeld zijn? Nu moogt gij toezien, wat u te doen staat.^:7F En van daar gingen zij op het gebergte van Efraïm, en kwamen aan het huis van Micha.,9SF En zij trokken op en legerden zich te Kirjath-Jearim in Juda: daarom noemden zij die plaats het leger van Dan, tot op dezen dag; zie, zij is achter Kirjath-Jearim. 8F Toen trokken van daar uit de geslachten van Dan, uit Zora en Estaol, zes honderd mannen, toegerust met hunne wapenen tot den strijd.L7F Als gij daar komt, zult gij tot een zorgeloos volk komen, en het land is wijd en ruim; voorzeker God heeft het in uwe hand gegeven, ene landstreek, waar niets ontbreekt van alles wat op aarde is.L6F En zij spraken: Welaan, laat ons tegen hen optrekken; want wij hebben dat land bezien, het is zeer goed; daarom haast u, en zijt niet traag om op te trekken, dat gij komt om dat land in te nemen.z5oFEn zij kwamen tot hunne broeders te Zora en Estaol, en hunne broeders spraken tot hen: Hoe staat het met ulieden?74iFToen gingen die vijf mannen heen en kwamen te Laïs; en zij zagen het volk, dat er in was, zorgeloos wonen, op de wijze der Sidoniërs, stil en gerust, en er was niemand in dat land, die hun leed aandeed, of heer over hen was; en zij waren ver van de Sidoniërs, en hadden niets met die lieden te doen.l3SFEn de priester antwoordde hun: Trekt heen in vrede, uw weg, dien gij trekt, is recht voor den Heer.y2mFToen zeiden zij tot hem: Eilieve, vraag God, opdat wij weten, of onze weg, dien wij wandelen, wél gelukken zal.}1uFEn hij antwoordde hun: Zó en zó heeft Micha mij gedaan; en hij heeft mij gehuurd, opdat ik zijn priester zou zijn.g0IFEn terwijl zij aldaar bij het huisgezin van Micha waren, herkenden zij de stem van den jongeling, den Leviet; en zij weken derwaarts af en spraken tot hem: Wie heeft u hier gebracht? Wat doet gij hier en wat hebt gij hier??/yFEn de kinderen van Dan zonden uit hunne geslachten van hunne einden vijf strijdbare mannen uit Zora en Estaol, om het land te bespieden en te doorzoeken; en zij spraken tot hen: Trekt heen en doorzoekt het land. En zij kwamen op het gebergte van Efraïm aan het huis van Micha, en bleven aldaar den nacht over.Z. 1FIn die dagen was er geen koning in Israël. En de stam der Danieten zocht een erfdeel voor zich, waar zij konden wonen; want er was hun tot op dien dag nog geen erfdeel toegevallen onder de stammen van Israël.m-UF En Micha sprak: Nu weet ik, dat de Heer mij zal weldoen, omdat ik dezen Leviet tot een priester heb.i,MF En Micha wijdde den Leviet, opdat hij zijn priester werd; en hij was alzo in het huis van Micha._+9F En de Leviet nam aan bij dien man te blijven; en hij hield den jongeling als een zoon.E*F En Micha sprak tot hem: Blijf bij mij, gij zult mijn vader en mijn priester zijn; ik zal u jaarlijks tien zilverlingen en de nodige klederen en uw voedsel geven. En de Leviet ging met hem.) F vraagde Micha hem: Van waar komt gij? En hij antwoordde hem: Ik ben een Leviet van Bethlehem-Judá, en wandel waarheen ik kan.3(aFEn hij trok uit de stad Bethlehem-Juda, om te wandelen waarheen hij kon; en toen hij op het gebergte van Efraïm kwam aan het huis van Micha, terwijl hij zijnen weg ging, 'FNu was er een jongeling van Bethlehem-Juda, onder het geslacht van Juda; en hij was een Leviet, en verkeerde daar als vreemdeling.S&!FIn die dagen was er geen koning in Israël; ieder deed wat hem goed dacht. %FEn de man Micha had een godshuis en hij maakte een lijfrok en huisgoden, en wijdde een van zijne zonen, dat hij zijn priester werd.a$=FMaar hij gaf dat geld aan zijne moeder weder. Toen nam zijne moeder tweehonderd zilverlingen en bracht die tot den goudsmid, die maakte haar een gesneden en een gegoten beeld; en het was daarna in het huis van Micha.#FAlzo gaf hij zijne moeder de duizend en honderd zilverlingen weder. Doch zijne moeder sprak: Ik heb dat geld den Heer geheiligd van mijne hand, voor mijnen zoon, dat hij een gesneden en een gegoten beeld zou doen maken; daarom geef ik het u nu terug."FDie sprak tot zijne moeder: De duizend en honderd zilverlingen, die u ontnomen zijn en waarover gij ene vervloeking voor mijne oren hebt uitgesproken, zie, dat geld is bij mij, ik heb het tot mij genomen. Toen sprak zijne moeder: Gezegend zij mijn zoon den Heer!F! FEn er was een man van het gebergte van Efraïm, genaamd Micha.g IFToen kwamen zijne broeders en het gehele huis zijns vaders, en namen hem weg, en droegen hem opwaarts, en begroeven hem in hèt graf van zijnen vader Manóah, tussen Zora en Estaol. Hij nu had Israël gericht twintig jaar.Fen hij sprak: Mijne ziel sterve met de Filistijnen. En hij boog zich met kracht; toen viel het huis op de vorsten en op al het volk, dat er in was: zodat degenen, die bij zijnen dood stierven, meer waren dan die bij zijn leven door hem gedood waren.&GFEn hij vatte de twee middelste pilaren, op welke het huis gezet was en waarop het steunde den enen met zijne rechterhand en den anderen met zijne linkerhand;2_FToen riep Simson den Heer aan en sprak: Heere, Heere, gedenk aan mij en sterk mij, God, ook ditmaal nog, dat ik mij voor mijne beide ogen ééns wreke op de Filistijnen.>wFEn het huis was vol van mannen en vrouwen, ook waren al de vorsten der Filistijnen daar, en op het dak waren omtrent drie duizend mannen en vrouwen, die toezagen hoe Simson speelde./FSimson nu sprak tot den jongen, die hem bij de hand leidde: Laat mij los, opdat ik de pilaren betaste op welke het huis staat, en er tegen leune.JFToen nu hun hart vrolijk was, spraken zij: Laat Simson halen, opdat hij voor ons spele. Toen haalden zij Simson uit de gevangenis, en hij speelde voor hen, en zij stelden hem tussen de pilaren.6gFDesgelijks toen het volk hem zag, loofden zij hunnen god; want zij zeiden: Onze god heeft onzen vijand in onze hand gegeven, die ons land verdierf en velen van ons versloeg.H FEn toen de vorsten der Filistijnen zich vergaderden om hunnen god Dagon een groot offer te brengen en zich te verblijden, spraken zij: Onze god heeft onzen vijand Simson in onze hand gegeven.V'FMaar het haar zijns hoofds begon weder te groeien, nadat het afgeschoren was.*OFDe Filistijnen nu grepen hem en staken hem de ogen uit, en voerden hem af naar Gaza, en bonden hem met twee koperen ketenen, en hij moest malen in de gevangenis.iMFEn zij sprak tot hem: De Filistijnen over u, Simson! Toen hij nu uit zijnen slaap ontwaakte, dacht hij: Ik zal uitgaan, gelijk ik meermalen gedaan heb, en mij los trekken. Doch hij wist niet, dat de Heer van hem geweken was.:oFEn zij maakte, dat hij sliep op haren schoot, en zij riep iemand, die hem de zeven lokken zijns hoofds afschoor; en zij begon hem te plagen, en zijne kracht was van hem geweken.-UFToen nu Delila zag, dat hij haar zijn gehele hart geopenbaard had, zond zij heen en liet de vorsten der Filistijnen roepen, zeggende: Komt nog ditmaal, want hij heeft mij zijn gehele hart geopenbaard. Toen kwamen de vorsten der Filistijnen tot haar, en brachten het geld mede in hunne handen.'IFen hij openbaarde haar zijn gehele hart, en sprak tot haar: Er is nooit een scheermes op mijn hoofd gekomen, want ik ben een Nazireër Gods van den moederschoot af: indien ik geschoren werd, zo zou mijne kracht van mij wijken, dat ik zwak werd, en ik zou gelijk alle andere mensen zijn.{FToen zij hem nu perste met hare woorden alle dagen, en hem geen rust liet, werd zijne ziel verdrietig tot stervens toe,G FToen sprak zij tot hem: Hoe kunt gij zeggen, dat gij mij liefhebt, dewijl uw hart immers niet met mij is? Driemaal hebt gij mij bedrogen, en mij niet gezegd waarin uwe grote sterkte bestaat.>wFen die vast hechtet met een nagel. En zij sprak tot hem: De Filistijnen over u, Simson! Hij nu ontwaakte uit zijnen slaap, en trok de gevlochten lokken met nagel en vlechtsnoer uit.U%F En Delila sprak tot hem: Weer hebt gij mij bedrogen en belogen: eilieve, zeg mij toch, waarmede kan men u binden? En hij antwoordde haar: Indien gij de zeven lokken mijns hoofds vlocht met een vlechtsnoer> wF Toen nam Delila nieuwe touwen en bond hem daarmede, en sprak: De Filistijnen over u, Simson! En men loerde wederom op hem in de kamer. En hij brak die van zijne armen als een draad.$ CF En hij antwoordde haar: Indien zij mij bonden met nieuwe touwen, waarmede nog geen arbeid verricht is, zo zou ik zwak worden en gelijk een ander mens zijn.y mF Toen sprak Delila tot Simson: Zie, gij hebt mij bedrogen en belogen: zeg mij toch nu, waarmede men u binden kan.z oF En men loerde op hem bij haar in de kamer. En zij sprak tot hem: De Filistijnen over u, Simson! Toen brak hij de touwen gelijk men een draad van vlas breekt, die het vuur geroken heeft. En het werd niet kenbaar, waarin zijne sterkte bestond. FToen brachten de vorsten der Filistijnen tot haar zeven touwen van verse basten, die nog niet verdord waren; en zij bond hem daarmede.)MFEn Simson sprak tot haar: Indien men mij bond met zeven touwen van verse basten, die nog niet verdord zijn, zo zou ik zwak worden en gelijk een ander mens zijn.FEn Delila sprak tot Simson: Eilieve, zeg mij waarin uwe grote sterkte bestaat, en waarmede men u zou kunnen binden om u te bedwingen.1FEn de vorsten der Filistijnen kwamen tot haar, en zeiden tot haar: Verlok hem, dat gij zien moogt waarin zijne grote sterkte gelegen zij, en waarmede wij hem kunnen machtig worden, opdat wij hem binden en bedwingen, zo zullen wij u elk duizend en honderd zilverlingen geven.QFDaarna kreeg hij ene vrouw lief aan de beek Sorek, wier naam was Delila.%EFSimson nu bleef liggen tot middernacht; toen stond hij op te middernacht en hij greep de beide deuren van de stadspoort, benevens de beide posten, en lichtte die uit met de grendels, en legde ze op zijne schouders, en droeg ze opwaarts op de hoogte des bergs naar den kant van Hebron.{qFToen werd den Gazieten gezegd: Simson is hier ingekomen; en zij omringden hem en lieten op hem loeren aan de stadspoort den gehelen nacht; en zij waren den gehelen nacht stil, zeggende: Wacht, morgen als het licht wordt, zullen wij hem doden.g KFEn Simson ging heen naar Gaza, en zag aldaar ene vrouw, die een hoer was; en hij ging tot haar.G FEn hij richtte Israël ten tijde der Filistijnen twintig jaar.QFToen kloofde God ene rots in Lechi, zodat er water uitkwam; en toen hij dronk, kwam zijn geest weder en hij werd verkwikt. Daarom heet zij nog heden ten dage: de put des aanroependen, die in Lechi is.NFToen hij nu groten dorst had, riep hij den Heer aan en sprak: Gij hebt zulk een groot heil gegeven door de hand uws knechts, maar nu moet ik van dorst sterven en in de hand der onbesnedenen vallen.s~aFEn toen hij dat uitgesproken had, wierp hij de kinnebak uit zijne hand, en noemde die plaats Ramath-Lechi.h}KFEn Simson sprak: Daar liggen zij bij hopen! Met een ezelskinnebak heb ik duizend man verslagen.}|uFEn hij vond een verse ezelskinnebak, toen strekte hij zijne hand uit en nam die op en versloeg daarmede duizend man.y{mFEn toen hij tot aan Lechi kwam, juichten de Filistijnen hem te gemoet; maar de Geest des Heren werd vaardig over hem, en de touwen aan zijne armen werden als draden, die het vuur verzengd heeft, en zijne banden smolten weg van zijne handen.bz?F En zij antwoordden hem: Wij zullen op u niet aanvallen, maar zullen u slechts binden en u in hunne handen overgeven, en zullen u niet doden. En zij bonden hem met twee nieuwe touwen, en zij voerden hem op uit de rots.;yqF En zij spraken tot hem: Wij zijn afgekomen om u te binden, en u in de hand der Filistijnen over te geven. En Simson sprak tot hen: Zweert mij, dat gij op mij niet zult aanvallen.xF Toen trokken drie duizend mannen van Juda af naar het hol der rots Etam, en zij spraken tot Simson: Weet gij niet, dat de Filistijnen over ons heersen? Waarom hebt gij dan ons dit gedaan? En hij sprak tot hen: Zoals zij mij gedaan hebben, zo heb ik hun wedergedaan.0w[F En die van Juda spraken: Waarom zijt gij tegen ons opgetrokken? En zij antwoordden: Wij zijn opgekomen om Simson te binden, om hem te doen gelijk hij ons gedaan heeft.`v;F Toen trokken de Filistijnen op en legerden zich in Juda, en breidden zich uit in Lechi.u{FEn hij sloeg hen met een groten slag, zo schouders als lendenen; daarna trok hij af en woonde in een hol der rots Etam.pt[FEn Simson sprak tot hen: Omdat gij dit gedaan hebt, zo zal ik mij aan u wreken en niet eerder ophouden.sFToen spraken de Filistijnen: Wie heeft dit gedaan? En men zeide: Simson, de schoonzoon van den Timniet, omdat deze hem zijne vrouw ontnomen en haar aan zijnen bruiloftsgezel gegeven heeft. Toen trokken de Filistijnen op en verbrandden haar en haren vader met vuur.5reFEn hij stak die aan met vuur, en liet hen in het koren der Filistijnen lopen, en stak alzo de korenschoven aan, benevens het staande koren, en de wijngaarden en olijfbomen.q-FEn Simson ging heen en ving driehonderd vossen; en hij nam fakkels en keerde staart aan staart, en deed telkens ene fakkel tussen twee staarten.pp[FToen sprak Simson tot hen: Ik heb nu ene rechtvaardige zaak tegen de Filistijnen, ik zal u schade doen.NoFen sprak: Ik meende, dat gij vergramd op haar waart geworden, en ik heb haar aan uwen vriend gegeven. Maar zij heeft ene jongere zuster, die is schoner dan zij, laat die de uwe zijn in hare plaats.`n =FEn het gebeurde na enige dagen omtrent den tarwenoogst, dat Simson zijne vrouw ging bezoeken met een geitebokje; en toen hij dacht: Ik zal tot mijne vrouw in de kamer gaan, wilde haar vader hem daar niet binnenlaten,hmKFEn de huisvrouw van Simson, die hem toebehoorde, werd aan een zijner bruiloftsgezellen gegeven. lFEn de Geest des Heren werd vaardig over hem, en hij ging af naar Askelon en versloeg dertig man van hen, en nam hun gewaad, en hij gaf feestklederen aan degenen, die dat raadsel geraden hadden. Doch zijn toorn ontbrandde, en hij ging op naar zijns vaders huis.kFToen spraken de mannen der stad tot hem op den zevenden dag, eer de zon was ondergegaan: Wat is zoeter dan honig, wat is sterker dan een leeuw? En hij sprak tot hen: Indien gij met mijn kalf niet geploegd hadt, gij hadt mijn raadsel niet uitgevonden.PjFEn zij weende voor hem die zeven dagen lang, dat zij bruiloft hielden: en op den zevenden dag zeide hij het aan haar, want zij perste hem er toe, en zij zeide dat raadsel aan de kinderen haars volks.0i[FToen weende Simsons vrouw voor hem en sprak: Gij zijt toornig op mij en hebt mij niet lief; gij hebt den kinderen mijns volks een raadsel te raden gegeven, en hebt het mij niet gezegd. Maar hij sprak tot haar: Zie, ik heb het mijnen vader en mijne moeder niet gezegd, en zou ik het u dan zeggen?ghIFOp den zevenden dag spraken zij tot de huisvrouw van Simson: Overreed uwen man, dat hij ons dat raadsel zegge, of wij zullen u en uws vaders huis met vuur verbranden. Hebt gij ons hier genodigd om ons arm te maken of niet?g!FToen sprak hij tot hen: Spijs ging uit van den eter, en zoetigheid van den sterke. En zij konden dat raadsel niet uitleggen in drie dagen.+fQF maar kunt gij het niet raden, zo zult gij mij dertig hemden en dertig feestklederen geven. En zij spraken tot hem: Geef uw raadsel te raden en laat het ons horen.KeF En Simson sprak tot hen: Ik wil u een raadsel te raden geven; is het, dat gij het raadt en uitvindt binnen deze zeven dagen der bruiloft, zo zal ik u dertig hemden geven en dertig feestklederen;`d;F En toen zij hem zagen, gaven zij hem dertig bruiloftsgezellen, die bij hem zouden zijn.ycmF En toen zijn vader afkwam tot die vrouw, maakte Simson aldaar ene bruiloft, zoals de jongelingen plegen te doen.cbAF en hij nam dien in zijne hand, en at daarvan onderweg; en hij ging tot zijnen vader en zijne moeder, en hij gaf hun en zij aten; doch hij gaf hun niet te kennen, dat hij den honig uit het aas van den leeuw genomen had.@a{FEn na enige dagen kwam hij weder om haar te nemen; en hij trad van den weg af om het aas van den leeuw te bezien, en zie, toen was er een bijenzwerm en honig in het aas van den leeuw;Y`-FToen hij nu afkwam, sprak hij met de vrouw; en zij was bevallig in Simsons ogen.e_EFEn de Geest des Heren werd vaardig over hem, en hij verscheurde hem gelijk men een bokje vaneenscheurt, en hij had nochtans niets in zijne hand; en hij gaf zijnen vader en zijne moeder niet te kennen, wat hij gedaan had.5^eFAlzo ging Simson met zijnen vader en zijne moeder af naar Timnath, en toen zij aan de wijnbergen van Timnath kwamen, zie, toen kwam een jonge leeuw brullende hem te gemoet.6]gFZijn vader en zijne moeder nu wisten niet, dat dit van den Heer was; want hij zocht ene oorzaak tegen de Filistijnen. De Filistijnen nu heerschten in dien tijd over Israël./\YFEn zijn vader en zijne moeder spraken tot hem: Is er dan geen vrouw onder de dochters uwer broeders en onder geheel uw volk, dat gij heengaat om een vrouw te nemen uit de Filistijnen, die onbesneden zijn? En Simson sprak tot zijnen vader: Neem deze voor mij, want zij is bevallig in mijne ogen.D[FEn toen hij opwaarts kwam, gaf hij het aan zijnen vader en zijne moeder te kennen, en sprak: Ik heb ene vrouw gezien te Timnath, uit de dochters der Filistijnen: geeft mij haar tot vrouw.eZ GFEn Simson ging af naar Timnath, en zag ene vrouw te Timnath, uit de dochters der Filistijnen.sYaF En de Geest des Heren begon hem voor het eerst aan te drijven in het leger van Dan, tussen Zora en Estaol.mXUF En die vrouw baarde een zoon, en noemde hem Simson; en dat jongsken wies op, en de Heer zegende hem. W F Maar zijne vrouw antwoordde hem: Indien de Heer lust had ons te doden, zo had Hij het brandoffer en spijsoffer van onze handen niet aangenomen; Hij zou ons ook dit alles niet getoond hebben, noch ons iets zodanigs hebben laten horen, gelijk nu geschied is.`V;F en hij sprak tot zijne vrouw: Wij moeten den dood sterven, omdat wij God gezien hebben.UF En de Engel des Heren verscheen niet meer aan Manóah en zijne vrouw. Toen merkte Manóah, dat het de Engel des Heren was,IT F Want toen de vlam opging van het altaar naar den hemel, voer ook de Engel des Heren in de vlam des altaars op; en toen Manóah en zijne vrouw dat zagen, vielen zij ter aarde op hun aangezicht.(SKF Toen nam Manóah een geitebokje en spijsoffer, en offerde het den Heer op ene steenrots. Hij intussen handelde wonderbaar; en Manóah en zijne vrouw zagen toe.fRGF Maar de Engel des Heren sprak tot hem: Waarom vraagt gij naar mijnen naam? Die is wonderbaar.}QuF En Manóah sprak tot den Engel des Heren: Hoe heet gij, opdat wij u prijzen, als hetgeen gij gesproken hebt uitkomt?~PwF Maar de Engel des Heren antwoordde Manóah: Al ware het, dat gij mij hier ophieldt, zo eet ik toch niet van uwe spijs; maar wilt gij iets bereiden, zo offer dat den Heer tot een brandoffer. Want Manóah wist niet, dat het de Engel des Heren was.O}F En Manóah sprak tot den Engel des Heren: Eilieve, laat ons u mogen ophouden, wij zullen een geitebokje voor u bereiden.+NQF hij zal niet eten wat van den wijnstok komt, en zal geen wijn drinken noch sterken drank, en niets eten, dat onrein is; al wat ik haar geboden heb zal hij houden.rM_F En de Engel des Heren sprak tot Manóah: Voor alles wat ik aan de vrouw gezegd heb, zal hij zich wachten:{LqF En Manóah sprak: Als nu komen zal hetgeen gij gesproken hebt, wat zal de wijze en het werk van dat jongsken zijn?+KQF En Manóah maakte zich op en ging zijne vrouw achterna, en kwam bij dien man en sprak tot hem: Zijt gij de man, die met deze vrouw gesproken heeft? Hij zeide: Ja.J F Toen liep zij schielijk en zeide het aan haren man en sprak tot hem: Zie, die man is mij verschenen, die onlangs tot mij kwam.I)F En God verhoorde de stem van Manóah, en de Engel Gods kwam weder tot de vrouw, en zij zat op het veld, en haar man Manóah was niet bij haar.CHF Toen bad Manóah den Heer en sprak: Och Heer, laat de man Gods, dien gij gezonden hebt, weder tot ons komen, om ons te leren wat wij doen moeten met dat jongsken, dat geboren zal worden.rG_F maar hij sprak tot mij: Zie, gij zult zwanger worden en een zoon baren; zo drink nu geen wijn noch sterken drank, en eet niets, dat onrein is; want dat jongsken zal een Nazireër Gods zijn van den moederschoot af tot aan zijnen dood.F}F Toen kwam de vrouw en zeide het aan haren man, en sprak: Er kwam een man Gods tot mij, en zijne gedaante was aan te zien als van een engel Gods, zeer vreeselijk, zodat ik hem niet vroeg van waar hij was, en hij zeide mij niet, hoe hij genoemd werd;kEQF Want gij zult zwanger worden en een zoon baren, op wiens hoofd geen scheermes komen zal, want dat jongsken zal een Nazireër Gods zijn van den moederschoot af; hij zal beginnen Israël te verlossen uit de hand der Filistijnen.aD=F Zo wacht u nu, dat gij geen wijn drinkt noch sterken drank, en niets eet, dat onrein is."C?F En de Engel des Heren verscheen aan de vrouw en sprak tot haar: Zie, gij zijt onvruchtbaar en baart niet, maar gij zult zwanger worden en een zoon baren.BF En er was een man te Zora, uit het geslacht der Danieten, genaamd Manóah; en zijne vrouw was onvruchtbaar en baarde niet.A F En de kinderen Israëls deden al verder kwaad voor den Heer; en de Heer gaf hen in de hand der Filistijnen, veertig jaar.m@UF en hij stierf en werd begraven te Pirathon in het land van Efraïm, op het gebergte der Amalekieten.|?sF Deze had veertig zonen en dertig kleinzonen, die op zeventig ezelsveulens reden; en hij richtte Israël acht jaren,K>F Na hem richtte Israël Abdon, de zoon van Hillel, een Pirathoniet.K=F en hij stierf en werd begraven te Ajjalon in het land van Zebulon.W<)F Na hem richtte Israël Elon, een Zebuloniet, en hij richtte Israël tien jaar;4;eF en hij stierf en werd begraven te Bethlehem.:3F Deze had dertig zonen; en dertig dochters huwde hij uit, en dertig dochters nam hij van buiten voor zijne zonen. En hij richtte Israël zeven jaar,49eF Na hem richtte Israël Ebzan, uit Bethlehem.z8oF Jefta nu richtte Israël zes jaar; en Jefta, de Gileadiet, stierf, en werd begraven in een der steden van Gilead.v7gF zo deden zij hem zeggen: Schibbóleth. Als hij dan zeide: Sibbóleth, en het niet recht kon uitspreken, dan grepen zij hem en versloegen hem aan de overvaart van den Jordaan, zodat op dien tijd van Efraïm vielen twee en veertig duizend.i6MF En de Gileadieten namen de overvaart van den Jordaan vóór Efraïm in. Als nu een vluchteling van Efraïm sprak: Laat mij overgaan, spraken de mannen van Gilead tot hem: Zijt gij een Efraïmiet? En als hij antwoordde: Neen,Z5/F En Jefta vergaderde al de mannen in Gilead, en streed tegen Efraïm; en de mannen van Gilead sloegen Efraïm, omdat zij zeiden: Gij Gileadieten moet zijn onder Efraïm en Manasse als vluchtelingen van Efraïm.b4?F Toen ik nu zag, dat gij niet helpen wildet, stelde ik mijne ziel in mijne hand, en trok heen tegen de kinderen Ammons, en de Heer gaf hen in mijne hand: waarom komt gij dan heden tegen mij op om tegen mij te strijden?37F Doch Jefta sprak tot hen: Ik en mijn volk hadden ene grote zaak met de kinderen Ammons; en ik riep u, maar gij hebt mij niet uit hunne hand geholpen.2 F En die van Efraïm werden bijeen geroepen en gingen naar het Noorden, en spraken tot Jefta: Waarom zijt gij in den strijd getrokken tegen de kinderen Ammons, en hebt ons niet geroepen om met u te trekken? Wij willen u met uw huis met vuur verbranden.1F (dat de dochteren Israëls jaarlijks heengaan om de dochter van Jefta, den Gileadiet, te beklagen, vier dagen in het jaar.=0uF 'En na twee maanden kwam zij weder tot haren vader, en hij deed haar volgens zijne gelofte, die hij beloofd had; en zij heeft geen man gekend. En het werd ene instelling in Israël, /;F &En hij sprak: Ga heen; en hij liet haar twee maanden gaan. Toen ging zij heen met hare speelgenoten, en beweende haren maagdelijken staat op de bergen.F.F %En zij sprak tot haren vader: Wil mij dit toch doen, dat gij twee maanden lang van mij aflaat, opdat ik van hier ga op de bergen, en mijnen maagdelijken staat bewene met mijne speelgenoten.E-F $En zij sprak: Mijn vader, hebt gij uwen mond opengedaan tot den Heer, zo doe mij gelijk het uit uwen mond gegaan is; nademaal de Heer u gewroken heeft aan uwe vijanden, de kinderen Ammons.E,F #En toen hij haar zag, verscheurde hij zijne klederen en sprak: Ach mijne dochter, hoe buigt en bedroeft gij mij! Want ik heb mijnen mond opengedaan tot den Heer, en kan het niet herroepen.@+{F "Toen nu Jefta te Mizpa voor zijn huis kwam, zie, toen ging zijne dochter uit hem te gemoet met trommels en reien; en zij was een enig kind, hij had buiten haar geen zoon noch dochter.N*F !En hij sloeg hen van Aroër af, totdat men komt te Minnith, twintig steden, en tot aan Abel-Keramin, met een zeer groten slag; en alzo werden de kinderen Ammons vernederd voor de kinderen Israëls.p)[F Alzo trok Jefta op tegen de kinderen Ammons om tegen hen te strijden; en de Heer gaf hen in zijne hand.+(QF wat uit mijne huisdeur uitgaat mij te gemoet, als ik met vrede wederkeer van de kinderen Ammons, dat zal des Heren zijn, en ik zal het tot een brandoffer offeren.m'UF En Jefta beloofde den Heer ene gelofte en sprak: Indien Gij de kinderen Am mons in mijne hand geeft:*&OF Toen kwam de Geest des Heren op Jefta, en hij trok door Gilead en Manasse en door Mizpé in Gilead, en van Mizpé in Gilead trok hij op tegen de kinderen Ammons.x%kF Maar de koning der kinderen Ammons hoorde niet naar de redenen van Jefta, die hij tot hem had doen overbrengen.E$F Ik heb tegen u niet gezondigd, maar gij handelt onrechtvaardig jegens mij, dat gij tegen mij strijdt: de Heer, die rechter is, velle heden een oordeel tussen Israël en de kinderen Ammons.k#QF Terwijl Israël nu driehonderd jaar gewoond heeft in Hesbon en hare onderhorige plaatsen, in Aroër en hare onderhorige plaatsen, en in al de steden, die aan de Arnon liggen, waarom hebt gij het dan in dien tijd niet hernomen?"'F Meent gij, dat gij meer recht hebt dan Balak, de zoon van Zippor, de koning der Moabieten? Heeft die ooit getwist of gestreden tegen Israël?0![F Zoudt gij niet datgene innemen, dat uw god Kamos voor u veroverd had? Alzo laat ons in bezit nemen het land van allen, die de Heer, onze God, voor ons verdreven heeft. F Zo heeft nu de Heer, de God van Israël, de Amorieten uit hun erf verdreven voor zijn volk Israël, en gij wilt het innemen?F en zij namen al de grenspalen der Amorieten in, van de Arnon af tot aan de Jabbok toe, en van de woestijn af tot aan den Jordaan toe.CF Maar de Heer, de God van Israël, gaf Sihon met al zijn volk in de hand van Israël, en zij sloegen hen; alzo nam Israël al het land in van de Amorieten, die in deze landstreek woonden,3aF Maar Sihon vertrouwde Israël niet, om het door zijnen grenspaal te laten trekken; maar hij vergaderde al zijn volk en legerde zich te Jahza, en hij streed tegen Israël./F En Israël zond boden tot Sihon, den koning der Amorieten, te Hesbon, en liet aan hem zeggen: Laat ons door uw land trekken tot aan mijne plaats.!=F En zij wandelden in de woestijn, en trokken om het land der Edomieten en der Moabieten heen, en kwamen ten Oosten van het land der Moabieten, en legerden zich aan gene zijde der Arnon, en kwamen niet binnen den grenspaal der Moabieten, want de Arnon is de grenspaal der Moabieten.nWF en zond boden tot den koning der Edomieten, zeggende: Laat mij door uw land trekken. Maar de koning der Edomieten gaf geen gehoor. Ook zonden zij tot den koning der Moabieten, maar die wilde ook niet. Alzo bleef Israël in Kades.tcF Want toen zij uit Egypte trokken, wandelde Israël door de woestijn tot aan de Schelfzee, en kwam te Kades,F die spraken tot hem: Dus spreekt Jefta: Israël heeft geen land genomen noch van de Moabieten, noch van de kinderen Ammons.KF Toen zond Jefta nog meer boden tot den koning der kinderen Ammons;saF De koning der kinderen Ammons antwoordde aan de boden van Jefta: Omdat Israël mijn land genomen heeft, toen zij uit Egypte trokken, van de Arnon af tot aan de Jabbok toe en tot aan den Jordaan; zo geef het mij dan nu weder met vrede.-UF Toen zond Jefta boden tot den koning der kinderen Ammons, en liet aan hem zeggen: Wat hebt gij met mij te doen, dat gij tot mij komt om tegen mijn land te strijden?1F Alzo ging Jefta met de oudsten van Gilead, en het volk stelde hem tot hoofd en overste over zich; en Jefta sprak dat alles voor den Heer te Mizpa.F En de oudsten van Gilead zeiden tot Jefta: De Heer zij toehoorder tussen ons, indien wij niet doen, zoals gij gezegd hebt.6gF Toen sprak Jefta tot de oudsten van Gilead: Zo gij mij wederhaalt om te strijden tegen de kinderen Ammons, en de Heer hen in mijne macht geven zal, zal ik dan uw hoofd zijn?OF En de oudsten van Gilead spraken tot Jefta: Daarom komen wij nu weder tot u, opdat gij met ons gaat en ons helpt strijden tegen de kinderen Ammons, en ons hoofd zijt over allen, die in Gilead wonen.9mF Maar Jefta sprak tot de oudsten van Gilead: Zijt gij het niet, die mij haat en uit mijn vaderlijk huis uitgestoten hebt? En nu komt gij tot mij, dewijl gij in benauwdheid zijt?hKF en zij spraken tot hem: Kom en wees onze hoofdman, opdat wij strijden tegen de kinderen Ammons.{F Toen nu de kinderen Ammons tegen Israël streden, gingen de oudsten van Gilead heen om Jefta te halen uit het land Tob;H  F En enigen tijd daarna streden de kinderen Ammons tegen Israël. !F Toen vluchtte hij voor zijne broeders, en woonde in het land Tob; en er vergaderden zich ondeugende lieden tot hem en trokken met hem uit.Y -F Toen nu Gileads vrouw hem kinderen baarde, en de kinderen dier vrouw groot werden, stieten zij Jefta uit en spraken tot hem: Gij zult niet erven in ons vaderlijk huis, want gij zijt de zoon ener andere vrouw. ~~Q}}|P{zzywxvww(Heber nu, de Keniet, had zich afgescheiden van de Kenieten, de kinderen van Hobab, den schoonvader van Mozes, en had zijne hut opgeslagen bij den eik te Zaänaïm bij Kedes.)syF Toen riep Barak Zebulon en Naftali naar Kedes, en hij trok te voet op met tienduizend man, en Debora trok ook met hem.Zr/F En zij sprak: Ik zal met u trekken; doch gij zult er om dit uw doen de eer niet van hebben, maar de Heer zal Sisera in de hand van ene vrouw overgeven. Alzo maakte Debora zich op, en trok met Barak naar Kedes.qFEn Barak sprak tot haar: Is het, dat gij met mij trekt, zo wil ik ook trekken; maar trekt gij niet met mij, zo wil ik ook niet trekken."p?FWant Ik zal Sisera, den veldheer van Jabin, met zijne wagens en met zijne menigte, tot u doen trekken aan de beek Kison, en Ik zal hem in uwe hand geven.oFDeze nu zond heen en ontbood Barak, den zoon van Abinóam, uit Kedes in Naftali, en liet aan hem zeggen: Heeft de Heer, de God van Israël, u niet geboden: Ga heen en trek op den berg Tabor, en neem tien duizend man met u van de kinderen van Naftali en Zebulon?-nUFen zij woonde onder den palmboom van Debora, tussen Rama en Beth-El, op het gebergte van Efraïm, en de kinderen Israëls kwamen tot haar opwaarts voor het gericht.[m1FEn Debora, een profetes, de huisvrouw van Lappidoth, richtte Israël in dien tijd;l1FEn de kinderen Israëls riepen tot den Heer; want hij had negenhonderd ijzeren wagens, en verdrukte de kinderen Israëls gewelddadig twintig jaar.*kOFEn de Heer verkocht hen in de hand van Jabin, den koning der Kanaänieten, die te Hazor regeerde; en zijn veldheer was Sisera, en deze woonde te Haróseth-Gojim.ij OFEn de kinderen Israëls deden al verder hetgeen kwaad was voor den Heer, toen Ehud gestorven was. iFEn na hem was Samgar, de zoon van Anath, die met een ossendrijversstok zeshonderd Filistijnen versloeg; en ook hij verloste Israël.h FAlzo werden de Moabieten te dier tijd tenonder gebracht onder de hand der kinderen Israëls; en het land was tachtig jaar stil. gFen zij sloegen de Moabieten te dier tijd, omtrent tien duizend man, allen sterke en strijdbare mannen, zodat er niet één ontkwam.lfSFEn hij sprak tot hen: Volgt mij schielijk; want de Heer heeft de Moabieten, uwe vijanden, in uwe hand gegeven. En zij volgden hem, en bezetten de overvaart aan den Jordaan, die naar Moab gaat, en zij lieten er niemand overgaan;"e?FEn toen hij daar kwam, blies hij de bazuin op het gebergte van Efraïm, en de kinderen Israëls trokken met hem van het gebergte af, en hij voor hen uit.zdoFEhud nu was ontlopen, terwijl zij vertoefden, en ging de afgodsbeelden voorbij, en ontvluchtte tot naar Seïrath.?cyFMaar toen zij tot zolang wachtten, dat zij verlegen werden, en niemand de deur der zaal opendeed, namen zij den sleutel en sloten haar open; en zie, toen lag hun heer dood ter aarde.BbFNadat hij nu uitgegaan was, kwamen zijne knechten in, en zagen, dat de deur van de zomerzaal toegesloten was, en spraken: Hij bedekt misschien zijne voeten in de kamer van de zomerzaal.PaFEn Ehud ging de zaal uit en deed de deur achter zich toe en sloot haar.` Fzodat ook het hecht achter het lemmet er inging, en het vet om het hecht toesloot; want hij trok het zwaard niet uit zijn buik.w_iFToen strekte Ehud zijne linkerhand uit en nam het zwaard van zijne rechterzijde, en stiet het hem in den buik;^FEn Ehud kwam tot hem in; hij nu zat in de zomerzaal alleen. En Ehud sprak: Ik heb Gods woord aan u. Toen stond hij op van zijnen stoel.M]Fen keerde terug van de afgodsbeelden bij Gilgal, en liet aan hem zeggen: Ik heb u, o koning, wat in het geheim te zeggen. En hij beval te zwijgen; en allen, die om hem stonden, gingen van hem uit.n\WFEn toen hij het geschenk had overgeleverd, liet hij de lieden gaan, die het geschenk gedragen hadden,k[QFen bracht het geschenk aan Eglon, den koning der Moabieten; Eglon nu was een zeer zwaarlijvig man.tZcFmaakte Ehud een tweesnijdend zwaard van een el lang, en gordde het onder zijn kleed aan zijne rechterzijde,pY[FToen riepen zij tot den Heer, en de Heer verwekte hun een bevrijder, Ehud, den zoon van Gera, een Benjaminiet, een man, die links was. En toen de kinderen Israëls door dezen een geschenk zonden aan Eglon, den koning der Moabieten,XX+Fen de kinderen Israëls dienden Eglon, den koning der Moabieten, achttien jaar.WF En die vergaderde tot zich de kinderen Ammons en de Amalekieten, en hij trok heen en sloeg Israël, en nam de Palmstad in;FVF En de kinderen Israëls deden al weder hetgeen kwaad was voor den Heer; toen gaf de Heer aan Eglon, den koning der Moabieten, de overmacht over Israël, omdat zij kwaad deden voor den Heer.ZU/F Toen werd het land veertig jaar stil; totdat Othniël, de zoon van Kenaz, stierf.YT-F En de Geest des Heren was op hem, en hij werd richter in Israël en trok uit tot den strijd, en de Heer gaf den koning van Mesopotamië, Kuschan-Rischataïm, in zijne hand, zodat zijne hand hem te sterk werd..SWF Toen riepen de kinderen Israëls tot den Heer; en de Heer verwekte hun een bevrijder, die hen verloste, Othniël, den zoon van Kenaz, den jongeren broeder van Kaleb.ORFToen ontstak de toorn des Heren tegen Israël, en Hij verkocht hen in de hand van Kuschan-Rischataïm, den koning van Mesopotamië: en alzo dienden de kinderen Israëls Kuschanrischataïm acht jaar.QFEn de kinderen Israëls deden hetgeen kwaad was voor den Heer, en vergaten den Heer, hunnen God, en dienden de Baäls en de Astharoth.PFnamen zij zich de dochters van dezen tot vrouwen, en gaven hunne eigene dochters aan hunne zonen, en dienden hunne goden.OFToen nu de kinderen Israëls alzo woonden onder de Kanaänieten, Hethieten, Amorieten, Ferezieten, Hevieten en Jebusieten,N7FDezen bleven om Israël te beproeven, opdat het blijken zou, of zij naar de geboden des Heren hoorden, die Hij hunnen vaderen geboden had door Mozes.:MoFNamelijk de vijf vorsten der Filistijnen, en al de Kanaänieten, Sidoniërs en Hevieten, die aan den berg Libanon wonen, van den berg Baäl-Hermon af, totdat men komt te Hamath.tLcFopdat de geslachten der kinderen Israëls, die daar niets van wisten, mochten geoefend worden in den strijdK FDit zijn de volken, die de Heer liet overblijven om Israël door hen te beproeven, al diegenen, die niet wisten van Kanaäns oorlogen;SJ!FIn die dagen was er geen koning in Israël; ieder deed wat hem goed dacht.(IKFEn de kinderen Israëls begaven zich ook van daar te dier tijd, elk naar zijnen stam en naar zijn geslacht; en zij trokken van daar uit, elk naar zijn erfdeel.AH}FEn de kinderen Benjamins deden zo, en namen vrouwen naar hun getal, van de reien, welke zij roofden; en zij trokken heen en woonden in hun erfdeel, en bouwden steden en woonden daarin.GFEn wanneer hare vaders of broeders komen om met ons te twisten, zo zullen wij tot hen zeggen: Gunt haar ons, want wij hebben niet voor ieder van hen ene vrouw genomen in den strijd; maar gij hebt haar hun niet gegeven: anders zou de schuld aan u zijn.KFFAls gij dan ziet, dat de dochters van Silo bij reien ten dans uitgaan, zo komt op uit de wijnbergen, en elk neme zich ene vrouw uit de dochters van Silo, en gaat heen naar het land van Benjamin.eEEFEn zij geboden den kinderen Benjamins, zeggende: Gaat heen en verschuilt u in de wijnbergen.XD+FEn zij spraken: Zie, er is een jaarfeest des Heren te Silo, dat noordwaarts ligt tegen Beth-El, tegen den opgang der zon, op den weg, dien men opgaat van Beth-El naar Sichem, en zuidwaarts ligt tegen Lebona.-CUFEn wij kunnen hun onze dochters niet tot vrouwen geven, want de kinderen Israëls hebben gezworen, zeggende: Vervloekt zij wie aan de Benjaminieten ene vrouw geeft. BFEn zij spraken: De overgeblevenen van Benjamin moeten immers hun erfdeel behouden, opdat er geen stam uit Israël worde uitgedelgd.A-FEn de oudsten der gemeente spraken: Wat zullen wij doen, dat de overgeblevenen óók vrouwen krijgen? Want de vrouwen in Benjamin zijn verdelgd.p@[FToen had het volk berouw wegens Benjamin, dat de Heer ene scheur gemaakt had in de stammen van Israël.A?}FAlzo kwamen de kinderen Benjamins weder te dier tijd; en zij gaven hun de vrouwen, die zij behouden hadden uit de vrouwen van Jabes in Gilead; doch aldus waren er niet genoeg voor hen.>%F Toen zond de gehele gemeente heen en liet spreken met de kinderen Benjamins, die in de steenrots Rimmon waren, en zij riepen hun toe: Vrede!8=kF En zij vonden bij de burgers van Jabes vierhonderd jonge dochters, die maagden waren en bij geen man gelegen hadden; die brachten zij in het leger te Silo in het land Kanaän.z<oF Doch dit zult gij doen: al wat mannelijk is, en alle vrouwen, die bij een man gelegen hebben, zult gij verbannen.S;!F Toen zond de gemeente twaalfduizend man daarheen, strijdbare mannen, en zij geboden hun, zeggende: Gaat heen en slaat met de scherpte des zwaards de burgers van Jabes in Gilead, met vrouwen en kinderen.W:)F want zij telden het volk, en zie, toen was er geen burger van Jabes in Gilead.>9wFEn zij spraken: Wie is er onder de stammen van Israël, die niet opgekomen is tot den Heer te Mizpa? En zie, er was niemand van Jabes in Gilead gekomen in het leger tot de gemeente;+8QFWat zullen wij nu doen, dat de overgeblevenen vrouwen krijgen? Want wij hebben gezworen bij den Heer, dat wij hun niet van onze dochters tot vrouwen zullen geven. 7FEn het berouwde den kinderen Israëls wegens Benjamin, hunnen broeder, en zij spraken: Heden is er een stam van Israël afgesneden.h6KFEn de kinderen Israëls spraken: Wie is er uit al de stammen van Israël, die niet in de gemeente is opgekomen tot den Heer? Want er was een grote eed gedaan, dat wie niet opkwam tot den Heer te Mizpa, den dood zou sterven.5FEn des anderen morgens maakte het volk zich vroeg op en bouwde daar een altaar, en zij offerden brandoffers en dankoffers.4yFen spraken: O Heer, God van Israël, waarom is dit geschied in Israël, dat er heden een stam in Israël gemist wordt?3FEn het volk kwam tot het huis Gods, en bleef daar tot den avond toe voor God; en zij hieven hunne stem op en weenden zeer,2 FDe mannen van Israël nu hadden te Mizpa gezworen, zeggende: Niemand zal zijne dochter aan een Benjaminiet tot vrouw geven.e1EF0En de mannen van Israël kwamen weder tot de kinderen Benjamins, en sloegen met de scherpte des zwaards die in de stad waren, zo mensen als vee en al wat men vond; en al de steden, die men vond, verbrandden zij met vuur.0F/Slechts zeshonderd mannen keerden zich en vloden naar de woestijn tot de steenrots Rimmon, en bleven in de steenrots Rimmon vier maanden. / F.En alzo vielen op dien dag van Benjamin vijf en twintig duizend man, die het zwaard uittrokken en allen strijdbare mannen waren.c.AF-Toen keerden zij zich en vluchtten naar de woestijn, naar de steenrots Rimmon, maar op de grote wegen versloegen zij vijf duizend man; en zij volgden hen achterna tot Gideon toe, en versloegen van hen twee duizend man.[-1F,En er vielen van Benjamin achttien duizend man, die allen strijdbare mannen waren.,F+En zij omsingelden Benjamin, en joegen hem na tot Menuha toe, en vertraden hem tot vóór Gibea, tegen den opgang der zon.>+wF*En zij wendden zich voor de mannen van Israël op den weg naar de woestijn; maar de strijd volgde hen achterna, en die uit de steden daarbij kwamen, vernielden hen midden onder hen. *F)Toen keerden zich de mannen van Israël om; en de mannen van Benjamin verschrikten, want zij zagen, dat het ongeluk hen treffen zou.)9F(--toen begon een kolom van rook hoog op te stijgen uit de stad, en Benjamin zag achter zich om, en zie, toen ging de brand der stad op naar den hemel.T(#F'Toen nu de Israëlieten den rug keerden in den strijd, en Benjamin onder de mannen Israëls begon te slaan en te wonden omtrent dertig man, en dacht: Zij zijn voor ons geslagen als in den vorigen strijd,('KF&Want zij hadden ene afspraak met elkander, de kinderen Israëls en de hinderlaag, om hen met het zwaard te overvallen, wanneer een rook uit de stad zou opgaan.|&sF%En de hinderlaag haastte zich ook en deed een aanval op Gibea, en sloeg de gehele stad met de scherpte des zwaards.M%F$En toen de kinderen Benjamins meenden, dat de kinderen Israëls geslagen waren, hadden dezen hun slechts ruimte gegeven; want zij verlieten zich op de hinderlaag, die zij bij Gibea gesteld hadden.G$ F#Alzo sloeg de Heer Benjamin voor de kinderen Israëls, zodat de kinderen Israëls op dien dag vernielden vijf en twintig duizend en honderd man van Benjamin, die allen het zwaard uittrokken.%#EF"En tegenover Gibea kwamen tien duizend man, uitgelezen uit geheel Israël, zodat de strijd hard werd; doch zij wisten niet, dat het ongeluk hen treffen zou.7"iF!Toen maakten zich al de mannen Israëls op van hunne plaatsen, en rustten zich toe te Baäl-Tamar; en de hinderlaag van Israël brak op uit hare plaats, uit het hol van Geba.C!F Toen dachten de kinderen Benjamins: Zij zijn geslagen voor ons als te voren. Maar de kinderen Israëls spraken: Laat ons vlieden, opdat wij hen van de stad aftrekken naar de grote wegen.4 cFToen togen de kinderen Benjamins uit, het volk te gemoet, en lieten zich aftrekken van de stad, en begonnen te slaan en te wonden onder het volk, zoals de vorige malen, in het veld, op de twee grote wegen, van welke de ene naar Beth-El, de andere naar Gibea leidt, omtrent dertig mannen van Israël.)FEn de kinderen Israëls trokken alzo op den derden dag tegen de kinderen Benjamins op, en rustten zich toe tegen Gibea, zoals de vorige malen.KFEn de kinderen Israëls stelden ene hinderlaag tegen Gibea rondom.3FEn Pinehas, de zoon van Eleazar, den zoon van Aäron, stond op dien tijd voor zijn aangezicht, zeggende: Zal ik nog meer uittrekken om te strijden tegen de kinderen Benjamins, onze broeders, of zal ik ophouden? En de Heer sprak: Trekt op; morgen zal ik hen in uwe hand geven.mUFEn de kinderen Israëls vraagden den Heer; want de ark des verbonds van God was op dien tijd aldaar.hKFToen trokken al de kinderen Israëls en al het volk op, en zij kwamen tot het huis Gods en weenden, en bleven aldaar voor den Heer, en vastten dien dag tot den avond toe, en offerden brandoffers en dankoffers voor den Heer.+QFtogen de Benjaminieten uit Gibea hun tegemoet op dien dag, en sloegen van de kinderen Israëls nog achttien duizend man terneder, die allen het zwaard uittrokken.b?FToen nu de kinderen Israëls des anderen daags op de kinderen Benjamins den aanval deden,wiFEn de kinderen Israëls trokken op en weenden voor den Heer, tot des avonds toe, en zij vraagden den Heer, zeggende: Zullen wij weder naderen om te strijden tegen de kinderen Benjamins, onze broeders? En de Heer sprak: Trekt tegen hen op.5eFDoch het volk, de manschap van Israël, vermande zich, en zij rustten zich toe om nog verder te strijden in dezelfde plaats, waar zij zich den vorigen dag toegerust hadden.}FToen vielen de kinderen Benjamins uit van Gibea en sloegen op dien dag van Israël twee en twintig duizend man terneder.r_FEn de mannen Israëls gingen uit om te strijden tegen Benjamin, en schikten zich ten strijde tegen Gibea.\3FAlzo maakten zich de kinderen Israëls des morgens op, en legerden zich voor Gibea.a=FDie maakten zich op en trokken op naar het huis Gods (Bethel,) en vraagden God en spraken: Wie zal voor ons optrekken om den strijd te beginnen tegen de kinderen Benjamins? En de Heer sprak: Juda zal beginnen.!FOok die van Israël, behalve die van Benjamin, werden geteld vier honderd duizend man, die het zwaard uittrokken, allen strijdbare mannen.FEn onder al dat volk waren zevenhonderd uitgelezen mannen, die links waren; die konden met den slinger een haar treffen, en misten nooit.a=FEn op dien dag werden de kinderen Benjamins geteld uit de steden, zes en twintig duizend man, die het zwaard uittrokken, behalve de burgers van Gibea, van welke er geteld werden zevenhonderd, allen uitgelezen mannen.ymFmaar zij verzamelden zich uit de steden naar Gibea, om uit te trekken tot den strijd tegen de kinderen Israëls.Z/F Zo geeft nu die mannen over, die boze lieden te Gibea, opdat wij hen doden en het kwaad uit Israël wegdoen. Doch de kinderen Benjamins, wilden niet horen naar de stem van hunne broeders, de kinderen Israëls,# AF En de stammen Israëls zonden mannen aan al de geslachten van Benjamin, en lieten hun zeggen: Wat is dat voor ene boosheid, die onder ulieden geschied is?g IF Alzo verzamelden zich voor die stad al de mannen Israëls, en verbonden zich als een enig man.  F en nemen tien mannen van de honderd en honderd van de duizend, en duizend van de tien duizend uit al de stammen Israëls, om voorraad te nemen voor het volk, dat zij komen en doen met Gibea Benjamins naar al hunne misdaad, die zij in Israël gedaan hebben.@ }F maar dit willen wij nu doen tegen Gibea: laat ons loten, }FToen maakte zich al het volk op als een enig man, zeggende: Er zal niemand naar zijne hut gaan noch in zijn huis wijken,PFZiet, gij allen, kinderen Israëls, spreekt met elkander en geeft raad.2_FToen nam ik mijn bijwijf en hieuw haar in stukken, en zond die in het ganse land des erfdeels van Israël; want zij hebben enen moedwil en ene misdaad in Israël gedaan.3aFToen stonden de burgers van Gibea tegen mij op, omringden mij in het huis bij nacht, en dachten mij te doden; en zij hebben mijn bijwijf geschonden, dat zij gestorven is.7FToen antwoordde de Leviet, de man der vrouw, die gedood was, en sprak: Ik kwam te Gibea in Benjamin met mijn bijwijf om er den nacht over te blijven.$CFDe kinderen Benjamins nu hoorden, dat de kinderen Israëls naar Mizpa opgetrokken waren. En de kinderen Israëls spraken: Zegt, hoe is dit kwaad toegegaan?&GFEn de oversten van het gehele volk, van al de stammen Israëls, kwamen samen in de gemeente Gods, vierhonderd duizend man te voet, die het zwaard uittrokken.! ?FToen trokken de kinderen Israëls uit en verzamelden zich als een enig man, van Dan af tot Ber-Séba toe, en uit het land Gilead, voor den Heer te Mizpa.}FAlzo liet de Heer deze volken, die Hij in Jozua's hand niet had overgegeven, blijven, dat hij hen niet spoedig verdreef.-Fopdat Ik Israël daardoor beproeve, of zij in de wegen des Heren blijven en daarin wandelen, gelijk hunne vaderen daarin gebleven zijn, of niet.lSFzo zal Ik ook voortaan de volken niet verdrijven, welke Jozua heeft laten blijven, toen hij stierf,C~FDaarom ontstak de toorn des Heren tegen Israël, en Hij sprak: Dewijl dit volk mijn verbond heeft overtreden, dat Ik hunnen vaderen geboden hebt, en zij aan mijne stem geen gehoor geven,|}sFAls dan de richter gestorven was, zo vielen zij weder af, en verdierven het meer nog dan hunne vaderen, daarin dat zij andere goden volgden om die te dienen en te aanbidden; zij lieten niets na van hun voornemen noch van hun hardnekkig gedrag.q|]FAls nu de Heer hun richters verwekte, zo was de Heer met den richter, en verloste hen uit de hand hunner vijanden, zolang die richter leefde; want met hun weeklagen over degenen, die hen verdrukten en drongen, had de Heer mededogen.s{aFgaven zij ook aan de stem der richters geen gehoor, maar hoereerden andere goden na en aanbaden die, en weken spoedig van den weg, dien hunne vaderen bewandeld hadden door de geboden des Heren te gehoorzamen; maar zij deden niet alzo.^z7FAls de Heer hun dan richters verwekte, die hen verlosten uit de hand hunner berovers,y5Fmaar overal waarheen zij wilden, was de hand des Heren tegen hen tot ongeluk, gelijk de Heer hun gezegd en gezworen had; en zij werden zeer gedrukt.bx?FDaarom ontstak de toorn des Heren tegen Israël, en Hij gaf hen in de hand van rovers, dat die hen beroofden; en Hij verkocht hen in de hand hunner vijanden rondom, en zij konden voor hunne vijanden niet meer bestaan;FwF want zij verlieten den Heer en dienden Baäl en de Astharoth.RvF en zij verlieten den Heer, den God hunner vaderen, die hen uit Egypteland gevoerd had, en volgden andere goden uit de goden der volken, die rondom hen woonden, en aanbaden die, en vertoornden den Heer;]u5F En de kinderen Israëls deden hetgeen kwaad was voor den Heer, en dienden de Baäls;LtF toen ook allen, die te dier tijd geleefd hadden, vergaderd waren tot hunne vaderen, kwam na hen een ander geslacht op, dat den Heer niet kende, noch ook de daden, die Hij voor Israël gedaan had.sF en zij hem begraven hadden in het land zijns erfdeels te Timnath-Héres, op het gebergte van Efraïm, Noordwaarts van den berg Gaäs;rr_FMaar toen nu Jozua, de zoon van Nun, de knecht des Heren, gestorven was, honderd en tien jaar oud zijnde,2q_Fdiende het volk den Heer, zolang Jozua leefde, en de oudsten, die lang na Jozua leefden, en gezien hadden al de grote werken des Heren, welke Hij aan Israël gedaan had. pFToen nu Jozua het volk had laten gaan en de kinderen Israëls weggetrokken waren, elk naar zijn erfdeel, om het land in te nemen,OoFEn zij noemden die plaats Bochim; en zij offerden aldaar aan den Heer.n}FEn toen de Engel des Heren die woorden gesproken had tot al de kinderen Israëls, hief het volk zijne stem op en weende.mFDaarom zeg Ik nu: Ik zal hen voor u niet verdrijven, maar zij zullen u tot een strik worden, en hunne goden zullen u tot een net wezen.*lOFen gij zult geen verbond met de inwoners van dit land maken, maar hunne altaren afbreken. Doch gij hebt naar mijne stem niet gehoord: waarom hebt gij dat gedaan?vk iFDe Engel des Heren nu kwam opwaarts van Gilgal naar Bochim, en sprak: Ik heb ulieden uit Egypte gevoerd en u in het land gebracht, dat Ik uwen vaderen gezworen heb, en heb gezegd; Ik zal van mijn verbond met u niet afwijken in eeuwigheid;NjFEn al wie dat zag, sprak: Zo iets is niet geschied noch gezien sedert den tijd, dat de kinderen Israëls uit Egypteland getrokken zijn, tot op dezen dag: neemt dit ter harte, geeft raad en spreekt.*iOFToen hij nu tehuis kwam, nam hij een mes en greep zijn bijwijf, en hieuw haar met beenderen en al in twaalf stukken, en zond die in al de grenspalen van Israël.h7FHij nu sprak tot haar: Sta op en laat ons trekken. Maar zij antwoordde niet. Toen nam hij haar op den ezel, maakte zich op en trok naar zijne plaats.NgFToen nu haar heer des morgens opstond en de deur van het huis opendeed, en er uitging om zijnsweegs te trekken, zie, toen lag zijn bijwijf voor de deur van het huis, met hare handen op den drempel.f1FToen kwam die vrouw des morgens vroeg, en viel neder voor de deur van het huis des mans, waarin haar heer was, en lag daar, totdat het licht werd.e{FMaar de lieden wilden naar hem niet horen. Toen greep de man zijn bijwijf en bracht haar tot hen uit; en zij bekenden haar en gingen schandelijk met haar om den gehelen nacht, tot des morgens toe, en toen de dageraad aanbrak, lieten zij haar gaan.Gd FZie, ik heb ene dochter, die nog maagd is, en zijn bijwijf; die wil ik tot u uitbrengen, die moogt gij schenden en met haar doen wat u behaagt; maar doet aan dezen man zulk ene misdaad niet.=cuFMaar de man, de huiswaard, ging tot hen uit en sprak tot hen: Neen, mijne broeders, doet zulk een kwaad niet; nademaal deze man in mijn huis gekomen is, doet zulk ene misdaad niet.~bwFEn toen hun hart nu vrolijk was, zie, toen kwamen de lieden der stad, boze mannen, en omringden het huis, en klopten aan de deur, en spraken tot den ouden man, den huiswaard: Breng den man buiten, die in uw huis gekomen is, dat wij hem bekennen.saaFEn hij bracht hem in zijn huis, en gaf voeder aan de ezels; en zij wiesen hunne voeten en aten en dronken. `FEn de oude man sprak: Vrede zij met u; al wat u ontbreken mocht, vindt gij bij mij; blijf slechts niet den nacht over op de straat.'_IFWij hebben stro en voeder voor onze ezels, en brood en wijn voor mij en uwe dienstmaagd en voor den jongen, die met uwen knecht is, zodat ons niets ontbreekt.^yFHij nu antwoordde hem: Wij reizen van Bethlehem-Juda, totdat wij komen aan de zijde van het gebergte Efraïm, van waar ik ben en van waar ik naar Bethlehem-Juda getrokken was; en nu ga ik naar het huis des Heren, en niemand wil mij in huis nemen. ]FEn toen hij zijne ogen ophief en den reiziger op de straat der stad zag, sprak hij tot hem: Waar wilt gij heen en van waar komt gij?P\FDoch zie, daar kwam een oud man van zijnen arbeid van het veld op den avond; en hij was ook van het gebergte van Efraïm, en een vreemdeling te Gibea; de lieden van die plaats nu waren Benjaminieten.H[ FEn zij weken derwaarts om er in te komen en te Gibea te vernachten. Toen hij nu daar inkwam, zette hij zich op de straat der stad; want er was niemand, die hen dien nacht in huis wilde nemen.]Z5FAlzo trokken zij voort en reisden, en de zon ging hun onder nabij Gibea in Benjamin.sYaF En hij sprak tot zijnen jongen: Ga voort, dat wij aan ene plaats komen, en te Gibea of te Rama vernachten."X?F Maar zijn heer sprak tot hem: Wij zullen niet wijken in de stad des vreemden, die niet van de kinderen Israëls zijn, maar zullen voortrekken naar Gibea.0W[F Toen zij nu bij Jebus kwamen, liep de dag ten einde; en de jongen sprak tot zijnen heer: Kom toch, en laat ons in deze stad der Jebusieten wijken en daarin vernachten.=VuF Doch de man wilde den nacht niet over blijven, maar maakte zich op en trok heen, en kwam tot voor Jebus, dat is Jeruzalem; en zijn paar beladen ezels en zijn bijwijf waren met hem.tUcF En de man maakte zich op en wilde wegtrekken met zijn bijwijf en met zijnen jongen; en zijn schoonvader, de vader der jonge vrouw, sprak tot hem: Zie, de dag is gedaald en het zal avond worden, blijf den nacht over; zie, hier is dezen dag nog herberging, blijf hier dien nacht over en laat uw hart vrolijk zijn; sta morgen vroeg op en trek uws weegs naar uwe hut.mTUFEn op den morgen van den vijfden dag maakte hij zich vroeg op en wilde wegtrekken. Toen sprak de vader der jonge vrouw: Elieve, laaf uw hart, en laat ons vertoeven, totdat de dag zich neigt. En alzo aten die beiden met elkander.vSgFMaar de man stond op en wilde heengaan. Toen nodigde zijn schoonvader hem, dat hij daar den nacht over bleef.6RgFEn zij zetten zich, en zij beiden aten en dronken met elkander. Toen sprak de vader der jonge vrouw tot den man: Eilieve, blijf den nacht over, en laat uw hart vrolijk zijn.fQGFEn op den vierden dag maakten zij zich des morgens vroeg op, en hij stond op en wilde wegtrekken; toen sprak de vader der jonge vrouw tot zijnen schoonzoon: Laaf uw hart eerst met een bete broods, dan zult gij wegtrekken.P/FEn zijn schoonvader, de vader der jonge vrouw, hield hem op, dat hij drie dagen bij hem bleef en zij aten en dronken en bleven des nachts aldaar.$OCFEn haar man maakte zich op en trok haar na om vriendelijk met haar te spreken en haar weder tot zich te halen; en hij had een jongen en een paar ezels bij zich. En zij bracht hem in haars vaders huis; en toen de vader van de jonge vrouw hem zag, werd hij vrolijk en ontving hem wél. N;FEn toen zij, bij hem zijnde, gehoereerd had, liep zij van hem af naar haars vaders huis te Bethlehem-Juda, en zij was aldaar een tijd van vier maanden.9M oFIn die dagen was er geen koning in Israël; en een Levietisch man was vreemdeling aan de zijde van het gebergte Efraïm, en had een bijwijf tot vrouw genomen uit Bethlehem-Juda.xLkFEn zij stelden alzo het beeld van Micha, hetwelk hij gemaakt had, onder zich, zolang het huis Gods te Silo was.|KsFEn de kinderen van Dan richtten het beeld voor zich op; en Jonathan, de zoon van Gersom, den zoon van Manasse, hij en zijn zonen waren priesters onder den stam der Danieten, tot den tijd toe, dat zij uit het land gevankelijk weggevoerd werden.JFen zij noemden haar Dan, naar den naam van hunnen vader Dan, die aan Israël geboren was; en die stad heette te voren Laïs.RIFEn er was niemand, die haar verloste, want zij lag ver van Sidon, ook hadden zij met niemand iets te doen; en zij lag in de vallei, die bij Beth-Rehob is. Toen herbouwden zij de stad en woonden daarin,_H9FZij nu namen hetgeen Micha gemaakt had, benevens den priester, dien hij gehad had, en kwamen te Laïs tot een stil en zorgeloos volk; en zij sloegen hen met de scherpte des zwaards, en verbrandden de stad met vuur.GFAlzo gingen de kinderen van Dan hunnen weg; en toen Micha zag, dat zij hem te sterk waren, keerde hij om en kwam weder naar zijn huis.=FuFMaar de kinderen van Dan spraken tot hem: Laat uwe stem niet gehoord worden onder ons, opdat toornige lieden niet op u aanvallen, en gij uw leven en het leven van uw huis verliest.$ECFEn hij antwoordde: Gij hebt mijne goden genomen, die ik gemaakt heb, benevens den priester, en trekt heen; wat heb ik nu over? En gij vraagt nog: Wat is u?DFen zij riepen de kinderen van Dan toe. Toen keerden die hun aangezicht om en spraken tot Micha: Wat is het, dat gij zijt bijeengeroepen?!C=FToen zij nu ver van Micha's huis gekomen waren, riep men de mannen die in de huizen bij Micha's huis waren, en zij volgden de kinderen van Dan achterna;BFEn toen zij zich keerden en heentrokken, zonden zij de kinderkens en het vee en al wat zij kostelijks hadden voor zich uit.|AsFDit behaagde den priester, en hij nam den lijfrok, de huisgoden en het gesneden beeld, en kwam mede onder het volk. ~~}|||8{zzzy}xxrxw4vv5u}ttJssFrr0qq\ppDoo?nmm}lkkzjjWihhh E^FDs5;=KF _4z N d C Y4R3%?>!> ?6Hoe ligt de stad, die vol volk was, zo woest; zij is als een weduwe; zij, die ene vorstin onder de volken, ene koningin in de landen was, moet nu dienen.=#F 9Desgelijks vergold God ook al het kwaad der mannen van Sichem op hun hoofd: en de vloek van Jotham, den zoon van Jerubbaäl, kwam over hen.<F 8Alzo vergold God aan Abimélech het kwaad, hetwelk deze aan zijnen vader gedaan had, toen hij zijne zeventig broeders doodde.r;_F 7Toen nu de Israëlieten, die bij hem waren, zagen, dat Abimélech dood was, ging ieder naar zijne plaats.a:=F 6Toen riep Abimélech schielijk den jongen, die zijne wapenen droeg, en sprak tot hem: Trek uw zwaard en dood mij, opdat men van mij niet zegge: Ene vrouw heeft hem gedood. Toen doorstak zijn jongen hem en hij stierf.w9iF 5Maar ene vrouw wierp een stuk van een molensteen op het hoofd van Abimélech, en verpletterde hem den schedel.8F 4Toen kwam Abimélech tot aan den toren en bestormde dien; en hij naderde tot aan de deur van den toren om hem met vuur te verbranden.I7 F 3Maar er was een sterke toren midden in de stad, op welken al de mannen en vrouwen en al de burgers der stad vluchtten, en zij sloten dien achter zich toe; en zij klommen op het dak des torens.M6F 2Daarna trok Abimélech naar Tebez, en belegerde haar en nam haar in.]55F 1Toen hieuw al het volk ieder een tak af, en volgde Abimélech, en zij legden die aan de vesting, en staken ze aan met vuur; zodat al de mannen van den toren van Sichem stierven, omtrent duizend mannen en vrouwen. 4;F 0ging hij op den berg Zalmon met al het volk, dat bij hem was, en hij nam ene bijl in zijne hand en hieuw een tak van de bomen, en nam hem op en legde hem op zijnen schouder, en sprak tot al het volk, dat bij hem was: Wat gij mij hebt zien doen, doet dat ook schielijk evenals ik.h3KF /En toen Abimélech dat hoorde, dat al de mannen van den toren van Sichem zich vergaderd hadden,z2oF .Toen al de mannen van den toren van Sichem dit hoorden, gingen zij in de vesting van het huis van den god Berith.!1=F -Toen streed Abimélech tegen de stad dien gehelen dag, en nam haar in, en doodde het volk, dat er in was, en brak de stad af, en bezaaide haar met zout.<0sF ,En Abimélech en de hopen, die bij hem waren, overvielen hen en traden aan de deur der stadspoort, en twee van die hopen overvielen allen, die op het veld waren en versloegen hen.5/eF +nam hij het volk en deelde het in drie hopen, en legde het in hinderlaag in het veld Toen hij nu zag, dat het volk uit de stad ging, stond hij tegen hen op en versloeg hen.k.QF *En op den morgen ging het volk uit op het veld, en toen dit aan Abimélech werd te kennen gegeven,w-iF )En Abimélech bleef te Aruma; en Zebul verjoeg Gaäl en zijne broeders, dat zij te Sichem niet konden blijven.y,mF (Maar Abimélech joeg hem, dat hij voor hem vluchtte; en er vielen vele verslagenen tot aan den ingang der poort.P+F 'En Gaäl trok uit voor de mannen van Sichem en streed tegen Abimélech.@*{F &Toen sprak Zebul tot hem: Waar is nu uw mond, die zeide: Wie is Abimélech, dat wij hem zouden dienen? Is dit niet het volk, hetwelk gij veracht hebt? Trek nu uit en strijd tegen hem.)F %Maar Gaäl sprak nog verder en zeide: Zie, daar komt volk af van de hoogte des lands, en een andere hoop langs den weg van den tovereik.5(eF $Toen nu Gaäl dat volk zag, sprak hij tot Zebul: Zie, daar komt volk af van de hoogten der bergen. Doch Zebul sprak tot hem: Gij ziet de schaduw der bergen voor mensen aan.'-F #En Gaäl, Ebeds zoon, trok uit en trad voor de deur van de stadspoort; en Abimélech trad voort uit de hinderlaag met het volk, dat bij hem was.& F "En Abimélech, en al het volk, dat bij hem was, stonden des nachts op en legden zich in hinderlagen tegen Sichem in vier hopen.<%sF !En des morgens, als de zon opgaat, zo maak u vroeg op en overval de stad, en indien hij en het volk, dat bij hem is, tot u uittrekt, zo doe met hem gelijk uwe hand goedvinden zal.i$MF zo maak u nu op bij nacht, gij en het volk, dat bij u is, en leg hun ene hinderlaag in het veld.4#cF en hij zond heimelijk boden tot Abimélech en liet aan hem zeggen: Zie, Gaäl, Ebeds zoon, en zijne broeders zijn te Sichem gekomen, en maken de stad wederspannig tegen u:j"OF Toen nu Zebul, de overste der stad, de woorden van Gaäl, Ebeds zoon, hoorde, ontstak zijn toorn;!F Gave God, dat dit volk in mijne hand ware: ik zou Abimélech wel verdrijven. En tot Abimélech zeide hij: Vermeerder uw heir en trek uit.m UF En Gaäl, Ebeds zoon, sprak: Wie is Abimélech, en wat is Sichem, dat wij hem zouden dienen? Is hij niet Jerubbaäls zoon, en Zebul zijn stedehouder? Dient de lieden van Hemor, den vader van Sichem; waarom zouden wij hem dienen?A}F En zij trokken uit op het veld, en plukten hunne wijngaarden af, en persten de druiven, en maakten een dans en gingen in het huis huns gods, en aten en dronken, en vloekten Abimélech.yF Gaäl nu, Ebeds zoon, en zijne broeders, kwamen en gingen te Sichem in; en de mannen van Sichem verlieten zich op hem.0[F En de mannen van Sichem leidden ene hinderlaag op de toppen der bergen, en beroofden allen, die op den weg hun voorbijgingen; en het werd Abimélech te kennen gegeven.ueF opdat de gruwel, gepleegd aan de zeventig zonen van Jerubbaäl, en hun bloed zou komen op Abimélech, hunnen broeder, die hen gedood had, en op de mannen van Sichem, die zijne hand daartoe gesterkt hadden, dat hij zijne broeders doodde.F zond God een kwaden wil tussen Abimélech en de mannen van Sichem, want de mannen van Sichem werden aan Abimélech ontrouw,@}F Toen nu Abimélech drie jaren over Israël geheerst had,mUF En Jotham vluchtte en ontweek, en ging naar Beër en woonde aldaar wegens zijnen broeder Abimélech.LF maar indien niet, zo ga vuur uit van Abimélech en vertere de mannen van Sichem en het huis van Millo, en er ga vuur uit van de mannen van Sichem en van het huis van Millo, en vertere Abimélech.)F hebt gij nu recht en redelijk gehandeld met Jerubbaäl en zijn huis op dezen dag, zo weest vrolijk over Abimélech, en hij zij vrolijk over u;cAF en gij staat heden op tegen mijn vaderlijk huis, en doodt zijne zonen, zeventig mannen, op éénen steen, en maakt Abimélech, den zoon zijner dienstmaagd, tot koning over de mannen van Sichem, omdat hij uw broeder is,zoF want mijn vader heeft om uwentwil gestreden, en zijn leven gewaagd om u uit de hand der Midianieten te verlossen;G F --Hebt gij nu recht en redelijk gedaan, dat gij Abimélech tot koning gemaakt hebt, en hebt gij welgedaan aan Jerubbaäl en zijn huis, en hebt gij hem gedaan, zoals hij aan u verdiend heeft,p[F En de doornstruik sprak tot de bomen: Is het waarachtig, dat gij mij tot koning over u zalven wilt, zo komt en vertrouwt u onder mijne schaduw; maar indien niet, zo ga vuur uit van den doornstruik en vertere de cederen van Libanon.S!F Toen spraken al de bomen tot den doornstruik: Kom gij en wees onze koning.F Maar de wijnstok sprak tot hen: Zal ik mijnen most verlaten, die goden en mensen vrolijk maakt, en heengaan, dat ik over de bomen zweve?MF Toen spraken de bomen tot den wijnstok: Kom gij en wees onze koning.F Maar de vijgeboom sprak tot hen: Zal ik mijne zoetigheid en goede vrucht verlaten, en heengaan, dat ik over de bomen zweve?NF Toen spraken de bomen tot den vijgeboom: Kom gij en wees onze koning.! =F Maar de olijfboom antwoordde hun: Zal ik mijne vettigheid verlaten, die beiden goden en mensen aan mij prijzen, en heengaan, dat ik over de bomen zweve?t cF De bomen gingen heen om een koning over zich te zalven, en zij spraken tot den olijfboom: Wees onze koning.J F Toen dat Jotham aangezegd werd, ging hij heen en trad op de hoogte van den berg Gerizim, en hief zijne stem op, en riep en sprak tot hen: Hoort mij, gij mannen van Sichem, opdat God u ook hore.' IF En al de mannen van Sichem en het gehele huis van Millo vergaderden zich, gingen heen en maakten Abimélech tot koning bij den hogen eik, die te Sichem staat.] 5F En hij kwam in zijns vaders huis te Ofra, en doodde zijne broeders, de zonen van Jerubbaäl, zeventig mannen, op éénen steen; doch Jotham, de jongste zoon van Jerubbaäl, bleef over, want hij had zich verstoken#AF En zij gaven hem zeventig zilverlingen uit het huis van Baäl-Berith, en Abimélech huurde daarvoor ondeugende en lichtvaardige mannen, die hem navolgden.EF Toen spraken de broeders zijner moeder al deze woorden van hem voor de oren van al de mannen van Sichem; en hunne harten neigden zich tot Abimélech, want zij dachten: Hij is onze broeder.q]F Elieve, spreekt voor de oren van al de mannen van Sichem: Wat is u beter, dat zeventig mannen, al de zonen van Jerubbaäl, heren over u zijn, of dat één man heer over u zij? Gedenkt ook daarbij, dat ik uw gebeente en uw vlees ben.> yF Abimélech nu, Jerubbaäls zoon, ging heen naar Sichem tot de broeders zijner moeder, en hij sprak tot hen en tot het gehele geslacht van het huis des vaders zijner moeder, zeggende:F#En zij bewezen geen barmhartigheid aan het huis van Jerubbaäl-Gideon, naar al het goede, dat hij aan Israël gedaan had.F"En de kinderen Israëls dachten niet aan den Heer, hunnen God, die hen gered had uit de hand van al hunne vijanden rondom.F!Toen nu Gideon gestorven was, keerden de kinderen Israëls zich om en hoereerden de Baäls na, en maakten zich Baäl-Berith tot een god.F En Gideon, de zoon van Joas, stierf in goeden ouderdom; en hij werd begraven in het graf van zijnen vader Joas, te Ofra der Abiëzrieten.W)Fen zijn bijwijf te Sichem baarde hem ook een zoon, dien noemde hij Abimélech.cAFEn Gideon had zeventig zonen, die uit zijne heup gekomen waren, want hij had vele vrouwen;K~FEn Jerubbaäl, de zoon van Joas, ging heen en woonde in zijn huis.(}KFAlzo werden de Midianieten vernederd voor de kinderen Israëls, en hieven hun hoofd niet meer op; en het land was stil veertig jaar, zo lang als Gideon leefde.<|sFEn Gideon maakte een lijfrok daarvan, en stelde dien in zijne stad, in Ofra; en geheel Israël bedreef daarmede aldaar afgoderij, en het werd Gideon en zijn huis tot een valstrik.{ FEn de gouden voorhoofdbanden, die hij gevraagd had, hadden een gewicht van duizend en zevenhonderd sikkels goud; behalve de versierselen en ketenen en scharlaken klederen, welke de koningen der Midianieten dragen, en behalve de halsbanden hunner kamelen. zFEn zij zeiden: Die willen wij geven. En zij spreidden een kleed uit, en elk wierp de voorhoofdbanden daarop, die hij geroofd had.NyFEn Gideon sprak verder tot hen: Eéne zaak begeer ik van u: ieder geve mij de voorhoofdbanden, die hij geroofd heeft. (Want dewijl het Ismaëlieten waren, hadden zij gouden voorhoofdbanden.)xFMaar Gideon sprak tot hen: Ik wil geen heer over u zijn, en mijn zoon zal ook geen heer over u zijn; maar de Heer zal heer over u zijn.!w=FToen spraken enigen in Israël tot Gideon: Wees heer over ons, gij en uw zoon en uw zoons zoon, dewijl gij ons van de hand der Midianieten verlost hebt.`v;FToen spraken Zebah en Zalmunna: Sta gij op en val op ons aan; want naar dat de man is, zo is ook de kracht. En Gideon stond op en doodde Zebah en Zalmunna, en nam de sieraden, die aan de halzen hunner kamelen waren..uWFEn hij sprak tot zijnen eerstgeboren zoon Jether: Sta op en dood hen. Doch de jongeling trok zijn zwaard niet uit, want hij vreesde, omdat hij nog een jongeling was.*tOFHij nu sprak: Het zijn mijne broeders, de zonen mijner moeder, geweest; zo waarachtig als de Heer leeft, indien gij hen hadt laten leven, zo zou ik u niet doden.(sKFEn hij sprak tot Zebah en Zalmunna: Wat waren het voor mannen, die gij doodsloegt op Tabor? En zij zeiden: Zij waren als gij, allen schoon als koningskinderen.KrFEn hij brak den toren van Pnuël af, en doodde de lieden der stad.vqgFEn hij nam de oudsten der stad, en doornen der woestijn en distels, en liet de lieden van Sukkoth die voelen.pp[FEn hij kwam tot de lieden van Sukkoth en sprak: Ziehier, Zebah en Zalmunna, over welke gij mij bespot hebt, zeggende: Is dan de vuist van Zebah en Zalmunna reeds in uwe hand, dat wij uwen lieden, die moede zijn, brood zouden geven?!o=Fving hij een jongen van de lieden te Sukkoth en ondervroeg hem. Die schreef de oversten van Sukkoth en hunne oudsten voor hem op, zeven en zeventig man.]n5F Toen nu Gideon, de zoon van Joas, wederkwam van den strijd, eer de zon was opgegaan,m/F En Zebah en Zalmunna vluchtten; maar hij joeg hen na en ving de twee koningen der Midianieten, Zebah en Zalmunna, en verschrikte het gehele heir.l)F En Gideon trok opwaarts op den weg der tentbewoners, tegen het Oosten van Noba en Jogbeha; en hij sloeg dat heir, want het heir was zorgeloos.k}F Zebah en Zalmunna nu waren te Karkor, en hun heir met hen, omtrent vijftien duizend man, al wat overgebleven was van het gehele heir der mannen van het Oosten; want honderd twintig duizend mannen waren er gevallen, die het zwaard konden uittrekken.gjIF En hij sprak tot de lieden van Pnuël: Kom ik met vrede weder, zo zal ik dezen toren afbreken. iFEn hij trok van daar opwaarts naar Pnuël en sprak ook zo tot hen, en de lieden van Pnuël antwoordden hem zoals die van Sukkoth.h-FToen sprak Gideon: Welaan, als de Heer Zebah en Zalmunna in mijne hand geeft, zo zal ik uw vlees dorsen met doornen der woestijn en met distels.gFMaar de oversten van Sukkoth spraken: Zijn de vuisten van Zebah en Zalmunna reeds in uwe hand, dat wij aan uw heir brood zouden geven??fyFEn hij sprak tot de lieden van Sukkoth: Eilieve, geeft het volk, dat onder mij is, enige broden, want zij zijn moede; opdat ik de koningen der Midianieten, Zebah en Zalmunna, najage.&eGFToen nu Gideon aan den Jordaan kwam, ging hij over met de driehonderd mannen, die bij hem waren; en zij waren wel moede, maar joegen (hen) evenwel na.7diFGod heeft de vorsten der Midianieten, Oreb en Zeëb, in uwe hand gegeven: hoe had ik kunnen doen hetgeen gijlieden gedaan hebt? Toen hij dat sprak, liet hun toorn van hem af. c;FMaar hij sprak tot hen: Wat heb ik toch gedaan, dat aan uwe daad gelijk is? Is niet de nalezing van Efraïm beter dan de gehele wijnoogst van Abiëzer?9b oFEn de mannen van Efraïm spraken tot hem: Waarom hebt gij ons dat gedaan, dat gij ons niet riept, toen gij ten strijde trokt tegen de Midianieten? En zij twistten hevig met hem. aFEn zij vingen twee vorsten der Midianieten, Oreb en Zeëb; en zij doodden Oreb op de steenrots van Oreb, en Zeëb bij de perskuip van Zeëb; en zij joegen de Midianieten na, en brachten de hoofden van Oreb en Zeëb tot Gideon aan deze zijde van den Jordaan.)`MFEn Gideon zond boden op het, gebergte van Efraïm en liet zeggen: Komt af den Midianieten tegemoet, en snijdt hen van het water af tot aan Beth-Bara toe en den Jordaan. Toen snelden allen, die van Efraïm waren, samen, en sneden, hen van het water af tot aan Beth-Bara toe en den Jordaan._FEn de mannen van Israël uit Naftali, uit Aser en uit geheel Manasse, werden opgeroepen en joegen de Midianieten achterna.^ FEn toen de driehonderd mannen de bazuinen bliezen, beschikte de Heer, dat in het gehele heir het zwaard van den een tegen den ander was; en het heir vluchtte tot Beth-Sitta toe, naar Zeredath, tot aan de grensscheiding der vlakte van Mehola, bij Tabbath.y]mFEn elk stond op zijne plaats rondom het heir. Toen liep het gehele heir uiteen, en zij schreeuwden en vluchtten.[\1FAlzo bliezen alle drie de hopen op de bazuinen, en braken de kruiken, en zij hielden de fakkels in hunne linkerhand, en de bazuinen in hunne rechterhand om te blazen, en riepen: Het zwaard des Heren en Gideons!q[]FAlzo kwam Gideon en honderd man met hem, vóór het leger in het begin van de middelste nachtwake, toen zij juist de wachters opgesteld hadden, en bliezen met de bazuinen, en sloegen de kruiken, die in hunne handen waren in stukken.Z-FAls ik de bazuin blaas, en allen, die met mij zijn, zo zult gij ook de bazuin blazen rondom het gehele heir, en zeggen: Voor den Heer en Gideon!YFen hij sprak tot hen: Ziet op mij en doet ook alzo; en ziet, als ik aan het uiterste des legers kom, doet ook gij alzo, zoals ik doe. XFEn hij verdeelde de driehonderd mannen in drie hopen, en gaf aan elk ene bazuin in zijne hand, en ledige kruiken, en fakkels daarin;WW)FToen Gideon het verhaal van zulk een droom en zijne uitlegging hoorde, aanbad hij, en kwam weder in het heir van Israël, en sprak: Staat op, want de Heer heeft het heir der Midianieten in uwe hand gegeven.7ViFToen antwoordde de ander: Dit is niet anders dan het zwaard van Gideon, den zoon van Joas, den Israëliet; God heeft de Midianieten in zijne hand gegeven met het gehele heir.-UUF Toen nu Gideon kwam, zie, toen vertelde een man zijnen metgezel een droom, en sprak: Zie, ik heb gedroomd: mij dacht, een geroost gerstebrood wentelde zich tot het heir der Midianieten; en toen het kwam aan de tent, sloeg het haar en keerde haar om, onderstboven, zodat de tent daar nederlag.[T1F En de Midianieten en Amalekieten en allen van het Oosten hadden zich nedergelegd in de laagte als sprinkhanen in menigte, en hunne kamelen waren ontelbaar vanwege de menigte, als het zand aan den oever der zee.[S1F dan zult gij horen, wat zij spreken; daarna zullen uwe handen sterk zijn en gij zult aftrekken tot het leger. Toen ging Gideon met zijnen knecht Pura af naar de plaats der schildwachten, die in het leger waren._R9F Maar indien gij vreest af te gaan, zo laat uw knecht Pura met u afgaan naar het leger;uQeF En de Heer sprak in dien nacht tot hem: Sta op en ga af naar het leger, want Ik heb het in uwe hand gegeven.pP[FEn zij namen teerkost voor het volk met zich, en hunne bazuinen; maar al de andere Israëlieten liet hij gaan, elk naar zijne hut, maar die driehonderd man behield hij. En het heir der Midianieten lag beneden voor hem in de laagte.HO FEn de Heer sprak tot Gideon: Door die driehonderd mannen, die gelekt hebben, zal Ik ulieden verlossen en de Midianieten in uwe hand geven, maar laat al het andere volk gaan naar hunne plaats.NFToen was het getal dergenen, die gelekt hadden uit de hand aan den mond, driehonderd mannen; al het andere volk had knielende gedronken.fMGFEn hij leidde het volk nederwaarts naar het water. En de Heer sprak tot Gideon: Wie met zijne tong van het water zal lekken gelijk een hond lekt, stel dien alleen; desgelijks wie op zijne knieën zal vallen om te drinken.!L=FEn de Heer sprak tot Gideon: Het volk is nog te veel; leid hen nederwaarts naar het water, aldaar zal ik hen voor u beproeven; en van wien Ik u zeggen zal, dat hij met u trekke, die zal met u trekken; maar van wien Ik u zeggen zal, dat hij niet met u trekke, die zal niet trekken.KFZo laat nu uitroepen voor de oren des volks, zeggende: Wie vreesachtig en versaagd is, die kere weder en wende zich spoedig van het gebergte Gilead. Toen keerden er van het volk twee en twintig duizend terug, zodat er slechts tien duizend overbleven.AJ}FDe Heer nu sprak tot Gideon: Het volk, dat met u is, is te veel, dat Ik Midian in hunne handen zou geven; Israël mocht zich tegen Mij beroemen, zeggende: Mijne hand heeft mij verlost.cI CFToen stond Jerubbaäl--dit is Gideon--vroeg op, en al het volk, dat met hem was; en zij legerden zich bij de fontein Harod, zodat hij het heir der Midianieten tegen het Noorden had, achter den heuvel Moré in de vallei.iHMF(En God deed alzo in dien nacht, dat het alleen droog was op het vel, en dauw op de gehele aarde.PGF'En Gideon sprak tot God: Uw toorn ontsteke niet tegen mij, omdat ik nog eens spreek; ik zal het slechts nog eenmaal beproeven met het vel: het zij op het vel alleen droog, en dauw op de gehele aarde.FF&En het geschiedde alzo, en toen hij den anderen morgen vroeg opstond, wrong hij den dauw uit het vel, een volle schaal water.fEGF%zo zal ik een wollen vel op den vloer leggen: is het, dat de dauw op het vel alleen zal zijn, en het op de gehele aarde droog is, zo zal ik merken, dat Gij Israël verlossen zult door mijne hand, zoals Gij gesproken hebt.gDIF$En Gideon sprak tot God: Wilt gij Israël door mijne hand verlossen, zoals Gij gesproken hebt,1C]F#en hij zond boden door geheel Manasse, en riep hen samen, dat zij hem ook volgden; ook zond hij boden in Aser, in Zebulon en in Naftali, en die kwamen op hem te gemoet.BF"kwam de Geest des Heren over Gideon, en hij liet met de bazuin blazen, en riep de Abiëzrieten, dat zij hem volgden zouden;A9F!Toen nu alle Midianieten en Amalekieten en die van het Oosten zich samenvergaderd hadden en bijeentrokken, en zich legerden in de laagte van Jizreël,@{F Van dien dag af noemde men hem Jerub-baäl, zeggende: Baäl wreke zich aan hem, omdat hij zijn altaar afgebroken heeft.^?7FDoch Joas sprak tot allen, die bij hem stonden: Wilt gij om Baäl twisten, wilt gij hem helpen? Wie om hem twist, die zal dezen morgen sterven. Is hij God, zo wreke hij zichzelven, omdat zijn altaar afgebroken is.A>}FToen spraken de lieden der stad tot Joas: Geef uwen zoon herwaarts, hij moet sterven, omdat hij het altaar van Baäl afgebroken en het Aschera-beeld, dat daarbij was, omgehouwen heeft.=/FEn de een sprak tot den ander: Wie heeft dit gedaan? En toen zij zochten en navorschten, werd gezegd: Gideon, de zoon van Joas, heeft dit gedaan.w<iFToen nu de lieden in die stad des morgens vroeg opstonden, zie, toen was het altaar van Baäl afgebroken, en het Aschera-beeld, dat daarbij stond, was omgehouwen en de tweede var was ten brandoffer geofferd op het altaar, dat gebouwd was._;9FToen nam Gideon tien mannen uit zijne knechten, en deed gelijk de Heer tot hem gezegd had; doch hij vreesde om het bij dag te doen wegens zijns vaders huis en wegens de lieden in de stad, en hij deed het bij nacht.U:%Fen bouw den Heer, uwen God, boven op de hoogte dezer steenrots een altaar, en maak het gereed; en neem den anderen var, en offer een brandoffer met het hout van het Aschera-beeld, dat gij omgehouwen hebt.z9oFEn in dienzelfden nacht sprak de Heer tot hem: Neem een var van de ossen, die van uwen vader zijn, en een anderen var, die zevenjarig is; en breek het altaar van Baäl af, dat van uwen vader is, en houw het Aschera-beeld, dat daarbij is, om;81FToen bouwde Gideon aldaar den Heer een altaar, en noemde het: De Heer des vredes. Dit staat nog tot op den dag van heden te Ofra der Abiëzrieten.X7+FMaar de Heer sprak tot hem: Vrede zij met u, vrees niet, gij zult niet sterven.65FToen nu Gideon zag, dat het de Engel des Heren was, sprak hij: O Heere, Heere, heb ik alzo den Engel des Heren van aangezicht tot aangezicht gezien?5FToen strekte de Engel des Heren den stok uit, dien Hij in de hand had, en raakte met het uiterste het vlees en de ongezuurde broden aan; en vuur ging op uit de steenrots en verteerde het vlees en de ongezuurde broden. En de Engel des Heren verdween uit zijne ogen."4?FDoch de Engel Gods sprak tot hem: Neem het vlees en de ongezuurde broden, en leg die op de steenrots, die hier is, en giet het nat uit. En hij deed alzo.W3)FEn Gideon kwam en bereidde een geitenbokje, en een efa meel tot ongezuurde broden; en hij legde het vlees in een korf, en deed het nat in een pot, en bracht het tot Hem uit onder den eik, en zette het voor.2#FWijk toch niet van hier, totdat ik tot U kom en mijn spijsoffer breng en het U voorzet. En Hij sprak: Ik zal blijven, totdat gij wederkomt.1FEn hij sprak tot hem: Heb ik nu genade in uwe ogen gevonden, zo geef mij een teken, dat Gij het zijt, die met mij spreekt.l0SFEn de Heer sprak tot hem: Ik zal met u zijn, dat gij de Midianieten zult slaan als een éénig man.,/SFMaar hij sprak tot hem: Mijn heer, waarmede zal ik Israël verlossen? Zie, mijne maagschap is de geringste in Manasse, en ik ben de jongste in mijn vaderlijk huis..5FEn de Heer keerde zich tot hem en sprak: Ga heen in deze uwe kracht, gij zult Israël verlossen uit de hand der Midianieten. Zie, Ik heb u gezonden.(-KF Maar Gideon sprak tot hem: Mijn heer, is de Heer met ons, waarom is ons dan dit alles wedervaren? En waar zijn al zijne wonderen, die onze vaderen ons verteld hebben, zeggende: De Heer heeft ons uit Egypte geleid? Maar nu heeft de Heer ons verlaten en in de hand der Midianieten gegeven.g,IF Toen verscheen de Engel des Heren hem en sprak tot hem: De Heer is met u, gij strijdbare held!F+F En de Engel des Heren kwam en zette zich te Ofra onder een eik, die aan Joas den Abiëzriet behoorde; en zijn zoon Gideon dorste tarwe bij de wijnpers, om die te bergen voor de Midianieten. *;F en Ik sprak tot u: Ik ben de Heer, uw God; vreest niet voor de goden der Amorieten, in wier land gij woont. Maar gij hebt naar mijne stem niet gehoord.T)#F Ik heb u uit Egypte geleid en uit het diensthuis gebracht, en heb u verlost uit de hand der Egyptenaren en uit de hand van allen, die u verdrukten, en Ik heb hen voor u uitgedreven en u hun land gegeven;f(GFzond de Heer een profeet tot hen, die zeide tot hen: Dus spreekt de Heer, de God van Israël:?'{FEn toen zij tot den Heer riepen vanwege de Midianieten,j&OFAlzo werd Israël zeer gering door de Midianieten; toen riepen de kinderen Israëls tot den Heer.A%}FWant zij kwamen op met hun vee en hunne hutten, gelijk een grote menigte sprinkhanen, zodat noch zij, noch hunne kamelen te tellen waren; en zij vielen in het land om het te verderven.$9Fen legerden zich tegen hen, en verdierven het gewas des lands tot Gaza toe, en lieten geen leeftocht over in Israël, noch schaap, noch os, noch ezel.}#uFWant als Israël iets gezaaid had, dan kwamen de Midianieten en Amalekieten en die van het Oosten opwaarts over hen,"5FEn daar de hand der Midianieten te sterk werd over Israël, maakten de kinderen Israëls voor zich holen in de gebergten, spelonken en bergvestingen~! yFEn toen de kinderen Israëls deden wat kwaad was voor den Heer, gaf de Heer hen in de hand der Midianieten zeven jaar.0 [FAlzo moeten omkomen, Heer, al uwe vijanden; maar die Hem liefhebben, moeten zijn gelijk de zon, als zij opgaat in hare volle kracht! En het land was stil veertig jaar.G FZouden zij dan den roof niet vinden en uitdelen? Voor elken man één of twee vrouwen tot buit, en voor Sisera gestikte bonte klederen tot buit, gestikte bonte klederen om den hals tot buit?a=FDe wijsten onder hare vrouwen antwoordden, toen zij hare klaagwoorden gedurig herhaalde:2_FDe moeder van Sisera zag uit het venster, en jammerde door de traliën: Waarom vertoeft zijn wagen, dat hij niet komt, waarom blijven de raderen zijner wagens zo achter?!=FAan hare voeten kromde hij zich, hij viel neder en lag daar; hij kromde zich en viel neder voor hare voeten; zoals hij zich kromde, zo lag hij vernield. ;FZij greep met hare hand den nagel, en met hare rechterhand den smeedhamer, en sloeg Sisera door zijn hoofd, en verpletterde en doorboorde zijne slapen.\3FMelk gaf zij, toen hij water eiste, en boter bracht zij op in ene heerlijke schaal.zoFGezegend onder de vrouwen zij Jaël, de vrouw van Heber, den Keniet; gezegend zij zij onder de vrouwen in de hut.%FVloekt de stad Meroz, sprak de Engel des Heren, vloekt hare burgers; omdat zij den Heer niet te hulp kwamen, den Heer te hulp bij de helden.b?FToen maakten de voeten der paarden een gedruis van het ontzetten hunner machtige ruiters.jOFDe beek Kison wentelde hen weg, de beek Kedumim, de beek Kison. Vertreed, mijne ziel, de sterken.b?FVan den hemel werd tegen hen gestreden, de sterren in hare loopbanen streden tegen Sisea.+QFDe koningen kwamen en streden, toen streden de koningen der Kanaänieten, te Taänach aan het water van Megiddo; maar zij brachten geen buit des zilvers van daar.`;Fmaar Zebulons volk waagde zijn leven in den dood; Naftali ook, op de hoogten des velds.1FGilead bleef aan gene zijde van den Jordaan; en waarom woonde Dan onder de schepen? Aser bleef aan het zeestrand en bleef rustig aan zijne baaien;~wFWaarom blijft gij tussen de kooien, om te horen het blaten der kudden, en laat u veel voorstaan en scheidt u van ons?,SFOok vorsten van Issaschar waren met Debora; en Issaschar was als Barak in de laagte gezonden hem achterna. Ruben liet zich veel voorstaan en scheidde zich van ons.3aFUit Efraïm zij, wier wortel in Amalek is, en achter u Benjamin, met zijne geslachten; uit Machir zijn bevelhebbers gekomen, en uit Zebulon die den veldheersstaf hielden.p[F Toen trok af wat nog over was van de machtigen onder het volk; de Heer trok met mij af onder de helden. F Waak op, waak op, Debora, waak op, waak op, en zing een lied; sta op Barak, en vang hen, die u vangen, gij zoon van Abinóam.N F Waar de schutters schreeuwen tussen de waterputten, daar spreke men van de gerechtigheid des Heren, van de gerechtigheid zijner regering in Israël. Toen trok het volk des Heren af naar de poorten.g IF gij die op schone ezelinnen rijdt, gij die op tapijten zit; en gij die op den weg gaat, zingt.o YF Mijn hart is met de legerhoofden in Israël, die gewillig zijn geweest onder het volk. Looft den Heer, !FIets nieuws heeft God verkoren, Hij heeft de poorten bestreden. Er was geen schild noch spies onder de veertig duizend in Israël te zien.FHet ontbrak, aan aanvoerders ontbrak het in Israël, totdat ik Debora, opkwam, totdat ik opkwam als ene moeder in Israël.FTen tijde van Samgar, den zoon van Anath, ten tijde van Jaël, waren de wegen vergaan, en wie op paden wandelden moesten op omwegen gaan._9FDe bergen vloeiden weg voor den Heer, zelfs Sinaï voor den Heer, den God van Israël.5FHeer, toen Gij van Seïr uittrokt, en daarheen gingt van het veld van Edom, toen beefde de aarde, de hemel droop, en de wolken druppelden van water.FHoort toe, gij koningen, en merkt op, gij vorsten. Ik zal zingen, den Heere zal ik zingen: den Heere, den God van Israël, zal ik spelen.iMFLooft den Heer, dat Israël weder vrij is geworden, en dat het volk daartoe gewillig geweest is.P FToen zong Debora en Barak, de zoon van Abinóam, te dier tijd, zeggende:FEn de hand der kinderen Israëls ging voort en werd sterk tegen Jabin, den koning der Kanaänieten, totdat zij hem hadden uitgeroeid.vgFAlzo heeft God in dien tijd Jabin, den koning der Kanaänieten, ten onder gebracht voor de kinderen Israëls.nWFEn toen Barak Sisera najoeg, ging Jaël hem te gemoet naar buiten, en sprak tot hem: Kom herwaarts, ik zal u den man tonen, dien gij zoekt. En toen hij tot haar inkwam, lag Sisera dood, en de nagel stak in den slaap zijns hoofds.~FToen nam Jaël, de huisvrouw van Heber, een nagel van de hut en een hamer in hare hand, en ging stil tot hem, en sloeg hem den nagel door den slaap zijns hoofds, dat die in den grond inzonk; hij nu was in diepen slaap gevallen en afgemat, en stierf. F.~}||O{Ozyxxw'v,uftxsrr.qypoonKmglkjiih&g0faedcbb a#`&_~^]\[[[EZZZ5YYyY$XXtXWWfWVVuV&UUuU+TTmT/SSyS,RRRUR QQQ=PPPpP"OOqONN]MMMUMLLuL/KKKSJJJXIIIgIHH}H'GGGBFFTEE2DD,CC B]AA @Q??>m=<} { En de Heer sprak tot Mozes en Aäron, zeggende tot hen:6|i Toen Mozes dit hoorde, nam hij er genoegen in.c{A Maar Aäron sprak tot Mozes: Zie, heden hebben zij hun zondoffer en hun brandoffer voor den Heer geofferd, en het is mij dus gegaan, gelijk gij ziet en zou ik dan heden van het zondoffer eten? Zou dat den Heer behagen?z Zie, zijn bloed is niet binnen in het heilige gekomen; gij moest het in het heilige gegeten hebben, gelijk mij geboden is.Ry Waarom hebt gij dat zondoffer niet gegeten op de heilige plaats, daar het het allerheiligste is, en het u gegeven is, opdat gij de misdaad der gemeente zoudt dragen, om haar te verzoenen voor den Heer?x9 En Mozes zocht den bok des zondoffers, en vond hem verbrand. Toen werd hij toornig op Eleazar en Ithamar, Aärons zonen, die nog over waren, zeggende:lwS Want de hefschouder en de beweegborst worden bij de offers van het vet gebracht, om tot een beweegoffer bewogen te worden voor den Heer; daarom is het u en uwen kinderen met u tot een eeuwig recht, gelijk de Heer geboden heeft.Qv Maar de beweegborst en den hefschouder zult gij, en uwe zonen en uwe dochters met u, eten aan ene reine plaats, want aan u en uwe kinderen is dit recht gegeven van de dankoffers der kinderen Israëls.u En gij zult het op de heilige plaats eten, want dit is uw recht en het recht uwer zonen van de offers des Heren alzo toch is mij geboden.bt? En Mozes sprak tot Aäron, en tot zijne overgebleven zonen Eleazar en Ithamar: Neemt van de offers des Heren wat overgebleven is van het spijsoffer, en eet het ongezuurd bij het altaar, want het is het allerheiligste.osY en opdat gij den kinderen Israëls alle rechten leert, welke de Heer door Mozes tot u gesproken heeft.Tr# opdat gij kunt onderscheiden wat heilig en onheilig, wat onrein en rein is;Fq Gij, en uwe zonen met u, zult geen wijn noch sterken drank drinken, wanneer gij in de tent der samenkomst gaat, opdat gij niet sterft. Dit zij ene eeuwige inzetting voor al uw nakomelingen,.pY De Heer nu sprak tot Aäron, zeggende:/oY Gij echter zult niet weggaan van den ingang van de tent der samenkomst, gij mocht anders sterven, want de zalfolie des Heren is op u. En zij deden gelijk Mozes zeide.3na Toen sprak Mozes tot Aäron en zijne zonen Eleazar en Ithamar: Gij zult uwe hoofden niet ontbloten noch uwe klederen scheuren, opdat gij niet sterft en er geen toorn kome over de gehele gemeente maar laat uwe broeders, het gehele huis Israëls, wenen over dezen brand, dien de Heer ontstoken heeft.sma En zij traden toe en droegen hen weg in hunne linnen rokken tot buiten het leger, gelijk Mozes gezegd had./lY Toen riep Mozes Misaël en Elzafan, de zonen van Uzziël, Aärons oom, en sprak tot hen: Treedt toe en draagt uwe broeders weg van het heiligdom tot buiten het leger.Uk% En Mozes sprak tot Aäron: Dit is het wat de Heer gezegd heeft: Ik zal mijne heiligheid bewijzen aan degenen die tot Mij naderen, en voor al het volk zal Ik mijne heerlijkheid tonen. En Aäron zweeg stil.cjA Toen ging er een vuur uit van den Heer en verteerde hen, zodat zij stierven voor den Heer.Ai  En de zonen van Aäron, Nadab en Abihu, namen elk zijn wierookvat en deden er vuur in, en legden er reukwerk op, en brachten vreemd vuur voor den Heer, hetwelk Hij hun niet geboden had.dh EEn hij zal hare vleugels klieven, maar niet afbreken; en alzo zal de priester dat ontsteken op het altaar, op het hout, dat op het vuur is, tot een brandoffer. Dit is een vuuroffer tot een liefelijken reuk voor den Heer.dg EEn haren krop met hare vederen zal men bij het altaar tegen het Oosten op den ashoop werpen.2f aEn de priester zal ze tot het altaar brengen, en ze den kop afnijpen om op het altaar ontstoken te worden, en zal haar bloed laten uitbloeden aan den wand van het altaar.xe mMaar wil hij van vogels den Heer een brandoffer brengen, zo brenge hij het van tortelduiven of van jonge duiven.Td % Maar het ingewand en de schenkels zal men met water wassen; en de priester zal dat alles offeren en ontsteken op het altaar tot een brandoffer. Dit is een vuuroffer tot een liefelijken reuk voor den Heer. c  En men zal het in stukken delen, en de priester zal het hoofd en het vet leggen op het hout boven het vuur, dat op het altaar is.-b W En hij zal het slachten ter zijde van het altaar tegen het Noorden voor den Heer; en de priesters, Aärons zonen, zullen zijn bloed sprengen rondom tegen het altaar.va i Wil hij echter van schapen of geiten een brandoffer brengen, zo brenge hij een mannetje, dat zonder gebrek is.I`  Maar het ingewand en de schenkels zal men met water wassen; en de priester zal dat alles ontsteken op het altaar tot een brandoffer. Dit is een vuuroffer tot een liefelijken reuk voor den Heer.{_ sEn zij zullen de stukken, namelijk het hoofd en het vet, op het hout leggen boven het vuur, dat op het altaar ligt.g^ KEn de zonen van den priester Aäron zullen een vuur op het altaar maken, en hout daarop leggen.Z] 1En men zal het brandoffer de huid aftrekken, en het zal in stukken gedeeld worden.O\ En hij zal het jonge rund slachten voor den Heer; en de priesters, Aärons zonen, zullen het bloed offeren, en het sprengen rondom tegen het altaar, dat voor den ingang van de tent der samenkomst is.i[ OEn hij legge zijne hand op het hoofd des brandoffers, zo zal het aangenaam zijn en hem verzoenen.AZ Wil hij een brandoffer brengen van runderen, zo offere hij een mannetje, dat zonder gebrek is, voor den ingang van de tent der samenkomst, opdat het van hem aangenaam zij voor den Heer.Y 9Spreek met de kinderen Israëls en zeg tot hen: Wie onder ulieden den Heer een offer wil brengen, brenge het van het vee, van runderen en van schapen.SX %En de Heer riep Mozes en sprak tot hem uit de tent der samenkomst, zeggende:OW6Want zoudt Gij ons verworpen hebben, en zozeer op ons vertoornd zijn?^V56Heer, breng ons weder tot U, opdat wij wederkeren; vernieuw onze dagen als van ouds.FU6waarom wilt Gij ons geheel vergeten, en ons zolang verlaten?NT6Maar Gij Heer, Gij, die eeuwig blijft, en uw troon altoos en eeuwig,RS6wegens den berg Sion, dat hij zo woest ligt, en de vossen er over lopen.NR6Daarom is ook ons hart bedroefd, en zijn onze ogen duister geworden:TQ!6De kroon onzes hoofds is afgevallen. Wee ons, dat wij zo gezondigd hebben!RP6De vreugd onzes harten is ten einde, onze rei is in weeklagen veranderd.bO=6De ouden zitten niet meer in de poort, en de jongelingen hebben hun snarenspel gestaakt.lNQ6 De jongelingen hebben molenstenen moeten dragen, en de jonge knapen bezweken onder het houtdragen._M76 De vorsten zijn door hen opgehangen, en de personen der ouden heeft men niet geëerd.[L/6 Zij hebben de vrouwen te Sion verkracht, en de jonkvrouwen in de steden van Juda.OK6 Onze huid is verbrand als in den oven, wegens den gruwelijken honger.^J56 Wij moeten ons brood met gevaar van ons leven halen, wegens het zwaard der woestijn.SI6Knechten heersen over ons, en er is niemand, die ons redt uit hunne hand.`H96Onze vaders hebben gezondigd en zijn niet meer, en wij moeten hunne misdaad ontgelden.oGW6Wij hebben ons aan Egypte en Assyrië moeten overgeven, opdat wij brood genoeg zouden te eten hebben.dFA6Men drijft ons over den hals; en of wij al moede zijn, zo laat men ons nochtans geen rust.]E36Ons water moeten wij voor geld drinken, ons hout wordt ons tegen betaling gebracht.MD6Wij zijn wezen en hebben geen vader; onze moeders zijn als weduwen.SC6Ons erf is den vreemden ten deel geworden, en onze huizen den uitlanders.IB 6Gedenk Heer, hoe het ons gaat; aanschouw en zie onzen smaad aan.)AK6Uwe misdaad is ten einde, dochter van Sion: Hij zal u niet meer laten wegvoeren; uwe misdaad, dochter van Edom, zal Hij bezoeken, uwe zonden zal Hij ontdekken.#@?6Verblijd u en wees vrolijk, gij dochter van Edom, gij, die woont in het land Uz! De beker zal ook aan u komen, gij moet óók dronken en ontbloot worden.9?k6De gezalfde des Heren, die onze troost was, is gevangen genomen, toen zij ons vernielden; met wien wij ons troostten, dat wij onder zijne schaduw zouden leven onder de volken.>6Onze vervolgers waren sneller dan de arenden onder den hemel; op de bergen hebben zij ons vervolgd, en in de woestijn op ons geloerd.=6Men joeg ons na, zodat wij op onze straten niet durfden gaan; toen naderde ons einde, onze dagen waren vol, ach, ons einde was gekomen.<6Nog zagen onze ogen uit naar onze ijdele hulp, totdat zij moede werden; wij zagen uit naar een volk, dat niet helpen kon..;U6Daarom heeft de toorn des Heren hen verstrooid, en Hij wil ze niet meer aanzien, dewijl zij de priesters niet eerden, en aan de oudsten geen barmhartigheid bewezen.7:g6Men riep van hen: Wijkt, hij is onrein, wijkt, wijkt, raakt niet aan! Want zij schuwden hen en meden hen, dat men ook onder de volken zeide: Zij zullen er niet lang blijven.96Zij gingen herwaarts en derwaarts op de straten als blinden, en waren met bloed besmet, zodat men ook hunne klederen niet kon aanraken.8+6 Maar het is geschied wegens de zonden van hare profeten en om de misdaden van hare priesters, die daarin het bloed der rechtvaardigen vergoten.+7O6 De koningen der aarde zouden het niet geloofd hebben, noch al de lieden in de wereld, dat de tegenpartijder en vijand de poorten van Jeruzalem zou binnentrekken.36_6 De Heer heeft zijne grimmigheid volbracht; Hij heeft zijnen grimmigen toorn uitgestort, en Hij heeft te Sion een vuur ontstoken, dat ook hare grondslagen verteerd heeft.5)6 De barmhartigste vrouwen hebben hare eigene kinderen zelven moeten koken, opdat zij iets te eten hadden in den jammer der dochter mijns volks.24]6 De verslagenen door het zwaard waren gelukkiger dan wie van honger stierven; omdat zij, die versmachtten, als doorstoken werden door het gebrek aan vruchten des akkers.'3G6maar nu is hunne gedaante donker van zwartheid, dat men hen op de straten niet meer kent; hunne huid hangt aan de beenderen, en zij zijn zo dor als een hout.26Hare vorsten waren reiner dan sneeuw en zuiverder dan melk; hunne gedaante was roodachtiger dan koralen, hun aangezicht als saffier; 16De misdaad der dochter mijns volks is groter dan de zonde van Sodom, dat schielijk omgekeerd werd, en waarbij geen handen kwamen.r0]6Wie lekkernijen aten, versmachten op de straten; wie in zijde opgevoed zijn, moeten in het slijk liggen. /6Den zuigeling kleeft de tong aan het gehemelte van dorst; de jonge kinderen eisen brood, en niemand is er, die het hun mededeelt..#6De jakhalzen geven aan hare jongen de borst en zogen ze; maar de dochter mijns volks is onbarmhartig gelijk een struisvogel in de woestijn.-6De edele kinderen van Sion, tegen fijn goud geschat, hoe zijn zij geacht als aarden potten, welke een pottenbakker maakt!, 6Hoe is het goud zo verdonkerd, het fijne goud zo onkenbaar geworden! De stenen des heiligdoms liggen vooraan op alle straten verstrooid.T+!6BVervolg hen met grimmigheid, en verdelg hen van onder den hemel des Heren.B*6ALaat hun het hart verschrikken, en uw vloek zij over hen.9)m6@Vergeld hun, o Heer, gelijk zij verdiend hebben.^(56?Aanschouw toch: wanneer zij nederzitten of opstaan, zingen zij van mij een spotlied.R'6>de taal mijner tegenpartijders, en hunne voornemens tegen mij dagelijks.J& 6=Heer, Gij hoort hunne versmading en al hunne gedachten over mij;A%}6 w6!want Hij plaagt en bedroeft de mensen niet van harte.W '6 Hij bedroeft wel, doch ontfermt zich weder naar zijne grote goedertierenheid;/Y6Want de Heer verstoot niet eeuwiglijk;D6en zich op de wang laat slaan, en veel smaad laat aandoen.?y6en zijnen mond in het stof steekt en de hoop verwacht,>w6Dat een verlatene geduldig zij, als hem iets overkomtN6Het is goed voor een man, dat hij het juk draagt van zijne jeugd af.I 6Het is goed geduldig te zijn, en op de hulp des Heren te hopen._76Want de Heer is goed voor hen, die op Hem wachten; voor de ziel, die naar Hem vraagt.O6De Heer is mijn deel, spreekt mijne ziel, daarom zal ik op Hem hopen.:o6zij is elken morgen nieuw, en uwe trouw is groot.}6De goedertierenheid des Heren is het, dat het nog niet geheel met ons uit is; zijne barmhartigheid heeft nog geen einde;3~a6Dit neem ik ter harte; hierom hoop ik nog.F}6Gij zult er immers aan denken, want mijne ziel zegt het mij.U|#6Gedenk toch, dat ik zo ellendig en verlaten ben, met alsem en gal gedrenkt.T{!6Ik moet zeggen: Mijne kracht ligt terneder, alsook mijne hoop op den Heer.Kz6De vrede is uit mijne ziel verdreven; ik moet het goede vergeten.Py6Hij heeft mijne tanden tot stukjes geslagen; Hij wentelt mij in de as.Hx 6Hij heeft mij met bitterheid verzadigd, en met alsem gedrenkt.Mw6Ik ben ene bespotting voor al mijn volk, en dagelijks hun spotlied.Rv6 Hij heeft pijlen uit zijnen pijlkoker tot mijne nieren doen doordringen.Xu)6 Hij heeft zijnen boog gespannen, en mij voor zijne pijlen tot doelwit gesteld.Xt)6 Hij laat mij den weg missen; Hij heeft mij in stukken gescheurd en vernietigd.Ps6 Hij heeft op mij geloerd als een beer, als een leeuw in het verborgen.Xr)6 Hij heeft mijnen weg versperd met uitgehouwen stenen, en mijne paden verkeerd.Qq6En of ik al roep en schreeuw, zo stopt Hij de oren toe voor mijn gebed.]p36Hij heeft mij ommuurd, dat ik er niet uit kan, en heeft mij in harde boeien gelegd.Wo'6Hij heeft mij in de duisternis gelegd, als degenen, die sinds lang dood zijn.Vn%6Hij heeft vestingwerken tegen mij gebouwd, en mij met gal en moeite omringd.Um#6Hij heeft mijn vlees en mijne huid oud gemaakt, en mijn gebeente verslagen.Yl+6Hij heeft zich tegen mij gewend, en bij herhaling zijne hand tegen mij gekeerd.Tk!6Hij heeft mij gevoerd en doen gaan in de duisternis, en niet in het licht,Lj 6Ik ben een ellendig man, die de roede zijner grimmigheid zien moet.`i96Gij hebt mijne vijanden van rondom saamgeroepen als tot een feestdag, dat er niemand in den dag van den toorn des Heren ontkomen noch overgebleven is; die ik opgevoed en grootgebracht heb, heeft de vijand verdelgd.Uh#6De jongen en de ouden liggen in de straten ter aarde; mijne jonkvrouwen en mijne jongelingen zijn door het zwaard gevallen; Gij hebt gedood op den dag uws toorns; Gij hebt zonder barmhartigheid geslacht.fgE6Heer, aanschouw en zie toch wie Gij zo verdorven hebt: zullen dan vrouwen hare vrucht eten, de kinderkens, die op de armen gedragen worden? Zullen dan de priesters en de profeten in het heiligdom des Heren gedood worden?bf=6Sta bij nacht op en jammer; schud uw hart in de eerste morgenwake voor den Heer uit als water; hef uwe handen tot Hem op voor het leven uwer jonge kinderen, die van honger versmachten aan den ingang van alle straten.#e?6Hun hart kreet tot den Heer: O muur van Sions dochter, laat dag en nacht tranen afvloeien als ene beek; houd niet op, en uw oogappel geve zich geen rust.xdi6De Heer heeft gedaan hetgeen Hij voorhad; Hij heeft zijn woord vervuld, hetwelk Hij lang tevoren gesproken had; Hij heeft zonder barmhartigheid vernield; Hij heeft den vijand over u verblijd, en den hoorn van uwe tegenpartijders verhoogd.ac;6Al uwe vijanden sperren hunnen mond tegen u op; zij fluiten en laten u de tanden zien, en zeggen: Wij hebben ze verdelgd; ha, dit is de dag, dien wij begeerd hebben; wij hebben het verkregen, wij hebben het beleefd.`b96Allen, die voorbijgaan, klappen in de handen, fluiten en schudden het hoofd over de dochter van Jeruzalem: Is dit die stad, van welke men zeide: Zij is de allerschoonste, over welke de gehele wereld zich verblijdt?paY6Uwe profeten hebben u ijdele en dwaze gezichten gepredikt, en uwe misdaad u niet geopenbaard, waarmede zij uwe gevangenschap zouden afgewend hebben, maar zij hebben u ijdele prediking gepredikt, opdat zij u het land uit predikten.i`K6 O dochter van Jeruzalem, wat zal ik van u getuigen, en waarbij zal ik u vergelijken? O jonkvrouw, dochter van Sion, waarmede zal ik u vergelijken, opdat ik u trooste? Want uwe breuk is zo groot als ene zee, wie kan u helen?+_O6 Zij zeggen tot hunne moeders: Waar is brood en wijn? Zij versmachten op de straten der stad als dodelijk gewonden, en geven den geest in de armen hunner moeders.[^/6 Ik heb mijne ogen bijna uitgeweend, mijn binnenste doet wee; mijn lever is op de aarde uitgeschud over den jammer der dochter mijns volks, omdat de zuigelingen en onmondigen op de straten der stad versmachten.J] 6 De oudsten van Sions dochter liggen op de aarde en zwijgen stil; zij werpen stof op hunne hoofden en hebben zakken aangetrokken; de jonkvrouwen van Jeruzalem laten hare hoofden ternederhangen.q\[6 Hare poorten liggen diep in de aarde; Hij heeft hare grendels verbroken en vernield; haar koning en hare vorsten zijn onder de heidenen, waar zij de wet niet kunnen waarnemen, en hare profeten geen gezicht meer hebben van den Heer.j[M6De Heer heeft gedacht de muren van Sions dochter te vernielen; Hij heeft het meetsnoer getrokken, en zijne hand niet afgewend, voordat Hij ze verdelgd had; de borstweringen staan droevig, en de muur ligt jammerlijk terneder.SZ6De Heer heeft zijn altaar verworpen, zijn heiligdom verbannen; Hij heeft de muren harer paleizen overgegeven in de handen des vijands, dat zij in het huis des Heren gejuicht hebben als op een feestdag.QY6Hij heeft zijne tent omgewroet als een hof, en zijne woning vernield; de Heer heeft Sion feestdag en sabbat doen vergeten, en in zijnen grimmigen toorn den koning en den priester smadelijk verworpen.EX6De Heer is als een vijand; Hij heeft Israël verdelgd; Hij heeft al zijne paleizen verdelgd, en heeft zijne vestingen vernield: Hij heeft de dochter van Juda met klachten en leed vervuld.zWm6Hij heeft zijnen boog gespannen als een vijand; zijne rechterhand heeft Hij gevoerd als een tegenpartijder, en heeft omgebracht alwat aangenaam was om aan te zien, en zijne grimmigheid uitgestort als een vuur in de hut der dochter van Sion.VV%6Hij heeft den gehelen hoorn van Israël in zijnen grimmigen toorn verbroken; Hij heeft zijne rechterhand teruggetrokken, toen de vijand kwam, en heeft in Jakob een vuur ontstoken, dat van rondom verteert._U76De Heer heeft alle woningen van Jakob zonder barmhartigheid verdelgd; Hij heeft de vestingen van Juda's dochter afgebroken in zijne grimmigheid en ze geslecht; Hij heeft haar koninkrijk en hare vorsten ontheiligd.KT 6Hoe heeft de Heer de dochter van Sion met zijnen toorn omwolkt! Hij heeft Israëls heerlijkheid van den hemel ter aarde geworpen; Hij heeft niet gedacht aan zijne voetbank ten dage zijns toorns.+S Q6Laat al hunne boosheid vóór U komen, en richt hen toe, zoals Gij mij om al mijne misdaad toegericht hebt; want mijne zuchten zijn vele en mijn hart is bedroefd.KR 6Men hoort, hoe ik zucht, maar ik heb geen trooster; al mijne vijanden horen mijn ongeluk, en verheugen zich, dat Gij dit doet. Dat de dag kome, dien Gij uitroept, dat het hun gaan zal zoals mij.YQ -6Ach Heer, zie toch, hoe benauwd ik ben; mijn binnenste doet wee; mijn hart keert zich in mij om, want ik ben zeer diep bedroefd; van buiten heeft het zwaard en van binnen heeft de dood mij tot weduwe gemaakt.0P [6Ik riep mijn vrienden toe, maar zij hebben mij bedrogen; mijne priesters en oudsten zijn in de stad versmacht; want zij gaan om brood, opdat zij hunne ziel verkwikken.FO 6De Heer is rechtvaardig, want ik ben zijnen mond ongehoorzaam geweest; hoort, alle volken, en aanschouwt mijne smart; mijne jonge dochters en mijne jongelingen zijn in gevangenschap gegaan.4N c6Sion strekt hare handen uit, en er is niemand, die haar vertroost; de Heer heeft aan Jakobs vijanden rondom hem geboden, dat Jeruzalem onder hen moet zijn als ene onreine.AM }6Daarom ween ik, en mijne ogen vloeien van water; omdat de trooster, die mijne ziel verkwikken zou, verre van mij is; mijne kinderen zijn weg, want de vijand heeft de overhand gekregen.iL M6De Heer heeft al mijne helden, die ik had, ter aarde vertrapt; Hij heeft over mij ene bijeenkomst doen uitroepen, om mijne jonge manschap te verderven; de Heer heeft de wijnpers der jonkvrouw, der dochter van Juda, getreden.AK }6Door zijne straf zijn mijne zware zonden ontwaakt, en in menigte mij op den hals gelegd, zodat mij al mijne kracht vergaan is; de Heer heeft mij zo toegericht, dat ik niet kan opkomen.vJ g6 Hij heeft een vuur gezonden uit de hoogte in mijne beenderen, en het geweldig laten worden; Hij heeft voor mijne voeten een net gesteld, en mij achterwaarts gedreven; Hij heeft mij tot ene woestijn gemaakt, dat ik dagelijks moet treuren.XI +6 U allen zeg ik, gij die voorbijgaat: Aanschouwt toch en ziet, of er ene smart is gelijk aan de smart, die mij getroffen heeft; want de Heer heeft mij vol jammer gemaakt op den dag van zijnen grimmigen toorn.2H _6 Al haar volk zucht, en gaat om brood: zij geven hunne kleinodiën voor spijs om de ziel te verkwikken. Ach Heer, zie toch en aanschouw, hoe verachtelijk ik geworden ben.OG 6 De vijand heeft zijne hand aan al hare kleinodiën gelegd; ja, zij moest het aanzien, dat de heidenen in haar heiligdom gingen, van welke Gij geboden hadt, dat zij in uwe gemeente niet zouden komen.xF k6 Hare onreinheid kleeft aan hare zomen; zij had het niet gedacht, dat het haar ten laatste zo zou gaan; zij is schrikkelijk diep gedaald, en heeft niemand, die haar troost. Ach Heer, zie mijne ellende aan, want de vijand is zeer overmoedig.>E w6Jeruzalem heeft gezondigd, daarom moet zij zijn gelijk ene onreine; allen, die haar eerden, versmaden haar nu, dewijl zij hare schande zien; maar zij zucht, en heeft zich omgekeerd.{D q6Jeruzalem gedenkt in dezen tijd. hoe ellendig en verlaten zij is, en hoeveel goeds zij van ouds af gehad heeft; hoe haar volk ter neder ligt onder de vijanden, en niemand haar helpt: hare vijanden zien haar aan, en spotten met hare sabbatten.C 6Al het sieraad van Sions dochter is weg; hare vorsten zijn als de herten, die geen weide vinden, en afgemat voor den vervolger uitgaan.SB !6Hare tegenpartijders hebben de overhand; haar vijanden gaat het wél; want de Heer heeft haar vol jammer gemaakt wegens hare grote zonde; en hare kinderen zijn gevankelijk voor de vijanden uitgetrokken.BA 6De wegen naar Sion liggen woest, want niemand komt tot het feest; al hare poorten staan ledig; hare priesters zuchten; hare jonkvrouwen zien er jammerlijk uit, en zij zelve is bedroefd.&@ G6Juda is gevankelijk weggevoerd in ellende en zware dienstbaarheid; het woont onder de volken, en vindt geen rust, al zijne vervolgers behandelen het kwalijk.M? 6Zij weent des nachts, dat haar de tranen langs de wangen lopen; niemand is er onder al hare vrienden, die haar troost; al hare naburen handelen trouweloos met haar, en zijn hare vijanden geworden. C~:}||{vz\y|xwyvvuuttss rrqq'ppBoTnn$mmkkjpii2h;gff*edcc#bbDaa`__^^]]]b\\[[ZYvXWW(V`UTTTYSS5RRQbPONNKMLL KK J4II%HGG6FF*E0DDCCBBAAd@@?;>>?==/<<;::*9988=776V555G544z433022'110//<.--2,,++ *y*)((`'&%%r%$]##"|!!S ]RgP?^ 6 | 5 3 1ZX\x3Want het leven des lichaams is in zijn bloed, zolang het leeft; en Ik heb den kinderen Israëls gezegd: Gij zult geen bloed eten, want het leven des lichaams is in zijn bloed: wie dat eet, zal uitgeroeid worden.Cw En welk mens, hij zij van het huis Israëls of een vreemdeling onder u, op de jacht een wild dier of gevogelte vangt, dat men eet, die zal deszelfs bloed vergieten en met aarde bedekken.}vu Daarom heb Ik den kinderen Israëls gezegd: Niemand onder u zal bloed eten; ook geen vreemdeling, die onder u woont.Au} want het leven des lichaams is in het bloed, en Ik heb het op het altaar gegeven, opdat uwe zielen daarmede verzoend worden; want het bloed is de verzoening, omdat het leven daarin is.6tg En welk mens, hij zij van het huis Israëls of een vreemdeling onder u, enig bloed eet, tegen dien zal Ik mijn aangezicht stellen, en zal hem midden uit zijn volk uitroeien; s en het niet voor den ingang van de tent der samenkomst brengt, om het den Heer te offeren, die zal uit zijn volk uitgeroeid worden.r)Daarom zult gij tot hen zeggen: Welk mens uit het huis van Israël, of van de vreemdelingen, die onder u zijn, een offer of brandoffer brengt,%qEEn zij zullen hunne offers voortaan geenszins den veldgoden, met welke zij hoereren, offeren. Dit zal hun ene eeuwige inzetting zijn bij hunne nakomelingen.5peEn de priester zal het bloed voor den ingang van de tent der samenkomst tegen het altaar des Heren sprengen, en hij zal het vet den Heer tot een liefelijken reuk ontsteken.Zo/Daarom zullen de kinderen Israëls hunne offers, welke zij op het veld slachten, voor den Heer, aan den ingang van de tent der samenkomst, tot den priester brengen, en hunne dankoffers aldaar den Heer offeren.~nwen die niet voor den ingang van de tent der samenkomst brengt, om den Heer vóór de woning des Heren geofferd te worden, zal aan het bloed schuldig zijn, als iemand, die bloed vergoten heeft; en zulk een man zal uit zijn volk uitgeroeid worden.bm?Wie uit het huis van Israël een os of een lam of een geit in of buiten het leger slacht, l Zeg aan Aäron en zijne zonen en aan al de kinderen Israëls, en spreek tot hen: Dit is het wat de Heer geboden heeft, zeggende:,k WEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:2j_"Dit zal u ene eeuwige inzetting zijn, om de kinderen Israëls éénmaal in het jaar voor al hunne zonden te verzoenen. En hij deed, gelijk de Heer aan Mozes geboden had.i !en alzo zal hij het heiligdom, en de tent der samenkomst, en het altaar, en de priesters en al het volk der gemeente verzoenen.Fh De priester nu, dien men gezalfd en tot het priesterambt in zijns vaders plaats, gewijd heeft, zal die verzoening doen; en hij zal de linnen klederen, namelijk de heilige klederen, aandoen,xgkDaarom zal het u een grote sabbat zijn, en gij zult uwe lichamen verootmoedigen; dit zij ene eeuwige inzetting.fwant op dezen dag geschiedt uwe verzoening, opdat gij gereinigd wordt; van al uwe zonden wordt gij voor den Heer gereinigd.3eaOok zal dit u tot ene eeuwige inzetting zijn: op den tienden dag der zevende maand zult gij uwe lichamen kastijden en geen werk doen, inboorling noch vreemdeling onder u,udeEn wie deze verbrandt, zal zijne klederen wassen en zijn vlees in water baden, en daarna in het leger komen.RcDen var des zondoffers en den bok des zondoffers, welker bloed ter verzoening in het heiligdom gebracht is, zal men buiten het leger uitvoeren, en hunne huid, hun vlees en hun mest met vuur verbranden. bEn wie den bok voor Asasel heeft weggebracht, zal zijne klederen wassen en zijn vlees in water baden, en daarna in het leger komen.CaEn het vet des zondoffers zal hij op het altaar ontsteken.L`En hij zal zijn vlees in de heilige plaats met water baden, en zijne eigene klederen aandoen, en uitgaan, en zijn brandoffer en des volks brandoffer bereiden, en zichzelven en het volk verzoenen.#_AEn Aäron zal in de tent der samenkomst gaan, en de linnen klederen, welke hij aantrok, toen hij in het heiligdom ging, uittrekken, en zal die daar laten.q^]Alzo zal die bok al hunne misdaden op zich in ene wildernis dragen; en hij zal hem in de woestijn laten.,]Sen dan zal Aäron zijne beide handen op het hoofd van dien bok leggen, en op hem al de misdaden der kinderen Israëls en al hunne overtredingen, naar al hunne zonden, bekennen; en hij zal die op het hoofd van den bok leggen, en hem door een man, die bij de hand is, naar de woestijn uitlaten\3En als hij het verzoenen van het heiligdom, van de tent der samenkomst en van het altaar volbracht heeft, zo zal hij den levenden bok doen naderen;[%En hij zal daarop van dat bloed met zijnen vinger zeven maal sprengen, en het reinigen en heiligen van de onreinheden der kinderen Israëls.WZ)En als hij daar uitgaat tot het altaar, dat voor den Heer staat, zal hij het verzoenen; en hij zal dan het bloed van den var en van het bloed van den bok nemen, en het rondom op de hoornen des altaars doen.TY#Geen mens zal in de tent der samenkomst zijn, als hij daar ingaat om het heiligdom te verzoenen, totdat hij daar uitgaat; en alzo zal hij zichzelven en zijn huis en de gehele gemeente Israëls verzoenen.zXoEn alzo zal hij het heiligdom, vanwege de onreinheden der kinderen Israëls en vanwege hunne overtredingen, naar al hunne zonden, verzoenen; zo zal hij doen aan de tent der samenkomst, welke bij hen woont in het midden van hunne onreinheden. W Daarna zal hij den bok, het zondoffer voor het volk, slachten en van zijn bloed binnen achter het voorhangsel brengen, en zal met zijn bloed doen, gelijk hij met het bloed van den var gedaan heeft, en dat ook op de voorzijde van het verzoendeksel sprengen.SV!En hij zal van het bloed van den var nemen, en met zijnen vinger op de voorzijde van het verzoendeksel sprengen; alzo zal hij vóór het verzoendeksel zevenmaal met zijnen vinger van dat bloed sprengen.5Ue En hij zal dat reukwerk op het vuur leggen voor den Heer, teneinde de wolk des reukwerks het verzoendeksel, dat op de ark der getuigenis is, bedekke, opdat hij niet sterve.8Tk En hij zal een wierookvat vol gloeiende kolen van het altaar, dat voor den Heer staat, en zijne hand vol gestoten reukwerk nemen, en het binnen achter het voorhangsel brengen.S{ Voorts zal hij den var zijns zondoffers doen naderen, om zichzelven en zijn huis te verzoenen; en hij zal hem slachten.1R] Maar den bok, waarop het lot gevallen is, voor Asasel, zal hij levend voor den Heer stellen, om daarmede te verzoenen, en hem voor Asasel naar de woestijn uit te laten.eQE Dan zal hij den bok, op welken het lot voor den Heer gevallen is, tot een zondoffer offeren.oPYEn hij zal het lot over deze twee bokken werpen: het ene lot voor den Heer, en het andere voor Asasel.wOiDaarna zal hij de twee bokken nemen en deze voor den Heer stellen, voor den ingang van de tent der samenkomst.lNSEn Aäron zal den var, het zondoffer voor zichzelven, doen naderen, en zich en zijn huis verzoenen.MEn van de gemeente der kinderen Israëls zal hij twee geitebokken nemen tot een zond-offer, en één ram tot een brandoffer. LEn hij zal den heiligen linnen rok aantrekken, en linnen onderklederen aan zijn vlees hebben, en zich met een linnen gordel gorden, en den linnen hoed op hebben; want dit zijn de heilige klederen; en hij zal zijn vlees met water baden, en ze dan aantrekken.nKWMaar hiermede zal hij ingaan: met een jongen var tot een zondoffer en met een ram tot een brandoffer.qJ]Zeg uwen broeder Aäron, dat hij niet te allen tijde in het binnenste heiligdom ga, achter het voorhangsel, vóór het verzoendeksel, dat op de ark is, opdat hij niet sterve; want Ik zal in ene wolk op het verzoendeksel verschijnen.~I yEn de Heer sprak tot Mozes, nadat de twee zonen van Aäron gestorven waren, toen zij voor den Heer offerden, en zeide:"H?!en voor de vrouw, die hare stonden heeft, alsmede voor elk, hetzij man of vrouw, die een vloed heeft; en voor den man, die bij ene onreine gelegen heeft.G{ Dit is de wet voor dengene, die een vloed heeft, en wien het zaad in den slaap ontgaat, zodat hij daarvan onrein wordt;0F[Alzo zult gij de kinderen Israëls waarschuwen tegen alle onreinheid, opdat zij niet sterven in hunne onreinheid, als zij mijne woning, die onder u is, verontreinigen."E?En de priester zal de ene tot een zondoffer en de andere tot een brandoffer bereiden, en haar vanwege den vloed harer onreinheid voor den Heer verzoenen."D?En op den achtsten dag zal zij twee tortelduiven of twee jonge duiven nemen, en deze tot den priester voor den ingang van de tent der samenkomst brengen.jCOMaar als zij van haren vloed rein wordt, zo zal zij zeven dagen tellen; daarna zal zij rein zijn.B Wie iets daarvan aanraakt, zal onrein zijn, en zal zijne klederen wassen en zich met water baden, en onrein zijn tot den avond.QAAlle legerstede, op welke zij den gehelen tijd haars vloeds ligt, zal zijn als de legerstede van hare afzondering; en alles, waarop zij zit, zal onrein zijn, gelijk de onreinheid van hare afzondering.S@!Maar als ene vrouw een langen tijd haren vloed heeft, niet alleen op den gewonen tijd, maar ook boven den gewonen tijd, zo zal zij, gelijk ten tijde van hare afzondering, onrein zijn, zolang zij vloeit..?WEn als een man bij haar ligt, en haar tijd komt haar bij hem aan, dan zal hij zeven dagen onrein zijn; en de legerstede, op welke hij gelegen heeft, zal onrein zijn.>En wie iets, aanraakt, dat over hare legerstede, of over de zitplaats, op welke zij gezeten heeft, was, zal onrein zijn tot den avond. = En wie iets aanraakt, waarop zij gezeten heeft, zal zijne klederen wassen en zich met water baden, en onrein zijn tot den avond.z<oEn wie hare legerstede aanraakt, zal zijne klederen wassen en zich met water baden, en onrein zijn tot den avond.u;eEn alles, waarop zij ligt, zolang zij haren tijd heeft, zal onrein zijn, en waarop zij zit, zal onrein zijn. :Als ene vrouw hare stonden heeft, dan zal zij zeven dagen afgezonderd worden; en wie haar aanraakt, zal onrein zijn tot den avond.9Ook, wanneer zodanig een man bij ene vrouw gelegen heeft, zo zullen zij zich met water baden, en onrein zijn tot den avond.8{En alle kleed en alle vel, dat met dat zaad bevlekt is, zal hij met water wassen, en het zal onrein zijn tot den avond.7yAls het zaad enen man in den slaap ontgaat, zal hij zijn gehele lichaam met water baden, en onrein zijn tot den avond.6!En de priester zal de ene tot een zondoffer en de andere tot een brandoffer bereiden, en hem vanwege zijnen vloed voor den Heer verzoenen.65gEn op den achtsten dag zal hij twee tortelduiven of twee jonge duiven nemen, en ze voor den Heer aan den ingang van de tent der samenkomst brengen, en ze den priester geven.B4 En als hij van zijnen vloed gereinigd wordt, zo zal hij, nadat hij rein geworden is, zeven dagen tellen, en zijne klederen wassen, en zijn vlees met levend water baden; dan is hij rein.3 En alle aarden vat, dat hij, die den vloed heeft, aanraakt, zal men breken, maar het houten vat zal men met water spoelen.25 En wien hij, die den vloed heeft, aanraakt, eer hij de handen wast, zal zijne klederen wassen en zich met water baden, en onrein zijn tot den avond.E1 En wie iets aanraakt, hetgeen hij onder zich gehad heeft, zal onrein zijn tot den avond; en wie dat draagt, zal zijne klederen wassen en zich met water baden, en onrein zijn tot den avond.T0# En alle zadeltuig, waarop hij rijdt, die den vloed, heeft, zal onrein zijn.,/SAls hij, die den vloed heeft, zijn speeksel werpt op dengene, die rein is, zo zal deze zijne klederen wassen en zich met water baden, en onrein zijn tot den avond.r._Wie zijn vlees aanraakt, zal zijne klederen wassen en zich met water baden, en onrein zijn tot den avond.-En wie zitten gaat, waar hij gezeten heeft, zal zijne klederen wassen en zich met water baden, en onrein zijn tot den avond.{,qEn wie zijne legerstede aanraakt, zal zijne klederen wassen en zich met water baden, en onrein zijn tot den avond.d+CAlle legerstede, waarop hij, die den vloed heeft, ligt, en alles waarop hij zit, is onrein.g*IMaar alsdan is hij onrein om dezen vloed, als zijn vlees van dien vloed ettert of verstopt is.s)aSpreekt tot de kinderen Israëls en zegt tot hen: Ieder man, die een vloed in zijn vlees heeft, is onrein.6( kEn de Heer sprak tot Mozes en Aäron, zeggende:\'39opdat men wete, wanneer iets onrein of rein is. Dit is de wet van de melaatschheid./&[8voor gezwellen, verzweringen en blaren,9%o7voor de melaatschheid der klederen en der huizen;H$ 6Dit is de wet voor allerlei plaag der melaatschheid en uitslag;#}5En den levenden vogel zal hij buiten voor de stad in het open veld laten vliegen en dat huis verzoenen; dan is het rein.9"m4Alzo zal hij dat huis met het bloed des vogels, en met het levende water, met den levenden vogel, met het cederhout, met den hysop en met de scharlakenkleurige wol ontzondigen.O!3Dan zal hij het cederhout, de scharlakenkleurige wol, den hysop en den levenden vogel nemen, en die in het bloed des geslachten vogels en in het levend water dopen, en dat huis zevenmaal besprengen.Q 2en hij zal den enen vogel in een aarden vat boven levend water slachten.{q1En hij zal tot een zondoffer voor dat huis twee vogels nemen, benevens cederhout, scharlakenkleurige wol en hysop;C0Maar als de priester, er ingaande, ziet, dat het kwaad zich niet verder verspreid heeft in dat huis, nadat het huis bestreken is, zo zal hij het rein verklaren, want de plaag is genezen.L/en wie in dat huis slaapt of daarin eet, zal zijne klederen wassen.R.En wie in dat huis gaat, zolang het gesloten is, is onrein tot den avond;#A-Daarom zal men dat huis, zijne stenen en zijn hout, en al het leem van dat huis, afbreken, en men zal het buiten de stad aan ene onreine plaats uitvoeren.:o,zo zal de priester er ingaan; en als hij ziet, dat het kwaad zich verder in dat huis verspreid heeft, zo is er gewis ene hardnekkige melaatschheid in dat huis, en het is onrein. +Wanneer dan het kwaad wederkomt en aan dat huis uitbreekt, nadat men de stenen uitgebroken en dat huis opnieuw bestreken heeft,r_*en andere stenen nemen en ze in de plaats der eerste stellen, en ander leem nemen en dat huis bestrijken.')en dat huis zal men van binnen rondom doen afschrappen, en zij zullen het afgeschrapte leem buiten de stad aan ene onreine plaats uitstorten,(zo zal hij gelasten, dat zij de stenen, in welke die plaag is, uitbreken, en ze buiten de stad aan ene onreine plaats werpen;{'En als hij op den zevenden dag wederkomt, en ziet, dat de plaag zich verder aan de wanden van dat huis verspreid heeft,U%&zo zal hij de deur van het huis uitgaan, en dat huis zeven dagen toesluiten.7%Als hij nu de plaag beziet, en bevindt, dat aan de wanden van dat huis groenachtige of roodachtige kuiltjes zijn, wier aanzien dieper is dan de wand,Z/$Alsdan zal de priester gelasten, dat zij dat huis ruimen, eer de priester er ingaat om de plaag te bezien, opdat niet al wat in dat huis is onrein worde; daarna zal de priester er ingaan om dat huis te bezien. #zo zal hij, van wien dat huis is, komen en het den priester te kennen geven, zeggende: Mij dunkt, dat de plaag in mijn huis is.8k"Als gij in het land Kanaän zult gekomen zijn, hetwelk Ik u tot ene bezitting geven zal, en Ik in enig huis van het land uwer bezitting de plaag der melaatschheid brengen zal,7k!En de Heer sprak tot Mozes en Aäron, zeggende:p[ Dit is de wet voor den melaatse, die met zijne hand niet verdienen kan wat tot zijne reiniging behoort. 9een zondoffer, en van de andere een brandoffer, tegelijk met het spijsoffer, bereiden; en alzo zal de priester den gereinigde verzoenen voor den Heer.d CDaarna zal hij van de ene tortelduif of jonge duif, welke zijne hand heeft mogen verdienen,x kMaar de overige olie in zijne hand zal hij den gereinigde op het hoofd doen, om hem te verzoenen voor den Heer.c AMaar van de overige olie in zijne hand zal hij den gereinigde aan den lap van zijn rechteroor, en op den duim van zijne rechterhand, en op den groten teen van zijn rechtervoet, boven op het bloed des schuldoffers doen.k Qen met zijnen rechtervinger de olie, die in zijne linkerhand is, zevenmaal voor den Heer sprengen.:qen van die olie in zijne eigene linkerhand gieten,ueVervolgens zal hij het lam des schuldoffers slachten, en van het bloed des schuldoffers nemen, en het den gereinigde aan den lap van zijn rechteroor, en op den duim van zijne rechterhand, en op den groten teen van zijn rechtervoet doen,xkDan zal de priester het lam des schuldoffers en den log olie nemen, en hij zal het alles bewegen voor den Heer. En hij brenge die op den achtsten dag zijner reiniging tot den priester, voor den ingang van de tent der samenkomst voor den Heer.)en twee tortelduiven of twee jonge duiven, die hij met zijne hand verdienen kan, van welke de ene zij een zondoffer, de andere een brandoffer.dCMaar is hij arm en verdient hij met zijne hand zoveel niet, zo neme hij één lam tot een schuldoffer ter beweging, om hem te verzoenen, en één tiende meelbloem met olie gemengd, en één log olie, tot een spijsoffer;fGen zal het op het altaar offeren, benevens het spijsoffer, en hem verzoenen; dan is hij rein.Voorts zal hij het zondoffer bereiden, en den gereinigde vanwege zijne onreinheid verzoenen; en daarna zal hij het brandoffer slachten,vgMaar de overige olie in zijne hand zal hij op het hoofd des gereinigden doen, en hem verzoenen voor den Heer.S!Maar van de overige olie in zijne hand zal hij den gereinigde aan den lap van het rechteroor, en op den rechterduim, en op den groten teen van zijn rechtervoet, boven op het bloed des schuldoffers doen.~%En hij zal zijnen rechtervinger in de olie dopen, die in zijne linkerhand is, en met zijnen vinger de olie zevenmaal voor den Heer sprengen.c}ADaarna zal hij van de olie uit den log nemen en daarvan in zijne eigene linkerhand gieten.N|En de priester zal van het bloed des schuldoffers nemen, en het den gereinigde aan den lap van het rechteroor, en op den duim van zijne rechterhand, en op den groten teen van zijn rechtervoet doen.i{M Daarna zal hij dat lam slachten ter plaatse, waar men het zondoffer en brandoffer slacht, namelijk in de heilige plaats, want gelijk het zondoffer, zo is ook het schuldoffer voor den priester; want het is het allerheiligste.yzm En hij zal het ene lam nemen, en tot een schuldoffer offeren met den log olie, en zal het voor den Heer bewegen.y  Alsdan zal de priester den gereinigde zelven en deze dingen stellen voor den Heer, voor den ingang van de tent der samenkomst.Ex En op den achtsten dag zal hij twee lammeren, zonder gebrek, en een éénjarig schaap, zonder gebrek nemen, en drie tienden meelbloem, met olie gemengd, en een log olie tot een spijsoffer.qw] En op den zevenden dag zal hij al zijn haar op het hoofd, aan den baard en aan de wenkbrauwen zijner ogen afscheren, zodat alle haren afgeschoren zijn; en hij zal zijne klederen wassen en zijn vlees met water baden; dan is hij rein.FvDe gereinigde nu zal zijne klederen wassen en al zijn haar afscheren, en zich met water baden, zo is hij rein: daarna ga hij in het leger, doch hij zal zeven dagen buiten zijne hut blijven.(uKen hem, die zich ter reiniging van de melaatschheid aanbiedt, zevenmaal besprengen; en hem alzo reinigen, en den levenden vogel in het open veld laten vliegen.?tyEn hij zal den levenden vogel nemen, benevens het cederhout, de scharlakenkleurige wol en den hysop, en die dompelen in het bloed des vogels, die boven het levende water geslacht is;^s7Ook zal hij gebieden den enen vogel in een aarden vat boven levend water te slachten."r?En hij zal dengene, die zich ter reiniging aanbiedt, gelasten, dat hij twee levende vogels neme, benevens cederhout, en scharlakenkleurige wol, en hysop.yqmEn de priester zal buiten het leger gaan, en bezien, hoe de plaag der melaatschheid aan den melaatse genezen is.lpSDit is de wet aangaande den melaatse, als hij zal gereinigd worden. Hij zal tot den priester komen.,o WEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:6ng ;Dit is wet van de plaag der melaatschheid aan klederen van wol of van linnen, aan den scheerdraad en aan den inslag, en aan alle velwerk, om die rein of onrein te verklaren.'mI :Maar het kleed, of den scheerdraad, of den inslag, of alle velwerk, dat gewassen is en waarvan dat kwaad geweken is, zal men andermaal wassen, zo is het rein.Cl 9Maar zo het nog aan het kleed, aan den scheerdraad, aan den inslag, of aan enig velwerk gezien wordt, dan is het ene smet, en gij zult datgene, waarin zulk kwaad is, met vuur verbranden.Ck 8Maar als de priester ziet, dat de aangestoken plaats, nadat zij zal gewassen zijn, verdwenen is, zal hij ze van het kleed, van het vel, van den scheerdraad, of van den inslag afscheuren.j 7En als de priester, nadat het gewassen is, zien zal, dat het kwaad niet veranderd is, zich ook niet verder verspreid heeft, zo is het onrein, en gij zult het met vuur verbranden; want het is diep ingevreten, en heeft het voor of achter kaal gemaakt.{iq 6zo zal hij gebieden, dat men datgene, waaraan dat teken is, wasse, en hij zal het andermaal zeven dagen opsluiten."h? 5Maar indien de priester zien zal, dat het kwaad zich niet heeft uitgebreid aan het kleed, of aan den scheerdraad, of aan den inslag, of aan enig velwerk,dgC 4En men zal dat kleed, of dien scheerdraad, of dien inslag, hetzij van wol of van linnen, of alle velwerk, waarin zulk een kwaad is, verbranden, want het is ene hardnekkige melaatschheid; men zal het met vuur verbranden.rf_ 3En als hij op den zevenden dag ziet, dat het kwaad zich verspreid heeft aan het kleed, aan den scheerdraad, den inslag, of aan het vel, of aan iets, dat men van vellen maakt, zo is het ene hardnekkige melaatschheid, en het is onrein.[e1 2En als hij die plaag ziet, zal hij hetgeen, waaraan zij is, zeven dagen opsluiten.d} 1en als dan de plaag aan het kleed, of aan het vel, of aan den scheerdraad, of aan den inslag, of aan enige zaak, die van vellen gemaakt is, groenachtig of roodachtig is, dat is gewis de plaag der melaatschheid; zij zal den priester vertoond worden.c  0aan den scheerdraad of aan den inslag, hetzij van linnen of van wol, of aan een vel, of aan iets, dat van vellen gemaakt wordt;jbO /Wanneer aan een kleed de plaag der melaatschheid zijn zal, hetzij een wollen of een linnen kleed,vag .En zolang die plaag aan hem is, zal hij onrein zijn, alleen wonen, en zijne woning zal buiten het leger zijn.%`E -Wie nu melaats is, diens klederen zullen gescheurd worden, en het hoofd zal ontbloot en de lippen zullen omwonden worden, en hij zal roepen: Onrein, onrein!s_a ,dan is hij melaats en onrein, en de priester zal hem onrein verklaren vanwege de ontsteking op zijn hoofd.b^? +Daarom zal de priester hem bezien, en als hij bevindt, dat er ene witte of roodachtige ontsteking in de plek of in de kaalheid van zijn hoofd opgelopen is, en dat zij er uitziet als anders de melaatschheid in de huid,-]U *Maar doet zich in de plek, of waar hij kaal is, ene witte of roodachtige ontsteking op, zo is de melaatschheid in de plek of in de kaalheid van het hoofd opgekomen.[\1 )Vallen zij hem aan het voorhoofd uit, zodat hij ene kale plek krijgt, hij is rein.P[ (Als de hoofdharen een man uitvallen, zodat hij kaal wordt, hij is rein.Z 'en de priester ziet, dat het wit aldaar verdwijnt, dan is slechts een witte uitslag in de huid opgekomen, en hij is rein.TY# &Wanneer een man of ene vrouw aan de huid van hun vlees witte blaren hebben,FX %Maar is de uitslag, zoveel hij zien kan, staande gebleven, en zwartachtig haar aldaar te voorschijn gekomen, zo is de uitslag genezen, en hij is rein; en de priester zal hem rein verklaren.?Wy $en de priester beziet hem, en bevindt, dat de uitslag zich aldus verder in de huid verspreid heeft, zo zal hij het niet meer achten, dat de haren geelachtig zijn, want hij is onrein._V9 #Maar indien de uitslag zich verder in de huid verspreidt, nadat hij rein verklaard is,U "En als hij hem op den zevenden dag beziet, en bevindt, dat de uitslag zich niet verder in de huid verspreid heeft, en het aanzien daarvan niet dieper dan de andere huid is, zo zal de priester hem rein verklaren; en hij zal zijne klederen wassen, want hij is rein.T !zo zal hij zich doen scheren, maar de plaats van den uitslag zal hij niet scheren; en de priester zal hem wederom zeven dagen opsluiten.RS En als hij hem op den zevenden dag beziet, en bevindt, dat de uitslag zich niet verder verspreid heeft, en aldaar geen geelachtig haar, en het aanzien van den uitslag niet dieper dan de andere huid is,R9 Maar ziet de priester, dat het aanzien van den uitslag niet dieper dan de huid, en het haar niet zwartachtig is, zo zal hij hem zeven dagen opsluiten.rQ_ en de priester de plaag beziet, en bevindt, dat het aanzien daarvan dieper dan de andere huid, en het haar aldaar geelachtig en dun is, zo zal hij hem onrein verklaren; want het is een melaatse uitslag van het hoofd of van den baard.NP Wanneer een man of vrouw op het hoofd of aan den baard uitslag heeft,gOI Maar is het op die plek gebleven, en heeft het zich niet verder in de huid verspreid, en is het daarenboven verdwenen, zo is het slechts een gezwel; en de priester zal hem rein verklaren, want het is de roof van den brand.N7 En op den zevenden dag zal hij hem bezien; heeft het zich verder in de huid verspreid, zo zal hij hem onrein verklaren, want het is de melaatschheid.TM# Maar ziet en bevindt de priester, dat de haren op de gebrande plaats niet in wit veranderd zijn, en de plek niet dieper dan de andere huid en bovendien verdwenen is, zo zal hij hem zeven dagen opsluiten.)LM en de priester hem beziet, en bevindt, dat de haren op de gebrande plaats in wit veranderd zijn, en het aanzien daarvan dieper dan de andere huid is, zo is gewis de melaatschheid uit dien brand ontstaan. Daarom zal de priester hem onrein verklaren, want het is de plaag der melaatschheid.eKE Wanneer iemand zich de huid aan het vuur brandt, en de gebrande plaats roodachtig of wit is,J3 Maar blijft de blaar alzo staan, en verspreidt zij zich niet verder, zo is het slechts de roof van de zweer, en de priester zal hem rein verklaren.~Iw Verspreidt het zich verder in de huid, zo zal hij hem onrein verklaren; want het is gewis de plaag der melaatschheid.)HM Maar ziet de priester en vindt hij, dat de haren niet wit zijn, en dat het niet dieper dan de andere huid en verdwenen is, zo zal hij hem zeven dagen opsluiten.iGM En wanneer nu de priester ziet, dat het aanzien daarvan dieper dan de andere huid, en het haar in wit veranderd is, zo zal hij hem onrein verklaren; want het is gewis de plaag der melaatschheid, die uit de zweer ontstaan is. F en daarna op dezelfde plaats iets wits opkomt, of ene roodachtig witte blaar ontstaat, zo zal hij door den priester bezien worden.QE Als er in de huid van iemands vlees ene zweer ontstaat en weder geneest,D en als de priester hem beziet, en bevindt, dat de plaag in wit veranderd is, zo zal hij hem rein verklaren, want hij is rein.iCM Maar verdwijnt het rauwe vlees, en wordt het in wit veranderd, zo zal hij tot den priester gaan; B En wanneer de priester het rauwe vlees ziet, zo zal hij hem onrein verklaren; want hij is onrein, en het is gewis de melaatschheid.WA) Maar is er op dien dag, als hij bezien wordt, rauw vlees in, zo is hij onrein.H@  en wanneer de priester dat ziet, en bevindt, dat de melaatschheid het gehele vlees bedekt heeft, zo zal hij hem rein verklaren, dewijl het alles aan hem in wit veranderd is, want hij is rein.?) Maar als de melaatschheid in de huid uitbot, en de gehele huid, van het hoofd tot de voeten, en al wat den priester voor de ogen komt, bedekt;&>G zo is het gewis een oude melaatschheid in de huid zijns vleses. Daarom zal de priester hem onrein verklaren, en hem niet opsluiten, want hij is reeds onrein.=  Als deze ziet en bevindt, dat het in de huid wit uitgeslagen, en het haar in wit veranderd, en er rauw vlees in het gezwel is,k<Q Wanneer de plaag der melaatschheid aan een mens zijn zal, zo zal men hem tot den priester brengen.$;C En als de priester dan ziet, dat de verzwering zich verder in de huid verspreid heeft, zo zal hij hem onrein verklaren, want het is gewis de melaatschheid.1:] Maar als de verzwering zich verder verspreidt in de huid, nadat hij door den priester bezien en rein verklaard is, zo zal hij andermaal door den priester bezien worden.9% En als hij hem ten tweeden male op den zevenden dag beziet, en bevindt, dat de ontsteking verdwenen is, en zich niet verder heeft verspreid in de huid, zo zal hij hem rein verklaren, want het is slechts ene verzwering; en hij zal zijne klederen wassen, zo is hij rein.d8C En op den zevenden dag zal hij hem bezien. Is het nu, dat de plaag blijft, gelijk hij haar te voren gezien heeft, en zij zich niet verder verspreid heeft in de huid, zo zal de priester hem wederom zeven dagen opsluiten.[71 Maar indien de blaar in de huid zijns vleses wit is, en nochtans het aanzien niet dieper is dan de andere huid zijns vleses, en de haren niet in wit veranderd zijn, zo zal de priester hem zeven dagen opsluiten.6% En wanneer de priester, de plaag in de huid des vleses ziende, bevindt, dat de haren in wit veranderd zijn, en het aanzien der plaats dieper is dan de andere huid zijns vleses, zo is het gewis de melaatschheid; zodra de priester dit ziet, zal hij hem onrein verklaren.5  Wanneer zich aan een mens een gezwel in de huid zijns vleses opdoet, of ene zweer of ene blaar, als wilde daar melaatschheid in de huid zijns vleses uit worden, zo zal men hem tot den priester Aäron of tot een van zijne zonen onder de priesters brengen.64 k En de Heer sprak tot Mozes en Aäron, zeggende:R3 Maar is een lam boven haar vermogen, zo neme zij twee tortelduiven of twee jonge duiven, de ene tot een brandoffer, de andere tot een zondoffer; zo zal de priester haar verzoenen, opdat zij rein worde."2? Die zal dat offeren voor den Heer, en haar verzoenen; dan wordt zij rein van haren vloed. Dit is de wet voor ene vrouw, die een jongsken of meisje baart.1 En wanneer de dagen harer reiniging om zijn, voor den zoon of voor de dochter, zo zal zij een éénjarig lam tot een brandoffer en ene jonge duif of ene tortelduif tot een zondoffer brengen tot den priester, voor den ingang van de tent der samenkomst.80k Maar baart zij een meisje, zo zal zij twee weken onrein zijn, zolang hare krankheid duurt; en zij zal zes en zestig dagen te huis blijven, gedurende het bloed harer reiniging. /~~~/}W||A{{5zz.yy#xx0wwvuu&tt!ss,rqq]ppSoonnnmmmlkkjjXii4hh=gffueeDd]cjbb.aE``u`__^^A]]\\ [[ZZ XXQWWVV6UTToSSRuQQJPPmONNMLLLNKKWJIIYHGGFEDD CVBB Ah@??>{==6<<);::o99S8u77R7$66>6 5f4443$2111j0/..W--?,,+**))(('&&&%Q$##k""!![! C^/x.7% wCC!xwFy< >  & *f vUgAlle sabbatten zult gij die toebereiden voor den Heer gestadig, den kinderen Israëls tot een eeuwig verbond.qT]En gij zult daarop zuiveren wierook leggen, opdat het gedenkbroden zijn tot een vuuroffer voor den Heer.US%En gij zult die stellen zes aan iedere rij op de schone tafel voor den Heer.dRCEn gij zult meelbloem nemen, en daarvan twaalf koeken bakken, voor elken koek twee tienden.XQ+Hij zal de lampen op den schonen kandelaar voor den Heer dagelijks toebereiden.[P1Buiten het voorhangsel voor de ark der getuigenis, in de tent der samenkomst, zal Aäron die dagelijks toebereiden, des avonds en des morgens, voor den Heer. Dit zij ene eeuwige inzetting voor uwe nakomelingen.OGebied den kinderen Israëls, dat zij tot u brengen zuivere gestoten boomolie voor de lichten, om die dagelijks in de lampen te doen.-N YEn de Heer sprak tot Mozes, zeg gende:IM ,En Mozes gebood aan de kinderen Israëls deze feesten des Heren.L%+opdat uwe nakomelingen weten, dat Ik de kinderen Israëls heb laten wonen in hutten, toen Ik hen uit Egypteland voerde, Ik, de Heer, uw God.mKU*Zeven dagen zult gij in loofhutten wonen; wie een inboorling in Israël is, zal in loofhutten wonen,.JW)En alzo zult gij den Heer dat feest jaarlijks houden, zeven dagen. Dit zal ene eeuwige inzetting zijn voor uwe nakomelingen, om het in de zevende maand zo te vieren.NI(En gij zult op den eersten dag nemen vruchtdragende takken van schone bomen, palmtakken en twijgen van dichte bomen, alsook beekwilgen; en zeven dagen zult gij vrolijk zijn voor den Heer, uwen God.lHS'Maar op den vijftienden dag der zevende maand, als gij de opbrengst van het land hebt ingezameld, zult gij het feest des Heren houden zeven dagen lang; op den eersten dag is het sabbat, en op den achtsten dag is het ook sabbat.|Gs&behalve de sabbatten des Heren, en uwe gaven, en alle geloften en vrijwillige gaven, welke gij den Heer geven zult.ZF/%Dit zijn de feesten des Heren, welke gij voor heilig zult houden en op welke gij zult samenkomen, om aan den Heer te offeren brandoffer, spijsoffer, drankoffer, slachtoffer en andere offers, elk op zijnen dag;ZE/$Zeven dagen zult gij aan den Heer offeren; de achtste dag zal ook heilig zijn, op welken gij samenkomt, en gij zult uw offer den Heer brengen, want het is de dag der vergadering; geen dienstwerk zult gij doen._D9#De eerste dag zal heilig zijn, op welken gij samenkomt; geen dienstwerk zult gij doen.C'"Spreek tot de kinderen Israëls, zeggende: Op den vijftienden dag dezer zevende maand is het feest der Loofhutten voor den Heer, zeven dagen.-BW!En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:2A_ Het is uw grote sabbat, opdat gij uwe lichamen kastijdt. Op den negenden dag der maand, des avonds, zult gij dezen sabbat houden, van den avond af tot den anderen avond.w@iDaarom zult gij geen arbeid doen. Dit zal een eeuwige inzetting zijn voor uwe nakomelingen in al uwe woningen.T?#En wie op dien dag enigen arbeid doet, dien zal Ik uit zijn volk verdelgen.\>3En wie zijn lichaam niet kastijdt op dien dag, zal uit zijn volk uitgeroeid worden.={En gij zult geen arbeid doen op dien dag; want het is de Verzoendag, waarop gij verzoend wordt voor den Heer, uwen God.H< Op den tienden dag van deze zevende maand is de Verzoendag. Die zal bij u heilig zijn en gij zult op dien dag samenkomen; alsdan zult gij uwe lichamen kastijden en den Heer een offer offeren.-;WEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:R:Gij zult alsdan geen dienstwerk doen, maar gij zult aan den Heer offeren.;9qSpreek tot de kinderen Israëls en zeg: Op den eersten dag der zevende maand zult gij den heiligen sabbat des bazuingeschals tot ene gedachtenis houden en op dien dag samenkomen.-8WEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:g7IAls gij nu den oogst van uw land afmaait, zo zult gij het niet ganschelijk op het veld afsnijden, ook niet alles nauwkeurig opzamelen, maar gij zult het aan de armen en vreemdelingen overlaten; want Ik ben de Heer, uw God.I6 En gij zult op dienzelfden dag uitroepen, dat Hij onder u heilig is en gij samenkomt; geen dienstwerk zult gij doen. Ene eeuwige inzetting zal dit zijn bij uwe nakomelingen in al uwe woningen.$5CEn de priester zal dat bewegen met het brood der eerstelingen voor den Heer, en met de twee lammeren; en het zal den Heer heilig en voor den priester zijn.v4gDaarenboven zult gij bereiden een geitebok tot een zondoffer, en twee éénjarige lammeren tot een dankoffer.}3uEn gij zult bij het brood offeren zeven éénjarige lammeren, zonder gebrek, en één jongen var, en twee rammen; zij zullen den Heer een brandoffer zijn met hun spijsoffers en drankoffers. Dit is een offer eens liefelijken reuks voor den Heer.!2=En gij zult het uit al uwe woningen brengen, namelijk twee beweegbroden van twee tienden meelbloem, gezuurd en gebakken, tot eerstelingen voor den Heer.1tot op den dag na den zevenden sabbat zult gij tellen vijftig dagen, en dan zult gij een nieuw spijsoffer den Heer brengen.s0aDaarna zult gij tellen van den dag na den sabbat, toen gij de beweegschoof bracht, zeven gehele sabbatten;U/%En gij zult geen nieuw brood, noch gezengde aren, noch koren te voren eten, tot op dien dag, dat gij uwen God het offer brengt. Dit zal ene eeuwige inzetting zijn voor uwe nakomelingen in al uwe woningen.@.{ benevens het spijsoffer van twee tienden meelbloem, met olie gemengd, tot een offer eens liefelijken reuks voor den Heer; alsmede het drankoffer van wijn, een vierde deel van een hin.- En gij zult op dien dag, als uwe schoof bewogen wordt, den Heer een brandoffer brengen van een lam, dat zonder gebrek en éénjarig is;, en hij zal die schoof voor den Heer bewegen, opdat het van u aangenaam zij; dat zal de priester doen des anderen daags na den sabbat.e+E Spreek tot de kinderen Israëls en zeg tot hen: Wanneer gij in het land komen zult, hetwelk Ik u geven zal, en den oogst zult inzamelen, zo zult gij ene schoof van de eerstelingen van uwen oogst tot den priester brengen;-*W En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:)7En gij zult zeven dagen lang den Heer offers offeren; de zevende dag zal ook heilig zijn, op welken gij samenkomt; dan zult gij geen dienstwerk doen.k(QDe eerste dag zal onder u heilig zijn, op welken gij samenkomt; dan zult gij geen dienstwerk doen.'En op den vijftienden dag van dezelfde maand is het feest der ongezuurde broden des Heren: zeven dagen zult gij ongezuurde broden eten.^&7Op den veertienden dag der eerste maand, tussen de twee avonden, is des Heren Pascha.y%mDit nu zijn de feesten des Heren, welke gij als heilige feesten zult uitroepen, en op welke gij zult samenkomen.H$ Zes dagen zult gij arbeiden, maar de zevende dag is de grote, heilige sabbat, op welken gij zult samenkomen; dan zult gij geen arbeid doen, want het is de sabbat des Heren in al uwe woningen.2#_Spreek tot de kinderen Israëls en zeg tot hen: Dit zijn de feesten des Heren, welke gij als heilig en als mijne feesten zult uitroepen, en op welke gij zult samenkomen.+" UEn de Heer sprak tot Mozes zeggende:L!!die u uit Egypteland gevoerd heb, opdat Ik uw God zij, Ik, de Heer.  opdat gij mijnen heiligen naam niet ontheiligt, maar Ik geheiligd worde onder de kinderen Israëls; want Ik ben de Heer, die u heiligt,H Onderhoudt mijne geboden en doet daarnaar, want Ik ben de Heer;sazo zult gij het op denzelfden dag eten, en zult er niet van overlaten tot den morgen; want Ik ben de Heer.QEn als gij den Heer een lofoffer wilt brengen, dat voor u aangenaam zij,`;Maar hetzij een rund of schaap; men zal het niet met zijn jong op éénen dag slachten.>wWanneer een kalf of lam of bokje geboren is, zo zal het zeven dagen bij zijne moeder zijn, maar op den achtsten dag en vervolgens mag men het den Heer offeren; dan is het aangenaam.-WEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:3aGij zult ook niets zodanigs van de hand eens vreemden als spijze uws Gods offeren, want het deugt niet en het heeft een gebrek; daarom zal het niet aangenaam zijn voor u. Ook zult gij niets wat verstoten, of gedrukt, of gescheurd, of wat gewond is, den Heer offeren, en zult dat in uw land niet doen.%Een os of een schaap, ongewone of gebrekkige leden hebbende, moogt gij vrijwillig offeren, maar tot ene gelofte zal het niet aangenaam zijn.8kIs het blind, of gebrekkig, of verlamd, of dor, of schurftig, of heeft het uitslag, zo zult gij dat den Heer niet offeren, en daarvan geen offer geven op het altaar des Heren,FEn wie den Heer een dankoffer wil brengen, ene bijzondere gelofte, of vrijwillig, van runderen, of schapen, dat zal zonder gebrek zijn, opdat het aangenaam zij: het moet geen gebrek hebben:a=Al wat enig gebrek heeft zult gij niet offeren, want het zal voor u niet aangenaam zijn.widat Hem van u aangenaam zij: dat zal een mannetje en zonder gebrek zijn, van runderen, of lammeren, of geiten.kQSpreek tot Aäron en zijne zonen, en tot de kinderen Israëls: Elke Israëliet of vreemdeling in Israël, die zijn offer wil brengen, hetzij volgens hunne geloften of vrijwillig, dat zij den Heer een brandoffer willen brengen,-WEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:opdat zij zich niet met misdaad en schuld beladen, als zij hunne heilige dingen eten; want Ik ben de Heer, die hen heiligt.q]dus zullen zij de heilige dingen der kinderen Israëls niet ontheiligen, welke zij voor den Heer heffen,Wie uit dwaling van het heilige eet, zal het vijfde deel daaraan toevoegen, en het den priester geven benevens het heilige:X + Maar wordt zij weduwe of uitgestoten, en heeft geen zaad, en keert zij weder tot haars vaders huis, zo zal zij van haars vaders brood eten, evenals toen zij nog maagd was; maar geen vreemde zal daarvan eten.t c Maar als de dochter des priesters de vrouw eens vreemden wordt, zal zij van het heilige hefoffer niet eten. / Maar als de priester ene ziel voor zijn geld koopt, die mag daarvan eten; en wat hem in zijn huis geboren wordt, dat mag ook van zijn brood eten.d C Geen vreemde zal van het heilige eten, noch de huisgenoot des priesters, noch een dagloner./ Y Daarom zullen zij mijne inzettingen onderhouden, opdat zij geen zonde op zich laden en daarin sterven, als zij zich ontheiligen; want Ik ben de Heer, die hen heiligt.Een aas, en wat door wilde dieren verscheurd is, zal hij niet eten, opdat hij er niet onrein door worde; want Ik ben de Heer.q]En als de zon ondergegaan en hij rein geworden is, alsdan mag hij daarvan eten, want het is zijne spijs.7wie iets van dat alles aanraakt, is onrein tot den avond, en hij zal niet eten van de heilige dingen, maar zal te voren zijn lichaam met water baden.en wie enig gewormte aanraakt, waardoor hij onrein wordt of een mens, waardoor hij onrein wordt, en al wat hem verontreinigt,7iWie van Aärons zaad melaats is of een vloed heeft, zal van het heilige niet eten, voordat hij rein is; wie enig dood lichaam aanraakt, of wien in den slaap het zaad ontgaat,ueZeg tot hen voor hunne nakomelingen: Wie van uw zaad tot de heilige dingen nadert, welke de kinderen Israëls den Heer heiligen, als zijne onreinheid op hem is, diens ziel zal uitgeroeid worden voor mijn aangezicht; want Ik ben de Heer.MSpreek tot Aäron en zijne zonen, dat zij zich onthouden van de heilige dingen der kinderen Israëls, welke zij Mij heiligen, en dat zij mijnen heiligen naam niet ontheiligen; want Ik ben de Heer., WEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:U%En Mozes sprak dit tot Aäron en zijne zonen en tot al de kinderen Israëls.@{Doch tot het voorhangsel zal hij niet komen, noch tot het altaar naderen, dewijl een gebrek aan hem is, opdat hij mijn heiligdom niet ontheilige; want Ik ben de Heer, die hen heiligt.h~KNochtans zal hij het brood zijns Gods eten, zo van de heilige als van de allerheiligste offers.k}QAl wie nu van het zaad van Aäron, den priester, een gebrek aan zich heeft, zal niet naderen om de offers voor den Heer te offeren; want hij heeft een gebrek, daarom zal hij tot de broden zijns Gods niet naderen om te offeren.{|qof die bultig is, of een vlies op het oog heeft, of scheel, of schurftig is, of uitslag heeft, of die gebroken is.-{Wof die aan voet of hand gebrekkig is,z5Want niemand, aan wien een gebrek is, zal naderen, hetzij dat hij blind of lam is, of een misvormden neus heeft, of te kort of te lang van leden is,"y?Spreek tot Aäron en zeg: Wanneer aan iemand van uw zaad onder uwe geslachten een gebrek is, dan zal hij niet naderen om het brood zijns Gods te offeren.-xWEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:cwAopdat hij zijn zaad niet ontheilige onder zijn volk; want Ik ben de Heer, die hem heiligt.{vqmaar geen weduwe, noch verstotene, noch onteerde, noch hoer; maar ene maagd uit zijn volk zal hij tot vrouw nemen,*uQ Ene maagd zal hij tot vrouw nemen,(tK Hij zal niet uit het heiligdom gaan, om het heiligdom zijns Gods niet te ontheiligen; want de heilige kroon, de zalfolie zijns Gods, is op hem. Ik ben de Heer.rs_ En hij zal tot geen dode komen; en hij zal zich noch om zijnen vader noch om zijne moeder verontreinigen.Yr- Wie hogepriester is onder zijne broeders, op wiens hoofd de zalfolie gegoten, en die verordend is om de [heilige] klederen aan te trekken, zal zijn hoofd niet ontbloten en zijne klederen niet scheuren.q{ Als eens priesters dochter begint te hoereren, zal men haar met vuur verbranden; want zij heeft haren vader geschonden.pDaarom zult gij hem heilig houden, want hij offert het brood uws Gods; hij zal u heilig zijn, want Ik ben heilig, de Heer, die u heiligt.|osZij zullen geen hoer nemen, noch iemand, die onteerd is, of van haren man verstoten; want hij is zijnen God heilig.6ngZij zullen voor hunnen God heilig zijn, en den naam huns Gods niet ontheiligen, want zij offeren de vuuroffers des Heren, het brood huns Gods; daarom zullen zij heilig zijn.{mqHij zal ook geen kruin op zijn hoofd maken, noch zijnen baard afscheren, en aan zijn lichaam geen teken insnijden.{lqAnders mag hij zich niet verontreinigen aan iemand, die hem toebehoort onder zijn volk, zodat hij zich ontheiligt. k en aan zijne zuster, die nog als maagd bij hem inwoont, en geen vrouw eens mans geweest is; aan die mag hij zich verontreinigen.#jAbehalve aan zijn bloedverwant, die hem het naaste bestaat, als aan zijne moeder, aan zijnen vader, aan zijnen zoon, aan zijne dochter, aan zijnen broeder,i -En de Heer sprak tot Mozes: Zeg den priesters, Aärons zonen, en spreek tot hen: Een priester zal zich aan geen dode zijns volks verontreinigen;h!Als nu een man of ene vrouw een waarzegger of wichelaar zal zijn, zullen zij den dood sterven; men zal hen stenigen; hun bloed zij op hen.gEn gij zult Mij heilig zijn, want Ik de Heer ben heilig, die u afgezonderd heb van de volken, opdat gij de mijne zoudt zijn.fDerhalve zult gij ook het reine vee van het onreine afzonderen, en de onreine vogels van de reine, en uwe ziel niet verontreinigen aan het vee, aan de vogels, en aan al wat op de aarde kruipt, hetwelk Ik voor u afgezonderd heb, opdat het u onrein zij.=euTot u echter sprak Ik: Gij zult hun land bezitten, want Ik zal u een land tot een erf geven, waar melk en honig vloeit. Ik ben de Heer, uw God, die u van de volken afgezonderd heb.d5en wandelt niet naar de inzettingen der volken, welke Ik voor u zal uitstoten; want dit alles hebben zij gedaan en Ik heb een afschuw van hen gehad.c7Zo onderhoudt dan al mijne inzettingen en mijne rechten en doet daarnaar, opdat het land, naar hetwelk Ik u voer om aldaar te wonen, u niet uitspuwe;$bCAls iemand zijns broeders huisvrouw neemt, dat is ene schandelijke daad: zij zullen zonder kinderen zijn, omdat hij zijns broeders schaamte ontbloot heeft.1a]Als iemand bij de huisvrouw van zijns vaders broeder ligt, zo heeft hij zijns ooms schaamte ontbloot; zij zullen hunne zonde dragen; zonder kinderen zullen zij sterven.7`iGij zult de schaamte van de zuster uwer moeder en de zuster uws vaders niet ontbloten; zulk een heeft zijne naaste bloedverwante ontbloot, en zij zullen hunne misdaad dragen.e_EWanneer een man bij ene vrouw ligt ten tijde als zij hare krankheid heeft, en hare schaamte ontbloot en de bron haars bloeds ontdekt, en zij de bron haars bloeds ontbloot, zo zullen beiden uit hun volk uitgeroeid worden.8^kAls iemand zijne zuster neemt, de dochter zijns vaders of de dochter zijner moeder, en hare schaamte beziet en zij wederom zijne schaamte, dat is ene bloedschande, en zij zullen uitgeroeid worden voor de lieden huns volks, want hij heeft de schaamte zijner zuster ontbloot; hij zal zijne misdaad dragen.)]MAls ene vrouw tot enig beest nadert, zodat zij daarmede te doen heeft, zult gij haar doden, en het beest ook; den dood zullen zij sterven; hun bloed zij op hen.^\7Als iemand bij een beest ligt, zal hij den dood sterven; ook het beest zal men doden.7[iAls iemand ene vrouw neemt, en hare moeder daarbij, dan heeft hij ene schanddaad bedreven; men zal hem met vuur verbranden, en haar ook, opdat er geen schanddaad onder u zij.Z- Als iemand bij een jongen ligt, als bij ene vrouw, zo hebben beiden een gruwel gepleegd en zullen beiden den dood sterven; hun bloed zij op hen.Y Als iemand bij zijn schoondochter ligt, zo zullen beiden den dood sterven, want zij hebben ene schanddaad bedreven; hun bloed zij op hen. X; Als iemand bij zijns vaders huisvrouw zal gelegen hebben, zodat hij zijns vaders bed onteert, dan zullen beiden den dood sterven; hun bloed zij op hen.=Wu Wie met iemands huisvrouw overspel bedreven heeft, zal den dood sterven, zowel de overspeler als de overspeelster, omdat hij met de vrouw van zijnen naaste overspel bedreven heeft.V% Wie zijnen vader of zijne moeder vloekt, zal den dood sterven; zijn bloed zij op hem, omdat hij zijnen vader of zijne moeder gevloekt heeft.YU-en onderhoudt mijne inzettingen en doet die; want Ik ben de Heer, die u heiligt.FTDaarom heiligt u en zijt heilig; want Ik ben de Heer, uw God;/SYWanneer iemand zich tot de waarzeggers en wichelaars keren zal, om die na te hoereren, zo zal Ik mijn aangezicht tegen hem stellen en zal hem uit zijn volk uitroeien.7Rizo zal Ik echter mijn aangezicht tegen dien mens stellen, en tegen zijn geslacht, en Ik zal hem, en allen, die met hem den Moloch nagehoereerd hebben, uit hun volk uitroeien."Q?En indien het volk in het land het voor dien mens door de vingers mocht zien, die van zijn kroost aan den Moloch gegeven heeft, zodat zij hem niet doden,\P3En Ik zal mijn aangezicht tegen dien mens stellen, en zal hem uit zijn volk uitroeien, omdat hij van zijn kroost aan den Moloch gegeven, en mijn heiligdom verontreinigd, en mijnen heiligen naam ontheiligd heeft.XO+Zeg den kinderen Israëls: Wie onder de kinderen Israëls, of van de vreemdelingen, die onder Israël wonen, van zijn kroost aan den Moloch geeft, zal den dood sterven; het volk in het land zal hem stenigen.,N WEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:(MKEn de priester zal het offer van het gestoten graan en van de olie, benevens al den wierook, ontsteken tot ene gedachtenis. Dit is een vuuroffer voor den Heer.\L3en gij zult olie daarbij doen, en wierook daarop leggen; dan is het een spijsoffer.FKMaar wilt gij den Heer een spijsoffer brengen van de eerste vruchten, zo zult gij de verse aren, aan het vuur gedroogd, klein stoten, en alzo het spijsoffer van uwe eerste vruchten brengen;$JC Al uw spijsoffer zult gij zouten, en uw spijsoffer zal nimmer zonder het zout des verbonds van uwen God zijn; want bij al uwe offers zult gij zout offeren.I Maar gij moogt die den Heer tot een eersteling brengen; doch zij zullen op het altaar niet ontstoken worden tot een liefelijken reuk.9Hm Alle spijsoffer, dat gij den Heer brengen wilt, zult gij zonder zuurdeeg bereiden; want daaronder zal geen zuurdeeg noch honig tot een vuuroffer voor den Heer ontstoken worden.Gy Maar het overige zal voor Aäron en zijne zonen zijn. Dit zal het allerheiligste zijn van de vuuroffers voor den Heer.*FO En hij zal een deel van dat spijsoffer opheffen tot ene gedachtenis, en het op het altaar ontsteken. Dit is een vuuroffer tot een liefelijken reuk voor den Heer.EEn gij zult dat spijsoffer, hetwelk gij daarvan bereid hebt voor den Heer, tot den priester brengen; die zal het op het altaar brengen.kDQOf is uw spijsoffer iets, op den rooster geroost, zo zult gij het bereiden van meelbloem met olie.[C1En gij zult het in stukken delen en olie daarop gieten, dan is het een spijsoffer.BOf is uw spijsoffer iets van hetgeen gebakken wordt in de pan, zo zal het zijn van ongezuurde meelbloem, met olie gemengd.@A{Wilt gij echter een spijsoffer brengen van iets wat gebakken wordt in den oven, zo neme men koeken van meelbloem, ongezuurd, met olie gemengd, en ongezuurde vladen met olie bestreken.@Maar het overige van het spijsoffer zal voor Aäron en zijne zonen zijn. Dit zal het allerheiligste zijn van de vuuroffers voor den Heer.?9en hij zal het alzo brengen tot de priesters, Aärons zonen. Alsdan zal de priester zijne hand vol nemen van deze meelbloem en olie, benevens al den wierook, en hij zal het op het altaar ontsteken tot ene gedachtenis. Dit is een vuuroffer tot een liefelijken reuk voor den Heer.> !En wanneer iemand den Heer een spijsoffer wil brengen, zo zal het van meelbloem zijn; en hij zal er olie opgieten, en er wierook opleggen;h=K%opdat gij al mijne inzettingen en al mijne rechten onderhoudt en die doet; want Ik ben de Heer.<7$Rechte weegschalen, rechte ponden, rechte schepels, rechte kannen zullen onder u zijn; want Ik ben de Heer, uw God, die u uit Egypteland gevoerd heb,W;)#Gij zult geen onrecht doen in het gericht, met de el, het gewicht, of de maat..:W"Hij zal bij u wonen als een inboorling onder u, en gij zult hem liefhebben als uzelve; want gij zijt ook vreemdelingen geweest in Egypteland. Ik ben de Heer, uw God.Z9/!Wanneer een vreemdeling bij u in uw land wonen zal, zult gij hem niet verdrukken.w8i Voor een grijs hoofd zult gij opstaan en den oude eren; en gij zult vrezen voor uwen God; want Ik ben de Heer.#7AGij zult u niet tot de waarzeggers keren, en niets bij de wichelaars onderzoeken, opdat gij niet aan hen verontreinigd wordt; want Ik ben de Heer, uw God.T6#Onderhoudt mijne feestdagen en ontziet mijn heiligdom; want Ik ben de Heer.5yGij zult uwe dochter niet tot hoererij houden, opdat het land geen hoererij bedrijve en met schanddaden vervuld worde.4Gij zult om een dode geen teken in uw vlees snijden, noch letters van een ingedrukt teken in u maken; want Ik ben de Heer.`3;Gij zult uw haar aan het hoofd niet rondom afsnijden, noch uwen baard geheel afscheren.i2MGij zult niets met bloed eten. Gij zult op geen vogelgeschreeuw achtslaan, noch dagen verkiezen.h1Kmaar in het vijfde jaar zult gij de vruchten eten en ze inzamelen; want Ik ben de Heer, uw God.`0;en in het vierde jaar zullen al hunne vruchten heilig zijn, een lofoffer voor den Heer;d/CWanneer gij in het land komt, en allerlei bomen plant, waar men van eet, zo zult gij hunne eerste vruchten, als ware het hunne voorhuid, besnijden; drie jaren lang zult gij ze voor onbesneden houden en er niet van eten;4.cen de priester zal hem met dat schuldoffer voor den Heer verzoenen over de zonde, die hij gedaan heeft; zo zal God hem zijne zonde, die hij gedaan heeft, genadig vergeven.-yMaar hij zal voor zijne schuld den Heer aan den ingang van de tent der samenkomst een ram tot een schuldoffer brengen;n,WAls een man vleselijke gemeenschap heeft met ene vrouw, die ene lijfeigene maagd is, en door den man versmaad, doch niet gelost of vrijgelaten, dat zal gestraft worden; maar zij zullen niet sterven, want zij is niet vrij geweest.b+?Mijne inzettingen zult gij onderhouden; gij zult uw vee met geen andere soort van dieren te doen laten hebben, en uw veld niet met menigerlei zaad bezaaien, en geen kleed, van wol en linnen gemengd, aan u laten komen. *;Gij zult niet wraakgierig zijn, noch toorn behouden tegen de kinderen uws volks; maar gij zult uwen naaste liefhebben als uzelven; want Ik ben de Heer.) Gij zult uwen broeder niet haten in uw hart, maar gij zult uwen naaste bestraffen, opdat gij om zijnentwil geen schuld draagt.(Gij zult geen kwaadspreker zijn onder uw volk; ook zult gij niet optreden tegen het bloed uws naasten; want Ik ben de Heer.'7Gij zult geen onrecht doen in het gericht, en zult den geringe niet voortrekken, noch den grote eren, maar gij zult uwen naaste rechtvaardig richten.&)Gij zult den dove niet vloeken, en voor den blinde zult gij geen struikelblok werpen, maar gij zult voor uwen God vrezen; want Ik ben de Heer.|%s Gij zult uwen naaste geen onrecht doen, noch hem beroven; des dagloners loon zal niet bij u blijven tot den morgen.s$a Gij zult niet valschelijk zweren bij mijnen naam, noch den naam uws Gods ontheiligen; want Ik ben de Heer.[#1 Gij zult niet stelen, noch liegen, noch valschelijk handelen de een met den ander.@"{ ook zult gij uwen wijnberg niet zo nauwkeurig afplukken, noch de afgevallen druiven opzamelen; maar gij zult die voor de armen en vreemdelingen overlaten; want Ik ben de Heer, uw God.! Wanneer gij den oogst uws lands afmaait, zo zult gij het niet aan de hoeken in het rond afsnijden, ook niet alles nauwkeurig opzamelen; +en wie er van eet zal zijne misdaad dragen, omdat hij het heiligdom des Heren ontheiligt, en zulk ene ziel zal uit haar volk uitgeroeid worden.nWen indien iemand op den derden dag daarvan eten zal, zo is hij een gruwel en zal niet aangenaam zijn;"?En gij zult het eten op denzelfden dag als het geofferd wordt, en des anderen daags; maar wat tot den derden dag overblijft, zal men met vuur verbranden;iMEn wanneer gij den Heer een dankoffer wilt offeren, zo zult gij offeren hetgeen Hem behagen kan.r_Gij zult u niet tot de afgoden keren, en zult u geen gegoten godheden maken; want Ik ben de Heer, uw God.saEen ieder vreze zijne moeder en zijnen vader, en onderhoude mijne feestdagen; want Ik ben de Heer, uw God. Spreek tot de gehele gemeente der kinderen Israëls en zeg tot hen: Gij zult heilig zijn, want Ik ben heilig, de Heer, uw God., WEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:0[Daarom houdt mijne inzettingen, opdat gij niet doet naar de gruwelijke zeden, die vóór u waren om daarmede niet verontreinigd te worden; want Ik ben de Heer, uw God.Z/Want wie deze gruwelen doen, hunne zielen zullen uit haar volk uitgeroeid worden.opdat het land ook u niet uitspuwe, als gij het verontreinigt, gelijk het de volken heeft uitgespuwd, die vóór u waren.{qwant al zulke gruwelen hebben de lieden van dit land gedaan, die vóór u waren, en hebben het land verontreinigd;Daarom houdt mijne inzettingen en rechten, en doet geen van al die gruwelen, noch de inboorling, noch de vreemdeling onder u;  omdat het land daardoor verontreinigd is; en Ik zal hunne misdaad aan hen bezoeken, zodat het land zijne inwoners zal uitspuwen.5Gij zult u in geen van deze dingen verontreinigen; want met dit alles hebben de volken zich verontreinigd, die Ik voor uw aangezicht zal uitdrijven,/Gij zult ook bij geen dier liggen, zodat gij daarmede verontreinigd wordt; en geen vrouw zal met een dier te doen hebben; want dit is een gruwel.W)Gij zult niet bij een jongen liggen als bij ene vrouw; want dit is een gruwel.%Gij zult ook van uw zaad niet geven om voor den Moloch verbrand te worden, opdat gij den naam uws Gods niet ontheiligt; want Ik ben de Heer.ymGij zult ook geen vleselijke gemeenschap hebben met uws naasten huisvrouw, waarmede gij u en haar verontreinigt. Gij zult u niet tot de vrouw begeven, terwijl zij hare krankheid heeft, in hare onreinheid, om hare schaamte te ontbloten. Gij zult ook geen vrouw en hare zuster te gelijk nemen om hare schaamte te ontbloten, haar tot spijt, terwijl zij nog leeft.x kGij zult de schaamte van ene vrouw en tevens die van hare dochter niet ontbloten, noch de dochter haars zoons of de dochter harer dochter nemen om haar schaamte te ontbloten; want zij is hare naaste bloedverwante, en het is ene schanddaad.k QGij zult de schaamte van uws broeders huisvrouw niet ontbloten; want het is uws broeders schaamte. Gij zult de schaamte van uwe schoondochter niet ontbloten; want zij is uws zoons huisvrouw; daarom zult gij hare schaamte niet ontbloten.ymGij zult de schaamte van uws vaders broeder niet ontbloten, dat gij zijne huisvrouw neemt, want zij is uwe moei.xk Gij zult de schaamte van de zuster uwer moeder niet ontbloten; want zij is de naaste bloedverwante uwer moeder.sa Gij zult de schaamte van uws vaders zuster niet ontbloten; want zij is de naaste bloedverwante uws vaders. Gij zult de schaamte van de dochter der huisvrouw uws vaders, die uit uwen vader geboren en uwe zuster is, niet ontbloten.y Gij zult de schaamte van de dochter uws zoons of van de dochter uwer dochter niet ontbloten; want het is uwe schaamte.# Gij zult de schaamte van uwe zuster, die de dochter uws vaders of de dochter uwer moeder is, in huis of daarbuiten geboren, niet ontbloten.jOGij zult de schaamte van de huisvrouw uws vaders niet ontbloten; want het is uws vaders schaamte.Gij zult de schaamte van uwen vader en van uwe moeder niet ontbloten; het is uwe moeder, daarom zult gij hare schaamte niet ontbloten.tcNiemand zal zich tot zijne naaste bloedverwante begeven om hare schaamte te ontbloten; want Ik ben de Heer.{Daarom zult gij mijne inzettingen en mijne rechten houden. Want wie deze doet, zal daardoor leven; want Ik ben de Heer. ~Maar naar mijne rechten zult gij doen, en mijne inzettingen zult gij houden, zodat gij daarin wandelt; want Ik ben de Heer, uw God.S}!Gij zult niet doen naar de werken van het land Egypte, in hetwelk gij gewoond hebt, ook niet naar de werken van het land Kanaän, in hetwelk Ik u voeren zal; gij zult ook naar hunne wijze niet wandelen.P|Spreek tot de kinderen Israëls en zeg tot hen: Ik ben de Heer, uw God.0{ _Voorts sprak de Heer tot Mozes, zeggende:tzcMaar indien hij zijne klederen niet wassen noch zich baden zal, zo zal hij aan zijne misdaad schuldig zijn.LyEn wie een aas of wat door het wild verscheurd is, eet, hij zij een inboorling of vreemdeling, zal zijne klederen wassen en zich met water baden, en onrein zijn tot den avond; dan wordt hij rein. hI~}}u}D||?{{M{zz?yyexxXww?vuuAttPsrr)qqlppMoo&nn+mm4lkkkjiihZgffeeAddccBbbcaaC``h_^^]{\[[(ZZ YYXVXWW VZUUOTTCSSSBRR-QPOO^NNMMM LLAKiJJ;IIHHlGGiFFEDD'C|BBAi@V?S>>==<#zolang het woest ligt, zal het rusten, omdat het niet rusten kon, toen gij het moest laten rusten, en gij daarin woondet.F="Alsdan zal het land in zijne sabbatten genoegen scheppen, zolang het woest ligt en gij in het land der vijanden zijt; ja, alsdan zal het land rusten en in zijne sabbatten genoegen scheppen: <!En Ik zal u onder de volken verstrooien en het zwaard achter u uittrekken, zodat uw land woest en uwe steden verwoest zullen zijn.o;Y Alzo zal Ik dat land woest maken, zodat uwe vijanden, die er in wonen, zich daarover ontzetten zullen.t:cEn Ik zal uwe steden woest maken en uwe heiligdommen omverwerpen, en zal uwen liefelijken reuk niet ruiken.93En Ik zal uwe hoogten verdelgen en uwe zonnezuilen uitroeien, en zal uwe lichamen op uwe afgoden werpen; en mijne ziel zal een afkeer van u hebben.@8}zodat gij het vlees van uwe zonen en dochters zult eten.n7Wzo zal Ik ook in gramschap Mij tegen u verzetten, en zal u zevenmaal zwaarder straffen om uwe zonden,[61En indien gij ook dan nog niet naar Mij zult horen, en u tegen Mij zult verzetten,J5Dan zal Ik u den voorraad van brood verderven, zodat tien vrouwen uw brood in één oven zullen bakken, en uw brood zal men met gewicht uitwegen, en als gij eet, zult gij niet verzadigd worden.S4!en Ik zal een zwaard der wrake over u brengen, dat mijn verbond wreken zal; en of gij u al in uwe steden zult opsluiten, zo zal Ik toch de pest onder u zenden, en zal u in de handen uwer vijanden geven.b3?zo zal Ik Mij ook tegen u verzetten, en zal u nog zevenmaal zwaarder slaan om uwe zonden;u2eEn zo gij na dit alles nog niet genoeg door Mij zult zijn getuchtigd, en voortgaat u tegen Mij te verzetten,17en Ik zal wilde dieren onder u zenden; die zullen uwe kinderen verslinden, en uw vee verscheuren, en u verminderen, en uwe wegen zullen woest worden.0En indien gij u nog verder tegen Mij verzet, en Mij niet horen wilt, zo zal Ik u nog zevenmaal zwaarder slaan om uwe zonden,/en uwe moeite en arbeid zal verloren zijn, zodat uw land zijn gewas niet geeft, en de bomen in het land hunne vruchten niet voortbrengen.v.gopdat Ik uwe hoovaardij en hardnekkigheid breke; en Ik zal uwen hemel als ijzer en uwe aarde als koper maken;}-uEn zo gij ook na dit alles naar Mij nog niet horen zult, dan zal Ik u nog zevenmaal zwaarder straffen om uwe zonden,7,iEn Ik zal mijn aangezicht tegen u stellen, en gij zult geslagen worden voor uwe vijanden; en die u haten, zullen over u heersen, en gij zult vlieden, ook als niemand u jaagt.l+Szo zal Ik ook aldus met u doen: Ik zal u op ene verschrikkelijke wijze met gezwel en koorts bezoeken, zodat uw aangezicht vervalt en uw lichaam versmacht; gij zult tevergeefs uw zaad zaaien, want uwe vijanden zullen het opeten.*3en mijne inzettingen zult verachten, en uwe ziel mijne rechten zal verwerpen, zodat gij niet doet al mijne geboden, en mijn verbond zult verbreken,U)%Maar indien gij naar Mij niet zult horen, en al deze geboden niet zult doen,7(i want Ik ben de Heer, uw God, die u uit Egypteland gevoerd heb, opdat gij hunne knechten niet zoudt zijn, en Ik heb uw juk verbroken en u met opgerichte hoofden doen wandelen.T'# en Ik zal onder u wandelen en zal uw God zijn, ook zult gij mijn volk zijn;P& Ik zal mijne woning onder u hebben, en mijne ziel zal u niet verwerpen,Q% En gij zult van het oude eten, en als het nieuwe komt, het oude wegdoen.s$a En Ik zal Mij tot u wenden, en zal u doen wassen en vermenigvuldigen, en Ik zal mijn verbond met u houden.#Vijf van u zullen er honderd jagen, en honderd van u zullen tien duizend jagen, want uwe vijanden zullen voor u vallen door het zwaard.^"7Gij zult uwe vijanden jagen, en zij zullen voor uw aangezicht vallen door het zwaard.$!CIk zal vrede in uw land geven, opdat gij slaapt en niemand u verschrikke. Ik zal de boze dieren uit het land wegdoen, en geen zwaard zal door uw land gaan.+ Qen de dorstijd zal u reiken tot den wijnoogst, en de wijnoogst zal reiken tot den zaaitijd; en gij zult volheid van brood hebben, en zult in uw land veilig wonen.zo zal Ik u regen geven op zijnen tijd, en het land zal zijn gewas geven, en de bomen op het veld zullen hunne vruchten voortbrengen;cAIs het, dat gij naar mijne inzettingen zult wandelen en mijne geboden onderhouden en doen,NOnderhoudt mijne sabbatten en ontziet mijn heiligdom. Ik ben de Heer.8 mGij zult u geen afgoden maken, noch beelden, en zult u geen zuilen oprichten, noch een teken van steen in uw land zetten, om daarvoor te aanbidden; want Ik ben de Heer, uw God.r_7Want de kinderen Israëls zijn mijne knechten, die Ik uit Egypteland gevoerd heb. Ik ben de Heer, uw God.~w6En indien hij zich op deze wijze niet lost, zo zal hij toch in het jubeljaar vrij uitgaan, en zijne kinderen met hem.'5En hij zal er zijn dagloon van jaar tot jaar mede bijrekenen; en gij zult niet toelaten, dat men met wreedheid over hem heerse voor uwe ogen.~w4maar zijn er weinige jaren over tot aan het jubeljaar, zo zal hij ook volgens die jaren wedergeven tot zijne lossing.!3Zijn er nog vele jaren tot aan het jubeljaar, zo zal hij naar het getal daarvan des te meer geven om te lossen, al naardat hij gekocht is; 2En hij zal met zijnen koper rekenen van het jaar af, toen hij zich verkocht heeft, tot op het jubeljaar, en het geld zal naar het getal der jaren, voor hetwelk hij verkocht is, gerekend worden, en hij zal er zijn dagloon van dien gehelen tijd bijrekenen.*O1zijn oom, of zijns ooms zoon, of wie anders de naaste bloedverwant van zijn geslacht is: of indien zijn eigen hand zoveel verdient, zo zal hij zichzelven lossen.0zo zal hij, nadat hij verkocht is, het recht hebben om weder vrij te worden, en iemand onder zijne broeders mag hem lossen:3a/Als enige vreemdeling of gast onder u vermogen heeft gekregen, en uw broeder verarmt, en zich aan een vreemdeling of gast onder u, of aan iemand van zijnen stam verkoopt,sa.En gij, en uwe kinderen na u, zult hen bezitten tot een eigendom voor altoos, en dezen zult gij lijfeigene knechten laten zijn; maar wat uwe broeders, de kinderen Israëls betreft, de een zal over den ander niet heersen met wreedheid./Y-ook van de kinderen der gasten, die vreemdelingen onder u zijn, en van hunne nakomelingen, die bij u in het land geboren worden; die zult gij tot een eigendom hebben.zo,Doch wilt gij lijfeigene knechten en dienstmaagden hebben, zo zult gij ze kopen van de volken, die rondom u zijn,Y-+En gij zult niet over hen heersen met wreedheid, maar zult voor uwen God vrezen. *Want zij zijn mijne knechten, die Ik uit Egypteland gevoerd heb; daarom zullen zij niet gelijk een lijfeigene verkocht worden. )Dan zal hij van u vrij uitgaan, en zijne kinderen met hem, en hij zal wederkeren tot zijn geslacht en tot de bezitting zijner vaderen.d C(maar gelijk een dagloner en gast zal hij bij u zijn, en tot aan het jubeljaar bij u dienen.s a'Als uw broeder bij u verarmt en zich aan u verkoopt, zo zult gij hem niet laten dienen als een lijfeigene;y m&want Ik ben de Heer, uw God, die u uit Egypteland gevoerd heb, om u het land Kanaän te geven en uw God te zijn.\ 3%Gij zult hem uw geld niet op woeker geven, en uwe spijs niet geven tegen overwinst;  $En gij zult geen woeker van hem nemen, noch overwinst; maar gij zult voor uwen God vrezen, opdat uw broeder onder u kunne leven.#Als uw broeder verarmt en onder u vermindert, zo zult gij hem aannemen, hetzij als vreemdeling of gast, opdat hij onder u kunne leven.eE"Doch het veld voor hunne steden zal men niet verkopen; want dat is hun eigendom voor altoos.T#!Wie iets van de Levieten lost, zal het verlaten in het jubeljaar, hetzij huis of stad, hetgeen hij bezeten heeft; want de huizen in de steden der Levieten zijn hunne bezitting onder de kinderen Israëls.sa De steden der Levieten en de huizen in de steden, in welke hunne bezitting is, mogen altijd gelost worden.)MMaar is het een huis in een dorp, waar geen muur om is, dan zal men dat rekenen gelijk de velden des lands; en het zal vrij worden en in het jubeljaar loskomen.-UMaar indien hij het niet lost, eer het gehele jaar om is, zo zal de koper het voor altoos behouden en zijne nakomelingen; en het zal niet loskomen in het jubeljaar.%EWie een woonhuis verkoopt binnen de stadsmuren, heeft een geheel jaar uitstel om het weder te lossen; dit zal de tijd zijn binnen welken hij het lossen mag.b?Maar kan zijne hand zoveel niet vinden, dat hij het wederuitkeert, zo zal hetgeen hij verkocht heeft in de hand des kopers blijven tot het jubeljaar; dan zal het loskomen, en hij zal weder tot zijne bezitting geraken.$Czo zal men rekenen van het jaar af, toen hij het verkocht heeft, en den verkoper die overige jaren wederuitkeren, opdat hij weder tot zijne bezitting kome.i~MMaar als iemand geen losser heeft, en hij kan met zijne hand zoveel opbrengen, dat hij het lost,!}=Als uw broeder verarmt en u zijne have verkoopt, en zijn naaste vriend komt tot hem om het te lossen, zo zal hij lossen wat zijn broeder verkocht heeft.K|En gij zult in uw gehele land lossing voor de landerijen toestaan.{Daarom zult gij het land niet verkopen voor altoos; want het land is het mijne, en gij zijt vreemdelingen en gasten voor mij..zWzodat gij in het achtste jaar nog zaad zult hebben, en van het oude koren eten. Tot in het negende jaar, dat er weder nieuw koren inkomt, zult gij van het oude eten.ry_zo zal Ik in het zesde jaar mijnen zegen over u gebieden, dat het voor drie jaren koren zal voortbrengen,}xuEn zo gij zeggen mocht: Wat zullen wij eten in het zevende jaar? Wij zaaien dan niet, ook zamelen wij geen koren in:iwMwant het land zal u zijne vruchten geven, zodat gij genoeg te eten hebt, en veilig daarin woont. v Daarom doet naar mijne inzettingen en onderhoudt mijne rechten, dat gij daarnaar doet, opdat gij gerust in het land wonen moogt;duCNiemand benadele dan zijnen naaste, maar vreest voor uwen God; want Ik ben de Heer, uw God.:toNaar de menigte dier jaren zult gij den koop verhogen, en naar het weinige dier jaren zult gij den koop verminderen; want hij zal het u, al naar dat het opbrengen kan, verkopen.!s=maar naar het getal der jaren van het jubeljaar af, zult gij het van hem kopen; en wat de jaren daarna opbrengen kunnen, zo hoog zal hij het u verkopen.ureWanneer gij nu iets aan uwen naaste verkoopt, of wat van hem koopt, zo zal niemand zijnen broeder benadelen,Qq Dit is het jubeljaar, in hetwelk iedereen weder aan het zijne komen zal.dpC want het jubeljaar zal onder u heilig zijn, maar wat het veld vanzelf draagt zult gij eten.4oc Want het vijftigste jaar is uw jubeljaar; gij zult niet zaaien, ook wat vanzelf wast niet inoogsten, ook wat zonder arbeid in den wijnberg wast niet afplukken in dat jaar,bn? en gij zult het vijftigste jaar heiligen, en zult het noemen een vrij-jaar in het land voor allen, die er in wonen, want het is uw jubeljaar; alsdan zal een ieder bij u weder tot zijne have en tot zijn geslacht komen.m Dan zult gij op de bazuinen doen blazen door al uw land, op den tienden dag der zevende maand, op den dag der verzoening;l'En gij zult zeven zulke rustjaren tellen, zodat zeven jaren zevenmaal geteld worden; en de tijd der zeven rustjaren is negen en veertig jaar.Rkuw vee, en de dieren in uw land, alle vruchten zullen hun tot spijs zijn.j1En wat het land gedurende zijn rust zal voortbrengen, zult gij eten, uw knecht, uwe dienstmaagd, uw dagloner, uw huisgenoot, de vreemdeling bij u;@i{Wat van zelf na uwen oogst wast, zult gij niet inoogsten, en de druiven, die zonder uwen arbeid wassen, zult gij niet afplukken, dewijl het een jaar der heilige rust is voor het land.h#doch in het zevende jaar zal het land ene grote rust hebben voor den Heer; gij zult dan uw veld niet bezaaien noch uwen wijnberg besnoeien.mgUZes jaren zult gij uw veld bezaaien, en zes jaren uwen wijnberg besnoeien, en de vruchten inzamelen;#fASpreek tot de kinderen Israëls en zeg tot hen: Wanneer gij zult komen in het land, hetwelk Ik u geven zal, zo zal dat land ene rust hebben voor den Heer.?e }En de Heer sprak tot Mozes op den berg Sinaï, zeggende:EdEn Mozes zeide dit aan de kinderen Israëls, en zij voerden den vloeker naar buiten voor het leger, en stenigden hem. Alzo deden de kinderen Israëls, gelijk de Heer aan Mozes geboden had.qc]Enerlei recht zal onder u zijn voor den vreemdeling en voor den inboorling; want Ik ben de Heer, uw God.ab=Alzo wie een beest doodslaat, zal het betalen, maar wie een mens doodslaat, zal sterven.laSschade voor schade, oog om oog, tand om tand; gelijk hij een mens kwetst, zó zal men ook hem doen.Q`En wie zijnen naaste kwetst, dien zal men doen, gelijk hij gedaan heeft;E_En wie een beest doodslaat, zal het betalen, lijf voor lijf.6^iWie enig mens doodslaat, zal den dood sterven.3]awie des Heren naam lastert, zal den dood sterven, de gehele gemeente zal hem stenigen, zowel de vreemdeling, als de inboorling; als hij den Naam lastert, zal hij sterven.X\+En zeg aan de kinderen Israëls: Wie zijnen God vloekt, zal zijne zonde dragen;$[CBreng den vloeker buiten voor het leger, en laat allen, die het gehoord hebben, hunne handen op zijn hoofd leggen, en laat de gehele gemeente hem stenigen.-ZW En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:qY] en zetten hem in de gevangenis, totdat er een duidelijk antwoord door den mond des Heren zou geschieden. X; en lasterde den Naam en vloekte. Toen brachten zij hem tot Mozes [zijne moeder nu was genaamd Selomith, de dochter van Dibri, van den stam Dan],5We En er ging iemand uit, die onder de kinderen Israëls de zoon van ene Israëlietische vrouw en van een Egyptenaar was, en twistte in het leger met een Israëlietischen man,2V_ En het zal voor Aäron en zijne zonen zijn, die dat zullen eten in de heilige plaats; want dit is zijn allerheiligste van de offers des Heren, tot ene eeuwige inzetting. J~||9{Gzzyy.xJwmvv@vuAt[srrr,q=poonmm8ll$kkjiiVhhGgg_g ffeedccoc"b^aaQ`__G^0]\\[[tZZgZYYXX5WW`VVUxTT.SmS=RR:QQmQ&PiPOeONcNM`LKKgJJoJIHHUGFFENDDCTBeAbA@;??>>g==<;;j::>9~88877)6}6$544r4322F110//}..C--y,,,+++*** )(([''&%%%$$$##""R!!f iT|D"YyfHAvaG't!HM 3 B  f 4V?AmIC~u En hij keerde zich tot zijne jongeren, en zeide tot hen afzonderlijk: Zalig zijn de ogen, die zien hetgeen gij ziet.&E Mij is alles overgegeven door mijnen Vader; en niemand weet wie de Zoon is dan de Vader, noch wie de Vader is dan de Zoon en wien de Zoon het wil openbaren.{ In die ure verheugde zich Jezus in den geest, en zeide: Ik prijs U Vader, Heer des hemels en der aarde, dat Gij dit den wijzen en verstandigen verborgen hebt, en het den onmondigen hebt geopenbaard. Ja, Vader, alzo was het welbehaaglijk voor U! --  Doch verblijdt u daarover niet, dat de geesten u onderdanig zijn: maar verblijdt u, dat uwe namen in den hemel aangeschreven zijn. Zie, Ik heb u de macht gegeven om op slangen en schorpioenen te treden, en over alle geweld des vijands; en niets zal u beschadigen.V% En hij zeide tot hen: ik zag den satan als een bliksem van den hemel vallen.ve En de zeventig kwamen met vreugde weder, zeggende: Heer, zelfs de duivelen zijn ons onderdanig in uwen naam. Wie u hoort, die hoort mij; en wie u veracht, die veracht mij; en wie mij veracht, die veracht hem, die mij gezonden heeft.pY En gij, Kapérnaüm! dat tot den hemel toe verheven zijt, gij zult tot in de hel nedergestoten worden.R Doch het zal Tyrus en Sidon draaglijker zijn in het oordeel dan ulieden.<q Wee u Chorazin, wee u Bethsaïda! Want indien te Tyrus en Sidon die daden geschied waren, die in u geschied zijn, zij zouden voorlang in zak en as gezeten en boete gedaan hebben.M Ik zeg u: Het zal Sodom draaglijker zijn te dien dage dan die stad.   Ook het stof, dat aan ons kleeft van uwe stad, slaan wij af op u; nochtans zult gij weten, dat het rijk Gods nabij geweest is.i K Maar als gij in ene stad komt, waar zij u niet aannemen, gaat daar uit op hare straten en zegt:d A en geneest de kranken, die aldaar zijn, en zegt tot hen: Het rijk Gods is nabij u gekomen.Y + En waar gij in ene stad komt en zij u aannemen, eet daar wat u voorgezet wordt, 1 En blijft in dat huis, en eet en drinkt wat zij hebben; want een arbeider is zijn loon waardig. Gij zult niet van het ene huis in het andere gaan.  En indien aldaar een kind des vredes zijn zal, zo zal uw vrede op hem rusten; maar indien niet, zo zal uw vrede weder tot u keren.L Waar gij in een huis komt, zegt daar eerst: Vrede zij dezen huize!V% Draagt geen beurs, noch reiszak, noch schoenen, en groet niemand op den weg.J  Gaat heen; zie, ik zend u als lammeren in het midden der wolven.5 En hij zeide tot hen: De oogst is wel groot, maar de arbeiders zijn weinigen: bidt den Heer des oogstes, dat hij arbeiders in zijnen oogst uitzende. ! Daarna zonderde de Heer nog zeventig anderen af, en zond hen twee aan twee voor zich uit naar alle steden en plaatsen, waar hij komen zou.~ wPEn het kind wies en werd sterk naar den geest, en was in de woestijn, totdat hij zou optreden voor het volk Israëls. Oopdat hij verschijne aan degenen, die zitten in duisternis en schaduw des doods, en onze voeten richte op den weg des vredes.l SNdoor de hartelijke barmhartigheid onzes Gods, door welke ons bezocht heeft de opgang uit de hoogte,V 'Men zijn volk kennis des heils te geven, bestaande in vergeving hunner zonden,{~ qLEn gij, kind! zult een profeet des Allerhoogsten heten; gij zult voor den Heer uitgaan, om zijnen weg te bereiden,O} Kons leven lang, in heiligheid en gerechtigheid, die hem behaaglijk is.U| %Jdat wij, verlost uit de hand onzer vijanden, hem dienen zouden zonder vrees,V{ 'Ien aan den eed, dien Hij onzen vader Abraham gezworen heeft, om ons te geven,`z ;Hen barmhartigheid te bewijzen aan onze vaderen, en te gedenken aan zijn heilig verbond,Wy )Gom ons te verlossen van onze vijanden en uit de hand van allen, die ons haten,]x 5Fgelijk Hij in verleden tijden gesproken heeft door den mond zijner heilige profeten,Xw +Een heeft ons een hoorn des heils opgericht in het huis van zijnen knecht David,^v 7DGeloofd zij de Heer, de God van Israël; want Hij heeft zijn volk bezocht en verlost,Xu +CEn zijn vader Zacharias werd vol van den Heiligen Geest, profeteerde, en zeide:t BEn allen, die het hoorden, namen het ter harte en zeiden: Wat dunkt u, dat van dit kind worden zal? En de hand des Heren was met hem.~s wAEn er kwam vrees over alle geburen; en er werd veel over al deze dingen gesproken, op het gehele gebergte van Judéa.Wr )@En terstond werd zijn mond en zijne tong geopend, en hij sprak, en loofde God.lq S?En hij eiste een schrijftafeltje en schreef: Zijn naam is Johannes. En zij verwonderden zich allen.Pp >En zij wenkten zijnen vader, hoe hij wilde, dat hij genoemd zou worden.To #=En zij zeiden tot haar: Er is immers niemand in uwe maagschap, die zo heet.Wn )  En toen Zacharias hem zag, verschrikte hij, en vrees overviel hem.^= 7 Toen verscheen hem een Engel des Heren, en stond ter rechterzijde van het reukaltaar.R<  En de gehele menigte des volks was buiten, en bad ter ure des reukoffers.;  naar de gewoonte der priesterlijke bediening, en het zijne beurt was om het reukwerk te ontsteken, dat hij ging in den tempel des Heren.a: =En het geschiedde, toen hij het priesterambt bediende voor God ten tijde zijner dagorde,a9 =Maar zij hadden geen kind, want Elisabeth was onvruchtbaar, en zij waren beiden bedaagd.q8 ]En zij waren beide vroom voor God, en wandelden in alle geboden en instellingen des Heren onberispelijk.@7 {In de dagen van Herodes, den koning van Judéa, was er een priester uit de dagorde van Abía, genaamd Zacharias; en zijne huisvrouw was uit Aärons dochteren en was genaamd Elisabeth.Z6 /opdat gij moogt kennen den gewissen grond der leer, in welke gij onderwezen zijt.$5 Czo heb ook ik goedgevonden, naardien ik het alles van den beginne nauwkeurig onderzocht heb, om het aan u, voortreffelijke Theofilus, in orde te schrijven,4 gelijk ons dat overgeleverd is door degenen, die het van den beginne zelve gezien hebben en dienaars des woords geweest zijn:3 Nademaal velen ondernomen hebben, om in orde op te stellen een verhaal van de zaken, die onder ons waarlijk zijn voorgevallen,'2I want een vuur ging uit van den Heer, en verteerde op het altaar het brandoffer en het vet. Toen al het volk dat zag, juichten zij en vielen op hun aangezicht..1W En Mozes en Aäron gingen in de tent der samenkomst; en toen zij er weder uitgingen, zegenden zij het volk. Toen verscheen de heerlijkheid des Heren aan al het volk;0 En Aäron hief zijne handen op tot het volk en zegende het, en hij klom af, toen hij het zondoffer, brandoffer en dankoffer verricht had./ maar de borsten en den rechterschouder bewoog Aäron tot een beweegoffer voor den Heer, gelijk de Heer aan Mozes geboden had.S.! al dat vet leiden zij op de borsten, en hij ontstak dat vet op het altaar;-} maar het vet van den os en van den ram, den staart, en het vet aan het ingewand, en de nieren, en het vet over de lever:,9 Daarna slachtte hij den os en den ram tot een dankoffer des volks; en zijne zonen brachten hem het bloed, en dat sprengde hij rondom tegen het altaar;+ En hij bracht het spijsoffer aan, en nam daarvan een handvol, en ontstak het op het altaar, benevens het morgenbrandoffer.U*% Toen bracht hij het brandoffer aan, en bereidde het volgens het voorschrift.')I Daarna bracht hij ook het offer des volks, en hij nam den bok, het zondoffer des volks, en slachtte hem, en bereidde daarvan een zondoffer, gelijk het vorige.i(M en hij wies het ingewand en de schenkels, en hij ontstak het boven het brandoffer op het altaar.z'o en zij brachten het brandoffer tot hem, in stukken gedeeld, benevens het hoofd, en hij ontstak het op het altaar;& Daarna slachtte hij het brandoffer, en Aärons zonen brachten het bloed tot hem, en hij sprengde het rondom tegen het altaar;I%  en het vlees en de huid verbrandde hij met vuur buiten het leger $ maar het vet en de nieren en het net van de lever aan het zondoffer ontstak hij op het altaar, gelijk de Heer aan Mozes geboden had;;#q en zijne zonen brachten het bloed tot hem, en hij doopte met zijnen vinger in dat bloed, en deed het op de hoornen van het altaar, en goot dat bloed uit aan den voet des altaars;S"! En Aäron naderde tot het altaar, en slachtte het kalf tot zijn zondoffer;P! En Mozes sprak tot Aäron: Nader tot het altaar en bereid uw zondoffer en uw brandoffer, en verzoen uzelf en het volk; bereid daarna het offer des volks, en verzoen het, gelijk de Heer geboden heeft.z o Toen sprak Mozes. Dit is het wat de Heer geboden heeft; doet het, zo zal de heerlijkheid des Heren u verschijnen.% En zij namen hetgeen Mozes geboden had, vóór den ingang van de tent der samenkomst; en de gehele gemeente naderde, en stond voor den Heer.) en een os en een ram tot een dankoffer, om te offeren voor den Heer, en een spijsoffer met olie gemengd; want heden zal de Heer u verschijnen./Y En spreek tot de kinderen Israëls, zeggende: Neemt een geitebok tot een zondoffer, en een kalf en een lam, beide één jaar oud en zonder gebrek, tot een brandoffer; en hij sprak tot Aäron: Neem een kalf tot een zondoffer en een ram tot een brandoffer, beide zonder gebrek, en breng ze voor den Heer.X - En op den achtsten dag riep Mozes Aäron, zijne zonen en de oudsten van Israël;N$En Aäron en zijne zonen deden al wat de Heer door Mozes geboden had.2_#En gij zult dag en nacht voor de tent der samenkomst blijven, zeven dagen lang, en zult de wacht des Heren waarnemen, opdat gij niet sterft; want zó is het mij geboden.kQ"Gelijk het op dezen dag geschied is, alzo heeft de Heer geboden te doen, opdat gij verzoend wordt.F!En gij zult in zeven dagen niet weggaan van voor den ingang van de tent der samenkomst, tot den dag, waarop de dagen uwer ambtswijding vervuld zijn; want zeven dagen zijn uwe handen gevuld.X+ Maar wat er van het vlees en het brood overblijft zult gij met vuur verbranden.~wEn hij sprak tot Aäron en zijne zonen: Kookt dat vlees voor den ingang van de tent der samenkomst, en eet het aldaar, benevens het brood uit den korf van het wijdingsoffer, gelijk mij geboden is, zeggende: Aäron en zijne zonen zullen dat eten.jOEn Mozes nam van de zalfolie en van het bloed op het altaar, en sprengde het op Aäron en zijne klederen, op zijne zonen en op hunne klederen, en wijdde alzo Aäron en zijne klederen, en zijne zonen en hunne klederen met hem.-UEn Mozes nam de borst van den ram van het wijdingsoffer, en bewoog ze tot een beweegoffer voor den Heer; en die werd Mozes ten deel, gelijk de Heer hem geboden had.EDaarna nam hij dat alles wederom van hunne handen en ontstak het op het altaar boven op het brandoffer; want het is een wijdingsoffer tot een liefelijken reuk, een vuuroffer voor den Heer.zoen hij gaf dat alles in de handen van Aäron en van zijne zonen, en bewoog het tot een beweegoffer voor den Heer.Edaarbenevens nam hij uit den korf des ongezuurden broods voor den Heer een ongezuurden koek, en een koek geolied brood, en ene vlade, en hij legde het op het vet en op den rechterschouder;#AEn hij nam het vet en den staart, en al het vet aan het ingewand, en het net over de lever, en de twee nieren met het vet daaraan, en den rechterschouder;W)ook deed hij Aärons zonen naderen, en deed van dat bloed op hun rechteroorlap, en op den duim van hunne rechterhand, en op den groten teen van hun rechtervoet en sprengde dat bloed rondom tegen het altaar.4 cToen slachtte men dien, en Mozes nam van zijn bloed en deed het op Aärons rechteroorlap, en op den duim van zijne rechterhand, en op den groten teen van zijn rechtervoet; En hij deed ook den anderen ram van het wijdingsoffer naderen, en Aäron en zijne zonen legden hunne handen op zijn hoofd.U %en wies het ingewand en de schenkels met water, en ontstak alzo dien gehelen ram op het altaar Dit was een brandoffer tot een liefelijken reuk, een vuuroffer voor den Heer, gelijk de Heer hem geboden had.W )en hij deelde den ram in stukken, en ontstak het hoofd, de stukken en het vet;Y -Toen slachtte men dien, en Mozes sprengde van het bloed rondom tegen het altaar;tcEn hij deed een ram tot een brandoffer naderen, en Aäron en zijne zonen legden hunne handen op zijn hoofd.|smaar den var met zijn huid, vlees en mest verbrandde hij met vuur buiten het leger, gelijk de Heer hem geboden had. En hij nam al het vet aan het ingewand, het net over de lever, en de twee nieren met het vet daaraan, en ontstak het op het altaar;lSToen slachtte men dien, en Mozes nam van het bloed en deed het met zijnen vinger op de hoornen des altaars rondom, en ontzondigde het altaar, en goot het bloed uit aan den voet van het altaar en wijdde het, om het te verzoenen.saEn hij liet een var tot een zondoffer brengen, en Aäron en zijne zonen legden hunne handen op zijn hoofd.9 En hij deed Aärons zonen naderen, en trok hun linnen rokken aan, en gordde hen met den gordel, en bond hun mutsen op, gelijk de Heer hem geboden had.[1 En hij goot van de zalfolie op Aärons hoofd en zalfde hem, opdat hij gewijd werd.7 en hij sprengde daarmede zevenmaal op het altaar en zalfde het altaar met al zijn gereedschap, het waschvat met zijn voetstuk, opdat het gewijd werd.[1 En Mozes nam de zalfolie, en zalfde de woning en al wat er in was, en wijdde haar;+Q en hij zette hem den hoed op het hoofd, en voegde aan den hoed, boven aan zijn voorhoofd, de gouden plaat der heilige kroon, gelijk de Heer aan Mozes geboden had.P~en hij deed hem den borstlap aan, en in den borstlap de Urim en Tummim;8}ken deed hem den linnen rok aan, en gordde hem met den gordel, en trok hem den purperen rok aan, en deed hem den lijfrok daarover aan, en gordde dien met den band des lijfroks;C|En Mozes nam Aäron en zijne zonen, en wies hen met water,H{ en sprak tot hen: Dit is het wat de Heer geboden heeft te doen.}zuEn Mozes deed, gelijk de Heer hem geboden had, en vergaderde de gemeente voor den ingang van de tent der samenkomst,Sy!en vergader de gehele gemeente voor den ingang van de tent der samenkomst.'xINeem Aäron, en zijne zonen met hem, benevens hunne klederen, en de zalfolie, en een var tot een zondoffer, en twee rammen, en een korf met ongezuurde broden;,w WEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:[offer] en dankoffer zal op denzelfden dag, als het geofferd wordt, gegeten worden, en daarvan zal niets overgelaten worden tot den morgen.^'en zullen één van die alle voor den Heer tot een hefoffer brengen, en het zal voor den priester zijn, die het bloed des dankoffers sprengt.n]W En zij zullen bij dat offer doen een koek van gezuurd brood, tot een lof [offer] en dankoffer,?\y Willen zij een lofoffer brengen, zo zullen zij offeren ongezuurde koeken met olie gemengd, of ongezuurde vladen met olie bestreken, of gerooste koeken van meelbloem met olie gemengd.I[  En dit is de wet van het dankoffer, hetwelk men den Heer offert.Z  En alle spijsoffer, dat met olie gemengd of droog is, zal voor al de zonen van Aäron zijn, voor den een gelijk voor den ander.Y En alle spijsoffer, dat in den oven of op den rooster of in de pan gebakken is, zal voor den priester zijn, die het offert.zXoEn voor den priester, die iemands brandoffer offert, zal de huid zijn van het brandoffer, dat hij geofferd heeft.W3Gelijk het zondoffer is, zo zal ook het schuldoffer zijn; van beide zal enerlei wet zijn; en het zal voor den priester zijn, die daarmede verzoent.rV_Al wat mannelijk is onder de priesters zal dat eten op de heilige plaats; want het is het allerheiligste.pU[en de priester zal het op het altaar ontsteken tot een vuuroffer voor den Heer. Dit is het schuldoffer.xTkde twee nieren met het vet, dat er aan is, aan de lendenen en het net over de lever, aan de nieren afgescheurd;QSEn al zijn vet zal men offeren, den staart, en het vet aan het ingewand;R)Ter plaatse, waar men het brandoffer slacht, zal men ook het schuldoffer slachten, en men zal van zijn bloed rondom tegen het altaar sprengen.HQ En dit is de wet van het schuldoffer; het is het allerheiligste.%PEMaar alle zondoffer, waarvan het bloed in de tent der samenkomst gebracht wordt om in het heilige te verzoenen, zal men niet eten, maar met vuur verbranden.aO=Al wat mannelijk is onder de priesters zal daarvan eten; want het is het allerheiligste.N+En den aarden pot, waarin het gekookt is, zal men aan stukken breken; maar is het een koperen pot, zo zal men hem schuren en met water spoelen.%MENiemand zal dit vlees aanraken, tenzij dat hij gewijd is en wie met deszelfs bloed een kleed besprengt, zal het besprengde stuk wassen op de heilige plaats.}LuDe priester, die dat zondoffer offert, zal het eten op de heilige plaats, in het voorhof van de tent der samenkomst.PKSpreek tot Aäron en zijne zonen, zeggende: Dit is de wet van het zondoffer: Ter plaatse, waar gij het brandoffer slacht, zult gij ook het zondoffer slachten voor den Heer; dit is het allerheiligste.-JWEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:ZI/want alle spijsoffer van een priester zal geheel verbrand en niet gegeten worden.1H]En de priester, die na hem uit zijne zonen in zijne plaats zal gezalfd worden, zal dat doen. Dit is ene eeuwige inzetting voor den Heer: het zal geheel verbrand worden;G9Gij zult het in ene pan met olie bereiden en het geroost brengen, en aan gebakken stukken zult gij het offeren tot een liefelijken reuk voor den Heer.uFeDit zal het offer van Aäron en zijne zonen zijn, hetwelk zij den Heer offeren zullen op den dag zijner zalving: het tiende deel van een efa meelbloem tot een dagelijks spijsoffer, de ene helft des morgens en de andere helft des avonds.-EWEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:PDAl wat mannelijk is onder Aärons kinderen zal dat eten. Dit zij ene eeuwige inzetting bij uwe nakomelingen, aangaande de vuuroffers voor den Heer: niemand zal die aanraken, tenzij dat hij gewijd is.9Cmzij zullen niets met zuurdeeg bakken, want het is hun deel, hetwelk Ik hun gegeven heb van mijn offer; het zal hun het allerheiligste zijn, gelijk het zondoffer en schuldoffer.B7Maar het overige zullen Aäron en zijne zonen eten, en zij zullen het ongezuurd eten op de heilige plaats, in het voorhof van de tent der samenkomst;jAOHij zal daarvan een handvol afnemen, van de meelbloem des spijsoffers, en van de olie, en al den wierook, die op het spijsoffer ligt, en zal het op het altaar ontsteken tot een liefelijken reuk, ene gedachtenis voor den Heer.o@YEn dit is de wet van het spijsoffer, hetwelk Aärons zonen offeren zullen voor den Heer op het altaar.R? Eeuwiglijk zal het vuur op het altaar branden en nooit uitgeblust worden.N> Het vuur op het altaar zal branden en nooit uitgeblust worden; de priester zal daarop elken morgen het hout aansteken, en daarop het brandoffer bereiden, en het vet der dankoffers daarop ontsteken.= En hij zal daarna zijne klederen uittrekken en andere klederen aandoen, en de as uitdragen tot buiten het leger aan ene reine plaats.a<= En de priester zal zijnen linnen rok aantrekken en de linnen onderklederen aan zijn lijf; en hij zal de as opnemen, welke door het vuur des brandoffers op het altaar gemaakt is, en zal die bij het altaar uitschudden.I;  Gebied Aäron en zijnen zonen, zeggende: Dit is de wet van het brandoffer: het brandoffer op het altaar brande den gehelen nacht tot aan den morgen, en het vuur des altaars zal daarop branden.-:WEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:9#Zo zal de priester hem verzoenen voor den Heer en hem zal vergeven worden al wat hij gedaan heeft, waaraan hij zich heeft schuldig gemaakt.8En voor zijne schuld zal hij voor den Heer tot den priester brengen een ram van de kudde, zonder gebrek, die een schuldoffer waard is.X7+of waarover hij den valsen eed gedaan heeft: dat zal hij alles in het geheel wedergeven, en nog het vijfde deel daarenboven, aan dengeen, van wien het geweest is, op den dag, als hij zijn schuldoffer brengt._69als het nu geschiedt, dat hij alzo zondigt en zich schuldig maakt, zo zal hij wedergeven hetgeen hij met geweld genomen of met onrecht aan zich gebracht heeft, of wat hem toevertrouwd is, of wat hij gevonden heeft,&5Gof als hij hetgeen verloren is, gevonden heeft en dat loochent met een valsen eed, of wat van dit alles ook zij, waarin een mens tegen zijnen naaste zondigt;n4WWanneer een ziel zondigde en zich tegen den Heer vergreep, daarin, dat hij loochent hetgeen zijn naaste hem toevertrouwd heeft, of wat hem ter hand gesteld is, of wat hij met geweld genomen of met onrecht aan zich gebracht heeft;,3 WEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:G2 Dit is het schuldoffer, waarin hij voor den Heer vervallen is.m1UEn hij zal een ram van de kudde, zonder gebrek, die een schuldoffer waard is, tot den priester brengen; die zal hem zijne onwetenheid, waarin hij gedwaald heeft, daar hij het niet wist, verzoenen; en het zal hem vergeven worden.>0wWanneer iemand zondigt, en doet tegen enig gebod des Heren, hetgeen hij niet doen moest, en het niet geweten heeft, die heeft zich schuldig gemaakt en is aan zijne misdaad schuldig./En hij zal datgene vergoeden, waaraan hij zich ten aanzien der heilige dingen bezondigd heeft, en het vijfde deel daarenboven geven, en hij zal het den priester geven; die zal hem verzoenen met den ram des schuldoffers, en het zal hem vergeven worden..Wanneer iemand zich onvoorziens vergrijpt, en zich bezondigt aan hetgeen den Heer gewijd is, zo zal hij zijn schuldoffer den Heer brengen, een ram van de kudde, zonder gebrek, die twee sikkels zilver waard is, naar den sikkel des heiligdoms, tot een schuldoffer.--WEn de Heer sprak tot Mozes, zeggende:1,] En de priester zal voor hem alzo zijne zonde, die hij gedaan heeft, verzoenen, en zij zal hem vergeven worden; en het zal voor den priester zijn, gelijk het spijsoffer. J~~]}}C||{{1zz y2xxGwwOvvutt,ss^rr]qpprpoUonRmmFllPkk'jjUiiLhh6gpffWeed7cwbbaa'``9__;^^0]]#\\[[,ZZYhXX9==Y<<;;:: 988^77.66.55"4V333D22/100>/..--- ,,W+***))(('&&X%v$$3##b# "m"-!! vfi"fndoa=58 # z N L FTQi!biKMaar hij zeide tot hem: Mijn zoon, gij zijt altijd bij mij, en al wat het mijne is, is het uwe.}maar nu deze uw zoon gekomen is, die uw goed met hoeren doorgebracht heeft, hebt gij voor hem het gemeste kalf geslacht.OMaar hij antwoordde en zeide tot den vader: Zie, zovele jaren dien ik u, en heb uw gebod nog nooit overtreden, en gij hebt mij nooit een bok gegeven, opdat ik met mijne vrienden mocht vrolijk zijn;`9Hierover werd hij toornig, en wilde niet ingaan. Toen ging zijn vader uit, en bad hem.~En deze zeide tot hem: Uw broeder is gekomen, en uw vader heeft het gemeste kalf geslacht, omdat hij hem gezond weder heeft.D}en riep tot zich een der knechten, en vraagde wat dat was.q|[Doch de oudste zoon was op het veld; en toen hij nabij het huis kwam, hoorde hij de muziek en den dans, { want deze mijn zoon was dood en is weder levend geworden; hij was verloren en is wedergevonden. En zij begonnen vrolijk te zijn.Uz#en brengt het gemeste kalf en slacht het, en laat ons eten en vrolijk zijn; y9Maar de vader zeide tot zijne knechten: Brengt het beste kleed voor, en doet het hem aan, en geeft hem een ring aan de hand en schoenen aan de voeten,x%En de zoon zeide tot hem: Vader, ik heb gezondigd tegen den hemel en voor u; ik ben voortaan niet meer waardig, dat ik uw zoon genoemd word.>wuEn hij maakte zich op en kwam tot zijnen vader. En toen hij nog verre van hem was, zag hem zijn vader, en hij werd innerlijk bewogen, liep toe en viel hem om den hals en kuste hem.nvUen ben voortaan niet meer waardig, dat ik uw zoon genoemd word; maak mij tot een van uwe huurlingen.|uqIk zal mij opmaken en tot mijnen vader gaan, en tot hem zeggen: Vader, ik heb gezondigd tegen den hemel en voor u,tToen kwam hij tot zichzelven, en zeide: Hoevele huurlingen heeft mijn vader, die overvloed van brood hebben, en ik verga hier van honger.jsMEn hij begeerde zijn buik te vullen met den draf, dien de zwijnen aten, en niemand gaf hem dien.}rsen ging heen en voegde zich bij een der burgers van dat land; die zond hem op zijnen akker om de zwijnen te hoeden.}qsToen hij nu al het zijne verteerd had, ontstond er een grote hongersnood in dat land en hij begon gebrek te lijden,7pg En hij deelde hun het goed. En niet lang daarna vergaderde de jongste zoon alles te zamen, en trok naar een ver land; en hij bracht aldaar zijn goed door, losbandig levende.loQ En de jongste van hen zeide tot den vader: Vader, geef mij het deel der goederen, dat mij toekomt.5ne En hij zeide: Een zeker mens had twee zonen.lmQ Alzo ook, zeg ik u, zal er vreugde zijn voor de Engelen Gods over éénen zondaar, die boete doet.+lO En als zij hem gevonden heeft, roept zij hare vriendinnen en geburinnen, en zegt: Verblijdt u met mij, want ik heb mijnen penning gevonden, dien ik verloren had!-kSOf welke vrouw is er, die tien penningen heeft, en als zij één daarvan verliest, geen lamp aansteekt, en het huis keert, en naarstig zoekt, totdat zij hem vindt?.jUIk zeg u: Alzo zal er ook vreugde zijn in den hemel over éénen zondaar die boete doet, meer dan over negen en negentig rechtvaardigen, die de boete niet behoeven.i1en te huis komende, roept hij zijne vrienden en geburen, en zegt tot hen: Verblijdt u met mij, want ik heb mijn schaap gevonden, dat verloren was.Xh)En als hij het gevonden heeft, zo legt hij het op zijne schouders met vreugde;GgWelk mens is er onder u, die honderd schapen heeft, en, als hij één van deze verliest, niet de negen en negentig in de woestijn laat, en heengaat naar het verlorene, totdat hij het vindt?8fkEn hij sprak tot hen deze gelijkenis, zeggende:qe[En de Farizeën en Schriftgeleerden murmureerden, zeggende: Deze neemt de zondaars aan, en eet met hen.Qd En er naderden tot hem allerlei tollenaars en zondaars, om hem te horen.}cs#Het is noch op het land, noch in den mest nuttig; maar men zal het wegwerpen. Wie oren heeft om te horen, die hore!qb["Het zout is een goed ding; maar indien het zout smakeloos wordt, waarmede zal men het weder zout maken?`a9!Alzo ook elk van u, die niet verzaakt al wat hij heeft, hij kan mijn jonger niet zijn.X`) Zo niet, dan zendt hij gezanten heen, als gene nog verre is, en bidt om vrede.P_Of wat koning wil zich in een strijd begeven tegen een anderen koning, en zit niet eerst neder en beraadslaagt, of hij met tien duizend kan ontmoeten dengeen, die tegen hem komt met twintig duizend?L^en zeggen: Deze mens begon te bouwen, en kon het niet voleindigen.] Opdat niet misschien, als hij den grond gelegd heeft, en het niet kan uitvoeren, allen die het zien hem beginnen te bespotten,\Want wie is er onder u, die een toren wil bouwen, en niet eerst nederzit en de kosten berekent, of hij genoeg heeft om het uit te voeren?Y[+en wie zijn kruis niet draagt en mij niet volgt, hij kan mijn jonger niet zijn.1Z[Zo iemand tot mij komt, en niet haat zijn vader en moeder en vrouw en kinderen en broeders en zusters, ook daarenboven zijn eigen leven, die kan mijn jonger niet zijn;PYEn er ging veel volk met hem; en hij keerde zich om, en zeide tot hen:gXGMaar ik zeg u, dat niemand van die mannen, die genodigd zijn, van mijn avondmaal proeven zal.W En de heer zeide tot den dienstknecht: Ga uit op de wegen en paden, en noodzaak hen om in te komen, opdat mijn huis vol worde.fVEEn de dienstknecht zeide: Heer, het is geschied wat gij bevolen hebt, maar er is nog ruimte.tUaEn de dienstknecht kwam weder, en zeide dat zijnen heer. Toen werd de huisheer toornig, en zeide tot zijnen dienstknecht: Ga schielijk uit in de straten en wijken der stad, en brengt de armen en kreupelen en lammen en blinden hier in.UT#En een derde zeide: Ik heb ene vrouw getrouwd, en daarom kan ik niet komen.SwEn een ander zeide: Ik heb vijfjuk ossen gekocht, en ik ga nu heen om die te beproeven; ik bid u, verontschuldig mij.?RwEn zij begonnen allen, tot den laatste toe, zich te verontschuldigen. De eerste zeide tot hem: Ik heb een akker gekocht, en moet uitgaan en hem bezien; ik bid u, verontschuldig mij.QEn hij zond zijnen dienstknecht uit ter ure des avondmaals, om den genodigden te zeggen: Komt, want alle dingen zijn bereid.nPUMaar hij zeide tot hem: Er was een mens, die een groot avondmaal bereidde, en velen daartoe nodigde. O En toen een van degenen, die mede aan tafel zaten, dit hoorde, zeide hij tot hem: Zalig is hij, die brood eet in het rijk Gods. Nzo zijt gij zalig; want zij hebben het niet om u te vergelden, maar het zal u vergolden worden in de opstanding der rechtvaardigen.`M9 Maar wanneer gij een maaltijd zult houden, zo nodig armen, kreupelen, lammen, blinden,'LG En hij zeide tot dengene die hem genodigd had: Wanneer gij een middag [maal] of avondmaal zult houden, zo nodig niet uwe vrienden, noch uwe broeders, noch uwe bloedverwanten, noch uwe geburen, die rijk zijn, opdat zij u niet te eniger tijd wedernodigen en het u vergolden worde.wKg Want wie zichzelven verhoogt, die zal vernederd worden, en wie zichzelven vernedert, die zal verhoogd worden.`J9 Maar wanneer gij genodigd wordt, zo ga heen en zet u benedenaan, opdat, wanneer hij komt, die u genodigd heeft, hij tot u zegge: Vriend, ga opwaarts. Dan zult gij ere hebben voor degenen die met u aan tafel zitten.I en als dan degeen, die u en hem genodigd heeft, komt, en tot u zegt: Wijk voor dezen, zo moet gij dan met schaamte benedenaan zitten.H5Wanneer gij door iemand genodigd wordt ter bruiloft, zo zet u niet bovenaan; opdat er niet misschien een eerwaardiger dan gij door hem genodigd zij;|GqEn hij zeide ene gelijkenis tot de gasten, toen hij merkte, hoe zij verkozen bovenaan te zitten, en zeide tot hen:  !Doch ik moet heden en morgen en den volgenden dag reizen, want het gebeurt niet, dat een profeet gedood wordt buiten Jeruzalem.)=K En hij zeide tot hen: Gaat heen en zegt dien vos: Zie, ik drijf boze geesten uit, en maak gezond, heden en morgen, en op den derden dag zal ik een einde nemen.z<m Op denzelfden dag kwamen sommige Farizeën, en zeiden tot hem: Vertrek en ga van hier, want Herodes wil u doden.p;Y En zie, er zijn laatsten, die de eersten zullen zijn; en er zijn eersten, die de laatsten zullen zijn.: En er zullen er komen van het Oosten en het Westen, en van het Noorden en het Zuiden, die zullen aanzitten in het rijk Gods."9= Daar zal geween zijn en geknars der tanden, wanneer gij zien zult Abraham en Isaäk en Jakob en alle profeten in het rijk Gods, maar u daar uitgestoten.n8U En hij zal zeggen: Ik zeg u: Ik ken u niet van waar gij zijt: wijkt allen van mij, gij kwaaddoeners!7{ Zo zult gij dan beginnen te zeggen: Wij hebben voor uwe ogen gegeten en gedronken, en op onze straten hebt gij geleerd.6 Van dien tijd af, als de huiswaard opgestaan is en de deur toegesloten heeft, zult gij beginnen daarbuiten te staan en aan de deur te kloppen, zeggende: Heer, Heer, doe ons open! En hij zal antwoorden en tot u zeggen: Ik ken u niet van waar gij zijt.5+ En hij zeide tot hen: Worstelt, om door de enge poort in te gaan; want velen, zeg ik u, zullen trachten in te komen, en zullen het niet kunnen.Q4 En er zeide een tot hem: Heer, meent gij, dat er weinigen zalig worden?Z3- En hij ging door steden en vlekken, en leerde, en nam zijnen weg naar Jeruzalem.|2q Het is gelijk een zuurdeeg, hetwelk ene vrouw nam en verborg onder drie maten meel, totdat het geheel gezuurd was.I1  En wederom zeide hij: Waarbij zal ik het rijk Gods vergelijken?-0S Het is gelijk een mostaardkorrel, die een mens nam en in zijnen hof wierp; en zij wies op en werd een grote boom, en de vogelen des hemels woonden in zijne takken.[// En hij zeide: Waaraan is het rijk Gods gelijk, en waarbij zal ik het vergelijken?1.[ En toen hij dit zeide, moesten zij allen zich schamen, die tegen hem geweest waren; en al het volk verheugde zich over al de heerlijke daden, die door hem geschiedden.-/ Zou deze dan, die toch Abrahams dochter is, welke de satan nu achttien jaren gebonden had, niet ontbonden worden van dezen band op den sabbatdag?),K En de Heer antwoordde hem en zeide: Gij huichelaar, ontbindt niet ieder van u op den sabbat zijnen os of ezel van de krib, en leidt hem heen om hem te drenken?b+= Toen antwoordde de overste der synagoge, misnoegd zijnde, dat Jezus op den sabbat genas, en zeide tot het volk: Er zijn zes dagen, op welke men arbeiden moet; komt op deze en laat u genezen, en niet op den sabbatdag.X*) En hij legde de handen op haar; en terstond richtte zij zich op, en prees God.s)_ En toen Jezus haar zag, riep hij haar tot zich, en zeide tot haar: Vrouw, wees verlost van uwe krankheid.(+ En zie, er was ene vrouw, die een geest der krankheid had gehad achttien jaren lang; en zij was krom, en kon zich in het geheel niet oprichten.:'o En hij leerde in ene der synagogen op den sabbat.E& of hij nog vrucht wil dragen; zo niet, houw hem daarna uit.% Maar hij antwoordde en zeide tot hem: Heer, laat hem nog dit jaar, totdat ik om hem heen gegraven en mest gelegd zal hebben,G$ Toen zeide hij tot den wijngaardenier: Zie, ik ben nu drie jaren lang gekomen, en heb vrucht gezocht op dezen vijgeboom, en vind ze niet; houw hem uit. Waarom is hij tot hinder op het land?&#E En hij zeide deze gelijkenis: Er was een zeker mens, die een vijgeboom geplant had in zijnen wijngaard; en hij kwam en zocht vrucht daarop, en vond ze niet.]"3 Ik zeg u: Neen; maar indien gij u niet bekeert, zo zult gij allen ook alzo omkomen.!- Of meent gij, dat die achttien, op welke de toren te Siloah viel en hen doodde, schuldig zijn geweest boven alle mensen, die te Jeruzalem wonen?] 3 Ik zeg u: Neen; maar indien gij u niet bekeert, zo zult gij allen ook alzo omkomen.+ En Jezus antwoordde en zeide tot hen: Meent gij, dat deze Galileërs boven alle Galileërs zondaars geweest zijn, omdat zij dit geleden hebben?   En er waren te dier tijd enigen tegenwoordig, die hem berichtten van de Galileërs, wier bloed Pilatus met hunne offers gemengd had.eC ;Ik zeg u: Gij zult daar niet uitkomen, totdat gij den laatsten penning betaald zult hebben. :Als gij nu met uwe wederpartij voor de overheid gaat, zo benaarstig u op den weg, dat gij van hem bevrijd wordt, opdat hij u niet misschien voor den rechter trekke, en de rechter u den gerechtsdienaar overlevere, en de gerechtsdienaar u in de gevangenis werpe.B 9En waarom oordeelt gij ook niet uit uzelven wat recht is? 8Gij huichelaars, de gedaante der aarde en des hemels weet gij te onderscheiden, hoe onderscheidt gij dan dezen tijd niet?jM 7En wanneer gij den Zuidenwind ziet waaien, zegt gij: Het zal heet worden; en het geschiedt alzo. 6En hij zeide tot het volk: Wanneer gij ene wolk ziet opgaan van het Westen, zegt gij terstond: Er komt regen; en het geschiedt alzo.U# 5de vader zal zijn tegen den zoon, en de zoon tegen den vader; de moeder tegen de dochter, en de dochter tegen de moeder; de schoonmoeder tegen de schoondochter, en de schoondochter tegen de schoonmoeder.dA 4Want van nu af zullen er vijf in één huis oneens zijn, drie tegen twee, twee tegen drie;jM 3Meent gij, dat ik gekomen ben, om vrede te brengen op de aarde? Ik zeg u: Neen, maar tweedracht.iK 2Maar ik moet tevoren met een doop gedoopt worden; en hoe bang ben ik, totdat hij volbracht zij!oW 1Ik ben gekomen om een vuur te ontsteken op de aarde; wat wilde ik liever dan dat het alreeds brandde.`9 0maar die hem niet geweten, en gedaan heeft hetgeen slagen waardig is, zal weinig slagen lijden. Want wien veel gegeven is, bij dien zal men veel zoeken; en wien veel toevertrouwd is, van dien zal men te meer eisen.+ /En de knecht, die den wil zijns heren heeft geweten, en zich niet bereid, ook niet naar zijnen wil gedaan heeft, zal vele slagen moeten lijden;B} .zo zal de heer van dezen knecht komen ten dage op welken hij het niet vermoedt, en ter ure die hij niet weet, en zal hem in stukken houwen, en zal hem zijn loon geven met de ontrouwen.=s -Maar indien die knecht in zijn hart zeggen zal: Mijn heer vertoeft te komen, en beginnen zal de knechten en dienstmaagden te slaan, ook te eten en te drinken en dronken te worden,I  ,Voorwaar, ik zeg u: Hij zal hem over al zijne goederen stellen.O  +Zalig is die knecht, dien zijn heer, als hij komt, alzo doende vindt.7 g *En de Heer zeide: Wie is dan de getrouwe en verstandige huishouder, dien zijn heer over zijn huisgezin zal stellen, opdat hij hun ter rechter tijde geve hetgeen hun toekomt?] 3 )Toen zeide Petrus tot hem: Heer zegt gij deze gelijkenis tot ons, of ook tot allen?k O (Daarom weest gij ook bereid; want des Mensen Zoon zal komen in de ure, waarin gij het niet denkt.* M 'Maar dit zult gij weten, dat, indien een huisheer geweten had in welke ure de dief zou komen, hij zou gewaakt hebben en niet in zijn huis hebben laten inbreken. &En als hij komt in de tweede nachtwaak, en in de derde nachtwaak, en het alzo zal vinden, zalig zijn deze dienstknechten./W %Zalig zijn die knechten, die de heer, als hij komt, wakende vindt. Voorwaar, ik zeg u: Hij zal zich gorden, en zal hen doen aanzitten, en tot hen gaan en hen dienen.,Q $en zijt gelijk aan mensen, die op hunnen heer wachten, wanneer hij wederkomen zal van de bruiloft, opdat, wanneer hij komt en aanklopt, zij hem terstond opendoen.?y #Laat uwe lendenen omgord zijn, en uwe lichten branden;:o "Want waar uw schat is, daar zal ook uw hart zijn.8i !Verkoopt wat gij hebt, en geeft aalmoezen. Maakt u beurzen, die niet verouderen, een schat, die nimmer afneemt, in den hemel, waar geen dief bijkomt en dien geen motten eten.^5 Vrees niet, gij kleine kudde, want het is uws Vaders welbehagen u het rijk te geven.O Maar tracht naar het rijk Gods, zo zal u dit alles toegevoegd worden.dA naar dit alles trachten de heidenen in de wereld; doch uw Vader weet, dat gij dit behoeft.c? Daarom ook gij, vraagt niet wat gij eten of wat gij drinken zult, en weest niet ongerust;'~G Indien dan God het gras, dat heden op het veld staat en morgen in den oven geworpen wordt, alzo kleedt, hoeveel te meer zal hij u kleden, gij kleingelovigen!G} Aanschouwt de leliën op het veld, hoe zij groeien: zij arbeiden niet, ook spinnen zij niet; en ik zeg u, dat zelfs Salomo in al zijne heerlijkheid niet bekleed is geweest als een van deze.X|) Indien gij dan het minste niet vermoogt, wat zijt gij voor het andere bezorgd?Q{ Wie toch van u kan door te zorgen ééne el aan zijne lengte toevoegen?+zO Let op de raven: zij zaaien niet, zij maaien niet, zij hebben ook geen voorraadkamer noch schuur, en God voedt ze nochtans: hoeveel meer zijt gij dan de vogelen!Ny Het leven is meer dan de spijs, en het lichaam meer dan de kleeding.#x? En hij zeide tot zijne jongeren: Daarom zeg ik u: Weest niet bezorgd voor uw leven, wat gij eten zult, ook niet voor uw lichaam, wat gij aantrekken zult.Rw Zo gaat het dengeen, die zich schatten vergadert, en niet rijk is in God v Maar God zeide tot hem: Gij dwaas, in dezen nacht zal men uwe ziel van u eisen, en wiens zal het zijn het geen gij bereid hebt? --u  en zal tot mijne ziel zeggen: Ziel, gij hebt een groten voorraad voor vele jaren: heb nu rust, eet, drink, en wees goedsmoeds.t3 En hij zeide: Ik zal dit doen: ik zal mijne schuren afbreken en grotere bouwen, en zal daarin vergaderen al wat mij gewassen is, en mijne goederen,usc En hij dacht bij zichzelven, zeggende: Wat zal ik doen? ik heb niet, waar ik mijne vruchten vergaderen kan.lrQ En hij zeide tot hen ene gelijkenis, en sprak: Er was een rijk mens; diens veld had wèl gedragen.qy En hij zeide tot hen: Ziet toe en wacht u voor de gierigheid, want niemand leeft daarvan, dat hij vele goederen heeft.ap; Maar hij zeide tot hem: Mens, wie heeft mij tot een rechter of erfdeler over u gesteld?joM En een uit het volk zeide tot hem: Meester, zeg mijnen broeder, dat hij met mij de erfenis dele.Ln want de Heilige Geest zal u in die ure leren, wat gij zeggen moet..mU En wanneer zij u leiden zullen in hunne synagogen en voor de overheid en voor de machtigen, zo weest niet bezorgd, hoe of wat gij antwoorden of wat gij zeggen zult;1l[ En wie enig woord spreken zal tegen des Mensen Zoon, dien zal het vergeven worden; maar wie den Heiligen Geest zal gelasterd hebben, dien zal het niet vergeven worden.hkI maar wie mij verloochenen zal voor de mensen, die zal verloochend worden voor de Engelen Gods.j} En ik zeg u: Een ieder, die mij belijden zal voor de mensen, dien zal ook des Mensen zoon belijden voor de Engelen Gods;kiO Ook zijn de haren uws hoofds alle geteld. Daarom vreest niet, want gij zijt meer dan vele mussen.nhU Verkoopt men niet vijf mussen voor twee penningen? Nochtans is voor God niet één van die vergeten.*gM Doch ik zal u tonen voor wien gij vrezen moet: Vreest voor hem, die, nadat hij gedood heeft, ook macht heeft in de hel te werpen. Ja ik zeg u: Vreest voor dien!zfm Maar ik zeg u, mijnen vrienden: Vreest niet voor degenen die het lichaam doden en daarna niets meer kunnen doen.$eA Daarom, hetgeen gij in de duisternis zegt, zal men in het licht horen, en hetgeen gij spreekt in het oor in de binnenkamers, zal men prediken op de daken.hdI Want er is niets verborgen, dat niet openbaar zal worden, noch geheim, dat men niet weten zal.[c 1 Het volk liep toe, en er kwamen enige duizenden bijeen, zodat zij elkander vertraden. Toen begon hij te zeggen tot zijne jongeren: Wacht u allereerst voor het zuurdeeg der Farizeën, hetwelk is de geveinsdheid.b 6en zij loerden op hem, en zochten, of zij iets opvangen konden uit zijnen mond, opdat zij ene beschuldiging tegen hem mochten hebben.a% 5En toen hij dit tot hen zeide, begonnen de Schriftgeleerden en Farizeën sterk op hem aan te dringen, en hem over vele dingen uit te vragen; ` 4Wee u, Schriftgeleerden, want gij hebt den sleutel der kennis weggenomen; gij komt er niet in, en weert degenen die ingaan willen."_= 3van het bloed van Abel tot op het bloed van Zacharia, die omkwam tussen het altaar en den tempel. Ja, ik zeg u: Het zal geëist worden van dit geslacht.~^u 2opdat van dit geslacht geëist worde het bloed van alle profeten, dat vergoten is van de grondlegging der wereld af,]% 1Daarom zegt ook de wijsheid Gods: Ik zal profeten en apostelen tot hen zenden, en sommigen van dezen zullen zij doden, en anderen vervolgen;\{ 0Zo betuigt gij dan, dat gij bewilligt in de werken uwer vaderen; want zij hebben hen gedood, en gij bouwt hunne graven.Y[+ /Wee u, want gij bouwt de graven der profeten, en uwe vaderen hebben hen gedood.Z- .Doch hij zeide: Wee ook u, Schriftgeleerden, want gij belaadt de mensen met ondraagbare lasten, en raakt ze zelve niet met een uwer vingers aan.qY[ -Toen antwoordde een der Schriftgeleerden en zeide tot hem: Meester, met die woorden smaadt gij ons ook.X) ,Wee u, Schriftgeleerden en Farizeën, gij huichelaars, omdat gij zijt gelijk aan de bedekte graven, waarover de mensen gaan en het niet weten.lWQ +Wee u, Farizeën, dewijl gij gaarne vooraan zit in de synagogen, en gegroet wilt zijn op de markt!:Vm *Maar wee u Farizeën, want gij vertiendt de munte en de ruit en allerlei moeskruid, en gaat het oordeel en de liefde Gods voorbij. Dit moest men doen en het ander niet nalaten.HU  )Doch geeft als aalmoes, wat er in is; en zie, alles is u rein.aT; (Gij dwazen, heeft hij, die het buitenste gemaakt heeft, ook het binnenste niet gemaakt?S! 'Maar de Heer zeide tot hem: Gij, Farizeën, reinigt het buitenste van den beker en den schotel, maar uw binnenste is vol roof en boosheid.hRI &Toen de Farizeër dat zag, verwonderde hij zich, dat hij zich voor het eten niet gewassen had.~Qu %Terwijl hij dit sprak, nodigde een Farizeër hem bij zich ter maaltijd; en hij ging binnen, en zette zich aan tafel.-PS $Indien dan uw lichaam geheel licht is, en niet enig deel heeft, dat duister is, zo zal het geheel licht zijn, gelijk wanneer de lamp u met haar schijnsel verlicht.@O{ #Daarom zie toe, dat het licht in u geen duisternis zij.'NG "Het oog is de lamp des lichaams: indien nu uw oog gezond is, zo is uw gehele lichaam licht; maar indien uw oog krank is, zo is ook uw gehele lichaam duister.)MK !Niemand ontsteekt een lamp, en zet haar in ene bedekte plaats, ook niet onder een korenmaat, maar op een kandelaar, opdat wie binnen komt, het licht moge zien.;Lo De lieden van Ninevé zullen optreden in het oordeel met dit geslacht, en zullen het veroordelen; want zij deden boete op de prediking van Jona; --en zie, hier is meer dan Jona.bK= De Koningin van het Zuiden zal optreden in het oordeel met de lieden van dit geslacht, en zal hen veroordelen; want zij kwam van het einde der wereld, om Salomo's wijsheid te horen; --en zie, hier is meer dan Salomo.mJS Want gelijk Jona den Ninevieten een teken was, alzo zal ook des Mensen Zoon zijn voor dit geslacht.CI En toen het volk dicht bijeendrong, begon hij te zeggen: Dit is een boos geslacht; het begeert een teken, en hun zal geen teken gegeven worden dan alleen het teken van den profeet Jona.RH Maar hij zeide: Ja, zalig zijn degenen, die Gods woord horen en bewaren.>Gu En het geschiedde, toen hij dit sprak, dat ene vrouw onder het volk hare stem verhief, en tot hem zeide: Zalig de schoot, die u gedragen heeft, en de borsten, die gij gezogen hebt.AF{ Dan gaat hij heen en neemt zeven andere geesten met zich, die erger zijn dan hij zelf; en als zij daar inkomen, wonen zij aldaar; en het wordt daarna met dien mens erger dan te voren.LE en als hij komt, zo vindt hij het met bezemen gekeerd en versierd.AD{ Wanneer de onreine geest van den mens uitvaart, zo doorwandelt hij dorre plaatsen, en zoekt rust en vindt ze niet. Dan zegt hij: Ik zal wederkeren in mijn huis, waaruit ik gegaan ben;_C7 Wie niet met mij is, die is tegen mij; en wie niet met mij vergadert, die verstrooit.!B; maar als er een komt, die sterker is dan hij, en hem overwint, dan ontneemt hij hem zijne wapenrusting, waarop hij zich verliet, en deelt den roof uit.XA) Wanneer een sterk gewapende zijn paleis bewaart, zo blijft het zijne in vrede;r@] Maar is het, dat ik door den vinger Gods de duivelen uitdrijf, zo is immers het rijk Gods tot u gekomen. ? En indien ik de duivelen door Beëlzebub uitdrijf, door wien drijven uwe zonen ze uit? Daarom zullen zij zelve uwe rechters zijn.>! Indien dan ook de satan met zichzelven oneens is, hoe zal zijn rijk bestaan? dewijl gij zegt, dat ik de duivelen uitdrijf door Beëlzebub.=) Maar hij merkte hunne gedachten, en zeide tot hen: Ieder rijk, dat met zichzelf oneens is, wordt verwoest, en het ene huis valt op het andere.U<# En anderen, om hem te verzoeken, begeerden van hem een teken uit den hemel.m;S Maar sommigen van hen zeiden: Hij drijft de duivelen uit door Beëlzebub, den overste der duivelen.:% En hij dreef een duivel uit, die stom was. En het geschiedde, toen de boze geest uitvoer, dat de stomme sprak, en het volk verwonderde zich.,9Q Indien dan gij, die boos zijt, uw kinderen goede gaven weet te geven, hoeveel te meer zal de Vader in den hemel den Heiligen Geest geven dengenen, die hem bidden.N8 of zo hij bidt om een ei, die hem daarvoor een schorpioen zou geven?(7I Waar bidt onder u een zoon zijn vader om brood, die hem daarvoor een steen zou geven, en indien hij bidt om een vis, die hem voor een vis een slang zou geven;l6Q Want wie bidt, die ontvangt; en wie zoekt, die vindt; en wie aanklopt, dien zal opengedaan worden.z5m En ik zeg u ook: Bidt, en u zal gegeven worden; zoekt en gij zult vinden; klopt aan, en u zal opengedaan worden.74g --ik zeg u: hoewel hij niet zou opstaan en hem geven, omdat hij zijn vriend is, zo zal hij echter opstaan om zijn onbeschaamd aanhouden, en hem geven zoveel als hij behoeft.,3Q en hij, die binnen is, zou zeggen: Maak mij geen onrust; de deur is alreeds toegesloten, en mijne kinderen zijn met mij te bed, ik kan niet opstaan om u te geven,a2; want mijn vriend is tot mij gekomen van de reis, en ik heb niets om hem voor te zetten;1' En hij zeide tot hen: Indien iemand onder u een vriend heeft, en te middernacht tot hem ging, en tot hem zeide: Vriend, leen mij drie broden,0) En vergeef ons onze zonden; want ook wij vergeven allen, die ons schuldig zijn! En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van den kwade!-/U Geef ons altoos ons dagelijks brood!%.C En hij zeide tot hen: Als gij bidt, zo zegt: Onze Vader in den hemel! Uw naam worde geheiligd! Uw rijk kome! Uw wil geschiede op de aarde als in den hemel!D-  En het geschiedde, dat hij op ene plaats was en bad; en toen hij opgehouden had, zeide een zijner jongeren tot hem: Heer, leer ons bidden, gelijk ook Johannes zijn jongeren geleerd heeft.n,U *Maar één ding is nodig. Maria heeft het goede deel verkoren, dat niet van haar genomen zal worden.r+] )Maar Jezus antwoordde en zeide tot haar: Martha, Martha, gij bekommert en verontrust u over vele dingen.C* (Doch Martha gaf zich veel te doen om hem te dienen, en zij trad toe en zeide: Heer, vraagt gij er niet naar, dat mijne zuster mij alleen laat dienen? Zeg haar toch dat zij ook aanvatte.e)C 'En zij had ene zuster, genaamd Maria; die zat aan de voeten van Jezus en hoorde zijn woord. (  &En het geschiedde, toen zij reisden, dat hij in een vlek ging; daar was ene vrouw, genaamd Martha, die hem in haar huis ontving.u'c %Hij zeide: Die barmhartigheid aan hem gedaan heeft. Toen zeide Jezus tot hem: Zo ga heen en doe desgelijks!n&U $Wie dunkt u, dat van deze drie de naaste geweest is desgenen, die onder de moordenaars gevallen was?V%% #Des anderen daags reisde hij weg, en haalde twee penningen uit, en gaf ze den waard, en zeide tot hem: verzorg hem; en zo gij wat meer aan hem ten koste zult leggen, dat zal ik u betalen, als ik wederkom.-$S "en hij ging tot hem, verbond zijne wonden, en goot er olie en wijn in, en hij legde hem op zijn eigen lastdier, en voerde hem in de herberg en droeg zorg voor hem.n#U !Maar een zeker Samaritaan reisde, en kwam daarheen; en toen hij hem zag, werd hij innerlijk bewogen,_"7 Desgelijks ook, toen een Leviet bij die plaats kwam en hem zag, ging hij hem voorbij.!w En het geschiedde bij geval, dat een zeker priester denzelfden weg aftrok; en toen hij hem zag, ging hij hem voorbij.H   En Jezus antwoordde en zeide: Een zeker mens ging af van Jeruzalem naar Jericho, en viel onder moordenaars; dezen kleedden hem uit, sloegen hem, en gingen weg, en lieten hem halfdood liggen.[/ Maar hij wilde zichzelven rechtvaardigen, en zeide tot Jezus: Wie is mijn naaste?W' En hij zeide tot hem: Gij hebt recht geantwoord; doet dat, en gij zult leven.:m En hij antwoordde en zeide: "Gij zult God, uwen Heer, liefhebben met uw ganse hart, met uwe ganse ziel, uit alle krachten en met geheel uw verstand en uwen naaste als uzelven".Q En hij zeide tot hem: Hoe staat er in de wet geschreven? Hoe leest gij? En zie, toen stond een zeker Wetgeleerde op om hem te verzoeken, en zeide: Meester, wat moet ik doen, opdat ik het eeuwige leven beërve?1[ Want ik zeg u, vele profeten en koningen hebben begeerd te zien hetgeen gij ziet, en hebben het niet gezien, en te horen hetgeen gij hoort, en hebben het niet gehoord. 1^~~}} || {`zz yoxxwwwvv'uu#tt3ssr{qqpFoowonnmllykkjjiUhhFggqgffeeDddccbbaaa!`u__j_^N^']])\\j[[l[ZZYeYXWWoVV9UUCTSSpS RR:QyQ.PhPOO(NNN:MM)LnKKK!JJbJII9HHUHGGdFFFE[EDCCC-BvAAe@@?? >>i==i<<;;W::599P88 77K766\55$44W4 3w22B11b00k//i/.j. --.,,L++l***?)d(((''B&%%Q$$#v"""1!!!w! ]:.oUaJyl=jb ]D+ k 8 c t;`yD2<y1D,David dus noemt hem zijnen Heer; hoe is hij dan zijn zoon?B+totdat ik uwe vijanden leg tot ene voetbank uwer voeten".yk*En David zelf zegt in het boek der psalmen: "De Heer heeft gezegd tot mijnen Heer: Zet u aan mijne rechterhand,O)En hij zeide tot hen: Hoe zeggen zij, dat de Christus Davids zoon is?6~g(En zij durfden hem voortaan niet meer vragen.e}C'--Toen antwoordden sommigen der Schriftgeleerden en zeiden: Meester, gij hebt recht gezegd.a|;&Maar nu is God niet een God der doden maar der levenden; want voor hem leven zij allen.({I%Dat echter de doden opstaan heeft ook Mozes aangeduid bij het braambos, als hij den Heer noemt den God van Abraham en den God van Isaäk en den God van Jakob. z$Want zij kunnen voortaan niet sterven, want zij zijn den Engelen gelijk, en Gods kinderen, dewijl zij kinderen der opstanding zijn.y5#maar wie waardig zullen zijn de andere wereld te verwerven en de opstanding uit de doden, die zullen noch trouwen, noch ten huwelijk gegeven worden.pxY"En Jezus antwoordde en zeide tot hen: De kinderen dezer wereld trouwen en worden ten huwelijk gegeven;owW!In de opstanding nu, wiens vrouw zal zij zijn van dezen? Want alle zeven hebben haar tot vrouw gehad.2v_ Ten laatste na allen stierf ook de vrouw.cu?en de derde nam haar, desgelijks alle zeven, en zij lieten geen kinderen na, en stierven.:toen de tweede nam die vrouw, en stierf kinderloos;Ts!Nu waren er zeven broeders; de eerste nam ene vrouw, en stierf kinderloos;\r1zeggende: Meester, Mozes heeft ons geschreven: Wanneer iemands broeder sterft, die ene vrouw heeft, en sterft kinderloos, zo zal hij, als broeder, de vrouw ten huwelijk nemen en zijnen broeder kroost verwekken.pqYToen traden sommigen der Sadduceën tot hem, die ontkennen, dat er ene opstanding is, en vraagden hem,wpgEn zij konden zijn woord niet berispen voor het volk, en verwonderden zich over zijn antwoord en zwegen stil.\o1En hij zeide tot hen: Zo geeft den keizer wat des keizers is, en Gode wat Gods is.qn[Toont mij een cijnspenning: wiens beeld en opschrift heeft hij? Zij antwoordden en zeiden: Des keizers.Xm)Maar hij bemerkte hunne arglistigheid, en zeide tot hen: Wat verzoekt gij mij?BlIs het recht, dat wij den keizer schatting geven of niet?$kAEn zij vraagden hem, zeggende: Meester, wij weten, dat gij recht spreekt en leert, en geen aanzien der mensen acht, maar den weg Gods leert naar waarheid.cj?En zij namen hem waar, en zonden bespieders uit, die zich moesten voordoen als rechtvaardigen, opdat zij hem in zijne rede vangen mochten, teneinde hem aan de overheid en in de macht van den landvoogd over te leveren.;ioEn de Hogepriesters en Schriftgeleerden zochten te dier ure de handen aan hem te slaan, maar zij vreesden het volk; want zij begrepen, dat hij deze gelijkenis op hen gezegd had.mhSWie op dezen steen valt, die zal verpletterd worden, en op wien hij valt, dien zal hij vermorzelen?#g?Maar hij zag hen aan, en zeide: Wat is dan dit, hetwelk geschreven staat: "De steen, dien de bouwlieden verworpen hebben, is tot een hoeksteen geworden"?f)Hij zal komen en deze wijngaardeniers ombrengen, en zijnen wijngaard aan anderen verhuren. En toen zij dat hoorden, zeiden zij: Dat zij verre!xeiEn zij stieten hem uit buiten den wijngaard, en doodden hem. Wat zal nu de heer des wijngaards aan dezen doen?1d[Maar toen de wijngaardeniers den zoon zagen, overlegden zij onder elkander en zeiden: Deze is de erfgenaam; komt, laat ons hem doden, opdat het erfgoed het onze worde.c Toen zeide de heer des wijngaards: Wat zal ik doen? Ik zal mijn geliefden zoon zenden; misschien zullen zij, dezen ziende, hem ontzien._b7 En wederom zond hij nog een derden; maar zij verwondden dien ook, en stieten hem uit.a En wederom zond hij nog een anderen knecht; maar zij sloegen dien ook, en deden hem smaadheid aan, en zonden hem ledig heen.F` En toen het de tijd was, zond hij een knecht tot de wijngaardeniers, opdat zij hem van de vrucht des wijngaards zouden geven; maar de wijngaardeniers sloegen hem, en zonden hem ledig heen.+_O En hij begon tot het volk deze gelijkenis te zeggen: Een mens plantte een wijngaard, en verhuurde dien aan wijngaardeniers, en trok buitenslands een langen tijd.T^!En Jezus zeide tot hen: Zo zeg ik u ook niet, door welke macht ik dit doe.B]En zij antwoordden, dat zij niet wisten van waar die was.\ Maar zeggen wij: Van de mensen, dan zal al het volk ons stenigen; want zij houden het voor zeker, dat Johannes een profeet is.[ Toen dachten zij bij zichzelve en zeiden: Zeggen wij: Van den hemel, dan zal hij zeggen: Waarom hebt gij hem dan niet geloofd?GZDe doop van Johannes, was die van den hemel of van de mensen?SYEn hij antwoordde en zeide tot hen: Ik zal u ook ene vraag doen, zeg mij:pXYen tot hem spraken, zeggende: Zeg ons door welke macht doet gij dit, of wie heeft u die macht gegeven?:W oEn het geschiedde op een van die dagen, toen hij het volk leerde in den tempel en het evangelie predikte, dat de Hogepriesters en Schriftgeleerden met de Oudsten tot hem kwamen,PV4En Jezus nam toe in wijsheid, ouderdom en genade bij God en de mensen.U{3En hij ging met hen af, en kwam te Nazaret, en was hun onderdanig. En zijne moeder behield al die woorden in haar hart.GT2En zij verstonden, dat woord niet, hetwelk hij tot hen zeide.S{1En hij zeide tot hen: Wat is het, dat gij mij gezocht hebt? Wist gij niet, dat ik zijn moet in hetgeen mijns Vaders is?.RU0En toen zij hem zagen, ontzetten zij zich; en zijne moeder zeide tot hem: Mijn kind, waarom hebt gij ons dat gedaan? Zie, uw vader en ik hebben u met smart gezocht.`Q9/en allen, die hem aanhoorden verwonderden zich over zijn verstand en zijne antwoorden.P.En het geschiedde na drie dagen, dat zij hem vonden in den tempel, zittende in het midden der leeraren, om hen aan te horen en te vragen;XO)-En toen zij hem niet vonden, keerden zij weder naar Jeruzalem, en zochten hem. N,maar zij meenden, dat hij onder het reisgezelschap was, en gingen ene dagreis, en zochten hem onder de bloedverwanten en bekenden.M+En toen de dagen voleindigd waren en zij wederkeerden, bleef het kind Jezus te Jeruzalem, en zijne ouders wisten het niet;iLK*En toen hij twaalf jaren oud was, gingen zij op naar Jeruzalem, naar de gewoonte van het feest.NK)En zijne ouders gingen alle jaren naar Jeruzalem op het Paaschfeest.fJE(En het kind wies, en werd sterk naar den geest, vol wijsheid, en de genade Gods was met hem.}Is'En toen zij alles voleindigd hadden naar de wet des Heren, keerden zij weder naar Galiléa, tot hunne stad Nazaret.H&Deze trad ook daarbij te dier ure, en prees den Heer, en sprak van hem tot allen, die te Jeruzalem op de verlossing wachtten.G%en was nu een weduwe van omtrent vier en tachtig jaren, die nooit van den tempel kwam, dienende God met vasten en bidden dag en nacht..FU$En daar was ene profetes, Anna, ene dochter van Fanuël, uit het geslacht van Aser. Deze was bedaagd, en had van haren maagdom af zeven jaren met haren man geleefd,lEQ#[en een zwaard zal door uwe ziel dringen], opdat de gedachten veler harten openbaar worden.6De"En Simeon zegende hen, en zeide tot Maria, zijne moeder: Zie, deze wordt gezet tot een val en opstanding van velen in Israël, en tot een teken, dat wedersproken zal worden[C/!En zijn vader en zijne moeder verwonderden zich over hetgeen van hem gezegd werd.QB een licht tot verlichting der heidenen en tot roem van uw volk Israël..AWdat Gij bereid hebt voor alle volken:/@Ywant mijne ogen hebben uw heil gezien,S?Heer, nu laat Gij uwen dienaar in vrede heengaan, gelijk Gij gezegd hebt;=>unam hij het in zijne armen, en loofde God, zeggende:(=IEn hij kwam door aandrift des Geestes in den tempel, en toen de ouders het kind Jezus in den tempel brachten, om volgens de gewoonte der wet voor hem te doen,<3hem was van God een antwoord geworden van den Heiligen Geest, dat hij den dood niet zien zou, voordat hij den Christus des Heren zou gezien hebben..;UEn zie, er was een mens te Jeruzalem, genaamd Simeon, en deze mens was vroom en godvrezend, en wachtte op den troost van Israël, en de Heilige Geest was in hem. En:{en opdat zij het offer gaven, naar hetgeen gezegd is in de wet des Heren, "een paar tortelduiven of twee jonge duiven".9--gelijk geschreven staat in de wet des Heren: "Al wat mannelijk is, dat het eerst den moederschoot opent, zal den Heer heilig heten"--85En toen de dagen harer reiniging volgens de wet van Mozes ten einde waren, brachten zij hem te Jeruzalem, opdat zij hem den Heer zouden voorstellen,37_En toen acht dagen om waren, dat het kind zou besneden worden, werd zijn naam genoemd Jezus, welke genoemd was door den Engel, eer hij in den moederschoot ontvangen was.6 En de herders keerden weder, en prezen en loofden God over alles, wat zij gehoord en gezien hadden, gelijk tot hen gezegd was.L5Doch Maria onthield al deze woorden, en overlegde ze in haar hart.d4AEn allen, die het hoorden, verwonderden zich over hetgeen hun door de herders gezegd werd.l3QEn toen zij het gezien hadden, verbreidden zij het woord, dat tot hen vanwege dit kind gezegd was.i2KEn zij kwamen schielijk, en vonden beiden, Maria en Jozef, alsook het kind in de krib liggende.V1%En toen de Engelen van hen ten hemel gevaren waren, zeiden de herders tot elkander: Laat ons nu heengaan naar Bethlehem en zien de gebeurtenis, die daar geschied is, welke de Heer ons heeft bekendgemaakt.P0Ere zij God in de hoogte, en vrede op aarde, in mensen een welbehagen!f/E En terstond was bij den Engel de menigte der hemelse heirscharen, die God loofden, zeggende:k.O En hebt dit tot een teken: gij zult het kind vinden in windsels gewonden en liggende in ene krib.[-/ want u is heden de Heiland geboren, die Christus, de Heer, is, in de stad Davids.},s En de Engel zeide tot hen: Vreest niet! Ziet, ik verkondig u grote vreugde, die aan het gehele volk geschieden zal;t+a En zie, een Engel des Heren trad tot hen, en de heerlijkheid des Heren omscheen hen; en zij vreesden zeer.f*EEn er waren herders in die landstreek op het veld, die de nachtwake hielden bij hunne kudde.)en zij baarde haren eersten zoon, en wond hem in windsels, en legde hem in ene krib; omdat er voor hen geen plaats was in de herberg.D(En toen zij daar waren, kwam de tijd, dat zij baren moest;\'1om zich te laten beschrijven met Maria, zijne ondertrouwde vrouw, die zwanger was.(&IToen maakte Jozef zich ook op uit Galiléa, uit de stad Nazaret, naar Judéa, tot de stad Davids genaamd Bethlehem, omdat hij van Davids huis en geslacht was,N%En een ieder ging om zich te laten beschrijven, elk naar zijne stad.s$_En deze beschrijving was de allereerste, en geschiedde ten tijde, toen Cyrenius landvoogd van Syrië was.# En het geschiedde in dien tijd, dat er een gebod uitging van den keizer Augustus, dat de gehele wereld zou beschreven worden.^"50en zij vonden niet wat zij doen zouden, want al het volk hing hem aan en hoorde hem.!/En hij leerde dagelijks in den tempel; maar de Hogepriesters en Schriftgeleerden en de voornaamsten van het volk zochten hem te doden;z m.zeggende tot hen: Er staat geschreven: "Mijn huis is een bedehuis", maar gij hebt het tot een rovershol gemaakt.^5-En hij ging in den tempel, en begon uit te drijven wie daarin verkochten en kochten,  ,en u zullen slechten, en geen steen op den anderen laten, daarom dat gij den tijd, in welken gij bezocht zijt, niet erkend hebt.!;+Want de tijd zal over u komen, dat uwe vijanden rondom u en uwe kinderen in u, een bolwerk zullen opwerpen, en u belegeren en van alle zijden benauwen,*en zeide: Och dat ook gij erkendet, en wel nog in dezen uwen tijd, wat tot uwen vrede dient! Maar nu is het voor uwe ogen verborgen.I )En toen hij nabij kwam en de stad aanzag, weende hij over haar,_7(Hij antwoordde en zeide tot hen: Ik zeg u: Zo dezen zwijgen, zullen de stenen roepen.fE'En sommigen der Farizeën onder het volk zeiden tot hem: Meester, bestraf toch uwe jongeren.wg&zeggende: Geloofd zij de koning, die komt in den naam des Heren! Vrede zij in den hemel, en ere in de hoogte!8i%En toen hij de helling van den Olijfberg naderde, begon de gehele menigte zijner jongeren vol vreugde God te loven met ene luide stem, over alle daden, die zij gezien hadden,K$Terwijl hij nu heentrok, spreidden zij hunne klederen op den weg.hI#En zij brachten het tot Jezus, en legden hunne klederen op het veulen, en zetten Jezus daarop.0["En zij zeiden: De Heer heeft het nodig.hI!En toen zij het veulen ontbonden, zeiden de eigenaars tot hen: Waarom ontbindt gij het veulen?O En de gezondenen gingen heen, en vonden het zoals hij hun gezegd had.zmEn indien iemand u vraagt: Waarom ontbindt gij het? --zo zult gij aldus tot hem zeggen: De Heer heeft het nodig.Czeggende: Gaat heen in het vlek, dat tegenover u is, en als gij daarin komt, zult gij een veulen aangebonden vinden, waarop nog nooit een mens gezeten heeft; ontbindt dat en brengt het. En het geschiedde, toen hij nabij Bethfagé en Bethanië gekomen was, aan den Olijfberg, dat hij twee van zijne jongeren uitzond,QEn toen hij dit gezegd had, reisde hij voort en ging op naar Jeruzalem. Doch deze mijne vijanden, die niet willen, dat ik over hen heersen zou, voert hen herwaarts en brengt hen om voor mijn aan gezicht. --  Want ik zeg u: Wie heeft, dien zal gegeven worden; maar van wie niet heeft, van dien zal ook genomen worden hetgeen hij heeft.D En zij zeiden tot hem: Heer, hij heeft immers tien ponden.y kEn hij zeide tot degenen die daarbij stonden: Neem dat pond van hem en geeft het dengeen die tien ponden heeft.} swaarom hebt gij dan mijn geld niet in de wisselbank gegeven? En als ik gekomen was, had ik het met winst opgeëist.GMaar hij zeide tot hem: Uit uwen mond oordeel ik u, gij slechte dienstknecht. Wist gij, dat ik een straf man ben, en neem hetgeen ik niet weggelegd heb, en maai hetgeen ik niet gezaaid heb;want ik vreesde u, omdat gij een straf man zijt: gij neemt hetgeen gij niet nedergelegd hebt, en maait hetgeen gij niet gezaaid hebt.hIEn de derde kwam en zeide: Heer, zie hier is uw pond, hetwelk ik in een zweetdoek bewaard heb,ETot dezen zeide hij ook: En gij zult zijn over vijf steden.SEn de tweede kwam ook en zeide: Heer, uw pond heeft vijf ponden gewonnen.+En hij zeide tot hem: Wèl u, gij goede dienstknecht. Dewijl gij in het minste zijt getrouw geweest, zo zult gij macht hebben over tien steden.W'Toen trad de eerste voor en zeide: Heer, uw pond heeft tien ponden verworven.T!En het geschiedde toen hij wederkwam, nadat hij het rijk verkregen had, dat hij gebood deze dienstknechten te roepen, aan wie hij het geld gegeven had, opdat hij weten mocht wat handel elk gedreven had.Maar zijne burgers waren hem vijandig, en zonden hem gezanten na, zeggende: Wij willen niet, dat deze over ons regeren zal. Deze riep tien zijner dienstknechten, en gaf hun tien ponden, en zeide tot hen: Drijft handel daarmede, totdat ik wederkom.~} en hij zeide: Een zeker voornaam man trok naar een ver land, om voor zich een rijk te verkrijgen, en dan weder te komen.2}] Terwijl zij nu toehoorden, voegde hij er nog ene gelijkenis bij, omdat hij nabij Jeruzalem was, en omdat zij meenden, dat het rijk Gods terstond zou geopenbaard worden;Y|+ Want des Mensen Zoon is gekomen om te zoeken en zalig te maken wat verloren is.j{M En Jezus zeide tot hem: Heden is aan dit huis heil geschied, nademaal ook deze Abrahams zoon is.1z[Maar Zacheüs stond en zeide tot den Heer: Zie, Heer, de helft van mijne goederen geef ik den armen; en indien ik iemand bedrogen heb, zo geef ik het viervoudig weder.gyGToen zij dat zagen, murmureerden zij allen, omdat hij bij een zondaar zijn intrek ging nemen.>xwEn hij klom schielijk af, en nam hem aan met vreugde.$wAEn toen Jezus aan die plaats kwam, zag hij op en werd hem gewaar, en zeide tot hem: Zacheüs, klim schielijk af, want ik moet heden in uw huis verblijven.zvmEn hij liep vooruit en klom op een wilden vijgeboom, opdat hij hem mocht zien; want aldaar zou hij voorbijkomen.ru]en hij begeerde Jezus te zien, wie hij was en kon niet vanwege het volk, want hij was klein van persoon.htIEn zie, er was een man, genaamd Zacheüs; en deze was een overste der tollenaren, en was rijk;0s ]En hij ging in Jericho, en trok er door.krO+En terstond werd hij ziende, en volgde hem, en prees God. En al het volk, dat ziende, loofde God.Jq *En Jezus zeide tot hem: Word ziende! Uw geloof heeft u geholpen._p7)zeggende: Wat wilt gij, dat ik u doen zal? Hij zeide: Heer, dat ik ziende mag worden.}os(En Jezus stond stil en beval, dat men den man tot hem zou brengen. En toen hij nabij gebracht was, vraagde hij hem, n 'En die vooraan gingen bestraften hen, opdat hij zwijgen zou; maar hij riep zoveel te meer: Gij, zoon Davids, ontferm u over mij!Lm&En hij riep, zeggende: Jezus, gij zoon Davids, ontferm u over mij!Fl%Toen zeiden zij hem, dat Jezus van Nazaret daar voorbijging.Pk$En toen hij het volk hoorde, dat voorbijging, vraagde hij wat dat was.gjG#En het geschiedde, toen hij nabij Jericho kwam, dat er een blinde aan den weg zat en bedelde.yik"Maar zij verstonden daar niets van, en die woorden waren hun verborgen, en zij begrepen niet wat er gezegd was.Zh-!en zij zullen hem geeselen en doden; en op den derden dag zal hij weder opstaan.ngU Want hij zal overgeleverd worden aan de heidenen, en hij zal bespot en mishandeld en bespuwd worden,6feEn hij nam tot zich de twaalve, en zeide tot hen: Zie, wij gaan op naar Jeruzalem, en het zal alles volbracht worden wat door de Profeten geschreven is van des Mensen Zoon.leQdie niet veel meer zal weder ontvangen in dezen tijd, en in de toekomende wereld het eeuwig leven.d1En hij zeide tot hen: Voorwaar, ik zeg u: Niemand is er, die zijn huis verlaat, of ouders of broeders, of huisvrouw of kinderen, om het rijk Gods,NcToen zeide Petrus: Zie, wij hebben alles verlaten en zijn u gevolgd.ObDoch hij zeide: Wat bij de mensen onmogelijk is, is mogelijk bij God.EaToen zeiden zij, die dit hoorden: Wie kan dan zalig worden?i`KHet is lichter, dat een kameel door een naaldenoog ga, dan dat een rijke in het rijk Gods komt.~_uToen nu Jezus zag, dat hij treurig geworden was, zeide hij: Hoe bezwaarlijk zullen de rijken in het rijk Gods komen!M^Maar toen hij dit hoorde, werd hij treurig; want hij was zeer rijk.A]{Doch toen Jezus dit hoorde, zeide hij tot hem: Eén ding ontbreekt u nog: verkoop al wat gij hebt en geef het den armen, zo zult gij een schat in den hemel hebben; en kom en volg mij.G\En hij zeide: Dit alles heb ik onderhouden van mijn jeugd af.<[qGij weet de geboden wel: "Gij zult geen overspel doen; gij zult niet doden; gij zult niet stelen; gij zult geen valse getuigenis spreken; gij zult uwen vader en uwe moeder eren."[Z/En Jezus zeide tot hem: Wat noemt gij mij goed? Niemand is goed dan de enige God.oYWEn een overste vraagde hem, zeggende: Goede Meester, wat ik doen, opdat ik het eeuwige leven beërve?`X9Voorwaar, ik zeg u: Wie het rijk Gods niet ontvangt als een kind, zal er niet inkomen.WMaar Jezus riep hen tot zich, en zeide: Laat de kinderen tot mij komen, en weert hen niet; want derzulken is het rijk Gods.VEn zij brachten ook jonge kinderen tot hem, opdat hij hen zou aanraken; en toen de jongeren dat zagen, bestraften zij hen.;UoIk zeg u: Deze ging af gerechtvaardigd naar zijn huis meer dan gene; want wie zichzelven verhoogt, die zal vernederd worden en wie zichzelven vernedert, die zal verhoogd worden.!T; En de tollenaar stond van verre, en wilde zelfs zijne ogen niet opheffen ten hemel, maar sloeg op zijne borst, zeggende: God, wees mij zondaar genadig!LS ik vast tweemaal in de week, en geef de tienden van al wat ik heb.:Rm De Farizeër stond, en bad bij zichzelven aldus: Ik dank u, God, dat ik niet ben gelijk de andere mensen, rovers, onrechtvaardigen, overspelers, noch ook gelijk deze tollenaar;sQ_ Twee mensen gingen opwaarts in den tempel om te bidden; de een was een Farizeër, de ander een tollenaar.P En hij zeide tot sommigen, die zich overtuigd hielden, dat zij rechtvaardig waren, en de anderen verachtten, deze gelijkenis:O Ik zeg u: Hij zal hun schielijk recht doen. Doch wanneer des Mensen Zoon komen zal, zal hij ook het geloof vinden op de aarde? NEn zou dan God ook geen recht doen aan zijne uitverkorenen, die dag en nacht tot hem roepen, en zal hij te langzaam voor hen zijn?HM Toen zeide de Heer: Hoort wat de onrechtvaardige rechter zegt.L)nochtans, omdat deze weduwe mij zoveel moeite maakt, zal ik haar recht verschaffen, opdat zij ten laatste niet kome en mij op het gezicht sla.~KuEn hij wilde een tijd lang niet; maar daarna dacht hij bij zichzelven: Hoewel ik God niet vrees en geen mens ontzie,}JsEn er was ene zekere weduwe in die stad, die kwam tot hem zeggende: Verschaf mij recht tegenover mijne wederpartij.cI?zeggende: Er was een zeker rechter in ene stad, die God niet vreesde en geen mens ontzag.nH WEn hij zeide ook ene gelijkenis tot hen om te leren, dat men altijd moet bidden en niet moede worden,G%En zij antwoordden en zeiden tot hem: Heer, waar? En hij zeide tot hen: Waar het aas is, daar vergaderen zich ook de arenden.ZF-$Twee zullen op het veld zijn: de een zal aangenomen en de ander verlaten worden.]E3#Twee zullen met elkander malen: de ene zal aangenomen en de andere verlaten worden.xDi"Ik zeg u: In dien nacht zullen er twee op één bed liggen: de een zal aangenomen en de ander verlaten worden.~Cu!Wie zijn ziel zoekt te behouden, die zal haar verliezen; en wie haar verliezen zal, die zal haar ten leven behouden.#BA Gedenk aan Lots huisvrouw!0AYWie op dien dag op het dak is, en zijn huisraad in huis, die kome niet af om het te halen; desgelijks wie op het veld is, die kere niet om naar hetgeen achter hem is.c@?Op die wijze zal het ook gaan op den dag, wanneer des Mensen Zoon geopenbaard zal worden.u?cmaar op den dag, toen Lot uit Sodom ging, regende het vuur en zwavel van den hemel, en verdelgde hen allen. >Evenzo ook, gelijk het geschiedde ten tijde van Lot. Zij aten, zij dronken, zij kochten, zij verkochten, zij plantten, zij bouwden;'=GZij aten, zij dronken, zij trouwden, zij werden ten huwelijk gegeven, tot op den dag, toen Noach in de ark ging, en de zondvloed kwam en hen allen verdelgde.s<_En gelijk het geschied is ten tijde van Noach, zo zal het ook geschieden in de dagen van des Mensen Zoon.Q;Maar eerst moet hij veel lijden, en verworpen worden door dit geslacht.:+Want gelijk de bliksem boven van den hemel flikkert, en licht over alles, wat onder den hemel is, alzo zal des Mensen Zoon wezen in zijnen dag.Z9-En zij zullen tot u zeggen: Zie hier, zie daar! --gaat niet heen, en volgt niet.8#En hij zeide tot de jongeren: De tijd zal komen, waarin gij zult begeren een der dagen van des Mensen Zoon te zien, en zult dien niet zien.g7Gmen zal ook niet zeggen: Zie hier, of: daar is het. Want zie, het rijk Gods is inwendig in u.!6;En toen hem gevraagd werd door de Farizeën: Wanneer komt het rijk Gods? antwoordde hij hun en zeide: Het rijk Gods komt niet met uiterlijke vertoning;L5En hij zeide tot hem: Sta op, ga heen; uw geloof heeft u geholpen.\41Is er niemand gevonden, die wederkeert en Gode de eer geeft, dan deze vreemdeling?`39En Jezus antwoordde en zeide: Zijn er niet tien rein geworden? Waar zijn dan de negen?b2=en viel op zijn aangezicht voor zijne voeten, en dankte hem; en deze was een Samaritaan.n1UEn één van hen, ziende dat hij gezond geworden was, keerde weder, en prees God met ene luide stem,0)En toen hij hen zag, zeide hij tot hen: Gaat heen en toont u aan de priesters. En het geschiedde, terwijl zij heengingen, dat zij rein werden.P/ en verhieven hunne stem en zeiden: Jezus, Meester, ontferm u over ons!c.? En toen hij in een vlek kwam, ontmoetten hem tien melaatse mannen; die stonden van verre,j-M En het geschiedde, toen hij naar Jeruzalem reisde, dat hij trok midden door Samaria en Galiléa.&,E Alzo ook gij, wanneer gij gedaan hebt al wat u bevolen is, zo zegt: Wij zijn onnutte knechten, wij hebben slechts gedaan hetgeen wij schuldig waren te doen.`+9 Dankt hij ook dien knecht, omdat hij gedaan heeft, wat hem bevolen was? Ik denk, neen.8*iIs het niet zo, dat hij tot hem zeggen zal: Maak mijn maaltijd gereed en gord u, en dien mij, totdat ík zal gegeten en gedronken hebben; daarna zult gij ook eten en drinken?:)mWie is er onder u, die een knecht heeft, welke voor hem ploegt of het vee weidt, die tot hem, als hij van het veld tehuis komt, zal zeggen: Ga terstond heen en zet u aan tafel?3(_En de Heer zeide: Zo gij een geloof hebt als een mostaardkorrel en tot dezen moerbeziënboom zult zeggen: Trek u uit en verzet u in de zee, zo zal hij u gehoorzaam zijn.D'En de apostelen zeiden tot den Heer: Sterk ons het geloof!#&?En ware het, dat hij zevenmaal 's daags tegen u zondigde, en zevenmaal 's daags weder tot u kwam en zeide: Het berouwt mij, zo zult gij het hem vergeven.~%uHebt acht op uzelve. Indien uw broeder tegen u zondigt, zo bestraf hem; en indien hij berouw heeft, vergeef het hem. $Het ware hem nutter dat men een molensteen aan zijnen hals hing en hem in de zee wierp, dan dat hij één van deze kleinen ergerde.~# wEn hij zeide tot zijne jongeren: Het is onmogelijk, dat er geen ergernissen komen; maar wee hem, door wien zij komen."#Doch hij zeide tot hem: Horen zij Mozes en de Profeten niet, dan zullen zij ook niet geloven, al ware het, dat iemand van de doden opstond.r!]Maar hij zeide: Neen vader Abraham, maar zo iemand van de doden tot hen ging, dan zouden zij boete doen.T !Abraham zeide tot hem: Zij hebben Mozes en de Profeten; dat zij die horen.pYwant ik heb vijf broeders; dat hij hun betuige, opdat ook zij niet komen in deze plaats der pijniging.W'Toen zeide hij: Zo bid ik u, vader, dat gij hem zendt naar mijns vaders huis;<qEn boven dit alles, er is tussen ons en u ene grote kloof gevestigd, zodat degenen, die van hier wilden overgaan tot u, niet zouden kunnen, en ook niet vandaar tot ons overkomen.%CMaar Abraham zeide: Gedenk, zoon, dat gij uw goed ontvangen hebt in uw leven, en Lazarus daarentegen het kwaad; en nu wordt hij getroost, en gij gepijnigd.EEn hij riep en zeide: Vader Abraham, ontferm u over mij, en zend Lazarus, opdat hij het uiterste zijns vingers in het water stippe, en mijne tong verkoele; want ik lijd pijn in deze vlam.Toen hij nu in het dodenrijk was, door pijnen gefolterd, hief hij zijne ogen op, en zag Abraham van verre, en Lazarus in zijnen schoot.En het geschiedde, dat de arme stierf, en door de Engelen gedragen werd in Abrahams schoot; en de rijke stierf ook, en werd begraven.  en begeerde zich te verzadigen van de kruimels, die van de tafel des rijken vielen; en de honden kwamen en likten zijne zweren.\1En er was een zeker arm man, genaamd Lazarus; die lag voor zijne deur, vol zweren, En er was een zeker rijk man; die kleedde zich met purper en kostelijk lijnwaad, en hij leefde alle dagen heerlijk en in vreugde.3valle. --Wie zich scheidt van zijne vrouw en ene andere trouwt, die doet overspel; en wie de gescheidene van den man trouwt, die doet ook overspel.^5En het is lichter, dat hemel en aarde voorbij gaan, dan dat één tittel der wet weg1De Wet en de Profeten gaan tot op Johannes; van dien tijd af wordt het rijk Gods door het evangelie verkondigd, en ieder dringt met geweld daarin.*MEn hij zeide tot hen: Gij zijt het, die uzelve rechtvaardigt voor de mensen, maar God kent uwe harten; want wat hoog is onder de mensen, is een gruwel voor God.Y+Dit alles hoorden de Farizeën ook, die geldgierig waren, en zij bespotten hem.L Geen huisknecht kan twee heren dienen; want hij zal òf den enen haten en den anderen liefhebben, òf hij zal den enen aanhangen en den anderen verachten. Gij kunt niet God dienen en den Mammon.T! En zo gij in het vreemde niet getrouw zijt wie zal u geven wat het uwe is?nU Zo gij nu in den onrechtvaardigen Mammon niet getrouw zijt, wie zal u het waarachtige toevertrouwen? ) Wie in het minste getrouw is, die is ook in het grote getrouw; en wie in het minste onrechtvaardig is, die is ook in het grote onrechtvaardig.  En ik zeg u ook: Maakt u vrienden door den onrechtvaardigen Mammon, opdat, wanneer gij gebrek hebt, zij u opnemen in de eeuwige hutten.9 kEn de heer prees den onrechtvaardigen huishouder, omdat hij bedachtzaam gedaan had; want de kinderen dezer wereld zijn bedachtzamer dan de kinderen des lichts in hun geslacht.' GDaarna zeide hij tot een ander: En gij, hoeveel zijt gij schuldig? Hij zeide: Honderd mudden tarwe. En hij zeide tot hem: Neem uwen brief en schrijf tachtig.z mHij zeide: Honderd vaten olie. En hij zeide tot hem: Neem uwen brief, zet u neder, en schrijf schielijk vijftig.~uEn hij riep tot zich alle schuldenaars zijns heren, en zeide tot den eersten: Hoeveel zijt gij mijnen heer schuldig?taIk weet wat ik zal doen, opdat, wanneer ik van het ambt afgezet zal zijn, zij mij in hunne huizen opnemen.!En de huishouder zeide bij zichzelven: Wat zal ik doen? Mijn heer neemt het ambt van mij; graven kan ik niet, en te bedelen schaam ik mij.%En hij riep hem en zeide tot hem: Hoe hoor ik dit van u? Doe rekening van uwe huishouding; want gij zult voortaan niet meer huishouder zijn.! =En hij zeide ook tot zijne jongeren: Er was een zeker rijk man, die een huishouder had; en deze werd bij hem beticht, als die zijne goederen doorbracht.3 Dus behoordet gij vrolijk en goedsmoeds te zijn; want deze uw broeder was dood, en is weder levend geworden; hij was verloren, en is wedergevonden.  ?~~n~!}}o||N{{-zyymxxwwtvvnv%uuu7ttIsrrIqq7ppip ooGnnDmmKlltl*kkOjjj?iioi&hggg9ffxfeeDddccKbb|baa``r__m^^]]g\[[[4ZZdYYY9XXbWWuVVVUUTTFSS]SRRQPPPOOONN}N,MMbLLKKqK JWIInHH]HGFFEE9EDD_CCCmBB8AA\@@P??>>C==<;;^;::9888;77U66I55C44`433A22F11q1'00// ..p--,,E++~+8**)Y((]''`&&[& %%$~###""A!!C  bf62n$Z{V{  E }   : Oi:'0"? )Doch Jezus antwoordde en zeide tot hem: Ga weg van mij, satan! Er staat geschreven: "Gij zult God, uwen Heer, aanbidden en hem alleen dienen."B Indien gij mij nu zult aanbidden, zal alles het uwe zijn. en zeide tot hem: Al deze macht en hunne heerlijkheid zal ik u geven; want zij is mij overgegeven, en ik geef ze wien ik wil.~ uEn de duivel voerde hem op een hogen berg, en toonde hem al de koninkrijken der gehele wereld in een ogenblik tijds,  En Jezus antwoordde en zeide tot hem: Er staat geschreven: "De mens leeft niet van brood alleen, maar van ieder woord van God."eCEn de duivel zeide tot hem: Zijt gij Gods Zoon, zo zeg tot dien steen, dat hij brood worde. en werd veertig dagen lang door den duivel verzocht. En hij at niet in die dagen; en toen zij ten einde waren, hongerde hem daarna.} uEn Jezus, vol van den Heiligen, Geest, kwam weder van den Jordaan, en werd door den Geest heengeleid in de woestijn,T!&den zoon van Enos, den zoon van Seth, den zoon van Adam, den zoon van God.zm%den zoon van Methusálah, den zoon van Henoch, den zoon van Jered, den zoon van Mahalaleël, den zoon van Kenan,r]$den zoon van Kaïnan, den zoon van Arpachsad, den zoon van Sem, den zoon van Noach, den zoon van Lamech,kO#den zoon van Serug, den zoon van Rehu, den zoon van Peleg den zoon van Heber, den zoon van Selah,pY"den zoon van Jakob, den zoon van Isaäk, den zoon van Abraham, den zoon van Terah, den zoon van Nahor,oW!den zoon van Amminadab, den zoon van Ram, den zoon van Hesron, den zoon van Peres, den zoon van Juda,oW den zoon van Isaï, den zoon van Obed, den zoon van Boas, den zoon van Salmon, den zoon van Nahesson,t~aden zoon van Meleas, den zoon van Maïnan, den zoon van Mattatha, den zoon van Nathan, den zoon van David,o}Wden zoon van Simeon, den zoon van Juda, den zoon van Jozef, den zoon van Jonam, den zoon van Eljakim,q|[den zoon van Joses, den zoon van Eliëzer, den zoon van Jorim, den zoon van Matthat, den zoon van Levi,l{Qden zoon van Melchi, den zoon van Addi, den zoon van Kosam, den zoon van Elmodam, den zoon van Er, z den zoon van Juda, den zoon van Johanan, den zoon van Resa, den zoon van Zerubbabel, den zoon van Sealtiël, den zoon van Neri,`y9den zoon van Maäth, den zoon van Mattathias, den zoon van Simeï, den zoon van Jozef,rx]den zoon van Mattathias, den zoon van Amos, den zoon van Nahum, den zoon van Esli, den zoon van Naggaï,pwYden zoon van Matthat, den zoon van Levi, den zoon van Melchi, den zoon van Jannas, den zoon van Jozef,~vuEn Jezus was, toen hij begon, omstreeks dertig jaar oud, en werd gehouden voor den zoon van Jozef, den zoon van Eli,Cuen de Heilige Geest op hem nederdaalde in een lichamelijke gedaante, gelijk ene duif, en ene stem kwam uit den hemel, die zeide: Gij zijt mijn geliefde Zoon; in u heb Ik een welbehagen.ytkEn het geschiedde, toen al het volk zich liet dopen, en Jezus ook gedoopt was en bad, dat de hemel zich opende,Fszette hij ook boven dit alles nog Johannes in de gevangenis.r!Maar Herodes, de viervorst, toen hij door hem bestraft werd vanwege Herodias, zijns broeders vrouw, en over al het kwaad dat Herodes deed,Zq-En nog vele andere vermaningen gaf hij aan het volk en verkondigde hun het heil.+pOin zijne hand is de wan, en hij zal zijnen dorsvloer vegen, en zal de tarwe in zijne schuur vergaderen, maar het kaf zal hij met onuitbluschbaar vuur verbranden.Xo)antwoordde Johannes en zeide tot allen: Ik doop u met water, maar er komt een, die sterker is dan ik, wiens schoenriemen ik niet waardig ben te ontbinden; die zal u met den Heiligen Geest en met vuur dopen;nToen nu het volk in verwachting was, en zij in hunne harten van Johannes dachten, of hij niet misschien de Christus ware,$mAToen vraagden hem ook krijgslieden en zeiden: Wat moeten wij doen? En hij zeide tot hen: Doet niemand geweld noch onrecht, en vergenoegt u met uwe soldij.Dl En hij zeide tot hen: Eist niet meer dan hetgeen gezet is.nkU En er kwamen ook tollenaars om zich te laten dopen, en zeiden tot hem: Meester, wat zullen wij doen?j En hij antwoordde en zeide tot hen: Wie twee rokken heeft, geve er een aan hem die er geen heeft, en wie spijs heeft doe desgelijks.Di En het volk vraagde hem en zeide: Wat zullen wij dan doen?h- De bijl is reeds aan den wortel der bomen gelegd; elke boom dan, die geen goede vruchten voortbrengt, wordt uitgehouwen en in het vuur geworpen.OgZiet toe, brengt oprechte vruchten der boete voort, en begint niet bij uzelve te zeggen: Wij hebben Abraham tot een vader; want ik zeg u, dat God ook uit deze stenen Abraham kinderen kan verwekken.-fSToen zeide hij tot het volk, dat uitging om zich door hem te laten dopen: Gij addergebroedsels, wie heeft u getoond, dat gij den toekomenden toorn ontvlieden zult?/eYen alle vlees zal het heil Gods zien".'dGAlle dalen zullen vol worden, en alle bergen en heuvels zullen vernederd worden; en wat krom is zal recht worden, en wat oneffen is zal een effen weg worden;4cagelijk geschreven staat in het boek der woorden van Jesaja, die zegt: "Er is ene stem eens predikers in de woestijn: Bereidt den weg des Heren, en maakt zijne paden rechtubcEn hij kwam in alle landstreken rondom den Jordaan en predikte den doop der boete tot vergeving der zonden;atoen Annas en Kájafas hogepriesters waren, geschiedde het bevel Gods aan Johannes, den zoon van Zacharias, in de woestijn. ` In het vijftiende jaar der regering van keizer Tiberius, toen Pontius Pilatus landvoogd van Judéa was, en Herodes viervorst van Galiléa, en zijn broeder Filippus viervorst van Ituréa en van het landschap Trachonítis, en Lysanias viervorst van Abiléne,F_5En zij waren altijd in den tempel, en prezen en loofden God.Q^4En zij aanbaden hem, en keerden weder naar Jeruzalem met grote vreugde.k]O3En het geschiedde, toen hij hen zegende, dat hij van hen scheidde en opgevoerd werd in den hemel.]\32En hij leidde hen uit tot aan Bethanië toe, en hief zijne handen op en zegende ze.[51En zie, ik zal de belofte mijns Vaders op u zenden; maar gij moet in de stad Jeruzalem blijven, totdat gij aangedaan wordt met kracht uit de hoogte.,ZS0En gij zijt van dit alles getuigen.wYg/en in zijnen naam boete en vergeving der zonden laten prediken, onder alle volken, te beginnen bij Jeruzalem.}Xs.en zeide tot hen: Alzo is er geschreven, en alzo moest de Christus lijden, en opstaan van de doden ten derden dage,DW-Toen opende hij hun verstand, om de Schriften te verstaan,UV#,En hij zeide tot hen: Dit zijn de woorden, die ik tot u sprak, toen ik nog bij u was, dat het alles moest vervuld worden, wat van mij geschreven is in de wet van Mozes en in de Profeten en in de Psalmen.2U_+en hij nam het en at het voor hunne ogen.LT*En zij legden hem een stuk van een gebraden vis en honigraat voor;S)En toen zij het nog niet geloofden van blijdschap, en zich verwonderden, zeide hij tot hen: Hebt gij hier iets om te eten?GR(En toen hij dit zeide, toonde hij hun zijne handen en voeten.Q1'Ziet mijne handen en mijne voeten, ik ben het zelf; betast mij en ziet, want een geest heeft geen vlees en beenderen, gelijk gij ziet, dat ik heb.mPS&En hij zeide tot hen: Wat zijt gij zo verschrikt, en waarom komen zulke gedachten in uwe harten op?OO%En zij verschrikten en vreesden, en meenden, dat zij een geest zagen.wNg$En toen zij daarvan spraken, stond Jezus zelf in het midden van hen, en zeide tot hen: Vrede zij met ulieden!Mw#En zij verhaalden hun wat op den weg geschied was, en hoe hij door hen herkend was geworden, toen hij het brood brak.OL"welke zeiden: De Heer is waarlijk opgestaan, en aan Simon verschenen!yKk!En zij stonden te dier ure op, keerden weder naar Jeruzalem, en vonden de elve vergaderd, en die bij hen waren, J  En zij zeiden tot elkander: Brandde niet ons hart in ons, toen hij met ons sprak op den weg en toen hij ons de Schriften opende?YI+Toen werden hunne ogen geopend, en zij herkenden hem; en hij verdween voor hen.}HsEn het geschiedde, toen hij met hen aan tafel zat, dat hij het brood nam en dankte; en hij brak het en gaf het hun.G-En zij drongen hem, zeggende: Blijf bij ons, want het gaat avond worden en de dag heeft zich geneigd. En hij ging binnen, om bij hen te blijven.qF[En zij kwamen nabij het vlek, waar zij naar toe gingen, en hij hield zich, alsof hij verder wilde gaan.tEaEn hij begon van Mozes en alle Profeten, en legde hun in alle Schriften uit hetgeen van hem gesproken was.MDMoest niet de Christus dit lijden, en in zijne heerlijkheid ingaan?CwEn hij zeide tot hen: O gij onverstandigen en tragen van hart, om te geloven al hetgeen de Profeten gesproken hebben!~BuEn enigen van ons gingen heen naar het graf, en vonden het zoals de vrouwen gezegd hadden; maar hem vonden zij niet.Aen zijn lichaam niet gevonden hebben, en kwamen en zeiden, dat zij een gezicht van Engelen gezien hadden, die zeiden, dat hij leeft.f@EOok hebben ons sommige vrouwen van de onzen verschrikt, die vroeg aan het graf geweest zijn,{?oWij nu hoopten, dat hij Israël zou verlossen. En boven dit alles is het heden de derde dag, dat dit geschied is.y>khoe onze Hogepriesters en Oversten hem overgeleverd hebben tot het oordeel des doods, en hem gekruisigd hebben."==En hij zeide tot hen: Wat? En zij zeiden tot hem: Dat van Jezus van Nazaret, die een profeet was, machtig van daden en woorden, voor God en al het volk;,<QToen antwoordde de een, genaamd Kleopas, en zeide tot hem: Zijt gij alleen onder de vreemdelingen te Jeruzalem, die niet weet, wat dezer dagen aldaar geschied is?;}En hij zeide tot hen: Wat zijn dat voor redenen, die gij wandelende met elkander wisselt, en waarom zijt gij zo treurig?B:maar hunne ogen werden gehouden. dat zij hem niet kenden.v9eEn het geschiedde terwijl zij alzo spraken en elkander vraagden, dat Jezus tot hen kwam en met hen wandelde;I8 en zij spraken met elkander over alles wat er was voorgevallen.7w En zie, twee van hen gingen op dien dag naar een vlek, dat zestig stadiën van Jeruzalem was, welks naam was Emmaüs;56c [Maar Petrus stond op en liep naar het graf, bukte daarin, en zag de linnen doeken alleen liggen; en hij ging weg, en verwonderde zich over hetgeen er gebeurd was.]S5 En hare woorden schenen hun als ijdel geklap, en zij geloofden haar niet.4 En het waren Maria Magdalena, en Johanna, en Maria [de moeder] van Jakobus, en anderen met haar, die dit aan de apostelen zeiden.g3G En zij gingen weder van het graf, en verkondigden dit alles aan de elve en aan al de anderen.,2SEn zij gedachten aan zijne woorden. 1 zeggende: Des Mensen Zoon moet overgeleverd worden in de handen der zondaren, en gekruisigd worden, en ten derden dage opstaan.z0mHij is hier niet, hij is opgestaan. Gedenkt aan hetgeen hij tot u gesproken heeft, toen hij nog in Galiléa was, / En zij verschrikten, en bogen het aangezicht neder ter aarde. Toen zeiden zij tot haar: Wat zoekt gij den levende bij de doden?~.uEn het geschiedde, toen zij daarover bekommerd waren, zie, toen traden twee mannen bij haar, met blinkende klederen.F-en gingen er in, en vonden het lichaam des Heren Jezus niet.:,oEn zij vonden den steen afgewenteld van het graf,+ En op den eersten dag der week, zeer vroeg, kwamen zij bij het graf, en droegen de specerijen, die zij bereid hadden, en enigen met haar.t*a8En zij keerden weder, en bereidden specerijen en zalven; en gedurende den sabbat rustten zij, naar de wet.)w7En de vrouwen, die met hem gekomen waren uit Galiléa, volgden, en bezagen het graf, en hoe zijn lichaam gelegd werd.E(6En het was de dag der voorbereiding, en de sabbat brak aan.'5En hij nam het af, en wond het in een lijnwaad, en legde het in een uitgehouwen graf, waarin nog nooit iemand gelegen had.I& 4deze ging tot Pilatus en verzocht hem om het lichaam van Jezus.%3--die niet bewilligd had in hunnen raad en handel-- van Arimathéa, ene stad der Joden, en die ook wachtte op het rijk Gods;T$!2En zie, een man genaamd Jozef, een raadsheer, een goed en rechtvaardig manw#g1En al zijne bekenden stonden van verre, ook de vrouwen, die hem uit Galiléa gevolgd waren, en zagen dit aan."0En al het volk, dat daarbij was en toezag, toen zij zagen wat er geschiedde, sloegen zij op hunne borsten, en keerden weder.s!_/Toen nu de hoofdman zag wat er geschiedde, prees hij God, en zeide: Voorwaar, deze mens was rechtvaardig! .En Jezus riep met ene luide stem en zeide: Vader, in uwe handen beveel ik mijnen geest. En toen hij dat gezegd had, gaf hij den geest.hI-en de zon verloor haar schijnsel, en het voorhangsel in den tempel scheurde midden in tweeën.ve,En het was omtrent de zesde ure, en er ontstond ene duisternis over het gehele land, tot de negende ure toe;b=+En Jezus zeide tot hem: Voorwaar, ik zeg u: Heden zult gij met mij in het paradijs zijn.O*En hij zeide tot Jezus: Heer, gedenk mijner, als gij in uw rijk komt.  )En trouwens, wij zijn er billijk in, want wij ontvangen wat onze daden waardig zijn; maar deze heeft niets onbehoorlijks gedaan.  (Toen antwoordde de andere en bestrafte hem, zeggende: Vreest gij ook niet voor God, gij, die toch in dezelfde veroordeling zijt?|q'En een der kwaaddoeners, die gehangen waren, lasterde hem, zeggende: Zijt gij de Christus, zo help uzelven en ons.}&Er was ook boven hem geschreven dit opschrift, met Griekse, Latijnse en Hebreeuwse letters: Deze is de koning der Joden.A}%en zeiden: Zijt gij de koning der Joden, zo help uzelvenc?$En ook de krijgsknechten bespotten hem, terwijl zij bij hem kwamen, en hem edik brachten,6e#En het volk stond en zag toe. En de oversten met hen bespotten hem, zeggende: Hij heeft anderen geholpen, hij helpe zichzelven, zo hij de Christus is, de uitverkorene Gods."En Jezus zeide: Vader, vergeef het hun, want zij weten niet wat zij doen. En zij deelden zijne klederen, en wierpen het lot daarover.B}!En toen zij kwamen aan de plaats, die genaamd is Hoofdschedelplaats, kruisigden zij hem aldaar, en ook de kwaaddoeners, den een ter rechter [zijde] en den ander ter linkerzijde.dA En er werden ook twee anderen, zijnde kwaaddoeners, uitgeleid om met hem gedood te worden.Y+Want indien men dit doet aan het groene hout, wat zal aan het dorre geschieden?lQAlsdan zullen zij beginnen te zeggen tot de bergen: Valt op ons! --en tot de heuvelen: Bedekt ons!'GWant zie, de tijd zal komen, in welken men zeggen zal: Zalig de onvruchtbaren en de schoten, die niet gebaard hebben, en de borsten, die niet gezoogd hebben.En Jezus keerde zich tot haar en zeide: Gij dochters van Jeruzalem, weent niet over mij, maar weent over uzelve en over uwe kinderen.d AEn ene grote menigte van volk volgde hem, en van vrouwen, die hem beklaagden en beweenden. 7En toen zij hem wegleidden, grepen zij zekeren Simon van Cyrene, die van het veld kwam, en legden het kruis op hem, opdat hij het Jezus zou nadragen. +en hij liet dengene los, die om oproer en moord in de gevangenis was geworpen, dien zij geëist hadden; maar Jezus gaf hij over aan hunnen wil.: oEn Pilatus oordeelde, dat hun eis geschieden zou; Maar zij hielden aan met groot geroep, en eisten, dat hij zou gekruisigd worden, en hun en der Hogepriesteren geroep nam de overhand.1En hij zeide ten derde male tot hen: Wat kwaads heeft deze dan gedaan? Ik vind geen schuld des doods in hem: ik zal hem dan kastijden en loslaten.5eMaar zij riepen, zeggende: Kruis, kruis hem!EToen riep Pilatus hun wederom toe, en wilde Jezus loslaten.lQeen die om een oproer, dat in de stad geschied was, en om een moord in de gevangenis was geworpen._7Toen schreeuwde de gehele menigte, zeggende: Weg met dezen en geef ons Barabbas los!,A}[Want hij moest hun op het feest enen los geven.].Wik zal hem dan kastijden en loslaten.|qHerodes ook niet; want ik heb u tot hem gezonden, en zie, er is niets door hem misdreven, dat den dood waardig is:[/Gij hebt dezen mens tot mij gebracht als een, die het volk afvallig maakt; en zie, ik heb hem in uwe tegenwoordigheid verhoord, en vindt aan dien mens geen schuld aangaande hetgeen waarvan gij hem beschuldigt;a; En Pilatus riep de Hogepriesters en de Oversten en het volk te zamen, en zeide tot hen:~~u En op dien dag werden Pilatus en Herodes vrienden met elkander; want te voren waren zij in vijandschap met elkander.}w En Herodes met zijn hofstoet verachtte en bespotte hem, en trok hem een wit kleed aan, en zond hem weder tot Pilatus.V|% En de Hogepriesters en Schriftgeleerden stonden en beschuldigden hem heftig.G{ En hij vraagde hem menigerlei, doch hij antwoordde hem niets.Az{En toen Herodes Jezus zag, werd hij zeer verblijd; want hij had hem al voorlang gaarne willen zien, omdat hij veel van hem gehoord had, en hoopte, dat hij enig teken van hem zou zien. yen toen hij vernam, dat hij onder het gebied van Herodes behoorde, zond hij hem tot Herodes, die ook in die dagen te Jeruzalem wasTx!Toen nu Pilatus hoorde van Galiléa, vraagde hij, of hij uit Galiléa was,.wUMaar zij hielden aan, zeggende: Hij heeft het volk oproerig gemaakt, hiermede, dat hij geleerd heeft door geheel Judéa, begonnen zijnde van Galiléa, tot hier toe.cv?En Pilatus zeide tot de Hogepriesters en tot het volk: Ik vind geen schuld in dezen mens.tuaEn Pilatus vraagde hem, zeggende: Zijt gij de koning der Joden? Hij antwoordde hem en zeide: Gij zegt het.DtEn zij begonnen hem te beschuldigen, zeggende: Wij hebben bevonden, dat deze het volk afvallig maakt, en verbiedt den keizer schatting te geven, zeggende, dat hij Christus, de koning is.As En de gehele menigte stond op en leidde hem voor Pilatus.grGGEn zij zeiden: Wat behoeven wij meer getuigenis? Wij hebben het zelf uit zijnen mond gehoord.pqYFToen zeiden zij allen: Zijt gij dan de Zoon Gods? En hij zeide tot hen: Gij zegt het, want ik ben het.RpEVan nu af zal des Mensen Zoon zitten aan de rechterhand der kracht Gods.MoDen vraag ik, zo zult gij mij niet antwoorden, en mij niet loslaten.znmCzeggende: Indien gij de Christus zijt, zeg het ons! En hij zeide tot hen: Zeg ik het u, zo gelooft gij het niet;mBEn toen het dag geworden was, vergaderden de Oudsten des volks en de Hogepriesters en Schriftgeleerden. en leidden hem voor hunnen raad,9lmAEn vele andere lasteringen zeiden zij tegen hem.|kq@en hem bedekkende, sloegen zij hem in het aangezicht, en vraagden hem, zeggend: Profeteer, wie is het die u sloeg?Lj?En de mannen, die Jezus vasthielden, bespotten hem en sloegen hem,9im>En Petrus ging naar buiten en weende bitterlijk.:hm=En de Heer keerde zich om en zag Petrus aan; en Petrus gedacht aan het woord des Heren, dat hij tot hem gezegd had: Eer de haan zal kraaien, zult gij mij driemaal verloochenen.rg][nam hij] na het avondmaal, ook den kelk, en zeide: Deze kelk is het nieuwe verbond in mijn bloed, dat voor u vergoten wordt.>-En hij nam het brood, dankte, brak het, en gaf het hun, en zeide: Dit is mijn lichaam, dat voor u gegeven wordt: doet dat tot mijne gedachtenis.h=Iwant ik zeg u, dat ik niet drinken zal van het gewas des wijnstoks, totdat het rijk Gods komt.Q<En hij nam den kelk, dankte, en zeide: Neemt dien en deelt hem onder u;o;Wwant ik zeg u, dat ik voortaan niet meer daarvan eten zal, totdat het vervuld wordt in het rijk Gods.e:CEn hij zeide tot hen: Ik heb hartelijk verlangd dit Pascha met u te eten, voordat ik lijde;T9!En toen de ure kwam, zette hij zich neder, en de twaalf apostelen met hem.^85 En zij gingen heen, en vonden het zoals hij hun gezegd had, en bereidden het pascha.\71 En hij zal u ene grote toegeruste opperzaal aanwijzen; maakt het aldaar gereed. --6 en zegt tot den huisheer: De Meester laat u zeggen: Waar is de eetzaal, in welke ik het pascha kan eten met mijne jongeren?51 Hij zeide tot hen: Zie, als gij de stad inkomt, zal u een mens ontmoeten, die ene kruik met water draagt; volgt dien in het huis, waar hij ingaat,E4 En zij zeiden tot hem: Waar wilt gij, dat wij het bereiden?p3YEn hij zond Petrus en Johannes uit, zeggende: Gaat heen en bereidt ons het pascha, opdat wij het eten.X2)En de dag der ongezuurde broden kwam, op welken men het pascha moest slachten.Z1-En hij zeide het toe, en zocht gelegenheid om hem over te leveren zonder oproer.>0wEn zij werden blijde, en beloofden hem geld te geven.l/Qen hij ging heen en sprak met de Hogepriesters en de hoofdlieden, hoe hij hem hun zou overleveren.c.?En de satan was gevaren in Judas, genaamd Iskariot, zijnde een uit het getal der twaalve;p-Yen de Hogepriesters en Schriftgeleerden zochten, hoe zij hem doden zouden; want zij vreesden het volk.F, En het feest der ongezuurde broden, Pasen genaamd, was nabij;V+%&En al het volk kwam des morgens vroeg tot hem in den tempel om hem te horen.y*k%En hij leerde des daags in den tempel; maar des nachts ging hij uit, en bleef den nacht over aan den Olijfberg. )9$Zo zijt altijd wakker, en bidt, dat gij waardig moogt geacht worden te ontvlieden dit alles, hetgeen geschieden zal, en te staan voor des Mensen Zoon,P(#Want hij zal als een valstrik komen over allen, die op de aarde wonen.*'M"Maar wacht u, dat uwe harten niet bezwaard worden met brasserij en dronkenschap, en met zorgen voor het levensonderhoud, en die dag u niet onvoorziens overkome!P&!Hemel en aarde zullen vergaan, maar mijne woorden zullen niet vergaan.`%9 Voorwaar, ik zeg u: Dit geslacht zal niet vergaan, totdat het alles zal geschied zijn.]$3Alzo ook gij, wanneer gij dit ziet geschieden, zo weet, dat het rijk Gods nabij is.Y#+Wanneer zij uitbotten, en gij dit ziet, zo merkt gij, dat nu de zomer nabij is.V"%En hij zeide tot hen ene gelijkenis: Aanschouwt den vijgeboom en alle bomen.p!YAls nu dit begint te geschieden, zo ziet op en heft uwe hoofden omhoog, omdat uwe verlossing nabij is.g GEn alsdan zullen zij des Mensen Zoon zien komen in ene wolk met grote kracht en heerlijkheid."=en de mensen zullen bezwijken van vrees en verwachting der dingen, die komen zullen op de aarde; want ook de krachten der hemelen zullen bewogen worden.'GEn er zullen tekenen geschieden aan zon en maan en sterren, en op de aarde zullen de volken angstig en radeloos zijn, bij het bruisen van zee en watergolven;Ren zij zullen vallen door de scherpte des zwaards, en gevankelijk weggevoerd worden onder alle volken; en Jeruzalem zal vertreden worden door de heidenen, totdat de tijd der heidenen zal vervuld zijn.ykEn wee den zwangeren en zogenden in die dagen! Want er zal grote nood op de aarde zijn, en toorn over dit volk;X)want dit zijn de dagen der wraak, opdat alles vervuld worde wat geschreven is. Alsdan vliede wie in Judéa is op de bergen; en wie er midden in is, die wijke daaruit; en wie op het land is, die kome er niet in;yWanneer gij nu zien zult, dat Jeruzalem belegerd wordt door een heir, zo merkt, dat hare verwoesting nabij gekomen is.*OBezit uwe zielen in lijdzaamheid.7iDoch geen haar van uw hoofd zal verloren gaan.Een gij zult gehaat worden door iedereen om mijns naams wil.yEn gij zult overgeleverd worden door ouders, broeders, bloedverwanten en vrienden, en zij zullen sommigen van u doden,}sWant ik zal u mond en wijsheid geven, welke al uwe wederpartijders niet zullen kunnen tegenspreken noch wederstaan.X)Zo neemt nu ter harte, dat gij niet bezorgd zijt hoe gij u verantwoorden zult.3a en dit zal u overkomen tot ene getuigenis.9k Maar vóór dit alles zullen zij de handen aan u slaan en zullen u overleveren in hunne synagogen en gevangenissen, en voor koningen en landvoogden leiden, om mijns naams wil;#? en er zullen zijn grote aardbevingen hier en ginds, hongersnoden en pestziekten; ook zullen er verschrikkingen en grote tekenen aan den hemel geschieden.nU Toen zeide hij tot hen: Het ene volk zal opstaan tegen het andere, en het ene rijk tegen het andere;3 En als gij horen zult van oorlogen en beroeringen, zo verschrikt niet; want dit moet te voren geschieden, maar het einde is nog niet terstond daar.' GEn hij zeide: Ziet toe, laat u niet misleiden; want velen zullen komen onder mijnen naam, en zeggen: Ik ben het, en de tijd is nabij gekomen. Volgt hen niet!~ uEn zij vraagden hem, zeggende: Meester, wanneer zal dit geschieden? En wat is het teken, wanneer dat geschieden zal? -De tijd zal komen, in welken van dit alles, wat gij ziet, geen steen op den anderen zal gelaten worden, die niet in stukken zal worden gebroken.u cEn toen sommigen zeiden van den tempel, dat hij met fraaie stenen en kostbaarheden versierd was, zeide hij:# ?want deze allen hebben van hunnen overvloed ingeworpen tot het offer Gods, maar zij heeft van hare armoede den gansen schat, dien zij had, er ingeworpen.a;En hij zeide: Voorwaar, ik zeg u: Deze arme weduwe heeft meer ingeworpen dan zij allen;I En hij zag ook ene arme weduwe, die wierp er twee penningen in.I En opziende zag hij de rijken hunne gaven in de godskist werpen.zm/Zij eten de huizen der weduwen op, en doen voor den schijn lange gebeden: zij zullen zwaarder oordeel ontvangen.E.Wacht u voor de schriftgeleerden, die in lange klederen willen wandelen, en zich gaarne laten groeten op de markt, en gaarne vooraan zitten in de synagogen, en bovenaan bij de maaltijden.F-Toen nu al het volk toehoorde, zeide hij tot zijne jongeren: c~~~,}}@||^{{-zuyyxxwvvruutttTssrrCqqBpp*o}nmmsm9llCkjjUiib==<QuEn het geschiedde op een van die dagen, dat hij in een schip trad met zijne jongeren; en hij zeide tot hen: Laat ons overvaren naar de andere zijde der zee. En zij staken van land.xPiMaar hij antwoordde en zeide tot hen: Mijne moeder en mijne broeders zijn dezen, die Gods woord horen en doen.\O1En hem werd gezegd: Uwe moeder en uwe broeders staan buiten, en begeren u te zien.jNMEn zijne moeder en zijne broeders gingen tot hem, en konden vanwege het volk niet tot hem komen.M+Zo ziet nu toe, hoe gij hoort! Want wie heeft, dien wordt gegeven; maar wie niet heeft, van dien wordt ook genomen hetgeen hij meent te hebben.L{Want er is niets verborgen, dat niet openbaar zal worden, noch geheim, dat niet bekend zal worden en aan den dag komen.1K[En niemand ontsteekt een licht, en bedekt het met een vat of zet het onder ene rustbank, maar hij zet het op een kandelaar, opdat wie binnen komt, het licht moge zien.JMaar dat in het goede land, zijn degenen die het woord horen, en behouden in een oprecht, goed hart, en vrucht dragen in volharding.0IYEn dat onder de doornen viel, zijn degenen die het horen, en heengaan en het onder de zorgen en rijkdom en genietingen dezes levens verstikken, en geen vrucht dragen.NH En die op de steenrots, zijn degenen die, als zij het horen, het woord met vreugde aannemen, en dezen hebben geen wortel: een tijd lang geloven zij, maar in den tijd der aanvechting vallen zij af.)GK En die bij den weg zijn, zijn degenen, die het horen; daarna komt de duivel en neemt het woord uit hun hart weg, opdat zij niet zouden geloven en zalig worden.=Fu Dit nu is de gelijkenis: Het zaad is het woord Gods./EW En hij zeide: U is het gegeven de verborgenheden van het rijk Gods te weten, maar den anderen in gelijkenissen, opdat zij ziende niet zien, en horende niet verstaan.QD En zijne jongeren vraagden hem, zeggende: Wat betekent deze gelijkenis?'CGMaar een gedeelte viel in een goed land, en het ging op en droeg honderdvoudige vrucht. --Toen hij dat zeide, riep hij: Wie oren heeft om te horen, die hore!lBQNog een ander deel viel in het midden der doornen, en de doornen gingen mede op en verstikten het.nAUEn een ander deel viel op ene steenrots, en toen het opging, verdorde het, omdat het geen vocht had.'@GEen zaadzaaier ging uit om zijn zaad te zaaien. En terwijl hij zaaide, viel een gedeelte bij den weg, en werd vertreden, en de vogels des hemels aten het op.v?eToen er nu veel volk bij elkander was, en zij uit alle steden tot hem kwamen, zeide hij door ene gelijkenis:>en Johanna, de huisvrouw van Chuzas, den rentmeester van Herodes, Susanna, en vele andere, die hem handreiking deden van hare goederen.(=Ialsook enige vrouwen, die hij van boze geesten en krankheden genezen had, namelijk Maria, die genaamd is Magdalena, van welke zeven duivelen waren uitgevaren,.< WEn het geschiedde daarna, dat hij reisde van stad tot stad en vlek tot vlek, en predikte en het evangelie van het rijk Gods verkondigde, en de twaalve waren met hem,T;!2Maar hij zeide tot de vrouw: Uw geloof heeft u geholpen; ga heen in vrede.:w1Toen begonnen degenen, die met hem aan tafel zaten, bij zichzelve te zeggen: Wie is deze, die ook de zonden vergeeft?;9q0En hij zeide tot haar: Uwe zonden zijn u vergeven.8!/Daarom zeg ik u: Haar zijn vele zonden vergeven, want zij heeft veel liefgehad; maar wien weinig vergeven wordt, die heeft weinig lief. --e7C.Gij hebt mijn hoofd niet met olie gezalfd; maar zij heeft mijn voeten met zalfolie gezalfd.6-Gij hebt mij geen kus gegeven; maar deze heeft, van dat zij hier binnengekomen is, niet opgehouden mijne voeten te kussen.5y,En hij keerde zich tot de vrouw, en zeide tot Simon: Ziet gij deze vrouw? Ik ben in uw huis gekomen; gij hebt mij geen water gegeven voor mijne voeten; maar deze heeft mijne voeten met tranen nat gemaakt, en ze gedroogd met de haren haars hoofds.4+Simon antwoordde en zeide: Ik acht, wien hij het meest geschonken heeft. En hij zeide tot hem: Gij hebt recht geoordeeld.3y*maar toen zij niet hadden om te betalen, schonk hij het hun beiden. Zeg dan, wie van hen zal hem het meest liefhebben?2)En hij zeide: Meester, zeg het. Een geldschieter had twee schuldenaars: de een was schuldig vijfhonderd penningen en de ander vijftig;P1(Doch Jezus antwoordde en zeide tot hem: Simon, ik heb u wat te zeggen.\01'Toen nu de Farizeër, die hem genodigd had, dit zag, sprak hij bij zichzelven, zeggende: Indien deze een profeet was, zou hij weten wie en wat voor een vrouw deze is, die hem aanraakt; want zij is ene zondares.D/&en trad achter hem tot zijne voeten, en weende, en begon zijne voeten nat te maken met tranen, en ze te drogen met de haren haars hoofd, en kuste zijne voeten, en zalfde ze met zalfolie.2.]%En zie, in de stad was ene vrouw, die ene zondares was; toen die vernam, dat hij aan tafel zat in het huis van den Farizeër, bracht zij ene albasten fles met zalfolie,- $En een der Farizeën nodigde hem bij zich ten eten; en hij ging binnen in het huis van den Farizeër, en zette zich aan tafel.B,#Doch de wijsheid is gerechtvaardigd van al hare kinderen.+'"Des Mensen Zoon is gekomen en eet en drinkt, en nu zegt gij: Zie, die mens is een vraat en wijnzuiper, een vriend van tollenaren en zondaren.x*i!Want Johannes de Doper is gekomen en at geen brood en dronk geen wijn, en gij zegt: Hij heeft een bozen geest.c)? Zij zijn gelijk aan kinderen, die op de markt zitten en elkander toeroepen, en zeggen: Wij hebben voor u op de fluit gespeeld en gij hebt niet gedanst; wij hebben u klaagliederen voorgezongen en gij hebt niet geweend.l(QEn de Heer zeide: Bij wien zal ik de mensen van dit geslacht vergelijken, en wien zijn zij gelijk?u'cmaar de Farizeën en Wetgeleerden verachtten Gods raad tegen zichzelve, en lieten zich door hem niet dopen.&wEn al het volk, dat hem hoorde, en de tollenaars rechtvaardigden God, en lieten zich dopen met den doop van Johannes;/%WWant ik zeg u, dat onder degenen, die van vrouwen geboren zijn, geen groter profeet is dan Johannes de Doper; maar de kleinste in het rijk Gods is groter dan hij. --$Deze is het van wien geschreven staat: "Zie, Ik zend mijnen Engel voor uw aangezicht, die uwen weg voor u uit bereiden zal".e#COf wat zijt gij uitgegaan om te zien? Een profeet? Ja, ik zeg u; veel meer dan een profeet.*"MOf wat zijt gij uitgegaan om te zien? Een mens, in zachte klederen gekleed? Zie, wie in heerlijke klederen en wellusten leven, die zijn in de koninklijke hoven.[!/Toen nu de boden van Johannes weggegaan waren, begon Jezus van Johannes tot het volk te zeggen: Wat zijt gij uitgegaan in de woestijn om te aanschouwen? Een riet, dat door den wind heen en weder bewogen wordt?7 ien zalig is hij, die zich aan mij niet ergert.1En Jezus antwoordde en zeide tot hen: Gaat heen en boodschapt aan Johannes weder hetgeen gij gezien en gehoord hebt, dat de blinden ziende worden, de lammen gaan, de melaatsen rein worden, de doven horen, de doden opgewekt worden, aan de armen het evangelie gepredikt wordt;~uEn te dier ure genas hij er velen van ziekten en plagen en boze geesten, en aan vele blinden schonk hij het gezicht.9kEn toen die mannen tot hem kwamen, zeiden zij: Johannes de Doper heeft ons tot u gezonden, en laat u zeggen: Zijt gij degene die komen zal, of moeten wij een ander verwachten?.UEn Johannes riep twee van zijne jongeren tot zich, en zond hen tot Jezus, en liet aan hem zeggen: Zijt gij degene die komen zal, of moeten wij een ander verwachten??yEn dit alles verkondigden aan Johannes zijne jongeren.]3En dit gerucht van hem werd verbreid in geheel Judéa en in al het omliggende land.En vrees beving hen allen, en zij prezen God, zeggende: Er is een groot profeet onder ons opgestaan, --en God heeft zijn volk bezocht.[/En de dode richtte zich op, en begon te spreken; en hij gaf hem aan zijne moeder.wgEn hij trad toe en raakte de baar aan--de dragers nu stonden stil--en hij zeide: Jongeling, ik zeg u, sta op!`9 En toen de Heer haar zag, jammerde het hem van haar, en hij zeide tot haar: Ween niet.9k En toen hij nabij de poort der stad kwam, zie, toen droeg men een dode uit, die de enige zoon zijner moeder was, en zij was ene weduwe; en veel volk uit de stad ging met haar.! En het geschiedde op den volgenden dag, dat hij in ene stad ging, genaamd Naïn, en velen van zijne jongeren gingen met hem, en veel volk.lQ En toen degenen, die uitgezonden waren, weder tehuis kwamen, vonden zij den kranken knecht gezond.:m En toen Jezus dit hoorde, verwonderde hij zich over hem, en hij keerde zich om en zeide tot het volk, dat hem volgde: Ik zeg u, zulk een geloof heb ik in Israël niet gevonden.kOWant ook ik ben een mens, onderdanig aan de overheid, en heb krijgsknechten onder mij; en zeg ik tot den een: Ga heen, zo gaat hij; en tot den ander: Kom herwaarts, zo komt hij; en tot mijnen knecht: Doe dat, zo doet hij het.  Daarom heb ik ook mijzelven niet waardig geacht tot u te komen; maar spreek slechts een woord, en mijn knecht zal gezond worden.KEn Jezus ging met hen. En toen zij nu niet ver van huis waren, zond de hoofdman vrienden tot hem, en liet hem zeggen: Heer, geef u geen moeite; ik ben niet waardig, dat gij onder mijn dak komt.I want hij heeft ons volk lief, en heeft ons de synagoge gebouwd.u cToen zij nu tot Jezus kwamen, baden zij hem ernstig, zeggende: Hij is het waardig, dat gij hem dat bewijst; En toen hij van Jezus gehoord had, zond hij de Oudsten der Joden tot hem, en bad hem, dat hij wilde komen en zijnen knecht gezond maken.M En de knecht eens hoofdmans, die hem zeer waard was, lag doodkrank.o  YNadat hij nu alle zijne woorden, ten aanhore van het volk, uitgesproken had, ging hij naar Kapernaüm.S 1Maar wie ze hoort en niet doet, die is gelijk aan een mens, die een huis bouwde op de aarde, zonder grondslag; en de stroom sloeg er tegen aan, en het viel terstond, en dat huis kreeg ene grote scheur.pY0Hij is gelijk aan een mens, die een huis bouwde, die diep groef, en den grond op ene steenrots legde. Toen nu een watervloed kwam, sloeg de stroom tegen het huis aan, en kon het niet bewegen; want het was op ene steenrots gegrond.`9/Wie tot mij komt en mijne woorden hoort en ze doet, ik zal u tonen wien hij gelijk is.K.En wat noemt gij mij Heere, Heere! en doet niet hetgeen ik u zeg?X)-Een goed mens brengt het goede voort uit den goeden schat zijns harten, en een kwaad mens brengt het kwade voort uit den kwaden schat zijns harten; want waarvan het hart vol is, daarvan vloeit de mond over.#,Iedere boom wordt aan zijn eigen vrucht gekend; want men leest geen vijgen van doornen, ook snijdt men geen druiven af van een braamstruik.ve+Want het is geen goede boom, die kwade vrucht voortbrengt, en geen kwade boom, die goede vrucht voortbrengt. *Of hoe kunt gij zeggen tot uwen broeder: Laat toe, broeder, dat ik den splinter uit uw oog trekke, daar gij zelf den balk in uw oog niet ziet? Gij huichelaar, trek eerst den balk uit uw oog, en bezie dan hoe gij den splinter uit uws broeders oog zult trekken.wg)En wat ziet gij den splinter in uws broeders oog, en den balk, die in uw eigen oog is, wordt gij niet gewaar?lQ(De jonger is niet boven zijnen meester; wanneer de jonger is als zijn meester, zo is hij volkomen. 'En hij zeide tot hen ene gelijkenis: Kan ook een blinde enen blinde den weg wijzen? Zullen zij niet beiden in den kuil vallen?9~k&Geeft, zo wordt u gegeven: ene volle, gedrukte, geschudde en overlopende maat zal men in uwen schoot geven; want met dezelfde maat, waarmede gij meet, zal men u wederom meten.}y%Oordeelt niet, zo wordt gij niet geoordeeld; verdoemt niet, zo wordt gij niet verdoemd; vergeeft, zo wordt u vergeven.D|$Daarom zijt barmhartig, gelijk ook uw Vader barmhartig is.g{G#Maar integendeel, hebt uwe vijanden lief, doet wèl, en leent zonder iets daarvoor te hopen: zo zal uw loon groot zijn, en gij zult kinderen des Allerhoogsten zijn; want hij is goedertieren jegens de ondankbaren en bozen.-zS"En indien gij leent van wie gij hoopt weder te ontvangen, wat dank hebt gij daarvan? Want de zondaars lenen den zondaren ook, opdat zij evengelijk weder ontvangen.hyI!En indien gij uw weldoeners weldoet, wat dank hebt gij daarvan? Want de zondaars doen dat ook.x En indien gij liefhebt, die u liefhebben, wat dank hebt gij daarvan? Want de zondaars hebben ook lief, die hen liefhebben.OwEn gelijk gij wilt, dat u de mensen doen zullen, doet gij hun ook zo.Wv'Geef dengeen die u bidt; en wie u het uwe neemt, eis het van dien niet weder.zumEn wie u slaat op de ene wang, bied dien ook de andere; en wie u den mantel neemt, weiger dien ook den rok niet.Mtzegent degenen die u vloeken, bidt voor degenen die u leed aandoen.^s5Maar ik zeg u, die aanhoort: Hebt uwe vijanden lief, doet wèl dengenen die u haten,mrSWee u, wanneer iedereen goed van u spreekt, want evenzo deden hunne vaders ook den valsen profeten!pqYWee u, die verzadigd zijt, want gij zult hongeren! Wee u, die nu lacht, want gij zult wenen en klagen!=puMaar wee u gij rijken, want gij hebt uwen troost wegoVerheugt u alsdan en zijt vrolijk; want ziet uw loon is groot in den hemel; want evenzo hebben hunne vaders ook den profeten gedaan.n Zalig zijt gij, als de mensen u haten, en u afscheiden en u smaden, en uwen naam als kwaad verwerpen, om des Mensen Zoons wil.}msZalig zijt gij, die nu hongert, want gij zult verzadigd worden. Zalig zijt gij, die nu weent, want gij zult lachen.tlaEn hij hief zijne ogen op over zijne jongeren, en zeide: Zalig zijt gij armen, want uwer is het rijk Gods.lkQEn al het volk begeerde hem aan te raken; want er ging kracht van hem uit, en hij genas hen allen.j)die gekomen waren om hem te horen en om genezen te worden van hunne ziekten, en die door onreine geesten gekweld werden; en zij werden gezond.KiEn hij ging af met hen, en trad op ene vlakke plaats in het veld, met de schaar zijner jongeren, en ene grote menigte volks uit geheel Judéa en Jeruzalem, en van de zeekust van Tyrus en Sidon,Xh)Judas, den zoon van Jakobus, en Judas Iskariot, die zijn verrader geworden is.Ug#Mattheüs en Thomas, Jakobus, den zoon van Alfeüs, Simon, genaamd Zelotes,sf_Simon, dien hij Petrus noemde, en diens broeder Andréas, Jakobus en Johannes, Filippus en Bartholomeüs,qe[ En toen het dag werd, riep hij zijne jongeren, en verkoos uit hen twaalf, die hij ook apostelen noemde:d} En het geschiedde op dien tijd, dat hij ging op een berg om te bidden; en hij bleef den nacht over in het gebed tot God.`c9 En zij werden geheel uitzinnig, en overlegden met elkander, wat zij Jezus doen zouden.b3 En hij zag hen allen in het rond aan, en zeide tot den mens: Strek uwe hand uit. En hij deed het, en zijne hand werd weder gezond gelijk de andere.a Toen zeide Jezus tot hen: Ik vraag u, wat is geoorloofd op de sabbatten te doen, goed of kwaad, het leven te behouden of te verderven?`Doch hij merkte hunne gedachten, en zeide tot den mens met de verdorde hand: Sta op en treed in het midden. En hij stond op en trad voor._)En de Schriftgeleerden en Farizeën namen hem waar, of hij ook genezen zou op den sabbat, opdat zij ene beschuldiging tegen hem zouden vinden.^En het geschiedde op een anderen sabbat, dat hij in de synagoge ging, en leerde. En daar was een mens, wiens rechterhand verdord was.O]En hij zeide tot hen: Des Mensen Zoon is een Heer ook van den sabbat.&\Ehoe hij in het huis Gods ging, en de toonbroden nam en at, en ook gaf dengenen die bij hem waren, welke nochtans niemand eten mocht dan alleen de priesters?[En Jezus antwoordde en zeide tot hen: Hebt gij niet gelezen wat David deed, toen hem hongerde en dengenen die bij hem waren;wZgEn sommigen der Farizeën zeiden tot hen: Waarom doet gij hetgeen niet betamelijk is op de sabbatten te doen?/Y YEn het geschiedde op een sabbat na den tweeden [feestdag], dat hij door het koren ging; en zijne jongeren plukten aren, en aten ze, en wreven ze met de handen.pXY'En niemand, die ouden [wijn] drinkt, begeert terstond nieuwen; want hij zegt: de oude is beter.jWM&maar den jongen wijn moet men in nieuwe lederen zakken doen, dan worden beide te zamen behouden.&VE%En niemand doet jongen wijn in oude lederen zakken; anders doet de jonge wijn de lederen zakken bersten en wordt uitgestort, en de lederen zakken verderven;;Uo$En hij zeide ook tot hen ene gelijkenis: Niemand zet een lap van een nieuw kleed op een oud kleed; anders scheurt ook het nieuwe, en de lap van het nieuwe past niet op het oude.eTC#maar de tijd zal komen, dat de bruidegom van hen genomen zal worden; dan zullen zij vasten.oSW"Doch hij zeide tot hen: Gij kunt de bruiloftslieden niet doen vasten, zolang de bruidegom bij hen is;0RY!En zij zeiden tot hem: Waarom vasten de jongeren van Johannes zo dikwijls en bidden zo veel, desgelijks de jongeren der Farizeën, maar úwe jongeren eten en drinken?UQ# Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen maar om zondaars tot boete te roepen.mPSEn Jezus antwoordde en zeide tot hen: De gezonden behoeven den geneesmeester niet, maar de kranken.OEn de Schriftgeleerden en Farizeën murmureerden tegen zijne jongeren, zeggende: Waarom eet en drinkt gij met tollenaren en zondaren?zNmEn Levi richtte hem een groten maaltijd in zijn huis aan; en vele tollenaars en anderen zaten met hem aan tafel.6MgEn hij verliet alles, stond op en volgde hem.xLiEn daarna ging hij uit, en zag een tollenaar, genaamd Levi, in het tolhuis zitten, en zeide tot hem: Volg mij.KwEn zij ontzetten zich allen, prezen God, en werden vol vrees, zeggende: Wij hebben heden ongelooflijke dingen gezien.|JqEn dadelijk stond hij op voor hunne ogen, nam het bed op, waarop hij gelegen had, en ging naar huis, en prees God.,IQMaar opdat gij weet, dat des Mensen Zoon macht heeft op aarde zonden te vergeven, zeide hij tot den verlamde: Ik zeg u, sta op en neem uw bed op, en ga naar huis.`H9Wat is lichter, te zeggen: Uwe zonden zijn u vergeven, of te zeggen: Sta op en wandel?mGSToen nu Jezus hunne gedachten merkte, antwoordde hij en zeide tot hen: Wat denkt gij in uwe harten?F7En de Schriftgeleerden en Farizeën begonnen te denken, zeggende: Wie is deze, dat hij godslastering spreekt? Wie kan zonden vergeven dan God alleen?ZE-En toen hij hun geloof zag, zeide hij tot hem: Mens, uwe zonden zijn u vergeven.?DwEn daar zij vanwege het volk niet vonden waar zij hem konden inbrengen, klommen zij op het dak, en lieten hem door de tichels neder met het bed, in het midden van hen, vóór Jezus.CEn zie, enige mannen brachten een mens op een bed, die verlamd was; en zij zochten hem in te brengen en vóór hem te leggen.mBSEn het geschiedde op zekeren dag, dat hij leerde, en er zaten Farizeën en Schriftgeleerden, die gekomen waren uit alle vlekken van Galiléa en Judéa en van Jeruzalem; en de kracht des Heren ging van hem uit en genas iedereen.3AaMaar hij ontweek in de woestijnen, en bad.@3Maar het gerucht van hem werd te meer verbreid; en er kwam veel volk te zamen, om hem te horen, en door hem genezen te worden van hunne krankheden.G?En hij gebood hem, dat hij het niemand zeggen zou; maar ga heen [zeide hij], en toon u den priester, en offer voor uwe reiniging, gelijk Mozes geboden heeft, tot een bewijs voor hen. > En hij strekte de hand uit en raakte hem aan, en zeide: Ik wil het doen, wees gereinigd! En terstond ging de melaatschheid van hem.Z=- En het geschiedde, toen hij in een dier steden was, zie, daar was een man vol melaatschheid. En toen hij Jezus zag, viel hij op zijn aangezicht, en bad hem, zeggende: Heer, zo gij wilt, kunt gij mij reinigen.M< En zij voerden de schepen aan land, verlieten alles en volgden hem.';G desgelijks ook Jakobus en Johannes, de zonen van Zebedeüs, Simons metgezellen. En Jezus zeide tot Simon: Vrees niet; want van nu aan zult gij mensen vangen.: Want verschrikking had hem bevangen en allen, die met hem waren, over deze visvangst, die zij met elkander gedaan hadden;~9uToen Simon Petrus dat zag, viel hij aan Jezus' knieën, en zeide: Heer, ga van mij uit, want ik ben een zondig mens.68eEn zij wenkten hunne gezellen, die in het andere schip waren, dat zij zouden komen en hen helpen trekken; en zij kwamen, en vulden de beide schepen, zodat zij bijna zonken.Z7-En toen zij dat deden, vingen zij ene grote menigte vissen, en hun net scheurde.61En Simon antwoordde en zeide tot hem: Meester, wij hebben den gehelen nacht gearbeid en niets gevangen; maar op uw woord zal ik het net uitwerpen. 5En toen hij had opgehouden te spreken, zeide hij tot Simon: Vaar naar de diepte, en werp uwe netten uit, opdat gij ene vangst doet.64eEn hij ging in een van die schepen, hetwelk van Simon was, en verzocht hem, dat hij het een weinig van land zou voeren; en hij ging zitten en leerde het volk uit het schip.s3_En hij zag twee schepen aan de zee staan, en de visschers waren er uitgetreden, en spoelden hunne netten.{2 qEn het geschiedde, toen het volk op hem aandrong om het woord Gods te horen, dat hij stond aan de zee Gennésaret.61g,En hij predikte in de synagogen van Galiléa.0+Maar hij zeide tot hen: Ik moet ook aan andere steden het evangelie van het rijk Gods prediken; want daartoe ben ik gezonden.,/Q*En toen het dag werd, ging hij uit naar ene woeste plaats; en het volk zocht hem, en zij kwamen tot hem, en hielden hem tegen, opdat hij van hen niet zou weggaan.H. )Ook voeren er duivelen uit van velen, die schreeuwden en zeiden: Gij zijt de Christus, de Zoon Gods! En hij bestrafte hen, en liet hen niet spreken: want zij wisten, dat hij de Christus was.(-I(En toen de zon ondergegaan was, brachten allen, die kranken hadden met menigerlei ziekten, hen tot hem; en hij legde op ieder de handen, en maakte hen gezond.p,Y'En hij trad tot haar en gebood de koorts, en zij verliet haar; en dadelijk stond zij op en diende hen.+7&En hij stond op uit de synagoge, en kwam in het huis van Simon; en Simons schoonmoeder was met ene zware koorts bevangen, en zij baden hem voor haar.Q*%En het gerucht van hem ging uit in alle plaatsen des omliggenden lands.')G$En vrees overviel hen allen, en zij spraken tot elkander en zeiden: Wat woord is dit! Hij gebiedt met macht en geweld den onreinen geesten, en zij varen uit.%(C#En Jezus bedreigde hem, en zeide: Word stom en vaar van hem uit! En de boze geest wierp hem midden onder hen, en voer van hem uit, en deed hem geen schade.'-"zeggende: Laat af, wat hebben wij met u te doen, Jezus van Nazaret? Zijt gij gekomen om ons te verderven? Ik weet wie gij zijt: de Heilige Gods.n&U!En er was een mens in de synagoge, bezeten van een onreinen geest, en die schreeuwde met luide stem,R% En zij verwonderden zich over zijne leer, want zijn woord was met macht.[$/En hij kwam te Kapérnaüm, ene stad van Galiléa, en leerde hen op de sabbatten.+#QMaar hij ging midden door hen weg."1en stonden op en stieten hem de stad uit, en leidden hem op een top des bergs, op welken hunne stad gebouwd was, om hem van boven neder te stoten.U!#En allen, die in de synagoge waren, werden vol toorn, toen zij dat hoorden, En vele melaatsen waren er in Israël ten tijde van den profeet Elísa; en geen van hen werd gereinigd, dan alleen Naäman, de Syriër.kOen tot geen van haar werd Elía gezonden, dan alleen naar Sarepta der Sidoniërs, tot ene weduwe.CMaar ik zeg u in waarheid: Er waren vele weduwen in Israël ten tijde van Elía toen de hemel toegesloten was drie jaren en zes maanden, toen er ene grote duurte was in het gehele land;Y+En hij zeide: Voorwaar, ik zeg u: Geen profeet is aangenaam in zijne vaderstad.MEn hij zeide tot hen: Gij zult zekerlijk dit spreekwoord tot mij zeggen: Geneesmeester, help uzelven. Al wat wij gehoord hebben, dat te Kapérnaüm geschied is, doe dat ook hier in uwe vaderstad.#?En zij gaven hem allen getuigenis, en verwonderden zich over de aangename woorden, die uit zijnen mond gingen, en zeiden; Is deze niet de zoon van Jozef?V%En hij begon tot hen te zeggen: Heden is deze Schrift vervuld voor uwe oren.%En toen hij het boek opgerold had, gaf hij het aan den dienaar, en ging zitten; en de ogen van allen die in de synagoge waren, zagen op hem.3_om den gevangenen loslating te prediken, en den blinden het gezicht, en den verslagenen dat zij vrij en los zullen zijn, en om te prediken het aangename jaar des Heren".3"De Geest des Heren is op mij, dewijl hij mij gezalfd heeft, en gezonden om den armen het evangelie te verkondigen, om de gebroken harten te helen,  Toen werd hem het boek van den profeet Jesaja gegeven; en toen hij het boek openrolde, vond hij de plaats waar geschreven staat:En hij kwam te Nazaret, waar hij opgevoed was, en ging in de synagoge naar zijne gewoonte, op den sabbatdag, en stond op om te lezen.J En hij leerde in hunne synagogen en werd door iedereen geprezen. En Jezus keerde weder, in de kracht des Geestes, naar Galiléa; en het gerucht van hem ging uit door alle omliggende plaatsen.[/ En toen de duivel alle verzoeking voleindigd had, week hij van hem voor een tijd.jM Doch Jezus antwoordde en zeide tot hem: Er is gezegd: "Gij zult God, uwen Heer, niet verzoeken".Z- en op de handen dragen, opdat gij uwen voet niet wellicht aan enen steen stoot".gG want er staat geschreven: "Hij zal wegens u zijnen Engelen bevelen, dat zij u bewaren zullen,) En hij voerde hem naar Jeruzalem, en stelde hem op de tinne des tempels, en zeide tot hem: Zijt gij Gods zoon, zo werp u van hier nederwaarts; -~~D}}L||b{{;zzGyxwwEvvquu7ttss=rqqlpp7oonnBmm9lYkkjjjVii hhg ffEeeVddclc boaa``I__A^^]]\\I[[TZZ7YY XX8WWEW V}VUTTTZSS;RRXQQ_QPOOONNMMyLLCKKK)JJ7II^IH[GiFFEEdDDD5CCC@BB\AA;@@??>>9=Q<f q|*yeH7E  A  eY2D_1 ,want zij hebben allen van hunnen overvloed er ingeworpen, maar déze heeft van hare armoede, al wat zij had, haar gansen leeftocht, er ingeworpen.-^S +En hij riep zijne jongeren tot zich, en zeide tot hen: Voorwaar, ik zeg u: Deze arme weduwe heeft meer in de godskist geworpen dan allen, die er ingeworpen hebben;^]5 *En er kwam ene arme weduwe en wierp er twee penningen in, ter waarde van een oortje.\ )En Jezus zette zich tegenover de godskist, en zag, hoe het volk geld wierp in de godskist; en vele rijken wierpen er veel in.z[m (die de huizen der weduwen opeten en voor den schijn lange gebeden doen zij zullen te zwaarder oordeel ontvangen.SZ 'en gaarne vooraan zitten in de synagogen, en boven aan bij de maaltijden;Y# &En hij leerde hen en zeide tot hen: Wacht u voor de Schriftgeleerden, die in lange klederen gaan, en zich gaarne laten groeten op de markt,jXM %Noemt hem nu David zelf zijnen Heer; hoe is hij dan zijn zoon? --En veel volk hoorde hem gaarne.:Wm $En echter zegt David zelf door den Heiligen Geest: "De Heer heeft gezegd tot mijnen Heer: Zet u aan Mijne rechterhand, totdat Ik uwe vijanden leg tot ene voetbank uwer voeten".V #En Jezus antwoordde en zeide, toen hij leerde in den tempel: Hoe zeggen de Schriftgeleerden, dat de Christus Davids zoon is?U% "En toen Jezus zag, dat hij verstandig antwoordde, zeide hij tot hem: Gij zijt niet ver van het rijk Gods. En niemand durfde hem meer vragen.WT' !en hem lief te hebben met het ganse hart, met geheel het verstand, met de ganse ziel en uit alle krachten, en zijnen naaste lief te hebben als zichzelven, dit is meer dan alle brandoffers en andere offers.S En de Schriftgeleerde zeide tot hem: Meester, gij hebt voorwaar recht gesproken; want er is één God, en er is geen ander buiten hem;Ry En het andere is daaraan gelijk: "Gij zult uwen naaste liefhebben als uzelven". Er is geen ander gebod groter dan dit.%QC En gij zult God, uwen Heer, liefhebben met uw ganse hart, met uwe ganse ziel, met geheel uw verstand en uit al uwe krachten". Dit is het voornaamste gebod.Py En Jezus antwoordde hem: Het voornaamste van alle geboden is dit: "Hoor Israël, de Heer onze God is een éénig Heer.JO  Toen trad tot hem een der Schriftgeleerden, die aangehoord had, hoe zij elkander ondervraagden, en zag, dat hij hun wèl had geantwoord, en vraagde hem: Welk is het voornaamste gebod van alle?UN# Maar God is niet een God der doden, maar der levenden. Gij dwaalt dus zeer.WM' En aangaande de doden, dat zij opstaan zullen, hebt gij niet gelezen in het boek van Mozes, hoe God in het bos tot hem sprak, zeggende: "Ik ben de God van Abraham en de God van Isaäk en de God van Jakob"?L3 Wanneer zij uit de doden zullen opstaan, zullen zij niet trouwen noch ten huwelijk uitgegeven worden; maar zij zijn gelijk de Engelen in den hemel.K{ Toen antwoordde Jezus en zeide tot hen: Is het niet zo? Gij dwaalt, omdat gij de Schrift niet kent noch de kracht Gods.J} In de opstanding nu, als dezen opstaan, wiens vrouw zal zij zijn onder hen? Want alle zeven hebben haar tot vrouw gehad.gIG en alle zeven namen haar, en lieten geen kroost na. Ten laatste na allen stierf ook de vrouw.[H/ En de tweede nam haar, en stierf en liet ook geen kroost na; de derde desgelijks;hGI Nu zijn er zeven broeders geweest; de eerste nam ene vrouw, en stierf, en liet geen kroost na.MF Meester, Mozes heeft ons voorgeschreven: Indien iemands broeder sterft, en ene vrouw achterlaat, en geen kinderen nalaat, zo zal zijn broeder diens vrouw nemen en zijnen broeder kroost verwekken.pEY Toen traden de Sadduceën tot hem, die zeggen dat er geen opstanding is; dezen vraagden hem en zeiden:D Toen antwoordde Jezus en zeide tot hen: Zo geeft den keizer wat des keizers is en Gode wat Gods is. En zij verwonderden zich over hem.C En zij brachten hem er een. Toen zeide hij tot hen: Wiens is dit beeld en het opschrift? Zij zeiden tot hem: Des keizers.Bw Maar hij merkte hunne geveinsdheid, en zeide tot hen: Wat verzoekt gij mij? Brengt mij een penning, opdat ik hem zie.A' En zij kwamen en zeiden tot hem: Meester, wij weten, dat gij waarachtig zijt, en naar niemand vraagt; want gij acht het aanzien der mensen niet, maar gij leert den weg Gods recht. Is het recht, dat men den keizer cijns geve of niet? Zullen wij dien geven of niet geven?q@[ En zij zonden tot hem sommigen van de Farizeën en van de Herodianen om hem in zijne woorden te vangen.,?Q En zij zochten hem te vangen, en vreesden echter voor het volk; want zij verstonden, dat hij die gelijkenis op hen gezegd had. En zij verlieten hem en gingen weg.N> van den Heer is dit geschied, en het is wonderlijk in onze ogen"? --=y Hebt gij ook deze Schrift niet gelezen: "De steen, dien de bouwlieden verworpen hebben, is tot een hoeksteen geworden;< Wat zal nu de heer des wijngaards doen? Hij zal komen en de wijngaardeniers ombrengen, en den wijngaard aan anderen geven.S; En zij namen hem en doodden hem, en wierpen hem uit buiten den wijngaard. : Maar die wijngaardeniers zeiden onder elkander: Deze is de erfgenaam: komt, laat ons hem doden, zo zal het erfgoed het onze zijn.9 Toen had hij nog een enigen zoon, die hem lief was; dien zond hij ten laatste ook tot hen, en zeide: Zij zullen toch mijnen zoon ontzien.8w Wederom zond hij een anderen, en dien doodden zij; en vele anderen, waarvan zij sommigen sloegen en sommigen doodden. 7 Wederom zond hij een anderen knecht tot hen; dien wierpen zij met stenen, en kwetsten hem het hoofd, en zonden hem versmaad heen.F6 maar zij namen hem en sloegen hem, en zonden hem ledig heen.5- En toen de tijd kwam, zond hij een knecht tot de wijngaardeniers, opdat hij van de wijngaardeniers zou ontvangen van de vruchten des wijngaards;j4 O En hij begon tot hen door gelijke nissen te spreken: Een mens plantte een wijngaard, en maakte er een omtuining omheen, en groef ene wijnpers, en bouwde een toren; en verhuurde hem aan wijngaardeniers, en reisde buitenslands.35 !En zij antwoordden en zeiden tot Jezus: Wij weten het niet. En Jezus antwoordde en zeide tot hen: Zo zeg ik u ook niet, door welke macht ik dit doe."2= Maar zeggen wij: Hij was van de mensen, dan moeten wij voor het volk vrezen. Want zij hielden het allen daarvoor, dat Johannes waarlijk een profeet was.1 En zij dachten bij zichzelven en zeiden: Zeggen wij: Hij was van den hemel, dan zal hij zeggen: Waarom hebt gij hem dan niet geloofd?V0% De doop van Johannes, was die van den hemel of van de mensen? Antwoordt mij./ Maar Jezus antwoordde en zeide tot hen: Ik zal u ook één woord vragen; antwoordt mij, zo zal ik u zeggen door welke macht ik dit doe.l.Q en zeiden tot hem: Door welke macht doet gij dit, en wie heeft u die macht gegeven om dit te doen?-' En zij kwamen wederom te Jeruzalem. En toen hij in den tempel wandelde, kwamen tot hem de Hogepriesters en de Schriftgeleerden en de Oudsten,s,_ Maar indien gij niet vergeven zult, zo zal uw Vader, die in den hemel is, ook uwe misdaden niet vergeven.+ En wanneer gij staat en bidt, zo vergeeft, indien gij iets tegen iemand hebt, opdat ook uw Vader in den hemel u uwe misdaden vergeve.x*i Daarom zeg ik u: Wat gij bidt in uw gebed, gelooft slechts, dat gij het ontvangen zult, zo zal het u geworden.O) Voorwaar, ik zeg u: Zo iemand tot dezen berg zegt: Hef u op en werp u in de zee! en in zijn hart niet twijfelt, maar gelooft, dat hetgeen hij zegt geschieden zal, zo zal hem geworden, wat hij zegt.B( En Jezus antwoordde en zeide tot hen: Hebt geloof in God.t'a En Petrus gedacht er aan, en zeide tot hem: Rabbi, zie, de vijgeboom, dien gij vervloekt hebt, is verdord.f&E En des morgens gingen zij voorbij, en zagen, dat de vijgeboom verdord was tot op den wortel.4%c En des avonds ging hij uit, buiten de stad.=$s En het kwam den Schriftgeleerden en Hogepriesters ter ore, en zij zochten, hoe zij hem doden zouden; maar zij vreesden voor hem, want al het volk verwonderde zich over zijne leer."#= En hij leerde, en zeide tot hen: Staat er niet geschreven: "Mijn huis zal een bedehuis heten allen volken"? Maar gij hebt het tot een rovershol gemaakt.A"} en liet niet toe, dat iemand iets door den tempel droeg.J!  En zij kwamen te Jeruzalem. En Jezus ging in den tempel, en begon uit te drijven de verkopers en kopers in den tempel, en hij stiet de tafels der wisselaars en de stoelen der duivenkramers om,} s En Jezus antwoordde en zeide tot hem: Nu ete niemand meer vrucht van u in eeuwigheid! En zijn jongeren hoorden het.gG En hij zag van verre een vijgeboom, die bladeren had; toen ging hij er naar toe, of hij er wat aan vond. En toen hij er bij kwam, vond hij niets dan alleen bladeren; want het was nog geen tijd, dat er vijgen zijn moesten.L En des anderen daags, toen zij van Bethanië gingen, hongerde hem.   En hij ging in te Jeruzalem, en in den tempel, en hij bezag alles; en op den avond ging hij uit naar Bethanië met de twaalven.kO Geloofd zij het rijk van onzen vader David, dat komt in den naam des Heren! Hosanna in de hoogte!s_ En die voorgingen, en die volgden, riepen en zeiden: Hosanna, geloofd zij die komt in den naam des Heren!zm En velen spreidden hunne klederen op den weg, en anderen hieuwen takken van de bomen en strooiden ze op den weg.c? En zij brachten het veulen tot Jezus, en legden hunne klederen daarop; en hij zat daarop.W' Doch zij zeiden tot hen, gelijk Jezus hun bevolen had; en zij lieten het toe.oW En sommigen van degenen, die daar stonden, zeiden tot hen: Wat doet gij, dat gij het veulen ontbindt?ve En zij gingen heen, en vonden het veulen gebonden bij de deur, buiten aan de wegscheiding, en ontbonden het.  En indien iemand tot u zeggen zal: Waarom doet gij dat? zo zegt: De Heer heeft het nodig; en hij zal het terstond herwaarts zenden.O en zeide tot hen: Gaat heen naar het vlek, dat vóór u ligt: en zodra gij daar inkomt, zult gij een veulen aangebonden vinden, waarop nooit een mens gezeten heeft; ontbindt het en brengt het hier. { En toen zij nabij Jeruzalem kwamen, te Bethfagé en Bethanië aan den Olijfberg, zond hij twee van zijne jongeren heen,}s 4En Jezus zeide tot hem: Ga heen, uw geloof heeft u geholpen. En terstond werd hij ziende, en volgde hem op den weg. 3En Jezus antwoordde en zeide tot hem: Wat wilt gij, dat ik u doen zal? De blinde zeide tot hem: Rabboni, dat ik ziende worde.H  2En hij wierp zijn kleed van zich, stond op, en kwam tot Jezus. 1En Jezus stond stil, en zeide, dat men hem roepen zou. En zij riepen den blinde, en zeiden tot hem: Heb goeden moed, sta op, hij roept u.wg 0En velen bedreigden hem, opdat hij zou zwijgen; maar hij riep veel meer: Gij zoon Davids, ontferm u over mij!   /En toen hij hoorde, dat het Jezus van Nazaret was, begon hij te roepen en te zeggen: Jezus, gij zoon Davids, ontferm u over mij!= s .En zij kwamen te Jericho. En toen hij uit Jericho ging, hij en zijne jongeren en een grote schare, toen zat een blinde, Bartiméüs, de zoon van Timéüs, aan den weg, en bedelde. ! -Want ook des Mensen Zoon is niet gekomen, opdat hij zich late dienen, maar opdat hij diene en zijn leven geve tot een losprijs voor velen.N  ,en wie onder u de voornaamste wil worden, die zal aller knecht zijn.h I +Doch zo zal het onder u niet zijn; maar wie onder u groot wil worden, die zal uw dienaar zijn; *Maar Jezus riep hen, en zeide tot hen: Gij weet, dat de wereldlijke vorsten heersen, en de groten onder hen macht hebben.R )En toen de tien dit hoorden, werden zij misnoegd op Jakobus en Johannes. (maar het zitten aan mijne rechter [hand] en aan mijne linkerhand staat bij mij niet te geven, maar is voor wien het bereid is.5c 'Zij zeiden tot hem: ja, wij kunnen het. Doch Jezus zeide tot hen: Gij kunt wel den kelk drinken, dien ik drink, en gedoopt worden met den doop, met welken ik gedoopt word;$A &Maar Jezus zeide tot hen: Gij weet niet wat gij bidt. Kunt gij den kelk drinken, dien ik drink, en u laten dopen met den doop, met welken ik gedoopt word? %Zij zeiden tot hem: Geef ons, dat wij zitten de een aan uwe rechter [hand] en de ander aan uwe linkerhand, in uwe heerlijkheid.D $En hij zeide tot hen: Wat wilt gij dan, dat ik u doen zal?) #Toen kwamen tot hem Jakobus en Johannes, de zonen van Zebedeüs, en zeiden: Meester, wij wensten, dat gij ons deedt hetgeen wij bidden zullen.dA "die zullen hem bespotten, geeselen, bespuwen en doden, en ten derden dage zal hij opstaan.H  !Ziet, wij gaan op naar Jeruzalem, en des Mensen Zoon zal overgeleverd worden aan de Hogepriesters en Schriftgeleerden, en zij zullen hem ter dood veroordelen, en aan de heidenen overleveren;\~1 En zij waren op weg, opgaande naar Jeruzalem; en Jezus ging vóór hen, en zij ontzetten zich, volgden hem, en waren bevreesd. En hij nam de twaalve weder tot zich, en begon hun te zeggen wat hem overkomen zou:t}a Maar velen, die de eersten zijn, zullen de laatsten zijn, en die de laatsten zijn, zullen de eersten zijn.@|y die niet honderdvoudig ontvangt, nu in dezen tijd huizen, en broeders en zusters, en moeders en kinderen, en akkers, onder vervolgingen, en in de toekomende wereld het eeuwige leven.U{# Jezus antwoordde en zeide: Voorwaar, ik zeg u: Er is niemand, indien hij verlaat huis, of broeders of zusters, of vader of moeder, of vrouw of kinderen, of akkers, om mijnentwil en om des evangelies wil,Vz% Toen zeide Petrus tot hem: Zie, wij hebben alles verlaten en zijn u gevolgd.yw Doch Jezus zag hen aan, en zeide: Bij de mensen is het onmogelijk, maar niet bij God; want alles is mogelijk bij God.dxA Maar zij ontzetten zich nog veel meer, en zeiden onder elkander: Wie kan dan zalig worden?iwK Het is lichter, dat een kameel door een naaldenoog ga, dan dat een rijke in het rijk Gods komt.Yv+ En de jongeren ontzetten zich over zijne woorden. Maar Jezus antwoordde wederom en zeide tot hen: Kinderen, hoe bezwaarlijk is het, dat degenen, die hun vertrouwen op rijkdom stellen, in het rijk Gods komen!yuk En Jezus zag in het rond, en zeide tot zijne jongeren: Hoe bezwaarlijk zullen de rijken in het rijk Gods komen!at; Maar hij werd bedroefd over dat woord, en ging treurig weg; want hij had vele goederen.cs? En Jezus zag hem aan, had hem lief, en zeide tot hem: Eén ding ontbreekt u: ga heen, verkoop al wat gij hebt en geef het den armen, zo zult gij een schat in den hemel hebben; en kom, volg mij, en neem het kruis op u.irK Doch hij antwoordde en zeide tot hem: Meester, dit alles heb ik onderhouden, van mijn jeugd af.Uq# Gij weet immers de geboden wel: "Gij zult geen overspel doen; gij zult niet doden; gij zult niet stelen; gij zult geen valse getuigenis spreken; gij zult niemand bedriegen; eer uwen vader en uwe moeder".[p/ En Jezus zeide tot hem: Wat noemt gij mij goed? Niemand is goed dan de enige God.*oM En toen hij uitgegaan was op den weg, liep er een tot hem, knielde voor hem, en vraagde hem: Goede Meester, wat zal ik doen, opdat ik het eeuwige leven beërve?En En hij omhelsde hen, legde de handen op hen en zegende hen.`m9 Voorwaar, ik zeg u: Wie het rijk Gods niet ontvangt als een kind, zal er niet inkomen.l/ Maar toen Jezus dat zag, werd hij misnoegd, en zeide tot hen: Laat de kinderen tot mij komen, en weert hen niet; want derzulken is het rijk Gods.}ks En zij brachten kinderen tot hem, opdat hij ze zou aanraken; maar de jongeren bestraften degenen, die hen brachten.fjE En indien ene vrouw zich afscheidt van haren man en met een ander trouwt, die doet overspel.vie En hij zeide tot hen: Wie zich van zijne vrouw afscheidt en ene andere trouwt, die doet overspel tegen haar.Ah} En in huis vraagden zijne jongeren hem wederom daarover.Hg  Wat dan God te zamen heeft gevoegd, zal de mens niet scheiden.`f9 en die twee zullen één vlees zijn". Zo zijn zij nu niet meer twee, maar één vlees._e7 "Daarom zal een mens zijnen vader en zijne moeder verlaten, en zijne vrouw aanhangen,Nd maar van het begin der schepping heeft God hen man en vrouw gemaakt.vce En Jezus antwoordde en zeide tot hen: Vanwege de hardheid uwer harten heeft hij u zulk een gebod geschreven:^b5 Zij zeiden: Mozes heeft toegelaten een scheidbrief te schrijven en zich te scheiden.Ha  Hij nu antwoordde en zeide tot hen: Wat heeft Mozes u geboden?`  En de Farizeën traden tot hem en vraagden hem of een man zich scheiden mocht van zijne vrouw; en zij verzochten hem daarmede.E_  En hij stond van daar op, en kwam in de streken van Judéa, door het Overjordaanse; en het volk ging wederom bij menigte tot hem, en, gelijk het zijne gewoonte was, leerde hij hen wederom.m^ U-Maar toen hij uitging, begon hij veel daarvan te zeggen en de zaak ruchtbaar te maken, zodat hij voortaan niet meer openlijk in de stad kon komen; maar hij was buiten in de woeste plaatsen, en zij kwamen tot hem van alle kanten.3] a,en zeide tot hem: Zie toe, dat gij niemand iets zegt, maar ga heen, toon u den priester, en offer voor uwe reiniging hetgeen Mozes geboden heeft, tot een bewijs voor hen.G\  +En Jezus bedreigde hem en deed hem terstond van zich heengaan,^[ 7*En toen hij dit gezegd had, ging de melaatschheid terstond van hem, en hij werd rein.sZ a)En het jammerde Jezus, hij strekte de hand uit, raakte hem aan, en zeide: Ik wil het doen; wees gereinigd! Y (En er kwam een melaatse tot hem, en bad hem, en knielde voor hem neder, en zeide tot hem: Indien gij wilt, zo kunt gij mij reinigen.\X 3'En hij predikte in hunne synagogen, door geheel Galiléa, en dreef de duivelen uit.W }&En hij zeide tot hen: Laat ons in de naastgelegen steden gaan, opdat ik aldaar ook predike; want daartoe ben ik gekomen.FV %En toen zij hem vonden, zeiden zij tot hem: Iedereen zoekt u.FU $En Simon met degenen, die bij hem waren, volgden hem spoedig.T #En des morgens vroeg, voordat de dag aanbrak, stond hij op en ging uit, en hij ging naar ene woeste plaats, en bad aldaar.)S M"En hij hielp vele kranken, die met menigerlei ziekten beladen waren, en dreef vele duivelen uit, en liet den duivelen niet toe te spreken, omdat zij hem kenden.5R g!En de gehele stad was vergaderd voor de deur.hQ K Des avonds nu, toen de zon ondergegaan was, brachten zij tot hem allerlei kranken en bezetenen.P En hij trad tot haar en richtte haar op, en hield haar bij de hand; en terstond verliet haar de koorts, en zij diende hem.^O 7En Simons schoonmoeder lag en had de koorts; en terstond zeiden zij het hem van haar.uN eEn zij gingen terstond uit de synagoge en kwamen in het huis van Simon en Andréas, met Jakobus en Johannes.dM CEn het gerucht van hem werd schielijk verspreid in het gehele omliggende land van Galiléa.GL  En zij ontzetten zich allen, zodat zij de een den ander vroegen, zeggende: Wat is dit? Welk ene nieuwe leer is deze? Hij gebiedt met macht zelfs den onreinen geesten, en zij gehoorzamen hem.ZK /En de onreine geest trok hem heen en weer, en riep overluid, en voer van hem uit.HJ  En Jezus bedreigde hem, zeggende: Verstom, en vaar uit van hem!I -en zeide: Laat af, wat hebben wij met u te doen, Jezus van Nazaret? Zijt gij gekomen om ons te verderven? Ik weet wie gij zijt: de Heilige Gods.WH )En er was in hunne synagoge een mens, bezeten met een onreinen geest, die riepwG iEn zij ontzetten zich over zijne leer; want hij leerde hen als machthebbende, en niet als de Schriftgeleerden.dF CEn zij gingen naar Kapernaüm; en terstond op den sabbat ging hij in de synagoge en leerde.wE iEn terstond riep hij hen; en zij lieten hunnen vader Zebedeüs in het schip met de huurlingen, en volgden hem.D 9En toen hij van daar een weinig voortging, zag hij Jakobus, den zoon van Zebedeüs, en zijnen broeder Johannes, die in het schip de netten verstelden.>C yEn terstond verlieten zij hunne netten en volgden hem.MB En Jezus zeide tot hen: Volgt mij, ik zal u tot mensenvissers maken. A ;En toen hij langs de Galilese zee ging, zag hij Simon en zijnen broeder Andréas, terwijl zij hunne netten in de zee wierpen; want zij waren visschers.r@ _en zeide: De tijd is vervuld, en het rijk Gods is nabij gekomen; doet boete en gelooft aan het evangelie.q? ]Nadat nu Johannes overgeleverd was, kwam Jezus in Galiléa, en predikte het evangelie van het rijk Gods, >   En hij was aldaar in de woestijn veertig dagen, en werd verzocht door den satan, en was bij de dieren en de Engelen dienden hem.6= i En terstond dreef hem de Geest in de woestijn.i< M En er geschiedde ene stem uit den hemel: Gij zijt Mijn geliefde Zoon, in wien Ik welbehagen heb.; } En terstond, toen hij uit het water klom, zag hij den hemel zich openen, en den Geest gelijk ene duif op hem nederdalen.: } En het geschiedde in dien tijd, dat Jezus kwam van Nazaret in Galiléa, en zich door Johannes liet dopen in den Jordaan.J9 Ik doop u met water; maar hij zal u dopen met den Heiligen Geest.8 9En hij predikte, zeggende: Na mij komt een die sterker is dan ik, voor wien ik niet waardig ben, dat ik nederbuk en de riemen zijner schoenen ontbind.7 Johannes nu was gekleed met kemelshaar, en met een lederen gordel om zijne lenden; en hij at sprinkhanen en wilden honig..6 WEn het gehele Joodse land ging tot hem uit, en de inwoners van Jeruzalem; en zij lieten zich allen door hem dopen in de rivier den Jordaan, en bekenden hunne zonden.f5 GJohannes was in de woestijn, doopte, en predikte den doop der boete tot vergeving der zonden.k4 QEr is ene stem eens predikers in de woestijn: Bereidt den weg des Heren, maakt zijne paden recht!"3 }Gelijk geschreven staat bij den profeet Jesaja: "Zie, ik zend mijnen Engel voor u uit, die uwen weg voor u bereiden zal.J2 Dit is het begin des Evangelies van Jezus Christus, den Zoon Gods.x1i >Doch Jezus zeide tot hem: Wie zijne hand aan den ploeg slaat en terugziet, is niet geschikt tot het rijk Gods.0w =En een ander zeide: Heer, ik zal u volgen; maar vergun mij eerst afscheid te nemen van degenen die in mijn huis zijn.u/c [kinderen] gij zijt?:)m 6Toen nu zijne jongeren Jakobus en Johannes dat zagen, zeiden zij: Heer, wilt gij dat wij zeggen, dat vuur van den hemel valle en dezen verslinde, gelijk ook Elía gedaan heeft?g(G 5En zij namen hem niet aan, omdat hij zijn aangezicht gekeerd had om naar Jeruzalem te reizen.~'u 4En hij zond boden voor zich uit; die gingen, en kwamen in een vlek der Samaritanen om herberg voor hem te bestellen.&) 3En het geschiedde, toen de tijd vervuld was, dat hij van hier genomen zou worden, dat hij zijn aangezicht keerde, om naar Jeruzalem te reizen.\%1 2En Jezus zeide tot hem: Verbied het niet: want wie niet tegen ons is, is voor ons.&$E 1Toen antwoordde Johannes en zeide: Meester, wij zagen iemand, die in uwen naam de duivelen uitdreef, en wij verboden het hem, want hij volgt u niet met ons.S# 0en zeide tot hen: Wie dit kind aanneemt in mijnen naam, die neemt mij aan; en wie mij aanneemt, die neemt dengene aan, die mij gezonden heeft. Want wie de kleinste onder u allen is, die zal groot zijn.c"? /Maar toen Jezus de gedachte hunner harten zag, nam hij een kind en stelde het naast zich,M! .En er kwam ene gedachte onder hen op, wie van hen de grootste ware. + -Maar dat woord verstonden zij niet, en het was voor hen verborgen, zodat zij het niet begrepen; en zij vreesden hem wegens dat woord te vragen.r] ,Legt gij deze woorden in uwe oren! Want des Mensen Zoon zal overgeleverd worden in de handen der mensen.a; +En toen zij zich allen verwonderden over al wat hij deed, zeide hij tot zijne jongeren:q[ *En toen hij tot hem kwam, scheurde de duivel hem en trok hem heen en weder; maar Jezus bedreigde den onreinen geest, en maakte den jongen gezond, en gaf hem zijnen vader weder. En zij ontzetten zich allen over de heerlijkheid Gods. )Toen antwoordde Jezus en zeide: O gij ongelovig en verkeerd geslacht, hoelang zal ik bij u zijn en u verdragen? Breng uwen zoon hier.^5 (En ik heb uwe jongeren gebeden, dat zij hem zouden uitdrijven, maar zij konden niet.>u 'Zie, een geest grijpt hem aan, en plotseling schreeuwt hij, en hij sleurt hem heen en weer, zodat hij schuimt, en ternauwernood wijkt hij van hem, wanneer hij hem mishandeld heeft.} &En zie, een man onder het volk riep, en zeide: Meester, ik bid u, zie toch mijnen zoon aan; want hij is mijn enige zoon.lQ %En het geschiedde des daags daarna, toen zij van den berg kwamen, dat veel volk hun tegemoet kwam.7 $En terwijl die stem geschiedde, vonden zij Jezus alleen. En zij verzwegen het, en verhaalden in die dagen niemand iets van hetgeen zij gezien hadden.kO #En er geschiedde ene stem uit de wolk, zeggende: Deze is Mijn geliefde Zoon; dien zult gij horen.|q "En toen hij dit zeide, kwam er ene wolk en overschaduwde hen; en zij verschrikten, toen de wolk over hen heentrok.[/ !En het geschiedde, toen die van hem weken, dat Petrus tot Jezus zeide: Meester, hier is het goed zijn; laat ons drie hutten maken, voor u ene, voor Mozes ene, en voor Elía ene, en hij wist niet wat hij zeide.% Doch Petrus, en die bij hem waren, waren vol slaap; en toen zij ontwaakten, zagen zij zijne heerlijkheid, en de twee mannen bij hem staande.jM Die verschenen in heerlijkheid, en spraken van den uitgang, dien hij zou vervullen te Jeruzalem.J  En zie, twee mannen spraken met hem, welke waren Mozes en Elía.lQ En toen hij bad, werd de gedaante zijns aangezichts veranderd, en zijn kleed werd wit en blinkend.3 En het geschiedde omtrent acht dagen, nadat hij dit gezegd had, dat hij met zich nam Petrus, Johannes en Jakobus, en op een berg ging om te bidden. En ik zeg u in waarheid, dat er sommigen zijn dergenen die hier staan, die den dood niet smaken zullen, totdat zij het rijk Gods zien.9 k Want wie zich mijns en mijner woorden schaamt, diens zal des Mensen Zoon zich ook schamen, als hij komen zal in zijne heerlijkheid en in die des Vaders en der heilige Engelen.s _ En wat baat het den mens, zo hij de gehele wereld wint, en zichzelven verliest of zichzelven schade doet?   Want wie zijn leven behouden wil, die zal het verliezen; maar wie zijn leven verliezen zal om mijnentwil, die zal het behouden.  Toen zeide hij tot hen allen: Wie mij navolgen wil, die verloochene zichzelven, en neme zijn kruis dagelijks op en volge mij.2 ] en zeide: Des Mensen Zoon moet veel lijden, en verworpen worden door de Oudsten en Hogepriesters en Schriftgeleerden, en gedood worden, en ten derden dage wederopstaan.I  En hij beval hun, gebiedend, dat zij dit niemand zeggen zouden,zm En hij zeide tot hen: Maar wie zegt gij, dat ik ben? Toen antwoordde Petrus en zeide: Gij zijt de Christus Gods!   Zij antwoordden en zeiden: Zij zeggen, Johannes de Doper; en anderen, Elía; en nog anderen: een der oude profeten is opgestaan./ En het geschiedde, toen hij alleen was, en bad, en zijne jongeren bij hem waren, dat hij hun vraagde, zeggende: Wie zeggen de lieden, dat ik ben?{ En zij aten en werden allen verzadigd; en er werd opgenomen hetgeen hun van de brokken overgebleven was, twaalf korven./W Toen nam hij de vijf broden en de twee vissen, en zag op naar den hemel en dankte daarover, brak ze, en gaf ze aan de jongeren, opdat zij ze aan het volk voorlegden.9m En zij deden zo, en deden hen allen nederzitten. Want er waren bij de vijf duizend mannen. Maar hij zeide tot zijne jongeren: Doet hen nederzitten bij rijen, telkens vijftig en vijftig.2] Maar hij zeide tot hen: Geeft gij hun te eten. Zij zeiden: Wij hebben niet meer dan vijf broden en twee vissen; tenzij dat wij heengaan en spijs kopen voor al dit volk.eC En de dag begon te dalen; toen traden de twaalve tot hem, en zeiden tot hem: Laat het volk van u, opdat zij heengaan in de omliggende vlekken en dorpen, en herberging en spijs vinden; want wij zijn hier in ene woestijn.~5 En toen het volk dat gewaar werd, trok het hem na, en hij liet hen medegaan, en sprak tot hen van het rijk Gods, en maakte gezond wie het behoefden.9}k En de apostelen kwamen weder, en verhaalden hem hoe grote dingen zij gedaan hadden. En hij nam hen tot zich, en ontweek alleen in ene woestijn bij de stad, genaamd Bethsaïda.}|s En Herodes zeide: Johannes heb ik onthoofd; wie is dan deze, van wien ik zo iets hoor? En hij begeerde hem te zien.o{W en door sommigen, dat Elía verschenen was; en door anderen, dat een der oude profeten was opgestaan.0zY En het kwam Herodes, den viervorst, ter ore, al wat door hem geschiedde; en hij was bezorgd, omdat door sommigen gezegd werd, dat Johannes van de doden was opgestaan;nyU En zij gingen uit, en trokken door de vlekken, en predikten het evangelie, en maakten overal gezond. x  En waar zij u niet zullen aannemen, gaat uit die stad, en schudt ook het stof van uwe voeten, tot ene getuige nis tegen hen. --Xw) En waar gij in een huis zult ingaan, blijft daarin, totdat gij van daar trekt.v% en zeide tot hen: Gij zult niets met u nemen op den weg, noch staf, noch reiszak, noch brood, noch geld; niemand zal ook twee rokken hebben.Yu+ en hij zond hen uit om het rijk Gods te prediken en de kranken gezond te maken,rt _ En hij riep de twaalve te zamen, en gaf hun kracht en macht over alle duivelen, en om ziekten te genezen;osW8En hare ouders ontzetten zich; en hij gebood hun, dat zij niemand zeggen zouden, wat er geschied was.krO7En haar geest kwam weder, en zij stond dadelijk op; en hij beval, dat men haar te eten zou geven.`q96Maar hij dreef hen allen uit, nam haar bij de hand, en riep, zeggende: Meisje, sta op! ~~V}}}||{zz\yfxxAwWvvvLv u[tt(svs rr?qq-pp@ooonmmVmll1kjjiiiVhhxggrffendd[ccc%bbIaa``3__5^^&]]\[[[+ZZ0YYMYXpWWiVVUU^TTKSSRRR&QPPPCOOYNN(MM0LKKK*JJINHGGFFgEEEODDtDCCZBBBAA@@j??H>>H==e=<<8;;<;:_99?88!7k7+66954433V22.11/00f0/w..!-|,,V++n+*8))W(('&&&%$$$$##3""0!!, *g"~B1c&VBxIy?  S w W (Hk8oz]rX] En toen hij nu alleen was, vraagden hem degenen die bij hem waren, met de twaalve, naar deze gelijkenis.EW En hij zeide tot hen: Wie oren heeft om te horen, die hore!V5Maar een deel viel in een goed land, en gaf vrucht, die toenam en wies, en droeg, deels dertigvoudig, deels zestigvoudig, en deels honderdvoudig. --vUeNog een ander deel viel onder de doornen, en de doornen wiesen op en verstikten het, en het gaf geen vrucht.^T5maar toen de zon opging, verwelkte het, en, omdat het geen wortel had, verdorde het.SEn een ander deel viel in steenachtigen grond, waar het niet veel aarde had; en het ging spoedig op, omdat het geen diepe aarde had;R{En het geschiedde, terwijl hij zaaide, dat een deel viel bij den weg; toen kwamen de vogelen des hemels en aten het op.?QyHoort toe! Ziet, een zaadzaaier ging uit om te zaaien._P7En hij predikte hun lang door gelijkenissen; en in zijne prediking zeide hij tot hen:KO En hij begon wederom te leren aan de zee; en veel volk verzamelde zich om hem, zodat hij in een schip moest treden en zich nederzetten, op het water; en al het volk stond op het land aan de zee.TN!#Want wie den wil Gods doet, die is mijn broeder en mijne zuster en moeder.My"En hij zag rondom zich op de jongeren, die om hem in het rond zaten, en zeide: Ziehier mijne moeder en mijne broeders!bL=!En hij antwoordde hun en zeide: Wie is mijne moeder en [wie zijn] mijne broeders?vKe En het volk zat rondom hem; en zij zeiden tot hem: Zie, uwe moeder en uwe broeders daarbuiten vragen naar u.nJUEn zijne moeder en zijne broeders kwamen, en stonden buiten, en zonden tot hem en lieten hem roepen.7IiWant zij zeiden: Hij heeft een onreinen geest.~Humaar wie den Heiligen Geest lastert, die heeft geen vergeving eeuwiglijk, maar is schuldig voor het eeuwige oordeel.GVoorwaar, ik zeg u: Alle zonden zullen den mensenkinderen vergeven worden, ook de lasteringen, waarmede zij gelasterd hebben:FNiemand kan in het huis eens sterken ingaan en diens huisraad roven, tenzij hij te voren den sterke binde en alsdan zijn huis berove.EStaat nu de satan tegen zichzelven op, en is hij met zichzelven oneens, zo kan hij niet bestaan, maar het is uit met hem.PDen indien een huis met zichzelf oneens wordt, zo kan het niet bestaan.MCIndien een rijk met zichzelf oneens wordt, zo kan het niet bestaan;rB]En hij riep hen tezamen, en zeide tot hen in gelijkenissen: Hoe kan de ene satan den anderen uitdrijven?A7En de Schriftgeleerden, die van Jeruzalem afgekomen waren, zeiden: Hij heeft Beëlzebub, en door den overste der duivelen drijft hij de duivelen uit.}@sEn toen zijne nabestaanden dit hoorden, gingen zij uit en wilden hem vasthouden; want zij zeiden: Hij is uitzinnig.p?YEn zij kwamen te huis; en toen kwam wederom het volk te zamen, zodat zij zelfs geen brood konden eten.,>Sen Judas Iskariot, die hem verried.=en Andréas, en Filippus, en Bartholomeüs, en Mattheüs, en Thomas, en Jakobus, den zoon van Alfeüs, en Thaddeüs, en Simon van Kana,<en Jakobus, den zoon van Zebedeüs, en Johannes, den broeder van Jakobus, en gaf hun den naam Boanerges, hetwelk is: zonen des donders;6;gnamelijk Simon, wien hij den naam Petrus gaf;V:%en zij macht zouden hebben om ziekten te genezen en duivelen uit te drijven:t9aEn hij verordende er twaalf, opdat zij bij hem zouden zijn, en opdat hij hen zou uitzenden om te prediken,Y8+ En hij ging op een berg, en riep tot zich wie hij wilde; en zij kwamen tot hem.S7 En hij bedreigde hen scherpelijk, dat zij hem niet zouden openbaar maken.o6W En als de onreine geesten hem zagen, vielen zij voor hem neder, riepen en zeiden: Gij zijt Gods Zoon.u5c want hij genas er velen, zodat allen, die kwalen hadden, met geweld op hem aandrongen, om hem aan te raken.4% En hij zeide tot zijne jongeren, dat zij een scheepje voor hem zouden gereed houden, vanwege het volk, opdat zij hem niet verdringen zouden;K3en uit Jeruzalem, en uit Iduméa, en van gene zijde van den Jordaan, en die in den omtrek van Tyrus en Sidon wonen, ene grote menigte, die van zijne daden gehoord hadden, en zij kwamen tot hem.p2YDoch Jezus ontweek met zijne jongeren naar de zee, en veel volk volgde hem uit Galiléa, en uit Judéau1cEn de Farizeën gingen uit, en hielden terstond raad met de Herodianen tegen hem, hoe zij hem doden zouden.\01En zij zwegen stil. En hij zag hen in 't rond aan met toorn, en was bedroefd over hun verstokt hart, en zeide tot den mens: Strek uwe hand uit. En hij strekte ze uit, en zijne hand werd gezond gelijk de andere.k/OEn hij zeide tot hen: Mag men op den sabbat goed doen of kwaad doen, het leven behouden of doden?E.En hij zeide tot den mens met de verdorde hand: Treed voor.-yEn zij namen hem waar, of hij hem ook op den sabbat genezen zou, opdat zij ene beschuldiging tegen hem hebben mochten.^, 7En hij ging andermaal in de synagoge En daar was een mens, die ene verdorde hand had.?+yZo is dan des Mensen Zoon een Heer ook van den sabbat.h*IEn hij zeide tot hen: De sabbat is om des mensen wil gemaakt, niet de mens om des sabbats wil.>)uhoe hij in het huis Gods ging, ten tijde van Abjathar, den Hogepriester, en de toonbroden at, die niemand mocht eten dan de priesters, en ze ook gaf aan degenen, die bij hem waren?(En hij zeide tot hen: Hebt gij nooit gelezen wat David deed, toen hij in nood verkeerde en hem hongerde en dengenen, die bij hem waren;h'IEn de Farizeën zeiden tot hem: Zie, waarom doen zij op den sabbat hetgeen niet betamelijk is? & En het geschiedde, toen hij op een sabbat door het koren wandelde, dat zijne jongeren begonnen, al gaande, aren uit te plukken.g%GEn niemand doet jongen wijn in oude lederen zakken; anders doet de wijn de lederen zakken scheuren, en de wijn wordt uitgestort, en de lederen zakken verderven; maar men moet den jongen wijn in nieuwe lederen zakken doen.$Niemand zet een lap van een nieuwe doek op een oud kleed; want de nieuwe lap scheurt toch af van het oude, en de scheur wordt erger.f#Emaar de tijd zal komen, dat de bruidegom van hen zal genomen worden; dàn zullen zij vasten."7En Jezus zeide tot hen: Hoe kunnen de bruiloftslieden vasten, terwijl de bruidegom bij hen is? Zolang de bruidegom bij hen is kunnen zij niet vasten;I! En de jongeren van Johannes en van de Farizeën vastten veel; en er kwamen enigen, die tot hem zeiden: Waarom vasten de jongeren van Johannes en van de Farizeën, en vasten uwe jongeren niet?6 eToen nu Jezus dat hoorde, zeide hij tot hen: De gezonden behoeven den geneesmeester niet, maar de kranken. Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen maar om zondaars te roepen.7gEn toen de Schriftgeleerden en Farizeën hem met de tollenaren en zondaren zagen eten, zeiden zij tot zijne jongeren: Waarom eet en drinkt hij met de tollenaren en zondaren?>uEn het geschiedde, toen hij aan tafel zat in zijn huis, dat zich ook vele tollenaars en zondaars met Jezus en zijne jongeren aan tafel zetten; want er waren velen, die hem volgden.1En toen hij voorbijging, zag hij Levi, den zoon van Alfeüs, in het tolhuis zitten; en hij zeide tot hem: Volg mij. En hij stond op en volgde hem.]3 En hij ging weder uit langs de zee, en al het volk kwam tot hem, en hij leerde hen.@y En dadelijk stond hij op, nam zijn bed op, en ging uit in de tegenwoordigheid van allen, zodat zij zich allen ontzetten, en God prezen, zeggende: Wij hebben zo iets nog nooit gezien.;q Ik zeg u, sta op, neem uw bed op, en ga naar huis.} Maar opdat gij weet, dat des Mensen Zoon macht heeft om de zonden te vergeven op de aarde, --zeide hij tot den verlamde:xi Wat is lichter, tot den verlamde te zeggen: Uwe zonden zijn u vergeven; of: Sta op, neem uw bed op, en wandel? En Jezus erkende terstond in zijnen geest, dat zij zo dachten bij zichzelven, en zeide tot hen: Wat denkt gij aldus in uwe harten?\1Hoe spreekt deze zulke godslasteringen? Wie kan de zonden vergeven dan God alleen?[/Er waren nu enige Schriftgeleerden, die aldaar zaten, en in hunne harten dachten:jMToen nu Jezus hun geloof zag, zeide hij tot den verlamde: Mijn zoon, uwe zonden zijn u vergeven.&EEn toen zij niet tot hem konden komen, vanwege het volk, openden zij het dak, waar hij was, braken er door, en lieten het bed neder, waarop de verlamde lag.`9En er kwamen enigen tot hem, die een verlamde brachten, welke door vier gedragen werd.  En terstond vergaderden er velen, zodat zij geen ruimte hadden, zelfs niet buiten voor de deur; en hij sprak het woord tot hen.h KEn na enige dagen ging hij wederom naar Kapernaüm, en het werd ruchtbaar, dat hij te huis was.En zij gingen uit en predikten aan alle plaatsen; en de Heer werkte met hen, en bekrachtigde het woord door daarop volgende tekenen.s_En nadat de Heer met hen gesproken had, werd hij opgenomen ten hemel, en is gezeten ter rechterhand Gods.1 [slangen opnemen; en is het dat zij iets dodelijks zullen drinken, het zal hun niet schaden; op de kranken zullen zij de handen leggen, en het zal beter met hen worden. )En de tekenen, welke degenen, die geloven, volgen zullen, zijn deze: in mijnen naam zullen zij duivelen uitdrijven, met nieuwe tongen spreken,m SWie gelooft en gedoopt wordt, die zal zalig worden; maar wie niet gelooft, die zal verdoemd worden.l QEn hij zeide tot hen: Gaat heen in de gehele wereld, en predikt het evangelie aan alle schepselen.F Ten laatste, toen de elve aan tafel zaten, openbaarde hij zich, en bestrafte hun ongeloof en de hardheid hunner harten, dat zij niet geloofd hadden degenen, die hem verrezen hadden gezien.gG En dezen gingen ook heen en verkondigden het aan de anderen, maar zij geloofden ook hen niet.}s Daarna, toen twee van hen wandelden, openbaarde hij zich onder ene andere gedaante, terwijl zij op het veld gingen.c? En toen dezen hoorden, dat hij leefde en aan haar verschenen was, geloofden zij het niet.mS En zij ging heen en verkondigde het dengenen, die met hem geweest waren, welke treurden en weenden.0Y Toen nu Jezus was opgestaan, des morgens vroeg op den eersten dag der week, verscheen hij eerst aan Maria Magdalena, uit welke hij zeven boze geesten had uitgedreven. 9En zij gingen schielijk uit, en vloden van het graf, want beving en ontzetting had haar bevangen; en zij zeiden niemand iets, want zij waren bevreesd./Doch gaat heen en zegt aan zijne jongeren en aan Petrus, dat hij u zal voorgaan naar Galiléa: daar zult gij hem zien, gelijk hij u gezegd heeft.1[Maar hij zeide tot haar: Ontzet u niet! Gij zoekt Jezus van Nazaret, den gekruisigde; hij is opgestaan, en is hier niet, ziedaar de plaats, waar zij hem gelegd hebben.  En ingaande in het graf, zagen zij een jongeling ter rechterhand zitten, die een lang wit kleed aan had; en zij ontzetten zich.]3En opziende zagen zij, dat de steen reeds afgewenteld was; want hij was zeer groot.`~9En zij zeiden tot elkander: Wie zal ons den steen van den ingang des grafs afwentelen?a};En zij kwamen bij het graf op den eersten dag der week, zeer vroeg, toen de zon opging.| 1En toen de sabbatdag voorbij was, kochten Maria Magdalena, en Maria, de moeder van Jakobus, en Salome specerijen, opdat zij kwamen en hem zalfden.[{//En Maria Magdalena en Maria, de moeder van Joses, zagen toe waar hij gelegd werd.Hz .En hij kocht fijn lijnwaad, en nam hem af, en wond hem in dat lijnwaad, en legde hem in een graf, hetwelk in ene steenrots gehouwen was; en hij wentelde, een steen voor den ingang des grafs.Wy'-En toen hij het van den hoofdman vernomen had, gaf hij aan Jozef het lichaam. x,Pilatus nu verwonderde zich er over, dat hij gestorven zou zijn, en riep den hoofdman, en vraagde hem, of hij reeds lang dood was..wU+kwam Jozef van Arimathéa, een achtbaar raadsheer, die ook op het rijk Gods wachtte, en zich verstoutende ging hij tot Pilatus en verzocht om het lichaam van Jezus.Yv+*En des avonds, dewijl het de dag der voorbereiding was, die de vóórsabbat is,u)die hem ook, toen hij in Galiléa was, gevolgd waren en hem gediend hadden; en vele andere, die met hem opgegaan waren naar Jeruzalem.(tI(En er waren ook vrouwen, die dit van verre aanschouwden, onder welke was Maria Magdalena, en Maria, de moeder van Jakobus den jongere en van Joses, en Salome;s'En de hoofdman, die tegenover hem stond, en zag, dat hij met zodanig geroep den geest gaf, zeide: Waarlijk, deze mens was Gods Zoon![r/&en het voorhangsel in den tempel scheurde in twee stukken, van boven tot beneden.[zijde] en één aan zijne linkerzijde.cf?En boven hem was geschreven, waarvan men hem beschuldigde, namelijk: De Koning der Joden.BeEn het was omtrent de derde ure, toen zij hem kruisigden.dToen zij hem nu gekruisigd hadden, deelden zij zijne klederen, en wierpen het lot daarover, wat ieder daarvan hebben zou.Wc'En zij gaven hem wijn, met mirre gemengd, te drinken; maar hij nam dien niet.Zb-En zij brachten hem aan de plaats Golgotha, dat is vertaald, Hoofdschedelplaats.a3En zij dwongen een, die daar voorbijging, genaamd Simon van Cyréne, die van het veld kwam, den vader van Alexander en Rufus, zijn kruis te dragen.`5En toen zij hem bespot hadden, deden zij hem den purperen mantel af, en deden hem zijne eigene klederen aan, en leidden hem uit om hem te kruisigen.{_oEn zij sloegen hem met een riet op het hoofd, bespuwden hem, vielen op de knieën en wierpen zich voor hem neder.E^en begonnen hem te groeten: Wees gegroet, koning der Joden!b]=en zij deden hem een purperen mantel om, vlochten ene doornenkroon en zetten hem die op,s\_En de krijgsknechten leidden hem binnen het hof, dat is het rechthuis, en riepen de gehele schare bijeen:[En Pilatus, willende het volk voldoen, gaf hun Barabbas los, en Jezus leverde hij over om gegegeseld en gekruisigd te worden.pZYDoch Pilatus zeide tot hen: Wat kwaads heeft hij dan gedaan? Maar zij riepen nog veel meer: Kruis hem!'YI Zij riepen wederom: Kruis hem!X- Pilatus nu antwoordde wederom en zeide tot hen: Wat wilt gij dan, dat ik doen zal met hem, dien gij beschuldigt, dat hij de koning der Joden is?_W7 Maar de Hogepriesters stookten het volk op, dat hij hun liever Barabbas zou losgeven.UV# Want hij wist, dat de Hogepriesters hem uit nijdigheid hadden overgeleverd.ZU- En Pilatus antwoordde hun: Wilt gij, dat ik u den koning der Joden zal losgeven?^T5En het volk kwam op, en begon te eisen, dat hij doen zou, gelijk hij placht te doen.uScEn er was een, genaamd Barabbas, met andere oproerigen gevangen, die in het oproer een moord gedaan hadden.ZR-Op het feest nu placht hij hun één gevangene los te geven, wien zij begeerden.KQMaar Jezus antwoordde niets meer, zodat Pilatus zich verwonderde.gPGPilatus nu vraagde hem wederom, zeggende: Antwoordt gij niets? Zie, wat zij tegen u getuigen!?OyEn de Hogepriesters beschuldigden hem van vele dingen.qN[En Pilatus vraagde hem: Zijt gij de koning der Joden? En hij antwoordde en zeide tot hem: Gij zegt het.QM En des morgens hielden de Hogepriesters terstond te zamen raad met de Oudsten en de Schriftgeleerden, benevens den gehelen Raad, en bonden Jezus, en leidden hem heen, en leverden hem aan Pilatus over.cL?HEn de haan kraaide ten tweede male. Toen gedacht Petrus aan het woord, dat Jezus tot hem gezegd had: Eer de haan tweemaal zal gekraaid hebben, zult gij mij driemaal verloochenen. En hij maakte zich van daar en weende.mKSGMaar hij begon zichzelven te vervloeken, en te zweren: Ik ken dien mens niet, van wien gij spreekt.@JyFEn hij loochende het wederom. En kort daarna zeiden die daarbij stonden wederom tot Petrus: Voorwaar, gij zijt één van die; want gij zijt een Galileër, en uwe spraak luidt evenzo.xIiEEn de dienstmaagd zag hem wederom, en begon te zeggen tot degenen, die daarbij stonden: Deze is één van hen.H%DMaar hij loochende het en zeide: Ik ken hem niet; ook weet ik niet wat gij zegt. En hij ging naar buiten in het voorhof; en de haan kraaide.gGGCen ziende Petrus zich warmen, zag zij hem aan, en zeide: Gij waart ook bij Jezus van Nazaret.aF;BEn toen Petrus beneden in het hof was, kwam een van de dienstmaagden des Hogepriesters,=EsAToen begonnen sommigen hem te bespuwen, en zijn aangezicht te bedekken, en met vuisten te slaan, en tot hem te zeggen: Profeteer ons! En de dienaren sloegen hem in het aangezicht.pDY@Gij hebt de godslastering gehoord. Wat dunkt u? En zij veroordeelden hem allen als des doods schuldig.dCA?Toen scheurde de Hogepriester zijne klederen, en zeide: Wat hebben wij nog getuigen nodig? B>En Jezus zeide: Ik ben het; en gij zult des Mensen Zoon zien zitten ter rechterhand der kracht, en komen op de wolken des hemels.A5=Maar hij zweeg stil en antwoordde niets. Toen vraagde de Hogepriester hem wederom en zeide tot hem: zijt gij de Christus, de Zoon des Hooggeloofden? @ G:Wij hebben hem horen zeggen: Ik zal dezen tempel, die met handen gemaakt is, afbreken, en in drie dagen een anderen opbouwen, die niet met handen gemaakt is.O=9En sommigen stonden op en gaven valse getuigenis tegen hem, zeggende:d<A8want velen gaven valse getuigenis tegen hem, maar hunne getuigenissen kwamen niet overeen.;7En de Hogepriesters en de gehele Raad zochten getuigenis tegen Jezus, opdat zij hem konden ter dood brengen, en vonden niets;:'6En Petrus volgde hem van verre tot binnen in het hof des Hogepriesters; en hij was daar, en zat bij de dienaren, en warmde zich bij het vuur.95En zij leidden Jezus naar den Hogepriester, alwaar al de Hogepriesters en Oudsten en Schriftgeleerden te zamen gekomen waren.B84Maar hij liet het lijnwaad varen, en vlood naakt van hen.7 3En er was een zeker jongeling, die hem volgde, hebbende een lijnwaad om het blote lijf geslagen; en de jongelingen grepen hem.36a2En al de jongeren verlieten hem en vloden. 5 1Ik ben dagelijks bij u in den tempel geweest en heb geleerd, en gij hebt mij niet gegrepen; maar opdat de Schrift vervuld worde. 4 0En Jezus antwoordde en zeide tot hen: Gij zijt uitgegaan als tot een moordenaar, met zwaarden en met stokken, om mij te vangen.3y/En een dergenen, die daarbij stonden, trok zijn zwaard uit, en sloeg des Hogepriesters knecht en hieuw hem een oor af.>2w.Toen sloegen zij hunne handen aan hem, en grepen hem.d1A-En toen hij kwam, trad hij terstond tot hem, en zeide tot hem: Rabbi, Rabbi! en kuste hem. 0,En de verrader had hun een teken gegeven, en gezegd: Dien ik kussen zal, die is het; grijpt dien, en leidt hem wèl verzekerd weg.K/+En terstond, terwijl hij nog sprak, kwam Judas, een der twaalven, en met hem een grote schare met zwaarden en met stokken, [gezonden] van de Hogepriesters en Schriftgeleerden en Oudsten.B.*Staat op, laat ons gaan! Ziet, die mij verraadt is nabij.<-q)En hij kwam ten derden male, en zeide tot hen: Wilt gij nu slapen en rusten? Het is genoeg; de ure is gekomen. Ziet, des Mensen Zoon wordt overgeleverd in de handen der zondaren. ,(En hij kwam weder, en vond hen wederom slapende, want hunne ogen waren vol slaap; en zij wisten niet wat zij hem antwoorden zouden.G+'En hij ging wederom heen, en bad, sprekende dezelfde woorden.i*K&Waakt en bidt, opdat gij niet in verzoeking komt! De geest is gewillig, maar het vlees is zwak.r)]%En hij kwam en vond hen slapende, en zeide tot Petrus: Simon, slaapt gij? Kunt gij niet één uur waken?|(q$en zeide: Abba, mijn Vader! u is alles mogelijk. Neem dezen kelk van mij; doch niet wat ik wil, maar wat Gij wilt.w'g#En hij ging een weinig verder, viel op de aarde en bad, dat, zo het mogelijk ware, die ure mocht voorbijgaan,\&1"en zeide tot hen: Mijne ziel is bedroefd tot den dood toe; vertoeft hier en waakt.g%G!En hij nam met zich Petrus, Jakobus en Johannes, en begon te beven en zeer beangst te worden, $  En zij kwamen aan een hof, genaamd Gethsémané; en hij zeide tot zijne jongeren: Zit hier neder, totdat ik zal gebeden hebben. #Maar hij zeide nog meer Ja, al ware het, dat ik ook met u sterven moest, ik zou u niet verloochenen. Desgelijks zeiden zij allen."-En Jezus zeide tot hem: Voorwaar, ik zeg u: Heden, in dezen nacht, eer de haan tweemaal gekraaid zal hebben, zult gij mij driemaal verloochenen.o!WMaar Petrus zeide tot hem: Al ware het, dat zij zich allen ergerden, zo zal ik mij toch niet ergeren.X )Maar daarna, als ik zal opgestaan zijn, zal ik voor u heen gaan naar Galiléa..UEn Jezus zeide tot hen: In dezen nacht zult gij u allen aan mij ergeren; want er staat geschreven: "Ik zal den herder slaan, en de schapen zullen zich verstrooien".U#En toen zij den lofzang gezongen hadden, gingen zij uit naar den Olijfberg. 9Voorwaar, ik zeg u, dat ik voort aan niet drinken zal van het gewas des wijnstoks, tot op dien dag, wanneer ik het nieuw zal drinken in het rijk Gods.q[En hij zeide tot hen: Dit is mijn bloed, het bloed des nieuwen verbonds, dat voor velen vergoten wordt.X)En hij nam den kelk, en dankte, en gaf hun dien; en zij dronken allen daaruit.yEn toen zij aten, nam Jezus het brood, dankte, en brak het, en gaf het hun, en zeide: Neemt, eet, dit is mijn lichaam.;oDes Mensen Zoon gaat wel heen gelijk van hem geschreven staat; maar wee dien mens, door wien des Mensen Zoon verraden wordt! Het ware dien mens beter, dat hij nooit geboren was.c?En hij antwoordde en zeide tot hen: Een van de twaalve, die met mij in den schotel doopt.q[En zij werden treurig, en zeiden de een na den ander tot hem: Ik toch niet? en een ander: Ik toch niet?}sEn toen zij aan tafel zaten en aten, zeide Jezus: Voorwaar, ik zeg u: Een van u, die met mij eet, zal mij verraden.1]En op den avond kwam hij met de twaalve.|qEn de jongeren gingen uit, en kwamen in de stad, en vonden het, zoals hij hun gezegd had, en bereidden het pascha.nUEn hij zal u ene grote opperzaal wijzen, die toebereid en gereed is; bereidt het aldaar voor ons. --1En waar hij ingaat, zegt daar tot den huiswaard: De Meester laat u zeggen: Waar is de eetzaal, in welke ik het pascha kan eten met mijne jongeren?7 En hij zond twee van zijne jongeren, en zeide tot hen: Gaat heen in de stad, en u zal een mens ontmoeten, die ene kruik met water draagt, volgt dien.F En op den eersten dag der ongezuurde broden, toen men het pascha slachtte, zeiden zijne jongeren tot hem: Waar wilt gij, dat wij heengaan en toebereidselen maken, opdat gij het pascha eet? Toen zij dat hoorden, werden zij blijde, en beloofden hem geld te geven; en hij zocht, hoe hij hem ter gelegener tijd zou overleveren.a; En Judas Iskariot, een der twaalve, ging heen tot de Hogepriesters, om hem te verraden. 1 Voorwaar, ik zeg u: Waar dit evangelie gepredikt wordt in de gehele wereld, daar zal men ook zeggen tot hare gedachtenis hetgeen zij gedaan heeft.i KZij heeft gedaan wat zij kon: zij heeft mijn lichaam bij voorbaat gezalfd tot mijne begrafenis.m SArmen hebt gij altijd bij u, en als gij wilt, kunt gij hun goeddoen; maar mij hebt gij niet altijd.v eMaar Jezus zeide: Laat haar met vrede! Wat doet gij haar moeite aan? Zij heeft een goed werk aan mij gedaan. !Men had die zalfolie voor meer dan driehonderd penningen kunnen verkopen, en die den armen gegeven hebben. En zij murmureerden tegen haar.fEToen waren er sommigen, die misnoegd werden, en zeiden: Waartoe dient toch deze verkwisting?wgEn toen hij te Bethanië was in het huis van Simon den melaatse, en aan tafel zat, kwam ene vrouw, die ene albasten fles had met onvervalste en kostelijke narduszalfolie; en zij brak de albasten fles in stukken, en goot ze op zijn hoofd.^5Maar zij zeiden: Vooral niet op het feest, opdat er geen oproer kome onder het volk.) MEn na twee dagen was het Pasen en de dagen der ongezuurde broden. En de Hogepriesters en Schriftgeleerden zochten, hoe zij hem met list grijpen en doden zouden.3a %En wat ik ú zeg, dat zeg ik allen: waakt!<s $opdat hij niet plotseling kome en u slapende vinde.5 #Zo waakt nu, want gij weet niet, wanneer de heer van het huis komen zal, des avonds, of te middernacht, of omtrent het hanengekraai, of des morgens;2] "Gelijk een mens, die buitenslands trok en zijn huis verliet, en aan zijne dienstknechten het beheer gaf, en elk zijn werk, en den deurwachter gebood, dat hij zou waken:O !Ziet toe, waakt en bidt, want gij weet niet, wanneer de tijd daar is.y Maar van dien dag en die ure weet niemand, zelfs de Engelen in den hemel niet, ook de Zoon niet, maar alleen de Vader.P~ Hemel en aarde zullen vergaan, maar mijne woorden zullen niet vergaan.`}9 Voorwaar, ik zeg u: Dit geslacht zal niet vergaan, totdat dit alles zal geschied zijn.S| Alzo ook, wanneer gij ziet, dat dit geschiedt, zo weet, dat het nabij is.{ Leert van den vijgeboom deze gelijkenis: wanneer zijne takken sappig worden en hij bladeren krijgt, zo weet gij, dat de zomer nabij is.!z; En dan zal hij zijne Engelen uitzenden, en zal zijn uitverkorenen vergaderen uit de vier winden, van het einde der aarde tot het einde der hemelen toe.hyI En alsdan zullen zij des Mensen Zoon zien komen in de wolken met grote kracht en heerlijkheid.fxE en de sterren zullen van den hemel vallen, en de krachten der hemelen zullen bewogen worden.sw_ En in dien tijd, na die verdrukking, zal de zon verduisterd worden, en de maan haar schijnsel niet geven,Rv Maar ziet gij voor uzelven toe! Ziet, ik heb het u alles tevoren gezegd.-uS Want er zullen valse christussen en valse profeten opstaan, die tekenen en wonderen doen zullen, om, indien het mogelijk ware, zelfs de uitverkorenen te misleiden.xti Zo iemand in dien tijd tot u zeggen zal: Ziet hier is de Christus, of: Ziet, hij is daar, zo gelooft het niet.2s] En indien de Heer deze dagen niet verkort had, zou er geen mens behouden worden; maar om der uitverkorenen wil, die Hij uitverkoren heeft, heeft Hij deze dagen verkort.*rM Want in die dagen zal er ene verdrukking zijn, zoals er nooit geweest is van het begin der wereld, welke God geschapen heeft, tot nu toe, en ook niet wezen zal.>qw En bidt, dat uwe vlucht niet geschiede in den winter.9pm Doch wee den zwangeren en zogenden in dien tijd!Wo' en wie op het veld is, die kere niet weder terug, om zijne klederen te halen.onW en wie op het dak is, die kome niet af in het huis, en ga er niet in, om iets uit zijn huis te halen;emC Wanneer gij nu den gruwel der ver woesting [waarvan de profeet Daniël gesproken heeft] zult zien staan, waar het niet behoort [wie het leest, die lette daarop!], dan vliede op de bergen, wie in Judéa is;}ls En gij zult door allen gehaat worden om mijns naams wil; maar wie volhardt tot aan het einde, die zal zalig worden.k7 En de ene broeder zal den anderen overleveren ter dood, en de vader den zoon; en de kinderen zullen tegen de ouders opstaan, en hen ter dood brengen.qj[ Doch wanneer zij u zullen leiden en overleveren, zo weest niet bezorgd wat gij spreken zult, en bedenkt u niet te voren; maar wat u in die ure gegeven wordt, spreekt dàt; want gij zijt het niet, die spreekt, maar de Heilige Geest.Li En het evangelie moet te voren gepredikt worden onder alle volken.ch? Maar ziet gij voor uzelven toe! Want zij zullen u overleveren voor de rechtbanken en in synagogen; en gij zult geslagen worden, en voor vorsten en koningen zult gij geleid worden om mijnentwil, hun tot ene getuigenis.cg? Het ene volk zal zich verheffen tegen het andere, en het ene koninkrijk tegen het andere, en er zullen aardbevingen zijn hier en ginds, en er zullen hongersnoden zijn en verschrikkingen. Dit is het begin van den nood.f# En als gij horen zult van oorlogen en geruchten van oorlogen, zo vreest niet; want het moet zo geschieden. Maar het einde is nog niet daar.neU Want velen zullen komen onder mijnen naam, en zeggen: Ik ben de Christus, en zullen velen misleiden.Td! Jezus antwoordde hun en begon te zeggen: Ziet toe, dat niemand u misleide!rc] Zeg ons, wanneer zal dit alles geschieden? En wat is het teken, wanneer dit alles zal voleindigd worden?b En toen hij op den Olijfberg zat, tegenover den tempel, vraagden hem Petrus en Jakobus en Johannes en Andréas afzonderlijk:a3 En Jezus antwoordde en zeide tot hem: Ziet gij deze grote gebouwen? Geen steen zal op den anderen blijven, die niet in stukken zal gebroken worden.y` m En toen hij uit den tempel ging zeide een zijner jongeren tot hem: Meester, zie, welke stenen en welke gebouwen! 'R~~ }}5|{{zz.yxyxx6wwivv~vuutasssrr.qpppooWnnNmm}lllkkkkj:ii hhJgg#ffeeddYccKbbtaaSa`__K^^U]]`\\([[5ZYYXX0WWBVVWUTTTISS+RQQQEPOO"NN)M{LL_KK~JJ0IIAHHG|FFEE[D|DICCC BBSAA!@@??T? >w==><y Toen nu Jezus zag, dat het volk toeliep, bedreigde hij den onreinen geest, en zeide tot hem: Gij stomme en dove geest, ik gebied u, vaar uit van hem en kom voortaan niet meer in hem!k=O En terstond riep de vader van het kind, en zeide met tranen: Ik geloof, Heer, help mijn ongeloof!g<G En Jezus zeide tot hem: Zo gij kunt geloven, alle dingen zijn mogelijk voor hem, die gelooft.;! en dikwijls heeft hij hem in het vuur en in het water geworpen om hem om te brengen. Maar kunt gij wat, zo ontferm u over ons en help ons.t:a En hij vraagde zijnen vader: Hoelang is het, dat hem dit wedervaren is? Hij zeide: Van zijne kindsheid af;9 En zij brachten hem tot hem; en zodra de geest hem zag, trok hij hem heen en weder; en hij viel op de aarde en wentelde zich en schuimde.8 En hij antwoordde hun en zeide: O gij ongelovig geslacht, hoelang zal ik bij u zijn, hoelang zal ik bij u zijn? Breng hem hier tot mij.M7 en waar hij hem aangrijpt, scheurt hij hem, en hij schuimt en knarst met zijne tanden, en teert uit; en ik heb met uwe jongeren gesproken, dat zij hem zouden uitdrijven; maar zij kunnen het niet.6y En een uit het volk antwoordde en zeide: Meester! ik heb mijnen zoon hier tot u gebracht, die een stommen geest heeft,E5 En hij vraagde den Schriftgeleerden: Wat twist gij met hen?f4E En van stonde aan, toen al het volk hem zag, ontzetten zij zich, liepen toe en groetten hem.u3c En hij kwam tot zijne jongeren, en zag veel volk rondom hen, en Schriftgeleerden, die met hen redetwistten.x2i Maar ik zeg u: Elía is gekomen, en zij hebben aan hem gedaan wat zij wilden, gelijk van hem geschreven staat.:1m En hij antwoordde en zeide tot hen: Elía zal immers eerst komen en alles herstellen; en hoe staat er geschreven van des Mensen Zoon, dat hij veel zal lijden en veracht worden?h0I En zij vraagden hem en zeiden: Hoe zeggen dan de Schriftgeleerden, dat Elía eerst moet komen?r/] En zij behielden dat woord bij zich, en vraagden onder elkander, wat het toch was: van de doden opstaan?+.O En toen zij van den berg afgingen, gebood Jezus hun, dat zij niemand zeggen zouden wat zij gezien hadden, totdat des Mensen Zoon van de doden zou opgestaan zijn.d-A En terstond daarna zagen zij rondom zich, en zagen niemand meer dan Jezus alleen bij zich. , En er kwam ene wolk, die hen overschaduwde; en ene stem kwam uit de wolk en zeide: Deze is mijn geliefde Zoon; dien zult gij horen!F+ Maar hij wist niet wat hij zeide; want zij waren verschrikt.*/ En Petrus antwoordde en zeide tot Jezus: Rabbi, hier is het goed zijn; laat ons drie hutten maken, voor u een, voor Mozes een, en voor Elía een.E) En hun verscheen Elía met Mozes, en die spraken met Jezus.r(] En zijne klederen werden blinkend, zeer wit, als sneeuw, zodat geen voller op aarde ze zo wit kan maken.2'] En na zes dagen nam Jezus tot zich Petrus, Jakobus en Johannes, en leidde hen afzonderlijk op een hogen berg alleen. En hij werd voor hunne ogen van gedaante veranderd.& + En hij zeide tot hen: Voorwaar, ik zeg u: Hier staan sommigen, die den dood niet zullen smaken, totdat zij het rijk Gods met kracht zien komen.V%%&Want wie zich mijns en mijner woorden schaamt onder dit overspelig en zondig geslacht, diens zal des Mensen Zoon zich ook schamen, als hij komen zal in de heerlijkheid zijns Vaders met de heilige Engelen.?$y%Of wat zal de mens geven tot losprijs voor zijne ziel?b#=$Wat toch baat het den mens zo hij de gehele wereld wint, en schade lijdt aan zijne ziel?"-#Want wie zijn leven wil behouden, die zal het verliezen; maar wie zijn leven verliest om mijnentwil en des evangelies wil, die zal het behouden.&!E"En hij riep het volk tot zich met zijne jongeren, en zeide tot hen: Wie mij wil volgen, die verloochene zichzelven, en neme zijn kruis op zich en volge mij.- S!Maar hij keerde zich om en zag zijne jongeren aan, en bestrafte Petrus, zeggende: Ga achter mij, satan, want gij bedoelt niet wat goddelijk, maar wat menselijk is._7 En hij sprak dit woord vrijuit. En Petrus nam hem tot zich, en begon hem te berispen.<qEn hij begon hen te leren: Des Mensen Zoon moet veel lijden, en verworpen worden door de Oudsten en Hogepriesters en Schriftgeleerden, en gedood worden, en na drie dagen opstaan.SEn hij gebood hun scherpelijk, dat zij het niemand van hem zouden zeggen.}En hij zeide tot hen: Maar gij, wie zegt gij, dat ik ben? Toen antwoordde Petrus en zeide tot hem: Gij zijt de Christus.kOZij antwoordden: Zij zeggen, Johannes de Doper; anderen, Elía; nog anderen, een van de profeten.4aEn Jezus ging uit, en zijne jongeren, naar de vlekken van Cesaréa Filippi. En op den weg vraagde hij zijnen jongeren, en zeide tot hen: Wie zeggen de lieden, dat ik ben?`9En hij zond hem naar huis, zeggende: Ga niet in het vlek, en zeg het daar ook niemand.#Daarna legde hij nog eens de handen op zijne ogen, en beval hem nogmaals op te zien; en hij werd hersteld, zodat hij alles scherp kon zien.I En hij zag op en zeide: Ik zie mensen gaan, alsof ik bomen zag.%CEn hij nam den blinde bij de hand, en leidde hem uit buiten het vlek; en spuwde in zijne ogen, en legde zijne hand op hem, en vraagde hem, of hij iets zag.lQEn hij kwam te Bethsaïda. En zij brachten tot hem een blinde en baden hem, dat hij hem aanraakte.9mEn hij zeide tot hen: Hoe verstaat gij dan niet?wgEn toen ik de zeven brak onder vier duizend, hoeveel korven vol brokken naamt gij toen op? Zij zeiden: Zeven.!En gedenkt gij er niet aan, toen ik vijf broden brak onder vijf duizend, hoeveel korven vol brokken naamt gij toen op? Zij zeiden: Twaalf.EHebt gij ogen en ziet niet, en hebt gij oren en hoort niet??wEn Jezus vernam dit, en zeide tot hen: Wat bekommert gij u toch, dat gij geen brood hebt? Begrijpt gij nog niet, en zijt gij nog niet verstandig? Hebt gij nog een verhard hart in u?Z-En zij overlegden onder elkander en zeiden: Het is, omdat wij geen brood hebben.}sEn hij gebood hun, zeggende: Ziet toe, en wacht u voor het zuurdeeg der Farizeën en voor het zuurdeeg van Herodes!t aEn zij hadden vergeten brood met zich te nemen, en hadden niet meer dan één brood met zich in het schip.I   En hij verliet hen, en trad wederom in het schip, en voer over. 5 En hij zuchtte in zijnen geest, en zeide: Wat zoekt toch dit geslacht een teken? Voorwaar, ik zeg u: Aan dit geslacht zal geen teken gegeven worden.  En de Farizeën gingen uit en begonnen met hem te redetwisten; en om hem te verzoeken, begeerden zij van hem een teken van den hemel.h I En terstond trad hij in een schip met zijne jongeren, en kwam in de landstreek van Dalmanutha.U# En die gegeten hadden waren omtrent vier duizend; en hij liet hen van zich.X)En zij aten en werden verzadigd, en namen de overige brokken op, zeven korven.V%En zij hadden weinige visjes; en hij dankte, en beval ze ook voor te leggen.QEn hij beval het volk neder te zitten op de aarde. En hij nam de zeven broden, en dankte, en brak ze, en gaf ze aan zijne jongeren, opdat zij ze zouden voorleggen; en zij legden ze aan het volk voor.I En hij vraagde hun: Hoeveel broden hebt gij? Zij zeiden: Zeven.q[En zijne jongeren antwoordden hem: Vanwaar krijgen wij brood hier in de woestijn, om hen te verzadigen?en indien ik hen zonder eten van mij naar huis liet gaan, zouden zij op den weg bezwijken; want sommigen van hen zijn van verre gekomen.mSHet jammert mij van het volk; want zij zijn nu drie dagen bij mij gebleven, en hebben niet te eten; yIn dien tijd, toen er veel volk was, en zij niet te eten hadden, riep Jezus zijne jongeren tot zich, en zeide tot hen:%En zij verwonderden zich bovenmate, zeggende: Hij heeft alles wèl gemaakt; de doven maakt hij horende, en de sprakelozen sprekende.~w$En hij gebood hun, dat zij het niemand zeggen zouden; maar hoe meer hij het hun gebood, hoe meer zij het verbreidden.a};#En terstond opende zijn oren zich, en de band zijner tong werd los, en hij sprak recht.Z|-"en zag op naar den hemel, en zuchtte, en zeide tot hem: Effatha! dat is: Open u!v{e!En hij nam hem van het volk alleen, en leide hem de vingers in de oren, en spuwde, en raakte zijne tong aan,izK En zij brachten tot hem een dove, die stom was; en zij baden hem, dat hij de hand op hem leide.yEn toen hij weder uitging uit de landstreek van Tyrus door Sidon, kwam hij aan de Galilese zee, midden door de landstreek van Dekapolis.txaEn zij ging heen naar haar huis, en vond, dat de duivel uitgevaren was, en de dochter op het bed liggende.gwGEn hij zeide tot haar: Om dezes woords wil, ga heen: de duivel is uit uwe dochter uitgevaren.vMaar zij antwoordde en zeide tot hem: Ja Heer, maar nochtans eten de honden onder de tafel van de kruimpjes der kinderen."u=Maar Jezus zeide tot haar: Laat eerst de kinderen verzadigd worden; het is niet betamelijk, dat men het brood der kinderen neme en voor de honden werpe.ytkDeze nu was ene Griekse vrouw, uit Syro-Fenicië; en zij bad hem, dat hij den duivel uit hare dochter uitdreef.vseWant ene vrouw had van hem gehoord, wier dochter een duivel had; en zij kwam en viel neder aan zijne voeten.:rmEn hij stond op, en ging van daar naar de landstreken van Tyrus en Sidon; en hij ging in een huis, en wilde niet, dat iemand het weten zou, en kon nochtans niet verborgen zijn.LqAl deze kwade dingen gaan van binnen uit, en ontreinigen den mens.Wp'dieverij, gierigheid, list, ontucht, nijd, lastering, hoovaardij, onverstand.hoIWant van binnen uit het hart der mensen komen voort boze gedachten, overspel, hoererij, moord,KnEn hij zeide: Wat van den mens uitgaat, dàt ontreinigt den mens.{moWant het gaat niet in zijn hart, maar in den buik, en gaat uit door den natuurlijken weg, die alle spijs reinigt.l)En hij zeide tot hen: Zijt gij dan ook zo onverstandig? Verstaat gij niet, dat al wat van buiten in den mens ingaat, hem niet kan ontreinigen?dkAEn toen hij van het volk in huis kwam, vraagden zijne jongeren hem wegens deze gelijkenis.1j]Heeft iemand oren om te horen, die hore!i)Er is niets buiten den mens, dat hem kan ontreinigen, indien het in hem ingaat; maar wat van hem uitgaat, dàt is het wat den mens ontreinigt.^h5En hij riep tot zich al het volk, en zeide tot hen: Hoort mij allen en verstaat het!tga en schaft Gods woord af door uwe instellingen, die gij ingesteld hebt; en dergelijke dingen doet gij vele.[f/ En zo laat gij hem voortaan aan zijnen vader of aan zijne moeder niets meer doen,e Maar gij leert: Wanneer iemand tot zijn vader of moeder zegt: Korban, dat is: als ik het offer, zo is het u veel nutter--die doet wèl.d Want Mozes heeft gezegd: "Gij zult uwen vader en uwe moeder eren", en: "Wie vader of moeder vloekt, zal den dood sterven".c En hij zeide tot hen: Ja, voortreffelijk hebt gij Gods gebod te niet gedaan, opdat gij uwe instellingen zoudt onderhouden!b)Gij verlaat Gods gebod, en houdt de instellingen der mensen: wasschingen van kannen en drinkbekers; en andere dergelijke dingen doet gij vele.yakDoch tevergeefs is het, dat zij mij dienen, dewijl zij leringen leren, die niet anders dan mensengeboden zijn".H` Maar hij antwoordde en zeide tot hen: Wel terecht heeft Jesaja van u, huichelaars, geprofeteerd, gelijk er geschreven staat: "Dit volk eert mij met de lippen, maar hun hart is verre van mij.*_MToen vraagden de Farizeën en Schriftgeleerden hem: Waarom wandelen uwe jongeren niet naar de instellingen der ouden, maar eten het brood met ongewassen handen?Y^+En als zij van de markt komen, eten zij niet, tenzij dat zij zich eerst wassen; en er zijn nog vele andere dingen, die zij aangenomen hebben te houden: wasschingen van drinkbekers en kannen en koperen vaten.]yWant de Farizeën en alle Joden eten niet, of zij wassen de handen menigmaal, houdende alzo de instellingen der ouden.\kwamen tot hem; en toen zij enigen van zijne jongeren met onreine, dat is met ongewassen, handen het brood zagen eten, berispten zij hen.[[ 1En de Farizeën en sommigen der Schriftgeleerden, die van Jeruzalem gekomen waren,UZ#8En waar hij in vlekken of steden of dorpen kwam, daar leiden zij de kranken op de markt, en baden hem, dat zij slechts den zoom zijns kleeds mochten aanraken; en allen, die hem aanraakten, werden gezond. Y7En zij liepen allen in de omliggende landen, en begonnen van rondom de kranken op bedden te brengen, waar zij hoorden, dat hij was.GX6En toen zij uit het schip traden, herkenden zij hem terstond.[W/5En toen zij overgevaren waren, kwamen zij in het land Gennésaret, en leiden aan.[V/4want zij waren niet verstandiger geworden bij de broden, en hun hart was verhard.tUa3En hij trad tot hen in het schip, en de wind ging liggen. En zij ontzetten en verwonderden zich bovenmate;T2want zij zagen hem allen, en verschrikten. Maar terstond sprak hij met hen, en zeide tot hen: Hebt goeden moed, ik ben het, vreest niet.jSM1En toen zij hem zagen wandelen op de zee, meenden zij, dat het een spooksel was, en schreeuwden;?Rw0En hij zag, dat zij grote moeite hadden bij het roeien, want de wind was hun tegen; en omtrent de vierde nachtwake kwam hij tot hen, en wandelde op de zee, en wilde hen voorbijgaan.\Q1/En op den avond was het schip in het midden van de zee, en hij alleen op het land.UP#.En toen hij hen had laten heengaan, ging hij heen op een berg om te bidden.-OS-En terstond drong hij zijne jongeren, dat zij in het schip zouden treden, en vóór hem overvaren naar Bethsaïda, totdat hij het volk van zich zou gelaten hebben.9Nm,En die gegeten hadden waren vijf duizend mannen.JM +en zij namen de brokken op, twaalf korven vol, en van de vissen./LY*En zij aten allen en werden verzadigd;ZK-)En hij nam de vijf broden en de twee vissen, en zag op naar den hemel en dankte, en brak de broden, en gaf ze aan de jongeren, opdat zij ze hun zouden voorleggen; en de twee vissen deelde hij onder hen allen.WJ'(En zij zaten neder bij rijen, telkens honderd en honderd, vijftig en vijftig.cI?'En hij beval hun, dat zij hen allen zouden doen nederzitten bij rijen op het groene gras.H!&En hij zeide tot hen: Hoeveel broden hebt gij? Gaat heen en beziet het. En toen zij het vernomen hadden, zeiden zij: Vijf, en twee vissen.AG{%Maar hij antwoordde en zeide tot hen: Geeft gij hun eten. En zij zeiden tot hem: Zullen wij dan heengaan en voor de waarde van tweehonderd penningen brood kopen, en hun te eten geven?F$Laat hen van u, opdat zij heengaan rondom in de dorpen en vlekken, en brood voor zich kopen; want zij hebben niets te eten. E #Toen nu de dag bijna ten einde was, traden zijne jongeren tot hem en zeiden: Deze plaats is woest, en het is nu laat op den dag.'DG"En Jezus ging uit en zag de grote schare; en het jammerde hem van hen, want zij waren als schapen, die geen herder hebben; en hij begon hun veel te prediken.C5!En het volk zag hen wegvaren, en velen kenden hem, en liepen daarheen met elkander te voet uit alle steden, en kwamen hun vóór, en gingen tot hem.HB  En zij voeren van daar in een schip naar ene woestijn, alleen.6AeEn hij zeide tot hen: Laat ons in ene woestijn gaan, alleen, en rust een weinig. Want er waren er velen, die af en aan gingen, zodat zij geen tijd genoeg hadden om te eten.@En de apostelen kwamen [weder] te zamen tot Jezus, en verkondigden hem alles, beide wat zij gedaan en wat zij geleerd hadden.j?MEn toen zijne jongeren dat hoorden, kwamen zij en namen zijn lichaam, en leiden het in een graf.o>Wen bracht zijn hoofd op een schotel, en gaf het aan het meisje en het meisje gaf het aan hare moeder.=En terstond zond de koning een scherprechter heen, en beval zijn hoofd te brengen. Deze nu ging heen en onthoofdde hem in de gevangenis,<yEn de koning werd bedroefd; doch om den eed en om degenen, die mede aan tafel zaten, wilde hij het haar niet weigeren.);KEn zij ging terstond met haast binnen tot den koning, en vroeg en zeide: Ik wil, dat gij mij nu terstond op een schotel geeft het hoofd van Johannes den Doper.v:eEn zij ging uit en zeide tot hare moeder: Wat zal ik vragen? En die zeide: Het hoofd van Johannes den Doper.{9oEn hij zwoer haar een eed: Wat gij van mij vragen zult, dat zal ik u geven, tot de helft van mijn koninkrijk toe.T8!Toen trad de dochter van Herodias binnen, en danste, en behaagde aan Herodes en degenen, die mede aan tafel zaten. Toen zeide de koning tot het meisje: Vraag van mij wat gij wilt, en ik zal het u geven.71En er kwam een gelegen dag, toen Herodes op zijn geboortefeest een gastmaal gaf aan de oversten en hoofdlieden en aan de voornaamsten in Galiléa.$6Awant Herodes vreesde Johannes, wetende dat hij een rechtvaardig en heilig man was, en hij bewaakte hem, en volgde hem in vele zaken, en hoorde hem gaarne.F5En Herodias leide hem lagen en wilde hem doden, en kon niet;^45Want Johannes zeide tot Herodes: Het is niet recht, dat gij uws broeders vrouw hebt.93kWant hij, Herodes, had uitgezonden en Johannes gevangen genomen en in de gevangenis gezet, vanwege Herodias, de vrouw van zijnen broeder Filippus, omdat hij haar getrouwd had.x2iMaar toen Herodes dat hoorde, zeide hij: Het is Johannes, dien ik onthoofd heb; die is van de doden opgestaan.Z1-Anderen zeiden: Hij is Elía; anderen: Hij is een profeet, als een der profeten.;0oEn het kwam koning Herodes ter ore--want zijn naam was nu openbaar geworden--, en hij zeide: Johannes de Doper is van de doden opgestaan, en daarom werken zulke krachten in hem.b/= en zij dreven vele duivelen uit, en zalfden vele zieken met olie, en maakten hen gezond.A.} En zij gingen uit, en predikten, dat men boete zou doen;n-U En wie u niet zullen aannemen noch horen, gaat van daar uit, en schudt het stof van uwe voeten af, tot ene getuigenis over hen. Voorwaar, ik zeg: Het zal Sodom en Gomorra ten dage des oordeels draaglijker zijn dan zulk een stad.l,Q En hij zeide tot hen: Waar gij in een huis zult gaan, blijft daarin, totdat gij van daar vertrekt.M+ maar dat zij zouden geschoeid zijn, en geen twee rokken aantrekken.*#En hij gebood hun, dat zij niets bij zich zouden dragen op den weg, dan alleen een staf; geen reiszak, geen brood, geen geld in den gordel;})sEn hij riep de twaalve, en begon hen uit te zenden, telkens twee en twee, en gaf hun macht over de onreine geesten.i(KEn hij verwonderde zich over hun ongeloof; en hij ging in de omliggende vlekken rond en leerde.r']En hij kon aldaar geen enkele daad doen, behalve dat hij weinigen zieken de handen oplegde en hen genas.t&aDoch Jezus zeide tot hen: Een profeet geldt nergens minder dan in zijn vaderland en te huis bij de zijnen.9%kIs hij niet de timmerman, de zoon van Maria, en de broeder van Jakobus en Joses, en van Judas en Simon? Zijn ook niet zijne zusters hier bij ons? En zij ergerden zich aan hem.t$aEn toen de sabbat kwam, begon hij te leren in de synagoge; en velen, die hem hoorden, verwonderden zich, zeggende: Vanwaar komt dezen dit alles, en wat wijsheid is het, die hem gegeven is, dat zulke daden door zijne handen geschieden?\# 3En hij ging van daar uit, en kwam in zijn vaderstad, en zijne jongeren volgden hem.o"W+En hij verbood hun nadrukkelijk, dat niemand het weten zou, en zeide, dat men haar zou te eten geven.|!q*En dadelijk stond het meisje op en wandelde; want zij was reeds twaalf jaren oud. En zij ontzetten zich bovenmate. )En hij vatte het meisje bij de hand, en zeide tot haar: Talítha kumi! dat is vertaald: Meisje, [ik zeg u], sta op!*M(Doch zij belachten hem. Maar hij dreef hen allen uit, en nam met zich den vader des kinds en de moeder, en die bij hem waren, en ging binnen, waar het kind lag.r]'en ingegaan zijnde zeide hij tot hen: Wat tiert en weent gij? Het meisje is niet gestorven, maar slaapt.{o&En hij kwam in het huis van den overste der synagoge en zag het gewoel en degenen, die zeer weenden en jammerden;iK%En hij liet niemand toe hem te volgen dan Petrus, Jakobus en Johannes, den broeder van Jakobus.$En Jezus hoorde terstond het woord, dat er gezegd werd, en zeide tot den overste der synagoge: Vrees niet, geloof slechts.'G#Terwijl hij nog sprak, kwamen sommigen van het huisgezin van den overste der synagoge, en zeiden: Uwe dochter is gestorven, wat moeit gij verder den Meester?"En hij zeide tot haar: Mijne dochter, uw geloof heeft u gezond gemaakt; ga heen in vrede, en wees hersteld van uwe kwaal.!!De vrouw nu vreesde en beefde, --want zij wist wat aan haar geschied was--en kwam en viel voor hem neder, en zeide hem de gehele waarheid.7i En hij zag om naar degene, die dat gedaan had.pYEn de jongeren zeiden tot hem: Gij ziet, dat het volk u dringt, en gij zegt: Wie heeft mij aangeraakt?(IEn Jezus gevoelde terstond aan zichzelven, dat er kracht van hem was uitgegaan, en keerde zich om tot het volk, en zeide: Wie heeft mijne klederen aangeraakt?|qEn terstond verdroogde de bron haars bloeds, en zij gevoelde aan haar lichaam, dat zij van hare kwaal genezen was.Swant zij zeide: Als ik slechts zijn kleed mocht aanraken, zou ik genezen.dAToen die van Jezus hoorde, kwam zij onder het volk van achteren, en raakte zijn kleed aan;!;en veel geleden had van vele geneesmeesters, en al haar goed daaraan ten koste gelegd, en geen baat gevonden had, maar het werd veeleer erger met haar.NEn er was ene vrouw, die reeds twaalf jaren bloedvloeiing gehad had,SEn hij ging met hem heen; en veel volk volgde hem, en zij verdrongen hem.!en bad hem zeer, zeggende: Mijne dochter ligt op haar uiterste; wil toch komen en uwe hand op haar leggen, opdat zij gezond worde en leve.| qEn zie, toen kwam er een van de oversten der synagoge, genaamd Jaïrus; en toen die hem zag, viel hij hem te voet,t aEn toen Jezus weder overgevaren was met het schip, vergaderde er veel volk bij hem; en hij was aan de zee. En hij ging heen, en begon uit te roepen in Dekapolis, wat grote weldaden Jezus aan hem gedaan had; en iedereen verwonderde zich.E Doch Jezus liet het hem niet toe, maar zeide tot hem: Ga heen naar uw huis en tot de uwen, en verkondig hun wat grote weldaden de Heer aan u gedaan, en hoe Hij zich over u ontfermd heeft.Y +En toen hij in het schip trad, bad de bezetene hem om bij hem te mogen blijven.U#En zij begonnen hem te bidden, dat hij uit hunne landstreek zou vertrekken.fEEn die het gezien hadden, verhaalden hun wat den bezetene wedervaren was, en van de zwijnen./en kwamen tot Jezus, en zagen den bezetene, zittende en gekleed en bij zijn verstand, namelijk die het legioen gehad had; en zij werden bevreesd. En de zwijnenhoeders vloden, en verkondigden het in de stad en op het land; en zij gingen uit, om te zien wat er geschied was,V% En terstond vergunde Jezus het hun. Toen voeren de onreine geesten uit, en voeren in de zwijnen; en de kudde stortte van de steilte af in de zee--er waren omtrent twee duizend en zij verdronken in de zee.R en de duivelen baden hem allen, zeggende: Laat ons in die zwijnen varen.J  En aldaar aan de bergen was ene grote kudde zwijnen in de weide;S En hij bad hem zeer, dat hij hen niet uit deze landstreek zou verdrijven.s_ En hij vraagde hem: Hoe heet gij? En hij antwoordde, zeggende: Legioen is mijn naam; want wij zijn velen.KWant hij zeide tot hem: Vaar uit van den mens, gij onreine geest!"~=en schreeuwde met luide stem en zeide: Wat heb ik met u te doen, o Jezus, gij Zoon Gods des Allerhoogsten? Ik bezweer u bij God, dat gij mij niet kwelt!O}Toen hij nu Jezus van verre zag, liep hij toe en viel voor hem neder,z|mEn hij was altijd, zo dag als nacht, op de bergen en in de graven, en schreeuwde en sloeg zichzelven met stenen.!{;want hij was dikwijls met boeien en ketenen gebonden geweest, en had de ketenen verbroken en de boeien aan stukken gewreven, en niemand kon hem temmen._z7die zijne woning in de graven had, en niemand kon hem binden, zelfs niet met ketenen;oyWEn toen hij uit het schip trad, ontmoette hem terstond uit de graven een mens met een onreinen geest,Nx En zij kwamen aan gene zijde der zee, in de landstreek der Gadarenen.uwc)En zij vreesden zeer, en zeiden onder elkander: Wie is deze, dat ook de wind en de zee hem gehoorzaam zijn!Sv(En hij zeide tot hen: Hoe zijt gij zo bevreesd? Hoe hebt gij geen geloof?u'En hij stond op en bedreigde den wind, en zeide tot de zee: Zwijg en wees stil! En de wind ging liggen, en er kwam ene grote stilte.*tM&En hij was op den achtersteven van het schip, en sliep op een kussen; en zij wekten hem op en zeiden tot hem: Meester, vraagt gij er niet naar, dat wij vergaan?isK%En er verhief zich een hevige storm, en wierp de golven in het schip, zodat het schip vol werd.~ru$En zij lieten het volk gaan, en namen hem mede, gelijk hij op het schip was; en er waren nog andere schepen bij hem.aq;#En op dien dag, des avonds, zeide hij tot hen: Laat ons overvaren naar de andere zijde.rp]"en zonder gelijkenis sprak hij niet tot hen; maar hij verklaarde alles zijnen jongeren in het bijzonder.eoC!En door vele zulke gelijkenissen sprak hij het woord tot hen, naardat zij het horen konden;-nS en als het gezaaid is, neemt het toe en wordt groter dan alle moeskruiden, en verkrijgt grote takken, zodat de vogelen des hemels onder zijne schaduw kunnen wonen.mwHet is gelijk een mosterdzaad, hetwelk, als het gezaaid wordt in de aarde, het kleinste is onder alle zaden op aarde;xliEn hij zeide: Waarbij zullen wij het rijk Gods vergelijken, en door welke gelijkenis zullen wij het afbeelden?hkIen wanneer de vrucht het toelaat, zendt hij terstond den sikkel daarin, want de oogst is daar.wjgwant de aarde brengt vanzelf vrucht voort, eerst den halm, daarna de aar, daarna het volle koren in de aar--;liQen slaapt en opstaat, nacht en dag, en het zaad gaat op en wast, zonder dat hij iets daarvan weet;Wh'En hij zeide: Het rijk Gods is aldus: gelijk een mens zaad op het land werpt,ngUWant wie heeft, dien wordt gegeven; en wie niet heeft, van dien zal men ook nemen hetgeen hij heeft.f#En hij zeide tot hen: Ziet toe, wat gij hoort. Met welke maat gij meet zal men u wedermeten; en men zal u, die dit hoort, nog wat toegeven..eWWie oren heeft om te horen, die hore!rd]Want er is niets verborgen, dat niet openbaar wordt, en er is niets geheim, dat niet te voorschijn komt.1c[En hij zeide tot hen: Ontsteekt men ook een licht, opdat men het onder een korenmaat of onder een rustbank zette? Geenszins, maar opdat men het op een kandelaar zette.Bb}En dezen zijn het, die in een goed land gezaaid zijn: die het woord horen en het aannemen, en vrucht dragen, sommigen dertigvoudig, en sommigen zestigvoudig, en sommigen honderdvoudig.a'en de zorgen dezer wereld en het bedrog des rijkdoms en vele andere lusten komen er in, en verstikken het woord, en het blijft zonder vrucht.T`!En dezen zijn het, die onder de doornen gezaaid zijn: die het woord horen,+_Odoch zij hebben geen wortel in zich, maar zijn slechts voor een tijd; wanneer er verdrukking of vervolging ontstaat om des woords wil, ergeren zij zich terstond.^'Alzo zijn degenen ook, die in steenachtigen grond gezaaid zijn: wanneer zij het woord gehoord hebben, nemen zij het terstond met vreugde aan;;]oEn dezen zijn het, die bij den weg zijn: waar het woord gezaaid wordt, en als zij het gehoord hebben, komt terstond de satan en neemt het woord weg, dat in hun hart gezaaid was.'\IDe zaadzaaier zaait het woord.j[M En hij zeide tot hen: Verstaat gij deze gelijkenis niet, hoe zult gij dan al de andere verstaan??Zw opdat zij het met ziende ogen zien en nochtans niet erkennen, en met horende oren horen en nochtans niet verstaan, noch zich te eniger tijd bekeren en hun de zonden vergeven worden.)YK En hij zeide tot hen: U is het gegeven de verborgenheid van het rijk Gods te weten; maar dengenen, die daarbuiten zijn, geschiedt dit alles door gelijkenissen; B~~2}}1||{{zznyLxww"vuktssrrppoo nn m\ll+kjiiShgff0eHdJcbblaK`__Q^]]9\\[[[DZfYXXW:VVUUTT5SSzSRRiRQQrQ PPJOOODNSMM LKKJIIHH(GGWFFlFE~E.DD)CCZBBDAA'@@??>==e<<;::Q:99[88e77i66o55433P22v21_1!0P//E.--c-,,,+s+*>)((''V&&N%%2$$j##U""'!!R k )aZ!vLtA7'&P)l l z MOVwX'S1 Maar zalig zijn ùwe ogen, omdat zij zien, en ùwe oren, omdat zij horen.b0= Want het hart dezes volks is verstokt en hunne oren horen niet wel, en hunne ogen sluimeren; dat zij niet wellicht met de ogen zien, en met de oren horen, en met het hart verstaan, en zich bekeren, en ik hen geneze".-/S En aan hen wordt vervuld de profetie van Jesaja, zeggende: "Met de oren zult gij het horen en niet verstaan, en met ziende ogen zult gij het zien en niet bemerken.. Daarom spreek ik tot hen door gelijkenissen; want met ziende ogen zien zij niet, en met horende oren horen zij niet en verstaan het niet. - Want wie heeft, dien wordt gegeven, opdat hij overvloed hebben; maar wie niet heeft, van dien wordt ook genomen hetgeen hij heeft. ,  En hij antwoordde en zeide tot hen: U is het gegeven de verborgenheden des hemelrijks te weten, maar dezen is het niet gegeven.a+; En de jongeren traden tot hem en zeiden: Waarom spreekt gij tot hen door gelijkenissen?.*W Wie oren heeft om te horen, die hore!)y Maar een gedeelte viel in een goed land, en droeg vrucht, deels honderdvoudig, deels zestigvoudig, deels dertigvoudig.^(5 Nog een ander deel viel onder de doornen; en de doornen wiesen op en verstikten het.]'3 maar toen de zon opging, verwelkte het, en omdat het geen wortel had, verdorde het. & Een ander deel viel in steenachtigen grond, waar het niet veel aarde had; en het ging spoedig op, omdat het geen diepe aarde had;e%C En terwijl hij zaaide, viel een gedeelte bij den weg; toen kwamen de vogels en aten het op.r$] En hij sprak tot hen menigerlei door gelijkenissen, en zeide: Zie, een zaadzaaier ging uit om te zaaien.# En veel volk vergaderde zich tot hem, zodat hij in een schip ging en zich nederzette; en al het volk stond aan den oever.M"  Op dien dag ging Jezus uit het huis, en zette zich neder aan de zee.i!K 2Want wie den wil mijns Vaders in den hemel doet, die is mijn broeder en mijne zuster en moeder.k O 1En hij strekte zijne hand uit over zijne jongeren, en zeide: Zie, mijne moeder en mijne broeders.|q 0Maar hij antwoordde en zeide tot dengeen, die hem dat gezegd had: Wie is mijne moeder, en wie zijn mijne broeders?nU /Toen zeide iemand tot hem: Zie, uwe moeder en uwe broeders staan daarbuiten en willen met u spreken.   .Terwijl hij nog zo sprak tot het volk, zie, toen stonden zijne moeder en zijne broeders daarbuiten, en begeerden hem te spreken.|q -Dan gaat hij heen en neemt met zich zeven andere geesten, die erger zijn dan hij zelf is; en als zij daar inkomen, wonen zij aldaar; en het wordt met dien mens naderhand erger dan het te voren was. Alzo zal het ook met dit boze geslacht gaan.! ,Dan zegt hij: Ik zal wederkeren in mijn huis waaruit ik gegaan ben; en als hij komt, vindt hijhet ledig, met bezemen gekeerd, en versierd.~u +Wanneer de onreine geest van den mens is uitgevaren, doorwandelt hij dorre plaatsen, en zoekt rust en vindt ze niet.X) *De koningin van het Zuiden zal optreden ten dage des oordeels met dit geslacht, en zal het veroordelen; want zij kwam van het einde der aarde, om Salomo's wijsheid te horen--en zie, hier is meer dan Salomo.@y )De lieden van Ninevé zullen optreden ten dage des oordeels met dit geslacht, en zullen het veroordelen; want zij deden boete op de prediking van Jona--en zie, hier is meer dan Jona..U (Want gelijk Jona drie dagen en drie nachten in den buik van den groten vis geweest is, zo zal des Mensen Zoon drie dagen en drie nachten in het hart der aarde zijn.+O 'En hij antwoordde en zeide tot hen: Dit kwade en overspelige geslacht begeert een teken, en hun zal geen teken gegeven worden dan het teken van den profeet Jona.} &Toen antwoordden enigen van de Schriftgeleerden en Farizeën, zeggende: Meester, wij wilden gaarne een teken van u zien.gG %Uit uwe woorden zult gij gerechtvaardigd worden, en uit uwe woorden zult gij verdoemd worden. $Maar ik zeg u, dat de mensen rekenschap zullen geven ten dage des oordeels van elk onnut woord, dat zij gesproken hebben. #Een goed mens brengt het goede voort uit den goeden schat des harten, en een kwaad mens brengt het kwade voort uit den kwaden schat.   "Gij addergebroedsels, hoe kunt gij goeds spreken, dewijl gij kwaad zijt? Waar het hart vol van is, daar vloeit de mond van over. !Of zet een goeden boom, zo wordt de vrucht goed; òf zet een kwaden boom, zo wordt de vrucht kwaad; want aan de vrucht kent men den boom.Q En wie iets spreekt tegen des Mensen Zoon, dien zal het vergeven worden; maar wie iets spreekt tegen den Heiligen Geest, dien zal het niet vergeven worden, noch in deze, noch in de toekomende wereld.+ Daarom zeg ik u: Alle zonde en lastering zal den mensen vergeven worden; maar de lastering tegen den Geest zal den mensen niet vergeven worden._ 7 Wie niet met mij is, die is tegen mij; en wie niet met mij vergadert, die verstrooit. % Of hoe kan iemand in het huis eens sterken gaan en hem zijn huisraad ontroven, tenzij hij eerst den sterke binde en alsdan zijn huis berove?q [ Maar is het, dat ik de duivelen door den Geest Gods uitdrijf, zo is immers het rijk Gods tot u gekomen.   Zo ik nu de duivelen door Beëlzebub uitdrijf, door wien drijven dan uwe kinderen ze uit? Daarom zullen zij uwe rechters zijn.y k Indien dus de ene satan den anderen uitdrijft, dan is hij met zichzelven oneens: hoe kan dan zijn rijk bestaan?>u Doch Jezus verstond hunne gedachten, en zeide tot hen: leder rijk, dat met zichzelf oneens is, wordt verwoest; en iedere stad of huis, dat met zichzelf oneens is, kan niet bestaan. Maar toen de Farizeën dit hoorden, zeiden zij: Hij drijft de duivelen niet anders uit dan door Beëlzebub, den overste der duivelen.K En al het volk ontzette zich, en zeide: Is deze niet Davids Zoon?  Toen werd een bezetene tot hem gebracht, die blind en stom was; en hij genas hem, zodat de blinde en stomme èn sprak èn zag.4c En de heidenen zullen op zijnen naam hopen./ Het gekrookte riet zal hij niet verbreken, en de rokende vlaswiek zal hij niet uitblussen, totdat hij het oordeel zal uitbrengen tot overwinning.[/ Hij zal niet twisten noch roepen, en men zal zijne stem niet horen op de straten.F "Zie, dit is mijn knecht, dien Ik verkoren heb, mijn geliefde, aan wien mijne ziel een welbehagen heeft; Ik zal mijnen Geest op hem leggen, en hij zal den heidenen het oordeel verkondigen.W' opdat vervuld zou worden hetgeen gezegd is door den profeet Jesaja, zeggende:L En hij gebood hun ernstig, dat zij hem niet openbaar zouden maken;k~O Maar toen Jezus dat vernam, week hij van daar; en hem volgde veel volk na, en hij genas ze allen.[}/ Toen gingen de Farizeën uit, en hielden raad over hem, hoe zij hem doden zouden.g|G Daarop zeide hij tot den mens: Strek uwe hand uit, en zij werd weder gezond gelijk de andere.d{A Hoeveel meer is nu een mens dan een schaap Daarom mag men wel goed doen op de sabbatdagen.z- Hij nu zeide tot hen: Wie is er onder u, zo hij één schaap heeft, dat op den sabbat in een kuil valt, die het niet zal grijpen en er uithalen?Cy En zie er was een mens, die ene verdorde hand had; en zij vraagden hem en zeiden: Is het ook geoorloofd op sabbatdagen te genezen? --opdat zij ene beschuldiging tegen hem zouden hebben.>xw En hij ging van daar voort en kwam in hunne synagoge.=wu Want des Mensen Zoon is een Heer ook van den sabbat.!v; Doch zo gij geweten hadt wat het zij: "lk heb een welbehagen aan barmhartigheid, en niet aan offer", gij zoudt de onschuldigen niet veroordeeld hebben.} Wanneer zij u dan in de ene stad vervolgen, zo vliedt naar de andere. Voorwaar, ik zeg u: Gij zult met de steden van Israël niet ten einde wezen, als des Mensen Zoon zal gekomen zijn.|=q En gij zult gehaat worden door iedereen om mijns naams wil; maar wie volhardt tot het einde, die zal zalig worden.&<E En de ene broeder zal den anderen tot den dood overleveren, en de vader den zoon; en de kinderen zullen opstaan tegen hunne ouders, en hen ter dood brengen.b;= want gij zijt het niet die spreekt, maar het is de Geest uws Vaders, die door u spreekt.:3 Doch wanneer zij u overleveren, zo weest niet bezorgd, hoe of wat gij spreken zult; want het zal u in die ure gegeven worden, wat gij spreken zult;m9S en men zal u voor vorsten en koningen leiden om mijnentwil, hun en den heidenen tot ene getuigenis.8 Maar wacht u voor de mensen; want zij zullen u overleveren aan hunne rechtbanken, en zullen u geeselen in hunne synagogen;7 Zie, ik zend u als schapen midden onder de wolven; daarom zijt voorzichtig gelijk de slangen, en zonder, valschheid gelijk de duiven.x6i Voorwaar, ik zeg u: Het zal het land van Sodom en Gomorra draaglijker zijn ten dage des oordeels dan die stad.5# En indien iemand u niet zal aannemen, noch naar uwe woorden horen, zo gaat uit dat huis of uit die stad, en schudt het stof van uwe voeten.4 En indien dat huis het waardig is, zo zal uw vrede daarover komen; maar indien 't het niet waardig is, zo zal uw vrede weder tot u keren.33a En als gij in een huis gaat, zo groet het.2 En in wat stad of vlek gij komt, zo onderzoekt of iemand aldaar het waardig is, en blijft bij dien, tot gij van daar trekt.w1g geen reiszak op den weg, noch twee rokken, noch schoenen, noch staf; want de arbeider is zijne spijs waardig.L0 Gij zult geen goud, noch zilver, noch koper in uwe gordels hebben,/+ Maakt de kranken gezond, reinigt de melaatsen, wekt de doden op, drijft de duivelen uit. Gij hebt het om niet ontvangen, geeft het ook om niet.L. En gaat heen en predikt, zeggende: Het hemelrijk is nabij gekomen.V-% maar gaat in de eerste plaats tot de verloren schapen van het huis Israëls. , Deze twaalf zond Jezus uit, en gebood hun en zeide: Gaat niet op den weg der heidenen, en trekt niet in de steden der Samaritanen;<+s Simon van Kana, en Judas Iskariot, die hem verried. * Filippus en Bartholomeüs, Thomas en Mattheüs de tollenaar, Jakobus, de zoon van Alfeüs, en Lebbeüs, met den toenaam Thaddeüs;,)Q De namen nu der twaalf apostelen zijn deze: De eerste Simon, genaamd Petrus, en Andréas, zijn broeder; Jakobus, de zoon van Zebedeüs, en Johannes, zijn broeder;%( E En hij riep zijne twaalf jongeren tot zich, en gaf hun macht over de onreine geesten, om ze uit te drijven, en allerlei ziekte en allerlei kwaal te genezen.s' aen hij bekende haar niet, totdat zij haren eerstgeboren zoon gebaard had; en hij noemde zijnen naam Jezus.& }Toen nu Jozef uit den slaap wakker werd, deed hij zoals de Engel des Heren hem bevolen had, en nam zijne vrouw tot zich;% "Zie, ene maagd zal zwanger worden en een zoon baren, en zij zullen zijnen naam noemen Immanuël", hetwelk vertaald is: "God met ons".q$ ]En dit alles is geschied, opdat vervuld werd hetgeen de Heer gesproken heeft door den profeet, die zegt:z# oen zij zal een zoon baren; diens naam zult gij Jezus noemen, want hij zal zijn volk zalig maken van hunne zonden." yToen hij dat nu alzo bij zichzelven overdacht, zie, toen verscheen hem een Engel des Heren in den droom, en sprak: Jozef, zoon van David, vrees niet Maria, uwe vrouw, tot u te nemen; want hetgeen in haar geboren is, dat is van den Heiligen Geest;! {Maar Jozef, haar man, was rechtvaardig, en haar niet willende te schande maken, besloot hij haar heimelijk te verlaten.>  wDe geboorte nu van Jezus Christus was aldus: Toen Maria, zijne moeder, met Jozef ondertrouwd was, eer hij. haar tot zich nam, bevond men, dat zij zwanger was van den Heiligen Geest.l SAl de geslachten van Abraham tot op David zijn veertien geslachten en van David tot op de Babylonische gevangenschap zijn veertien geslachten, en van de Babylonische gevangenschap tot op Christus zijn óók veertien geslachten._ 9Jakob verwekte Jozef, den man van Maria, uit welke geboren is Jezus, genaamd Christus.R Eliud verwekte Eleazar; Eleazar verwekte Matthan; Matthan verwekte Jakob;I  Azor verwekte Zadok; Zadok verwekte Achim; Achim verwekte Eliud;R  Zerubbabel verwekte Abiud; Abiud verwekte Eljakim; Eljakim verwekte Azor;e E Na de Babylonische gevangenschap verwekte Jechonja Sealtiël; Sealtiël verwekte Zerubbabel;e E Josía verwekte Jechonja en zijne broeders, omtrent den tijd der Babylonische gevangenschap.O  Hiskía verwekte Manasse; Manasse verwekte Amon; Amon verwekte Josía;O  Uzzía verwekte Jotham; Jotham verwekte Achas; Achas verwekte Hiskía;M Asa verwekte Josafat; Josafat verwekte Joram; Joram verwekte Uzzía;O Salomo verwekte Rehabeam; Rehabeam verwekte Abía; Abía verwekte Asa;[ 1Isaï verwekte Koning David. --Koning David verwekte Salomo bij Uría's huisvrouw;[ 1Salmon verwekte Boas bij Rachab; Boas verwekte Obed bij Ruth; Obed verwekte Isaï;W )Ram verwekte Amminadab; Amminadab verwekte Nahesson; Nahesson verwekte Salmon;\ 3Juda verwekte Peres en Zerah bij Tamar; Peres verwekte Hesron; Hesron verwekte Ram;_ 9Abraham verwekte Isaäk, Isaäk verwekte Jakob; Jakob verwekte Juda en zijne broeders;f IDit is het boek des geslachts van Jezus Christus, den zoon van David, den zoon van Abraham. --!;Die zal het hart der vaders bekeren tot de kinderen en het hart der kinderen tot hunne vaders, opdat Ik niet kome en het aardrijk met den banvloek sla.g GZie, Ik zal u den profeet Elía zenden, eer die grote en verschrikkelijke dag des Heren komt. Gedenk aan de wet van mijnen knecht Mozes, welke Ik hem bevolen heb op den berg Horeb voor geheel Israël, de geboden en rechten. En gij zult de goddelozen vertreden, want zij zullen as onder uwe voeten worden op den dag, dien Ik zal maken, spreekt de Heer Zebaôth.D Maar ulieden, die mijnen naam vreest, zal de zon der gerechtigheid opgaan, en heil zal onder hare vleugelen zijn; en gij zult uit [gaan] en ingaan en huppelen als de mestkalveren.f  GWant zie, er komt een dag, die branden zal als een oven; dan zullen alle verachters en goddelozen als stro zijn en de toekomstige dag zal hen aansteken, spreekt de Heer Zebaôth, en zal hun noch wortel noch tak overlaten.7gEn gij zult daarentegen wederom zien, welk een onderscheid er is tussen den rechtvaardige en den goddeloze, en tussen dengene, die God dient, en dengene, die Hem niet dient.7gZij zullen, spreekt de Heer Zebaôth, op den dag, dien Ik zal maken, mijn eigendom zijn, en Ik zal hen verschonen, zoals een man zijnen zoon verschoont, die hem gehoorzaamt.Y+Maar de godvrezenden troosten zich onder elkander aldus: De Heer merkt het en hoort het, en er is voor zijn aangezicht een gedenkboek geschreven voor degenen, die den Heer vrezen en aan zijnen naam gedenken.wgDaarom prijzen wij de verachters, want de goddelozen noemen toe; zij verzoeken God en het gaat hun zeer goed.'Gij zegt: Het is tevergeefs, dat men God dient; en wat baat het, dat wij zijn gebod houden en een streng leven leiden voor den Heer Zebaôth?dA Uwe woorden zijn hard tegen Mij, zegt de Heer; maar gij zegt: Wat spreken wij dan tegen U?r] zodat alle volken u zalig zullen prijzen, want gij zult een waardig land zijn, spreekt de Heer Zebaôth.4a En Ik zal voor u den verslinder schelden, dat hij u de vrucht op het veld niet zal verderven en de wijnstok op de akker u niet onvruchtbaar zij, spreekt de Heer Zebaôth;c? Maar brengt de tienden geheel in mijn korenhuis, opdat in mijn huis spijs zij; en beproeft Mij hierin, spreekt de Heer Zebaôth, of Ik voor u niet de vensters des hemels zal opendoen en de volheid van zegen uitgieten.s_ Daarom zijt gij ook vervloekt, dat alles u onder de handen vergaat, want gij bedriegt Mij allen te samen.~!Is het recht, dat een mens God bedriegt, gelijk gij Mij bedriegt? Maar gij zegt: Waarmede bedriegen wij U? Met de tienden en het hefoffer.n}UGij zijt van den tijd uwer vaderen af altoos afgeweken van mijne geboden, en gij hebt ze niet onderhouden: bekeert u dan tot Mij, zo zal Ik Mij tot u keren, spreekt de Heer Zebaôth. Doch gij zegt: Waarin zullen wij ons bekeren?j|MWant Ik ben de Heer, die niet liegt; en het zal met u, kinderen van Jakob, niet geheel uit zijn.{1en Ik zal tot u komen en u bestraffen en zal een snel getuige zijn tegen de tovenaars, overspelers en meineedigen en tegen hen, die geweld en onrecht doen aan de dagloners, aan weduwen en wezen, en die den vreemdeling verdrukken en Mij niet vrezen, spreekt de Heer Zebaôth.izKEn den Heer zal het spijsoffer van Juda en Jeruzalem behagen, als tevoren en in vroegere jaren,3y_hij zal zitten en het zilver reinigen; hij zal de zonen van Levi reinigen en louteren als goud en zilver: dan zullen zij den Heer spijsoffer toebrengen in gerechtigheid.4xaMaar wie zal den dag zijner komst kunnen verdragen, en wie zal bestaan, als hij verschijnen zal? Want hij zal zijn als het vuur eens goudsmids en als de zeep der vollers;yw mZie, Ik zal mijnen Engel zenden, die den weg bereiden zal voor mijn aangezicht; en schielijk zal dan tot zijnen tempel komen de Heer, dien gij zoekt, en de Engel des verbonds, naar wien gij verlangt; zie, hij komt, spreekt de Heer Zebaôth.cv?Gij doet den Heer moeite aan door uw spreken; en gij zegt: Waarmede doen wij Hem moeite aan? Hiermede, dat gij zegt: Wie kwaad doet, die behaagt den Heer en Hij heeft welbehagen in hem; of: Waar is de God, die straft?Bu}Maar wie haar haat en verstoot, spreekt de Heer, Israëls God, die bedekt met geweldenarij zijn gewaad, spreekt de Heer Zebaôth; derhalve wacht u in uwen geest en versmaadt haar niet.Jt Zo deed de enige niet, ofschoon er veel geest in hem was? Maar wat deed de enige? Hij zocht het zaad van God beloofd. Daarom wacht u in uwen geest, dat niemand versmaadt de vrouw zijner jeugd.8siEn dan zegt gij: waarom dit? Daarom, dat de Heer getuige is tussen u en de vrouw uwer jeugd, welke gij versmaadt; haar, die nochtans uwe gezellin en de vrouw uws verbonds is.Kr Verder doet gij ook dit, dat voor het altaar des Heren niets dan tranen, geween en zuchten zijn, zodat Ik het spijsoffer niet meer kan aanzien, noch iets met welgevallen uit uwe hand ontvangen.&qE Maar de Heer zal dengene, die dat doet, uitroeien uit de tenten van Jakob, zo die wachthoudt als die antwoordt, die den Heer Zebaôth het spijsoffer brengt.Xp) Juda is een verachter geworden en in Israël en te Jeruzalem zijn gruwelen bedreven; want Juda heeft de heiligheid des Heren, die Hij liefheeft, ontheiligd, en boeleerde met de dochter van een vreemden god.1o[ Hebben wij niet allen éénen vader? Heeft niet één God ons geschapen? Waarom verachten wij dan de een den ander en ontheiligen het verbond met onze vaderen gemaakt?n# Daarom heb Ik u ook verachtelijk gemaakt en vernederd voor al het volk, dewijl gij mijne wegen niet houdt en den persoon aanziet in de wet.m'Doch gij zijt van den weg afgetreden en hebt velen doen struikelen in de wet en hebt het verbond met Levi gebroken, spreekt de Heer Zebaôth.lWant de lippen des priesters moeten de leer bewaren, opdat men uit zijnen mond de wet vrage; want hij is een Engel des Heren Zebaôth.(kIDe wet der waarheid was in zijnen mond, en geen kwaad was op zijne lippen gevonden; hij wandelde voor Mij vreedzaam en oprecht en bekeerde er velen van zonde.j{Want mijn verbond met hem was het leven en de vrede, en Ik gaf hem de vrees, dat hij Mij vreesde en mijnen naam ontzag. iZo zult gij dan gewaarworden, dat Ik dit gebod tot u gezonden heb, opdat mijn verbond zou zijn met Levi, spreekt de Heer Zebaôth.hZie, Ik zal u bestraffen, benevens het zaad, en u den drek uwer feestdagen in het aangezicht werpen, en die zal aan u blijven kleven.gIs het, dat gij het niet horen noch ter harte zult nemen, om mijnen naam de eer te geven, spreekt de Heer Zebaôth, zo zal Ik den vloek onder u zenden en uwen zegen in vloek verkeren; ja vervloeken zal Ik hem, dewijl gij het niet ter harte wilt nemen.7f kEn nu, o priesters, tot u is dit gebod gericht.e Vervloekt zij de bedrieger, die in zijne kudde een mannetje heeft, hetwelk hij bij geloften toewijdt, en dan den Heer offert hetgeen niet deugt; want Ik ben een groot Koning, spreekt de Heer Zebaôth, en mijn naam is verschrikkelijk onder de volken.ed E Ook zegt gij: Zie, wat lastige dienst! en slaat het in den wind, spreekt de Heer Zebaôth. En gij offert hetgeen geroofd en lam en krank is en offert het als spijsoffer: zou dit Mij behagen van uwe hand? spreekt de Heer.c  Maar gij ontheiligt dien, daar gij zegt: De tafel des Heren is onheilig en haar offer is verachtelijk en tevens hare spijs. b  want van den opgang der zon tot den ondergang toe zal mijn naam heerlijk zijn onder de volken, en aan alle plaatsen zal mijnen naam gewierookt en een rein spijsoffer geofferd worden; want mijn naam zal heerlijk zijn onder de volken, spreekt de Heer Zebaôth.ca A Mocht iemand onder u liever de deuren sluiten, opdat gij niet langer tevergeefs vuur op mijn altaar ontsteekt! Ik heb geen behagen in u, spreekt de Heer Zebaôth, en het spijsoffer van uwe handen is Mij niet aangenaam;` 7 Smeekt dan nu God, dat Hij ons genadig zij, want dit is geschied door ulieden; meent gij, dat Hij uwe personen zal aanzien? spreekt de Heer Zebaôth._ En als gij offert hetgeen blind is, zo moet het niet kwaad heten; en als gij offert hetgeen lam of krank is, zo moet het ook niet kwaad heten. Breng het uwen landvoogd: zie toe, of gij hem behagen zult, en of hij uw persoon zal aanzien, spreekt de Heer Zebaôth..^ WDaarmede, dat gij op mijn altaar onrein brood offert. En vraagt gij: Waarmede offeren wij U iets onreins? Daarmede, dat gij zegt: De tafel des Heren is verachtelijk. ]  Een zoon moet zijnen vader eren en een knecht zijnen heer: ben Ik dan een vader, waar is mijne eer? en ben Ik een heer, waar vreest men mij? spreekt de Heer Zebaôth tot u, o priesters, die mijnen naam veracht. Gij vraagt: Waarmede verachten wij uwen naam?e\ EDit zullen uwe ogen zien en gij zult zeggen: De Heer is heerlijk, in de grenzen van Israël.[ 5En hoewel Edom zegt: Wij zijn verwoest, maar wij willen onze puinhopen weder opbouwen, zo zegt de Heer Zebaôth aldus: Is het, dat zij bouwen, zo zal Ik afbreken; en zij zullen genoemd worden de landstreek der goddeloosheid en een volk, waarop de Heer vertoornd is eeuwiglijk.Z en Esau heb Ik gehaat en Ik heb zijn gebergte woest gemaakt en zijn erfdeel den jakhalzen der woestijn tot prooi gegeven.*Y OIk heb u lief, spreekt de Heer; maar gij zegt: Waarin hebt Gij uwe liefde getoond? Was niet Esau Jakobs broeder? spreekt de Heer; nochtans heb Ik Jakob liefgehad8X oDit is de last, dien de Heer sprak door Maleachi.W3 2Het zout is goed: maar indien het zout smakeloos wordt, waarmede zal men het weder zout maken? Hebt zout in uzelven, en houdt vrede onder elkander.aV; 1Want een ieder zal met vuur gezouten worden, en elk offer zal met zout gezouten worden.FU 0waar hun worm niet sterft en hun vuur niet uitgeblust wordt.2T] /En indien uw oog u verleidt, werp het van u! Het is u beter, dat gij éénoogig in het rijk Gods ingaat, dan dat gij twee ogen hebt en in het helse vuur geworpen wordt,FS .waar hun worm niet sterft en hun vuur niet uitgeblust wordt.AR{ -En indien uw voet u verleidt, houw hem af! Het is u beter, dat gij kreupel tot het leven ingaat, dan dat gij twee voeten hebt en in de hel geworpen wordt, in het onuitbluschbare vuur,FQ ,waar hun worm niet sterft en hun vuur niet uitgeblust wordt.9Pk +En indien uwe hand u verleidt, houw ze af! Het is u beter, dat gij verminkt tot het leven ingaat, dan dat gij twee handen hebt en in de hel vaart, in het onuitbluschbare vuur, p:~~H}}|d{{ zzByyxww vYuu.tqssjrr}rqyqpoozo nmmqmlkkjjkj i}i5hhQgggff|feddd>$=={<<<;f;:988`77:655]44|3222F11L00l//W..V--u-,++<**G)((h'w' &&.%%$$0#B"s!! cXg{"({OE!j  V C ; /B@=kkpX!)Toen nu koning Herodes dat hoorde, ontstelde hij, en met hem geheel Jeruzalem; -en zeiden: Waar is de [nieuw] -geboren koning der Joden? Wij hebben zijne ster gezien in het Oosten, en zijn gekomen om hem te aanbidden. Toen nu Jezus geboren was te Bethlehem in Judéa, in de dagen van koning Herodes, zie, toen kwamen er Wijzen uit het Oosten te Jeruzalem,eCMaar velen, die de eersten zijn, zullen de laatsten, en de laatsten zullen de eersten zijn.MEn ieder, die verlaat huizen, of broeders of zusters, of vader of moeder, of vrouw of kinderen, of akkers, om mijns naams wil, zal het honderdvoudig wederontvangen, en het eeuwige leven beërven.~uEn Jezus zeide tot hen: Voorwaar, ik zeg u, dat gij, die mij gevolgd zijt, in de wedergeboorte, wanneer des Mensen Zoon zal zitten op den troon zijner heerlijkheid, ook zitten zult op twaalf tronen, en oordelen de twaalf geslachten van Israël.~uToen antwoordde Petrus en zeide tot hem: Zie, wij hebben alles verlaten en zijn u gevolgd: wat gewordt ons daarvoor?|qDoch Jezus zag hen aan, en zeide tot hen: Bij de mensen is het onmogelijk, maar bij God zijn alle dingen mogelijk.gGToen zijne jongeren dat hoorden, ontzetten zij zich zeer en zeiden: Wie kan dan zalig worden?~uEn verder zeg ik u: Het is lichter dat een kameel door een naaldenoog gaat, dan dat een rijke in het rijk Gods komt.r]En Jezus zeide tot zijne jongeren: Voorwaar, ik zeg u: Een rijke zal bezwaarlijk in het hemelrijk komen.gGToen nu de jongeling dat woord hoorde, ging hij bedroefd van hem; want hij had vele goederen.0YJezus zeide tot hem Wilt gij volkomen zijn, zo ga heen, en verkoop wat gij hebt, en geef het den armen, zo zult gij een schat in den hemel hebben; en kom en volg mij.r]Toen zeide de jongeling tot hem: Dit alles heb ik onderhouden van mijne jeugd af; wat ontbreekt mij nog?X)eer uwen vader en uwe moeder, en gij zult uwen naaste liefhebben als uzelven".'GToen zeide hij tot hem: Welke? En Jezus zeide: "Gij zult niet doden: gij zult geen overspel doen; gij zult niet stelen; gij zult geen valse getuigenis geven; En hij zeide tot hem: Wat noemt gij mij goed? Niemand is goed dan de enige God. Maar wilt gij ten leven ingaan, zo houd de geboden.}sEn zie, er trad een tot hem en zeide: Goede Meester, wat zal ik goeds doen, opdat ik het eeuwige leven moge hebben?9mEn hij leide de handen op hen, en trok van daar.zmDoch Jezus zeide: Laat de kinderen geworden, en belet ze niet tot mij te komen; want derzulken is het hemelrijk.  Toen werden er kinderen tot hem gebracht, opdat hij de handen op hen zou leggen, en bidden; maar de jongeren bestraften hen.r ] Want er zijn gesnedenen, die uit den moederschoot zo geboren zijn; en er zijn gesnedenen, die door mensen gesneden zijn; en er zijn gesnedenen, die zichzelven gesneden hebben om des hemelrijks wil. Wie het vatten kan, die vatte het!V % En hij zeide tot hen: Allen vatten dit woord niet, maar wien het gegeven is.y k Toen zeiden de jongeren tot hem: Staat de zaak eens mans met zijne vrouw alzo, dan is het niet goed te trouwen.2 ] Maar ik zeg u: Wie zich van zijne vrouw afscheidt, tenzij dan om hoererij, en ene andere trouwt, die doet overspel; en wie de gescheidene trouwt, die doet ook overspel.#?Hij zeide tot hen: Mozes heeft u toegelaten te scheiden van uwe vrouwen, vanwege de hardheid uwer harten; maar van den beginne af is het zo niet geweest.xiToen zeiden zij tot hem: Waarom heeft dan Mozes geboden een scheidbrief te geven en zich van haar te scheiden?xiZo zijn zij nu niet meer twee. maar één vlees. Wat nu God samengevoegd heeft, dat zal de mens niet scheiden.  en gezegd heeft: "Daarom zal een mens vader en moeder verlaten, en zijne vrouw aanhangen, en die twee zullen één vlees zijn"?Hij nu antwoordde en zeide tot hen: Hebt gij niet gelezen, dat hij, die ze in het begin gemaakt heeft, hen man en vrouw heeft gemaakt,%CToen traden de Farizeën tot hem, om hem te verzoeken, en zeiden tot hem: Is het ook recht, dat een man zich van zijne vrouw afscheidt om allerlei oorzaak?<sEn veel volk volgde hem na, en hij genas ze aldaar.( KEn het geschiedde, toen Jezus deze woorden geëindigd had, dat hij vertrok uit Galiléa, en kwam binnen de landpalen van Judea, aan gene zijde van den Jordaan.xi#Alzo zal ook mijn hemelse Vader u doen, indien gij niet van harte vergeeft, ieder zijnen broeder zijne feilen."En zijn heer werd toornig en leverde hem aan de pijnigers over, totdat hij betaald zou hebben al wat hij hem schuldig was.r~]!behoordet gij u dan ook niet te ontfermen over uwen mededienstknecht, gelijk ik mij over u ontfermd heb?}3 Toen ontbood zijn heer hem voor zich, en zeide tot hem: Gij boze dienstknecht, al die schuld heb ik u kwijtgescholden, dewijl gij mij gebeden hebt; |Toen nu zijne mededienstknechten dit zagen, werden zij zeer bedroefd, en kwamen en berichtten hunnen heer al wat er geschied was.{yDoch hij wilde niet, maar ging heen en wierp hem in de gevangenis, totdat hij betaald zou hebben wat hij schuldig was.qz[Toen viel zijn mededienstknecht neder en bad hem, zeggende: Heb geduld met mij; ik zal u alles betalen.Xy)Toen ging deze dienstknecht uit, en vond een zijner mededienstknechten, die hem honderd penningen schuldig was; en hij greep hem aan en vatte hem bij de keel, en zeide: Betaal mij wat gij mij schuldig zijt!xxiToen jammerde het den heer van dezen dienstknecht, en hij liet hem los, en de schuld schold hij hem ook kwijt.twaToen viel de dienstknecht neder en smeekte hem zeggende: Heer, heb geduld met mij; ik zal u alles betalen.vEn daar hij nu niet had om te betalen, beval zijn heer hem en zijne vrouw en zijne kinderen en al wat hij had te verkopen, en te betalen.nuUEn toen hij begon af te rekenen, kwam er een vóór hem, die hem tien duizend talenten schuldig was.ftEDaarom is het hemelrijk gelijk aan een koning, die met zijne dienstknechten wilde afrekenen.Ts!Jezus zeide tot hem: Ik zeg u niet zevenmaal, maar zeventigmaal zevenmaal.r!Toen trad Petrus tot hem en zeide: Heer! hoe dikwijls moet ik dan mijnen broeder, die tegen mij zondigt vergeven? Is het genoeg zevenmaal?]q3want waar twee of drie vergaderd zijn in mijnen naam, daar ben ik midden onder hen.%pCVerder zeg ik u: Is het, dat er twee onder u ééns worden op aarde over iets, dat zij bidden willen, het zal hun geschieden van mijnen Vader in den hemel;0oYVoorwaar, ik zeg u: Wat gij op aarde binden zult, dat zal ook in den hemel gebonden zijn; en wat gij op aarde ontbinden zult, dat zal ook in den hemel ontbonden zijn.|nqHoort hij die niet, zo zeg het der gemeente. Hoort hij de gemeente niet, zo houdt hem als een heiden en tollenaar.ymkHoort hij u niet, zo neem nog één of twee met u, opdat alle zaak besta in den mond van twee of drie getuigen.lMaar zondigt uw broeder tegen u, zo ga heen en bestraft hem tussen u en hem alleen. Hoort hij u, dan hebt gij uwen broeder gewonnen.jkMAlzo is het ook niet de wil uws Vaders in den hemel, dat er iemand van deze kleinen verloren ga.)jK En indien het gebeurt, dat hij het vindt, voorwaar, ik zeg u: Hij verblijdt zich meer daarover dan over de negen en negentig, die niet afgedwaald zijn geweest.8ii Wat dunkt u? Indien enig mens honderd schapen had, en één van deze afdwaalde, laat hij dan niet de negen en negentig op de bergen, en gaat heen om het verdwaalde te zoeken?Lh Want des Mensen Zoon is gekomen om zalig te maken wat verloren is.g3 Ziet toe, dat gij niemand van deze kleinen veracht: want ik zeg u: Hunne Engelen in den hemel zien altijd het aangezicht mijns Vaders in den hemel.Jf  En indien uw oog u tot zonde verleidt, zo trekt het uit en werpt het van u. Het is u beter, dat gij éénoogig ten leven ingaat, dan dat gij twee ogen hebt en in het helse vuur geworpen wordt.ieKIndien dan uwe hand of uw voet u tot zonde verleidt, houwt ze af en werpt ze van u. Het is u beter, dat gij lam of kreupel ten leven ingaat, dan dat gij twee handen of twee voeten hebt en in het eeuwige vuur geworpen wordt.dWee der wereld vanwege de verleidingen! Er moeten wel verleidingen komen; doch wee dien mens, door wien de verleiding komt!Bc}Maar wie één van deze kleinen, die in mij geloven, ergert, dien ware het beter, dat een molensteen aan zijnen hals gehangen, en hij verdronken werd in de zee, waar zij het diepst is.Jb en wie zulk een kind aanneemt in mijnen naam, die neemt mij aan.[a/Wie nu zichzelven vernedert gelijk dit kind, die is de grootste in het hemelrijk;`en zeide: Voorwaar, ik zeg u: indien gij u niet omkeert en wordt als de kinderen, zo zult gij in het hemelrijk niet komen.O_En Jezus riep een kind tot zich, en stelde het in het midden van hen,i^ MTerzelfder ure traden de jongeren tot Jezus en zeiden: Wie is toch de grootste in het hemelrijk?l]QMaar opdat wij hen niet ergeren, zo ga heen aan de zee, en werp den angel uit; en den eersten vis die opkomt, neem dien; en als gij zijnen mond opendoet, zult gij een stater vinden; neem dien en geef hem aan hen voor mij en u.j\MToen zeide Petrus tot hem: Van de vreemdelingen. Jezus zeide tot hem: Zo zijn dan de zonen vrij.B[}Hij zeide: Ja. En toen hij in het huis kwam, voorkwam Jezus hem en zeide: Wat dunkt u, Simon? Van wie nemen de koningen der aarde tol of cijns, van hunne zonen of van de vreemdelingen?%ZCToen zij nu te Kapérnaüm kwamen, gingen degenen, die den cijnspenning ontvingen, tot Petrus, en zeiden: Pleegt uw meester den cijnspenning niet te geven?iYKen zij zullen hem doden, en ten derden dage zal hij weder opstaan. En zij werden zeer bedroefd.XToen zij nu in Galiléa vertoefden, zeide Jezus tot hen: Des Mensen Zoon zal overgeleverd worden in de handen der mensen,NW[Maar dit geslacht vaart niet uit dan door bidden en vasten]. VEn Jezus antwoordde en zeide tot hen: Om uws ongeloofs wil; want voorwaar, ik zeg u: Zo gij een geloof hebt als een mostaardkorrel, zult gij tot dezen berg kunnen zeggen: Hef u van hier op derwaarts, en hij zal zich opheffen; en niets zal u onmogelijk zijn.fUEToen traden zijne jongeren tot hem alleen, en zeiden: Waarom konden wij hem niet uitdrijven?iTKEn Jezus bedreigde hem; en de duivel voer van hem uit, en de jongen werd gezond van die ure af.~SuEn Jezus antwoordde en zeide: O gij ongelovig en verkeerd geslacht, hoelang zal ik u verdragen? Brengt hem mij hier.[R/en ik heb hem tot uwe jongeren gebracht, maar zij hebben hem niet kunnen genezen.Q#Heer, ontferm u over mijnen zoon, want hij is maanzuchtig en heeft veel te lijden; dikwijls valt hij in het vuur, en dikwijls in het water;cP?En toen zij bij het volk kwamen, trad een mens tot hem, en viel voor hem neder, en zeide:\O1 Toen verstonden de jongeren, dat hij van Johannes den Doper tot hen gesproken had.0NY maar ik zeg u: Elía is alreeds gekomen, en zij hebben hem niet erkend, maar hebben aan hem gedaan wat zij wilden. Alzo zal ook des Mensen Zoon van hen moeten lijden.eMC Doch Jezus antwoordde en zeide tot hen: Elía zal wel eerst komen, en alles terechtbrengen;sL_ En zijne jongeren vraagden hem en zeiden: Wat zeggen dan de Schriftgeleerden, dat Elía eerst moet komen?#K? En toen zij van den berg afgingen, gebood Jezus hun, zeggende: Gij zult dit gezicht aan niemand zeggen, totdat des Mensen Zoon uit de doden is opgestaan.NJToen zij nu hunne ogen ophieven, zagen zij niemand dan Jezus alleen.TI!Maar Jezus trad tot hen, raakte hen aan en zeide: Staat op en vreest niet!]H3En toen de jongeren dat hoorden, vielen zij op hun aangezicht en verschrikten zeer.EGTerwijl hij nog zo sprak, zie, toen overschaduwde hen ene lichte wolk; en zie, ene stem uit de wolk zeide: Deze is mijn geliefde Zoon, in wien Ik mijn welbehagen heb; dien zult gij horen..FUEn Petrus antwoordde en zeide tot Jezus: Heer, hier is het goed zijn; wilt gij, zo zullen wij hier drie hutten maken, voor u een, voor Mozes een, en voor Elía een.JE En zie, toen verschenen hun Mozes en Elía; die spraken met hem.DEn hij werd voor hunne ogen van gedaante veranderd; en zijn aangezicht blonk als de zon, en zijne klederen werden wit als het licht. C En na zes dagen nam Jezus met zich Petrus en Jakobus en Johannes, zijnen broeder, en leidde hen op een hogen berg in de eenzaamheid.BVoorwaar, ik zeg u: Hier staan sommigen, die den dood niet smaken zullen, totdat zij des Mensen Zoon zullen zien komen in zijn rijk.3A_Want het zal immers geschieden, dat des Mensen Zoon zal komen in de heerlijkheid zijns Vaders met zijne Engelen, en alsdan zal hij een ieder vergelden naar zijne werken.@-Want wat baat het den mens, zo hij de gehele wereld wint, en toch schade lijdt aan zijne ziel? Of wat kan de mens geven om zijne ziel te lossen??}Want wie zijn leven wil behouden, die zal het verliezen; maar wie zijn leven verliest om mijnentwil, die zal het vinden.>Toen zeide Jezus tot zijne jongeren: Wil iemand mij navolgen, die verloochene zichzelven, en neme zijn kruis op en volge mij."==Maar hij keerde zich om en zeide tot Petrus: Ga van mij weg, satan! gij zijt mij een aanstoot; want gij meent niet wat goddelijk, maar wat menselijk is.<En Petrus nam hem tot zich, en begon hem ernstig toe te spreken, zeggende: Heer, spaar uzelven; dit kome geenszins over u._;7Van dien tijd af begon Jezus zijnen jongeren te tonen, dat hij moest heengaan naar Jeruzalem, en veel lijden van de Oudsten en Hogepriesters en Schriftgeleerden, en gedood worden, en ten derden dage weder opstaan.b:=Toen gebood hij zijnen jongeren, dat zij niemand zeggen zouden, dat hij de Christus was.Q9En ik zal u de sleutelen des hemelrijks geven; al wat gij op aarde binden zult, dat zal ook in den hemel gebonden zijn; en al wat gij op aarde ontbinden zult, dat zal ook in den hemel ontbonden zijn.8En nu zeg ik u: Gij zijt Petrus, en op deze steenrots zal ik mijne gemeente bouwen, en de poorten der hel zullen haar niet overweldigen.#7?En Jezus antwoordde en zeide tot hem: Zalig zijt gij, Simon, Jona's zoon! want vlees en bloed heeft u dat niet geopenbaard, maar mijn Vader in den hemel.a6;Toen antwoordde Simon Petrus en zeide: Gij zijt de Christus, de Zoon des levenden Gods.@5{Hij zeide tot hen: Maar wie zegt gijlieden, dat ik ben?w4gEn zij zeiden: Sommigen zeggen: Johannes de Doper; anderen: Elía; nog anderen: Jeremia, of een der profeten.3) Toen kwam Jezus in de landstreek der stad Cesaréa Filippi, en vraagde zijnen jongeren en zeide: Wie zeggen de lieden, dat des Mensen Zoon is? 29 Toen verstonden zij, dat hij niet gezegd had, dat zij zich wachten zouden voor het zuurdeeg des broods, maar voor de leer der Farizeën en Sadduceën.1 Hoe begrijpt gij dan niet, dat ik niet van brood spreek, als ik zeg: Wacht u voor het zuurdeeg der Farizeën en Sadduceën?a0; ook niet aan de zeven broden onder de vier duizend, en hoeveel korven gij toen opnaamt?/y Verstaat gij nog niet, en denkt gij niet aan de vijf broden onder de vijf duizend, en hoeveel korven gij toen opnaamt; . En toen Jezus dit vernam, zeide hij tot hen: Gij kleingelovigen, wat bekommert gij u toch, dat gij geen brood hebt medegenomen?m-SToen dachten zij bij zichzelven en zeiden: Dit zal het zijn, dat wij geen brood hebben medegenomen.e,CEn Jezus zeide tot hen: ziet toe, en wacht u voor het zuurdeeg der Farizeën en Sadduceën.`+9En toen zijne jongeren waren overgevaren, hadden zij vergeten brood met zich te nemen.&*EDit boze en overspelige geslacht zoekt een teken, en hun zal geen teken gegeven worden, dan het teken van den profeet Jona. En hij verliet hen en ging heen.E)en des morgens zegt gij: Heden zal er stormweer komen, want de hemel ziet treurig rood. Gij huichelaars, de gedaante des hemels kunt gij beoordelen: waarom ook niet de tekenen der tijden?z(mMaar hij antwoordde en zeide tot hen: Des avonds zegt gij: Het zal een schone dag worden, want de hemel is rood; ' Toen traden de Farizeën en Sadduceën tot hem om hem te verzoeken, en begeerden, dat hij hun een teken uit den hemel zou tonen.p&Y'En toen hij het volk van zich gelaten had, trad hij in het schip, en kwam in de landpalen van Magdala.Z%-&En die gegeten hadden waren vier duizend mannen, behalve de vrouwen en kinderen.k$O%En zij aten allen en werden verzadigd; en zij namen de overgebleven brokken op, zeven korven vol.#$En hij nam de zeven broden en de vissen, dankte, brak ze, en gaf ze aan zijne jongeren, en de jongeren gaven ze aan het volk.;"q#En hij beval het volk neder te zitten op de aarde.c!?"En Jezus zeide tot hen: Hoeveel broden hebt gij? Zij zeiden: Zeven, en een weinig visjes. 7!Toen zeiden zijne jongeren tot hem: Vanwaar zullen wij zoveel broden bekomen in de woestijn, dat wij zulk ene grote menigte zouden kunnen verzadigen?ta En Jezus riep zijne jongeren tot zich en zeide: Het jammert mij van het volk; want zij zijn nu drie dagen bij mij gebleven, en hebben niet meer te eten; en ik wil ze niet zonder eten van mij laten, opdat zij op den weg niet bezwijken.8izodat het volk zich verwonderde, toen zij zagen, dat de stommen spraken, de lammen hersteld waren, de kreupelen gingen en de blinden zagen; en zij prezen den God van Israël.5cEn vele scharen kwamen tot hem, die bij zich hadden kreupelen, blinden, stommen, lammen, en vele anderen; en zij leiden ze neder aan de voeten van Jezus, en hij genas hen;nUEn Jezus ging van daar voort, en kwam aan de Galilese zee, en ging op den berg en zette zich aldaar.)Toen antwoordde Jezus en zeide tot haar: O vrouw, uw geloof is groot; u geschiede gelijk gij wilt. En hare dochter werd gezond van die ure af.pYZij zeide: Ja, Heer! maar nochtans eten de honden van de kruimpjes, die van hunner heren tafel vallen.Doch hij antwoordde en zeide: Het is niet betamelijk den kinderen het brood te ontnemen en het den honden voor te werpen.GZij nu kwam en viel voor hem neder, en zeide: Heer, help mij!oWMaar hij antwoordde en zeide: Ik ben niet gezonden dan tot de verloren schapen van het huis Israëls.En hij antwoordde haar geen woord. Toen traden zijne jongeren tot hem, baden hem en zeiden: Laat haar toch van u, want zij roept ons na.'GEn zie, ene Kananese vrouw uit die landpalen komende, riep hem na en zeide: Ach Heer, gij Zoon Davids, ontferm u over mij! Mijne dochter is deerlijk bezeten.U#En Jezus ging van daar uit, en ontweek in de landstreek van Tyrus en Sidon.taDit zijn de dingen, die den mens ontreinigen; maar met ongewassen handen te eten ontreinigt den mens niet.zmWant uit het hart komen voort kwade gedachten, moord, overspel, hoererij, dieverij, valse getuigenis, lastering.X)Maar wat den mond uitgaat, dat komt uit het hart, en dàt ontreinigt den mens.{oMerkt gij nog niet, dat al wat den mond ingaat, in den buik komt, en door den natuurlijken weg uitgeworpen wordt?DEn Jezus zeide tot hen: Zijt gij dan ook nog onverstandig?PToen antwoordde Petrus en zeide tot hem: Verklaar ons deze gelijkenis. Laat ze gaan! Zij zijn blinde leidslieden van blinden. Wanneer nu de ene blinde den anderen leidt, vallen zij beiden in den kuil.z m Maar hij antwoordde en zeide: Alle planten, die mijn hemelse Vader niet geplant heeft, zullen uitgeroeid worden. { Toen traden zijne jongeren tot hem en zeiden: Weet gij wel, dat de Farizeën zich ergerden, toen zij dat woord hoorden?u c Wat den mond ingaat, dat ontreinigt den mens niet; maar wat den mond uitgaat, dàt ontreinigt den den mens.Q  En hij riep het volk tot zich, en zeide tot hen: Hoort en verstaat het!kO Doch tevergeefs dienen zij mij, dewijl zij leringen voordragen, die niet dan mensengeboden zijn."mS"Dit volk genaakt mij met hunnen mond en eert mij met hunne lippen, maar hun hart is verre van mij.SGij huichelaars! Zeer treffend heeft Jesaja van u geprofeteerd, zeggende:H Alzo hebt gij Gods gebod te niet gedaan door uwe instellingen.NMaar gij leert: Wie tot zijnen vader of zijne moeder zegt: "Als ik het offer, zo is het u veel nutter", --die doet wèl. Dus zou het geschieden, dat niemand meer zijnen vader of zijne moeder eert.ucGod heeft geboden: "Gij zult vader en moeder eren"; en: "Wie vader of moeder vloekt, zal den dood sterven".fEHij antwoordde en zeide tot hen: Waarom overtreedt gij dan Gods gebod door uwe instellingen?zmWaarom overtreden uwe jongeren de instellingen der ouden? Want zij wassen hunne handen niet, als zij brood eten.W )Toen kwamen tot Jezus Schrift geleerden en Farizeën van Jeruzalem, en zeiden:y$En zij baden hem, dat zij slechts den zoom zijns kleeds mochten aanraken; en allen, die hem aanraakten, werden gezond.~#En toen de lieden van die plaats hem gewaar werden, zonden zij uit in het gehele land rondom, en brachten allen die krank waren tot hem.?}y"En zij voeren over, en kwamen in het land Gennésaret.s|_!Zij nu, die in het schip waren, kwamen en vielen voor hem neder, en zeiden: Voorwaar, gij zijt Gods Zoon!<{s En zij traden in het schip, en de wind ging liggen.uzcEn Jezus strekte terstond de hand uit, greep hem, en zeide tot hem: Gij kleingelovige, waarom twijfelt gij?tyaMaar toen hij den sterken wind zag, verschrikte hij, en begon te zinken, en riep en zeide: Heer, help mij!kxOEn hij zeide: Kom! En Petrus trad uit het schip, en wandelde op het water, om tot Jezus te komen.kwOEn Petrus antwoordde hem en zeide: Heer, zijt gij het, zo beveel mij tot u te komen op het water.av;Maar terstond sprak Jezus hen toe, zeggende: Hebt goeden moed, ik ben het, vreest niet.uEn toen de jongeren hem op de zee zagen wandelen, verschrikten zij en zeiden: Het is een spook! En zij schreeuwden van vrees.NtEn in de vierde nachtwake kwam Jezus tot hen, en wandelde op de zee.psYEn het schip was alreeds op het midden der zee, en leed nood van de baren, want de wind was hun tegen.rEn toen hij het volk van zich gelaten had, klom hij op een berg alleen, om te bidden; en des avonds was hij aldaar alleen.(qIEn [terstond] drong Jezus zijne jongeren om in het schip te treden, en hem vooruit te varen naar de overzijde, terwijl hij het volk van zich zou laten.Zp-Die nu gegeten hadden waren vijf duizend mannen, behalve de vrouwen en kinderen.loQEn zij aten allen en werden verzadigd; en zij namen de overgebleven brokken op, twaalf korven vol.cn?En hij beval het volk neder te zitten op het gras, en nam de vijf broden en de twee vissen, en zag opwaarts naar den hemel en dankte, en brak ze, en gaf de broden aan de jongeren, en de jongeren gaven ze aan het volk.*mOEn hij zeide: Brengt ze mij hier.Wl'Doch zij zeiden tot hem: Wij hebben hier niet dan vijf broden en twee vissen._k7Maar Jezus zeide tot hen: Het is niet nodig, dat zij heengaan; geeft gij hun te eten.EjDes avonds nu traden zijne jongeren tot hem en zeiden: Dit is ene woestijn, en de dag neigt ten einde; laat het volk van u, opdat zij heengaan in de vlekken en voorzichzelven spijs kopen.miSEn Jezus ging uit en zag ene grote schare; en het jammerde hem van hen, en hij genas hunne kranken.h1 En toen Jezus dit hoorde, week hij van daar te scheep naar ene woestijn alleen. En toen het volk dit hoorde, volgde het hem te voet uit de steden.ygk Toen kwamen zijne jongeren en namen zijn lichaam en begroeven het, en zij kwamen en verkondigden dit aan Jezus.sf_ En zijn hoofd werd gebracht in een schotel, en aan het meisje gegeven, en zij bracht het aan hare moeder.He  En hij zond heen en liet Johannes in de gevangenis onthoofden. d En de koning werd treurig; doch om den eed en om degenen, die met hem aan tafel zaten, beval hij, dat het haar zou gegeven worden. c En nadat zij te voren door hare moeder onderricht was, zeide zij: Geef mij hier in een schotel het hoofd van Johannes den Doper.Yb+Daarom beloofde hij haar bij ede, dat hij haar zou geven wat zij ook eisen zou.zamToen nu Herodes zijnen geboortedag vierde, danste de dochter van Herodias voor hen; en zij behaagde aan Herodes.i`KEn hij had hem gaarne gedood, maar hij vreesde het volk, want zij hielden hem voor een profeet.Q_Want Johannes had tot hem gezegd: Het is niet recht, dat gij haar hebt.^Want Herodes had Johannes gegrepen, en hem gebonden en in de gevangenis gezet, vanwege Herodias, de vrouw van zijnen broeder Filippus.]en hij zeide tot zijne dienaren: Deze is Johannes de Doper; hij is van de doden opgestaan, en daarom werken die wonderkrachten in hem.K\ In dien tijd kwam het gerucht van Jezus tot den viervorst Herodes,D[ :En hij deed aldaar niet vele tekenen vanwege hun ongeloof. Z  9En zij ergerden zich aan hem. Maar Jezus zeide tot hen: Een profeet geldt nergens minder dan in zijn vaderstad en in zijn huis.\Y1 8En zijne zusters, zijn zij niet allen bij ons? Vanwaar komt hij dan aan dit alles?~Xu 7Is hij niet des timmermans zoon? Heet zijne moeder niet Maria, en zijne broeders Jakobus en Joses en Simon en Judas?(WI 6En hij kwam in zijne vaderstad, en leerde hen in hunne synagoge, zodat zij zich ontzetten en zeiden: Hoe komt deze aan zulke wijsheid en zulke wonderkrachten?aV; 5En het geschiedde, toen Jezus deze gelijkenissen geëindigd had, dat hij van daar ging.,UQ 4Toen zeide hij tot hen: Daarom is ieder schriftgeleerde, die tot het hemelrijk onderwezen is, gelijk een huisvader, die uit zijnen schat nieuw en oud voortbrengt.TT! 3En Jezus zeide tot hen: Hebt gij dit alles verstaan? Zij zeiden: Ja, Heer.eSC 2en zij zullen ze in den gloeienden oven werpen; daar zal geween zijn en geknars der tanden.|Rq 1Zo zal het ook zijn op het einde der wereld: de Engelen zullen uitgaan en de bozen van de rechtvaardigen scheiden,Q3 0Als het nu vol is, trekken zij het op aan den oever, en zetten zich neder, en lezen het goede in een vat te zamen, maar het slechte werpen zij weg.tPa /Wederom is het hemelrijk gelijk een net, dat in zee geworpen is, en waarmede men van allerlei soort vangt.kOO .En toen hij ééne kostelijke parel vond, ging hij heen en verkocht al wat hij had, en kocht die.PN -Wederom is het hemelrijk gelijk een koopman, die schone parelen zocht.EM ,Wederom is het hemelrijk gelijk een verborgen schat in den akker, dien een mens vond en verborg; en van blijdschap daarover ging hij heen, en verkocht al wat hij had, en kocht dien akker.tLa +Dan zullen de rechtvaardigen blinken als de zon in huns Vaders rijk. Wie oren heeft om te horen, die hore.eKC *en zij zullen ze in den gloeienden oven werpen: daar zal geween zijn en geknars der tanden. J  )Des Mensen Zoon zal zijne Engelen zenden, en zij zullen vergaderen uit zijn rijk alle ergernissen, en degenen die onrecht doen,rI] (Gelijk men nu het onkruid uitwiedt en met vuur verbrandt, zo zal het ook zijn op het einde dezer wereld.oHW 'de vijand, die het zaait, is de duivel; de oogst is het einde der wereld; de maaiers zijn de Engelen.vGe &de akker is de wereld; het goede zaad zijn de kinderen des rijks; het onkruid zijn de kinderen der boosheid;WF' %Hij antwoordde en zeide tot hen: Die het goede zaad zaait is des Mensen Zoon;'EG $Toen liet Jezus het volk van zich, en ging naar huis. En zijne jongeren traden tot hem, en zeiden: Verklaar ons deze gelijkenis van het onkruid op den akker.8Di #opdat vervuld werd hetgeen gezegd is door den profeet, zeggende: "lk wil mijnen mond opendoen in gelijkenissen, en wil uitspreken de verborgenheden van het begin der wereld."pCY "Dit alles sprak Jezus door gelijkenissen tot het volk, en zonder gelijkenissen sprak hij niet tot hen;2B] !Ene andere gelijkenis sprak hij tot hen: Het hemelrijk is gelijk een zuurdeeg, hetwelk ene vrouw nam en vermengde onder drie maten meel, totdat het geheel gezuurd werd.BA} hetwelk wel het kleinste is onder alle zaden, maar, als het opwast, het grootste is onder de moeskruiden, en een boom wordt, zodat de vogelen des hemels komen en wonen in zijne takken.@! Een andere gelijkenis stelde hij hun voor, en zeide: Het hemelrijk is gelijk een mostaardzaad, dat een mens nam en in zijnen akker zaaide:f?E Laat ze beide te zamen wassen tot den oogst; en ten tijde van den oogst zal ik tot de maaiers zeggen: Vergadert eerst het onkruid en bindt het in bundels, opdat men het verbrande; maar vergadert de tarwe in mijne schuur.n>U Maar hij zeide: Neen, opdat gij niet misschien de tarwe mede uittrekt, als gij het onkruid uitwiedt. = En hij zeide tot hen: Een vijandig mens heeft dit gedaan. Toen zeiden de knechten: Wilt gij dan dat wij heengaan en het uitwieden?<% Toen traden de knechten tot den huisvader en zeiden: Heer, hebt gij niet goed zaad in uwen akker gezaaid? Vanwaar heeft hij dan dit onkruid?Q; Toen nu het kruid wies en vrucht voortbracht, vond men ook het onkruid.o:W Doch terwijl de lieden sliepen, kwam zijn vijand en zaaide onkruid tussen de tarwe, en ging van daar.9 Hij stelde hun ene andere gelijkenis voor, en zeide: Het hemelrijk is gelijk een mens, die goed zaad in zijnen akker zaaide.J8  Maar die in het goede land gezaaid is, is degeen, die het woord hoort en het verstaat, en dan ook vrucht voortbrengt; en het draagt deels honderdvoudig, deels zestigvoudig, deels dertigvoudig..7U En die onder de doornen gezaaid is, is degeen die het woord hoort; en de zorg dezer wereld en het bedrog des rijkdoms verstikt het woord, en het draagt geen vrucht.-6S doch hij heeft geen wortel in zich, maar hij is slechts voor een tijd en wanneer er verdrukking of vervolging ontstaat om des woords wil, ergert hij zich terstond.{5o Maar die in steenachtigen grond gezaaid is, is degeen, die het woord hoort, en het terstond met vreugde aanneemt;*4M Als iemand het woord van het rijk hoort en niet verstaat, dan komt de boze en rukt weg hetgeen gezaaid is in zijn hart; deze is het, die bij den weg gezaaid is.?3y Gijlieden dan, hoort de gelijkenis van den zaadzaaier.A2{ Want voorwaar, ik zeg u: Vele profeten en rechtvaardigen hebben begeerd te zien hetgeen gij ziet, en hebben het niet gezien, en te horen hetgeen gij hoort, en hebben het niet gehoord. p~L}} |4{{3zyyy xRw@vv4uu tss&rr*qqWqpsoo+nnTnm[llnkk[jj3iihdgfsf#ee0ddTdcgbbpb,aa`t`_^^^C]]\\b[[ ZZ YSXXWWaVgVUITSS(RRQQPSOxNN MMLLKKeJIIUHHcGGGFFFEEPDDNCClBBmAAA@9???0>>c>=<<9;;;O::Q99G888@87v7E666]55544^4"33)2111800Q///?.-,,++1**s*)((U''*&S%%5$$0##"!!v RHrXxDTj-A?Z6 !ezK . @ V Az5,:}s[Het is] gelijk een mens, die buitenslands trok, en zijne dienstknechten riep en hun zijne goederen overgaf;^5 Daarom waakt; want gij weet dag noch ure, [waarin des Mensen Zoon komen zal].M Maar hij antwoordde en zeide: Voorwaar, ik zeg u: Ik ken u niet. --X) Ten laatste kwamen ook de andere maagden, en zeiden: Heer, Heer, doe ons open! En toen zij heengingen om te kopen, kwam de bruidegom; en die gereed waren gingen met hem in ter bruiloft, en de deur werd toegesloten."= Toen antwoordden de wijze, zeggende: De olie zou misschien voor ons en voor u niet genoeg zijn, maar gaat liever tot de verkopers en koopt voor uzelven.^5En de dwaze spraken tot de wijze: Geeft ons van uwe olie, want onze lampen gaan uit.A}Toen stonden al die maagden op en bereidden hare lampen.hIMaar te middernacht geschiedde er een geroep: Ziet, de bruidegom komt, gaat uit hem te gemoet!W'Toen nu de bruidegom vertoefde, werden zij allen slaperig en vielen in slaap.Dmaar de wijze namen olie in hare kruiken, met hare lampen.?yDe dwaze namen hare lampen, maar namen geen olie mede;9mEn vijf van haar waren wijze en vijf ware dwaze.u eDan zal het hemelrijk zijn gelijk tien maagden, die hare lampen namen en uitgingen, den bruidegom te gemoet.f E3en zal hem zijn loon geven met de huichelaars: dáár zal geween zijn en geknars der tanden. +2zo zal de heer van dien knecht komen ten dage op welken hij het niet vermoedt, en ter ure die hij niet denkt, en hij zal hem in stukken houwen,b =1en beginnen zal zijne medeknechten te slaan, en te eten en te drinken met de dronkaards,b =0Maar zo gene, de ontrouwe knecht, in zijn hart zal zeggen: Mijn heer komt nog lang niet,I  /voorwaar, ik zeg u: hij zal hem over al zijne goederen stellen.N.Zalig is die knecht, dien zijn heer, als hij komt, zó doende vindt:-En wie is nu de getrouwe en verstandige knecht, dien zijn heer gesteld heeft over zijn huisgezin, om hun spijs te geven ter rechter tijd?lQ,Daarom weest ook gij bereid; want des Mensen Zoon zal komen in ene ure, waarin gij het niet denkt. +Maar weet dit: Indien een huisvader wist in welke ure de dief komen zou, hij zou immers waken en niet in zijn huis laten inbreken.J *Daarom waakt; want gij weet niet in welke ure uw Heer komen zal.`9)twee zullen er malen in den molen: de ene zal aangenomen en de andere verlaten worden.a;(Dan zullen er twee op het veld zijn: de een zal aangenomen en de ander verlaten worden;'en zij zagen het niet in, totdat de zondvloed kwam en hen allen wegnam; --zo zal ook de toekomst zijn van des Mensen Zoon./W&Want gelijk zij waren in de dagen vóór den zondvloed, zij aten en zij dronken, zij trouwden, en zij lieten zich trouwen, tot den dag toe, dat Noach in de ark ging,eC%Maar gelijk het in de dagen van Noach was, zo zal ook zijn de toekomst van des Mensen Zoon.s~_$Doch van dien dag en van die ure weet niemand, zelfs de Engelen in den hemel niet, dan mijn Vader alleen.P}#Hemel en aarde zullen vergaan, maar mijne woorden zullen niet vergaan.`|9"Voorwaar, ik zeg u: Dit geslacht zal niet vergaan, totdat dit alles zal geschied zijn.\{1!alzo ook gij, wanneer gij dit alles ziet, zo weet, dat het nabij is, voor de deur.z Leert van den vijgeboom ene gelijkenis: wanneer zijn tak sappig wordt en bladeren krijgt, zo weet gij dat de zomer nabij is;7ygEn hij zal zijne Engelen uitzenden met schelklinkende bazuinen, en zij zullen zijne uitverkorenen vergaderen uit de vier winden, van het ene einde des hemels tot het andere.cx?En alsdan zal aan den hemel verschijnen het teken van des Mensen Zoon; en dan zullen al de geslachten der aarde weeklagen, en zullen des Mensen Zoon zien komen op de wolken des hemels met grote kracht en heerlijkheid.]w3En terstond na de verdrukking van dien tijd zal de zon verduisterd worden, en de maan haar schijnsel niet geven, en de sterren zullen van den hemel vallen, en de krachten der hemelen zullen hevig bewogen worden.GvWant waar het aas is, daar zullen zich de arenden vergaderen.uWant gelijk de bliksem uitschiet van het Oosten en schijnt tot het Westen, zo zal ook de toekomst zijn van des Mensen Zoon.t#Daarom, als zij tot u zullen zeggen: Ziet, hij is in de woestijn, zo gaat niet uit; --ziet, hij is in ene binnenkamer, zo gelooft het niet.,sSZiet, ik heb het u te voren gezegd.0rYWant er zullen valse christussen en valse profeten opstaan, en grote tekenen en wonderen doen, om, ware het mogelijk, zelfs de uitverkorenen tot dwaling te verleiden.eqCZo iemand alsdan tot u zeggen zal: Ziet, hier is de Christus, of daar, zo gelooft het niet.p!En indien deze dagen niet verkort werden, zou er geen mens behouden worden; maar om der uitverkorenen wil zullen die dagen verkort worden.oWant alsdan zal er ene grote verdrukking zijn, hoedanige er niet geweest is van het begin der wereld tot nu toe, en ook niet wezen zal.RnDoch bidt, dat uwe vlucht niet geschiede in den winter of op een sabbat.9mmMaar wee den zwangeren en zogenden in dien tijd!Wl'en wie op het veld is, die kere niet weder terug, om zijne klederen te halen.Qken wie op het dak is, die kome niet af, om iets uit zijn huis te halen;6jgalsdan vliede op de bergen, wie in Judéa is;%iCWanneer gij nu den gruwel der verwoesting, waarvan gesproken is door den profeet Daniël wie het leest, lette daarop, zult zien staan in de heilige plaats,hEn het evangelie van het rijk zal gepredikt worden in de gehele wereld, tot ene getuigenis voor alle volken; en dan zal het einde komen.Gg Maar wie volhardt tot aan het einde, die zal behouden worden.`f9 En dewijl de ongerechtigheid de overhand nemen zal, zal de liefde bij velen verkoelen.Ke En vele valse profeten zullen opstaan, en zullen velen verleiden.Pd Dan zullen velen zich ergeren, en elkander verraden en elkander haten. c Alsdan zullen zij u overleveren tot verdrukking, en zullen u doden, en gij zult door alle volken gehaat worden om mijns naams wil.(bKDan zal de nood eerst beginnen./aWWant het ene volk zal opstaan tegen het andere, en het ene koninkrijk tegen het andere; en er zullen pestziekten en hongersnoden en aardbevingen zijn, hier en ginds.#`?En gij zult horen van oorlogen en geruchten van oorlogen; ziet toe, en verschrikt niet. Dit alles moet eerst geschieden; maar nog is het einde niet daar.n_Uwant velen zullen komen onder mijnen naam, en zeggen: Ik ben de Christus, en zullen velen misleiden.Q^En Jezus antwoordde en zeide tot hen: Ziet toe, dat niemand u misleide;T]!En toen hij op den Olijfberg zat, traden zijne jongeren tot hem afzonderlijk, en zeiden: Zeg ons, wanneer zal dat geschieden? En welk zal het teken zijn van uwe toekomst en van de voleinding der wereld?#\?En Jezus zeide tot hen: Ziet gij dit alles niet? Voorwaar, ik zeg u: Hier zal geen steen op den anderen blijven, die niet in stukken zal gebroken worden.~[ wEn Jezus uitgaande vertrok van den tempel; en zijne jongeren traden tot hem, om hem de gebouwen des tempels te tonen.Z'Want ik zeg u: Gij zult mij van nu af niet zien, totdat gij zeggen zult: Geloofd zij hij, die komt in den naam des Heren!1Y]&Zie, uw huis zal u woest gelaten worden.jXM%Jeruzalem! Jeruzalem! gij, die de profeten doodt, en stenigt die tot u gezonden zijn, hoe dikwijls heb ik uwe kinderen willen vergaderen, gelijk ene hen hare kiekens vergadert onder hare vleugelen; maar gij hebt niet gewild.HW $Voorwaar, ik zeg u, dat dit alles over dit geslacht komen zal.kVO#opdat over u kome al het rechtvaardige bloed, dat vergoten is op de aarde, van het bloed des rechtvaardigen Abels af, tot op het bloed van Zacharia, den zoon van Barachia, dien gij gedood hebt tussen den tempel en het altaar.`U9"Daarom, zie, ik zend tot u profeten en wijzen en schriftgeleerden, en van dezen zult gij sommigen doden en kruisigen, en sommigen van hen zult gij geeselen in uwe synagogen, en zult hen van stad tot stad vervolgen;YT+!Gij slangen, gij addergebroedsel, hoe zult gij de helse verdoemenis ontvlieden?8Sk Welaan, maakt dan ook de maat uwer vaderen vol!tRaZo geeft gij immers van uzelven getuigenis, dat gij kinderen zijt dergenen, die de profeten gedood hebben.Q en zegt: Waren wij in de tijden onzer vaderen geweest, wij zouden met hen geen deel genomen hebben aan het bloed der profeten.PWee u, Schriftgeleerden en Farizeën, gij huichelaars, die de graven der profeten bouwt, en de gedenktekenen der rechtvaardigen versiert,O{Alzo ook gij: van buiten schijnt gij voor de mensen rechtvaardig, maar van binnen zijt gij vol geveinsdheid en ondeugd.RNWee u, Schriftgeleerden en Farizeën, gij huichelaars, gij, die gelijk zijt aan de gewitte graven, welke van buiten schoon schijnen, maar van binnen vol zijn van doodsbeenderen en allerlei onreinheid.|MqGij blinde Farizeër, reinig eerst het binnenste van den beker en den schotel, opdat ook het buitenste rein worde.&LEWee u, Schriftgeleerden en Farizeën, gij huichelaars, gij, die de bekers en schotels van buiten rein houdt, maar van binnen zijn ze vol roof en gulzigheid.TK!Gij verblinde leidslieden, gij, die de mug uitzift en den kameel inzwelgt.J{Wee u, Schriftgeleerden en Farizeën, gij huichelaars, gij, die de munte en de dille en den komijn vertient, maar het voornaamste in de wet nalaat, de rechtvaardigheid, de barmhartigheid en de trouw. Dit moest men doen, en het andere niet nalaten._I7en wie zweert bij den hemel, die zweert bij den troon Gods en bij Hem, die er op zit.YH+en wie zweert bij den tempel, die zweert bij dezen en bij Hem, die er in woont:WG'Daarom, wie zweert bij het altaar, die zweert daarbij en bij al wat er op is;_F7Gij dwazen en blinden! Wat is groter, het offer of het altaar, dat het offer heiligt?EEn: Wie zweert bij het altaar, dat is niets; maar wie zweert bij het offer, dat daarop is, is [aan zijn eed] gebonden.\D1Gij dwazen en blinden! Wat is groter, het goud of de tempel, die het goud heiligt?/CWWee u, verblinde leidslieden, gij, die zegt: Wie zweert bij den tempel, dat is niets; maar wie zweert bij het goud aan den tempel, is [aan zijn eed] gebonden.cB?Wee u, Schriftgeleerden en Farizeën, gij huichelaars, gij, die land en water omtrekt, om éénen Jodengenoot te maken; en als hij het geworden is, dan maakt gij van hem een kind der hel, tweevoudig meer dan gij zijt.IA Wee u, Schriftgeleerden en Farizeën, gij huichelaars, gij, die de huizen der weduwen opeet, en dat, terwijl gij voor den schijn lange gebeden doet! Daarom zult gij zwaarder oordeel onwangen.3@_ Wee u, Schriftgeleerden en Farizeën, gij huichelaars, gij, die het hemelrijk toesluit voor de mensen! Gij komt er niet in, en wie er in willen, laat gij er niet ingaan.w?g Want wie zichzelven verhoogt, die zal vernederd worden; en wie zichzelven vernedert, die zal verhoogd worden.6>g Maar de grootste onder u zal uw dienaar zijn.Y=+ En gij zult u niet Meester laten noemen; want één is uw Meester, de Christus.h<I En gij zult niemand Vader heten op de aarde, want één is uw Vader, Hij, die in den hemel is.w;gMaar gij zult u niet Rabbi laten noemen; want één is uw Meester, de Christus, maar gij zijt allen broeders.g:Gen hebben gaarne, dat zij gegroet worden op de markt, en door de mensen Rabbi genoemd worden.K9Zij zitten gaarne boven aan de tafels en vooraan in de synagogen,8Al hunne werken doen zij, om van de mensen gezien te worden; zij maken hunne gebedsriemen breed, en de franjes aan hunne klederen groot.7/Want zij binden zware en ondraaglijke lasten te zamen, en leggen ze den mensen op de schouders; maar zij willen ze niet met een vinger aanroeren.$6ADaarom, alwat zij u zeggen, dat gij houden zult, houdt dat en doet het; maar naar hunne werken moet gij niet doen; zij zeggen het wel, maar doen het niet.L5zeggende: Op Mozes' stoel zitten de Schriftgeleerden en Farizeën.84 mToen sprak Jezus tot het volk en zijne jongeren,i3K.En niemand kon hem een woord antwoorden, en niemand durfde hem ook van dien dag af meer vragen.J2 -Indien nu David hem een Heer noemt, hoe is hij dan zijn zoon? --1,"De Heer heeft gezegd tot mijnen Heer: Zet u aan mijne rechterhand, totdat Ik uwe vijanden leg tot ene voetbank uwer voeten"?U0#+Hij zeide tot hen: Hoe noemt hem dan David in den Geest een Heer, zeggende:[//*en zeide: Wat dunkt u van den Christus? Wiens zoon is hij? Zij zeiden: Van David.D.)Toen nu de Farizeën bij elkander waren, vraagde Jezus hunB-(Aan deze twee geboden hangt de gehele Wet en de Profeten.V,%'Het tweede is daaraan gelijk: "Gij zult uwen naaste liefhebben als uzelven."-+U&Dit is het eerste en grootste gebod. * %En Jezus zeide tot hem: "Gij zult God, uwen Heer, liefhebben met uw ganse hart en met uwe ganse ziel en met geheel uw verstand."7)i$Meester, welk is het grootste gebod in de wet?G(#En een onder hen, een wetgeleerde, vroeg om hem te verzoeken:j'M"Toen nu de Farizeën hoorden, dat hij den Sadduceën den mond gestopt had, vergaderden zij zich.J& !En toen het volk dat hoorde, ontzetten zij zich over zijne leer. % "lk ben de God van Abraham en de God van Isaäk en de God van Jakob"? Maar nu is God niet een God der doden maar der leven den. --u$cEn hebt gij, aangaande de opstanding der doden, niet gelezen hetgeen door God tot u gesproken is, zeggende: # In de opstanding zullen zij niet trouwen noch ten huwelijk uitgegeven worden, maar zij zijn gelijk de Engelen Gods in den hemel.k"OMaar Jezus antwoordde en zeide tot hen: Gij dwaalt, en kent de Schrift niet, noch de kracht Gods.k!ONu, in de opstanding, wiens vrouw zal zij zijn van die zeven? Zij hebben haar immers allen gehad.2 _Ten laatste na allen stierf ook de vrouw.A}Desgelijks de tweede, en de derde, tot den zevenden toe. 9Nu zijn er bij ons zeven broeders geweest; de eerste trouwde, en stierf, en dewijl hij geen kroost had, zo liet hij zijne vrouw aan zijnen broeder na.*Mzeggende: Meester! Mozes heeft gezegd: Zo iemand sterft en geen kinderen heeft, dan zal zijn broeder diens vrouw trouwen en zal zijnen broeder kroost verwekken.q[Op dienzelfden dag traden tot hem de Sadduceën, die zeggen dat er geen opstanding is, en vraagden hem,]3En toen zij dat hoorden, verwonderden zij zich; en zij verlieten hem en gingen heenyZij zeiden tot hem: Des keizers. Toen zeide hij tot hen: Geeft dan den keizer wat des keizers is, en Gode wat Gods is.DEn hij zeide tot hen: Wiens is dat beeld en het opschrift?hIGij huichelaars, wat verzoekt gij mij? Toont mij de cijnsmunt. En zij reikten hem een penning.=uToen nu Jezus hunne arglistigheid merkte, zeide hij:X)Daarom zeg ons, wat dunkt u, is het recht, den keizer cijns te geven, of niet?]3En zij zonden tot hem hunne jongeren met de Herodianen, en zeiden: Meester, wij weten, dat gij waarachtig zijt, en den weg Gods recht leert; en gij vraagt naar niemand, want gij acht het aanzien der mensen niet.a;Toen gingen de Farizeën heen en hielden raad, hoe zij hem vangen zouden in zijne rede.BWant velen zijn geroepen, maar weinigen zijn uitverkoren."= Toen zeide de koning tot zijne dienaren: Bindt hem handen en voeten, en werpt hem in de uiterste duisternis; daar zal geween zijn en geknars der tanden.fE Vriend, hoe zijt gij hier ingekomen, en hebt toch geen bruiloftskleed aan? En hij verstomde. Toen ging de koning naar binnen om de gasten te bezien; en hij zag aldaar een mens, die geen bruiloftskleed aan had, en zeide tot hem: En de dienaren gingen uit op de straten, en brachten te zamen wie zij vonden, kwaden en goeden; en de tafels werden alle vol.R Daarom gaat heen op de straten, en nodigt tot de bruiloft wie gij vindt.n UToen zeide hij tot zijne dienaren: De bruiloft is wel bereid, maar de gasten waren het niet waardig. Toen nu de koning dit hoorde, werd hij toornig, en zond zijn heir uit, en verdelgde deze moordenaars en stak hunne stad in brand.U #en sommigen grepen zijne dienaren, deden hun smaadheid aan, en doodden hen.g GMaar zij verachtten dat en gingen heen, de een op zijnen akker, de ander tot zijne hantering;A {Wederom zond hij andere dienaren uit, en zeide: Zegt den gasten: Ziet, mijnen maaltijd heb ik bereid, mijne ossen en mijn mestvee zijn geslacht, en alles is bereid: komt ter bruiloft!hIen zijne dienaren uitzond, om de gasten tot de bruiloft te roepen; maar zij wilden niet komen.U#Het hemelrijk: is gelijk een koning, die zijnen zoon ene bruiloft bereidde,S !En Jezus antwoordde en sprak wederom door gelijkenissen tot hen, zeggende:iK.En zij zochten hem te grijpen, maar zij vreesden het volk, want het hield hem voor een profeet.q[-En toen de Hogepriesters en Farizeën zijne gelijkenissen hoorden, begrepen zij, dat hij van hen sprak.yk,[En wie op dezen steen valt, die zal verpletterd worden, en op wien hij valt, dien zal hij vermorzelen.]ve+Daarom zeg ik u: Het rijk Gods zal van u genomen, en aan een volk gegeven worden, dat zijne vruchten brengt.U#*Jezus zeide tot hen: Hebt gij nooit gelezen in de Schrift: "De steen, dien de bouwlieden verworpen hebben, is tot een hoeksteen geworden; van den Heer is dat geschied, en het is een wonder in onze ogen"?7g)Zij zeiden tot hem: Hij zal die booswichten jammerlijk ombrengen, en zijnen wijngaard aan andere wijngaardeniers verhuren, die hem de vruchten ter rechter tijd zullen geven.^5(Wanneer nu de heer des wijngaards komen zal, wat zal hij dezen wijngaardeniers doen?J~ 'En zij namen hem, stieten hem uit den wijngaard, en doodden hem.!};&Maar toen de wijngaardeniers den zoon zagen, zeiden zij onder elkander: Deze is de erfgenaam: komt, laat ons hem doden en zijn erfgoed aan ons brengen.]|3%Ten laatste zond hij tot hen zijnen zoon, en zeide: Zij zullen mijnen zoon ontzien.g{G$Wederom zond hij andere knechten, in groter getal dan de eerste; en zij deden hun desgelijks.zy#Toen namen de wijngaardeniers zijne knechten; den een sloegen zij, den ander doodden zij, en den derden stenigden zij.{yo"Toen nu de tijd der vruchten kwam, zond hij zijne knechten tot de wijngaardeniers om zijne vruchten te ontvangen.hxI!Hoort ene andere gelijkenis. Er was een huisvader, die plantte een wijngaard, en stelde er ene omtuining omheen, en groef er ene wijnpers in, en bouwde een toren, en verhuurde hem aan wijngaardeniers, en trok buitenslands.Vw% Johannes kwam tot u en leerde u den rechten weg, en gij geloofdet hem niet; maar de tollenaars en hoeren geloofden hem; en hoewel gij het zaagt, deedt gij nochtans geen boete om hem daarna ook te geloven.DvWie van deze twee heeft den wil des vaders gedaan? Zij zeiden tot hem: De eerste. Jezus zeide tot hen: Voorwaar, ik zeg u, dat de tollenaars en hoeren eer in het hemelrijk komen dan gij.wugEn hij ging tot den anderen en zeide desgelijks, en deze antwoordde en zeide: Ja heer; en hij ging niet heen.gtGMaar hij antwoordde en zeide: Ik wil het niet doen. Daarna berouwde het hem en hij ging heen.sMaar wat dunkt u? Een man had twee zonen, en hij ging tot den eersten en zeide: Mijn zoon, ga heen en arbeid heden in mijnen wijngaard. rEn zij antwoordden Jezus en zeiden: Wij weten het niet. Toen zeide hij tot hen: Zo zeg ik u ook niet door welke macht ik dit doe.qMaar zeggen wij: Hij is van de mensen geweest, dan moeten wij voor het volk vrezen; want zij houden allen Johannes voor een profeet.gpGVanwaar was de doop van Johannes? Was die van den hemel of van de mensen? Toen dachten zij bij zichzelven en zeiden: Zeggen wij: Hij is van den hemel geweest, dan zal hij tot ons zeggen: Waarom geloofdet gij hem dan niet?o3En Jezus antwoordde en zeide tot hen: Ik zal u ook één woord vragen; indien gij mij dat zegt, zo zal ik u ook zeggen door welke macht ik dit doe.CnEn toen Hij in den tempel kwam, traden tot hem, terwijl hij leerde, de Hogepriesters en de Oudsten des volks, en zeiden: Door welke macht doet gij dit, en wie heeft u die macht gegeven?RmEn al wat gij bidt in het gebed, indien gij gelooft, zult gij ontvangen.ulcDoch Jezus antwoordde en zeide tot hen: Voorwaar, ik zeg u: Zo gij geloof hebt en niet twijfelt, zult gij dit niet alleen met den vijgeboom doen, maar zo gij zult zeggen tot dezen berg: Hef u op en werp u in de zee! zal het geschieden.rk]En toen de jongeren dit zagen, verwonderden zij zich, en zeiden: Hoe is de vijgeboom zo spoedig verdord?OjEn hij zag een vijgeboom aan den weg, en ging er naar toe, en vond er niets aan dan alleen bladeren; en hij zeide tot hem: Nu wasse eeuwig geen vrucht meer aan u! En de vijgeboom verdorde terstond.NiEn toen hij des morgens vroeg weder naar de stad ging, hongerde hem.RhEn hij verliet hen, en ging de stad uit naar Bethanië, en bleef aldaar.2g]en zeiden tot hem: Hoort gij wel wat dezen zeggen? En Jezus zeide tot hen: Ja; hebt gij nooit gelezen: "Uit den mond van kinderen en zuigelingen hebt Gij U lof bereid"?[en met den doop, met welken ik gedoopt word, zult gij gedoopt worden]; maar het zitten aan mijne rechter [hand] en linkerhand staat bij mij niet te geven, maar wien het bereid is door mijnen Vader.9KkMaar Jezus antwoordde en zeide: Gij weet niet wat gij bidt; kunt gij den kelk drinken, dien ik drinken zal, [en u laten dopen met den doop, met welken ik gedoopt word]?4JaEn hij zeide tot haar: Wat wilt gij? Zij zeide tot hem: Laat deze mijne twee zonen zitten in uw rijk, de een aan uwe rechter [hand] en de ander aan uwe linkerhand.{IoToen trad tot hem de moeder der zonen van Zebedeüs met hare zonen, viel voor hem neder en begeerde iets van hem.Hen zullen hem overleveren aan de heidenen, om hem te bespotten en te geeselen en te kruisigen; en ten derden dage zal hij weder opstaan.'GGZiet wij gaan op naar Jeruzalem, en des Mensen Zoon zal aan de Hogepriesters en Schriftgeleerden overgeleverd worden, en zij zullen hem ter dood veroordelen;xFiEn Jezus ging op naar Jeruzalem, en nam tot zich de twaalf jongeren afzonderlijk op den weg, en zeide tot hen:EAlzo zullen de laatsten de eersten en de eersten de laatsten zijn; [want velen zijn geroepen, maar weinigen zijn uitverkoren].{DoOf heb ik geen recht, om met het mijne te doen wat ik wil? Of ziet uw oog daarom boos, omdat ik goedertieren ben?RCNeem wat het uwe is en ga heen; ik nu wil dezen laatsten geven gelijk u.B Maar hij antwoordde en zeide tot een onder hen: Vriend, ik doe u geen onrecht: zijt gij het niet met mij eens geworden voor een penning?%AC zeggende: Deze laatsten hebben slechts één uur gearbeid, en gij hebt hen óns gelijk gemaakt, óns, die den last en de hitte van den dag gedragen hebben!K@ En toen zij dien ontvingen, murmureerden zij tegen den huisvader,v?e En toen de eersten kwamen, meenden zij, dat zij meer ontvangen zouden; en zij ontvingen ook elk een penning.Y>+ Toen kwamen die omtrent de elfde ure gehuurd waren, en elk ontving een penning./=WToen het nu avond geworden was, zeide de heer des wijngaards tot zijnen rentmeester: Roep de arbeiders en geef hun het loon, en begin van de laatsten tot de eersten.<Zij zeiden tot hem: Niemand heeft ons gehuurd. Hij zeide tot hen: Gaat ook gij heen in den wijngaard, en wat recht is zal u geworden.; En omtrent de elfde ure ging hij uit, en vond anderen ledig staan, en zeide tot hen: Wat staat gij hier den gehelen dag ledig?S:Wederom ging hij uit omtrent de zesde en negende ure; en deed desgelijks.t9aen hij zeide tot hen: Gaat gij ook heen in den wijngaard; ik zal u geven wat recht is. En zij gingen heen.W8'En hij ging uit omtrent de derde ure, en zag anderen op de markt ledig staan;|7qEn toen hij het met de arbeiders eens geworden was voor een penning tot dagloon, zond hij hen in zijnen wijngaard.x6 kHet hemelrijk is gelijk een huisvader, die des morgens vroeg uitging om arbeiders in zijnen wijngaard te huren.5%En hij kwam en woonde in ene stad, genaamd Nazareth, opdat vervuld zou worden hetgeen gezegd is door de profeten: "Hij zal Nazarener heten".]43Maar toen hij hoorde, dat Archelaüs in Judéa koning was, in de plaats van zijnen vader Herodes, vreesde hij derwaarts te komen; en in een droom kreeg hij een bevel van God, en trok naar het landschap Galiléa.e3CEn hij stond op, en nam het kind en zijne moeder tot zich, en kwam in het land van Israël.-2Sen zeide: Sta op, en neem het kind en zijne moeder tot u, en trek heen naar het land van Israël; want zij zijn gestorven, die naar het leven van het kind stonden.r1]Toen nu Herodes gestorven was, zie, toen verscheen een Engel des Heren aan Jozef in een droom in Egypte,(0I"Een gejammer is in Rama gehoord, veel geklag, geween en gekerm: Rachel beweende hare kinderen, en wilde zich niet laten troosten, omdat zij niet meer waren".[//Toen is vervuld geworden hetgeen gesproken is door den profeet Jeremia, zeggende: .Toen Herodes nu zag, dat hij door de Wijzen bedrogen was, werd hij zeer toornig, en zond uit en liet alle kinderen doden te Bethlehem en binnen al deszelfs landpalen, van twee jaren en daaronder, naar den tijd dien hij nauwkeurig van de Wijzen onderzocht had.5-cen bleef aldaar tot na den dood van Herodes, opdat vervuld zou worden hetgeen de Heer gesproken heeft door den profeet, zeggende: "Uit Egypte heb Ik mijnen Zoon geroepen".i,KEn hij stond op, en nam het kind en zijne moeder tot zich in den nacht, en ontweek naar Egypte,$+A Toen zij nu weggereisd waren, zie, toen verscheen een Engel des Heren aan Jozef in een droom, en zeide: Sta op, en neem het kind en zijne moeder tot u, en vlied naar Egypte, en blijf aldaar, totdat Ik het u zeg; want het is ophanden, dat Herodes het kind zal zoeken om het te doden. * En God beval hun in een droom, dat zij tot Herodes niet zouden wederkeren; en zij togen langs een anderen weg weder naar hun land.;)o en zij gingen in het huis, en vonden het kind met Maria, zijne moeder, en zij vielen neder en aanbaden het, en deden hunne schatten open, en schonken hem goud, wierook en mirre.=(u Toen zij nu de ster zagen, werden zij zeer verblijd;Q' Toen zij nu den koning gehoord hadden, trokken zij heen. En zie, de ster, die zij in het Oosten gezien hadden, ging voor hen uit, totdat zij kwam en stond boven [de plaats], waar het kind was.1&[En hij zond hen naar Bethlehem, en zeide: Gaat heen en vraagt nauwkeurig naar het kind; en als gij het vindt, zo zegt het mij weder, opdat ik ook kome en het aanbidde.%Toen ontbood Herodes de Wijzen heimelijk tot zich, en onderzocht nauwkeurig van hen den tijd, wanneer de ster verschenen was.5$c"En gij, Bethlehem, in het land van Juda, gij zijt geenszins de minste onder de vorsten van Juda; want uit u zal een heerser voortkomen, die mijn volk Israël weiden zal".f#EEn zij zeiden tot hem: Te Bethlehem in Judéa; want aldus staat geschreven door den profeet: "en hij liet vergaderen alle Hogepriesters en Schriftgeleerden des volks, en vraagde van hen, waar de Christus zou geboren worden. v~~<}}|\{{ zByy-xx7ww#vuuttsurrXrq]ppo[nmmm+llkkakjjii2hhpggmgff eUdddFccsbb=aaR``*__^^$]] \^[[|ZZ+YXXX=WW9VVUU.TSSSRQPP]OOqNNcMLL@KKK.JJVIInHHGG?FFEE.DDCBBAAA=@@j@?p? >U==U<wEn hij deed zijnen mond open, en leerde hen en zeide:n WToen hij nu het volk zag, ging hij op een berg en zette zich neder; en zijne jongeren traden tot hem.}sEn veel volk volgde hem uit Galiléa, uit Dekápolis, uit Jeruzalem, uit Judéa, en van gene zijde van den Jordaan.QEn het gerucht van hem verspreidde zich in geheel Syrië; en zij brachten tot hem allerlei kranken, met menigerlei ziekten en kwalen bezocht, bezetenen, maanzuchtigen, en verlamden; en hij genas hen.'GEn Jezus ging alom in geheel Galiléa en leerde in hunne synagogen, en predikte het evangelie van het rijk, en genas allerlei ziekte en kwaal onder het volk.KTerstond verlieten zij het schip en hunnen vader, en volgden hem.Y+En toen hij van daar voortging, zag hij twee andere broeders, Jakobus, den zoon van Zebedeüs, en Johannes, zijnen broeder, in het schip met hunnen vader Zebedeüs hunne netten verstellende; en hij riep hen.?yEn terstond verlieten zij hunne netten en volgden hem.MEn hij zeide tot hen: Volgt mij; ík zal u tot mensenvissers maken.9kToen nu Jezus aan de Galilese zee wandelde, zag hij twee broeders, Simon, genaamd Petrus, en Andréas, zijnen broeder, die hun net in zee uitwierpen, want zij waren visschers.m~SVan dien tijd af begon Jezus te prediken, en te zeggen: Doet boete, het hemelrijk is nabij gekomen.}1het volk, dat in de duisternis zat, heeft een groot licht gezien, en hun, die in de landstreek en schaduw des doods zaten, is een licht opgegaan".||q"Het land Zebulon en het land Naftali, aan den weg der zee, aan gene zijde van den Jordaan, het heidense Galiléa;Q{opdat vervuld werd hetgeen gezegd is door den profeet Jesaja, zeggende: z en verliet de stad Nazaret, en kwam en woonde te Kapernaüm, hetwelk ligt aan de zee, binnen de landpalen van Zebulon en Naftali;Yy+ Toen nu Jezus hoorde, dat Johannes overgeleverd was, vertrok hij naar Galiléa,Yx+ Toen verliet hem de duivel; en zie, toen traden Engelen tot hem en dienden hem.w Toen zeide Jezus tot hem: Ga weg van mij, satan! want er staat geschreven: "Gij zult God, uwen Heer, aanbidden en Hem alleen dienen".Zv- en zeide tot hem: Dit alles zal ik u geven, indien gij nedervalt en mij aanbidt. u Wederom voerde de duivel hem met zich op een zeer hogen berg, en toonde hem al de koninkrijken der wereld en hunne heerlijkheid,ktODoch Jezus zeide tot hem: Wederom staat er geschreven: "Gij zult God, uwen Heer, niet verzoeken".\s1en zeide tot hem: Zijt gij Gods Zoon, zo werp u nederwaarts; want er staat geschreven: "Hij zal wegens u zijn Engelen bevelen, en zij zullen u op de handen dragen, opdat gij uwen voet niet aan een steen stoot".grGToen voerde de duivel hem met zich in de heilige stad, en stelde hem op de tinne des tempels,q%Doch hij antwoordde en zeide: Er staat geschreven: "De mens leeft niet van brood alleen, maar van elk woord dat door den mond Gods uitgaat".jpMEn de verzoeker trad tot hem en zeide: Zijt gij Gods Zoon, zo zeg, dat deze stenen brood worden.PoEn toen hij veertig dagen en veertig nachten gevast had, hongerde hem.in MToen werd Jezus door den Geest heengeleid in de woestijn, om door den duivel verzocht te worden.kmOEn zie, ene stem uit den hemel zeide: Deze is mijn geliefde Zoon, in wien Ik mijn welbehagen heb.MlEn toen Jezus gedoopt was, klom hij terstond op uit het water; en zie, toen opende de hemel zich boven hem, en hij [Johannes] zag den Geest Gods gelijk ene duif nederdalen en op hem komen.k/Maar Jezus antwoordde en zeide tot hem: Laat het nu zo zijn; want dus betaamt het ons alle gerechtigheid te vervullen. Toen liet hij het hem toe.ojWMaar Johannes weigerde het hem, en zeide: Ik heb nodig door u gedoopt te worden, en gij komt tot mij?oiW Te dien tijde kwam Jezus uit Galiléa naar den Jordaan tot Johannes, om zich door hem te laten dopen..hU En hij heeft zijne wan in de hand; hij zal zijnen dorsvloer vegen, en de tarwe in zijne schuur vergaderen, maar het kaf zal hij verbranden met onuitbluschbaar vuur.;go Ik doop u met water tot boete; maar die na mij komen zal is sterker dan ik, wiens schoenen ik niet waardig ben aan te dragen; die zal u met den Heiligen Geest en met vuur dopen.f7 De bijl is reeds aan den wortel der bomen gelegd; elke boom derhalve, die geen goede vruchten voortbrengt, wordt uitgehouwen en in het vuur geworpen.e/ en denkt niet bij uzelven te zeggen: Wij hebben Abraham tot een vader, want ik zeg u, dat God ook uit deze stenen Abraham kinderen kan verwekken.Des anderen daags, die op den dag der toerusting volgt, kwamen de Hogepriesters en de Farizeën te zamen tot Pilatus,_C7=En aldaar was Maria Magdalena en de andere Maria; die zetten zich tegenover het graf.,BQk8onder welke was Maria Magdalena, en Maria de moeder van Jakobus en Joses, en de moeder der zonen van Zebedeüs.z=m7En daar waren vele vrouwen, die van verre toezagen, die Jezus gevolgd waren uit Galiléa, en hem gediend hadden;0<Y6De hoofdman nu, en die bij hem waren en bij Jezus de wacht hielden, ziende de aardbeving en wat geschiedde, verschrikten zeer en zeiden: Waarlijk, deze was Gods Zoon!n;U5en gingen uit de graven, na zijne opstanding, en kwamen in de heilige stad, en verschenen aan velen.d:A4en de graven openden zich, en vele lichamen der heiligen, die ontslapen waren, stonden op, 93En zie, het voorhangsel in den tempel scheurde in tweeën, van boven tot beneden; en de aarde beefde, en de steenrotsen scheurden,F82En Jezus riep nog eens met ene luide stem, en gaf den geest.Z7-1Maar de anderen zeiden: Houd op, laat ons zien, of Elía komt, om hem te helpen.60En terstond liep er een van hen heen, nam ene spons en vulde ze met edik, en stak ze op een rietstok, en gaf hem te drinken.Z5-/En sommigen van degenen, die daar stonden, dit horende, zeiden: Hij roept Elía.#4?.En omtrent de negende ure riep Jezus met ene luide stem, zeggende: Elí, Elí, lama sabachtani! dat is: mijn God, mijn God, waarom hebt gij mij verlaten?i3K-En van de zesde ure af ontstond er ene duisternis over het gehele land, tot de negende ure toe.V2%,Desgelijks beschimpten hem ook de moordenaars, die met hem gekruisigd waren.1+Hij heeft op God vertrouwd; die verlosse hem nu, indien Hij behagen in hem heeft; want hij heeft gezegd: Ik ben Gods Zoon!0/*Anderen heeft hij geholpen, en kan zichzelven niet helpen. Is hij Israëls koning, zo klimme hij nu af van het kruis, dan zullen wij hem geloven.i/K)Desgelijks bespotten hem ook de Hogepriesters met de Schriftgeleerden en de Oudsten, en zeiden:.(zeggende: Gij, die den tempel afbreekt en in drie dagen opbouwt, help uzelven! Zijt gij Gods Zoon, zo klim af van het kruis!H- 'En die voorbijgingen lasterden hem, en schudden hunne hoofden,q,[&En twee moordenaars werden met hem gekruisigd, één ter rechter [hand] en één ter linkerhand.+y%En boven zijn hoofd hechtten zij de oorzaak van zijne doodstraf, aldus geschreven: Deze is Jezus, de koning der Joden.:*o$En zij zaten aldaar, en hielden de wacht bij hem.})s#Toen zij hem nu gekruisigd hadden, deelden zij zijne klederen, en wierpen het lot daarover, opdat vervuld werd hetgeen gezegd is door den profeet: "Zij hebben mijne klederen onder zich gedeeld, en over mijn gewaad hebben zij het lot geworpen".j(M"gaven zij hem edik met gal gemengd te drinken; en toen hij dien proefde, wilde hij niet drinken.b'=!En toen zij kwamen aan de plaats, genaamd Golgotha, dat is vertaald: Hoofdschedelplaats,{&o En toen zij uitgingen, vonden zij een mens van Cyrene, genaamd Simon; dezen dwongen zij, om zijn kruis te dragen.%En toen zij hem bespot hadden, deden zij hem den mantel af, en trokken hem zijne klederen aan, en leidden hem heen om hem te kruisigen.Y$+En zij spuwden op hem, en namen den rietstok en sloegen daarmede op zijn hoofd.W#'en vlochten ene kroon van doornen, en zetten die op zijn hoofd, en gaven hem een rietstok in zijne rechterhand; en zij bogen de knieën voor hem, en bespotten hem, zeggende: Wees gegroet, koning der Joden!F"En zij ontkleedden hem, en deden hem een purperen mantel om,!Toen namen de krijgsknechten van den landvoogd Jezus met zich in het rechthuis, en vergaderden tegen hem de gehele schare.s _Toen gaf hij hun Barabbas los, maar Jezus liet hij geeselen, en leverde hem over om gekruisigd te worden._7Toen antwoordde al het volk en zeide: Zijn bloed kome over ons en over onze kinderen!\1Toen nu Pilatus zag, dat hij niets vorderde, maar dat er veelmeer een oproer kwam, nam hij water en wies de handen voor het volk, zeggende: Ik ben onschuldig aan het bloed van dezen rechtvaardige; ziet gij toe!zmDoch de landvoogd zeide: Wat kwaads heeft hij dan gedaan? Maar zij riepen te meer, zeggende: Laat hem kruisigen!Pilatus zeide tot hen: Wat zal ik dan doen met Jezus, die gezegd wordt dat hij de Christus is? Zij zeiden allen: Laat hem kruisigen.Toen antwoordde de landvoogd en zeide tot hen: Wien van deze twee wilt gij, dat ik u zal losgeven? En zij zeiden: Barabbas.r]Maar de Hogepriesters en de Oudsten stookten het volk op, dat zij Barabbas zouden eisen, en Jezus doden.FEn toen hij op den rechterstoel zat, zond zijne huisvrouw tot hem, en liet hem zeggen: Heb niets te doen met dezen rechtvaardige, want ik heb heden om zijnentwil veel geleden in den droom.LWant hij wist wel, dat zij hem uit nijdigheid hadden overgeleverd.!;En toen zij vergaderd waren, zeide Pilatus tot hen: Wien wilt gij, dat ik u zal losgeven, Barabbas, of Jezus, die gezegd wordt, dat hij de Christus is?PEn te dien tijde hadden zij een beruchten gevangene, genaamd Barabbas.kOEn op het feest was de landvoogd gewoon aan het volk een gevangene los te geven, wien zij wilden.`9Maar hij antwoordde hem niet op één woord, zodat de landvoogd zich zeer verwonderde.R Toen zeide Pilatus tot hem: Hoort gij niet hoe zwaar zij u beschuldigen?a; En toen hij beschuldigd werd door de Hogepriesters en de Oudsten, antwoordde hij niets.' En Jezus stond voor den landvoogd; en de landvoogd vraagde hem, zeggende: Zijt gij de koning der Joden? En Jezus zeide tot hem: Gij zegt het.dA en hebben ze gegeven voor den akker eens pottenbakkers, gelijk de Heer mij bevolen heeft".I  Toen is vervuld hetgeen gezegd is door den profeet Jeremia, zeggende: "Zij hebben dertig zilverlingen genomen, waarmede de verkochte betaald werd, welken zij kochten van de kinderen Israëls,ODaarom is deze akker genaamd de Bloedakker, tot op den dag van heden.w gEn zij hielden raad, en kochten daarvoor den akker eens pottenbakkers, tot ene begrafenis voor vreemdelingen. De Hogepriesters nu namen de zilverlingen, en zeiden: Het is niet geoorloofd, dat wij die in de godskist leggen, want het is bloedgeld.h IEn hij wierp de zilverlingen in den tempel en scheidde van daar, en ging heen en verhing zich. wzeggende: Ik heb gezondigd, dat ik onschuldig bloed verraden heb. Maar zij zeiden: Wat gaat ons dat aan? Zie gij toe!3 _Toen Judas, die hem verraden had, zag, dat hij ter dood veroordeeld was, berouwde het hem, en hij bracht de dertig zilverlingen aan de Hogepriesters en de Oudsten weder,fEEn zij bonden hem, leidden hem heen, en leverden hem over aan den landvoogd Pontius Pilatus.m UDes morgens nu hielden al de Hogepriesters en de Oudsten des volks raad over Jezus, om hem te doden.U#KEn terstond kraaide de haan. Toen gedacht Petrus aan Jezus' woorden, die hij tot hem gezegd had: Eer de haan kraaien zal, zult gij mij driemaal verloochenen. En hij ging naar buiten en weende bitterlijk.PJToen begon hij zich te vervloeken en te zweren: Ik ken dien mens niet. IEn kort daarna kwamen die daar stonden, en zeiden tot Petrus: Voorwaar, gij zijt ook een van die; want ook uwe spraak verraadt u.PHEn hij loochende het nog eens, en zwoer daarop: Ik ken dien mens niet.GDoch toen hij uitging naar de voorpoort, zag hem ene andere, en zeide tot degenen die daar waren: Deze was ook bij Jezus van Nazaret.U#FMaar hij loochende het voor hen allen, zeggende: Ik weet niet wat gij zegt.{oEEn Petrus zat buiten in het hof; en ene dienstmaagd trad tot hem, zeggende: Gij waart ook bij Jezus van Galiléa.oWDen anderen sloegen hem in het aangezicht en zeiden: Profeteer ons, Christus, wie is het, die u sloeg?H~ CToen spuwden zij in zijn aangezicht, en gaven hem vuistslagen;O}BWat dunkt u? En zij antwoordden, zeggende: Hij is des doods schuldig.(|IAToen scheurde de Hogepriester zijne klederen, en zeide: Hij heeft God gelasterd; wat behoeven wij nog getuigen? Ziet, nu hebt gij zijne godslastering gehoord.@{y@Jezus zeide tot hem: Gij zegt het. Doch ik zeg u: Van nu af zal het geschieden, dat gij des Mensen Zoon zult zien zitten ter rechterhand der kracht, en komen op de wolken des hemels.,zQ?Doch Jezus zweeg stil. En de Hogepriester antwoordde en zeide tot hem: Ik bezweer u bij den levenden God, dat gij ons zegt of gij de Christus, de Zoon Gods, zijt?nyU>En de Hogepriester stond op en zeide tot hem: Antwoordt gij niets op hetgeen dezen tegen u getuigen?x'=Ten laatste kwamen er twee valse getuigen voor, en zeiden: Hij heeft gezegd: Ik kan den tempel Gods afbreken, en dien in drie dagen opbouwen.Mw[die zegt] dat het alzo geschieden moet?{po5Of meent gij, dat ik mijnen Vader niet nu nog kan bidden, dat Hij mij meer dan twaalf legioenen Engelen toezende?o4Toen zeide Jezus tot hem: Steek uw zwaard in zijne plaats; want allen, die het zwaard nemen, zullen door het zwaard omkomen. n93En zie, een van degenen die bij Jezus waren, strekte de hand uit en trok zijn zwaard, en sloeg des hogepriesters dienstknecht en hieuw hem het oor af.m 2Maar Jezus zeide tot hem: Vriend, waartoe zijt gij gekomen? Toen traden zij toe, en sloegen de handen aan Jezus en grepen hem.Vl%1En terstond trad hij tot Jezus, en zeide: Wees gegroet, Rabbi! en kuste hem.kkO0En de verrader had hun een teken gegeven, en gezegd: Wien ik kussen zal, die is het; grijpt dien.0jY/En terwijl hij nog sprak, zie, toen kwam Judas, een der twaalven, en met hem een grote schare, met zwaarden en met stokken, van de Hogepriesters en Oudsten des volks.Hi .Staat op, laat ons gaan! Ziet, hij is nabij, die mij verraadt.3h_-Toen kwam hij tot zijne jongeren, en zeide: Wilt gij nu slapen en rusten? Ziet, de ure is gekomen, dat des Mensen Zoon zal overgeleverd worden in de handen der zondaren.ggG,En hij liet hen daar, en ging wederom heen en bad ten derden male, en sprak dezelfde woorden.Rf+En hij kwam en vond hen wederom slapende; en hunne ogen waren vol slaap.7eg*Ten tweeden male ging hij wederom heen, en bad en zeide: Mijn Vader, zo het niet mogelijk is, dat deze kelk van mij voorbijga, tenzij dat ik hem drinke, zo geschiede uw wil.mdS)Waakt en bidt, opdat gij niet in verzoeking komt; de geest is wel gewillig, maar het vlees is zwak.}cs(En hij kwam tot zijne jongeren en vond ze slapende, en zeide tot Petrus: Kunt gij dan niet één uur met mij waken?Kb'En hij ging een weinig voort, en viel op zijn aangezicht neder, en bad, zeggende: Mijn Vader, is het mogelijk, laat deze kelk van mij voorbijgaan; doch niet gelijk ik wil, maar gelijk Gij wilt.jaM&Toen zeide Jezus tot hen: Mijne ziel is bedroefd tot den dood toe; blijft hier en waakt met mij.p`Y%En hij nam tot zich Petrus en de twee zonen van Zebedeüs, en begon treurig en zeer beangst te worden.(_I$Toen kwam Jezus met hen aan een hof, genaamd Gethsémané, en zeide tot zijne jongeren: Zit hier neder, totdat ik zal heengegaan zijn en ginds gebeden hebben.^%#Petrus zeide tot hem: Al ware het ook, dat ik met u moest sterven, zo zal ik u toch niet verloochenen. Desgelijks zeiden ook al de jongeren.z]m"Jezus zeide tot hem: Voorwaar, ik zeg u, in dezen nacht, eer de haan kraait, zult gij mij driemaal verloochenen.\!Doch Petrus antwoordde en zeide tot hem: Al ware het ook, dat zij zich allen aan u ergerden, zo zal ik mij nochtans nimmermeer ergeren.T[! Maar wanneer ik zal opgestaan zijn, zal ik voor u heen gaan naar Galiléa.:ZmToen zeide Jezus tot hen: In dezen nacht zult gij u allen aan mij ergeren; want er staat geschreven: "lk zal den herder slaan, en de schapen der kudde zullen zich verstrooien".UY#En toen zij den lofzang gezongen hadden, gingen zij uit naar den Olijfberg.+XOEn ik zeg u, dat ik van nu af niet meer drinken zal van dit gewas des wijnstoks tot op dien dag, wanneer ik het nieuw met u drinken zal in het rijk mijns Vaders.tWadit is mijn bloed, het bloed des nieuwen verbonds, dat vergoten wordt voor velen tot vergeving der zonden.YV+En hij nam den kelk en dankte, en gaf hun dien, en zeide: Drinkt allen daaruit; U Toen zij nu aten, nam Jezus het brood, dankte, en brak het, en gaf het den jongeren, en zeide: Neemt, eet, dit is mijn lichaam.qT[Toen antwoordde Judas, die hem verried, en zeide: Ik toch niet, Rabbi? Hij zeide tot hem: Gij zegt het.[het geld] den armen gegeven kunnen worden.aC;Toen zijne jongeren dat zagen, werden zij misnoegd en zeiden: Waartoe deze verkwisting. B trad ene vrouw tot hem, die ene albasten fles met kostbare zalfolie had, en goot die uit op zijn hoofd, toen hij aan tafel zat.MAToen nu Jezus te Bethanië was in het huis van Simon, den melaatse,^@5Doch zij zeiden: Vooral niet op het feest, opdat er geen oproer kome onder het volk.T?!en beraadslaagden te zamen, hoe zij Jezus met list zouden vangen en doden. >Toen vergaderden de Hogepriesters en Schriftgeleerden en de Oudsten des volks in het paleis van den hogepriester, genaamd Kájafas,z=mGij weet, dat het na twee dagen Pasen wordt, en des Mensen Zoon zal overgeleverd worden om gekruisigd te worden.h< KEn het geschiedde, toen Jezus al deze woorden geëindigd had, dat hij tot zijne jongeren zeide:];3.En zij zullen in de eeuwige pijn gaan, maar de rechtvaardigen in het eeuwige leven.:--Dan zal hij hun antwoorden en zeggen: Voorwaar, ik zeg u: Wat gij niet gedaan hebt aan één van deze minsten, dat hebt gij ook mij niet gedaan.?9w,Dan zullen ook dezen hem antwoorden en zeggen: Heer, wanneer hebben wij u hongerig gezien, of dorstig, of een vreemdeling, of naakt, of krank, of gevangen, en hebben u niet gediend?>8u+ik ben een vreemdeling geweest, en gij hebt mij niet geherbergd; ik ben naakt geweest, en gij hebt mij niet gekleed; ik ben krank en gevangen geweest, en gij hebt mij niet bezocht.7*Want ik ben hongerig geweest, en gij hebt mij niet gespijsd; ik ben dorstig geweest, en gij hebt mij niet te drinken gegeven;.6U)Dan zal hij ook zeggen tot degenen, die ter linkerhand zijn: Gaat weg van mij, gij vervloekten, in het eeuwige vuur, dat bereid is voor den duivel en zijne engelen.#5?(En de koning zal antwoorden en tot hen zeggen: Voorwaar, ik zeg u: Wat gij gedaan hebt aan één van deze mijne minste broeders, dat hebt gij mij gedaan.O4'Wanneer hebben wij u krank of gevangen gezien, en zijn tot u gekomen?f3E&Wanneer hebben wij u als vreemdeling gezien, en u geherbergd, of naakt, en hebben u gekleed?.2U%Dan zullen de rechtvaardigen hem antwoorden en zeggen: Heer, wanneer hebben wij u hongerig gezien, en hebben u gespijsd, of dorstig, en hebben u te drinken gegeven?13$ik ben naakt geweest, en gij hebt mij gekleed; ik ben krank geweest, en gij hebt mij bezocht; ik ben gevangen geweest, en gij zijt tot mij gekomen.90k#Want ik ben hongerig geweest, en gij hebt mij gespijsd; ik ben dorstig geweest, en gij hebt mij te drinken gegeven; ik ben een vreemdeling geweest, en gij hebt mij geherbergd;./U"Dan zal de koning zeggen tot degenen, die aan zijne rechterhand zijn: Komt, gij gezegenden mijns Vaders, beërft het rijk, dat u bereid is van het begin der wereld.a.;!en hij zal de schapen stellen aan zijne rechterhand, en de bokken aan zijne linkerhand.-# en alle volken zullen vóór hem vergaderd worden, en hij zal hem vanelkander scheiden, gelijk een herder de schapen scheidt van de bokken;,'Als nu des Mensen Zoon komen zal in zijne heerlijkheid, en alle heilige Engelen met hem, dan zal hij zitten op den troon zijner heerlijkheid;r+]En werp den onnutten dienstknecht in de uiterste duisternis: daar zal geween zijn en geknars der tanden.*+Want wie heeft, dien zal gegeven worden, en hij zal overvloedig hebben; maar wie niet heeft, van dien zal ook genomen worden hetgeen hij heeft.X))Daarom neem van hem het talent, en geeft het dengeen, die tien talenten heeft.(#dan behoordet gij mijn geld aan de wisselaren gegeven te hebben, en zou ik, als ik gekomen was, het mijne tot mij genomen hebben met winst.,'QMaar zijn heer antwoordde en zeide tot hem: Gij boze en luie dienstknecht! Wist gij, dat ik maai waar ik niet gezaaid heb, en vergader waar ik niet gestrooid heb;`&9en ik vreesde, ging heen en verborg uw talent in de aarde. Zie, daar hebt gij het uwe.C%Toen trad ook toe die één talent ontvangen had, en zeide: Heer, ik wist, dat gij een hard man zijt; gij maait waar gij niet gezaaid hebt, en vergadert waar gij niet hebt uitgestrooid;/$WZijn heer zeide tot hem: Wèl u, gij goede en getrouwe dienstknecht. Gij zijt over weinig getrouw geweest, ik zal u over veel zetten; ga in tot de vreugde uws heren.#+Toen trad ook toe die twee talenten ontvangen had, en zeide: Heer, gij het mij twee talenten gegeven; zie, ik heb er twee andere mede gewonnen.-"SToen zeide zijn heer tot hem: Wèl u, gij goede en getrouwe knecht! Gij zijt over weinig getrouw geweest, ik zal u over veel zeten; ga in tot de vreugde uws heren.G!Toen trad vóór, die vijf talenten ontvangen had, en bracht nog vijf andere talenten, en zeide: Heer, gij hebt mij vijf talenten gegeven; zie, ik heb er vijf andere talenten mede gewonnen.^ 5Na een langen tijd nu kwam de heer dezer dienstknechten en hield rekenschap met hen.veMaar die er één ontvangen had, ging heen, en maakte een kuil in de aarde, en verborg het geld zijns heren.NDesgelijks ook die twee talenten ontvangen had, won ook twee andere.jMDie nu vijf talenten ontvangen had, ging heen en handelde daarmede, en won vijf andere talenten.en den een gaf hij vijf talenten, den ander twee, den derden één, aan ieder naar zijn bekwaamheid en reisde terstond weg. )2~~6}} |m{{zyyExwwYvvuuttsssrr*qqpppMMLLOL KJJ?IIICHGFFcEENDD~CCFBB[AA4@@@??>==+<(05-1) En gij, Bethlehem Efratha, al zijt gij klein onder de duizenden van Juda, uit u zal Mij voortkomen die in Israël Heer zal zijn, wiens uitgang van het begin en van eeuwigheid af geweest is.t #(04-14) Maar thans, wapen u, gij dochter van den strijd! Want men zal ons belegeren en den rechter van Israël op de kinnebak slaan.vse Daarom maak u op en dors, gij dochter van Sion, want Ik zal u ijzeren hoornen en koperen klauwen maken en gij zult vele volken verpletteren; en hun gewin zult gij voor den Heer verbannen en hunne have voor den Heerser der gehele wereld.r! zo weten zij toch de gedachten des Heren niet en merken zijnen raadslag niet, dat Hij ze heeft samengebracht als schoven op den dorsvloer.qw Want, schoon vele volken tegen u samenrotten en roepen: zij zal ontwijd worden, wij zullen onzen lust aan Sion zien!;p Lijd toch die weeën en kerm, gij dochter van Sion, als ene in barensnood; want gij moet de stad verlaten en op het veld wonen en heengaan tot Babel toe; maar gij zult echter vandaar weder verlost worden, aldaar zal de Heer u verlossen van uwe vijanden.o Waarom maakt gij een geschreeuw? Is de koning niet bij u? En zijn uwe raadgevers allen weg, dat u de weeën overvallen als ene barende? n9En gij, toren Eder, sterkte van Sions dochter, uw luister zal komen, ja tot u zal komen de vorige heerschappij, het koninkrijk van Jeruzalems dochter.6meen Ik zal het kreupele maken, dat zij erven hebben, en het verstotene tot een groot volk; en de Heer zal koning over hen zijn op den berg Sion, van nu af tot in eeuwigheid. lIn dien tijd, spreekt de Heer, zal Ik het kreupele vergaderen en het verstotene bijeenbrengen, allen, die Ik voorheen geplaagd heb;k Want ieder volk wandele in den naam zijns Gods, wij zullen wandelen in den naam van den Heer, onzen God, altoos en eeuwiglijk.jeen ieder zal onder zijn wijnstok en vijgeboom wonen zonder schroom, want de mond des Heren Zebaôth heeft het gesproken.i#En Hij zal richten onder grote volken en vele natiën bestraffen in verre landen; dan zullen zij hunne zwaarden tot ploegijzers en hunne spiesen tot sikkels maken; want geen volk zal tegen het andere het zwaard meer opheffen en zij zullen voortaan niet meer oorlogen;hen vele natiën zullen heengaan en zeggen: Komt, laat ons opgaan tot den berg des Heren en tot het huis van Jakobs God, opdat Hij ons zijne wegen lere en wij op zijne paden wandelen; want van Sion zal de wet uitgaan en het woord des Heren van Jeruzalem.=g uMaar in de laatste dagen zal de berg, op welken het huis des Heren is, vast staan, hoger dan alle bergen, en boven de heuvelen verheven zijn, en de volken zullen derwaarts stromen;f Daarom zal Sion om uwentwil als een veld geploegd en Jeruzalem tot een steenhoop en de berg des tempels tot ene woeste hoogte worden.ae; Hare hoofden richten om geschenken, hare priesters leren om loon, en hare profeten zeggen waar om geld: en nochtans verlaten zij zich op den Heer, zeggende: Is de Heer niet onder ons? Geen ongeluk kan ons overkomen.>dw gij, die Sion bouwt op bloed en Jeruzalem op onrecht.c) Hoort dan dit, gij hoofden van het huis Jakobs, en gij vorsten van het huis Israëls, gij, die het recht versmaadt en alwat recht is verkeert,bMaar ik, ik ben vol kracht, vol Geest des Heren, vol recht en sterkte, om Jakob zijne overtreding en Israël zijne zonde bekend te maken.(aIen de zieners zullen te schande en de waarzeggers tot ene bespotting worden, en zij zullen allen hunnen mond bedekken, want er zal geen antwoord van God zijn.,`QDaarom zal uw gezicht tot nacht en uwe waarzeggende voorspelling tot duisternis worden; de zon zal over deze profeten ondergaan en de dag over hen duister worden;R_Dus spreekt de Heer aangaande de profeten, die mijn volk verleiden: Als men hun wat te eten geeft, dan roepen zij: Vrede! maar als men hun niets in den mond geeft, dan roepen zij: Er zal oorlog komen.3^_Daarom, als gij nu tot den Heer zult roepen, zo zal Hij u niet verhoren, maar zijn aangezicht voor u verbergen in den tijd, gelijk gij met uw kwaad gedrag verdiend hebt.3]_en eet het vlees mijns volks; en als gij hun de huid afgestroopt hebt, breekt gij hun ook de beenderen en gij snijdt het vaneen als in een pot en als vlees in een ketel.v\eMaar gij haat het goede en hebt het kwade lief; gij scheurt hun de huid af en het vlees van hunne beenderen,[ %En ik sprak: Hoort toch, gij hoofden van Jakobs huis, en gij vorsten van het huis Israëls: zijt gij het niet, die recht behoordet te weten?[trekken] en intrekken en hun koning zal voor hen uitgaan, en de Heer aan hunne spits.oYW Voorzeker zal Ik u, o Jakob, geheel verzamelen en de overgeblevenen van Israël bijeenbrengen; Ik zal ze, gelijk de schapen met elkander in een vasten stal doen; en gelijk een kudde in hare kooien, dat het van mensen zal wemelen.X! Indien ik een dwaalgeest was en een leugenprediker en predikte, hoe zij drinken en zwelgen moesten, dan was ik een prediker voor dit volk.W Daarom maakt u op! Gij moet weg, gij zult hier niet blijven; wegens hunne onreinheid zullen zij verdorven worden met een groot verderf. V Gij hebt de vrouwen mijns volks verdreven uit de huizen harer verlustiging en neemt gestadig mijn sieraad van hare jonge kinderen.(UIMaar mijn volk heeft zich aangesteld als een vijand; want zij roven beiden, rok en mantel, van hen, die gerust heengaan, als keerden zij uit den strijd terug..TUHet huis van Jakob troost zich aldus: Meent gij, dat de Heer snel zal toornen? Zou Hij dat willen doen? Maar zijn dan mijne woorden niet vriendelijk voor de vromen?pSYZij zeggen: Profeteert niet; want dat profeteren raakt ons niet, wij zullen niet zo te schande worden.HR Voorwaar gij zult geen deel behouden in de gemeente des Heren.|QqTe dien dage zal men een spreekwoord van u maken en een klaagzang zingen en zeggen: Het is uit met ons, wij zijn vernield; het land mijns volks krijgt een vreemden heer! Wanneer zal Hij ons de akkers weer toedelen, die Hij ons ontnomen heeft?.PUDaarom spreekt de Heer aldus: Zie, Ik denk kwaad over dit geslacht, waaruit gij uwen hals niet zult trekken, noch stoutmoedig gaan; want het zal een boze tijd zijn. OZij brengen akkers aan zich en nemen de huizen weg, die zij begeren: alzo bedrijven zij geweld aan ieders huis en aan ieders erf.(N KWee hun, die schade trachten te doen en snoodheid beramen op hunne legersteden, opdat zij het vroeg, als het dag wordt, volbrengen, dewijl zij de macht hebben.M 'Laat de haren afscheren en ga kaal om uwe geliefde kinderen, maak u geheel kaal gelijk een arend; want zij zijn gevankelijk van u weggevoerd.L Gij inwoners van Maresa, ik wil u tot den rechten erfgenaam brengen en de heerlijkheid van Israël zal komen tot Adullam toe.{K qDaarom zult gij aan Moreseth-Gath den scheidbrief geven; de stad Achzib zal de koningen van Israël teleurstellen.(J K Gij stad Lachis, span de snelle dieren aan en rijd weg; want gij zijt het begin der zonde van Sions dochter en in u zijn de overtredingen van Israël gevonden.I   de bevolking van Maroth vermag zich zelf niet te troosten, want het ongeluk komt van den Heer tot aan de poorten van Jeruzalem..H W Trek met schande heen, bevolking van Safir, de inwoneres van Zaänan zal niet uittrekken, de rouw van Beth-Haëzel zal u tegenhouden om aldaar uw toevlucht te nemen;dG C Verkondigt het niet te Gath, men hore u niet wenen te Akko; zit in het stof te Beth-Leafra. F  want er is geen raad voor hare plaag, nademaal zij ook in Juda komen en tot aan de poort mijns volks, tot aan Jeruzalem reiken zal. E Daarom moet ik klagen en jammeren, ik moet beroofd en naakt gaan, ik moet huilen als de jakhalzen en treuren gelijk de struisvogels;RD Al hare afgoden zullen verbroken en al haar hoerenloon zal met vuur verbrand worden; en Ik zal al haar beeldwerk verwoesten; want het is uit hoerenloon vergaderd en zal ook weder tot hoerenloon worden.-C UDaarom zal Ik Samarië maken tot een steenhoop in het veld, dien men om de wijngaarden legt; Ik zal hare stenen in het dal werpen en zal hare grondslagen ontbloten.?B ydit alles om de overtreding van Jakob en om de zonden van het huis Israëls. Welke is Jakobs overtreding? Is het niet Samarië? Welke zijn de hoogten van Juda? Is het niet Jeruzalem?A !dat de bergen onder Hem zullen smelten en de dalen scheuren, gelijk was voor het vuur versmelt, gelijk de wateren die nederwaarts vloeien;h@ KWant zie, de Heer zal uitgaan uit zijne plaats en nederdalen en treden op de hoogten der aarde;? Hoort, alle volken; merk op, o aarde en alwat er in is: want God de Heer, heeft met u te spreken, ja, de Heer uit zijnen heiligen tempel.9> oDit is het woord des Heren, dat tot Micha van Moréseth geschiedde, ten tijde van Jotham, Achaz, Hizkía, koningin van Juda; hetwelk hij gezien heeft over Samarië en Jeruzalem.Q= &Bidt dan den Heer des oogstes, dat hij arbeiders in zijnen oogst zende.d<A %Toen zeide hij tot zijne jongeren: De oogst is wel groot, maar de arbeiders zijn weinigen.; $En toen hij het volk zag, jammerde het hem; want zij waren versmacht en verstrooid, gelijk schapen, die geen herder hebben.?:w #En Jezus ging overal om, in alle steden en vlekken, en leerde in hunne synagogen, en predikte het evangelie van het rijk; en hij genas allerlei ziekte en alle kwalen onder het volk.]93 "Maar de Farizeën zeiden: Hij drijft de duivelen uit door den overste der duivelen. 8 !En toen de duivel uitgedreven was, sprak de stomme. En het volk verwonderde zich, en zeide: Zo iets is nog nooit in Israël gezien.j7M Toen dezen nu uitgegaan waren, zie, toen brachten zij tot hem een stommen mens, die bezeten was.G6 Maar zij gingen uit en maakten hem bekend in dat gehele land.p5Y En hunne ogen werden geopend. En Jezus gebood hun ernstig en zeide: Ziet toe, dat niemand het verneme.O4 Toen raakte hij hunne ogen aan, en zeide: U geschiede naar uw geloof.3% En toen hij in huis kwam, traden de blinden tot hem; en Jezus zeide tot hen: Gelooft gij, dat ik dit doen kan? Zij zeiden tot hem: Ja, Heer.2 En toen Jezus van daar voortging, volgden hem twee blinden, die riepen en zeiden: Ach, gij zoon Davids, ontferm u over ons!<1s En het gerucht hiervan ging uit in dat gehele land.s0_ Doch toen het volk uitgedreven was, ging hij binnen, en greep haar bij de hand; toen stond het meisje op.g/G zeide hij tot hen: Vertrekt, want het meisje is niet dood, maar slaapt. En zij belachten hem.h.I En toen hij in het huis des oversten kwam, en zag de fluitspelers en het misbaar van het volk,-7 Toen keerde Jezus zich om en zag haar, en zeide: Heb goeden moed, mijne dochter, uw geloof heeft u geholpen. En de vrouw werd gezond van deze ure af.d,A Want, zeide zij bij zichzelve: Indien ik slechts zijn kleed aanraak, zal ik gezond worden. + En zie, ene vrouw, die twaalf jaren aan bloedvloeïng geleden had, trad van achteren tot hem, en raakte den zoom zijns kleeds aan.<*s En Jezus stond op en volgde hem, en zijne jongeren.K) Toen hij dit met hen sprak, zie, toen kwam een der oversten en viel voor hem neder, en zeide: Heer, mijne dochter is zo even gestorven; maar kom en leg uwe hand op haar, en zij zal weder leven.z(m Men doet ook geen jongen wijn in oude lederen zakken; anders bersten de lederen zakken, en de wijn wordt uitgestort, en de lederen zakken verderven; maar men doet jongen wijn in nieuwe lederen zakken; dan worden zij beide te zamen behouden. ' Niemand lapt een oud kleed met een lap niet-gekrompen laken; want de lap scheurt weder af van het kleed, en de scheur wordt erger.G& En Jezus zeide tot hen: Hoe kunnen de bruiloftslieden rouw dragen zolang de bruidegom bij hen is? Maar de tijd zal komen, dat de bruidegom van hen genomen zal worden; dan zullen zij vasten. %  Toen kwamen de jongeren van Johannes tot hem, en zeiden: Waarom vasten wij en de Farizeën zoveel, en uwe jongeren vasten niet?:$m Doch gaat heen en leert wat dit zegt: "lk heb een welbehagen aan barmhartigheid, en niet aan offerande". Want ik ben niet gekomen om rechtvaardigen, maar om zondaars te roepen.t#a Toen nu Jezus dit hoorde, zeide hij tot hen: De gezonden behoeven den geneesmeester niet, maar de kranken.z"m Toen de Farizeën dat zagen, zeiden zij tot zijne jongeren: Waarom eet uw Meester met de tollenaren en zondaren?"!= En het geschiedde, toen hij aan tafel zat in het huis, zie, toen kwamen vele tollenaars en zondaars en zaten mede aan tafel met Jezus en zijne jongeren. 1 En toen Jezus van daar ging, zag hij een mens in het tolhuis zitten, genaamd Mattheüs, en zeide tot hem: Volg mij. En hij stond op en volgde hem.q[ Toen het volk dat zag, verwonderden zij zich, en prezen God, die zulk ene macht den mensen gegeven had.0[ En hij stond op en ging naar zijn huis./W Maar opdat gij weet, dat des Mensen Zoon macht heeft op aarde zonden te vergeven, [zo zeide hij tot den verlamde]: Sta op, neem uw bed op, en ga naar uw huis.`9 Wat is lichter, te zeggen: Uwe zonden zijn u vergeven, of te zeggen: Sta op en wandel?`9 Toen nu Jezus hunne gedachten zag, zeide hij: Waarom denkt gij zo kwaad in uwe harten?Y+ En zie, enigen van de Schriftgeleerden zeiden bij zichzelven: Deze lastert God.{o En toen Jezus hun geloof zag, zeide hij tot den verlamde: Heb goeden moed, mijn zoon, uwe zonden zijn u vergeven.  Toen trad hij in het schip, en voer weder over en kwam in zijne stad. En zie, toen brachten zij tot hem een verlamde, die op een bed lag."En zie, toen ging de gehele stad uit, Jezus te gemoet; en toen zij hem zagen, baden zij hem, dat hij van hunne grenzen wilde wijken.zm!En de hoeders vloden, en gingen heen in de stad, en verhaalden alles, en hoe het met de bezetenen was toegegaan.B} En hij zeide tot hen: Vaart heen! Toen voeren zij uit, en voeren in de kudde zwijnen. En zie, de gehele kudde zwijnen stortte van de steilte af in de zee, en zij stierven in het water.ucToen baden de duivelen hem en zeiden: Wilt gij ons uitdrijven, zo vergun ons in die kudde zwijnen te varen.BVerre van hen nu was ene grote kudde zwijnen op de weide.+En zie, zij riepen, zeggende: Ach Jezus, gij Zoon Gods, wat hebben wij met u te doen? Zijt gij hier gekomen, om ons te kwellen vóór den tijd?[/En toen hij kwam aan de andere zijde der zee, in het landschap der Gadarenen, liepen hem twee bezetenen te gemoet; die kwamen uit de graven, en waren zeer woedend, zodat niemand langs dien weg kon voorbijgaan.jMEn de mensen verwonderden zich, en zeiden: Wat man is deze, dat wind en zee hem gehoorzaam zijn!/Toen zeide hij tot hen: Gij kleingelovigen, hoe zijt gij zo bevreesd? En hij stond op en bedreigde den wind en de zee; toen kwam er grote stilte.a;En de jongeren traden tot hem en wekten hem op, en zeiden: Heer, help ons, wij vergaan!w gEn zie, er ontstond grote onstuimigheid in de zee, zodat het scheepje met golven bedekt werd; doch hij sliep.A }En hij trad in het schip, en zijne jongeren volgden hem.T !Maar Jezus zeide tot hem: Volg mij, en laat de doden hunne doden begraven.w gEn een ander van zijne jongeren zeide tot hem: Heer, vergun mij, dat ik eerst heenga en mijnen vader begrave.' GEn Jezus zeide tot hem: De vossen hebben holen, en de vogelen des hemels hebben nesten; maar des Mensen Zoon heeft niet, waar hij zijn hoofd kan nederleggen.q[En een Schriftgeleerde kwam tot hem, en zeide tot hem: Meester, ik zal u volgen, waar gij ook heengaat.r]En toen Jezus veel volk rondom zich zag, gebood hij, dat men zou overvaren naar de andere zijde der zee.-opdat vervuld werd hetgeen gezegd is door den profeet Jesaja, zeggende: "Hij heeft onze zwakheden op zich genomen, en onze krankheden gedragen".!Toen het nu avond was, brachten zij vele bezetenen tot hem, en hij dreef de geesten uit door zijn woord en maakte allerlei kranken gezond;]3Toen greep hij hare hand, en de koorts verliet haar; en zij stond op en diende hen.kOEn Jezus kwam in het huis van Petrus, en zag, dat diens schoonmoeder te bed lag en de koorts had. En Jezus zeide tot den hoofdman: Ga heen, u geschiede gelijk gij geloofd hebt. En zijn knecht werd gezond terzelfder ure.  maar de kinderen van het rijk zullen uitgeworpen worden in de uiterste duisternis; daar zal geween zijn en geknars der tanden.  Maar ik zeg u, dat velen zullen komen van het Oosten en van het Westen, en met Abraham en Isaäk en Jakob in het hemelrijk zitten;'G Toen Jezus dit hoorde, verwonderde hij zich, en zeide tot degenen die hem volgden: Voorwaar, ik zeg u, zulk een geloof heb ik zelfs in Israël niet gevonden.r~] Want ook ik ben een mens aan de overheid onderdanig, en heb krijgsknechten onder mij; en wanneer ik zeg tot den een: Ga heen, zo gaat hij; en tot den ander: Kom herwaarts, zo komt hij; en tot mijnen knecht: Doe dit, zo doet hij het.'}GDe hoofdman antwoordde en zeide: Heer, ik ben niet waardig, dat gij onder mijn dak komt; maar spreekt alleenlijk een woord, zo zal mijn knecht gezond worden.B|En Jezus zeide tot hem: Ik zal komen en hem gezond maken.X{)zeggende: Heer, mijn knecht ligt te huis en is verlamd, en heeft grote kwalen.Vz%Toen nu Jezus te Kapérnaüm inging, trad een hoofdman tot hem, die hem bad,-ySEn Jezus sprak tot hem: Zie toe, dat gij het niemand zegt; maar ga heen en toon u den priester, en offer de gave, die Mozes bevolen heeft, tot een bewijs voor hen.x-En Jezus strekte zijne hand uit en raakte hem aan, en zeide: Ik wil het doen, wees gereinigd! En terstond werd hij rein van zijne melaatschheid.vweEn zie, een melaatse kwam en viel voor hem neder, en zeide: Heer, indien gij wilt, zo kunt gij mij reinigen.Av Toen hij nu van den berg afging, volgde hem veel volk na.Ruwant hij predikte als machthebbende, en niet gelijk de schriftgeleerden.ptYEn het geschiedde, toen Jezus deze woorden geëindigd had, dat het volk zich ontzette over zijne leer;s)Toen nu een slagregen viel, en een waterstroom kwam, en de winden waaiden en tegen dat huis stieten, toen viel het om, en deed een groten val.rMaar wie deze mijne woorden hoort en er niet naar doet, die is gelijk een dwaas man, die zijn huis op zand gebouwd heeft.+qOToen nu een slagregen viel, en een waterstroom kwam, en de winden waaiden en tegen dat huis stieten, viel het echter niet, want het was op ene steenrots gegrond.pAl wie nu deze mijne woorden hoort en er naar doet, dien vergelijk ik bij een wijs man, die zijn huis op ene steenrots gebouwd heeft.ioKEn dan zal ik hun ronduit zeggen: Ik heb u nooit gekend; maakt u weg van mij, gij kwaaddoeners!Yn+Velen zullen te dien dage tot mij zeggen: Heere, Heere! hebben wij niet in uwen naam geprofeteerd, hebben wij niet in uwen naam duivelen uitgedreven, hebben wij niet in uwen naam vele krachtige daden gedaan? mNiet allen, die tot mij zeggen: Heere, Heere! zullen in het hemelrijk komen, maar die den wil doen van mijnen Vader in den hemel.7liDaarom, aan hunne vruchten zult gij ze kennen.dkAElke boom, die geen goede vruchten voortbrengt, wordt uitgehouwen en in het vuur geworpen.ojWEen goede boom kan geen kwade vruchten voortbrengen, noch een kwade boom goede vruchten voortbrengen.jiMZo brengt iedere goede boom goede vruchten voort, en een kwade boom brengt kwade vruchten voort.nhUAan hunne vruchten zult gij ze kennen. Kan men ook druiven lezen van doornen, of vijgen van distels?ugcWacht u voor de valse profeten, die in schaapsklederen tot u komen, maar inwendig roofzuchtige wolven zijn.ifKEn de poort is eng en de weg is smal, die ten leven leidt, en weinigen zijn er, die hem vinden.e Gaat in door de enge poort. Want de poort is wijd en de weg is breed, die ten verderve leidt, en velen zijn er, die daardoor ingaan.xdi Alles dus, wat gij wilt, dat u de mensen doen zullen, doet gij hun dat ook; want dit is de Wet en de Profeten.Cc Indien dan gij, die boos zijt, nochtans aan uwe kinderen goede gaven weet te geven, hoeveel te meer zal uw Vader in den hemel goede [gaven] geven dengenen, die Hem daarom bidden!Ab} of als hij hem bidt om een vis, hem een slang zou geven?daA Of welk mens is er onder u, die, als zijn zoon hem bidt om brood, hem een steen zou geven,l`QWant wie bidt, die ontvangt; en wie zoekt, die vindt; en wie aanklopt, dien zal opengedaan worden.j_MBidt, en u zal gegeven worden; zoekt, en gij zult vinden; klopt aan, en u zal opengedaan worden.%^CGeeft het heilige den honden niet, noch werpt uwe paarlen voor de zwijnen, opdat zij die niet vertreden met hunne voeten, en zich omkeren en u verscheuren.}]sGij huichelaar, trek eerst den balk uit uw oog, en zie dan, hoe gij den splinter uit uws broeders oog zult trekken.\Of hoe durft gij zeggen tot uwen broeder: Laat toe, dat ik den splinter uit uw oog trekke; en zie, er is een balk in uw oog.r[]En wat ziet gij den splinter in uws broeders oog, en wordt den balk niet gewaar, die in uw eigen oog is?ZyWant met welk oordeel gij oordeelt, zult gij geoordeeld worden; en met welke maat gij meet, zal u wedergemeten worden.8Y mOordeelt niet, opdat gij niet geoor deeld wordt.X1"Daarom weest niet bezorgd voor den volgenden morgen; want de dag van morgen zal voor het zijne zorgen; elke dag heeft genoeg aan zijn eigen plaag.lWQ!Maar tracht eerst naar het rijk Gods en zijne gerechtigheid, zo zal u dit alles toegevoegd worden.kVO Want naar dit alles trachten de heidenen; uw Hemelschevader toch weet, dat gij dit alles behoeft.{UoDaarom weest niet bezorgd, zeggende: Wat zullen wij eten, wat zullen wij drinken, waarmede zullen wij ons kleden?0TYIndien dan God het gras op het veld alzo kleedt, dat nochtans heden staat en morgen in den oven geworpen wordt, zou hij dat niet veel meer u doen, gij kleingelovigen?jSMen ik zeg u, dat zelfs Salomo in al zijne heerlijkheid niet bekleed is geweest als een van deze. REn wat zijt gij bezorgd voor de kleeding? Aanschouwt de leliën op het veld, hoe zij groeien: zij arbeiden niet, en spinnen niet,NQWie onder u kan door te zorgen aan zijne lengte ééne el toevoegen?5PcAanschouwt de vogelen des hemels: zij zaaien niet, zij maaien niet, zij vergaderen niet in schuren, en uw hemelse Vader voedt ze nochtans; zijt gij niet veel meer dan zij?XO)Daarom zeg ik u, weest niet bezorgd voor uw leven, wat gij eten en drinken zult, noch voor uw lichaam, wat gij aantrekken zult. Is het leven niet meer dan de spijs, en het lichaam niet meer dan de kleeding?BN}Niemand kan twee heren dienen; want hij zal òf den éénen haten en den anderen liefhebben, òf den éénen aanhangen en den anderen verachten. Gij kunt niet God dienen en den Mammon.%MCmaar indien uw oog krank is, zo zal uw gehele lichaam duister zijn. Indien dus het licht, dat in u is, duisternis is, hoe groot zal dan de duisternis zijn!kLODe lamp des lichaams is het oog. Indien nu uw oog gezond is, zo zal uw gehele lichaam licht zijn;:KoWant waar uw schat is, daar zal ook uw hart zijn.J{maar vergadert u schatten in den hemel, waar noch motten noch roest ze eten, en waar de dieven niet graven noch stelen.xIiVergadert u geen schatten op de aarde, waar de motten en de roest ze eten, en waar de dieven graven en stelen;?Hwopdat het door de mensen niet gezien worde, als gij vast, maar door uwen Vader, die in het verborgen is; en uw Vader, die in het verborgen ziet, zal het u in het openbaar vergelden.BGMaar als gij vast, zo zalf uw hoofd en was uw aangezicht,VF%Desgelijks als gij vast, zo ziet niet treurig, gelijk de huichelaars; want zij mismaken hun aangezicht, opdat zij door de mensen gezien worden, als zij vasten. Voorwaar, ik zeg u: Zij hebben hun loon weg.pEYmaar indien gij den mensen hunne feilen niet vergeeft, zo zal uw Vader u ook uwe feilen niet vergeven.cD?Want indien gij den mensen hunne feilen vergeeft, zo zal uw hemelse Vader u ook vergeven;C En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van den kwade! Want U is het rijk en de kracht en de heerlijkheid, in eeuwigheid. Amen.OB En vergeef ons onze schulden, gelijk wij onzen schuldenaren vergeven!,AS Geef ons heden ons dagelijks brood!F@ Uw rijk kome! Uw wil geschiede op de aarde als in den hemel!P? Gij dan, bidt aldus: Onze Vader in den hemel! Uw naam worde geheiligd!V>%Wordt hun niet gelijk; want uw Vader weet dat gij behoeft, eer gij Hem bidt.=7En als gij bidt, zo zult gij niet vele ijdele woorden maken, gelijk de heidenen; want zij menen, dat zij verhoord worden, als zij vele woorden maken.D<Maar als gij bidt, zo gaat in uwe binnenkamer, en sluit de deur toe, en bidt tot uwen Vader in het verborgen; en uw Vader, die in het verborgen ziet, zal het u in het openbaar vergelden.`;9En als gij bidt, zo zult gij niet zijn als de huichelaars, die gaarne staande bidden in de synagogen en aan de hoeken der straten, opdat zij door de mensen gezien worden. Voorwaar ik zeg u: Zij hebben hun loon weg.w:gopdat uwe aalmoes verborgen zij; en uw Vader, die in het verborgen ziet, zal het u in het openbaar vergelden.e9CMaar als gij ene aalmoes geeft, zo laat uwe linkerhand niet weten wat uwe rechterhand doet,j8MWanneer gij dan ene aalmoes geeft, zo zult gij niet voor u laten trompetten, gelijk de huichelaars doen in de synagogen en op de straten, opdat zij door de mensen geprezen worden. Voorwaar, ik zeg u: Zij hebben hun loon weg.7 1Hebt acht, dat gij uwe gerechtigheid niet doet voor de mensen om door hen gezien te worden; anders hebt gij geen loon bij uwen Vader in den hemel.N60Daarom weest gij volkomen, gelijk uw Vader in den hemel volkomen is.5/En indien gij u jegens uwe broeders alleen vriendelijk toont, wat doet gij buitengewoons? Doen niet ook de heidenen alzo?u4c.Want indien gij liefhebt die u liefhebben, wat loon zult gij hebben? Doen niet ook de tollenaars hetzelfde?(3I-opdat gij kinderen zijt uws Vaders in den hemel; want Hij laat zijne zon opgaan over bozen en goeden, en laat regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen.21,Maar ík zeg u: Hebt uwe vijanden lief, zegent die u vloeken, doet wèl dengenen die u haten, bidt voor degenen die u leed aandoen en u vervolgen;e1C+Gij hebt gehoord, dat er gezegd is: "Gij zult uwen naaste liefhebben en uwen vijand haten".U0#*Geef dengeen die u bidt, en keer u niet af van dengeen die van u lenen wil.N/)en zo iemand u dwingt om ééne mijl te gaan, zo ga er twee met hem.U.#(en zo iemand met u wil rechten en uwen rok nemen, laat dien ook den mantel;-+'Maar ík zeg u: Gij zult den bozen [mens] niet wederstaan; maar zo iemand u een slag geeft op uwe rechter wang, bied dien ook de andere,I, &Gij hebt gehoord, dat er gezegd is: "Oog om oog, tand om tand".T+!%Maar uw woord zij: ja, ja; neen, neen: wat daarboven gaat is van den boze.i*K$ook zult gij niet zweren bij uw hoofd, want gij vermoogt niet één haar wit of zwart te maken.t)a#noch bij de aarde, want zij is zijne voetbank; noch bij Jeruzalem, want zij is de stad des groten Konings;`(9"Maar ík zeg u: Zweert in het geheel niet; noch bij den hemel, want hij is Gods troon; ' !Voorts hebt gij gehoord, dat tot de ouden gezegd is: "Gij zult niet trouweloos zweren, maar gij zult den Heer uwen eed houden"./&W Maar ík zeg u: Wie zich van zijne vrouw afscheidt, tenzij dan om overspel, die maakt, dat zij overspel doet; en wie ene gescheidene vrouw trouwt, die doet overspel.a%;Er is ook gezegd: "Wie zich van zijne vrouw afscheidt, zal haar een scheidbrief geven"./$WEn indien uw rechterhand u ergert, zo houw ze af en werp ze van u. Het is u beter, dat één uwer leden verderft, en niet uw gehele lichaam in de hel geworpen wordt..#UIndien uw rechteroog u ergert, zo trek het uit en werp het van u. Het is u beter, dat één uwer leden verderft, en niet uw gehele lichaam in de hel geworpen wordt.z"mMaar ík zeg u: Wie ene vrouw aanziet om haar te begeren, heeft alreeds overspel met haar bedreven in zijn hart.V!%Gij hebt gehoord, dat tot de ouden gezegd is: "Gij zult geen overspel doen".u cVoorwaar, ik zeg u: Gij zult daar niet uitkomen, totdat gij zelfs den laatsten penning zult betaald hebben.hIVersta u tijdig met uw tegenpartij, terwijl gij nog met hem op den weg zijt, opdat uw tegenpartij u niet misschien overlevere aan den rechter, en de rechter u overlevere aan den dienaar en gij in den kerker geworpen wordt.{zo laat uwe gave aldaar voor het altaar, en ga heen en verzoen u eerst met uwen broeder, en kom dàn en offer uwe gave.veDaarom, als gij uwe gave op het altaar offert, en aldaar indachtig wordt, dat uw broeder iets tegen u heeft,QDoch ík zeg u: Wie op zijnen broeder toornig is, is voor het gericht schuldig; en wie tot zijnen broeder zegt: Raka! is voor den raad schuldig; maar wie zegt: Gij dwaas! die verdient het helse vuur.}Gij hebt gehoord, dat tot de ouden gezegd is: "Gij zult niet doden; maar wie doodt, zal voor het gericht schuldig zijn". Want ik zeg u: Tenzij uwe gerechtigheid beter zij dan die der schriftgeleerden en Farizeën, zult gij niet in het hemelrijk komen.;oWie nu één der kleinste geboden ontbindt, en den mensen alzo leert, die zal de kleinste zijn in het hemelrijk; maar wie ze doet en leert, die zal groot heten in het hemelrijk..UWant voorwaar ik zeg u: Totdat hemel en aarde voorbijgaan, zal niet de kleinste letter noch één tittel van de wet voorbijgaan, totdat het alles zal geschied zijn.Gij moet niet menen, dat ik gekomen ben om de wet of de profeten te ontbinden: ik ben niet gekomen om te ontbinden, maar om te vervullen.zmLaat alzó uw licht lichten voor de mensen, opdat zij uwe goede werken zien, en uwen Vader in den hemel prijzen.Men steekt ook geen licht aan en zet het onder een korenmaat, maar op een kandelaar; zo schijnt het voor allen, die in het huis zijn.dAGij zijt het licht der wereld. Ene stad, die op een berg ligt, kan niet verborgen blijven.I  Gij zijt het zout der aarde. Zo nu het zout smakeloos wordt, waarmede zal men het zouten? Het deugt verder nergens meer toe, dan om naar buiten geworpen en door de mensen vertreden te worden. 5~J}|{zz>yygxxtxww(vzv utts(rqqq,ppKonnm]lkjj[iiAhggfee|ddccc"beaaka`M_^^h]]S\\K[[lZZ@Y\XWWGVVU:TTVSS6R{QQ"P$OOINlMLLKKbKJIIHoGGAFEE!DKCCBBAA ??F>=="<&;;;|;W;2; :::7999992988888a88877777`6h58433100(/%-,++ *)(''&&l%%% $$#e""b! Gj]{L |S1 iD6K~AKTg)7#  e 0 LKo0SD[  En op dien tijd werd in het boek van Mozes gelezen voor de oren des volks; en daarin werd geschreven gevonden, dat de Ammonieten en Moabieten nimmermeer in de gemeente Gods mochten komen,;Zo /En geheel Israël gaf aan de zangers en deurwachters delen, ten tijde van Zerubbabel en Nehemia, op elken dag zijn deel; en zij gaven het geheiligde voor de kinderen van Aäron.wYg .Want ten tijde van David en Asaf waren er opperste zangers en lofliederen en dankzeggingen tot God verordend.X3 -en de wacht huns Gods waarnamen, en de wacht der reiniging; ook stonden de zangers en deurwachters, naar het gebod van David en zijnen zoon Salomo.:Wm ,Op dien tijd werden er mannen aangesteld over de schatkamers om de hefoffers, eerstelingen en tienden daarin te leggen, die zij vergaderen zouden van de akkers rondom de steden, om uit te delen naar de wet, voor de priesters en Levieten; want Juda had vreugd aan de priesters en Levieten, dat zij stondenWV' +En te dien dage werden er grote offers geofferd, en zij waren vrolijk; want God had hun ene grote vreugde verwekt, zodat ook vrouwen en kinderen zich verheugden; en men hoorde Jeruzalems vreugde van verre. U *en Maäseja, Semaja, Eleazar, Uzzi, Johanan, Malkía, Elam en Ezer, en de zangers zongen overluid, en Jizrahja was de bestuurder.mTS )en de priesters Eljakim, Maäseja, Minjamin, Michaja, Eljoënai, Zacharia, Hananja, met trompetten;fSE (En alzo stonden de twee dank-koren in het huis Gods, en ik en de helft der oversten met mij;LR 'en naar de poort Efraïms toe, en naar de Oude poort, en naar de Vischpoort, en naar den toren Hananeël, en naar den toren Mea, tot aan de Schaapspoort; en zij bleven staan in de Gevangenpoort.$QA &Het tweede dank-koor ging tegenover hen, en ik daarachter, en de helft des volks, den muur opwaarts, naar den Bakovens-toren toe, tot aan den breden muur;3P_ %naar de Fonteinpoort toe; en zij gingen naast hen de trappen op naar de stad van David, opwaarts naar den muur boven Davids huis, tot aan de Waterpoort tegen het Oosten.7Og $en zijne broeders Semaja, Azareël, Milalai, Gilalai, Maäi, Nethaneël, Juda en Hannani, met de speltuigen van David, den man Gods; en Ezra de schriftgeleerde voor hen uit,i van Jojarib was Mattenai, van Jedaja was Uzzi,8=k van Bilga was Sammúa, van Semaja was Jonathan,><w van Abía was Zichri, van Minjamin-Moadja was Piltai,;;q van Iddo was Zacharia, van Ginnethon was Mesullam,5:e van Harim was Adna, van Merajoth was Helkai,99m van Melichu was Jonathan, van Sebanja was Jozef,78i van Ezra was Mesullam, van Amarja was Johanan, 7 En ten tijde van Jojakim waren dezen de familiehoofden onder de priesters: namelijk van Seraja was Meraja, van Jeremia was Hananja,=6u Jojada verwekte Jonathan, Jonathan verwekte Jaddúa.X5) Jesúa nu verwekte Jojakim, Jojakim verwekte Eljasib, Eljasib verwekte Jojada,J4 en Bakbukja en Unni, hunne broeders, waren rondom hen ter wacht.3 En de Levieten waren dezen: Jesúa, Binnuï, Kadmiël, Serebja, Juda en Mattanja, over het ambt der dankzegging, hij en zijne broeders;t2a Salu, Amok, Hilkía en Jedaja: dat waren de hoofden der priesters en hunne broeders, ten tijde van Jesúa.!1= Semaja, Jojarib, Jedaja, 0; Miamin, Maädja, Bilga,/9 Iddo, Ginnethoi, Abia,#.A Sechanja, Rehum, Meremoth,!-= Amarja, Malluch, Hattus,,  Dit zijn de priesters en Levieten die met Zerubbabel, den zoon van Sealtiël, en Jesúa optrokken: Seraja, Jeremia, Ezra,N+ $En sommige Levieten die deel in Juda hadden, woonden onder Benjamin.2*_ #Lod, Ono, en in het dal der timmerlieden.")? "Hadid, Zeboïm, Neballat,(7 !Hazor, Rama, Gittaim,%'E en te Anathoth, Nob, Ananja,p&Y En de kinderen Benjamins, van Geba af, woonden te Michmas, Ajja, Beth-El en hare onderhorige plaatsen,)%K Zanóah, Adullam en hare dorpen, te Lachis en hare velden, te Azeka en hare onderhorige plaatsen. En zij legerden zich van Ber-Séba af tot het dal Hinnom toe.($K en te En-Rimmon, Zora, Jarmuth,>#w en te Ziklag en Mechona en hare onderhorige plaatsen,<"s Hazar-Sual, Ber-Séba en hare onderhorige plaatsen,+!Q en te Jesúa, Molada, Beth-Pélet,] 3 En van de kinderen van Juda, die buiten in de dorpen op hunne akkers waren, woonden enigen te Kirjath-Arba en hare onderhorige plaatsen, en te Dibon en hare onderhorige plaatsen, en te Jekabzeël en hare dorpen,7 En Pethahja, de zoon van Mesezabeël, uit de kinderen van Zerah, den zoon van Juda, was bevelhebber van 's konings wege voor alle zaken van het volk.eC Want het gebod des konings omtrent hen bepaalde het onderhoud voor de zangers op elken dag.X) En de bevelhebber der Levieten te Jeruzalem was Uzzi, de zoon van Bani, den zoon van Hasabja, den zoon van Mattanja, den zoon van Micha. Uit de zonen van Asaf waren de zangers tot het werk in het huis Gods.R En de Nethinim woonden in Ofel, en Ziba en Gispa waren over de Nethinim.lQ Het overige Israël nu, priesters en Levieten, waren in alle steden van Juda, elk in zijn erfdeel. En de poortwachters: Akkub en Talmon, en hunne broeders, die in de poorten de wacht hielden, waren honderd twee en zeventig.N Al de Levieten in de heilige stad waren tweehonderd vier en tachtig. Voorts Mattanja, de zoon van Micha, den zoon van Zabdi, den zoon van Asaf, die het hoofd was om de dankzegging te beginnen ten gebede; en Bakbukja, de tweede onder zijne broeders; en Abda, de zoon van Sammúa, den zoon van Galal, den zoon van Jeduthun.iK en Sabbethai, en Jozabad, uit de oversten der Levieten, over de buitenwerken van het huis Gods.ve Van de Levieten: Semaja, de zoon van Hassub, den zoon van Azrikam, den zoon van Hasabja, den zoon van Bunni; en hunne broeders, dappere lieden, waren honderd acht en twintig; en hun bevelhebber was Zabdiël, de zoon van Haggedolim.:m en zijne broeders, hoofden van familiën, waren tweehonderd twee en veertig. En Amassai, de zoon van Azareël, den zoon van Ahzai, den zoon van Mesillemoth, den zoon van Immer;dA en hunne broeders, die in het huis arbeidden, waren achthonderd twee en twintig. En Adaja, de zoon van Jeroham, den zoon van Pelalja, den zoon van Amzi, den zoon van Zacharia, den zoon van Pashur, den zoon van Malkía;+ Seraja, de zoon van Hilkía, den zoon van Mesullam, den zoon van Zadok, den zoon van Merajoth, den zoon van Ahitub, was vorst in het huis Gods;?y Van de priesters: Jedaja, de zoon van Jojarib, Jachin;zm En Joël, de zoon van Zichri, was hun bevelhebber, en Juda, de zoon van Hassenua, over het tweede deel der stad.G en benevens hem Gabbai, Sallai: negenhonderd acht en twintig.L En dit zijn de kinderen van Benjamin: Sallu, de zoon van Mesullam, den zoon van Joëd, den zoon van Pedaja, den zoon van Kolaja, den zoon van Maäseja, den zoon van Ithiël, den zoon van Jesaja;n U Al de kinderen van Perez, die te Jeruzalem woonden, waren vierhonderd acht en zestig dappere lieden., Q en Maäseja, de zoon van Baruch, den zoon van Kolhozé, den zoon van Hazaja, den zoon van Adaja, den zoon van Jojarib, den zoon van Zacharia, den zoon van Siloni.x i En te Jeruzalem woonden enigen der kinderen van Juda en Benjamin. Van de kinderen van Juda: Athaja, de zoon van Uzzía, den zoon van Zacharia, den zoon van Amaria, den zoon van Sefatja, den zoon van Mahalaleël, uit de kinderen van Perez;  Dit zijn de hoofden van het landschap, die te Jeruzalem woonden, terwijl in de steden van Juda ieder woonde in zijne bezitting, die in hunne steden was: namelijk Israël, de priesters, de Levieten, de Nethinim, en de kinderen der knechten van Salomo.X ) En het volk zegende al de mannen, die gewillig waren om te Jeruzalem te wonen.O  En de oversten des volks woonden te Jeruzalem; en het overige volk wierp het lot, opdat van tien één naar Jeruzalem in de heilige stad zou trekken, om aldaar te wonen, en negen delen in de steden.+ 'Want de kinderen Israëls en de kinderen van Levi zullen het hefoffer van koren, most en olie in die kamers opbrengen; aldaar zijn de vaten des heiligdoms, en de priesters die dienen, en de deurwachters, en de zangers; en dat wij het huis onzes Gods niet verlaten zouden.hI &Nochtans, zo dat de priester, Aärons zoon, ook met de Levieten zal behoren tot de tienden der Levieten; zodat de Levieten de tienden hunner tienden zouden opbrengen tot het huis onzes Gods, in de kamers van het schathuis.4a %ook zouden wij brengen de eerstelingen van ons deeg en van ons hefoffer, en de vruchten van allerlei bomen, most en olie, voor de priesters, in de kamers van het huis onzes Gods; en de tienden van ons land voor de Levieten; en de Levieten in al de steden zouden de tienden hebben van ons akkerwerk.~u $en de eerstelingen van onze zonen en van ons vee, zoals het in de wet geschreven staat; en de eerstelingen onzer runderen en schapen; dat wij het alles tot het huis onzes Gods zouden brengen voor de priesters, die in het huis onzes Gods dienen;  #en jaarlijks te brengen de eerstelingen van ons land, en de eerstelingen aller vruchten van allerlei bomen, tot het huis des Heren;&E "En wij wierpen het lot onder de priesters, Levieten en het volk, over het offer van het hout, hetwelk men tot het huis onzes Gods jaarlijks brengen zou, naar onze familiën, op bestemde tijden, om te branden op het altaar van den Heer, onzen God, zoals het in de wet geschreven staat;%C !namelijk voor de toonbroden, voor het dagelijkse spijsoffer, voor het dagelijkse brandoffer der sabbatten, der nieuwemaan [dagen] en feestdagen, en voor de geheiligde dingen, en voor de zondoffers, opdat Israël verzoend zou worden, en voor al het werk in het huis onzes Gods. En wij legden ons een gebod op, dat wij jaarlijks een derde deel van een sikkel geven zouden voor den dienst in het huis onzes Gods:# ook dat wij, wanneer de volken des lands op den sabbatdag koopmanschap en allerlei eetwaren te koop brengen, het niet van hen zouden nemen op den sabbat noch op enigen [anderen] heiligen dag, en dat wij het zevende jaar van allerlei belasting zouden vrijlaten.x~i en dat wij aan de volken des lands onze dochters niet geven, noch hunne dochters voor onze zonen nemen zouden;+}O hielden zich bij hunne broeders, de aanzienlijksten, en zij kwamen om te zweren en zich met een eed te verplichten, om te wandelen naar de wet Gods, die door Mozes, den knecht Gods, gegeven is; dat zij houden en doen zouden alle geboden, rechten en inzettingen van den Heer, onzen Heerser;s|_ En het overige volk, de priesters, Levieten, poortwachters, zangers, Nethinim, en allen, die zich van de volken der landen afgezonderd hadden tot de wet Gods, benevens hunne vrouwen, zonen en dochters, allen, die het verstaan konden,"{? Malluch, Harim en Baëna.z3 Ahía, Hanan, Anan,"y? Rehum, Hasabna, Maäseja, x; Hallohes, Pilha, Sobek,!w= Hoséa, Hananja, Hassub,v9 Pelatja, Hanan, Anaja,%uE Mesezabeël, Zadok, Jaddúa,"t? Magpias, Mesullam, Hezir, s; Harif, Anathoth, Nebai,r7 Hodía, Hasum, Bezai,q7 Ater, Hizkía, Azzur,p7 Adonia, bigvai, Adin,o5 Bunni, Azgad, Bebai,Ln De hoofden des volks waren: Paros, Pahath-Moab, Elam, Zattu, Bani, m; Hodía, Bani en Beninu."l? Zakkur, Serebja, Sabanja,k9 Micha, Rehob, Hasabja,Dj en hunne broeders: Sebanja, Hodía, Kelita, Palaja, Hanan,liQ En de Levieten waren: Jesúa, de zoon van Azanje, Binnuï onder de kinderen van Henadad, Kadmiël;:ho Maäzja, Bilgai en Smaja; dit waren de priesters.!g= Mesullam, Abía, Miamin,$fC Daniël, Ginnethon, Baruch,!e= Harim, Meremoth, Obadja,!d= Hattus, Sebanja, Maluch,!c= Pashur, Amarja, Malkía,!b= Seraja, Azarja, Jeremia,\a 3 Die nu verzegelden waren: Nehemia, de landvoogd, de zoon van Hachalja, en Zedekía,w` i Ach Heer, laat uwe oren acht geven op het gebed uws knechts, en op het gebed uwer knechten, die uwen naam begeren te vrezen; en laat het uwen knecht heden gelukken, en geef hem barmhartigheid bij dezen man. Ik nu was des konings schenker.l_ S Zij zijn toch uwe knechten en uw volk, dat Gij verlost hebt door uwe grote kracht en machtige hand. ^  maar is het, dat gij u tot Mij bekeert, en mijne geboden onderhoudt en ze doet, al waart gij dan ook verstoten tot aan het einde des hemels, zo wil Ik u toch van daar verzamelen, en zal u brengen aan de plaats, die Ik verkoren heb, opdat mijn naam aldaar wone.] 5Maar gedenk toch aan het woord, hetwelk gij uwen knecht Mozes geboodt, zeggende: Als gijlieden u vergrijpt, zo zal ik u verstrooien onder de volken;\ )Wij zijn geheel verdorven geworden, omdat wij niet gehouden hebben de geboden, inzettingen en rechten, die Gij uwen knecht Mozes geboden hebt.&[ Glaat toch uwe oren opmerken en uwe ogen open zijn, om te horen het gebed uws knechts, hetwelk ik nu voor U bid, dag en nacht, voor de kinderen Israëls, uwe knechten; en ik beken de zonden der kinderen Israëls, die wij tegen U gedaan hebben; ook heb ik en mijns vaders huis gezondigd./Z Yen ik sprak: Ach Heer, God des hemels, grote en verschrikkelijke God, die het verbond en de barmhartigheid houdt dengenen, die Hem liefhebben en zijne geboden houden;}Y uToen ik nu deze woorden hoorde, zat ik en weende en droeg rouw, enige dagen en vastte en bad tot den God des hemels;MX En zij zeiden tot mij: De overgeblevenen van de gevangenschap zijn aldaar in het land in groot ongeluk en in versmaadheid; de muren van Jeruzalem zijn verbroken, en hare poorten met vuur verbrand.IW  en Hanani, een mijner broeders, kwam met enige mannen uit Juda, en ik vraagde hun, hoe het den Joden ging, die behouden en overgebleven waren van de gevangenschap, en hoe het te Jeruzalem was.eV GHet geschiedde in de maand Kislew van het twintigste jaar, dat ik te Susan in het paleis was;QUNiemand zal uwe wonde verzachten, ongeneeslijk zal uwe wonde zijn; maar allen, die de mare van u horen, zullen over u in de handen klappen; want over wien is uwe boosheid niet zonder ophouden gegaan?+TOUwe herders zullen slapen, o koning van Assur, uwe vermogenden zullen zich nederleggen; en uw volk zal op de bergen verstrooid zijn en niemand zal ze vergaderen.dSAUwe bevelhebbers zijn zovelen als de sprinkhanen en uwe hoofdlieden als de kevers, die zich aan de heiningen legeren in de koude dagen; maar als de zon opgaat, dan vliegen zij weg, zodat men niet weet waar zij blijven.R}Gij hebt meer kooplieden dan er sterren aan den hemel zijn; maar zij zullen zich uitbreiden als de kevers en wegvliegen.,QQMaar het vuur zal u verteren en het zwaard u doden, het zal u afeten als de kevers, al is uw volk ook talrijk als de kevers, al is het talrijk als de sprinkhanen.yPkVerzamel u water voor het beleg; versterk uwe vestingen, vorm de klei en treed het leem en maak sterke tichels.O5 Zie, uw volk zal tot vrouwen worden onder u en de poorten van uw land zullen voor uwe vijanden geopend worden en het vuur zal uwe grendels verteren. N  Al uwe vaste steden zijn als vijgebomen met rijpe vijgen, zodat, als men ze schudt, zij dengene in den mond vallen, die ze eet.cM? Zo moet gij óók dronken worden en u verbergen en ene toevlucht zoeken tegen den vijand.uLc nochtans is zij verdreven moeten worden en gevankelijk moeten wegtrekken en hare kinderen zijn op alle straten verslagen geworden en over hare aanzienlijken wierp men het lot, en al hare gezaghebbers werden in ketenen en boeien gelegd.]K3 Morenland en Egypte waren hare ontelbare macht, Pût en Libyë waren haar tot hulp: J Meent gij, dat gij beter zijt dan No-Amon, dat aan de wateren lag en van water omringd was, welker muren en vesting de zee was;I7dat allen, die u zien, van u zullen vluchten en zeggen: Ninevé is vernield, wie zal medelijden met haar hebben? Waar zal ik troosters voor u zoeken?YH+Ik zal u zeer afschuwelijk maken en u schenden en u tot een verfoeisel stellen;;GoZie, Ik zal u aantasten, spreekt de Heer Zebaôth; Ik zal uwe zomen optillen tot boven uw aangezicht en zal aan de volken uwe naaktheid en aan de koninkrijken uwe schande tonen;6Fedat alles wegens de grote; hoererijen van die bevallige hoer, die met toverij omgaat, die met hare hoererij de volken, en met hare toverij landen en volken verworven heeft.XE)Hij brengt ruiters op met glinsterende zwaarden en met bliksemende spiesen; er liggen vele verslagenen en een grote menigte van dode lichamen, zodat zij zonder getal zijn en men over hunne lijken struikelt:qD[Daar zal men de zweepen horen klappen en de raderen rammelen, de paarden trappelen en de wagens rollen.bC ?Wee de moorddadige stad, die vol leugens en roverij is en van het roven niet wil aflaten!yBk Zie, Ik zal u aantasten, spreekt de Heer Zebaôth, en uwe wagens in den rook aansteken en het zwaard zal uwe jonge leeuwen verslinden; en Ik zal aan uwe roverijen een einde maken op de aarde, dat men de stem uwer boden niet meer zal horen.,AQ De leeuw roofde genoeg voor zijne jongen en verscheurde voor zijne leeuwinnen; zijne holen vervulde hij met roof en zijne woningen met hetgeen hij verscheurd had.#@? Waar is nu de woning der leeuwen en de weide der jonge leeuwen, waar de leeuw en de leeuwin met de jonge leeuwen wandelen en niemand ze durfde ontrusten?6?e Maar nu moet zij schoon afgelezen en geplunderd worden, dat hun hart moet versagen, de knieën wankelen, alle lendenen sidderen en aller aangezichten hunne kleur verliezen.}>s Rooft dan nu zilver, rooft goud; want hier zijn schatten zonder einde, menigte van allerlei kostelijke kleinodiën.=-En Ninevé is als een vijver vol water, maar het zal moeten wegvloeien. Staat, staat! [zullen zij roepen], maar niemand zal zich omkeren.<}De koningin zal gevankelijk weggevoerd worden; en hare dienstmaagden zullen zuchten als duiven en op hare borsten slaan.Y;+Maar evenwel worden de poorten der wateren geopend en het paleis zal ondergaan.A:{Hij zal aan zijne gezaghebbers gedenken, echter zullen zij vallen, waar zij ook heen willen; zij zullen heensnellen naar den muur toe en tot het beschutsel, waaronder zij veilig zijn.9-De wagens rollen langs de wegen en rammelen op de straten; hunne gedaanten zijn als fakkels, zij rijden door elkander heen als bliksemschichten.#8?De schilden zijner helden zijn rood, zijn legervolk ziet er als purper uit, zijne wagens lichten als vuur, als hij slag wil leveren, hunne spiesen beven. 79want de Heer zal den luister van Jakob herstellen zoals den luister van Israël, want de aflezers hebben ze afgelezen en hunne edele ranken verdorven.6 1De verstrooier zal tegen u optrekken en de vesting belegeren; doch stel posten uit op de straten, rust u wél toe en versterk u op het krachtigst;K5 Zie, op de bergen komen de voeten van een goeden bode, die vrede predikt: houd uwe feestdagen, o Juda, en betaal uwe geloften; want de snode zal niet meer over u komen, hij is geheel uitgeroeid._4 9Doch wegens u heeft de Heer geboden, dat van het zaad uws naams niemand meer zal overblijven: uit het huis uws gods zal Ik u uitroeien, de afgoden en beelden zal Ik u tot een graf maken; want gij zijt tenietgegaan.Y3 - Alsdan zal Ik zijn juk, hetwelk gij draagt, verbreken en uwe banden verscheuren.J2  Dus spreekt de Heer: Zij mogen zo toegerust en machtig komen als zij willen, zij zullen echter omgehouwen worden en heenvaren; Ik heb u verootmoedigd, maar Ik zal u niet wederom verootmoedigen.T1 # want van u is de snode raadslag gekomen, die kwaad tegen den Heer beraamde.0  Want al waren zij ook als doornen in elkander gegroeid en in het beste sap, toch zullen zij verbrand worden als dor stro;p/ [ Wat overlegt gij tegen den Heer? Hij zal het toch ten einde maken; het ongeluk zal niet tweemaal komen.. Gelijk een vloed, die alles overstroomt, zo maakt Hij aan zijne tegenstanders een einde en zijne vijanden vervolgt Hij met duisternis.s- aDe Heer is goedertieren en een toevlucht in den tijd van nood, en Hij kent degenen, die op Hem vertrouwen., -Wie kan voor zijnen toorn standhouden en wie kan voor zijne gramschap blijven? Zijn toorn brandt als vuur en de rotsen springen vaneen voor Hem.+ De bergen sidderen voor Hem en de heuvelen versmelten; het aardrijk beeft voor Hem, en de wereld en allen, die er in wonen.* !die de zee dreigt en droog maakt en alle rivieren doet uitdrogen; Basan en Karmel versmachten en wat op den berg Libanon bloeit, verwelkt.?) yDe Heer is lankmoedig, doch van grote kracht, voor wien niemand onschuldig is. Hij is de Heer, wiens wegen in het onweder en den storm zijn, en de wolken zijn het stof zijner voeten;A( }De Heer is een ijverig God en een wreker; ja een wreker is de Heer en toornig; de Heer is een wreker voor zijne tegenpartijders, en die [den toorn] jegens zijn vijanden behoudt.T' %Dit is de last aangaande Ninevé. Het boek der profetie van Nahum van Elkos.z&mGij zult Jakob uwe trouw en Abraham de genade houden, gelijk Gij onzen vaderen vóór langen tijd hebt gezworen.x%iHij zal zich weder over ons ontfermen, onze misdaden uitdelgen en al onze zonden in de diepten der zee werpen.8$iWaar is een God gelijk Gij, die de zonden vergeeft en de misdaad kwijtscheldt den overgeblevenen zijns erfdeels, die zijnen toorn niet eeuwiglijk behoudt, maar barmhartig is?*#Mzij zullen stof likken als de slangen en gelijk het gewormte bevend uit hunne holen komen; zij zullen vrezen voor den Heer, onzen God, en zich voor u ontzetten. "dat de volken het zien en al hunne machtigen zich zullen schamen; en dat zij de hand op hunnen mond leggen en hunne oren toehouden;\!1Ik zal hun wonderen laten zien, gelijk ten tijde, toen zij uit Egypteland trokken;4 aGij echter, weid uw volk met uwen staf, de kudde uws erfdeels, die afgezonderd woont in het woud midden op den Karmel; laat hen in Basan en Gilead weiden als van ouds af.iK Want dit land zal verwoest worden om zijner inwoners wil: dat zal de vrucht hunner werken zijn.7g En in dien tijd zullen zij tot u komen van Assur tot de steden van Egypte en van Egypte tot aan de rivier, van de ene zee tot de andere, van het ene gebergte tot het andere.Y+ In dien tijd zullen uwe muren gebouwd worden en Gods woord zal van verre komen.E Mijne vijandin zal het moeten zien en geheel beschaamd staan, die nu tot mij zegt: Waar is de Heer, uw God? Mijne ogen zullen het zien, dat zij dan als slijk op de straat vertreden wordt.T! Ik wil den toorn des Heren dragen, want ik heb tegen Hem gezondigd; totdat Hij mijne zaak uitvoert en mij recht beschikt: Hij zal mij aan het licht brengen, dat ik mijnen lust aan zijne genade zal zien.'Verblijd u niet, mijne vijandin, omdat ik ternederlig: ik zal weder opkomen; en of ik al in het duister zit, zo is echter de Heer mijn licht.a;Maar ik wil op den Heer zien en op den God mijns heils wachten; mijn God zal mij horen.0YWant de zoon veracht den vader, de dochter stelt zich tegen de moeder, de schoondochter is tegen de schoonmoeder en des mensen vijanden zijn zijne eigene huisgenoten.Niemand gelove zijnen naaste, niemand verlate zich op een boezemvriend; bewaar de deur uws monds voor haar, die in uwe armen slaapt.:mDe beste onder hen is als een doorn en de braafste als ene doornhaag; maar als de dag uwer predikers zal komen, als gij bezocht zult worden, dan zullen wij niet weten waarheen.s_Zij menen, dat zij wél daaraan doen, als zij kwaaddoen; wat de vorst begeert, dat spreekt de rechter, opdat hij hem wederdienst zou doen; de machtigen geven raad naar hunnen moedwil om schade te doen en draaien het zoals zij willen.3_De vrome lieden zijn weg uit het land en rechtvaardigen zijn er niet meer onder de lieden; allen loeren zij op bloed, ieder maakt jacht op den ander om hem te verderven." ?Ach, het gaat mij als een, die in den wijnberg naleest, waar men geen druiven vindt om te eten; en ik wilde nochtans gaarne van de beste vruchten hebben.pYWant men volgt het gedrag van Omri en al de werken van Achabs huis en wandelt naar hunnen raad: daarom zal Ik u tot ene verwoesting maken en hare inwoners, dat men ze zal beschimpen; en gij zult de versmaadheid mijns volks dragen.Gij zult zaaien, maar niet maaien; gij zult olie persen, maar u daarmede niet zalven, en gij zult most persen, maar geen wijn drinken.8iGij zult niet genoeg te eten hebben en zult versmachten; en wat gij ter zijde legt, zult gij toch niet ontvoeren; en wat gij ontvoert, zal Ik toch aan het zwaard overleveren.P Daarom zal Ik ook beginnen u te plagen en u om uwe zonden woest maken.  Door welke hare rijke lieden veel onrecht doen en hare inwoners met leugens omgaan; en zij hebben valse tongen in hunnen mond.g G Of zou Ik de valse weegschaal en de bedriegelijke weegstenen in den buidel voor recht houden?[ / Is er nog onrechtvaardig goed in het huis des goddelozen en de gehate kleine efa?  De stem des Heren zal door de stad roepen, maar wie zijnen naam vreest, dien zal het gelukken. Hoort, gij stammen, wat gepredikt wordt. 'Het is u gezegd, o mens, wat goed is en wat de Heer van u eist: namelijk Gods woord houden en liefde oefenen en ootmoedig zijn voor uwen God.o WMeent gij, dat de Heer behagen heeft aan vele duizenden rammen, of aan olie, al waren het zelfs ontelbare stromen? Of zal ik mijnen eersten zoon voor mijne overtreding geven, of de vrucht mijns lichaams voor de zonde mijner ziel?Waarmede zal ik den Heer ontmoeten, mij nederbuigen voor den hogen God? Zal ik met brandoffers en éénjarige kalveren Hem ontmoeten?iKMijn volk, gedenk toch wat Balak, de koning van Moab, in den zin had, en wat Bileam, de zoon van Beor, hem antwoordde, van Sittim af tot Gilgal toe: daaraan moest gij immers bemerken, dat de Heer u alles goeds gedaan heeft.~uIk heb u immers uit Egypteland gevoerd en uit het diensthuis verlost, en Mozes, Aäron en Mirjam voor u uitgezonden.V%Wat heb Ik u gedaan, mijn volk, en waarmede heb Ik u beleedigd? Zeg Mij dat.)KHoort, gij bergen, en gij sterke grondvesten der aarde, hoe de Heer twisten wil; want de Heer wil met zijn volk twisten en zal met Israël in het recht treden.q ]Hoort nu wat de Heer zegt: Maak u op en twist ten aanhore der bergen en laat de heuvelen uwe stem horen.xi(05-14) en Ik zal wraak oefenen met grimmigheid en toorn aan alle volken, die geen gehoor willen geven.W'(05-13) en Ik zal uwe ascherabeelden weg doen en uwe steden vernielen;~u (05-12) Ik zal uwe beelden en afgoden van u uitroeien, dat gij niet meer zult aanbidden het werk uwer handen;mS (05-11) en Ik zal de tovenaars bij u uitroeien, dat er geen wichelaars bij u zullen blijven;^~5 (05-10) en Ik zal de steden uws lands uitroeien en al uwe sterkten verbreken;q}[ (05-9) Te dien tijde, spreekt de Heer, zal Ik uwe paarden van u wegdoen en uwe wagens vernielen;| (05-8) Want uwe hand zal de overwinning hebben tegen al uwe wederpartijders; al uwe vijanden zullen uitgeroeid worden.{(05-7) ja de overgeblevenen van Jakob onder de volken zullen in het midden van vele volken zijn gelijk een leeuw onder de dieren in het woud, gelijk een jonge leeuw onder een kudde schapen, dien niemand weren kan, als hij aanvalt, vertreedt en verscheurt.;zo(05-6) De overgeblevenen van Jakob zullen ook onder vele volken zijn als een dauw van den Heer en als de druppels op het gras, dat op niemand wacht en geen mens verbeidt;jyM(05-5) die het land van Assur zullen verderven met het zwaard en het land van Nimrod met hunne ontblote wapenen: alzo zullen wij van Assur verlost worden, als hij in ons land zal komen en onzen grenspaal zal betreden.7xg(05-4) Door hem zullen wij ook vrede hebben; en als Assur in ons land komt en onze paleizen vertreedt, dan zullen wij zeven herders en acht vorsten tegen hem stellen,fwE(05-3) En hij zal optreden en weiden in de kracht des Heren en in de overwinning van den naam des Heren zijns Gods; en zij zullen zich vestigen, daar hij in dien tijd heerlijk zal worden, zo wijd als de wereld is.Fv(05-2) Ondertussen zal Hij hen plagen tot den tijd toe, dat zij, die baren zal, gebaard zal hebben; dan zullen de overgeblevenen zijner broeders wederkeren tot de kinderen Israëls. 1~~ }>|l{{>zzykyww^v[uu:tjsKrqq pp?oInipi hRg{feedEcc5bsaaG`o_^]\[[}[Z?YYXpWWWVVUUU!TySXRQQPPbOONN]MM3LLWKKJhJIHlGG#FF!EIDDHCC'BAA @Z?>>l==B<;;J::c99w83776 5m443U2J150*//.,-,,I++*)) ('&&'%$$Q##/"!!I %`#j+r%g&s>$f+``%5eje ~ ,  GWQE5;Ng6Gen las daaruit op de brede straat, die vóór de Waterpoort is, van den lichten morgen af tot op den middag toe, voor mannen en vrouwen en wie het verstaan kon; en de oren des gehelen volks waren naar het wetboek gekeerd.51En Ezra de priester bracht de wet voor de gemeente, voor mannen en vrouwen en allen die het verstaan konden, op den eersten dag der zevende maand,h4 Kvergaderde het gehele volk zich als een éénig man op de brede straat vóór de Waterpoort, en zij zeiden tot Ezra den schriftgeleerde, dat hij het boek der wet van Mozes zou halen, welke de Heer aan Israël geboden heeft.u3cIEn de priesters en de Levieten, de poortwachters, de zangers, en enigen van het volk, en de Nethinim, en geheel Israël zetten zich neder in hunne steden. Toen nu de zevende maand naderde, en de kinderen Israëls in hunne steden waren,2wHEn het overige volk gaf twintig duizend goudstukken, en twee duizend pond zilver, en zeven en zestig priestergewaden.1 GEn enige familiehoofden gaven voor den schat van het werk twintig duizend goudstukken, tweeduizend en tweehonderd pond zilver.+0OFEn enigen van de familiehoofden gaven voor het werk. De landvoogd gaf voor den schat duizend goudstukken, vijftig bekkens, vijfhonderd en dertig priestergewaden.X/)Evierhonderd vijf en dertig kamelen, zesduizend zeven honderd en twintig ezels.T.!Dzevenhonderd zes en dertig paarden, tweehonderd vijf en veertig muilezels,)-KCbehalve hunne knechten en dienstmaagden, die waren zeven duizend driehonderd zeven en dertig; en zij hadden tweehonderd vijf en veertig zangers en zangeressen,X,)BDe gehele gemeente te zamen was twee en veertig duizend driehonderd en zestig;+Aen de landvoogd zeide tot hen, dat zij niet eten zouden van het allerheiligste, totdat er een priester opkwam met het Licht en Recht.v*e@Dezen zochten hun geslachtsregister; en toen zij het niet vonden, werden zij verstoken van het priesterambt;O)?en van de priesters: de kinderen van Habaja, de kinderen van Koz, de kinderen van Barzillai, die ene vrouw genomen had van de dochters van Barzillai den Gileadiet, en naar hunnen naam genoemd werd.m(S>de kinderen van Delaja, de kinderen van Tobía, de kinderen van Nekoda, zeshonderd twee en veertig;:'m=En dezen trokken ook op uit Telmélah, Telharsa, Kerub, Addon en Immer; maar zij konden het stamhuis hunner vaderen niet aanwijzen, noch hun geslacht, of zij uit Israël waren:c&?wde mannen van Rama en Geba zeshonderd een en twintig,X)de mannen van Kirjath-jearim, Kefira en Beëroth zevenhonderd drie en veertig;6gde mannen van Beth-Azmáveth twee en veertig;8kde mannen van Anathoth honderd acht en twintig;Dde mannen van Bethlehem en Netofa honderd acht en tachtig;1]de kinderen van Gibeon vijf en negentig;1]de kinderen van Harif honderd en twaalf;;qde kinderen van Bezai driehonderd vier en twintig;;qde kinderen van Hasum driehonderd acht en twintig;=ude kinderen van Ater, van Hizkía, acht en negentig;9~mde kinderen van Adin zeshonderd vijf en vijftig;<}sde kinderen van Bigvai tweeduizend zeven en zestig;=|ude kinderen van Adonikam zeshonderd zeven en zestig;I{ de kinderen van Azgad twee duizend driehonderd twee en twintig;:zode kinderen van Bebai zeshonderd acht en twintig;sw de kinderen van Sefatja driehonderd twee en zeventig;Lrde kinderen van Paros waren twee duizend honderd twee en zeventig;@qyen waren gekomen met Zerubbabel, Jesúa, Nehemia, Azarja, Raämja, Nehamani, Mordechai, Bilsan, Mispéreth, Bigvai, Nehun en Baëna. Dit is het getal der mannen van het volk Israël:RpDit zijn de kinderen van dat landschap, die opgekomen zijn uit de gevangenschap, die Nebukadnezar, de koning van Babel, had weggevoerd, en die naar Jeruzalem en Juda wederkeerden, elk naar zijne stad,oyEn mijn God gaf mij in het hart, dat ik de raadsheren en de oversten en het volk vergaderde om hen in het geslachtsregister in te schrijven; en ik vond een register hunner geslachtsrekening, die te voren opgekomen waren en vond daarin geschreven:onWDe stad nu was wijd van ruimte en groot, maar er was weinig volk in, en huizen waren er niet gebouwd.m-en ik sprak tot hen: Men zal de poorten van Jeruzalem niet openen, voordat de zon heet wordt; en terwijl men nog op wacht staat, zal men de deuren toeslaan en grendelen. En er werden wachters gesteld uit de burgers van Jeruzalem, elk op zijne wacht en tegenover zijn huis.l7En ik gebood mijnen broeder Hanani, en Hananja, den overste van den burg te Jeruzalem, want hij was een getrouw man en godvrezend boven vele anderen;|k sToen wij nu den muur gebouwd hadden, hing ik de deuren in; en de poortwachters, zangers en Levieten werden besteld.jOok zeiden zij alles goeds van hem tot mij, en brachten mijne woorden over tot hem. Dus zond dan Tobía brieven om mij af te schrikken.OiWant velen waren er in Juda, die zijn gezworen vrienden waren, omdat hij een schoonzoon was van Sechanja, den zoon van Arah, en zijn zoon Johanan had de dochter van Mesullam, den zoon van Berechja.xhiOok waren er in dien tijd velen der oversten van Juda, wier brieven gingen naar Tobía, en van Tobía tot hen.0gYEn toen al onze vijanden dat hoorden, vreesden al de volken, die rondom ons waren, en de moed ontviel hun; want zij merkten; dat dit werk door onzen God verricht was.ifKEn de muur werd gereed op den vijf en twintigsten dag der maand Elul, in twee en vijftig dagen.e7Gedenk, mijn God, aan Tobía en Sanballat, naar deze zijne werken; ook aan de profetes Noadja, en aan de andere profeten, die mij wilden afschrikken.d' Daarom nam hij geld, opdat ik vrezen zou, en alzó doen, en zondigen, opdat zij een kwaad gerucht mochten hebben om mij daarmede te lasteren.c Want ik merkte, dat God hem niet gezonden had, schoon hij wel profetie tot mij sprak, maar Tobía en Sanballat hadden hem geld gegeven. b  Doch ik zeide: Zou zulk een man vluchten? Zou iemand als ik ben in den tempel gaan om levend te blijven? Ik wil er niet ingaan.*aM En ik kwam in het huis van Semaja, den zoon van Delaja, den zoon van Mehetabeël; en hij had zich opgesloten en zeide: Laat ons samenkomen in het huis Gods, midden in den tempel, en de deuren des tempels toesluiten; want zij zullen komen om u te doden, ja, zullen u bij nacht komen doden.`7 Want zij allen wilden ons vreesachtig maken en zeiden: Zij zullen de hand van het werk aftrekken, dat zij niet arbeiden. Maar nu, sterk mijne handen!_yDoch ik zond tot hem en liet aan hem zeggen: Het is niet geschied hetgeen gij zegt, gij hebt het uit uw hart verdicht.M^en dat gij profeten besteld hebt, die u uitroepen zullen te Jeruzalem, zeggende: Hij is de koning van Juda. Nu, dat zal den koning ter ore komen: zo kom dan en laat ons met elkander beraadslagen.K]Daarin was geschreven: Onder de volken wordt beweerd en Gesem heeft gezegd, dat gij en de Joden denkt af te vallen; dat gij daarom den muur bouwt, en dat gij op deze wijze hun koning wilt zijn;g\GToen zond Sanballat ten vijfden male zijnen jongen tot mij, met een open brief in zijne hand.f[ENu zonden zij viermaal tot mij op die wijze, en ik antwoordde hun telkens op dezelfde wijze.@ZyDoch ik zond boden tot hen en liet hun zeggen: Ik heb een groot werk te beschikken. Ik kan niet komen; dit werk zou achterwege blijven, indien ik er de hand aftrok om tot u te komen.#Y?zonden Sanballat en Gesem tot mij en lieten mij zeggen: Kom, laat ons samenkomen in een der dorpen, in de vlakte Ono. Maar zij dachten mij kwaad te doen.^X 7En toen Sanballat, Tobía, en Gesem, de Arabier, en onze andere vijanden vernamen, dat ik den muur gebouwd had en er geen scheur meer in was, hoewel ik de deuren op dien tijd nog niet ingehangen had in de poorten,TW!Gedenk, mijn God, mij ten beste, aan alles wat ik aan dit volk gedaan heb.hVIEn men bereidde mij dagelijks een os, en zes uitgelezen schapen, en vogels, en telkens binnen tien dagen allerlei wijn in menigte; en toch eiste ik het inkomen der landvoogden niet, want de dienst drukte zwaar op het volk.UyOok waren er honderd en vijftig Joden en oversten aan mijne tafel, die tot mij gekomen waren van de volken rondom ons.TOok arbeidde ik aan het werk van den muur, en kocht geen akker; en al mijne jongens moesten aldaar tot den arbeid samenkomen.SWant de vorige landvoogden, die vóór mij gewest waren, hadden het volk bezwaard, en hadden van hen genomen brood en wijn, daarenboven veertig sikkels; ook hadden hunne jongens geweld gebruikt met het volk. Maar ik deed zo niet, vanwege de vreze Gods.ROok van dien tijd af, toen mij bevolen werd landvoogd te zijn in het land van Juda, namelijk van het twintigste jaar af tot in het twee en dertigste jaar van koning Artahsasta, dat zijn twaalf jaren, genoot ik met mijne broeders het inkomen der landvoogden niet.Q Ook schudde ik mijnen boezem uit en sprak: Alzó schudde God een ieder uit zijn huis en uit zijnen arbeid, die dit woord niet handhaaft; dat hij uitgeschud en ledig zij. En de gehele gemeente zeide: Amen, en zij loofden den Heer, en het volk deed alzo.BP} Toen spraken zij: Wij willen het wedergeven en willen niets van hen eisen, en zullen doen zoals gij gezegd hebt. En ik riep de priesters en nam een eed van hen, dat zij zo zouden doen.JO  Zo geeft hun dan nog heden hunne akkers, wijnbergen, olijftuinen en huizen weder, en het honderdste van het geld, van het koren, van den most en van de olie, hetwelk gij op hen gewoekerd hebt.~Nu Ik en mijne broeders en mijne jongens hebben hun ook geld en koren geleend; laat ons toch deze schuld kwijtschelden!M+ En ik zeide: Het is niet goed hetgeen gijlieden doet; wilt gij dan niet in de vreze Gods wandelen, om den smaad van de heidenen, onze vijanden?Len ik zeide tot hen: Wij hebben onze broeders, de Joden, die aan de heidenen verkocht waren, wedergekocht naar ons vermogen; en gijlieden wilt zelfs uwe broeders verkopen, die wij ons aangekocht hebben? Toen zwegen zij en vonden niets te antwoorden.JK en mijn hart werd te rade in mij, dat ik de raadsheren en de oversten bestrafte, en ik zeide tot hen: Wilt gij de een van den ander woeker nemen? En ik belegde ene grote vergadering tegen hen,MJToen ik nu hun geroep en deze woorden hoorde, werd ik zeer toornig,?IwMaar nu is toch het vlees onzer broeders als ons vlees, en hunne zonen zijn als onze zonen, en zie, wij moeten onze zonen en dochters aan den dienst onderwerpen; en er zijn reeds enige van onze dochters onderworpen, en in onze handen is geen vermogen; en onze akkers en wijnbergen zijn aan de anderen gekomen.qH[Ook zeiden enigen: Wij hebben geld geleend voor den cijns van den koning, op onze akkers en wijnbergen.sG_En enigen zeiden: Laat ons onze akkers, wijnbergen en huizen verpanden, en koren opnemen bij deze duurte.zFmEn er waren enigen, die zeiden: Onze zonen en dochters zijn veel; laat ons koren nemen en eten, opdat wij leven.eE EEn er ontstond een groot geroep van het volk en hunne vrouwen over hunne broeders, de Joden.D3Ik nu en mijne broeders, en mijne jongens, en de mannen op de wacht achter mij, wij trokken onze klederen niet uit, en een ieder liet het baden na.0CYOok sprak ik in dien tijd tot het volk: Een ieder blijve met zijnen jongen den nacht over te Jeruzalem, opdat wij des nachts de wacht en bij dag den arbeid waarnemen.B1Zo arbeidden wij nu aan het werk en de helft van hen hield de spiesen, van het aanbreken des dageraads af, totdat de sterren te voorschijn kwamen.xAiVan welke plaats gij nu het geluid der bazuin hoort, vergadert u daar tot ons; onze God zal voor ons strijden.)@KEn ik sprak tot de raadsheren en oversten en tot het overige volk: Het werk is groot en wijd uitgestrekt, en wij zijn verstrooid op den muur, ver van elkander.?{En een ieder, die bouwde, had zijn zwaard aan zijne zijde gegord en bouwde alzo; en die op de bazuin blies was bij mij.>die aan de muren bouwden en den last droegen en oplaadden, deden met de ene hand den arbeid en met de andere hielden zij de wapenen.P=En het geschiedde vervolgens, dat de helft der jongelingen den arbeid deden, en de andere helft spiesen, schilden, bogen en harnassen hielden; en de oversten stonden achter het gehele huis van Juda;.<UToen nu onze vijanden hoorden, dat het ons was bekend geworden, maakte God hunnen raad te niet; en wij keerden allen weder naar den muur toe, elk tot zijnen arbeid.d;AEn ik bezag het, en stond op, en sprak tot de raadsheren en oversten en het overige volk: Vreest niet voor hen, denkt aan dien groten en geduchten Heer, en strijdt voor uwe broeders, zonen, dochters, vrouwen en huizen.:- Toen stelde ik in de benedenste plaatsen, achter den muur, in de grachten, het volk naar hunne geslachten, met hunne zwaarden, spiesen en bogen. 9 Ook kwamen de Joden, die in hunne nabijheid woonden, en zeiden het ons wel tienmaal, uit alle plaatsen waar zij rondom ons woonden.81 En onze wederpartijders dachten: Zij zullen het niet weten noch zien, voordat wij midden onder hen komen en hen doodslaan en het werk verhinderen.|7q Maar Juda zeide: De kracht der lastdragers is te zwak en het puin is te veel, wij kunnen aan den muur niet bouwen.k6O Doch wij baden tot onzen God, en stelden wachten uit tegen hen, dag en nacht, uit vrees voor hen. 5en maakten allen te zamen een verbond met elkander, dat zij zouden komen en strijden tegen Jeruzalem, en daar ene verwarring maken.S4Toen nu Sanballat en Tobía en de Arabieren en Ammonieten en Asdodieten hoorden, dat de muren te Jeruzalem toegemaakt waren, en dat zij begonnen hadden de openingen te stoppen, werden zij zeer toornig,3 Doch wij bouwden de muren, en voegden die geheel te zamen tot op de halve hoogte; want het volk kreeg een hart om te arbeiden.q2[dek hunne misdaad niet toe, en delg hunne zonde niet voor U uit; want zij hebben de bouwlieden getergd.1%Hoor, onze God, hoe veracht wij zijn; keer hunne versmading op hun hoofd, zodat Gij hen geeft tot een roof in het land hunner gevangenschap;)0KEn Tobía, de Ammoniet, die bij hem was, sprak: Laat hen maar bouwen; al ware het, dat er vossen tegen opliepen, die zouden hunne stenen muren wel verscheuren./!en hij zeide in het bijzijn van zijne broeders en de machtigen van Samarië: Wat doen die machteloze Joden? Zal men hen zo laten geworden? Zullen zij offeren? Zullen zij het te enigen dage voltooien? Zullen zij de stenen levend maken, die stofhopen en verbrand zijn?w. iToen nu Sanballet hoorde, dat wij de muren bouwden, werd hij toornig en zeer verbitterd, en bespotte de Joden;d-A En tussen de zaal aan de punt tot de Schaapspoort toe bouwden de goudsmeden en de kramers.,-Na hem bouwde Malkía, de zoon des goudsmids, tot aan het huis van de Nethinim en van de kramers, de Raadspoort, en tot aan de zaal aan de punt.1+[Na hem bouwde Hananja, de zoon van Selemja, en Hanum, de zoon van Zalaf, de zesde, een ander stuk. Na hem bouwde Mesullam, de zoon van Berechja, tegenover zijne kamer.*#Daarna bouwde Zadok, de zoon van Immer, tegenover zijn huis. Na hem bouwde Semaja, de zoon van Sechanja, de poortwachter, tegen het Oosten.O)Van de Paardenpoort af bouwden de priesters, elk tegenover zijn huis.(Daarna bouwden die van Tekóa een ander stuk, tegenover den groten toren die daar uitsteekt, en tot aan den muur van Ofel.s'_Voorts de Nethinim, die in Ofel woonden, tot aan de Waterpoort tegen het Oosten, waar de toren uitsteekt..&UPalal, de zoon van Uzai, tegenover den hoek en den hogen toren die van het huis des konings uitsteekt, bij den hof der gevangenis. Na hem Pedaja, de zoon van Paros.%Na hem bouwde Binnuï, de zoon van Henadad, een ander stuk, van het huis van Azarja af tot aan den hoek en tot aan de punt;$Daarna bouwden Benjamin en Hassub, tegenover hun huis. Daarna bouwde Azarja, de zoon van Maäseja, den zoon van Ananja, nevens zijn huis.F#Na hem bouwden de priesters, de mannen uit de vlakke velden."!Na hem bouwde Meremoth, de zoon van Uría, den zoon van Koz, een ander stuk, van Eljasibs huisdeur af tot aan het einde van Eljasibs huis.!Na hem, op den berg, bouwde Baruch, de zoon van Zabbai, een ander stuk, van den hoek af tot aan de huisdeur van den hogepriester Eljasib. yNevens hem bouwde Ezer, de zoon van Jesúa, overste van Mizpa, een ander stuk langs den hoek, tegenover het wapenhuis.xiNa hem bouwden hunne broeders, Bavvai, de zoon van Henadad, overste der [andere] halve afdeling Kehila.Na hem bouwden de Levieten: Rehum, de zoon van Bani; nevens hem bouwde Hasabja, overste over de halve afdeling Kehila, in zijne afdeling.@yNa hem bouwde Nehemia, de zoon van Azbuk, overste der halve afdeling Beth-Zur, tot tegenover Davids graven, en tot aan den vijver die men gemaakt had, en tot aan het huis der helden.1En de Fonteinpoort bouwde Sallum, de zoon van Kolhozé, overste der afdeling Mizpa; hij bouwde haar en dekte ze; en stelde hare deuren, sloten en grendels; alsook den muur van den vijver Selah bij den hof des konings, tot aan de trappen die van Davids stad nederwaarts gaan.#?De Mestpoort nu bouwde Malkía, de zoon van Rechab, overste van de afdeling der wijngaardeniers; hij bouwde ze en stelde hare deuren, sloten en grendels.0Y De Dalpoort bouwde Hanun met de burgers van Zanóah; zij bouwden ze en stelden hare deuren, sloten en grendels, benevens duizend el van den muur tot aan de Mestpoort.{o Nevens hen bouwde Sallum, de zoon van Hallohes, overste ener halve afdeling van Jeruzalem, hij en zijne dochters.xi Malkía, de zoon van Harim, en Hassub, den zoon van Pahath-Moab, bouwden een ander stuk en den Bakovens-toren.{ nevens hen bouwde Jedaja, de zoon van Harumaf, tegenover zijn huis; en nevens hem bouwde Hattus, de zoon van Hasabneja._7 Nevens hen bouwde Refaja, de zoon van Hur, overste ener halve afdeling van Jeruzalem;1[nevens hem bouwde Uzziël, de zoon van Harhaja, de goudsmid; nevens hem bouwde Hananja, een zoon der kruidmengers; en zij verbouwden Jeruzalem tot aan den breden muur.*MNevens hen bouwden de Gibeoniet Melatja, en Jadon de Meronothiet, de mannen van Gibeon en van Mizpa, tot aan den zetel des landvoogds aan deze zijde der rivier;+De Oude poort bouwden Jojada, de zoon van Paséah, en Mesullam, de zoon van Besodja; die dekten ze, en stelden hare deuren, sloten en grendels.~unevens hen bouwden die van Tekóa; maar hunne meest vermogenden brachten hunnen hals niet tot den dienst huns Heren.CNevens hen bouwde Meremoth, de zoon van Uría, den zoon van Koz; nevens hen bouwde Mesullam, de zoon van Berechja, den zoon van Mesezabeël; nevens hen bouwde Zadok, de zoon van Baëna;r]De Vischpoort nu bouwden de zonen van Senaä; die dekten ze, en stelden hare deuren, sloten en grendels.fEEn nevens hem bouwden de mannen van Jericho; ook bouwde nevens hem Zakkur, de zoon van Imri.] 5En de hogepriester Eljasib stond op met zijne broeders, de priesters, en zij bouwden de Schaapspoort; zij heiligden ze en stelden hare deuren; en zij heiligden ze van den toren Mea af tot aan den toren Hananeël.[ /Toen antwoordde ik hun en sprak: De God des hemels zal het ons laten gelukken; want wij, zijne knechten, zijn opgekomen en zullen bouwen; maar gijlieden hebt geen deel noch recht noch gedachtenis in Jeruzalem.g GToen nu Sanballat, de Horoniet, en Tobía, de Ammonietische knecht, en Gesem de Arabier dat hoorden, bespotten zij ons en verachtten ons, en spraken: Wat is het, dat gijlieden doet? Wilt gij weder van den koning afvallen?i KEn ik gaf hun te kennen de hand mijns Gods, die goed over mij was, alsook de woorden des konings, die hij tot mij gesproken had. En zij zeiden: Laten wij ons dan opmaken en bouwen. En hunne handen werden gesterkt ten goede.g GEn ik sprak tot hen: Gijlieden ziet het ongeluk, waarin wij zijn, dat Jeruzalem woest ligt en hare poorten met vuur verbrand zijn: komt, laat ons Jeruzalems muren opbouwen, opdat wij niet langer tot ene versmaadheid zijn.S En de oversten wisten niet, waar ik heenging of wat ik deed; want ik had tot nog toe aan de Joden en de priesters, de raadsheren en de oversten en de overigen, die aan het werk arbeidden, niets gezegd.  Toen trok ik bij nacht langs de beek, en het deed mij zeer de muren zo te zien; en ik keerde weder en kwam de Dalpoort weder in.)En ik ging voort naar de Fonteinpoort, en naar den vijver des konings; doch aldaar was geen ruimte voor mijn dier, dat het onder mij gaan kon.=s En ik reed de Dalpoort uit bij nacht, voorbij de Draakfontein, naar de Mestpoort; en het deed mij zeer, dat Jeruzalems muren verscheurd en de poorten door het vuur verteerd waren.A{ stond ik des nachts op, en weinig mannen met mij; want ik zeide aan niemand wat mijn God mij ingegeven had voor Jeruzalem te doen; ook was er geen lastdier bij mij dan waarop ik reed.F En toen ik te Jeruzalem kwam en drie dagen daar geweest was,>u Toen nu Sanballat, de Horoniet, en Tobía, een Ammonietische knecht, dat hoorden, verdroot het hun zeer, dat er een mens gekomen was, die wat goeds zocht voor de kinderen Israëls.1 En toen ik tot de landvoogden aan gene zijde der rivier kwam, gaf ik hun de brieven des konings; en de koning zond met mij hoofdlieden en ruiters.  en brieven aan Asaf, den houtvester des konings, dat hij mij hout geve tot balken voor de poorten van den burcht bij den tempel en voor de stadsmuren en voor het huis, waar ik intrekken zal. En de koning gaf ze mij, naar de goede hand mijns Gods over mij.?wen sprak tot den koning: Behaagt het den koning, zo geve hij mij brieven aan de landvoogden aan gene zijde der rivier, dat zij mij geleide geven, totdat ik in Juda zal gekomen zijn;REn de koning sprak tot mij, terwijl de koningin nevens hem zat: Hoelang zal uwe reis duren, en wanneer zult gij wederkomen? En het behaagde den koning mij te zenden; en ik stelde hem een zekeren tijd,5~cen ik zeide tot den koning: Behaagt het den koning, en is uw knecht bij u in gunst, zo zend mij naar Juda, naar de stad der begrafenis mijner vaderen, opdat ik ze opbouwe.`}9Toen sprak de koning tot mij: Wat begeert gij dan? Toen bad ik tot den God des hemels,I| en sprak tot den koning. De koning leve eeuwiglijk. Zou ik niet treurig zien? De stad, waar het huis der begrafenis mijner vaderen is, ligt woest, en hare poorten zijn door het vuur verteerd.-{SToen sprak de koning tot mij: Waarom ziet gij zo treurig? Gij zijt immers niet krank? Dit is niets anders dan dat gij zwaarmoedig zijt. Toen werd ik zeer bevreesd,/z YIn de maand Nisan van het twintigste jaar van koning Artahsasta, toen er wijn vóór hem stond, nam ik den wijn op en gaf dien den koning; en ik was treurig voor hem.nyU ook om het hout en de eerstelingen te offeren op bestemde tijden. Gedenk mij, o mijn God, ten beste!xxi Alzo reinigde ik hen van al het uitlandse, en bestelde de wachten der priesters en Levieten elk tot zijn werk,wy Gedenk aan hen, mijn God, dat zij het priesterschap verontreinigd hebben en het verbond der priesters en der Levieten.v/ En een uit de zonen van Jojada, den zoon van den hogepriester Eljasib, had zich verzwagerd met Sanballat, den Horoniet; maar ik joeg hem van mij.uy En van u moeten wij horen, dat gij zulk groot kwaad doet en u aan onzen God vergrijpt door uitlandse vrouwen te nemen?t Heeft niet Salomo, de koning van Israël, daarmede gezondigd? En er was immers onder alle volken geen koning gelijk hij, en hij was bij zijnen God bemind, en God stelde hem tot koning over geheel Israël; nochtans deden de uitlandse vrouwen hem zondigen.qs[ En ik berispte hen, en vloekte hen, en sloeg sommige mannen, en rukte hun het haar uit; en ik nam een eed van hen, bij God: Gij zult uwe dochters niet aan hunne zonen geven, noch hunne dochters nemen voor uwe zonen of voor u zelve.r en hunne kinderen spraken half Asdodietisch, en geen hunner kon goed Joods spreken, maar naar de taal van elk dier volken.Tq! Ik zag ook op dien tijd Joden, die vrouwen namen van Asdod, Ammon en Moab;Pp En ik sprak tot de Levieten, die rein waren, dat zij zouden komen en de poorten bewaken om den sabbatdag te heiligen. Mijn God, gedenk mij ook hierom, en verschoon mij naar uwe grote barmhartigheid.Ko Maar ik bestrafte hen, en sprak tot hen: Waarom blijft gij bij nacht rondom den muur? Zo gij het nog eens doet, zal ik de hand aan u slaan. Van dien tijd af kwamen zij niet weder op den sabbat.n{ Toen bleven de kramers en verkopers met allerlei waren den nacht over buiten Jeruzalem, een [maal] en andermaal.m- En zodra de poorten van Jeruzalem schaduw gaven, vóór den sabbat, gebood ik de deuren toe te sluiten, en beval, dat men ze niet openen zou tot na den sabbat; en ik bestelde sommigen van mijne jongens aan de poorten, opdat men er geen last zou inbrengen op den sabbatdag.Kl Deden niet onze vaderen ook zo, en heeft onze God daarom niet al dit ongeluk over ons en over deze stad gebracht? En gijlieden brengt nog meer toorn over Israël, dat gij den sabbat ontheiligt!k Toen berispte ik de oversten van Juda, en sprak tot hen: Wat is dat voor een kwaad, dat gij doet, en den sabbatdag ontheiligt?j Ook woonden er Tyriërs in, die brachten vis en allerlei waren, en verkochten ze op den sabbat aan de kinderen van Juda en Jeruzalem.~iu Op dien tijd zag ik in Juda wijnpersen treden op den sabbat, en garven inbrengen, en ezels, beladen met wijn, druiven, vijgen en allerlei last, te Jeruzalem brengen op den Sabbatdag; en ik bestrafte hen op dien dag, dat zij eetwaren verkochten. h Gedenk mij, mijn God, daarbij; en delg mijne weldadigheid niet uit, die ik aan het huis mijns Gods en aan zijne wacht bewezen heb. g9 En ik stelde over de schatten Selemja, den priester, en Zadok, den schriftgeleerde, en uit de Levieten Pedaja, en onder hunne hand Hanan, den zoon van Zakkur, den zoon van Mattanja; want zij werden voor getrouw gehouden, en hun werd bevolen aan hunne broeders uitdeling te doen.Sf Toen bracht geheel Juda de tienden van koren, most en olie tot den schat.e Toen berispte ik de oversten en sprak: Waarom is het huis Gods verlaten? En ik vergaderde hen weder, en herstelde hen in hunne plaats.d5 En ik vernam, dat den Levieten hunne delen niet gegeven waren, weshalve de Levieten en zangers gevloden waren, elk naar zijnen akker om te arbeiden.c% en ik beval, dat zij de kamer zouden reinigen, en ik bracht het gereedschap van het huis Gods, het spijsoffer en den wierook, daar weder in.kbO En het verdroot mij zeer, en ik wierp al het gereedschap van het huis van Tobía buiten de kamer,:am dat ik naar Jeruzalem mocht trekken; en ik merkte, dat het niet goed was, hetgeen Eljasib voor Tobía gedaan had, dat hij hem ene kamer maakte in het voorhof van het huis Gods.M` Doch onder dat alles was ik niet te Jeruzalem; want in het twee en dertigste jaar van Artahsasta, den koning van Babel, kwam ik weder tot den koning, en na enige dagen verwierf ik van den koning,]_3 en daarin hadden zij te voren gelegd spijsoffer, wierook, het gereedschap, en de tienden van koren, most en olie, die bevolen waren voor de Levieten, zangers en deurwachters; benevens het hefoffer der priesters.0^Y Vóór dezen tijd nu had de priester Eljasib, die gesteld was over de kamers aan het huis onzes Gods, een bloedverwant van Tobía, voor dezen een grote kamer gemaakt,X]) Toen zij nu deze wet hoorden, zonderden zij alle vreemdelingen af van Israël.J\ omdat zij de kinderen Israëls niet te gemoet waren gekomen met brood en water, en Bileam tegen hen gehuurd hadden, dat hij hen vloeken zou, doch welken vloek onze God veranderde in een zegen. ~~:}z||9{zyxxwovPuctOsrrXqeponnTmKllkLjiiohmhffe!dccb]ae`K_|^i]![[.ZY\XXW(VvUUTUSS RRGRQQQgPPPxPFPOOWNNMLLvKKHJJAII9HH-G{G#FfFE`E DXDCNBBMAAC@@_???->>=<6_5v44w4*33-22`11{1"00//^..M--,,[++m**X))l((5''2&&J%%$$##y""!!6 H{&W w5e}i ~w6 c  M P TkJOsCR( En zij keerden weder, toen zij het land bespied hadden, na veertig dagen,gI( Die plaats nu heet de beek Eskol, wegens de druiven, die de kinderen Israëls aldaar afsneden.7i( En zij kwamen tot aan de beek Eskol, en sneden aldaar ene rank af met één tros wijndruiven, en droegen die met hun beiden op een stok; daarbij ook granaatappelen en vijgen.6g( En toen zij optrokken tegen het Zuiden, kwamen zij te Hebron; daar waren Ahiman, Sesai en Talmai, kinderen van Enak; Hebron nu was zeven jaren gebouwd vóór Zoan in Egypte.q ]( En zij gingen opwaarts en bespiedden het land, van de woestijn Zin tot Rehob, waar men naar Hamath gaat.W )( en wat het voor een land is, of het vet of schraal is, en of er bomen in zijn of niet; en zijt kloekmoedig, en neemt van de vruchten des lands mede. En het was juist omtrent den tijd der eerste wijndruiven.' I( en wat het voor een land is, waarin zij wonen, of het goed of slecht is; en wat voor steden het zijn, in welke zij wonen, of zij in tenten of vestingen wonen;K ( en beziet het land, hoe het is, en of het zwak, weinig of veel is; ( Toen nu Mozes hen uitzond, om het land Kanaän te bespieden, sprak hij tot hen: Trekt opwaarts tegen het Zuiden, en gaat op het gebergte;( Dit zijn de namen der mannen, welke Mozes uitzond om het land te bespieden, en Mozes noemde Hoséa, den zoon van Nun, Jozua.3c( Guël, de zoon van Machi, van den stam Gad.7k( Nahbi, de zoon van Wofsi, van den stam Naftali;8m( Sethur, de zoon van Michaël, van den stam Aser;7k( Ammiël, de zoon van Gemalli, van den stam Dan;G ( Gaddi, de zoon van Susi, van den stam Jozef, den stam Manasse;9o( Gaddiël, de zoon van Sodi, van den stam Zebulon;7k( Palti, de zoon van Rafu, van den stam Benjamin;5g( Hosea, de zoon van Nun, van den stam Efraïm;9o( Jigal, de zoon van Jozef, van den stam Issaschar;6~i( Kaleb, de zoon van Jefunne, van den stam Juda;5}g( Safat, de zoon van Hori, van den stam Simeon;I| ( En hunne namen waren: Sammúa, Zakkurs zoon, van den stam Ruben;{!( En Mozes zond hen uit de woestijn Paran, overeenkomstig het bevel des Heren: al die mannen waren aanzienlijken onder de kinderen Israëls.z'( Zend mannen uit, die het land Kanaän bespieden, dat Ik den kinderen Israëls geven zal: uit elken stam hunner vaderen één aanzienlijk man.,y W( En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:Px( Daarna trok het volk van Hazeroth en legerde zich in de woestijn Paran.w( Alzo werd Mirjam zeven dagen buiten het leger gesloten; en het volk trok niet verder, totdat Mirjam weder aangenomen was.Sv!( En de Heer sprak tot Mozes: Indien haar vader haar in het aangezicht gespuwd had, zou zij zich niet zeven dagen schamen? Laat zij zeven dagen buiten het leger gesloten en daarna weder aangenomen worden.Eu( En Mozes riep tot den Heer, zeggende: Ach, God, genees haar!t( opdat zij niet zij als een doodgeborene, wiens vlees, als hij uit het lichaam zijner moeder uitgaat, reeds half verteerd is.s( en hij sprak tot Mozes: Ach, mijn heer, laat de zonde niet op ons blijven, die wij dwaselijk gedaan en waarmede wij ons bezondigd hebben,%rE( daarenboven week ook de wolk van de tent; en zie, toen was Mirjam melaats als sneeuw. En Aäron keerde zich tot Mirjam, en werd gewaar, dat zij melaats was;Aq( En de toorn des Heren ontstak over hen, en Hij ging heen;Ip ( van mond tot mond spreek Ik met hem, en hij ziet den Heer in zijne gedaante, niet door donkere woorden of gelijkenissen. Waarom hebt gij dan niet gevreesd tegen mijnen knecht Mozes te spreken?Po( Maar zo is mijn knecht Mozes niet, die in mijne gehele huis getrouw is:(nK( En Hij sprak: Hoort mijne woorden: is er iemand onder u een profeet des Heren, dien zal Ik Mij bekendmaken in een gezicht, of zal met hem spreken in een droom.m ( Toen kwam de Heer af in de wolkkolom, en trad vóór den ingang der tent, en riep Aäron en Mirjam; en die beiden traden voor.l'( En de Heer sprak schielijk tot Mozes, tot Aäron en tot Mirjam: Gaat uit, gij drie, tot de tent der samenkomst. En zij gingen allen drie uit.Pk( Doch Mozes was een zeer zachtmoedig mens boven alle mensen op de aarde.tjc( en zij zeiden: Spreekt dan de Heer alleen door Mozes? Spreekt hij ook niet door ons? En de Heer hoorde het. i ( En Mirjam en Aäron spraken tegen Mozes wegens zijne vrouw, welke hij genomen had, omdat hij ene vrouw uit Morenland had genomen;Yh-( #En van de Lustgraven trok het volk uit naar Hazeroth, en zij bleven te Hazeroth.ogY( "Daarvan is die plaats genaamd: Lustgraven, omdat men aldaar het volk, dat belust was geweest, begroef.f3( !Maar toen het vlees nog tussen hunne tanden was en eer het op was, ontstak de toorn des Heren tegen het volk en sloeg hen met ene zeer grote plaag.ceA( Toen maakte het volk zich op, dien gehelen dag en dien gehelen nacht, en den gehelen volgenden dag en zij verzamelden kwakkels, en wie het minst verzamelde, verzamelde tien homers; en zij hingen ze op rondom het leger.Kd( Toen voer de wind uit van den Heer, en liet kwakkels komen van de zee en strooide die over het leger, hier een dagreis ver en daar een dagreis ver rondom het leger, twee el hoog boven den grond.Qc( Alzo begaf zich Mozes weder tot het volk, hij en de oudsten van Israël.b( Doch Mozes sprak tot hem: Zijt gij een ijveraar voor mij? Mocht al het volk des Heren profeteren, en de Heer zijnen Geest op hen geven!a( Toen antwoordde Jozua, de zoon van Nun, Mozes' dienaar, dien hij verkoren had, en sprak: Mozes, mijn heer, verbied het hun.k`Q( Toen liep een jongen heen en zeide het aan Mozes en sprak: Eldad en Medad profeteren in het leger.__9( Maar twee mannen waren nog in het leger gebleven, de een genaamd Eldad en de ander Medad; en de Geest rustte op hen, want zij waren ook beschreven, maar niet uitgegaan tot de tent; en zij profeteerden in het leger.U^%( Toen kwam de Heer af in de wolk en sprak tot hem, en nam van den Geest, die op hem was, en legde hem op de zeventig oudste mannen; en toen de Geest op hen rustte, profeteerden zij, doch daarna niet weder.]5( En Mozes ging uit en zeide aan het volk het woord des Heren, en verzamelde de zeventig mannen van de oudsten des volks en stelde hen rondom de tent.\( Doch de Heer sprak tot Mozes: Is dan de hand des Heren verkort? Maar nu zult gij zien, of mijne woorden bij u van kracht zijn of niet.([K( Zal men dan schapen en runderen slachten, opdat er voor hen genoeg zij? Of zullen zich al de vissen der zee herwaarts verzamelen, opdat er voor hen genoeg zij?Z/( En Mozes sprak: Zesmaal honderd duizend man sterk is het volk, onder hetwelk ik ben, en Gij zegt: Ik zal u vlees geven om te eten een maand lang?JY( maar een maand lang, totdat het u den neus uitkome en u een walg zij; omdat gij den Heer verworpen hebt, die onder u is, en vóór Hem geweend hebt, zeggende: Waarom zijn wij uit Egypte gegaan?QX( niet één dag, niet twee, niet vijf, niet tien, met twintig dagen lang,W( En tot het volk zult gij zeggen: Heiligt u tegen morgen om vlees te eten, want uw wenen is tot de oren des Heren gekomen, gij die zegt: Wie zal ons vlees te eten geven? Want het ging ons wél in Egypte. Daarom zal de Heer u vlees geven, opdat gij eet,?Vy( Zo zal Ik afkomen en aldaar met u spreken; en Ik zal van den Geest, die op u is, nemen en op hen leggen, opdat zij met u den last van dit volk dragen, en gij dien niet alleen draagt.iUM( En de Heer sprak tot Mozes: Verzamel Mij zeventig mannen van de oudsten van Israël, die gij weet, dat de oudsten onder het volk en hunne ambtslieden zijn; en neem hen vóór de tent der samenkomst, en stel hen aldaar met u.T!( en wilt Gij zó met mij doen, zo dood mij liever, indien ik genade gevonden heb voor uwe ogen, opdat ik mijn ongeluk niet behoeve te zien.LS( Ik alleen kan dit ganse volk niet dragen, want dat is mij te zwaar;R}( Van waar zal ik vlees krijgen om aan al dit volk te geven? Zij wenen voor mij, zeggende: Geef ons vlees, opdat wij eten.PQ( Heb ik dan al dit volk ontvangen of gebaard, dat Gij tot mij kunt zeggen: Draag het in uwe armen [gelijk ene voedster een kind draagt], naar dat land, hetwelk Gij hunnen vaderen gezworen hebt?%PE( En Mozes sprak tot den Heer: Waarom bezwaart Gij uwen knecht, en waarom vind ik geen genade voor uwe ogen, dat Gij den last van dit gehele volk op mij legt?O5( Toen nu Mozes het volk hoorde wenen onder hunne geslachten, elk in de deur zijner hut, toen ontstak de toorn des Heren zeer, en Mozes werd ook bang.TN#( En als bij nacht de dauw over de legers viel, zo viel er het manna mede op.NM( En het volk liep hier en daar en verzamelde het, en maalde het met molens, en stiet het in mortieren, en kookte het in potten, en maakte zich koeken daarvan; en het had een smaak als van oliegebak.VL'( Het manna nu was als korianderzaad, en zijn aanzien was als van den bedólah.RK( maar nu is onze ziel verdord, want onze ogen zien niets anders dan manna. J( Wij denken aan de vissen, die wij in Egypte voor niet aten, en aan de komkommers en meloenen, aan het look, de uien en het knoflook;I+( En het gemene volk onder hen was belust geworden, en zaten en weenden, en ook de kinderen Israëls, en zeiden: Wie zal ons vlees te eten geven?bH?( En men noemde die plaats: Tabéra, omdat het vuur des Heren zich onder hen ontstoken had.UG%( Toen riep het volk tot Mozes, en Mozes bad den Heer; toen hield het vuur op.YF /( En toen het volk zich ongeduldig maakte, geviel dat kwalijk voor de oren des Heren; en toen de Heer dat hoorde, ontstak zijn toorn, en het vuur des Heren ontbrandde onder hen en verteerde het einde des legers.fEG( $En als zij rustte, dan sprak hij: Keer weder, Heer, tot de menigte der duizenden van Israël!~Dw( #En als de ark opbrak, sprak Mozes: Heer, sta op, laat uwe vijanden verstrooid worden, en die u haten voor u vluchten!TC#( "En de wolk des Heren was bij dag over hen, als zij uit het leger optrokken.8Bk( !Alzo trokken zij van den berg des Heren drie dagreizen ver; en de ark des verbonds des Heren trok voor hen uit die drie dagreizen ver, om hun te wijzen waar zij rusten zouden.aA=( en als gij met ons reist, wat de Heer goeds aan ons doet, dat zullen wij ook aan u doen.@( Maar hij sprak: Verlaat ons toch niet; want gij weet, waar wij in de woestijn ons legeren moeten, en gij zult ons oog zijn,a?=( Doch hij antwoordde: Ik wil niet met u, maar naar mijn land tot mijne maagschap trekken.t>c( En Mozes sprak tot zijnen zwager Hobab, Rehuëls zoon uit Midian: Wij trekken op naar de plaats, van welke de Heer gezegd heeft: Ik zal haar u geven; kom dan nu met ons, wij zullen u weldoen; want de Heer heeft Israël goeds toegezegd.<=u( Zo trokken de kinderen Israëls op met hunne heiren.P<( en Ahira, Enans zoon, over het heir van den stam der zonen van Naftali.E;( Ochrans zoon, over het heir van den stam der zonen van Aser;C:( Daarna trok de banier van het leger der zonen van Dan op met hunne heiren, die al de legers naar hunne heiren besloot; en Ahiëzer, de zoon van Ammisaddai, was over hun heir; en Pagiël,[91( en Abidan, de zoon van Gideoni, over het heir van den stam der zonen van Benjamin.W8)( en Gamaliël, Pedazurs zoon, over het heir van den stam der zonen van Manasse;7( Daarna trok de banier van het leger der zonen van Efraïm op met hunne heiren; en over hun heir was Elisama, Ammihuds zoon;}6u( Toen trokken ook de Kohathieten op en droegen het heiligdom; en genen richtten de woning op, tegen dat dezen kwamen.U5%( en Eljasaf, Dehuëls zoon, was over het heir van den stam der zonen van Gad.b4?( en over het heir van den stam der zonen van Simeon was Selumiël, de zoon van Zurisaddai;{3q( Daarna trok de banier van het leger van Ruben op met hunne heiren; en over hunne heiren was Elizur, Sedeürs zoon;m2U( Toen werd de woning uiteengenomen, en de zonen van Gerson en Merari trokken op en droegen de woning.X1+( en over het heir van den stam der kinderen van Zebulon, was Eliab, Helons zoon.]05( en over het heir van den stam der kinderen van Issaschar was Nethaneël, Zuars zoon;/)( namelijk de banier van het leger der kinderen van Juda trok het eerst op met hunne heiren; en over hunne heiren was Nahesson, Amminadabs zoon;I. ( De eersten nu braken op, volgens het bevel des Heren door Mozes;t-c( en de kinderen Israëls braken op en trokken uit de woestijn Sinaï; en de wolk bleef in de woestijn Paran.,( En op den twintigsten dag in de tweede maand van het tweede jaar verhief zich de wolk van boven de woning der getuigenis;d+C( Desgelijks wanneer gij vrolijk zijt op uwe feesten en uwe nieuwemanen, dan zult gij met de trompetten blazen over uwe brandoffers en dankoffers, opdat het u tot ene gedachtenis zij voor uwen God. Ik ben de Heer, uw God.Z*/( Wanneer gij ten strijde trekt in uw land tegen uwe vijanden, die u benadelen, zo zult gij trompetten met de trompetten, opdat aan u gedacht worde voor den Heer, uwen God, en gij verlost wordt van uwe vijanden.)( Zulk blazen met de trompetten zullen Aärons zonen, de priesters, doen; en dat zal u ene inzetting zijn bij uwe nakomelingen, eeuwiglijk.g(I( Maar wanneer de gemeente zich moet vergaderen, dan zult gij slechts blazen en niet trompetten.)'M( En wanneer gij ten tweeden male trompet, dan zullen de legers opbreken, die tegen het Zuiden gelegerd zijn; want als zij reizen moeten, dan zult gij trompetten.e&E( Maar wanneer gij trompet, dan zullen de legers opbreken, die tegen het Oosten gelegerd zijn.%( Wanneer men alleen met de ene blaast, dan zullen zich de vorsten, de oversten over de duizenden in Israël, tot u vergaderen.$( Wanneer men met beide blaast, dan zal de gehele gemeente zich tot u vergaderen vóór den ingang van de tent der samenkomst.#}( Maak u twee trompetten van gedreven zilver, en gebruik die om de gemeente samen te roepen, en als het heir opbreken zal.," W( En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:R! !(6En de kinderen Israëls deden alles, gelijk de Heer aan Mozes geboden had.V  )(5maar de Levieten zullen zich legeren rondom de woning der getuigenis, opdat geen toorn kome over de gemeente der kinderen Israëls; daarom zullen de Levieten de wacht waarnemen aan de woning der getuigenis.m W(4De kinderen Israëls zullen zich legeren, elk in zijne legerplaats en bij de banier van zijne schaar;W +(3En wanneer de woning zal optrekken, zullen de Levieten haar uit elkander nemen; en wanneer het heir zich zal legeren, zullen zij de woning opslaan, en indien een vreemde daarbij komt, zal hij moeten sterven.o [(2Maar gij zult hen stellen over de woning der getuigenis, en over al het gereedschap, en over al wat er toe behoort; en zij zullen de woning dragen en al het gereedschap, en zij zullen die bedienen, en zich legeren rondom de woning.e G(1Den stam Levi alleen zult gij niet tellen, noch hunne som opmaken onder de zonen van Israël., W(0En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:U '(/Maar de Levieten, naar den stam hunner vaderen, werden onder hen niet geteld.: s(.was zeshonderd drie duizend vijfhonderd en vijftig. )(-En de som der zonen Israëls, naar hunne vaderlijke huizen, van twintig jaar en daarboven, allen bekwaam in Israël om ten strijde te trekken,  (,Dit zijn degenen, die Mozes geteld heeft en Aäron, en de twaalf vorsten van Israël; elk van dezen was over zijn vaderlijk huis.R !(+werden geteld tot den stam Naftali drie en vijftig duizend en vierhonderd.3 c(*Van de zonen van Naftali, naar hunne geboorten, hunne geslachten, hunne vaderlijke huizen en namen, van twintig jaar en daarboven, allen bekwaam om ten strijde te trekken,N ()werden geteld tot den stam Aser een en veertig duizend en vijfhonderd.) O((Van Asers zonen naar hunne geboorten, hunne geslachten, hunne vaderlijke huizen en namen, van twintig jaar en daarboven, allen bekwaam om ten strijde te trekken,O ('werden geteld tot den stam Dan, twee en zestig duizend en zevenhonderd./ [(&Van de zonen van Dan, naar hunne geboorten, hunne geslachten, hunne vaderlijke huizen en namen, van twintig jaar en daarboven, allen bekwaam om ten strijde te trekken,R !(%werden geteld tot den stam Benjamin vijf en dertig duizend en vierhonderd.. Y($Van Benjamins zonen, naar hunne geboorten, hunne geslachten, hunne vaderlijke huizen en namen, van twintig jaar en daarboven, allen bekwaam om ten strijde te trekken,Q (#werden geteld tot den stam Manasse twee en dertig duizend en tweehonderd.3  c("Van de zonen van Manasse, naar hunne geboorten, hunne geslachten, hunne vaderlijke huizen en namen, van twintig jaar en daarboven, allen bekwaam om ten strijde te trekken,J  (!werden geteld tot den stam Efraïm veertig duizend en vijfhonderd.8  m( Van Jozefs zonen: van Efraïm, naar hunne geboorten, hunne geslachten, hunne vaderlijke huizen en namen, van twintig jaar en daarboven, allen bekwaam om ten strijde te trekken,T  %(werden geteld tot den stam Zebulon, zeven en vijftig duizend en vierhonderd.-  W(Van Zebulons zonen, naar hunne geboorten, hunne geslachten, hunne vaderlijke huizen en namen, van twintig jaar en daarboven, allen bekwaam om ten strijde te trekken,T %(werden geteld tot den stam Issaschar vier en vijftig duizend en vierhonderd./ [(Van Issaschars zonen, naar hunne geboorten, hunne geslachten, hunne vaderlijke huizen en namen, van twintig jaar en daarboven, allen bekwaam om ten strijde te trekken,O (werden geteld tot den stam Juda vier en zeventig duizend en zeshonderd.0 ](Van de zonen van Juda, naar hunne geboorten, hunne geslachten, hunne vaderlijke huizen en namen, van twintig jaar en daarboven, allen bekwaam om ten strijde te trekken,U '(werden geteld tot den stam Gad vijf en veertig duizend zeshonderd en vijftig.) O(Van Gads zonen, naar hunne geboorten, hunne geslachten, hunne vaderlijke huizen en namen, van twintig jaar en daarboven, allen bekwaam om ten strijde te trekken,Q (werden geteld tot den stam Simeon negen en vijftigduizend en driehonderd.T %(Van Simeons zonen, naar hunne geboorten, hunne geslachten, hunne vaderlijke huizen en namen, hoofd voor hoofd, al wat mannelijk was, van twintig jaar en daarboven, allen bekwaam om ten strijde te trekken,O (werden geteld tot den stam Ruben zes en veertig duizend en vijfhonderd.o [(Van de zonen van Ruben, Israëls oudsten zoon, naar hunne geboorten, hunne geslachten, hunne vaderlijke huizen en namen, hoofd voor hoofd, al wat mannelijk was van twintig jaar en daarboven, allen bekwaam om ten strijde te trekken,V~ )(gelijk de Heer aan Mozes geboden had; en zij telden hen in de woestijn Sinaï.Y} /(En zij vergaderden de gehele gemeente op den eersten dag der tweede maand, en schreven hen op naar hunne geboorte, hunne geslachten, vaderlijke huizen en namen, van twintig jaar en daarboven, hoofd voor hoofd,^| 9(En Mozes en Aäron namen deze mannen tot zich, gelijk zij hier met namen genoemd zijn.{  (Dit zijn de voornaamsten der gemeente, de vorsten van de stammen hunner vaderen; zij waren de hoofden der duizenden van Israël.-z Y(Van Naftali zij het Ahira, Enans zoon.-y Y(Van Gad zij het Eljasaf Dehuëls zoon..x [( Van Aser zij het Pagiël, Ochrans zoon.8w o( Van Dan zij het Ahiëzer, de zoon van Ammisaddai.8v o( Van Benjamin zij het Abidan, de zoon van Gideoni.su c( Van Jozefs zonen: van Efraïm zij het Elisama, Ammihuds zoon; van Manassa zij het Gamaliël, Pedazurs zoon..t [( Van Zebulon zij het Eliab, Helons zoon.4s g(Van Issaschar zij het Nethaneël, Zuars zoon.2r c(Van Juda zij het Nahesson, Amminadabs zoon.[waarts] en derwaarts, zodat zij innamen het land van Sihon, den koning van Hesbon, en het land van Og, den koning van Basan.Z Veertig jaar verzorgdet Gij hen in de woestijn, zodat hun niets ontbrak: hunne klederen versleten niet en hunne voeten zwollen niet.Y' En Gij gaaft hun uwen goeden Geest om hen te onderwijzen, en uw manna weerdet gij niet van hunnen mond, en gaaft hun water voor hunnen dorst.oXW verliet Gij hen nochtans niet in de woestijn, naar uwe grote barmhartigheid: de wolkkolom week niet van hen bij dag om hen te voeren op den weg, noch de vuurkolom bij nacht om hun licht te geven op den weg, dien zij gaan moesten.W En zelfs toen zij een gegoten kalf maakten, en zeiden: Dit is uw God, die u uit Egypteland gevoerd heeft, en grote lasteringen deden,ZV- en weigerden te horen, en gedachten ook niet aan uwe wonderen, die Gij aan hen gedaan hadt; maar zij werden halsstarrig en wilden een hoofd opwerpen, om in hun ongeduld weder te keren naar hunne dienstbaarheid. Maar Gij, mijn God, Gij vergaaft en waart genadig, barmhartig, lankmoedig en van grote goedertierenheid, en verliet hen niet.aU; Maar onze vaderen werden trots en halsstarrig, zodat zij naar uwe geboden niet hoorden,}Ts en hebt hun brood van den hemel gegeven, toen zij honger hadden, en water uit de steenrotsen laten komen, toen zij dorst hadden, en tot hen gezegd, dat zij zouden gaan en het land innemen, over hetwelk Gij uwe hand ophieft om het hun te geven.S} en hebt hun uwen heiligen sabbat bekendgemaakt, en hun bevelen en inzettingen en ene wet geboden door uwen knecht Mozes,6Re En Gij zijt nedergedaald op den berg Sinaï, en hebt van den hemel tot hen gesproken, en hun een waarachtig recht en ene rechte wet en goede geboden en inzettingen gegeven,Q% En Gij hebt hen gevoerd bij dag met ene wolkkolom, en des nachts met een vuurkolom, om hun licht te geven op den weg, dien zij gaan moesten.0PY En Gij hebt de zee voor hen vaneen gescheurd, dat zij droog midden door de zee gingen, en hebt hunne vervolgers in de diepte geworpen, als stenen in machtige wateren.UO# en Gij hebt tekenen en wonderen gedaan aan Farao en al zijne knechten en aan al het volk zijns lands; want Gij erkendet, dat zij trots tegen hen waren, en hebt U een naam gemaakt, zoals het heden nog is.lNQ En Gij hebt de ellende onzer vaderen in Egypte aangezien, en hun roepen verhoord aan de Schelfzee;M en hebt zijn hart getrouw bevonden voor U, en hebt een verbond met hem gemaakt, om zijnen zade te geven het land der Kanaänieten, Hethieten, Amorieten, Ferezieten, Jebusieten en Girgasieten; en Gij hebt uw woord gehouden, want gij zijt rechtvaardig.L Gij, Heer, zijt die God, die Abram verkoren hebt, en Gij hebt hem uit Ur in Chaldéa uitgevoerd en hebt hem Abraham genoemd,VK% Gij zijt de Heer alleen, Gij hebt gemaakt den hemel en aller hemelen hemel met al hun heir, de aarde en al wat er op is, de zeeën en alwat er in is, Gij maakt alles levend; en het hemelse heir aanbidt U.tJa En de Levieten Jesúa, Kadmiël, Bani, Hasabneja, Hodía, Sebanja, Pethahja, spraken: Staat op, looft den Heer, uwen God, van eeuwigheid tot eeuwigheid; en men love den naam uwer heerlijkheid, die verheven is boven allen zegen en lof.-IS En de Levieten stonden op het gestoelte, namelijk Jesúa, Bani, Kadmiël, Sabanja, Bunni, Serebja, Bani en Kenani; en zij riepen overluid tot den Heer, hunnen God.nHU En zij stonden op, op hunne plaatsen, en men las in het wetboek van den Heer, hunnen God, een vierde gedeelte van den dag, en zij deden schuldbekentenissen en aanbaden den Heer, hunnen God, een ander vierde gedeelte van den dag.G1 En zij zonderden het zaad van Israël af van alle kinderen der vreemden; en zij traden toe en bekenden hunne zonden en de misdaden hunner vaderen.F  Op den vierentwintigsten dag dezer maand kwamen de kinderen Israëls te zamen, vastende en in zakken, en met aarde op zich.HE En er werd in het wetboek Gods gelezen alle dagen, van den eersten dag af tot op den laatsten; en zij hielden het feest zeven dagen, en op den achtsten dag de vergadering, zoals het behoort.DEn de gehele gemeente dergenen, die uit de gevangenschap waren wedergekomen, maakte loofhutten en woonde daarin; want de kinderen Israëls hadden sedert den tijd van Jozua, den zoon van Nun, tot op dezen dag toe zo niet gedaan; en er was ene zeer grote vreugde.hCIEn het volk ging uit en haalde ze, en zij maakten loofhutten, ieder op zijn dak, en in hunne hoven, en in de hoven van het huis Gods, en op de brede straat aan de Waterpoort, en op de brede straat aan de poort van Efraïm.B-en dat men het zou laten bekend worden, en uitroepen in al hunne steden en te Jeruzalem, zeggende: Gaat uit op het gebergte en haalt olijftakken, takken van harstbomen, mirtetakken, palmtakken en takken van dichte bomen, om loofhutten te maken, zoals het geschreven staat.'AGEn zij vonden in de wet geschreven, dat de Heer door Mozes geboden had, dat de kinderen Israëls in loofhutten zouden wonen op het feest in de zevende maand,I@  En des anderen daags vergaderden zich de familiehoofden onder het gehele volk, en de priesters en Levieten, tot Ezra den schriftgeleerde, opdat hij hen in de woorden der wet onderrichten zou./?W En al het volk ging heen om te eten en te drinken en delen te zenden en zich vrolijk te maken; want zij hadden de woorden verstaan, welke men hun had bekend gemaakt.u>c En de Levieten stilden al het volk, zeggende: Weest stil; want deze dag is heilig, daarom bekommert u niet.~=u Daarom zeide hij tot hen: Gaat heen, eet het vette en drinkt het zoete, en zendt ook delen aan degenen, die niets voor zich bereid hebben; want deze dag is onzen Heer heilig, daarom bekommert u niet, want de vreugde aan den Heer is uwe sterkte.</ En Nehemia, dat is de landvoogd en Ezra de priester, de schriftgeleerde, en de Levieten, die het volk onderwezen, zeiden tot al het volk: Deze dag is den Heer, uwen God, heilig; weest niet treurig en weent niet. Want al het volk weende, toen zij de woorden der wet hoorden.i;KEn zij lazen in het wetboek Gods klaar en verstaanbaar, dat men het verstond, toen men het las.O:En Jesua, Bani, Srebja, Jamin, Akkub, Sabbethai, Hodía, Maäseja, Kelita, Azarja, Jozabad, Hanan, Pelaja en de Levieten maakten, dat het volk op de wet acht gaf; en het volk stond op zijne plaats.;9oEn Ezra loofde den Heer, den groten God; en al het volk antwoordde: Amen, Amen, met opheffing hunner handen, en zij bogen zich en aanbaden den Heer met het aangezicht ter aarde.8En Ezra deed het boek open voor het gehele volk, want hij stak uit boven al het volk; en toen hij het opendeed, stond al het volk op.-7SEn Ezra de schriftgeleerde stond op een verheven houten gestoelte, hetwelk zij tot dat einde gemaakt hadden; en naast hem stonden Mattihja, Sema, Anaja, Uria, Hilkia en Maäsaja, aan zijne rechterhand; en aan zijne linkerhand Pedaja, Misaël, Malkia, Hasum, Hasbaddana, Zecharja en Mesullam. ~a}||g{zzyxx:wwNvv;uttAss"rqlpp[oo-nnBmmlkk)jjIii(htggffeeddJccNboba``P___^2]\\`[[^ZZtZ YY2XzWWWW&VVVUUdTTgSFR9QPPJONN]MMkLL~KKJJII/HGFFEEEDCCKBBVA@@.??>j===4](Zij nu zullen het lossen, als het een maand oud is, en gij zult het te lossen geven voor geld, voor vijf sikkels, naar den sikkel des heiligdoms; die doet twintig gera.Z=/(Al wat onder alle vlees, hetwelk zij den Heer brengen, de baarmoeder breekt, hetzij van mens of vee, zal het uwe zijn; doch laat de eerste vrucht der mensen lossen, en de eerste vrucht van het onreine vee ook.6<i(Al het verbannene in Israël zal het uwe zijn.;( De eerste vruchten, die zij den Heer brengen, van al wat op hun land is, zullen de uwe zijn, al wie rein is in uw huis zal daarvan eten.:( Al de beste olie, en al de beste most en koren, namelijk hunne eerstelingen, welke zij den Heer brengen, heb Ik u gegeven.P9( Ik heb ook, met het hefoffer hunner gaven, alle beweegoffers der kinderen Israëls gegeven aan u, en aan uwe zonen en dochters met u, tot een eeuwig recht; al wie rein is in uw huis zal daarvan eten.y8m( Op de allerheiligste plaats zult gij dat eten: al wat mannelijk is zal daarvan eten, want het zal u heilig zijn.w7i( Dat zult gij hebben van het allerheiligste: wat niet aangestoken wordt van al hunne gaven aan al hun spijsoffer, en aan al hun zondoffer, en aan al hun schuldoffer, hetwelk zij Mij brengen, dat zal u en uwen zonen het allerheiligste zijn.,6S(En de Heer sprak tot Aäron: Zie, Ik heb u gegeven mijne hefoffers als priesterdeel van al wat de kinderen Israëls heiligen, u en uwen zonen tot een eeuwig recht.5(Maar gij, en uwe zonen met u, zult uw priesterambt waarnemen, opdat gij dient in allerlei zaken des altaars, en binnen achter het voorhangsel, want uw priesterschap geef Ik u tot een ambt ten geschenke; als een vreemde daartoe nadert, zal hij sterven.94m(Want zie, Ik heb genomen de Levieten uwe broeders uit de kinderen Israëls, en hen u gegeven, den Heer tot een geschenk, opdat zij het ambt bedienen aan de tent der samenkomst.3)(Zo neemt nu waar den dienst des heiligdoms en den dienst des altaars, opdat er voortaan geen verbolgenheid meer zij over de kinderen Israëls.25(Maar zij zullen bij u zijn om den dienst aan de tent der samenkomst waar te nemen, in al het ambt der tent; en geen vreemde zal tot ulieden naderen.K1(En zij zullen uwen dienst en den dienst der gehele tent waarnemen; maar tot het gereedschap des heiligdoms en tot het altaar zullen zij niet naderen, opdat niet beiden sterven, zij en gijlieden.:0o(En uwe broeders van den stam van Levi, uwen vader, zult gij tot u nemen, opdat zij bij u zijn en u dienen; maar gij, en uwe zonen met u, zult zijn vóór de tent der getuigenis.?/ {(En de Heer sprak tot Aäron: Gij, en uwe zonen en uw vaderlijk huis met u, zult de misdaad des heiligdoms dragen; en gij, en uwe zonen met u, zult de misdaad uws priesterambts dragen.U.%( al wie tot de woning des Heren nadert, sterft. Zullen wij dan allen omkomen?z-o( En de kinderen Israëls spraken tot Mozes: zie, wij verderven en komen om, wij worden allen verdelgd en komen om;6,i( En Mozes deed, gelijk de Heer hem geboden had.]+5( En de Heer sprak tot Mozes: Draag Aärons stok weder vóór de ark der getuigenis, opdat hij bewaard worde tot een teken voor de ongehoorzame kinderen, opdat hun murmureren tegen Mij ophoude, en zij niet sterven.* ( En Mozes droeg al deze stokken uit van voor den Heer tot al de kinderen Israëls, zodat zij het zagen; en elk nam zijnen stok./)Y(En des morgens, toen Mozes in de tent der getuigenis ging, vond hij den stok van Aäron, van het huis Levi, bloeiende, en bloesem voortbrengend en amandelen dragende.M((En Mozes legde deze stokken voor den Heer in de tent der getuigenis.;'q(En Mozes sprak tot de kinderen Israëls; en al hunne vorsten gaven hem twaalf stokken, elke vorst één stok naar hun vaderlijk huis; en Aärons stok was ook onder hunne stokken.&)(En wien Ik verkiezen zal, diens stok zal bloeien, opdat Ik het murmureren der kinderen Israëls, hetgeen zij tegen ulieden murmureren, stille.i%M(En leg die in de tent der samenkomst vóór de ark der getuigenis, waar Ik met u zal samenkomen.$(Doch Aärons naam zult gij schrijven op den stok van Levi; want voor elk hoofd van hun vaderlijk huis zal één stok zijn.#5(Spreek tot de kinderen Israëls en neem van hen twaalf stokken, van elken vorst van hun vaderlijk huis één, en schrijf ieders naam op zijnen stok.," W(En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:r!_(2En Aäron kwam weder tot Mozes voor den ingang van de tent der samenkomst, nadat de plaag was opgehouden. (1Zij nu, die aan de plaag gestorven waren, waren veertien duizend en zevenhonderd, behalve degenen, die met Korach gestorven waren.J(0en hij stond tussen de doden en levenden: toen hield de plaag op.C(/En Aäron nam het, gelijk Mozes tot hem gezegd had, en hij liep midden onder de gemeente [en zie, de plaag was aangevangen onder het volk], en hij wierookte en verzoende het volk,sa(.En Mozes sprak tot Aäron: Neem het wierookvat en doe daar vuur in van het altaar, en leg er reukwerk op, en ga schielijk tot de gemeente en verzoen haar; want de hitte des toorns is uitgegaan van den Heer, en de plaag is aangevangen.hK(-Maakt u op uit deze gemeente, Ik wil haar schielijk verdelgen. En zij vielen op hun aangezicht.-W(,en de Heer sprak tot Mozes, zeggende:E(+En Mozes en Aäron gingen tot vóór de tent der samenkomst;;q(*En toen de gemeente zich verzamelde tegen Mozes en Aäron, keerden zij zich tot de tent der samenkomst, en zie, toen bedekte haar de wolk, en de heerlijkheid des Heren verscheen.9()Maar des anderen daags murmureerde de gehele gemeente der kinderen Israëls tegen Mozes en Aäron, zeggende: Gijlieden hebt het volk des Heren gedood.ym((tot ene gedachtenis voor de kinderen Israëls, opdat niemand vreemds, die niet van Aärons zaad is, daartoe nadere om reukwerk te offeren voor den Heer, en het hem niet ga gelijk Korach en zijn rot, gelijk de Heer hem gezegd had door Mozes.!=('En Eleazar, de priester, nam de koperen wierookvaten, die de verbranden gebracht hadden, en sloeg die tot platen, om het altaar daarmede te overtrekken,(&want de wierookvaten van zulke zondaren zijn geheiligd door hunne zielen; dat men die tot brede platen sla en het altaar daarmede overtrekke, want zij zijn geofferd vóór den Heer en geheiligd, en zij zullen den kinderen Israëls tot een teken zijn. ;(%Zeg tot Eleazar, den zoon van Aäron, den priester, dat hij de wierookvaten opneme uit den brand, en het vuur her [waarts] en derwaarts strooie;-W($En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:zo(#Ook ging er een vuur uit van den Heer, en verteerde die tweehonderd en vijftig mannen, die het reukwerk offerden.zo("En geheel Israël, dat rondom hen was, vlood op hun geroep; want zij zeiden: Dat de aarde ons niet ook verslinde! (!en zij voeren levend nederwaarts in den afgrond, met al wat zij hadden, en de aarde overdekte hen, en zij kwamen om uit de gemeente.( en deed haren mond open, en verslond hen met hunne huizen, benevens al de mensen, die bij Korach waren, en met al hunne have;R(En toen hij al deze woorden had uitgesproken, scheurde de aarde onder hen\ 3(maar doet de Heer iets nieuws, dat de aarde haren mond opendoet en hen verslindt met al wat zij hebben, zodat zij levend in den afgrond nedervaren, zo zult gij erkennen, dat deze lieden den Heer gelasterd hebben (indien zij sterven, gelijk alle mensen sterven, of bezocht worden, zoals alle mensen bezocht worden, zo heeft de Heer mij niet gezonden; )(En Mozes sprak: Daaraan zult gij bemerken, dat de Heer mij gezonden heeft om al deze werken te verrichten, en dat zij niet uit mijn hart zijn:7 i(En zij gingen heen van de woning van Korach, Dathan en Abiram; maar Dathan en Abiram gingen uit en traden aan den ingang hunner tenten met hunne vrouwen, zonen en kinderkens.F (En hij sprak tot de gemeente, zeggende: Wijkt toch van de hutten dezer goddeloze mensen, en raakt niets aan van hetgeen het hunne is, opdat gij niet misschien in enige hunner zonden omkomt._9(En Mozes stond op en ging tot Dathan en Abiram, en de oudsten van Israël volgden hem.eE(Spreek tot de gemeente, zeggende: Wijkt rondom van de woning van Korach en Dathan en Abiram.,U(En de Heer sprak tot Mozes zeggende:H (Maar zij vielen op hun aangezicht en spraken: Ach God, Gij, die een God zijt der geesten van alle vlees, omdat één man gezondigd heeft, wilt Gij daarom op de gehele gemeente verbolgen zijn?J(Scheidt u af van deze gemeente, opdat Ik haar schielijk verdelge.7k(en de Heer sprak tot Mozes en Aäron, zeggende:(K(en Korach vergaderde tegen hen de gehele gemeente voor den ingang van de tent der samenkomst. Maar de heerlijkheid des Heren verscheen voor de gehele gemeente,&G(En elk nam zijn wierookvat en legde daar vuur in, en deed daar reukwerk op; en zij traden voor den ingang van de tent der samenkomst, en Mozes en Aäron ook;!=(en ieder neme zijn wierookvat en legge daar reukwerk op, en trede herwaarts voor den Heer, elk met zijn wierookvat, tweehonderd en vijftig wierookvaten.oY(En hij sprak tot Korach: Gij en uw gehele rot zult morgen vóór den Heer zijn; gij en zij, en Aäron;-~U(Toen werd Mozes zeer toornig en sprak tot den Heer: Keer u niet tot hun spijsoffer; ik heb niet één ezel van hen genomen, en heb niemand van hen ooit leed gedaan.M}(Hoe schoon hebt gij ons gebracht in een land, waar melk en honig vloeit, en ons akkers en wijngaarden tot een erfdeel gegeven! Wilt gij dezen mannen ook de ogen uitrukken? Wij komen niet opwaarts.|9( Is het te weinig, dat gij ons uit het land gevoerd hebt, waar melk en honig vloeit, om ons te doden in de woestijn? Moet gij ook nog over ons heersen?}{u( En Mozes zond heen en liet Dathan en Abiram, de zonen van Eliab ontbieden; maar zij zeiden: Wij komen niet opwaarts.pz[( Gij en uw gehele rot maakt een oproer tegen den Heer; want wat is Aäron, dat gij tegen hem murmureert?y( Hij heeft u, en al uwe broeders, de zonen van Levi, met u, tot zich genomen, en tracht gij nu ook naar het priesterschap?cxA( is het u te weinig, dat de God van Israël u heeft afgezonderd van de gemeente van Israël, om u tot Hem te doen naderen, om het ambt der woning des Heren waar te nemen, en voor de gemeente te treden om haar te dienen?Fw(En Mozes sprak tot Korach: Hoort toch, gij kinderen van Levi:-vU(en legt vuur daarin, en doet reukwerk daarop vóór den Heer op morgen; en wien de Heer verkiezen zal, die zij heilig. Gij maakt het te veel, gij kinderen van Levi.Cu(Doet dit: neemt u wierookvaten, Korach en zijn gehele rot,7ti(en hij sprak tot Korach en tot zijn gehele rot: Morgen zal de Heer bekendmaken, wie de zijne is, wie heilig is en Hem naderen zal; wien Hij verkiest, die zal tot Hem naderen.;ss(Toen Mozes dat hoorde, viel hij op zijn aangezicht,[r1(en zij vergaderden zich tegen Mozes en Aäron en spraken tot hen: Gij maakt het te veel. Want de gehele gemeente is overal heilig, en de Heer is onder haar; waarom verheft gij u dan boven de gemeente des Heren?/qY(stonden op tegen Mozes, benevens enige mannen onder de kinderen Israëls, tweehonderd en vijftig van de voornaamste in de gemeente, raadsheren en aanzienlijke lieden;p 9(En Korach, de zoon van Jizhar, zoon van Kohath, zoon van Levi, benevens Dathan en Abiram, zonen van Eliab, en On, de zoon van Peleth, zonen van Ruben,qo]()Ik ben de Heer, uw God, die u uit Egypteland gevoerd heb, opdat Ik uw God zou zijn, Ik, de Heer, uw God.Yn-((Daarom zult gij gedenken en doen al mijne geboden, en heilig zijn voor uwen God.nmW('En de franjes zullen u daartoe dienen, dat, als gij ze aanziet, gij gedenkt aan al de geboden des Heren, en die doet; en gij zult niet volgen het goeddunken uws harten, noch uwer ogen, waardoor gij u tot afgoderij laat vervoeren.Nl(&Spreek tot de kinderen Israëls en zeg tot hen, dat zij zich franjes maken aan de hoeken hunner klederen, onder al uwe nakomelingen, en dat zij blauwe snoertjes op die franjes aan de hoeken zetten.#kC(%En de Heer sprak tot Mozes: j($Toen bracht de gehele gemeente hem buiten voor het leger, en stenigde hem, zodat hij stierf, gelijk de Heer aan Mozes geboden had.xik(#De Heer nu sprak tot Mozes: Die man zal den dood sterven; de geheel gemeente zal hem stenigen buiten het leger.mhU("En zij hielden hem in bewaring, want het was nog niet uitdrukkelijk verklaard, wat men hem doen zou.xgk(!En die hem gevonden hadden, toen hij hout zamelde, brachten hem tot Mozes en Aäron en voor de gehele gemeente.rf_( Terwijl nu de kinderen Israëls in de woestijn waren, vonden zij een man, hout opzamelende op den sabbat. e (want hij heeft het woord des Heren veracht en zijn gebod laten varen; hij zal zekerlijk uitgeroeid worden; de schuld zij op hem.d9(Maar als iemand uit moedwil iets doet, hetzij een inboorling of vreemdeling, die heeft den Heer gesmaad: zulk een zal uitgeroeid worden uit zijn volk,6cg(En het zal ééne wet zijn voor dengeen, die uit onwetendheid misdaan heeft, beide voor den inboorling onder de kinderen Israëls en voor den vreemdeling, die onder u woont.(bK(En de priester zal dien dwalende verzoenen met het zondoffer, voor zijne onwetendheid vóór den Heer, opdat hij hem verzoene; dan zal het hem vergeven worden. a(Maar wanneer ene enkele ziel door onwetendheid mocht gezondigd hebgen, zo zal deze ene éénjarige geit tot een zondoffer brengen.-`U(Dan wordt het aan de gehele gemeente der kinderen Israëls vergeven, alsook den vreemdeling, die onder u woont, dewijl het gehele volk in zulk ene onwetendheid was._ (En de priester zal alzo de gehele gemeente der kinderen Israëls verzoenen, en het zal hun vergeven worden, want het was ene onwetendheid. En zij zullen hunne gave den Heer tot een offer brengen, en hun zondoffer, vóór den Heer, voor hunne onwetendheid.^3(indien nu de gemeente iets uit onwetendheid zal gedaan hebben, zo zal de gehele gemeente een jongen var uit de runderen tot een brandoffer bereiden, den Heer tot een liefelijken reuk, met zijn spijsoffer en drankoffer, naar het voorschrift, en een geitebok tot een zondoffer.|]s(van al wat de Heer u door Mozes geboden heeft, van dien dag af, dat Hij begon te gebieden, tot op uwe nakomelingen:y\m(En wanneer gij uit dwaling enige dezer geboden niet zult gedaan hebben, welke de Heer tot Mozes gesproken heeft,l[S(alzo zult gij ook den Heer van de eerstelingen uws deegs een hefoffer brengen gij uwe nakomelingen.~Zw(gij zult van de eerstelingen uws deegs een koek tot een hefoffer brengen, gelijk aan het hefoffer van uwen dorsvloer;YY-(en gij eet van het brood in dat land, zo zult gij den Heer een hefoffer brengen:oXY(Spreek tot de kinderen Israëls en zeg tot hen: Als gij in het land komt, in hetwelk Ik u brengen zal,-WW(En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:VV'(Eéne wet en één recht zal voor u en den vreemdeling zijn, die bij u woont.DU(Voor de gehele gemeente zij enerlei inzetting, beide voor u en den vreemdeling; ene eeuwige inzetting zal het zijn bij uwe nakomelingen, zodat voor den Heer de vreemdeling zij gelijk gij.3Ta(En indien een vreemdeling bij u woont, of onder u bij uwe nakomelingen is, en hij wil den Heer een offer tot een liefelijken reuk bereiden, die zal doen, gelijk gij doet.mSU( Wie een inboorling is, zal zulks doen, opdat hij den Heer een offer brenge tot een liefelijken reuk.eRE( Naardat het getal is van deze offers, zal ook het getal der spijsoffers en drankoffers zijn.dQC( Alzo zult gij doen met een os, met een ram en met het kleine vee van de lammeren of geiten.nPW( en van wijn tot een drankoffer ook een halve hin. Dit is een offer den Heer tot een liefelijken reuk.tOc( zo zult gij bij het rund een spijsoffer offeren van drie tienden meelbloem, gemengd met een halve hin olie;Ny(Doch wilt gij een rund tot een brandoffer, of tot een bijzonder beloofd offer, of tot een dankoffer den Heer bereiden,{Mq(en van wijn tot een drankoffer zult gij ook het derde deel van een hin offeren, den Heer tot een liefelijken reuk.L'(Maar als er een ram geofferd wordt, zult gij tot een spijsoffer bereiden twee tienden meelbloem, gemengd met een derde deel van een hin olie;K+(en van wijn tot een drankoffer zult gij ook een vierde deel van een hin nemen bij het brandoffer of slachtoffer, als er een lam geofferd wordt.J%(zo zal hij, die zijn gave den Heer offeren wil, tot een spijsoffer nemen een tiende meelbloem, gemengd met het vierde deel van een hin olie;bI?(en gij wilt den Heer een offer bereiden, hetzij een brandoffer of een offer van ene bijzondere gelofte, of een vrijwillig offer, of uw feestoffer, om den Heer een liefelijken reuk te maken van runderen of van schapen:wHi(Spreekt tot de kinderen Israëls en zeg tot hen: Als gij komt in het land uwer woning, hetwelk Ik u geven zal,,G W(En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:F (-Toen kwamen de Amalekieten en Kanaänieten af, die op het gebergte woonden, en sloegen hen, en verstrooiden hen tot aan Horma.E%(,Doch zij trokken echter roekeloos op naar de hoogte van het gebergte; maar de ark des verbonds des Heren en Mozes kwamen niet uit het leger./DY(+Want de Amalekieten en Kanaänieten zijn aldaar vóór u, en gij zult door het zwaard vallen, omdat gij u van den Heer hebt afgekeerd; en de Heer zal niet met u zijn.fCG(*Trekt niet op, want de Heer is niet onder u; opdat gij niet geslagen wordt voor uwe vijanden.cBA()Maar Mozes sprak: Waarom overtreedt gij alzo het gebod des Heren? Het zal u niet gelukken.ZA/((en zij maakten zich des morgens vroeg op en trokken op de hoogte van het gebergte, zeggende: Hier zijn wij, en wij zullen optrekken naar de plaats, van welke de Heer gesproken heeft; want wij hebben gezondigd.]@5('En Mozes sprak deze woorden tot al de kinderen Israëls. Toen treurde het volk zeer,?'(&Maar Jozua, de zoon van Nun, en Kaleb, de zoon van Jefunne, bleven in het leven van de mannen, die heengegaan waren om het land te bespieden.s>a(%die mannen, die van het land een kwaad gerucht hadden doen uitgaan, stierven door ene plaag voor den Heer.=9($Al die mannen nu, welke Mozes gezonden had om dat land te bespieden, en die wedergekomen waren en de gehele gemeente daartegen hadden doen murmureren,2<_(#Ik, de Heer, heb het gezegd; dat zal Ik ook doen aan deze gehele boze gemeente, die tegen Mij opgestaan is. In deze woestijn zullen zij te niet worden en aldaar sterven.W;)("naar het getal der veertig dagen, in welke gij dat land bespied hebt; elke dag zal een jaar gelden, zodat gij uwe misdaad veertig jaren dragen zult, opdat gij gewaar wordt wat het is, als Ik de hand aftrek.:1(!En uwe kinderen zullen herders zijn in deze woestijn, veertig jaar, en uwe afhoerering dragen, totdat uwe lichamen in deze woestijn gevallen zijn,99o( Maar uwe lichamen zullen vallen in deze woestijn.8/(Uwe kinderkens, van welke gij zeidet: Zij zullen ten roof zijn, die zal Ik daarin brengen, opdat zij het land leren kennen, hetwelk gij verwerpt./7Y(zult niet in dat land komen, over hetwelk Ik mijne hand opgeheven heb, dat Ik u daarin zou laten wonen, behalve Kaleb, de zoon van Jefunne, en Jozua, de zoon van Nun.6-(Uwe lichamen zullen in deze woestijn vallen; en gij allen, die geteld zijt, van twintig jaar en daarboven, gij, die tegen Mij gemurmureerd hebt,5y(Daarom zeg tot hen: Zo waarachtig als Ik leef, spreekt de Heer, Ik zal u doen, gelijk gij voor mijne oren gezegd hebt. 4;(Hoelang murmureert deze boze gemeente tegen Mij? Want Ik heb het murmureren der kinderen Israëls, waarmede zij tegen Mij gemurmureerd hebben, gehoord.73k(En de Heer sprak tot Mozes en Aäron, zeggende: 2(Maar de Amalekieten en Kanaänieten wonen in het dal; keert dan morgen terug, en trekt de woestijn in op den weg naar de Schelfzee.B1(Doch mijn knecht Kaleb, omdat een andere geest bij hem is, en hij Mij getrouw nagevolgd heeft, dien zal Ik in het land brengen, in hetwelk hij gekomen is, en zijn zaad zal het bezitten.0}(geen hunner zal het land zien, hetwelk Ik hunnen vaderen gezworen heb, en niemand zal het zien, die Mij gelasterd heeft.K/(Want al de mannen, die mijne heerlijkheid en mijne tekenen gezien hebben, welke Ik gedaan heb in Egypte en in de woestijn, en die Mij nu tienmaal verzocht en naar mijne stem niet gehoord hebben,g.I(Maar zo waarachtig als Ik leef, zal de gehele wereld van de heerlijkheid des Heren vol worden.K-(En de Heer sprak: Ik heb het hun vergeven, gelijk gij gezegd hebt.,)(Zo wees dan genadig over de misdaad dezes volks, naar uwe grote barmhartigheid, gelijk Gij dit volk ook verdragen hebt van Egypte tot hiertoe.L+(De Heer is lankmoedig en van grote barmhartigheid, en vergeeft misdaad en overtreding, en houdt niemand onschuldig, maar bezoekt de misdaad der vaderen aan de kinderen, tot in het derde geslacht.Y*-(Zo laat nu de kracht des Heren groot worden, zoals Gij gesproken hebt, zeggende:)(De Heer kon dit volk niet in het land brengen, hetgeen Hij hun gezworen had; daarom heeft Hij hen geslacht in de woestijn.((En zoudt Gij dit volk doden als een enig man, dan zouden de volken, die dit gerucht van U gehoord hebben, voorzeker zeggen:'7(En men zal zeggen tot de inwoners van dit land, hoe men gehoord heeft, dat Gij, Heer, onder dit volk zijt, dat Gij van aangezicht tot aangezicht gezien wordt, en uwe wolk over hen staat, en dat Gij, Heer, bij dag in ene wolkkolom en bij nacht in ene vuurkolom voor hen uitgaat.&( Maar Mozes sprak tot den Heer: Dan zullen de Egyptenaars het horen; want Gij hebt dit volk door uwe kracht uit hun midden uitgevoerd.v%g( Ik zal hen met de pest slaan en hen verdelgen, en u zal Ik tot een groter en machtiger volk maken dan dit is. $;( En de Heer sprak tot Mozes: Hoelang lastert dit volk Mij, en hoelang zullen zij niet aan Mij geloven, bij al de tekenen, welke Ik onder hen gedaan heb?#/( Toen sprak al het volk, dat men hen zou stenigen. Maar de heerlijkheid des Heren verscheen in de tent der samenkomst aan al de kinderen Israëls.O"( Valt maar niet af van den Heer, en vreest voor het volk dezes lands niet, want wij zullen hen als brood verteren; hunne beschutting is van hen geweken, maar de Heer is met ons: vreest niet voor hen.!(Als de Heer ons genadig is, zal Hij ons in dat land brengen en het ons geven; het is een land, waar melk en honig vloeit. (en zij spraken tot de gehele gemeente der kinderen Israëls: Het land, dat wij doorwandeld hebben om het te bespieden, is zeer goed.}u(En Jozua, de zoon van Nun, en Kaleb, de zoon van Jefunne, die ook dat land bespied hadden, scheurden hunne klederen;xk(Maar Mozes en Aäron vielen op hun aangezicht voor de gehele vergadering van de gemeente der kinderen Israëls.lS(En de een sprak tot den ander: Laat ons een hoofdman over ons stellen en weder naar Egypte trekken.7i(Waarom voert de Heer ons in dit land, zodat wij door het zwaard vallen en onze vrouwen en onze kinderen ten roof worden? Is het niet beter, dat wij weder naar Egypte trekken?:o(en al de kinderen Israëls murmureerden tegen Mozes en Aäron, en de gehele gemeente sprak tot hen: Och, dat wij in Egypteland gestorven waren, of nog stierven in deze woestijn!] 7(Toen verhief de gehele gemeente hare stem en jammerde, en het volk weende dien nacht;!=( !Wij zagen daar ook reuzen, kinderen van Enak, uit het geslacht der reuzen; en wij waren in onze ogen als sprinkhanen, en zo waren wij ook in hunne ogen.3( En zij deden van het land, hetwelk zij bespied hadden, een kwaad gerucht uitgaan onder de kinderen Israëls, zeggende: Dat land, door hetwelk wij gegaan zijn om het te bespieden, verteert zijne inwoners, en al het volk, hetwelk wij daarin zagen, zijn lieden van grote lengte.( Maar de mannen, die met hem waren opgetrokken, zeiden: Wij kunnen niet optrekken tegen dat volk, want zij zijn ons te sterk.( Maar Kaleb bracht het volk tot zwijgen tegen Mozes, en sprak: Laat ons optrekken en dat land innemen, want wij kunnen het overweldigen.F( Ook wonen de Amalekieten in het land, tegen het Zuiden, de Hethieten, en Jebusieten en Amorieten wonen op het gebergte, en de Kanaänieten wonen aan de zee en aan den oever van den Jordaan.%( Maar dit is er tegen, dat er een machtig volk in woont, en er zeer grote en vaste steden in zijn; en wij zagen ook kinderen van Enak aldaar.1( En zij verhaalden hun en spraken: Wij zijn in het land gekomen, waarheen gij ons gezonden hebt, waar melk en honig vloeit, en dit is zijne vrucht.zo( gingen heen, en kwamen tot Mozes en Aäron en tot de gehele gemeente der kinderen Israëls, in de woestijn Paran, te Kades, en brachten bericht weder aan hen en aan de gehele gemeente, hoe het stond, en lieten hun de vruchten des lands zien. O~~&}}d}||y{{/zzlzyytxwwAvvv9uutt?sss5rrqq*poo?nnXmmlll>i==>u 5$x'`, G y D ^- ]|QlESF!(Dit zijn de geslachten van Simeon: twee en twintig duizend en tweehonderd.jEO( Zerah, van dien komt het geslacht der Zerahieten; Saul, van dien komt het geslacht der Saulieten.OD( Simeons zonen naar hunne geslachten waren: Nemuël, van dien komt het geslacht der Nemuëlieten; Jamin, van dien komt het geslacht der Jaminieten; Jachin, van dien komt het geslacht der Jachinieten;/C[( Maar de zonen van Korach stierven niet.-BU( en de aarde haren mond opendeed, en hen verslond met Korach, toen dat rot stierf, toen het vuur tweehonderd en vijftig mannen verteerde en zij tot een teken werden.`A;( en Eliabs zonen waren Nemuël, en Dathan, en Abiram: dezen zijn die Dathan en Abiram, de voornamen in de gemeente die tegen Mozes en Aäron opstonden in de samenrotting van Korach, toen zij tegen den Heer opstonden,'@K(En de zoon van Pallu was Eliab;l?S(Dit zijn de geslachten van Ruben, en hun getal was drie en veertig duizend zeven honderd en dertig.m>U(Hezron, van dien komt het geslacht der Hezronieten; Karmi, van dien komt het geslacht der Karmieten.+=Q(Ruben, de eerstgeborene van Israël. Rubens zonen nu waren: Henoch, van dien komt het geslacht der Henochieten; Pallu, van dien komt het geslacht der Palluïeten;</(tot hen die twintig jaar oud waren en daarboven, zoals de Heer aan Mozes geboden had en aan de kinderen Israëls, die uit Egypte getrokken waren.};u(En Mozes, benevens de priester Eleazar, sprak in de vlakke velden der Moabieten, aan den Jordaan, tegenover Jericho,=:u(Neemt de som van de gehele gemeente der kinderen Israëls op, van twintig jaar af en daarboven, naar hunne vaderhuizen, allen die bekwaam zijn in Israël om ten strijde te trekken.k9 S(En na de plaag sprak de Heer tot Mozes, en tot Eleazar, den zoon van den priester Aäron, zeggende:a8=(Want zij hebben u schade gedaan met hunne listigheid, waarmede zij u verstrikt hebben door Peor, en door hunne zuster Kozbi, de dochter van den vorst der Midianieten, die gedood is op den dag der plaag, om Peors wil.17_(Doe den Midianieten schade en versla hen.-6W(En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:5+(En de Midianietische vrouw, die ook gedood was, was genaamd Kozbi, de dochter van Zur, die een vorst was van een geslacht onder de Midianieten.!4=(De Israëlietische man nu, die gedood was met de Midianietische vrouw, was genaamd Zimri, de zoon van Salu, een vorst van een vaderhuis der Simeonieten.$3C( En hij, en zijn zaad na hem, zal hebben het verbond des eeuwigen priesterschaps, omdat hij voor zijnen God geijverd en de kinderen Israëls verzoend heeft.=2w( Daarom zeg: Zie, Ik geef hem mijn verbond des vredes.[11( Pinehas, de zoon van Eleazar, den zoon van Aäron, den priester, heeft mijn gramschap van de kinderen Israëls afgewend, door zijnen ijver voor Mij, opdat Ik niet in mijnen ijver de kinderen Israëls verdelgde.-0W( En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:@/}( En er werden gedood in de plaag vier en twintig duizend.J.(En hij ging den Israëlietischen man achterna tot in de kamer, en doorstak hen beiden, den Israëlietischen man en de vrouw, door hunnen buik. Toen hield de plaag op onder de kinderen Israëls.-#(Toen Pinehas, de zoon van Eleazar, den zoon van Aäron, den priester, dat zag, stond hij op uit de gemeente en nam ene spies in zijne hand.t,c(En zie, een man uit de kinderen Israëls kwam, en bracht tot zijne broeders ene Midianietische vrouw, voor het oog van Mozes en de gehele gemeente der kinderen Israëls, terwijl dezen weenden voor den ingang van de tent der samenkomst.t+c(En Mozes sprak tot de rechters van Israël: Een ieder dode zijne lieden, die Baäl-Peor aangehangen hebben.8*k(en de Heer sprak tot Mozes: Neem al de oversten des volks en hang hen op, voor den Heer, in het aanzien der zon, opdat de hitte van des Heren toorn van Israël afgewend worde.V)'(En Israël hing Baäl-Peor aan; toen ontstak de toorn des Heren over Israël,_(9(die het volk tot het offer harer goden nodigden, en het volk at, en aanbad hare goden.l' U(En Israël nam zijn verblijf in Sittim; en het volk begon te hoereren met de dochters der Moabieten,m&U(En Bileam maakte zich op en trok heen, en kwam weder aan zijne plaats; en Balak trok ook zijnen weg.W%)(En schepen uit Sittim zullen Assur en Heber verdelgen, en ook hij zal omkomen.h$K(En hij hief nog eens zijne spreuk op en zeide: Ach, wie zal kunnen leven, als God dit doen zal?W#)(Maar, o Kain, gij zult verbrand worden, als Assur u gevankelijk wegvoeren zal. "(En toen hij de Kenieten zag, hief hij zijne spreuk op en zeide: Vast is uwe woning, en gij hebt uw nest op ene steenrots gesteld.!)(En toen hij de Amalekieten zag, hief hij zijne spreuk op en zeide: Amalek is de eerste onder de heidenen, maar zal ten laatste geheel omkomen.b ?(Uit Jakob zal de heerschappijvoerder komen, en verdelgen het overgeblevene van de steden.|s(Edom zal hij innemen, en Seïr, dat hem vijandig is, zal hem onderworpen zijn; maar Israël zal overwinning hebben.`;(Ik zie hem, maar nu niet; ik aanschouw hem, maar niet nabij. Er zal ene ster uit Jakob opgaan, en een schepter uit Israël opkomen, die zal de vorsten der Moabieten verpletteren, en alle kinderen van Seth verstoren.'I(de hoorder van Gods redenen, en die de kennis des Hoogsten heeft, die de openbaring des Almachtigen ziet, en wien de ogen geopend worden, als hij nederknielt: (En hij hief zijne spreuk op en zeide: Bileam, de zoon van Beor, spreekt, de man, wien de ogen geopend zijn, zegt het; hij spreekt,}u(En nu, zie, ik ga heen tot mijn volk, kom, laat mij u aankondigen, wat dit volk aan uw volk doen zal in later dagen.O( Indien Balak mij zijn huis vol zilver en goud gaf, zo zou ik toch aan des Heren woord niet voorbij kunnen, om kwaad of goed te doen naar mijn hart; maar wat de Heer spreken zal, dát zal ik spreken?wi( En Bileam antwoordde hem: Heb ik niet reeds tot uwe boden, die gij tot mij gezonden hebt, gesproken, zeggende:wi( En nu, maak u weg naar uwe plaats. Ik dacht, dat ik u zou eren, maar zie, de Heer heeft die eer van u geweerd.N( Toen ontstak de toorn van Balak tegen Bileam, en hij sloeg zijne handen tezamen en sprak tot hem: Ik heb u ontboden, dat gij mijne vijanden vloeken zoudt, en zie, gij hebt hen nu driemaal gezegend.7( Hij heeft zich nedergelegd als een leeuw en als een jonge leeuw; wie wil tegen hem opstaan? Gezegend zij wie u zegent, en vervloekt zij wie u vloekt.D(God heeft hem uit Egypte gevoerd, zijne kracht is als van een eenhoorn; hij zal de heidenen, zijne vervolgers, verteren, en hun gebeente vermorselen, en hen met zijne pijlen verpletteren.3(Water zal uit zijnen emmer vlieten, en zijn zaad zal aan vele wateren zijn; zijn koning zal hoger worden dan Agag, en zijn rijk zal zich verheffen.(Als beken, die zich verspreiden, als hoven aan ene rivier; als aloëbomen door den Heer geplant, als cederen aan de wateren.E(Hoe schoon zijn uwe tenten, Jakob, en uwe woningen, Israël!~w(de hoorder van Gods redenen die de openbaring des Almachtigen ziet, wien de ogen geopend worden, als hij nederknielt: (en hij hief zijne spreuk op en zeide: Bileam, de zoon van Beor, spreekt, de man, wien de ogen geopend zijn, zegt het; hij spreekt,tc(hief zijne ogen op en zag Israël, hoe zij gelegerd waren naar hunne stammen; en de Geest Gods kwam op hem,; s(Toen nu Bileam zag, dat het den Heer behaagde, dat hij Israël zegende, zo ging hij niet heen, gelijk te voren, om toverij te plegen, maar keerde zijn aangezicht naar de woestijn,Y -(Balak deed, zoals Bileam zeide; en hij offerde een var en een ram op elk altaar.q ](En Bileam sprak tot Balak: Bouw mij hier zeven altaren, en bereid mij hier zeven varren en zeven rammen.U %(En hij voerde hem op de hoogte van den berg Peor, die naar de woestijn ziet. (Balak sprak tot hem: Kom toch, ik zal u aan ene andere plaats brengen, of het misschien God behage, dat gij het mij aldaar vloekt.t c(En Bileam antwoordde en sprak tot Balak: Heb ik u niet gezegd: Al wat de Heer spreken zal, dat zal ik doen?I (Toen sprak Balak tot Bileam: Gij zult noch vloeken noch zegenen.;q(Zie, het volk zal opstaan als ene jonge leeuw en het zal zich verheffen als een leeuw; het zal zich niet nederleggen, totdat het den roof eet en het bloed der verslagenen drinkt./(Want er is geen tovenaar in Jakob en geen waarzegger in Israël. Op zijnen tijd zal men aan Jakob en aan Israël zeggen, welke wonderen God doet.P(God heeft hem uit Egypte gevoerd; zijne kracht is als van een eenhoorn.(Men ziet geen onheil in Jakob en geen moeite in Israël. De Heer, zijn God, is bij hem, en het trompetgeschal zijns konings is onder hem.[1(Zie, om te zegenen ben ik hier gebracht; Hij zegent en ik kan het niet veranderen.1](God is niet een mens, dat Hij liegen zou, noch een mensenkind, dat Hem iets kon berouwen; zou Hij iets zeggen en het niet doen, zou Hij iets spreken en het niet houden?{q(En hij hief zijne spreuk op en zeide: Sta op, Balak, en hoor! Neem ter ore, gij zoon van Zippor, hetgeen ik u zeg!&G(En toen hij weder tot hem kwam, zie, toen stond hij bij zijn brandoffer, benevens de vorsten der Moabieten; en Balak sprak tot hem: Wat heeft de Heer gezegd?xk(En de Heer ontmoette Bileam, en gaf hem het woord in zijnen mond, en sprak: Ga weder tot Balak en spreek aldus.W~)(En hij sprak tot Balak: Treed gij hier bij uw brandoffer; ik zal daar wachten.}(En hij voerde hem op ene ruime plaats op de hoogte van Pisga; en hij bouwde zeven altaren, en offerde op elk altaar een var en een ram.|/( En Balak sprak tot hem: Kom toch met mij aan ene andere plaats, van waar gij zijn einde ziet, maar het niet geheel ziet, en vloek het mij aldaar.h{K( Maar hij antwoordde en sprak: Moet ik niet doen en spreken hetgeen de Heer in mijnen mond legt?z}( Toen sprak Balak tot Bileam: Wat doet gij mij? Ik heb u laten halen om mijn vijanden te vloeken, en zie, gij zegent hen!+yQ( Wie kan tellen het stof van Jakob en het getal van het vierde deel van Israël? Mijne ziel sterve den dood der rechtvaardigen, en mijn einde zij gelijk het zijne.,xS( Want van de hoogte der steenrotsen zie ik hem, en van de heuvelen aanschouw ik hem. Zie, dit volk zal afgezonderd wonen, en niet onder de heidenen gerekend worden.ewE(Hoe zal ik vloeken, wien God niet vloekt, en hoe zal ik schelden, wien de Heer niet scheldt?Rv(Toen hief hij zijn spreuk op en zeide: Uit Syrië heeft Balak, de koning der Moabieten, mij laten halen, van het gebergte tegen het Oosten, [en sprak]: Kom, vloek mij Jakob! Kom, scheld Israël!wui(En toen hij weder tot hem kwam, zie, toen stond hij bij zijn brandoffer, benevens al de vorsten der Moabieten.gtI(De Heer echter gaf Bileam het woord in den mond, en zeide: Ga weder tot Balak en spreek aldus.s(En God ontmoette Bileam; en hij sprak tot Hem: Zeven altaren heb ik toegericht; en op elk altaar een var en een ram geofferd.Ar}(En Bileam sprak tot Balak: Treed gij bij uw brandoffer, en ik zal heengaan, of mij misschien de Heer ontmoet, opdat ik u bekend make, wat Hij mij openbaart. En hij ging schielijk heen.{qq(En Balak deed gelijk Bileam hem gezegd had, en beiden, Balak en Bileam, offerden op elk altaar een var en een ram.pp ](En Bileam sprak tot Balak: Bouw mij hier zeven altaren, en bereid mij hier zeven varren en zeven rammen.o}()En des morgens nam Balak Bileam en voerde hem op de hoogte van Baäl, dat hij van daar kon zien tot het einde des volks.qn]((En Balak offerde runderen en schapen, en zond daarvan naar Bileam en naar de vorsten, die bij hem waren.Hm ('Alzo trok Bileam met Balak, en zij kwamen naar Kirjath Chuzoth.!l=(&Bileam antwoordde hem. Zie, ik ben tot u gekomen; doch hoe kan ik iets anders spreken, dan hetgeen God mij in den mond zal leggen? Dát moet ik spreken.#kA(%en hij sprak tot hem: Heb ik niet tot u gezonden en u laten ontbieden? Waarom zijt gij dan niet tot mij gekomen? Meent gij, dat ik u niet genoeg kon eren?(jK($Toen Balak hoorde, dat Bileam kwam, trok hij uit hem te gemoet, in de stad der Moabieten, gelegen aan de Arnon, welke is aan den uitersten grenspaal des lands;/iY(#Maar de Engel des Heren sprak tot hem: Trek heen met die mannen; doch gij zult niet anders spreken dan wat ik u zeggen zal. Alzo trok Bileam met de vorsten van Balak.:ho("Toen sprak Bileam tot den Engel des Heren: Ik heb gezondigd, doch ik heb niet geweten, dat gij mij tegenstondt op den weg; en nu, zo het u niet behaagt, zal ik weder terugkeren.3ga(!en de ezelin heeft mij gezien en is driemaal voor mij geweken; anders, indien zij niet voor mij geweken was, zou ik u reeds gedood, maar haar in het leven gelaten hebben.3fa( En de Engel des Heren sprak tot hem: Waarom hebt gij uwe ezelin nu driemaal geslagen? Zie ik ben uitgegaan om u te weerstaan, want uw weg is voor mijne ogen verderfelijk;9em(Toen opende de Heer Bileam de ogen, zodat hij den Engel des Heren zag, staande op den weg met een ontbloot zwaard in zijne hand; en hij neigde en boog zich met zijn aangezicht.3da(De ezelin sprak tot Bileam: Ben ik niet uwe ezelin, op welke gij gereden hebt van toen ik de uwe werd tot op dezen dag toe? Placht ik u ooit zó te doen? Hij zeide: Neen.vcg(En Bileam sprak tot de ezelin: Omdat gij mij hoont; och, dat ik een zwaard in mijne hand had, ik zou u doden.b(Toen opende de Heer den mond der ezelin, en zij sprak tot Bileam: Wat heb ik u gedaan, dat gij mij nu driemaal geslagen hebt?a/(en toen de ezelin den Engel des Heren zag, viel zij onder Bileam op hare knieën; toen ontstak Bileams toorn en hij sloeg de ezelin met een stok.`(Toen ging de Engel des Heren verder, en trad aan ene enge plaats, waar geen weg was om te wijken, noch ter rechter nog ter linkerhand; _(En toen de ezelin den Engel des Heren zag, drong zij naar den muur, en klemde Bileams voet aan den muur; en hij sloeg haar nog meer.h^K(Toen trad de Engel des Heren in het pad bij de wijngaarden, waar aan beide zijden een muur was.V]'(En de ezelin zag den Engel des Heren, staande op den weg, met een ontbloot zwaard in zijne hand; en de ezelin week van den weg af en ging het veld op; maar Bileam sloeg haar, opdat zij op den weg zou gaan.@\{(Doch de toorn Gods ontstak, omdat hij heentrok; en de Engel des Heren trad op den weg, opdat hij hem tegenstond. Hij nu reed op zijne ezelin, en twee van zijne knechten waren met hem.m[U(Toen stond Bileam des morgens op en zadelde zijne ezelin, en trok heen met de vorsten der Moabieten.5Ze(Toen kwam God des nachts tot Bileam en sprak tot hem: Zijn die mannen gekomen om u te ontbieden, zo maak u op en trek met hen; doch wat Ik u zeggen zal, dát zult gij doen.hYK(Maar blijft toch ook hier dezen nacht, opdat ik verneme wat de Heer verder tot mij spreken zal.[X1(Doch Bileam antwoordde en sprak tot de dienaars van Balak: Indien Balak mij zijn huis vol zilver en goud gaf, zo zou ik toch niet kunnen overtreden het bevel van den Heer, mijnen God, om klein of groot te doen:mWU(want ik zal u hoog eren, en al wat gij mij zegt, dat wil ik doen: kom slechts en vloek mij dit volk.V(en toen die tot Bileam kwamen, spraken zij tot hem: Aldus laat Balak, de zoon van Zippor, u zeggen: Weiger toch niet tot mij te komen;YU-(Toen zond Balak nog groter en aanzienlijker vorsten dan de eerste geweest waren;vTg(En de vorsten der Moabieten maakten zich op, kwamen tot Balak en spraken: Bileam weigerde met ons te trekken.S+( Toen stond Bileam des morgens op, en sprak tot de vorsten van Balak: Gaat heen naar uw land; want de Heer wil niet toelaten, dat ik met u trek.cRA( Maar God sprak tot Bileam: Ga niet met hen; vloek ook dat volk niet, want het is gezegend.0Q[( Zie, een volk is uit Egypte getrokken en bedekt het aangezicht der aarde: zo kom nu en vervloek het, opdat ik, daartegen strijdende, het moge overwinnen en verdrijven.mPU( En Bileam sprak tot God: Balak, de zoon van Zippor, de koning der Moabieten, heeft tot mij gezonden:NO( En God kwam tot Bileam en sprak: Wie zijn die lieden, die bij u zijn? N;(En hij sprak tot hen: Blijft hier den nacht over, opdat ik u wederzegge, zoals de Heer mij zeggen zal. Alzo bleven de vorsten der Moabieten bij Bileam.EM(En de oudsten der Moabieten gingen heen met de oudsten der Midianieten, en hadden het loon der waarzeggingen in hunne hand, en gingen tot Bileam in, en zeiden tot hem de woorden van Balak.YL-(zo kom nu en vervloek mij dit volk, want het is mij te machtig, opdat ik het moge slaan en uit het land verdrijven; want ik weet, dat wien gij zegent, die is gezegend, en wien gij vervloekt, die is vervloekt.0K[(En hij zond boden uit tot Bileam, den zoon van Beor, naar Pethor, dat gelegen is aan de rivier, in het land der kinderen zijns volks, dat zij hem ontbieden zouden; en hij liet hem zeggen: zie, er is een volk uit Egypte getrokken, dat bedekt het aangezicht der aarde en is gelegerd tegenover mij:VJ'(en spraken tot de oudsten der Midianieten: Nu zal deze menigte al wat rondom ons is verteren, gelijk een os het kruid op het veld afeet. Balak nu, de zoon van Zippor, was in dien tijd koning der Moabieten.I-(toen vreesden de Moabieten zeer voor het volk, omdat het zo talrijk was; en de Moabieten verschrikten voor het aangezicht der kinderen Israëls,XH+(En toen Balak, de zoon van Zippor, zag al wat Israël den Amorieten gedaan had,G '(Daarna trokken de kinderen Israëls verder, en legerden zich in de vlakke velden van Moab, aan deze zijde van den Jordaan, tegenover Jericho.fFG(#En zij versloegen hem en al zijn volk, totdat er niemand overbleef; en zij namen zijn land in]E5("En de Heer sprak tot Mozes: Vrees niet voor hem, want Ik heb hem met land en lieden in uwe hand gegeven, en gij zult met hem doen gelijk gij met Sihon, den koning der Amorieten, gedaan hebt, die te Hesbon woonde.4Dc(!en zij keerden zich en trokken opwaarts naar den weg van Basan, Toen trok Og, de koning van Basan, met al zijn volk uit hun te gemoet, om tegen hen te strijden in Edréï. C( En Mozes zond verspieders uit naar Jaëzer, en zij namen hare onderhorige plaatsen in, en dreven de Amorieten uit, die daarin waren;6Bi(Alzo woonde Israël in het land der Amorieten.A(hunne heerlijkheid is te niet geworden, van Hesbon tot Dibon; zij zijn verstoord tot Nofah, dat zich tot aan Medeba strekt".-@U(Wee u, Moab! gij volk van Kamos zijt verloren; men heeft zijne zonen op de vlucht geslagen, en zijne dochteren gevangen gevoerd tot Sihon, den koning der Amorieten;?)(Want een vuur is uit Hesbon uitgegaan, ene vlam uit de stad van Sihon; het verteerde Ar der Moabieten, en de burgers der hoogten van de Arnon.j>O(Vandaar zegt men in een spreekwoord: "Komt te Hesbon, opdat men de stad Sihon bouwe en versterke.6=g(Want Hesbon was de stad van Sihon, den koning der Amorieten; en hij had te voren met den koning der Moabieten gestreden, en hem al zijn land afgewonnen tot aan de Arnon toe.<(Alzo nam Israël al deze steden in, en woonde in alle steden der Amorieten, te Hesbon en in alle haar onderhorige plaatsen.I; (Maar Israël sloeg hem met de scherpte des zwaards, en nam zijn land in van de Arnon tot aan de Jabbok, tot aan de kinderen van Ammon: want de landpalen der kinderen Ammons waren welbevestigd.a:=(Doch Sihon stond den kinderen Israëls den doortocht door zijne landpalen niet toe, maar hij vergaderde al zijn volk en trok uit in de woestijn, Israël te gemoet; en toen hij te Jazah kwam, streed hij tegen Israël.a9=(Laat mij door uw land trekken; wij zullen niet afwijken op de akkers noch in de wijngaarden, wij zullen ook van het putwater niet drinken: langs den groten weg zullen wij trekken, totdat wij door uwe landpalen komen.X8+(En Israël zond boden naar Sihon, den koning der Amorieten, en liet hem zeggen:u7e(en van Bamoth naar het dal, dat in het veld van Moab is, aan de hoogte van Pisga, die tegen de woestijn zietE6(En van Mattana naar Nahaliël, en van Nahaliël naar Bamoth;55e(Dit is de put, dien de vorsten gegraven hebben, de edelen in het volk hebben hem gedolven, met den heirstaf en hunne staven." En uit deze woestijn trokken zij naar Mattana.D4(Toen zong Israël dit lied: "Kom op gij put! Zingt van hem!3#(En van daar trokken zij op naar den put; dit is de put, van welken de Heer tot Mozes gezegd had: Vergader het volk, Ik zal hun water geven.a2=(en de bron der beken, die naar de stad Ar zich wendt, en de grensscheiding is van Moab".b1?(Daarom zegt men in het boek der oorlogen des Heren: "Waheb in Sufa en de beken van Arnon,]05( Van daar reisden zij en legerden zich aan deze zijde van de Arnon, die in de woestijn is en die ontspringt aan de landpalen der Amorieten; want de Arnon is de grensscheiding van Moab, tussen Moab en de Amorieten.F/( Van daar togen zij verder en legerden zich aan de beek Zered..( En van Oboth trokken zij uit en legerden zich in Ije-Abarim, in de woestijn, die tegenover Moab is, tegen den opgang der zon.G- ( En de kinderen Israëls trokken uit en legerden zich te Oboth.,,S( Toen maakte Mozes ene koperen slang, en richtte haar op tot een teken; en wanneer ene slang iemand gebeten had, zag hij de koperen slang aan en bleef in het leven. +(Toen sprak de Heer tot Mozes: Maak u ene koperen slang, en richt haar op tot een teken; wie gebeten is en haar aanziet, zal leven.D*(Toen kwamen zij tot Mozes en spraken: Wij hebben gezondigd, dat wij tegen den Heer en tegen u gesproken hebben; bid den Heer, dat Hij die slangen van ons neme. En Mozes bad voor het volk.x)k(Toen zond de Heer vurige slangen onder het volk; die beten het volk, zodat een menigte volks in Israël stierf.M((en sprak tegen God en tegen Mozes: Waarom hebt gij ons uit Egypte gevoerd, opdat wij sterven zouden in de woestijn? Want hier is geen brood noch water, en onze ziel walgt van deze ellendige spijs.&'G(Toen trokken zij van het gebergte Hor op den weg naar de Schelfzee, omdat zij om het land der Edomieten heentrokken. En het volk werd verdrietig op dien weg,&'(En de Heer verhoorde de stem van Israël, en gaf de Kanaänieten over, en zij verbanden hen met hunne steden; en men noemde die plaats Horma.%(Toen deed Israël den Heer ene gelofte, en sprak: Wanneer Gij dit volk in mijne hand geeft, zo zal ik hunne steden verbannen.B$ (En toen de Kanaäniet, de koning van Arad, die tegen het Zuiden woonde, hoorde, dat Israël kwam langs den weg der bespieders, streed hij tegen Israël, en voerde enigen gevankelijk weg.w#i(En toen de gehele gemeente zag, dat Aäron weg was, zo beweende hem het gehele huis van Israëls dertig dagen.3"a(En Mozes trok Aäron zijne klederen uit, en trok die Eleazar, zijnen zoon aan; en Aäron stierf aldaar boven op dien berg; maar Mozes en Eleazar klommen van dien berg af.~!w(Toen deed Mozes, gelijk de Heer hem geboden had, en zij klommen op het gebergte Hor voor het oog der gehele gemeente. (en trek Aäron zijne klederen uit, en trek die Eleazar, zijnen zoon, aan; en Aäron zal aldaar vergaderd worden en sterven.R(Maar neem Aäron en zijnen zoon Eleazar, en leid hen op het gebergte Hor;W)(Dat Aäron vergaderd worde tot zijn volk; want hij zal niet in het land komen, hetwelk Ik den kinderen Israëls gegeven heb, omdat gijlieden mijnen mond ongehoorzaam zijt geweest bij het water der twisting.xk(En de Heer sprak tot Mozes en Aäron aan het gebergte Hor, aan de grenzen van het land der Edomieten, zeggende:lS(En de kinderen Israëls braken op van Kades, en kwamen met de gehele gemeente aan het gebergte Hor.vg(Alzo weigerden de Edomieten Israël toe te staan door hunne landpalen te trekken; en Israël week van hen af. (Maar hij sprak: Gij zult niet doortrekken; en de Edomieten trokken uit hun te gemoet, met een machtig volk en met een sterke hand.[1(Toen spraken de kinderen Israëls tot hem: Wij zullen langs den gebaanden weg trekken, en indien wij en ons vee van uw water drinken, zo zullen wij het betalen; wij willen niets dan slechts te voet doortrekken.r_(Maar Edom sprak tot hen: Gij zult niet door mijn land trekken, of ik zal u met het zwaard te gemoet gaan.$C(Laat ons door uw land trekken; wij zullen niet door de akkers noch wijngaarden gaan, ook geen water uit de putten drinken; op den groten weg zullen wij trekken, wij zullen noch ter rechter [hand] noch ter linkerhand afwijken, totdat wij door uwe landpalen zullen gekomen zijn.*O(en wij riepen tot den Heer; die heeft onze stem verhoord en een Engel gezonden, en ons uit Egypte gevoerd, en zie, wij zijn te Kades, ene stad aan uwe landpalen. ;(dat onze vaders afgetrokken zijn naar Egypte, en wij langen tijd in Egypte gewoond hebben, en de Egyptenaars handelden met ons en onze vaderen kwalijk;-U(En uit Kades zond Mozes boden tot den koning der Edomieten [en liet hem zeggen]: Aldus spreekt uw broeder Israël: Gij weet al de moeite, die ons ontmoet is;}u( Dit is het water der twisting, waar de kinderen Israëls getwist hebben met den Heer, en Hij aan hen geheiligd werd.X+( De Heer nu sprak tot Mozes en Aäron: Omdat gijlieden aan Mij niet geloofd hebt, dat gij Mij heiligdet voor de kinderen Israëls, zo zult gij deze gemeente niet brengen in het land, hetwelk Ik hun geven zal.#( En Mozes hief zijne hand op en sloeg de steenrots met den staf tweemaal; toen kwam er veel water uit, zodat de gemeente dronk, en haar vee.&G( en Mozes en Aäron vergaderden de gemeente bij de steenrots; en hij sprak tot hen: Hoort, gij oproerigen, zullen wij u water voortbrengen uit deze steenrots?O( Toen nam Mozes den staf van voor den Heer, gelijk Hij hem geboden had,nW(Neem den staf en vergader de gemeente, gij en uw broeder Aäron, en spreekt voor hunne ogen tot de steenrots, zo zal zij haar water geven; alzo zult gij hun uit de steenrots water voortbrengen, en de gemeente drenken en haar vee., U(En de Heer sprak tot Mozes zeggende:) M(Toen gingen Mozes en Aäron van de gemeente naar den ingang van de tent der samenkomst, en vielen op hun aangezicht; en de heerlijkheid des Heren verscheen hun.L (En waarom hebt gij ons uit Egypte gevoerd in deze rampzalige plaats, waar men niet zaaien kan, waar noch vijgen noch wijnstokken noch granaatappelen zijn, en waar ook geen water is om te drinken?i M(Waarom hebt gij de gemeente des Heren in deze woestijn gebracht, om hier te sterven met ons vee?  (en het volk twistte met Mozes, en zij spraken, zeggende: Och dat wij omgekomen waren, toen onze broeders omkwamen voor den Heer!U%(En de gemeente had geen water, en zij vergaderen zich tegen Mozes en Aäron;/ [(En in de eerste maand kwamen de kinderen Israëls met de gehele gemeente in de woestijn Zin, en het volk lag te Kades. En Mirjam stierf aldaar en werd aldaar begraven.=u("En de kinderen Israëls deden alles, gelijk de Heer aan Mozes geboden had, en zij legerden zich onder hunne banieren, en trokken uit, elk in zijn geslacht, volgens hunne vaderlijkeq](!Maar de Levieten werden niet medegeteld onder de kinderen Israëls, zoals de Heer aan Mozes geboden had."?( Dit is de som der kinderen Israëls, naar hunne vaderlijke huizen, al de getelde legers met hunne heiren: zeshonderd drie duizend vijfhonderd en vijftig.?y(Zodat allen, die tot het leger van Dan behoren, uitmaken ene som van honderd zeven en vijftig duizend en zeshonderd; en zij zullen de laatsten zijn in het optrekken met hunne banier.K(en de som van zijn heir is drie en vijftig duizend en vierhonderd.M(Ook de stam Naftali, en zijn vorst zal zijn Ahira, de zoon van Enan;J(en de som van zijn heir is een en veertig duizend en vijfhonderd.iM(En nevens hem zal zich legeren de stam Aser, en zijn vorst zal zijn Pagiël, de zoon van Ochran;K~(en de som van zijn heir is twee en zestig duizend en zevenhonderd.}/(Tegen het Noorden zal het kamp en de banier van het leger van Dan zijn met hunne heiren, en zijn vorst zal zijn Ahiëzer, de zoon van Ammisaddai;2|_(Zodat allen, die tot Efraïms leger behoren, uitmaken ene som van honderd acht duizend en éénhonderd, naar hunne heiren; en zij zullen de derde in het uittrekken zijn.J{(en de som van zijn heir is vijf en dertig duizend en vierhonderd.Rz(Ook de stam Benjamin, en zijn vorst zal zijn Abidan, de zoon van Gideoni;Jy(en de som van zijn heir is twee en dertig duizend en tweehonderd.oxY(En nevens hem zal zich legeren de stam Manasse, en zijn vorst zal zijn Gamaliël, de zoon van Pedazur;Cw(en de som van zijn heir is veertig duizend en vijfhonderd.v(Tegen het Westen zal het kamp en de banier van Efraïms leger zijn met hunne heiren, en zijn vorst zal zijn Elisama, de zoon van Ammihud;Ju(Daarna zal de tent der samenkomst optrekken met het leger der Levieten, midden onder de legers; en gelijk zij zich legeren, zo zullen zij ook optrekken, elk aan zijne plaats onder zijne banier.Ht (Zodat allen, die tot het leger van Ruben behoren, uitmaken ene som van honderd een en vijftigduizend vierhonderd en vijftig, naar hunne heiren; en zij zullen de tweede in het uittrekken zijn.Rs(en de som van zijn heir is vijf en veertig duizend zeshonderd en vijftig.Nr(Ook de stam Gad, en zijn vorst zal zijn Eljasaf, de zoon van Rehuël;Lq( en de som van zijn heir is negen en vijftig duizend en driehonderd.qp]( En nevens hem zal zich legeren de stam Simeon, en zijn vorst zal zijn Selumiël, de zoon van Zurisaddai;Jo( en de som van zijn heir is zes en veertig duizend en vijfhonderd.n( Tegen het Zuiden zal zijn het kamp en de banier van Rubens leger met hunne heiren, en zijn vorst zal zijn Elizur, de zoon van Sedeür;1m]( Zodat allen, die tot het leger van Juda behoren, uitmaken ene som van honderd zes en tachtig duizend en vierhonderd, naar hunne heiren; en zij zullen vooraan optrekken.Ll(en de som van zijn heir is zeven en vijftig duizend en vierhonderd.Hk (Ook de stam Zebulon, en zijn vorst is Eliab, de zoon van Helon;Kj(en de som van zijn heir is vier en vijftig duizend en vierhonderd.oiY(En nevens hen zal zich legeren de stam Issaschar, en zijn vorst zal zijn Nethaneël, de zoon van Zuar;Kh(en de som van zijn heir is vier en zeventig duizend en zeshonderd.g(Tegen het Oosten zal zich legeren Juda met zijne banier en heiren, en zijn vorst zal zijn Nahesson, de zoon van Amminadab;f3(De kinderen Israëls zullen zich legeren tegenover de tent der samenkomst, rondom, elk onder zijne banier en tekenen, naar hunne vaderlijke huizen.6e k(En de Heer sprak tot Mozes en Aäron, zeggende:sda(En al wat die onreine aanraakt, zal onrein worden; en wie hem zal aanraken, zal onrein zijn tot den avond. 29~~d}}||@{{Azzgyy9xxLwwKvv\uuttsMrrkqqMpp*oodnnPmmwmlllkk4jWihhh7gYff/edccbrb>bao```;_3^^9]L]\\/[[7ZYY5XXWW2VV\UU0TaSSMRQQ>PeOOONN$MMqM#LLKJJZIIItHH7GG(FFEEDDCC1BoAA%@@f??m>>=={=<<;;::,99$88177N66'55444n4322t2100q//.---,,X+++** ))(('~&&&X%$$[##d""[!O |,RwAcazg0RM x 9 ] [  w c2-3W(En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:u2e(En gij zult uwe klederen wassen op den zevenden dag, dan wordt gij rein; daarna zult gij in het leger komen.c1A(en alles, wat vuur verdragen kan, zult gij door het vuur laten gaan en reinigen; nochtans, dat het met het water der besprenging ontzondigd worde; maar alwat geen vuur verdragen kan, zult gij door het water laten gaan.00](Goud, zilver, koper, ijzer, tin en lood,/(En de priester Eleazar sprak tot het krijgsvolk, dat in dien strijd getrokken was: Dit is de wet, welke de Heer aan Mozes geboden heeft:w.i(En alle klederen, en alle gereedschap van vellen, en alle pelswerk, en alle houten vaten zult gij ontzondigen.X-+(En legert u buiten het leger zeven dagen, allen, die iemand gedood of die een verslagene aangeraakt hebben; opdat gij u ontzondigt op den derden en zevenden dag, met degenen, welke gij hebt gevangen genomen. ,(doch alle kinderen, die van het vrouwelijk geslacht zijn, en geen mannen bekend noch bij hen gelegen hebben, laat die voor u leven.|+s(Zo doodt nu alles wat mannelijk is onder de kinderen, en alle vrouwen, die mannen bekend en bij hen gelegen hebben;'*I(Zie, hebben zij niet, op Bileams raad, de kinderen Israëls verleid om te zondigen tegen den Heer, door Peor, zodat een plaag kwam over de gemeente des Heren?I) (en hij sprak tot hen: Waarom hebt gij al de vrouwen laten leven?('(En Mozes werd toornig op de hoofdlieden des heirs, die hoofdlieden over duizend en over honderd waren, die uit het heir en den strijd kwamen,q']( En Mozes en de priester Eleazar en al de vorsten der gemeente gingen hun te gemoet tot buiten het leger. &( en zij brachten het tot Mozes en tot den priester Eleazar, en tot de gemeente der kinderen Israëls, namelijk de gevangenen en het genomen vee en het geroofde goed, in het leger op de vlakke velden der Moabieten, die aan den Jordaan liggen tegenover Jericho.G% ( en namen allen roof en al wat te nemen was, zo mensen als vee,^$7( en zij verbrandden met vuur al hunne steden en hunne woningen en al hunne tentdorpen,#1( En de kinderen Israëls namen de vrouwen der Midianieten en hunne kinderkens gevangen; al hun vee, al hunne have en al hunne goederen roofden zij;W")(Daarenboven doodden zij de koningen der Midianieten met hunne verslagenen, namelijk Evi, Rekem, Zur, Hur en Reba, vijf koningen der Midianieten; en ook Bileam, den zoon van Beor, doodden zij met het zwaard.!(En zij voerden het heir tegen de Midianieten, gelijk de Heer aan Mozes geboden had; en zij doodden alles wat mannelijk was.1 ](En Mozes zond duizend uit elken stam met Pinehas, den zoon van den priester Eleazar, in het heir; en de heilige vaten en de trompetten des geklanks waren in zijne hand.r_(En zij namen uit de duizenden van Israël duizend uit elken stam, twaalf duizend toegerust tot het leger.[1(uit elken stam duizend, zodat gij uit alle stammen van Israël in het leger zendt.)(Toen sprak Mozes tot het volk, zeggende: Rust onder u mannen uit tot het leger tegen de Midianieten, om den Heer te wreken aan de Midianieten;eE(Wreek de kinderen Israëls aan de Midianieten, opdat gij daarna verzameld wordt tot uw volk., W(En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:)M(Dit zijn de inzettingen, welke de Heer aan Mozes geboden heeft, tussen man en vrouw, tussen vader en dochter, terwijl zij nog als maagd in haars vaders huis is.eE(Doch indien hij die te niet doet, nadat hij het gehoord heeft, zo zal hij de misdaad dragen.I (Wanneer hij daarop zwijgt van den enen dag tot den anderen, zo bevestigt hij al hare geloften en verbintenissen, die zij op zich heeft, omdat hij gezwegen heeft op den dag toen hij het hoorde.}( En alle geloften en eden ter verbintenis om het lichaam te onthouden, mag haar man bevestigen of ontbinden op die wijze.vg( Maar ontbindt haar man dat op den dag, als hij het hoort, zo geldt niets wat haren lippen ontgaan is, wat zij beloofd of waarmede zij zich verbonden heeft op hare ziel; want haar man heeft het ontbonden, en de Heer zal haar genadig zijn.5( en haar man het hoort en daarop zwijgt, en het niet belet: zo gelden al hare geloften, en al hetgeen waarmede zij zich verbonden heeft op hare ziel.dC( Als zij nog in het huis haars mans iets belooft, of zich met een eed op hare ziel verbindt,( Doch de gelofte ener weduwe of ener verstotene, ook al hetgeen waarmede zij hare ziel verbindt, zal te haren laste gelden.b?(Maar indien haar man het belet op den dag als hij het hoort, zo is hare gelofte ontbonden, welke zij op zich heeft, alsmede de verbintenis, die haren lippen ontgaan is voor hare ziel; en de Heer zal haar genadig zijn.'(en de man het hoort en stilzwijgt, ten dage als hij het hoort: zo geldt hare gelofte en verbintenis, met welke zij hare ziel verbonden heeft.}(En indien zij een man heeft en ene gelofte op zich heeft, of indien haren lippen ene verbintenis voor hare ziel ontgaat,\3(Maar indien haar vader het belet ten dage als hij het hoort, zo geldt geen gelofte noch verbintenis, met welke zij hare ziel verbonden heeft; en de Heer zal haar genadig zijn, dewijl haar vader haar belet heeft.Y-(en hare gelofte of verbintenis, welke zij op hare ziel gedaan heeft, voor haren vader komt, en hij daarop zwijgt: zo gelden al hare geloften en al hare verbintenissen, met welke zij hare ziel verbonden heeft.x k(Wanneer ene vrouw den Heer ene gelofte doet en zich verbindt, terwijl zij in haars vaders huis en nog maagd is,A }(Wanneer iemand ene gelofte aan den Heer doet, of een eed zweert, zodat hij zijne ziel verbindt, die zal zijn woord niet breken, maar zal alles doen zoals het uit zijnen mond gegaan is.{  s(En Mozes sprak tot de vorsten van de stammen der kinderen Israëls, zeggende: Dit is het wat de Heer geboden heeft:q ](3en hij gaf het aan Aäron en zijne zonen naar het bevel des Heren, gelijk de Heer aan Mozes geboden had. }(2van de eerstgeborenen der kinderen Israëls, duizend driehonderd vijf en zestig sikkels, naar den sikkel des heiligdoms;Q(1Toen nam Mozes het losgeld, dat boven het getal der Levieten overschoot,_9(0En het geld, dat overschiet boven hun getal, zult gij geven aan Aäron en zijne zonen.sa(/zult gij vijf sikkels nemen, hoofd voor hoofd, naar den sikkel des heiligdoms, van twintig gera de sikkel.-(.Maar tot losgeld van de tweehonderd drie en zeventig, die overig zijn van de eerstgeborenen der kinderen Israëls, boven het getal der Levieten,8k(-Neem de Levieten in plaats van alle eerstgeborenen onder de kinderen Israëls, en het vee der Levieten in plaats van hun vee; en de Levieten zullen de mijnen, des Heren, zijn.-W(,En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:B(+En het getal der namen van alle eerstgeborenen, mannelijk zijnde, van een maand oud en daarboven, werd bevonden ene som te zijn van twee en twintig duizend tweehonderd drie en zeventig.hK(*En Mozes telde, gelijk de Heer hem geboden had, alle eerstgeborenen onder de kinderen Israëls.W)()En gij zult de Levieten voor Mij, den Heer, afzonderen in plaats van alle eerstgeborenen der kinderen Israëls, en het vee der Levieten in plaats van alle eerstgeborenen onder het vee der kinderen Israëls.0[((En de Heer sprak tot Mozes: Tel alle eerstgeborenen, al wat mannelijk is onder de kinderen Israëls, van een maand oud en daarboven, en neem het getal hunner namen op.N~('De som nu van al de Levieten, welke Mozes en Aäron volgens het bevel des Heren telden, naar hunne geslachten, van al wat mannelijk was, van een maand oud en daarboven, was twee en twintig duizend.} (&En vóór de woning en vóór de tent der samenkomst, tegen het Oosten, zullen zich legeren Mozes en Aäron en zijne zonen, opdat zij bedienen het heiligdom, in plaats van de wacht der kinderen Israëls; indien een vreemde nadert, zal hij moeten sterven.[|1(%daarenboven de pilaren rondom het voorhof met hunne voetstukken, nagels en touwen.%{E($En hun ambt zal zijn het zorgen voor de stijlen en stangen en pilaren en voetstukken der woning, en al haar gereedschap, en al wat tot haren dienst behoort;zy(#En hun overste zal zijn Zuriël, Abihaïls zoon; en zij zullen zich legeren ter zijde van de woning tegen het Noorden.py[("Die waren in getal zes duizend en tweehonderd van al wat mannelijk was, van een maand oud en daarboven.hxK(!Tot het geslacht van Merari behoren de Malieten en Musieten; dit zijn de geslachten van Merari.9wm( De overste nu over alle oversten der Levieten zal zijn Eleazar, de zoon van den priester Aäron; hij zal het opzicht hebben over degenen, die de wacht des heiligdoms waarnemen.Nv(En zij zullen de zorg hebben voor de ark, de tafel, den kandelaar, de altaren en het gereedschap des heiligdoms, waarmede die bediend worden, en het voorhangsel en al wat tot zijnen dienst behoort.8um(En hun overste zal zijn Elizafan, Uzziëls zoon.Mt(En zij zullen zich legeren ter zijde van de woning tegen het Zuiden.s#(Van al wat mannelijk was, van een maand oud en daarboven, waren in getal acht duizend en zeshonderd, die de wacht des heiligdoms waarnamen.r'(Tot het geslacht van Kohath behoren de Amramieten, de Jizharieten, de Hebronieten en de Uzziëlieten; dit zijn de geslachten der Kohathieten.5qe(het omhangsel aan het voorhof, en het voorhangsel aan den ingang van het voorhof, dat rondom de woning en het altaar is, en hare touwen, en al wat tot haren dienst behoort.+pQ(En zij zullen van de tent der samenkomst de zorg hebben voor de woning en de tent en haar dekkleden, en het voorhangsel aan den ingang van de tent der samenkomst;5og(En hun overste zal zijn Eljasaf, Laëls zoon.`n;(En de geslachten der Gersonieten zullen zich legeren achter de woning tegen het Westen.m(De som van hun getal was bevonden zeven duizend en vijfhonderd, van al wat mannelijk was, van een maand oud en daarboven.pl[(Tot het geslacht van Gerson behoren de Libnieten en Simeïeten; dit zijn de geslachten der Gersonieten.k(de zonen van Merari naar hunne geslachten waren: Mahli en Musi. Dit zijn de geslachten van Levi naar hunne vaderlijke huizen.Uj%(Kohaths zonen naar hunne geslachten waren: Amram, Jizhar, Hebron en Uzziël;Ui%(En de namen van Gersons zonen, naar hunne geslachten, waren: Libni en Simei;Rh(En dit waren de zonen van Levi met hunne namen: Gerson, Kohath en Merari.Og(Alzo telde Mozes hen naar het bevel des Heren, gelijk hem geboden was.f (Tel de kinderen van Levi, naar hunne vaderlijke huizen en geslachten, van al wat mannelijk is, van een maand oud en daarboven.De(En de Heer sprak tot Mozes in de woestijn Sinaï, zeggende:tdc( Want alle eerstgeborenen zijn de mijnen, van dien tijd af, dat Ik alle eerstgeborenen sloeg in Egypteland; toen heiligde Ik Mij alle eerstgeborenen in Israël, van de mensen tot het vee, opdat zij de mijnen zouden zijn. Ik ben de Heer.Oc( Zie, Ik heb de Levieten genomen uit het midden der kinderen Israëls, in plaats van alle eerstgeborenen, die de baarmoeder breken onder de kinderen Israëls, zodat de Levieten de mijnen zullen zijn.-bW( En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:a-( En Aäron en zijne zonen zult gij aanstellen, opdat zij hun priesterambt bedienen, en indien een vreemde daartoe nadert, zal hij moeten sterven.l`S( En gij zult aan Aäron en zijne zonen de Levieten geven, tot een geschenk uit de kinderen Israëls._3(en de zorg hebben voor al het gereedschap van de tent der samenkomst, en voor de wacht der kinderen Israëls, om den dienst der woning te bedienen. ^ (en zij waarnemen zijne wacht, en de wacht der gehele gemeente, vóór de tent der samenkomst, en bedienen den dienst der woning,`];(Doe den stam Levi naderen, en stel dien voor den priester Aäron, opdat zij hem dienen,-\W(En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:[[1(Maar Nadab en Abihu stierven voor den Heer, toen zij vreemd vuur offerden voor den Heer in de woestijn Sinaï, en hadden geen zonen; doch Eleazar en Ithamar bedienden het priesterambt onder hunnen vader Aäron.wZi(Dit zijn de namen van de zonen van Aäron, die gezalfd waren tot priesters, gewijd zijnde tot het priesterdom.jYO(En dit zijn de namen van Aärons zonen: de eerstgeborene Nadab, daarna Abihu, Eleazar en Ithamar.kX S(Dit is het geslacht van Aäron en Mozes, ten tijde toen de Heer tot Mozes sprak op den berg Sinaï.SW!((En Mozes zeide tot de kinderen Israëls alles wat de Heer hem geboden had.V+('Dit zult gij den Heer doen op uwe feesten, behalve wat gij belooft en vrijwillig geeft tot brandoffers, spijsoffers, drankoffers en dankoffers.RU(&daarbenevens een bok tot een zondoffer; behalve het dagelijks brandoffer.T}(%met hun spijsoffer en hunne drankoffers, bij den var, bij den ram en bij de lammeren, naar hun getal, volgens het recht;S3($En gij zult een brandoffer brengen, tot een offer des liefelijken reuks voor den Heer: een var, een ram, zeven éénjarige lammeren, zonder gebrek;`R;(#Op den achtsten dag zal het de dag der vergadering zijn: geen dienstwerk zult gij doen.{Qq("daarbenevens één bok tot een zondoffer; behalve het dagelijks brandoffer met zijn spijsoffer en zijn drankoffer.P(!met hun spijsoffer en hunne drankoffers, bij de varren, bij de rammen en bij de lammeren, naar hun getal, volgens het recht;eOE( Op den zevenden dag zeven varren, twee rammen, veertien éénjarige lammeren, zonder gebrek;yNm(daarbenevens één bok tot zondoffer; behalve het dagelijks brandoffer, met zijn spijsoffer en zijn drankoffers.M(met hun spijsoffer en hunne drankoffers, bij de varren, bij de rammen, en bij de lammeren, naar hun getal, volgens het recht;bL?(Op den zesden dag acht varren, twee rammen, veertien éénjarige lammeren, zonder gebrek;|Ks(daarbenevens één bok tot een zondoffer; behalve het dagelijks brandoffer, met zijn spijsoffer en zijn drankoffer.J(met hun spijsoffer en hunne drankoffers, bij de varren, bij de rammen en bij de lammeren, naar hun getal, volgens het recht;dIC(Op den vijfden dag negen varren, twee rammen, veertien éénjarige lammeren, zonder gebrek;H}(daarbenevens één geitebok tot een zondoffer, behalve het dagelijks brandoffer, met zijn spijsoffer en zijn drankoffer.G(met hun spijsoffer en hunne drankoffers, bij de varren, bij de rammen en bij de lammeren, naar hun getal, volgens het recht;cFA(Op den vierden dag tien varren, twee rammen, veertien éénjarige lammeren, zonder gebrek;yEm(daarbenevens een bok tot een zondoffer, behalve het dagelijks brandoffer met zijn spijsoffer en zijn drankoffer.D(met hunne spijsoffers en drankoffers, bij de varren, bij de rammen en bij de lammeren, naar hun getal, volgens het recht;`C;(Op den derden dag elf varren, twee rammen, veertien éénjarige lammeren zonder gebrek;B(daarnevens één geitebok tot een zondoffer, behalve het dagelijks brandoffer met zijn spijsoffer, en met hunne drankoffers.A(met hun spijsoffer en hunne drankoffers, bij de varren, bij de rammen en bij de lammeren, naar hun getal, volgens het recht;k@Q(Op den tweeden dag twaalf jonge varren, twee rammen, veertien éénjarige lammeren, zonder gebrek;?y(daarnevens één geitebok tot een zondoffer; behalve het dagelijks brandoffer, met zijn spijsoffer en zijn drankoffer.8>m(en een tiende bij elk van die veertien lammeren;=(met hun spijsoffer: drie tienden meelbloem, met olie gemengd, bij elk van die dertien varren, twee tienden bij elk van die twee rammen,0<[( En gij zult een brandoffer brengen, tot een offer des liefelijken reuks voor den Heer: dertien jonge varren, twee rammen, veertien éénjarige lammeren, zonder gebrek;=;u( De vijftiende dag dezer zevende maand zal bij ulieden heilig zijn, op welken gij zult samenkomen; geen dienstwerk zult gij doen, en zult den Heer het feest vieren zeven dagen lang.$:C( daarnevens een geitebok tot een zondoffer, behalve het zondoffer der verzoening, en het dagelijks brandoffer met zijn spijsoffer, en met hunne drankoffers.59g( en een tiende bij elk van die zeven lammeren;q8]( met hun spijsoffer: drie tienden meelbloem, met olie gemengd, bij den var, twee tienden bij éénen ram, 7 (maar een brandoffer den Heer tot een liefelijken reuk offeren: een jongen var, een ram, zeven eenjarige lammeren, zonder gebrek;.6W(De tiende dag dezer zevende maand zal bij u ook heilig zijn, op welken gij zult samenkomen; en gij zult uwe lichamen [van spijs] onthouden, en geen werk doen,V5'(behalve het brandoffer der maand en zijn spijsoffer, en behalve het dagelijks brandoffer met zijn spijsoffer en met hunne drankoffers volgens het recht. Dit is een offer, den Heer tot een liefelijken reuk.E4(ook een geitebok tot een zondoffer, om ulieden te verzoenen;73k(En één tiende bij elk van die zeven lammeren;v2g(daarbenevens hun spijsoffer: drie tienden meelbloem, met olie gemengd, bij den var, twee tienden bij den ram.1(En gij zult een brandoffer brengen, den Heer tot een liefelijken reuk: een jongen var, een ram, zeven eenjarige lammeren zonder gebrek;*0 Q(En de eerste dag der zevende maand zal bij u heilig zijn, op welken gij samenkomt; geen dienstwerk zult gij doen; het zal een dag des trompetgeschals voor u zijn. / (Dit zult gij doen, behalve het dagelijks brandoffer met zijn spijsoffer; zonder gebrek zal het zijn, benevens hunne drankoffers.2.a(en één geitebok om ulieden te verzoenen.=-w(en telkens een tiende bij elk van die zeven lammeren;k,Q(met hun spijsoffer: drie tienden meelbloem, met olie gemengd bij een var, twee tienden bij een ram+(En gij zult den Heer een brandoffer brengen tot een liefelijken reuk: twee jonge varren, een ram, zeven eenjarige lammeren;3*a(En de dag der eerstelingen, als gij het nieuwe spijsoffer den Heer brengt, als uwe weken om zijn, zal heilig zijn, op welken gij samenkomt; geen dienstwerk zult gij doen.i)M(En de zevende dag zal bij u heilig zijn, op welken gij samenkomt; geen dienstwerk zult gij doen.0([(Naar die wijze zult gij zeven dagen lang het brood offeren tot een offer des liefelijken reuks voor den Heer, boven het dagelijks brandoffer, benevens zijn drankoffer.b'?(En gij zult dat doen, behalve het morgen-brandoffer, hetwelk een dagelijks brandoffer is.J&(Daarbenevens een bok tot een zondoffer, opdat gij verzoend wordt.;%s(en telkens een tiende op elk van de zeven lammeren.p$[(met hun spijsoffer, drie tienden meelbloem, met olie gemengd, bij een var, en twee tienden bij een ram;z#o(en gij zult den Heer een brandoffer brengen: twee jonge varren, een ram, zeven eenjarige lammeren, zonder gebrek;k"Q(De eerste dag zal heilig zijn, op welken gij samenkomt: geen dienstwerk zult gij op dien dag doen;l!S(En op den vijftienden dag derzelfde maand is het feest; zeven dagen zal men ongezuurde broden eten.P (En op den veertienden dag der eerste maand is het Pascha voor den Heer. (Daarbenevens zal men één geitebok voor den Heer tot een zondoffer bereiden, boven het dagelijkse brandoffer, en zijn drankoffer.T#(En hun drankoffer zal zijn de helft van een hin wijn bij een var, en een derde deel van een hin bij een ram, en een vierde deel van een hin bij een lam. Dit is het brandoffer voor elke maand in het jaar.(K( en telkens een tiende meelbloem, met olie gemengd, tot een spijsoffer bij het ééne lam: dit is het brandoffer des liefelijken reuks, een offer voor den Heer.:o( en telkens drie tienden meelbloem tot een spijsoffer, met olie gemengd, bij den éénen var; en twee tienden meelbloem tot een spijsoffer, met olie gemengd, bij den éénen ram;7( En op den eersten dag uwer maanden zult gij den Heer een brandoffer brengen: twee jonge varren, één ram, zeven éénjarige lammeren, zonder gebrek;r_( Dit is het sabbats-brandoffer, op elken sabbat, boven het dagelijkse brandoffer benevens zijn drankoffer.-( En op den sabbatdag twee éénjarige lammeren zonder gebrek, en twee tienden meelbloem tot een spijsoffer, met olie gemengd, en zijn drankoffer.J(Het andere lam zult gij tussen de twee avonden bereiden; met het spijsoffer, evenals des morgens, en met zijn drankoffer zult gij het bereiden tot een offer des liefelijken reuks voor den Heer.!(Daarbenevens zijn drankoffer, bij elk lam een vierde deel van een hin; in het heiligdom zal men den wijn des drankoffers den Heer offeren.(Dit is het dagelijks brandoffer, hetwelk gij reeds aan den berg Sinaï offerdet tot een liefelijken reuk, een vuuroffer voor den Heer.(daarenboven een tiende deel van een efa meelbloem, gemengd met een vierde deel van een hin gestoten olie, tot een spijsoffer.G (het ene lam des morgens, en het andere tussen de twee avonden;-U(En spreek tot hen: Dit zijn de offers, welke gij den Heer, offeren zult: éénjarige lammeren, die zonder gebrek zijn, dagelijks twee, tot het dagelijks brandoffer;7i(Gebied den kinderen Israëls en spreek tot hen: De offers mijns broods, mijne offers des liefelijken reuks, zult gij onderhouden op den gezetten tijd, dat gij die Mij offert., W(En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:a=(en hij legde zijne handen op hem, en gebood hem, gelijk de Heer tot Mozes gesproken had. (En Mozes deed gelijk de Heer hem geboden had; en hij nam Jozua en stelde hem voor den Priester Eleazar en voor de gehele gemeente,zo(En hij zal treden voor den priester Eleazar; die zal voor hem raad vragen door de wijze des Lichts, voor den Heer. Naar zijne uitspraak zullen uit [gaan] en ingaan beiden, hij en al de kinderen Israëls met hem, en de gehele gemeente.o Y(en leg van uwe heerlijkheid op hem, opdat de gehele gemeente der kinderen Israëls hem gehoorzaam zij.q ](en stel hem voor den priester Eleazar en voor de gehele gemeente, en geef hem het gebod voor hunne ogen; y(En de Heer sprak tot Mozes: Neem Jozua, den zoon van Nun, tot u, een man, in wien de Geest is, en leg uwe hand op hem,  (die voor hen uit [ga] en inga, en hen uiten inleide, opdat de gemeente des Heren niet zij gelijk schapen zonder herder.[ 1(De Heer, de God over al het levende vlees, stelle toch een man over deze gemeente,.Y(En Mozes sprak tot den Heer, zeggende:hK(dewijl gijlieden aan mijn bevel ongehoorzaam zijt geweest in de woestijn Zin, in den twist der gemeente, daar gij Mij hadt moeten heiligen door het water voor hen. Dit is het water der twisting te Kades, in de woestijn Zin.vg( en als gij het gezien hebt, dan zult gij verzameld worden tot uw volk, gelijk uw broeder Aäron verzameld is;|s( En de Heer sprak tot Mozes: Klim op dit gebergte Abarim, en bezie het land, dat Ik den kinderen Israëls geven zal;( En heeft ook zijn vader geen broeders, zo zult gij het aan den bloedverwant geven, die hem het naast bestaat in zijn geslacht, opdat die het erve. Dit zal den kinderen Israëls tot ene inzetting des rechts zijn, zoals de Heer aan Mozes geboden heeft.X+( En heeft hij geen broeders, zo zult gij het aan de broeders zijns vaders geven.M( En heeft hij geen dochter, zo zult gij het aan zijne broeders geven.(En zeg den kinderen Israëls: Als iemand sterft en geen zonen heeft, zo zult gij zijn erfdeel aan zijne dochter toedelen.%E(De dochters van Zelafead hebben recht gesproken; gij zult haar een erfgoed onder de broeders haars vaders geven, en zult haars vaders erfdeel haar toedelen.!?(en de Heer sprak tot hem:0~](En Mozes bracht hare zaak voor den Heer;}/(Waarom zal dan de naam onzes vaders in zijn geslacht ondergaan, omdat hij geen zoon heeft? Geeft ons ook een goed onder de broeders onzes vaders.C|(Onze vader is gestorven in de woestijn, en hij was niet mede onder de gemeente, die tegen den Heer opstond in het rot van Korach; maar hij is in zijne zonde gestorven, en had geen zonen."{?(en stelden zich voor Mozes, en voor Eleazar, den priester, en voor de vorsten en de gehele gemeente, aan den ingang van de tent der samenkomst, zeggende:{z s(En de dochters van Zelafead, den zoon van Hefer, den zoon van Gilead, den zoon van Machir, den zoon van Manasse, onder de geslachten van Manasse, den zoon van Jozef, zijnde de namen dezer dochters Mahla, Noa, Hogla, Milka en Tirza, traden toe,*yO(AWant de Heer had tot hen gezegd, dat zij den dood zouden sterven in de woestijn; en niemand bleef over dan Kaleb, de zoon van Jefunne, en Jozua, de zoon van Nun.x}(@onder welke niemand was uit die som, toen Mozes en de priester Aäron de kinderen Israëls telden in de woestijn Sinaï.w9(?Dit is de som der kinderen Israëls, welke Mozes en Eleazar, de priester, telden in de vlakke velden der Moabieten, aan den Jordaan tegenover Jericho;Yv-(>En hunne som was drie en twintig duizend, al wat mannelijk was, van een maand af en daarboven; want zij werden niet geteld onder de kinderen Israëls, want men gaf hun geen erfdeel onder de kinderen Israëls.Su!(=Maar Nadab en Abihu stierven, toen zij vreemd vuur brachten voor den Heer.Gt (@@H??<>==#<WWTn_UV'}M1z / ) z  0 Oo>L W[$1(&De zonen van Gerson werden ook geteld, naar hunne geslachten en vaderlijke huizen,1#](%Dit is de som van de geslachten der Kohathieten, die allen te dienen hadden in de tent der samenkomst, welke Mozes en Aäron telden naar het bevel des Heren door Mozes.;"s($en de som was twee duizend zevenhonderd en vijftig.!5(#van dertig jaar, en daarboven tot het vijftigste jaar, allen, die tot den dienst bekwaam waren, opdat zij een ambt in de tent der samenkomst hadden; ("En Mozes en Aäron benevens de hoofdlieden der gemeente telden de zonen der Kohathieten, naar hunne geslachten en vaderlijke huizen,9m(!Dit zij het ambt van de geslachten der zonen van Merari, al wat zij bedienen zullen in de tent der samenkomst, onder het opzicht van Ithamar, den zoon van Aäron, den priester.Z/( alsook de pilaren des voorhofs rondom, en hunne voetstukken, en de nagels en touwen, met al hun gereedschap, naar hun gehele ambt; gij zult elk zijn deel van den last, om voor het gereedschap te zorgen, geven.-U(Dezen last nu zullen zij waarnemen naar hun gehele ambt in de tent der samenkomst: zij zullen dragen de stijlen der woning, en hare stangen, pilaren en voetstukken;1(van dertig jaar en daarboven tot het vijftigste jaar, allen, die tot den dienst bekwaam zijn, opdat zij een ambt hebben in de tent der samenkomst._9(De zonen van Merari, naar hunne geslachten en vaderlijke huizen, zult gij ook ordenen,0[(Dit zal het ambt der geslachten van de zonen der Gersonieten zijn in de tent der samenkomst; en hunne wacht zal staan onder Ithamar, den zoon van Aäron, den priester.C(Naar het bevel van Aäron en zijne zonen zal het gehele ambt zijn der zonen van Gerson, al wat zij dragen en bedienen zullen, en gijlieden zult toezien, dat zij al hunnen last waarnemen.\3(en de omhangsels des voorhofs, en het voorhangsel aan den ingang der poort van het voorhof, dat rondom de woning en het altaar is, en hunne touwen, en alle gereedschap huns ambts, en al wat tot hun ambt behoort.`;(Zij zullen dragen de tapijten van de woning en van de tent der samenkomst, en haar dekkleed, en het dekkleed van dassevellen, dat daarboven overheen is, en het voorhangsel voor den ingang van de tent der samenkomst;a=(Dit nu zal het werk van de geslachten der Gersonieten zijn: zij zullen dienen en dragen.*O(van dertig jaar en daarboven tot het vijftigste jaar; en beschik hen allen, die tot den dienst bekwaam zijn, opdat zij hun werk hebben in de tent der samenkomst.]5(Neem ook de som der zonen van Gerson op, naar hunne vaderlijke huizen en geslachten,-W(En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:p[(maar zij zullen niet binnengaan om het heiligdom te bezien, als men het bedekt, opdat zij niet sterven.U%(maar dit zult gij met hen doen, opdat zij leven en niet sterven, als zij het allerheiligste mochten aanraken. Aäron en zijn zonen zullen binnengaan, en ieder zetten aan zijn werk en aan zijnen draagpost;mU(Gij zult over den stam van de geslachten der Kohathieten geen verderf laten komen onder de Levieten;6i(En de Heer sprak tot Mozes en Aäron zeggende:3(En Eleazar, de zoon van Aäron, den priester, zal het opzicht hebben over de olie voor het licht, en de specerijen voor het reukwerk, en het dagelijkse spijsoffer, en de zalfolie, zodat hij beschikke de gehele woning en al wat er in is, in het heiligdom met zijn gereedschap.W )(Als nu Aäron en zijne zonen dat zullen verricht, en het heiligdom en al zijn gereedschap bedekt hebben, wanneer het heir opbreekt, zo zullen daarna de zonen van Kohath binnengaan om het te dragen; maar zij zullen het heiligdom niet aanraken, opdat zij niet sterven. Dit zijn de lasten der zonen van Kohath aan de tent der samenkomst. )(en zij zullen daarbij leggen al zijn gereedschap, waarmede zij den dienst daarop verrichten: de vuurpannen, vuurhaken, asschoppen en bekkens, met al het gereedschap des altaars; en zullen daarover een dekkleed van dassevellen spreiden, en zijne handbomen daarbij leggen.e E( Zij zullen ook de as van het altaar vegen en daarover een dekkleed van rood purper spreiden;B ( Al het gereedschap, waarmede zij dienen in het heiligdom, zullen zij nemen, en daarover doen een blauw kleed, en het met een dekkleed van dassevellen bedekken en op de handbomen leggen.% E( Alzo zullen zij ook over het gouden altaar een blauw dekkleed spreiden, en het bedekken met het dekkleed van dassevellen, en zijne handbomen daarbij leggen.p[( en zij zullen om dat alles doen een dekkleed van dassevellen, en zij zullen het op de handbomen leggen.6g( En zij zullen een blauw kleed nemen, en daarmede bedekken den kandelaar des lichts, en zijne lampen, met zijne bluschvaten, en alle olievaten, die tot zijnen dienst behoren;-(en zij zullen daarover spreiden een scharlakenrood dekkleed, en het bedekken met een dekkleed van dassevellen, en hare handbomen daarbij leggen.J(En over de tafel der toonbroden zullen zij ook een blauw dekkleed spreiden, en daarop zetten de schotels, bekers, schalen en kannen van het drankoffer; en het dagelijks brood zal daarop liggen; (en daarop leggen het dekkleed van dassevellen, en daar bovenop een geheel blauw dekkleed spreiden, en hare handbomen daarbij leggen.!(Wanneer het heir opbreekt, zo zal Aäron en zijne zonen binnengaan en het voorhangsel afnemen, en de ark der getuigenis daarmede bedekken,nW(Dit nu zal het ambt der zonen van Kohath in de tent der samenkomst zijn, welke het allerheiligste is.%(van dertig jaar en daarboven tot het vijftigste jaar; allen, die tot den dienst bekwaam zijn, om het werk te doen in de tent der samenkomst.q](Neemt de som der zonen van Kohath op, uit de zonen van Levi, naar hunne geslachten en vaderlijke huizen,6 k(En de Heer sprak tot Mozes en Aäron, zeggende:'~I($ Dit zijn de geboden en rechten, welke de Heer door Mozes gebood aan de kinderen Israëls op de vlakke velden der Moabieten, aan den Jordaan tegenover Jericho."}?($ in het geslacht der kinderen van Manasse, den zoon van Jozef, werden zij tot vrouwen. Alzo bleef haar erfdeel aan den stam van het geslacht haars vaders.X|+($ Mahla, Tirza, Hogla, Milka en Noa; en zij trouwden met de zonen van hare neven;Q{($ Gelijk de Heer aan Mozes geboden had, zo deden de dochters van Zelafead:&zG($ en opdat niet een erfdeel van den enen stam overga tot een anderen stam, maar een ieder aan zijn erfdeel onder de stammen der kinderen Israëls gebonden zij.by?($En alle dochters, die een erfdeel bezitten onder de stammen der kinderen Israëls, zullen trouwen met een uit het geslacht van den stam haars vaders, opdat elk der kinderen Israëls het erfdeel zijner vaderen behoude,Hx ($opdat de erfdelen der kinderen Israëls niet vallen van den enen stam tot den anderen; want een ieder onder de kinderen Israëls zal aan het erfdeel van den stam zijner vaderen gebonden zijn.=wu($Dit is het wat de Heer gebiedt aan de dochters van Zelafead, zeggende: Laat haar trouwen zoals het haar goeddunkt, alleen dat zij trouwen in het geslacht van den stam haars vaders; v($Toen gebood Mozes den kinderen Israëls, naar het bevel des Heren, zeggende: De stam der kinderen van Jozef heeft recht gesproken.Yu-($Wanneer dan nu het jubeljaar der kinderen Israëls komt, zo zal haar erfdeel tot het erfdeel van dien stam komen, in welken zij zijn: alzo wordt het erfdeel onzer vaderen met zoveel verminderd als zij hebben.|ts($Wanneer iemand uit de stammen van Israël haar tot vrouwen neemt, zo zal het erfdeel onzer vaderen minder worden; en zoveel zij hebben, zal tot het erfdeel komen van dien stam, in welken zij komen; alzo wordt het lot onzes erfdeels verminderd.s}($en zeiden :De Heer heeft mijnen heer geboden, dat men het land aan de kinderen Israëls tot een erfdeel zou geven door het lot; ook is mijnen heer door den Heer geboden, dat men het erfdeel van Zelafead, onzen broeder, aan zijne dochters geven zal. r ($En de hoofden der vaderen van de geslachten der kinderen van Gilead, den zoon van Machir, die een zoon van Manasse was, van de geslachten der kinderen van Jozef, traden toe en spraken voor Mozes, en voor de vorsten, hoofden der vaderen van de kinderen Israëls, q (#"Verontreinigt het land niet, in hetwelk gij woont, waarin Ik ook woon; want Ik ben de Heer, die onder de kinderen Israëls woon.|ps(#!En ontheiligt het land niet, waarin gij woont. Want wie aan bloed schuldig is, die ontheiligt het land, en het land kan wegens het bloed, dat daarin vergoten wordt, niet verzoend worden, behalve door het bloed desgenen, die het vergoten heeft..oW(# Ook zult gij geen verzoening nemen voor dengene, die naar zijne vrijstad gevlucht is, dat hij zou wederkeren om te wonen in het land, voordat de hogepriester sterft.n(#En gij zult geen verzoening nemen voor het leven des doodslagers; want hij is des doods schuldig en hij zal den dood sterven.}mu(#Den doodslager zal men doden naar den mond van getuigen; doch één getuige zal niet getuigen tegen iemand ter dood.[l1(#Dit zal ulieden ene inzetting zijn bij uwe nakomelingen, waar gij ook wonen moogt.%kE(#Want hij moest in zijne vrijstad gebleven zijn tot den dood des hogepriesters toe, en na den dood des hogepriesters weder tot het land zijns erfgoeds komen.j(#en de bloedwreker hem buiten de palen zijner vrijstad vindt en hem doodslaat, zo zal hij aan dat bloed niet schuldig zijn.fiG(#Maar indien de doodslager buiten de palen zijner vrijstad gaan zal, waarheen hij gevlucht is,h(#En de gemeente zal den doodslager redden van de hand des bloedwrekers, en zal hem ene vrijplaats vergunnen in de vrijstad, waarheen hij gevlucht was, en hij zal aldaar blijven, totdat de hogepriester sterft, dien men met de heilige olie gezalfd heeft.tgc(#zo zal de gemeente richten tussen dengene, die geslagen heeft, en den wreker des bloeds, naar deze rechten.9fm(#of indien hij, zonder het te zien, een steen, waarvan men sterven kan, op hem werpt, zodat hij sterft, en is hij zijn vijand niet en heeft hij hem ook niets kwaads willen doen,re_(#Maar indien hij hem onverhoeds stoot, zonder vijandschap, of onvoorziens iets, wat het zij, op hem werpt,bd?(#of slaat hij hem uit vijandschap met zijne hand, zodat hij sterft, dan zal hij, die hem geslagen heeft, den dood sterven, want hij is een doodslager; de wreker des bloeds zal hem ter dood brengen, als hij hem ontmoet.Wc)(#Of stoot hij hem uit haat, of werpt hij iets op hem met list zodat hij sterft,jbO(#De wreker des bloeds zal den doodslager ter dood brengen; als hij hem ontmoet, zal hij hem doden. a;(#Of slaat hij hem met een houten werktuig, waarmede iemand kan doodgeslagen worden, zodat hij sterft, dan is hij een doodslager en zal den dood sterven.`%(#Werpt hij hem met een steen, waarmede iemand kan gedood worden, zodat hij daarvan sterft, dan is hij een doodslager en zal den dood sterven.p_[(#Wie iemand met een ijzeren werktuig slaat, zodat hij sterft, is een doodslager en zal den dood sterven.<^s(#Dit zijn de zes vrijsteden, zo voor de kinderen Israëls als voor de vreemdelingen en voor de huisgenoten onder u, opdat daarheen vliede wie onvoorziens een doodslag begaan heeft.X]+(#Drie zult gij geven aan deze zijde van den Jordaan en drie in het land Kanaän.Q\(# En deze steden, welke gij geven zult, zullen zes vrijsteden voor u zijn.H[ (# En zulke vrijsteden zullen onder u zijn wegens den bloedwreker, opdat degene, die een doodslag begaan heeft, niet behoeve te sterven, alvorens hij voor de gemeente ten gerichte gestaan heeft. Z (# zo zult gij steden uitkiezen, die u tot vrijsteden zullen zijn, opdat daarheen vliede wie onvoorziens een doodslag begaan heeft.oYY(# Spreek tot de kinderen Israëls en zeg tot hen: Wanneer gij over den Jordaan in het land Kanaän komt,-XW(# En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:\W3(#En gij zult veel geven van degenen, die veel bezitten onder de kinderen Israëls, en minder van degenen, die weinig bezitten; ieder zal, naar zijn erfdeel, dat hem toegedeeld wordt, aan de Levieten steden geven.qV](#zodat al de steden, welke gij den Levieten geven zult, zijn zullen acht en veertig, met hare voorsteden.MU(#En onder de steden, welke gij den Levieten geven zult, zult gij zes vrijsteden geven, opdat daarheen vliede wie een doodslag begaan heeft. En behalve die zult gij nog twee en veertig steden geven;@T{(#Zo zult gij nu meten buiten de stad, van den hoek der stad af tegen het Oosten twee duizend el, en van den hoek tegen het Zuiden tweeduizend el, en van den hoek tegen het Westen tweeduizend el, en van den hoek tegen het Noorden twee duizend el; zodat de stad in het midden zij. Dit zullen hunne voorsteden zijn.|Ss(#De wijdte nu van de voorsteden, welke gij den Levieten geven zult, zal duizend el buiten de stadsmuren rondom zijn.jRO(#In die steden nu zullen zij wonen, en in de voorsteden hun vee en goed en al hun gedierte hebben.AQ}(#Gebied den kinderen Israëls, dat zij van hunne erfgoederen den Levieten steden geven, waar zij kunnen wonen; daarbenevens zult gij den Levieten ook voorsteden rondom die steden geven.rP a(#En de Heer sprak tot Mozes op de vlakke velden der Moabieten, aan den Jordaan tegenover Jericho, zeggende:O{("Dit zijn degenen, welken de Heer gebood, dat zij den kinderen Israëls het erfdeel zouden uitdelen in het land Kanaän.SN!("Pedaël, de zoon van Ammihud, vorst van den stam der kinderen van Naftali.OM("Achihud, de zoon van Selomi, vorst van den stam der kinderen van Aser;TL#("Paltiël, de zoon van Azzan, vorst van den stam der kinderen van Issaschar;TK#("Elizafan, de zoon van Parnach, vorst van den stam der kinderen van Zebulon;RJ("Kemuël, de zoon van Siftan, vorst van den stam der kinderen van Efraïm;lIS("Hanniël, de zoon van Efod, vorst van den stam der kinderen van Manasse, van de kinderen van Jozef;KH("Bukki, de zoon van Jogli, vorst van den stam der kinderen van Dan;:Gq("Elidad, de zoon van Kislon, van den stam Benjamin;:Fq("Samuël, de zoon van Ammihud, van den stam Simeon;\E3("En dit zijn de namen dier mannen: Kaleb, de zoon van Jefunne, van de stam van Juda;XD+("Daarbenevens zult gij enen vorst van elken stam nemen om het land uit te delen.zCo("Dit zijn de namen der mannen, die het land onder u zullen uitdelen: de priester Eleazar en Jozua de zoon van Nun.-BW("En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:A("alzo hebben twee stammen en de halve stam hun erfdeel weg aan deze zijde van den Jordaan tegenover Jericho, tegen het Oosten.9@m("Want de stam der kinderen van Ruben naar hun vaderlijk huis, en de stam der kinderen van Gad naar hun vaderlijk huis, en de halve stam van Manasse hebben hun erfdeel ontvangen:W?)(" En Mozes gebood den kinderen Israëls, zeggende: Dit is het land, hetwelk gij door het lot onder u delen zult, hetwelk de Heer geboden heeft te geven aan de negen stammen en aan den halven stam van Manasse.{>q(" en hij zal afkomen langs den Jordaan en eindigen aan de Zoutzee. Dit zal uw land zijn met zijne grenspalen rondom.+=Q(" en die grenspaal zal gaan van Sefam naar Ribla, oostwaarts van Ain; daarna zal hij afgaan en zich strekken langs den oever van de zee Kinnéreth tegen het Oosten;X<+(" En gij zult meten den grenspaal tegen het Oosten, van het dorp Enan naar Sefam;y;m(" Verder zal deze grenspaal zich strekken naar Zifron, en eindigen aan het dorp Enan; dit zij uw Noordergrenspaal.u:e("en van den berg Hor zult gij meten, totdat men komt te Hamath; en de uitgang zijns grenspaals zij bij Zedad.i9M("De grenspaal tegen het Noorden zal deze zijn: gij zult meten van de grote zee naar den berg Hor,v8g("De grenspaal tegen het Westen nu zal deze zijn, namelijk de grote zee; dit zij uw grenspaal tegen het Westen.V7'("en omgaan van Azmon af naar de rivier van Egypte, waar zij eindigt in de zee.S6!("Vandaar zal deze grenspaal omgaan van het Zuiden opwaarts naar Akrabbim, en lopen door Zin; en zijn einde zal zijn ten Zuiden van Kades-Barnéa, en zich strekken naar het dorp Addar, en gaan door Azmon,57("De zuidelijke hoek zal beginnen aan de woestijn Zin bij Edom, zodat uw zuidelijke grenspaal zij aan het einde der Zoutzee, die tegen het Oosten ligt.94m("Gebied den kinderen Israëls en spreek tot hen: Wanneer gij in het land Kanaän komt, zo zullen van het land, dat u ten erfdeel valt, van het land Kanaän, dit de grenzen zijn.,3 W("En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:S2!(!8Zo zal het dan gaan, dat Ik u doen zal, gelijk Ik gedacht heb hun te doen.v1g(!7Maar indien gij de inwoners des lands niet zult verdrijven voor uw aangezicht, zo zullen zij, die gij laat overblijven, u tot doornen zijn in uwe ogen en tot prikkels in uwe zijden, en zij zullen u benauwen in het land, waarin gij woont.+0Q(!6En gij zult het land door het lot uitdelen onder uwe geslachten: dengenen, die velen zijn, zult gij meer toedelen, en dengenen, die weinigen zijn, zult gij minder toedelen: gelijk het lot voor een ieder aldaar valt, zo zal hij het hebben; naar de stammen uwer vaderen zult gij het verdelen.k/Q(!5dat gij alzo het land inneemt, en daarin woont; want Ik heb u dat land gegeven om het te bezitten.'.I(!4zo zult gij alle inwoners des lands verdrijven voor uw aangezicht, en al hunne pilaren en al hunne gegoten beelden verdelgen, en al hunne hoogten omverwerpen;{-q(!3Spreek tot de kinderen Israëls en zeg tot hen: Als gij tot over den Jordaan zult gegaan zijn in het land Kanaän,s,a(!2En de Heer sprak tot Mozes in de vlakke velden der Moabieten, aan den Jordaan tegenover Jericho, zeggende:z+o(!1En zij legerden zich aan den Jordaan van Beth-Jesimoth af tot aan Abel-Sittim, in de vlakke velden der Moabieten.* (!0Van het gebergte Abarim trokken zij uit, en legerden zich in de vlakke velden der Moabieten, aan den Jordaan tegenover Jericho.h)K(!/Van Almon-Diblathaïm trokken zij uit, en legerden zich in het gebergte Abarim, tegenover Nebo.N((!.Van Dibon-Gad trokken zij uit, en legerden zich te Almon Diblathaïm.@'}(!-Van Ijim trokken zij uit, en legerden zich te Dibon-Gad.d&C(!,Van Oboth trokken zij uit, en legerden zich te Ije-Abarim, aan de grenspalen der Moabieten.=%w(!+Van Funon trokken zij uit, en legerden zich te Oboth.?${(!*Van Zalmona trokken zij uit, en legerden zich te Funon.J#(!)En van den berg Hor trokken zij uit, en legerden zich te Zalmona. "(!(En de koning der Kanaänieten, te Arad wonende, tegen het Zuiden van het land Kanaän, hoorde, dat de kinderen Israëls aankwamen.6!i(!'toen hij honderd drie en twintig jaar oud was.T #(!&Toen ging de priester Aäron op den berg Hor, naar het bevel des Heren, en stierf aldaar, in het veertigste jaar na den uittocht der kinderen Israëls uit Egypteland, op den eersten dag der vijfde maand,hK(!%Van Kades trokken zij uit, en legerden zich aan den berg Hor, aan de grenzen van het land Edom.]5(!$Van Ezeon-Géber trokken zij uit, en legerden zich in de woestijn Zin, dat is Kades.F(!#Van Abrona trokken zij uit, en legerden zich te Ezeon-Géber.A(!"Van Jotbatha trokken zij uit, en legerden zich te Abrona.F(!!Van Hor-Gidgad trokken zij uit, en legerden zich te Jotbatha.K(! Van Bené-Jaäkan trokken zij uit, en legerden zich te Hor-Gidgad.I (!Van Moseroth trokken zij uit, en legerden zich te Bené-Jaäkan.C(!Van Hasmona trokken zij uit, en legerden zich te Moseroth.@}(!Van Mithka trokken zij uit, en legerden zich te Hasmona.>y(!Van Tarah trokken zij uit, en legerden zich te Mithka.>y(!Van Tahath trokken zij uit, en legerden zich te Tarah.C(!Van Makheloth trokken zij uit, en legerden zich te Tahath.C(!Van Harada trokken zij uit, en legerden zich te Makheloth.L(!Van het gebergte Safer trokken zij uit, en legerden zich te Harada.O(!Van Kehelatha trokken zij uit, en legerden zich in het gebergte Safer.A(!Van Rissa trokken zij uit, en legerden zich te Kehelatha.=w(!Van Libna trokken zij uit, en legerden zich te Rissa.F(!Van Rimmon-Pérez trokken zij uit, en legerden zich te Libna.G  (!Van Rithma trokken zij uit, en legerden zich te Rimmon-Pérez.A (!Van Hazeroth trokken zij uit, en legerden zich te Rithma.I  (!Van de Lustgraven trokken zij uit, en legerden zich te Hazeroth.H  (!Van Sinaï trokken zij uit, en legerden zich bij de Lustgraven.M (!Van Rafidim trokken zij uit, en legerden zich in de woestijn Sinaï.mU(!Van Alus trokken zij uit, en legerden zich te Rafidim; aldaar had het volk geen water om te drinken.<u(! Van Dofka trokken zij uit, en legerden zich te Alus.H (! Van de woestijn Zin trokken zij uit, en legerden zich te Dofka.O(! Van de Schelfzee trokken zij uit, en legerden zich in de woestijn Zin.E(! Van Elim trokken zij uit, en legerden zich aan de Schelfzee.  (! Van Mara trokken zij uit en kwamen te Elim; daar waren twaalf waterfonteinen en zeventig palmbomen; en zij legerden zich aldaar.5(!Van Hahiroth trokken zij uit, en gingen midden door de zee in de woestijn, en reisden drie dagreizen in de woestijn Etham, en legerden zich te Mara.(!Van Etham trokken zij uit, en bleven in het dal Hahiroth, hetwelk tegenover Baäl-Zefon ligt, en legerden zich voor Migdol.dC(!en trokken uit van Sukkoth, en legerden zich te Etham, dat aan het einde der woestijn ligt.G (!Toen zij van Rameses uittrokken, legerden zij zich te Sukkoth; ~(!en dezen begroeven de eerstgeborenen, die de Heer onder hen geslagen had; want de Heer had ook aan hunne goden gerichten geoefend."}?(!Zij trokken dan uit van Rameses op den vijftienden dag der eerste maand, des anderen daags na Pascha, door een hoge hand, dat alle Egyptenaars het zagen,|(!En Mozes beschreef hunne tochten, hoe zij trokken, naar het bevel des Heren. Dit zijn namelijk de reizen op hunne tochten.y{ o(!Dit zijn de reizen der kinderen Israëls, die door Mozes en Aäron uit Egypteland geleid zijn, naar hunne heiren.sza( *En Nobah toog op en veroverde Kenath met zijne onderhorige plaatsen en noemde het Nobah, naar zijnen naam.nyW( )En Jaïr, de zoon van Manasse, toog op en veroverde hunne dorpen, en noemde die: de dorpen van Jaïr.Wx)( (Toen gaf Mozes Gilead aan Machir, den zoon van Manasse, en deze woonde daarin. w( 'En de kinderen van Machir, den zoon van Manasse, gingen naar Gilead, en veroverden het, en verdreven de Amorieten, die daarin waren.v ( &Elealé, Kirjathaïm, Nebo, Baäl-Meon, en veranderden de namen, en Sibma; en zij gaven namen aan de steden, welke zij bouwden.0u]( %En de kinderen van Ruben bouwden Hesbon,Dt( $Beth-Nimra en Beth-Haran, besloten steden en schaapskooien.'sK( #Atroth-Sofan, Jaëzer, Jogbeha,@r}( "Toen bouwden de kinderen van Gad Dibon, Ataroth, Aroër,q)( !Alzo gaf Mozes den kinderen van Gad, en den kinderen van Ruben, en den halven stam van Manasse, den zoon van Jozef, het koninkrijk van Sihon, den koning der Amorieten, en het koninkrijk van Og, den koning van Basan, het land met de steden rondom, binnen al de landpalen.p( Wij zullen toegerust voor den Heer trekken naar het land Kanaän, en ons erfgoed bezitten aan deze zijde van den Jordaan. o( En de kinderen van Gad en de kinderen van Ruben antwoordden, zeggende: Zoals de Heer spreekt tot uwe knechten, zo willen wij doen.^n7( maar trekken zij niet toegerust met u, zo zullen zij met u erven in het land Kanaän.kmQ( en sprak tot hen: Wanneer de kinderen van Gad en de kinderen van Ruben met ulieden over den Jordaan trekken, allen toegerust tot den strijd voor den Heer, en het land u onderdanig is, zo geeft hun het land Gilead ten eigendom;l9( Toen gebood Mozes aangaande hen den priester Eleazar, en Jozua, den zoon van Nun, en den oversten der geslachten van de stammen der kinderen Israëls, k( maar wij, uwe knechten, willen allen toegerust tot den krijg ten strijde trekken voor den Heer, gelijk mijn Heer gesproken heeft.[j1( Onze kinderen, vrouwen, have en al ons vee zullen in de steden van Gilead blijven;i( Toen spraken de kinderen van Gad en de kinderen van Ruben tot Mozes: Uwe knechten zullen doen zoals mijn heer geboden heeft.ehE( Zo bouwt dan nu steden voor uwe kinderen en kooien voor uw vee, en doet wat gij gezegd hebt.g( Maar indien gij zo niet wilt doen, zie, zo zult gij tegen den Heer zondigen; en gij zult uwe zonde gewaarworden, als zij u vinden zal.%($En de helft, toebehorende aan hen, die in het heir getrokken waren, was in getal driehonderd zeven en dertig duizend en vijfhonderd schapen,j=O(#en de vrouwen, die geen mannen bekend noch bij hen gelegen hadden, twee en dertig duizend zielen.$<E("een en zestig duizend ezels,*;Q(!twee en zeventig duizend runderen,y:m( En het overschot van den buit, dien het krijgsvolk geroofd had, was zeshonderd vijf en zeventig duizend schapen,S9!(En Mozes en de priester Eleazar deden zoals de Heer aan Mozes geboden had.y8m(Maar van de helft der kinderen Israëls zult gij van elke vijftig één gevangene nemen, zo van mensen als van runderen, ezels, schapen, en van al het vee, en zult dezen aan de Levieten geven, die de wacht aan de woning des Heren waarnemen.i7M(Van hunne helft zult gij het nemen en het den priester Eleazar geven, den Heer tot een hefoffer.=6u(En gij zult den Heer tot een hefoffer geven van de krijgslieden, die in het heir getrokken zijn, van elke vijfhonderd ééne ziel, zo van mensen als van runderen, ezels en schapen. 5 (en geef de ene helft aan hen, die in het heir uitgetrokken zijn en den slag geleverd hebben, en de andere helft aan de gemeente.4/(Neem de som van den roof der gevangenen op, zo van mensen als van vee, gij en de priester Eleazar, en de oversten van de geslachten der gemeente; _#~r~}r}<||!{m{9zzuyyDxxwvv,uuEutdsxrqqq.pOoJnmmFll.kjiiHhhAggffeddNccJbga``'_^^&]]\<[XZYYY2YXXzXWlVUUUTTySSFRRAQQPPiP>OOQNxN&MMMLKKKKK JJ:I`IHHH GFFF3FEiED:CCCwBBAAkA@@X??!>>>]==g<7e7!6665444F4321160/...-,,,Z+**i))j((=''h&%%m$>##"Q" !! @Xf*TUs g  9 A X Gnb  ?:--hetwelk ik altijd doe in al mijne gebeden voor u allen, en doe dat gebed met vreugde--,5  g:Ik dank mijnen God, zo dikwijls ik aan u denkQ  :Genade zij u en vrede van God, onzen Vader, en den Heere Jezus Christus!  :Paulus en Timótheüs, dienstknechten van Jezus Christus, aan al de heiligen in Christus Jezus te Filippi, met de opzieners en diakenen: |En er zullen verlossers opstaan op den berg Sion om het gebergte van Esau te richten, en het koninkrijk zal des Heren zijn.U %|en de verdrevenen van dit heir der kinderen Israëls, die onder de Kanaänieten zijn tot Zarfath toe; en de verdrevenen der stad Jeruzalem, die te Sefarad zijn, zullen de steden tegen het Zuiden bezitten.K |En die van het Zuiden zullen het gebergte van Esau bezitten en die in de laagte de Filistijnen; zij zullen het veld van Efraïm en het veld van Samarië bezitten en Benjamin het gebergte Gilead;n W|En het huis van Jakob zal een vuur worden en het huis van Jozef ene vlam; maar het huis van Esau zal stro wezen, dat zij aansteken en verteren zullen, zodat van Esau's huis niets zal overblijven; want de Heer heeft het gesproken.  |Maar op den berg Sion zal ene redding zijn, en hij zal ten heiligdom wezen; en het huis van Jakob zal zijn erfgoed weder bezitten.@ {|Voorzeker, gelijk gijlieden op mijnen berg gedronken hebt, zo zullen al die volken dagelijks drinken, ja, zij zullen drinken en zwelgen, totdat zij zijn alsof zij nooit geweest waren., S|Want de dag des Heren is nabij over alle volken: gelijk gij gedaan hebt, zo zal u weder geschieden, en gelijk gij verdiend hebt, zo zal het op uw hoofd wederkomen. '|gij zult niet staan op de wegscheidingen om zijne ontkomenen te vermoorden, gij zult zijne ontvluchten niet verraden ten tijde van den angst.d C| Gij zult niet ter poort mijns volks intrekken ten tijde van hunnen jammer, gij zult uwen lust niet zien aan hun ongeluk ten tijde van hun jammer, gij zult niet de hand uitstrekken naar hun goed ten tijde van hun jammer;s a| Gij zult niet meer zo uwen lust zien aan uwen broeder ten tijde zijner ellende, en zult u niet verheugen over de kinderen van Juda ten tijde van hunnen ondergang, en zult met uwen mond niet zo trots spreken ten tijde van hunnen angst.Q~ | Ten tijde, dat gij tegenover hem stondt, toen vreemden zijn heir gevankelijk wegvoerden en uitlanders zijne poorten binnentrokken en over Jeruzalem het lot wierpen, toen waart gij ook als een van hen.w} i| Om het geweld, uwen broeder Jakob aangedaan, zal schande u bedekken en gij zult voor eeuwig uitgeroeid worden.}| u| en uwe helden, o Teman, zullen versaagd zijn, en allen op het gebergte van Esau zullen door moord uitgeroeid worden.{ |Zie toe, spreekt de Heer, of Ik niet te dien tijde de wijzen uit Edom zal verdelgen en het verstand op het gebergte van Esau;Lz |Al uwe eigene bondgenoten zullen u het land uitstoten; de lieden, op wie gij uwen troost steldet, zullen u bedriegen en overweldigen; die uw brood eten zullen u verraden, eer gij het zult merken.Cy |Hoe zullen zij dan Esau nasporen en zijne schatten zoeken!Px |Als er dieven of nachtrovers tot u zullen komen, hoe zult gij dan te gronde gericht worden! Ja, zij zullen genoeg stelen en als er wijnlezers tot u zullen komen, zullen zij u geen nalezing overlaten.w )|Al voert gij dan ook in de hoogte als een arend en maaktet uw nest tussen de sterren, nochtans zal Ik u vandaar nederstorten, spreekt de Heer.2v _|de hoogmoed uws harten heeft u bedrogen. Dewijl gij in de kloven der steenrotsen woont, in uwe hoge kastelen, spreekt gij in uw hart: Wie wil mij ter aarde nederstorten?Fu |Zie, Ik heb u gering gemaakt onder de volken en zeer veracht;St #|Dit is het gezicht van Obadja. Dus spreekt de Heere Heere aangaande Edom: Wij hebben van den Heer de mare gehoord, hoe een gezant is rondgezonden onder de volken: Staat op en laat ons tegen hen strijden.1s]( Want naar het bevel des Heren bleven zij liggen, en naar het bevel des Heren reisden zij; zodat zij den dienst des Heren waarnamen, naar het bevel des Heren door Mozes.@r{( Als zij echter twee dagen of ene maand of somtijds langer op de woning bleef, dan bleven de kinderen Israëls liggen en reisden niet; en wanneer zij zich dan verhief, dan reisden zij.#qA( Als de wolk daar was van den avond tot den morgen en zich dan verhief, dan reisden zij; of als zij zich bij dag of bij nacht verhief, dan reisden zij ook.$pC( En als het gebeurde, dat de wolk enige weinige dagen op de woning was, dan legerden zij zich naar het bevel des Heren, en reisden naar het bevel des Heren. o( En als de wolk vele dagen op de woning vertoefde, dan namen de kinderen Israëls den dienst des Heren waar, en reisden niet verder.)nM( Volgens het bevel des Heren reisden de kinderen Israëls verder, en naar zijn bevel legerden zij zich; zolang de wolk op de woning bleef, zolang lagen zij stil.(mK( En wanneer de wolk zich ophief van boven de tent, zo braken de kinderen Israëls op, en op welke plaats de wolk bleef, daar legerden zich de kinderen Israëls.clA( En zo geschiedde het altijd, dat de wolk haar bedekte, en des nachts de gedaante van vuur.4kc( En op den dag toen de woning opgericht werd, bedekte haar ene wolk boven de tent der getuigenis; en des avonds tot aan den morgen was over de woning ene gedaante van vuur.zjo( En als een vreemdeling bij u woont, en ook den Heer het Pascha houdt, zal hij het houden naar de inzetting en het recht van het Pascha. Deze inzetting zal voor ulieden dezelfde zijn, zo voor den vreemdeling als voor den inboorling des lands.^i7( Maar wie rein en niet op reis is, en nalaat het Pascha te houden, diens ziel zal uit zijn volk uitgeroeid worden, omdat hij zijne gave den Heer niet gebracht heeft op den gezetten tijd; hij zal zijne zonde dragen.h5( en zij zullen er niets van overlaten tot den morgen, ook geen been daaraan breken; en zij zullen het naar al de voorschriften van het Pascha houden.g( echter in de tweede maand, op den veertienden dag, tussen de twee avonden; en met ongezuurde broden en bittere saus zullen zij het eten;;fq( Spreek tot de kinderen Israëls en zeg: Als iemand onrein wegens een dode of op ene verre reis is, onder u of onder uwe nakomelingen, zal hij nochtans den Heer het Pascha houden,-eW( En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:Kd( En Mozes sprak tot hen: Wacht, ik zal horen wat de Heer u gebiedt.Gc ( en spraken tot hen: Wij zijn onrein wegens een dood mens: waarom zouden wij minder zijn, dat wij onze gave den Heer niet zouden mogen brengen op den gezetten tijd onder de kinderen Israëls?"b?( Toen waren er enige mannen onrein wegens een dood mens, zodat zij het Pascha niet konden houden op dien dag. Die traden voor Mozes en Aäron op dien dag,Da( En zij hielden het Pascha op den veertienden dag der eerste maand tussen de twee avonden, in de woestijn Sinaï; naar alles, wat de Heer aan Mozes geboden had, deden de kinderen Israëls.S`!( En Mozes sprak tot de kinderen Israëls, dat zij het Pascha zouden houden._'( op den veertienden dag dezer maand, tussen de twee avonden; op zijn gezetten tijd zullen zij het houden naar al zijne inzettingen en rechten.K^( Laat de kinderen Israëls het Pascha houden op zijn gezetten tijd,] %( En de Heer sprak tot Mozes in de woestijn Sinaï in het tweede jaar, nadat zij uit Egypteland getrokken waren, in de eerste maand, zeggende:B\(maar zij zullen hunne broeders helpen bij de wacht in de tent der samenkomst; doch het ambt zullen zij niet bedienen. Alzo zult gij met de Levieten doen, opdat elk zijne wacht waarneme.v[g(Maar van het vijftigste jaar af zullen zij vrij zijn van het ambt van den dienst, en zullen niet meer dienen;Z/(Dit is het wat den Levieten betaamt: van vijf en twintig jaar en daarboven zijn zij bekwaam tot het ambt en den dienst in de tent der samenkomst.-YW(En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:?Xy(Daarna gingen zij om hun ambt te verrichten in de tent der samenkomst, vóór Aäron en zijne zonen; gelijk de Heer aan Mozes geboden had aangaande de Levieten, zo deden zij met hen.W(En de Levieten ontzondigden zich en wiesen hunne klederen, en Aäron bewoog hen vóór den Heer, en verzoende hen, zodat zij rein werden. V(En Mozes en Aäron benevens de gehele gemeente der kinderen Israëls deden met de Levieten alles, wat de Heer aan Mozes geboden had.*UO(en gaf hen aan Aäron en zijne zonen tot een geschenk uit de kinderen Israëls, om te dienen den dienst der kinderen Israëls in de tent der samenkomst, om de kinderen Israëls te verzoenen, opdat er geen plaag zou zijn onder de kinderen Israëls, als zij naderen wilden tot het heiligdom.`T;(en Ik nam de Levieten aan in plaats van alle eerstgeborenen onder de kinderen Israëls,CS(Want alle eerstgeborenen onder de kinderen Israëls zijn de mijne, zo van de mensen als van het vee, sedert dien tijd, dat Ik alle eerstgeborenen in Egypteland sloeg en hen Mij heiligde;JR(Want zij zijn mijn geschenk van de kinderen Israëls, en Ik heb hen voor mij genomen in plaats van al wat de baarmoeder breekt, namelijk in plaats van de eerstgeborenen aller kinderen Israëls.qQ](Daarna zullen zij ingaan, om te dienen in de tent der samenkomst; alzo zult gij hen reinigen en bewegen.\P3(En gij zult hen alzo afzonderen van de kinderen Israëls, opdat zij de mijnen zijn.fOG( En gij zult de Levieten vóór Aäron en zijne zonen stellen, en hen vóór den Heer bewegen.>Nw( En de Levieten zullen hunne handen op het hoofd der varren leggen; en de ene zal den Heer tot een zondoffer, de andere tot een brandoffer bereid worden, om de Levieten te verzoenen.M( En Aäron zal de Levieten vóór den Heer bewegen vanwege de kinderen Israëls, opdat zij dienen mogen den dienst des Heren.qL]( en de Levieten voor den Heer brengen; en de kinderen Israëls zullen hunne handen op de Levieten leggen.Ky( En gij zult de Levieten vóór de tent der samenkomst brengen, en de gehele gemeente der kinderen Israëls verzamelen,J-(Dan zullen zij nemen een jongen var, en zijn spijsoffer, meelbloem met olie gemengd; en een anderen jongen var zult gij tot een zondoffer nemen.KI(En aldus zult gij met hen doen om hen te reinigen: gij zult het water der ontzondiging op hen sprengen; en zij zullen al hunne haren geheel afscheren en hunne klederen wassen; dan zijn zij rein.@H}(Neem de Levieten uit de kinderen Israëls en reinig hen.-GW(En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:-FU(En die kandelaar was van dicht goud, beide zijn standaard en zijne bloemen; naar het gezicht, hetwelk de Heer aan Mozes vertoond had, had hij den kandelaar gemaakt.E}(En Aäron deed zo, en stak de lampen aan, naar de voorzijde des kandelaar gekeerd, gelijk de Heer aan Mozes geboden had.D5(Spreek tot Aäron en zeg tot hem: Als gij de lampen aansteekt, zo zult gij die aldus zetten, dat zij alle zeven van voren aan den kandelaar lichten.,C W(En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:dBC(YEn als Mozes in de tent der samenkomst ging om met God te spreken, dan hoorde hij de stem, die tot hem sprak van het verzoendeksel, dat op de ark der getuigenis is; tussen de twee cherubim aldaar werd met hem gesproken.?Ay(XEn de som der runderen tot een dankoffer was vier en twintig varren, zestig rammen, zestig bokken, zestig éénjarige lammeren. Dit is de inwijding des altaars, toen het gewijd werd.+@Q(WDe som der runderen tot een brandoffer was twaalf varren, twaalf rammen, twaalf éénjarige lammeren, met hun spijsoffer; en twaalf geitebokken tot een zondoffer.9?m(VEn van de twaalf gouden lepels, vol reukwerk, bedroeg elk tien sikkels, naar den sikkel des heiligdoms; zodat de som van het goud aan de schalen was honderd en twintig sikkels.W>)(Uzodat elke schotel honderd en dertig sikkels zilver, en elk bekken zeventig sikkels bedroeg; zodat de som van al het zilver aan de vaten was twee duizend vierhonderd sikkels, naar den sikkel des heiligdoms.8=k(TDit was de inwijding des altaars ten tijde, toen het gewijd werd, waartoe de vorsten Israëls brachten twaalf zilveren schotels, twaalf zilveren bekkens, twaalf gouden lepels; < (Sen tot een dankoffer twee runderen, vijf rammen, vijf bokken en vijf éénjarige lammeren. Dit is de gave van Ahira, Enans zoon.';K(Reen geitebok tot een zondoffer;Q:(Qeen var van de runderen, een ram, een éénjarig lam tot een brandoffer,@9}(Pene gouden lepel, tien sikkels goud waard, vol reukwerk,U8%(OZijne gave was een zilveren schotel, honderd en dertig sikkels waard, een zilveren bekken, zeventig sikkels waard, naar den sikkel des heiligdoms, beide vol meelbloem met olie gemengd, tot een spijsoffer,S7!(NOp den twaalfden dag de vorst der kinderen van Naftali, Ahira, Enans zoon. 6(Men tot een dankoffer twee runderen, vijf rammen, vijf bokken en vijf éénjarige lammeren. Dit is de gave van Pagiël, Ochrans zoon'5K(Leen geitebok tot een zondoffer;Q4(Keen var van de runderen, een ram, een éénjarig lam tot een brandoffer,@3}(Jene gouden lepel, tien sikkels goud waard, vol reukwerk,T2#(IZijne gave was een zilveren schotel honderd en dertig sikkels waard, een zilveren bekken, zeventig sikkels waard, naar den sikkel des heiligdoms, beide vol meelbloem met olie gemengd, tot een spijsoffer;Q1(HOp den elfden dag de vorst der kinderen van Aser, Pagiël, Ochrans zoon.0-(Gen tot een dankoffer twee runderen, vijf rammen, vijf bokken en vijf éénjarige lammeren. Dit is de gave van Ahiëzer, den zoon van Ammisaddai.'/K(Feen geitebok tot een zondoffer;Q.(Eeen var van de runderen, een ram, een éénjarig lam tot een brandoffer,@-}(Dene gouden lepel, tien sikkels goud waard, vol reukwerk,U,%(CZijne gave was een zilveren schotel, honderd en dertig sikkels waard, een zilveren bekken, zeventig sikkels waard, naar den sikkel des heiligdoms, beide vol meelbloem met olie gemengd voor een spijsoffer;\+3(BOp den tienden dag de vorst der kinderen van Dan, Ahiëzer, de zoon van Ammisaddai.*%(Aen tot een dankoffer twee runderen, vijf rammen, vijf bokken, en vijf éénjarige lammeren. Dit is de gave van Abidan, den zoon van Gideoni.')K(@een geitebok tot een zondoffer;Q((?een var van de runderen, een ram, een éénjarig lam tot een brandoffer,@'}(>ene gouden lepel, tien sikkels goud waard, vol reukwerk,U&%(=Zijne gave was een zilveren schotel, honderd en dertig sikkels waard, een zilveren bekken, zeventig sikkels waard, naar den sikkel des heiligdoms, beide vol meelbloem met olie gemengd, tot een spijsoffer;]%5( (zo zal hij haar tot den priester brengen, en een offer voor haar mede brengen, het tiende deel van een efa gerstemeel, en zal er geen olie op gieten, noch wierook daarop doen; want het is een ijveroffer en een gedenkoffer, dat de misdaad indachtig maakt.w=i(en de ijvergeest in hem ontsteekt, zodat hij over zijne huisvrouw ijvert, hetzij zij onrein of niet onrein is:g<I( en iemand vleselijke gemeenschap met haar heeft gehad, en het bleef echter voor den man verborgen, en het werd bedekt gehouden, dat zij onrein geworden is, en men haar niet kan overtuigen, omdat zij niet daarop betrapt is;+;Q( Spreek tot de kinderen Israëls en zeg tot hen: Wanneer de huisvrouw van dezen of genen man door overtreding van hem afgeweken is en zich aan hem bezondigd heeft,-:W( En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:d9C( en wat een ieder heiligt, zal voor hem zijn; wat hij den priester geeft, zal voor hem zijn.{8q( Desgelijks zal alle heffing, van al wat de kinderen Israëls heiligen, en tot den priester brengen, voor hem zijn;*7O(Maar is er niemand, aan wien men het betalen kan, zo zal men het den Heer geven voor den priester, behalve den ram der verzoening, met welken hij verzoend wordt.w6i(en zij zullen hunne zonde bekennen, welke zij gedaan hebben, en zullen hunne schuld verzoenen door de hoofdsom te geven, en daarenboven het vijfde deel van deze er bij te doen, en het geven aan dengene, aan wien zij zich bezondigd hebben.65g(Spreek tot de kinderen Israëls: Wanneer een man of ene vrouw enige zonde tegen een mens doet, en zich daarmede aan den Heer bezondigt, zo heeft die ziel ene schuld op zich;-4W(En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:}3u(En de kinderen Israëls deden alzo, en brachten hen buiten vóór het leger, gelijk de Heer tot Mozes gesproken had. 2(zo man als vrouw zullen zij buiten brengen vóór het leger, opdat zij hun leger niet verontreinigen, in hetwelk Ik onder hen woon.11(Gebied den kinderen Israëls, dat zij buiten het leger doen alle melaatsen, en allen, die den vloed hebben, en die aan doden onrein geworden zijn;,0 W(En de Heer sprak tot Mozes, zeggende:/(1die geteld werden, naar het bevel des Heren, door Mozes, een ieder tot zijn ambt en zijnen last, gelijk de Heer aan Mozes geboden had.0.](0was acht duizend vijfhonderd en tachtig,/-Y(/van dertig jaar en daarboven tot het vijftigste jaar, van allen, die ingingen om te verrichten een ieder zijn ambt, om te dragen de lasten van de tent der samenkomst,,(.De som van al de Levieten, welke Mozes en Aäron benevens de hoofdlieden van Israël telden naar hunne geslachten en vaderlijke huizen,+}(-Dit is de som van de geslachten der zonen van Merari, welke Mozes en Aäron telden, naar het bevel des Heren door Mozes.2*a(,en de som was drie duizend en tweehonderd.)3(+van dertig jaar en daarboven tot het vijftigste jaar, allen, die tot den dienst bekwaam waren, opdat zij een ambt in de tent der samenkomst hadden;[(1(*De zonen van Merari werden ook geteld, naar hunne geslachten en vaderlijke huizen,,'S()Dit is de som van de geslachten der zonen van Gerson, die allen te dienen hadden in de tent der samenkomst, welke Mozes en Aäron telden, naar het bevel des Heren.8&m((en de som was twee duizend zeshonderd en dertig.%3('van dertig jaar en daarboven tot het vijftigste jaar, allen, die tot den dienst bekwaam waren, opdat zij een ambt in de tent der samenkomst hadden; H~}}M||Z{{dzzIyy[xx%w)vvtuuutss/rreqq5pphp'ooXnn[mmjll9kk-jiiihhQggdgfree@ddEccbba{``l`_.^g]]\\[[$ZZnYYiXX9WWYVVDUU`TT;SSRQQQ3PHOO~NNOMMMNMLLKKrJJeIIwHHH7GG~G FEE|EDD2CCNC BB~B'AAAT@@@??b?>>7===D<<Vz7oT0|(`#_ ) g  ` W"Ix6dHU)# Het huis der goddelozen wordt verdelgd, maar de hut der vromen zal bloeien.](3 Het hart kent zijn eigen leed en in zijne vreugde kan zich geen vreemdeling mengen.^'5 De zotten drijven spotternij met de zonde, maar de vromen hebben lust aan de vromen.&Dit is de wijsheid des verstandigen, dat hij op zijnen weg let; maar dit is de dwaasheid der zotten, dat het enkel bedrog met hen is.:%oGa weg van den zot, want gij leert niets van hem.i$KDe spotter zoekt wijsheid en vindt ze niet, maar voor den verstandige is de kennis gemakkelijk.[#/Een getrouw getuige liegt niet, maar een vals getuige spreekt stoutelijk leugens.r"]Waar geen runderen zijn, daar is de kribbe ledig; maar waar de os werkende is, daar zijn vele inkomsten.h!IIn den mond des dwazen is ene geeselroede der trotschheid, maar de wijzen bewaren hunnen mond.a ;Wie den Heer vreest, gaat op de rechte baan; maar wie hem veracht, wijk van zijnen weg._ 9Door wijze vrouwen wordt het huis gebouwd, maar ene dwaze breekt het af met haar doen.r] De rechtvaardige eet, zodat zijne ziel verzadigd wordt, maar de buik der goddelozen heeft nimmer genoeg._7 Wie zijne roede spaart, haat zijnen zoon; maar wie hem liefheeft, tuchtigt hem vroeg.S Er is veel spijs in de voren der armen, maar wie onrecht doen, verderven.wg De goede zal zijne kindskinderen doen erven, maar het goed des zondaars wordt voor den rechtvaardige bewaard.Z- Ongeluk vervolgt de zondaars, maar den rechtvaardigen wordt het goede vergolden.eC Wie met wijzen omgaat, wordt wijs; maar wie een metgezel der dwazen is, zal ongeluk hebben.q[ De begeerte, die vervuld wordt, doet het hart goed, maar wie het kwade mijdt, is den dwazen een gruwel.uc Wie de tucht laat varen, heeft armoede en schande; maar wie zich gaarne laat bestraffen, zal tot eer komen.P Een goddeloze bode brengt ongeluk, maar een trouwe gezant is heilzaam.c? Een verstandig man doet alles met overleg, maar een dwaas spreidt zijne zotheid ten toon.T! Een goed verstand wekt gunst, maar de weg der trouwelozen brengt hartzeer.^5 De leer des wijzen is ene bronwel des levens, om te vermijden de strikken des doods.oW Wie het woord veracht, die verderft zich zelven; maar wie het gebod vreest, dien wordt het vergolden.oW De hoop, die vertoeft, benauwt het hart, maar de begeerte, die vervuld wordt, is een boom des levens._7 Rijkdom wordt weinig, wanneer men hem verkwist; maar wat men samen houdt wordt groot.[/ Onder de hoovaardigen is altoos twist, maar de wijsheid maakt verstandige lieden.iK Het licht der rechtvaardigen brandt vrolijk, maar de lamp der goddelozen zal uitgeblust worden.Y + Met rijkdom kan iemand zijn leven redden, maar de arme hoort het schelden niet.h I Menigeen vertoont zich rijk en heeft niet met al, en menigeen vertoont zich arm bij veel goed.b = De gerechtigheid behoedt den onschuldige, maar de goddeloosheid doet den zondaar vallen.Z - De rechtvaardige haat de leugen, maar de goddeloze schendt en smaadt zichzelven.[ / De luiaard begeert en verkrijgt het toch niet, maar de naarstigen bekomen genoeg.pY Wie zijnen mond bewaart, bewaart zijn leven; maar wie met zijnen mond uitvaart, komt in verschrikking.fE Van de vrucht des monds geniet men het goede, maar de verachters verzadigen zich met geweld.g I Een wijze zoon laat zich door den vader tuchtigen, maar een spotter hoort de bestraffing niet.Y+ Op den weg der gerechtigheid is het leven, en op het gebaande pad is geen dood.P Enen trage gelukt zijn handel niet, maar een naarstig mens wordt rijk.dA De rechtvaardige heeft het beter dan zijn naaste, maar de weg der goddelozen verleidt hen.H Zorg in het hart krenkt, maar een vriendelijk woord verblijdt.W' De vlijtige hand zal heersen, maar wie traag is zal schatting moeten betalen.jM Een verstandig man verbergt hetgeen hij weet, maar het hart der dwazen roept zijne wijsheid uit.W' Valse tongen zijn den Heer een gruwel, maar wie getrouw handelen behagen hem.d~A Den rechtvaardige zal geen leed geschieden, maar de goddelozen zullen volop ongeluk hebbenS} Zij, die kwaad smeden, bedriegen, maar wie tot vrede raden, maken vreugd.X|) Een waarachtige mond bestaat eeuwiglijk, maar de valse tong bestaat niet lang.c{? Wie onvoorzichtig uitvaart, die steekt als een dolk; maar de tong der wijzen is heilzaam.]z3 Wie waarachtig is, zegt openlijk hetgeen recht is; maar een valse getuige bedriegt.fyE Een dwaas laat zijnen toorn ogenblikkelijk zien; maar wie verstandig is, verbergt den smaad.Lx Den dwaze behaagt zijn weg; maar wie naar raad hoort, die is wijs.w Veel goeds ontvangt iemand door de vrucht zijns monds, en den mens wordt vergolden, naar dat zijne handen verdiend hebben.lvQ De boze wordt in den strik zijner eigen woorden gevangen, maar de rechtvaardige ontgaat den angst.huI De lust des goddelozen is schade te doen, maar de wortel der rechtvaardigen zal vrucht dragen.{to Wie zijnen akker bouwt, zal brood in overvloed hebben; maar wie onnodige zaken nagaat, heeft gebrek aan verstand.esC De rechtvaardige ontfermt zich over zijn vee, maar het hart der goddelozen is onbarmhartig.xri Wie gering is en het zijne waarneemt, is beter dan een, die groot wil zijn, maar wien het aan brood ontbreekt.aq; De raad van een wijs man wordt geprezen, maar de verkeerden van hart worden te schande.sp_ De goddelozen worden omvergeworpen en zullen niet meer zijn, maar het huis der rechtvaardigen staat vast.eoC De woorden der goddelozen zijn op bloedvergieten gericht, maar de mond der vromen redt hen.cn? Wat de rechtvaardigen overleggen is recht, maar wat de goddelozen beraadslagen is bedrog.fmE Ene deugdzame vrouw is de kroon haars mans, maar ene achteloze is bederf in zijne beenderen._l7 Goddeloosheid bevestigt den mens niet, maar de wortel der rechtvaardigen zal blijven.Zk- Wie vroom is, verkrijgt troost van den Heer, maar den roekeloze veroordeelt Hij.jj O Wie zich gaarne laat bestraffen, zal verstandig worden; maar wie ongestraft wil zijn is redeloos.bi= Zo de rechtvaardige op de aarde boeten moet, hoeveel te meer de goddeloze en de zondaar!bh= De vrucht des rechtvaardigen is een boom des levens, en een wijs man neemt de harten in.qg[ Wie zijn eigen huis beroert, zal wind ten erfdeel verkrijgen; en een dwaas moet des wijzen knecht zijn.mfS Wie zich op zijnen rijkdom verlaat, zal vallen; maar de rechtvaardigen zullen groenen als een blad.oeW Wie het goede zoekt, dien wedervaart wat goeds; maar wie naar ongeluk tracht, dien zal het overkomen.gdG Wie koren inhoudt, dien vloeken de lieden; maar zegening komt over dengene, die het verkoopt.lcQ De ziel, die rijkelijk zegent, wordt vet gemaakt; en wie rijkelijk drenkt zal ook gedrenkt worden.gbG De een deelt uit, en heeft altoos meer; een ander spaart waar hij niet moest, en wordt armer.iaK De wens der rechtvaardigen kan slechts wel gelukken, maar de hoop der goddelozen wordt ongeluk.Q` Ene schone vrouw zonder tucht is als een zwijn met een gouden neusring.{_o De boze blijft niet ongestraft, al slaan zij ook hand in hand, maar het zaad der rechtvaardigen zal gered worden.b^= De Heer heeft een afschuw van de verkeerden van hart, maar een welbehagen aan de vromen.\]1 Want gerechtigheid bevordert het leven, maar het kwade najagen bevordert den dood.d\A De arbeid des goddelozen zal mislukken; maar wie gerechtigheid zaait, heeft duurzaam loon.q[[ Een goedertieren man doet zijn eigen lichaam goed, maar een onbarmhartig man bedroeft zijn eigen vlees.\Z1 Ene beminnelijke vrouw bewaart de eer, gelijk de geweldenaars den rijkdom bewaren.gYG Wie voor een vreemde borg staat zal schade hebben; maar wie zich voor beloven wacht is zeker.eXC Waar geen raad is, gaat het volk tegronde; maar waar vele raadslieden zijn, daar is behoud.hWI Een kwaadspreker verraadt, wat hij heimelijk weet; maar wie getrouw van hart is, verbergt het.\V1 Wie zijnen naaste versmaadt is verstandeloos; maar een verstandig man zwijgt stil.yUk Door de zegenspreking der vromen wordt ene stad verhoogd, maar door den mond der goddelozen wordt zij verwoest.wTg Ene stad verblijdt zich als het den rechtvaardigen wel gaat, en als de goddelozen omkomen, wordt men vrolijk.Sy Door den mond des huichelaars wordt zijn naaste verdorven, maar door bedachtzaamheid worden de rechtvaardigen bevrijd.\R1 De rechtvaardige wordt uit den nood verlost, en de goddeloze komt in zijne plaats.tQa Als de goddeloze mens sterft, is zijne hoop verloren; en de verwachting der onrechtvaardigen wordt teniet.kPO De gerechtigheid der vromen zal hen redden, maar de verachters worden gevangen in hunne boosheid.tOa De gerechtigheid des vromen maakt zijnen weg effen, maar de goddeloze zal vallen door zijne goddeloosheid.WN' Vermogen baat niet ten dage des toorns, maar gerechtigheid redt van den dood.gMG De onschuld zal de vromen geleiden, maar de boosheid zal de verachters in het onheil storten.oLW Waar hoovaardigheid binnenkomt, daar komt ook versmading binnen; maar wijsheid is bij de ootmoedigen.cK A Ene valse weegschaal is den Heer een gruwel, maar een volkomen gewicht is zijn welbehagen.jJM De lippen des rechtvaardigen leren heilzame dingen, maar de mond der goddelozen wat verkeerd is.iIK De mond des rechtvaardigen brengt wijsheid voort, maar de tong der verkeerden wordt uitgeroeid.jHM De rechtvaardige wordt nimmer omvergestoten, maar de goddelozen zullen in het land niet blijven.fGE De weg des Heren is ene sterkte voor den vrome, maar ene verschrikking voor de kwaaddoeners.hFI Het verwachten der rechtvaardigen zal vreugde worden, maar de hoop der goddelozen zal vergaan._E7 De vreze des Heren vermeerdert de dagen, maar de jaren der goddelozen worden verkort.jDM Wat edik voor de tanden en rook voor de ogen is, dat is de luiaard voor degenen, die hem zenden.uCc De goddeloze is als een onweder, dat voorbijgaat en niet meer is, maar de rechtvaardige bestaat eeuwiglijk.jBM Wat de goddeloze vreest, zal hem overkomen; en wat de rechtvaardigen begeren, wordt hun gegeven.eAC Het is voor den dwaas een spel, kwaad te doen, maar voor den wijze, verstandig te handelen.4@c De zegen des Heren maakt rijk zonder smart.h?I De lippen des rechtvaardigen voeden er velen, maar de dwazen sterven door gebrek aan verstand.g>G De tong des rechtvaardigen is kostelijk zilver, maar het hart der goddelozen is weinig waard.s=_ Waar vele woorden zijn, daar ontbreekt het aan geen zonde; maar wie zijne lippen bedwingt, is verstandig.Q< Valse lippen verbergen den haat; en wie openlijk lastert, is een dwaas.e;C Tucht te bewaren is de weg tot het leven; maar wie de terechtwijzing verlaat, blijft dolen.p:Y De rechtvaardige gebruikt zijn werkloon ten leven, maar de goddeloze gebruikt zijne inkomst tot zonde.f9E Het goed des rijken is hem ene sterke vesting, maar de armoede maakt de geringen bloohartig.U8# De wijzen bewaren de leer, maar de mond der dwazen is nabij de verwoesting.m7S Op de lippen des verstandigen vindt men wijsheid, maar de roede is voor den rug des verstandelozen.D6 Haat verwekt twist, maar liefde bedekt alle overtredingen.p5Y De mond des rechtvaardigen is ene levende fontein, maar geweld zal den mond der goddelozen overdekken.j4M Wie met de ogen wenkt, zal onheil aanrichten; en wie dwaas van lippen is, loopt in zijn verderf.n3U Wie onschuldig leeft, leeft gerust; naar wie verkeerd is op zijne wegen, al openbaar gemaakt worden.j2M Wie wijs van hart is, neemt de geboden aan; maar wie dwaas van lippen is, loopt in zijn verderf.n1U De nagedachtenis des rechtvaardigen blijft in zegeningen, maar de naam der goddelozen zal verrotten.q0[ De zegeningen zijn op het hoofd des rechtvaardigen, maar geweld zal den mond der goddelozen overdekken.d/A Wie in den zomer vergadert, is verstandig; maar wie in den oogst slaapt, wordt te schande.J. Een trage hand maakt arm, maar de hand der vlijtigen maakt rijk.-{ De Heer laat de ziel des rechtvaardigen niet hongeren, maar hetgeen de goddelozen verlangen, dat stoot Hij van hen weg.N, Onrechtvaardig goed baat niet, maar gerechtigheid redt van den dood.}+ u De spreuken van Salomo. Een wijze zoon is de vreugd zijns vaders, maar een dwaze zoon is de droefheid zijner moeder.^* 7!maar wie naar mij hoort zal veilig blijven, en genoeg hebben, en geen ongeluk vrezen.Z) / De afwijking der dwazen doodt hen, en het geluk der verstandelozen brengt hen om;c( Azo zullen zij eten van de vruchten van hun doen, en van hunne raadslagen verzadigd worden.H'  in mijnen raad niet bewilligden, en al mijne tucht versmaadden,I&  Omdat zij de lering haatten en de vreze des Heren niet verkozen,m% UDan zullen zij tot mij roepen, maar ik zal niet antwoorden, zij zullen mij zoeken, maar niet vinden.z$ oals hetgeen gij vreest over u komt gelijk een storm, en uw ongeval als een onweder, als u angst en nood overkomt.Y# -zo zal ik ook lachen in uw ongeval, en u bespotten, als hetgeen gij vreest komt,E" en gij al mijnen raad verwerpt en mijn onderricht niet wilt:\! 3Dewijl ik dan roep en gij weigert, mijne hand uitstrek en niemand daarop achtgeeft,o  YKeert u tot mijne onderwijzing; zie, ik zal u mijnen geest uitstorten, en u mijne woorden bekendmaken.  Hoelang, o gij dwazen, zult gij dwaas zijn, en zullen de spotters lust tot spotternij hebben, en de verstandelozen de lering haten?d Czij roept in de deur der poort vooraan onder het volk, zij spreekt hare woorden in de stad:Q De wijsheid roept openlijk daarbuiten, en laat zich horen op de straten;_ 9Zo gaat het allen, die gierig zijn, dat hunne gierigheid de ziel haars meesters vangt.e Eook loeren zij zelven onder elkander op hun bloed, en de een staat den ander naar het leven.P Want het is tevergeefs het net uit te spreiden voor de ogen der vogels;T #Want hunne voeten lopen tot het kwaad, en haasten zich om bloed te storten.L mijn zoon, wandel den weg niet met hen, weer uwen voet van hun pad.J waag het met ons, wij allen zullen slechts éénen bundel hebben:Q  wij zullen veel goed verzamelen, wij zullen onze huizen met roof vullen;o Y wij zullen hen levend verslinden, gelijk het graf, en de vromen als wie nederwaarts in den kuil dalen;p [ Als zij zeggen: Ga met ons, wij willen op bloed loeren, en den onschuldige zonder oorzaak lagen leggen;@ } Mijn zoon, als ondeugende mensen u lokken, zo volg niet.R  want zij zijn een schone krans voor uw hoofd, en ene keten aan uwen hals.Y -Mijn zoon, hoor naar de tucht uws vaders, en verlaat het gebod uwer moeder niet;j ODe vreze des Heren is het begin der wetenschap; het zijn dwazen, die wijsheid en tucht verachten.m Uopdat hij de spreuken en hare uitlegging verstaan moge, de lering der wijzen en hunne gelijkenissen.\ 3Wie wijs is, die hore en verbetere zich; en wie verstandig is, die late zich raden,\  3opdat de eenvoudigen schrander, en de jongelingen verstandig en voorzichtig worden.;  svernuft, gerechtigheid, oprechtheid en billijkheid;0  ]om te leren wijsheid, tucht en verstand,S  #Dit zijn de spreuken van Salomo den koning van Israël, den zoon van David;G   De genade onzes Heren Jezus Christus zij met uwen geest! Amen.= wMarkus, Aristarchus, Demas, Lukas, mijne medehelpers.@ }U groeten Epafras, mijn medegevangene in Christus Jezus,g IBereid mij tevens ook huisvesting; want ik hoop, dat ik door uw gebed u zal geschonken worden.u eIk heb, vertrouwende op uwe gehoorzaamheid, aan u geschreven, en ik weet, dat gij meer zult doen dan ik zeg.f GJa, broeder, gun mij, dat ik mij over u verblijde in den Heer; verkwik mijn hart in Christus!~ wIk, Paulus, schrijf het met eigen hand: ik zal het betalen; om niet te zeggen, dat gij uzelven aan mij schuldig zijt.Z /En indien hij u enige schade gedaan heeft of iets schuldig is, reken dat mij toe.U %Indien gij nu met mij gemeenschap hebt, wil hem toch aannemen als mijzelven.( Knu niet meer als een knecht, maar meer dan een knecht, als een geliefden broeder, inzonderheid mij, hoeveel te meer dan u, beide naar het vlees en in den Heer. Want misschien is hij dáárom voor een korten tijd van u gescheiden geweest, opdat gij hem voor eeuwig zoudt weder hebben:o~ Ymaar zonder uw goedvinden wilde ik niets doen, opdat uwe goedheid niet gedwongen zij, maar vrijwillig.r} _ want ik wilde hem wel bij mij houden, opdat hij mij in uwe plaats dienen zou in de banden des Evangelies;?| { En gij, wil toch hem, dat is mijn eigen hart, aannemen;Y{ - die eertijds u onnut was, maar nu mij en u zeer nuttig is; dien zend ik u terug.]z 5 Zo vermaan ik u om mijns zoons wils, Onésimus, dien ik in mijne banden verwekt heb,~y w wil ik liever om der liefde wil slechts vermanen, ik Paulus, een oud man, en nu ook een gevangene van Jezus Christus.bx ?Daarom, hoewel ik grote vrijmoedigheid heb in Christus, om te gebieden hetgeen u betaamt,w Want wij hebben grote vreugde en vertroosting aan uwe liefde, dewijl de harten der heiligen verkwikt zijn door u, broeder.v %opdat uw geloof, hetwelk wij met elkander gemeen hebben, in u krachtig worde door erkentenis van het goede, dat in u is voor Christus Jezus.ou Ydaar ik hoor van uwe liefde en uw geloof, die gij hebt voor den Heere Jezus, en jegens al de heiligen,Ot Ik dank mijnen God altijd, als ik uwer gedachtig ben in mijne gebeden,Us %Genade zij u en vrede van God, onzen Vader, en van den Heere Jezus Christus!br ?en aan Appia, de zuster, en Archippus, onzen medestrijder, en aan de gemeente in uw huis:}q wPaulus, een gevangene van Christus Jezus, en Timótheüs, de broeder, aan Filémon, den geliefde en onzen medehelper,Ep:De genade onzes Heren Jezus Christus zij met u allen! Amen.Lo:U groeten al de heiligen, maar bijzonder die van des keizers huis.Zn-:Groet al de heiligen in Christus Jezus. U groeten de broeders, die bij mij zijn.Om:Onzen God en Vader nu zij de eer van eeuwigheid tot eeuwigheid! Amen.llQ:Mijn God nu zal uwe nooddruft vervullen naar zijnen rijkdom, in heerlijkheid, door Christus Jezus.:km:Doch ik bezit alles en heb overvloedig; ik heb ten volle genoeg, nu ik door Epafrodítus ontving hetgeen van u kwam, een liefelijken reuk, een aangenaam offer, Gode behaaglijk.djA:Niet dat ik het geschenk zoek, maar ik zoek de vrucht, die in uwe rekening overvloedig is.^i5:Want naar Thessaloníka zondt gij tot mijne nooddruft eenmaal en daarna nog eenmaal.fhE:Gij Filippiërs weet ook zelve, dat van het begin des Evangelies af, toen ik vertrok uit Macedonië, geen gemeente met mij ene rekening heeft gemaakt om voor mij te geven naar hetgeen zij ontvangen heeft, dan gij alleen.Qg:Doch gij hebt wèl gedaan, dat gij u mijne droefenis aangetrokken hebt.Df: Ik vermag alles door hem, die mij machtig maakt, Christus.Ae{: ik weet vernederd te worden en ik weet overvloed te hebben; alleszins en in alles heb ik geleerd, zowel verzadigd te worden als honger te lijden, overvloed zowel als gebrek te hebben.gdG: Niet dat ik dit zeg vanwege gebrek, want ik heb geleerd in hetgeen ik ben mij te vergenoegen;0cY: Maar ik ben grotelijks verblijd in den Heer, dat de gedachtenis aan mij bij u weder verlevendigd is; gij waart daartoe wel gezind, maar de tijden lieten het niet toe.by: Hetgeen gij ook geleerd en ontvangen en gehoord en gezien hebt aan mij, doet dat: zo zal de God des vredes met u zijn.*aM:Voorts, broeders, wat waarachtig is, wat eerbaar, wat rechtvaardig, wat kuis, wat liefelijk is, wat wèl luidt, is er enige deugd, is er enige lof, bedenkt dat.r`]:En de vrede Gods, die alle verstand te boven gaat, beware uwe harten en uwe gedachten in Christus Jezus. _:Weest over niets bezorgd, maar laat in alle dingen uwe begeerten door bidden en smeken met dankzegging voor God kennelijk worden.P^:Laat uwe bescheidenheid allen mensen kennelijk zijn. De Heer is nabij.J] :Verblijdt u in den Heer altijd; en nog eens zeg ik, verblijdt u!B\}:Ja, ik bid ook u, mijn getrouwe metgezel, sta hen bij, die met mij voor het Evangelie gestreden hebben, met Clemens en mijne andere medehelpers, wier namen zijn in het Boek des Levens.Y[+:Ik vermaan Euodia en ik vermaan Syntyché, dat zij eensgezind zijn in den Heer.Z y:Derhalve, mijne geliefde en zeer gewenste broeders, mijne vreugd en mijne kroon, staat alzo in den Heer, gij beminden.7Yg:die ons nietig lichaam verheerlijken zal, zodat het gelijkvormig worde aan zijn verheerlijkt lichaam, naar de werking waardoor hij ook alle dingen zich kan onderdanig maken.pXY:Maar onze wandel is in den hemel, van waar wij ook verwachten den Zaligmaker Jezus Christus, den Heer,|Wq:wier einde is het verderf, wier God de buik is, en die ene eer in hunne schande stellen, welke aardschgezind zijn.Vy:Want velen wandelen, van wie ik u dikwijls gezegd heb en nu ook wenende zeg, dat zij vijanden zijn van Christus kruis;iUK:Volgt mij, broeders, en ziet op degenen die zo wandelen, gelijk gij ons tot een voorbeeld hebt.ET:Doch, waartoe wij gekomen zijn, laat ons daarnaar wandelen.S5:Zovelen nu als er van ons volkomen zijn, laat ons alzó gezind zijn; en indien gij in iets van een ander gevoelen zijt, ook dat zal God u openbaren.OR:maar één ding [staat vast]: vergetende wat achter is, strek ik mij uit naar hetgeen vóór is, en jaag naar het voorgestoken wit, naar den prijs der hemelse roeping Gods in Christus Jezus.HQ : Broeders, ik meen van mijzelven niet, dat ik het gegrepen heb;-PS: Niet, dat ik het alreeds gegrepen heb of alreeds volkomen ben; maar ik jaag er naar, of ik het ook grijpen mocht, nademaal ik ook door Christus Jezus gegrepen ben.AO}: of ik misschien komen mocht tot de opstanding der doden.N: om hem te kennen, en de kracht zijner opstanding, en de gemeenschap zijns lijdens, zodat ik zijnen dood gelijkvormig word,BM}: en in hem bevonden worden, als hebbende niet mijne gerechtigheid, die uit de Wet, maar die door het geloof in Christus komt, de gerechtigheid, die van God het geloof toegerekend wordt;]L3:Ja, ik acht ook nog alles voor schade tegen de alles overtreffende kennis van Christus Jezus, mijnen Heer, om wiens wil ik alles voor schade heb gerekend, en het voor slijk acht, opdat ik Christus moge gewinnen,XK):Maar hetgeen mij voordeel was, dat heb ik om Christus' wil voor schade geacht.cJ?:naar den ijver een vervolger der gemeente, naar de gerechtigheid in de Wet onberispelijk.#I?:ik, die op den achtsten dag besneden ben, uit het volk Israëls, van het geslacht van Benjamin, een Hebreër uit den Hebreën, naar de Wet een Farizeër,H:hoewel ik ook heb waarom ik mij op het vlees zou beroemen. Is er iemand, die meent zich op het vlees te mogen beroemen, ik nog veel meer;G:Want wij zijn de besnijdenis, wij, die God in den Geest dienen, en ons beroemen op Christus Jezus, en ons niet op het vlees verlaten;\F1:Ziet toe op de honden, ziet toe op de kwade arbeiders, ziet toe op de besnijdenis. E :Voorts, mijne broeders, verheugt u in den Heer! Dat ik u altijd hetzelfde schrijf verdriet mij niet, en maakt u des te gewisser.+DO:want om het werk van Christus was hij den dood nabij gekomen, toen hij zijn leven gering achtte, om aan te vullen wat aan uw dienstbetoon jegens mij nog ontbrak.YC+:Zo neemt hem dan aan in den Heer met alle vreugde, en houdt dezulken in waarde;B+:Ik heb hem dan des te spoediger gezonden, opdat, wanneer gij hem ziet, gij weder verblijd zoudt worden en ik ook minder treurigheid zou hebben.7Ag:En hij is ook doodkrank geweest; maar God heeft zich over hem ontfermd, en niet alleen over hem, maar ook over mij, opdat ik niet de ene treurigheid op de andere zou hebben.r@]:dewijl hij naar u allen verlangen had, en zeer bekommerd was, omdat gij gehoord hadt, dat hij krank was.?7:Maar ik heb nodig geacht den broeder Epafrodítus tot u te zenden, die mijn helper en medestrijder, en uw afgezondene en dienaar mijner nooddruft is,J> :doch ik vertrouw in den Heer, dat ik ook zelf spoedig komen zal.m=S:Dezen nu hoop ik terstond te zenden, zodra ik van den afloop mijner zaken iets zal vernomen hebben;x<i:En gij kent zijne beproefdheid; want als een kind zijnen vader, zo heeft hij met mij gediend in het Evangelie.N;:want zij zoeken allen het hunne, niet hetgeen van Christus Jezus is._:7:Want ik heb niemand die, zo gelijk van zin met mij zijnde, zo hartelijk voor u zorgt;9#:Maar ik hoop in den Heere Jezus Timótheüs welhaast tot u te zenden, opdat ik ook welgemoed moge zijn, als ik verneem hoe het met u staat.R8:en om datzelfde moet gij u ook verblijden, en zult u met mij verblijden.7 :En indien ik zelfs geofferd werd bij het offer en de bediening van uw geloof, zo verblijd ik mij, en verblijd mij met u allen;%6C:doordat gij u vasthoudt aan het woord des levens, mij tot een roem tegen den dag van Christus, dat ik niet tevergeefs gelopen noch tevergeefs gearbeid heb.?5w:opdat gij zijn moogt onberispelijk en louter, en Gods kinderen, onstraffelijk in het midden van een ontaard en verkeerd geslacht, onder hetwelk gij schijnt als lichten in de wereld;D4:Doet alle dingen zonder murmurering en zonder tegenspraak,]33: want God is het, die in u werkt beide het willen en het doen, naar zijn welbehagen.K2: Alzo, mijne geliefden, gelijk gij altijd gehoorzaam geweest zijt, niet alleen in mijne tegenwoordigheid, maar ook veelmeer nu in mijne afwezigheid, werkt dat gij zalig wordt met vreze en beven;a1;: en alle tongen bekennen zullen, dat Jezus Christus de Heer is, ter ere Gods des Vaders.0: opdat in den naam van Jezus zich buigen zullen alle knieën dergenen, die in den hemel en op de aarde en onder de aarde zijn,h/I: Daarom heeft God hem ook uitermate verhoogd, en hem een naam gegeven, die boven alle namen is, .:en in het gelaat als een mens bevonden; hij vernederde zichzelven en werd gehoorzaam tot den dood, ja, tot den dood aan het kruis.c-?:maar daarvan afstand deed, en de gedaante van een knecht aannam, en werd gelijk een mens,d,A:die, hoewel hij in Goddelijke gedaante was, het Gode gelijk zijn niet voor een roof hield,=+u:Want ieder zij gezind gelijk Jezus Christus ook was,N*:Een ieder zie niet op het zijne, maar ook op hetgeen der anderen is.w)g:Doet niets uit naijver of om ijdele eer, maar door ootmoedigheid achte de een den ander hoger dan zichzelven.y(k:zo vervult mijne vreugd, dat gij eensgezind zijt, gelijke liefde hebt, van één gemoed en één gevoelen zijt..' W:Is er nu enige vermaning in Christus, is er enige troost der liefde, is er enige gemeenschap des geestes, is er enige hartelijke liefde en ontferming [bij u],Z& /:en gij hebt denzelfden strijd, dien gij aan mij gezien hebt, en nu van mij hoort.h% K:Want u is gegeven om Christus' wil, niet alleen in hem te geloven, maar ook voor hem te lijden,$ +:en u op generlei wijze verschrikken laat door de wederpartijders; hetwelk hun een bewijs is des verderfs, maar u der zaligheid, en dat van God.h# K:Wandelt slechts waardig naar het Evangelie van Christus, opdat, hetzij ik kom en u zie, hetzij ik afwezig ben, ik van u hore, dat gij staat in éénen geest, en één van ziel met ons strijdt voor het geloof des Evangelies,^" 7:opdat gij u zeer beroemen moogt in Christus Jezus op mij door mijne wederkomst tot u.!  :En met een goed vertrouwen weet ik, dat ik blijven en bij u allen verwijlen zal, u tot bevordering en tot vreugde des geloofs,<  u:maar in het vlees te blijven is nodiger om uwentwil.  :Want ik word van beide zijden gedrongen: Ik heb lust om ontbonden te worden en bij Christus te zijn, hetwelk ook veel beter is;h K:Maar of in het vlees te leven meer dient om nut te doen, en wat ik verkiezen zal, weet ik niet.E :Want het leven is mij Christus, en het sterven is mij gewin.w i:volgens mijne ernstige verwachting en hoop, dat ik in gene zaak beschaamd zal worden, maar dat met alle vrijmoedigheid, gelijk altijd, alzo ook nu Christus hoog geprezen zal worden aan mijn lichaam, hetzij door het leven of door den dood. }:want ik weet, dat dit mij ter zaligheid gedijen zal, door uw gebed en door ondersteuning des Geestes van Jezus Christus,+ Q:Wat dan? Dat slechts de Christus verkondigd worde op allerlei wijze, het geschiede in schijn of in waarheid, zo verblijd ik mij daarin, en zal mij ook verblijden;d C:maar dezen uit liefde, dewijl zij weten, dat ik tot verantwoording des Evangelies hier lig. }:genen verkondigen Christus uit twistgierigheid, en niet zuiver, menende aan mijne banden droefenis toe te moeten voegen;f G:Sommigen prediken ook wel Christus uit nijd en twistzucht, maar sommigen met goede bedoeling,, S:en de meeste broeders in den Heer, doordat zij uit mijne banden vertrouwen gekregen hebben, zijn des te vrijmoediger geworden om het woord te spreken zonder vrees.l S: zodat mijne banden in Christus openbaar geworden zijn in het gehele rechthuis en bij al de anderen, }: Maar gij moet weten, broeders, dat hetgeen mij overkomen is, slechts meer tot bevordering des Evangelies gestrekt heeft,q ]: vervuld met vruchten der gerechtigheid, die door Jezus Christus in u geschieden, tot eer en lof van God.z o: opdat gij beproeven moogt wat het beste zij, opdat gij louter en zonder aanstoot zijt tegen den dag van Christus,a =: En dit bid ik, dat uwe liefde nog meer en meer rijk worde in kennis en in alle ervaring;g I:Want God is mijn getuige, hoe ik naar u allen verlang met de hartelijkheid van Christus Jezus.o Y:gelijk het voor mij billijk is, dat ik in dier voege over u allen denk, omdat ik u in mijn hart heb, u, die allen zowel in mijne banden als bij mijne verdediging en bevestiging van het Evangelie, met mij de genade deelachtig zijt. :en ik heb dit goede vertrouwen, dat Hij, die in u een goed werk begonnen heeft, het ook volbrengen zal tot op den dag van Jezus Christus;T  #:wegens uwe gemeenschap aan het Evangelie van den eersten dag af tot nu toe; >K~~~}}a|||${{>zzz#yyTxxx(wwEvvv.uuautt!ssVrrrqqDppp'oo~o%nnXmmumll.kk]jjjEii>hh}h1gg,ffSeee5dd]dcc=bbraaa``1___^^p^]]I\\f\[[.ZZ[YY{Y XXWWkVVV$UUITTT)SSRRRRQQIPPZOOOBNN_N MM@LLzLKK:JJCIIbIHH GG/FFFEE4DDhCC]CBB/AAM@@t@??P>>~>$==j<<< ;;::h:99{91888777J766Z555Q544H433622K11p000*//z/5...--O,,, ++ **W)))!((h(''8&&y&(%%^$$$2##s""d!!!" QdP S=}O&m;yRxm i?  I T D /AVK.g3#Zij slaan mij zult gij zeggen, maar ik heb geen smart; zij beuken mij, maar ik voel het niet: wanneer zal ik ontwaken om weder opnieuw te beginnen?lfQ"en gij zult zijn als een, die midden in de zee slaapt, en gelijk een, die bovenop den mast slaapt.`e9!dan zullen uwe ogen naar andere vrouwen zien, en uw hart zal verkeerde dingen spreken;Ed maar daarna bijt hij als ene slang en steekt als ene adder;gcGZie den wijn niet aan, dat hij zo rood is, en in den beker schoon staat; hij gaat er glad in,ebCDaar, waar men bij den wijn vertoeft, en komt om uit te drinken hetgeen ingeschonken wordt.~auWaar is wee, waar is leed, waar is twist, waar is klagen, waar zijn wonden zonder oorzaak, waar zijn ontstoken ogen?]`3ook loert zij als een rover, en de dartelen onder de mensen vergadert zij tot zich.P_want ene hoer is een diepe kuil, en ene overspeelster is een enge put;P^Mijn zoon, geef mij uw hart, en laat mijne wegen aan uwe ogen behagen;c]?Dat dan uw vader en uwe moeder zich verblijden, en zij, die u gebaard heeft, vrolijk zij.v\eDe vader eens rechtvaardigen verblijdt zich; en wie een wijzen zoon verwekt heeft, die verheugt zich in hem.K[Koop waarheid, en verkoop haar niet; wijsheid, tucht en verstand.cZ?Hoor naar uwen vader, die u verwekt heeft, en veracht uwe moeder niet, als zij oud wordt.dYAwant de dronkaards en brassers verarmen, en een slaperige moet gescheurde klederen dragen.3XaWees niet onder de dronkaards en brassers;KWHoor, mijn zoon, en wees wijs, en zet uw hart op den rechten weg.WV'want het zal u later goed zijn, en uwe verwachting zal niet verijdeld worden.bU=Uw hart zij niet wangunstig over de zondaren, maar wees dagelijks in de vreze des Heren;PTen mijne nieren zijn vrolijk, als uwe lippen spreken hetgeen recht is.NSMijn zoon, indien uw hart wijs is, dan verblijdt zich mijn hart ook;LRgij slaat hem met de roede, maar gij redt zijne ziel van den dood.jQM Houd niet op den jongen te kastijden; want als gij hem met de roede slaat, zal hij niet sterven:QP Neig uw hart tot de onderrichting, en uwe oren tot verstandige redenen.NO want hun verlosser is machtig; die zal hunne zaak tegen u uitvoeren.JN  Zet de oude palen niet terug, en ga niet op den akker der wezen;\M1 Spreek niet voor de oren van den dwaas, want hij veracht de wijsheid uwer redenen.rL]uwe bete, die gij gegeten hebt, zal u eens walgen, en gij zult uwe vriendelijke woorden verkwist hebben.xKiwant daar hij inwendig vol berekening is, zo zegt hij tot u: Eet en drink; maar zijn hart is toch niet voor u;\J1Eet geen brood bij een, die nijdig is, en begeer niets van zijne smakelijke spijs;I#laat uwe ogen zich niet wenden naar hetgeen gij niet hebben kunt, want het maakt zich vleugels gelijk een arend, die naar den hemel vliegt.KHVermoei u niet om rijk te worden, en sta af van uwe geslepenheid;WG'wees niet begerig naar zijne lekkernijen, want het is een bedriegelijk brood.FFen zet een mes op uwe keel, indien gij een gulzig mens zijt:UE %Als gij zit en eet met een heerser, geef dan acht op wien gij vóór u hebt;D}Ziet gij een man vlijtig in zijn werk, die zal voor koningen gesteld worden, en hij zal niet voor onaanzienlijken staan.HC Zet de oude palen niet terug, welke uwe vaders gemaakt hebben.SBwant zo gij niet hebt om te betalen, zal men uw bed van onder u wegnemen.]A3Wees niet onder degenen, die hunne hand verplichten, en voor schulden borg blijven;I@ gij mocht zijnen weg leren en enen strik spannen voor uwe ziel.S?Maak geen vriendschap met een toornige, en houd u niet bij een vergramde;c>?want de Heer zal hunne zaak handhaven, en zal dengenen, die hen beroven, het leven roven.^=5Beroof den arme niet, omdat hij arm is, en onderdruk den ellendige niet in de poort;t<aom u een vasten grond der waarheid bekend te maken, opdat gij juist kunt antwoorden aan hen, die u zenden?U;#Heb ik het u niet voorheen voorgeschreven, met allerlei raad en onderricht,X:)Dat uwe hoop zij op den Heer; dit moet ik u dagelijks voorhouden, u ten goede.n9Uwant het zal u goed zijn, als gij ze bij u zult behouden, en zij zullen te zamen op uwe lippen zijn.T8!Neig uwe oren en hoor de woorden der wijzen, en neem mijne leer ter harte;f7EWie den arme onrecht doet om zijn goed te vermeerderen, en den rijke geeft, komt tot gebrek.o6WDwaasheid steekt den jongen in het hart, maar de roede der kastijding zal haar verre van hem drijven._57De mond van eerloze vrouwen is een diepe kuil; wien de Heer ongenadig is, valt er in.X4) De luiaard zegt: Daarbuiten is een leeuw, ik mocht gedood worden op de straat._37 De ogen des Heren bewaren de wijsheid, maar de woorden des trouwelozen verijdelt Hij.R2 Wie rein van hart en aangenaam van lippen is, diens vriend is de koning._17 Drijf den spotter uit, zo gaat het gekijf weg, zo houdt de twist en de versmading op.a0; Wie goedertieren van oog is wordt gezegend, want hij geeft van zijn brood aan den arme.]/3Wie onrecht zaait zal moeite oogsten, en zal door de roede zijner boosheid omkomen.T.!De rijke heerst over de armen, en wie te leen neemt, is des leners knecht.W-'Gelijk men een jongen gewent, zo laat hij daarvan niet af, als hij oud wordt.w,gDoornen en valstrikken zijn op den weg des arglistigen; maar wie zich daarvan verwijdert, bewaart zijn leven.N+Waar men lijdt in de vreze des Heren, daar is rijkdom, eer en leven.j*MDe verstandige ziet het ongeluk en verbergt zich; de verstandelozen gaan voort en moeten boeten.N)Rijken en armen ontmoeten elkander, de Heer heeft hen allen gemaakt.\( 3Een goede naam is kostelijker dan grote rijkdom, en gunst beter dan zilver en goud.`'9Het paard wordt tot den dag des strijds bereid, maar de overwinning komt van den Heer.J& Er helpt geen wijsheid, geen verstand, geen raad tegen den Heer.g%GDe goddeloze gaat met een trots gezicht zijnen weg, maar wie vroom is, maakt zijnen weg vast.o$WEen leugenachtig getuige zal omkomen, maar die zich laat gezeggen, laat men ook altijd weder spreken.t#aHet offer der goddelozen is een gruwel, hoeveel te meer, als men het met een schandelijk voornemen brengt.U"#Hij wenst den gehelen dag, maar de rechtvaardige geeft en houdt niet terug.T!!De luiaard sterft onder zijne wensen, want zijne handen willen niets doen.e CWie hoovaardig en vermetel is, heet een vals mens, die in den toorn hoovaardigheid betoont.OWie zijnen mond en zijne tong bewaart, bewaart zijne ziel voor angst.U#Een wijze verwint de stad der sterken. en werpt hunne zekerste macht neder.\1Wie de barmhartigheid en weldadigheid najaagt, vindt leven, barmhartigheid en eer.iKIn het huis des wijzen is een kostelijke schat en olie, maar een dwaas mens verslindt dien ras.]3Het is beter te wonen in een woest land, dan bij ene kijfachtige en toornige vrouw.b=De goddeloze moet voor den rechtvaardige gegeven worden, en de verachter voor de vromen.fEWie gaarne in wellust leeft, zal gebrek lijden; en wie wijn en olie bemint, wordt niet rijk.c?Een mens, die van den weg der wijsheid afdwaalt, zal blijven in de vergadering der doden.q[Het is den rechtvaardige een blijdschap te doen hetgeen recht is, maar voor kwaaddoeners verschrikking.a;Ene heimelijke gave stilt den toorn, en een geschenk in den schoot de hevige gramschap.dA Wie zijne oren toestopt voor het gekerm des armen, zal ook roepen en niet verhoord worden.{ De rechtvaardige gedraagt zich wijs jegens het huis des goddelozen, maar de goddelozen denken alleen om schade te doen. Als de spotter bestraft wordt, worden de onverstandigen wijs; en als men ene wijze onderricht, wordt hij nog verstandiger.N De ziel des goddelozen wenst het kwaad, en gunt zijnen naaste niets.iK Het is beter te wonen op een hoek van het dak, dan bij ene kijfachtige vrouw in hetzelfde huis.U#De weg des schuldigen is verkeerd, maar het werk des schuldelozen is recht.fEHet geweld der goddelozen zal hen verschrikken, want zij wilden niet doen hetgeen recht was.eCWie schatten vergadert met bedrog, die zal falen, en is onder degenen, die den dood zoeken.b =Het overleg eens naarstigen brengt overvloed; maar wie zich overijlt, zal gebrek lijden.` 9Hoovaardigheid der ogen en trotschheid van gemoed, de lamp der goddelozen, zijn zonde.M Rechtvaardigheid en recht te doen is den Heer aangenamer dan offer.Q Ieder dunkt zijn weg goed te zijn, maar de Heer alleen weegt de harten.f  GHet hart des konings is in de hand des Heren als waterbeken; Hij wendt het, waarheen Hij wil.r]Men moet de boosaardigen te keer gaan met scherpe geeselriemen, met doordringende slagen, die men voelt.U#De sterkte der jongelingen is hun roem, en grijs haar is der ouden sieraad.]3Vroomheid en trouw beveiligen den koning, en zijn troon houdt stand door vroomheid.b=De geest des mensen is ene lamp des Heren, die alle schuilhoeken van het hart doorzoekt.OEen wijs koning verstrooit de goddelozen, en brengt het rad over hen.ykHet is een strik voor den mens, zich met het heilige te overhaasten, en eerst na gedane geloften te overleggen.W'Des mensen gangen zijn van den Heer, hoe zou dan de mens zijnen weg verstaan?Z-Tweeërlei gewicht is den Heer een gruwel, en ene valse weegschaal is niet goed.^5Zeg niet: ik wil het kwaadvergelden; wacht op den Heer, die zal u recht verschaffen.c?Een erfgoed, waar men in den beginne zeer naar haakt, zal ten laatste niet gezegend zijn.q~[Wie zijnen vader en zijne moeder vloekt, diens lamp zal uitgeblust worden in het midden der duisternis.r}]Maak u niet gemeen met hem, die geheimen openbaart, noch met den kwaadspreker, noch met den valsen mond.s|_Aanslagen gelukken, als men ze met beraad ten uitvoer brengt, en den oorlog moet men met verstand voeren.b{=Brood der bedriegerij moge zoet smaken, daarna zal de mond vervuld worden met zandgruis.cz?Wie voor een ander borg wordt, neem diens kleed, en neem pand van hem voor de onbekenden.]y3Er is goud en er zijn vele paarlen, maar een verstandige mond is een edel kleinood._x7Kwaad, kwaad! zegt men, als men het heeft; maar is men het kwijt, dan prijst men het.xwi Heb den slaap niet lief, opdat gij niet arm wordt; laat uwe ogen wakker zijn, zo zult gij brood genoeg hebben.Hv  Een oor, dat hoort, en een oog, dat ziet, maakt de Heer beide.Vu% Reeds kent men een jongen aan zijn doen, of hij vroom en eerlijk worden zal.At} Tweeërlei gewicht en maat is beide den Heer een gruwel.Gs Wie kan zeggen: Ik ben rein in mijn hart en zuiver van zonde?ar;Een koning, die op den troon zit om te oordelen, zift met zijn oog alleen al het kwaad.cq?Een rechtvaardige, die in zijne vroomheid wandelt, diens kinderen zal het na hem welgaan.`p9Vele mensen worden vroom geacht, maar wie zal iemand vinden, die recht trouwhartig is?wogDe beraadslaging in het hart eens mans is als diepe wateren, maar een verstandige kan merken wat hij bedoelt.rn]Wil de luiaard niet ploegen wegens de koude, dan moet hij in den oogst bedelen, en zal niets verkrijgen.am;Het is den man ene eer van het twisten af te laten; maar wie gaarne twist is een dwaas.vleDe gramschap des konings is als het brullen eens jongen leeuws; wie hem vertoornt, zondigt tegen zijn leven.mk UDe wijn is een spotter, en sterke drank maakt twistzoekers; wie daartoe afdwaalt, wordt nimmer wijs.fjEmaar de goddelozen worden uit het land uitgeroeid, en de afvalligen worden daaruit verdelgd.^i5Want de rechtvaardigen zullen in het land wonen, en de vromen zullen daarin blijven;BhWandel dus op den goeden weg, en blijf op de rechte baan.egCallen, die tot haar ingaan, komen niet weder terug, en vinden den weg des levens niet meer.Lfwant haar huis helt naar den dood, en hare gangen tot de schimmen:Leen den man harer jeugd verlaat, en het verbond haars Gods vergeet;edCdat gij niet geraakt aan eens anders vrouw, die de uwe niet is, die gladde woorden spreekt,>cwdie hunnen weg verkeren, en afwijken in hunne sporen;Zb-die zich verblijden in kwaaddoen, en vrolijk zijn in hun kwaad, verkeerd gedrag;Da die de rechte baan verlaten en op duistere wegen wandelen,^`5 dat gij niet geraakt op den weg der bozen, noch onder hen, die verkeerdheid spreken,B_ goede raad zal u bewaren, en het verstand zal u behoeden:B^ Want wijsheid zal u ter harte gaan, dat gij gaarne leert,W]' Dan zult gij kennen gerechtigheid en recht en vroomheid, en allen goeden weg.,\Sen bewaart den weg zijner heiligen.j[MHij laat het den oprechten gelukken en beschermt de vromen; Hij behoedt degenen, die recht doen,RZWant de Heer geeft wijsheid, en uit zijnen mond komt kennis en verstand.NYdan zult gij de vreze des Heren verstaan en de kennisse Gods vinden.FXzo gij haar zoekt als zilver, en haar naspoort als schatten,6WgWant zo gij daar vlijtig om roept en om bidt,WV'zo laat uwe oren op de wijsheid achtgeven, en neig uw hart met vlijt daartoe.TU #Mijn zoon, wilt gij mijne redenen aannemen en mijne geboden bij u behouden,NTDen spotter zijn straffen bereid, en slagen voor den rug der dwazen.^S5Een valse getuige bespot het recht, en de mond der goddelozen verslindt het onrecht.lRQLaat gij na, mijn zoon, de onderrichting te horen, zo dwaalt gij geheel van verstandige lering af.|QqWie den vader in het verderf brengt en de moeder verjaagt, is een kind, dat beschaamd maakt en tot schande strekt.PSlaat men den spotter, zo wordt de onverstandige wijs; bestraft men een verstandige, zo verkrijgt hij nog meer wetenschap.ZO-De luiaard steekt zijne hand in den pot, en brengt haar niet weder tot den mond.sN_De vreze des Heren bevordert het leven; en hij zal vergenoegd blijven, zodat geen kwaad hem bezoeken zal.ZM-Des mensen begeerte is zijne weldadigheid, en de arme is beter dan de leugenaar.XL)Vele ontwerpen zijn in het hart eens mans, maar de raad des Heren houdt stand.VK%Hoor naar raad en neem onderwijs aan, opdat gij eindelijk wijs moogt worden.^J5Een doldriftige moet boeten; want komt gij tussenbeide, dan maakt gij het nog erger.lIQKastijd uwen zoon, terwijl er nog hoop is, maar laat uwe ziel niet bewogen worden om hem te doden.`H9Wie zich over den arme ontfermt, leent den Heer; die zal hem het goede wedervergelden.eGCWie het gebod bewaart, bewaart zijn leven; maar wie zijnen weg veronachtzaamt, zal sterven.SFLuiheid doet in diepen slaap vallen, en ene trage ziel zal honger lijden.\E1Huis en goed erft men van de ouders, maar ene verstandige vrouw komt van den Heer.uDc Een onverstandige zoon is zijns vaders hartzeer, en ene kijfachtige vrouw is als een gestadig druipend lek.uCc De ongenade des konings is als het brullen van een jongen leeuw, maar zijne genade is als dauw op het gras.eBC Wie lankmoedig is, is een wijs mens; en het is hem ene eer, dat hij ongelijk verdragen kan.nAU Voor den dwaas past het niet goede dagen te hebben: veel minder een knecht, te heersen over vorsten._@7 Een valse getuige blijft niet ongestraft; en wie vermetel leugen spreekt zal omkomen.U?#Wie verstandig is, heeft zijne ziel lief; en de schrandere vindt wat goeds.>)De arme wordt gehaat van al zijne broeders, ja zelfs zijne vrienden verwijderen zich van hem; en wie zich op woorden verlaat, verkrijgt niets.j=MVelen vleien den persoon des vorsten, en een ieder is een vriend desgenen, die geschenken geeft.o<WEen valse getuige blijft niet ongestraft; en wie vermetel leugens spreekt, die zal het niet ontlopen.U;#Rijkdom maakt vele vrienden, maar de arme wordt van zijnen vriend verlaten.f:EDe dwaasheid eens mensen verkeert zijnen weg, zodat zijn hart tegen den, Heer toornig wordt.s9_Waar men niet handelt met verstand, daar gaat het niet wel; en wie snel is met de voeten, die valt licht.p8 [Een arme, die in zijne vroomheid wandelt, is beter dan een verkeerde van lippen, die toch een dwaas is.S7Een trouw vriend heeft meer lief en staat krachtiger bij dan een broeder.K6Een arm man spreekt smekende, een rijk man antwoordt stoutmoedig.r5]Wie ene huisvrouw gevonden heeft, heeft wat goeds gevonden, en heeft welgevallen verworven bij den Heer.c4?Dood en leven staan in de macht der tong; wie ze liefheeft, die zal van hare vrucht eten.3wAan ieder wordt vergolden naar hetgeen zijn mond gesproken heeft, en hij wordt verzadigd van de vrucht zijner lippen.2Een broeder, die vertoornd is, houdt zich harder dan ene sterke stad, en twisten zijn hard als de grendel aan een paleis.G1Het lot doet den twist ophouden, en beslist tussen machtigen.|0qWie de eerste is in zijn twistgeding, die schijnt altijd recht te hebben; maar zijn naaste komt en onderzoekt hem.]/3Eens mensen geschenk maakt hem welkom, en leidt hem voor het aangezicht der groten.c.?Het hart des verstandigen verkrijgt wetenschap, en het oor der wijzen zoekt de kennis op. -Wie een vrolijk hart heeft, weet zich in zijn lijden te schikken; maar als de moed ternedergeslagen is, wie kan het dan uitstaan?I,  Wie antwoordt, eer hij hoort, dien is het dwaasheid en schande.+ Wanneer iemand te gronde zal gaan, wordt zijn hart te voren hoovaardig; en eer men tot ere komt, moet men vernederd worden.e*C Het goed des rijken is voor hem ene sterke stad, en als een hoge muur in zijne verbeelding.c)? De naam des Heren is een vaste burg; de rechtvaardige vlucht daarheen en wordt beschermd.[(/ Wie traag is in zijnen arbeid, is een broeder desgenen, die het zijne doorbrengt.f'EDe woorden des kwaadsprekers zijn als slagen, en zij gaan tot in het binnenste van het hart.\&1De mond des dwazen benadeelt hem zelven, en zijne lippen vangen zijne eigene ziel.Q%De lippen des dwazen brengen twist voort, en zijn mond roept om slagen.p$YHet is niet goed den persoon des goddelozen te achten, om den rechtvaardige in het gericht te drukken.k#ODes mensen woorden zijn gelijk aan diepe wateren, en de bronwel der wijsheid is een volle stroom.R"Waar de goddeloze heenkomt, daar komt ook verachting, en smaad met hoon.[!/Een dwaas heeft geen behagen in verstand, maar daarin, dat hij zijn hart ontdekt._  9Wie zich afzondert, zoekt iets naar zijnen zin, en stelt zich tegen alles wat goed is.Ware het, dat een dwaas zweeg, zo zou hij ook voor wijs gehouden worden, en voor verstandig, indien hij den mond toehield.b=Wie kennis bezit, matigt zijne redenen, en een verstandig man is niet haastig van geest.b=Het betaamt niet den rechtvaardige te straffen, noch den edele te slaan, die recht doet.hIEen dwaze zoon is zijns vaders hartzeer, en de droefheid zijner moeder, die hem gebaard heeft.dAIn het gelaat van den verstandige is wijsheid, maar een dwaas werpt de ogen heen en weder.\1De goddeloze neemt gaarne heimelijk geschenken, om den weg des rechts te verkeren.kOEen vrolijk hart maakt het leven aangenaam, maar een bedroefd gemoed doet het gebeente verdorren.fEWie enen verstandeloze verwekt, heeft kwelling; en de vader van een dwaas heeft geen vreugd.iKEen verkeerd hart vindt het goede niet; en wie ene verkeerde tong heeft, zal in ongeluk vallen.c?Wie twist liefheeft, heeft zonde lief; en wie zijne deur hoog maakt, die zoekt ondergang.`9Het is een onbezonnen mens, die bij de hand belooft, en borg wordt voor zijnen naaste.QEen vriend heeft altijd lief, en in den nood wordt een broeder geboren.eCWat baat den dwaas geld in de hand om wijsheid te kopen, daar hij toch geen verstand heeft?nUWie den goddeloze vrijspreekt en wie den rechtvaardige veroordeelt, zijn beiden den Heer een gruwel.{oWie twist begint, is als een, die den dam opent voor het water; sta dan af van den twist, eer hij te hevig wordt.Q Wie goed met kwaad vergeldt, van diens huis zal het kwaad niet aflaten.oW Het is beter een berin te ontmoeten, waaraan de jongen ontroofd zijn, dan een zot in zijne dwaasheid.Y+ Een bitter mens tracht schade te doen, maar een wrede engel zal over hem komen.P  Een verwijt treft den verstandige dieper dan honderd slagen den dwaas.n U Wie zonde toedekt, die maakt vriendschap, maar wie de zaak weder ophaalt, die maakt vrienden oneens.{ oWie geschenken kan geven, voor dien is het als een edelgesteente: waarheen hij zich keert, wordt hij wijs geacht.j MHet past een dwaas niet van hoge dingen te spreken, veel minder een vorst, dat hij gaarne liegt.Z -De kroon der ouden zijn kindskinderen, en de eer der kinderen zijn hunne vaders.~uWie den behoeftige bespot, hoont zijnen Maker; en wie zich over zijn ongeval verblijdt, zal niet ongestraft blijven.hIEen kwaaddoener geeft acht op kwade monden, en een valse hoort gaarne naar schadelijke tongen.c?Gelijk het vuur het zilver en de oven het goud beproeft, alzo beproeft de Heer de harten.Een vlijtige knecht zal heersen over een zoon, die tot schande verstrekt, en zal onder de broeders een erfdeel verkrijgen.V 'Ene droge bete, doch met rust, is beter dan een huis vol slachtvee met twist.Q!Het lot wordt in den buidel geworpen, maar het valt, zoals de Heer wil.zm Een lankmoedige is beter dan een sterke, en wie meester over zijn gemoed is, is beter dan wie ene stad verovert.a;Grijze haren, die op den weg der gerechtigheid gevonden worden, zijn ene kroon der eer.mSWie met de ogen wenkt, bedenkt niets goeds; en wie met de lippen tekens geeft, volbrengt het kwaad.[/Een man des gewelds lokt zijnen naaste en leidt hem op een weg, die niet goed is.S~Een verkeerd mens maakt twist, en een kwaadspreker maakt vrienden oneens.R}Een kwaadaardig mens graaft naar ongeluk, en in zijnen mond brandt vuur.T|!De honger des arbeiders helpt hem arbeiden, want zijn mond drijft hem aan.^{5Menigeen heeft welbehagen aan een weg, maar het uiterste daarvan leidt tot den dood.gzGVriendelijke redenen zijn honigzeem, zij troosten de ziel en zijn artsenij voor het gebeente.ByEen wijs hart spreekt verstandig, en bevordert de kennis.vxeHet verstand is ene levende fontein voor dengene, die het bezit, maar het onderwijs der dwazen is dwaasheid.iwKEen verstandige wordt gehouden voor een wijs man, en stichtelijke redenen bevorderen de kennis.ovWWie ene zaak verstandig overlegt, vindt geluk; en welgelukzalig is hij, die zich op den Heer verlaat.kuOHet is beter nederig van gemoed te zijn met de ellendigen, dan buit te delen met de hoovaardigen.ttaWie te gronde zal gaan, die wordt te voren hoogmoedig; een hoovaardig en trots gemoed komt vóór den val._s7De weg der vromen mijdt het kwade; en wie zijnen weg bewaart, die bewaart zijn leven.drANeem de wijsheid aan, want zij is beter dan goud; en verstand hebben is edeler dan zilver.dqAIn een vriendelijken blik des konings is het leven, en zijne genade is als een avondregen._p7De gramschap des konings is een bode des doods, maar een wijs man zal hem bevredigen.Qo Recht raden behaagt den koningen; en wie recht raadt, die wordt bemind.onW Dat koningen onrechtvaardig handelen is een gruwel, want door gerechtigheid wordt de troon bevestigd.am; Rechte waag en schalen zijn des Heren, en alle weegstenen in den buidel zijn zijn werk.Yl+ Godspraak is op de lippen des konings, zijn mond zal niet falen in het gericht.bk= Het hart des mensen neemt zijnen weg voor, maar de Heer alleen geeft, dat hij voortgaat.Wj'Beter is weinig met rechtvaardigheid, dan veelheid der inkomsten met onrecht.^i5Als iemands wegen den Heer behagen, maakt Hij zelfs zijne vijanden hem tot vrienden.sh_Door goedertierenheid en trouw wordt de misdaad verzoend, en door de vreze des Heren mijdt men het kwade.g Een hoovaardig hart is den Heer een gruwel, en zal niet ongestraft blijven, al ware het ook, dat zij allen elkander aanhingen.tfaDe Heer heeft alles gewrocht om aan zijnen doel te beantwoorden, zo ook den goddeloze voor den kwaden dag.He Beveel den Heer uwe werken, zo zullen uwe voornemens gelukken.SdEen ieder dunken zijne wegen rein te zijn, maar de Heer weegt de geesten.fc GDe mens neemt zich wel iets voor in het hart, maar van den Heer komt wat de tong spreken zal.wbg!De vreze des Heren is de onderrichting tot wijsheid; en alvorens men tot eer komt, moet men vernederd worden.a Wie zich niet laat onderwijzen, die maakt zich zelf verachtelijk; maar wie aan de bestraffing gehoor geeft, wordt verstandig.S`Wiens oor naar heilzame bestraffing hoort, die mag onder de wijzen wonen.^_5Een vriendelijke blik verblijdt het hart, en een goed gerucht verkwikt het gebeente.[^/De Heer is ver van de goddelozen, maar het gebed der rechtvaardigen verhoort Hij.v]eHet hart des rechtvaardigen bedenkt zich om te antwoorden, maar de mond der goddelozen welt louter kwaad op.S\De gierige verstoort zijn eigen huis, maar wie geschenken haat zal leven.c[?De aanslagen des boosaardigen zijn den Heer een gruwel, maar de reinen spreken liefelijk.kZODe Heer zal het huis der hoovaardigen afbreken, maar den grenspaal der weduwe zal Hij bevestigen.mYSDe weg des levens gaat opwaarts voor den verstandige, opdat hij afwijke van het graf benedenwaarts.nXUHet strekt iemand tot vreugde, als hij recht antwoordt, en een woord op zijn tijd is zeer liefelijk.mWSOntwerpen gaan te niet waar geen raad is; maar waar vele raadgevers zijn, daar komen zij tot stand.fVEDen dwaze is de dwaasheid ene blijdschap, maar een verstandig man blijft op den rechten weg._U7Een wijze zoon verblijdt den vader, maar een dwaas mens is tot schande zijner moeder.UT#De weg des luiaards is als ene doornheg, maar de weg der vromen is gebaand.QSEen toornig man richt gekijf aan, maar een lankmoedige stilt den twist.PRBeter is een gerecht van moes met liefde, dan een gemeste os met haat.]Q3Beter is een weinig in de vreze des Heren, dan een grote schat, waar onrust bij is.`P9Een bedroefde heeft nimmer een goeden dag, maar goede moed is een dagelijkse maaltijd.TO!Een verstandig hart zoekt kennis, maar de dwazen zien uit naar dwaasheden.kNO Een vrolijk hart maakt een vrolijk aangezicht; maar als het hart bekommerd is, zinkt ook de moed.\M1 De spotter bemint dengene niet, die hem bestraft; hij gaat den wijzen uit den weg.hLI Zelfs het graf en het verderf liggen open voor den Heer: hoeveel te meer de harten der mensen!cK? Het brengt ene kwade tucht den weg te verlaten; en wie de bestraffing haat, moet sterven.lJQ De weg des goddelozen is den Heer een gruwel, maar wie de gerechtigheid najaagt, die wordt bemind.fIEHet offer der goddelozen is den Heer een gruwel, maar het gebed der vromen is hem aangenaam.]H3De mond der wijzen strooit goeden raad uit, maar het hart der zotten is niet recht.gGGIn het huis des rechtvaardigen is welvaart genoeg, maar in des goddelozen inkomst is verderf.qF[Een dwaas versmaadt de tucht zijns vaders; maar wie de bestraffing aanneemt, die zal verstandig worden.\E1Ene heilzame tong is een boom des levens, maar ene leugenachtige verwekt hartzeer._D7De ogen des Heren zijn aan alle plaatsen, beschouwende beiden, de bozen en de goeden.fCEDe tong der wijzen maakt de leer liefelijk, maar de mond der dwazen welt enkel dwaasheid op.VB 'Een zacht antwoord stilt den toorn, maar een hard woord wekt de gramschap op.bA=#Een verstandig knecht behaagt den koning, maar een schandelijken knecht is hij vijandig.S@"Gerechtigheid verhoogt een volk, maar de zonde is het verderf der lieden.h?I!In het hart des verstandigen blijft de wijsheid rusten, maar bij de dwazen wordt zij openbaar.s>_ De goddeloze houdt geen stand in zijn ongeluk, maar de rechtvaardige is zelfs in zijnen dood kloekmoedig.n=UWie den geringe geweld aandoet, lastert diens Maker; maar wie zich over den arme ontfermt, eert God.]<3Een welwillend hart is het leven des lichaams, maar nijd is bederf in de beenderen.U;#Wie lankmoedig is, is wijs; maar wie haastig is, openbaart zijne dwaasheid.l:QIn menigte van volk is des konings heerlijkheid, maar in gebrek aan volk is des vorsten ondergang.[9/De vreze des Heren is ene bronwel des levens, om de strikken des doods te mijden.a8;Wie den Heer vreest, heeft ene veilige vesting, en zijne kinderen worden ook beschermd.U7#Een getrouw getuige redt het leven, maar een vals getuige is een bedrieger.Y6+Den wijze is zijn rijkdom ene kroon, maar der dwazen vermogen blijft dwaasheid.d5AWaar men arbeidt, daar is genoeg; maar waar men met ijdele woorden omgaat, daar is gebrek.z4mWie met kwade streken omgaan, zullen falen; maar hun, die wat goeds denken, zal vertrouwen en liefde wedervaren.l3QDe zondaar veracht zijnen naaste, maar welgelukzalig is hij, die zich over de ellendigen ontfermt.]23Een arme wordt zelfs van zijnen naaste gehaat, maar de rijken hebben vele vrienden.h1IDe bozen moeten zich buigen voor de goeden, en de goddelozen in de poorten des rechtvaardigen.b0=De onnozelen erven dwaasheid, maar voorzichtig te handelen is de kroon der verstandigen.R/Wie haastig is tot toorn doet dwaasheden, maar een bedachtzame haat het.c.?Een wijze vreest en vermijdt het kwaad, maar de dwaas spat roekeloos uit en is zorgeloos.U-#Een onnozele gelooft alles, maar een verstandige geeft acht op zijnen gang.j,MEen bedriegelijk mens zal het gaan naar zijnen weg, maar een vroom man naar hetgeen hem toekomt.Q+ Ook bij het lachen kan het hart treuren, en na de vreugd komt verdriet.\*1 Menigeen heeft welbehagen aan een weg, maar eindelijk brengt hij hem tot den dood. 8yS~~B}}n}||s|{\{zxzyy9xxxww\vv}v%uuu4ttfsss,rrQqqzq(ppoooSnnn:mmll]kkskjjiiNhhh/ggCfffeeSdd~d#ccQbbybaaT```__}_ ^^B]]`\\\[[]ZZZ+YYnXXXWUVVzVUUTT`SSuSR}QQQmPPPOOOcNNN)MMELLuKKK JJII6HHPGGZFFvF"EE=DDfCCCBB;AAk@@@??]?>>V==X<<<;;3::|:99S888777v766|6.55544B33~3"22e111;000=//Z..|.'--p-,,=++#**))F((''5&&g&%%$t##`#"v"!!I v $j~HU2"=siA=,"Aa L N  / \  S TdY(Zy\1Ik ben bijna in het uiterste ongeluk voor alle lieden en al het volk neergezonken.}s en ik heb niet gehoord naar de stem mijner leeraars, en mijn oor niet geneigd tot degenen die mij onderricht gaven!eC en zeggen: Ach, hoe heb ik de tucht gehaat, en hoe heeft mijn hart de bestraffing versmaad;O en gij daarna moet zuchten, als gij uw lichaam en goed verteerd hebt,iK opdat vreemden zich niet verzadigen met uw vermogen, en uw arbeid niet in eens anders huis zij,L opdat gij den vreemden uwe eer niet geeft, en uwe jaren den wrede;QHoud uwen weg verre van haar, en genaak niet tot de deur van haar huis,Y+Zo hoort nu naar mij, mijne kinderen, en wijkt niet van de redenen mijns monds.taZij gaat niet gewis op den weg des levens; hare treden zijn ongestadig, zodat zij niet weet waar zij gaat.X)Hare voeten gaan nederwaarts naar den dood, hare gangen lopen uit op het graf.Mmaar daarna bitter als alsem en scherp als een tweesnijdend zwaard.eCWant de lippen der vreemde vrouw zijn zoet als honigzeem, en hare keel is gladder dan olie;Mopdat gij goeden raad behoudt en uw mond wete onderscheid te maken.L Mijn zoon, geef acht op mijne wijsheid, neig uw oor tot mijne leer;`9Wijk niet ter rechter [hand] noch ter linkerhand; wend uwen voet van het kwaad.8kLaat uw voet recht toe gaan, zo gaat gij zeker.V%Laat uwe ogen recht voor u uit zien, en uwe oogleden recht voor u heen zien.QDoe van u weg den valsen mond, en laat den lastermond verre van u zijn.L Behoed uw hart met alle naarstigheid, want daaruit gaat het leven.k Owant zij zijn het leven voor degenen, die ze betrachten, en ene artsenij voor hun gehele lichaam.@ {laat ze niet uit uwe ogen wijken, behoud ze in uw hart;R Mijn zoon, geef acht op mijne woorden, en neig uw oor tot mijne redenen;Z -Doch de weg der goddelozen is donkerheid, zij weten niet waar zij vallen zullen.q[Maar het pad der rechtvaardigen glinstert als een licht, dat voortgaat, en licht tot op den vollen dag.Z-want zij eten het brood der goddeloosheid, en drinken den wijn der geweldenarij.ucWant zij slapen niet, voordat zij schade hebben gesticht; zij rusten niet, voordat zij kwaad hebben gedaan;Dlaat hem varen, ga er niet op, wijk van hem en ga voorbij.QKom niet op het pad der goddelozen, en treed niet op den weg der bozen:E Laat van de tucht niet af; bewaar ze, want zij is uw leven.\1 wanneer gij gaat, uw gang u niet zuur valle, en als gij loopt, gij niet struikelt._7 Ik wil u op den weg der wijsheid voeren, en ik wil u op de rechte baan leiden; opdat,V% Hoor, mijn zoon, en neem mijne redenen aan, zo zullen uwe jaren vele worden.T! zij zal uw hoofd aangenaam maken, en zal u versieren met ene schone kroon.c~?Acht haar hoog, zo zal zij u verhogen, en zal u tot eer brengen, indien gij haar omhelst;u}cWant het begin der wijsheid is, als men haar gaarne hoort, en de wetenschap liever heeft dan alle goederen.[|/Verlaat ze niet, zo zullen zij u behouden; heb ze lief, zo zullen zij u behoeden.d{ANeem wijsheid aan, neem verstand aan; vergeet niet en verlaat niet de bevelen mijns monds.vzeEn hij leerde mij en sprak: Laat uw hart mijne woorden aannemen; onderhoud mijne geboden, zo zult gij leven.Vy%Ik toch was mijns vaders zoon, teder als een éénig kind voor mijne moeder.BxWant ik geef u ene heilzame leer; verlaat mijne wet niet.fw GHoort, kinderen, de onderwijzing uws vaders, en merkt op om te leren en verstandig te worden.rv]Zij zal geroemd worden vanwege de vruchten harer handen, en hare werken zullen haar loven in de poorten.|uqBevalligheid is bedrog, en schoonheid ijdelheid, maar ene vrouw, die den Heer vreest, verdient geprezen te worden.NtVele dochters waren deugdzaam en goed, maar gij overtreft die allen.Ts!Hare zonen komen op en prijzen haar gelukkig, haar man vermeldt haren lof:Ur#Zij ziet, hoe het in haar huis toegaat, en eet haar brood niet met luiheid.RqZij doet haren mond open met wijsheid, en op hare tong is heilzame leer.^p5Kracht en schoonheid zijn hare klederen, en zij lacht den aankomenden dag te gemoet.To!Zij maakt fijn lijnwaad en verkoopt het, en levert gordels aan den kramer.SnHaar man is vermaard in de poorten, als hij zit bij de oudsten des lands.QmZij maakt voor zich tapijtsieraad; witte zijde en purper is haar kleed.ilKZij vreest voor haar huis niet vanwege de sneeuw, want haar gehele huis heeft dubbele klederen._k7Zij breidt hare handen uit tot de armen, en steekt hare hand uit naar de behoeftigen.Tj!Zij strekt hare hand uit naar den spinrok, en hare vingers vatten de spil.Yi+Zij merkt, dat haar handel voordeel brengt; hare lamp gaat des nachts niet uit.!laat afgoderij en leugentaal verre van mij zijn; geef mij geen armoede of rijkdom, maar laat mij mijn bescheiden deel spijs tot mij nemen,Q=Twee dingen bid ik van U, wil mij die toch niet weigeren, eer ik sterf:h<IVoeg niets tot zijne woorden toe, opdat Hij u niet straffe en gij leugenachtig bevonden wordt.`;9Alle woorden Gods zijn gelouterd: Hij is een schild voor allen, die op Hem vertrouwen.\:1Wie vaart opwaarts ten hemel en daalt neder? Wie vat den wind in zijne handen? Wie bindt de wateren in een kleed? Wie heeft al de einden des aardrijks gesteld? Hoe heet hij, en hoe heet zijn zoon? Weet gij dat?G9Ik heb geen wijsheid geleerd, en wat heilig is, weet ik niet.I8 Ik ben redelozer dan iemand, en mensenverstand is niet bij mij.'7 IDit zijn de woorden van Agur, den zoon van Jaké. De lering en rede van dezen man: Ik heb mij vermoeid, o God; ik heb mij vermoeid en heb afstand moeten doen.j6M#de wijzen zullen eer beërven, maar wanneer de dwazen hoog komen, zo worden zij toch te schande.S5"Hij zal de spotters bespotten, maar den ootmoedigen zal Hij genade geven;l4Q!in het huis des goddelozen is de vloek des Heren, maar het huis der rechtvaardigen wordt gezegend.h3I want de Heer heeft een afgrijzen van de afvalligen, maar zijne verborgenheid is bij de vromen;_27Ontbrand niet in naijver jegens den man des gewelds, en verkies geen van zijne wegen;P1Twist niet met iemand zonder oorzaak, zo hij u geen leed gedaan heeft.Q0Smeed geen kwaad tegen uwen vriend, die met vol vertrouwen bij u woont.i/KZeg niet tot uwen vriend: Ga heen en kom weder, morgen zal ik u geven, indien gij het wel hebt.m.SWeiger niet den nooddruftigen goed te doen, indien uwe hand van God ontvangen heeft om het te doen.\-1want de Heer is uw toeverlaat, Hij behoedt uwen voet, dat hij niet gevangen wordt.,wzodat gij niet behoeft te vrezen voor een schielijke verschrikking, noch voor den storm der goddelozen, als hij komt;O+Legt gij u neder, zo zult gij niet vrezen, en uw slaap zal zoet zijn,Y*+Dan zult gij veilig wandelen op uwen weg, zodat gij uwen voet niet stoten zult.J) dat zal het leven uwer ziel zijn, en een sieraad voor uwen hals.](3Mijn zoon, laat ze niet van uwe ogen wijken, zo zult gij gelukzalig en wijs worden:^'5door zijne wijsheid zijn de diepten geopend en de wolken van dauw druipende gemaakt.c&?Want de Heer heeft de aarde door wijsheid gegrond, en door zijnen raad de hemelen bereid;m%Szij is een boom des levens voor allen, die haar aangrijpen, en zalig zijn zij, die haar vasthouden.H$ hare wegen zijn liefelijke wegen, en al hare paden zijn vrede;X#)een lang leven is aan hare rechterhand, aan hare linkerhand is rijkdom en eer;`"9Zij is edeler dan paarlen, en al wat gij moogt wensen is bij haar niet te vergelijken;\!1want het is beter haar te verwerven dan zilver, en hare inkomst is beter dan goud.X ) Welgelukzalig is de mens, die wijsheid vindt, en de mens, die verstand krijgt;}s want wien de Heer liefheeft, dien kastijdt Hij, en Hij heeft een welbehagen aan hem, gelijk een vader aan den zoon.dA Mijn zoon, verwerp de tucht des Heren niet, en word niet verdrietig over zijne kastijding;P zo zullen uwe schuren vol worden en uwe wijnpersen van most overlopen.O Eer den Heer van uw goed en van de eerstelingen van al uwe inkomsten,J dit zal voor uw lichaam gezond zijn en uwe beenderen verkwikken.W'Wees niet wijs in uwe eigene ogen, maar vrees den Heer en wijk van het kwaad:DGedenk aan Hem op al uwe wegen, zo zal Hij u recht leiden.SVerlaat u op den Heer van ganser harte, en verlaat u niet op uw verstand.Kzo zult gij gunst en wijsheid vinden, die Gode en mensen behaagt.nUGenade en trouw zullen u niet verlaten: hang ze aan uwen hals, en schrijf ze op de tafel uws harten;KWant zij zullen u een lang leven en goede jaren en vrede brengen.L Mijn zoon, vergeet mijne wet niet, en uw hart beware mijne geboden.ykEen onrechtvaardig man is den rechtvaardige een gruwel, en wie oprecht van weg is, is den goddeloze een gruwel.[/Velen zoeken het aangezicht van den vorst, maar ieders gericht komt van den Heer._7Menschenvrees brengt tot den val; maar wie zich op den Heer verlaat, wordt beveiligd.c?Wie met een dief deelt, haat zijne ziel; hij hoorde den vloek, en gaf het niet te kennen.a;De hoovaardij des mensen zal hem ternederstorten, maar de ootmoedige zal eer ontvangen.NEen toornig man richt gekijf aan, en een oplopende doet vele zonden._ 7Wanneer een knecht van jongs af verwend wordt, dan wil hij naderhand een jonker zijn.m SZiet gij iemand, die snel is om te spreken, dan is er van een dwaas meer te verwachten dan van hem.y kEen knecht laat zich met woorden niet onderrichten, die, hoewel hij het verstaat, nochtans geen antwoord geeft.u cAls de profetie ophoudt, wordt het volk wild en woest; maar welgelukkig is hij, die de wet in waarde houdt.W 'Tuchtig uwen zoon, zo zal hij u rust geven; hij zal uwe ziel vermaak aandoen.mSWaar vele goddelozen zijn, daar zijn vele zonden; maar de rechtvaardigen zullen hunnen val beleven. De roede en de bestraffing brengen wijsheid voort; maar een jongen, aan zichzelven overgelaten, doet zijne moeder schande aan.T!Een koning, die de armen getrouw oordeelt, diens troon zal eeuwig bestaan.P Armen en rijken ontmoeten elkander, maar beider ogen verlicht de Heer.W' Een heer, die aan leugens lust heeft, diens dienaars zijn altemaal goddeloos.Y+ Een dwaas schudt zijnen geest ten enenmale uit, maar een wijs man houdt hem in.U# De bloedgierigen haten den vrome, maar de rechtvaardigen zoeken zijne ziel.y Wanneer een wijs man met een dwaas, hetzij hij toornig is of lacht, in een twistgeding komt, dan heeft hij nooit rust.]3Spotters kunnen ene stad in ongeluk brengen, maar de wijzen doen den toorn bedaren.nUDe rechtvaardige neemt kennis van de zaak der armen, de goddelozen slaan op dat onderzoek geen acht.z~mAls een kwaad mens zondigt, verstrikt hij zich zelven; maar een rechtvaardige verheugt zich en heeft blijdschap.N}Wie zijnen naaste vleit, spreidt een net uit voor zijne voetstappen.`|9Een koning richt het land op door het recht; maar die geschenken bemint, verderft het.l{QWie wijsheid liefheeft, verblijdt zijnen vader; maar wie hoeren onderhoudt, raakt zijn goed kwijt.wzgWanneer er vele rechtvaardigen zijn, verblijdt zich het volk; maar, als de goddeloze heerst, zucht, het volk.\y 3Wie tegen de bestraffing halsstarrig is, zal schielijk verderven zonder enige hulp.xxiAls de goddelozen opkomen, dan verbergen zich de mensen; maar als zij omkomen, vermeerderen de rechtvaardigen.lwQWie den arme geeft, zal geen gebrek hebben; maar wie zijne ogen sluit, laadt groten vloek op zich.cv?Wie zich op zijn hart verlaat, is een dwaas; maar wie met wijsheid wandelt, zal ontkomen.duAEen hoovaardige veroorzaakt gekijf; maar wie zich op den Heer verlaat, verkrijgt welvaart.ytkWie zijnen vader of zijne moeder berooft, en zegt, dat het geen zonde is, die is een metgezel des struikrovers.PsWie een mens bestraft, zal naderhand gunst vinden, meer dan wie vleit.`r9Wie zich haast tot den rijkdom en nijdig is, merkt niet, dat hem gebrek zal ontmoeten.|qqDe personen aan te zien in het gericht, is niet goed, en toch zal menigeen om een stuk brood een booswicht worden.wpgEen getrouw man wordt rijkelijk gezegend; maar wie zich haast om rijk te worden, zal niet onschuldig blijven.wogWie zijnen akker bouwt, zal brood genoeg hebben; maar wie den lediggang nawandelt, zal armoede genoeg hebben.lnQWie oprecht wandelt, zal behouden worden; maar wie op verkeerde wegen wandelt, zal in eens vallen.rm]Een mens, die aan het bloed ener ziel schuldig is, zal naar het graf vlieden; een ander grijpe hem niet.sl_Als een vorst zonder verstand is, geschiedt er veel onrecht; maar wie de gierigheid haat, zal lang leven.lkQEen goddeloze, die over een arm volk regeert, is gelijk een brullende leeuw en een hongerige beer.bj=Welgelukzalig is hij, die altoos vreest; maar wie halsstarrig is, zal in ongeluk vallen.i{ Wie zijne misdaden verbergt, dien zal het niet gelukken; maar wie ze bekent en laat, die zal barmhartigheid verkrijgen.hy Als de rechtvaardigen de overhand hebben, gaat het zeer wel; maar als de goddelozen opkomen, verbergen zich de lieden.cg? Een rijk man beeldt zich in, dat hij wijs is, maar een arm verstandig man doorgrondt hem.|fq Wie de vromen verleidt op een kwaden weg, zal in zijn eigen kuil vallen; maar de vromen zullen het goede beërven.We' Wie zijn oor afwendt om naar de wet niet te horen, diens gebed is een gruwel.qd[Wie zijn goed vermeerdert met woeker en overwinst, vergadert dat voor dengene, die den arme genegen is.qc[Wie de wet bewaart, is een verstandige zoon; maar wie met brassers omgaat, doet zijn vader schande aan.kbOEen arm man, die in zijne vroomheid wandelt, is beter dan een rijk man, die verkeerde wegen gaat.ca?Boze mensen geven geen acht op het recht; maar wie naar den Heer vragen, letten op alles.``9Wie de wet verlaten; prijzen den goddeloze; maar wie ze bewaren, zijn afkerig van hem.k_OEen arme man, die de geringen verdrukt, is een regen, die alles wegvaagt, zodat er geen brood is.}^sAls het land oproerig is, zijn er vele opperhoofden; maar waar een volk verstandig en wijs is, daar duurt het lang.g] IDe goddeloze vliedt en niemand jaagt hem, maar de rechtvaardige is moedig als een jonge leeuw.f\EGij hebt geitenmelk genoeg tot uw spijs, tot spijs voor uw huis en tot voedsel uwer maagden.B[De lammeren kleden u, en de bokken geven u het akkergeld.jZMHet gras is opgegaan en het jonge gras is voorhanden, en het kruid wordt op de bergen verzameld.HY want geen goed duurt eeuwig, geen kroon duurt immer en altoos.:XoGeef acht op uwe schapen, en neem uwe kudde waar;W{Al stampte men den dwaas in een mortier met een stamper, gelijk gort, zijne dwaasheid zou nochtans niet van hem wijken.VEen man wordt beproefd door den mond desgenen, die hem looft, gelijk het zilver in den smeltkroes en het goud in den oven.kUOHet graf en het verderf worden nooit verzadigd; zo worden ook de ogen der mensen nooit verzadigd.uTcGelijk in het water is het schijnsel van het aangezicht, zo is het hart van den mens tegenover een anderen.nSUWie zijnen vijgeboom bewaart, eet vruchten daarvan, en wie zijnen heer getrouw dient, wordt geëerd.QRHet ene mes scherpt het andere: zo scherpt ook de ene mens den anderen.OQwie haar bedwingt kan den wind bedwingen, of olie met de hand vatten.zPmEne kijfachtige vrouw en een gestadig druipend lek, als het zeer regent, worden terecht bij elkander vergeleken:OWie zijne naaste met ene luide stem zegent, en daartoe op den vroegen morgen opstaat, dien wordt het als een vloek gerekend.eNC Neem dien zijn kleed, die voor een ander borg wordt; en neem pand van hem voor een vreemde.hMI Een verstandige ziet het ongeluk en verbergt zich, maar de dwazen gaan voort en lijden schade.kLO Wees wijs, mijn zoon, dan verblijdt mijn hart zich; dat zal ik antwoorden dengene, die mij hoont.8Ki Verlaat uwen vriend en uws vaders vriend niet, en ga niet in het huis uws broeders, als het kwalijk gaat; want een gebuur, die nabij is, is beter dan een broeder, die ver is.pJY Balsem en reukwerk vervrolijken het hart; maar een vriend is, wegens den raad, voor de ziel liefelijk.kIOGelijk een vogel, die buiten zijn nest omzwerft, zo is een man, die omzwerft buiten zijne woning.uHcEne ziel, die verzadigd is, vertreedt zelfs honigzeem, maar voor ene hongerige ziel is al het bittere zoet.oGWSlagen, door een vriend toegebracht, zijn bewijzen van trouw; maar de kussen des vijands zijn giftig.FFOpenbare bestraffing is beter dan liefde, die zich verbergt.cE?Toorn is een woedend ding, en gramschap is onstuimig, maar wie kan voor den nijd bestaan?eDCSteen is zwaar, en zand is een last, maar de toorn van een dwaas is zwaarder dan die beide.^C5Dat een ander u prijze, en niet uw eigen mond, een vreemde, en niet uw eigen lippen.YB -Beroem u niet op den dag van morgen, want gij weet niet, wat heden gebeuren kan.^A5Ene valse tong haat dengene, die hem bestraft, en een gladde mond richt verderf aan._@7Wie een kuil maakt, zal er invallen; en wie een steen wentelt, op dien zal hij komen.k?OWie den haat geheim houdt om schade te doen, diens boosheid zal voor de gemeente openbaar worden.n>Uals hij zijne stem vriendelijk maakt, geloof hem dan niet, want er zijn zeven gruwelen in zijn hart.h=IWie haat draagt, houdt zich vreemd met zijne lippen, maar in zijn binnenste smeedt hij bedrog;r<]Een vriendelijke mond met een boosaardig hart zijn als ene potscherf, met schuim van zilver overtrokken.R;De woorden des kwaadsprekers zijn als slagen, en zij gaan door het hart.q:[Gelijk de brandende kool de dove kool, en het vuur het hout, zo ontsteekt een kijfachtig man den twist.l9QAls er geen hout meer is, gaat het vuur uit; en als de kwaadspreker weg is, dan houdt de twist op.N8zó doet een vals mens met zijnen naaste en zegt: Ik heb geschertst.L7Gelijk een, die heimelijk met schichten en pijlen schiet en doodt,o6WWie voorbijgaat, en zich mengt in een vreemden twist, die is als een, die een hond bij de oren trekt.P5Een luiaard is wijzer in zijne ogen dan zeven, die verstandig spreken.j4MDe luiaard steekt zijne hand in den pot, en het valt hem zuur die weder aan den mond te brengen.O3Een luiaard keert zich om op zijn bed, gelijk de deur in het hengsel.X2) De luiaard zegt: Er is een jonge leeuw op den weg, ja een leeuw op de straten.r1] Ziet gij iemand, die zich inbeeldt, dat hij wijs is, zo is van een dwaas meer te verwachten dan van hem.l0Q Gelijk een hond, die zijn uitbraaksel weder eet, zo is de zot, die zijne dwaasheid weder bedrijft.d/A Een goede meester maakt een ding recht; maar wie een dwaas huurt, dien wordt het bedorven.i.K Ene spreuk in den mond van een dwaas, is als een opgeheven doorntak in de hand eens dronkaards.a-;Wie ene dwaas eer aandoet, is als iemand, die een edelgesteente op een steenhoop werpt.W,'Gelijk enen kreupele het dansen, zo past het den zot van wijsheid te spreken.v+eWie ene zaak door een dwazen bode laat verrichten, is als een, die aan de voeten lam is en de schade krijgt.W*'Antwoord den zot naar zijne dwaasheid, opdat hij niet wijs zij in zijne ogen.Z)-Antwoord den zot niet naar zijne dwaasheid, opdat ook gij hem niet gelijk wordt.d(AEne zweep is voor het paard, een toom voor den ezel, en ene roede voor den rug der zotten.e'CGelijk een vogel daarheen zweeft en ene zwaluw vliegt, zo treft een onverdiende vloek niet.`& ;Gelijk de sneeuw in den zomer en de regen in den oogst, zo voegt den dwaas de eer niet.Y%+Een man, die zijnen geest niet kan inhouden, is als een open stad zonder muren.f$ETe veel honig eten is niet goed en wie moeilijke dingen onderzoekt, dien wordt het tot last.~#uEen rechtvaardige, die in de tegenwoordigheid eens goddelozen valt, is als ene troebele fontein en ene bedorven wel.X")Een goede boodschap uit verre landen is als koud water voor ene dorstige ziel.j!MHet is beter op een hoek van het dak te zitten, dan bij ene kijfachtige vrouw in hetzelfde huis.Q De Noordenwind baart regen, zo ook de heimelijke tong een zuur gezicht.\1zo zult gij gloeiende kolen op zijn hoofd ophopen, en de Heer zal het u vermelden._7Hongert uw vijand, zo spijzig hem met brood, heeft hij dorst, zo drenk hem met water:xiWie een treurend hart liedjes voorzingt, is als een, die zijn kleed aflegt in de winter, of als edik op potas.oWHet vertrouwen op een trouweloze ten tijde van nood, is als een gebroken tand en een wankelende voet.oWWie tegen zijnen naaste ene valse getuigenis spreekt, is een hamer en een zwaard en een scherpe bijl.gGRicht uwen voet spaarzaam naar het huis van uwen vriend: hij mocht u moede worden en u haten.{oVindt gij honig, zo eet er niet meer van dan genoeg is, opdat gij niet oververzadigd wordt en het weder uitspuwt.^5Door lankmoedigheid wordt een vorst verzoend, en ene zachte tong breekt de hardheid.T!Wie veel belooft, maar het niet houdt, is als wolken en wind zonder regen.1 Gelijk de verkoeling der sneeuw ten tijde van den oogst, zo is een getrouwe bode voor wie hem gezonden heeft, en hij verkwikt de ziel zijns heren.~u Gelijk een gouden voorhoofdsband en een gouden halssieraad, zo is de bestraffing des wijzen voor het opmerkzame oor.W' Een woord, op zijn tijd gesproken, is als gouden appelen in zilveren schalen.dA opdat hij, het horende, ook uwe schande niet openbare, en uw kwaad gerucht nimmer ophoude.R Bepleit uwe zaak met uwen naaste, maar openbaar eens anders geheim niet,r]Vaar niet haastig uit om te kijven; want wat zult gij daarna doen, als uw naaste u beschaamd doet staan?!;Want het is beter, dat men tot u zegt: Treed hier opwaarts, dan dat men u vernedert voor het aangezicht van den vorst, op wien uwen ogen gezien hebben.LPraal niet voor den koning, en treed niet in de plaats der groten.eCmen doe den goddeloze weg van den koning, zo wordt zijn troon door gerechtigheid bevestigd.N Men doe het schuim van het zilver weg, zo wordt er een rein vat uit:j MDe hoogte des hemels, en de diepte der aarde, en het hart der koningen zijn niet te doorgronden.e CHet is Gods eer ene zaak te verbergen, maar de eer der koningen is ene zaak te onderzoeken.r  _Ook dit zijn spreuken van Salomo, welke de mannen van Hizkía, den koning van Juda, uitgeschreven hebben:a ;"maar de armoede zal u overvallen als een wandelaar, en het gebrek als een gewapend man.pY!Gij wilt een weinig slapen, en een weinig sluimeren, en een weinig de handen samenvouwen om te rusten;Z- Toen ik dat zag, nam ik het ter harte, en aanschouwde het en trok er lering uit.dAen zie, er waren niets dan netels op, en hij stond vol distels, en de muur was omgevallen.eCIk ging voorbij den akker des luiaards, en voorbij den wijnberg van een verstandeloos mens;a;Zeg niet: Gelijk men mij doet, zó zal ik weder doen, en aan ieder zijn werk vergelden.\1Wees geen getuige tegen uwen naaste zonder oorzaak, en bedrieg niet met uwen mond.RBeschik uw werk daarbuiten, en bearbeid uwen akker: bouw daarna uw huis.7iEen gepast antwoord is als een liefelijke kus.T!maar wie hem bestraffen, zijn welgevallig, en een rijke zegen komt op hen.r]Wie tot den schuldige zegt: Gij zijt rechtvaardig, dien vloeken de lieden, dien treft de haat des volks;e~COok deze spreuken zijn van de wijzen: Het aanzien des persoons in het gericht is niet goed.a};want hun ongeval zal schielijk opdagen, en wie weet, wanneer beider wraakoefening komt?S|Mijn kind, vrees den Heer en den koning, meng u niet onder de oproerigen;d{Awant de kwaaddoener heeft niets te hopen, en de lamp der goddelozen zal uitgeblust worden.SzWord niet toornig op de kwaaddoeners, en niet naijverig op de goddelozen;^y5opdat de Heer het niet zie, en het Hem mishage, en Hij zijnen toorn van hem afwende.fxEVerblijd u niet over den val van uwen vijand, en uw hart zij niet vrolijk over zijn ongeluk,nwUwant de rechtvaardige valt zevenmaal en staat weder op, maar de goddelozen verzinken in het ongeluk._v7Loer niet als een goddeloze op het huis des rechtvaardigen, verstoor zijne rust niet;uZo ook leer de wijsheid voor uwe ziel; als gij haar vindt, zal het u daarna wel gaan, en uwe hoop zal niet verijdeld worden.Ut# Eet honing, mijn zoon, want het is goed, en honingzeem is zoet in uwe keel./sW Zegt gij: Wij wisten het niet, meent gij niet, dat Hij, die de harten kent, het merkt, en die op de zielen acht geeft, het weet, en den mens vergeldt naar zijn werk?_r7 Red degenen, die men doden wil, en onttrek u niet aan degenen, die men wil ombrengen.=qu Wie den moed laat zinken in den nood, is niet sterk.Yp+ Het overleg der dwaasheid is zonde, en de spotter is een gruwel voor de lieden.Yo+Wie zich voorneemt om kwaad te doen, dien noemt men enen arglistigen bedrieger.an;De wijsheid is voor den dwaas te hoog, hij durft zijnen mond niet opendoen in de poort.kmOMet wijs beleid moet men den oorlog voeren; en waar vele raadgevers zijn, daar is de overwinning.NlEen wijs man is sterk en een verstandig man is machtig van krachten.lkQdoor verstandige huishouding worden de kamers vol van allerlei kostelijken en liefelijken rijkdom.KjDoor wijsheid wordt een huis gebouwd, en door verstand bevestigd;Niwant hun hart tracht naar schade, en hunne lippen raden tot ongeluk.Wh )Wees niet wangunstig over de boze mensen, en heb geen lust om bij hen te zijn; A`~~9}}}||'{{6zzz8yyy@xx~x'ww{vvvOuuu/ttksss>rrur+qq7ppVooo-nnnBmmvmllSkkkWk jjfiiiahhh=ggVffmfeeHdddcd ccbbbbEaata``G___^_^^S]]]:\\z\[[TZZIYYYOXXcWWWfW VV`UUU+TTMSSxSRRnRQQUPP`OOaNNN4MM@LL;KKvJJaJIIEHH8GGlGFFdF EEDDVCCyC.BB1AAG@@??>>M===?<7i(Zij baden, en Hij deed kwakkels komen, en Hij verzadigde hen met brood van den hemel.[=/i'Hij breidde ene wolk uit tot ene bedekking, en een vuur om des nachts te lichten.Z<-i&Egypte werd vrolijk, omdat zij uittrokken, want hunne vrees was op hen gevallen._;7i%Hij voerde hen uit met zilver en goud; en er was geen gebrekkige onder hunne stammen.W:'i$En Hij sloeg alle eerstgeborenen in Egypte, al de eerstelingen hunner kracht.P9i#en zij aten het gras op in hun land, en aten de vruchten van hun veld.E8i"Hij sprak en er kwamen sprinkhanen, en kevers zonder getal;`79i!en sloeg hunne wijnstokken en vijgebomen, en verbrak de bomen binnen hunne grenspalen.>6wi Hij gaf hun hagel tot regen, vuurvlammen in hun land,W5'iHij sprak en er kwam ongedierte, stekende muggen, binnen al hunne grenspalen.J4 iHun land wemelde van vorsen, zelfs in de kamers hunner koningen.H3 iHij veranderde hunne wateren in bloed, en doodde hunne vissen.x2iiHij liet duisternis komen en maakte het stikdonker; toen waren zij aan zijne woorden niet langer ongehoorzaam.T1!idie deden zijne tekenen onder hen, en zijne wonderen in het land van Cham.N0iDoch Hij zond zijnen knecht Mozes, en Aäron, dien Hij verkoren had;n/UiHij verkeerde hun hart, dat zij op zijn volk vergramd werden, en zijne knechten met list verdrukten.[./iEn Hij liet zijn volk zeer wassen, en maakte het machtiger dan zijne verdrukkers.X-)iEn Israël trok in Egypte, en Jakob werd een vreemdeling in het land van Cham.b,=iopdat hij zijne vorsten zou onderwijzen naar zijnen lust en zijn oudsten wijsheid leren.X+)ihij stelde hem tot heer over zijn huis, en tot heerser over al zijne goederen,r*]iToen zond de koning heen en deed hem in vrijheid stellen, de heer over de volken beval hem los te laten;H) itotdat zijn woord kwam en de rede des Heren hem had gelouterd.W('izij kluisterden zijne voeten in den stok, zijn lichaam moest in ijzer liggen,P'iEn Hij zond een man voor hen uit, Jozef, die als knecht werd verkocht.\&1iEn Hij deed een duren tijd in het land komen, en onttrok allen voorraad van brood.I% iTast mijne gezalfden niet aan, en doet mijn profeten geen leed.d$AiHij liet aan niemand toe hen te verdrukken, en bestrafte koningen om hunnentwil, zeggende:h#Ii En zij trokken van het ene volk tot het andere, en uit het ene koninkrijk tot de andere natie:G"i toen zij nog weinig en gering waren, en vreemdelingen daarin.M!i zeggende: U zal ik het land Kanaän geven tot het lot uws erfdeels,d Ai welken Hij aan Jakob bevestigd heeft tot een recht, en aan Israël tot een eeuwig verbond,J i dat Hij gemaakt heeft met Abraham, en aan zijnen eed met Isaäk:zmiHij gedenkt eeuwiglijk aan zijn verbond, aan het woord, hetwelk Hij vastgesteld heeft tot in duizend geslachten;FiHij is de Heer onze God: Hij oordeelt over de gehele wereld.SiO zaad van zijnen knecht Abraham, kinderen van Jakob zijnen uitverkorene,oWiGedenkt aan zijne wonderen, die Hij gedaan heeft, aan zijne wonderen en aan de gerichten zijns monds.QiVraagt naar den Heer en naar zijne macht, zoekt zijn aangezicht altijd.]3iRoemt zijnen heiligen naam; het hart dergenen, die den Heer zoeken, verblijde zich.Dizingt van Hem en looft Hem, spreekt van al zijne wonderen.U %iLooft den Heer, predikt zijnen naam, maakt zijn doen bekend onder de volken.{h#De zondaars moeten een einde nemen op de aarde, en de goddelozen niet meer zijn. Loof den Heer, mijne ziel. Hallelujah!Kh"Mijne rede moge Hem welgevallig zijn; ik verheug mij in den Heer.T!h!Ik wil den Heer zingen mijn leven lang, en mijnen God loven zolang ik ben.W'h ziet Hij de aarde aan, dan beeft zij; roert Hij de bergen aan, dan roken zij.\1hDe heerlijkheid des Heren is eeuwig; de Heer heet een welbehagen aan zijne werken.c?hLaat Gij uwen adem uit, dan worden zij geschapen, en Gij vernieuwt de gedaante der aarde.vehVerbergt Gij uw aangezicht, dan verschrikken zij; neemt Gij hunnen adem weg, dan vergaan zij weder tot stof.ykhAls Gij ze hun geeft, dan vergaderen zij ze; als Gij uwe hand opendoet, dan worden zij met het goede verzadigd.EhHet wacht alles op U, dat Gij hun spijs geeft op zijn tijd.^ 5hDaar gaan de schepen; daar zijn walvissen, die Gij gemaakt hebt om daarin te spelen.c ?hDe zee, die zo groot en wijd is, daar wemelt het van grote en kleine dieren zonder getal.| qhHeer, wat zijn uwe werken groot en veel! Gij hebt ze alle wijselijk geschikt, en de aarde is vol van uwe goederen.Z -hDan gaat de mens uit tot zijnen arbeid, en tot zijn akkerwerk tot aan den avond.S hMaar als de zon opgaat, maken zij zich weg en leggen zich in hunne holen.U#hde jonge leeuwen, die naar den roof brullen, en van God hunne spijs vragen.W'hGij maakt duisternis, dat het nacht wordt; dan gaat al het wild gedierte uit,V%hGij maakt de maan om er het jaar naar te delen; de zon weet haren ondergang._7hDe hoge bergen zijn de toevlucht der steengeiten, en de steenkloven die der konijnen.FhAldaar nestelen de vogels, en de reigers wonen op de dennen.[/hdat de bomen des Heren vol sap staan, de cederen Libanons, die Hij geplant heeft.hen wijn, die des mensen hart verheugt, en maakt, dat zijne gedaante schoon wordt van olie, en dat het brood des mensen hart versterkt,mShGij laat gras wassen voor het vee, en zaad tot nut der mensen; Gij brengt brood uit de aarde voort,eCh Van boven af bevochtigt Gij de bergen; Gij maakt het land vol vruchten, welke Gij beschikt.I h De vogelen des hemels zitten er bij, en zingen onder de takken.N~h opdat alle dieren des velds drinken, en het wild zijnen dorst lesse.b}=h Gij laat fonteinen ontspringen in de dalen, dat de wateren tussen de bergen heenvlieten,m|Sh Gij hebt ene grens gesteld, daar komen zij niet over; zij mogen niet wederom het aardrijk bedekken.`{9hDe bergen rezen hoog op, de dalen daalden ter plaatse, welke Gij voor hen hadt bereid.LzhMaar voor uw dreigen vloden zij, voor uwen donder voeren zij heen._y7hMet de zee hadt Gij het bedekt als met een kleed, en wateren stonden boven de bergen.]x3hGij hebt het aardrijk op zijnen bodem gegrondvest, dat het blijve altoos en eeuwig.RwhGij maakt de winden tot uwe Engelen, en de vuurvlammen tot uwe dienaars.vwhGij maakt omhoog een gewelf van water; Gij vaart op de wolken als op een wagen, en wandelt op de vleugelen des winds.^u5hHet licht is uw kleed, hetwelk Gij aanhebt, Gij breidt den hemel uit als een tapijt.ut ehLoof den Heer, mijne ziel; Heer mijn God, Gij zijt heerlijk, met majesteit en heerlijkheid zijt Gij bekleed.lsQgLooft den Heer, al zijne werken, aan alle plaatsen zijner heerschappij. Loof den Heer, mijne ziel!\r1gLooft den Heer, al zijne heirscharen, gij, zijne dienaars die zijnen wil volvoert.q{gLooft den Heer, gij zijne Engelen, gij sterke helden, die zijn bevel uitvoert, gij die hoort naar de stem zijns woords.[p/gDe Heer heeft zijnen troon in den hemel bereid, en zijn gebied heerst over alles._o7gbij degenen, die zijn verbond houden, en aan zijne geboden denken om er naar te doen.ngMaar de genade des Heren duurt van eeuwigheid tot eeuwigheid over degenen, die Hem vrezen, zijne gerechtigheid tot op de kindskinderen,cm?gals de wind daarover heen waait, is zij er niet meer, en hare plaats kent haar niet meer.]l3gEen mens is in zijn leven gelijk het gras, hij bloeit gelijk ene bloem op het veld:Tk!gWant Hij weet welk maaksel wij zijn, en gedenkt er aan, dat wij stof zijn.tjag Gelijk een vader zich ontfermt over zijne kinderen, zo ontfermt zich de Heer over degenen, die Hem vrezen.Yi+g Zo ver het Oosten is van het Westen, verwijdert Hij onze overtredingen van ons.sh_g Want zo hoog de hemel is boven de aarde, laat Hij zijne genade machtig zijn over degenen, die Hem vrezen.]g3g Hij handelt niet met ons naar onze zonden, en vergeldt ons niet naar onze misdaden.Jf g Hij zal niet altoos twisten, noch eeuwiglijk den toorn behouden.KegBarmhartig en genadig is de Heer, geduldig en van grote goedheid.Zd-gHij heeft zijne wegen aan Mozes laten weten, aan de kinderen lsraëls zijn doen.RcgDe Heer beschikt gerechtigheid en gericht aan allen, die onrecht lijden.Wb'gdie uwen mond met het goede verzadigt, uwe jeugd vernieuwt als van een arend.Za-gdie uw leven van het verderf verlost, die u kroont met genade en barmhartigheid;D`gdie u al uwe zonden vergeeft, en al uwe zwakheden geneest;R_gLoof den Heer, mijne ziel, en vergeet niet wat Hij u goeds gedaan heeft;b^ ?gEen psalm van David. Loof den Heer, mijne ziel, en al wat in mij is zijnen heiligen naam.k]Of(0102-29) De kinderen uwer knechten zullen blijven, en hun zaad zal voor U bestendig zijn.Z\-f(0102-28) Maar Gij blijft gelijk Gij zijt, en uwe jaren nemen geen einde.6[ef(0102-27) Zij zullen vergaan, maar Gij blijft; zij zullen allen verouderen als een kleed, zij zullen veranderd worden als een gewaad, wanneer Gij ze veranderen zult.gZGf(0102-26) Gij hebt voorheen de aarde gegrond, en de hemelen zijn het werk uwer handen.{Yof(0102-25) Ik zeg: O mijn God, neem mij niet weg in de helft mijner dagen; uwe jaren duren immer en altoos.[X/f(0102-24) Hij onderdrukt mijne kracht op den weg, Hij verkort mijne dagen.pWYfals de volken tezamenkomen, (0102-23) en de koninkrijken zich verenigen, om den Heer te dienen.eVCf(0102-22) opdat zij te Sion prediken den naam des Heren, en zijnen lof te Jeruzalem;jUMf(0102-21) om het zuchten der gevangenen te horen, en vrij te maken de kinderen des doods;yTkf(0102-20) want Hij schouwt neder van zijne heilige hoogte, en de Heer ziet van den hemel af op de aarde,Sf(0102-19) Dat worde opgeschreven voor de nakomelingen, en het volk, dat nog geschapen moet worden, zal den Heer loven;eRCf(0102-18) Hij wendt zich tot het gebed der verlatenen, en versmaadt hun smeken niet.oQWf(0102-17) wanneer de Heer Sion zal hebben opgebouwd, en verschijnen zal in zijne heerlijkheid.sP_f(0102-16) opdat de heidenen den naam des Heren vrezen mochten, en alle koningen der aarde uwe eer, O f(0102-15) Want uwe knechten wilden gaarne, dat zij gebouwd werd, en zagen gaarne, dat hare stenen en kalk bereid werden,N f (0102-14) Wil toch opstaan en U over Sion ontfermen; want het is tijd, dat Gij haar genadig zijt, en de ure is gekomen._M7f (0102-13) Maar Gij, o Heer, blijft eeuwig, en uwe gedachtenis immer en altoos.[L/f (0102-12) Mijne dagen zijn vergaan als ene schaduw, en ik verdor als gras.zKmf (0102-11) wegens uw dreigen en uwen toorn, dat Gij mij opgeheven en weder op den grond neergeworpen hebt.UJ#f (0102-10) Want ik eet as als brood, en meng mijnen drank met tranen,cI?f(0102-9) Dagelijks smaden mij mijne vijanden; en die mij bespotten zweren bij mij.JH f(0102-8) Ik waak en ben als een eenzame vogel op het dak.qG[f(0102-7) Ik ben gelijk een roerdomp in de woestijn, ik ben als een steenuil in verwoeste steden.TF!f(0102-6) Mijn gebeente kleeft aan mijn vlees van kermen en zuchten.iEKf(0102-5) Mijn hart is geslagen en verdord als gras, zodat ik vergeet mijn brood te eten.}Dsf(0102-4) Want mijne dagen zijn vergaan als een rook, en mijne beenderen zijn verbrand als een verbrand hout.Cf(0102-3) Verberg uw aangezicht niet voor mij in den nood, neig uwe oren tot mij; wanneer ik tot U roep, zo verhoor mij schielijk.#B AfHet gebed eens ellendigen, die bedroefd is en zijne klacht voor den Heer uitstort. (0102-2) Heer, hoor mijn gebed, en laat mijn roepen tot U komen.AyeIederen morgen wil ik verdelgen alle goddelozen in het land, om alle kwaaddoeners uit te roeien uit de stad des Heren.a@;eValse lieden houd ik niet in mijn huis, leugenaars zullen niet voor mij bestendig zijn.r?]eMijne ogen zien naar de getrouwen in het land, opdat zij bij mij wonen; en ik heb gaarne vrome dienaars.>}eWie van zijnen naaste heimelijk kwaad spreekt, dien verdelg ik; ik mag hem niet, die hoog van ogen en trots van hart is.G=eEen verkeerd hart moet van mij wijken; den boze duld ik niet.e<CeIk neem geen kwade zaak voor mij; ik haat den overtreder, en laat hem niet bij mij blijven.p;YeIk handel voorzichtig en oprecht bij degenen, die mij toebehoren, en wandel getrouwelijk in mijn huis.Y: -eEen psalm van David. Van genade en recht zal ik zingen, en U, o Heer, lofzingen.e9CdWant de Heer is vriendelijk, zijne genade duurt eeuwiglijk, en zijne trouw immer en altoos.n8UdGaat in tot zijne poorten met lof, tot zijne voorhoven met lofgezang; looft Hem, prijst zijnen naam.{7odErkent, dat de Heer God is; Hij heeft ons gemaakt, en niet wij zelven, tot zijn volk en tot schapen zijner weide.S6dDient den Heer met vreugde, komt voor zijn aangezicht met vrolijk geluid.75 kdEen lofpsalm. Juicht den Heer, gij ganse aarde.d4A dat Gij den wees en den arme recht doet, opdat de mens geen geweld meer plege op de aarde.a3; Het verlangen der ellendigen hoort Gij, Heer; hun hart is gewis, dat uw oor daarop let,Y2+ De Heer is koning altoos en eeuwiglijk; de volken moeten uit zijn land omkomen.k1O Verbreek den arm des goddelozen, en zoek het kwade: zo zal men zijne goddeloosheid nimmer vinden. 09 Gij ziet het immers; want Hij aanschouwt de ellende en den jammer; het staat in uwe handen; de armen verlaten zich op U; Gij zijt de helper der wezen.d/A Waarom zal de goddeloze God lasteren, en in zijn hart zeggen, dat Gij er niet naar vraagt?I. Sta op, Heer; God, verhef uwe hand, vergeet de ellendigen niet!y-k Hij spreekt in zijn hart: God heeft het vergeten, Hij heeft zijn aangezicht verborgen, Hij zal het nimmer zien.N, Hij verslaat en drukt neder, en stoot den arme met geweld ter aarde.+' Hij loert in het verborgen, gelijk een leeuw in het hol; hij loert om den ellendige te grijpen, en grijpt hem, als hij hem in zijn net trekt.u*c Hij zit in de hinderlaag bij de hoeven; hij doodt de onschuldigen heimelijk; zijne ogen loeren op de armen.d)A Zijn mond is vol van vloeken, valschheid en bedrog; zijne tong richt moeite en arbeid aan.Y(+ Hij spreekt in zijn hart: Ik zal nimmer onderliggen, ik zal nimmer nood hebben.'w Hij gaat altoos voort met zijn doen: uwe oordelen zijn verre van hem; hij handelt trotschelijk met al zijne vijanden.~&u De goddeloze meent in zijnen trots, dat Hij er niet naar vraagt; bij al zijn kwade streken houdt hij God voor niets.p%Y Want de goddeloze beroemt zich op zijnen moedwil, en de gierigaard laat den Heer varen en lastert Hem.|$q Terwijl de goddeloze overmoed drijft, moet de ellendige lijden; zij hangen aan elkander en bedenken kwade streken.N#  Heer, waarom treedt Gij zo verre, verbergt Gij U in den tijd van noode" Ewant de Heer kent den weg der rechtvaardigen, maar de weg der goddelozen leidt ten verderve.n! WDaarom bestaan de goddelozen niet in het gericht, noch de zondaars in de gemeente der rechtvaardigen;R  Doch zo zijn de goddelozen niet, maar als kaf hetwelk de wind verstrooit.$ CHij is gelijk een boom, geplant aan waterbeken, die zijne vrucht brengt op zijnen tijd, en welks bladeren niet verwelken; want al wat hij doet, gelukt hem.[ 1maar zijnen lust heeft in de wet des Heren, en van zijne wet spreekt dag en nacht. Welgelukzalig is hij, die niet wandelt in den raad der goddelozen, noch treedt op den weg der zondaren, noch zit waar de spotters zitten,iK Maar hij weet niet, dat aldaar doden zijn, en hare genodigden aanzitten in de diepte des grafs.J Gestolen wateren zijn zoet, en het verborgen brood is liefelijk.Z- Wie is eenvoudig, die kere zich herwaarts. En tot den verstandeloze spreekt zij:R om te nodigen allen, die voorbijgaan en die op den rechten weg wandelen:T! die zit in de deur van haar huis, en haar stoel is op de hoogten der stad,X) Er is ene zotte vrouw, woelachtig, de ongebondenheid zelve, en zij weet niets;fE Zijt gij wijs, gij zijt voor uzelven wijs; zijt gij een spotter, gij zult het alleen dragen.gG Want door mij zullen uwe dagen vele worden, en de jaren uws levens zullen vermeerderd worden.a; De vreze des Heren is het begin der wijsheid, en de kennis van het heilige is verstand.uc onderricht den wijze, en hij zal nog wijzer worden; leer den rechtvaardige, en hij zal in de leer toenemen.]3 bestraf den spotter niet, hij zal u haten; bestraf den wijze, die zal u liefhebben;oW Wie den spotter tuchtigt, behaalt slechts schande, en wie den goddeloze bestraft, zal gehoond worden:]3 verlaat de dwaasheid, zo zult gij leven, en zet uwen voet op den weg des verstands.K Komt, eet van mijn brood, en drinkt van den wijn, dien ik schenk;X) Wie eenvoudig is, die kere zich herwaarts. En tot den verstandeloze sprak zij:W ' en zond hare dienstmaagden uit om te nodigen op de hoogste plaatsen der stad:L  slachtte haar vee, en droeg haren wijn op, en bereidde hare tafel,=  w De wijsheid bouwde haar huis, en hieuw zeven pilaren,h I$maar wie tegen mij zondigt, die kwetst zijne ziel; allen, die mij haten, hebben den dood lief.T !#Wie mij vindt, vindt het leven, en zal welbehagen bij den Heer verkrijgen;"Welgelukzalig is de mens, die naar mij hoort, dat hij dagelijks aan mijne poort waakt, dat hij wacht houdt aan de posten mijner deur.=u!Hoort de tucht en wordt wijs, en laat ze niet varen.`9 Zo hoort nu naar mij, mijne kinderen. Welgelukzalig zijn zij, die mijne wegen bewaren!Qen speelde op zijnen aardbodem, en mijn lust was aan de mensenkinderen.wgtoen was ik werkmeesteres bij Hem, en verlustigde Hem dagelijks en vermaakte mij voor zijn aangezicht altoos, toen Hij aan de zee haar perk stelde, dat de wateren zijn bevel niet zouden overtreden, toen Hij de grondslagen der aarde vestte:^5toen Hij de wolken daarboven vestigde, toen Hij de fonteinen der diepte grondvestte,`9Toen Hij de hemelen bereidde, was ik aldaar; toen Hij de diepte met zijn perk omvatte,\1Hij had de aarde nog niet gemaakt en wat daarop is, noch de bergen des aardbodems.Oeer de bergen gegrondvest waren, vóór alle heuvelen was ik geboren:i~KToen de diepten nog niet waren, was ik geboren, toen aan de fonteinen nog geen water ontsprong;R}Ik ben voortgebracht van eeuwigheid, van den aanvang, eer de wereld was.V|%De Heer bezat mij in het begin zijner wegen; eer Hij iets maakte, was ik er.e{Copdat ik aan hen, die mij liefhebben, schenke wat bestendig is, en hunne schatten vol make.GzIk doe wandelen op den rechten weg, op de straten des rechts,ry]Mijne vrucht is beter dan goud, dan het fijnste goud, en mijne opbrengst is beter dan uitgelezen zilver.FxRijkdom en eer zijn bij mij, duurzaam goed en gerechtigheid.MwIk heb lief wie mij liefhebben; en wie mij vroeg zoeken vinden mij.@v{door mij heersen de vorsten en alle overheden op aarde.PuDoor mij regeren de koningen en maken de vorsten rechtvaardige wetten,At}Bij mij is beide raad en daad, ik heb verstand en macht. s  De vreze des Heren haat het kwade, de hoovaardigheid, den hoogmoed en allen kwaden weg; en ik ben den verkeerden mond vijandig.Vr% Ik, de wijsheid, woon bij de schranderheid, en ik weet goeden raad te geven.mqS Want de wijsheid is beter dan paarlen, en alles wat men wensen mag is bij haar niet te vergelijken.\p1 Neemt mijne tucht liever aan dan zilver, en acht de leer hoger dan kostelijk goed.Ko zij zijn alle onbewimpeld voor degenen, die haar willen aannemen.bn=alle redenen mijns monds zijn rechtvaardig, er is niets verkeerds noch bedriegelijks in;dmAwant mijn mond zal de waarheid spreken, en mijne lippen zullen haten hetgeen goddeloos is;LlHoort, want ik zal spreken hetgeen edel is, en leren wat recht is;Vk%Leert, gij eenvoudigen, kloekzinnigheid: en gij dwazen, neemt het ter harte.SjO mannen, ik roep tot u, en verhef mijne stem tot de kinderen der mensen.Xi)aan de poorten bij de stad, waar men ter deur ingaat, daar roept zij overluid::hoOpenlijk aan den weg en aan de straten staat zij;Gg Roept de wijsheid niet, en laat de wetenschap zich niet horen?ffEHaar huis is de weg naar het graf, waar men nederwaarts daalt in de binnenkameren des doods.eeCwant zij heeft velen gewond en ternedergeveld, en allerlei machtigen zijn door haar gedood.NdLaat uw hart niet afwijken tot haren weg, en dool niet op hare baan;RcZo hoort nu naar mij, kinderen, en geeft acht op de redenen mijns monds.btotdat zij hem met den pijl de lever doorboorde, gelijk een vogel tot den strik zich haast en niet weet, dat het hem het leven kost.a Hij volgde haar terstond, gelijk een os tot de slachtbank geleid wordt, en als tot de boeien, waarmede men de dwazen tuchtigt,V`%Zij overreedde hem met vele woorden, en overwon hem met haar vleienden mond.f_Ehij heeft den geldbuidel met zich genomen, en zal eerst op het feest weder huiswaarts keren.D^Want de man is niet tehuis, hij is een verren weg getogen,n]Ulaat ons dronken worden van het boeleren tot den morgen toe, en laat ons vrolijk zijn in minvermaak.L\ik heb mijne legerstede met mirre, aloë en kaneel besprengd: kom,G[Ik heb mijn bed fraai versierd met bonte tapijten uit Egypte;fZEDaarom ben ik uitgegaan u te gemoet, om uw aangezicht vroeg te zoeken, en ik heb u gevonden.RYIk heb heden voor mij dankoffers betaald, en aan mijne geloften voldaan.JX  En zij greep hem aan en kuste hem onbeschaamd, en sprak tot hem:IW  nu was zij buiten, dan op de straat, en loerde aan alle hoeken.LV wild en ongebonden, zodat hare voeten in huis niet konden blijven;NU En zie, toen ontmoette hem ene vrouw in hoerenversiersel, en listig,VT% in de schemering, op den avond des daags, toen het nacht werd en donker was.QSdie ging op de straat aan haren hoek, en trad op den weg van haar huis,rR]en ik zag onder de onbezonnenen, ik werd gewaar onder de jonge lieden een jongeling, beroofd van zinnen;TQ!Want door het venster van mijn huis, door het traliewerk, zag ik eens uit,gPGopdat gij behoed wordt voor de vreemde, voor eens anders vrouw, die vleiende woorden spreekt.]O3Zeg tot de wijsheid: gij zijt mijne zuster, en noem het verstand uwen boezemvriend,ENBind ze aan uwe vingers, schrijf ze op de tafel uws harten.RMbehoud mijne geboden, zo zult gij leven, en mijne wet als uwen oogappel.HL Mijn zoon, behoud mijne redenen, en bewaar mijne geboden bij u;jKM#geen losprijs komt bij hem in aanmerking, en hij neemt dien niet aan, al wilt gij veel schenken.]J3"Want de minneijver des mans is grimmig, en hij verschoont niet ten tijde der wraak;VI%!Daarenboven treft hem jammer en schande, en zijn smaad wordt niet uitgewist.oHW Maar wie met eens anders vrouw overspel doet, die is zinneloos; hij brengt zijn leven in het verderf.jGMwordt hij betrapt, hij moet het zevenvoudig wedergeven, al het goed in zijn huis moet hij geven.yFkHet is voor een dief niet zulk een grote smaad, als hij steelt om zich te verzadigen, wanneer hij honger heeft;sE_Zó gaat het dengene, die tot zijns naasten huisvrouw gaat: niemand blijft ongestraft, die haar aanraakt.FDZou iemand op kolen gaan, en zijne voeten niet verschroeien?ZC-Kan ook iemand vuur in zijnen boezem houden, dat zijne klederen niet verbranden?gBGWant ene hoer brengt iemand tot broodsgebrek, en eens anders vrouw verstrikt het edele leven.]A3Begeer hare schoonheid niet in uw hart, en laat ze u niet vangen met hare oogleden.W@'opdat gij bewaard wordt voor de boze vrouw, voor het vleien der vreemde tong.m?SWant het gebod is ene lamp, en de wet een licht, en de bestraffing der tucht is een weg des levens,>wdat zij u geleiden, als gij gaat, dat zij u bewaren, als gij u nederlegt, dat zij u nog toespreken, als gij ontwaakt.==ubind ze steeds op uw hart, en hang ze aan uwen hals:Y<+Mijn zoon, bewaar de geboden uws vaders, en laat niet varen de wet uwer moeder:b;=een valse getuige, die vermetel leugens spreekt, en wie twist tussen broeders berokkent.Y:+een hart, dat met kwade streken omgaat, voeten, die snel zijn om schade te doenN9trotse ogen, ene valse tong, handen, die onschuldig bloed vergieten,S8Deze zes dingen haat de Heer, en van het zevende heeft Hij een afgrijzen:7wDaarom zal zijn ongeval hem onverhoeds overkomen, en hij zal schielijk verbroken worden, zodat er geen hulp zijn zal.R6bedenkt altijd wat kwaads en verkeerds in zijn hart, en berokkent twist.R5 Hij wenkt met de ogen, geeft tekens met de voeten, wijst met de vingers,S4 Een deugniet is de valse man, die met een verkeerden mond daarhenen gaat.a3; zo zal de armoede u verrassen gelijk een wandelaar, en het gebrek als een gewapend man.Y2+ Ja, slaap nog een weinig, sluimer een weinig, sla de handen samen om te slapen;O1 Hoelang ligt gij, o luiaard? Wanneer zult gij opstaan van uwen slaap?]03bereidt zij nochtans haar brood in den zomer, en vergadert hare spijs in den oogst.@/{Hoewel zij geen vorst noch hoofdman noch heerser heeft,M.Ga tot de mier, gij luiaard, zie hare handelwijze aan en word wijs.e-Cred u gelijk ene ree van de hand des jagers, en als een vogel uit de hand des vogelvangers.@,{Laat uwe ogen niet slapen, noch uwe oogleden sluimeren;+Zo doe toch, mijn zoon, aldus, en red u; want gij zijt uwen naaste in de handen gekomen: haast u, dring en drijf uwen naaste.a*;zo zijt gij verstrikt door de redenen uws monds, en door de redenen uws monds gevangen.d) CMijn zoon, wordt gij borg voor uwen naaste, en hebt gij uwe hand bij een vreemde verplicht,(hij zal sterven, omdat hij zich niet heeft willen laten onderwijzen, en om zijne grote dwaasheid zal het hem niet wel gaan.j'Mde misdaad der goddelozen zal hem vangen, en hij zal met den strik zijner zonde gehouden worden;N&Want elks wegen zijn aanstonds voor den Heer, die aller gangen meet;\%1Mijn zoon, waarom zoudt gij u aan ene vreemde verlustigen, en ene andere omhelzen?$Zij is liefelijk als ene hinde en beminnelijk als ene ree; dat hare liefde u altijd verzadige, en verlustig u altoos in hare liefde.N#Uwe fontein zij gezegend, en verheug u over de huisvrouw uwer jeugd.>"wmaar dat gij ze alléén hebt, en geen vreemde met u.T!!laat uwe fonteinen naar buiten uitvloeien, en de waterbeken op de straten;D Drink water uit uw eigen bak, en vloeden uit uw eigen wel; [\~~a~}}[||o|{{8zzmzyyxxIwwhvvvKuuouttCss{s"rrTqqqYppp?ooo=nnn)mmm ll}lkkZjjj(iiki hh%gggfffeedd/ccKbbbaaqa.``i`__W^^^/]]>\\/[[5ZZ]ZYYQXXXgWWhWVUUWTTfSSSRRQQ PPOOUNNN6MMiM LL#KK5JJtJII4HHdGGNFFF]F EEE)DDdDCCCDBBBVAAA^A@@}@/??m?>>e===i=<,wwkIk ben zeer bedrukt; Heer, verkwik mij naar uw woord.\+1wjIk zweer, en zal het houden, dat ik de rechten uwer gerechtigheid ondenhouden zal.K*wiUw woord is ene lamp voor mijnen voet en een licht op mijnen weg.I) whUw woord maakt mij verstandig; daarom haat ik alle valse wegen.2(_wgUw woord is mijnen mond zoeter dan honig.?'ywfIk wijk niet van uwe rechten, want Gij onderwijst mij.U&#weIk bewaar mijnen voet voor alle kwade wegen, om mij te houden aan uw woord.J% wdik ben schranderder dan de ouden, want ik onderhoud uwe bevelen.`$9wcIk ben geleerder dan al mijne leeraars, want uwe getuigenissen zijn mijne overdenking;d#AwbGij maakt mij door uw gebod veel wijzer dan mijne vijanden, want het is eeuwig mijn schat.>"wwaHoe lief heb ik uwe wet! Dagelijks overpeins ik haar.N!w`Ik heb aan alle dingen een einde gezien, maar uw gebod is bestendig.* Ow_maar ik let op uwe getuigenissen.xiw^Ik ben de uwe, help mij dus; want ik vraag naar uwe bevelen. De goddelozen loeren op mij om mij om te brengen,Lw]Uwe bevelen zal ik nooit vergeten, want daarmede verkwikt Gij mij.`9w\Indien uwe wet mijn troost niet was geweest, ik ware al lang vergaan in mijne ellende.V%w[het staat alles nog heden volgens uwe verordening, want alles moet U dienen.iKwZUwe trouw duurt van geslacht tot geslacht; Gij hebt de aarde bereid, en zij staat onwankelbaar;3awYHeer, uw woord blijft eeuwig in den hemel.QwXVerkwik mij door uwe genade, opdat ik de getuigenissen uws monds houde.W'wWZij hebben mij bijna verdelgd van de aarde, maar ik verlaat uwe bevelen niet.SwVUwe geboden zijn enkel waarheid. Zij vervolgen mij met leugens, help mij.H wUDe hoovaardigen graven mij kuilen; zij doen niet naar uwe wet._7wTHoelang zal uw knecht wachten? Wanneer zult Gij gericht houden over Mijne vervolgers?c?wSWant ik ben geworden als een lederen zak in den rook; echter vergeet ik uwe rechten niet.eCwRMijne ogen zien smachtend uit naar uwe toezegging, en ik spreek: Wanneer vertroost Gij mij.BwQMijne ziel verlangt naar uw heil; ik hoop op uwe belofte.RwPMijn hart blijve oprecht in uwe rechten, opdat ik niet te schande worde.W'wOOch, dat zich tot mij mochten keren wie U vrezen en uwe getuigenissen kennen. wNOch, dat de hoovaardigen, die mij met leugens onderdrukken, te schande mochten worden; maar ik spreek slechts van uwe bevelen.[/wMLaat mij uwe barmhartigheid ervaren, opdat ik leve; want ik heb lust aan uwe wet.O wLUwe genade moge mijn troost zijn, zoals gij uwen knecht hebt beloofd.o WwKHeer, ik weet, dat uwe oordelen rechtvaardig zijn, en dat Gij mij met getrouwheid hebt verootmoedigd.[ /wJWie U vrezen, zullen op mij zien en zich verblijden, want ik hoop op uwe belofte.Y +wIUwe hand heeft mij gemaakt en bereid; onderwijs mij, opdat ik uwe geboden lere.Q wHDe wet uws monds is mij liever dan veel duizend stukken goud en zilver.U#wGHet is mij lief, dat Gij mij verootmoedigd hebt, opdat ik uwe rechten lere.H wFHun hart is als met vet omtogen, maar ik heb lust aan uwe wet.gGwEDe hoovaardigen verdichten leugens tegen mij, maar ik onderhoud uwe bevelen van ganser harte.EwDGij zijt goedertieren en vriendelijk; leer mij uwe rechten.OwCEer ik verootmoedigd werd, dwaalde ik, maar nu onderhoud ik uw woord.LwBLeer mij heilzame zeden en kennis, want ik geloof aan uwe geboden.:owAGij doet uwen knecht wél, o Heer, naar uw woord.Gw@Heer, de aarde is vol van uwe goederen; leer mij uwe rechten.H w?Ik houd mij bij degenen, die U vrezen en uw bevel onderhouden.T!w>Te middernacht sta ik op om U te loven voor de rechten uwer gerechtigheid.K~w=Het rot der goddelozen berooft mij, maar ik vergeet uwe wet niet.A}}wKvGeloofd zij die daar komt in den naam des Heren. Wij zegene u, die van het huis des Heren zijt.6=gvO Heer, help; o Heer, laat het wél gelukken.b<=vDit is de dag, dien de Heer gemaakt heeft; verheugen wij ons daarop en zijn wij vrolijk.J; vDit is van den Heer geschied, en het is een wonder in onze ogen.Q:vDe steen, dien de bouwlieden verwierpen, is tot een hoeksteen geworden.;9qvIk loof U, dat Gij mij verhoord hebt en mij helpt.G8vDit is de poort des Heren, waardoor de rechtvaardigen ingaan.^75vDoet mij de poorten der gerechtigheid open, opdat ik daardoor inga en den Heer love.N6vDe Heer kastijdt mij wel, maar Hij geeft mij aan den dood niet over.M5vIk zal niet sterven maar leven, en de werken des Heren verkondigen.`49vDe rechterhand des Heren is verhoogd, de rechterhand des Heren behaalt de overwinning.3vMet vreugde zingt men in de hutten der rechtvaardigen van de overwinningen; de rechterhand des Heren behaalt de overwinning.F2vDe Heer is mijne kracht en mijn lied, want Hij is mijn heil.E1v Men stoot mij, opdat ik zou vallen; maar de Heer helpt mij.0wv Zij omringen mij als bijen, zij branden als een doornenvuur, maar in den naam des Heren wil ik hen in stukken houwen.[//v Zij omringen mij overal, maar in den naam des Heren wil ik hen ik stukken houwen._.7v Al de heidenen omringen mij, maar in den naam des Heren wil ik hen in stukken houwen.U-#v het is goed op den Heer te vertrouwen, en zich niet op vorsten te verlaten.T,!vHet is goed op den Heer te vertrouwen, en zich niet op mensen te verlaten;]+3vDe Heer is met mij om mij te helpen, en ik zal mijnen lust zien aan mijne vijanden.O*vDe Heer is met mij, daarom vrees ik niet: wat kunnen mensen mij doen?V)%vIn den angst riep ik den Heer aan, en de Heer verhoorde mij en troostte mij.P(vNu zeggen die den Heer vrezen: Zijne goedheid duurt tot in eeuwigheid.H' vNu zegge Aärons huis: Zijne goedheid duurt tot in eeuwigheid.B&vNu zegge Israël: Zijne goedheid duurt tot in eeuwigheid.\% 3vLooft den Heer, want Hij is vriendelijk, en zijne goedheid duurt tot in eeuwigheid.Y$+uWant zijne genade en trouw zijn machtig over ons tot in eeuwigheid. Hallelujah!># yuLooft den Heer, alle volken, prijst Hem, alle natiën!P"tin de voorhoven van het huis des Heren, in u, o Jeruzalem. Hallelujah![!/tIk zal den Heer mijne geloften betalen, in de tegen woordigheid van al zijn volk,L tU zal ik het dankoffer offeren, en den naam des Heren verkondigen.q[tO Heer, ik ben uw knecht, ik ben uw knecht, de zoon uwer dienstmaagd; Gij hebt mijne banden losgemaakt.DtDe dood zijner heiligen is dierbaar gehouden bij den Heer.Y+tIk zal den Heer mijne beloften betalen in de tegenwoordigheid van al zijn volk.U#t Ik zal den beker der erkentelijkheid nemen en den naam des Heren aanroepen.Y+t Hoe zal ik den Heer vergelden al zijne weldaden, die Hij aan mij bewezen heeft?Dt Ik sprak in mijnen angst: De mensen zijn allen leugenaars.<st Ik geloof, daarom spreek ik; ik word zeer geplaagd.A}t Ik zal wandelen voor den Heer, in het land der levenden.dAtJa, Gij hebt mijne ziel van den dood gered, mijn oog van tranen, mijn voet van uitglijden.I tWees nu weder tevreden, o mijne ziel, want de Heer doet u wél.U#tDe Heer behoedt de eenvoudigen; als ik tegronde zou gaan, verloste Hij mij.H tDe Heer is genadig en rechtvaardig, en onze God is barmhartig.FtMaar ik riep den naam des Heren aan: O Heer, red mijne ziel.uctBanden des doods hadden mij omvangen, en angsten des grafs hadden mij getroffen; ik kwam in jammer en nood.X)twant Hij neigde zijn oor tot mij; daarom zal ik Hem aanroepen mijn leven lang.F tHet is mij lief, dat de Heer mijne stem en mijn smeken hoort;OsMaar wij loven den Heer, van nu af tot in der eeuwigheid. Hallelujah!V%sHeer, de doden kunnen U niet loven, noch die nederwaarts dalen in de stilte!X )sDe hemelen zijn des Heren, maar de aarde heeft Hij den mensenkinderen gegeven.M sGij zijt de gezegenden des Heren, die hemel en aarde gemaakt heeft.: osDe Heer zegene u meer en meer, u en uwe kinderen.D s Hij zegene wie den Heer vrezen, beiden geringen en groten.r ]s De Heer heeft aan ons gedacht; Hij zegene ons, Hij zegene Israëls huis, Hij zegene het huis van Aäron.`9s Dat zij, die den Heer vrezen, vertrouwen op den Heer; die is hunne hulp en hun schild.Ns Aärons huis vertrouwe op den Heer; die is hunne hulp en hun schild.Ns Maar Israël vertrouwe op den Heer; die is hunne hulp en hun schild.MsWie hen maken, mogen ook zo worden, en allen die op hen vertrouwen.mSszij hebben handen en grijpen niet, voeten hebben zij en gaan niet, en spreken niet door hunne keel.J szij hebben oren en horen niet, zij hebben neuzen en ruiken niet,J sZij hebben monden en spreken niet, zij hebben ogen en zien niet;LsMaar hunne afgoden zijn zilver en goud, door mensenhanden gemaakt.?ysOnze God is in den hemel, Hij kan doen al wat Hij wil.<ssWaarom zouden de volken zeggen: Waar is nu hun God?]~ 5sNiet ons, o Heer, niet ons, maar uwen naam geef eer, om uwer genade en waarheid wil.S}rdie de steenrots veranderde in een vloed, de keistenen in waterfonteinen.8|krDe aarde beefde voor den Heer, voor Jakobs God,U{#rgij bergen, dat gij huppeldet als lammeren, gij heuvels, als jonge schapen?Uz#rWat overkwam u, gij zee, dat gij vloodt, gij Jordaan, dat gij terugkeerdet,Jy rDe bergen huppelden als lammeren, de heuvelen als jonge schapen.:xorDe zee zag het en vlood, de Jordaan keerde terug.Dwrtoen werd Juda zijn heiligdom, Israël zijne heerschappij.Hv rToen Israël uit Egypte trok, Jakobs huis uit het vreemde volk,qu[q die de onvruchtbare in het huis doet wonen, zodat zij ene blijde moeder van kinderen wordt. Hallelujah!Ltqom hem te zetten nevens de vorsten, nevens de vorsten zijns volks;Ssqdie den geringe opricht uit het stof, en den arme verhoogt uit het slijk,Frqen echter ziet op het nederige, in den hemel en op de aarde;=quqWie is als de Heer onze God, die zo hoog gezeten is,NpqHoog boven alle volken is de Heer; zijne eer gaat zover de hemel is.SoqVan den opgang der zon tot haren ondergang zij de naam des Heren geloofd.EnqGeloofd zij de naam des Heren, van nu af tot in eeuwigheid.Mm qHallelujah! Looft, gij knechten des Heren, looft den naam des Heren.l+p De goddeloze zal het zien en het zal hem verdrieten; hij zal op zijne tanden knersen en vergaan, want der goddelozen begeerte zal te niet gaan.tkap Hij strooit uit, en geeft den armen; zijne gerechtigheid blijft eeuwig, zijn hoorn wordt verhoogd met eer.aj;pZijn hart is gerust en vreest niet, totdat hij zijnen lust zal zien aan zijne vijanden.giGpAls er ene plaag komen zal, zo vreest hij niet; zijn hart vertrouwt onwankelbaar op den Heer.NhpWant hij zal eeuwig blijven; de rechtvaardige wordt nimmer vergeten.~gupWelgelukzalig is hij, die barmhartig is en gaarne leent, en zijne zaken verricht zonder dat hij iemand onrecht doet.hfIpDen vromen gaat het licht op in de duisternis, van den genadige, barmhartige en rechtvaardige.Ze-pRijkdom en overvloed zal zijn in hun huis; en hunne gerechtigheid blijft eeuwig._d7pDiens zaad zal vermogend zijn op de aarde, het geslacht der vromen zal gezegend zijn.hc KpHallelujah! Welgelukzalig is Hij, die den Heer vreest, die groten lust heeft aan zijne geboden.~buo De vreze des Heren is het begin der wijsheid; dit is het rechte verstand: wie er naar doet, diens lof blijft eeuwig.ao Hij zendt ene verlossing aan zijn volk; Hij belooft, dat zijn verbond eeuwig zal blijven; zijn naam is heilig en geducht.^`5oZij worden altoos en eeuwig onderhouden en geschieden in getrouwheid en oprechtheid.X_)oDe werken zijner handen zijn waarheid en recht, al zijne geboden zijn getrouw.j^MoHij laat zijne machtige daden verkondigen aan zijn volk, om hun te geven het erfdeel der volken.[]/oHij geeft spijs aan degenen, die Hem vrezen, Hij gedenkt eeuwig aan zijn verbond.c\?oHij heeft ene gedachtenis zijner wonderen gesticht, Hij, de genadige en barmhartige Heer.\[1oWat Hij verordent, is loffelijk en heerlijk, en zijne gerechtigheid blijft eeuwig.TZ!oGroot zijn de werken des Heren, van allen gezocht, die er lust aan hebben.fY GoHallelujah! Ik zal den Heer loven van ganser harte, in den raad der vromen en in de gemeente.[X/nHij zal drinken uit ene beek op den weg; daarom zal Hij het hoofd weder opheffen. W nHij zal gerichten oefenen onder de volken; Hij zal ene grote slachting aanrichten; Hij zal verslaan het hoofd over grote landen.[V/nDe Heer is aan uwe rechterhand, ten tijde zijns toorns zal Hij koningen verslaan.{UonDe Heer heeft gezworen en het zal Hem niet berouwen: Gij zijt priester eeuwiglijk, naar de wijze van Melchizedek. TnNa uwe overwinning zal uw volk gewillig offeren in heilig sieraad; uwe kinderen worden u geboren gelijk de dauw uit den dageraad.`S9nDe Heer zal uit Sion zenden den schepter uws rijks: Heers in het midden uwer vijanden.R nEen psalm van David. De Heer sprak tot mijnen Heer: Zet u aan mijne rechterhand, totdat Ik uwe vijanden leg tot ene voetbank uwer voeten.fQE De Heer is rechtvaardig, en heeft gerechtigheid lief; de vromen zullen zijn aangezicht zien.vPe Hij zal op de goddelozen bliksemstralen, vuur en zwavel doen regenen, en zal hun een onweder ten loon geven.hOI De Heer beproeft den rechtvaardige; zijne ziel haat den goddeloze en wie gaarne geweld oefent.N De Heer is in zijnen heiligen tempel, des Heren troon is in den hemel; zijne ogen zien daarop, zijne blikken beproeven de mensenkinderen.UM# Want zij rukken alle grondslagen omver; wat zou de rechtvaardige uitvoeren?L Want zie, de goddelozen spannen den boog, en leggen hunne pijlen op de pees, om heimelijk de vromen daarmede te schieten.)K M Een psalm van David om voor te zingen. Ik vertrouw op den Heer; wat zegt gijlieden dan tot mijne ziel, dat zij vliegen moet als een vogel naar uw gebergte heen?oJWmWant Hij staat den arme ter rechterhand, om hem te verlossen van degenen, die zijn leven veroordelen.dIAmIk zal den Heer hogelijk prijzen met mijnen mond, en Hem roemen in het midden der menigte.sH_mMijne wederpartijders mogen met smaad worden bekleed, en met hunne schande zich bedekken als met een rok.GmVloeken zij, zo zegen Gij; stellen zij zich tegen mij, zo mogen zij te schande worden, en uw knecht moge zich verblijden.KFmopdat zij bevinden, dat dit uwe hand is, dat Gij, Heer, het doet.>EwmSta mij bij, Heer mijn God, help mij naar uwe genade,UD#mEn ik moet hun ten spot zijn; wanneer zij mij zien, schudden zij hun hoofd.WC'mMijne knieën zijn zwak van vasten, en mijn vlees is mager en heeft geen vet.dBAmIk vaar heen als een schaduw, die verdreven wordt, en word verjaagd gelijk de sprinkhanen.EAmWant ik ben arm en ellendig; mijn hart is verslagen in mij.l@QmMaar Gij, Heere Heere, wees Gij met mij om uws naams wil; want uwe genade is mijn troost, red mij.d?AmZo geschiede hun van den Heer; hun, die tegen mij zijn, en kwaad spreken tegen mijne ziel.u>cmZo worde die hem als het kleed, hetwelk hij aanheeft, en als de gordel, met welken hij zich altijd omgordt.}=smHij trok den vloek aan als zijn kleed, en die zal in zijn binnenste gaan als water, en als olie in zijne beenderen.<mEn hij heeft den vloek bemind, die zal hem ook overkomen; hij wilde den zegen niet, dus zal die ook verre van hem blijven.;{momdat hij in het geheel geen barmhartigheid had, maar den ellendige en arme en den bedroefde vervolgde om hem te doden.h:Imde Heer houde hen steeds in het oog, en hunne gedachtenis moge uitgeroeid worden van de aarde;9ymAan de misdaad zijner vaderen moge gedacht worden bij den Heer, en de zonde zijner moeder moge niet uitgedelgd worden;m8Sm Zijne nakomelingen mogen uitgeroeid worden, hun naam moge in het volgende geslacht verdelgd worden.P7m Niemand moge hem goed doen, en niemand ontferme zich over zijne wezen._67m De woekeraar moge uitzuigen al wat hij heeft, en vreemden mogen zijne goederen roven.s5_m zijne kinderen mogen gaan zwerven en bedelen, en hunne nooddruft zoeken ver van hunne verwoeste plaatsen.B4m Zijne kinderen mogen wezen worden, en zijne vrouw weduwe;Q3mZijne dagen mogen weinig worden, en een ander moge zijn ambt ontvangen.h2ImWanneer hij in het gericht komt, moge hij schuldig uitgaan, en zijn gebed moge tot zonde zijn.U1#mStel een goddeloze over hem, en een satan moge staan aan zijne rechterhand.?0ymZij bewijzen mij kwaad voor goed, en haat voor liefde.L/mTer beloning van mijne liefde zijn zij tegen mij; maar ik, ik bid.V.%mzij spreken giftige woorden tegen mij, en strijden tegen mij zonder oorzaak.s-_mWant zij hebben hun goddelozen en valsen mond tegen mij geopend, en spreken tegen mij met ene valse tong;K, mEen psalm van David om voor te zingen. God, mijn roem, zwijg niet.f+El (0108-14) Met God zullen wij daden doen; Hij zal onze vijanden onder den voet treden.]*3l (0108-13) Verleen ons bijstand in den nood, want mensenhulp is van geen nut.)wl (0108-12) Zult Gij het niet doen, o God, Gij die ons verstoten hadt, en niet mede uittrokt, God, met ons heir?b(=l (0108-11) Wie zal mij voeren in ene vaste stad? Wie zal mij geleiden tot in Edom?{'ol Moab is mijn waschpot; (0108-10) mijnen schoen strek Ik uit over Edom; over de Filistijnen wil Ik juichen.v&elGilead is mijn, (0108-9) en mijn is Manasse; Efraïm is de macht mijns hoofds, Juda is mijn schepter;%l(0108-8) God spreekt in zijn heiligdom, weshalve ik mij verblijd: Ik zal Sichem verdelen, en het dal Sukkoth afmeten;t$al(0108-7) Opdat uwe geliefde vrienden bevrijd worden, zo help nu met uwe rechterhand en verhoor mij.a#;l(0108-6) Verhef U, o God, boven den hemel; en uwe eer zij over de gehele wereld.m"Sl(0108-5) Want uwe goedheid strekt zo ver de hemel is, en uwe waarheid zo ver de wolken gaan.j!Ml(0108-4) Ik zal U danken, Heer, onder de volken; ik zal uwen lof zingen onder de natiën.L l(0108-3) Waak op, mijne luit en harp; vroeg zal ik opwaken.z olEen psalm, een lied van David. (0108-2) God, mijn hart is bereid, ik wil zingen en dichten, mijne eer ook.b=k+Wie is wijs? Die geve hierop acht; zo zal men bemerken hoevele weldaden de Heer bewijst.^5k*Dit zullen de vromen zien en zich verblijden, maar alle boosheid zal verstomd staan._7k)Maar Hij beschutte den arme voor ellende, en vermeerderde hun geslacht als ene kudde.V%k(Hij schudde verachting op de vorsten en liet hen dwalen, waar het woest was.oWk'Daarom werden zij onderdrukt en tenonder gebracht door het kwade, dat hen gedwongen en gedrongen had.W'k&En Hij zegende hen, dat zij zich zeer vermenigvuldigden, en gaf hun veel vee.`9k%en akkers bezaaien en wijnbergen planten, en de jaarlijkse vruchten inzamelen mochten.b=k$en deed de hongerigen aldaar wonen, opdat zij ene stad bereidden, waar zij wonen konden,T!k#Hij maakte het droge wederom waterrijk, en in het dorre land waterbronnen,a;k"zodat een vruchtbaar land niets droeg, wegens de boosheid dergenen, die daarin woonden.H k!Hij is het, die beken deed verdrogen en waterbronnen verlopen,>wk en hem in de gemeente prijzen en bij de ouden roemen.r]kDat zij den Heer danken voor zijne goedheid, en voor zijne wonderen, die Hij aan de mensenkinderen doet,gGken zij blijde werden, dat het stil geworden was, en Hij hen aan land bracht naar hunnen wens.9mken het onweder stilde, dat de baren zich legden,U#ken tot den Heer riepen in hunnen nood, en Hij hen uit hunne angsten voerde,Okdat zij tuimelden en waggelden als dronken, en geen raad meer wisten,d Aken naar den hemel opvoeren, en in den afgrond daalden, dat hunne ziel van angst versaagde,P ktoen Hij sprak en een stormwind verwekte, dat de baren zich verhieven,R kdie de werken des Heren ondervonden hebben, en zijne wonderen in de zee;T !kDie met schepen op de zee voeren en hunnen handel op grote wateren dreven;@ {ken dank offeren, en zijne werken met vreugde vermelden.r]kDat zij den Heer danken voor zijne goedheid, en voor zijne wonderen, die Hij aan de mensenkinderen doet,\1ken zond hun zijn woord, en maakte hen gezond, en redde hen, dat zij niet stierven.U#kzij riepen tot den Heer in hunnen nood, en Hij hielp hen uit hunne angsten,H kzodat zij een walg hadden van alle spijs, en doodkrank werden,RkDe dwazen, die geplaagd waren om hunne overtredingen en om hunne zonden,T!kdat Hij de koperen deuren verbrak en de ijzeren grendels in stukken sloeg.r]kdat zij den Heer danken voor zijne goedheid, en voor zijne wonderen, die Hij aan de mensenkinderen doet;U#ken hen voerde uit de duisternis en donkerheid, en hunne banden verscheurde,[/k zodat zij tot den Heer riepen in hunnen nood, en Hij hen hielp uit hunne angsten,eCk daarom moest hun hart met ongeluk geplaagd worden, dat zij daar lagen en niemand hen hielp,o~Wk omdat zij aan Gods geboden ongehoorzaam geweest waren, en de wet des Allerhoogsten geschonden hadden;X})k Die zitten moesten in de duisternis en donkerheid, gevangen in dwang en ijzer,Y|+k dat Hij de dorstige ziel verzadigt, en de hongerige ziel met het goede vervult.r{]kDat zij den Heer danken voor zijne goedheid, en voor zijne wonderen, die Hij aan de mensenkinderen doet;bz=ken voerde hen op den rechten weg, opdat zij gingen naar ene stad, waar zij wonen konden.Xy)kEn zij riepen tot den Heer in hunnen nood, en Hij redde hen uit hunne angsten,Hx kzij waren hongerig en dorstig, zodat hunne zielen versmachten.qw[kDie dwalende gingen in de woestijn, op een ongebaanden weg, en geen stad vonden, waar zij wonen konden,xviken die Hij uit de landen samengebracht heeft, van het Oosten en van het Westen, van het Noorden en van de zee.au;kDat zij dit zeggen, die verlost zijn door den Heer, die Hij uit den nood verlost heeft,Qt kLooft den Heer, want Hij is vriendelijk, en zijne goedheid duurt eeuwig.yskj0Geloofd zij de Heer, de God van Israël, van eeuwigheid tot eeuwigheid; en al het volk zegge: Amen. Hallelujah!|rqj/Help ons, Heer onze God, en verzamel ons uit de heidenen, opdat wij uwen heiligen naam danken, en uwen lof roemen.hqIj.en Hij deed hun barmhartigheid wedervaren voor het gezicht van allen, die hen gevangen hadden.bp=j-gedacht aan zijn verbond met hen gemaakt, en het berouwde Hem naar zijne grote goedheid;Loj,En Hij zag hunnen nood aan, toen Hij hunne klachten hoorde, en Hijwngj+Hij verloste hen dikwijls, maar zij vertoornden Hem met hun voornemen, en werden weinig wegens hunne misdaad.Zm-j*en hunne vijanden benauwden hen, en zij werden verootmoedigd onder hunne handen.mlSj)en Hij gaf hen in de hand der heidenen, dat degenen over hen heerschten, die vergramd op hen waren;dkAj(Toen ontstak de toorn des Heren over zijn volk, en Hij kreeg een afschuw van zijn erfdeel;Sjj'En zij verontreinigden zich met hunne werken, en hoereerden met hun doen.ij&het bloed hunner zonen en hunner dochters, die zij offerden aan de afgoden van Kanaän, zodat het land met bloedschulden bevlekt werd.ohWj%en zij offerden hunne zonen en hunne dochters aan de wrede godheden op, en vergoten onschuldig bloed,?gyj$en dienden hunne afgoden, die hun ten valstrik werden,Lfj#maar zij vermengden zich met de heidenen, en leerden hunne werken,Lej"Ook verdelgden zij de volken niet, gelijk de Heer hun geboden had,Kdj!want zij bedroefden zijn hart, zodat hem enige woorden ontvielen.Xc)j En zij vertoornden Hem aan het water der twisting, en zij plaagden Mozes zeer;Jb jen het werd hem tot gerechtigheid gerekend altoos en eeuwiglijk.RajDoch Pinehas trad toe en beslechtte de zaak, toen werd de plaag gestuit, >X~~d~}}a} ||5{{{;zzzKzyyhy xxSxwwzw'vvv0uuu;ttt/sss'rrr2qqqYpppepoo|o7nnnmm/ll?kkjj iiii%hhmhggng!fffHfeeidddXccicbbbGaa``G`__/^^^7]]b\\[[[ZZYYeY'XXWnWVV'UUUTTT.SSvS RR[RQQ;PP0OO NdMMMeM LLL-KK}K>JJIIzI,HHmH GGHGFFDEEDDjDCC\BBwAA]@@@????(>>>=~=.<<<;;i;::s:"999$8884777C666E555B444;333:222O111D000W0//..}--V,,,;++-**y*)s(((.''':&&& %%e%$$,##4""8!!m! ^ 7E[E;32-=FT* T b y   s #GRQQ:Ny Dat onze zonen opwassen in hunne jeugd als planten, en onze dochters als uitgehouwen standbeelden, gelijk zij in de paleizen staan.nxS Verlos mij ook en red mij van de hand der vreemden, wier leer niet nut is en wier werken vals zijn.vwc U, die aan koningen de overwinning geeft en uwen knecht David verlost van het moorddadige zwaard der bozen.`v7 God, ik wil U een nieuw lied zingen, ik zal voor U spelen op de luit van tien snaren;9ukwier leer niet nut is en wier werken vals zijn.rt[Strek uwe hand uit van de hoogte, en verlos mij en red mij uit grote wateren, uit de hand der vreemden,RsWerp den bliksem en verstrooi ze, zend uwe stralen uit en verschrik ze.SrHeer, buig uwe hemelen en daal neder; roer de bergen aan, dat zij roken.OqImmers is de mens als niets, zijn tijd gaat voorbij als ene schaduw.jpKHeer, wat is de mens, dat Gij u zijner aanneemt, en des mensen zoon, dat Gij acht op hem slaat?omijn weldoener en mijn burg, mijn beschutting en mijn verlosser, mijn schild, waarop ik vertrouw; die mijn volk aan mij onderwerpt.on WVan David. Geloofd zij de Heer, mijn rots, die mijne handen leert strijden en mijne vuisten oorlogen;~ms En verniel mijne vijanden, naar uwe goedheid, en breng allen om, die mijne ziel beangstigen; want ik ben uw knecht.dl? Heer, verkwik mij om uws naams wil, voer mijne ziel uit den nood naar uwe gerechtigheìd.pkW Leer mij doen naar uw welbehagen, want Gij zijt mijn God; uw goede Geest leide mij op een effen baan.Lj Red mij, Heer, van mijne vijanden; tot U neem ik mijne toevlucht. i Laat mij vroeg uwe genade vernemen, want ik vertrouw op U; maak mij den weg bekend, dien ik moet gaan, want ik verlang naar U.h5Heer, verhoor mij schielijk, mijn geest vergaat; verberg uw aangezicht niet voor mij, opdat ik niet gelijk worde aan degenen, die in den kuil dalen._g5Ik breid mijne handen tot U uit; mijne ziel dorst naar U, gelijk een dor land. Sela.mfQIk gedenk aan de verledene tijden, ik spreek van al uwe daden, en overpeins de werken uwer handen.OeEn mijn geest in mij is beangst, mijn hart in mijn lijf is verteerd.dWant de vijand vervolgt mijne ziel, en vertreedt mijn leven ter aarde; hij legt mij in het duister, gelijk de sedert lang gestorvenen.cc=en ga niet in het gericht met uwen knecht, want voor U is geen levend mens rechtvaardig.b Een psalm van David. Heer, verhoor mijn gebed, verneem mijn smeken om uwer waarheid wil, verhoor mij naar uwe gerechtigheid; a7(0142-8) Voer mijne ziel uit den kerker, opdat ik uwen naam love; de rechtvaardigen zullen zich tot mij vergaderen, wanneer Gij mij goed doet. `(0142-7) Geef acht op mijn klagen, want ik word zeer geplaagd; red mij van mijne vervolgers, want zij zijn mij te machtig.t__(0142-6) Heer, tot U roep ik en zeg: Gij zijt mijne toevlucht, mijn deel in het land der levenden.^!(0142-5) Aanschouw ter rechterhand en zie, daar wil niemand mij kennen; ik kan niet ontvlieden, niemand neemt zich mijner ziel aan.]u(0142-4) Als mijn geest in angst is, neemt Gij u mijner aan; zij spannen mij strikken op den weg, dien ik ga._\5(0142-3) ìk stort mijne klacht voor Hem uit, ik maak Hem mijnen nood bekend.#[ ?Ene onderwijzing van David, toen hij in de spelonk was. Een gebed. (0142-2) Ik roep tot den Heer met mijne stem, ik smeek den Heer met mijne stem;\Z/ Dat de goddelozen in hun eigen net vallen met elkander, maar ik altoos voorbijga.jYK Bewaar mij voor den strik, dien zij mij gespannen hebben, voor de valstrikken der kwaaddoeners.XX'Want op U, Heer, zien mijne ogen; ik vertrouw op U, verstoot mijne ziel niet.nWSOns gebeente ligt verstrooid om het graf heen, gelijk iemand, die het land doorklooft en doorwroet.|VoHunne rechters moeten nedergestort worden over ene steenrots; dan zal men mijne leer horen, dat zij liefelijk is..USDe rechtvaardige sla mij vriendelijk en bestraffe mij: het zal mij ene weldaad zijn, als een balsem op mijn hoofd. Ja, ik bid steeds, dat zij mij geen schade doen:T#Neig nooit mijn hart tot iets kwaads, om een goddeloos leven te leiden met de kwaaddoeners; en laat mij nooit eten van hetgeen hun behaagt.;SoHeer, behoed mijnen mond, en bewaar mijne lippen.fRCMijn gebed moge U behagen als een reukoffer, het opheffen mijner handen als het avondoffer.oQ WEen psalm van David. Heer, ik roep tot U, haast U tot mij, verneem mijne stem, wanneer ik tot U roep.yPi (0140-14) Ook zullen de rechtvaardigen uwen naam loven, en de vromen zullen voor uw aangezicht blijven.rO[ (0140-13) Want ik weet, dat de Heer de zaak des ellendigen en het recht der armen zal uitvoeren. N (0140-12) Een boze mond zal geen geluk hebben op de aarde; een boos man des gewelds zal verjaagd en nedergestort worden. M (0140-11) Hij zal kolen vuur over hen uitstorten; Hij zal hen met vuur diep in de aarde slaan, dat zij niet weder opstaan.lLO (0140-10) Het ongeluk, over hetwelk mijne vijanden beraadslagen, moge op hun hoofd vallen.K!(0140-9) Heer, geef den goddelozen zijne begeerten niet, sterk zijne moedwilligheid niet: zij mochten zich deswege verheffen. Sela.jJK(0140-8) Heere Heere, mijne sterke hulp, Gij beschermt mijn hoofd ten tijde des strijds.lIO(0140-7) Maar ik zeg tot den Heer: Gij zijt mijn God; Heer, verneem de stem mijns smekens.H!(0140-6) De hoovaardigen leggen mij strikken en spreiden touwen uit, mij tot een net; zij spannen mij valstrikken op den weg. Sela.#G=(0140-5) Bewaar mij, o Heer, voor de hand der goddelozen; behoed mij voor de lieden des gewelds, die mijne voeten onder mij zoeken weg te stoten.jFK(0140-4) Zij scherpen hunne tong als een slang, addervergif is onder hunne lippen. Sela.WE%die in hun hart kwaad denken, (0140-3) en dagelijks strijd verwekken. D Een psalm van David om voor te zingen. (0140-2) Red mij, Heer, van de boze mensen, behoed mij voor de lieden des gewelds;C/Och, dat Israëls verlossing uit Sion kwam, en de Heer zijn gevangen volk deed wederkeren! Dan zou Jakob vrolijk zijn en Israël zich verblijden.NBGijlieden verijdelt den raad des armen, maar God is zijn toeverlaat.TA!Straks zijn zij bevreesd, want God is bij het geslacht der rechtvaardigen.@{Wil dan niemand der kwaaddoeners dat merken, die mijn volk opeten om zich te voeden? Maar den Heer roepen zij niet aan.i?Kmaar allen zijn afgeweken, en altezamen bedorven, er is niemand, die goed doet, ook niet één.t>aDe Heer schouwt uit den hemel op de mensenkinderen, om te zien of iemand verstandig is en naar God vraagt:-= UEen psalm van David om voor te zingen. De dwazen zeggen in hun hart: Er is geen God. Zij deugen niets en zijn een gruwel met hun doen, er is niemand, die goed doet.P<en zie, of ik op een kwaden weg ben, en leid mij op den eeuwigen weg.Z;+Doorgrond mij, o God, en ken mijn hart, beproef mij en ken mijne overleggingen;B:}Ik haat hen recht ernstig; daarom zijn zij mij vijandig.e9AIk haat immers, Heer, wie U haten, en ik heb een afkeer van hen, die zich tegen U stellen.\8/Want zij spreken lasterlijk van U, en uwe vijanden verheffen zich zonder oorzaak.b7;Ach God, dat Gij de goddelozen dooddet, en dat de bloedgierigen van mij wijken mochten!a69Zou ik ze tellen, zij zouden meer zijn dan het zand; als ik ontwaak, ben ik nog bij U.Y5)Maar hoe kostelijk zijn mij, o God, uwe gedachten! Wat zijn zij een grote som!4+Uwe ogen zagen mij, toen ik nog onbereid was; en alle dagen waren in uw boek geschreven, die nog worden moesten, waarvan nog geen aanwezig was.|3oMijn gebeente was U niet verholen, toen ik in het verborgen gemaakt werd, toen ik gevormd werd onder in de aarde.t2_Ik loof U, dat ik wonderbaar gemaakt ben; wonderbaar zijn uwe werken, en dit erkent mijne ziel zeer goed.Y1) Want Gij hebt mijne nieren toebereid, en hebt mij gevormd in den moederschoot.z0k Want ook de duisternis verdonkert niet voor U, de nacht zelfs licht als de dag, de duisternis is als het licht.Z/+ Sprak ik: Duisternis moge mij bedekken, dan zou de nacht rondom mij licht zijn.O. ook dáár zou uwe hand mij geleiden, en uwe rechterhand mij houden.P- nam ik de vleugelen des dageraads, en bleef aan het uiterste der zee,r,[Voer ik op ten hemel, Gij zijt dáár; spreidde ik mijn leger in den afgrond, zie, Gij zijt ook dáár;_+5Waar zou ik heengaan voor uwen Geest, en waar zou ik heenvlieden voor uw aangezicht?Q*Zulke kennis is mij te wonderbaar en te hoog, ik kan ze niet bereiken.G)Van alle kanten omringt Gij mij, en houdt uwe hand over mij.R(Want zie, geen woord is er op mijne tong, of Gij, Heer, weet het alles.O'Hetzij ik ga of lig, zo zijt Gij rondom mij, en ziet al mijne wegen.[&-Hetzij ik zit of opsta, zo weet Gij het; Gij verstaat mijne gedachten van verre.V% %Een psalm van David om voor te zingen. Heer, Gij doorgrondt mij en kent mij.$De Heer zal er een einde aan maken om mijnentwil; Heer, uwe goedheid is eeuwig, wil toch het werk uwer handen niet verlaten.!#9Als ik wandel in het midden van den angst, verkwikt Gij mij, en strekt uwe hand uit tegen den toorn mijner vijanden, en helpt mij met uwe rechterhand.\"/Want de Heer is hoog, en ziet op het nederige, en kent de hoovaardigen van verre.V!#en zij bezingen de wegen des Heren, dat de heerlijkheid des Heren groot is.V #Heer, alle koningen der aarde loven u, omdat zij het woord uws monds horen;X'Wanneer ik U aanroep, verhoort Gij mij, en geeft aan mijne ziel grote kracht.-QIk zal aanbidden voor uwen heiligen tempel, en uwen naam loven, voor uwe goedheid en trouw; want Gij hebt uwen naam boven alles heerlijk gemaakt door uwe belofte.V %Van David. Ik loof U van ganser harte, voor de goden wil ik uwen lof zingen.T gelukkig hij, die uwe jonge kinderen neemt en ze aan de rots verplettert.eAGij verwoeste dochter Babels, gelukkig hij, die u vergeldt al wat gij aan ons gedaan hebt;Heer, vergeld aan de kinderen van Edom den dag van Jeruzalems ongeluk, die zeggen: Slecht haar, slecht haar, tot op haren grondslag toe!  mijne tong moge aan mijn gehemelte kleven, indien ik aan u niet gedenk, indien ik Jeruzalem niet mijn hoogste vreugd laat zijn.RIndien ik u, o Jeruzalem, vergeet, zo worde mijne rechterhand vergeten;FHoe zouden wij een lied des Heren zingen in vreemde landen?+want daar bevalen zij, die ons gevangen hielden, ons te zingen, en in ons leed vrolijk tezijn, zeggende: Zingt ons toch een van Sions liederen.@yOnze harpen hingen wij aan de wilgen, die daarin zijn;S Aan de wateren van Babel zaten wij, en weenden, als wij dachten aan Sion.FLooft den God des hemels, want zijne goedheid duurt eeuwig.Ldie spijs geeft aan alle vlees, want zijne goedheid duurt eeuwig.Oen ons verloste van onze vijanden, want zijne goedheid duurt eeuwig;\/die aan ons gedacht, toen wij onderdrukt waren, want zijne goedheid duurt eeuwig,V#tot een erfdeel aan zijnen knecht Israël, want zijne goedheid duurt eeuwigMen hun land tot een erfdeel gaf, want zijne goedheid duurt eeuwig,I  en Og, den koning van Basan, want zijne goedheid duurt eeuwig,M Sihon, den koning der Amorieten, want zijne goedheid duurt eeuwig,I  en machtige koningen doodde, want zijne goedheid duurt eeuwig:F die grote koningen sloeg, want zijne goedheid duurt eeuwig,S die zijn volk leidde door de woestijn, want zijne goedheid duurt eeuwig;\/die Farao en zijn heir in de Schelfzee stortte, want zijne goedheid duurt eeuwig;K en Israël daardoor liet gaan, want zijne goedheid duurt eeuwig;S die de Schelfzee in twee delen deelde, want zijne goedheid duurt eeuwig,]1 door een machtige hand en een uitgestrekten arm, want zijne goedheid duurt eeuwig;F en Israël daaruit leidde, want zijne goedheid duurt eeuwigU! Die Egypte sloeg in hare eerstgeborenen, want zijne goedheid duurt eeuwig,\/ de maan en de sterren om den nacht te besturen, want zijne goedheid duurt eeuwig.K de zon om den dag te besturen, want zijne goedheid duurt eeuwig;Mdie grote lichten gemaakt heeft, want zijne goedheid duurt eeuwig;Z+die de aarde over het water uitgebreid heeft, want zijne goedheid duurt eeuwig;W~%die de hemelen met wijsheid gemaakt heeft, want zijne goedheid duurt eeuwig;F}die alleen wonderen doet, want zijne goedheid duurt eeuwig;H|Looft den Heer aller heren, want zijne goedheid duurt eeuwig;G{Looft den God aller goden, want zijne goedheid duurt eeuwig.Mz Looft den Heer, want Hij is goed, want zijne goedheid duurt eeuwig.PyGeloofd zij de Heer uit Sion, Hij die te Jeruzalem woont. Hallelujah!Wx%gij huis van Levi, looft den Heer; gij, die den Heer vreest, looft den Heer.SwHet huis van Israël love den Heer; looft den Heer, gij huis van Aäron;HvWie ze maken zijn hun gelijk, en allen, die er op vertrouwen.Muzij hebben oren en horen niet, ook is er geen adem in hunnen mond.Kt Zij hebben monden en spreken niet, zij hebben ogen en zien niet,RsDe afgoden der heidenen zijn zilver en goud, door mensenhanden gemaakt.MrWant de Heer zal zijn volk richten, en zijn knechten genadig zijn.Tq Heer, uw naam duurt eeuwig; uwe gedachtenis, Heer, duurt immer en altoos.Rp en Hij gaf hun land tot erfdeel, tot een erfdeel aan zijn volk Israël.goE Sihon den koning der Amorieten, en Og den koning van Basan, en alle koninkrijken in Kanaän;=ns die vele volken sloeg, en machtige koningen doodde,gmE en zijne tekenen en wonderen liet komen over u, Egypteland, over Farao en al zijne knechten;Lldie de eerstgeborenen sloeg in Egypte, zo van mensen als van vee,k%die de wolken laat opgaan van het einde der aarde, die bliksemstralen met den regen maakt, die den wind laat komen uit zijne voorraadkamers;fjCAl wat Hij wil, dat doet Hij, in den hemel en op de aarde, in de zeeën en in alle diepten;LiJa, ik weet, dat de Heer groot is, en onze Heer boven alle goden.PhWant de Heer heeft zich Jakob uitverkoren, Israël tot zijn eigendom.dg?Looft den Heer, want de Heer is goed; zingt den lof zijns naams, want Hij is vriendelijk.Yf)gij, die in het huis des Heren staat, in de voorhoven van het huis onzes Gods.Ne Hallelujah! Looft den naam des Heren; looft, gij knechten des Heren,LdDe Heer zegene u uit Sion; Hij, die hemel en aarde gemaakt heeft.Bc}Heft uwe handen op naar het heiligdom en looft den Heer!b Een lied in het hoge koor. Zie, looft den Heer, alle knechten des Heren, gij, die des nachts in het huis des Heren staat. agelijk de dauw van Hermon, die op Sions bergen nederdaalt; want daar belooft de Heer den zegen en het leven altoos en eeuwiglijk.`Het is gelijk de kostelijke balsem, die van Aärons hoofd afvloeit op zijn gehelen baard, die afdaalt tot op zijn gewaad;_ wEen lied van David, in het hoge koor. Zie, hoe goed en liefelijk is het, dat broeders eendrachtig bij elkander wonen.^^3Zijne vijanden zal Ik met schande bekleden, maar op hem zal zijne kroon schitteren.a]9Aldaar zal opgaan de hoorn van David; Ik heb voor mijnen gezalfde ene lamp toegericht.Y\)Hare priesters zal ik met heil bekleden, en hare heiligen zullen vrolijk zijn.H[Ik zal hare spijs zegenen, en haren armen brood genoeg geven.QZDit is mijne rust eeuwiglijk, hier wil Ik wonen, want dit behaagt mij.KY Want de Heer heeft Sion verkoren, en heeft lust aldaar te wonen.X3 Indien uwe kinderen mijn verbond houden en mijne getuigenissen, die Ik hun leren zal, zo zullen ook hunne kinderen op uwen troon zitten eeuwiglijk.W De Heer heeft David een waarachtigen eed gezworen, daarvan zal Hij niet wijken: Ik wil de vrucht uws lichaams op uwen troon zetten.YV) Wend niet af het aangezicht van uwen gezalfde, terwille van uwen knecht David.^U3 Laat uwe priesters zich bekleden met gerechtigheid, en uwe heiligen zich verheugen.AT{Heer, maak U op tot uwe rust, Gij en de ark uwer macht.XS'Wij willen in zijne woning gaan, en aanbidden voor de voetbank zijner voeten.aR9Zie, wij hoorden van haar in Efratha, wij hebben haar gevonden op de velden des wouds.`Q7tot ik een vast verblijf vinde voor den Heer, een woning voor den Machtige van Jakob.WP%ik wil aan mijne ogen geen slaap gunnen, aan mijne oogleden geen sluimering,`O7Ik wil niet in de hut van mijn huis gaan, noch de sponde mijner legerstede beklimmen;JN die den Heer zwoer, en gelofte deed aan den Machtige van Jakob:TM !Een lied in het hoge koor. Gedenk, Heer, aan David, en aan al zijn lijden;?LwIsraël hope op den Heer van nu af tot in eeuwigheid.qKYJa, ik heb mijne ziel effen en stil gehouden; zo is mijne ziel als een gespeend kind bij zijne moeder!/J WEen lied van David, in het hoge koor. Heer, mijn hart is niet hoovaardig en mijne ogen zijn niet hoogmoedig, en ik wandel niet in grote dingen, die mij te hoog zijn.;Ioen Hij zal Israël verlossen uit al zijne zonden.[H-Israël hope op den Heer; want bij den Heer is genade, en bij Hem is verlossing,MGMijne ziel wacht op den Heer, van de ene morgenwake tot de andere.OFIk verwacht den Heer, mijne ziel verwacht, en ik hoop op zijn woord.5EcMaar bij U is vergeving, opdat men U vreze.PDZo Gij, o Heer, de zonden wilt toerekenen, Heer, wie kan dan bestaan?TCHeer, hoor mijne stem; laat uwe oren acht geven op de stem mijns smekens.JB Een lied in het hoge koor. Uit de diepte, o Heer, roep ik tot U:7Ai ik wil den Heer zingen, omdat Hij mij weldoet.r@] (013-6) Maar ik hoop daarop, dat Gij genadig zijt; mijn hart verheugt zich, dat Gij gaarne helpt; ?9 (013-5) opdat mijn vijand zich niet beroeme, dat hij mij machtig geworden is, en mijne tegenpartijders zich niet verheugen, dat ik ternederlig.|>q (013-4) Aanschouw toch en verhoor mij, Heer mijn God; verlicht mijne ogen dat ik in den dood niet ontslape;"== (013-3) Hoelang zal ik mij bekommeren in mijne ziel, en mij dagelijks beangstigen in mijn hart? Hoelang zal mijn vijand zich boven mij verheffen?< ' Een psalm van David om voor te zingen. (03-2) Heer, hoelang zult Gij mij geheel vergeten? Hoelang verbergt Gij uw aangezicht voor mij?l;Odie voorbijgaan, niet zeggen: De zegen des Heren zij over u, wij zegenen u in den naam des Heren!a:9waarmede de maaier zijne hand niet vult, noch de garvenbinder zijnen arm, terwijl zij,_95Och, dat zij werden als het gras op de daken, hetwelk verdort, eer men het uittrekt,T8Och, dat zij toch te schande wierden en terugweken, allen die Sion haten.S7De Heer, die rechtvaardig is, heeft de koorden der goddelozen verbroken.T6De ploegers hebben op mijnen rug geploegd, en hunne voren lang getrokken.h5Gzij hebben mij dikwijls gedrongen van mijne jeugd af aan, maar zij hebben mij niet overmocht.t4 aEen lied in het hoge koor. Zij hebben mij dikwijls gedrongen van mijne jeugd af aan, zo spreke Israël nu:<3qen uwe kindskinderen ziet. Vrede zij over Israël!^23De Heer zal u zegenen uit Sion, dat gij ziet het geluk van Jeruzalem uw leven lang,>1uZie, zó wordt de man gezegend, die den Heer vreest.0uUwe huisvrouw zal zijn als een vruchtbare wijnstok binnen in uw huis, uwe kinderen als olijftakken rondom uwe tafel.c/=Gij zult u voeden van den arbeid uwer handen; gij zult gelukkig zijn, het zal u welgaan.g. GEen lied in het hoge koor. Welgelukzalig is hij, die den Heer vreest, en op zijne wegen gaat.-#Gelukkig is hij, die zijnen koker daarvan vol heeft, zij worden niet te schande, als zij met hunne vijanden een geschil hebben in de poort.M,Gelijk de pijlen in de hand eens helds, zo zijn de zonen der jeugd.X+)Zie, kinderen zijn ene gave des Heren, en des lichaams vrucht is een geschenk.*Het is vergeefs, dat gij vroeg opstaat, en laat opblijft, en uw brood met zorgen eet; want Hij geeft het zijn vrienden in den slaap.7) iEen lied van Salomo, in het hoge koor. Zo de Heer het huis niet bouwt, zo arbeiden vergeefs wie daaraan bouwen; zo de Heer de stad niet bewaart, zo waakt de wachter vergeefs.f(E~Zij gaan heen en wenen, en dragen edel zaad, en komen met vreugde, en brengen hunne schoven.:'o~Wie met tranen zaaien, zullen met vreugde maaien.M&~Heer, breng onze gevangenen terug, gelijk de wateren in het Zuiden.K%~De Heer heeft grote dingen aan ons gedaan, dies zijn wij vrolijk.$%~Dan zal onze mond vol lachen en onze tong vol gejuich zijn; dan zal men zeggen onder de heidenen: De Heer heeft grote dingen aan hen gedaan.w# i~Een lied in het hoge koor. Wanneer de Heer Sions gevangenen verlossen zal, zal het ons zijn, alsof wij dromen.y"k}Maar wie afwijken op hunne kromme wegen, die verdelge de Heer met de kwaaddoeners; maar vrede zij over Israël.9!m}Heer, doe wél aan de goeden en vromen van hart.( I}Want de schepter der goddelozen zal niet blijven over het erfdeel der rechtvaardigen, opdat de rechtvaardigen hunne hand niet uitstrekken tot ongerechtigheid.dA}Rondom Jeruzalem zijn bergen; en de Heer is rondom zijn volk, van nu af tot in eeuwigheid.t c}Een lied in het hoge koor. Wie op den Heer hopen, zullen niet vallen, maar eeuwig blijven als de berg Sion.T!|Onze hulp bestaat in den naam des Heren, die hemel en aarde gemaakt heeft.yk|Onze ziel is ontkomen, gelijk een vogel aan den strik des vogelvangers; de strik is gebroken, en wij zijn vrij.Q|Geloofd zij de Heer, dat Hij ons niet overgaf ten roof in hunne tanden.A}|de wateren zouden al te hoog over onze ziel gegaan zijn.Z-|dan hadden wateren ons overstelpt, en stromen zouden over onze ziel gegaan zijn;T!|dan hadden zij ons levend verslonden, toen hun toorn tegen ons ontbrandde;  |Was de Heer niet met ons geweest, zo spreke Israël nu: was de Heer niet met ons geweest, toen de mensen zich tegen ons stelden,- W|Een lied van David, in het hoge koor.lQ{Onze ziel is overstelpt met de bespotting der hoogmoedigen, en met de verachting der hoovaardigen.[/{Wees ons genadig Heer, wees ons genadig, want wij zijn overstelpt met verachting.J {Zie, gelijk de ogen der knechten op de handen hunner heren, gelijk de ogen der dienstmaagd op de handen harer vrouw zien, zo zien onze ogen op den Heer onzen God, totdat Hij ons genadig worde.^ 7{Een lied in het hoge koor. Ik hef mijne ogen op tot U, die in den hemel gezeten zijt.Bz Om het huis van den Heer onzen God zal ik uw heil zoeken.>wzOm mijne broederen en vrienden zal ik u vrede wensen.EzVrede moge zijn binnen uwe muren, en geluk in uwe paleizen!MzWenst Jeruzalem geluk; het moge wél gaan dengenen, die u beminnen.U #zWant aldaar zijn de stoelen des gerichts gezet, de stoelen van Davids huis. zwaarheen de stammen zullen opgaan, namelijk de stammen des Heren, om te prediken voor het volk Israël, om den naam des Heren te loven.O zJeruzalem is gebouwd, opdat er ene stad zij, waar men zal samenkomen,> wzOnze voeten zullen staan in uwe poorten, o Jeruzalem.x  kzEen lied van David, in het hoge koor. Ik verheug mij, omdat mij gezegd is: Laat ons in het huis des Heren gaan!NyDe Heer behoede uwen uitgang en ingang, van nu af tot in eeuwigheid.A}yDe Heer behoede u voor alle kwaad, Hij behoede uwe ziel.Dyopdat u bij dag de zon niet steke, noch de maan bij nacht.H yDe Heer behoedt u, de Heer is uwe schaduw aan uwe rechterhand,8kyZie, de behoeder Israëls slaapt noch sluimert.MyHij zal uwen voet niet laten glijden, en die u behoedt slaapt niet.I yMijne hulp komt van den Heer, die hemel en aarde gemaakt heeft.e EyEen lied in het hoge koor. Ik hef mijne ogen op tot de bergen, vanwaar mijne hulp komen zal.@{xIk houd vrede; maar spreek ik, dan beginnen zij strijd.NxHet valt mijne ziel lang, te wonen bij degenen, die den vrede haten.^~5xWee mij, dat ik een vreemdeling ben in Mesech, ik moet wonen in de hutten van Kedar.R}xZij is als de scherpe pijlen eens geweldenaars, als vuur in jeneverhout.@|{xWat kan de valse tong u doen, en wat kan zij uitvoeren?R{xHeer, red mijne ziel van de bedriegelijke lippen en van de valse tongen.]z 5xEen lied in het hoge koor. Ik roep tot den Heer in mijnen nood, en Hij verhoort mij.wyg (012-9) Want het wordt overal vol goddelozen, waar zulke nietswaardige lieden onder de mensen heersen.hxI (012-8) Gij, Heer, wil hen toch bewaren, wil ons behoeden voor dit geslacht eeuwiglijk.wy (012-7) De redenen des Heren zijn louter, gelijk gelouterd zilver in een aarden smeltkroes, zevenmaal beproefd..vU (012-6) Dewijl dan de ellendigen verdrukt worden, en de armen zuchten, zo wil Ik opstaan, zegt de Heer; Ik wil ene hulp beschikken hem, die er naar verlangt.|uq hen die zeggen: (012-5) Onze tong zal de overhand hebben; ons betaamt het te spreken: wie is heer over ons?ltQ (012-4) De Heer moge toch uitroeien alle huichelarij, en de tong, die grote dingen spreekt,}ss (012-3) De een spreekt met den ander onnutte dingen met vleiende lippen; en zij spreken met een dubbel hart.9r m Een psalm van David om voor te zingen, op acht snaren. (02-2) Help, Heer; de heiligen zijn verminderd, en de gelovigen zijn weinig geworden onder de kinderen der mensen.nqSwIk ben als een verdwaald en verloren schaap: zoek uwen knecht op, want ik vergeet uwe geboden niet.SpwLaat mijne ziel leven, opdat zij U love, en laat uwe rechten mij helpen.Ao{wHeer, ik verlang naar uw heil, en heb lust aan uwe wet.Kn wLaat uwe hand mij ondersteunen, want ik heb uw bevelen verkozen.OmwMijne tong zal gewagen van uw woord, want al uwe geboden zijn recht.ClwMijne lippen zullen loven, als gij mij uwe rechten leert.?kwwLaat mijn smeken voor U komen, red mij naar uw woord.OjwHeer, laat mijn klagen voor U komen, en onderwijs mij naar uw woord.Zi+wIk onderhoud uwe bevelen en uwe getuigenissen, want al mijne wegen zijn voor U.Bh}wMijne ziel houdt uwe getuigenissen, en ik bemin ze zeer.w}Ik ben uw knecht, onderwijs mij, opdat ik uwe getuigenissen kenne.J= w|Handel met uwen knecht naar uwe genade, en leer mij uwe rechten.V<%w{Mijne ogen zien smachtend naar uw heil en naar het woord uwer gerechtigheid. )gh~~}~}}]} ||Z| {{X{zzEyyy>xxx8www vvxv&uuCttitss8rrvr*qqqWWjWVVKUTTtSJRR4QQsPP"OOBNN`MMxLLRKKvJJJII@HHjHGGOFF{EE}E$DDRCCFBBPAA_@@t??R>>>-==%<<;;>:: 9p88L77466p55.44Q433S32211J1 0`///..,--,,e++e***!))7((+''7&&r%%F$$$##<""4!!_ N7j A+ mm`_Hc4s>)u ` 5 t  } * x ,qsu{3M4gH" Ene zaak bid ik van den Heer, die had ik gaarne: dat ik in het huis des Heren blijven mocht mijn leven lang, om den schonen godsdienst des Heren te aanschouwen, en zijnen tempel te bezoeken. ! Al legert zich een heir tegen mij, zo vreest nochtans mijn hart niet; al ontstond er oorlog tegen mij, zo verlaat ik mij op Hem. Daarom, zo de bozen, mijne tegenpartijders en vijanden, mij naderen om mijn vlees te eten, moeten zij struikelen en vallen. Een psalm van David. De Heer is mijn licht en mijn heil, voor wien zou ik vrezen? De Heer is mijne levenskracht, voor wien zou ik beven?L Mijn voet gaat recht; ik zal U loven, o Heer, in de vergaderingen.D Maar ik wandel onschuldig; verlos mij en wees mij genadig.B die met kwade streken omgaan, en gaarne geschenken nemen.Z- Raap mijne ziel niet weg met de zondaren, noch mijn leven met de bloeddorstigen,RHeer, ik heb lief de plek van uw huis, en de plaats, waar uwe eer woont.V%waar men de stem der dankzegging hoort, en waar men predikt al uwe wonderen.LIk was mijne handen in onschuld, en houd mij, Heer, bij uw altaar,PIk haat de vergadering der boosdoeners, en zit niet bij de goddelozen.U#Ik zit niet bij de ijdele lieden, en ik heb geen gemeenschap met de valsen.MWant uwe goedheid is voor mijne ogen, en ik wandel in uwe waarheid.PBeproef mij, Heer, en onderzoek mij; louter mijne nieren en mijn hart. {Een psalm van David. Heer, beschik mij recht, want ik ben onschuldig; ik hoop op den Heer, daarom zal ik niet wankelen.2_O God, verlos Israël uit al zijne noden.H Dat vroomheid en oprechtheid mij behoeden, want ik wacht op U._7Bewaar mijne ziel en red mij; laat mij niet te schande worden, want ik vertrouw op U.KZie hoevele mijne vijanden zijn, en hoe zij mij haten uit wrevel.OZie mijn jammer en mijne ellende aan, en vergeef mij al mijne zonden.B De angst mijns harten is groot; voer mij uit mijne noden.N Wend U tot mij en wees mij genadig, want ik ben eenzaam en ellendig.[ /Mijne ogen zien steeds op den Heer, want Hij zal mijnen voet uit het net trekken.i KDe verborgenheid des Heren is voor degenen, die Hem vrezen, en zijn verbond laat Hij hun weten.P  Zijne ziel zal in het goede wonen, en zijn zaad zal het land bezitten.X) Wie is de man, die den Heer vreest? Hij zal hem onderwijzen in den besten weg.L Om uws naams wil, o Heer, vergeef mij mijne misdaad, die groot is.{o De wegen des Heren zijn enkel goedheid en waarheid, voor degenen, die zijn verbond en zijne getuigenissen houden.L Hij leidt de ellendigen recht, en leert den ellendigen zijnen weg.QDe Heer is goed en recht; daarom onderwijst Hij de zondaars in den weg.Gedenk niet aan de zonden mijner jeugd noch aan mijne overtredingen; maar gedenk aan mij naar uwe barmhartigheid, om uwer goedheid wil.eCGedenk, Heer, aan uwe barmhartigheid en aan uwe goedheid, die van eeuwigheid af geweest is.mSLeid mij in uwe waarheid en leer mij, want gij zijt de God, die mij helpt; dagelijks wacht ik op U.8kHeer, toon mij uwe wegen en leer mij uwe paden.taWant niemand wordt te schande, die op U wacht, maar zij moeten te schande worden, die trouweloos handelen.u~cMijn God, ik hoop op U, laat mij niet te schande worden, opdat mijne vijanden zich niet over mij verheugen.6} iEen psalm van David. Naar u, Heer, verlang ik.^|5 Wie is deze koning der ere? Het is de Heer Zebaôth, Hij is de koning der ere. Sela.a{; Maakt de poorten wijd en de deuren in de wereld hoog, opdat de koning der ere intrekke!gzGWie is deze koning der ere? Het is de Heer, sterk en machtig, de Heer, machtig in den strijd.ay;Maakt de poorten wijd en de deuren in de wereld hoog, opdat de koning der ere intrekke!`x9Dat is het geslacht, dat naar Hem vraagt, dat uw aangezicht zoekt, dat is Jakob. Sela.Yw+Die zal zegen van den Heer ontvangen, en gerechtigheid van den God zijns heils.vwWie onschuldige handen heeft en rein van hart is, wie geen lust heeft aan de ijdele leer, en niet valschelijk zweert.Wu'Wie zal op den berg des Heren gaan, en wie zal staan in zijne heilige plaats?MtWant Hij heeft haar aan de zee gegrond en aan de wateren gevestigd.bs ?Een psalm van David. De aarde is des Heren en wat er op is, de wereld en die er in wonen.{roHet goede en de barmhartigheid zullen mij volgen mijn leven lang, en ik zal blijven in het huis des Heren altoos. q Gij bereidt voor mij ene tafel tegenover mijne vijanden; Gij zalft mijn hoofd met olie, en schenkt mij in tot overvloeiens toe.pEn al wandelde ik in een duister dal, zo vrees ik geen ongeluk, want Gij zijt bij mij; uw stok en uw staf vertroosten mij.Xo)Hij verkwikt mijne ziel, en voert mij op de rechte straten om zijns naams wil.OnHij weidt mij op ene groene landouw, en voert mij tot een vers water.Nm Een psalm van David. De Heer is mijn herder, mij zal niets ontbreken.l(022-32) Zij zullen komen en zijne gerechtigheid prediken aan het volk, dat geboren wordt, dat Hij het gedaan heeft.kw(022-31) Hij zal een geslacht hebben, dat Hem dient; van den Heer zal men verkondigen tot in verre geslachten.#j?(022-30) Al de vetten der aarde zullen eten en aanbidden; voor Hem zullen allen de knieën buigen, die in het stof liggen en die kommerlijk leven.Ti!want de Heer heeft het rijk, (022-29) en Hij heerst over de volken.h/(022-28) Alle einden der wereld zullen dit gedenken en zich tot den Heer bekeren, en voor Hem zullen alle geslachten der volken aanbidden;g)(022-27) De ellendigen zullen eten, dat zij verzadigd worden, en die naar den Heer vragen, zullen Hem prijzen; uw hart leve eeuwiglijk.}fs(022-26) Ik wil U prijzen in de grote gemeente, ik wil mijne geloften betalen, voor degenen, die Hem vrezen./eW(022-25) Want Hij heeft niet veracht noch versmaad de ellende des armen, en zijn aangezicht voor hem niet verborgen; en toen hij tot Hem riep, hoorde Hij het.^d5(022-24) Roemt den Heer, gij die Hem vreest; Hem ere al het zaad van Israël.ecC(022-23) Ik wil uwen naam mijnen broederen prediken, ik wil U in de gemeente roemen.[b/(022-22) Help mij uit den muil van den leeuw, en red mij van den eenhoorn.]a3(022-21) Red mijne ziel van het zwaard, mijne enige uit de macht der honden.c`?(022-20) Maar Gij, Heer, wees niet verre, mijne sterkte, haast U om mij te helpen.b_=(022-19) Zij delen mijne klederen onder zich, en werpen het lot over mijn gewaad.n^U(022-18) Ik kan al mijne beenderen tellen, en zij aanschouwen het en zien met wellust op mij. ]9(022-17) Want honden hebben mij omringd en een rot van boosdoeners heeft zich rondom mij gevoegd; zij hebben mijne handen en voeten doorgraven.\7(022-16) Mijn krachten zijn verdroogd als ene potscherf, en mijne tong kleeft aan mijn gehemelte; en Gij legt in het stof des doods mij neder.[)(022-15) Ik ben uitgegoten als water, al mijne beenderen hebben zich van één gescheiden; mijn hart is in mijn lijf als gesmolten was.iZK (022-14) hunnen muil sperren zij tegen mij op, als een brullende en verscheurende leeuw._Y7 (022-13) Grote varren hebben mij omsingeld, sterke stieren hebben mij omringd:^X5 (022-12) Wees niet verre van mij, daar de angst nabij en hier geen helper is.oWW (022-11) op U ben ik geworpen sinds mijne geboorte, Gij zijt mijn God van den moederschoot af.V (022-10) Want Gij hebt mij uit den moederschoot getogen, Gij waart mijn toeverlaat, toen ik nog aan de borst mijner moeder lag;oUW(022-9) Hij klage het den Heer, dat die hem helpe en hem redde, dewijl Hij lust aan hem heeft!jTM(022-8) Allen, die mij zien, bespotten mij; zij steken de tong uit en schudden het hoofd:lSQ(022-7) Maar ik ben een worm en geen mens, een spot der lieden en ene verachting des volks.fREtot U riepen zij en werden gered, (022-6) zij hoopten op U en werden niet te schande.[Q/(022-5) Onze vaders hoopten op U; en toen zij hoopten, hielpt Gij hen uit;_P7(022-4) Maar Gij zijt heilig, Gij, die onder de lofgezangen van Israël woont.kOO(022-3) Mijn God, bij dag roep ik, zo antwoordt Gij niet; en des nachts zwijg ik ook niet.8N kEen psalm van David om voor te zingen. Van de hinde, die vroeg gejaagd wordt. (022-2) Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij mij verlaten? Ik kerm, maar mijne hulp is ver.`M9 (021-14) Heer, verhef U in uwe kracht, zo zullen wij zingen en uwe macht loven.]L3 Gij zult hen den rug doen keren, met uwe pees zult Gij aanleggen op hun aangezicht.rK] (021-12) Want zij dachten U kwaad te doen, en maakten aanslagen, welke zij niet konden uitvoeren:zJm (021-11) Hunne vrucht zult Gij ombrengen van den aardbodem, en hun zaad van onder de kinderen der mensen.I5 (021-10) Gij zult hen maken als een vurigen oven, als Gij U vertonen zult; de Heer zal hen verslinden in zijnen toorn, vuur zal hen verteren.eHC(021-9) Uwe hand zal al uwe vijanden vinden, uwe rechterhand zal vinden die u haten.uGc(021-8) Want de koning hoopt op den Heer, en zal door de goedertierenheid des Hoogsten vast blijven.mFS(021-7) Gij stelt hem ten zegen eeuwiglijk, Gij verheugt hem met vreugde voor uw aangezicht.cE?(021-6) Hij heeft grote eer door uwe hulp, lof en sieraad hebt Gij hem toebedeeld;hDI(021-5) Hij bidt u om het leven, en Gij geeft hem een lang leven, altoos en eeuwiglijk.mCS(021-4) Want Gij overlaadt hem met goede zegeningen, Gij zet ene gouden kroon op zijn hoofd.gBG(021-3) Gij geeft hem zijns harten wens, en weigert niet hetgeen zijn mond bidt. Sela.A Een psalm van David om voor te zingen. (021-2) Heer, de koning verheugt zich in uwe kracht, en hoe vrolijk is hij over uwe hulp.M@ (020-10) Help, Heer, den koning; verhoor ons als wij roepen.V?%(020-9) Zij zijn nedergestort, en gevallen, maar wij staan opgericht.}>s(020-8) Dezen verlaten zich op wagens, die op paarden; maar wij denken aan den naam van den Heer, onzen God.=%(020-7) Nu merk ik, dat de Heer zijnen gezalfde helpt, en hem verhoort uit zijnen heiligen hemel; zijne rechterhand helpt met kracht.<(020-6) Wij roemen, dat Gij ons helpt, en in den naam onzes Gods steken wij de banieren op; de Heer vervulle al uwe begeerten.W;'(020-5) Hij geve u wat uw hart begeert, en vervulle al uwe raadslagen.e:C(020-4) Hij gedenke aan al uwe spijsoffers, en uwe brandoffers mogen vet zijn. Sela.R9(020-3) Hij zende u hulp uit het heiligdom, en sterke u uit Sion;8 }Een psalm van David om voor te zingen. (020-2) De Heer verhore u in den nood, de naam van Jakobs God beschutte u.%7C Kust den zoon, dat hij niet toornig worde en gij omkomt op den weg; want zijn toorn zal straks ontbranden. Maar welgelukzalig allen, die op hem vertrouwen.<6s Dient den Heer met vrees, en verheugt u met beving.^55 Zo laat u nu onderwijzen, gij koningen, en laat u tuchtigen, gij rechters der aarde.e4C Gij zult hem met een ijzeren schepter verslaan, als potten zult gij hen in stukken smijten.l3QEis van Mij, zo zal Ik u de volken tot een erfdeel geven, en de einden der aarde tot een eigendom.{2oIk wil van zulk ene wijze prediken, dat de Heer tot mij gezegd heeft: Gij zijt mijn zoon, heden heb Ik u verwekt.K1Ik, Ik heb mijnen koning gesteld over Sion, mijnen heiligen berg.Z0-Dan spreekt Hij tot hen in zijnen toorn, en verschrikt hen in zijne grimmigheid:L/Maar Hij, die in den hemel woont, belacht hen, de Heer bespot hen.L.Laat ons hunne banden verscheuren, en hunne touwen van ons werpen. -De koningen der aarde staan op; en de vorsten beraadslagen met elkander tegen den Heer en tegen zijnen Gezalfde, [zeggende]:G, Wat razen de volken, en hoe spreken de lieden zo lichtvaardig? + (019-15) Laat U behagen de redenen mijns monds en het gesprek mijns harten, voor U, o Heer, mijn rots en mijn beschermer..*U (019-13) Bewaar uwen knecht ook voor de hoogmoedigen, dat zij niet over mij heersen; (019-14) zo zal ik oprecht zijn, en vrij blijven van grote zonde.R) Wie kan merken, hoe dikwijls hij faalt? Vergeef mij de verborgen feilen.j(M (019-12) Ook wordt uw knecht door haar vermaand; en wie haar houdt, die heeft groot loon.' (019-11) Zij zijn kostelijker dan goud, dan ene menigte van het fijnste goud; zij zijn zoeter dan honig en honigzeem.&  (019-10) De vreze des Heren is rein, en blijft eeuwiglijk; de rechten des Heren zijn waarachtig, altemaal rechtvaardig. % (019-9) De bevelen des Heren zijn recht, en verblijden het hart; de geboden des Heren zijn louter, en verlichten de ogen.$(019-8) De wet des Heren is volmaakt, en verkwikt de ziel; de getuigenis des Heren is gewis, en geeft den eenvoudigen verstand.#!(019-7) Zij gaat op aan het einde des hemels, en loopt om tot weder aan datzelfde einde; en niets blijft voor hare hitte verborgen. "(019-6) en zij treedt daaruit voort gelijk een bruidegom uit zijne kamer, en verheugt zich als een held om den weg te lopen.!5(019-5) Hun richtsnoer gaat uit in alle landen, en hunne redenen tot aan het einde der wereld; hij heeft voor de zon ene tent daarin gemaakt,U #(019-4) Er is geen spraak noch rede, waar men hunne stem niet hoort.gG(019-3) De ene dag zegt het den anderen, en de ene nacht maakt het den anderen bekend. Een psalm van David om voor te zingen. (019-2) De hemelen vertellen Gods eer, en het uitspansel verkondigt het werk zijner handen.2(018-51) die zijnen koning groot heil bewijst, en weldoet aan zijnen gezalfde, aan David en aan zijn zaad, eeuwiglijk.eC1(018-50) Daarom wil ik U danken, Heer, onder de volken, en den lof uws naams zingen,-0die mij redt van mijne vijanden, (018-49) en mij verhoogt boven degenen, die zich tegen mij stellen; Gij verlost mij van den geweldenaar.U#/de God, (018-48) die mij wraak geeft, en de volken onder mij dwingt;nU.(018-47) De Heer leeft, en geloofd zij mijn rots; en de God mijns heils moet verheven worden:V%-(018-46) Vreemden versmachten en komen sidderend uit hunne vestingen.}s,het hoort naar mij met gehoorzame oren; ja, (018-45) vreemden hebben zich aan mij geveinsdelijk onderworpen.1+(018-44) Gij helpt mij tegen het twistgierige volk, en maakt mij tot een hoofd onder de volken; een volk, hetwelk ik niet kende, dient mij,{o*(018-43) Ik wil hen in stukken stoten als stof voor den wind, ik wil hen wegruimen als slijk op de straat.hI)(018-42) Zij roepen, maar er is geen helper; tot den Heer, maar Hij antwoordt hun niet.c?((018-41) Gij geeft mij mijne vijanden op de vlucht, zodat ik mijne haters verdelg.'(018-40) Gij kunt mij toerusten met sterkte tot den strijd, Gij kunt aan mij onderwerpen wie zich tegen mij stellen.wg&ik wil hen verslaan, (018-39) en zij zullen mij niet wederstaan; zij moeten onder mijne voeten vallen.wg%(018-38) Ik wil mijnen vijanden najagen en hen grijpen, en niet omkeren voordat ik hen omgebracht heb;iK$(018-37) Gij maakt ruimte onder mijnen voetstap, en mijne enkels, dat zij niet wankelen.-#(018-36) Ook geeft Gij mij het schild uws heils, en uwe rechterhand sterkt mij; en wanneer Gij mij verootmoedigt, zo maakt Gij mij groot.g G"(018-35) Hij leert mijne handen strijden, en leert mijn armen een stalen boog spannen.c ?!(018-34) Hij maakt mijne voeten als die der herten, en stelt mij op mijne hoogten.U # (018-33) God rust mij toe met kracht, en maakt mijne wegen volkomen.] 3(018-32) Want waar is een God behalve de Heer, of ene rots behalve onze God? )(018-31) Gods wegen zijn volmaakt, de redenen des Heren zijn doorlouterd; Hij is een schild voor allen, die aan Hem zich toevertrouwen.fE(018-30) Ja, met U kan ik krijgsvolk verslaan, en met mijnen God over muren springen.fE(018-29) Want Gij verlicht mijne lamp; de Heer mijn God maakt mijne duisternis licht.Y+(018-28) Want Gij helpt het ellendige volk, en vernedert de trotse ogen.^5bij den reine zijt Gij rein, (018-27) en bij den verkeerde zijt Gij verkeerd.X)(018-26) Bij den heilige zijt Gij heilig, bij den vrome zijt Gij vroom;y(018-25) Daarom vergeldt de Heer mij naar mijne gerechtigheid, naar de reinheid mijner handen, voor zijne ogen.M(018-24) en ik ben oprecht voor Hem en wacht mij voor zonde.hI(018-23) Want al zijne rechten heb ik voor ogen, en zijne geboden werp ik niet van mij;a;(018-22) want ik houd de wegen des Heren, en ben niet goddeloos jegens mijn God.}s(018-21) De Heer doet wel aan mij naar mijne gerechtigheid, Hij vergeldt mij naar de reinheid mijner handen;R~(018-20) Hij rukte mij er uit, omdat Hij welgevallen aan mij had. } (018-19) die mij overweldigden ten tijde mijns ongevals, en de Heer werd mijn steun; en Hij voerde mij uit in de ruimte,s|_(018-18) Hij verloste mij van mijne machtige vijanden, van mijne haters, die sterker waren dan ik,a{;(018-17) Hij zond uit de hoogte en nam mij op, en trok mij op uit grote wateren.&zE(018-16) Toen zag men de kolken der zee, en de grond des aardbodems werd ontdekt, o Heer, van uw schelden, van den adem en het snuiven van uwen neus.wyg(018-15) Hij schoot zijne pijlen uit en verstrooide ze, Hij liet het zeer bliksemen en verschrikte ze.txa (018-14) En de Heer donderde in den hemel, en de Hoogste liet zijn donder uit met hagel en bliksem.lwQ (018-13) Van den glans voor zijn aangezicht verdeelden zich de wolken met hagel en bliksem.qv[ (018-12) Zijne tent rondom Hem was duisternis; zwarte, dikke wolken, in welke Hij verborgen was.iuK (018-11) En Hij voer op een cherub en vloog heen, Hij zweefde op de vleugelen des winds.ct? (018-10) Hij boog den hemel en daalde neder, en donkerheid was onder zijne voeten.usc(018-9) Damp steeg op uit zijnen neus, en verterend vuur uit zijnen mond, dat het daarvan bliksemde.r(018-8) De aarde beefde en werd bewogen, en de grondvesten der bergen sidderden en daverden, toen Hij toornig was.Dq(018-7) Als ik angst heb, roep ik den Heer aan, en verhef mijn geschrei tot mijnen God: dan verhoort Hij mijne stem uit zijnen tempel, en mijn geroep komt voor hem tot zijne oren.Zp-banden der hel omgaven mij, (018-6) strikken des doods overweldigden mij._o7(018-5) Want banden des doods omvingen mij, en beken Belials verschrikten mij;cn?(018-4) Ik wil den Heer loven en aanroepen, zo word ik van mijne vijanden verlost.*mMHeer, (018-3) mijn steenrots, mijn burg, mijn verlosser, mijn God, mijn rots, op wien ik betrouw; mijn schild en hoorn mijns heils, en mijne beschutting!%l EEen psalm om voor te zingen. Van David, den knecht des Heren, die tot den Heer de woorden dezes lieds gesproken heeft, ten tijde toen de Heer hem gered had van de hand zijner vijanden en van de hand van Saul. (018-2) Dus sprak hij: Hartelijk lief heb ik U, Heer, mijne sterkte;}ksMaar ik zal uw aangezicht in gerechtigheid aanschouwen, ik zal verzadigd worden, als ik zal ontwaken naar uw beeld.bj=van de lieden door uwe hand, Heer, van de lieden dezer wereld, die hun deel hebben in hun leven, welken Gij den buik vult met uwe schatten, die kinderen in overvloed hebben, en hun overschot aan hunne telgen nalaten.kiO Heer, sta op, overweldig hem en verneder hem; verlos mijne ziel van den goddeloze door uw zwaard,Zh- gelijk een leeuw, die den roof begeert, als een jonge leeuw, die in het hol zit.ggG Waar wij gaan, omringen zij ons, hunne ogen richten zij daarheen om ons ter aarde te storten,Rf In hun vet zijn zij toegesloten, zij spreken met hunnen mond hoovaardig.oeW tegen de goddelozen die mij vernielen willen, tegen mijne vijanden, die rondom naar mijn leven staan.]d3Behoed mij als den appel van het oog, bescherm mij onder de schaduw uwer vleugelen,cBewijs uwe wonderbare goedertierenheid, Gij redder dergenen, die op U vertrouwen, tegen hen, die zich tegen uwe rechterhand stellen.gbGNu roep ik tot U, dat Gij, o God, mij moogt verhoren; neig uwe oren tot mij, hoor mijne rede.OaOnderhoud mijnen gang op uwe paden, opdat mijne treden niet wankelen.j`MBij de daden der mensen bewaarde ik mij door het woord uwer lippen voor den weg des moordenaars._#Gij beproeft mijn hart en bezoekt het bij nacht, Gij loutert mij en vindt niets; ik heb mij voorgenomen, dat mijn mond niet zal overtreden.;^qSpreek Gij in mijne zaak, en zie Gij op het recht.] %Een gebed van David. Heer, hoor [mijne] rechtvaardiging, let op mijn geschrei, verneem mijn gebed, dat niet uit een valsen mond komt.\} Gij maakt mij den weg des levens bekend; vóór U is vreugd in volheid, en liefelijkheid aan uwe rechterhand eeuwiglijk.r[] Want Gij zult mijne ziel niet in het dodenrijk laten, en niet gedogen, dat uw heilige de verderving zie.aZ; Dus verheugt zich mijn hart, en mijne eer is vrolijk: ook zal mijn vlees veilig rusten.kYOIk heb den Heer altijd voor ogen: want Hij is aan mijne rechterhand, daarom zal ik niet wankelen.\X1Ik loof den Heer, die mij geraden heeft: ook prikkelen mij mijne nieren bij nacht.\W1Het meetsnoer is mij gevallen in liefelijke plaatsen, mij is een erfdeel geworden.IV De Heer is mijn goed en mijn deel; gij onderhoudt mijn erfdeel.#U?Maar degenen, die ene anderen nalopen, zullen groot hartzeer hebben; ik wil hun drankoffer van bloed niet offeren, noch hunnen naam in mijnen mond nemen.mTSWat aangaat de heiligen, die op de aarde zijn, en de heerlijken, aan die heb ik al mijn welbehagen.JS Ik heb gezegd tot den Heer: Gij zijt de Heer: mijn hoogste goed.OR Een gouden kleinood van David. Bewaar mij, God, want ik vertrouw op U.:QmAlles wat adem heeft, love den Heer. Hallelujah!OPLooft Hem met heldere cymbalen, looft Hem met welklinkende cymbalen.[O-Looft Hem met trommels en reien, looft Hem met snaar [spel] en orgelspel.AN{Looft Hem met bazuinen, looft Hem met luiten en harpen.KM Looft Hem in zijne daden, looft Hem in zijne grote heerlijkheid.aL ;Hallelujah! Looft den Heer in zijn heiligdom, looft Hem in het uitspansel zijner macht.K wie zijn geld niet op woeker geeft, en geen geschenk neemt tegen den onschuldige: wie dat doet, die zal blijven in eeuwigheid.sJ_wie de goddelozen niet acht, maar de godvruchtigen eert; wie zweert tot zijn nadeel en het evenwel houdt;hIIwie met zijne tong niet lastert, en zijn naaste niet kwaad doet, en zijnen naaste niet smaadt;NHWie oprecht wandelt en recht doet, en van harte de waarheid spreekt;eG EEen psalm van David. Heer, wie zal wonen in uwe tent, wie zal blijven op uwen heiligen berg?zFk om hun te doen naar het recht, waarvan geschreven is. Zulk ene eer zullen al zijne heiligen hebben. Hallelujah!WE%om hunne koningen te binden met ketenen, en hunne edelen met ijzeren boeien;HDom wraak te oefenen onder de heidenen, straf onder de volken;\C/Hun mond zal God verhoren, en zij zullen scherpe zwaarden in hunne handen hebben;SBDat de heiligen vrolijk zijn en prijzen, en roemen op hunne legersteden.]A1Want de Heer heeft een welbehagen aan zijn volk, Hij helpt de ellendigen heerlijk.V@#Dat zij zijnen naam loven in reien, met trommels en harpen voor Hem spelen.}?qDat Israël zich verheuge in dengene, die hem gemaakt heeft, de kinderen van Sion vrolijk zijn over hunnen koning.W> 'Hallelujah! Zingt den Heer een nieuw lied, de gemeente der heiligen love Hem. =En Hij verhoogt den hoorn zijns volks: al zijne heiligen zullen loven, de kinderen Israëls, het volk, dat Hem dient. Hallelujah!z<k dat zij den naam des Heren loven, want zijn naam alleen is hoogverheven, zijn lof gaat zover hemel en aarde is.>;u jongelingen en ook maagden, ouden en kinderen samen:X:' gij koningen der aarde en alle lieden, vorsten, en alle rechters op de aarde;;9o gij dieren en al het vee, gij gewormte en vogels;H8 gij bergen en alle heuvels, vruchtbare bomen en alle cederen;S7vuur en hagel, sneeuw en damp; gij stormwinden, die zijn bevel uitvoert;E6Looft den Heer op de aarde; gij walvissen en alle diepten;m5QHij onderhoudt ze altoos en eeuwiglijk; Hij stelt ze in ene orde, dat zij niet anders kunnen gaan.V4#Die zullen den naam des Heren loven; toen Hij gebood, werden zij geschapen.W3%Looft Hem, gij hemelen overal, en gij wateren, die boven aan den hemel zijt.E2Looft Hem zon en maan, looft hem al gij lichtende sterren.F1Looft Hem al zijne Engelen; looft Hem al zijne heirscharen.J0 Hallelujah! Looft gij hemelen, den Heer; looft Hem in de hoogte.a/9Zo doet Hij aan geen ander volk, en laat aan hen zijne rechten niet weten. Hallelujah!\./Hij maakt aan Jakob zijn woord bekend, aan Israël zijne instellingen en rechten.R-Hij spreekt en het smelt; Hij doet zijnen wind waaien, en het ontdooit.Q,Hij werpt zijne hagelstenen als brokken: wie kan zijne koude uitstaan?@+yHij geeft sneeuw als wol, Hij strooit den rijp als as.F*Hij zendt zijn bevel uit op aarde en zijn woord loopt snel.Q)Hij beschikt aan uwe grenzen vrede, en verzadigt u met de beste tarwe.[(- Want Hij maakt de grendels uwer poorten vast, en zegent uwe kinderen daarbinnen.9'k Jeruzalem, prijs den Heer; Sion, loof uwen God.Z&+ de Heer heeft behagen aan degenen, die Hem vrezen, die op zijne goedheid hopen.]%1 Hij heeft geen lust aan de sterkte des paards, noch behagen aan de benen des mans;Y$) die aan het vee zijn voeder geeft, aan de jonge raven, als zij tot hem roepen.n#Sdie den hemel met wolken bedekt, en regen geeft op de aarde; die het gras op de bergen laat wassen;M"Zingt bij beurte den lof des Heren, en looft onzen God met harpen:K! De Heer richt de ellendigen op, en stoot de goddelozen tegronde.] 1Onze Heer is groot en van grote kracht, en het is onbegrijpelijk, hoe Hij regeert.:mHij telt de sterren, en noemt ze alle bij namen.HHij geneest de gebrokenen van hart, en verbindt hunne wonden.QDe Heer bouwt Jeruzalem, en brengt de verjaagden van Israël te zamen.i KLooft den Heer; want onzen God te loven is een kostelijk ding, zijn lof is liefelijk en schoon.U! De Heer is koning eeuwiglijk; uw God, o Sion, immer en altoos. Hallelujah!yi de Heer behoedt de vreemdelingen en wezen, en onderhoudt de weduwen; maar den weg der goddelozen keert Hij om.W%De Heer maakt de blinden ziende; de Heer richt op wie ternedergeslagen zijn;r[die recht doet aan degenen, die geweld lijden; die de hongerigen spijst. De Heer verlost de gevangenen.`7die hemel, aarde, zee, en al wat er in is, gemaakt heeft; die woord houdt eeuwiglijk;`7Welgelukzalig is hij, wiens hulp Jakobs God is, wiens hoop is op den Heer zijnen God;{mWant des mensen geest moet vanhier, en hij moet weder tot aarde worden: alsdan zijn al zijne aanslagen verloren.NVerlaat u niet op vorsten, zij zijn mensen, die niet kunnen helpen.]1Ik zal den Heer loven, zolang ik leef, en voor mijnen God lofzingen zolang ik ben./ YHallelujah! Loof den Heer, mijne ziel.uaMijn mond zal den lof des Heren verkondigen, en alle vlees love zijnen heiligen naam altoos en eeuwiglijk.W%De Heer behoedt allen, die Hem liefhebben, en zal alle goddelozen verdelgen.THij doet wat de godvrezenden begeren, en hoort hun geschrei en helpt hen.Y)De Heer is nabij allen, die Hem aanroepen, allen, die Hem met ernst aanroepen.S De Heer is rechtvaardig in al zijne wegen, en heilig in al zijne werken.N Gij doet uwe hand open en verzadigt alles wat leeft met welbehagen.P Aller ogen wachten op U, en Gij geeft hun hunne spijs te zijner tijd.] 1De Heer onderhoudt allen, die vallen, en richt allen op die ternedergeslagen zijn.N  Uw rijk is een eeuwig rijk, uwe heerschappij duurt immer en altoos.qY opdat aan de mensenkinderen uwe macht bekend gemaakt worde, en de heerlijke pracht van uw koninkrìjk.F en de eer uws koninkrijks roemen, en spreken van uwe macht,P Al uwe werken zullen U prijzen, Heer, en uwe heiligen zullen U loven,W% De Heer is jegens allen goedertieren, en ontfermt zich over al zijne werken.V#Genadig en barmhartig is de Heer, lankmoedig en van grote goedertierenheid.I dat men uwe grote goedheid prijze, en uwe gerechtigheid roeme.\/opdat men spreke van uwe heerlijke daden, en dat men uwe heerlijkheid verkondige;NIk zal spreken van uwe heerlijk schone pracht, en van uwe wonderen;MKindskinderen zullen uwe werken prijzen, en van uwe macht spreken.TDe Heer is groot en zeer te loven, en zijne grootheid is onuitsprekelijk.N~Ik zal U dagelijks loven, en uwen naam roemen altoos en eeuwiglijk.r} ]Een lofzang van David. Ik wil U verhogen, o mijn God, o koning, en uwen naam loven altoos en eeuwiglijk.n|SWelgelukzalig is het volk, waarmede het alzo gaat, welgelukzalig is het volk, welks God de Heer is.u{aDat onze ossen veel arbeid voortbrengen; dat er geen schade, geen verlies noch klacht op onze straten zij.z Dat onze voorraadkamers vol zijn, en voorraad bij voorraad uitleveren; dat onze schapen duizend en honderdduizend dragen op onze hoeven. tm~~p~}J|||{{`zz2yyx}x,ww7vvhvuuHttt[ssusrrqq ppRooXnn@mmQllJkkVkjj;ii8hh ggff=ee4dcc!bb aa5``_^^_]]<\\E[[e[ZYYBXX\WWLVVV'UUvU TT3SSS RRIQQQdPPPKOOOPON,MMTLLLKK=JJLIIIHHOGGBFFUEEyDDDJCC?BBAAdA@\???:>> ==)< ]K}Yt#0 A)Een psalm van David om voor te zingen. (041-2) Welgelukzalig is hij, die zich den nooddruftige aantrekt: hem zal de Heer redden in den kwaden tijd./((040-18) Want ik ben arm en ellendig, maar de Heer zorgt voor mij, Gij zijt mijn helper en verlosser; o, mijn God, vertoef niet.".=((040-17) Mogen zich verheugen en vrolijk zijn allen, die naar U vragen; en mogen, wie uw heil beminnen, gestadig zeggen: De Heer zij hooggeloofd!^-5((040-16) Mogen zij in hunne schande verschrikken, die tot mij zeggen: Zo, zo!=,s((040-15) Mogen zij zich schamen en te schande worden, die naar mijne ziel staan om ze te vernielen; mogen zij achterwaarts keren en schaamrood worden, die mij kwaad gunnen.c+?( (040-14) Laat het u behagen, Heer, mij te verlossen; haast U, Heer, mij te helpen.Q*( (040-13) Want mij hebben omgeven rampen zonder getal; mijne zonden hebben mij aangegrepen, zodat ik ze niet zien mag; zij zijn meer dan de haren op mijn hoofd, en mijn hart heeft mij verlaten. )( (040-12) Maar Gij, Heer, wil toch uwe barmhartigheid niet van mij wenden; laat uwe goedheid en trouw mij gestadig behoeden.2(]( (040-11) Uwe gerechtigheid verberg ik niet in mijn hart; van uwe waarheid en van uw heil spreek ik; ik verheel uwe goedheid en trouw niet voor de grote gemeente.'!( (040-10) Ik wil verkondigen de gerechtigheid in de grote gemeente; zie, ik wil mij den mond niet laten stoppen; Heer, dat weet Gij.[&/((040-9) Uwen wil, mijn God, doe ik gaarne; en uwe wet heb ik in mijn hart._%7((040-8) Toen sprak ik: Zie, ik kom; in de rol des boeks is van mij geschreven. $ ((040-7) Offer en spijsoffer behangen U niet, maar de oren hebt Gij mij geopend; Gij wilt noch brandoffer noch zondoffer.:#m((040-6) Heer, mijn God, groot zijn uwe wonderen en uwe gedachten over ons; niemand is U gelijk; ik wil ze verkondigen en daarvan spreken, hoewel zij niet te tellen zijn."((040-5) Welgelukzalig hij, die zijne hoop stelt op den Heer, en zich niet wendt tot de hoovaardigen en die met leugens omgaan.!5((040-4) en heeft mij een nieuw lied in mijnen mond gegeven, om onzen God te loven. Dit zullen velen zien, en den Heer vrezen en op Hem hopen.~ u((040-3) uit het slijk en den modderpoel, en stelde mijne voeten op een rotssteen, en bevestigde mijne treden,* O(Een psalm van David om voor te zingen. (040-2) Ik verwachtte den Heer, en Hij neigde zich tot mij en hoorde mijn geschrei; Hij trok mij uit den moordkuil,nU(04-9) Ik lig en slaap geheel in vrede; want, Heer, Gij alleen helpt mij, dat ik veilig woon.W'(04-8) Gij verheugt mijn hart, hoewel genen veel wijn en koren hebben.{(04-7) Velen zeggen: wie zal ons het goede doen zien? Maar, Heer, verhef gij over ons het licht uws aangezichts.B(04-6) Offert gerechtigheid, en hoopt op den Heer.r](04-5) Wordt gij toornig, zo zondigt niet; spreekt met uw hart op uwe legerstede, en wacht. Sela.ta(04-4) Erkent toch, dat de Heer zijne heiligen wonderbaar leidt; de Heer hoort, als ik Hem aanroep.(04-3) Gij, grote heren, hoelang zal mijne eer geschonden worden? Hoe hebt gij de ijdelheid zo lief, en jaagt de leugen na! Sela.L Een psalm van David om voor te zingen, op een snarentuig. (04-2) Verhoor mij, als ik roep, God mijner rechtvaardiging. Gij, die mij troost in angst, wees mij genadig en verhoor mijn gebed.dA' (039-14) Laat af van mij, opdat ik mij verkwikke, eer ik heenvaar en niet meer ben.3_' (039-13) Hoor mijn gebed, Heer, en verneem mijn roepen; zwijg niet over mijne tranen; want ik ben een vreemdeling bij U, en een bijwoner, gelijk al mijne vaderen.(I' (039-12) Wanneer Gij iemand kastijdt om de zonde, zo wordt zijne schoonheid verteerd als door motten. Ach, hoe geheel niets zijn toch alle mensen Sela.c?' (039-11) Wend uwe plaag van mij, want ik ben versmacht vanwege de straf uwer hand.`9' (039-10) Ik zal zwijgen en mijnen mond niet opendoen; want Gij hebt het gedaan.b='(039-9) Red mij van al mijne zonden, en laat mij niet ten spot der dwazen worden.N'(039-8) Nu, Heer, waarmede zal ik mij troosten? Ik hoop op U.'(039-7) Zij gaan daarheen als ene schaduw, en maken zich veel ijdele onrust; zij vergaderen en weten niet wie het krijgen zal.(I'(039-6) Zie, mijne dagen zijn een handbreed bij U, en mijn leven is als niets voor U; hoe geheel niets zijn alle mensen, die toch zo zeker leven! Sela. '(039-5) Heer, leer mij toch, dat het een einde met mij nemen moet, dat mijn leven een perk heeft en ik van hier moet. {'(039-4) Mijn hart is ontbrand in mijn lichaam; en als ik daaraan denk, word ik ontstoken. Toen sprak mijne tong:g G'(039-3) Ik ben verstomd en stil, en zwijg van de vreugd; ik moet mijn leed verkroppen.  {'Een psalm van David om voor te zingen, voor [het koor van] Jeduthun. (039-2) Ik heb mij voorgenomen, dat ik mij zal wachten, dat ik niet zondige met mijne tong; ik zal mijnen mond betomen, terwijl ik den goddeloze voor mij zien moet.G &(038-23) Haast U om mij bij te staan, Heer, mijn hulp!T!&(038-22) Verlaat mij niet, Heer; mijn God, wees niet verre van mij.yk&(038-21) En zij, die mij kwaad doen voor goed, kanten zich tegen mij, omdat ik op het goede gesteld ben.iK&(038-20) Maar mijne vijanden leven en zijn machtig; die mij onbillijk haten, zijn velen.b=&(038-19) Daarom maak ik U mijne misdaad bekend, en bekommer mij over mijne zonde.\1&(038-18) Want ik ben tot lijden bestemd en mijn smart is altoos vóór mij.&(038-17) Daarom zeg ik: Dat zij zich toch over mij niet verblijden, zich niet hogelijk tegen mij beroemen, want mijn voet wankelt!X)&(038-16) Maar ik wacht, Heer, op U; Gij, Heer, mijn God, zult verhoren.pY&(038-15) Ja, ik moet zijn als iemand, die hoort, en die geen tegenredenen in zijnen mond heeft.zm& (038-14) Maar ik moet zijn als een dove en niet horen, en als een stomme, die zijnen mond niet open doet..U& (038-13) En die mij naar de ziel staan, spannen hunne strikken; en die mij kwaad gunnen, overleggen, hoe zij schade doen zullen, en gaan enkel met listen om.~& (038-12) Mijne metgezellen en vrienden treden terug en schuwen mijne plaag, en mijne bloedverwanten staan van verre.u}c& (038-11) Mijn hart beeft, mijne kracht heeft mij verlaten, en het licht mijner ogen is niet bij mij.b|=& (038-10) Heer, voor U is al mijne begeerte, en mijne zuchten is U niet verborgen.^{5&(038-9) Ik ben bezweken en zeer verbrijzeld; ik kerm van onrust mijns harten.gzG&(038-8) Want mijne lendenen verdorren geheel, en er is niets gezonds aan mijn lichaam.Sy&(038-7) Ik ga krom en zeer gedrukt; den gehelen dag ga ik treurig.]x3&(038-6) Mijne wonden stinken en vloeien van etter, van wege mijne dwaasheid.wwg&(038-5) Want mijne zonden gaan over mijn hoofd; als een drukkende last zijn zij mij te zwaar geworden.v &(038-4) Er is niet gezonds aan mijn lichaam wegens uwen toorn, en er is geen vrede in mijn gebeente wegens mijne zonde.Nu&(038-3) Want uwe pijlen steken in mij, en uwe hand drukt mij.t &Een psalm van David ter gedachtenis. (038-2) Heer, straf mij niet in uwen toorn, en kastijd mij niet in uwe gramschap. s %(en de Heer zal hen bijstaan en zal hen redden, Hij zal hen van de goddelozen redden, en hen helpen, want zij vertrouwen op Hem.Or%'Maar de Heer helpt de rechtvaardigen, hij is hun sterkte in den nood;kqO%&Maar de overtreders worden verdelgd met elkander, en de goddelozen worden ten laatste uitgeroeid.Up#%%Blijf vroom, en gedraag u wél; want denzulken zal het ten laatste welgaan.koO%$toen men voorbijging, zie, toen was hij weg; ik vraagde naar hem, maar hij werd nergens gevonden.mnS%#Ik heb enen goddeloze gezien, die was geweldig, en breidde zich uit en groeide als een laurierboom:m)%"Wacht op den Heer en houd zijnen weg, zo zal Hij u verhogen, dat gij het land beërft; gij zult het zien, dat de goddelozen uitgeroeid worden.glG%!maar de Heer laat hem niet in zijne hand, en verdoemt hem niet, wanneer hij geoordeeld wordt.Ik % De goddeloze loert op den rechtvaardige, en zoekt hem te doden;Hj %De wet zijns Gods is in zijn hart; zijne treden wankelen niet.Xi)%De mond des rechtvaardigen spreekt wijsheid, en zijne tong leert wat recht is.Kh%De rechtvaardigen beërven het land, en blijven er eeuwiglijk in.g7%Want de Heer heeft het recht lief, en verlaat zijne heiligen niet; eeuwiglijk worden zij bewaard, maar het zaad der goddelozen zal uitgeroeid worden.Mf%Sta af van het kwade en doe het goede; zo zult gij bestendig wonen.Se%Hij is altijd barmhartig en leent gaarne, en zijn zaad zal gezegend zijn.d%Ik ben jong geweest en ben oud geworden, en heb nog nooit den rechtvaardige verlaten gezien, noch zijn zaad om brood gaande.Tc!%Valt hij, zo wordt hij niet weggeworpen, want de Heer vat hem bij de hand.cb?%Door den Heer wordt de gang van zulk een man bevorderd, en Hij heeft lust aan zijnen weg.[a/%Want zijne gezegenden beërven het land, maar zijne gevloekten worden uitgeroeid.f`E%De goddeloze neemt te leen en geeft niet weder, maar de rechtvaardige is barmhartig en mild._5%Want de goddelozen zullen omkomen; en de vijanden des Heren, of zij al zijn als ene kostelijke landouw, zullen toch vergaan, gelijk de rook vergaat.i^K%Zij zullen niet te schande worden in den kwaden tijd, en in de duurte zullen zij genoeg hebben.O]%De Heer kent de dagen der vromen, en hun goed zal eeuwiglijk blijven.g\G%want de arm der goddelozen zal in stukken breken; maar de Heer ondersteunt de rechtvaardigen.a[;%Het weinige, dat een rechtvaardige heeft, is beter dan het grote goed veler goddelozen;XZ)%maar hun zwaard zal in hun eigen hart gaan, en hun boog zal in stukken breken.Y%De goddelozen trekken het zwaard uit en spannen hunnen boog om den ellendige en arme te vellen, en de vromen te slachten;EX% maar de Heer belacht hem, want Hij ziet, dat zijn dag komt.SW% De goddeloze dreigt den rechtvaardige, en knerst met de tanden tegen hem:VV%% Maar de ellendigen zullen het land beërven, en lust hebben in groten vrede.U{% Het is nog maar een kleine tijd en de goddeloze is niet meer; en als gij naar zijne plaats zult zien, zal hij weg zijn.bT=% Want de bozen worden uitgeroeid; maar wie den Heer verwachten, zullen het land beërven.hSI%Sta af van toorn en verlaat de gramschap; vertoorn u niet, zodat gij ook het kwade doen zoudt.oRW%Wees stil voor den Heer en wacht op Hem; vertoorn u niet over dengene, wiens moedwil gelukkig slaagt.cQ?%en zal uwe gerechtigheid te voorschijn brengen als het licht, en uw recht als den middag.KP%Beveel den Heer uwe wegen en hoop op Hem: Hij zal het wél maken,HO %Heb uwen lust aan den Heer; die zal u geven wat uw hart wenst.XN)%Hoop op den Heer en doe het goede; blijf in het land en jaag naar getrouwheid.iMK%want gelijk het gras worden zij haast afgesneden, en als het groene kruid zullen zij verwelken.cL A%Een psalm van David. Vertoorn u niet over de bozen, wees niet nijdig over de kwaaddoeners;{Ko$ (036-13) Maar laat hen, de kwaaddoeners, aldaar vallen, zodat zij verstoten worden en niet blijven kunnen.pJY$ (036-12) Laat de hoogmoedigen mij niet vertreden, en de hand der goddelozen verdrijve mij niet.qI[$ (036-11) Breid uwe goedheid uit over degenen, die u kennen, en uwe gerechtigheid over de vromen.^H5$ (036-10) Want bij U is de bron des levens, en in uw licht zien wij het licht.Gy$(036-9) Zij worden dronken van de rijke goederen van uw huis, en Gij drenkt hen met wellust als met een stroom.F$(036-8) Hoe dierbaar is uwe goedheid, o God, dat mensenkinderen onder de schaduw uwer vleugelen toevlucht mogen nemen! E$(036-7) uwe gerechtigheid staat als de bergen Gods, en uw recht als de diepe afgrond; Heer, Gij helpt beiden, mensen en vee.nDU$(036-6) Heer, uwe goedheid strekt zo ver de hemel is, en uwe waarheid zo wijd de wolken gaan;C$(036-5) maar zij trachten op hunne legerstede naar schade, en staan vast op den kwaden weg, en schuwen geen kwaad.~Bu$(036-4) Hunne gehele leer is schadelijk en gelogen, zij laten zich ook niet onderwijzen om wat goeds te doen;~Au$(036-3) Zij vleien zichzelven onder elkander, om hunne kwade zaak te bevorderen en anderen hatelijk te maken.B@ $Een psalm van David, den knecht des Heren, om voor te zingen. (036-2) Het is uit den grond mijns harten, dat ik van het doen der goddelozen spreek: Er is geen vreze Gods bij hen.R?#Zo zal mijne tong van uwe gerechtigheid spreken, en U dagelijks prijzen.0>Y#Mogen zij zich beroemen en verblijden, die mij gunnen, dat ik recht behoude, en altoos zeggen: De Heer zij hooggeloofd, die lust heeft aan het heil van zijnen knecht!+=O#Mogen allen zich schamen en te schande worden, die zich over mijn leed verblijden, mogen zij met schande en schaamte bekleed worden, die zich tegen mij beroemen.t<a#laat hen niet zeggen in hun hart: Zo, zo, dat wilden wij! Laat hen niet zeggen: Wij hebben hem verslonden.d;A#Heer, mijn God, richt mij naar uwe gerechtigheid, opdat zij zich over mij niet verblijden;Q:#Ontwaak en waak op tot mijn recht, en tot mijne zaak, mijn God en Heer.H9 #Heer, Gij ziet het, zwijg niet; Heer, wees niet verre van mij.[8/#zij sperren den mond wijd open tegen mij, en zeggen: Zo, zo, dat zien wij gaarne!_77#Want zij trachten schade te doen, en zoeken valse zaken tegen de stillen in het land;6#Laat zich niet over mij verblijden, wie mij zonder reden vijandig zijn, noch met de ogen spotten, wie onverdiend mij haten.W5'#Ik zal U danken in de grote gemeente, en voor het ganse volk zal ik U roemen.r4]#Heer, hoelang zult Gij toezien? Red toch mijne ziel uit hun geraas, en mijne enige van de jonge leeuwen.f3E#Met degenen, die huichelen en spotten om des buiks wil, knersen zij met de tanden tegen mij.+2O#Maar zij verheugen zich over mijne schade en verzamelen zich; de hinkenden verzamelen zich tegen mij, zonder mijne schuld; zij verscheuren mij en houden niet op.}1s#Ik hield mij, alsof het mijn vriend en broeder ware, ik ging treurig als iemand, die rouw draagt over zijne moeder.m0S# Maar ik, toen zij krank waren, trok een zak aan, ik kwelde mij met vasten, en bad steeds van harte.F/# Zij doen mij kwaad voor goed, om mij in hartzeer te brengen.c.?# Er treden snode getuigen op, die betichten mij van hetgeen, waaraan ik niet schuldig ben.$-A# Al mijn gebeente moge zeggen: Heer, wie is U gelijk, die den ellendige redt van dengene, die hem te sterk is, en den ellendige en arme van zijne berovers?[,/# Maar zijne ziel moge zich verheugen in den Heer, en vrolijk zijn over zijne hulp. +#Hij moge onvoorziens overvallen worden; en zijn net, hetwelk hij verborgen heeft, moge hem vangen, en hij daarin overvallen worden.*#Want zij hebben mij zonder oorzaak hun net gespannen om te verderven, en hebben onverdiend voor mijne ziel een kuil gegraven.\)1#Hun weg moge duister en glibberig worden, en de Engel des Heren jage hen achterna.Y(+#Mogen zij worden als kaf voor den wind, en de Engel des Heren drijve hen voort.'#Mogen zij zich schamen en te schande worden, die naar mijne ziel staan, mogen zij terugkeren en schaamrood worden, die mij kwaad gunnen.p&Y#Strek voorwaarts de spies, en beschut mij tegen mijne vervolgers; zeg tot mijne ziel: Ik ben uwe hulp.G%#Grijp het schild en het wapen, en maak U op om mij te helpen.^$ 7#Een psalm van David. Twist, Heer, met mijne twisters, strijd tegen mijne bestrijders.~#u"(034-23) De Heer verlost de ziel zijner knechten; en allen, die op Hem vertrouwen, zullen geen schuld hebben.t"a"(034-22) Het ongeluk zal den goddeloze doden, en wie den rechtvaardige haten, zullen schuld hebben.`!9"(034-21) Hij bewaart al zijne beenderen, dat niet één daarvan gebroken wordt.b ="(034-20) De rechtvaardige moet veel lijden, maar de Heer helpt hem uit dit alles.}"(034-19) De Heer is nabij degenen, die gebroken van hart zijn, en helpt degenen, die een verslagen gemoed hebben.zm"(034-18) Wanneer [de rechtvaardigen] roepen, zo hoort hen de Heer, en redt hen uit al hunnen nood.  "(034-17) maar het aangezicht des Heren is tegen degenen, die kwaad doen, om hunne gedachtenis uit te roeien van de aarde.eC"(034-16) De ogen des Heren letten op de rechtvaardigen, en zijne oren op hun geroep;`9"(034-15) Sta af van het kwade en doe het goede, zoek den vrede en jaag dien na._7" (034-14) Behoed uwe tong voor het kwade, en uwe lippen voor bedrog te spreken._7" (034-13) Wie is er, die een goed leven begeert, en die gaarne goede dagen had?fE" (034-12) Komt herwaarts, kinderen, hoort naar mij; ik zal u de vreze des Heren leren.{" (034-11) De rijken moeten gebrek lijden en hongeren, maar wie den Heer zoeken, hebben geen gebrek aan enig goed.gG" (034-10) Vreest den Heer, gij zijne heiligen; want wie Hem vrezen, hebben geen gebrek.lQ"(034-9) Smaakt en ziet hoe vriendelijk de Heer is; welgelukzalig hij, die op Hem vertrouwt.gG"(034-8) De Engel des Heren legert zich rondom degenen, die Hem vrezen, en verlost hen.iK"(034-7) Toen deze ellendige riep, verhoorde de Heer, en verloste hem uit al zijne noden.b="(034-6) Wie op Hem zien, worden verkwikt en hun aangezicht wordt niet te schande.eC"(034-5) Toen ik den Heer zocht, antwoordde Hij mij, en redde mij uit al mijne vrees.`9"(034-4) Prijst met mij den Heer, en laat ons met elkander zijnen naam verhogen.pY"(034-3) Mijn ziel zal zich beroemen in den Heer, dat de ellendigen het horen en zich verheugen.W )"Een psalm van David, toen hij zijn gelaat veranderd had voor Abimélech, die hem van zich dreef, en hij wegging. (034-2) Ik wil den Heer loven te allen tijde: zijn lof zal altoos in mijnen mond zijn.D !Uwe goedheid, o Heer, zij over ons, gelijk wij op U hopen.W '!dus verheugt zich ons hart in Hem, en vertrouwen wij op zijnen heiligen naam.F !Onze ziel wacht op den Heer, Hij is onze hulp en ons schild;R !opdat Hij hunne ziel redde van den dood, en hen voede in den duren tijd.\ 1!Zie, het oog des Heren is op degenen, die Hem vrezen, die op zijne goedheid hopen,D!paarden helpen ook niet, en hunne grote sterkte redt niet.mS!Een koning wordt niet behouden door zijne grote macht, een reus niet gered door zijne grote kracht;B!Hij buigt hun allen het hart, Hij let op al hunne werken.K!Van zijnen vasten troon ziet Hij op allen, die op de aarde wonen;L! De Heer schouwt uit den hemel en ziet op alle kinderen der mensen.q[! Welgelukzalig is het volk, welks God de Heer is, het volk, hetwelk Hij zich ten erfdeel verkoren heeft.^5! Maar de raad des Heren blijft eeuwiglijk, de gedachten zijns harten immer en altoos.[/! De Heer maakt den raad der volken te niet, en verijdelt de gedachten der natiën.U#! Want als Hij spreekt, zo geschiedt het; als Hij gebiedt, zo staat het daar.W'!De gehele wereld vreze den Heer, en Hem ontzie al wat op den aardbodem woont.m~S!Hij houdt het water in de zee te zamen als in een lederen zak, en legt de diepte in het verborgene.b}=!De hemel is door het woord des Heren gemaakt, en al zijn heir door den adem zijns monds.h|I!Hij bemint de gerechtigheid en het gericht; de aarde is vol van de goedertierenheid des Heren.Z{-!Want het woord des Heren is waarachtig, en wat Hij toezegt, dat houdt Hij gewis.Oz!Zingt hem een nieuw lied, speelt liefelijk op snarentuig met geschal.Zy-!Dankt den Heer met harpen, en zingt zijnen lof op het speeltuig van tien snaren.[x 1!Verheugt u in den Heer, gij rechtvaardigen; de vromen moeten Hem heerlijk prijzen.dwA Verheugt u in den Heer en zijt vrolijk, gij rechtvaardigen, en roemt Hem, alle gij vromen.lvQ De goddeloze heeft vele plagen; maar wie op den Heer hoopt, dien zal de goedertierenheid omringen.u/ Weest niet als paarden en muilezels, die niet verstandig zijn, welke men toom en gebit in den bek moet leggen, als zij tot u niet willen naderen.ktO Ik zal u onderwijzen, en u den weg tonen, dien gij wandelen moet; ik zal u met mijne ogen leiden.ss_ Gij zijt mijne bescherming; wil mij toch voor angst behoeden, opdat ik, gered, vrolijk moge roemen. Sela.r Daarom zullen U al de heiligen bidden ter rechter tijd; derhalve, wanneer grote watervloeden komen, zullen die hen niet raken.3q_ Daarom beken ik U mijne zonde, en verheel mijn misdaad niet. Ik sprak: Ik zal den Heer mijne overtredingen bekennen; toen vergaaft Gij mij de misdaad mijner zonde. Sela.zpm want uwe hand was dag en nacht zwaar op mij, zodat mijn sap verdroogde, gelijk het in den zomer dor wordt. Sela.\o1 Toen ik het wilde verzwijgen, versmachtte mijn gebeente bij mijn dagelijks gekerm,nnU Welgelukzalig is de mens, wien de Heer de misdaad niet toerekent, in wiens geest geen valschheid is.jm O Een onderwijzing van David. Welgelukzalig hij, wiens overtreding vergeven, wiens zonde bedekt is.Zl-(031-25) Weest welgemoed en onversaagd, gij allen, die den Heer verbeidt.k!(031-24) Bemint den Heer, alle zijne heiligen, de Heer behoedt de gelovigen, en vergeldt rijkelijk dengene, die hoogmoedig handelt."j=(031-23) Want ik sprak in mijne moedeloosheid: Ik ben van voor uwe ogen verstoten; nochtans hoordet Gij de stem mijns smeken, toen ik tot U riep.xii(031-22) Geloofd zij de Heer, dat Hij mij zijne goedheid zo wonderbaar bewezen heeft in ene vaste stad.h(031-21) Gij verbergt hen heimelijk bij U tegen ieders hoogmoed, Gij bedekt hen in de hut tegen de twistzieke tongen.&gE(031-20) Hoe groot is uwe goedheid, die Gij weggelegd hebt voor degenen, die U vrezen, die Gij bewijst aan degenen, die onder de lieden U vertrouwen.f(031-19) Verstommen moeten de valse monden, die tegen den rechtvaardige zo wreed, hoogmoedig en smadelijk spreken.%eC(031-18) Heer, laat mij niet te schande worden, want ik roep U aan; de goddelozen moeten te schande worden, en tot stilzwijgen gebracht in het graf.jdM(031-17) Laat uw aangezicht lichten over uwen knecht, help mij door uwe goedertierenheid.|cq(031-16) Mijne tijden zijn in uwe hand: red mij van de hand mijner vijanden en dergenen, die mij vervolgen.Pb(031-15) Maar ik, o Heer, hoop op U, en zeg: Gij zijt mijn God.#a? (031-14) Want ik hoor, dat velen mij schelden, verschrikking is alom, zij beraadslagen met elkander tegen mij, en denken mij het leven te benemen.l`Q (031-13) Ik ben in hun hart vergeten gelijk een dode, ik ben geworden als een gebroken vat.G_ (031-12) Het gaat mij zo kwalijk, dat ik tot een grote versmaadheid ben geworden bij mijne naburen, en tot een afkeer bij mijne bekenden; wie mij zien op de straat, vlieden voor mij..^U (031-11) want mijn leven is afgenomen van droefenis, en mijn tijd van zuchten, mijne kracht is vervallen wegens mijne misdaad, en mijn gebeente is versmacht.] (031-10) Heer, wees mij genadig, want mij is bang; mijne gedaante is vervallen van treuren, alsook mijne ziel en mijn lichaam;s\_(031-9) en mij niet overgeeft in de hand des vijands, maar mijne voeten stelt op ene wijde ruimte. [(031-8) Ik verheug mij en ben vrolijk over uwe goedertierenheid, dat Gij mijne ellende aanziet en den nood mijner ziel kent,eZC(031-7) Ik haat hen, die aan de ijdele afgoden vasthouden, maar ik hoop op den Heer.lYQ(031-6) In uwe handen beveel ik mijnen geest; Gij hebt mij verlost, Heer, Gij getrouwe God.xXi(031-5) wil mij toch uit het net trekken hetwelk zij mij gespannen hebben, want Gij zijt mijne sterkte.wWg(031-4) Want Gij zijt mijn steenrots en mijn burg; en om uws naams wil, wil mij toch leiden en voeren;V (031-3) Neig uwe oren tot mij, help mij schielijk; wees mij tot een sterke steenrots en tot een burg, om mij te redden!U -Een psalm van David om voor te zingen. (031-2) Heer, op U vertrouw ik: laat mij nimmer te schande worden, red mij door uwe gerechtigheid.xTi (030-13) opdat mijne eer uwen lof zinge en niet ophoude. Heer, mijn God, ik zal U danken in eeuwigheid.S} (030-12) Gij hebt mijne klacht veranderd in een rei, Gij hebt mijnen zak uitgetrokken, en mij met vreugde omgord,QR (030-11) Heer, hoor en wees mij genadig; Heer, wees mijn helper.|Qq (030-10) Wat nut is er aan mijn bloed, als ik dood ben? Zal het stof U ook danken en uwe trouw verkondigen?BP(030-9) Ik riep, Heer, tot U, den Heer smeekte ik: O(030-8) Heer, door uw welbehagen hadt Gij mijnen berg sterk gemaakt; maar toen Gij uw aangezicht verborgt, verschrikte ik.`N9(030-7) Ik zeide, toen het mij wél ging: Ik zal nimmer ter neder liggen; want,M3(030-6) Want zijn toorn duurt een ogenblik, maar zijne gunst een leven lang: des avonds vernacht het geween, maar des morgens is er vreugde.aL;(030-5) Gij heiligen, zingt den lof des Heren, dankt en prijst zijne heiligheid.K(030-4) Heer, Gij hebt mijne ziel uit het graf getogen, Gij hebt mij in het leven behouden, toen anderen in het graf nedervoeren.TJ!(030-3) Heer, mijn God, toen ik tot U riep, maaktet Gij mij gezond.9I mEen psalm, te zingen ter inwijding van Davids huis. (030-2) Ik prijs u, Heer, want Gij hebt mij verhoogd, en niet toegelaten, dat mijne vijanden zich over mij verheugen.VH%(03-9) Bij den Heer vindt men hulp. Uw zegen kome over uw volk. Sela.G!(03-8) Sta op, Heer, en help mij, mijn God; want Gij slaat al mijne vijanden op de kinnebak, en verbreekt de tanden der goddelozen.]F3(03-7) Ik vrees niet voor vele duizenden, die rondom zich tegen mij legeren.VE%(03-6) Ik lig en slaap, en ontwaak weder; want de Heer beschermt mij.pDY(03-5) Ik roep met mijne stem den Heer aan, zo verhoort Hij mij van zijnen heiligen berg. Sela.C(03-4) Maar Gij, Heer, zijt een schild voor mij, die mij tot eer stelt en mijn hoofd opricht. Ik roep met mijn hoofd opricht.WB'(03-3) Velen zeggen van mijne ziel: Zij heeft geen hulp bij God. Sela.&A GEen psalm van David, toen hij gevloden was voor zijn zoon Absalom. (03-2) Ach Heer, hoevele zijn mijne vijanden, en hoevelen zijn tegen mij opgestaan!Z@- De Heer zal aan zijn volk kracht geven, de Heer zal zijn volk zegenen met vrede.Z?- De Heer zit en richt een zondvloed aan, ja, de Heer blijft koning in eeuwigheid.~>u De stem des Heren doet de hinden baren, en ontbladert de wouden; maar in zijnen tempel zal een ieder Hem ere zeggen.`=9De stem des Heren beweegt de woestijn, de stem des Heren doet de woestijn Kades beven.0<[De stem des Heren doet vuur ontvlammen.Y;+Hij doet ze opspringen als kalveren, Libanon en Sirjon als een jongen eenhoorn.X:)De stem des Heren verbreekt de cederen, de cederen Libanons verbreekt de Heer;L9De stem des Heren gaat met macht, de stem des Heren gaat heerlijk.i8KDe stem des Heren gaat over de wateren, de God der ere dondert; de Heer is op de grote wateren._77Brengt herwaarts aan den Heer de eer zijns naams, aanbidt den Heer in heilig sieraad.y6 mEen psalm van David. Brengt herwaarts aan den Heer, gij machtigen, brengt herwaarts aan den Heer eer en sterkte.N5 Help uw volk en zegen uw erfdeel, en weid en verhoog hen eeuwiglijk.Q4De Heer is hunne sterkte, Hij is de sterkte, die zijnen gezalfde helpt.3/De Heer is mijne sterkte en mijn schild; op Hem hoopt mijn hart, en ik ben geholpen; en mijn hart is vrolijk, en ik zal Hem danken met mijn lied.M2Geloofd zij de Heer, want Hij heeft de stem mijns smekens verhoord.1'Want zij willen geen acht slaan op het doen des Heren, noch op de werken zijner handen; daarom zal Hij hen verwoesten en niet weder opbouwen.0Geef hun naar hunne daad en naar hunne boosheid, geef hun naar de werken hunner handen, vergeld hun wat zij verdiend hebben. / Neem mij niet weg met de goddelozen, met de kwaaddoeners, die vriendelijk spreken met hunne naaste en kwaad in het hart hebben.x.iHoor de stem mijns smekens, wanneer ik tot U schrei, wanneer ik mijne handen ophef tot uw binnenste heiligdom.-- UEen psalm van David. Als ik tot U roep, Heer, mijn steenrots, zo zwijg niet voor mij; opdat niet, indien Gij zweegt, ik worde gelijk degenen, die in den kuil dalen.M,Wacht op den Heer, wees sterk en onversaagd; ja, wacht op den Heer.\+1 Maar ik geloof toch, dat ik het goede des Heren zien zal in het land der levenden.* Geef mij niet over aan den wil mijner vijanden; want valse getuigen staan tegen mij op, en doen mij onrecht zonder schroom.Y)+ Heer, wijs mij uwen weg, en leid mij op de rechte baan, om mijner vijanden wil.N( Want vader en moeder mogen mij verlaten, maar de Heer neemt mij aan.1'[ Verberg uw aangezicht niet voor mij, en verstoot niet in toorn uwen knecht; want Gij zijt mijne hulp; verlaat mij niet en trek de hand niet van mij af, God, mijn heil!l&QMijn hart houdt zich aan uw bevel: Zoekt mijn aangezicht! Daarom zoek ik ook, Heer, uw aangezicht.N%Heer, hoor mijne stem, als ik roep, wees mij genadig en verhoor mij.&$EOok zal Hij nu mijn hoofd verheffen boven mijne vijanden, die rondom mij zijn, en ik zal in zijne hut lof offeren, ik zal voor den Heer zingen en lofzeggen.#Want Hij verschuilt mij in zijne hut ten dage des kwaads, Hij verbergt mij heimelijk in zijne tent en verhoogt mij op ene steenrots. ]_~~~}Y|||| {{)zzFyyxwvvEuu,tss=rr2qq9poonImmdlll-kkMjjjii-hh,gghfff)eeZddccbaas``U__0^^9]]:\\<[[/ZsYYXXWWW VUUTTT"SSYRRRAQQP^OOO(NNyMMLL{L*KK1JJ5IILHHrH GGCFEE|DD9CC2BB:AAP@@o@??>>==(058-7) God, verbreek hunne tanden in hunnen mond; verbrijzel, Heer, de slagtanden der jonge leeuwen.s-_:(058-6) opdat zij niet hore de stem des tovenaars, des bezweerders, die ervaren is in het belezen.q,[:(058-5) Hun woeden is als het woeden ener slang, als van ene dove adder, die hare oren toestopt,u+c:(058-4) De goddelozen zijn verkeerd van den moederschoot af, de leugenaars dolen van de geboorte af.~*u:(058-3) Ja, moedwillig doet gij onrecht in het land, en gaat steeds voort met uwe handen geweld te bedrijven.J) :Een gouden kleinood van David, om voor te zingen. Omdat hij niet omkwam. (058-2) Zijt gij dan stom, dat gij niet spreken wilt wat recht is, en vonnissen wat billijk is, o mensenkinderen?](39 (057-12) Verhef U, o God, boven den hemel; en uwe eer over de gehele wereld.o'W9 (057-11) want uwe goedheid is zo wijd de hemel is, en uwe waarheid gaat zo ver de wolken gaan.i&K9 (057-10) Heer, ik zal U danken onder de volken, ik zal uwen lof zingen onder de natiën;_%79(057-9) Waak op, mijne eer, waak op, mijne luit en harp; vroeg zal ik opwaken.b$=9(057-8) Mijn hart is bereid, o God, mijn hart is bereid om te zingen en te loven.#/9(057-7) Zij spreiden netten voor mijnen gang, en drukken mijne ziel terneder; zij graven voor mij een kuil, en vallen zelven daarin. Sela.\"19(057-6) Verhef U, o God, boven den hemel; en uwe eer over de gehele wereld.$!A9(057-5) Ik lig met mijne ziel onder de leeuwen; de mensenkinderen zijn vlammen, hunne tanden zijn spiesen en pijlen, hunne tongen scherpe zwaarden.  9(057-4) Hij zendt van den hemel en verlost mij van den smaad mijns verslinders. Sela. God zendt zijne goedheid en trouw.hI9Ik roep tot God den Allerhoogste, (057-3) tot God, die aan mijn jammer een einde maakt.) M9Een gouden kleinood van David, om voor te zingen; toen hij voor Saul vluchtte in de spelonk. Omdat hij niet omkwam. (057-2) Wees mij genadig o God, wees mij genadig, want op U vertrouwt mijne ziel, en onder de schaduw uwer vleugelen neem ik toevlucht, totdat het ongeluk voorbij is18 (056-14) Want Gij hebt mijne ziel van den dood gered, mijne voeten van het glijden, dat ik wandelen kan voor God in het licht der levenden.P8 (056-13) God, ik heb U ene gelofte gedaan, dat ik U zal danken.S8 (056-12) Op God hoop ik en vrees niet: wat kunnen mensen mij doen?S8 (056-11) Ik zal Gods woord roemen; des Heren woord zal ik prijzen.}8 (056-10) Dan zullen mijne vijanden moeten terugkeren; als ik roep, zo zal ik gewaarworden, dat gij mijn God zijt.oW8(056-9) Tel de wegen mijner vlucht; vat mijne tranen in uwen zak; zonder twijfel, gij telt ze.mS8(056-8) Zouden zij met hunne boosheid ontkomen? God stort die lieden zonder genade terneder!oW8(056-7) Zij schuilen samen en loeren, en geven acht op mijne treden, om mijne ziel te grijpen.r]8(056-6) Dagelijks doen zij mijn woorden geweld aan; al hunne gedachten zijn om mij kwaad te doen.oW8(056-5) Ik zal Gods woord roemen: op God zal ik hopen, en niet vrezen; wat zou vlees mij doen?<s8(056-4) Doch als ik vrees, dan hoop ik op U.oW8(056-3) Mijne vijanden verslinden mij dagelijks, want velen strijden tegen mij hoogmoediglijk.n W8Een gouden kleinood van David, toen de Filistijnen hem gegrepen hadden te Gath. De stomme duif in verre plaatsen. (056-2) God, wees mij genadig, want mensen willen mij verslinden; dagelijks strijden zij en beangstigen mij.+O7(055-24) Maar, o God, Gij zult hen nederstorten in den diepen kuil, de bloedgierigen en valsen zullen hun leven niet ter helft brengen. Maar ik hoop op U.7(055-23) Werp uwe bekommering op den Heer, die zal u verzorgen. Hij zal den rechtvaardige niet eeuwig in onrust laten.&E7(055-22) Hun mond is gladder dan boter, en zij hebben toch krijg in den zin; hunne woorden zijn zachter dan olie, en het zijn toch ontblote zwaarden.h I7(055-21) Want zij slaan hunne handen aan zijne vreedzamen, en ontheiligen zijn verbond.  7(055-20) God zal horen, en verootmoedigen, Hij, die eeuwig blijft. Sela. Want zij worden niet anders en vrezen God niet. 7(055-19) Hij verlost mijne ziel van degenen, die mij bestrijden, en beschikt haar rust; want velen zijn er tegen mij.v e7(055-18) Des avonds, des morgens en des middags zal ik klagen en kermen, en Hij zal mijne stem horen.P 7(055-17) Maar ik zal tot God roepen, en de Heer zal mij helpen.y7(055-16) De dood verrasse hen, en zij mogen levend ten afgrond varen; want enkel boosheid is onder hunnen hoop.nU7wij, (055-15) die vriendelijk te zamen waren, wij wandelden naar het huis Gods met de schare.X)7 (055-14) Maar gij zijt het, mijn metgezel, mijn vriend en mijn verwant;%7 (055-13) Zo nog mijn vijand mij schond, ik zou het verdragen; en zo mijn hater zich tegen mij verhief, ik zou mij voor hem verbergen.fE7 (055-12) Schade doen regeert daarin, liegen en bedriegen wijkt niet van hare straten.a;7 (055-11) Dit gaat dag en nacht om binnen hare muren: moeite en arbeid is daarin.uc7 (055-10) Maak hunne tongen verdeeld, o Heer, en verdelg hen; want ik zie geweld en twist in de stad.]37(055-9) Ik zou mij haasten om te ontlopen voor den stormwind en het onweder.^57(055-8) Zie, dan zou ik mij ver weg begeven, en in de woestijn blijven. Sela.q[7(055-7) Ik sprak: Och, had ik vleugelen als de duiven, dat ik heenvliegen en ergens blijven kon!b~=7(055-6) Vrees en beving heeft mij aangegrepen, en siddering heeft mij overvallen.m}S7(055-5) Mijn hart is beangst in mijn lichaam, en verschrikking des doods is op mij gevallen.|7(055-4) dat de vijand zo schreeuwt, en de goddeloze onderdrukt; want zij willen mij kwaad aandoen, en zijn heftig vergramd op mij.Z{-7(055-3) Geef acht op mij en verhoor mij, daar ik zo bitter klaag en kerm,z 7Ene onderwijzing van David, om voor te zingen op snarenspel. (055-2) God, hoor mijn gebed, en verberg U niet voor mijn smeken.pyY6(054-9) Want Gij redt mij uit al mijnen nood, zodat mijn oog mijn lust ziet aan mijne vijanden.xxi6(054-8) Zo zal ik U blijmoedig offers brengen, en uwen naam, o Heer, loven, omdat die zo troostrijk is.dwA6(054-7) Hij zal mijnen vijanden hunne boosheid betalen; verdelg hen door uwe trouw!Nv6(054-6) Zie, God staat bij mij, de Heer beschermt mijne ziel. u 6(054-5) Want hoogmoedigen stellen zich tegen mij, en trotsen staan naar mijne ziel; zij hebben God niet voor ogen. Sela.Qt6(054-4) God, verhoor mijn gebed, verneem de redenen mijns monds.s 6Ene onderwijzing van David, om voor te zingen op snarenspel; (054-2) toen die van Zif gekomen waren en tot Saul gezegd hadden: David heeft zich bij ons verborgen. (054-3) Help mij, o God, door uwen naam, en doe mij recht door uwe macht.r55(053-7) Och, dat de hulp uit Sion over Israël kwam en God zijn gevangen volk verloste! Dan zou Jakob zich verheugen en Israël vrolijk zijn.7qg5(053-6) Straks zijn zij bevreesd, waar niets te vrezen is; want God verstrooit de beenderen dergenen, die u benauwen; gij maakt ze te schande, want God versmaadt hen.p%5(053-5) Willen de kwaaddoeners zich niet laten gezeggen, zij, die mijn volk opeten om zich zelven te voeden? God roepen zij niet aan.|oq5maar zij zijn allen afgevallen, (053-4) en altemaal bedorven, er is niemand, die goed doet, ook niet één.}ns5(053-3) God zag uit den hemel op de mensenkinderen, om te zien of iemand verstandig was, die naar God vroeg;lm S5Een onderwijzing van David, in het koor, om bij beurte voor te zingen. (053-2) De dwazen spreken in hun hart: Er is geen God. Zij deugen niets, en zijn een gruwel geworden met hunne ondeugd, er is niemand, die goed doet.l!4 (052-11) Ik zal U eeuwig loven, want Gij kunt het wél maken, en zal wachten op uwen naam, want uwe heiligen hebben er vreugde aan.k4(052-10) Maar ik zal blijven als een groene olijfboom in het huis Gods; ik verlaat mij op Gods goedheid altoos en eeuwiglijk.!j;4(052-9) Zie, dat is de man, die God niet voor zijnen troost hield, maar zich verliet op zijnen groten rijkdom, en machtig was om schade te doen.diA4(052-8) En de rechtvaardigen zullen het zien en vrezen, en zullen over hem spotten:h/4(052-7) Daarom zal God u ook geheel en al terneder storten en verslaan, u uit de hut rukken, en uit het land der levenden uitroeien. Sela.Zg-4(052-6) Gij spreekt gaarne al wat ten verderve dient, met ene valse tong.bf=4(052-5) Gij spreekt liever het kwade dan het goede, en laster dan waarheid. Sela.deA4(052-4) Uwe tong tracht naar schade en snijdt met leugens als een scherp scheermes.5d e4Ene onderwijzing van David om voor te zingen; (052-2) toen Doëg de Edomiet gekomen was, en aan Saul te kennen gegeven en gezegd had: David is in Achimélechs huis gekomen. (052-3) Wat beroemt gij u, gij dwingeland, dat gij schade kunt doen, daar toch Gods goedheid nog dagelijks duurt?c#3(051-21) Dan zullen U behagen de offers der gerechtigheid, de brandoffers en gehele offers; dan zal men varren op uw altaar offeren.^b53(051-20) Doe wél aan Sion naar uwe goedheid, bouw de muren van Jeruzalem op.a3(051-19) De offers, die Gode behagen, zijn een verbroken geest; een beangst en verslagen hart zult Gij, o God, niet verachten.`w3(051-18) Want Gij hebt geen lust aan offers, ik wilde ze U anders gaarne geven; en brandoffers behagen U niet.X_)3(051-17) Heer, open mijne lippen, opdat mijn mond uwen roem verkondige. ^3(051-16) Verlos mij van de bloedschuld, o God, Gij, die mijn God en Heiland zijt, opdat mijne tong uwe gerechtigheid roeme.h]I3 (051-15) Ik wil aan de overtreders uwe wegen leren, dat de zondaars zich tot U bekeren.b\=3 (051-14) Troost mij weder met uwe hulp, en een vrijmoedige geest ondersteune mij.g[G3 (051-13) Verwerp mij niet van uw aangezicht, en neem uwen Heiligen Geest niet van mij.cZ?3 (051-12) Schep in mij, o God, een rein hart, en geef mij een nieuwen vasten geest.`Y93 (051-11) Verberg uw aangezicht voor mijne zonden, en verdelg al mijne misdaden.yXk3(051-10) Laat mij horen vreugd en blijdschap, dat de beenderen vrolijk worden, die Gij verbrijzeld hebt.iWK3(051-9) Ontzondig mij met hysop, opdat ik rein worde; was mij, opdat ik sneeuwwit worde.V}3(051-8) Zie, Gij hebt lust aan de waarheid, die in het verborgen ligt; Gij laat mij weten de heimelijke wijsheid.nUU3(051-7) Zie, ik ben in ongerechtigheid geboren, en mijne moeder heeft mij in zonde ontvangen.T-3(051-6) Tegen U alleen heb ik gezondigd, en kwaad voor U gedaan; opdat Gij recht behoudt in uwe woorden, en rein blijft in uwe gerichten.]S33(051-5) Want ik erken mijne misdaden, en mijne zonde is gestadig vóór mij.XR)3(051-4) Was mij volkomen van mijne misdaad, reinig mij van mijne zonde.|Q s3Een psalm van David om voor te zingen; (051-2) toen de profeet Nathan tot hem was gekomen, nadat hij tot Bathséba was ingegaan. (051-3) God, wees mij genadig naar uwe goedheid, delg mijne zonde uit naar uwe grote barmhartigheid.ePC2Wie dank offert, die prijst Mij; en wie den weg behartigt, dien zal Ik Gods heil doen zien.dOA2Merkt dit toch, gij die God vergeet, opdat Ik niet wegrukke en er geen verlosser meer zij.N}2Dit doet gij en Ik zwijg; nu meent gij, dat Ik zijn zal als gij; maar Ik zal u straffen, en zal het u voor ogen stellen.RM2Gij zit en spreekt tegen uwen broeder; den zoon uwer moeder lastert gij.PL2Uwen mond laat gij het kwade spreken, en uwe tong bedrijft valschheid.bK=2Wanneer gij een dief ziet, zo loopt gij met hem, en hebt gemeenschap met de overspelers.KJ2daar gij toch de kastijding haat en mijne woorden achter u werpt?sI_2Maar tot den goddeloze spreekt God: Wat verkondigt gij mijne rechten, en neemt mijn verbond in uwen mond,SH2En roep Mij aan in den nood: zo zal Ik u redden, en gij zult Mij prijzen.BG2Offer Gode dank, en betaal den Allerhoogste uwe geloften.IF 2 Meent gij, dat Ik stierenvlees eten en bokkenbloed drinken wil?uEc2 Ware het, dat Mij hongerde, Ik behoefde het u niet te zeggen; want mijn is de aardbodem en al wat er op is.WD'2 Ik ken al het gevogelte op de bergen, alle gedierte op het veld is het mijne.kCO2 want al het gedierte in het woud is het mijne, het vee op de bergen, waar zij bij duizenden gaan;LB2 Ik wil van uw huis geen varren nemen, noch bokken uit uwe stallen;\A12Vanwege uwe offers bestraf Ik u niet, daar uwe brandoffers altoos vóór Mij zijn.e@C2Hoor, mijn volk, laat Mij spreken; Israël, laat Mij onder u getuigen: Ik, God, ben uw God.Z?-2En de hemelen zullen zijne gerechtigheid verkondigen, want God is rechter. Sela.P>2Vergadert mij mijne heiligen, die mijn verbond door offers vernieuwen.>=w2Hij roept hemel en aarde, opdat Hij zijn volk richte:r<]2Onze God komt en Hij zwijgt niet; een verterend vuur gaat voor Hem uit, en rondom Hem een groot onweder.9;m2Uit Sion, de schone, verschijnt God luisterrijk.: 2Een psalm van Asaf. God de Heer, de Machtige, spreekt, en roept de wereld op van den opgang der zon tot aan haren ondergang.p9Y (05-13) Want Gij, Heer, zegent de rechtvaardigen, Gij kroont hen met genade als met een schild..8U (05-12) Laat allen, die op U betrouwen, zich verblijden; laat hen roemen eeuwiglijk, want Gij beschermt hen; laat in U vrolijk zijn wie uwen naam liefhebben.,7Q (05-11) Verklaar hen schuldig, o God; laat hen vallen uit hunne raadslagen; stoot hen uit om hunne grote overtredingen, want zij zijn wederspannig tegen U.6# (05-10) Want in hunnen mond is geen oprechtheid, hun binnenste is verderf, hunne keel is een open graf, met hunne tongen vleien zij.y5k(05-9) Heer, leid mij in uwe gerechtigheid, om mijner vijanden wil; richt uwen weg voor mijn aangezicht. 4 (05-8) Maar ik zal in uw huis gaan door uwe grote goedertierenheid, en aanbidden voor uwen heiligen tempel in uwe vrees.n3UGij brengt de leugenaars om, (05-7) de Heer heeft een afschuw van de bloedgierigen en valsen.n2U(05-6) de roemgierigen bestaan niet voor uwe ogen, Gij zijt een vijand van alle kwaaddoeners;m1S(05-5) Want gij zijt geen God, wien goddeloosheid behaagt; wie boos is blijft niet vóór U;k0O(05-4) Heer, wil toch vroeg mijne stem horen; vroeg zal ik mij tot U schikken en opmerken._/7(05-3) Verneem mijn roepen, mijn koning en mijn God; want tot U zal ik bidden.z. oEn psalm van David om voor te zingen, voor het erf. (05-2) Heer, hoor mijn woord, geef acht op mijne rede.-1(049-21) In het kort: wanneer de mens in waardigheid is, en geen verstand heeft, dan vaart hij heen gelijk het vee.],31(049-20) Zo varen zij hunne vaderen achterna, en zien het licht nimmer weer.v+e1(049-19) Maar hij troost zich met dit goede leven, en prijst het, als iemand naar goede dagen tracht.z*m1(049-18) want hij zal in zijn sterven niets medenemen, en zijne heerlijkheid zal hem niet achterna varen.)1(049-17) Laat u niet verbijsteren, wanneer iemand al rijk wordt, wanneer de heerlijkheid van zijn huis groot wordt;z(m1(049-16) Maar God zal mijne ziel verlossen uit het geweld des grafs, want Hij heeft mij aangenomen. Sela.A'{1(049-15) Zij liggen in het graf als schapen, de dood knaagt hen; maar de vromen zullen zeer spoedig over hen heersen; en hun trots moet vergaan, in het graf moeten zij blijven.y&k1 (049-14) Dit hun doen is enkel dwaasheid, nochtans prijzen hunne nakomelingen het met hunnen mond. Sela.t%a1 (049-13) Nochtans kunnen zij niet blijven in hunne waardigheid, maar moeten vergaan gelijk het vee.$$A1 (049-12) Hunne binnenste gedachte is, dat hunne huizen eeuwig duren, en hunne woningen van geslacht tot geslacht; en zij hebben grote eer op aarde.!#;1 (049-11) Want men zal zien, dat zulke wijzen toch sterven, en zowel als de dwazen en zotten omkomen, en hun goed aan anderen moeten achterlaten.N"1 dat hij leve immer en altoos, (049-10) en den kuil niet ziet.s!_1(049-9) want het kost teveel hunne ziel te verlossen, zodat hij het moet laten blijven eeuwiglijk;b =1(049-8) Niemand kan een broeder verlossen, noch iemand aan God een losgeld geven,_71die zich verlaten op hun goed, (049-7) en trots zijn op hunnen groten rijkdom?s_1(049-6) Waarom zou ik vrezen in kwade dagen, wanneer de boosheid mijner onderdrukkers mij omringt,yk1(049-5) Ik wil voor ene spreuk mijn oor neigen, en bekend maken mijn raadsel bij het geklank op de harp.hI1(049-4) Mijn mond zal van wijsheid spreken, en mijn hart zal verstandige dingen zeggen.X)1gij geringen en gij heren, (049-3) beiden rijken en armen met elkander. 11Een psalm voor de kinderen van Korach, om voor te zingen. (049-2) Hoort toe, alle gij volken; merkt op, gij allen, die in dezen tijd leeft:iK0(048-15) Want deze God is onze God altoos en eeuwiglijk, Hij leidt ons tot aan den dood.0 (048-14) Vestigt uwe aandacht op hare muren, en beschouwt hare paleizen, opdat men het verkondige aan de nakomelingen.M0 (048-13) Gaat rondom Sion van alle zijden, telt hare torens.wg0 (048-12) De berg Sion verheuge zich, en de dochters van Juda mogen vrolijk zijn, om uwer oordelen wil.0 (048-11) God, gelijk uw naam is, zo is ook uw roem tot aan het einde der wereld; uwe rechterhand is vol gerechtigheid.J 0 (048-10) God, wij overdenken uwe goedheid in uwen tempel.$A0(048-9) Gelijk wij gehoord hebben, zo zien wij het aan de stad van den Heer Zebaôth, aan de stad onzes Gods; God onderhoudt haar eeuwiglijk. Sela.R0(048-8) Gij verbrijzelt de schepen in de zee door den Oostenwind.U#0(048-7) beving heeft hen aldaar aangegrepen, angst als ener barende.q[0(048-6) zij hebben zich verwonderd, toen zij dat zagen, zij hebben zich ontzet en zijn gevloden;]30(048-5) Want zie, de koningen zijn vergaderd, en met elkander doorgetrokken:\10(048-4) God is in hare paleizen, Hij is er bekend als ene hoge beschutting." =0(048-3) Schoon verheft zich de berg Sion, waarover het gehele land zich verheugt; aan de zijde tegen het Noorden ligt de stad des groten konings.  +0Een psalm, een lied voor de kinderen van Korach. (048-2) Groot is de Heer en hooggeroemd in de stad onzes Gods, op zijnen heiligen berg. -/ (047-10) De vorsten der volken zijn verzameld tot het volk van Abrahams God; want de schilden der aarde zijn Godes; Hij is zeer verheven.X )/(047-9) God is koning over de volken; God zit op zijnen heiligen troon.^ 5/(047-8) Want God is koning op den gehele aardbodem; zingt Hem dan een gezang.V%/(047-7) Zingt lof, zingt Gode lof, zingt lof, zingt lof onzen koning.Q/(047-6) God trekt op onder gejuich, de Heer onder bazuingeschal.pY/(047-5) Hij verkiest voor ons een erfdeel, de heerlijkheid van Jakob, dien Hij liefheeft. Sela.a;/(047-4) Hij zal de volken onder ons vernederen, en de natiën onder onze voeten.pY/(047-3) Want de Heer, de Allerhoogste, is geducht, een groot koning over den gehelen aardbodem. )/Een psalm voor de kinderen van Korach, om voor te zingen. (047-2) Klapt in de handen, gij volken alle; juicht Gode met een jubelgezang._7. (046-12) De Heer Zebaôth is met ons, de God Jakobs is onze beschutting. Sela.. (046-11) Weest stil, en erkent, dat Ik God ben; Ik wil eer behalen onder de volken, Ik wil eer behalen op de aarde.). (046-10) die de oorlogen stuit in de gehele wereld, die den boog verbreekt, de spies in stukken slaat, en de wagens met vuur verbrandt.wg.(046-9) Komt herwaarts en aanschouwt de daden des Heren, die op de aarde zulke verwoestingen aanricht;^~5.(046-8) De Heer Zebaôth is met ons, de God Jakobs is onze beschutting. Sela.}w.(046-7) Volken moeten versagen en koninkrijken vallen; het aardrijk moet vergaan, wanneer Hij zich laat horen.u|c.(046-6) God is in haar midden, daarom zal zij vast blijven; God helpt haar, eer de morgen aanbreekt.{.(046-5) Nochtans zal de stad Gods zich verblijden in hare fonteinen, waar de heilige woningen des Allerhoogsten zijn.pzY.(046-4) ofschoon de zee raasde en bruiste, en door hare onstuimigheid de bergen invielen. Sela.wyg.(046-3) Daarom vrezen wij niet, ofschoon de wereld onderging, en de bergen midden in de zee verzonken;7x i.Een lied voor de kinderen van Korach, om voor te zingen. Van de jeugd. (046-2) God is onze toeverlaat en sterkte, ene hulp in de grote noden, die ons getroffen hebben.w-(045-18) Ik wil uwen naam gedenken van kind tot kindskind: daarom zullen de volken u prijzen altoos en eeuwiglijk.vy-(045-17) In plaats van uwe vaderen zullen uwe zonen zijn, die zult gij tot vorsten stellen in de gehele wereld.fuE-(045-16) men leidt haar met vreugde en blijdschap, en zij gaan in des konings paleis.t-(045-15) Men leidt haar in gestikte klederen tot den koning; en hare speelnoten. de maagden, die haar volgen, leidt men tot u,vse- (045-14) Des konings dochter is louter pracht in het verborgen, zij is met gouden borduursel bekleed.ry- (045-13) De dochter van Tyrus zal met geschenken aldaar zijn, de rijken onder het volk zullen uwe gunst zoeken.q{- (045-12) zo zal de koning lust hebben aan uwe schoonheid, want hij is uw heer, en gij zult hem onderworpen zijn.mpS- (045-11) Hoor, o dochter, en zie daarop, en neig uw oor, vergeet uw volk en uws vaders huis; o - (045-10) In uw sieraad gaan zelfs dochters van koningen; en de bruid staat aan uwe rechterhand, in enkel kostelijk goud.n-(045-9) Uwe klederen zijn enkel mirre, aloë en kassia, als gij uit de ivoren paleizen te voorschijn treedt in uwe schone pracht.m7-(045-8) Gij hebt gerechtigheid lief, en haat goddeloosheid: daarom heeft U, God, uw God gezalfd met de olie der vreugde boven uwe metgezellen.vle-(045-7) God, uw troon blijft altoos en eeuwiglijk, de schepter uws rijks is een rechtmatige schepter;k-(045-6) Uwe pijlen zijn scherp, zodat volken voor u nedervallen; zij dringen in het hart van de vijanden des konings.Aj{-(045-5) Het moge u gelukken in uw sieraad; trek uit om de waarheid te beschermen, en de ellendigen bij het recht te behouden; zo zal uwe rechterhand u wonderen doen verrichten.Ui#-(045-4) Gord uw zwaard aan uwe zijde, gij held, en versier u schoon.h-(045-3) Gij zijt de schoonste onder alle mensenkinderen, lieftallig zijn uwe lippen; daarom zegent God u eeuwiglijk.rg _-Ene onderwijzing, een lied der liefde, voor de kinderen van Korach, om voor te zingen. Van de rozen. (045-2) Mijn hart dicht een vrolijk lied; ik zal zingen van een koning; mijne tong is als de stift eens vaardigen schrijvers.Rf,(044-27) Maak U op, help ons, en verlos ons om uwer goedheid wil.be=,(044-26) Want onze ziel is gebogen ter aarde, onze buik kleeft aan den aardbodem.ddA,(044-25) Waarom verbergt gij uw aangezicht, en vergeet onze ellende en verdrukking?cc?,(044-24) Ontwaak, Heer, waarom slaapt Gij? Waak op en verstoot ons niet zo geheel.dbA,(044-23) Om uwentwil worden wij dagelijks gedood, en zijn geacht als slachtschapen.\a1,dat zou God wel vinden; (044-22) want Hij kent immers den grond des harten.s`_,(044-21) Zo wij den naam onzes God hadden vergeten, en onze handen opgeheven tot een vreemden God,a_;,(044-20) dat gij ons zo verslaat in een drakenoord en ons bedekt met duisternis.[^/,(044-19) Ons hart is niet afgevallen, noch onze gang geweken van uwen weg, ] ,(044-18) Dit alles is ons overkomen, en nochtans hebben wij U niet vergeten, noch trouweloos gehandeld tegen uw verbond.o\W,(044-17) omdat ik de schenders en lasteraars horen, en de vijanden en wraakgierigen zien moet._[7,(044-16) Dagelijks is mijn smaad voor mij, en mijn aangezicht is vol schaamte,|Zq,(044-15) Gij maakt ons tot een spreekwoord onder de heidenen, en dat de volken het hoofd over ons schudden.vYe, (044-14) Gij maakt ons tot smaad bij onze naburen, tot spot en hoon bij degenen, die rondom ons zijn.OX, (044-13) Gij verkoopt uw volk om niet, en neemt er niets voor.lWQ, (044-12) Gij geeft ons over als schapen ter slachting, en verstrooit ons onder de heidenen.`V9, (044-11) Gij laat ons vlieden voor onzen vijand, dat ons beroven wie ons haten.xUi, (044-10) Waarom verstoot Gij ons dan nu, en laat ons te schande worden, en trekt niet uit met ons heir?cT?,(044-9) Wij willen dagelijks roemen in God, en uwen naam prijzen eeuwiglijk. Sela.cS?,(044-8) maar Gij verlost ons van onze vijanden, en maakt te schande wie ons haten.eRC,(044-7) Want ik verlaat mij niet op mijnen boog, en mijn zwaard kan mij niet helpen;Q,(044-6) Door U willen wij onze vijanden nederstoten, in uwen naam willen wij vertreden wie zich tegen ons stellen.YP+,(044-5) God, Gij zelf zijt mijn koning, Gij, die aan Jakob hulp belooft.IO ,(044-4) Want zij hebben het land niet ingenomen door hun zwaard, en hun arm hielp hen niet, maar uwe rechterhand, uw arm en het licht uws aangezichts; want Gij hadt welbehagen aan hen.N+,(044-3) Gij hebt met uwe hand de volken verdreven, maar hen hebt Gij geplant; Gij hebt de volken verdelgd, maar hen hebt Gij uitgebreid.ZM /,Ene onderwijzing voor de kinderen van Korach, om voor te zingen. (044-2) God, wij hebben het met onze oren gehoord, onze vaders hebben het ons verhaald, wat Gij gedaan hebt in hunne tijden, van ouds af. L9+Wat bedroeft gij u, mijne ziel, en zijt zo onrustig in mij? Hoop op God, want ik zal Hem nog danken, dat Hij de hulp mijns aangezichts en mijn God is.K +en dat ik kome tot het altaar van God, tot den God, die mijne vreugd en blijdschap is, en ik U op de harp love, God, mijn God!hJI+Zend uw licht en uwe waarheid, opdat zij mij brengen tot uwen heiligen berg en tot uwe woning; I+Want gij zijt de God mijner sterkte; waarom verstoot Gij mij? Waarom laat Gij mij zo treurig gaan, daar mijn vijand mij verdrukt?wH i+Doe mij recht, o God, en voer mijne zaak tegen een onheilig volk, en red mij van den valse en onrechtvaardige.0GY* (042-12) Wat bedroeft gij u, mijne ziel, en zijt zo onrustig in mij? Hoop op God, want ik zal Hem nog danken, dat Hij de hulp mijns aangezichts en mijn God is.F-* (042-11) Het is als een doodsteek in mijne beenderen, dat mijne vijanden mij smaden, als zij dagelijks tot mij zeggen: Waar is nu uw God?E%* (042-10) Ik zeg tot God, mijn steenrots: Waarom hebt Gij mij vergeten? Waarom moet ik zo treurig gaan, daar mijn vijand mij verdrukt?D*(042-9) De Heer heeft bij dag zijne goedheid beloofd, en des nachts zing ik Hem, en ik bid tot den God mijns levens. C *(042-8) Uwe vloeden ruisen daarheen, dat hier ene diepte en daar ene diepte bruist; al uwe baren en golven gaan over mij.B/*(042-7) Mijn God, mijne ziel is bedroefd in mij, daarom gedenk ik aan U uit het land aan den Jordaan, uit Hermon, uit het kleine gebergte.)AK*(042-6) Wat bedroeft gij u, mijne ziel, en gij zijt zo onrustig in mij? Hoop op God, want ik zal Hem nog danken, dat Hij mij helpt door zijn aangezicht.o@W*(042-5) Als ik daaraan gedenk, dan stort ik mijn hart uit bij mijzelven; want ik wilde gaarne heengaan met de schare, en met hen wandelen naar het huis van God, met vrolijkheid en lofgezang, onder de feestvierende menigte.z?m*(042-4) Mijne tranen zijn mijne spijs dag en nacht, dewijl men dagelijks tot mij zegt: Waar is nu uw God? >*(042-3) Mijne ziel dorst naar God, naar den levenden God. Wanneer zal ik daartoe komen, dat ik Gods aangezicht aanschouwe?,= S*Ene onderwijzing voor de kinderen van Korach, om voor te zingen. (042-2) Gelijk een hert naar waterbronnen schreeuwt, zo schreeuwt mijne ziel naar U, o God.e<C) (041-14) Geloofd zij de Heer, Israëls God, van nu af tot in eeuwigheid. Amen, Amen.v;e) (041-13) Maar Gij onderhoudt mij om mijner vroomheid wil, en stelt mij voor uw aangezicht eeuwiglijk.s:_) (041-12) Daaraan merk ik, dat Gij behagen aan mij hebt, dat mijn vijand over mij niet juichen zal.g9G) (041-11) Maar Gij, Heer, wees mij genadig en help mij op, zo zal ik het hun vergelden.m8S) (041-10) Ook mijn vriend, dien ik vertrouwde, die mijn brood at, heft den voet tegen mij op.r7])(041-9) Zij hebben ene snoodheid over mij besloten: Wanneer hij ligt, zal hij niet weder opstaan.c6?)(041-8) Allen, die mij haten, mompelen samen tegen mij, en beramen kwaad over mij.45a)(041-7) Zij komen om mij te bezoeken, en menen het toch niet van harte; maar zij zoeken iets, opdat zij lasteren mogen, en gaan naar buiten om het uit te strooien.n4U)(041-6) Mijne vijanden spreken kwaad tegen mij: Wanneer zal hij sterven en zijn naam vergaan?j3M)(041-5) Ik sprak: Heer, wees mij genadig; heel mijne ziel, want ik heb tegen U gezondigd.i2K)(041-4) De Heer zal hem verkwikken op zijn ziekbed; Gij helpt hem in al zijne krankheid.11)(041-3) De Heer zal hem bewaren en in het leven behouden, en het hem laten welgaan op de aarde, en hem nooit aan zijne vijanden prijsgeven. N~~}}g|]|{szz3yycyxx5wvv9uudtt?ss%rrqrqqppbonHmmKllLkkIjjpiii$hhgg>R==9<:~: 9988776655;4q43322 110o//8..,--',,d++f**W))a((''u'&&"%%H$$T###""B!!G )i2?Vd08ah%(Vx)[V j 0 [ j  H CX%)bN`69IMaar ik had schier gestruikeld met mijne voeten, mijne treden waren bijna uitgegleden.c5 AIEen psalm van Asaf. Israël heeft immers God tot een troost, wie slechts rein van hart is.E4HDe gebeden van David, den zoon van Isaï, hebben een einde.s3_Hen geloofd zij zijn heerlijke naam eeuwiglijk, en alle landen mogen van zijne eer vol worden. Amen, amen.L2HGeloofd zij God de Heer, Israëls God, die alléén wonderen doet,<1qHZijn naam zal eeuwiglijk blijven; zolang de zon duurt, zal zijn naam op de nakomelingen voortgeplant worden, en zij zullen door Hem gezegend zijn; alle volken zullen Hem prijzen.%0CHOp de aarde boven op de bergen zal het koren dik staan, zijne vrucht zal ruisen als de Libanon, en zij zullen bloeien in de steden als het kruid der aarde. /HHij zal leven, en men zal Hem van het goud uit Rijk Arabië geven, en men zal altoos voor Hem bidden; dagelijks zal men Hem loven.s._HHij zal hunne zielen van het bedrog en geweld verlossen, en hun bloed zal dierbaar geacht worden bij Hem.Z--H Hij zal den geringe en arme genadig zijn, en de zielen der armen zal Hij helpen.Z,-H Want Hij zal den arme redden, die roept, en de ellendige, die geen helper heeft.X+)H Alle koningen zullen zich voor Hem nederbuigen, alle volken zullen Hem dienen. * H De koningen van Tarsis en op de eilanden zullen geschenken brengen, de koningen uit Rijk Arabië en Seba zullen gaven toevoeren.e)CH Voor Hem zullen zich buigen die in de woestijn zijn, en de vijanden zullen het stof likken.k(OHHij zal heersen van de ene zee tot de andere, en van de rivier af tot aan des werelds einden toe.f'EHIn zijnen tijd zal de rechtvaardige bloeien, en grote vrede, tot de maan niet meer zijn zal.a&;HHij zal nederdalen als de regen op het veld, als de druppels, die het land bevochtigen.Z%-HMen zal U vrezen, zolang er zon en maan zullen zijn, van kind tot kindskinderen.o$WHHij zal het ellendige volk bij het recht behouden, en de armen helpen, en de lasteraars verbrijzelen.Y#+HLaat de bergen den vrede brengen aan het volk, en de heuvelen de gerechtigheid.N"Hopdat hij uw volk richte met gerechtigheid, en uwe ellendigen redde.d! CHVoor Salomo. God, geef uw gericht aan den koning, en uwe gerechtigheid aan 's konings zoon, GOok vermeldt mijne tong dagelijks uwe gerechtigheid, want schamen mogen zich en te schande worden wie mijn ongeluk zoeken.\1GMijne lippen en mijne ziel, die Gij verlost hebt, zijn vrolijk en zingen uwen lof.q[GDaarom dank ik U ook met de luit voor uwe trouw, mijn God; ik prijs U op de harp, o Heilige in Israël.6gGGij maakt mij zeer groot en troost mij weder. GGij liet mij vele en grote angsten wedervaren, en maakt mij weder levend, en haalt mij weder opwaarts uit de diepte der aarde.[/GGod, uwe gerechtigheid is hoog, Gij, die grote dingen doet; God, wie is U gelijk?)KGVerlaat mij ook niet, o God, in den ouderdom, als ik grijs word, opdat ik uwen arm verkondige aan kindskinderen, en uwe kracht aan allen, die nog komen zullen.SGGod, Gij hebt mij van jongs af geleerd; daarom verkondig ik uwe wonderen.V%GIk ga voort in de kracht des Heren Heren; ik prijs uwe gerechtigheid alleen.pYGMijn mond zal uwe gerechtigheid verkondigen, dagelijks uw heil, ofschoon ik het alles niet tellen kan.KGMaar ik zal altoos verbeiden, en uwen roem gestadig groter maken.  G Mogen zich schamen en omkomen wie tegen mijne ziel zijn, mogen zij met schande en hoon overdekt worden, die mijn ongeluk zoeken.KG God, wees niet verre van mij; mijn God, haast U om mij te helpen.c?G en zeggen: God heeft hem verlaten; jaagt hem na en grijpt hem, want er is geen verlosser.gGG Want mijne vijanden spreken tegen mij, en die op mijne ziel loeren, beraadslagen met elkanderV%G Verwerp mij niet in mijnen ouderdom, verlaat mij niet, wanneer ik zwak word.GGLaat mijn mond van uwen roem en uwen lof vol zijn, dagelijks.T!GIk ben voor velen als een wonder, want Gij zijt mij een sterke toeverlaat.wGOp U heb ik mij verlaten van mijne geboorte af; Gij hebt mij uit den moederschoot getogen; in U was steeds mijn roem.T !GWant Gij zijt mijn toeverlaat, Heere Heere, mijne hoop van mijne jeugd af.d AGMijn God, help mij uit de hand des goddelozen, uit de hand des onrechtvaardigen en wreden. !GWees mij ene steenrots, waarheen ik altoos vlieden kan, Gij, die toegezegd hebt mij te helpen; want Gij zijt mijne steenrots en mijn burg.\ 1GRed mij door uwe gerechtigheid en help mij uit, neig uwe oren tot mij en help mij.C  GHeer, ik vertrouw op U, laat mij nimmer te schande worden. F(070-6) Maar ik ben ellendig en arm; God, haast U tot mij, want gij zijt mijn helper en verlosser; mijn God, vertoef niet!F(070-5) Verheugd en vrolijk mogen in U zijn wie naar U vragen; en wie uw heil liefhebben mogen altoos zeggen: Hooggeloofd zij God!\1F(070-4) Dat zij wederom te schande worden, die over mij schreeuwen: Zo, zo!5F(070-3) Mogen zij zich schamen en te schande worden, die naar mijne ziel staan, mogen zij terugkeren en gehoond worden, die mij kwaad wensen.  FEen psalm van David om voor te zingen tot ene gedachtenis. (070-2) Haast U, o God, om mij te redden, Heer, om mij te helpen.|q(07-18) Ik dank den Heer wegens zijne gerechtigheid, en zal den naam van den Heer, den Allerhoogste, loven.nU(07-17) Zijne boosheid zal op zijn hoofd terugkomen, en zijn geweld op zijnen schedel vallen.s_(07-16) Hij heeft een kuil gegraven en uitgedolven, maar valt in den kuil, dien hij gemaakt heeft.nU(07-15) Zie, wie iets kwaads in den zin heeft, en zwanger gaat van ongeluk, zal leugen baren.uc (07-14) en heeft er dodelijke schichten op gelegd, zijne pijlen heeft Hij toegericht om te verderve.v~e (07-13) Wil men zich niet bekeren, zo heeft Hij zijn zwaard gewet, en zijnen boog gespannen, en mikt,[}/ (07-12) God is een rechtvaardig rechter, en een God, die dagelijks dreigt.K| (07-11) Mijn schild is bij God, die de vrome harten helpt.#{? (07-10) Laat de boosheid der goddelozen een einde nemen, en bevestig de rechtvaardigen; want Gij, rechtvaardige God, beproeft de harten en nieren.rz](07-9) De Heer is rechter over de lieden; richt mij, Heer, naar mijne gerechtigheid en vroomheid.gyG(07-8) opdat de volken zich rondom U vergaderen, en zet U boven hen in den hoge neder.x(07-7) Sta op, Heer, in uwen toorn; verhef U over de grimmigheid mijner vijanden; waak over mij, Gij die het gericht bevolen hebt; w(07-6) zo vervolge mijn vijand mijne ziel en grijpe ze, en trede mijn leven ter aarde, en legge mijne eer in het stof. Sela.vheb ik kwaad vergolden aan hen, (07-5) die vreedzaam met mij leefden, of hen, die mij zonder oorzaak vijandig waren, beschadigd;\u1(07-4) Heer, mijn God, heb ik dat gedaan, en is er onrecht in mijne handen;tta(07-3) opdat zij niet als leeuwen mijne ziel grijpen, en verscheuren, terwijl er geen verlosser is.Ds Davids onschuld, waarvan hij voor den Heer zong, wegens de woorden van Kus den Benjaminiet. (07-2) Op U, Heer mijn God, vertrouw ik: help mij tegen al mijne vervolgers, en red mij,yrkE$(069-37) en het zaad zijner knechten zal ze beërven, en wie zijnen naam liefhebben zullen daarin wonen.q3E#(069-36) Want God zal Sion helpen, en de steden van Juda bouwen, opdat men aldaar wone en ze bezitte; en het zaad aldaar wone en ze bezitte;Up#E"(069-35) Hem love hemel, aarde en zee en al wat zich daarin beweegt.Xo)E!(069-34) Want de Heer hoort de armen, en veracht zijne gevangenen niet.uncE (069-33) De ellendigen zien het en verheugen zich; en gij, die God zoekt, dat dit uw hart verkwikke.mmSE(069-32) Dit zal den Heer beter behagen dan varren, die hoornen en verdeelde klauwen hebben.llQE(069-31) Ik wil den naam Gods loven met een lied, en zal Hem hogelijk eren met dankzegging.Xk)E(069-30) Maar ik ben ellendig en in smart; God, uwe hulp beschutte mij!xjiE(069-29) Delg hen uit het boek der levenden, zodat zij met de rechtvaardigen niet aangeschreven worden.tiaE(069-28) Laat hen vallen uit de ene zonde in de andere, zodat zij niet komen tot uwe gerechtigheid.khOE(069-27) Want zij vervolgen, wie Gij geslagen hebt, en roemen, dat Gij de uwen zeer slaat.ggGE(069-26) Hunne woning moge woest worden, en er zij niemand, die in hunne hutten woont.af;E(069-25) Stort uwe ongenade over hen uit, en de gloed uws toorns grijpe hen aan.uecE(069-24) hunne ogen mogen duister worden, dat zij niet zien, en laat hunne lendenen altoos waggelen.qd[E(069-23) Hunne tafel moge voor hen tot een strik worden, tot ene vergelding en tot een valstrik;bc=E(069-22) En zij geven mij gal te eten, en edik te drinken in mijnen groten dorst.$bAE(069-21) De smaad breekt mij het hart en krenkt mij, ik wacht, of het iemand jammert, maar er is niemand, en op vertroosters, maar ik vind er geen.sa_E(069-20) Gij kent mijne smaadheid, schande en schaamte; mijne tegenpartijders zijn allen vóór U.b`=E(069-19) Nader tot mijne ziel en verlos haar; om mijner vijanden wil, verlos mij.p_YE(069-18) en verberg uw aangezicht niet voor uwen knecht, want mij is bang; verhoor mij spoedig.~^uE(069-17) Verhoor mij, o Heer, want uwe goedheid is troostrijk; keer U tot mij, naar uwe grote barmhartigheid; ]E(069-16) opdat de watervloed mij niet overstelpe, en de diepte mij niet verslinde, en de mond des kuils niet over mij toega.y\kE(069-15) Red mij uit het slijk, opdat ik niet verzinke; red mij van mijne haters en uit het diepe water; [E (069-14) Maar ik bid, Heer, tot U, in den aangenamen tijd, door uwe grote goedheid, o God: verhoor mij met uwe trouwe hulp.iZKE die in de poort zitten praten van mij, (069-13) en in de drinkgelagen zingt men van mij.`Y9E (069-12) Ik heb een zak aangetrokken, maar zij drijven met mij temeer den spot;[X/E (069-11) En ik ween en vast bitterlijk, en men bespot mij nog daarenboven.W}E (069-10) Want de ijver voor uw huis heeft mij verteerd, en de smaadredenen dergenen, die u smaden, vallen op mij.zVmE(069-9) ik ben een vreemde geworden voor mijne broeders, en een onbekende voor de kinderen mijner moeder.`U9E(069-8) Want om uwentwil draag ik smaad, mijn aangezicht is bedekt met schande;#T?E(069-7) Laat in mij niet te schande worden wie U verwachten, Heer; Heer Zebaôth laat in mij niet schaamrood worden wie U zoeken, God van Israël.`S9E(069-6) God, Gij weet mijne dwaasheid, en mijne schulden zijn U niet verborgen.NRE(069-5) Die mij zonder oorzaak haten, zijn meer dan ik haren op mijn hoofd heb; die mij onverdiend vijandig zijn en mij verderven, zijn machtig; ik moet betalen hetgeen ik niet geroofd heb. QE(069-4) Ik heb mij moede geroepen, mijne keel is hees, het gezicht vergaat mij, omdat ik zolang moet wachten op mijnen God.{PoE(069-3) Ik zink in diepen modder, waar geen grond is, ik ben in diepe wateren, en de vloed overstelpt mij.O EEen psalm van David om voor te zingen; van de rozen. (069-2) God, help mij; want het water is tot aan de ziel gekomen.ND#(068-36) God is wonderbaar in zijn heiligdom; Hij is de God van Israël, Hij zal zijn volk macht en kracht geven. Geloofd zij God.kMOD"(068-35) Geeft Gode eer! Zijne heerlijkheid is in Israël, en zijne macht is in de wolken.L}D!Hem, (068-34) die door den hemel vaart, welke is van den beginne af aan; zie, Hij zal zijnen donder kracht geven.dKAD (068-33) Gij koninkrijken der aarde, zingt Gode lof; prijst den Heer, (sela)mJSD(068-32) De vorsten van Egypte zullen komen, Morenland zal zijne handen uitstrekken tot God.EID(068-31) Scheld het gedierte in het riet, de menigte der stieren met hunne kalveren, de volken, die vertreden ter wille van het geld. Hij verstrooit de volken, die gaarne oorlogen.bH=D(068-30) Om uws tempels wil te Jeruzalem zullen de koningen U geschenken brengen.nGUD(068-29) Uw God heeft uw rijk opgericht; wil ons dat, o God, bevestigen, want het is uw werk.F7D(068-28) Daar heerst onder hen de kleine stam Benjamin, de vorsten van Juda met hunne scharen; de vorsten van Zebulon, de vorsten van Naftali.`E9D(068-27) Looft God den Heer, in de vergadering, gij van de fontein van Israël.lDQD(068-26) De zangers gaan vooruit, daarna de speellieden, te midden der trommelende maagden.CyD(068-25) Men ziet, o God, hoe Gij daarheen trekt; hoe Gij, mijn God en koning, daarheen trekt in het heiligdom.wBgD(068-24) daarom zal uw voet in het bloed der vijanden geverfd worden, en uwe honden zullen het likken.yAkD(068-23) De Heer heeft gezegd: Uit Bazan zal Ik hen terug halen; uit de diepte der zee zal Ik hen halen;@D(068-22) Maar God zal den kop zijner vijanden in stukken breken, den harigen schedel dergenen, die in hunne zonden voortgaan.k?OD(068-21) Wij hebben een God, die helpt; en bij den Heere Heere is uitkomst tegen den dood.p>YD(068-20) Geloofd zij de Heer dagelijks. God legt ons een last op, maar Hij helpt ons ook. Sela.;=oD(068-19) Gij zijt in de hoogte gevaren, en hebt de gevangenis gevangen genomen; Gij hebt gaven ontvangen voor de mensen, ook de afvalligen, opdat God de Heer aldaar wone.u<cD(068-18) De wagens Gods zijn vele duizendmaal duizenden; de Heer is onder hen, heilig als op Sinaï.;#D(068-17) Wat ziet gij vol nijd, gij grote bergen, op den berg, waarop God lust heeft om te wonen? En de Heer blijft daar ook altijd.j:MD(068-16) Een gebergte Gods is het Bazangebergte, een groot gebergte is het Bazangebergte.v9eD(068-15) Toen de Almachtige de koningen in het land verstrooide, werd het helder waar het donker was.8)D (068-14) Wanneer gijlieden tussen de omheiningen nederlaagt, glinsterde het als de vleugels der duiven, die als zilver en goud blinken.x7iD (068-13) De koningen der heirscharen zijn weggedreven; en zij, die tehuis bleven, deelden den buit uit.j6MD (068-12) De Heer gaf het woord door grote scharen van verkondigers ener blijde boodschap.l5QD (068-11) opdat uwe kudde daarin kon wonen; God, Gij laafdet de ellendigen met uwe goederen.p4YD (068-10) Maar Gij gaaft, o God, een genadigen regen, en uw erfdeel, dat dor is, verkwiktet Gij,}3sDtoen beefde de aarde, (068-9) en de hemelen dropen voor God, deze Sinaï voor dien God, die Israëls God is.k2OD(068-8) God, toen Gij voor uw volk uittrokt, toen Gij daarheen gingt in de woestijn, sela,17D(068-7) die den eenzamen het huis vol kinderen geeft, die de gevangenen uitvoert ter rechter tijd, en de afvalligen laat blijven in het dorre.}0sD(068-6) die een vader der wezen is en een rechter der weduwen; Hij is God, in zijne heilige woning, een God,)/KD(068-5) Zingt Gode, looft zijnen naam: maakt een gebaanden weg voor Hem, die door de woestijn daar heenvaart: zijn naam is Heer; en verheugt u voor Hem,}.sD(068-4) Maar de rechtvaardigen mogen zich verblijden, en vrolijk zijn voor God, en zich van harte verheugen.-D(068-3) Verdrijf hen gelijk de rook verdreven wordt; gelijk was versmelt voor het vuur, zo mogen de goddelozen omkomen voor God.#, ADEen psalm, een lied van David, om voor te zingen. (068-2) God staat op, opdat zijne vijanden verstrooid worden, en die Hem haten voor Hem vluchten.B+C(067-8) God zegene ons, en al de wereld vreze Hem!N*C(067-7) Het land geeft zijn gewas; God, onze God, zegene ons.E)C(067-6) God, U loven de volken, U loven alle volken.(!C(067-5) De natiën verheugen zich en juichen, omdat Gij de volken oordeelt met billijkheid, en de lieden op de aarde regeert. Sela.E'C(067-4) God, U loven de volken, U loven alle volken.P&Copdat men op de aarde zijnen weg erkenne, onder alle volken zijn heil..% WCEen psalm, een lied om voor te zingen op snarenspel. (067-2) God zij ons genadig en zegene ons, Hij doe zijn aangezicht over ons lichten, (067-3) Sela,]$3BGeloofd zij God, die mijn gebed niet verwerpt, noch zijne goedheid van mij afwendt.=#uBMaar God verhoort mij, en geeft acht op mijn smeken.U"#BZo ik enig onrecht voorhad in mijn hart, dan zou de Heer mij niet verhoren.J! BTot Hem riep ik met mijnen mond, en ik prees Hem met mijne tong.w gBKomt herwaarts, hoort toe, gij allen die God vreest, ik zal verhalen hetgeen Hij aan mijne ziel gedaan heeft.{oBIk zal U brandoffers offeren van vette schapen, met den rook van rammen, ik zal offeren runderen en bokken. Sela.X)Balzo heb ik mijne lippen geopend, en mijn mond heeft gesproken in mijnen nood:U#B Daarom wil ik met brandoffers in uw huis gaan, en U mijne geloften betalen;B Gij hebt mensen laten gaan over ons hoofd, wij zijn in vuur en water gekomen, maar Gij hebt er ons ook weder uitgevoerd en ons verkwikt.\1B Gij hebt ons laten werpen in den toren, Gij hebt een last gelegd op onze lendenen;gGB Want Gij hebt ons wel beproefd, o God, Gij hebt ons gelouterd, gelijk men het zilver loutert;PB die onze ziel in het leven behoudt, en onze voeten niet laat wankelen.RBLooft, gij volken, onzen God, en doet zijnen roem alom ruchtbaar worden:BHij heerst met zijne macht eeuwiglijk; zijne ogen zien op de volken; de afvalligen zullen zich niet kunnen verheffen. Sela.s_BHij verandert de zee in het droge, dat men te voet door het water gaat; deswege verheugen wij ons in Hem.kOBKomt herwaarts en ziet de werken Gods, die zo wonderbaar is in zijn doen onder de mensenkinderen.QBHet gehele land aanbidde U, het zinge uwen lof en love uwen naam, Sela.mSBZegt tot God: Hoe wonderbaar zijn uwe werken! Het zal uw vijanden mislukken wegens uwe grote macht.;qBZingt ter eer van zijnen naam, roemt Hem heerlijk.M BEen psalm, een lied om voor te zingen. Juicht Gode, gij ganse aarde.xiA (065-14) De velden zijn vol schapen, en de landouwen staan bedekt met koren, zodat men juicht en zingt.wgA (065-13) de weiden in de woestijn zijn ook zo vet, dat zij druipen, en de heuvels zijn rondom vrolijk.jMA (065-12) Gij kroont het jaar met uwe goedheid, en uwe voetstappen druipen van vettigheid; }A (065-11) Gij drenkt zijne voren, en bevochtigt het geploegde; met regen maakt Gij het week, en zegent zijn gewas.5 cA (065-10) Gij bezoekt het land, en drenkt het, en maakt het zeer rijk; Gods beek heeft overvloed van water; Gij laat het koren wél gedijen, en bouwt aldus het land. 'A(065-9) die aan hare einden wonen, zich ontzetten over uwe tekenen. Alwat zich roert maakt Gij vrolijk, zo des morgens als des avonds.r ]A(065-8) die het bruisen der zee stilt, het bruisen harer golven en het razen der volken; dat zij,c ?A(065-7) die de bergen bevestigt door uwe kracht, en toegerust zijt met macht; Gij,%CA(065-6) Verhoor ons naar de wonderbare gerechtigheid, God, onze Heiland, Gij, die aller toeverlaat zijt op de aarde, en der vergelegenen aan de zee;2]A(065-5) Welgelukzalig hij, dien Gij verkiest en tot U laat komen, opdat hij wone in uwe voorhoven; die heeft rijken troost van uw huis, van uwen heiligen tempel.U#A(065-4) Onze misdaad drukt ons zwaar; wil toch onze zonden vergeven.NA(065-3) Gij verhoort het gebed, daarom komt alle vlees tot U.  AEen psalm van david, een lied om voor te zingen. (065-2) God, in stilte looft men U te Sion; en U betaalt men de geloften.@ (064-11) De rechtvaardigen zullen zich in den Heer verheugen, en op Hem vertrouwen; en alle vromen van hart zullen zich beroemen.xi@ (064-10) En alle mensen zullen vrezen en zeggen: Dat heeft God gedaan! en merken, dat het zijn werk is.]3@hun eigen tong zal hen vellen, (064-9) zodat hen bespotten zal wie hen ziet.kO@(064-8) Maar God zal hen ook onverhoeds treffen met een pijl, zodat het hun pijn zal doen;a;@Zij beramen euveldaden, en houden het geheim; zij zijn loos, en hebben listige streken.~1@(064-6) Zij zijn stout in hunne kwade aanslagen, en spreken af, hoe zij strikken zullen spannen, en zeggen: (064-7) Wie kan ze zien?y}k@(064-5) opdat zij heimelijk den vrome treffen; onverhoeds schieten zij op hem, en zonder enigen schroom.z|m@(064-4) die hunne tongen scherpen als een zwaard, die met hunne vergiftige woorden mikken als met pijlen,c{?@(064-3) Verberg mij voor de vergadering der bozen, voor den hoop der kwaaddoeners;z @Een psalm van David om voor te zingen. (064-2) God, hoor mijn stem, als ik klaag; behoed mijn leven voor den gruwzamen vijand.y#? (063-12) Maar de koning verheugt zich in God. Wie bij hem zweert, zal geroemd worden; want de leugenmonden zullen toegestopt worden.Yx+? zij zullen in het zwaard vallen, (063-11) en den vossen ten deel worden.~wu? (063-10) Maar zij staan mij naar het leven om mij te overvallen; zij zullen nederwaarts varen onder de aarde;Pv?(063-9) Mijne ziel hangt U aan, uwe rechterhand onderhoudt mij._u7?(063-8) Want Gij zijt mijn helper, en onder de schaduw uwer vleugelen roem ik.etC?(063-7) Als ik mij te bed leg, zo denk ik aan U; als ik ontwaak, zo spreek ik van U.osW?(063-6) Dat zou mijns harten vreugd en blijdschap zijn, als ik U met vrolijken mond loven kon.vre?(063-5) Aldaar wilde ik U gaarne loven, mijn ganse leven door, en mijne handen in uwen naam opheffen.Zq-?(063-4) Want uwe goedheid is beter dan het leven; mijne lippen prijzen U.upc?(063-3) Aldaar zie ik naar U in uw heiligdom, ik wilde gaarne aanschouwen uwe macht en heerlijkheid.]o 5?Een psalm van David, toen hij in de woestijn van Juda was. (063-2) God, Gij zijt mijn God, vroeg zoek ik U, mijne ziel dorst naar U, mijn vlees verlangt naar U in een droog en dor land, waar geen water is.Vn%> (062-13) En Gij, Heer, zijt genadig, en betaalt ieder naar zijn werk.mmS> (062-12) God heeft een woord gesproken; dat heb ik meermalen gehoord: God alleen is machtig.l> (062-11) Verlaat u niet op onrecht en roof; houdt u niet aan hetgeen niets is; valt u rijkdom toe, zo hecht er uw hart niet aan.k > (062-10) Maar de mensen zijn immers als niets; grote lieden falen ook; zij wegen minder dan niets, zovelen als er zijn.tja>(062-9) Hoopt op Hem altijd, o lieden; schud uw hart voor Hem uit; God is ons een toeverlaat. Sela.miS>(062-8) Bij God is mijn heil, mijn eer; de steenrots mijner sterkte, mijn toeverlaat is God.ehC>(062-7) Hij is mijn rots, mijn hulp en mijn beschutting, zodat ik niet wankelen zal.egC>(062-6) Maar, mijne ziel, wees slechts stil voor God, want Hij is mijne verwachting. f9>(062-5) Zij bedenken slechts, hoe zij hem vernederen zullen, leggen zich toe op leugens, spreken goede woorden, maar vloeken in hun hart. Sela.e{>(062-4) Hoe lang belaagt gij allen éénen man, om hem te doden, als een hangenden wand en een gescheurden muur.d>(062-3) Want Hij is mijn rots, mijn hulp, mijn beschutting, zodat geen val mij zal nederwerpen, hoe groot die ook zij.xc k>Een gebed van David voor Jeduthun om voor te zingen. (062-2) Mijne ziel is stil voor God, die mij helpt.sb_=(061-9) Zo zal ik den lof uws naams zingen eeuwiglijk, terwijl ik dagelijks mijne geloften betaal.taa=dat hij altoos blijft voor God; (061-8) betoon hem goedertierenheid en trouw, dat die hem behoeden.n`U=(061-7) Gij geeft den koning een lang leven, dat zijne jaren duren van geslacht tot geslacht,j_M=(061-6) Want Gij, o God, hoort mijne geloften, Gij beloont degenen, die uwen naam vrezen.l^Q=(061-5) Laat mij wonen in uwe hut eeuwiglijk, en toevlucht nemen onder uwe vleugelen. Sela.^]5=(061-4) Want Gij zijt mijn toeverlaat, een sterke toren tegen mijne vijanden. \ =(061-3) Hier beneden op de aarde roep ik tot U, wanneer mijn hart in angst is, wil mij toch voeren op ene hoge steenrots.[ =Een psalm van David, om voor te zingen op snarenspel. (061-2) God, hoor mijn geschrei, en geef acht op mijn gebed.eZC< (060-14) Met God zullen wij daden doen; Hij zal onze vijanden onder den voet treden.\Y1< (060-13) Verleen ons bijstand in den nood, want mensenhulp is van geen nut.Xw< (060-12) Zult Gij het niet doen, o God, Gij, die ons verstoten hadt, en niet mede uittrokt, God, met ons heir?aW;< (060-11) Wie zal mij voeren in een vaste stad? Wie zal mij geleiden tot in Edom?pVY<Moab is mijn waschvat; (060-10) mijnen schoen strek ik uit over Edom; Filistéa juicht Mij toe.uUc<Gilead is mijn, (060-9) en mijn is Manassa. Efraïm is de macht mijns hoofds, Juda is mijn schepter;T<(060-8) God spreekt in zijn heiligdom, weshalve ik mij verblijd: Ik zal Sichem verdelen, en het dal Sukkoth afmeten;kSO<(060-7) Opdat uwe geliefden bevrijd worden, zo help nu met uwe rechterhand en verhoor ons. R<(060-6) Maar Gij hebt voor degenen, die u vrezen een teken gesteld, hetwelk zij oprichtten en dat hen veilig maakte. Sela.Q<(060-5) Ja, Gij hebt uw volk ene harde zaak doen ondervinden; Gij hebt ons een dronk wijn gegeven, dat wij tuimelden.nPU<(060-4) Gij, die het land hebt geschud en gescheurd, heel zijne breuk, want het is gespleten.O }(060-2) toen hij gestreden had tegen de Syriërs van Mesopotamië en tegen de Syriërs van Zoba, toen Joab omkeerde en in het Zoutdal twaalf duizend man der Edomieten versloeg. (060-3) God, Gij, die ons hadt verstoten en verstrooid, en toornig waart, troost ons nu weder.N (06-11) Al mijne vijanden moeten te schande worden en zeer verschrikken, zij moeten schielijk terugkeren en te schande worden.QM (06-10) De Heer hoort mijn smeken, mijn gebed neemt de Heer aan.WL'(06-9) Wijkt van mij, gij kwaaddoeners; want de Heer hoort mijn wenen.mKS(06-8) Mijne gedaante is vervallen van treuren en oud geworden; want ik word overal benauwd. J(06-7) Ik ben moede van zuchten; ik doe mijn bed zwemmen den gehelen nacht, en maak mijne legerstede nat met mijne tranen.ZI-(06-6) Want in den dood gedenkt men U niet; wie zal in het graf U danken?_H7(06-5) Keer U, Heer, en red mijne ziel; help mij om uwer goedertierenheid wil.MGen mijne ziel is zeer beangst; (06-4) ach Heer, hoelang nog?sF_(06-3) Heer, wees mij genadig, want ik ben zwak; heel mij, Heer; want mijn gebeente is verschrikt,E 7Een psalm van David om voor te zingen op acht snaren. (06-2) Ach Heer, straf mij niet in uwen toorn, en kastijd mij niet in uwe verbolgenheid.~Du;(059-18) Ik zal uwen lof zingen, o mijne sterkte; want Gij, God, zijt mijne beschutting en mijn genadige God.C5;(059-17) Maar ik zal van uwe macht zingen, en des morgens uwe goedheid roemen; want Gij zijt mijne beschutting, ene toevlucht in mijnen nood.mBS;(059-16) laat hen hier en daar lopen om spijs, en murmureren, als zij niet verzadigd worden.`A9;(059-15) Des avonds huilen zij wederom als de honden, en lopen in de stad rond;0@Y; (059-14) Verdelg hen zonder genade, verdelg hen, dat zij niet meer zijn, dat men gewaar worde, dat God heerser is in Jakob, tot aan de einden der wereld. Sela.*?M; (059-13) Het woord hunner lippen is enkel zonde; daarom moeten zij gevangen worden in hunne hoovaardij; want zij spreken enkel vervloeking en leugentaal.>; (059-12) Dood hen niet, opdat mijn volk het niet vergete; maar verstrooi hen door uwe macht, Heer, ons schild, en stort hen neder.m=S; (059-11) God betoont mij zijne goedheid rijkelijk, God doet mij nederzien op mijne vijanden.]<3; (059-10) Tegen hunne macht houd ik mij aan U, want God is mijne beschutting.X;);(059-9) Maar gij, Heer, zult hen belachen, en al de heidenen bespotten.i:K;(059-8) Zie, zij klappen met elkander; zwaarden zijn op hunne lippen: Wie zou het horen?_97;(059-7) Des avonds huilen zij wederom als de honden, en lopen in de stad rond./8W;(059-6) Gij, Heer, God Zebaôth, God van Israël, waak op en bezoek alle heidenen; wees niemand van hen genadig, die zulke trouweloze kwaaddoeners zijn. Sela.7;(059-5) Zij vallen, zonder mijne schuld, op mij aan, en rusten tegen mij zich toe; waak op en ontmoet mij, en zie toe.6 ;(059-4) Want zie, Heer, zij loeren op mijne ziel, de sterken vergaderen zich tegen mij, zonder mijne schuld en misdaad.Y5+;(059-3) Red mij van de kwaaddoeners, en verlos mij van de bloedgierigen.4 ;Een gouden kleinood van David, om voor te zingen. Omdat hij niet omkwam, toen Saul gezonden had en zij zijn huis bewaakten om hem te doden. (059-2) Red mij, o mijn God, van mijne vijanden; en beschut mij voor degenen, die zich tegen mij stellen.3: (058-12) Dan zullen de lieden zeggen: De rechtvaardige zal immers vrucht genieten, God is immers nog rechter op aarde!2: (058-11) De rechtvaardige zal zich verheugen, als hij zulke wraak ziet, hij zal zijne voeten baden in het bloed des goddelozen.q1[: (058-10) Eer uwe doornen rijp worden aan den doornstruik, zal uw toorn hen met geweld wegrukken.~0u:(058-9) Zij vergaan gelijk een slak, die versmelt, als de ontijdige geboorte ener vrouw zien zij de zon niet.}/s:(058-8) Zij zullen vergaan als water, dat wegvliet; zij mikken met hunne pijlen, maar die breken in stukken. %[=~~f~}}(||j|{{Ozzz:yyyxx{x$wwvvv uttt4sss7rrYqqq&pp^pooTnnjmmmlkkkGjjviihhhgng!ffceevedd+cbbb a\``z`*__T^^y]]]?\\i[[[ Z{ZYYXXmWW,VqUU\TTTGSSS6RR}RQQVPP8OOOJONNHNMMVLLL KK_KJIII4HHtHGGNGF|FLEEBDDoD CC BBGAAA=@@x@??V>>>N===*<<*;;'::U999&8877655=44P33U222>1r0005//f... --4,,U++g+**))"((A''H&&%%U$$c### ""!!L Cs=a5KM#k. "s6 8 P # Q  ] k2v![[yWMen zal van Sion zeggen, dat allerlei lieden aldaar geboren worden; en Hij, de Allerhoogste, zal zelf haar bevestigen."Z=WIk zal laten prediken aan Rahab en Babel, opdat zij Mij mogen kennen; zie, de Filistijnen en de Tyriërs benevens de Moren zullen aldaar geboren worden.GYWHeerlijke dingen worden in u gepredikt, o stad van God. Sela.KXWDe Heer bemint de poorten van Sion boven alle woningen van Jakob.cW AWEen psalm, een lied voor de kinderen van Korach. Zij is vast gegrond op de heilige bergen.VVDoe mij ten goede een teken, opdat die mij haten het zien en zich moeten schamen, dat Gij mij bijstaat, Heer, en mij troost.oUWVWend U tot mij, wees mij genadig; sterk uwen knecht met uwe macht, en help den zoon uwer dienstmaagd.eTCVMaar Gij, Heere God, zijt barmhartig en genadig, lankmoedig en van grote goedheid en trouw.S}VGod, de hoogmoedigen stellen zich tegen mij, en de hoop der tyrannen staat naar mijne ziel; zij hebben U niet voor ogen.bR=V want uwe goedheid is groot over mij, Gij hebt mijne ziel gered uit den diepsten afgrond.RQV Ik dank U, Heer mijn God, van ganser harte, en eer uwen naam eeuwiglijk;}PsV Wijs mij, Heer, uwen weg, opdat ik wandele in uwe waarheid; bewaar mijn hart bij het enige, dat ik uwen naam vreze.HO V omdat Gij zo groot zijt, en wonderen doet, en alleen God zijt.hNIV Alle volken, die Gij gemaakt hebt, zullen komen, en voor U aanbidden, Heer, en uwen naam eren,_M7VHeer, niemand is U gelijk onder de goden, en niemand is er, dien, doen kan zoals Gij.:LoVIn den nood roep ik tot U: wil mij toch verhoren.MKVVerneem, o Heer, mijn gebed, en geef acht op de stem mijns smekens.aJ;VWant Gij, o Heer, zijt goed en genadig, van grote goedheid voor allen, die U aanroepen.II VVerheug de ziel van uwen knecht, want naar U, Heer, verlang ik.>HwVHeer, wees mij genadig, daar ik dagelijks tot U roep.lGQVBewaar mijne ziel, want ik ben onschuldig; help Gij, mijn God, uwen knecht, die zich op U verlaat.^F 7VEen gebed van David. Heer, neig uwe oren en verhoor mij, want ik ben ellendig en arm.]E3U (085-14) Gerechtigheid zal voor Hem uitgaan en zal zijne voetstappen volgen._D7U (085-13) Ook zal de Heer ons het goede schenken, en ons land zijn gewas geven.eCCU (085-12) Dat waarheid uit de aarde opwasse, en gerechtigheid van den hemel nederzie.sB_U (085-11) Dat goedertierenheid en trouw elkander ontmoeten, gerechtigheid en vrede elkander kussen.mASU (085-10) Doch gewis is zijne hulp nabij degenen, die Hem vrezen, opdat in ons land eer wone.6@eU(085-9) Och, dat ik horen mocht, dat God, de Heer, sprak, dat Hij vrede toezeide aan zijn volk, aan zijne heiligen, opdat zij niet weder tot dwaasheid mochten komen.??yU(085-8) Heer, toon ons uwe genade, en help ons.b>=U(085-7) Wilt gij ons dan niet weder verkwikken, opdat uw volk zich in U verheuge?=wU(085-6) Wilt gij dan eeuwiglijk over ons toornig zijn, en uwe gramschap uitstrekken van geslacht tot geslacht?^<5Utroost ons, (085-5) o God onze Heiland, en laat af van uwe ongenade over ons.y;kUGij, (085-4) die eertijds uwen gansen toorn hebt ingehouden, en afgelaten van de hitte uwer grimmigheid;q:[U(085-3) Gij, die eertijds de misdaad hebt vergeven aan uw volk, en al hunne zonden bedekt, sela;*9 OUEen psalm voor de kinderen van Korach, om voor te zingen. (085-2) Heer, Gij, die eertijds uw land genadig zijt geweest, en Jakobs gevangenen hebt verlost,Y8+T (084-13) Heer Zebaôth, welgelukzalig is de mens, die zich op U verlaat.7T (084-12) Want God de Heer is zon en schild, de Heer geeft genade en eer, Hij zal het goede den vromen niet onthouden.86iT (084-11) Want één dag in uwe voorhoven is beter dan duizend elders; ik wil liever de deur bewaren van het huis mijns Gods, dan vertoeven in de hutten der goddelozen.c5?T (084-10) God, ons schild, zie neer, en aanschouw het aangezicht van uwen gezalfde.\41T(084-9) Heer, God Zebaôth, hoor mijn gebed; verneem het, Jakobs God. Sela.s3_T(084-8) Zij behalen de ene overwinning na de andere, zodat men ziet, dat de rechte God te Sion is.~2uT(084-7) Gaan zij door dorre dalen, zij maken die tot fonteinen, zodat een milde regen hen rijkelijk overdekt.s1_T(084-6) Welgelukzalig zijn die mensen, die U voor hunne sterkte houden, en van harte U nawandelen!i0KT(084-5) Welgelukzalig zijn degenen, die in uw huis wonen, en U altoos mogen loven. Sela.3/_T(084-4) De mus zelfs heeft een huis gevonden, en de zwaluw haar nest, waar zij hare jongen legt, namelijk bij uwe altaren, Heer Zebaôth, mijn koning en mijn God..T(084-3) Mijne ziel verlangt en haakt naar de voorhoven des Heren, mijn lichaam en mijne ziel verheugen zich in den levenden God.- TEen psalm voor de kinderen van Korach, om voor te zingen op de gittith. (084-2) Hoe liefelijk zijn uwe woningen, Heer Zebaôth.,wSzo zullen zij erkennen, (083-19) dat Gij alleen, wiens naam Heer is, de Allerhoogste zijt in de gehele wereld.w+gS(083-18) Mogen zij zich schamen en verschrikken, altoos meer en meer, en te schande worden en omkomen:c*?S(083-17) Bedek hun aangezicht met schaamte, opdat zij naar uwen naam mogen vragen.`)9S(083-16) vervolg hen alzo met uw onweder, en verschrik hen met uwen wervelwind.e(CS(083-15) Gelijk een vuur het woud verbrandt, en gelijk ene vlam de bergen aansteekt,b'=S (083-14) God, maak hen gelijk het dwarrelend zand, gelijk stoppels voor den wind.L&S die zeiden: (083-13) Wij willen de huizen Gods bemachtigen.h%IS (083-12) Maak hunne vorsten als Oreb en Zeëb, al hunne oversten als Zebah en Zalmunna,Y$+S die verdelgd werden bij Endor, (083-11) en werden tot slijk op de aarde._#7S (083-10) Doe hun als den Midianieten, als Sisera, als Jabin aan de beek Kison;g"GS(083-9) Assur heeft zich ook bij hen gevoegd, en zij helpen de kinderen van Lot. Sela.m!SSder Gebalieten, (083-8) Ammonieten en Amalekieten; de Filistijnen met de inwoners van Tyrus;] 3S(083-7) de hutten der Edomieten en Ismaëlieten, der Moabieten en Hagarenen,dAS(083-6) Want zij hebben zich met elkander verenigd, en een verbond tegen U gemaakt:S(083-5) Welaan, zeggen zij, laat ons hen uitroeien, dat zij geen volk meer zijn, opdat aan Israëls naam niet meer gedacht worde.pYS(083-4) Zij smeden listige aanslagen tegen uw volk, en houden samen raad tegen uwe verborgenen.^5S(083-3) Want zie, uwe vijanden razen, en die U haten steken het hoofd omhoog.x kSEen psalm, een lied van Asaf. (083-2) God, zwijg toch niet en wees niet stil; God, houd U niet als doof.PRsta op en richt het aardrijk; want Gij zijt een heer over alle volken![/Rmaar gij zult echter sterven als mensen, en gelijk een tyran te gronde gaan; God,KRIk heb wel gezegd: Gij zijt goden, allen zonen des Allerhoogsten; 9RMaar zij laten zich niet gezeggen, en slaan er geen acht op; zij gaan altoos heen in de duisternis; daarom moeten alle grondvesten des lands wankelen.6gRen verlost hem uit het geweld der goddelozen.xiRDoet recht den arme en den wees, en helpt den ellendige en behoeftige tot het recht; redt den geringe en arme,c?RHoelang zult gij onrechtvaardig richten, en den persoon der goddelozen voortrekken? Sela.Y -REen psalm van Asaf. God staat in de gemeente Gods, en is rechter onder de goden:oWQ(081-17) En Ik zou hen met de beste tarwe spijzen, en met honig uit de steenrotsen verzadigen.Q(081-16) Die den Heer haten, zonder zich geveinsdelijk aan Hem onderworpen hebben, maar hun tijd zou eeuwig duren.ucQ(081-15) dan zou Ik hunne vijanden ras vernederen, en mijne hand tegen hunne wederpartijders wenden.b=Q (081-14) Wilde mijn volk Mij gehoorzaam zijn, en Israël in mijne wegen wandelen,ucQ (081-13) Daarom heb Ik hen gelaten in het goeddunken huns harten, dat zij wandelen naar hunnen raad.g GQ (081-12) Maar mijn volk hoorde niet naar mijne stem, en Israël had geen lust aan Mij. }Q (081-11) Ik ben de Heer uw God, die u uit Egypteland gevoerd heeft. Doe uwen mond wijd open, laat Mij hem vullen.c ?Q (081-10) Onder u zal geen ander god zijn, en gij zult geen vreemden god aanbidden._ 7Q(081-9) Hoor, mijn volk, Ik wil onder u getuigen; Israël, gij zult Mij horen.- SQ(081-8) Toen gij Mij in den nood aanriept, hielp Ik u uit; Ik verhoorde u uit de schuilplaatsen des donders; Ik verzocht u aan het water der twisting. Sela.s_Q(081-7) toen Ik hunnen schouder van den last ontslagen had, en hunne handen van de korven bevrijd.#Q(081-6) Dat heeft Hij tot ene getuigenis gesteld onder Jozef, toen zij uit Egypteland trokken, en ene vreemde spraak gehoord hadden;[/Q(081-5) Want dit is ene inzetting in Israël, en een recht van Jakobs God.nUQ(081-4) Blaast de bazuinen op den dag der nieuwe maan, ter bestemder tijd, op onzen feestdag.kOQ(081-3) Heft aan met psalmen, en geeft herwaarts de trommels, liefelijke harpen en luiten. QOp de gittith, om voor te zingen. Van Asaf. (081-2) Zingt vrolijk Gode, die onze sterkte is; juicht den God van Jakob.lQP(080-20) Heer, God Zebaôth, troost ons; laat uw aangezicht lichten, zo worden wij genezen.oWP(080-19) Zo zullen wij niet van U afwijken; laat ons leven, zo zullen wij uwen naam aanroepen.s_P(080-18) Uwe hand beschutte het volk uwer rechterhand, en de lieden, die Gij U vast verkoren hebt.\1P(080-17) Zie neder en scheld, opdat het branden en scheuren een einde neme.x~iP(080-16) Onderhoud hem, dien uwe rechterhand geplant heeft, om den zoon, dien Gij U vast verkoren hebt.n}UP(080-15) God Zebaôth, keer toch weder; staar uit den hemel en zie, en bezoek dezen wijnstok.i|KP (080-14) De wilde zwijnen hebben hem doorwroet, en de wilde dieren hebben hem verdorven.n{UP (080-13) Waarom hebt Gij zijne heining gebroken, daar ieder, die voorbijgaat, hem verscheurt?mzSP (080-12) Gij hebt zijn gewas uitgebreid tot aan de zee, en zijne scheuten tot aan de rivier.dyAP (080-11) Bergen zijn met zijne schaduw bedekt, en met zijne ranken de cederen Gods.xxiP (080-10) Gij hebt den grond voor hem bereid, en hem laten inwortelen, zodat hij het land vervuld heeft.pwYP(080-9) Gij hebt een wijnstok uit Egypte gehaald, en hebt de heidenen verdreven en hem geplant.evCP(080-8) God Zebaôth, troost ons, laat uw aangezicht lichten, zo worden wij genezen.huIP(080-7) Gij maakt ons tot een twistappel onzer naburen, en onze vijanden bespotten ons._t7P(080-6) Gij spijst hen met tranenbrood, en drenkt hen met ene maat vol tranen.cs?P(080-5) Heer, God Zebaôth, hoelang zult Gij toornig zijn bij het gebed uws volks?_r7P(080-4) God, troost ons, en laat uw aangezicht lichten, zo worden wij genezen.oqWP(080-3) Verhef uwe macht, Gij, die voor Efraïm, Benjamin en Manasse zijt, en kom ons te hulp.Gp PEen psalm en getuigenis van Asaf; van de rozen, om voor te zingen. (080-2) Gij herder van Israël, hoor; Gij, die Jozef leiddet als schapen; verschijn, Gij, die zit boven de cherubim.To! (08-10) Heer, onze Heerser, hoe heerlijk is uw naam in alle landen.an;(08-9) de vogelen onder den hemel en de vissen in de zee, en wat in de zee gaat.Vm%schapen en runderen altemaal, (08-8) daarenboven ook de wilde dieren,vle(08-7) Gij stelt hem tot een heer over de werken uwer handen, alles hebt Gij onder zijne voeten gezet}ks(08-6) Gij hebt hem een weinig minder gemaakt dan de Engelen, met eer en heerlijkheid hebt Gij hem bekroond;mjSwat is de mens, (08-5) dat Gij aan hem denkt, en des mensen zoon, dat Gij op hem acht geeft!xii(08-4) Als ik de hemelen aanschouw, het werk uwer vingeren, de maan en de sterren, die Gij bereid hebt,3h_(08-3) Uit den mond der jonge kinderen en zuigelingen hebt Gij ene macht toebereid, wegens uwe vijanden; opdat Gij zoudt verdelgen den vijand en den wraakgierige.+g QEen psalm van David om voor te zingen, op de gittith. (08-2) Heer, onze Heerser, hoe heerlijk is uw naam in alle landen, Gij, wien men prijst in den hemel!rf]O Maar wij, uw volk, de schapen uwer weide, danken U eeuwiglijk, en verkondigen uwen roem immer en altoos.peYO en vergeld onzen naburen zevenvoudig in hunnen boezem den smaad, waarmede zij U, Heer, gesmaad hebben.ndUO Laat het zuchten der gevangenen voor U komen; behoud nog door uwen groten arm de kinderen des doods;-cSO Waarom laat gij de heidenen zeggen: Waar is nu hun God? Laat onder de heidenen voor onze ogen bekend worden de wraak over het bloed uwer knechten, dat vergoten is.obWO Help ons, God onze helper, om de eer uws naams; red ons en vergeef ons onze zonden, om uws naams wil.faEOGedenk niet onze vorige misdaden; ontferm U spoedig over ons, want wij zijn zeer verminderd.E`OWant zij hebben Jakob verslonden, en zijne huizen verwoest.x_iOSchud uwe grimmigheid uit op de heidenen, die U niet kennen, en op koninkrijken, die uwen naam niet aanroepen.^^5OHeer, hoelang zult gij zo geheel toornig zijn, en uwen ijver als vuur laten branden?l]QOWij zijn onzen naburen tot een smaad geworden, tot een spot en hoon dengenen, die rondom ons zijn.g\GOZij hebben hun bloed vergoten rondom Jeruzalem als water, en er was niemand, die hen begroef.[OZij hebben de lijken uwer knechten aan de vogelen des hemels te verslinden gegeven, en het vlees uwer heiligen aan de dieren in het land.Z 3OEen psalm van Asaf. Heer, heidenen zijn in uw erfdeel gevallen, zij hebben uwen heiligen tempel verontreinigd, en van Jeruzalem steenhopen gemaakt.[Y/NHEn Hij weidde hen ook met alle getrouwheid, en regeerde ze met alle naarstigheid.uXcNGvan achter de zogende schapen haalde Hij hem, opdat hij zijn volk Jakob weiden zou en zijn erfdeel Israël.NWNFEn Hij verkoos zijnen knecht David, en nam hem van de schaapskooien;UV#NEen bouwde zijn heiligdom hoog, als het aardrijk, dat eeuwiglijk vast staat.QUNDmaar Hij verkoos den stam van Juda, en den berg Sion, dien Hij liefhad,STNCDoch Hij verwierp de hut van Jozef, en verkoos den stam van Efraïm niet;XS)NBen Hij sloeg zijne vijanden van achteren, en deed hun ene eeuwige schande aan.bR=NAEn de Heer ontwaakte als uit den slaap, gelijk een sterke juicht, die van den wijn komt;PQN@Hunne priesters vielen door het zwaard, en hunne weduwen weenden niet.dPAN?Het vuur verteerde hunne jonge manschap, en hunne jonge dochters moesten ongehuwd blijven.ZO-N>en gaf zijn volk over aan het zwaard, en ontstak in gramschap over zijn erfdeel.cN?N=en Hij gaf zijne macht in de gevangenschap, en zijne heerlijkheid in de hand des vijands,]M3N5N-toen Hij ongedierte onder hen zond dat hen verteerde, en vorsen, die hen verdierven,b==N,toen Hij hunne stromen in bloed veranderde, hunne beken, dat zij ze niet drinken konden;Z<-N+toen Hij zijne tekenen gedaan had in Egypte, en zijne wonderen in het land Zoan;b;=N*Zij dachten niet meer aan zijne hand, op dien dag toen Hij hen van de vijanden verloste;V:%N)Zij verzochten God altoos weder, en stelden den Heilige in Israël een perk.]93N(Zij vertoornden Hem zeer dikwijls in de woestijn, en ontrustten Hem in de woestijn.f8EN'want Hij was indachtig, dat zij vlees waren, een wind, die daarheen vaart en niet wederkomt. 79N&Maar Hij was barmhartig, en vergaf de misdaad en verdelgde hen niet, en wendde dikwijls zijnen toorn af, en deed niet zijnen gehelen toorn ontbranden;Z6-N%want hun hart was niet vast aan Hem, en zij waren niet getrouw aan zijn verbond.Y5+N$Doch zij vleiden Hem slechts met hunnen mond, en logen voor Hem met hunne tong;U4#N#en gedachten, dat God hun rots was, en God, de Allerhoogste, hun verlosser.Q3N"Als Hij hen doodde, zochten zij Hem, en keerden zich met ijver tot God,o2WN!Daarom liet Hij hen wegsterven, dat zij niets verkregen, en zij moesten hun leven lang geplaagd zijn._17N Maar boven dat alles zondigden zij nog meer, en geloofden niet bij al zijne wonderen.o0WNkwam Gods toorn over hen, en doodde de voornaamsten van hen, en sloeg de besten van Israël terneder.Q/NToen zij nu hunnen lust nog niet gestild hadden en zij er nog van aten,T.!NToen aten zij en werden verzadigd, en Hij liet hen hunnen lust bevredigen.A-}Nen liet ze vallen in hun leger, overal waar zij woonden.O,Nen liet vlees op hen regenen als stof, en vogels als zand aan de zee,h+INHij liet den Oostenwind waaien onder den hemel, en verwekte door zijne sterkte den Zuidenwind,?*yNZij aten engelen-brood; Hij zond hun spijs in menigte;H) Nen liet manna op hen regenen tot spijs, en gaf hun hemelbrood.P(NEn Hij gebood den wolken daarboven, en deed de deuren des hemels open,J' Nomdat zij niet geloofden aan God, en niet hoopten op zijne hulp.v&eNToen nu de Heer dat hoorde, ontstak Hij in toorn, en vuur ontbrandde over Jakob, en toorn kwam over Israël,%7NZie, Hij heeft wel de steenrots geslagen, dat de wateren vloeiden en beken stroomden; maar hoe kan Hij brood geven en aan zijn volk vlees beschikken?g$GNEn zij spraken tegen God en zeiden: Ja, zou God wel een tafel kunnen bereiden in de woestijn?J# Nen verzochten God in hun hart, begerend spijse naar hunnen lust.j"MNMaar nog gingen zij voort tegen hem te zondigen, en vertoornden den Allerhoogste in de woestijn,W!'Nen liet beken uit de steenrots vlieten, dat zij overvloeden als waterstromen.Z -NHij spleet de steenrotsen in de woestijn, en drenkte hen met water in overvloed,W'NHij leidde hen bij dag door een wolk, en bij nacht door een lichtgevend vuur.V%N Hij deelde de zee en liet hen er doorgaan, en stelde het water als een muur.X)N Voor hunner vaderen oog deed Hij wonderen in Egypteland, in het veld van Zoan.KN maar vergaten zijne daden en wonderen, welke Hij hun getoond had.U#N Zij onderhielden Gods verbond niet, en wilden naar zijne wet niet wandelen,iKN gelijk de kinderen van Efraïm, die geharnast den boog voerden, afvielen ten tijde des strijds.1Nen niet zouden zijn als hunne vaderen, een afvallig en ongehoorzaam geslacht, welks hart niet vast was, en welks geest niet getrouw bleef aan God;pYNen zij hunne hoop op God zouden stellen, en de daden Gods niet vergeten, en zijne geboden onderhouden,6eNopdat de nakomelingen die leren mochten, en de kinderen, die nog zouden geboren worden; en dat, wanneer die opgroeiden, zij die weder aan hunne kinderen verkondigen zouden,NHij richtte ene getuigenis op in Jakob, en gaf ene wet in Israël, welke Hij onzen vaderen gebood aan hunne kinderen bekend te maken,(INopdat wij ze niet verbergen zouden voor hunne kinderen, die namaals komen, verkondigende den roem des Heren, en zijne macht en wonderen, die Hij gedaan heeft.RNdie wij gehoord hebben en weten, en die onze vaders ons verhaald hebben,SNIk zal mijnen mond openen met dichtspreuken, en oude verhalen uitspreken,y mNEne onderwijzing van Asaf. Hoor, o mijn volk, naar mijne onderwijzing; neig uwe oren tot de redenen mijns monds.iKM(077-21) Gij leiddet uw volk gelijk ene kudde schapen, door de hand van Mozes en Aäron.s_M(077-20) Uw weg was in de zee, en uw pad in grote wateren, en men bespeurde echter uwen voet niet. M(077-19) Het donderde in den hemel; uwe bliksemstralen verlichtten den aardbodem; het aardrijk was ontzet en beefde er van.pYM(077-18) De dikke wolken stortten water uit, de wolken donderen, en de stralen vlogen daarheen.y kM(077-17) De wateren zagen U, o God, de wateren zagen U, en werden beangst; en de diepten werden beroerd.h IM(077-16) Gij hebt uw volk verlost door uwe macht, de kinderen van Jakob en Jozef. Sela.j MM(077-15) Gij zijt die God, die wonderen doet; Gij hebt uwe macht betoond onder de volken.d AM (077-14) God, uw weg is heilig: waar is zulk een machtig God, als Gij, o God, zijt?L M en overpeins al uwe werken, (077-13) en spreek van uw doen.hIM (077-12) Daarom gedenk ik aan de daden des Heren, ja ik gedenk aan uwe aloude wonderen,zmM (077-11) Maar echter sprak ik: Ik moet dit lijden; de rechterhand des Allerhoogsten kan alles veranderen.r]M (077-10) Heeft God vergeten genadig te zijn, en zijne barmhartigheid uit toorn toegesloten? Sela.a;M(077-9) Is het dan geheel uit met zijne goedheid, en heeft de belofte een einde?Z-M(077-8) Zal dan de Heer eeuwiglijk verstoten en geen genade meer betonen?taM(077-7) Ik denk des nachts aan mijn snarenspel, en spreek in mijn hart, en ik peins in mijn gemoed:LM(077-6) Ik denk aan den ouden tijd, aan de verledene jaren.dAM(077-5) Gij houdt mijne ogen wakende; ik ben zo onmachtig, dat ik niet spreken kan.veM(077-4) Als ik bedroefd ben, dan denk ik aan God; wanneer mijn hart in angst is, dan spreek ik. Sela.*MM(077-3) In den tijd van mijnen nood zoek ik den Heer; mijne hand is des nachts uitgestrekt en laat niet af, want mijne ziel wil zich niet laten troosten.~ !MEen psalm van Asaf, voor Jeduthun, om voor te zingen. (077-2) Ik roep met mijne stem tot God; tot God roep ik, en Hij verhoort mij.X})L die den vorsten den moed beneemt, en vreeselijk is voor de koningen der aarde.!|;L (076-12) Doet geloften en betaalt ze den Heer, uwen God, gij allen, die rondom Hem zijt; (076-13) brengt geschenken aan den Hooggeduchte,{{L (076-11) Wanneer mensen tegen U woeden, legt Gij eer in; en als zij nog meer woeden, zijt Gij ook nog toegerust.kzOL (076-10) wanneer God ten gerichte opstaat, om alle ellendigen op de aarde te helpen. Sela.tyaL(076-9) Wanneer Gij het oordeel laat horen van den hemel, zo verschrikt het aardrijk en wordt stil,`x9L(076-8) Gij zijt verschrikkelijk: wie kan voor U bestaan, als Gij toornig zijt?cw?L(076-7) Door uw schelden, o God van Jakob, zinken beide, wagen en paard, in slaap.v{L(076-6) De hoogmoedigen moeten beroofd worden en ontslapen, en al de krijgslieden moeten de handen laten zakken.OuL(076-5) Gij zijt heerlijker en machtiger dan het roofgebergte.gtGL(076-4) Aldaar verbreekt Hij de pijlen des boogs, schild, zwaard en oorlogstuig. Sela.Is Lin Salem is zijne tent, (076-3) en zijne woning op Sion.r LEen psalm, een lied van Asaf. op snarenspel, om voor te zingen. (076-2) God is in Juda bekend, in Israël is zijn naam heerlijk;qK (075-11) En ik wil alle geweld der goddelozen verbreken, maar het vermogen des rechtvaardigen zal verhoogd worden.]p3K (075-10) Maar ik wil het verkondigen eeuwiglijk, en den God van Jakob loven.'oGK(075-9) Want de Heer heeft een beker in de hand, met sterken wijn gevuld; Hij schenkt daaruit, en alle goddelozen moeten drinken en de hef uitslurpen.Tn!K(075-8) Want God is rechter, die dezen vernedert en genen verhoogt.m{Kdat het geen nood heeft, (075-7) noch uit het Oosten, noch uit het Westen, noch uit het gebergte in de woestijn.Zl-K(075-6) Verheft u dan niet zozeer op uwe macht, spreekt niet halsstarrig,okWK(075-5) Ik sprak tot de trotsen: Roemt zo niet; en tot de goddelozen: Verheft u niet op macht.ijKK(075-4) Het land beeft, en allen, die er in wonen; maar ik houd zijne zuilen vast. Sela.=iuK(075-3) Te zijner tijd zal ik recht oordelen.4h cKEen psalm, een lied van Asaf, omdat hij niet omkwam, om voor te zingen. (075-2) Wij loven U, God, wij loven U, en verkondigen uwe wonderen, dat uw naam zo nabij is.lgQJVergeet niet het geroep uwer vijanden; het razen uwer wederpartijders wordt hoe langer hoe groter.nfUJSta op, o God, en voer uwe zaak uit; gedenk aan den smaad, die U dagelijks van de dwazen wedervaart.ae;JLaat de geringe niet met schande weggaan, laat de armen en ellendigen uwen naam roemen.qd[JGedenk aan het verbond, want het land is overal jammerlijk overheerd, en de huizen zijn vol van geweld.}csJWil toch aan het gedierte de ziel uwer tortelduif niet geven, en de schaar uwer ellendigen niet zo geheel vergeten.ebCJZo gedenk toch daaraan, dat de vijand den Heer smaadt, en een dwaas volk uwen naam lastert.Ja JGij stelt aan elk land zijne grenzen; zomer en winter maakt Gij._`7JDag en nacht zijn de uwe; Gij maakt, dat zon en gesternten hunnen vasten loop hebben.U_#JGij laat fonteinen en beken ontspringen, Gij laat sterke stromen uitdrogen.b^=JGij verslaat de koppen der walvissen, en geeft ze tot spijs aan het volk in de woestijn.^]5J Gij verdeelt de zee door uwe kracht, en verbreekt de koppen der draken in het water;c\?J Maar God is mijn koning van ouds af, die alle hulp verleent, welke op de aarde geschiedt.f[EJ Waarom wendt gij uwe hand af? Trek uwe rechterhand uit uwen boezem, en maak er een eind aan!^Z5J Ach God, hoelang zal de wederpartij smaden? Zal de vijand uwen naam eeuwig lasteren?pYYJ Onze tekenen zien wij niet, en geen profeet predikt meer, en niemand is er bij ons, die weet hoe lang.fXEJZij zeggen in hun hart: Laat ons hen plunderen! Zij verbranden alle huizen Gods in het land.ZW-JZij verbranden uw heiligdom, zij ontwijden de woning uws naams tot de aarde toe.JV Jzij houwen al het beeldhouwwerk in stukken met bijlen en hamers.MUJMen ziet de opgeheven bijlen blinken, gelijk men in een woud houwt:UT#JUwe wederpartijders brullen in uwe huizen, zij zetten hunne afgoden daarin.mSSJHef uwe voeten op, tot hetgeen zo lang woest ligt, de vijand heeft alles vernield in het heiligdom.RJGedenk aan uwe gemeente, die Gij van ouds verworven en U tot een erfdeel verlost hebt, aan den berg Sion, waarop Gij woont.~Q wJEne onderwijzing van Asaf. God, waarom verstoot Gij ons zo geheel, en ontbrandt uw toorn tegen de schapen uwer weide? P IMaar dit is mijne vreugd, dat ik mij nabij God houd, en den Heere Heere tot mijn toeverlaat stel, om al uw doen te verkondigen.^O5IWant zie, wie van U wijken, zullen omkomen; Gij roeit allen uit, die van U afvallen.N{IAl ware het ook, dat mij lijf en ziel versmachtte, zo zijt Gij toch, o God, altijd de troost mijns harten en mijn deel.JM IWanneer ik slechts U heb, zo vraag ik niets naar hemel en aarde.RLIGij leidt mij naar uwen raad, en neemt mij eindelijk in heerlijkheid op.SKINochtans blijf ik steeds bij U, want gij houdt mij bij mijne rechterhand.KJItoen was ik een dwaas en moest als een redeloos dier voor U zijn.PIIMaar toen het mij in het harte leed deed, en mij in mijne nieren stak,aH;IAls een droom, wanneer men ontwaakt, zo maakt Gij, Heer, hun beeld in de stad versmaad.fGEIHoe worden zij zo plotseling vernietigd, zij gaan onder en nemen een einde met verschrikkingIF IWant Gij plaatst hen op gladde steilten, en stort hen tegronde.AE}Itotdat ik in Gods heiligdom ging, en lette op hun einde.ID IIk peinsde, of ik het begrijpen kon, maar het was mij te zwaar,CwIIk had ook schier zo gezegd als zij; maar neen, dan zou ik veroordeeld hebben al uwe kinderen, die ooit geweest zijn.PBIMaar ik ben geplaagd dagelijks, en mijne straf is iederen morgen daar.kAOI Zal het dan vergeefs zijn, dat mijn hart onbestrafbaar leeft, en ik mijne handen in onschuld was?T@!I Zie, zo zijn de goddelozen: zij zijn gelukkig in de wereld en worden rijk.X?)I Zij zeggen: Hoe zou God naar hen vragen, en de Allerhoogste op hen acht geven?^>5I Daarom valt hun het gemene volk toe, en zij lopen naar hen toe bij hopen, als water.v=eI Hetgeen zij spreken, dat moet als van den hemel gesproken zijn; wat zij zeggen, dat moet gelden op de aarde.b<=IZij achten alles voor niets, en spreken er kwaad van, en spreken en lasteren hoogmoedig.Z;-IHun persoon is opgeblazen als een gemeste buik; zij doen wat zij slechts denken.l:QIDaarom moet hunne trotschheid een kostelijk ding wezen en hunne vermetelheid moet welgedaan heten.c9?IZij zijn niet in ongeluk gelijk andere lieden, en worden niet als andere mensen geplaagd.P8IWant zij verkeren niet in doodsgevaar, maar staan vast als een paleis.k7OIWant het verdroot mij vanwege de roemzuchtigen, toen ik zag, dat het den goddelozen zo wél ging.  gL~m~}}B||'{{PzzOyy_xxxwwRvv uittt ssrr,qqZpppoo nn9m~mll-kk9jjTiinhhh!ggFffkf ee(ddfcccbb[aal``v__~_5^^<]]F\\>[[_[ZZ-YY)XXWWVV UU:TThSSS)RRYQQ)PP{P.OOYO NwNMMVLLeLKK'JJJ+II}IHH7GG>FFsFEE'DD>CC BB4AAU@@t???/>>>&===V= <<*;;|;::e:99-88h8 77R66^555G44333D22V2 11U100?//z/-..'--!,,T, ++Q***))((W''f&&&Q&%%f$$h$##K""M!!m Q|=jE)5 Z g $ q8q gGg[g/ En de zevende Engel bazuinde, en er geschiedden grote stemmen in den hemel, die zeiden: De koninkrijken der wereld zijn onzes Heren en zijns Christus geworden, en hij zal regeren van eeuwigheid tot eeuwigheid.?fy --Het tweede wee is weg: zie, het derde wee komt snel.Xe) En te dier ure ontstond er ene grote aardbeving, en het tiende deel der stad stortte in; en door de aardbeving werden zeven duizend mensen gedood, en de anderen verschrikten en gaven den God des hemels eer.d5 En zij hoorden ene grote stem van den hemel tot hen zeggen: Vaart herwaarts op! En zij voeren op ten hemel in ene wolk, en hunne vijanden zagen hen.$cA En na drie dagen en een halven voer de Geest des levens uit God in hen, en zij stonden op hunne voeten, en ene grote vrees viel op degenen, die hen zagen.9bk En die op de aarde wonen, zullen zich verblijden over hen, en in weelde leven, en elkander geschenken zenden; want deze twee profeten kwelden degenen, die op de aarde woonden.Ba} En sommigen van de volken en geslachten en talen en natiën zullen hunne dode lichamen zien, drie dagen en een halven, en zullen niet toelaten, dat hunne dode lichamen begraven worden.%`C En hunne dode lichamen zullen liggen op de straat der grote stad, die in geestelijken zin genoemd wordt Sodom en Egypte, alwaar ook hun Heer gekruisigd is._) En als zij hunne getuigenis geëindigd hebben, zal het dier, dat uit den afgrond opkomt, met hen strijden, en zal hen overwinnen en hen doden.m^S Dezen hebben macht den hemel te sluiten, opdat het niet regent in de dagen hunner profetering; en zij hebben macht over het water, om het te veranderen in bloed, en de aarde te slaan met allerlei plagen, zo dikwijls zij willen..]U En zo iemand hen wil beschadigen, zal er een vuur uit hunnen mond uitgaan en hunne vijanden verteren, en zo iemand hen wil beschadigen, die moet alzo gedood worden.`\9 Deze zijn de twee olijfbomen en de twee kandelaars, staande vóór den Heer der aarde.[w En ik zal aan mijne twee getuigen geven, dat zij profeteren zullen twaalfhonderd en zestig dagen, met zakken bekleed.-ZS Maar zonder het voorhof buiten den tempel uit, en meet het niet, want het is den heidenen gegeven, en de heilige stad zullen zij vertreden twee en veertig maanden.%Y E En mij werd een riet gegeven, aan ene meetroede gelijk; en de Engel stond en zeide: Sta op, en meet den tempel Gods, en het altaar, en die daarin aanbidden.mXS En hij zeide tot mij: Gij moet wederom profeteren over vele volken en natiën en talen en koningen.+WO En ik nam dat boekje uit de hand des Engels, en verslond het, en het was zoet in mijnen mond als honig, en toen ik het gegeten had, deed het mijnen buik krimpen.MV En ik ging heen tot den Engel, en zeide tot hem: Geef mij dat boekje. En hij zeide tot mij: Neem en verslind het; en het zal uwen buik doen krimpen, maar in uwen mond zal het zoet zijn als honig.8Ui En ik hoorde de stem van den hemel wederom met mij spreken, en zeggen: Ga heen, neem het geopende boekje, dat in de hand van den Engel is, die op de zee en op de aarde staat.AT{ maar in de dagen van de stem des zevenden Engels, als hij bazuinen zal, zal voleindigd worden de verborgenheid Gods, gelijk Hij verkondigd heeft aan zijne dienstknechten, de profeten.NS en zwoer bij Hem, die van eeuwigheid tot eeuwigheid leeft, die den hemel geschapen heeft en wat daarin is, en de aarde en wat daarop is, en de zee en wat daarin is, dat er geen tijd meer zijn zal;lRQ En de Engel, dien ik zag staan op de zee en op de aarde, hief zijne rechterhand op naar den hemel,_Q7 En toen de zeven donderslagen hunne stemmen gesproken hadden, wilde ik schrijven; toen hoorde ik ene stem van den hemel tot mij zeggen: Verzegel hetgeen de zeven donderslagen gesproken hebben, en schrijf dat niet.~Pu en hij riep met ene grote stem, gelijk een leeuw brult. En als hij riep, verhieven zeven donderslagen hunne stemmen.O en hij had in zijne hand een boekje, dat geopend was; en hij zette zijnen rechtervoet op de zee, en den linker op de aarde,LN  Ik zag een anderen sterken Engel van den hemel afkomen, die was met ene wolk bekleed, en met een regenboog op zijn hoofd, en zijn aangezicht was als de zon, en zijne voeten waren als vuurpilaren,uM ede verborgenheid der zeven sterren, welke gij gezien hebt in mijne rechterhand, en de zeven gouden kandelaren: De zeven sterren zijn de Engelen der zeven gemeenten, en de zeven kandelaren, welke gij gezien hebt, zijn de zeven gemeenten.VL 'Schrijf wat gij gezien hebt, en hetgeen is, en hetgeen hierna geschieden zal,K en de levende; en ik was dood, en zie, ik ben levend van eeuwigheid tot eeuwigheid; en ik heb de sleutels van den dood en het dodenrijk./J YEn toen ik hem zag, viel ik neder voor zijne voeten als een dode, en hij leide zijne rechterhand op mij, en zeide tot mij: Vrees niet; ik ben de eerste en de laatste,%I Een hij had zeven sterren in zijne rechterhand; en uit zijnen mond ging een scherp tweesnijdend zwaard; en zijn aangezicht lichtte als de zon in hare kracht.zH oen zijne voeten waren als blinkend koper, dat in den oven gloeit, en zijne stem als het geruis van grote wateren;oG YZijn hoofd en zijn haar was wit gelijk witte wol, gelijk sneeuw, en zijne ogen waren als ene vuurvlam;F 9 en in het midden der zeven kandelaren enen, die was gelijk eens mensen zoon, gekleed met een lang gewaad, en omgord om de borst met een gouden gordel.E  En ik keerde mij om, om te zien naar de stem, die met mij sprak; en toen ik mij omkeerde, zag ik zeven gouden kandelaren, D ; die zeide: Ik ben de Alpha en de Omega, de eerste en de laatste; en hetgeen gij ziet, schrijf dat in een boek, en zend het aan de gemeenten in Azië, namelijk naar Efeze, en naar Smyrna, en naar Pergamus, en naar Thyatíra, en naar Sardes, en naar Filadelfía, en naar Laodicéa.kC Q Ik was in den Geest, op den dag des Heren, en hoorde achter mij ene grote stem als van ene bazuin,^B 7 Ik, Johannes, die ook uw broeder en medegenoot ben in de droefenis en in het rijk en in de lijdzaamheid van Jezus Christus, was op het eiland, Patmos genaamd, om het woord Gods en de getuigenis van Jezus Christus.}A uIk ben de Alpha en de Omega, het begin en het einde, zegt God de Heer, die is en die was en die komt, de Almachtige.$@ CZie, hij komt met de wolken, en alle ogen zullen hem zien, ook die hem doorstoken hebben; en alle geslachten der aarde zullen over hem weeklagen. Ja, amen.? en ons tot koningen en priesters heeft gemaakt voor God, zijnen Vader, hem zij de eer en de kracht, van eeuwigheid tot eeuwigheid! Amen.P> en van Jezus Christus, die de getrouwe getuige is, en de eerstgeborene van de doden, en de beheerser der koningen op de aarde. Hem, die ons heeft liefgehad en gewassen van onze zonden met zijn bloed,0= [Johannes aan de zeven gemeenten in Azië. Genade zij met u en vrede van Hem, die is en die was en die komen zal, en van de zeven Geesten, die vóór zijnen troon zijn,< Zalig is hij, die leest, en zijn zij, die horen de woorden der profetie, en bewaren hetgeen daarin geschreven is; want de tijd is nabij.k; Qdie betuigd heeft het woord Gods, en de getuigenis van Jezus Christus, en al wat hij gezien heeft.f: IDit is de openbaring van Jezus Christus, welke God hem gegeven heeft, om aan zijne knechten te tonen wat weldra geschieden moet; en hij heeft haar te kennen gegeven en gezonden door zijnen Engel aan zijnen knecht Johannes;s9_c Verhoogt den Heer onzen God, en buigt u neder voor zijnen heiligen berg, want de Heer onze God is heilig.i8KcHeer onze God, Gij verhoordet hen; Gij, God, vergaaft hun, maar straftet nochtans hun vergrijp.o7WcHij sprak met hen in ene wolkkolom; zij onderhielden zijne getuigenissen en geboden, die Hij hun gaf.6+cMozes en Aäron waren onder zijne priesters, en Samuël onder degenen, die zijnen naam aanriepen; zij riepen tot den Heer en Hij verhoorde hen.\51cVerheft den Heer onzen God, buigt u neder voor zijne voetbank; want Hij is heilig. 4 cIn het rijk van dezen koning heeft men het recht lief. Gij geeft vroomheid, Gij verordent gericht en rechtvaardigheid in Jakob.A3}cMen prijze uw groten en wonderbaren naam, die heilig is.F2cDe Heer is groot te Sion, en hoogverheven boven alle volken.g1 IcDe Heer is koning, daarom beven de volken; Hij zit op cherubim; daarom beweegt zich de wereld.0b voor den Heer, want Hij komt om het aardrijk te richten: Hij zal den aardbodem richten met rechtvaardigheid, en de volken met recht.N/bDat de waterstromen een vrolijk geluid maken, en alle bergen juichenJ. bDe zee bruise en wat er in is, de aardbodem en wie daarop wonen.G-bmet trompetten en bazuinen; juicht voor den Heer, den koning.G,bLooft den Heer met harpen, met harpen en allerlei snarenspel,A+}bJuicht den Heer, gij ganse aarde, zingt, roemt en looft.*ybHij gedenkt aan zijne genade en trouw jegens het huis van Israël; alle einden der wereld zien het heil van onzen God._)7bDe Heer laat zijn heil verkondigen; voor de volken openbaart Hij zijne gerechtigheid. ( bEen psalm. Zingt den Heer een nieuw lied, want Hij doet wonderen; Hij overwint met zijne rechterhand en met zijnen heiligen arm.^'5a Gij rechtvaardigen, verheugt u in den Heer, en dankt Hem en prijst zijne heiligheid.b&=a Voor den rechtvaardigen moet het licht altoos opgaan, en vreugd voor de vromen van hart. % a Gij, die den Heer bemint, haat het kwade: Hìj bewaart de zielen zijner heiligen, uit de hand der goddelozen zal hij ze redden.f$Ea Want Gij, Heer, zijt de Allerhoogste in alle landen, Gij zijt ver verheven boven alle goden.g#GaSion hoort het en is verblijd, en de dochters van Juda zijn vrolijk, Heer, over uwe regering.s"_aSchamen moeten zich allen, die beelden dienen, en zich op afgoden beroemen; aanbidt Hem, gij goden allen!T!!aDe hemelen verkondigen zijne gerechtigheid, en alle volken zien zijne eer.U #aBergen smelten weg als was voor den Heer, voor den heerser der ganse aarde.\1aZijne bliksemstralen lichten op den aardbodem, het aardrijk ziet ze en verschrikt.FaVuur gaat voor Hem uit, en steekt rondom zijne vijanden aan.nUaWolken en donkerheid zijn rondom Hem, gerechtigheid en gericht zijn de grondvesten van zijnen troon.W )aDe Heer is koning; dat de aarde zich verblijde, en alle eilanden vrolijk zijn.#` want Hij komt, ja Hij komt om het aardrijk te richten: Hij zal den aardbodem richten met rechtvaardigheid, en de volken met zijne waarheid.hI` Het veld zij vrolijk en al wat daarop is, en laat alle bomen in het woud roemen voor den Heer;X)` De hemel verheuge zich en de aarde zij vrolijk, de zee bruise en wat er in is.%C` Zegt onder de volken, dat de Heer koning is en zijn rijk bereid heeft, zover de wereld is, dat het blijven zal; en Hij richt de volken in rechtvaardigheid.I ` Aanbidt den Heer in heilig sieraad; de gehele wereld vreze Hem.eC`Brengt herwaarts den Heer de eer zijns naams, brengt geschenken en komt in zijne voorhoven.X)`Gij volken, brengt herwaarts den Heer, brengt herwaarts den Heer eer en macht.dA`Majesteit en heerlijkheid zijn voor zijn aangezicht, sterkte en sieraad in zijn heiligdom.X)`Want alle goden der volken zijn afgoden, maar de Heer heeft den hemel gemaakt.N`Want de Heer is groot en zeer te loven, wonderbaar boven alle goden.P`Vermeldt onder de volken zijne eer, onder alle natiën zijne wonderen.]3`Zingt den Heer en looft zijnen naam; predikt den enen dag na den anderen zijn heil.H `Zingt den Heer een nieuw lied, zingt den Heer, gij ganse aarde.O_ zodat Ik zwoer in Mijnen toorn: Zij zullen tot mijne rust niet komen. %_ Veertig jaar had Ik moeite met dit volk, en sprak: Het zijn lieden, wier hart altoos den doolweg wil, en die mijne wegen niet willen kennen;R _ waar uwe vaderen Mij verzochten en beproefden, maar ook mijn werk zagen.` 9_verhardt uwe harten niet, gelijk te Meriba geschiedde, gelijk te Massa in de woestijn, w_Want Hij is onze God, en wij zijn het volk zijner weide en de schapen zijner kudde. Heden, daar gij zijne stem hoort,c ?_Komt, laat ons aanbidden en knielen, en nedervallen voor den Heer, die ons gemaakt heeft.[/_Zijn is de zee, en Hij heeft ze gemaakt; en zijne handen hebben het droge bereid.]3_Want in zijne hand is wat de aarde draagt, en de hoogten der bergen zijn ook zijne.N_Want de Heer is een groot God, en een groot koning boven alle goden.`9_Laat ons met lofgezang voor zijn aangezicht komen, en met snarenspel voor Hem juichen!g I_Komt herwaarts, laat ons den Heer vrolijk loven, en juichen den rotssteen onzes heils ter eer.^en Hij zal hun onrecht op hen doen wederkeren, en zal hen om hunne boosheid verdelgen; de Heer onze God zal hen verdelgen.R^Maar de Heer is mijne beschutting, mijn God is de rots mijner toevlucht;]3^Zij rusten zich toe tegen de ziel des rechtvaardigen en verdoemen onschuldig bloed.[/^Gij verenigt u immers nooit met den zetel der gruwelen, die de wet kwalijk duidt.a;^Ik had vele bekommernissen in mijn hart, maar uwe vertroostingen verkwikten mijne ziel.\~1^Ik sprak: Mijn voet heeft gestruikeld, maar uwe genade, o Heer, hield mij staande.`}9^Ware de Heer mij niet te hulp gekomen, mijne ziel zou reeds in het stille graf rusten.r|]^Wie staat mij bij tegen de boosdoeners, wie treedt in mijne plaats tegen de werkers der ongerechtigheid?Z{-^maar recht moet altijd recht blijven, en alle vromen harten zullen het navolgen.Pz^Want de Heer zal zijn volk niet verstoten, noch zijn erfdeel verlaten;ay;^ opdat hij rust hebbe, als het kwalijk gaat, totdat den goddelozen de kuil bereid wordt.Zx-^ Welgelukzalig is hij, dien Gij, o Heer, kastijdt en dien Gij leert door uwe wet,Bw^ De Heer kent de gedachten der mensen, dat zij ijdel zijn.dvA^ Die de volken kastijdt, zou die niet straffen, Hij, die de mensen leert hetgeen zij weten?fuE^ Die het oor geplant heeft, zou die niet horen? Die het oog gemaakt heeft, zou die niet zien?rt]^Geeft toch acht, o gij onverstandigen onder het volk; en gij dwazen, wanneer zult gij verstandig worden?Hs ^en zeggen: De Heer ziet het niet, en Jakobs God telt het niet.Er^Weduwen en vreemdelingen vermoorden zij, en doden de wezen,9qm^Heer, zij verslaan uw volk en plagen uw erfdeel.Fp^en trotschelijk spreken, en alle kwaaddoeners zich beroemen?]o3^Hoelang nog zullen de goddelozen, o Heer, hoelang nog zullen de goddelozen snoeven,Wn'^Verhef u, gij Rechter der wereld, vergeld den hoovaardigen wat zij verdienen.Im ^Heere God, wiens de wraak is, God, wiens de wraak is, verschijn.Ml]Uw woord is ene rechte leer, heiligheid is het sieraad van uw huis,fkE]De baren der zee zijn groot, en bruisen geweldig; maar de Heer, hoogverheven, is nog groter.j]De waterstromen verheffen, o Heer, de waterstromen verheffen hun bruisen; de waterstromen verheffen hunne stuivende golven.Ai}]Van den beginne af staat uw troon vast; Gij zijt eeuwig.h )]De Heer is koning en heerlijk versierd; de Heer is versierd en heeft een rijk begonnen, zover de wereld is, en toebereid, dat het zal blijven.mgS\om te vermelden, (092-16) dat de Heer onberispelijk is: mijne rots, in wien geen onrecht is.jfM\(092-15) En of zij al oud worden, zij zullen nochtans bloeien, vruchtbaar en sappig zijn,leQ\ (092-14) Wie in het huis des Heren geplant zijn, zullen bloeien in de voorhoven onzes Gods.xdi\ (092-13) De rechtvaardige zal groeien als een palmboom, hij zal wassen gelijk een ceder op den Libanon.c-\ (092-12) En mijn oog zal zijnen lust zien aan mijne vijanden, en mijn oor zal zijnen lust horen aan de bozen, die zich tegen mij stellen.{bo\ (092-11) Maar mijn hoorn zal verhoogd worden als die van een eenhoorn, en ik ben met verse olie overgoten. a \ (092-10) Want zie, uwe vijanden, o Heer, zie, uwe vijanden zullen omkomen; en alle kwaaddoeners moeten verstrooid worden.V`%\(092-9) Maar Gij, o Heer, zijt de Allerhoogste, en blijft eeuwiglijk._\(092-8) de goddelozen groeien als het gras, en alle kwaaddoeners bloeien, totdat zij verdelgd worden in eeuwigheid._^7\(092-7) Een verstandeloze beseft dit niet, en een dwaas slaat er geen acht op:\]1\(092-6) Heer, hoe groot zijn uwe werken, hoe grondeloos diep uwe gedachten!u\c\(092-5) Want, Heer, Gij laat mij vrolijk zingen van uwe werken, en ik roem van de daden uwer handen.N[\op de tien snaren en de luit, (092-4) met den klank der harp.WZ'\(092-3) des morgens uwe genade en des nachts uwe trouw te verkondigen,Y -\Een psalm, een lied voor den sabbatdag. (092-2) Het is een kostelijk ding den Heer te danken, en uwen naam lof te zingen, o Allerhoogste;OX[Ik zal hem verzadigen met een lang leven, en zal hem mijn heil tonen.W}[Hij roept Mij aan, dus wil Ik hem verhoren; Ik ben bij hem in den nood, Ik zal hem daaruit verlossen en tot eer brengen.hVI[Hij begeert Mij, dus wil Ik hem uithelpen; hij kent mijnen naam, daarom wil Ik hem beschutten.VU%[ Op leeuwen en adders zult gij treden, en jonge leeuwen en draken vertrappen.PT[ dat zij u op de handen dragen, en gij aan geen steen uwe voeten stoot.YS+[ Want Hij heeft voor u zijn Engelen bevolen, dat zij u behoeden op al uwe wegen;LR[ u zal geen kwaad ontmoeten, en geen plaag zal tot uwe hut genaken.KQ[ Want de Heer is uw toeverzicht, de Allerhoogste is uwe toevlucht:kPO[Ja, gij zult met uwe ogen uwen lust zien, en aanschouwen, hoe het den goddelozen vergolden wordt.mOS[Of er al duizend vallen aan uwe zijde, en tien duizend aan uwe rechterhand, het zal u niet treffen.ZN-[voor de pest, die in het duister waart, voor de ziekte, die op den middag woedt.cM?[dat gij niet vrezen zult voor den schrik des nachts, voor de pijlen, die bij dag vliegen,L[Hij zal u met zijne wieken dekken, en uw toeverzicht zal zijn onder zijne vleugelen; zijne trouw is u tot scherm en schild,QK[Want Hij redt u uit den strik des jagers, en van de verderfelijke pest.YJ+[die zegt tot den Heer: Mijn toeverlaat en mijn burg, mijn God, op wien ik hoop.kI Q[Wie onder de bescherming des Allerhoogsten gezeten is, en onder de schaduw des Almachtigen blijft,HZEn de Heer, onze God, zij ons goedgunstig, en bevordere het werk onzer handen bij ons; ja, het werk onzer handen moge Hij bevorderen!JG ZToon aan uwe knechten uwe werken, en uwe eer aan hunne kinderen.oFWZVerblijd ons nu weder naar de dagen, dat Gij ons geplaagd hebt, naar de jaren, dat wij ongeluk leden.^E5ZVervul ons vroeg met uwe gunst, zo willen wij roemen en vrolijk zijn ons leven lang.ID Z Heer, keer U toch weder tot ons, en wees uwen knechten genadig.ECZ Leer ons alzo onze dagen tellen, dat wij verstandig worden.aB;Z Maar wie gelooft het, dat Gij zo toornig zijt, en wie vreest voor deze uwe grimmigheid?CAZ Ons leven duurt zeventig jaren: zo het hoog komt, zijn het tachtig jaren; en als het kostelijk geweest is, is het moeite en arbeid geweest; want het vaart snel weg, als vlogen wij heen.d@AZ Zo gaan al onze dagen daarheen in uwen toorn, wij brengen onze jaren door als een gesprek.j?MZWant onze misdaden stelt Gij U voor ogen, onze heimelijke zonden in het licht van uw aangezicht.^>5ZHet is uw toorn, dat wij zo vergaan, en uwe gramschap, dat wij zo verschrikt worden.\=1Zdat vroeg bloeit en schielijk verwelkt, en des avonds afgesneden wordt en verdort.m<SZGij laat hen heenvaren als een stroom, en zij zijn gelijk een slaap, als gras dat spoedig verwelkt,j;MZWant duizend jaren zijn voor U gelijk de dag van gisteren, die voorbij is, en als ene nachtwaak.Q:ZGij doet de mensen sterven, en spreekt: Komt weder, gij mensenkinderen.y9kZEer de bergen werden, en de aarde en de wereld geschapen waren, zijt Gij, o God, van eeuwigheid tot eeuwigheid._8 9ZEen gebed van Mozes, den man Gods. Heere God, Gij zijt onze toevlucht immer en altoos.j7M (09-21) Geef hun, Heer, een meester, opdat de volken erkennen, dat zij mensen zijn. Sela.{6o (09-20) Heer, sta op, opdat de mensen de overhand niet krijgen: laat alle volken voor U geoordeeld worden.5 (09-19) Want Hij zal den arme niet eeuwiglijk vergeten, en de hoop der ellendígen zal niet voor altijd verloren zijn.i4K (09-18) Och, dat de goddelozen ten afgrond mochten varen, alle volken, die God vergeten!3 (09-17) Zo erkent men, dat de Heer recht doet; de goddeloze is verstrikt in het werk zijner handen. [Tussenspel]. Sela.2 (09-16) De volken zijn gezonken in den kuil, dien zij toebereid hadden, hun voet is gevangen in het net, dat zij gesteld hadden.x1i (09-15) opdat ik al uwen lof vermelde in de poorten der dochter van Sion, en vrolijk zij over uwe hulp.0 (09-14) Heer, wees mij genadig, zie mijne ellende aan onder de vijanden, Gij, die mij verheft uit de poorten des doods;s/_ (09-13) Want Gij gedenkt aan hen, en vraagt naar hun bloed; Hij vergeet het geroep der armen niet.a.; (09-12) Looft den Heer, die te Sion woont, verkondigt onder de volken zijn doen.k-O (09-11) Daarom hopen op U wie uwen naam kennen, want Gij, Heer, verlaat niet wie U zoeken.Z,- (09-10) De Heer is de beschutting des armen, ene beschutting in den nood.t+a (09-9) Hij zal den aardbodem richten met rechtvaardigheid, en zal de volken regeren rechtmatiglijk.c*? (09-8) Maar de Heer blijft eeuwiglijk, Hij heeft zijnen troon bereid ten gerichte.) (09-7) De zwaarden des vijands hebben een einde, de steden hebt Gij omgekeerd, hunne gedachtenis is omgekomen met hen.x(i (09-6) Gij scheidt de volken en brengt de goddelozen om; hunnen naam verdelgt Gij altoos en eeuwiglijk.q'[ (09-5) Want Gij voert mijn recht en mijne zaak uit; Gij zit op den troon, rechtvaardige rechter.}&s (09-4) dat Gij mijne vijanden achterwaarts gedreven hebt, zij zijn gevallen en omgekomen voor uw aangezicht.^%5 (09-3) Ik verheug mij en ben vrolijk in U, en loof uwen naam, o Allerhoogste,$  Een psalm van David, van de schone jeugd, om voor te zingen. (09-2) Ik dank den Heer van ganser harte, en verhaal al uwe wonderen.E#Y4(089-53) Geloofd zij de Heer eeuwiglijk. Amen, amen.l"QY3(089-52) Heer, uwe vijanden smaden, met welken zij smaden de voetstappen van uwen gezalfde.!Y2(089-51) Gedenk, Heer, aan den smaad uwer knechten, die ik draag in mijnen boezem van zovele volken; met welken U,k OY1(089-50) Heer, waar is uwe vorige genade, welke Gij aan David gezworen hebt bij uwe trouw?}Y0(089-49) Waar is iemand, die leeft en den dood niet ziet, die zijne ziel kan redden uit de macht des grafs? Sela.ucY/(089-48) Gedenk toch hoe kort mijn leven is; waarom zoudt Gij alle mensen vergeefs geschapen hebben?r]Y.(089-47) Heer, hoelang zult Gij u zo geheel verbergen, en uwe gramschap als een vuur doen blaken?Z-Y-(089-46) Gij verkort den tijd zijner jeugd, en bedekt hem met hoon. Sela.W'Y,(089-45) Gij verstoort zijne reinheid en werpt zijnen troon ter aarde.ucY+(089-44) Ook hebt Gij de kracht zijns zwaards weggenomen, en laat hem niet overwinnen in den strijd.lQY*(089-43) Gij verhoogt de rechterhand zijner wederpartijders, en verheugt al zijne vijanden.eCY)(089-42) Allen, die voorbijgaan, beroven hem; hij is zijn naburen ten spot geworden.Z-Y((089-41) Gij verscheurt al zijne muren, en laat zijne vestingen afbreken.`9Y'(089-40) Gij versmaadt het verbond uws knechts, en werpt zijne kroon ter aarde.a;Y&(089-39) Maar nu verstoot en verwerpt Gij uwen gezalfde, en zijt toornig op hem.|qY%(089-38) Gelijk de maan zal hij eeuwiglijk bevestigd zijn, en als de getuige in de wolken gewis zijn. Sela.Z-Y$(089-37) Zijn zaad zal eeuwig zijn, en zijn troon voor Mij gelijk de zon.b=Y#(089-36) Ik heb eens gezworen bij mijne heiligheid: Ik zal aan David niet liegen.q[Y"(089-35) Ik zal mijn verbond niet ontheiligen, en niet veranderen wat uit mijnen mond gegaan is.pYY!(089-34) Maar mijne genade zal Ik niet van hem wenden, en mijne waarheid niet tot leugen maken.c?Y (089-33) zo zal ik hunne zonde met de roede bezoeken, en hunne misdaad met plagen.fEY(089-32) indien zij mijne inzettingen ontheiligen en mijne gebodene niet onderhouden,l QY(089-31) Maar indien zijne kinderen mijne wet verlaten en naar mijne rechten niet wandelen,o WY(089-30) Ik zal hem eeuwiglijk zaad geven, en zijnen troon onderhouden, zolang de hemel duurt.u cY(089-29) Ik zal mijne genade voor hem eeuwiglijk behouden, en mijn verbond met hem zal vast blijven.i KY(089-28) En Ik zal hem tot eersten zoon maken, den hoogsten onder de koningen der aarde.h IY(089-27) Hij zal mij noemen: Gij zijt mijn Vader, mijn God en mijn rots, die mij helpt.ucY(089-26) Ik zal zijne hand uitstrekken tot aan de zee, en zijne rechterhand tot aan de grote rivier.|qY(089-25) En mijne waarheid en genade zullen bij hem zijn, en zijn hoorn zal in mijnen naam verhoogd worden.pYY(089-24) Maar Ik zal zijne wederpartijders slaan voor hem uit, en wie hem haten, zal Ik plagen.xiY(089-23) De vijanden zullen hem niet overweldigen, en de onrechtvaardigen zullen hem niet onderdrukken.dAY(089-22) Mijne hand zal hem bestendig ondersteunen, en mijn arm zal hem versterken.iKY(089-21) Ik heb mijnen knecht David gevonden, Ik heb hem gezalfd met mijne heilige olie.6eY(089-20) In dien tijd spraakt Gij in een gezicht tot uwen heilige, en zeidet: Ik heb een held verwekt, die helpen zal; Ik heb een uitverkorene uit het volk verhoogd;Y+Y(089-19) De Heer is ons schild, en de Heilige in Israël is onze koning.q[Y(089-18) Want Gij zijt de roem hunner sterkte, en door uwe genade zult Gij onzen hoorn verhogen.r]Y(089-17) Zij zullen zich dagelijks in uwen naam verheugen, en in uwe gerechtigheid heerlijk zijn.}~sY(089-16) Welgelukzalig is het volk, dat juichen kan! Heer, zij zullen in het licht uws aangezichts wandelen.}}Y(089-15) Gerechtigheid en gericht zijn de grondvesten van uwen troon, genade en waarheid zijn voor uw aangezicht.d|AY (089-14) Gij hebt een machtigen arm; sterk is uwe hand, en uwe rechterhand is hoog.e{CY (089-13) Noorden en Zuiden hebt Gij geschapen; Tabor en Hermon juichen in uwen naam.gzGY (089-12) Hemel en aarde zijn de uwe; Gij hebt den aardbodem gegrond, en wat daarop is.cy?Y (089-11) Gij veldet Raheb neer, Gij verstrooidet uwe vijanden door uw sterken arm.ixKY (089-10) Gij heerst over de woede der zee; Gij stilt hare baren, als zij zich verheffen.gwGY(089-9) Heer, God Zebaôth, wie is als Gij, een machtig God, en uwe trouw is rondom U!}vsY(089-8) God is zeer machtig in de vergadering der heiligen, en wonderbaar boven allen, die rondom Hem staan.uY(089-7) Want wie kan in den hemel den Heer gelijk geacht worden, en onder de zonen der goden den Heer gelijk zijn?vteY(089-6) De hemelen zullen, o Heer, uwe wonderen prijzen, en uwe waarheid in de gemeente der heiligen.dsAY(089-5) Ik zal u eeuwiglijk raad geven, en uwen troon bouwen immer en altoos. Sela.vreY(089-4) Ik heb een verbond gesloten met mijnen uitverkorene, Ik heb aan mijnen knecht David gezworen:q1Y(089-3) Want dus spreek ik: Er zal ene eeuwige genade opgaan, en Gij zult uwe waarheid getrouwelijk houden in den hemel, [zeggende]:2p _YEne onderwijzing van Ethan, den Ezrahiet. (089-2) Ik wil zingen van de genade des Heren eeuwiglijk, en zijne waarheid verkondigen met mijnen mond immer en altoos. oX(088-19) Gij maakt, dat mijne vrienden en metgezellen en mijne bekenden zich verre van mij begeven wegens zulk ene ellende.]n3X(088-18) Zij omgeven mij dagelijks als water, en omringen mij alle tegelijk.Wm'X(088-17) Uwe gramschap gaat over mij, uwe verschrikkingen drukken mij.l{X(088-16) Ik ben ellendig en machteloos, dat ik zo verstoten ben; ik tors al uwe verschrikkingen en ben wanhopig.fkEX(088-15) Waarom, o Heer, verstoot Gij mijne ziel, en verbergt uw aangezicht voor mij?]j3X (088-14) Maar ik roep tot U, o Heer, en mijn gebed komt elken morgen voor U.iX (088-13) Zullen dan uwe wonderen in de duisternis bekend worden, en uwe gerechtigheid in het land der vergetelheid?ch?X (088-12) Zal men in de graven uwe goedheid vermelden, en uwe trouw in het verderf?rg]X (088-11) Zult Gij dan aan doden wonderen doen, of zullen de gestorvenen opstaan en U loven? Sela.fX (088-10) Mijne gedaante is jammerlijk van ellende; ik roep U, o Heer, dagelijks aan, ik breid mijne handen tot U uit.meSX(088-9) Mijne vrienden hebt Gij van mij verwijderd, ik lig gevangen en kan er niet uitkomen.bd=X(088-8) Uwe gramschap drukt mij, en Gij overstroomt mij met al uwe vloeden. Sela.gcGX(088-7) Gij hebt mij nederwaarts in den kuil gelegd, in de duisternis en in de diepte.+bOXik lig onder de doden verlaten als de verslagenen, (088-6) of die in het graf liggen, aan welke Gij niet meer denkt, en die van uwe hand afgezonderd zijn.qa[X(088-5) Ik ben geacht als degenen, die ten grave dalen, ik ben als een man, die geen hulp heeft,W`'X(088-4) Want mijne ziel is vol jammer en mijn leven is nabij het graf.W_'Xlaat mijn gebed voor U komen, (088-3) neig uwe oren tot mijn geschrei.Z^ /XEen psalm, een lied voor de kinderen van Korach, om voor te zingen; van de zwakheid der ellendigen; ene onderwijzing van Heman den Ezrahiet. (088-2) Heere God, mijn Heiland, ik roep dag en nacht voor U:Q]WEn de zangers, zowel als de reien, zullen allen in u zingen om beurten.[\/WDe Heer zal tellen, als Hij de volken opschrijft: deze zijn aldaar geboren. Sela. ~}}|\{{Yzyy9xxPwvuu2tssIrrq)pSonn>mmlQl(kajjihfgffeedd/cfbbAae`__.^Z]])\O[ZZjZXX\WWVJUiTTCSSRLQPPmOOVNN8MMLyKK3JII*HH,GRFFHEDD]CBB9A@??>o=='<;;z:998776\55X4z332i1009/..+--$,0+*)((a'&&%%m$$#"!!% !^) gw,S?k. { 3 / j ^ I X+C:%m En de duivel, die hen verleidde, werd geworpen in den vuuren zwavelpoel, waar het dier en de valse profeet waren; en zij zullen gepijnigd worden dag en nacht, eeuw sn eeuw uit.0$Y En zij trokken op over de gehele breedte der aarde, en omringden het heirleger der heiligen en de geliefde stad; en vuur viel van God uit den hemel, en verteerde hen.8#ien hij zal uitgaan om de volken te verleiden, die aan de vier hoeken der aarde zijn, Gog en Magog, om hen te vergaderen tot den strijd, wier getal is als het zand aan de zee.r"]En wanneer die duizend jaren zullen geëindigd zijn, zal de satan uit zijne gevangenis ontbonden worden,O!Zalig en heilig is hij, die deel heeft aan de eerste opstanding; over dezulken heeft de tweede dood geen macht, maar zij zullen priesters van God en Christus zijn, en met hem regeren duizend jaren. wMaar de andere doden werden niet weder levend, totdat de duizend jaren geëindigd waren. Dit is de eerste opstanding.iKEn ik zag tronen; en hun, die daarop zaten, werd het oordeel gegeven. En ik zag de zielen dergenen, die omgebracht waren om de getuigenis van Jezus en om het woord Gods, en die het dier noch het beeld des diers aangebeden, noch zijn merkteken ontvangen hadden aan hun voorhoofd en op hunne hand; en zij leefden en regeerden met Christus duizend jaren.q[en wierp hem in den afgrond, en sloot hem daarin, en verzegelde dien boven hem, opdat hij de volken niet meer verleiden zou, totdat de duizend jaren zouden voleindigd zijn; en daarna moet hij voor een kleinen tijd ontbonden worden.nUEn hij greep den draak, de oude slang, die de duivel en de satan is, en bond hem voor duizend jaren,t cEn ik zag een Engel van den hemel dalen, die had den sleutel des afgronds en ene grote keten in zijne hand.FWie oren heeft, die hore wat de Geest tot de gemeenten zegt.+Qen ik zal hem de morgenster geven. 9en hij zal hen weiden met een ijzeren staf, en als pottebakkers-vaten zal hij hen vermorzelen, gelijk ook ik van mijnen Vader die macht ontvangen heb;lQEn wie overwint en mijne werken houdt tot het einde toe, dien zal ik macht geven over de heidenen,6gDoch houdt wat gij hebt, totdat ik zal komen.MMaar tot ulieden zeg ik, tot de overigen die te Thyatíra zijn, zovelen deze leer niet hebben, en de diepten des satans niet gekend hebben gelijk zij zeggen: Ik zal geen anderen last op u werpen.@yEn hare kinderen zal ik den dood doen sterven, en alle gemeenten zullen gewaarworden, dat ik het ben, die nieren en harten onderzoek; en ik zal aan elk onder u geven naar uwe werken.Zie, ik werp haar op een krankbed, en wie met haar overspel bedrijven, in grote droefenis, zo zij geen boete doen voor hunne werken.mSEn ik heb haar tijd gegeven, opdat zij boete zou doen voor hare hoererij, doch zij doet geen boete.:mMaar ik heb tegen u, dat gij de vrouw Izébel, die zegt, dat zij ene profetes is, laat leren en mijne dienstknechten verleiden om hoererij te bedrijven en afgodenoffer te eten.Ik weet uwe werken, en uwe liefde, en uwen dienst, en uw geloof, en uwe lijdzaamheid, en dat gij hoe langer hoe meer doet. 9En schrijf aan den Engel der gemeente te Thyatíra: Dit zegt de Zoon Gods, die ogen heeft als ene vuurvlam en wiens voeten zijn gelijk blinkend koper:  Wie oren heeft, die hore wat de Geest tot de gemeenten zegt: Wie overwint, dien zal ik te eten geven van het verborgen manna, en zal hem geven een witten keursteen, en op den keursteen een nieuwen naam geschreven, welken niemand kent dan wie hem ontvangt.zmDoe dan boete; maar zo niet, dan zal ik schielijk tot u komen, en tegen hen strijden met het zwaard mijns monds.W 'Zo hebt ook gij er, die het met de leer der Nicolaïeten houden; dat haat ik.e CMaar ik heb een weinig tegen u, dat gij aldaar hebt die de lering van Bileam houden, die Balak leerde enen valstrik te leggen voor de kinderen Israëls, opdat zij het offer der afgoden zouden eten en hoererij bedrijven.} s Ik weet, waar gij woont, namelijk waar de troon des satans is; en dat gij vasthoudt aan mijnen naam, en het geloof in mij niet hebt verloochend, zelfs in die dagen, in welke Antipas, mijn getrouwe getuige, gedood is bij u, waar de satan woont.t a En schrijf aan den Engel der gemeente te Pergamus: Dit zegt hij, die het scherp tweesnijdend zwaard heeft:   Wie oren heeft, die hore wat de Geest tot de gemeenten zegt: Wie overwint, dien zal geen leed geschieden van den tweeden dood.~u Vrees geen der dingen, welke gij lijden zult. Zie, de duivel zal sommigen van u in de gevangenis werpen, opdat gij verzocht wordt; en gij zult verdrukking hebben tien dagen lang. Wees getrouw tot den dood, zo zal ik u de kroon des levens geven.:m Ik weet uwe werken en uwe droefenis en uwe armoede maar gij zijt rijk--en de lastering dergenen, die zeggen, dat zij Joden zijn, en het niet zijn, maar ene synagoge des satans.yEn schrijf aan den Engel der gemeente te Smyrna: Dit zegt de eerste en de laatste, die dood was en levend is geworden:3_Wie oren heeft, die hore wat de Geest tot de gemeenten zegt: Wie overwint, dien zal ik te eten geven van den boom des levens, die in het midden van het paradijs Gods is.X)Maar dit hebt gij, dat gij de werken der Nicolaïeten haat, welke ik ook haat.T!Gedenk dan vanwaar gij gevallen zijt, en doe boete, en doe de eerste werken; maar zo niet, dan zal ik schielijk tot u komen, en zal uwen kandelaar wegstoten van zijne plaats, indien gij geen boete doet.GMaar ik heb tegen u, dat gij uwe eerste liefde verlaten hebt.\1en gij hebt verdragen en geduld gehad om mijnen naam, en zijt niet moede geworden.\1Ik weet uwe werken, en uwen arbeid, en uwe lijdzaamheid, en dat gij de bozen niet verdragen kunt, en beproefd hebt degenen, die zeggen, dat zij apostelen zijn, en het niet zijn, en hen leugenaars hebt bevonden;* OSchrijfaan den Engel der gemeente te Efeze: Dit zegt hij, die de zeven sterren in zijne rechterhand houdt, die in het midden der zeven gouden kandelaren wandelt:!~;En de anderen werden gedood met het zwaard desgenen, die op het paard zat, hetwelk uit zijnen mond ging; en alle vogels werden verzadigd van hun vlees.}'En het dier werd gegrepen, en tevens de valse profeet, die de tekenen vóór hetzelve deed, door welke hij verleidde die het merkteken des diers ontvingen en die het beeld des diers aanbaden. Levend werden die beiden geworpen in den vurigen poel, die met zwavel brandt.|)En ik zag het dier en de koningen der aarde en hunne heirscharen vergaderd om te strijden tegen hem, die op het paard zat, en tegen zijn heir.S{opdat gij eet het vlees der koningen en der krijgsoversten, en het vlees der sterken, en der paarden, en dergenen, die daarop zitten, en het vlees van alle vrijen en knechten, beiden kleinen en groten.;zoEn ik zag een Engel in de zon staan, en hij riep met ene grote stem, en hij zeide tot alle vogels, die onder den hemel vliegen: Komt en vergadert u tot den groten maaltijd Gods,qy[En hij heeft een naam geschreven op zijn kleed en op zijne heup: Koning der koningen en Heer der heren._x7En uit zijnen mond ging een scherp zwaard, opdat hij daarmede de heidenen zou slaan. En hij zal hen weiden met een ijzeren staf; en hij treedt de wijnpers van den wijn des ontstoken toorns van den almachtigen God.fwEEn de heirscharen in den hemel volgden hem op witte paarden, bekleed met wit, rein lijnwaad.ivK en hij was bekleed met een kleed, dat met bloed besprengd was; en zijn naam is; het Woord Gods.u En zijne ogen waren als ene vuurvlam en op zijn hoofd waren vele kronen; en hij had een naam geschreven, dien niemand wist dan hij zelf; t9 En ik zag den hemel geopend, en zie, een wit paard, en die daarop zat was genaamd Getrouw en Waarachtig, en hij oordeelt en strijdt met gerechtigheid.s  En ik viel neder voor zijne voeten om hem te aanbidden; en hij zeide tot mij: Zie toe, doe het niet, ik ben uw mededienstknecht, en die uwer broederen, die de getuigenis van Jezus hebben. Aanbid God! Want de getuigenis van Jezus is de geest der profetie.&rE En hij zeide tot mij: Schrijf: Zalig zijn zij, die tot het bruiloftsmaal des Lams geroepen zijn. En hij zeide tot mij: Dit zijn de waarachtige woorden Gods.~quen haar is gegeven zich te bekleden met blinkend en rein lijnwaad; het lijnwaad nu is de gerechtigheid der heiligen. p Laat ons verheugd en vrolijk zijn, en Hem de eer geven; want de bruiloft des Lams is gekomen, en zijne vrouw heeft zich bereid,Vo%En ik hoorde als ene stem van ene grote schare en als ene stem van vele wateren en als ene stem van sterke donderslagen, zeggende: Halleluja! Want de Heer onze God, de almachtige, heeft het rijk aanvaard.nEn ene stem kwam van den troon zeggende: Looft onzen God, al zijne dienstknechten en die Hem vrezen, beiden klein en groot. m En de vier en twintig oudsten en de vier dieren vielen neder en aanbaden God, die op den troon zat, en zeiden: Amen, Halleluja!al;En zij zeiden ten tweeden male: Halleluja! En haar rook gaat tot in alle eeuwigheid op.Skwant waarachtig en rechtvaardig zijn zijne oordelen, omdat Hij de grote hoer veroordeeld heeft, die door hare hoererij de aarde verdierf, en Hij heeft het bloed zijner dienstknechten aan haar gewroken.j /Daarna hoorde ik een grote stem ener talrijke schare in den hemel, die, zeide: Halleluja, het heil en de heerlijkheid en de kracht is onzes Gods;iEn het bloed der profeten en der heiligen is in haar gevonden geworden, en van al degenen, die op de aarde zijn omgebracht.nhUhet licht van de lamp zal in u niet meer schijnen, en de stem des bruidegoms en der bruid zal in u niet meer gehoord worden; want uwe kooplieden waren de groten der aarde; want door uwe toverij zijn alle volken verleid geworden.|gqEn de stem van de zangers en snarenspelers, van de fluitspelers en bazuinblazers, zal niet meer in u gehoord worden, en geen kunstenaar van enige kunst zal meer in u gevonden worden, en het geluid des molens zal in u niet meer gehoord worden,@fyEn een sterke Engel hief een steen op als een groten molensteen, en wierp hem in de zee, en zeide: Met zulk een geweld zal de grote stad Babel verworpen en niet meer gevonden worden.eVerblijdt u over haar, gij hemel, en gij heiligen en apostelen en profeten, want God heeft uwe rechtzaak aan haar geoordeeld!odWEn zij wierpen stof op hunne hoofden, en riepen, wenende en rouwklagende, en zeiden: Wee, wee de grote stad, in welke allen, die schepen in zee hadden, rijk geworden zijn van hare kostelijkheid! Want in één uur is zij vernield.{coen riepen, toen zij den rook van haren brand zagen en zeiden: Welke [stad] was aan deze grote stad gelijk?bEn alle stuurlieden, en allen, die op enige plaats varen, en het scheepsvolk en zovelen de zee bouwen, stonden van verre,Kaen zeggen: Wee, wee de grote stad, die bekleed was met fijn lijnwaad en purper en scharlaken, en versierd was met goud en edelgesteente en paarlen! Want in één uur is al die rijkdom verwoest.`+De kooplieden van zulke waren, die rijk geworden zijn van haar, zullen van verre staan, uit vrees voor hare pijniging, wenende en rouwklagende,_/En de vrucht, waaraan uwe ziel lust had, is van u geweken; en al wat lekker en heerlijk was, is voor u verloren en gij zult het niet meer vinden.(^I en kaneel en reukwerk en balsem en wierook, en wijn en olie, en meelbloem en tarwe, en vee en schapen, en paarden en wagens, en lichamen en zielen der mensen.] de waar van goud en zilver en edelgesteente en paarlen, en fijn lijnwaad en purper en zijde en scharlaken, en allerlei welriekend hout, en allerlei voorwerpen van ivoor, en allerlei voorwerpen van kostelijk hout en van koper en van ijzer en van marmer,t\a En de kooplieden der aarde zullen wenen en rouw dragen over haar, omdat niemand hunne waar meer kopen zal:%[C en zij zullen van verre staan uit vrees voor hare pijniging, en zeggen: Wee, wee u, grote stad Babel, sterke stad! want in één uur is uw oordeel gekomen.7Zg En de koningin der aarde, die met haar gehoereerd en zich in weelde gebaad hebben, zullen haar bewenen en over haar rouwklagen, als zij den rook van haren brand zullen zien;&YEDaarom zullen hare plagen op één dag komen, namelijk dood, rouw en honger; met vuur zal zij verbrand worden; want sterk is God de Heer, die haar oordeelt.YX+Zoveel als zij zichzelve heerlijk gemaakt en hare weelde gehad heeft, schenkt haar zoveel pijniging en rouw in, want zij zegt in haar hart: ik zit als ene koningin, en ben geen weduwe, en zal geen rouw zien.W3Vergeldt haar gelijk zij vergolden heeft, en doet haar dubbel naar hare werken; en schenkt haar den kelk, dien zij u ingeschonken heeft, dubbel in.^V5want hare zonden reiken tot aan den hemel, en God gedenkt aan hare ongerechtigheden.9UkEn ik hoorde ene andere stem van den hemel, die zeide: Gaat uit van haar, mijn volk, opdat gij geen deel hebt aan hare zonden, en opdat gij niet iets ontvangt van hare plagen;TT!Want van den wijn des toorns harer hoererij hebben alle volken gedronken, en de koningen der aarde hebben met haar hoererij bedreven, en de kooplieden der aarde zijn rijk geworden van hare grote weelde.rS]En hij riep met macht, met ene sterke stem, zeggende: Gevallen, gevallen is het grote Babel! Het is een verblijf van duivelen geworden, en ene gevangenis van alle onreine geesten, en ene gevangenis van alle onreine en gehate vogels.R En daarna zag ik een anderen Engel nederdalen van den hemel; die had ene grote macht, en de aarde werd verlicht van zijne heerlijkheid.sQ_En de vrouw, die gij gezien hebt, is de grote stad, die de heerschappij heeft over de koningen der aarde.GPWant God heeft hun in het hart gegeven zijne mening te doen, en te doen éénerlei mening, en hunne koninklijke heerschappij aan het dier te geven, totdat de woorden Gods voleindigd worden.3O_En de tien hoornen, welke gij gezien hebt, en het dier zullen de hoer haten, en haar beroven en naakt doen staan, en zullen haar vlees eten, en haar met vuur verbranden.NyEn hij zeide tot mij: De wateren, welke gij gezien hebt, waar de hoer zit, zijn volken en scharen en natiën en talen.EMDezen zullen strijden tegen het Lam; en het Lam zal hen overwinnen, want het is de Heer der heren en de Koning der koningen; --en met hem zijn de geroepenen en uitverkorenen en getrouwen.ZL- Dezen hebben éénerlei zin, en zullen hunne kracht en macht aan het dier geven.DK En de tien hoornen, welke gij gezien hebt, zijn tien koningen, die nog geen koninklijke heerschappij ontvangen hebben, maar als koningen ontvangen zij macht met het dier voor ééne ure.{Jo En het dier, dat er was en er niet is, is ook zelf de achtste koning, en is uit de zeven, en gaat in het verderf.'IG En het zijn ook zeven koningen: vijf zijn gevallen, en de ééne is er, en de andere is nog niet gekomen, en als hij komt, moet hij een kleinen tijd blijven.qH[ Hier voegt het verstand, dat wijsheid heeft. De zeven hoofden zijn zeven bergen, op welke de vrouw zit.NGHet dier, hetwelk gij gezien hebt, was er en is er niet, en zal weder opkomen uit den afgrond, en zal in het verderf varen; en wie op de aarde wonen wier namen niet geschreven staan in het Boek der Levens, van het begin der wereld af--zullen zich verwonderen, als zij zien, dat het dier er was en er niet is, en er zijn zal.6FeEn de Engel zeide tot mij: Waarom verwondert gij u? Ik zal u zeggen de verborgenheid van de vrouw en van het dier, dat haar draagt, dat zeven hoofden en tien hoornen heeft.E%En ik zag de vrouw dronken van het bloed der heiligen en van het bloed der getuigen van Jezus. En ik verwonderde mij zeer, toen ik haar zag.Den op haar voorhoofd was geschreven een naam, ene verborgenheid: het grote Babel, de moeder van de hoererij en van de gruwelen der aarde.BC}En de vrouw was bekleed met scharlaken en purper, en versierd met goud en edelgesteente en paarlen, en had in hare hand een gouden beker, vol van gruwelen en onreinheid harer hoererij;@ByEn hij bracht mij in den Geest naar ene woestijn; en ik zag ene vrouw, zittende op een scharlakenrood dier, dat vol was van namen der lastering, en zeven hoofden en tien hoornen had.AMet haar hebben de koningen der aarde gehoereerd, en wie op de aarde wonen zijn dronken geworden van den wijn der hoererij./@ YEn een van de zeven Engelen, die de zeven schalen hadden, kwam en sprak met mij, zeggende: Kom, ik zal u tonen het oordeel der grote hoer die aan de vele wateren zit.(?IEn grote hagel, als een talent zwaar, viel van den hemel op de mensen; en de mensen lasterden God wegens de plaag des hagels; want zijne plaag was zeer groot.E>En alle eilanden ontvloden, en geen bergen werden gevonden.<=qEn de grote stad werd tot drie delen, en de steden der heidenen vielen; en aan het grote Babel werd gedacht voor God, om het te geven den kelk des wijns van zijn ontstoken toorn.U<#En er geschiedden stemmen en donderslagen en bliksemstralen, en er kwam ene grote aardbeving, hoedanige niet geweest is sedert dat er mensen op de aarde geweest zijn, ene zodanige aardbeving en zo groot.;En de zevende Engel goot zijne schaal uit in de lucht; en ene grote stem ging uit den tempel, van den troon, die zeide: Het is geschied!c:?--En zij hebben hen vergaderd in de plaats, die in het Hebreeuws genaamd is Harma-geddon.9Zie, ik kom als een dief; zalig is hij die waakt en zijne klederen bewaart, opdat hij niet naakt wandele en men zijne schande niet zie.P8en het zijn geesten der duivelen en zij doen tekenen, en gaan uit tot de koningen der aarde en in de gehele wereld, om hen te vergaderen tot den strijd op dien groten dag van God, den Almachtige. --7+ En ik zag uit den mond des draaks en uit den mond des diers en uit den mond van den valsen profeet drie onreine geesten gaan, gelijk kikvorsen;:6m En de zesde Engel goot zijne schaal uit op den groten waterstroom, den Eufraat; en het water verdroogde, opdat de weg bereid zou worden voor de koningen van den opgang der zon.5} en zij lasterden den God des hemels wegens hunne pijn en wegens hunne zweren, en zij deden geen boete voor hunne werken.4 En de vijfde Engel goot zijne schaal uit op den troon des diers; en zijn rijk werd verduisterd, en zij beten op hunne tongen van pijn,(3I en de mensen werden verschroeid door grote hitte, en lasterden den naam Gods, die macht heeft over deze plagen, maar zij deden geen boete om Hem eer te geven.y2kEn de vierde Engel goot zijne schaal uit over de zon: en haar werd gegeven de mensen te verschroeien door vuur;1En ik hoorde een anderen Engel van het altaar zeggen: Ja Heer, almachtige God, uwe oordelen zijn waarachtig en rechtvaardig.0want zij hebben het bloed der heiligen en der profeten vergoten, en Gij hebt hun ook bloed te drinken gegeven; zij zijn het waardig./1En ik hoorde den Engel der wateren zeggen: Gij zijt rechtvaardig, Heer, Gij, die zijt en die waart, en heilig, dat Gij die dingen geoordeeld hebt;r.]En de derde Engel goot zijne schaal uit in de waterstromen en in de waterfonteinen; en zij werden bloed. - En de tweede Engel goot zijne schaal uit in de zee; en zij werd bloed, als van een dode, en alle levende ziel stierf in de zee.6,eEn de eerste ging heen en goot zijne schaal uit op de aarde, en er ontstonden boze en kwade zweren aan de mensen, die het merkteken des diers hadden en zijn beeld aanbaden.+ En ik hoorde ene grote stem uit den tempel, die tot de zeven Engelen zeide: Gaat heen en giet de schalen van Gods toorn uit op de aarde.0*YEn de tempel werd vol rook van de heerlijkheid Gods en van zijne kracht; en niemand kon in den tempel gaan, totdat de zeven plagen der zeven Engelen voleindigd waren.)%En een van de vier dieren gaf aan de zeven Engelen zeven gouden schalen, vol van den toorn van God, die van eeuwigheid tot eeuwigheid leeft."(=en de zeven Engelen, die de zeven plagen hadden, gingen uit den tempel, bekleed met rein en blinkend lijnwaad, en omgord om de borst met gouden gordels.f'EDaarna zag ik en zie, de tempel van den Tabernakel der getuigenis in den hemel werd geopend;7&gWie zou u niet vrezen, Heer, en uwen naam niet prijzen? Want Gij alleen zijt heilig; want alle volken zullen komen en U aanbidden, omdat uwe oordelen zijn openbaar geworden.\%1En zij zongen het lied van Mozes, den knecht Gods, en het lied van het Lam, zeggende: Groot en wonderbaar zijn uwe werken, Heer, almachtige God; rechtvaardig en waarachtig zijn uwe wegen, Gij Koning der volken.A${En ik zag als ene glazen zee met vuur vermengd, en die de overwinning behaald hadden op het dier en zijn beeld en op het getal zijns naams, staande aan de glazen zee, met harpen Gods.,# SEn ik zag een ander teken in den hemel, dat was groot en wonderbaar: zeven Engelen, die de laatste zeven plagen hadden; want daarmede was de toorn Gods geëindigd."%En de wijnpers werd buiten de stad geperst, en het bloed uit de wijnpers kwam tot aan de tomen der paarden, duizend zeshonderd stadiën ver.!En de Engel wierp zijne sikkel op de aarde, en sneed den wijnstok der aarde, en wierp de druiven in de grote wijnpers van den toorn Gods. En een andere Engel, die macht had over het vuur, kwam van het altaar, en riep met een groot geroep tot dengene, die de scherpe sikkel had, zeggende: Zend uw scherpe sikkel, en snijd de druiventrossen van den wijnstok der aarde af, want zijne druiven zijn rijp.^5En een andere Engel ging uit den tempel des hemels; ook deze had een scherpe sikkel.Z-En die op de wolk zat, wierp zijne sikkel op de aarde, en de aarde werd gemaaid.LEn een andere Engel ging uit den tempel, en riep met ene grote stem tot hem, die op de wolk zat: Zend uwe sikkel en maai; want de tijd om te maaien is gekomen, dewijl de oogst der aarde rijp is.1[En ik zag, en zie, een witte wolk, en op de wolk was een gezeten, aan eens mensen zoon gelijk, met ene gouden kroon op zijn hoofd, en in zijne hand een scherpe sikkel.U# En ik hoorde ene stem van den hemel tot mij zeggen: Schrijf: Zalig zijn de doden, die in den Heer sterven, van nu aan. Ja, zegt de Geest, opdat zij rusten van hunnen arbeid; want hunne werken volgen hen.jM Hier is de lijdzaamheid der heiligen, die de geboden Gods houden en het geloof in Jezus bewaren.>u En de rook van hunne pijniging gaat op in eeuwigheid, en zij hebben geen rust dag noch nacht, die het dier aanbidden en zijn beeld, en zo iemand het merkteken zijns naams aanneemt.O die zal ook van den wijn van Gods toorn drinken, die onvermengd ingeschonken is in den kelk zijns toorns; en hij zal gepijnigd worden met vuur en zwavel vóór de heilige Engelen en vóór het Lam.@y En een andere Engel, een derde, volgde hen, en zeide met ene grote stem: Indien iemand het dier aanbidt en zijn beeld, en het merkteken aan zijn voorhoofd of aan zijne hand aanneemt,%CEn een andere, een tweede Engel volgde, die zeide: Gevallen, gevallen is het grote Babel, omdat het met den wijn harer hoererij alle volken heeft gedrenkt.Cen zeide met ene grote stem: Vreest God en geeft Hem eer, want de tijd zijns oordeels is gekomen; en aanbidt Hem, die gemaakt heeft den hemel en de aarde en de zee en de waterfonteinen.W'En ik zag een anderen Engel vliegen door het midden des hemels, die had het eeuwig Evangelie, om het te verkondigen aan degenen, die op de aarde wonen, en aan alle natiën en geslachten en talen en volken,U#en in hunnen mond is geen valschheid gevonden, want zij zijn onberispelijk.GDezen zijn het, die zich met vrouwen niet bevlekt hebben, want zij zijn maagden en volgen het Lam, waar het heengaat. Dezen zijn gekocht uit de mensen, tot eerstelingen voor God en het Lam;Den zij zongen een nieuw lied vóór den troon en vóór de vier dieren en de oudsten; en niemand kon dat lied leren dan de honderd vier en veertigduizend, die gekocht waren van de aarde.FEn ik hoorde ene stem van den hemel, als ene stem van vele wateren, en als ene stem van een zwaren donder. En de stem, welke ik hoorde, was als van harpspelers, die op hunne harpen spelen;9 mEn ik zag, en zie, het Lam stond op den berg Sion, en met hem honderd vier en veertig duizend, die zijnen naam en den naam zijns Vaders geschreven hadden aan hunne voorhoofden.(I Hier is de wijsheid nodig. Wie verstand heeft, die berekene het getal des diers; want het is een getal eens mensen, en zijn getal is zeshonderd zes en zestig.z m en dat niemand kopen of verkopen kon dan die het merkteken, of den naam des diers, of het getal zijns naams had.* M En het maakte, dat aan allen, kleinen en groten, rijken en armen, vrijen en knechten, een merkteken gegeven werd aan hunne rechterhand of aan hunne voorhoofden,O  En aan hetzelve werd gegeven, aan het beeld des diers adem te geven, opdat het beeld des diers zou spreken, en maken, dat allen, die het beeld des diers niet zouden aanbidden, gedood zouden worden.( I en het verleidt degenen, die op de aarde wonen, door de tekenen, die aan hetzelve gegeven zijn te doen in de tegenwoordigheid van het dier, zeggende tot degenen, die op de aarde wonen, dat zij voor het dier, dat de wond van het zwaard heeft en weder levend werd, een beeld moeten maken.{ o En het doet grote tekenen, zodat het zelfs vuur van den hemel doet neerdalen op de aarde voor de ogen der mensen;?w En het oefent al de macht van het eerste dier in zijne tegenwoordigheid, en het maakt, dat de aarde en wie daarop wonen het eerste dier aanbidden, welks dodelijke wond geheeld werd. En ik zag een ander dier opkomen uit de aarde, en het had twee hoornen, aan die des Lams gelijk, en het sprak als een draak.B} Indien iemand gevangen neemt, hij wordt gevangen genomen; indien iemand met het zwaard doodt, hij moet zelf met het zwaard gedood worden. Hier is het geduld en het geloof der heiligen.%E Heeft iemand oren, die hore!2] En allen, die op de aarde wonen, zullen het aanbidden, wier namen niet geschreven zijn in het Boek des Levens van het Lam, dat geslacht is, van het begin der wereld af.'G En aan hetzelve werd gegeven te strijden tegen de heiligen, en hen te overwinnen; en aan hetzelve werd macht gegeven over alle geslachten en talen en volken. En het opende zijnen mond tot lastering tegen God, om zijnen naam te lasteren en zijn heiligdom, en die in den hemel wonen./W En aan hetzelve werd een mond gegeven om grote woorden en godslasteringen te spreken, en aan hetzelve werd macht gegeven om dat te doen twee en veertig maanden lang.1[ En zij aanbaden den draak, omdat hij aan het dier die macht gegeven had; en zij aanbaden het dier, en zeiden: Wie is aan dit dier gelijk, en wie kan er tegen oorlogen?&E En ik zag één van zijne hoofden, als ware het dodelijk gewond; maar zijne dodelijke wond werd genezen; en de gehele aarde liep het dier in bewondering na.Q~ En het dier, hetwelk ik zag, was gelijk een luipaard, en zijne voeten waren als berenvoeten, en zijn mond was als de mond eens leeuws. En de draak gaf hem zijne kracht en zijnen troon en grote macht.b} ? (12-18) En ik stond op het zand der zee; (13-1) en ik zag een dier opkomen uit de zee, dat zeven hoofden en tien hoornen had, en op zijne hoornen tien kronen, en op zijne hoofden namen van godslastering./|W En de draak werd toornig op de vrouw en ging heen om te strijden tegen de overigen van haar zaad, die Gods geboden houden en de getuigenis van Jezus Christus hebben.{y Maar de aarde hielp de vrouw, en opende haren mond en verslond den stroom, dien de draak uit zijnen mond geworpen had.|zq En de slang wierp uit haren mond naar de vrouw water, als een stroom, om haar door dien stroom te doen meesleepen.iyK En aan de vrouw werden twee vleugels eens groten arends gegeven, opdat zij zou vliegen naar de woestijn, naar hare plaats, waar zij zou gevoed worden een tijd en twee tijden en een halven tijd, buiten het gezicht der slang.wxg En toen de draak zag, dat hij op de aarde geworpen was, vervolgde hij de vrouw, die het jongsken gebaard had.2w] Daarom verblijdt u, gij hemelen en gij, die daarin woont! Wee de aarde en de zee: want de duivel is tot u afgekomen in groten toorn, wetende, dat hij weinig tijd heeft.v' En zij hebben hem overwonnen door het bloed des Lams en door het woord hunner getuigenis, en hebben hun leven niet liefgehad tot in den dood.zum En ik hoorde ene grote stem, zeggende in den hemel: Nu is het heil en de kracht en het rijk van onzen God, en de macht van zijnen Christus geworden; dewijl de aanklager onzer broederen verworpen is, die hen voor God dag en nacht aanklaagde.Gt En de grote draak, de oude slang, genaamd de duivel en de satan, die de gehele wereld verleidt, werd uitgeworpen; hij werd geworpen op de aarde, en zijne engelen werden met hem weggeworpen.Xs) en zij overwonnen niet, ook werd hunne plaats niet meer gevonden in den hemel.r  En er ontstond een strijd in den hemel: Michaël en zijne Engelen streden met den draak. En de draak streed, en zijne engelen;*qM En de vrouw ontvluchtte naar de woestijn, alwaar zij ene plaats had, van God bereid, opdat zij aldaar zou gevoed worden gedurende twaalfhonderd en zestig dagen.p) En zij baarde een zoon, een jongsken, die alle heidenen zou weiden met een ijzeren roede; en haar kind werd weggerukt tot God en zijnen troon.Oo en zijn staart trok het derde deel der sterren des hemels mede, en wierp die op de aarde. En de draak trad vóór de vrouw, die baren moest, opdat hij haar kind verslinden zou, als zij gebaard had.n7 En er verscheen een ander teken in den hemel, en zie, een grote, rode draak, die had zeven hoofden en tien hoornen, en op zijne hoofden zeven kronen,[m/ en zij was zwanger, en riep, en was in barensnood, en had grote pijn om te baren."l ? En er verscheen een groot teken in den hemel: ene vrouw, met de zon bekleed, en de maan onder hare voeten, en op haar hoofd ene kroon van twaalf sterren;Gk En de tempel Gods werd geopend in den hemel, en de ark zijns verbonds werd in zijnen tempel gezien, en er geschiedden bliksemstralen en stemmen en donderslagen en aardbeving en grote hagel.*jM En de volken zijn toornig geworden, en uw toorn is gekomen, en de tijd der doden om hen te oordelen, en het loon te geven aan uwe knechten, de profeten, en aan de heiligen, en aan degenen, die uwen naam vrezen, kleinen en groten, en om te verderven degenen, die de aarde verdorven hebben.i en zeiden: Wij danken u, Heer, almachtige God, Gij die zijt en waart, dat Gij uwe grote kracht aangenomen hebt en heerst.vhe En de vier en twintig oudsten, die voor God op hunne tronen zaten, vielen op het aangezicht en aanbaden God, \~a}}Z||R{zz=yxxwvvHuu ttsrrDqqpaooWnnImmmlkkjji6hhgXffHeeddJccb_aaE``-_^^1]d]\Z[ZYYXtX)WW0VV9U@TT5SSNR}R QjPPOaNMM+L_KKJJ IHGGFEEXDCBBhAA@@@?e>>A=9<;::E99;8w77655E443_221000/~..--",z,+**Z))>(_''X&&$##^""!!W CG;&z^%6U66i Z M I [>*fJ%_t7 Of: "wie zal nederdalen in den afgrond?", dat zou zijn Christus uit de doden ophalen.'sG Maar de gerechtigheid, die uit het geloof komt, spreekt aldus: "Zeg niet in uw hart: Wie zal opklimmen in den hemel?", dat zou zijn Christus daaruit afhalen.urc Mozes beschrijft de gerechtigheid, die uit de wet komt, aldus: "De mens, die dit doet, zal daardoor leven".Vq% Want Christus is het einde der wet, wie in hem gelooft, die is rechtvaardig.=ps Want zij kennen de gerechtigheid niet, die voor God geldt, en zoeken hunne eigene gerechtigheid op te richten, en zijn alzo der gerechtigheid, die voor God geldt, niet onderdanig.Xo) Want ik geef hun de getuigenis, dat zij ijveren voor God, maar met onverstand.dn C Broeders, de wens mijns harten en mijn gebed tot God voor Israël is, dat zij zalig worden.8m k die, ofschoon zij het recht Gods weten, namelijk, dat wie zulke dingen doen den dood waardig zijn, ze niet alleen doen, maar ook een welbehagen hebben aan degenen die ze doen.Sl !onverstandigen, trouwelozen, liefdelozen, onverzoenlijken, onbarmhartigen:k oorblazers, kwaadsprekers, godverachters, overmoedigen, hoovaardigen, roemgierigen, vindingrijk in het kwade, den ouders ongehoorzaam;j vol van alle onrecht, hoererij, kwaadwilligheid, hebzucht, boosheid; vol van haat, moord, twist, bedrog en kwaadaardigheid,%i EEn gelijk zij het niet de moeite waardig geacht hebben God te erkennen, zo heeft God hen ook overgegeven in verkeerden zin, om te doen hetgeen niet betaamt:}h udesgelijks hebben ook de mannen het natuurlijk gebruik der vrouwen verlaten en zijn tegen elkander verhit in hunne lusten, en mannen hebben met mannen schande bedreven, en het loon van hunne dwaling, gelijk het behoorde, in zichzelve ontvangen.g 'Daarom heeft God hen ook overgegeven in schandelijke lusten; want hunne vrouwen hebben het natuurlijk gebruik veranderd in het onnatuurlijke;"f ?als die Gods waarheid veranderd hebben in leugen, en het schepsel meer hebben geëerd en gediend dan den Schepper, die te prijzen is in eeuwigheid! Amen. e Daarom heeft God hen ook overgegeven in de lusten hunner harten tot onreinheid, om hunne eigene lichamen te schenden aan zichzelve,7d ien hebben de heerlijkheid des onvergankelijken Gods veranderd in de gelijkenis van een beeld van een vergankelijk mens, en van vogels, en van viervoetige en kruipende dieren.=c wzijn zij, zich voor wijzen houdende, dwazen geworden,=b uDewijl zij nu wisten, dat er een God is, en Hem niet als God hebben verheerlijkt noch gedankt, maar in hunne gedachten ijdel zijn geworden, en hun onverstandig hart verduisterd is,/a YWant zijn onzienlijk wezen, dat is zijne eeuwige macht en Godheid, wordt van de schepping der wereld af gezien aan de werken, zodat zij geen verontschuldiging hebben.e` EWant hetgeen men weten kan van God, dat is hun openbaar; want God heeft het hun geopenbaard._ 9Want Gods toorn wordt van den hemel geopenbaard over alle goddeloosheid en ongerechtigheid der mensen, die de waarheid in ongerechtigheid tegenhouden.,^ SWant daarin wordt de gerechtigheid, die voor God geldt, geopenbaard, uit geloof tot geloof, gelijk geschreven staat: "De rechtvaardige zal door zijn geloof leven".&] GWant ik schaam mij het evangelie van Christus niet; want het is ene kracht Gods, die zalig maakt allen die geloven, de Joden voornamelijk, en ook de Grieken.`\ ;zo ben ik, zoveel in mij is, geneigd om u, die te Rome zijt, het evangelie te prediken.g[ IIk ben een schuldenaar beide der Grieken en der Nietgrieken, beide der wijzen en der onwijzen;_Z 9 Maar ik wil u niet verbergen, broeders, dat ik mij dikwijls voorgenomen heb tot u te komen--maar ik ben tot nog toe verhinderd geweest--, opdat ik onder u enige vrucht mocht hebben, gelijk onder de andere heidenen.bY ? dat is, om met u vertroost te worden door het onderling geloof, zo het uwe als het mijne.cX A Want ik verlang u te zien, opdat ik u enige geestelijke gave mededele, om u te versterken;nW W en altijd in mijn gebed smeek, of het zich eenmaal schikken wilde, dat ik tot u kwame, door Gods wil. V   Want God is mijn getuige, welken ik dien in mijnen geest, in het evangelie van zijnen Zoon, dat ik zonder ophouden aan u gedenk,~U wEerstelijk dank ik mijnen God door Jezus Christus vanwege u allen, dat men van uw geloof in de gehele wereld spreekt.T +--aan allen, die te Rome zijn, de geliefden Gods en geroepen heiligen: Genade zij u en vrede van God, onzen Vader, en den Heere Jezus Christus!@S }onder welke ook gij zijt, geroepenen van Jezus Christus,R +door wien wij hebben ontvangen de genade en het apostelambt, om onder alle heidenen de gehoorzaamheid des geloofs op te richten in zijnen naam;Q )en krachtig bewezen is de Zoon Gods te zijn naar den Geest, die heiligt, door de opstanding uit de doden, namelijk Jezus Christus, onzen Heer,OP van zijnen Zoon, die geboren is uit het zaad van David naar het vlees,ZO /--hetwelk hij te voren beloofd heeft door zijne profeten in de Heilige Schriften,yN oPaulus, een dienstknecht van Jezus Christus, geroepen tot apostel, afgezonderd om te prediken het evangelie Gods,ZM- zij deden ook geen boete voor hunne moorden, toverijen, hoererij en diefstallen.L' En de overgebleven mensen, die niet gedood waren door deze plagen, deden echter geen boete voor de werken hunner handen, dat zij niet zouden aanbidden de duivelen, en de gouden, zilveren, koperen, stenen en houten afgoden, die niet zien noch horen noch wandelen kunnen;'KG Want de macht der paarden is in hunnen mond en in hunne staarten, want hunne staarten zijn gelijk aan slangen en hebben hoofden, en daarmede doen zij schade.J- Door deze drie plagen werd het derde deel der mensen gedood, namelijk door het vuur, door den rook en door den zwavel, die uit hunnen mond ging.eIC En alzo zag ik de paarden in dit gezicht, en die er op zaten: zij hadden vurige en purperen en zwavelkleurige pantsers; en de hoofden der paarden waren als leeuwenhoofden, en uit hunnen mond ging vuur en rook en zwavel.gHG En het getal der ruiterij was tweemaal tien duizendmaal tien duizend; en ik hoorde hun getal.G En de vier Engelen werden ontbonden, welke gereed waren om op uur en dag en maand en jaar het derde deel der mensen te doden.F die zeide tot den zesden Engel, die de bazuin had: Ontbind de vier Engelen, die gebonden zijn bij den groten waterstroom, den Eufraat.|Eq En de zesde Engel bazuinde, en ik hoorde ene stem uit de vier hoornen van het gouden altaar, dat vóór God staat;BD Het ééne wee is weg; zie, na dit komen nog twee weeën.C/ En zij hadden over zich een koning, den Engel des afgronds; diens naam is in het Hebreeuws Abaddon, en in het Grieks heeft hij den naam Apollyon.!B; en zij hadden staarten als van schorpioenen, en angels; en in hunne staarten was hunne macht om aan de mensen schade toe te brengen, vijf maanden lang.A3 en zij hadden pantsers als ijzeren pantsers; en het gedruis hunner vleugels was als het gedruis van wagens met vele paarden, die ten strijde lopen;V@% en zij hadden haar als vrouwenhaar, en hunne tanden waren als leeuwentanden;A?{ En de sprinkhanen waren aan de paarden gelijk, die ten oorlog uitgerust zijn; en op hunne hoofden waren als kronen, aan goud gelijk; en hunne aangezichten als aangezichten van mensen; > En in die dagen zullen de mensen den dood zoeken en hem niet vinden; zij zullen begeren te sterven en de dood zal van hen vlieden.8=i En hun werd gegeven, dat zij hen niet zouden doden, maar hen pijnigen, vijf maanden lang; en hunne pijniging was als de pijniging van een schorpioen, als hij een mens steekt.E< En tot hen werd gezegd, dat zij niet beschadigen zouden het gras der aarde, noch enig groen, noch enigen boom, maar alleen de mensen, die het zegel Gods niet aan hunne voorhoofden hadden.; En uit den rook kwamen sprinkhanen op de aarde, en hun werd macht gegeven, gelijk de schorpioenen macht hebben op de aarde..:U En zij opende den put des afgronds; en er ging rook op uit den put, als de rook van een groten oven; en de zon en de lucht werden verduisterd van den rook des puts.9 % En de vijfde Engel bazuinde, en ik zag een ster, gevallen van de hemel op de aarde, en haar was de sleutel tot den put des afgronds gegeven.~8u En ik zag en hoorde [enen Engel als] een arend vliegen midden door den hemel, zeggende met ene grote stem: Wee, wee, wee dengenen, die op de aarde wonen, wegens de andere stemmen der bazuinen van de drie Engelen, die nog bazuinen zullen!7{ En de vierde Engel bazuinde, en het derde deel der zon werd geslagen, en het derde deel der maan, en het derde deel der sterren, opdat haar derde deel verduisterd werd, en het derde deel van den dag niet verlicht werd, en van den nacht desgelijks.67 En de naam van die ster was Alsem; en het derde deel der wateren werd alsem, en vele mensen stierven van de wateren, omdat zij bitter waren geworden..5U En de derde Engel bazuinde, en er viel ene grote ster van den hemel, die brandde als ene fakkel, en viel op het derde deel der waterstromen en op de waterfonteinen.k4O en het derde deel der levende schepselen in de zee stierf, en het derde deel der schepen verging.3En de tweede Engel bazuinde, en er werd als een grote berg, van vuur brandende, in de zee geworpen; en het derde deel der zee werd bloed,Z2-En de eerste Engel bazuinde, en er kwam hagel en vuur, met bloed gemengd, en viel op de aarde; en het derde deel der aarde verbrandde, en het derde deel der bomen verbrandde, en al het groene gras verbrandde.Y1+En de zeven Engelen, met de zeven bazuinen, maakten zich gereed om te bazuinen.:0mEn de Engel nam het wierookvat, en vulde het met vuur van het altaar, en schudde het uit op de aarde; en er geschiedden stemmen en donderslagen en bliksemstralen en aardbeving.m/SEn de rook van het reukwerk steeg met de gebeden der heiligen op van de hand des Engels vóór God.].3En een andere Engel kwam, en trad bij het altaar, en had een gouden wierookvat; en hem werd veel reukwerk gegeven, opdat hij het met de gebeden van alle heiligen zou leggen op het gouden altaar vóór den troon.a-;En ik zag de zeven Engelen, die vóór God staan, en hun werden zeven bazuinen gegeven.d, CEn toen het het zevende zegel opende, kwam er een stilte in de hemel, omtrent een half uur.#+?want het Lam, dat in het midden van de troon is, zal hen weiden, en leiden tot de levende waterfonteinen; en God zal al hun tranen van hun ogen afwissen.g*GZij zullen niet meer hongeren noch dorsten, ook zal op hen niet vallen de zon of enige hitte;)Daarom zijn ze vóór de troon Gods, en dienen hem dag en nacht in zijn tempel; en die op de troon zit zal hen overschaduwen.U(#En ik zeide tot hem: Heer, gij weet het. En hij zeide tot mij: Dezen zijn het, die gekomen zijn uit de grote droefenis; en zij hebben hun klederen gewassen en hebben ze wit gemaakt in het bloed des Lams.' En een van de oudsten antwoordde en zeide tot mij: Wie zijn dezen met de witte klederen bekleed, en vanwaar zijn ze gekomen?& zeggende: Amen, lof en heerlijkheid en wijsheid en dank en eer en kracht en sterkte zij onze God van eeuwigheid tot eeuwigheid! Amen.$%A En alle Engelen stonden rondom de troon en rondom de oudsten en rondom de vier dieren, en vielen vóór de troon neder op hun aangezicht, en aanbaden God,q$[ en zij riepen met een grote stem, en zeiden: Het heil is bij onze God, die op de troon zit, en het Lam.a#; Daarna zag ik, en zie, een grote schare, die niemand tellen kon, uit alle natiën en geslachten en volken en talen, staande vóór de troon en vóór het Lam, gekleed met witte klederen, en palmtakken in hun handen:!";van het geslacht Zebulon twaalf duizend verzegeld, van het geslacht Jozef twaalf duizend verzegeld, van het geslacht Benjamin twaalf duizend verzegeld.!5van het geslacht Simeon twaalf duizend verzegeld, van het geslacht Levi twaalf duizend verzegeld, van het geslacht Issachar twaalfduizend verzegeld, 5van het geslacht Aser twaalfduizend verzegeld, van het geslacht Naftali twaalf duizend verzegeld, van het geslacht Manasse twaalf duizend verzegeld,+van het geslacht Juda twaalf duizend verzegeld, van het geslacht Ruben twaalf duizend verzegeld, van het geslacht Gad twaalf duizend verzegeld, 9En ik hoorde het getal dergenen, die verzegeld werden, honderd vier en veertig duizend, die verzegeld waren uit alle geslachten der kinderen Israëls:3en hij zeide: Beschadigt de aarde niet, noch de zee, noch de bomen, totdat wij de dienstknechten onzes Gods verzegeld hebben aan hunne voorhoofden.PEn ik zag een anderen Engel opkomen van den opgang der zon; die had het zegel des levenden Gods, en riep met ene grote stem tot de vier Engelen, welken gegeven was de aarde en de zee te beschadigen;H En daarna zag ik vier Engelen staan aan de vier hoeken der aarde; die hielden de vier winden der aarde vast, opdat geen wind over de aarde zou blazen, noch over de zee, noch over enigen boom.H want de grote dag zijns toorns is gekomen, en wie kan bestaan?3en zeiden tot de bergen en steenrotsen: Valt op ons, en verbergt ons voor het aangezicht van Hem, die op den troon zit, en voor den toorn des Lams;?wEn de koningen der aarde, en de groten, en de rijken, en de hoofdlieden, en de machtigen, en alle knechten, en alle vrijen, verborgen zich in de spelonken en steenrotsen der bergen,s_en de hemel ontweek als een toegerold boek, en alle bergen en eilanden werden bewogen uit hunne plaatsen. en de sterren des hemels vielen op de aarde, gelijk een vijgeboom zijne vijgen afwerpt, als hij door een sterken wind bewogen wordt;$A En ik zag, toen het het zesde zegel opende, en zie, er geschiedde ene grote aardbeving, en de zon werd zwart als een haren zak, en de maan werd als bloed,q[ En aan elk van hen werd een wit kleed gegeven, en tot hen werd gezegd, dat zij nog een kleinen tijd zouden rusten, totdat het getal vol zou zijn van hunne mededienstknechten en broeders, die ook nog zouden gedood worden gelijk zij.)K En zij riepen met een grote stem, zeggende: Heer, Gij heilige en waarachtige, hoelang oordeelt en wreekt Gij ons bloed niet aan degenen, die op de aarde wonen?"= En toen het het vijfde zegel opende, zag ik onder het altaar de zielen dergenen, die gedood waren om het woord Gods en om de getuigenis, die zij hadden.En ik zag, en zie, een vaal paard, en die daarop zat, diens naam was de Dood, en het dodenrijk volgde hem; en hun werd macht gegeven om het vierdedeel der aarde te doden met het zwaard en met honger en met den dood en door de wilde dieren der aarde.a;En toen het het vierde zegel opende, hoorde ik de stem van het vierde dier zeggen: Kom!:mEn ik hoorde ene stem in het midden der vier dieren zeggen: Een maat tarwe voor een penning, en drie maten gerst voor een penning; maar doe aan de olie en den wijn geen schade.+OEn toen het het derde zegel opende, hoorde ik het derde dier zeggen: Kom! En ik zag, en zie, een zwart paard, en die daarop zat had ene weegschaal in zijne hand.M En er ging een ander paard uit, dat was rood; en dengene, die daarop zat, werd gegeven den vrede weg te nemen van de aarde, en dat zij elkander zouden doden; en hem werd een groot zwaard gegeven.U #En toen het het tweede zegel opende, hoorde ik het tweede dier zeggen: Kom! 1En ik zag, en zie, een wit paard, en die daarop zat had een boog, en hem werd een kroon gegeven, en hij trok uit als overwinnaar om te overwinnen.  En ik zag, dat het Lam een van de zegels opende, en ik hoorde een van de vier dieren zeggen, als met ene donderstem: Kom! En de vier dieren zeiden: Amen! en de vier en twintig oudsten vielen neder en aanbaden dengene, die tot in eeuwigheid leeft.wg En alle schepsel, dat in den hemel is, en op de aarde, en onder de aarde, en in de zee, en al wat daarin is, hoorde ik zeggen: Hem, die op den troon zit, en het Lam zij lof en eer en heerlijkheid en kracht, van eeuwigheid tot eeuwigheid!(I en zij zeiden met ene grote stem: Het Lam, dat geslacht is, is waardig om te ontvangen kracht en rijkdom en wijsheid en sterkte en eer en heerlijkheid en lof.7g En ik zag en hoorde ene stem van vele Engelen rondom den troon en rondom de dieren en rondom de oudsten, en hun getal was tienduizendmaal tienduizend en duizendmaal duizend;ta en gij hebt ons voor onzen God tot koningen en priesters gemaakt, en wij zullen koningen zijn op de aarde!dA En zij zongen een nieuw lied, zeggende: Gij zijt waardig om dat boek te nemen en zijne zegels te openen; want gij zijt geslacht, en hebt ons Gode gekocht met uw bloed, uit alle geslachten en talen en volken en natiën;J En toen het dat boek nam, vielen de vier dieren en de vier en twintig oudsten neder voor het Lam, en zij hadden elk ene harp en gouden schalen vol reukwerk, welke de gebeden der heiligen zijn.X)En het kwam en nam het boek uit de rechterhand desgenen, die op den troon zat.yEn ik zag, en zie, in het midden van den troon en van de vier dieren en in het midden van de oudsten stond een Lam, alsof het geslacht was; en het had zeven hoornen en zeven ogen, welke zijn de zeven Geesten Gods, uitgezonden over de ganse aarde.EEn een van de oudsten zeide tot mij: Ween niet; zie, de Leeuw, die van het geslacht van Juda is, de wortel Davids, heeft overwonnen, om het boek te openen en zijne zeven zegels te breken.iKEn ik weende zeer, dat niemand waardig gevonden werd om dat boek te openen noch het in te zien.n~UEn niemand in den hemel, noch op de aarde, noch onder de aarde kon dat boek openen, noch het inzien.}En ik zag een sterken Engel, roepende met een grote stem: Wie is waardig het boek te openen en zijne zegels te verbreken?| En ik zag in de rechterhand desgenen, die op den troon zat, een boekrol, geschreven van binnen en van buiten, vergezeld met zeven zegels.){K Heer, Gij, onze God, zijt waardig te ontvangen prijs en eer en kracht; want Gij hebt alle dingen geschapen, en door uwen wil bestaan zij en zijn zij geschapen.Gz vallen de vier en twintig oudsten neder voor Hem, die op den troon zit, en aanbidden Hem, die van eeuwigheid tot eeuwigheid leeft; en zij leggen hunne kronen voor den troon neder, zeggende:y{ En wanneer de dieren prijs en eer en dank geven aan Hem, die op den troon zit, die van eeuwigheid tot eeuwigheid leeft,]x3En elk der vier dieren had zes vleugels, en zij waren rondom en van binnen vol ogen; en zij rustten dag noch nacht, zeggende: Heilig, heilig, heilig, is God de Heer, de Almachtige, die was en die is en die komt!Iw En het eerste dier was een leeuw gelijk, en het tweede dier was een jongen stier gelijk, en het derde dier had een aangezicht als een mens, en het vierde dier was een vliegenden arend gelijk.(vIen vóór den troon was ene glazen zee, kristal gelijk; en in het midden des troons en rondom den troon waren vier dieren, vol ogen van voren en van achteren.#u?En van den troon gingen bliksemstralen en donderslagen en stemmen uit; en zeven vurige fakkels brandden voor den troon, welke zijn de zeven Geesten Gods;/tWEn rondom den troon waren vier en twintig tronen en op de tronen zaten vier en twintig oudsten, met witte klederen bekleed, en hadden gouden kronen op hunne hoofden.s-en die daar zat, was in het aanzien den steen jaspis en sardis gelijk; en een regenboog was rondom den troon, in het aanzien een smaragd gelijk.prYEn terstond was ik in den Geest; en zie, in den hemel was een troon gezet, en er zat een op den troon;Lq Daarna zag ik, en zie, ene deur was geopend in den hemel; en de eerste stem, die ik met mij had horen spreken als ene bazuin, zeide: Klim herwaarts op, ik zal u tonen wat na dezen geschieden zal.GpWie oren heeft, die hore, wat de Geest tot de gemeenten zegt!o'Wie overwint, dien zal ik geven met mij op mijnen troon te zitten, gelijk ik overwonnen heb, en ben gezeten met mijnen Vader op zijnen troon.*nMZie, ik sta voor de deur en klop aan; indien iemand mijne stem zal horen en de deur opendoen, tot dien zal ik ingaan en maaltijd met hem houden, en hij met mij.Xm)Wien ik liefheb, dien bestraf en kastijd ik. Zo wees dan ijverig en doe boete.tlaIk raad u, dat gij goud van mij koopt, dat met vuur doorlouterd is, opdat gij rijk wordt; en witte klederen, opdat gij u kleedt en de schande uwer naaktheid niet openbaar worde; en ogenzalf om uwe ogen te zalven, opdat gij zien moogt.kWant gij zegt: Ik ben rijk en verrijkt, en behoef niets; en gij weet niet, dat gij zijt ellendig en jammerlijk, arm, blind en naakt.`j9Maar dewijl gij lauw zijt, en noch koud noch warm, zal ik u uitspuwen uit mijnen mond._i7Ik weet uwe werken, dat gij noch koud noch warm zijt; och dat gij koud of warm waart!hEn schrijf aan den Engel der gemeente te Laodicéa: Dit zegt de Amen, de getrouwe en waarachtige getuige, het begin der schepping Gods:Gg Wie oren heeft, die hore, wat de Geest tot de gemeenten zegt.$fA Wie overwint, dien zal ik maken tot een pilaar in den tempel mijns Gods, en hij zal niet meer daar uitgaan; en ik zal op hem schrijven den naam mijns Gods, en den naam van het nieuwe Jeruzalem, de stad mijns Gods, die van den hemel nederdaalt van mijnen God, en mijnen nieuwen naam.Qe Zie, ik kom schielijk; houd wat gij hebt, opdat niemand uwe kroon neme.=ds Dewijl gij het woord mijner lijdzaamheid bewaard hebt, zal ik u ook bewaren voor de ure der verzoeking, die over de gehele wereld komen zal, om te verzoeken wie op de aarde wonen.Xc) Zie, ik geef u uit de synagoge des satans, die zeggen, dat zij Joden zijn, en het niet zijn, maar liegen; zie, ik zal maken, dat zij zullen komen en aanbidden voor uwe voeten, en erkennen, dat ik u liefheb.DbIk weet uwe werken; zie, ik heb voor u ene deur geopend, en niemand kan die sluiten; want gij hebt ene kleine kracht, en gij hebt mijn woord bewaard en hebt mijnen naam niet verloochend.;aoEn schrijf aan den Engel der gemeente te Filadelfia: Dit zegt de heilige, de waarachtige, die den sleutel Davids heeft, die opent, en niemand sluit; die sluit, en niemand opent:F`Wie oren heeft, die hore wat de Geest tot de gemeenten zegt!H_ Wie overwint, die zal met witte klederen bekleed worden; en ik zal zijnen naam niet uitdelgen uit het Boek des Levens, en ik zal zijnen naam belijden voor mijnen Vader en voor zijne Engelen.+^ODoch gij hebt enige weinige namen te Sardes, die hunne klederen niet bevlekt hebben; en zij zullen met mij wandelen in witte klederen, want zij zijn het waardig.J] Zo gedenk nu, hoe gij ontvangen en gehoord hebt, en houd het, en doe boete. Indien gij niet zult waken, zal ik over u komen als een dief, en gij zult niet weten op wat uur ik over u komen zal.y\kWord wakker, en versterk het andere, dat sterven zou; want ik heb uwe werken niet vol bevonden voor mijnen God.H[ En schrijf aan den Engel der gemeente te Sardes: Dit zegt hij, die de zeven Geesten Gods heeft en de zeven sterren: Ik weet uwe werken, dat gij den naam hebt, dat gij leeft, en gij zijt dood.GZDe genade van onzen Heere Jezus Christus zij met allen! Amen.OYDie dit getuigt, zegt: Ja, ik kom haastig. Amen, ja kom, Heere Jezus!BX}en indien iemand afneemt van de woorden van het boek dezer profetie, zo zal God hem zijn deel afnemen van den boom des levens en van de heilige stad, welke in dit boek beschreven zijn..WUIk betuig allen, die de woorden der profetie dezes boeks horen: indien iemand daaraan toevoegt, zo zal God hem de plagen toevoegen, die in dit boek geschreven zijn;V!En de Geest en de bruid zeggen: Kom! En wie het hoort zegge: Kom! En wie dorst heeft, kome; en wie wil, neme het water des levens om niet.U-Ik, Jezus, heb mijnen Engel gezonden, om ulieden dat te betuigen m de gemeenten. Ik ben de wortel en het geslacht Davids, de heldere morgenster.T5Maar daarbuiten zijn de honden en de tovenaars en de hoereerders en de moordenaars en de afgodendienaars en allen, die de leugen liefhebben en doen.SZalig zijn zij, die zijne geboden houden, opdat zij macht hebben over den boom des levens, en door de poorten in de stad mogen ingaan.WR' Ik ben de Alpha en de Omega, het begin en het einde, de eerste en de laatste.gQG Zie, ik kom haastig, en mijn loon met mij, om ieder te geven gelijk zijne werken zullen zijn.P5 Wie ondeugend is, zij verder ondeugend; en wie onrein is, zij verder onrein; en wie vroom is, zij verder vroom; en wie heilig is, zij verder heilig.iOK En hij zeide tot mij: Verzegel de woorden der profetie dezes boeks niet; want de tijd is nabij.>Nu En hij zeide tot mij: Zie toe, doe het niet, want ik ben uw mededienstknecht, en die van uwe broederen, de profeten, en van degenen, die de woorden dezes boeks bewaren. Aanbid God!4MaEn ik ben Johannes, die dat gezien en gehoord heb. En toen ik het gehoord en gezien had, viel ik neder om te aanbidden voor de voeten des Engels, die het mij getoond had.^L5Zie, ik kom haastig. Zalig is hij, die de woorden der profetie van dit boek bewaart.SKEn hij zeide tot mij: Deze woorden zijn getrouw en waarachtig; en de Heer, de God van de geesten der profeten, heeft zijnen Engel gezonden, om zijnen knechten te tonen hetgeen welhaast geschieden moet.3J_En aldaar zal geen nacht zijn, en zij zullen geen fakkel noch licht der zon nodig hebben; want God, de Heer, zal hen verlichten, en zij zullen regeren tot in eeuwigheid.OIen zijn aangezicht zien, en zijn naam zal aan hunne voorhoofden zijn.H{En er zal geen vervloeking meer zijn. En de troon Gods en des Lams zal daarin zijn, en zijne knechten zullen Hem dienenaG;In het midden van hare straat en aan beide zijden des strooms stond de boom des levens, die droeg twaalfmaal vruchten, hij gaf zijne vruchten alle maanden; en de bladeren des booms dienden tot genezing der heidenen.xF kEn hij toonde mij een stroom van levend water, klaar als kristal, die voortkwam uit den troon Gods en des Lams.E/En er zal niets ingaan, dat gemeen is, noch wie gruwelijke dingen en de leugen doet, maar die geschreven zijn in het Boek des Levens van het Lam.HD en men zal de heerlijkheid en de eer der volken er in brengen.XC)en hare poorten worden niet gesloten bij dag, want aldaar zal geen nacht zijn;wBgEn de volken zullen in haar licht wandelen; en de koningen der aarde zullen hunne heerlijkheid er in brengen;AEn de stad heeft geen zon noch maan nodig om haar te beschijnen; want de heerlijkheid Gods verlicht haar, en hare fakkel is het Lam.d@AEn ik zag geen tempel daarin, want de Heer, de almachtige God, is haar tempel, en het Lam.?3En de twaalf poorten waren twaalf paarlen, en elke poort was uit ééne parel; en de straten der stad waren zuiver goud, gelijk doorschijnend glas.2>]het vijfde sardónyx, het zesde sarder, het zevende chrysoliet, het achtste beryl, het negende topaas, het tiende chrysopraas, het elfde hyacint, het twaalfde amethyst.?=wEn de fundamenten van den muur der stad waren versierd met allerlei edelgesteente; het eerste fundament was jaspis, het tweede was saffier, het derde chalcédon, het vierde smaragd,d<AEn de muur was gebouwd van jaspis; en de stad was van louter goud, aan zuiver glas gelijk.y;kEn hij mat haren muur op honderd vier en veertig el, naar de maat eens mensen, welke ook die van den Engel was.R:En de stad lag vierkant zodat hare lengte zo groot was als hare breedte; en hij mat de stad met den meetstok op twaalf duizend stadiën; de lengte en de breedte en de hoogte der stad waren evengelijk.t9aEn die met mij sprak had een gouden meetstok, opdat hij de stad zou meten, en hare poorten, en haren muur.n8UEn de muur der stad had twaalf fundamenten, en daarop de twaalf namen der twaalf apostelen des Lams.7 Aan het Oosten waren drie poorten, aan het Noorden drie poorten, aan het Zuiden drie poorten, aan het Westen drie poorten.B6} En zij had een groten en hogen muur, en had twaalf poorten, en aan de poorten twaalf Engelen, en namen daarop geschreven, welke zijn die van de twaalf geslachten der kinderen Israëls.r5] en zij had de heerlijkheid Gods; en haar licht was den alleredelsten steen, den helderen jaspis, gelijk.4% En hij voerde mij weg in den Geest op een groten en hogen berg, en toonde mij de heilige stad Jeruzalem, nederdalende uit den hemel van God,=3s En een van de zeven Engelen, die de zeven schalen vol hadden van de laatste zeven plagen, kwam tot mij en sprak tot mij, zeggende: Kom, ik zal u tonen de vrouw, de bruid des Lams.k2OMaar de versaagden, en ongelovigen, engruwelijken, en moordenaars, en hoereerders, en tovenaars, en afgodendienaars, en alle leugenaars--hun deel zal zijn in den poel, die met vuur en zwavel brandt, hetwelk is de tweede dood.`19Wie overwint, die zal dit beërven, en ik zal zijn God zijn en hij zal mijn zoon zijn.+0OEn hij zeide tot mij: Het is geschied. Ik ben de Alpha en de Omega, het begin en het einde. Ik zal den dorstige om niet geven uit de fontein des levenden waters./En die op den troon zat zeide: Zie, Ik maak alles nieuw. En hij zeide tot mij: Schrijf! Want deze woorden zijn getrouw en waarachtig.9.kEn God zal alle tranen van hunne ogen afwissen, en de dood zal niet meer zijn, noch rouw, noch geschrei, noch smart zal er meer zijn; want de eerste dingen zijn voorbijgegaan.8-iEn ik hoorde ene grote stem uit den hemel, die zeide: Zie, de hut Gods is bij de mensen, en Hij zal bij hen wonen, en zij zullen zijn volk zijn, en God zelf zal met hen zijn.,#En ik zag de heilige stad, het nieuwe Jeruzalem, van God uit den hemel nederdalen, toebereid als ene bruid, die voor haren man versierd is.+ En ik zag een nieuwen hemel en ene nieuwe aarde; want de eerste hemel en de eerste aarde waren voorbij gegaan, en de zee was niet meer.o*WEn zo iemand niet werd gevonden geschreven in het Boek des Levens, die werd geworpen in den vuurpoel.])3En de dood en het dodenrijk werden geworpen in den vuurpoel; dit is de tweede dood.!(; En de zee gaf de doden, die daarin waren, en de dood en het dodenrijk gaven de doden, die daarin waren, en zij werden geoordeeld elk naar zijne werken.v'e En ik zag de doden, groot en klein, voor den troon staan, en de boeken werden geopend; en een ander boek werd geopend, hetwelk het Boek des Levens is; en de doden werden geoordeeld volgens het geschrevene in de boeken naar hunne werken.&7 En ik zag een grote witte troon, en hem, die daarop zat, voor wiens aangezicht de aarde en de hemel wegvloden, en voor hen werd geen plaats gevonden. t~~i~}y})|q{{8zzIyoxxCwvvZuuKtt#srrqqDpp`ooxnn#mm=lkkejviihhgg^ffeee(dccCbSaaxa(`__o_^^I^]]\\\>[[ZYYiXWWyWVDUTTFSRRdQQQ4POOUNN0MM*L}KKKJuIIyHHH==%<<4;s::99h88P766X55J44c4+33 22511k0003//U..y.--K,++E**R*)u)(n''V&&(%$$O$## ""+!!H R$&uG5hA`=N5Htb _ s 0 H O18%eC Want de belofte, dat hij een erfgenaam der wereld zou zijn, is Abraham of zijnen zade niet geschied door de wet, maar door de gerechtigheid uit het geloof.bd= en hij werd ook een vader der besnijdenis, namelijk dergenen, die niet alleen van de besnijdenis zijn, maar die ook wandelen in de voetstappen des geloofs, hetwelk onze vader Abraham had, toen hij nog onbesneden was.c! Want het teken der besnijdenis ontving hij tot een zegel der gerechtigheid, hetwelk hij verkregen had door het geloof, toen hij nog onbesneden was, opdat hij zou worden een vader van alle onbesnedenen, die geloven, teneinde ook hun de gerechtigheid toegerekend werd;b% Hoe is het hem dan toegerekend? In de besnijdenis of in de onbesnedenheid? Zonder twijfel niet in de besnijdenis, maar in de onbesnedenheid.0aY Deze zaligspreking nu, gaat zij over de besnijdenis of ook over de onbesnedenheid? Wij moeten immers zeggen, dat aan Abraham het geloof gerekend is tot gerechtigheid.@`{Zalig is de man, wien de Heer de zonde niet toerekent!"i_Kwaar hij zegt: "Zalig zijn zij, wier ongerechtigheden vergeven zijn en wier zonden bedekt zijn!q^[gelijk ook David den mens zalig spreekt, wien God de gerechtigheid toerekent zonder toedoen der werken,]1doch dengene, die niet werkt, maar zijn geloof vestigt op hem, die den goddeloze rechtvaardig maakt, wordt zijn geloof gerekend tot gerechtigheid,g\GMaar nu wordt dengene, die werkt, het loon niet toegerekend uit genade, maar naar verdienste;j[MWant wat zegt de Schrift? "Abraham heeft God geloofd, en dit is hem tot gerechtigheid gerekend".^Z5Is Abraham door de werken gerechtvaardigd, zo heeft hij wel roem, maar niet bij God.\Y 3Wat zullen wij dan zeggen, dat Abraham, onze vader, naar het vlees verkregen heeft?fXEHoe? Doen wij dan de wet te niet door het geloof? Dat zij verre! maar wij bevestigen de wet. W nademaal Hij een éénig God is, die de besnedenen zal rechtvaardig maken wegens het geloof, en de onbesnedenen door het geloof.tVaOf is God alleen de God der Joden? Is Hij niet ook de God der heidenen? Ja zeker, ook de God der heidenen;lUQZo stellen wij dan vast, dat de mens door het geloof rechtvaardig wordt, zonder de werken der wet.T --Waar blijft nu de roem? Hij is uitgesloten. Door welke wet? Door de wet der werken? Niet alzo, maar door de wet des geloofs.1S[opdat Hij in deze tijden zou betonen de gerechtigheid, die voor Hem geldt, zodat Hij rechtvaardig blijft, en rechtvaardig maakt dengene die uit het geloof in Jezus is.gRGwelken God heeft voorgesteld tot een middel ter verzoening, door het geloof in zijn bloed, tot betoning zijner gerechtigheid, door de vergeving der zonden, die te voren onder de Goddelijke verdraagzaamheid geschied waren;Qwen zij worden zonder verdienste rechtvaardig uit zijne genade, door de verlossing, die in Christus Jezus geschied is,|PqWant hier is geen onderscheid; zij zijn allen zondaars, en hun ontbreekt de roem, dien zij bij God hebben moesten,O Ik spreek van zulke gerechtigheid voor God, die komt door het geloof in Jezus Christus, voor allen en over allen, die geloven.NyMaar nu is de gerechtigheid, die voor God geldt, zonder de wet geopenbaard, betuigd zijnde door de Wet en de Profeten.|MqDaarom zal geen vlees door de werken der wet rechtvaardig worden voor hem; want door de wet komt kennis der zonde.1L[Wij nu weten, dat hetgeen de wet zegt, zij dat zegt tot degenen, die onder de wet zijn, opdat elke mond gestopt worde en de gehele wereld voor God schuldig verschijne.0K[er is geen vreze Gods voor hunne ogen."/JYen den weg des vredes kennen zij niet;3Iain hunne wegen is enkel verderf en jammer,6Hghunne voeten zijn snel om bloed te vergieten;7Gihun mond is vol van vervloeking en bitterheid;tFa Hunne keel is een open graf; met hunne tongen handelen zij bedrieglijk; addervenijn is onder hunne lippen;gEG Allen zijn zij afgeweken, en te zamen bedorven, er is niemand, die goed doet, ook niet één.OD er is niemand, die verstandig is; er is niemand, die naar God vraagt.WC' gelijk geschreven staat: "Er is niemand, die rechtvaardig is, ook niet één;B Wat dan? Hebben wij een voorrecht? Geenszins; want wij hebben te voren bewezen, dat beiden, Joden en Grieken, allen onder de zonde zijn,!Maar is het alzo, dat onze ongerechtigheid Gods gerechtigheid bevestigt, wat zullen wij zeggen? Is dan God ook onrechtvaardig, dat Hij den toorn over ons brengt? --Ik spreek zo naar der mensen wijze. --\=1Dat zij verre! Het blijve veelmeer aldus, dat God waarachtig is, en alle mensen leugenaars zijn, gelijk geschreven staat: "Opdat gij gerechtvaardigd wordt in uwe woorden, en overwint, als gij geoordeeld wordt."w<gWant wat is daaraan gelegen, indien sommigen niet geloven? Zou hun ongeloof Gods waarachtigheid te niet doen?];3Zeer veel in alle opzichten. Ten eerste is hun toebetrouwd wat God gesproken heeft.G: Wat voorrecht hebben dan de Joden, of wat baat de besnijdenis?H9 maar die is een Jood, die het inwendig is; en de besnijdenis des harten is ene besnijdenis, die in den Geest, en niet naar de letter geschiedt; wiens lof niet is uit de mensen, maar uit God.z8mWant hij is geen Jood, die het uitwendig is, ook is deze geen besnijdenis, die uitwendig in het vlees geschiedt;7En zal niet de onbesnedene van nature, die de wet volbrengt, u oordelen, die, met letter en besnijdenis, een overtreder der wet zijt?6Indien nu de onbesnedene de rechten der wet onderhoudt, meent gij niet, dat zijne onbesnedenheid voor besnijdenis gerekend zal worden?5!De besnijdenis is wel nut, indien gij de wet houdt, maar is het, dat gij de wet niet houdt, zo is uwe besnijdenis onbesnedenheid geworden.b4=Want "om uwentwil wordt Gods naam gelasterd onder de heidenen", gelijk geschreven staat.G3gij roemt op de wet, en onteert God door overtreding der wet!2 gij zegt, dat men geen overspel zal doen, en gij doet overspel; gij hebt een afschuw van de afgoden, en gij pleegt tempelroof;m1S--nu leert gij anderen, en leert uzelven niet; gij predikt, dat men niet stelen zal, en gij steelt; 0 een onderwijzer van onverstandigen, een leeraar van onkundigen, gij hebt de gedaante van de kennis en van de waarheid in de wet;h/Ien gij vermeent u te zijn een leidsman der blinden, een licht dergenen die in duisternis zijn,p.Yen weet zijnen wil, en dewijl gij uit de wet onderricht zijt, zo beproeft gij wat het best is te doen;I- Zie, gij heet een Jood, en verlaat u op de wet en roemt op God,n,Uop den dag, als God het verborgene der mensen door Jezus Christus oordelen zal, naar mijn evangelie.;+oals die bewijzen, dat het werk der wet geschreven is in hunne harten, nademaal hun geweten mede getuigt, alsook de gedachten, die zich onder elkander aanklagen of ontschuldigen,(*IWant indien de heidenen, die de wet niet hebben, nochtans van nature de werken der wet doen, zo zijn dezen, hoewel zij de wet niet hebben, zichzelven ene wet,) --nademaal voor God niet degenen, die de wet horen, rechtvaardig zijn, maar wie de wet doen zullen gerechtvaardigd worden.#(? Wie zonder wet gezondigd hebben, die zullen ook zonder wet verloren gaan; en wie onder de wet gezondigd hebben, die zullen door de wet geoordeeld worden,7'i Want er is voor God geen aanzien des persoons.j&M maar heerlijkheid en eer en vrede al dengenen die goeddoen, eerst den Joden, en ook den Grieken.n%U --droefenis en angst over alle zielen der mensen die kwaaddoen, eerst der Joden, en ook der Grieken, $maar dengenen, die twistgierig zijn en der waarheid geen gehoor geven, doch der ongerechtigheid gehoorzaam zijn, ongenade en toorn;s#_hun, die, met volharding in goede werken, heerlijkheid en eer en onvergankelijkheid zoeken, eeuwig leven;7"idie aan een ieder geven zal naar zijne werken:!!;Maar gij, naar uw verstokt en boetvaardig hart, vergadert uzelven den toorn op den dag des toorns en der openbaring van het rechtvaardige oordeel Gods, 3Of veracht gij den rijkdom zijner goedertierenheid, verdraagzaamheid en lankmoedigheid? Weet gij niet, dat Gods goedertierenheid u tot boete leidt? Maar denkt gij, o mens, gij, die oordeelt degenen, die zo doen, en datzelfde óók doet, dat gij het oordeel Gods zult ontvlieden?[/Want wij weten, dat het oordeel Gods over degenen, die zo doen, naar waarheid is.J Daarom, o mens, kunt gij u niet verontschuldigen, wie gij ook zijt, die oordeelt; want waarin gij een ander oordeelt, daarin veroordeelt gij uzelven, nademaal gij, die oordeelt, hetzelfde doet.X)--Hem, den alleen wijzen God, zij ere door Jezus Christus in eeuwigheid! Amen.7gmaar nu geopenbaard is en bekendgemaakt door de schriften der profeten, naar het bevel des eeuwigen Gods, om de gehoorzaamheid des geloofs op te richten onder alle heidenen,,QHem nu, die u sterken kan, naar mijn evangelie en de prediking van Jezus Christus, volgens de openbaring van het geheimenis, dat van ouds af verzwegen is geweest,R[De genade van onzen Heere Jezus Christus zij met u allen! Amen.]--U groet Gajus, de gastheer van mij en van de gehele gemeente. U groet Erastus, de stadsrentmeester, en Quartus, de broeder.M--Ik, Tertius, die dezen brief geschreven heb, groet u in den Heer.hIU groeten Timótheus, mijn medehelper, en Lucius en Jason en Sosípater. mijne bloedverwanten.}En de God des vredes vertrede binnenkort den satan onder uwe voeten. De genade van onzen Heere Jezus Christus zij met u!2]Want uwe gehoorzaamheid is tot [kennis van] allen gekomen; daarom verblijd ik mij over u. Maar ik wil, dat gij wijs zijt in het goede, doch onnozel in het kwade. 9Want dezulken dienen niet den Heere Jezus Christus, maar hunnen buik; en door zoete woorden en vleiende redenen verleiden zij de harten der argelozen.%CMaar ik vermaan u, broeders, dat gij acht geeft op degenen, die tweedracht en ergernissen aanrichten tegen de leer, die gij geleerd hebt, en wijkt van hen.V%Groet elkander met den heiligen kus. U groeten al de gemeenten van Christus.mSGroet Filólogus en Julia, Néreus en zijne zuster, en Olympas, en alle heiligen, die bij hen zijn._7Groet Asyncritus, Flegon, Hermas, Patrobas, Hermes, en de broeders, die bij hen zijn.N Groet Rufus, den uitverkorene in den Heer, en zijne en mijne moeder.  Groet Tryféna en Tryfósa, die in den Heer gearbeid hebben. Groet Persis, de beminde, die in den Heer veel gearbeid heeft.q [ Groet Herodion, die van mijne maagschap is. Groet die van het huisgezin van Narcissus in den Heer zijn.e C Groet Apelles, den beproefde in Christus. Groet die van het huisgezin van Aristobulus zijn.R  Groet Urbanus, onzen medehelper in Christus, en Stachys, mijnen beminde.3 aGroet Amplias, mijnen beminde in den Heer.&EGroet Andronícus en Junias, mijne bloedverwanten en mijne medegevangenen, die vermaard zijn onder de apostelen, en ook vóór mij geweest zijn in Christus.FGroet Maria, die veel moeite en arbeid voor ons gehad heeft.|qGroet ook de gemeente in hun huis. Groet Epénetus, mijnen geliefde, die de eersteling van Azië voor Christus is.die hunnen hals voor mijn leven overgegeven hebben; welke niet alleen ik dank, maar ook alle gemeenten onder de heidenen.I Groet Priscilla en Aquila, mijne medehelpers in Christus Jezus,Cdat gij haar aanneemt in den Heer, gelijk het den heiligen betaamt, en haar bijstaat in alle zaken, in welke zij u nodig heeft; want zij heeft ook velen bijstand bewezen, ook mijzelven.U %Ik beveel u onze zuster Febe, die in den dienst der gemeente te Kenchrea is,4c!En de God des vredes zij met u allen! Amen.U# opdat ik met vreugde tot u kome, door den wil Gods, en mij met u verkwikke.  opdat ik verlost worde van de ongelovigen in Judéa, en dat mijn dienst, dien ik aan Jeruzalem doe, aangenaam zij den heiligen;"~=Maar nu vermaan ik u, broeders, door onzen Heere Jezus Christus en door de liefde des Geestes, dat gij mij helpt kampen door voor mij tot God te bidden;c}?En ik weet, dat, als ik tot u kom, ik met vollen zegen van Christus' evangelie zal komen.{|oWanneer ik nu dit volbracht en hun deze opbrengst afgedragen zal hebben, zal ik door uwe stad naar Spanje reizen.c{?Zij hebben dit zo goedgevonden, en zijn ook hunne schuldenaars; want daar de heidenen hunne geestelijke goederen deelachtig zijn geworden, zo is het behoorlijk, dat zij hun ook in stoffelijke goederen dienst bewijzen. zWant die van Macedonië en Achaja hebben goedgevonden zich ene bijdrage op te leggen voor de armen onder de heiligen te Jeruzalem.Ay}Maar nu reis ik naar Jeruzalem, den heiligen tot dienst.Nxzo zal ik tot u komen, als ik naar Spanje zal reizen; want ik hoop, dat ik op de doorreis u zien zal, en door u derwaarts moge geleid worden, als ik mij eerst enigermate aan u zal verkwikt hebben.nwUmaar nu ik geen plaats meer heb in deze landen, en sinds vele jaren verlangen heb om tot u te komen,:vowaarom ik dikwijls verhinderd ben tot u te komen;5ucmaar gelijk er geschreven staat: "Aan wie van hem niet verkondigd is, die zullen het zien; en wie het niet gehoord hebben, die zullen het verstaan." Dit is ook de oorzaak,t1en zó, dat ik mij bevlijtigd heb, om het evangelie te prediken waar Christus' naam niet bekend was opdat ik niet op eens anders grond zou bouwen;[de Schrift]: "Verblijdt u, gij heidenen, met zijn volk".'iG en opdat de heidenen God loven zouden om zijne barmhartigheid; gelijk er geschreven staat: "Daarom wil ik U loven onder de heidenen, en uwen naam lofzingen".#h?Want ik zeg, dat Jezus Christus een dienaar der besnijdenis geweest is, terwille van de waarheid Gods, om te bevestigen de beloften den vaderen geschied,Yg+Daarom neemt elkander aan, gelijk ook Christus u heeft aangenomen tot Gods eer.mfSopdat gij eendrachtig met éénen mond den God en Vader van onzen Heere Jezus Christus loven moogt.}esDe God nu der lijdzaamheid en der vertroosting geve u, dat gij eensgezind zijt onder elkander, naar Jezus Christus,d!Want wat te voren geschreven is, is ons tot lering geschreven, opdat wij door lijdzaamheid en vertroosting der Schrift hoop zouden hebben.c/Want ook Christus had geen behagen aan zichzelven, maar gelijk er geschreven staat: "De smaadheden dergenen, die U smaden, zijn op mij gevallen".ebCMaar ieder onder ons gedrage zich zo, dat hij zijnen naaste behage ten goede tot opbouwing.ka QWij nu, die sterk zijn, moeten de gebreken der zwakken dragen en geen behagen aan onszelve hebben.`1Maar wie twijfelt en nochtans eet, die is veroordeeld; want het geschiedt niet uit het geloof, en wat niet uit het geloof geschiedt, dat is zonde. _Hebt gij geloof, zo heb het bij uzelven voor God. Zalig is degeen, die zichzelven geen verwijt doet in hetgeen hij voor goed houdt.^Het is goed, dat gij geen vlees eet en geen wijn drinkt, noch iets doet, waaraan uw broeder zich stoot of ergert of waarin hij zwak is.]yBreekt Gods werk niet af wegens de spijs. Alles is wel rein, maar het is kwaad voor dengeen, die het met aanstoot eet.]\3Daarom laat ons jagen naar hetgeen tot den vrede en tot onderlinge stichting dient.W['Wie Christus daarin dient, die is Gode welbehaaglijk en den mensen aangenaam.}ZsWant het rijk Gods bestaat niet in spijs en drank, maar in gerechtigheid en vrede en vreugde in den Heiligen Geest.>YwDaarom maakt, dat uwe voorrecht niet gelasterd worde.5XcMaar indien uw broeder over uwe spijs bedroefd wordt, zo wandelt gij alreeds niet naar de liefde. Verderf toch dien niet met uwe spijs, om wiens wil Christus gestorven is. WIk weet en ben verzekerd in den Heere Jezus, dat niets in zich zelf onrein is; maar wie het voor onrein acht, dien is het onrein.V  Daarom, laat ons niet meer elkander oordelen; maar oordeelt dit veelmeer, dat niemand zijnen broeder aanstoot of ergenis geve.GU Zo zal dan elk van ons voor zichzelven Gode rekenschap geven.T/ want er staat geschreven: "Zo waarachtig Ik leef, spreekt de Heer, voor Mij zullen alle knieën zich buigen, en alle tongen zullen God belijden".(SI Maar gij, wat oordeelt gij uwen broeder? Of gij andere, wat veracht gij uwen broeder? Want wij zullen allen voor den rechterstoel van Christus gesteld worden;tRa Want Christus is ook daarom gestorven en weder levend geworden, opdat hij over doden en levenden Heer zij. Q Want leven wij, wij leven den Heer; sterven wij, wij sterven den Heer; daarom, hetzij wij leven of sterven, wij zijn des Heren.NPWant niemand van ons leeft zichzelven, en niemand sterft zichzelven.NOWie op de dagen achtgeeft, die doet het den Heer; en wie er niet op let, die doet het ook den Heer. Wie eet, die eet den Heer, want hij dankt God; wie niet eet, die eet niet den Heer en dankt God."N=De een houdt den enen dag meer in waarde dan den anderen, maar de ander houdt alle dagen gelijk. Een ieder zij in zijn eigen gemoed ten volle verzekerd.)MKWie zijt gij, dat gij eens anderen knecht oordeelt? Hij staat of valt zijn eigen heer; doch hij zal staande blijven, want God is machtig hem staande te houden.LWie eet die verachte hem niet, die niet eet; en wie niet eet, die oordele hem niet, die eet; want God heeft hem aangenomen.VK%De een gelooft, dat hij allerlei mag eten, maar wie zwak is eet moeskruiden!eJ EHem, die zwak is in het geloof, neemt dien aan, maar niet om strijd te voeren over meningen.iIK maar trekt den Heer Jezus Christus aan; en verzorgt het lichaam, doch niet tot begeerlijkheden.H laat ons eerbaar wandelen als bij den dag, niet in brasserij en dronkenschap, niet in ontucht en oneerbaarheid, niet in twist en nijd;G De nacht is voorbijgegaan en de dag is nabijgekomen: zo laat ons nu afleggen de werken der duisternis, en aandoen de wapenen des lichts;1F[ En te meer, omdat wij dit weten, namelijk den tijd, dat de ure dáár is om op te staan van den slaap; nademaal onze zaligheid nu nader is dan toen wij gelovig werden.ZE- De liefde doet den naaste geen kwaad: zo is dan de liefde de vervulling der wet.D/ Want hetgeen gezegd is: "Gij zult geen overspel doen, gij zult niet doden, gij zult niet stelen, gij zult geen valse getuigenis geven, gij zult niet begeren", en zo er enig ander gebod meer is, dat wordt in dit woord begrepen: "Gij zult uwen naaste liefhebben als uzelven".|Cq Zijt niemand iets schuldig, dan dat gij elkander liefhebt; want wie den ander liefheeft, die heeft de wet vervuld.;Bo Zo geeft dan aan ieder wat gij schuldig zijt, schatting, wien de schatting toebehoort, tol, wien de tol toebehoort, vrees, wien de vrees toebehoort, eer, wien de eer toebehoort.qA[ Daarom moet gij ook schatting geven; want zij zijn Gods dienaars, die daartoe aanhoudend werkzaam zijn.c@? Daarom is het nodig onderdanig te zijn, niet alleen om de straf, maar ook om het geweten.I?  want zij is Gods dienares, u ten goede. Maar doet gij kwaad, zo vrees, want zij draagt het zwaard niet te vergeefs; zij is Gods dienares, ene wreekster tot straf voor dengene, die kwaad doet.6>e Want niet voor de goede werken, maar voor de kwade zijn de overheden te vrezen. Wilt gij nu niet vrezen voor de overheid, zo doe het goede, en gij zult lof van haar hebben;= Wie zich nu tegen de overheid stelt, die wederstaat Gods instelling; en wie deze wederstaan, zullen over zichzelve een oordeel brengen.&< G Een ieder zij onderdanig aan de overheid, die macht over hem heeft; want er is geen overheid dan van God, en waar ene overheid is, is zij door God ingesteld.R; Laat het kwade u niet overwinnen, maar overwin het kwade door het goede.:/ Indien dan uwen vijand hongert, zo spijs hem; dorst hem, zo geef hem te drinken; zo gij dit doet, zult gij vurige kolen op zijn hoofd vergaderen.9+ Wreekt uzelve niet, geliefden, maar geeft ruimte aan den toorn; want er staat geschreven: "Mij is de wraak, Ik zal vergelden, spreekt de Heer".Q8 Is het mogelijk, zoveel het van u afhangt, houdt vrede met alle mensen.e7C Vergeldt niemand kwaad met kwaad. Behartigt wat betamelijk is voor het oog van alle mensen.6 Weest eensgezind onder elkander, en tracht niet naar hoge dingen, maar voegt u tot de nederige; houdt uzelve niet voor wijs.>5w Verblijdt u met de blijden, en weent met de wenenden.84k Zegent wie u vervolgen; zegent, en vloekt niet.@3{ Trekt u de nooddruft der heiligen aan; herbergt gaarne.Q2 Zijt vrolijk in hope, geduldig in de droefenis, houdt aan in het gebed.c1? Weest niet traag in hetgeen gij doen moet; zijt vurig in den geest; schikt u in den tijd.f0E De broederliefde onder elkander zij hartgrondig; de een kome den ander voor met eerbetoning.H/  De liefde zij ongeveinsd. Haat het kwade; hangt het goede aan.C. vermaant iemand, zo neme hij het vermanen waar; geeft iemand, zo geve hij in eenvoudigheid; regeert iemand, zo zij hij zorgvuldig; oefent iemand barmhartigheid, zo doe hij het met lust. -9 Heeft iemand profetie, zo zij die het geloof gelijkvormig; heeft iemand een ambt, zo neme hij het ambt waar; leert iemand, zo neme hij het leren waar;L, en wij hebben menigerlei gaven naar de genade, die ons gegeven is.f+E alzo zijn wij velen één lichaam in Christus, maar onder elkander is de een des anders lid;m*S Want gelijk wij in één lichaam vele leden hebben, maar niet alle leden éénerlei werking hebben,k)O Want ik zeg, door de genade die mij gegeven is, aan ieder onder u, dat niemand over zichzelven hoger denke dan hem betaamt te denken, maar dat hij matig over zich denke, ieder naardat God uitgedeeld heeft de maat des geloofs.4(a En maakt u dezer wereld niet gelijk, maar verandert u door vernieuwing van uw gemoed, opdat gij beproeven moogt welke de goede, welbehaaglijke en volkomen wil van God is.A' } Ik vermaan u dan, broeders, door de barmhartigheid Gods, dat gij uwe lichamen stelt tot een offer, dat levend, heilig en Gode welbehagelijk zij, hetwelk zij uwe redelijke godsverering.b&= $Want van Hem, en door Hem, en tot Hem zijn alle dingen. Hem zij eer in eeuwigheid! Amen.W%' #Of wie heeft Hem eerst iets gegeven, opdat het hem wedervergolden zou worden?T$! "Want wie heeft den zin des Heren gekend, of wie is zijn raadgever geweest? #9 !O welk een diepte des rijkdoms, beide der wijsheid en der kennis Gods! Hoe geheel onbegrijpelijk zijn zijne oordelen, en ondoorgrondelijk zijne wegen!c"? want God heeft hen allen besloten onder het ongeloof, opdat Hij zich over allen ontferme.s!_ alzo zijn nu ook dezen ongelovig, opdat ook zij door uwe barmhartigheid barmhartigheid zouden verkrijgen:w g Want gelijk ook gij weleer niet geloofd hebt in God, maar nu barmhartigheid verkregen hebt door hun ongeloof,=u Want Gods gaven en roeping kunnen Hem niet berouwen.+ Ten aanzien van het evangelie houd ik hen voor vijanden, om uwentwil; maar ten aanzien van de verkiezing zijn zij geliefden om der vaderen wil.L en dit is mijn verbond met hen, als ik hunne zonden zal wegnemen".# en alzo zal geheel Israël zalig worden, gelijk geschreven staat: "Uit Sion zal de Verlosser komen, en de goddeloosheid van Jakob afwenden;O Want ik wil u, broeders, deze verborgenheid niet onthouden, opdat gij uzelve niet voor wijs houdt: verharding is Israël ten dele overkomen zolang, totdat de volheid der heidenen zal ingegaan zijn;jM Want indien gij van den olijfboom, die van nature wild was, zijt uitgehouwen, en tegen de natuur in den tammen olijfboom ingeënt, hoeveel te meer zullen de natuurlijke [takken] ingeënt worden in hun eigen olijfboom!zm En ook zij, indien zij niet in het ongeloof blijven, zullen ingeënt worden; want God kan hen wel weder inenten.fE Daarom zie de goedertierenheid en de gestrengheid Gods aan: de gestrengheid aan degenen, die gevallen zijn, maar de goedertierenheid aan u, indien gij in de goedertierenheid blijft; anders zult gij ook afgehouwen worden.kO Want heeft God de natuurlijke takken niet verschoond, zo zal hij misschien ook u niet verschonen. --Het is wél gezegd; zij zijn afgebroken door hun ongeloof, maar gij staat door het geloof. Wees niet vermetel, maar vrees.W' Gij zult dan zeggen: De takken zijn afgebroken, opdat ik zou ingeënt worden.   zo beroem u niet tegen de takken; en indien gij u tegen deze beroemt, zo weet, dat gij niet den wortel draagt, maar de wortel u.A{ Zo nu enige der takken afgebroken zijn, en gij, die een wilde olijfboom waart, in hunne plaats zijt ingeënt, en den wortel en het sap van den olijfboom mede deelachtig zijt geworden,c? Zijn de eerstelingen heilig, dan ook het deeg; en is de wortel heilig, dan ook de takken.}s Want indien hunne verwerping de verzoening der wereld is, wat is hunne aanneming anders dan het leven uit de doden?s_ of ik misschien degenen, die mijn vlees zijn, tot naijver mocht verwekken, en enigen van hen zalig maken.iK Want tot u, heidenen, zeg ik: dewijl ik een apostel der heidenen ben, zal ik mijn ambt prijzen,  Indien nu hun val de rijkdom der wereld is, en hun verlies de rijkdom der heidenen, hoeveel te meer, wanneer hun getal vol wordt!4 a Zo zeg ik nu: zijn zij daarom gestruikeld, opdat zij vallen zouden? Dat zij verre! Maar uit hunnen val is den heidenen het heil geworden, om hen tot naijver te verwekken.\ 1 laat hunne ogen verduisterd worden, dat zij niet zien, en buig hunnen rug altijd".  En David zegt: "Laat hunne tafel tot een valstrik worden, en tot ene verstrikking, en tot ene ergernis, en tot ene vergelding voor hen; / --gelijk geschreven staat: "God heeft hun gegeven een geest van verdoving, ogen die niet zien, en oren die niet horen--tot op den dag van heden".  Hoe dan nu? Hetgeen Israël zoekt, dat verkrijgt het niet, maar de uitverkorenen verkrijgen het, de anderen zijn verstokt,- Is het dan uit genade, zo is het niet uit de werken; anders zou de genade geen genade meer zijn. En is het uit de werken, zo is de genade niets.mS Alzo gaat het ook nu in dezen tijd, dat er enigen zijn overgebleven, naar de verkiezing der genade.+ Maar wat zegt hem het Goddelijk antwoord? "Ik heb mij zevenduizend mannen laten overblijven, die hunne knieën voor Baäl niet gebogen hebben".  "Heer, zij hebben uwe profeten gedood en hebben uwe altaren vernield, en ik ben alleen overgebleven, en zij staan naar mijn leven"?3_ God heeft zijn volk niet verstoten, hetwelk hij te voren gekend heeft. Of weet gij niet wat de Schrift zegt van Elía, hoe hij voor God optreedt tegen Israël, zeggende: / Zo zeg ik nu: heeft dan God zijn volk verstoten? Dat zij verre! Want ik ben ook een Israëliet, van Abrahams zaad, uit het geslacht van Benjamin.} Maar van Israël zegt hij: "Den gehelen dag heb Ik mijne handen uitgestrekt tot een ongehoorzaam en tegensprekend volk." 9 En Jesaja durft wel zeggen: "Ik ben gevonden van degenen, die Mij niet gezocht hebben, en ben verschenen dengenen, die niet naar Mij gevraagd hebben".U# Maar ik zeg: heeft Israël het niet geweten? Als eerste getuige zegt Mozes: "Ik zal u tot ijverzucht verwekken door degenen, die geen volk zijn, en door een onverstandig volk zal Ik u tot toorn verwekken Maar ik zeg: hebben zij het niet gehoord? In alle landen toch is hunne stem uitgegaan, en hunne woorden tot aan het einde der wereld.W~' Zo komt dan het geloof uit de prediking, en de prediking door het woord Gods.y}k Maar zij zijn niet allen het evangelie gehoorzaam geweest; want Jesaja zegt: "Heer, wie gelooft onze prediking?7|g En hoe zullen zij prediken, indien zij niet gezonden worden? Gelijk geschreven staat: "Hoe liefelijk zijn de voeten dergenen, die vrede verkondigen, die het goede prediken!"3{_ Maar hoe zullen zij hem aanroepen, in wien zij niet geloven? En hoe zullen zij in hem geloven, van wien zij niet gehoord hebben? En hoe zullen zij horen zonder prediker?Lz Want "wie den naam des Heren zal aanroepen, die zal zalig worden".y Want is er geen onderscheid tussen Joden en Grieken; want één en dezelfde is Heer van allen, rijk zijnde over allen, die hem aanroepen.Tx! Want de Schrift zegt: "Wie in hem gelooft, die zal niet beschaamd worden".jwM want met het hart gelooft men en wordt rechtvaardig, en met den mond belijdt men en wordt zalig.v) Indien gij nu met uwen mond belijdt, dat Jezus de Heer is, en in uw hart gelooft, dat God hem van de doden opgewekt heeft, zo wordt gij zalig;u Maar wat zegt zij? "Het woord is u nabij, in uwen mond en in uw hart". Dit is het woord van het geloof, hetwelk wij prediken. ~"}^|{{p{zzyyyxnwwwvv:uu3tzss(rqppo0nlmm l]kkkjGiihhjgg}ffee[ddcNbaab``I__?^]\\I[ZZEYY`XXWWQVVV>>==< r"2dM2=_PZij nu sprak: Houd u stil, mijne dochter, totdat gij bevindt, waar het heen wil; want die man zal niet rusten, alvorens hij nog heden deze zaak ten einde gebracht hebbe.y<mPook zeide zij: Deze zes maten gerst gaf hij mij, want hij sprak: Gij zult niet ledig tot uwe schoonmoeder komen.;/PEn zij kwam tot hare schoonmoeder, welke zeide: Hoe staat het met u, mijne dochter? En zij maakte haar alles bekend, wat die man haar gedaan had;*:OPEn hij sprak: Reik den sluier toe, die u bedekt, en houd hem op. En zij hield hem op; en hij mat zes maten gerst, en legde die op haar, en hij ging naar de stad.D9PEn zij lag tot des morgens toe aan zijne voeten, en zij stond op, eer de een den ander onderkennen kon; want hij zeide: Dat niemand gewaarworde, dat ene vrouw op den dorsvloer gekomen is.I8 P Blijf hier den nacht over; morgen, indien hij u nemen wil, goed; maar indien het hem niet behaagt u te nemen, dan zal ik u nemen, zo waarlijk als de Heer leeft. Leg u neder tot aan den morgen.X7+P Nu, het is waar, dat ik een erf-losser ben, maar er is er nog een nader dan ik.6P En nu, mijne dochter, vrees niet: al wat gij zegt wil ik doen: want de gehele stad mijns volks weet, dat gij ene deugdzame vrouw zijt.B5P Toen sprak hij: gezegend zijt gij den Heer, mijne dochter; gij hebt uwe laatste weldadigheid nog beter gemaakt dan de eerste, dat gij geen jongelieden, arm of rijk, zijt achternagegaan.4P Zij antwoordde: Ik ben Ruth, uwe dienstmaagd: breid dan uwen vleugel uit over uwe dienstmaagd, want gij zijt de erf-losser.3 PToen het nu middernacht was, verschrikte die man en beefde; en zie, ene vrouw lag aan zijne voeten. En hij sprak: Wie zijt gij?R2PEn toen Boaz gegeten en gedronken had, werd zijn hart vrolijk, en hij kwam en legde zich neder achter een hoop schoven; en zij kwam in stilte, en sloeg het dek aan zijne voeten op, en legde zich neder.d1CPEn zij ging af naar den dorsvloer, en deed alles gelijk hare schoonmoeder haar geboden had.@0}PEn zij sprak tot haar. Al wat gij mij zegt, zal ik doen. yPAlzo gingen die twee met elkander, totdat zij te Bethlehem kwamen. En toen zij te Bethlehem kwamen, geraakte de gehele stad in opschudding om harentwil, en zij zeiden: Is dit Naómi?q _PToen zij nu zag, dat zij vast besloten was om met haar te gaan, hield zij op tot haar daarvan te spreken.' KPwaar gij sterft, daar sterf ik ook, en daar wil ik ook begraven worden: de Heer doe mij dit en dat, zo niet de dood alleen scheiding zal maken tussen mij en u.U 'PDoch Ruth antwoordde: Dwing mij niet, dat ik u verlaten zou en van u omkeren; waar gij heengaat, daar wil ik ook heengaan, en waar gij blijft, daar blijf ik ook; uw volk is mijn volk en uw God is mijn God;  PToen zeide zij: Zie, uwe schoonzuster is wedergekeerd tot haar volk en tot hare goden: keer gij ook weder, uwe schoonzuster achterna.t  ePToen hieven zij hare stem op en weenden nog meer; en Orpa kuste hare schoonmoeder, maar Ruth bleef bij haar.k  SP --hoe! zoudt gij daarop wachten, totdat zij groot wierden? hoe! zoudt gij daarom vertoeven, dat gij geen mannen zoudt nemen? Neen mijne dochters; het is mij zeer bitter om uwentwil, want de hand des Heren is over mij uitgegaan.J  P Keert weder, mijne dochters, en gaat heen; want ik ben nu te oud om een man te nemen, al ware het ook, dat ik zeide: Er is hoop voor mij, dat ik nog dezen nacht een man kreeg en kinderen baarde,.  YP Maar Naómi sprak: Keert weder, mijne dochters; waarom wilt gij met mij gaan? Hoe kan ik voortaan kinderen in mijn schoot hebben, die u tot mannen zouden kunnen zijn?? }P en spraken tot haar: Wij willen met u naar uw volk gaan.  P de Heer geve u, dat gij rust vindt, ieder in het huis van haren man. En zij kuste haar; en zij hieven hare stem op en weenden,: qPsprak zij tot hare twee schoondochters: Gaat heen en keert weder, elk tot het huis harer moeder; de Heer doe barmhartigheid aan u, gelijk gij aan de doden en aan mij gedaan hebt;$ EPEn zij ging uit van de plaats, waar zij geweest was, en hare twee schoondochters met haar. En toen zij op den weg gingen om weder in het land Juda te komen,R !PToen maakte zij zich op met hare twee schoondochters, en keerde weder uit het land der Moabieten; want zij had vernomen in het land der Moabieten, dat de Heer zijn volk bezocht en hun brood gegeven had.w kPstierven ook die twee, Machlon en Chiljon, zodat die vrouw na hare twee zonen en na haren man alleen overbleef.  PDezen nu namen zich Moabietische vrouwen: de ene genaamd Orpa, de andere Ruth. En toen zij aldaar gewoond hadden omtrent tien jaren,X -PEn Elimélech, de man van Naómi, stierf; en zij bleef over met hare twee zonen.S #PDeze man was genaamd Elimélech, en zijne huisvrouw Naómi; en zijne twee zonen, Machlon en Chiljon, waren Efrathieten uit Bethlehem-Juda; en toen zij in het land der Moabieten kwamen, bleven zij aldaar.O PTen tijde toen de richters regeerden, was er ene duurte in het land, en een man van Bethlehem-Juda trok weg met zijne huisvrouw en twee zonen, om als vreemdeling te verkeren in het land der Moabieten.!~; !gelijk geschreven staat: "Zie, ik leg in Sion een steen des aanstoots en een rotssteen der ergernis; en wie in hem gelooft, zal niet beschaamd worden".}' Waarom dat? Omdat zij die zochten niet uit geloof, maar als uit de werken der wet; want zij hebben zich gestoten aan den steen des aanstoots,t|a maar Israël heeft naar de wet der gerechtigheid gestaan, en is tot de wet der gerechtigheid niet gekomen.;{o Wat zullen wij dan zeggen? Dat de heidenen, die naar de gerechtigheid niet hebben gestaan, de gerechtigheid verkregen hebben, namelijk de gerechtigheid, die uit het geloof komt;/zW En gelijk Jesaja te voren zegt: "Ware het, dat de Heer Zebaôth ons geen zaad had laten overblijven, zo waren wij als Sodom geworden, en aan Gomorra gelijk geweest."yyk Want Hij voleindt en besluit ene zaak in gerechtigheid; en de besloten zaak zal de Heer uitvoeren op de aarde".x En Jesaja roept over Israël: "Al ware het getal der kinderen van Israël als het zand aan de zee, zo zal het overblijfsel zalig worden.w7 En het zal geschieden in de plaats, waar tot hen gezegd werd: "Gij zijt mijn volk niet, aldaar zullen zij genoemd worden kinderen des levenden Gods."v  gelijk Hij ook door Hoséa zegt: "Ik zal hetgeen mijn volk niet was, mijn volk noemen, en die niet bemind was, mijne beminde".\u1 Zo heeft Hij ook ons geroepen, niet alleen uit de Joden, maar ook uit de heidenen;t3 en indien Hij heeft willen doen kennen den rijkdom zijner heerlijkheid aan vaten der barmhartigheid, die Hij tevoren bereid heeft tot heerlijkheid?9sk En wat te zeggen, indien nu God, zijn toorn willende tonen en zijne macht bekendmaken, met grote lankmoedigheid verdragen heeft de vaten des toorns, toebereid tot het verderf;r Of heeft de pottebakker geen macht om van denzelfden klomp het ene vat te maken tot eervol, en het andere tot onaanzienlijk gebruik?q Maar, o mens, wie zijt gij toch, dat gij God wilt tegenspreken? Zegt ook een werk tot zijnen meester: Waarom hebt gij mij zó gemaakt?fpE Nu zult gij tot mij zeggen: Wat beschuldigt Hij ons dan? Want wie kan zijnen wil wederstaan?No Zo ontfermt Hij zich nu over wien Hij wil, en verstokt wien Hij wil.+nO Want de Schrift zegt tot Farao: "Juist daartoe heb Ik u verwekt, opdat Ik aan u mijne macht zou betonen, en opdat mijn naam verkondigd worde op de gehele aarde".Ym+ Zo ligt het nu niet aan iemands willen of lopen, maar aan den ontfermenden God. l Want Hij spreekt tot Mozes: "Ik zal mij ontfermen over wien Ik mij ontferm, en zal barmhartig zijn jegens wien Ik barmhartig ben".Yk+ Wat zullen wij dan zeggen? Is er dan onrechtvaardigheid bij God? Dat zij verre!Uj# gelijk geschreven staat: "Jakob heb ik liefgehad, maar Esau heb ik gehaat".Bi werd tot haar gezegd: "De oudere zal den jongere dienen";Ah{ Want eer de kinderen geboren waren, en noch goed noch kwaad gedaan hadden, opdat Gods voornemen naar de verkiezing, niet uit verdienste der werken, maar uit den roepende, zou bestaan,}gs En dit niet alleen, maar zo is het ook geschied met Rebekka, toen zij zwanger was bij éénen, Isaäk, onzen vader.lfQ Want dit is een woord der belofte: "Omtrent dezen tijd zal ik komen, en Sara zal een zoon hebben."e  dat is: die zijn Gods kinderen niet, die naar het vlees kinderen zijn, maar de kinderen der belofte worden voor zaad gerekend.|dq ook niet allen, die Abrahams zaad zijn, zijn daarom ook kinderen, maar: "In Isaäk zal u het zaad genoemd worden";c Doch ik zeg dit niet, alsof Gods woord daarom ware weggevallen. Want het zijn niet allen Israëlieten, die van Israël zijn; b van wie ook de vaderen zijn, en van wie ook Christus afstamt naar het vlees, die is: God boven alles geloofd in eeuwigheid, Amen.a! die van Israël zijn, aan wie het kindschap toebehoort, en de heerlijkheid, en het verbond, en de wet, en de godsverering, en de beloften;z`m Ik wenste wel zelf verbannen te zijn van Christus voor mijne broederen, die mijne maagschap zijn naar het vlees;O_ --dat ik grote treurigheid en smart zonder ophouden in mijn hart heb.w^ i Ik zeg de waarheid in Christus en lieg niet, --waarvan mijn geweten mij getuigenis geeft in den Heiligen Geest]'noch hoogte, noch diepte, noch enig ander schepsel ons kan scheiden van Gods liefde, welke is in Christus Jezus, onzen Heer.j\M&Want ik ben verzekerd, dat noch dood noch leven, noch Engelen, noch aartsengelen, noch krachten,][3%Maar in dit alles zijn wij meer dan overwinnaars door hem, die ons heeft liefgehad.vZe$Gelijk geschreven staat: "Om uwentwil worden wij den gehelen dag gedood; wij zijn geacht als slachtschapen". Y#Wie zal ons scheiden van de liefde van Christus? Droefenis of angst, of vervolging, of honger, of naaktheid, of gevaar, of zwaard?X-"Wie wil verdoemen? Christus is het, die gestorven is, ja veel meer, die ook opgewekt is, die ook ter rechterhand Gods is, die ook voor ons bidt.YW+!Wie wil de uitverkorenen Gods beschuldigen? God is het, die rechtvaardig maakt.V- Die zelfs zijn eigen Zoon niet heeft gespaard, maar hem voor ons allen heeft overgegeven, hoe zou Hij ons ook met hem niet alle dingen schenken?WU'Wat zullen wij dan hierop zeggen? Is God vóór ons, wie kan tégen ons zijn!RTen die Hij te voren bestemd heeft, die heeft Hij ook geroepen; en die Hij geroepen heeft, die heeft Hij ook rechtvaardig gemaakt; en die Hij rechtvaardig gemaakt heeft, die heeft Hij ook verheerlijkt.FSWant die Hij te voren gekend heeft, die heeft Hij ook te voren bestemd, dat zij gelijkvormig zouden zijn aan het beeld van zijnen Zoon, opdat hij de eerstgeborene zij onder vele broederen;}RsEn wij weten, dat dengenen, die God liefhebben, alle dingen ten beste dienen, die naar het voornemen geroepen zijn.Q{en die de harten onderzoekt, weet wat de zin des Geestes is, dewijl hij voor de heiligen bidt naar hetgeen God behaagt.@PyDesgelijks komt ook de Geest onze zwakheid te hulp; want wij weten niet wat wij bidden zullen, zoals het behoort, maar de Geest zelf bidt voor ons met onuitsprekelijke verzuchtingen;XO)Maar indien wij hopen hetgeen wij niet zien, zo verwachten wij het met geduld.NWant wij zijn wel zalig, doch in hope; maar de hoop, welke men ziet, is geen hoop; want hoe kan men hopen hetgeen men ziet?4MaEn dit niet alleen, maar ook wijzelve, die de eerstelingen des Geestes hebben, zuchten ook in onszelve, verwachtende het kindschap, namelijk de verlossing onzes lichaams.\L1Want wij weten, dat al het schepsel met ons zucht en in barensnood is tot nog toe.Kin hope; want ook het schepsel zelf zal vrij worden van den dienst der vergankelijkheid, tot de heerlijke vrijheid der kinderen Gods.}Jsnademaal het schepsel onderworpen is aan de ijdelheid, niet gewillig, maar om diens wil, die het onderworpen heeft,QIWant het schepsel wacht reikhalzend op de openbaring der kinderen Gods; H Want ik houd het daarvoor, dat het lijden van dezen tijd niet opweegt tegen de heerlijkheid, die aan ons zal geopenbaard worden.EGZijn wij dan kinderen, zo zijn wij ook erfgenamen, erfgenamen Gods en medeërfgenamen van Christus; zo wij namelijk met hem lijden, opdat wij ook mede tot de heerlijkheid verheven worden.SFDeze Geest zelf geeft onzen geest getuigenis, dat wij Gods kinderen zijn..EUWant gij hebt geen knechtelijken geest ontvangen, dat gij wederom vrezen moest; maar gij hebt een kinderlijken geest ontvangen, door welken wij roepen: Abba, Vader!QDWant zovelen door den Geest Gods geleid worden, die zijn Gods kinderen.C- Want indien gij naar het vlees leeft, zo zult gij sterven; maar indien gij door den Geest de werkingen van het lichaam doodt, zo zult gij leven.tBa Zo zijn wij dan nu, mijne broeders, schuldenaars, niet van het vlees, dat wij naar het vlees zouden leven.\A1 Indien nu de Geest desgenen, die Jezus uit de doden opgewekt heeft, in u woont, zo zal Hij, die Christus uit de doden opgewekt heeft, ook uwe sterfelijke lichamen levend maken door zijnen Geest, die in u woont.|@q Maar wanneer Christus in u is, zo is het lichaam wel dood om de zonde, maar de geest is leven om de gerechtigheid.?3 Doch gij zijt niet vleselijk, maar geestelijk, indien namelijk de Geest Gods in u woont, maar wie Christus' Geest niet heeft, die is de zijne niet.9>men wie vleselijk zijn, kunnen Gode niet behagen.=Immers, het bedenken des vleses is vijandschap tegen God, nademaal het aan de wet Gods niet onderdanig is, want het kan dit ook niet;c<?Want het bedenken des vleses is de dood; maar het bedenken des Geestes is leven en vrede.;Want wie naar het vlees zijn, bedenken de dingen, die des vleses zijn; maar wie naar den Geest zijn, de dingen, die des Geestes zijn.:}opdat de gerechtigheid, door de wet geëist, vervuld werd in ons, die niet naar het vlees wandelen, maar naar den Geest.S9Want hetgeen der wet onmogelijk was, omdat zij door het vlees verzwakt was, dat deed God, en zond zijnen Zoon in de gelijkheid van het zondige vlees, om de zonde, en veroordeelde de zonde in het vlees;8wWant de wet des Geestes, die levend maakt in Christus Jezus, heeft mij vrijgemaakt van de wet der zonde en des doods.U7 %Zo is er dan nu niets verdoemelijks aan degenen, die in Christus Jezus zijn.6)Ik dank God door Jezus Christus, onzen Heer. (7-26) Zo dien ik zelf nu met het gemoed de wet Gods, maar met het vlees de wet der zonde.N5Ik ellendig mens, wie zal mij verlossen van het lichaam dezes doods?&4Emaar ik zie ene andere wet in mijne leden, die strijd voert tegen de wet mijns gemoeds, en mij gevangen neemt onder de wet der zonde, die in mijne leden is.@3{want ik heb lust aan Gods wet naar den inwendigen mens,]23Zo vind ik dan deze wet, dat mij, wanneer ik het goede doen wil, het kwade bijligt;i1KIndien ik nu doe hetgeen ik niet wil, zo doe ik het niet meer, maar de zonde, die in mij woont.c0?want het goede, dat ik wil, dat doe ik niet, maar het kwade, dat ik niet wil, dat doe ik./Want ik weet, dat in mij, dat is in mijn vlees, niets goeds woont; het willen heb ik wel, maar het goede te volbrengen vind ik niet;G.Zo doe ik het dan niet meer, maar de zonde, die in mij woont.S-Indien ik nu doe hetgeen ik niet wil, zo stem ik toe, dat de wet goed is.o,WWant ik weet niet wat ik doe; want hetgeen ik wil, dat doe ik niet, maar hetgeen ik haat, dat doe ik.c+?Want wij weten, dat de wet geestelijk is, maar ik ben vleselijk, onder de zonde verkocht.T*! Is dan het goede mij ten dood geworden? Dat zij verre! Maar de zonde, opdat alzo blijken mocht, dat zij zonde is, werkte mij door het goede den dood, opdat de zonde bovenmate zondig werd door het gebod.T)! Alzo is dan de wet heilig, en het gebod is heilig en rechtvaardig en goed.s(_ Want de zonde nam gelegenheid door het gebod, en bedroog mij, en veroorzaakte mij door hetzelve den dood.j'M en het is bevonden, dat het gebod mij ten dood werd, hetwelk mij nochtans ten leven gegeven was.s&_ En ik leefde weleer zonder de wet; maar toen het gebod kwam, werd de zonde levend; maar ik ben gestorven,~%uMaar de zonde nam gelegenheid door het gebod, en verwekte in mij allerlei lust; want zonder de wet is de zonde dood.V$%Wat zullen wij dan nu zeggen? Is de wet zonde? Dat zij verre! Maar de zonde kende ik niet dan door de wet; want ik wist niets van de begeerlijkheid, indien de wet niet gezegd had: "Gij zult niet begeren"."#=maar nu zijn wij vrij van de wet, en haar afgestorven, die ons gevangen hield, zodat wij dienen in nieuwheid des Geestes, en niet in oudheid der letter."!Want toen wij in het vlees waren, werkten de zondige lusten, door de wet opgewekt, hevig in onze leden, om voor den dood vrucht te dragen;T!!Alzo zijt ook gij, mijne broeders, der wet gedood door het lichaam van Christus, opdat gij eens anderen zoudt worden, namelijk desgenen die van de doden opgewekt is, opdat wij Gode vrucht zouden dragen.Y +Indien zij nu eens anderen mans wordt, terwijl de man leeft, wordt zij ene overspeelster genoemd; maar indien de man sterft, is zij vrij van de wet, en is geen overspeelster, als zij eens anderen mans wordt.!;Want ene gehuwde vrouw is, terwijl de man leeft, aan hem verbonden door de wet; maar indien de man sterft, is zij vrij van de wet, wat den man aangaat. Of weet gij niet, broeders, --want ik spreek tot degenen, die de wet kennen--dat de wet heerst over den mens, zolang hij leeft?ykWant de bezoldiging der zonde is de dood, maar de gave Gods is het eeuwige leven in Christus Jezus, onzen Heer.5Maar nu gij van de zonde vrij zijt, en Gods dienstknechten zijt geworden, hebt gij uwe vrucht, dat gij heilig wordt; en het einde het eeuwige leven.r]Wat vrucht hadt gij te dien tijde? Dingen, waarover gij u nu schaamt: want het einde daarvan is de dood.\1Want toen gij dienstknechten der zonde waart, waart gij vrij van de gerechtigheid.+Ik moet op ene menselijke wijze daarvan spreken, om de zwakheid uws vleses. Gelijk gij uwe leden gegeven hebt tot den dienst der onreinheid en van de ene ongerechtigheid tot de andere, alzo geeft ook nu uwe leden tot den dienst der gerechtigheid, opdat zij heilig worden.jMwant nu gij vrij geworden zijt van de zonde, zijt gij dienstknechten geworden der gerechtigheid.;oMaar God zij gedankt, dat gij wel dienstknechten der zonde geweest zijt, maar nu van harte gehoorzaam zijt geworden aan het voorschrift der leer, aan welke gij overgegeven zijt;V%Weet gij niet, dat, indien gij u stelt tot dienstknechten om te gehoorzamen, gij dienstknechten zijt desgenen, wien gij gehoorzaamt, hetzij der zonde tot den dood, of der gehoorzaamheid tot gerechtigheid?nUHoe dan? Zullen wij zondigen, omdat wij niet onder de wet, maar onder de genade zijn? Dat zij verre.kOWant de zonde zal niet heersen over u, nademaal gij niet onder de wet zijt, maar onder de genade.?w geeft ook uwe leden niet der zonde tot wapenen der ongerechtigheid, maar geeft uzelve Gode, als uit de doden levend geworden zijnde, en uwe leden Gode tot wapenen der gerechtigheid.lQ Zo laat nu de zonde niet heersen in uw sterfelijk lichaam, om aan zijne lusten gehoorzaam te zijn;{o Alzo ook gij, houdt het daarvoor, dat gij der zonde gestorven zijt, en Gode leeft, in Christus Jezus, onzen Heer.ta Want wat hij gestorven is, dat is hij der zonde gestorven eenmaal; maar wat hij leeft, dat leeft hij Gode.q[ wetende, dat Christus, uit de doden opgewekt, niet meer sterft: de dood zal niet meer over hem heersen._7Zijn wij nu met Christus gestorven, zo geloven wij, dat wij ook met hem leven zullen,E want wie gestorven is, die is gerechtvaardigd van de zonde. +wetende, dat onze oude mens met hem gekruisigd is, opdat het lichaam der zonde te niet gedaan worde, en wij voortaan de zonde niet meer dienen; Want indien wij met hem ééne plant geworden zijn in de gelijkheid zijns doods, zo zullen wij hem ook in de opstanding gelijk zijn,J  Zo zijn wij immers met hem begraven door den doop in den dood, opdat, gelijk Christus is opgewekt van de doden door de heerlijkheid des Vaders, wij ook alzo in een nieuw leven zouden wandelen.k OOf weet gij niet, dat wij allen, die in Jezus Christus gedoopt zijn, in zijnen dood gedoopt zijn?a;Dat zij verre! Hoe zouden wij nog in de zonde willen leven, welke wij afgestorven zijn?o YWat zullen wij dan zeggen? Zullen wij in de zonde blijven, opdat de genade des te overvloediger worde?'Gopdat, gelijk de zonde geheerst heeft tot den dood, alzo ook de genade heersen zou door de gerechtigheid ten eeuwigen leven, door Jezus Christus, onzen Heer.)KMaar de wet is daarbij gekomen om de zonde overvloediger te maken; waar nu de zonde overvloedig geworden is, daar is de genade nog veel overvloediger geworden;0Ywant gelijk door de ongehoorzaamheid van dien éénen mens velen zondaars geworden zijn, alzo zullen ook door de gehoorzaamheid van éénen velen rechtvaardig worden.?wGelijk nu door de zonde van éénen de verdoemenis over alle mensen is gekomen, alzo is ook door de gerechtigheid van éénen de rechtvaardiging des levens over alle mensen gekomen;hIWant indien door de zonde van éénen de dood geheerst heeft door dien éénen, veelmeer zullen degenen, die de volheid der genade en der gave ter gerechtigheid ontvangen, heersen in het leven door éénen, Jezus Christus.CEn de gave is niet als door éénen, die gezondigd heeft; want het oordeel is gekomen uit éénen ter verdoemenis, maar de genadegave helpt ook uit vele overtredingen ter gerechtigheid.  Maar met de genadegave is het niet alzo als met de overtreding; want indien door de overtreding van dien éénen velen gestorven zijn, zo is veelmeer Gods genade en gave over velen overvloediger geworden door de genade van den éénen mens Jezus Christus.4aMaar de dood heerste van Adam af tot op Mozes, ook over degenen, die niet gezondigd hebben met gelijke overtreding als Adam, die een voorbeeld is desgenen, die komen zou.x~i Want de zonde was wel in de wereld tot op de wet; maar waar geen wet is, daar wordt de zonde niet toegerekend.8}i Daarom, gelijk door éénen mens de zonde gekomen is in de wereld, en door de zonde de dood, alzo is de dood tot alle mensen doorgedrongen, dewijl zij allen gezondigd hebben.| en niet alleen dit, maar wij beroemen ons ook in God door onzen Heere Jezus Christus, door wien wij nu de verzoening ontvangen hebben.4{a Want zijn wij met God verzoend door den dood zijns Zoons, toen wij nog vijanden waren, hoeveel te meer zullen wij zalig worden door zijn leven, daar wij nu verzoend zijn;z  Zo zullen wij immers veelmeer door hem behouden worden van den toorn, naardien wij door zijn bloed rechtvaardig geworden zijn.vyeDaarom bewijst God zijne liefde jegens ons, dat Christus voor ons gestorven is, toen wij nog zondaars waren.qx[Nu sterft nauwelijks iemand voor een rechtvaardige; voor den goede echter zal misschien iemand sterven.ewCWant Christus, toen wij nog zwak waren, is op den bestemden tijd voor goddelozen gestorven.ven de hoop beschaamt ons niet, omdat de liefde Gods uitgestort is in onze harten door den Heiligen Geest, die ons gegeven is.4ucen lijdzaamheid ervaring, en ervaring hoop; tEn niet alleen dit, maar wij beroemen ons ook vanwege de verdrukkingen, dewijl wij weten, dat verdrukking lijdzaamheid voortbrengt,*sMdoor wien wij ook den toegang hebben in het geloof tot deze genade, in welke wij staan, en wij beroemen ons vanwege de hoop der heerlijkheid, die God geven zal.yr mNu wij dan rechtvaardig zijn geworden door het geloof, hebben wij vrede bij God door onzen Heere Jezus Christus,Qqdie om onze zonden is overgegeven, en om onze rechtvaardiging opgewekt. pmaar ook om onzentwil, wien het zal toegerekend worden, daar wij geloven in Hem, die onzen Heer Jezus opgewekt heeft van de doden,Wo'Doch het is niet alleen om zijnentwil geschreven, dat het hem toegerekend is,:noDaarom is het hem ook tot gerechtigheid gerekend.Smen was ten volle verzekerd, dat Hij ook kon doen hetgeen Hij beloofd had.ylkwant hij twijfelde niet aan de beloften Gods door ongeloof, maar bleef sterk in het geloof, en gaf Gode de eer,FkEn hij werd niet zwak in het geloof, zag ook niet op zijn eigen lichaam, dat alreeds verstorven was, daar hij reeds bijna honderd jaren oud was, ook niet op den verstorven schoot van Sara;!j;En hij heeft geloofd op hoop, waar niet te hopen was, dat hij zou worden een vader van vele volken, gelijk tot hem gezegd is: "Alzo zal uw zaad wezen".?iw--gelijk geschreven staat: "Ik heb u gesteld tot een vader van vele volken"--, voor God, wien hij geloofd heeft, die de doden levend maakt, en roept hetgeen niet is, alsof het ware.sh_Daarom moet de gerechtigheid door het geloof komen, opdat zij uit genade zij, en de belofte vast blijve voor het gehele zaad, niet alleen dat onder de wet is, maar ook dat van het geloof van Abraham is, die een vader is van ons allenfgEnademaal de wet slechts toorn aanricht; want waar geen wet is, daar is ook geen overtreding.xfiWant indien zij, die van de wet zijn, erfgenamen zijn, zo is het geloof ijdel en de belofte is te niet gedaan; ]~~0||{dzgzyNxBw&vuuhttmsssNs rrr}r!qppooznn.mmmDlllPkkkKk jiii=hh2gg-ffreeYdd8ccZbb@a``:__G^^m]\\[ZZUYYYIXXW}VVxVUU8TnSMR^QQZPOOXNN@MMM&LLKJJdIIIHHGGNFrEE[EDmCC.BB0AA[A@Q???F>>=\<u Want Ik zal hen wederbrengen uit Egypteland en zal hen vergaderen uit Assyrië, en zal hen brengen in het land van Gilead en van den Libanon, dat men geen ruimte genoeg zal vinden. En Ik zal hen onder de volken zaaien, dat zij aan Mij gedenken in verre landen; en zij zullen met hunne kinderen leven en wederkomen.+ Ik zal hen aanblazen en hen vergaderen; want Ik zal hen verlossen en zij zullen zich vermeerderen, gelijk zij zich te voren vermeerderd hebben.6e En Efraïm zal zijn als een reus en hun hart zal vrolijk worden als van den wijn: ook hunne kinderen zullen het zien en zich verblijden en hun hart zal juichen in den Heer.s_ En Ik zal het huis van Juda sterken en het huis van Jozef helpen en zal hen weder inzetten; want Ik ontferm Mij over hen en zij zullen zijn gelijk zij waren, toen Ik ze niet verstoten had; want Ik, de Heer, hun God, zal hen verhoren.6e En zij zullen zijn als de reuzen, die in den strijd het slijk op de straten treden, zo zullen zij strijden; want de Heer zal met hen zijn, dat de ruiters te schande worden.X) De hoekstenen, nagels, strijdbogen en drijvers zullen alle uit hen voortkomen.W' Mijn toorn is over de herders ontstoken en Ik zal de bokken bezoeken; want de Heer Zebaôth zal zijne kudde bezoeken, namelijk het huis van Juda, en zal hen toerusten als een versierd paard tot den strijd.b = Want de afgoden spreken enkel moeite, en wat de waarzeggers zien is enkel leugen; zij spreken nietige dromen en hun troost is niets: daarom gaan zij dwalende als ene kudde en zijn versmacht, dewijl er geen herder is.   Zo bidt nu van den Heer spaden regen, zo zal de Heer de donderwolk maken en u regen genoeg geven voor al het gewas op het veld.?  yToen zeide ik: Wat zullen die doen? En Hij zeide: Dit zijn de hoornen, die Juda zo verstrooid hebben, dat niemand zijn hoofd heeft kunnen opheffen; maar nu zijn dezen gekomen om hen te verschrikken, om de hoornen der volken af te stoten, die den hoorn tegen het land Juda verheven hebben om het te verstrooien.*  QEn de Heer toonde mij vier smeden.&  GEn ik zeide tot den Engel, die met mij sprak: Wat beduiden deze? En hij zeide tot mij: Het zijn de hoornen, die Juda, Israël en Jeruzalem verstrooid hebben.J En ik hief mijne ogen op en zag, en zie, daar waren vier hoornen., SEn predik verder, zeggende: Dus spreekt de Heer Zebaôth: Het zal mijn steden weder welgaan en de Heer zal Sion weder vertroosten en zal Jeruzalem weder verkiezen.V 'Daarom spreekt de Heer aldus: Ik zal Mij weder tot Jeruzalem keren met barmhartigheid; en mijn huis zal daar gebouwd worden, spreekt de Heer Zebaôth; ook zal het meetsnoer over Jeruzalem getrokken worden. maar Ik ben zeer toornig op de trotse volken; want Ik was slechts een weinig toornig, maar zij hebben ten kwade geholpen.  En de Engel, die met mij sprak, zeide tot mij: Predik, zeggende: Dus spreekt de Heer Zebaôth: Ik ijver zeer voor Jeruzalem en Sion;i M En de Heer antwoordde den Engel, die met mij sprak, vriendelijke woorden en troostrijke woorden.Q  Toen antwoordde de Engel des Heren en zeide: Heer Zebaôth, hoelang nog zult Gij u niet ontfermen over Jeruzalem en over de steden van Juda, op welke Gij toornig zijt geweest reeds zeventig jaar lang? 1 En zij antwoordden den Engel des Heren, die onder de mirten stilhield, en zeiden: Wij zijn door het land getrokken, en zie, alle landen zijn stil.  En de man, die onder de mirten stilhield, antwoordde en zeide: Deze zijn het, die de Heer heeft uitgezonden om het land door te trekken.  En ik zeide: Mijn Heer, wat beduiden deze? En de Engel die met mij sprak, zeide tot mij: Ik zal u tonen wat deze beduiden.(~ KIk zag in den nacht, en zie, een man zat op een rood paard en hij hield stil onder de mirten in de landouwe; en achter hem waren rode, bruine en witte paarden.[} 1Op den vierentwintigsten dag der elfde maand, dat is de maand Sebat, in het tweede jaar van Daríus, geschiedde het woord des Heren tot Zacharia, den zoon van Berechja, den zoon van Iddo, den profeet, zeggende:*| OIs het niet zo, dat mijne woorden en mijne instellingen, die Ik door mijne knechten, de profeten, heb geboden, uwe vaderen getroffen hebben, zodat zij wederkerende zeiden: Zoals de Heer Zebaôth voorgenomen had ons te doen, naardat wij wandelden en handelden, zó heeft Hij ons ook gedaan?@{ }Waar zijn nu uwe vaderen en profeten? Leven zij ook nog?wz iWeest niet gelijk uwe vaderen, aan wie de vorige profeten predikten, zeggende: Dus spreek de Heer Zebaôth: Keert u van uwe kwade wegen en van uwe boze handelingen, maar zij hoorden er niet naar en gaven geen acht op Mij, spreekt de Heer. y ;Daarom zeg tot hen: Dus spreekt de Heer Zebaôth: Keert u tot Mij, spreekt de Heer Zebaôth, zo zal Ik Mij tot ulieden keren, spreekt de Heer Zebaôth.2x aDe Heer is toornig geweest op uwe vaderen.)w OIn de achtste maand van het tweede jaar van Daríus geschiedde het woord des Heren tot Zacharia, den zoon van Berechja, den zoon van Iddo, den profeet, zeggende:zvmvU groeten allen, die bij mij zijn. Groet hen, die ons liefhebben in het geloof. De genade zij met u allen! Amen. u vEn laat ook de onzen leren, dat zij zich toeleggen op goede werken, waar men hen nodig heeft, opdat zij niet onvruchtbaar zijn.ct?v Rust Zenas, den wetgeleerde, en Apollos met zorgvuldigheid uit, opdat hun niets ontbreke.s!v Als ik Artemas of Tychicus tot u zenden zal, kom dan spoedig tot mij te Nicopolis, want ik heb besloten den winter aldaar over te blijven.krOv daar gij weet, dat zulk een van den rechten weg af is en zondigt, als die zichzelven veroordeelt.Nqv Onttrek u aan een scheurmaker, als hij eens of tweemaal vermaand is;p}v Maar ontsla u van dwaze vragen, van geslachtsregisters, twisten en geschillen over de Wet; want zij zijn onnut en ijdel.LovHet is een betrouwbaar woord, en ik wil, dat gij dit bevestigt, opdat degenen, die aan God gelovig zijn geworden, in een staat van goede werken bevonden worden; dit is den mensen goed en nuttig.qn[vopdat wij, door zijne genade gerechtvaardigd, erfgenamen des eeuwigen levens zouden zijn, naar de hoop.]m3vdien Hij rijkelijk over ons heeft uitgestort door Jezus Christus, onzen Zaligmaker;?lwvmaakte Hij ons zalig, niet om de werken der gerechtigheid, die wij gedaan hadden, maar naar zijne barmhartigheid, door het bad der wedergeboorte en vernieuwing des Heiligen Geestes,_k7vmaar toen de vriendelijkheid en de menslievendheid van God, onzen Heiland, verscheen,Aj{vWant wij waren ook eertijds onverstandig, ongehoorzaam, dwalende, dienende de begeerlijkheden en menigerlei lusten, wandelende in boosheid en nijdigheid, hatelijk en elkander hatende;liQvniemand lasteren, niet twisten, toegeeflijk zijn, alle zachtmoedigheid jegens alle mensen betonen.h vMaak hun indachtig, dat zij den overheden en machten onderdanig en gehoorzaam zijn, dat zij tot alle goed werk bereid zijn,Vg%vSpreek dit, en vermaan en bestraf met allen ernst. Laat niemand u verachten.6fevdie zichzelven voor ons gegeven heeft, opdat hij ons zou verlossen van alle ongerechtigheid, en zichzelven een volk ten eigendom reinigen, dat naarstig zij in goede werken.{eov en verwachten de zalige hoop en verschijning der heerlijkheid van den groten God en onzen Heiland Jezus Christus,d+v en onderwijst ons, dat wij moeten verloochenen de goddeloosheid en de wereldse lusten, en matig, rechtvaardig en godzalig leven in deze wereld,Mcv Want de heilaanbrengende genade Gods is verschenen aan alle mensen,ybkv niets ontvreemden, maar alle goede trouw betonen, opdat zij de leer van God, onzen Heiland, in alles versieren.awv Vermaan de knechten, dat zij hunnen heren onderdanig zijn, dat zij in alle dingen behaaglijk zijn, niet tegenspreken,`wvmet heilzame en onberispelijke woorden, opdat de tegenpartij zich schame en niets kwaads van ulieden te zeggen hebbe.y_kvStel uzelven overal tot een voorbeeld van goede werken, met onvervalste leer, met waardigheid, met oprechtheid,O^vVermaan desgelijks de jonge mannen, dat zij zich verstandig gedragen.z]mvzedig te zijn, kuis, huiselijk, vriendelijk, haren mannen onderdanig, opdat het woord Gods niet gelasterd worde.X\)vdat zij de jonge vrouwen vermanen hare mannen en hare kinderen lief te hebben,2[]vdat de oude vrouwen insgelijks zich gedragen gelijk den heiligen betaamt, dat zij geen lasteraarsters zijn, niet aan den wijn verslaafd, leermeesteressen van het goede,yZkvdat de oude mannen nuchter zijn, achtbaar, bezadigd, gezond in het geloof, in de liefde, in de standvastigheid;DY vMaar gij, spreek gelijk het betaamt, naar de heilzame leer;X 7vZij zeggen, dat zij God kennen, maar met de werken verloochenen zij hem, daar zij verfoeielijk en ongehoorzaam zijn en tot alle goed werk ongeschikt.W vDen reinen is alles rein, maar den onreinen en ongelovigen is geen ding rein, maar onrein zijn beide, hun zin en geweten.jV Oven geen acht geven op de Joodse fabelen en geboden van mensen, die zich van de waarheid afwenden.jU Ov Deze getuigenis is waar. Daarom bestraf hen scherp, opdat zij gezond mogen zijn in in het geloof,zT ov Een uit hen, hun eigen profeet, heeft gezegd: De Cretenzers zijn altijd leugenaars, kwade beesten en luie buiken.S v wien men den mond moet stoppen, daar dezulken gehele huizen omkeren door te leren hetgeen niet betaamt, om schandelijk gewin.mR Uv Want velen zijn ongeregeld, ijdele klappers en verleiders, inzonderheid die uit de besnijdenis zijn,Q 9v die vasthoudt aan het betrouwbare woord, naar de leer, opdat hij in staat zij om te vermanen door de heilzame leer, en de tegensprekers te bestraffen.QP vmaar matig, gastvrij, het goede liefhebbend, rechtvaardig, heilig, kuis;DO vWant een opziener moet onberispelijk zijn, als een huishouder Gods, niet eigenzinnig, niet licht vertoornd, niet aan den wijn verslaafd, geen geweldenaar, geen schandelijk gewin zoekende;N !vindien iemand onberispelijk is, ééner vrouwe man met gelovige kinderen, die niet van losbandigheid te beschuldigen of ongehoorzaam zijn.%M EvDaarom liet ik u te Creta, opdat gij het verdere zoudt in orde brengen wat nog onafgedaan was en in iedere stad oudsten aanstellen, gelijk ik u bevolen heb:iL MvGenade, barmhartigheid, vrede van God, den Vader, en van den Heere Jezus Christus onzen Heiland!7K ivzijn woord geopenbaard door de prediking, die mij is toebetrouwd, naar het bevel van God, onzen Heiland, --aan mijnen oprechten zoon Titus, naar ons gemeenschappelijk geloof:J vin de hope des eeuwigen levens, hetwelk God, die niet liegt, beloofd heeft vóór de tijden der wereld, maar te zijner tijd heeft Hij2I avPaulus, een dienstknecht Gods en een apostel van Jezus Christus, terwille van het geloof der uitverkorenen Gods, en de kennis der waarheid, die tot de godzaligheid leidt,fHEKom schielijk mijn vriend, en wees als een ree of een jong hert op de bergen der specerijen._G7 Gij, die woont in de hoven, laat mij uwe stem horen; de speelgenoten luisteren reeds.F Mijn eigen wijngaard is voor mij. Voor u, Salomo, zijn die duizend, maar tweehonderd voor de hoeders, die de vruchten hoeden.E' Salomo heeft een wijngaard te Baäl-Hamon; hij gaf dien wijngaard aan de hoeders, dat elk voor deszelfs vrucht opbracht duizend zilverlingen.D} Ik ben een muur, en mijne borsten zijn als torens; en nochtans ben ik voor zijne ogen geworden als ene, die vrede vindt. C Is zij een muur, dan zullen wij zilveren bolwerken op haar bouwen; is zij ene deur, dan zullen wij haar insluiten met cederplanken. BWij hebben ene jonge zuster, die nog geen borsten heeft; wat zullen wij met onze zuster doen, als men naar haar begint te vragen?=Aszodat ook vele wateren die liefde niet kunnen uitblussen, noch stromen haar overstelpen: al wilde iemand al het goed in zijn huis voor die liefde geven, het zou alles niet gelden.H@ Druk mij als een zegel op uw hart, als een zegel op uwen arm; want de liefde is sterk als de dood, en de minneijver is onverwinnelijk als het graf; hare gloed is vurig en ene vlam des Heren;}Ik bezweer u, gij dochters van Jeruzalem, dat gij mijne beminde niet opwekt noch stoort, voordat het haar zelve behaagt.S=Zijne linkerhand ligt onder mijn hoofd, en zijne rechterhand omhelst mij.2<]Ik zou u leiden, en u brengen in het huis mijner moeder, daar gij mij leren zoudt; daar zou ik u drenken met wijn van specerijen, en met den most mijner granaatappelen. ; ;O, waart gij mij als een broeder, gezoogd aan de borsten mijner moeder; dat ik u vond op de straat, en ik u dan kussen mocht en niemand mij beschimpte! : De leliën geven geur, en voor onze deur zijn allerlei edele vruchten; mijn vriend, ik heb beide, nieuwe en oude, voor u bewaard.09Y opdat wij vroeg heengaan naar de wijnbergen, om te zien, of de wijnstok bloeit en uitgebot is, of de granaatappelbomen uitgebot zijn. Daar zal ik u mijn liefde geven.S8 Kom, mijn vriend, laat ons uitgaan naar het veld, en op het land blijven;?7y Mijn vriend is mijn, en naar mij is al zijn verlangen.m6S en uwe keel als goede wijn, die mijnen vriend glad ingaat, en de lippen der slapenden doet spreken.05YIk sprak: Ik moet op den palmboom klimmen en zijne takken grijpen; laat uwe borsten zijn als druiventrossen aan den wijnstok, en de adem van uwen neus als oranjegeur;Q4Uwe lengte is als een palmboom, en uwe borsten zijn als druiventrossen.K3Hoe schoon en liefelijk zijt gij, o beminde, vol bekoorlijkheden!2{uw hoofd verheft zich op u als de Karmel; het haar op uw hoofd is gelijk het purper des konings, golvend samengebonden./1Wuw hals is als een ivoren toren; uwe ogen zijn als de vijvers van Hesbon, aan de poort Bath-Rabbim; uw neus is als de toren van den Libanon, die tegen Damaskus ziet;F0uwe twee borsten zijn als twee jonge tweelingen van een ree;/uw schoot is als een ronde beker, wien nimmer drank ontbreekt; uw lichaam is als een tarwehoop, rondom met rozen bestoken;1. ]Hoe schoon is uw gang in het kostbaar schoeisel, gij vorstendochter; uwe lendenen staan gelijk aan elkander, als twee snoeren, welke de hand des meesters gemaakt heeft;-1 Keer weder, keer weder, o Sulammith; keer weder, keer weder, opdat wij u aanschouwen. Wat ziet gij Sulammith aan? Zij is als de rei van Mahanaïm.I,  Eer ik het wist, zag ik mij op den wagen van Amminadib gesteld.+ Ik ben in den notenhof gegaan om het groen der vallei te beschouwen, om te zien of de wijnstok bloeide, of de granaatappelbomen groenden.{*o Wie is zij, die aanbreekt als de dageraad, schoon als de maan, rein als de zon, verschrikkelijk als ene slagorde?W)' maar ééne is mijne duif, mijne volmaakte, zij is haar moeder de liefste en de uitverkorene harer moeder. Toen de dochters haar zagen, prezen zij haar gelukzalig; de koninginnen en bijwijven loofden haar.\(1Er zijn zestig koninginnen, en tachtig bijwijven, en de maagden zijn zonder getal;P'Uwe wangen zijn als een doorgesneden granaatappel tussen uwe vlechten.&Uwe tanden zijn als ene kudde schapen, die uit het wed komen, die alle tweelingen dragen, en waarvan geen onvruchtbaar is. % Wend uwe ogen van mij, want zij ontroeren mij. Uwe haren zijn als ene kudde geiten, die langs het gebergte Gilead gelegerd zijn.p$YGij zijt schoon, mijne vriendin, als Tirza, liefelijk als Jeruzalem, verschrikkelijk als ene slagorde.M#Mijn vriend is mijn, en ik ben zijn, hij, die onder de rozen weidt."yMijn vriend is heengegaan naar zijnen hof, naar de geurige bloembedden, om te weiden in de hoven, en rozen te plukken.! Waar is uw vriend dan heengegaan, o gij schoonste onder de vrouwen? Waar heeft uw vriend zich heengewend? Zo willen wij hem met u zoeken. zijne keel is zoet en alles wat aan hem is, is gans begeerlijk. Zó is mijn beminde, zó is mijn vriend, o dochters van Jeruzalem.zijne benen zijn als marmerzuilen, gegrond op gouden voetstukken; zijne gestalte is als de Libanon, heerlijk als de cederen;xizijne handen zijn als gouden ringen, vol turkooizen; zijn lichaam is als zuiver ivoor, met saffieren versierd; zijne wangen zijn als geurige bloembedden, als heuvels van specerijen; zijne lippen zijn als rozen, die van vloeiende mirre druipen;eC zijne ogen zijn als duivenogen aan de waterbeken, met melk gewassen, staande in de volheid;`9 Zijn hoofd is van het fijnste goud; zijne haarlokken zijn gekruld, zwart als een raaf;I  Mijn vriend is blank en rood, uitmuntende boven vele duizenden.+ Wat is uw vriend boven andere vrienden, o gij schoonste onder de vrouwen? Wat is uw vriend boven andere vrienden, dat gij ons zo bezworen hebt?veIk bezweer u, gij dochters van Jeruzalem, vindt gij mijnen vriend, zo zegt hem, dat ik van liefde krank ben.  De wachters, die in de stad omgaan, vonden mij, zij sloegen en wondden mij: de wachters op den muur ontnamen mij mijnen sluier.SEn toen ik mijnen vriend opengedaan had, was hij weg en heengegaan. Toen bezweek mijne ziel om hetgeen hij gesproken had; ik zocht hem, maar ik vond hem niet; ik riep hem, maar hij antwoordde mij niet.'Toen stond ik op om mijnen vriend open te doen: mijne handen drope van mirre, en mirre liep langs mijne vingers aan den grendel van het slot.s_Maar mijn vriend stak zijne hand door de opening der deur, en mijn binnenste werd ontroerd om zijnentwil. Ik heb mijn kleed uitgetrokken, hoe kan ik het weder aantrekken? Ik heb mijne voeten gewassen, hoe zou ik ze weder bezoedelen?jMIk sliep, maar mijn hart waakte; daar was de stem mijns vriends, die aanklopte: Doe mij open, mijne vriendin, mijne zuster, mijne duif, mijne volmaakte; want mijn hoofd is vol van dauw, en mijne haarlokken van nachtdruppels. 3Ik kom, mijne zuster, o bruid, in mijnen hof; ik heb mijne mirre benevens mijne specerijen geplukt; ik heb van mijne honigraat benevens mijnen honig gegeten; ik heb van mijnen wijn en van mijne melk gedronken. Eet, mijne beminden, en drinkt, mijne vrienden, en wordt dronken.ESta op, o Noordenwind, en kom, o Zuidenwind, en waai door mijnen hof, dat hij vloeie van specerijen. (04-17) O, dat mijn vriend kome in zijnen hof, en ete van zijne edele vruchten!`9gelijk ene hoffontein, gelijk een bornput van levend water, dat van Libanon afstroomt.ucnardus met saffraan, kalmus en kaneel, met allerlei wierookplanten, mirre en aloë, met al de beste kruiden_ 7 Uw gewas is als een lusthof van granaatappelen, met edele vruchten, cyprus en nardus,i K Mijne zuster, o bruid, gij zijt een besloten hof, een besloten bronwel, een verzegelde bornput.  Uwe lippen, o bruid, zijn als druipend honigzeem; honig en melk zijn onder uwe tong, en de geur uwer klederen is als de geur van Libanon.  Hoe schoon is uwe liefde, mijne zuster, o bruid; uwe liefde is zoeter dan wijn, en de geur uwer zalf overtreft alle kruiden.y k Gij hebt mij het hart genomen, mijne zuster, o bruid, met één van uwe ogen, en met één van uwe halsketenen.?wKom met mij, mijn bruid, van den Libanon af; ga voort, treed herwaarts van de hoogte van Amana, van de hoogte van Senir en Hermon, de woningen der leeuwen, de bergen der luipaarden.KGeheel zijt gij schoon, mijne vriendin, en er is geen vlek aan u.[/Totdat de dag koel wordt en de schaduw wijkt, wil ik gaan naar den wierookheuvel.Z-Uwe twee borsten zijn als twee jonge tweeling-reeën, die onder de rozen weiden.Uw hals is als de toren van David, gebouwd tot bewaarplaats van wapenen, waaraan duizend schilden hangen, en allerlei wapenen der helden.Uwe lippen zijn als een karmozijn snoer, en uwe stem is liefelijk; uwe wangen zijn als een doorgesneden granaatappel tussen uwe vlechten.#Uwe tanden zijn als ene kudde pas geschoren lammeren, die uit het wed komen, die alle tweelingen dragen, en waaronder geen onvruchtbaar is.D Zie, mijne vriendin, gij zijt schoon; zie, schoon zijt gij: uwe ogen zijn als duivenogen tussen uwe vlechten; uw haar is als ene kudde geiten, die langs het gebergte Gilead gelegerd zijn.;o Gaat uit en ziet, gij dochters van Sion, koning Salomo met de kroon, met welke zijne moeder hem gekroond heeft op den dag zijner bruiloft en op den dag der vreugde zijns harten.@y Deszelfs pilaren waren van zilver, het bedeksel was van goud, de zitplaats purper: de bodem middenin was met heerlijk borduurwerk versierd, door de liefde der dochters van Jeruzalem.I~  Koning Salomo liet zich een draagzetel maken van Libanons hout.} Zij houden allen zwaarden, en zijn geschikt ten strijde; elk heeft zijn zwaard aan zijnen heup, vanwege den schrik des nachts.T|!Zie, rondom het bed van Salomo staan zestig helden uit de helden Israëls.{%Wie is zij, die opwaarts gaat uit de woestijn, als een recht opgaande rook, omwasemd van mirre en wierook en allerlei geur des kruidmengers?(zIIk bezweer u, gij dochters van Jeruzalem, bij de reeën of hinden op het veld, dat gij mijne vriendin niet opwekt noch stoort, voordat het haar zelve behaagt.by=Toen ik een weinig voorbij hen kwam, vond ik hem, dien mijne ziel liefheeft: ik hield hem vast en wilde hem niet verlaten, voordat ik hem bracht in het huis mijner moeder, in de kamer van haar, die mij gebaard heeft.nxUDe wachters, die in de stad omgaan, vonden mij: Hebt gij hem niet gezien, dien mijne ziel liefheeft?w1Ik wil opstaan en in de stad omgaan, op de straten en in de stegen, en hem zoeken, dien mijne ziel liefheeft; ik zocht hem, maar ik vond hem niet.uv eIk zocht des nachts op mijne legerstede hem, dien mijne ziel liefheeft; ik zocht hem, maar ik vond hem niet. utotdat de dag koel wordt en de schaduw wijkt: keer om, wees als een ree, mijn vriend, of als een jong hert op de bergen vol kloven.Ht Mijn vriend is mijn, en ik ben zijn, onder de rozen weidt hij,tsaVangt ons die vossen, die kleine vossen, die de wijngaarden bederven; want onze wijngaarden zijn uitgebot.$rAMijn duif in de gaten der steenrotsen, in de steenkloven, toon mij uwe gestalte, laat mij uwe stem horen, want uwe stem is zoet en uwe gestalte liefelijk.q/ de vijgeboom heeft knoppen gekregen, de wijnstokken botten uit en geven hunnen geur; sta op, mijne vriendin, en kom, mijne schone, kom herwaarts.upc de bloemen zijn uitgekomen in het land; de lente is genaderd, en de tortelduif laat zich horen op ons land;Mo Want zie, de winter is voorbij, de regen is over en komt niet weer;fnE Mijn vriend spreekt en zegt tot mij: sta op, mijne vriendin, mijne schone, en kom herwaarts.m Mijn vriend is als een ree of als een jong hert; zie, hij staat achter onzen muur, en ziet door het venster, en tuurt door de traliën.klODaar is de stem mijns vriends: zie, hij komt, en huppelt op de bergen, en springt op de heuvelen./kWIk bezweer u, gij dochters van Jeruzalem, bij de reeën of bij de hinden op het veld, dat gij mijne vriendin niet opwekt noch stoort, voordat het haar zelve behaagt.SjZijne linkerhand ligt onder mijn hoofd, en zijne rechterhand omhelst mij._i7Hij verkwikt mij met bloemen, en laaft mij met appelen, want ik ben krank van liefde.Wh'Hij voert mij in het vertrek des wijns en de liefde is zijne banier over mij.5gcGelijk een appelboom onder de wilde bomen, zó is mijn vriend onder de zonen: ik zit onder de schaduw van hem, dien ik begeer, en zijne vrucht is zoet voor mijn gehemelte.Tf!Gelijk ene roos onder de doornen, zó is mijne vriendin onder de dochters.:e qIk ben ene bloem te Saron, en ene roos in het dal.Ld De balken onzer huizen zijn cederen, onze wanden van cypressenhout.Pc Zie, mijn vriend, gij zijt schoon en liefelijk; ook groent onze sponde.]b 5Zie, mijne vriendin, gij zijt schoon; schoon zijt gij; uwe ogen zijn als duivenogen.Ma Mijn vriend is mij ene druif van Cyprus in de wijnbergen te Engédi.P`  Mijn vriend is mij een bundeltje mirre, dat tussen mijne borsten hangt.K_  Toen de koning zich herwaarts wendde, gaf mijn nardus zijnen geur.?^ { Wij willen u gouden snoeren maken met zilveren stipjes.L]  Uwe wangen staan liefelijk in de snoeren, en uw hals in de ketenen.S\ ! Ik vergelijk u, mijne vriendin, bij mijne paarden aan de wagens van Farao.[ Weet gij het niet, gij schoonste onder de vrouwen, zo ga uit op de voetstappen der schapen, en weid uwe bokken bij de hutten der herders.0Z [Zeg mij, gij, dien mijne ziel liefheeft, waar gij weidt, waar gij rust op den middag, opdat ik niet herwaarts en derwaarts behoeve te gaan bij de kudden uwer gezellen.pY [Ziet mij niet aan, omdat ik zo zwart ben, want de zon heeft mij zo verbrand; de kinderen mijner moeder zijn toornig op mij; men heeft mij tot hoederes der wijngaarden gesteld; maar mijnen wijngaard, dien ik had, heb ik niet gehoed.}X uZwart ben ik, maar liefelijk, gij dochters van Jeruzalem, gelijk de hutten van Kedar, gelijk de tapijten van Salomo.IW  trek mij, wij zullen u gewillig volgen. De koning leidde mij in zijne kamer; wij verheugen ons en zijn vrolijk over u; wij denken aan uwe liefde meer dan aan den wijn: de vromen hebben u lief._V 9Uwe zalf riekt goed; uw naam is ene uitgestorte zalf, daarom hebben de maagden u lief:XU +Hij kusse mij met den kus zijns monds, want uwe liefde is liefelijker dan wijn.T =Het Hooglied van Salomo.3ScPObed verwekte Isai, en Isai verwekte David.1R_PSalmon verwekte Boaz, Boaz verwekte Obed,>QyPAmminadab verwekte Nahesson, Nahesson verwekte Salmon,4PePHerzon verwekte Ram, Ram verwekte Amminadab,=OwPDit is het geslacht van Perez: Perez verwekte Hezron,!N=PEn hare geburinnen gaven hem een naam, zeggende: Aan Naómi is een zoon geboren. En zij noemden hem Obed; deze is de vader van Isai, de vader van David.UM%PEn Naómi nam het kind en legde het op haren schoot, en werd zijne voedster.L5PDie zal u verkwikken en uwen ouderdom verzorgen, want uwe schoondochter, die u bemind heeft, heeft hem gebaard, zij, die u beter is dan zeven zonen.KPToen spraken de vrouwen tot Naómi: Geloofd zij de Heer, die u heden geen erf-losser heeft laten ontbreken, wiens naam in Israël blijve.JP Alzo nam Boaz Ruth, dat zij zijne vrouw werd; en toen hij bij haar lag, gaf de Heer haar, dat zij zwanger werd, en zij baarde een zoon. IP En uw huis worde als het huis van Perez, dien Tamar aan Juda baarde, uit het zaad, hetwelk de Heer u geven zal bij deze jonge vrouw.H)P En al het volk, dat in de poort was, benevens de oudsten, spraken: Wij zijn getuigen; de Heer make deze vrouw, die in uw huis komt, als Rachel en Lea, die beiden het huis Israëls gebouwd hebben; en neem zeer toe in Efratha, en laat uw naam geprezen worden te Bethlehem.G P En ook Ruth de Moabietische, Machlons huisvrouw, neem ik tot vrouw, opdat ik den gestorvene een naam verwekke over zijn erfdeel, en zijn naam niet uitgeroeid worde onder zijne broeders en uit de poort zijner plaats; daarvan zijt gijlieden heden getuigen.=FuP En Boaz sprak tot de oudsten en tot al het volk: Gij zijt heden getuigen, dat ik alles van Naómi's hand gekocht heb wat van Elimélech en al wat van Chiljon en Machlon geweest is.SE!PEn de erflosser sprak tot Boaz: Koop gij het. En hij trok zijn schoen uit.xDkPNu was er van ouds zulk ene gewoonte in Israël: als iemand een goed niet eigenen noch lossen wilde, dat hij dan, tot bevestiging der gehele zaak, zijn schoen uittrok en dien aan den ander gaf; en dit strekte tot ene getuigenis in Israël.&CGPToen sprak hij: Ik kan het niet eigenen, opdat ik niet misschien mijn eigen erfdeel verderve: los gij, hetgeen ik lossen moest; want ik kan het niet eigenen.RBPMaar Boaz sprak: Ten dage, dat gij het veld koopt van Naómi's hand, moet gij ook Ruth de Moabietische, de huisvrouw des gestorvenen, nemen, opdat gij den gestorvene een naam verwekt over zijn erfdeel.EAPDaarom dacht ik het voor uwe oren te brengen, en te zeggen: Wilt gij het eigenen, zo koop het in het bijzijn der burgers en in het bijzijn der oudsten mijns volks; maar wilt gij het niet eigenen, zo zeg het mij, opdat ik het wete; want er is geen erf-losser behalve gij, en ik na u. En hij sprak: Ik wil het eigenen.'@IPToen sprak hij tot den erf-losser: Naómi, die uit het land der Moabieten wedergekomen is, biedt het stuk velds te koop, dat van onzen broeder Elimélech was.}?uPEn hij kwam en zette zich. En hij nam tien mannen van de oudsten der stad, en sprak: Zet u hier. En zij zetten zich.> 9PEn Boaz ging op in de poort en zette zich aldaar. En zie, toen de erf-losser voorbijging, van welken hij gesproken had, zeide Boaz: Kom en zet u hier. q~}}R|{{&zyy xOwvutts.rqqAppWon1m`ll0k]jiihhNgfege!dccmba`__E^]]P\n[[,Z,YYKXXWWVUU.TSSSRQQPOONNM3LLBKUJJII:H}H>@==:<[trekkenden] en weder trekkenden, opdat de drijver hen niet meer overvalle; want nu heb Ik het met mijne ogen gezien.M? en Ik wil hun bloed uit hunnen mond wegdoen en hunne gruwelen van tussen hunne tanden; dat zij ook voor onzen God zullen overblijven, dat zij worden als vorsten in Juda, en Ekron als de Jebusiet.W>' in Asdod zullen vreemden wonen en Ik zal de pracht der Filistijnen uitroeien;[=/ Als Askelon dat zal zien, zal zij verschrikken en Gaza zal zeer bedroefd worden, ook Ekron, omdat hun toeverlaat te schande wordt, en het zal uit zijn met den koning van Gaza; en te Askelon zal men niet wonen; < maar zie, de Heer zal haar uitdrijven en zal hare macht, die zij op de zee heeft, verslaan, dat zij zal zijn als met vuur verbrand.a;; Want Tyrus bouwt vestingen en verzamelt zilver als zand en goud als slijk op de straat;_:7 alsook over Hamath, dat aan haar grenst; ook over Tyrus en Sidon, die zeer wijs zijn.,9 S Dit is de last, van welken de Heer spreekt over het land van Hadrach en Damaskus, zijne rustplaats; want de Heer ziet op de mensen en op al de stammen van Israël,R8Dus spreekt de Heer Zebaôth: In dien tijd zullen tien mannen, uit alle tongen der volken, een Joodsen man bij de slip grijpen, zeggende: Wij willen met u gaan, want wij horen, dat God met ulieden is.7Alzo zullen vele volken en machtige natiën komen om den Heer Zebaôth te Jeruzalem te zoeken en te aanbidden voor den Heer.<6qen de ingezetenen van de ene stad zullen gaan tot die der andere, zeggende: Laat ons gaan om te aanbidden voor den Heer en den Heer Zebaôth te zoeken; wij zullen ook met u gaan.o5WDus spreekt de Heer Zebaôth: Verder zullen nog vele volken komen en ingezetenen van machtige steden;k4ODus spreekt de Heer Zebaôth: De vastentijden der vierde, vijfde, zevende en tiende maand zullen voor het huis van Juda tot vreugde en blijdschap en tot vrolijke jaarfeesten worden; hebt slechts de waarheid en den vrede lief.G3En het woord des Heren Zebaôth geschiedde tot mij, zeggende:2en niemand overlegge iets kwaads in zijn hart tegen zijnen naaste en hebt geen valse eden lief; want dit alles haat Ik, spreekt de Heer.1Maar dit is het, wat gij moet doen: spreekt waarheid ieder met zijnen naaste; vonnist rechtvaardig en beschikt vrede in uwe poorten;q0[alzo denk Ik nu wederom in deze dagen Jeruzalem en het huis van Juda wél te doen: vreest slechts niet./7Want dus spreekt de Heer Zebaôth: Gelijk Ik dacht u te plagen, toen uwe vaderen Mij vertoornden, spreekt de Heer Zebaôth, en het berouwde Mij niet:\.1 en het zal geschieden, gelijk gij, o huis van Juda en o huis van Israël, een vloek geweest zijt onder de volken, zo zal Ik u verlossen, dat gij een zegen zult zijn: vreest slechts niet en versterkt uwe handen.d-A maar zijn zaad zal welvaart hebben en de wijnstok zal zijne vrucht geven, en het land zal zijn gewas geven en de hemel zal zijnen dauw geven, en Ik zal de overgeblevenen van dit volk in het bezit van dit alles stellen;},s Doch nu wil Ik niet gelijk in de vorige dagen met de overgeblevenen dezes volks handelen, spreekt de Heer Zebaôth;i+K Want vóór deze dagen was de arbeid der mensen vergeefs en de arbeid der lastdieren was niets; en er was geen vrede voor den uitgaande en inkomende vanwege den vijand, maar Ik liet alle mensen gaan elk tegen zijnen naaste.[*/ Dus spreekt de Heer Zebaôth: Versterkt uwe handen, gij, die in dezen tijd woorden hoort uit den mond der profeten, ten dage toen de grond gelegd is van het huis des Heren Zebaôth, dat de tempel gebouwd werd.))en Ik zal hen herwaarts voeren, dat zij in Jeruzalem wonen; en zij zullen mijn volk zijn en Ik zal hun God zijn, in waarheid en gerechtigheid.(Dus spreekt de Heer Zebaôth: Zie, Ik zal mijn volk verlossen uit het land tegen den opgang en uit het land tegen den ondergang der zon,H' Dus spreekt de Heer Zebaôth: Schijnt dit onmogelijk te zijn in de ogen van dit overschot des volks in dezen tijd, zou het daarom ook onmogelijk zijn in mijne ogen, spreekt de Heer Zebaôth?f&Een de straten dier stad zullen vol zijn van knaapjes en meisjes, die op hare straten spelen.(%IDus spreekt de Heer Zebaôth: Er zullen nog voortaan in de straten te Jeruzalem oude mannen en vrouwen wonen, die met stokken gaan vanwege den hogen ouderdom;9$kDus spreekt de Heer: Ik zal wederkeren tot Sion en wil te Jeruzalem wonen; en Jeruzalem zal de getrouwe stad genoemd worden en de berg des Heren Zebaôth, berg der heiligheid.u#cDus spreekt de Heer Zebaôth: Ik heb zeer over Sion geijverd, ja in groten toorn heb Ik over haar geijverd.<" uEn het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:T!!Daarom heb Ik hen verstrooid onder alle volken, die zij niet kenden, en het land is achter hen woest gebleven, dat er niemand in wandelde noch woonde; en het heerlijke land is in ene woestenij verkeerd. + Maar het is geschied, dat, gelijk zij niet hoorden, toen er gepredikt werd, Ik ook niet wilde horen, toen zij riepen, spreekt de Heer Zebaôth.c? en zij maakten hun hart als diamant; dat zij niet hoorden naar de wet en de woorden, welke de Heer Zebaôth zond door zijnen Geest, door de vorige profeten: weshalve er zo grote toorn van den Heer Zebaôth gekomen is.xi Maar zij wilden niet opmerken, en keerden mij den rug toe; en zij verstokten hunne oren, dat zij niet hoorden; en doet geen onrecht aan weduwen, wezen, vreemdelingen en armen; en niemand overlegge iets kwaads in zijn hart tegen zijnen broeder.) Dus spreekt de Heer Zebaôth: Weest rechtvaardig in uw vonnis spreken, en ieder bewijze aan zijnen broeder goedertierenheid en barmhartigheid;BEn het woord des Heren geschiedde tot Zacharia, zeggende:RIs dit niet hetgeen de Heer liet prediken door de vorige profeten, toen Jeruzalem bewoond en in rust was, benevens hare steden rondom, en toen er lieden woonden beide tegen het Zuiden en in de laagte?T!Of toen gij at en dronkt, hebt gij niet voor uzelven gegeten en gedronken?CZeg tot al het volk in het land en tot de priesters en spreek: Toen gij vasttet en rouwdroegt in de vijfde en zevende maand, gedurende deze zeventig jaar, hebt gij toen voor Mij gevast?GEn het woord des Heren Zebaôth geschiedde tot mij, zeggende:B}om de priesters, die rondom het huis des Heren Zebaôth waren, en de profeten te vragen: Moet ik ook nog wenen in de vijfde maand en mij onthouden, gelijk ik nu enige jaren gedaan heb?~utoen die van Bethel, namelijk Sarézer en Rezem-Mélech benevens hunne lieden, zonden om te aanbidden voor den Heer; #En in het vierde jaar van koning Daríus geschiedde het woord des Heren tot Zacharia, op den vierden dag der negende maand, genaamd Kislew;jMEn van verre zullen komen die aan den tempel des Heren zullen bouwen; dan zult gij gewaarworden, dat de Heer Zebaôth mij tot u gezonden heeft. En dit zal geschieden, indien gij zult horen naar de stem van den Heer uwen God.  En deze kronen zullen voor Helem, Tobía, Jedaja en Hen, den zoon van Zefanja, tot ene gedachtenis zijn in den tempel des Heren.Y+ ja, hij zal den tempel des Heren bouwen, en zal sieraad dragen en zal zitten en heersen op zijnen troon; hij zal ook priester zijn op zijnen troon, en er zal vrede tussen die beide [bedieningen] zijn.$A Dus spreekt de Heer Zebaôth: Zie, daar is een man, wiens naam Spruit is; want uit zijnen grond zal hij opspruiten en hij zal den tempel des Heren bouwen; Neem zilver en goud en maak kronen en zet ze op het hoofd van Jozua, den zoon van Jozadak, den hogepriester; en zeg tot hem:=s Neem van de gevangenen, die uit Babel gekomen zijn, namelijk van Heldai, van Tobía en van Jedaja; en kom ook op denzelfden dag en ga in het huis van Josía, den zoon van Zefanja.= u En het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende: En hij riep mij en sprak tot mij, zeggende: Zie, die naar het Noorden trekken, doen mijnen Geest rusten op het land van het Noorden. 9En de moedige gingen en vertrokken om door de gehele aarde te trekken; want hij zeide: Gaat heen en trekt door de aarde. En zij trokken door de aarde. De zwarte paarden, die aan den enen waren, gingen naar het Noorden en de witte gingen hen achterna, en de gevlekte naar het Zuiden. De Engel antwoordde en sprak tot mij: Dit zijn de vier winden des hemels, die uitgaan van waar zij stonden voor den Heerser aller landen.c?En ik antwoordde en zeide tot den Engel, die met mij sprak: Mijn Heer, wat beduiden deze?jMaan den derden wagen waren witte paarden, aan den vierden waren waren gevlekte, moedige paarden._7Aan den eersten wagen waren rode paarden, aan den tweeden wagen waren zwarte paarden, 7En ik hief mijne ogen weder op en zag, en zie, daar waren vier wagens, die kwamen van tussen twee bergen tevoorschijn; en die bergen waren van koper. En hij zeide tot mij: Om voor haar een huis te stichten in het land Sinear; daar zal zij gevestigd worden op haar grondstuk.V% En ik zeide tot den Engel, die met mij sprak: Waar voeren dezen de efa heen?N En ik hief mijne ogen op en zag en zie, twee vrouwen gingen er uit en hadden vleugels, welke de wind dreef, en de vleugels waren als ooievaarsvleugels; en zij voerden de efa tussen aarde en hemel.yEn hij zeide: Dit is de goddeloosheid. En hij wierp haar midden in de efa en wierp den klomp lood boven op haren mond.iKEn zie, men lichtte een deksel van lood op; en er was ene vrouw, die zat in het midden der efa.~uEn ik zeide: Wat is dit? En hij sprak: Een efa gaat daaruit. En hij zeide: Dit is hunne gedaante in het gehele land.n~UEn de Engel, die met mij sprak, ging uit en zeide tot mij: Hef uwe ogen op en zie, wat gaat daaruit?z}mIk wil den vloek voortbrengen, spreekt de Heer Zebaôth, dat hij zal komen over het huis van den dief en over het huis dergenen, die bij mijnen naam valschelijk zweren, en hij zal blijven in hun huis en zal het verteren, zo hout als stenen.@|yEn hij zeide tot mij: Dit is de vloek, die over het gehele land uitgaat; want alle dieven zullen volgens deze rol gestraft en allen meineedigen zal volgens deze rol vergolden worden.{{En hij sprak tot mij: Wat ziet gij? En ik zeide: Ik zie ene vliegende boekrol, die is twintig el lang en tien el breed.Vz 'En ik hief mijne ogen weder op en zag, en zie, daar was ene vliegende boekrolhyIEn hij zeide: Dit zijn de twee gezalfde spruiten, die voor den Heerser der gehele aarde staan.]x3 En hij zeide tot mij: Weet gij niet wat die beduiden? En ik zeide: Neen, mijn Heer.Uw# En ik antwoordde en zeide andermaal tot hem: Wat zijn die twee takken der olijfbomen, staande bij de twee gouden pijpen van den gouden kandelaar, waardoor zij hun vocht in den gouden kandelaar uitgieten? v  En ik antwoordde en zeide tot hem: Wat zijn die twee olijfbomen ter rechter [zijde] en ter linkerzijde van den kandelaar?[u/ Want wie is er, die den dag der kleine [beginselen] veracht? Zij zullen zich verblijden, als zij het richtsnoer zien in Zerubbabels hand; die zeven zijn de ogen des Heren, die het gehele land doorlopen.t7 De handen van Zerubbabel hebben dit huis gegrond, zijne handen zullen het ook voltooien, opdat gij gewaarwordt, dat de Heer mij tot u gezonden heeft.=suEn het woord des Heren geschiedde tot mij, zeggende:8riWie zijt gij, grote berg? Gij moet nochtans voor Zerubbabel een vlak veld zijn; en hij zal den eersten steen tevoorschijn brengen, dat men roepen zal: Veel geluk, veel geluk!@qyEn hij antwoordde en sprak tot mij: Dit is het woord des Heren tot Zerubbabel: Het zal niet door een heir of door kracht, maar door mijnen Geest geschieden, spreekt de Heer Zebaôth.~puEn de Engel, die met mij sprak, antwoordde en zeide tot mij: Weet gij niet wat dit is? En ik zeide: Neen, mijn Heer.co?En ik antwoordde en zeide tot den Engel, die met mij sprak: Mijn Heer, wat beduiden deze?inKen twee olijfbomen daarbij, de ene ter rechterzijde van de schaal en de andere ter linkerzijde.hmIen hij zeide tot mij: Wat ziet gij? En ik zeide: Zie, ik zie een kandelaar, geheel van goud, met ene olieschaal daarbovenop, aan welken zeven lampen zijn en zeven uitstortbuizen, welke gaan naar het boveneinde van de lamp;pl [En de Engel, die met mij sprak, kwam weder en wekte mij op, gelijk iemand van den slaap opgewekt wordt;ykk In dien tijd, spreekt de Heer Zebaôth, zal de een den ander nodigen onder den wijnstok en onder den vijgeboom.Xj) Want zie, op dien enigen steen, dien Ik voor Jozua gelegd heb, zullen zeven ogen zijn; zie, Ik zal zijn graveersel graveren, spreekt de Heer Zebaôth, en Ik zal de zonde dezes lands wegnemen op éénen dag.9ikHoor toe, Jozua, gij hogepriester, gij en uwe vrienden, die vóór u zitten, want zij zijn met elkander een wonderteken; want zie, Ik zal mijnen knecht, de Spruit, doen komen.ihKDus spreekt de Heer Zebaôth: Indien gij op mijne wegen zult wandelen en mijne wacht waarnemen, zo zult gij mijn huis regeren en mijne hoven bewaren, en Ik zal u geven uit degenen, die hier staan, dat zij u zullen geleiden.Xutot dien sprak hij: Loop dien jongeling achterna en spreek tot hem en zeg: Jeruzalem zal bewoond worden zonder muren, wegens de grote menigte van mensen en vee, die er in zal zijn;eWCEn zie, toen de Engel, die met mij sprak, uitging, ging een andere Engel uit, hem tegemoet;V{En ik zeide: Waar gaat gij heen? En hij sprak tot mij: Om Jeruzalem te meten en te zien hoe lang en breed het zal zijn.WU )En ik hief mijne ogen op en zag, en zie, een man had een meetsnoer in de hand.{ToWant alle potten, zo in Jeruzalem als in Juda, zullen den Heere Zebaôth heilig zijn; zodat allen, die offeren willen, zullen komen en ze nemen en daarin koken; en er zal geen Kanaäniet meer zijn in het huis des Heren Zebaôth in dien tijd.=SsIn dien tijd zal op het blinkend tuig der paarden [geschreven staan]: Heiligheid des Heren. En de potten in het huis des Heren zullen zijn als de bekkens vóór het altaar.|Rqdit zal de straf der Egyptenaars en de straf aller volken zijn, die niet opkomen om het Loofhuttenfeest te vieren.]Q3En indien het geslacht der Egyptenaars niet opgaat noch komt, zo zal het over hen niet regenen. Dat zal de plaag zijn, met welke de Heer alle volken zal plagen, die niet opkomen om het Loofhuttenfeest te vieren;P'en zo enig geslacht der aarde niet zal opkomen naar Jeruzalem om den koning, den Heer Zebaôth, te aanbidden, over deze zal het niet regenen.K En het zal geschieden, spreekt de Heer, twee delen, die in het ganse land zijn, zullen uitgeroeid worden en ondergaan en het derde deel zal daarin overblijven;N= Zwaard, maak u op over mijnen herder en over den man, die Mij den naaste is, spreekt de Heer Zebaôth; sla den herder, zo zal de kudde zich verstrooien; en Ik zal mijne hand keren tot de geringen.!<; En als men tot hem zal zeggen: Wat zijn dit voor wonden in uwe handen? dan zal hij zeggen: Zo ben ik geslagen in het huis dergenen, die mij liefhadden.; maar hij zal zeggen: Ik ben geen profeet, ik ben een akkerman; want van mijne jeugd af ben ik in dienst van mensen geweest.L: Want in dien tijd zal het geschieden, dat die profeten zich schamen zullen over hunne gezichten, als zij daarvan profeteren; en zij zullen niet meer een ruigen mantel aantrekken om te bedriegen;L9 En het zal geschieden, wanneer iemand voortaan profeteert, zo zullen zijn vader en zijne moeder, die hem voortgebracht hebben, tot hem zeggen: Gij zult niet leven, want gij spreekt leugen in den naam des Heren; en alzo zullen zijn vader en zijne moeder, die hem voortgebracht hebben, hem doorsteken, indien hij profeteert.P8 En te dien tijde, spreekt de Heer Zebaôth, zal Ik de namen der afgoden uitroeien uit het land, dat men er niet meer aan gedenken zal; ook zal Ik de profeten en onreine geesten uit het land drijven.7  In dien tijd zal er voor Davids huis en voor de ingezetenen van Jeruzalem ene bron geopend zijn tegen de zonde en onreinheid.[6/ alzo alle overige geslachten, elk afzonderlijk en hunne vrouwen ook afzonderlijk.5 het geslacht van Levi afzonderlijk en hunne vrouwen afzonderlijk, het geslacht van Simeï afzonderlijk en hunne vrouwen afzonderlijk;W4' en het land zal rouw bedrijven, elk geslacht afzonderlijk: het geslacht van Davids huis afzonderlijk en hunne vrouwen afzonderlijk, het geslacht van Nathans huis afzonderlijk en hunne vrouwen afzonderlijk,y3k In dien tijd zal er ene grote rouw zijn te Jeruzalem, gelijk de rouw van Hadad-Rimmon in het veld van Megiddon;S2 Doch over Davids huis en over de ingezetenen van Jeruzalem zal Ik uitstorten den Geest der genade en des gebeds, en zij zullen Mij aanzien, dien zij doorstoken hebben, en zullen rouw over hem bedrijven gelijk men rouw bedrijft over een enig kind, en zullen zich over hem bedroeven gelijk men zich bedroeft over een eerstgeborene.n1U En in dien tijd zal Ik Mij zetten om alle volken te verdelgen, die tegen Jeruzalem zijn opgetrokken.u0c In dien tijd zal de Heer de ingezetenen van Jeruzalem beschermen; en het zal geschieden, dat wie zwak zal zijn onder hen in dien tijd, die zal zijn als David; en Davids huis zal zijn als God, als de Engel des Heren voor hun aangezicht./) En de Heer zal de hutten van Juda helpen als eertijds, opdat Davids huis zich niet hoog beroeme, noch de ingezetenen van Jeruzalem tegen Juda.".= In dien tijd zal Ik de vorsten van Juda maken gelijk een vurigen oven voor het hout en gelijk een fakkel voor het stro, dat zij ter rechter [hand] en ter linkerhand alle volken rondom verteren; maar Jeruzalem zal op haren grond gevestigd blijven, waar steeds Jeruzalem was.-! En de vorsten van Juda zullen zeggen in hun hart: De ingezetenen van Jeruzalem zullen mijne sterkte zijn in den Heer Zebaôth, hunnen God.8,i In dien tijd, spreekt de Heer, zal Ik alle paarden schuw en hunne ruiters bang maken; doch over Juda's huis zal Ik mijne ogen open hebben en alle paarden met blindheid slaan.O+ Nochtans te dien dage zal Ik Jeruzalem maken tot een laststeen voor alle volken: allen, die hem willen optillen, zullen er zich aan snijden. Tegen haar zullen zich alle volken der aarde vergaderen.*/ Zie, Ik zal Jeruzalem tot een zwijmelbeker stellen voor alle volken, die rondom zijn; want het zal Juda ook gelden, als Jeruzalem belegerd wordt.!) = Dit is de last van het woord des Heren over Israël. De Heer spreekt, die den hemel uitbreidt en de aarde grondvest en den adem des mensen in hem maakt.+(O Wee den nietswaardigen herders, die de kudde verlaten: het zwaard kome tegen hunnen arm en tegen hun rechteroog, hun arm verdorre en hun rechteroog worde donker!'# want zie, Ik zal u herders in het land verwekken, die voor het versmachte geen zorg dragen, het verdoolde niet opzoeken en het verbrokene niet helen en het gezonde niet verzorgen zullen, maar het vlees der vette schapen zullen zij opeten en hunne klauwen verscheuren.^&5 En de Heer sprak tot mij: Neem nog eens tot u het gereedschap van een dwazen herder;m%S En Ik verbrak mijnen tweeden staf Vereniging, vernietigende de broederschap tussen Juda en Israël.$ En de Heer sprak tot mij: Werp ze weg, dat zij den pottenbakker gegeven worden: ene voortreffelijke som, die Ik door hen ben waardig geschat! En ik nam de dertig zilverlingen en wierp ze in het huis des Heren, opdat zij den pottenbakker gegeven werden.#5 En Ik sprak tot hen: Indien het goed is in uwe ogen, zo brengt mijn loon; zo niet, laat het na. En zij wogen Mij mijn loon toe, dertig zilverlingen. "  en het werd vernietigd te dien dage en de ellendige schapen, die op Mij wachtten, merkten toen, dat dit het woord des Heren was. mZ~~L}}^|{zzzy{xxwYv\utt srqqfppEoo n1mZR~In dien tijd zal Ik u hier inbrengen, en u in dien tijd verzamelen; want Ik zal u tot lof en eer maken onder al de volken der aarde, als Ik uwe gevangenschap zal wenden voor uwe ogen, spreekt de Heer.U}#Zie, Ik zal in dien tijd aan allen, die u beleedigen, een einde maken; Ik zal de hinkenden helpen en de verstotenen verzamelen en Ik zal hen tot lof en eer maken in alle landen, in welke men hen veracht.|wDegenen, die beangst zijn om op een feest te komen, zal Ik verzamelen, want zij behoren u toe en moeten smaad dragen.2{]Want de Heer, uw God, is bij u, een machtige Heiland; Hij zal zich over u verheugen en vriendelijk jegens u zijn en u vergeven; Hij zal over u vrolijk zijn met gejuich.ozWIn dien tijd zal men zeggen tot Jeruzalem: Vrees niet, en tot Sion: Laat uwe handen niet slap worden.)yKwant de Heer heeft uwe straf weggenomen en uwe vijanden afgewend; de Heer, de Koning van Israël, is bij u, zodat gij voor geen ongeluk meer behoeft te vrezen.|xqJuich, gij dochter van Sion, roep, o Israël; verheug u en wees vrolijk van ganser harte, o dochter van Jeruzalem;Cw De overgeblevenen van Israëls zullen geen kwaad doen noch leugen spreken, en men zal in hunnen mond geen bedriegelijke tong vinden, maar zij zullen weiden en rusten zonder enige vrees.gvG Ik zal u laten overblijven een arm, gering volk, die zullen op den naam des Heren vertrouwen.u} In dien tijd zult gij u niet meer schamen over al uwe handelingen, waarmede gij tegen Mij overtreden hebt; want Ik zal uit het midden van u wegdoen wie zich hoovaardig beroemen, dat gij u niet meer hoovaardig zult verheffen op mijnen heiligen berg:vte Van gene zijde der stromen van Moreland zullen mijne aanbidders, mijne verstrooiden, mij offergaven brengen.|sq Dan zal Ik den volken reine lippen verlenen, dat zij allen den naam des Heren aanroepen en Hem eendrachtig dienen.=rsDaarom, spreekt de Heer, moet gij Mij verwachten, als Ik Mij opmaak op zijnen tijd; als Ik richten zal en de volken verzamelen en de koninkrijken bijeenbrengen om mijnen toorn over hen uit te storten, ja, al den toorn mijner grimmigheid; want de gehele wereld zal door het vuur mijns ijvers verteerd worden.xqiIk liet aan u zeggen, dat gij Mij moest vrezen en u laten tuchtigen; dan zou hare woning niet uitgeroeid worden en geen van die dingen komen, met welke Ik haar zal bezoeken; doch zij beijveren zich slechts om allerlei boosheid te oefenen.>puIk heb volken uitgeroeid en hunne burchten vernield; Ik heb hunne landwegen zo woest gemaakt, dat niemand daarop gaat; hunne steden zijn verstoord, zodat niemand meer daarin woont.FoMaar de Heer, de Rechtvaardige, die in haar midden is, doet geen onrecht; Hij brengt elken morgen zijn recht aan het licht en houdt niet op; doch ondeugende lieden weten van geen schaamte.nhare profeten zijn lichtvaardig en schaamteloze bedriegers; hare priesters ontheiligen het heiligdom en verdraaien de wet moedwillig.mHare vorsten in het midden van haar zijn brullende leeuwen en hare rechters avondwolven, die niets tot op den morgen laten overblijven;lyZij wil geen gehoor geven, noch zich laten tuchtigen; zij wil op den Heer niet vertrouwen, noch tot haren God naderen.?k {Wee de ijselijke en bezoedelde, de onderdrukkende stad!sj_Dit is de vrolijke stad, die zo gerust woonde en in haar hart sprak: Ik ben het en buiten mij is er geen meer! Hoe is zij zo woest geworden, dat de dieren er in wonen, en wie voorbijgaat haar uitfluit en in de handen klapt over haar.|iqdat zich daarin de kudden zullen legeren, dieren van allerlei geslachten; ook zullen er roerdompen en egels wonen op hare torens, en vogels zullen in de vensters zingen, de drempel zal met puin bedolven en het cederen tafelwerk afgerukt zijn.h En Hij zal zijne hand uitstrekken over het Noorden en Assur verdelgen en Ninevé zal Hij eenzaam maken, dor als ene woestijn;@g{ Ook gij, Moren, zult door mijn zwaard verslagen worden.%fC Vreeselijk zal de Heer tegen hen zijn, want Hij zal alle goden der aarde verdelgen; en alle volken der eilanden zullen Hem aanbidden, elk uit zijne plaats.e{ Dat zal hun overkomen wegens hunne hoovaardij, omdat zij het volk van den Heer Zebaôth gesmaad en zich beroemd hebben.)dK Daarom, zo waarachtig Ik leef, spreekt de Heer Zebaôth, Israëls God: Moab zal als Sodom worden en de kinderen Ammons als Gomorra, als ene netelheide en ene zoutgroeve en ene eeuwige verwoesting; het overschot van mijn volk zal ze roven en de overgeblevenen mijns volks zullen ze erven. ukaWMC9/%~~~~~~~~~~~~~~t~i~^~S~H~=~2~'~~~}}}}}}}}}}}}}x}m}b}W}L}A}6}+} }} |||||||||||||||q|f|[|P|E|:|/|$|||{{{{{{{{{{{{{u{j{_{T{I{>{3{({{{zzzzzzzzzzzzzxzmzbzWzLzAz6z,z!zz zyyyyyyyyyyyy|yqyfy[yPyEy;y0y%yyyxxxxxxxxxxxxxuxjx_xTxIx>x4x)xxxwwwwwwwwwwwwwywnwcwXwMwCw8w-w"ww wvvvvvvvvvvvv}vrvgv\vQvFv;v0v%vvvuuuuuuuuuuuuuvuku`uUuJu?u4u)uuutttttttttttttztotdtYtNtCt8t-t"tt tssssssssssss}srsgs\sQsGsm3m(mmmlllllllllllllylnlclXlMlBl7l,l!ll lkkkkkkkkkkkk|kqkfk[kPkEk:k/k$kkkjjjjjjjjjjjjjujjj_jTjIj>j3j(jjjiiiiiiiiiiiiiyiniciXiMiBi7i,i!ii ihhhhhhhhhhhh}hrhgh\hQhFh;h0h%hhhgggggggggggggvgkg`gUgJg?g4g)gggfffffffffffffzfofdfYfNfCf8f-f"ff feeeeeeeeeeee}erege\eQeFe;e0e%eeedddddddddddddudjd_dTdId>d3d(dddcccccccccccccycncccXcMcBc7c,c!cc cbbbbbbbbbbbb|bqbgb\bQbFb;b0b%bbbaaaaaaaaaaaaauaja_aTaIa>a3a(aaa`````````````y`n`c`X`M`B`7`,`!`` `____________|_q_f_[_P_E_:_/_$___^^^^^^^^^^^^^u^j^_^T^I^>^3^(^^^]]]]]]]]]]]]]y]n]c]X]M]B]7],]!]] ]\\\\\\\\\\\\}\r\g\\\Q\F\;\0\%\\\[[[[[[[[[[[[[u[j[_[T[I[>[3[([[[ZZZZZZZZZZZZZyZnZcZXZMZBZ7Z,Z!ZZ ZYYYYYYYYYYYY|YqYfY[YPYEY:Y/Y$YYYXXXXXXXXXXXXXtXiX^XSXIX>X3X(XXXWWWWWWWWWWWWWxWmWbWWWLWAW6W+W WW VVVVVVVVVVVVV|VqVfV[VPVEV:V/V$VVVUUUUUUUUUUUUUuUjU_UTUIU>U3U(UUUTTTTTTTTTTTTTyTnTcTXTMTBT7T,T!TT TSSSSSSSSSSSS}SrSgS\SQSFS;S0S%SSSRRRRRRRRRRRRRuRjR_RTRIR>R3R(RRRQQQQQQQQQQQQQyQnQcQXQMQBQ7Q,Q!QQ QPPPPPPPPPPPP|PqPfP[PPPEP:P/P$PPPOOOOOOOOOOOOOuOjO_OTOIO>O3O(OOONNNNNNNNNNNNNyNnNcNXNMNBN7N,N!NN NMMMMMMMMMMMM}MrMgM\MQMFM;M0M%MMMLLLLLLLLLLLLLvLkL`LULJL?L4L)LLLKKKKKKKKKKKKKyKnKcKXKMKBK7K,K!KK KJJJJJJJJJJJJ|JqJgJ\JQJFJ;J0J%JJJIIIIIIIIIIIIIuIjI_ITIII>I3I(IIIHHHHHHHHHHHHHyHnHcHXHMHBH7H,H!HH HGGGGGGGGGGGG|GqGfG[GQGFG;G0G%GGGFFFFFFFFFFFFFuFjF_FTFIF>F3F(FFFEEEEEEEEEEEEEyEnEcEXEMEBE7E,E!EE EDDDDDDDDDDDD}DrDgD\DQDFD;D0D%DDDCCCCCCCCCCCCCuCjC_CTCIC>C4C)CCCBBBBBBBBBBBBByBnBcBXBMBBB7B,B!BB BAAAAAAAAAAAA}ArAgA\AQAFA;A0A%AAA@@@@@@@@@@@@@v@k@`@U@J@?@4@)@@@?????????????z?o?d?Y?N?C?8?-?"?? ?>>>>>>>>>>>>}>r>i>_>U>K>A>7>->#>>>==============w=l=a=V=K=@=5=*=== <<<<<<<<<<<<<{535(5554444444444444x4m4b4W4L4A464+4 44 4333333333333|3q3f3[3P3E3:3/3$3332222222222222u2j2_2U2J2?242)2221111111111111y1n1c1X1M1B171,1!11 1000000000000|0q0f0[0P0E0:0/0%000/////////////u/j/_/T/I/>/4/)///.............y.n.c.X.M.B.7.,.!.. .------------}-r-g-\-Q-F-;-0-%---,,,,,,,,,,,,,v,k,`,U,J,?,4,),,,+++++++++++++y+n+c+X+M+B+7+-+"++ +************~*s*h*]*R*G*<*1*&***)))))))))))))v)k)`)V)K)@)5)*))) (((((((((((((z(o(d(Y(N(D(9(.(#(( (''''''''''''~'s'h']'R'G'<'1'''''&&&&&&&&&&&&&w&l&a&V&K&@&5&*&&& %%%%%%%%%%%%%{%p%e%Z%O%D%9%.%#%% %$$$$$$$$$$$$~$s$h$]$R$H$=$2$'$$$#############w#l#a#V#K#@#5#*### """""""""""""{"p"e"Z"O"D"9"."#"""!!!!!!!!!!!!!t!i!^!S!H!=!2!'!!! w l b W L A 6 +  {peZOD9.# ti^SH=2'xmbWLA6+  {peZOD9.#ti^SH=2'wlaVK@5* {peZOD9.# ~ti^SH=2'xmbWLA6+  {peZOD9/$ti^SH=3(xmbWLA6+   "!'I " 'H "'G "'F "'E "'D "'C "'B "'A "'@ "'? "'> "'= "'< "'; "': "'9 "'8 "'7 "'6 " '5 " '4 " '3 " '2 " '1 "'0 "'/ "'. "'- "', "'+ "'*  "') !'( !'' !'& !'% !'$ !'# !'" !'! !' !' ! ' ! ' ! ' ! ' ! ' !' !' !' !' !' !' !'  !'  #'  "'  !'  '  '  '  '  '  '  '  '  '  '  '  '  '  '  '  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &   & & & & & &  &  &  &  &  & & & & & & & &  & && %& $& #& "& !&  & & & & & & & & & & & & & & & & & & &  &  &  &  &  & & & & & & & &  & .& -& ,& +& *& )& (& '& && %& $& #& "& !&  & & & & & & & & & & & & & & & & & & &  &  &~  &}  &|  &{ &z &y &x &w &v &u &t  &s +&r *&q )&p (&o '&n &&m %&l $&k #&j "&i !&h  &g &f &e &d &c &b &a &` &_ &^ &] &\ &[ &Z &Y &X &W &V &U  &T  &S  &R  &Q  &P &O &N &M &L &K &J &I  &H &G &F &E &D &C &B &A &@  &?  &>  &=  &<  &; &: &9 &8 &7 &6 &5 &4  &3 %&2 $&1 #&0 "&/ !&.  &- &, &+ &* &) &( &' && &% &$ &# &" &! & & & & & &  &  &  &  &  & & & & & & & &  & (& '& && %& $& #& "& !&  & & & & & & % % % % % % % % % % % % %  %  %  %  %  % % % % % % % %  % % % % % %  %  %  %  %  % % % % % % % %  % !%  % % % % % % % % % % % % % % % % % % %  %  %  %  %  % % % % % % % %  % % % % % % % % % % % % % % % % % % %  %  %  %  %  % % % % % % % %  % $% #% "% !%  % % % % % % % % % % % % % % % % % %~ %}  %|  %{  %z  %y  %x %w %v %u %t %s %r %q  %p %o %n %m %l %k %j %i %h %g %f %e %d %c  %b  %a  %`  %_  %^ %] %\ %[ %Z %Y %X %W  %V %< %; %: %9 %8 %7 %6 %5 %4 %3 %2 %1  %0  %/  %.  %-  %, %+ %* %) %( %' %& %%  %$ %# %" %! % % % % % % % % % % %  %  %  %  %  % % % % % % % %  % % % %  %  %  %  %  % % $ $ $ $ $ $  $ $$ #$ "$ !$  $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $  $  $  $  $  $ $ $ $ $ $ $ $  $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $  $  $  $  $  $ $ $ $ $ $ $ $  $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $  $  $  $  $  $ $ $ $ $ $ $ $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $   $  3$  2$  1$  0$  /$  .$  -$~  ,$}  +$|  *${  )$z  ($y  '$x  &$w  %$v  $$u  #$t  "$s  !$r  $q  $p  $o  $n  $m  $l  $k  $j  $i  $h  $g  $f  $e  $d  $c  $b  $a  $`  $_  $^  $]  $\  $[  $Z  $Y  $X  $W  $V  $U  $T  $S   $R  $Q  $P  $O  $N  $M  $L  $K  $J  $I   $H  $G  $F  $E  $D  $C  $B  $A  $@  $?  $>  $=  $<  $;  $:  $9  $8  $7  $6  $5  $4  $3  $2  $1  $0  $/  $.  $-  $,   $+  #(  "(  !(  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (  (   (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ( ( (  ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  (~ (} (| ({ (z (y (x (w  (v (u (t (s (r (q (p (o (n (m (l (k (j (i (h (g (f (e  (d  (c  (b  (a  (` (_ (^ (] (\ ([ (Z (Y  (X (W (V (U (T (S (R (Q (P (O (N  (M  (L  (K  (J  (I (H (G (F (E (D (C (B  (A ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (  (  (  (  (  ( ( ( ( ( ' ' '  ' & & & & & & & & &  &  &  &  &  & & & & & & & &  & %U %T %S %R %Q %P %O %N %M %L %K %J  %I  %H  %G  %F  %E %D %C %B %A %@ %? %>  %=  $*  $)  $(  $'  $&  $%  $$  $#  $"   $!   $   $   $   $  $  $  $  $  $  $  $ $  25  25  25  25  25  25  25  25  25  25  25  25  25  2 5  2 5  2 5  2 5  2 5  25  25  24  24  24  24  24   24  1!4  1 4  14  14  14  14  14  14  14  14  14  14  14  14  14  14  14  14  14  14  1 4  1 4  1 4  1 4  1 4  14  14  14  14  14  14  14   14  04  04  04  04  04  04  04  04  04  0 4  0 4  0 4  0 4  0 4  04  04  04  04  04  04  04   04  /4  /4  /4  /4  /4  /4  /4  /4  /4  /4  /4  /4  /4  /4  /4  /4  /4  /4  / 4  / 4  / 4  / 4  / 4  /4  /4  /4  /4  /4  /4  /4   /4  ."4  .!4  . 4  .4  .4  .4~  .4}  .4|  .4{  .4z  .4y  .4x  .4w  .4v  .4u  .4t  .4s  .4r  .4q  .4p  .4o  . 4n  . 4m  . 4l  . 4k  . 4j  .4i  .4h  .4g  .4f  .4e  .4d  .4c   .4b  -4a  -4`  -4_  -4^  -4]  -4\  -4[  -4Z  -4Y  -4X  -4W  -4V  -4U  -4T  -4S  - 4R  - 4Q  - 4P  - 4O  - 4N  -4M  -4L  -4K  -4J  -4I  -4H  -4G   -4F  ,"4E  ,!4D  , 4C  ,4B  ,4A  ,4@  ,4?  ,4>  ,4=  ,4<  ,4;  ,4:  ,49  ,48  ,47  ,46  ,45  ,44  ,43  ,42  ,41  , 40  , 4/  , 4.  , 4-  , 4,  ,4+  ,4*  ,4)  ,4(  ,4'  ,4&  ,4%   ,4$  +"4#  +!4"  + 4!  +4  +4  +4  +4  +4  +4  +4  +4  +4  +4  +4  +4  +4  +4  +4  +4  +4  +4  + 4  + 4  + 4  + 4  + 4  +4  +4  +4  +4  +4  +4  +4   +4  *&4  *%4  *$3  *#3  *"3  *!3  * 3  *3  *3  *3  *3  *3  *3  *3  *3  *3  *3  *3  *3  *3  *3  *3  *3  *3  *3  * 3  * 3  * 3  * 3  * 3  *3  *3  *3  *3  *3  *3  *3   *3  )93  )83  )73  )63  )53  )43  )33  )23  )13  )03  )/3  ).3  )-3  ),3  )+3  )*3  ))3  )(3  )'3  )&3  )%3  )$3  )#3  )"3  )!3  ) 3  )3  )3  )3  )3  )3  )3  )3  )3  )3  )3  )3  )3  )3  )3  )3  )3  )3  )3  ) 3  ) 3  ) 3  ) 3  ) 3  )3  )3  )3  )3  )3  )3  )3   )3  (3  (3  (3  (3  (3  (3  (3  (3  (3  (3  ( 3  ( 3  ( 3  ( 3  ( 3  (3  (3  (3  (3  (3  (3  (3   (3  '3q  '3p  '3o  '3n  '3m  '3l  '3k  '3j  '3i  '3h  ' 3g  ' 3f  ' 3e  ' 3d  ' 3c  '3b  '3a  '3`  '3_  '3^  '3]  '3\   '3[  &3Z  &3Y  &3X  &3W  &3V  &3U  &3T  &3S  &3R  &3Q  &3P  &3O  &3N  &3M  &3L  &3K  &3J  & 3I  & 3H  & 3G  & 3F  & 3E  &3D  &3C  &3B  &3A  &3@  &3?  &3>   &3=  %$3<  %#3;  %"3:  %!39  % 38  %37  %36  %35  %34  %33  %32  %31  %30  %3/  %3.  %3-  %3,  %3+  %3*  %3)  %3(  %3'  %3&  % 3%  % 3$  % 3#  % 3"  % 3!  %3  %3  %3  %3  %3  %3  %3   %3  $+3  $*3  $)3  $(3  $'3  $&3  $%3  $$3  $#3  $"3  $!3  $ 3  $3  $3  $3  $3  $3  $3  $3  $3  $3  $3  $3  $3  $3  $2  $2  $2  $2  $2  $ 2  $ 2  $ 2  $ 2  $ 2  $2  $2  $2  $2  $2  $2  $2   $2  #2  #2  #2  #2  #2  #2  #2  #2  #2  #2  #2  #2  #2  #2  #2  #2  # 2  # 2  # 2  # 2  # 2  #2  #2  #2  #2  #2  #2  #2   #2  "2  "2  "2  "2  "2  "2  "2  "2  "2  "2  "2  "2  "2  "2  "2  "2  "2  "2  " 2  " 2  " 2  " 2  " 2  "2  "2  "2  "2  "2  "2  "2   "2  !2  !2  !2  !2  !2  !2  !2  ! 2  ! 2  ! 2  ! 2  ! 2  !2  !2  !2  !2  !2  !2  !2   !2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2   2~  72}  62|  52{  42z  32y  22x  12w  02v  /2u  .2t  -2s  ,2r  +2q  *2p  )2o  (2n  '2m  &2l  %2k  $2j  #2i  "2h  !2g   2f  2e  2d  2c  2b  2a  2`  2_  2^  2]  2\  2[  2Z  2Y  2X  2W  2V  2U  2T   2S   2R   2Q   2P   2O  2N  2M  2L  2K  2J  2I  2H   2G  +2F  *2E  )2D  (2C  '2B  &2A  %2@  $2?  #2>  "2=  !2<   2;  2:  29  28  27  26  25  24  23  22  21  20  2/  2.  2-  2,  2+  2*  2)   2(   2'   2&   2%   2$  2#  2"  2!  2  2  2  2   2  #2  "2  !2   2  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1   1   1   1   1   1  1  1  1  1  1  1  1   1  1  1  1  1  1  1  1  1  1   1   1   1   1   1  1  1  1  1  1  1  1   1  .1  -1  ,1  +1  *1  )1  (1  '1  &1  %1  $1  #1  "1  !1   1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1   1   1   1   1   1  1  1  1  1  1  1  1   1  #1  "1  !1   1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1  1   1   1   1   1   1  1  1  1  1~  1}  1|  1{   1z  "1y  !1x   1w  1v  1u  1t  1s  1r  1q  1p  1o  1n  1m  1l  1k  1j  1i  1h  1g  1f  1e   1d   1c   1b   1a   1`  1_  1^  1]  1\  1[  1Z  1Y   1X  C1W  B1V  A1U  @1T  ?1S  >1R  =1Q  <1P  ;1O  :1N  91M  81L  71K  61J  51I  41H  31G  21F  11E  01D  /1C  .1B  -1A  ,1@  +1?  *1>  )1=  (1<  '1;  &1:  %19  $18  #17  "16  !15   14  13  12  11  10  1/  1.  1-  1,  1+  1*  1)  1(  1'  1&  1%  1$  1#  1"   1!   1   1   1   1  1  1  1  1  1  1  1   1  1  1  1  1  1  1  1   1   1   1   1   1  1  1  1  1  1  1  1   1  1  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0   0   0   0   0  0  0  0  0  0  0  0   0  "0  !0   0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0   0   0   0   0  0  0  0  0  0  0  0   0  0  0  0  0  0   0   0   0   0   0  0  0  0  0  0  0  0   0  &0  %0  $0  #0  "0  !0   0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0   0   0   0   0~  0}  0|  0{  0z  0y  0x  0w   0v  !0u   0t  0s  0r  0q  0p  0o  0n  0m  0l  0k  0j  0i  0h  0g  0f  0e  0d  0c  0b   0a   0`   0_   0^   0]  0\  0[  0Z  0Y  0X  0W  0V   0U  0T  0S  0R  0Q  0P  0O  0N  0M  0L  0K  0J  0I  0H  0G   0F   0E   0D   0C   0B  0A  0@  0?  0>  0=  0<  0;   0:  09  08  07   06   05   04   03   02  01  00  0/  0.  0-  0,  0+   0*  0)  0(  0'  0&  0%  0$  0#  0"   0!   0   0   0   0  0  0  0  0  0  0  0   0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0   0   0   0   0  0  0  0  0  0  /  /   /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /   /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /   /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /   /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /   /  5t  5s  5r  5q  5p  5o  5n  5m  5l  5k  5j  5i  5h  5g  5f  5e  5d  5c  5b  5a  5`  5_  5^  5]  5\  5[  5Z  5Y   5X  5W  5V  5U  5T  5S  5R  5Q  5P  5O   5N   5M   5L   5K   5J  5I  5H  5G  5F  5E  5D  5C   5B  5A  5@  5?  5>  5=  5<  5;  5:  59  58  57   56   55   54   53   52  51  50  5/  5.  5-  5,  5+   5*  5)  5(  5'  5&  5%  5$  5#  5"  5!   5   5   5   5   5  5  5  5  5  5  5  5   5   4  4  4  4  4  4  4  4  4  4  4  4  4  4  4  4  4  4  4   4   4   4   4   4  4  4  4  4  4  4  4   4  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3  3   3~   3}   3|   3{   3z  3y  3x  3w  3v  3u  3t  3s   3r  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2   2   2   2   2   2  2  2  2  2  2  2  2   2  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0   0   0   0   0  0  0  0  0  0  0  0   0   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /   /~   /}   /|   /{   /z   /y  /x }rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~~u~j~`~U~J~?~4~)~~~}}}}}}}}}}}}}y}n}c}X}M}B}7},}!}} }||||||||||||}|r|g|\|Q|F|;|0|%|||{{{{{{{{{{{{{v{k{`{U{J{?{4{){{{zzzzzzzzzzzzzyznzczXzMzBz7z-z"zz zyyyyyyyyyyyy}yrygy\yQyFy;y0y%yyyxxxxxxxxxxxxxuxjx_xUxJx?x4x)xxxwwwwwwwwwwwwwywnwcwXwMwBw7w,w!ww wvvvvvvvvvvvvvyvovev[vQvGv=v3v)vvv vuuuuuuuuuuuu|uqufu\uQuFu;u0u%uuutttttttttttttvtkt`tUtJt?t4t)tttsssssssssssssysnscsXsMsBs7s,s"ss srrrrrrrrrrrr}rrrgr\rRrGrM3M(MMMLLLLLLLLLLLLLxLmLbLWLLLAL7L,L!LL LKKKKKKKKKKKK|KqKfK[KPKEK:K/K$KKKJJJJJJJJJJJJJtJiJ^JSJHJ=J2J'JJJIIIIIIIIIIIIIxImIbIWILIAI6I+I II HHHHHHHHHHHHH|HqHfH[HPHEH:H/H$HHHGGGGGGGGGGGGGuGjG_GTGIG>G3G(GGGFFFFFFFFFFFFFxFmFbFWFLFAF6F+F FF EEEEEEEEEEEEE{EpEeEZEOEDE9E.E#EE EDDDDDDDDDDDD~DsDhD]DRDGD>>>>>>>>>>>>t>i>^>S>H>=>2>'>>>=============x=m=b=W=L=A=6=+= == <<<<<<<<<<<<<|232(2221111111111111x1m1b1W1L1A161+1!11 1000000000000|0q0f0[0P0E0:0/0$000/////////////t/i/_/T/I/>/3/(///.............x.m.b.W.L.A.6.+. .. .------------|-q-f-[-P-E-:-/-$---,,,,,,,,,,,,,u,j,_,T,I,?,4,),,,+++++++++++++y+n+c+X+M+B+7+,+!++ +************|*q*f*[*P*E*:*/*$***)))))))))))))u)j)_)T)I)>)3)()))(((((((((((((y(n(c(X(M(B(7(,(!(( (''''''''''''|'q'f'['P'E':'/'%'''&&&&&&&&&&&&&u&j&_&T&I&>&3&(&&&%%%%%%%%%%%%%x%n%c%X%M%B%7%,%!%% %$$$$$$$$$$$$}$r$g$\$Q$F$;$0$%$$$#############u#j#_#T#I#>#3#(###"""""""""""""x"n"c"X"M"B"7","!"" "!!!!!!!!!!!!|!q!f![!P!E!:!/!$!!! u j _ T I > 3 (   xmbWLA6+  {peZOD:/$ti^SH=2'xmbWLA6+  |qf[PE:/$xndZPF<2( ~tj`VLB8.# ~sh]RG<1&wlaVK@5* zodZOD9.# ~sh]RG<1&vk`UJ@5*  2 !y 2 !x 2!w 2!v 2!u 2!t 2!s 2!r 2!q  2!p 21!o 20!n 2/!m 2.!l 2-!k 2,!j 2+!i 2*!h 2)!g 2(!f 2'!e 2&!d 2%!c 2$!b 2#!a 2"!` 2!!_ 2 !^ 2!] 2!\ 2![ 2!Z 2!Y 2!X 2!W 2!V 2!U 2!T 2!S 2!R 2!Q 2!P 2!O 2!N 2!M 2!L 2 !K 2 !J 2 !I 2 !H 2 !G 2!F 2!E 2!D 2!C 2!B 2!A 2!@  2!? 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2%y 2$x 2#w 2"v 2!u 2 t 2s 2r 2q 2p 2o 2n 2m 2l 2k 2j 2i 2h 2g 2f 2e 2d 2c 2b 2 a 2 ` 2 _ 2 ^ 2 ] 2\ 2[ 2Z 2Y 2X 2W 2V  2U  2.c  2-b  2,a  2+`  2*_  2)^  2(]  2'\  2&[  2%Z  2$Y  2#X  2"W  2!V  2 U  2T  2S  2R  2Q  2P  2O  2N  2M  2L  2K  2J  2I  2H  2G  2F  2E  2D  2C  2 B  2 A  2 @  2 ?  2 >  2=  2<  2;  2:  29  28  27 26 ($ e~ ($ e} ($ e| ($ e{ ($ ez ($ey ($ex ($ew ($ev ($eu ($et ($es  ($er (#"eq (#!ep (# eo (#en (#em (#el (#ek (#ej (#ei (#eh (#eg (#ef (#ee (#ed (#ec (#eb (#ea (#e` (#e_ (#e^ (#e] (# e\ (# e[ (# eZ (# eY (# eX (#eW (#eV (#eU (#eT (#eS (#eR (#eQ  (#eP ("eO ("eN ("eM ("eL ("eK ("eJ ("eI ("eH ("eG ("eF ("eE ("eD ("eC ("eB ("eA ("e@ (" e? (" e> (" e= (" e< (" e; ("e: ("e9 ("e8 ("e7 ("e6 ("e5 ("e4  ("e3 (!8e2 (!7e1 (!6e0 (!5e/ (!4e. (!3e- (!2e, (!1e+ (!0e* (!/e) (!.e( (!-e' (!,e& (!+e% (!*e$ (!)e# (!(e" (!'e! (!&e (!%e (!$e (!#e (!"e (!!e (! e (!e (!e (!e (!e (!e (!e (!e (!e (!e (!e (!e (!e (!e (!e (!e (!e (!e (!e (! e (! e (! e (! e (! e (!e (!e (!e (!d (!d (!d (!d  (!d ( *d ( )d ( (d ( 'd ( &d ( %d ( $d ( #d ( "d ( !d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d ( d  ( d (6d (5d (4d (3d (2d (1d (0d (/d (.d (-d (,d (+d (*d ()d ((d ('d (&d (%d ($d (#d ("d (!d ( d (d (d (d (d (d (d (d (d (d (d (d (d (d (d (d (d (d (d ( d ( d ( d ( d ( d (d (d (d (d (d (d (d  (d (d (d (d ( d ( d ( d ( d ( d (d (d (d (d (d (d (d  (d ((dW ('dV (&dU (%dT ($dS (#dR ("dQ (!dP ( dO (dN (dM (dL (dK (dJ (dI (dH (dG (dF (dE (dD (dC (dB (dA (d@ (d? (d> (d= ( d< ( d; ( d: ( d9 ( d8 (d7 (d6 (d5 (d4 (d3 (d2 (d1  (d0 (d/ (d. (d- (d, (d+ (d* (d) (d( (d' (d& (d% (d$ (d# (d" (d! (d (d (d ( d ( d ( d ( d ( d (d (d (d (d (d (d (d  (d (d (d (d (d (d (d (d (d (d (d ( d ( d ( d ( d ( d (d (d (c (c (c (c (c  (c (Ac (@c (?c (>c (=c ( (c= (c< (c; (c: (c9 (c8 (c7 (c6 (c5 (c4 (c3 (c2 (c1 ( c0 ( c/ ( c. ( c- ( c, (c+ (c* (c) (c( (c' (c& (c%  (c$ (c# (c" (c! (c (c (c (c (c (c (c (c (c (c (c (c (c ( c ( c ( c ( c ( c (c (c (c (c (c (c (c  (c (b (b (b (b (b (b (b (b (b ( b ( b ( b ( b ( b (b (b (b (b (b (b (b  (b ( b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b ( b ( b ( b ( b ( b (b (b (b (b (b (b (b  (b ( b ( b ( b ( b ( b (b (b (b (b (b (b (b  (b (2b (1b (0b (/b (.b (-b (,b (+b (*b ()b ((b ('b (&b (%b ($b (#b ("b (!b ( b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b (b~ (b} ( b| ( b{ ( bz ( by ( bx (bw (bv (bu (bt (bs (br (bq  (bp ()bo ((bn ('bm (&bl (%bk ($bj (#bi ("bh (!bg ( bf (be (bd (bc (bb (ba (b` (b_ (b^ (b] (b\ (b[ (bZ (bY (bX (bW (bV (bU (bT ( bS ( bR ( bQ ( bP ( bO (bN (bM (bL (bK (bJ (bI (bH  (bG (-bF (,bE (+bD (*bC ()bB ((bA ('b@ (&b? (%b> ($b= (#b< ("b; (!b: ( b9 (b8 (b7 (b6 (b5 (b4 (b3 (b2 (b1 (b0 (b/ (b. (b- (b, (b+ (b* (b) (b( (b' ( b& ( b% ( b$ ( b# ( b" (b! (b (b (b (b (b (b  (b ( !b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( b ( a ( a ( a ( a ( a ( a  ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a  ( a ( #a ( "a ( !a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a  ( a ( $a ( #a ( "a ( !a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a ( a  ( a ( fs ( fr ( fq ( fp ( fo ( fn ( fm ( fl ( fk ( fj ( fi ( fh ( fg ( ff ( fe ( fd ( fc ( fb ( fa ( f` ( f_ ( f^  ( f] (f\ (f[ (fZ (fY (fX (fW (fV (fU (fT (fS (fR (fQ (fP ( fO ( fN ( fM ( fL ( fK (fJ (fI (fH (fG (fF (fE (fD  (fC (YfB (XfA (Wf@ (Vf? (Uf> (Tf= (Sf< (Rf; (Qf: (Pf9 (Of8 (Nf7 (Mf6 (Lf5 (Kf4 (Jf3 (If2 (Hf1 (Gf0 (Ff/ (Ef. (Df- (Cf, (Bf+ (Af* (@f) (?f( (>f' (=f& ( R= R< R; R: R9 R8 R7 R6 R5 R4 R3 R2 R1 R0 R/  R.  R-  R,  R+  R* R) R( R' R& R% R$ R#  R" !R!  R R R R R R R R R R R R R R R R R R R  R  R  R  R  R R R R R R R R  R R Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q  Q  Q  Q  Q  Q Q Q Q Q Q Q Q  Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q  Q  Q  Q  Q  Q Q Q Q Q Q Q Q  Q %Q $Q #Q "Q !Q  Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q  Q  Q  Q  Q  Q Q Q Q Q Q Q Q  Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q  Q  Q  Q  Q  Q Q Q Q Q Q~ Q} Q|  Q{ Qz Qy Qx  Qw  Qv  Qu  Qt  Qs Qr Qq Qp Qo Qn Qm Ql  Qk "Qj !Qi  Qh Qg Qf Qe Qd Qc Qb Qa Q` Q_ Q^ Q] Q\ Q[ QZ QY QX QW QV  QU  QT  QS  QR  QQ QP QO QN QM QL QK QJ  QI !QH  QG QF QE QD QC QB QA Q@ Q? Q> Q= Q< Q; Q: Q9 Q8 Q7 Q6 Q5  Q4  Q3  Q2  Q1  Q0 Q/ Q. Q- Q, Q+ Q* Q)  Q( 9Q' 8Q& 7Q% 6Q$ 5Q# 4Q" 3Q! 2Q 1Q 0Q /Q .Q -Q ,Q +Q *Q )Q (Q 'Q &Q %Q $Q #Q "Q !Q  Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q P P P P  P  P  P  P  P P P P P P P P  P  ;P  :P  9P  8P  7P  6P  5P  4P  3P  2P  1P  0P  /P  .P  -P  ,P  +P  *P  )P  (P  'P  &P  %P  $P  #P  "P  !P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P   P  P  P  P  P  P  P  P   P  /P  .P  -P  ,P  +P  *P  )P  (P  'P  &P  %P  $P  #P  "P  !P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P  P~   P}  P|  P{  Pz  Py  Px  Pw  Pv  Pu  Pt  Ps  Pr  Pq  Pp  Po  Pn  Pm  Pl  Pk  Pj   Pi  S  S  S  S  S  S  S  S  S  S  S  S  S  S  S  S  S  S  S  S  S  S  S   S $S #S "S !S  S S S S S S S S S S S S S S S S S S S  S  S  S  S  S S~ S} S| S{ Sz Sy Sx  Sw &Sv %Su $St #Ss "Sr !Sq  Sp So Sn Sm Sl Sk Sj Si Sh Sg Sf Se Sd Sc Sb Sa S` S_ S^  S]  S\  S[  SZ  SY SX SW SV SU ST SS SR  SQ SP SO SN SM SL SK SJ SI SH SG SF SE SD SC SB SA S@  S?  S>  S=  S<  S; S: S9 S8 S7 S6 S5 S4  S3 S2 S1 S0 S/ S. S-  S,  S+  S*  S)  S( S' S& S% S$ S# S" S!  S #S "S !S  S S S S S S S S S S S S S S S S S S S  S  S  S  S  S S S S S S R R  R R R R R  R  R  R  R  R R R R R R R R  R Q Q Q  Q  Q  Q  Q  Q Q Q Q Q Q Q Q  Q  Ph  Pg  Pf  Pe   Pd   Pc   Pb   Pa   P`  P_  P^  P]  P\  P[  PZ  PY PX (&(@ (%(? ($(> (#(= ("(< (!(; ( (: ((9 ((8 ((7 ((6 ((5 ((4 ((3 ((2 ((1 ((0 ((/ ((. ((- ((, ((+ ((* (() ((( ( (' ( (& ( (% ( ($ ( (# ((" ((! (( (( (( (( ((  (( '+' '*' ')' '(' ''' '&' '%' '$' '#' '"' '!' ' ' '' '' '' '' '' '' '' '' '' '' '' '' '' '' '' '' '' '' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '' '' '' '' '' '' ''  '' &' &' &' &' &' &' &' &' &' &' &' &' &' &' &' &' &' &' & ' & ' & ' & ' & ' &' &' &' &' &' &' &'  &' %' %' %' %' %' %' %' %' %' %' %' %' %' %' %' %' % ' % ' % ' % ' % ' %' %' %' %' %' %' %'  %' $&' $%' $$' $#' $"' $!' $ ' $' $' $' $' $' $' $' $' $' $' $' $' $' $' $' $'~ $'} $'| $ '{ $ 'z $ 'y $ 'x $ 'w $'v $'u $'t $'s $'r $'q $'p  $'o ##'n #"'m #!'l # 'k #'j #'i #'h #'g #'f #'e #'d #'c #'b #'a #'` #'_ #'^ #'] #'\ #'[ #'Z #'Y # 'X # 'W # 'V # 'U # 'T #'S #'R #'Q #'P #'O #'N #'M  #'L "#'K 2 !z |qf[PE:/$~~~~~~~~~~~~~u~j~_~T~I~>~3~(~~~}}}}}}}}}}}}}y}n}c}X}M}B}7},}!}} }||||||||||||}|r|g|\|Q|F|;|0|%|||{{{{{{{{{{{{{v{k{`{U{J{?{4{){{{zzzzzzzzzzzzzzzozdzYzNzCz8z-z"zz zyyyyyyyyyyyy~ysyhy]yRyGyh3h(hhhgggggggggggggxgmgbgWgLgAg6g+g gg fffffffffffff{fpfefZfOfDf9f.f#ff feeeeeeeeeeeeeteie^eSeHe=e2e'eeedddddddddddddwdldbdWdLdAd6d+d dd ccccccccccccc|cqcfc[cPcEc:c/c$cccbbbbbbbbbbbbbtbib^bSbHb>b3b(bbbaaaaaaaaaaaaaxamabaWaLaAa6a+a aa `````````````{`p`e`Z`O`D`9`.`#`` `_____________t_i_^_S_H_=_2_'___^^^^^^^^^^^^^x^m^b^W^L^C^9^/^%^^^]]]]]]]]]]]]]]y]n]c]X]M]B]7],]!]] ]\\\\\\\\\\\\}\r\g\\\Q\F\;\0\%\\\[[[[[[[[[[[[[v[k[`[U[J[?[4[)[[[ZZZZZZZZZZZZZzZoZdZYZNZCZ8Z-Z#ZZ ZYYYYYYYYYYYY~YsYhY]YRYGYJ4J)JJJIIIIIIIIIIIIIyInIcIXIMIBI7I,I!II IHHHHHHHHHHHH|HqHfH[HPHEH:H/H$HHHGGGGGGGGGGGGGvGkG`GUGJG?G4G)GGGFFFFFFFFFFFFFyFnFcFXFMFBF7F,F!FF FEEEEEEEEEEEE}ErEgE\EQEFE;E0E%EEEDDDDDDDDDDDDDuDjD_DTDID?D4D)DDDCCCCCCCCCCCCCzCoCdCYCNCCC8C-C"CC CBBBBBBBBBBBB}BrBgB\BQBFB;B0B'BBB AAAAAAAAAAAAAA}AsAiA_AUAKAAA7A-A#AAA@@@@@@@@@@@@@}@r@g@\@Q@F@;@0@%@@@?????????????v?k?`?U?J???4?)???>>>>>>>>>>>>>y>o>d>Y>N>C>8>->">> >============}=r=h=]=R=G=<=1=&===<<<<<<<<<<<<+3+(+++*************y*n*c*X*M*B*7*,*!** *))))))))))))|)q)f)[)P)E):)/)$)))(((((((((((((u(j(_(T(I(>(3(((((''''''''''''''x'n'd'Z'P'F'<'2'(''' '&&&&&&&&&&&&}&r&g&\&Q&F&;&0&%&&&%%%%%%%%%%%%%v%k%`%U%J%?%5%*%%% $$$$$$$$$$$$$z$o$d$Y$N$E$;$1$'$$$ ##############}#s#i#_#U#K#A#7#-#"## #""""""""""""}"r"g"\"Q"F";"0"%"""!!!!!!!!!!!!!v!k!`!U!J!?!4!)!!! z o d Y N C 8 - "  ~sh]RH=2'wlbWLA6+  |qf[PE:/$uj_TI>3(yncXMB7,! |qg\QF;0%vk`UJ?4)zodYNC8-" ~sh]RG<1&vk`UJ?4)zodYNC8-" }rg\QF;0% Z 6 Z 5 Z 4  Z 3 Z# 2 Z" 1 Z! 0 Z / Z . Z - Z , Z + Z * Z ) Z ( Z ' Z & Z % Z $ Z # Z " Z ! Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z  Z4  Z3  Z2 Z1 Z0 Z/ Z. Z-  Z,  Z+  Z*  Z)  Z(  Z'  Z&  Z% Z$ Z# Z" Z! Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z Z  Z  Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z  Z ~ Z } Z  | Z  { Z  z Z  y Z  x Z  w Z  v  Z u Z t Z s Z r Z q Z p Z o Z n Z m Z l Z k Z j Z i Z h Z g Z f Z e Z d Z c Z b Z a Z `  Z _ Z ^ Z ] Z \ Z [ Z Z Z Y Z X Z W Z V Z U Z T Z S Z R Z Q Z P Z O  Z N Z M Z L Z K Z J Z I Z H Z G Z F Z E Z D Z C Z B Z A Z @ Z ? Z > Z = Z < Z ; Z :  Z 9 Z 8 Z 7 Z 6 Z 5 Z 4 Z 3 Z 2 Z 1 Z 0 Z / Z .  Z - Z , Z + Z * Z ) Z ( Z ' Z & Z % Z $ Z # Z " Z ! Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z$ Z# Z" Z! Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z   Z ~  Z }  Z |  Z {  Z z  Z y  Z x  Z w  Z v  Z u  Z t  Z s  Z r  Z q  Z p  Z o  Z n  Z m  Z l  Z k  Z j  Z i  Z h  Z g Z f Pw Pw Pw Pw Pw Pw Pw Pw Pw P w P w P w P w P w Pw Pw Pw Pw Pw Pw Pw  Pw Pw Pw Pw Pw Pw P w P w P w P w P w Pw Pw Pw Pw Pw Pw Pw  Pw Pw Pw Pw Pw Pw Pw Pw Pw Pw Pw P w P w P w P w P w Pw Pw Pw Pw Pw Pw Pw  Pw  Pw  Pw  Pw  Pw  Pw  Pw  Pw  Pw  Pw  P w  P w  P w  P w  P w  Pw  Pw  Pw  Pw  Pw  Pw  Pw Pw FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN F N F N F N F N F N FN FN FN FN FN FN FN  FN F0N F/N F.N F-N F,N F+N F*N F)N F(N F'N F&N F%N F$N F#N F"N F!N F N FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN F N F N F N F N F N FN FN FN FN FN FN FN  FN FNj FNi FNh FNg FNf FNe FNd FNc FNb FNa FN` FN_ FN^ FN] FN\ FN[ FNZ F NY F NX F NW F NV F NU FNT FNS FNR FNQ FNP FNO FNN  FNM FNL FNK FNJ FNI FNH FNG FNF FNE FND FNC FNB FNA FN@ FN? FN> FN= FN< FN; F N: F N9 F N8 F N7 F N6 FN5 FN4 FN3 FN2 FN1 FN0 FN/  FN. F N- F N, F N+ F N* F N) FN( FN' FN& FN% FN$ FN# FN"  FN! FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN F N F N F N F N F N FN FN FN FN FN FN FN  FN FN FN FM FM FM FM FM F M F M F M F M F M FM FM FM FM FM FM FM  FM FM FM FM FM FM FM FM F M F M F M F M F M FM FM FM FM FM FM FM  FM F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M  F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M  F M F (M F 'M F &M F %M F $M F #M F "M F !M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M  F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M F M~ F M} F M| F M{ F Mz F My  F Mx F 9O F 8O F 7O F 6O F 5O F 4O F 3O F 2O F 1O F 0O F /O F .O F -O F ,O F +O F *O F )O F (O F 'O F &O F %O F $O F #O F "O F !O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O F O  F O F#O F"O F!O F O FO FO FO~ FO} FO| FO{ FOz FOy FOx FOw FOv FOu FOt FOs FOr FOq FOp FOo F On F Om F Ol F Ok F Oj FOi FOh FOg FOf FOe FOd FOc  FOb FOa FO` FO_ FO^ FO] FO\ FO[ FOZ FOY FOX FOW FOV F OU F OT F OS F OR F OQ FOP FOO FON FOM FOL FOK FOJ  FOI F(OH F'OG F&OF F%OE F$OD F#OC F"OB F!OA F O@ FO? FO> FO= FO< FO; FO: FO9 FO8 FO7 FO6 FO5 FO4 FO3 FO2 FO1 FO0 FO/ FO. F O- F O, F O+ F O* F O) FO( FO' FO& FO% FO$ FO# FO"  FO! FO FO FO FO FO FO FO FO FO FO FO FO FO FO FO FO FO FO F O F O F O F O F O FO FO FO FO FO FO FO  FO FO FO FN FN FN FN FN FN FN FN FN F N F N F N F N F N FN FN FN FN FN FN FN  FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN FN F N F N F N F N F N FN FN FN FN FN FN FN  FN FN FN FN FN~ FN} FN| FN{ FNz FNy FNx F Nw F Nv F Nu F Nt F Ns FNr FNq FNp FNo FNn FNm FNl  FNk  F$Mw  F#Mv  F"Mu  F!Mt  F Ms  FMr  FMq  FMp  FMo  FMn  FMm  FMl  FMk  FMj  FMi  FMh  FMg  FMf  FMe  FMd  FMc  FMb  FMa  F M`  F M_  F M^  F M]  F M\  FM[  FMZ  FMY  FMX  FMW  FMV  FMU FMT <!L < L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L~ <L} <L| < L{ < Lz < Ly < Lx < Lw <Lv <Lu <Lt <Ls <Lr <Lq <Lp  <Lo <Ln <Lm <Ll < Lk < Lj < Li < Lh < Lg <Lf <Le <Ld <Lc <Lb <La <L`  <L_ <"L^ <!L] < L\ <L[ <LZ <LY <LX <LW <LV <LU <LT <LS <LR <LQ <LP <LO <LN <LM <LL <LK <LJ < LI < LH < LG < LF < LE <LD <LC <LB <LA <L@ <L? <L>  <L= <-L< <,L; <+L: <*L9 <)L8 <(L7 <'L6 <&L5 <%L4 <$L3 <#L2 <"L1 <!L0 < L/ <L. <L- <L, <L+ <L* <L) <L( <L' <L& <L% <L$ <L# <L" <L! <L <L <L <L < L < L < L < L < L <L <L <L <L <L <L <L  <L < L <L <L <L <L <L <L <L  <L <3K <2K <1K <0K </K <.K <-K <,K <+K <*K <)K <(K <'K <&K <%K <$K <#K <"K <!K < K <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K < K < K < K < K < K <K <K <K <K <K <K <K  <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K <K < K < K < K < K < K <K <K <K <K <K <K <K  <K <K <K <K <K <K < K < K < K < K < K <K <K <K <K <K <K <K  <K < K < K <K <K <K <K <K <K <K  <K <?K <>K <=K < <K= <K< <K; <K: <K9 <K8 <K7  <K6 < !K5 < K4 < K3 < K2 < K1 < K0 < K/ < K. < K- < K, < K+ < K* < K) < K( < K' < K& < K% < K$ < K# < K" < K! < K < K < K < K < K < K < K < K < K < K < K  < K < K < K < K < K < K < K < K < K < K < K < K < K < K < K < K < K < K < K < K < K < K < J < J  < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J  < J < +J < *J < )J < (J < 'J < &J < %J < $J < #J < "J < !J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J < J  < J < M: < M9 < M8 < M7 < M6 < M5 < M4 < M3 < M2 < M1 < M0 < M/ < M. < M- < M, < M+ < M* < M) < M( < M' < M& < M% < M$ < M# < M" < M!  < M <#M <"M <!M < M <M <M <M <M <M <M <M <M <M <M <M <M <M <M <M <M <M <M < M < M < M < M < M <M <M <M <M <M <L <L  <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L < L < L < L < L < L <L <L <L <L <L <L <L  <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L < L < L < L < L < L <L <L <L <L <L <L <L  <L <L <L < L < L < L < L < L <L <L <L <L <L <L <L  <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L <L < L < L < L < L < L <L <L <L <L <L <L <L  <L <L <L <L <L < L < L < L < L < L <L <L <L <L <L <L <L  <L <L <L <L <L <L <L <L <K <K <K <K < K < K < K < K < K <K <K <K <K <K <K <K  <K  <J  <J  <J  <J  <J  < J  < J  < J  < J  < J  <J  <J  <J  <J  <J  <J  <J  2" != 2" !< 2" !; 2"!: 2"!9 2"!8 2"!7 2"!6 2"!5 2"!4  2"!3 2!!2 2!!1 2!!0 2!!/ 2!!. 2!!- 2!!, 2!!+ 2!!* 2!!) 2!!( 2!!' 2!!& 2!!% 2!!$ 2!!# 2! !" 2! !! 2! ! 2! ! 2! ! 2!! 2!! 2!! 2!! 2!! 2!! 2!!  2!! 2 4! 2 3! 2 2! 2 1! 2 0! 2 /! 2 .! 2 -! 2 ,! 2 +! 2 *! 2 )! 2 (! 2 '! 2 &! 2 %! 2 $! 2 #! 2 "! 2 !! 2 ! 2 ! 2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2  2   2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2 ~ 2 } 2 | 2 { 2 z 2 y 2 x 2 w  2 v 2D u 2C t 2B s 2A r 2@ q 2? p 2> o 2= n 2< m 2; l 2: k 29 j 28 i 27 h 26 g 25 f 24 e 23 d 22 c 21 b 20 a 2/ ` 2. _ 2- ^ 2, ] 2+ \ 2* [ 2) Z 2( Y 2' X 2& W 2% V 2$ U 2# T 2" S 2! R 2 Q 2 P 2 O 2 N 2 M 2 L 2 K 2 J 2 I 2 H 2 G 2 F 2 E 2 D 2 C 2 B 2 A 2 @ 2 ? 2 > 2 = 2 < 2 ; 2 : 2 9 2 8 2 7 2 6 2 5 2 4 2 3  2 2 2 1 2 0 2 / 2 . 2 - 2 , 2 + 2 * 2 ) 2 ( 2 ' 2 & 2 % 2 $ 2 # 2 " 2 ! 2 2  2  2  2  2  2  2   2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2  2  2   2  2  2  2  2  2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2~ 2} 2| 2{  2z 2T 2S 2R 2Q 2P 2O 2N 2M 2 L 2 K 2 J 2 I 2 H 2G 2F 2E 2D 2C 2B 2A  2@ 2? 2> 2= 2< 2; 2: 29 28 27 2 6 2 5 2 4 2 3 2 2 21 20 2/ 2. 2- 2, 2+  2* 2) 2( 2' 2& 2% 2$ 2# 2 " 2 ! 2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2  2  2  2  2  2 2 2 2 2 2 2  2 2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2   2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2   2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2  2 ~ 2 } 2 | 2 {  2 z 2 y 2 x 2 w 2 v 2 u 2 t 2 s 2 r 2 q 2 p 2 o 2 n 2 m 2 l 2 k 2 j 2 i 2 h 2 g 2 f 2 e  2 d 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 !  2 ! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2!  2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2!  2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2 ! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2!  2! 2!! 2 ! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2! 2!~ 2!} 2 !| Z 7 |qf[PE:0%~~~~~~~~~~~~~u~j~_~T~I~>~3~(~~~}}}}}}}}}}}}}x}m}b}W}L}A}6}+} }} |||||||||||||||q|f|[|P|E|:|/|$|||{{{{{{{{{{{{{t{j{_{T{I{>{3{({{{zzzzzzzzzzzzzxzmzczXzMzBz7z,z!zz zyyyyyyyyyyyy|yqyfy[yPyEy:y/y$yyyxxxxxxxxxxxxxuxjx_xTxIx>x3x(xxxwwwwwwwwwwwwwywnwcwXwMwBw7w,w!ww wvvvvvvvvvvvv}vrvgv\vQvFv;v0v%vvvuuuuuuuuuuuuuvuku`uUuJu?u4u)uuutttttttttttttztotdtYtNtCt8t-t"tt tssssssssssss}srsgs\sQsFs;s0s%sssrrrrrrrrrrrrrvrkr`rUrJr?r4r)rrrqqqqqqqqqqqqqzqoqdqYqOqDq9q.q#qq qpppppppppppp~psphp]pRpGp=p2p'pppoooooooooooooxomoboWoLoAo6o+o oo nnnnnnnnnnnnn{nqnfn[nPnEn:n/n$nnnmmmmmmmmmmmmmmvmlmbmXmNmDm:m0m&mmmlllllllllllll~lslhl]lRlGlH3H(HHHGGGGGGGGGGGGGxGmGbGWGLGAG6G+G!GG GFFFFFFFFFFFF|FqFfF[FPFEF:F/F$FFFEEEEEEEEEEEEEtEiE^ESEHE=E2E'EEEDDDDDDDDDDDDDxDmDbDWDLDAD6D+D DD CCCCCCCCCCCCC{CpCeCZCOCDC9C.C#CC CBBBBBBBBBBBB~BsBhB]BRBGB>>>>>>>>>>>>w>l>a>V>K>@>5>*>>> ============={=p=e=Z=O=D=9=.=#== =<<<<<<<<<<<<~#3#(###"""""""""""""x"m"c"X"M"B"7","!"" "!!!!!!!!!!!!|!q!f![!P!E!:!/!$!!! u j _ T I > 3 (   yncXMB7,! }rg\QF;0%vk`UJ?4)zodYNC8-" }rg\QF;0%vk`UJ@5* zodYNC8-" ~sh]RG<1&vk`UJ?4)zodYNC8-" }rg\RG<1&vlaVK@5*  x x  x  x  x  x  x x x x x x x  x x x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x  x x% x$ x# x" x! x  x x x x x x x x x x x x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x  x x% x$ x# x" x! x  x x x x x x x x x x x x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x  x x) x( x' x& x% x$ x# x" x! x  x x x x x x x x x x x x x x x~ x} x| x{ x z x y x x x w x v xu xt xs xr xq xp xo  xn xm xl xk xj xi xh xg x f x e x d x c x b xa x` x_ x^ x] x\ x[  xZ x&Y x%X x$W x#V x"U x!T x S xR xQ xP xO xN xM xL xK xJ xI xH xG xF xE xD xC xB xA x @ x ? x > x = x < x; x: x9 x8 x7 x6 x5  x4 x3 x2 x1 x0 x/ x. x- x, x+ x* x) x( x' x& x% x$ x # x " x ! x  x  x x x x x x x  x x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x   x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x   x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x   x  x $ x # x " x ! x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x   x  x %l x $k x #j x "i x !h x g x f x e x d x c x b x a x ` x _ x ^ x ] x \ x [ x Z x Y x X x W x V x U x T x S x R x Q x P x O x N x M x L x K x J x I  x H xG xF xE xD xC xB xA x@ x? x> x= x< x; x: x9 x8 x 7 x 6 x 5 x 4 x 3 x2 x1 x0 x/ x. x- x,  x+ x* x) x( x' x& x% x$ x # x " x ! x  x  x x x x x x x  x x! x  x x x x x x x x x x x x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x  x x x x x x x x x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x  x x, x+ x* x) x( x' x& x% x$ x# x" x! x  x x x x x x x x x x x x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x  x x x x x x x x x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x  x x x x x x x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x  x  x  x  x  x  x  x   x   x   x   x   x  x  x  x  x  x  x x n5 n4 n3 n2 n1 n0 n/ n. n- n, n+ n* n) n( n' n& n% n$ n# n" n! n  n n n n n n n n n n n n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n n n n  n n n n n n n n n n n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n n n n  n n+ n* n) n( n' n& n% n$ n# n" n! n  n n n n n n n n n n n n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n~ n} n| n{ nz  ny nJ nI nH nG nF nE nD nC n B n A n @ n ? n > n= n< n; n: n9 n8 n7  n6 n.5 n-4 n,3 n+2 n*1 n)0 n(/ n'. n&- n%, n$+ n#* n") n!( n ' n& n% n$ n# n" n! n n n n n n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n n n n  n n n n n n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n n n n  n n" n! n  n n n n n n n n n n n n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n n n n  n n" n! n  n n n n n n n n n n n n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n n n n  n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n n n n  n n " n ! n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n ~ n } n | n { n z n y n x n w n v n u n t n s n r n q n p n o n n n m n l  n k n !j n i n h n g n f n e n d n c n b n a n ` n _ n ^ n ] n \ n [ n Z n Y n X n W n V n U n T n S n R n Q n P n O n N n M n L n K  n J n +I n *H n )G n (F n 'E n &D n %C n $B n #A n "@ n !? n > n = n < n ; n : n 9 n 8 n 7 n 6 n 5 n 4 n 3 n 2 n 1 n 0 n / n . n - n , n + n * n ) n ( n ' n & n % n $ n # n " n ! n   n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n   n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n   n  nB nA n@ n? n> n= n< n; n: n9 n8 n7 n6 n5 n4 n3 n2 n1 n0 n/ n. n- n, n+ n* n) n( n' n& n% n$ n# n" n! n  n n n n n n n n n n n n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n n n n  n n3 n2 n1 n0 n/ n. n- n, n+ n* n) n( n' n& n% n$ n# n" n! n  n n n n n n n n n n n n n~ n} n| n{ nz ny n x n w n v n u n t ns nr nq np no nn nm  nl n&k n%j n$i n#h n"g n!f n e nd nc nb na n` n_ n^ n] n\ n[ nZ nY nX nW nV nU nT nS n R n Q n P n O n N nM nL nK nJ nI nH nG  nF nE nD nC nB nA n @ n ? n > n = n < n; n: n9 n8 n7 n6 n5  n4 n"3 n!2 n 1 n0 n/ n. n- n, n+ n* n) n( n' n& n% n$ n# n" n! n n n  n  n  n  n  n n n n n n n  n n n n n n n n n n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n n n n  n n.x n-w n,v n+u n*t n)s n(r n'q n&p n%o n$n n#m n"l n!k n j ni nh ng nf ne nd nc nb na n` n_ n^ n] n\ n[ nZ nY nX n W n V n U n T n S nR nQ nP nO nN nM nL  nK  n5  n4  n3  n2  n1  n0  n/  n.  n-  n,  n+  n*  n)  n(  n'  n&  n%  n$  n#  n"  n!  n   n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n  n   n   n   n   n   n  n  n  n  n  n  n n d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d' d& d% d$ d# d" d! d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d3 d2 d1 d0~ d/} d.| d-{ d,z d+y d*x d)w d(v d'u d&t d%s d$r d#q d"p d!o d n dm dl dk dj di dh dg df de dd dc db da d` d_ d^ d] d\ d [ d Z d Y d X d W dV dU dT dS dR dQ dP  dO dN dM dL dK dJ dI dH dG dF d E d D d C d B d A d@ d? d> d= d< d; d:  d9 d8 d7 d6 d5 d4 d3 d2 d1 d0 d/ d. d- d, d + d * d ) d ( d ' d& d% d$ d# d" d! d  d d+ d* d) d( d' d& d% d$ d# d" d! d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d! d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d%~ d$} d#| d"{ d!z d y dx dw dv du dt ds dr dq dp do dn dm dl dk dj di dh dg d f d e d d d c d b da d` d_ d^ d] d\ d[  dZ d!Y d X dW dV dU dT dS dR dQ dP dO dN dM dL dK dJ dI dH dG dF d E d D d C d B d A d@ d? d> d= d< d; d:  d9 d '8 d &7 d %6 d $5 d #4 d "3 d !2 d 1 d 0 d / d . d - d , d + d * d ) d ( d ' d & d % d $ d # d " d ! d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d   d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d   d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d   d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d   d  d ` d _ d ^ d ] d \ d [ d Z d Y d X d W d V d U  d T dS dR dQ dP dO d N d M d L d K d J dI dH dG dF dE dD dC  dB dA d@ d? d> d= d< d; d: d9 d8 d7 d6 d5 d4 d3 d2 d 1 d 0 d / d . d - d, d+ d* d) d( d' d&  d% d$ d# d" d! d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d  d  d  d  d d d d d d d  d d' d& d% d$ d# d" d! d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d d  d d d d d d d d d d d d d d d d d d d  d  d  d  d  d d d d d d d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d  d   d   d   d   d   d  d  d  d  d  d  d d Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z  Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z, Z+ Z* Z) Z( Z' Z& Z% Z$ Z# Z" Z! Z Z  Z ~ Z } Z | Z { Z z Z y Z x Z w Z v Z u Z t Z s Z r Z q Z p Z o Z n Z m Z l Z k Z j Z i Z h Z g Z f Z e Z d Z c Z b  Z a Z ` Z _ Z ^ Z ] Z \ Z [ Z Z Z Y Z X Z W Z V Z U Z T Z S Z R Z Q Z P Z O Z N Z M Z L  Z K Z J Z I Z H Z G Z F Z E Z D Z C Z B Z A Z @ Z ? Z > Z = Z < Z ; Z : Z 9 Z 8 Z 7 Z 6 Z 5 Z 4 Z 3 Z 2 Z 1 Z 0 Z /  Z . Z - Z , Z + Z * Z ) Z ( Z ' Z & Z % Z $ Z # Z " Z ! Z Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z  Z  Z*  Z)  Z(  Z'  Z&  Z%  Z$  Z# Z" Z! Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z: Z9 Z8 Z7 Z6  Z5 ~ Z4 } Z3 | Z2 { Z1 z Z0 y Z/ x Z. w Z- v Z, u Z+ t Z* s Z) r Z( q Z' p Z& o Z% n Z$ m Z# l Z" k Z! j Z i Z h Z g Z f Z e Z d Z c Z b Z a Z ` Z _ Z ^ Z ] Z \ Z [ Z Z Z Y Z X Z W Z V Z U Z T Z S Z R Z Q Z P Z O Z N Z M Z L Z K  Z J Z I Z H Z G Z F Z E Z D Z C Z B Z A Z @ Z ? Z > Z = Z < Z ; Z : Z 9 x B}rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~~v~k~`~U~J~?~4~)~~~}}}}}}}}}}}}}y}n}c}X}M}B}7},}!}} }||||||||||||}|r|g|\|Q|F|<|1|&|||{{{{{{{{{{{{{v{k{`{U{J{?{4{){{{zzzzzzzzzzzzzz}zsziz_zUzKzAz7z-z#zzzyyyyyyyyyyyyyyyyoyey[yQyGy=y3y)yyy yxxxxxxxxxxxxxxlx`xTxHxY2Y&YYYXXXXXXXXXXX~XrXfXZXNXBX6X*XXXWWWWWWWWWWWWwWkW_WSWGW;W/W#WW VVVVVVVVVVVV|VpVdVXVLV@V4V(VVVUUUUUUUUUUUUtUhU\UPUDU8U,U UU TTTTTTTTTTTTyTmTaTUTIT=T1T%TT TSSSSSSSSSSS~SrSfSZSNSBS6S*SSSRRRRRRRRRRRRvRjR^RRRFR:R.R"RR QQQQQQQQQQQQ{QoQcQWQKQ?Q3Q'QQQPPPPPPPPPPPPtPhP\PPPDP8P,P PPOOOOOOOOOOOO}OrOgO\OQOFO;O0O%OOONNNNNNNNNNNNwNkN_NSNGN;N/N#NN NMMMMMMMMMMM|MpMdMXMLMAM5M)MMMLLLLLLLLLLLLuLiL]LQLEL:L.L"LL KKKKKKKKKKKK{KoKcKWKKK?K3K'KKKJJJJJJJJJJJJsJgJ[JOJCJ7J+JJJIIIIIIIIIIIIxIlI`ITIHI>>>>>>>>>>>s>g>[>O>C>7>+>>>============x=l=`=U=I===1=%== =<<<<<<<<<<<}323&33322222222222~2r2f2Z2N2B262*222111111111111w1k1_1S1G1;1/1#11 000000000000|0p0d0X0L0@040(000////////////u/i/]/Q/E/9/-/!// ............y.m.a.V.J.>.2.&...-----------~-r-f-Z-N-B-6-+---,,,,,,,,,,,,w,k,_,S,G,;,/,#,, ++++++++++++|+p+d+X+L+@+4+(+++************t*h*]*Q*E*9*-*!** ))))))))))))y)m)a)U)K)@)5)*))) ((((((((((((~(r(f(Z(N(B(6(*(((''''''''''''v'j'^'R'F':'.'"'' &&&&&&&&&&&&z&n&b&V&J&>&2&&&&&%%%%%%%%%%%%s%g%[%O%C%7%+%%%$$$$$$$$$$$$x$l$`$T$H$<$0$$$$ $###########}#q#e#Y#M#A#5#)###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!! t h \ P D 8 ,  xl`TH<0$ }qeYNB6*vj^RF:." znbVJ@5* sg[OC7+xl`TH<0$ |pdYMA5)ui]QF:." zncWK?3'th\PD8, xl`TH<0$ |pdXL@4(th\PD8,    a?  a>  a=  a< a; a: a9 a8 a7 a6 a5  a4 Ia3 Ha2 Ga1 Fa0 Ea/ Da. Ca- Ba, Aa+ @a* ?a) >a( =a' .? =.> <.= ;.< :.; 9.: 8.9 7.8 6.7 5.6 4.5 3.4 2.3 1.2 0.1 /.0 ../ -.. ,.- +., *.+ ).* (.) '.( &.' %.& $.% #.$ ".# !."  .! . . . . . . . . . . . . . . . . . .  .  .  .  .  . . . . . . . .  .   -   -   -  -  -  -  -  -  -  -  - $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $  $  $  $  $  $ $ $ $ $ $ $  $ # # # # # # # # # # # # # # #  #  #  #  #  # # # # # # #  # "! "  " " " " " " " " " " " " " " " " " " "  "  "  "  "  " " " " " " "  " ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !  !  !  !  !  ! ! ! ! ! ! !  !  !                                ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o   n m l k j i h g f  e  d  c  b  a ` _ ^ ] \ [ Z  Y X W V U T S R Q P O N M L K  J  I  H  G  F E D C B A @ ?  > $, #+ "* !)  ( ' & % $ # " !                                                                                                                                                                                                             ~ } | { z y x w  v u t s r q p o  n  m  l  k  j i h g f e d c  b %a $` #_ "^ !]  \ [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J  I  H  G  F  E D C B A @ ? >  =  *  )  ( ' & % $ # " !   " !                                                                                                                                                                                                                           ~   }   |   {   z   y   x  w  v  u  t  s   r   q   p   o   n   m   l   k                                    ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r   q p o n m l  k  j  i  h  g f e d c b a `  _ ^ ] \ [ Z Y X W V  U  T  S  R  Q P O N M L K J  I *H )G (F 'E &D %C $B #A "@ !?  > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - ,  +  *  )  (  ' & % $ # " !                                                    = < ; :  9  8  7  6  5 4 3 2 1 0 / .  - < ; : 9 8  7  6  5  4  3 2 1 0 / . - ,  +   j   i   h   g   f   e   d   c   b   a   `   _   ^   ]   \   [   Z       ~ } | { z y x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g f e d c b a ` _  ^  ]  \  [  Z Y X W V U T S  R "Q !P  O N M L K J I H G F E D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8 7 6 5 4 3 2 1  0  / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                                                                                                                                        ~ } | { z  y A @ ? > = <  ;  :  9  8  7 6 5 4 3 2 1 0  / . - , +  *  )  (  '  & % $ # " !                                      + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                                          (  '  &  %  $  #  "  !                                          ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u   t  /s  .r  -q  ,p  +o  *n  )m  (l  'k  &j  %i  $h  #g  "f  !e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8   7  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                  ( ' & % $~ #} "| !{  z y x w v u t s r q p o n m l k j i h  g  f  e  d  c b a ` _ ^ ] \  [ (Z 'Y &X %W $V #U "T !S  R Q P O N M L K J I H G F E D C B A @  ?  >  =  <  ; : 9 8 7 6 5 4  3 Q2 P1 O0 N/ M. L- K, J+ I* H) G( F' E& D% C$ B# A" @! ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                        + * ) ( ' & % $ # " !                                                                      7x 6w 5v 4u 3t 2s 1r 0q /p .o -n ,m +l *k )j (i 'h &g %f $e #d "c !b  a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q P O  N  M  L  K  J I H G F E D C  B  66  55  44  33  22  11  00  //  ..  --  ,,  ++  **  ))  ((  ''  &&  %%  $$  ##  ""  !!                                                               x x x x x x x x x x x x x x x x x x  x  x  x  x ~ x} x| x{ xz xy xx xw  xv xu xt xs xr xq xp xo x n x m x l x k x j xi xh xg xf xe xd xc  xb x%a x$` x#_ x"^ x!] x \ x[ xZ xY xX xW xV xU xT xS xR xQ xP xO xN xM xL xK xJ x I x H x G x F x E xD xC xB xA x@ x? x>  x= x< x; x: x9 x8 x7 x6 x 5 x 4 x 3 x 2 x 1 x0 x/ x. x- x, x+ x*  x) x( x' x& x% x$ x# x" x! x x 0k}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz{zozdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yyxxxxxxxxxxxxxxlx`xTxHx_2_&___^^^^^^^^^^^~^r^f^Z^N^B^6^*^^^]]]]]]]]]]]]w]k]_]S]G];]/]#]] \\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\\\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-["[[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YOYCY7Y+YYYXXXXXXXXXXXXwXlX`XTXHXU2U&UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TOTCT7T+TTTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHSA2A&AAA@@@@@@@@@@@@s@g@[@O@C@7@+@@@????????????x?l?`?T?H?>>>>>>>>>>|>p>d>X>L>@>4>(>>>============u=i=]=Q=E=9=-=#== =<<<<<<<<<<<*2*&***))))))))))))s)g)[)O)D)8),) ))((((((((((((x(l(`(T(H(=(1(%(( ('''''''''''}'q'e'Y'M'A'6'*'''&&&&&&&&&&&&v&j&^&R&F&:&.&"&& %%%%%%%%%%%%{%o%c%X%L%@%4%(%%%$$$$$$$$$$$$t$h$\$P$D$8$,$ $$############y#m#a#U#I#=#1#%## #"""""""""""}"r"f"Z"N"B"6"*"""!!!!!!!!!!!!w!k!_!S!G!;!/!#!! ! | q e Y M A 5 )   wk_SG;/# |pdXL@4(ui]QE9." {ocWK?3'th\PD8-! ymaUI=1%~rfZNB7+ymaUI=2&~rfZNB6*xl`TH<0$ ~rfZNB6*wk_SG;/$ }qeYMA6*wk @q @q @q~ @q} @q| @q{  @qz ? qy ? qx ? qw ?qv ?qu ?qt ?qs ?qr ?qq ?qp  ?qo > qn > qm > ql > qk >qj >qi >qh >qg >qf >qe >qd  >qc =qb =qa =q` =q_ =q^ =q] =q\  =q[ < qZ < qY < qX < qW <qV <qU <qT <qS <qR <qQ <qP   ; q= ; q< ;q; ;q: ;q9 ;q8 ;q7 ;q6 ;q5  ;q4 : q3 : q2 : q1 :q0 :q/ :q. :q- :q, :q+ :q*  :q) 9 q( 9 q' 9 q& 9q% 9q$ 9q# 9q" 9q! 9q 9q  9q 8 q 8 q 8 q 8 q 8 q 8q 8q 8q 8q 8q 8q 8q  8q 7q 7q 7q 7q 7q 7q 7q 7q 7q 7q 7 q 7 q 7 q 7 q 7 q 7q 7q 7p 7p 7p 7p 7p  7p 6p 6p 6p 6p 6p 6p  6p 5p 5p 5p 5p 5p  5p 4 p 4p 4p 4p 4p 4p 4p 4p  4p 3p 3p 3p 3p 3p 3p 3 p 3 p 3 p 3 p 3 p 3p 3p 3p 3p 3p 3p 3p  3p 2p 2p 2p 2p 2p 2p 2p 2p 2p 2p 2 p 2 p 2 p 2 p 2 p 2p 2p 2p 2p 2p 2p 2p  2p 1p 1p 1p 1p 1p 1p 1p 1 p 1 p 1 p 1 p 1 p 1p 1p 1p 1p 1p 1p 1p  1p 0p 0 p 0 p 0 p 0 p 0 p 0p 0p 0p 0p 0p 0p 0p  0p / p /p /p /p /p /p /p /p  /p . p . p . p .p .p~ .p} .p| .p{ .pz .py  .px -pw -pv -pu -pt - ps - pr - pq - pp - po -pn -pm -pl -pk -pj -pi -ph  -pg ,pf ,pe ,pd ,pc ,pb ,pa ,p` ,p_ ,p^ ,p] ,p\ ,p[ ,pZ , pY , pX , pW , pV , pU ,pT ,pS ,pR ,pQ ,pP ,pO ,pN  ,pM +pL +pK +pJ +pI  +pH * pG * pF * pE *pD *pC *pB *pA *p@ *p? *p>  *p= ) p< ) p; ) p: ) p9 ) p8 )p7 )p6 )p5 )p4 )p3 )p2 )p1  )p0 (p/ (p. (p- (p, ( p+ ( p* ( p) ( p( ( p' (p& (p% (p$ (p# (p" (p! (p  (p ' p ' p ' p ' p ' p 'p 'p 'p 'p 'p 'p 'p  'p &p &p &p &p &p &p &p &p &p & p & o & o & o & o &o &o &o &o &o &o &o  &o %(o %'o %&o %%o %$o %#o %"o %!o % o %o %o %o %o %o %o %o %o %o %o %o %o %o %o %o %o %o %o % o % o % o % o % o %o %o %o %o %o %o %o  %o $ o $ o $ o $ o $o $o $o $o $o $o $o  $o #o #o #o #o #o #o #o #o #o #o #o #o #o #o #o # o # o # o # o # o #o #o #o #o #o #o #o  #o "o "o "o "o "o "o "o "o "o " o " o " o " o " o "o "o "o "o "o "o "o  "o !o !o !o !o !o !o !o !o !o ! o ! o ! o ! o ! o !o !o~ !o} !o| !o{ !oz !oy  !ox  ow  ov  ou  ot  os  or  oq  op  oo  on   om ol ok oj oi oh og of oe od oc ob  oa  o`  o_  o^  o] o\ o[ oZ oY oX oW oV  oU  oT  oS  oR  oQ oP oO oN oM oL oK oJ  oI  o@  o?  o> o= o< o; o: o9 o8 o7  o6  o5 o4 o3 o2 o1 o0 o/ o.  o- o,  o+  o*  o)  o(  o' o& o% o$ o# o" o! o  o  o  o  o  o o o o o o o o  o o o o o o o o o o  o  o  o  o  o o o o o o n n  n  n  n n n n n n n n  n n n n n n  n n n n n n n n n n n n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n n n n n  n  n  n  n  n  n n n n n n n n  n  n n n n n n n n  n n  n  n  n  n  n n n n n n n n  n 2n 1n 0n /n .n -n ,n +n *n )n (n 'n &n %n $n #n "n !n  n n n n n n n n n n n n n n~ n} n| n{ nz ny  nx  nw  nv  nu  nt ns nr nq np no nn nm  nl nk nj  ni  nh  ng  nf  ne nd nc nb na n` n_ n^  n]  n\  n[  nZ nY nX nW nV nU nT nS  nR nK nJ nI nH  nG m m m m m m  m  mA  m@  m?  m>  m=   m<  l  l  l  l  l  l  l   l  k  k  k  k  k  k   k  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j   j  s  s  s  s  s  s  s  s  s  s  s  s  s  s  s  s  s  s  s   s  r r r r r r r r  r r r r r  q  q  q  q  q q q q q q q q  q  qN  qM qL qK qJ qI qH qG qF  qE  p  p  p  p p p p p p p p  p p p p p p p p  p oH oG oF oE oD oC oB  oA  n  n  n  n n n n n n n n  n  j  j  j  j  j  j *I *I *I *I * I * I * I * I * I *I *I *I *I *I *I *I  *I )"I )!I ) I )I )I )I )I )I )I )I )I )I )I )I )I )I )I )I )I )I )I ) I ) I ) I ) I ) I~ )I} )I| )I{ )Iz )Iy )Ix )Iw  )Iv (Iu (It (Is (Ir (Iq (Ip (Io (In (Im (Il (Ik ( Ij ( Ii ( Ih ( Ig ( If (Ie (Id (Ic (Ib (Ia (I` (I_  (I^ 'IH 'IG 'IF 'IE 'ID 'IC 'IB 'IA 'I@ 'I? 'I> 'I= 'I< 'I; 'I: 'I9 'I8 ' I7 ' I6 ' I5 ' I4 ' I3 'I2 'I1 'I0 'I/ 'I. 'I- 'I,  'I+ &)I* &(I) &'I( &&I' &%I& &$I% &#I$ &"I# &!I" & I! &I &I &I &I &I &I &I &I &I &I &I &I &I &I &I &I &I &I & I & I & I & I & I &I &I &I &I &I &I &I  &I %I %I %H %H %H %H %H %H %H %H %H % H % H % H % H % H %H %H %H %H %H %H %H  %H $!H $ H $H $H $H $H $H $H $H $H $H $H $H $H $H $H $H $H $H $H $ H $ H $ H $ H $ H $H $H $H $H $H $H $H  $H #H #H #H # H # H # H # H # H #H #H #H #H #H #H #H  #H "%H "$H "#H ""H "!H " H "H "H "H "H "H "H "H "H "H "H "H "H "H "H "H "H "H "H " H " H " H " H " H "H "H "H "H "H "H "H  "H !!H ! H !H !H !H !H !H !H !H !H !H !H !H !H !H !H !H !H !H !H ! H ! H~ ! H} ! H| ! H{ !Hz !Hy !Hx !Hw !Hv !Hu !Ht  !Hs  Hr  Hq  Hp  Ho  Hn  Hm  Hl  Hk  Hj  Hi  Hh  Hg  Hf  He  Hd  Hc  Hb  Ha  H`  H_  H^   H] (H\ 'H[ &HZ %HY $HX #HW "HV !HU  HT HS HR HQ HP HO HN HM HL HK HJ HI HH HG HF HE HD HC HB  HA  H@  H?  H>  H= H< H; H: H9 H8 H7 H6  H5 H4 H3 H2 H1 H0 H/ H. H- H, H+ H* H) H( H' H& H% H$ H#  H"  H!  H  H  H H H H H H H H  H G G G G G G G G G G G G  G  G  G  G  G G G G G G G G  G G G G G G G G G G G G G G G G  G  G  G  G  G G G G G G G G  G G G G G G G G G G G  G  G  G  G  G G G G G G G G  G G  G  G  G  G  G G G G G G G G  G G G G G G  G G G G G G G G G G G G G  G  G  G  G  G G G G G G G G  G G G G G  G~  G}  G|  G{  Gz Gy Gx Gw Gv Gu Gt Gs  Gr Gq Gp Go Gn Gm Gl Gk Gj Gi Gh Gg Gf Ge Gd Gc Gb Ga  G`  G_  G^  G]  G\ G[ GZ GY GX GW GV GU  GT "GS !GR  GQ GP GO GN GM GL GK GJ GI GH GG GF GE GD GC GB GA G@ G?  G>  G=  G<  G;  G: G9 G8 G7 G6 G5 G4 G3  G2 G1 G0 G/ G. G- G, G+ G* G) G( G' G& G% G$ G# G"  G!  G  G  G  G G G G G G G G  G G G G G G G G G F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F F  F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F F  F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F F  F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F F  F #F "F !F  F F F F F F F F F F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F F F F F F F  F F F F F F F F F F  F  F  F  F  F F~ F} F| F{ Fz Fy Fx  Fw  Fv  Fu  Ft  Fs  Fr  Fq  Fp  Fo  Fn  Fm  Fl  Fk  Fj  Fi  Fh  Fg  Ff  Fe  Fd  Fc  Fb  Fa  F`  F_  F^  F]  F\   F[  FZ  FY  FX  FW  FV  FU  FT  FS  FR  FQ  FP  FO  FN  FM  FL  FK  FJ  FI  FH  FG  FF  FE  FD  FC   FB  FA  F@  F?  F>  F=  F<  F;  F:  F9  F8  F7  F6  F5  F4  F3  F2  F1  F0  F/   F.  F-  F,  F+  F*  F)  F(  F'  F&  F%  F$  F#  F"  F!  F  F  F  F  F  F  F  F   F  #J/  "J.  !J-  J,  J+  J*  J)  J(  J'  J&  J%  J$  J#  J"  J!  J  J  J  J  J  J  J  J  J  J  J  J  J  J  J  J  J  J  J   J J J J J J J J J J  J  J  J  J  I I I I I I I I  I I I I I I I I I  I  I  I  I  I I I I I I I I  I I I I I I I I I I I I I I I I I I  I  I  I  I  I I I I I I I I  I I I I I I I I I I I I I I I  I  I  I  I  I I I I I I I I  I I] I\ I[ IZ IY IX IW IV  IU  IT  IS  IR  IQ IP IO IN IM IL IK IJ  II H H H H H H H H H H H H H  H  H  H  H  H H H H H G G G  G  G  G  G  G  G G G G G G G G  G  F  F  F  F  F  F  F  F  F   F   F   F   F   F  F  F  F  F  F  F  F  F  #  #   #  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  $  #  #  #  #  #  #  #  #  #  #   # # # # #  #  #  #  #  # # # # # # # #  #  #  # # # # # # # #  # #  #  #  #  #  # # # # # # # #  # #  #  #  #  #  # # # # # # # #  # # # # #  #  #  #  #  # # # # # # # #  # # #  #  #  #  #  # # # # # # # #  # # # # # # # # # # #  #  #  #  #  # # # # # # # #  #  #  #  #  #  #  #~  #}  #|  #{   #z   #y   #x   #w   #v  #u  #t  #s  #r  #q  #p  #o  #n  `y  `x  `w  `v  `u  `t  `s  `r  `q  `p  `o  `n  `m  `l  `k  `j  `i  `h  `g  `f  `e  `d  `c  `b  `a  ``  `_  `^  `]  `\   `[  /`Z  .`Y  -`X  ,`W  +`V  *`U  )`T  (`S  '`R  &`Q  %`P  $`O  #`N  "`M  !`L  `K  `J  `I  `H  `G  `F  `E  `D  `C  `B  `A  `@  `?  `>  `=  `<  `;  `:  `9  `8  `7  `6  `5  `4  `3  `2  `1  `0  `/  `.  `-   `,  $`+  #`*  "`)  !`(  `'  `&  `%  `$  `#  `"  `!  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `  `   `  '`  &`  %`  $`  #`  "`  !`  `  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _  _   _  &ak  %aj  $ai  #ah  "ag  !af  ae  ad  ac  ab  aa  a`  a_  a^  a]  a\  a[  aZ  aY  aX  aW  aV  aU  aT  aS  aR  aQ  aP  aO  aN  aM  aL  aK  aJ  aI  aH  aG   aF aE aD aC aB aA @q ;}qeYMB6*~~~~~~~~~~~~v~j~^~S~G~;~/~#~~ ~}}}}}}}}}}}|}p}d}X}L}@}4}(}}}||||||||||||t|h|]|Q|E|9|-|!|| {{{{{{{{{{{{y{m{a{U{I{={1{%{{ {zzzzzzzzzzz~zszgz[zOzCz7z+zzzyyyyyyyyyyyywyky_yTyHyv2v&vvvuuuuuuuuuuuutuhu\uPuDu8u,u uuttttttttttttytmtatUtIt=t1t%tttsssssssssss~srsfsZsNsBs6s*sssrrrrrrrrrrrrvrjr^rRrFr:r.r"rr qqqqqqqqqqqqzqnqbqVqJq>q2q&qqqppppppppppppspgp[pOpCp7p+pppooooooooooooxolo`oToHoZ2Z&ZZZYYYYYYYYYYY~YrYfYZYNYBY6Y*YYYXXXXXXXXXXXXwXkX_XSXGX;X/X#XX WWWWWWWWWWWW{WoWcWWWKW?W3W'WWWVVVVVVVVVVVVtVhV\VPVDV8V,V VV UUUUUUUUUUUUyUmUaUUUIU=U1U%UU UTTTTTTTTTTT~TrTfTZTOTCT7T+TTTSSSSSSSSSSSSxSlSaSUSIS=S1S%SS SRRRRRRRRRRRRsRgR[RORCR7R+RRRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQH1H$HH GGGGGGGGGGG{GnGaGTGGG:G-G GGFFFFFFFFFFFFxFlF`FTFIF=F1F%FF FEEEEEEEEEEEEsEgE[EPEDE8E,E EE DDDDDDDDDDDDxDkD^DQDED8D+DDDCCCCCCCCCCCwCjC]CQCDC7C*CCCBBBBBBBBBBBtBhB[BNBBB5B(BBBAAAAAAAAAAAsAfAYALA?A2A%AA @@@@@@@@@@@}@p@c@V@I@<@/@"@@???????????z?m?`?S?G?:?-? ??>>>>>>>>>>>x>k>^>Q>D>7>*>>>===========u=h=[=N=A=4='== =<<<<<<<<<<525&55544444444444~4r4f4Z4O4C474+444333333333333w3k3_3S3G3;3/3#33 222222222222|2p2d2X2L2@242(222111111111111t1i1]1Q1E191-1!11 000000000000y0m0a0V0J0>020&000///////////~/r/f/Z/N/B/6/*///............w.k._.S.G.;./.#.. ------------{-p-d-X-L-@-4-(---,,,,,,,,,,,,t,h,\,P,D,8,,, ,,++++++++++++y+m+a+U+I+=+1+%++ +***********~*r*f*Z*N*B*6*****))))))))))))v)k)_)S)G);)/)#)) (((((((((((({(o(c(W(K(?(3('(((''''''''''''t'h'\'P'D'8',' ''&&&&&&&&&&&&y&m&a&U&I&=&1&%&& &%%%%%%%%%%%~%r%f%Z%N%B%6%*%%%$$$$$$$$$$$$v$j$^$R$F$:$.$"$$ ############{#o#c#W#K#?#3#'###""""""""""""s"g"["P"D"8"," ""!!!!!!!!!!!!x!l!`!T!H!2&sg[OC7+wk_SG;/$ |pdXL@4(ui]QE9-! ymaUI>2&~rfZNB6*wk_SG; iQ iP iO  iN  iM  iL  iK  iJ iI iH iG iF iE iD iC  iB iA i@ i? i> i= i< i; i: i9 i8 i7 i6 i5 i4 i3  i2  i1  i0  i/  i. i- i, i+ i* i) i( i'  i& i% i$ i# i" i! i i i i i i i i i i  i  i  i  i  i i i i i i i i  i "i !i  i i i i i i i i h h h h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h  h #h "h !h  h h h h h h h h h h h h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h  h h h h h h h h h h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h  h h h h h h h h h h h h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h  h h h h h h h h h h h h~ h} h| h{ hz hy hx  hw  hv  hu  ht  hs hr hq hp ho hn hm hl  hk hT hS hR hQ hP hO hN hM hL hK hJ hI hH hG hF hE  hD  hC  hB  hA  h@ h? h> h= h< h; h: h9  h8 h7 h6 h5 h4 h3 h2 h1 h0 h/ h. h-  h,  h+  h*  h)  h( h' h& h% h$ h# h" h!  h h h h h h h h h h h h h h h h  h  h  h  h  h h h h h h h h  h !h  h h h g g g g g g g g g g g g g g g g  g  g  g  g  g g g g g g g g  g !g  g g g g g g g g g g g g g g g g g g g  g  g  g  g  g g g g g g g g  g #g "g !g  g g g g g g g g g g g g g g g g g g g  g  g  g  g  g g g g g g g g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g   g  g  g  g  g  g  g  g  g~  g}  g|  g{  gz  gy  gx  gw  gv  gu  gt  gs  gr  gq  gp  go  gn  gm  gl  gk   gj  gi  gh  gg  gf  ge  gd  gc  gb  ga  g`  g_  g^  g]  g\  g[  gZ  gY  gX  gW  gV  gU  gT  gS  gR  gQ  gP  gO  gN  gM  gL   gK  gJ  gI  gH  gG  gF  gE  gD  gC  gB  gA  g@  g?  g>  g=  g<  g;  g:  g9  g8  g7  g6  g5  g4  g3  g2  g1  g0  g/  g.  g-  g,   g+  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j  j   j $j #j "j !j  j j j j j j j j j~ j} j| j{ jz jy jx jw jv ju jt  js  jr  jq  jp  jo jn jm jl jk jj ji jh  jg jf je jd jc jb ja j` j_ j^ j] j\ j[ jZ jY  jX  jW  jV  jU  jT jS jR jQ jP jO jN jM  jL #jK "jJ !jI  jH jG jF jE jD jC jB jA j@ j? j> j= j< j; j: j9 j8 j7 j6  j5  j4  j3  j2  j1 j0 j/ j. j- j, j+ j*  j) j( j' j& j% j$ j# j" j! j j  j  j  j  j  j j j j j j j j  j j j j j j j j j j j j j j j  j  j  j  j  i i i i i i i i  i #i "i !i  i i i i i i i i i i i i i i i i i i i  i  i  i  i  i i i i i i i i  i hj hi hh hg hf he hd hc hb  ha  h`  h_  h^  h] h\ h[ hZ hY hX hW hV  hU  !g*   g)  g(  g'  g&  g%  g$  g#  g"  g!  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g   g   g   g   g   g  g  g  g  g  g  g  g  g nQ nP nO nN nM  nL  nF nE nD nC nB nA n@ n?  n> n=  n<  n;  n:  n9  n8 n7 n6 n5 n4 n3 n2 n1  n0 n/ n. n- n, n+ n* n)  n(  n'  n&  n%  n$ n# n" n! n n n n  n  n  n n n n n n n n  n n n n n n n n n  n  n  n  n  n n n n n n m m  m m m  m  m  m  m  m m m m m m m m  m  m  m  m  m m m m m m m m  m m m m m m m  m  m  m m m m m m m m  m  m  m  m  m  m m m m m m m m  m m m m m m m m m m m m  m  m  m  m  m m m m m m m m  m m m m m m m m  m  m m m m m m m m  m m m m m m m m m m m m m m  m  m  m  m  m m m m m~ m} m| m{  mz my mx mw mv mu mt ms mr  mq  mp  mo  mn  mm ml mk mj mi mh mg mf  me md mc  mb ma m`  m_ m^ m] m\ m[ mZ  mY  mX  mW  mV  mU mT mS mR mQ mP mO mN  mM mL mK  mJ mI mH mG mF mE mD mC  mB m; m: m9 m8 m7 m6 m5  m4 m3 m2 m1 m0 m/  m. m- m, m+ m*  m) ~m( ~m' ~m& ~m% ~m$  ~m# }m" }m! }m }m  }m |m |m |m |m |m |m |m  |m {m {m {m  {m z m zm zm zm zm zm zm zm  zm ym ym ym ym ym ym ym  ym xm xl xl xl xl xl  xl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl wl w~l w}l w|l w{l wzl wyl wxl wwl wvl wul wtl wsl wrl wql wpl wol wnl wml wll wkl wjl wil whl wgl wfl wel wdl wcl wbl wal w`l w_l w^l w]l w\l w[l wZl wYl wXl wWl wVl wUl wTl wSl wRl wQl wPl wOl wNl wMl wLl wKl wJl wIl wHl wGl wFl wEl wDl wCl wBl wAl w@l w?l w>l w=l~ w vl= vl< vl; vl: vl9 vl8 vl7 vl6 vl5 vl4 vl3 vl2 v l1 v l0 v l/ v l. v l- vl, vl+ vl* vl) vl( vl' vl&  vl% ul$  ul# tl" tl! tl tl tl tl t l t l t l t l t l tl tl tl tl tl tl tl  tl sl sl sl sl sl s l s l s l s l s l sl sl sl sl sl sl sk  sk rk rk rk rk rk rk rk  rk q k qk qk qk qk qk qk qk  qk p k p k pk pk pk pk pk pk pk  pk o k o k ok ok ok ok ok ok ok  ok nk nk nk nk nk nk  nk mk mk mk mk mk mk mk mk mk mk mk mk mk mk mk mk mk mk m k m k m k m k m k mk mk mk mk mk mk mk  mk l k l k l k l k l k lk lk lk lk lk lk lk  lk k+k k*k k)k k(k k'k k&k k%k k$k k#k k"k k!k k k kk kk kk kk kk kk kk kk kk kk kk kk kk kk kk kk kk kk k k k k k k~ k k} k k| kk{ kkz kky kkx kkw kkv kku  kkt j0ks j/kr j.kq j-kp j,ko j+kn j*km j)kl j(kk j'kj j&ki j%kh j$kg j#kf j"ke j!kd j kc jkb jka jk` jk_ jk^ jk] jk\ jk[ jkZ jkY jkX jkW jkV jkU jkT jkS jkR jkQ j kP j kO j kN j kM j kL jkK jkJ jkI jkH jkG jkF jkE  jkD i-kC i,kB i+kA i*k@ i)k? i(k> i'k= i&k< i%k; i$k: i#k9 i"k8 i!k7 i k6 ik5 ik4 ik3 ik2 ik1 ik0 ik/ ik. ik- ik, ik+ ik* ik) ik( ik' ik& ik% ik$ i k# i k" i k! i k i k ik ik ik ik ik ik ik  ik h#k h"k h!k h k hk hk hk hk hk hk hk hk hk hk hk hk hk hk hk hk hk hk h k h j h j h j h j hj hj hj hj hj hj hj  hj gj gj gj gj gj gj gj gj gj g j g j g j g j g j gj gj gj gj gj gj gj  gj fj fj fj fj fj fj fj fj fj fj fj fj fj fj fj f j f j f j f j f j fj fj fj fj fj fj fj  fj ej ej ej ej ej ej ej  ej dj dj dj dj  dj c t9 ct8 ct7 ct6 ct5 ct4 ct3 ct2  ct1 b t0 bt/ bt. bt- bt, bt+ bt* bt)  bt( a t' a t& a t% a t$ at# at" at! at at at at  at ` t ` t ` t ` t ` t `t `t `t `t `t `t `t  `t _ t _ t _ t _t _t _t _t _t _t _t  _t ^t ^t ^t ^t ^s ^s ^s ^s ^s ^s ^ s ^ s ^ s ^ s ^ s ^s ^s ^s ^s ^s ^s ^s  ^s ]s ]s ]s ]s  ]s \s \s \ s \ s \ s \ s \ s \s \s \s \s \s \s \s  \s [s [s [s [ s [ s [ s [ s [ s [s [s [s [s [s [s [s  [s Zs Zs Zs Zs Z s Z s Z s Z s Z s Zs Zs Zs Zs Zs Zs Zs  Zs Y4s Y3s Y2s Y1s Y0s Y/s Y.s Y-s Y,s Y+s Y*s Y)s Y(s Y's Y&s Y%s Y$s Y#s Y"s Y!s Y s Ys Ys Ys Ys Ys Ys Ys Ys Ys Ys Ys Ys Ys Ys Ys Ys Ys~ Ys} Y s| Y s{ Y sz Y sy Y sx Ysw Ysv Ysu Yst Yss Ysr Ysq  Ysp Xso Xsn Xsm Xsl Xsk X sj X si X sh X sg X sf Xse Xsd Xsc Xsb Xsa Xs` Xs_  Xs^ Ws] Ws\ Ws[ WsZ WsY WsX  WsW VsV VsU VsT VsS V sR V sQ V sP V sO V sN VsM VsL VsK VsJ VsI VsH VsG  VsF U sE U sD U sC U sB U sA Us@ Us? Us> Us= Us< Us; Us:  Us9 T s8 T s7 T s6 T s5 Ts4 Ts3 Ts2 Ts1 Ts0 Ts/ Ts.  Ts- Ss, Ss+ Ss* Ss) Ss( S s' S s& S s% S s$ S s# Ss" Ss! Ss Ss Ss Ss Ss  Ss Rs Rs Rs Rs Rs Rs Rs  Rs Qs Qs Qs Q s Q s Q s Q s Q s Qs Qs Qs Qs Qs Qs Qs  Qs Ps Ps Ps Pr Pr Pr P r P r P r P r P r Pr Pr Pr Pr Pr Pr Pr  Pr O r O r O r O r O r Or Or Or Or Or Or Or  Or NHr NGr NFr NEr NDr NCr NBr NAr N@r N?r N>r N=r N I r= Ir< Ir; Ir: Ir9 Ir8 Ir7 Ir6  Ir5 Hr4 Hr3 Hr2 Hr1 Hr0 Hr/ Hr. H r- H r, H r+ H r* H r) Hr( Hr' Hr& Hr% Hr$ Hr# Hr"  Hr! Gr Gr Gr Gr Gr Gr Gr Gr Gr Gr Gr G r G r G r G r G r Gr Gr Gr Gr Gr Gr Gr  Gr Fr Fr Fr Fr  Fr E$q E#q E"q E!q E q Eq Eq Eq Eq Eq Eq Eq Eq Eq Eq Eq Eq Eq Eq Eq Eq Eq Eq E q E q E q E q E q Eq Eq Eq Eq Eq Eq Eq  Eq D#q D"q D!q D q Dq Dq Dq Dq Dq Dq Dq Dq Dq Dq Dq Dq Dq Dq Dq Dq Dq Dq D q D q D q D q D q Dq Dq Dq Dq Dq Dq Dq  Dq Cq Cq Cq Cq Cq Cq  Cq Bq Bq Bq Bq Bq Bq Bq B q B q B q B q B q Bq Bq Bq Bq Bq Bq Bq  Bq A q A q A q A q A q Aq Aq Aq Aq Aq Aq Aq  Aq @ q iR 2p}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~.~"~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}||||||||||||s|g|[|O|C|7|+|||{{{{{{{{{{{{w{k{`{T{H{<{0{${{ {zzzzzzzzzzz|zpzdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyyyuyjy_yTyIy>y3y(yyyxxxxxxxxxxxxtxhx\xPxDx8x,x xxwwwwwwwwwwwwywmwawUwIw=w1w%ww wvvvvvvvvvvv~vrvfvZvNvBv6v+vvvuuuuuuuuuuuuwuku_uSuGup2p&pppooooooooooooxomoboWoLoAo6o+o oo nnnnnnnnnnnn}nqnenYnMnAn5n)nnnmmmmmmmmmmmmwmkm_mSmGm;m/m#mm llllllllllll|lpldlXlLl@l4l(lllkkkkkkkkkkkkvkjk^kRkFk:k.k"kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKjAj6j+j jj iiiiiiiiiiiii{ipieiZiOiDi9i.i#ii ihhhhhhhhhhhhthhh\hPhDh8h,h hhggggggggggggygmgagUgIg=g1g%gg gfffffffffff~frfgf[fOfCf7f+fffeeeeeeeeeeeeweke_eSeGe;e/e#ee eddddddddddd|dpdedYdMdAd5d)dddccccccccccccucic]cQcEc:c.c"cc bbbbbbbbbbbbzbnbbbVbJb>b3b'bbbaaaaaaaaaaaasaga[aOaCa8a,a aa````````````x`l```T`H`<`0`$`` `___________}_q_e_Y_M_A_5_)___^^^^^^^^^^^^w^k^_^S^G^;^/^#^^ ]]]]]]]]]]]]|]p]d]X]L]@]4](]]]\\\\\\\\\\\\t\h\\\P\D\8\,\ \\ [[[[[[[[[[[[z[n[b[V[J[>[2[&[[[ZZZZZZZZZZZZsZgZ\ZPZDZ8Z,Z ZZ YYYYYYYYYYYYyYmYaYUYIY=Y1Y%YY YXXXXXXXXXXXXsXgX[XOXCX7X+XXXWWWWWWWWWWWWxWlW`WTWHWR2R&RRRQQQQQQQQQQQ~QrQfQZQNQBQ7Q+QQQPPPPPPPPPPPPwPkP_PSPGP;P/P#PP POOOOOOOOOOO|OpOdOXOLO@O4O(OOONNNNNNNNNNNNuNiN]NQNEN9N-N"NN MMMMMMMMMMMMzMnMbMVMJM>M3M'MMMLLLLLLLLLLLLsLgL[LOLCL7L+LLLKKKKKKKKKKKKxKlK`KTKIK=K1K%KK KJJJJJJJJJJJ~JrJfJZJNJBJ6J*JJJIIIIIIIIIIIIwIkI_ISIGI;I/I#II HHHHHHHHHHHH{HoHcHWHKH?H3H'HHHGGGGGGGGGGGGtGhG\GPGDG8G,G GGFFFFFFFFFFFFzFnFbFVFJF>F2F&FFFEEEEEEEEEEE~ErEfEZENEBE6E+EEEDDDDDDDDDDDDwDkD_DSDGD;D/D#DD CCCCCCCCCCCC|CpCdCXCLC@C4C(CCCBBBBBBBBBBBBuBiB]BQBEB9B-B!BB AAAAAAAAAAAAyAmAaAVAJA>A2A&AAA@@@@@@@@@@@~@r@f@Z@N@B@6@*@@@????????????w?k?_?S?G?;?/?#?? >>>>>>>>>>>>|>p>d>X>L>A>5>)>>>============v=j=^=R=F=:=.="== <<<<<<<<<<<<{323&333222222222222s2g2\2P2D282,2 22111111111111y1m1a1U1I1=111%11 100000000000~0r0f0[0O0C070+000////////////w/k/_/S/G/;/0/$// /...........|.p.d.X.L.@.4.(...-------------x-m-b-W-L-A-5-)---,,,,,,,,,,,,u,i,],Q,E,9,-,!,, ++++++++++++z+n+b+V+J+>+2+&+++***********~*r*f*[*O*C*7*+***))))))))))))w)k)_)S)G);)/)#)) ((((((((((((|(p(d(X(L(@(4(((((''''''''''''u'i']'Q'E'9'-'!'' &&&&&&&&&&&&y&m&a&U&I&=&1&%&&&%%%%%%%%%%%~%r%f%Z%N%B%6%*%%%$$$$$$$$$$$$w$k$_$S$G$;$/$#$$ ############{#p#d#X#L#@#4#(###""""""""""""t"h"\"P"D"9"-"!"" !!!!!!!!!!!!y!m!a!U!I!=!1!%!!! ~ r f Z N B 6 *   wk_SG;0$ |pdXL@4(ui]QE9-! znbVJ>2&sg[OC7+xl`TH<0$ }qeYMA5)vj^RF:." {ocWK?3'ti]QE9-! ymaUI=1% ~rfZNB6*vj^RF:.# |p ,> ,> ,> ,> ,>  ,> , > , > ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,>  ,> ,(> ,'> ,&> ,%> ,$> ,#> ,"> ,!> , > ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> , > , > , > , > , > ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,>  ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> , > , > , >~ , >} , >| ,>{ ,>z ,>y ,>x ,>w ,>v ,>u  ,>t ,>s , >r , >q , >p , >o , >n ,>m ,>l ,>k ,>j ,>i ,>h ,>g  ,>f ,>e ,>d ,>c ,>b ,>a , >` , >_ , >^ , >] , >\ ,>[ ,>Z ,>Y ,>X ,>W ,>V ,>U  ,>T ,>. ,>- , >, , >+ , >* , >) , >( ,>' ,>& ,>% ,>$ ,># ,>" ,>!  ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> , > , > , > , > , > ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,>  ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,= ,= ,= ,= ,= , = , = , = , = , = ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,=  ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,= , = , = , = , = , = ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,=  ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,= , = , = , = , = , = ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,=  ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,= , = , = , = , = , = ,= ,= ,= ,= ,= ,= ,=  ,= , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , =  , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , = , =  , = , = , = , = , =~ , =} , =| , ={ , =z , =y , =x , =w , =v , =u , =t , =s , =r , =q , =p , =o , =n , =m , =l  , =k , =j , =i , =h , =g , =f , =e , =d , =c , =b , =a , =` , =_ , =^ , =] , =\ , =[ , =Z , =Y , =X , =W , =V , =U , =T , =S  , =R , B , B , B , B , B , B , B , B , B , B , B , B , B , B , B , B , B , B , B , B , B~ , B} , B| , B{ , Bz  , By ,Bx ,Bw ,Bv ,Bu ,Bt ,Bs ,Br ,Bq ,Bp , Bo , Bn , Bm , Bl , Bk ,Bj ,Bi ,Bh ,Bg ,Bf ,Be ,Bd  ,Bc ,"Bb ,!Ba , B` ,B_ ,B^ ,B] ,B\ ,B[ ,BZ ,BY ,BX ,BW ,BV ,BU ,BT ,BS ,BR ,BQ ,BP ,BO ,BN , BM , BL , BK , BJ , BI ,BH ,BG ,BF ,BE ,BD ,BC ,BB  ,BA ,B@ ,B? ,B> ,B= ,B< ,B; ,B: ,B9 ,B8 ,B7 ,B6 ,B5 ,B4 ,B3 ,B2 ,B1 ,B0 , B/ , B. , B- , B, , B+ ,B* ,B) ,B( ,B' ,B& ,B% ,B$  ,B# ,A ,A ,A ,A ,A ,A ,A ,A ,A ,A ,A ,A ,A ,A ,A ,A ,A ,A , A , A , A~ , A} , A| ,A{ ,Az ,Ay ,Ax ,Aw ,Av ,Au  ,At ,@ ,@ ,@ ,@ ,@ ,@ ,@ ,@ ,@ ,@ ,@ ,@ ,@ ,@ ,@ ,@ ,@ ,@ , @ , @ , @~ , @} , @| ,@{ ,@z ,@y ,@x ,@w ,@v ,@u  ,@t ,?a ,?` ,?_ ,?^ ,?] ,?\ ,?[ ,?Z ,?Y ,?X ,?W ,?V , ?U , ?T , ?S , ?R , ?Q ,?P ,?O ,?N ,?M ,?L ,?K ,?J  ,?I ,%>S ,$>R ,#>Q ,">P ,!>O , >N ,>M ,>L ,>K ,>J ,>I ,>H ,>G ,>F ,>E ,>D ,>C ,>B ,>A ,>@ ,>? ,>> ,>= ,>< , >; , >: , >9 , >8 , >7 ,>6 ,>5 ,>4 ,>3 ,>2 ,>1 ,>0  ,>/  ,=Q  ,=P  ,=O  ,=N  ,=M  ,=L  , =K  , =J  , =I  , =H  , =G  ,=F  ,=E  ,=D  ,=C  ,=B  ,=A  ,=@  ,=? "B< "B< "B< "B< "B< "B< "B< "B< "B< "B< "B< "B < "B < "B < "B < "B < "B<~ "B<} "B<| "B<{ "B <> "> <= "> << "> <; "><: "><9 "><8 "><7 "><6 "><5 "><4  "><3 "= <2 "= <1 "= <0 "= "1;= "1;< "1;; "1 ;: "1 ;9 "1 ;8 "1 ;7 "1 ;6 "1;5 "1;4 "1;3 "1;2 "1;1 "1;0 "1;/  "1;. "0;- "0;, "0;+ "0;* "0;) "0;( "0;' "0;& "0;% "0 ;$ "0 ;# "0 ;" "0 ;! "0 ; "0; "0; "0; "0; "0; "0; "0;  "0; "/; "/; "/ ; "/ ; "/ ; "/ ; "/ ; "/; "/; "/; "/; "/; "/; "/;  "/; ". ; ". ; ". ; ". ; ". ; ".; ".; ".; ".; ".: ".: ".:  ".: "-: "-: "-: "-: "-: "-: "-: "-: "-: "-: "-: "-: "- : "- : "- : "- : "- : "-: "-: "-: "-: "-: "-: "-:  "-: ",: ",: ",: ",: ",: ",: ",: ",: ",: ",: ",: ",: ",: ",: ",: ", : ", : ", : ", : ", : ",: ",: ",: ",: ",: ",: ",:  ",: "+: "+: "+: "+: "+: "+: "+: "+: "+: "+: "+: "+: "+: "+: "+: "+ : "+ : "+ : "+ : "+ : "+: "+: "+: "+: "+: "+: "+:  "+: "*: "*: "*: "*: "*: "*: "*: "*: "*: "*: "*: "*: "* : "* : "* : "* : "* : "*: "*: "*: "*: "*: "*: "*:  "*: "): "): "): "): "): "): "): "): "): "): "): "): "): "): "): "): ") : ") : ") : ") :~ ") :} "):| "):{ "):z "):y "):x "):w "):v  "):u "(:t "(:s "(:r "(:q "(:p "(:o "(:n "(:m "(:l "(:k "(:j "(:i "(:h "(:g "(:f "(:e "(:d "(:c "( :b "( :a "( :` "( :_ "( :^ "(:] "(:\ "(:[ "(:Z "(:Y "(:X "(:W  "(:V "':O "':N "':M "':L "':K "':J "':I  "':H "&:G "&:F "&:E "&:D "&:C "&:B "&:A "&:@ "&:? "& :> "& := "& :< "& :; "& :: "&:9 "&:8 "&:7 "&:6 "&:5 "&:4 "&:3  "&:2 "%&:1 "%%:0 "%$:/ "%#:. "%":- "%!:, "% :+ "%:* "%:) "%:( "%:' "%:& "%:% "%:$ "%:# "%:" "%:! "%: "%: "%: "%: "%: "%: "%: "%: "% : "% : "% : "% : "% : "%: "%: "%: "%: "%: "%: "%:  "%: "$: "$: "$: "$: "$: "$: "$: "$: "$: "$ : "$ : "$ : "$ 9 "$ 9 "$9 "$9 "$9 "$9 "$9 "$9 "$9  "$9 "# 9 "# 9 "#9 "#9 "#9 "#9 "#9 "#9 "#9  "#9 ""9 ""9 ""9 ""9 "" 9 "" 9 "" 9 "" 9 "" 9 ""9 ""9 ""9 ""9 ""9 ""9 ""9  ""9 "!9 "!9 "!9 "!9 "!9 "!9 "!9 "!9 "!9 "!9 "!9 "! 9 "! 9 "! 9 "! 9 "! 9 "!9 "!9 "!9 "!9 "!9 "!9 "!9  "!9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9  " 9 " 9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9  "9 "!9 " 9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9  "9 "9j "9i "9h "9g "9f "9e "9d "9c "9b "9a "9` " 9_ " 9^ " 9] " 9\ " 9[ "9Z "9Y "9X "9W "9V "9U "9T  "9S "9R "9Q "9P "9O "9N "9M "9L "9K "9J "9I "9H "9G "9F "9E "9D "9C " 9B " 9A " 9@ " 9? " 9> "9= "9< "9; "9: "99 "98 "97  "96 " 95 " 94 " 93 " 92 " 91 "90 "9/ "9. "9- "9, "9+ "9*  "9) "9( "9' "9& "9% "9$ "9# "9" "9! " 9 " 9 " 9 " 9 " 9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9  "9 " 9 " 9 " 9 " 9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9  "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9 "8 "8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8  "8 "8 "8 "8 "8 "8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8  "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8  "8 "8 "8 "8 "8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8  "8 "8 "8 "8 "8 "8  "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8  "8 "8 "8~ "8} "8| "8{ "8z  "8y "8x " 8w " 8v " 8u " 8t " 8s "8r "8q "8p "8o "8n "8m "8l  "8k "8j " 8i " 8h " 8g " 8f " 8e "8d "8c "8b "8a "8` "8_ "8^  "8] " 8\ "8[ "8Z "8Y "8X "8W "8V "8U  "8T " 8S "8R "8Q "8P "8O "8N "8M "8L "8K "8J "8I "8H "8G "8F "8E "8D "8C "8B "8A " 8@ " 8? " 8> " 8= " 8< "8; "8: "89 "88 "87 "86 "85  "84 " 83 " 82 " 81 " 80 " 8/ " 8. " 8- " 8, " 8+ " 8* " 8) " 8( " 8' " 8& " 8% " 8$ " 8# " 8" " 8! " 8 " 8  " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8  " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8  " 8 " "8 " !8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7 " 7  " 7 " < " < " < " < " < " < " < " < " < " < " < " < " < " < " < " < " < " < " < " <  " < "< "< "< "< "< "< "< "< "< " < " < " < " < " < "< "< "< "< "< "< "<  "< "< "< "< "< "< "< "< "< "< "< "< "< " < " < " < " < " < "< "< "< "< "< "< "<  "< " < " < " < " < " < "< "< "< "< "< "< "<  "< ";e ";d ";c ";b ";a ";` ";_ ";^ ";] ";\ ";[ ";Z ";Y ";X ";W ";V ";U " ;T " ;S " ;R " ;Q " ;P ";O ";N ";M ";L ";K ";J ";I  ";H ":U ":T ":S ":R ":Q  ":P "9 "9 "9 "9 "9 "9 "9~ "9} "9| "9{ "9z "9y "9x " 9w " 9v " 9u " 9t " 9s "9r "9q "9p "9o "9n "9m "9l  "9k "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 " 8 " 8 " 8 " 8 " 8 "8 "8 "8 "8 "8 "8 "8  "8  "7  "7  "7  "7  "7  "7  "7  "7  "7  "7  "7  "7  "7  "7  "7  "7  "7  "7  " 7  " 7  " 7  " 7  " 7  "7  "7  "7  "7  "7  "7  "7  "7 xH  xG  xF  xE  xD  xC xB xA x@ x? x> x= x<  x;  x:  x9  x8  x7  x6 x5 x4 x3 x2 x1 x0 x/  x.  x-  x,  x+  x*  x) x( x' x& x% x$ x# x"  x! x x x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x  x  w  w w w w w w w w  w w w w w  w  w  w  w  w w w w w w w w  w  w  w  w  w   w   w   w   w   w  w  w  w  w  w  w  w  w  "2  "1  "0  "/  ".  "-  ",  "+  "*  ")  "(  "'  "&   "%  "$  "#  ""  "!  "  "  "  "  "   "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "   "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "  "   " " " " "  "  "  "  "  " " " " " " " "  " " " " " " " " " " " " " " " " "  "  "  "  "  " " " " " " " "  "  "  "  "  " " " " " " " "  " " " " " " " "  "  "~  "}  "|  "{ "z "y "x "w "v "u "t  "s "r "q "p  "o  "n  "m  "l  "k "j "i "h "g "f "e "d  "c "b "a "` "_ "^ "] "\ "[ "Z  "Y  "X  "W  "V  "U "T "S "R "Q "P "O "N  "M "L "K "J "I "H "G "F "E "D "C "B "A "@  "?  ">  "=  "<  "; ": "9 "8 "7 "6 "5 "4  "3  "  "  "  "  "   "   "   !   !   !  !  !  !  !  !  !  !  ! i i i i i i i i i i i i i i i i i i  i  i  i  i  i i i i i i i i  i !i  i i i i i i i i i i i i i i i i i i i  i  i  i  i  i i i i i i i i  i i i i i i i i i i i i i i i  i  i  i  i  i i i i~ i} i| i{ iz  iy ix iw iv iu it is ir iq ip io in im il ik ij  ii  ih  ig  if  ie id ic ib ia i` i_ i^  i] i\ i[ iZ iY iX iW iV iU iT ,> /h|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}y}m}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|[|O|C|7|+|||{{{{{{{{{{{{x{l{`{T{H{<{0{${{ {zzzzzzzzzzz|zpzdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyyuyiy]yQyEy9y-y!yy xxxxxxxxxxxxzxnxbxVxJx>x2x&xxxwwwwwwwwwww~wrwfwZwNwBw6w*wwwvvvvvvvvvvvvwvkv_vSvGv;v/v#vv uuuuuuuuuuuu{uoucuWuKu?u3u'uuuttttttttttttttht\tPtDt8t,t ttssssssssssssysmsasUsIs=s1s%ss srrrrrrrrrrr~rrrfrZrNrBr6r*rrrqqqqqqqqqqqqwqkq_qSqGq;q/q#qq pppppppppppp{popdpXpLp@p4p(pppooooooooooootoio]oQoEo9o-o!oo nnnnnnnnnnnnynmnanUnIn=n1n%nnnmmmmmmmmmmm~mrmfmZmNmCm7m+mmmllllllllllllxlll`lTlHl_2_&___^^^^^^^^^^^~^r^f^Z^N^B^6^*^^^]]]]]]]]]]]]w]k]_]S]G];]/]#]] \\\\\\\\\\\\{\o\c\W\K\?\3\'\\\[[[[[[[[[[[[[v[k[`[U[J[?[4[)[[[ZZZZZZZZZZZZwZkZ_ZSZGZ;Z/Z#ZZ ZYYYYYYYYYYY|YpYdYXYLY@Y4Y(YYYXXXXXXXXXXXXtXhX\XPXDX8X,X XXWWWWWWWWWWWWxWlW`WTWHWN2N&NNNMMMMMMMMMMMMsMgM[MOMCM7M+M MMLLLLLLLLLLLLxLlL`LTLHLD2D'DDDCCCCCCCCCCCCsCgC[COCCC7C+CCCBBBBBBBBBBBBxBlB`BTBHB?2?&???>>>>>>>>>>>>s>g>[>O>C>7>+>>>============w=k=_=S=G=;=/=#== =<<<<<<<<<<<|020&000///////////~/r/f/Z/N/B/6/*///............w.k._.S.G.;./.#.. ------------{-o-c-X-L-@-4-(---,,,,,,,,,,,,t,h,\,P,D,8,,, ,,++++++++++++y+m+a+U+I+=+2+&+++***********~*r*f*Z*N*B*6*****))))))))))))v)k)_)S)G);)/)#)) (((((((((((({(o(c(W(K(?(3('(((''''''''''''t'h'\'P'D'8',' '' &&&&&&&&&&&&y&m&a&U&I&=&1&%&& &%%%%%%%%%%%~%r%f%Z%N%B%6%*%%%$$$$$$$$$$$$v$j$^$R$F$:$.$"$$ ############z#n#c#W#K#?#3#'###""""""""""""s"g"["O"C"7"," ""!!!!!!!!!!!!x!l!`!T!H!=!1!%!! ! } q e Y M A 5 )   vj^RF:." {ocWK?3'sg\PD8, xl`TH=1% }qeYMA5*vj^RF:." }rg\QF;0%}qeYMA5)ui]QE9-! ymaVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?4(th T T T T T T  T  T  T  T  T T T T T T T  T T% T$ T# T" T! T  T T T T T T T T T T T T T T T T T T T  T  T  T  T  T T T T T T T  T T T T T T T~ T} T| T{ Tz Ty Tx Tw Tv Tu Tt Ts T r T q T p T o T n Tm Tl Tk Tj Ti Th Tg  Tf T1e T0d T/c T.b T-a T,` T+_ T*^ T)] T(\ T'[ T&Z T%Y T$X T#W T"V T!U T T TS TR TQ TP TO TN TM TL TK TJ TI TH TG TF TE TD TC TB T A T @ T ? T > T = T< T; T: T9 T8 T7 T6  T5  T  T  T  T  T  T  T  T  T   T   T   T   T   T  T  T  T  T  T  T  T J0#-s J0"-r J0!-q J0 -p J0-o J0-n J0-m J0-l J0-k J0-j J0-i J0-h J0-g J0-f J0-e J0-d J0-c J0-b J0-a J0-` J0-_ J0-^ J0 -] J0 -\ J0 -[ J0 -Z J0 -Y J0-X J0-W J0-V J0-U J0-T J0-S J0-R  J0-Q J/-P J/-O J/-N J/-M J/-L J/-K J/-J J/-I J/-H J/-G J/ -F J/ -E J/ -D J/ -C J/ -B J/-A J/-@ J/-? J/-> J/-= J/-< J/-;  J/-: J.-9 J.-8 J.-7 J.-6 J.-5 J.-4 J.-3 J.-2 J.-1 J.-0 J.-/ J. -. J. -- J. -, J. -+ J. -* J.-) J.-( J.-' J.-& J.-% J.-$ J.-#  J.-" J--! J-- J-- J-- J-- J-- J-- J-- J-- J-- J-- J-- J- - J- - J- - J- - J- - J-- J-- J-- J-- J-- J-- J--  J-- J,- J,- J,- J,- J,- J,- J,- J,- J,- J,, J,, J,, J,, J,, J,, J,, J,, J,, J, , J, , J, , J, , J, , J,, J,, J,, J,, J,, J,, J,,  J,, J+, J+, J+, J+, J+, J+, J+, J+, J+, J+, J+, J+, J+, J+, J+ , J+ , J+ , J+ , J+ , J+, J+, J+, J+, J+, J+, J+,  J+, J*, J*, J*, J*, J*, J*, J*, J* , J* , J* , J* , J* , J*, J*, J*, J*, J*, J*, J*,  J*, J), J), J), J), J), J), J), J), J), J), J), J), J), J) , J) , J) , J) , J) , J), J), J), J), J), J), J),  J), J(1, J(0, J(/, J(., J(-, J(,, J(+, J(*, J(), J((, J(', J(&, J(%, J($, J(#, J(", J(!, J( , J(, J(, J(, J(, J(, J(, J(, J(, J(, J(, J(, J(, J(, J(, J(, J(, J(,~ J(,} J( ,| J( ,{ J( ,z J( ,y J( ,x J(,w J(,v J(,u J(,t J(,s J(,r J(,q  J(,p J',^ J',] J',\ J',[ J',Z J',Y J',X J',W J',V J',U J',T J',S J',R J',Q J',P J',O J' ,N J' ,M J' ,L J' ,K J' ,J J',I J',H J',G J',F J',E J',D J',C  J',B J&,A J&,@ J&,? J&,> J&,= J&,< J&,; J&,: J&,9 J&,8 J& ,7 J& ,6 J& ,5 J& ,4 J& ,3 J&,2 J&,1 J&,0 J&,/ J&,. J&,- J&,,  J&,+ J%,* J%,) J%,( J%,' J%,& J%,% J%,$ J%,# J%," J%,! J%, J%, J%, J%, J%, J% , J% , J% , J% , J% , J%, J%, J%, J%, J%, J%, J%,  J%, J$&, J$%, J$$, J$#, J$", J$!, J$ , J$, J$, J$, J$, J$, J$, J$, J$, J$+ J$+ J$+ J$+ J$+ J$+ J$+ J$+ J$+ J$+ J$ + J$ + J$ + J$ + J$ + J$+ J$+ J$+ J$+ J$+ J$+ J$+  J$+ J#+ J#+ J# + J# + J# + J# + J# + J#+ J#+ J#+ J#+ J#+ J#+ J#+  J#+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J" + J" + J" + J" + J" + J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+ J"+  J"+ J!!+ J! + J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J! + J! + J! + J! + J! + J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J!+ J!+  J!+ J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J + J +~ J +} J +| J +{  J +z J+y J+x J+w J+v J+u J +t J +s J +r J +q J +p J+o J+n J+m J+l J+k J+j J+i  J+h J+g J+f J+e J+d J+c J+b J+a J+` J+_ J+^ J+] J+\ J+[ J +Z J +Y J +X J +W J +V J+U J+T J+S J+R J+Q J+P J+O  J+N J+2 J+1 J+0 J+/ J+. J+- J+, J++ J +* J +) J +( J +' J +& J+% J+$ J+# J+" J+! J+ J+  J+ J+ J+ J+ J+ J+ J+ J+ J+ J+ J+ J+ J+ J+ J + J + J + J + J + J+ J+ J+ J+ J+ J+ J+  J+ J$+ J#+ J"+ J!+ J * J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J * J * J * J * J * J* J* J* J* J* J* J*  J* J* J* J* J* J* J* J* J* J * J * J * J * J * J* J* J* J* J* J* J*  J* J* J* J* J* J * J * J * J * J * J* J* J* J* J* J* J*  J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J * J * J * J * J * J* J* J* J* J* J* J*  J* J1* J0* J/* J.* J-* J,* J+* J** J)* J(* J'* J&* J%* J$* J#* J"* J!* J * J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J*~ J*} J*| J*{ J *z J *y J *x J *w J *v J*u J*t J*s J*r J*q J*p J*o  J*n J*m J*l J*k J*j J*i J*h J*g J*f J*e J*d J*c J*b J*a J*` J*_ J*^ J*] J*\ J *[ J *Z J *Y J *X J *W J*V J*U J*T J*S J*R J*Q J*P  J*O J *N J*M J*L J*K J*J J*I J*H J*G J*F J*E J*D J*C J*B J*A J*@ J*? J*> J*= J*< J *; J *: J *9 J *8 J *7 J*6 J*5 J*4 J*3 J*2 J*1 J*0  J*/ J1*. J0*- J/*, J.*+ J-** J,*) J+*( J**' J)*& J(*% J'*$ J&*# J%*" J$*! J#* J"* J!* J * J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J* J * J * J * J * J * J* J* J* J* J* J* J)  J) J) J ) J ) J ) J ) J ) J) J) J) J) J) J) J)  J) J ) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J ) J ) J ) J ) J ) J) J) J) J) J) J) J)  J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J ) J ) J ) J ) J ) J) J) J) J) J) J) J)  J) J?) J>) J=) J<) J;) J:) J9) J8) J7) J6) J5) J4) J3) J2) J1) J0) J/) J.) J-) J,) J+) J*) J)) J() J') J&) J%) J$) J#) J") J!) J ) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J) J)~ J)} J)| J ){ J )z J )y J )x J )w J)v J)u J)t J)s J)r J)q J)p  J)o J)n J)m J)l J)k J)j J)i J)h  J)g J)f J)e J)d J)c J)b J)a J)` J)_ J)^ J)] J )\ J )[ J )Z J )Y J )X J)W J)V J)U J)T J)S J)R J)Q  J)P J )O J )N J )M J )L J )K J )J J )I J )H J )G J )F J )E J )D J )C J )B J )A J )@ J )? J )> J )= J )< J ); J ):  J )9 J )8 J )7 J )6 J )5 J )4 J )3 J )2 J )1 J )0 J )/ J ). J )- J ), J )+ J )* J )) J )( J )' J )& J )% J )$ J )# J )" J )! J ) J ) J )  J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J ) J )  J ) J ) J ) J ) J ) J ( J ( J ( J ( J ( J ( J ( J ( J ( J ( J ( J ( J ( J ( J ( J ( J (  J ( J - J - J - J - J - J - J - J - J - J -  J - J- J- J- J- J- J - J - J - J - J - J- J- J- J- J- J- J-  J- J- J- J- J- J- J- J- J- J- J- J- J- J- J- J - J - J - J - J - J- J- J- J- J- J- J-  J- J- J - J - J - J - J - J- J- J- J- J- J- J-  J- J- J- J- J- J - J - J -~ J -} J -| J-{ J-z J-y J-x J-w J-v J-u  J-t J,o J,n J,m J,l J ,k J ,j J ,i J ,h J ,g J,f J,e J,d J,c J,b J,a J,`  J,_ J+M J+L J+K J+J J+I J+H J+G J+F J+E J+D J+C J+B J+A J+@ J +? J +> J += J +< J +; J+: J+9 J+8 J+7 J+6 J+5 J+4  J+3 J ) J ) J) J) J) J) J) J) J)  J)  J(  J(  J(  J(  J(  J(  J(  J(  J(  J(  J(  J(  J(  J(  J(  J (  J (  J (  J (  J (  J(  J(  J(  J(  J(  J(  J(  J( 6PW 6PV 6PU 6PT 6PS 6PR 6PQ 6PP 6PO 6 PN 6 PM 6 PL 6 PK 6 PJ 6PI 6PH 6PG 6PF 6PE 6PD 6PC  6PB 6PA 6P@ 6P? 6P> 6P= 6P< 6P; 6P: 6P9 6 P8 6 P7 6 P6 6 P5 6 P4 6P3 6P2 6P1 6P0 6P/ 6P. 6P-  6P, 6BP+ 6AP* 6@P) 6?P( 6>P' 6=P& 6A ,3=A ,3 ,0 A= ,0A< ,0A; ,0A: ,0A9 ,0A8 ,0A7 ,0A6 ,0A5 ,0A4 ,0A3 ,0A2 ,0A1 ,0A0 ,0A/ ,0A. ,0A- ,0A, ,0A+ ,0 A* ,0 A) ,0 A( ,0 A' ,0 A& ,0A% ,0A$ ,0A# ,0A" ,0A! ,0A ,0A  ,0A ,/A ,/A ,/A ,/A ,/A ,/A  ,/A ,.A ,.A ,.A ,.A ,.A ,.A ,.A ,.A ,.A ,.A ,.A ,.A ,.A ,.A ,.A ,. A ,. A ,. A ,. A ,. A ,.A ,.A ,.A ,.@ ,.@ ,.@ ,.@  ,.@ ,-@ ,-@ ,-@ ,-@  ,-@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,, @ ,, @ ,, @ ,, @ ,, @ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@ ,,@  ,,@ ,+ @ ,+ @ ,+ @ ,+ @ ,+ @ ,+@ ,+@ ,+@ ,+@ ,+@ ,+@ ,+@  ,+@ ,*@ ,*@ ,*@ ,*@ ,*@ ,*@ ,*@ ,*@ ,*@ ,* @ ,* @ ,* @ ,* @ ,* @ ,*@ ,*@ ,*@ ,*@ ,*@ ,*@ ,*@  ,*@ ,)@ ,)@ ,)@ ,)@ ,)@ ,) @ ,) @ ,) @ ,) @ ,) @ ,)@ ,)@ ,)@ ,)@ ,)@ ,)@ ,)@  ,)@ ,(@ ,(@ ,(@ ,( @ ,( @ ,( @ ,( @ ,( @ ,(@ ,(@ ,(@ ,(@ ,(@ ,(@ ,(@  ,(@ ,'@s ,'@r ,'@q ,'@p ,'@o ,' @n ,' @m ,' @l ,' @k ,' @j ,'@i ,'@h ,'@g ,'@f ,'@e ,'@d ,'@c  ,'@b ,&@a ,&@` ,&@_ ,&@^ ,&@] ,&@\ ,&@[ ,&@Z ,&@Y ,&@X ,&@W ,&@V ,&@U ,&@T ,&@S ,& @R ,& @Q ,& @P ,& @O ,& @N ,&@M ,&@L ,&@K ,&@J ,&@I ,&@H ,&@G  ,&@F ,%@E ,%@D ,%@C ,%@B ,%@A ,%@@ ,%@? ,%@> ,% @= ,% @< ,% @; ,% @: ,% @9 ,%@8 ,%@7 ,%@6 ,%@5 ,%@4 ,%@3 ,%@2  ,%@1 ,$ @0 ,$@/ ,$@. ,$@- ,$@, ,$@+ ,$@* ,$@) ,$@( ,$@' ,$@& ,$@% ,$@$ ,$@# ,$@" ,$@! ,$@ ,$@ ,$@ ,$ @ ,$ @ ,$ @ ,$ @ ,$ @ ,$@ ,$@ ,$@ ,$@ ,$@ ,$@ ,$@  ,$@ ,#@ ,#@ ,#@ ,#@ ,#@ ,#@ ,# @ ,# @ ,# @ ,# @ ,# @ ,#@ ,#@ ,#@ ,#@ ,#@ ,#@ ,#?  ,#? ,"? ,"? ,"? ,"? ,"? ,"? ,"? ,"? ,"? ," ? ," ? ," ? ," ? ," ? ,"? ,"? ,"? ,"? ,"? ,"? ,"?  ,"? ,!? ,!? ,!? ,!? ,!? ,!? ,!? ,!? ,!? ,!? ,!? ,!? ,!? ,! ? ,! ? ,! ? ,! ? ,! ? ,!? ,!? ,!? ,!? ,!? ,!? ,!?  ,!? , ,? , +? , *? , )? , (? , '? , &? , %? , $? , #? , "? , !? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ? , ?  , ? ,(? ,'? ,&? ,%? ,$? ,#? ,"? ,!? , ? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? , ? , ? , ? , ? , ? ,? ,? ,? ,?~ ,?} ,?| ,?{  ,?z ,?y ,?x ,?w ,?v ,?u ,?t ,?s ,?r ,?q ,?p ,?o , ?n , ?m , ?l , ?k , ?j ,?i ,?h ,?g ,?f ,?e ,?d ,?c  ,?b , ?H ,?G ,?F ,?E ,?D ,?C ,?B ,?A ,?@ ,?? ,?> ,?= ,?< ,?; ,?: ,?9 ,?8 ,?7 ,?6 , ?5 , ?4 , ?3 , ?2 , ?1 ,?0 ,?/ ,?. ,?- ,?, ,?+ ,?*  ,?) ,?( ,?' ,?& ,?% , ?$ , ?# , ?" , ?! , ? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,?  ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,? , ? , ? , ? , ? , ? ,? ,? ,? ,? ,? ,? ,?  ,? ,? ,? ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> , > , > , > , > , > ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,>  ,> ,&> ,%> ,$> ,#> ,"> ,!> , > ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> ,> , > , > , > , > , > T >|peYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}||||||||||||s|g|[|O|C|7|+|||{{{{{{{{{{{{x{l{`{T{H{<{0{${{ {zzzzzzzzzzz|zpzdzXzLzAz5z)zzzyyyyyyyyyyyyuyiy]yQyFy:y.y"yy xxxxxxxxxxxxzxnxbxVxJx>x2x&xxxwwwwwwwwwww~wrwfwZwNwBw6w+wwwvvvvvvvvvvvv{vpvevZvOvDv9v.v#vv vuuuuuuuuuuu|upuduXuLu@u4u(uuuttttttttttttvtjt^tRtFt:t.t"tt ssssssssssss{soscsWsKs?s4s(sssrrrrrrrrrrrrurir]rQrEr9r-r!rr qqqqqqqqqqqqzqnqbqVqKq?q3q'qqqpppppppppppptphp\pPpDp8p,p ppooooooooooooyomoaoUoIo>o2o&ooonnnnnnnnnnnnsngn[nOnCn7n+nnnmmmmmmmmmmmmxmnmcmXmMmBm7m,m!mm mllllllllllllzlnlblVlJl>l2l&lllkkkkkkkkkkk~krkfkZkNkBk6k*kkkjjjjjjjjjjjjwjkj_jSjGj;j/j#jjjiiiiiiiiiiiiitihi\iPiDi8i,i iihhhhhhhhhhhhyhmhahUhIh=h1h%hh hggggggggggg~grggg[gOgCg7g+gggffffffffffffwfkf_fSfGf;f/f$ff feeeeeeeeeee}eqeeeYeMeAe5e)eeeddddddddddddvdjd^dRdFd:d.d"dd cccccccccccc{cocccYcNcCc8c-c"cc cbbbbbbbbbbbb}bsbhb]bRbGb^2^&^^^]]]]]]]]]]]]s]g][]O]C]7]+] ]]\\\\\\\\\\\\x\l\a\U\I\=\1\%\\ \[[[[[[[[[[[}[s[h[][R[G[<[1[&[[[ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z3Z'ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YQYFY;Y0Y%YYYXXXXXXXXXXXX~XrXfXZXNXBX6X*XXXWWWWWWWWWWWWwWkW_WSWGW;W/W#WW VVVVVVVVVVVVVxVmVbVWVLVAV6V+V VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWULU@U4U(UUUTTTTTTTTTTTTtThT^TSTHT=T2T'TTTSSSSSSSSSSSS}SqSeSYSMSAS5S)SSSRRRRRRRRRRRR{RpReRZRORDR9R.R#RR RQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQD2D&DDDCCCCCCCCCCC~CsCgC[COCCC7C+CCCBBBBBBBBBBBBwBkB_BSBHB>>>>>>>>>>}>r>f>Z>N>B>6>*>>>============v=j=^=R=F=:=.="== <<<<<<<<<<<<{727&77766666666666~6r6f6[6O6C676+666555555555555w5k5_5S5G5;5/5#55 444444444444{4o4c4W4K4?434'444333333333333t3h3\3P3D383,3 33222222222222x2l2`2T2H2<202$22 211111111111|1p1d1X1M1A151)111000000000000u0i0]0Q0E090-0!00 ////////////z/n/b/V/J/>/2/&///...........~.r.f.Z.N.B.6.*...------------w-k-_-S-G-;-/-#-- ,,,,,,,,,,,,|,p,d,X,L,@,4,(,,,++++++++++++t+h+\+P+D+9+-+!++ ************y*m*a*U*I*=*1*%** *)))))))))))~)r)f)Z)N)B)6)*)))((((((((((((v(j(^(R(F(:(/(#(( ''''''''''''{'o'c'W'K'?'3'''''&&&&&&&&&&&&t&h&\&P&D&8&,& &&%%%%%%%%%%%%x%l%`%T%H%<%0%$%% %$$$$$$$$$$$|$q$e$Y$M$A$5$)$$$############u#i#]#Q#E#9#-#!## """"""""""""y"m"a"U"J">"2"&"""!!!!!!!!!!!~!r!f!Z!N!B!6!*!!! w k _ S G ; / #  {ocWK?3'sg[OC7+xl`TH<0$ |pdXL@4(ui]QE9-! ymaUI=1% }qeYMA5)uj^RF:." znbVJ>2&~rfZNB6*vj^SG;/# {oeZOD9.# ~sh]RG<1&  ,X]  +X\  *X[  )XZ  (XY  'XX  &XW  %XV  $XU  #XT  "XS  !XR   XQ  XP  XO  XN  XM  XL  XK  XJ  XI  XH  XG  XF  XE  XD  XC  XB  XA  X@  X?   X>   X=   X<   X;   X:  X9  X8  X7  X6  X5  X4  X3  X2 ^\ ^[ ^Z ^Y ^X ^W ^V  ^U  ^T  ^S  ^R  ^Q ^P ^O ^N ^M ^L ^K ^J  ^I B^H A^G @^F ?^E >^D =^C <^B ;^A :^@ 9^? 8^> 7^= 6^< 5^; 4^: 3^9 2^8 1^7 0^6 /^5 .^4 -^3 ,^2 +^1 *^0 )^/ (^. '^- &^, %^+ $^* #^) "^( !^'  ^& ^% ^$ ^# ^" ^! ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^  ^  ^  ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^ K^ J^ I^ H^ G^ F^ E^ D] C] B] A] @] ?] >] =] <] ;] :] 9] 8] 7] 6] 5] 4] 3] 2] 1] 0] /] .] -] ,] +] *] )] (] '] &] %] $] #] "] !]  ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]  ]  ]  ]  ]  ] ] ] ] ] ] ] ]  ] .] -] ,] +] *] )] (] '] &] %] $] #] "] !]  ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]  ]  ]  ]  ]  ] ] ] ] ] ] ] ]  ] 3] 2] 1] 0] /] .] -] ,] +] *] )] (] '] &] %] $]~ #]} "]| !]{  ]z ]y ]x ]w ]v ]u ]t ]s ]r ]q ]p ]o ]n ]m ]l ]k ]j ]i ]h  ]g  ]f  ]e  ]d  ]c ]b ]a ]` ]_ ]^ ]] ]\  ][ ']Z &]Y %]X $]W #]V "]U !]T  ]S ]R ]Q ]P ]O ]N ]M ]L ]K ]J ]I ]H ]G ]F ]E ]D ]C ]B ]A  ]@  ]?  ]>  ]=  ]< ]; ]: ]9 ]8 ]7 ]6 ]5  ]4 .]3 -]2 ,]1 +]0 *]/ )]. (]- '], &]+ %]* $]) #]( "]' !]&  ]% ]$ ]# ]" ]! ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]  ]  ]  ]  ]  ] ] ] ] ] ] ] ]  ] .] -] ,] +] *] )] (\ '\ &\ %\ $\ #\ "\ !\  \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \  \ "\ !\  \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \  \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \  \ #\ "\ !\~  \} \| \{ \z \y \x \w \v \u \t \s \r \q \p \o \n \m \l \k  \j  \i  \h  \g  \f \e \d \c \b \a \` \_  \^ \] \\ \[ \Z \Y \X \W \V \U \T \S \R \Q \P  \O  \N  \M  \L  \K \J \I \H \G \F \E \D  \C \B \A \@ \? \> \= \< \; \: \9 \8 \7 \6 \5 \4  \3  \2  \1  \0  \/ \. \- \, \+ \* \) \(  \' '\& &\% %\$ $\# #\" "\! !\  \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \  \ $[ #[ "[ ![  [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [ [  [  [  [  [  [ [ [ [ [ [ [ [  [  :[  9[  8[  7[  6[  5[  4[  3[  2[  1[  0[  /[  .[  -[  ,[  +[  *[  )[  ([  '[  &[  %[  $[  #[  "[  ![  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [   [  2[  1[  0[  /[  .[  -[  ,[  +[  *[  )[  ([  '[  &[  %[  $[  #[  "[  ![  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [  [~  [}  [|  [{  [z  [y  [x  [w  [v  [u  [t  [s  [r  [q   [p  [o  [n  [m    [k  [j  [i  [h  [g  [f  [e  [d  [c  [b  [a  [`  [_  [^  []  [\  [[  [Z  [Y  [X  [W  [V  [U  [T  [S   [R  *[Q  )[P  ([O  '[N  &[M  %[L  $[K  #[J  "[I  ![H  [G  [F  [E  [D  [C    [A  [@  [?  [>  [=  [<  [;  [:  [9  [8  [7  [6  [5  [4  [3  [2  [1  [0  [/  [.  [-  [,  [+  [*  [)   [(  &_=  %_<  $_;  #_:  "_9  !_8  _7  _6  _5  _4  _3  _2  _1  _0  _/  _.  _-  _,  _+  _*  _)  _(  _'  _&  _%  _$  _#  _"  _!  _  _  _  _  _  _  _  _   _ "_ !_  _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _  _  _  _  ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^  ^  ^  ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^ "^ !^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^  ^  ^  ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^ 0^ /^ .^ -^ ,^ +^ *^ )^ (^ '^ &^ %^ $^ #^ "^ !^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^  ^  ^  ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^  ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^~ ^} ^| ^{  ^z  ^y  ^x  ^w  ^v ^u ^t ^s ^r ^q ^p ^o  ^n ^m ^l ^k ^j  ^i  ^h  ^g  ^f  ^e ^d ^c ^b ^a ^` ^_ ^^  ^] \ \ \ \ \ \ \ \ \ \  \  \  \  \  \ \ \ \ \ \ \ \  \  ['  [&  [%  [$  [#  ["  [!  [  [  [  [  [   [   [   [   [   [  [  [  [  [  [  [  [  [ [ [ [ [ [  [ [ [ [ [ [  [  [  [  [  Z Z Z Z Z Z Z Z  Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z   Z   Z   Z   Z   Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z x x x x x x x x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x  x  x  x  x  x  x  x  x   x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x   x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x   x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x  x   x  yI  yH  yG  yF  yE  yD  yC  yB  yA  y@  y?  y>  y=  y<  y;  y:   y9 y8 y7 y6 y5 y4 y3 y2 y1 y0 y/  y.  y-  y,  y+  y* y) y( y' y& y% y$ y#  y" y!  y  y  y  y  y y y y y y y y  y y y  y  y  y  y  y y y y y y y y  y  y  y  y y y x x x x x  x x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x  x  x x x x x x x x  x  x  x  x  x  x x x x x x x x  x  x  x  x  x  x  x  x  x   x   x   x   x   x  x~  x}  x|  x{  xz  xy  xx  xw 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5  5  5  5  5  5 5 5 5 5 5 5 5  5  5  5   5   5   5   5   5  5  5  5  5  5  5  5  5 y~ y} y| y{ yz yy yx  yw  yv  yu  yt  ys yr yq yp yo yn ym yl  yk yj yi  yh  yg  yf  ye  yd yc yb ya y` y_ y^ y]  y\  y[  yZ  yY  yX  yW   yV   yU   yT   yS   yR  yQ  yP  yO  yN  yM  yL  yK  yJ 5 5 5 5 5 5  5  5  5  5  5 5 5 5 5 5 5 5  5 5 5 5 5 5 5 5  5  5  5  5  5 5 5 5 5 5 5 5  5  5  5  5  5   5   5   5   5~   5}  5|  5{  5z  5y  5x  5w  5v  5u _ _ _ _ _ _  _  _  _  _  _ _ _ _ _ _ _ _  _  _  _  _  _  _ _ _ _ _ _ _ _  _  _  _   _   _   _   _   _  _  _  _  _  _  _  _  _ _ _ _ _ _ _ _  _  _  _  _  _ _ _ _ _ _ _ _  _ _ _ _  _  _  _  _  _ _ _ _ _ _ _ _  _ _ _  _  _  _~  _}  _| _{ _z _y _x _w _v _u  _t  _s  _r  _q  _p  _o _n _m _l _k _j _i _h  _g  _f  _e  _d  _c _b _a _` __ _^ _] _\  _[  _Z  _Y  _X  _W  _V _U _T _S _R _Q _P _O  _N  _M  _L  _K   _J   _I   _H   _G   _F  _E  _D  _C  _B  _A  _@  _?  _>  J  J  J J J J J J J J  J  J  J J J J J J J J  J  J  J J J J J J J J  J  J  J  J  J   J   J   J   J   J  J  J  J~  J}  J|  J{  Jz  Jy  |f  |f  |f  |f  |f  |f  |f  |f  | f  | f  | f~  | f}  | f|  |f{  |fz  |fy  |fx  |fw  |fv  |fu  |ft r q r p r o r n r m r l r k r j r i r h r g r f r e r d  r c rb r a r ` r _ r ^ r ] r\ r[ rZ rY rX rW rV  rU rT rS rR rQ r P r O r N r M r L rK rJ rI rH rG rF rE  rD rC r B r A r @ r ? r > r= r< r; r: r9 r8 r7  r6 r5 r4 r3 r2 r1 r0 r/ r. r- r, r+ r* r) r( r ' r & r % r $ r # r" r! r r r r r  r r  r  r  r  r  r r r r r r r  r r r r  r  r  r  r  r r r r r r r  r r r r r  r  r  r  r  r r r r r r r  r  r  r  r   r   r   r   r   r  r  r  r  r  r  r  r hJx hJw hJv hJu hJt hJs hJr hJq h Jp h Jo h Jn h Jm h Jl hJk hJj hJi hJh hJg hJf hJe  hJd h Jc hJb hJa hJ` hJ_ hJ^ hJ] hJ\ hJ[ hJZ hJY hJX hJW hJV hJU hJT hJS hJR hJQ h JP h JO h JN h JM h JL hJK hJJ hJI hJH hJG hJF hJE  hJD  hJC  hJB  hJA  hJ@  hJ?  hJ>  hJ=  h J<  h J;  h J:  h J9  h J8  hJ7  hJ6  hJ5  hJ4  hJ3  hJ2  hJ1  hJ0 ^ 7N ^7M ^7L ^7K ^7J ^7I ^7H ^7G  ^7F ^ 7E ^ 7D ^ 7C ^ 7B ^ 7A ^ 7@ ^ 7? ^ 7> ^ 7= ^ 7< ^ 7; ^ 7: ^ 79 ^ 78 ^ 77  ^ 76 ^ 75 ^ 74 ^ 73 ^ 72 ^ 71 ^ 70 ^ 7/ ^ 7. ^ 7- ^ 7, ^ 7+ ^ 7* ^ 7)  ^ 7( ^ 7' ^ 7& ^ 7% ^ 7$ ^ 7# ^ 7" ^ 7! ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7  ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7  ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7  ^ 7 ^7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^7 ^7 ^7 ^7 ^7 ^7 ^7  ^7 ^7 ^7 ^7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^7 ^7 ^7 ^7 ^7 ^7 ^7  ^7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^7 ^7 ^7 ^7 ^7 ^7 ^7  ^7 ^7 ^7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^ 7 ^7 ^7 ^7 ^7 ^7 ^7 ^7  ^7~ ^7} ^7| ^7{ ^7z ^7y ^7x ^ 7w ^ 7v ^ 7u ^ 7t ^ 7s ^7r ^7q ^7p ^7o ^7n ^7m ^7l  ^7k ^7j ^7i ^7h ^7g  ^7f ^7e ^7d ^7c ^7b ^7a ^7` ^7_ ^7^ ^7] ^7\ ^ 7[ ^ 7Z ^ 7Y ^ 7X ^ 7W ^7V ^7U ^7T ^7S ^7R ^7Q ^7P  ^7O  ^ 7  ^ 7  ^ 7  ^7  ^7  ^7  ^7  ^7  ^7  ^7  ^7 T 4 T 3 T 2 T 1 T 0 T / T . T - T , T + T * T )  T ( T -' T ,& T +% T *$ T )# T (" T '! T & T % T $ T # T " T ! T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T   T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T   T  T 5 T 4 T 3 T 2 T 1 T 0 T / T . T - T , T + T * T ) T ( T ' T & T % T $ T # T " T ! T  T  T  T  T   T  T T T T T T T T T T T T T T T  T  T  T  T  T T T T T T T  T T T T T T T T T T T T T T T T T  T  T  T  T  T T T T T T T  T T T T T T T T T T T T T T T T T  T  T  T  T  T T T T T T T  T T T T T T T T T T T T  -X^  0j}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~v~j~^~R~F~:~.~"~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}||||||||||||s|g|[|O|C|7|+|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ {zzzzzzzzzzz|zpzdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yy xxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x%xx xwwwwwwwwwww}wqwewYwMwAw5w)wwwvvvvvvvvvvvvvvjv^vRvFv:v.v"vv uuuuuuuuuuuuzunubuVuJu>u2u&uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+tttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr|rprdrXrLr@r4r(rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp pooooooooooo}oqoeoYoMoAo5o)ooonnnnnnnnnnnnunin]nQnEn9n.n"nn mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmllllllllllllslgl[lOlCl7l+lllkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj|jpjdjXjLj@j4j(jjjiiiiiiiiiiiitihi\iPiDi8i,i iihhhhhhhhhhhhyhmhahUhIh=h1h%hh hggggggggggg}gqgegYgMgAg5g)gggffffffffffffufif]fQfEf9f-f!ff eeeeeeeeeeeezenebeVeJe>e2e&eeeddddddddddd~drdfdZdNdBd6d*dddccccccccccccvcjc^cRcGc;c/c#cc bbbbbbbbbbbb{bobcbYbNbCb8b-b"bb baaaaaaaaaaaa}araga\aQaFa;a0a%aaa`````````````u`j`_`T`I`>`3`(```_____________x_m_b_W_L_A_6_+_ __ ^^^^^^^^^^^^}^q^e^Y^M^A^5^)^^^]]]]]]]]]]]]u]i]]]Q]E]9]-]!]] \\\\\\\\\\\\z\n\b\V\J\>\2\&\\\[[[[[[[[[[[~[r[f[Z[N[B[6[*[[[ZZZZZZZZZZZZwZkZ_ZSZGZ;Z/Z#ZZ YYYYYYYYYYYY{YoYcYWYKY?Y3Y'YYYXXXXXXXXXXXXtXhX\XPXDX8X,X XXWWWWWWWWWWWWxWlW`WTWHWT2T&TTTSSSSSSSSSSS~SrSfSZSNSBS6S*SSSRRRRRRRRRRRRvRjR^RRRFR:R/R#RR QQQQQQQQQQQQ{QoQcQWQKQ?Q3Q'QQQPPPPPPPPPPPPsPgP[POPCP7P+PPPOOOOOOOOOOOOxOlO`OTOHOI2I&IIIHHHHHHHHHHH~HrHfHZHNHBH6H+HHHGGGGGGGGGGGGwGkG_GSGGG;G/G#GG FFFFFFFFFFFF{FoFcFWFKF?F3F'FFFEEEEEEEEEEEEsEhE\EPEDE8E,E EEDDDDDDDDDDDDxDlD`DTDHDA2A&AAA@@@@@@@@@@@@s@g@[@O@C@7@+@@@????????????w?k?_?S?G?;?0?$?? ?>>>>>>>>>>>|>p>d>X>L>@>4>(>>>============u=i=]=Q=E=9=-=!== <<<<<<<<<<<939'999888888888888s8g8[8O8C878+888777777777777w7k7_7S7G7;7/7#77 766666666666|6p6d6X6L6@646(666555555555555t5h5\5P5D595-5!55 444444444444y4m4a4U4I4=414%44 433333333333}3q3e3Y3M3A353)333222222222222u2i2]2Q2E292-2!22 111111111111z1n1b1V1J1>121&11100000000000~0r0f0Z0N0B060*000////////////v/j/^/R/G/;///#// ............{.o.c.W.K.?.3.'...------------s-g-[-O-C-7-+---,,,,,,,,,,,,,u,j,_,T,I,>,3,(,,,+++++++++++++x+m+b+W+L+A+6+++ ++ *************x*l*`*T*H*<*0*$** *)))))))))))|)q)e)Y)M)A)5)))))((((((((((((u(i(](Q(E(9(-(!(( ''''''''''''z'n'b'V'J'>'2'&'''&&&&&&&&&&&~&r&f&Z&N&B&6&*&&&%%%%%%%%%%%%v%j%^%R%F%;%/%#%% $$$$$$$$$$$${$o$c$W$K$?$3$'$$$############s#g#[#O#C#7#+###""""""""""""x"l"`"T"H"<"0"$"" "!!!!!!!!!!!|!p!d!X!L!@!4!(!!! t h \ P D 8 ,  ymaUI=1% }qeYMA5)ui]QE:." znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! ymaUI=1% ~rfZNB6*vj   !CI  CH  CG  CF  CE  CD  CC  CB  CA  C@  C?  C>  C=  C<  C;  C:  C9  C8  C7  C6  C5  C4  C3  C2  C1  C0  C/  C.  C-  C,  C+  C*   C)  9C(  8C'  7C&  6C%  5C$  4C#  3C"  2C!  1C  0C  /C  .C  -C  ,C  +C  *C  )C  (C  'C  &C  %C  $C  #C  "C  !C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  C  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B   B  *B  )B  (B  'B  &B  %B  $B  #B  "B  !B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B   B  )F  (F  'E  &E  %E  $E  #E  "E  !E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E  E   E ;E :E 9E 8E 7E 6E 5E 4E 3E 2E 1E 0E /E .E -E ,E +E *E )E (E 'E &E %E $E #E "E !E  E E E E E E E E E E E E E E E E E E E  E  E  E  E  E E E E E E E E  E 5E 4E 3E 2E 1E 0E /E .E -E ,E +E *E )E (E 'E &E %E $E #E "E !E  E E E E E E E E E E E~ E} E| E{ Ez Ey Ex Ew Ev  Eu  Et  Es  Er  Eq Ep Eo En Em El Ek Ej  Ei GEh FEg EEf DEe CEd BEc AEb @Ea ?E` >E_ =E^  E= E< E; E: E9 E8 E7 E6 E5 E4 E3 E2 E1 E0 E/  E.  E-  E,  E+  E* E) E( E' E& E% E$ E#  E" /E! .E -E ,E +E *E )E (E 'E &E %E $E #E "E !E  E E E E E E E E E E E E E E E E E E E  D  D  D  D  D D D D D D D D  D 6D 5D 4D 3D 2D 1D 0D /D .D -D ,D +D *D )D (D 'D &D %D $D #D "D !D  D D D D D D D D D D D D D D D D D D D  D  D  D  D  D D D D D D D D  D $D #D "D !D  D D D D D D D D D D D D D D D D D D D  D  D  D  D  D D D D D D D D  D D` D_ D^ D] D\ D[ DZ DY DX DW DV DU  DT  DS  DR  DQ  DP DO DN DM DL DK DJ DI  DH  3B  2B  1B  0B  /B  .B  -B  ,B  +B  *B  )B  (B  'B  &B  %B  $B  #B  "B  !B   B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B  B   B   B   B   B   B  B  B  B  B  B  B  B  B 5V 4V 3V 2V 1V 0V /V .V -V ,V +V *V )V (V 'V &V %V $V #V "V !V  V V V V V V V V V V V V V V V V V V V  V  V  V  V  V V V V V V V V  V 8V 7V 6V 5V 4V 3V 2V 1V 0V /V .V -V ,V +V *V )V (V 'V &V %V $V #V "V !V  V V V V V V V V V V V V V V V V V V V  V  V~  V}  V|  V{ Vz Vy Vx Vw Vv Vu Vt  Vs GVr FVq EVp DVo CVn BVm AVl @Vk ?Vj >Vi =Vh  V= V< V; V: V9  V8  V7  V6  V5  V4 V3 V2 V1 V0 V/ V. V-  V, &V+ %V* $V) #V( "V' !V&  V% V$ V# V" V! V V V V V V V V V V V V V V  V  V  V  V  V V V V V V V V  V /V .V -V ,V +V *V )U (U 'U &U %U $U #U "U !U  U U U U U U U U U U U U U U U U U U U  U  U  U  U  U U U U U U U U  U 0U /U .U -U ,U +U *U )U (U 'U &U %U $U #U "U !U  U U U U U U U U U U U U U U U U U U U  U  U~  U}  U|  U{ Uz Uy Ux Uw Uv Uu Ut  Us +Ur *Uq )Up (Uo 'Un &Um %Ul $Uk #Uj "Ui !Uh  Ug Uf Ue Ud Uc Ub Ua U` U_ U^ U] U\ U[ UZ UY UX UW UV UU  UT  US  UR  UQ  UP UO UN UM UL UK UJ UI  UH %UG $UF #UE "UD !UC  UB UA U@ U? U> U= U< U; U: U9 U8 U7 U6 U5 U4 U3 U2 U1 U0  U/  U.  U-  U,  U+ U* U) U( U' U& U% U$  U# U" U! U U U U U U U U U U U U U U U U  U  U  U  U  U U U U U U U U  U  U U U U T T T T T T T T T T T T T T T  T  T  T  T  T T T T T T T T  T #T "T !T  T T T T T T T T T T T T T T T T T T T  T  T  T  T  T T T T T T T T  T  #T  "T  !T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T   T  ;T  :T  9T  8T  7T  6T  5T  4T  3T  2T  1T  0T  /T  .T  -T  ,T  +T  *T  )T  (T  'T  &T  %T  $T  #T  "T  !T  T  T  T  T  T~  T}  T|  T{  Tz  Ty  Tx  Tw  Tv  Tu  Tt  Ts  Tr  Tq  Tp  To  Tn  Tm  Tl  Tk  Tj  Ti  Th  Tg  Tf  Te  Td   Tc  6Tb  5Ta  4T`  3T_  2T^  1T]  0T\  /T[  .TZ  -TY  ,TX  +TW  *TV  )TU  (TT  'TS  &TR  %TQ  $TP  #TO  "TN  !TM  TL  TK  TJ  TI  TH  TG  TF  TE  TD  TC  TB  TA  T@  T?  T>  T=  T<  T;  T:  T9  T8  T7  T6  T5  T4  T3  T2  T1  T0  T/  T.   T-  *T,  )T+  (T*  'T)  &T(  %T'  $T&  #T%  "T$  !T#  T"  T!  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T  T   T  >X1  =X0   W=  W<  W;  W: W9 W8 W7 W6 W5 W4 W3  W2 ,W1 +W0 *W/ )W. (W- 'W, &W+ %W* $W) #W( "W' !W&  W% W$ W# W" W! W W W W W W W W W W W W W W  W  W  W  W  W W W W W W W W  W &W %W $W #W "W !W  V V V V V V V V V V V V V V V V V V V  V  V  V  V  V V V V V V V V  V 4U 3U 2U 1U 0U /U .U -U ,U +U *U )U (U 'U &U %U $U #U "U !U  U U U U U U U U U U U U U U U U U U U  U  U  U  U  U U U U U U U U  U  PT  OT  NT  MS  LS  KS  JS  IS  HS  GS  FS  ES  DS  CS  BS  AS  @S  ?S  >S  =S  YB =YA  9Y= 8Y< 7Y; 6Y: 5Y9 4Y8 3Y7 2Y6 1Y5 0Y4 /Y3 .Y2 -Y1 ,Y0 +Y/ *Y. )Y- (Y, 'Y+ &Y* %Y) $Y( #Y' "Y& !Y%  Y$ Y# Y" Y! Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  %Y  $Y  #Y  "Y  !Y  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X   X  ,X  +X  *X  )X  (X  'X  &X  %X  $X  #X  "X  !X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X   X  !X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X  X   X  4X  3X  2X  1X  0X  /X  .X  -X  ,X  +X  *X  )X  (X  'X  &X  %X  $X  #X  "X  !X  X~  X}  X|  X{  Xz  Xy  Xx  Xw  Xv  Xu  Xt  Xs  Xr  Xq  Xp  Xo  Xn  Xm  Xl  Xk  Xj  Xi  Xh  Xg  Xf  Xe  Xd  Xc  Xb  Xa  X`   X_  2Z  1Z  0Z  /Z  .Z  -Z  ,Z  +Z  *Z  )Z  (Z  'Z  &Z  %Z  $Z  #Z  "Z  !Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z  Z   Z &Z %Z $Z #Z "Z !Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Z Z Z Z Z Z Z  Z %Z $Z~ #Z} "Z| !Z{  Zz Zy Zx Zw Zv Zu Zt Zs Zr Zq Zp Zo Zn Zm Zl Zk Zj Zi Zh  Zg  Zf  Ze  Zd  Zc Zb Za Z` Z_ Z^ Z] Z\  Z[ 8ZZ 7ZY 6ZX 5ZW 4ZV 3ZU 2ZT 1ZS 0ZR /ZQ .ZP -ZO ,ZN +ZM *ZL )ZK (ZJ 'ZI &ZH %ZG $ZF #ZE "ZD !ZC  ZB ZA Z@ Z? Z> Z= Z< Z; Z: Z9 Z8 Z7 Z6 Z5 Z4 Z3 Z2 Z1 Z0  Z/  Z.  Z-  Z,  Z+ Z* Z) Z( Z' Z& Z% Z$  Z# +Z" *Z! )Z (Z 'Z &Z %Z $Z #Z "Z !Z  Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z Z  Z  Z  Z  Z  Z Y Y Y Y Y Y Y  Y )Y (Y 'Y &Y %Y $Y #Y "Y !Y  Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y #Y "Y !Y  Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y Y  Y  Y  Y  Y  Y Y Y Y Y Y Y Y  0s|pdXL@4)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}y}m}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz|zpzdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y!yy xxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x%xx xwwwwwwwwwww~wrwfwZwNwBw6w*wwwvvvvvvvvvvvvvvjv^vRvFv:v.v"vv uuuuuuuuuuuu{uoucuWuKu?u3u'uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+tttssssssssssssxsls`sTsHsf2f&fffeeeeeeeeeeeesege[eOeCe7e+eeeddddddddddddwdkd_dSdGd;d/d#dd cccccccccccc|cpcdcXcLc@c4c(cccbbbbbbbbbbbbtbhb\bPbDb8b,b bbaaaaaaaaaaaayamaaaUaIa=a1a%aa a```````````}`q`e`Y`M`A`5`)```____________v_j_^_R_F_:_._"__ ^^^^^^^^^^^^z^n^b^V^J^>^3^'^^^]]]]]]]]]]]]s]g][]O]C]7]+]]]\\\\\\\\\\\\x\l\`\T\H\<\0\$\\ \[[[[[[[[[[[|[p[d[X[L[@[4[([[[ZZZZZZZZZZZZuZiZ]ZQZEZ9Z-Z!ZZ YYYYYYYYYYYYyYmYaYUYJY>Y2Y&YYYXXXXXXXXXXX~XrXfXZXNXBX6X*XXXWWWWWWWWWWWWvWjW_WSWGW;W/W#WW VVVVVVVVVVVV{VoVcVWVKV?V3V'VVVUUUUUUUUUUUUtUhU\UPUDU8U,U UUTTTTTTTTTTTTxTlT`TTTHTQ2Q&QQQPPPPPPPPPPPPsPgP[POPCP7P+PPPOOOOOOOOOOOOwOkO_OSOGO;O/O#OO NNNNNNNNNNNN|NpNdNXNLN@N4N(NNNMMMMMMMMMMMMtMhM\MPMDM8M,M MM LLLLLLLLLLLLyLmLaLULIL=L1L%LL LKKKKKKKKKKK~KrKfKZKNKBK6K*KKKJJJJJJJJJJJJvJjJ^JRJFJ:J.J"JJ IIIIIIIIIIII{IoIcIWIKI?I3I'IIIHHHHHHHHHHHHtHhH\HPHDH8H,H HHGGGGGGGGGGGGyGmGaGUGIG=G1G%GG GFFFFFFFFFFF}FqFeFYFMFAF5F)FFFEEEEEEEEEEEEvEjE^EREFE:E.E"EE DDDDDDDDDDDDzDnDbDVDJD>D2D&DDDCCCCCCCCCCCCsCgC[COCCC7C+CCCBBBBBBBBBBBByBnBcBXBMBBB7B,B!BB BAAAAAAAAAAAA|AqAfA[APAEA:A/A$AA A@@@@@@@@@@@}@q@e@Y@M@A@5@)@@@????????????v?j?^?R?F?:?.?"?? >>>>>>>>>>>>z>n>b>V>K>?>3>'>>>============s=g=[=O=C=7=+= ==<<<<<<<<<<<424&444333333333333s3g3[3O3C373+333222222222222x2l2`2T2H2=212%22 211111111111}1q1e1Y1M1A151*111000000000000v0j0^0R0F0:0.0"00 ////////////{/o/c/W/K/?/3/'///............s.g.].R.G.<.1.&...-------------v-k-`-U-J-?-4-)---,,,,,,,,,,,,x,l,`,T,I,=,1,%,, ,+++++++++++}+q+e+Y+M+A+6+*+++************v*j*^*R*F*;*/*#** ))))))))))))|)p)d)X)L)@)4)()))((((((((((((u(i(](Q(E(9(-(!(( ''''''''''''y'm'a'U'I'='1'%'' '&&&&&&&&&&&~&r&f&Z&N&B&7&+&&&%%%%%%%%%%%%w%k%_%S%G%;%/%#%% $$$$$$$$$$$$|$p$d$X$L$@$4$($$$############t#i#]#Q#E#9#-#!## """"""""""""y"m"a"U"I"="1"%"" "!!!!!!!!!!!~!r!f!Z!N!B!6!*!!! v j _ S G ; / #  |pdXL@4(th\PD8, ymaUI=1% }qeYMA5)ui]QE9." znbVJ>2&vk`UJ?4)xl`TH=1% }qfZNB6*wk_SG;/# |pdXL@4(ui]QE9-! znbVJ>2&s                         ~ } | { z y x w  v  u  t  s  r q p o n m l k  j i h g  f  e  d  c  b a ` _ ^ ] \ [  Z Y X W V U  T  S  R  Q  P O N M L K J I  H G F E D C B A @  ?  >  =  <  ; : 9 8 7 6 5 4  3 2 1 0 / .  -  ,  +  *  ) ( ' & % $ # "  !                                                                                                                                   : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !        ~ } | { z y x w v u t s r  q  p  o  n  m l k j i h g f  e (d 'c &b %a $` #_ "^ !]  \ [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J  I  H  G  F  E D C B A @ ? >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1   0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                   "  !                                                                   !                                                                   c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J   I  H  G  F  E  D C B A @ ? > =  < (; ': &9 %8 $7 #6 "5 !4  3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                                                                                                                                                  v v v v v v v v v v v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v v  v !v  v v v~ v} v| v{ vz vy vx vw vv vu vt vs vr vq vp vo vn  vm  vl  vk  vj  vi vh vg vf ve vd vc vb  va v` v_ v^ v] v\ v[ vZ vY vX vW  vV  vU  vT  vS  vR vQ vP vO vN vM vL vK  vJ  vI  vH  vG  vF  vE  vD  vC  vB  vA  v@  v?  v>  v=   v<  v;  v:  v9  v8  v7  v6  v5  v4  v3  v2  v1  v0  v/  v.  v-  v,  v+  v*  v)  v(   v'  $v&  #v%  "v$  !v#  v"  v!  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v  v   v  v  v  v  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u   u  !w~  w}  w|  w{  wz  wy  wx  ww  wv  wu  wt  ws  wr  wq  wp  wo  wn  wm  wl  wk  wj  wi  wh  wg  wf  we  wd  wc  wb  wa  w`  w_   w^ 'w] &w\ %w[ $wZ #wY "wX !wW  wV wU wT wS wR wQ wP wO wN wM wL wK wJ wI wH wG wF wE wD  wC  wB  wA  w@  w? w> w= w< w; w: w9 w8  w7 w6 w5 w4 w3 w2 w1 w0 w/ w. w- w, w+  w*  w)  w(  w'  w& w% w$ w# w" w! w w  w w w w w w w w w w w  w  w  w  w  w w w w w w w w  w w w w w w w w v  v  v  v  v  v v v v v v v v  v v v v v v v v v v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v v  v v v v v v v v v v v v v v v v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v v  v v v v v v v v v v v v v v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v v  v   u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u   u   u   u   u   u  u  u  u  u  u  u  u  u                                      , + * ) ( ' & % $ # " !                                                        ~ } | {  z  y  x  w  v u t s r q p o  n m l k j i h g f e d c b a `  _  ^  ]  \  [ Z Y X W V U T  S R Q P O N M L K J I H G F E  D  C  B  A  @ ? > = < ; : 9  8 #7 "6 !5  4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # "  !                                                      ( ' & % $ # " !                                        & % $ # " !                                        )y (x 'w &v %u $t #s "r !q  p o n m l k j i h g f e d c b a ` _ ^  ]  \  [  Z  Y X W V U T S R  Q P O N M L K J I H G F E D C B  A  @  ?  >  = < ; : 9 8 7 6  5 "4 !3  2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                     ( ' & % $ # " !                                        ) ( ' & % $ # " !                                                                           4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                        ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s   r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z   Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <   ;  0:  /9  .8  -7  ,6  +5  *4  )3  (2  '1  &0  %/  $.  #-  ",  !+  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                               +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                  ( ' & % $ # " !                                        < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / .~ -} ,| +{ *z )y (x 'w &v %u $t #s "r !q  p o n m l k j i h g f e d c b a ` _ ^  ]  \  [  Z  Y X W V U T S R  Q P O  N  M  L  K  J I H G F E D C  B *A )@ (? '> &= %< $; #: "9 !8  7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & %  $  #  "  !            % $ # " !                                                                        / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  ~ } | {  z                                                          D D D D D D D D D D D D  D  D  D  D  D D D D D D D D  D D D~ D} D| D{ Dz Dy Dx Dw Dv Du Dt Ds Dr Dq Dp Do Dn  Dm  Dl  Dk  Dj  Di Dh Dg Df De Dd Dc Db  Da *DG )DF (DE 'DD &DC %DB $DA #D@ "D? !D>  D= D< D; D: D9 D8 D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 D0 D/ D. D- D, D+  D*  D)  D(  D'  D& D% D$ D# D" D! D D  D (D 'D &D %D $D #D "D !D  D D D D D D D D D D D D D D D D D D D  D  D  D  C  C C C C C C C C  C C C C C C C C C C C C C C  C  C  C  C  C C C C C C C C  C !C  C C C C C C C C C C C C C C C C C C C  C  C  C  C  C C C C C C C C  C C C C C C C C C C C C C C C  C  C  C  C  C C C C C C C C  C C C C C C C C C C C C C C C C C C C  C  C  C  C  C C C C C C C C  C  &C  %C  $C~  #C}  "C|  !C{  Cz  Cy  Cx  Cw  Cv  Cu  Ct  Cs  Cr  Cq  Cp  Co  Cn  Cm  Cl  Ck  Cj  Ci  Ch  Cg  Cf  Ce  Cd  Cc  Cb  Ca  C`  C_  C^  C]  C\   C[  2CZ  1CY  0CX  /CW  .CV  -CU  ,CT  +CS  *CR  )CQ  (CP  'CO  &CN  %CM  $CL  #CK V}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~v~j~^~R~F~:~.~"~~ }}}}}}}}}}}}z}n}c}W}K}?}3}'}}}||||||||||||s|h|\|P|D|8|,| ||{{{{{{{{{{{{{u{j{_{T{I{>{3{({{{zzzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*zzzyyyyyyyyyyyywyky_ySyGy;y/y#yy xxxxxxxxxxxx{xoxdxXxLx@x4x(xxxwwwwwwwwwwwwtwhw\wPwDw8w,w wwvvvvvvvvvvvvyvmvavUvIv=v1v%vv vuuuuuuuuuuu~urufuZuNuBu6u*uuutttttttttttttvtkt`tUtJt?t4t)tttssssssssssss{soscsWsKs?s3s'sssrrrrrrrrrrrrtrhr\rPrDr8r,r rrqqqqqqqqqqqqyqmqaqUqIq=q1q%qq qppppppppppp}pqpfpZpNpBp6p*pppoooooooooooovojo^oRoFo:o.o"oo nnnnnnnnnnnn{noncnWnKn?n3n'nnnmmmmmmmmmmmm{mpmemZmOmDm9m.m#mm mllllllllllll~lslgl[lOlCl7l+lllkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk kjjjjjjjjjjj|jpjdjXjLj@j4j(jjjiiiiiiiiiiiiuiii]iQiEi9i-i!ii hhhhhhhhhhhhh{hphehZhOhDh9h.h#hh hggggggggggggxglg`gTgHgd2d&dddccccccccccc~crcfcZcOcCc7c+cccbbbbbbbbbbbbxblb`bTbHb^3^(^^^]]]]]]]]]]]]]v]j]^]R]F]:].]"]] \\\\\\\\\\\\{\o\c\W\K\?\3\'\\\[[[[[[[[[[[[t[h[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZyZmZaZUZIZ=Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYY~YrYfYZYNYBY8Y-Y"YY YXXXXXXXXXXXX}XrXfXZXNXBX6X*XXXWWWWWWWWWWWWvWjW^WRWFW;W/W#WW VVVVVVVVVVVV{VpVdVXVLV@V4V(VVVUUUUUUUUUUUUtUjU_UTUIU>U3U(UUUTTTTTTTTTTTT~TrTfTZTNTBT6T*TTTSSSSSSSSSSSSwSkS_SUSJS?S4S)SSSRRRRRRRRRRRRRyRnRcRXRMRCR8R-R"RR RQQQQQQQQQQQQyQmQaQUQIQ=Q1Q%QQ QPPPPPPPPPPP~PrPfPZPNPBP6P*PPPOOOOOOOOOOOOwOkO_OSOGO;O0O$OO ONNNNNNNNNNN}NqNeNYNMNAN5N)NNNMMMMMMMMMMMMvMjM^MRMFM:M.M"MM LLLLLLLLLLLLzLnLbLVLKL?L3L'LLLKKKKKKKKKKKKtKhK\KPKDK8K,K KKJJJJJJJJJJJJxJlJaJUJIJ=J1J%JJ JIIIIIIIIIII}IqIeIYIMIAI5I)IIIHHHHHHHHHHHHvHjH^HRHFH:H.H"HH GGGGGGGGGGGGzGnGbGVGJG>G2G&GGGFFFFFFFFFFFFsFgF[FOFCF7F+FFFEEEEEEEEEEEEwEkE_ETEHE>>>>>>>>>>>>t>i>^>S>H>=>2>'>>>============s=g=[=O=C=7=+===<<<<<<<<<<<626&666555555555555s5g5[5O5C575+555444444444444x4l4`4T4H4<404$44 433333333333}3q3e3Y3M3A353)333222222222222~2s2h2]2R2G2=222'2221111111111111x1m1b1W1L1A161+1 11 0000000000000|0q0f0[0P0E0:0/0$000////////////z/n/b/V/J/>/2/&///...........~.r.f.[.O.C.7.+...------------w-k-_-T-H-<-0-$-- -,,,,,,,,,,,},q,e,Y,M,A,5,*,,,++++++++++++v+j+_+S+G+;+/+#++ ************|*p*d*X*L*@*4*(***))))))))))))u)i)])Q)E)9)-)!)) (((((((((((({(o(c(W(K(?(3('(((''''''''''''t'h'\'P'D'8',' ''&&&&&&&&&&&&y&m&a&U&I&=&1&%&& &%%%%%%%%%%%~%r%f%Z%N%B%6%*%%%$$$$$$$$$$$$x$l$`$T$H$<$0$$$$ $###########}#q#e#Y#M#A#5#)###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!! t h \ P D 8 ,  ymaUI=1% ~rfZNB6* uZ uY uX uW uV uU uT uS  uR  uQ  uP  uO  uN uM uL uK uJ uI uH uG  uF uE uD uC uB uA u@ u? u> u= u< u; u: u9 u8  u7  u6  u5  u4  u3 u2 u1 u0 u/ u. u- u,  u+ u* u)  u(  u'  u&  u%  u$ u# u" u! u u u u  u t t t t t t t t  t  t  t  t  t t t t t t t t  t t t t t t t t t t t t  t  t  t  t  t t t t t t t t  t t t t t t  t  t  t  t  t t t t t t t t  t t t t t t t t t  t  t  t  t  t t t t t t t t  t t t t t t t t  t t t t t t t t  t  t  t  t  t t t t t t t t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t  t~   t}  t|  t{  tz  ty  tx  tw  tv  tu  tt  ts  tr  tq  tp  to  tn  tm   tl  tk  tj  ti  th  tg  tf  te  td  tc  tb  ta  t`  t_  t^  t]  t\  t[  tZ   tY  tX  tW  tV  tU  tT  tS  tR  tQ  tP  tO   tN  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u  u   u  u  u  u  u  u u u u u u u u  u u u u u  u  u  u  u  u u u u u u u u  u u u u u  u  u  u  u  u u u u u u u u  u u  u  u  u  u  u u u u u u u~ u}  u|  u{  uz  uy ux uw uv uu ut us ur  uq up uo un um ul uk uj ui uh  ug  uf  ue  ud  uc ub ua u` u_ u^ u] u\  u[ u u u u u u u u u u u u u u u u  u  u  u  u  u u u u u u u u  t  tM  tL  tK  tJ  tI  tH  tG   tF   tE   tD   tC   tB  tA  t@  t?  t>  t=  t<  t;  t:  MS  MR  MQ  MP  MO  MN  MM  ML  MK  MJ  MI  MH   MG   MF   ME   MD   MC  MB  MA  M@  M?  M>  M=  M<  M;                                                                                                                                                                 ~ } | {  z  y  x  w  v u t s r q p o  n   m   l  k  j  i  h  g  f  e  d                                                            ~  }  |  {  z   y   x   w   v   u  t  s  r  q  p  o  n  m  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y   X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0   /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                         => == =< =; =: =9 =8  =7  =6  =5  =4  =3 =2 =1 =0 =/ =. =- =,  =+ =* =) =( ='  =&  =%  =$  =#  =" =! = = = = = =  = = = = = =  =  =  =  =  = = = = = = = =  = = = = = = = = = < < < < <  <  <  <  <  < < < < < < < <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <  <   <   <   <   <   <  <  <  <  <  <  <  <  <  6e  6d  6c  6b  6a  6`  6_  6^  6]  6\  6[  6Z  6Y  6X  6W  6V  6U  6T  6S  6R  6Q  6P  6O  6N   6M  6L  6K  6J  6I  6H  6G  6F  6E  6D  6C  6B  6A  6@  6?  6>  6=  6<  6;  6:  69  68  67  66  65  64  63  62  61   60  (6/  '6.  &6-  %6,  $6+  #6*  "6)  !6(  6'  6&  6%  6$  6#  6"  6!  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6   6  '6  &6  %6  $6  #6  "6  !6  6  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5  5   5  7  7  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6  6   6  6  6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6  6  6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6 6 6 6 6 6 6 6  6  6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6 6  6  6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6 6 6 6  6  6  6  6  6 6 6 6 6 6 6 6  6 6 6 6 6 6 6  6  6  6  6  6 6 6~ 6} 6| 6{ 6z 6y  6x 6w 6v 6u 6t 6s  6r  6q  6p  6o  6n 6m 6l 6k 6j 6i 6h 6g  6f  5   5   5   5   5   5  5  5  5  5  5  5  5  5  g  g  g  g  g  g  g  g  g  g  f  f   f   f   f   f   f  f  f  f  f  f  f  f  f vxv vxu v xt v xs v xr v xq v xp vxo vxn vxm vxl vxk vxj vxi  vxh vxg vxf v xe v xd v xc v xb v xa vx` vx_ vx^ vx] vx\ vx[ vxZ  vxY  vxX  vxW  vxV  v xU  v xT  v xS  v xR  v xQ  vxP  vxO  vxN  vxM  vxL  vxK  vxJ  vxI l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l l l  l ~ l } l | l { lz ly lx lw lv lu lt  ls  lr  lq  lp  lo  ln  l m  l l  l k  l j  l i  lh  lg  lf  le  ld  lc  lb  la b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b  b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b  b b b b b b b b b b b b b b b b  b b b b b b b b b b b b b b b b  b b b b b b b b b b b b b b b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b  b X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X  X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X  X N Y N X N W N V N U N T N S N R N Q N P N O N N N M N L N K N J N I N H N G N F N E N D N C N B N A N @ N ?  N > N = N < N ; N : N 9 N 8 N 7 N 6 N 5 N 4 N 3 N 2 N 1 N 0 N / N . N -  N , N + N * N ) N ( N ' N & N % N $ N # N " N ! N  N  N  N  N  N  N  N  N  N  N  N  N  N  N  N  N  N  N  N N  N  N  N  N   N   N   N   N   N   N   N  D D D D D D  D  D  D  D  D D D D D D D  D D D D D D D D D D D D D D  D  D  D  D  D D D D D D D  D D D D D D D D D D D D  D  D  D  D  D D D D D D D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D ~  D }  D |  D {  D z  Dy  Dx  Dw  Dv  Du  Dt  Ds  Dr :f :f :f :f :f :f :f :f :f :f : f : f : f : f : f :f :f :f :f :f :f :f  :f :f :f :f :f :f :f :f :f : f : f : f : f : f :f :f :f :f :f :f :f  :f :f :f :f :f :f :f :f :f :f :f :f :f :f :f :f :f :f : f : f : f : f : f :f :f :f :f :f :f :f  :f  :f  :f  :f  :f  :f  :f  :f  :f  :f  :f  :f  :f  :f  :f  :f  :f  :f  : f  : f  : f  : f  : f  :f  :f  :f  :f  :f  :f  :f  :f 0#m 0#l 0#k 0#j 0#i 0#h 0#g 0#f 0#e 0#d 0#c 0 #b 0 #a 0 #` 0 #_ 0 #^ 0#] 0#\ 0#[ 0#Z 0#Y 0#X 0#W  0#V 0!#U 0 #T 0#S 0#R 0#Q 0#P 0#O 0#N 0#M 0#L 0#K 0#J 0#I 0#H 0#G 0#F 0#E 0#D 0#C 0#B 0 #A 0 #@ 0 #? 0 #> 0 #= 0#< 0#; 0#: 0#9 0#8 0#7 0#6  0#5 0 #4 0#3 0#2 0#1 0#0 0#/ 0#. 0#- 0#, 0#+ 0#* 0#) 0#( 0#' 0#& 0#% 0#$ 0## 0#" 0 #! 0 # 0 # 0 # 0 # 0# 0# 0# 0# 0# 0# 0#  0# 0# 0# 0# 0# 0# 0# 0# 0# 0 # 0 # 0 # 0 # 0 # 0# 0# 0# 0# 0# 0# 0#  0# 0" 0" 0" 0" 0" 0" 0" 0" 0" 0 " 0 " 0 " 0 " 0 " 0" 0" 0" 0" 0" 0" 0"  0"  0"  0"  0"  0"  0"  0"  0"  0"  0"  0"  0 "  0 "  0 "  0 "  0 "  0"  0"  0"  0"  0"  0"  0"  0" &/w &/v &/u &/t &/s & /r & /q & /p & /o & /n &/m &/l &/k &/j &/i &/h &/g  &/f &/e &/d &/c &/b &/a &/` &/_ &/^ &/] &/\ &/[ &/Z &/Y & /X & /W & /V & /U & /T &/S &/R &/Q &/P &/O &/N &/M  &/L &/K &/J &/I &/H &/G &/F &/E &/D &/C &/B &/A &/@ &/? &/> &/= &/< &/; &/: & /9 & /8 & /7 & /6 & /5 &/4 &/3 &/2 &/1 &/0 &// &/.  &/- &/, &/+ &/* &/) &/( &/' &/& &/% &/$ &/# &/" &/! &/ &/ &/ &/ & / & / & / & / & / &/ &/ &/ &/ &/ &/ &/  &/ &/ &/ &/ &/ &/ &/ &/ &/ & / & / & / & / & / &/ &/ &/ &. &. &. &.  &.  &.  &.  &.  &.  &.  &.  &.  &.  &.  &.  &.  & .  & .  & .  & .  & .  &.  &.  &.  &.  &.  &.  &.  &.                                                                          !