SQLite format 3@ ~+;j~+- }D~~+}i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse) tablebooks_allbooks_allCREATE TABLE "books_all" ("book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT, "book_color" TEXT, "is_present" NUMERIC)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT) uZB+regionMexico'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalse5languageUpper Necaxa Totonac)chapter_stringChapterN# descriptionXasāstiʼ testamento (Xatze tachihuīn ixpālacata Jesucristo) }&mO1~~~~~{~_~C~,~}}}}}}u}\}D}&##ff7c80ApoApocalipsis#00ff00JudJudas#00ff003Ju3 Juan#00ff002Ju2 Juan#00ff001Ju1 Juan#00ff002Pe2 Pedro#00ff001Pe1 Pedro#00ff00SanSantiago#ffff00HebHebreos#ffff00FlmnFilemón#ffff00vTitTito#ffff00l2Ti2 Timoteo#ffff00b1Ti1 Timoteo!-#ffff00X2Te2 Tesalonicenses! -#ffff00N1Te1 Tesalonicenses !#ffff00DColColosenses !#ffff00:FilFilipenses #ffff000EfeEfesios #ffff00&GálGálatas##ffff002Co2 Corintios##ffff001Co1 Corintios#ffff00RomRomanos#00ffffHecHechos#ff6600JuaJuan#ff6600LucLucas#ff6600MarMarcos#ff6600MatMateo0~7|vpjd^XRLF@:4.(" ~~~~~~6^5C4#3 2 1|0y/F.#-y,;+ *a)9( 's&X%7$r#4"!a <UP F)xQ7 `3r@   n W K, Bx{bI4~~~~~v~Y~@~)~}}}}}r}R}7}}||||||n|S|6||{{{{{{W{={zzzzzzjzFz)z yyyyyynyTy:y yx&B7 ApApocalipsis (de Juan)#ff7c80A JudJudas#00ff00@ 3Jn3 Juan#00ff00? 2Jn2 Juan#00ff00> 1Jn1 Juan#00ff00= 2P2 Pedro#00ff00< 1P1 Pedro#00ff00; StgSantiago#00ff00: HeHebreos#ffff009 FlmFilemón#ffff008 vTitTito#ffff007 l2Ti2 Timoteo#ffff006 b1Ti1 Timoteo#ffff00"5- X2Ts2 Tesalonicenses#ffff00"4- N1Ts1 Tesalonicenses#ffff003! DColColosenses#ffff002! :FilFilipenses#ffff001 0EfEfesios#ffff000 &GaGálatas#ffff00/# 2Co2 Corintios#ffff00.# 1Co1 Corintios#ffff00- RoRomanos#ffff00*,= HchHechos de los Apóstoles#00ffff+ JnJuan#ff6600* LcLucas#ff6600) MrMarcos#ff6600( MtMateo#ff6600'!MalMalaquías#ffff99&ZacZacarías#ffff99%HagAgeo#ffff99$SofSofonías#ffff99#HabHabacuc#ffff99"NahNahún#ffff99!MiMiqueas#ffff99 JonJonás#ffff99|AbdAbdías#ffff99rAmAmós#ffff99hJlJoel#ffff99^OsOseas#ffff99TDnDaniel#ff9fb4JEzEzequiel#ff9fb4'6LmLamentaciones#ff9fb4,JerJeremías#ff9fb4"IsIsaías#ff9fb4(9CntCantar de los Cantares#66ff99%EcEclesiastés#66ff99!PrProverbios#66ff99SalSalmos#66ff99JobJob#66ff99EstEster#ffcc99NehNehemías#ffcc99EsdEsdras#ffcc99#2Cr2 Crónicas#ffcc99 #1Cr1 Crónicas#ffcc99 x2R2 Reyes#ffcc99 n1R1 Reyes#ffcc99 d2S2 Samuel#ffcc99 Z1S1 Samuel#ffcc99PRtRut#ffcc99FJueJueces#ffcc99*=Z;:9b8876[55'3w32g11 0Y/..<-a,U*))/'{%%$#""! a*c$Us > - m %9c +Palh xatastā'maka tasācua' ixua'nī'ta' a'cxni' a'ka'ī'nī'ta, jā tilīpuhua'na'. Palh mintēcu namakxtekāni', capit. pYChā'tunu' calātachokolh na ixtascujūt tū ixka'lhī a'cxni' pūla a'ka'ī'ni'lh ixtachihuīn Dios. )Palh xatachu'cutza' o palh jā xatachu'cu, xla' jā tū huanicu'tun. Tū ā'chulā' ixlacasqui'nca, ū'tza' tlahuacan ixtalacasqui'nīn Dios. ^5Palh hui'x xatachu'cutza' chī cālīlakapascan israelitas a'cxni' pūla a'ka'ī'ni'nī'ta' ixtachihuīn Dios, chuntza' catahui'la. Palh jā xatachu'cutza' a'cxni' pūla a'ka'ī'nī'ta', nā chuntza' catahui'la. 2 ]Chuntza' chī ixui'la a'cxni' pūla a'ka'ī'nī'ta', chuntza' catahui'la, xmān nalatā'kchokoya' chī Dios lacasqui'n. Ū'tza' icmāsu'yu na ixlīpō'ktu templo.  1¿Chi līca'tzīya', puscāt, palh tzē namakapūtaxtūcan minkōlu'? ¿Ē chī līca'tzīya', chi'xcu', palh tzē namakapūtaxtūcan mimpuscāt? R Chi'xcu' tī jā a'ka'ī' ē palh makxtekcu'tun ixpuscāt, camakxtekli na'a'n. Puscāt tī jā a'ka'ī' ē palh makxtekcu'tun ixkōlu', camakxtekli na'a'n. Dios lacasqui'n tze calatahui'lauj quina'n. r ]Masqui chi'xcu' jā a'ka'ī'ni' Dios, ixpālacata ixpuscāt tī a'ka'ī', māxtumlīcanī't chi'xcu' ē tzē nala ixla' Dios. Nā puscāt tī jā a'ka'ī' māxtumlīcanī't ē tzē nala ixla' Dios ixpālacata ixkōlu' tī a'ka'ī'. Palh jā chuntza' cahuālh, mincamana'ca'n ixtalalh hua'chi tī jā ta'a'ka'ī'. Chuhua'j laktzī'ncan hua'chi tī ta'a'ka'ī'. s _ Chā'tin puscāt tī a'ka'ī', jā catimakxtekli ixkōlu' tī jā a'ka'ī' palh xla' tā'tahui'lacu'tun. pY Chuhua'j xmān quit iccāhuaniyān ā'makapitzīn hui'xina'n ē jātza' Māpa'ksīni'. Palh chā'tin chi'xcu' a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios ē ixpuscāt jā a'ka'ī', jā catimakxtekli ixpuscāt palh xla' tā'tahui'lacu'tun. % Palh makxteknī'ttza' ixkōlu' chā'tin puscāt, catahui'lh ixlīmān o catā'tahui'lapālh ixkōlu'. Chi'xcu' jā catimakxtekli ixpuscāt. 6e Hui'xina'n tī tamakaxtoknī'ta'ntittza', iccāmāpa'ksīyān ē jā xmān quit. Nā Māpa'ksīni' nā xla' cāmāpa'ksīyān jā catitamakxtekli ixkōlu'ca'n puscan. ) Palh chā'tin jā catitāyani'lh ixlīmān, xatze catamakaxtokli ixpālacata jā pō'ktu quilhtamacuj nalacapāstaca tū lacasqui'n ixmacni'. !Iccāhuaniyān hui'xina'n tī jā ā'tamakaxtoka'tit ē tī cānīmaka'ncanī'ttza', tze palh natahui'la'yā'tit chuntza' chī quit. +OIclacasqui'n ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't ixtalalh chuntza' chī quit. Dios cāmaxquī' chā'tunu' chi'xcuhuī'n chī tzē natalatā'kchoko. Chā'tin tzē natlahua catūhuālh ē ā'chā'tin natlahua tū ā'xtum. Chā'tin natamakaxtoka ē ā'chā'tin jā ixlacasqui'nca natamakaxtoka. Z-Ū'tza' huā'mā' iccāhuaniyān tzē tlahuacan. Jā iccāmāpa'ksīmā'n. Palh chi'xcu' ē ixpuscāt ā'chulā' natatlahuacu'tun oración, tzē natachihuīna'n jā natalātā'lhtata jā a'klhūhua' quilhtamacuj, ē jā makās. Palh makās jā natalātā'lhtata, skāhuī'ni' nacālīlaktzī'ncu'tun ixpālacata jā catitatāyani'lh. 2]Puscāt jātza' ixlīmān māpa'ksī ixmacni'; ixkōlu' nā tā'māpa'ksī. Nā chuntza' chi'xcu' jātza' ixlīmān māpa'ksī ixmacni'; nā īxpuscāt tā'māpa'ksī. ;oCamākentaxtūlh chā'tunu' chi'xcuhuī'n tū ixlacasqui'nca ixpālacata ixpuscātca'n. Chuntza' chā'tunu' puscan camākentaxtūlh tū ixlacasqui'nca ixpālacata ixkōlu'ca'n. Q~Masqui tze chuntza', ixpālacata lhūhua' a'nan tī taka'lhī ixtā'lāpāxquī'nca'n, caka'lhīlh chā'tin chi'xcu' xmān chā'tin ixpuscāt ē chā'tin puscāt caka'lhīlh xmān chā'tin ixkōlu'. } Tū quilātzo'knuni'uj, chuhua'j iccākelhtīyān. Tze palh chā'tin chi'xcu' jā maktin tā'talacxtimī chā'tin puscāt. C|Tapalaxla' cālītamāhuanī'ta'n a'cxni' Jesucristo xokolh nac cruz. Ū'tza' tū lītlahua'yā'tit mimacni'ca'n calīlakachi'xcuhuī'tit Dios ixpālacata tapa'ksīni'yā'tit Dios.{5Ca'tzīyā'tit Dios cāmaxquī'nī'ta'n Espíritu Santo ē chī xla' tanūmā'lh na milīstacna'ca'n, chuntza' mimacni'ca'n lanī't ixtemplo Espíritu Santo. Ixlacasqui'nca Dios namāpa'ksīni'n a'ntza'. Hui'xina'n jā tapa'ksīyā'tit mē'cstuca'n; tapa'ksīni'yā'tit Dios. }zsJā catlahua'tit tū jā tze. A'cxni' chā'tin ka'lhī ixtā'lāpāxquī'n, xla' ixa'cstu lactlahua ixmacni'. jyMA'cxni' natamacamāstā'ni'ya' Jesús, minchā'tu'ca'n nalītaxtuyā'tit chu a'ktin līstacna'. x¿Ē jā ca'tzīyā'tit a'cxni' chā'tin chi'xcu' tā'talacxtimī chā'tin puscāt tī xala' nac cā'tejen chu a'ktin macni' natahuan a'cxni' natā'talacxtimī? Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Ixchā'tu'ca'n chu a'ktin macni' natahuan. Lw¿Ē jā ca'tzīyā'tit quimacni'ca'n tā'tapa'ksī Cristo? Quimacni' tū tapa'ksīni' Cristo, ¿chī na'iclītā'talacxtimī chā'tin puscāt xala' nac cā'tejen? Jā maktin ictitlahualh. v3Chuntza' chī Dios mālacastālancuanīlh ixmacni' Māpa'ksīni' Jesucristo nā chuntza' nalīmālacastālancuanī quimacni'ca'n ixlītli'hui'qui. .uU Nā nahuancan: “Quimpānca'n maclacasqui'n līhua' ē huī'lh līhua' ixpālacata quimpānca'n”, nahuancan. Chī kempātu' jā catitatāyani'lh pō'ktu quilhtamacuj. Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' Dios nacāmālakuanī chī kempātu'. Dios tlahualh quimacni'ca'n nalīlakachi'xcuhuī'yāuj xla'. Xla' quincāmaxquī'yān tū maclacasqui'n quimacni'ca'n. Jā lacasqui'n nalītlahuayāuj tū jā tze quimacni'ca'n. t Tzē na'icuan: “Icka'lhī līmāpa'ksīn ē tzē na'ictlahua ixlīpō'ktu catūhuālh tū iclacasqui'n.” Masqui xa'icuanli, jā ixlīpō'ktu tū ictlahuacu'tun nacāmaktāya ā'makapitzīn. Tzē na'icuan: “Tzē na'ictlahua catūxcuhuālh tū iclacasqui'n. Masqui xa'icuanli, jā ictlahuacu'tun catūhuālh tū jāla na'icmakxteka ā'līstān ē ū'tza' naquilīskāhuī'.” s Chuntza' ixtlahua'yā'tit makapitzīn hui'xina'n. Chuhua'j Dios cālacsacnī'ta'n ē cāxapani'nī'ta'n mincuentaca'n ē lacasqui'n natlahua'yā'tit ixtalacasqui'nīn. Chuhua'j Dios cālaktzī'nān lacuantza' hui'xina'n ixpālacata ixlītli'hui'qui quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo ē ixpālacata ixlītli'hui'qui ixEspíritu quinDiosca'n. Ixlacasqui'nca Dios namāpa'ksī quimacni'ca'n ¿Ē jā ca'tzīyā'tit tī tatlahua tū jā tze, xlaca'n jāla catitatanūlh jā Dios māpa'ksīni'nkō'? Jā tita'a'kskāhuī'yā'tit mina'cstuca'n. Tī taka'lhī ixtā'lāpāxquī'nca'n ē tī tatlahua tū jā tze ē tī talaktaquilhpūta ídolos, xlaca'n jāla catitatanūlh jā Dios māpa'ksīni'nkō'. Nā tī talātahui'lāna'lh līlacchi'xcuhuī'n ē tī tala līpuscāt, xlaca'n jāla catitatanūlh jā Dios māpa'ksīni'nkō'. npUHui'xina'n lātlahua'ni'yā'tit tū jā tze ē cā'a'kskāhuī'maktīyā'tit masqui mintā'tinca'n. toaLāmālacapū'yā'tit lītā'timīn ē chuntza' tasu'yu jā mākentaxtūyā'tit ixtalacasqui'nīn Dios ē lhūhua'cus cāsputni'yān. Ixlīpātītit tū jā tze tū cātatlahuani'n. Ixtāya'ni'tit chī cāta'a'kskāhuī'maktīn. MnCa'tzīyā'tit huī'lh. Chuntza' jā tze chī tlahua'yā'tit a'cxni' chā'tin tī a'ka'ī' ē namālacapū' ā'chā'tin xatā'tin ē nalacāxtlahua'yā'tit na ixlacatīnca'n tī jā ta'a'ka'ī'. -mSHuā'mā' iccāhuaniyān na'iccāmāmāxanī'yān. ¿Ē jā huī'lh chā'tin na milacpu'na'i'tātca'n tī tzē nacāputzāna'nīyān hui'xina'n tī lītā'timīn? ql[Chuntza' palh ixlacasqui'nca naputzāna'nī'yā'tit catūhuālh xala' nac cā'quilhtamacuj, ¿tū ixpālacata lacasqui'nā'tit nacātaputzāna'ni'yān chi'xcuhuī'n tī jā cālakachi'xcuhuī'can na ixlacatīnca'n tī ta'a'ka'ī'? 8ki¿Ē jā ca'tzīyā'tit quina'n nacāputzāna'nīyāuj ángeles? Palh nacāputzāna'nīyāuj ángeles, ā'chulā' tzē nacāputzāna'nīyāuj tū xala' nac cā'quilhtamacuj. jHui'xina'n tī tā'tapa'ksīyā'tit Dios nacāputzāna'nī'yā'tit tachi'xcuhuī't a'cxni' nasputa cā'quilhtamacuj. Palh hui'xina'n nacāputzāna'nī'yā'tit ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj, nā tzē naputzāna'nī'yā'tit tū jā ixlacasqui'nca. Ii A'cxni' chā'tin putzāna'nīcu'tun catūhuālh ā'chā'tin tī a'ka'ī', līmāxana' palh ixmālacapū'lh na ixlacatīnca'n tī jā ta'a'ka'ī'. Ixtaputzāna'nīlh tī tā'tapa'ksīni' Dios. ;ho ¿Ē quimaca'tzi na'iccālīputzāna'ni' tī jā ta'a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios? Tī jā ta'a'ka'ī', xlaca'n Dios nacāputzāna'ni'. Ixlacasqui'nca hui'xina'n naputzāna'nī'yā'tit tī ta'a'ka'ī'. Chuntza' catamacxtutit na milacpu'na'i'tātca'n tzamā' chi'xcu' tī tlahua huā'mā' tū jā tze. g f Tū iccātzo'knuni'nī'ta'n ū'tza' huā'mā': Palh chā'tin tī a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios ē nā xla' tlahua tū jā tze, jā catitā'talacxtuctit. Palh chā'tin tī a'ka'ī' ē tlahua tū jā tze o tampi'lhīni'n o lakachi'xcuhuī' ixídolo, jā catitā'talacxtuctit ē jā titā'huā'ya'nā'tit. Jā titā'huā'ya'nā'tit tī a'ka'ī' ē xla' lakapalana'n o ka'chī o ka'lhāna'n. 1e[ Jā xa'icuanicu'tun xalanī'n tzamā' cā'quilhtamacuj tī tatlahua tū jā tze. Ē jā xa'icuanicu'tun tī xalanī'n nac cā'quilhtamacuj ē tatampi'lhīni'n ē ta'a'kskāhuī'ka'lhāna'n. Nūn xa'icuanicu'tun jā caticātā'talacxtuctit xalanī'n nac cā'quilhtamacuj tī talakachi'xcuhuī' ixídolosca'n. Palh jā ixcātā'talacxtuctit jā tī chā'tin xlaca'n, ixlacasqui'nca namakxtekātit huā'mā' cā'quilhtamacuj. ndU Iccātzo'knuni'nī'ta'ntza' a'ktin carta jā caticātā'talacxtuctit tī tatlahua tū jā tze. Yc+A'cxni' tlahuacan ixcā'tani'ca'n israelitas tū huanican pascua, maka'ncan xamakās levadura ē hua'can xasāsti' pāntzīn tū jā ka'lhī levadura. Chuntza' calaktaquilhpūtauj Dios. Ixlacasqui'nca pūla camakxtekui tū jā tze talacapāstacni' ē pō'ktu tū jā tze. Catahui'lauj līlacatejtin. Chuntza' calaktaquilhpūtauj Dios. Wb'Camakxtektit ixlīpō'ktu tū jā tze. Ū'tza' hua'chi xaxcu'ta levadura. Camāxtutit xla' ē chuntza' nalītaxtuyā'tit hua'chi xasāsti' tasquit tū jā ka'lhī levadura. Ixlacasqui'nca lactze nahua'nātit ixpālacata maknīcanī't Cristo quimpālacataca'n chuntza' chī maknīcan purecu' tū nalīlakatāyana'ncan a'cxni' pascua. a Jā tze chī ka'tla' makca'tzīyā'tit. ¿Ē jā ca'tzīyā'tit macsti'na'j levadura laklhtāyakō' ixlīpō'ktu tasquit? Chuntza' ixcuenta chā'tin chi'xcu' nacāmāpasīkō'yān milīpō'ktuca'n ixpālacata ū'tza' nacāmāsu'yuni' ā'makapitzīn. X`)catamacxtutit na milacpu'na'i'tātca'n tzamā' chi'xcu'. Namacamaxquī'yā'tit Skā'huī'ni' ē xla' namakapātīni'n ixmacni' ē namakapūtaxtūcan ixlīstacna' a'cxni' namimpala Māpa'ksīni' Jesucristo. :_mA'cxni' takēstokchipitit ixpālacata quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo ē cātā'hui'lan ixlītli'hui'qui, ē a'cxni' hua'chi xa'icui'lacha', ixpālacata iccālacapāstacmā'n, ^5Quit masqui jā a'ntza' icuī'lh a'cxni' talacxtimīyā'tit, iccālacapāstacmā'n. Chuntza' hua'chi icui'lacha' ē icputzāna'nīnī'ta'ncha'tza'. <]qHui'xina'n jā māxa'na'nā'tit ē nūn līpuhuanā'tit ixpālacata hua'mā tū jā tze. Ixtamacxtutit na milacpu'na'i'tātca'n tzamā' chi'xcu' tī ka'lhī ixtā'lāpāxquī'n. -\ UIxlīcāna' ca'tzīcan a'nan na milacpu'na'i'tātca'n chā'tin jā tzeya chi'xcu'. Xla' tā'tahuī'lh ixtūtzī'. Ē tī jā ta'a'ka'ī' jā chuntza' talamā'nalh. ?[w¿Tūchu lacasqui'nā'tit a'cxni' na'iccālaka'nāchān? ¿Lacasqui'nā'tit na'icmin na'iccācastigarlīyān o lacasqui'nā'tit na'iccāpāxquī'yān ē na'iccālakalhu'manān?Z+Natasu'yu tīchu tatapa'ksīni' Dios. Natasu'yu ixpālacata tū tzē talītlahua ixlītli'hui'qui Dios, ē jā xmān tū tahuan chi'xcuhuī'n. Y)Palh Dios lacasqui'n, palaj na'iccālaka'nāchān ē na'iclakapasa ixlītli'hui'quica'n xlaca'n tī ka'tla' tamakca'tzī o palh xmān tahuan. sX_Makapitzīn hui'xina'n ka'tla' līmakca'tzīyā'tit ixpālacata puhua'nā'tit: “Jā catimilh Pablo.” -WSŪ'tza' huā'mā' iccālīlakmacā'nchān Timoteo. Nā xla' lītaxtulh hua'chi quinkahua'cha ixpālacata quiMāpa'ksīni' ē laktza' icpāxquī' ē xla' mākentaxtū ixtalacasqui'nīn Dios. Timoteo nacāmāpāstaquīyān chī iclīlatlā'huan ē ickexmatni' Cristo ē chuntza' chī iccāmāsu'yuni'mā'lh ā'makapitzīn nā chuntza' xlaca'n natalīlatā'kchoko. Chuntza' chi icmāsu'yu calhāxcuhuālh nac templo. XV)Ū'tza' iccālīsqui'ni'yān caquilāmaksca'txtūj chī nalītahui'layā'tit. WU'Masqui ixcāka'lhī'tit a'kcāuj mil tī nacātamāsu'yuni'yān ixpālacata Cristo, xmān chā'tin hua'chi mintāta'ca'n. Quit mintāta'ca'n ixpālacata Cristo ē xatze tachihuīn tū iccāmāsca'tīyān. AT{Jā iccālīmāmāxanī'cu'tunā'n tū iccātzo'knuni'yān. Iccātzo'knuni'yān huā'mā' na'iccāmāca'tzīnīyān tū natlahua'yā'tit. Iccāpāxquī'yān hua'chi quincamana'. ^S5 A'cxni' jā tze quincātalīchihuīna'nān, quina'n lacatejtin ickelhtīni'nāuj. Hasta chuhua'j cā'lhūhua'lacatīn quina'n hua'chi pa'lhxtum iclanī'tauj ē hua'chi xatanca'chi' ixlīpō'ktu tū lakmaka'ncan. OR Palha' icscujāuj na'iclīhuā'yanāuj, ē ictlakua'nāuj. A'cxni' quincātalakapalayān, quina'n icsqui'ni'yāuj Dios ixpālacataca'n. A'cxni' quincātamakapātīni'nān, quina'n ictāyani'yāuj. Q Hasta chuhua'j quina'n ictzi'ncsāuj ē ickelhpūtīyāuj ē jātza' tze quilu'xu'ca'n. Quincātatucsān ē ictejelatlā'huanāuj. P/ Huancan quina'n laclhkēntin ixpālacata Cristo. Ē hui'xina'n puhua'nā'tit ca'tzīyā'tit tū ixla' Cristo. Huancan quina'n xaxlajuanani'n ē hui'xina'n tī iccātzo'knuni'yān ka'lhī'yā'tit lītli'hui'qui. Hui'xina'n cātalakachi'xcuhuī'yān ē quina'n xatalakmaka'. YO+ Palhāsā' Dios lacasqui'n quina'n apóstoles ictasu'yuyāuj hua'chi chi'xcuhuī'n tī ā'chulā' xatalakmaka' ē hua'chi tī līhui'līcan namaknīcan. Quincātatlahuanī'ta'n hua'chi tū nalīstāna'ncan nac cā'quilhtamacuj ē na ixlacatīnca'n ángeles ē tachi'xcuhuī't. Quincātalaktzī'nān hua'chi tī jā tū quintapalhca'n. {NoMakca'tzīyā'tit hua'chi jā tū caticāsputni'n ē makca'tzīyā'tit hua'chi ka'lhī'yā'tit ixlīpō'ktu tū maclacasqui'nā'tit. Puhua'nā'tit tzē natapa'ksīyā'tit mina'cstuca'n ē quilāmakxteknī'ta'uj. Jātza' lacasqui'nā'tit na'iccāmaktāyayān. Xatze palh ixlīcāna' ixmāpa'ksīni'ntit cahuālh ixpālacata quina'n tzē xa'iccātā'māpa'ksīni'n. MMJā tipuhua'na'tit palh hui'xina'n ā'chulā' xatze. Pō'ktu tū ka'lhī'yā'tit Dios cāmaxquī'nī'ta'n. Jā tla'janī'ta'ntit. Jā ka'tla' tilīmakca'tzīyā'tit tū cāmaxquī'nī'ta'n Dios. bL=Tā'timīn, ixlīpō'ktu hua'mā' iccātzo'knuni'nī'ta'n quimpālacataca'n quit ē Apolos. Ū'tza' hua'chi tū iccālīpūlani'mā'n nalīsca'tā'tit chī tzej nakexpatni'yā'tit ixtachihuīn Dios tū tzo'kcanī't. Chuntza' jā ka'tla' tilīmakca'tzīyā'tit ixpālacata chā'tin mākelhtahua'kē'ni' ē jā catilakmaka'ntit ā'chā'tin. $KAA'cxni' jāna'j min Māpa'ksīni' Jesucristo, jā catipuhua'ntit palh tze o jā tze ā'chā'tin ixpālacata tū tlahualh. A'cxni' namin Māpa'ksīni', xla' namālakxkakēni'nkō' ixlīpō'ktu catūhuālh tū tatzē'knī't jā cā'pucsua'. Namāsu'yukō' ixlīpō'ktu tū tapuhuan tachi'xcuhuī't ē tū tatlahuacu'tun. Tzamā' quilhtamacuj Dios nacāmāka'tlī' chā'tunu' ixpālacata xatze tū tatlahuanī't. jJMMasqui icmakca'tzī palh jā tū iclaclē'n palhāsā' iclaclē'n. Dios nahuan palh iclaclē'n. 1I[Quit jā quimaca'tzi tū puhua'nā'tit. Ē quit jā quimaca'tzi tū tapuhuan ā'makapitzīn tachi'xcuhuī't quimpalacata. Quit jāla na'icuan palh tze o jā tze quit. nHUTī macamaxquī'canī't tascujūt ixlacasqui'nca xla' tzej namākentaxtū tū līmāpa'ksīcanī't. VG 'Quina'n tī apóstoles, caquincātalaktzī'n quina'n ī'scujnu'nī'n Cristo tī quincāmacamaxquī'nī'tan quintascujūtca'n ē ū'tza' na'icmāsu'yuyāuj tū ixla' Dios ē tū Dios quincāmāca'tzīnīn. pFYPō'ktu milaca'n ixpālacata hui'xi'na'n tapa'ksīni'yā'tit Cristo, ē Cristo tapa'ksīni' Dios.tEaIxlīpō'ktu catūhuālh milaca'n ē tzē na'iccālīmaktāyayān. Pablo ē Apolos ē Pedro, quilīpō'ktuca'n tzē naiccālīmaktāyayān hui'xinan. Nā milaca'n cā'quilhtamacuj ixpālacata tzē nacālīmaktāyayān. Masqui hui'lā'na'ntitcus ē masqui canī'tit, Dios nacāmaktāyayān. Tū lamā'lh ē tū nalacus, pō'ktu ū'tza' tzē nacālīmaktāyayān. D!Chuntza' jā ka'tla' catimakca'tzītit ixpālacata tū tlahualh catīhuālh chi'xcu' o tū māsu'yulh. Ixlīpō'ktu catūhuālh milaca'n. #C?Tatzo'kni' huampala:Māpa'ksīni' Dios cālakapasni' ixtalacapāstacni'ca'n
tī lakskalalhna'ē cālaktzī'n hua'chi jā tū ixtapalhca'n. VB%Tzamā' talacapāstacni' tū xala' nac cā'quilhtamacuj Dios cālaktzī'n hua'chi tachuyā. Chuntza' tatzo'kni':Tī tapuhuan lakskalalhna', ū'tunu'n Dios nacāmātlahuanī
tū natalīta'a'kskāhuī' ixa'cstuca'n ixlīlakskalalhca'n a'cxni' tatlahuacu'tun ixtalacapāstacni'ca'nē chuntza' jāla catitamākentaxtūlh. yAkJā cata'a'kskāhuī'tit mina'cstuca'n. Palh chā'tin na milacpu'na'i'tātca'n lacpuhuan skalalh xla' ixpālacata tū a'nan nac cā'quilhtamacuj, calalh hua'chi jā tū ixca'tzī. Chuntza' tzē nasca'ta tū ā'chulā' ixlacasqui'nca. G@Nā palh chā'tin natlahuani' tū jā tze ixtemplo Dios, Dios namālaksputū xla' ixpālacata ixtemplo Dios xatasicua'lanātlahua. Hui'xina'n lītaxtutit ixtemplo Dios a'cxni' a'ka'ī'tit. ?¿Ē jā ca'tzīyā'tit milīpō'ktuca'n hui'xina'n hua'chi ixtemplo Dios? Espíritu Santo huī'lh na milīstacna'ca'n. p>YPalh jā tāyani' ixtascujūt chā'tin, nasputni' ixtatlaj. Masqui namālaksputūni' ixtatlaj, Dios namakapūtaxtū chuntza' hua'chi chi'xcu' tī na'a'kapūtaxtu a'cxni' lhcumā'lh ixchic ē nalhcukō' ixlīpō'ktu tū ixka'lhī. L=Palh ixtascujūt chā'tin natāyani', xla' namaktīni'n ixtatlaj. < Nachin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' natasu'yu tū talīscujli chā'tunu'. A'cxni' namin tzamā' quilhtamacuj natzucu hua'chi macscut ē chuntza' chī oro ē plata tatāyani' macscut, chu chuntza' ixtascujūt xatze mākelhtahua'kē'ni' nā natāyani'. ; Kempālhūhua' namāsu'yucan tū ixla' Dios, chuntza' chī a'ktin chic kempālhūhua' nalīcāxtlahuacan. Makapitzīn natalīcāxtlahua oro o plata o xatze chihuix tū tāyani'. Ā'makapitzīn natalīcāxtlahua qui'hui' o matlū'c o seket tū jā tāyani'. 5:c Xmān a'ktin ixlītzucuni' huā'mā' chic tū ixla' Dios tū yāhuamā'cacus. Ū'tza' huā'mā' tū iccāmāsu'yuni'n ixpālacata Jesucristo ē chī pātīni'lh nac cruz. x9i Dios quilacsacli ē quimāsu'yuni'lh chī na'icmāsu'yu ixtachihuīn jā jā maktin kexmatcanī't. Ā'līstān milh ā'chā'tin. Nā xla' māsu'yulh ixtachihuīn Dios. Ū'tza' hua'chi quit chā'tin tī ictlahualh ixlītzucuni' chic. Ā'chā'tin namin nayāhua tzamā' chic. Ū'tza' ixlīlacasqui'nca chā'tunu' cuenta catlahualh tūchu nalīcāxtlahua tzamā' chic. 8y Chuntza' quina'n ī'scujnu'nī'n ixpālacata ictā'scujāuj Dios ē hui'xina'n hua'chi ixtacuxtu Dios jā cha'ncan ixtachihuīn Dios. Xla' maktaka'lhmā'lh ē natahua'ca'. Nā hui'xina'n hua'chi a'ktin chic tū ixla' Dios ē tū yāhuamā'cacus. q7[Tī cha'n ē tī mu'nu lacxtim ī'scujnu'nī'n. Chā'tunu' namaktīni'n ixtatlaj chuntza' chī scujli. v6eChuntza' tī cha'nli ē tī mu'nulh, xlaca'n chu lacxtim ixpālacata xmān Dios ū'tza' maxquī' ī'stacat. 57Quit ictzuculh iccāmāsu'yuni'yān ixtachihuīn Dios. Ā'līstān milh Apolos. Nā xla' māsu'yupālh ixtachihuīn Dios. Dios ixcāmā'a'ka'ī'nīmā'n. Ū'tza' hua'chi quit iccha'nli ixtachihuīn Dios ē Apolos mu'nulh ē Dios makastacli ē tahua'ca'lh huā'mā' tacha'nān. ?4wA'cxni' iccāmāsu'yuni'n, jā iccāmāsu'yuni'n naquilāstālani'yāuj. Apolos jā cāmāsu'yuni'n nastālani'yā'tit xla'. Quina'n xmān ī'scujnu'nī'n Dios. Quit iccāmāsu'yuni'n ixtachihuīn Dios ē huixina'n a'ka'ī'tit. Chā'tunu' quina'n ictlahuáuj quintascujūtca'n tū Dios quincāmaxquī'n. _37Makapitzīn chī hui'xina'n tahuan: “Quit icstālani' Pablo.” Ā'makapitzīn tahuampala: “Quit icstālani' Apolos.” A'cxni' chuntza' hua'nātit tapāpitzipā'nantit hua'chi xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. 2Lacapāstacna'nā'titcus hua'chi tī jāna'j ta'a'ka'ī'. Palh lāquilhnīpā'na'ntitcus ē lāsītzī'ni'yā'tit ē lāquiclhlaktzī'nā'titcus, tasu'yu tlahua'yā'titcus tū xmān mintapāxuhuānca'n. Latā'kchokoyā'tit hua'chi xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. m1SNā hua'chi ska'ta' jāna'j la laktzaka quinīt ē xmān hua' ixtzi'quī', chuntza' jāla iccāmāsu'yuni'n tū jicslīhua' nakexpatatit. Jāla catisca'ttit. Nūn chuhua'j jā iccāmāsu'yuni'yān tū jicslīhua' nakexpatatit. (0 KChuntza', tā'timīn, jāla iccāhuanin chī xa'iccāhuani xlaca'n tī takexmata Espíritu Santo. Ixlacasqui'nca hui'xina'n na'iccāhuaniyān chī tatzucumā'nalhcus ta'a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios ē tī tatlahuamā'nalhcus tū xmān xlaca'n talacasqui'n. Hui'xina'n hua'chi lacstīn. Q/Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:¿Tīchu lakapasnī't ixtalacapāstacni' Māpa'ksīni' Dios?¿Tīchu tzē namāsu'yuni' tū natlahua? Quina'n iclacapāstacnāuj chī Cristo lacasqui'n.t.aEspíritu Santo cātanūni'nī'ttza' chi'xcu'huī'n tī ixla' Dios ē chuntza' talīkexmata tū ā'chulā' ixlacasqui'nca. Chi'xcu' tī jā ka'lhī xasāsti' ixlatamat jāla ca'tzī chī lītalakpalī tī ka'lhī xasāsti' ixlatamat. -{Chā'tin chi'xcu' tī jā ka'lhī xasāsti' ixlatamat xmān lacapāstaca tū xala' nac cā'quilhtamacuj. Jāla maktīni'n tū māsu'yu Espíritu Santo. Lacpuhuan hua'chi tachuyā. Jāla kexmata ixpālacata xmān Espíritu Santo līkexmatcan. , Jā icmāsu'yuyāuj chuntza' chī tamāsu'yu tachi'xcuhuī't masqui taca'tzī catūhuālh. Quina'n iccāmāsu'yuni'yāuj tū quincāmāsu'yuni'yān Espíritu. Chuntza' iccāmāsu'yuni'yāuj xlaca'n tī taka'lhī Espíritu Santo ē xlaca'n takexmata tū ixla' Dios. C+ Dios quincāmaxquī'nī'ta'n Espíritu tī ixla' Dios ē jā ixlaca'n chi'xcuhuī'n. Chuntza' tzē nakexmatāuj chī Dios quincālakalhu'manān ē quincāmaxquī'yān talacapāstacni'. ;*o ¿Tīchu ca'tzī tū lacpuhuan chā'tin chi'xcu'? Xmān ixlīmān ca'tzī. Chuntza' jā tī chā'tin tzē ca'tzī ixtalacapāstacni' Dios; xmān ixEspíritu Dios cā'tzī. 0)Y Dios ixlīcāna' quincālīmāsu'yuni'n Espíritu Santo ē jā tū mātzē'kni'canī't Espíritu. Xla' ca'tzī hasta ixtalacapāstacni' Dios ē chī līhuī'lh Dios. X() Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Jā tī chā'tin laktzī'nī'tē jā tī chā'tin kexmatnī'tē jā tī chā'tin puhuanī't tū Dios cāxui'līnī't ixpālacataca'n tī tapāxquī'. Z'-Jā tī chā'tin māpa'ksīnī'n xala' nac cā'quilhtamacuj takexmatnī't huā'mā' tū jāna'j ixca'tzīcan. Palh ixtakexmatli cahuālh, jā maktin ixtaxtokohua'ca'lh Māpa'ksīni' tī ā'chulā' xaka'tla'. &yIclīchihuīna'nāuj ixtalacapāstacni' Dios tū jāna'j ixca'tzīcan. Talacapāstacni' ū'tza' huā'mā': A'cxni' jāna'j tū ixa'nan cā'quilhtamacuj, xmān ixtalacapāstacni' Dios ixuanī't naka'lhīyāuj quilatamatca'n tū jā catilaksputli. Z%-Na ixlacpu'na'i'tātca'n tī tzej takexmata ixtachihuīn Dios, tasu'yu chī icca'tzī. Quintalacapāstacni' jā chuntza' chī ixlaca'n xanapuxcu'nu' xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Xlaca'n natalaksputa. <$qChuntza' jā nalī'a'ka'īyā'tit ixtalacapāstacni'ca'n chi'xcuhuī'n. Xmān nalī'a'ka'ī'yā'tit ixlītli'hui'qui Dios. Dios cālīmāsu'yuni' tachi'xcuhuī't Espíritu Santo F#Quintachihuīn ē chī xa'iccāmāsca'tīyān jā chī ixla' xaka'tla' a'kchihuīna' tī ā'chulā' ca'tzī. Palh chuntza' cahuālh xa'iccāmāsca'tīn, jā ixtitasu'yulh chī ī'scujmā'lh Espíritu Santo ē ixlītli'hui'qui Dios. Espíritu Santo quimāsu'yuni'lh tachihuīn ē iclīchihuīna'nli ixlītli'hui'qui. p"YQuit hua'chi jā tli'hui'qui xa'icuanī't a'cxni' xa'iccātā'hui'lān ē xa'icjicua'n ē xa'icxpipi. [!/Quit iclīhui'līlh jā tū quimaca'tzi, xmān Jesucristo tī maknīca nac cruz. $  CChuntza' a'cxni' pūla icchā'lh ē iccāta'chihuīna'n, jā iccāmāsu'yuni'n hua'chi chā'tin xaka'tla' a'kchihuīna'. Jā ka'tla' quintachihuīn ē nūn lhūhua' quintalacapāstacni', a'cxni' xa'iccāmāsu'yuni'yān tū ixlīcāna' ixla' Dios ē tū jā ixtasu'yu hasta chuhua'j.  -Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Tī ka'tla' makca'tzī, ka'tla' calīmakca'tzīlh tū quincātlahuani'nī'ta'n Māpa'ksīni'.~ wHui'xina'n tapa'ksīni'yā'tit Cristo Jesús xmān ixlītli'hui'qui Dios. Ū'tza' quincālīmāsu'yuni'n ixtalacasqui'nīn. Dios quincālaktzī'nān lactze quina'n. Dios quincāmāpānūni'n quincuentaca'n ē ū'tza' quincālīmakapūtaxtuyān. X +Nā chuntza' jā tī chā'tin tzē ka'tla' nalīmakca'tzī na ixlacatīn Dios. P Dios cālacsacli tī cāpuhuanican xlaca'n jā laka'tla'n chi'xcuhuī'n ē tī cālakmaka'ncanī't hua'chi jā tū ixtapalhca'n ē chuntza' tzē natalīmālaksputū tū cāpuhuanican ixlacasqui'nca. k QDios cālacsacli tī xla' cālacasquī'n masqui puhuancan jā taca'tzī. Cālacsacli nacālīmāmāxanī' tī ā'chulā' taca'tzī. Dios cālacsacli tī puhuancan jā lactli'hui'qui nacālīmāmāxanī' tī xalactli'hui'quin. [ 1Cuenta catlahua'tit māni' hui'xina'n, tā'timīn. Na milacpu'na'i'tātca'n hui'xina'n tī Dios cālacsacni' jā lhūhua' tī xalakskalalhna' ixtahuanī't a'cxni' ta'a'ka'ī'lh. Jā lhūhua' ixtahui'lanalh tī māpa'ksīni'nī'n ixtahuanī't a'cxni' ta'a'ka'ī'lh ē jā lhūhua' ixtahui'lanalh tī laka'tla'n chi'xcuhuī'n ixtahuanī't. x kIxtalacapāstacni'ca'n chi'xcuhuī'n jāla catitamālakchā'nīlh ixtalacapāstacni' Dios. Chi'xcuhuī'n tapuhuan Dios hua'chi jā ixka'lhī ixlītli'hui'qui chī Cristo nīlh nac cruz. Dios ā'chulā' māpa'ksīni'n ē jā chi'xcuhuī'n. - UTī Dios cālacsacli ē xlaca'n ta'a'ka'ī', masqui israelitas ē masqui jā israelitas, taca'tzī Cristo ka'lhī ixlītli'hui'qui Dios ē ixtalacapāstacni' Dios. 3 aQuina'n icmāsu'yuyāuj chī Cristo nīlh nac cruz. Ū'tza' cālīmāmakchuyīlh israelitas ixpālacata jā takexmatcu'tun. Xlaca'n tī jā israelitas tapuhuan tachuyā. l SIsraelitas talacasqui'n catatlahualh a'ktin tū lī'a'cnīcan ū'tunu'n tī tamāsu'yu ixtachihuīn Dios. Tī jā israelitas taputza tī ā'chulā' taca'tzī. Palh jā chuntza', jā ta'a'ka'ī'ni'cu'tun ixtachihuīn Dios.  Masqui skalalh tachi'xcuhuī't, jāla chuntza' talīlakapasa Dios. Xla' jā makxteka chuntza' nalīlakapascan. Xla' līhui'līlh cāmakapūtaxtū ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'ni' ixtachihuīn tū icmāsu'yumā'nauj masqui ā'makapitzīn tahuan tachuyā. 8 kChuhua'j ¿chī natalītaxtu tī lakskalalhna' ē mākelhtahua'kē'ni'nī'n? ¿Chī natalīla tī tzē talīchihuīna'n catūhuālh? ¿Ē jā tamāxana'n na ixlacatīn Dios? Dios ā'chulā' ca'tzī. Chuntza' ixtalacapāstacni'ca'n xalanī'n na cā'quilhtamacuj hua'chi tachuyā na ixlacatīn Dios. i MChuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Na'icmālaksputū ixlīpō'ktu tū taca'tzī xalaka'tla' chi'xcuhuī'n.Ū'tza' jā tū ixtapalh.Na'iccāmāpānūni' pō'ktu ixlīskalalhca'n tī ā'chulā' taca'tzī. * OTī ta'a'mā'nalh nac pūpātīn ixpālacata jā ta'a'ka'ī'ni' Dios, xlaca'n tapuhuan jā ixlacasqui'nca namāsu'yucan Cristo nīlh nac cruz. Quina'n tī Cristo quincāmakapūtaxtūnī'ta'ntza' puhuanāuj tū māsu'yucan chī līnīlh Cristo nac cruz, ū'tza' ixlītli'hui'qui Dios.   Cristo jā quimacaminī't na'icmā'kpaxīni'n. Quimacamilh na'iclīmāsu'yu ixtachihuīn Dios. Jā iclīmāsu'yu xalaka'tla' tachihuīn. Palh chuntza' xa'ictlahualh, xa'iclakmaka'lh Cristo tī pātīni'lh nac cruz. Cristo lītasu'yu ixlītli'hui'qui Dios q ]Nā iccāmā'kpaxīlh xalanī'n na ixchic Estéfanas. Jā icca'tzī palh icmā'kpaxīnī't ā'chā'tin. [ 1Chuntza' jā tī chā'tin tzē nahuan quit iccāmā'kpaxīlh naquintastālani'lh. u eIcmaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios jā iccāmā'kpaxīlh nūn chā'tin tī hui'xina'n, xmān Crispo ē Gayo.    ¿Ē tapāpitzinī't Cristo? ¿Ē quit icnīlh nac cruz mimpālacataca'n? ¿Ē quit iccāmā'kpaxīn naquilālīstālani'yāuj?  ; Ū'tza' huanicu'tun hui'xina'n jā lacxtim hua'nā'tit. Makapitzīn tahuan: “Quit icstālani' Pablo.” Ā'makapitzīn tahuampala: “Quit icstālani' Apolos.” Ā'makapitzīn tahuampala: “Quit icstālani' Pedro.” Ā'makapitzīn tahuampala: “Quit icstālani' Cristo.” x  k Tachilh huā'tzā' tī xalanī'n na ixchic Cloé. Xlaca'n quintamāca'tzīnīlh hui'xina'n lāquilhni'yā'tit.   Tā'timīn, iccāsqui'ni'yān ixpālacata ixlītli'hui'qui Jesucristo ē iccāsqui'ni'yān talakalhu'mān milacxtimca'n nahua'nā'tit ē jā titalacpitziyā'tit. Caka'lhī'tit a'ktin mintalacapāstacni'ca'n milīpō'ktuca'n ē a'ktin mintapuhuātca'n. W  ) Dios pō'ktu quilhtamacuj mākentaxtū tū mālacnū ē xla' cālacsacnī'ta'n ē chuntza' chā'tin nalītaxtuyā'tit Jesucristo, ī'Ska'ta' Dios, tī quiMāpa'ksīni'ca'n. Tī ixta'a'ka'ī' tatalacpitzilh , SNā xla' nacāmaktāyayān hasta a'cxni' nasputa cā'quilhtamacuj ē chuntza' jā tū na'a'nan tū nacātalīmālacsu'yuyān a'cxni' nacāputzāna'nī Jesucristo. 6 gNā chuntza' hui'xina'n jā tū cāmakasputān chī Dios quincāsicua'lanātlahuayān līhuan ka'lhī'pā'na'ntit quilhtamacuj tū napūmin quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo.   Ixlīpō'ktu huā'mā' Dios cātlahuani'n ixpālacata cuenta tlahua'tit ē a'ka'ī'tit tū iccāmāsu'yuni'n tū ixla' Cristo. 1 ]Hui'xina'n tapa'ksīni'yā'tit Cristo, ē ū'tza' Dios lhūhua' cālīmāsca'tīyān. Chuntza' tzej kexpatā'tit ē chuntza' nacālīmāsu'yuni'yā'tit ā'makapitzīn. b ?Pō'ktu quilhtamacuj icmaxquī' tapāxcatca'tzīn quinDios mimpālacataca'n. Dios cāmaxquī'nī'ta'n talakalhu'mān ē ū'tza' huā'mā' talakalhu'mān cāmaxquī'n ixpālacata tapa'ksīni'ya'tit Cristo Jesús. 5 eDios quinTāta'ca'n ē quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo cacālakalhu'mani'. Tzej calatapā'tit. Pablo māstā'lh tapāxcatca'tzīn ixpālacata Cristo cāsicua'lanātlahualh H  Huā'mā' carta iccāmacā'ni'yāchān milīpō'ktuca'n tī a'ka'ī'ni'yā'tit ixtachihuīn Dios ē xalanī'n nac Corinto. Iccātzo'knuni'yān hui'xina'n tī cāsicua'lanātlahuanī'ta'n Cristo Jesús. Xla' cālacsacnī'ta'n ē ixla' Dios huanī'ta'ntittza' ē ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī' xala' calhāhuālh nac cā'quilhtamacuj. Xlaca'n talaktaquilhpūta Dios ē ixlakalīyān tasqui'ni' cacāmaktāyalh chī hui'xina'n nā squi'ni'yā'tit. 9 oQuit Pablo, ē quilacsacnī't Jesucristo ixapóstol na'icuan chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Dios. Ictzo'knumā'lh ē nā quintā'tinca'n Sóstenes nā xla' huī'lh huā'tzā'. ~~L}:|i{{YzCyxwwv,tsprvqq+peon[mmllMji@hgfeeCddc&bbaN`__^]\[ZYXWVVJU SPQPPO\=<;;3:99I88665343322100H/a..Q--o-,++M+ *)|((+''V&%$!"! Y= -P2Uel+VT  T .4v~t,a ¿Ē ixlīpō'ktuca'n apóstoles tahuanī't? ¿Ē ixlīpō'ktuca'n a'kchihuīna'nī'n tahuanī't? ¿Ē ixlīpō'ktuca'n mākelhtahua'kē'ni'nī'n tahuanī't? ¿Ē ixlīpō'ktuca'n natatlahua tū lī'a'cnīn? Jā maktin nala chuntza'. +{ Chā'tunu' tī a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios, xla' cāmaxquī'lh ixtascujūtca'n. Xapūla Dios cāhui'līlh makapitzīn ixlī'apóstolca'n tī ā'chulā' ixlacasqui'nca ē ixlīkempātu' cāhui'līlh chī a'kchihuīna'nī'n ē ixlīkempātu'tun cāhui'līlh ixlīmākelhtahua'kē'ni'nī'nca'n. Nā Dios cāhui'līlh ā'makapitzīn tī tzē natatlahua tū lī'a'cnīn ē cāhui'līlh ā'makapitzīn tī tzē natamātzeyī ta'jatatlanī'n. Nā ā'makapitzīn cāhui'līlh natamaktāyana'n ē ā'makapitzīn cāhui'līlh natala xapuxcu' tī ta'a'ka'ī'. Cāhui'līlh huampala ā'makapitzīn tī tzē natachihuīna'n xtum tachichuīn. 0*Y Chuhua'j hui'xina'n hua'chi xalacpītzun ixmacni' Cristo ē ixlacasqui'nca chā'tunu' nalāmaktāya'yā'tit. Chā'tunu' ka'lhī'yā'tit mintalacapāstacni'ca'n. N) A'cxni' tatakāhuī' quintujanca'n o quimacanca'n, ixlīpō'ktu quimacni'ca'n tatā'pātīni'n. Palh nalakachi'xcuhuī'can quintujanca'n o quimacanca'n, tatā'pāxuhua ixlīpō'ktu quimacni'ca'n. /(W Jāla cāmāxtumlīcan xalacpītzun quimacni'ca'n ixpālacata xalacpītzun talāmaktāya. Chuntza' quintujanca'n ē quimacanca'n ē quilakastapunca'n talāmaktāya. B'} Xalacpītzun tū jā līmāxana' tasu'yu, jā cuenta tlahuayāuj. Dios tzej cāxtlahualh ixlīpō'ktu quimacni'ca'n ē chuntza' nalakachi'xcuhuī'yāuj jā huancan jā ixlacasqui'nca. 8&i Huī'lh na quimacni'ca'n jā jā minī'ni' tasu'yu. Tzej mālhekē'yāuj pō'ktu quilhtamacuj. Chuntza' tzej maktaka'lhāuj ē lakachi'xcuhuī'yāuj jā līmāxana' tasu'yu. u%c Masqui jā lacxtim tasu'yu ixlītli'hui'qui a'katunu' xalacpītzun quimacni'ca'n chu lacxtim talacasqui'n. H$  Chuntza' quilakastapunca'n jāla catihuanilh quimacanca'n: “Hui'x jā icmaclacasqui'nān.” Nūn quina'kxākca'n jāla catihuanilh quintujanca'n: “Hui'x jā icmaclacasqui'nān.” W#' Chuntza' lhūhua' ixlacpītzun quimacni'ca'n ē xmān a'ktin macni' lanī't. "  Palh pō'ktu quimacni'ca'n ixlalh cahuālh xmān a'ktin xalacpītzun hua'chi a'ka'xko'lh, jā tzē ixtasu'yulh a'ktin macni'. !!; Chuntunca quimacni'ca'n chuntza' chī Dios cācāxtlahualh. Xla' cācāxtlahualh chuntza' chī xla' lacasqui'nli ē ka'lhī ixlīpō'ktu xalacpītzun.   ¿Chī ixlīkexmatui palh xmān ixka'lhīuj quilakastapunca'n? ¿Chī ixlīkenkahuana'uj palh quimacni'ca'n pō'ktu a'ka'xko'lh ixuanli? ;o Palh a'ka'xko'lh ixuanli: “Quit jā ixlakastapun huā'mā' macni' ē chuntza' quit jā ixla' macni'”, chuntza' jā ixlīcāna'. Masqui chuntza' ixuanli, chu ū'tza' macni'. 0Y Palh tujan ixuanli: “Quit jā ixmacan huā'mā' macni' ē chuntza' quit jā ixla' macni'”, chuntza' jā ixlīcāna'. Masqui chuntza' ixuanli, chu ū'tza' macni'. A{ Kempāhūhua' xalacpītzun quimacni'ca'n. Jā xmān ka'lhīyāuj quimacanca'n. Nā ka'lhīyāuj quintujanca'n ē qui'a'ka'xko'lhca'n ē chuntza' natalīlakō' chu a'ktin macni'. ]3 Quilīpō'ktuca'n tī a'ka'ī'yāuj ixtachihuīn Dios, quina'n lanī'tauj hua'chi chu a'ktin macni' a'cxni' Dios quincāmaxquī'n Espíritu Santo. Quilīpō'ktuca'n masqui israelitas o griegos ē masqui xatastā'maka tasācua' o jā tasācua', quilīpō'ktuca'n tī a'ka'ī'yāuj chu a'ktin lanī'tauj a'cxni' maktīni'uj Espíritu Santo. 9 Chā'tunu' chi'xcuhuī'n xmān a'ktin ixmacni'ca'n. Lhūhua' xalacpītzun ka'lhī quimacni'ca'n hua'chi quimacanca'n ē quilakastapunca'n ē quintujanca'n. Ixlīpō'ktu tzamā' chu a'ktin quimacni'ca'n. Nā chuntza' quina'n lanī'tauj hua'chi xalacpītzun ixmacni' Cristo. kO Ixlīpō'ktu tzamā' catūhuālh ixtascujūt ixEspíritu Dios. Chu chuntza' chī lacasqui'n Espíritu Santo chu chuntza' cāmāsu'yuni' chā'tunu' tū natatlahua. Quilīpō'ktuca'n tī a'ka'ī'yāuj hua'chi chu a'ktin macni'   Chā'tin tzē natlahua tū natalī'a'cnī chi'xcuhuī'n ē ā'chā'tin tzē nahuan tū Dios māca'tzīnīlh. Ā'chā'tin huampala tzē naca'tzī tīchu cāmāchihuīnī ā'makapitzīn, palh Espíritu Santo o palh a'kskāhuī'ni'nī'n. Ā'chā'tin tzē nachihuīna'n xtum tachihuīn tū jā maktin chihuīna'nī't. Ā'chā'tin tzē nakexmata ē nahuan tū huanicu'tun xtum tachihuīn. Q Espíritu Santo māsu'yu chā'tin chī līpāhuan Dios a'cxni' tlahua oración ē ca'tzī Dios namaxquī' tū nasqui'ni'. Ā'chā'tin tzē nacāmātzeyī ta'jatatlanī'n ixpālacata Espíritu Santo. =s Chā'tin tzej ca'tzī chī nalīmāsu'yu tū ixlīcāna' ixpālacata Dios ē chī Dios lacasqui'n nalatā'kchokoyāuj chātunu' quina'n. Ā'chā'tin tzej ca'tzī chī namāsu'yu tū jicslīhua' līkexmatni'can na ixtachihuīn Dios. Tī cāmāsca'tīlh chā'tunu', xmān chā'tin ē ū'tza' Espíritu Santo. oW Tasu'yu Espíritu Santo cāmaxquī' ixlītli'hui'qui chā'tunu' chī natalīmaktāya ā'makapitzīn.  Xtum chī chā'tunu' tatā'scuja Dios ē ixlīmān Dios tī māsu'yu ixlītli'hui'qui a'cxni' chi'xcuhuī'n tatā'scuja. pY Xtumnu' ixtalacapāstacni'ca'n chā'tunu' ē xmān chā'tin quiMāpa'ksīni'ca'n tī scujni'mā'nauj. zm Masqui xtumnu' ixtascujūtca'n chā'tunu' chi'xcu'huīn, xmān chā'tin Espíritu Santo tī cāmaxquī'lh. Y+ Iccāmāsu'yunicu'tunān tī ka'lhī ixEspíritu Dios jāla catilakapalalh ixtacuhuīni' Jesús. Ē palh jā ixmāsu'yuni'lh Espíritu Santo, jā tī chā'tin tzē ixuanli Jesús xla' ū'tza' Māpa'ksīni'. - Ca'tzīyā'tit a'cxni' jāna'j ixa'ka'ī'ni'yā'tit ixtachihuīn Dios, ixcāta'a'kskāhuī'yān ē chuntza' ixcātalīmāxtuyān na ixtej Dios nalaktatzokostayā'tit ídolos. Hua'chi sa'j ixpinī'ta'ntit cālakachi'xcuhuī'yā'tit ídolos tū jāla caticāmaktāyan. Z / Chuhua'j iclacasqui'n naca'tzīyā'tit ixpālacata tū māstā' Espíritu Santo. gG "Palh tzi'ncsa chā'tin, cahuā'yalh pūla na ixchic. Chuntza' jā natlahua'yā'tit tū mina'cstuca'n nalīlactlahua'yā'tit jā takēstokā'tit. Ā'makapitzīn catūhuālh na'iccālacāxtlahua a'cxni' na'ica'nācha'. !Tā'timīn, a'cxni' natakēstokā'tit nahuā'ya'nā'tit, jā palaj titaya'yā'tit milīhua'ca'n. Cacāka'lhī'tit ā'makapitzīn. > u Dios cuenta quincātlahuayān ē quincāstacyāhuayān' ē chuntza' nalīsca'tāuj. Chuntza' jā cati'a'uj nac pūpātīn hua'chi xlaca'n tī jā ta'a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios.  ) Palh quina'n ixpuhuanui: “¿Chā tzej o ja tzej iclatlā'huan na ixlacatīn Dios?”, palh chuntza' ixpuhuanui, jā ixquinticāstacyāhuan.  w Ū'tza' lhūhua' na milacpu'na'i'tātca'n jā lactli'hui'quīn ē ū'tza' talīta'jatatla ē ā'makapitzīn tanīlh. , Q Chuntza' tī nahua' pāntzīn ē napūhua' vaso ē palh jā ca'tzī tū huanicu'tun tū tlahuamā'lh, xla' a'cstutlahuacan. Xla' jā ca'tzī huā'mā' līhuat hua'chi ixlakxoko ixmacni' ē ixka'lhni' Māpa'ksīni'. Hui'xina'n jā cuenta tlahua'yā'tit tū huanicu'tun ixCena Māpa'ksīni'.  ) Ixlacasqui'nca chā'tunu' tī nahua' pāntzīn ē napūhua' vaso pūla nalacapāstaca palh tzej latlā'huan na ixlacatīn Dios. Palh jā tzej latlā'huan na ixlacatīn Dios, pūla casqui'nli namātzankenāni'can ē chuntza' tzē nahua' pāntzīn ē tzē napūhua' vaso. %C Catīxcuhuālh tī nahua' huā'mā' pāntzīn ē catīxcuhuālh tī napūhua' huā'mā' vaso, catlahualh chī ixlacasqui'nca. Ū'tza' huanicu'tun ixlacasqui'nca tzej nalatā'kchoko na ixlacatīn Dios. Palh jā chuntza' natlahuacan, nalakmaka'ncan ixmacni' ē ixka'lhni' Jesús. } Makatunu' nahua'yā'tit chuntza' huā'mā' pāntzīn ē napūhua'yā'tit chuntza' huā'mā' vaso, namāsu'yuyā'tit chī nīlh Māpa'ksīni' quimpālacataca'n. Chuntza' catlahua'tit hasta a'cxni' nataspi'ta Māpa'ksīni'. Chī nahua'can Santa Cena gG Chu chuntza' tlahuapalh vaso a'cxni' tahuā'yankō'lh. Tayalh ē māstā'lh tapāxcatca'tzīn ē cāhuanilh: “Tū tojōmā'lh nac huā'mā' vaso ū'tza' xasāsti' ixtalacāxtlahuan Dios lītaxtu ē tū līlaccāxtlanī't quinka'lhni'. Napūhua'yā'tit chuntza' chī pūhua'yāuj chuhua'j naquilālīlacapāstactēlhayāuj.” Chuntza' cāhuanilh. *M Māstā'lh tapāxcatca'tzīn ixpālacata pāntzīn ē che'kelh ē māpitzīlh ē cāhuanilh ixapóstoles: “Cataya'tit ē cahua'tit. Huā'mā' quimacni' tū icmacamāstā' mimpālacataca'n. Nahua'yā'tit chuntza' chī hua'yāuj chuhua'j ixpālacata naquilālīlacapāstactēlhayāuj.” [/ Quit iccāmāsu'yuni'n tū quimāsca'tīlh Māpa'ksīni' ē ū'tza' huā'mā'. Tzamā' tzī'sa a'cxni' ixmacamāstā'mā'ca namaknīcan, Māpa'ksīni' Jesús tayalh pāntzīn a'cxni' ixtahuā'yamā'nalh. y ¿Ē jā ka'lhī'yā'tit minchicca'n jā tzē nahuā'ya'nā'tit ē nako'tnū'nā'tit? Jā tze chī tlahua'pā'na'ntit ixpālacata chuntza' cālakmaka'nā'tit ā'makapitzīn tī ta'a'ka'ī' ē tatakēstoknī't. Cāmāmāxa'nī'yā'tit tī jā taka'lhī ixlīhua'ca'n. ¿Chī na'iccāhuaniyān palh tze tū tlahua'yā'tit? Jā icticāhuanin, nūn maktin. IxCena Māpa'ksīni' N A'cxni' hui'xina'n hua'yā'tit, chā'tunu' palaj tayayā'tit milīhua'ca'n tū līta'nī'ta'ntit. Chuntza' chā'tin tī jā tū ka'lhī, xla' natzi'ncsa ē ā'chā'tin naka'sa ē hasta naka'chī. Z- A'cxni' takēstokā'tit, tasu'yu palh jā hua'pā'na'ntit ixCena Māpa'ksīni'. uc Palhāsā' ixlacasqui'nca natapāpitziyā'tit ē chuntza' natasu'yu tīchu ixlīcāna' tamakapāxuī Dios. $A Xapūla iccāhuaniyān tū quihuanica. A'cxni' takēstokā'tit, hui'xina'n tapāpitziyā'tit na milacpu'na'i'tātca'n. Macsti'na'j ica'ka'ī' tū tahuan. %~C Chuhua'j iccālacaquilhnīyān ē ixpālacata huā'mā': A'cxni' takēstokā'tit, tlahua'yā'tit tū jā minī'ni' ē tū jā lālīmaktāya'yā'tit. 2}] Palh chā'tin līchihuīna'ncu'tun ixpālacata tacuctlapacan, nahuaniyā'tit: “Quina'n iclīsmanīnī'ta'uj puscan natatacuctlapa a'cxni' ta'orarlīmā'nalh”, nahuaniyā'tit. Chuntza' līsmanīcan calhāxcuhuālh jā makapāxuīcan Dios. Tlahuaca tū jā minī'ni' a'cxni' hua'can Santa Cena V|% Puscāt ka'tla' nalīmakca'tzī ixya'j xapūlhmā'n. Ū'tza' lītacuctlapa. ?{y ¿Ē jā līmāxana' palh pūlhmā'n ixya'j chi'xcu'? z Hui'xina'n mina'cstuca'n calīhui'lī'tit. ¿Ē puhua'nā'tit minī'ni' palh puscāt na'orarlī ē jā tacuctlapanī't? By} Xapūla puscāt Dios māxtulh na ixtāpālucut chi'xcu' ē chuhua'j puscāt mālacatuncuhuī' chā'tin ska'ta ka'hua'cha. Dios, xla' mālacatzuculh ixlīpō'ktu catūhuālh tū a'nan. ax; Na ixlacatīn Dios, chi'xcu' ē puscāt chu lacxtim, ē talāmaclacasqui'n chā'tunu'. jwM Ū'tza' ixlīlacasqui'nca puscāt natacuctlapa. Chuntza' lakachi'xcuhuī' ixkōlu' ē ángeles. jvM Chuntza' Dios jā tlahualh chi'xcu' ixpālacata puscāt. Tlahualh puscāt ixpālacata chi'xcu'. ru] Dios jā tlahualh pūla puscāt. Pūla tlahualh chi'xcu' ē lītlahualh puscāt ixtāpālucut chi'xcu'. t Tū tlahua chi'xcu', ū'tza' tzē nalimāka'tlī'can Dios ē tū tlahua puscāt, ū'tza' nalīlakachi'xcuhuī'can ixkōlu'. s} Palh chā'tin puscāt jā tacuctlapacu'tun, ca'a'ksitca; ē ixpālacata līmāxana' ta'a'ksita puscāt, catacuctlapalh. cr? A'cxni' puscāt orarlīmā'lh o līchihuīna'mā'lh catūhuālh tū Dios māsu'yuni'lh, ixlacasqui'nca natacuctlapa. Palh jā natacuctlapa puscāt, tamāxani' ixlīmān ē chu chuntza' lacxtim hua'chi ta'a'ksitnī't. .qU A'cxni' chi'xcu' orarlīmā'lh o līchihuīna'mā'lh catūhuālh tū Dios māsu'yuni'lh ē palh jā tā'kxtu ixtā'knu', xla' jā lakachi'xcuhuī' ixMāpa'ksīni'. p# Iclacasqui'n naca'tzīyā'tit Cristo cāmāpa'ksī chā'tunu' chi'xcu'huī'n; ē chi'xcu' māpa'ksī ixpuscāt; ē Dios māpa'ksī Cristo. o Chuhua'j tā'timīn, tze chī hui'xina'n quilālacapāstacāuj ē mākentaxtūyā'tit tū iccāmāsu'yuni'nī'ta'n. pn [ Caquilāmaksca'tui chuntza' chī quit icmaksca'tli Cristo. Ixpālacata puscan a'ntza' jā takēstokcan "m= !Quit iccālīmakapāxuīcu'tun ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't catūxcuhuālh ictlahuamā'lh. Jā icputzamā'lh xmān tū tze quimpālacata; nā icputzamā'lh tū tze ixpālacata ā'makapitzīn ē chuntza' tzē natalī'a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios ē nacāmakapūtaxtūcan.}ls Jā titlahua'yā'tit jā tū tū nacāmāmakchuyīn israelitas nūn griegos nūn xlaca'n tī tatā'tapa'ksī Dios. |kq Chuntza' catūxcuhuālh tū natlahua'yā'tit, ū'tza' natlahua'yā'tit ixpālacata ā'makapitzīn natamakapāxuī Dios. A'cxni' huā'ya'mpā'na'ntit ē a'cxni' ko'tnu'nā'tit, natlahua'yā'tit ixpālacata ā'makapitzīn natamakapāxuī Dios. Kj Palh pūla na'icmaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios a'cxni' na'icua' catūxcuhuālh, ¿chī quilīchihuīnancan tū iclīmaxquī'nī't tapāxcatca'tzīn Dios?” Chuntza' tzē nakelhasqui'nīni'n. tia Ū'tza iclīhuanin jā cahua't ixpālacata tī māca'tzīnīyān. Chā'tin tzē nakelhasqui'nīni'n: “¿Tū iclītlahuani' cuenta tū lacpuhuan ā'chā'tin ixpālacata tū tze ē tū jā tze a'cxni' quit ictlahuacu'tun catūhuālh? h! Palh chā'tin nahuaniyān: “Huā'mā' quinīt lakahui'līcanī't ídolo”, jā catihua't ixpālacata tī māca'tzīnī'yān. Palhāsā' xla' lacpuhuan jāla hua'can. Hui'x ca'tzīya' jā tū catilīlanī'n palh nahua'ya'; tī māca'tzīnīyān, xla' jā ca'tzī. ag; Palh chā'tin minamigo jā a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios ē tā'huā'yancu'tunān ē palh pincu'tuna' na ixchic, cahua't catūxcuhuālh tū namaxquī'ca'na'. Jā cakelhasqui'ni' palh lakahui'līcanī't ídolo. Of Dios tlahualh cā'quilhtamacuj ē ixlīpō'ktu tū a'nan huā'tzā'. e3 A'cxni' tamāhua'ya' quinīt nac lītamāuj, jā catikelhasqui'ni' palh lakahui'līcanī't ídolo. Tzē nahua'ya' ē jā tū tilacpu'hua'na'. d7 Jā catipuhua'ntit pō'ktu: “¿Tūchu ā'chulā' tze quimpālacata?” Nā napuhua'nā'tit: “¿Tūchu ā'chulā' tze ixpālacata ā'chā'tin?” "c= Masqui tzē tlahuacan catūxcuhuālh, hui'lapālh catūhuālh tū jā minī'ni' tlahuacan ē jā cāmaktāya tī ta'a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios. b7 ¿Ē hui'xinan palhāsā' makasītzī'cu'tunā'tit Māpa'ksīni'? Ā'chulā' xla' māpa'ksīni'n ē jā quina'n. Nacālacapāstacāuj ā'makapitzīn _a7 Palh tzej a'ka'ī'yā'tit, jāla catipūko'tnu'ntit ixvasoca'n Māpa'ksīni' nac Santa Cena ē nā ixvasoca'n ídolos. Ē jāla catihuā'yantit na ixmesa Māpa'ksīni' nac Santa Cena ē nā na ixmesaca'n ídolos. `' Jā chuntza' iccāhuanin. Iccāhuanicu'tunān tū talakahui'lī ídolo tī jā israelitas, xlaca'n talakahui'līmā'nalh tū jā tzeya ū'nī' tū cāmāpa'ksī skāhuī'ni'. Jā talakahui'līmā'nalh Dios. Quit jā iclacasqui'n natā'talacxtimī'yā'tit skāhuī'ni'. _ ¿Tūchu icmāsu'yumā'lh? ¿Ē iccāhuanimān ídolo ka'lhī ixlītli'hui'qui o ixofrenda ídolo tzē nacāmaktāyayān? J^  Capāstactit chī tatlahua tī cāmāpacuhuīcan israelitas. A'cxni' tahua' quinīt tū hui'līcanī't nac pūmacamāstā'n, tā'talacxtimī Dios ixpālacata pūmacamāstā'n ixla' Dios. A]{ Xmān mactin pāntzīn tū māpitzican, chuntza' quilīpō'ktuca'n tī tapa'ksīni'yāuj Cristo quina'n chu a'ktin macni' lauj ixpālacata quilīpō'ktuca'n hua'uj tzamā' pāntzīn. p\Y A'cxni' hua'can Santa Cena, māstā'yāuj tapāxcatca'tzīn ixpālacata tū tojōmā'lh nac vaso. Quilīpō'ktuca'n hua'yāuj tū tojōmā'lh. Ū'tza' huanicu'tun quina'n tā'talacxtimīyāuj Cristo tī maka'lh ixka'lhni'. Pāntzīn tū che'keyāuj ē hua'yāuj nā ū'tza' huanicu'tun tā'talacxtimīuj Cristo ixpālacata quilīpō'ktuca'n hua'uj ixmacni'. s[_ Hui'xina'n tzē lacapāstacna'nā'tit. Capuhua'ntit mina'cstuca'n palh tze o jā tze tū iccāhuaniyān. Z+ Iccātzo'knuni'mā'n huā'mā' ixpālacata iccāpāxquī'yān hui'xina'n. Camakxtektit tū ixla' ídolos ē jā tilaktaquilhpūtayā'tit. NY Catūxcuhuālh tū na'a'kspulayān ū'tza' nalīlaktzī'nān ē ū'tza' chu lacxtim tū tzē na'a'kspula ā'chā'tin. Tzē nalīpāhua'na' Dios ixpālacata xla' jā catimakxtekli nalīlaktzī'nca'na' hasta a'cxni' jātza' tāyani'ya'. Xla' namāhuixcānīyān ē chuntza' nalītāyani'ya' ē chuntza' nalī'a'kapūtaxtuya'. }Xs Ū'tza' tī lacpuhuan tze xla' ē jā natlahua tū jā tze, cuenta catlahualh. Xamaktin tzē natlahua tū jā tze. xWi Ixlīpō'ktu tū cā'a'kspulalh xlaca'n ū'tza' talīmāsu'yu quimpālacataca'n. Tzo'kui'līca chī naquincātalīmāca'tzīnīyān chī natlahuayāuj quina'n tī hui'lāna'uj a'cxni' jātza' lakmaj nasputa tzamā' cā'quilhtamacuj. V Makapitzīn xlaca'n talīquilhnilh Moisés ē milh ángel tī cāmālaksputūkō'lh. Hui'xina'n, jā catitlahua'tit chī xlaca'n. "U= Makapitzīn xlaca'n tajicsmāhuī'lh Dios ē ū'tza' cālīlakxcamaknīlh lhūhua' lūhua'. Jā cajicsmāhuī'tit Māpa'ksini' chī tatlahualh xlaca'n. T7 Makapitzīn xlaca'n tatlahualh tū jā tze ē a'ktin quilhtamacuj tanīlh pu'xamatu'tun mil. Jā catitlahua'tit tū jā tze chī xlaca'n tatlahualh. #S? Makapitzīn xlaca'n tatatzokostani'lh ídolo. Chuntza' tatzo'knī't ixpālacataca'n tī tatatzokostani'lh ídolo:Tachi'xcuhuī't tatahui'lalh ē tahuā'yalh ē tako'tnūlh.A'cxni' tahuā'yankō'lh, tatzuculh talakastāna'n. Jā catitatzokostani'tit ídolos chī xlaca'n. R- Tzamā' tū cā'a'kspulalh quilakmakānī'n, pō'ktu quincātamāsu'yuni'yān jā catilacasquinui tū jā tze chī xlaca'n talacasqui'nli. Qy Masqui Dios tzej ixcāmaktaka'lha, xlaca'n jā tamakapāxuīlh ē ū'tza' ixtalīnītēlha nac cā'tzaya'nca ti'ya't. ~Pu Huā'mā' chihuix hua'chi Cristo tī cāmaxquī'lh ixlīpō'ktu tū ixtamaclacasqui'n calhāxcuhuālh na ixtejca'n. #O? Ixlīpō'ktuca'n tahua'lh maná. Ū'tza' līhuat tū Dios macamilh ixlakalīyān. Ixlīpō'ktuca'n lacxtim tahua'lh xcān tū Dios māxtulh nac chihuix. N# Xlaca'n tastālani'lh poklhnu' ē cātujan tatētaxtulh nac mar. Chuntza' hua'chi ta'a'kpaxli a'ntza' ē ī'scujnu'nī'n Moisés tahuanli. jM O Jā iclacasqui'n napātza'nkā'yā'tit tū cā'a'kspulalh quilakmakānī'n tī tatā'a'lh Moisés. Ixlīpō'ktuca'n tastālani'lh poklhnu' tū Dios cāpūlani'lh. Ē tatētaxtulh nac mar tū māpācuhuīcan Xatzu'tzo'ko Mar. )LK Quit iclīhui'līlh ictlahua ixtalacasqui'nīn Dios ē quit icmakapātīnīn quimacni'. Chuntza' tzē na'iclīmāpa'ksī quimacni'. Chuntza' ictlahua ixpālacata jā tze palh quina'cstu quit jala icmākentaxtū ixtalacasqui'nīn Dios chuntza' chī iccāmāsu'yunilh ā'makapītzīn.IK  Ū'tza' iclīhui'līlh ictlahua ixtalacasqui'nīn Dios ē iclīhui'līlh na'ictlaja. Quit ixlīcāna' iclīhui'līlh ictlaja. Quit ja hua'chi tī tucsnu'ncu'tun ē xmān nac ū'ni' tētaxtu. )JK Tī tanūcu'tun nac talālīskāhuī' ixlacasqui'nca nalaktahuaka' ē tzej natamaktaka'lha. Tī natlaja, namaxquī'can a'ktin corona tū palaj nascāca. Tū naquincātamaxquī'yān quina'n tī nalīhui'līyāuj natlahuayāuj ixtalacasqui'nīn Dios, xla' natāyani' pō'ktu quilhtamacuj. SI Ca'tzīyā'tittza' tī tatanū nac talālīskāhuī' cuenta tatlahua chī natatu'jnun ixpālacata xmān chā'tin natlaja ixpremio. Chuntza' natlahua'yā'tit. Cakexpatni'tit Dios natla'ja'yā'tit. H5 Pō'ktu huā'mā' ictlahuamā'lh na'icmāsu'yu ixtachihuīn Dios. Chuntza' ā'makapitzīn naquintatā'pāxuhua ixpālacata Dios quincālakalhu'man. 0GY Na ixlacpu'na'i'tātca'n xlaca'n tī jāna'j taca'tzī tū tze o tū jā tze, iclatā'kchokolh hua'chi xlaca'n ixpālacata tzē na'iccāmāsu'yuni'. Palhāsā' na'iccāmā'a'ka'ī'nī. Hua'chi catīhuālh chi'xcu' iclatā'kchokolh ē chuntza' natakexmata tū icmāsu'yumā'lh ē nata'a'ka'ī'. cF? Na ixlacpu'na'i'tātca'n tī jā talakapasa ixlīmāpa'ksīn Moisés quit iclatā'kchokolh hua'chi ū'tunu'n. Masqui jā ixlacasqui'nca na'icmākentaxtū ixlīmāpa'ksīn Moisés, ixlacasqui'nca na'icmākentaxtū ixlīmāpa'ksīn Cristo. Chuntza' palhāsā' na'iccāmā'a'ka'ī'nī ixtachihuīn Dios tī jā talakapasa ixlīmāpa'ksīn Moisés. 9Ek Na ixlacpu'na'i'tātca'n israelitas quit iclatā'kchokolh hua'chi israelita ē chuntza' natalī'a'ka'ī'. Na ixlacpu'na'i'tātca'n tī tamākentaxtūcu'tun ixlīmāpa'ksīn Moisés quit iclatā'kchokolh hua'chi xa'icmākentaxtūcu'tunli līmāpa'ksīn, masqui quit icca'tzī jā ixlacasqui'nca na'icmākentaxtū līmāpa'ksīn. Chuntza' palhāsā' na'iccāmā'a'ka'ī'nī xlaca'n tī tamākentaxtūcu'tun ixlīmāpa'ksīn Moisés. 9Dk Jā tu īcmaklaclē'n chā'tin chi'xcu' ē chuntza' jā tī chā'tin chi'xcu' tzē naquimāpa'ksī. Chuntza' libre quit. Masqui libre quit, iclītaxtu hua'chi ixtasācua'ca'n ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Chuntza' naquintakexmata a'cxni' na'iccāmāsu'yuni' ixtachihuīn Dios ē nata'a'ka'ī'. 0CY ¿Tūchu quintatlaj? Ū'tza' huā'mā: Libre quit ē jā iccāmāta'jīyān a'cxni' iccāmāsu'yuni'yān ixtachihuīn Dios masqui tzē xa'iccāsqui'ni'n catūhuālh. TB! Palh xa'icmāsu'yulh ixtachihuīn Dios ixpālacata chuntza' quintapuhuān, quintapāxuhuān ixlanī't hua'chi quintatlaj. Quit ixlacasqui'nca na'icmāsu'yu ixtachihuīn Dios. Ū'tza' quimacamaxquī'ca. 1A[ Masqui icmāsu'yu ixtachihuīn Dios, jāla ka'tla' iclīmakca'tzī ixpālacata chuntza' quimacamaxquī'ca. Koxa' ictila palh jā na'icmāsu'yu ixtachihuīn Dios. H@  Quit jā iccāsqui'ni'nī'ta'n naquilāmaxquī'yāuj tū icmaclacasqui'n. Quit jā iccātzo'knuni'mā'n natzucuyā'tit naquilāmaxquī'yāuj tū icmaclacasqui'n. Xatze xa'icnīlh ē jā naquimaktīcan tū ka'tla' iclīmakca'tzī. Ū'tza' ka'tla' iclīmakca'tzī: Jā maktin iccāsqui'ni'nī'tā'n tū icmaclacasqui'n. &?E Chuntza' chī ixpālacata mākelhtahua'kē'ni'. Tī tasca'tmā'nalh ixtachihuīn Dios natamāhuī' tī cāmāsu'yuni'mā'lh. Chuntza' huanli Māpa'ksīni'. >{ ¿Ē jā ca'tzīyā'tit tī tamaktāyana'n xaka'tla' na ixtemploca'n israelitas, xlaca'n natahua' tū līmincanī't nac templo? Tī natamaktāyana'n nac pūmacamāstā'n, xlaca'n nā natahua' macsti'na'j tū hui'līnicanī't nac pūmacamāstā'n. t=a Palh cāmāpitzini'yā'tit ā'makapitzīn mimākelhtahua'kē'ni'ca'n, ā'chulā' ixquilāmāpitzini'uj quina'n. Quina'n ā'chulā' icka'lhīyāuj talacasqui'nī'n. Quina'n jā maktin iccāsqui'ni'n i'xquilāmāpitzini'uj. Xatze quina'n ictāyani'uj ixlīpō'ktu ixpālacata jā na'a'nan tū nacāmāmakchuyī tī nata'a'ka'ī' xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. j<M Palh quina'n iccāmāsu'yuni'yān ixtachihuīn Dios tū tāyani' pō'ktu quilhtamacuj, ¿ē ka'tla' catūhuālh palh naquilāmaxquī'yāuj macsti'na'j tū hui'xina'n ka'lhī'yā'tit ē tū jā tāyani' pō'ktu quilhtamacuj? ; Nā huanli quimpālacataca'n. Tī cuxtu ē tī cha'n chu lacxtim taka'lhīmā'nalh hasta a'cxni' nalanāna'n ē natahua' xatza'ktza'. |:q Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios jā huanican līmāpa'ksīn:Jā caquilhui'li' ixbosal minanimalh tū lacchi'ntamā'lh trigo tū lītlahuacan harina.Namakxteka' nahua'. Jā xmān ixpālacata animalh līhuanli Dios chuntza'. w9g Tū iccāhuaniyān jā xmān ixtalacapāstacni'ca'n chi'xcuhuī'n. Nā chuntza' na ixlīmāpa'ksīn Moisés. )8K Tī tanū ixlīsoldado, ¿ē jā xokocan? Tī cha'n pūlactin tacha'nān, xla' tzē nahua' ixtahua'ca't. Ē tī cāmaktaka'lha purecu', xla' nahua' xaquinīt. #7? ¿Ē xmān quit ē Bernabé jāla iccāmakxtekāuj naquincātamāhuī'yān? ¿Ē ixlacasqui'nca xmān quina'n icscujāuj na'icxokoyāuj quilīhua'tca'n? 26] ¿Ē jā icka'lhī talacasqui'nī'n lacxtim na'ictlahua chī ā'makapitzīn apóstoles a'cxni' icmāsu'yu ixtachihuīn Dios? Chā'tunu' nalē'n ixpuscāt a'cxni' na'a'n calhāxcuhuālh namāsu'yu ixtachihuīn Dios. Chuntza' tatlahua ā'makapitzīn apóstoles ē ixtā'timīn Jesús ē nā Pedro. N5 ¿Ē jā ixlacasqui'nca palh naquintamāhuī' tī iccāmāsu'yuni'? N4 A'cxni' quina'ksa'ncan, ictamaktāya ē chuntza' iccākelhtī: Z3- Masqui na ixlacatīnca'n ā'makapitzīn quit jā apóstol, hui'xina'n jāla catihua'ntit chī xlaca'n. Hui'xina'n a'ka'ī'tit a'cxni' iccāmāsu'yuni'n ixtachihuīn Dios ē chuntza' lītasu'yu quit apóstol. A2 } Ca'tzīyā'tit quit apóstol ē quit libre. ¿Ē jā iclaktzī'nī't quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo? Quit iccāmāsu'yuni'n chī Dios quimacamaxquī'nī't ē ū'tza' lī'a'ka'ī'tit. w1g Palh nalītamakahuasa chā'tin quintā'tin ixpālacata quinīt tū icua', jā maktin ictihua'lh quinīt."0= Chuntza' hui'x tlahuani'pā't tū jā tze Cristo a'cxni' māmakchuyīya' mintā'tin ixpālacata tū puhuan xla' ē chuntza' mātlahuī'ya' tū jā tze. */M Chuntza' mintā'tin tī jā tzej a'ka'ī', natlahua tū jā tze. Chuntza' natamakahuasa ixpālacata tū hui'x tla'hua'ya'. Cristo nīlh ixpālacata mintā'tin. I.  Hui'x ca'tzīya' ē palh nahuā'ya'na' a'ntza' jā laktaquilhpūtacan ídolos, palhāsā' nalaktzī'nān chā'tin ti a'ka'ī' ē jāna'j ca'tzī tū tze ē tū jā tze. Hui'x tzej ca'tzīya', ē a'cxni' xla' nalaktzī'nā'n nalīhui'lī nahua' tū lakahui'līcanī't ídolos masqui makca'tzī tlahuamā'lh tū jā tze. *-M Ixlacasqui'nca cuenta natlahua'yā'tit tū tlahua'pā'na'ntit ixpālacataca'n tī jāna'j tzej ta'a'ka'ī' ē jā namātlahuī'yā'tit tū jā tze ā'chā'tin. *,MQuinīt jā quincālactlahuayān na ixlacatīn Dios. Chu lacxtim chī quincālaktzīnān masqui nahua'yāuj quinīt tū ixla' ídolo ē masqui jā nahua'yāuj. %+CJā taca'tzī huā'mā' ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'. Makapitzīn tapuhuan tatlahua tū jā tze a'cxni' tahua' quinīt tū lakahui'līcanī't ídolos. Ū'tza' tapuhuan ixpālacata xapūla ixtalaktaquilhpūta ídolos a'cxni' jāna'j ixta'a'ka'ī'. Hasta chuhua'j chuntza' tapuhuan huā'mā' quinīt ixla' ídolo. Tahuan jā tze palh hua'can ixpālacata xlaca'n jāna'j taca'tzī tū tze ē tū jā tze. `*9quina'n ca'tzīyāuj xmān chā'tin quinDiosca'n ē ū'tza' tī xaTāta'. Xla' cāmālacatzuculh ixlīpō'ktu catūhuālh. Quina'n hui'lāna'uj namāka'tlī'yāuj ē nalakachi'xcuhuī'yāuj. Quina'n ca'tzīyāuj xmān chā'tin Māpa'ksīni' Jesucristo ē xla' cācāxui'līkō'lh ixlīpō'ktu catūhuālh ē quina'n hui'lāna'uj ixpālacata. )-Huī'lh tī cāmāpācuhuīcan dioses nac a'kapūn o nac cā'ti'ya'tna'. Masqui huancan lhūhua' huī'lh dioses ē lhūhua' māpa'ksīni'nī'n, -(SIccāhuaniyān ixpālacata līhua' tū cālakahui'līcanī't ídolos. Quina'n ca'tzīyāuj ídolo jā lakahuan ē xmān huī'lh chā'tin Dios tī xalakahuan. M'Palh chā'tin pāxquī' Dios, Dios ca'tzī palh xla' tapa'ksīni'. l&QPalh chā'tin lacpuhuan cā'tzī catūhuālh, xla' jāna'j ca'tzī chī ixlacasqui'nca naca'tzī. % {Chuhua'j iccāhuaniyān ixpālacata līhua' tū cālakahui'līcanī't ídolos. Hui'xina'n hua'nā'tit: “Quilīpō'ktuca'n lacaca'tzīyāuj ē ka'lhīyāuj talacapāstacni'”, hua'nā'tit. Quit iccāhuaniyān: “Calacapāstactit. Ka'tla' makca'tzīcan palh xmān ka'lhīcan lhūhua' talacapāstacni'.” Tū cāmaktāyayān milīpō'ktuca'n, ū'tza' palh lāpāxquī'can. $}(Quit icpuhuan ā'chulā' napāxuhua palh jātza' natamakaxtoka. Icpuhuan chuntza' quimāsu'yuni'lh Espíritu Santo.B#}'Puscāt jāla catimakxtekli ixkōlu' palh huī'lhcus. Palh nīnī'ttza' ixkōlu', tzē natamakaxtokpala ā'maktin, xmān ixlacasqui'nca ū'tza' tī a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios. |"q&Chuntza' tī māmakaxtoka ixtzu'ma'jāt, tze tlahua, ē ā'chulā' tze tlahua tī jā māmakaxtoka ixtzu'ma'jāt. H! %Palh chā'tin chi'xcu' līhui'līnī't jā catimāmakaxtokli ixtzu'ma'jāt ē lacpuhuan jā ixlacasqui'nca natamakaxtoka ixtzu'ma'jāt, ū'tza' tze. Māpa'ksī xatāta' jā camāmakaxtokli. v e$Palh chā'tin chi'xcu' lacpuhuan jā tze ixpālacata jā ā'tamakaxtoka ixtzu'ma'jāt ē xla' ka'tla'tza' ē ixlacasqui'ncatza' natamakaxtoka, catlahualh tū lacasqui'n. Jā tlahuamā'lh tū jā tze. Camāmakaxtokli ixtzu'ma'jāt. %#Ū'tza' iccāhuaniyān ixpālacata iccāmaktāyacu'tunān. Jā iccāhui'līni'cu'tunān chuntza' chī a'cxni' cā'a'ksu'yucan cahuāyuj. Iclacasqui'n pō'ktu quilhtamacuj natlahua'yā'tit tū tze ixpālacata xmān mākentaxtūcu'tunā'tit ixtalacasqui'nīn Dios. 5"Tzu'ma'jāt tī jā ā'tamakaxtoka o puscāt tī jātza' ka'lhī ixkōlu', ū'tza' tzē cuenta natlahua chī nalītlahua ixtalacasqui'nīn Māpa'ksīni'. Pō'ktu tū natlahua ē tū nalacapāstaca nalīlakachi'xcuhuī' Dios. Puscāt tī tamakaxtoknī'ttza' jā xmān lacapāstaca Dios. Nā lacapāstaca tū xala' nac cā'quilhtamacuj ixpālacata ixfamilia. Nā cuenta tlahua chī namakapāxuī ixkōlu'. c?!Chi'xcu' tī tamakaxtoknī'ttza' jā xmān lacapāstaca Dios; nā lacapāstaca tū xala' nac cā'quilhtamacuj ixpālacata ixfamilia. Cuenta tlahua chī namakapāxuhua ixpuscāt. Chuntza' kempātu' ixtalacapāstacni'. $A Jā iclacasqui'n hui'xina'n tū nalī'ā'ktuyuna'ntit. Chi'xcu' tī jā ā'tamakaxtoka, xla' cuenta natlahua chī tzē namakapāxuhua Māpa'ksīni'. kOMakapitzīn tī taka'lhī ixlīstā'ca'n, pō'ktu quilhtamacuj talacapāstacmā'nalh ixlīstā'ca'n. Hui'xina'n tī a'ka'ī'yā'tit, jā chuntza' calītaxtutit chī xlaca'n. Tū xala' nac cā'quilhtamacuj jā catitāyani'lh. fEJātza' makās nasputa huā'mā' cā'quilhtamacuj. Jātza' makās nacalhua'nā'tit ē jātza' makās napāxuhua'yā'tit ē jātza' makās natamāhua'na'nā'tit. Ū'tza' calīputzatit tū natāyani' pō'ktu quilhtamacuj. +OTā'timīn, jātza' makās natahui'layāuj nac cā'quilhtamacuj. Ū'tza' iccālīhuaniyān tī ka'lhī ixpuscāt catā'scujli Dios hua'chi jā ixka'lhīlh. Palh natamakaxtokcu'tuna', ū'tza' tze. Palh chā'tin tzu'ma'jāt natamakaxtokcu'tun, ū'tza' tze. Masqui tze, ā'chulā' jisclīhua' ixpālacataca'n xlaca'n tī tatamakaxtoknī'ttza' a'cxni' namin huā'mā' quilhtamacuj. Quit jā iclacasqui'n napātīni'nā'tit. jMPalh ka'lhī'ya' mimpuscāt, jā catimakxtekti ē palh jā ka'lhī'ya' mimpuscāt, jā caputza. 7Icpuhuan tze palh chā'tunu' ixtahuī'lh chuntza' chī quit icuī'lh. Chuntza' tze ixpālacata mimā'lh a'ktin quilhtamacuj tū napūpātīni'nāuj. MMasqui Māpa'ksīni' jā quimaxquī'lh līmāpa'ksīn ixpālacata tī jāna'j ā'tamakaxtoka, tzē na'a'ka'ī'ni'yā'tit tū iccāhuaniyān ixpālacata Dios quilakalhu'manli ē quilacsacli. Tā'timīn, chuntza' chī ixuanī'ta'ntit a'cxni' a'ka'ī'tit, chuntza' natahui'layā'tit masqui tamakaxtoknī'ta'ntittza' o jāna'j ā'tamakaxtokatit, ē masqui xatastā'maka tasācua' o jā tasācua'. Xmān chuhua'j ixlacasqui'nca Dios nacāmākextimīyān. OTā'timīn, Dios xla' tapalaxla' cālītamāhuanī'ta'n ixpālacata Jesucristo xokolh nac cruz. Ū'tza' jā catilītamakxtektit nacātamāpa'ksīyān chi'xcuhuī'n. Xmān Dios nacāmāpa'ksīyān. ]3Tī tasācua' ixuanī't a'cxni' a'ka'ī'lh, ū'tza' Dios laktzī'n hua'chi jā tasācua' ixuanī't. Tī jā xatastā'maka tasācua' ixuanī't a'cxni' a'ka'ī'lh, ū'tza' nahuan xatastā'maka ixtasācua' Cristo. G~}{zyxxiwRveuuQtdsqpoon>l2jjWii)hh"g@fedccLba`_{^]\1[DYXWW6VfUU;TSRQPPOOoNNhMM LsKKKJIHHGbFFjEzEDCC,BtA@@>>>H=R<;8:987655N432211l0/.o-8,+**Z)^('c&%l$##f"!- dXdj `i$X!  e j MX%K# Quit iccātzo'knuni'yān hui'xina'n, quilacstīn, ixpālacata Dios cāmātza'nkēna'ni'nī'ta'n mincuentaca'n ixpālacata Jesucristo. 5Jc Tī jā talaktzī'ncu'tun ixtā'tinca'n, xlaca'n talatlā'huan nac cā'pucsua'. Jā taca'tzī jā talatlā'huan, ixpālacata a'ntza' jā cā'pucsua' jāla talacahuāna'n. wIg Tī tapāxquī' ixtā'tinca'n, xlaca'n talatlā'huan nac taxkaket. Chuntza' jā tamāmakahuasī ā'chā'tin. H  Tī tahuan tatlā'huan nac taxkaket ē palh jā talaktzī'ncu'tun ixtā'tinca'n, xlaca'n talatlā'huancus jā cā'pucsua'. GyChuhua'j xasāsti' līmāpa'ksīn tū iccātzo'knuni'mā'n. Cristo mākentaxtūnī'ttza' huā'mā' līmāpa'ksīn ē nā hui'xina'n mākentaxtūpā'na'ntit. Chuntza' hua'chi laksputmā'lhtza' cā'pucsua' ē hua'chi māxkakēni'mā'lhtza' Cristo. >FuTā'timīn, iccātzo'knuni'mā'n hui'xina'n ixpālacata a'ktin līmāpa'ksīn tū jā xasāsti'. Ū'tza' tū cātamāsu'yuni'nī'ta'n a'cxni' chū'cus a'ka'ī'tit hui'xina'n. E3Palh tī huan: “Quit ictā'lamā'lh Dios”, ixlacasqui'nca xla' nalatā'kchoko chuntza' chī Jesucristo ixlatlā'huan. Xasāsti' līmāpa'ksīn D%Tī tamākentaxtū ixlīmāpa'ksīn Dios, xlaca'n tzej tapāxquī' Dios. Chuntza' tzē līca'tzīyāuj palh quina'n chu chā'tin chī Dios. C)Palh chā'tin nahuan xla' lakapasa Dios, ē palh xla' jā tlahua ixlīmāpa'ksīn Dios, xla' a'ksa'nīni'n ē jā a'ka'ī' ixtachihuīn Dios. jBMPalh mākentaxtūyāuj ixlīmāpa'ksīn Dios, chuntza' ca'tzīyāuj palh lakapasāuj Dios. 7AgJesucristo nīlh nac cruz. Chuntza' xla' līxokolh quincuentaca'n. Jā xmān quincuentaca'n. Xla' nīlh naxoko ixcuentaca'n ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. @ }Quit iccātzo'knuni'yān hui'xina'n, quilacstīn. Iccāhuaniyān jā catlahua'tit tū jā tze. Palh catīhuālh tlahua tū jā tze, ka'lhīyāuj tī tā'chihuīna'n Dios quimpālacataca'n. Xla' ū'tza' Jesucristo. Xla' jā tlahuanī't tū jā tze. 6? g Palh ixuáuj jā tū tlahuanī'tauj tū jā tze, chuntza' Dios a'ksa'nīni' līmāxtuyāuj. Chuntza' ixlītasu'yulh jā a'ka'ī'yāuj ixlīcāna' tū ixtachihuīn Dios.w> i Palh huaniyāuj Dios palh tlahuanī'tauj tū jā tze, xla' naquincāmātza'nkēna'ni'yān ē naquincāxapani'kō'yān ixlīpō'ktu quincuentaca'n. Huā'mā' ca'tzīyāuj ixpālacata Dios tze ē pō'ktu quilhtamacuj mākentaxtū tū huan. = Palh huanāuj palh jā tlahuanī'tauj tū jā tze, chuntza' ta'a'kskāhuī'yāuj quina'cstuca'n. Jā ixlīcāna' tū huanāuj. < Palh tlahuayāuj tū tze, tlā'huanāuj nac cā'taxkaket, chuntza' chī Dios huī'lh nac cā'taxkaket. Chuntza' ixlīcāna' palh chu chā'tin quina'n ē Dios. Ixka'lhni' Jesucristo, ī'Ska'ta' Dios, quincāxapani'kō'yān ixlīpō'ktu quincuentaca'n. 3; aPalh huanāuj chu chā'tin quina'n ē Dios, ē palh tlahuatlā'huanāuj tū jā tze, chuntza' tasu'yu palh a'ksa'nīni'nāuj. Tasu'yu palh jā tā'tlā'huamā'nauj Dios. j: OTū quincāmāsu'yuni'n Jesucristo, ū'tza' tū iccāmāsu'yuni'yān hui'xina'n. Ū'tza' huā'mā': Dios ū'tza' taxkaket. Jā cā'pucsua' a'ntza' jā huī'lh xla', ixpālacata xla' tze ē jā maktin tlahua tū jā tze. z9 oHuā'mā' iccātzo'knuni'yān hui'xina'n ixpālacata chuntza' naka'lhīyāuj tapāxuhuān. Dios ū'tza' taxkaket }8 uIccāhuaniyān tū iclaktzī'nī'tauj ē tū ickexmatnī'tauj. Chuntza' hui'xina'n tzē naca'tzīyā'tit chu chā'tin nalītaxtuyāuj tū a'ka'ī'yāuj. Nā tzē naca'tzīyā'tit quinTāta'ca'n Dios ē Jesucristo ī'Ska'ta' quincātā'hui'lan. v7 gTī māstā' quilatamatca'n, xla' tasu'yulh huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj. Quina'n iclaktzī'uj. Ē iclīchihuīna'nāuj chī iclaktzī'nī'tauj. Iccālītā'chihuīna'nān hui'xina'n ixpālacata tī māstā' quilatamatca'n. Xla' pō'ktu quilhtamacuj ixtā'huī'lh Dios quinTāta'ca'n. Xla' natahui'la pō'ktu quilhtamacuj. Xla' milh ē nā quina'n iclaktzī'uj. r6 aQuit iccātzo'kni'mā'n huā'mā' carta ixpālacata Jesucristo. Ū'tza' tī quincāmaxquī'yān xasāsti' quilatamatca'n. Xla' ixuī'lhtza' a'cxni' jāna'j ixtzucu cā'quilhtamacuj. Quina'n ickexmatnī'tauj tū ixuan xla' a'cxni' ixlatlā'huan nac cā'quilhtamacuj. Iclīlaktzī'nī'tauj quilakastapunca'n. Iclaktzī'nī'tauj ē iclīxa'manī'tauj quimacanca'n. D5Iccāpāxquī'kō'yān ixpālacata Jesucristo. Amén.@4{Cacāsicua'lanātlahuan Māpa'ksīni' Jesucristo. 3Palh chā'tin jā pāxquī' Māpa'ksīni' Jesucristo, camakapātīnīnca nac pūpātīn. Camilh quiMāpa'ksīni'ca'n. a2;Chuhua'j quit na'ictzo'ka huā'mā'. Quit, Pablo, iccāmacā'ni'yāchān saludos. s1_Ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī' cātamacā'ni'yāchān saludos. Nā hui'xina'n nalāsaludarlī'yā'tit. 0'Tī ta'a'ka'ī' ē xalanī'n calhāxcuhuālh jā huanican Asia, xlaca'n cātamacā'ni'yāchān saludos. Aquila ē Priscila tī ixpuscāt nā cātamacā'ni'yāchān saludos ixpālacata Māpa'ksīni'. Nā chu lacxtim ixlīpō'ktuca'n tī tatakēstoka na ixchicca'n. /%Xlaca'n quintamakapāxuīlh ē nā nacātamakapāxuīyān hui'xina'n. Nacālakachi'xcuhuī'yā'tit chi'xcuhuī'n tī chuntza' chī xlaca'n. 2.]Iclīpāxuhua ixpālacata tachilh huā'tzā' Estéfanas ē Fortunato ē Acaico. Xlaca'n milakxokoca'n ixpālacata quintalakmilh ē hua'chi chuntza' iccālaktzī'kō'n. -+Iccāsqui'ni'yān cacākexpatni'tit xlaca'n ē cacākexpatni'tit chā'tunu' tī tzej tatā'scuja ē tamaktāya ā'makapitzīn tī ta'a'ka'ī'. g,GCa'tzīyā'tit Estéfanas ē ixlīpō'ktu ixfamilia xlaca'n xapūla tī ta'a'ka'ī'lh a'cxni' icmāsu'yulh ixtachihuīn Dios jā huanican Acaya. Xlaca'n talīhui'līlh nacāmaktāya ā'makapitzīn tī ta'a'ka'ī'lh. l+QCatūxcuhuālh tū natlahua'yā'tit, catlahua'tit ixpālacata cāpāxquī'yā'tit ā'makapitzīn. &*E Catamaktaka'lhtit. Jā tilakpalī'yā'tit tū a'ka'ī'nī'ta'ntit. Calatā'kchokotit chuntza' chī cāminī'ni' chi'xcuhuī'n ē catahui'xcā'nī'tit. Y)+ Ē quintā'tinca'n Apolos, icsqui'nli cacātā'a'lh ā'makapitzīn tī nacālaka'nāchān. Jā ixtalacasqui'nīn ixuanī't na'a'nācha' chuhua'j. Na'a'n a'cxni' naka'lhī quilhtamacuj. Ā'xmān saludos !(; Jā tī chā'tin calakmaka'lh. Tzej namaktāya'yā'tit naquilakmin. Quit icka'lhīmā'lh ē nā iccātā'ka'lhīmā'lh ā'makapitzīn tī ta'a'ka'ī'. Z'- A'cxni' nachā'nācha' Timoteo, calakachi'xcuhuī'tit ē tzej camaktīni'ntit ixpālacata jā namāxana'n. Tzej camakamaktīni'nchipitit ixpālacata xla' tā'scujmā'lh Māpa'ksīni' chuntza' chī quit. &# Calhāxcuhuālh nac huā'mā' cā'lacchicni' tzē na'icmāsu'yu ixtachihuīn Dios masqui lhūhua' tahui'lāna'lh tī quintaquiclhlaktzi'n. ^%5Na'ictachoko huā'tzā' nac Efeso hasta cā'tani' tū māpācuhuīcan Pentecostés. $ Jā iclacasqui'n xmān na'ictētaxtu a'cxni' na'iccālaka'nāchān. Iccātā'tachokocu'tunāchān lakma'j palh Dios lacasqui'n. l#QPalhāsā' lakmaj na'ictachokoyācha' na mincā'lacchicni'ca'n o palhāsā' a'ntza' icuī'lācha' nahuan a'cxni' nalonknun. Chuntza' hui'xina'n tzē naquilāmaktāyayāuj a'cxni' na'ictaxtupala calhāxcuhuālh na'ica'ncu'tun. s"_Na'ictētaxtutēlha nac cā'lacchicni' jā huanican Macedonia ē ā'līstān na'iccālaka'nāchān. W!'Palh minī'ni' na'ica'n, naquintatā'a'n xlaca'n. Pablo a'ncu'tun ā'lacatin . UHui'xina'n cacālacsa'ctit chi'xcuhuī'n tī lactze ē xlaca'n natalē'n minofrendaca'n. Quit na'iccāmaxquī' a'ktin ca'psnap ē na'iccāmacā'ni' nac Jerusalén. ECā'domingo namāquī'tēlha'yā'tit macsti'na'j mintumīnca'n tū tlajanī'ta'ntit tzamā' semana. Chuntza' a'cxni' na'ica'nācha', xmān namākēstokā'tit tū māquī'nī'ta'ntittza'. n WChuhua'j iccāhuaniyān ixpālacata tumīn tū namākēstokā'tit ē tū nacālīmaktāyayā'tit tī ta'a'ka'ī' xalanī'n nac Judea. Chuntza' chī iccāhuani tī tatakēstoka jā huanican Galacia, nā chuntza' natlahua'yā'tit. C:Tā'timīn, iccāpāxquī'yān. Ū'tza' iccālīhuaniyān jā catamakxtektit tū nacāmāmakchuyīyān ē nacālīmāpānūni'yān tū a'ka'ī'nī'ta'ntit. Pō'ktu quilhtamacuj tzej nascu'jā'tit ixpālacata Māpa'ksīni'. Ca'tzīyā'tit tū natlahua'yā'tit ixpālacata Māpa'ksīni' jā catilaksputli. 9Icmaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios chī līskahuī'yāuj līnīn ixpālacata ixlītli'hui'qui quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. yk8Tzamā' tū jā tze ū'tza' nalīnīyāuj. Tachi'xcuhuī't jā takexmatni' ixlīmāpa'ksīn Dios. Chuntza' lītasu'yu hua'chi tū jā tze cāmāpa'ksīmā'lh. Lītasu'yu ixpālacata tachi'xcuhuī't jā takexmatni'lh ixlīmāpa'ksīn Dios. zm7¿Jā huī'lh ixlītli'hui'qui līnīn? Sputlitza'. ¿Tīchu naca'tzani' ixpālacata līnīn? Jā tī chā'tin. +O6A'cxni' quimacni'ca'n tū natamasa natalakpalī ē xasāsti' natahuan ē jā catitamasli ē a'cxni' quimacni'ca'n tū natanī natalakpalī ē jā catitanīlh, a'cxni' namākentaxtūcan tū tatzo'knī't chuntza':Taskāhuī'nī't līnīn.Ē chuntza' quincātalīmālakahuanīyān. D5Quimacni'ca'n tū tzē natamasa ka'lhī natalakpalī ē xasāsti' natahuan ē jā maktin catitamasli. Quimacni'ca'n tū natanī ixlacasqui'nca xasāsti' natahuan ē jā catitalaksputli. dA4A'cxni' ixlīsputni' cā'quilhtamacuj ē nasā'nan trompeta, xamaktin naquincā'a'kspulayān hua'chi a'cxni' natalakatzī'yāuj ē nalacahuāna'mpalayāuj. Nasā'nan trompeta ē tī tanīnī'ttza' natalacastālancuana'n ē nataka'lhī ixmacni'ca'n xasāsti' tū jā maktin catitamasli. Quilīpō'ktuca'n naquincātalakpalīni'yān quimacni'ca'n. 3Cakexpa'ttit. Na'iccāhuaniyān tū ixtatzē'knī't. Quilīpō'ktuca'n jā catinīuj. Quilīpō'ktuca'n nalakpalīcan quimacni'ca'n. xi2Chuhua'j iccāhuaniyān quimacni'ca'n tū ka'lhī ka'lhni' ē quinīt jāla catitanūlh jā Dios māpa'ksīni'nkō'. Quimacni'ca'n tū natamasa jāla catitatanūlh jā tahui'lana'lh tī taka'lhī ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. /1Chuntza' chī nac huā'mā' cā'quilhtamacuj lītasu'yuyāuj Adán, nā chuntza' nac a'kapūn nalītasu'yuyāuj Cristo tī mincha' nac a'kapūn. q[0Chuntza' chī ixuanī't ixmacni' Adán chu lacxtim chī quimacni'ca'n quina'n tī xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Nā chuntza' ixlīpō'ktuca'n tī tatā'tapa'ksī Cristo nataka'lhī xasāsti' ixmacni'ca'n hua'chi ixmacni' Cristo. %/Xapūla chi'xcu' ū'tza' Adán ē Dios lītlahualh xapokxni' ti'ya't. Ā'chā'tin chi'xcu' ū'tza' Jesucristo ē xla' mincha' nac a'kapūn. ,Q.Pūla ka'lhīyāuj quimacni'ca'n tū xala' huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj ē tū natanī. Ā'līstān naka'lhīyāuj xasāsti' quimacni'ca'n xala' nac a'kapūn. 3_-Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Pūla tlahuaca chā'tin chi'xcu'.Nā maxquī'ca ixlatamat.Hui'līni'ca ixtacuhuīni' Adán. Dios su'nulh na ixquini' ē chuntza' lakahuanli ē tahuī'lh. Ā'līstān lacatuncuhuī'lh Jesucristo tī quincāmaxquī'n xasāsti' quilatamatca'n. \1,Quimacni'ca'n tū ka'lhīyāuj huā'tza' nac cā'quilhtamacuj xmān macni' ē nacāmā'cnūcan a'cxni' nanīyāuj. A'cxni' nalacastālancuana'nāuj, Dios naquincāmaxquī'yān xasāsti' quimacni'ca'n tū espiritual. Ka'lhīyāuj quimacni'ca'n xala' huātza' nac cā'quilhtamacuj; nā naka'lhīyāuj quimacni'ca'n xala' nac a'kapūn. Z-+Quimacni'ca'n tū nacāmā'cnūcan jā tze; xasāsti' quimacni'ca'n tzēhuanī't natala ē nataxkaka. Xaxlajuani' quimacni'ca'n tū nacāmā'cnūcan; a'cxni' natalacastālancuana'n lactli'hui'quīn natahuan. ; o*Chuntza' a'kspula a'cxni' lacastālancuana'ncan. Nacāmā'cnūcan quimacni'ca'n ē natamasa. A'cxni' nalacastālancuana'nāuj, xtum natala quimacni'ca'n ē jātza' catitamasli. A {)Xtum chī ixlītzēhuanī't chi'chini' ē xtum chī ixlītzēhuanī't mālhcuyu' ē sta'cu. Nā xtum chī ixlītzēhuanī't a'katunu' sta'cu. A'katunu' macni' xtum ixlītzēhuanī't. F (A'nan ixmacni' tī huī'lh nac a'kapūn ē ixmacni' tī huī'lh nac ti'ya't. Xtum chī ixlītzēhuanī't macni' xala' nac a'kapūn ē xtum chī ixlītzēhuanī't macni' xala' nac ti'ya't. E 'Nā a'nan kempālhūhua' macni'. A'nan ixmacni'ca'n tachi'xcuhuī't ē a'nan ixmacni'ca'n animalh ē a'nan ixmacni'ca'n squī'ti' ē ixmacni'ca'n spūnī'n. Chā'tunu' xtum ixmacni'ca'n. E &Dios cāmaxquī' chī nalīstaca ē chī ixtalacasqui'nīn. Xtum tasu'yu xāhuat ē xtum tasu'yu xapa'lhma' stapun. Kempālhūhua' līcha'nat ē xtum tatasu'yu pūlacatunu' chī tastaca. =s%Tū cha'nā'tit jā tasu'yu hua'chi tū nataxtu. Nacha'nā'tit xalīcha'nat cuxi' o stapun o catūxcuhuālh tū māscāquīcanī't. Tū napu'n, xla' sca'yā'hua' ē tzēhuanī't.  $Calacapāstacna'ntit. A'cxni' nacha'nā'tit līcha'nat, namā'cnūyā'tit nac ti'ya't ē namasa xako'xka' ē chuntza' napu'n. )K#Ā'makapitzīn natakelhasqui'nīni'n: “¿Chī tzē natalīlacastālancuana'n tī tanīlh? ¿Chī natala ixmacni'ca'n a'cxni' natalacastālancuana'n?” 9k"Tzej calacapāstactit ē cuenta catlahua'tit ē jātza' catlahua'tit tū jā tze. Huī'lh ā'makapitzīn na milacpu'na'i'tātca'n tī jāna'j ta'a'ka'ī' ixtachihuīn Dios ē jā taca'tzī chī līhuī'lh Dios. Ū'tza' iccāhuaniyān na'iccālīmāmāxanī'yān. Chī natalīlacastālancuana'n nīnī'n @y!Jā catā'kskahuī'tit. Chuntza' chī huancan: “Tī līlacatejtin latlā'huan ē nacātā'talacxtuca xlaca'n tī jā tze, xla' nala ixtā'chuntza'ca'n xlaca'n tī jā tze.” U# Līlhūhua' huā'tzā' nac cā'lacchicni' Efeso hua'chi hua'na'nī'n chī ixquintamaknīcu'tun. Palh jā cahuālh lacastālancuana'ncan ¿tū ixpālacata na'iclītāyani' chuntza' chī iclīpātīni'mā'lh huā'tza' nac cā'quilhtamacuj? Xatze na'ictlahua chī huancan: “Nahuā'yanāuj ē nakō'tnu'nāuj. Lakalī nanīyāuj.” \1Lakalīyān quintamaknīcu'tun. Huā'mā' ixlīcāna' ē nā ixlīcāna' chī ka'tla' iclīmakca'tzī mimpālacataca'n. Ka'tla' iclīmakcatzī ixpālacata tā'tapa'ksī'yā'tit Jesucristo quiMāpa'ksīni'ca'n. taLakalīyān lījicua' icuī'lh. Palh jā lacastālancuana'ncan, ¿tū ixpālacata chuntza' icuī'lh? V%Palh jā cahuālh lacastālancuana'ncan, ¿tū tapuhuamā'nalh xlaca'n tī ta'a'kpaxa natamaktāya tī tanīlh? ¿Chī talī'a'kpaxa ixpālacata tī tanīlh palh jā tapuhuan natalacastālancuana'n? <qPūla nacāskāhuī'kō' ixlīpō'ktuca'n ti quiclh talaktzi'n Cristo. A'cxni' xla' nacāmāpa'ksīkō', a'cxni' Cristo tī ī'Ska'ta' Dios ixa'cstu natamacamāstā'ni' Dios. Chuntza' namākentaxtukō' chī ixtalacasqui'nīn Dios. Chuntza' tī ixlīmān namāpa'ksīni'nkō' calhāxcuhuālh, ū'tza' Dios. r~]Ixlīpō'ktu catūhuālh tū a'nan Dios cāmaxquī'lh Cristo nacāmāpa'ksīkō'. A'ntza' jā huan ixtachihuīn Dios nacāmāpa'ksīkō', ū'tza' jā huanicu'tun Cristo namāpa'ksī Dios. Dios ū'tza' tī māstā'lh lītli'hui'qui. 7}iTī ā'xmān naskāhuī'can, ū'tza' līnīn. r|]Ixlacasqui'nca Cristo namāpa'ksīni'n hasta nacāskāhuī'kō' ixlīpō'ktu ti quiclh talaktzi'n xla'. #{?Cristo nacāmālaksputukō' ixlītli'hui'quica'n ixlīpō'ktuca'n ā'makapitzīn ē a'cxni' nacāskāhuī'kō'tza' ixlīpō'ktuca'n tī quiclh talaktzi'n xla', palaj tunca xla' namacamaxquī'kō' Dios ixlītli'hui'qui. A'cxni' nala huā'mā', a'cxni' ixlīsputni' cāquilhtamacuj. Tz!Chā'tunu' ka'lhī ixquilhtamacuj a'cxni' napūlacastālancuana'n. Tī xapūla lacastālancuana'nli, ū'tza' Cristo. A'cxni' namimpala Cristo, natalacastālancuana'n xlaca'n tī tatā'tapa'ksī Cristo. "y=Adán quixu'napapca'n ixuanī't, ē chuntza' quilīpō'ktuca'n nanīyāuj. Ixlīpō'ktuca'n tī tatā'tapa'ksī Cristo, xlaca'n natalacastālancuana'n. Tx!Adán tlahualh tū jā tze ē ū'tza' talītzuculh tanī tachi'xcuhuī't. Cristo nīlh nac cruz ē chuntza' natalīlacastālancuana'n tachi'xcuhuī't ē nataka'lhī ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. 4waIxlīcāna' chī mālacastālancuanīca Cristo ē laktaxtulh nac cā'līnīn. Chuntza' cāpūlani'lh tī ta'a'ka'ī'lh ē tanīlhtza' ē natalacastālancuana'mpala. Bv}Palh jā ixka'lhīuj quilatamatca'n tū jā catilaksputli ixpālacata līpāhuanāuj Cristo, ā'chulā' koxa tīlayāuj quina'n ē jā ixlīpō'ktuca'n ā'makapitzīn tachi'xcuhuī't. u Palh jā cahuālh lacastālancuana'ncan, chuntza' tī tanīlhtza' masqui ixtatā'tapa'ksīlh Cristo, ixta'a'lh nac pūpātīn. tPalh Cristo jā cahuālh lacastālancuana'nli, jā tū līmacuan ixa'ka'ī'tit. Jāna'j ixticātamātza'nkēna'nīn mincuentaca'n. gsGPalh jā tī chā'tin cahuālh nalacastālancuana'n, nūn Cristo jā ixlacastālancuana'nli. lrQNā chuntza' quina'n xa'icuanui tū jā ixlīcāna' ixpālacata Dios chī icmāsu'yuyāuj Dios mālacastālancuanīlh Cristo. Chuntza' xa'icmāsu'yūj tū jā ixlīcāna' palh jā tī chā'tin cahuālh ixlacastālancuana'nli. q}Ē palh Cristo jā ixtilacastālancuana'nli, jā ixlīcāna' tū icmāsu'yumā'nauj ē jā tū līmacuan ixa'ka'ī'tit. opW Palh jā tī chā'tin cahuālh ixlacastālancuana'nli, chuntza' jā ixtilacastālancuana'nli Cristo. !o; Palh icmāsu'yuyāuj chī Cristo lacastālancuana'nli, ¿chī tzē nalīhua'nā'tit makapitzīn hui'xina'n jā tī chā'tin nalacastālancuana'n? An{ Masqui ā'makapitzīn apóstoles o masqui quit, quilīpō'ktuca'n icmāsu'yuyāuj xatze tachihuīn ixla' Jesucristo ē hui'xina'n a'ka'ī'nī'ta'ntit. Natalacastālancuana'n nīnī'n ~mu Dios quilakalhu'manli ē ū'tza apóstol iclīhuanli. Jātza' xmān quilakalhu'manli ixpālacata quit ā'chulā' i'cscujli ē jā ā'makapitzīn apóstoles. Jā quilīmān icscujli. Dios quilakalhu'manli ē ū'tza' quimaktāyalh chī icscujli. sl_ Quit hua'chi apóstol tī ā'chula' xastancu. Ā'makapitzīn apóstoles ā'chulā' laka'tla' ē jā quit. A'cxni' jāna'j xa'ica'ka'ī' xa'iccāmakapātīnīn tī ixta'a'ka'ī'. Ū'tza' jā quilīminī'ni'n palh apóstol quihuanica. k}Ā'xmān quit iclaktzī'lh Cristo. Quit hua'chi chā'tin ska'ta' tī xatamāyujūn ē jā a'cchā'lh ixmālhcuyu'. kjOĀ'līstān huampala Jacobo nā laktzī'lh ē huampala ixlīpō'ktuca'n apóstoles talaktzī'lh. 6ieĀ'līstān huampala hua'chi lakaquitzīs ciento ā'makapitzīn ixtachi'xcuhuī't xamaktin talaktzī'lh. Lhūhua' xlaca'n tahui'lāna'lhcus ē ā'makapitzīn tasputlitza'. h%A'cxni' lacastālancuana'nlitza', apóstol tī pūla laktzī'lh Cristo, ū'tza' Pedro. Ā'līstān ixlīpo'ktuca'n apóstoles talaktzī'lh. gMācnūcanī't Cristo ē ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj mālacastālancuanīca. Chuntza' tatzo'knī't na ixtachihuīn Dios. OfIccāmāsu'yuni'nī'ta'n tū ixlacasqui'nca ē tū quimāsca'tīcanī't. Ū'tza' huā'mā'; Cristo nīlh ixpālacata quincuentaca'n chuntza' chī tzo'kcanī't makāstza' na ixtachihuīn Dios. leQŪ'tza' tū iccāmāsu'yuni'nī'ta'n lī'a'kapūtaxtutit palh jā chu tlakaj a'ka'ī'nī'ta'ntit. d #Chuhua'j iccāmālacapāstaquīyān xatze tachihuīn tū iccāmāsu'yuni'nī'ta'n. Hui'xina'n maktīni'nī'ta'ntit ē a'ka'ī'nī'ta'ntit. wcg(Ixlīpō'ktu tū natlahua'yā'tit, catlahua'tit chuntza' chī ixlacasqui'nca ē chuntza' chī minī'ni'.b#'Tā'timin, caputza'tit chī nalīmāsu'yuyā'tit ixtachihuīn Dios ē jā timāmakchuyīyā'tit tī tzē chihuīna'n xtum tachihuīn. `a9&Palh catīhuālh jā kexmatcu'tun ixtachihuīn Dios, calatachokolh chī ixtapāxuān. v`e%Makapitzīn puhua'nā'tit tzē māsu'yuyā'tit ixtachihuīn Dios o puhua'nā'tit Espíritu Santo cāmaxquī'nī'ta'n a'ktin talakalhu'mān. Caca'tzītit hui'xina'n tū iccātzo'knuni'yān, ū'tza' ixlīmāpa'ksīn quiMāpa'ksīni'ca'n. _w$Calacapāstactit huā'mā'. Na mincā'lacchicni'ca'n jā a'ntza' pūla māsu'yuca ixtachihuīn Dios. Jā xmān hui'xina'n kexpatnī'ta'ntit. ¿Tū ixpālacata puhua'nā'tit ca'tzīyā'tit chī ixlacasqui'nca talatā'kchoko tī ta'a'ka'ī'? N^#Palh chā'tin puscāt sca'tcu'tun catūhuālh, cakelhasqui'nīlh ixkōlu' a'cxni' tahui'lāna'lh na ixchicca'n. Līmāxana' palh puscan natachihuīna'n jā takēstokcanī't namakapāxuīcan Dios. N]"Ca'cs natatahui'la puscan. Jā cacāmakxtekca natachihuīna'n xlaca'n. Puscan catakexmatli chī tatzo'kni' na ixlīmāpa'ksīnca'n israelitas jā huan puscan jā catitamāpa'ksīlh chi'xcuhuī'n. 1\[!Dios lacasqui'n lacatejtin natlahuacan ē jā lacasqui'n xamaktin natachihuīna'n. Calhāxcuhuālh tatakēstoka tī ta'a'ka'ī' ixtachihuīn Dios, chuntza' tlahuacan. [7 Tī līmāsu'yumā'lh ixtachihuīn Dios ixlītli'hui'qui Espíritu Santo, xla' tzē naquilhca'csla a'cxni' ca'tzī Dios namāchihuīnī ā'chā'tin. ZLīchā'tunu' namāsu'yuyā'tit ixtachihuīn Dios. Chuntza' nacāmāsca'tīcan ixlīpō'ktuca'n ē nacāmāhuixcānīcan. LYPalh huī'lh ā'chā'tin ē nā Dios māca'tzīnī xla' tū namāsu'yu, tī chihuīna'mā'lhcus jātza' catichihuīna'nli. Palaj nachihuīna'nkō' a'cxni' tasu'yu chihuīna'ncu'tun ā'chā'tin. -XSChā'tu' o chā'tu'tun tzē natamāsu'yu ixtachihuīn Dios. Ā'makapitzīn tzej catakexmatli nataca'tzī palh Dios ixlīcāna' cāmāsu'yuni'lh tī tachihuīna'n. NWPalh jā tī a'nan tī tzē namāsu'yu tū huanicu'tun xtum tachihuīn, caca'csla cahuanli tī tzē chihuīna'n xtum tachihuīn. Ixa'cstu catā'chihuīna'nli Dios ē jā a'ntza' jā takēstokcan. XV)Palh tahuī'lanalh tī natachihuīna'n xtum tachihuīn, catachihuīna'nli līchā'tunu' ē xmān chā'tu' o chā'tu'tun ē catalālīlakpalītēlhalh. Nā ca'a'nalh chā'tin tī namāsu'yu tū huanicu'tun. +UOŪ'tza' huā'mā' tū natlahua'yā'tit a'cxni' natakēstokā'tit: Chā'tunu' napuhua'nā'tit tū napixtlī'yā'tit o jā namāsu'yu'yā'tit na ixtachihuīn Dios. Chā'tin tzē namāsu'yu tū Dios māsu'yuni'lh. Ā'chā'tin tzē nachihuīna'n xtum tachihuīn tū jā sca'tnī't o tzē namāsu'yu tū huanicu'tun xtum tachihuīn. Catūxcuhuālh tū tlahuacan, calalh ū'tza' tū nacālīmaktāya tī tatakēstoka. iTKNā naca'tzī jā tū catimātzē'kli ixlacatīn Dios. Chuntza' nalīlaktatzokosta namakapāxuī Dios ē nahuan: “Ixlīcāna' Dios huī'lh na milacpu'na'i'tātca'n.” Chī chā'tunu' natachihuīna'n a'cxni' takēstokcan hSIPalh milīpō'ktuca'n ixmāsu'yutit ixtachihuīn Dios ē a'cxni' natanū catihuālh chi'xcu' o chā'tin tī jā a'ka'ī', xla' tzē nakexmata tū māsu'yupā'na'ntit. Chuntza' nalīca'tzī xla' jā tze na ixlacatīn Dios. rR]Palh milīpō'ktuca'n tī a'ka'ī'yā'tit ixtakēstoktit ē palh milīpō'ktuca'n ixchihuī'nā'tit xtum tachihuīn tū jā ixca'tzīyā'tit, ē palh ixtanūlh catīhuālh chi'xcu' o tī jā a'ka'ī', ¿ē jā nahuan chuya'yā'tit? dQAChuntza' a'cxni' chihuīna'ncan xtum tachihuīn tū jā kexmatcan, ū'tza' nacālīmāsu'yuni' ixlītli'hui'qui Dios xlaca'n tī jā ta'a'ka'ī' ē talaktzī'mā'nalh a'ktin lī'a'cnīn. A'cxni' līmāsu'yucan ixtachihuīn Dios ixlītli'hui'qui Espíritu Santo, ū'tza' cālīmāsu'yuni'yān ixlītli'hui'qui Dios hui'xina'n tī a'ka'ī'yā'tit. P1Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios ē Dios huanli chuntza':Na'iccātā'chihuīna'n tzamā' israelitas.Na'iccāmacamin tī xtum ixtachihuīnca'n ē tī makatiyātī'n.Quit na'iccāmāchihuīnī.Nūn chuntza' jā quintitakexmatni'cu'tunli tzamā' israelitas. OJā catipuhua'ntit hua'chi lacstīn tī jā takexmata; napuhua'nā'tit hua'chi lacstīn tī jāna'j taca'tzī tatlahua tū jā tze. A'cxni' lacapāstacpā'na'ntit, calacapāstacna'ntit hua'chi chi'xcuhuī'n. Xlaca'n taca'tzī tū ā'chulā' ixlacasqui'nca. fNEA'ntza' jā tatakēstoka tī ta'a'ka'ī', icchihuīna'ncu'tun macsti'na'j tachihuīn tū kexmatcan ē ū'tza' nacālīmāsu'yuni'. Jā icchihuīna'cu'tun lhūhua' xtum tachihuīn tū jā catilītamaktāyalh ā'chā'tin. /MWQuit tzē icchihuīna'n xtum tachihuīn tū jā icsca'tnī't. Icmaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios quit ā'chulā' tzē icchihuīna'n xtum tachihuīn ē jā hui'xinan. `L9Masqui hui'x tzej maxquī'pā't tapāxcatca'tzīn Dios, jā maktāya'ya' ā'chā'tin. KPalh chihuīna'na' xtum tachihuīn a'cxni' māstā'ya' tapāxcatca'tzīn, xmān milīstacna' makapāxuīmā'lh Dios, ē ā'makapitzīn jāla takexmata. ¿Chī tzē nalīhuan catīhuālh: “Amén”, palh jāla ca'tzī tū huanicu'tun tū huanī'ta'? .JU¿Chī na'iclītlahua? Na'iclī'orarlī quilīstacna' ē nā na'icmāscujū quintalacapāstacni' ē chuntza' na'iccāmaktāya tī takexmatmā'nalh. Na'iclīpixtlī' quilīstacna' ē nā na'iclīpixtlī' quintalacapāstacni' ē ānā chuntza' tī takexmatmā'nalh nataca'tzī tū huanicu'tun. 3I_Palh xtum quintachihuīn a'cxni' icorarlīmā'lh, xmān quilīstacna' ca'tzī tū huanicu'tun. Jā scujmā'lh quintalacapāstacni' ē jā tī chā'tin icmaktāyamā'lh. H/ Chuntza' tī nachihuīna'n xtum tachihuīn tū jā sca'tnī't, casqui'ni'lh Dios namaktāya nacamāsu'yuni' ā'makapitzīn tū huanicu'tun. ^G5 Hui'xina'n naputzayātit tzamā' talakalhu'mān tū māstā' Espíritu Santo. Chuntza' calacasqui'ntit nacāmaxquī'yān tzamā' talakalhu'mān tū ā'chulā' xatze. Ū'tza' tū cāmāhuixcānī tī ta'a'ka'ī'. F Palh jāla ickexmata ixtachihuīn ā'chā'tin, quit iclanī't hua'chi xamini' ixpālacata xla' ē xla' xamini' lanī't quimpālacata. pEY Kempālhūhua' tachihuīn chihuīna'ncan nac cā'quilhtamacuj ē chā'tunu' kexmata tū ixtachihuīn. D5 Chuntza' hui'xina'n. Palh jāla kexmatcan mintachihuīnca'n, ¿chī nalīca'tzīcan tū huanicu'tun? Hua'chi xmān nachihuīna'nā'tit nac ū'nī'. C Palh jā tzej līskoli'can trompeta, soldado jā catikexmatli ē jā catitā'kaquī'lh ē jā catitacāxli na'a'n nalāta'la. BA'cxni' skoli'can ē a'cxni' sla'knancan, kexmatāuj chī sā'nan. Palh jā tzej skoli'can, jāla ca'tzīcan tū huanicu'tun. FAPalh na'ica'nācha' ē na'icchihuīna'n xtum tachihuīn, ¿chī na'iccālīmaktāyayān? Palh jā na'iccāhuaniyān tū Dios quimāsu'yuni'lh o tū icsca'tli tū ixla' Dios, ¿chī na'iccālīmaktāyayān? Palh jā na'iccāhuaniyān ixtachihuīn Dios o palh jā iccāmāsu'yuni'yān, ¿chī na'iccālīmaktāyayān? @ Iclacasqui'n milīpō'ktuca'n ixchihuīna'ntit xtumnu' tachihuīn tū jā ixca'tzīyā'tit. Ā'chulā' iclacasqui'n ixmāsu'yu'tit ixtachihuīn Dios. Ā'chulā' ixlacasqui'nca tī līmāsu'yu ixtachihuīn Dios ē jā tī xmān chihuīna'n xtumnu' tachihuīn ē jāla nahuan tū huanicu'tun tzamā' xtum tachihuīn. Xmān palh tzē nahuan tū huanicu'tun tzamā' tachihuīn ē chuntza' nacāmaktāya ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī', xmān chuntza' tze palh nachihuīna'n xtum tachihuīn tū jā ca'tzī'. ??wTī chihuīna'n xtum tachihuīn tū jā sca'tnī't, ū'tza' xmān tahuixcānī ixlīmān. Tī māsu'yu ixtachihuīn Dios, ū'tza' cāmāhuixcānī ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'. 7>gTī līmāsu'yu ixtachihuīn Dios ixlītli'hui'qui Espíritu Santo, xla' cātā'chihuīna'n chi'xcuhuī'n. Chuntza' nacāmāsu'yuni' ē nacāmaktāya ē nacāmāhuixcānī. i=KA'cxni' chā'tin chihuīna'n xtum tachihuīn tū jā sca'tnī't, xla' xmān tā'chihuīna'mā'lh Dios ē jā cātā'chihuīna'mā'lh chi'xcuhuī'n ixpālacata jā tī ca'tzī tū huanicu'tun. Espíritu Santo māchihuīnī. < %Caputzatit chī nacālīpāxquī'yā'tit ā'makapitzin ē calacasqui'ntit tū Espíritu Santo cāmaxquī'yan. A'ktin tascujūt tū māstā' Espíritu Santo, ū'tza' tzē māsu'yu ixtachihuīn Dios. Ā'chulā' calacasqui'ntit huā'mā' tascujūt ē jā ā'makapitzīn. S; Chuntza' kempātu'tun catūhuālh tū ixlacasqui'nca pō'ktu quilhtamacuj. Ixlacasqui'nca nalīpāhuanāuj ē na'a'ka'ī'ni'yāuj Dios; ixlacasqui'nca napuhuanāuj Dios namākentaxtū tū huanī't; ē ixlacasqui'nca nacāpāxquī'yāuj ā'makapitzīn. Tū ā'chulā' ixlacasqui'nca, ū'tza' cāpāxquī'yāuj ā'makapitzīn.G: Chuhua'j jā tzej lakapasāuj Dios, xmān hua'chi ixlaktzī'uj ixtaxkaket nac xaslamama līcā'n. Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' nalaktzī'nāuj Dios cālacan. Chuhua'j macsti'na'j ca'tzīyāuj chī līhuī'lh Dios; a'cxni' namin tzamā' quilhtamacuj, nalakapasāuj Dios chuntza' chī xla' quincālakapaskō'yān. i9K A'cxni' ska'ta'cus xa'icuanī't, hua'chi chā'tin ska'ta' xa'icchihuīna'n. Hua'chī chā'tin ka'hua'cha xa'icpuhuan ē xa'iclacapāstacna'n. A'cxni' ictachi'xcuhuī'līlh, icmakxtekli chī xa'icuanī't quilīska'ta'. 89 Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' naca'tzīkō'yāuj ixlīpō'ktu ē a'cxni' jātza' namaclacasqui'nāuj tū ca'tzīyāuj chuhua'j ē tū jā ketzī. m7S Jā ketzī chī ca'tzīyāuj chuhua'j ē jā ketzī chī māsu'yuyāuj chuhua'j ixtachihuīn Dios. i6K Tapāxquī'n jā maktin catisputli. Nasputa ixtachihuīn tī māsu'yu ixtachihuīn Dios. Nā natasputa kempālhūhua' tachihuīn tū a'nan nac cā'quilhtamacuj. Nasputa ixlīpō'ktu tū chi'xcuhuī'n tzē nataca'tzī. 5 Tī cāpāxquī' ā'makapitzīn, xla' natāyani'kō' catūxcuhuālh tū nalani'. Napuhuan tze ā'makapitzīn ē jā palaj nacālīmālacsu'yucu'tun. Xla' napuhuan ā'līstān natatlahua tū tze. Masqui napātīni'n, jā catimakxtekli nacāpāxquī' ā'makapitzīn. o4W Nā xla' jā nalīpāxuhua a'cxni' tlahuacan tū jā tze; nalīpāxuhua a'cxni' tlahuacan tū xatze. V3% Tī cāpāxquī' ā'makapitzīn jā natlahua tū jā minī'ni' nūn nalacpuhuan tū xmān ū'tza' minī'ni'. Xla' jā tū catilīsītzī'lh ē jā namālakxokonī'cu'tun tū tlahuani'canī't tū jā tze. {2o Tī cāpāxquī' ā'makapitzīn nalīpātīni'kō' ē jā nalīsītzī'. Xla' nalakalhu'manīni'n ē jā tū catipuhuanli masqui ā'makapitzīn ā'chulā' taka'lhī. Nā xla' jā ka'tla' makca'tzī ē jā ixlīmān napuhuan xla' xatze. r1] Palh ixcāstā'kō'uj tū ka'lhīyāuj ē ixcāmāpitzini'uj tī cāsputni' ixlīhuatca'n ē palh ixmacamāstā'uj quimacni'ca'n naquincātalhcuyuyān, jā tū līmacuan ixtlahuáuj tzamā' palh jā ixcāpāxquī'uj ā'makapitzīn. [0/ Masqui tzej ixlīmāsu'yūj ixtachihuīn Dios ixlītli'hui'qui Espíritu Santo, ē masqui ixca'tzīuj tū huanicu'tun talacapāstacni' tū tatzē'knī't, ē palh ixca'tzīkō'uj kempālhūhua' catūhuālh, ū'tza' jā tū ixquinticālīmaktāyan palh jā ixcāpāxquī'uj ā'makapitzīn. Huampala palh ixlīpāhuanui Dios ē ixca'tzīuj tzē ī'squi'ni'uj camālacxijli a'ktin sipej ē ixtalacxijli, jā tū quintapalhca'n palh jā ixcāpāxquī'uj ā'makapitzīn. / 1 Palh ixchihuīna'uj kempālhūhua' tachihuīn ē nā chī tachihuīna'n ángeles, jā tū līmacuan palh jā ixcāpāxquī'uj ā'makapitzīn. Quintachihuīnca'n hua'chi līcā'n ixuanlī tū palha' macasā'nan ē pucsmakahuanini'n palh jā cāpāxquī'yāuj ā'makapitzīn. ./ Caputza'tit chī naka'lhī'yā'tit mintascujūtca'n tū ā'chulā' tze. Ē chuhua'j na'iccāmāsu'yuni'yān tū ā'chulā' līhua'ca' xatze.5-c Ixlīpō'ktuca'n jāla natamātzeyīni'n. Ixlīpō'ktuca'n jāla natachihuīna'n xtum tachihuin. Nūn ixlīpō'ktuca'n jāla catitahuanli tū huanicu'tun xtum tachihuīn. ~}M|^{&z=y:ww[vnumtssXrq)ponmm5lkkjNi;h\ggf1edicbaa `e_^^p]]"[Z>XWtVU]TTS@RRQmPP9OO%NM LKKCJIIpHHFmEDDBB?As@@#?>[==<;l:98M7!6w5\4211;0h/--,@+r*)('&%$$""K!' 4A&@W2*c K   XHyoWWChuhua'j hui'xina'n chi'xcuhuī'n tī ka'lhī'yā'tit mimpuscātca'n, caca'tzītit chī nacātā'tahui'la'yā'tit chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Dios. Puscan, xlaca'n jā lactli'hui'quin chī hui'xina'n. Ū'tza' nacālīlakachi'xcuhuī'yā'tit. Nacālakachi'xcuhuī'yā'tit ixpālacata xlaca'n chuntza' chī hui'xina'n maktīni'nī'ta'ntit talakalhu'mān tū Dios māstā'. Ū'tza' huā'mā' xasāsti' milatamatca'n tū tāyani' pō'ktu quilhtamacuj. Palh chuntza' natlahua'yā'tit hui'xina'n naca'tzīyā'tit Dios nakexmata a'cxni' na'orarlī'yā'tit. Makapitzīn tapātīni'n ixpālacata tatlahua tū tze OVChuntza' ixtlahua Sara makāstza'. Xla' ixkexmatni' ixkōlu' Abraham ē ixlaktzī'n chī māpa'ksīni'. Hui'xina'n hua'chi ixtzu'ma'jan Sara, palh tlahua'yā'tit tū tze ē palh jā jicua'nā'tit. U!Chuntza' lactzēhuanī't talīlalh puscan xamakās tī ixtalīpāhuan Dios ē ixtakexmatni' Dios. Xlaca'n nā ixtakexmatni' ixkōlu'ca'n. qT[Palh lactzēhuanī't huancu'tunā'tit, ixlacasqui'nca naka'lhī'yā'tit xatze mintalacapāstacni'ca'n ē līpāxuhua natahui'la'yā'tit. Huā'mā' tze na ixlacatīn Dios. Ū'tza' tū lacuan nacāmāxtuyān; ū'tza' tū natāyani'. AS{Makapitzīn puscan, ixpālacata tzēhuanī't tahuancu'tun, tzēhuanī't tacāxtlahua ixya'jca'n. Tata'a'kanū ixa'kaslihuitca'n xa'oro ē tamacatahui'la ixmacatzātzātca'n xa'oro. Talhakā' tzēhuanī't ixlu'xu'ca'n. Tzamā' catūhuālh jā ū'tza' tū tlahua tzēhuanī't chā'tin puscāt na ixlacatīn Dios. RChi'xcuhuī'n natalaktzī'n chī ixpuscātca'n tatlahua tū tze ē talakachi'xcuhuī' Dios. Ū'tza' natalī'a'ka'ī'cu'tun. Q Nā hui'xina'n puscan, cakexpa'tni'tit minkōlu'ca'n. Chuntza', palh minkōlu'ca'n jā ta'a'ka'ī' ixtachihuīn Dios, xlaca'n nata'a'ka'ī'cu'tun a'cxni' natalaktzī'n hui'xina'n tzej latlā'hua'nā'tit. Chuntza' jā ixlacasqui'nca nacāhuanican catūhuālh. =PsXapūla hui'xina'n ixlatlā'hua'nā'tit hua'chi borregos tū ixtatza'nkānī't. Chuhua'j taspi'tnī'ta'ntit. Lakta'nī'ta'ntit Jesucristo. Xla' nacāmaktaka'lhān hui'xina'n.gOGCristo ū'tza' xokolh quincuentaca'n a'cxni' nīlh nac cruz. Xla' lacasqui'n namakxtekāuj tū jā tze, ē natlahuayāuj tū ixtalacasqui'nīn Dios. Cristo pātīni'lh quimpālacataca'n. Chuntza' quincālīmātzeyīyān. aN;Xla' jā ixcālakapala tī ixtalakapala xla'. Jā maktin huanli namālakxokonī xlaca'n tī tamakapātīnīnli. Cristo ixca'tzī namin quilhtamacuj nataxokonu'n. Dios nacāputzāna'ni' chuntza' chī ixlacasqui'nca. _M7Cristo jā tū tlahualh tū jā tze. Jā maktin kexmatca nahuan tū jā ixlīcāna'. L-Tī cālacsacnī't Dios, xlaca'n natapātīni'n. Cristo ū'tza' pātīni'lh quimpālacataca'n. Quincāmāsu'yuni'n chī nalīmaksca'tāuj xla'. %KCPalh tlahua'yā'tit tū jā tze, ē ū'tza' cātalītucsān, ē masqui līlacatzucu tāyani'yā'tit, huā'mā' jā tū ixtapalh na ixlacatīn Dios. Palh līlacatzucu tāyani'yā'tit chī cātatucsān, masqui tlahuanī'ta'ntit xmān tū tze, chuntza' Dios nacāsicua'lanātlahuayān. 2J]Palh pātīni'nā'tit masqui jā tū tlahuanī'ta'ntit, ē palh līpātīyā'tit ixpālacata tlahuacu'tunā'tit ixtalacasqui'nīn Dios, ū'tza' tze na ixlacatīn Dios. EIHui'xina'n tī ka'lhī'yā'tit mimpatronca'n, cacākexpa'tni'tit mimāpa'ksīni'ca'n. Nacākexpa'tni'yā'tit palh tapāxquī'nin ē talakalhu'manīni'n ē nā palh quiclh taca'tzan. {HoCacālakachi'xcuhuī'tit ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Cacāpāxquī'tit tā'timīn. Cajicua'ni'tit Dios. Calakachi'xcuhuī'tit tī ā'chulā' ka'lhī līmāpa'ksīn nac cā'lacchicni'. Cristo pātīni'lh ē nā quina'n napātīni'nāuj sG_Hui'xina'n xala' cā'lacuan ē jā ixlacasqui'nca namākentaxtūyā'tit ixlīmāpa'ksīn Moisés. Masqui ka'lhī'yā'tit talacasqui'n, jā capuhua'ntit tzē natlahua'yā'tit tū jā tze. Ē catlahua'tit tū Dios māpa'ksīni'n. XF)Chuntza' huā'mā' ixtalacasqui'nīn Dios. Xla' lacasqui'n hui'xina'n līlacatejtin nalatā'kchokoyā'tit. Chuntza' jāla catitahualh catūhuālh chi'xcuhuī'n tī jā tzej talacapāstaca ē jā taca'tzī. CECacākexpa'tni'tit gobernadores. Xlaca'n Dios cāhui'līnī't natamakapātīnīn tī tatlahua tū jā tze. Nā cāhui'līnī't ixpālacata xlaca'n natamāka'tlī' tī tatlahua tū tze. D Cacākexpa'tni'tit ixlīpō'ktuca'n scujnī'n ixpālacata chuntza' Dios lacasqui'n. Cakexpa'tni'tit xapuxcu' cā'lacchicni'. ;Co Tzej calatā'kchokotit na ixlacatīnca'n tī jā ta'a'ka'ī'. Chuntza', masqui cacātalīmālacsu'yun palh tlahua'yā'tit catūhuālh tū jā tze, xlaca'n nataca'tzī palh jā ixlīcāna'. Natalaktzī'n hui'xina'n tlahua'yā'tit tū tze. Chuntza' xlaca'n natamāka'tlī' Dios a'cxni' xla' naputzāna'nī. 5Bc Tā'timīn, hui'xina'n latlā'hua'nā'tit chī makatiyātī'n nac cā'quilhtamacuj, ixpālacata tapa'ksīyā'tit nac a'kapūn. Chuhua'j iccāsqui'ni'yān jā titlahua'yā'tit jā tze mintalacapāstacni'ca'n. Camakxtektit tzamā' talacapāstacni' tū nalactlahua chī a'ka'ī'ni'yā'tit Cristo. !A; Xapūla hui'xina'n jā ixtachi'xcuhuī't Dios ixuanī'ta'ntit. Chuhua'j hui'xina'n ixtachi'xcuhuī'ttza' Dios. Xapūla jā ixca'tzīyā'tit palh Dios lakalhu'manīni'n. Chuhua'j ca'tzīyā'tittza', ixpālacata Dios cālakalhu'manī'ta'ntza'. Ixlacasqui'nca nakexmatni'yāuj Dios e@C Tā'timīn, hui'xina'n jā chī xlaca'n tī jā ta'a'ka'ī'. Hui'xina'n tachi'xcuhuī't tī cālacsacnī't Dios. Nā hui'xina'n ixpālejni' quiMāpa'ksīni'ca'n Dios. Nā hui'xina'n tapa'ksīni'yā'tit Dios. Nā hui'xina'n ixtachi'xcuhuī't Dios. Dios lacasqui'n hui'xina'n nacāmāca'tzīnīyā'tit ā'makapitzīn lī'a'cnīn tū xla' tlahuanī't. Dios ū'tza' tī cāta'sani'nī'ta'n ē cāmāxtunī'ta'n jā cā'pucsua ē cālīminī'ta'n jā tzēhuanī't xkakana'n. ?Nā tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Huā'mā' chihuix nacāmā'a'kche'kxlanī tachi'xcuhuī't;
huā'mā' chihuix nacāmāmakahuasī xlaca'n. Xlaca'n ta'a'kche'kxla ixpālacata jā ta'a'ka'ī'cu'tun tī Dios macamilh ixpālacata nacāmakapūtaxtūcan. Dios xapūla ixca'tzī tū nacā'a'nani' tī jā ta'a'ka'ī'cu'tun ixtachihuīn Dios. Quina'n ixtachi'xcuhuī't Dios [>/Huā'mā' chihuix huanicu'tun Cristo. Hui'xina'n a'ka'ī'nī'ta'ntittza' ē ū'tza' līca'tzīyā'tit Cristo xatapalaxla'. Tī jā ta'a'ka'ī'cu'tun, xlaca'n cālīchihuīna'n ixtachihuīn Dios jā tatzo'kni' huā'mā':Chihuix tū talakmaka'lh tapācna'nī'n,
huā'mā' chihuix ū'tza' lītaxtulh tū ā'chulā' ixlacasqui'nca. ='Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Quit iclacsacli a'ktin chihuix tū xatapalaxla'.Chuhua'j quit icui'lī chā'tin tī hua'chi a'ktin chihuix xala' tzāstūn jā nayāhuacan templo nac Sión.Xlaca'n tī talīpāhuan xla', jā chu tlakaj catitalīpāhuanli. o<WHui'xina'n hua'chi a'ktin templo tū jā xala' nac cā'quilhtamacuj. Hui'xina'n hua'chi chihuixni' nac huā'mā' templo tū Dios tlahuamā'lh. Hui'xina'n hua'chi pālejni' ixpālacata a'ka'ī'yā'tit Jesucristo ē chuntza' tā'scujā'tit Dios. Hua'chi ixmālacnūni'tit talakalhu'mān Dios ixpālacata kexpa'tni'pā'na'ntit xla'. Chuntza' līpāxuhua Dios. ;!Pō'ktu quilhtamacuj catā'latā'kchokotit Jesucristo. Ū'tza' tī quincāmaxquī'yān quilatamatca'n. Xla' hua'chi xastacna' chihuix. Dios lacsacli ixpālacata laktzī'lh hua'chi a'ktin chihuix tū tapalaxla', masqui tachi'xcuhuī't tapuhuan jā tū ixtapalh. e:CCa'tzīyā'tittza' palh Dios pāxquī'nin. Cristo hua'chi a'ktin chihuix tū Dios lacsacli o9WChā'tin ska'ta' pō'ktu quilhtamacuj hua'cu'tun ixleche. Chuntza' līstaca. Hui'xina'n nā chuntza' ixlacasqui'nca naca'tzīcu'tunā'tit ixtachihuīn Dios tū ixlīhua't milīstacna'ca'n. Chuntza' ā'chulā' na'a'ka'ī'yā'tit. 8 ;Ū'tza' calīmakxtektit ixlīpō'ktu tū jā tze. Jātza' ca'a'kskāhuī'nintit. Jā chuntza' cahuantit chī xlaca'n tī tatasu'yu lactze ē xmān ta'a'kskāhuī'nin ixpālacata xlaca'n jā lactze. Jātza' quiclh calālaktzī'ntit. Jātza' cacālīchihuīna'ntit ā'makapitzīn. "7 ?Jā chuntza' ixtachihuīn Dios.Xla' jā maktin catisputli. Ixtachihuīn Dios, ū'tza' xatze tachihuīn tū cātamāsu'yuni'nī'ta'n hui'xina'n. 6 Chuntza' huan na ixtachihuīn Dios jā tatzo'kni' huā'mā':Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't hua'chi pa'lhma'.Ixlīpō'ktu tū tzēhuanī't tū taka'lhī tachi'xcuhuī't, ū'tza' hua'chi xaxa'nat pa'lhma'.Pa'lhma' scāca ē yuja xaxa'nat. f5 GHui'xina'n ka'lhī'yā'tittza' xasāsti' milatamatca'n ixpālacata a'ka'ī'nī'ta'ntit ixtachihuīn Dios tū jā maktin catisputli. Chuntza' xasāsti' milatamatca'n jā maktin catisputli. Natāyani' pō'ktu quilhtamacuj. r4 _Hui'xina'n kexpa'tni'nī'ta'ntit tachihuīn tū ixlīcāna'. Ū'tza' hui'xina'n lactzetza' lītaxtutit. Chuhua'j ixlīcāna' cāpāxquī'yā'tit tī ta'a'ka'ī'. Chuhua'j tzej calālīpāxquī'tit ixlīpō'ktu milīstacna'ca'n. 3 Ixpālacata Jesucristo, hui'xina'n līpāhua'nā'tit Dios, ixpālacata Dios mālacastālancuanīlh Jesucristo ē lakachi'xcuhuī'lh. Chuntza' hui'xina'n līpāhua'nā'tit Dios ē ka'lhīpā'na'ntit a'ktin quilhtamacuj a'cxni' nacāsicua'lanātlahuakō'yān. P2 A'cxni' jāna'j ixtlahuacan cā'quilhtamacuj, Dios puhuanli ixlacasqui'nca Cristo nanī ixpālacata naquincāmakapūtaxtūyān. Chuhua'j, tzamā' quilhtamacuj, Cristo nīnī'ttza' quimpālacataca'n. :1 oLīxokolh ixka'lhni' Cristo a'cxni' nīlh. Ixka'lhni' Cristo tapalaxla'. Cristo hua'chi lakatin purecu' ixuanī't tū xatze ē tū maknīcan ixpālacata namālacnūni'can Dios. R0 Xapūla hui'xina'n ixlatlā'hua'nā'tit chī ixtalatlā'huan minapapana'ca'n. Jā tū ixtapalh chī ixlatlā'hua'nā'tit xapūla. Dios cāmakapūtaxtūni' ixlīpō'ktu huā'mā'. Tū xla' xokolh ixpālacata naquincāmakapūtaxtūyān, huā'mā' jā chī oro ē jā chī plata tū talaksputa. Hui'xina'n ca'tzīyā'tit huā'mā'. "/ ?Hui'xina'n a'cxni' orarlīni'yā'tit Dios, hua'nā'tit: “Dios quinTāta'ca'n.” Ū'tza' kēxtim quincālaktzī'nān. Xla' nacāputzāna'ni' chā'tunu' chuntza' chī talatā'kchokonī't. Ū'tza' nalījicua'ni'yā'tit Dios līhuan latlā'hua'nā'titcus nac cā'quilhtamacuj. q. ]Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios jā huan Dios: “Lactze cahuantit hui'xina'n, ixpālacata quit tze.” J- Lactze cahuankō'tit pō'ktu quilhtamacuj. Calacapāstactit Dios cālīta'satīn ixtachi'xcuhuī't nahuanā'tit. Xla' tze. Ū'tza' pō'ktu quilhtamacuj xalīlacatejtin nalīlatahui'la'yā'tit. W, )Cakexpa'tni'tit Dios ixpālacata hui'xina'n ixlacstīn. Jātza' calatā'kchokotit chī ixlatlā'hua'nā'tit a'cxni' jāna'j ixa'ka'ī'tit ixtachihuīn Dios ē a'cxni' ixtlahua'yā'tit tū jā tze talanān. 6+ g Calacapāstactit tzamā' ē skalalh catahui'la'tit. Tzej calacapāstactit. Calacapāstactā'kchokotit chī Dios nacālīsicua'lanātlahuayān a'cxni' namin Jesucristo. B*  Dios cāmāca'tzīnīlh jāna'j na'a'kspula xlīmacua xlaca'n ixtalahui'lāna'lhcus. Chuhua'j a'kspulamā'lh xlīmacua hui'lāna'uj quina'n. Huā'mā' ū'tza' tū cātahuanin xlaca'n tī cātamāsu'yuni'n xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. Xlaca'n ixcātalīmāsu'yuni'yān hui'xina'n ixlīmāpa'ksīn Espíritu Santo tī macamincancha' nac a'kapūn. Ixlīpō'ktu huā'mā' ángeles taca'tzīcu'tun. Dios lacasqui'n tzej nalatā'kchokoyāuj I)   IxEspíritu Cristo cāmāca'tzīnīlh palh Cristo ixpātīni'lh ē ā'līstān ixlakachi'xcuhuī'ca. Xlaca'n ixtaca'tzīcu'tun jā'cxni' ixa'kspulalh huā'mā' ē tū na'a'kspula ā'līstān. O(  A'kchihuīna'nī'n xalanī'n makās xapūla ixtahuan chī ixquincālīsicua'lanātlahuan Dios. Xlaca'n ixtaputza chī natalīca'tzī chī lī'a'kapūtaxtucan ixpālacata ixtaca'tzīcu'tunkō'. j' O Pāxuhua'yā'tit ixpālacata a'kapūtaxtunī'ta'ntittza' ixpālacata a'ka'ī'yā'tit Jesucristo. |& sHui'xina'n pāxquī'yā'tit Jesucristo masqui jā laktzī'nī'ta'ntit. Hui'xina'n a'ka'ī'yā'tit masqui chuhua'j jā laktzī'nā'tit. Ū'tza' līpāxuhua'yā'tit. Lhūhua' mintapāxuānca'n; jāla chī huanican chī līpāxuhua'yā'tit. )% MHui'xina'n līlacatzucu tāyani'yā'tit tū pātīpā'na'ntit. Chuntza' tasu'yu palh ixlīcāna' a'ka'ī'yā'tit. Oro māchi'chīcan namaktīcan tū jā tze. Chuntza' tachoko pō'ktu oro. Nā chuntza' hui'xina'n. A'cxni' pātīni'nā'tit hui'xina'n namakxtekā'tit tū jā tze. Chuntza' ā'chulā' lactze nalītaxtuyā'tit. Ā'chulā' xatapalaxla' chī a'ka'ī'yā'tit na ixlacatīn Dios ē jā oro. Palh tzej a'ka'ī'yā'tit masqui pātīni'nā'tit, chuntza' nacātamāka'tlī'yān ē nacātalakachi'xcuhuī'yān a'cxni' Jesucristo namimpala. $ Ū'tza' hui'xina'n līpāxuhua'yā'tit masqui jā makās līpuhuanā'tit ixpālacata lhūhua' tū pātīpā'na'ntit. # )Hui'xina'n līpāhua'nā'tit Dios, ē xla' cāmaktaka'lhān ixpālacata xla' ka'lhī līmāpa'ksīn. Xla' nacāmaktaka'lhān hasta ā'xmān quilhtamacuj. Ā'xmān quilhtamacuj natasu'yukō' ixlīpō'ktu tū Dios nacāmaxquī'yān a'cxni' naquincāmakapūtaxtūkō'yān. &" GTū Dios naquincāmaxquī'yān, xla' māquī'canī't nac a'kapūn. A'ntza' jā tū cati'a'nani'lh. Jā chī catūhuālh tū masa ē tū lakuan ē tū xneka. (! KNamaxquī'yāuj tapāxcatca'tzīn Dios ixpālacata xla' lakalhu'manīni'n. Ū'tza' ixTāta' quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Dios mālacastālancuanīlh Jesucristo, nā chuntza' quincāmaxquī'n xasāsti' quilatamatca'n. Chuhua'j ca'tzīyāuj xla' naquincāmaxquī'yān ā'chulā'. z  oDios quinTāta'ca'n cālacsacnī'ta'n makāstza' chuntza' chī puhuanli. Xla' puhuanli Espíritu Santo lactze nacātlahuayān. Xla' ixlacasqui'n hui'xina'n nakexpa'tni'yā'tit Jesucristo. Lacasqui'nli ixka'lhni' Jesucristo nacāxapani'yān ixlīpō'ktu mincuentaca'n. Dios cacāsicua'lanātlahuan ē tzej calatapā'tit. Ca'tzīyāuj Dios naquincāsicua'lanātlahuayān $ EQuit Pedro, ixapóstol Jesucristo. Quit ictzo'ka huā'mā' carta. Iccātzo'knuni'mā'n hui'xina'n tī ixtachi'xcuhuī't Dios tī cātamā'a'kahuanīn ē latlā'hua'nā'tit chī makatiyātī'n nac a'katunu' cā'lacchicni' jā huanican Ponto ē Galacia ē Capadocia ē Asia ē Bitinia. veQuilacstīn, jā calīpāhuantit tū xala' nac cā'quilhtamacuj. Xmān Dios nalīpāhua'nā'tit. Amén.)Ca'tzīyāuj ī'Ska'ta' Dios minī't. Quincāmaxquī'nī'ta'n chī nalīlakapasāuj tī ixlīcāna' Dios. Chuhua'j quincātā'lahui'lan Jesucristo tī ī'Ska'ta' Dios. Xla' ixlīcāna' Dios ē quincāmaxquī'yān xasāsti' quilatamatca'n tū jā maktin catisputli. Quina'n ca'tzīyāuj tapa'ksīni'yāuj Dios. Ca'tzīyāuj tī xalanī'n nac cā'quilhtamacuj, xlaca'n cāmāpa'ksī skāhuī'ni'. 6eCa'tzīyāuj tī ixlacstīn Dios, xlaca'n jā tatlahuatā'kchoko tū jā tze. Xlaca'n cāmaktaka'lha ī'Ska'ta' Dios, ē chuntza' skāhuī'ni' jāla tū cātlahuani'. yIxlīpō'ktu tū jā tze talanān māstā' līnīn. Pero huī'lh talanān tū jā maktin lē'nīni'n nac cā'līnīn. J Palh chā'tin laktzī'n ā'chā'tin tī tlahuamā'lh a'ktin tū jā tze ē huā'mā' tū tzē namāsputūnu'ni'can, chuntza' nalī'orarlī ā'chā'tin ē xla' naka'lhī xasāsti' ixlatamat. Palh huā'mā' tū jā tze jāla māsputūnu'ni'can, chuntza' jā iccāhuanimā'n nalī'orarlī'yā'tit tī chuntza' tlahua. wgPalh ca'tzīyāuj xla' quincākexmatān, chuntza' ca'tzīyāuj xla' naquincāmaxquī'yān tū squi'ni'yāuj. {Ca'tzīyāuj Dios quincākexmatān a'cxni' orarlīyāuj, palh squi'ni'yāuj chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Dios. G Quit iccātzo'kni'mā'n huā'mā' ixpālacata hui'xina'n, tī līpāhua'mpā'na'ntit ī'Ska'ta' Dios, naca'tzīyā'tit palh ka'lhī'yā'tit xasāsti' milatamatca'n tū jā catisputli. H  Tī talīpāhuan ī'Ska'ta' Dios, xlaca'n taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n. Tī jā talīpāhuan ī'Ska'ta' Dios, xlaca'n jā taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n. Māstā'ca talacapāstacni' 3 Ca'tzīcan ixlīcāna' tū Dios huan, ixpālacata quincāmaxquī'yān xasāsti' quilatamatca'n tū jā catisputli, palh līpāhuanāuj ī'Ska'ta'. 6e Tī talīpāhuan ī'Ska'ta' Dios, xlaca'n tamakca'tzī na ixlīstacna'ca'n ixlīcāna' tū ta'a'ka'ī'. Makapitzīn jā ta'a'ka'ī' chī Dios huanli Jesús ū'tza' ī'Ska'ta'. Chuntza' xlaca'n ixtalīmāxtulh Dios a'ksa'nīni' ixpālacata jā ta'a'ka'ī'nī't tū Dios huanli ixpālacata ī'Ska'ta'. % Quina'n a'ka'ī'yāuj tū tahuan tachi'xcuhuī't. Ā'chulā' na'a'ka'ī'yāuj tū huan Dios. Dios līchihuīna'n Jesús ū'tza' ī'Ska'ta'. \1Nac cā'quilhtamacuj a'nan kelhatu'tun tī tamāsu'yu Jesucristo ū'tza' ī'Ska'ta' Dios. Espíritu Santo chuntza' quincāmāsu'yuni'yān. Nā Dios chuntza' māsu'yulh a'cxni' Jesús a'kpaxli ē a'cxni' nīlh. U#A'nan kelhatu'tun nac a'kapūn tī tahuan Jesucristo ū'tza' ī'Ska'ta' Dios. Kelhatu'tun xlaca'n: Dios quinTāta'ca'n ē Espíritu Santo ē nā ū'tza' tī huanican Tachihuīn. Chu chā'tin talītaxtu. Ca'tzīyāuj Jesucristo ixlīcāna' ī'Ska'ta' Dios. Chuntza' huanli Dios a'cxni' a'kpaxli Jesús. Nā a'cxni' Jesús nīlh, nā Dios māsu'yulh xla' ī'Ska'ta' ixuanī't. Cristo tī Dios līhui'līlh ixlīmāpa'ksīni', xla' ū'tza' Jesús tī a'kpaxli ē nā nīlh nac cruz. Nā Espíritu Santo māsu'yu Jesús ū'tza' ī'Ska'ta' Dios. Espíritu Santo māsu'yu xmān tū ixlīcāna'. 3_Tī ta'a'ka'ī' palh Jesús ū'tza' ī'Ska'ta' Dios, xmān xlaca'n tzē natamāpānū tū jā tze tū tlahuacan nac cā'quilhtamacuj. Jesucristo ū'tza' ī'Ska'ta' Dios 3 _Ixlīpō'ktuca'n ixlacstīn Dios tamāpānū tū jā tze tū tlahuacan nac cā'quilhtamacuj. Quina'n tzē namāpānūyāuj tū jā tze, ixpālacata līpāhuanāuj Dios. z mPalh pāxquī'yāuj Dios, natlahuayāuj ixlīmāpa'ksīn. Jā jicslīhua' namākentaxtūyāuj ixlīmāpa'ksīn.  Chuntza' palh pāxquī'yāuj Dios ē palh kexmatni'yāuj tū quincālīmāpa'ksīyān, nā nacāpāxquī'yāuj nā ixlacstīn Dios. @  {Tī ta'a'ka'ī' Jesús ū'tza' Cristo tī Dios līhui'līlh ixlīmāpa'ksīni', xlaca'n ixlacstīn Dios. Tī tapāxquī' Dios quinTāta'ca'n, xlaca'n nā tapāxquī' ixlacstīn Dios. Tzamā' līmāpa'ksīn tū Dios quincāmaxquī'n, ū'tza' huā'mā': Tī tapāxquī' Dios nā natapāxquī' ixtā'timīnca'n.oWPalh chā'tin huan: “Quit icpāxquī' Dios”, ē palh jā laktzī'ncu'tun ixtā'tin, xla' jā ixlīcāna' tū huan. Palh xla' jā pāxquī' ixtā'tin tī laktzī'n, xla' jāla pāxquī' Dios, ixpālacata jāla laktzī'n Dios. W'Quina'n pāxquī'yāuj Dios ixpālacata xla' xapūla quincāpāxquī'n. b=Tī tapāxquī' Dios, xlaca'n jā tajicua'ni' Dios palh nacāmakapātīnīn. Palh chā'tin pāxquī'nin, xla' jātza' ka'lhī tajicuāt. Tī tajicua'n Dios nacāmakapātīnīn, xlaca'n jāna'j tzej tapāxquī' Dios. /Ixlacasqui'nca nalīpāxquī'yāuj Dios ixlīpō'ktu quilīstacna'ca'n. Chuntza', huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj, quina'n napāxquī'nināuj chuntza' chī Cristo pāxquī'nin. Chuntza' jā catijicua'nui tzamā' quilhtamacuj a'cxni' Dios nacāputzāna'ni' tachi'xcuhuī't. 4aQuina'n ca'tzīyāuj ē a'ka'ī'yāuj Dios quincāpāxquī'yān. Dios cāpāxquī' ixlīpō'ktu tachi'xcuhuī't. Dios cātā'huī'lh tī tapāxquī' ā'makapitzīn. Y+Tī ta'a'ka'ī' ē tahuan Jesús ū'tza' ī'Ska'ta' Dios, cātā'huī'lh Dios. (IQuina'n iclaktzī'nī'tauj ī'Ska'ta' Dios. Iclīchihuīna'nāuj Dios quinTāta'ca'n macamilh ī'Ska'ta' nacāmakapūtaxtū ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't.  Quina'n ca'tzīyāuj Dios quincātā'hui'lan. Huā'mā' ca'tzīyāuj ixpālacata quincāmaxquī'nī'ta'n Espíritu Santo. ' Dios jā tī chā'tin laktzī'nī't. Palh lāpāxquī'yāuj, chuntza' Dios quincātā'hui'lan. Dios quincāmaktāyayān nalāpāxquī'yāuj. ve Tā'timīn, Dios lhūhua' quincāpāxquī'yān. Ū'tza' ixlīlacasqui'nca quina'n nalāpāxquī'yāuj. ;~o Chī quina'n pāxquī'yāuj Dios jā chī Dios quincāpāxquī'yān. Xla' māsu'yulh chī quincāpāxquī'yān a'cxni' macamilh ī'Ska'ta' ē ū'tza' tī xokolh quincuentaca'n. M} Dios quincāpāxquī'yān. Huā'mā' līmāsu'yulh a'cxni' macamilh nac cā'quilhtamacuj ī'Ska'ta' tī xmān chā'tin ixuanī't. Macamilh ixpālacata nalīka'lhīyāuj xasāsti' quilatamatca'n. |'Tī jā tapāxquī'nin xlaca'n jā talakapasa Dios. Ū'tza' ca'tzīyāuj ixpālacata Dios cāpāxquī'kō' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. -{STā'timīn, ixlacasqui'nca nalāpāxquī'yāuj. Dios quincāmaktāyayān nalāpāxquī'yāuj. Tī tapāxquī'nin, xlaca'n ixlacstīn Dios ē talakapasa Dios. NzQuina'n tapa'ksīni'yāuj Dios. Tī talakapasa Dios, xlaca'n takexmata tū cāmāsu'yuni'yāuj. Tī jā talakapasa Dios, xlaca'n jā takexmatcu'tun tū māsu'yuyāuj. Chuntza' tzē nalīca'tzīyāuj tī tamāsu'yu tū ixlīcāna' ē nā tī tamāsu'yu tū jā ixlīcāna'. Dios cāpāxquī' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't Ay{Tzamā' a'kskāhuī'ni'nī'n xlaca'n xalanī'n nac quilhtamacuj. Tū tamāsu'yu nā xala' nac cā'quilhtamacuj. Ū'tza' talīkexmatni' tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. ;xoQuilacstīn, hui'xina'n tapa'ksīni'yā'tit Dios. Hui'xina'n cālītlaja'nī'ta'ntit ixlīmāpa'ksīn Espíritu Santo tzamā' a'kskāhuī'ni'nī'n. Espíritu Santo cātā'hui'lan hui'xina'n. Xla' ā'chulā' ka'lhī lītli'hui'qui ē jā skāhuī'ni' tī cāmāpa'ksī xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. wTī tahuan jā ixlīcāna' palh Jesús ū'tza' Cristo tī Dios līhui'līlh ixlīmāpa'ksīni' ē nā tahuan jā quīlacatuncuhuī'chi ē jā tachi'xcuhuī'līlh, xlaca'n jā taka'lhī Espíritu Santo. Xlaca'n xmān cātahuaniyān ixtachihuīn ixtā'lāquiclhlaktzi' Cristo. Hui'xina'n kexpa'tnī'ta'ntit namin ixtā'lāquiclhlaktzi' Cristo. Chuhua'j huī'lh nac cā'quilhtamacuj. xviNa'iccāhuaniyān hui'xina'n chī nalīca'tzīyā'tit palh ixlīcāna' Espíritu Santo cāmāchihuīnī. Taka'lhī Espíritu Santo tī tahuan palh Jesús ū'tza' Cristo tī Dios līhui'līlh ixlīmāpa'ksīni' ē nā quīlacatuncuhuī'chi ē chuntza' lītachi'xcuhuī'līlh. Ixlīpō'ktuca'n tī chuntza' tahuan, xlaca'n taka'lhī Espíritu Santo tī Dios macamilh. du CTā'timīn, jā cacā'a'ka'ī'tit ixlīpō'ktuca'n tī tahuan talīmāsu'yu ixlīmāpa'ksīn Espíritu Santo. Skalalh catahui'la'tit ē calacapāstactit palh lacxtim tū a'ka'ī'nī'ta'ntittza'. Chuntza' naca'tzīyā'tit palh tamāsu'yumā'nalh ixtachihuīn Dios. Lhūhua' a'nan a'kskāhuī'ni'nī'n tī tahuan talīchihuīna'n ixtachihuīn Dios. 0tYTī tamākentaxtū ixlīmāpa'ksīn Dios, cātā'lahuī'lh Dios. Xla' quincāmaxquī'nī'ta'n Espíritu Santo ē ū'tza' līca'tzīyāuj Dios quincātā'hui'lan.s%Ixlīmāpa'ksīn ū'tza' huā'mā': Nalīpāhuanāuj Jesucristo ī'Ska'ta' ē nalāpāxquī'yāuj chuntza' chī xla' quincāmāpa'ksīyān. rDios naquincāmaxquī'yān tū nasqui'nāuj ixpālacata kexmatni'yāuj ixlīmāpa'ksīn ē tlahuayāuj tū Dios lacasqui'n. q#Tā'timīn, palh jā makca'tzīyāuj na quilīstacna'ca'n tlahuanī'tauj tū jā tze, chuntza' jā tū catimāxana'nui na ixlacatīn Dios. NpA'cxni' makca'tzīyāuj na quilīstacna'ca'n tlahuanī'tauj tū jā tze, lacapāstacāuj chī Dios ā'chulā' xaka'tla' ē jā quilīstacna'ca'n. Xla' ca'tzīkō' ixlīpō'ktu tū tlahuanī'tauj. "o=Palh cāpāxquī'yāuj ā'makapitzīn, chuntza' ca'tzīyāuj ixlīcāna' tapa'ksīni'yāuj Dios. Chuntza' jā tamakchuyīyāuj na ixlacatīn Dios. fnEQuilacstīn, jā xmān nahuanāuj cāpāxquī'yāuj ā'makapitzīn. Nacāmaktāyayāuj ā'makapitzīn. Chuntza' natasu'yu palh ixlīcāna' cāpāxquī'yāuj, ē jā xmān huanāuj. Jā catimāxana'nui na ixlacatīn Dios "m=Palh chā'tin ka'lhī tū maclacasqui'n ē palh laktzī'n ixtā'tin jā tū ka'lhī, ē palh xla' jā lakalhu'man, chuntza' tasu'yu jā pāxquī' Dios. lwCristo quincāpāxquī'yān ē māstā'lh ixlatamat quimpālacataca'n. Chuntza' quincāmāsu'yuni'n chī nalīpāxquī'nināuj. Chuntza' quina'n tzē natamacamāstā'yāuj ē nalīnīyāuj ixpālacataca'n quintā'timīnca'n palh ixlacasqui'nca. GkTī taquiclhlaktzī'n ixtā'tinca'n xlaca'n hua'chi maknīni'nī'n na ixlacatīn Dios. Hui'xina'n ca'tzīyā'tit maknīni'nī'n jā taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. (jIQuina'n ca'tzīyāuj masqui hua'chi xanīn ixuanī'tauj, chuhua'j ka'lhīyāuj xasāsti' quilatamatca'n. Huā'mā' ca'tzīyāuj ixpālacata cāpāxquī'yāuj quintā'timīnca'n. Tī jā tapāxquī' ā'makapitzīn, xlaca'n hua'chi xanīnī'ncus ē jā taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n. i) Tā'timīn, palh xalanī'n nac cā'quilhtamacuj jā cātalaktzī'ncu'tunān, jā capuhua'ntit palh jā maktin cati'a'kspulalh huā'mā'. _h7 Jā calauj chī Caín tī tapa'ksīni'lh skāhuī'ni'. Xla' maknīlh ixtā'tin. ¿Chī līmaknīlh? Maknīlh ixpālacata Caín tlahualh tū jā tze ē quiclhlaktzī'lh ixtā'tin ixpālacata xla' ixtlahua tū tze. ngU Huā'mā' līmāpa'ksīn tū cātamāsu'yuni'n xapūla ū'tza' huā'mā': nalāpāxquī'yāuj. Sf Chuntza' tasu'yu tī ixlacstīn Dios ē tī ixlacstīn skāhuī'ni'. Tī jā tatlahuacu'tun tū tze ē jā tapāxquī' ixtā'timīnca'n, xlaca'n jā ixlacstīn Dios. Ixlacasqui'nca nalāpāxquī'yāuj [e/ Tī ixlacstīn Dios, xlaca'n jātza' tatlahuatā'kchoko tū jā tze, ixpālacata Dios cāmaxquī'nī't xasāsti' ixlatamatca'n. Jātza' la tatlahuatā'kchoko tū jā tze, ixpālacata ixlacstīntza' Dios. dTī tatlahuatā'kchoko tū jā tze, xlaca'n tatapa'ksīni' skāhuī'ni', ixpālacata skāhuī'ni' pō'ktu quilhtamacuj tlahuanī't tū jā tze a'cxni' mālacatzuculh tū jā tze. Ī'Ska'ta' Dios milh nac cā'quilhtamacuj namālaksputū tū tlahua skāhuī'ni'. Jc Quilacstīn, jā catamakxtektit nacāta'a'kskāhuī'yān ā'makapitzīn tī cātahuaniyān tzē natlahua'yā'tit tū jā tze. Tī tatlahuatā'kchoko tū tze, xlaca'n tze chuntza' chī Cristo. SbIxlīpō'ktuca'n tī cātā'lahuī'lh Cristo, xlaca'n jā tatlahuatā'kchoko tū jā tze. Ixlīpō'ktuca'n tī tatlahuatā'kchoko tū jā tze, xlaca'n jā talaktzī'nī't Cristo ē jā talakapasnī't. a Hui'xina'n ca'tzīyā'tit Cristo milh nac cā'quilhtamacuj naxapa quincuentaca'n. Xla' jā tlahuanī't nūn a'ktin tū jā tze. 0`YIxlīpō'ktuca'n tī tatlahua tū jā tze, xlaca'n jā takexmatni' ixlīmāpa'ksīn Dios. Palh chā'tin jā kexmatni' Dios, ū'tza' huā'mā' tū jā līmacuan. _ Tī taka'lhīmā'nalh natalaktzī'n Cristo, ixlīpō'ktuca'n xlaca'n natamāpānū tū jā tze. Natatlahua tū tze chī Cristo. h^ITā'timīn, chuhua'j quina'n ixlacstīn Dios. Jāna'j ca'tzīcan chī nalītaxtuyāuj. Tū ca'tzīyāuj, ū'tza' huā'mā': A'cxni' Cristo natasu'yu, quina'n nalītaxtuyāuj chī xla', ē nalaktzī'nāuj Cristo chī xla'. ,] SCaca'tzītit chī Dios quincāpāxquī'yān ixpālacata huanli quina'n ixlacstīn Dios. Ixlīcāna' quina'n ixlacstīn Dios. Tī xalanī'n nac cā'quilhtamacuj, xlaca'n jā ixlacstīn Dios ē jā talakapasa Dios quinTāta'ca'n. Ū'tza' xlaca'n jā talīkexmata palh quina'n ixlacstīn Dios. '\GHui'xina'n ca'tzīyā'tit Jesucristo xmān tlahua tū tze. Nā chuntza' naca'tzīyā'tit tī tatlahua tū tze, ixlīpō'ktuca'n xlaca'n ixlacstīn Dios.[/Chuhua'j quilacstīn, jā catalakaspi'tni'tit Cristo. Chuntza' jā catijicua'nui a'cxni' xla' namimpala. Jā catimāxana'nui na ixlacatīn. 'ZGCristo cāmaxquī'nī'ta'n Espíritu Santo. Espíritu Santo cātā'hui'lan hui'xina'n. Chuntza' jā maclacasqui'nā'tit hui'xina'n ā'chulā' nacātamāsu'yuni'yān tū iccāhuanimā'n. Espíritu Santo cāmāsu'yuni'yān ixlīpō'ktu. Tū xla' māsu'yu, ū'tza' ixlīcāna'. Xla' jā māsu'yu catūhuālh tū jā ixlīcāna'. Jā catalakaspi'tni'tit Cristo. Ū'tza' Espíritu Santo cāmāsu'yuni'yān hui'xina'n. YyQuit iccātzo'knuni'yān huā'mā' ixpālacata ta'a'nan ā'makapitzīn tī cā'a'kskāhuī'cu'tunān hui'xina'n. eXCCristo huanī't xla' naquincāmaxquī'yān xasāsti' quilatamatca'n tū jā catilaksputli. ~WuHui'xina'n jā capātza'nkātit tū cātamāsu'yuni'nī'ta'n xapūla ixpālacata ixtachihuīn Dios. Palh jā napātza'nkāyā'tit tū cātamāsu'yuni'nī'ta'n xapūla, chuntza' nacātā'tahui'layān ī'Ska'ta' Dios ē Dios quinTāta'ca'n. 'VGTī talakmaka'n ī'Ska'ta' Dios, quinTāta'ca'n Dios jā cātā'lahuī'lh. Tī tahuan Jesús ū'tza' Cristo, ī'Ska'ta' Dios, Dios cātā'lahuī'lh xlaca'n. }UsTī ta'a'kskāhuī'nin, xlaca'n tahuan Jesús jā ū'tza' Cristo tī Dios līhui'līlh ixlīmāpa'ksīni'. Tī tahuan chuntza', xlaca'n ixtā'lāquiclhlaktzi' Cristo. Xlaca'n talakmaka'n Dios quinTāta'ca'n ē nā ī'Ska'ta' talakmaka'n. iTKQuit iccātzo'kni'mā'n huā'mā' ixpālacata hui'xina'n ca'tzīyā'tit tū ixlīcāna'. Jā iccāhuanimā'n hui'xina'n jā ca'tzīyā'tit tū ixlīcāna'. Ca'tzīyāuj xtum tū ixlīcāna' ē nā xtum tū jā ixlīcāna'. S!Hui'xina'n, Cristo cāmaxquī'nī'ta'n Espíritu Santo. Ū'tza' līca'tzīyā'tit milīpō'ktuca'n xatze tachihuīn tū ixlīcāna'. CRTī ixtā'lāquiclhlaktzi' Cristo, xlaca'n jā ixlīcāna' ta'a'ka'ī' chuntza' chī quina'n. Ū'tza' quincātalītaxtumlīnī'ta'n quina'n. Palh ixta'a'ka'ī'lh cahuālh chuntza' chī quina'n, ixquincātatā'latachokon quina'n. Tataxtumlīlh. Chuntza' talītasu'yu xlaca'n jā ta'a'ka'ī' chuntza' chī quina'n. QwQuilacstīn, sputmā'lh tzamā' quilhtamacuj. Hui'xina'n cātahuaninī'ta'n namin ixtā'lāquiclhlaktzi' Cristo. Chuhua'j tatasu'yunī't lhūhua' ixtā'lāquiclhlaktzi' Cristo. Ū'tza' līca'tzīyāuj ixlīsputni'tza' tzamā' quilhtamacuj. ePCSputmā'lh cā'quilhtamacuj ē ixlīpō'ktu xala' nac cā'quilhtamacuj tū talacasqui'n tachi'xcuhuī't. Tī tatlahua ixtalacasqui'nīn Dios, xlaca'n natatahui'la ixlīpō'ktu quilhtamacuj. Namin tī na'a'kskāhuī'nin 4OaIxlīpō'ktu tū xala' nac cā'quilhtamacuj, huā'mā' jā ixla' Dios quinTāta'ca'n. Tī xalanī'n nac cā'quilhtamacuj tatlahua tū jā tze tū lacasqui'n ixmacni'ca'n. Talaktzī'ncu'tun tū jā tze. Ka'tla' talīmakca'tzī tū taka'lhī. Ixlīpō'ktu tzamā' pō'ktu xala' nac cā'quilhtamacuj. kNOJā calakatītit tū xala' nac cā'quilhtamacuj. Jā calakatītit tū jā xatze tū tatlahua tī xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Tī talakatī tū xala' nac cā'quilhtamacuj, xlaca'n jā tapāxquī' Dios quinTāta'ca'n. CMNā iccātzo'knuni'yān hui'xina'n, xanatātana', ixpālacata lakapasā'tittza' Dios. Xla' ixuī'lakelhtza' a'cxni' tzuculh cā'quilhtamacuj. Nā iccātzo'knuni'yān hui'xina'n, ka'hua'chan, ixpālacata hui'xina'n lactli'hui'quin. Hui'xina'n a'ka'ī'nī'ta'ntit ixtachihuīn Dios. Tlaja'nī'ta'ntit skāhuī'ni'. hLI Nā iccātzo'knuni'yān hui'xina'n, xanatātana', ixpālacata hui'xina'n lakapasā'tittza' Dios. Xla' ixuī'lakelhtza' a'cxni' tzuculh cā'quilhtamacuj. Nā iccātzo'knuni'yān hui'xina'n, ka'hua'chan, ixpālacata hui'xina'n tlaja'nī'ta'ntit skāhuī'ni'. Nā iccātzo'knuni'yān hui'xina'n, lacstīn, ixpālacata lakapasā'tit Dios quinTāta'ca'n. /}}F||-{zyyx'vvPuJssAr_qp[oonmllkj.i*hSg ee,dc_b=a9` _V^;\[[uZYXXVV UgTSR1QP>ORNMLK}K+IHGGF)EECBAA?>m=Icmaxquī' tapāxcatca'tzīn quiMāpa'ksīni' Cristo Jesús. Quilaktzī'nī't tze ē chuntza' na'ictā'scuja ē na'icmāsu'yu ixtachihuīn Dios. Quimāhuixcānīlh chī tzej na'icscuja. 8k kb Ū'tza' ixtachihuīn Dios tū quimacamaxquī'ca namāsca'tīni'n ē ū'tza' quincāhuaniyān chī xkaka Dios ē sicua'lanātlahuanī't xla'. Maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios fj Gb Tamaclacasqui'n līmāpa'ksīn tī taka'lhī ixtā'lāpāxquī'nca'n ē tī taka'lhī chā'tin chi'xcu' hua'chi ixpuscāt ē tī ta'a'kskāhuī'ni'n ē tī taka'lhan lacstīn ē tī tahuan tū jā ixlīcāna' na ixlacatīn juez. Tamaclacasqui'n līmāpa'ksīn ixlīpō'ktuca'n tī tatlahua catūhuālh tū jā ixtā'chuntza' chī ixtachihuīn Dios. Di b Xalactze chi'xcuhuī'n jā tamaclacasqui'n līmāpa'ksīn. Tamaclacasqui'n līmāpa'ksīn tī jā tze ē tī jā takexmatcu'tun ē tī talaclē'n ē jā ta'a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios. Nā tamaclacasqui'n xlaca'n tī jā tū talakachi'xcuhuī' ē tī tamaknī ixtāta'ca'n, o ixtzī'ca'n, o ā'chā'tin chi'xcu'. th cbCa'tzīyāuj tze līmāpa'ksīn tū tzo'kli Moisés palh lakachi'xcuhuī'can ē palh jā lakpalīcan. &g GbXlaca'n tamāsu'yucu'tun ixlīmāpa'ksīn Moisés ē jā tzej taca'tzī tū huanicu'tun. Ē jā taca'tzī tū tahuan. Talīchihuīna'n masqui jā taca'tzī. [f 1bĀ'makapitzīn tapātza'nkānī't ē ū'tza' lītasu'yu chu tlakaj talālīhuani. e ybQuina'n cāmāsu'yuni'yāuj chī ixlacasqui'nca natalakpalī ixtalacapāstacni'ca'n. Ū'tza' līlāpāxquī'can. vd gbNā icuanin nacāhuaniya' jā ixcuentaca'n tzamā' listas ixtacuhuīni'ca'n ixnapapana'ca'n ē tū xmān cuentos ixpālacata ixnapapana'ca'n. Tzamā' jā tze; xmān talālītā'chihuīna'n ē jātza' tasca'ta tū ixtalacasqui'nīn Dios. 0c [bA'cxni' xa'ica'mā'lh nac Macedonia, icuanin ixtachoko nac Efeso nacāmāpa'ksīya' ā'makapitzīn jātza' catamāsu'yulh tū jā ixlīcāna' ixpālacata Cristo. 5b ebTimoteo, quit ictzo'knuni'mā'n. Icmā'a'ka'ī'nīn ixtachihuīn Dios ē chuntza' hui'x hua'chi quinka'hua'cha. Dios camaktaka'lhni' ē calakalhu'mani'. Tzej calatahui'la' ixpālacata quinTāta'ca'n Dios ē Jesucristo quiMāpa'ksīni'ca'n. Māpa'ksīlh ixpālacata tī tamāsu'yu tū jā ixlīcāna' a bQuit Pablo, ixapóstol Jesucristo chī ixtalīmāpa'ksīn Dios tī makapūtaxtūnu'n ē Jesucristo tī a'ka'ī'ni'yāuj. S`NCacāsicua'lanātlahuan quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Amén.&_ENIccālīmacamaxquī'yān ixlīmāpa'ksīn Māpa'ksīni' cacālīkelhtahua'ka'ni'kō'tit ixlīpō'ktuca'n tā'timīn huā'mā' carta tū ictzo'kmā'lh. ^#NCacāsaludarlītit ē cacāsko'ka'tit ixlīpō'ktuca'n tā'timīn chuntza' chī minī'ni' chī lītā'timīn tī tatapa'ksīni' Dios. <]sNTā'timīn, ca'orarlī'tit quimpālacataca'n. 1\[NIxlīpō'ktu huā'mā' Dios nacātlahuani'yān ixpālacata ū'tza' tī cālacsacnī'ta'n ē ū'tza' pō'ktu quilhtamacuj mākentaxtūkō'. Ā'xmān tasicua'lanālani' 8[iNChu ū'tza' Dios cacātlahuan hui'xina'n lactze. Dios ū'tza' tī quincāmakapāxuīyān. Icsqui'ni' Dios cacāmaktāyan jā natlahua'yā'tit tū jā tze. Cacāmaktāyan jā natanū tū jā tze na mintalacapāstacni'ca'n ē na milīstacna'ca'n hasta a'cxni' namin quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. +ZQNCamakxtektit pō'ktu tū jā tze. ]Y3NTzej nalacapāstacā'tit palh tze o jā tze tū tahuan ē camaktīni'ntit tū tze. BXNJā calakmaka'ntit tū tahuan ixa'kchihuīna'nī'n Dios. ?WyNJā camāmixīni'tit ixtaxkaket Espíritu Santo. 2V]NCamaxquī'tit tapāxcatca'tzīn Dios catūxcuhuālh tū nacā'a'kspulayān. Chuntza' Dios lacasqui'n natlahua'yā'tit hui'xina'n tī tapa'ksīni'yā'tit Cristo Jesús. .UWNPō'ktu quilhtamacuj ca'orarlī'tit. 3TaNPō'ktu quilhtamacuj capāxuhua'tit. VS%NCalīhui'lī'tit nalātlahuani'yā'tit tū tze. Nā chuntza' cacātlahuani'tit ixlīpō'ktuca'n tū tze. Jā titlahuani'yā'tit ā'chā'tin tū jā tze, masqui xla' cātlahuani'nī'ta'n tū jā tze. R NIccāmaxquī'yān talacapāstacni', tā'timīn. Cacāquilhnī'tit macsti'na'j tī xmān talatlā'huan ē jā tascujcu'tun. Cacāhuanilī'pintit tī tataxlajuani'nī't. Cacāmaktāya'tit tī jāna'j tzej ta'a'ka'ī'. Cacātāyani'tit ixlīpō'ktuca'n. sQ_N Cacālakachi'xcuhuī'tit ē cacāpāxquī'tit ixpālacata ixtascujūtca'n. Hui'xina'n calāpāxquī'tit. -PSN Tā'timīn, iccālīsāhuaniyān cacālakachi'xcuhuī'tit tī tascuja na milacpu'nanca'n, tī cātamāsu'yuni'yān ē cātastacyāhuayān na ixlacatīn Dios. @OyN Ū'tza' huā'mā' calālīmaxquī'tit talacapāstacni' ē calāmāhuixcānī'tit chuntza' chī tlahuapā'na'ntit hui'xina'n chuhua'j. Pablo cāmaxquī'lh talacapāstacni' tā'timīn N9N Jesucristo, xla' līnīlh ixpālacata quina'n natā'tahui'layāuj xla' jā hui'lacha', palh nīnī'taujtza' o lakahuanāujcus a'cxni' xla' namimpala. 4MaN Dios quincālacsacnī'ta'n ē jā quincāmakapātīnīncu'tunān a'cxni' naputzāna'nīkō'. Quincālacsacni' naquincāmakapūtaxtūyān quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. 7LgNQuina'n jā chuntza' chī xlaca'n. Quina'n xalanī'n nac cā'cuhuīni'. Tropa ka'lhī ixlu'xu' xalīcā'n tū nalītamaktāya ixlīstacna'. Quina'n ka'lhīyāuj tū nalītamaktāyayāuj nac quilīstacna'ca'n. A'ka'ī'ni'yāuj Jesucristo ē pāxquī'nināuj chuntza' chī xla' quincāmāsu'yuni'n. Ū'tza' līlītamaktāyayāuj na quilīstacna'ca'n. Ū'tza' jā makxteka natanū na quilīstacna'ca'n tū jā tze. Tropa ka'lhī ixtā'knu' xalīcā'n tū nalītamaktāya ixa'kxāk. Quina'n ka'lhīyāuj tū nalītamaktāyayāuj quintalacapāstacni'ca'n. Quina'n a'ka'ī'yāuj na'a'kapūtaxtuyāuj. Ū'tza' līlītamaktāyayāuj. Ū'tza' jā makxteka natanū tū jā tze talacapāstacni'. wKgNCā'tzī'sni' lhtatacan ē cā'tzī'sni' ka'chīcan. Xalanī'n nac cā'tzī'sni' hua'chi ixtalhtatanī't ē hua'chi ixtaka'chīnī't, ixpālacata jā talacapāstaca tū ixla' Dios ē jā tatlahua cuenta chī lacatejtin natalatā'kchoko. -JSNHua'chi ixtalhtatanī't xlaca'n tī jā talakapasa ixtachihuīn Dios. Jā calauj chī xlaca'n. Skalalh calauj ē cuenta catlahuáuj jā natlahuayāuj tū jā tze. ,IQNHui'xina'n xalanī'n nac cā'cuhuīni' ē latlā'hua'nā'tit nac cā'xkaka. Quina'n jātza' xalanī'n nac cā'tzī'sni'. Jātza' latlā'huanāuj jā cā'pucsua'. 0HYNXlaca'n jā talakapasa Dios ē jā taca'tzī palh Jesucristo namimpala. Xamaktin natasu'yu hua'chi a'cxni' namin chā'tin ka'lhāna' tzī'sa. Hui'xina'n jā chuntza' chī xlaca'n. Hui'xina'n, tā'timīn, lakapasā'tittza' ixtachihuīn Dios ē ka'lhīpā'na'ntit Jesucristo hasta a'cxni' namin. G'NA'cxni' natahuan xalanī'n nac cā'quilhtamacuj: “Ca'cs hui'lāna'uj; jā tū catilalh”, xamaktin nala lakuat. Palaj nala lakuat hua'chi a'cxni' nachini' ixtaca'tzāt chā'tin puscāt a'cxni' namālacatuncuhuī'nī chā'tin ska'ta'. Jā catitapūtaxtuni'lh lakuat. F5NHui'xina'n tzej ca'tzīyā'tit jā tī chā'tin ca'tzī jā'cxni' namin Māpa'ksīni'. Xamaktin namin hua'chi chī min chā'tin ka'lhāna' tzī'sa. E NTā'timīn, jā ixlacasqui'nca na'iccāhuaniyān hui'xina'n jā'cxni' na'a'kspula huā'mā' ē jā'cxni' namin Māpa'ksīni'. oDWNHuā'mā' tachihuīn nalālīmāpāstaquīyā'tit. Chuntza' nalālīmākō'xamāka'tlī'yā'tit.C}NPalaj tunca xlaca'n ē nā quina'n tī xalakahuancus, quilīpō'ktuca'n naquincātamakayāhua'yān nac poklhnu'. Nalakchā'nāuj Māpa'ksīni' nac cā'ū'nī'n tālhmā'n. Chuntza' pō'ktu quilhtamacuj natā'tahui'layāchāuj quiMāpa'ksīni'ca'n. =BsNTzamā' quilhtamacuj Māpa'ksīni' nayujāchi nac a'kapūn ē palha' nalīchihuīna'n līmāpa'ksīn. Xapuxcu' ángeles nata'sa. Namakata'sacan ixlīskoli' Dios. Ū'tza' nacālīmāca'tzīnīcan mimā'lhtza' Māpa'ksīni'. Xapūla natalacastālancuana'n xlaca'n tī ixta'a'ka'ī'ni' Cristo a'cxni' tanīlh. >AuNChuhua'j na'iccāhuaniyān tū huanli quiMāpa'ksīni'ca'n. A'cxni' namimpala Māpa'ksīni' Jesús, quina'n tī xalakahuancus jā caticāmakxtekui xlaca'n tī tanīnī'ttza'. h@INQuina'n a'ka'ī'yāuj Jesús nīlh ē nā lacastālancuana'nli. Nā chuntza' a'ka'ī'yāuj ixlīpō'ktuca'n tī ixta'a'ka'ī'ni' Jesús a'cxni' tanīlh, nā xlaca'n nacāmālacastālancuanī Dios a'cxni' namimpala Jesús. Q?N Iclacasqui'nāuj caca'tzītit, tā'timīn, tū ixlīcāna' ixpālacata tī tanīnī'ttza'. Chuntza' jā catilīpuhuantit chī talīpuhuan xlaca'n tī jā taka'lhīmā'nalh natalakchā'n Cristo. $>AN Chuntza' nacātalakachi'xcuhuī'yān xlaca'n tī jā ta'a'ka'ī' ixtachihuīn Dios. Nā chuntza' jā tū caticāsputni'n. A'cxni' namimpala Māpa'ksīni' /=WN Nalīhui'lī'yā'tit ca'cs natahui'la'yā'tit. Jā calīmaktanū'tit tū jā mimpālacataca'n. Calīscujtit mimacanca'n. Ū'tza' huā'mā' iccāhuaninī'ta'n pūla. M<N Chuntza' jā xmān lāpāxquī'yā'tit; hui'xina'n nā cāpāxquī'yā'tit ixlīpō'ktuca'n tā'timīn xalanī'n na ixlīpō'ktu estado Macedonia. Iccāsqui'ni'yān ā'chulā' cacāpāxquī'tit. T;!N Hui'xina'n lāpāxquī'yā'tit lītā'timīn, ē chuntza' jā ixlacasqui'nca na'iccāhuaniyān jā tū ixpālacata huā'mā'. Dios cāmāsu'yuni'nī'ta'ntza' chī nalāpāxquī'yā'tit hui'xina'n. 1:[NTī jā natamākentaxtū huā'mā' tamāsu'yun, xlaca'n jā talakmaka'n chi'xcuhuī'n; xlaca'n talakmaka'n Dios. Dios ū'tza' tī quincāmaxquī'yān Espíritu Santo. 9+NDios quincālacsacnī'ta'n ē xla' jā lacasqui'n natlahuayāuj tū jā tze. Quincālacsacnī'ta'n natlahuayāuj tū xatze na ixlacatīn Dios. 87NJā tika'lhī'yā'tit mintā'lāpāxquī'nca'n. Jā tilā'a'kskāhuī'yā'tit chuntza', ixpālacata chuntza' tū tze tlahuani'yā'tit ā'chā'tin chi'xcu'. QuiMāpa'ksīni'ca'n nacāmakapātīnīn tī chuntza' tatlahua. Ū'tza' huā'mā' iccāhuaninī'ta'n hui'xina'n xapūla. ~7uNJā caputzatit mimpuscātca'n chī jā tze talacapāstacni' hua'chi tatlahua chi'xcuhuī'n tī jā talakapasa Dios. 69NCaca'tzītit milīpō'ktuca'n chī naputzayā'tit mimpuscātca'n chuntza' chī minī'ni' na ixlacatīn Dios ē nā na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't. n5UNDios lacasqui'n līlacatejtin nalatahui'la'yā'tit. Jā tika'lhī'yā'tit mintā'lāpāxquī'nca'n. l4QNHui'xina'n lacapāstacā'tit tū iccālīmāsu'yuni'n ixlīmāpa'ksīn Māpa'ksīni' Jesús. I3 NĀ'xmān iccāhuanicu'tunān hui'xina'n, tā'timīn. Quina'n iccāmāsu'yuni'n chī nalīlatā'kchokoyā'tit chuntza' chī Dios lacasqui'n. Chuntza' tlahua'pā'na'ntit. Chuhua'j quina'n iccāsqui'ni'yān hui'xina'n ē iccālīmaxquī'yān talacapāstacni' ixlīmāpa'ksīn Jesús: ā'chulā' chuntza' calatā'kchokotit. .2UN Dios cacāmāhuixcānīn ē cacāmāpānūni'kō'n ixlīpō'ktu tū jā tze na milīstacna'ca'n ē chuntza' jā tī chā'tin tzē caticālīmālacsu'yun a'cxni' natāya'yā'tit na ixlacatīn quinTāta'ca'n Dios a'cxni' namimpala quiMāpa'ksīni'ca'n Jesús ē ixlīpō'ktuca'n tī ixla'.D1N Cacāmaktāyan Māpa'ksīni' ā'chulā' nalāpāxquī'yā'tit, ē ā'chulā' nacāpāxquī'yā'tit ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't, chuntza' chī quina'n iccāpāxquī'yān hui'xina'n. 0}N Dios, quinTāta'ca'n, ē quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo caquincātamakxtekni'n na'iccālaka'nāchā'n hui'xina'n. C/N Cā'cuhuīni' ē tzī'sa icsqui'ni'yāuj Dios ca'iccālaka'ncha'n hui'xina'n ixpālacata iccāmāsu'yuni'cu'tunān ā'macsti'na'j tū cāsputni'yāncus hui'xina'n chī a'ka'ī'yā'tit. H. N Chuhua'j tzē na'icmaxquī'yāuj tapāxcatca'tzīn Dios mimpālacataca'n. Icmaxquī'yāuj lhūhua' tapāxcatca'tzīn Dios ixpālacata iclīpāxuhuayāuj na ixlacatīn Dios mimpālacataca'n. -wNChuhua'j iclīpāxuhuayāuj ixpālacata icca'tzīujtza' hui'xina'n nā tzej a'ka'ī'ni'yā'tit quiMāpa'ksīni'ca'n. ',GNIcca'tzīuj hui'xina'n nā tzej a'ka'ī'yā'tit. Ū'tza' xa'iclīpāxuhuayāuj, masqui xa'icpātīni'mā'nauj ē masqui ixquincā'a'kspulamā'n tū jā tze. b+=NChuhua'j Timoteo cālaka'nī'ta'ncha'n ē chimpālhtza'. Quincāhuaniyān chī tzej a'ka'ī'yā'tit ē chī lāpāxquī'yā'tit. Nā quincāhuaniyān chī quilālacapāstacmā'nanchāuj pō'ktu quilhtamacuj ē quilāpāxquī'yāuj. Xla' quincāhuanin hui'xina'n quilālaktzī'ncu'tunāuj chuntza' chī iccālaktzī'ncu'tunān nā quina'n. *NŪ'tza' iclīmacā'ncha' Timoteo. Jā xa'icca'tzī chī ixlīlatlā'hua'nā'tit, ē jātza' xa'ictāyani'. Xa'icca'tzīcu'tun palh ixa'ka'ī'yā'titcus. Quit xa'icca'tzīcu'tun palh skāhuī'ni' xmān ixcālīlaktzī'nī'ta'n. Chuntza' xmān xa'icscujtamaka'uj. ) NA'cxni' xa'iccātā'hui'lachā'n iccāhuanin chī nalīpātīni'nāuj. Chuntza' a'kspulalh. Ū'tza' huā'mā' ca'tzīyā'tit. 9(kNHuā'mā' ictlahuáuj ixpālacata jā nataxtutāya'yā'tit ixpālacata tū līpātīni'mpā'na'ntit. Hui'xina'n ca'tzīyā'tittza' ixlacasqui'nca napātīni'nāuj huā'tzā'. {'oNē xa'iccālakmacā'ncha'n Timoteo, quintā'tinca'n. Xla' ī'scujni' Dios ē māsu'yu xatze tachihuīn tū ixla' Cristo. Iccālakmacā'ncha'n nacāmaxquī'yān talacapāstacni' ē nacāmaktāyayān ixpālacata ā'chulā' na'a'ka'ī'yā'tit. & %NJā xa'icca'tzīyāuj chī ixlīlatlā'hua'nā'tit, ē jātza' xa'ictāyani'yāuj. Ictipuhuanui xa'iclatachokouj quilīmānca'n nac Atenas, u%cNChuntza' hui'xina'n quilāmaxquī'yāuj tapāxuhuān ē ka'tla' iclīmakca'tzīyāuj mimpālacataca'n.C$NA'cxni' Māpa'ksīni' Jesucristo namin ē natahui'layāuj na ixlacatīn, na'iccālīpāxuhuayān ixpālacata a'ka'ī'yā'tit. Mimpālacataca'n naca'tzīcan chī xa'ictā'scujāuj Dios. '#GNQuina'n xa'iccālaka'ncu'tunāchā'n hui'xina'n. Quit, Pablo, xa'iccālaka'ncu'tunāchā'n maklhūhua'. Skāhuī'ni' jā quincāmakxtekni' na'ica'nāchāuj. 3"_NA'cxni' iccāmakxtekni' ē a'klhūhua' quilhtamacuj jā xa'iccālaktzī'nān, pō'ktu quilhtamacuj xa'iccālacapāstacān hui'xina'n ē xa'iccālaktzī'ncu'tunān. 2!]NXlaca'n jā quincātamakxtekān na'iccātā'chihuīna'nāuj tī jā israelitas. Quina'n iccātā'chihuīna'ncu'tunāuj ixpālacata nata'a'kapūtaxtu. Chuntza' israelitas ā'chulā' taka'lhī ixcuentaca'n. Ū'tza' nacālīmakapātīnīn Dios. Pablo ixcālaka'mpalacu'tun xalanī'n nac Tesalónica b =NIsraelitas tamaknīlh ixa'kchihuīna'nī'n Dios. Tamaknīlh Māpa'ksīni' Jesús. Ē quina'n quincātaputzastālani'n. Dios jā lakatī tū tatlahua xlaca'n. Xlaca'n tatā'lātlahua ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. 'GNHui'xina'n, tā'timīn, cā'a'nani'n chu lacxtim chī cā'a'nani'lh xalanī'n nac Judea tī tatapa'ksīni' Dios ē ta'a'ka'ī'ni' Jesucristo. Mintā'līmacchicca'n cātaputzastālani'n hui'xina'n. Israelitas taputzastālani'lh ixtā'israelitasca'n xalanī'n nac Judea tī ta'a'ka'ī'. |qN Nā pō'ktu quilhtamacuj icmaxquī'yāuj tapāxcatca'tzīn Dios chī hui'xina'n a'ka'ī'tit ixtachihuīn Dios a'cxni' xa'iccāhuaniyān. Hui'xina'n ca'tzītit ē a'ka'ī'tit tū iccāmāsu'yuni'n, ū'tza' ixtachihuīn Dios ē jā ixtachihuīnca'n tachi'xcuhuī't. Ixlīcāna' ixtachihuīn Dios. Ū'tza' tū scuja na milīstacna'ca'n hui'xina'n tī a'ka'ī'yā'tit. ;oN Xa'iccāhuaniyān ixlacasqui'nca līlacatejtin nalatā'kchokoyā'tit chī Dios lacasqui'n. Dios ū'tza' tī cāta'sani'nī'ta'n jā xla' māpa'ksīni'n ē jā cā'tzēhuanī't. T!N Nā hui'xina'n ca'tzīyā'tit chī chā'tin xatāta' cāmaxquī' talacapāstacni' ixcamana', chuntza' quina'n xa'iccāmaxquī'yān talacapāstacni' milīpō'ktuca'n ē xa'iccāmākō'xamāka'tlī'yān. 4aN Hui'xina'n laktzī'ntit, ē Dios nā laktzī'lh chī xa'iccātā'hui'lan hui'xina'n tī a'ka'ī'yā'tit. Quina'n tzeya chi'xcuhuī'n xa'icuanī'tauj. Līlacatejtin xa'iclatā'kchokoyāuj. Nūn tū xa'ictlahuayāuj tū jā līmacuan. Chuntza' jā tī chā'tin tzē naquincālīmālacsu'yuyān. %N Tā'timīn, hui'xina'n lacapāstacā'tit chī xa'icscujāuj ē chī xa'icpātīyāuj chī na'iclīhuā'yanāuj. Quina'n jā xa'iccāmāmakasputūcu'tunān. Ū'tza' xa'iclīscujāuj cā'cuhuīni' ē tzī'sa a'cxni' xa'iccāmāsu'yuni'yān hui'xina'n ixtachihuīn Dios. 7gNXa'iccāpāxquī'yān hui'xina'n. Ū'tza' xa'iccālīmaxquī'cu'tunān jā xmān xatze tachihuīn; xa'iccāmaxquī'cu'tunān nā quilatamatca'n, chī xa'iccāpāxquī'yān. jMNLīlacatzucu xa'iccātā'chihuīna'nān hua'chi chā'tin puscāt tī cāmaktaka'lha ixlacstīn. W'NJā xa'iclacasqui'nāuj caquincātalakachi'xcuhuī'n tachi'xcuhuī't, nūn hui'xina'n, nūn ā'makapitzīn, masqui quina'n ixapóstoles Cristo ē ū'tza' iclīminī'ni'nī'tauj caquilālakachi'xcuhuī'uj. 'GNHui'xina'n ca'tzīyā'tit quina'n jā maktin iccāquīlīmāka'tlī'n. Nūn tū iccāquī'a'kskāhuī'maktīcu'tunni' mintumīnca'n. Huā'mā' Dios ca'tzī. 6eNDios quincālaktzī'n xalactze ē quincāmacamaxquī'n na'icmāsu'yuyāuj xatze tachihuīn. Ū'tza' iclīmāsu'yuyāuj chuntza' chī Dios lacasqui'n. Quina'n ā'chulā' ictlahuacu'tunāuj ixtalacasqui'nīn Dios ē jā ixtalacapāstacni'ca'n tachi'xcuhuī't. Dios ū'tza' laktzī'n quilīstacna'ca'n. iKNQuina'n iccāmaxquī'n talacapāstacni'. Tū iccāhuanin hui'xina'n ū'tza' ixlīcāna'. Jā tū iclacapāstacui'. Xa'iccāhuanicu'tunān ixtachihuīn Dios, ē xmān ū'tza' iccāquīlīlaklan. Jā iccāquī'a'kskāhuī'n. QNHui'xina'n ca'tzīyā'tit chī quincātamakapātīnīn ē quincātalakapalan nac Filipos a'cxni' jāna'j xa'icchā'nāuj nac Tesalónica. Masqui quincā'a'kspulan huā'mā', Dios quincāmaktāyan ē chuntza' iccāhuanin xatze tachihuīn tū Dios māca'tzīnīni'lh ē jā iclacapuhuanui, masqui quincātamāmakchuyīcu'tunni'. O NTā'timīn, hui'xina'n ca'tzīyā'tit jā chu tlakaj iccāquīlaklan. $ CN Huancan chī hui'xina'n ka'lhīpā'na'ntittza' ī'Ska'ta' Dios tī naminācha' nac a'kapūn. Huā'mā' Dios mālacastālancuanīlh. Huā'mā' ū'tza' Jesús tī quincāmakapūtaxtūyān, ē chuntza', a'cxni' Dios naputzāna'nīkō', jā caquinticāmakapātīnīn quincuentaca'n. N Ixlīpō'ktuca'n quincātahuaniyān chī hui'xina'n a'ka'ī'tit quintachihuīnca'n a'cxni' iccāquīlaklan. Huancan chī hui'xina'n lītalakaspi'tni'tit ídolos ē stālani'tit Dios, ē chuhua'j tā'scujā'tittza' Dios tī xalakahuan ē ixlīcāna'.  {NChuntza' līta'a'kahuani'nī't ixtachihuīn Māpa'ksīni' mimpālacataca'n. Jā xmān nac Macedonia ē nac Acaya, calhāxcuhuālh ca'tzīcan chī hui'xina'n a'ka'ī'ni'yā'tit Dios. Ū'tza' jā ixlacasqui'nca iclīhuanāuj nūn a'ktin tachihuīn.  7NTaca'tzīlh chī hui'xina'n līlatā'kchokoyā'tit, nā chuntza' talīlatā'kchoko ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'nī't nac Macedonia ē nac Acaya. h  KNHui'xina'n quilāmaksca'tui ē chuntza' maksca'txtutit Māpa'ksīni'. Masqui līpātīni'ntit a'cxni' a'ka'ī'tit xatze tachihuīn, ixka'lhī'yā'tit tapāxuhuān ixpālacata Espíritu Santo cāmaxquī'n tapāxuhuān. {  qNXatze tachihuīn tū iccāquīmāsu'yuni'n hui'xina'n, ū'tza' jā xmān quintachihuīnca'n. Xa'iclīmāsu'yuyāuj ixlīmāpa'ksīn Espíritu Santo. Tzej xa'icca'tzīyāuj ixlīcāna' xatze tachihuīn tū xa'icmāsu'yuyāuj. Hui'xina'n ca'tzīyā'tit chī lacatejtin xa'iclatlā'huanāuj a'cxni' xa'iccātā'hui'lachā'n. Xa'iclatlā'huanāuj chuntza' mimpālacataca'n. q  ]NDios cāpāxquī'yān hui'xina'n, tā'timīn. Quina'n icca'tzīyāuj Dios cālacsacnī'ta'n hui'xina'n. \  3NIccālīlacapāstacān pō'ktu quilhtamacuj na ixlacatīn Dios quinTāta'ca'n tū tlahua'tit hui'xina'n. Ū'tza' lītasu'yu chī a'ka'ī'yā'tit. Iccālīlacapāstacān chī scujtit. Ū'tza' lītasu'yu chī pāxquī'yā'tit Dios. Iccālīlacapāstacān hui'xina'n chī jā makxtekā'tit a'ka'ī'ni'yā'tit quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo.   yNPō'ktu quilhtamacuj icmaxquī'yāuj tapāxcatca'tzīn Dios mimpālacataca'n ē icorarlīyāuj mimpālacataca'n. P NIctzo'knumā'nauj quina'n, Pablo ē Silvano ē Timoteo. Iccātzo'knuni'mā'n hui'xina'n xalanī'n nac Tesalónica tī a'ka'ī'yā'tit ē tapa'ksīni'yā'tit Dios quinTāta'ca'n ē nā Māpa'ksīni' Jesucristo. Dios cacāsicua'lanātlahuan hui'xina'n ē tzej calatapā'tit. Tasu'yulh chī ta'a'ka'ī'lh xalanī'n nac Tesalónica 7Calāskōkatit ixpālacata hui'xina'n lāpāxquī'yā'tit. Tzej calatapā'tit milīpō'ktuca'n hui'xina'n tī tapa'ksīni'yā'tit Cristo. Amén.C Cāmacā'ni'yān saludos xlaca'n tī xalanī'n nac templo nac Babilonia. Nā xlaca'n Dios nā cālacsacnī't. Marcos tī hua'chi quinka'hua'cha, nā xla' cāmacā'ni'yān saludos. G Quit icmātzo'knīlh Silvano huā'mā' carta tū jā laclhmā'n. Quit tzej icca'tzī xla' chā'tin quintā'tinca'n ē tzej a'ka'ī'. Quit iccāmāsu'yuni'n xatze tachihuīn ixla' Dios. Hui'xina'n a'ka'ī'nī'ta'ntit ū'tza' ixlīcāna'. Chuhua'j jā camakxtektit chī a'ka'ī'yā'tit huā'mā' xatze tachihuīn. oW Dios ka'lhīkō' ixlīpō'ktu lītli'hui'qui pō'ktu quilhtamacuj. Amén. Macā'nca ā'xmān saludos S Dios pāxquī'nin. Quincālacsacnī'ta'n ixpālacata ixlacasqui'n natapa'ksīni'yāuj Cristo. Chuntza' pō'ktu quilhtamacuj natā'tahui'layāuj Dios nac a'kapūn. A'cxni' napātīni'nā'titcus ā'macsti'na'j, Dios nacātlahuayān lactze hui'xina'n. Nacāmaktāyayān natāyani'yā'tit. Nacāmaktāyayān tzej na'a'ka'ī'yā'tit. ;o Jā camakxtektit chī a'ka'ī'yā'tit. Chuntza' calītlaja'tit skāhuī'ni'. Calacapāstactit calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj a'nan tā'timīn tī nā tapātīni'mā'nalh. MSkalalh calatahui'la'tit ē jā catamakxtektit nacātatlajayān. Skāhuī'ni' tī mintā'lāquiclhlaktzi'ca'n, xla' latlā'huan hua'chi lakatin león tū ta'sa ē putzatlā'huan tī nahua'. iKPō'ktu tū cāmāmakchuyīyān, catamakxtektit Dios nacāmaktāyayān. Xla' cāmaktaka'lhān. b=Jā ka'tla' camakca'tzītit. Cakexpa'tni'tit Dios. Xla' ū'tza' tī ka'lhī lītli'hui'qui. A'ktin quilhtamacuj a'cxni' Dios nalacasqui'n, hui'xina'n nacātalakachi'xcuhuī'yān chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Dios. p~YNā hui'xina'n ka'hua'chan, cacākexpa'tni'tit xanapuxcu'nu' tī ta'a'n nac templo. Milīpō'ktuca'n hui'xina'n nalālakachi'xcuhuī'yā'tit. Jā capuhua'ntit palh ā'chulā' xalactze hui'xina'n ē jā ā'makapitzīn. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Dios jā cāmaktāya tī ka'tla' tamakca'tzī.Xla' cāmaktāya tī jā ka'tla' tamakca'tzī. }'Jesucristo ū'tza' tī xapuxcu' milīpō'ktuca'n hui'xina'n tī xanapuxcu'nu' nac templo. Xla' cāmaktaka'lhkō' ixlacstīn ē cuenta tlahua chī scujnī'ta'ntit hui'xina'n. A'cxni' Jesucristo namimpala, Dios pō'ktu quilhtamacuj nacāsicua'lanātlahuayān hui'xina'n. 1|[Jā ixtēcu'nī'n hui'xina'n tī cāmaktaka'lhā'tit. Catahui'la'tit chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Dios. Chuntza' xlaca'n tzē nacātamaksca'tāni' chī hui'xina'n. *{MIccāsqui'ni'yān nacāmaktaka'lhā'tit ixlacstīn Dios tī xla' cāmacamaxquī'n. Calītlahua'tit ixlīpō'ktu mintalacapāstacni'ca'n ē jā casātlahua'tit. Jā xmān titlahuayā'tit ixpālacata tlajacu'tunā'tit tumīn. Cacāmaktaka'lhtit xmān ixpālacata tā'scujcu'tunā'tit Dios. z {Quit iccāmaxquī'cu'tunān talacapāstacni' hui'xina'n tī xanapuxcu'nu' nac templo. Nā quit chā'tin xapuxcu'. Quit iclaktzī'lh chī pātīni'lh Cristo. Nā quit naquilakachi'xcuhuī'can a'cxni' nalakachi'xcuhuī'can Cristo a'cxni' namimpala. y5Palh ixtalacasqui'nīn Dios natapātīni'n makapitzīn ixpālacata tatlahua tū tze, catatlahualhcus tū tze. Catalīpāhuanli xmān Dios. Xla' tlahuakō'nī't ixlīpō'ktu tū a'nan ē pō'ktu quilhtamacuj cāmaktaka'lha. Xla' pō'ktu quilhtamacuj mākentaxtū tū huan.Palh jicslihua' ta'a'kapūtaxtu xalactze chi'xcuhuī'n,¿tū nacā'a'kspula chi'xcuhuī'n tī jā tze ē tī talakmaka'n Dios? w Chilhtza' quilhtamacuj tū napūputzāna'nī Dios. Xapūla nacāmakapātīnīncan ixtachi'xcuhuī't Dios. Palh quina'n naquincāmakapātīnīnān xapūla, ā'chulā' nacāmakapātīnīncan xlaca'n tī jā ta'a'ka'ī' xatze tachihuīn tū ixla' Dios. &vEPalh hui'xina'n pātīni'nā'tit ixpālacata Cristo, jā tilīmāxana'nā'tit. Camaxquī'tit tapāxcatca'tzīn Dios ixpālacata tapa'ksīni'yā'tit Cristo. FuĀ'makapitzīn tapātīni'n ixpālacata xlaca'n tamaknīni'nī't. Ā'makapitzīn tapātīni'n ixpālacata taka'lhāna'nī't. Ā'makapitzīn tapātīni'n ixpālacata tatlahuanī't ā'catūhuālh tū jā tze. Ā'makapitzīn tapātīni'n ixpālacata tatanūnī't jā jā ixlītanūtca'n. Jā titlahua'yā'tit chuntza'. /tWA'cxni' cātalakapalayān hui'xina'n ixpālacata Cristo, napāxuhua'yā'tit ixpālacata Espíritu Santo nacāmaktāyayān. Natasu'yu xla' cātā'hui'lan hui'xina'n. Natasu'yu xla' ka'lhī līmāpa'ksīn. Ā'makapitzīn jā tze talīchihuīna'n Cristo. Hui'xina'n lakachi'xcuhuī'yā'tit xla'. Ss Capāxuhua'tit chī pātīni'mpā'na'ntit chuntza' chī Cristo pātīni'lh. Chuntza' hui'xina'n napāxuhua'yā'tit a'cxni' Cristo namimpala ē nalaktzī'ncan chī xla' ka'lhī lhūhua' līmāpa'ksīn. ry Chuhua'j tā'timīn, jā tipuhua'nā'tit jā maktin catipātīni'ntit hui'xina'n. Caca'tzītit chuntza' cā'a'kspula tī ta'a'ka'ī', ē jā xmān hui'xina'n pātīni'nā'tit. Chuntza' lītasu'yu palh ixlīcāna' hui'xina'n a'ka'ī'yā'tit. q  Tī ta'a'kchihuīna'n, catamāsu'yulh ixtachihuīn Dios. Tī tamaktāya ā'makapitzīn, chuntza' catamaktāyalh chuntza' chī Dios cāmaxquī'nī't. Palh hui'xina'n chuntza' tlahua'yā'tit, chuntza' nalakachi'xcuhuī'can Dios ixpālacata Jesucristo. Pō'ktu quilhtamacuj calakachi'xcuhuī'ca Dios. Xla' pō'ktu quilhtamacuj ka'lhī līmāpa'ksīn. Amén. Tapātīni'n tī ta'a'ka'ī' gpG Dios xtum cāmaxquī'nī'ta'n chā'tunu' hui'xina'n chī tzē nalītlahua'yā'tit tū cāmacamaxquī'nī'ta'n Dios. Chuntza' tzē namākentaxtūyā'tit tū Dios cāmacamaxquī'nī'ta'n. Ē chuntza' nalāmaktāya'yā'tit. 8ok Līpāxuhua nalāmānūyā'tit na minchicca'n. n+Tū ixlacasqui'nca ū'tza' huā'mā': calāpāxquī'tit. Palh pāxquī'yāuj ā'chā'tin, mātza'nkēna'ni'yāuj tū quincātlahuani'nī'ta'n. mPala'j nasputkō' ixlīpō'ktu. Ū'tza' tzej calīlacapāstacna'ntit. Skalalh catahui'la'tit ē pō'ktu na'orarlī'yā'tit. lŪ'tza' cālīmāca'tzīnīca xatze tachihuīn tī xanīntza' chuhua'j. Chuntza' masqui tanīlh chuntza' chī ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't, ixlīstacna'ca'n tzē natatahui'la pō'ktu quilhtamacuj chuntza' chī Dios huī'lh pō'ktu quilhtamacuj. xkiXlaca'n nacāputzāna'ni' Dios. Ixlīcāna' xla' nacāputzāna'ni' tī talahui'lāna'lhcus ē tī xanīntza'. GjChuhua'j tī jā ta'a'ka'ī', xlaca'n talī'a'cnī chī hui'xina'n jātza' cātā'takēstokā'tit xlaca'n palh nacātā'tlahua'yā'tit tū jā tze. Ū'tza' cātalīlakapalayān hui'xina'n. KiXapūla hui'xina'n makās ixtlahuapā'na'ntit tū tatlahuacu'tun tī jā ta'a'ka'ī'. Ixtlahua'yā'tit tū jā tze mintalacapāstacni'ca'n. Ixka'chīyā'tit. Ixtlahua'yā'tit cā'tani' ē a'ntza' ixtlahua'yā'tit tū jā tze. Ixtakēstokā'tit nako'tā'tit. Ixcātatzokostani'yā'tit ídolos. Dios jā lakatī huā'mā'. 1h[Chuhua'j jātza' catlahua'tit tū jā tze chī tachi'xcuhuī't tī tatlahua xmān tū xlaca'n talacasqui'n. Calatahui'la'tittza' chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Dios. ^g 7Cristo pātīni'lh a'cxni' ixlatlā'huan nac cā'quilhtamacuj. Caca'tzītit hui'xina'n tzē nacā'a'kspulayān chuntza'. Jā cajicua'ntit. Tī tapātīni'mā'nalh, xlaca'n tamakxteknī'ttza' tatlahua tū jā tze. 5fcJesucristo tanūnī'ttza' nac a'kapūn ē huī'lh na ixpekxtūcāna'j Dios. Chuhua'j xla' cāmāpa'ksīkō' ángeles ē ixlīpō'ktuca'n tī taka'lhī līmāpa'ksīn.LeChuntza' quina'n tī quincātamakapūtaxtūnī'ta'ntza', quina'n lī'a'kpaxui xcān. A'cxni' a'kpaxāuj, jā xmān quimacti'ya'tca'n nalīmāyujūyāuj. A'cxni' a'kpaxāuj, chuntza' līmāsu'yuyāuj Dios xapanī'ttza' quincuentaca'n, ixpālacata Jesucristo lacastālancuana'nī'ttza, ē chuntza' a'kapūtaxtunī'taujtza'. d}Xlaca'n a'cxni' ixtalahui'lāna'lhcus jā ta'a'ka'ī'ni'cu'tunli Dios. Dios līlacatzucu ixcāka'lhīmā'lh xlīmacua Noé ixtlahuamā'lh barco. A'cxni' lalh lakuat, xmān kelhatzeyan tachi'xcuhuī't ta'a'kapūtaxtulh nac barco na ixkelhni' xcān. %cCA'cxni' jāna'j ixlacastālancuana'n Cristo, xla' a'lh jā ixcāchī'canī't ixlīstacna'ca'n nīnī'n. Cātasu'yuni'lh ē cāhuanilh palh ū'tza' Cristo. *bMCristo xmān maktin nīlh quimpālacataca'n. Chuntza' līxokolh quincuentaca'n. Masqui Cristo tze, xla' pātīni'lh ixpālacataca'n tachi'xcuhuī't tī jā tze. Nīlh quimpālacataca'n, ixpālacata quincāmāsu'yucu'tunni' na ixlacatīn Dios. Masqui maknīca Jesucristo, huī'lhcus. laQTī tatlahua tū jā tze, xlaca'n nacāmakapātīnīncan. Hui'xina'n jā chuntza' cahuantit chī xlaca'n. Ā'chulā' tze palh napātīni'nā'tit, palh chuntza' ixtalacasqui'nīn Dios, masqui jā tlahuanī'ta'ntit tū jā tze. ?`wJā titlahua'yā'tit tū jā tze. Chuntza' nacāmāmaxanī'yā'tit tī cātalakapalayān hui'xina'n ē tī cātalīchihuīna'nān tū jā tze ixpālacata a'ka'ī'ni'yā'tit Cristo. _9Calacapāstactit Cristo ū'tza' miMāpa'ksīni'ca'n. Cakexpa'tni'tit xmān xla'. Skalalh natahui'la'yā'tit tzej nakelhtīni'nā'tit a'cxni' nacātakelhasqui'ni'yān chī a'ka'ī'yā'tit Cristo. Līlacatzucu nakelhtīni'nā'tit hui'xina'n. Calacapāstactit Dios cākexmatmā'n. ;^oPalh hui'xina'n pātīni'nā'tit xmān ixpālacata tlahua'yā'tit tū tze, chuntza' Dios nacāsicua'lanātlahuayān. Jā cacājicua'ni'tit chi'xcuhuī'n. Jā catamakchuyī'tit. m]S Nūn chā'tin caticātlahuani'n tū jā tze palh hui'xina'n xmān tlahuacu'tunā'tit tū tze. \ Dios cāmaktaka'lha tī lactze chi'xcuhuī'n.Cākexmatni' ixoracionca'n.Dios jā cāmaktāya tī tatlahua tū jā tze. [ Catamakxtekkō'lh tū jā tze ē catatlahualh tū tze.Catalīhui'līlh ca'cs natalatahui'la pō'ktu quilhtamacuj. Z1 Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Tī līpāxuhua talatahui'lacu'tun, jātza' cachīhuālh catahuanli.Jātza' cata'a'kskāhuī'nilh. EY Palh catīhuālh cātlahuani'yān tū jā tze, jā titlahuani'yā'tit chuntza' hui'xina'n. Palh catīhuālh cālakapalayān, jā tilakapala'yā'tit. Xatze casqui'ni'tit Dios xla' casicua'lanātlahualh. Ū'tza' huā'mā' tū Dios lacasqui'n. Palh chuntza' tlahua'yā'tit, Dios nacāsicua'lanātlahuayān hui'xina'n. MXChuhua'j xmān huā'mā' iccāhuanicu'tunān: Kempātin calacapāstactit. Calālakalhu'ma'ntit. Calāpāxquī'tit chī lītā'timīn. Calātlahuani'tit tū tze. Jā ka'tla' camakca'tzītit.  }|{zz!yxwwv^utszr(qq2ppaonnZm lrlkjj%iChh/g{ffHedcJbha`__7^W]\\x[i[YY7XWtVV5UqU SRRIQPP/NnMM4L0K#JIHGGF\E7DHCBB5Ax@6?>==[<<;i:9e8}765432100y/.. -$,+k**)Q('L%$$#"! 1=WJZ]D:  mK,p1[ Palh līmāpa'ksīn tzēhuanī't ixuanī't masqui jā makās ixtitāyani'lh, ā'chulā' tzēhuanī't tū jā catilaksputli. Ū'tza' xatze tachihuīn ixla' Jesucristo.  Huā'mā' līmāpa'ksīn tzēhuanī't ixuanī't. Masqui tzēhuanī't ixuanī't, jāla mālakchā'nīcan ixtachihuīn Jesucristo. )K Tzēhuanī't ixuanī't huā'mā' līmāpa'ksīn tū Dios ixmaxquī'nī't Moisés masqui ū'tza' līca'tzīcan tachi'xcuhuī't nacāmakapātīnīncan. Ā'chulā' xatzēhuanī't ixtachihuīn Jesucristo, ixpālacata huā'mā' quincāmāsu'yuni'yān chī tzē nalīxapacan tū laclē'nāuj. W'Ā'chulā' tzēhuanī't tamāsu'yun tū Espíritu Santo quincāmaxquī'yān. A{Huā'mā' līmāpa'ksīn tū māsu'yu ixlacasqui'nca nanīcan, huā'mā' tzo'kca pektu' nac chihuix. A'cxni' maxquī'ca Moisés tzamā' līmāpa'ksīn, a'nalh a'ktin ka'tla' taxkaket. Ixlacan Moisés ī'xkaka. Israelitas tī ixtayāna'lh a'ntza' jāla ixtalaktzī'n chī ī'xkaka ixpālacata ixcāmālakachi'xuani'. Huā'mā' taxkaket līlacatzucu mixli. Chuntza' tzēhuanī't ixuanī't chī Dios māstā'lh huā'mā' līmāpa'ksīn. 9Xla' ū'tza' tī quimaxquī' talacapāstacni'. Ū'tza' tzē iclīmāsu'yu xasāsti' talacāxtlahuan tū Dios tlahuanī't. Tzamā' talacāxtlahuan jā hua'chi a'ktin līmāpa'ksīn tū tatzo'kni'. Tzamā' talacāxtlahuan līchihuīna'n Espíritu Santo. Ixlīmāpa'ksīn Dios māsu'yu ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't taka'lhī ixcuentaca'n ē ū'tza' natalīnī. Espíritu Santo māstā' xasāsti' latamat. {oQuit jā icuan xmān quina'cstu tzē ictlahua huā'mā' tascujūt. Dios quimaktāya ē ū'tza' tzē iclītlahua. ~!Chuntza' icuan ixpālacata quit icca'tzī tze tū icmāsu'yu na ixlacatīn Dios, ixpālacata Cristo quimacamaxquī'lh na'icmāsu'yu. }wHui'xina'n lītaxtuyā'tit hua'chi a'ktin carta tū Cristo quimātzo'knīlh. Tzamā' carta jā lītzo'kcanī't tinta. Jā tzo'kcanī't nac a'ktin chihuix tū hua'chi lhta'ca'la'. Espíritu Santo tī macamilh Dios xalakahuan, xla' cālakpalīni'n mintalacapāstacni'ca'n a'cxni' iccāhuanin ixtachihuīn Jesucristo. Chuntza' tasu'yu tū tlahuanī't Cristo mimpālacataca'n. 5|cHui'xina'n hua'chi quincarta. Mimpālacataca'n ca'tzīcan tze tū ictlahua. Huā'mā' carta tzē natalaktzī'n ē natalīkelhtahua'ka' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Hui'xina'n hua'chi a'ktin carta lītaxtuyā'tit tū tatzo'kni' na quilīstacna', ixpālacata quit iccālacapāstacān hui'xina'n. P{ Palhāsā' ā'makapitzīn natahuan quit ka'tla' icmakca'tzī ē quilīchihuīna'ncan quina'cstu. Jā ixlacasqui'nca quit na'iccāmaxquī'yān a'ktin carta tū nahuan quit tzeya chi'xcu'. Jā ixlacasqui'nca hui'xina'n naquilāmaxquī'yāuj a'ktin carta tū tzē na'iclē'n calhāxcuhuālh, chuntza' chī talē'n ā'makapitzīn. !z;Quit jā hua'chi tī ta'a'kskāhuī'nin ē talakpalī tamāsu'yun tū ixla' Dios. Xlaca'n jā tzej tamāsu'yu ixpālacata xmān ta'a'kskāhuī'tlajacu'tun. Quit iclīchihuīna'n tū ixlīcāna' na ixlacatīn Dios, ixpālacata xla' quimacamaxquī'nī't na'ictā'scuja Cristo.GyNa ixpu'nanca'n tī jāna'j ta'a'kapūtaxtu, tzamā' tamāsu'yun hua'chi catūhuālh tū mu'csun tū laknīcan. Na ixpu'nanca'n tī ta'a'kapūtaxtunī'ttza', tzamā' tamāsu'yun hua'chi a'ktin perfume tū māstā' latamat. Nūn chā'tin tī tzē ixlīmān namāsu'yu tū ixla' Cristo. Ixlacasqui'nca Dios namaktāya. ;xoLīpāxuhua Dios chī quina'n icmāsu'yuyāuj ixtachihuīn Cristo. Quina'n hua'chi a'ktin jini' na ixpu'nanca'n tī ta'a'kapūtaxtunī'ttza' ē nā tī jāna'j ta'a'kapūtaxtu. w#Maxquī'yāuj tapāxcatca'tzīn Dios ixpālacata ixlīmāpa'ksīn Cristo tzej lītaxtuyācha' tachihuīn tū icmāsu'yu. Xla' quimaktāya na'icmāsu'yu calhāxcuhuālh ixpālacata Cristo. Huā'mā' tamāsu'yun hua'chi a'ktin perfume tū mu'csun calhāxcuhuālh. +vO Masqui tzej taxtulh, quit xa'ictamakchuyīnī't, ixpālacata quintā'tinca'n, Tito, jā chā'lh a'ntza' chuntza' chī xa'iclacāxlanī'ta'uj. Ū'tza' iccālīmakxtekli xalanī'n nac Troas ē icmilh nac Macedonia ixpālacata icpuhuanli Tito ixchilh huā'tzā'. Ixtachihuīn Dios tzej taxtu Ju  Quit ictētaxtulh nac Troas ixpālacata a'ntza' icmāsu'yucu'tunli xatze tachihuīn tu īxla' Cristo. A'cxni' ictētaxtulh a'ntza', Dios ixlacāxtlahuakō'nī'ttza' ixlīpō'ktu a'ntza'. =ts Māsputūnu'ni'yāuj ixpālacata jā lacasqui'nāuj naquincāskāhuī'yān skāhuī'ni'. Ca'tzīyāuj skāhuī'ni' a'kskāhuī'nin. Pablo tamakchuyīlh a'cxni' ixuī'lh nac Troas Hs  Palh hui'xina'n māsputūnu'ni'yā'tit tzamā' chi'xcu', nā quit na'icmāsputūnu'ni'. Palh quit icmāsputūnu'ni'lh catīhuālh, mimpālacataca'n icmāsputūnu'ni'lh na ixlacatīn Cristo. Rr A'cxni' quit iccāmacā'ni'chān a'ktin carta, quit icca'tzīcu'tunli palh hui'xina'n ixtlahua'tit tū iccāhuanin ixpālacata tzamā' chi'xcu'. Icca'tzīcu'tunli palh hui'xina'n ixquilākexmatni'uj. Xq)Ū'tza' iccālīsqui'ni'yān hui'xina'n camāsu'yu'tit chī pāxquī'yā'tit. )pKChuhua'j camātza'nkēna'ni'tit ē camāko'xamixī'tit. Palh jā chuntza' natlahua'yā'tit, tzamā' chi'xcu' jāla catitāyani'lh, ixpālacata nalīlīpuhuan. o{Milīlhūhua'ca'n hui'xina'n makapātīnīnī'ta'ntit tzamā' chi'xcu'. Chuhua'j tzetza'. Jātza' camakapātīnīntit. n Tzamā' chi'xcu' tī tlahualh tū jā tze, xla' iclīlīpuhuanli, ixpālacata jā tze tū tlahualh. Ā'chulā' cāmālakaputzīnī'ta'n hui'xina'n. Jā icuan palh milīpō'ktuca'n hui'xina'n cāmālakaputzīnī'ta'n. Palhāsā' jā milīpō'ktuca'n. emCQuit xa'iclīpuhuan a'cxni' iccātzo'knuni'n hui'xina'n. Nā xa'iccalhuan ixpālacata xa'icca'tzī ixcāmālakaputzīn tū xa'iccātzo'knuni'nī'ta'n. Jā xa'iccāmālakaputzīcu'tunān. Iclacasqui'nli hui'xina'n naca'tzīyā'tit chī quit iccāpāxquī'yān hui'xina'n. Ixlacasqui'nca namāsputūnu'ni'can chi'xcu' tī jātza' tlahua tū jā tze lŪ'tza' jā iclī'a'lh. Xmān iccātzo'kni'n a'ktin carta. Jā xa'ica'ncu'tunācha' iccālacaquilhnīyān ē nūn xa'iccāmālakaputzīcu'tunān. Palh hui'xina'n mākentaxtūyā'tit tū iccātzo'knuni'n, quit na'iclīpāxuhua ē nā hui'xina'n nalīpāxua'yā'tit. +kOPalh quit xa'iccāmālakaputzīn hui'xina'n, jā tī ixa'nalh tī ixquimakapāxuīlh quit. Palh hui'xina'n līpuhuanā'tit, quit jāla līpāxuhua iclatahui'la. 3j aŪ'tza' quit iclīhui'līlh jā iccālaka'ncha'n hui'xina'n palh ixlacasqui'nca xa'iccālacaquilhnīn. Palh quit xa'iccālacaquilhnīn, lacxtim ixlīlīpuhuanui quina'n. ,i SQuit jā iccāmāpa'ksīcu'tunān chī hui'xina'n a'ka'ī'yā'tit. Hui'xina'n tzejtza' a'ka'ī'yā'tit. Xmān iccātlahuani'cu'tunān tū nalīpāxua'yā'tit.Zh /Dios ca'tzī palh ixlīcāna' tū na'iccāhuaniyān. Palh quit xa'iccālaka'ncha'n cahuālh nac Corinto, quit xa'iccālacaquilhnīn hui'xina'n. Ū'tza' jā iclī'a'lh. Dios ca'tzī tū jā iclī'a'ncha'. 8g kDios quincālakmacaminī'ta'n Espíritu Santo tī huī'lh na quilīstacna'ca'n. Chuntza' tasu'yu tapa'ksīni'yāuj Dios, ē hua'chi līxokohui'līnī'ttza' quilīstacna'ca'n. &f GDios ū'tza' tī quimaktāya na'ica'ka'ī'ni ni' Jesucristo. Nā hui'xina'n cāmaktāyayān tzej na'a'ka'ī'yā'tit. Nā xla' quilacsacnī't na'ictā'scuja. |e sIxlīpō'ktu tū Dios huan natlahua, Jesucristo mākentaxtūkō'. Ū'tza' līmaxquī'yāuj tapāxcatca'tzīn Dios. Zd /Quit ē Silvano ē Timoteo xa'iccāmāsu'yuni'yān ixpālacata Jesucristo tī ī'Ska'ta' Dios. Tzē a'ka'ī'can tū huan Jesucristo. Xla' pō'ktu quilhtamacuj huan tū ixlīcāna'. Xla' jā maktin talakpalī. c {Dios jā maktin talakpalī. Xla' ca'tzī ixlīcāna' tū icuan. Tū iccāhuaniyān hui'xina'n tzē na'a'ka'ī'yā'tit. b Masqui icuanli xa'iccālaka'ncha'n hui'xina'n, quit jāla icmākentaxtūlh. Ū'tza' talīhuan ā'makapitzīn palh quit xmān xa'ica'ksa'nīni'mā'lh a'cxni' icuanli xa'ica'ncu'tun. A'cxni' quit iclīchihuīna'n tū na'ictlahua, jā icchihuīna'n hua'chi chi'xcuhuī'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Xlaca'n tahuan ixlīcāna' natatlahua catūhuālh masqui taca'tzī jā catitamākentaxtūlh. ea EQuit xa'iccātēlaktaxtucu'tunān hui'xina'n a'cxni' icmilh nac Macedonia. Nā icpuhuanli na'iccālaka'nāchā'n a'cxni' xa'ictaxtulh nac Macedonia. Ē chuntza' ā'līstān hui'xina'n ixquilāmāmakxtoklē'uj nac Judea. q` ]Quit xa'icca'tzī huā'mā', ē ū'tza' quit iclīpuhuanli na'iccālaka'mpalayāchā'n hui'xina'n. /_ YĀ'makapitzīn hui'xina'n ca'tzīyā'tit chī nalīpāxuhua'yā'tit quimpālacata a'cxni' namimpala Māpa'ksīni' Jesús. Nā quit na'iclīpāxuhua mimpālacataca'n. n^ W Tū iccātzo'knuni'yān huā'mā' huanicu'tun xmān tū kexpa'tā'tit hui'xina'n a'cxni' nakelhtahua'ka'yā'tit. Jā iccāhuanimā'n ā'catūhuālh tachihuīn. Quit iclacasqui'n hui'xina'n tzej nakexpa'tā'tit tū ictzo'kmā'lh. ] 7 Līpāxuhua icuī'lh ixpālacata quit icca'tzī tzej ictlā'huanī't na milacpu'na'i'tātca'n ē nā na ixlacpu'na'i'tātca'n ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Jā ica'kskāhuī'ninī't. Dios quimaxquī'lh talacapāstacni'. Ū'tza' tzej iclīlatlā'huan. Dios lakalhu'manīni'n. Quimaxquī'nī't talacapāstacni' tū jā hua'chi ixtalacapāstacni'ca'n tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. T\ # Xmān ixlacasqui'nca hui'xina'n na'orarlīyā'tit quimpālacata. Chuntza' naquilāmaktāyayāuj hui'xina'n. Chuntza' a'cxni' Dios naquisicua'lanātlahua, lhūhua' tī natamaxquī' Dios tapāxcatca'tzīn, ixpālacata tū Dios māstā'nī't chuntza' chī hui'xina'n squi'ni'tit. Pablo huanli tū ixpālacata jā lī'a'lh nac Corinto )[ M Dios quimakapūtaxtūlh tzamā' lījicua'. Tzēcus naquimakapūtaxtū Dios. Quit icca'tzī Dios naquimakapūtaxtū a'cxni' na'ictahui'lapala nac cā'lījicua'. -Z U Xa'icpuhuan na'icnītza'. Xa'icca'tzī quit jātza' la tū xa'ictlahua. Ū'tza' xmān Dios xa'iclīpāhuan. Xla' ū'tza' tī tzē cāmālacastālancuanī nīnī'n. LY Tā'timīn, quit iclacasqui'n hui'xina'n naca'tzīyā'tit chī iclīpātīni'lh a'cxni' xa'icui'lacha' nac Asia. Quit jātza' xa'ictāyani'. Ictipuhuanli jātza' ā'chulā' xa'ictilatamalh. X %Quit tzej icca'tzī hui'xina'n natāyani'yā'tit masqui pātīni'mpā'na'ntit nā hui'xina'n. Nā icca'tzī nacātamāko'xamāka'tlī'yān. 8W kQuit icpātīni'n, ē chuntza' tzē iccāmāko'xamāka'tlī'yān hui'xina'n ē tzē iccāmaktāyayān na'a'ka'ī'yā'tit ā'chulā'. Dios quimāko'xamāka'tlī', nā chuntza' tzē na'iccāmāko'xamāka'tlī'yān hui'xina'n ē nā tzē na'iccāmaktāyayān a'cxni' hui'xina'n pātīni'nā'tit chī quit. zV oCristo pātīni'lh, ē nā quina'n pātīni'nāuj. Cristo quincāmāko'xamāka'tlī'yān a'cxni' pātīni'nāuj. bU ?Dios quincāmāko'xamāka'tlī'yān pō'ktu quilhtamacuj a'cxni' pātīni'nāuj. Dios lacasqui'n nacāmāko'xamāka'tlī'yāuj ā'makapitzīn tī tapātīni'mā'nalh chuntza' chī Dios quincāmāko'xamāka'tlī'yān. T }Ca māka'tlī'ca Dios tī ixTāta' quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Dios lakalhu'manīni'n ē quincāmaktāyayān. |S sHui'xina'n cacālakalhu'man Dios quinTāta'ca'n ē Māpa'ksīni' Jesucristo. Tzej calatapā'tit. Pablo pātīni'lh gR KIccātzo'knuni'mā'n huā'mā' carta quit Pablo ē nā Timoteo tī quintā'tinca'n. Quit ixapóstol Jesucristo ixpālacata Dios quilīhui'līlh quilī'apóstol. Iccātzo'knuni'yān hui'xina'n tī tapa'ksīni'yā'tit Dios ē tā'kēstokā'tit nac Corinto namakapāxuī'yā'tit Dios. Nā iccātzo'knuni'yāuj ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī' nac Acaya. Q{bĀ'makapitzīn chuntza' tatlahualh ē ū'tza' talītaxtutāyalh na ixtej Dios. Dios casicua'lanātlahuani'. Amén.]P3bTimoteo, tzej cuenta catlahua' tū macamaxquī'ca'nī'ta'. Jā tikexpa'tni'ya' tī xmān chihuīna'n ē jā tū huan. Jā cuenta titlahua'ya' chī talālītā'chihuīna'n tī tapuhuan ā'chulā' taca'tzī. 4OabChuntza' nataka'lhī ixlīricujca'n nac cā'quilhtamacuj tū namin ē nataka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. Pablo ā'xmān līmacamaxquī'lh Timoteo N bNacāmāpa'ksīya' lacricujnu' catatlahualh tū tze. Tī natatlahua lhūhua' tū xatze ē nacālakalhu'man ā'makapītzīn, ū'tza' rico nalīhuan masqui jā taka'lhī ixtumīnca'n. Cacāmaxquī'lh ā'makapitzīn tū taka'lhī ē jā catatampi'lhīni'lh. MbTī lacricujnu' nac tzamā' cā'quilhtamacuj nacāmāpa'ksīya' jā ka'tla' catamakca'tzīlh ē jā catalīpāhuanli ixtumīnca'n tū nasputa. Catalīpāhuanli Dios tī quincāmaxquī'yān ixlīpō'ktu tū maclacasqui'nāuj nalīpāxuhuayāuj. LbXmān Dios jā catisputli. Palha' xkaka jā hui'lacha' ē jā tī chā'tin tzē catilaktalacatzuna'jīlh. Jā tī laktzī'nī't ixpālacata jāla laktzī'ncan. Ixlīpō'ktuca'n catalakachi'xcuhuī'lh. Cacāmāpa'ksīkō'lh pō'ktu quilhtamacuj. Amén. K}bA'cxni' Dios nahuan, a'cxni' namimpala Jesucristo. Xasicua'lanālanī't Dios. Xla' māpa'ksīni'n. Xla' Xapuxcu' Rey tī cāmāpa'ksī ixlīpō'ktuca'n xanapuxcu'nu' ē xla' cāmāpa'ksī ixlīpō'ktuca'n tī tamāpa'ksīni'n nac cā'quilhtamacuj. xJibIcmāpa'ksīyān cakexpa'tni' tzej tū icmāsu'yuni'yān hasta a'cxni' namimpala quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Jā camakxtekti nalakpalīcan nūn macsti'na'j tū iclīmāpa'ksīnī'ta'n. Jā tū catlahua' tū tzē nalī'a'ksa'nca'na'. BI}b Na ixlacatīn Dios tī cāhui'līlh ixlīpō'ktu tū a'nan, icmāpa'ksīyān. Ē na ixlacatīn Jesucristo tī māsu'yulh tū ixlīcāna' na ixlacatīn Poncio Pilato, icmāpa'ksīyān. dHAb Catanūni' līpalha' ē calītāya' tū a'ka'ī'yāuj. Camaktīni' xasāsti' milatamat tū jā catilaksputli. Dios lacsacni' ē hui'x hua'nī'ta' na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't a'ka'ī'ni'nī'ta' ixtachihuīn Dios. G/b Hui'x tā'tapa'ksīya' Dios. Ū'tza' calītapānu'ni' ixlīpō'ktu huā'mā' tū jā tze. Calīhui'li' chī tzē nalīmāsu'yuya'. Castālani' Dios. Caputza chī ā'chulā' nalī'a'ka'ī'ya' ē napāxquī'ni'na'. Catāyani' tū na'a'kspulayān. Calakalhu'manīni'nti. aF;b Ixlītzucuni' ixlīpō'ktu tū jā tze, ū'tza' ka'lhīcu'tuncan tumīn. Ā'makapitzīn ā'chulā' talacasqui'nli ixtumīnca'n ē tataxtutāyalh na ixtej Dios. Chuntza' talīpātīni'lh. Calītāya' tū a'ka'ī'ya' E%b Tī putza chī ricuj nalīhuan, xla' nalīlaktzī'ncan ē jāla catitlajalh. Lhūhua' catūhuālh tū cālacasqui'n hua'chi ixa'ksu'j nahuan tū nachi'pa ē jā cati'a'kapūtaxtulh. Ā'chulā' natlahua tū xmān ixtalacasqui'nīn hasta pāxcat nalīlakō' ē nasputa. _D7bPalh cāka'lhīyāuj quilīhua'ca'n ē quilu'xu'ca'n, ē ū'tza' nalīpāxuhuayāuj. sC_bA'cxni' lacatuncuhuī'uj, jā tū līmiuj nac cā'quilhtamacuj ē jā tū catilē'uj a'cxni' nanīyāuj. LBbTī stālani' Dios ē līpāxuhua, ū'tza' ricujtza' līhuanī't. UA#bTalālītā'chihuīna'n ixpālacata jā tze ixtalacapāstacni'ca'n ē jātza' talakapasa tū ixlīcāna'. Xlaca'n tapuhuan ā'chulā' ricuj natalīhuan palh natastālani' Dios. Cacātapānu'ni' xlaca'n. @bhuā'mā' chi'xcu' ka'tla' makca'tzī ē jā tū ca'tzī. Xmān lītlajacu'tun ū'tza' ixtachihuīn ē cālīta'lāhuani. Chuntza' tzucucan lālīquiclhlaktzī'ncan ē lālīsītzī'ni'can. Tzucucan lālakapalacan ē puhuancan lacxtim jā tze ā'makapitzīn. ?5bPalh chā'tin xtum namāsu'yu ē jā chuntza' chī māsu'yulh Māpa'ksīni' Jesucristo, ē palh jā māsu'yu ixlacasqui'nca stālani'can Dios, >>ubXatastā'maka tasācua' jā catilakmaka'lh ixtēcu' tī a'ka'ī'. Ixchā'tu'ca'n tataxtulh lītā'timīn. Ū'tza' ā'chulā' tzej nalīscuja tasācua'. Chuntza' cāmaktāyamā'lh tī Dios cāpāxquī' ē ta'a'ka'ī' ixtachihuīn. Ū'tza' huā'mā' namāsu'yu'ya' ē tli'hui'qui nahua'na'. Tū nalīko'xamixa 9= mbIxlīpō'ktuca'n xatastā'maka tasācua' catalakachi'xcuhuī'lh ixtēcu'ca'n ixpālacata jā tī chā'tin nalīchihuīna'n tū jā tze ixtacuhuīni' Dios ē tū māsu'yuyāuj. <)bNā chuntza' tatasu'yu ixlītzeca'n tachi'xcuhuī't. Masqui jā palaj talītasu'yu ixlītzeca'n, jāla tamātzē'ka pō'ktu quilhtamacuj.U;#bCalacapāstacti chī ixcuentaca'n makapitzīn tachi'xcuhuī't tzej cāca'tzīni'can masqui jā tī cālī'a'ksa'n. Ixcuentaca'n ā'makapitzīn jā tī taca'tzī hasta a'cxni' naputzāna'nīkō'can. :-bChuhua'j jātza' xmān xcān catihua'. Macsti'na'j vino ixla' uva nahua'ya' ixpālacata mimpān ē ixpālacata maklhūhua' ta'jatatla'ya'. k9ObJā palaj na'a'cpūhui'līya' mimacan ā'chā'tin tī nalacsaca natā'scuja Dios. Pūla nalacapāstaca' palh tzej namākentaxtū ixtascujūt ixpālacata hui'x nalīpina' cuenta. Hui'x calīhui'li' natlahua'ya' xmān tū tze. !8;bIcmācuentalīni'yān na ixlacatīnca'n Dios ē Jesucristo ē na ixlacatīnca'n ángeles tī Dios cālacsacnī't. Icmācuentalīni'yān namākentaxtūya' huā'mā' tū ictzo'knī't. Jā timakxteka xtum natlahua chā'tin masqui minamigo. Ixlīpō'ktuca'n lacxtim catakexmatni'lh. /7WbPalh catīxcuhuālh xlaca'n jā makxtekcu'tun tū jā tze, calacaquilhnīca na ixlacatīnca'n ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'. Chuntza' ā'makapitzīn natajicua'n. $6AbXmān chā'tin jāla cati'a'ksa'nīni'lh tī māpa'ksīni'n nac templo. Ixlacasqui'nca chā'tu' o chātu'tun tī taca'tzī ixcuenta ē tī natahuan. g5GbChuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios: “Jā catimākelhnu' ixbozal huācax a'cxni' lacchi'ntamā'lh trigo tū tlahuacan harina. Namakxteka' nahua'.” Nā chuntza' tatzo'kni': “Tasācua' natlaja ixquilhtamacuj.” 4 bCacālakachi'xcuhuī'ca tī taka'lhī līmāpa'ksīn nac templo ē tzej tamāpa'ksīni'n. Ā'chulā' cacālakachi'xcuhuī'ca xlaca'n ē jā ā'chā'tin. Ā'chulā' cacālakachi'xcuhuī'ca xlaca'n tī ta'a'kchihuīna'n ē tamāsu'yu ixtachihuīn Dios. y3kbPalh chā'tin a'ka'ī' ē palh huī'lh ixtalakapasni' tī nīmaka'ncanī'ttza', camaktāyalh. Chuntza' tī tatakēstoka nac templo xmān nacāmaktāya tī ixcānīmaka'ncanī't ē tī jā taka'lhī nūn chā'tin tī nacāmaktaka'lha. s2_bĀ'makapitzīn tī ixcānīmaka'ncanī't tataxtutāyalhtza' na ixtej Dios ē tastālani'lh skāhuī'ni'. 1 bŪ'tza' iclīhuaniyān catatamakaxtokpālh tī ixcānīmaka'ncanī't ē tī jāna'j lhūhua' lē'n ixcā'ta. Cataka'lhīpālh ixcamana'ca'n ē catamaktaka'lhli na ixchicca'n. Chuntza' tī ixtā'lāquiclhlaktzi'ca'n jā taca'tzī tū nacātalī'a'ksa'nan. 0yb Tī ixcānīmaka'ncanī't ē tī jāna'j lhūhua' lē'n ixcā'ta natasca'ta natalatā'kchoko a'katunu' chic ē natalhquititni'n. Ā'chulā' natala ē nata'a'ksa'nanīni'n ē natatanū a'ntza' jā jā ixcuentaca'n. Nā natahuan tū jā minī'ni'. Y/+b Chuntza' nacāmakapātīnīncan ixpālacata jā tamākentaxtū chī tatzuculh. Z.-b Tī ixcānīmaka'ncanī't ē tī jāna'j lhūhua' lē'n ixcā'ta, jā caticātzo'kca. Ā'līstān nacātlaja ixtalacapāstacni'ca'n. Natataxtutāya na ixtej Dios ē chuntza' natalītamakaxtokcu'tumpala. =-sb Nā ixlacasqui'nca nalakapascan palh tzeya puscāt xla' ixpālacata tlahuanī't tū tze. Palh tzej cāmakastacli ixcamana' ē palh ixcāmāhuī' na ixchic tī tatapa'ksīni' Jesús, tzē natzo'kcan ixtacuhuīni'. Palh mākentaxtūlh catūxcuhuālh tascujūt masqui tū macsti'na'j ē palh ixcāmaktāya tī tapātīni'n, tzē natzo'kcan. Palh tī nīmaka'ncanī'ttza' pō'ktu quilhtamacuj putza chī natlahua tū tze, catzo'kui'līca. ,b Xmān catzo'kti nac lista tī nīmaka'ncanī'ttza' palh ka'lhītza' tu'tumpu'xam cā'ta ē xmān chā'tin ixkōlu' ixka'lhīnī't. x+ibIxlacasqui'nca nacāmaktaka'lha ixtalakapasnī'n ē ā'chulā' ixlacasqui'nca nacāmaktaka'lha tī tahui'lāna'lh na ixchic. Palh jā nacāmaktaka'lha, ū'tza' kelhtatzē'ka tū a'ka'ī'nī't. Ā'chulā' tze ā'chā'tin tī jā a'ka'ī'. *bPō'ktu tzamā' nā nacāmāsu'yuni'ya'. Chuntza' tī ixcānīmaka'ncanī'ttza' jā catatlahualh tū nacālī'a'ksa'ncan. )/bTī nīmaka'ncanī'ttza' ē xmān paxialhna'n ē tlahua tū ū'tza' lacasqui'n, huā'mā' hua'chi xanīn na ixlacatīn Dios, masqui lakahuancus. j(MbTī nīmaka'ncanī'ttza' ē ixlīmān huī'lh ē tī jā ka'lhī tī namaktaka'lha, xla' ka'lhīmā'lh tū Dios namaxquī'. Cā'tzī'sni' ē cā'cuhuīni' jā namakxteka na'orarlīni' Dios na ixchic ē nā jā takēstokcan. 3'_bPalh ka'lhīcus ixka'hua'cha o ixtā'nat, ixlacasqui'nca xlaca'n natamaktaka'lha tī nīmaka'ncanī'ttza'. Chuntza' natalīsca'ta ixtascujūtca'n ixpālacata ixtalakapasni'ca'n. Chuntza' lītasu'yu takexmatni' ixtachihuīn Dios. Chuntza' nacālīxoko tī tamakastacli. Ū'tza' nalīpāxuhua Dios. a&;bNalakachi'xcuhuī'ya' tī nīmaka'ncanī'ttza' tī jā ka'lhī tī namaktaka'lha. @%ybChuntza' chā'tin puscāt tī lē'n quilhtamacuj camaxqui' talacapāstacni' hua'chi mintzī', ē tī tzu'ma'jātcus hua'chi mintā'tin, ē jā ticātlahuani'ya' tū jā tze xlaca'n. *$ ObJā tilacaquilhnīya' chā'tin kōlu'. Xmān camaxqui' talacapāstacni' hua'chi xla' mintāta'. Tī ka'hua'chacus camaxqui' talacapāstacni' hua'chi mintā'tin. #bCuenta catlahua' tū tlahua'ya' ē tū māsu'yu'ya'. Chuntza' na'a'kapūtaxtuya' ē nā nata'a'kapūtaxtu tī takexmatni'yān. "bPō'ktu quilhtamacuj cuenta catlahua' huā'mā' tū ictzo'knuni'nī'ta'n ē pō'ktu quilhtamacuj catanūni' mākentaxtūkō'ya'. Chuntza' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't tzē natalaktzī'n lakalīyān ā'chulā' tzej tlahuapā't ixtalacasqui'nīn Dios. .!UbJā tipātza'nkāya' tzamā' talakalhu'mān tū maxquī'canī'ta' a'cxni' tā'cpūhui'līn ixmacanca'n maktaka'lhna'nī'n a'cxni' huanica' tū mintascujūt nahuan. $ Ab Līhuan jāna'j ica'nācha' natanūni'ya' nalīkelhtahua'kaya' ixtachihuīn Dios jā takēstokcan. Calī'a'kchihuīna' ixtachihuīn Dios ē camā'su'yu'. 1[b Jā catitamakxtekti nalīlakmaka'nca'na' milīka'hua'cha. Tzej calatā'kchoko ē chuntza' ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī' natamaksca'txtuyān. Cahua'nti xmān tū tze ē catlahua' xmān tū tze. Cacāpāxqui' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Tzej ca'a'ka'i' ē tze calalh mintalacapāstacni'. Rb Chuntza' namāpa'ksīya' ē namāsu'yu'ya' tū icmacamaxquī'yān. b Quina'n a'ka'ī'ni'yāuj Dios tī pō'ktu huī'lh ē ū'tza' palha' līscujāuj ē cālīpātīni'nāuj tī quincātalakapalayān. Xla' ū'tza' ixMakapūtaxtūnu'ca'n ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't masqui tzē nacāmakapūtaxtūcan xmān tī ta'a'ka'ī'. ]3b Ixlīcāna' huā'mā' tachihuīn ē ixlacasqui'nca ixlīpō'ktuca'n nata'a'ka'ī'. oWbA'cxni' natlahuaya' ejercicio, ū'tza' namaktāya mimacni'. Ā'chulā' xatze natlahuaya' ixtalacasqui'nīn Dios. Ū'tza' maktāya milīstacna'ca'n tzamā' nac cā'quilhtamacuj ē nā maktāya milatamatca'n tū jā catilaksputli.  bJā cuenta catlahua' cuentos tū xmān xala' nac cā'quilhtamacuj tū jā tū ixtapalh. Cuenta catlahua' tū Dios lacasqui'n. \1bPalh chuntza' nacāmāsu'yuni'ya' tā'timīn tī ta'a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios, nalītaxtuya' xatze ī'scujni' Jesucristo. Ā'chulā' na'a'ka'ī'ya' ixpālacata tū māsu'yupā't ē tū stālani'pā't. +ObChuntza' tze ixpālacata ixtachihuīn Dios quincāmāsu'yuni'yān pō'ktu tze a'cxni' maxquī'yāuj tapāxcatca'tzīn Dios. Chī nala tī natā'scuja Jesucristo 1bIxlīpō'ktu tū Dios tlahualh, ū'tza' tze ē quina'n jāla catihuanui palh jā tze. Namaktīni'nāuj ē namaxquī'yāuj tapāxcatca'tzīn Dios. }sbXlaca'n tamāsu'yu jā tze palh natatamakaxtoka ē jā tze palh natahua' xtum līhua'. Dios quincāmaxquī'n kempālhūhua' līhua' tū nahua'yāuj. Xmān pūla namāstā'yāuj tapāxcatca'tzīn quina'n tī a'ka'ī'ni'yāuj ixtachihuīn Dios. ]3bChi'xcuhuī'n tī tamāsu'yu chuntza' tatlahua a'ktu' ixlacanca'n ē jā tahuan tū ixlīcāna'. Jātza' tamakca'tzī palh jā tze tū tatlahuamā'nalh. Xlaca'n hua'chi tanīhua'nanī't tū talīmakca'tzīni'n. ^ 7bEspíritu Santo tzej huan namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' ā'makapitzīn natamakxteka tū ta'a'ka'ī'lh. Natastālani' tī ta'a'kskāhuī'ni'n ē natakexmata tū tamāsu'yumā'nalh ī'scujnu'nī'n skāhuī'ni'.  bCa'tzīyāuj tū a'ka'ī'yāuj, ū'tza' jāla ca'tzīkō'can. Ū'tza' huā'mā' tū a'ka'ī'yāuj:Dios lītaxtulh chā'tin chi'xcu' tī huanican Jesús.Espíritu Santo tzej līmāsu'yulh tze xla'.Ángeles talaktzī'lh.Lī'a'kchihuīna'nca calhāxcuhuālh makatna' nac cā'lacchicni'.Tī xalanī'n cā'quilhtamacuj ta'a'ka'ī'lh.Lē'nca nac a'kapūn.%bMasqui na'ictamakapalī, chuhua'j ca'tzīya' chī ixlacasqui'nca nalītahui'layāuj quilīpō'ktuca'n tī a'ka'ī'ni'yāuj ixtachihuīn Dios. Quina'n hua'chi ixtemplo Dios tī pō'ktu quilhtamacuj huī'lh. Quina'n lītāyayāuj tū ixlīcāna' ixpālacata Jesucristo. SbChuntza' iclītzo'knuni'mā'n masqui icpuhuan palaj na'ica'nācha'. %Cb Tī tzej mākentaxtū ixlīdiácono, ū'tza' ixlīpō'ktuca'n talakachi'xcuhuī'. Xla' jā catijicua'nli nahuan tapa'ksīni' Jesucristo. Tū a'ka'ī'yāuj b Chi'xcu' tī diácono caka'lhīlh xmān chā'tin ixpuscāt. Tzej camāpa'ksīni'lh na ixchic ē catakexmatni'lh ixlacstīn. 0Yb Puscan, nā ixlacasqui'nca lacatejtin catalatā'kchokolh. Jā cata'a'ksa'nli ā'chā'tin. Jā cataka'chīlh. Pō'ktu quilhtamacuj catamākentaxtūlh ixtascujūtca'n.  !b Ixlacasqui'nca pūla naca'tzīcan chī latlā'huan. Palh jā tū tū nalī'a'ksa'ncan catūhuālh, a'cxni' tzē natahui'la ixlīdiácono. y kb Tze cahuanli ixtalacapāstacni' ē tzej cakexmatli ixlīpō'ktu tū Dios quincāmāsu'yuni'n na'a'ka'ī'yāuj. ^ 5bDiácono, ū'tza' tī namaktāyana'n nac templo. Nā ixlacasqui'nca diácono lacatejtin catahuī'lh. Diácono jā catlahualh a'ktu' ixlacan ē jā caka'chīlh. Jā capuhuanli naka'lhī tumīn tū jā ixla'. I  bIxlacasqui'nca maktaka'lhna' tzeya chi'xcu' cahuanli ē hasta tī jā ta'a'ka'ī' natalakachi'xcuhuī'. Chuntza' jā tū catilī'a'ksa'nca ē jā catitlajalh skāhuī'ni'. Chī nala diácono  1bJāla catihui'līca namaktaka'lhna'n tī ā'cus a'ka'ī'lh. Ka'tla' nalīmakca'tzī ē chuntza' na'a'kspula xla' chī a'kspulanī't skāhuī'ni'. ykbPalh chi'xcu' jāla māpa'ksīni'n na ixchic, ¿chī nacālīmaktaka'lha tī ta'a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios? a;bTzej camāpa'ksīni'lh na ixchic. Ixcamana' catakexmatni'lh ē catalakachi'xcuhuī'lh. !bJā cako'tli. Jā cacātucsli ā'makapitzīn. Pō'ktu quilhtamacuj cacāpāxquī'lh. Jā palaj casītzī'lh. Jā calīpāhuanli ixtumīn. LbIxlacasqui'nca tī maktaka'lhna'n jā maktin catlahualh tū tzē nalī'a'ksa'ncan. Xmān chā'tin ixpuscāt caka'lhīlh. Līlacatejtin catahui'lalh. Xla' nalīhui'lī jā natlahua tū jā tze. Tzeya chi'xcu' cahuanli xla' ē tze cahuanli ixtalacapāstacni'. Tzej cacāmānūlh ā'makapitzīn na ixchic. Tzej camāsu'yulh.  7bIxlīcāna' huā'mā' tachihuīn: Palh chā'tin lītaxtucu'tun ixmaktaka'lhna'ca'n tī ta'a'ka'ī', huā'mā' chi'xcu' lacasqui'n tascujūt tū tze. s_bIxtascujūt puscāt, ū'tza' cāmāsu'yuni' ixlacstīn. Palh na'a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios ē ka'lhī tapāxquī'n ē palh tze ixtalacapāstacni' ē jā natlahua tū jā minī'ni' ē palh tzej latlā'huan, namakapūtaxtūcan.kObJā a'kskāhuī'ca Adán; skāhuī'ni' ā'kskāhuī'lh puscāt. Chuntza' lītzuculh tū jā tze. Qb ixpālacata pūla Dios cāxtlahualh Adán ē ā'līstān tlahualh Eva. zmb Quit jā icmakxteka chā'tin puscāt camāsu'yulh nūn cacāmāpa'ksīlh chi'xcuhuī'n. Xla' ca'cs catahui'lalh tab A'ntza' jā takēstokcan natalakachi'xcuhuī' Dios, puscan ca'cs catatahuī'lh natasca'ta ē natakexmata. |~qb Ixlacasqui'nca natatlahua tū tze. Ū'tza' minī'ni' ē chuntza' natalītasu'yu ta'a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios. N}b Ixlacasqui'nca tzu'ma'jan ē puscan natalhakā' ixlu'xu'ca'n tū minī'ni' ē jā catilīmāxana'lh. Jā ixlacasqui'nca natahui'lī lhūhua' cintaj o xa'nat na ixya'jca'n; xmān tzej natako'nkxnun. Jā ka'tla' natalīmakca'tzī ixtapixnu'ca'n oro nūn perla. Ē jā ka'tla' natalīmakca'tzī ixlu'xu'ca'n tū xatapala xla'. ,|QbIclacasqui'n ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj natatlahua ixoracionca'n. A'cxni' tamakyāhua ixmacanca'n nata'orarlīni' Dios, cuenta catatlahualh tze ixlīstacna'ca'n, ē jā natasītzī'tāya ē jā natapuhuan tū jā tze ixpālacata ā'chā'tin. i{KbQuilacsacli chī ixa'kchihuīna' ē quilīhui'līlh chī apóstol na'iccāmāsu'yuni' tū ixlīcāna' tī jā israelitas. Nā iccāmāsu'yuni' chī nalī'a'kapūtaxtucan. Ixlīcāna' tū icuaniyān. Jā ica'kskāhuī'yān. CzbXla' ixlīmān tamacamāstā'lh nanī. Chuntza' līxokokō'lh ixlīpō'ktu tū tachi'xcuhuī't ixtamaklaclē'n Dios ē cāmakapūtaxtūlh. A'cxni' Dios lacasqui'nli a'cxni' a'kspulalh. 1y[bXmān chā'tin Dios huī'lh. Xmān chā'tin tī cāmāko'xamixī Dios ē tachi'xcuhuī't ē ū'tza' tī huanican Jesucristo. Xla' Dios ē nā xla' chi'xcu' ixuanī't. x}bDios lacasqui'n ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't cata'a'kapūtaxtulh ē ixlīpō'ktuca'n catalakapasli tū ixlīcāna'. wwbTī lakalīyān nasqui'ni' Dios chuntza', xla' tlahuamā'lh tū tze ē tū nalīpāxuhua Dios Makapūtaxtūnu'. xvibCacāmāsu'yuni' chī natasqui'ni' Dios nacāmaktāya rey ē ā'makapitzīn scujnī'n ē ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Chuntza' ca'cs natahui'layāuj ē natlahuayāuj ixtalacasqui'nīn Dios ē jā natlahuayāuj tū jā tū līmacuan. u bIcuaniyān huā'mā'. Cacāmāsu'yuni' tachi'xcuhuī't chī xlīlakalīyān natasqui'ni' Dios tū tamaclacasqui'n ē natasqui'ni' ixpālacataca'n ā'makapitzīn tachi'xcuhuī't. Nā natamaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios ixlīpō'ktu tū cāmaxquī'nī't. ;t qbChā'tu' xlaca'n cāhuanican Himeneo ē Alejandro. Iccāmacamāstā'lh xlaca'n na ixmacan skāhuī'ni' ē xla' nacāmakapātīnīn ē chuntza' jātza' catita'a'ksa'nli Dios.ls SbJā tipātza'nkāya' tū a'ka'ī'nī'ta'. Jā catlahua' tū hui'x ca'tzīya' tū jā tze. Ā'makapitzīn tatlahuanī't tū jā tze masqui ixtamakca'tzī jā tze tū ixtatlahuamā'nalh. Chuntza' talītaxtutāyalh na ixtej Dios. %r EbTimoteo, huā'mā' līmāpa'ksīn icmacamaxquī'yān. Iclacapāstacmā'lh tū huancanī't mimpālacata a'cxni' Dios māsu'yulh tū mintascujūt nahuan. Nā hui'x calacapāstacti tzamā' tachihuīn ē chuntza' naka'lhī'ya' lītli'hui'qui ē tzej nalīmāsu'yu ixtachihuīn Dios. Vq 'bCalakachi'xcuhuī'ca Xapuxcu' tī Xapuxcu' pō'ktu quilhtamacuj. Xla' jā maktin catisputli ē jāla laktzī'ncan. Xmān xla' Dios. Calaktaquilhpūtaca ē calakachi'xcuhuī'ca pō'ktu quilhtamacuj. Amén. 5p ebMasqui quit ā'chulā' xa'iclaclē'n, Jesucristo quilakalhu'manli ē ū'tza' līmāsu'yu chī līlacatzucu naka'lhī hasta a'cxni' na'a'ka'ī'can. Quilakalhu'manli quit, nā nacālakalhu'man ixlīpō'ktuca'n tī nata'a'ka'ī' ē chuntza' natalīka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. po [bIxlacasqui'nca na'a'ka'ī'ni'can huā'mā' tachihuīn tū ixlīcāna': Cristo Jesús milh nac cā'quilhtamacuj nacāmakapūtaxtū tī talaclē'n. Icpuhuan quit ā'chulā' xa'iclaclē'n ē jā ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. oo~}}B||%zz#yxw7v=A<4;:: 998k77e6543h2D1R00/.Y--,+*S))'&%%.#"! AIns;8S hQ  (7YofE Quit jā iccāmātā'jīn hui'xina'n a'cxni' iccāmāsu'yuni'n xatze tachihuīn ixla' Dios. Quit palha' xa'iclīscujmā'lh quimacan līhuan xa'iccālīmāsu'yuni'yān ixtachihuīn Dios. ¿Ē jā tze tū ictlahualh? ~u Palhāsā' jā tzēhuanī't chī quit ica'kchihuīna'n. Quit tzej icca'tzī. Ixlīpō'ktu iccāmāsu'yuni'nī'ta'n. Z- Tzamā' chi'xcuhuī'n tahuan xlaca'n apóstoles. Xlaca'n jā quintalacatzā'la. [/ Icjicua'ni' huā'mā' ixpālacata hui'xina'n kexpa'tā'tit tī cātalakminān ē catamāsu'yuni'yān ā'xtum ē jā chī tū iccāmāsu'yuni'n quit tū ixla' Jesús. Xtum tū talīmāsu'yu chī Espíritu Santo. Jā ū'tza' tū iccāmāsu'yuni'n. Xtum tū talīmāsu'yu chī lī'a'kapūtaxtucan. Jā chuntza' chī quit iccāmāsu'yuni'n. %C Quit icjicua'n hui'xina'n nacāta'a'kskāhuī'yān, chuntza' chī Eva a'kskāhuī'ca. Skāhuī'ni' lītaxtulh lūhua' ē a'kskāhuī'lh Eva. Skāhuī'ni' ca'tzī chī na'a'kskāhuī'nin. Palhāsā' nacā'a'kskāhuī'yān nā hui'xina'n, ē ū'tza' nalītalakaspi'tni'yā'tit Cristo. eC Dios lacasqui'n hui'xina'n jā catitaxtumlīni'tit Cristo. Nā quit ū'tza' iclacasqui'n. Quit iccāmaktāyan natapa'ksīni'yā'tit Cristo. Chuntza' quit hua'chi catīhuālh tī squi'n chā'tin tzu'ma'jāt. Chuhua'j hua'chi chā'tin tzu'ma'jāt tī pāxquī' ī'squi'nīni', nā chuntza' ixlacasqui'nca hui'xina'n napāxquī'yā'tit xmān Cristo. P  Quit iclacasqui'n hui'xina'n nakexpa'tā'tit līlacatzucu līhuan iccāhuaniyān tū ictlahuanī't. Caquilālīpātīuj līlacatzucu, masqui hua'chi chā'tin lhkēnti tī ixa'cstu līchihuīna'ncan.  Palh chā'tin nahuan xla' tze tū tlahua, huā'mā' jā tū ixtapalh. Xmān Dios nahuan palh tze tū tlahuanī't chā'tin chi'xcu'.T ! Jā tze palh chā'tin nalītaka'lhī. Xatze palh namāka'tlī' Dios. " = Chuntza' tzē na'iccāmāsu'yuni' xatze tachihuīn ixla' Jesucristo tī tahui'lāna'ncha' ā'chulā' makat. Quit icmāsu'yucu'tun xatze tachihuīn jā jāna'j tī māsu'yunī't. Chuntza' jā ictilītaka'lhīlh tascujūt tū tlahuanī't ā'chā'tin ē palh jā quit ictlahuanī't. r ] Jā iclītaka'lhī ixtascujūtca'n ā'makapitzīn masqui tū quit jā ictlahualh. Quit iclacasqui'n hui'xina'n ā'chulā' na'a'ka'ī'yā'tit. Chuntza' ā'chulā' tzē na'icscuja, chuntza' chī quimāsu'yuni'lh Dios tū na'ictlahua. u c Quit xapūla iccāmāca'tzīnīn xatze tachihuīn ixla' Cristo. A'cxni' xa'iccāmāsu'yuni'yān hui'xina'n hua'chi xa'icscujmā'lh nac līlē'k tū Dios quimāsu'yuni'lh. Jā līhua'ca'lh icscujli nac līlē'k a'cxni' iccālaka'nchan. W ' Quit jā iclītaka'lhī a'cxni' iclīchihuīna'n tū ictlahuanī't. Icscujnī't xmān jā Dios quimāsu'yuni'nī't na'icscuja. Dios quimāca'tzīnīlh na'icscuja nā nac Corinto jā mincā'lacchicni'ca'n. 9k Quit jāla icticātā'lāmālakchā'nīlh xlaca'n tī tapuhuan xalactze. Quit jā chuntza' chī tapuhuan xlaca'n xalactze ixpālacata talāmālakchā'nī. Jā taca'tzī. 7g Tī chuntza' tachihuīna'n, cataca'tzīlh huā'mā': chuntza' chī iccātzo'knuni'yān nac a'ktin carta, chuntza' na'iccātā'chihuīna'nān a'cxni' na'iccālaka'nāchā'n.  Ā'makapitzīn na mimpu'nanca'n quintalīchihuīna'n ē tahuan: “A'cxni' xla' quincāmacamini'yān a'ktin carta, palha' chihuīna'n chī ixka'lhī līmāpa'ksīn. A'cxni' quincātā'hui'lān xalacatzucu chihuīna'n. Jāla tzej a'kchihuīna'n.” Chuntza' tahuan. a; Chuntza' icuan, ixpālacata jā iclacasqui'n najicua'nā'tit chī iccātzo'knuni'yān. 9k Māpa'ksīni' Jesucristo quimaxquī'nī't līmāpa'ksīn. Jā icmāxana'n iclīchihuīna'n huā'mā' līmāpa'ksīn. Quimaxquī'nī't huā'mā' līmāpa'ksīn. Ū'tza' tzē na'iccālīmaktāyayān hui'xina'n chī a'ka'ī'yā'tit. Jā quimaxquī'nī't līmāpa'ksīn na'iclactlahua chī a'ka'ī'yā'tit. P Hui'xina'n lacapāstacā'tit xmān tū tasu'yu. Na mimpu'nanca'n tahui'lāna'lh tī quintatā'lātlahua ē tahuan xlaca'n tatā'scuja Cristo. Cataca'tzīlh xlaca'n nā quit ictā'scuja Cristo. s_ A'cxni' hui'xina'n tzej nakexpa'tni'yā'tit Dios, quit na'iccāmakapātīnīn tī jā takexmatni'cu'tun. b= Ixlīmāpa'ksīn Dios tzē cālīskāhuī'yāuj ixtalacapāstacni'ca'n tī tatā'lātlahua Dios. Nā ixlīmāpa'ksīn Dios tzē nalīskāhuī'yāuj ixlīpō'ktu talacapāstacni' tū cāmāmakchuyī tī ta'a'ka'ī'ni'cu'tun Dios. Ixlīmāpa'ksīn Dios tzē cālakpalīni' ixtalacapāstacni'ca'n tachi'xcuhuī't ē chuntza' natakexmatni' Cristo. ^5 Xlaca'n talē'n tū natalīmaknī ixtā'lāquiclhlaktzi'ca'n. Quina'n jā tū lē'nāuj tū nalīmaknīyāuj. Xmān ixlīmāpa'ksīn Dios tzē nacālīskāhuī'yāuj ixlīmāpa'ksīn ixtā'lāquiclhlaktzi' Dios. + Masqui quina'n hui'lāna'uj nac cā'quilhtamacuj, xtum guerra tū tlahuayāuj. Jā hua'chi guerra tū tatlahua xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. J~  Iccāhuanicu'tunān tzej calatā'kchokotit. Palh jā latā'kchokoyā'tit līlacatejtin, quit na'iccālacaquilhnīyān a'cxni' na'iccālaka'nāchā'n. Palh huī'lh chā'tin chī hui'xina'n tī huan quit iclatlā'huan hua'chi catīhuālh chi'xcu' ē quit ictlahua xmān tū quit iclacasqui'n, quit na'iclacaquilhnī xla'. '} I Quit, Pablo, iccāhuanicu'tunān catūhuālh. Ā'makapitzīn tahuan quit xalacatzucu icchihuīna'n na milacatīnca'n. Nā tahuan quit iccālacaquilhnīyān a'cxni' iccātzo'knuni'yān. Chuntza' chī Cristo lakalhu'manīni'n, nā chuntza' quit xalacatzucu iccātā'chihuīna'ncu'tunān. J|  Namaxquī'yāuj tapāxcatca'tzīn Dios ixpālacata xla' quincālakmacaminī'ta'n ī'Ska'ta'. Ū'tza' hua'chi a'ktin talakalhu'mān tū xatapalaxla'. Jāla huanāuj chī huanī't ixtapalh.8{i Chuntza' xlaca'n nacātalī'orarlīyān ē nacātalacapāstacān hui'xina'n ixpālacata Dios cāsicua'lanātlahuanī'ta'n ē chuntza' hui'xina'n tzē māstā'yā'tit tumīn. 4za A'cxni' nalaktzī'ncan chī hui'xina'n māstā'yā'tit, lhūhua' natamakapāxuī Dios. Natamakapāxuī Dios a'cxni' natalaktzī'n chī hui'xina'n ixlīcāna' a'ka'ī'yā'tit xatze tachihuīn ixla' Cristo, ē natalaktzī'n chī hui'xina'n cāmaktāya'yā'tit xlaca'n ē nā ā'makapitzīn huampala. wyg Chuntza' ixpālacata tumīn tū hui'xina'n namāstā'yā'tit, hui'xina'n nacāmaktāya'yā'tit ixtachi'xcuhuī't Dios tī jā tū taka'lhī. Nā xlaca'n natamaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios ixpālacata tū māstā'nī'ta'ntit hui'xina'n. Wx' Chuntza' Dios nacāsicua'lanātlahuayān hui'xina'n, ē chuntza' tzē namāstā'yā'tit lhūhua'. Chuntza' natamaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios xlaca'n tī natamaktīni'n mintumīnca'n tū na'iccālē'ni'. 7wg Nā quina'n, Dios quincāmaxquī'yān tū nacha'nāuj, ixpālacata ū'tza' Dios tī makastaca. Chuntza' nalīka'lhīyāuj tū nahua'yāuj ē nā tū nacha'mpalayāuj. Hui'xina'n palh nacāmaxquī'yā'tit ā'makapitzīn tī jā tū taka'lhī, Dios nacāmaxquī'yān tū maclacasqui'nā'tit hui'xina'n. 9vk Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios ixpālacata chā'tin tī tzeya chi'xcu':Xla' lhūhua' cāmaxquī' lacxcamanīnī'n.Chuntza' pō'ktu quilhtamacuj tzē nacāmaxquī'. u5 Dios tzē nacāmaxquī'yān lhūhua'. Hui'xina'n, masqui cāmaxquī'yā'tit ā'makapitzīn, hui'xina'n naka'lhī'yā'tit tū namaclacasqui'nā'tit. etC Chā'tunu' hui'xina'n camāstā'tit chuntza' chī puhua'nā'tit tzē namāstā'yā'tit. Jā lakca'tzana'j camāstā'tit. Jā catasu'yulh palh cātasāmāmāstā'nīyān. Dios cāpāxquī' tī tamāstā' cā'tapāxuān. Ca'tzīyāuj tī macsti'na'j natacha'n, xlaca'n nā macsti'na'j natamakala. Tī lhūhua' natacha'n, xlaca'n lhūhua' natamakala. Nā chuntza' quina'n a'cxni' māstā'yāuj. 7rg Ū'tza' iclīpuhualh ixlacasqui'nca na'iccāhuani tā'timīn naquintapūlani'. Chuntza' xlaca'n natamaktīni'n tumīn tū hui'xina'n hua'nā'tit namāstā'yā'tit. Chuntza' natasu'yu hui'xina'n māstā'yā'tit chī mintalacapāstacni'ca'n. Jā catitapuhuanli palh quit iccāsāmāmāstā'nīn tumīn. 'qG Palh hui'xina'n jā tlahua'yā'tit ē palh ā'makapitzīn xalanī'n nac Macedonia naquintatā'a'n a'ntza', ē palh hui'xina'n jāna'j mākēstokā'tit tumīn, quit na'ictamāxanī' ixpālacata iccāhuaninī't chī hui'xina'n namāstā'yā'tit tumīn. Nā hui'xina'n namāxana'nā'tit. p} Iccāhuaninī't xlaca'n chī hui'xina'n māstā'cu'tunā'tit tumīn. Chuntza' jā tze palh hui'xina'n jā namākentaxtūyā'tit. Ū'tza' iccālīlakmacā'nchan tā'timīn. Chuntza' hui'xina'n namāstā'yā'tit tumīn chuntza' chī iccāhuaninī't. 2o] Quit tzej icca'tzī hui'xina'n cāmaktāyacu'tunā'tit. Quit iccāhuaninī't xalanī'n nac Macedonia chī tlahua'yā'tit tū tze. Iccāhuaninī't chī hui'xina'n xalanī'n nac Acaya ixmāstā'cu'tunā'tit cā'tatza'. A'cxni' taca'tzīlh huā'mā', nā tamāstā'cu'tunli xalanī'n nac Macedonia. vn g Jā ixlacasqui'nca quit na'iccāhuaniyān namākēstokā'tit tumīn tū nacālīmaktāya'yā'tit tā'timīn. ~muA'cxni' natachā'nācha' Tito ē tā'timīn, cacālakachi'xcuhuī'tit. Ā'makapitzīn tā'timīn natalaktzī'n chī hui'xina'n cāpāxquī'yā'tit. Chuntza' naca'tzīcan ixlīcāna' chī icuanī't hui'xina'n cāpāxquī'yā'tit tā'timīn.plYTito quintā'scuja. Tito ē quit iccāmaktāyanī'ta'n hui'xina'n. Tā'timīn tī natatā'a'n Tito, xlaca'n tamacā'nī't tī ta'a'ka'ī' xalanī'n huā'tzā'. Xlaca'n tzej talatlā'huan, ē ū'tza' līlakachi'xcuhuī'can Cristo. qk[Na'iccālakmacā'nāchā'n hui'xina'n tzamā' chi'xcuhuī'n. Nā na'iccātā'macā'n ā'chā'tin quintā'tinca'n. Xla' mākentaxtūkō' ixlīpō'ktu tū macamaxquī'can. Maklhūhua' iclaktzī'nī't mākentaxtū. Chuhua'j ā'chulā' mākentaxtūcu'tun tū macamaxquī'canī't, ixpālacata xla' ca'tzī hui'xina'n namākentaxtūyā'tit tū ixlacasqui'nca. j A'cxni' icmākēstokāuj huā'mā' tumīn, pō'ktu tze ictlahuacu'tun na ixlacatīn Dios ē nā ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't. /iWLīskalalh na'icmākēstokāuj tumīn ixpālacata jā naquincātalē'ksa'nān. Jā iclacasqui'n nahuancan jā icmākentaxtū tū quimacamaxquī'can lhūhua' tumīn. ohWNā huā'mā' quintā'tinca'n, talacsacli ā'makapitzīn tā'timīn xalanī'n ā'lacatunu' nac templo ā'tzā'. Xlaca'n talacasqui'n Tito naquintā'a'n a'cxni' quit na'iccālē'ni' tumīn tī jā tū taka'lhī tumīn nac Jerusalén. Huā'mā' tumīn, nalīlakachi'xcuhuī'can quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Nā naca'tzīcan quina'n cāmaktāyacu'tunāuj. Ig Quit ictā'macā'mā'lh Tito chā'tin quintā'tinca'n tī talakapaskō' ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'. Lhūhua' talīchihuīna'n chī tzej māsu'yu xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. fwTito ixlīmān puhuanli nacālaka'nāchā'n hui'xina'n. A'cxni' icuanilh ca'a'ncha', xla' ixcālaka'ncu'tunāchā'n. e!Icmaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios ixpālacata Tito lacasqui'n hui'xina'n tzej nalatā'kchokoyā'tit chuntza' chī quit iclacasqui'n. (dITatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Tī lhūhua' mākēstokli, jā quītāxtūni'lh.Tī macsti'na'j mākēstokli, jā sputni'lh. Tito ē tī tatā'a'lh 'cGTū icuan ū'tza' huā'mā': lacxtim cataka'lhīlh ixlīpō'ktuca'n tā'timīn. Chuhua'j hui'xina'n nacāmaxquī'yā'tit tī jā tū taka'lhī. Palh namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' hui'xina'n jā catika'lhī'tit nūn tū, xlaca'n nacātamaktāyayān hui'xina'n. Chuntza' tze nahuan. b# Jā iccāhuanimā'n hui'xina'n namāstā'yā'tit ixlīpō'ktu tū ka'lhī'yā'tit a'cxni' nacāmaxquī'yā'tit tī jā tū taka'lhī. (aI Līpāxuhua Dios palh chā'tin ixtapāxuān līmāstā' chuntza' chī tzē namāstā' chā'tin. Dios, xla' jā quincāsqui'ni'yān palh jā tū ka'lhīyāuj. ` Xapūla timāstā'cu'tuntit tumīn. Chuhua'j camākentaxtūtit chuntza' chī tzē namāstā'yā'tit chā'tunu' hui'xina'n. n_U Na'iccāhuaniyān tū icpuhuan quit: Cā'tatza' hui'xina'n ixmāstā'cu'tunā'tit tumīn. Xapūla tzucutit māstā'yā'tit. Xmān tzucutit mākēstokā'tit. Quit icpuhuan xatze nahuan palh hui'xina'n namāstā'kō'yā'tit. ^9 Hui'xina'n ca'tzīyā'tit chī quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo pāxquī'nin. Xla' masqui ixlīpō'ktu tū a'nan nac cā'quilhtamacuj pō'ktu ixla', xla' xcamanīn hualh ixpālacata quincāpāxquī'yān. Chuntza' quina'n quincālīricujui'līnī'ta'n tū ixtasicua'lanātlahuan. ]7Huā'mā' tū iccāhuanincus jā a'ktin līmāpa'ksīn. Xmān iccāhuanimā'n chī ā'makapitzīn tamāstā'mā'nalh. Quit iclacasqui'n hui'xina'n nacāmaxquī'yā'tit ā'makapitzīn tā'timīn. A'ntza' nalītasu'yu chī hui'xina'n cāpāxquī'yā'tit quintā'timīnca'n. /\WHui'xina'n pō'ktu tzej tlahua'yā'tit. Tzej a'ka'ī'yā'tit. Tzej lakapasā'tit ixtachihuīn Dios ē tzej māsu'yu'yā'tit. Tlahua'cu'tunā'tit ixtalacasqui'nīn Dios. Quilāpāxquī'yāuj. Chuhua'j ixlacasqui'nca hui'xina'n namāstā'yā'tit nacāmaktāya'yā'tit ā'makapitzīn tā'timīn. E[Chuntza' icsqui'ni'lh Tito ixcālaka'ncha'n hui'xina'n ē ixcāmaktāyan namākēstokkō'yā'tit tumīn tū namāstā'yā'tit. Ū'tza' tī cāmāca'tzīnīn hui'xina'n namāstā'yā'tit. ZZ-Xlaca'n ā'chulā' tatlahualh ē jā tū xa'icpuhuan quit. Xapūla tahuanilh Dios chī ixtatapa'ksīni' ē ixtatlahuacu'tun ixtalacasqui'nīn Dios. Nā ixtatlahuacu'tun tū iccāhuanilh chī lacasqui'n Dios. YQuincātasqui'ni'n xa'icmaktīni'uj tumīn ē xa'iccālē'ni'uj tā'timīn xalanī'n nac Jerusalén tī ixcāmaktāyacu'tun. xXiQuit iclīchihuīna'n jā lakca'tzan huan tū tamāstā'lh. Tahui'līlh ā'chulā huan tū ixlīmāstā'ca'n. W%Masqui xlaca'n ixtapātīni'mā'nalh, ixtapāxuhua. Chuntza', masqui pobres ixtahuanī't xlaca'n tamāstā'lh lhūhua' chī ixtapuhuatca'n. V Tā'timīn, quit iclacasqui'n hui'xina'n naca'tzīyā'tit chī Dios cāsicua'lanātlahualh tī ta'a'ka'ī' xalanī'n nac Macedonia. sU_Chuntza' tasu'yu hui'xina'n tlahua'yā'tit tū tze, chuntza' chī icpuhuanli. Ū'tza' iclīpāxuhua.T)Chuhua'j Tito ā'chulā' cāpāxquī'yān hui'xina'n ē cālacapāstacān chī hui'xina'n lakachi'xcuhuī'tit ē kexpa'tni'tit tū cāhuanin. S%A'cxni' jāna'j ixcālaka'nāchā'n Tito, icuanilh hui'xina'n naquilākexmatni'yāuj. Chuhua'j jā iclīmāxana'n. Ixlīcāna' chī icuanilh Tito. Ixlīpō'ktu tū iccāhuaninī'ta'n hui'xina'n, pō'ktu ixlīcāna'. Nā chuhua'j tasu'yu ixlīcāna' tū icuanilh Tito. oRW Ū'tza' quilīmāko'xamāka'tlī'ca. Tito ixlīpāxuhua mimpālacataca'n. Ū'tza' nā iclīpāxuhua. Q  Quit ictzo'kli tzamā' carta, ē jā xmān ixpālacata tī tlahualh tū jā tze, ē jā xmān ixpālacata tī tlahuani'ca tū jā tze. Quit ictzo'kli tzamā' carta ixpālacata icmāsu'yucu'tunli na ixlacatīn Dios chī iccāmaktakalhcu'tunān hui'xina'n. P/ Hui'xina'n jā chuntza'. A'cxni' Dios cāmālakaputzīn, palaj tlahua'tit tū ixtalacasqui'nīn. Squi'ntit tamātza'nkēna'ni'. Ca'tzītit tū ixtlahua'nī'ta'ntit huā'mā' tū jā tze. Ixjicua'ni'yā'tit Dios. Quilālacapāstacui quit. Tlahua'cu'tuntit tū na'iclīpāxuhua quit. Makapātīnīntit tī ixtlahuanī't tū jā tze. Chuntza' lītasu'yu puhua'ntit jā tze tū ixtlahua tzamā' chi'xcu'. uOc Palh Dios mālacpuhuanī chā'tin chi'xcu' jā tze chī latlā'huan, ē palh huā'mā' chi'xcu' nalīpuhuan ē nalakpalī ixtalacapāstacni', chuntza' Dios namakapūtaxtū. Ā'līstān huā'mā' chi'xcu' jā catipuhualh palh jā tze chī a'kapūtaxtulh. Palh chā'tin chi'xcu' līpuhuan ē palh jā kexmatni'cu'tun Dios, tzamā' chi'xcu' jā cati'a'kapūtaxtulh. 4Na Chuhua'j icpāxuhua. Jā ixpālacata hui'xina'n līlīpuhuantit. Hui'xina'n līlīpuhuantit ixpālacata mincuentaca'n. Chuntza' makxtektit tū jā tze. Ū'tza' iclīpāxuhua. Dios cālīmālakaputzīn mincuentaca'n. Chuntza' lītasu'yu jā iccātlahuani'n tū jā tze a'cxni' iccātzo'kni'n carta. MMasqui huā'mā' carta tū iccātzo'kni'n hui'xina'n cāmālakaputzīn, quit icpuhuan tze chī iccātzo'knuni'nī'ta'n. Ā'līstān icpuhuanli jā xa'ictzo'kli tzamā' carta. Jātza' icpuhuan chuntza'. Chuhua'j tasu'yu jā makās līpuhuantit. SLĀ'chulā' ictako'xamāka'tlī'lh a'cxni' icca'tzīlh chī hui'xina'n ixmāko'xamāka'tlī'nī'ta'ntit Tito. Xla' quihuanilh chī hui'xina'n quilālaktzī'ncu'tunāuj ē chī līlīpuhuantit ixpālacata ca'tzītit ixquilāmakalīpuhuanī'ta'uj. Quihuanilh chī hui'xina'n quilālacapāstacāuj. Ū'tza' ā'chulā' iclīpāxualh. vKeDios cāmāko'xamāka'tlī' tī tatamakchuyīnī't. Dios makachilh Tito. Ū'tza' iclītako'xamāka'tlī'lh. VJ%A'cxni' icchilh huā'tzā' nac Macedonia ictamakchuyīlh. Lhūhua' tū quina'kspulalh. Quintatā'lātlahualh. Xa'iclītamakchuyī. Jā xa'icca'tzī palh natataspi'tpala tī ixta'a'ka'ī'mā'nalhcus. 'IGChuhua'j quit icca'tzī hui'xina'n natlahua'yā'tit chuntza' chī iccāhuaninī'ta'n. Chuntza' iccāhuani ā'makapitzīn chī hui'xina'n tzej latlā'hua'nā'tit. Icca'tzī hui'xina'n tzej latlā'hua'nā'tit. Ū'tza' quit jā iclītamakchuyīnī't. Icpāxuhua masqui icpātīni'mā'lh. _H7A'cxni' icuan huā'mā', jā icuan hui'xina'n quilātlahuani'nī'ta'uj tū jā tze. Iccāhuaninī'ta'ntza' iccāpāxquī'yān hui'xina'n. Na'iccāpāxquī'yān ictika'lhīcus quilatamat ē hasta a'cxni' na'icnī. HG Iccāsqui'ni'yān hui'xina'n naquilāpāxquī'yāuj. Nūn chā'tin ictlahuani'nī't tū jā tze. Nūn chā'tin icmāxtuyāhuanī't. Nūn chā'tin ica'kskāhuī'maktīnī't catūhuālh. tF cTā'timīn, chuntza' huanī't Dios. Ū'tza' nalīmakxtekkō'yāuj ixlīpō'ktu tū jā tze talanān. Nalīhui'līyāuj nalayāuj xatze ixpālacata nalakachi'xcuhuī'yāuj Dios. Talakpalīlh ixtalacapāstacni'ca'n xalanī'n nac Corinto ,EQQuit hua'chi minTāta'ca'n na'icuan.Hui'xina'n nalītaxtuyā'tit hua'chi quinka'hua'chan ē quintzu'ma'jan.Chuntza' huanli Dios tī māpa'ksīni'n.RDŪ'tza' līhuan Dios:Catapānūni'tit tī tatlahua tū jā tze.Jā catlahua'tit tū tatlahua xlaca'n.Jā caxa'ma'tit tū jā tze.Chuntza' quila' nalītaxtuyā'tit hui'xina'n. CyJā tze laktaquilhpūtacan ídolos na ixtemplo Dios. Quina'n hua'chi ixtemplo Dios xalakahuan. Dios huanī't:Quit na'ictahui'la na ixpu'nanca'n tī ta'a'ka'ī'.Na'iccātā'latā'kchoko xlaca'n.Xlaca'n quintachi'xcuhuī't natahuan. BCristo jā tlahua tū tlahua skāhuī'ni'. Nā huan tī ta'a'ka'ī Cristo, xlaca'n jā talacapāstaca hua'chi tī jā ta'a'ka'ī'. {AoJā a'ktin cacātā'latit tī jā ta'a'ka'ī'. Xtum talatā'kchoko tī ta'a'ka'ī' ē xtum talatā'kchoko tī jā ta'a'ka'ī'. Jāla a'ktin cātā'lacan. Taxkaket xtum ē cā'tzi'sni' nā xtum. Tū tze xtum ē nā tū jā tze nā xtum. /@W Iccātā'chihuīna'nān hui'xina'n hua'chi quilacstīn. Iccāsqui'ni'yān caquilāpāxquī'uj chī quit iccāpāxquī'yān hui'xina'n. Quina'n hua'chi ixtemplo Dios O? Masqui hui'xina'n jā quilāpāxquī'yāuj, quit iccāpāxquī'yān. }>s Quit lacatejtin iccātā'chihuīna'nān hui'xina'n xalanī'n nac Corinto. Quit iccāpāxquī'yān hui'xina'n. =5 Masqui quina'kspulanī't tū quimakalīpuhuan, pō'ktu quilhtamacuj līpāxuhua icuī'lh. Masqui pobre quit, iccāmaxquī' ā'makapitzīn tū ā'chulā' xatapalaxla' ē jā tumīn. Masqui jā tū icka'lhī nac cā'quilhtamacuj, Dios quimaxquī' chuntza' chī icmaclacasqui'n. < Masqui makapitzīn tapuhuan quit jā tū quintapalh, ā'makapitzīn taca'tzī quit ictā'scuja Dios. Masqui maklhūhua' quit xa'ictahui'la nac cā'lījicua' ē hua'chi xa'icnīmā'lhtza', chuhua'j icuī'lhcus. Masqui quimputzastālani'can, jā quimaknīcan. b;=Makapitzīn quintalakachi'xcuhuī'; ē ā'makapitzīn quintalakmaka'n. Makapitzīn tahuan tze quit; ē ā'makapitzīn tahuan jā tze quit. Makapitzīn tahuan quit ica'kskāhuī'nin. Quit icuan xmān tū ixlīcāna'. :%Quit icmāsu'yu tū ixlīcāna'. Iclīscuja ixlītli'hui'qui Dios. Dios quimaktāya tzej na'iclatā'kchoko. Chuntza' jā quintiskāhuī'lh. 9%Iclacasqui'n naca'tzīcan quit tzej iclatlā'huan chuntza' chī ixlacasqui'nca. Pō'ktu tze quintalacapāstacni'. Tzej icca'tzī tū icmāsu'yu. Ictāyani' tū quintlahuani'can. Ē iclakalhu'manīni'n. Ē quimaktaya Ēspíritu Santo. Ē iccāpāxquī' ā'makapitzīn. Q8Quimaksno'kcanī't. Quinchī'canī't. Iccātā'talacxtucnī't tachi'xcuhuī't tī jā ixquintalaktzī'ncu'tun. Palha' icscujnī't. Iclakachu'huā'lhtatanī't. Makatunu' jā xa'icka'lhī quilīhua't. &7EIclacasqui'n naca'tzīcan quit tzej iclatlā'huan chuntza' chī talacasqui'n tzej natalatā'kchoko tī tatā'scuja Dios. Ū'tza' quit līlacatzucu iclīpātī tū quina'kspula. Lhūhua' icpātīni'nī't. Quisputni'nī't tū xa'icmaclacasqui'n. Lhūhua' tū jā tze quina'kspulanī't. 6 Quit tzej iclatā'kchokocu'tun chuntza' chī talacasqui'n. Palh jā tzej iclatā'kchoko, nahuancan jā tze tū icmāsu'yu. X5)Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios chī Dios huanli:Quit ickexmatli chī quisqui'ni' tzamā' quilhtamacuj a'cxni' xa'icmaxquī'cu'tunān a'ktin talakalhu'mān.Quit icmaktāyan a'cxni' xa'iccāmakapūtaxtūcu'tun tachi'xcuhuī't. Chuhua'j tzē namaktīni'ncan talakalhu'mān tū Dios māstā'. Chuhua'j tzē na'a'kapūtaxtucan. 4 !Quit ictā'scuja Dios. Ū'tza' iccālīhuaniyān hui'xina'n, jā chu tlakaj camaktīni'ntit talakalhu'mān tū Dios cāmaxquī'cu'tunān. U3#Masqui Cristo jā maktin tlahualh tū jā tze, Dios macamāstā'lh īSka'ta' namaknīcan. Ū'tza' nalīmāpānū quincuentaca'n Cristo. Chuntza' Dios xapa quincuentaca'n ē jātza' tū laclē'nāuj.M2Chuhua'j quit ictā'scuja Cristo. Hua'chi Dios ixchihuīna'nli a'cxni' iccāsqui'ni'yān hui'xina'n. Iccālīsqui'ni'yān ixlīmāpa'ksīn Cristo, catamakxtekni'tit Dios ixamigo nacātlahuayān. k1OIxpālacata Cristo, Dios ixamigo cātlahuacu'tun tachi'xcuhuī't ē cāmātza'nkēna'ni'cu'tun ixcuentaca'n. Quincāmacamaxquī'nī'ta'n nacāmāsu'yuni'yāuj ā'makapitzīn chi'xcuhuī'n chī tzē natalītaxtu ixamigo Dios. z0mXmān Dios tī tzē lakpalī chā'tin chi'xcu'. Chuhua'j quina'n ixamigo Dios ixpālacata Jesucristo xokolh tū ixlaclē'nāuj. Dios quincāmacamaxquī'nī'ta'n nacāmāsu'yuni'yāuj ā'makapitzīn chī tzē natalītaxtu ixamigo Dios. {/oPalh chā'tin chi'xcu' a'ka'ī'ni' Cristo, chuntza' talakpalī ixtalacapāstacni' ē xasāsti' chi'xcu' lītaxtu. Ixlīpō'ktu tū xapūla laksputnī'ttza'. Tzamā' chi'xcu' jātza' hua'chi xapūla. Pō'ktutza' xasāsti' ixtalacapāstacni'. .{Chuntza' jātza' iccālaktzī'n ā'makapitzīn chi'xcuhuī'n chuntza' chī talaktzī'n chi'xcuhuī'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Xapūla xa'icpuhuan Cristo lacxtim chī talacapāstaca xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Jātza' icpuhuan chuntza'. -!Cristo līnīlh quincāmakapūtaxtuyān. Chuntza' līhuan hui'lāna'uj, jā catilatā'kchokouj chuntza' chī xmān quintapuhuānca'n. Ixlacasqui'nca nalatā'kchokoyāuj chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Cristo. Ū'tza' nīlh quimpālacataca'n ē lacastālancuana'nli. d,ACristo quincāpāxquī'yān ē ū'tza' iclītlahuacu'tun tū xla' lacasqui'n. Quina'n a'ka'ī'yāuj Cristo līnīlh ixpālacataca'n ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Chuntza' līca'tzīyāuj quilīpō'ktuca'n ixnīuj. + Masqui makapitzīn tapuhuan quit icchuya ē masqui ā'makapitzīn tapuhuan tzej iclacapāstacna'n, quit ictlahuacu'tun xmān tū nalīpāxuhua Dios. Iccāmaktāyacu'tunān hui'xina'n ixpālacata iclacasqui'n hui'xina'n ā'chulā' na'a'ka'ī'yā'tit. <*q Quit jā ka'tla' icmakca'tzī na milacatīnca'n. Jā ū'tza' iclīchihuīna'mā'lh chuntza'. Xmān iclacasqui'n hui'xina'n tzē naquilāmaktāyayāuj a'cxni' naquimālacsu'yucan. Iclacasqui'n tzē nacākelhtīyā'tit tī quintamālacsu'yucu'tun. Xlaca'n tapuhuan laka'tla' masqui jā tze ixlīstacna'ca'n. y)k Quit iclakachi'xcuhuī' Māpa'ksīni' Jesucristo ē ickexmatni'cu'tun. Ū'tza' quit iccālīmā'a'ka'ī'nīcu'tun tachi'xcuhuī't. Dios laktzī'n quilīstacna'. Quit icpuhuan nā hui'xina'n ca'tzīyā'tit quit ictlahuacu'tun tū tze. L( Huā'mā' līhui'līyāuj, ixpālacata ixlacasqui'nca quilīpō'ktuca'n natāyayāuj na ixlacatīn Cristo. Xla' naquincāputzāna'nīyān chā'tunu' quina'n. Namaktīni'nāuj quilīpō'ktuca'n chuntza' chī latā'kchokonī'tauj, palh tzej o palh jā tzej nac cā'quilhtamacuj. Dios ixamigo cātlahuacu'tun tachi'xcuhuī't ''G Ū'tza' nalīhui'līyāuj natlahuayāuj tū Jesucristo lacasqui'n palh tā'hui'lāna'nchāuj Dios nac a'kapūn ē palh hui'lāna'ujcus nac cā'quilhtamacuj. &#Chuntza' quina'n jā taxlajuani'yāuj. Makxtekcu'tunāuj huā'mā' quimacni'ca'n ixpālacata lakchā'ncu'tunāuj Māpa'ksīni' Jesucristo. }%sChuhua'j quina'n jā latlā'huanāuj chuntza' chī laktzī'nāuj. Latlā'huanāuj chuntza' chī tū a'ka'ī'yāuj. 5$cChuntza' jā maktin taxlajuani'yāuj. Ca'tzīyāuj līhuan latlā'huanāuj nac cā'quilhtamacuj, jāna'j tā'hui'lāna'nchāuj Māpa'ksīni' Jesucristo nac a'kapūn. B#}Dios quincālacāxtlahuanī'ta'n ē ū'tza' tzē nalīchā'nāuj nac a'kapūn. Quincāmacamini'nī'ta'n Espíritu Santo. Ū'tza' līca'tzīyāuj ixlīcāna' natanūyāuj nac a'kapūn. "Līhuan quina'n ka'lhī'yāujcus quimacni'ca'n huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj, makca'tzīyāuj taxlajuani'yāuj chī pātīni'mā'nauj. Masqui jā ixmakxtekcu'tunui huā'mā' macni', ka'lhīcu'tunāuj xasāsti' quimacni'ca'n nac a'kapūn. Quimacni'ca'n tū ka'lhīyāuj chuhua'j, nalaksputa. Xasāsti' quimacni'ca'n tū Dios naquincāmaxquī'yān, ū'tza' tū jā catilaksputli. !Jā capuhuanui jā naka'lhīyāuj quimacni'ca'n a'cxni' nanīyāuj. Naka'lhīyāuj xasāsti' quimacni'ca'n nac a'kapūn. Y +Ū'tza' līpāstacāuj ixpālacata a'ncu'tunāuj na quinchicca'n nac a'kapūn. V 'Quimacni'ca'n hua'chi a'ktin a'cchic jā hui'lāna'uj. Quit icca'tzī a'cxni' nasputa quimacni'ca'n, Dios naquincāmaxquī'yān ā'a'ktin xasāsti' quimacni'ca'n. Xasāsti' quimacni'ca'n hua'chi quinchicca'n nac a'kapūn. Tzamā' chic ixtatlahuat Dios ē jā ixtatlahuatca'n tachi'xcuhuī't. Huā'mā' chic jā maktin catilaksputli. 4aChuntza' icuan quit ixpālacata jā iclacapāstaca tū tasu'yu. Ā'chulā' iclacapāstaca tū jā tasu'yu. Tū tasu'yu nalaksputa. Tū jā tasu'yu jā catilaksputli.+Tū icpātīmā'lh hua'chi xmān macsti'na'j ē hua'chi jā makās īcpātīmā'lh ixpālacata Dios quisicua'lanātlahua pō'ktu quilhtamacuj. xiŪ'tza' jā iclītaxlajuani'. Masqui quimacni' taxlajuani'tēlha, ā'chulā' ica'ka'ī' lakalī lakalī. ucIxlīpō'ktu tū icpātīlh, quit icpātīkō'lh ixpālacata iclacasqui'nli hui'xina'n na'a'ka'ī'yā'tit. Chuntza' a'cxni' lhūhua' hui'xina'n na'a'ka'ī'yā'tit, namaxquī'yā'tit tapāxcatca'tzīn Dios ē namāka'tlī'yā'tit Dios. Quit iclīpāhuan xmān Dios, ixpālacata icca'tzī Dios mālacastālancuanīlh Māpa'ksīni' Jesucristo. Nā icca'tzī quit naquimālacastālancuanī, ixpālacata quit ictapa'ksīni' Jesucristo. Hui'xina'n ē quit kēxtim naquincātalē'nān na ixlacatīn Dios. jM Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios chī huanli chā'tin:Quit ica'ka'ī'lh, ē ū'tza' quit iclīchihuīna'n chī ixlīka'tla' Dios. Quit nā ica'ka'ī'nī't, ē ū'tza' iccālīhuani ā'makapitzīn ixtachihuīn Dios. a; Quit icmāsu'yu xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. Ū'tza' pō'ktu quilhtamacuj quilīmaknīcu'tuncan. Hui'xina'n ka'lhī'yā'tittza' xasāsti' milatamatca'n, ixpālacata quit iccāmāsu'yuni'n ixtachihuīn Cristo. $A Ictīlatlā'huancus nac cā'quilhtamacuj, quimaknīcu'tuncan, ixpālacata quit ictā'scuja Jesucristo. Ū'tza' lītasu'yu Jesucristo quintā'latlā'huan. :m Pō'ktu quilhtamacuj lījicua' icuī'lh ixpālacata quimaknīcu'tuncan, chuntza' chī ixmaknīcu'tuncan Jesucristo. A'ntza' lītasu'yu quimaktāyamā'lh Jesucristo xalakahuan. zm Masqui quimputzastālani'can, Dios jā quimakxteka. Masqui makatunu' quilīsno'ktamacatacan, jā tī quimaknī. %Masqui lhūhua' quit icpātīni'n, pō'ktu quilhtamacuj tzē ictāyani'. Masqui makatunu' jā icca'tzī tū na'ictlahua, jā ictaxlajuani'. EXatze tachihuīn tū Dios quilīmacamaxquī'lh na'icmāsu'yu, ka'lhī lhūhua' ixtapalh. Quit quina'cstu jā icka'lhī talacapāstacni' na'icmāsu'yu huā'mā' tachihuīn. Quit hua'chi a'ktin pūxkatni' jā tojomā'lh tū ka'lhī ixtapalh. Chuntza' tasu'yu Dios ū'tza' tī ka'lhī lītli'hui'qui ē jā quit.  Dios quincāmāca'tzīnīnī'ta'n tū ixlīcāna'. Ū'tza' māxkakē quintalacapāstacni'ca'n. Xla' ū'tza' tī māstā'lh līmāpa'ksīn natahui'la taxkaket nac cā'quilhtamacuj. Ū'tza' lītahuī'lh taxkaket. Ē chuntza' ixquincāmāxkakētēlhān. Ū'tza' līca'tzīyāuj chī Dios ixlīka'tla'. Huā'mā' ca'tzīyāuj ixpālacata lakapasāuj Jesucristo. Pablo ixlīpāhuan Dios wgTū icmāsu'yu quit, jā quit quilīchihuīna'ncan. Quit icmāsu'yu ixpālacata Jesucristo ū'tza' Māpa'ksīni' ē ixlacasqui'nca nalaktaquilhpūtayāuj. Quit iccāmaktāyayān hui'xina'n. Ū'tza' tū Jesucristo lacasqui'n na'ictlahua. ucXlaca'n tī jā ta'a'ka'ī' xatze tachihuīn, xlaca'n jā taca'tzī tū huanicu'tun. Skāhuī'ni' jā lacasqui'n xlaca'n nataca'tzī tū huanicu'tun. Ū'tza' jā talīca'tzī tū huanicu'tun. Skāhuī'ni' hua'chi ixdiosca'n, ē ū'tza' ixcāmālakatzī'nī't ē ū'tza' jāla talīlaktzī'n taxkaket tū xatze tachihuīn ixla' Cristo. Cristo xaka'tla' chī Dios. dATī jā takexmatcu'tun xatze tachihuīn tū icmāsu'yu, ū'tunu'n nacāmakapātīnīncan.  Quit jā maktin ictlahua tū līmāxana' tū lakatzē'k tlahuacan. Jā ica'kskāhuī'nin. Jā iclakpalī ixtachihuīn Dios. Tzej icmāsu'yu tū ixlīcāna' na ixlacatīn Dios. Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't tzē nataca'tzī ixlīcāna' tū icmāsu'yu. +  QDios lakalhu'manīni'n, ē quimacamaxquī'lh xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. Chuntza' jā ictaxlajuani'. Jā icmakxteka icmāsu'yu huā'mā' xatze tachihuīn. O Quina'n ca'tzīyāujtza' tū huanicu'tun. Hua'chi jātza' talakatlapanī'ta'uj na quilacanca'n. Chuntza' hua'chi laktzī'nāuj Māpa'ksīni' Jesucristo a'ktin nac hualhtin. Laktzī'nāuj chī ixlīka'tla' ē chī ixlītze. Quina'n lītalakpalītēlhayāuj chī Cristo. Ū'tza' huā'mā' tū tlahuamā'lh Espíritu Santo. 7Māpa'ksīni' Jesucristo, xla' chu chā'tin chī Espíritu Santo. Tī tatā'latlā'huan Espíritu Santo, xlaca'n jātza' cāmāpa'ksī skāhuī'ni'. w gA'cxni' chā'tin a'ka'ī'ni' Māpa'ksīni' Jesucristo, tzētza' ca'tzī tū huanicu'tun tū tzo'kli Moisés. r ]Hasta chuhua'j israelitas jā taca'tzī tū huanicu'tun a'cxni' talīkelhtahua'ka' tū tzo'kli Moisés. /Israelitas jā ixtaca'tzī tū ixuanicu'tun. Hasta chuhua'j xlaca'n jā taca'tzī tū huanicu'tun a'cxni' talīkelhtahua'ka' ixtachihuīn Dios jā tatzo'kni' talacāxtlahuan xala' makāstza'. Huā'mā' tzē ca'tzīyāuj tū huanicu'tun xmān palh tapa'ksīni'yāuj Cristo. # Quit jā ictlahua chī Moisés. Xla' ixtalakatlapa, ē chuntza' israelitas jāla ixtalaktzī'n chī ixtapānūni' tū ī'xkaka na ixlacan.  Quit lacatancs icca'tzī huā'mā' tachihuīn jā catilaksputli. Ū'tza' quit tzej iccālīmāsu'yuni'cu'tun tachi'xcuhuī't. B2~ }|{{Fzyxx#wwv tsrrRqyonnJmml|kjji7hh?gqedd)ba`X_t^c\\[[5ZXVU9TS R>=={=;:98J7^65443E211T00.-,+**(<'%%#r"y! 8QR; UBV%Chuhua'j ā'chulā' catlahua'tit tū līpāxuhua Dios. Ā'chulā' casca'ttit ixpālacata Makapūtaxtūnu' tī quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Camāka'tlī'ca chuhua'j ē pō'ktu quilhtamacuj. Amén.oWHui'xina'n, tā'timīn, ca'tzīyā'tittza' chī ta'a'kskāhuī'nincu'tun tzamā' tī jā tzeya chi'xcuhuī'n. Jā cacāta'a'kskāhuī'n hui'xina'n. Palh nacāta'a'kskāhuī'yān, chuntza' namakxtekā'tit na'a'ka'ī'yā'tit. Pablo tzo'kli tzamā' a'cxni' cātzo'knuni'n hui'xina'n. Nac ā'makapitzīn ixcarta a'nan jā jicslīhua' kexmatcan. Ē a'ntza' jā jicslīhua', makapitzīn chi'xcuhuī'n jā tzej tamāsu'yu. Xlaca'n ū'tunu'n tī jā tzej takexmata ē xtum xtum ta'a'ka'ī'. Jā ixlīcāna' chī xlaca'n tamāsu'yu ixtachihuīn Dios, ē jā xmān tū tzo'kli Pablo. Ū'tza' nacālīmakapātīnīn Dios. Caca'tzītit hui'xina'n Dios līlacatzucu cāka'lhīmā'lh ā'makapitzīn tī nata'a'kapūtaxtu. Ū'tza' jāna'j līmimpala Jesucristo. Chuntza' cātzo'knuni'n hui'xina'n quintā'tinca'n Pablo tī pāxquī'yāuj. Xla' tzo'kli chuntza' chī Dios mālacpuhuanīlh. Chuntza', tā'timīn, līhuan ka'lhīpā'na'ntit huā'mā' quilhtamacuj, calīhui'lī'tit natlahua'yā'tit tū tze na ixlacatīn Dios. Nūn tū catlahua'tit tū tzē nacātalī'a'ksa'nān. Jā tū catlahua'tit tū jā tze tū nacāmāxtumlīyān Dios. K Dios huanī't natlahua a'ktin xasāsti' a'kapūn ē a'ktin xasāsti' cā'quilhtamacuj. A'ntza' natlahuacan xmān tū tze. Ū'tza' huā'mā' ka'lhīmā'nauj, ixpālacata chuntza' huanī't Dios. >u Hui'xina'n līpāxuhua calacapāstactit tzamā' quilhtamacuj. Tzamā' quilhtamacuj a'kapūn nalhcukō'. Natalīlakuankō' macscut ixlīpō'ktu tū tatasu'yu chuhua'j nac a'kapūn. ;o Chuhua'j, ixpālacata natalakuankō' ixlīpō'ktu, tzej calacapāstactit hui'xina'n chī nalīlatahui'la'yā'tit. Hui'xina'n natlahua'yā'tit xmān ixtalacasqui'nīn Dios. 7 Namin quilhtamacuj a'cxni' namimpala Māpa'ksīni' Jesucristo. Xla' xamaktin namin a'cxni' jā tī chā'tin ca'tzī namin. Xamaktin namin chī chā'tin ka'lhāna'. Tzamā' quilhtamacuj a'kapūn nalaksputa. Palha' nakexmatcan tū namacasā'nan. Natalīlakuankō' macscut ixlīpō'ktu tū tatasu'yu nac a'kapūn. Nalhcukō' ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj ē ixlīpō'ktu tū a'nan nac cā'quilhtamacuj.   Ā'makapitzīn tapuhuan Dios tamakapalī namākentaxtū tū huanī't. Jā chuntza'. Xla' quincāka'lhīmā'n līlacatzucu ixpālacata jā lacasqui'n jā tī chā'tin napātīni'n nac pūpātīn. Xla' lacasqui'n ixlīpō'ktuca'n catamakxtekli tū jā tze. B}Tā'timīn, jā tipātza'nkāyā'tit huā'mā': Māpa'ksīni' Dios a'ktin quilhtamacuj laktzī'n chī a'ktin mil cā'ta. Nā a'ktin mil cā'ta laktzī'n chī a'ktin quilhtamacuj. s_A'kapūn ē cā'quilhtamacuj tū tahui'lāna'lh chuhua'j, natachoko hasta tzamā' quilhtamacuj tū Dios līlacsacnī't. Tzamā' quilhtamacuj natalhcukō'. Ē Dios nacāmakapātīnīnkō' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't tī jā tze. `9Cā'quilhtamacuj chī ixuī'lh xapūla, līmālaksputūca xcān, a'cxni' lalh lakuat. +Huā'mā' jā ixlīcāna'. A'nan kempātin tū xlaca'n taca'tzī ē tū jā talīchihuīna'ncu'tun xlaca'n. Ū'tza' huā'mā': makās Dios chihuīna'nli ē chuntza' talīlalh a'kapūn ē cā'quilhtamacuj. Cā'quilhtamacuj lītlahuaca xcān ē ixuī'lh na ixpu'nan xcān. kOXlaca'n natahuan: “Jesucristo huanli xla' nataspi'tpala. Chuhua'j, ¿jāchu huī'lh? Jā minī't. Quinapapana'ca'n tanīnī'ttza'. Lacxtim lamā'lh chuhua'j a'cxni' titzuculh cā'quilhtamacuj.” Chuntza' natahuan xlaca'n. z mIxlacasqui'nca nakexpatā'tit hui'xina'n tū na'iccāhuaniyān. A'cxni' namin tzamā' ā'xmān quilhtamacuj, nata'a'nan chi'xcuhuī'n tī natatlahuatā'kchoko ixlīpō'ktu tū jā tze tū xlaca'n tatlahuacu'tun. Ē natalakmaka'n Dios.  1Iclacasqui'n hui'xina'n nalacapāstacā'tit tū ixtahuan makāstza' ixa'kchihuīna'nī'n Dios. Iclacasqui'n nacālacapāstacā'tit līmāpa'ksīn tū ixla' Makapūtaxtūnu' tī quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Tzamā' līmāpa'ksīn iccāmāsu'yuni'yān quina'n apóstoles. I  Tā'timīn, ū'tza' huā'mā' ixlī'a'ktu' carta tū iccātzo'kni'nī'ta'n. A'cxni' quit ictzo'kli a'ktu' carta, quit iccāmāpāstaquīcu'tunān tū tze ē tū ca'tzīyā'tittza' hui'xina'n. 1 [Chuntza' xlaca'n hua'chi lakatin chichi'. Huancan:Chichi' hua'pala ixpa'tlā'nat.Pa'xni' a'cxni' paxnī'ttza', taspi'tpala natapi'li' nac cā'pūtlū'n.' GĀ'chulā' tze palh jā ixtaca'tzīlh chī līlacatejtin latā'kchokocan. Masqui ixtaca'tzī, tamakxtekli ixlīmāpa'ksīn Dios tū ixcāmāsu'yuni'canī't. Tī talakapasnī't Makapūtaxtūnu' tī quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo ē chuntza' talīmakxteknī't tū jā tze xala' nac cā'quilhtamacuj, ē palh xlaca'n natatlahuapala tū jā tze ē jātza' la tamakxteka, chuntza' ā'chulā' natala chī ixtahuanī't xapūla. {oTahuan xlaca'n tzē natatlahua catūxcuhuālh tū talacasqui'n. Jā ixlīcāna'. Xlaca'n chī tachī'nī'n ixpālacata jāla tamakxteka tatlahua tū jā tze. Palh chā'tin chi'xcu' jāla makxteka catūhuālh, chuntza' xla' hua'chi tachī'n. .UXlaca'n ka'tla' tamakca'tzī a'cxni' tachihuīna'n. Tū tahuan, jā tū ixtapalh. Xlaca'n tamāsu'yu tze palh chā'tin tlahua tū lacasqui'n quimacni'ca'n tū jā tze. Chuntza' talī'a'kskāhuī' xlaca'n tī tamakxtekmā'nalhcus tū ixtatlahua a'cxni' jāna'j ixtalakapasa ixtachihuīn Dios. c?Tzamā' chi'xcuhuī'n tī tamāsu'yu tū jā ixlīcāna', xmān ta'a'kskāhuī'nin. Jā tū ixtapalhca'n. Xlaca'n hua'chi mu'sni' tū pūtīnī't. Xlaca'n hua'chi poklhnu' tū cāmākosū ū'ni' ē jā talē'n xcān. Dios cāxui'līnī't jā nacāmacā'n tzamā' chi'xcuhuī'n a'ntza' jā natatahui'la pō'ktu quilhtamacuj jā cā'pucsua'. dABalaam lacaquilhnīca. Masqui burros jā tachihuīna'n, xla' chihuīna'nli ixburro hua'chi chā'tin chi'xcu'. Quilhnīlh tū ixtlahuacu'tun. Xmān chuntza' Balaam jā makxtekca natlahua tū jā tze tū ixtlahuacu'tun. `9Xlaca'n tamakxteknī't xalacatzajua' tej ē ta'a'ktza'nkānī't. Talatlā'huan chī Balaam tī ixka'hua'cha Beor. Xla' a'kchihuīna' tī ixa'kskāhuī'nin. Ixlakatī tumīn. Tlahualh tū jā tze nalītlaja tumīn. |qA'cxni' xlaca'n talaktzī'n chā'tin puscāt, tapuhuan tū jā tze. Ixlīpō'ktu ixtalacapāstacni'ca'n jā tze. Ta'a'kskāhuī' tī jāna'j tzej ta'a'ka'ī'. Talacapāstaca chī natalīka'lhī lhūhua' tumīn. Dios nacāmakapātīnīn. 0Y Chuntza' xlaca'n natalīxoko tū talīmakapātīnīnli ā'makapitzīn. Xlaca'n cā'cuhuīni' talakatī tako'ta ē tatlahua ā'catūhuālh tū jā tze. Līmāxana' chī xlaca'n cātā'huā'yanān hui'xina'n jā takēstoknī'ta'ntit, līhuan xlaca'n tapuhuan nacāta'a'kskāhuī'yān hui'xina'n. J  Tzamā' chi'xcuhuī'n jā takexmata. Tatlahua tū ū'tunu'n talacasqui'n. Talakapala tū jā takexmata. Xlaca'n hua'chi animalh xala' nac cā'qui'huī'n tū tayuja nac a'ksuj ē jāla catita'a'kapūtaxtulh. Nacāmaknīcan. Nā chuntza' tzamā' chi'xcuhuī'n nā natasputa hua'chi animalh. Dios nacāmakapātīnīn. *M Jā chuntza' tatlahua ángeles masqui xlaca'n ā'chulā' taka'lhī līmāpa'ksīn. Ángeles jā talakapala ā'chā'tin ē jā tamālacsu'yu na ixlacatīn Dios. ~ Ā'chulā' nacāmakapātīnīn tī talakmaka'n ixlīmāpa'ksīn Dios ē tatlahua tū jā tze chī ixtalacapāstacni'ca'n. Xlaca'n jā tajicua'n natatlahua tū jā tze. Tatlahua xmān tū xlaca'n talacasqui'n. Jā tajicua'n talakapala tī taka'lhī līmāpa'ksīn. w}g Māpa'ksīni' Dios namakapūtaxtū chā'tin chi'xcu' tī pātīni'mā'lh palh a'ka'ī'ni' Dios. Dios, masqui jāna'j cāmakapātīnīn tī jā tzeya chi'xcuhuī'n, nacāmakapātīnīn tzamā' quilhtamacuj a'cxni' Dios nacāputzāna'nī. '|GLot tzeya chi'xcu' ixuanī't. Ē ixcātā'lahuī'lh ē ixcālaktzī'n ē ixcākexmata lakalī lakalī, ē ū'tza' līlīpuhuanli tū ixtatlahua tū jā tze. S{Dios māxtulh nac Sodoma chā'tin chi'xcu' tī ixuanican Lot. Chuntza' lī'a'kapūtaxtulh. Lot tzeya chi'xcu' ixuanī't ē ixlītamakchuyī ā'makapitzīn xalanī'n nac Sodoma jā tzeya chi'xcuhuī'n. uzcDios cāmakapātīnīnli xalanī'n nac cā'lacchicni' jā ixuanican Sodoma ē nā jā ixuanican Gomorra. Dios cālhcuyukō'lh tzamā' a'ktu' cā'lacchicni'. Chuntza' Dios līmāsu'yulh xla' cāmakapātīnīn tī jā takexmatni'cu'tun. yDios cāmakapātīnīnli tachi'xcuhuī't tī ixtahui'lāna'lh makās. Macamilh lakuat. Ū'tza' talīnīkō'lh ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't nac cā'quilhtamacuj ixpālacata jā tzeya tachi'xcuhuī't ixtahuanī't. Dios cāmakapūtaxtūlh xmān kelhatzeyan tachi'xcuhuī't. Chā'tin ixuanican Noé. Xla' ixcāmāsu'yuni' tachi'xcuhuī't ixlacasqui'nca līlacatejtin ixtalatā'kchokolh. gxGDios jā cāmātza'nkēna'ni'lh ángeles tī tatlahualh tū jā tze. Cāmāyujūlh nac pūpātīn. A'ntza' jā cā'pucsua' natatachoko chī xatachī'nī'n hasta tzamā' quilhtamacuj a'cxni' namakapātīnīni'n Dios. wTzamā' a'kskāhuī'ni'nī'n taka'lhīcu'tun tumīn. Ū'tza' nacātalīmāsu'yuni'yān tū jā ixlīcāna'. Dios makāstza' līhui'līnī't nacāmakapātīnīn xlaca'n tī tatlahua chuntza'. Tzamā' a'kskāhuī'ni'nī'n nā xlaca'n nataxoko na ixlacatīn Dios. 7vgChī xlaca'n natalatā'kchoko, hua'chi jā tū tū nacālīmāmāxanīcan. Lhūhua' tī nata'a'ka'ī'cu'tun tū natamāsu'yu xlaca'n. Nā natatlahua tū jā tze chī natatlahua tzamā' a'kskāhuī'ni'nī'n. Chuntza' natatlahua ixpālacata jā tze nalīchihuīna'ncan xatze tachihuīn tū ixlīcāna'. Pu Lakmajtza' ixtatanū na ixpu'nanca'n tachi'xcuhuī't ā'makapitzīn a'kchihuīna'nī'n tī ixta'a'kskāhuī'nin. Nā natatanū na mimpu'nanca'n ā'makapitzīn tī natamāsu'yu tū jā ixlīcāna'. Tū natamāsu'yu ū'tza' nalactlahua chī talī'a'ka'ī' makapitzīn. Tzamā' a'kskāhuī'ni'nī'n natamāsu'yu Jesucristo jā ī'Ska'ta' Dios masqui xla' ū'tza' tī xokolh ixcuentaca'n. Ā'līmaktin nacāmakapātīnīncan xlaca'n ixpālacata tū tatlahua. Qt Tū ixtamāsu'yu a'kchihuīna'nī'n jā xmān ixtalacapāstacni'ca'n tachi'xcuhuī't. Tzamā' lactze chi'xcuhuī'n tī ixtatā'scuja Dios, xlaca'n ixtahuan tū ixcāmāpāstaquī Espíritu Santo.Ns Ixlacasqui'nca nalacapāstacā'tit tū na'iccāhuaniyān. Na ixtachihuīn Dios a'ntza' jā tatzo'kni' tū tahuanli ixa'kchihuīna'nī'n Dios, tzamā' jā ixtalacapāstacni'ca'n a'kchihuīna'nī'n. :r oŪ'tza' ā'chulā' iclī'a'ka'ī'yāuj tū tatzo'kli profetasna' tī cāmātzo'knīlh Dios. Nā hui'xina'n tzej nakelhtahua'ka'yā'tit tū tatzo'kli profetasna' hasta tzej nakexpatā'tit. Huā'mā' hua'chi lámpara tū māxkakēni'n jā cā'pucsua' hasta naxkaka ē namāxkakēni'n xaka'tla' sta'cu. Dq Māni' quina'n ickexmatui tzamā' tachihuīn tū mincha' nac a'kapūn. A'ntza' xa'ictā'hui'lāna'uj Jesucristo nac sipej. A'ntza' xtum tasu'yulh Jesucristo ixpālacata Dios māxkakēlh. `p ;A'ntza' xa'icyāna'uj a'cxni' Dios quinTāta'ca'n māka'tlī'lh Jesucristo. Mincha' a'ktin tachihuīn nac a'ktin poklhnu' xaslamama. Huanli: “Ū'tza' huā'mā' quinKa'hua'cha tī icpāxquī' ē quimakapāxuī.” jo OQuina'n iccāmāsu'yuni'nī'ta'n hui'xina'n chī ka'lhī līmāpa'ksīn quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo ē chī xla' namimpala. Tū quina'n iccāmāsu'yuni'yān, jātza' tachihuīn tū tamāsu'yunī't chi'xcuhuī'n tī ta'a'kskāhuī'nincu'tun. Quina'n iclīlaktzī'uj quilakastapūnca'n Jesucristo ē nā iclaktzī'uj chī ka'lhī lītli'hui'qui. Mn Quit iccāhuanicu'tunān huā'mā' tachihuīn, ixpālacata chuntza' tzē nalīlacapāstacā'tit pōktu quilhtamacuj a'cxni' xanīntza' na'icuan. Laktzī'nca Jesucristo chī ka'lhī līmāpa'ksīn qm ]Quit icca'tzī hua'chi palajtza' na'icnī. Chuntza' quimāca'tzīnīlh quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. ]l 5 Quit icpuhuan tze na'iccāmāpāstaquīyān tzamā' tachihuīn chī ictihuī'lhcus. Xk + Ū'tza' pō'ktu quilhtamacuj iccālīmāpāstaquīyān tzamā' tachihuīn, masqui hui'xina'n lakapasā'tit, ē masqui tzej a'ka'ī'yā'tit xatze tachihuīn tū ixlīcāna' tū cātamāsu'yuni'nī'ta'n. 1j ] Chuntza' nacātamaxquī'yān talacasqui'nīn tzē natanū'yā'tit jā pō'ktu quilhtamacuj māpa'ksīni'n quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo tī quincāmakapūtaxtūyān. Vi ' Chuntza' tā'timīn, calīhui'lī'tit natlahua'yā'tit tzamā' tachihuīn. Chuntza' natasu'yu Dios cāta'satīnī'ta'n ē cālacsacnī'ta'n hui'xina'n. Palh chuntza' tlahua'yā'tit, jā catitamakahuastit. Rh  Tī jā tatlahua tzamā' tachihuīn, xlaca'n hua'chi lakatzī'nī'n ixpālacata xlaca'n jā taca'tzī. Hua'chi lakatzī'nī'n ixpālacata tapātza'nkānī't palh Dios cāxapani'nī'ttza' ixcuentaca'n. qg ]Ixlīpō'ktu huā'mā' ū'tza' natlahuakō'yā'tit. Palh ixlīcāna' natlahua'yā'tit, chuntza' tasu'yu palh tzej latlā'hua'nā'tit na ixtej Dios. Nā tasu'yu palh jā chu tlakaj lakapasā'tit quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. "f ?Nā ixlacasqui'nca nacāpāxquī'yā'tit tā'timīn. Ē jā xmān tā'timīn. Nā ixlacasqui'nca nacāpāxquī'yā'tit ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Je Nā ixlacasqui'nca mina'cstuca'n natatapa'ksīyā'tit. Nā ixlacasqui'nca līlacatzucu napātīni'nā'tit. Nā ixlacasqui'nca līlacatejtin nalatā'kchokoyā'tit chuntza' chī Dios lacasqui'n. hd KHui'xina'n a'ka'ī'yā'tittza' xatze tachihuīn ixla' Jesucristo, ē chuntza' ixlacasqui'nca nalīhui'līyā'tit natlahua'yā'tit tū tze. Ē jā xmān huā'mā'. Nā ixlacasqui'nca ā'chulā' nasca'tā'tit tū ixla' Dios. Ic  Chuntza' Dios naquincātlahuani'yān lhūhua' tū tze chuntza' chī xla' huanī't. Dios quincāmaxquī'nī'ta'n chī nalīsāstī'latā'kchokoyāuj. Quincāmaxquī'yān xasāsti' quintalacapāstacni'ca'n tū xatze chī ixtalacapāstacni' Dios. Chuntza' tzē namakxtekāuj tū jā tze tū tlahuacan nac cā'quilhtamacuj. 1b ]Dios, ka'lhī lhūhua' lītli'hui'qui ē quincāmaxquī'nī'ta'n ixlīpō'ktu tū maclacasqui'nāuj natahui'layāuj chuntza' chī xla' lacasqui'n, ixpālacata lakapasāuj Dios. Nā quincāmāta'satīnīn ixpālacata natā'tahui'layāuj nac a'kapūn jā xla' māpa'ksīni'n ē jā xkakana'n. >a wDios cacāsicua'lanātlahuan hui'xina'n ē tzej calatapā'tit, ixpālacata hui'xina'n lakapasā'tit Dios ē quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Chī tahuanī't tī tatapa'ksīni' Dios ` Quit Simón Pedro. Ictzo'kmā'lh huā'mā' carta. Quit chā'tin ixapóstol Jesucristo ē ū'tza' ictā'scuja. Quit iccātzo'knuni'yān hui'xina'n tī a'ka'ī'yā'tit nā chuntza' chī quina'n. Quina'n tzē nalīpāxuayāuj tū quincātlahuani'nī'ta'n Dios. Dios kēxtim cālaktzī'n tachi'xcuhuī't, ē chuntza' quincālaktzī'nān kēxtim ixpālacata a'ka'ī'ni'yāuj Jesucristo. `_ ; Tamacā'ni'yān saludos ixlacstīn mintā'tin xapuscāt tī Dios lacsacnī't.>^ w Lhūhua'cus tū iccāhuanicu'tunān. Jā ictzo'kcu'tun a'ktin nac carta. Iccālaka'ncu'tunān hui'xina'n ē iccātā'chihuīna'ncu'tunān cā'lacan. Chuntza' nalīpāxuayāuj. ]  Palh hui'xina'n nacāhuani'yā'tit: “Dios cacālē'ncha'n”, chuntza' cātā'tlahuapā'na'ntit tū jā tze. Macā'nca saludos 3\ a Palh cālakminān hui'xina'n ā'makapitzīn tī tamāsu'yu tū jā māsu'yulh Cristo, jā cacāmānū'tit na minchicca'n. Jā cacāhuani'tit: “Dios cacālē'ncha'n.” -[ U Tū ta'a'ka'ī' ā'makapitzīn jā xmān tū Cristo māsu'yulh. Nā xlaca'n tamāsu'yucu'tun ā'a'ktin tamāsu'yun. Xlaca'n jā ixlīcāna' tatā'latlā'huan Dios. Tī ta'a'ka'ī' xmān tū Cristo māsu'yulh, ixlīcāna' xlaca'n tatā'latlā'huan Dios quinTāta'ca'n ē ī'Ska'ta' Dios. )Z MCuenta catla'hua'tit jā nalaksputa tū līscujpā'na'ntit. Cuenta catla'hua'tit namaktīni'nā'tit ixlīpō'ktu tū Dios nacāmaxquī'yān chī mintatlajca'n. /Y YChuhua'j lhūhua' a'kskāhuī'ni'nī'n talatlā'huan nac cā'quilhtamacuj. Xlaca'n tahuan jā ixlīcāna' palh lacatuncuhuī'lh nac cā'quilhtamacuj Jesucristo tī Dios macamaxquī'lh ixlīmāpa'ksīni'. Tī tahuan huā'mā', xlaca'n a'kskāhuī'ni'nī'n ē ixtā'lāquiclhlaktzi' Cristo. vX gPalh pāxquī'yāuj Dios, natlahuayāuj tū Dios quincālīmāpa'ksīyān. Xla' māpa'ksīni'lh nacāpāxquī'yāuj ā'makapitzīn. Ū'tza' huā'mā' cātahuaninī'ta'n a'cxni' ixlītzucuni' a'ka'ī'tit. Makapitzīn ixta'a'kskāhuī'nin HW  Chuhua'j tā'tin, icuaniyān nalāpāxquī'yāuj quilīpō'ktuca'n quina'n. Huā'mā' jā xasāsti' līmāpa'ksīn. Ū'tza' tū quincātamāsu'yuni'nī'ta'n a'cxni' ixlītzucuni' a'ka'ī'uj. V ;Iclīpāxualh a'cxni' icca'tzīlh makapitzīn mincamana' takexmatmā'na'lh tū ixlīcāna', chuntza' chī quincāmāpa'ksīn Dios quinTāta'ca'n. fU GCaquincāsicua'lanātlahuan Dios quinTāta'ca'n ē Jesucristo ī'Ska'ta' Dios ē caquincātalakalhu'man ē caquincāmakapāxuīn. Chuntza' quina'n tzej na'a'ka'ī'yāuj tū ixlīcāna' tachihuīn, ē nalāpāxquī'yāuj. vT gLāpāxquī'yāuj ixpālacata quilīpō'ktuca'n a'ka'ī'yāuj tū ixlīcāna', tū jā maktin catilaksputli. S 7Quit Juan, xakōlu'tza', ictzo'kni'mā'n huā'mā' carta. Ictzo'knuni'yān hui'x, tā'tin xapuscāt tī Dios lacsacnī'ta'n, ē nā mincamana'. Quit iccāpāxquī'yān hui'xina'n. Jā xmān quit. Nā cāpāxquī'yān hui'xina'n ixlīpō'ktuca'n tī talakapasa tū ixlīcāna'. oRW Māpa'ksīni' Jesucristo cacāsicua'lanātlahuan hui'xina'n. Camakca'tzītit chī cāpāxquī'yān Dios. Espíritu Santo cacātā'tahui'lan chā'tunu' hui'xina'n. Chuntza' hui'xina'n chu a'ktin nalītaxtuyā'tit. Amén.wQg Quintā'timīnca'n xalanī'n huā'tzā' cātamacā'ni'yāchā'n a'ntza' saludos milīpō'ktuca'n hui'xina'n. UP# Calāsaludarlī'tit milīpō'ktuca'n ixpālacata lītā'timīn hui'xina'n. +OO Chuhua'j, tā'timīn, caka'lhī'tit tapāxuhuān. Calīhui'lī'tit tzej nalatā'kchokoyā'tit. Jā calakachipini'tit. Chu a'ktin calalh mintalacapāstacni'ca'n. Ca'cs catahui'la'tit. Dios nacātā'tahui'layān hui'xina'n. Xla' quincāpāxquī'yān ē quincāmaxquī'yān tze latamat. wNg Ū'tza' iccālītzo'knuni'yān chuntza' nac carta a'cxni' jāna'j xa'iccālaka'mpalayāchā'n. Quit jā iclacasqui'n na'iccālacaquilhnīyān a'cxni' na'icchā'nācha'. Quit iclacasqui'n jā ixlacasqui'nca na'iccāmāsu'yuni'yān līmāpa'ksīn tū quimaxquī'nī't Māpa'ksīni' Jesucristo. Quimaxquīca'nī't huā'mā' līmāpa'ksīn na'iccāmaktāyayān chī tzej na'a'ka'ī'yā'tit. Jā quimaxquī'canī't huā'mā' līmāpa'ksīn na'iccāmāmakchuyīyān hui'xina'n chī a'ka'ī'yā'tit. M Icpāxuhua a'cxni' hui'xina'n tzej latlā'hua'nā'tit na ixtej Dios. Huā'mā' quimakapāxuī masqui chuntza' jā ixlacasqui'nca quit icmāsu'yu līmāpa'ksīn tū Dios quimaxquī'lh na'iccālacaquilhnīyān. Xmān iclacasqui'n hui'xina'n lactze nahuanā'tit. L% Xmān icka'lhī līmāpa'ksīn na'ictlahua tū īxtachihuīn Dios. Jā icka'lhī līmāpa'ksīn na'ictlahua tū jā chī ixtachihuīn Dios. ,KQ Chuhua'j icsqui'ni' Dios jātza' catlahua'tit tū jā tze. Jā quincuenta palh ā'makapitzīn tapuhuan quit jā icka'lhī līmāpa'ksīn na'iccālacaquilhnīyān. Iclacasqui'n natlahua'yā'tit tū tze. Huā'mā' iclacasqui'n masqui chuntza' jā catitasu'yulh quit icka'lhī līmāpa'ksīn. jJM Hui'xina'n naca'tzīyā'tit quit ictapa'ksīni' Cristo ixpālacata quit ictā'latlā'huan xla'. 2I] Tzej calacapāstacna'ntit hui'xina'n palh ixlīcāna' a'ka'ī'yā'tit hui'xina'n. Camāsu'yu'tit palh ixlīcāna' a'ka'ī'yā'tit. Hui'xina'n tzej ca'tzīyā'tit palh ixlīcāna' tā'latlā'hua'nā'tit Cristo. Palh jā tā'latlā'hua'nā'tit Cristo, hui'xina'n jā tapa'ksīni'yā'tit xla'. IH  Hua'chi ixtaxlajuani' Cristo a'cxni' nīlh nac cruz. Chuhua'j xla' huī'lh. Dios maxquī'nī't līmāpa'ksīn. Quit ictapa'ksīni' Cristo, ē ū'tza' līlacatzucu iccālītā'chihuīna'nī'ta'n. Hua'chi quit ictaxlajuani'. Hui'xina'n nalaktzī'nā'tit quit iclīlatlā'huan ixlīmāpa'ksīn Dios, chuntza' chī Cristo. IG  Chuntza' hui'xina'n nalaktzī'nā'tit quit iclīchihuīna'n ixlīmāpa'ksīn Cristo. Xla' jā catitaxlajuani'lh na milacatīnca'n. Hui'xina'n nalaktzī'nā'tit Cristo ka'lhī līmāpa'ksīn. {Fo Na'iccāhuanipalayān ā'maktin tū iccāhuanin a'cxni' xa'iccātā'hui'lan hui'xina'n ixlīmaktu'. Masqui jā iccātā'hui'lan chuhua'j, na'iccāhuanipalayān hui'xina'n tī tlahuanī'ta'ntit tū jā tze ē ā'makapitzīn huampala chī hui'xina'n. Na'iccāmakapātīnīn tī tatlahuatā'kchoko tū jā tze. Xlaca'n jā catitalakatzā'lalh chī na'iccāmakapātīnīn. -E U Chuhua'j ixlīmaktu'tun na'iccālaka'nāchā'n hui'xina'n. Hui'xina'n ca'tzīyā'tit a'cxni' mālacsu'yucan chā'tin, talacasqui'n chā'tu' o kelhatu'tun testigos. D! Quit iclītamakchuyī icpuhuan palhāsā' a'cxni' na'iccālaka'nāchā'n hui'xina'n, quit na'iclīmāxana'n na ixlacatīn Dios tū tlahua'yā'tit hui'xina'n. Quit na'iccalhuan palh lhūhua' hui'xina'n tlahuanī'ta'ntit tū jā tze ē palh jā makxtekcu'tunā'tit tū jā tze ē palh ka'lhī'yā'titcus mintā'lāpāxquī'nca'n ē palh tlahua'yā'titcus tū jā tze mintalacapāstacni'ca'n.hCI Quit iclītamakchuyī icpuhuan palhāsā' a'cxni' na'icchā'n a'ntza' na'icca'tzī hui'xina'n jā tzej latlā'hua'nā'tit. Palh jā tzej latlā'hua'nā'tit, ixlacasqui'nca na'iccālacaquilhnīyān hui'xina'n. Iclītamakchuyīnī't icpuhuan palhāsā' lāslokoyā'tit hui'xina'n, ē lālakca'tzana'ni'yā'tit ē lāsītzī'ni'yā'tit ē lāquiclhlaktzī'nā'tit ē nā lālīchihuīna'nā'tit ē lālē'ksa'nā'tit ē laka'tla' makca'tzīyā'tit ē jā a'cxtim tahui'la'yā'tit. VB% Palhāsā' hui'xina'n puhua'nā'tit quit ictamaktāyamā'lh na milacatīnca'n. Jā chuntza'. Quit icchihuīna'n na ixlacatīn Dios ē icchihuīna'n chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Cristo. Quit iccāpāxquī'yān hui'xina'n. Iccāmaktāyacu'tunān tzej na'a'ka'ī'yā'tit. Ū'tza' iclītlahuakō' ixlīpō'ktu mimpālacataca'n. A- Quit icsqui'ni'lh Tito ixcālaka'ncha'n hui'xina'n. Xla' ictā'macā'lh ā'chā'tin quintā'tinca'n. Tito jā cā'a'kskāhuī'maktīn nūn tū. Hui'xina'n ca'tzīyā'tit chī xa'iclatlā'huan quit, nā chuntza' ixlatlā'huan Tito. Quina'n a'ktin quintalacapāstacni'ca'n. _@7 Quit jā tū iccā'a'kskāhuī'maktīn a'cxni' iccālakmacā'ncha'n tī ā'chā'tin. ?y Masqui jā iccāsqui'ni'nī'ta'n nūn tū, ā'makapitzīn tahuan iccā'a'kskāhuī'maktīnī'ta'n mintumīnca'n. K> Quit tapāxuhuān na'icmālaksputū tū icka'lhī palh chuntza' na'a'ka'ī'yā'tit ā'chulā'. Na'icscuja ē na'ictlakua'n. Masqui quit iccāpāxquī'yān, hui'xina'n jā quilāpāxquī'yāuj. u=c Chuhua'j ixlīmaktu'tun iclacapāstacni' na'iccālaka'nāchā'n. A'cxni' na'icchā'n a'ntza', hui'xina'n jā catixokotit tū na'icua'. Xmān iccāmaktāyacu'tunān hui'xina'n na'a'ka'ī'yā'tit ā'chulā'. Jā iclacasqui'n mintumīnca'n. Ca'tzīyāuj camana' jāla tamāhuī' ixtāta'ca'n. Xanatāta'na' tamāhuī' ixcamana'ca'n. Quit hua'chi mintāta'ca'n. < Xmān a'ktin tū jā ictlahualh na mimpu'nanca'n tū ictlahualh na ixpu'nanca'n ā'makapitzīn tī ta'a'ka'ī'. Ū'tza' huā'mā': Jā iccāsqui'ni'n hui'xina'n tū na'iclīhuā'yan. Palh hui'xina'n puhua'nā'tit jā tze huā'mā', caquilāmāsputūnu'ni'uj. `;9 A'cxni' xa'icscuja na mimpu'nanca'n, tasu'yulh Dios ixquilīhui'līnī't quilī'apóstol. Quit līlacatzucu xa'icscuja. Quit xa'ictlahua lī'a'cnīn. Huā'mā' māsu'yulh Dios ixquilīhui'līnī't quilī'apóstol. P: Hua'chi quit chā'tin lhkēnti ixpālacata xmān quilīchihuīna'ncan quit. Xmān mimpālacataca'n chuntza' iclīchihuīna'n. Hui'xina'n ixquilāmaktāyauj na ixlacatīnca'n tī tahuan xlaca'n apóstoles. Tī tapuhuan xlaca'n laka'tla' apóstoles, xlaca'n jā quintalakatzā'la chī quit, masqui quit jā tū quintapalh. E9 Chuntza' icpāxuhua masqui ictaxlajuani' quit ē masqui quilakapalacan ē masqui quisputni' tū icmaclacasqui'n ē masqui quimputzastālani'can ē masqui quina'kspula tū jā tze. A'cxni' ictaxlajuani' quit, a'cxni' tasu'yu Cristo quimaktāyamā'lh. Ū'tza' iclīpāxuhua. Pablo ixcāpāstaca xalanī'n nac Corinto 08Y Xla' quihuanilh: “Quit na'icmaktāyayān ē chuntza' natāyani'ya'. A'cxni' hui'x taxlajuani'ya' ē ā'cxni' tasu'yu quit icka'lhī lītli'hui'qui.” Chuntza' quihuanilh. Chuntza' tapāxuhuān na'ictāyani' a'cxni' ictaxlajuani'. Chuntza' lītasu'yu quit iclīscuja ixlītli'hui'qui Cristo. k7O Maktu'tun icsqui'ni'lh Māpa'ksīni' Jesucristo ixquimāpānūni'lh huā'mā' taca'tzana'juā't. [6/ Palhāsā' quit ka'tla' xa'iclīmakca'tzīlh chī iclakachuyanī't. Ū'tza' Dios quilīmaxquī'lh a'ktin taca'tzana'juā't. Huā'mā' taca'tzana'juā't hua'chi a'ktin lhtucu' tū skāhuī'ni', Satanás, yāhualh na quimacni'. Dios quimaxquī'lh huā'mā' taca'tzana'juā't ixpālacata jā lacasqui'nli quit ka'tla' na'icmakca'tzī. w5g Palh quit ixquilīchihuīna'nca tzej tū ictlahuanī't, jā xa'icchihuīna'nli hua'chi chā'tin lhkēnti, ixpālacata quit xmān iclīchihuīna'n tū ixlīcāna'. Jā quintilīchihuīna'nca quit ixpālacata jā iclacasqui'n ā'makapitzīn natapuhuan quit xaka'tla'. Quit iclacasqui'n nataca'tzī palh quit tze ixpālacata chī iclatā'kchoko ē chī icchihuīna'n. J4  Dios quintlahuani'lh huā'mā', ē ū'tza' quit iclīmāka'tlī'. Quit jā ka'tla' iclīmakca'tzī tū quina'kspulalh. Xmān na'iccāhuaniyān tū māsu'yu quit jāla tū ictlahua quina'cstu. 3 Quilē'nca nac a'kapūn. A'ntza' ickexmatli tachihuīn tū jāla icuan ixpālacata Dios jā quimakxteka na'icuani nūn chā'tin. f2E Dios ca'tzī palh lē'nca quimacni' o palh xmān lē'nca quilīstacna'. Quit jā icca'tzī. X1) Ka'lhītza' a'kcāujtā'ti' cā'ta ē xa'ica'ka'ī'nī'ttza' Cristo, a'cxni' quit quilē'nca nac a'kapūn jā hui'lacha' Cristo. Jā icca'tzī palh lē'nca quimacni' o palh jā lē'nca. Xmān Dios ca'tzī. 0 7 Jā tze palh na'icuan ka'tla' quit. Xmān na'iccāhuaniyān tū quimāsu'yuni'lh Māpa'ksīni' Jesucristo ē tū iclaktzī'lh a'cxni' iclakachuyalh. R/ !Quilacmāxtuca a'ktin nac lhu'cu' tū ixuī'lh nac talhta'm tū ixlīsti'li'canī't cā'lacchicni'. Quimpūmāyujūca a'ktin xaka'tla' a'kscahui'. Chuntza' iclītzā'lalh ē iclī'a'kapūtaxtulh.m.S A'cxni' quit xa'icuī'lh nac Damasco, a'ntza' ixmāpa'ksīni'n chā'tin gobernador tī ixui'līnī't rey Aretas. Huā'mā' gobernador cāyāhualh maktaka'lhna'nī'n jā lactaxtucan nac cā'lacchicni'. Ixquintachī'lē'ncu'tun. - Dios ca'tzī ixlīcāna' tū icuan. Xla' ū'tza' ixTāta' quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Calakachi'xcuhuī'ca pō'ktu quilhtamacuj. ,# Palh ixlacasqui'nca quit naquilīchihuīna'ncan quina'cstu, quit iclīchihuīna'ncu'tun tū namāsu'yu quit jāla tū ictlahua quina'cstu. +3 Palh catīhuālh jāla tzej latā'kchoko na ixtej Dios, quit iclakalhu'man. Palh catīhuālh tamakahuasa, quit iclīsītzī' chī māmakahuasīca. *! Jā xmān huā'mā'. Pō'ktu quilhtamacuj ictamakchuyīnī't ē quinca'tzani'nī't na quilīstacna' ixpālacataca'n tī ta'a'ka'ī'. _)7 Ictlakua'nī't ē palha' icscujnī't. Maklhūhua' iclakachu'huā'lhtatanī't. Ē nā ictzi'ncsnīnī't ē nā ickelhpūtīnī't maklhūhua'. Icpātīni'nī't nac cā'lonkni'. Makatunu' jā xa'icka'lhī quilu'xu'. 0(Y Calhāxcuhuālh iclatā'kchokonī't na'icmāsu'yu ixtachihuīn Dios. Nā ictahui'lanī't jā cā'lījicua'. Nā maklhūhua' ictacutnī't nac ka'tla' xcān. Nā ica'nī't jā ixtalatlā'huan ka'lhāna'nī'n. Quintitamaknīcu'tunli quintā'israelitas ē nā tī jā israelitas. Xa'iclatlā'huan nac cā'lījicua' nac cā'lacchicni' ē nac cā'qui'huī'n ē nac mar. Ixquintamaknīcu'tun tī ixtahuan xlaca'n nā tā'timīn. U'# Maktu'tun tanūni'ca quinkēni'ccan. Maktin quincucta'laca. Maktu'tun tā'cnūlh barco tū xa'icpū'a'mā'lh. A'ktin quilhtamacuj ē a'ktin tzī'sni' xa'ictojōmā'lh nac xcān a'cxni' tā'cnūlh barco. q&[ Quintā'israelitas quintamaksno'kli pu'xamacāujna'jāstza'. Chuntza' quintatlahuani'nī't makquitzis. 5%c Tahuan tatā'scuja Cristo. Quit ā'chulā' ictā'scuja Cristo. Chuntza' chī icchihuīna'mā'lh hua'chi chā'tin lhkēnti. Xlaca'n jā tascujnī't chī quit. Jā tapātīni'nī't chī quit. Quintucscanī't. Nā xa'ictachī'n. Maklhūhua' quintimaknīcu'tunca. Xlaca'n jā tapātīni'nī't chuntza'. 5$c Xlaca'n ka'tla' tamakca'tzī ē tahuan xlaca'n hebreos. Nā quit hebreo. Tahuan xlaca'n israelitas. Nā quit israelita. Tahuan Abraham ixpapca'n. Nā Abraham nā quimpap. N# Quit jā chuntza' iccātlahuani'nī'ta'n hui'xina'n. Palh tze cahuālh tlahuacan tzamā', quit xa'icmāxana'lh, ixpālacata jā ictlahualh chuntza'. Xlaca'n talīchihuīna'n tū tatlahuanī't. Chuhua'j quit na'iclīchihuīna'n tū ictlahuanī't quit, masqui natasu'yu palh ka'tla' icmakca'tzī ē hua'chi chā'tin lhkēnti. " Hui'xina'n cālīpātīyā'tit masqui xlaca'n cātamāpa'ksīcu'tunān hui'xina'n. Xlaca'n cātamaktīyān ixlīpō'ktu tū ka'lhī'yā'tit. Xlaca'n cātamākexmatīyān. Xlaca'n cātalakmaka'nān hui'xina'n. Cātalacala'sān. Ē hui'xina'n cālīpātīyā'tit. !  Hui'xina'n masqui puhua'nā'tit palh ca'tzīyā'tit, cālīpātīyā'tit tzamā' chi'xcuhuī'n tī hua'chi chā'tin lhkēnti. v e Lhūhua' talītaka'lhī cātamāsu'yuni'cu'tunān hui'xina'n. Nā quit na'iclītaka'lhī tū ictlahua quit. D Ca'tzīyāuj tī ka'tla' makca'tzī, xla' chihuīna'n hua'chi chā'tin lhkēnti, ē jā hua'chi chā'tin tī tapa'ksīni' Cristo. Tū na'icuan quit, hua'chi quit xaka'tla' icmakca'tzī.  Quit iccāhuanipalayān hui'xina'n: Jā capuhua'ntit hui'xina'n palh quit chā'tin lhkēnti ixpālacata quina'cstu quilīchihuīna'mā'ca. Masqui capuhuanca palh quit chā'tin lhkēnti, caquilākexmatni'uj ē caquilāmakxtekui na'icchihuīna'n. 8i Nā tzē natatalakpalī tī tatā'scuja skāhuī'ni'. Hua'chi tze tū tatlahuamā'nalh masqui tū jā tze. Xlaca'n nataxokoni' Dios tū tatlahuanī't. Chī pātīni'lh Pablo  Jā tipuhuanā'tit palh jā chuntza' catilalh. Skāhuī'ni' tzē talakpalī ē tzē lītaxtu hua'chi chā'tin ángel xala' nac a'kapūn. -S Tahuan xlaca'n apóstoles. Jā ixlīcāna'. Xmān ta'a'kskāhuī'nin a'cxni' tamāsu'yu. Talacasqui'n nacālaktzī'ncan hua'chi apóstoles tī tatā'scuja Cristo. 3_ Jā iccāsqui'ni'nī'ta'n tumīn tū na'iclīhuā'yan. Jā ictisqui'nli nūn maktin. Chuntza' xlaca'n tī tasqui'n tumīn jāla catitahualh palh tascuja chī quit. O Palhāsā' ā'makapitzīn tapuhuan quit jā iccāpāxquī'yān hui'xina'n ixpālacata jā iccāmaktīcu'tunān mintumīnca'n. Huā'mā' jā ixlīcāna'. Dios ca'tzī iccāpāxquī'yān hui'xina'n.  Jā icticāsqui'ni'lh nūn tā'timīn xalanī'n nac Acaya. Quit ictapa'ksīni' Cristo, ē ū'tza' iclīhuan tū ixlīcana'. #? Līhuana xa'iccātā'hui'lan quit jā xa'iccāsqui'ni'yān tumīn a'cxni' xa'icmaclacasqui'n tamaktāy. Tā'timīn xalanī'n nac Macedonia ixquintalīmini' tū xa'icmaclacasqui'n. Chuntza' jā tū iccāmāmakasputūnī'ta'n hui'xina'n. Ē jā maktin icticāsqui'ni'n tū na'icua'. J  Līhuana quit xa'icscuja na mimpu'na'i'tātca'n, ixquintamacamini' tumīn tā'timīn xalanī'n ā'lacatunu' cā'lacchicni'. Quit iccāmaktīlh ixtumīnca'n na'iccālīmaktāyayān hui'xina'n. &~}|Z{XzyyTxwutsqqpDoonUmlnkjj hYgfffeQdcbb4a6`:_z^^0]]\o\[hZZ YuYXW;V:UUTS_RRPONMM LKK=JJgIHH6GGCFFEDCC\BB@@I??&>Z=;:9u98766M5'432211|0/.--,z++1* )('&&7%%7$#^#*""!!; ZV2Enty?H m  d'gA@ }Ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac Jerusalén taca'tzīkō'lh huā'mā'. Ū'tza' līmāpācuhuīca ti'ya't Acéldama. Nā ixtachihuīnca'n Acéldama huanicu'tun ti'ya't ixtapalh ka'lhni'. ? 1Huā'mā' tumīn tū tlajalh ixpālacata tū tlahualh tū jā tze lītamāhuaca ti'ya't. Judas tālhmā'n mincha' ē taxtuni'kō'lh ixpālūhua'. >  Ū'tza' huā'mā' Judas tī ixquincātā'latlā'huanān. Nā ū'tza' ixtā'scuja Dios chuntza' chī quina'n tā'scujāuj Dios. = y―Tā'timīn, chuntza' ixlacasqui'nca na'a'kspula tū huan ixtachihuīn Dios jā David līhuanli pūla ixlītli'hui'qui Espíritu Santo. David līchihuīna'nli Judas. Ū'tza' huā'mā' Judas tī cāpūlani'lh xlaca'n tī tachi'palh Jesús. < Tī ixtahui'lāna'lh a'ktin ciento ē ā'kelhapu'xam. Huā'mā' quilhtamacuj Pedro tāyalh ixlacpu'na'nca'n tā'timīn. Cāhuanilh: ; Ixlīpō'ktuca'n lacxtim ixta'orarlamā'nalh. Nā puscan ixta'orarlamā'nalh ē María tī ixtzī' Jesús ē nā ixtā'timīn Jesús. p: [ A'cxni' tachā'lh xlaca'n tatahua'ca'lh tālhmā'n. A'ntza' ixtahui'lāna'ncha' Pedro ē Jacobo ē Juan ē Andrés ē Felipe ē Tomás ē Bartolomé ē Mateo ē Jacobo ixka'hua'cha Alfeo ē Simón Zelote ē Judas ixtā'tin Jacobo. 9  Apóstoles tayujchi nac sipej jā huanican Olivos. Huā'mā' sipej ixlacatzuna'j nac Jerusalén ixlīmakat a'cxtim chī tzē natlā'huancan a'ktin quilhtamacuj tū pūjaxcan chuntza' chī tatzo'kni' nac līmāpa'ksīn. Xlaca'n tataspi'tpālh nac Jerusalén. 98 m Xlaca'n tachihuīna'nli: ―Hui'xina'n chi'xcuhuī'n xalanī'n nac Galilea, ¿tū ixpālacata talacayāhuapāna'ntit nac a'kapūn? Ū'tza' huā'mā' Jesús, tī tā'kayāhuamā'lh nac a'kapūn na milacatīnca'n, chuntza' nataspi'tpala ā'maktin ―cāhuanica. Lacsacca Matías natahui'la ixlakxoko Judas 57 e Xlaca'n ixtatalacayāhuayāna'lh a'cxni' Jesús ixa'mā'lh tālhmā'n. Xamaktin tatāyachi chā'tu' chi'xcuhuī'n ixlacatzuna'jca'n. Ixtaka'lhī ixlu'xu'ca'n xastala'nka'. 6 7 A'cxni' Jesús cāhuanikō'lh huā'mā' xla' palaj tunca tzuculh tā'kayāhua na ixlacatīnca'n. Tanūlh nac a'ktin poklhnu' tū lītatzē'kli. `5 ;Hui'xina'n namaktīni'nā'tit lītli'hui'qui a'cxni' Espíritu Santo nacālakminān. Hui'xina'n nachihuīna'nā'tit quimpālacata nac Jerusalén ē na ixlīpō'ktu Judea ē Samaria ē ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj. F4 Jesús cāhuanilh: ―Hui'xina'n jāla catica'tzītit tzamā' quilhtamacuj a'cxni' nala huā'mā'. Xmān Dios ca'tzī a'cxni' namacamin huā'mā' tū nala. Ū'tza' tī māpa'ksīni'n. 3  Tī ixtatakēstoknī't takelhasqui'nīlh: ―Māpa'ksīni', ¿ē chuhua'j nahui'lī'ya' a'ktin līmāpa'ksīn nac Israel? M2 Ixlīcāna', Juan ixlīmā'kpaxīni'n xcān. Xtum chī nalī'a'kpaxā'tit. Hui'xina'n nacātamaxquī'yān Espíritu Santo. Palaj nacātamaxquī'yān ―cāhuanilh Jesús. Jesús a'lh nac a'kapūn I1  A'cxni' ixcātā'takēstoknī't Jesús cāhuanilh: ―Jāna'j cataxtutit nac Jerusalén. Caka'lhī'tit tū nacāmaxquī'yān quinTāta'. Huā'mā' quit iccāhuaninī'ta'ntza' hui'xina'n. 0 3A'cxni' Jesús ixpātīni'nī'ttza', xla' xalakahuan cātasu'yuni'lh ixapóstoles. Xla' tlahualh lhūhua' tū māsu'yulh ixlīcāna' xalakahuan ixuanī't Jesús. Cātasu'yuni'lh hasta jā chā'lh tu'pu'xam quilhtamacuj. Ixcālītā'chihuīna'mā'lh chī māpa'ksīni'n Dios. / }Ictzo'kli tū tlahualh hasta a'cxni' a'lh nac a'kapūn. A'cxni' jāna'j ixa'n nac a'kapūn, Jesús cāmaxquī'lh a'ktin līmāpa'ksīn ixapóstoles tī ixcālacsacnī't. Cāmaxquī'lh līmāpa'ksīn ixpālacata Espíritu Santo chī tzē natascuja. . Icuaniyān, Teófilo, a'cxni' ictzo'kli pūla a'ktin ca'psnap, ictzo'kli ixlīpō'ktu tū Jesús lītzuculh tlahua ē māsu'yu. - 'Tzej calatapa. Ixlīpō'ktuca'n mi'amigos tamacā'ni'yān saludos. Nacātā'chihuīna'na' ixlīpō'ktuca'n amigo xalanī'n a'ntza'.Z, /Palaj ica'ncu'tunācha' na'iclaktzī'nān. Chuntza' nachihuīna'nāuj cā'lacan. U+ % Quit lhūhua'cus icuanicu'tunān. Jā ictzo'kcu'tun tzamā' nac carta. ^* 7 Lhūhua' tī tahuan Demetrio tzeya chi'xcu'. Tasu'yu xla' latlā'huan chuntza' chī ixlīcāna'. Nā quit icuan līlacatejtin latlā'huan. Hui'x ca'tzīya' quit icuan xmān tū ixlīcāna'. Macā'nca saludos w) i Tā'tin, jā cacāmaksca'tti tī tatlahua tū jā tze. Cacāmaksca'tti tī tatlahua tū tze. Tī tatlahua tū tze, xlaca'n tatapa'ksīni' Dios. Tī tatlahua tū jā tze, xlaca'n jā talakapasa Dios. Tzeya chi'xcu' ixuanī't Demetrio S( ! Chuntza' a'cxni' na'icchā'n a'ntza' na'iclīchihuīna'n na milacatīnca'n ixpālacata tū tlahuamā'lh Diótrefes. Xla' quincālī'a'ksa'nān tū jā ixlīcāna'. Nā xla' jā cāmānū na ixchic tā'timīn tī tachinācha'. Ē jā cāmakxteka natatamaknūni'nin na ixchicca'n ā'makapitzīn. Ē cālītamacxtu jā tatakēstoka. ' 9 Quit iccāmacā'ni'nī't a'ktin carta tī ta'a'ka'ī'. Diótrefes, xla' tahui'lacu'tun xalīpuxcu' a'ntza'. Ū'tza' jā ixquilīkexmatni'cu'tun. !& =Ū'tza' quina'n nacālīmaktāyayāuj. Chuntza' hua'chi nacātā'māsu'yuyāuj tū ixlīcāna' ixtachihuīn Dios. Jā tze ixtalacapāstacni' Diótrefes }% uXlaca'n tataxtunī't tatā'scuja Jesucristo. Jā tū tamaktīni'nli a'ktin tamaktay tī jā ta'a'ka'ī' Jesucristo. d$ CĀ'makapitzīn tataspi'tnī't. Xlaca'n talītā'chihuīna'nli tā'timīn huā'tzā' tū mimpālacata. Cāhuanica chī hui'x cāpāxquī'ya' ā'makapitzīn. Cacāmaktāyapala' a'cxni' natachā'mpala a'ntza'. Cacāma'xqui' tū natamaclacasqui'n na ixtejca'n ixpālacata xlaca'n tatā'scujmā'nalh Dios. Cacāmaktāya' chuntza' chī Dios lacasqui'n. # Tā'tin, hui'x cāmaktāyanī'ta' tā'timīn tī tachā'nī't a'ntza' masqui jā ixcālakapasa'. Chuntza' tlahua'ya' tū tze. " {Pō'ktu quilhtamacuj icpāxuhua a'cxni' quihuanican quincamana' talatlā'huan chuntza' chī ixlīcāna' na ixtej Dios. ! 5Ā'makapitzīn tā'timīn taminī't. Quintahuaninī't hui'x latlā'hua'na' chuntza' chī ixlīcāna' na ixlacatīn Dios. Huā'mā' iclīpāxuhualh.   Tā'tin, quit icca'tzī tzej latlā'hua'na' na ixtej Dios. Icsqui'ni' Dios tzej caquītaxtuni'n ixlīpō'ktu ē jā cata'jatatla'. u gQuit Juan, xakōlu'tza', ictzo'kmā'lh huā'mā' carta. Ictzo'knuni'yān hui'x, Gayo. Icpāxquī'yān hui'x. r]lMāpa'ksīni' Jesucristo cacātā'a'n ē Dios cacāsicua'lanātlahuan milīpō'ktuca'n. Amén.9klNalīhui'līya' naquilakta'na' a'cxni' jāna'j tzucu lonkni'. Tamacā'ni'yāchā'n saludos Eubulo ē Pudente ē Lino ē Claudia ē ixlīpō'ktuca'n ā'makapitzīn tā'timīn. dAlErasto tahuī'lh nac Corinto ē Trófimo icmakxtekli nac Mileto ixpālacata ixta'jatatla. a;lIccāmacā'ni'yācha' saludos Prisca ē Aquila ē xalanī'n na ixchic Onesíforo. MlMāpa'ksīni' naquimakapūtaxtū ixlīpō'ktu tū jā tze ē naquilē'n jā māpa'ksīni'n nac a'kapūn. ¡Calakachi'xcuhuī'ca pō'ktu quilhtamacuj! Amén. Saludos ē ā'xmān tasicua'lanālīn 1lMāpa'ksīni' quimaktāyalh ē quimāhuixcāni'lh. Chuntza' tzē na'iclīmāsu'yu tzej chī nalī'a'kapūtaxtucan ē tzē natakexmata ixlīpō'ktuca'n tī jā israelitas. Hua'chi quimakapūtaxtūlh na ixquilhni' león chī quimakapūtaxtūlh ixlīmāpa'ksīnca'n scujnī'n. +OlA'cxni' pūla quilīminca na ixlacatīnca'n scujnī'n, jā tī chā'tin quimaktāyalh; ixlīpō'ktuca'n quintamakxtekli. ¡Dios jā catitlahuani'lh cuenta! SlHui'x cuenta catlahua' xla' ixpālacata tā'lātlahua tū māsu'yuyāuj. lAlejandro tī līscuja līcā'n quintlahuani'nī't tū jā tze. Māpa'ksīni' namakapātīnīn chī quintlahuani'nī't. 2]l A'cxni' nata'na', calī'ta' quincapote tū icmakxteknī'ta'ncha' na ixchic Carpo xala' nac Troas. Cacālī'ta' quilibros. Jā tipātza'nkāya' tzamā' quinca'psnapna'. (Kl Tíquico icmacā'lh nac Efeso. fEl Xmān Lucas quintā'lahuī'lh. Naputzaya' Marcos ē nalīta'na'. Xla' tzē naquintā'scuja. !;l Demas quimakxtekli ixpālacata pāxquī' tū xala' nac cā'quilhtamacuj ē a'lh nac Tesalónica. Crescente a'lh nac Galacia ē Tito a'lh nac Dalmacia. 1]l Calīhui'li' palaj naquilakta'na'. X)lChuhua'j hui'lacha' tzamā' quimpremio tū naquimaxquī' Māpa'ksīni' tī tzeya juez. Xla' naquimaxquī' a'cxni' nacāputzāna'nīkō'. Jā xmān quit na'icka'lhī quimpremio. Nā nataka'lhī ixlīpō'ktuca'n xlaca'n tī tapāxquī' Māpa'ksīni' ē taka'lhīmā'nalh hasta a'cxni' namimpala. Pablo squi'ni'lh talakalhu'mān Timoteo zmlTzej iclīmaktāyalh tū ica'ka'ī'. Hua'chi icmāsputūlh tzamā' tatu'jnu'. Jā ictaxtutāyalh na ixtej Dios. W'lQuit, palaj naquimacamāstā'can. Talacatzuna'jīmā'lhtza' quilīnīn. " =lJā camakxtekti tū namāmakchuyīyān. Natāyani'ya' tū napātīni'na'. Tzej namāsu'yu'ya' ixtachihuīn Dios ē tzej namākentaxtūya' mintascujūt. \ 1lNatalītalakaspi'ta tū ixlīcāna' ē natastālani' tū xmān līchihuīna'ncan. t alNamin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' tachi'xcuhuī't jā catitalakatīlh tū ixlīcāna'. Natamākēstoka lhūhua' mākelhtahua'kē'ni'nī'n tī natamāsu'yu xmān tū xlaca'n natakexmatcu'tun. Chuntza' natatlahua ixtalacasqui'nīnca'n. $ Alē ū'tza' iclīmācuentalīni'yān namāsu'yu'ya' ixtachihuīn Dios pō'ktu quilhtamacuj, palh kexmatcu'tuncan o jā kexmatcu'tuncan. Nacāmāsu'yuni'ya' tachi'xcuhuī't ē nacālacaquilhnīya' tī jā tze ē nacāmaxquī'ya' talacapāstacni' tī tze. Līlacatzucu namāsu'yu'ya'. m  UlIcmācuentalīni'yān na ixlacatīn Dios ē na ixlacatīn Māpa'ksīni' Jesucristo tī namin hua'chi rey ē nacāputzāna'nīkō' tī xalakahuancus ē tī xanīntza'. Jesús namimpala ē naka'lhī ixlīmāpa'ksīn nac a'kapūn, _7lChuntza' tī tā'scuja Dios cāxni'j natahui'la natlahua catūxcuhuālh tū tze.$AlDios cāmāsu'yuni'lh tachi'xcuhuī't ē chuntza' chī cāmāsu'yuni'lh, chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn. Ixtachihuīn Dios tzē namāsu'yu ē tzē nacālacaquilhnī tī jā tze. Nā ixtachihuīn Dios tzē nacāmaxquī' talacapāstacni' ē natasca'ta chī natatlahua tū xatze. )KlHasta milīska'ta' māsu'yuni'ca'nī'ta' ixtachihuīn Dios. Ixtachihuīn Dios māsu'yuni'yān chī nalī'a'kapūtaxtuya' ixpālacata līpāhua'na' Jesucristo. )lHui'x cuenta natlahua'ya' tū quimaksca'tnī'ta' ē tū ca'tzīya' ixlīcāna' ē ū'tza' nastālani'ya'. Ca'tzīya' tī tamāsu'yuni'n. 'l Tī tatlahua tū jā tze ē ta'a'kskāhuī'nincu'tun, ā'chulā' tatlahua. Ā'chulā' nata'a'kskāhuī'nin ē xlaca'n nacā'a'kskāhuī'can. r]l Ixlīpō'ktuca'n tī tatā'tapa'ksīcu'tun Jesucristo ē natastālani', xlaca'n nacāmakapātīnīncan. %l Ca'tzīya' chī quimātakāhuī'canī't ē quimakapātīnīncanī't. Hui'x ca'tzīya' ixlīpō'ktu tū quina'kspulalh nac cā'lacchicni' jā cāhuanican Antioquía ē Iconio ē Listra ē chī palha' icpātīnī'lh. Māpa'ksīni' Dios quimakapūtaxtūkō'lh huā'mā'. l Hui'x quimaksca'tnī'ta' tū namā'su'yu'ya' ē chī nalīlatapaya'. Ca'tzīya' tū ixuī'lh quilītlahuat ē tū ica'ka'ī'. Hui'x la'ktzi' chī līlacatzucu icmāsu'yulh ē chī iccāpāxquī'kō' tachi'xcuhuī't ē chī ictāyani'nī't tū quintlahuani'ca. r]l Xlaca'n jātza' catitalhūhua'nli tī nacāstālani' ixpālacata ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't cuenta natatlahua jā tze ixtalacapāstacni'ca'n. Chuntza' cā'a'kspulalh Janes ē Jambres. Pablo macamaxquī'lh Timoteo tū ā'xmān GlHua'chi xantilhni' Janes ē Jambres tatā'lātlahualh Moisés, chuntza' tzamā' chi'xcuhuī'n tatā'lātlahua tū ixlīcāna'. Jā tze ixtalacapāstacni'ca'n ē jā xlīcāna' ta'a'ka'ī'. j~MlChu tlakaj tasca'tcu'tunkō'. Jāla catitasca'tli tū ixlīcāna' ē chī natalī'a'kapūtaxtu. *}MlĀ'makapitzīn tzamā' tatanū nac chic ē ta'a'kskāhuī' puscan tī jā cuenta tatlahua. Tzamā' puscan taka'lhī ixcuentaca'n ē jā tzej talacapāstacna'n. |'lNacālaktzī'ncan hua'chi ta'a'ka'ī' masqui jā catitaka'lhīlh lītli'hui'qui tū Dios māstā'. Cacātapānu'ni' tzamā' tachi'xcuhuī't. \{1lNata'a'kskāhuī'nin ē jā cuenta catitatlahualh tū tatlahuamā'nalh. Jā catitamakxtekli ā'chā'tin nacāmaxquī' talacapāstacni'. Xmān nataputza ixtalacpuhuātca'n xlaca'n ē jā ixtalacasqui'nīn Dios. zlXlaca'n jā catitalakalhu'manli ā'makapitzīn. Jā tī chā'tin catitamātza'nkēna'ni'lh. Natalīchihuīna'n tū jā ixlīcāna'. Jāla catitamakxtekli ixtalacpuhuātca'n ē palaj natatlahua catūxcuhuālh tū talacasqui'n. Jā catitalaktzī'ncu'tunli tū tze. "y=lTachi'xcuhuī't jā catitalacapāstacli ā'chā'tin. Natatampi'lhīni'n ē ka'tla' natamakca'tzī. Natalakmaka'n ā'makapitzīn. Jā tze natalīchihuīna'n Dios ē jā natakexmatni' ixtāta'ca'n ē nūn ixtzī'ca'n. Jā natahuan tapāxcatca'tzīn ē jā catitalacapāstacli Dios. x ;lIcuaniyān a'cxni' lacatzuna'jtza' mimā'lh lakuat tū namālaksputūkō' tzamā' cā'quilhtamacuj, a'cxni' namin quilhtamacuj tū napūpātīni'ncan. .wUlA'cxni' natalakpalī ixtalacapāstacni'ca'n, a'cxni' tzē nata'a'kapūtaxtu na ixa'ksu'j skāhuī'ni' tī hua'chi ixcāchi'panī't ē chuntza' nacāmāpa'ksī.Zv-lJā calīsītzī'lh tī talālīhuani. Līlacatzucu cacāmāsu'yuni'lh palh jā tze tū tatlahuamā'nalh. Chuntza' palhāsā' natatalakpalī ixtalacapāstacni'ca'n ē Dios nacāmāca'tzīnī tū ixlīcāna'. uwlTī tā'scujmā'lh Māpa'ksīni' jā camaktanūlh. Xla' cacālakalhu'mankō'lh ē camāsu'yulh tzej ē līlacatzucu. otWlJā nacākelhtīya' tī xmān talālīhuanicu'tun. Tī tatlahua chuntza' natatzucu talālīquilhnī. "s=lJā cala't hui'x hua'chi ka'hua'chan tī talacasqui'n tū jā tze. Nastālani'ya' tū tze. Ā'chulā' na'a'ka'ī'ya' ē napāxquī'ni'na' hua'chi ā'makapitzīn tī tze ixtalacapāstacni'ca'n ē tī tasqui'ni' Dios cacāmaktāyalh. Līpāxuhua nacātā'tahui'la'ya' xlaca'n. RrlTī tamakxteka tū jā tze, xlaca'n hua'chi pulātu tū ā'chulā' xatzēhuanī't ē maclacasqui'ncan xmān a'cxni' nacālakachi'xcuhuī' tī tamin. Makapūtaxtūnu' xtum nacāhui'lī xlaca'n ē chuntza' natala ixla' Dios ē natatā'scuja. Chuntza' pō'ktu quilhtamacuj cāxni'j natatahui'la natalakachi'xcuhuī' Māpa'ksīni'. #q?lA'ktin nac ka'tla' chic jā xmān a'ktin pulātu a'nan. A'nan pulātu tū ixla' oro ē a'nan pulātu tū ixla' plata ē a'nan ti'ya't pulātu. Ā'makapitzīn cāmaclacasqui'ncan xmān a'cxni' tlahuacan cā'tani' ē ti'ya't pulātu, xla' pō'ktu quilhtamacuj maclacasqui'ncan. >pulMasqui chuntza' tamāsu'yu, Dios huanli nalacastālancuana'ncan ē ū'tza' jāla lakpalīcan. Chuntza' tatzo'kni': “Māpa'ksīni' cālakapasa tī tatā'tapa'ksī xla'.” Tatzo'kni' huampala: “Ixlīpō'ktuca'n tī tahuan tatā'tapa'ksī Māpa'ksīni' Jesús, ixlacasqui'nca natalakmaka'n tū jā tze.” Ho lXlaca'n tataxtutāyalh na ixtej Dios ē tamāmakchuyīmā'nalh ā'makapitzīn tī ta'a'ka'ī'. Tahuan talacastālancuana'nlitza' nīnī'n ē jātza' ā'maktin catitalacastālancuana'mpālh. nlTū tamāsu'yu xlaca'n hua'chi a'ktin tzi'tzi' tū jā catitzeyalh ē ā'chulā' namasa. Chā'tu' xlaca'n cāhuanican Himeneo ē Fileto. m lCacātapānu'ni' xlaca'n tī xmān talīchihuīna'n tū jā ixlacasqui'nca. Ā'chulā' natamāmakchuyī tī tastālani' Dios. 2l]lHui'x catanūni' tzej nataxtu mintascujūt na ixlacatīn Dios hua'chi xatze tasācua' tī jā līmāxana'n ixtascujūt. Tzej namāsu'yu'ya' tū ixlīcāna' ixla' Dios. klHuā'mā' tū icuanin cacāmāpāstaqui tachi'xcuhuī't ē na ixlacatīn quinDiosca'n līlacatejtin cacāhua'ni' catamakxtekli talālīhuani ixpālacata tachihuīn. Ū'tza' xmān cāmāmakchuyī ā'makapitzīn tī takexmata. Jā tū līmacuan. j5l Masqui quina'n jā mākentaxtūyāuj tū huanīuj, xla' mākentaxtū ixlīpō'ktu tū quincāhuanin.Xla' jāla a'kskāhuī'nin. Tī tzej scuja 0iYl Masqui pātīni'nāuj nac cā'quilhtamacuj natā'māpa'ksīni'nāuj nac a'kapūn.Palh nahuanāuj jā lakapasāuj Cristo, xla' nahuan jā quincālakapasān. jhMl Ixlīcāna' huā'mā' tachihuīn:Palh natā'nīyāuj Cristo, nā natā'tahui'layāuj. ~gul Ū'tza' iclīpātī ixlīpō'ktu tū quina'kspula. Iccāpāxquī' ixlīpō'ktuca'n tī Dios cālacsacli ē quit iclacasqui'n xlaca'n catalī'a'kapūtaxtulh ixpālacata Jesús ē catatā'tahuī'lh Jesús jā pō'ktu quilhtamacuj xkakana'n. |fql Iclī'a'kchihuīna'n xatze tachihuīn ixla' Jesucristo, ē ū'tza' quilīmakapātīnīmā'lh ē quilīchī'canī't līcā'n hua'chi chā'tin maknīni'. Ixtachihuīn Dios jāla catimāmakchuyīnīca; pō'ktu quilhtamacuj na'a'kchihuīna'ncan. 0eYlPō'ktu quilhtamacuj calacapāstacti Jesucristo tī lacastālancuana'nli ē tī ī'xū'nātā'nat David chuntza' chī xatze tachihuīn tū iclī'a'kchihuīna'n. gdGlCalacapāstacti tū icuaniyān ē Māpa'ksīni' namaktāyayān ē chuntza' nakexpa'tkō'ya'. Wc'lTī hua'cu'tun tza'ktza', ixlacasqui'nca pūla tzej nascuja nac cā'tacuxtu. ubclTī natanū a'ktin nac tatu'jnu' jāla catitlajalh ixpremio palh jā nakexmatni' tū līmāpa'ksīcanī't. xailTī lītanūnī't ixlīsoldado jā naka'lhī xtum ixnegocio tū namāmakchuyī ē nalīsītzī' ixcomandante. `%lHua'chi xatze soldado jā lakca'tzan ixmacni', chuntza' hui'x ixlacasqui'nca natāyani'ya' tū na'a'kspulayān ixpālacata Jesucristo. _wlQuintachihuīn tū iccāhuanin na ixlacatīnca'n lhūhua' tachi'xcuhuī't ē tū hui'x kexpa'tti, pō'ktu huā'mā' nacāmacamaxquī'ya' ā'makapitzīn chi'xcuhuī'n tī lactze. Chuntza' xlaca'n tzē nā natamāsu'yuni' ā'makapitzīn huampala. ^ lHui'x hua'chi quinka'hua'cha, tli'hui'qui cahua'nti chuntza' chī Jesucristo quincālakalhu'manān ē quina'n tā'tapa'ksīyāuj xla'. |] sl¡Dios calakalhu'manli a'cxni' naputzāna'nīkō'! Hui'x tzej ca'tzīya' chī ixquincāmaktāyayān nac Efeso.T\ #lXmān chā'lh nac Roma ē xla' tzuculh quimputza hasta a'cxni' quimaclalh. 5[ elDios cacālakalhu'manli Onesíforo ē tī xalanī'n na ixchic. Maklhūhua' quilakmilh nac pūlāchī'n ē quimakapāxuīlh. Masqui quit tachī'n xla' jā quilīmāxana'lh. Z lHui'x ca'tzīya' ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac estado Asia quintamakxtekli ē chā'tu' xlaca'n cāhuanican Figelo ē Hermógenes. Y ylTū macamaxquī'ca'nī'ta', ū'tza' tzej nalīmaktaka'lha ixlītli'hui'qui Espíritu Santo tī quincātā'lahuī'lan. +X Ql Tzamā' tū quit icmāsu'yuni'yān, tzej nastālani'ya'. Jā nataxtutāya'ya' tū a'ka'ī'nī'ta'. Napāxquī'ni'na' chī Jesucristo quincāmāsu'yuni'yān. 'W Il Dios quilacsacui'līnī't, ē ū'tza' iclīpātīmā'lh tū quina'kspula. Masqui quit ictachī'nī't, jā iclīmāxana'n chī ica'ka'ī'ni' Dios ē iclīpāhuan Dios. Quit ictamacamāstā'ni'lh Dios ē icca'tzī xla' namaktaka'lha tū icmacamaxquī'lh hasta a'cxni' naputzāna'nīkō'. $V Cl Dios quilacsacui'līlh quilī'apóstol ē quilī'a'kchihuīna' ē quilīmākelhtahua'kē'ni' na'iccāmāsu'yuni' xatze tachihuīn tī jā israelitas. IU  l Chuhua'j Dios quincāmāsu'yuni'n ixtalakalhu'mān ē ū'tza' līmacamilhtza' quiMakapūtaxtūnu'ca'n Jesucristo. Xla' skāhuī'kō'lh ixlītli'hui'qui līnīn. Quincāmāsu'yuni'n chī nalīka'lhīyāuj xasāsti' quilatamatca'n tū jā catilaksputli chuntza' chī quincāmāsu'yuni'n xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. rT _l Dios quincāmakapūtaxtūn ē quincālacsacni' ē quincālacsacxtun quina'n ixla' Dios nahuanāuj. Masqui ixpuhuanāuj palh tze tū tlahuanī'tauj, jā ū'tza' Dios quincālīlacsacni'. Xla' quincālacsacni' chuntza' chī ixtalacasqui'nīn ē quincālakalhu'mani'. A'cxni' jāna'j ixa'nan cā'quilhtamacuj, a'cxni' Dios quincālakalhu'mani' ixpālacata Jesús. S  lJā tilīmāxana'na' nalīchihuīna'na' ixpālacata quiMāpa'ksīni'ca'n Jesús ē jā quintilīmāxana'na' quit chī quinchī'canī't ixpālacata Jesús. Chuntza' chī Dios namātli'hui'clhān, naquintā'līpātīni'na' quit ixpālacata xatze tachihuīn. 2R _lEspíritu Santo tū Dios quincāmaxquī'nī'ta'n, ū'tza' quincāmaktāyayān ē jā catijicua'nui. Quincāmaxquī'yān tahuixcān ē tapāxquī'n. Xla' quincāmāsu'yuni'yān chī tzē natā'lātlahuayāuj quintalacpuhuātca'n tū jā tze ē chuntza' naka'lhīyāuj tze quintalacapāstacni'ca'n. Q lŪ'tza' iclīhuanipalayān jā tipātza'nkāya' mintascujūt tū icmaxquī'nī'ta'n a'cxni' ica'cpūhui'līn quimacan. #P AlIclacapāstaca chī tzej a'ka'ī'ya'. Chuntza' chu kēxtim ta'a'ka'ī'nī't mināna' Loida ē mintzī' Eunice. Quit icca'tzī nā hui'x tzej a'ka'ī'ya'. rO _lA'cxni' iclacapāstaca chī calhua'nti a'cxni' icmakxtekni', iclaktzī'ncu'tumpalayān ē na'icpāxuhua. }N ulIcmaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios tī ictā'scuja hua'chi chī ixtatā'scuja quinapapana' ē icmakca'tzī tze quintalacapāstacni'. Lakalīyān a'cxni' icorarlīni' Dios, iclacapāstacān ē icmaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios mimpālacata. XM +lTimoteo, ictzo'knuni'yān hui'x tī hua'chi quinka'hua'cha ē icpāxquī'yān. Casicua'lanātlahuan Dios tī xaTāta' ē Jesucristo tī Māpa'ksīni'. Tzej calatapā'tit. Līchihuīna'nca ixpālacata Cristo mL WlQuit Pablo, ixapóstol Jesucristo chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Dios. Quimacamilh na'iclīmāsu'yu chī natalīka'lhī ixlatamatca'n tū jā catilaksputli ixlīpō'ktuca'n tī tatā'tapa'ksī Jesús, chuntza' chī huanli Dios. jKMXQuiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo cacāsicua'lanātlahuan milīpō'ktuca'n hui'xina'n. Amén.JXQuit Pablo iclītzo'ka quimacan huā'mā' saludos. Ū'tza' huā'mā' ixlīlakapascan ixlīpō'ktu quincartas. Chuntza' iccātzo'ka. iIKXMāpa'ksīni' Jesucristo ū'tza' tī quincāmakapāxuīyān. Cacāmakapāxuīn hui'xina'n pō'ktu quilhtamacuj catūxcuhuālh nacā'a'kspulayān. Māpa'ksīni' pō'ktu quilhtamacuj cacātā'tahui'lan milīpō'ktuca'n. lHQXJā caquiclhlaktzī'ntit. Calīmāpa'ksī'tit hua'chi mintā'tinca'n. Ā'xmān tasicua'lanālani' 3G_XPalh catīhuālh jā kexmatni'cu'tun tū ictzo'knī'tauj nac huā'mā' carta, caxa'ncalaktzī'ntit tīchu. Jā catā'talakxtimī'tit xla'. Chuntza' nalīmāxana'n xla'. MFX Tā'timīn, jā calakachipini'tit natlahua'yā'tit tū xatze. +EOX Xlaca'n iccāmāpa'ksīyāuj ē iccālīmaxquī'yāuj talacapāstacni' ixlīmāpa'ksīn Jesucristo: Ca'cs catatahui'lalh ē catascujli ē chuntza' natahuā'yan. DX Quincātahuaniyān makapitzīn chī hui'xina'n līlhquititni' ē talīmaktanū tū jā ixcuentaca'n ē nūn tū tatlahua tascujūt. }CsX A'cxni' xa'iccātā'hui'lachā'n hui'xina'n, iccāhuanin chuntza': Palh a'nan tī jā scujcu'tun, jā cahuā'yalh. B3X Masqui xa'icka'lhīyāuj līmāpa'ksīn ixquilāmāhuī'uj, quina'n xa'icscujāuj ixpālacata xa'iclacasqui'nāuj hui'xina'n naquilāmaksca'tāuj. %ACXIccāxokouj tī ixquincāmāhuī'yān. Xa'ictatzihuīcsāuj xa'icscujāuj cā'cuhuīni' ē tzī'sa ixpālacata quina'n jā xa'iccāmāmakasputūcu'tunān. <@qXHui'xina'n ca'tzīyā'tittza' ixlacasqui'nca naquilāmaksca'txtuyāuj chī xa'icscujāuj. Quina'n jā līlhquititni' xa'icuanī'tauj a'cxni' xa'iccātā'hui'lachā'n hui'xina'n. x?iXChuhua'j, tā'timīn, iccālīmāpa'ksīyān ixtacuhuīni' quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Cacātapekpānūni'tit ixlīpō'ktuca'n tā'timīn tī xmān talatlā'huan ē jā takexmatni' tamāsu'yun tū iccāhuaninī'ta'n hui'xina'n. z>mXCacāmaktāyan hui'xina'n Māpa'ksīni' Jesucristo ā'chulā' naca'tzīyā'tit chī Dios cāpāxquī'yān. Cacāmaktāyan natāyani'yā'tit tū cā'a'nani'yān, chuntza' chī Cristo tāyani'kō'lh. Ixlacasqui'nca natascuja ixlīpō'ktuca'n 1=[XQuina'n iclīpāhuanāuj Māpa'ksīni'. Ū'tza' tī cāmaktāyayān. Ū'tza' iclīca'tzīyāuj palh tlahua'pā'na'ntit tū iccāhuanin ē ā'chulā' natlahua'yā'tit. %<CXMāpa'ksīni' pō'ktu quilhtamacuj mākentaxtūkō'. Xla' nacāmātli'hui'clhān ē nacāmaktaka'lhān ē chuntza' jā caticā'a'kskāhuī'n skāhuī'ni'. x;iXNā casqui'ni'tit Dios caquincāmakapūtaxtūn na ixlīmāpa'ksīnca'n tī quiclh taca'tzan chi'xcuhuī'n tī tatlahua tū jā tze. Ā'makapitzīn tachi'xcuhuī't jā ta'a'ka'ī' ē ū'tza' lī'a'nan tachi'xcuhuī't tī quiclh taca'tzan. ?: yXChuhua'j, tā'timīn, ca'orarlī'tit quimpālacataca'n. Casqui'ntit calē'nca ixtachihuīn Dios calhāxcuhuālh ē calakachi'xcuhuī'ca chuntza' chī lakachi'xcuhuī'tit hui'xina'n. J9 XIcsqui'ni'yāuj Māpa'ksīni' Jesucristo ē Dios quinTāta'ca'n cacātamaxquī'n tako'xamāka'tlī'n ē cacātamāhuixcānīn ē chuntza' natlahua'yā'tit ē nahuanā'tit pō'ktu tū tze.88iXDios quinTāta'ca'n, xla' quincāpāxquī'yān ē quincāmāhuixcānīyān pō'ktu quilhtamacuj. Xla' quincāmaxquī'yān tū ixlīcāna' ixpālacata xla' lakalhu'manīni'n. 7XŪ'tza' xa'nca' calītāya'tit, tā'timīn, ē jā camakxtektit tamāsu'yun tū iccāhuanin ē tū ictzo'kui nac carta. o6WXQuina'n iccālē'ni'cha'n xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. Chuntza' cālīta'sani'n Dios. Xla' cāta'sani'n hui'xina'n ē chuntza' hui'xina'n nalakchipinā'tit quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo nac a'kapūn jā cā'tzēhuanī't. /5WX Chuhua'j, tā'timīn, ca'tzīyāuj cāpāxquī'yān Māpa'ksīni'. Chuhua'j ixlacasqui'nca na'icmaxquī'yāuj pāxcatca'tzīn Dios pō'ktu quilhtamacuj ixpālacata Dios cālacsacni' hui'xina'n a'cxni' jāna'j ixa'nan cā'quilhtamacuj, ixpālacata na'a'kapūtaxtuyā'tit. Hui'xina'n a'ka'ī'yā'tit tū ixlīcāna' ē Espíritu Santo lactze cātlahuan hui'xina'n, ē chuntza' Dios cālīmakapūtaxtūyān hui'xina'n. Y4+X Chuntza' Dios nacāputzāna'nīkō' ē nacāmakapātīnīnkō' ixlīpō'ktuca'n tī jā ta'a'ka'ī'lh tū ixlīcāna' ē xmān ixtalakatī natatlahua tū jā tze. Dios cāmakapūtaxtūcu'tun tachi'xcuhuī't 3%X Jā tamaktīni'ncu'tunli tū ixlīcāna', ē ū'tza' Dios cālīmakxteka nacā'a'kskāhuī'can. Ū'tza' talī'a'ka'ī' tū jā ixlīcāna'. g2GX Xla' quiclhca'tzan, ē nacā'a'kskāhuī' xlaca'n tī natapātīni'n nac pūpātīn. Natapātīni'n a'ntza' ixpālacata jā tamaktīni'ncu'tunli ixtachihuīn Dios tū ixlīcāna' ē tū māsu'yu chī lī'a'kapūtaxtucan. (1IX A'cxni' namin chi'xcu' tī jā tzeya chi'xcu', xla' naka'lhī ixlīmāpa'ksīn skāhuī'ni' ē natlahua kempālhūhua' lī'a'cnīn tū nalī'a'kskāhuī'nin. 70gXPalaj tunca natasu'yu. Ā'līstān natasu'yu Māpa'ksīni' Jesucristo. Xla' xmān nasu'nu ē chuntza' nalīmaknī tzamā' chi'xcu' tī jā tzeya chi'xcu'. Jesucristo ka'lhī līmāpa'ksīn. Xmān natasu'yu, ē xmān chuntza' nalīmālaksputū ixlīmāpa'ksīn tzamā' chi'xcu' tī jā tzeya chi'xcu'. ./UXChuhua'j tzē'k līscujmā'lh ixlīmāpa'ksīn skāhuī'ni'. Chuntza' tzē'k scujmā'lh hasta namāpānūcan tī jā makxteka tasu'yu tzamā' chi'xcu' tī jā tze. :.mXHui'xina'n ca'tzīyā'tit tū jā makxteka natasu'yu chuhua'j tzamā' chi'xcu' tī jā tzeya chi'xcu'. Hasta a'cxni' līlacsacni' a'ktin quilhtamacuj, hasta a'cxni' natasu'yu. |-qX¿Chu jā lacapāstacā'tit chī xa'iccāhuaniyān pō'ktu huā'mā' a'cxni' xa'iccātā'hui'lan hui'xina'n? ;,oXXla' nala ixtā'lāquiclhlaktzi'ca'n ixlīpō'ktu tī cāhuanican dioses ē ixlīpō'ktu tū cālaktaquilhpūtacan. Xla' natahui'la na ixtemplo Dios ē nahuan: “Quit Dios.” n+UXJā cacāta'a'kskāhuī'n nūn maktin. Tzamā' quilhtamacuj jāna'j catilalh. Pūla lhūhua' natalakaspi'tni' Dios, ē natasu'yu chā'tin chi'xcu' tī ā'chulā' jā tzeya chi'xcu'. Xla' līhui'līcanī't na'a'n nac pūpātīn. V*%XJā catamakxtektit nacātamāmakchuyīyān mintalacapāstacni'ca'n. Jā catamakchuyī'tit a'cxni' huancan chinī'ttza' quilhtamacuj tū napūmin Māpa'ksīni'. Palhāsā' chuntza' cāhuanin chā'tin ixa'kchihuīna' Dios o chā'tin tī māsu'yu ixtachihuīn Dios. Palhāsā' catīhuālh cāhuanin iccāmacā'ni'nī'ta'ncha'n a'ktin carta jā xa'ictzo'knī'tauj chinī'ttza' quilhtamacuj tū napūmin Māpa'ksīni'. Jā ixlīcāna'. Jā chuntza' ictzo'knunī't. \) 3XChuhua'j na'iccāhuaniyān, tā'timīn, tū na'a'kspula a'cxni' namin quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo, ē chī quina'n nalatalacxtimīyāuj na ixlacatīn. Ixpālacata huā'mā', iccāhuanicu'tunān catūhuālh. ]( 5X Chuntza' nalakachi'xcuhuī'can quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo mimpālacataca'n, ē hui'xina'n nacātalakachi'xcuhuī'yān, ixpālacata ka'lhī talakalhu'mān quinDiosca'n ē quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo.' X Ū'tza' iclī'orarlīyāuj pō'ktu quilhtamacuj mimpālacataca'n. Icsqui'ni'yāuj Dios tzej nalatā'kchokoyā'tit hui'xina'n, chuntza' chī ixlacasqui'nca natalatā'kchoko xlaca'n tī cālacsacnī't Dios, ixpālacata Dios nacālaktzī'nān lactze hui'xina'n. Icsqui'ni'yāuj Dios cacāmaktāyan namākentaxtūyā'tit ixlīpō'ktu xatze mintalacapāstacni'ca'n, ē pō'ktu tze tū tlahua'cu'tunā'tit ixpālacata a'ka'ī'nī'ta'ntittza'. Ixlīpō'ktu huā'mā' Dios tzē natlahua ixpālacata ka'lhī līmāpa'ksīn. w& iX Tzamā' quilhtamacuj a'cxni' namin Māpa'ksīni', natalakachi'xcuhuī' ixtachi'xcuhuī't, ē natalē'cnīni'n ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'. Nā chuntza' natlahua'yā'tit nā hui'xina'n ixpālacata a'ka'ī'nī'ta'ntit tū iccāhuanin. 0% [X Xlaca'n nacāmakapātīnīn Dios pō'ktu quilhtamacuj. Nacāmāxtumlīcan pō'ktu quilhtamacuj na ixlacatīn Dios ē na ixtaxkaket tū māsu'yu ixlītli'hui'qui Dios. '$ IXJesucristo namin ē nacāmakapātīnīnkō' tī jā talakapascu'tunli Dios ē jā takexmatni'cu'tunli xatze tachihuīn ixla' quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. -# UXDios namājaxī chī līpātīni'nāuj hasta a'cxni' natasu'yu Māpa'ksīni' Jesús. Naminācha' nac a'kapūn. Natatā'min ixángeles tī taka'lhī lītli'hui'qui. $" CXCa'tzīyāuj chī tze nalīputzāna'nī Dios. Tī cātaputzastālani'yān hui'xina'n xlaca'n nataxoko na ixlacatīn Dios ē xla' nacāmakapātīnīn. ~! wXChuntza' lītasu'yu Dios tzej ca'tzī chī nalīputzāna'nīkō'. Chuntza' lītasu'yu Dios nacālaktzī'nān lactze ē chuntza' tzē natanū'yā'tit jā xla' māpa'ksīni'n. Hui'xina'n tapa'ksīni'yā'tit Dios. Ū'tza' līpātīni'mpā'na'ntit. ?  yXŪ'tza' quina'n iclīka'lhīyāuj tapāxuhuān a'cxni' iccāhuaniyāuj xlaca'n tī tatapa'ksīni' Dios, chī hui'xina'n latlā'hua'nā'tit. Iccāhuaniyāuj chī hui'xina'n tzej a'ka'ī'yā'titcus ē jā tamakchuyīnī'ta'ntit masqui cātalīputzastālani'yān hui'xina'n ē pātīyā'tit lhūhua' catūhuālh. r _XQuina'n icca'tzīyāuj hui'xina'n a'ka'ī'pā'na'ntit ā'chulā' ē milīpō'ktuca'n lāpāxquī'pā'na'ntit ā'chulā'. Ū'tza' ixlacasqui'nca nalīmaxquī'yāuj pō'ktu quilhtamacuj tapāxcatca'tzīn Dios. Chuntza' minī'ni'.  XCacāsicua'lanātlahuan Dios quinTāta'ca'n ē Māpa'ksīni' Jesucristo ē cacāmakapāxuīn. Dios nacāmakapātīnīn tī talaclē'n V )XIctzo'knunāuj quina'n, Pablo ē Silvano ē Timoteo. Iccātzo'knuni'yān hui'xina'n xalanī'n nac Tesalónica tī a'ka'ī'yā'tit ē tapa'ksīni'yā'tit Dios quinTāta'ca'n ē nā Māpa'ksīni' Jesucristo. ~~}||#{zzUyyNxxwmvvv tssJrqqpo^nmllk6jihh0gg+fX=<<;~:9948o766c54322 1{00#//.L-,,++i**3)N(-''<&&F%q$$U#""! >l { vNTw c  6 - j5WwQrAbraham taxtulh na ixcā'lacchicni'ca'n caldeos ē a'lh tahui'la nac Harán. A'cxni' ixnīnī'ttza' ixtāta' Abraham, Dios līmilh Abraham nac cā'lacchicni' jā hui'xina'n hui'lā'na'ntit chuhua'j. qDios huanilh:Cataxtu na mincā'lacchicni' ē cacāmakxtekti mintalakapasnī'n ē capit nac cā'lacchicni' tū na'icmāsu'yuni'yān. qp[Esteban huanli: ―Chi'xcuhuī'n, israelitas hua'chi chī quit, cakexpa'ttit. Dios, tī ka'tla', tasu'yuni'lh quimpapca'n Abraham a'cxni' xla' ixuī'lhcus nac cā'lacchicni' nac Mesopotamia. Jāna'j ixa'n tahui'la nac Harán. Qo Xapuxcu' pālej kelhasqui'nīlh Esteban: ―¿Ē ixlīcāna' huā'mā'? nIxlīpō'ktuca'n tī ixtahui'lāna'ncha' jā ixtlahuacan justicia, talakalaktzī'lh Esteban. Ixlacan ixtasu'yu hua'chi ángel.mIckexmatui a'cxni' huanli Jesús xala' nac Nazaret namālaksputū xaka'tla' templo ē natalakpalī tahuilat tū māsu'yulh Moisés. 2l] Cāhui'līca tī natahuan tū jā ixlīcāna' ē tahuanli: ―Huā'mā chi'xcu' jā makxteka a'ksa'n līmāpa'ksīn ē tzamā' xaka'tla' templo tū xatasicua'lanālan. Wk' Cāchihuīna'makasītzī'ca tachi'xcuhuī't ē xanapuxcu'nu' israelitas ē mākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. Xamaktin laktalacatzuna'jīca Esteban ē chi'paca ē līminca ixlacatīnca'n scujnī'n. ujc Xlaca'n taxokolh ā'makapitzīn nata'a'ksa'nīni'n ixtakexmatnī't chī Esteban a'ksa'nli Moisés ē Dios. i  Xlaca'n jāla ixtatā'lāskāhuī' ixpālacata ixtalacapāstacni' Esteban ē ixpālacata Espíritu Santo tī ixmāchihuīnī. Mh Tatā'kaquī'lh makapitzīn xalanī'n na ixtemploca'n israelitas tī ixcāmāpācuhuīcan Libertos, ē nā xalanī'n nac Cirene ē Alejandría ē Cilicia ē Asia. Ē tatā'lālīhuanilh Esteban. g{Esteban ixa'ka'ī ē ixka'lhī ixlītli'hui'qui Dios. Ixtlahua lī'a'cnīn ixlacpu'na'i'tātca'n tachi'xcuhuī't. ?fwA'kahuanli ixtachihuīn Dios. Tī ixta'a'ka'ī' ixtatachā'lhūhuītēlha nac Jerusalén. Lhūhua' pālejni' ta'a'ka'ī'lh ē takexmatni'lh ixtachihuīn Dios. Chi'paca Esteban eeCCālīminca ixlacatīnca'n apóstoles ē cā'orarlīca ē cā'a'cpūhui'līca ixmacanca'n. d9Huā'mā' cāminī'ni'lh ixlīpō'ktuca'n. Lacsacca Esteban, chā'tin chi'xcu' tī ixlītzuma Espíritu Santo ē tī tzej ixa'ka'ī'ni' Dios. Cālacsacca Felipe ē Prócoro ē Nicanor ē Timón ē Parmenas ē Nicolás xala' nac Antioquía tī ixcātā'a'ka'ī' israelitas. zcmQuina'n ū'tza'tza' quintascujūtca'n: na'icorarlīyāuj ē na'icmāsu'yuyāuj ixtachihuīn Dios ―cāhuanica. ab;Chuhua'j, tā'timīn, cacālacsactit kelhatojon chi'xcuhuī'n chī hui'xina'n tī cālakapasā'tit lactze ē tī talītzuma Espíritu Santo ē tī tzej talacapāstacna'n. Nacāmacamaxquī'yāuj huā'mā' tascujūt. Ja Kelhacāujtu' apóstoles tamākēstokli ixlīpō'ktuca'n tī ixta'a'ka'ī' ē cāhuanica: ―Jā minī'ni' na'icmakxtekāuj na'icmāsu'yuyāuj ixtachihuīn Dios ē na'icmāstā'yāuj līhua'. q` ]Huā'mā' quilhtamacuj ixtatachā'lhūhuī'tēlha tī ixta'a'ka'ī'. Chi'xcuhuī'n griegos talāhuanilh hebreos jā tze chī ixcāmāpitzini'can līhua' lakalī lakalī tī ixcānīmaka'ncanī'ttza' ē jā lacxtim ixcāmaxquī'can. _{*Lakalī lakalī xaka'tla' nac templo ē na ixchicca'n, jā ixtamakxteka tamāsu'yu ē talīchihuīna'n Jesucristo.#^?)Pedro ē Juan tataxtulh ixlacatīnca'n scujnī'n. Tapāxuhualh ixpālacata cālaktzī'nca xlaca'n tze natapātī tū līmāxana' ixpālacata Jesucristo. 1][(Ta'a'ka'ī'lh ixtachihuīn Gamaliel. Cāmāta'satīnīni'nca apóstoles ē cāsno'kca. Cāhuanica jātza' catachihuīna'lh na ixtacuhuīni' Jesús. Cāmakxtekca. ]\3'Palh ixla' Dios, jā maktin catimāpānū'tit. Jā catā'lākelhtaxtoktītit Dios. _[7&Chuhua'j iccāhuaniyān hui'xina'n, jā tū cacātlahuani'tit tzamā' chi'xcuhuī'n ē cacāmakxtektit. Palh huā'mā' talacapāstacni' ē huā'mā' tamāsu'yun xmān ixlaca'n chi'xcuhuī'n, ixlīmān nalaksputa. GZ%Ā'līstān ixui'lapālh Judas xala' nac Galilea a'cxni' lālaktzo'kca. Xla' cāmā'kaquī'lh makapitzīn tī ixtastālani'. Nā Judas sputli. Tata'a'kahuanīkō'lh tī ixtastālani'nī't. Y9$Ca'tzīyā'tit makāstza' ixuī'lh chā'tin chi'xcu' ixtacuhuīni' Teudas, tī ka'tla' ixmakca'tzī. Makapitzīn chi'xcuhuī'n, hua'chi a'ktā'ti' ciento, ixtastālani'. Xla' maknīca. Tata'a'kahuanīkō'lh tī ixtastālani'nī't. Chuntza' līsputli tū ixmātzucunī't Teudas. %XC#Gamaliel cāhuanilh ā'makapitzīn scujnī'n: ―Chi'xcuhuī'n xalanī'n nac Israel, calacapāstacna'ntit tū nacātlahuani'yā'tit tzamā' chi'xcuhuī'n. YW+"Chā'tin scujni', tī fariseo ixuanī't, ixuanican Gamaliel. Xla' ū'tza' chā'tin xamākelhtahua'kē'ni' līmapa'ksīn ē ixlakachi'xcuhuī'can. Xla' tāyalh ē huanli cacāmāxtuca Pedro ē Juan tzāla'j. SV!A'cxni' takexmatli huā'mā', tasītzī'lh ē ixcāmaknīcu'tuncan. U Quina'n iclīmāsu'yuyāuj huā'mā'. Ē chuntza' līmāsu'yu Espíritu Santo tī Dios cāmaxquī'nī't tī takexmatni'. vTeDios līmāhua'ca'lh Jesús ē hui'līlh na ixpekxtūcāna'j ē līhui'līlh xapuxcu' ē makapūtaxtūnu'. Ū'tza' tlahualh ixpālacata xalanī'n nac Israel natalakpalī ixtalacapāstacni'ca'n ē nacāmātza'nkēna'ni'can ixcuentaca'n. S IxDiosca'n quinatāta'na'ca'n mālacastālancuanīlh Jesús tī hui'xina'n māmaknīnīni'ntit a'cxni' xtokohua'ca'ca nac cruz. R%Takelhtīni'lh Pedro ē ā'makapitzīn apóstoles ē tahuanli: ―¿Ē chā tze palh na'iccākexmatni'yāuj chi'xcuhuī'n ē jā Dios? Q―¿Ē jā iccāmāpa'ksīn hui'xina'n jātza' camāsu'yu'tit na ixtacuhuīni' Jesús? Hui'xina'n cāmāsca'tīkō'tittza' xalanī'n nac Jerusalén tzamā' mintamāsu'yunca'n. Hui'xina'n hua'nā'tit quina'n iclē'nāuj cuenta ixpālacata maknīca Jesús. ~PuA'cxni' ixcālīmincanī'ttza', cāhui'līca ixlacatīnca'n māpa'ksīni'nī'n. Xapuxcu' pālej cākelhasqui'nīlh: 5OcPalaj tunca ta'a'lh capitán ē policías ē cāquītēpalaca Pedro ē Juan. Cālīminca līlacatzucu ixpālacata ixtajicua'ni' tachi'xcuhuī't palh ixcācucta'laca. 4NaPalaj tunca milh chā'tin ē cāhuanilh: ―Chi'xcuhuī'n tī cāmānū'tit nac pūlāchī'n tayāna'ncha' xaka'tla' nac templo ē tamāsu'yuni'mā'nalh tachi'xcuhuī't. MA'cxni' takexmatli huā'mā', xacapitán xaka'tla' templo ē xanapuxcu'nu' pālejni' lhūhua' talacapāstacni'lh tūchu nala. hLITahualh: ―Icchā'uj nac pūlāchī'n ē iclaktzī'uj ē tzej ixlacchahua. Maktaka'lhna'nī'n ixtayāna'lh ixtanquilhtīn nac pūlāchī'n. A'cxni' icmālaquī'uj, jā tī chā'tin icmaclauj na ixpūchakān pūlāchī'n. qK[A'cxni' policías tachā'lh, jā cāmaclaca nac pūlāchī'n. Taquītaspi'tli ē tamāca'tzīnīni'lh. hJIA'cxni' ixtakexmatnī't huā'mā', tatanūlh xaka'tla' nac templo a'cxni' ī'xkakamā'lhtza' ē tamāsu'yulh. Xapuxcu' pālej ē nā ixchi'xcuhuī'n tatakēstokli. Cāmākēstokca ū'tunu'n tī ixtatlahua justicia ē ixlīpō'ktu xanapuxcu'nu' xalanī'n nac Israel. Cāmacā'nca policías natamāxtu tachī'nī'n nac pūlāchī'n ē natalīmin. )IK―Capintit ē catāya'tit xaka'tla' nac templo ē cacātā'chihuīna'ntit tachi'xcuhuī't ixlīpō'ktu chī tzē natalīka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n. rH]Dios macamilh chā'tin ángel. Ē cāmālaquī'ni'lh pūlāchī'n tzī'sa ē cāmāxtulh ē cāhuanilh: AG}Cāchi'paca apóstoles ē cāmānūca nac pūlāchī'n. FTā'kaquī'lh xapuxcu' pālej ē ixchi'xcuhuī'n tī ixta'a'ka'ī'ni' ixtamāsu'yunca'n saduceos. Tasītzī'lh xlaca'n. ~EuNā ixtamimā'nalh nac Jerusalén lhūhua' tachi'xcuhuī't xalanī'n cā'lacchicni' na ixlacatzuna'j Jerusalén. Ixtalīmin ta'jatatlanī'n ē tī ixtaka'lhī jā tzeya ū'ni'. Ixlīpō'ktuca'n cāmātzeyīca. Cāputzastālani'ca Pedro ē Juan ID Ixcālīmincan ta'jatatlanī'n nac cā'tejen jā ixtētaxtu Pedro. Ixcāhui'līcan nac talajni' ē na ixpūtama'ca'n, palh tzē cahuālh masqui xmān ixmāstilē'k Pedro ixcālīmātzeyīlh. `C9Tī ixta'a'ka'ī'ni' Māpa'ksīni' ā'chulā' ixtalhūhua'n, chi'xcuhuī'n ē puscan. 1B[ Nūn chā'tin chī ixlīlhūhua'ca'n jā tā'takēxtimīcu'tunli ū'tunu'n ixpālacata ixtajicua'n. Tachi'xcuhuī't ixtalaktzī'n apóstoles chī tzeya chi'xcuhuī'n. !A; Apóstoles tatlahualh lhūhua' lī'a'cnīn ixlacpu'na'i'tātca'n tachi'xcuhuī't. Ixtatakēstoknī't ixlīpō'ktuca'n na ixtanquilhtīn Salomón. j@M Ixtajicua'n ixlīpō'ktuca'n tā'timīn tī takexmatli huā'mā'. Tlahuaca lhūhua' lī'a'cnīn +?O Lacapala puscāt a'kā'lh xanīn na ixlacatīn Pedro. Ka'hua'chan tatanūchi ē talaktzī'lh mā'lh xanīn. Tamāxtulh ē tamā'cnūlh ixpāxtūn ixkōlu'. Q> Pedro huanilh: ―¿Tū ixpālacata lālīca'tzīyā'tit a'kskāhuī'cu'tunā'tit ixEspíritu Dios? Cakexpa'tti chī tatantūsa'nan kēpūn tī tamā'cnūlh minkōlu'. Nā hui'x natamāxtuyān. =}Pedro kelhasqui'nīlh: ―Caquihua'ni', ¿chī līstā'tit ti'ya't? Puscāt huanilh chuntza' chī ixuaninī't ixkōlu'. m<SChī ixlī'a'ktu'tun hora ixpuscāt Ananías tanūlh. Xla' jā ixca'tzī tū ixa'kspulanī't. ^;5Ka'hua'chan tamā'kaquī'lh Ananías ē tapāsui'tli ē tamāxtulh ē tamā'cnūlh. :A'cxni' Ananías kexmatli huā'mā' tachihuīn, a'kā'lh xanīn. Tajicua'nli ixlīpō'ktuca'n tī takexmatli tū a'kspulalh. 93Mila' ixuanī't ti'ya't a'cxni' jāna'j ī'stā'ya'. Mila' ixuanī't ixtapalh a'cxni' stā't ti'ya't. ¿Tū ixpālacata līlacapāstacti natlahua'ya' huā'mā'? Hui'x a'ksa'nī'ni' jā xmān na ixlacatīnca'n chi'xcuhuī'n. Hui'x nā a'ksa'nī'ni'nī'ta' na ixlacatīn Dios. a8;Pedro huanilh: ―Ananías, ¿tū ixpālacata lītanūlh skāhuī'ni' na milīstacna' ē lakpalīlh mintalacapāstacni' lī'a'kskāhuī'cu'tuna' Espíritu Santo ē namāquī'ya' macsti'na'j tumīn ixtapalh ti'ya't? 7)Ananías māquī'lh macsti'na'j ixtapalh. Nā ixpuscāt nā ixtā'līca'tzī. Ananías līmilh tū quītāxtūlh ē cāmaxquī'lh apóstoles. 6 'Nā ixuī'lh chā'tin chi'xcu' ixtacuhuīni' Ananías. Ixka'lhī ixpuscāt tī ixuanican Safira. Xlaca'n tastā'lh pītzuna'j ixti'ya'tca'n. g5G%Xla' ixka'lhī ixti'ya't. Stā'lh ē cālīmini'lh ixtapalh ē cāmaxquī'lh apóstoles.O4$Ixuī'lh chā'tin chi'xcu' ixtacuhuīni' José. Apóstoles tamāpācuhuīlh ixlī'a'ktu' ixtacuhuīni' Bernabé (huā'mā' huanicu'tun māko'xamixīni'). Ū'tza' levita ixuanī't xala' nac Chipre. T3!#Ixtamaxquī' apóstoles. Tamāpitzīlh chā'tunu' chī ixtamaclacasqui'n. )2K"Nūn chā'tin ī'sputni' catūhuālh ixpālacata ixlīpō'ktuca'n tī ixtaka'lhī ixti'ya'tca'n ē ixchicca'n, ixtastā' ē ixtalīmin ixtapalh tū ixtastā'. 15!Apóstoles ixtaka'lhī lhūhua' lītli'hui'qui. Ixtalīmāsu'yu chī Māpa'ksīni' Jesús ixlacastālancuana'nī't. Ē Dios ixcāsicua'lanātlahua. _07 Ixlīlhūhua' tī ixta'a'ka'ī'nī't ixtaka'lhī a'ktin talacapāstacni' ē a'ktin tapuhuāt. Nūn chā'tin puhuanli jāla namāstā' tū ixka'lhī. Maktin ixtamākēxtimīnī't ixlīpō'ktu tū ixtaka'lhī. p/YA'cxni' ixta'orarlīnī'ttza', tachiquilh jā ixtatakēstoknī't. Ixlīpō'ktuca'n ixlīstacna'ca'n talītatzumalh Espíritu Santo. Talīchihuīna'nli ixtachihuīn Dios ē jā ixtajicua'n. Kēxtim tahui'līlh tū ixtaka'lhī .{Camāsu'yu' milītli'hui'qui ē cacāmātzeyi' ē calītla'hua' lī'a'cnīn ixlītli'hui'qui Jesús miSka'ta' tī tze. O-Chuhua'j, Māpa'ksīni' Dios, cala'ktzi' chī quincātamekē'klhacu'tunān. Caquilāmaktāyauj quina'n tī iccātā'scujān. Chuntza' na'iclīchihuīna'nāuj mintachihuīn ē jā na'icjicua'nāuj. ,Xlaca'n tatakēstokli natatlahua xmān tū hui'x līhui'li' xapūla tū nala ē xmān tū milīmāpa'ksīn ē mintalacapāstacni'. a+;’Ū'tza' ixlīcāna'. Nac huā'mā' cā'lacchicni' tatakēstokli Herodes ē Poncio Pilato ē israelitas ē tī jā israelitas. Talītalakaspi'tni'ni'lh Jesús miSka'ta' tī lacsacnī'ta' hui'x, quinDiosca'n. P*Napuxcu'nu' xalanī'n nac cā'ti'ya'tna' tatā'lāquiclhlaktzī'lh Dios.Māpa'ksīni'nī'n tatakēstokli,ē talītalakaspi'tni'ni'lh Māpa'ksīni' Dios ē nā Cristo tī Dios lacsacnī't. )!Ixlītli'hui'qui Espíritu Santo hui'x māchihuī'ni' David tī ixtā'scujān. David huanli chuntza':¿Tū ixpālacata tata'sa ē tasītzī' tzamā' tachi'xcuhuī't tī jā israelitas?¿Tū ixpālacata talacapāstaca tachi'xcuhuī't tū jā ixtapalh? F(A'cxni' takexmatli huā'mā', ixlīpō'ktuca'n kēxtim ta'orarlīlh ē tahuanilh Dios: ―Māpa'ksīni', hui'x Dios ē hui'x tla'hua' a'kapūn ē ti'ya't ē mar ē ixlīpō'ktu tū a'nan. 8'iA'cxni' Pedro ē Juan ixcāmakxtekcanī'ttza', talaka'lh ixtā'timīnca'n. Cāhuanica ixlīpō'ktu tū ixtahuanī't xanapuxcu'nu' pālejni' ē xanapuxcu'nu' israelitas. & Ē huā'mā' chi'xcu' ixka'lhītza' līhua'ca'lh tu'pu'xam cā'ta. Tā'timīn tasqui'ni'lh Dios cacāmaktāyalh jā titajicua'n %A'cxni' ixcāmekē'klhacanī't huampala, cāmakxtekca. Jāla ixtamaclani' chī nacālīmakapātīnīncan ixpālacata ixtajicua'ni' tachi'xcuhuī't. Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't ixtachihuīna'n chī ixlīka'tla' Dios chī lītzeyanli lū'ntu'. q$[Quina'n jāla ictimakxtekui na'icuanāuj tū iclaktzī'nī'ta'uj ē tū ickexmatnī'ta'uj ―tahuanli. A#{Pedro ē Juan takelhtīni'lh ē tahuanli: ―¿Ē chā tze na ixlacatīn Dios na'iccākexmatni'yān hui'xina'n ē jā na'ickexmatni'yāuj Dios? ¿Chī puhua'nā'tit? Caquilāhuaniuj. '"GCāmāta'satīnīni'nca Pedro ē Juan ē cāmāpa'ksīca jātza' catalīchihuīna'nli ē jātza' catamāsu'yulh nūn ā'maktin na ixtacuhuīni' Jesús. 1![Cacāmekē'klhauj ē cacāhuaniuj jātza' catamāsu'yulh na ixtacuhuīni' Jesús. Chuntza' jātza' catitalhūhua'nli tī ta'a'ka'ī' ixtachihuīnca'n ―talāhuanilh. f Eē talāhuanilh: ―¿Tū nacātlahuani'yāuj tzamā' chi'xcuhuī'n? Ū'tunu'n tatlahuanī't a'ktin ka'tla' lī'a'cnīn. Huā'mā' taca'tzī ixlīpō'ktuca'n tī tahui'lāna'lh nac Jerusalén. Jāla cati'a'kskāhuī'uj. 3Cāmaxquī'ca līmāpa'ksīn catataxtulh macsti'na'j Pedro ē Juan jā ixtatakēstoknī't tī ixtatlahua justicia. Talīkelhachihuīna'nli xlaca'n yTalaktzī'lh chi'xcu' tī mātzeyīca ē ixyālh ixlacatīnca'n. Jāla tahuanli jā tze tū tatlahualh Pedro ē Juan.  A'cxni' talaktzī'lh māpa'ksīni'nī'n chī Pedro ē Juan jā ixtajicua'n, xlaca'n talī'a'cnīlh ixpālacata ixtaca'tzī Pedro ē Juan xlaca'n catīhuālh chi'xcuhuī'n ē jā tū ixtaca'tzī. Ū'tza' talīca'tzīlh xlaca'n ixtatā'latlā'huan Jesús. 9 Jesucristo xmān ū'tza' makapūtaxtūnu'. Jā a'nampala ā'chā'tin chi'xcu' nac cā'quilhtamacuj tī tzē quincāmakapūtaxtūyān ―huanli Pedro. F Huā'mā' Jesucristo ū'tza' tī lakmaka'ntit hui'xina'n hua'chi tapācna'nī'n talakmaka'n a'ktin chihuix. Chuhua'j huā'mā' Jesucristo hua'chi chihuix tū pūla hui'līca ixtzā'stūn. [/ Caca'tzītit milīpō'ktuca'n hui'xina'n ē cataca'tzīlh ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't israelitas huā'mā' tū a'kspulalh. Huā'mā' chi'xcu' tī yālh na milacatīnca'n ū'tza' līmātzeyīlh ixlītli'hui'qui Jesucristo xala' nac Nazaret. Ū'tza' Jesucristo tī hui'xina'n māxtokohua'ca'nīni'ntit ē Dios mālacastālancuanīlh. #? Chuhua'j quina'n quilāmālacapū'nī'ta'uj ixpālacata a'ktin tū tze ictlahuani'uj huā'mā' chi'xcu' ta'jatatlani' ē ixpālacata chī lītatzeyīlh. Ixlīstacna' Pedro ixlītzuma Espíritu Santo ē cāhuanilh: ―Chi'xcuhuī'n, māpa'ksīni'nī'n ē xanapuxcu'nu' israelitas: I A'cxni' ixcāhui'līcanī'ttza' Pedro ē Juan na ixlacatīnca'n, cākelhasqui'nīca: ―¿Tīchu ixlīmāpa'ksīn tū lītlahua'tit huā'mā'? ¿Tīchu cāmacaminān lītlahua'tit huā'mā'? {Milh Anás, tī xapuxcu' pālej, ē Caifás ē Juan ē Alejandro ē ixlīpō'ktuca'n ixtalakapasnī'n xapuxcu' pālej. #Ixlīlakalī tatakēstokli nac Jerusalén māpa'ksīni'nī'n ē xanapuxcu'nu' israelitas ē mākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. q[Ta'a'ka'ī'lh lhūhua' tī takexmatli tachihuīn. Ixlīlhūhua'ca'n chī a'kquitzis mil chi'xcuhuī'n. !Cāchi'paca Pedro ē Juan ē cāmānūca nac pūlāchī'n. Kōtanūtza' ixuanī't, ē ū'tza' cālīmakxtekca a'ntza' hasta ixlīlakalī. 6eXlaca'n tatamakchuyīlh ixpālacata tū ixcāmāsu'yuni'can tachi'xcuhuī't ē chī ixtalīchihuīna'n Jesús lacastālancuana'nli, ē chuntza' nalīlacastālancuana'ncan.  /A'cxni' Pedro ē Juan ixtatā'chihuīna'mā'nalh tachi'xcuhuī't, talakmilh pālejni' ē ixcapitán tropas xalanī'n nac templo ē nā saduceos. B}A'cxni' Dios macamilh ī'Ska'ta', cālakmacamin hui'xina'n pūla ixpālacata milīpō'ktuca'n namakxtekā'tit tū jā tze ē chuntza' nacātasicua'lanātlahuayān ―huanli Pedro.;oHui'xina'n ixcamana'ca'n ixa'kchihuīna'nī'n Dios. Nā milaca'n talacāxtlahuan tū tlahualh quinDiosca'n ē quinapapana'ca'n. Tlahuaca talacāxtlahuan a'cxni' Dios huanilh Abraham:Ixpālacata minatā'natna' nacāsicua'lanātlahuacan ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. 4a’Chuntza' tahuanli ixlīpō'ktuca'n ixa'kchihuīna'nī'n Dios xamakāstza', Samuel ē nā chuntza' tī tamilh ā'līstān. Xlaca'n tahuanli na'a'kspula huā'mā'.  Tī jā nata'a'ka'ī' tū nahuan tzamā' chi'xcu', ū'tunu'n nacāmālaksputūcan ē nacātamacxtucan ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't.  %Moisés cāhuanilh quinapapana'ca'n:Māpa'ksīni' quinDiosca'n nacāmacamini'yān hui'xina'n chā'tin a'kchihuīna', chuntza' chī quimacamilh quit.Dios nalacsaca chā'tin chī hui'xina'n.Hui'xina'n nakexpa'tā'tit ixlīpō'ktu tū nacāhuaniyān. + OJesucristo natahui'la nac a'kapūn hasta a'cxni' Dios nacāxtlahuapalakō' ixlīpō'ktu chī Dios makāstza' cāmāchihuīnīlh ixa'kchihuīna'nī'n tī lactze. \ 1Namacamin Jesucristo tī xapūla līhui'līlh Dios nacāmacamini'yān hui'xina'n. f EChuhua'j hui'xina'n calakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n ē calakpalī'tit milīstacna'ca'n ē chuntza' naxapacan mincuentaca'n. Chuntza' namin quilhtamacuj a'cxni' Dios nacāsicua'lanātlahuani'yān milīstacna'ca'n. 1Dios māca'tzīnīni'lh xapūla Cristo napātīni'n. Chuntza' tahuanli ixa'kchihuīna'nī'n Dios xala' makāstza'. Huā'mā' mākentaxtūlh Dios. :m’Chuhua'j chi'xcuhuī'n, quit icca'tzī hui'xina'n jā ixca'tzīyā'tit tū tlahua'tit a'cxni' māmaknīnīni'ntit Jesús. Nā jā ixtaca'tzī mimāpa'ksīni'nī'nca'n. jMIca'ka'ī'ni'yāuj Jesucristo. Ū'tza' līmātzeyīca huā'mā' chi'xcu' tī hui'xina'n laktzī'nā'tit ē lakapasā'tit. Jesús quincāmā'a'ka'ī'nīn. Ū'tza' līmātzeyīca na milacatīnca'n milīpō'ktuca'n hui'xina'n. /Māmaknīnīni'ntit Jesús tī māstā' latamat ē tī Dios mālacastālancuanīlh. Huā'mā' quina'n icmāsu'yuyāuj chī lacastālancuana'nli. wHui'xina'n kelhtatzē'ktit tī tze ē tlahuanī't xmān tū tze. Hui'xina'n hua'ntit camakxtekca chā'tin maknīni'. @y Tlahualh huā'mā' ixDiosca'n Abraham ē Isaac ē Jacob ē quinatāta'na'ca'n. Ū'tza' Dios māsu'yunī't ka'lhī līmāpa'ksīn Jesús tī ī'Ska'ta' Dios. Huā'mā' Jesús ū'tza' tī macamāstā'tit hui'xina'n ē kelhtatzē'ktit na ixlacatīn Pilato. Pilato ixmakxtekcu'tun ē hui'xina'n jā lacasqui'ntit. )K Pedro, a'cxni' laktzī'lh huā'mā', cāhuanilh tachi'xcuhuī't: ―Chi'xcuhuī'n israelitas, ¿tū ixpālacata lī'a'cnī'yā'tit huā'mā'? ¿Tū ixpālacata quilālakalaktzī'nāuj? Jā quilītli'hui'quica'n tū iclīmātzeyīnī'ta'uj ē jā ixpālacata quina'n tzeya chi'xcuhuī'n. lQ Tzamā' lū'ntu' tī ixtzeyanī'tcus, ixcātā'lāmacachi'patlā'huan Pedro ē Juan. Ixlīpō'ktu tachi'xcuhuī't tu'jnun ta'a'lh ē cālaktastokca nac tanquilhtīn jā huanican ixtanquilhtīn Salomón ē talī'a'cnīlh. |q Talakapasli ū'tza' tī ī'squi'ntahui'la tumīn na ixtanquilhtīn xaka'tla' templo, xalacatzuna'j jā huanican xamākelhcha Tzēhuanī't. Talī'a'cnīlh tū ixa'kspulanī't. Jā ixtaca'tzī. Pedro a'kchihuīna'nli na ixtanquilhtīn Salomón hI Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't talaktzī'lh chī ixlatlā'huan ē ixmakapāxuīmā'lh Dios. (~IPalaj tunca tāyalh ē tlā'huanli ē cātā'tanūlh Pedro ē Juan nac templo. Ixtlā'huantēlha tanūlh ē ixtachāyāhuatēlha ē ixmakapāxuīmā'lh Dios. j}MMacachi'palh ixpekcāna'j ē yāhualh. Palaj tunca ixtujan ē ixtūpixni' tatli'hui'clhli. -|SPedro huanilh: ―Jā tū icka'lhī plata ē nūn oro. Na'icmaxquī'yān tū icka'lhī. Na ixtacuhuīni' Jesucristo xala' nac Nazaret, catāya' ē catlā'hua'nti. R{Xla' cālakalaktzī'lh ē xla' puhuanli huī'lh tū namaxquī'can. Vz%Pedro ē Juan talakalaktzī'lh ē Pedro huanilh: ―Caquilālakalaktzī'uj. ry]A'cxni' lū'ntu' cālaktzī'lh Pedro ē Juan ixtatanūmā'nalh nac templo ē xla' cāsqui'ni'lh tumīn. 4xaLakalī lakalī ixtahui'la a'ntza' chā'tin chi'xcu' lū'ntu' chu tunca ixlīlacatuncuhuī'nī't. Lakalī lakalī ixui'līcan na ixtanquilhtīn nac templo xalacatzuna'j nac xamākelhcha jā ixuanican Tzēhuanī't. A'ntza' ī'squi'n tumīn tū ixlīhuā'yan. Ixcāsqui'ni' tī ixtatanū nac templo. -w UA'ktin quilhtamacuj Pedro ē Juan lacxtim ixtatahua'ca'mā'nalh xaka'tla' nac templo. Ixlacchā'ni' hora tū ixpūtlahuacan oración, chī maktu'tun hora kōtanū. 9vk/Ixtamakapāxuī Dios. Ixcālaktzī'ncan tzeya chi'xcuhuī'n. Māpa'ksīni' Dios ixmālhūhuī'pala lakalīyān. Lakalī lakalī ixtalhūhua'ntēlha tī ixta'a'kapūtaxtu.!u;.Lakalīyān ixtatakēstoka xaka'tla' nac templo. Ixtamāpitzi pāntzīn na ixchicca'n ē cā'tapāxuhuān ixtahuā'yan. Ixtapāxuhua ixlīstacna'ca'n. t-Tastā'lh ixti'ya'tca'n ē tū ixtaka'lhī ē ixtalāmāpitzīni' tumīn ixlīpō'ktuca'n chā'tunu' chī ixtamaclacasqui'n. sy,Ixlīpō'ktuca'n tī ixta'a'ka'ī', ixtahui'lāna'lh kēxtim ē a'ktin ixtamālacpitzī ixlīpō'ktu tū ixtaka'lhī. r+Ixlīpō'ktuca'n ixtajicua'n. Apóstoles tatlahualh lhūhua' laka'tla' lī'a'cnīn tū talīmāsu'yulh ixlītli'hui'qui Dios. zqm*Xlaca'n jā ixtamakxteka ixtamāsu'yunca'n apóstoles. Jā ixtamakxteka chī ixtatakēstoka ē chī ixtamālacpitzī pāntzīn ē chī ixta'orarla. Ixtaka'lhī a'ktin ixtalacapāstacni'ca'n. Chī ixtalīlatlā'huan tī ixta'a'ka'ī xapūla p))Tī ta'a'ka'ī'ni'lh ixtachihuīn Pedro, xlaca'n ta'a'kpaxli. Tī ta'a'ka'ī'lhcus huā'mā' quilhtamacuj a'ktu'tun mil tachi'xcuhuī't. Ro(Pedro cāhuanilh ē cāmaxquī'lh talacapāstacni' ē huanli: ―Ca'a'kapūtaxtutit ē chuntza' jā tila'yā'tit chī huā'mā' tachi'xcuhuī't jā tze tī tahui'lāna'lh chuhua'j ―cāhuanica. n#'Ū'tza' tū Dios huanī't namāstā'. Huā'mā' tzē namaktīni'nā'tit hui'xina'n. Nā tzē natamaktīni'n nā mincamana'ca'n ē nā ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't xalanī'n ā'lacatunu' cā'lacchicni' ē ixlīpō'ktu tī nacāta'sani' Māpa'ksīni' quinDiosca'n. sm_&Pedro cāhuanilh: ―Calakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n ē ca'a'kpaxtit milīpō'ktuca'n hui'xina'n na ixtacuhuīni' Jesucristo. Chuntza' nacātamātza'nkēna'ni'yān mincuentaca'n ē Dios nacāmaxquī'yān Espíritu Santo. l1%A'cxni' takexmatli huā'mā', tatamakchuyīlh. Kelhasqui'nīca Pedro ē ā'makapitzīn apóstoles: ―Chi'xcuhuī'n, ¿tū na'ictlahuayāuj? ikK$Pedro chihuīna'mpālh: ―Cataca'tzīkō'lh ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac Israel huā'mā': Dios hui'līlh Jesús ixlīMāpa'ksīni' ē ixlīCristo. Ū'tza' huā'mā' Jesús tī hui'xina'n māxtokohua'ca'nīni'ntit. Kj#hasta a'cxni' quit na'iccāskāhuī' mintā'lāquiclhlaktzi'.” i"David jā a'lh nac a'kapūn. Xla' huanli:Māpa'ksīni' Dios huanilh quiMāpa'ksīni':“Catahui'la'na quimpekxtūcāna'j h3!Dios līmāhua'ca'lh Jesús ē līhui'līlh na ixpekxtūcāna'j. XaTāta' Dios maxquī'lh Jesús Espíritu Santo chuntza' chī huanli pūla. Nā Jesús macamilh Espíritu Santo huā'tzā'. Huā'mā' ū'tza' tū hui'xina'n laktzī'mpā'na'ntit ē kexpa'tpā'na'ntit chuhua'j. lgQ Dios mālacastālancuanīnī't huā'mā' Jesús. Quilīpō'ktuca'n iclaktzī'nī'ta'uj huā'mā'. %fCDavid ixca'tzī Cristo nalacastālancuana'n ē jā catitahui'lacha' nac cā'līnīn ē jā catimasli ixmacni' Cristo. Ū'tza' chuntza' lītzo'knulh David. eXla' ixa'kchihuīna' Dios ixuanī't. Ixca'tzī chī Dios ixuanī't ixlīcāna' nahui'lī chī ixlīpuxcu' tī ī'xū'nātā'nat David. kdOPedro chihuīna'mpālh: ―Chi'xcuhuī'n, israelitas chī quit, na'iccāhuaniyān tū ixlīcāna' ixpālacata quimpapca'n David tī ixpuxcu'ca'n israelitas ixuanī't. Xla' nīlh ē mā'cnūca. Huī'lhcus jā mā'cnūca. hcIQuimāsu'yuni'nī'ta' chī na'iclīlatā'kchoko.Na'icka'lhī tapāxuhuān na milacatīn. b%Hui'x jā catimakxtekti quilīstacna' nac cā'līnīn, ē jā catimakxtekti namasa quimacni'.Quit miSka'ta' xatasicua'lanālani'. aŪ'tza' līpāxuhualh quilīstacna' ē icchihuīna'nli catūhuālh tū līpāxuhualh ixpālacata jā catimakxtekca quimacni'. E`David līchihuīna'nli Jesús ē huanli:Pō'ktu quilhtamacuj xa'iclaktzī'n Māpa'ksīni' na quilacatīn.Huī'lh na quimpekxtūcāna'j.Chuntza' jā ictitamakchuyīlh. _ Dios mālacastālancuanīlh Jesús ē līmāxtulh ixlītli'hui'qui līnīn ixpālacata Jesús jāla tamakxteka nac cā'līnīn. ^-A'cxni' macamāstā'ca Jesús, ē hui'xina'n hua'ntit caxtokohua'ca'ca ē camāmaknīnīca. Tī tamaknīlh Jesús, xlaca'n jā tzeya chi'xcuhuī'n. Huā'mā' kentaxtūlh chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Dios tū jāla talakpalī ē chuntza' chī ixca'tzī Dios makāstza'. I] Pedro chihuīna'mpālh: ―Chi'xcuhuī'n israelitas, cakexpa'ttit huā'mā' tachihuīn. Dios cāmāsu'yuni'n hui'xina'n ū'tza' macamilh Jesús xala' nac Nazaret. Cāmāsu'yuni'n huā'mā' ixpālacata lī'a'cnīn tū lītlahualh Jesús ixlītli'hui'qui Dios na milacatīnca'n. Huā'mā' hui'xina'n ca'tzīyā'tit. j\MNala chuntza': Catīxcuhuālh tī nata'sani' Māpa'ksīni' namaktāya, ū'tza' na'a'kapūtaxtu. g[GChi'chini' jā naxkaka ē mālhcuyu' natasu'yu chī ka'lhni'.Ā'līstān namin ixquilhtamacuj Māpa'ksīni' Jesucristo a'cxni' namimpala.Nala a'ktin quilhtamacuj xaka'tla'.Nalaktzī'ncan tū na'a'nan. DZNa'icmāsu'yu lī'a'cnīn tālhmā'n nac a'kapūn ē natasu'yu tū talī'a'cnīn chi'xcuhuī'n nac cā'ti'ya'tna'.Natatasu'yu ka'lhni' ē lamana' ē mixini' tū hua'chi jini'. 7YgIxlīcāna' na'iccāmacamini' xlaca'n quinEspíritu huā'mā' quilhtamacuj tī quintatā'scuja, chi'xcuhuī'n ē puscan.Xlaca'n natalīchihuīna'n quintachihuīn. X3Chuntza' Dios huanli:A'cxni' ā'xmān quilhtamacuj na'iccāmacamini' quinEspíritu ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't.Minka'hua'chanca'n ē mintzu'ma'janca'n natalīchihuīna'n quintachihuīn.Minka'hua'chanca'n natalakachuya ē lakkōlu'n natalakahuāna'n. W!Huā'mā', tū hui'xina'n laktzī'mpā'na'ntit ē kexpa'tpā'na'ntit, ū'tza' līchihuīna'nli profeta Joel makāstza'. Joel huanli: VTzamā' chi'xcuhuī'n jā taka'chī chī puhua'nā'tit hui'xina'n. Jā taka'chī ixpālacata xmān makna'jāstza' tzi'saj. U}Pedro tāyalh ē ā'makapitzīn apóstoles ē palha' chihuīna'lh: ―Iccāhuaniyān chi'xcuhuī'n israelitas ē milīpō'ktuca'n hui'xina'n tī hui'lā'na'ntit nac Jerusalén. Caca'tzītit hui'xina'n huā'mā' ē cakexpa'ttit quintachihuīn. T9 Makapitzīn ixtalīkelhkamāna'mā'nalh ē ixtaquilhuamā'nalh: ―Huā'mā' chi'xcuhuī'n taka'chī. Pedro cātā'chihuīna'nli tachi'xcuhuī't S Ixlīpō'ktuca'n talī'a'cnīkō'lh ē jā ixtaca'tzī chī līlamā'lh. Talākelhasqui'nīlh: ―¿Tū huanicu'tun huā'mā'? R  Ā'makapitzīn quina'n xala' nac Creta ē Arabia. Quina'n cākexmatni'yāuj tzamā' chi'xcuhuī'n, xala' nac Galilea, chī tachihuīna'mā'nalh tū quintachihuīnca'n. Quincātalīchihuīna'mā'n tū lītlahuamā'lh Dios ixlītli'hui'qui ―talāhuanilh. 3Q_ Ā'makapitzīn quina'n xala' nac Frigia ē Panfilia ē Egipto ē xala' nac África ā'chulā' pekanācha' Cirene. Ā'makapitzīn xala' nac Roma tī taminī'ta'ncha' nac Jerusalén. Makapitzīn xlaca'n talīlacastacni' israelitas ē ā'makapitzīn tamaktanūkō'lh na ixtamāsu'yunca'n israelitas. wPg Makapitzīn quina'n xala' nac Partia ē Media ē Elam ē Mesopotamia ē Judea ē Capadocia ē Ponto ē Asia. \O1¿Chī kexmatāuj huā'mā' tachihuīn tū chihuīna'nāuj līchā'tunu' quina'n? qN[Ixtalītamakchuyīmā'nalh ē talāhuanilh: ―Hua'chi jā xala' nac Galilea tī tachihuīna'mā'nalh. M5A'cxni' takexmatli tū macasā'nanli, tatakēstokkō'lh ixlīpō'ktuca'n. Jā ixtaca'tzī chā'tunu' chī ixtakexmatmā'nalh chī ixtachihuīnca'n. L)Ixtahui'lāna'lh nac Jerusalén israelitas, chi'xcuhuī'n tī ixtalakachi'xcuhuī' Dios. Xlaca'n ixtaminkō'nī't xala' calhāxcuhuālh. K7Ixlīstacna'ca'n talītatzumakō'lh Espíritu Santo. Tatzuculh tachihuīna'n a'katunu' tachihuīn tū cāmaxquī'lh Espíritu Santo natachihuīna'n. pJYCātasu'yuni'lh hua'chi sī'ma'kā't tū tasu'yulh hua'chi macscut. Cālakchā'lh chā'tunu' xlaca'n. IXamaktin macasā'nalh tū ixmimā'cha' nac a'kapūn. Kexmatca hua'chi palha' ū'ni' ixmimā'lh pō'ktu nac chic jā ixtahui'lāna'lh. ]H 5A'cxni' chilh ixquilhtamacuj Pentecostés, ixlīpō'ktuca'n ixtatakēstokkō'nī't. IG  Tlahuaca a'ktin talacsacni' tī napāxtoka. A'cxni' laktzī'nca ū'tza' Matías pāxtokli. Ē ū'tza' līchi'palh tzamā' tascujūt. Ū'tza' lacchā'lh ixlīkelhacāujtu' apóstoles.F 5Ū'tza' natā'scujān chī apóstol. Natahui'la ixlakxoko Judas tī makxtekli ixtascujūt ē tlahualh tū jā tze. Ū'tza' lī'a'lh nac pūpātīn. WE )Ē tatlahualh oración ē tahuanli chuntza': ―QuinDiosca'n, hui'x cālakapasni'ya' ixlīstacna'ca'n ixlīpō'ktuca'n chi'xcuhuī'n. Hui'x caquilāmāsu'yuni'uj tī hui'x lacsacnī'ta' huā'mā' chā'tu'. D 7Cālacsacca chā'tu' chi'xcuhuī'n. Ixtacuīni' chā'tin José tī ixuanican Barsabás ē Justo. Ē ā'chā'tin huampala ixtacuhuīni' Matías. ZC /Catahuī'lh chā'tin tī ixquincātā'latlā'huanān a'cxni' Juan mā'kpaxīlh Jesús hasta a'cxni' Jesús a'lh nac a'kapūn. Ū'tza' nala hua'chi quina'n ē nalīchihuīna'n chī Jesús lacastālancuana'nli. B +Pedro chihuīna'mpālh: ―Catanūlh chā'tin ixlakxoko Judas tī ixquincātā'latlā'huanān a'cxni' Jesús ixquincātā'latlā'huanān. bA ?Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios nac libro ixtacuhuīni' Salmos:Calakmaka'nca ixchic.A'ntza' jā tī chā'tin catitahui'lalh. Nā tatzo'kni' chuntza':Ā'chā'tin catahui'lapālh na ixtascujūt. ?~m}|,{zyyjxx*wwvXv uStt'ss.ryqq poposnmmnmkjj,i:hgff(eccaaa```(_^^]]\F[[>=<&;;:998m776_644J33&100u//.`-d--,,*+**)(('|&%$$;##="!!G mbIV$G| g|.  ` M 9 4>Df3E Iclaktzī'lh animalh tū xamakakentā'ti' ē animalh tū tahua'nan ē lūhua' ē spūnī'n. H2  ―Xa'icui'lācha' quit nac Jope ē xa'icorarlamā'lh e iclakachuyalh. Iclaktzī'lh hua'chi ka'tla' sábana tū yujchi nac a'kapūn. Chī'canī't ixa'katzā'stūtā'ti' ē quilakchilh. 71i Pedro tzuculh chihuīna'n ē cāhuanilh: '0G Takelhasqui'nīlh Pedro: ―¿Tū ixpālacata maktanūnī'ta' jā tahui'lāna'lh chi'xcuhuī'n tī jā israelitas? ¿Tū ixpālacata cātā'huā'ya'nī'ta'? P/ A'cxni' Pedro chā'lh nac Jerusalén, tatā'lāquilhnīlh israelitas. . + Apóstoles ē tā'timīn tī ixtahui'lāna'lh nac Judea cāmāca'tzīnīca chi ixta'a'ka'ī' ixtachihuīn Dios nā xlaca'n tī jā israelitas. - 0Pedro cāhuanilh cata'a'kpaxli na ixtacuhuīni' Jesucristo. Huanica Pedro cacātā'lātahuī'lh a'klhūhua' quilhtamacuj.K, /Pedro cāhuanipālh: ―¿Ē huī'lh chā'tin tī nacāmāmakchuyī nata'a'kpaxa huā'mā' chi'xcuhuī'n? Ā'nā xlaca'n cāmaxquī'ca chuntza' chī quina'n quincātamaxquī'n Espíritu Santo. +w .Cālī'a'cnīca ixpālacata ixcākexmatcanī't chī ixtachihuīna'n xtum tachihuīn ē ixtamāka'tlī'mā'nalh Dios. %*C -Talī'a'cnīni'lh israelitas tī ixta'a'ka'ī ē ixtatā'minī't Pedro. Talī'a'cnīlh ixpālacata ixcāmaxquī'mā'ca Espíritu Santo tī jā israelitas. )y ,Pedro ixa'kchihuīna'mā'lhcus ē Espíritu Santo cālakyujchi ixlīpō'ktuca'n tī ixtakexmatni'mā'nalh Pedro. H(  +Ixlīpō'ktuca'n ixa'kchihuīna'nī'n Dios, xamakāstza', ixtamāsu'yu ixlīpō'ktu tī talīpāhuan Jesús, xlaca'n nacāmātza'nkēna'ni'can ixcuentaca'n. Ta'a'ka'ī'lh tī jā israelitas "'= *Dios quincāhuanin na'iccāmāsu'yuni'yāuj tachi'xcuhuī't ē na'icuanāuj Jesús ū'tza' tī Dios hui'līlh chī ixJuezca'n xalakahuan ē xanīnī'n. &{ )Jā cāmāsu'yuni'lh ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Dios quincāmāsu'yuni'n Jesús xmān quina'n tī quincālacsacnī'ta'n na'icmāsu'yuyāuj ixtachihuīn. Quina'n ictā'huā'yauj Jesús ē ictā'ko'tnūj a'cxni' ixlacastālancuana'nī'ttza'. g%G (Dios mālacastālancuanīlh ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj ē Dios quincāmāsu'yuni'n Jesús. &$E 'Quina'n icmāsu'yuyāuj tū tlahualh Jesús na ixcā'lacchicni'ca'n israelitas ē nac Jerusalén. Ū'tza' tī xtokohua'ca'ca nac cruz ē chuntza' maknīca. # &Dios maxquī'lh Jesús, xala' nac Nazaret, ixlītli'hui'qui Espíritu Santo. Jesús ixtlahuatlā'huan tū tze ē ixcāmātzeyītlā'huan tī ixtapātīni'n ixpālacata tū māstā' skāhuī'ni'. Huā'mā' tzē tlahualh Jesús ixpālacata Dios ixmaktāyamā'lh. 3"_ %Hui'xina'n ca'tzīyā'tit chī māsu'yucanī't xatze tachihuīn pūla nac Galilea ē ā'līstān nac Judea a'cxni' Juan ixmāsu'yunī'ttza' ē ixmā'kpaxīni'nī'ttza'. ! $Dios cāmacamini'lh israelitas ixtachihuīn. Cāmāsu'yuni'lh tzē ixamigo natahuan Dios ixpālacata Jesucristo tī cāmāpa'ksīkō'.  w #Xalanī'n calhāxcuhuālh nac cā'lacchicni' tī tajicua'ni' Dios ē tatlahua tū tze, ū'tunu'n tamakapāxuī Dios. + "Pedro tzuculh a'kchihuīna'n ē cāhuanilh: ―Chuhua'j quit icca'tzī ixlīcāna' Dios lacpuhuan lacxtim ixlīpō'ktuca'n chi'xcuhuī'n. (I !Ū'tza' iclīmāta'satīnīni'n palaj tunca. Hui'x quintlahua'ni' talakalhu'mān quilakta. Chuhua'j quilīpō'ktuca'n icui'lāna'uj huā'tzā' na ixlacatīn Dios. Ickexmatcu'tunāuj tū Dios māpa'ksīnī'ta'n nahua'na' ―huanica Pedro. Pedro tzuculh a'kchihuīna'n na ixchic Cornelio   Cacāmacapi chi'xcuhuī'n nac Jope ē camāta'satīnī'ni' Simón tī ka'lhī ixlī'a'ktu' ixtacuhuīni' Pedro. Xla' tētachokomā'lh na ixchic Simón tī cāxtlahua ko'xka' na ixquilhtūn mar. Xla' namin ē natā'chihuīna'nān.” Chuntza' quihuanilh. ve Quihuanilh: “Cornelio, Dios kexmatnī't minoración ē lacapāstacmā'lh chī māstā'ya' talakalhu'mān. gG Palaj tunca Cornelio huanli: ―Tā'ti'majatza' quit jā xa'icuā'yamā'lh. Hua'chi maktu'tun kōtanū quit xa'icorarlamā'lh na quinchic. Chā'tin chi'xcu' tāyalh na quilacatīn ē ixka'lhī ixlu'xu' tū ī'xkaka. !; Ū'tza' iclīmilh a'cxni' quimāta'satīnīni'nca ē jātū tū icpuhuanli. Iccākelhasqui'nīyān: ¿Tūchu ixpālacata quilālīmāta'satīnīni'uj? ta Pedro cāhuanilh: ―Hui'xina'n ca'tzīyā'tit chā'tin israelita jāla catitā'talacxtimīlh tī jā israelita. Jāla catitanūlh na ixchic. Dios quimāsu'yuni'nī't jāla ictihualh jā tze ā'chā'tin chi'xcu' ē xmān catīhuālh. uc A'cxni' Pedro ixtanūtēlha ē ixtā'chihuīna'ntēlha ē lhūhua' cāmaclalh tī ixtatakēstoknī't. Y+ Pedro mā'kaquī'lh ē huanilh: ―Catā'kaqui'. Nā quit chi'xcu' chī hui'x. lQ A'cxni' Pedro ixtanūmā'lh, Cornelio lakchilh. Palaj tunca tatzokostani'lh ē laktaquilhpūtalh. .U Ixlīlakalī huampala tachā'lh nac Cesarea. Cornelio ixcāka'lhīmā'lh ē ixcāmākēstokkō'nī't ixtalakapasnī'n ē ixamigo tī ā'chulā' ixcālakapasa. 0Y Pedro cāmānūlh nac chic ē cāhuanilh catatachokokelh huā'mā' tzī'sni'. Ixlīlakalī cātā'a'lh ē nā ta'a'lh makapitzīn tā'timīn xalanī'n nac Jope. y Xlaca'n takelhtīlh: ―Ixpālacata capitán Cornelio. Xla' tzeya chi'xcu' ē jicua'ni' Dios. Talaktzī'n israelitas tzeya chi'xcu'. Chā'tin ángel tī Dios macamilh huanilh Cornelio namāta'satīnīni'nān ē xla' nakexmata tū nahua'na'. pY Pedro cālakyujli chi'xcuhuī'n ē huanli: ―Quit tī putzayā'tit. ¿Tūchu lakta'nī'ta'ntit? kO Catāya' ē cayujti ē cacātā'pi. Jā tipuhua'na': “Jā icti'a'lh.” Quit iccāmacaminī't.  A'cxni' Pedro ixlacapāstacuī'lh chī lakachuyanī't, Espíritu Santo huanilh: ―Chā'tu'tun chi'xcuhuī'n taputzayān. "= Palha' tachihuīna'lh ē takelhasqui'nīni'lh palh jā lahuī'lh chā'tin chi'xcu' tī ixuanican Simón tī ixka'lhī ixlī'a'ktu' ixtacuhuīni' Pedro. r] Pedro ixlacapāstacuī'lh ixpālacata jā ixca'tzī tū ixuanicu'tun tū lakachuyalh. Tzamā' chi'xcuhuī'n, tī ixcāmacaminī't Cornelio, takelhasqui'nīni'lh jā yālh ixchic Simón. Palaj tunca tachilh na ixlacapūn mākelhcha. W ' Huā'mā' a'kspulalh maktu'tun ē sábana tayapalacancha' nac a'kapūn. x i Kexmatpālh ixlīmaktu' tā'chihuīna'nca ē huanica: ―Jā cahua'nti jā tze tū Dios tlahuanī't tze. a ; Pedro huanli: ―E'ē, Māpa'ksīni'; jā maktin icua'nī't tū jā tzē hua'can. d A Kexmatli chī tā'chihuīna'nca ē huanica: ―Catā'kaqui', Pedro, cama'kni' ē cahua't. e C A'ntza' ixtatojōmā'nalh ixlīpō'ktu animalh tū makakentā'ti' ē lūhua' ē spūnī'n.  Laktzī'lh a'kapūn laquī'yālh ē hua'chi a'ktin ka'tla' sábana chī'canī't ixa'katzā'stūtā'ti'. Yujli na ixlacatīn. gG Ē tzi'ncstāyalh ē ixuā'yancu'tun. Līhuan ixcāxtlahuamā'ca līhua', Pedro lakachuyalh. +O Ixlīlakalī xlaca'n ixtatlā'huamā'nalh ē ixtatalacatzuna'jītēlha nac cā'lacchicni'. Chī tastu'nūt Pedro tahua'ca'lh na ixa'kstīn chic na'orarlī. O A'cxni' cāhuanikō'lh tū ixuaninī't ángel, cāmacā'lh nac Jope. 5c A'cxni' huanikō'lh ángel palaj tunca a'lh. Cornelio cāta'sani'lh chā'tu' ixtasācua'n ē chā'tin tropa tī ixlakachi'xcuhuī' Dios ē tī ixtā'scuja na ixchic. ! Xla' tētachokonī't na ixchic Simón tī cāxtlahua ko'xka' tī ka'lhī ixchic na ixquilhtūn mar. Ū'tza' nahuaniyān tū natlahua'ya'.  Chuhua'j cacāmacapi chi'xcuhuī'n nac Jope ē camāta'satīnī'ni' Simón tī ka'lhī ixlī'a'ktu' ixtacuhuīni' Pedro. 7g Cornelio laktzī'lh ē jicua'nli ē kelhasqui'nīlh: ―¿Tūchu, Māpa'ksīni'? Ángel huanilh: ―Dios kexmatni'cha'n minoración ē chī māstā'ya' talakalhu'mān. %C A'ktin quilhtamacuj chī maktu'tun kōtanū, Cornelio lakachuyalh. Laktzī'lh chā'tin ángel tī Dios macamilh. Ángel tanūlh ē huanilh: ―¡Cornelio! 8i Cornelio ixlakachi'xcuhuī' ē ixtajicua'ni' Dios, ē nā chuntza' ixlīpō'ktuca'n xalanī'n na ixchic. Ixmāstā' talakalhu'mān ē pō'ktu quilhtamacuj ixorarlīni' Dios. ~  Ixuī'lh nac Cesarea chā'tin chi'xcu' tī ixuanican Cornelio. Xla' capitán ixuanī't a'ktin nac batallón tū ixuanican Italiano. } +Pedro tachokolh a'klhūhua' quilhtamacuj nac Jope na ixchic chā'tin chi'xcu' tī ixuanican Simón tī ixcāxtlahua ko'xka'.l|Q *Huā'mā' ca'tzīkō'ca na ixlīpō'ktu Jope. Lhūhua' ta'a'ka'ī'ni'lh Māpa'ksīni' Jesucristo. {! )Pedro makachi'palh ē yāhualh. Pedro cāta'sani'lh tī ixta'a'ka'ī' ē tī ixcānīmaka'ncanī't ē cāmāsu'yuni'lh Dorcas xalakahuan. Oz (Pedro cāmāxtulh ixlīpō'ktuca'n ē tatzokostalh ē orarlīlh. Laktalakspi'tli tzamā' nīn ē huanilh: ―Tabita, catā'kaqui'. Lacahuāna'nli ē laktzī'lh Pedro ē tā'kaquī'lh ē tahuī'lh. y  'Palaj tunca Pedro cātā'a'lh. A'cxni' cālakchā'lh, lē'nca na ixlī'a'ktu' piso. Ixlīpō'ktuca'n tī ixcānīmaka'ncanī'ttza' talītalacxtimīlh jā ixmā'lh Dorcas ē tacalhuanli. Tamāsu'yuni'lh lu'xu' tū ixtlahua Dorcas a'cxni' ixuī'lhcus. Ex &Tā'timīn nac Jope takexmatli Pedro ixuī'lh nac Lida, ixlacatzuna'j nac Jope. Cālakmacā'nca chā'tu' chi'xcuhuī'n. Xlaca'n tahuanilh Pedro: ―Palaj capit a'ntza' jā icui'lāna'uj. wy %Huā'mā' quilhtamacuj ta'jatatlalh ē nīlh. Ixmāpaxīcanī'ttza' ē ixcāxmāpī'canī'ttza' na ixlī'a'ktu' piso. Lv $Ixuī'lh nac Jope chā'tin puscāt tī ixa'ka'ī'. Ixtacuhuīni' Tabita ē nā Dorcas ixtacuhuīni' griego. Huā'mā' puscāt ixtlahua lhūhua' tū tze. Ixmāstā' lhūhua' talakalhu'mān. .uU #Ixlīpō'ktuca'n tī ixtahui'lāna'lh nac Lida ē Sarón talaktzī'lh Eneas ixtzeyanī'ttza'. Xlaca'n tatamacamāstā'ni'lh Jesucristo. Dorcas lacastālancuana'nli t  "Pedro huanilh: ―Eneas, Jesucristo mātzeyīyān. Catā'kaqui' ē camā'kaqui' mimpūtama'. Palaj tunca tā'kaquī'lh Eneas. s !A'ntza' maclalh chā'tin chi'xcu' tī ixuanican Eneas. Xla' ixmā'lh na ixpūtama' a'ktzayan cā'ta. Ixchēkēnī'n ixlū'ntū'nunī't. grG Pedro calhāxcuhuālh ixlatlā'huan ē cālakmilh tī ixta'a'ka'ī' xalanī'n nac Lida. q) Cā'līpāxuhuatza' ixtahui'lāna'lh tī ixtatalacxtimī na ixlīpō'ktu ixlīka'tla' Judea ē Galilea ē Samaria. Ā'chulā' ixta'a'ka'ī'ni' ē ixtajicua'ni'tēlha Māpa'ksīni'. Espíritu Santo ixcāmāko'xamāka'tlī ē ixtatalhūhua'ntēlha. Eneas mātzeyīca hpI A'cxni' tā'timīn taca'tzīlh huā'mā', talē'lh Saulo nac Cesarea ē tamacā'lh nac Tarso. o! Ixlīchihuīna'n ixlīmāpa'ksīn Dios ē jā ixjicua'n. Ixcātā'lāhuani israelitas tī ixtachihuīna'n griego. Ixtamaknīcu'tun Saulo. 4nc Saulo ixcātā'latlā'huan nac Jerusalén. xmi Bernabé cālīmini'lh Saulo lī'apóstoles. Cāhuanilh chī Saulo ixlaktzī'nī't nac tej Māpa'ksīni' Jesucristo tī tā'chihuīna'nli. Cāhuani'lh chī Saulo ixlīchihuīna'nī't nac Damasco ixlīmāpa'ksīn Jesús, ē jā ixjicua'n. #l? Saulo chā'lh nac Jerusalén ē ixcātā'tanūcu'tun tā'timīn a'ntza'. Xlaca'n ixtajicua'ni'. Jā ixta'a'ka'ī'ni' palh xla' ixa'ka'ī'nī'ttza'. 0kY Cā'tzī'sa tā'timīn talē'lh Saulo ē tamāyujūlh a'ktin nac canasta nac lhu'cu' nac xatalhta'm cā'lacchicni'. Chuntza' līpūtaxtulh. Saulo a'lh nac Jerusalén 6je Māca'tzīnīca Saulo ixmaktaka'lhmā'ca. Pō'ktu quilhtamacuj ē pō'ktu tzī'sa ixtaka'lhītīmā'nalh jā ixlactanūcan nac cā'lacchicni' ixpālacata ixtamaknīcu'tun. tia A'cxni' ixpātle'kēnī'ttza' lakma'jtza' quilhtamacuj, israelitas tachihuīna'nli natamaknī Saulo. mhS Saulo ā'chulā' ixlītatli'hui'clhmā'lh ē ixmāsu'yumā'lh Jesús ū'tza' huā'mā' Cristo tī Dios ixlacsacnī't. Ū'tza' talīlī'a'cnīlh israelitas tī ixtahui'lāna'lh nac Damasco. Saulo cātzā'lani'lh israelitas Eg Talī'a'cnīlh ixlīpō'ktuca'n tī takexmatli ē talāhuanilh: ―¿Ē jā ū'tza' huā'mā' tī ixcāmālaksputūcu'tun nac Jerusalén tī ixtatapa'ksīni' Jesús? Minī't huā'tzā' ē quincāchī'lē'ncu'tunān ē quincāmacamāstā'cu'tunān na ixmacanca'n xanapuxcu'nu' pālejni'. Ū'tza' līmilh huā'tzā'. f Palaj tunca na ixtemploca'n israelitas, Saulo tzuculh līchihuīna'n Jesús. Ixuan ū'tza' huā'mā' ī'Ska'ta' quinDiosca'n. e Huā'yalh ē tatli'hui'clhli. A'klhūhua' quilhtamacuj ixcātā'lahuī'lh tā'timīn nac Damasco. Saulo a'kchihuīna'nli nac Damasco d Palaj tunca yujni'lh na ixlakastapun tū ixua'ca'ni'lh chī kepēksma' ē lacahuāna'mpālh. Tā'kaquī'lh ē palaj tunca a'kpaxli. .cU Ananías a'lh ē tanūlh nac chic jā ixuī'lh Saulo. A'cpūhui'līlh ixmacan ē huanilh: ―Tā'tin Saulo, quimacaminī't Māpa'ksīni' Jesús tī tasu'yuni'n nac tej jā ixta'mpā't. Ū'tza' quimacaminī't nalacahuāna'mpala'ya' ē nalītatzumakō'ya' Espíritu Santo na milīstacna'. Ib  Quit na'icmāsu'yuni' lhūhua' tū napātīni'n quimpālacata. .aU Māpa'ksīni' huanilh: ―Capit. Quit iclacsacnī't Saulo. Xla' nacālītā'chihuīna'n quimpālacata ā'makapitzīn ē na ixlacatīnca'n reyes ē israelitas. ` Xanapuxcu'nu' pālejni' tamaxquī'nī't līmāpa'ksīn naquincāchi'payān quilīpō'ktuca'n tī iclīchihuīna'nāuj milīmāpa'ksīn. B_} Ananías kelhtīni'lh: ―Māpa'ksīni', lhūhua' quintahuaninī't huā'mā' chi'xcu' tū jā tze cātlahuani'nī'ttza' xalanī'n nac Jerusalén tī ta'a'ka'ī'ni' mintachihuīn. (^I Ū'tza' līlakachuyanī't ē laktzī'nī't chā'tin chi'xcu' ixtacuhuīni' Ananías tī tanūlh ē a'cpūhui'līlh ixmacan ē chuntza' nalīlacahuāna'mpala. )]K Māpa'ksīni' huanilh: ―Capit nac tej tū huanican Lacasaj. Caputza na ixchic Judas chā'tin tī huanican Saulo xala' nac Tarso. A'ntza' orarlīmā'lh. ^\5 Ixuī'lh nac Damasco chā'tin chi'xcu' tī ixa'ka'ī'ni' Jesucristo ē ixtacuhuīni' Ananías. Xla' lakachuyalh ē Māpa'ksīni' huanilh: ―Ananías. Xla' kelhtīni'lh: ―Ā'tzā' icuī'lh, Māpa'ksīni'. n[U A'ntza' tamakxtekli a'ktu'tun quilhtamacuj ē jāla lacahuāna'nli. Jā huā'yalh ē jā ko'tnūlh. Z Saulo tā'kaquī'lh nac ti'ya't. A'cxni' tilacahuāna'ncu'tunli, jātza' lacahuāna'nli. Pekechi'palē'nca ē līminca nac Damasco. xYi Chi'xcuhuī'n tī ixtatā'a'mā'nalh Saulo takexmatli tachihuīn ē jā tū talaktzī'lh ē tajicua'nli. \X1 Saulo xpipilh ē jicua'nli ē huanli: ―Māpa'ksīni', ¿tū lacasqui'na' na'ictlahua? Māpa'ksīni' huanilh: ―Catā'kaqui' ē catanu' nac cā'lacchicni'. A'ntza' nahuanica'na' tū milītlahuat nahuan. wWg Saulo kelhasqui'nīlh: ―¿Tīchu hui'x, Chi'xcu'? Xla' huanli: ―Quit Jesús, ū'tza' tī hui'x putzatokokeya'. Chu tlakaj quintā'lātlahuacu'tuna'. Hui'x hua'chi lakatin cahuāyuj a'cxni' chi'nta qui'hui' tū lītlakalē'ncan. Vw A'kā'lh nac ti'ya't. Kexmatli a'ktin tachihuīn tū huanica: ―Saulo, Saulo, ¿tū ixpālacata quimputzatokokeya'? U Saulo ixtlā'huantēlha ē ixtalacatzuna'jītēlhatza' nac Damasco. Xamaktin a'ktin taxkaket xala' nac a'kapūn lītamacsti'li'lh. YT+ ē squi'nli a'ktin tatzo'knu' tū nalē'n na ixtemploca'n israelitas nac Damasco. Chuntza' tzē nacāputza chi'xcuhuī'n ē puscan tī ixtastālani' Jesús ē tzē nacālīmin xatachī'nī'n nac Jerusalén. pS [ Saulo ixcāmekē'klha tī ixta'a'ka'ī'ni' Māpa'ksīni' ē ixcāmaknīcu'tun. Laka'lh xapuxcu' pālej 1R[(Felipe chā'lh nac cā'lacchicni' Azoto. Ixcālītā'chihuīna'ntēlha xatze tachihuīn ixla' Jesucristo na ixlīpō'ktu cā'lacchicni' hasta chā'lh nac Cesarea.xQi'A'cxni' tatacutli, ixEspíritu Dios mā'kayāhualh Felipe. Eunuco jātza' laktzī'lh. A'mpālh ē pāxuhualh. |Pq&Palaj tunca māchokolh ixcarreta. Tatojōlh nac xcān ixchā'tu'ca'n, Felipe ē eunuco. Felipe mā'kpaxīlh. 2O]%Felipe huanilh: ―Palh hui'x lī'a'ka'ī'ya' pō'ktu milīstacna', tzē na'a'kpaxa'. Xla' kelhtīni'lh: ―Quit ica'ka'ī'ni' Jesucristo ū'tza' ī'Ska'ta' Dios. )NK$A'cxni' ixta'a'mā'nalh nac tej, tachā'lh jā mā'lh xcān. Huanli eunuco: ―Cala'ktzi'. Huā'tzā' mā'lh xcān. ¿Tū naquimāmakchuyī palh na'ica'kpaxa? M#Felipe tzuculh chihuīna'n. Tzuculh huani tū ixlīkelhtahua'ka'nī't ixtachihuīn Dios ē māsu'yuni'lh ixpālacata Jesús. /LW"Eunuco huanilh Felipe: ―Ickelhasqui'nīyān, ¿tīchu līchihuīna'mā'lh huā'mā' Isaías? ¿Ixlīmān līchihuīna'ncan, o līchihuīna'mpala ā'chā'tin? aK;!Māmāxanī'ca ē jā tlahuani'ca justicia.¿Tīchu cahuālh nahuan hasta makās tilatamalh?¿Ē jā naminācha' ixlītalakapasni' palh maktin maknīca ē mālaksputūni'ca ixlatamat nac cā'quilhtamacuj? J Xla' ixlīkelhtahua'ka'huī'lh ixtachihuīn Dios jā huan chuntza':Hua'chi chī lē'ncan lakatin oveja tū namaknīcan, chuntza' lē'nca;ē chī lakatin oveja xakō'ko' na ixlacatīn tī macsi'ta, chuntza' tzamā' chi'xcu' jā tū huanli. I!Kelhtīlh: ―¿Ē chī na'iclīkexmatni' palh jā tī tī quimāsu'yuni'? Huanica Felipe: ―Catahua'ca' ē caquimpāxtūtahui'la'. LHFelipe tu'jnulh ē laktalacatzuna'jīlh ē kexmatli tū ixlīkelhtahua'ka'tēlha tū ixtzo'knī't Isaías. Felipe kelhasqui'nīlh: ―¿Ē chā kexpatni'ya' tū līkelhtahua'ka'tēlha'ya'? kGOEspíritu Santo huanilh Felipe: ―Catalacatzuna'ji' nac tej jā lē'mā'ca carreta ē catā'pi. FIxtaspi'tmā'lhtza' ē ixpūmimā'lh a'ktin carreta. Ixlīkelhtahua'ka'tēlha tū tzo'kli Isaías, tī ixa'kchihuīna' Dios ixuanī't. ;EoFelipe tā'kaquī'lh ē a'lh. Tā'lāpāxtokli chā'tin chi'xcu' eunuco xala' nac Etiopía. Xla' chā'tin scujni' ixuanī't nac Etiopía jā ixmāpa'ksīni'n reina ixtacuhuīni' Candace. Huā'mā' chi'xcu', xla' ū'tza' xamaktaka'lhna' ixtumīn reina. Quīlachi nac Jerusalén namakapāxuīchi Dios. JD Tā'chihuīna'nli Felipe chā'tin ángel tī Dios macamilh ē huanilh: ―Catā'kaqui' ē capit nac sur. Nalacpina' xatej Jerusalén tū a'mā'lh nac Gaza. A'ntza' cā'tzaya'nca ti'ya't. CA'cxni' xlaca'n ixtalīmāsu'yunī'ttza' ē ixtalīchihuīna'nī'ttza' ixtachihuīn Dios, tataspi'tpālh nac Jerusalén. Talīchihuīna'nli xatze tachihuīn ixla' Jesucristo na ixcā'lacchicni'ca'n samaritanos. Felipe ē chā'tin chi'xcu' xala' nac Etiopía BKelhtīni'lh Simón ē huanli: ―Casqui'ni'tit Māpa'ksīni' Dios jā quinti'a'kspula tū hui'xina'n quilāhuaniuj. UA#Iclaktzī'nān hui'x jā tzeya chi'xcu'. Hui'x jāla makxteka tū jā tze. @9Camakxtekti tzamā' tū jā tze talacapāstacni' ē casqui'ni' Dios namātza'nkēna'ni'yān tzamā' talacapāstacni' tū ka'lhī'ya' na milīstacna'. p?YHui'x jāla catimaktīni' tzamā' talakalhu'mān ixpālacata jā tze milīstacna' na ixlacatīn Dios. >Pedro huanilh: ―Calaksputli mintumīn ē nā hui'x casputti ixpālacata puhuanti nalītamāhua'ya' tumīn tū Dios māstā'. ,=QHuanli Simón: ―Nā quit caquilāmaxquī'uj huā'mā' lītli'hui'qui ē chuntza' chī catīhuālh na'ica'cpūhui'lī quimacan nā namaktīni'n Espíritu Santo. <Simón laktzī'lh chī Ēspíritu Santo maktīni'nca a'cxni' apóstoles ta'a'cpūhui'līlh ixmacanca'n ē cāmālacnūni'lh tumīn. L;Cā'a'cpūhui'līca ixmacanca'n ē tamaktīni'lh Espíritu Santo. f:EJāna'j ixcālakyujachi Espíritu Santo. Xmān ixtalī'a'kpaxnī't na ixtacuhuīni' Jesús. k9OXlaca'n tamilh ē ta'orarlīlh ixpālacata natamaktīni'n Espíritu Santo xalanī'n nac Samaria. #8?A'cxni' taca'tzīlh xalanī'n nac Samaria ixtamaktīni'nī'ttza' ixtachihuīn Dios, apóstoles nac Jerusalén tamacā'lh Pedro ē Juan nac Samaria. $7A Nā Simón nā a'ka'ī'lh ē a'kpaxli ē stālani'lh Felipe. A'cxni' Simón laktzī'lh lhūhua' lī'a'cnīn tū tlahualh Felipe, lhūhua' ixlacapāstaca. +6O Felipe cālītā'chihuīna'lh xatze tachihuīn chī Dios māpa'ksīni'n ē ixpālacata Jesucristo. Xlaca'n ta'a'ka'ī'lh ē ta'a'kpaxli chi'xcuhuī'n ē puscan. i5K Tzej ixtakexmatni' Simón ixpālacata makāstza' ixcālī'a'kskāhuī'nī't ixlīxantilh. 4- Tzej ixtakexmatni' Simón ixlīpō'ktuca'n tī xalacstīn ē tī xalaka'tla'tza'. Ixtahuan: ―Huā'mā chi'xcu' ka'lhī ixlītli'hui'qui Dios. E3 Ixuī'lh chā'tin chi'xcu' ixtacuhuīni' Simón. Xla' xapūla ixuanī't xantilh nac tzamā' cā'lacchicni'. Ixcā'a'kskāhuī'mā'lh xalanī'n nac Samaria. Huanli ū'tza' xaka'tla'. D2Lhūhua' ixa'nan tapāxuhuān tzamā' nac cā'lacchicni'. 17Tū jā tzeya ū'ni' ixtata'sa palha' ē ixcātaxtuni' tī ixtaka'lhī. Lhūhua' ixtalū'ntū'nun ē tī ī'xcāhui'huananī't ixcāmātzeyīmā'ca. 0Lhūhua' tachi'xcuhuī't ixtakexmata kēxtim tū ixcāhuani Felipe. Takexmatli ē talaktzī'lh lī'a'cnīn tū ixtlahua. d/AFelipe a'lh tancā'n nac cā'lacchicni' nac Samaria. Ixcāmāsu'yuni' ixpālacata Cristo. f.ETī ta'a'kahuankō'lh ixta'a'n calhāxcuhuālh ē ixtalīchihuīna'n xatze tachihuīn. S-Saulo ixcāmālaksputūcu'tunkō' tī ixta'a'ka'ī'. Tzuculh tanū a'katunu' nac chic ē ixcāsakalē'n chi'xcuhuī'n ē puscan ē ixcāmānū nac pūlāchī'n. Māsu'yuca xatze tachihuīn nac Samaria x,iMakapitzīn chi'xcuhuī'n, tī ixtalakachi'xcuhuī' Dios, talē'lh Esteban ē tamā'cnūlh ē talakcalhuanli. s+ aSaulo ixcātā'līca'tzī chī līmaknīca Esteban. Tzamā' quilhtamacuj tzucuca cāputzatokokecan tī ixta'a'ka'ī' nac Jerusalén. Ixlīpō'ktuca'n ta'a'kahuankō'lh hasta nac ti'ya't Judea ē Samaria. Tatachokolh xmān apóstoles. *9<Tatzokostalh ē huanli palha': ―Māpa'ksīni', cacāmātza'nkēna'ni' tū quintatlahuani'mā'nalh. A'cxni' huanli huā'mā' Esteban nīlh.n)U;A'cxni' cucta'laca Esteban huanilh Dios: ―Māpa'ksīni' Jesús, icmacamaxquī'yān quilīstacna'. (%:Māxtuca Esteban nac cā'lacchicni' ē cucta'laca. Testigos tahui'līlh ixlu'xu'ca'n na ixlacatīn chā'tin ka'hua'cha tī ixuanican Saulo. |'q9Ē tī ixtakexmatmā'nalh tata'salh palha' ē cā'a'kachi'paca. Ixlīpō'ktuca'n palaj tunca talakminkō'lh. &8ē huanli: ―Calaktzī'ntit. Quit iclaktzī'n a'kapūn laquī'yālh, ē Chi'xcu' xala' Tālhmā'n na ixpekxtūcāna'j Dios. <%q7Ixlīstacna' Esteban ixlītzuma Espíritu Santo. Xla' ixtalacayāhuamā'lh nac a'kapūn. Laktzī'lh taxkaket jā huī'lh Dios. Laktzī'lh Jesús ixyālh na ixpekxtūcāna'j Dios x$i6A'cxni' takexmatli huā'mā', tasītzī'lh ē talāxcakō'lh ixtatzanca'n ixpālacata chī tasītzī'lh. #5Hui'xina'n maktīni'ntit līmāpa'ksīn tū tamacamāstā'lh ángeles ē jā kexpa'tni'tit ―cāhuanilh Esteban. Maknīca Esteban 3"_4Minapapana'ca'n tamakapātīnīnli ixa'kchihuīna'nī'n Dios. Tamaknīlh tī tahuanli xapūla namin tī xatze. Ū'tza' milh ē hui'xina'n macamāstā'tit ē maknī'tit. !3Esteban cāhuanipālh: ―Hui'xina'n lacxumpin. Jā ka'lhī'yā'tit milīstacna'ca'n nalīlacapāstacna'nā'tit. Jā kexpa'tcu'tunā'tit. Tihua'na' tā'lāhuaniyā'tit Espíritu Santo. Chuntza' chī ixtala minapapana'ca'n nā chuntza' la'yā'tit hui'xina'n. G 2¿Ē jā quit iclītlahualh quimacan ixlīpō'ktu tū a'nan? *M1Quit, Dios, icmāpa'ksī nac a'kapūn ē nac cā'quilhtamacuj.¿Tuyā chic naquilātlahuani'yāuj? huanli Māpa'ksīni'.¿Jāchu na'icjaxa quit? 0Dios xaka'tla' jā tahui'la nac a'ktin chic tū tatlahuanī't chi'xcuhuī'n. Nā chuntza' huanli ixa'kchihuīna' Dios: 5e/Tī tlahualh ixchic Dios, ū'tza' Salomón. c?.Dios līpāxuhualh David chun ixtlahuani'cu'tun a'ktin ixchic Dios tī nā ixDios Jacob. y-Quinapapana'ca'n tamaktīni'lh ixa'cchic. Talīmilh a'cxni' tatā'tanūchi Josué na ixti'ya'tca'n ā'makapitzīn chi'xcuhuī'n tī Dios cāmāxtulh ixlacatīnca'n quinapapana'ca'n. A'ntza' tamakxtekli a'cchic hasta a'cxni' ixquilhtamacuj David. ta,Esteban chihuīna'mpālh: ―Nac cā'tzaya'nca ti'ya't, quinapapana'ca'n ixtaka'lhī xaka'tla' a'cchic tū ixmāsu'yu Dios ixcāmāmakxtoklē'mā'lh. A'cchic ū'tza' ixtlahuacanī't chuntza' chī Dios ixmāsu'yuni'nī't Moisés. +Hui'xina'n līta'ntit ixa'cchic ídolo Moloc jā ixlaktaquilhpūtacan, ē ídolo Renfán tū ixtasu'yu hua'chi sta'cu.Hui'xina'n tlahua'tit ídolos nacālaktaquilhpūtayā'tit.Chuhua'j quit na'iccālē'nān ā'chulā' ixlakamakat Babilonia. !;*Dios cātamakatīni'lh xlaca'n ē cāmakxtekli natalaktaquilhpūta sta'cu. Nā chuntza' tatzo'kni' nac libro tū tatzo'kli ixa'kchihuīna'nī'n Dios. Huanli:¿Ē quilāmālacnūni'uj talakalhu'mān ē animalh tū xatamaknīn tu'pu'xam cā'ta nac cā'tzaya'nca ti'ya't? @y)Xlaca'n tatlahualh a'ktin ídolo tū ixtasu'yu hua'chi xaska'ta' huācax ē maknīca animalh ē maxquī'ca talakalhu'mān ídolo. Talīpāxuhualh tū ixtalītlahuanī't ixmacanca'n. ,Q(Tahuanilh Aarón:Caquilātlahuani'uj ídolos tū naquincāpūlani'yān.Jā icca'tzīyāuj tū a'kspulalh Moisés tī quincāmāxtun nac ti'ya't Egipto. |q'’Huā'mā' quinapapana'ca'n jā takexmatni'cu'tunli Moisés ē talakmaka'lh. Ixtataspi'tcu'tun nac Egipto. /&Huā'mā' Moisés ū'tza' ixuī'lh a'cxni' ixtatakēstoknī't nac cā'tzaya'nca ti'ya't. Ángel tā'chihuīna'nli nac sipej Sinaí. Moisés cāhuanilh quinapapana'ca'n tū huanli ángel. Moisés maktīni'lh tachihuīn tū jā maktin catisputli ē ū'tza' quincāmaxquī'n. nU%Huā'mā' ū'tza' Moisés tī cāhuanilh israelitas:Māpa'ksīni' quinDiosca'n nalacsaca chā'tin mintalakapasni'ca'n chuntza' chī quilacsacli quit.Ū'tza' ixa'kchihuīna' Dios nahuan.Nakexpa'tā'tit hui'xina'n. &E$Moisés cāmāxtulh quinapapana'ca'n. Xla' tlahualh laka'tla' lī'a'cnīn nac Egipto ē nac Xatzu'tzo'ko Mar ē nac cā'tzaya'nca ti'ya't tu'pu'xam cā'ta. /#’Huā'mā' ū'tza' Moisés tī talakmaka'lh a'cxni' tahuanli: “¿Tīchu hui'līnī'ta'n hua'chi quimpuxcu'ca'n ē quijuezca'n?” Dios macamilh huā'mā' Moisés chī xapuxcu' ē makapūtaxtūnu'. Ixmaktāya ángel tī tasu'yuni'lh nac a'katin putzuna'j qui'hui'.  "Quit ixlīcāna' iclaktzī'nī't chī cāmakapātīnīmā'ca quintachi'xcuhuī't tī tahui'lāna'lh nac Egipto.Ickexmatnī't chī tata'samā'nalh xlaca'n, ē icyujnī'ta'nchi na'iccāmakapūtaxtū.Chuhua'j cata't.Na'icmacā'nān nac Egipto. hI!Māpa'ksīni' huanilh:Catatūxtu mincaclhi' ixpālacata jā yā't, ixlacatīn Dios.   Quit ixDiosca'n minatāta'na' ē ixDiosca'n Abraham ē Isaac ē Jacob. Moisés xpipilh ē jicua'nli ē jā ixlaktzī'ncu'tun.   A'cxni' laktzī'lh Moisés jā ixca'tzī tū ī'lhcumā'lh. Ē talacatzuna'jīlh nalaktzī'n. Ixtachihuīn Dios huanilh: i K’A'cxni' ixtētaxtunī'ttza' tu'pu'xam cā'ta, chā'tin ángel tasu'yuni'lh nac cā'tzaya'nca ti'ya't ixlacatzuna'j nac sipej ixtacuhuīni' Sinaí. A'ntza' tasu'yulh nac a'katin putzuna'j qui'hui' tū ī'lhcumā'lh. ' GA'cxni' kexmatli huā'mā', Moisés tzā'lalh. Chā'lh cā'lacchicni' nac Madián ē a'ntza' tachokolh chī xamini'. A'ntza' tatahuī'lh chā'tu' ixcamana'. N ¿Ē naquimaknīcu'tuna' quit chī ma'kni' huā' kōtan egipcio?”  +Tī ixlacatāquī'mā'lh ixtā'chic palaj tunca tancsli Moisés ē huanilh: “¿Tīchu hui'līnī'ta'n hua'chi quimpuxcu'ca'n ē quijuezca'n? ^5Ixlīlakalī huampala cālakchilh Moisés chā'tu' israelitas ixtalātucsmā'nalh ē ixlāmakxtekecu'tun ē cāhuanilh: “Chi'xcuhuī'n, hui'xina'n lītalakapasnī'n. ¿Tū ixpālacata lālītucspā'na'ntit?” Moisés ixpuhuan israelitas ixtakexmata chī Dios ixlacsacnī't nacāmaktāya nata'a'kapūtaxtu. Ē xlaca'n jā ixtakexmata. 1[Laktzī'lh chī chā'tin egipcio ixmakapātīnīmā'lh chā'tin israelita. Moisés līmaktāyalh ē maknīlh tzamā' egipcio. Chuntza' tapānūni'lh tū ixmakca'tzī. wg’A'cxni' ixka'lhītza' tu'pu'xam cā'ta, puhuanlitza' palh nacālaka'n ixtalakapasni' tī israelitas. |qMoisés māsca'tīca ixlīpō'ktu talacapāstacni' xala' nac Egipto. Tzej ixchihuīna'n ē pō'ktu tzē ixtlahua. wA'cxni' quīhui'līca Moisés nac xcān, ixtzu'ma'jāt Faraón sacli ē makastacli hua'chi ixlīcāna' ixka'hua'cha. &EMilh a'ktin quilhtamacuj lacatuncuhuī'lh Moisés ē tzēhuanī't ixuanī't na ixlacatīn Dios. Ixmaktaka'lhmā'ca a'ktu'tun mālhcuyu' na ixchic ixtāta'. 2]Xla' cā'a'kskāhuī'lh quinapapana'ca'n ē chuntza' cālītlajalh. Xla' cāmakapātīnīnli quinapapana'ca'n ē cāmāmaka'nīlh xanatāta'na' ixlacstīnca'n natanī. LHui'līpalaca chā'tin puxcu' nac Egipto tī jā lakapasli José. 'G’Ixtalacatzuna'jītēlha quilhtamacuj a'cxni' ixmākentaxtūlh Dios tū ixuaninī't Abraham. Tachi'xcuhuī't israelitas lhūhua'ntēlhalh nac Egipto. ,~QĀ'maktin cālē'mpalaca nac Siquem ē a'ntza' cāmā'cnūca nac lhu'cu' tū cāmaktamāhualh Abraham ixcamana' Hamor xalanī'n nac Siquem. Lītamāhualh tumīn. t}aJacob a'lh tahui'la nac Egipto. A'ntza' nīlh xla' ē nā tanīkō'lh ixka'hua'chan tī quinapapana'ca'n. |/José māta'satīnīni'lh Jacob tī ixtāta' ē ixlīpō'ktuca'n ixtā'timīn ē ixcamana'ca'n, i'tāt ciento ā'pu'xamaquitzis tachi'xcuhuī't. {3 A'cxni' ta'a'mpālh ixlīmaktu', José cāhuanilh ixnapuxcu'nu': “Quit mistancuca'n.” Faraón māca'tzīnīca ixtā'timīn José ixtahuanī't. yzk A'cxni' kexmatli Jacob ixa'nan trigo nac Egipto, pūla cāmacā'lh a'ntza' ixka'hua'chan tī quinapapana'ca'n. y/ ’Milh a'ktin tatzi'ncstat ixlīpō'ktu tzamā' ti'ya't Egipto ē nac Canaán. Tapātīni'lh. Quinapapana'ca'n jā ixtamacla tū natahua'. x Dios makapūtaxtūlh ixlīpō'ktu tū pātīlh. Dios maxquī'lh José talacapāstacni' na ixlacatīn Faraón tī puxcu' xala' nac Egipto. Faraón ixlakachi'xcuhuī' José. Līhui'līlh chī gobernador nac Egipto. Hui'līlh namāpa'ksīkō' pō'ktu ixchic Faraón. w ’Quinapapana'ca'n ixtaquiclhlaktzī'n ixtā'tinca'n José. Xlaca'n tastā'lh José. Lē'nca nac Egipto. Dios ixmaktaka'lha. v!Dios hui'līlh a'ktin talacāxtlahuan tū ixpālacata ixcāchu'cucan chi'xcuhuī'n israelitas ixpālacata nacālīlakapascan. Tahuī'lh chā'tin ixka'hua'cha Abraham, ixtacuhuīni' Isaac. Ixlī'a'ktzayan quilhtamacuj Abraham chu'culh ixka'hua'cha. Ā'līstān tahuī'lh chā'tin ixka'hua'cha Isaac, ixtacuhuīni' Jacob. Ā'līstān Jacob ka'lhīlh kelhacāujtu' ixcamana' tī quinapapana'ca'n. %uCQuit na'iccāmakapātīnīn tachi'xcuhuī't tī nacāmāscujū minatā'natna'.Ā'līstān natataxtu minatā'natna' ē naquintamakapāxuī huā'tzā'. NtDios tā'chihuīna'nli chuntza':Minatā'natna' natatahui'la chī xamini' nac ā'lacatin cā'lacchicni'.A'ntza' nacāmāscujūcan ē nacāmakapātīnīncan a'ktā'ti' ciento cā'ta. =ssDios jā maxquī'lh ti'ya't huā'tzā', nūn pītzuna'j jā nayāhua ixtujan. Xmān huanilh ixtēcu' ti'ya't nahuan xla' ē ixnatā'natna', masqui jāna'j ixka'lhī ixka'hua'cha. b+~~^}}6|e{{gzzxwwvv*u`ttqserqqMppap o1mmkkjgihggfweedccH==;:99>8%77265433l22V11O00 /g.{-++*)((A'v&%}%$#""h!h P8RPJ%x}Q|V # 7 -,CS{b`#Pablo ixlē'ncu'tun Timoteo. Israelitas ixtaca'tzī ixtāta' Timoteo jā israelita ixuanī't. Ū'tza' Pablo līmāchu'cunīni'lh Timoteo ixpālacata naka'lhī ixlīlakapascan chī israelita. Pablo tlahualh huā'mā' ixpālacata jā cāmāsītzī'cu'tunli israelitas. T_!Tā'timīn nac Listra ē nac Iconio tzeya chi'xcu' ixtalaktzī'n Timoteo. N^ Pablo ē Silas tachā'lh nac Derbe ē Listra. Talāpāxtokli chā'tin ixta'tinca'n ixtacuhuīni' Timoteo, ixka'hua'cha chā'tin puscāt israelita tī ixa'ka'ī'. Ixtāta' Timoteo griego ixuanī't. +]O)Pablo ē Silas ixtatētaxtu nac estado Siria ē Cilicia ē ixcāmaxquī' tā'kpuhuantīn tā'timīn tī a'ntza' ixtatakēstoka nac a'katunu' cā'lacchicni'.b\=(Pablo lacsacli Silas ē tataxtulh. Tā'timīn ixtasqui'ni'nī't Dios cacāmaktaka'lhli. ['Talālītā'chihuīna'lh Bernabé ē Pablo. Ū'tza' talītaxtumlīlh. Bernabé lē'lh Marcos ē tapū'a'lh barco nac Chipre. Z&Pablo jā ixlē'ncu'tun ixpālacata Marcos ixcāmakxteknī't a'cxni' ixtahui'lāna'lh nac Panfilia. Jā a'lh cātā'scuja. ]Y3%Bernabé ixlē'ncu'tun Juan, tī ixka'lhī ixlī'a'ktu' ixtacuhuīni' Marcos. }Xs$A'cxni' ixa'kspulanī'ttza' lakma'j quilhtamacuj, Pablo huanilh Bernabé: ―Cacālaka'mpalauj quintā'timīnca'n na ixlīpō'ktu cā'lacchicni' jā māsu'yunī'ta'uj ixtachihuīn Māpa'ksīni'. Ca'a'uj cālaktzī'nāuj chī tataxtukō'. XW)#Pablo ē Bernabé tatachokolh nac Antioquía. Ē lhūhua' ā'makapitzīn huampala ixtamāsu'yu ē ixtalīchihuīna'n ixtachihuīn Māpa'ksīni'. Pablo a'lh ixlīmaktu' a'cxni' lē'lh makat xatze tachihuīn +VQ"Silas puhuanli natachoko a'ntza'. %UC!A'cxni' ixtahui'lāna'lhtza' makās a'ntza', cāmakxtekca tā'timīn ē cāhuanica: “Dios cacālē'ncha'n.” Ē talaktaspi'tpālh tī ixcāmacā'nī't. *TM Judas ē Silas nā xlaca'n a'kchihuīna'nī'n ixtahuanī't. Xlaca'n tamāstā'lh talacapāstacni' ixpālacata lītā'timīn ē nā tamāstā'lh lītli'hui'qui. ]S3Xlaca'n talīkelhtahua'ka'lh ē tapāxuhualh ixpālacata cāmāko'xamāka'tlī'ca. Cāmacā'nca Bernabé ē Pablo ē ā'makapitzīn. Xlaca'n ta'a'lh tancā'n nac Antioquía. A'ntza' cāmākēstokca tachi'xcuhuī't tī ixta'a'ka'ī' ē cāmaxquī'ca carta. ?Qwhui'xina'n jā catihua'tit quinīt tū cālakahui'līcanī't ídolos, ē jā cahua'tit ka'lhni', ē jā cahua'tit ixquinīt animalh tū a'kpixchī'canī't, ē jā caputzatit mintā'lāpāxquī'nca'n. Palh hui'xina'n namākentaxtūyā'tit huā'mā', natlahuayā'tit tū tze. Xmān huā'mā' iccāhuaniyān.” >PuNa'iccāmaxquī'yān hui'xina'n a'ktin līmāpa'ksīn chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Espíritu Santo ē nā chuntza' quintalacapāstacni'ca'n. Chu xmān huā'mā' ixlacasqui'nca: mOSIccāmacā'nī'ta'nchāuj Judas ē Silas. Xlaca'n nacāhuaniyān ū'tza' tū iccātzo'knuni'mā'n. wNgHuā'mā' chā'tu' chi'xcuhuī'n tatanūnī't jā cā'lījicua' ixpālacata quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. 5McA'cxni' quina'n ictakēstokui, iclīhui'līuj iclacsacāuj chi'xcuhuī'n tī na'iccālakmacā'nāchā'n hui'xina'n ē natatā'a'n Bernabé ē Pablo tī cāpāxquī'yāuj. "L=Ickexmatnī'ta'uj makapitzīn tataxtunī't huā'tzā' masqui quina'n jā iccāmaxquī'uj līmāpa'ksīn. Xlaca'n cātalīmāmakchuyīnī'ta'n tū ixtamāsu'yunca'n. Ē cātalīlakpalīcu'tunān a'cxni tahuanli ixlacasqui'nca hui'xina'n natlahuayā'tit ixtahui'latca'n israelitas. KTzo'kca a'ktin carta tū talē'lh Judas ē Silas. Ē a'ntza' nac carta tahuanli: “Quina'n apóstoles ē xanapuxcu'nu' ē tā'timīn iccāmacā'ni'yāchā'n saludos hui'xina'n tā'timīn tī jā israelitas xalanī'n nac Antioquía ē nac estado Siria ē Cilicia. oJWApóstoles ē xanapuxcu'nu' ē ixlīpō'ktuca'n talīhui'līlh talacsaca makapitzīn chi'xcuhuī'n ixlī'ū'tunu'nca'n ē nacātā'macā'ncan Pablo ē Bernabé nac Antioquía. Macā'nca Judas, tī ixka'lhī ixlī'a'ktu' ixtacuhuīni' Barsabás, ē ā'chā'tin ixtacuhuīni' Silas. Tzamā' chā'tu' chi'xcuhuī'n xalaka'tla' lītā'timīn ixtahuanī't. BI}Chuntza' icpuhuan ixpālacata makās na ixlīpō'ktu cā'lacchicni', pō'ktu quilhtamacuj tū pūjaxcan, a'kchihuīna'ncan ē kelhtahua'ka'can tū huanli Moisés ―cāhuanilh Jacobo. qH[Icpuhuan natzo'kāuj ē nacāhuaniyāuj jā catahua'lh tū cālakahui'līcanī't ídolos ē nā jā cataputzalh ixtā'lāpāxquī'nca'n ē nā jā catahua'lh xaquinīt animalh tū a'kpixchī'canī't ē nā jā catahua'lh ka'lhni'. GJacobo chihuīna'mpālh: ―Ū'tza' quit quintalacapāstacni': jā cacāmāmakchuyīuj tī tatā'a'n Dios tī jā israelitas. `F9Huā'mā' huanli Māpa'ksīni' tī māsu'yulh huā'mā' a'cxni' tzuculh quilhtamacuj. EEChuntza' ā'makapitzīn chi'xcuhuī'n nataputza Māpa'ksīni',ē nā ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac ā'lacatunu' cā'lacchicni' tī cālakapascan ū'tunu'n quintachi'xcuhuī't. DĀ'līstān na'ictaspi'ta ē na'ictlahuapala ixchic David tū laclalh.Na'iccāxtlahuapala jā laclanī't, ē na'icyāhuapala. bC=Chuntza' tahuanli a'kchihuīna'nī'n xalanī'n makāstza'. Ē chuntza' tatzo'kni': )BKChihuīna'nī'ttza' Simón Pedro chī Dios xapūla cālacsacli makapitzīn chi'xcuhuī'n tī jā israelitas. Dios cālacsacli ixpālacata ixlacstīn natahuan. eAC A'cxni' xlaca'n tachihuīna'nkō'lh, Jacobo kelhtīni'lh: ―Tā'timīn, caquilākexmatui. @ Palaj tunca ixlīpō'ktuca'n ixlīlhūhua'ca'n tachi'xcuhuī't taquilhca'cslalh. Xlaca'n takexmatli a'cxni' Bernabé ē Pablo tachihuīna'nli ē tahuanli laka'tla' lī'a'cnīn tū Dios cāmaktāyalh tzē tatlahua na ixlacpu'na'i'tātca'n tī jā israelitas. $?A Ica'ka'ī'yāuj ta'a'kapūtaxtuyāuj quina'n chuntza' chī xlaca'n ixpālacata quincāmakapūtaxtūcu'tunni' quiMāpa'ksīni'ca'n Jesús ―huanli Pedro. ;>o ¿Chī puhua'nā'tit hui'xina'n jā tze chī Dios lacasqui'n nata'a'ka'ī' nā xlaca'n tī jā israelitas? ¿Tū ixpālacata lacasqui'nā'tit hui'xina'n xlaca'n natamākentaxtū līmāpa'ksīn tū maxquī'ca Moisés? Ū'tza' quinatāta'na'ca'n jāla tamākentaxtūlh. Nā quina'n jāla catimākentaxtūj. q=[ Chuntza' Dios nā līche'kē'lh ixlīstacna'ca'n xlaca'n chī quina'n ixpālacata līpāhuanāuj Dios. k<ODios, tī lakapasa ixlīstacna'ca'n tachi'xcuhuī't, ū'tza' cāmaxquī'lh xlaca'n Espíritu Santo chuntza' chī quincāmaxquī'nī'ta'n. Chuntza' māsu'yulh Dios chī lacasqui'n nata'a'ka'ī' nā xlaca'n tī jā israelitas. ; Ixtachihuīna'mā'nalhcus ē tāyalh Pedro ē cāhuanilh: ―Tā'timīn, hui'xina'n ca'tzīyā'tit makāstza' Dios lacsacli chā'tin chī quina'n. Quit quilacsacli na'iccāhuani xatze tachihuīn tī jā israelitas ē chuntza' tzē nata'a'ka'ī' xlaca'n. U:#Apóstoles ē xanapuxcu'nu' tatakēstokli nataputzāna'nī huā'mā'. ~9uTatāyalh makapitzīn tī ī'stālani' ixtamāsu'yunca'n fariseos ē ixta'a'ka'ī'. Tahuanli: ―Ixlacasqui'nca nacāchu'cucan israelitas nā xlaca'n tī jā israelitas. Nā ixlacasqui'nca catakexmatni'lh līmāpa'ksīn tū maxquī'ca Moisés. b8=A'cxni' Pablo ē Bernabé tachā'lh nac Jerusalén ē talālakchā'lh tā'timīn ē apóstoles ē xanapuxcu'nu' xala' nac templo. Pablo ē Bernabé tahuanilh ixlīpō'ktu tū Dios cāmaktāyalh tzē natatlahua. 7!Chuntza' tā'timīn xalanī'n nac templo nac Antioquía tamacā'lh Pablo ē Bernabé. Xlaca'n ta'a'lh ē ixtatētaxtumā'nalh ixā'tuntamacni' estado Fenicia ē Samaria. Ixcāhuani chī ixta'a'ka'ī'nī't tī jā israelitas. Ū'tza' talīpāxuhualh tā'timīn. 6!Pablo ē Bernabé talālīhuanilh xlaca'n ē talālīquilhnīlh. Ā'līstān cālacsacca Pablo ē Bernabé ē ā'makapitzīn huampala tī natalaka'n apóstoles ē xanapuxcu'nu' xala' nac templo nac Jerusalén ē natakelhasqui'nīni'n chī nalīlacāxtlahuacan. |5 sTamilh nac Antioquía makapitzīn chi'xcuhuī'n xalanī'n nac Judea. Tatzuculh tamāsu'yuni' tā'timīn. Tahuanli: ―Ixlacasqui'nca natachu'cuyā'tit chuntza' chī ixmāsu'yu Moisés. Palh jā tachu'cunī'ta'ntit, jāla cati'a'kapūtaxtutit. O4A'ntza' Pablo ē Bernabé tatā'tachokokō'lh tā'timīn makās."3=A'cxni' tachā'lh Pablo ē Bernabé nac Antioquía, tamākēstokli ixlīpō'ktuca'n tī ixta'a'ka'ī'. Cāhuanica ixlīpō'ktu tū Dios ixcāmaktāyanī't natatlahua. Cāhuanica chī Dios ixcāmāsu'yuni'nī't ixlacasqui'nca nā nata'a'ka'ī' nā xlaca'n tī jā israelitas. L2A'ntza' tapū'a'lh barco nac Antioquía. Chu ū'tza' cā'lacchicni' ixuanī't jā xapūla ī'squi'ni'canī't Dios cacāmaktāyalh Bernabé ē Pablo ixtascujūtca'n tū chū'cus ixtatlahuanī't. i1KA'cxni' ixtalī'a'kchihuīna'nī't xatze tachihuīn nac Perge, ē ta'a'lh tancā'n nac Atalia. ^05Palaj tunca Pablo ē Bernabé tatētaxtulh nac Pisidia ē tamilh nac Panfilia. /Cālacsacca xanapuxcu'nu' a'katunu' nac templo. Pūla ta'orarlīlh ē jā tahuā'yalh. Tasqui'ni'lh Māpa'ksīni' Jesucristo tī ixta'a'ka'ī'nī't. Tasqui'ni'lh cacāmaktaka'lhli xanapuxcu'nu'. Pablo ē Bernabé taquītaspi'tpālh nac Antioquía k.OA'ntza' ixcāmaxquī'ca tā'kpuhuantīn tī ixta'a'ka'ī'. Ixcāmaxquī' talacapāstacni' nata'a'ka'ī' pō'ktu quilhtamacuj. Cāhuanica: ―Ixlacasqui'nca napātīni'nāuj a'cxni' jāna'j tanūyāuj jā Dios māpa'ksīni'n. G-Ixta'a'kchihuīna'n xatze tachihuīn ixla' Jesucristo nac tzamā' cā'lacchicni' ē lhūhua' ta'a'ka'ī'lh. Palaj tunca xlaca'n tataspi'tli nac Listra ē nac Iconio ē nac Antioquía. ,Tā'timīn talītamacsti'li'lh ē Pablo tā'kaquī'lh ē tanūlh nac cā'lacchicni'. Ixlīlakalī ta'a'lh Pablo ē Bernabé nac Derbe. w+gTachilh makapitzīn israelitas xalanī'n nac Antioquía ē Iconio. Tachihuīna'makasītzī'lh tachi'xcuhuī't. Ū'tza' līcucta'laca Pablo ē sakalē'nca ē māxtuca nac cā'lacchicni' ē makxtekca. Tapuhuanli xanīntza' ixuanī't. +*OMasqui Pablo cāhuanilh huā'mā', ē jicslīhua' cālīmāpānūni'ca ixtalacapāstacni'ca'n tachi'xcuhuī't jā catalakachi'xcuhuī'lh Pablo ē Bernabé. ){Pō'ktu quilhtamacuj Dios ixcāmacā'ni' tū ixmāsu'yu palh a'nan Dios. Dios tlahua tū tze. Ū'tza' līla xcān ē līla tū tzē hua'can. Quincāmaxquī'yān quina'n tapāxuhuān ē tū hua'yāuj hasta līpāxuhua hui'lāna'uj ―huanli Pablo. i(KLakma'jtza' Dios cāmakxteknī't ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't natatlahua tū talacasqui'n. '―¡Tachi'xcuhuī't! ¿Tū ixpālacata tlahua'yā'tit huā'mā'? Quina'n nā chi'xcuhuī'n chuntza' chī hui'xina'n. Iccālīmini'yān xatze tachihuīn ixpālacata nalītalakaspi'tni'yā'tit ixlīpō'ktu huā'mā' tū jā tū ixtapalh tū tlahua'yā'tit. Ē chuntza' naputzayā'tit Dios tī lakahuan. Ū'tza' tī tlahuanī't a'kapūn ē cā'ti'ya't ē mar ē ixlīpō'ktu tū a'nan. s&_A'cxni' apóstoles, Bernabé ē Pablo, taca'tzīlh tū ixcātlahuani'cu'tuncan, xlaca'n talacxtī'tli ixlīmānca'n ixlu'xu'ca'n ixpālacata tatamakchuyīlh. Tatu'jnulh ixlacpu'na'i'tātca'n tachi'xcuhuī't ē tata'salh ē tahuanli: h%I Templo jā ixlaktaquilhpūtacan dios Júpiter, ixyālh jā lactanūcanācha' nac cā'lacchicni'. Ixcura Júpiter līmilh huācax ē xa'nat nac tanquilhtīn. Pālej ē tachi'xcuhuī't ixtalakachi'xcuhuī'cu'tun apóstoles. "$= Ixtahuan Bernabé ixuanī't ū'tza' dios Júpiter. Ē ixtahuan Pablo ixuanī't ū'tza' dios Mercurio ixpālacata ū'tza' tī ixa'kchihuīna'nī't. ^#5 A'cxni' ixlīlhūhua'ca'n talaktzī'lh tū tlahualh Pablo, xlaca'n tata'salh ē tahuanli chī ixtachihuīnca'n xalanī'n nac Licaonia. Tahualh: ―¡Tayujnī'ta'nchi dioses tī tatasu'yu chī chi'xcuhuī'n! ]"3 Pablo palha' huanli: ―Laclhtzaj catāya'. Chi'xcu' tāyalh ē tzuculh tlā'huan. b!= Ixkexmatmā'lh Pablo. Pablo lakalaktzī'lh ē ca'tzīlh ixa'ka'ī' tzē namātzeyīcan.  5Ixuī'lh chā'tin chi'xcu' nac Listra. Jā tze ixuanī't ixtujan. Ixlū'ntū'nunī't chu tunca ixlīlacatuncuhuī'ni'. Jā maktin ixtlā'huan. hIA'ntza' ixtalī'a'kchihuīna'n xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. Cucta'laca Pablo nac Listra 'GA'cxni' taca'tzīlh huā'mā', Pablo ē Bernabé tatzā'lalh. Ta'a'lh nac estado Licaonia nac cā'lacchicni' Listra ē Derbe ē ā'lacatunu' cā'lacchicni'. ~uIsraelitas ē nā tī jā israelitas ē nā xanapuxcu'nu' tachihuīna'nli natalacatā'quī'nin ē natacucta'lana'n. .UTachi'xcuhuī't xalanī'n nac Iconio jā lacxtim ixtalacapāstaca. Makapitzīn ixtalacapāstaca chī israelitas ē ā'makapitzīn ixtalacapāstaca chī apóstoles. MPablo ē Bernabé tatahuī'lh a'klhūhua' quilhtamacuj nac Iconio ē ixta'a'kchihuīna'n ē jā tajicua'nli ixpālacata ixtalīpāhuan Jesucristo. Ixlītli'hui'qui Dios lhūhua' ixtalītlahua tū laka'tla' lī'a'cnīn. Ū'tza' līmāsu'yulh Dios ixlīcāna' tū ixtalīchihuīna'n Pablo ē Bernabé ixpālacata Jesucristo. Israelitas tī jā ixta'a'ka'ī' tachihuīna'makasītzī'lh tī jā israelitas. Cāmālacapāstaquīca tā'timīn jā tze ixtahuanī't. ( KPablo ē Bernabé lacxtim tatanūlh na ixtemploca'n israelitas nac Iconio ē ta'a'kchihuīna'nli. Ta'a'ka'ī'lh lhūhua' israelitas ē nā tī jā israelitas. T! 4Tā'timīn tapāxuhualh. Ixlīstacna'ca'n ixlītzuma Espíritu Santo.) 3Pablo ē Bernabé tatincxli pokxni' ixtujanca'n ē chuntza' cāmāca'tzīnīca xalanī'n cā'lacchicni' ixtalē'n cuenta. Ta'a'lh nac Iconio. # 2Israelitas tachihuīna'makasītzī'lh xalaka'tla' puscan tī ixtalakachi'xcuhuī' Dios ē nā xanapuxcu'nu' cā'lacchicni'. Tachihuīna'makasītzī'lh cacāputzatokokeca Pablo ē Bernabé ē cāmakatzā'laca na ixcā'lacchicni'ca'n ē nā a'ntza' jā ixtamāpa'ksī. fE 1Māca'tzīnīni'nca ixtachihuīn Māpa'ksīni' calhāxcuhuālh jā ixmāpa'ksī Antioquía. c? 0A'cxni' takexmatli huā'mā', tapāxuhualh tī jā israelitas. Tahuanli tze ixtachihuīn Dios. Ta'a'ka'ī'lh ixlīpō'ktuca'n tī ixcāhui'līcanī't natamaktīni'n xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. !; /Chuntza' quinDiosca'n quincāmāpa'ksīn ē huanli:Quit iclacsacnī'ta'n nacāmāca'tzīnī'ya' chī natalī'a'kapūtaxtu xalanī'n nac ā'lacatunu' cā'lacchicni' na ixlīka'tla' cā'quilhtamacuj.Chuntza' hui'x chī a'ktin pūcās chī namāxkakēni'na' ixlīpō'ktu. P .Pablo ē Bernabé tachihuīna'nli ē jā tajicua'nli ē cāhuanica: ―Ixlacasqui'nca cacātahuanin xapūla hui'xina'n, israelitas, ixtachihuīn Dios. Hui'xina'n lakmaka'ntit, ē chuntza' lītasu'yu jā ka'lhīcu'tunā'tit xasāsti' milatamatca'n tū jā catilaksputli. Chuhua'j quina'n na'iccālaka'nāuj tī jā israelitas.  -A'cxni' israelitas talaktzī'lh ixlīlhūhua'ca'n tachi'xcuhuī't, xlaca'n talaksītzī'lh ē tatā'lāhuanilh Pablo ē talakapalalh. )K ,Ixlītzayama'j, a'cxni' ixchā'n quilhtamacuj tū ixpūjaxcan, ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac cā'lacchicni' tatakēstokli natakexmata ixtachihuīn Dios. 7 +Tataxtulh tī ixtatakēstoknī't nac templo. Tastālani'lh Pablo ē Bernabé lhūhua' israelitas ē ā'makapitzīn tī ixta'a'ka'ī'nī't chī israelitas. Pablo cāmaxquī'lh talacapāstacni' ē cāhuanilh jā catamakxtekli xatze tachihuīn tū māsu'yu ixtalakalhu'mān Dios. ,Q *Pablo ē Bernabé tataxtulh na ixtemploca'n israelitas. Tachi'xcuhuī't, tī jā israelitas, tasqui'ni'lh natahuanipala huā'mā' tachihuīn ixlītzayama'j.   )Cakexpa'ttit hui'xina'n tī lakmaka'nā'tit.Ca'a'cnī'tit ē calaksputtit; ixpālacata quit, Dios, na'ictlahua a'ktin lī'a'cnīn a'cxni' hui'xina'n hui'lā'na'ntit.Palh ixcātahuani'n tū quit na'ictlahua, hui'xina'n jā cati'a'ka'ī'tit. a ; (Caskalalhuantit jā nacā'a'kspulayān tū tahuanli a'kchihuīna'nī'n. Tahuanli: . U 'Jesús cāmātza'nkēna'ni' ixlīpō'ktu ixcuentaca'n tī talīpāhuan Jesús. Līmāpa'ksīn tū maxquī'ca Moisés, ū'tza' jāla catimālaksputūlh tū jā tze. / W &Caca'tzītit hui'xina'n tī israelitas chī quit. Ixpālacata huā'mā' chi'xcu', cātamāca'tzīnīyān hui'xina'n mincuentaca'n tzē nacātamātza'nkēna'ni'yān. E  %Jā masli ixmacni' Jesús tī Dios mālacastālancuanīlh. mS $David ixtlahuanī'ttza' ixtalacasqui'nīn Dios ixlacatīnca'n xlaca'n tī ixtahui'lāna'lh a'cxni' xla' ixlatlā'huan nac cā'quilhtamacuj. Xla' nīlh ē mā'cnūca jā ixcāmā'cnūcanī't ixnatāta'na'. Ixmacni' David masli. ~u #Tatzo'kni' nac libro Salmos ā'a'ktin capítulo:Hui'x jā catimakxtekti namasa ixmacni' minKa'hua'cha tī tze. <q "Dios mālacastālancuanīlh Jesús nac cā'līnīn. Jā ā'maktin cati'a'lh nac cā'līnīn. Dios chuntza' huanli:Na'iccāsicua'lanātlahuayān chuntza' chī huanica David. }s !Ū'tza' Dios quincāmākentaxtūni'n quina'n, tī ī'xū'nātā'natna'ca'n, a'cxni' mālacastālancuanīlh Jesús. Chuntza' tatzo'kni' nac libro Salmos ixlī'a'ktu' capítulo:Hui'x quinKa'hua'cha.Chuhua'j icmaxquī'nī'ta'n latamat.  ’Chuhua'j quina'n iccāhuaniyān hui'xina'n xatze tachihuīn ixpālacata tū cāhuanilh Dios quinapapana'ca'n namāstā'. dA A'klhūhua' quilhtamacuj ixcātasu'yuni' tī ixcātā'taxtunī't nac Galilea ē ixcātā'a'nī't nac Jerusalén. Huā'mā' chi'xcuhuī'n ū'tunu'n tī tamāsu'yuni'mā'nalh chuhua'j tachi'xcuhuī't ixpālacata Jesús. &G Dios mālacastālancuanīlh. #? A'cxni' xlaca'n ixtamākentaxtūnī'ttza' ixlīpō'ktu tū ixtatzo'kni' natatlahuani' Jesús, māyujūca Jesús xanīn nac cruz ē mānūca nac lhu'cu'. gG Masqui jāla tamaclani'lh chī natalīmaknī Jesús, xlaca'n tasqui'ni'lh Pilato camaknīca. C Xalanī'n nac Jerusalén ē nā ī'scujni'ca'n jā ixtaca'tzī tī Jesús. Jā takexmatli ixtachihuīnca'n ixa'kchihuīna'nī'n Dios tū līkelhtahua'ka'can pō'ktu quilhtamacuj tū pūjaxcan. Ū'tza' līmāmaknīnīni'nca Jesús. Chuntza' tamākentaxtūlh chuntza' chī tahuanli a'kchihuīna'nī'n xamakāstza'. `~9 Pablo chihuīna'mpālh: ―Iccāhuaniyān hui'xina'n tī ī'xū'nātā'natna' Abraham, chī quit, ē hui'xina'n tī jicua'ni'yā'tit Dios. Chuhua'j cātamacamini'nī'ta'n tachihuīn tū nalī'a'kapūtaxtucan. l}Q A'cxni' ī'sputmā'lhtza' quilhtamacuj tū ixlīmā'kpaxīni'n Juan, xla' ixuan: “Jā quit tī puhua'ni'yā'tit. Ā'līstān namimpala ā'chā'tin tī ka'lhī lītli'hui'qui. Ū'tza' jā minī'ni' na'icxcutni' ixcaclhi'.” &|E A'cxni' Jesús jāna'j ixā'min, Juan ixcāhuani ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't israelitas: “Calakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n ē ca'a'kpaxtit.” {7 Dios cāmaxquī'lh israelitas chā'tin makapūtaxtūnu' chuntza' chī huanli Dios xapūla. Makapūtaxtūnu' ū'tza' Jesús, ī'xū'nātā'nat David. 7zg A'cxni' Dios māpānūlh Saúl, ē hui'līpālh David ixlīrey. Dios līchihuīna'nli David ē huanli: “Quit iclakapasa David, ixka'hua'cha Isaí. Iclaktzī'n ū'tza' chā'tin chi'xcu' tī lacapāstacna'n chī iclacapāstacna'n quit. Xla' natlahua pō'ktu tū iclacasqui'n.” Chuntza' huanli Dios. Ny Ā'līstān quinapapana'ca'n israelitas tasqui'nli chā'tin ixreyca'n. Dios hui'līlh ixlīrey Saúl, ixka'hua'cha Cis. Ixtalakapasni' Benjamín ixuanī't. Xla' ixmāpa'ksīni'n tu'pu'xam cā'ta. x9 Dios cāhui'līni'lh ixjuezca'n tī nacāmāpa'ksī a'ktā'ti' ciento ā'i'tāt cā'ta. A'kchihuīna' Samuel ū'tza' ā'xmān ixlīhuī'lh ixlījuez. 3w_ Dios cāmālaksputūlh tachi'xcuhuī't xalanī'n a'ktojon cā'lacchicni' nac ti'ya't jā ixuanican Canaán. Cāmāpitzīni'lh ti'ya't quinapapana'ca'n jā natatahui'la. bv= Dios cālīpātīlh tu'pu'xam cā'ta a'cxni' ixtalatlā'huan nac cā'tzaya'nca ti'ya't. su_ QuinDiosca'n quina'n israelitas cālacsacli quinapapana'ca'n. Dios cāmālhūhuī'lh a'cxni' xlaca'n xamini' ixtahuanī't nac ti'ya't Egipto. Dios ka'lhī lhūhua' lītli'hui'qui ē ū'tza' tzē cālīmāxtulh nac huā'mā' ti'ya't. t9 Pablo tāyalh ē cāmacahuani'lh cataquilhca'cslalh ē huanli: ―Cakexpa'ttit chi'xcuhuī'n israelitas ē hui'xina'n tī jicua'ni'yā'tit Dios. !s; Līkelhtahua'ka'ca ixtachihuīn Dios jā tatzo'kni' līmāpa'ksīn ē jā huanican profetas. Xanapuxcu'nu' xalanī'n nac templo tamacamilh chā'tin tī cāhuanilh Pablo ē Bernabé: ―Chi'xcuhuī'n, palh cāmaxquī'cu'tunā'tit talacapāstacni' tachi'xcuhuī't, cacāhuani'tit. ?rw Pablo ē Bernabé tataxtulh nac Perge ē tachā'lh nac Antioquía ixlīka'tla' nac Pisidia. Quilhtamacuj tū pūjaxcan, xlaca'n tatanūlh na ixtemploca'n israelitas ē tatahuī'lh. 9qk Pablo ē tī ixtatā'a'n tataxtulh nac Pafos ē tapū'a'lh barco ē tachā'lh nac Perge ixlīka'tla' nac Panfilia. A'ntza' Juan cāmakxtekli ē taspi'tli nac Jerusalén. p7 A'cxni' gobernador laktzī'lh tū a'kspulalh, xla' a'ka'ī'lh ē lī'a'cnīlh tū ixmāsu'yucan ixpālacata Jesús. Pablo ē Bernabé nac Antioquía Bo} Chuhua'j Dios namakapātīnīnān. Lakatzī'n nahua'na' ē lakma'j jāla catilacahuā'na'. Xamaktin lakapoklhuana'lh ē jāla lacahuāna'lh ē ixputzatlā'huan tī ixpekechi'palē'lh. =ns Huanilh: ―Hui'x a'kskāhuī'ni'na' ē jā tzeya chi'xcu'. Hui'x ixka'hua'cha skāhuī'ni' ē hui'x jā lakatīya' tū tze. ¿Chī jā līmakxteka' lactlahua'ya' tū ixla' Dios? rm] Saulo, tī nā ixuanican Pablo, ixlītzuma Espíritu Santo na ixlīstacna'. Xla' lakalaktzī'lh Elimas. ulc Cātā'lāhuanilh xantilh tī ixuanican Barjesús ē Elimas. Xla' jā ixlacasqui'n na'a'ka'ī' gobernador. %kC Xantilh ixmaktāya gobernador Sergio Paulo tī skalalh ixuanī't. Gobernador cāmāta'satīnīni'lh Bernabé ē Saulo ē ixkexmatcu'tun ixtachihuīn Dios. j A'cxni' tatētaxtulh ixlīpō'ktu nac Chipre, tachilh nac cā'lacchicni' ixtacuhuīni' Pafos. Tamaclalh chā'tin chi'xcu' israelita ixtacuhuīni' Barjesús. Xla' xantilh ixuanī't ē a'kchihuīna' tū jā ixla' Dios. Xmān ixcālī'a'kskāhuī'mā'lh. i A'cxni' tachilh nac Salamina, talī'a'kchihuīna'nli ixtachihuīn Dios na ixtemploca'n israelitas. Talē'lh Juan ixmaktāyana'ca'n. 8hi Espíritu Santo cāmacā'lh Bernabé ē Saulo. Xlaca'n ta'a'lh tancā'n nac Seleucia. A'ntza' tapū'a'lh barco nac Chipre, a'ntza' jā pu'nahuī'lh macsti'na'j ti'ya't. g Xlaca'n jāna'j tū ixtahua', ē ta'orarlīlh ē ta'a'cpūhui'līlh ixmacanca'n ē cāmacā'nca. Apóstoles tamāsu'yulh nac Chipre Lf Xlaca'n ixtalaktaquilhpūtamā'nalh Dios ē ixtalīhui'līnī't jā tū natahua'. Espíritu Santo huanli: ―Iclacasqui'n Bernabé ē Saulo natatlahua xtum ixtascujūtca'n tū na'iccāmaxquī'. e  Chī ū'tunu'n tī ixtatakēstoka nac Antioquía, ixtahui'lāna'lh a'kchihuīna'nī'n ē mākelhtahua'kē'ni'nī'n. Makapitzīn ixtacuhuīni'ca'n Bernabé ē Simón (tī ixuanican Negro) ē Lucio xala' nac Cirene ē Manaén (tī tā'stacli rey Herodes) ē Saulo. Hd  A'cxni' Bernabé ē Saulo ixtatlahuakō'nī't ixlītlahuatca'n nac Jerusalén, xlaca'n tataspi'tli nac Antioquía. Cātā'a'lh Juan tī ixka'lhī ixlī'a'ktu' ixtacuhuīni' Marcos.icK Ixtachihuīn Māpa'ksīni' ta'a'kahuani'lh ē cālakchā'lh ā'makapitzīn chi'xcuhuī'n. b5 Xamaktin chā'tin ixángel Dios makata'jatatlalh Herodes ixpālacata cāmakxtekli talaktaquilhpūtalh hua'chi Dios. Lūhua' tahua'lh ē nīlh. faE Tachi'xcuhuī't tamāta'sīlh: ―Jā chi'xcu' tī chihuīna'mā'lh. Hua'chi chā'tin dios. %`C Lakchā'lh quilhtamacuj tū ixcālhcāni'nī't Herodes. Ixlhakā'nī't ixlu'xu' tū ixtasu'yu chī rey ixuanī't. Tahuī'lh nac trono ē a'kchihuīna'nli. 2_] Herodes ixcātā'lāsītzī'nī't xalanī'n nac Tiro ē Sidón. Makapitzīn talālītā'chihuīna'nli palh tzē natalaka'n. Lī'amigos talalh Blasto tī ixmaktaka'lha jā ī'lhtata rey. Xlaca'n ixtalīmāko'xamixīcu'tun ixpālacata ixlīhua'tca'n tū līmincancha' na ixcā'lacchicni' rey. v^e A'cxni' Herodes māputzīni'lh Pedro ē jā maclaca ē cākelhasqui'nīlh tropas tī ixcāyāhuacanī't natamaktaka'lha ē cāmāmaknīnīni'lh. Herodes taxtulh nac Judea ē a'lh tancā'n nac Cesarea ē a'ntza' tachokolh. Nīlh Herodes b]= Palaj a'cxni' xkakalh, tropas tatamakchuyīlh ixpālacata chī lītzā'lalh Pedro. _\7 Pedro cāmacahuani'lh cataquilhca'cslalh. Cāhuanilh chī Dios līmāxtulh nac pūlāchī'n. Cāhuanilh: ―Camāca'tzīnī'tit Jacobo ē tā'timīn huā'mā' tū quina'kspulalh. Pedro taxtulh ē a'lh ā'lacatin. }[s Pedro ā'chulā' palha' toklhli nac mākelhcha. A'cxni' tamālaquī'lh, talaktzī'lh Pedro ē talī'a'cnīlh. 2Z] Xlaca'n tahuanilh: ―Chuya'ya'. Rode ā'chulā' cāhuanilh ixlīcāna' ū'tza'. Palaj tunca tahuanli: ―Jā ū'tza'. Ixmāstilē'k ángel tī maktaka'lha Pedro. 9Yk Kelhlakapasli Pedro ē pāxuhualh. Ū'tza' jā līmālaquī'ni'lh ē palaj tu'jnuntēlha tanūpālh nac chic. Cāhuanilh tī ixtatakēstoknī't: ―Layālh Pedro nac kēpūn. X+ Pedro toklhli nac mākelhcha jā lactanūcan na ixtanquilhtīn chic. Chā'tin tzu'ma'jāt, tī ixuanican Rode, milh kelhasqui'nī tīchu xla'. VW% A'cxni' ixlacapāstacnī'ttza' huā'mā', Pedro chā'lh na ixchic María tī ixtzī' Juan tī ixka'lhī ixlī'a'ktu' ixtacuhuīni' Marcos. A'ntza' līlhūhua' ixtastokcanī't ē ixta'orarlamā'nalh. ^V5 A'cxni' Pedro tzeya ca'tzīlh ē huanli: ―Chuhua'j icca'tzī Jesucristo macamilh ixángel ē quimakapūtaxtūnī't na ixlīmāpa'ksīn rey Herodes. Quimakapūtaxtūnī't tū ixquintatlahuani'cu'tun israelitas. U Tatēlakataxtulh xapūla tropa tī ixmaktaka'lhmā'lh ē ā'līstān tatētaxtupālh ā'chā'tin. Tachilh nac mākelhcha xalīcā'n jā lactanūcan nac cā'lacchicni'. Ixa'cstu talaquī'lh. Xlaca'n tatētaxtulh nac kentin tej. Palaj ángel makxtekli Pedro. T Pedro taxtulh ē ī'stālani'tēlha. Jā ixca'tzī palh ixlīcāna' tū ixtlahuamā'lh ángel. Ixpuhuan ixlakachuya. S/ Ángel huanilh: ―Calha'kā'na' ē catatūnu' mincaclhi'. Chuntza' tlahualh Pedro. Huanipālh ángel: ―Calha'ka' milu'xu' ē caquistāla'ni'. YR+ Xamaktin tasu'yuni'lh chā'tin ángel tī Dios macamilh. A'ktin taxkaket māxkakēlh pūlāchī'n. Ángel tāpātoklhli Pedro ē mālakahuanīlh ē huanilh: ―Palaj catā'kaqui'. Taxcutli na ixmacan Pedro. 7Qg A'ktin tzī'sni' Pedro ī'lhtatamā'lh nac pūlāchī'n. Herodes ixmāxtucu'tun ixlīlakalī. Ī'lhtatamā'lh Pedro na ixpāxtūnca'n chā'tu' tropas ē ixcātā'lāmacachī'maxquī'canī't chā'tunu' tropa. Ē a'chā'tu' tropa ixtayāna'lh ixlacapūn mākelhcha ē ixtamaktaka'lha pūlāchī'n. RP Chuntza' Pedro ixmānūcanī't nac pūlāchī'n ē ixtamaktaka'lhmā'nalh. Tī ixta'a'ka'ī'nī't jā tajaxli talī'orarla ē tasqui'ni'lh Dios ixpālacata Pedro. Dios māxtulh Pedro nac pūlāchī'n 9Ok A'cxni' Herodes ixmāchi'panīni'nī't Pedro ē māmānūnīni'lh nac pūlāchī'n. Cāmacamaxquī'ca kelhacāujchāxan tropas tī natamaktaka'lha ē ixtalālīlakpalītēlha līkelhatā'ti'n. Herodes ixpuhuan ixlīminca ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't a'cxni' na'a'ksputa cā'tani' tū huanican pascua. kNO A'cxni' laktzī'lh Herodes israelitas talīpāxuhualh tū tlahualh, ā'chulā' cātlahuasti'lh. Nā Pedro māchi'panīni'nli. Huā'mā' lalh a'cxni' ixlamā'lh cā'tani' a'cxni' tahua'lh pāntzīn tū jā ixka'lhī levadura. >Mw Līmāmaknīnīni'nli cuchilu Jacobo ixtā'tin Juan. xL k Tzamā' quilhtamacuj rey, tī ixuanican Herodes, tzuculh cāchi'pa ē cāmāpātīnīn tī ixta'a'ka'ī'nī't. nKU Chuntza' tatlahualh. Bernabé ē Saulo talē'ni'lh tamaktay xanapuxcu'nu' xalanī'n nac templo.*JM Tī ixta'a'ka'ī'nī't talīhui'līlh tamacā'ni' a'ktin tamaktay tā'timīn xalanī'n nac Judea. Tapuhuanli natamāstā' chuntza' chī ixtaka'lhī chā'tunu'. eIC Chā'tin, tī ixuanican Agabo, tāyalh na ixlacatīnca'n ē cāhuanilh tū ixmāca'tzīnīlh Espíritu Santo. Huanli calhāxcuhuālh na'a'nan a'ktin ka'tla' tatzi'ncstat. Chuntza' lalh a'cxni' Claudio ixmāpa'ksīni'n. ~Hu Tzamā' quilhtamacuj tataxtulh nac Jerusalén makapitzīn ixa'kchihuīna'nī'n Dios. Tachā'lh nac Antioquía. G  A'cxni' maclalh, līmilh nac Antioquía. A'ktin cā'ta Bernabé ē Saulo ixtatā'takēstoka tī ixta'a'ka'ī'nī't. Ixcāmāsu'yuni'can lhūhua' tachi'xcuhuī't. A'ntza' nac Antioquía tzucuca pūla cāmāpācuhuīcan cristianos tī ixta'a'ka'ī'tēlha. ?Fy Ā'līstān Bernabé a'lh putza Saulo nac Tarso. )EK Bernabé tzeya chi'xcu' ixuanī't ē ixlīstacna' ixlītzuma Espíritu Santo ē ixa'ka'ī'. Lhūhua' tachi'xcuhuī't tatzuculh tatapa'ksīni' Jesucristo. FD A'cxni' chā'lh, laktzī'lh chī Dios ixcāsicua'lanātlahuanī't, ē pāxuhualh. Bernabé cāmaxquī'lh talacapāstacni' ē cāhuanilh: ―Calīhui'lī'tit nastālani'yā'tit Jesucristo. C Cāmāca'tzīnīca tī ixta'a'ka'ī'nī't xalanī'n nac Jerusalén tū ixlamā'lh nac Antioquía. Macā'nca Bernabé a'ntza'. VB% Jesucristo cāmaxquī'lh lītli'hui'qui ē chuntza' lhūhua' ta'a'ka'ī'lh. 7Ag Makapitzīn xlaca'n xalanī'n nac Chipre ē nac Cirene tachā'lh nac Antioquía. Cātā'chihuīna'nca tī jā israelitas. Ē cāmāsu'yuni'ca xatze tachihuīn ixla' Jesús. {@o A'cxni' maknīca Esteban, tzucuca cāputzatokokecan tī ixta'a'ka'ī'nī't. Xlaca'n tatzā'lalh ē ixta'a'kahuankō'nī't. Ixtalatlā'huanācha' nac Fenicia ē nac Chipre ē nac Antioquía. Cāhuanica xatze tachihuīn xmān israelitas. 1?[ A'cxni' takexmatli huā'mā', ca'cs taquilhuanli. Palaj tunca tatzuculh tachihuīna'n chī ixlīka'tla' Dios ē tahuanli: ―Dios lacasqui'n natalakpalī ixtalacapāstacni'ca'n nā xlaca'n tī jā israelitas ē nā chuntza' nataka'lhī ixlatamatca'n. Ta'a'ka'ī'lh xalanī'n nac Antioquía :>m Dios cāmaxquī'lh Espíritu Santo nā chuntza' chī quincāmaxquī'n quina'n tī a'ka'ī'ni'nī'ta'uj Jesucristo. ¿Ē tīchu quit na'iclīmāmakchuyī Dios? ―huanli Pedro. "== Quit iclacapāstacli chī huanli Māpa'ksīni' Jesús: “Ixlīcāna' Juan ixlīmā'kpaxīni'n xcān. Hui'xina'n nalī'a'kpaxā'tit Espíritu Santo.” <  Pedro cāhuanipālh: ―A'cxni' ictzuculh iclīchihuīna'n, Espíritu Santo cālakmilh chuntza' chī quincālakmin pūla. n;U Xla' nahuaniyān chī tzē nalī'a'kapūtaxtuya' hui'x ē ixlīpō'ktuca'n xalanī'n na minchic.” M: Xla' quincāhuanin chī laktzī'lh na ixchic chā'tin ángel tī tasu'yuni'lh ē huanilh: “Cacāmacapi chi'xcuhuī'n nac Jope ē calīminca Simón tī ka'lhī ixlī'a'ktu' ixtacuhuīni' Pedro. #9? Espíritu Santo quihuanilh: “Cacātā'pi ē jā tipuhua'na': Jā icti'a'lh.” Ē quintatā'a'lh kelhachāxan tā'timīn. Ictanūj na ixchic Cornelio. ~8u Palaj tunca tachilh nac chic jā xa'icui'lāna'uj chā'tu'tun chi'xcuhuī'n tī ixquilakmacamincanī't nac Cesarea. H7  Huā'mā' a'kspulalh maktu'tun ē tayapalacancha' tālhmā'n. 6w Quintā'chihuīna'mpālh ixlīmaktu' nac a'kapūn. Quihuanilh: “Jā cahua'nti jā tze tū Dios tlahuanī't tze.” e5C Icuanilh: “E'ē, Māpa'ksīni'. Jā maktin icua'nī't tū catūhuālh ē tū jā tze.” j4M Ickexmatli a'ktin tachihuīn tū quihuanilh: “Pedro, catā'kaqui' ē cama'kni' ē cahua't.” Y~y}}7||zz[y{xjwtvlu>=<<;d; :498776^5;4^322 1L00(//.-h--,r+-*))(\''&%% $##! =TbGe[!0p_k G V?{pT$ ANā makapitzīn hui'xina'n natatzucu cāta'a'kskāhuī'yān ē nacātamāxtucu'tunān makapitzīn hui'xina'n ixpālacata nacāstālani'yā'tit ū'tunu'n. L Quit icca'tzī a'cxni' na'ica'n, nacātalacpu'na'tanūyān chi'xcuhuī'n. Xlaca'n hua'chi misinī'n lījicua'ni' tū tamālaksputū purecu. Nūn macsti'na'j catitalakalhu'manli ixlacstīn Dios. )Chuhua'j cacuentatlahua'tit chī nalatā'kchokoyā'tit. Nā cacāmaktaka'lhtit tī ixlacstīn Dios. Espíritu Santo cāmacamaxquī'nī'ta'n nacāmaktaka'lhā'tit chī maktaka'lhna'nī'n purecu. Māpa'ksīni' cālītamāhualh ixka'lhni' ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'. iKQuit iccāmāsu'yuni'nī'ta'n ixlīpō'ktu tū ixtalacasqui'nīn Dios. Nūn tū icmātzē'kli. /Ū'tza' quit chuhua'j iccālīhuanicu'tunān quit icmākentaxtūnī'ttza' tū ixquimacamaxquī'canī't mimpālacataca'n. Jātza' iclē'n cuenta. ’Quit icca'tzī jātza' quintilālaktzī'uj milīpō'ktuca'n hui'xina'n, tī xa'iccāhuanitlā'huanān chī māpa'ksīni'n Dios. *MPō'ktu huā'mā' jā quinca'tzani'. Quit jā iclakca'tzan quilatamat. Xmān līpāxuhua icmāsputūcu'tun quintascujūt ē icmākentaxtūcu'tun tū quimacamaxquī'lh Māpa'ksīni' Jesús. Quimacamaxquī'lh na'iclīchihuīna'n xatze tachihuīn tū quincāhuaniyān ixtalakalhu'mān Dios.  Quilīmān icca'tzī ixlīpō'ktu cā'lacchicni' jā ica'n, Espíritu Santo quimāca'tzīnī naquinchī'can ē na'icpātīni'n. ’Chuhua'j ica'mā'lh nac Jerusalén. Espíritu Santo quimacā'mā'lh. Quit jā icca'tzī tū naquina'kspulayācha'. 8iIsraelitas ē nā tī jā israelitas xa'iccāhuani: “Calakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n ē cakexpa'tni'tit Dios ē calīpāhua'ntit quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo.” *MQuit tzej xa'iccāmāsu'yuni'n ixlīpō'ktu tū hui'xina'n namaclacasqui'nā'tit. Iccāmāsu'yuni'nī'ta'n na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't ē na minchicca'n. <qQuit xa'ictā'scuja Māpa'ksīni'. Quit jā maktin ka'tla' icmakca'tzīlh. Ē icpātīni'lh ē lhūhua' tū ixquina'kspula ixpālacata israelitas ixquintalīchihuīna'nī'ttza'. C~A'cxni' talakchā'lh, Pablo cāhuanilh: ―Hui'xina'n ca'tzīyā'tit chī xa'iclīlatlā'huan na milacatīnca'n pō'ktu quilhtamacuj hasta xapūla quilhtamacuj a'cxni' icmilh nac Asia. }A'cxni' xa'icui'lāna'nchāujcus nac Mileto, Pablo cāmāta'satīnīni'lh xanapuxcu'nu' xalanī'n nac templo nac Efeso. i|KPablo ixlacapala ixpālacata ixtahui'lacu'tun nac Jerusalén tzamā' quilhtamacuj tū huanican Pentecostés. Ū'tza' jā lītanūcu'tunli nac Efeso ē jā tahui'lacu'tunli lakma'j nac Asia. Pablo a'kchihuīna'nli nac Efeso O{Ictaxtūj a'ntza' nac a'ktin barco. Ixlīlakalī icchā'uj ixlacatīn Quío. Ixlīlakalī huampala ictalacatzuna'jīuj Samos. Ā'līstān icchā'uj nac Trogilio. Ixlīlakalī icchā'uj nac Mileto. lzQA'cxni' quincāmaclan nac Asón, quincātā'tanūn nac barco. Ā'līstān icchā'uj nac Mitilene. 3y_ Quina'n icpūlauj ē icpū'a'uj barco nac Asón jā Pablo ixtanūcu'tun nac barco. Chuntza' icchihuīna'uj ixpālacata xla' ixtlā'huana'a'ncu'tun hasta nac Asón. Kx Lē'nca ka'hua'cha xalakahuan ē tapāxuhualh. Ica'uj nac Mileto w Pablo tahua'ca'lh ē māpitzīlh pāntzīn ē hua'lh. Cā'a'kchihuīna'ni'pālh hasta jā xkakalh. Ā'līstān a'lh. vw Pablo yujli ē taquilhpūtalh ē laktzī'lh ē sko'ka'lh. Cāhuanilh tā'timīn: ―Jā cajicua'ntit. Xla' lakahuan. \u1 Chā'tin ka'hua'cha tī ixuanican Eutico ixuī'lh nac ventana. Ī'lhtatacu'tun ixpālacata Pablo lhūhua' chihuīna'nli. Ā'līstān lhtatahuī'lh ē kelhtun mincha' ixlī'a'ktu'tun nac piso. Quīsacca xanīn. xtiA'ntza' jā xa'ictakēstoknī'ta'uj tālhmā'n na ixlī'a'ktu'tun piso nac chic. Lhūhua' pūcās ixua'ca'lh. psYXapūla quilhtamacuj a'cxni' tanūlh semana, tatakēstokli tī ixta'a'ka'ī' natamāpitzī pāntzīn. Pablo cātā'chihuīna'nli. Xla' ixpuhuamā'lh palh na'a'n ixlīlakalī. Mālhmā'nīlh ixtachihuīn hasta i'tāt tzī'sa. rQuina'n ictaxtūj nac Filipos a'cxni' a'ksputli cā'tani' a'cxni' ixua'can pāntzīn tū jā ixka'lhī levadura. Icpū'a'uj barco ē ixlī'a'kquitzis quilhtamacuj iccālakchā'uj nac Troas. A'ntza' ictahui'lauj a'ktojon quilhtamacuj. Pablo ixuī'lh nac Troas iqKTzamā' chi'xcuhuī'n xapūla tachā'lh nac cā'lacchicni' Troas ē a'ntza' quincātaka'lhīn. LpTatā'a'lh nac Asia, Sópater xala' nac Berea, ē Aristarco ē Segundo xalanī'n nac Tesalónica, ē Gayo xala' nac Derbe ē nā Timoteo. Nā tatā'a'lh Tíquico ē Trófimo xalanī'n nac Asia. SoA'ntza' ixuī'lh a'ktu'tun mālhcuyu'. Ixlacapāstacmā'lh na'a'n nac barco nac Siria. Israelitas ixtalīchihuīna'nī'ttza' natamaknī Pablo. Ū'tza' Pablo līlacpuhuampālh natētaxtu nac Macedonia. nA'cxni' ixlatlā'huan nac Macedonia, ixcāmaxquī' talacapāstacni' tā'timīn. Ā'līstān chā'lh jā ixmāpa'ksīni'ntza' Grecia. 4m cA'cxni' taquilhca'cslakō'lhtza', Pablo cāmāta'satīnīni'lh tā'timīn. A'cxni' ixcāmaxquī'nī'ttza' talacapāstacni', cāmakxtekli ē taxtulh ē a'lh nac Macedonia. _l7)Chuntza' lī'a'ksputli chihuīna'n secretario ē cāmacā'lh na ixchicca'n.ak;(Quit icjicua'n naquincātalīmālacsu'yuyān tā'kaquī'lh ixpālacata tū a'kspulalhcus. ¿Chī nakelhtīni'nāuj quina'n palh naquincātakelhasqui'nīyān tū ixpālacata takēstoknī'ta'ntit ē ta'sapā'na'ntit? |jq'Palh catūhuālh talacasqui'n xlaca'n, cataputzāna'nīlh a'cxni' tatakēstokkō' scujnī'n natlahuacan justicia. i &Palh Demetrio ē tī tatā'scuja talāmakasītzī'lh ā'makapitzīn, ū'tza' lī'a'nan pūchihuīn ē juez. Catamālacapū'lh. (hI%Hui'xina'n cālīta'nī'ta'ntit huā'tzā' tzamā' chi'xcuhuī'n. Xlaca'n jā tū tatlahuani'nī't tzamā' quimpāxca'ttzī'ca'n ē jā talīchihuīna'nī't. g $Jāla catihuanca jā ixlīcāna' huā'mā'. Chuntza' hui'xina'n caquilhca'csla'tit ē tzej calacapāstactit tū tlahua'yā'tit. Lf#A'cxni' secretario ixcāmāquilhca'cslīnī'ttza' ixlīlhūhua', xla' huanli: ―Iccāhuaniyān chi'xcuhuī'n xalanī'n nac Efeso. Tzamā' quincā'lacchicni'ca'n ū'tza' xamaktaka'lhna' ixtemplo xaka'tla' Diana, quimpāxca'ttzī'ca'n, ē nā ixídolo tū mincha' nac a'kapūn. ¿Ē huī'lh tī jā ca'tzī huā'mā'? 6ee"A'cxni' ca'tzīca palh xla' israelita ixuanī't, tata'salh lacxtim chī a'ktu' hora ē tahuanli: ―¡Ka'tla' Diana, quimpāxca'ttzī'ca'n quina'n tī xalanī'n nac Efeso! ^d5!Māxtuca Alejandro ixlacpu'na'i'tātca'n ixlīlhūhua'. Israelitas ta'a'clhta'ncslē'lh na ixlacatīnca'n. Alejandro cāmacahuani'lh cataquilhca'cslalh. Xla' ixtamaktāyacu'tun na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't. c' Makapitzīn a'ntza' jā ixtatakēstoknī't tata'salh palha' ē tahuanli catūhuālh. Ā'makapitzīn huampala tahuampālh xtum. Chuntza' tatamakchuyīkō'lh ixlīpō'ktuca'n jā ixtatakēstoknī't. Jā ixtaca'tzī ixlīlhūhua' tūchu ixpālacata ixtalītakēstoknī't. bMakapitzīn scujnī'n xalanī'n nac estado Asia, xlaca'n ixamigo Pablo ixtahuanī't. Tahuanilh jā ca'a'lh nac pūtastokni'. daAPablo ixtanūcu'tun na ixlacpu'na'i'tātca'n tachi'xcuhuī't. Tā'timīn jā tamakxtekli. e`CPalaj tunca tasītzī'lh ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac Efeso. Cāchi'paca Gayo ē Aristarco ē cāsakalē'nca jā ixtatakēstokmā'nalh. Tzamā' chā'tu' chi'xcuhuī'n xalanī'n nac Macedonia ixtatā'scuja Pablo. _7A'cxni' takexmatli huā'mā', tasītzī'lh ē tata'salh ē tahuanli: ―¡Ka'tla' Diana, quimpāxca'ttzī'ca'n quina'n tī xalanī'n nac Efeso! ^'Quit icjicua'n tzamā' quintascujūtca'n nasputa ē jātza' cati'a'ka'ī'ca ixtemplo xaka'tla' quimpāxca'ttzī'ca'n Diana. Jātza' catihuanca palh ka'tla' Diana tū talaktaquilhpūta chuhua'j xalanī'n nac Asia ē ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj ―cāhuanilh Demetrio. ]7¿Ē jā ca'tzīyā'tit o jā kexpa'tā'tit tū a'kspulamā'lh nac Efeso ē na ixlīpō'ktu nac Asia? Huā'mā' Pablo cāmā'a'ka'ī'nīnī't lhūhua' tachi'xcuhuī't. Cālakpalīni'lh ixtalacapāstacni'ca'n. Cāhuanī tū ixtamacanī'tlaujca'n chi'xcuhuī'n jā ū'tza' dios. 9\kDemetrio cāmākēstokkō'lh ixlīpō'ktuca'n tī nā ū'tza' ixtalīscuja. Cāhuanilh: ―Chi'xcuhuī'n, hui'xina'n ca'tzīyā'tit huā'mā' tascujūt ū'tza' lītlajayāuj. H[ Ixuī'lh chā'tin chi'xcu' tī ixtacuhuīni' Demetrio. Xla' platero ixuanī't. Plata ixcālītlahua lacsti'na'j tū ixtemplo dios Diana. Demetrio ē tī ixtatā'scuja lhūhua' ixtalītlaja. aZ;Tzamā' quilhtamacuj taka'lhīlh a'ktin tā'kslokon ixpālacata xatze tachihuīn. +YOCāmacā'lh nac Macedonia chā'tu' ixmaktāyana', Timoteo ē Erasto. Pablo tachokolh a'klhūhua' quilhtamacuj nac Asia. Tatā'kaquī'lh xalanī'n nac Efeso lXQA'cxni' ixa'kspulanī'ttza' huā'mā', Pablo puhuanli natētaxtu nac estado Macedonia ē nac Acaya ē na'a'n nac Jerusalén. Pablo huanli: ―Pūla na'ica'n nac Jerusalén ē ā'līstān ixlacasqui'nca na'ica'n nac Roma. pWYĀ'chulā' a'kahuanli ixtachihuīn Māpa'ksīni' ē ā'chulā' ixtasu'yutēlha ixlītli'hui'qui Dios. PVLhūhua' ū'tunu'n, tī xantilhni' ixtahuanī't, tamākēstokli ixlibroca'n ē talhcuyulh na ixlacatīnca'n ixlīlhūhua'. Tatlahualh ixcuentaca'n ē ixtaxokonī't i'tāt ciento mil tumīn xaplata. hUILhūhua' tī ixta'a'ka'ī'nī'tcus tamilh ē tahuanilh Dios tū jā tze ixtatlahuanī't. ?TwTaca'tzīkō'lh huā'mā' ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac Efeso, tī israelitas ē nā tī jā israelitas. Tajicua'nkō'lh. Chuntza' ā'chulā' tamāka'tlī'lh Māpa'ksīni' Jesús. SSChi'xcu' tī ixka'lhī jā tzeya ū'ni' cālaktu'jnunli ē ixka'lhī lītli'hui'qui ē cāskāhuī'lh xantilhni'. Xlaca'n tataxtulh nac chic ē tatzā'lalh maklhpi'mpi'lī'n ē tatakāhuī'nī't. (RIA'cxni' huanica chuntza', jā tzeya ū'ni' cākelhtīlh: ―Iclakapasa Jesús ē icca'tzī tīchu Pablo. Hui'xina'n jā iccālakapasān. ¿Tīchu hui'xina'n? QTī ixtatlahua huā'mā', xlaca'n kelhatojon ixka'hua'chan chā'tin israelita tī ixuanican Esceva tī xapuxcu' pālej. AP{ Ixtahui'lāna'lh makapitzīn xantilhni' israelitas tī ixtalatlā'huan a'katunu' cā'lacchicni'. Xlaca'n, na ixtacuhuīni' Jesús, talīmāxtucu'tunli tū jā tzeya ū'ni'. Cāhuanica tū jā tzeya ū'ni': ―Iccālīmāpa'ksīyān hui'xina'n na ixtacuhuīni' Jesús, tū māsu'yumā'lh Pablo, cataxtutit. 7Og Pixtahua'ca' ē lu'xu' tū talītoklhli Pablo, ē a'cxni' talē'ni'lh ta'jatatlanī'n, cātapānūni'lh ixta'jatatca'n. Cāmāxtuni'ca tū jā tzeya ū'ni' tū ixtaka'lhī. 8Nk Dios mātlahuīlh Pablo laka'tla' lī'a'cnīn. /MW Chuntza' hasta tlahualh a'ktu' cā'ta. Chuntza' takexmatli ixtachihuīn Māpa'ksīni' ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac Asia, tī israelitas ē nā tī jā israelitas. }Ls Makapitzīn lacxumpin ixtahuanī't ē jā ixta'a'ka'ī'. Ixtalakapala xasāsti' tamāsu'yun na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't. Pablo cā'a'kxtekmaka'lh ē cālē'lh tī ixta'a'ka'ī'. Ixchihuīna'n pō'ktu quilhtamacuj na ixpūscuela Tiranno. =KsA'ktu'tun mālhcuyu' Pablo ixtanū na ixtemploca'n israelitas ē ixmāsu'yu ē jā ixjicua'n. Ixcālītā'chihuīna'n ē ixcāmā'a'ka'ī'nīcu'tun chī māpa'ksīni'n Dios. HJ Ixlīpō'ktuca'n xlaca'n hua'chi kelhacāujtu' chi'xcuhuī'n. HI A'cxni' Pablo cā'a'cpūhui'līlh ixmacan, Espíritu Santo tanūlh na ixlīstacna'ca'n. Xlaca'n tachihuīna'nli xtum tachihuīn tū jā ixtaca'tzī, ē talīchihuīna'nli ixtachihuīn Dios. UH#A'cxni' takexmatli huā'mā', talī'a'kpaxli na ixtacuhuīni' Jesús. PGPablo cāhuanilh: ―A'cxni' ixmā'kpaxīni'n Juan ixcāhuani tachi'xcuhuī't: “Calakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n ē ca'a'ka'ī'tit tī namin ā'līstān.” Ū'tza' huanicu'tun Jesús. 1F[Pablo cākelhasqui'nīlh: ―¿Tīchu cāmāsu'yuni'n na'a'kpaxā'tit? Xlaca'n takelhtīni'lh: ―Quina'n ica'kpaxui chuntza' chī ixquincāmāsu'yuni'yān Juan. 2E]ē cākelhasqui'nīlh: ―¿Chā maktīni'ntit Espíritu Santo a'cxni' a'ka'ī'tit? Xlaca'n tahuanli: ―Jā maktin ickexmatnī'ta'uj palh māstā'can Espíritu Santo. OD A'cxni' Apolos ixuī'lh nac Corinto, Pablo ixtētaxtunī'ttza' nac lacsti'na'j cā'lacchicni' nac cā'sipejni' ē chā'lh nac Efeso. A'ntza' cātā'lāpāxtokli ā'makapitzīn tī ixta'a'ka'īnī't YC+Lhūhua' līmāpa'ksīn Apolos ixcālītā'lāhuani israelitas ixlacatīnca'n ixlīpō'ktuca'n. Ē ixcāskāhuī'kō'. Ixmāsu'yu ixtachihuīn Dios chī Jesús chu ū'tza' Cristo tī Dios ixlacsacnī't.B7Apolos ixa'ncu'tun nac Acaya. Tā'timīn tahuanilh tzē na'a'n. Cāmacā'ni'ca a'ktin carta tā'timīn xalanī'n nac Acaya ē cāhuanica catamānūlh Apolos na ixchicca'n. A'cxni' chā'lh Apolos, lhūhua' cāmaktāyalh tī ixta'a'ka'ī'nī't ixpālacata ixtalakalhu'mān Dios. Ixuī'lh chā'tin chi'xcu' israelita xala' nac Alejandría tī ixuanican Apolos. Xla' chā'lh nac Efeso. Huā'mā' chi'xcu' tzej ixchihuīna'n hua'chi tī ī'sca'tnī't. Tzej ixca'tzī ixtachihuīn Dios. r>]Tachokolh a'klhūhua' quilhtamacuj ē taxtulh ē a'lh ē tētaxtutēlhalh nac a'katunu' cā'lacchicni' xala' nac Galacia ē Frigia. Ixcāmāhuixcānītēlha ixlīpō'ktuca'n tī ixta'a'ka'ī'nī't. Apolos a'kchihuīna'nli nac Efeso =Pablo chā'lh nac Cesarea ē a'lh nac Jerusalén ē cātā'chihuīna'nli tī ixta'a'ka'ī'nī't, ē a'lh tancā'n nac Antioquía. S<A'cxni' cātā'lāmakxtekli Pablo cāhuanilh: ―Ixlacasqui'nca quit tunca na'ica'n nac Jerusalén jā nala cā'tani'. Na'ictaspi'tpala palh Dios lacasqui'n. Pablo taxtulh nac Efeso ē pū'a'lh barco. V;%Tahuanilh Pablo ixtachokolh ā'chulā' a'ntza'. Pablo jātza' lacasqui'nli. :5A'cxni' tachā'lh nac Efeso, Pablo a'ntza' cāmakxtekli. Tanūlh nac templo ē ixcātā'chihuīna'mā'lh israelitas tī ixtatakēstoknī't a'ntza'. i9KPablo tahui'lapālh ā'a'klhūhua' quilhtamacuj. Ā'līstān cāmakxtekli tā'timīn ē pū'a'lh barco nac Siria. Nā Priscila ē Aquila tatā'a'lh. Tā'ksitpūxtulh ē ū'tza' līmākentaxtūlh ixpromesa nac Cencrea. S8Ixlīpō'ktuca'n talhūhua'chi'palh Sóstenes, tī xapuxcu' xala' nac templo, ē tatucsli na ixlacatīn gobernador. Galión jā tū cāhuanilh. Pablo a'lh ixlīmaktu'tun nalē'n makat xatze tachihuīn 47cCāmāxtulh jā ixtlahuacan justicia. J6 Hui'xina'n līmālacapū'yā'tit xmān tū māsu'yu ē a'ktin tacuhuīni' tū māpācuhuī ē tū milīmāpa'ksīnca'n. Hui'xina'n caputzāna'nī'tit. Quit jā icputzāna'nīcu'tun huā'mā'. _57A'cxni' Pablo ixchihuīna'ncu'tun, Galión cāhuanilh israelitas: ―Palh tlahuanī't cahuālh a'ktin tū jā tze, o palh maknīni'nī't cahuālh, quit xa'iccākexmatni'n līlacatzucu hui'xina'n, israelitas. ?4w Tahuanilh gobernador: ―Huā'mā' chi'xcu' chihuīna'makasītzī' tachi'xcuhuī't. Xtum chī cāhuanī catalaktaquilhpūtalh Dios, ē jā chī tatzo'kni' na quilīmāpa'ksīnca'n. (3I A'cxni' Galión ixlīgobernador ixuanī't nac Acaya, ē israelitas ixlīpō'ktuca'n ixtatā'lāquiclhlaktzī'n Pablo. Talē'lh jā ixtlahuacan justicia. \21 Pablo tachokolh a'ktin cā'ta ā'i'tāt. Ixcāmāsu'yuni' ixtachihuīn Dios. 1 Quit icmaktaka'lhān. Jā tū catitlahuani'ca. A'nan lhūhua' tachi'xcuhuī't nac huā'mā' cā'lacchicni' tī naquintastālani'. x0i Pablo lakachuyalh tzamā' tzī'sa. Māpa'ksīni' huanilh: ―Jā caji'cua'nti. Jā camakxtekti chihuīna'na'. b/=A'ka'ī'lh Crispo, tī xapuxcu' xala' nac templo. Nā ta'a'ka'ī'kō'lh ixlīpō'ktuca'n xalanī'n na ixchic. Chuntza' chā'lhūhua' xalanī'n nac Corinto takexmatli tū huanli Pablo ē ta'a'ka'ī'lh ē ta'a'kpaxli. .!A'lh ē chā'lh na ixchic tī ixuanican Justo. Xla' ixlakachi'xcuhuī' Dios. Ixka'lhī ixchic ixlacatzuna'j ixtemploca'n israelitas. k-OXlaca'n tatā'lāhuanilh ē talakapalalh. Pablo tincxli ixlu'xu' na ixlacatīnca'n ē cāhuanilh: ―Hui'xina'n līpinā'tit cuenta tū nacā'a'kspulayān. Quit jātza' quincuenta. Chuhua'j na'iccālaka'n tī jā israelitas. q,[Silas ē Timoteo tataxtulh nac Macedonia ē tachā'lh nac Corinto. A'cxni' xlaca'n tachā'lh, Pablo ixmāsu'yumā'lh ixtachihuīn Dios. Ixcāhuanimā'lh tachi'xcuhuī't israelitas Jesús ū'tza' Cristo tī Dios ixlacsacnī't. '+GPablo ixcāmāsu'yuni' nac templo ixtzayama'jān ixlīpō'ktu quilhtamacuj tū ixpūjaxcan. Ixcāmā'a'ka'ī'nīcu'tun israelitas ē nā tī jā israelitas. z*mA'ntza' cātā'tachokolh ixpālacata ixtā'chuntza' ixtascujūtca'n ixuanī't. Ixtascuja ē ixtatlahua a'cchic. 8)iTā'lāpāxtokli chā'tin israelita tī ixtacuhuīni' Aquila xala' nac Ponto. Xla' ē ixpuscāt, tī ixuanican Priscila, ixtataxtunī'tcus nac Italia. Xapuxcu' Claudio ixcāmāpa'ksīnī't ixlīpō'ktuca'n israelitas catataxtukō'lh nac Roma. Ū'tza' talītaxtulh Aquila ē Priscila. Pablo cālaka'lh. C( Ā'līstān Pablo taxtulh nac Atenas ē a'lh nac Corinto. _'7"Ā'makapitzīn tatalacxtimīlh ē ta'a'ka'ī'lh. Nā a'ka'ī'lh Dionisio, chā'tin scujni' tī ixtatalacxtimī nac Areópago. Nā a'ka'ī'lh chā'tin puscāt tī ixuanican Dámaris ē ā'makapitzīn huampala."&?!Pablo cāmakxtekli. E% A'cxni' tachi'xcuhuī't takexmatli chī nalacastālancuana'ncan, makapitzīn tatzuculh talakapala. Ā'makapitzīn tahuanli: ―Na'iccākexmatni'yān ā'maktin ixpālacata huā'mā'. $Dios līlacsacli' a'ktin quilhtamacuj a'cxni' nacāputzāna'nī ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Nacāputzāna'nī chuntza' chī ixlacasqui'nca. Dios lacsacnī't chā'tin chi'xcu', Jesucristo, tī nacāputzāna'nī tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Huā'mā' tzej ca'tzīcan ixpālacata Dios mālacastālancuanīlh Jesucristo ―cāhuanilh Pablo. |#qA'cxni' jāna'j ixtaca'tzī tachi'xcuhuī't jā tū, Dios xmān cālaktzī'lh ē jā tū cātlahuani'lh. Chuhua'j cāmāpa'ksī Dios catalakpalīlh ixtalacapāstacni'ca'n ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj. #"?Palh quina'n ixlacstīn Dios, jā capuhuanui Dios hua'chi oro ē plata ē chihuix tū cāxtlahualh chā'tin chi'xcu' xmān chī ixtalacapāstacni' xla'. T!!Ixlīmāpa'ksīn līhui'lāna'uj quina'n ē līlatlā'huanāuj ē līlatā'kchokoyāuj. Chā'tin chī hui'xina'n tī lactzēhuanī't ixtachihuīn, ū'tza' huanli chuntza': “Nā quina'n ixlacstīn.” yXla' lacasqui'n naputzayāuj ē hua'chi namacaputzayāuj palh namaclayāuj Dios masqui huī'lh na quilacatzuna'jca'n. uc’Dios līmātzumalh tachi'xcuhuī't ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj ixpālacata chā'tin chi'xcu' tī ixpapca'n ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Dios cāmāsu'yuni'lh ixquilhtamacujca'n chī natalīlatama ē jāchu natatahui'la. (IXla' jā maclacasqui'n tachi'xcuhuī't catamaktāyalh. Xla' jā tū sputni'. Ixlīmāpa'ksīn līhui'lāna'uj ē lījaxāna'nāuj ē pō'ktu līka'lhīyāuj. 0Y’Dios tlahualh cā'quilhtamacuj ē ixlīpō'ktu tū a'nan. Xla' māpa'ksīkō' a'kapūn ē cā'quilhtamacuj. Xla' jā huī'lh nac templo jā xamacanī'tlahua. RA'cxni' ictētaxtulh, iclaktzī'lh tū laktaquilhpūtayā'tit hui'xina'n. A'ntza' icmaclalh a'ktin pūmacamāstā'n jā tatzo'kni' tzamā' tachihuīn: “Ixla' quindiosca'n tī jāna'j iclakapasāuj.” Quit iccātā'chihuīna'mā'n hui'xina'n ixpālacata huā'mā' Dios tī laktaquilhpūtayā'tit masqui jāna'j lakapasā'tit. NPablo ixyālh na ixlacatīnca'n tī ixtatakēstoknī't nac Areópago ē cāhuanilh: ―Chi'xcuhuī'n xalanī'n nac Atenas, hui'xina'n lakachi'xcuhuī'yā'tit mindiosesca'n. Chuntza' tasu'yu. :mIxlīpō'ktuca'n xalanī'n nac Atenas ē xamini' tī ixtahui'lāna'lh a'ntza', xlaca'n jā tū ixtatlahuacu'tun xmān ixtahuancu'tun ē ixtakexmatcu'tun tū xalacsāsti'.  Hui'x ta'nī'ta' ē quilāmāsu'yuni'yāuj tū jā maktin ickexmatnī'tauj. Icca'tzīcu'tunāuj tūchu huanicu'tun huā'mā'. :mChi'paca Pablo ē lē'nca nac Areópago jā ixtatalacxtimī makapitzīn scujnī'n ē tahuanilh: ―Quina'n icca'tzīcu'tunāuj huā'mā' xasāsti' tachihuīn tū māsu'yu'ya'. `9Tatā'chihuīna'nli ā'makapitzīn tī lakskalalhna' chi'xcuhuī'n. Makapitzīn ū'tunu'n ixtastālani' ixtamāsu'yunca'n tī ixcāhuanican epicúreos. Ā'makapitzīn ixtastālani' ixtamāsu'yunca'n estoicos. Makapitzīn tahuanli: ―¿Tū māsu'yumā'lh tzamā' chi'xcu' tī chihuīna'n? Ā'makapitzīn tahuanli: ―Huā'mā māsu'yumā'lh ixdiosesca'n makatiyātī'n. Tahuanli huā'mā' ixpālacata Pablo ixcālīmāsu'yuni' Jesús ē chī nalīlacastālancuana'ncan. 3_Lakalī lakalī ixcātā'lāhuanimā'lh nac templo israelitas ē tī ixtalakachi'xcuhuī' Dios. Lakalī lakalī ixcātā'lāhuani nac lītamāuj tī ixtachā'n a'ntza'. +Pablo ixcāka'lhīmā'lh Silas ē Timoteo nac Atenas. Tamakchuyīlh ixpālacata laktzī'lh tzamā' cā'lacchicni' ixlītzumakō' ídolos. (ITī tatā'a'lh Pablo talē'lh nac cā'lacchicni' Atenas ē tataspi'tli nacāmāca'tzīnīcan Silas ē Timoteo catalaka'lh Pablo palaj tunca. Pablo nac Atenas nUPalaj tunca tā'timīn tamacā'lh Pablo na ixquilhtūn mar. Silas ē Timoteo tatachokolh nac Berea.  A'cxni' israelitas xalanī'n nac Tesalónica taca'tzīlh Pablo ixcālītā'chihuīna'mā'lh nac Berea ixtachihuīn Dios, ē xlaca'n ta'a'lh a'ntza'. Cāchihuīna'makasītzī'ca tachi'xcuhuī't xalanī'n nac Berea tī jā ixta'a'ka'ī'. Xlaca'n tatā'kaquī'lh. 1[ Chuntza' ta'a'ka'ī'lh lhūhua' tī israelitas ē nā tī jā israelitas. Ixlīlhūhua'ca'n tī jā israelitas, lhūhua' puscan xalaka'tla' ē lhūhua' chi'xcuhuī'n. nU Tzamā' israelitas xalanī'n nac Berea tzej ixtalacapāstacna'n ē jā chī xalanī'n nac Tesalónica. Ixtakexmatcu'tun xatze tachihuīn ē lakalī lakalī ixtaputzana'ni' na ixtachihuīn Dios palh ixlīcāna' tū huanli Pablo. ! Palaj tunca tzamā' tzī'sa tā'timīn tamacā'lh Pablo ē Silas nac Berea. A'cxni' tachā'lh, tatanūlh na ixtemploca'n israelitas. zm A'cxni' cālacāxtlahuaca, taxokolh macsti'na'j ē makxtekca Jasón ē ā'makapitzīn. Pablo ē Silas nac Berea [ /A'cxni' takexmatli huā'mā', tatamakchuyīlh tachi'xcuhuī't ē scujnī'n. Z -Jasón cāmānūlh na ixchic. Xlaca'n jā talakachi'xcuhuī' ixlīmāpa'ksīn César. Xlaca'n tahuan a'nampala chā'tin rey ixtacuhuīni' Jesús. Xlaca'n talacasqui'n ū'tza' huā'mā' nalakachi'xcuhuī'can. y kJā cāmaclaca ē sakalē'nca Jasón ē makapitzīn huampala tā'timīn. Talē'ni'lh scujnī'n ē palha' cāhuanica: ―Tzamā' chi'xcuhuī'n tamāmakchuyīnī't ixlīpō'ktu tachi'xcuhuī't nac cā'quilhtamacuj. Nā taminī't huā'tzā'. q [Israelitas tī jā ixta'a'ka'ī', xlaca'n taquiclhlaktzī'lh ē talē'lh ā'makapitzīn tī jā tzeya chi'xcuhuī'n ē tī xmān ixtalatlā'huan. Tamākēstokli lhūhua' tachi'xcuhuī't ē tatā'kaquī'lh nac cā'lacchicni'. Līcuesa ixtatanūcu'tun na ixchic Jasón. Ixtamāxtucu'tun Pablo ē Silas ē ixcālīmincu'tuncan na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't.  }Ā'makapitzīn ta'a'ka'ī'lh tū huanli Pablo. Talītastokli Pablo ē Silas. Nā chuntza' cāmākēxtimīlh lhūhua' tī jā israelitas ē ixtalakachi'xcuhuī' Dios. Makapitzīn puscan xalaka'tla' nā xlaca'n cāmākēxtimīlh Pablo ē Silas. ]3Pablo cāmāsu'yuni'lh ē cāmāca'tzīnīlh ixlacasqui'nca napātīni'n ē nalacastālancuana'n Cristo tī Dios lacsacnī't. Cāhuanilh: ―Huā'mā Jesús, tī iccālītā'chihuīna'nān, xla' ū'tza' Cristo. _7Pablo ixlīsmanīnī't tanū nac templo ē chuntza' cātā'tanūlh. A'ktin quilhtamacuj tū pūjaxcan, Pablo cālītā'chihuīna'lh ixtachihuīn Dios. Chuntza' tlahuapālh ixlītzayama'j ē ixlīcāujquitzisma'j.  Pablo ē Silas tatētaxtulh nac Anfípolis ē Apolonia. Tachā'lh nac Tesalónica jā ixyālh a'ktin ixtemploca'n israelitas. :m(Pablo ē Silas, a'cxni' ixtataxtunī'ttza' nac pūlāchī'n, tatanūlh na ixchic Lidia. Cālaktzī'nca tā'timīn. Pablo ē Silas tamāstā'lh talacapāstacni' ē ta'a'lh.'Cālakminca Pablo ē Silas ē cāsqui'ni'ca tamātza'nkēn. Cāmāxtuca ē cāsqui'ni'ca catataxtulh nac cā'lacchicni'. 'G&Mayūlhnu' tamāca'tzīnīpālh scujnī'n. Xlaca'n tajicua'nli a'cxni' takexmatli tachī'nī'n ixtatapa'ksī nac Roma ē jā catīhuālh chi'xcuhuī'n. pY%Pablo cāhuanilh mayūlhnu': ―Quincātamacni'cnī'ta'n na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't ē quincātamānūn nac pūlāchī'n ē jā quincātatlahuani'n justicia, masqui quina'n ictapa'ksīyāuj nac Roma ē ū'tza' iclīka'lhīyāuj quintachihuīnca'n. Chuhua'j tzē'k quincātamakatzā'lacu'tunān. Chuhua'j catamilh ū'tunu'n ē caquincātamāxtun. .U$Tī maktaka'lhnan māca'tzīnīlh Pablo ē huanli: ―Scujnī'n tamāpa'ksīni'lh na'iccāmakxtekān. Chuhua'j cataxtutit ē capintit ē Dios cacālē'ncha'n. #A'cxni' xkakalh, scujnī'n tamacā'lh mayūlhnu' natahuani tī maktaka'lhnan: ―Cacāmakxtekti tzamā' chi'xcuhuī'n. 3"Tī maktaka'lhnan cālē'lh na ixchic ē cāmāhuī'lh. Pāxuhualh xla' ē ixlīpō'ktuca'n xalanī'n na ixchic ixpālacata ta'a'ka'ī'ni'lh Dios. F~!Tzamā' tzī'sa, tī maktaka'lhnan cālē'lh Pablo ē Silas ē cāche'kē'ni'lh jā ixcāmātakāhuī'canī't. Ixlīpō'ktuca'n tī ixtahui'lāna'lh na ixchic ta'a'kpaxkō'lh palaj tunca. q}[ Lītā'chihuīna'nca ixtachihuīn Dios tī maktaka'lhnan ē ixlīpō'ktuca'n xalanī'n na ixchic. |Xlaca'n takelhtīlh: ―Ca'a'ka'i' Māpa'ksīni' Jesucristo ē na'a'kapūtaxtuya' hui'x ē nā chuntza' xalanī'n na minchic. x{iCāmāxtulh ē cākelhasqui'nīlh: ―Chi'xcuhuī'n, ¿tū ixlacasqui'nca na'ictlahua quit na'ica'kapūtaxtu? {zoMaktaka'lhna' squi'nli a'ktin pūcās ē tanūlh palaj ē ī'xpipitēlha cātatzokostani'lh Pablo ē Silas. ~yuPablo ta'salh palha' ē huanilh: ―Jā tū catlahua'ni'ca milīmān. Quilīpō'ktuca'n ictanūmā'nauj huā'tzā'. KxPalaj tunca lakahuanli tī maktaka'lhnan ē laktzī'lh laquī'yālh pūlāchī'n. Māxtulh ixcuchilu ē ixlīmān ixmaknīcu'tuncan ixpālacata xla' puhuanli tachī'nī'n ixtatzā'lanī'ttza'. fwEXamaktin tzuculh tachiqui ti'ya't. Ixtūtzā'n talhta'm pūlāchī'n tasakā'līlh. Palaj tunca pūlāchī'n talaquī'lh. Qui'hui' jā ixcāmānūcanī't ixtujanca'n ixlīpō'ktuca'n tachī'nī'n palaj tunca talakxtulh. 0vYI'tāt tzī'sa, Pablo ē Silas ixta'orarlītanūmā'nalh ē ixtapixtlī'tanūmā'nalh ē nā ixtamakapāxuīmā'nalh Dios. Tachī'nī'n ixtakexmattanūmā'nalh. &uEChuntza' māpa'ksīca, ē ū'tza' cālīmānūlh ā'xmāntza' ē cāmānūni'ca ixtujanca'n jā ixlaclhu'cu'canī't kentu' qui'hui' ē ixmāpekstokcanī't. t}A'cxni' cāhui'līni'kō'ca ē cāmānūca nac pūlāchī'n. Nā māpa'ksīca tī maktaka'lhnan tzej cacāmaktaka'lhca. Chuntza' tachi'xcuhuī't tatā'kaquī'lh ē cāquiclhlaktzī'nca Pablo ē Silas. Scujnī'n tamāpa'ksīni'lh cacāxtī'tpūxtuca ixlu'xu'ca'n ē cacālīmacni'cca qui'hui'. 'rGTamāsu'yu ā'xtum tahuilat tū quina'n jāla a'ka'ī'yāuj ixpālacata quina'n romanos. Jāla catitlahuáuj ixpālacata jā chuntza' quilīmāpa'ksīnca'n. %qCA'cxni' ixcālīmincanī't ixlacatīnca'n scujnī'n cāhuanica: ―Tzamā' chi'xcuhuī'n israelitas cāmāmakchuyīlh xalanī'n na quincā'lacchicni'ca'n. pA'cxni' taca'tzīlh ixtēcu'nī'n jātza' la ixtalītlaja, cāchi'paca Pablo ē Silas ē cālīminca nac pūchihuīn. ao;Chuntza' ixuan a'klhūhua' quilhtamacuj. Pablo jiclhualh ē talakspi'tli ē huanilh tū jā tzeya ū'ni': ―Na ixtacuhuīni' Jesucristo iclīhuaniyān cataxtu na ixlīstacna' tzu'ma'jāt. Palaj tunca taxtulh. ]n3Tzu'ma'jāt ixquincāstālani'yān a'cxni' xa'ictā'latlā'huanāuj Pablo. Palha' ixta'sa ē ixuan: ―Tzamā' chi'xcuhuī'n tatā'scuja Dios tī ka'tla'. Xlaca'n cātahuaniyān chī tzē nalī'a'kapūtaxtucan. ,mQA'ktin quilhtamacuj a'cxni' xa'ica'mā'nauj jā ixtlahuacan oración, ictā'lāpāxtokui chā'tin tzu'ma'jāt tī ixka'lhī tū jā tzeya ū'ni' tū ixmāhuanī tū na'a'kspula. Chi'xcuhuī'n, tī ixtēcu'nī'n tzu'ma'jāt, lhūhua' ixtalītlaja ixpālacata ixca'tzī tū na'a'kspula. lXla' a'kpaxli ē ixlīpō'ktu tī xalanī'n na ixchic. Lidia quincāsqui'ni'n ē quincāhuanin: ―Palh puhua'nā'tit hui'xina'n quit ixlīcāna' ica'ka'ī'ni' Jesucristo, capintit na quinchic ē natachokoyā'tit a'ntza'. Chuntza' ixquincāhuaniyan. rk]Chā'tin chī xlaca'n, tī ixquincākexmatni'yān, chā'tin puscāt ixtacuhuīni' Lidia. Xla' xala' nac Tiatira ē ī'stā' lu'xu' xasmataka. Ixlakachi'xcuhuī' Dios. Māpa'ksīni' mākexmatīcu'tunli tū huanli Pablo. Kexmatni'lh. j A'ktin quilhtamacuj tū tapūjaxa israelitas, ictaxtūj nac cā'lacchicni'. Icchā'uj na ixquilhtūn ka'tla' xcān jā icpuhuanui palhāsā' a'ntza' jā ixtakēstokcan ixtlahuacan oración. Ictahui'lauj ē iccātā'chihuīna'uj puscan tī ixtatakēstoknī't. \i1 Ictaxtūj a'ntza' ē icchā'uj nac Filipos tū tapa'ksī' nac Roma. Ū'tza' ā'chulā' xaka'tla' cā'lacchicni' ixlīpō'ktu estado Macedonia. Ictachokouj nac huā'mā' cā'lacchicni' a'klhūhua' quilhtamacuj. h Ictaxtūj nac Troas ē icpū'a'uj barco ē lacatza'j icmiuj nac Samotracia. Ixlīlakalī huampala ica'uj nac Neápolis. g3 A'cxni' lakachuyakō'lh, palaj tunca quina'n ictacāxui na'ica'nāuj nac estado Macedonia. Palaj tunca iclacapāstacui ixlīcāna' Dios quincālacsacnī'ta'n na'iccālītā'chihuīna'nāuj xalanī'n nac Macedonia xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. Pablo ē Silas nac Filipos Zf- A'ntza' tzī'sa Pablo lakachuyalh ē laktzī'lh chā'tin chi'xcu' xala' nac Macedonia tī tāyalh ixlacatīn. Chi'xcu' ī'squi'ni'mā'lh ē huanilh: “Caquilālaka'uj nac Macedonia ē caquilāmaktāyauj.” OeTatētaxtulh nac Misia ē ta'a'lh tancā'n nac cā'lacchicni' Troas. dA'cxni' tachā'lh na ixlītapitzi jā ixmāpa'ksī Misia, ē tita'a'ncu'tunli nac Bitinia. IxEspíritu Jesús jā cāmakxtekli nata'a'n. 'cGEspíritu Santo jā cāmakxtekli natalīchihuīna'n xatze tachihuīn nac Asia. Pablo ē tī ixtatā'a'n tatētaxtulh na ixlīka'tla' Frigia ē Galacia. \b1Chuntza' tī ixtatakēstoka nac a'katunu' cā'lacchicni' tatahuixcānīlh ē ā'chulā' ta'a'ka'ī'lh. Lakalī lakalī talhūhua'ntēlhalh. Pablo lakachuyalh ē laktzī'lh chā'tin chi'xcu' xala' nac Macedonia #a?Xlaca'n ixtatētaxtumā'nalh a'katunu' cā'lacchicni'. Ixcāmāca'tzīnīcan līmāpa'ksīn tū ixtahuanī't apóstoles ē xanapuxcu'nu' nac Jerusalén. _~}};|5{{~zzOyyx3w5vuttDsrr qpfp$oJnn_mlkkjfibgfedPcbb0af`__0^]]D\[[ZYLXWVgUUHTSSwRQQ9yw8i#k   q 2 `*mOl,<77Chuhua'j quinkelhasqui'nīmā'ca ixpālacata quit ica'ka'ī' Dios nacāmālacastālancuanī nīnī'n chuntza' chī Dios cāhuanilh quinapapana'ca'n. l6QXlaca'n taca'tzī ē, palh tahuancu'tun, tzē natalīmāsu'yu makāstza' quit fariseo xa'icuanī't. Fariseos, xlaca'n taka'lhī ixlīmāpa'ksīnca'n ā'chulā' xapalha' ē jā ixlīpō'ktuca'n tī tamakstāla chī israelitas. ,5Q’Ixlīpō'ktuca'n israelitas taca'tzīkō', a'cxni' quilīka'hua'chacus xa'icuanī't, chī xa'iclīlatlā'huan nac Jerusalén ē na ixlacpu'na'i'tātca'n. o4WHui'x lakapasa' ixlīpō'ktu chī quintahui'latca'n quina'n israelitas ē nā tū iclālīhuanimā'nauj. Ū'tza' iclīsqui'ni'yān caquinkexpa'tni' līlacatejtin. Pablo cāhuanilh chī ixlīlatlā'huan a'cxni' jāna'j ixa'ka'ī' 3+―Rey Agripa, iclīpāxuhua ixpālacata quit na'ictamaktāya na milacatīn ixpālacata ixlīpō'ktu tū quintalīmālacsu'yu israelitas. x2 kAgripa huanilh Pablo: ―Chuhua'j tzē natamaktāya'ya'. Pablo tamacayāhualh ē tzuculh tamaktāya ē huanli: e1C¿Chī quit na'iclīmacā'n chā'tin tachī'n palh jā icca'tzī chī putzāna'nīcan?0-Quit jā tū icka'lhī tū ixlacasqui'nca na'ictzo'knun ixpālacata tzamā' chi'xcu'. Ū'tza' iclīlīmin na milacatīnca'n hui'xina'n. Ā'chulā' iclīmincu'tun na milacatīn hui'x, rey Agripa, ixpālacata nakelhasqui'nī'ya'. Chuntza' quit na'icca'tzī tū na'ictzo'ka. 9/kQuit icpuhuan jā tū tlahuanī't ixpālacata tzē namaknīcan. Xla' squi'ni'lh xamāpa'ksīni' César caputzāna'nīlh. Ū'tza' quit iclīlacpuhuanli na'iclakmacā'n César. 2.]Festo huanli: ―Rey Agripa ē milīpō'ktuca'n tī takēstoknī'ta'ntit huā'tzā', hui'xina'n laktzī'nā'tit huā'yālh chi'xcu' Pablo. Quintasqui'ni'lh, ixpālacata huā'mā' chi'xcu', lhūhua' israelitas xalanī'n nac Jerusalén ē xalanī'n huā'tzā' nac Cesarea. Palha' tahuanli canīlh. N-Ixlīlakalī Agripa ē Berenice tamilh tzej tacāxyāna'lh. Tatanūlh nac pūtastokni' ē nā tatanūkō'lh xanapuxcu'nu' tropa ē xalaka'tla' chi'xcuhuī'n. Festo māta'satīnīni'lh Pablo. ,Agripa huanilh Festo: ―Nā quit ickexmatni'cu'tun ixtachihuīn huā'mā' chi'xcu'. Kelhtīca: ―Lakalī nakexpa'ta'. 0+YA'cxni' Pablo squi'nli caputzāna'nīlh César, xamāpa'ksīni' nac Roma, quit icmāpa'ksīni'lh catachokolh tachī'n hasta a'cxni' quit tzē na'iclakmacā'n César. *3Quit jāla xa'icputzāna'nī huā'mā', ē ū'tza' iclīkelhasqui'nīlh Pablo palh a'ncu'tun nac Jerusalén ixpālacata a'ntza' naputzāna'nīcan. )'Tū ixtahuan xmān ixpālacata tū ta'a'ka'ī' xlaca'n ē ixpālacata chā'tin tī ixtacuhuīni' Jesús tī nīlh. Pablo huan xla' lakahuan. b(=A'cxni' tatāyalh tī ixtalīmālacsu'yuni', jā tamālacsu'yulh chī quit xa'icpuhuan. '/A'cxni' tachilh xlaca'n huā'tzā', quit jā ictanajīlh. Ixlīlakalī ictahuī'lh jā tlahuacan justicia. Icmāta'satīnīni'lh tachī'n Pablo. 6&eQuit iccākelhtīlh, chuntza' chī ixlīmāpa'ksīnca'n romanos, xla' jā līsmanī namaknīcan chā'tin palh jā pūla natā'lacāxla nac cā'lacan tī mālacsu'yumā'lh. 4%aA'cxni' quit icquīlalh nac Jerusalén, tamālacsu'yulh na quilacatīn xanapuxcu'nu' pālejni' ē xanapuxcu'nu' israelitas. Quintasqui'ni'lh quit ca'icmāmaknīnīni'lh. <$qA'ntza' tatachokolh a'klhūhua' quilhtamacuj. Festo tā'chihuīna'lh rey ixpālacata Pablo ē huanli: ―Huā'tzā' tachī'nī't chā'tin chi'xcu' tī tachī'n makxtekli Félix. #} Ā'līstān ē jā a'klhūhua' quilhtamacuj rey Agripa ē Berenice, ixpuscāt rey, talakchā'lh Festo nac Cesarea. K" Festo cātā'chihuīna'nli ixmaktāyana'nī'n ē palaj tunca xla' huanilh Pablo: ―Hui'x squi'nī'ta' César ixputzāna'nīn. Ū'tza' nalīlakpina' César. Pablo na ixlacatīn rey Agripa L! Palh quit ictlahuanī't tū naquilīmaknīcan, caquimaknīca. Palh jā ixlīcāna' tū quintaputzāna'nī, jāla tī quintimacamāstā'lh chī ū'tunu'n. Icsqui'ni' César caquimputzāna'nīlh. R  Pablo kelhtīni'lh: ―Quilākelhasqui'nīmā'nauj nac pūchihuīn tū māpa'ksī César. Chuntza' xatze. Quit jā tū tū iccātlahuani'nī't israelitas tū jā tze. Huā'mā' hui'x ca'tzīya'. J  Festo ixcātlahuani'cu'tun israelitas a'ktin talakalhu'mān. Ū'tza' līkelhasqui'nīlh Pablo: ―¿Pincu'tuna' nac Jerusalén ixpālacata a'ntza' naputzāna'nīni'ca'na' na quilacatīn? GPablo ixtamaktāya ē huanli: ―Quit jā tū ictlahuani'nī't ixlīmāpa'ksīnca'n israelitas. Jā tū ictlahuani'nī't xaka'tla' templo nūn xamāpa'ksīni' nac Roma tī huanican César. "=A'cxni' milh Pablo, talītasti'li'lh israelitas tī ixtaminī'ta'ncha' nac Jerusalén. Lhūhua' laka'tla' ixtalīmālacsu'yu. Jā tū ixtamālactzeyī. ;oFesto tachokolh nac Jerusalén xmān a'ktzayan o a'kcāuj quilhtamacuj ē a'mpālh nac Cesarea. Ixlīlakalī tahuī'lh jā ixtlahuacan justicia. Māta'satīnīni'lh Pablo. $ACāhuanilh: ―Caquilātā'a'uj hui'xina'n tī ka'lhī'yā'tit līmāpa'ksīn. Palh huā'mā' chi'xcu' tlahuanī't tū jā tze, camālacsu'yutit a'ntza'. gGFesto cāhuanilh Pablo chī'canī'ta'ncha' nac Cesarea ē ū'tza' ixa'ncu'tun a'ntza' palaj. 'GLhūhua' talakalhu'mān tasqui'ni'lh Festo camāta'satīnīni'lh Pablo nac Jerusalén. Xlaca'n ixtalīchihuīna'nī'ttza' nataka'lhītī nac tej natamaknī. }sA'ntza' xanapuxcu'nu' pālejni' ē israelitas ā'chulā' xalaka'tla' talīmālacsu'yulh Pablo na ixlacatīn Festo. y mFesto chā'lh natanū ixlīgobernador. Ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj taxtulh nac Cesarea ē a'lh nac Jerusalén. `9A'cxni' tlahualh a'ktu' cā'ta, Félix taxtulh ixlīgobernador. Tanūlh ixlakxoko tī ixuanican Porcio Festo. Félix ixcātlahuani'cu'tun israelitas ka'tla' talakalhu'mān. Ū'tza' līmakxtekli Pablo tachī'n.'Félix ixpuhuan Pablo ixmaxquī'lh tumīn ixpālacata ixlīmakxtekli. Ū'tza' maklhūhua' ixlīmāta'satīnīni'n ē ixtā'chihuīna'n. !;Cālītā'chihuīna'nli chī tzej līlatā'kchokocan ē chī līhui'līcan jāla catitlahuaca tū jā tze. Cālītā'chihuīna'nli chī Dios nalīputzāna'n. Félix jicua'nli ē huanilh: ―Tzetza'. Chuhua'j capit. A'cxni' icka'lhī quilhtamacuj na'icmāta'satīnīni'mpalayān. CA'klhūhua' quilhtamacuj tachā'lh Félix ē Drusila, ixpuscāt, tī israelita ixuanī't. Félix māta'satīnīni'lh Pablo. Pablo cātā'chihuīna'nli chī a'ka'ī'can Jesucristo. ;oFélix māpa'ksīlh capitán calē'lh Pablo tachī'n ē catlahuani'lh talakalhu'mān macsti'na'j ē cacāmakxtekli talakmin ixamigo natatlahuani' tū xla' namaclacasqui'n. eCFélix tzej ixca'tzī ixtamāsu'yunca'n tī ixtatā'a'n Jesucristo. Xla' cālhcāni'lh ā'a'ktin quilhtamacuj ē cāhuanilh: ―Hasta a'cxni' namin Lisias xapuxcu' tropa, hasta a'cxni' na'icputzāna'nī huā'mā'. a;Tū xa'ictlahuanī't ū'tza' huā'mā': A'cxni' xa'iccātā'huī'lh ū'tunu'n, iccāhuanilh palha': “Chuhua'j hui'xina'n quilākelhasqui'nīmā'nauj ixpālacata quit ica'ka'ī' natalacastālancuana'n nīnī'n.” -SCatahuanli xlaca'n tī tahui'lāna'lh huā'tzā' palh quintamaclani'lh tū jā tze xa'ictlahuanī't a'cxni' quilē'nca na ixlacatīnca'n xanapuxcu'nu' israelitas. |qPalh xlaca'n tapuhuan quit ictlahuanī't catūhuālh, ixtamilh huā'tzā' ē ixquintamālacsu'yulh na milacatīn. I  Xmān huā'mā' xa'ictlahuamā'lh ē makapitzīn israelitas xalanī'n nac Asia quintalaktzī'lh xaka'tla' nac templo a'cxni' ixquilakpa'lhcanī'tcus. Jā tī ixa'nan. Cā'ca'csua' ixuanī't.  ’Quit makās xa'iclatlā'huan ē chuhua'j icmimpālhtza' na quincā'lacchicni' na'icmāstā' limosna ē talakalhu'mān. Ū'tza' iclīhui'līlh na'ictlahua tū tze ē chuntza' quit na'iclīca'tzī jā tū icmaklaclē'n nūn Dios ē nūn chi'xcuhuī'n.  Chuntza' chī ta'a'ka'ī' xlaca'n nā chuntza' ica'ka'ī' quit chī Dios nacāmālacastālancuanī tī xalactze ē tī jā xalactze.  Tū ixlīcāna' ū'tza' huā'mā': Quit iclaktaquilhpūta ixDiosca'n quinatāta'na' chuntza' chī xasāsti' tamāsu'yun tū xlaca'n tahuan secta. Quit ica'ka'ī' ixlīpō'ktu tū tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios jā huanican līmāpa'ksīn ē jā huanican profetas. G Xlaca'n jāla catitamālactzeyīlh tū quintaputzāna'nīlh. H  Jā tī chā'tin xa'ictā'lāhuanimā'lh a'cxni' quilaktzī'nca a'ntza'. Jā iccāmākēstokli tachi'xcuhuī't xaka'tla' nac templo, nūn na ixtemploca'n israelitas, ē nūn nac Jerusalén. 7 Hui'x tzē nakelhasqui'nīni'na' palh ixlīcāna' ka'lhītza' xmān a'kcāujtu' quilhtamacuj icquīlalh nac Jerusalén icquīlaktaquilhpūtalh Dios. B} Gobernador macahuani'lh Pablo nachihuīna'n. Pablo huanli: ―Quit icca'tzī hui'x juez huā'tzā' nac cā'lacchicni' lakma'jtza'. Ū'tza' iclīpāxuhua na'ictamaktāya na milacatīn. kO Israelitas nā xlaca'n tamālacsu'yulh ē tahuanli pō'ktu ixlīcāna' tū huanli Tértulo. /WCāhuanilh tī tamālacsu'yu catalakmin hui'x. Hui'x tzē nakelhasqui'nī'ya' ē chuntza' naca'tzīya' ixlīpō'ktu tū ixpālacata iclīmālacsu'yuyāuj ―huanli. KLisias, tī xapuxcu' tropa, maktanūlh ē palha' quincāmaktīn. -Xla' lactlahuacu'tun ixlītze xaka'tla' templo. Quina'n icchi'pauj ē xa'ickelhasqui'nīcu'tunāuj chuntza' chī huan na quilīmāpa'ksīnca'n. .UHuā'mā' chi'xcu' Pablo jicsmāhuī'nin. Calhāxcuhuālh chihuīna'makasītzī'lh ixlīpō'ktuca'n israelitas. Xla' ū'tza' xapuxcu' secta tū huanican nazarenos. }Jā icmāmakchuyīcu'tunān ā'chulā'. Icsqui'ni'yān caquintlahua'ni' talakalhu'mān ē caquinkexpa'tni' macsti'na'j. ~Iccāmaxquī'yān tapāxcatca'tzīn hui'x, señor gobernador Félix, tū pō'ktu quilhtamacuj quilāmaxquī'yāuj calhāxcuhuālh. } A'cxni' līminca Pablo, Tértulo tzuculh mālacsu'yu Pablo. Huanilh Félix: ―Señor gobernador, iccāmaxquī'yān tapāxcatca'tzīn quina'n cā'ca'csua' icui'lāna'uj. Tzamā' quincā'lacchicni'ca'n makāstza' xatze ixpālacata mintalacapāstacni'. | yIxlī'a'kquitzis quilhtamacuj chā'lh nac Cesarea Ananías tī xapuxcu' pālej. Nā tachā'lh makapitzīn xanapuxcu'nu' israelitas ē chā'tin ixkelhmaktāyana'ca'n tī ixuanican Tértulo. Talakchā'lh gobernador Félix ē tamālacsu'yulh Pablo. E{#Félix huanilh Pablo: ―Naquihuani'ya' ixlīpō'ktu a'cxni' natamin tī tamālacsu'yuyān. Gobernador māchī'nīni'lh Pablo na ixpalacio Herodes ē cāyāhuaca tī natamaktaka'lha.z"A'cxni' gobernador līkelhtahua'ka'kō'lh ca'psnap, xla' cākelhasqui'nīlh jāchu xala' Pablo. Tahuanilh xla' xala' nac estado Cilicia. zym!A'cxni' tachā'lh nac Cesarea, tamacamaxquī'lh ca'psnap gobernador Félix ē talīmini'lh Pablo na ixlacatīn. lxQ Ixlīlakalī tropas tachimpālh nac cuartel. Xmān kētahui'lāna'nī'n ixtatā'a'mā'nalh Pablo. wyChuntza' chī ixcāhuanicanī't, tropas talē'lh Pablo ē līminca cā'tzī'sni' nac cā'lacchicni' Antípatris. mvSA'cxni' quit icca'tzīlh israelitas ixtalīchihuīna'nī'ttza' natamaknī, palaj tunca quit icmacā'ni'cha'n. Quit iccāhuanilh tī ixtamālacsu'yumā'nalh Pablo catalīmālacsu'yulh na milacatīn. Xmān ū'tza' icuaniyān.” Xu)Palaj tunca icca'tzīlh ixtalīmālacsu'yu ixpālacata ixlīmāpa'ksīnca'n israelitas. Jā tū laclē'n huā'mā' chi'xcu' ixpālacata tū nalīmaknīcan o ixpālacata tū nalīmānūcan nac pūlāchī'n. twQuit xa'icca'tzīcu'tun tūchu ixpālacata ixtalīmālacsu'yu. Ū'tza' iclīlē'lh jā tatlahua justicia israelitas. DsIsraelitas tachi'panī't huā'mā' chi'xcu' ixtacuhuīni' Pablo. Ixtamaknīmā'nalh a'cxni' icchā'lh ē quintropas. Icmakapūtaxtūlh ixpālacata icca'tzīlh xla' ixtapa'ksī nac Roma. orW“Quit, Claudio Lisias, ictzo'knuni'yān hui'x, gobernador Félix, tī lakachi'xcuhuī'ca'na'. @q{Xapuxcu' tropa tzo'kli a'ktin ca'psnap ē huanli: pCacākētla'pa'tit cahuāyujnu' tū nakētahui'la Pablo. Chuntza' jā tū cati'a'nani'lh Pablo ē nalakchā'n gobernador Félix. oXapuxcu' tropa cāta'sani'lh chā'tu' ixcapitán ē cāhuanilh: ―Cacāmācāxtit a'ktu' ciento tropas ē tu'tumpu'xamacāuj tropas kētahui'lana'nī'n ē a'ktu' ciento tī natalē'n espada. Nataxtuyā'tit makna'jāstza' tzī'sa ē napinā'tit nac Cesarea. 1n[Xapuxcu' tropa huanilh: ―Jā tī tihuani'ya' palh quimāca'tzīnīnī'ta'tza' huā'mā'. Ē macā'lh na ixchic ka'hua'cha. Lakmacā'nca Pablo gobernador Félix m Jā cacākexpa'tni'. Xlaca'n līhua'ca'lh chī tu'pu'xam chi'xcuhuī'n tī taka'lhītīmā'nalh. Jā tū catitahua'lh ē nūn catitako'tnūlh hasta jā natamaknī Pablo. Chuhua'j tacāxui'lāna'ncha'tza'. Ā'xmān hui'x taka'lhīmā'nān palh namacapina'. flEKa'hua'cha huanli: ―Israelitas talīchihuīna'nī'ttza' natasqui'ni'yān nalīpina' lakalī Pablo jā tlahuacan justicia. Natahuaniyān tū ā'chulā' takelhasqui'nīcu'tun Pablo. Xmān nata'a'kskāhuī'lē'nān. ~kuXapuxcu' tropa makachi'palh ka'hua'cha ē lē'lh lacapunchuna'j ē kelhasqui'nīlh: ―¿Tū quihuanicu'tuna'? 9jkCapitán lē'ni'lh ē huanilh xapuxcu': ―Tachī'n Pablo quinta'sani'lh ē quisqui'ni'lh ca'iclīmini'n huā'mā' ka'hua'cha. Xla' tā'chihuīna'ncu'tunān macsti'na'j. i)Pablo ta'sani'lh chā'tin capitán ē huanilh: ―Calī'pini'chi huā'mā' ka'hua'cha xapuxcu' tropa. Xla' tā'chihuīna'ncu'tun macsti'na'j. hyIxka'hua'cha ixtā'tin Pablo ca'tzīlh tū ixlīchihuīna'ncanī't ē a'lh nac cuartel ē māca'tzīnīlh Pablo. g)Chuhua'j hui'xina'n ē milīpō'ktuca'n scujnī'n, casqui'ni'tit xapuxcu' tropa lakalī calīmilh Pablo na milacatīnca'n. Nahua'ni'yā'tit hui'xina'n palh ā'chulā' kelhasqui'nīcu'tunā'tit. Pablo jā catichilh. Quina'n na'icka'lhītīyāuj nac tej na'icmaknīyāuj. \f1Xlaca'n talaka'lh xanapuxcu'nu' pālejni' ē xanapuxcu'nu' israelitas ē cāhuanica: ―Quina'n icuanī'ta'uj Dios caquincāmakapātīnīn palh na'icua'yāuj catūhuālh a'cxni' jāna'j na'icmaknīyāuj Pablo. Pe Tī chuntza' tahuanli līhua'ca'lh chī tu'pu'xam chi'xcuhuī'n. qd[ A'cxni' xkakalh, makapitzīn israelitas tachihuīna'nli natamaknī Pablo. Talāhuanilh: ―Jā tū catihua'uj ē jā catiko'tnūnui hasta a'cxni' namaknīyāuj Pablo. Dios caquincāmakapātīnīn palh jā namākentaxtūyāuj. hcI Huā'mā' tzī'sa Māpa'ksīni' tasu'yuni'lh Pablo ē huanilh: ―Jā caji'cua'nti. Chuntza' chī chihuīna'nī'ta' quimpālacata nac Jerusalén, chuntza' nachihuīna'na' nac Roma. Talīchihuīna'nli natamaknī Pablo ?bw Ā'chulā' talālītā'chihuīna'lh. Xapuxcu' tropa, xla' jicua'nli Pablo ixtalālīlaksakamā'nalh. Ū'tza' cālīmacā'lh ixtropas namāxtucan ē nalē'mpalacan nac cuartel. 8ai Ixlīpō'ktuca'n ixtata'samā'nalh. Palaj tunca tatāyalh makapitzīn mākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn, tī ixchi'xcuhuī'n fariseos ē tahuanli: ―Huā'mā chi'xcu' jā tū tlahuanī't tū jā tze. Palhāsā' tā'chihuīna'nli a'ktin espíritu o chā'tin ángel. Jā catā'lātlahuáuj Dios. 9`kSaduceos tahuan jāla catitalacastālancuana'nli nīnī'n. Tahuan jā tī ángeles ē jā tī espíritu. Fariseos, xlaca'n ta'a'ka'ī' pō'ktu a'nan. Ū'tza' talālīhuanilh. _A'cxni' Pablo huanli huā'mā', tataxtumlīlh tī ixtatakēstoknī't. Tatzuculh talālītā'chihuīna'n fariseos ē saduceos. T^!Makapitzīn scujnī'n xlaca'n ixchi'xcuhuī'n saduceos ixtahuanī't ē ā'makapitzīn huampala ixchi'xcuhuī'n fariseos. A'cxni' ca'tzīlh Pablo huā'mā', palha' cāhuanilh: ―Chi'xcuhuī'n, quintāta' xla' fariseo ē nā quit fariseo. Quilālīmālacsu'yuyāuj ixpālacata quit ica'ka'ī' natalacastālancuana'n nīnī'n. 5]cPablo huanli: ―Chi'xcuhuī'n, quit jā xa'icca'tzī palh xla' xapuxcu' pālej. Chuntza' tatzo'kni': “Jā tilīchihuīna'na' tī cāmāpa'ksī tachi'xcuhuī't.” \Tī ixtayāna'lh a'ntza' tahuanli: ―¿Tū ixpālacata lacaquilhnī'ya' xla' tī Dios hui'līnī't xapuxcu' pālej? i[KPablo huanilh: ―Dios namakapātīnīnān hui'x, a'kskāhuī'ni'. Hui'x hui'la' naquintlahuani'ya' justicia chuntza' chī tatzo'kni' nac līmāpa'ksīn. Quimātu'csnī'ni'. Jā chuntza' tatzo'kni' nac līmāpa'ksīn. Z}Palaj tunca Ananías, tī xapuxcu' pālej, cāhuanilh tī ixtayāna'lh na ixlacatzuna'j Pablo: ―Caquilhtu'cstit. 4Y cPablo cālakalaktzī'lh scujnī'n ē huanli: ―Chi'xcuhuī'n, quintā'israelitas, quit quina'cstu iclacapāstacna'n tzej iclatlā'huan na ixlacatīn Dios hasta chuhua'j. XIxlīlakalī xapuxcu' tropa ixca'tzīcu'tun tūchu ixpālacata israelitas talīmālacsu'yulh Pablo. Macaxcutli Pablo. Cāmākēstokli ixlīpō'ktuca'n xanapuxcu'nu' pālejni' ē ixlīpō'ktuca'n scujnī'n. Līminca Pablo ē hui'līca na ixlacatīnca'n.DWPalaj tunca ta'a'kxtekyāhualh Pablo tī ixtakēsno'kcu'tun. Xapuxcu' jicua'nli a'cxni' ca'tzīlh ixchī'nī't chā'tin tī ixtapa'ksī nac Roma. Pablo tamaktāyalh nac pūchihuīn (VIXapuxcu' tropa huanli: ―Lhūhua' tumīn icxokonī't na'ictapa'ksī nac Roma. Pablo huanli: ―Hasta chī iclacatuncuhuī'lh quit ictapa'ksī nac Roma. +UOXapuxcu' tropa lakmilh Pablo ē kelhasqui'nīlh: ―¿Chā ixlīcāna' hui'x xala' nac Roma? Pablo kelhtīni'lh: ―Ixlīcāna'. Quit ictapa'ksī nac Roma. ,TQA'cxni' huanica huā'mā', capitán laka'lh xapuxcu' tropa ē māca'tzīnīlh ē huanilh: ―¿Tū natlahuani'ya'? Tzamā' chi'xcu' xla' tapa'ksī nac Roma. nSUA'cxni' ixchī'yāhuamā'ca nakēsno'kcan, Pablo kelhasqui'nīlh capitán tī ixyālh a'ntza': ―¿Chā chuntza' huan nac līmāpa'ksīn? Jāla kēsno'kcan chā'tin tī tapa'ksī nac Roma ē palh jāna'j tlahuani'can justicia. SRXapuxcu' tropa māmānūnīni'lh Pablo nac cuartel. Ixmāmaksno'knīni'ncu'tun ixpālacata namāchihuīnīcan. Ixca'tzīcu'tun tū ixpālacata ixtalīta'sa tachi'xcuhuī't ē ixtalīsītzī'ni' Pablo. kQOIxtata'sa ē ixtatincxa ixlu'xu'ca'n ē ixtamākosū pokxni' ixpālacata ixtasītzī'nī't. -PSTachi'xcuhuī't jātza' ixtakexmatni'cu'tun Pablo tū ixcāhuani. Tatzuculh tata'sa ē tahuanli: ―¡Canīlh huā'mā' chi'xcu'! ¡Jā līmacuan natahui'la! POMāpa'ksīni' quihuanilh: “Capit. Quit na'icmacā'nān makat. Nacālakpina' xlaca'n tī jā israelitas.” Chuntza' quihuanica ―huanli Pablo. Xapuxcu' tropa timāpa'ksīni'lh ixkēsno'kca Pablo IN Nā quit xa'icyālh a'ntza' a'cxni' maknīca Esteban tī ixlīchihuīna'n mimpālacata. Quit nā xa'iclīca'tzī tū tatlahuani'lh ē xa'icmaktaka'lha ixlu'xu'ca'n xlaca'n tī tamaknīlh.” 1M[Icuanilh: “Māpa'ksīni', xlaca'n taca'tzī quit xa'ica'n ixlīpō'ktu nac templo ē xa'iccāmānū nac pūlāchī'n tī ixta'a'ka'ī'ni'yān ē xa'iccāhui'līni'. ELIclaktzī'lh Māpa'ksīni' Jesús ē xla' quihuanilh: “Calacapala' ē cataxtu palaj tunca nac Jerusalén ixpālacata ā'tzā' jā cati'a'ka'ī'ca tū līchihuīna'na' quimpālacata.” eKC’Icmimpālh nac Jerusalén ē icquī'orarlīlh xaka'tla' nac templo. Iclakachuyalh. ~JuChuhua'j, ¿tū ixpālacata lītamakapalī'ya'? Catā'kaqui' ē ca'a'kpaxti ē calīpāhua'nti Jesucristo ē chuntza' naxapacan mincuenta.” Chuntza' quihuanilh Ananías. Pablo cāhuanilh chī līmacā'nca na ixlacatīnca'n tī jā israelitas I1Chuntza' nacātā'chihuīna'na' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't ixpālacata tī Xatze. Nacāhuani'ya' tū laktzī'nī'ta' ē tū kexpa'tnī'ta'. 1H[Quihuanilh: “IxDiosca'n quinatāta'na'ca'n lacsacni' hui'x ē chuntza' nalīca'tzīya' tū ixtalacasqui'nīn ē nalaktzī'na' tī Xatze ē nakexpa'ta' ixtachihuīn. *GM Ananías quilakmilh ē quilaktalacatzuna'jīlh ē quihuanilh: “Tā'tin Saulo, calacahuā'na'mpala'.” Lacapala iclacahuāna'mpālh ē iclaktzī'lh Ananías. TF! ’A'ntza' ixuī'lh chā'tin chi'xcu' tī ixuanican Ananías. Xla' ixlakachi'xcuhuī' Dios ē ixkexmatni' līmāpa'ksīn. Ixtaca'tzīkō' israelitas xalanī'n nac Damasco tzeya chi'xcu' ixuanī't. E{ Tzamā' taxkaket quimālakatzī'lh. Quintapekechi'palē'lh tī ixquintatā'a'mā'nalh. Chuntza' icchā'uj nac Damasco. 9Dk Quit icuanilh: “¿Tū na'ictlahua, Māpa'ksīni'?” Māpa'ksīni' quihuanilh: “Catā'kaqui' ē capit nac Damasco. A'ntza' nahuanica'na' ixlīpō'ktu tū natlahua'ya'.” C Tī ixquintatā'a'mā'nalh nā xlaca'n talaktzīlh taxkaket ē tajicua'nli ixpālacata jā takexmatli tū quihuanilh tachihuīn. BQuit ickelhasqui'nīlh: “¿Tīchu hui'x, Chi'xcu'?” Quihuanilh: “Quit Jesús xala' nac Nazaret tī hui'x putzatokokeya'.” AIca'kā'lh nac ti'ya't ē ickexmatli a'ktin tachihuīn tū quihuanilh: “Saulo, Saulo, ¿tū ixpālacata quimputzatokokeya'?” 2@]’Quit xa'ica'mā'lh nac tej ē xa'icchā'ntēlhatza', chī i'tāt quilhtamacuj, nac Damasco ē xamaktin quintapūnūlh a'ktin taxkaket tū mincha' nac a'kapūn. ?wXapuxcu' pālej ē xanapuxcu'nu' israelitas tzē natahuan ixlīcāna' tū icuan. Ū'tunu'n quintamaxquī'lh carta na'iccālē'ni' israelitas xalanī'n nac Damasco. Tzamā' carta ū'tza' tū tzē xa'iccālīchi'palh tī ixta'a'ka'ī' Jesús a'ntza' ē xa'iccālīmilh tachī'n nac Jerusalén jā ixcāmakapātīnīnca. Pablo cāhuanilh chī līlakpalīlh ixtalacapāstacni' (>IQuit xa'iccāputzatokoke tī ixta'a'ka'ī' Jesús ē xa'iccāmaknīcu'tun. Tachī'n xa'iccālē'n chi'xcuhuī'n ē puscan ē xa'iccāmānū nac pūlāchī'n. G=―Quit israelita. Iclacatuncuhuī'lh nac cā'lacchicni' Tarso nac estado Cilicia. Huā'tzā' quimakastacca nac Jerusalén. Quimāsu'yuni'lh Gamaliel. Tzej quimāsu'yuni'ca ixlīmāpa'ksīnca'n quinatāta'na'ca'n. Quit xa'iclīhui'lī na'ictlahua tū ixla' Dios chuntza' chī hui'xina'n tlahua'yā'tit chuhua'j. }<sA'cxni' takexmatli chī cātā'chihuīna'lh tachihuīn hebreo, ā'chulā' taquilhca'cslalh. Pablo cāhuanilh: ; {―Chi'xcuhuī'n, quintā'israelitas, cakexpa'ttit chī na'icchihuīna'n ē chī na'iclītamaktāya na milacatīnca'n. `:9(Xapuxcu' maxquī'lh talacasqui'nī'n. Pablo tāyalh jā ixtahua'ca'mā'lh ē cāmacahuani'lh cataquilhca'cslalh tachi'xcuhuī't. A'cxni' taquilhca'cslalh, cātā'chihuīna'nli tachihuīn hebreo ē huanli:A9{'Pablo kelhtīni'lh: ―Quit israelita xala' nac xaka'tla' cā'lacchicni' Tarso nac estado Cilicia. Icsqui'ni'yān caquimakxtekti na'iccātā'chihuīna'n tzamā' tachi'xcuhuī't. 83&¿Jā hui'x tzamā' chi'xcu' xala' nac Egipto tī tā'kaquī'lh lakma'jtza' ē cālē'nca nac cā'tzaya'nca ti'ya't a'ktā'ti' mil maknīni'nī'n? 57c%A'cxni' ixmānūtēlhacantza' nac cuartel, Pablo huanilh xapuxcu' tropa: ―Icchihuīna'ncu'tun macsti'na'j. Xapuxcu' huanli: ―¿Ē chā tzē chihuīna'na' griego? 6$Ixlīpō'ktuca'n ixtastālani'tēlha ē ixtata'satēlha ē ixtahuan: ―¡Canīlh! Pablo tamaktāyalh na ixlacatīn tachi'xcuhuī't 5#A'cxni' tachā'lh jā ixlactahua'ca'can nac cuartel, tropas tacu'ca'lē'lh Pablo ixpālacata ixtamaknīcu'tuntza' tachi'xcuhuī't. k4O"Makapitzīn tachi'xcuhuī't palha' tahuanli catūhuālh ē ā'makapitzīn xtum tahuampālh. Chuntza' xapuxcu' tropa jāla tzej ca'tzīlh tū ixa'kspulamā'lh ixpālacata ixtata'samā'nalh. Mālē'nīni'nca Pablo nac cuartel. 23]!Xapuxcu' tropa talacatzuna'jīlh ē palaj tunca māchi'panīni'nli Pablo ē līmāchī'nīni'lh kentu' cadenas. Kelhasqui'nīni'lh tīchu xla' ē tūchu ixtlahuanī't. F2 Palaj tunca xapuxcu' tropa cālē'lh ixtropas ē ixcapitanesca'n. Tatu'jnulh ē tachā'lh jā ixtatakēstoknī't. A'cxni' xlaca'n talaktzī'lh tropas ē capitanes, jātza' tatucsli Pablo. 21]A'cxni' ixmaknīcu'tuncantza', palaj māca'tzīnīca xapuxcu' tropa ē huanica ixlīpō'ktu xalanī'n nac Jerusalén ixtasītzī'kō'nī't ē ixtatā'kaquī'kō'nī't. I0 Ixlīpō'ktu tachi'xcuhuī't xalanī'n nac Jerusalén tatā'kaquī'lh ē tatu'jnuntēlha tatalacxtimīlh. Chi'paca Pablo ē sakaxtuca xaka'tla' nac templo ē palaj tunca mālacchahuaca. /+Chuntza' tahuanli ixpālacata laktzī'nca Pablo ē Trófimo xala' nac Efeso. Tapuhuanli Pablo ū'tza' ixmānūnī't xaka'tla' nac templo. }.sPalha' tahuanli: ―¡Chi'xcuhuī'n israelitas, caquilāmaktāyauj! Huā'mā' chi'xcu' calhāxcuhuālh cāmāsu'yuni'tlā'huan ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Xla' cālīchihuīna'n quincā'lacchicni'ca'n ē quilīmāpa'ksīnca'n ē huā'mā' xaka'tla' templo. Nā cāmānūnī't xaka'tla' nac templo tī jā israelitas. Chuntza' talactlahualh chī ixlītze ixuanī't. N-Xmān macsti'na'j ī'sputa ixlī'a'ktojon quilhtamacuj ē israelitas xalanī'n nac Asia talaktzī'lh Pablo xaka'tla' nac templo. Tachihuīna'makasītzī'lh tachi'xcuhuī't ē chi'paca Pablo. |,qPablo cālē'lh kelhatā'ti' chi'xcuhuī'n ē ixlīlakalī cātā'talacpa'lhli. Tanūlh xaka'tla' nac templo nacāmāca'tzīnī a'cxni' natamāsputū quilhtamacuj tū napūtalacpa'lhcan a'cxni' ixlīpō'ktuca'n natalīmin ixofrendaca'n. ;+oQuina'n iccāmacā'ni'nī'ta'uj a'ktin carta tī jā israelitas tī ta'a'ka'ī'nī't. Iccāhuaniuj tū icpuhuanāuj quina'n. Iccāhuaniuj: “Camākentaxtūtit xmān huā'mā': Jā tihua'yā'tit quinīt tū hui'līni'canī't ídolos ē jā tihua'yā'tit ka'lhni' nūn quinīt ixla' animalh tū ta'a'kpixchī'nī't. Jā tika'lhī'yā'tit mintā'lāpāxquī'nca'n.” Chuntza' iccāhuaniuj xlaca'n. Chi'paca Pablo xaka'tla' nac templo *yCacālī'pi ē catalacpa'lhtit ē hui'x nacāxokonuni'ya'. Ā'līstān xlaca'n tzē nacā'a'csitcan. Chuntza' naca'tzīkō'can jā ixlīcāna' chī līchihuīna'nca'na' hui'x. Ā'chulā' nā nalaktzī'ncan nā hui'x kexpa'tni'ya' līmāpa'ksīn. /)WChuntza' hui'x catla'hua' tū na'iccāhuaniyān. Tahui'lāna'lh kelhatā'ti' chi'xcuhuī'n na quilacpu'na'i'tātca'n. Xlaca'n natamākentaxtū tū tamālacnūnī't. u(cChuhua'j, ¿tū natlahuayāuj? Tzamā' tachi'xcuhuī't natatakēstoka a'cxni' nataca'tzī palh ta'nī'ta'. \'1Cāmāca'tzīnīcanī'ttza' hui'x cāmāsu'yuni'ya' israelitas, tī tahui'lāna'ncha' na ixcā'lacchicni'ca'n makatiyātī'n, ē cāhuani'ya' jā catakexmatni'lh Moisés. Tahuan hui'x cāmāsu'yuni'ya' jā ixlacasqui'nca ixka'hua'chanca'n nataka'lhī ixtasmani'ca'n israelitas ē jā ixlacasqui'nca natatlahua ixtahui'latca'n israelitas. P&A'cxni' takexmatli xlaca'n tamakapāxuīlh Dios. Tahuanilh Pablo: ―Tā'tin, hui'x ca'tzīya' lhūhua' miles israelitas ta'a'ka'ī'nī't. Kēxtim takexmatni' līmāpa'ksīn tū maxquī'ca Moisés. %%Pablo cātā'chihuīna'nli ē ā'līstān cāhuanilh pō'ktu chī Dios maktāyalh tū tlahualh na ixlacpu'na'i'tātca'n tī jā israelitas. $Ixlīlakalī quina'n ē Pablo iclakchā'uj Jacobo. A'ntza' ixtahui'lāna'n ixlīpō'ktuca'n xanapuxcu'nu' lītā'timīn. a#;A'cxni' icchā'uj nac Jerusalén, tā'timīn tapāxuhualh a'cxni' iclāpāxtokui. V"%Quincātatā'a'n makapitzīn tā'timīn xalanī'n nac Cesarea ē quincātalē'n na ixchic Mnasón xala' nac Chipre. Xla' makāstza' ixa'ka'ī'nī't. A'ntza' na ixchic ictētachokouj. Pablo laka'lh Jacobo ?!yĀ'līstān ictacāxui ē ica'uj nac Jerusalén. 1 [A'cxni' jāla icmālacpuhuanīuj jā ca'a'lh nac Jerusalén, jātza' ā'chulā' icuaniuj. Xmān huā'mā' icuanui: ―Calalh tū ixtalacasqui'nīn Māpa'ksīni'. { Pablo kelhtīni'lh ē quincākelhasqui'nīn: ―¿Tū ixpālacata līcalhua'nā'tit hui'xina'n? ¿Tū ixpālacata quilālīmāmakchuyīyāuj? Quit iclīhui'līnī't naquinchī'can ē naquimaknīcan nac Jerusalén ixpālacata Māpa'ksīni' Jesús. }s A'cxni' ickexmatui huā'mā', quina'n ē nā xalanī'n nac Cesarea icuaniuj Pablo jā ca'a'lh nac Jerusalén.  Xla' quincālakchin ē tayalh ī'cinturón Pablo ē lītantūchī'ca ē nā līmacachī'ca ē huanli: ―Espíritu Santo huanli: “Chuntza' nac Jerusalén israelitas nā natachī' ixtēcu' huā'mā' cinturón ē nacāmacamaxquī'can tī jā israelitas.”  A'ntza' ictachokouj a'klhūhua' quilhtamacuj. Chilh chā'tin chi'xcu' xala' nac Judea tī ixuanican Agabo. Ū'tza' ixuan tū na'a'nan.  Xla' ixcāka'lhī kelhatā'ti' ixtzu'ma'jan tī jāna'j ixtatamakaxtoka. Xlaca'n ixtalīchihuīna'n tū Dios ixcāmāca'tzīnīnī't. Ixlīlakalī huampala ictā'taxtūj Pablo. Icchā'uj nac cā'lacchicni' Cesarea. A'ntza' ictanūj na ixchic Felipe tī ixmāsu'yu xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. Xla' chā'tin ixlīkelhatojonca'n maktāyana'nī'n xalanī'n nac templo. Ictā'tachokouj ū'tza'. DIctaxtūj nac Tiro ē icchā'uj nac Tolemaida. A'ntza' ica'ksputui iclatā'kchokoyāuj nac mar. Iccāmaclauj tā'timīn a'ntza' ē iccātā'tachokouj ū'tunu'n a'ktin quilhtamacuj. }sĀ'līstān iclāsko'ka'uj ē iclāmakxtekui. Quina'n ictojōuj nac barco ē xlaca'n tataspi'tpālh na ixchicca'n. zmIxlī'a'ktojon quilhtamacuj ictaxtūj. Quincātatā'a'n, hasta iclaclhtaxtukō'uj nac cā'lacchicni', ixlīpō'ktuca'n tī ixta'a'ka'ī' ē ixpuscātca'n ē ixcamana'ca'n. A'cxni' icchā'uj na ixquilhtūn mar, ictatzokostauj ē icorarlauj. [/A'ntza' iccāmaclauj tī ixta'a'ka'ī' ē iccātā'tachokouj ū'tunu'n a'ktojon quilhtamacuj. Espíritu Santo ixcāhuaninī't tū na'a'kspula. Ū'tza' tā'timīn talīhuanilh Pablo jā ca'a'lh nac Jerusalén. RA'cxni' ictētaxtūj makat, iclaktzī'uj quimpāxtūnca'n Chipre a'ntza' jā pu'nahuīlh macsti'na'j ti'ya't. Ica'uj nac Siria. Ā'līstān icchā'uj nac Tiro ixpālacata barco natēxteka ixtacu'ca'. dAA'ntza' icmaclauj a'ktin barco tū ixa'mā'lh nac Fenicia. Ictojōuj nac barco ē ica'uj.  7Iccāmakxtekui tā'timīn ē ictojōuj nac barco ē lacatza'j ica'uj nac Cos. Ixlīlakalī icchā'uj nac Rodas ē ā'līstān icchā'uj nac Pátara.  &Pablo ixcāhuaninī't jātza' maktin catitalaktzī'lh. Ū'tza' ixtalīlīpuhuan. Ā'līstān taquīxtekli hasta nac barco.N%Tacalhuankō'lh ixlīpō'ktuca'n ē tasko'ka'lh Pablo ē tamu'sulh. c?$A'cxni' Pablo chihuīna'nkō'lh, tatzokostalh ē cātā'orarlīlh ixlīpō'ktuca'n. }#Nā chuntza' xa'iccāmāsu'yuni'yān hui'xina'n cascujtit ē cacāmaktāya'tit tī cāsputni' tū tamaclacasqui'n. Calacapāstactit chī huanli Māpa'ksīni' Jesús: “Ā'chulā' līpāxuhuacan a'cxni' māstā'can ē jā a'cxni' maktīni'ncan.” "Hui'xina'n ca'tzīyā'tit chī xa'iclīscuja quimacan ē chuntza' xa'iclīhuā'yan quit ē tī ixquintatā'lahui'lāna'lh. O !Quit jā iclakca'tzanī't ixtumīn ē ixoro ē ixlu'xu' ā'chā'tin. E  ’Chuhua'j quit icsqui'ni' Dios ū'tza' cacāmaktaka'lhni' hui'xina'n. Ē hui'xina'n ka'lhī'yā'tit tachihuīn tū quincātahuaniyān ixtalakalhu'mān Dios. Tzamā' tachihuīn tzē nacāmaxquī'yān lītli'hui'qui ē tzē nacāmaxquī'yān tū natamaktīni'n ixlīpō'ktuca'n tī Dios cātlahuanī't lactze.  3Skalalh catahui'la'tit ē calacapāstactit chī xa'iccāmaxquī'yān talacapāstacni' tzī'sa ē cā'cuhuīni' a'ktu'tun cā'ta hasta iccalhuanli. ?~}}[|s{ziy\x4wvvtsrr.qp$oo/nVmmalJkk5jihh(gGfedd/cbbT``5__7^h]P\\C[ZZYuXXWVV"U5TFSS:RaQQPPaOONMlLL*KcJJnIHHGFF.EECCCB;A@D>>6=u:OmDIxlīpō'ktu tū tzē chi'pacan o hua'can o xa'macan, jā catitatāyani'lh; pō'ktu natasputkō'. Tzamā' tahui'lat xmān tū tamāpa'ksī chi'xcuhuī'n ē tamāsu'yu xlaca'n. hNIDHuancan: “Jā tixa'ma'ya' huā'mā'. Jā tihua'ya' huā'mā'. Jā tichi'paya' huā'mā'.” DMDTī jā ta'a'ka'ī'ni' Cristo tahuan ixlacasqui'nca nacālakachi'xcuhuī'yā'tit lhūhua' tahui'lat tū jā ixla' Cristo. Hui'xina'n hua'chi tā'nī'tit Cristo ē chuntza' jā ixlacasqui'nca nacālakachi'xcuhuī'yā'tit ixtahui'latca'n tachi'xcuhuī't. ¿Tū ixpālacata tlahua'yā'tit tahui'lat chī tahuan? xLiDChuntza' tlahua ē jā tzej stālani' Cristo tī hua'chi ixa'kxāk macni'. Huā'mā' macni', ū'tza' tī ta'a'ka'ī'. Quimacni'ca'n cāka'lhī ixtatā'stucut ē ī'xno'jot tū līmaktāya ē tū lālīchi'panī't. Quina'kxākca'n, ū'tza' tū māpa'ksī quimacni'ca'n. Chuntza' Cristo tī ixa'kxākca'n tī ta'a'ka'ī' līmāstaquī ixmacni' ixlīmāpa'ksīn Dios. Ixmacni' Cristo, ū'tza' xlaca'n tī ta'a'ka'ī'. Ixmacni' Cristo a'ktin huanī't ixpālacata tī ta'a'ka'ī' talīpāhuan xla'. KDJā catamakxtektit ā'chā'tin nacā'a'kskāhuī'yān a'cxni' nahuan jā minī'ni' chā'tin chi'xcu' na'orarlīni' Dios. Makapitzīn tahuan ixlacasqui'nca pūla nacā'orarlīni' ángeles. Tī huan chuntza' lacasqui'n napuhua'nā'tit xla' jā ka'tla' makca'tzī masqui jā ixlīcāna'. Ka'tla' līmakca'tzī ixpālacata tū līlakachuyalh. Ixtapuhuān jā ixla' Espíritu Santo. 0JYDTzamā' tamāsu'yun xmān hua'chi ixmāstilē'k chī Dios māpa'ksī. Cristo ū'tza' tī tlahualh huā'mā' māstilē'k ē xla' māsu'yu chī līmāpa'ksīni'n Dios. ,IQDChuntza' jā catitamakxtektit ā'chā'tin nacā'a'ksa'nān ixpālacata tū hua'yā'tit ē nūn ixpālacata jā tlahua'yā'tit cuenta cā'tani' nūn sábado. H7DIxlīpō'ktu ā'makapitzīn līmāpa'ksīn tū a'nan huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj ē nac ū'ni', Dios cāmaktīkō'lh ixlīmāpa'ksīnca'n ē cāmāmaxanī'lh cā'lhūhua'lacatīn. Dios cātlajalh ixpālacata Cristo a'cxni' nīlh nac cruz. Caputzatit tū xala' nac a'kapūn G#DHua'chi ixtzo'kcanī't a'ktin tatzo'knu' tū quincātalīmālacsu'yuyān. Dios mālaksputūkō'lh ē cāmālaksputūkō'lh ixlīpō'ktu tū ixlaclē'nāuj. Dios māpānūkō'lh a'cxni' xtokohua'ca'ca Cristo nac cruz ē hua'chi tā'xtokohua'ca'ca tatzo'knu' nac cruz. lFQD Hui'xina'n hua'chi xanīn ixuanī'ta'ntit ixpālacata mincuentaca'n ē jā tze chī ixlīlatlā'huanā'tit. A'cxni' Dios quincāmātza'nkēna'ni'kō'n quincuentaca'n, xla' quincāmālacastālancuanīn chu lacxtim chī Cristo. kEOD Xasāsti' milatamatca'n chuhua'j ixpālacata a'ka'ī'ni'yā'tit Dios. A'cxni' a'kpaxtit, ū'tza' līmāsu'yulh hua'chi cātatā'mā'cnūyān Cristo ē tā'lacastālancuana'ntit ixpālacata Dios mālacastālancuanīlh Cristo. 5DcD A'cxni' tamacamāstā'ni'tit Cristo, cātaxapani'n mincuentaca'n ē ū'tza' hui'xina'n xtumtza' cālīhui'līn Dios. Chi'xcuhuī'n cāchu'cuni'can ixmacni'ca'n natatlahua circuncisión ē ū'tza' līca'tzīcan xtum cāhui'līcan. Xtum chī Cristo quincāmāxtumlīyān. Hua'chi ū'tza' quincātalīchu'cumaka'ni'n quincuentaca'n ē quincāmaxquī'n xasāsti' quilīstacna'ca'n. Huā'mā' circuncisión jā ixla' quimacni'ca'n. :CmD Hui'xina'n tapa'ksīni'yā'tit Cristo ē ū'tza' lītzuma'yā'tit ixlītli'hui'qui. Xla' ū'tza' xapuxcu' ixlīpō'ktu līmāpa'ksīn ē ixlīpō'ktuca'n tī tamāpa'ksīni'n. BD Cuenta catlahua'tit jā cātitamāsu'yuni'yān tū jā ixlīcāna' ixpālacata Cristo ē chī Cristo chu chā'tin chī Dios. ADCuenta catlahua'tit ē jā catamakxtektit ā'chā'tin nacālī'a'kskāhuī'yān tū māsu'yu tū jā ixlīcāna' ē jā tū ixtapalh. Huā'mā' tamāsu'yun nacāmāpātza'nkēnīyān tū a'ka'ī'yā'tit. Xmān cāmāsu'yuni'yān ixtachihuīnca'n chi'xcuhuī'n tī tahuan palh ixlacasqui'nca natlahua'yā'tit lhūhua' catūhuālh ē ū'tza' Dios nacālīlaktzī'nān lactze. Tahuan palh xmān a'ka'ī'ni'yā'tit Cristo, tisputacus. Huā'mā' tamāsu'yun ixtapuhuānca'n chi'xcuhuī'n ē jā ixla' Cristo. @DTzej ca'a'ka'ī'ni'tit tū cātamāsu'yuni'n. Ū'tza' hua'chi pūlactin qui'hui' tū pūlhmā'n mā'cnūlh ixtankēxē'k. Ā'chulā' nalīsca'ttēlhayā'tit chī māsu'yulh Cristo ē natasu'yu hua'chi stacpā'na'ntit chuntza' chī tasu'yu stacmā'lh qui'hui'. Lhūhua' tapāxcatca'tzīn namaxquī'yā'tit ixpālacata Jesús. Cristo quincāmaxquī'yān xasāsti' quilatamatca'n ?'DA'ka'ī'ni'nī'ta'ntit Cristo hua'chi miMāpa'ksīni'ca'n, nā chuntza' nalatā'kchokoyā'tit hua'chi hui'xina'n ē Cristo chu lacxtim. T>!DMasqui jā cātā'hui'lacha' quimacni', quintalacapāstacni' cātā'hui'lacha'. Līpāxuhua iclaktzī'mā'lh chī tzej latā'kchokoyā'tit ē jā taxtutāyayā'tit na ixtej Dios. Ū'tza' iclīpāxuhua. }=sDŪ'tza' huā'mā' iccāhuaniyān ē chuntza' jā tī chā'tin nacālī'a'kskāhuī'yān xatzēhuanī't tachihuīn. 2<]DJā maclacasqui'nāuj xtum tamāsu'yun. Xmān Cristo ca'tzīkō' ixlīpō'ktu ē tzē naquincāmāsca'tīyān ē tzē naquincāmākexmatīyān tū quincāmāsu'yuni'n. 6;eDIcscujmā'lh na'iccāmāhuixcānī ixlīpō'ktuca'n ixpālacata chī talāpāxquī'. Iclacasqui'n natalāpāxquī' ē lacxtim natalītaxtu. Iclacasqui'n nataca'tzī tzej natakexmata xaxlīcāna' ē nataca'tzī tū xmān ixca'tzī Dios hasta chuhua'j. Ū'tza' tū jā ixca'tzīcan ixpālacata Cristo. R: DQuit iclacasqui'n naca'tzīyā'tit chī icscujmā'lh mimpālacataca'n hui'xina'n xalanī'n nac Colosas ē nā xlaca'n xalanī'n nac Laodicea ē chī ixlīpō'ktuca'n xalanī'n jā jā tī quilakapasa. y9 mDŪ'tza' quit iclīscujmā'lh. Ixlīpō'ktu quilītli'hui'qui tū xla' quimāhuixcānī, ū'tza' iclīscuja.a8 =DHuā'mā' Cristo quina'n iccāmāsu'yuni'yāuj ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't ē iccāhuaniyāuj tū nacā'a'kspula palh jā nata'a'ka'ī'. Iccāmālacapāstaquīyāuj ixlīpō'ktuca'n ē iccālīmāsu'yuni'yāuj talacapāstacni' tū Cristo quincāmāca'tzīnīn. Chuntza' tzē na'iccāmaktāyayāuj natalītaxtu chī Cristo lacasqui'n. 7 yDDios lacasqui'n xlaca'n nataca'tzī chī xaka'tla' ē tzēhuanī't ū'tza' tū ixtatzē'knī't. Ū'tza' huā'mā': Cristo lacxtim cātā'hui'la israelitas ē nā tī jā israelitas. Ū'tza' līka'lhīpā'na'ntit tū milaca'n nahuan nac a'kapūn. $6 CDHuā'mā' tū ixcāmātzē'kni'canī't tachi'xcuhuī't hasta a'cxni' tzuculh cā'quilhtamacuj, ū'tza' chuhua'j cāmāsu'yuni'can xlaca'n tī ta'a'ka'ī'. 5 }DĒ quit chuntza' chī Dios quimacamaxquī'lh quintascujūt mimpālacataca'n, chuntza' icmāsu'yukō' ixtachihuīn Dios. p4 [DChuhua'j masqui icpātīni'mā'lh mimpālacataca'n, iclīpāxuhua. Tū pātī quimacni', ū'tza' maktāya namākentaxtūkō' tū ixlacasqui'nca napātīni'ncan ixpālacata tī ta'a'ka'ī'. Quina'n hua'chi ixmacni' Jesucristo. 3 )DChuntza' ixlacasqui'nca na'a'ka'ī'tēlhayā'tit ē jā cataxtutāya'tit na ixtej Dios. Jā calakpalī'tit chī a'ka'ī'yā'tit. Xatze tachihuīn tū cātamāsu'yuni'n hui'xina'n ē tū lī'a'kchihuīna'nca calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj, ū'tza' ca'a'ka'ī'tit. Huā'mā' xatze tachihuīn ixla' Jesucristo ē ū'tza' tū quit icmāsu'yu. Pablo huanli Cristo cātā'lahuī'lh tī ta'a'ka'ī' &2 GDChuhua'j ixamigos Dios hua'nī'ta'ntit ixpālacata Cristo cāmāko'xamixīn a'cxni' māstā'lh ixmacni' nanī. Chuntza' tlahualh ixpālacata tzē nacāmāsu'yukō'yān lactze na ixlacatīn Dios ē ixpālacata jā tū nalaclī'pinā'tit ē jā na'a'nan tū nacātalīputzāna'nī'yān. B1 DHui'xina'n ixtā'lāquiclhlaktzi' Dios ixuanī'ta'ntit. Jā ixlaktzī'ncu'tunā'tit Dios ē jā ixca'tzīcu'tunā'tit tū xla' lacasqui'n. Hui'xina'n ixtlahua'yā'tit tū jā tze. ~0 wDTako'xamixkō'lh Dios ē tachi'xcuhuī't ixpālacata Jesús. Catīxcuhuālh nac cā'ti'ya'tna' ē catīxcuhuālh nac a'kapūn, ixlīpō'ktuca'n ē Dios cāmāko'xamixīkō'ca. Ū'tza tlahualh a'cxni' xtokohua'ca'ca Jesús ē taxtulh ixka'lhni'. / }DChuntza' pō'ktu tū Dios ka'lhī, nā ka'lhī Cristo. Chī Dios, chu chuntza' Cristo. Chuntza' ixtalacasqui'nīn Dios. . DIxlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'ni' Jesús, xlaca'n talītaxtunī't hua'chi ixmacni'. Xla' hua'chi ixa'kxāk tzamā' macni'. Xla' xalītzucuni' ē xla' xapuxcu' ixlīpō'ktuca'n tī natalacastālancuana'n. Chuntza' xla' xapūla ē nacāmāpa'ksīkō' ixlīpō'ktu. |- sDXla' xapūla ixuanī't ē jā ixlīpō'ktu tū a'nan ē ixpālacata xla' ixlīpō'ktucus huī'lh ē tzej lamā'lh. T, #DCristo tlahualh ixlīpō'ktu tū a'nan nac a'kapūn ē nac cā'ti'ya'tna' tū laktzī'ncan ē tū jāla laktzī'ncan. Cristo cāxtlahualh chī namāpa'ksīni'ncan nac a'kapūn ē cāhui'līlh xanapuxcu'nu' ángeles. Nā cāmātzuculh tī cāmāpa'ksī espíritus. Tlahualh ixlīpō'ktu tū a'nan ixpālacata nalīmakapāxuī xla'. + DMasqui jāla laktzī'ncan Dios, Jesús māsu'yulh chī ixlīDios. Xla' Dios lacsacli namāpa'ksī ixlīpō'ktu tū huī'lh. * DJesús quincālakmāxtun ē quincāmātza'nkēna'ni'kō'n quincuentaca'n. Dios ē tachi'xcuhuī't tako'xamixli ixpālacata Cristo ) /D Dios quincāmakapūtaxtūn jā cā'pucsua' ē jā māpa'ksīni'n skāhuī'ni'. Quincālē'n jā māpa'ksīni'n ī'Ska'ta' tī laktza' pāxquī'. (  D Camaxquī'tit tapāxcatca'tzīn xaTāta' Dios. Xla' quincācāxtlahuanī'ta'n ē chuntza' tzē namaktīni'nāuj tū cāxtlahuacanī't ixpālacata a'ka'ī'yāuj Dios. Ē ū'tza' huā'mā' jā Dios māpa'ksīni'nkō' ē a'ntza' pō'ktu quilhtamacuj xkaka. G'  D Cacālīmātli'hui'clhīn xaka'tla' ixlītli'hui'qui Dios chuntza' chī xla' māstā' ē ū'tza' nalītāyani'yā'tit tū nacā'a'kspulayān ē jā nalījiclhua'yā'tit. Napāxuhua'yā'tit. & D Chuntza' naca'tzīyā'tit chī nalīlatā'kchokoyā'tit chī Dios lacasqui'n ē catūxcuhuālh tū natlahua'yā'tit namakapāxuī Dios. Xatze tū tlahua'yā'tit, ē ū'tza' lītasu'yu tlahua'pā'na'ntit ixtascujūt Dios. Ā'chulā' naca'tzīyā'tit chī ixlīDios. I%  D A'cxni' ickexmatui chī a'ka'ī'tit, quina'n jā icmakxtekui icorarlīni'yāuj Dios mimpālacataca'n. Icsqui'ni'yāuj hui'xina'n tzej caca'tzītit tū ixtalacasqui'nīn Dios. Chuntza' Dios tzej nacāmāca'tzīnīyān tū xla' lacasqui'n natlahua'yā'tit. Cālīmāsu'yuni'yān ixEspíritu ē tzē natlahua'yā'tit. _$ 9DQuincātamāca'tzīnīn xla' chī lālīpāxquī'yā'tit ixpālacata Espíritu Santo. 9# mDĒ chuntza' cāmāsu'yuni'n Epafras tī quincātā'scujni' ē tī icpāxquī'yāuj. Xla' quilakxokoca'n quit ē Timoteo ē līlacatejtin scuja chuntza' chī ī'scujni' Cristo. s" aDChuntza' chī cātalīmāsu'yuni'nī'ta'n hui'xina'n, calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj nā cāmāsu'yuni'mā'ca. Talhūhua'mā'nalh tachi'xcuhuī't tī ta'a'ka'ī'mā'nalh. Nā chuntza' lanī't na milacpu'na'i'tātca'n a'cxni' kexpa'ttit ē ca'tzītit chī Dios ixlīcāna' quincālakalhu'manān. Hui'xina'n ca'tzīyā'tit ixlīcāna' tū cātamāsu'yuni'n. f! GDChuntza' a'ka'ī'yā'tit ē cāpāxquī'yā'tit ixpālacata ka'lhīpā'na'ntit tū māquī'canī't mimpālacataca'n nac a'kapūn. Ū'tza' hui'xina'n sca'ttittza' a'cxni' pūla kexpa'ttit xatze tachihuīn tū ixlīcāna'.   %Dixpālacata quincātamāca'tzīnīn chī a'ka'ī'ni'yā'tit Jesucristo ē chī cāpāxquī'yā'tit ixlīpō'ktuca'n ixtachi'xcuhuī't Dios. / YDA'cxni' icorarlīni'yāuj Dios tī ixTāta' Jesucristo quiMāpa'ksīni', icorarlīyāuj mimpālacataca'n. Pō'ktu quilhtamacuj icmaxquī'yāuj tapāxcatca'tzīn  1DQuinchā'tu'ca'n iccāmacā'ni'yāchā'n saludos milīpō'ktuca'n xalanī'n nac Colosas tī tā'tapa'ksīyā'tit Dios ē jā taxtutāya'nī'ta'ntit na ixtej Cristo. QuinTāta'ca'n Dios cacālakalhu'mani' ē tzej calatapā'tit. Pablo orarlīni'lh Dios ixpālacata tā'timīn # CDQuit Pablo tī cāmacamini'yān huā'mā' carta ē quit ixapóstol Jesucristo chī ixtalacasqui'nīn Dios. Nā huī'lh huā'tzā' quintā'tinca'n Timoteo. 7Ixcāhuani chī Dios māpa'ksīni'n. Ixcāmāsu'yuni' ixpālacata Māpa'ksīni' Jesucristo na ixlacatīnca'n ē jā tī chā'tin ixmāmakchuyī.Pablo a'ntza' tachokolh a'ktu' cā'ta nac chic jā ixsācua'nī't. Ixcāmakamaktīni'n ixlīpō'ktuca'n tī ixtalakmin. kOA'cxni' Pablo ixuanī'ttza' huā'mā', israelitas ta'a'lh ē ixtalīkelhachihuīna'ntēlha. DPablo ā'chulā' ixchihuīna'n ē cāhuanilh: ―Caca'tzītit hui'xina'n huā'mā': Tī jā israelitas cāmāca'tzīnīcanī'ttza' chī Dios makapūtaxtūnu'n. Xlaca'n natakexmata. QJā tū tamakca'tzī na ixlīstacna'ca'n huā'mā' tachi'xcuhuī't.Ixa'ka'xko'lhca'n jā tzej talīkexmata.Ixlakastapunca'n jā talīlaktzī'n.Jā talaktzī'ncu'tun ē jā takexmatcu'tun.Jā taca'tzī tū huanicu'tun.Jā talakpalīcu'tun ixtalacapāstacni'ca'n ē chuntza' quit tzē na'iccāmātzeyī. NCapit ē cacāhua'ni' huā'mā' tachi'xcuhuī't:Hui'xina'n nakexpa'tā'tit ē jā catica'tzītit tū huanicu'tun;
nalaktzī'nā'tit ē jā cuenta catitlahua'tit tū laktzī'nā'tit. Chuntza' jā a'ktin ixtalacapāstacni'ca'n ixtahuanī't. Tatzuculh ta'a'n. A'cxni' jāna'j ixtataxtu, Pablo cāhuanilh: ―Espíritu Santo huanli tū ixlīcāna' a'cxni' māchihuīnīlh a'kchihuīna' Isaías. Chuntza' cāhuanilh quinapapana'ca'n: QMakapitzīn ixta'a'ka'ī'mā'nalh ē ā'makapitzīn jā ta'a'ka'ī'lh. :mTzamā' quilhtamacuj tū ixlīlacsaccanī't, ixlhūhua'ca'n tamilh nac chic jā ixtachoko Pablo. Pablo tzuculh tzi'saj cālītā'kelhachihuīna'n chī māpa'ksīni'n Dios. Cātā'chihuīna'nli hasta jā tzī'suanli. Cālītā'chihuīna'nli tū huan ixtachihuīn Dios ixpālacata Jesús jā tatzo'kni' līmāpa'ksīn tū maxquī'ca Moisés ē jā huanican profetas. Chuntza' Pablo cāmā'a'ka'ī'nīcu'tunli ixpālacata Jesús. %Iclacasqui'nāuj caquilāhuaniuj tū hui'x puhua'na'. Icca'tzīyāuj chī calhāxcuhuālh huancan jā tze huā'mā' secta ―huanica Pablo. EXanapuxcu'nu' israelitas tahuanilh: ―Xalanī'n nac Judea jā tamacaminī't ca'psnap mimpālacata. Israelitas, tī tamincha' nac Judea, jā tū quincātahuaninī'ta'n mimpālacata.  Ū'tza' iccālīmāta'satīnīnī'ta'n hui'xina'n. Xa'iccālaktzī'ncu'tunān hui'xina'n ē xa'iccātā'chihuīna'ncu'tunān. Israelitas ta'a'ka'ī' nacāmālacastālancuanīcan nīnī'n. Nā quit chuntza' ica'ka'ī'. Ū'tza' quilīmacatūpixchī'canī't. =sIsraelitas jā talacasqui'nli naquimakxtekcan. Ū'tza' iclīsqui'nli quit caquinkelhasqui'nīca na ixlacatīn César, masqui jā iccāmālacsu'yu xalanī'n na quincā'lacchicni'. {oRomanos quintakelhasqui'nīlh ē jā tū tamaclalh tū tzē naquilīmaknīcan. Ū'tza' ixquintalīmakxtekcu'tun. Ixlītu'tuma'j Pablo cāmāta'satīnīni'lh xanapuxcu'nu' israelitas nac Roma. A'cxni' talakminkō'lh, Pablo cāhuanilh: ―Chi'xcuhuī'n israelitas, quit jā tū iccātlahuani'nī't israelitas tū jā tze nūn ixtahui'latca'n quinatāta'na'ca'n. Masqui jā tū ictlahuanī't tū jā tze, quimacamāstā'ca hua'chi chā'tin tachī'n na ixlīmāpa'ksīnca'n romanos nac Jerusalén. K A'cxni' icchā'uj nac Roma, capitán cāmacamaxquī'lh tachī'nī'n xapuxcu' maktaka'lhna'. Pablo makxtekca natachoko ixlīmān ē chā'tin tropa ixmaktaka'lha. Pablo a'kchihuīna'nli nac Roma $ AIxcāmāca'tzīnīcanī'ttza' tā'timīn nac Roma palh na'icchā'nāuj. Xlaca'n tataxtulh ē tamilh hasta nac lītamāuj Apio ē nā jā huanican Tres Tabernas. A'ntza' iclāpāxtokui nac tej. A'cxni' cālaktzī'lh Pablo maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios ē ka'lhīlh tapāxuhuān. A {A'ntza' iccātā'lāpāxtokui ā'makapitzīn tā'timīn. Xlaca'n quincātahuanin ca'iccātā'tachokouj a'ntza' a'ktojon quilhtamacuj. Ā'līstān ictaxtupalauj na'ica'nāuj nac Roma.  5 A'ntza' ictaxtūj ē jāla lacatza'j ica'uj. Ā'līstān icchā'uj nac Regio. Ixlīlakalī lalh ū'ni' nac sur. Ixlītu'ma'j icchā'uj nac Puteoli. G  Icchā'uj nac Siracusa ē a'ntza' ictētahui'lauj tu'tuma'j. ' Ixlī'a'ktu'tun mālhcuyu' icpū'a'uj a'ktin barco tū ixtachokonī't na ixlacatzuna'j Malta ixlīpō'ktu cā'lonkni'. Barco xla' xala' nac cā'lacchicni' Alejandría. Ixyāhuani'canī't nac barco ixlīlakapascan tū a'ktu' ídolo tū ixuanican Cástor ē Pólux. 3 Lhūhua' talakalhu'mān quincātatlahuani'n. A'cxni' ictaxtūj, ū'tunu'n tamānūlh nac barco tū na'icmaclacasquī'nāuj. Pablo chā'lh nac Roma } A'cxni' mātzeyīlh, tamilh ā'makapitzīn huampala ta'jatatlanī'n tī ixtahui'lāna'lh nac Malta. Nā cāmātzeyīca. !Ixtāta' Publio ixmā'lh nac tama' ē ixmacscutla ē ixka'lhni'tantin. Pablo laka'lh ē orarlīlh ē hui'līni'lh ixmacan ē mātzeyīlh. H Lacatzuna'j ixuī'lh ixti'ya't xapuxcu' chi'xcu' xala' nac Malta. Xla' ixuanican Publio. Ū'tza' quincāhui'līn na ixchic a'ktu'tun quilhtamacuj ē lhūhua' quincātlahuani'n tū tze. oWXlaca'n ixtapuhuan palh ixcu'ni'lh jā ī'xcanī't lūhua' o palh ixa'kā'lh ē ixnīlh. Naj tunca taka'lhīlh. A'cxni' talaktzī'lh jā tū lani'lh, ē tapuhuampālh ē talāhuanilh: ―Ū'tza' chā'tin dios huā'mā' chi'xcu'. J Pablo tincxmaka'lh lūhua' nac macscut ē jā tū lani'lh. wgA'cxni' xalanī'n nac Malta talaktzī'lh lūhua' chī ixlaknūhua'ca'lh na ixmacan Pablo, talāhuanilh: ―Ixlīcāna' huā'mā' chi'xcu' maknīni'nī't. Masqui a'kapūtaxtulh nac mar, ixlacasqui'nca nanī ē chuntza' nalīxokoni' Dios. 3Pablo putzalh makxpātin qui'hui'. A'cxni' ixmāpūcu'tumā'lh nac macscut, taxtuchi lakatin lūhua' tzā'latēlha nac macscut ē macaxcalh Pablo.  Xalanī'n a'ntza' quincātalakalhu'manni'. Ixlamā'lh xcān ē ixlonknu'n. Tahui'līlh macscut. Quincātahuanin ca'icskō'nui. e~ EA'cxni' xa'ica'kapūtaxtunī'ta'ujtza', icca'tzīuj pītzuna'j ti'ya't tū ixuanican Malta. C},Māpa'ksīni'lh makapitzīn catapūtacutli lhta'ca'la' ē makapitzīn catapūtacutli xalacpītzun barco. Chuntza' tatacutkō'lh nac xcān ē ta'a'kapūtaxtukō'lh ixlīpō'ktuca'n.8|i+Capitán ixmakapūtaxtūcu'tun Pablo. Ū'tza' jā līmakxtekli nacāmaknīcan. Cāmāpa'ksīlh tī tzē ixtasuāyanan xapūla catatojōlh nac xcān ē cata'a'lh nac ti'ya't. {}*Tropas ixtamaknīcu'tun tachī'nī'n ē chuntza' nūn chā'tin natasuāyanatacuta nac mar ē chuntza' tzē natatzā'la. z)Talaknūlh nac cā'cucujnu'. Ixquini' barco a'ksātāyalh ē jātza' la tasakā'līlh. Ixlīsnū'n xcān mālakuanīlh ixchakēn barco. y(Tacā'tu'cxli lāsu' ē chuntza' tachokolh nac mar xalactzinca līcā'n ē chuntza' tzē tasakā'līlh barco. Taxla'jalh xalāsu' ixlīkosnu' barco. Tamakyāhualh lu'xu' xala' ixquini' barco ē chuntza' natantancslē'n ū'ni'. Barco tzuculh a'n nac ti'ya't. Ux#'A'cxni' xkakalh, marineros jā ixtalakapasna'n tzamā' nac ti'ya't. Talaktzī'lh jā ixquīpātanūnī't mar ē ixka'lhī cucuj. Titapuhualh palh tzē cahuālh ixtamālacatzuna'jīlh a'ntza' barco. sw_&A'cxni' ixtahuā'yanī'ttza', tamaka'lh trigo nac mar ē chuntza' jātza' ixtzincan barco. Barco laclalh qv[%Quina'n quilīpō'ktuca'n a'ktu' ciento ā'tu'tumpu'xamacāujchāxan tī xa'ictojōmā'nauj nac barco. Eu$Ixlīpō'ktuca'n jātza' ixtalīpuhuan ē nā tahuā'yalh. -tS#A'cxni' huankō'lh huā'mā', Pablo tayalh pāntzīn ē maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios na ixlacatīnca'n ixlīpō'ktuca'n ē che'kelh ē tzuculh huā'yan. s"Iccāhuaniyān cahuā'ya'ntit ē chuntza' tli'hui'qui nahuanā'tit. Nūn chā'tin hui'xina'n catimakasputtit nūn kentin miya'jca'n. Ur#!A'cxni' ī'xkakamā'lhtza', Pablo cāhuanilh ixlīpō'ktuca'n catahuā'yalh macsti'na'j. Cāhuanilh: ―Ka'lhītza' a'kcāujtā'ti' quilhtamacuj ē jā huā'ya'nī'ta'ntit ē jā lhtatanī'ta'ntit. qq[ Palaj tunca tropas tacā'tu'cxli lāsu' tū tapūmāyujūlh pūtacutnu'. Tamacamincha' nac xcān. p!Pablo cāhuanilh capitán ē tropas: ―Palh tzamā' chi'xcuhuī'n jā natatachoko nac barco, hui'xina'n jātza' la cati'a'kapūtaxtutit. koOMarineros ixtamāyujūmā'nalh pūtacutnu'. Ixtatasu'yu chī ixtamojōmā'nampālh nac xcān xalactzinca līcā'n xala' na ixquini' barco tū nalītāya barco. Xmān ta'a'kskāhuī'nilh. Ixtapūtzā'lacu'tun nac pūtacutnu'. inKIxtajicua'n palhāsā' ixtalaknūlh barco nac cā'chihuixni'. Ū'tza' talīmojōlh nac xcān a'ktā'ti' xalactzinca līcā'n xala' na ixchakēn barco ē chuntza' tzē talīyāhualh barco. Taka'lhīlh hasta a'cxni' xkakalh. "m=Talhcālh ixlīpūlhmā'n xcān ē pu'xamacāujchāxan metro ixuanī't. Lacapunchuna'j huampala talhcāpālh ē xmāntza' pu'xamatojon metro ixuanī't. nlUA'kcāujtā'ti' quilhtamacuj ixlanī't palha' ū'ni'. Hua'chi i'tāt tzī'sa barco calhāxcuhuālh ixlē'n xaxiyālh xcān jā huanican Adria. Marineros tapuhuanli palhāsā' ixtatalacatzuna'jīmā'nalh nac a'ktin ti'ya't. \k1Ixlacasqui'nca nachā'nāuj jā pu'nahuī'lh macsti'na'j ti'ya't ―huanli Pablo. zjmChuhua'j, chi'xcuhuī'n, jā calīpuhua'ntit. Quit iclīpāhuan Dios. Quit icuan chuntza' nala chī quihuanica. [i/Ángel quihuanilh: “Hui'x, Pablo, jā caji'cua'nti. Ixlacasqui'nca hui'x nalakpina' César. Milīpālacata, Dios nacāmakapūtaxtū ixlīpō'ktuca'n tī tatā'tojōmā'nan nac barco.” Chuntza' quihuanilh. h3Tzamā' huā' kōtan tzī'sa quit quintasu'yuni'lh chā'tin ángel tī Dios macamilh. Huā'mā' Dios ū'tza' tī quimāpa'ksī ē tī ictā'scuja. ogWChuhua'j, jā calīpuhua'ntit. Hui'xina'n jā tī chā'tin catinīlh, masqui casputli tzamā' barco. {foLakma'jtza' jā xa'icuā'yanī'ta'uj. Pablo tāyalh na ixlacpu'na'i'tātca'n ē huanli: ―Chi'xcuhuī'n, ixquilākexmatni'uj. Palh jā ixtaxtucha'uj nac Creta, jā tū ixquincā'a'kspulan huā'mā' lījicua' ē jā tū ixtimakasputui. 8eiLakma'j quilhtamacuj tētaxtulh ē jā iclaktzī'uj chi'chini' nūn sta'cu. Ū'ni' palha'cus ī'sno'kmā'lh barco. Ū'tza' jātza' xa'iclīca'tzīyāuj palh xa'iclaktaxtūj. fdEIxlīlakalī huampala iclīmaka'uj quimacanca'n ixtamacatzucun tū ixtojōmā'lh nac barco. c9Ixlīlakalī xaxiyālh xcān ē ū'ni' palha' sno'kli barco. Ū'tza' tatzuculh talīmaka'n tacu'ca' nac mar. Chuntza' jātza' tzi'nca līhualh barco. b!A'cxni' ixmojōcanī'ttza' pūtacutnu' nac barco, chā'xpāchī'ca barco. Ixtalījicua'n palhāsā' ixa'ksatāyalh nac cā'cucujnu' tū ixuanican Sirte. Ū'tza' talīmāyujūlh xalu'xu' barco tū ixlīsno'klē'n ū'ni'. Chuntza' calhāxcuhuālh quincālē'n ū'ni'. KaIctētaxtūj na ixlacatzuna'j a'ktin pītzuna'j ti'ya't tū ixuanican Clauda. A'ntza' jātza' palha' ixquincāsno'kān ū'ni'. Jicslīhua' icsakacu'tūj pūtacutnu' tū xa'icsakalīmimā'nauj. /`WŪ'ni' sno'kmaxquī'lh xcān barco ē jā quincāmakxtekni' na'ica'nāuj jā xa'ica'ncu'tumā'nauj. Jātza' la tū ixtlahuacan. Calhāxcuhuālh quincālē'n ū'ni'. H_ Palaj tunca milh a'ktin palha' ū'ni' tū ixuanican Nordeste. !^; A'cxni' tzuculh ū'nun macsti'na'j nac sur, tapuhuampālh tzētza' nata'a'mpala. Tatzucupālh ta'a'n ē ixtatētaxtumā'nalh ixlacatzuna'j Creta. v]e A'ntza' jāla ixmakxtekcan barco a'cxni' ixlonknu'n. Ū'tza' ixlīlhūhua' talīhualh: ―Ca'a'uj ā'chulā'. Ixtapuhuan palh tzē cahuālh ixtachā'lh nac Fenice, a'ktin cā'lacchicni' nac Creta. Nac Fenice jā ixpūjaxni' barco laca'a'huī'lh nac noroeste ē nac suroeste. A'ntza' ixtapuhuan ixtatachokolh a'cxni' ixlonknu'lh. Ū'ni' sno'kmaxquī'lh xcān barco X\) Capitán jā kexmatni'lh Pablo. Cākexmatni'lh piloto ē ixtēcu' barco. f[E ē cāhuanilh: ―Chi'xcuhuī'n, quit icpuhuan palh ā'chulā' na'a'nāuj, huī'lh tū naquincālani'yān ē lhūhua' namakasputāuj. Lhūhua' natza'nkāna'n: tzamā' barco ē tzamā' tacu'ca' ē nā quina'n nanīyāuj. Z Makās ictamakapalīuj ē ixmimā'lhtza' lonkni'. Ū'tza' ixlījicua'ncan ixpū'a'ncan barco. Pablo cāmaxquī'lh talacapāstacni' YJicslīhua' xa'ictētaxtumā'nauj ixlacatzuna'j Creta. Icchā'uj nac Buenos Puertos, ixlacatzuna'j cā'lacchicni' jā huanican Lasea. 2X]Xa'ica'mā'nauj līlacatzucu a'klhūhua' quilhtamacuj, ē jicslīhua' iclīchā'uj ixlacatzuna'j Gnido. Ū'ni' quincāmāmakchuyīn ē ū'tza' iclītētaxtupalauj ixlacatzuna'j Salmón na ixpāxtūn Creta a'ntza' jā pu'nahuī'lh macsti'na'j ti'ya't. A'ntza' jā palha' ixquincāsno'kān ū'ni'. &WEA'ntza' maclalh capitán a'ktin barco xala' nac Alejandría tū ixa'mā'lh nac Italia. Quincāmojōpalan ā'a'ktin nac barco. Ū'tza' icpū'a'mpalauj. V9Ā'līstān icpū'a'uj barco lacatzuna'j na ixquilhtūn jā huanican Cilicia ē Panfilia. Icchā'uj nac Mira, a'ktin cā'lacchicni' nac estado Licia. ]U3Ā'maktin ica'mpalauj nac barco. Ū'ni' palha' quincālāpāxtokni'. Ū'tza' iclītētaxtūj na ixpāxtūn Chipre a'ntza' jā pu'nahuī'lh macsti'na'j ti'ya't. A'ntza' jātza' palha' ixquincāsno'kmā'n ū'ni'. /TWIxlīlakalī icchā'uj nac Sidón jā ixpūjaxni' barco. Julio tzej ixtā'lālē'n Pablo ē makxtekli cālaka'lh ixamigo. Xlaca'n tatlahuani'lh tū ixmaclacasqui'n. ySkIctojōuj a'ktin nac barco xala' nac Adramitio ē ica'uj. Huā'mā' barco ixtētaxtumā'lh nac makapitzīn cā'lacchicni' nac Asia jā ixpūjaxni' barco. Quincātā'a'n Aristarco xala' nac Tesalónica, a'ktin cā'lacchicni' nac Macedonia. PR A'cxni' lacapāstacca naquincātamacā'nān nac Italia, Pablo ē ā'makapitzīn tachī'nī'n tamacamaxquī'lh chā'tin capitán tī ixuanican Julio. Xla' ixmāpa'ksī batallón tū huanican Augusto. Q Agripa huanilh Festo: ―Palh huā'mā' chi'xcu' jā ī'squi'nli naputzāna'nī César, quina'n tzē ixmakxtekui.PTatatampūxtulh lacapunchuna'j ē talāhuanilh: ―Huā'mā chi'xcu' jā tū tlahuanī't tū ixpālacata nalīmaknīcan o nalīchī'can. {OoTatāyakō'lh ixlīpō'ktuca'n, rey ē gobernador ē Berenice ē ixlīpō'ktuca'n tī ixtatā'hui'lāna'lh. NPablo huanli: ―Masqui macsti'na'j, o masqui lhūhua' tachihuīn, iclacasqui'n hui'x cala't hua'chi chī quit. Catalakō'lh hua'chi chī quit ixlīpō'ktuca'n tī quintakexmatni'mā'nalh chuhua'j. Xmān jā cacāmacachī'ca hua'chi chī quit ―huanli Pablo. nMUAgripa huanilh Pablo: ―Puhua'na' palh ā'macsti'na'j tachihuīn naquilīmā'a'ka'ī'nī'ya'. Ly¿Ē hui'x, rey Agripa, a'ka'ī'ya' tū tahuanli a'kchihuīna'nī'n xalanī'n makāstza'? Quit icca'tzī a'ka'ī'ya'. UK#Rey Agripa nā xla' lakapasa huā'mā'. Ū'tza' iclīchihuīna'n na ixlacatīn ē jā icmāxana'n. Quit tzej icca'tzī nā xla' ca'tzīkō' huā'mā'. Quit iclīchihuīna'n tū jā tzē'k tlahuacanī't. [J/Pablo kelhtīni'lh: ―Quit jā icchuya, Festo. Quit ixlīcāna' tū icuan. IChuntza' Pablo lītamaktāyalh. Festo huanli palha': ―¡Hui'x chuya'ya', Pablo! Lhūhua' sca'tnī'ta'. Ū'tza' līmakachuya'yān. uHcXlaca'n tahuanli ixlacasqui'nca napātīni'n Cristo ē nanī ē ū'tza' tī xapūla nalacastālancuana'n, ē chuntza' nacāmāca'tzīnīcan tū ixlīcāna' tī israelitas ē nā tī jā israelitas. Pablo ixmā'a'ka'ī'nīcu'tun Agripa GHasta chuhua'j Dios quimaktāyanī't. Ū'tza' iccālīhuanicus ixtachihuīn Dios ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't tī xalaka'tla' ē tī jā xalaka'tla'. Xmān iclīchihuīna'n tū māsu'yulh Moisés makāstza' ē tū tahuanli a'kchihuīna'nī'n na'a'kspula. ]F3Ū'tza' quintalīchi'palh israelitas xaka'tla' nac templo ē ixquintamaknīcu'tun. lEQQuit xapūla iccā'a'kchihuīna'ni'lh xalanī'n nac Damasco ē ā'līstān xalanī'n nac Jerusalén ē ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac estado Judea. Nā xa'iccāhuani tī jā israelitas: “Calakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n ē castālani'tit Dios ē chuntza' catahui'la'tit chī tī talakpalīnī't ixtalacapāstacni'ca'n.” Chuntza' xa'iccāhuani. D+’Ū'tza' huā'mā' icuaniyān, rey Agripa. Quit ickexmatni'lh tū quihuanilh Māpa'ksīni' xala' nac a'kapūn a'cxni' quintasu'yuni'lh. oCWNa'iccāmacā'ni'yān ixpālacata nā xlaca'n natalacahuāna'n ē natataxtu jā cā'pucsua' ē chuntza' natalatā'kchoko nac taxkaket ē nata'a'kapūtaxtu na ixlītli'hui'qui skāhuī'ni' ē natastālani' Dios. Quit na'iccāmacā'ni'yān naquinta'a'ka'ī'ni' quit ē chuntza' ixcuentaca'n nacāmāsputūnu'ni'can ē nā xlaca'n nacātlahuacan lactze chī ixlīpō'ktuca'n tī quinta'a'ka'ī'ni' quit.” Chuntza' quihuanilh Māpa'ksīni' Jesús. Pablo kexmatni'lh Māpa'ksīni' Jesús _B7Na'icmakapūtaxtūyān tī israelitas ē nā tī jā israelitas jā na'icmacā'nān. BA}Catā'kaqui' ē catāya'. Quit ictasu'yuni'mā'n hui'x. Quit iclacsacnī'ta'n ē naquintā'scuja ē nacāhuani'ya' ā'makapitzīn chī iclītasu'yuni'n ē chī na'iclītasu'yuni'yān. {@oQuit icuanli: “¿Tīchu hui'x, Chi'xcu'?” Māpa'ksīni' quihuanilh: “Quit Jesús tī hui'x putzatokokeya'. $?AQuilīpō'ktuca'n ica'kā'uj nac ti'ya't. Ickexmatli a'ktin tachihuīn tū quihuanilh ixtachihuīn hebreo: “Saulo, Saulo, ¿tū ixpālacata quimputzatokokeya'? Chu tlakaj quintā'lātlahuacu'tuna'. Hui'x hua'chi lakatin cahuāyuj a'cxni' chi'nta qui'hui' tū lītlakalē'ncan.” >  Na'icuaniyān hui'x, rey, tū quina'kspulalh. Chī tastu'nūt ixuanī't xa'ictlā'huantēlha, quit iclaktzī'lh a'ktin taxkaket tū mincha' nac a'kapūn. Xla' ā'chulā' xkaka ē jā chi'chini'. Quilītamacsti'lilh quit ē nā tī ixquintatā'a'mā'nalh. 2=] ’Ū'tza' xa'iclī'a'mā'lh nac Damasco. Xanapuxcu'nu' pālejni' ixquintamaxquī'nī't līmāpa'ksīn ē talacasqui'nī'n ē ū'tza' tzē xa'iccālīputzatokoke. P< Maklhūhua' quit xa'iccāmakapātīnīn ē chuntza' quit xa'iccāmāmakxtekēcu'tun chī ixta'a'ka'ī'ni'nī't Jesús. Chuntza' xa'ictlahua quit na ixlīpō'ktu ixtemploca'n israelitas. Ixquintamakasītzī' ē xa'iccāputzatokoke hasta na ixcā'lacchicni'ca'n makatiyātī'n. Pablo cāhuanilh chī tzuculh tapa'ksīni' Cristo d;A Chuntza' ictlahualh nac Jerusalén. Xanapuxcu'nu' pālejni' quintamaxquī'lh līmāpa'ksīn. Chuntza' xa'iccāmānū nac pūlāchī'n lhūhua' tī ixtastālani' Jesús. Nā quit xa'iclīca'tzī a'cxni' ixcāmaknīcan. :y ’Xapūla quit xa'icpuhuan lhūhua' catūhuālh xa'iccātlahuani'lh tī ixtastālani' Jesús xala' nac Nazaret. 99¿Tū ixpālacata hui'xina'n jā a'kā'ī'yā'tit Dios tzē namālacastālancuanī nīnī'n? Pablo cāhuanilh chī ixcāputzatokoke tī ixta'a'ka'ī' y8kQuina'n, israelitas, ī'xū'nātā'natna'ca'n kelhacāujtu' lītā'timīn tī ixka'hua'chan Israel ixtahuanī't. Quilīpō'ktuca'n ica'ka'ī'ni'yāuj Dios namākentaxtū tū huanli. Ū'tza' iclīlaktaquilhpūtayāuj Dios tzī'sa ē cā'cuhuīni'. Icuaniyān, rey Agripa, nā quit ica'ka'ī'ni' Dios namākentaxtū tū huanli. Ū'tza' quintalīmālacsu'yu israelitas. cz~}|p{{zzhyw\uu'tsFrppiooaon"mqll6kjjiihRggf]exdcc:bbUa```)_%^][\-[ZZ"YY'X"WWUT3SS RQMPPNMMHL}KoIItH_GFEEPDIBA@s?>>=" < g v $ z4W|Xcx0Cristo cācāxui'līcu'tunli ixtachi'xcuhuī't ixpālacata chuntza' natachā'n lactze na ixlacatīn. Lacasqui'n lactze ixtalakō'lh. 7wg0Nīlh ixpālacata xalactze quincālītlahuacu'tunni' ixtachihuīn Dios. Ē māpānūcu'tunli quincuentaca'n. Chuhua'j a'kpaxāuj ixpālacata xapacanī'ttza' quincuentaca'n. #v?0Hui'xina'n tī chi'xcuhuī'n, cacāpāxquī'tit mimpuscātca'n chuntza' chī Cristo cāpāxquī' tī tatapa'ksīni'. Xla' nīlh nacāmakapūtaxtū. qu[0Tī tatapa'ksīni' Cristo, xlaca'n takexmatni' Cristo. Nā chuntza' puscan natakexmatni' ixkōlu'ca'n. ?tw0Xakōlu' māpa'ksī ixpuscāt chuntza' chī Cristo cāmāpa'ksī tī tatapa'ksīni'. Cristo cāmakapūtaxtūnī't xlaca'n tī ta'a'ka'ī' ē chuhua'j xla' ū'tza' cālīmāpa'ksī. s 0Hui'xina'n tī puscan, cakexpa'tni'tit minkōlu'ca'n chuntza' chī quinan kexmatni'yāuj quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. ]r30Calālakachi'xcuhuī'tit hui'xina'n ixpālacata lakachi'xcuhuī'yā'tit Dios. Wq'0Pō'ktu quilhtamacuj camaxquī'tit tapāxcatca'tzīn Dios quinTāta'ca'n ixlīpō'ktu na ixtacuhuīni' quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Chī talīlatahui'la chi'xcu' ē ixpuscāt tī tatapa'ksīni' Cristo Yp+0A'cxni' nalātā'chihuīna'nā'tit, camāka'tlī'tit Dios chuntza' chī nac salmos ē nā chuntza' chī nac himnos tū ixla' Dios. Capixtlī'ni'tit ē calīmāka'tlī'tit Dios ixlīpō'ktu milīstacna'ca'n. o0Jā caka'chī'tit. Tī taka'chī, xlaca'n tatlahua tū jā līmacuan. Xatze catamakxtekni'tit Espíritu Santo nacāmāpa'ksīyān. Nn0Tzej calacapāstacna'ntit. Cakexpa'ttit tū ixtalacasqui'nīn Dios. m 0Calīhui'lī'tit natlahua'yā'tit tū tze, tika'lhī'yā'tit latamat. Chuhua'j lhūhua' tachi'xcuhuī't tatlahua tū jā tze. Tl!0Calīhui'lī'tit līlacatejtin nalatā'kchokoyā'tit. Jā calatā'kchokotit hua'chi tī jā takexmata ixtachihuīn Dios. Līlacatejtin calatā'kchokotit, ixpālacata hui'xina'n ca'tzīyā'tittza'. &kE0Chuntza' huanican tī jā a'ka'ī':Hui'x, hua'chi lhtatapā't ē hua'chi xanīn hui'x.Calakahua'nti ē catā'kaqui' ē Cristo namāxkakēni'yān. Oj0 Nac taxkaket tzē cālīlaktzī'ncan catūhuālh palh tze o jā tze. Ii 0 Līmāxana' līchihuīna'ncan tū xlaca'n tatlahua lakatzē'k. !h;0 Jā catlahua'tit tū jā tze hua'chi xalanī'n nac cā'pucsua'. Jā tū ixtapalh tū tatlahua xlaca'n. Xatze cacāmāsu'yuni'tit jā tze tū tatlahua. Qg0 Caca'tzītit tū nalīpāxuhua Dios ē ū'tza' huā'mā' catlahua'tit. ~fu0 Palh tlā'huanāuj nac taxkaket, nalatā'kchokoyāuj chuntza' chī Dios lacasqui'n. Nā nahuanāuj tū ixlīcāna'. ~eu0Xapūla hui'xina'n hua'chi ixlatlā'hua'nā'tit nac cā'pucsua'. Chuhua'j tapa'ksīni'yā'tit Dios, ē chuntza' hua'chi tlā'hua'mpā'na'ntittza' nac taxkaket. Chuntza' līlacatejtin calatā'kchokotit chuntza' chī xalanī'n nac taxkaket. 7di0Hui'xina'n jā cacātā'talacxtuctit xlaca'n. 8ci0Jā catamakxtektit nacāta'a'kskāhuī'yān hui'xina'n, masqui makapitzīn tahuan tzē tlahuacan catūhuālh. Xlaca'n jā takexmatni'mā'nalh Dios. Dios nacāmakapātīnīn. $bA0Hui'xina'n ca'tzīyā'tittza' tī tatlahuatlā'huan tū jā tze, jā catitatanūlh jā māpa'ksīni'n Cristo ē Dios. Jā catitatanūlh tī taka'lhī ixtā'lāpāxquī'nca'n ē tī tatlahua tū jā tze ē tī talaktampi'lhīni'n ixlīpō'ktu catūhuālh ē jā talacapāstaca Dios. `a90Jā tihua'nā'tit tū jā tze tachihuīn. Jā tihua'nā'tit tū jā tū ixtapalh. Jā tilīkelhkamāna'nā'tit tū jā tze tachihuīn. Pō'ktu tzamā' jā tū līmacuan. Xatze camaxquī'tit tapāxcatca'tzīn Dios. [`/0Hui'xina'n ixtachi'xcuhuī't Dios. Jā tilacapāstacā'tit tū jā tze. Jā tiputzayā'tit mintā'lāpāxquī'nca'n. Jā tilīchihuīna'nā'tit tū jā līmacuan. Nūn macsti'na'j natampi'lhīni'nā'tit. y_k0Nalāpāxquī'yā'tit hui'xina'n chuntza' chī Cristo quincāpāxquī'yān. Xla' quincāpāxquī'yān hasta nīlh nac cruz quimpālacataca'n. Tamacamāstā'lh hua'chi a'ktin talakalhu'mān na ixlacatīn Dios. Huā'mā' līpāxuhualh Dios. }^ u0Hui'xina'n ixlacstīntza' Dios, ē xla' cāpāxquī'yān. Chuntza' hui'xina'n natlahua'yā'tit tū xla' lacasqui'n. *]M0 Xatze calāpāxquī'tit. Calālakalhu'ma'ntit. Nā calāmātza'nkēna'ni'tit chuntza' chī Dios cāmātza'nkēna'ni'nī'ta'n hui'xina'n ixpālacata Cristo.a\;0Jātza' calacapāstactit tū cātatlahuani'nī'ta'n ā'makapitzīn. Jātza' casītzī'tit. Jātza' cacālakapala'tit ā'makapitzīn. Jātza' ca'a'ksa'nīni'ntit. Jātza' tiquiclhlaktzī'nā'tit ā'makapitzīn. x[i0Jā catlahua'tit tū nalīlīpuhuan Espíritu Santo. Espíritu Santo quincātā'hui'lan, ē chuntza' ca'tzīyāuj palh tapa'ksīni'yāuj Dios. Nā ca'tzīyāuj Dios naquincāmakapūtaxtūkō'yān ixpālacata ka'lhīyāuj Espíritu Santo. 9Zk0Jā cachīhuālh tihua'nā'tit hui'xina'n. Cahua'ntit xmān tū tze ē tū nacāmaktāya ā'makapitzīn. Chuntza' nacālīmaktāya'yā'tit tī cātakexmatān hui'xina'n. 2Y]0Jātza' caka'lhāna'ntit hui'xina'n tī ixka'lhāna'nā'tit. Cascujtit ē nahuā'yanā'tit. Chuntza' tzē namaktāya'yā'tit ā'makapitzīn tī jā tū taka'lhī. AX}0Jā catamakxtektit nacā'a'kskāhuī'yān skāhuī'ni'. W'0Palh sītzī'yā'tit hui'xina'n, jā catlahua'tit tū jā tze ixpālacata mintasītzi'ca'n. Jā tisītzī'yā'tit pō'ktu quilhtamacuj. V0Jātza' cahua'ntit tā'ksa'nīn. Calāhua'ni'tit tū ixlīcāna', ixpālacata chu chā'tin quina'n tī tapa'ksīni'yāuj Cristo. U0Calatā'kchokotit chuntza' chī xasāsti' mintalacapāstacni'ca'n tū Dios cāmaxquī'n ē tū ixla'. Catlahua'tit tū tze. DT0Chuhua'j caka'lhī'tit xasāsti' mintalacapāstacni'ca'n. US#0Chuhua'j jātza' calatā'kchokotit chī ixlatlā'hua'nā'tit xapūla a'cxni' jāna'j ixlakapasā'tit Cristo ē ixtlahua'yā'tit tū jā tze mintalacapāstacni'ca'n tū xmān ixlīta'a'kskāhuī'yā'tit. R0Hui'xina'n kexpa'tnī'ta'ntit ixpālacata Cristo. Cātamāsu'yuni'nī'ta'n tū Cristo māsu'yulh. Huā'mā' ū'tza' tū ixlīcāna'. XQ)0Jā chuntza' sca'tnī'ta'ntit hui'xina'n. Cristo, xla' jā chuntza' māsu'yu. P#0Jātza' tamāxana'n. Talīhui'līnī't tatlahua tū jā tze. Līpāxuhua tatlahua ixlīpō'ktu tū jā tze ē tū lacasqui'n ixmacni'ca'n. O30Xlaca'n jāla tzej talacapāstaca. Jā taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū Dios māstā'. Jā taka'lhī, ixpālacata lacxumpin ē jā takexmata. ^N50Tū na'iccāhuaniyān ixtalacasqui'nīn quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Jātza' calatā'kchokotit chī talatlā'huan ā'makapitzīn tī jā ta'a'ka'ī'. Ixtalacapāstacni'ca'n xlaca'n jā tū ixtapalhca'n. nMU0Quina'n hua'chi a'ktin macni'. Quimacni'ca'n tlahua tū lacapāstaca quina'kxākca'n. Nā chuntza' quina'n nakexmatni'yāuj Cristo. Lātatā'stucnī'tauj cāmāquilhtāstuca ixlīpō'ktu macni'. Palh ixlīpō'ktu macni' tascuja, chuntza' stactēlha ē lītatli'hui'clhtēlha. Nā chuntza' quina'n tī a'ka'ī'ni'yāuj Dios. Hua'chi a'ktin macni' lanī'ta'uj quina'n ixpālacata chī lāpāxquī'yāuj. Chuntza' ā'chulā' na'a'ka'ī'tēlhayāuj. Xasāsti' latamat tū māstā' Cristo L0Ixlacasqui'nca quina'n nahuanāuj xmān tū ixlīcāna'. A'cxni' nahuanāuj tū ixlīcāna', namāsu'yūyāuj chī cāpāxquī'yāuj ā'makapitzīn. Ixlacasqui'nca ā'chulā' nahuanāuj chī Cristo. Xla' hua'chi a'ktin a'kxāk ixpālacata xla' māpa'ksīni'n. kKO0Jātza' chī lacstīn catihuanui. Lacstīn pō'ktu ta'a'ka'ī' tū cāhuanican masqui cā'a'kskāhuī'can. Chuhua'j ta'a'nan ā'makapitzīn tī taca'tzī ta'a'kskāhuī'nin. Quincātamāsu'yuni'cu'tunān tū jā ixlīcāna'. XJ)0 Xla' lacasqui'n quina'n lacxtim tzej na'a'ka'ī'yāuj, ē lacxtim nalakapaskō'yāuj ī'Ska'ta' Dios. Dios lacasqui'n ā'chulā' natlahuayāuj ixtalacasqui'nīn hasta jā namālakchā'nīyāuj chī Cristo. I!0 Huā'mā' tlahualh ixpālacata xla' ixlacasqui'n tzej natatā'scuja tī tatapa'ksīni' Dios. Chuntza' ā'chulā' nata'a'ka'ī'ni' Cristo. ^H50 Cristo chā'tunu' cāmacamaxquī'lh ixtascujūtca'n. Ā'makapitzīn cālīhui'līlh ixlī'apóstoles. Ā'makapitzīn cālīhui'līlh ixlī'a'kchihuīna'ca'n. Ā'makapitzīn cāmaxquī'lh natamāsu'yu tū xatze tachihuīn. Ā'makapitzīn cālīhui'līlh xanapuxcu'nu' nac templo. Ā'makapitzīn cāmaxquī'lh natamāsu'yu ixtachihuīn Dios. 'GG0 Cristo yujchi nac cā'ti'ya'tna' ē nā xla' tahua'ca'lh jā ā'chulā' tālhmā'n nac a'kapūn. Tahua'ca'lh ixpālacata chuntza' tzē namāpa'ksīni'nkō'. jFM0 Tī a'lh nac a'kapūn, ū'tza' Cristo. Xla' xapūla ixyujnī'ta'nchi nac cā'quilhtamacuj. 2E]0Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:A'cxni' a'lh nac a'kapūn, cālē'lh lhūhua' tachī'nī'n.Cāmaxquī'lh tachi'xcuhuī't tū ixlacasqui'nca natalītā'scuja. vDe0Dios quincāmaktāyayān namākentaxtūyāuj quintascujūtca'n tū quincāmacamaxquī'nī'ta'n Cristo. 9Ck0Ē nā xmān chā'tin Dios. Xla' ū'tza' ixTāta'ca'n ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Xla' māpa'ksīkō'. Calhāxcuhuālh huī'lh. Ē quincātā'hui'lan quilīpō'ktuca'n. B0Xmān chā'tin Māpa'ksīni' Jesucristo. Chu a'ktin tū a'ka'ī'yāuj. A'cxni' a'kpaxāuj lacxtim māsu'yuyāuj palh a'ka'ī'yāuj. WA'0Quina'n tī tapa'ksīni'yāuj Dios chu chā'tin chī quina'n. A'nan xmān chā'tin Espíritu Santo, ē chu a'ktin tū ka'lhīmā'nauj tū naka'lhīyāuj quilīpō'ktuca'n tī Dios quincāta'satīnī'ta'n. @!0Espíritu Santo chu chā'tin cālīmāxtunī'ta'n. Chuntza' calīhui'lī'tit līlacatejtin nalatahui'la'yā'tit. Jā titapāpitziyā'tit. }?s0Jā ka'tla' camakca'tzītit. Līlacatzucu cachihuīna'ntit. Cacālīpātītit ā'makapitzīn nac cā'tapāxquī'n. U> %0Quit, Pablo, iclītachī'nī't ixpālacata ictā'scuja Dios quiMāpa'ksīni'ca'n. Iccāsqui'ni'yān calatā'kchokotit chuntza' chī minī'ni' nalatā'kchokoyāuj quina'n tī Dios quincāta'satīnī'ta'n. )=K0Jā maktin catisputli chī namakapāxuīcan Dios ixpālacata Jesucristo ē quimpālacataca'n quilīpō'ktuca'n tī tapa'ksīni'yāuj Cristo Jesús. Amén.=<s0Dios tzē natlahua lhūhua' quimpālacataca'n. Jā ca'tzīyāuj chī nasqui'nāuj ixlīpō'ktu tū Dios tzē naquincātlahuani'yān ē jāla lacapāstacāuj ixlīpō'ktu tū Dios tzē naquincātlahuani'yān, ixpālacata xla' ka'lhī līmāpa'ksīn. Huā'mā' līmāpa'ksīn scuja na quilīstacna'ca'n. 6;e0Icsqui'n hui'xina'n nakexpa'tā'tit chī Cristo quincāpāxquī'yān, masqui jā tī chā'tin tī tzē ca'tzīkō'. Chuntza' lactze nalītaxtuyā'tit chī Dios lacasqui'n. :50Nā icsqui'ni' Dios hui'xina'n naca'tzīyā'tit chī Cristo quincāpāxquī'yān. Cataca'tzīlh huā'mā' ixlīpō'ktuca'n tī tatapa'ksīni' Dios. )9K0Nā icsqui'ni' Dios cacātā'latā'kchokon Cristo ixpālacata līpāhua'nā'tit xla'. Nā icsqui'ni' Dios cacāmaktāyan nacāpāxquī'yā'tit ā'makapitzīn. 8 0Icsqui'ni' Dios cacāmātli'hui'clhni' Ēspíritu Santo. Huā'mā' Dios tzē natlahua ixpālacata xla' ka'lhī lītli'hui'qui. n7U0Xla' ū'tza' ixTāta'ca'n ixlīpō'ktuca'n tī tahui'lāna'lh nac cā'quilhtamacuj ē nac a'kapūn. \610Chuntza' quit ictatzokostani' Dios ixTāta' quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. <5q0 Chuntza' quit iclacasqui'n jā tī lakachipini'yā'tit hui'xina'n masqui icpātīni'mā'lh mimpālacataca'n. Chuntza' nacātalīlakachi'xcuhuī'yān. Cristo quincāpāxquī'yān u4c0 Quina'n līpāhuanāuj Jesucristo, ē chuntza' tzē nalaktalacatzuna'jīyāuj Dios ē jā namāxana'nāuj. 330 Dios ixca'tzītza' xapūla quilhtamacuj chī nacālīmakapūtaxtū tachi'xcuhuī't. Chuntza' tlahualh ixpālacata quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. 2}0 Chuhua'j ángeles tī taka'lhī līmāpa'ksīn nac a'kapūn, xlaca'n nataca'tzī chī Dios cāmakapūtaxtū kelhalhūhua' tachi'xcuhuī't ē cālīmāxtulh ixtachi'xcuhuī't. Chuntza' ángeles natalīca'tzī Dios ka'lhī lhūhua' talacapāstacni'. _170 Quimacamaxquī'lh na'iccāmāca'tzīnī ixlīpō'ktuca'n tū Dios puhuanī't. Xapūla xmān Dios ixlīmān ixca'tzī huā'mā' a'cxni' jāna'j ixtzucu cā'quilhtamacuj. Dios, ū'tza' cātlahuakō'lh ixlīpō'ktu. &0E0Chuntza' Dios quimacamaxquī'lh, masqui quit ā'chulā' xamacsti'na'j ē jā ā'makapitzīn tī tapa'ksīni'yāuj Dios. Dios quimacamaxquī'lh na'iccāmāsu'yuni' tī jā israelitas chī Cristo tzē tlahua ixlīpō'ktu tū jāla ca'tzīkō'can ē ā'chulā' līhua'ca'lh tzē tlahua. /0Dios quincālakalhu'manān. Xla' ka'lhī līmāpa'ksīn, ē quimacamaxquī'lh na'icmāsu'yu huā'mā' xatze tachihuīn. (.I0Cāmāca'tzīnīnī't chu chā'tin tī ta'a'ka'ī', israelitas ē tī jā israelitas. Ixlīpō'ktuca'n talītaxtunī't ixtachi'xcuhuī't Dios. Ixlīpō'ktuca'n Dios nacāsicua'lanātlahua. Lacxtim natamaktīni'n tū Dios mālacnūnī't ixpālacata xatze tachihuīn ixla' Cristo Jesús. `-90Tachi'xcuhuī't tī ixtahui'lāna'lh xapūla, xlaca'n jā ixtaca'tzī huā'mā' tū Dios ixcātlahuani'lh tī jā israelitas. Chuhua'j Espíritu Santo cāmāca'tzīnīnī't apóstoles ē ixa'kchihuīna'nī'n Dios. ,%0A'cxni' nalīkelhtahua'ka'yā'tit tū iccātzo'knuni'mā'n, naca'tzīyā'tit icca'tzītza' tū jā ixca'tzīcan xapūla ixpālacata Cristo. +#0Huā'mā' quimāca'tzīnīlh Dios masqui xapūla jā ixca'tzīcan huā'mā'. Macsti'na'j huā'mā' iccātzo'knuni'nī'ta'ntza' hui'xina'n. *70Hui'xina'n ca'tzīyā'tit Dios pāxquī'nin ē chuntza' quimacamaxquī'nī't na'iccāmāsu'yuni'yān xatze tachihuīn hui'xina'n tī jā israelitas. ) %0Quit, Pablo, ictā'scuja Cristo Jesús, ē ictachī'nī't ixpālacata iccāmāsu'yuni'yān ixtachihuīn Dios hui'xina'n tī jā israelitas. (/0Hui'xina'n ē quilīpō'ktuca'n tī tapa'ksīni'yāuj Cristo, quina'n hua'chi ixtemplo Dios, ixpālacata Espíritu Santo quincātā'hui'lan.)'K0Ixpālacata Cristo, tzamā' templo stactēlha. Ixlīpō'ktu chihuix tzej cāhui'līcanī't tū nala a'ktin templo tū ixla' Māpa'ksīni' Dios ē pō'ktu tze. ^&50Dios tlahualh hua'chi a'ktin templo. Hui'xina'n hua'chi chihuixni' tū lītapācna'ncan. Apóstoles ē ixa'kchihuīna'nī'n Dios, xlaca'n hua'chi cimiento. Jesucristo hua'chi chihuix tū līmātzucucan cimiento. S%0Hui'xina'n tī jā israelitas, hua'chi makatiyātī'n ixuanī'ta'ntit. Chuhua'j tapa'ksīni'yā'tit Dios ē kēxtim cātā'lanī'ta'ntit israelitas tī ta'a'ka'ī'. Nā hui'xina'n ixlacstīntza' Dios. _$70Ixpālacata tū tlahualh Cristo, quilīpō'ktuca'n quina'n, tī israelitas ē tī jā israelitas, chuntza' tzē nalaktalacatzuna'jīyāuj Dios quinTāta'ca'n, ixpālacata Espíritu Santo tī quincāmaktāyamā'n. _#70Cristo milh ē māca'tzīnīni'lh chī ca'cs natahui'lacan. Chuntza' cāmāca'tzīnīlh israelitas tī ixtalakapasatza' Dios. Nā cāmāca'tzīnīlh xlaca'n tī jā israelitas, tī jāna'j ixtalakapasa Dios. "%0Chu chā'tin cātlahualh israelitas ē tī jā israelitas. Cristo nīlh nac cruz, ē chuntza' cālīlacāxtlahualh Dios ē tachi'xcuhuī't. D!0Cristo nīlh quimpālacataca'n, ē chuntza' līlactlahualh ixtahui'latca'n israelitas ixpālacata jā chuntza' lī'a'kapūtaxtucan. Xmān Cristo tzē makapūtaxtūnu'n. Chuntza' jātza' tatā'lāquiclhlaktzī'n israelitas ē tī jā israelitas. Kempātu' tachi'xcuhuī't ixlanī't. Cristo chā'tin cālīmāxtulh.   0Nā Cristo cāmāko'xamixīnī't israelitas ē nā tī jā israelitas. Chu chā'tin cālīmāxtulh. Cristo cālacāxtlahualh. 'G0 Xapūla makat ixlatlā'hua'nā'tit na ixlacatīn Dios. Chuhua'j laktalacatzuna'jīnī'ta'ntit Dios ixpālacata Cristo Jesús tī nīnī't quimpālacataca'n. U#0 Xapūla hui'xina'n jā ixtapa'ksīni'yā'tit Cristo. Xmān israelitas tī ixtachi'xcuhuī't Dios ixtahuanī't. Xmān israelitas Dios ixcāmāca'tzīnī xapūla talacāxtlahuan. Xmān xlaca'n ixcāmāca'tzīnī Dios nacāmaxquī' a'ktin talakalhu'mān. Hui'xina'n jā israelitas, ē ū'tza' jā līmaktīni'ntit huā'mā'. Hui'xina'n ixlatlā'hua'nā'tit nac cā'quilhtamacuj. Jā ixca'tzīyā'tit palh Dios tzē ixcāmakapūtaxtūn. Jā ixlakapasā'tit Dios. N0 Calacapāstactit, hui'xina'n tī jā israelitas, chī ixuanī'ta'ntit xapūla. Israelitas cātamāpācuhuīn tachi'xcuhuī't tī jā cātachu'cunī'ta'n. Xlaca'n tatachu'cu na ixmacni'ca'n tī chi'xcuhuī'n ixpālacata natamāsu'yu tatapa'ksīni'tza' Dios. Ixlīmānca'n cāhuanican chi'xcuhuī'n tī cāchu'cucanī't. 0 Dios quincātlahuanī'ta'n chu chā'tin chī Cristo, ē quincāmaxquī'nī'ta'n xasāsti' quilatamatca'n, ixpālacata lacasqui'n natlahuayāuj tū tze. Dios xapūla quincālīhui'līn xalactze nalatā'kchokoyāuj chī līlacatejtin. Talacāxtlahuan %C0 Tū lī'a'kapūtaxtucan, xla' hua'chi a'ktin talakalhu'mān. Jāla lītlajacan. Chuntza' jā tī tī tzē ka'tla' nalīmakca'tzī tū lī'a'kapūtaxtucan. |q0Hui'xina'n līpāhua'nā'tit Jesucristo, ē chuntza' Dios cāmakapūtaxtūn hui'xina'n xmān ixpālacata cālakalhu'manān. Jā tū tlahua'tit hui'xina'n. Xmān Dios tī cāmakapūtaxtūn. Hua'chi a'ktin talakalhu'mān tū Dios cāmaxquī'n. I 0Ū'tza' huā'mā' tlahualh Dios ixpālacata māsu'yucu'tunli pō'ktu quilhtamacuj chī xla' pāxquī'nin. Ū'tza' huā'mā' māsu'yulh a'cxni' macamilh Cristo Jesús nanī quimpālacataca'n. #0Dios mālacastālancuanīlh Cristo, ē nā quina'n naquincāmālacastālancuanīyān. Ē chuntza' natā'tahui'layāuj Cristo nac a'kapūn. 0Masqui hua'chi xanīn ixuanī'ta'uj ixpālacata quincuentaca'n, Dios quincāmaxquī'n xasāsti' quilatamatca'n chuntza' chī maxquī'lh ixlatamat Cristo a'cxni' mālacastālancuanīlh. Dios nā chuntza' quincāmakapūtaxtūn quina'n ixpālacata ixtalakalhu'mān. ta0Dios quincālakalhu'manni' ixpālacata quincāpāxquī'yān. Ē ū'tza' jā quinticātalīmakapātīnīn. y0Nā chuntza' quina'n xapūla ixtlahuayāuj chī xlaca'n tī jā takexmatni'cu'tun Dios. Ixtlahuayāuj tū jā tze xmān chī quina'n ixlacasqui'nāuj. Ixtlahuayāuj chuntza' chī jā tze quintalacapāstacni'ca'n ē chuntza' chī ixlacasqui'n quimacni'ca'n. Dios nacāmakapātīnīnkō' ixlīpō'ktuca'n tī tatlahua tū jā tze. Ē nā chuntza' ixquincā'a'kspulan quina'n.  0Xapūla hui'xina'n ixlatlā'hua'nā'tit hua'chi xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Ixkexpa'tni'yā'tit skāhuī'ni'. Xla' ū'tza' xapuxcu' xlīpacs līmāpa'ksīn tū jā tze, ē espíritu tī cāmātlahuī tū jā tze xlaca'n tī jā takexmatni'cu'tun Dios. G 0Dios cāmaxquī'nī'ta'n xasāsti' milatamatca'n. Xapūla hui'xina'n hua'chi nīnī'n ixua'nī'ta'ntit, ixpālacata jā ixkexpa'tni'yā'tit Dios ē ixpālacata ixtlahua'yā'tit tū jā tze.  /0Tī ta'a'ka'ī', xlaca'n chī ixmacni' Cristo. Xla' cātā'lahuī'lh xlaca'n. Xla' huī'lh na ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj ē nac a'kapūn.: o0Dios maxquī'lh ixlīmāpa'ksīn Jesucristo. Ū'tza' namāpa'ksīkō' ixlīpō'ktu tū a'nan. Ē nā maxquī'lh līmāpa'ksīn nacāmāpa'ksī ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'. p [0Dios maxquī'lh lhūhua' līmāpa'ksīn Cristo. Cristo cāmāpa'ksīkō' ixlīpō'ktuca'n māpa'ksīni'nī'n ē ixlīpō'ktuca'n ā'makapitzīn tī taka'lhī līmāpa'ksīn na ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj ē nac a'kapūn. Huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj jā tī tī ka'lhī līmāpa'ksīn chī Cristo. Jā cati'a'nalh tī naka'lhī līmāpa'ksīn chī xla'.   0Dios māsu'yulh ixlīmāpa'ksīn a'cxni' mālacastālancuanīlh Cristo ē lē'lh nac a'kapūn ē hui'līlh na ixpekxtūcāna'j. $ C0Nā cacāmākexmatīn hui'xina'n palh Dios ka'lhī lhūhua' līmāpa'ksīn. Chuntza' tzē naquincātlahuani'yān lhūhua' quina'n tī līpāhuanāuj Dios. @  {0Nā icsqui'ni' Dios cacāmaxquī'n talacapāstacni' ixpālacata tū ka'lhīpā'na'ntit ē ixpālacata xaka'tla' herencia tū naquincāmaxquī'yān quina'n tī tapa'ksīni'yāuj Dios. v  g0Icsqui'ni' Dios mimpālacataca'n. Xla' ū'tza' quinTāta'ca'n ē ka'lhī līmāpa'ksīn. Nā xla' ixDios quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Icsqui'ni' cacāmaxquī'n talacapāstacni' tū ixla' Dios ē chī ā'chulā' nalakapasā'tit Dios.   0Ū'tza' pō'ktu quilhtamacuj iclīmaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios mimpālacataca'n, ē ictlahua oración mimpālacataca'n.   30Quihuanicanī'ttza' chī a'ka'ī'ni'yā'tit quiMāpa'ksīni'ca'n Jesús ē chī cāpāxquī'yā'tit ixlīpō'ktuca'n tī tatapa'ksīni' Dios. |  s0Ka'lhīyāujtza' Espíritu Santo. Ū'tza' līca'tzīyāuj namaktīni'nāuj tū Dios nacāmaxquī' ixtachi'xcuhuī't, chuntza' chī ixuanī't xla'. Nā ixpālacata Espíritu Santo līca'tzīyāuj ixlīcāna' Dios naquincāmakapūtaxtūkō'yān quina'n tī tapa'ksīni'yāuj xla'. Ū'tza' nalīmāka'tlī'yāuj Dios. Pablo squi'ni'lh Dios ixpālacataca'n tī ixta'a'ka'ī' h K0 Nā hui'xina'n tī jā israelitas nā a'ka'ī'ni'tit Cristo a'cxni' kexpa'ttit xatze tachihuīn tū ixlīcāna'. Ixpālacata huā'mā' xatze tachihuīn, hui'xina'n cātalīmakapūtaxtūn. A'cxni' hui'xina'n a'ka'ī'tit, Dios cāmaxquī'n Espíritu Santo, chuntza' chī ixmālacnūnī't. Huā'mā' līmāsu'yu Dios chuntza' nacāmakapūtaxtūkō'yān. d C0 Chuntza' māka'tlī'can Dios quimpālacataca'n quina'n tī xapūla ica'ka'ī'ni'uj Cristo.  +0 Dios tlahuakō' ixlīpō'ktu chuntza' chī ixtalacasqui'nīn. Xla' quincālacsacni' ixpālacata ixtachi'xcuhuī't quincātlahuacu'tunni'.  }0 Huā'mā' tū Dios puhuanli, ū'tza' huā'mā': A'cxni' namin quilhtamacuj tū Dios lhcānī't, xla' namacamaxquī' Cristo ixlīpō'ktu tū a'nan nac a'kapūn ē ixlīpō'ktu tū a'nan nac cā'quilhtamacuj. Cristo nacāmāpa'ksīkō' ixlīpō'ktu. y m0 Xapūla xmān Dios tzē'k ixca'tzī tū ixpuhuan naquincātlahuani'yān. Chuhua'j quincāmāca'tzīnīnī'ta'n. | s0Dios lakalhu'manīni'n, ē chuntza' xla' quincāmākexmatīn tū ixlīcāna' ē tzej quincāmālacapāstaquīyān. 8 k0Cristo nīlh ē chuntza' quincālīmakapūtaxtūn. Nā Dios quincāmātza'nkēna'ni'ntza' quincuentaca'n. Dios quincātlahuani'n huā'mā' ixpālacata xla' lakalhu'manīni'n. 2 _0Ū'tza' nalīmāka'tlī'yāuj Dios ixpālacata xla' pāxquī'nin. Quincātlahuani'nī'ta'n tzamā' talakalhu'mān ixpālacata Jesucristo ī'Ska'ta', tī Dios pāxquī'.  %0Dios quincāpāxquī'yān, ē chuntza' xapūla puhuanli naquincātlahuayān ixlacstīn ixpālacata Jesucristo. Huā'mā' ixtalacasqui'nīn. * O0A'cxni' jāna'j ixtzucu cā'quilhtamacuj, Dios ixquincālacsacnī'ta'n quina'n tī tapa'ksīni'yāuj Cristo. Quincālacsacni' ixpālacata quincātlahuacu'tunni' xalactze, ixpālacata xla' ixlacasqui'n jā tū na'a'nan catūhuālh tū tzē naquincātalīmālacsu'yuyān na ixlacatīn Dios. !~ =0Camaxquī'uj tapāxcatca'tzīn Dios, ixTāta' quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Xla' quincāsicua'lanātlahuanī'ta'n. Quincāmaxquī'nī'ta'n kempālhūhua' tasicua'lanātlahuan tū xala' nac a'kapūn. Quincātlahuani'nī'ta'n huā'mā' ixpālacata tapa'ksīni'yāuj Cristo. !} =0Cacātasicua'lanātlahuan Dios quinTāta'ca'n ē Māpa'ksīni' Jesucristo. Tzej calatapā'tit. Dios quincāsicua'lanātlahuayān ixpālacata Jesucristo | }0Quit, Pablo, ictzo'ka huā'mā' carta. Quit ixapóstol Jesucristo, ixpālacata ū'tza' huā'mā' ixtalacasqui'nīn Dios. Quit iccātzo'knuni'mā'n hui'xina'n tī xalanī'n nac Efeso tī tapa'ksīni'yā'tit Dios ē a'ka'ī'ni'yā'tit Cristo Jesús. {/DQuit, Pablo, ictzo'kmā'lh quilīmān huā'mā' saludo. Caquilālacapāstacui quit ictachī'nī't. Dios cacāsicua'lanātlahuan. Amén.z!DNahuaniyā'tit Arquipo huā'mā': “Cuenta catlahua' ē tzej camākentaxtu' tascujūt tū mila' chī ixtalacasqui'nīn Māpa'ksīni'.” qy[DA'cxni' līkelhtahua'kakō'nī'ta'ntittza' huā'mā' carta na milacpu'na'i'tātca'n, camacapintit nac templo nac Laodicea ē nalīkelhtahua'kacan a'ntza'. Nā hui'xina'n nalīkelhtahua'kayā'tit carta tū naminācha' nac Laodicea. xDCacālī'pini'tit saludos quintā'timīnca'n nac Laodicea ē Ninfas ē tā'timīn tī ta'a'ka'ī' ē tatakēstoka na ixchic. RwDDoctor Lucas tī pāxquī'can ē Demas cātamacā'ni'yāchā'n saludos. tvaD Iccāhuaniyān xla' scujli mimpālacataca'n ē ixpālacataca'n xalanī'n nac Laodicea ē nac Hierápolis. \u1D Epafras cāmacā'ni'yāchā'n saludos. Xla' xala' a'ntza' ē ixtasācua' Jesucristo. Cālacapāstacān ē squi'ni' Dios tzej natlā'huanā'tit na ixtej Dios ē namākentaxtūkō'yā'tit ixtalacasqui'nīn Dios. ct?D Jesús tī ka'lhī xtum ixtacuhuīni' Justo cāmacā'ni'yāchā'n saludos. Xmān ixkelhatu'tunca'n israelitas tī quintatā'scujmā'nalh natamāsu'yu chī Dios cāmāpa'ksīkō'. Xlaca'n quintamāhui'xcānīmā'nalh. as;D Quintā'tachī'n Aristarco ē Marcos tī ixtā'puxni'mit Bernabé cātamacā'ni'yāchā'n saludos. Ka'lhī'yā'tittza' līmāpa'ksīn ixpālacata Marcos. Palh xla' nacālaka'nāchā'n, camakamaktīni'chipitit. 6reD Onésimo natā'a'n. Xla' quintā'tinca'n tī līlacatejtin latā'kchoko ē tī pāxquī'can. Xla' xala' a'ntza'. Xlaca'n nacātahuanikō'yān tū a'kspulanī't huā'tzā'. nqUDŪ'tza' iccālīmacā'ni'yān naca'tzīyā'tit chī iclahui'lāna'uj ē jā caticālī'a'ktuyuntit. FpDTíquico nacāmāca'tzīnīyān chī iclīlahuī'lh ē tū ictlahuamā'lh. Xla' quintā'tinca'n ē pāxquī'can. Līlacatejtin quimaktāya ē ixpālacata Māpa'ksīni' quintā'scuja. 9okDMatzat mojōcan nac līhua' namācanī ē tze nahuan. Nā chuntza' cuenta catlahua'tit mintachihuīnca'n ē chuntza' nakelhtīni'nā'tit chī ixlacasqui'nca. Ā'xmān saludos (nIDTzej calatā'kchokotit na ixlacatīnca'n tī jā ta'a'ka'ī' ē tzej calacapāstactit tū natlahua'yā'tit na ixlacatīnca'n līhuan a'nan quilhtamacuj. Vm%DCasqui'ni'tit Dios tzej na'icmāsu'yu tū ixla' Cristo chī ixlacasqui'nca. DlDNā nasqui'ni'yā'tit Dios nacāxtlahua chī na'icmāsu'yuyāuj ixtachihuīn ē na'icmāsu'yuyāuj tū jāna'j ixca'tzīcan tū ixla' Cristo. Ū'tza' ixpālacata iclītachī'nī't quit. k9DPō'ktu quilhtamacuj ca'orarlī'ni'tit Dios ē skalalh catahui'latit a'cxni' tlahua'pā'na'ntit oración ē namaxquī'yā'tit tapāxcatca'tzīn. 2j _DHui'xina'n tī xapatrón, cacāmaxquī'tit mintasācua'ca'n tū cāminī'ni' ē tū xlaca'n tatlajalh. Ca'tzīyā'tit hui'lacha' nac a'kapūn tī nā cāmāpa'ksīyān. i)DCatīxcuhuālh natlahua tū jā tze, xla' naxoko. Ixlīpō'ktuca'n tī tatlahua tū jā tze, ixlīpō'ktuca'n lacxtim na ixlacatīn Dios.h/DHui'xina'n ca'tzīyā'tit Māpa'ksīni' nacāmaxquī'yān mintatlajca'n xala' nac a'kapūn. Hui'xina'n ī'scujnu'nī'n Māpa'ksīni' Jesucristo. -gSDCatūxcuhuālh calalh mintascujūtca'n, ū'tza' nalīhui'lī'yā'tit natlahua'kō'yā'tit hua'chi Māpa'ksīni' Jesucristo mimpatronca'n ē jā chā'tin chi'xcu'. `f9DXatastā'maka tasācua'n tzej cacākexpa'tni'tit tī cāmāpa'ksīyān. Jā xmān catiscujtit a'cxni' cātalaktzī'nān. Nalīhui'lī'yā'tit pō'ktu nascujā'tit ē chuntza' lakachi'xcuhuī'yā'tit Māpa'ksīni'. Xe)DXanatātana' jā ticāmakasītzī'yā'tit milacstīnca'n ē jā natamakchuya. dDLacstīn, pō'ktu quilhtamacuj cacākexpa'tni'tit mintāta'ca'n ē mintzī'ca'n ixpālacata chuntza' namakapāxuī'yā'tit Dios. vceDChi'xcuhuī'n cacāpāxquī'tit mimpuscātca'n ē līlacatejtin catā'chihuīna'ntit. Jā calāquilhni'tit. Zb-DPuscan cacākexpa'tni'tit minkōlu'ca'n chī cāminī'ni' tī ta'a'ka'ī'. :amDPalh nachihuī'na'nā'tit, palh napixtlī'yā'tit, palh natlahua'yā'tit catūhuālh, catūxcuhuālh calalh tū tlahua'pā'na'ntit, calītlahua'tit ixlītli'hui'qui Māpa'ksīni' Jesús. Camaxquī'tit tapāxcatca'tzīn Dios xaTāta' ixpālacata Jesús. Pablo huanli chī natalatā'kchoko tī ta'a'ka'ī' >`uDLhūhua' calacapāstactēlha'tit ixtachihuīn Cristo. Nalālīmāsu'yuni'yā'tit ē nalālīmaxquī'yā'tit talacapāstacni' ixlītli'hui'qui Dios. Cacālīpixtlī'tit ixlīpō'ktu milīstacna'ca'n salmos ē himnos ē cantos tū ixla' Dios. Camaxquī'tit tapāxcatca'tzīn Dios a'cxni' pixtlī'yā'tit. ?_wDDios cacāmakapāxuīlh milīstacna'ca'n ē cacāmakapāxuīlh ixlīstacna'ca'n ā'makapitzīn tī ta'a'ka'ī'. Ū'tza' chu a'ktin līhuanā'tit milīpō'ktuca'n. Nā ū'tza' tū nacālīmaktāyayān ē tzē naca'tzīyā'tit tū tze ē tū jā tze. Chuntza' capāxuhua'tit ē camāstā'tit tapāxcatca'tzīn. ^-DTū ā'chulā' ixlacasqui'nca, ū'tza' huā'mā': talāpāxquī'n, ē ū'tza' hua'chi tū nacālīmāchi'pīkō' ixlīpō'ktu milīlactzeyca'n. L]D Catāyani'tit tū cātlahuani'yān tū jā tze ā'chā'tin ē calāmātza'nkēna'ni'tit tī puhua'nā'tit cāmaklaclē'nān. Calāmātza'nkēna'ni'tit lacxtim chī Cristo cāmātza'nkēna'ni'n. a\;D Dios cālacsacnī'ta'n hui'xina'n ē cāpāxquī'yān ē xtum cāhui'līn ixpālacata ixla' nalītaxtuyā'tit. Ū'tza' calīhui'lī'tit nalakalhu'ma'nā'tit ē nacāmaktāyayā'tit ā'makapitzīn. Jā ka'tla' catimakca'tzītit ē jā palha' catisqui'ntit tū mimpālacataca'n. Pūla calacapāstactit ā'chā'tin. Jā palaj casītzī'tit. /[WD Ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī' chu a'ktin tahuanī't. Griego tī a'ka'ī' chu lacxtim chī israelita tī lakapasa ixlīmāpa'ksīn Moisés ē tī a'ka'ī'. Nā tī tlahuani'canī't circuncisión chu lacxtim chī tī jā tlahuani'canī't circuncisión. Tī xamini' ē tī jā tū ca'tzī ē xatastā'maka tasācua' ē tī xalaktaxtuni', ixlīpō'ktuca'n a'ktin tahuanī't ixpālacata Cristo. Xmān Cristo talīpāhuan. Cristo quincātā'hui'lan quilīpō'ktuca'n tī a'ka'ī'yāuj ē xmān xla' quincāmātlahuīyān chuntza' chī Dios lacasqui'n. UZ#D ē lakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n. Xasāsti' sca'tpā'na'ntit ixpālacata ā'chulā' nalītaxtuyā'tit chī Dios tī cāmaxquī'n xasāsti' milatamatca'n. Chuntza' naca'tzīyā'tit chī ixlīDios. cY?D Jā cati'a'kskāhuī'tit ā'chā'tin. Makxtektittza' mintalacapāstacni'ca'n tū jā tze 1X[DChuhua'j cacāmāxtumlī'tit ixlīpō'ktu tzamā': tasītzi' ē tā'ksa'nīn. Jātza' catiquiclhlaktzī'nī'ni'ntit. Tū jā tze tachihuīn jātza' catiquilhtaxtutit. ZW-DNā hui'xina'n chuntza' ixlatlā'hua'nā'tit a'cxni' jāna'j ixa'ka'ī'yā'tit. VDLīsītzī' Dios tzamā' tū jā tze. Namin a'ktin quilhtamacuj ē tī jā takexmatni' Dios xlaca'n nataca'tzī ixtasītzi' Dios. lUQDChuntza' calīhui'lī'tit nacāmāxtukō'yā'tit mintalacapāstacni'ca'n tū jā tze. Tū jā tze, ū'tza' huā'mā': ka'lhīcan ixtā'lāpāxquī'nca'n; ka'lhīcan jā tze talacapāstacni'; tamakxtekcan cāmāpa'ksī ixmacni'ca'n; lakatīcan tū jā tze; ē tampi'lhīni'ncan. Tī chuntza' tatlahua, ixtā'chuntza' tī tatzokostani' a'ktin ídolo. :TmDA'cxni' namimpala Cristo ē naxkaka, nā hui'xina'n natā'tasu'yuyā'tit ixpālacata milatamatca'n chu lacxtim chī xla'. Pablo māsu'yulh chī tatalakpalīlh tī ixla' Cristo XS)DTzamā' ū'tza' jātza' la cātalīmāpa'ksīyān ixpālacata milatamatca'n tatā'tzē'knī't Cristo. Dios ū'tza' tī cāmātzē'kli. Hua'chi nīnī'ta'ntittza' ē jātza' la māpa'ksīcan tī xanīntza'. R}DPō'ktu quilhtamacuj nalacapāstacā'tit tū ixla' Cristo ē jā catilī'a'ktuyunā'tit tū xala' nac cā'quilhtamacuj. <~~U}}2|q{zzoyxxwwutt rqjp*onmclktjiiChgfeekdpcba`_^1]\[ZZ!XWWxWVVVVUTT%RQMOOMLKJcII(GFE D|BA@k?>n=<;x:&988755T321./o-,+q)(&%$#s".!A Q%[7{)nyE i S .5(7&Iccāhuanipalayān: Catīxcuhuālh tī lacasqui'n nachu'cucan, xla' ū'tza' līcuesa namākentaxtūkō' ixlīpō'ktu tū huan ixlīmāpa'ksīn Dios. N&Cuenta catlahua'tit tū iccāhuaniyān quit, Pablo. Palh hui'xina'n natamakxtekā'tit nacātachu'cuyān ē ū'tza' nalīpāhuanā'tit, chuntza' hua'chi jā tū līmacuan tū tlahualh Cristo.  !&Chuhua'j quina'n xalactaxtunī'n ixpālacata tū tlahualh Cristo. Chuntza' jā catixlajuana'ntit. Jātza' xatastā'maka tilapala'yā'tit. 3&Chuntza' tā'timīn, quina'n jā hua'chi ixlacstīn huā'mā' puscāt xatastā'maka. Quina'n hua'chi ixlacstīn puscāt tī jā xatastā'maka.-~S&Ca'tzīyāuj tū huan ixtachihuīn Dios: “Catlakama'capi tzamā' puscāt tī xatastā'maka ē nā ixka'hua'cha. Ixka'hua'cha xatastā'maka jāla catitā'tapitzilh herencia tī jā xatastā'maka. Xmān ixka'hua'cha huā'mā' puscāt tī jā xatastā'maka, ū'tza' namaktīni'n herencia.” 7}g&Tzamā' quilhtamacuj, ka'hua'cha tī lacatuncuhuī'lh chuntza' chī ā'makapitzīn, xla' ixlakapala ska'ta' tī lacatuncuhuī'lh ixpālacata Espíritu Santo. Chuntza' a'kspulamā'lh chuhua'j. Quincātalakapalayān quina'n tī līka'lhīyāuj xasāsti' quilatamatca'n ixlīmāpa'ksīn Espíritu Santo. 6|e&Dios mākentaxtūlh tū ixuanī't. Ū'tza' līlacatuncuhuī'lh Isaac. Nā quina'n, tā'timīn, lītaxtūj ixlacstīn Dios, ixpālacata Dios mākentaxtūlh tū huanli. ;{o&Ixtachihuīn Dios huan:Capāxuhualh huā'mā' puscāt tī jāna'j ka'lhī ī'ska'ta'.Calīta'salh cā'tapāxuhuān tī jāna'j mālacatuncuhuī'nī chā'tin ska'ta'.Capāxuhualh ixpālacata xla'.Masqui makxtekca, ā'chulā' nacāka'lhī ixlacstīn ē jā ū'tza' tī ka'lhī ixkōlu'. z&Jā chuntza' tzamā' Jerusalén xala' nac a'kapūn. Quina'n tapa'ksīyāuj nac tzamā' Jerusalén. Ē quina'n līlaktaxtunī'tauj. Hy &Agar lītaxtu Sinaí tū huī'lh nac Arabia. Nā Agar hua'chi Jerusalén. Xlaca'n tī tatapa'ksī nac Jerusalén, nā xlaca'n talīpāhuan līmāpa'ksīn. Nā xlaca'n jā ixtalaktaxtunī't. Dx&Huā'mā' hua'chi a'ktin līlaktzī'ntēn. Huā'mā' chā'tu' puscan xlaca'n hua'chi a'ktu' talacāxtlahuan ixtahuanī't. Huā'mā' xatastā'maka tī ixtacuhuīni' Agar, xla' ū'tza' hua'chi a'ktin talacāxtlahuan tū cāxtlahuaca nac sipej tū huanican Sinaí. A'ntza' nac Sinaí maxquī'ca Moisés huā'mā' līmāpa'ksīn. Tī talīpāhuan līmāpa'ksīn, xlaca'n hua'chi ixlacstīn Agar, ixpālacata xlaca'n jā ixa'cstuca'n tatapa'ksī. *wM&Ī'ska'ta' Agar lacatuncuhuī'lh chu hua'chi chī talacatuncuhuī' ā'makapitzīn lacstīn. Jā chuntza' ā'chā'tin. A'cxni' lacatuncuhuī'lh ī'ska'ta' huā'mā' puscāt tī jā xatastā'maka īxuanī't, chuntza' Dios līmākentaxtūlh tū ixuanī't. Ū'tza' tū Dios ixmālacnūnī't. dvA&Ixtachihuīn Dios huan Abraham ixcāka'lhī chā'tu' ixcamana'. Chā'tin ka'hua'cha Agar ixuanican ixtzī'. Tzamā' puscāt xatastā'maka ixuanī't. Ā'chā'tin ka'hua'cha huampala jā xatastā'maka ixtzī' ixuanī't. Xu)&Hui'xina'n mākentaxtūcu'tunā'tit līmāpa'ksīn tū Dios maxquī'lh Moisés. Chuhua'j caquilāhuaniuj huā'mā': ¿Chī jā līkexmatā'tit tū huan ixtachihuīn Dios jā tatzo'kni' līmāpa'ksīn? 1t[&Tze cahuālh palh xa'iccātā'tahui'lacha'n hui'xina'n, ē xtum xa'iccātā'chihuīna'n. Quit iccālītamakchuyīmā'n hui'xina'n. Pablo līchihuīna'nli Agar ē Sara Rs&Quilacstīn, cā'tzīyāuj chī chā'tin puscāt pātīni'n a'cxni' tahui'la ī'ska'ta'. Nā chuntza' icpātīni'mā'lh hasta jā natasu'yu hui'xina'n nalatahui'layā'tit chī tī takexmatni' Cristo. %rC&Tze palh ā'makapitzīn cātlahuacu'tunān ixamigoca'n hui'xina'n a'cxni' iccātā'hui'lan ē a'cxni' jā icui'lacha'. Xmān ixlīcāna' cacātamaktāyan. qq[&Tzamā' chi'xcuhuī'n tī cātlahuacu'tunān ixamigoca'n, tasu'yu palh xlaca'n cātamaktāyacu'tunān. Jā ixlīcāna'. Xlaca'n xmān cātamāxtumlīcu'tunān. Chuntza' hui'xina'n xmān ū'tunu'n nacālakachi'xcuhuī'yā'tit. 7pg&Chuhua'j hui'xina'n quilālaktzī'nāuj hua'chi mintā'lāquiclhlaktzi'ca'n ixpālacata quit iccāhuaniyān tū ixlīcāna'. ¿Tū ixpālacata quilālaktzī'nāuj chuntza'? ooW&¿Ē jā lacapāstacā'tit hui'xina'n chī ixpāxuhua'yā'tit a'cxni' xa'iccātā'hui'lachā'n? ¿Chī cā'a'kspulanī'ta'n hui'xina'n? Quit icuan palh tzē cahuālh hui'xina'n ixmāxtutit milakastapunca'n ē ixquilāmaxquī'uj. On&Hui'xina'n jā quilālakmaka'uj ē masqui jā līlaktzī'ncu'tu xa'icuanī't ixpālacata xa'icta'jatatla. Quilālīmaktīni'uj hua'chi chā'tin ángel tī Dios macamilh ē hua'chi chī Jesucristo. m & Hui'xina'n ca'tzīyā'tit xa'iclīta'jatatlamā'lh ē ū'tza' iccālīmāsu'yuni'n xapūla xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. El& Tā'timīn, iccāsqui'ni'yān calītaxtutit chuntza' chī quit. Masqui quit chā'tin israelita, jātza' icstālani' ixtahui'latca'n israelitas. Hui'xina'n tī jā israelitas jā ixlacasqui'nca nalītzucuyā'tit tlahua'yā'tit ixtahui'latca'n israelitas. Hui'xina'n jā tū quilātlahuani'nī'tauj tū jā tze. Jk & Quit icjicua'n palhāsā' chu tlakaj icscujli na mimpu'nanca'n. j& Hui'xina'n maclacapini'yā'tit makapitzīn quilhtamacuj ē mālhcuyu' ē cā'ta. Ē nā tlahua'yā'tit ā'makapitzīn cā'tani'. i& Chuhua'j hui'xina'n lakapasā'tittza' Dios, ē Dios nā cālakapasāntza'. Hui'xina'n lakapasā'tit Dios, ē ¿chī lītlahua'cu'tumpala'yā'tit mintahui'latca'n? Mintahui'latca'n jāla caticāmaktāyan ē jā tū ixlīmacua. ¿Ē chī nalīstālani'pala'yā'tit? ~hu&Xapūla a'cxni' jāna'j ixlakapasā'tit Dios, hui'xina'n ixui'lā'na'ntit na ixlīmāpa'ksīn tī jā diosnu'. ]g3&Chuhua'j quina'n jātza' hua'chi tasācua'. Quina'n ixlacstīn Dios. Chuhua'j quina'n ixlacstīn Dios ē naquincāmaxquī'yān quiherenciaca'n ixpālacata Cristo. Pablo cālī'a'katuyunli tī ixta'a'ka'ī'nī't ,fQ&Dios macamilh Espíritu Santo na quilīstacna'ca'n. Chuntza' tzē nahuaniyāuj Dios: “¡QuinTāta'ca'n!” Ē chuntza' lītasu'yu quina'n ixlacstīn Dios. Ee&Chuntza' xla' milh naquincāmakapūtaxtūyān ixpālacata ixui'lāna'uj ixtampīn nac līmāpa'ksīn. Ū'tza' līmilh ī'Ska'ta' Dios ē chuntza' quina'n tzē ixlacstīn Dios nahuanāuj. Fd&A'cxni' chilh tzamā' quilhtamacuj tū ixlīlacsacnī't Dios macamilh ī'Ska'ta'. Xla' mālacatuncuhuī'nīlh chā'tin puscāt. Ē ī'Ska'ta' Dios ī'stālani' ixtahui'latca'n israelitas. Fc&Nā chuntza' quina'n. Xapūla quina'n jāna'j tzej ixca'tzīyāuj tū ixla' Dios; hua'chi lacstīn ixuanī'ta'uj. Xapūla kexmatni'uj ixtahui'latca'n ē ixtamāsu'yunca'n tachi'xcuhuī't. Kb&A'cxni' macsti'na'jcus tzamā' ka'hua'cha, ā'makapitzīn tamaktaka'lha, ē cāmacamaxquī'can ixlīpō'ktu tū ixla' nahuan hasta a'cxni' huā'mā' quilhtamacuj tū līlhcāna'nī't ixtāta'. ga I&Chuhua'j na'iccāhuaniyān tū hua'chi lītalaclhsaja. Chā'tin ka'hua'cha a'cxni' jāna'j maktīni'n ixherencia, xla' jālana'j māpa'ksīni'n. Chuntza' xla' hua'chicus chā'tin tasācua', masqui ū'tza' ixtēcu' nahuan. /`W&Palh hui'xina'n tapa'ksīni'yā'tit Cristo, hui'xina'n hua'chi ī'xū'nātā'natna' Abraham. Chuntza' nā namaktīni'nā'tit tū Dios mālacnūni'nī't Abraham._1&Palh hui'xina'n tā'talacxtimī'tit Cristo, chuntza' milīpō'ktuca'n hui'xina'n xmān chu chā'tin lītaxtutit. Kēxtimtza' talalh israelitas ē tī jā israelitas; kēxtimtza' tī hua'chi xatastā'maka ē tī jā xatastā'maka; kēxtimtza' talalh chi'xcuhuī'n ē puscan. ^/&Milīpō'ktuca'n hui'xina'n tī a'kpaxnī'ta'ntit ū'tza' lītasu'yu palh a'ka'ī'ni'nī'ta'ntit Cristo ē chu chā'tin lītaxtutit chī Cristo. s]_&Hui'xina'n a'ka'ī'nī'ta'ntit Jesucristo makapūtaxtūnu'n ē ū'tza' ixlacstīn Dios līhua'ntit. w\g&Chuhua'j chilhtza' quilhtamacuj ē līpāhuanāuj Cristo. Chuhua'j jātza' maclacasqui'nāuj līmāpa'ksīn. i[K&Huā'mā' līmāpa'ksīn xla' hua'chi chā'tin tī pūla. Ixquincāmāsu'yuni'yān ixtej Dios hasta a'cxni' milh Jesucristo ē ca'tzīuj chī nalīpāhuanāuj xla' ē chuntza' tzē naquincāmāpānūni'yān quincuentaca'n. AZ{&A'cxni' jāna'j ixā'min Jesucristo, quina'n hua'chi tachī'nī'n ixuanī'tauj ixpālacata quina'n jāla mākentaxtūyāuj tū huan līmāpa'ksīn. Hua'chi tachī'nī'n ixuanī'tauj ē jāla ixlaktaxtuyāuj hasta a'cxni' quincātamāca'tzīnīn chī na'a'ka'ī'yāuj Jesucristo tī tzē makapūtaxtūnu'n. +YO&Ixtachihuīn Dios huan ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't talē'n cuenta. Ixpālacata huā'mā' līmāpa'ksīn, tasu'yu palh ixlīpō'ktuca'n talē'n cuenta ē ixlīpō'ktuca'n hua'chi tachī'nī'n tī jāla talaktaxtu. Chuntza' tī talīpāhuan Jesucristo, xmān xlaca'n nata'a'kapūtaxtu. @Xy&Quit jā icchihuīna'mā'lh palh līmāpa'ksīn tā'lālīhuani tū Dios mālacnū ixpālacata talacāxtlahuan. Palh ixmāstā'ca cahuālh a'ktin līmāpa'ksīn tū tzē ixmāstā'lh xasāsti' quilatamatca'n, chuntza' tzē ixquincāmāpānūni'n quincuentaca'n xmān ixpālacata huā'mā' līmāpa'ksīn. JW &Dios jā ixmaclacasqui'n tī namaktāya a'cxni' tā'cāxtlahualh Abraham a'ktin talacāxtlahuan. Ū'tza' cāxtlahualh. Līmāpa'ksīn jāla cāmaxquī' xasāsti' ixlatamatca'n tachi'xcuhuī't V1&¿Tū lītalacasqui'n līmāpa'ksīn tū maxquī'ca Moisés? Ā'līstān hui'līca huā'mā' līmāpa'ksīn ē ū'tza' līca'tzīyāuj quina'n lē'nāuj cuenta. Huā'mā' līmāpa'ksīn ixmaclacasqui'ncan xmān hasta a'cxni' milh Jesucristo tī ī'xū'nātā'nat Abraham. Tzamā' ī'xū'nātā'nat Abraham, ū'tza' tī Dios ixlīchihuīna'nī't xapūla a'cxni' tā'tlahualh talacāxtlahuan Abraham. Ángeles cāmāpa'ksīca natamastā' līmāpa'ksīn. Ē maxquī'ca Moisés. Moisés cāmaxquī'lh tachi'xcuhuī't israelitas. U+&Palh Dios ixquincāsicua'lanātlahuan xmān ixpālacata kexmatni'yāuj huā'mā' līmāpa'ksīn tū maxquī'ca ā'līstān, chuntza' ixlaclalh talacāxtlahuan tū Dios tā'tlahualh Abraham. Dios sicua'lanātlahuanī't Abraham xmān ixpālacata Abraham ixlīpāhuan Dios. |Tq&Tū iccāhuaniyān ū'tza' huā'mā': Dios huanilh Abraham ixlīpō'ktuca'n tī natalīpāhuan Dios, xlaca'n nata'a'kapūtaxtu. Ū'tza' hua'chi talacāxtlahuan tū Dios tā'tlahualh Abraham. Ixlī'a'ktā'ti' ciento ā'puxamacāuj cā'ta Dios maxquī'lh līmāpa'ksīn Moisés. Chuntza' līmāpa'ksīn jāla catilactlahualh talacāxtlahuan tū Dios tā'tlahualh Abraham. S&Nā chuntza' huā'mā' talacāxtlahuan tū tlahualh Dios a'cxni' huanilh Abraham nasicua'lanātlahua xla' ē chā'tin ī'xū'nātā'nat. Ixtachihuīn Dios jā huan: “ī'xū'nātā'natna'.” Tū huan: “chā'tin ī'xū'nātā'nat.” Ū'tza' huanicu'tun Cristo. R&Tā'timīn, na'iccāhuaniyān tū hua'chi lītalaclhsaja. A'cxni' quina'n tlahuayāuj a'ktin contrato o a'ktin talacāxtlahuan ē firmarlīyāuj, chuntza' jā tī chā'tin catilactlahualh ē jā tī chā'tin tzē natzo'kpala ā'a'ktin tachihuīn. YQ+&Cristo xokokō'lh nac cruz. Chuntza' nā xlaca'n tī jā israelitas nā xlaca'n tzē nacāsicua'lanātlahuacan chu chuntza' chī Dios sicua'lanātlahualh Abraham chuntza' chī Dios ixuaninī't Abraham xapūla. Nā chuntza' Cristo tlahualh huā'mā' ē chuntza' quilīpō'ktuca'n, ixpālacata līpāhuanāuj xla', tzē namaktīni'nāuj Espíritu Santo chuntza' chī Dios huanli namāstā'. Līmāpa'ksīn jāla lactlahua talacāxtlahuan tū Dios hui'līlh xapūla ;Po& Dios nacāmakapātīnīn ixlīpō'ktuca'n tī jā natamākentaxtū ixlīpō'ktu tū huan nac līmāpa'ksīn. Quina'n ixlaclē'nāuj ixpālacata quina'n jā mākentaxtūyāuj līmāpa'ksīn. Cristo quincāmakapūtaxtūn huā'mā' tapātīn ixpālacata xla' xokokō'lh tū quina'n ixlaclē'nāuj. Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios: “Ixlīpō'ktuca'n tī cāxtokohua'ca'canī't nac cruz a'ntza' taxokoni'mā'nalh Dios.” \O1& Huā'mā' līmāpa'ksīn tū Dios cāmaxquī'lh israelitas, makapitzīn tamākentaxtūcu'tun. Tī talīpāhuan līmāpa'ksīn, xlaca'n jā talīpāhuan Cristo. Tī talīpāhuancu'tun huā'mā' līmāpa'ksīn, palh taka'lhīcu'tun ixlatamatca'n tū jā catilaksputli, ixlacasqui'nca natamākentaxtū ixlīpō'ktu huā'mā' līmāpa'ksīn. GN& Chuntza' līkexmatcan Dios jā catimāpānūni'lh ixcuenta jā tī chā'tin tī xmān mākentaxtūcu'tun līmāpa'ksīn. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios: “Ixlīpō'ktuca'n tī Dios cāmāpānūni' ixcuentaca'n ixpālacata chī talīpāhuan Dios, xlaca'n pō'ktu quilhtamacuj nataka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n.” wMg& Ā'makapitzīn tamākentaxtūcu'tun līmāpa'ksīn ixpālacata tapuhuan chuntza' Dios nacāmāpānūni' ixcuentaca'n. Xlaca'n nacāmakapātīnīncan. Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios: “Ixlīpō'ktuca'n tī jā tamākentaxtū pō'ktu quilhtamacuj ixlīpō'ktu tū huī'lh nac ca'psnap jā tatzo'kni' līmāpa'ksīn, xlaca'n nacāmakapātīnīncan.” L& Ū'tza' cālīsicua'lanātlahuacan xlaca'n tī talīpāhuan Dios chuntza' chī Abraham. Xla' ixlīpāhuan Dios ē sicua'lanātlahuaca. K!&Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios tū Dios natlahua. Tatzo'kni' chī Dios nacāmāpānūni' ixcuentaca'n xlaca'n tī natalīpāhuan Dios masqui xlaca'n jā israelitas. Hasta xapūla Dios māca'tzīnīlh Abraham chī nacālīsicua'lanātlahuacan tachi'xcuhuī't. Huanilh: “Mimpālacata hui'x ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj nacāsicua'lanātlahuacan.” J&Ixlacasqui'nca hui'xina'n naca'tzīyā'tit tī ixlīcāna' ī'xū'nātā'natna' Abraham, ū'tunu'n tī ixlīcāna' talīpāhuan Dios. pIY&Ixtachihuīn Dios huan: “Abraham ixlīpāhuan Dios. Ū'tza' Dios līlaktzī'lh tze Abraham.” (HI&Dios cāmaxquī'yān Espíritu Santo ē Dios tlahua lī'a'cnīn na milacatīnca'n. ¿Chī ixpālacata tlahua chuntza'? Jā tlahua ixpālacata kexpatni'tit līmāpa'ksīn. Tlahua chuntza' ixpālacata hui'xina'n kexpatnī'ta'ntit ē a'ka'ī'nī'ta'ntit palh ixlīcāna' xatze tachihuīn. oGW&Chuhua'j tasu'yu jā tū cālīmacuani'yān tū līpātīni'nī'ta'ntit. Jā chuntza' icpuhuan quit. NF&¿Tū ixpālacata hui'xina'n jā a'cxtuncuhuī' ca'tzīyā'tit? Hui'xina'n tzucutit līstālani'yā'tit na ixtej Dios ixlītli'hui'qui Espíritu Santo. ¿Chī līpuhua'nā'tit jātza' maclacasqui'nā'tit ixlītli'hui'qui Espíritu Santo? ¿Chī līpuhua'nā'tit mina'cstuca'n tzē namākentaxtūyā'tit tū lacasqui'n Dios? E&Caquilāhuaniuj huā'mā': ¿Chī līmaktīni'ntit Espíritu Santo? Jā cātamaxquī'n ixpālacata kexpa'tni'tit huā'mā' līmāpa'ksīn tū Dios cāmaxquī'lh israelitas. Cātamaxquī'n Espíritu Santo ixpālacata kexpa'ttit xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. D #&¿Chu jā ka'lhī'yā'tit milīstacna'ca'n nalīlacapāstacna'nā'tit? ¿Tīchu cātamāmakchuyīn hui'xina'n, tā'timīn, xalanī'n nac Galacia? Jātza' kexpa'tni'yā'tit tū ixlīcāna'. Hui'xina'n ixlīcāna' icticāhuanin chī Jesucristo xtokohua'ca'ca nac cruz. FC&Quit jā iclakmaka'n ixtalakalhu'mān Dios. Palh chā'tin mākentaxtūcu'tun līmāpa'ksīn ē xmān ū'tza' ixlīmāpānūni'ca cahuālh ixcuenta, chuntza' chu tlakaj ixnīlh Cristo.B7&Quit hua'chi icnīnī'ttza' ē hua'chi quintā'xtokohua'ca'canī'ttza' Cristo. Hua'chi jātza' quit icuī'lh ē xmāntza' Cristo huī'lh na quilīstacna'. Quit iclīpāhuan ī'Ska'ta' Dios ē chuntza' quit iclīhuī'lh chuhua'j. Xla' quimpāxquī'lh ē līnīlh quimpālacata. VA%&Quit icca'tzīlh jāla icmākentaxtūkō' līmāpa'ksīn tū Dios cāmaxquī'lh israelitas. Ū'tza' jātza' iclīpāhuan huā'mā' līmāpa'ksīn. Chuhua'j quit iclatlā'huan chī ixtalacasqui'nīn Dios. @+&Palh quit na'icmākēnū huā'mā' līmāpa'ksīn ē ā'līstān na'ica'ka'ī'pala tzamā' līmāpa'ksīn, chuntza' natasu'yu quit iclaclē'n. ?{&Quina'n iclīpāhuanāuj Jesucristo, ē icca'tzīyāuj xmān chuntza' Dios quincāmāpānūni'yān quincuentaca'n. Jātza' iclīpāhuanāuj līmāpa'ksīn tū Dios cāmaxquī'lh israelitas. Ū'tza' makapitzīn talīhuan quina'n iclaclē'nauj ē nā tahuan Cristo quincāmātlahuīmā'n tū jā tze. Ū'tza' jā ixlīcāna'. Cristo jā quincāmātlahuīyān tū jā tze. k>O&Ca'tzīyāuj Dios cāmāpānūni' ixcuentaca'n xmān xlaca'n tī talīpāhuan Jesucristo, ē jā xlaca'n tī xmān tamākentaxtūcu'tun līmāpa'ksīn tū Dios cāmaxquī'lh israelitas. Chuntza' quina'n nā līpāhuanāuj Jesucristo. Dios quincāmāpānūni'nī'ta'n quincuentaca'n ixpālacata līpāhuanāuj Jesucristo ē jā ixpālacata kexmatni'yāuj huā'mā' līmāpa'ksīn. Jā tī chā'tin tī Dios māpānūni' ixcuenta xmān ixpālacata mākentaxtūcu'tun līmāpa'ksīn. =&Quina'n israelitas iclīlacatuncuhuī'nī'tauj. Quina'n jā chī ā'makapitzīn tachi'xcuhuī't tī taka'lhī ixcuentaca'n. Z<-&Tū ixtatlahuamā'nalh, quit icca'tzīlh jā chuntza' chī huan xatze tachihuīn tū ixla' Dios. A'cxni' icca'tzīlh huā'mā', quit icuanilh Pedro na ixlacatīnca'n ixlīpō'ktuca'n: “Hui'x nā israelita. Ixla'ya' chī tī jā israelitas ē jā chī israelita. ¿Tū ixpālacata lacasqui'na' natatlahua ixtahui'latca'n israelitas xlaca'n tī jā israelitas?” Chuntza' icuanilh Pedro. Ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī' Dios chu lacxtim chī cāmakapūtaxtūcan >;u& Ā'makapitzīn tā'timīn tī israelitas ē xlaca'n tatzuculh tatlahua lacxtim chī ixtlahua Pedro. Nā xlaca'n tatlahualh a'ktu' ixlacanca'n. Nā Bernabé chu a'ktin cātā'lalh. y:k& Xapūla Pedro ixcātā'huā'yan xlaca'n tī jā israelitas, masqui xlaca'n jā cāchu'cucanī't chuntza' chī ixtahui'latca'n israelitas. Ā'līstān a'cxni' tamilh israelitas tī cāmacamilh Jacobo, Pedro tatampūxtulh ē jātza' cātā'huā'yalh. Xla' ixcājicua'ni' israelitas ixpālacata xlaca'n ixtahuan ixlacasqui'nca nacāchu'cucan xlaca'n tī jā israelitas. 9w& A'cxni' Pedro milh nac Antioquía quit cā'lacan ictā'lāhuanilh ixpālacata xla' jā tze chī ixtlahuamā'lh. 58c& Xmān quincātahuanin jā na'icpātza'nkāyāuj na'iccāmaktāyayāuj tī lacxcamanīnī'n. Nā chuntza' quit xa'ictlahuacu'tun. Pablo tā'lāhuanilh Pedro nac Antioquía y7k& Jacobo ē Pedro ē Juan ixcālaktzī'ncan hua'chi xanapuxcu'nu'. A'cxni' xlaca'n taca'tzīlh Dios ixquimacamaxquī'nī't huā'mā' tascujūt, ē quintamakachi'palh quit ē Bernabé. Chuntza' tatlahualh ixpālacata quilīpō'ktuca'n xa'icchihuīna'nī'tauj quina'n na'icscujāuj na ixpu'nanca'n tī jā israelitas ē xlaca'n natascuja na ixpu'nanca'n israelitas. d6A&Chuntza' chī Dios mātli'hui'clhli Pedro ē līhui'līlh ixlī'apóstol chī nacāmāsu'yuni' israelitas ē nā quit quimātli'hui'clhli ē quilīhui'līlh quilī'apóstol chī na'iccāmāsu'yuni' tī jā israelitas. 5&Xlaca'n jā quintahuanilh na'iclakpalī tū xa'icmāsu'yu. Xlaca'n taca'tzīlh palh Dios quimacamaxquī'nī't na'iccāmāsu'yuni' xatze tachihuīn tī jā israelitas chuntza' chī Dios ixmacamaxquī'nī't Pedro nacāmāsu'yuni' israelitas xatze tachihuīn. )4K&Xanapuxcu'nu' tī cālakachi'xcuhuī'can, xlaca'n jā quintahuanilh ixlacasqui'nca na'iclakpalī tū xa'icmāsu'yu. Quit jā quincuenta palh cālakachi'xcuhuī'can o jā cālakachi'xcuhuī'can. Dios lakapasa quilīstacna'ca'n ē jā laktzī'n xmān tū talaktzī'n tachi'xcuhuī't. J3 &Quina'n jā icmakxtekui naquincātaskāhuī'yān nūn macsti'na'j. Quina'n xa'iclacasqui'nāuj hui'xina'n ā'chulā' naca'tzītēlha'yā'tit tū ixlīcāna' xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. w2g&Xla' jā chu'cuca masqui ixtalacasqui'n makapitzīn tī jā ixlīcāna' tā'timīn. Xlaca'n ixquincātatā'tanūnī'ta'n xmān naquincātakexmatxtuyān. Xmān ixtaca'tzīcu'tun chī jā ixlacasqui'nca natlahuayāuj chī ixtahui'latca'n israelitas quina'n tī tapa'ksīni'yāuj Cristo Jesús. Xlaca'n ixtalacasqui'n quina'n natlahuayāuj ixtahui'latca'n israelitas. G1&Xlaca'n jā quintatā'lālīhuanilh chī xa'iccāmāsu'yuni'mā'lh jā ixlacasqui'nca natastālani' ixtahui'latca'n israelitas, xlaca'n tī jā israelitas. Nā Tito tī ixquintā'lahuī'lh, jā huanica palh ixlacasqui'nca nachu'cucan, chuntza' chī ixtahui'latca'n israelitas, ē masqui Tito jā israelita ixuanī't. 0 &A'ntza' icquīlalh ixpālacata Dios ixquimāca'tzīnīnī't ixlacasqui'nca na'ica'n. Ē a'ntza' nac Jerusalén ictakēstokui xmān quit ē tī xanapuxcu'nu'. Quit iccāhuanilh chī quit xa'iccāmāsu'yuni' tī jā israelitas xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. Chuntza' ictlahualh ixpālacata jā xa'iclacasqui'n chu tlakaj chī xa'icmāsu'yumā'lh ē chī icmāsu'yumā'lh chuhua'j. / &Ā'līstān ixlīlakacāujtā'ti' cā'ta ica'mpālh nac Jerusalén ā'maktin huampala ē quintā'a'lh Bernabé. Nā iclē'lh Tito. c. A&Xalanī'n nac Judea a'cxni' takexmatli huā'mā', ixtamakapāxuī Dios quimpālacata.a- =&Xlaca'n xmān ixtakexmata chī ixuancan: “Ū'tza' tzamā' chi'xcu' tī ixquincāputzastālani'yān xapūla, chuhua'j xla' līchihuīna'ntlā'huan tamāsu'yun ixpālacata Cristo tū xapūla ixmālaksputūcu'tun.” S, !&Jāna'j ixquintalakapasa tī ixta'a'ka'ī'ni' Cristo xalanī'n nac Judea. H+  &Ā'līstān ica'lh jā tapa'ksīni' nac Siria ē Cilicia. t* c&Ixlīcāna' tū ictzo'kmā'lh. Iccāhuanimā'n huā'mā' na i'xlacatīn Dios. Jā iccā'a'kskāhuī'mā'n. ]) 5&Jā iclaktzī'lh ā'chā'tin apóstol, xmān Jacobo ixtā'tin Māpa'ksīni' Jesús. ( &Ixlī'a'ktu'tun cā'ta iclaka'lh apóstol Pedro nac Jerusalén. A'ntza' ictā'tachokolh xla' xmān cāujquitzisma'j. D' &Jā iccālaka'lh apóstoles nac Jerusalén tī apóstoles ixtahuanī'ttza' xapūla. Quit jā chuntza' ictlahualh. Palaj tunca ica'lh nac Arabia ē ā'līstān ictaspi'tpālh nac Damasco. V& '&Chuntza' chī Dios lacasqui'nli xla' chuntza' quimāsu'yuni'lh Jesucristo tī ī'Ska'ta' Dios. Ū'tza' tlahualh ixpālacata quit nā chuntza' tzē na'iccāmāsu'yuni' xlaca'n tī jā israelitas xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. A'cxni' Dios quimālakapasnīlh ī'Ska'ta', jā icquīsqui'ni'lh talacapāstacni' ā'chā'tin chi'xcu'. % &Dios quilakalhu'manli, ē quilacsacli apóstol na'iclītaxtu a'cxni' jāna'j xa'iclacatuncuhuī'. Quinta'sani'lh na'ictā'scuja ū'tza'. g$ I&Chī ta'a'ka'ī' israelitas quit ā'chulā' xa'iccatzī ē jā ā'makapitzīn quintā'israelitas tī ixtaka'lhī ixcā'taca'n hua'chi chī quit. Quit ā'chulā' xa'iccākexmatni' ixtamāsu'yunca'n quinapapana' israelitas. O# & Hui'xina'n cātahuaninī'ta'ntza' chī quit xa'iclīlatlā'huan xapūla a'cxni' xa'icstālani' ixtamāsu'yunca'n israelitas. Hui'xina'n ca'tzīyā'tittza' chī quit xa'iccāputzastālani' tī ixta'a'ka'ī'ni' Jesucristo. Quit jā xa'iccālakalhu'man. Quit xa'iclactlahuacu'tun huā'mā' tamāsu'yun tū ixla' Jesucristo. "  & Jā quimāca'tzīnīlh chā'tin chi'xcu'. Jā chā'tin chi'xcu' quimāsu'yuni'lh. Tunca Jesucristo ū'tza' quimāca'tzīnīlh. ,! S& Tā'timīn, quit iclacasqui'n naca'tzīyā'tit huā'mā'. Xatze tachihuīn tū icmāsu'yu quit, huā'mā' jā ū'tza' ixtalacapāstacni'ca'n tachi'xcuhuī't.   & Tū iclīchihuīna'mā'lh a'ntza' tasu'yu jā iclīchihuīna'n xmān ū'tza' tū takexmatcu'tun tachi'xcuhuī't. Jā chuntza'. Quit ictlahuacu'tun tū xmān ixtalacasqui'nīn Dios. ¿Ē quit xmān tachi'xcuhuī't iccāmakapāxuīcu'tun? Palh quit cahuālh xmān tachi'xcuhuī't iccāmakapāxuīcu'tun quit jā Cristo xa'ictikexmatni'lh. Dios hui'līlh Pablo ixlī'apóstol m U& Iccāhuaninī'ta'ntza' ē chuhua'j na'iccāhuanipalayān: Palh chā'tin cāmāsu'yuni'yān hui'xina'n ā'kempātin tamāsu'yun chī nalī'a'kapūtaxtucan ē jā chuntza' chī xapūla maktīni'ntit, xla' Dios camakapātīnī'lh. s a&Palh catīhuālh cāmāsu'yuni'yān ā'kempātin tamāsu'yun chī nalī'a'kapūtaxtucan, xla' Dios camakapātīnīnli ū'tza'. Capātīni'lh masqui chā'tin ángel xala' nac a'kapūn tī māsu'yu huā'mā' ē masqui chā'tin quina'n.   &Quina'n ca'tzīyāuj palh jā ixlīcāna' a'nampala ā'kempātin tamāsu'yun chī nalī'a'kapūtaxtucan. A'nan makapitzīn chi'xcuhuī'n tī talakpalīcu'tun huā'mā' tamāsu'yun tū ixla' Jesucristo. Chuntza' xlaca'n cātamāmakchuyīmā'n hui'xina'n. : o&Quit iccālī'a'cnīyān hui'xina'n chī palaj tamakatīni'pā'na'ntit Dios. Tzamā' ū'tza' tī cāta'sani'n hui'xina'n ixpālacata Cristo quincātlahuani'n a'ktin talakalhu'mān ē nīlh quimpālacataca'n. Chuhua'j hui'xina'n stālani'pā'na'ntit xaxtumtza' tamāsu'yun chī nalī'a'kapūtaxtucan.  &¡Camakapāxuīca Dios pō'ktu quilhtamacuj! Amén. Jā a'nampala ā'kempātin tamāsu'yun tū tzē nalī'a'kapūtaxtucan w i&Jesucristo tamacamāstā'lh ixa'cstu a'cxni' nīlh ixpālacata quincuentaca'n. Ixquincāmakapūtaxtūcu'tunān tzamā' cā'quilhtamacuj tū jā tze. Chuntza' tlahualh Jesucristo ixpālacata chuntza' ixtalacasqui'nīn quinTāta'ca'n Dios. ~ w&Cacāsicua'lanātlahuan hui'xina'n quinTāta'ca'n Dios ē Māpa'ksīni' Jesucristo. Dios cacāmaxquī'n tze latamat. / Y&Quit ē ixlīpō'ktuca'n tā'timīn tī quintatā'lahui'lāna'lh, quina'n pūla iccāmacā'ni'yāchā'n saludos hui'xina'n xalanī'n nac Galacia tī a'ka'ī'yā'tit. E &Quit, Pablo, ictzo'kmā'lh huā'mā' ca'psnap. Quit apóstol. Tī quilīhui'līnī't quilī'apóstol jā chā'tin chi'xcu'. Nūn chā'tin chi'xcu' quilacsacli palh apóstol na'iclītaxtu. Tī quilīhui'līnī't quilī'apóstol xla' ū'tza' Jesucristo ē nā quinTāta'ca'n Dios tī mālacastālancuanīlh Jesucristo. 50Dios cacāsicua'lanātlahuakō'n milīpō'ktuca'n tī līpāxquī'yā'tit quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo ixlīpō'ktu milīstacna'ca'n. Amén.5c0Icsqui'ni' Dios, quinTāta'ca'n, ē Māpa'ksīni' Jesucristo tzej calatapā'tit. Nā icsqui'ni' Dios cacāmaktāyan tzej na'a'ka'ī'yā'tit ē nalāpāxquī'yā'tit. 0Ū'tza' iccālīlakmacā'nāchā'n hui'xina'n. Nacāhuaniyān chī iclīlahui'lāna'uj. Ē chuntza' nacāmā'a'kpuhuantīnīyān. 9k0Palhāsā' hui'xina'n ca'tzīcu'tunā'tit chī iclīlahuī'lh ē tū ictlahuamā'lh. Pō'ktu huā'mā' nacāhuaniyān quintā'tinca'n Tíquico. Xla' tzej tā'scuja Dios. `90Dios quimacaminī't na'icmāsu'yu xatze tachihuīn. Ū'tza' iclītachī'nī't chuhua'j. Casqui'ni'tit Dios naquimaktāya jā na'icjicua'n a'cxni' na'icmāsu'yu, chuntza' chī ixlacasqui'nca. Cāmacā'ni'ca saludos 0Nā calī'orarlī'tit quimpālacata. Caquilālīsqui'nui chī tzē na'icmāsu'yu ixtachihuīn Jesucristo ē jā tī ca'icjicua'ni'lh. W'0Pō'ktu quilhtamacuj calī'orarlīni'tit Dios ixpālacata tū maclacasqui'nā'tit. Casqui'ni'tit Dios nacāmaktāyayān. Catamakxtekni'tit Espíritu Santo nacāmaktāyayān na'orarla'yā'tit. Skalalh catahui'la'tit. Jā tijiclhua'yā'tit na'orarla'yā'tit. Pō'ktu quilhtamacuj cacālī'orarlī'tit ixlīpō'ktuca'n ixlacstīn Dios. Q0Tropa maclacasqui'n ixtā'knu' xalīcā'n. Hui'xina'n ixlacasqui'nca tzej naca'tzīyā'tit Dios cāmakapūtaxtūnī'ta'ntza'. Ū'tza' līca'tzīyā'tit nalīskāhuī'yā'tit ixlīmāpa'ksīn Dios. Hua'chi ū'tza' mintā'knu'ca'n xalīcā'n. Ixtachihuīn Dios, ū'tza' hua'chi a'ktin espada tū Espíritu Santo cāmaxquī'yān. W'0Tropa lē'n tū lītamaktāya. Tzamā' jāla lakpusa flecha masqui ta'lacan. Hui'xina'n palh līpāhua'nā'tit Dios, ū'tza' hua'chi tū lītamaktāya'yā'tit. Chuntza' skāhuī'ni' jā caticāskāhuī'n.  0Tropa tatūnū botas a'cxni' a'n calhāxcuhuālh. Hui'xina'n līskalalh catahui'la'tit napinā'tit namāsu'yu'yā'tit ixtachihuīn Dios. < q0Pō'ktu quilhtamacuj skalalh catahui'la'tit. Camaktīni'ntit tū Dios cāmaxquī'yān tū hua'chi ixta'lha'ā'n chā'tin tropa. Chā'tin tropa tampātahui'la a'ktin cinturón ē lē'n tū namaktāya ixcu'xan. Nā hui'xina'n ixlacasqui'nca nalakapasā'tit tū ixlīcāna' ē xmān natlahua'yā'tit tū tze. p Y0 Ū'tza' calītamakxtekni'tit Dios nacāmaxquī'yān tū nalītamaktāya'yā'tit. Huā'mā' hua'chi ixta'lha'ā'nca'n ixlacstīn Dios. Chuntza' jā caticātaskāhuī'n mintā'lāquiclhlaktzi'ca'n. Pō'ktu quilhtamacuj skalalh catahui'la'tit. Palhāsā' namimpala mintā'lāquiclhlaktzi'ca'n. Palh skalalh tahui'la'yā'tit, hui'xina'n jā caticātaskāhuī'n. ' G0 Nā quina'n hua'chi chā'tin tī a'n nac guerra. Quintā'lāquiclhlaktzi'ca'n jā chi'xcuhuī'n. Quintā'lāquiclhlaktzi'ca'n ū'tza' tū jā tzeya ū'ni'. Ka'lhī lītli'hui'qui ē māpa'ksīni'n nac tzamā' cā'quilhtamacuj jā tlahuacan tū jā tze ē latlā'huan nac cā'ū'nī'n. f E0 Catamakxtekni'tit Dios nacāmaktāyayān ē chuntza' jā caticā'a'kskāhuī'n skāhuī'ni'. Chī Dios quincālīmaktāyayān, ū'tza' hua'chi a'ktin ixta'lha'ā'n tū tamaclacasqui'n soldados a'cxni' ta'a'n nac guerra. O0 Chuhua'j, tā'timīn, ā'xmān iccāhuanicu'tunān kempātin. Jā titaxlajuani'yā'tit chī a'ka'ī'ni'yā'tit Māpa'ksīni' Jesucristo. Xla' ka'lhī lītli'hui'qui ē tzē nacāmaktāyayān. M0 Hui'xina'n tī māpa'ksīni'nā'tit, tzej cacātā'latapā'tit mintasācua'ca'n. Jā nacāmekē'klha'yā'tit. Calacapāstactit quiMāpa'ksīni'ca'n hui'lacha' nac a'kapūn. Xla' kēxtim cāmāpa'ksī tasācua'n ē tī tamāpa'ksīni'n. Dios chu chā'tin cālaktzī'n. Dios cāmaxquī' ixlacstīn tū natalītamaktāya 'G0Hui'xina'n ca'tzīyā'tit quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo chuntza' nacāxoko chā'tunu' chī tatlahuanī't tū tze masqui tasācua' ē masqui māpa'ksīni'. R0Līpāxuhua cascujtit, hua'chi ixtā'scujtit Dios ē jā chi'xcuhuī'n. `90Tzej cascujtit ē jā xmān a'cxni' cātalaktzī'mā'n tī tā'scujā'tit. Jā xmān xlaca'n nacāmakapāxuī'cu'tunā'tit. Tzej cascujtit ixpālacata namakapāxuī'yā'tit Dios, hua'chi Cristo ixtā'scujtit. /W0Hui'xina'n tī makscujnī'n, cakexpa'tni'tit tī cātā'scujā'tit. Cacālakachi'xcuhuī'tit ē cacājicua'ni'tit. Tzej cascujtit hua'chi ixtā'scujtit Cristo. =s0Hui'xina'n tī xanatātana' ē xanatzī'tni', jā cacāmakasītzī'tit mincamana'ca'n. Cacāmakastactit chuntza' chī Dios huan. Cacāmāsu'yuni'tit chī natakexmatni' Dios. kO0Chuntza' līpāxuhua nalatahui'la'ya'. Ē chuntza' makās nalatapā'ya' nac cā'quilhtamacuj.” wg0Dios huan nacāsicua'lanātlahua tī tamākentaxtū huā'mā' līmāpa'ksīn. Huā'mā' ū'tza' xapūla līmāpa'ksīn tū chuntza' līchihuīna'n Dios. Huā'mā' līmāpa'ksīn chuntza' huan: “Calakachi'xcuhui' mintāta' ē mintzī'.  %0Hui'xina'n tī lacstīn cakexpa'tni'tit mintāta'ca'n ē mintzī'ca'n. Chuntza' ixlacasqui'nca ixpālacata chuntza' ixtalacasqui'nīn Dios. =~s0!Nā huanicu'tun ixlacasqui'nca chi'xcuhuī'n natapāxquī' ixpuscātca'n chuntza' chī cāpāxquī'can ixlīmānca'n. Ixlacasqui'nca puscan natalakachi'xcuhuī' ixkōlu'ca'n.n}U0 Tzamā' tachihuīn jicslīhua' kexmatcan. Quit icpuhuan līchihuīna'n Cristo ē ixtachi'xcuhuī't. .|U0Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios: “Chā'tin chi'xcu' namakxteka ixtāta' ē ixtzī'. Natā'talacxtimī ixpuscāt. Chuntza' a'ktin macni' natala ixchā'tu'ca'n.” S{0Cristo quincāmaktaka'lhān ixpālacata quina'n hua'chi ixmacni' Cristo. z0Jā tī chā'tin quiclhlaktzī'n ixmacni'. Māhuī'can ē maktaka'lhcan. Nā chuntza' Cristo cāmaktaka'lha tī ixtachi'xcuhuī't. @yy0Ixlacasqui'nca chi'xcuhuī'n natapāxquī' ixpuscātca'n chuntza' chī cāpāxquī'can ixlīmānca'n. Chā'tin chi'xcu' tī pāxquī' ixpuscāt, nā chuntza' pāxquī'can ixlīmān. d~~]}||P{zyyDx:wDvwutt=sbruqopJonnmlYkkUj`ii}hggf&edacJb;a``_^]w\[0ZYfXX W&ViUTTSXRR(POOVNMMLKdIIH]GFEEDLCBBAeA@I?>_==Ī'xū'nātā'natna' Leví, tī pālejni' ixtahuanī't, xlaca'n ixtascuja chuntza' chī līmāpa'ksīn tū Dios maxquī'lh Moisés. Huā'mā' līmāpa'ksīn jāla lactze cātlahua tachi'xcuhuī't chuntza' chī Dios lacasqui'n. Chuntza' ixlacasqui'nca ā'chā'tin pālej chī Melquisedec ē jā chī Aarón. 0Y Chuntza' tzē nahuanāuj ixpālacata Leví ī'xū'nātā'nat Abraham ixuanī't, ē masqui jāna'j ixlacatuncuhuī'nī't a'cxni' Melquisedec tā'lāpāxtokli Abraham. $A Ī'xū'nātā'natna' Leví ixtamaktīni'n tū ixlī'a'kcāuj ixtatlajca'n israelitas. Tzē nahuanāuj Leví xokolh a'cxni' Abraham xokoni'lh Melquisedec.  Ī'xū'nātā'natna' Leví tī ixtamaktīni'n tū ixlī'a'kcāuj tū ixtatlajca'n israelitas, ē xlaca'n tanīlh chuntza' chī ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Melquisedec hua'chi xalakahuancus, ixpālacata jā tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios palh nīlh. 2]Chuntza' ca'tzīcan Melquisedec ā'chulā' xaka'tla' ē jā Abraham. Ū'tza' ca'tzīcan ā'chulā' xaka'tla' tī sicua'lanātlahuana'n ē jā tī sicua'lanātlahuacan. hIMelquisedec, masqui jā ixtalakapasni' Leví ixuanī't, xla' maktīni'lh tū ixlī'a'kcāuj tū ixtatlaj Abraham ē ū'tza' sicua'lanātlahualh Abraham. Abraham ū'tza' tī Dios huanilh namaxquī' lhūhua' ixnatā'natna'. X)Ī'xū'nātā'natna' Leví tī pālejni' ixtahuanī't, xlaca'n tamaktīni'lh tū ixlī'a'kcāuj tū ixtatlajca'n ixtā'israelitasca'n. Chuntza' ixuī'lh līmāpa'ksīn. Tamaktīni'lh ixtā'israelitasca'n, masqui xlaca'n nā ī'xū'nātā'natna' Abraham ixtahuanī't, ixpālacata Abraham ū'tza' ixpapca'n ixlīpō'ktuca'n israelitas. jMCa'tzīcan Melquisedec, xla' chā'tin chi'xcu' xaka'tla'. Chuntza' ca'tzīcan chī Abraham, xla' quimpapca'n quina'n israelitas ē xla' maxquī'lh Melquisedec tū ixlī'a'kcāuj ixlīpō'ktu tū tlajalh nac lāmaknīn. Jā tatzo'kni' ixtacuhuīni' ixtāta' nūn ixtzī' Melquisedec. Jā tatzo'kni' nūn chā'tin ixpap. Jā tatzo'kni' a'cxni' Melquisedec lacatuncuhuī'lh ē nūn a'cxni' nīlh. Chuntza' chī chā'tin pālej ixuanī't chī tihua'na', chuntza' chī ī'Ska'ta' Dios. /Abraham maxquī'lh tū ixlī'a'kcāuj ixlīpō'ktu tū ixlīminī't nac lāmaknīn. Ixtacuhuīni' Melquisedec huanicu'tun “tī xapūla xatze puxcu'.” Xla' puxcu' ixuanī't nac Salem. Chuntza' ixtacuhuīni' huanicu'tun “puxcu' tī cāmāko'xamixī tachi'xcuhuī't.” | sTzamā' Melquisedec xla' puxcu' ixuanī't nac Salem ē nā ixpālej Dios xala' nac a'kapūn. Melquisedec tā'lāpāxtokli Abraham a'cxni' xla' ixtaspi'tmā'lh nac lāmaknīn jā ixcāmaknīnī't xanapuxcu'nu'. Melquisedec sicua'lanātlahualh. B}A'ntza' xapūla tanūnī't Jesús jā natanūyāuj. Xla' tā'chihuīna'n Dios quimpālacataca'n, ixpālacata xla' lītaxtulh xapuxcu' pālej pō'ktu quilhtamacuj chī Melquisedec.QCa'tzīyāuj naka'lhīyāuj quilatamatca'n tū jā catilaksputli, ē chuntza' jā tamakchuyīnī'ta'uj. Chuntza' ka'lhīyāuj quina'n hua'chi tū tzancstāya. Ca'tzīyāuj natanūyāuj nac a'kapūn. OQuina'n ca'tzīyāuj ixlīcāna' tū Dios huanli, ixpālacata tapācuhuīlh ixa'cstu ē xla' jā maktin a'kskāhuī'nin. Ū'tza' līpāxuayāuj ixpālacata Dios quincālakapāxtokni'yān tū jā tze. Dios huanli quincāmakapūtaxtūnī'ta'n. Chuhua'j ca'tzīyāuj ka'lhīyāuj xasāsti' quilatamatca'n tū jā catilaksputli. ) KNā Dios tapācuhuīlh ixa'cstu. Chuntza' tlahualh ixpālacata ixlacasqui'n nataca'tzī tachi'xcuhuī't tzamā' ixlīcāna' ē xla' namākentaxtū tū huanli.  /A'cxni' chā'tin chi'xcu' huan ixlīcāna' tū xla' chihuīna'n, xla' māpācuhuī ā'chā'tin tī ā'chulā' xaka'tla' ē tzē namakapātīnīn palh jā namākentaxtū. Chuntza' talīko'xamixa tī ixtatā'lāquilhnī ixpālacata taca'tzī tzamā' chi'xcu' namākentaxtū. v eAbraham pō'ktu quilhtamacuj ka'lhītīlh ē jā lakachā'ni'lh. Chuntza' maktīni'lh tū Dios ixuaninī't. ~ uDios huanli:Ixlīcāna' na'icsicua'lanātlahuayān.Ixlīcāna' na'icmaxquī'yān lhūhua' minatā'natna'.   A'cxni' Dios huanilh Abraham tū natlahuani', Dios tapācuhuīlh ixa'cstu, ixpālacata jā tī ā'chā'tin ā'chulā' xaka'tla'. M Jā iclacasqui'n laclhquititni' nalītaxtuyā'tit. Iclacasqui'n nacāmaksca'tā'tit ā'makapitzīn tī ta'a'ka'ī' tī tatāyani'mā'nalh. Xlaca'n tamaktīni'mā'nalh tū Dios cāmālacnūni'lh. F Quit iclacasqui'n milīpō'ktuca'n hui'xina'n cascujtit chuntza' tihui'lā'na'ntitcus nac cā'quilhtamacuj. Chuntza' nalīmaktīni'nā'tit ixlīpō'ktu tū hui'xina'n ka'lhī'pā'na'ntit. ~u Pō'ktu tū Dios tlahua, pō'ktu tze. Xla' jā catipātza'nkālh chī scujnī'ta'ntit ē chī pāxquī'yā'tit Dios. Chuntza' tasu'yu ixpālacata hui'xina'n cāmaktāya'nī'ta'ntit ā'makapitzīn tī ta'a'ka'ī' ē ticāmaktāyapā'na'ntitcus. 1 Masqui chuntza' ictzo'ka quit, quit icca'tzī hui'xina'n jā taspi'ttāyanī'ta'ntit na ixtej Dios. Tzej tasu'yu hui'xina'n a'ka'ī'yā'tit. CNac ti'ya't jā staca xmān lhtucu' ē pa'lhma', tzamā' jā tū ixtapalh. Ē nalhcuyucan. Huā'mā' ti'ya't hua'chi tī tataspi'ttāyanī't na ixtej Dios. Dios namākentaxtū tū huan |qChuhua'j quit iccāhuanicu'tunān tū lītalacastu'nccan. Nac cā'tacuxtu maklhūhua' la xcān. Xcān chū'hua' ti'ya't. Chuntza' līlanāna'n ē chuntza' talīhuā'yan tī tascuja nac cā'tacuxtu. Chuntza' līla chī ixtalacasqui'nīn Dios. zmXlaca'n tataxtutāyanī't na ixtej Dios, ē chuntza' jātza' la cālakpālīpalacan chī tatlahualh xapūla. Jātza' la ixpālacata hua'chi talakmaka'nī't Jesús tī nīlh nac cruz. Hua'chi ā'maktin ixtaxtokohua'ca'pālh ī'Ska'ta' Dios. oWXlaca'n taca'tzī tze ixtachihuīn Dios tū ta'a'ka'ī'nī't, ē talaktzī'nī't lī'a'cnīn tū lītlahuacan ixlīmāpa'ksīn Jesucristo. Huā'mā' līmāpa'ksīn nalīmāpa'ksīkō'can a'cxni' namin xasāsti' cā'quilhtamacuj. hITī tataspi'ttāyanī't na ixtej Dios, jātza' la natalītaspi'tpala xlaca'n. Taca'tzīnī'ttza' chī nalī'a'kapūtaxtucan ē chī Dios cālīsicua'lanātlahua ē ixcāmaxquī'nī't ixlītli'hui'qui Espíritu Santo. A}Chuhua'j, palh Dios lacasqui'n, chuntza' natlahuayāuj. ~1Jātza' icticāhuanin chī lī'a'kpaxcan, ē chī cālīmāhua'ca'ni'can macan, ē chī nalīlacastālancuana'ncan, ē chī Dios nalīputzāna'n. s} aChuhua'j ixpālacata hui'xina'n a'ka'ī'nī'ta'ntittza', jātza' icticāhuanin tū cātamāsu'yuni'n xapūla. Jātza' icticāhuanin chī lītzucucan a'ka'ī'can Cristo ē chī līlakpalīcan quintalacapāstacni'ca'n ē chī līmakxtekcan tlahuacan tū jā tze, ē chī lī'a'ka'ī'can Dios. Chuhua'j jātza' icticāmāsu'yuni'n tū xalītzucuni' tū ixla' Dios. O|Tī xastacni'tza', xlaca'n taca'tzītza' tū tze ē tū jā tze.`{9 Lacstīn tī xmāncus leche tahua', xlaca'n jāna'j taca'tzī tū tze ē tū jā tze. 6ze Maclacasqui'nā'titcus tī nacātamāsu'yuni'yān hui'xina'n ixtachihuīn Dios tū jā xajicslīhua'. Hui'xina'n makāstza' a'ka'ī'nī'ta'ntittza', ē chuntza' hui'xina'n tzētza' ixcāmāsu'yuni'tit ā'makapitzīn. Hui'xina'n chī chā'tin ska'ta' tī xmāncus leche hua' ē jāna'j la tahuā'yan. y  Quit lhūhua' iccāhuanicu'tunān ixpālacata Jesucristo. Jicslīhua' ixpālacata hui'xina'n jāna'j lacaca'tzīyā'tit. txa Dios līhui'līlh xapuxcu' pālej chuntza' chī Melquisedec. Lījicua' palh taspi'ttāyacan na ixtej Dios 7wg Jesucristo tzej kexmatni'lh Dios hasta jā nīlh chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Dios. Ū'tza' xla' tzē nacālīmakapūtaxtū pō'ktu quilhtamacuj xlaca'n tī takexmatni'. v+Jesucristo masqui ī'Ska'ta' Dios, xla' ixkexmatni' ē ū'tza' līpātīni'lh. Ū'tza' xla' līca'tzī chī tapātīni'n tī takexmatni' Dios. *uMJesucristo a'cxni' ixlatlā'huan nac cā'quilhtamacuj, xla' ixlī'orarlī ixlīpō'ktu ixlīstacna' ē ī'squi'ni' Dios hasta ixcalhuan. Dios ū'tza' tī tzē nalakmātaxtū nac līnīn. Dios kexmatni'lh ixoración, ixpālacata Jesucristo xmān ixtlahuacu'tun tū ixtalacasqui'nīn Dios. MtNā tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios chī Dios huanli:Hui'x nalītahui'la'ya' līpālej chī tihua'na'.Chuntza' chī mānūca Melquisedec līpālej ē nā chuntza' hui'x namānūca'na'. sCristo nā jā ixlīmān tanūlh līpuxcu' pālej. Dios hui'līlh ē huanilh:Hui'x quiSka'ta' ē chuhua'j tasu'yu quit minTāta'. +rONūn chā'tin tī tzē natanū ixlīmān xapuxcu' pālej. Xmān Dios ū'tza' tzē nahui'lī xapuxcu' chī ixlīpālej, chuntza' chī Dios hui'līlh Aarón. ]q3Xla' makatunu' tlahua tū jā tze, ē chuntza' ixlacasqui'nca xapūla tlahua a'ktin tamacamāstā'n nalīxapacan ixcuenta. Ā'līstān natlahua tamacamāstā'n nacāmāpānūni'can ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't. =psHuā'mā' pālej chu chi'xcu', ē chuntza' makatunu' tlahua tū jā tze. Ē ū'tza' līlacatzucu cālīpātī xlaca'n tī jāna'j tzej taca'tzī ē xlaca'n tī tatamakahuasnī't. o 9Chi'xcuhuī'n israelitas cālīhui'līcan xanapuxcu'nu' pālejni'. Chā'tunu' tascuja na ixlacatīn Dios ixpālacataca'n tachi'xcuhuī't. Chā'tin chi'xcu' tī xapuxcu' pālej, xla' mālacnūni' talakalhu'mān Dios ixpālacata nacāmāpānūni'can ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't. n/Ū'tza' calītalacatzuna'jīuj na ixlacatīn Dios. Jā cajicua'nui. Xla' lakalhu'manīni'n. Naquincāmaktāyayān a'cxni' maclacasqui'nāuj. m Jesucristo ū'tza' quimpālejca'n. Xla' quincālakalhu'manān quina'n, ixpālacata nā xla' xapūla chuntza' ixtalīlaktzī'ncu'tun a'cxni' ixlatlā'huan nac cā'quilhtamacuj, chuntza' chī quina'n quincā'a'kspulamā'n. Xla' jā tū tlahualh tū jā tze. olWJesucristo, ī'Ska'ta' Dios, chā'nī'ttza' xla' jā hui'lacha' Dios. Xla' ū'tza' chā'tin xapuxcu' pālej tī chihuīna'n quimpālacataca'n. Chuntza' quina'n jā catimakxtekui a'ka'ī'ni'yāuj Jesucristo nūn macsti'na'j. pkY Dios pō'ktu laktzī'huī'lh. Jāla catitatzē'kni'uj Dios. Xla' lakapaskō' quilīstacna'ca'n. Quina'n nalīkelhtīni'nāuj na ixlacatīn Dios tū tlahuayāuj chī chā'tunu' quina'n. Dios līhui'līlh Jesucristo xapuxcu' pālej Mj Ixtachihuīn Dios hua'chi xalakahuan ē ka'lhī lītli'hui'qui ixpālacata ū'tza' scuja na quilīstacna'ca'n. Ixtachihuīn Dios hua'chi kentin espada tū kēstītu' ē tzej sta'ya'nca', ē tū tzē lakchā'nkō' quilīstacna'ca'n. Ū'tza' nalīca'tzīyāuj palh jā tze quilīstacna'ca'n ē quintalacapāstacni'ca'n. Ki Quina'n calīhui'līuj nachā'nāuj ē a'ntza' natā'jaxāuj Dios. Jā calauj chī xalanī'n makāstza'. Xlaca'n jāla tachā'lh ixpālacata jā ta'a'ka'ī'lh palh ixlīcāna' tū huanli Dios. )hK Tī natachā'n a'ntza', xlaca'n tī tatlahuakō'nī't ixlītlahuatca'n ē a'ntza' natajaxa chuntza' chī Dios jaxli a'cxni' cāxui'līkō'lh cā'quilhtamacuj. Sg Ū'tza' līca'tzīyāuj quina'n tī ixtachi'xcuhuī't Dios nachā'nāuj jā cāxui'līnī't napūjaxāuj chuntza' chī Dios jaxli ixlī'a'ktojon quilhtamacuj a'cxni' cāxui'līkō'lh cā'quilhtamacuj. kfOPalh Josué ixcāmaxquī'lhtza' jā natajaxa, Dios jā ixtilīchihuīna'nli ā'a'ktin pūjaxni'. $eAXlaca'n jā tachā'lh, ē chuntza' Dios līlacsacli a'ktin quilhtamacuj tū māpācuhuīlh chuhua'j. Ixlīlhūhua' cā'ta Dios māchihuīnīlh David tī puxcu' ixuanī't. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios chī David huanli:Chuhua'j palh hui'xina'n kexpa'tā'tit tū Dios huan, jā lacxumpin cahuantit. Ca'tzīyāuj pō'ktu quilhtamacuj Dios cāta'sani'mā'lh ixlīpō'ktu tachi'xcuhuī't ē hasta chuhua'j. fdETī takexmatli xapūla xatze tachihuīn ixpālacata chī nalī'a'kapūtaxtucan, xlaca'n jā ta'a'ka'ī'lh. Ū'tza' jā talīchā'lh xlaca'n jā natā'jaxcan Dios. Chuntza' ā'makapitzīn natachā'n ē natatā'jaxa Dios. [c/Nā a'ntza' tatzo'kni':Xlaca'n jā catitachā'lh jā naquintā'jaxcan quit. b7Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios ixpālacata ixlī'a'ktojon quilhtamacuj. Chuntza' huan:Dios pūjaxli ixlī'a'ktojon quilhtamacuj ē jā scujli. a1Quina'n a'ka'ī'yāuj, ē chuntza' nachā'nāuj jā hui'lacha' Dios ē natā'jaxāuj Dios. Dios cālīchihuīna'nli xlaca'n tī jā ta'a'ka'ī'lh ē huanli:Quit iccāsītzī'ni'lh xlaca'n ē ū'tza' iclīhualh ixlīcāna' xlaca'n jā catitachā'lh nac ti'ya't jā naquintā'jaxcan quit. Chuntza' huanli Dios masqui ū'tza' ixcāxtlahuanī'ttza' jā najaxcan a'cxni' tlahuakō'lh cā'quilhtamacuj. R`Quina'n kexmatnī'ta'uj xatze tachihuīn chī lī'a'kapūtaxtucan. Nā xlaca'n takexmatli huā'mā' tachihuīn. Xlaca'n chu tlakaj takexmatli. Jā ta'a'ka'ī'lh palh ixlīcāna' huā'mā' tachihuīn. u_ eQuina'n, Dios quincāhuaninī'ta'n tzē nachā'nāuj jā xla' hui'lacha' ē a'ntza' jā natā'jaxāuj Dios. Ixlacasqui'nca nalacapāstacāuj chī nalīlatā'kchokoyāuj, ixpālacata lījicua' palh jā nachā'n chā'tin chī hui'xina'n. ^)Chuntza' tzē līca'tzīyāuj jāla tachā'lh jā ixtachā'ncu'tumā'nalh, ixpālacata jā ta'a'ka'ī'lh ixlīcāna' tū cāhuanilh Dios.5]c¿Ē ca'tzīyā'tit tīchu cālīchihuīna'nli Dios a'cxni' huanli jā catitachā'lh nac ti'ya't jā natajaxa? Dios cālīchihuīna'nli xlaca'n tī taxumpīni'ni'lh Dios. G\¿Ē ca'tzīyā'tit tī ixtamakasītzī'nī't Dios? Dios ixcāsītzī'ni'nī't xlaca'n tī ixtatlahua tū jā tze tu'pu'xam cā'ta, ē ū'tza' talīnīlh xlaca'n nac cā'tzaya'nca ti'ya't. [¿Ē ca'tzīyā'tit tīchu takexmatli ixtachihuīn Dios ē jā takexmatni'lh? Xlaca'n ū'tunu'n tī cāmāxtulh Moisés nac Egipto. pZYChuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Palh hui'xina'n kexpa'tā'tit ixtachihuīn Dios, cakexpa'tni'tit.Jā caxumpīni'ntit chī xlaca'n xalanī'n makāstza' tī jā ixtakexmatni'cu'tun Dios nac cā'tzaya'nca ti'ya't. Y3Palh quina'n jā namakxtekāuj nalīpāhuanāuj Cristo chu kēxtim chī xapūla ixlīpāhuanāuj, chuntza' nā quila'ca'n nahuan tū ixla' Cristo. X Xatze calāhuani'tit lacxtim chuhua'j pō'ktu quilhtamacuj tihui'lā'na'ntitcus nac cā'quilhtamacuj. Chuntza' nūn chā'tin tzē naxumpīni'n. Palh napuhuan chā'tin natlahua tū jā tze, chu ū'tza' ta'a'kskāhuī'mā'lh, ē ā'chulā' jā kexmatni'cu'tun Dios. KW Chuhua'j, tā'timīn, tzej calatā'kchokotit. Jā caxumpīni'ni'tit Dios nūn chā'tin chī hui'xina'n. Jā tze palh jā a'ka'ī'yā'tit Dios ē palh natapānūni'yā'tit Dios xalakahuan. V Ū'tza' iccālīsītzī'ni'lh ē ū'tza' iclīhuanli ixlīcāna' xlaca'n jā catitachā'lh jā quit iccāhuanilh nata'a'n natajaxa. U/ Ū'tza' iccālīsītzī'ni'lh a'cxni' icualh: “Xlaca'n jā maktin tzej talacapāstacna'n. Jā maktin takexmatli tū iclacasqui'n quit.” ST Mintāta'ca'n xala' pūla quintalīlaktzī'ncu'tunli palh xa'iccālīpātīlh xlaca'n.Chī xalacxumpin ixtahuanī't, ē masqui talaktzī'lh lī'a'cnīn tū xa'ictlahua quit tu'pu'xam cā'ta. wSgJā lacxumpin calītaxtutit chī tī jā takexmatni'cu'tunli Dios makāstza' nac cā'tzaya'nca ti'ya't. 2R]Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios chī huanli Espíritu Santo:Chuhua'j palh hui'xina'n kexpa'tā'tit chī Dios huan, jā lacxumpin calītaxtutit. 0QYCristo, xla' ī'Ska'ta' Dios. Xla' pō'ktu tze tū tlahua. Ū'tza' cāmacamaxquī'canī't ixlīpō'ktuca'n tī ixlacstīn Dios. Nā quina'n ixlacstīn Dios, palh ū'tza' nalīpāhuanāuj tihui'lāna'ujcus, ē līpāxuayāuj tū mimā'cha'. Ixlacstīn Dios natalīpāxuhua tū Dios tlahuakō'lh 6PeMoisés mākentaxtūkō'lh tū ixmacamaxquī'canī't na ixchic Dios. Xla' ī'scuja na ixpu'nanca'n ixtachi'xcuhuī't Dios. Xla' ixcāhuani tachi'xcuhuī't tū na'a'kspula. _O7Chi'xcuhuī'n tzē tatlahua chic. Dios, xla' tlahuakō'nī't ixlīpō'ktu tū a'nan. N'Minī'ni' ā'chulā' calakachi'xcuhuī'ca Jesús ē jā Moisés. Ā'chulā' lakachi'xcuhuī'can tī tlahua a'ktin chic, ē jā tzamā' chic. M)Jesús mākentaxtūkō'lh huā'mā' tū Dios ixmacamaxquī'nī't. Nā chuntza' Moisés mākentaxtūlh na ixchic Dios tū ixmacamaxquī'nī't. L 'Hui'xina'n, tā'timīn, Dios cālacsacnī'ta'n ē ū'tza' hui'xina'n ixlacstīn Dios līhuantit. Chuhua'j cacuentatlahua'tit Cristo Jesús. Dios macamilh Cristo Jesús ē mānūlh xapuxcu' pālej na ixlacatīn Dios. Chuntza' tzē nacāmaktāya xlaca'n tī ta'a'ka'ī'. KJesús pātīni'lh, ē chuntza' xla' tzē nacāmaktāya xlaca'n tī tapātīni'mā'nalh ē tī cāmāmakahuasīcu'tun skāhuī'ni'.3J_Ixtasqui'nī Jesús ixlītaxtulh kēxtim tī ixtachi'xcuhuī't Dios tī ixtā'timīn Jesús. Chuntza' xla' quincālakalhu'manān. Nā chuntza' tzē nalītaxtu xapuxcu' pālej na ixlacatīn Dios. Ū'tza' talacnūni'lh hua'chi talakalhu'mān. Chuntza' tzē quincātamāpānūni'yān quincuentaca'n. lIQJā ángeles tī cāmaktāya Jesús. Xla' cāmaktāya tachi'xcuhuī't tī ixtalakapasni' Abraham. HChuntza' tzē cālīmakapūtaxtūlh xlaca'n tī pō'ktu quilhtamacuj ixtajicua'ni' līnīn. Xla' tzē cāmaktīlh ixtajicuā'tca'n. :GmTzamā' lacstīn taka'lhī ixquinītca'n ē ixka'lhni'ca'n. Nā chuntza' Jesús lītaxtulh kēxtim. Ixka'lhī ixquinīt ē ixka'lhni'. Lacatuncuhuī'lh chī chā'tin ska'ta', ixpālacata xla' nīcu'tunli ixpālacata chuntza' tzē nalīskāhuī' skāhuī'ni' tī ka'lhī lītli'hui'qui namaknīni'n. F' Nā Jesús huanli:Quit na'iclīpāhuan Dios. Nā chihuīna'mpālh:Huā'tzā' iccātā'lahuī'lh ixlacstīn tī Dios quimaxquī'lh. #E? Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios chī Jesús huanilh Dios:Quit na'iclītā'chihuīna'nān quintā'timīn.Na'icpixtlī'ni'yān jā takēstokcan. ^D5 Tī Jesús cāxapani'nī't ixcuentaca'n, pō'ktu ixlacstīn Dios. Ixlacstīn Dios chu chā'tin tī ixTāta'ca'n chī Jesucristo. Ē ū'tza' Jesucristo jā līmāxana'n a'cxni' huan: “Xlaca'n quintā'timīn.” zCm Dios tlahuakō'nī't. Xla' cāmālacatzucukō'lh ixlīpō'ktu tū a'nan, chuntza' chī ixtalacasqui'nīn. Chuntza' minī'ni' Dios macamilh ī'Ska'ta' nac cā'quilhtamacuj napātīni'n, ixpālacata Dios ixlacasqui'n lhūhua' ixlacstīn natalīpūtaxtu ē nata'a'n nac a'kapūn. Jesucristo pātīni'lh quimpālacataca'n, ē chuntza' tzē naquincāmāpūtaxtūyān. GB Jesús ū'tza' tī māpa'ksīni'n. Ca'tzīyāuj chī pātīni'lh Jesús. Timacsti'na'juanli chī ángeles, masqui jā makās. Chuntza' lalh ixpālacata Dios lacasqui'nli xla' nanī ixpālacataca'n ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Dios lakalhu'manīni'n ē ū'tza' Jesús līnīlh, ē ū'tza' līlakachi'xcuhuī'can. ^A5Tachi'xcuhuī't cāmacamaxquī'lh natamāpa'ksīkō'. A'cxni' huancan natamāpa'ksīkō', chuntza' huanicu'tun tachi'xcuhuī't natamāpa'ksīkō' ixlīpō'ktu, masqui jāna'j tī laktzī'n chī tamāpa'ksīni'n. 8@iHui'x cālīmāka'tli' tachi'xcuhuī't masqui jā hua'chi ángeles.Cātla'hua' cacālakachi'xcuhuī'ca.Cāmacamaxquī'lh natamāpa'ksī tū hui'x tlahuanī't. ?Jā ángeles caticāmacamaxquī'lh cā'quilhtamacuj. Nacāmacamaxquī'can tachi'xcuhuī't. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios jā huancan:Hui'x Dios cāpāstaca' tachi'xcuhuī't masqui jā tū ixtapalhca'n.Cātlahuani'ya' xlaca'n tū tze. x>iDios jā cāmacamaxquī'nī't ángeles cā'quilhtamacuj tū līchihuīna'nāuj, ē tū xasāsti' nahuan. $=ANā chuntza' Dios māsu'yukō'lh ixlīcāna' tū cāhuanica, ixpālacata cāmaxquī'lh līmāpa'ksīn natatlahua kempālhūhua' xalaka'tla' lī'a'cnīn. Nā cāmaxquī'ca ixlītli'hui'qui Espíritu Santo chā'tunu' chuntza' chī Dios ixtalacasqui'nīn. Jesucristo makapūtaxtūnu'n +<ONā chuntza' quina'n naquincātamakapātīnīnān palh namakxtekāuj Dios tī quincāmāpūtaxtūyān. QuiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo, ū'tza' tī xapūla chihuīna'nli chī nalī'a'kapūtaxtucan. Tī takexmatli xlaca'n quincātamāca'tzīnīn ē quincātahuanin ū'tza' tū ixlīcāna'. ;Tū Dios cāmāhuanīlh ángeles, ū'tza' ixlīcāna'. Ixlīpō'ktuca'n tī jā takexmatni'lh, xlaca'n cāmakapātīnīnca. ": ?Jesús xla' ka'tla'. Ū'tza' tzej nalīlacapāstacāuj xatze tachihuīn tū quincātamāca'tzīnīnī'ta'n. Chuntza' jā catitaxtutāyauj na ixtej Dios. )9 MÁngeles xalakahuan masqui jāla laktzī'ncan. Xlaca'n tascuja chuntza' chī Dios cāmāpa'ksī. Dios cālakmacamin natamaktāya tī nacāmakapūtaxtūcan.D8  Dios jā maktin cāhuaninī't nūn chā'tin tī ixángeles chuntza' chī huanilh ī'Ska'ta':Catahui'la' nā quimpekxtūcāna'j hasta quit na'iccātlaja mintā'lāquiclhlaktzi'nī'n. t7 c Jātza' caticāmaclacasqui'nca, ixpālacata hui'x pō'ktu xasāsti' nacātlahua'ya'.Chuntza' chī chā'tin a'cxni' tamakxtu xamasni' ixlu'xu' ē lhakā' xasāsti'.Hui'x, jā maktin catitalakpali' ē natahui'la'ya' tihua'na'. 6 ; Pō'ktu huā'mā' natalaksputa.Hui'x jā chuntza'.Hui'x natahui'la'ya' tihua'na'.Pō'ktu huā'mā' natala hua'chi xamasni' lu'xu'. 95 m Nā Dios chihuīna'mpālh:Hui'x, Māpa'ksīni', tla'hua'nī'ta' ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj xapūla.Hui'x tla'hua'nī'ta' ixlīpō'ktu tū a'nan nac a'kapūn. _4 9 Hui'x lakatīya' tū xatze.Jā laktzī'ncu'tuna' tū jā tze.Ū'tza' līlacsacnī'ta'n minDios.Dios cā'tapāxuhuān maxquī'n lhūhua' lītli'hui'qui.Ā'makapitzīn jā chuntza' cāmaxquī'ca. *3 ONā Dios līchihuīna'nli ī'Ska'ta', ē huanli:Hui'x Dios ē hui'x namāpa'ksīni'na' pō'ktu quilhtamacuj.Tze chī hui'x nalīmāpa'ksīni'na'. +2 QDios līchihuīna'nli ángeles ē huanli:Ángeles ixlacscujnī'n Dios.Ta'a'n jā Dios cāmacā'n.Palaj ta'a'n hua'chi ū'ni' ē hua'chi makli'pit. 1 7A'cxni' namacamin nac cā'quilhtamacuj ī'Ska'ta' tī ixlacsacnī't Dios huanli:Ū'tza' catalaktaquilhpūtalh ixlīpō'ktuca'n ixángeles Dios. $0 CDios jā maktin cāhuaninī't nūn chā'tin tī ixángeles chī huanilh ī'Ska'ta':Hui'x quiSka'ta'.Chuhua'j quit minTāta'. Nā Dios jā maktin cāhuaninī't nūn chā'tin tī ixángeles:Quit minTāta' pō'ktu quilhtamacuj.Hui'x quiSka'ta' pō'ktu quilhtamacuj. a/ =Ī'Ska'ta' maxquī'ca ka'tla' lītli'hui'qui. Xla' ā'chulā' ka'lhī lītli'hui'qui ē jā ángeles. Dios maxquī'lh ixlītlahuat tū ā'chulā' xaka'tla'. Ángeles jā chuntza' cāmaxquī'ca ixlītlahuatca'n. ^. 7Ī'Ska'ta' Dios, xla' lacxtim chī Dios, lacxtim ixlīka'tla'. Xla' ū'tza' māpa'ksīkō' tū a'nan nac cā'quilhtamacuj ē tū tahui'lāna'lh tālhmā'n nac a'kapūn, ixpālacata xla' ka'lhī lītli'hui'qui. Ū'tza' cāxapakō'lh quincuentaca'n. Xla' tahuī'lh na ixpekxtūcāna'j Dios nac a'kapūn. Ī'Ska'ta' Dios ka'lhī lītli'hui'qui e- EChuhua'j tzamā' quilhtamacuj tū ā'xmān, Dios quincālakmacaminī'ta'n ī'Ska'ta'. Ū'tza' tī quincāmācā'tzīnīnī'ta'n tū Dios lacasqui'n naca'tzīyāuj. Dios līhui'līlh ī'Ska'ta' ixtēcu' nahuan ixlīpō'ktu tū a'nan. Ī'Ska'ta' Dios cāxui'līlh cā'quilhtamacuj ē tū a'nan nac a'kapūn. Cāxui'līlh chī ixtalacasqui'nīn Dios. ., YLakmajtza' Dios pūlaclhūhua' cāmāca'tzīnīlh ixa'kchihuīna'nī'n ē cāmāchihuīnīlh ixtachihuīn. Xlaca'n maklhūhua' tatā'chihuīna'nli tī lakmakānī'n. +w&Tā'timīn, milīpō'ktuca'n hui'xina'n cacāsicua'lanātlahuakō'n quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Amén.*+&Chuhua'j jātza' chā'tin caquimāmakchuyīlh. A'ntza' jā ictakāhuī'nī't ū'tza' lītasu'yu quit ictapa'ksīni' Māpa'ksīni' Jesús. R)&Chuhua'j ixlīpō'ktuca'n tī talatlā'huan chuntza' chī tzamā' talacapāstacni', ē nā ixlīpō'ktuca'n ixtachi'xcuhuī't Dios, cacālakalhu'manli Dios, ē cacāmakapāxuīlh na ixlīstacna'ca'n. 0(Y&Tapa'ksīni'yāuj Cristo Jesús, chuntza' lacxtim palh chu'cucan o palh jā chu'cucan. Tū ixlacasqui'nca ū'tza' huā'mā': Naka'lhīyāuj xasāsti' quilatamatca'n. '&Quit jā ka'tla' iclīmakca'tzīcu'tun nūn tū; xmān icmāsu'yucu'tun chī līnīlh quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo nac cruz. Ictapa'ksīni' Cristo; quit jātza' quimāpa'ksī tū xala' nac cā'quilhtamacuj. Huā'mā' cā'quilhtamacuj jātza' quincuenta. && Ū'tunu'n tī cāchu'cucanī't, xlaca'n jā tamākentaxtūkō' ixlīpō'ktu līmāpa'ksīn tū Dios maxquī'lh Moisés. Xlaca'n talacasqui'n hui'xina'n cacātachu'cun. Chuntza' xlaca'n tzē ka'tla' natalīmakca'tzī mimpālacataca'n hui'xina'n cātachu'cunī'ta'n. M%& Xlaca'n tī tzej tatasu'yucu'tun na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't, ē ū'tunu'n tī līcuesa tahuan nacātachu'cuyān. Chuntza' tatlahua ixpālacata jā talacasqui'n nacāputzastālani'can. Jā tapātīni'ncu'tun chī tapātīni'n tī ta'a'ka'ī' palh xmān Cristo tzē makapūtaxtūnu'n, ixpālacata xla' nīlh nac cruz. q$[& Calaktzī'ntit chī ixlīlaka'tla' letras iccātzo'knuni'mā'n. Māni' quimacan iclītzo'kmā'lh. o#W& Ū'tza' nacālītlahuani'yāuj ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't tū tze, pō'ktu quilhtamacuj a'cxni' tzē tlahuayāuj. Ā'chulā' nacātlahuani'yāuj tū tze tā'timīn tī ta'a'ka'ī'ni' Dios. Pablo māstā'lh talacapāstacni' 8"i& Jā catlakua'ni'uj tlahuayāuj tū xatze. Palh quina'n jā namakxtekāuj natlahuayāuj tū xatze, tzej namakalayāuj a'cxni' namin tzamā' quilhtamacuj tū līlacsaccanī't. Y!+&Palh chā'tin tlahuatlā'huan tū jā tze ixtalacapāstacni', xla' ū'tza' namakala līnīn. Palh chā'tin tlahua ixtalacasqui'nīn Espíritu Santo, xla' naka'lhī xasāsti' ixlatamat tū jā catilaksputli. G &Hui'xina'n jā cata'a'kskāhuī'tit mina'cstuca'n. Dios, jā tī chā'tin catiskāhuī'lh. Tū Dios nahuan, ū'tza' nala. Ca'tzīyāuj tū nacha'n chā'tin chi'xcu', ū'tza' namakala. {o&Tī cāmāsu'yuni'can ixtachihuīn Dios, xlaca'n natamaxquī' macsti'na'j tī tamāsu'yu ixtachihuīn Dios. b=&Chā'tunu' natalē'n ixtacu'ca'ca'n. Natakelhtīni'n ixpālacata chī talīlatlā'huan. q[&Chā'tunu' nalacapāstaca palh tzej latlā'huan o jā tzej. Palh ū'tza' u'cxca'tzī tzej latlā'huan, xla' līpāxuhua natahui'la. Jā ixlacasqui'nca cuenta natlahua palh xla' ā'chulā' xatze o palh ā'chā'tin ā'chulā' xatze. &Palh chā'tin lacpuhuan xla' ā'chulā' xatze ē jā ā'makapitzīn ē palh jā ixlīcāna', xla' ixlīmān ta'a'kskāhuī'mā'lh. kO&Calāmaktāya'tit natāyani'yā'tit. Chuntza' namākentaxtūyā'tit tū ixlīmāpa'ksīn Cristo. @ {&Tā'timīn, palh chā'tin laktzī'ncan tlahuamā'lh catūhuālh tū jā tze, hui'xina'n tī latlā'hua'nā'tit chuntza' chī Dios lacasqui'n, camaktāya'tit ē chuntza' nacāxla. Jā ka'tla' tilīmakca'tzīyā'tit a'cxni' namaktāya'yā'tit. Cacuentatlahua'tit hui'xina'n jā titamakahuasā'tit nā hui'xina'n. {o&Jā ka'tla' catimakca'tzīuj ē jā caticātā'lāhuaniuj ē jā cacālakca'tzanāni'uj ā'makapitzīn.:m&Espíritu Santo quincāmaxquī'n xasāsti' quilatamatca'n. Ū'tza' ixlacasqui'nca nakexmatni'yāuj ē nalatā'kchokoyāuj chuntza' chī quincāmāsu'yuni'yān Espíritu Santo. `9&Tī tatapa'ksīni' Cristo, xlaca'n jātza' tatamakxteka nacāmāpa'ksī ixtalacapāstacni'ca'n tū jā xatze. Hua'chi tamaknīlh ixtalacapāstacni'ca'n tū jā tze, chuntza' chī xtokohua'ca'can chā'tin nac cruz.  &Xlaca'n jā ka'tla' tamakca'tzī. Tzē a'cstu tatapa'ksī. Jā tū a'ktin līmāpa'ksīn tū nahuan jā catitlahuaca chuntza'. !;&Jā chuntza' ixlīlatca'n tī takexmatni' Espíritu Santo. Espíritu Santo cāmaktāya. Chuntza' xlaca'n tapāxquī' ā'makapitzīn ē taka'lhī tapāxuhuān. Ca'cs tahui'lāna'lh. Talīpātī ā'makapitzīn. Tze taca'tzī. Jā lactampi'lhīni'n. Tamākentaxtū tū tahuan. }&Xalīlactampi'lhīn. Tamaknīni'n, ē taka'chī, ē talīlakastāna'n tū jā tze. Ā'chulā' catūhuālh tatlahuapala. Chī xa'iccāhuaniyān xapūla, chuntza' iccāhuanipalayān: tī chuntza' tatlahua jāla catitatanūlh jā Dios māpa'ksīni'n. iK&Xlaca'n talaktaquilhpūta ídolos ē taxantilhlīni'n. Xlaca'n talāquiclhlaktzī'n ē talālīsītzī'ni' ē talālakca'tzani'. Palaj tunca tasītzī'. Xmān ixa'cstuca'n cālīpāhuancan. Ē ixa'cstuca'n talāmāxtumlī. W'&Ca'tzīyāuj chī jā tze tū tatlahua tachi'xcuhuī't tī jā takexmatni' Dios. Xlaca'n taputza ixtā'lāpāxquī'nca'n. Pō'ktu jā tze ixtalacapāstacni'ca'n. Xlaca'n jā a'cxtuncuhuī' taca'tzī. ve&Palh hui'xina'n nakexpa'tni'yā'tit Espíritu Santo, jātza' caticāmāpa'ksīn tū xapūla līmāpa'ksīn. wg&Tū jā tze quintalacapāstacni'ca'n ū'tza' ixtā'lāquiclhlaktzi' Espíritu Santo. Ē Espíritu Santo nā ixtā'lāquiclhlaktzi' tū jā tze. Chī a'ktu' tā'lāquiclhlaktzī'n. Ē ū'tza' jāla lītlahua'yā'tit tū lacasqui'nā'tit. B}&Tū iccāhuanimā'n ū'tza' huā'mā': Ē calatā'kchokotit chuntza' chī Espíritu Santo cāmāsu'yuni'yān. Chuntza' jātza' catitlahua'tit mintalacapāstacni'ca'n tū jā tze. I &Palh hui'xina'n lālacatāquī'yā'tit ē lālīsta'lani'yā'tit, cuenta catlahua'tit jā nalāmālaksputūyā'tit hui'xina'n. Espíritu Santo quincāmāsu'yuni'yān chī nalatā'kchokoyāuj r ]&A'nan a'ktin līmāpa'ksīn tū huan: “Nacāpāxquī'ya' ā'makapitzīn chuntza' chī pāxquī'ca'na' mina'cstu.” Tī takexmatni' huā'mā' līmāpa'ksīn, chuntza' tamākentaxtū ixlīpō'ktu tū tatzo'kni' nac līmāpa'ksīn.  & Dios cālacsacni' hui'xina'n, tā'timīn, ē chuntza' līlactaxtutit hui'xina'n. Masqui xalactaxtunī'n hui'xina'n, jā tze palh natlahua'yā'tit tū jā tze mintalacapāstacni'ca'n. Xatze calāpāxquī'tit ē chuntza' tzē nalāmaktāya'yā'tit.  & Tī cātamāmakchuyītlā'huanān hui'xina'n ixpālacata lāchu'cucan, quit iclacasqui'n xlaca'n cacātatapānūni'kō'n. s _& Quit, tā'timīn, palh cahuālh xa'iccāmāsu'yuni'n ixlacasqui'nca nachu'cucan, chuntza' jā ixquimputzastālani'ca. Xlaca'n tasītzī' ixpālacata quit icmāsu'yu xmān Cristo nīlh nac cruz ē chuntza' xokolh quincuentaca'n. v e& Quina'n lacxtim a'ka'ī'yāuj Māpa'ksīni' Jesucristo. Ū'tza' quit iclīca'tzī hui'xina'n ā'chulā' nalacapāstacā'tit chuntza' chī iclacapāstaca quit. Tī cātamāmakchuyīmā'n, xlaca'n nataxokoni' Dios, ē catīxcuxtīhuālh. & Xlaca'n tī cātamāmakchuyīmā'n, xlaca'n hua'chi levadura. Ca'tzīyāuj macsti'na'j levadura māxcu'tūkō' ixlīpō'ktu tasquit. gG&Huā'mā' tū xlaca'n cātamāsu'yuni'n, jā ixla' Dios. Dios ū'tza' tī cālacsacnī'ta'n. L&Hui'xina'n tzej ixtlā'hua'mpā'na'ntit na ixtej Dios. Iccālī'a'cnīyān hui'xina'n chī tamakxtektit cātamāmakchuyīn. Jātza' tzej kexpa'tni'yā'tit xatze tachihuīn tū ixlīcāna'. O&Palh tapa'ksīni'yāuj Jesucristo, jā tū līmacuan palh naquincātachu'cuyān o palh jā naquincātachu'cuyān. Tū ixlacasqui'nca nalīpāhuanāuj Jesucristo. Ē ū'tza' nalālīpāxquī'yāuj. &Espíritu Santo quincāmāca'tzīnīn chī Dios quincāmāpānūni'nī'ta'n quincuentaca'n, ixpālacata līpāhuanāuj Jesucristo. &Makapitzīn chī hui'xina'n tlahuacu'tunā'tit tū huan huā'mā' līmāpa'ksīn, ixpālacata puhua'nā'tit chuntza' nacāmāpānūni'yān mincuentaca'n. Palh chuntza' tlahua'yā'tit, taxtumlīni'nī'ta'ntit Cristo ē makxteknī'ta'ntit ixtalakalhu'mān Dios. d~~}|| {szzywy$xx/wut`rqq]ponmmkjihh"ggfee,cbb1a,`._4^\[qZXWVVlUTkSSRPqO@N(M LKIIH^GFF EDPCBAA @??T>g=<Tzej calacapāstacti a'cxni' Dios cāstacyāhuayān.Jā calakachipini' a'cxni' xla' lacaquilhnīyān. {(o Masqui lhūhua'tza' tū pātīnī'ta'ntit, jā ixtā'chuntza' chī tapātīni'lh ā'makapitzīn tī cāmaknīca. p'Y Capāstactit chī pātīni'lh Jesucristo ē chī ixtatā'lāhuani chi'xcuhuī'n tī ixtaquiclhlaktzī'n. Chuntza' jā calakachipini'ntit masqui pātīni'mpā'na'ntit. Jā camakxtektit natlahua'yā'tit ixtalacasqui'nīn Dios. '&G Chuhua'j calaktzī'lēuj Jesucristo. Quina'n tī a'ka'ī'yāuj Jesucristo quincāmakapūtaxtūnī'ta'ntza'. Xla' naquincāmaktāyayān na'a'ka'ī'yāuj ā'chulā' tihui'lāna'ujcus. Xla' pātīni'lh a'cxni' nīlh nac cruz. Masqui lakmaka'nca ē masqui pātīni'lh, xla' pātīkō'lh ixpālacata ixca'tzī ā'līstān napāxuhua. Chuhua'j huī'lh na ixpekxtūcāna'j Dios nac a'kapūn jā tā'māpa'ksīni'n Dios. k% Q Quina'n ca'tzīyāuj chī tzamā' chi'xcuhuī'n ixtalīpāhuan Dios. Masqui xlaca'n tapātīni'lh, jā tataspi'tli na ixtej Dios. Quina'n cacāmaksca'tui xlaca'n. Chuntza' camakxtekkō'uj tū quincāmāmakchuyīyān na ixtej Dios. Jātza' catlahuáuj tū jā tze, masqui jicslīhua' makxtekcan. Jā calakachā'ni'uj natlahuayāuj ixtalacasqui'nīn Dios. u$c (Dios ixlacasqui'n a'cxtim ixquincātatā'lan, ixpālacata lactze ixtalītaxtulh chuntza' chī quina'n.8#i 'Tzamā' tachi'xcuhuī't ixtalīpāhuan Dios ē ixtamakapāxuī Dios. Masqui ixtalīpāhuan Dios, xlaca'n jā tamaktīni'nkō'lh ixlīpō'ktu tū Dios ixcāmālacnūni'nī't. }"s &Ixtatzā'latlā'huan nac cā'tzaya'nca ti'ya't ē nac cā'kēstīnī'n. Ixtahui'lāna'lh nac lhu'cu' ē na ixtampīn chihuix. Xalanī'n nac cā'quilhtamacuj ixtapuhuan jā tū ixtapalhca'n tī ixta'a'ka'ī', ē masqui ā'chulā' ixtapalhca'n. !' %Ā'makapitzīn cācucta'lamaknīca. Ā'makapitzīn cālacxua'ta'hui'līca. Ā'makapitzīn cālīmaknīca espada. Ā'makapitzīn ixta'a'cuantlā'huan ē ixtalhakā' ixko'xka' purecu' ē chivos. Lacxcamanīnī'n ixtahuanī't. Ixcālakmaka'ncan ē ixcāmakapātīnīncan.   $Ā'makapitzīn cālakapalaca ē cāmaksno'kca. Ā'makapitzīn cāmānūca nac pūlāchī'n ē cātūpixui'līca līcā'n.  #Makapitzīn puscan, Dios cāmālacastālancuanīni'lh ixcamana'ca'n, tī ixtanīnī'tcus. Ā'makapitzīn tachi'xcuhuī't tzej cāmakapātīnīnca hasta jā tanīlh. Palh xlaca'n ixtakelhtatzē'kli tū ixta'a'ka'ī', jātza' ixticāmakapātīnīnca. Xlaca'n jā takelhtatzē'kli, ixpālacata ixtaca'tzī nataka'lhī ixlatamatca'n tū xatze a'cxni' Dios nacāmālacastālancuanī nīnī'n. 7g "Ā'makapitzīn ixcāmāpū'can nac macscut. Xlaca'n jā talhculh. Ā'makapitzīn ixcālīmaknīcu'tuncan espada. Xlaca'n ta'a'kapūtaxtulh. Masqui xlaca'n jā lactli'hui'quin ixtahuanī't, Dios cāmātli'hui'clhli. Jā ixtajicua'n. Ixtatlahua lāmaknīn ē ixtamakatzā'la ixtā'lāquiclhlaktzi'ca'n. 3 !Xlaca'n ixtalīpāhuan Dios. Ū'tza' talīskāhuī'lh ā'makapitzīn cā'lacchicni', ē ixtamāpa'ksī. Ixtatlahua tū tze, ē Dios cāsicua'lanātlahualh chuntza' chī ixcāhuaninī't. Ā'makapitzīn ixcālaktamaknūcan leones. Dios cāmaktāyalh ē chuntza' jā cāhua'lh. }s Jā ixlacasqui'nca ā'chulā' na'iccālīhuaniyān ā'makapitzīn tī talīpāhuanli Dios. Jā icka'lhī quilhtamacuj na'iccāhuaniyān tū tatlahualh Gedeón ē Barac ē Sansón ē Jefté ē David ē Samuel ē ixa'kchihuīna'nī'n Dios. 0Y Cāmaknīca tī xalanī'n nac Jericó tī jā takexmatni'cu'tunli Dios. Rahab, tī pūla xamaklani' ixuanī't, xla' jā maknīca. Rahab ixlīpāhuan Dios, ē xla' ixcāmānūnī't na ixchic israelitas tī ixta'a'nī't talaktzī'hui'līni'n nac tzamā' ti'ya't. Ū'tza' jā talīmaknīlh Rahab. q[ Israelitas ixtalīpāhuan Dios, ē chuntza' xlaca'n a'ktojon quilhtamacuj ixtatā'tamacxti'li'tlā'huan cā'lacchicni' tū ixuanican Jericó. Chuntza' lī'a'kā'lh talhta'm xachihuix tū ixlītamacsti'li'nī't cā'lacchicni'. ]3 Israelitas ixtalīpāhuan Dios. Xlaca'n tapātacutli Mar Xatzu'tzo'ko hua'chi nac cā'ti'ya'tna' jā cā'scahuahua. Xalanī'n nac Egipto tī ixtastālani', a'cxni' titapātacutcu'tunli, xlaca'n tajicsua'kō'lh. ' Moisés ixlīpāhuan Dios. Chuntza' cāhuanilh israelitas natamaknī borregos ē natalītlahua macsti'na'j ixka'lhni' na ixmākelhchaca'n. Chuntza' ángel jā cāmaknīlh ixlīmaksāsti'ca'n israelitas a'cxni' cāmaknīlh ixlīmaksāsti'ca'n xalanī'n nac Egipto. b= Moisés ixlīpāhuan Dios, ē xla' taxtulh nac Egipto. Jā ixjicua'ni' puxcu', masqui ixca'tzī palh ixsītzī'lh. Pō'ktu quilhtamacuj kexmatni'lh Dios. Xla' hua'chi ixlaktzī'nī't Dios, masqui jāla laktzī'ncan. ve Moisés puhuanli ā'chulā' xatze kexmatni'can Cristo masqui ixlīlakmaka'nca. Puhuanli jā ka'lhī ixtapalh ixlīricujca'n xala' nac Egipto. Xla' jā lakpuhuanli tū xala' nac cā'quilhtamacuj. Xla' lakpuhuanli tū xala' nac a'kapūn. T! Moisés jātza' tahui'lacu'tunli ā'chulā' na ixchic puxcu', ixpālacata a'ntza' ixlīpāxuacan tū jā tze. Xla' puhuanli ā'chulā' tze nacātā'tahui'la ixtachi'xcuhuī't Dios masqui capātīni'lh. 7g Nā Moisés ixlīpāhuan Dios. A'cxni' chi'xcu'tza' ixuanī't, jātza' ixtahui'lacu'tun na ixchic puxcu' xala' nac Egipto, a'ntza' jā ixmakastacnī't ixtzu'ma'jāt puxcu'. M Ixtāta' ē ixtzī' Moisés nā ixtalīpāhuan Dios. Puxcu' māpa'ksīni'lh nacāmaknīkō'can ixlīpō'ktu lacstīn xmān laka'hua'chan. Moisés mātzē'kca a'cxni' ixlacatuncuhuī'nī'tcus. Xlaca'n talaktzī'lh tzēhuanī't ixuanī't ē tamātzē'kli a'ktu'tun mālhcuyu'. Jā tajicua'ni'lh ixlīmāpa'ksīn puxcu'. M Nā José ixlīpāhuan Dios. Chuntza' a'cxni' jātza' makās ī'sputa nanī, xla' huanli israelitas natataxtu nac Egipto. Nā huanilh José nacālē'ncan ixlaclucutnu' a'cxni' natataxtu a'ntza'. b= Nā Jacob ixlīpāhuan Dios. Ū'tza' cālīhuanilh ixnatā'natna', tī ixka'hua'chan José, chī Dios nacāsicua'lanātlahua. Chuntza' cāhuanilh a'cxni' nanītza'. Lītaquilhpūtalh ixpāla'c ē makapāxuīlh Dios. 3 Ā'nā Isaac ixlīpāhuan Dios. Ū'tza' cālīhuanilh ixka'hua'chan chī Dios nacāsicua'lanātlahua. Ixcamana' ixcāhuanican Jacob ē Esaú. C Abraham ixa'mā'lh maknī Isaac chuntza' chī Dios ixuaninī't, ixpālacata ixca'tzī Dios namaxquī'pala ixlatamat. Jā makās ī'sputa ixmaknīca Isaac. Dios maxquī'pālh ixlatamat.   Abraham ixkexmatni'cu'tun Dios, masqui Dios ixuaninī't ixpālacata Isaac, Abraham nacāka'lhī lhūhua' ī'xū'nātā'natna'. 9 Nā Abraham ixlīpāhuan Dios. Ū'tza' ixa'mā'lh līmaknī Isaac tī xmān chā'tin ixka'hua'cha ixuanī't. Ixmaxquī'cu'tun hua'chi a'ktin talakalhu'mān Dios. Chuntza' Dios ixmāpa'ksīnī't ixpālacata ixlacasqui'n Abraham namāsu'yu palh ixlīcāna' ixpāxquī' Dios. U # Xlaca'n jā ixtalacapāstaca ixcā'lacchicni'ca'n jā ixtataxtunī'ta'ncha'. Ixtalacapāstaca ā'lacatin cā'lacchicni' jā ā'chulā' xatze ē tū hui'lacha' nac a'kapūn. Ū'tza' Dios jā cālīmāxana'n a'cxni' xlaca'n tahuan ū'tza' ixDiosca'n. Dios cāxui'līnī't a'ktin cā'lacchicni' nac a'kapūn jā xlaca'n natatahui'la. $ A Xlaca'n jā ixtalacapāstacmā'nalh ixcā'lacchicni'ca'n jā ixtataxtunī'ta'ncha'. Palh chuntza' ixtapuhuanli, ixtataspi'tli tzamā' nac cā'lacchicni'. g G Chuntza' ixtalīchihuīna'n xlaca'n, ē chuntza' ixtasu'yu ixtaputzamā'nalh cā'lacchicni'. < q Abraham ē Isaac ē Jacob tanīlh. A'cxni' tanīlh, jāna'j ixtamaktīni'n tū Dios ixmālacnūnī't. Xmān ixtalaktzī'n makat. Tapāxuhualh ixpālacata ixtaca'tzī Dios nacāmākentaxtūni' tū ixcāhuaninī't. Xlaca'n tzej ixtaca'tzī ixtalatlā'huan hua'chi tejetlā'hua'ni' nac cā'quilhtamacuj. uc Chuntza' Dios maxquī'lh chā'tin ī'ska'ta' Abraham masqui kōlu'tza' ixuanī't. Ī'xū'nātā'natna' Abraham talhūhua'nli hua'chi sta'cu ē cucujnu' tū tahui'lāna'lh na ixquilhtūn mar. Talhūhua'nli ē jāla cāpūtle'kekō'can. c? Ā'nā Sara ixlīpāhuan Dios. Ū'tza' tzē līka'lhīlh chā'tin ī'ska'ta' masqui chā'lūhua'tza' ixuanī't. Masqui ixtēlakatzā'lanī'ttza' ixquilhtamacuj, Sara a'ka'ī'lh Dios namākentaxtū tū ixuanī't. I  Chuntza' ixlīhuī'lh Abraham ixpālacata ixka'lhīmā'lh ixchā'lh nac cā'lacchicni' tū Dios ixtlahuanī't chuntza' chī ixtalacasqui'nīn. Huā'mā' cā'lacchicni' jā maktin catisputli. =s Abraham ixlīpāhuan Dios, ē chuntza' xla' chā'lh jā namaxquī'can ti'ya't, chuntza' chī Dios ixuaninī't. Ixtlahuanī't ixa'cchic jā ixuī'lh hua'chi chā'tin xamini'. Nā chuntza' ixuī'lh ixka'hua'cha tī ixuanican Isaac ē nā ixtā'nat tī ixuanican Jacob. Xlaca'n nā Dios cāmaxquī'lh ti'ya't. F Nā Abraham ixlīpāhuan Dios. Kexmatni'lh a'cxni' Dios huanilh na'a'n nac a'ktin ti'ya't tū Dios namaxquī'. Abraham taxtulh na ixcā'lacchicni', masqui jā ixca'tzī jā nachā'n. 7g Nā Noé ixlīpāhuan Dios ē a'ka'ī'lh ixlīcāna' chī Dios ixuaninī't namin a'ktin lakuat. Ixjicua'n, ē ū'tza' lītlahualh a'ktin barco. Chuntza' ta'a'kapūtaxtulh xalanī'n na ixchic. Noé mākentaxtūlh tū Dios ixuaninī't, ē chuntza' ixlītasu'yu ā'makapitzīn jā lactze ixtahuanī't ixpālacata xlaca'n jā ixta'a'ka'ī' tū ixuanī't Dios. Noé ixlīpāhuan Dios, ē ū'tza' Dios līmāpānūni'lh ixcuenta. Z- Nūn chā'tin tzē namakapāxuī Dios palh jā līpāhuan Dios. Tī tamin talaktaquilhpūta Dios, ixlacasqui'nca tzej nata'a'ka'ī' Dios huī'lh ē cāmaktāya tī natalīputza ixlīpō'ktu ixlīstacna'ca'n. nU Nā Enoc ixlīpāhuan Dios ē ū'tza' jā līnīlh. Dios lē'lh nac a'kapūn. Jāla maclaca, ixpālacata Dios ixlē'nī't. Ixtachihuīn Dios huan a'cxni' Enoc ixlatlā'huancus nac cā'quilhtamacuj, xla' ixmakapāxuī Dios. T! Abel ixlīpāhuan Dios, ē chuntza' xla' mālacnūni'lh Dios a'ktin talakalhu'mān tū xatze ē jā chī mālacnūlh Caín. Abel ixlīpāhuan Dios, ē chuntza' Dios laktzī'lh tze. Dios maktīni'lh talakalhu'mān tū Abel mālacnūni'lh. Chuntza' Abel, masqui nīnī'ttza', quincāmāsu'yuni'yān chī nalīpāhuanāuj Dios. 6e Nā quina'n līpāhuanāuj Dios ē chuntza' ca'tzīyāuj Dios tlahualh cā'quilhtamacuj ē chi'chini' ē mālhcuyu' ē ixlīpō'ktu tū a'nan nac a'kapūn. Dios chihuīna'nli ē chuntza' tlahuakō'lh. Dios cātlahualh pō'ktu tū tasu'yu, masqui xapūla jā tū ixa'nan tū tzē ixlaktzī'ncan. n~U Tachi'xcuhuī't xalakmakās, xlaca'n ixtamakapāxuī Dios, ixpālacata xlaca'n ixtalīpāhuan Dios. } ' Līpāhuanāuj Dios, ē chuntza' ca'tzīyāuj namaktīni'nāuj tū ka'lhīmā'nauj. Nā ca'tzīyāuj a'nan tū jāna'j maktin laktzī'nāuj. |) 'Quina'n jā hua'chi ā'makapitzīn tī tataxtutāya na ixtej Dios ē tatza'nkā. Quina'n līpāhuanāuj Dios ē a'kapūtaxtunī'taujtza'.e{C &Ixlīpō'ktuca'n tī Dios cāmāpānūni' ixcuentaca'n ixpālacata talīpāhuan Dios, xlaca'n pō'ktu quilhtamacuj nataka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n.Palh tī nataxtutāya na quintej, jā tze ca'ictimakca'tzīlh. z %Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios chī Dios huanli:Jātza' ā'makās sputa, namin tī ixlīminit ē jātza' catitanajīlh. y# $Catāyani'tit. Jā timakxtekā'tit natlahua'yā'tit tū Dios lacasqui'n. Chuntza' namaktīni'nā'tit tū Dios quincāmālacnūni'nī'ta'n. qx[ #Chuhua'j, jā catamakchuyī'tit. Calacapāstactit namaktīni'nā'tit mintatlajca'n xala' nac a'kapūn. w "Ixcālakalhuma'nā'tit hui'xina'n a'cxni' ixcāmānūcan makapitzīn nac pūlāchī'n. A'cxni' lē'nca tū ixka'lhī'yā'tit, hui'xina'n jā līlīpuhuantit ixpālacata ca'tzīyā'tit ka'lhī'yā'tit nac a'kapūn tū ā'chulā' xatze ē tū jā maktin catisputli. "v= !Makatunu' ixcātalakapalayān ē ixcātatucsān nac cā'lhūhua'lacatīn. Chuntza' chī tapātīni'lh ā'makapitzīn chuntza' pātīni'ntit hui'xina'n. =us Calacapāstactit hui'xina'n chī cā'a'kspulan xapūla a'cxni' chū'cus cātamāsu'yuni'n ixtachihuīn Dios. Hui'xina'n ixpātīni'nā'tit a'cxni' ixcātaputzastālani'yān. Bt Lījicua' palh ixpātīni'uj na ixmacan Dios xalakahuan. Fs Ca'tzīyāuj Dios huanli: “Xmān quit tzē na'iccāmakapātīnīn tī tatlahua tū jā tze. Quit naquintaxokoni'. Quit Māpa'ksīni' ē quit na'iccāputzāna'nī quintachi'xcuhuī't.” Mr Chuntza' ixcāmakapātīnīncan tī jā ixtamākentaxtū līmāpa'ksīn xala' makāstza'. Ā'chulā' namakapātīnīncan palh chā'tin lakmaka'nī't Cristo ē palh puhuanī't jā tū ixtapalh ixka'lhni' Jesucristo. Jesucristo, ū'tza' tī nīlh ē līxapalh ixka'lhni' quincuentaca'n chuntza' chī xasāsti' talacāxtlahuan. Catīxcuhuālh tī lakmaka'n Jesucristo namakapātīnīncan ixpālacata lakmaka'n ixEspíritu Dios tī quincālakalhu'manān. ]q3 Chuntza' chī huan līmāpa'ksīn tū Dios maxquī'lh Moisés, palh chā'tu' o kelhatu'tun testigos ixtahuan palh chā'tin chi'xcu' jā ixmākentaxtū līmāpa'ksīn, ū'tza' ixtalīmaknī. Jā ixtalakalhu'man. p Najicua'n tū na'a'kspula a'cxni' Dios naputzāna'nī. Dios namakapātīnīn nac macscut jā nacālhcuyu ixtā'lāquiclhlaktzi'. o# Palh chā'tin māca'tzīnīcanī't tū ixlīcāna' ē palh lakmaka'n Jesucristo, chuntza' jā tū a'nampala tū namāpānū ixcuenta. n Makapitzīn jātza' tatā'talacxtimī tī ta'a'ka'ī'ni' Dios. Xatze natalacxtimīyāuj. Chuntza' nalāmāhuixcānīyāuj. Huā'mā' ū'tza' ixlacasqui'nca ixpālacata ca'tzīyā'tit hui'xina'n talacatzuna'jīmā'lhtza' quilhtamacuj a'cxni' namimpala Cristo. m! Nalālacapāstacāuj chā'tunu' quina'n. Nalāmaktāyayāuj. Chuntza' ā'chulā' nalāpāxquī'yāuj ē ā'chulā' natlahuayāuj tū tze. zlm Jā tilakachā'ni'yāuj nūn macsti'na'j chī ka'lhīmā'nauj. Dios pō'ktu quilhtamacuj mākentaxtū tū huan. 6ke Ū'tza' nalīlaktalacatzuna'jīyāuj Dios ē ū'tza' nalīmakapāxuīyāuj ixpālacata līpāhuanāuj Dios ē tlahuacu'tunāuj tū xla' lacasqui'n, ē ixpālacata ca'tzīyāuj quincuentaca'n quincāmātza'nkēna'ni'nī'ta'ntza'. Hua'chi cālīmakche'kē'canī'ttza' quimacni'ca'n xastala'nka' xcān. tja Cristo, ū'tza' xapuxcu' pālej. Xla' squi'ni' Dios quimpālacataca'n quina'n tī tapa'ksīni'yāuj Dios. 2i] Cristo nīnī'ttza' quimpālacataca'n, ē quincāmālaquī'ni'nī'ta'n pō'ktu quilhtamacuj jā lactanūcan nac a'kapūn. Chuntza' tzē nalaktalacatzuna'jīyāuj Dios. =hs Chuhua'j, tā'timīn, Cristo nīlh quimpālacataca'n, ē chuntza' chuhua'j jā tijicua'nāuj natā'chihuīna'nāuj Dios. Xla' hui'lacha' nac a'kapūn jā sicua'lanālanī't. _g7 Chuntza' Dios quincāmātza'nkēna'ni'nī'ta'n. Jātza' ixlacasqui'nca namālacnūni'yāuj Dios ā'a'ktin talakalhu'mān tū naquincāmāpānūni'yān quincuentaca'n. Ixlacasqui'nca nalaktalacatzuna'jīyāuj Dios f Ā'līstān huanli:Jātza' icticālacapāstacni'lh ixcuentaca'n.Jātza' icticālacapāstacni'lh tū jā tze tū tatlahualh. ieK Ā'līstān na'iccātā'tlahua xlaca'n a'ktin talacāxtlahuan, huanli Dios.Chuntza' nala: Quit na'iccāmākexmatī quilīmāpa'ksīn.Quit na'iccālakpalīni' ixlīstacna'ca'n ē ū'tza' natalīmākentaxtūcu'tun. gdG Espíritu Santo nā chuntza' huan. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios chī huanli xapūla: >cu Cristo mālacnūni'nī't Dios xmān a'ktin talakalhu'mān. Ū'tza' cālītlahualh lactze pō'ktu quilhtamacuj na ixlacatīn Dios ixlīpō'ktuca'n tī cāxapani'nī't ixcuentaca'n. b A'ntza' ka'lhīmā'lh hasta a'cxni' Dios nacātlaja ixtā'lāquiclhlaktzi' ē nacāmāmākentaxtūnī tū lacasqui'n Cristo. Ra Cristo xmān maktin nīlh. Chuntza' līmālacnūlh a'ktin talakalhu'mān tū tāyani' pō'ktu quilhtamacuj. Palaj tunca tahuī'lh na ixpekxtūcāna'j Dios, ixpālacata Cristo nā xla' māpa'ksīni'n. q`[ Ixlīpō'ktuca'n pālejni' tī israelitas tatlahua ixtascujūtca'n lakalī lakalī. Maklhūhua' tamālacnū chu ū'tza'tza' talakalhu'mān. Tzamā' talakalhu'mān jā maktin caticāmāpānūni'lh ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't. 4_a Jesucristo tlahualh chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Dios. Xmān maktin mālacnūni'lh Dios ixmacni'. Chuntza' cālītlahualh lactze tachi'xcuhuī't pō'ktu quilhtamacuj. >^u Ā'līstān Cristo huanli: “Ū'tza' iclīminī't ictlahua tū hui'x lacasqui'na', Dios.” Dios māpānūlh talacāxtlahuan xala' makāstza' ē hui'līlh tū ā'xmān xasāsti'. Z]- Xapūla huanli Cristo chī Dios jā lakatī chī mālacnūni'can xatamaknīn animalh ē tū līlakatāyacan ē xalakatin animalh tū lhcuyucan nac pūmacamāstā'n, ē jā lakatī tū tamālacnū ixpālacata nacāxapani'can ixcuentaca'n. Tzamā' jā līpāxuhua Dios masqui tamālacnū talakalhu'mān chuntza' chī huan līmāpa'ksīn. Z\- Ū'tza' iclīhuanli: “Ē icmimā'lh ictlahua tū hui'x lacasqui'na', Dios.” [5 Jā lakatīya' chī lakahui'līca'na' animalh tū lhcuyucan nac pūmacamāstā'n.Jā lakatīya' tū tamālacnū ixpālacata ixcuentaca'n. (ZI Ū'tza' līhuanli Cristo a'cxni' ixmimā'lhtza' nac cā'quilhtamacuj, huanilh Dios:Hui'x jā lacasqui'na' namālacnūni'ca'na' ixka'lhni' animalh ē nūn tū līlakatāyaca'na'.Hui'x quincāxtlahuani'nī'ta' a'ktin macni', ē chuntza' tzē na'ictalacnū quina'cstu. Y{ Tzamā' talakalhu'mān jā cāmāpānūni' ixcuentaca'n, ixpālacata ixka'lhni'ca'n toros ē chivos jā tū līmacuan. .XU Tzamā' līmāpa'ksīn jāla cāmāpānūni' ixcuentaca'n. Tzamā' talakalhu'mān tū mālacnūni'can Dios, xla' xmān cāmāpāstaquī ixcuentaca'n cā'ta cā'ta. >Wu Palh tzamā' līmāpa'ksīn ixcāmāpānūni'lh cahuālh ixcuentaca'n, xlaca'n jātza' ixtitamakca'tzīlh palh talaclē'ncus, ē chuntza' ixtamakxtekli tamālacnū talakalhu'mān. _V 9 Dios maxquī'lh Moisés līmāpa'ksīn. Huā'mā' līmāpa'ksīn jāla quincātlahuani'yān tū Cristo quincātlahuani'yān. Tzamā' līmāpa'ksīn hua'chi tlahualakamakxtucanī't tū ā'chulā' xatze. Chuntza' chī huan huā'mā' līmāpa'ksīn, cā'ta cā'ta chu ū'tza'tza' tū tamālacnūni' Dios talakalhu'mān. Tzamā' talakalhu'mān tū mālacnūcan chuntza' chī huan tzamā' līmāpa'ksīn jāla cātlahua lactze xlaca'n tī chuntza' talīlaktaquilhpūta Dios. lUQ Nā chuntza' Cristo, xmān maktin tlahualh talakalhu'mān ē chuntza' līxokolh ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't. Jātza' ā'maktin catimilh pātīni'n. A'cxni' namin ixlīmaktu', nacāmakapūtaxtūkō' tī taka'lhīmā'nalh.bT= Quilīpō'ktuca'n nanīyāuj xmān maktin. Ā'līstān Dios naquincākelhasqui'nīyān. S- Palh xla' ixtalacnūlh maklhūhua', maklhūhua' ixnīlh a'cxni' tzuculh cā'quilhtamacuj. Xla' jā maklhūhua' nīnī't. Xmān maktin milh nac cā'quilhtamacuj a'cxni' laksputli xapūla talacāxtlahuan. Nīlh ē chuntza' cālīmāpānūni'lh ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't. R! Xapuxcu' pālej xala' nac cā'quilhtamacuj, xla' tanū xmān maktin a'ktin cā'ta nac templo jā huanican Ā'chulā' Xatasicua'lanātlahuan. A'cxni' tanū, lē'n a'ktin talakalhu'mān tū ixka'lhni' animalh. Cristo jā chuntza' tlahualh. Jā maklhūhua' talacnūlh. -QS Cristo jā a'ntza' huī'lh nac templo tū tatlahuanī't tachi'xcuhuī't. Tzamā' templo tū yālh nac cā'quilhtamacuj xmān hua'chi tlahualakamakxtucan tū hui'lacha' nac a'kapūn. Cristo tanūnī't nac a'kapūn. A'ntza' huī'lh na ixlacatīn Dios. A'ntza' squi'ni' Dios quimpālacataca'n. (PI Chuntza' ixcālīche'kē'can ixka'lhni' huācax ixlīpō'ktu tū ixuī'lh nac templo xako'xka'. Tzamā' xmān hua'chi tlahualakamakxtucan tū hui'lacha' nac a'kapūn. A'ntza' nac a'kapūn ixlacasqui'nca namālacnūni'can Dios a'ktin talakalhu'mān tū ā'chulā' xatze. Cristo hui'lacha' nac a'kapūn. Xla' ū'tza' mālacnūni'lh Dios a'ktin talakalhu'mān. Huā'mā' talakalhu'mān ū'tza' ā'chulā' xatze. rO] Chuntza' chī huan huā'mā' līmāpa'ksīn, ka'lhni' pō'ktu līxapacan cuenta. Palh jā tamālacnūni' Dios ka'lhni', Dios jā cāmāsputūnu'ni' ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't. Cristo cāmāpānūni'lh ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't )NK Nā chuntza' Moisés lītlahualh macsti'na'j ka'lhni' nac templo xako'xka' ē nā ixlīpō'ktu tū ixuī'lh a'ntza' tū ixmaclacasqui'ncan na ixlacatīn Dios. 'MG Huanli Moisés: “Huā'mā' ka'lhni' māsu'yu tzucunī'ttza' talacāxtlahuan tū hui'xina'n namākentaxtūyā'tit chuntza' chī māpa'ksīni'nī't Dios.” xLi Moisés xapūla cāhuanilh tachi'xcuhuī't ixlīpō'ktu chuntza' chī huanli līmāpa'ksīn. Ā'līstān mā'ca'lh ixmakchi'xit borrego tū xatzu'tzo'ko na ixpekni' hisopo ē līlakmojōlh ixka'lhni' huācax ē chivo tū ixtā'mālacxtuccanī't xcān. Līlaxmani'lh ca'psnap jā ixtatzo'kni' līmāpa'ksīn. Cālītlahualh ka'lhni' na ixa'kxākca'n tachi'xcuhuī't. K{ Nā chuntza' Dios a'cxni' cātā'tlahualh xapūla talacāxtlahuan tachi'xcuhuī't, ixtasqui'nī nanī lakatin animalh. hJI A'cxni' laksputa tī tlahuanī't tzamā' ca'psnap, a'cxni'cus quīlīmacuan tū ixtzo'knī't. $IA A'cxni' chā'tin chi'xcu' tzo'ka a'ktin ca'psnap ixpālacata namāstā' ixtalakalhu'mān, jāna'j tū ixtapalh a'cxni' jāna'j laksputa tzamā' chi'xcu'. tHa Cristo ū'tza' tī cāxtlahualh xasāsti' talacāxtlahuan. Chuntza' Dios nacāsicua'lanātlahua pō'ktu quilhtamacuj xlaca'n tī cāta'sani'nī't, chuntza' chī Dios huanli xapūla. Cristo nīnī'ttza' quimpālacataca'n, ē chuntza' tzē nacāxapani' ixcuentaca'n tī tatlahuanī't tū jā tze chuntza' chī huan līmāpa'ksīn tū xapūla talacāxtlahuan. wGg Ixka'lhni' Cristo tzē natlahua tū ā'chulā' xatze ē jā ixla' animalh. Maktāyalh Espíritu Santo tī huī'lh pō'ktu quilhtamacuj. Chuntza' Cristo tamacamāstā'lh ē lītaxtulh a'ktin talakalhu'mān na ixlacatīn Dios. Tzamā' talakalhu'mān ixlīcāna' xatze. Ixka'lhni' Cristo māpānū quincuentaca'n, ē chuntza' lakpalīlh quintalacapāstacni'ca'n. Chuhua'j jātza' tū tū quincāmāmakchuyīyān chī xapūla ixtlahuayāuj tū jā tze. Chuntza' tzē tā'scujāuj Dios xalakahuan. |Fq Pālejni' xlaca'n ixtalīlacapa'lhnīni'n ixka'lhni'ca'n chivos ē huācax ē xalhca'ca'n huācax tū ixtalhcuyu. sE_ Ā'makapitzīn xapuxcu' pālejni' ixtatanū na ixlī'a'ktu' cuarto ē ixtamānū ixka'lhni'ca'n chivo ē huācax. Tzamā' ka'lhni' ixtamālacnūni' Dios. Ka'lhni' tū Cristo mālacnūlh, xla' ū'tza' tū ixka'lhni'. Xmān maktin mālacnūlh. Chuhua'j tanūnī'ttza' nac a'kapūn jā ā'chulā' xatze. Ū'tza' tzē nalīxoko quincuentaca'n pō'ktu quilhtamacuj. +DO Chuhua'j tlahuacanī't xasāsti' talacāxtlahuan. Cristo lītanūnī't xapuxcu' pālej. Xla' tlahua ixtascujūt xapuxcu' pālej nac a'ktin templo jā ā'chulā' ka'tla' ē ā'chulā' tze. Huā'mā' templo jā ixtatlahuatca'n chi'xcuhuī'n, ixpālacata jā xala' nac cā'quilhtamacuj. C+ Tahui'lat tū ixtamākentaxtū, ixpālacata ū'tza' tū ixtahua' ē chu ū'tza' tū ixtalīpaxa ē chu ū'tza' tū ixtalīlakche'kē' ixpulātuca'n chuntza' chī ixtahui'latca'n. Tzamā' tahui'lat ixtamākentaxtū a'cxni' Dios jāna'j ixtlahua xasāsti' talacāxtlahuan. vBe Huā'mā' templo xako'xka' hua'chi a'ktin tatlahualakamakxtu chuntza' chī a'nan chuhua'j. Masqui xlaca'n ixtamālacnū talakalhu'mān ē xatamaknīn animalh, xlaca'n jāla ixtaca'tzī palh ixlīcāna' ixcāmāpānūni'lh ixcuentaca'n. zAm Chuntza' Espíritu Santo quincāmāsu'yuni'yān līhuan ixlīmān xapuxcu' pālej tzē ixtanū na ixlī'a'ktu' cuarto, jāna'j ixcāmāsu'yuni' Dios chī nalītanūcan nac a'kapūn. A'ntza' nac a'kapūn jā ā'chulā' tasicua'lanātlahuan. @{ Xmān xapuxcu' pālej tzē ixtanū nac ā'a'ktin cuarto. Xmān maktin ixtanū a'ktin cā'ta. A'cxni' ixtanū, ixmānū ka'lhni' tū ixmālacnūni' Dios. Huā'mā' tū ixmālacnū ixpālacata chu ū'tza' ē nā tū ixpālacataca'n tachi'xcuhuī't. ?! Chuntza' ixlacāxlakō'nī't ixlīpō'ktu. Pālejni' lakalī lakalī ixtatanū nac xapūla cuarto ē ixtatlahua tū ixtascujūtca'n. e>C Na ixkelhni' caja ixtayāna'lh chā'tu' ángeles xa'oro. Ixpekenca'n ixtalaksta'nka'nī't na ixkelhni' caja. A'ntza' jā ixmacamāstā'can cuenta na ixlacatīn Dios. Chuhua'j jātza' la ictilīchihuīna'nli ā'chulā'. v=e Huā'mā' cuarto ixyālh a'ktin pūmacamāstā'n xa'oro jā ī'lhcuyucan siyensu. Nā a'ntza' ixuī'lh a'ktin caja ixlīmactlahuacanī't oro. Na ixpūlacni' tzamā' caja ixtojōmā'lh a'ktin tla'ma'nc xa'oro tū ixpūtojōmā'lh maná. Nā nac caja ixtojōmā'lh ixpāla'c Aarón tū ixa'kpu'nī't ē nā a'ktu' chihuix jā ixtzo'kcanī't a'kcāuj līmāpa'ksīn. i<K Na ixchakēn lu'xu' ixuī'lh ā'a'ktin cuarto jā ixuanican Ā'chulā' Xatasicua'lanātlahuan. ;# Tatlahualh a'ktin templo tū xamako'xka'. Ixka'lhī a'ktin lu'xu' tū ixmāpitzi a'ktu' cuarto. Xapūla cuarto ixuī'lh tū ixpūyāhuacan cera. Ixyālh a'ktin mesa jā ixuī'lh pāntzīn tū ixlīlakatāyacan Dios. Huā'mā' cuarto ixuanican Xatasicua'lanātlahuan. 2: _ Xapūla talacāxtlahuan māsu'yu'lh chī līlaktaquilhpūtacan Dios. A'ntza' jā ixtakēstokcan nalaktaquilhpūtacan Dios, xla' ū'tza' ixtatlahuatca'n tachi'xcuhuī't. 79g Dios līchihuīna'nli ā'a'ktin xasāsti' talacāxtlahuan. Chuntza' ca'tzīcan xapūla talacāxtlahuan jātza' tū ixtapalh ē xamasni'tza' jātza' catimaclacasqui'nca.8w Quit na'iccālakalhu'man xlaca'n ē na'iccāxapani' ixcuentaca'n.Jātza' maktin ictilacapāstacli ixcuentaca'n. j7M Jā tī chā'tin catihuanilh ixtā'tin nūn ixtā'chic: “Ixlacasqui'nca hui'x nalakapasa' Dios.”Jā chuntza' catitalāmāsu'yuni'lh, ixpālacata ixlīpō'ktuca'n naquintalakapasa tī xalaka'tla' ē xalacstīn. >6u A'cxni' namin tzamā' quilhtamacuj, na'iccātā'tlahua ā'a'ktin talacāxtlahuan tachi'xcuhuī't israelitas.Tzamā' talacāxtlahuan chuntza' nala: Quit na'iccāmāca'tzīnī quilīmāpa'ksīn.Xlaca'n natakexmatni'cu'tun.Quit ixDiosca'n na'icuan.Xlaca'n quintachi'xcuhuī't natahuan. 5 Jā chī talacāxtlahuan tū iccātā'tlahualh ī'xū'nāpapna'ca'n a'cxni' iccāmāxtulh nac ti'ya't jā huanican nac Egipto.Xlaca'n jā tamākentaxtūlh talacāxtlahuan tū iccātā'tlahualh xlaca'n.Ū'tza' iccālīmāpānūni'lh quit. -4SDios ixca'tzī tachi'xcuhuī't jā tamākentaxtūlh. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios chuntza' chī Dios huanli:Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' quit na'ictlahua a'ktin xasāsti' talacāxtlahuan.Na'iccātā'cāxtlahua tachi'xcuhuī't israelitas ē ī'xū'nātā'natna' Judá. z3mXapūla talacāxtlahuan jā a'cchā'lh tū ixtasqui'nī. Ū'tza' lītlahuaca ixlī'a'ktu' talacāxtlahuan. 92kĀ'chulā' xatze tū tlahua xapuxcu' pālej tī Jesucristo. Ā'chulā' xatze talacāxtlahuan tū Jesucristo tlahualh, ixpālacata nalīko'xamixa Dios. Huā'mā' ā'chulā' xatze, ixpālacata chuntza' chī huā'mā' talacāxtlahuan, Dios nacātlahuani' tachi'xcuhuī't tū ā'chulā' xatze tamālacnūn. 1Tū pālejni' huā'tzā' tatlahua, xla' chī xmān tatlahualakamakxtu tū tlahuacan nac a'kapūn. Nā chuntza' Moisés. A'cxni' xla' ixtlahuamā'lh xako'xka' templo, Dios huanilh:Catla'hua'kō'j chuntza' chī māsu'yuni'ca' nac sipej tū huanican Sinaí. a0;Palh Jesucristo latlā'huancus cahuālh nac cā'quilhtamacuj, xla' jā ixlalh līpālej, ixpālacata pālejni' huā'tzā' tamālacnūni' Dios talakalhu'mān chuntza' chī līmāpa'ksīn tū Dios maxquī'lh Moisés. /)Ixlītlahuat chā'tin xapuxcu' pālej, xla' mālacnūni' Dios talakalhu'mān. Nā ixtasqui'nī Jesucristo namālacnūni' Dios talakalhu'mān. .Xla' ū'tza' xapuxcu' pālej nac templo tū hui'lacha' nac a'kapūn. Tzamā' templo tlahualh Dios ē jā tachi'xcuhuī't. T- #Tū iccāhuanimā'n, ū'tza' huā'mā': Jesucristo, xla' xapuxcu' pālej chuntza' chī ixlacasqui'nca. Xla' tā'chihuīna'n Dios quimpālacataca'n. Xla' hui'lacha' na ixpekxtūcāna'j Dios nac a'kapūn. ,7Chuntza' chī līmāpa'ksīn tū Dios maxquī'lh Moisés, ixcālīhui'līcan chi'xcuhuī'n chī xanapuxcu'nu' pālejni'. Chi'xcuhuī'n ixtahuanī't, ē chuntza' ixtatlahua tū jā tze. A'cxni' maxquī'canī'ttza' huā'mā' līmāpa'ksīn, Dios huanli ixlīcāna' nalīhui'lī ī'Ska'ta' līpālej. Līhui'līlh līpālej ixlīpō'ktu quilhtamacuj. Chuntza' pālej lītahuī'lh chī Dios ixlacasqui'n.+Xla' jā chī ā'makapitzīn xanapuxcu'nu' pālejni'. Xlaca'n lakalī lakalī talīlakatāya pūla tū ixpālacata ixcuentaca'n ū'tunu'n ē ā'līstān ixpālacata ā'makapitzīn. Jesucristo jā chuntza' tlahua. Xla' mālacnūlh xmān a'ktin talakalhu'mān. Xmān maktin mālacnūlh a'cxni' tamacamāstā'lh ixlīmān nac cruz. Huā'mā' talakalhu'mān natāyani' ixlīpō'ktu quilhtamacuj. !*;Jesucristo xla' xapuxcu' pālej chuntza' chī ixlacasqui'nca. Ixlīpō'ktu tū tlahua, pō'ktu tze. Jā tlahuani' tū jā tze ā'chā'tin. Jā tū tlahuanī't tū jā tze. Xla' jā chī xlaca'n tī tatlahua tū jā tze. Xla' hui'lacha' nac a'kapūn jā lakachi'xcuhuī'can. )Ū'tza' Jesucristo tzē nacālīmakapūtaxtūkō' ixlīpō'ktuca'n tī tatapa'ksīni' Dios ixpālacata Jesucristo. Huā'mā' tzē natlahua ixpālacata xla' huī'lh pō'ktu quilhtamacuj ē pō'ktu quilhtamacuj squi'ni'mā'lh Dios ixpālacataca'n tī ta'a'ka'ī'. y(kJesucristo xla' huī'lh pō'ktu quilhtamacuj ē jā makxteka līpālej. Jā catitanūlh ā'chā'tin ixlakxoko. v'eĀ'makapitzīn pālejni' lhūhua' ixtahuanī't ixpālacata ixtanītēlha ē ixtatanūtēlha ā'makapitzīn. P&Ixtalacāxtlahuan Jesús ū'tza' ā'chulā' xatze ē jā tū xapūla. %Jā chuntza' huanli a'cxni' tatanūlh ā'makapitzīn pālejni'. Chuntza' huan ixtachihuīn Dios jā huan:Māpa'ksīni' Dios mālactzeyīlhē xla' namākentaxtū tū huan:“Hui'x chā'tin pālej pō'ktu quilhtamacuj.Hui'x chī Melquisedec.” J$ Dios huanli ixlīcāna' nalīhui'lī Jesucristo līpālej. #%Huā'mā' līmāpa'ksīn jāla quincātlahuayān lactze. Cristo xalactze quincātlahuan ē chuntza' tzē nalīlaktalacatzuna'jīyāuj Dios. "#Chuhua'j līmāpa'ksīn tū Dios maxquī'lh Moisés jātza' tū ixtapalh, ixpālacata jāla lactze quincātlahuayān chī Dios lacasqui'n. ! Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios ixpālacata Cristo:Hui'x chā'tin pālej pō'ktu quilhtamacuj.Hui'x chī Melquisedec. yMelquisedec jā tanūlh līpālej chuntza' chī ixtahui'latca'n tachi'xcuhuī't. Nā chuntza' Jesucristo. Xla' tanūlh līpālej ixpālacata xla' ka'lhī līmāpa'ksīn tū jā maktin catisputli, ixpālacata xla' natahui'la pō'ktu quilhtamacuj. ucChuhua'j tzej ca'tzīcan tanūnī't xtum pālej. Ū'tza' huā'mā' Jesucristo. Xla' chī Melquisedec. CCa'tzīkō'can quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo, xla' ī'xū'nātā'nat Judá ixuanī't. Moisés, a'cxni' līchihuīna'nli pālejni', jā līchihuīna'nli Judá ē ī'xū'nātā'natna'. :m Xasāsti' pālej, ū'tza' Māpa'ksīni' Jesucristo. Xla' jā ī'xū'nātā'nat Leví. Xla' ī'xū'nātā'nat Judá. Ī'xū'nātā'natna' Judá, jā ixa'nan ā'chā'tin pālej. b= A'cxni' natatanū xalacxtuncnu' pālejni', ixlacasqui'nca nalakpalīcan līmāpa'ksīn. v~~}{zzz yHx[wvuu5ttrqlp?oUnpmllulk3j0ihh g`g edc.b}a`` _]]\\[ZYY5XXSWOVVUYTS(RRtQQ PEOGN\MMALKJIIoHWGG/FEECCSBjAg@?0>w=<;::9B877O6r5433n211.09//.K-,,U+*)y(''1&&^%0$H#"" O$~CS/w  Z c =?$$UclFQchuntza' namakapūtaxtū ā'chā'tin nac līnīn ē chuntza' namātza'nkēna'ni'can ixcuenta.ETā'timīn, palh chā'tin chī hui'xina'n tamakahuasa ē palh ā'chā'tin namaktāya natlā'huampala na ixtej Dios, hDISqui'ni'pālh Dios camilh xcān. Chuntza' lalh xcān. Chuntza' lanāna'lh nac cā'ti'ya'tna'. KCDios maxquī'lh tū squi'ni'lh Elías tī ixa'kchihuīna' Dios. Xla' chā'tin chi'xcu' chī quina'n ixuanī't. Xla' squi'ni'lh Dios jā calalh xcān. A'ktu'tun cā'ta ā'i'tāt jā lalh xcān. |BqCalāhuani'tit hui'xina'n palh jāla makxtekā'tit catūhuālh tū jā tze. Chuntza' nalālī'orarlī'yā'tit. Dios nacāmātzeyīyān hui'xina'n tī ta'jatatla'yā'tit. Dios lītlahua ixlīmāpa'ksīn tū squi'ni' chā'tin chi'xcu' tī tze. A Palh xlaca'n nata'orarlī ē nata'a'ka'ī', Dios namātzeyī. Palh xla' tlahuanī't tū jā tze, Dios namāpānūni' ixcuenta. i@KA'cxni' chā'tin chī hui'xina'n ta'jatatla, cacāmāta'satīnīni'ntit xanapuxcu'nu' xalanī'n nac templo. Xlaca'n natamin ē natalī'orarla ē natalītlahua ta'jatatlani' aceite na ixtacuhuīni' Māpa'ksīni' Jesucristo. ?3 A'cxni' nacā'a'kspulayān catūhuālh, ca'orarla'tit hui'xina'n. A'cxni' līpāxuhua lahui'lāna'ntit, capixtlī'tit tū nalīpāxuhua Dios. H>  Chuhua'j na'iccāhuaniyān tū ixlacasqui'nca. Jā tihua'nā'tit “por Dios”, a'cxni' nahua'nā'tit palh ixlīcāna'. Xmān “ixlīcāna'” nahua'nā'tit. A'cxni' nahua'nā'tit “jā ixlīcāna'”, xmān “jā ixlīcāna'” nahua'nā'tit. Palh jā natlahua'yā'tit chuntza', Dios nacāmakapātīnīnān. .=U Ca'tzīyāuj ixtapāxuhua xlaca'n tī tatāyani'lh. Ca'tzīyā'tittza' chī lītāyani'lh Job. Ā'līstān Dios maxquī'lh lhūhua', ixpālacata lakalhu'manīni'n. <- Calacapāstactit hui'xina'n, tā'timīn, chī tapātīni'lh makāstza' ixa'kchihuīna'nī'n Dios. Xlaca'n tatāyani'lh. Chuntza' calītaxtutit. ; Jā calāputzāna'ni'tit. Palh tlahua'yā'tit chuntza', Cristo nacāputzāna'ni'yān. Xla' ū'tza' Juez. Palaj namimpala. k:OHui'xina'n nā līlacatzucu caka'lhī'tit. Jā calakachipini'tit. Palaj namimpala Māpa'ksīni'. 9}Chuhua'j hui'xina'n, tā'timīn, līlacatzucu caka'lhī'tit hasta a'cxni' namin Māpa'ksīni' Jesucristo. Chā'tin chi'xcu' tī tlahua ixpūxāhuat, xla' ka'lhī hasta a'cxni' nala. Xla' ka'lhī hasta nala xcān pūla ē ā'līstān huampala. 58cHui'xina'n lacricujnu' cāmālacapū'yā'tit ē cāmaknī'yā'tit tī lactze. Xlaca'n jāla tatamaktāya. Ixlacasqui'nca naka'lhīyāuj hasta a'cxni' namimpala Jesucristo F7Huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj hui'xina'n lacricujnu' ka'lhī'yā'tit ixlīpō'ktu. Līpāxūj līlatlā'huanā'tit. Hui'xina'n hua'chi lakatin pa'xni' tū makako'ntīcan ē namaknīcan. $6AHui'xina'n jā xokonī'ta'ntit tī cātā'scujnī'ta'ntit na mincā'tacuxtuca'n. Dios lacahuāna'huī'lh. Xla' ū'tza' tī māpa'ksīni'nkō' ixlīpō'ktu nac a'kapūn ē ixlīpō'ktu nac cā'quilhtamacuj. Xla' cālaktzī'mā'n chī a'kskāhuī'tit mintasācua'ca'n ē jā xokotit. 59Minoroca'n ē mimplataca'n hua'chi pō'ktu xasko'luni'. Xasko'luni' ixpālacata hui'xina'n lactampi'lhī'n ē jā maktāyacu'tunā'tit ā'makapitzīn. Hui'xina'n mākēxtimī'tit lhūhua' tumīn ē lacatzuna'jtza' huī'lh quilhtamacuj a'cxni' napātīni'nā'tit nac pūpātīn. b4=Mintumīnca'n hua'chi xamasni'. Milu'xu'ca'n xatzēhuanī't pō'ktu hua'chi xatalacua'. i3 MChuhua'j hui'xina'n lacricujnu' cacalhuantit ē cata'sa'tit ixpālacata lījicua' tū mimā'lh. k2OPalh chā'tin ca'tzī tlahua tū tze, ē palh jā tlahua, chuntza' xla' līka'lhī ixcuenta.B1}Hui'xina'n jā kelhasqui'nī'yā'tit Dios tūchu ixtalacasqui'nīn. Xmān tlahua'yā'tit tū tlahuacu'tunā'tit. Hui'xina'n ka'tla' makca'tzīyā'tit. Jā tze chuntza' tlahua'yā'tit. 0yChuntza' ixuantit: “Palh Dios lacasqui'n quina'n natahui'lāyāuj ā'tzā'la ē ū'tza' huā'mā' natlahuayāuj.” 7/gHuā'mā' na'iccāhuaniyān: Hui'xina'n jā ca'tzīyā'tit tū na'a'kspula lakalī. Quina'n hua'chi poklhnu' ixpālacata poklhnu' chuhua'j tasu'yu ē ixlītzā'la laksputa. . Na'iccāhuaniyān hui'xina'n macsti'na'j mimpālacataca'n hui'xina'n tī lāhuani'yā'tit: “Chuhua'j o lakalī na'a'nāuj nac a'ktin cā'lacchicni'. A'ntza' natachokoyāuj a'ktin cā'ta. Natamāhuana'nāuj ē nastā'nanāuj. Natlajayāuj lhūhua' tumīn.” N- Xmān chā'tin Juez a'nan. Ū'tza' Dios. Xla' ū'tza' quincāmaxquī'n līmāpa'ksīn ē ū'tza' nakexmatni'yāuj. Xla' tzē naquincāmakapūtaxtūyān ē nā tzē naquincāmacā'nān nac pūpātīn. ¿Tū ixpālacata puhua'nā'tit palh hui'xina'n tzē na'a'ksa'nā'tit ā'chā'tin? Jā ca'tzīyāuj tū na'a'kspula lakalī n,U Tā'timīn, jā tilālīchihuīna'nā'tit tū jā tze. Palh chā'tin līchihuīna'n ā'chā'tin tū jā tze, chuntza' līlakmaka'mā'lh līmāpa'ksīn tū huan: Calāpāxquī'tit. Palh chā'tin lacpuhuan tzē nahuan palh ā'chā'tin laclē'n, xla' lītaxtu chī juez. Jā lacapāstaca palh ū'tza' laclē'n, ixpālacata lakmaka'mā'lh līmāpa'ksīn. {+o Macsti'na'j cahuantit na ixlacatīn Dios, ē xla' nacāmāka'tlī'yān. Jā tze palh a'ksa'nāuj quintā'tinca'n * Calīpuhuantit ē cacalhua'ntit. Jātza' calītzī'ntit ē jātza' calīpāxua'tit tū jā tze. Calīmāxana'ntit mincuentaca'n. )Calātalacatzuna'jītit Dios ē xla' nā nacālātalacatzuna'jīyān. Hui'xina'n tī tlahua'yā'tit tū jā tze, jātza' catlahua'tit. Hui'xina'n tī pāxquī'yā'tit Dios ē nā tū xala' nac cā'quilhtamacuj, camāpānūni'tit tū jā tze na milīstacna'ca'n. (5Hui'xina'n catamakxtektit Dios nacāmāpa'ksīyān. Jā catamakxtektit nacāmāpa'ksīyān skāhuī'ni'. Chuntza' skāhuī'ni' nacātzā'lani'yān. r']Ū'tza' lacasqui'n Dios. Xla' quincāmaktāyayān, ē chuntza' tzē nakexmatni'yāuj xmān Dios. Chuntza' huan ixtachihuīn Dios:Dios jā cāmaktāya tī ka'tla' tamakca'tzī.Xla' cāmaktāya tī jā ka'tla' tamakca'tzī. &}Palhāsā' hui'xina'n puhua'nā'tit xmān chu tlakaj tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios jā huan Dios quincāmaxquī'nī'ta'n Espíritu Santo ē xla' lacasqui'n xmān xla' naquincāmāpa'ksīyān ē jā lacasqui'n naquincāmāpa'ksīyān ā'chā'tin. %1Hui'xina'n chī chā'tin tī ka'lhī ixtā'lāpāxquī'n, ixpālacata jātza' kexpatni'cu'tunā'tit Dios ē xmān tlahuacu'tunā'tit tū lacasqui'nā'tit. ¿Ē jā ca'tzīyā'tit tī talakatī lhūhua' catūhuālh xala' nac cā'quilhtamacuj, xlaca'n talītaxtu ixtā'lāquiclhlaktzi' Dios? Tī tatlahuacu'tun lacxtim chī xalanī'n nac cā'quilhtamacuj, xlaca'n talītaxtu ixtā'lāquiclhlaktzi' Dios. ;$oA'cxni' squi'ni'yā'tit Dios jā cāmaxquī'yān, ixpālacata jā tzej squi'ni'yā'tit. Squi'ni'yā'tit xmān ixpālacata pāxcat līla'yā'tit tū hui'xina'n lacasqui'nā'tit. h#IHui'xina'n ka'lhīcu'tunā'tit catūhuālh ē palh jāla ka'lhī'yā'tit, ū'tza' lālīmaknīcu'tunā'tit hui'xina'n. Hui'xina'n lālakca'tzani'yā'tit tī ka'lhī catūhuālh, ē palh jāla ka'lhī'yā'tit, lālīlacatā'quī'yā'tit ē lālītucsā'tit. Jāla ka'lhī'yā'tit tū lacasqui'nā'tit hui'xina'n, ixpālacata jā squi'ni'yā'tit Dios. !" =¿Tū ixpālacata tā'lāhuani'yā'tit hui'xina'n? Ixpālacata ka'lhī'yā'tit mintalacapāstacni'ca'n tū tze, ē mintalacapāstacni'ca'n tū jā tze. $!ATī jā talālīsītzī'ni'cu'tun ā'makapitzīn, chuntza' xlaca'n tatlahua tū xatze, ē chuntza' jātza' catitatā'lāhuanicu'tunli ā'makapitzīn.d ANa'iccāhuaniyān chī talīhuan xlaca'n tī taka'lhī ixtalacapāstacni' Dios. Xlaca'n xmān talacapāstaca tū lactze. Ū'tza' tū ā'chulā' ixlacasqui'nca. Jā talālīsītzī'ni'. Līlacatzucu natalātā'chihuīna'n. Natakexmata ē natamaktāya ā'makapitzīn. Talaktzī'n lacxtim ixlīpō'ktu. Tatlahua tū tze, ixpālacata xlaca'n lactze. 8iA'cxni' tachi'xcuhuī't talālakca'tzani' ē xmān talacasqui'n napuhuancan xlaca'n lakskalalhna', ū'tza' talālīmāpasī ē tatlahua ixlīpō'ktu catūhuālh tū jā tze. ~uPalh chuntza' lacpuhuan chā'tin, a'ntza' lītasu'yu palh ixtalacapāstacni' xla' jā ixla' Dios. Xmān lacapāstaca chī ixtalacapāstacni' skāhuī'ni' ē ixtalacapāstacni'ca'n chi'xcuhuī'n ixpālacata tlahuamā'lh tū lacasqui'n ixmacni'. }Palh hui'xina'n xmān lacasqui'nā'tit napuhuancan hui'xina'n skalalhna' chuntza' lītasu'yu jā skalalhna' hui'xina'n. dA Palhāsā' chātin chī hui'xina'n skalalh ē lhūhua' ca'tzī ē chuntza' tzē namāsu'yu. Calatā'kchokotit līlacatejtin ē chuntza' nalītasu'yu palh lakskalalhna' hui'xina'n. Jā ka'tla' timakca'tzīyā'tit. *M Tā'timīn, a'ktin xaqui'hui' a'kalhpōj jāla catitahua'ca'lh ixtahua'ca't xīpa. Xaqui'hui' uvas jāla catitahua'ca'lh ixtahua'ca't a'kalhpōj. Nā chuntza' a'ktin mu'sni' jā taxtuhuī'lh xaxū'ni' xcān a'ntza' jāla catitaxtulh xase'ksi' xcān. Tī taka'lhī ixtalacapāstacni' Dios R ¿Ē xmān nac a'ktin mu'sni' taxtu xcān xase'ksi' ē xcān xaxū'ni'? {o Na quinquilhni'ca'n taxtu tachihuīn tū xatze ē tachihuīn tū jā tze. Tā'timīn, ū'tza' huā'mā' jā tze. %C Quinquilhni'ca'n līmakapāxuīyāuj Dios quinTāta'ca'n, ē nā cālī'a'ksa'nāuj ā'makapitzīn tachi'xcuhuī't tī Dios tlahuanī't hua'chi chī xla'. KQuinquilhni'ca'n jā tī tī tzē namāpa'ksī. Quinquilhni'ca'n pō'ktu quilhtamacuj huan tū jā tze. Hua'chi ka'lhī veneno ixpālacata quinquilhni'ca'n cālīlactlahuayāuj ā'makapitzīn. LChi'xcuhuī'n xlaca'n tzē natamāmānsujlī catūhuālh animalh ē catūhuālh spūnī'n ē catūhuālh lūhua' ē catūhuālh animalh xala' nac mar. Ixlīpō'ktuca'n tzē cāmāmānsujlīcan. Y+Quinquilhni'ca'n hua'chi macscut, ixpālacata cālactlahua ā'makapitzīn. Quinquilhni'ca'n līchihuīna'nāuj ixlīpō'ktu tū jā tze. Ū'tza' ā'chulā' jā tze lītaxtuyāuj. Ixpālacata quinquilhni'ca'n, lāmāpasī ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't nac cā'quilhtamacuj. Skāhuī'ni' ū'tza' tī quincāmāhuanīyān tū jā tze. -SChuntza' quinquilhni'ca'n. Masqui macsti'na'j quinquilhni'ca'n, lhūhua' tū tlahua. Masqui macsti'na'j macscut, tzē namāquilhtī a'ktin ka'tla' cā'qui'huī'n. J Nā barcos tū laka'tla', macsti'na'j tū līsakalīcan. Masqui ū'ni' xatli'hui'qui tanta'ncslē'n barco, piloto tzē nalē'n jā xla' lacasqui'n, masqui macsti'na'j tū līsakalīcan barco.  Cāmākalhnūyāuj freno na ixquilhni'ca'n cahuāyuj. Chuntza' tzē nacāmāpa'ksīyāuj. Nata'a'n jā quina'n lacasqui'nāuj. ?wQuina'n quilīpō'ktuca'n makatunu' tlahuayāuj tū jā tze. Palh chā'tin chi'xcu' tzē māpa'ksī ixquilhni', chuntza' tzē māpa'ksī ixlīpō'ktu ixmacni'. Xla' tzeya chi'xcu'. " ?Tā'timīn, jā cala'tit līmākelhtahua'kē'nī'n lhūhua' hui'xina'n. Ca'tzīyā'tit hui'xina'n tī tamāsu'yu ā'chulā' palha' nacāputzāna'ni'can. `9Quina'n hui'lāna'uj ixpālacata ka'lhīyāuj quimacni'ca'n ē quilīstacna'ca'n. Nā chuntza' quina'n ka'lhīyāuj xasāsti' quilatamatca'n, ixpālacata līpāhuanāuj Dios ē chuntza' tlahuayāuj tū lactze.Ē nā chuntza' Rahab tī maklani' ixuanī't. Xla' cāmakxtekli tatachokolh na ixchic chi'xcuhuī'n tī Josué cāmacamilh. Cāmātzē'kli ē cāmaktāyalh natataxtu nac cā'lacchicni' nac ā'kentin tej. Ū'tza' Dios līlaktzī'lh tzeya puscāt Rahab. q [Chuntza' hui'xina'n ca'tzīyā'tittza' Dios lactze cālaktzī'n tachi'xcuhuī't jā xmān ixpālacata talīpāhuan Dios. Nā ixlacasqui'nca xlaca'n natatlahua tū lactze. Chuntza' natasu'yu palh ixlīcāna' talīpāhuan Dios. > uChuntza' mākentaxtūca chī ixtatzo'kni' na ixtachihuīn Dios jā huan: “Abraham ixlīpāhuan Dios. Ū'tza' Dios xatze līlaktzī'lh Abraham.” Ē Dios huanli Abraham ixamigo. < qChuntza' ca'tzīcan Abraham ixlīpāhuan Dios ē ū'tza' xla' lītlahualh tū lactze. A'cxni' Abraham tlahualh huā'mā' tū tze, ū'tza' lītasu'yulh Abraham ixlīpāhuan Dios. : mQuixū'nāpapca'n Abraham mālacnūni'lh, chī talakalhu'mān Dios, ixka'hua'cha tī ixuanican Isaac. Ū'tza' Dios līlaktzī'lh Abraham tze chi'xcu' ixpālacata tū tlahualh.  }Hui'x jā ca'tzīya'. Na'icmāsu'yuni'yān chu tlakaj palh chā'tin huan līpāhuan Dios ē palh jā tlahua tū lactze. 2]Hui'x puhua'na' xmān chā'tin Dios. Chuntza' tze. Nā chuntza' tapuhuan jā tzeya ū'nī'n tī tatā'scuja skāhuī'ni'. Xlaca'n taxpipi ixpālacata tajicua'ni' Dios. Palh chā'tin nahuan: “Quit ica'ka'ī'ni' Dios, ē masqui jā ictlahua tū tze.” Quit na'icuampala: ¿Chī nalītasu'yu'ya' palh līpāhua'na' Dios palh jā tlahua'ya' tū tze? Quit ictlahua xatze. Chuntza' lītasu'yu quit iclīpāhuan Dios. ;oPalh chā'tin chi'xcu' huan līpāhuan Dios, ē jā maktāya ā'chā'tin, xla' chu tlakaj huan līpāhuan Dios. Xla' hua'chi chā'tin xanīn ixpālacata jā tū tlahua tū tze. Y+ē makapitzīn chī hui'xina'n tahuanī: “Dios casicua'lanātlahuan ē camaxquī'ca' milu'xu' ē camāhuī'ca'”, ē tī tahuani chuntza' jā tū tamaxquī', chuntza' jā tū līmacuan talīpāhuan Dios. PPalh chā'tin quintā'tin spu'tni' ixlu'xu' ē jā ka'lhī tū nahua' zmTā'timīn, palh chā'tin chi'xcu' huan līpāhuan Dios ē xla' jā tlahua tū tze, chu tlakaj līpāhuan. 7 Dios, a'cxni' naputzāna'n, jā caticālakalhu'manli tī jā talakalhu'manli ā'makapitzīn. Xla' xmān nacālakalhu'man tī talakalhu'manli ā'makapitzīn. Tī talakalhu'manī't ā'makapitzīn, xlaca'n jā catitajicua'nli a'cxni' nacāputzāna'ni' Dios. Chī tzej a'ka'ī'can U# Dios quincāmaktāyayān ē chuntza' jā quincāmāpa'ksīyān tū jā tze. Chuntza' palh tlahuayāuj tū jā tze, Dios naquincāputzāna'ni'yān. Ū'tza' calīchihuīna'ntit ē calītlahua'tit tū tze. K Dios huanli: “Jā tika'lhī'ya' mintā'lāpāxquī'n.” Nā chuntza' huanli: “Jā timaknīni'na'.” Palh chā'tin tī maknīni'n, xla' laclē'n ē masqui jā ka'lhī ixtā'lāpāxquī'n.   Palh chā'tin chi'xcu' nakexmatni' ixlīpō'ktu ixlīmāpa'ksīn Dios ē xmān a'ktin līmāpa'ksīn tū jā kexmatni', huā'mā' chi'xcu' laclē'n ixpālacata jā kexmatni'kō'lh līmāpa'ksīn, ē masqui xmān a'ktin līmāpa'ksīn tū jā kexmatni'lh. a~; Palh hui'xina'n lakachi'xcuhuī'yā'tit makapitzīn, ē ā'makapitzīn huampala cālakmaka'nā'tit, chuntza' tlahua'yā'tit tū jā tze, ē chuntza' hui'xina'n laclī'pinā'tit. Chuntza' huan ixlīmāpa'ksīn Dios. } Ixlīmāpa'ksīn Dios tū tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios chuntza' huan: “Nacāpāxquī'ya' ā'makapitzīn chuntza' chī pāxquī'ca'na' milīmān.” Palh hui'xina'n kexpa'tni'yā'tit huā'mā' līmāpa'ksīn, chuntza' tzej tlā'hua'mpā'na'ntit. | Ū'tunu'n lacricujnu' tī jā tze talīchihuīna'n Jesucristo quiMāpa'ksīni'ca'n. Ū'tza' tī hui'xina'n tapa'ksīni'yā'tit. 5{cHui'xina'n cālakmaka'nā'tit tī lacxcamanīnī'n. Cālakachi'xcuhuī'yā'tit lacricujnu'. Ū'tunu'n tī cātamakapātīnīnān. Xlaca'n cātamālacapū'yān hui'xina'n. cz?Tā'timīn, iccāpāxquī'yān ē iccāhuanicu'tunān huā'mā'. Dios cālacsacnī't tī lacxcamanīnī'n. Masqui xcamanīn xlaca'n, Dios cālaktzī'n chī lacricujnu', ixpālacata talīpāhuan Dios ē chuntza' natatanū jā xla' māpa'ksīni'n. Nā ixlīpō'ktuca'n tī tapāxquī' Dios ixlīpō'ktuca'n natatanū jā xla' māpa'ksīni'n. LyPalh chuntza' tlahua'yā'tit hui'xina'n, chuntza' tasu'yu puhua'nā'tit ā'makapitzīn chi'xcuhuī'n ā'chulā' lactze. Palh chuntza' tlahua'yā'tit hui'xina'n, jā tze mintalacapāstacni'ca'n. xwHui'xina'n ā'chulā' lakachi'xcuhuī'yā'tit tī ka'lhī xatze ixlu'xu' ē huani'yā'tit: “Hui'x catahui'la' huā'tzā' nac xatze silla.” Ē xcamanīn huani'yā'tit: “Hui'x catāyachi o catahui'la' nac piso ixlacatzuna'j na quintujan.” ewCNa'iccāhuaniyān a'ktin tachihuīn. Chā'tu' chi'xcuhuī'n tatanū na mintemploca'n. Chā'tin xla' rico ē ka'lhī ixmakatzātzāt ixla' oro ē ixlu'xu' xatze. Ā'chā'tin xla' xcamanīn ē xla' ka'lhī masnā lu'xu'. v Tā'timīn, calālaktzī'ntit lacxtim milīpō'ktuca'n hui'xina'n tī a'ka'ī'ni'yā'tit quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo tī xaka'tla'. *u OTū Dios lacasqui'n natlahuayāuj quina'n tī ixlīcāna' a'ka'ī'yāuj, ū'tza' huā'mā': cacāmaktāyauj lacstīn tī xcamanīn ē tī cānīmaka'ncanī't tī tapātīni'n. Ē ixlacasqui'nca pō'ktu quilhtamacuj namāpānūyāuj ixlīpō'ktu tū jā tze xala' nac cā'quilhtamacuj.t 9Palh chā'tin chi'xcu' huan kexmatni' Dios, ē jāla māpa'ksī ixquilhni', xla' ixlīmān ta'a'kskāhuī'. Xla' jā ixlīcāna' kexmatni' Dios. s Jā chuntza' xlaca'n tī cuenta tatlahua xatze ixtachihuīn Dios tū quincāmāca'tzīnīyān chī nalītaxtuyāuj. Palh xlaca'n jā tamakxteka takexmatni', ē palh jā tapātza'nkā tū huan, chuntza' Dios nacāsicua'lanātlahua ixlīpō'ktu tū tatlahua. er EIxlīmān laktzī'ncan chī lanī't ixlacan ē a'n ē palaj tunca pātza'nkā chī lanī't. yq mTī xmān takexmata ixtachihuīn Dios ē jā tatlahua, xlaca'n chī chā'tin chi'xcu' tī laktzī'n nac espejo. (p KCakexpa'tni'tit ixtachihuīn Dios, ē jā xmān cakexpa'tmaka'ntit. Palh puhua'nā'tit xmān nakexpa'tmaka'nā'tit, mina'cstuca'n ta'a'kskāhuī'yā'tit. o #Camāpānūkō'tit ixlīpō'ktu tū jā tze ē ixlīpō'ktu tū jā līmacuan. Calīhui'lī'tit natlahua'yā'tit ixtalacasqui'nīn Dios. Cuenta catlahua'tit tū ixtachihuīn Dios tū maktīni'nī'ta'ntit. Ū'tza' tū cāmāca'tzīnīn chī nacālīmakapūtaxtūyān. _n 9Tasītzi' quincāmāmakchuyīyān. Chuntza' jāla tlahuayāuj ixtalacasqui'nīn Dios. ;m qCalacapāstactit huā'mā', tā'timīn. Milīpō'ktuca'n tzej cakexpa'ttit ixtachihuīn Dios. Calacapāstacna'ntit pūla chī nachihuīna'nā'tit, ē jā nasītzī'yā'tit. Kl Dios quincāmaxquī'n xasāsti' quilatamatca'n chī xla' ixtalacasqui'nīn. Quincāmaxquī'n quilatamatca'n xasāsti' ixpālacata ixtachihuīn Dios tū ixlīcāna'. Chuntza' quina'n xapūla a'ka'ī'nī'tauj. Ā'līstān lhūhua' ā'makapitzīn nata'a'ka'ī'. Chuntza' quina'n xalacpūla. Tū Dios lacasqui'n natlahuayāuj k Pō'ktu xatze catūhuālh tū quincātamaxquī'nī'ta'n, pō'ktu Dios macamin. Tī quincāmaxquī'n pō'ktu tū tze xla' ū'tza' Dios. Xla' cātlahualh tū tamāxkakēni'n nac a'kapūn. Dios xla' chu ū'tza'tza'. Jā maktin talakpalī nūn macsti'na'j. Uj %Ixlīcāna' tū iccāhuanimā'n. Jā cata'a'kskāhuī'tit, tā'timīn. i )Palh xla' tlahua chuntza' tū jā tze ixtalacapāstacni', chuntza' ka'lhī ixcuenta. Ā'chulā' natlahuatēlha tū jā tze. Ū'tza' nalīnī. }h uA'cxni' chā'tin chi'xcu' lacpuhuan natlahua tū jā tze, xla' ixlī'a'cstu ixtalacapāstacni' mātlahuī chuntza'. gg I Palh chā'tin chi'xcu' lacpuhuan natlahua tū jā tze, jā capuhuanli Dios mālacpuhuanīlh tū jā tze. Dios jā maktin lacpuhuan natlahua tū jā tze. Xla' jā cāmālacpuhuanī tachi'xcuhuī't catatlahualh tū jā tze. zf o Līpāxuhua tahui'lāna'lh xlaca'n tī līlacatejtin tapātī tū cā'a'kspula. Palh xlaca'n natatāyani', nataka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n. Xasāsti' quilatamatca'n xla' chī talakalhu'mān tū Dios cāmālacnūni' tī tapāxquī'. Ce  A'cxni' chi'chini'n, xapa'lhma' xneka, ē xa'nat yuja. Ixlītzēhuanī't sputa. Nā chuntza' talīsputa lacricujnu' līhuan tatlahua ixnegocioca'n. Chī napātīni'ncan ē natāyani'can @d { Hui'xina'n, tā'timīn, tī lacricujnu', calīpāxuhua'tit ixpālacata ca'tzīyā'tit Dios laktzī'n mintumīnca'n hua'chi jā tū ixtapalh. Lacricujnu' natasputa chī a'ktin xa'nat. c ; Hui'xina'n, tā'timīn, tī catīhuālh tachi'xcuhuī't, calīpāxuhua'tit ixpālacata Dios cālaktzī'nān jā chī catīhuālh tachi'xcuhuī't. gb ITī jā xmān a'ktin talacapāstacni' taka'lhī, xlaca'n jā maktin taca'tzī tū natatlahua. Ga  Tī lacpuhuan chuntza', Dios jā catimaxquī'lh tū squi'ni'. V` 'A'cxni' hui'xina'n nasqui'ni'yā'tit Dios catūhuālh, napuhua'nā'tit Dios ixlīcāna' nacāmaxquī'yān. Jā maktin tipuhua'nā'tit Dios jā caticāmaxquī'n. Tī lacpuhuan Dios jā catimāstā'lh, xla' jā xmān a'ktin ixtalacapāstacni' ka'lhī. Xla' hua'chi xcān a'cxni' ū'nun ē calhāxcuhuālh mā'a'kchoko xaxiyālh xcān. S_ !Palh hui'xina'n jā ca'tzīyā'tit chī nalīlatā'kchokoyā'tit tzej, casqui'ni'tit Dios ē xla' nacāmāsu'yuni'yān. Xla' jā cā'tasītzi' māstā' tū nasqui'ni'yāuj ē jā lacaquilhnīni'n. <^ sPō'ktu quilhtamacuj natāyani'yā'tit, ē chuntza' nalīsca'tā'tit chī tzej nalatā'kchokoyā'tit ē chī nalīmākentaxtūkō'yā'tit ixlīpō'ktu tū ixtalacasqui'nīn Dios. !] =Ca'tzīyā'tittza' a'cxni' cā'a'kspulayān huā'mā' ē palh jā makxtekā'tit chī a'ka'ī'yā'tit, chuntza' nalīsca'tā'tit chī natāyani'yā'tit. \ Tā'timīn, catahui'la'tit cā'tapāxuān masqui cā'a'kspulayān lhūhua' catūhuālh ixpālacata a'ka'ī'yā'tit Jesucristo. [ }Quit, Santiago, ictzo'ka huā'mā' carta. Quit ictā'scuja Dios ē Māpa'ksīni' Jesucristo. Quit iccāmacā'ni'yān saludos milīpō'ktuca'n israelitas tī tapa'ksīni'yā'tit Dios, tī ta'a'kahuani'nī'ta'ntit. Talacapāstacni' tū Dios māstā' ;Zq Dios cacāsicua'lanātlahuakō'n. Amén. Y9 Cacāsaludarlī'tit ixlīpō'ktuca'n xanapuxcu'nu' nac templo. Calāsaludarlī'tit milīpō'ktuca'n. Tā'timīn xala' nac Italia cātahuaniyān. "X= Iccāmāca'tzīnīcu'tunān makxtekcanī'ttza' Timoteo. Chuhua'j jātza' tachī'n. Palh xla' namin palaj, naquintā'a'n a'cxni' na'iccālaka'nāchā'n. Tā'timīn, iccāsqui'ni'yān līlacatzucu nakelhtahua'ka'yā'tit tū iccātzo'knuni'mā'n nac huā'mā' ca'psnap. Jā ka'tla' tzamā' ca'psnap tū iccātzo'knuni'nī'ta'n. V) Dios cacāmaxquī'n talacapāstacni' tū nacāmaktāyayān natlahua'yā'tit ixtalacasqui'nīn. Nā quina'n caquincātlahuan lactze chuntza' chī xla' lacasqui'n. Ū'tza' lītlahua ixlītli'hui'qui Jesucristo. Calakachi'xcuhuī'ca Jesucristo pō'ktu quilhtamacuj. Amén. ,UQ Dios ū'tza' tī quincāmakapāxuīyān. Xla' mālacastālancuanīlh quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Jesucristo nīlh ē līxapalh ixka'lhni' quincuentaca'n. Chuntza' līcāxtlahualh talacāxtlahuan tū natāyani' pō'ktu quilhtamacuj. Chuhua'j xla' tihua'na' naquincāmaktaka'lhān. rT] Iccāsqui'ni'yān calī'orarlī'tit Dios palaj naquimacā'nācha' jā hui'lāna'ntit. Tasicua'lanālīn S1 Calī'orarlī'tit quimpālacata. Quit icca'tzī icmākentaxtūlh tū Dios quimacamaxquī'nī't. Pō'ktu quilhtamacuj ictlahuacu'tun tū tze. #R? Cacākexpa'tni'tit xanapuxcu'nu' xalanī'n nac templo. Catlahua'tit tū cātahuaniyān. Xlaca'n cāmaktaka'lhān hui'xina'n ixpālacata talacasqui'n xa'nca na'a'ka'ī'yā'tit. Xlaca'n natamaxquī' cuenta Dios chī tascuja. Xlaca'n cā'tapāxuhuān natascuja palh natlahua'yā'tit tū nacātalīmāpa'ksīyān. Palh jā nacākexpa'tni'yā'tit, natalīlīpuhuan. Ē hui'xina'n jā tū caticālīmacuani'n. zQm Jā capātza'nkātit natlahua'yā'tit tū tze ē nalāmaktāya'yā'tit. Ū'tza' huā'mā' tū līpāxuhua Dios. HP  Jātza' mālacnūni'yāuj Dios xatamaknīn animalh. Xatze camaxquī'uj tapāxcatca'tzīn Dios. Ū'tza' hua'chi talakalhu'mān. Ixlacasqui'nca namāka'tlī'yāuj Dios ixpālacata Jesucristo. /OW Huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj jā tū cā'lacchicni' tū natahui'la pō'ktu quilhtamacuj. Quina'n ka'lhīmā'nauj ā'a'ktin cā'lacchicni' tū nalaktzī'nāujcus. ZN- Lakmaka'nca Jesucristo a'cxni' māxtuca nac cā'lacchicni' ē xtokohua'ca'ca nac cruz. Quina'n a'ka'ī'yāuj, ē chuntza' ixlacasqui'nca napātīni'nāuj a'cxni' quincātalakmaka'nān ixpālacata Jesucristo. -MS Nā Jesús nā māxtuca nac cā'lacchicni'. Ē a'ntza' nīlh. Chuntza' pātīni'lh ixpālacata ixcālīmāpānūni'cu'tun ixka'lhni' ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't. YL+ Xapuxcu' pālej, xla' lē'n ixka'lhni' animalh xatamaknīn hasta nac templo jā huanican Ā'chulā' Xatasicua'lanātlahuan jā ixlī'a'ktu' nac cuarto. A'ntza' mālacnūni'can Dios ka'lhni' ixpālacata nacāmāpānūni' ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't. Ixmacni'ca'n animalh, tzamā' cāmāxtucan nac cā'lacchicni'. A'ntza' cālhcuyucan. !K; Pālejni' tī tascuja na ixtemploca'n israelitas, xlaca'n tzē natahua' macsti'na'j xaquinīt animalhna' tū mālacnūni'canī't Dios. Xtum talakalhu'mān tū mālacnūni'canī't Dios tū quincāmāpānūni'yān quincuentaca'n. Huā'mā' talakalhu'mān, ū'tza' Jesucristo. WJ' Jā catamakxtektit nacātamāsu'yuni'yān xtum tamāsu'yun tū jā a'ka'ī'nī'ta'ntit. Dios ū'tza' tī quincāmaktāyayān chī nalatā'kchokoyāuj chuntza' chī xla' lacasqui'n. Tamāsu'yun ixpālacata tū hua'can, huā'mā' jā quincāmaktāyayān. Masqui ā'makapitzīn takexmatni' tzamā' tamāsu'yun, jā cāmaktāya xlaca'n. RI Jesucristo chu ū'tza'tza' chī tihua'na'. Jā makstin talakpalī. (HI Cacālacapāstactit xlaca'n tī pūla cātamāsu'yuni'n ixtachihuīn Dios. Cacāpāstactit chī ixtalīlatlā'huan xlaca'n, ē chuntza' catlā'hua'ntit. G1 Ū'tza' jā catilījicua'nui. Tzē nahuanāuj:Māpa'ksīni' Dios quimaktāya.Jā ictijicua'ni'lh tū naquintatlahuani' tachi'xcuhuī't. Fw Jā xmān calacapāstactit chī nalīka'lhī'yā'tit tumīn. Līpāxuhua catahui'la'tit palh ka'lhī'yā'tit lhūhua' tumīn o palh jā lhūhua'. Dios huanī't: “Pō'ktu quilhtamacuj na'ictā'latahui'layān. Jā maktin ictimakxtekni'.” ~Eu Xatze tamakaxtokcan. Jā tze ka'lhīcan tā'lāpāxquī'n. Dios nacāmakapātīnīn xlaca'n tī chuntza' tala. Dw Jā cacāpātza'nkātit tī cāchī'canī't. Cacālakalhu'ma'ntit xlaca'n hua'chi cātatā'chī'nī'ta'ntit. Jā cacāpātza'nkātit tī tapātīni'mā'nalh. Cacālakalhu'ma'ntit xlaca'n hua'chi nā hui'xina'n cātā'pātīni'mpā'na'ntit. bC= Cacāmānū'tit na minchicca'n tī taminācha' xala' makat. Ā'makapitzīn tī chuntza' tatlahuanī't, xlaca'n tamānūnī't ángeles na ixchicca'n, masqui xapūla jā ixtaca'tzī palh xlaca'n ángeles ixtahuanī't. YB - Calāpāxquī'tēlha'tit milīpō'ktuca'n ixpālacata hui'xina'n lītā'timīn. Ay Ixlīcāna' Dios hua'chi a'ktin ka'tla' lamana' ixpālacata xla' nacāmakapātīnīn xlaca'n tī jā takexmatni'.n@U Quina'n natā'tahui'layāuj Dios jā xla' māpa'ksīni'n jā tāyani' pō'ktu quilhtamacuj. Chuhua'j namaxquī'yāuj tapāxcatca'tzīn Dios ē nalakachi'xcuhuī'yāuj ē namakapāxuīyāuj chuntza' hua'chi chī xla' lacasqui'n. ?{ Huā'mā' huanicu'tun natasputkō' ixlīpō'ktu tū cāmālacatzucunī't. Ā'xmān natahui'la tū jāla lacachiquican. a>; Lakmajtza' Dios chihuīna'nli a'cxni' ixtatakēstoknī't israelitas lacatzuna'j nac Sinaí. Ti'ya't tachiquilh. Chuhua'j Dios huan: “Quit na'icchiquipala ti'ya't ē jā xmān ti'ya't. Nā na'icchiqui a'kapūn.” f=E Cakexpa'ttit tū huan Dios. Cāmakapātīnīnca tī jā takexmatni'lh Moisés tī Dios māchihuīnīlh. Ā'chulā' naquincātamakapātīnīnān palh jā kexmatni'cu'tunāuj Dios chī chihuīna'nācha' nac a'kapūn. )<K Hui'xina'n a'ka'ī'nī'ta'ntit Jesucristo ū'tza' tī makapūtaxtūnu'n. Xla' tlahuanī't xasāsti' talacāxtlahuan. Ixka'lhni' Jesucristo cālīche'kē' ixlīstacna'ca'n tachi'xcuhuī't. Ē chuntza' talakalhu'mān ixka'lhni' Jesucristo. Ū'tza' ā'chulā' xatze ē jā ixka'lhni' Abel. z;m A'ntza' nā hui'xina'n pimpā'na'ntit nac a'kapūn jā tatalacxtimīnī't ē tamakapāxuīmā'nalh Dios tī xapūla ixlacstīn Dios, tī tatzo'kni' ixtacuhuīni'ca'n nac a'kapūn. A'ntza' jā huī'lh Dios. Ū'tza' tī nacāputzāna'nīkō' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Nā a'ntza' tahui'lāna'ncha' ixlīstacna'ca'n tī tanīnī'ttza' ē cātlahuacanī't lactze. $:A Hui'xina'n jā chuntza' ta'nī'ta'ntit nac Sinaí. Hui'xina'n pimpā'na'ntit ā'lacatin nac sipej jā huanican Sión ē nac cā'lacchicni' jā huī'lh Dios xalakahuan. Huā'mā' cā'lacchicni' hui'lacha' nac a'kapūn ē huanican Jerusalén. A'ntza' ta'a'nan lhūhua' ángeles. r9] Tī talaktzī'lh huā'mā', tajicua'nli. Nā Moisés huanli: “Icxpipimā'lh ixpālacata icjicua'n.” *8M Tajicua'nli a'cxni' Dios huanli nūn chā'tin ī'xa'malh sipej. Nā huanli palh lakatin animalh natāya a'ntza' ixlacasqui'nca nalīlacata'lamaknīcan chihuix. 7% Takexmatli a'ktin līskoli' ē a'ktin tachihuīn. A'cxni' takexmatli ixtachihuīn Dios, xlaca'n tahuanli jātza' ā'chulā' cachihuīna'lh. 6{ Hui'xina'n jā ixui'lāna'ntit a'ntza' a'cxni' Dios māstā'lh līmāpa'ksīn nac sipej jā huanican Sinaí. Israelitas xalanī'n makāstza' tatalacatzuna'jīlh nac Sinaí. Talaktzī'lh lamana' ē jā cā'pucsua' ixuanī't ē jā makli'pli'. -5S Hui'xina'n ca'tzīyā'tit ā'līstān xla' ixlacasqui'n ixmaxquī'palaca ē jātza' la lakmāxtulh. Xla' ixcalhuan ixpālacata lakpalīcu'tunli tū ixtlahuanī't. R4 Jā caka'lhī'tit mintā'lāpāxquī'nca'n. Jā calakmaka'ntit tū ixla' Dios, chī Esaú. Xla' ixuā'yancu'tun, ē ū'tza' līstā'lh tū ixmakxtekni'canī't tū ixpālacata līmaksāsti' ixuanī't. i3K Dios lakalhu'manīni'n. Catamakxtekni'tit Dios nacāmaktāyayān milīpō'ktuca'n. Jā cataxtutāya'tit na ixtej Dios nūn chā'tin chī hui'xina'n. Palh chā'tin taxtutāya, cāmāmakchuyī ā'makapitzīn tī ta'a'ka'ī'. A2{ Līpāxuhua cacātā'tahui'la'tit ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Catlahua'tit xmān tū tze. Palh chā'tin jā makxtekcu'tun tlahua tū jā tze, xla' jā catilakchā'lh Dios. 11 Tzej catlā'hua'ntit na ixtej Dios. Chuntza' nacāmaktāya'yā'tit xlaca'n tī jāna'j tzej ta'a'ka'ī'. Chuntza' xlaca'n jā catitatamakahuasli. O0 Chuhua'j calāmāhuixcānī'tit ē jā cataxla'juani'tāya'tit. ?/w A'cxni' quincālacaquilhnīyān, līpuhuanāuj. Masqui quincātamālakaputzīyān, ā'līstān tze lītaxtuyāuj, ē chuntza' līsca'tāuj. Lījicua' palh jā nakexmatni'yāuj Dios B.} Quintāta'ca'n tī xalanī'n nac cā'quilhtamacuj, xlaca'n ixquincālacaquilhnīyān chuntza' chī ixtalacpuhuan. Xlaca'n ixtalacasqui'n līlacatejtin ixlatā'kchokouj nac cā'quilhtamacuj. Nā Dios quincālacaquilhnīyān, ixpālacata quincālacapāstacān. Xla' lacasqui'n quina'n lactze nahuanāuj chī xla'. {-o A'cxni' quincāmakastacni' quintāta'ca'n, ixquincālacaquilhnīyān ē quina'n ixcālakachi'xcuhuī'yāuj. Ā'chulā' ixlacasqui'nca quina'n nakexmatni'yāuj quinTāta'ca'n Dios tī quincāmaxquī'yān quilatamatca'n tū jā catilaksputli. ",= Dios cālacaquilhnī ixlīpō'ktuca'n ixlacstīn. Palh jā cahuālh ixcālacaquilhnīn chuntza' ixtasu'yulh hui'xina'n jā ixlīcāna' ixlacstīn Dios. E+ Catāyani'tit a'cxni' cālacaquilhnīyān. Palh Dios cālacaquilhnīyān, chuntza' lītasu'yuyā'tit ixlacstīn hui'xina'n. Ixlacasqui'nca chā'tin xatāta' nacālacaquilhnī ixlacstīn. * Dios cālacaquilhnī ixlīpō'ktuca'n tī cāpāxquī'.Cālacaquilhnī ixlīpō'ktuca'n tī cātlahuanī't ixlacstīn. !~~~}}1||+{{&zzay3xw,vv-uttssqqppIooOn6mvll'kjzj#ii1hggfteiddzccbaa?`_w^^^L]]X\[[#ZYXUW}VVU1TSRR~QQPOO\NNMM+L~KKJfIOIHGGF\EDCC9BqAz@??`>>=<’Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Tī takexmata tū icuan ē talīpāhuan tī quimacaminī't, xlaca'n taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. Xlaca'n jā caticāmāpātīnīca; taka'lhītza' ixlatamatca'n xasāsti' tū jā makstin catisputli. FChuntza' ixlīpō'ktuca'n naquintalīlakachi'xcuhuī' quit lacxtim chī talakachi'xcuhuī' quinTāta' Dios. Tī jā quilakachi'xcuhuī' jā lakachi'xcuhuī' quinTāta' tī quimacaminī't. oWQuinTāta' jā tī putzāna'nī. Xla' quimacamaxquī'nī't līmāpa'ksīn quit na'iccāputzāna'nī. taQuinTāta' mālacastālancuanīni'n. Nā chuntza' quit iccāmaxquī' ixlatamatca'n tī quit iclacasqui'n. 6eQuinTāta' quimpāxquī' quit ē quimāsu'yuni' ixlīpō'ktu tū tlahuamā'lh. Naquimāsu'yuni'cus tū ā'chulā' xalaka'tla'. Ū'tza' na'ictlahua ē nalī'a'cnī'yā'tit. Jesús cāhuanilh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Quit quina'cstu jāla tū ictlahua. Xmān ictlahua ixtalacasqui'nīn quinTāta' Dios. Iclaktzī'n tū tlahua quinTāta' ē xmān ū'tza' ictlahua. Tū tlahua quinTāta', nā ū'tza' ictlahua. *~MŪ'tza' ā'chulā' talīsītzī'lh israelitas ē ixtalīmaknīcu'tun. Ū'tza' talīsītzī'lh tū tlahualh Jesús tzamā' quilhtamacuj tū pūjaxcan ē ū'tza' ā'chulā' talīsītzī'lh hua'chi Dios lītaxtulh a'cxni' huanli: Dios quinTāta'. Ī'Ska'ta' Dios ka'lhī līmāpa'ksīn k}OJesús cāhuanilh: ―QuinTāta' pō'ktu quilhtamacuj scujmā'lh ē nā ū'tza' quit iclīscuja. *|MTzamā' quilhtamacuj ū'tza' tū ixpūjaxcan a'cxni' Jesús tlahualh tzamā' lī'a'cnīn. Ū'tza' tatzuculh talīputzastālani' israelitas ē ixtamaknīcu'tun. c{?Tzamā' chi'xcu' a'lh ē cāmāca'tzīnīlh israelitas Jesús tī ixmātzeyīnī't. Yz+Ā'līstān Jesús tā'lāmaclalh xaka'tla' nac templo ē huanilh: ―Chuhua'j hui'x tzeya'nī'ta'tza'. Jātza' catla'hua' tū jā tze. Palh hui'x natlahua'pala'ya' tū jā tze, ā'chulā' napātīpala'ya'. y- Tzamā' chi'xcu' jā ixca'tzī tī mātzeyīlh ixpālacata lhūhua' tachi'xcuhuī't ixtahui'lāna'lh ē Jesús ixcātēlacataxtunī'ttza'. pxY Takelhasqui'nīlh: ―¿Tīyā chi'xcu' tī huanin: “Casacti mimpūtama' ē catlā'hua'nti?” w Tzamā' chi'xcu' cākelhtīlh: ―Tī quimātzeyīlh, ū'tza' quihuanilh: “Casacti mimpūtama' ē catlā'hua'nti.” v9 Israelitas tahuanilh chi'xcu' tī mātzeyīca: ―Chuhua'j huā'mā' quilhtamacuj ū'tza' tū pūjaxcan. Hui'x jā minī'ni' līpimpā't mimpūtama'. u  Palaj tunca tzamā' chi'xcu' tzeyanli ē sacli ixpūtama' ē tzuculh tlā'huan. Tzamā' quilhtamacuj ū'tza' ixpūjaxcan. Yt+Jesús huanilh: ―Catā'kaqui' ē casacti mimpūtama' ē catlā'hua'nti. @syTzamā' chi'xcu' kelhtīni'lh: ―Jā tī tī naquimojō nac xcān a'cxni' tasakā'lī. A'cxni' quit ictojōcu'tun palaj tunca tojō ā'chā'tin ē chuntza' quilīskāhuī'can. rJesús laktzī'lh tzamā' chi'xcu' jā ixmā'lh. Ixca'tzītza' makāstza' ixta'jatatla ē kelhasqui'nīlh: ―¿Ē tzeyancu'tuna'? ^q5A'ntza' ixuī'lh chā'tin chi'xcu' tī ixta'jatatla pu'xamacāujtzeyan cā'ta. 3p_Makatunu' ixquīyujāchi chā'tin ángel. Ū'tza' ixsakā'lī xcān. Tī pūla ixtojō nac xcān, a'cxni' ixtasakā'lī, xla' palaj tunca ixtzeyan catūhuālh ta'jatat. Ao{A'ntza' ixtamā'nalh lhūhua' ta'jatatlanī'n ē tī lakatzī'nī'n ē tī jā tze ixtujanca'n ē tī ixtalū'ntū'lanī't. Xlaca'n ixtaka'lhīmā'nalh a'cxni' ixtasakā'līlh xcān. enCNac Jerusalén, ixuī'lh a'ktin mu'sni' na ixlacatzuna'j jā ixtalactanū borregos. Tzamā' mu'sni' ixuanican Betesda. Ū'tza' ixtachihuīn hebreo. Ixyāhuacanī'ttza' ixa'cchic tū ixka'lhī a'kquitzis ixtanquilhtīn. m Jā makās ā'līstān israelitas talītzuculh cā'tani'. Jesús a'lh nac cā'lacchicni' Jerusalén jā ixlamā'lh cā'tani'. l6Ū'tza' huā'mā' ixlī'a'ktu' lī'a'cnīn tū tlahualh Jesús a'cxni' mincha' nac Judea ē chā'lh nac Galilea.`k95Xatāta' palaj tunca ca'tzīlh chu ū'tza' tzamā' hora a'cxni' huanilh Jesús: “Minka'hua'cha tzeyanlitza'.” Ū'tza' lī'a'ka'ī'ni'lh Jesús tzamā' chi'xcu' ē nā ixlīpō'ktuca'n xalanī'n na ixchic. j 4Cākelhasqui'nīlh tuchūyā hora tzuculh tzeyan. Tahuanilh: ―Huā' kōtan maktin hora kōtanū tapānūni'lh macscut. i#3A'cxni' ixchintēlha na ixchic, ixtasācua'n palaj tunca tataxtulh ta'a'lh talāpāxtoka ē tahuanilh: ―Minka'hua'cha tzeyanlitza'. h2Jesús huanilh: ―Capinchitza' na minchic. Minka'hua'cha tzeyanlitza'. Tzamā' chi'xcu' a'ka'ī'lh tū huanilh Jesús ē a'lh. `g91Tzamā' chi'xcu' huanilh: ―Capit na quinchic līhuan jā nanī quinka'hua'cha. dfA0Jesús huanilh: ―Hui'xina'n jā a'ka'ī'yā'tit palh jā nalaktzī'nā'tit lī'a'cnīn. Te!/A'cxni' ca'tzīlh ixtaxtunī'ttza' Jesús nac Judea ē ixui'lacha'tza' nac Galilea, palaj tunca xatāta' a'lh laktzī'n Jesús ē huanilh ca'a'lh na ixchic namātzeyī ixka'hua'cha tī ixnīmā'lhtza'. vde.Jesús mimpālh nac Caná, nac Galilea, a'ntza' jā līmāxtulh xaxcān uva. Ixlacatzuna'j Caná, nac a'ktin cā'lacchicni' tū huanican Capernaum, ixuī'lh chā'tin chi'xcu' tī ixtā'scujmā'lh puxcu'. Ixka'hua'cha ixta'jatatla. qc[-A'cxni' Jesús chilh nac Galilea, līpāxuhua talaktzī'lh xalanī'n nac Galilea. Xlaca'n ixtaquīlanī't nac Jerusalén jā ixlamā'lh cā'tani' tū huanican pascua, ē ixtalaktzī'nkō'nī'ttza' lhūhua' tū quītlahualh Jesús. Yb+,Jesús huanli chā'tin a'kchihuīna' jā lakachi'xcuhuī'can na ixtā'chicni'. Ya++Ixlī'a'ktu' quilhtamacuj Jesús taxtulh nac Samaria ē a'lh nac Galilea. I` *Xlaca'n tahuanilh tzamā' puscāt: ―Chuhua'j jā xmān ixpālacata mintachihuīn ica'ka'ī'yāuj. Quina'n iclīlaktzī'uj quilakastapunca'n ē ickexmatnī'tauj tū huan xla'. Ixlīcāna' palh ū'tza' Cristo tī nacāmakapūtaxtū xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Jesús mātzeyīlh ixka'hua'cha chā'tin māpa'ksīni' E_)Lhūhua' ta'a'ka'ī'lh a'cxni' takexmatli tū huanli xla'. ^ (Chuntza' samaritanos, a'cxni' talakchilh Jesús, tahuanilh cacātā'tamakxtekli ū'tunu'n. Xla' tachokolh a'ktu' quilhtamacuj. B]}'Lhūhua' samaritanos xalanī'n tzamā' cā'lacchicni' ta'a'ka'ī'ni'lh Jesús ixpālacata tū ixuanī't tzamā' puscāt: “Quihuanikō'lh ixlīpō'ktu tū ictlahuanī't quit.” *\M&Quit iccāmacā'nī'ta'n na'ī'ninā'tit hui'xina'n jā jā cha'nī'ta'ntit hui'xina'n. Na'ī'ninā'tit jā tascujli ā'makapitzīn. Ū'tza' huanicu'tun hui'xina'n nacāmāsu'yuni'yā'tit tī cāmāca'tzīnīcanī'ttza' macsti'na'j quintachihuīn. Xlaca'n nata'a'ka'ī' ―huanli Jesús. O[%Ixlīcāna' chī tahuan: “Chā'tin cha'n ē ā'chā'tin ī'nin.” XZ)$Tī scuja maxquī'can ixtatlaj. Nā chuntza' tī quintatā'scuja. Makapitzīn ta'a'ka'ī' ē ū'tza' ixtatlajca'n tī quintatā'scuja. Tī ta'a'ka'ī'nī't quintachihuīn, xlaca'n taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. Ū'tza' natalīpāxuhua tī tamāsu'yulh quintachihuīn xapūla ē tī tamāsu'yulh ā'līstān. 8Yi#Hui'xina'n hua'nā'tit: “Sputacus a'ktā'ti' mālhcuyu' nalanāna'n.” Quit iccāhuaniyān: Calaktzī'ntit tachi'xcuhuī't. Talacapalatēlha nata'a'ka'ī' quintachihuīn. 9Xk"Jesús cāhuanilh: ―Quit ictlahuacu'tun ixlīmāpa'ksīn quinTāta' tī quimacaminī't, ē ictlahuakō'cu'tun tū quilīmacaminī't. Ū'tza' huā'mā' quit quilīhua'. dWA!Scujnu'nī'n talākelhasqui'nīlh: ―¿Ē huī'lh tī quīxtekni'chitza' ixlīhua'? TV! Xla' cāhuanilh: ―Quit icka'lhī quilīhua' tū jā lakapasā'tit. UwA'cxni' ixtamimā'nalh tachi'xcuhuī't, ī'scujnu'nī'n Jesús tahuanilh: ―Māpa'ksīni', catihua'ya' macsti'na'j. >TwTataxtulh nac cā'lacchicni' natalaka'n Jesús. S―Capintit laktzī'nā'tit chā'tin chi'xcu' tī quihuanikō'lh ixlīpō'ktu tū ictlahuanī't. Palhāsā' ū'tza' tī Cristo. `R9Puscāt hui'līlh ixtlāmam ē a'lh nac cā'lacchicni' ē cāhuanilh tachi'xcuhuī't: yQkPalaj tunca tachilh ī'scujnu'nī'n. Talī'a'cnīni'lh ixtā'chihuīna'mā'lh Jesús chā'tin puscāt. Nūn chā'tin kelhasqui'nīlh: “¿Tū lacasqui'na'?” Jā kelhasqui'nīca: “¿Tū lītā'chihuīna'mpā't tzamā' puscāt?” HP Jesús huanilh: ―Ū'tza' quit tī tā'chihuīna'mā'n. HO Puscāt huanilh: ―Quit icca'tzī namin Mesías tī huanican Cristo tī Dios lacsacnī't ē līhui'līlh ixlīmakapūtaxtūnu'. Xla' naquincāhuanikō'yān ixlīpō'ktu a'cxni' namin. MNDios lakahuan masqui jā tasu'yu. Ixlacasqui'nca tachi'xcuhuī't natalīmakapāxuī pō'ktu ixlīstacna'ca'n; ē ixlacasqui'nca nata'a'ka'ī' ixtachihuīn. Chuntza' tzej natalīmakapāxuī Dios. HM Chilhtza' quilhtamacuj a'cxni' tī tzej tamakapāxuī Dios natalīmakapāxuī ixlīpō'ktu ixlīstacna'ca'n ē nata'a'ka'ī' ixtachihuīn Dios. Dios lacasqui'n chuntza' nalīmakapāxuīcan. 4LaHui'xina'n samaritanos jā lakapasā'tit tī makapāxuī'yā'tit. Quina'n iclakapasāuj tī icmakapāxuīyāuj. Tī namakapūtaxtūnu'n, xla' ū'tza' chā'tin israelita. AK{Jesús kelhtīlh: ―Ca'a'ka'i' tū na'icuaniyān. Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' jātza' catimaclacasqui'nca na'a'ncan namakapāxuīcan Dios nac sipej ē jā nac Jerusalén. %JCQuinapapana'ca'n samaritanos ixtamakapāxuī Dios huā'tzā' nac sipej. Hui'xina'n israelitas hua'nā'tit xmān nac Jerusalén tzē namakapāxuīcan Dios. QIPuscāt huanilh: ―Hui'x ixa'kchihuīna' Dios. Chuntza' tasu'yu. HHui'x cāka'lhī'nī'ta' kelhaquitzis chi'xcuhuī'n. Tī tā'hui'la' chuhua'j jā minkōlu'. Ixlīcāna' tū huanī'ta'. GPuscāt kelhtīlh: ―Jā icka'lhī quinkōlu'. Jesús huanilh: ―Ixlīcāna' tū hua'na' jā ka'lhī'ya' minkōlu'. JF Jesús huanilh: ―Caquīta'sa'ni' minkōlu' ē cata'ntit. E3Puscāt huanilh: ―Caquima'xqui' huā'mā' xcān ē chuntza' jātza' maktin ictikelhpūtīlh ē jātza' ictimilh na'ictaya xcān huā'tzā'. mDSTī natahua' xcān tū na'iccāmaxquī', xlaca'n jātza' maktin catitakelhpūtīpālh. Tzamā' xcān tū na'iccāmaxquī' nala hua'chi mu'sni' na ixpūlacni'ca'n, ē nacāmaxquī' xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. aC; Jesús huanilh: ―Ixlīpō'ktu tī natahua' huā'mā' xcān, natakelhpūtīpala. )BK Tī quimpapca'n Jacob quincāmakxtekni'n huā'mā' mu'sni'. Ā'tzā' ixtako'tnun Jacob ē ixlacstīn ē ixanimalh. ¿Ē hui'x ā'chulā' ka'tla' ē jā Jacob? A Puscāt huanilh: ―Hui'x jā ka'lhī'ya' tū napūmācutuya' ē xcān pūlhmā'n tojōmā'cha'. ¿Jāchu nataya'ya' xatze xcān? @5 Jesús kelhtīlh: ―Ca'tzīya' cahuālh tū Dios māstā' ē tī squi'ni'mā'n xcān, hui'x ixquisqui'ni' xatze xcān ē quit xa'icmaxquī'n. Q? Tzamā' puscāt samaritana huanilh Jesús: ―Hui'x israelita ē quit samaritana. ¿Chī quilīsqui'ni'ya' xcān? (Chuntza' huanilh ixpālacata israelitas ē samaritanos jā ixtalālaktzī'ncu'tun.) [>/Ī'scujnu'nī'n ixta'a'nī't nac cā'lacchicni' natatamāhua ixlīhua'ca'n. ~=uJā ixlīna'j lakchilh chā'tin puscāt xala' nac Samaria namācutu xcān. Jesús huanilh: ―Quintā'hua' mixcān. j<MA'ntza' ixuī'lh a'ktin mu'sni' tū makāstza' ixla' ixuanī't Jacob. A'cxni' tastu'nūt ixuanī't, Jesús chā'lh nac mu'sni'. Makat ixminī'ta'ncha', ē ū'tza' ixlītlakua'nī't. A'ntza' tahuī'lh na ixquilhtūn mu'sni'. G;A'cxni' Jesús ixtētaxtumā'lh jā ixtapa'ksīni' nac Samaria, chā'lh nac Sicar a'ktin cā'lacchicni' na ixlacatzuna'j ti'ya't tū Jacob ixmaxquī'nī't ixka'hua'cha tī ixuanican José. 2:_Ixtej Galilea tētaxtu nac Samaria. y9kA'cxni' Jesús ca'tzīlh fariseos ixcāmāca'tzīnīcanī'ttza', Jesús taxtulh nac Judea ē a'lh nac Galilea. [8/Jesús jā ixmā'kpaxīni'n; xmān ī'scujnu'nī'n ū'tunu'n ixtamā'kpaxīni'n. 7 {Fariseos ixcāmāca'tzīnīcanī'ttza' Jesús ā'chulā' lhūhua' ixtastālani' ē ixcāmā'kpaxīmā'lh, ē jā Juan. V6%$Tī talīpāhuan ī'Ska'ta' Dios, xlaca'n taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. Tī jā talīpāhuan, xlaca'n jā catitaka'lhīlh xasāsti' ixlatamatca'n. Dios nacāmakapātīnīn.c5?#XaTāta' pāxquī' ī'Ska'ta' ē macamaxquī'kō'lh pō'ktu ē ū'tza' namāpa'ksīkō'. u4c"Tī Dios macamilh, xla' līchihuīna'n ixtachihuīn ixpālacata Dios līpāxuhua māstā' Espíritu Santo. q3[!Palh tī a'ka'ī' ixtachihuīn tī mincha' nac a'kapūn, ū'tza' lītasu'yu ixlīcāna' tū huan Dios. o2W Masqui xla' līchihuīna'n tū laktzī'nī't ē tū kexmatnī't, jā tī chā'tin a'ka'ī' tū huan. X1)Tī minī'ta'ncha' nac a'kapūn, ū'tza' ā'chulā' xaka'tla' ē jā tī xala' nac cā'ti'ya'tna'. Tī talacatuncuhuī' nac cā'quilhtamacuj, ū'tunu'n xala' nac cā'quilhtamacuj ē xmān talīchihuīna'n tū xala' nac cā'quilhtamacuj. Tī mincha' nac a'kapūn, ū'tza' ā'chulā' xaka'tla' ē jā tī xala' nac cā'ti'ya'tna'. c0?Ixlacasqui'nca ā'chulā' natastālani'kō' Jesús ē jā quit. Tī mincha' nac a'kapūn G/A'cxni' chā'tin chi'xcu' tamakaxtoka, ixla'tza' tlahua tasqui'ni'. Ixamigo pāxtūtāya ē kexmata ē līpāxuhua tū līchihuīna'n. Nā chuntza' quit iclīpāxuhua chī talakmin Jesús. l.QHui'xina'n kexpa'ttit chī icuanli: “Jā quit Cristo. Xmān quimacamincanī't na'icpūlani'.” X-)Juan cākelhtīlh: ―Chā'tin chi'xcu' ka'lhī xmān tū Dios maxquī'. `,9Talaka'lh Juan ē tahuanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', ¿pāstaca' chi'xcu' tī ixtā'hui'lāchi ixtuntacut nac Jordán ē tī līchihuī'na'? Chuhua'j nā xla' mā'kpaxīni'mā'lh ē ū'tza' lhūhua' talakminkō'. L+Makapitzīn ixchi'xcuhuī'n Juan tatzuculh tatā'lāhuanī ā'makapitzīn israelitas ixpālacata chī mā'kpaxīni'ncan ē palh Dios laktzī'n ā'chulā' xatze catīhuālh a'cxni' a'kpaxa. 4*cJāna'j ixmānūcan Juan nac pūlāchī'n. ")=Nā Juan nā ixmā'kpaxīni'n nac Enón na ixlacatzuna'j Salim ixpālacata a'ntza' ixmā'lh ka'tla' xcān. Tachi'xcuhuī't ixtalakchin ē ixta'a'kpaxa. (#Ā'līstān Jesús a'lh nac Judea ē tatā'a'lh ī'scujnu'nī'n. A'ntza' tachokolh a'klhūhua' quilhtamacuj ē ixmā'kpaxīni'mā'lh. 9'kTī tatlahua tū tze, xlaca'n tatalacatzuna'jī nac taxkaket ixpālacata nacālaktzī'ncan tatlahuamā'nalh tū Dios lacasqui'n. Juan Mā'kpaxīni' līchihuīna'mpālh Jesús @&yPō'ktu tī tatlahua tū jā tze jā talakatī taxkaket ē jā tatalacatzuna'jīcu'tun nac taxkaket ixpālacata jā talacasqui'n nacālaktzī'ncan chī tatlahuamā'nalh tū jā tze. s%_Milh nac cā'quilhtamacuj tī taxkaket ixpālacata namāsu'yu tū ixlīcāna'. Makapitzīn jā ixtalakatī taxkaket. Ā'chulā' talakatīlh jā cā'pucsua' ixpālacata ixtatlahuacu'tun tū jā tze. Ū'tza' nacālīmakapātīnīncan. D$’Tī talīpāhuan ī'Ska'ta' Dios, xlaca'n jā caticāmakapātīnīnca. Tī jā talīpāhuan, nacāmakapātīnīncan ixpālacata jā talīpāhuanli tī ixlīmān ī'Ska'ta' Dios. {#oDios macamilh ī'Ska'ta' nac cā'quilhtamacuj. Jā macamilh nacāmakapātīnīn. Macamilh nacālīmakapūtaxtū. 3"_Jesús cāhuanipālh: ―Dios cāpāxquī' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Ū'tza' līmāstā'lh tī ixlīmān ī'Ska'ta' ē chuntza' tī natalīpāhuan xla', xlaca'n jā makstin catitasputli. Nataka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā ka'lhī ixlīsputni'. (!IChuntza', ixlīpō'ktuca'n tī quintalīpāhuan nataka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. Dios cāpāxquī' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't > uChuntza' chī Moisés līmā'kayāhualh qui'hui' lūhua' nac cā'tzaya'nca ti'ya't, nā chuntza' ixlacasqui'nca naquimā'kayāhuacan quit nac cruz. Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. 3_ ’Nūn chā'tin lakapasna'n nac a'kapūn, xmān quit. Xa'icui'lacha' a'cxni' jāna'j xa'icā'yujāchi ē ū'tza' iclīlakapasna'n. Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. P Hui'xina'n jā quilā'a'ka'ī'ni'yāuj a'cxni' quit iccālītā'chihuīna'nān tū xala' nac cā'quilhtamacuj. Jā quintilā'a'ka'ī'ni'uj palh na'iccālītā'chihuīna'nān tū xala' nac a'kapūn. !; Ixlīcāna' tū icuaniyān. Iclīchihuīna'nāuj tū icca'tzīyāuj ē icuanāuj tū iclaktzī'nī'tauj. Hui'xina'n jā a'ka'ī'yā'tit tū icuanāuj. ve Jesús huanli: ―¿Ē jā ca'tzīya' hui'x huā'mā'? Hui'x chā'tin mākelhtahua'kē'ni' nac Israel. G Nicodemo kelhasqui'nīpālh: ―¿Chī līla huā'mā'? Ū'ni' a'n calhāxcuhuālh. Xmān kexpa'ta' chī macasā'nan ē hui'x jā ca'tzīya' jāchu mincha' ē jāchu a'mā'lh. Nā chuntza' jā ca'tzīya' chī nalīlīlacatuncuhuī'pala chā'tin chi'xcu' ixlītli'hui'qui Espíritu Santo ē naka'lhī xasāsti' ixlatamat. %CJā calī'a'cni' tū icuaniyān: “Ixlacasqui'nca nalacatuncuhuī'pala'yā'tit ē chuntza' naka'lhī'yā'tit xasāsti' milatamatca'n milīpō'ktuca'n.” @yTī ixlacstīn tachi'xcuhuī't, ū'tza' ka'lhī ixquinīt ē ixlucut. Tī ka'lhī xasāsti' ixlatamat ixpālacata ixlīmāpa'ksīn Espíritu Santo, ū'tza' ka'lhī ixEspíritu Dios. 'GJesús huanli: ―Ixlīcāna' tū icuaniyān. Palh tī jā līlacatuncuhuī' xcān ē ixlītli'hui'qui Espíritu Santo, jāla catitā'tapa'ksīlh Dios. )KNicodemo kelhasqui'nīlh: ―¿Chī nalīlacatuncuhuī'pala chā'tin tī kōlu'tza'? Jāla natanūpala na ixpūlacni' ixtzī' ē nalīlacatuncuhuī'pala. ~uJesús huanilh: ―Ixlīcāna' tū icuaniyān. Tī jā catilacatuncuhuī'pālh jāla catitā'tapa'ksīlh Dios. Y+A'ktin tzī'sni' xla' lakmilh Jesús ē huanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', ca'tzīyāuj Dios macaminī'ta'n namāsu'yu'ya'. Jā tī tī tzē tlahua lī'a'cnīn tū hui'x tlahua'ya' palh jā Dios macaminī't. Z /Ixuī'lh chā'tin fariseo ixtacuhuīni' Nicodemo. Xapuxcu' israelitas ixuanī't. s_Jā ixlacasqui'nca nahuanican ixtalacapāstacni'ca'n. Xla' cālakapasni'kō' ixtalacapāstacni'ca'n.Jesús ixcālakapaskō' ixlīpō'ktuca'n, ē xla' ixca'tzī makapitzīn ixta'a'ka'ī' ē ā'makapitzīn jā ixta'a'ka'ī'. 2]Nac Jerusalén ixlamā'lh cā'tani' tū huanican pascua. Jesús ixui'lacha' ē a'ntza' tlahualh lhūhua' lī'a'cnīn. Ū'tza' lhūhua' talī'a'ka'ī'ni'lh Jesús. a;Ī'scujnu'nī'n talacapāstacli ixtachihuīn Jesús a'cxni' lacastālancuana'nli. Ta'a'ka'ī'lh tū ixtatzo'kni' na ixtachihuīn Dios ā'nā tū huanli Jesús. Jesús cālakapaskō' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't OA'cxni' huanli huā'mā' Jesús ixlīchihuīna'mā'lh ixmacni'. ( IIsraelitas takelhtīlh: ―Tu'pu'xamachāxan cā'ta līcāxtlahuakō'ca huā'mā' templo. ¿Ē hui'x tzē nalīcāxtlahuakō'ya' a'ktu'tun quilhtamacuj? p YJesús cāhuanilh: ―Calactlahua'tit tzamā' chic ē ixlītu'tuma'j na'iclīcāxtlahuapalakō'. x iIsraelitas tahuanilh: ―¿Ē ka'lhī'ya' līmāpa'ksīn natlahua'ya' huā'mā'? Caquilātlahuani'uj a'ktin lī'a'cnīn ē chuntza' na'icca'tzīyāuj palh hui'x ka'lhī'ya' līmāpa'ksīn nacāmāxtuya' animalh xaka'tla' nac templo. 5 cĪ'scujnu'nī'n talīlacapāstacli chuntza' chī ixtatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Iclacasqui'n calakachi'xcuhuī'ca ixchic Dios.Ū'tza' iclacasqui'n quit.  Cāhuanilh stā'na'nī'n tantzasnān: ―Camāxtutit tzamā' huā'tzā'. Jā calīmāxtutit lītamāuj na ixchic quinTāta'. eCJesús tlahualh a'ktin lītasno'knu' ixla' ko'xka', ē cālītansno'kxtukō'lh ixlīpō'ktuca'n nā borregos nā huācax. Cāmakpūspi'tni'lh ixmesaca'n tī ixtapakxtumā'nalh tumīn, ē cāmaka'ni'kō'lh ixtumīnca'n. H Tanūlh xaka'tla' nac templo. A'ntza' cālaktzī'lh tī ixtastā'mā'nalh huācax ē borregos ē tantzasnān, ē ā'makapitzīn tī ixtahui'lāna'lh na ixmesaca'n jā ixpūpakxtucan tumīn.  Ixtalacatzuna'jīmā'lh ixcā'tani'ca'n lī'israelitas tū huanican pascua. Jesús a'lh nac cā'lacchicni' jā huanican Jerusalén. T! Ā'līstān Jesús a'lh nac Capernaum. Tatā'a'lh ixtzī' ē ixtā'timīn ē ī'scujnu'nī'n. A'ntza' jā lakma'j tatahuī'lh. Jesús cātamacxtukō'lh tū jā tze na ixpūchakān xaka'tla' templo 7g Ū'tza' huā'mā' tū tlahualh Jesús nac Caná nac Galilea, ū'tza' xapūla lī'a'cnīn. Chuntza' līmāsu'yulh ixlītli'hui'qui. Ī'scujnu'nī'n talī'a'ka'ī'ni'lh. oW ē huanilh: ―Tahui'lat xapūla cāmaxquī'can tī cāta'sani'canī't xatze xaxcān uva. Ā'līstān, a'cxni' tzejtza' tako'tnī't tī cāta'sani'canī't, cāmaxquī'can tū jā xatze. Ē hui'x ā'xmān māstā'pā't tū xatze. 1 Xla' kelhuāna'lh. Xaxcāntza' uva ixuanī't. Xla' jā ixca'tzī palh xcān ixuanī't ē ixtalakpalīnī'ttza'. Ixtaca'tzī xmān tī ixtamacascujmā'nalh, ixpālacata ū'tunu'n ixtamojōnī't xcān. Chi'xcu' tī cuenta lani' cā'tani' ta'sani'lh tī ixtamāxtokmā'lh lQJesús cāhuanilh: ―Camācututit macsti'na'j ē calīpini'tit tī cuenta lani' ixla' cā'tani'. Jesús cāhuanilh tī ixtamacascujmā'nalh: ―Cacālīmātzuma'tit xcān tzamā' tlāmam. Chuntza' xlaca'n tamātzumalh. :mIxuī'lh pāchāxan tlāmam ixla' chihuix tū ixtamaclacasqui'n israelitas a'cxni' ixtamakacha'ka'n chuntza' chī ixtahui'latca'n. (Ixta'a'ka'ī' palh maklhūhua' ixtamakacha'ka'n, chuntza' natalītaxtu lactze na ixlacatīn Dios.) Pātunu' tlāmam ixtalītatzumā'lh pātu' o pātu'tun pūxka'tni'. r~]Ixtzī' cāhuanilh tī ixtamacascujmā'nalh: ―Catlahua'tit ixlīpō'ktu tū xla' nacāhuaniyān. |}qJesús kelhtīlh: ―¿Tū ixpālacata quihuani'ya' huā'mā', Nā'? Jāna'j tzucu tū quilītlahuat nahuan. U|#Sputli xaxcān uva, ē ixtzī' Jesús huanilh: ―Jātza' tū xaxcān uva. ={uNā ixuanicanī't na'a'n Jesús ē ī'scujnu'nī'n. z Ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj tamakaxtokca nac a'ktin cā'lacchicni' jā huanican Caná, nac Galilea. Ixtzī' Jesús a'ntza' ixuī'lh. y  3Nā huanli Jesús: ―Ixlīcāna' tū icuaniyān. Hui'xina'n nalaktzī'nā'tit a'kapūn laquī'yālh, ē ángeles tī nacāmacamin Dios. Xlaca'n natatahua'ca' ē natayujāchi na ixa'cpūn Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n.7x i2Jesús kelhtīlh: ―Quina'ka'ī'ni'ya' xmān ixpālacata icuanin iclaktzī'nī'ta'n na ixtampīn nac qui'hui'. Nalaktzī'na'cus ā'chulā' xalaka'tla' tū na'ictlahua. }w u1Natanael kelhtīlh: ―Mākelhtahua'kē'ni', hui'x ī'Ska'ta' Dios; hui'x puxcu' nalītahui'la'ya' nac Israel. Fv 0Natanael kelhasqui'nīlh: ―¿Chī quilīlakapasti? Jesús huanilh: ―Quit iclaktzī'nī'ta'ntza' xapūla na ixtampīn nac ka'tla' qui'hui' a'cxni' jāna'j ixā'ta'sani'yān Felipe. u /Jesús laktzī'lh Natanael lakmimā'lh ē līhuanli: ―Tī mimā'lh ū'tza' tzeya israelita. Xla' jā a'kskāhuī'nin. ut e.Natanael huanli: ―¿Ē tzē nataxtu tū xatze nac Nazaret? Felipe kelhtīlh: ―Cata't ē calaktzi'. ks Q-Felipe laka'lh Natanael ē huanilh: ―Iclaktzī'nī'tauj chā'tin tī tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios jā Moisés tzo'kli līmāpa'ksīn ē jā tatzo'knulh profetas. Xla' ū'tza' Jesús, ixka'hua'cha José xala' nac Nazaret. cr A,Huā'mā' Felipe xala' nac Betsaida ixuanī't ē nā xala' a'ntza' Andrés ē Pedro. q +Ixlīlakalī huampala Jesús ixa'ncu'tun jā huanican Galilea. Tā'lāpāxtokli Felipe ē huanilh: ―Caquistāla'ni'. p  *Andrés tā'a'lh Simón talaktzī'n Jesús. A'cxni' Jesús laktzī'lh Simón ē huanilh: ―Hui'x Simón, ixka'hua'cha Jonás. Hui'x nahuanica'na' Cefas. (Huā'mā' ū'tza' huanicu'tun: Pedro ē nā chihuix.) Jesús cāta'sani'lh Felipe ē Natanael 'o I)Palaj tunca Andrés putzalh ixtā'tin tī ixuanican Simón ē huanilh: ―Ictā'lāpāxtokuitza' Mesías. (Ū'tza' huanicu'tun: Cristo tī lacsacnī't Dios.) n (Tzamā' chā'tu' tī tastālani'lh Jesús ixpālacata tū ixcāhuaninī't Juan, chā'tin ixuanican Andrés, ixtā'tin Simón Pedro. Qm 'Jesús cākelhtīlh: ―Cata'ntit ē calaktzī'ntit. Tatā'a'lh ē talaktzī'lh jā ixuī'lh. Kōtanūtza' hua'chi maktā'ti'tza' ixuanī't, ē chuntza' a'ntza' tatachokolh tzamā' quilhtamacuj. #l A&Jesús talakspi'tli ē cālaktzī'lh ixtastālani'tēlha ē cāhuanilh: ―¿Tū putzayā'tit? Xlaca'n tahuanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', ¿jā hui'la'? Pk %Chā'tu' ī'scujnu'nī'n Juan takexmatli ē tastālani'lh Jesús. j 1$Laktzī'lh ixtētaxtumā'lh Jesús. Juan laktzī'lh Jesús ē huanli: ―Ū'tza' huā'mā' tī macamilh Dios ē tī huanican ixTamālacnūn Dios. Ti ##Ixlīlakalī huampala Juan ixcātā'layālh chā'tu' ī'scujnu'nī'n. h "Iclaktzī'nī'ttza' chī quihuanicanī't. Ū'tza' iclīmāsu'yu quit ū'tza' huā'mā' ī'Ska'ta' Dios. Xapūla ī'scujnu'nī'n Jesús g %!Xapūla quit jā xa'icca'tzī tīchu xla'. Quihuanilh Dios tī quimacā'lh na'iclīmā'kpaxīni'n xcān. Dios quihuanilh: “Nalaktzī'na' nayujāchi Espíritu Santo ē nachin na ixa'cpūn chā'tin. Huā'mā' chi'xcu' ū'tza' tī līmā'kpaxīni'n Espíritu Santo.” 'f I Nā cāhuanilh Juan: ―Quit iclaktzī'lh Espíritu Santo tī yujchi ē chilh na ixa'cpūn Jesús. Espíritu Santo tasu'yulh hua'chi a'ktin tantzasnān. e ;Masqui quit jāna'j xa'iclakapasa, quit icminī't iclīmā'kpaxīni'n xcān ixpālacata tachi'xcuhuī't nataca'tzī Dios macamilh tī icpūlani'nī't. Ixlīlakalī Juan laktzī'lh Jesús ixlaktalacatzuna'jītēlha ē cāhuanilh tachi'xcuhuī't: ―Calaktzī'ntit tī mimā'lh. Ū'tza' tī macaminī't Dios ē ū'tza' huanican ixTamālacnūn Dios. Ū'tza' namāpānū quincuentaca'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. b Pō'ktu huā'mā' a'kspulalh nac Betábara tuntacut nac Jordán, jā ixmā'kpaxīni'n Juan. Jesús ixTamālacnūn Dios na WXla' ā'chulā' xaka'tla' ē jā quit. Quit jā minī'ni' nūn na'icxcutni' ixlīchī'can ixcaclhi'. ` Juan cāhuanilh: ―Quit iclīmā'kpaxīni'n xcān. Huā'tzā' huī'lh chā'tin tī jā lakapasā'tit. Nā xla' namā'kpaxīni'n. "_ ?Xlaca'n takelhasqui'nīlh: ―¿Tū ixpālacata mā'kpaxīni'mpā't palh jā Cristo hui'x, nūn Elías, nūn ixa'kchihuīna' Dios tī icka'lhīmā'nauj? Y^ -Nā ixtahui'lāna'lh makapitzīn fariseos tī ixcālakmacamincanī't Juan. 2] _Juan cākelhtīlh: ―Quit hua'chi tī palha' na'icuan nac cā'tzaya'nca ti'ya't: “Cacāxtlahua'tit mintalacapāstacni'ca'n ē nakexpa'tā'tit Māpa'ksīni' a'cxni' namin.” Chuntza' huanli ixa'kchihuīna' Dios tī huanican Isaías, a'cxni' huanli:Camālaksajtit ixtej Māpa'ksīni'. \ !Takelhasqui'nīpālh: ―¿Tīchu hui'x? Caquilāhuaniuj ē chuntza' na'iccāhuaniyāuj tī quincātamacaminī'ta'n. ¿Tīchu hui'x? v[ gTakelhasqui'nīpālh: ―¿Tīchu hui'x? ¿Ē hui'x ixa'kchihuīna' Dios tī huanican Elías? Juan huanli: ―Jā quit. Takelhasqui'nīpālh: ―¿Ē hui'x ixa'kchihuīna' Dios tī icka'lhīmā'nauj? Xla' kelhtīni'lh: ―Jā quit. AZ Juan cālīmāsu'yulh ē cāhuanilh: ―Jā quit Cristo. Y !Israelitas xalanī'n nac Jerusalén talakmacamilh Juan makapitzīn pālejni' ē levitas. Xlaca'n takelhasqui'nīlh Juan tīchu xla'. (X KJā tī laktzī'nī't Dios nūn maktin. Tī ixlīmān ī'Ska'ta' tī Dios pāxquī', ū'tza' quincāmāsu'yuni'nī'ta'n Dios. Juan līchihuīna'nli Jesucristo W #Moisés quincāmāsu'yuni'n ixlīmāpa'ksīn Dios. Jesucristo quincāmāca'tzīnīyān tū ixlīcāna' ē chī quincālakalhu'manān Dios. dV CQuincātlahuani'nī'ta'n lhūhua' talakalhu'mān, ixpālacata xla' lakalhu'manīni'n. XU +Juan līchihuīna'nli ē huanli: ―Ū'tza' huā'mā' tī iclīchihuīna'nli a'cxni' icuanli tī icpūlani'nī't, ū'tza' ā'chulā' xaka'tla' ē jā quit. Xla' ixuī'lhtza' a'cxni' quit iclacatuncuhuī'lh. 'T ITī huanican Tachihuīn, xla' quītachi'xcuhuī'lichi nac cā'quilhtamacuj. Xla' ixquincātā'hui'lan. Iclaktzī'uj chī ka'lhī lītli'hui'qui. Huā'mā' lītli'hui'qui ū'tza' ixla' tī ixlīmān ī'Ska'ta' Dios. Xla' lakalhu'manīni'n ē pō'ktu tū huanli ū'tza' ixlīcāna'. *S O Chī talīlacatuncuhuī' ixlacstīn Dios, jā chī talīlacatuncuhuī' ixcamana'ca'n tachi'xcuhuī't. Ixlacstīn Dios jā chī a'ktin ska'ta' tī lacatuncuhuī'lh ixpālacata ixtapāxuānca'n ē ixtalacapāstacni'ca'n tachi'xcuhuī't. Dios ū'tza' tī cāmaxquī ixlatamatca'n ixlacstīn. R   Makapitzīn ta'a'ka'ī'lh. Ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'lh, xla' cāmaxquī'lh lītli'hui'qui natalītaxtu ixlacstīn Dios. 6Q i Tī ixla' ticālakmilh ē jā tamaktīni'nli. }P u Xla' milh nac cā'quilhtamacuj. Masqui ū'tza' cāxui'līlh cā'quilhtamacuj, tachi'xcuhuī't jā talakapasli. O } Tī ixlīcāna' taxkaket ixmimā'lhcus nac cā'quilhtamacuj. Xla' cāmāxkakēni'kō' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. cN AJuan jā ū'tza' taxkaket. Xla' xmān quīmāsu'yuchi huā'mā' tī ixlīcāna' taxkaket. M 3Xla' milh nalīchihuīna'n tī huanican taxkaket ē milh nacālīmaxquī' talacapāstacni' tachi'xcuhuī't nata'a'ka'ī'ni' tī huanican taxkaket. PL Ixuī'lh chā'tin chi'xcu' tī ixuanican Juan, tī Dios macamilh. K %Ū'tza' chī a'ktin taxkaket tū māxkakēni'n a'ntza' jā nac cā'pucsua'. Skāhuī'ni' xala' nac cā'pucsua' ē jāla skāhuī' taxkaket. jJ OŪ'tza' māstā' latamat ē chuntza' lītaxtulh a'ktin taxkaket ixpālacataca'n tachi'xcuhuī't. mI UTzamā' Tachihuīn cāxui'līlh ixlīpō'ktu tū a'nan; jā tū ixa'nalh palh jā cahuālh ū'tza'. $H EXapūla ixtā'huī'lh Dios. [G 3A'cxni' jāna'j ixcāxui'līcan cā'quilhtamacuj, ixuī'lhtza' chā'tin tī tzamā' Tachihuīn. Chuntza' huanican ixpālacata ū'tza' quincāmāsu'yuni'yān Dios. Xla' ixtā'huī'lacha' Dios. Xla' ū'tza' Dios. ~~\}}||C{{zsyyxxww(vuunut[tsrrrqq pfoxnnummlkkjjji"huggf e%dd cbaaa6`%__^]\[[/ZZ&Y6XX%WWwVUU;ThSS_SRmQKPOO'NMxLLZLKJJJIZHHTGG FF6EE'DD6CBBB)AA$@??0>>T=a<,;+::98Z87655x5 4M32110l//Q/.--r- ,,H++*3)))((C''*&o%%o$##$"%! A\vq+q  u hc 1 C Owx bP/9Israelitas tahuanilh Jesús: ―Hui'x jāna'j ka'lhī'ya' nūn i'tāt ciento cā'ta, ¿ē chī līhua'na' palh laktzī'nī'ta'tza' Abraham? "O=8Abraham tī mimpapca'n ka'lhīlh tapāxuhuān ixpālacata ixca'tzī nalaktzī'n a'cxni' xa'icmilh nac cā'quilhtamacuj. Xla' laktzī'lh ē līpāxualh. }Ns7Ū'tza', tī hua'nā'tit minDiosca'n, jā lakapasā'tit. Ē quit iclakapasa. Palh quit xa'icualh jā iclakapasa, quit xa'iclītaxtulh chā'tin a'ksa'nīni' chuntza' chī hui'xina'n. Quit ixlīcāna' iclakapasa ē quit icmāquī' ixtachihuīn. NM6Jesús cākelhtīlh: ―Palh quina'cstu naquilakachi'xcuhuī'can, jā tū ixtapalh. Tī quilakachi'xcuhuī' quit, xla' ū'tza' quinTāta' ē ū'tza' tī hui'xina'n huani'yā'tit minDiosca'n. L+5¿Ē hui'x ā'chulā' xaka'tla' ē jā quintāta'ca'n Abraham? Xla' nīlh ē a'kchihuīna'nī'n nā tanīlh. ¿Tīchu hui'x palh jā catinīt? {Ko4Israelitas takelhtīni'lh: ―Quina'n icca'tzīyāujtza' hui'x ka'lhī'ya' tū jā tzeya ū'ni'. Abraham nīlhtza' ē nā tanīlhtza' ixa'kchihuīna'nī'n Dios. Hui'x hua'na' tī natamākentaxtū mintachihuīn jā makstin catitasputli. J%3Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān: Tī natamākentaxtū quintachihuīn xlaca'n nataka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā makstin catisputli. I32Quit jā quincuenta palh jā quilālakachi'xcuhuī'yāuj. Huī'lh chā'tin tī lacasqui'n caquilakachi'xcuhuī'ca, ū'tza' tī naputzāna'nīkō'. H+1Jesús cākelhtīlh: ―Jā icka'lhī jā tzeya ū'ni'. Quit iclakachi'xcuhuī' quinTāta' ē hui'xina'n jā quilālakachi'xcuhuī'yāuj. |Gq0Israelitas tahuanilh Jesús: ―Ixlīcāna' chī icuanāuj hui'x samaritano ē ka'lhī'ya' jā tzeya ū'ni'. ?Fw/Tī ixla' Dios kexmata ixtachihuīn. Hui'xina'n jā ixla' Dios. Ū'tza' jā līkexpa'tcu'tunā'tit ―huanli Jesús. Cristo ixuī'lhtza' a'cxni' jāna'j ixā'lacatuncuhuī' Abraham .EU.¿Tīchu chī hui'xina'n nahuanā'tit palh quit ictlahuanī't tū jā tze? Palh quit iccāhuaniyān tū ixlīcāna', ¿tū ixpālacata jā quilā'a'ka'ī'ni'yāuj? YD+-Quit iccāhuaniyān tū ixlīcāna' ē hui'xina'n jā quilā'a'ka'ī'ni'yāuj. C,’Mintāta'ca'n hui'xina'n ū'tza' skāhuī'ni'. Hui'xina'n tlahuacu'tunā'tit ixtalacasqui'nīn. Skāhuī'ni' xla' ū'tza' xamaknīni' hasta ixquilhtzucut. Xla' jā makstin lacapāstaca tū ixlīcāna' ixpālacata jā lakatī tū ixlīcāna'. Xla' huāk tā'ksa'nīn līchihuīna'n ixpālacata xla' chuntza' ixtāyat. Xla' a'ksa'nīni' ē xla' ū'tza' mālacatzuculh tā'ksa'nīn. kBO+Hui'xina'n jā kexpa'tcu'tunā'tit tū icuan. Ū'tza' jā līca'tzīyā'tit tū iccāhuanimā'n. A *Jesús cāhuanilh: ―Palh mintāta'ca'n cahuālh Dios, hui'xina'n ixquilāpāxquī'uj ixpālacata quit icminī'ta'ncha' jā hui'lacha' Dios ē chuhua'j ā'tzā' icuī'lh. Quit jā icmilh quina'cstu talacapāstacni'. Dios ū'tza' tī quimacaminī't. 3@_)Hui'xina'n tlahua'pā'na'ntit tū tlahua mintāta'ca'n. Xlaca'n tahuanilh: ―Quina'n jā xtūka'hua'chan. Icka'lhīyāuj xmān chā'tin quintāta'ca'n ē ū'tza' Dios. 3?_(Hui'xina'n quilāmaknīcu'tunāuj masqui quit iccāhuaniyān tū ixlīcāna' tū Dios quimāsu'yuni'nī't. Abraham jā chuntza' ixtlahua chī hui'xina'n tlahua'yā'tit. D>'Xlaca'n takelhtīlh: ―Quintāta'ca'n, ū'tza' Abraham. Jesús cāhuanilh: ―Palh ixlīcāna' cahuālh hui'xina'n ixlacstīn Abraham, chuntza' ixtlahua'tit chī ixtlahua Abraham. =}&Quit iclīchihuīna'n tū quimāsu'yuni'nī't quinTāta'. Hui'xina'n tlahua'yā'tit tū cāhuaninī'ta'n mintāta'ca'n. <%Masqui hui'xina'n ī'xū'nātā'natna' Abraham, quilāmaknīcu'tunāuj ixpālacata jā a'ka'ī'yā'tit tū iccāhuaniyān. t;a$Hui'xina'n hua'chi tī xatatamāuj ixpālacata jāla makxtekā'tit tū jā tze. Ī'Ska'ta' Dios tzē nacāmaktāyayān hui'xina'n ē chuntza' tzē nalīmakxtekā'tit tū jā tze. Chuntza' jātza' catitahui'la'tit hua'chi xatatamāuj. :1#Xatatamāuj tasācua' jā chuntza' chī tī ixlīcāna' ka'hua'cha. Xatatamāuj jā pō'ktu quilhtamacuj catitahui'lalh na ixchic ixtēcu' ixpālacata nastā'palacan. Tī ixlīcāna' ixka'hua'cha chā'tin chi'xcu', xla' pō'ktu quilhtamacuj ixka'hua'cha. Jāla catistā'lh. ;9o"Jesús cāhuanilh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Tī tlahua tū jā tze, chuntza' chī chā'tin tasācua' tī tamāhuacanī't, ixpālacata jāla makxteka tū jā tze. )8K!Xlaca'n takelhtīlh: ―Quina'n ī'xū'nātā'natna' Abraham. Nūn makstin quincātatamāhuanī'ta'n. ¿Tū ixpālacata hua'na' hui'x na'iclaktaxtuyāuj? \71 Nalakapasā'tit tū ixlīcāna'. Tū ixlīcāna' nalīlaktaxtuyā'tit hui'xina'n. 96kJesús cāhuanilh israelitas tī ixta'a'ka'ī'ni'mā'nalhcus: ―Hui'xina'n palh naquilākexpa'tni'yāuj quintachihuīn, chuntza' hui'xina'n ixlīcāna' quiscujnu'nī'n. u5cA'cxni' Jesús huanli huā'mā', lhūhua' ta'a'ka'ī'ni'lh. Tī ixlacstīn Dios ē tī jā ixlacstīn 43Tī quimacamilh, xla' quintā'huī'lh. Jā quimakxteknī't quina'cstu, ixpālacata quit pō'ktu quilhtamacuj ictlahuamā'lh tū ixtalacasqui'nīn. 3!Ū'tza' cālīhuanilh Jesús: ―A'cxni' hui'xina'n naquilāmā'ka'yāhuayāuj tālhmā'n, hasta a'cxni' naca'tzīyā'tit tīchu quit. Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Naca'tzīyā'tit quit jā tū ictlahua quina'cstu. Xmān icuan tū quimāsu'yuni'nī't quinTāta'. T2!Xlaca'n jā ixtaca'tzī Jesús ixlīchihuīna'mā'lh Dios, xaTāta'. m1SQuit tzē na'icuan lhūhua' mimpālacataca'n ē tzē na'iccāputzāna'nīyān lhūhua' tū tlahuapā'na'ntit tū jā tze. Tī quimacaminī't, xla' huan tū ixlīcāna'. Tū quihuanī, xmān ū'tza' iccāhuanī tachi'xcuhuī't. y0kPalaj tunca takelhasqui'nīlh: ―¿Tīchu hui'x? Jesús cākelhtīlh: ―Iccāhuaninī'ta'ntza' xapūla. g/GŪ'tza' iccālīhuanin a'cxni' nanīyā'tit naka'lhī'yā'titcus mincuentaca'n. Hui'xina'n jā quilā'a'ka'ī'ni'yāuj a'cxni' iccāhuaniyān tī quit. Chuntza' nalīka'lhī'yā'titcus mincuentaca'n a'cxni' nanīyā'tit. 6.eJesús cāhuanilh: ―Hui'xina'n xala' nac cā'ti'ya'tna', ē quit xala' nac tālhmā'n. Hui'xina'n xala' nac cā'quilhtamacuj ē quit jā xala' nac cā'quilhtamacuj. w-gIsraelitas tahuanli: ―Palhāsā' ixa'cstu namaknīcan ē ū'tza' līhualh jāla cati'a'uj jā na'a'n. H, Jesús ā'maktin cāhuanipālh: ―Quit na'ica'n. Hui'xina'n naquilāputzayāuj. A'cxni' nanīyā'tit hui'xina'n naka'lhī'yā'titcus mincuentaca'n. Jāla catipintit jā na'ica'n quit. +{Jesús huanli huā'mā' a'cxni' ixmāsu'yumā'lh xaka'tla' nac templo jā ixmāquī'can tumīn. Nūn chā'tin puhuanli nachī'lē'n ixpālacata jāna'j ixchā'ni' ixquilhtamacuj tū napūchī'lē'ncan. Jāla catita'a'lh jā ixa'mā'lh Jesús b*=Takelhasqui'nīlh: ―¿Jāchu hui'lacha' mintāta'? Jesús cākelhtīlh: ―Hui'xina'n jā quilālakapasāuj ē nā jā lakapasā'tit quinTāta'. Palh ixquilālakapasui, nā quinTāta' ixlakapastit hui'xina'n. )Quit iclīmāsu'yu quimpālacata. Hui'lapālh ā'chā'tin tī līmāsu'yu quimpālacata. Ū'tza' quinTāta' ē ū'tza' quimacaminī't. (!Chuntza' tatzo'kni' na milīmāpa'ksīnca'n: A'cxni' chā'tu' chi'xcuhuī'n līlacxtim tamālactzeyī, ū'tza' huā'mā' tū ixlīcāna'. 4'aPalh quit xa'icputzāna'nīlh, na'icputzāna'nī chuntza' chī ixlīcāna'. Quit jā quilīmān icputzāna'nī. QuinTāta' tī quimacaminī't ū'tza' quintā'putzāna'n. e&CHui'xina'n līputzāna'nā'tit xmān tū laktzī'nā'tit. Quit jā tī tī icputzāna'nī. y%kJesús cākelhtīlh: ―Quit tū icuan, ū'tza' ixlīcāna' masqui quit quina'cstu quilīchihuīna'ncan. Quit icca'tzī jā icminī'ta'ncha' ē jā na'ica'mpala. Hui'xina'n jā ca'tzīyā'tit jā icminī'ta'ncha' ē jā na'ica'mpala. |$q Fariseos tahuanilh: ―Hui'x mintalacapāstacni' līchihuīna'na'. Chuntza' jā tū līmacuan mintachihuīn. {#o Jesús cātā'chihuīna'mpālh tachi'xcuhuī't ē cāhuanilh: ―Quit iccāmāsu'yuni' tachi'xcuhuī't. Chuntza' quit taxkaket. Tī naquintastālani' jā catitalatā'kchokolh nac cā'pucsua'. Quit na'iccāmāxkakēni'ni' ixlatamatca'n. J"  Xla' huanli: ―Nūn chā'tin, Māpa'ksīni'. Jesús huanilh: ―Nūn quit icmakapātīnīnān. Capit ē jātza' ā'makstin titlahua'ya' tū jā tze. Jesús taxkaket nac cā'quilhtamacuj !# Jesús tā'clhsajli ē kelhasqui'nīlh: ―¿Jāchu tayāna'lh tī ixtamālacsu'yumā'na'n? ¿Nūn tī chā'tin tī makapātīnīnī'ta'n? ` 9 A'cxni' takexmatli huā'mā', nā xlaca'n tamakca'tzīlh ixtalaclē'n. Tatzuculh ta'a'n tī ā'chulā' kōlu'ntza' ē makapitzīn chā'tunu' chā'tunu' ta'a'nkō'lh. Xlīmān tamakxtekli Jesús ē tzamā' puscāt. QJesús taquilhpūtapālh ē lītzo'knumpālh ixmacan nac ti'ya't. (IĀ'chulā' ixtakelhasqui'nī ē xla' tā'clhsajli ē cāhuanilh: ―Chā'tin chī hui'xina'n tī jā tū laclē'n ū'tza' pūla cacucta'lalh tzamā' puscāt. 7gXlaca'n tahuanilh Jesús huā'mā' xmān talīputzāna'nīcu'tun ē chuntza' tzē natalīmālacapū'. Jesús taquilhpūtalh ē tzuculh lītzo'knun ixmacan nac ti'ya't. ,QLīmāpa'ksīn tū quincāmaxquī'nī'ta'n Moisés, ū'tza' quincāmāsu'yuni'yān nacucta'lamaknīyāuj chā'tin puscāt tī chuntza' la. Hui'x, ¿chī hua'na'? fETahuanilh Jesús: ―Mākelhtahua'kē'ni', huā'mā' puscāt tā'maclaca chā'tin chi'xcu'. a;Fariseos ē mākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn talīmini'lh Jesús chā'tin puscāt. Tzamā' puscāt quītā'maclaca chā'tin chi'xcu' ē chi'paca. Yāhuaca a'ntza' na ixlacpu'i'tātca'n tī ixtahui'lāna'lh. )Ixlīlakalī tzi'saj Jesús a'lh xaka'tla' nac templo. Ixlīpō'ktu tachi'xcuhuī't talakminkō'lh. Xla' tahuī'lh ē tzuculh cāmāsu'yuni'. 4 eJesús a'lh nac sipej jā ixuanican Olivos. 5e5Palaj tunca ta'a'lh na ixchicca'n.^54Ā'makapitzīn fariseos tahuanilh Nicodemo: ―¿Ē nā hui'x xala' nac Galilea? Hui'x cakelhtahua'ka' ixtachihuīn Dios ē naca'tzīya' jā makstin minī'ta'ncha' nac Galilea chā'tin ixa'kchihuīna' Dios. @y3―Jāla catimakapātīnīuj chā'tin chi'xcu' palh jā pūla naca'tzīyāuj tū laclē'n ē palh jā pūla namakxtekāuj nachihuīna'n. Chuntza' tatzo'kni' nac līmāpa'ksīn. lQ2Nicodemo tī ixlakminī't Jesús cā'tzī'sni', xla' nā fariseo ixuanī't. Xla' cāhuanilh: eC1Catīhuālh tachi'xcuhuī't tī jā talakapasa ixlīmāpa'ksīn Dios nacāmālaksputūcan. W'0Jā a'ka'ī'ni'nī't Jesús nūn chā'tin xapuxcu' ē nūn chā'tin fariseo. eC/Fariseos takelhtīni'lh: ―Palhāsā' nā hui'xina'n cāta'a'kskāhuī'nī'ta'ntza'.  .Policías takelhtīni'lh: ―Jā maktin ickexmatnī'tauj nūn chā'tin chi'xcu' tī chihuīna'n chī huā'mā' chi'xcu'.  -Policías talaka'mpālh fariseos ē xanapuxcu'nu' pālejni'. Cākelhasqui'nīca: ―¿Tū ixpālacata jā līlī'ta'ntit? uc,Makapitzīn ixtachī'lē'ncu'tun ē nūn chā'tin chi'palh. Māpa'ksīni'nī'n jā ixta'a'ka'ī'ni' Jesús K +Ū'tza' jā lacxtim ixtalīlacapāstaca ixpālacata Jesús.   *Cristo ī'xū'nātā'nat David. Ē natahui'la nac Belén jā xala' ixuanī't David. Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios. )Ā'makapitzīn tahuampālh: ―Ū'tza' huā'mā' Cristo. Ā'makapitzīn tahuampālh: ―Cristo jā catimincha' nac Galilea. + O(A'cxni' tachi'xcuhuī't takexmatli huā'mā' tachihuīn, makapitzīn tahuanli: ―Ixlīcāna' huā'mā' Jesús ixa'kchihuīna' Dios tī naquincālakminān. _ 7'Jesús ixuanicu'tun tī nata'a'ka'ī' natamaktīni'n Espíritu Santo. Jāna'j ixmin Espíritu Santo ixpālacata Jesús jāna'j ixa'n nac a'kapūn. Jā lacxtim ixuanī't ixtalacapāstacni'ca'n tachi'xcuhuī't 7g&Tī quinta'a'ka'ī'ni' nataka'lhī hua'chi mu'sni' na ixlīstacna'ca'n ē natā'cxtuni'yāchi lhūhua' xcān tū māstā' latamat. Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios. H %Tū ā'xmān quilhtamacuj ixla' cā'tani' tū ā'chulā' ixlacasqui'nca, tzamā' quilhtamacuj Jesús tāyalh ē palha' chihuīna'lh: ―Tī takelhpūtī, caquintalakmilh ē catahua'lh. D$Quincāhuanin: “Naquilāputzayāuj ē jā quintilāmaclauj, ixpālacata jāla catichipintit jā na'ica'n quit.” ¿Tūchu huanicu'tun huā'mā' tachihuīn? Xcān tū māstā' latamat <q#Israelitas talākelhasqui'nīlh: ―¿Jāchu na'a'n palh jāla catimaclauj? Palhāsā' nacālaka'n israelitas tī tatā'hui'lāna'ncha' griegos ē nacāmāsu'yuni' griegos. hI"Hui'xina'n naquilāputzayāuj ē jā quintilāmaclauj. Jāla catichipintit jā quit na'ica'n. w!Jesús cāhuanilh tachi'xcuhuī't: ―Jātza' lakma'j icticātā'latamān. Palajtza' na'iclaka'n tī quimacaminī't. /W Fariseos takexmatli chī tzē'k ixtalīchihuīna'n Jesús tachi'xcuhuī't. Fariseos ē xanapuxcu'nu' pālejni' tamacā'lh ixpolicíaca'n natachī'lē'n Jesús. Z-Ē līlhūhua' ta'a'ka'ī'ni'lh ē tahuanli: ―Palhāsā' huā'mā' Cristo. ¿Ē Cristo a'cxni' namin ē ā'chulā' natlahua lī'a'cnīn ē jā huā'mā'? Fariseos tamacā'lh policía nachī'lē'ncan Jesús ykPalaj tunca ixtachī'lē'ncu'tun. Nūn chā'tin tī chi'palh ixpālacata jāna'j ixchā'n ixquilhtamacuj. PQuit iclakapasa ixpālacata a'ntza' icmincha' ē ū'tza' quimacamilh. (~IJesús kexmatli huā'mā' tachihuīn jā ixcāmāsu'yuni'mā'lh xaka'tla' nac templo. Palha' cāhuanilh: ―Hui'xina'n quilālakapasāuj ē nā ca'tzīyā'tit jā icminī'ta'ncha'. Quit jā icminī't quina'cstu. Tī quimacaminī't xla' ixlīcāna' ē jā lakapasā'tit hui'xina'n. }wA'cxni' namin Cristo nūn chā'tin catica'tzīlh jā naminācha'. Quina'n ca'tzīyāuj jā xala' huā'mā' chi'xcu'. #|?Calaktzī'ntit chī chihuīna'mā'lh nac cā'lhūhua'lacatīn ē jā tū tahuanī xanapuxcu'nu'. ¿Ē talacpuhuan huā'mā' Cristo tī Dios lacsacnī't? y{kTatzuculh talākelhasqui'nīn xalanī'n nac Jerusalén: ―¿Ē jā ū'tza' tī putzacan maknīcu'tuncan? }zsHui'xina'n quilāputzāna'nīyāuj ixpālacata puhua'nā'tit jā tze tū ictlahualh. A'cxni' naputzāna'nī'yā'tit ā'chā'tin, ixlacasqui'nca naputzāna'nī'yā'tit chuntza' chī Dios lacasqui'n ―huanli Jesús. Jesús cāhuanilh jā xala' 1y[Chuntza' mākentaxtūyā'tit tū huanli Moisés ē chu'cuyā'tit chā'tin ska'ta' tī xaka'hua'cha, masqui ū'tza' quilhtamacuj tū pūjaxcan. Palh hui'xina'n chuntza' tlahua'yā'tit', ¿tū ixpālacata līsītzī'yā'tit icmātzeyīlh chā'tin ta'jatatlani' tzamā' quilhtamacuj tū pūjaxcan? oxWMoisés cāmāsu'yuni'n tahuilat tū huanican circuncisión (masqui xapūla quinapapana'ca'n chuntza' ixtatlahua). Ū'tza' hui'xina'n līchu'cuyā'tit chā'tin ska'ta' tī xaka'hua'cha, masqui ū'tza' quilhtamacuj tū pūjaxcan. |wqJesús cāhuanilh: ―Milīpō'ktuca'n lī'a'cnī'yā'tit tū ictlahualh tzamā' quilhtamacuj tū pūjaxcan. Zv-Tachi'xcuhuī't takelhtīlh: ―Hui'x chuya'ya'. ¿Tīchu maknīcu'tunān? u+’Moisés cāmaxquī'n līmāpa'ksīn ē jā mākentaxtūyā'tit tzamā' līmāpa'ksīn. ¿Ē tū ixpālacata quilālīmaknīcu'tunāuj? >tuTī chihuīna'n xmān ixtalacapāstacni', lacasqui'n calakachi'xcuhuī'ca. Tī lacasqui'n nalakachi'xcuhuī'can tī macaminī't, nahuan tū ixlīcāna'. Jā cati'a'kskāhuī'nilh. sPalh tī tlahuacu'tun tū Dios lacasqui'n, naca'tzī palh icmāsu'yumā'lh ixtalacapāstacni' Dios, ē jā xmān quintalacapāstacni'. |rqJesús cākelhtīlh: ―Tū icmāsu'yu quit jā quintalacapāstacni'. Ixtalacapāstacni' tī quimacaminī't. q}Israelitas talī'a'cnīlh ē talāhuanilh: ―¿Chī tzej līca'tzī huā'mā' chi'xcu'? Jā maktin kelhtahua'ka'nī't. wpgA'cxni' i'tāttza' ixlamā'lh cā'tani', Jesús tanūlh xaka'tla' nac templo ē tzuculh cāmāsu'yuni'. Xo) Ē lītzē'k ixtalīchihuīna'n ixpālacata ixtajicua'ni' lī'israelita. .nU Lhūhua' tī tzē'k ixtalīchihuīna'mā'nalh. Makapitzīn ixtahuan: “Tzeya chi'xcu'.” Ē makapitzīn ixtahuan: “Jā tzeya chi'xcu'; a'kskāhuī'nin.” m} Israelitas ixtaputza Jesús jā ixlamā'lh cā'tani' ē ixtalīkelhasqui'nīni'n: ―¿Jāchu huī'lh tzamā' chi'xcu'? tla A'cxni' ixta'a'nī'ttza' ixtā'timīn Jesús, nā xla' hua'chi tzē'k a'lh jā ixlamā'lh cā'tani'. wkg A'cxni' cāhuanikō'lh ixtā'timīn, Jesús tachokolh nac Galilea. Jesús a'lh jā ixlamā'lh cā'tani' jCapintit hui'xina'n jā lamā'lh cā'tani'. Quit jāna'j icti'a'lh ixpālacata jāna'j chin quilhtamacuj tū na'icpū'a'n. i}Hui'xina'n jāla caticātaquiclhlaktzī'n. Quit quintalīquiclhlaktzī'n iccāhuanimā'lh jā tze tū tatlahuamā'nalh. hJesús cāhuanilh: ―Jāna'j chin quilhtamacuj a'cxni' na'ica'n nac Judea. Hui'xina'n tzē napinā'tit a'cxni' napincu'tunā'tit. Ag}Nūn chu ixtā'timīn jā ixta'a'ka'ī'ni' Jesús. !f;Tī lacasqui'n nalakapascan jā tū catitlahualh cā'lakatzē'k. Palh ixlīcāna' tū tla'hua'ya' hui'x, catla'hua' na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't. e9Ē ixtā'timīn Jesús tahuanilh: ―Jā catamakxtekti huā'tzā'. Capittza' nac Judea ē chuntza' mintachi'xcuhuī't natalaktzī'n tū tlahua'pā't. jdMIxtalacatzuna'jītēlhatza' cā'tani' tū huanican ixla' mū'xta'ka' tū ixtatlahua israelitas. c %A'cxni' tētaxtukō'lh, Jesús a'lh tā'kchoko nac Galilea. Jātza' ixlatā'kchokocu'tun nac Judea ixpālacata israelitas ixtamaknīcu'tun. &bEGJesús ixlīchihuīna'mā'lh Judas Iscariote, ixka'hua'cha Simón tī namacamāstā' Jesús, masqui ū'tza' chā'tin ixlīkelhacāujtu' ixuanī't.{aoFJesús cākelhtīlh: ―Quit iccālacsacnī'ta'n minkelhacāujtu'ca'n. Chā'tin tā'scujatza' skāhuī'ni'. Z`-EQuina'n iccā'a'ka'ī'ni'nī'ta'n hui'x Cristo, ī'Ska'ta' Dios tī xalakahuan. -_SDSimón Pedro kelhtīlh: ―Māpa'ksīni', ¿tīchu tzē na'ictā'a'nāuj? Mintachihuīn māsu'yu chī na'iclīka'lhīyāuj quilatamatca'n tū jā catisputli. t^aCJesús cākelhasqui'nīlh ixlīkelhacāujtu' ī'scujnu'nī'n: ―¿Ē hui'xina'n quilāmakxtekcu'tunāuj? P]BŪ'tza' lhūhua' talītaspi'tli ē jātza' tastālani'lh Jesús. \AHuanli: ―Ū'tza' iccālīhuaninī'ta'ntza' nūn chā'tin tzē naquintapa'ksīni' palh quinTāta' jā namālacpuhuanī naquistālani'. [@Huī'lh makapitzīn hui'xina'n tī jā a'ka'ī'yā'tit. Jesús ixca'tzītza' tī jā ixta'a'ka'ī' ē tī namacamāstā'. 1Z[?Tū iccāhuaniyān, ū'tza' jā huanicu'tun ixlīcāna' nahua'yā'tit quinquinīt. Quinquinīt jā caticāmaxquī'n milatamatca'n. Ū'tza' Espíritu Santo tī nacāmaxquī'yān xasāsti' milatamatca'n. Tū iccāhuanincus, ū'tza' māsu'yu chī tzē nalīka'lhī'yā'tit xasāsti' milatamatca'n. wYg>¿Tūchu ixpuhuantit palh ixlaktzī'ntit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n tā'kayāhuamā'lh jā pūla ixui'lacha'? ;Xo=Jesús ixca'tzī ī'scujnu'nī'n ixtalīchihuīna'mā'nalh ē jā ixcāminī'ni' ixtachihuīn. Ē xla' cākelhasqui'nīlh: ―¿Ē jā cāminī'ni'yān tū iccāhuaniyān? !W;<A'cxni' takexmatli huā'mā', lhūhua' tī ixtastālani'mā'nalh Jesús talāhuanilh: ―Palha' huā'mā' tachihuīn ē jātza' kexmatcu'tunāuj. Jesús huanli huā'mā' a'cxni' ixcāmāsu'yuni'mā'lh nac templo nac Capernaum. Cāmāsu'yuni'ca chuntza' chī natalīka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli U5:Quit huā'mā' līhua't tū mincha' nac a'kapūn. Jā chuntza' chī maná tū tahua'lh minapapana'ca'n. Masqui minapapana'ca'n tahua'lh maná, tanīlh. Tī natahua' huā'mā' līhua't tū iccālītā'chihuīna'mā'n, nataka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. T9Quimacaminī't quinTāta'. Quit xalakahuan ixpālacata quinTāta' xalakahuan. Nā chuntza' na'iccāmālakahuanī tī natahua' quimacni'. XS)8Xlaca'n tī natahua' quimacni' ē quinka'lhni', lacxtim naquintatā'tahui'la. HR 7Quimacni' xatze līhua't ē quinka'lhni' xatze līko'tnuncan. :Qm6Tī natahua' quimacni' ē quinka'lhni', xlaca'n nataka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catisputli. Quit na'iccāmālacastālancuanī a'cxni' nachin ā'xmān quilhtamacuj. OP5Jesús cāhuanilh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Palh hui'xina'n jā nahua'yā'tit quimacni' ē quinka'lhni', jā catika'lhī'tit xasāsti' milatamatca'n. O54Israelitas tatzuculh talālītā'chihuīna'n ē talāhuanilh: ―¿Chī līlalh huā'mā' chi'xcu' naquincāmaxquī'yān ixmacni' nahua'yāuj? tNa3Quit xalakahuan līhua't tū minī'ta'ncha' nac a'kapūn. Tī natahua' huā'mā' līhua't jā makstin catitasputli. Līhua't tū na'iccāmaxquī', ū'tza' quimacni' ē chuntza' natalīka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n ―huanli Jesús. M52Quit iccālītā'chihuīna'mā'n līhua't tū minī'ta'ncha' nac a'kapūn. Quit huā'mā' līhua't. Tī quinta'a'ka'ī'ni' jā makstin catitanīlh. |Lq1Minapapana'ca'n ixtahua' maná a'cxni' ixtalatlā'huan nac cā'tzaya'nca ti'ya't. Masqui ixtahua' maná, tanīlh. ,KS0Quit līhua't tū ka'lhī latamat. J{/Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Tī quintalīpāhuan, xlaca'n taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. I .’Nūn chā'tin laktzī'nī't quinTāta'. Xmān quit iclaktzī'nī't, ixpālacata icminī'ta'ncha' jā hui'lacha' Dios. lHQ-Chuntza' huan jā tatzo'knunī't ixa'kchihuīna'nī'n Dios:Dios nacāmāsu'yuni' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Ixlīpō'ktuca'n tī natakexmata ixtachihuīn quinTāta' ē chuntza' natalīsca'ta, ē naquintastālani'. 7Gg,Xmān Dios tzē cāmālacpuhuanī tachi'xcuhuī't naquintastālani'. Ē tī naquinta'a'ka'ī'ni' quit na'iccāmālacastālancuanī a'cxni' nachin tū ā'xmān quilhtamacuj. KF+Jesús cāhuanilh: ―Jā chuntza' calālīchihuī'na'ntit. KE*Talāhuanilh: ―¿Ē jā ū'tza' ixka'hua'cha José huā'mā' Jesús? Quina'n cālakapasāuj ixtāta' ē ixtzī'. ¿Tū ixpālacata quincāhuaniyān chuhua'j palh nac a'kapūn minī'ta'ncha'? D%)Israelitas tatzuculh talīchihuīna'n Jesús. Jā cāminī'ni'lh chī huanli Jesús: “Quit līhua't. Quit icmincha' nac a'kapūn.” C7(Ixtalacasqui'nīn quinTāta' ū'tza' huā'mā': Ixlīpō'ktuca'n tī natahuan quit ī'Ska'ta' Dios ē naquintalīpāhuan, nataka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli; ē quit na'iccāmālacastālancuanī a'cxni' nachin tū ā'xmān quilhtamacuj ―huanli Jesús. UB#'QuinTāta' tī quimacaminī't lacasqui'n na'iccāmaktaka'lha ixlīpō'ktuca'n tī cāmālacpuhuanī naquintalakmin. Xla' lacasqui'n na'iccāmālacastālancuanī a'cxni' nachin tū ā'xmān quilhtamacuj. Aw&Quit icminī'ta'ncha' nac a'kapūn na'ictlahua ixtalacasqui'nīn tī quimacamilh. Jā ictlahua xmān quintapāxuān. @y%Ixlīpō'ktuca'n tī nacāmālacpuhuanī quinTāta', naquintalakmin. Ē tī naquintalakmin jā icticāmālakaspi'tli. ?$Iccāhuanintza' laktzī'nī'ta'ntittza' lhūhua' lī'a'cnīn tū ictlahualh. Jā a'ka'ī'yā'tit masqui laktzī'nī'ta'ntit. >#Jesús cāhuanilh: ―Quit huā'mā' līhua't. Quit iccāmaxquī' xasāsti' ixlatamatca'n tachi'xcuhuī't. Masqui hui'xina'n huā'yanā'tit, natzi'ncspalayā'tit ē nakelhpūtīpalayā'tit. Palh naquilā'a'ka'ī'ni'yāuj, jā caticāsputni'n tapāxuān. W='"Tahuanilh: ―Caquilāmaxquī'uj pō'ktu quilhtamacuj tzamā' līhua't. h<I!Minī'ta'ncha' nac a'kapūn chā'tin tī cāmaxquī' xasāsti' ixlatamatca'n tachi'xcuhuī't. J;  Jesús cākelhtīlh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Moisés jā cāmaxquī'lh līhua't tū xala' nac a'kapūn. QuinTāta' cāmaxquī'yān tū ixlīcāna' līhua't xala' nac a'kapūn. 7:gQuinapapana'ca'n tahua'lh tū ixuanican maná nac cā'tzaya'nca ti'ya't. Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Xla' cāmaxquī'lh ixlīhua'tca'n xala' nac a'kapūn. 9)Takelhasqui'nīlh: ―¿Tūyā lī'a'cnīn tzē naquilāmāsu'yuni'yāuj ē chuntza' na'iccālī'a'ka'ī'ni'yān? ¿Tūchu natlahua'ya'? !8;Jesús cākelhtīlh: ―Tū Dios lacasqui'n natlahua'yā'tit, ū'tza' huā'mā': Naquilā'a'ka'ī'ni'yāuj, ixpālacata quit quimacaminī't Dios. ]73Xlaca'n takelhasqui'nīlh: ―¿Chī na'iclītlahuayāuj tū Dios lacasqui'n? c6?Jā calīscujtit milīhua'tca'n tū nasputa. Ā'chulā' caputzatit līhua't tū jā makstin catisputli. Quit icmāstā' huā'mā' līhua't ixpālacata quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē quinTāta' Dios quimāsu'yuchi. w5gJesús cāhuanilh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Hui'xina'n laktzī'ntit lhūhua' lī'a'cnīn tū ictlahualh. Jā ixpālacata lī'a'cnīn quilālīputzayāuj. Hui'xina'n huā'yantit ē kelhka'stit. Ū'tza' quilālīputzayāuj. 4A'cxni' tachi'xcuhuī't tatacutcha', tamaclalh Jesús ē takelhasqui'nīlh: ―Mākelhtahua'kē'ni', ¿jā'cxni' chita' huā'tzā'? S3A'cxni' tachi'xcuhuī't taca'tzīlh Jesús jātza' ixuī'lh a'ntza' ē nūn ī'scujnu'nī'n, xlaca'n tatojōlh nac barcos ē ta'a'lh taputza nac Capernaum. Jesús ū'tza' līhua't tū māstā' latamat )2KMakapitzīn barcos xalacstīn ixtaminī'ta'ncha' nac Tiberias ē tachilh ixlacatzuna'j jā ixua'canī't pāntzīn a'cxni' māstā'lh tapāxcatca'tzīn Jesús. Z1-Ixlīlakalī tachi'xcuhuī't ixtalahui'lāna'ncha' na ixtuntacut mar. Xlaca'n taca'tzīlh xmān a'ktin barco ixuī'lh ē ū'tza' ixtapūtacutnī't ī'scujnu'nī'n Jesús, ē Jesús jā ixcātā'a'nī't. 07Xlaca'n cā'tapāxuān tamojōlh nac barco. Palaj tunca tachā'lh na ixquilhtūn mar, ixlacatzuna'j Capernaum. Tachi'xcuhuī't taputzalh Jesús >/wJesús cāhuanilh: ―Quit Jesús. Jā cajicua'ntit. O.A'cxni' ixtatlā'huanī'ttza' hua'chi a'kquitzis kilómetro ixlīmakat, ī'scujnu'nī'n talaktzī'lh Jesús. Ixtalacatzuna'jītēlha nac barco, ē ixkelhtlā'huantēlha xcān. Xlaca'n tajicua'nli. E-Palha' tzuculh ū'nun. Ixpuput xcān tzuculh tā'kayāhua. !,;Tatojōlh a'ktin nac barco ē ixtapūtacutnu'mā'nalh nac mar. Ixtachā'ncu'tun nac Capernaum. Cā'pucsua'tza' ixuanī't ē Jesús jāna'j ixtaspi'ta. \+1A'cxni' tzī'satza' ixuanī't, ī'scujnu'nī'n tamincha' na ixquilhtūn mar. +*OJesús ca'tzīlh ixtalē'ncu'tun ē ixtasāhui'līcu'tun chī ixpuxcu'ca'n. Ū'tza' lītapānūlh ē ixlīmān a'lh nac sipej. Jesús kelhtlā'huanli xcān ?)wTachi'xcuhuī't a'cxni' talaktzī'lh tzamā' lī'a'cnīn tū tlahualh Jesús, xlaca'n tahuanli: ―Ixlīcāna' ū'tza' tzamā' ixa'kchihuīna' Dios tī ixmilh nac cā'quilhtamacuj. ~(u Tamākēstokli ē a'cchā'lh pācāujtu' chā'xta lītatzumalh xalacpītzun macquitzis pāntzīn ixla' cebada. 'w A'cxni' taka'sli, Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Cacāmākēstokkō'tit xalacpītzun. Jā capāxcatlīla'tit. j&M Jesús maktīni'lh pāntzīn ē maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios ē cāmaxquī'lh ī'scujnu'nī'n. Xlaca'n tamaxquī'lh tī ixtahui'lāna'lh. Nā chuntza' cāmaxquī'ca squī'ti'. Cāmaxquī'ca chī xlaca'n ixtalacasqui'n. %7 Jesús huanli: ―Cacāhuani'tit tachi'xcuhuī't catatahuī'lh. A'ntza' nac cā'seketni' tatahui'lakō'lh hua'chi a'kquitzis mil chi'xcuhuī'n. 2$] ―Ā'tzā' huī'lh chā'tin ka'hua'cha. Līmin macquitzis pāntzīn ixla' cebada ē tantu' squī'ti'. ¿Chī nalī'a'cchā'n natalīhuā'yankō' tachi'xcuhuī't? ]#3Ā'chātin ī'scujni' ixtacuhuīni' Andrés, ixtā'tin Simón Pedro, huanilh: j"MFelipe kelhtīni'lh: ―A'ktu' ciento tumīn jā cati'a'cchā'lh natalīhuā'yankō' macasti'n. U!#Jesús ixlītzā'samā'lh Felipe. Jesús, ixca'tzītza' tū natlahua. G Jesús laca'a'lh ē cālaktzī'lh lhūhua' tachi'xcuhuī't ixtalakmimā'nalh. Huanilh Felipe: ―Chuhua'j ¿jāchu natamāhuayāuj līhua' tū nacāmāhuī'yāuj huā'mā' tachi'xcuhuī't? RIxtalacatzuna'jītēlha ixcā'tani'ca'n israelitas tū huanican pascua. T!Jesús tahua'ca'lh nac sipej ē a'ntza' cātā'tahuī'lh ī'scujnu'nī'n. )KLhūhua' tachi'xcuhuī't ixtastālani'nī't ixpālacata ixtalaktzī'nī't lhūhua' lī'a'cnīn tū ixtlahuanī't, a'cxni' ixcāmātzeyīnī't ta'jatatlanī'n. c AĀ'līstān Jesús a'lh ixtuntacut nac mar jā huanican Galilea ē nā huanican Tiberias. /Palh hui'xina'n jā a'ka'ī'ni'yā'tit tū tzo'kli Moisés, ¿chī naquilālī'a'ka'ī'ni'yāuj tū iccāhuanimā'n?.Palh hui'xina'n a'ka'ī'ni'yā'tit cahuālh tū tzo'kli Moisés, nā quit ixquilā'a'ka'ī'ni'uj. Moisés lītzo'knunī't quimpālacata. )-Jā capuhua'ntit na'iccālīmālacsu'yuyān na ixlacatīn quinTāta'. Tī nacālīmālacsu'yuyān ū'tza' Moisés tī lī'a'ka'ī'ni'yā'tit. /W,Hui'xina'n lacasqui'nā'tit cacātapāxquī'n tachi'xcuhuī't ē jā lacapāstacā'tit natlahua'yā'tit tū ixtalacasqui'nīn Dios. Ū'tza' jā lī'a'ka'ī'yā'tit. 'G+Dios quimaxquī'nī't līmāpa'ksīn. Ū'tza' iclīminī't. Hui'xina'n jā quilā'a'ka'ī'ni'yāuj. Palh ixa'cstu ixmilh ā'chā'tin, ū'tza' ixa'ka'ī'tit. D*Quit icca'tzī tzej hui'xina'n jā pāxquī'yā'tit Dios. @{)’Quit jā icputza ixtapāxquī'n chi'xcuhuī'n. (hui'xina'n jā quilā'a'ka'ī'ni'cu'tunāuj ē chuntza' jā naka'lhī'yā'tit xasāsti' milatamatca'n tū jā catilaksputli. T!'Hui'xina'n tzej līkelhtahua'ka'yā'tit ixtachihuīn Dios. Puhua'nā'tit chuntza' naka'lhī'yā'tit xasāsti' milatamatca'n tū jā catilaksputli. Masqui ixtachihuīn Dios līchihuīna'n quimpālacata, 3&Jā makstin cātanūni'nī'ta'n ixtachihuīn na milīstacna'ca'n. A'ntza' lītasu'yu hui'xina'n jā a'ka'ī'yā'tit palh quit Dios quimacaminī't. 9%Nā Dios quimacamilh ē līchihuīna'n quimpālacata. Hui'xina'n jā makstin kexpa'tnī'ta'ntit ixtachihuīn ē jā makstin laktzī'nī'ta'ntit Dios. $Juan huanli Dios quimacaminī't. Ē quit ictlahua tū quimacamaxquī'nī't. Ū'tza' ā'chulā' māsu'yu Dios quimacaminī't.  #Juan xla' hua'chi a'ktin pūmaksko tū ixlama ē ixmāxkakēni'n. Hui'xina'n jā makās lakatītit chī ixcāmāxkakēni'yān. +O"Quit jā icmaclacasqui'n nūn chā'tin chi'xcu' tī nalīchihuīna'n quimpālacata. Xmān iccāhuanimā'n tzamā' ixpālacata hui'xina'n na'a'kapūtaxtuyā'tit. Y +!Hui'xina'n mākelhasqui'nīnīni'ntit Juan. Juan kelhtīni'lh tū ixlīcāna'. ~ u Hui'lapālh ā'chā'tin tī naquilīchihuīna'n. Quit icca'tzī tū nahuan xla' quimpālacata, ū'tza' ixlīcāna'.  !Palh xmān quit quilīmān naquilīchihuīna'ncan ē jā tī ā'chā'tin tī naquilīchihuīna'n, chuntza' jā cati'a'ka'ī'ca tū icuan.   Jesús cāhuanipālh: ―Quit jā ictlahua tū xmān quintapāxuān. Quit icputzāna'nī chuntza' chī quilīmāpa'ksī Dios. Ū'tza' tzej iclīputzāna'nī. Quit jā ictlahua tū quintapāxuān. Ictlahua ixtapāxuān quinTāta' tī quimacaminī't. v~~r}|{{Hzyyxvx wv_vutsrr4qpp+oWnnmkmlJkk_jj-iichggg'fee-djccibb1aa``_[^^#]@\\[pZuZ YXX1WVVV(UTTjSSRtR?QQIPkOO`NNSMKLLKKJJ)IHHH'GG3FEE>-=r<Jesús a'cxni' cātantūche'kē'kō'lh ī'scujnu'nī'n, lhakā'pālh ixlu'xu' ē tahui'lapālh ē cāhuanilh: ―¿Ē lacaca'tzīyā'tit tū iccātlahuani'nī'ta'n? |q Jesús ixca'tzītza' tī namacamāstā'. Ū'tza' līhuanli: “Hui'xina'n lactze. Xmān chā'tin jā tze.” 1[ Jesús huanilh: ―Tī paxni'cus, xmān ixlacasqui'nca natantūche'kē'can ixpālacata pō'ktu ixmacni' xatache'kē'n. Hui'xina'n lactze. Xmān chā'tin jā tze. { Simón Pedro huanilh: ―Jā xmān quintujan, nā quimacan caquimakache'ke', ē nā quina'kxāk caquina'kche'ke'. ) Pedro huanilh: ―Quit jā makstin quintitantūche'ke'. Jesús huanilh: ―Palh jā ictitantūche'kē'n, hui'x jātza' quintitā'scujti. r] Jesús kelhtīlh: ―Chuhua'j hui'x jā ca'tzīya' tū ictlahuamā'lh. Ā'līstān nalacapāstaca. w A'cxni' ixtantūche'kē'cu'tumā'lhtza' Simón Pedro huanli: ―Māpa'ksīni', ¿hui'x naquintantūche'kē'ya'? "= Palaj tunca mojōlh xcān nac a'ktin pūmakacha'ka'. Tzuculh cātantūche'kē' ī'scujnu'nī'n ē cālītantūxacalh ixlīmacaxaca tū ixtampāhuī'lh.   Ā'līstān tāyalh jā ixuā'yamā'lh ē tamakxtulh ixlu'xu' tū ixmākelhalīnī't ē tampātahuī'lh a'ktin ixlīmacaxaca.   Jesús ixca'tzī ixTāta' ixmaxquī'kō'nī't līmāpa'ksīn. Nā ixca'tzī ixminī'ta'ncha' jā huī'lh Dios ē nalaka'mpala. "= Jesús ixcātā'huā'yamā'lh ī'scujnu'nī'n. Skāhuī'ni' ixmālacpuhuanīnī'ttza' Judas Iscariote, ixka'hua'cha Simón, namacamāstā' Jesús.   A'cxni' jāna'j ixtzucu cā'tani', Jesús ca'tzīlh ā'macsti'na'j ī'sputni' nalatama ē nalaka'mpala ixTāta'. Xla' pō'ktu quilhtamacuj ixcāpāxquī'nī't tī ixla' xala' nac cā'quilhtamacuj. Jātza' lātma'j namāsu'yu chī lhūhua' ixcāpāxquī'. X) 2Quit icca'tzī quinTāta' quimāpa'ksīlh tū iccāmāsu'yuni' tachi'xcuhuī't chī natalīka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. Tū quihuaninī't quinTāta', ū'tza' iclīchihuīna'n. 1Quit jā xmān icchihuīna'n tū quintalacapāstacni'. QuinTāta' tī quimacamilh xla' quimāpa'ksīlh tū icuan ē tū icmāsu'yu. %C 0Tī quintalakmaka'n ē jā ta'a'ka'ī' quintachihuīn, xlaca'n nacāputzāna'nīcan. A'cxni' ā'xmān quilhtamacuj, nacālīputzāna'nīcan tū icuanī't. G  /Tī takexmata quintachihuīn ē jā ta'a'ka'ī', jā quit icticāputzāna'nīlh. Quit icminī't na'iccāmakapūtaxtū xalanī'n nac cā'quilhtamacuj, ē jā icminī't na'iccāputzāna'nī. T ! .Quit taxkaket. Icminī't nac cā'quilhtamacuj nacāmāxkakēni'ni' tachi'xcuhuī't. Chuntza' tī naquinta'a'ka'ī'ni' jātza' catitatahuī'lh nac cā'pucsua', ixpālacata nata'a'ka'ī' tū ixlīcāna'. \ 1 -Tī quintalaktzī'n hua'chi talaktzī'mā'nalh nā quinTāta' tī quimacaminī't. B } ,Jesús palha' chihuīna'nli ē huanli: ―Tī quinta'a'ka'ī'ni'nī't jā xmān quina'cstu quinta'a'ka'ī'ni'nī't. Xlaca'n ta'a'ka'ī'ni'nī't nā quinTāta' tī quimacaminī't. : m +Xlaca'n ā'chulā' ixtalakatī catalakachi'xcuhuī'lh tachi'xcuhuī't; ē jā ixtatlahuacu'tun tū Dios lacasqui'n. Ixtachihuīn Jesús nacālīputzāna'nīcan tachi'xcuhuī't 1[ *Lhūhua' xanapuxcu'nu' ta'a'ka'ī'ni'lh Jesús. Xlaca'n xmān tzē'k ta'a'ka'ī'lh ixpālacata ixtajicua'ni' līfariseo. Ixtajicua'n nacātamacxtucan nac templo.  )Isaías huanli huā'mā' ixpālacata ixlaktzī'nī'ttza' chī ixlītli'hui'qui Jesús. Chuntza' līchihuīna'nli Jesús. P (Dios cāmālakatzī'lh ē cālactlahuani'lh ixtalacapāstacni'ca'n.Chuntza' jāla natalacahuāna'nē jā natalīlacapāstaca ixlīstacna'ca'nē jā quintalakmin na'iccālīmātzeyī. [/ 'Isaías līchihuīna'nli chī jāla ixta'a'ka'ī'. Ē ū'tza' līhuampālh: Q &Chuntza' mākentaxtūlh tū ixtzo'knī't a'kchihuīna' Isaías:Māpa'ksīni', jā tī a'ka'ī'nī't tū icmāsu'yūj.Jā tī a'ka'ī'lh masqui laktzī'nca chī Dios ka'lhī lītli'hui'qui. ta %Israelitas jā ixta'a'ka'ī'ni' Jesús masqui ixtlahuanī'ttza' lhūhua' lī'a'cnīn ixlacatīnca'n. ~u $Quit taxkaket ixpālacata icmāsu'yu tū ixlīcāna'. Caquilā'a'ka'ī'ni'uj ē chuntza' naca'tzīyā'tit tū ixlīcāna'. A'cxni' ixuanī'ttza' huā'mā', Jesús a'lh ē cātatzē'kni'lh. Tū ixpālacata israelitas jā ixta'a'ka'ī'ni' Jesús eC #Jesús cāhuanilh: ―Jātza' makās catika'lhī'tit taxkaket. Catlā'hua'ntit hui'xina'n līhuancus ka'lhī'yā'tit taxkaket ē jāna'j lakatzī'suanā'tit. Tī talatlā'huan cā'pucsua' jā taca'tzī jā ta'a'n.  "Tachi'xcuhuī't takelhtīlh: ―Quilīmāpa'ksīnca'n quincāmāsu'yuni'yān Cristo natahui'la ixlīpō'ktu quilhtamacuj. ¿Chī līhua'na' hui'x Chi'xcu' xala' Tālhmā'n namā'kayāhuaca'na' nac cruz? ¿Ē tīchu huā'mā' Chi'xcu' xala' Tālhmā'n? X) !Jesús huanli huā'mā' ixpālacata chuntza' naca'tzīcan chī nalīnī. ~ Quit a'cxni' naquimā'kayāhuacan nac cruz, na'iccāmāpāstaquī ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't palh naquintakexmatni'. }+ Chuhua'j natzucucan cāputzāna'nīcan xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Namaktīcan ixlītli'hui'qui tī māpa'ksī huā'mā' cā'quilhtamacuj. o|W Jesús cāhuanilh: ―Huā'mā' tachihuīn chihuīna'nli mimpālacataca'n ē jā quimpālacata. {! Tachi'xcuhuī't, a'cxni' takexmatli huā'mā', tahuanli: ―Jililh. Ā'makapitzīn tahuampālh: ―Chā'tin ángel tā'chihuīna'lh. 2z] Tāta', calakachi'xcuhuī'ca' hui'x. Palaj tunca kexmatca a'ktin tachihuīn nac a'kapūn tū huanli: ―Quilakachi'xcuhuī'canī'ttza' ē naquilakachi'xcuhuī'palacan. tya ’Chuhua'j quit ictamakchuyīnī't. ¿Chī na'icuan? Jā ictihuanilh quinTāta': “Tāta', caquimakapūtaxtū tū na'icpātī.” Jāla icuan chuntza'. Ixlacasqui'nca na'icpātīni'n. Ū'tza' iclīminī't nac cā'quilhtamacuj. txa Tī quintatā'scujcu'tun, caquintastālani'lh. Jā na'ictahui'la quit nac a'kapūn, nā a'ntza' naquintatā'tahui'la tī quintatā'scuja. QuinTāta' nacālakachi'xcuhuī' ixlīpō'ktuca'n tī quintatā'scuja. Jesús huanli chī nanī ]w3 Nā chuntza' tachi'xcuhuī't. Tī tatlahua tū ixtalacasqui'nīnca'n, xlaca'n nacāsputni' ixlatamatca'n. Tī tatlahua ixtalacasqui'nīn Dios, taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā makstin caticāsputni'lh. v Ū'tza' ixlīcāna'. Palh a'ktin līcha'nat namāstā' ixtahua'ca't, ixlacasqui'nca namā'cnūcan nac ti'ya't. A'cxni' namā'cnūcan, pūla tasu'yu hua'chi ixnīnī't. Ā'līstān namāstā' ixtahua'ca't. Nā chuntza' naquina'kspula a'cxni' naquimā'cnūcan. u! Jesús cāhuanilh: ―Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Chilhtza' quilhtamacuj tū naquimpūlakachi'xcuhuī'can ixpālacata palaj na'icnī. gtG Felipe laka'lh Andrés ē huanilh tū tahuanli. Ixchā'tu'ca'n ta'a'lh tahuanī Jesús. s Xlaca'n talaka'lh Felipe xala' nac Betsaida nac Galilea. Tahuanilh: ―Señor, quina'n ictā'chihuīna'ncu'tunāuj Jesús. r} Makapitzīn griegos nā xlaca'n ixta'a'nī't nac Jerusalén natalaktaquilhpūta Dios a'cxni' ixlamā'lh cā'tani'. q  Fariseos talāhuanilh: ―Calaktzī'ntit chī tastālani'kō'. Jāla tū tlahuani'yāuj. Makapitzīn griegos taputzalh Jesús p Ū'tza' talī'a'lh talīpāxtoka Jesús lhūhua' tachi'xcuhuī't ixpālacata xlaca'n ixtaca'tzī ixtlahuanī't huā'mā' lī'a'cnīn. ]o3 Tachi'xcuhuī't tī ixtatā'hui'lāna'lh Jesús a'cxni' xla' ta'sani'lh Lázaro nac pūtā'cnūn jā ixmā'cnūcanī't ē mālacastālancuanīlh, ē xlaca'n ixtalīchihuīna'mā'nalh tū ixtalaktzī'nī't. En Xapūla ī'scujnu'nī'n jā ixtaca'tzī tū ixuanicu'tun huā'mā'. A'cxni' Jesús lacastālancuana'nli, a'cxni' talacapāstacli chī ixtatzo'kni' ē chuntza' mākentaxtūlh Jesús. m  Jā cajicua'ntit hui'xina'n xalanī'n nac Sión;
chuhua'j mimPuxcu'ca'n mimā'lhē kēhuī'lh lakatin xaska'ta' burro. ql[ Jesús ixmaclanī't lakatin burro ē ixkēhuī'lh. Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios: qk[ Talē'lh ixpeken palhma ē ta'a'lh talāpāxtoka Jesús ē ixtamāta'sīmā'nalh: ―¡Camakapāxuī'tit Dios! ¡Dios casicua'lanātlahualh tī līmimā'lh ixlītli'hui'qui Māpa'ksīni'! Ū'tza' quimPuxcu'ca'n quina'n israelitas. %jC Ixlīlakalī lhūhua' tachi'xcuhuī't tī ixtachinī't nac Jerusalén jā ixlamā'lh cā'tani', xlaca'n taca'tzīlh Jesús ixmimā'lh nac Jerusalén. >iu Ixpālacata Lázaro, lhūhua' israelitas ixtatalakaspi'tnī'ttza' pālejni' ē ixta'a'ka'ī'ni'nī'ttza' Jesús. Ū'tza' ixtalīmaknīcu'tun Lázaro. Jesús tanūlh nac Jerusalén ehC Chuntza' xanapuxcu'nu' pālejni' nā xlaca'n talīchihuīna'mpālh nā natamaknī Lázaro. Zg- A'cxni' taca'tzīlh Jesús ixui'lacha' nac Betania, lhūhua' israelitas ta'a'lh talaktzī'n. Jā xmān Jesús ixtalaktzī'ncu'tun. Nā ixtalaktzī'ncu'tun Lázaro tī ixmālacastālancuanīnī't Jesús. f Pō'ktu quilhtamacuj na'a'nan xcamanīnī'n. Quit jā pō'ktu quilhtamacuj icticātā'latamān. Talīchihuīna'nli Lázaro 7eg Jesús huanilh: ―Jā camāmakchu'yi' huā'mā' puscāt. Xla' māquī'nī't huā'mā' xaxcān xa'nat hasta naquilītlahua ixpālacata a'cxni' na'icnī ē naquimā'cnūcan. -dS Judas jā ixcālakalhu'man xcamanīnī'n. Huanli huā'mā' chū'nu xla' ka'lhāna' ixuanī't. Xla' ixmāmāquī'nīcanī't tumīn ē a'ntza' ixka'lhantēlha. ,cQ ―¿Tū ixpālacata jā līstā'ca huā'mā' xaxcān xa'nat? Hua'chi a'ktu'tun ciento tumīn ixtapalh. Huā'mā' tumīn tzē ixcāmaxquī'ca xcamanīnī'n. sb_ Judas Iscariote, ixka'hua'cha Simón, tī nā ī'scujni' ixuanī't ē tī namacamāstā' Jesús, huanli: :am María līmilh i'tāt litro xaxcān xa'nat nardo tū mu'csun ē lhūhua' ixtapalh. Lītantūtlahualh Jesús ē palaj tunca lītantūxacalh ixya'j. Ixlīpūchakānmu'csun chic. (`I A'ntza' cāxtlahuaca ixlīhua' Jesús. Marta ixcāmaxquī' ixpulātuca'n. Lázaro ē makapitzīn lacxtim ixtatā'hui'lāna'lh Jesús jā ixtahuā'yamā'nalh. >_ w Ixtalacatzuna'jītēlhatza' cā'tani' tū ixuanican pascua. Xmān a'kchāxan quilhtamacuj ī'sputa. Jesús a'lh nac Betania jā ixui'lacha' Lázaro tī ixmālacastālancuanīnī't. ?^w 9Fariseos ē xanapuxcu'nu' pālejni' ixtamāstā'nī't līmāpa'ksīn palh ixuī'lh tī ixca'tzī jā ixuī'lh Jesús, cacāmāca'tzīnīca ē chuntza' tzē nalīchi'pacan.1][ 8Xlaca'n ixtaputza Jesús. A'cxni' ixtatanūmā'nalhtza' xaka'tla' nac templo, ixtalākelhasqui'nī: ―¿Chī puhua'nā'tit hui'xina'n? ¿Namin Jesús o jā catimilh? ]\3 7Ixtalacatzuna'jītēlhatza' ixcā'tani'ca'n israelitas tū huanican pascua. A'cxni' jāna'j ixtzucu cā'tani', lhūhua' tachi'xcuhuī't ta'a'lh nac Jerusalén natatalacpa'lha chuntza' chī ixtahui'latca'n. f[E 6Ū'tza' Jesús jātza' ixcālītasu'yuni' israelitas. Taxtulh nac Judea ē a'lh ā'lacatin cā'lacchicni' tū ixuanican Efraín, na ixlacatzuna'j nac cā'tzaya'nca ti'ya't. A'ntza' cātā'tahuī'lh ī'scujnu'nī'n. sZ_ 5Tzamā' quilhtamacuj xanapuxcu'nu' israelitas tatzuculh talīchihuīna'n chī tzē natalīmaknī Jesús. Y  4Jā xmān israelitas ixticālīnīlh; nā ixlīpō'ktuca'n xala' makat, ē ū'tza' tzē nacālīmākēxtimī ē kēxtim natala. @Xy 3Tū huanli Caifás, jā ixa'cstu ixtalacapāstacni'. Caifás xapuxcu' pālej ixuanī't tzamā' cā'ta, ē Dios māhuanīlh chī Jesús nalīnī ixpālacataca'n tachi'xcuhuī't. W7 2Hui'xina'n jā kexpa'tā'tit. Ā'chulā' tze palh chā'tin chi'xcu' nanī quimpālacataca'n. Chuntza' ixlīpō'ktu cā'lacchicni' jā catilaksputli. V7 1Chā'tin chī ū'tunu'n ixuanican Caifás. Xla' ū'tza' xapuxcu' pālej ixuanī't tzamā' cā'ta. Cāhuanilh: ―Hui'xina'n jā ca'tzīyā'tit. %UC 0Palh jā tū natlahuani'yāuj, nata'a'ka'ī'ni'kō' ū'tza', ē xanapuxcu'nu' romanos natamin ē natalactlahua xaka'tla' templo ē quincā'lacchicni'ca'n. ;To /Fariseos ē xanapuxcu'nu' pālejni' ē māpa'ksīni'nī'n talāmāstokli ē talāhuanilh: ―¿Tū natlahuayāuj chuhua'j? Huā'mā' chi'xcu' tlahuamā'lh lhūhua' lī'a'cnīn. TS! .Makapitzīn talaka'lh līfariseos ē cāhuanica tū ixtlahuanī't Jesús. ~Ru -A'cxni' talaktzī'lh Jesús tū tlahualh, ta'a'ka'ī'lh lhūhua' israelitas tī ixtamāmakxtokmā'nalh María. tQa ,Ta'a'cxtulh tī xanīntza' ixuanī't. Ixlīmakchī'canī't ē ixlīlacchī'canī't ē ixlīlakatlapacanī't lu'xu'. Jesús cāhuanilh: ―Calacxcutit ē camacaxcutit ē chuntza' camakxtektit. Talīchihuīna'nli natachi'pa Jesús ZP- +A'cxni' huankō'lh huā'mā', Jesús palha' huanli: ―¡Lázaro, cataxtu! @Oy *Quit icca'tzī tihua'na' quinkexpa'tni'ya'. Quit icuaniyāntza' ixpālacataca'n tachi'xcuhuī't tī tahui'lāna'lh huā'tzā' xlaca'n chuntza' nata'a'ka'ī' hui'x quimacata'nī'ta'. 5Nc )Palaj tunca māpānūca chihuix. Jesús talacayāhualh nac tālhmā'n ē huanli: ―Tāta', icmaxquī'yān tapāxcatca'tzīn ixpālacata hui'x quinkexpa'tni'nī'ta'. zMm (Jesús huanilh: ―¿Ē jā icuanin palh na'a'ka'ī'ya', nalaktzī'na' ixlītli'hui'qui Dios tū natlahua? )LK 'Jesús huanli: ―Camāpānū'tit chihuix. Marta, ixtā'tin nīn, huanilh: ―Māpa'ksīni', ka'lhī a'ktā'ti' quilhtamacuj nīnī't ē chuhua'j pu'csantza'. K &Jesús līpuhuampālh ā'maktin. Chā'lh nac pūtā'cnūn. A'ktin lhu'cu' ixtlahuacanī't ē ixlīlakatalacanī't a'ktin chihuix. (JI %Ā'makapitzīn tahuanli: ―Ū'tza' huā'mā' tī mālacahuānīlh lakatzī'n. ¿Ē jāla ixtlahualh Lázaro jā ixtinīlh? Lázaro lacastālancuana'nli GI $Israelitas talāhuanilh: ―Calaktzī'ntit chī ixpāxquī'. H; #Jesús calhuanli. iGK "Cākelhasqui'nīlh: ―¿Jāchu mā'cnū'tit? Tahuanilh: ―Māpa'ksīni', cata't laktzī'na'. zFm !Jesús laktzī'lh tzuculh calhuan María ē israelitas tī ixtatā'mimā'nalh. Lhpipeklalh ē līpuhuanli. E' María a'cxni' lakchā'lh Jesús, tatzokostani'lh ē huanilh: ―Māpa'ksīni', palh ixtahui'la' huā'tzā', jā ixtinīlh quintā'tin. cD? Israelitas ixtatā'lahui'lāna'lh María nac chic ē ixtamāmakxtokmā'nalh. A'cxni' talaktzī'lh María chī tāyalh ē palaj tunca a'ntāquī'lh, xlaca'n tastālani'lh. Ixtapuhuan a'mā'lh calhuan nac pūtā'cnūn. [C/ Jesús jāna'j ixtanū nac cā'lacchicni'. Ixlayālhcus jā quīpāxtokli Marta. YB+ A'cxni' kexmatli huā'mā', María palaj tunca tāyalh ē laka'lh Jesús. A+ Marta, a'cxni' huanli huā'mā', a'lh ta'sani' María ixtā'tin. Lakatzē'k huanilh: ―Chuhua'j chilhtza' Māpa'ksīni' ē ta'sani'yān. 7@g Marta huanilh: ―Jē, Māpa'ksīni'. Quit ica'ka'ī' hui'x ī'Ska'ta' Dios, ē hui'x Cristo tī xa'icka'lhīmā'nāuj. Jesús calhuanli ixlacatzuna'j nac pūtā'cnūn ? Tī taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n ē quintalīpāhuan, jā makstin catitasputli. ¿Ē hui'x jā a'ka'ī'ya' huā'mā'? _>7 Jesús huanilh: ―Quit tī na'iccāmālacastālancuanī tachi'xcuhuī't ē quit na'iccāmaxquī' xasāsti' ixlatamatca'n. Tī quintalīpāhuan, masqui catanīlh, xlaca'n nataka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n. h=I Marta huanilh: ―Quit icca'tzī nalacastālancuana'mpala a'cxni' ā'xmān quilhtamacuj. G< Jesús huanilh: ―Mintā'tin nalacastālancuana'mpala. Z;- Quit icca'tzī, masqui chuhua'j, Dios namaxquī'yān pō'ktu tū nasqui'ni'ya'. j:M Marta huanilh Jesús: ―Māpa'ksīni', palh ixtahui'la' huā'tzā', jā ixtinīlh quintā'tin. x9i Marta, a'cxni' ca'tzīlh ixchā'ntēlhatza' Jesús, palaj tunca milh lakapāxtoka. María tachokolh nac chic. o8W Lhūhua' israelitas ixtalakminī't Marta ē María. Tatastokli ixpālacata ixnīnī't ixtā'tinca'n. T7! Betania hua'chi a'ktu'tun kilómetro ixuanī't ixlīmakat nac Jerusalén. Y6+ A'cxni' chā'lh Jesús, māca'tzīnīca tā'ti'ma'jtza' ixa'cnū Lázaro. 55c Tomás, tī ixuanican Līstu', cāhuanilh ā'makapitzīn scujnu'nī'n: ―Nā catā'a'uj Jesús. Nanīyāuj lacxtim. Jesús nacāmālacastālancuanī tachi'xcuhuī't 4+ Xalītze jā xa'icuī'lh a'ntza' quit. Chuntza' xatze mimpālacataca'n. Chuntza' nalī'a'ka'ī'yā'tit. Chuhua'j ca'a'uj jā mā'cha' Lázaro. B3 Ū'tza' tzej cālīhuanikō'lh: ―Lázaro nīnī'ttza'. 2  Jesús ixcāhuanicu'tun Lázaro ixnīnī'ttza'. Ī'scujnu'nī'n ixtapuhuan Jesús ixcāhuanimā'lh xmān ī'lhtatamā'lh. Y1+ Ī'scujnu'nī'n tahuanilh: ―Māpa'ksīni', palh lhtatamā'lh, natzeyan. z0m Ā'līstān Jesús cāhuanilh: ―Lázaro, quinamigoca'n lhtatamā'lh ē quit na'ica'n na'icmālakahuanī. H/  Palh chā'tin latlā'huan cā'tzī'sni', xla' a'kche'kxla ixpālacata jā ka'lhī taxkaket. Ixlacasqui'nca na'ica'n chuhua'j. Jā tū quinti'a'nani'lh hasta na'ictitlahuakō' quintascujūt. *.M Jesús cāhuanilh: ―A'ktin quilhtamacuj ka'lhī a'kcāujtu' hora. Palh chā'tin latlā'huan cā'cuhuīni', jā cati'a'kche'kxlalh ixpālacata xkakana'n. %-C Ī'scujnu'nī'n tahuanilh: ―Māpa'ksīni', israelitas xalanī'n nac Judea jāna'j makās ixtacucta'lamaknīcu'tunān. Ē hui'x pimpalacu'tuna'tza'. H,  Ā'līstān cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Ca'a'uj nac Judea. i+K A'cxni' huanica Lázaro ixta'jatatla, Jesús tachokopālh jā ixuī'lh ā'a'ktu' quilhtamacuj. E* Jesús ixcāpāxquī' Marta ē María ē nā Lázaro. W)' A'cxni' huanica huā'mā' Jesús huanli: ―Huā'mā' ta'jatat jā catilaknīlh. Ixpālacata tzamā' ta'jatat nalaktzī'ncan chī ixlīka'tla' Dios, ē nā nalīmāsu'yu chī ixlīka'tla' ī'Ska'ta'. p(Y María ē Marta tamāca'tzīnīlh Jesús ē tahuanilh: ―Māpa'ksīni', ta'jatatla tī pāxquī'ya'. ' Huā'mā' María ū'tza' tī lītantūtlahualh Jesús xaxcān xa'nat ē lītantūxacalh ixya'j. Lázaro, ixtā'tin María ixta'jatatla. H&  Ixuī'lh chā'tin chi'xcu' ixtacuhuīni' Lázaro. Xla' ixta'jatatla. Xla' ixlahuī'lh a'ktin nac cā'lacchicni' tū huanican Betania. Nā ixtatā'lahui'lāna'lh María ē Marta ixtā'timīn. <%s *A'ntza' lhūhua' ta'a'ka'ī'ni'lh Jesús.5$c )Lhūhua' tachi'xcuhuī't talakchilh Jesús ē xlaca'n talāhuanilh: ―Masqui Juan jā tlahualh lī'a'cnīn, pō'ktu tū ixlīchihuīna'n Jesús, ū'tza' tū ixlīcāna'. r#] (Palaj tunca Jesús a'lh na ixtuntacut nac Jordán. Chā'lh jā Juan ixmā'kpaxīni'mā'lh xapūla. P" 'Ē ā'maktin ixtachī'lē'mpalacu'tun ē Jesús cātzā'lani'lh. ! &Palh hui'xina'n jā quilā'a'ka'ī'ni'cu'tunāuj, masqui quit ictlahua chuntza' chī tlahua quinTāta', ca'a'ka'ī'tit tū ictlahua ū'tza' ixla' Dios. Chuntza' naca'tzīyā'tit hui'xina'n ē na'a'ka'ī'yā'tit xaTāta' ē quit chu chā'tin quina'n. ^ 5 %Palh quit jā ictlahua chuntza' chī tlahua quinTāta', jā caquilā'a'ka'ī'ni'uj. (I $Dios quilacsacli ē quimacamilh nac cā'quilhtamacuj. ¿Tū ixpālacata quilālīmālacsu'yuyāuj iclakmaka'lh Dios a'cxni' iccāhuanin quit ī'Ska'ta' Dios?  #Dios cāmāpācuhuīlh diosnu' tī cāmacamaxquī'lh ixtachihuīn Dios ē huā'mā' tatzo'kni' jā makstin catilactlahuaca. ~u "Jesús cāhuanilh: ―Chuntza' tatzo'kni' na ixlīmāpa'ksīn Dios: “Hui'xina'n milīpō'ktuca'n diosnu'.” Z- !Israelitas tahuanilh: ―Jā ū'tza' icticālīcucta'lan ixpālacata tū lactze tlahuanī'ta'. Na'iccālīcucta'layān ixpālacata hui'x lakmaka'na' Dios ē mālakchipini'cu'tuna'. Hui'x xmān chi'xcu'. 7 Jesús cāhuanilh: ―Ixlītli'hui'qui quinTāta' quit iclītlahuanī't lhūhua' tū xatze na milacatīnca'n. ¿Ē ū'tza' naquilālīcucta'layāuj? P Palaj tunca israelitas tasacpālh chihuix ixtalīcucta'lacu'tun. 2_ Quit ē quinTāta' chu chā'tin quina'n. %C Quimacamaxquī'nī't quinTāta' ē xla' ū'tza' ā'chulā' xaka'tla' māpa'ksīni'. Ē nūn tī chā'tin tī tzē quintimaktīlh tī quinta'a'ka'ī'ni'lh.  Quit iccāmaxquī' xasāsti' ixlatamatca'n tū jā makstin catilaksputli. Jā tī chā'tin tzē naquimaktī tī quinta'a'ka'ī'ni'. 7g Quintachi'xcuhuī't takexmata quintachihuīn chuntza' chī borregos takexmata ixtachihuīn ixtēcu'ca'n. Quit iccālakapasa quintachi'xcuhuī't, ē xlaca'n quintastālani'. Y+ Hui'xina'n jā a'ka'ī'yā'tit ixpālacata hui'xina'n jā quintachi'xcuhuī't. B} Jesús cākelhtīlh: ―Quit iccāhuanintza' ē hui'xina'n jā a'ka'ī'yā'tit. Pō'ktu tū ictlahua quit iclītlahua ixlītli'hui'qui quinTāta'. Ū'tza' lītasu'yu tīchu quit. ) Israelitas tasti'li'hui'līlh ē tahuanilh: ―¿Hasta jā'cxni' naquilāhuaniyāuj tīchu hui'x? Palh hui'x Cristo xamaktin caquilāhuaniuj. iK Jesús ixlatlā'huan na ixtanquilhtīn xaka'tla' templo jā ixuanican Ixtanquilhtīn Salomón. >u Nac Jerusalén ixtlahuamā'ca cā'tani'. Tzamā' cā'tani' ū'tza' tū ixlīlacapāstaccan a'cxni' ixcāxtlahuakō'canī't xaka'tla' templo makāstza'. Cā'lonkni' ixuanī't. W' Ā'makapitzīn huampala tahuanli: ―Tī ka'lhī jā tzeya ū'ni', xla' jā chuntza' catichihuīna'nli. ¿Ē tzē namālacahuānī chā'tin lakatzī'n jā tzeya ū'ni'? Israelitas talakmaka'lh Jesús   Makapitzīn ixtahuan: ―¿Tū ixpālacata kexpa'tni'yā'tit huā'mā' chi'xcu' palh ka'lhī jā tzeya ū'ni', ē xla' chuya? V% A'cxni' israelitas takexmatli huā'mā' tachihuīn, tatapāpitzini'lh. p Y Nūn chā'tin quintimaktīlh quilatamat. Quit icmāstā' ixpālacata icmāstā'cu'tun. Quit icka'lhī talacasqui'nīn ē chuntza' tzē na'icmāstā', ē tzē na'ictayapala. Chuntza' quilīmāpa'ksīlh quinTāta' ―huanli Jesús. h I ’QuinTāta' quimpāxquī' ixpālacata icmāstā' quilatamat ē quit na'iclakahuampala. w g Hui'lapālh ā'makapitzīn tachi'xcuhuī't tī jāna'j quintalakapasa. Nā ixlacasqui'nca nā xlaca'n na'iccālīmin. Xlaca'n naquintakexmatni'. Chuntza' xlaca'n kēxtim natala quintachi'xcuhuī't. Xmān chā'tin ixmaktaka'lhna' nahuan. ) K Nā chuntza' quinTāta' quilakapasa ē nā quit iclakapasa. Quit na'iccālīnī quintachi'xcuhuī't chuntza' chī maktaka'lhna' borregos cālīnī ixborregos. 7 g ’Quit hua'chi xatze maktaka'lhna' borregos. Xatze maktaka'lhna' cālakapasa ixborregos, ē nā quit iccālakapasa quintachi'xcuhuī't, ē nā xlaca'n quintalakapasa. eC Tasācua' tzā'la ixpālacata xmān tasācua' ē jā ixla' borregos, ē xla' jā ixcuenta. _7 Tī xmān tasācua', a'cxni' laktzī'n mimā'lh misin, cāmakxteka borregos ē tzā'latāquī' ixpālacata jā tzamā' maktaka'lhna' jā ixla' borregos. Palaj tunca misin cāchi'pa borregos ē cāmakatzā'lakō'.  Quit ā'chulā' xatze ixmaktaka'lhna' borregos. Tī xatze ixmaktaka'lhna' tzej cāmaktaka'lha ixborregos ē masqui cacālīnīlh. $A ’Ka'lhāna' xmān min ka'lhāna'n ē maknīni'n ē mālaksputūnu'n. Quit icminī't na'iccāmaxquī' xasāsti' ixlatamatca'n tū ā'chulā' xatze. ?w Quit chī mākelhcha. Tī naquinta'a'ka'ī'ni', xlaca'n natapūtaxtu. Na'iccāmaktaka'lha chī cāmaktaka'lhcan borregos tū natataxtu ē nataputza ixlīhua'tca'n ē natatanūpala. |q Ixlīpō'ktuca'n tī quintapūlani'lh, xlaca'n ka'lhāna'nī'n. Ē borregos jā takexmatni'lh līka'lhāna'nī'n. xi Jesús cāhuanipālh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Quit chī xamākelhcha jā talactanū borregos. 2] Jesús cāhuanilh huā'mā' tachihuīn chī cālīmāsu'yuni'can. Xlaca'n jā taca'tzīlh tū ixcāhuanicu'tuncan. Jesús hua'chi tī xatze maktaka'lhna' borregos `9 Jā catitastālani'lh tī ā'chā'tin ixpālacata jā takelhlakapasa. Natatzā'lani'.  A'cxni' cāmāxtukō' xla' cāpūlani' ē ixlīborregos tastālani' ixpālacata xlaca'n takelhlakapasatza' ixtēcu'ca'n. -~S Tī maktaka'lha mākelhcha mālaquī'ni' tī cāmaktaka'lha borregos ē takexmata ixtachihuīn. Cāmāpācuhuī chī tanatunu' ixborrego. Cāmāxtu na ixchicca'n. Q} Tī lactanū jā yālh xamākelhcha, ū'tza' ixmaktaka'lhna' borregos. )| M Jesús cāhuanipālh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān: Tī lacatin lactanū na ixchicca'n borregos ē jā lactanū jā yālh xamākelhcha ū'tza' ka'lhāna'. ?{w )Jesús cāhuanilh: ―Palh lakatzī'n cahuālh hui'xina'n, jā ixlīpintit cuenta. Hua'nā'tit hui'xina'n lacahuāna'nā'tit, ē ū'tza' hui'xina'n līlīpinā'tit cuenta.z# (Makapitzīn fariseos ixtayāna'lh ixlacatzuna'j. A'cxni' takexmatli huā'mā' tachihuīn, tahuanli: ―¿Ē iclakatzī'yāuj quina'n? wyg 'Jesús huanli: ―Quit icmilh nac cā'quilhtamacuj nalītasu'yu tī ta'a'ka'ī' ē tī jā ta'a'ka'ī'. Quit icmilh nac cā'quilhtamacuj na'iccāmālacahuānī tī xalakatzī'nī'n ē icmilh na'iccāmālakatzī' tī talacahuāna'n. cx? &Tzamā' chi'xcu' taquilhpūtani'lh ē huanilh: ―Māpa'ksīni', ica'ka'ī'ni'yān. `w9 %Jesús kelhtīlh: ―Hui'x laktzī'nī'ta'tza'. Ū'tza' tī tā'chihuīna'mā'n. gvG $Chi'xcu' huanilh: ―¿Tīchu xla'? Caquihua'ni' ē chuntza' tzē na'iclī'a'ka'ī'ni'. ,uQ #Jesús huanica ixtamacxtucanī't tzamā' chi'xcu' tī lakatzī'n ixuanī't. A'cxni' tā'lāpāxtokli, huanilh: ―¿Ē a'ka'ī'ni'ya' hui'x ī'Ska'ta' Dios? ;to "Tahuanilh: ―Hui'x līlacatuncuhuī'nī'ta' ixlītzumayān tū jā tze. ¿Tū naquilāmāsu'yuni'yāuj quina'n? Tamacxtuca nac kēpūn. Lakatzī'nī'n tī jā ta'a'ka'ī' ;sq !Palh jā Dios ixmacamilh, jāla tū ixtitlahualh. r  A'cxni' ixlītzucuni' quilhtamacuj, jā makstin kexmatca chā'tin chi'xcu' mālacahuānī tī lakatzī'n lacatuncuhuī'nī't. q9 Quina'n ca'tzīyāuj Dios jā cākexmata tī tatlahua tū jā tze. Dios cākexmata tī talakachi'xcuhuī' ē tī tatlahua tū ixtalacasqui'nīn Dios. p  Chi'xcu' cākelhtīlh: ―¿Chī līlalh jā ca'tzīyā'tit jā mincha' tzamā' chi'xcu'? Ū'tza' tī quimālacahuānīlh. qo[ Icca'tzīyāuj Dios tā'chihuīna'nli Moisés. Huā'mā' Jesús jā icca'tzīyāuj jā minī'ta'ncha'. tna Talakapalalh ē tahuanilh: ―Hui'x stālani'ya' tzamā' chi'xcu'. Quina'n icstālani'yāuj Moisés. Fm Xla' cākelhtīlh: ―Iccāhuani'ntza'. Hui'xina'n jā ixkexpa'tcu'tunā'tit. ¿Tū ixpālacata lacasqui'nā'tit na'iccāhuanipalayān? ¿Ē nā stālani'cu'tunā'tit nā hui'xina'n? Tl! Kelhasqui'nīpalaca: ―¿Tū tlahuani'n? ¿Chī līmālacahuānīn? !k; Xla' cākelhtīlh: ―Quit jā icca'tzī palh tlahua tū jā tze. Xmān icca'tzī xapūla lakatzī'n xa'icuanī't ē chuhua'j iclacahuāna'ntza'. Wj' Israelitas tata'sani'pālh ixlīmaktu' chi'xcu' tī lakatzī'n ixuanī't ē tahuanilh: ―Caquilāhuaniuj ixlīcāna' na ixlacatīn Dios. Quina'n icca'tzīyāuj huā'mā' chi'xcu' tlahua tū jā tze. iiK Ū'tza' talīhuanli ixtāta' ē ixtzī': “Cakelhasqui'nī'tit ū'tza'; xla' chi'xcu'tza'.” Ph Ixtāta' ē ixtzī' tahuanli chuntza' ixpālacata xlaca'n ixtajicua'ni' israelitas. Israelitas ixtalīchihuīna'nī'ttza' natamacxtucan xaka'tla' nac templo tī natahuan Jesús ū'tza' Cristo. Bg} Jā icca'tzīyāuj chī tzētza' līlacahuāna'n chuhua'j. Jā icca'tzīyāuj tī mālacahuānīlh. Cakelhasqui'nī'tit ū'tza'; xla' chi'xcu'tza'. Māni' ū'tza' tzē nacāhuaniyān. f) Ixtāta' ē ixtzī' takelhtīni'lh: ―Quina'n icca'tzīyāuj ū'tza' quinka'hua'chaca'n. Icca'tzīyāuj līlacatuncuhuī'lh lakatzī'n. #e? Ē cākelhasqui'nīca: ―¿Ē ū'tza' huā'mā' chi'xcu' minka'hua'chaca'n tī lacatuncuhuī'lh xalakatzī'n? ¿Chī tzētza' līlacahuāna'n chuhua'j? d  Israelitas, xlaca'n jā ta'a'ka'ī'ni'lh palh lakatzī'n ixuanī't ē mālacahuānīca. Cāta'sani'ca ixtāta' ē ixtzī'. ?cw Takelhasqui'nīpālh tzamā' chi'xcu' tī lakatzī'n ixuanī't: ―¿Chī hua'na' hui'x ixpālacata tzamā' chi'xcu' tī mālacahuānīn? Xla' huanli: ―Xla' ixa'kchihuīna' Dios. 9bk Makapitzīn fariseos tahuanli: ―Huā'mā' chi'xcu' jā ixla' Dios ixpālacata jā lakachi'xcuhuī' quilhtamacuj tū pūjaxcan. Ā'makapitzīn tahuampālh: ―Tī tlahua tū jā tze, xla' jā catitlahualh lī'a'cnīn chī tlahua huā'mā' chi'xcu'. Jā lacxtim ixtaka'lhī ixtalacapāstacni'ca'n. La Fariseos ā'maktin takelhasqui'nīpālh: ―¿Chī līlacahuā'na'? Xla' cākelhtīlh: ―Quilīlacatlahualh pūtlū'n na quilakastapun ē iclakacha'ka'nli ē chuhua'j quit tzē iclacahuāna'n. `w Tzamā' quilhtamacuj tū pūtlahualh pūtlū'n Jesús ē mātzeyīlh lakatzī'n, ū'tza' quilhtamacuj tū pūjaxcan. H_  Cālīmini'ca fariseos tzamā' chi'xcu' tī ixlakatzī'. ^7 Takelhasqui'nīlh: ―¿Jāchu huī'lh tzamā' chi'xcu'? Xla' cāhuanilh: ―Jā icca'tzī. Fariseos takelhasqui'nīlh chi'xcu' tī ixlakatzī' ]- Xla' cākelhtīlh: ―Ū'tza' tzamā' chi'xcu' tī huanican Jesús tlahualh pūtlū'n ē quilīlacatlahualh na quilakastapun. Quihuanilh: “Capinchi nac xcān jā huanican Siloé ē calakacha'ka'.” Ica'lh ē a'cxni' iclakacha'ka'nkō'lh, tzētza' iclacahuāna'lh. S\ Takelhasqui'nīlh: ―¿Chī līlalh tzētza' lacahuāna'na' hui'x? [9 Makapitzīn ixtahuan: ―Ū'tza'. Ā'makapitzīn ixtahuan: ―Jā ū'tza'. Hua'chi ū'tza' tasu'yu. Ē ū'tza' huanli: ―Quit tzamā' chi'xcu'. 3Z_ Ixtā'līmacchicni' ē tī ixtalaktzī'nī't xapūla a'cxni' lakatzī'n ixuanī't, xlaca'n talāhuanilh: ―¿Ē jā ū'tza' huā'mā' chi'xcu' tī ī'squi'nīhuā'yan? WY' Huanilh: ―Capinchi nac xcān jā huanican Siloé ē nalakacha'ka'na'. (Siloé huanicu'tun: Macamincanī't.) Tzamā' lakatzī'n a'lh ē a'ntza' lakacha'ka'nli. A'cxni' chimpālh, tzētza' ixlacahuāna'n. X) A'cxni' huanli huā'mā' Jesús chojli nac cā'ti'ya'tna'. Tlahualh macsti'na'j pūtlū'n ē līlacatlahualh na ixlakastapun lakatzī'n. [W/ Quit iccāmāxkakēni'ni' tachi'xcuhuī't līhuan icuī'lh nac cā'quilhtamacuj. {Vo A'cxni' xkakacus, tzē scujcan; a'cxni' tzī'suamā'lhtza', jātza' la catiscujca. Nā chuntza' quit ixlacasqui'nca na'ictlahua chuhua'j ixtascujūt tī quimacaminī't. Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' na'ica'n ē jātza' la ca'ictiscujli. iUK Jesús cāhuanilh: ―Jā ixpālacata ixcuenta līlakatzī' nūn ixcuentaca'n ixtāta' ē ixtzī'. Xla' līlacatuncuhuī'lh lakatzī'n ixpālacata chuntza' tzē nalīmāsu'yu ixlītli'hui'qui Dios a'cxni' namātzeyī. \T1 Ī'scujnu'nī'n takelhasqui'nīlh: ―Māpa'ksīni', ¿tū ixpālacata līlacatuncuhuī'lh lakatzī'n huā'mā' chi'xcu'? ¿Ē ixpālacata ixcuentaca'n ixtāta' ē ixtzī', o ixpālacata ixcuenta līlakatzī'? oS Y A'cxni' Jesús ixlatlā'huan, laktzī'lh chā'tin chi'xcu' tī ixlīlacatuncuhuī'nī't xalakatzī'n. R;Palaj tunca tasacli chihuix ē ixtalīcucta'lacu'tun. Jesús cātatzē'kni'lh ē chuntza' lītaxtulh xaka'tla' nac templo.Q:Jesús cākelhtīlh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Quit xa'icuī'lhtza' a'cxni' jāna'j ixlacatuncuhuī' Abraham. ~~v}o||{zzDyyaxxywvvuu=tts2rqq%pooonnmm'lkkjii7h|ggCfeedd+cbbCa``__^]]\[ZZfY7XHWVVJUU*TTSSrRQvPP5O#MMZLLGKkJJI`HH.GFF2EDD/CCXBB^AJ@@#?f>y>=Ixlīpō'ktuca'n tata'sapālh ē tahuanli: ―¡Jā ū'tza'! ¡Camakxtekti Barrabás! Tzamā' Barrabás xla' ka'lhāna' ixuanī't.\R1'Hui'xina'n ka'lhī'yā'tit mintahui'latca'n cā'ta cā'ta quit icmakxteka chā'tin tachī'n a'cxni' lamā'lh cā'tani' tū huanican pascua. ¿Ē lacasqui'nā'tit na'iccāmakxtekni'yān ixPuxcu'ca'n israelitas? lQQ&Pilato huanilh: ―¿Chī līca'tzīcan tū ixlīcāna'? Jesús līchihuīna'nca namaknīcan -PS%Pilato kelhasqui'nīlh: ―¿Ē hui'x xapuxcu'? Jesús kelhtīlh: ―Ixlīcāna' tū huanī'ta'. Ū'tza' iclīlacatuncuhuī'lh ē ū'tza' iclīmilh nac cā'quilhtamacuj ixpālacata na'icuan tū ixlīcāna'. Ixlīpō'ktuca'n tī taca'tzīcu'tun tū ixlīcāna', xlaca'n quintakexmatni'. _O7$Jesús kelhtīlh: ―Quit jā icmāpa'ksīni'n nac huā'mā' cā'quilhtamacuj. Palh chuntza' cahuālh, quinchi'xcuhuī'n ixquintamaktāyalh a'cxni' quintachi'palh israelitas. Jā icmāpa'ksīni'n huā'tzā'. N-#Pilato kelhtīlh: ―¿Ē quit israelita? Quintamacamaxquī'n hui'x mintā'israelitas ē xanapuxcu'nu' pālejni'. ¿Tūchu tlahua'nī'ta'? M#"Jesús huanilh: ―¿Ē mintalacapāstacni' quilīkelhasqui'nī'ya' huā'mā' o talīchihuīna'nī'ta'n ā'makapitzīn quimpālacata? }Ls!Pilato tanūpālh na ixpūchihuīn ē ta'sani'lh Jesús ē kelhasqui'nīlh: ―¿Ē hui'x ixpuxcu'ca'n israelitas? nKU Chuntza' a'kspulalh ixpālacata namākentaxtū tū ixuanī't Jesús ixpālacata chī nalīnī. wJgPilato cāhuanilh: ―Calī'pintit hui'xina'n ē calacāxtlahua'tit chī ka'lhī'yā'tit milīmāpa'ksīnca'n hui'xina'n. Israelitas takelhtīlh: ―Quina'n israelitas jā icka'lhīyāuj līmāpa'ksīn na'icmaknīyāuj catīhuālh. hIIXlaca'n takelhtīni'lh: ―Palh jā cahuālh xla' laclē'n, jā xa'icticāmacamaxquī'n. HŪ'tza' lītaxtulh Pilato nacātā'chihuīna'n. Cāhuanilh: ―¿Tū ixpālacata līmālacsu'yuyā'tit huā'mā' chi'xcu'? 0GYTzi'sajcus ixuanī't a'cxni' māxtuca Jesús na ixchic Caifás ē lē'nca na ixchic gobernador. Israelitas, xlaca'n jā tatanūlh nac chic. Palh ixtatanūlh, chuntza' jā tze ixtalītaxtulh na ixtahui'latca'n. Palh ixtatanūlh jāla ixtahua'lh līhua' ixla' cā'tani' tū huanican pascua. qF[Pedro kelhtatzē'kpālh ē palaj tunca ta'salh lakatin puyux. Lē'nca Jesús na ixlacatīn Pilato jEMNā a'ntza' ixuī'lh chā'tin ixtasācua' xapuxcu' pālej. Xla' ixtalakapasni' ixuanī't tī a'kacā'yujulh Pedro. Tzamā' tasācua', xla' kelhasqui'nīlh Pedro: ―¿Ē jā hui'x ictā'laktzī'n Jesús nac pū'olivar? D3Simón Pedro ixyālh ī'sko'mā'lh. Huanica: ―¿Ē hui'x jā ī'scujni' huā'mā' chi'xcu'? Pedro kelhtatzē'kpālh ē huanli: ―Jā quit. ~CuAnás lakmacā'lh Jesús xatachī'n Caifás tī xapuxcu' pālej. Pedro kelhtatzē'kpālh Jesús jā ixlakapasa *BMJesús kelhtīlh: ―Palh jā tze tū icuanli, cacāhua'ni' ixlīpō'ktuca'n huā'tzā' tū icuanli. Palh tze tū icuanli, ¿tū ixpālacata quilītucsa'? +AOA'cxni' Jesús huanli huā'mā', chā'tin policía tī ixlayālh a'ntza', lacala'syāhualh ē huanilh: ―¿Ē chuntza' kelhtīcan tzamā' xapuxcu' pālej? @-¿Tū ixpālacata quilīkelhasqui'nī'ya' quit? Cacākelhasqui'ni' tachi'xcuhuī't tī quintakexmatnī't. Ū'tunu'n catahualh tū iccāhuanilh. s?_Jesús huanilh: ―Quit icchihuīna'nī't cā'lacan na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't. Pō'ktu quilhtamacuj xa'icmāsu'yu quit nac templos ē nac xaka'tla' templo jā ixtatakēstoka israelitas. Jā tū icuanī't nac cā'tzē'k. w>gAnás tī xapuxcu' pālej, xla' līkelhasqui'nīlh Jesús ixpālacata ī'scujnu'nī'n ē ixtamāsu'yun. Q=Tasācua'n ē policías ixtahui'līnī't macscut ixpālacata ixlonknu'n. Ixtayāna'lh ē ixtasko'mā'nalh. Nā a'ntza' ixmaklayālh Pedro ixmaksko'mā'lh. Xapuxcu' pālej kelhasqui'nīlh Jesús "<=Tzu'ma'jāt tī ixmaktaka'lha mākelhcha, xla' kelhasqui'nīlh Pedro: ―¿Ē jā hui'x ī'scujni' huā'mā' chi'xcu'? Pedro kelhtīni'lh: ―Jā quit. ;Pedro tachokolh nac kēpūn, ixlacatzuna'j nac mākelhcha. Taxtulh tzamā' ī'scujni' tī ixlakapasa xapuxcu' pālej. Tā'chihuīna'nli tzu'ma'jāt tī ixmaktaka'lhmā'lh mākelhcha. Chuntza' tzamā' ī'scujni' tzē mānūlh Pedro nac tanquilhtīn. N:Ixtastālani'tēlha Jesús Simón Pedro ē ā'chā'tin ī'scujni'. Tzamā' ī'scujni' xla' ixlakapasa xapuxcu' pālej. Ū'tza' lītā'tanūlh Jesús na ixtanquilhtīn ixchic xapuxcu' pālej. I9 Tzamā' Caifás ū'tza' tī ixcāhuaninī't israelitas ā'chulā' tze palh chā'tin chi'xcu' nalīnī ixpālacata ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Pedro kelhtatzē'kli Jesús jā ixlakapasa w8g Lē'nca pūla na ixchic Anás. Kōlu' Anás ixpuhuiti' ixuanī't Caifás tī xapuxcu' pālej tzamā' cā'ta. q7[ Tachi'palh Jesús soldados ē ixcomandanteca'n ē policías tī ixlaca'n israelitas. Macachī'ca. 66e Jesús huanilh Pedro: ―Camānū'pala' mimachīta na mimpūmachīta. Quit iclīhui'līnī't na'icpātī tū ixtalacasqui'nīn quinTāta'. Lē'ni'ca Jesús xapuxcu' pālej ;5o Simón Pedro ixlē'mā'lh ixmachīta, ē māxtulh ē a'kacā'yujulh ixa'ka'xko'lh na ixa'kacāna'j tī ixuanican Malco. Xla' ū'tza' ixtasācua' ixuanī't xapuxcu' pālej. 4 Huanli huā'mā' ixpālacata namākentaxtū tū Jesús ixuanī't: “Jā tī chā'tin tza'nkālh tī quimacamaxquī'lh xaTāta'.” 3Jesús cāhuanilh: ―Iccāhuanintza' quit. Palh quit quilāputzayāuj, cacāmakxtektit cata'a'lh tzamā' makapitzīn. v2eJesús cākelhasqui'nīpālh: ―¿Tī putzayā'tit? Xlaca'n tahuampālh: ―Jesús xala' nac Nazaret. 1A'cxni' Jesús cāhuanilh: “Quit Jesús tī putzayā'tit”, xlaca'n chā'kēni'yaj tatamakahuasli ē ta'a'kā'lh nac ti'ya't. /0WXlaca'n takelhtīlh: ―Jesús xala' nac Nazaret. Jesús cākelhtīlh: ―Quit Jesús tī putzayā'tit. A'ntza' ixcātā'yālh Judas tī namacamāstā' Jesús. / Jesús ixca'tzīkō'tza' ixlīpō'ktu tū na'a'kspula ē cālaktalacatzuna'jīlh ē cākelhasqui'nīlh: ―¿Tī putzayā'tit? C.A'ntza' nac pū'olivar Judas cālē'lh soldados ē policías tī ixcāmacā'nī't xanapuxcu'nu' pālejni' ē fariseos. Ixtalē'nācha' ixespadaca'n ē ixpūmakskoca'n ē ixlamparaca'n. --Nā Judas tī namacamāstā' Jesús, xla' ixlakapasna'n a'ntza' ixpālacata maklhūhua' Jesús ixcātā'takēstoknī't a'ntza' ī'scujnu'nī'n. ;, qJesús a'cxni' tlahuakō'lh oración, cātā'taxtulh ī'scujnu'nī'n ē tatacutli nac Cedrón. A'ntza' ixuī'lh a'ktin pū'olivar. Jesús a'ntza' cātā'tanūlh ī'scujnu'nī'n. L+Quit iccāmāca'tzīnīnī'ttza' tī hui'x. Na'iccāmāca'tzīnīcus ē xlaca'n natapāxquī'nin chuntza' chī hui'x quimpāxquī'ya'. Nā xlaca'n pō'ktu quilhtamacuj na'iccātā'tahui'la.8*iTāta', hui'x xatze. Masqui jā talakapasān tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj, quit iclakapasān. Quinchi'xcuhuī'n, xlaca'n taca'tzī hui'x quimacata'nī'ta'. 1)[’QuinTāta', hui'x quimacamaxquī'nī'ta' xlaca'n. Quit iclacasqui'n nā xlaca'n catachā'lh jā quit na'icchā'n, ē chuntza' xlaca'n natalaktzī'n chī quilakachi'xcuhuī'ya'. Hui'x quilakachi'xcuhuī'ya' ixpālacata ixquimpāxquī'ya' xapūla a'cxni' jāna'j ixa'nan cā'quilhtamacuj. ( Quit iccātā'lahuī'lh xlaca'n chuntza' chī hui'x quintā'hui'la', ē xlaca'n natalītaxtu chu chā'tin. Chuntza' xalanī'n nac cā'quilhtamacuj tzē natalīca'tzī hui'x quimacata'nī'ta' ē hui'x nā cāpāxquī'ya' xlaca'n chī quimpāxquī'ya' quit. -'SChī hui'x quilakachi'xcuhuī'nī'ta', nā chuntza' quit iccālakachi'xcuhuī'nī't xlaca'n ē chuntza' chā'tin natahuan chī quit ē hui'x chu chā'tin quina'n. U&#Icsqui'ni'yān quina'n ē xlaca'n kēxtim nalayāuj, Tāta', chuntza' chī hui'x ē quit. Catalalh chī chā'tin ē chuntza' xalanī'n nac cā'quilhtamacuj nā nata'a'ka'ī' hui'x tī quimacata'nī'ta'. 2%]’Icsqui'ni'mā'n ixpālacataca'n xlaca'n ē ixpālacataca'n ixlīpō'ktuca'n tī nā nata'a'ka'ī' ā'līstān ixpālacata ixtamāsu'yunca'n xlaca'n tī quila'. $Ixpālacataca'n quit na'iclītamacamāstā' quina'cstu hua'chi a'ktin talakalhu'mān ē chuntza' ā'chulā' xlaca'n mila' natalītaxtu. #Chuntza' chī quimacata'nī'ta' nac cā'quilhtamacuj, nā chuntza' xlaca'n nā quit na'iccāmacā'n nac cā'quilhtamacuj. X")Xalactze cacālīmāxtu mintachihuīn. Mintachihuīn ū'tza' tū ixlīcāna'. i!KXlaca'n jā xalanī'n nac cā'quilhtamacuj, chuntza' chī quit jā xala' nac cā'quilhtamacuj.  !Jā icsqui'ni'yān nacāmāxtuya' nac cā'quilhtamacuj. Quit icsqui'ni'yān cacāmaktāya'. Chuntza' skāhuī'ni' jā nacā'a'kskāhuī'. yIccāmaxquī'nī't mintachihuīn. Ē xalanī'n nac cā'quilhtamacuj taquiclhlaktzī'n xlaca'n. Cāquiclhlaktzī'ncan quinchi'xcuhuī'n ixpālacata xlaca'n jātza' xalanī'n nac cā'quilhtamacuj, chuntza' chī quit jā xala' nac cā'quilhtamacuj. 8i ’Chuhua'j quit iclaka'mā'chā'n. Līhuan icuī'lhcus huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj, quit icuan huā'mā' ē chuntza' xlaca'n natalīka'lhī tapāxuhuān chī quit. "= A'cxni' xa'iccātā'huī'lh ū'tunu'n, xa'iccālīmaktaka'lha milītli'hui'qui tī quimacamaxqui'. Xa'iccāmaktaka'lha xlaca'n. Chuntza' jā tī chā'tin tza'nkālh, xmān ū'tza' tī jā ixa'ka'ī'cu'tun ū'tza' tza'nkālh. Chuntza' mākentaxtūlh mintachihuīn chī tatzo'kni'. (I ’Chuhua'j quit na'iclakmimpalayān. Ē jātza' ictitachokolh nac cā'quilhtamacuj. Xlaca'n natatachoko nac cā'quilhtamacuj. Tāta' xatasicua'lanālani' hui'x, cacālīmaktāya' milītli'hui'qui xlaca'n tī quimacamaxquī'nī'ta' ē kēxtim catalalh, chī hui'x ē quit lacxtim. nU Pō'ktu tī quila' ē nā mila'. Pō'ktu tī mila' ē nā quila'. Quit quintalakachi'xcuhuī'nī't. ]3 ’Quit icsqui'ni'yān ixpālacataca'n. Jā icsqui'ni'yān ixpālacataca'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Icsqui'ni'yān xmān ixpālacataca'n tī quimacamaxquī'nī'ta' ixpālacata xlaca'n pō'ktu mila'. Y+Quit iccāmāsu'yuni'nī't mintachihuīn tū quihua'ni'. Xlaca'n quinta'a'ka'ī'ni'lh. Chuhua'j taca'tzītza' ixlīcāna' icminī'ta'ncha' jā hui'la'chi hui'x. Ta'a'ka'ī'nī'ttza' hui'x quimacata'nī'ta'. \1Chuhua'j xlaca'n taca'tzī milīmāpa'ksīn ū'tza' tū iclītlahua ixlīpō'ktu. kO’Xalanī'n nac cā'quilhtamacuj tī hui'x quimacamaxquī'nī'ta', xlaca'n iccāmāca'tzīnīnī'ttza' tī hui'x. Xlaca'n mila' ixtahuanī't ē hui'x quimacamaxquī'nī'ta' ē xlaca'n takexmatni'nī't milīmāpa'ksīn. 3_Chuhua'j Tāta', caquilakachi'xcuhui' na milacatīn chuntza' chī ixquilakachi'xcuhuī'ya' a'cxni' xa'ictā'hui'lachā'n hui'x a'cxni' jāna'j ixa'nan cā'quilhtamacuj. ’Quit iclakachi'xcuhuī'nī'ta'n huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj. Ictlahuakō'lhtza' tū quimāpa'ksīnī'ta' na'ictlahua. X)Xlaca'n talakapasān hui'x ē quintalakapasa quit, Jesucristo. Taca'tzī hui'x ixlīcāna' Dios ē hui'x quimacata'nī'ta'. Chuntza' tasu'yu xlaca'n taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. ~uQuimaxquī'nī'ta' līmāpa'ksīn na'iccāmāpa'ksī ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Chuntza' quit tzē na'iccāmaxquī' xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. Tzē na'iccāmaxquī' xasāsti' ixlatamatca'n tī quimacamaxquī'nī'ta'. R A'cxni' huankō'lh huā'mā', Jesús talacayāhualh nac a'kapūn ē huanli: ―Tāta', chilhtza' quilhtamacuj. Caquilakachi'xcuhui' quit, miSka'ta', ē nā chuntza' quit nā na'iclakachi'xcuhuī'yān. !Iccāhuaniyān huā'mā' ē chuntza' jā najicua'nā'tit ixpālacata hui'xina'n quilālīpāhuanāuj xmān quit. Līhuan hui'lā'na'ntitcus nac cā'quilhtamacuj, napātīni'nā'tit. Jā cajicua'ntit. Quit icskāhuī'lhtza' tī māpa'ksī cā'quilhtamacuj.C Mimā'lhtza' quilhtamacuj, ē chuhua'j huā'mā' quilhtamacuj a'cxni' hui'xina'n nata'a'kahuani'yā'tit. Milīpō'ktuca'n hui'xina'n ē chā'tunu' napinā'tit na minchicca'n ē quit naquilāmakxtekāuj quina'cstu. Masqui quilāmakxtekui, jā quilīmān ictitahuī'lh ixpālacata quinTāta', xla' quintā'huī'lh. GJesús cākelhtīlh: ―¿Chuhua'j a'ka'ī'yā'tittza'? ,QChuhua'j icca'tzīyāuj hui'x ca'tzīkō'ya' ixlīpō'ktu. Jātza' ixlacasqui'nca nakelhasqui'nīca'na'. Icca'tzīyāuj hui'x ta'nī'ta'nchi jā hui'lacha' Dios.  +Ī'scujnu'nī'n tahuanilh: ―Chuhua'j tzej icca'tzīyāuj tū līchihuīna'mpā't ixpālacata jātza' chihuīna'mpā't tū līmāsu'yun. $ AQuit icmincha' na ixpāxtūn quinTāta' ē icmilh huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj. Chuhua'j na'icmakxteka cā'quilhtamacuj ē na'iclaka'mpala quinTāta'. v eQuinTāta' cāpāxquī'yān hui'xina'n ē ū'tza' nalīsqui'ni'yā'tit na quintacuhuīni'. Hui'xina'n quilāpāxquī'yāuj quit ē a'ka'ī'nī'ta'ntit quit icminī'ta'ncha' jā huī'lh Dios. Ū'tza' xla' cālīpāxquī'yān hui'xina'n. " =Tzamā' quilhtamacuj hui'xina'n nasqui'ni'yā'tit quinTāta' na quintacuhuīni'. Jātza' ixlacasqui'nca quit na'icsqui'ni' quinTāta' mimpālacataca'n. J  Jesús cāhuanipālh: ―Iccāhuaninī'ta'n huā'mā' tū līmāsu'yun. Namin quilhtamacuj a'cxni' jātza' icticātā'chihuīna'n chuntza'. Tzej na'iccātā'līchihuīna'nān quinTāta'. 2]Jāna'j tū squi'nī'ta'ntit na quintacuhuīni'. Casqui'ntit ē nacātamaxquī'yān. Ē ū'tza' nalīpāxua'yā'tit. Jesús skāhuī'lh tī māpa'ksī cā'quilhtamacuj W'’A'cxni' namin tzamā' quilhtamacuj, hui'xina'n jā tū quintilākelhasqui'nīuj. Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān, quinTāta' nacāmaxquī'yān ixlīpō'ktu tū nasqui'ni'yā'tit na quintacuhuīni'. 2]Nā chuntza' hui'xina'n chuhua'j līpuhuanā'tit. A'cxni' quit na'iccālakmimpalayān hui'xina'n napāxua'yā'tit. Nūn chā'tin caticāmaktīn huā'mā' tapāxuhuān. ykA'cxni' chā'tin puscāt nacamala, xla' līpuhuan ixpālacata pātīni'n. A'cxni' lacatuncuhuī'nī'ttza' ī'ska'ta', xla' jātza' pāstaca chī pātīni'lh ixpālacata chilhtza' nac cā'quilhtamacuj chā'tin ska'ta'. Ū'tza' līpāxuhua. H Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Hui'xina'n nacalhua'nā'tit ē nalīpuhuanā'tit. Tachi'xcuhuī't natalīpāxuhua. Masqui pūla nalīpuhuanā'tit, ā'līstān līpāxūj natahui'la'yā'tit. }Jesús ca'tzīlh tū ixtakelhasqui'nīcu'tun ē ū'tza' cālīhuanilh: ―Quit iccāhuanin ā'macsti'na'j jā quintilālaktzī'uj ē ā'macsti'na'j huampala naquilālaktzī'mpalayāuj. ¿Jā ū'tza' huā'mā' tū lākelhasqui'nī'pā'na'ntit? W'¿Tūchu huanicu'tun ā'macsti'na'j? Jā ca'tzīyāuj tū quincāhuanimā'n. iKMakapitzīn ī'scujnu'nī'n talākelhasqui'nīlh: ―¿Tū huanicu'tun huā'mā'? Xla' quincāhuaniyān ā'macsti'na'j jā catilaktzī'uj ē ā'macsti'na'j huampala nalaktzī'mpalayāuj, ixpālacata nalaka'n ixTāta'. 9kJesús cāhuanipālh: ―Ā'macsti'na'j hui'xina'n jā quintilālaktzī'uj. Ā'macsti'na'j huampala naquilālaktzī'mpalayāuj ixpālacata quit iclaka'mā'lh quinTāta'. :mPō'ktu tū ka'lhī quinTāta' nā quila'. Ū'tza' iclīhualh Espíritu Santo nacāmāca'tzīnīyān hui'xina'n tū iclacasqui'n naca'tzīyā'tit. Natapāxuhua tī talīpuhuan f~EXla' naquimāka'tlī' ixpālacata nacāmāca'tzīnīyān tū iclacasqui'n naca'tzīyā'tit. } A'cxni' namin Espíritu Santo, tī nahuan tū ixlīcāna', ū'tza' nacāmāsu'yuni'kō'yān pō'ktu. Xla' jā catichihuīna'nli xmān ixtalacapāstacni'. Xla' nacāhuaniyān xmān tū xaTāta' nahuanī. Nā nacāmāca'tzīnīyān hui'xina'n tū na'a'kspulana'n. b|= ’Lhūhua' sputa tū iccāhuanicu'tunān. Jāna'j la catikexpa'tkō'tit chuhua'j. { Nacāmāca'tzīnī chī Dios nacāputzāna'nī ixpālacata chuhua'j putzāna'nīcanī'ttza' tī māpa'ksī huā'mā' cā'quilhtamacuj. }zs Nacāmāca'tzīnī tū xatze, ixpālacata quit iclaka'mā'lh quinTāta' ē hui'xina'n jātza' quintilālaktzī'uj. Ty! Nacāmāca'tzīnī xlaca'n talaclē'n ixpālacata jā quinta'a'ka'ī'ni'. GxXla', a'cxni' namin, nacāmāca'tzīnī tachi'xcuhuī't chī talaclē'n chā'tunu' xlaca'n. Nacāmāca'tzīnī tū xatze na ixlacatīn Dios. Nacāmāca'tzīnī chī Dios nacāputzāna'nī. _w7Quit iccāhuaniyān tū ixlīcāna'. Xatze mimpālacataca'n palh quit na'ica'n. Palh quit jā icti'a'lh, jā caticālakmin tī nacāmaktāyayān. Ē palh na'ica'n quit na'iccālakmacaminān tī nacāmaktāyayān. RvChuhua'j hui'xina'n līlīpuhuanā'tit ixpālacata tū iccāhuanimā'n. yukChuhua'j na'iclaka'mpala tī quimacaminī't. Hui'xina'n nūn tī tī quinkelhasqui'nīn: “¿Jā pimpā't?” tIccāhuaniyān huā'mā' ē chuntza' a'cxni' nacātaputzastālani'yān, nalīlacapāstacā'tit chī iccāhuanin xapūla. Tū tlahua Espíritu Santo Jesús cāhuanipālh: ―Quit jā iccāhuanin huā'mā' xapūla ixpālacata quit xa'iccātā'hui'lan. uscHuā'mā' natatlahua ixpālacata jā makstin talakapasnī't quinTāta' ē nā quit jā quintalakapasnī't. Ar{Hui'xina'n nacātatamacxtuyān nac templos. Namin a'ktin quilhtamacuj tū nacātapūmaknīyān. Tī nacātamaknīyān, xlaca'n natapuhuan tatlahuamā'nalh tū ixtalacasqui'nīn Dios. jq O’Quit iccāhuanimā'n huā'mā' ē chuntza' jā titamakahuasā'tit a'cxni' napātīni'nā'tit. p3Nā hui'xina'n nalīchihuīna'nā'tit ixpālacata ixquilātā'hui'lāna'uj a'cxni' iclītzuculh quintascujūt huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj.Xo)’Namin Maktāyana'. Ū'tza' Espíritu Santo tī nahuan tū ixlīcāna'. Xla' naminācha' jā hui'lacha' xaTāta'. Quit na'iccāmacamini'yāchā'n jā hui'lacha' quinTāta'. Namāsu'yu quimpālacata. n Chuntza' nalīkentaxtu chī tatzo'kni' nac līmāpa'ksīn tū cāmaxquī'ca:Quintaquiclhlaktzī'lh ē jā tū ixpālacata. Xm)Xlaca'n jā tū ixtalē'lh cuenta, palh quit jā xa'ictlahualh na ixlacatīnca'n tū jāla tlahua ā'chā'tin. Masqui talaktzī'nī't huā'mā', quintaquiclhlaktzī'lh ē nā quinTāta' taquiclhlaktzī'lh. PlTī quintaquiclhlaktzī'n, nā chuntza' quinTāta' taquiclhlaktzī'n. ’Palh quit jā xa'icmilh iccāhuanī quintachihuīn, xlaca'n jā ixtitalē'lh cuenta. Chuhua'j jāla catitahualh palh jā talē'n cuenta, ixpālacata iccāhuaninī'ttza'. wjgPō'ktu huā'mā' nacātatlahuani'yān quimpālacata, ixpālacata xlaca'n jā talakapasa tī quimacaminī't. KiCalacapāstactit chī iccāhuanin hui'xina'n jā ā'chulā' xaka'tla' chī quit. Hui'xina'n hua'chi quintasācua'n ē quit hua'chi mintēcu'ca'n. Makapitzīn quintaputzastālani'nī't. Nā hui'xina'n chuntza' nacātaputzastālani'yān. Ā'makapitzīn takexmatnī't quintachihuīn, ē nā hui'xina'n nacātakexmatni'yān. hPalh cahuālh hui'xina'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj, ixcātapāxquī'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj, chī talāpāxquī' xlaca'n. Quit iccālacsacnī'ta'n ē chuntza' hui'xina'n jātza' xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Ū'tza' cātalīquiclhlaktzī'nān. 8giJesús cāhuanipālh: ―Palh xalanī'n nac cā'quilhtamacuj cātaquiclhlaktzī'nān, jā natamakchuyī'yā'tit. Ca'tzīyā'tit nā quit xapūla quintaquiclhlaktzī'lh. f{Ū'tza' huā'mā' iccālīmāpa'ksīyān: calāpāxquī'tit milīpō'ktuca'n. Makapitzīn jā caticātalaktzī'ncu'tun eJā hui'xina'n quilālacsacui. Quit iccālacsacnī'ta'n. Iccāmacamaxquī'yān napinā'tit ē namāstā'yā'tit mintahua'ca'tca'n tū natāyani' pō'ktu quilhtamacuj. Nā chuntza' quinTāta' nacāmaxquī'yān pō'ktu tū nasqui'ni'yā'tit na quintacuhuīni'. gdGJātza' icticāmāpācuhuīn quintasācua'n ixpālacata tasācua' jā ca'tzī tū tlahuacu'tumā'lh ixtēcu'. Hui'xina'n iccāhuaniyān quinamigos ixpālacata quit iccāmāca'tzīnīyān pō'ktu tū quihuanī quinTāta'. RcHui'xina'n quinamigos palh natlahua'yā'tit tū iccālīmāpa'ksīyān. Mb Palh huī'lh chā'tin tī līnīlh ixamigo, ixlīcāna' pāxquī'. sa_ Quilīmāpa'ksīn ū'tza' huā'mā': calāpāxquī'tit hui'xina'n chuntza' chī quit iccāpāxquī'yān. `+ ’Quit iccāhuaninī'ta'n huā'mā' ixpālacata naka'lhī'yā'tit quintapāxuhuān. Chuntza' nalīka'lhī'yā'tit lhūhua' tapāxuhuān. )_K QuinTāta' quimpāxquī' ixpālacata ickexmatni' ixtachihuīn. Nā hui'xina'n palh naquinkexpa'tni'yā'tit quintachihuīn, nā chuntza' na'iccāpāxquī'yān. p^Y Quit iccāpāxquī'yān chuntza' chī quinTāta' quimpāxquī'. Hui'xina'n caquilāpāxquī'tēlhauj. ]/Palh hui'xina'n māstā'yā'tit mintahua'ca'tca'n, chuntza' nalīmāka'tlī'yā'tit quinTāta'. Chuntza' lītasu'yu ixlīcāna' quiscujnu'nī'n. :\m’Palh hui'xina'n lacxtim naquilātā'tahui'layāuj, ē palh jā napātza'nkāyā'tit quintachihuīn, casqui'ntit tū hui'xina'n lacasqui'nā'tit ē nacātamaxquī'yān. [3Tī jā quintatā'lātahui'la nacālakmaka'ncan hua'chi ixpekenī'n tū cāpekesitmaka'ncanī't ē natascāca ē namākēxtimīcan ē nalhcuyucan. kZO’Quit hua'chi xamayāc ē hui'xina'n hua'chi ixpekenī'n. Tī pō'ktu quintatā'lātahui'la, xlaca'n natamāstā' ixtahua'ca'tca'n. Hui'xina'n mina'cstuca'n jāla tū catitlahua'tit palh quit jā na'iccāmaktāyayān. +YOCaquilātā'lātahui'lauj ē chuntza' quit na'iccātā'lātahui'layān. Kentin ixpeken xamayāc palh jā tzej chi'pāxna'n jā catimāstā'lh ixtahua'ca't ixa'cstu. Nā chuntza' nalītaxtuyā'tit hui'xina'n. Palh jā a'cxtim quilātā'hui'lanāuj, jāla catimāstā'tit mintahua'ca'tca'n. {XoNā chuntza' Dios cāmāpānūni'nī'ta'n tū jā tze ixpālacata hui'xina'n a'ka'ī'nī'ta'ntit quintachihuīn. QWIxlīpō'ktu ixpekenī'n tū jā māstā' ixtahua'ca't, xla' cāpekesitmaka'n. Ixlīpō'ktu ixpekenī'n tū māstā' ixtahua'ca't, xla' nacāmaktaka'lha. Chuntza' ā'chulā' namāstā' ixtahua'ca't. cV AJesús cāhuanipālh: ―Quit hua'chi xatze mayāc ē quinTāta' hua'chi xamaktaka'lhna'. kUOQuit ictlahua tū quihuani quinTāta'. Chuntza' xalanī'n nac cā'quilhtamacuj tzē nataca'tzī palh quit icpāxquī' quinTāta'. A'cxni' Jesús cāhuanikō'lh huā'mā', cāhuanipālh: ―Chuhua'j catāya'tit ē ca'a'ujT’Jātza' icticātā'chihuīna'n ixpālacata mimā'lhtza' tī māpa'ksīni'n cā'quilhtamacuj. Xla' jāla quintimāpa'ksīlh quit. iSKIccāhuanimā'n tū na'a'kspula. A'cxni' na'a'kspula huā'mā', hui'xina'n na'a'ka'ī'yā'tit. pRYHui'xina'n kexpa'ttit chī iccāhuanin: “Quit ica'nā ē na'iccālakmimpalayān.” Palh ixlīcāna' ixquilāpāxquī'uj, ixlīpāxua'tit ixpālacata quit iclaka'mā'lh quinTāta'. Xla' ū'tza' ā'chulā' xaka'tla' ē jā quit. 7Qg’Iccāmakxtekni'yān quintapāxuān. Iccāmaxquī'yān quintapāxuān ē jā chuntza' chī xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Jā catamakchuyī'tit ē jā cajicua'ntit. JP QuinTāta' namacamin Espíritu Santo ē xla' namāsu'yu quimpālacata. Ū'tza' nacāmaktāyayān ē nacāmāsu'yuni'kō'yān ē nacāmālacapāstaquīyān ixlīpō'ktu tū iccāhuaninī'ta'n. VO%’Pō'ktu huā'mā' iccāhuani'kō'nī'ta'n līhuan iccātā'hui'lan. N)Tī jā quintapāxquī' jā takexmata tū icuan. Quintachihuīn tū kexpa'tpā'na'ntit, xla' jā quila'; ixla' quinTāta' tī quimacaminī't. Jesús kelhtīlh: ―Tī quintapāxquī', xlaca'n natakexmata tū iccāhuani. QuinTāta' nacāpāxquī'. QuinTāta' ē quit na'iccālakmināuj ē na'iccātā'tahui'layāuj. L5Judas (ā'chā'tin Judas ē jā Iscariote) huanilh: ―Māpa'ksīni', ¿tū ixpālacata naquilātasu'yuni'yāuj quina'n ē jā ā'makapitzīn? FKTī taca'tzī quilīmāpa'ksīn ē tamākentaxtū, ū'tza' lītasu'yu quintapāxquī'. QuinTāta' nā nacāpāxquī' tī quintapāxquī'. Nā quit na'iccāpāxquī' ē na'iccātasu'yuni'. yJkA'cxni' namin Espíritu Santo, hui'xina'n naca'tzīyā'tit quinTāta' quintā'huī'lh ē nā iccātā'hui'lan. !I;Jātza' makās quintitalaktzī'lh xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Hui'xina'n naquilālaktzī'nāuj. Nalatahui'la'yā'tit ixpālacata quit iclahuī'lh. GHJā icticāmakxtekni' mina'cstuca'n. Na'iccālakmimpalayān. LGXalanī'n nac cā'quilhtamacuj jāla catitamaktīni'lh Espíritu Santo ixpālacata xlaca'n jā catitalaktzī'lh ē jā catitalakapasli. Hui'xina'n lakapasā'tit ixpālacata xla' cātā'hui'lan. dFAQuit na'icsqui'ni' quinTāta' ē xla' nacālakmacamimpalayān ā'chā'tin tī nacāmaktāyayān. Xla' ū'tza' nacātā'tahui'layān chī ixlīpō'ktu quilhtamacuj. Ū'tza' Espíritu Santo tī māsu'yu tū ixlīcāna'. nEUJesús cāhuanipālh: ―Palh hui'xina'n quilāpāxquī'yāuj, cakexpa'ttit quilīmāpa'ksīn. rD]Quit na'ictlahua pō'ktu tū nasqui'nā'tit na quintacuhuīni'. Jesús huanli namacamin Espíritu Santo @Cy Tū nasqui'nā'tit hui'xina'n na quintacuhuīni' quit na'ictlahua ixpālacata quit ī'Ska'ta' Dios. Chuntza' tzē na'iclīmāsu'yukō' chī ixlīka'tla' ixlītli'hui'qui quinTāta'. 7Bg Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Tī quinta'a'ka'ī'ni', nā xlaca'n natatlahua tū ictlahua quit. Ā'chulā' xalaka'tla' natatlahua ixpālacata quit na'iclaka'n quinTāta'. A) Ca'a'ka'ī'tit chu chā'tin quina'n, quit ē quinTāta'. Palh jāla na'a'ka'ī'yā'tit huā'mā', calī'a'ka'ī'tit lī'a'cnīn tū ictlahua. >@u ¿Ē jā a'ka'ī'ya' quinTāta' ē quit chu chā'tin? Tū iccāhuaniyān, jā quintalacapāstacni'. QuinTāta' quintā'lahuī'lh, ē māni' ū'tza' quintā'tlahua tū ixtascujūt. k?O Jesús kelhtīlh: ―Felipe, makās iccātā'hui'lan. ¿Tū ixpālacata jāna'j quilakapasa'? Tī quintalaktzī'nī't, nā talaktzī'nī't quinTāta'. ¿Tū ixpālacata līhua'na': “Caquilāmāsu'yuni'uj minTāta'?” s>_Felipe huanilh: ―Māpa'ksīni', caquilāmāsu'yuni'uj minTāta'. Xmān ū'tza' iccāsqui'ni'yān. =Palh hui'xina'n ixca'tzītit tīchu quit, ixlakapastit quinTāta'. Chuhua'j lakapasā'tittza' quinTāta' ē laktzī'nī'ta'ntit. <-Jesús kelhtīlh: ―Quit xatze tej, ē quit tū ixlīcāna', ē quit latamat. Xmān tī quinta'a'ka'ī'ni' tzē natalakchā'n quinTāta'. ; Tomás huanilh: ―Māpa'ksīni', quina'n jā icca'tzīyāuj jā pimpā't. ¿Chī na'iclīca'tzīyāuj chī līchā'ncan? ]:3Hui'xina'n ca'tzīyā'tit jā ica'mā'lh ē ca'tzīyā'tit chī tzē līchā'ncan. #9?A'cxni' na'ica'n ē na'iccāxui'līkō'yācha', na'icmimpala ē na'iccālē'nān. Chuntza' jā na'ictahui'la, nā hui'xina'n a'ntza' natahui'la'yā'tit. 08YJā hui'lacha' quinTāta', a'ntza' a'nan lhūhua' pūtahuī'lh. Palh jā cahuālh chuntza', xa'iccāhuanin. Ica'nā iccāxui'lī pūtahuī'lh jā natahui'la'yā'tit. 7 Jesús cāhuanipālh: ―Hui'xina'n jātza' catamakchuyī'tit. Calīpāhua'ntit Dios ē nā chuntza' quit caquilālīpāhuanui. '6G &Jesús kelhtīlh: ―¿Ē ixlīcāna' quilīnīcu'tuna'? Ixlīcāna' tū icuaniyān. A'cxni' jāna'j ta'sa puyux, hui'x nakelhtatzē'ka' maktu'tun.{5o %Pedro huanilh: ―Māpa'ksīni', ¿tū ixpālacata jāla ictitā'a'n chuhua'j? Iclīnīcu'tun mimpālacata. 84i $Simón Pedro kelhasqui'nīlh Jesús: ―Māpa'ksīni', ¿jāchu pimpā't? Jesús kelhtīlh: ―Jā na'ica'n, jāla quintitā'pi chuhua'j. Ā'līstān naquistālani'ya'. *3M #Palh hui'xina'n nalāpāxquī'yā'tit, chuntza' natalīca'tzī ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't hui'xina'n quiscujnu'nī'n. Jesús huanli Pedro nakelhtatzē'ka 27 "Iccāmaxquī'yān xasāsti' līmāpa'ksīn: Calāpāxquī'tit hui'xina'n. Chuntza' chī iccāpāxquī'yān quit, nā chuntza' nalāpāxquī'yā'tit. e1C !Quilacstīn, jātza' makās icticātā'tahui'lan. Hui'xina'n naquilāputzayāuj. Chuntza' chī iccāhuanilh israelitas, nā hui'xina'n chu chuntza' chuhua'j na'iccāhuaniyān: Jā na'ica'n, hui'xina'n jāla catipintit. x0i Namāka'tlī'can Dios ixpālacata tū ictlahua, ē chuntza' Dios naquilīmāka'tlī'. Palaj tunca nakentaxtu. #/? A'cxni' Judas ixtaxtunī'ttza', Jesús huanli: ―Chuhua'j Dios quimāka'tlī'nī't quit, Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Ē xla' quilītaka'tlī'nī't. k.O A'cxni' ixua'nī'ttza' pāntzīn, Judas taxtulh. Tzī'satza' ixuanī't. Xasāsti' līmāpa'ksīn R- Judas ū'tza' ixmāmāquī'nīcanī't tumīn, ē makapitzīn tapuhuanli Jesús ixuaninī't natamāhua tū ixtamaclacasqui'n ixpālacata cā'tani', o ixuaninī't nacāmaxquī' macasti'n xcamanīnī'n. f,E Makapitzīn tī ixtahuā'yamā'nalh jā ixtalacaca'tzī tū chuntza' ixlīhuanimā'lh. %+C A'cxni' Judas maktīni'lh pāntzīn, tanūni'lh skāhuī'ni' na ixlīstacna'. Palaj tunca Jesús huanilh: ―Tū tla'hua'cu'tuna', palaj tunca catla'hua'. b*= Jesús kelhtīlh: ―Na'icmāchū'huī' līhua' pītzuna'j pāntzīn. Ē tī na'icmaxquī' ū'tza' iclīchihuīna'mā'lh. Māchū'huī'lh pītzuna'j pāntzīn ē maxquī'lh Judas Iscariote, ixka'hua'cha Simón. )w Xla' ā'chulā' laktalacatzuna'jīlh Jesús ē kelhasqui'nīlh: ―Māpa'ksīni', ¿tīchu līchihuīna'mpā't? c(? Simón Pedro macahuanilh tzamā' scujni': ―Cakelhasqui'ni' tīchu līchihuīna'mā'lh. g'G Chā'tin ī'scujni' ixuā'yamā'lh na ixpāxtūn. Ū'tza' tī ā'chulā' ixpāxquī' Jesús. v&e Ē tatzuculh talālakalaktzī'n ī'scujnu'nī'n ixpālacata jā ixtaca'tzī tī ixlīchihuīna'mā'lh. %9 A'cxni' huankō'lh huā'mā', Jesús līpuhuanli ē lacatancs huanli: ―Ixlīcāna' iccāhuaniyān, chā'tin chī hui'xina'n naquimacamāstā'. 1$[ Quit ixlīcāna' iccāhuaniyān. Tī takexmatni' tī icmacā'n, quit quintakexmatni' ē nā takexmatni' tī quimacaminī't. Jesús huanli ū'tza' Judas namacamāstā' q#[ Quit iccāhuanimā'n tū na'a'kspula. A'cxni' nala huā'mā', hui'xina'n naca'tzīyā'tit tīchu quit. c"? ’Jā milīpō'ktuca'n iccālīchihuīna'nān. Quit icca'tzī tī iccālacsacnī't. Namākentaxtū chuntza' chī tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Ū'tza' tī quintā'huā'yan ū'tza' jā quilaktzī'ncu'tun. t!a Hui'xina'n ca'tzīyā'tit tū iccāhuaninī'ta'ncus. Palh natlahua'yā'tit, līpāxuhua nalatapāyā'tit.   Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Hui'xina'n jā ā'chulā' xaka'tla' chī quit. Hui'xina'n hua'chi quintasācua'n ē quit mintēcu'ca'n. Hui'xina'n quilacscujnī'n ē quit iccāmālacscujūyān. Chuntza' ixlacasqui'nca natlahua'yā'tit tū ictlahua. oW Quit iccātlahuani'n huā'mā' hua'chi xalīlaktzī'ntēn. Nā chuntza' natlahua'yā'tit hui'xina'n. + Quit Mākelhtahua'kē'ni' ē Māpa'ksīni', ē iccātantūche'kē'nī'ta'n. Nā chuntza' ixlacasqui'nca hui'xina'n nalātantūche'kē'yā'tit. xi Hui'xina'n quilāmāpācuhuīyāuj Mākelhtahua'kē'ni' ē Māpa'ksīni'. Tze chī hua'nā'tit. Ū'tza' quit. z~~}|'{{Uzyxww'vuutts1rr)q4p!onnn/mlkj)iiBhh-gg5fewdcc&bNaa'`~__Q^^X]]x\[[(ZYXWWUUATT$S&RQJPaOVO N4MLKK JBIIIHWGbFtEEDCCBA@?x>r=<<;x:9877^5Y321d/.Z-O,0+)('&%%$D#"!!h lHym6DBzO j  6 /c_F} W?zs a3Ixlītli'hui'qui lītlahuanī't lhūhua' catūhuālh.Cāskāhuī'lh tī ka'tla' ixtamakca'tzī. L 2Pō'ktu quilhtamacuj nacālakalhu'man tī talakachi'xcuhuī'. n W1Dios tī ka'lhī lītli'hui'qui ka'tla' tū quintlahuani'nī't.Xla' xatasicua'lanātlahua. #~ A0Dios cuenta quintlahuani'nī't quit tī ixtasācua' xcamanīn.Chuhua'j ē nā pō'ktu quilhtamacuj tachi'xcuhuī't natahuan iclīpāxuhua quit. N} /Quilīstacna' līpāxuhua ixpālacata quiMakapūtaxtūnu' Dios. a| =.Palaj tunca María huanli:Quilīstacna' makapāxuīmā'lh Māpa'ksīni'. n{ W-Hui'x līpāxuhua'ya' ixpālacata a'ka'ī'nī'ta' ē namākentaxtū tū huaninī'ta'n Māpa'ksīni'. gz I,Xmān ickexmatli mintachihuīn ē quiska'ta' līpāxuhualh ē tasakā'līlh na quimpūlacni'. \y 3+¿Tīchu quit naquilīlakmin ixtzī' quiMāpa'ksīni'? Quit jā tū quilacatzucut. 3x a*A'cxni' Elisabet chihuīna'nli palha' ē huanli: ―Dios ā'chulā' sicua'lanātlahuanī'ta'n hui'x ē jā ā'makapitzīn puscan ē nā sicua'lanātlahuanī't miska'ta'. w ))A'cxni' Elisabet kexmatni'lh ixtachihuīn María, ska'ta' tasakā'līlh na ixpūlacni' Elisabet ē lītatzumalh Espíritu Santo ixlīstacna'. Cv (Tanūlh na ixchic Zacarías ē tā'chihuīna'lh Elisabet. ~u w'Milh a'ktin quilhtamacuj a'cxni' María taxtulh ē palaj tunca a'lh lacatin nac cā'lacchicni' xala' nac Judea. 8t k&A'cxni' María kelhtīlh ē huanilh: ―Quit ixla' Dios. Camākentaxtūlh ixtalacasqui'nīn. Calalh chuntza' chī quihua'ni'nī'ta'. Ángel a'lh. María laka'lh Elisabet Es %ixpālacata Dios tzē natlahua ixlīpō'ktu catūxcuhuālh. Hr  $Nā mintalakapasni' Elisabet nā naka'lhī ī'ska'ta' ka'hua'cha masqui lē'ntza' quilhtamacuj ē huancan jātza' catika'lhīlh ī'ska'ta'. Ka'lhītza' a'kchāxan mālhcuyu' chī ka'lhīni'n q #Ángel kelhtīlh: ―Espíritu Santo nalakminān ē ixlītli'hui'qui quinDiosca'n Xaka'tla' nalītamacsti'li'yān hua'chi poklhnu'. Ū'tza' nalī'a'nan tzamā' ska'ta' tī natahui'la xmān ixla' Dios nahuan ē namāpācuhuīcan ī'Ska'ta' Dios. ip M"Palaj tunca María kelhasqui'nīlh ángel: ―¿Chī līla quit? Jāna'j icā'tamakaxtoka. fo G!ē pō'ktu quilhtamacuj nacāmāpa'ksī israelitas. Ixlītli'hui'qui jā makstin catisputli. n ; Ka'tla' ixlacatzucut ē namāpācuhuīcan ī'Ska'ta' Dios tī ā'chulā' xaka'tla'. Māpa'ksīni' Dios nahui'lī ixlīpuxcu' chuntza' chī ixpap David jm OChuhua'j naka'lhīni'na' ē naka'lhī'ya' chā'tin ska'ta' ka'hua'cha. Namāpācuhuīya' Jesús. Kl Ángel kelhtīlh: ―María, jā cajicua'nti; Dios pāxquī'yān. Sk !A'cxni' María laktzī'lh ángel, lī'a'cnīlh huā'mā' tachihuīn. ]j 5Ángel tanūlh jā ixuī'lh María ē huanilh: ―¡Iclakminān hui'x tī sicua'lanātlahuacanī'ta'! Māpa'ksīni' maktaka'lhāni'; Dios ā'chulā' sicua'lanātlahuanī'ta'n ē jā ixlīpō'ktuca'n puscan. *i OLakmilh chā'tin tzu'ma'jāt tī ixuanican María ē ixtā'lacāxlanī'ttza' natā'tamakaxtoka chā'tin chi'xcu' tī ixuanican José ē ī'xū'nātā'nat David. 'h IIxka'lhītza' a'kchāxan mālhcuyu' a'cxni' Zacarías ixlakachuyanī't, ē Dios macamilh ángel Gabriel lacatin nac cā'lacchicni' jā huanican Nazaret. g )“Māpa'ksīni' chuntza' quintlahuani'nī't ixpālacata jātza' naquintalakmaka'n.” Ángel māca'tzīnīni'lh chī nalacatuncuhuī' Jesús f Ā'līstān ka'lhīni'lh Elisabet tī ixpuscāt ixuanī't. Jā taxtulh nac chic hasta ixlīlakaquitzis mālhcuyu'. Puhuanli: Xe +A'cxni' sputkō'lh ixtascujūt nac templo, Zacarías taspi'tli na ixchic. Dd A'cxni' taxtulh, Zacarías jātza' la ixcātā'chihuīna'n. Ē ū'tza' talīca'tzīlh ixlakachuyanī't na ixpūchakān templo. Xmān ixcāmacahuani' ixpālacata jāla cātā'chihuīna'n. c A'cxni' tamakapalīlh Zacarías, tī ixtaka'lhīmā'nalh na ixtanquilhtīn templo talītamakchuyīlh jā palaj taxtulh. Ib  Chuhua'j hui'x nakō'ko'na'. Jāla catichihuī'na' hasta a'cxni' na'a'cchā'n ixmālhcuyu' miska'ta' ixpālacata jā quina'ka'ī'ni' quintachihuīn tū nakentaxtu a'cxni' nachā'n mālhcuyu'. 'a IÁngel kelhtīni'lh: ―Quit Gabriel ē icyālh na ixlacatīn Dios. Quimacamilh na'ictā'chihuīna'nān ē na'icmaxquī'yān huā'mā' xatze tachihuīn. !` =Zacarías kelhasqui'nīlh ángel: ―¿Chī na'iclīca'tzī palh ixlīcāna' huā'mā'? Quit kōlu'tza' ē nā quimpuscāt lē'ntza' quilhtamacuj. I_  Tzamā' chi'xcu' napūlani' Māpa'ksīni'. Naka'lhī ixespíritu ē ixlītli'hui'qui Elías. Nacāmālakpalīni' ixlīstacna'ca'n tachi'xcuhuī't ē chuntza' natapāxquī' ixlacstīnca'n. Xla' nacāmaxquī' xatze talacapāstacni' tī jā takexmata. Chuntza' natacāxtahui'la tachi'xcuhuī't a'cxni' namin Māpa'ksīni'. ^  Nacālakpalīni' ixtalacapāstacni'ca'n lhūhua' israelitas ē chuntza' natatzucupala natakexmatni' Dios ixMāpa'ksīni'ca'n. P] ixpālacata ka'tla' nalītaxtu na ixlacatīn Dios. Jā makstin catihua'lh cu'chu' nūn cerveza ē nūn pulhqui tū līka'chīcan. Nalītatzuma ixlīstacna' Espíritu Santo a'cxni' jā ixā'tahui'la. ]\ 5Nalīpāxuhua'ya' hui'x ē lhūhua' tachi'xcuhuī't natalīpāxuhua tzamā' ska'ta' [ ; Ángel huanilh: ―Zacarías, jā cajicua'nti. Dios kexmatli tū squi'nīnī'ta'. Mimpuscāt Elisabet naka'lhī ī'ska'ta' ē namāpācuhuī'ya' Juan. HZ   A'cxni' Zacarías laktzī'lh, tamakchuyīlh ē jicua'nli. Y  Palaj tunca tasu'yuni'lh Zacarías chā'tin ixángel Dios. Ixyālh ixpekcāna'j pūmacamāstā'n jā ī'lhcuyucan siyentzu. X ) A'cxni' ī'lhcuyumā'ca nac pūmacamāstā'n, ixlīpō'ktuca'n tī ixtatalacxtimīnī't tatachokolh nac tanquilhtīn ē ixta'orarlīmā'nalh. W } Ixtahui'latca'n ixtamāxtu suerte natalacsaca tī natanū nac templo nalhcuyu siyentzu ē ū'tza' līlacsaca Zacarías. V Milh a'ktin quilhtamacuj a'cxni' Zacarías ē ixtā'pālejni' ixtatlahuamā'nalh ixtascujūtca'n na ixlacatīn Dios. U {Jā ixtaka'lhī ixlacstīnca'n ixpālacata Elisabet jāla ka'lhīlh ē nā lakkōlu'ntza' ixtahuanī't ixchā'tu'ca'n. ^T 7Ixchā'tu'ca'n tamākentaxtūlh ixlīmāpa'ksīn Dios ē jā tatlahualh tū jā tze. rS _A'cxni' Herodes rey ixuanī't nac Judea, ixuī'lh chā'tin pālej; ixtacuhuīni' Zacarías. Cātā'tapa'ksīlh pālejni' tī cāmāpācuhuīca Abías. Nā ixpuscāt Zacarías ixuanican Elisabet ē xla' ī'xū'nātā'nat Aarón. R ē chuntza' naca'tzīya' ixlīcāna' tū māsu'yunīcanī'ta'. Ángel māca'tzīnīni'lh nalacatuncuhuī' Juan Mā'kpaxīni' Q Nā chuntza' quiminī'ni'lh ictzo'knun. Makās līlacatejtin xa'iclīcāxtlahuamā'lh chī na'ictzo'knuni'yān, Teófilo, )P MTū quincātahuanin ixpālacata Cristo ē tū laktzī'nca xalītzucuni' hasta chuhua'j, ū'tza' tatzo'kli. Nā tī talaktzī'lh xalītzucuni' nā tamāsu'yulh. IO Lhūhua' tī tatzo'kli tū a'kspulalh na quilacpu'na'i'tātca'n. KN QuinDiosca'n xmān chā'tin Dios. Xla' ca'tzīkō'. Xla' quincāmakapūtaxtūyān ixpālacata quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Camāka'tlī'ca ē calakachi'xcuhuī'ca. Xla' cāmāpa'ksīkō' ixlīpō'ktu. Ka'lhīkō'cus līmāpa'ksīn chuhua'j ē naka'lhīkō' ixlīpō'ktu līmāpa'ksīn pō'ktu quilhtamacuj. Amén. M ;Calakachi'xcuhuī'ca Dios. Xla' tzē nacāmaktāyayān hui'xina'n. Chuntza' jā catitlahua'tit tū jā tze. Xla' nacālē'nān jā xla' hui'lacha' nac a'kapūn. A'ntza' līpāxuhua natahui'la'yā'tit ixpālacata jā tū cati'a'nalh tū nacātalīmālacsu'yuyān hui'xina'n. xL kHui'xina'n cacāmakapūtaxtūtit ā'makapitzīn nac macscut. Cacālakalhu'ma'ntit ā'makapitzīn tī tatlahua tū jā tze. Jā natlahua'yā'tit tū jā tze chī xlaca'n. Ē chuntza' jā caticāpasan chī ixtalanānca'n. Māka'tlī'ca Dios mK UCacālakalhu'ma'ntit xlaca'n tī tapuhuamā'nalh palhāsā' jā ixlīcāna' tū a'ka'ī'yāuj. J  Catahui'la'tit chī Dios lacasqui'n, ē chuntza' namakca'tzīyā'tit chī Dios cāpāxquī'yān. Caka'lhī'tit hasta Jesucristo nacālē'nān nac a'kapūn jā natahui'la'yā'tit pō'ktu quilhtamacuj. Xla' natlahua huā'mā' ixpālacata cālakalhu'manān. 2I _Hui'xina'n tā'timīn, ā'chulā' tzej ca'a'ka'ī'tit Jesucristo chuntza' chī Dios quincāmāsu'yuni'nī'ta'n. Calī'orarlī'tit ixlīmāpa'ksīn Espíritu Santo. &H GŪ'tunu'n tzamā' chi'xcuhuī'n tī tamāpāpitzī tī ta'a'ka'ī'. Talatlā'huan chuntza' chī xmān ixtalacapāstacni'ca'n. Jā taka'lhī Espíritu Santo. HG  Xlaca'n tahuanli: “A'cxni' nasputa cā'quilhtamacuj, natamin chi'xcuhuī'n tī jā tū catitalīlaktzī'lh tū ixla' Dios. Natatahui'la chuntza' chī ixtalacapāstacni'ca'n tū jā tze.” yF mHui'xina'n tā'timīn, calacapāstactit tū tahuanli xapūla ixapóstoles quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. iE MTzamā' chi'xcuhuī'n jā ixcāminī'ni' ē talē'ksa'n ā'makapitzīn. Jā līpāxuhua tahui'lāna'lh. Chuntza' tahui'lāna'lh chī ixtalacapāstacni'ca'n tū jā tze. Ka'tla' tamakca'tzī a'cxni' tachihuīna'n. Līlakatit tatā'chihuīna'n ā'makapitzīn xmān ixpālacata cacāmaktāyaca ixtapuhuan. Cāmaxquī'ca talacapāstacni' tī ixta'a'ka'ī' _D 9Namin nacāputzāna'ni' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Nacāmāsu'yuni' ixlīpō'ktuca'n tī jā tze ixpālacata ixlīpō'ktu tū tatlahuanī't tū jā tze ē nā chī cachīhuālh talīchihuīna'nī't Dios.” ]C 5Lakmajtza' Enoc cālīchihuīna'nli chi'xcuhuī'n tī jā tze. Enoc ixlīkelhatojon ixuanī't ī'xū'nātā'natna' Adán. Enoc huanli: “Māpa'ksīni' Jesús namin ē nacātā'min a'klhūhua' mil ángeles. XB + Xlaca'n hua'chi a'cxni' staca xcān ē lē'n pa'lhxtum. Līmāxana' tū xlaca'n tatlahua. Xlaca'n hua'chi sta'cu tū jātza' a'mā'lh na ixtej. Dios nacāmakapātīnīn pō'ktu quilhtamacuj jā cā'pucsua'. A y Līmāxana' chī cātatā'huā'yanān hui'xina'n jā takēstoknī'ta'ntit hui'xina'n. Xlaca'n tzej tahuā'yancu'tun. Jā talacapāstaca ā'makapitzīn. Xlaca'n jā tū ixtapalhca'n. Xlaca'n hua'chi poklhnu' tū lē'n ū'ni', ē jā lē'n xcān. Xlaca'n hua'chi qui'hui' tū jā māstā' ixtahua'ca't a'cxni' nala ixquilhtamacuj ē jā la. Scāca ē ū'tza' lītampu'lhucan. @  Xlaca'n natapātīni'n ixpālacata tatlahua chī Caín tī jā kexmatni'cu'tunli Dios. Tatlahua tū jā tze ixpālacata tatlajacu'tun tumīn. Chuntza' tlahualh Balaam. Nā xlaca'n taxumpīni'nli chī Coré. Xla' maknīca. Nā xlaca'n nacāmakapātīnīncan. ? 1 Tzamā' chi'xcuhuī'n tī cātamāsu'yuni'cu'tunān, xlaca'n cachīhuālh talīchihuīna'n tū jā taca'tzī. Xlaca'n hua'chi animales, ixpālacata jā talacapāstaca Dios. Tatlahuakō' ixlīpō'ktu tū jā tze tū xlaca'n talacasqui'n. Ū'tza' nacālīmakapātīnīn Dios. >   Nūn Miguel, tī xapuxcu' ángeles, nūn xla' jā chuntza' tlahualh. A'cxni' xla' tā'lalh skāhuī'ni' ē talālīhuanilh ixmacni' Moisés, Miguel jā lī'a'ksanīni'lh skāhuī'ni' tū jā tze tachihuīn. Xmān huanilh: “Dios camakapātīnīnni'.” ,= SNā chuntza' tzamā' chi'xcuhuī'n tī cātamāsu'yuni'cu'tunān tū jā ixlīcāna'. Xlaca'n talakahuāna'n. Tahuan palh Dios cālītā'chihuīna'n talakahuān. Ū'tza' talīpuhuan tzē natatlahua tū jā tze. Talakmaka'n ixlīmāpa'ksīn Dios. Cachīhuālh talīchihuīna'n ángeles. V< 'Nā calacapāstactit tū cā'a'nani'lh Sodoma ē Gomorra ē ā'makapitzīn cā'lacchicni' tū ixtahui'lāna'lh lacatzuna'j. Tī xalanī'n a'ntza' nā ixtatlahua tū jā tze. Ixtaka'lhī ixtā'lāpāxquī'nca'n. Ixtalātā'tahui'la chī chi'xcuhuī'n. Ū'tza' talīnīlh nac macscut tū cāmālaksputūlh tzamā' cā'lacchicni'. Ū'tza' līca'tzīcan natapātīni'n pō'ktu quilhtamacuj nac cā'macscutnu' xlaca'n tī talakapasa ixtej Dios ē tataxtutāyanī't. ; 5Nā calacapāstactit ángeles. Ā'makapitzīn xlaca'n jā ixtamākentaxtūcu'tun tū cāmacamaxquī'lh Dios, ē tataxtulh nac a'kapūn jā ixtahui'lāna'ncha'. Ū'tza' Dios cālīchī'nī't jā cā'pucsua' hasta a'cxni' ā'xmān quilhtamacuj a'cxni' nacāmakapātīnīn Dios. : Masqui hui'xina'n ca'tzīyā'tittza', na'iccāmāpāstaquīyān tū Dios tlahualh makāstza'. Dios cāmāxtulh israelitas jā huanican Egipto. Ā'līstān ā'makapitzīn jātza' ta'a'ka'ī'lh palh ixlīcāna' tū Dios huanli. Ū'tza' Dios cālīmaknīlh. ?9 yĀ'makapitzīn tī jā tzeya chi'xcuhuī'n tatalacxtucli hua'chi lactzeya chi'xcuhuī'n na ixlacpu'na'i'tātca'n tī ta'a'ka'ī'. Xlaca'n tahuan Dios lakalhu'manīni'n, ē chuntza' chā'tin tzē natlahua tū xla' tlahuacu'tun masqui jā tze. Huā'mā' jā ixlīcāna'. Ē jā ixlīcāna' tū tamāsu'yu ixpālacata Māpa'ksīni' Jesucristo. Makās tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios nacāmakapātīnīncan tachi'xcuhuī't tī chuntza' tala. 8 }Tā'timīn, xa'iccātzo'knuni'cu'tunān hui'xina'n ixpālacata chī Dios cāmakapūtaxtūn hui'xina'n ē nā quina'n Dios quincāmakapūtaxtūn. Chuhua'j kempātin ixlacasqui'nca na'iccāhuaniyān. Ū'tza' iccālītzo'knuni'mā'n chuhua'j. Iccāhuaniyān jā ti'a'ka'ī'yā'tit tū tamāsu'yu xlaca'n tī talakpalīcu'tun tamāsu'yun tū a'ka'ī'nī'tauj. Huā'mā' tamāsu'yun ū'tza' tū cāmacamaxquī'lh ixtachi'xcuhuī't Dios ē xmān maktin. Jā maktin catitalakpalīlh huā'mā' tamāsu'yun. 7 )Ē ū'tza' tī cacāmaxquī'n tū tze latamat, chuntza' chī ixtapāxquī'n ē ixtalakalhu'mān. Makapitzīn ixtamāsu'yu tū jā ixlīcāna' q6 _Quit Judas, ixtā'tin Jacobo. Quit ictā'scuja Jesucristo. Quit iccātzo'knuni'mā'n huā'mā' carta hui'xina'n tī Dios cāta'sani'nī'ta'n. Dios quinTāta'ca'n cāpāxquī'yān hui'xina'n. Jesucristo cāmaktaka'lhmā'n hui'xina'n. |5qA'nampala lhūhua' catūhuālh tū tlahualh Jesús. Palh ixtzo'kui'līca cahuālh ixlīpō'ktu tū tlahualh xla', quit icpuhuan jāla ixlītahui'lakō'lh ixlīka'tla' cā'quilhtamacuj ixlīlhūhua' libros jā ixtzo'kui'līca. Amén.4Huā'mā' ī'scujni' ū'tza' quit. Iclīmāsu'yunī't ē ictzo'knī't huā'mā' tachihuīn. Icca'tzīyāuj ixlīcāna' tū icuan. q3[Ū'tza' ixtalīhuan tā'timīn tzamā' ī'scujni' jā catinīlh. Jesús jā huanli xla' jā catinīlh. Tū huanli xla' ū'tza': “Palh quit na'iclacasqui'n xla' natahui'la hasta a'cxni' na'icmimpala, ¿ē mincuenta hui'x?” !2;Jesús kelhtīlh: ―Palh quit na'iclacasqui'n xla' natahui'la hasta a'cxni' na'icmimpala ā'maktin, ¿ē mincuenta hui'x? Hui'x caquistāla'ni'. v1eA'cxni' laktzī'lh Pedro kelhasqui'nīlh Jesús: ―Māpa'ksīni', ē huā'mā' chi'xcu' ¿tū na'a'kspula? 0'Pedro talakspi'tli ē laktzī'lh chā'tin ī'scujni' ī'stālani'tēlha. Ū'tza' huā'mā' Jesús tzej ixpāxquī'. Nā huā'mā' ū'tza' tī ixpāxtūhuī'lh Jesús a'cxni' ixtahuā'yamā'nalh ē kelhasqui'nīlh: “Māpa'ksīni', ¿tīchu namacamāstā'yān?” =/sChuntza' Jesús ixlīhuanimā'lh Pedro chī xla' nalīnī ē chuntza' nalīlakachi'xcuhuī' Dios. Ā'līstān huanilh: ―Caquistāla'ni'. Ī'scujni' tī tzej ixpāxquī'can .}Icuaniyān quit tū ixlīcāna'. A'cxni' ka'hua'chacus ixuanī'ta', hui'x ixlhakā'na'na' ē ixpina' jā ixpincu'tuna'. A'cxni' nakōlu'ya' hui'x, nalacstū'nca' mimpekenī'n ē ā'chā'tin natāpāchī'yān ē xla' nalē'nān jā jā pincu'tuna'. U-#Ixlīmaktu'tun kelhasqui'nīpālh: ―Simón, ixka'hua'cha Jonás, ¿ē quimpāxquī'ya'? Pedro līlīpuhuanli ixpālacata xla' kelhasqui'nīca ixlīmaktu'tun palh ixpāxquī' Jesús. Huanilh: ―Māpa'ksīni' hui'x ca'tzīya' ixlīpō'ktu. Hui'x ca'tzīya' icpāxquī'yān. Jesús huanilh: ―Cacāmaktāya' tī quilacstīn. f,EKelhasqui'nīpālh ixlīmaktu': ―Simón, ixka'hua'cha Jonás, ¿ē quimpāxquī'ya'? Pedro kelhtīlh: ―Jē, Māpa'ksīni'. Hui'x ca'tzīya' icpāxquī'yān. Jesús huanilh: ―Cacāmaktaka'lhti tī quilacstīn. (+IA'cxni' tahuā'yankō'lh, Jesús kelhasqui'nīlh Simón Pedro: ―Simón, ixka'hua'cha Jonás, ¿ē ā'chulā' quimpāxquī'ya' quit ē jā ā'makapitzīn? Pedro kelhtīlh: ―Jē, Māpa'ksīni'. Hui'x ca'tzīya' icpāxquī'yān. Jesús huanilh: ―Cacāmaktāya' tī quilacstīn. *'Tzamā' ixlīmaktu'tun cātasu'yuni'lh ī'scujnu'nī'n a'cxni' ixlacastālancuana'nkō'nī'ttza'. Jesús tā'chihuīna'nli Simón Pedro [)/ Jesús quītayalh pāntzīn ē cāmaxquī'lh. Ē chuntza' tlahuapālh squī'ti'. -(S Jesús cāhuanilh: ―Cata'ntit, cahuā'ya'ntit. Nūn chā'tin ī'scujni' līhui'līlh nakelhasqui'nī tīchu, ixpālacata ixtaca'tzī palh ū'tza' Māpa'ksīni'. ' Simón Pedro palaj tunca tojōlh nac barco ē sakalīmilh pūtayan na ixquilhtūn nac xcān. Pūtayan ixpūtalaknūnī'ta'ncha' a'ktin ciento tu'pu'xamacāujtu'tun laka'tla' squī'ti'. Masqui lhūhua' squī'ti' ixtalaknūnī't, pūtayan jā taxtī'tli. J&  Jesús cāhuanilh: ―Calīta'ntit squī'ti' tū chi'patittza'. %} A'cxni' tatacutchi xlaca'n talaktzī'lh pūlactin macscut ē ixa'ctzi'li'pūmā'ca lakatin squī'ti' ē pāntzīn. j$MTzamā' barco lacatzuna'j ixquilhtūn nac xcān ixuī'lh hua'chi a'ktin ciento metros ixlīmakat. Makapitzīn ixtapūmimā'nalh barco ē ixtasakalīmimā'nalh ixpūtayanca'n tū ixpūtalaknūnī'ta'ncha' lhūhua' squī'ti'. q#[Ī'scujni' tī tzej ixpāxquī' Jesús, xla' huanilh Pedro: ―¡Ū'tza' Māpa'ksīni'! A'cxni' huanica huā'mā', Simón Pedro palaj tunca lhakā'lh ixlu'xu' tū ixtamakxtunī't ē palaj tunca tojōlh nac xcān ē laka'lh Jesús. n"UJesús cāhuanilh: ―Camacapintit pūtayan na ixpekxtūcāna'j barco. A'ntza' nachi'payā'tit. Chuntza' tatlahualh xlaca'n. Palaj tunca jātza' la ixtamācutu ixpūtayanca'n ixpālacata lhūhua' squī'ti' ixtalaknūnī't. !wJesús cāhuanilh: ―Chi'xcuhuī'n, ¿ē chi'patittza' squī'ti'? Xlaca'n takelhtīlh: ―Jā tū icchi'panī'tauj. t aA'cxni' tzuculh xkaka, Jesús cātasu'yuni'lh ixquilhtūn nac xcān. Ē ī'scujnu'nī'n jā ixtalakapasa. ESimón Pedro cāhuanilh: ―Ica'nā icchi'pāna'n. Xlaca'n tahuanli: ―Nā quina'n na'iccātā'a'nān. Ta'a'lh ē tatojōlh nac barco. Jā tū tachi'palh ixlīpō'ktu tzamā' tzī'sni'. @yA'ntza' ixtahui'lāna'lh lacxtim Simón Pedro ē Tomás, tī ixuanican Līstu', ē Natanael xala' nac Caná, Galilea, ē ixka'hua'chan Zebedeo ē ā'chā'tu' ī'scujnu'nī'n Jesús. 4 cĀ'līstān Jesús cātasu'yuni'pālh ī'scujnu'nī'n na ixquilhtūn xcān tū ixuanican Galilea, ē nā ixuanican Tiberias. A'cxni' talacsu'yulh chuntza' lī'a'kspulalh: #Makapitzīn lī'a'cnīn tatzo'knī't ē chuntza' hui'xina'n tzē na'a'ka'ī'yā'tit Jesús xla' ū'tza' ī'Ska'ta' Dios tī Dios līhui'līlh ixlīmakapūtaxtūnu', ē hui'xina'n tzē naka'lhī'yā'tit xasāsti' milatamatca'n palh nalīpāhua'nā'tit Jesucristo.Jesús tlahuapālh lhūhua' lī'a'cnīn na ixlacatīnca'n ī'scujnu'nī'n. Tzamā' lī'a'cnīn jā tatzo'kni' tzamā' nac libro. T!Jesús huanilh: ―Tomás, chuhua'j hui'x a'ka'ī'ya' ixpālacata quilaktzī'nī'ta'. Līpāxuhua tī ta'a'ka'ī' ē masqui xlaca'n jā quintalaktzī'nī't. Tū ixpālacata tzo'kca huā'mā' libro GTomás kelhtīni'lh: ―¡QuiMāpa'ksīni' ē quinDios! Palaj tunca huanica Tomás: ―Camānu' mimacan na quimakxtampūn jā quimakxtampūlhu'cu'canī't ē cālaktzi' quimacan ē calī'ta' mimacan ē catamacnu' na quintāpān. Jātza' capuhua' palh jā ixlīcāna' iclacastālancuana'nī't. Ca'a'ka'i'. eCIxlītzeyama'j huampala ixtatakēstokpalanī't ī'scujnu'nī'n ē nā Tomás a'ntza' ixmakuī'lh. Masqui ixlacchahuayālh chic, Jesús tanūlh ē tāyalh na ixlacpu'i'tātca'n ē cāhuanilh: ―Tzej calatapā'tit. 4aXlaca'n tahuanilh: ―Iclaktzī'ujtza' Māpa'ksīni'. Tomás cāhuanilh: ―Palh jā na'iclaktzī'n jā ixtakāhuī'nī't na ixmakxtampūn ē palh jā na'icxa'mani' jā ixtanūni'nī't clavos, ē palh jā na'icxa'ma ixtāpān jā ixtakāhuī'nī't, jā icti'a'ka'ī'lh palh lacastālancuana'nī't. 9Chā'tin ī'scujni' ixtacuhuīni' Tomás nā ixuanican Līstu'. Jā ixmakuī'lh xla' a'cxni' cātasu'yuni'lh Jesús ā'makapitzīn scujnu'nī'n. zmPalh hui'xina'n namātza'nkēna'ni'yā'tit ixcuenta ā'chā'tin, xla' jātza' laclē'n. Palh hui'xina'n jā catimātza'nkēna'ni'tit ixcuenta ā'chā'tin, xla' ū'tza' laclē'ncus. Tomás laktzī'lh Māpa'ksīni' lacastālancuana'nī'ttza' A'cxni' huankō'lh huā'mā', Jesús cāsu'nulh xlaca'n ē cāhuanilh: ―Chuhua'j, caquilāmaktīuj Espíritu Santo. Jesús cāhuanipālh: ―Tzej calatapā'tit. Chuntza' chī quimacamilh quinTāta' ē nā chuntza' hui'xina'n na'iccāmacā'nān. *MA'cxni' ixcāhuaninī'ttza' huā'mā', cāmāsu'yuni'lh ixmacan ē ixtāpān. Ī'scujnu'nī'n tapāxualh ixpālacata talaktzī'mpālh ixMāpa'ksīni'ca'n. 3A'cxni' ixtzī'suamā'lhtza' ixlītzucuni' semana ī'scujnu'nī'n ixtatakēstokkō'nī't a'ktin nac chic. Lacchahuaj ixtatanūmā'nalh ixpālacata xlaca'n ixtajicua'ni' israelitas. Jesús tanūlh ē tāyalh na ixlacpu'na'i'tātca'n ē cāhuanilh: ―Tzej calatapā'tit. ?wPalaj tunca María Magdalena a'lh cāmāca'tzīnī ī'scujnu'nī'n xla' ixlaktzī'nī'ttza' Māpa'ksīni' ē cāhuanilh tū ixuaninī't. Jesús cātasu'yuni'lh ī'scujnu'nī'n Jesús huanilh: ―Jā caquixa'ma' ixpālacata quit jāna'j ictā'kayāhua jā hui'lacha' quinTāta'. Capinchi ē cacāhua'ni' quintā'timīn quit na'ictā'kayāhua jā hui'lacha' quinTāta'. Ū'tza' nā minTāta'ca'n ē quinDios ē minDiosca'n. $ AJesús huanilh: ―¡María! Xla' talakspi'tpālh ē huanilh: ―¡Raboni! (Ū'tza' a'ktin tachihuīn hebreo tū huanicu'tun: Mākelhtahua'kē'ni'.)  wJesús huanilh: ―Puscāt, ¿tū ixpālacata calhua'na'? ¿Tī putzaya'? Tzamā' puscāt xla' ixlacpuhuan ū'tza' ixmaktaka'lhna' pū'olivar ē huanilh: ―Chi'xcu', palh hui'x lī'pi, caquihua'ni' jā lī'pi, ē chuntza' quit na'ica'n ictaya.  3A'cxni' ixuanī'ttza' huā'mā', palaj tunca xla' talakspi'tli ē laktzī'lh Jesús a'ntza' ixyālh. Xla' jā ixlakapasa palh ū'tza' Jesús. ( I Ángeles takelhasqui'nīlh: ―Puscāt, ¿tū ixpālacata calhua'na'? Xla' cāhuanilh: ―Lē'nca ixmacni' quiMāpa'ksīni'. Jā icca'tzī jā mānūcanī't. u c Cālaktzī'lh chā'tu' ángeles ē lakstala'nka'n ixtaka'lhī ixlu'xu'ca'n. Xlaca'n ixtahui'lāna'lh jā ixmāpī'canī't ixmacni' Jesús. Chā'tin ixuī'lh na ixa'cpūn ē chā'tin nā ixuī'lh na ixtujan jā ixmāpī'canī't Jesús. 'G María tāyalh ixtanquilhtīn nac lhu'cu' jā ixmānūcanī't Jesús. Ixcalhuamā'lh. Līhuan ixcalhuayālh, taquilhpūtalh ē talacanūlh nac lhu'cu'. _7 Tzamā' scujnu'nī'n ta'a'mpālh na ixchicca'n. Jesús tasu'yuni'lh María Magdalena {o Jāna'j ixtakexmatnī't ixtachihuīn Dios jā ixtatzo'kni' ixlacasqui'nca nalacastālancuana'n Jesús ā'maktin. Nā tanūlh ī'scujni' tī xapūla ixchinī't nac lhu'cu' ē laktzī'lh ē a'ka'ī'lh Jesús ixlacastālancuana'nī'ttza'. mSNā laktzī'lh tū ixlītacucsna'tnī't. Xtum ixuī'lh tzamā' lu'xu'; ē ixpāsui'tui'līcanī't. %Simón Pedro ī'stālatēlha. Ā'līstān xla' chā'lh ē tanūlh nac lhu'cu' ē a'ntza' laktzī'lh lu'xu' tū ixlīpāsna'tcanī't Jesús. Taquilhpūtalh ē talacanūlh ē laktzī'lh a'ntza' ixuī'lh lu'xu' tū ixlīpāsna'tcanī't Jesús. Tzamā' ī'scujni' jā tanūlh. %CIxchā'tu'ca'n ixtatu'jnuntēlha lacxtim. Ā'līstān chā'tin ā'chulā' tu'jnulh. Pedro a'kapūlaca. Xapūla chā'lh nac lhu'cu' ā'chā'tin ī'scujni'. Y+Pedro ē ā'chā'tin ī'scujni' tataxtulh ē ixta'a'mā'nalh nac lhu'cu'. GTu'jnuntēlha cālaka'lh Simón Pedro ē ā'chā'tin ī'scujni' tī tzej ixpāxquī' Jesús. Ē cāhuanilh: ―Māxtucanī't nac lhu'cu' Māpa'ksīni' ē jā icca'tzīyāuj jā mā'cnūca. T~ #Ixlītzucuni' semana tzi'saj a'cxni' cā'pucsua'cus ixuanī't, María Magdalena a'lh nac lhu'cu' jā ixmānūcanī't Jesús. Xla' laktzī'lh jātza' ixuī'lh chihuix tū ixkelhui'līcanī't nac lhu'cu'. }9*Tzamā' lhu'cu' ixlacatzuna'j ixuī'lh ē a'ntza' mānūca ixmacni' Jesús ixpālacata ixtzucumā'lhtza' quilhtamacuj tū ixtapūjaxa israelitas.U|#)A'ntza' jā xtokohua'ca'ca Jesús, ixlacatzuna'j a'ktin pū'olivar ē a'ntza' ixuī'lh a'ktin lhu'cu' tū ixtlahuacanī't namā'cnūcan catīhuālh. A'ntza' jāna'j tī ixmā'cnūcanī't, nūn chā'tin. P{(Chuntza' José ē Nicodemo talē'lh ixmacni' Jesús ē talīpāsna'tli lu'xu' ē nā tatā'mānūlh mirra ē áloes tū ixtalīminī't. Chuntza' ixtahui'latca'n israelitas a'cxni' ixtamā'cnūnu'n. z'Nā tā'a'lh Nicodemo tī pūla ixlakminī't cā'tzī'sa Jesús. Xla' līmilh mirra ē áloes. Chī pu'xamacāuj kilos līmilh Nicodemo. #y?&A'cxni' ixa'kspulanī't huā'mā', José xala' nac Arimatea squi'ni'lh Pilato namakxteka nalē'n ixmacni' Jesús. Huā'mā' José tī tatzē'kli ixa'ka'ī'ni' Jesús ixpālacata xla' ixcājicua'ni' israelitas. Pilato makxtekni'lh José ē xla' a'lh ē lē'lh ixmacni' Jesús. hxI%Nā chuntza' tatzo'kni':Xlaca'n natalaktzī'n tī tāpālhtucucanī't. Mā'cnūca Jesús w $Huā'mā' a'kspulalh ixpālacata namākentaxtū ixtachihuīn Dios chī tatzo'kni':Jā catitu'cxni'ca nūn kentin ixlucut. #v?#Quit Juan ē iclaktzī'lh huā'mā'. Tū icuan ū'tza' tū ixlīcāna'. Iccāhuaniyān huā'mā' ixpālacata chuntza' nā hui'xina'n na'a'ka'ī'yā'tit. kuO"Chā'tin soldado lītāpālhtuculh Jesús ixlanza ē palaj tunca taxtulh ka'lhni' ē xcān. rt]!A'cxni' talaktalacatzuna'jīlh Jesús, talaktzī'lh ixnīnī'ttza'. Ū'tza' jā līchēkētu'cxca xla'. osW Soldados ta'a'lh ē tachēkētu'cxli chā'tu' chi'xcuhuī'n tī ixcātā'xtokohua'ca'canī't Jesús. r#Xmāntza' ā'a'ktin quilhtamacuj ī'sputa natzucutza' cā'tani' tū huanican pascua. Israelitas jā ixtalacasqui'n ixmacni'ca'n nīnī'n natatahua'ca' nac cruz quilhtamacuj tū pūjaxcan, ixpālacata tzamā' quilhtamacuj xla' ū'tza' ixlakachi'xcuhuī'can. Ū'tza' līsqui'ni'ca Pilato nacāmāchēkētu'cxnīni'n tī ixcāxtokohua'ca'canī't ē nacāmāyujūnīni'n ixmacni'ca'n nīnī'n. vqeJesús hua'lh xaxcān vinagre. Palaj tunca huanli: ―Ixlīpō'ktu icmākentaxtūkō'nī'ttza'. Jesús māquilhpūtīlh ixa'kxāk ē ixa'cstu tamacamāstā'ni'lh Dios ē chuntza' nīlh. Chā'tin soldado lītāpālhtuculh Jesús ixlanza NpA'ntza' ixyālh a'ktin tla'ma'nc ixlītzuma xaxcān vinagre. Līmāchū'huī'ca esponja xaxcān vinagre. Cucchi'hui'lica a'ktin qui'hui' tū huanican hisopo ē līlakmacā'nca ē māhuī'ca. o3Jesús ixca'tzītza' ixmākentaxtūkō'canī'ttza' ixlīpō'ktu. Chuntza' chī tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios, xla' huanli: ―Ickelhpūtī. nyĒ huanilh ī'scujni': ―Ū'tza' huā'yā puscāt mintzī'. Tzamā' ī'scujni' mānūlh na ixchic. Jesús nīlh 7mgJesús cālaktzī'lh ixtzī' ē ī'scujni' tī ixmakyālh. Tzamā' ī'scujni' ū'tza' tī tzej ixpāxquī'. Jesús huanilh ixtzī': ―Nā', ā'tzā' huī'lh minka'hua'cha. /lWIxlacatzuna'j cruz jā ixmāhua'ca'canī't Jesús, ixtayāna'lh ixtzī' Jesús ē xapuscāt ixtā'tin ixtzī' ē María ixpuscāt Cleofas, ē María Magdalena. kSoldados talāhuanilh: ―Jā calacxtitui. Xatze calālīlaktzī'uj ē nalaktzī'nāuj tī napāxtoka. Chuntza' mākentaxtūlh ixtachihuīn Dios jā tatzo'kni':Tamālacpitzīlh quilu'xu' ē talālīlaktzī'lh chī napāxtoka. Chuntza' tatlahualh soldados. qj[A'cxni' soldados ixtaxtokohua'ca'nī'ttza' Jesús, tasacli ixlu'xu' kelhatā'ti' soldados ē talātapitzīlh. Ixkelhni' lu'xu' xla' jā xatatza'pa' ixuanī't; chu a'ktin ixtacāxtlahuanī't chī ixa'cpūn ē chī ixquilhtūn. Ui#Pilato cākelhtīlh: ―Ū'tza' tū ictzo'knī't, ū'tza' natahui'la. ,hQXanapuxcu'nu' pālejni' tahuanilh Pilato: ―Jā ixtzo'kti “IxPuxcu'ca'n israelitas.” Chuhua'j catzo'kti: “Ū'tza' huanli: Quit ixPuxcu'ca'n israelitas.” NgA'ntza' jā xtokohua'ca'ca Jesús ixlacatzuna'j nac cā'lacchicni' ē lhūhua' israelitas talaktzī'lh letrero. Tzamā' letrero kempātu'tun tachihuīn ixtzo'kcanī't: hebreo ē griego ē latín. yfkPilato māhui'līnīni'lh a'ktin letrero nac cruz tū ixuan: Jesus xala' nac Nazaret, ixPuxcu'ca'n israelitas. eyA'ntza' xtokohua'ca'ca ē nā cāxtokohua'ca'ca ā'chā'tu' na ixpāxtūtunī'n Jesús. Jesús pū'i'tāt ixua'ca'lh. dyJesús taxtulh ē ixcu'ca'lē'mā'lh ixcruz. Chā'lh jā huanican Calavera ē nā hebreo ixtacuhuīni' Gólgota. zcmPalaj tunca Pilato cāmacamaxquī'lh xlaca'n naxtokohua'ca'can. Ē xlaca'n talē'lh. Xtokohua'ca'ca Jesús b7Xlaca'n tata'salh ē tahuanli: ―¡Camaknīca! ¡Camaknīca! ¡Caxtokohua'ca'ca! Pilato cāhuanilh: ―¿Ē lacasqui'nā'tit naxtokohua'ca'can mimPuxcu'ca'n? Xanapuxcu'nu' pālejni' takelhtīni'lh: ―Quina'n icka'lhīyāuj xmān chā'tin quimpuxcu'ca'n. Ū'tza' César. /aWXmān a'ktin quilhtamacuj ī'sputni' natzucu cā'tani' tū huanican pascua. Hua'chi i'tāt quilhtamacuj Pilato cāhuanilh israelitas: ―¡Huā'yālh mimPuxcu'ca'n! %`C A'cxni' kexmatli Pilato huā'mā', māmāxtunīni'lh Jesús. Tahuī'lh na ixpūmāpa'ksīn jā huanican Empedrado ē nā hebreo ixtacuhuīni' Gabata. _ A'cxni' kexmatli huā'mā', Pilato ā'chulā' makxtekcu'tunli Jesús. Israelitas tata'salh ē tahuanilh: ―¡Palh hui'x namakxteka', hui'x jā ixamigo César, ixpuxcu'ca'n romanos! ¡Tī lītanūcu'tun ixlīpuxcu', xla' ū'tza' ixtā'lāquiclhlaktzi' César! ^ Jesús kelhtīlh: ―Palh jā Dios ixmaxquī'n līmāpa'ksīn, hui'x jā ixtika'lhi' nūn a'ktin līmāpa'ksīn naquintlahua'ni'ya' catūhuālh. Chi'xcu' tī quimacamāstā'lh na milacatīn, xla' ā'chulā' ka'tla' ka'lhī ixcuenta ē jā hui'x. .]U Pilato huanilh: ―¿Chī jā quilīkelhtīya'? ¿Ē jā ca'tzīya' palh quit icka'lhī līmāpa'ksīn tzē na'icmakxtekān ē nā tzē na'icxtokohua'ca'yān? s\_ Tanūpālh na ixpūchihuīn ē kelhasqui'nīpālh Jesús: ―¿Jāchu xala' hui'x? Jesús jā kelhtīlh. Y[+Pilato, a'cxni' kexmatli huā'mā' tachihuīn, xla' ā'chulā' jicua'nli. VZ%Israelitas takelhtīlh: ―Quina'n icka'lhīyāuj a'ktin līmāpa'ksīn. Chuntza' chī huan nac līmāpa'ksīn, ixlacasqui'nca nanī huā'mā' chi'xcu' ixpālacata xla' huan ū'tza' ī'Ska'ta' Dios. Y%A'cxni' talaktzī'lh xanapuxcu'nu' pālejni' ē policías, xlaca'n tatzuculh tata'sa ē tahuanli: ―¡Caxtokohua'ca'ca! ¡Caxtokohua'ca'ca! Pilato cāhuanilh: ―Calīpintit ē caxtokohua'ca'tit hui'xina'n. Quit jā icmaclani' nūn a'ktin tū jā tze ixtatlauj. !X;Taxtulh Jesús. Ixa'knū a'ktin corona ixla' tzu'pīn. Ixmālhakē'canī't lu'xu' xasmataka. Pilato cāhuanilh: ―¡Huā'yālh tzamā' chi'xcu'! CWPilato cālaktaxtupālh tachi'xcuhuī't ē cāhuanilh: ―Calaktzī'ntit. Iccāmāxtuni'yān hui'xina'n. Ē naca'tzīyā'tit quit jā icmaclani' nūn a'ktin tū jā tze ixtatlauj. vVeIxtalaktalacatzuna'jī ē ixtahuanī: ―¡Tzehuanī't ixPuxcu'ca'n israelitas! Ixtalacala'syāhuamā'nalh. ~~ }t}|{{{0zzQyyrxxwpvvUuuRutnssGrrq~pp'oo4nmm)lDkkHjiiBhh!gEffkfeddc0b}a``L__:^^^^]\[9ZYxXW,V[UU2TSSERR%QPP9OOQNMLKJJIHG/F}F0EDDCCAA@??^>==<;;`::B99!877j66M55&443O211\00B/p..B--],, +}**,((( '@&%q$##&".!!! ER0, ,B?P u B Z Lzv_JN<Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Chuhua'j na'iccālīmāsu'yuni'yān chī icka'lhī līmāpa'ksīn huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj ē tzē na'iccāmātza'nkēna'ni' ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't. Palaj tunca huanilh chi'xcu' tī ī'xcahuī'huananī't: ―Icuaniyān, catā'kaqui' ē casmi'li' mintalajni' ē capit na minchic. ;Icuanilhtza' ta'jatatlani': “Iccāmātza'nkēna'ni'yān ixlīpō'ktu mincuenta.” Jā tū tasu'yu masqui mātza'nkēna'ni'catza'. Palh xa'icuanilh: “Catā'kaqui' ē casmi'li' mintalajni' ē catlā'hua'nti”, chuntza' nalītasu'yu palh ixlīcāna' tzeyanli. :Jesús ixca'tzī chī ixtapuhuamā'nalh ē cāhuanilh: ―¿Tū ixpālacata puhua'nā'tit chuntza' na milīstacna'ca'n? u9cPalaj tunca fariseos ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn xlaca'n tatzuculh tapuhuan: “¿Tichūyā chi'xcu' tī mālakchā'nimā'lh Dios? Nūn chā'tin tzē naquincāmātza'nkēna'ni'yān quincuentaca'n, xmān Dios.” 8A'cxni' Jesús laktzī'lh chī ixta'a'ka'ī', xla' huanilh ta'jatatlani': ―Iccāmātza'nkēna'ni'yān ixlīpō'ktu mincuenta. 7yLhūhua' ixtahuanī't tachi'xcuhuī't ē jāla ixtatanū nac chic. Ū'tza' talītahua'ca'lh ixa'kstīn nac chic ē ta'a'kstīxua'kli chic. A'ntza' talacmānūlh ixtalajni' ta'jatatlani' na ixpu'nanca'n tachi'xcuhuī't hasta na ixlacapūn Jesús. N6Palaj tunca a'cxni' tachā'lh tachi'xcuhuī't ē talīmilh nac talajni' chā'tin ta'jatatlani' tī ī'xcahuī'huananī't. Ixtamānūcu'tun ixpūchakān chic natamāpī' na ixlacatīn Jesús. l5QMilh a'ktin quilhtamacuj a'cxni' Jesús ixmāsu'yumā'lh ē ixtakexmatui'lāna'lh ā'makapitzīn fariseos ē tī xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. Ixtaminī'ta'ncha' xalanī'n nac Jerusalén ē lhūhua' cā'lacchicni' xalanī'n nac Galilea ē Judea. Ixtasu'yu ixlītli'hui'qui Dios ixpālacata Jesús ixcāmātzeyīmā'lh ta'jatatlanī'n. 4-Jesús tamakatīlh ē a'lh ā'lacatin jā jā tī ixa'nan ē a'ntza' tlahualh ixoración. Jesús mātzeyīlh chā'tin tī ī'xcahuī'huananī't d3AMasqui Jesús huanilh jā tī chā'tin ixuanilh, ā'chulā' calhāxcuhuālh tachi'xcuhuī't takexmatli ixpālacata Jesús. Līlhūhua' ixtatakēstoka natakexmata ē ixpālacata ixcāmātzeyīni'ca ixta'jatatca'n. /2WPalaj tunca Jesús māpa'ksīlh jā tī chā'tin catihuanilh. Huanilh: ―Xmān calakpi ixpālejca'n israelitas ē camāsu'yu'ni' mimacni'. Xla' nalaktzī'n palh tzeyanī'ta'tza'. Nalīlakatāyana'n chuntza' chī māpa'ksīni'lh Moisés. Chuntza' nataca'tzī tachi'xcuhuī't tzeyanī'ta'tza'. '1G Palaj tunca Jesús xa'malh ē huanilh: ―Chuntza' quit iclacasqui'n. Catzeya'nti. A'cxni' huanli huā'mā', tapānūni'lh ixta'jatat tzamā' chi'xcu'. ,0Q A'cxni' Jesús ixuī'lh nac cā'lacchicni', lakchā'lh chā'tin chi'xcu' tī ixka'lhī ta'jatat tū māmasī quinquinītca'n ē tū huanican lepra. A'cxni' ta'jatatlani' laktzī'lh Jesús, tatzokostani'lh ē huanilh: ―Māpa'ksīni', palh hui'x lacasqui'na', tzē naquimātzeyī'ya'. 1/[ A'cxni' tachā'lh barcos nac ti'ya't, palaj tunca ta'a'kxtekmaka'lh ixbarcoca'n ē tastālani'lh Jesús. Jesús mātzeyīlh chā'tin tī ixmasni'mā'lh ixquinīt 6.e Nā Jacobo ē Juan tī ixka'hua'chan Zebedeo ē tī ixtā'chi'pananī'n squī'ti' Simón nā xlaca'n tajicua'nli. Jesús huanilh Simón: ―Jā cajicua'nti. Chī mintascujūt ixuanī't milīchi'pana' squī'ti', chuhua'j mintascujūt nahuan nacāmā'a'ka'ī'nī'ya' tachi'xcuhuī't ixtachihuīn Dios. *-M Chuntza' huanilh ixpālacata Simón ē ixlīpō'ktuca'n tī ixtatā'chi'pamā'nalh squī'ti' talī'a'cnīlh ixpālacata lhūhua' squī'ti' tū tachi'palh. ,3A'cxni' Simón Pedro laktzī'lh, tatzokostani'lh Jesús ē huanilh: ―Māpa'ksīni', caquintapānū'ni' ixpālacata quit jā tzeya chi'xcu'. 0+YPalaj tunca tamacahuani'lh ixtā'chi'pananī'n squī'ti' a'ktin nac barco natamin natamaktāyana'n. Squī'ti' lītatzumalh a'ktu' barco hasta ixtatā'ctzicu'tuntza'. r*]A'cxni' tatlahualh chuntza', lhūhua' squī'ti' talaknūcha' nac pūtayan ē ixtaxtī'tmā'lhtza'. H) Simón kelhtīlh: ―Mākelhtahua'kē'ni', tintascactza' icmojōmā'nauj ē jā tū icchi'panī'tauj. Masqui chuntza', palh hui'x quilāhuaniyāuj na'icmojōpalayāuj quimpūtayanca'n. %(CA'cxni' cāmāsu'yuni'kō'lh, huanilh Simón: ―Calī'pi huā'mā' barco jā pūlhmā'n ē camojō'tit mimpūtayanca'n napūchi'payā'tit squī'ti'. \'1Palaj tunca Jesús tahua'ca'lh a'ktin nac barco tū ixla' Simón ē huanli camātampūxtuca macsti'na'j na ixquilhtūn. Palaj tunca Jesús tahuī'lh nac barco ē a'ntza' tzuculh cāmāsu'yuni' tachi'xcuhuī't. B&}Jesús cālaktzī'lh a'ktu' barcos na ixquilhtūn lago ē jā tī chā'tin ixpūtojōma'lh. Ixtēcu'ca'n ixta'a'nī't ixtache'kē' xaka'tla' ixpūtayanca'n tū pūchi'pacan squī'ti'. v% gMilh a'ktin quilhtamacuj a'cxni' Jesús ixuī'lh na ixquilhtūn lago ixtacuhuīni' Genesaret. Lhūhua' tachi'xcuhuī't tamilh ē ixtalālacxquitimā'nalhtza' ixpālacata natalaktalacatzuna'jī Jesús. Ixtakexmatcu'tun ixtachihuīn Dios. ]$3,Chuntza' ixcāmāsu'yuni'tēlha Jesús nac templos xalanī'n nac Galilea.J# +Jesús cāhuanilh: ―Ixlacasqui'nca na'iccāmāsu'yuni' xatze tachihuīn ā'makapitzīn xalanī'n ā'lacatin cā'lacchicni'. Na'iccāmāsu'yuni' chī Dios māpa'ksī. Ū'tza' quilīmacamilh. A"{*A'cxni' xkakalh, Jesús taxtulh nac cā'lacchicni' ē a'lh jā jā tī ixa'nan. Tachi'xcuhuī't ixtaputzamā'nalh ē tamaclalh jā ixuī'lh. Jā ixtamakxtekcu'tun ca'a'lh makat. m!S)Lhūhua' tī ixtaka'lhī jā tzeya ū'nī'n ē cāmātzeyīlh. A'cxni' jā tzeya ū'nī'n cāmāxtuni'lh na ixlīstacna'ca'n, tahuanilh: ―Hui'x ī'Ska'ta' Dios. Jesús cālacaquilhnīlh jā tzeya ū'nī'n ē jā cāmakxtekli natachihuīna'n ixpālacata xlaca'n taca'tzīlh ū'tza' Cristo tī Dios lacsacnī't. Jesús a'kchihuīna'nli nac estado Galilea , Q(A'cxni' ixtā'cnūmā'lhtza' chi'chini', ixlīpō'ktuca'n tī ixtata'jatatla kempālhūhua' ta'jatat cālīmini'ca Jesús. Cāmacaxa'malh ē cāmātzeyīlh. Q'Jesús taquilhpūtalh jā ixmā'lh ē lacaquilhnīlh ta'jatat ē tapānūni'lh chī ixmacscutla. Xamaktin tā'kaquī'lh puscāt ē tzuculh cāmāhuī'. Jesús cāmātzeyīlh lhūhua' ta'jatatlanī'n +&A'cxni' Jesús taxtulh nac templo, a'lh ē tanūlh na ixchic Simón. Ixpuhuiti' Simón ixmacscutlamā'lh ē huanica Jesús camātzeyīlh. %Calhāxcuhuālh na ixlacatzuna'j nac Capernaum talīchihuīna'nli Jesús. Jesús mātzeyīlh ixpuhuiti' Simón Pedro 6e$Ixlīpō'ktuca'n talī'a'cnīlh ē talāhuanilh: ―¿Tuchūyā tachihuīn tzamā'? ¡Huā'mā' chi'xcu' līchihuīna'n līmāpa'ksīn ē cātamāxtulh jā tzeya ū'nī'n! hI#Jesús lacaquilhnīlh jā tzeya ū'ni' ē huanilh: ―¡Caquilhca'csla! ¡Camakxtekti huā'mā' chi'xcu'! Jā tzeya ū'ni' māyujūlh chi'xcu' na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't ē makxtekli chi'xcu'. Jā tū lani'lh. A{"―Jesús xala' nac Nazaret, ¿tū ixpālacata quilālakmiuj? ¿Ē ū'tza' līta't naquilāmālacsputūyāuj? Quit iclakapasān. Hui'x ixla' Dios ē xatasicua'lanātlahua hui'x. lQ!Ixuī'lh nac templo chā'tin chi'xcu' tī ixchi'panī't jā tzeya ū'ni'. Ta'salh ē huanli: gG Talī'a'cnīlh chī ixcāmāsu'yuni'mā'lh ixpālacata ixlīchihuīna'mā'lh līmāpa'ksīn. +Palaj tunca Jesús a'lh nac Capernaum xala' nac estado Galilea. Ixcāmāsu'yuni'mā'lh tachi'xcuhuī't a'ktin quilhtamacuj tū pūjaxcan. c?Jesús tētaxtulh ixpu'nanca'n ē a'lh. Chā'tin chi'xcu' tī ixka'lhī jā tzeya ū'ni' Tatā'kaquī'lh ē tatamacxtulh Jesús nac cā'lacchicni'. Talē'lh hasta na ixa'cpūn sipej nac cā'lacchicni' natamacā'n makjū. xiA'cxni' takexmatli huā'mā' tachihuīn, ixlīpō'ktuca'n tī ixtatanūmā'nalh nac templo tasītzī'lh. taNā chuntza' ixa'nan nac Israel lhūhua' tī ixtapātīnīmā'nalh ta'jatat tū makamasa quinquinītca'n ē a'cxni' ixui'lacha' a'kchihuīna' Eliseo. Jā tī chā'tin xlaca'n mātzeyīca, xmān Naamán tī chā'tin xamini' nac Siria. 8iDios jā cālakmacā'lh Elías jā tī chā'tin tī nīmaka'ncanī't xalanī'n nac Israel. Lakmacā'nca chā'tin xamini' nac Sarepta tū ixlacatzuna'j cā'lacchicni' Sidón. a;Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Lhūhua' ixtahui'lāna'lh tī nīmaka'ncanī't nac país Israel a'cxni' ixlatlā'huan Elías ē a'cxni' a'ktu'tun cā'ta ā'i'tāt jā lalh xcān. Calhāxcuhuālh ixtzi'ncsnīmā'ca. &EChihuīna'mpālh ē cāhuanilh: ―Ixlīcāna' iccāhuaniyān nūn tī chā'tin a'kchihuīna' tī nalaktzī'ncu'tuncan na ixcā'lacchicni' jā stacli. +Jesús cāhuanilh: ―Ixlīcāna' naquilāhuaniyāuj huā'mā' tachihuīn: “Hui'x doctor ē pūla namā'tzeyīca'na' milīmān.” Nā naquilāhuaniyāuj: “Chuhua'j catlahua' huā'tzā' na minti'ya't chuntza' chī quincātahuanin tlahuanī'ta' nac Capernaum.” .UIxlīpō'ktuca'n tahuanli tze Jesús ē talī'a'cnīlh ixtachihuīn tzēhuanī't tū cāhuanilh. Ixtalāhuanimā'nalh: ―¿Ē jā ū'tza' ixka'hua'cha José? G Ixlīpō'ktuca'n nac templo ixtalaktzī'mā'nalh, ē xla' tzuculh chihuīna'n ē huanli: ―Chuhua'j huā'mā' quilhtamacuj mākentaxtūcanī't na milacatīnca'n tzamā' tū kexpa'ttitcus. u cA'cxni' Jesús mālakachahualh libro, maxquī'lh chā'tin tī ixmaktaka'lhmā'lh templo ē tahuī'lh. P Nā quimacamilh na'iccāmāsu'yuni'yān ixquilhtamacuj Māpa'ksīni'. R IxEspíritu Māpa'ksīni' quintā'huī'lh ixpālacata quilacsacnī't na'iccāmāca'tzīnī xatze tachihuīn lacxcamanīnī'n.Nā quimacamilh na'iccāmāko'xamāka'tlī' tī talīpuhuan ē na'iccāmāxtu tī cāchī'canī't.Icmilh na'iccāmālacahuānī lakatzī'nī'n ē na'iccāmaktāya tī tapātīni'mā'nalh. i KMaxquī'ca tū tzo'kli profeta Isaías. A'cxni' mālakapitzilh, maclalh jā ixtatzo'kni': a;Palaj tunca Jesús taspi'tli nac cā'lacchicni' tū huanican Nazaret jā ī'stacnī't. Tanūlh nac templo a'ktin quilhtamacuj tū pūjaxcan chī ixlīsmanīcanī't. Tāyalh nalīkelhtahua'ka ixtachihuīn Dios. Ixcāmāsu'yuni'mā'lh na ixtemploca'n israelitas ē ixlīpō'ktuca'n ixtalakachi'xcuhuī'mā'nalh. Jesús taspi'tli nac Nazaret 5cJesús taspi'tli nac Galilea ē ixka'lhī ixlītli'hui'qui Espíritu Santo. Calhāxcuhuālh nac estado Galilea ixlīchihuīna'mā'ca ixpālacata tū tlahualh Jesús. ! Skāhuī'ni' jātza' maclani'lh chī nalīlaktzī'n Jesús ē tapānūlh puntzuna'. Jesús tzuculh a'kchihuīna'n nac estado Galilea { Jesús kelhtīlh: ―Nā chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Jā tilīlaktzī'na' miMāpa'ksīni' Dios. ]3 Natamā'kaquī'yān ē chuntza' nūn kentin mintujan catitakāhuī'lh nac chihuix. gG Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Dios nacāmāpa'ksī ixángeles natamaktaka'lhān. @y Ā'līstān skāhuī'ni' lē'lh nac cā'lacchicni' Jerusalén ē yāhualh na ixa'kspūn xaka'tla' templo. Huanilh: ―Palh hui'x ī'Ska'ta' Dios, catamakahuasyujti nac ti'ya't. NJesús kelhtīlh: ―Catapānu', Skāhuī'ni'. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Natatzokostani'ya' ē nalaktaquilhpūtaya' miMāpa'ksīni' Dios ē natlahua'ya' xmān tū xla' lacasqui'n. Palh hui'x naquintatzokostani'ya' ē naquilaktaquilhpūtaya', na'icmaxquī'kō'yān ixlīpō'ktu huā'mā' ē mila' nahuan. ~Huanilh: ―Na'icmaxquī'yān ixlīpō'ktu huā'mā' ē namāpa'ksīya'. Pō'ktu quila' ē nā tzē na'icmaxquī' catīxcuhuālh. }#Palaj tunca skāhuī'ni' lē'lh Jesús a'ktin nac sipej tālhmā'n. A'ntza' xamaktin māsu'yuni'kō'lh ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj. W|'Jesús kelhtīlh: ―Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Jā xmān pāntzīn catilīlatamā'lh chā'tin chi'xcu' huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj.Ā'chulā' cuenta natlahuacan ixtachihuīn Dios. |{qPalaj tunca huanilh skāhuī'ni': ―Palh hui'x ī'Ska'ta' Dios, camāpa'ksi' tzamā' chihuix pāntzīn cahuanli. =zsA'ntza' ixuī'lh tu'pu'xam quilhtamacuj. Milh skāhuī'ni' nalīlaktzī'n palh tzē ixa'kskāhuī'lh Jesús. Jesús jā huā'yalh a'klhūhua' quilhtamacuj ē ixtzi'ncsmā'lhtza'. y -Ixlīstacna' Jesús ixlītzuma Espíritu Santo ē taspi'tli na ixquilhtūn nac xcān Jordán. Espíritu Santo lē'lh nac cā'tzaya'nca ti'ya't. vxe&Cainán ixka'hua'cha ixuanī't Enós tī ixka'hua'cha Set tī ixka'hua'cha Adán tī ixka'hua'cha Dios.w#%Lamec ixka'hua'cha ixuanī't Matusalén tī ixka'hua'cha Enoc tī ixka'hua'cha Jared tī ixka'hua'cha Mahalaleel tī ixka'hua'cha Cainán. v $Sala ixka'hua'cha ixuanī't Cainán tī ixka'hua'cha Arfaxad tī ixka'hua'cha Sem tī ixka'hua'cha Noé tī ixka'hua'cha Lamec. u #Nacor ixka'hua'cha ixuanī't Serug tī ixka'hua'cha Ragau tī ixka'hua'cha Peleg tī ixka'hua'cha Heber tī ixka'hua'cha Sala. t"Judá ixka'hua'cha ixuanī't Jacob tī ixka'hua'cha Isaac tī ixka'hua'cha Abraham tī ixka'hua'cha Taré tī ixka'hua'cha Nacor. s!Naasón ixka'hua'cha ixuanī't Aminadab tī ixka'hua'cha Aram tī ixka'hua'cha Esrom tī ixka'hua'cha Fares tī ixka'hua'cha Judá. $rA Natán ixka'hua'cha ixuanī't David tī ixka'hua'cha Isaí tī ixka'hua'cha Obed tī ixka'hua'cha Booz tī ixka'hua'cha Salmón tī ixka'hua'cha Naasón. zqmEliaquim ixka'hua'cha ixuanī't Melea tī ixka'hua'cha Mainán tī ixka'hua'cha Matata tī ixka'hua'cha Natán. 'pGMatat ixka'hua'cha ixuanī't Leví tī ixka'hua'cha Simeón tī ixka'hua'cha Judá tī ixka'hua'cha José tī ixka'hua'cha Jonán tī ixka'hua'cha Eliaquim. so_Er ixka'hua'cha ixuanī't Josué tī ixka'hua'cha Eliezer tī ixka'hua'cha Jorim tī ixka'hua'cha Matat. nNeri ixka'hua'cha ixuanī't Melqui tī ixka'hua'cha Adi tī ixka'hua'cha Cosam tī ixka'hua'cha Elmodam tī ixka'hua'cha Er. mJudá ixka'hua'cha ixuanī't Joana tī ixka'hua'cha Resa tī ixka'hua'cha Zorobabel tī ixka'hua'cha Salatiel tī ixka'hua'cha Neri. lNagai ixka'hua'cha ixuanī't Maat tī ixka'hua'cha Matatías tī ixka'hua'cha Semei tī ixka'hua'cha José tī ixka'hua'cha Judá. kJosé ixka'hua'cha ixuanī't Matatías tī ixka'hua'cha Amós tī ixka'hua'cha Nahum tī ixka'hua'cha Esli tī ixka'hua'cha Nagai. jtī ixka'hua'cha Matat tī ixka'hua'cha Leví. Leví ixka'hua'cha ixuanī't Melqui tī ixka'hua'cha Jana tī ixka'hua'cha José. QiA'cxni' Jesús tzuculh tlahua ixtascujūt, ixka'lhī chī pu'xamacāuj cā'ta. Huā'tzā' tatzo'kni' ixnapapana' Jesús. Ixpuhuancan Jesús ixka'hua'cha José. José ixka'hua'cha ixuanī't Elí yhkē mincha' Espíritu Santo. Tasu'yulh hua'chi lakatin tantzasnān ixyujmā'lh na ixlactza'j Jesús ē kexmatca a'ktin tachihuīn tū huanli: ―Hui'x quiSka'ta' ē icpāxquī'yān. Hui'x quimaxquī'ya' tapāxuhuān. Ixnapapana' Jesucristo xgiA'cxni' Juan ixmā'kpaxīni'n, nā Jesús milh na'a'kpaxa. Līhuan ixorarlīmā'lh, a'kapūn talaquī'lh rf]Ū'tza' Herodes līsītzī'lh ē ā'chulā' tlahualh ē Juan mānūca nac pūlāchī'n. Jesús a'kpaxli We'Nā lacaquilhnīlh gobernador Herodes ixpālacata Herodías tī ixpuscāt ixuanī't ixtā'tin Felipe. Herodes ixka'lhī hua'chi ixpuscāt. Nā lacaquilhnīlh ixpālacata lhūhua' tū tlahualh tū jā tze. edCChuntza' cāhuanilh Juan xatze tachihuīn ē nā cāmālacpuhuanīlh tachi'xcuhuī't. 9ckXla' chuntza' chī tī ka'lhī ixpūmālakosūn na ixmacan nalacsu'nu trigo tū tlahuacan harina. Nasaca trigo ē namāquī' nahua' ē paja nalhcuyu nac macscut tū jā mixa. Ab{Juan cāhuanilh: ―Ixlīcāna' quit iccālīmā'kpaxīyān xcān. Tī namin, xla' makapitzīn hui'xina'n nacātalīmā'kpaxīyān Espíritu Santo ē ā'makapitzīn macscut. Xla' ā'chulā' xaka'tla' ē jā quit. Quit jāla icmālakchā'nī chī xla'. Quit jā minī'ni' na'icxcutni' ixlīkechī'can ixcaclhi'. aTachi'xcuhuī't ixtaca'tzīcu'tun ixpālacata Juan. Xlaca'n ixtapuhuamā'nalh palhāsā' Juan, ū'tza' Cristo tī Dios lacsacnī't. x`iSoldados nā takelhasqui'nīlh: ―Ē quina'n ¿tū ixlacasqui'nca na'ictlahuayāuj? Cākelhtīlh: ―Jā tilīmālacsu'yu'yā'tit tū jā ixlīcāna' ē jā tilītucsnu'nā'tit naka'lhā'na'nā'tit. Calīpāxuhua'tit mintatlajca'n. Q_ Juan cākelhtīlh: ―Nasqui'nā'tit xmān tū ixtapalh līxokot. ^ Nā tamilh mātā'jīni'nī'n nata'a'kpaxa ē takelhasqui'nīlh: ―Mākelhtahua'kē'ni', ¿tū na'ictlahuáuj quina'n? "]= Juan cākelhtīlh: ―Tī ka'lhī a'ktu' ixcamisa camaxquī'lh a'ktin tī jā tū ka'lhī. Tī ka'lhī ixlīhua' catā'hua'lh tī jā tū ka'lhī. J\  Tachi'xcuhuī't takelhasqui'nīlh: ¿Tū na'ictlahuayāuj? .[U Hua'chi xacacanī'ttza' ā'chaj ē natzucucan natancā'can qui'hui'. Catūhuālh qui'hui' tū jā māstā' ixtahua'ca't xatze, ū'tza' natancā'can ē nalhcuyucan. zZmCatlahua'tit tū tze; nalītasu'yu palh ixlīcāna' lakpalīnī'ta'ntit mintalacapāstacni'ca'n. Jā catihuantit mē'cstuca'n: “Quina'n ī'xū'nātā'natna' Abraham. Ū'tza' iclīpāhuanāuj ē jā icjicuani'yāuj ixtasītzi' Dios.” Jā chuntza' ixua'ntit. Quit iccāhuaniyān Dios tzē nacālakpalī huā'mā' chihuixni' ē natahuan ī'xū'nātā'natna' Abraham. YyA'cxni' lhūhua' tachi'xcuhuī't tataxtulh ixpālacata Juan nacāmā'kpaxī, xla' cālacaquilhnīlh ē cāhuanilh: ―¡Hui'xina'n tlahua'pā'na'ntit a'ktu' milacanca'n! ¿Tīchu cāhuanin natzā'la'ni'yā'tit ixtasītzi' Dios tū mimā'lh? `X9Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't natalaktzī'n tī Dios macamilh Makapūtaxtūnu'.” $WAIxlīpō'ktu jā jā cāxtim natatzumana'n ē pūsca'nan nahuankō'.Jā lhka'hui'li' tej lacatza'j nala.Jā jā lakaxtim, lakaxtim nahuan. A'ntza' jā cā'tzaya'nca ti'ya't, nakexmatcan catīhuālh tī palha' nachihuīna'n ē nahuan:“Cacāxtlahua'tit tej ixpālacata mimā'lh Māpa'ksīni'.Camālakstu'nctit tej. 4UaJuan a'lh na ixquilhtūn ka'tla' xcān Jordán. Cāhuanilh tachi'xcuhuī't ixtalakpalīlh ixtalacapāstacni'ca'n ē ixta'a'kpaxli nacāmātza'nkēna'ni'can ixcuentaca'n. ^T5Anás ē Caifás xamāpa'ksīni'nī'n pālejni' ixtahuanī't. A'cxni' ixlīpō'ktuca'n ixtamāpa'ksīni'mā'nalh, a'cxni' Dios tā'chihuīna'lh Juan ixka'hua'cha Zacarías tī ixuī'lh nac cā'tzaya'nca ti'ya't. S %Ixlīlakacāujquitzis cā'ta ixuī'lh līgobernador Tiberio ē Poncio Pilato gobernador ixuanī't nac Judea. Herodes gobernador ixuanī't nac Galilea, ē ixtā'tin Felipe gobernador ixuanī't nac Iturea ē nac Traconite, ē Lisanias gobernador ixuanī't nac Abilinia. R54Jesús ī'stacmā'lh ē ā'chulā' ixka'lhīmā'lh talacapāstacni'. Nā tze ixuanī't na ixlacatīn Dios ē na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't.*QM3Palaj tunca xla' cātā'taspi'tli nac Nazaret ē cākexmatni'lh. Ixtzī' lhūhua' ixlacapāstaca ixlīpō'ktu huā'mā' ē māquī'kō'lh na ixlīstacna'. 7Pi2Xlaca'n jā taca'tzīlh tū huanicu'tun. O+1Jesús cāhuanilh: ―¿Tū ixpālacata quilāputzayāuj? ¿Ē jā ca'tzīyā'tit ixlacasqui'nca na'ictahui'la na ixchic quinTāta' Dios? `N90A'cxni' talaktzī'lh María ē José, talī'a'cnīlh ē ixtzī' huanilh: ―Quinka'hua'cha, ¿tū ixpālacata quilātlahuani'nī'ta'uj chuntza'? Quit ē mintāta' iclīpuhuamā'na'uj ē icmiuj iccāputzayān. hMI/Ixlīpō'ktuca'n tī takexmatli talī'a'cnīlh ixtalacapāstacni' ē chī ixcākelhtīmā'lh. GL.Ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj tamaclalh Jesús xaka'tla' nac templo. Ixcālaclhpu'nahuī'lh ixmākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē ixcākexmatmā'lh ē ixcākelhasqui'nīmā'lh. RK-jā tamaclalh. Palaj tunca tataspi'tli nac Jerusalén; ta'a'lh taputza. 5Jc,Ixtapuhuan Jesús cātā'mimā'lhtza' ā'makapitzīn ē chuntza' ta'a'lh nac tej a'ktin quilhtamacuj. A'cxni' taputzalh ixpu'nanca'n ixtalakapasnī'nca'n ē ixamicujca'n, I+A'cxni' a'ksputlitza' cā'tani' ē ixtaquītaspi'tmā'nalh ē Jesús tachokolh nac Jerusalén. Ixtzī' ē José jā cuenta tatlahualh. H/*A'cxni' Jesús ixka'lhī a'kcāujtu' cā'ta, ixlīpō'ktuca'n ta'a'lh nac Jerusalén ixpālacata cā'tani' chuntza' chī ixtalīsmanīnī'ttza'. G{)Cā'ta cā'ta José ē María ixta'a'n nac Jerusalén ixpālacata ixcā'tani'ca'n israelitas tū huanican pascua. F9(Ska'ta' ī'stacmā'lh ē ixtatli'hui'clhtēlha ē skalalh ixuantēlha ē Dios ā'chulā' ī'sicua'lanātlahua. Ka'hua'cha Jesús xaka'tla' nac templo ME'A'cxni' José ē María tamākentaxtūlh ixlīpō'ktu tū māpa'ksīlh Moisés tū tzo'kli na ixlīmāpa'ksīn Dios, talē'mpālh ska'ta' nac Nazaret xala' nac Galilea ixcā'lacchicni'ca'n. _D7&A'cxni' José ē María tatanūlh xaka'tla' nac templo, huā'mā' puntzuna' Ana cālaktalacatzuna'jīlh. A'cxni' maxquī'kō'lh tapāxcatca'tzīn Dios, tzuculh līchihuīna'n ska'ta' tī huanican Jesús. Cālītā'chihuīna'nkō'lh tī ixtaka'lhīmā'nalh ixmakapūtaxtūnu'ca'n ē tī xalanī'n nac Jerusalén. Tataspi'tli nac Nazaret eCC%Chuhua'j ixlītā'ti'pu'xamatā'ti' cā'ta tī nīmaka'ncanī't. Jā ixtaxtu xaka'tla' nac templo. Pō'ktu quilhtamacuj ixlaktaquilhpūtamā'lh Māpa'ksīni' Dios. Makatunu' jā ixuā'yan ixpālacata ixtlahua oración. B$Nā ixuī'lh a'ntza' chā'tin puscāt tī ixa'kchihuīna' Dios ē ixtacuhuīni' Ana. Xla' ixtzu'ma'jāt Fanuel xala' ixraza Aser. Ixlē'ntza' quilhtamacuj. Tzu'ma'jātcus ixuanī't a'cxni' tamakaxtokli ē tā'tahuī'lh ixkōlu' a'ktojon cā'ta. 5Ac#Chuntza' naca'tzīkō'can chī lacapāstaca chā'tunu' na ixlīstacna'ca'n. Hui'x nalīpuhuana' chuntza' chī kentin machīta nalakpusa na milīstacna' ―huanli Simeón. c@?"Simeón squi'ni'lh Dios cacāsicua'lanātlahualh ē huanilh María tī ixtzī' Jesús: ―Cala'ktzi'. Dios lacsacnī't huā'mā' ska'ta'. A'cxni' chi'xcu'tza' nahuan, lhūhua' israelitas nata'a'ka'ī' ē xla' nacāmaktāya. Tī jā nata'a'ka'ī', xlaca'n natalālīhuani. Xla' namāsu'yu ixtalacasqui'nīn Dios ē tachi'xcuhuī't natalakmaka'n. ^?5!José ē ixtzī' Jesús talī'a'cnīlh tū huanli Simeón ixpālacata ska'ta'. >w Ū'tza' nacāmāsu'yuni' tī jā israelitas chī tzē natatlā'huan nac cā'quilhtamacuj chuntza' chī pūcās nacāmāxkakēni' tī talatlā'huan jā cā'pucsua'.Israelitas tī mintachi'xcuhuī't nacālakachi'xcuhuī'can ixpālacata xla'. W='tī hui'x māstā'nī'ta' ixpālacata ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. H< Iclīlaktzī'nī'ttza' quilakastapun tzamā' Makapūtaxtūnu' ;QuiMāpa'ksīni', chuhua'j līpāxuhua na'icnī ixpālacata mākentaxtū'nī'ta' tū quihua'ni'nī'ta' quit tī mintasācua'. M:Simeón cha'xli ska'ta' ē lakachi'xcuhuī'lh Dios ē huanli: >9uEspíritu Santo mālacpuhuanilh na'a'n nac templo a'cxni' līminca ska'ta' Jesús nac templo namākentaxtū ixtahui'latca'n ē tū māpa'ksīlh līmāpa'ksīn tū tzo'kli Moisés. t8aIxmāsu'yuni'nī'ttza' jā ixtinīlh palh jā pūla ixlaktzī'lh Cristo tī Māpa'ksīni' Dios namacamin. n7UIxuī'lh nac Jerusalén tzamā' quilhtamacuj chā'tin chi'xcu' tī ixuanican Simeón. Tzeya chi'xcu' ixuanī't ē ixlakachi'xcuhuī' Dios ē ixka'lhīmā'lh ixMakapūtaxtūnu'ca'n israelitas. Espíritu Santo ixtā'huī'lh. D6Chuntza' María ē José ta'a'lh natalakatāyana'n. Chuntza' chī huan na ixlīmāpa'ksīn Dios ixlacasqui'nca namaxquī'can xaka'hua'cha ē xatzu'ma'jāt tórtola o tantu' tantzasnān. /5WChuntza' tatlahualh ixpālacata tatzo'kni' na ixlīmāpa'ksīn Dios:Chā'tunu' ska'ta' xaka'hua'cha tī līmaksāsti', ū'tza' ixla' Māpa'ksīni' Dios nahuan. i4KIxlītu'pu'xam quilhtamacuj tamākentaxtūlh ixtahui'latca'n puscan chī Moisés ixui'līnī't līmāpa'ksīn natache'kē' ixlīka'hua'jua' puscāt. Talē'lh ska'ta' nac Jerusalén namāsu'yuni'can Māpa'ksīni' Dios. K3Ixlīlakatzayan quilhtamacuj tlahuani'ca circuncisión ska'ta' ē hui'līni'ca ixtacuhuīni' Jesús. Ū'tza' huā'mā' tacuhuīni' tū ángel huanilh María a'cxni' jāna'j ixka'lhīni'n. ;2oPastores tataspi'tli ē ixtalakachi'xcuhuī'mā'nalh Dios ē ixtamakapāxuīmā'nalh ixpālacata a'kspulalh chī cāhuanica. Ska'ta' Jesús māsu'yuca xaka'tla' nac templo f1EMaría ixlacapāstacmā'lh ixlīpō'ktu tū a'kspulanī't ē tū ixuanicanī't ē ixpuhuan. T0!Ixlīpō'ktuca'n tī takexmatli talī'a'cnīlh ixtachihuīnca'n pastores. X/)A'cxni' talaktzī'lh, tahuanli tū ixtahuanī't ángeles ixpālacata ska'ta'. |.qPalaj ta'a'lh ē cāmaclaca María ē José ē ska'ta' jā ixmāpī'canī't ē jā chī'yāhuacan cahuāyuj. X-)Palaj tunca a'cxni' ángeles tataspi'tli nac a'kapūn, pastores tatzuculh talāhuani: ―Ca'auj chuhua'j nac Belén ē nalaktzī'nāuj tū a'kspulalh ē tū Māpa'ksīni' Dios quincātamāca'tzīnīn. ",=―¡Calaktaquilhpūtaca Dios tī huī'lh nac a'kapūn ē tzej calatapā'tit nac cā'quilhtamacuj milīpō'ktuca'n tī Dios cālakalhu'manī'ta'n! x+i Xamaktin tatasu'yulh lhūhua' ángeles xalanī'n nac a'kapūn tī ixtamakapāxuīmā'nalh Dios. Tahualh: *9 Namaclayā'tit chā'tin ska'ta' lītapāchī'nī't ixtanchut ē māpī'canī't jā mojōcan paja tū tahua' cahuāyuj. Ē ū'tza' nalīlakapasā'tit. 6)e Chuhua'j huā'mā' tzī'sa tahui'la'cha' chā'tin ska'ta' nac cā'lacchicni' jā ixtahui'lanī't David. Xla' ū'tza' Makapūtaxtūnu' ē tī huanican Cristo Māpa'ksīni'. $(A Ángel cāhuanilh: ―Jā cajicua'ntit. Iccālīmini'yān xatze tamāca'tzīni'n ē ū'tza' natalīka'lhī tapāxuhuān ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. s'_ Xamaktin tasu'yulh chā'tin ixángel Dios ē cālītamacsti'li'lh ixtaxkaket Māpa'ksīni'. Tajicua'nli. &}Ixtahui'lāna'lh pastores lacatzuna'j nac Belén. Pō'ktu tzī'sa ixtamaktaka'lhmā'nalh nac potrero ixpurecuca'n. a%;Tahuī'lh ixka'hua'cha ixlīmaksāsti' María. Līpāchī'lh ixtanchut ē māpī'lh jā mojōcan paja tū tahua' cahuāyuj. A'ntza' ixtahuī'lh ixpālacata jā tamaclalh chic jā natamaklhtata. Ángeles ē pastores W$'Tū a'kspulalh a'cxni' ixuī'lh nac Belén, a'cchā'lh ixmālhcuyu' ska'ta'. #A'lh nac Belén natzo'kcan ixtacuhuīni'. Tā'a'lh María tī ixtā'lacāxlanī'ttza' natā'tamakaxtoka xla' ē xla' ixka'lhīni'ntza'. "'Ū'tza' lītaxtulh José nac cā'lacchicni' Nazaret xala' nac estado Galilea ē a'lh a'ktin nac cā'lacchicni' Belén xala' nac estado Judea. A'ntza' xatahui'lani' David ē ixpālacata José ī'xū'nātā'nat ixuanī't, ixlacasqui'nca a'ntza' natzo'kcan ixtacuhuīni'. !#Ixlacasqui'nca chā'tunu' cata'a'lh na ixcā'lacchicni'ca'n jā ixtatahui'lanī't ixpapca'n ē a'ntza' nacātzo'kni'can ixtacuhuīni'ca'n. W 'A'cxni' Cirenio gobernador ixuanī't nac Siria a'cxni' pūla tlahualh censo. ~ wA'cxni' jāna'j ixtahui'la Jesús, emperador Augusto māpa'ksīlh a'ktin censo calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj. R PTzamā' ska'ta' stacli ē ixca'tzī ixlīpō'ktu catūxcuhuālh tū ixla' Dios. A'cxni' ka'tla'tza' huanli, ixuī'lh nac cā'tzaya'nca ti'ya't hasta a'cxni' tzuculh cāmāsu'yuni' israelitas. {OQuina'n hua'chi cā'pucsua' hui'lānauj ē hua'chi palajtza' nanīyāuj.Naquincāmāsu'yuni'yān chī ixtej Dios. 1 ]NDios quincāpāxquī'yān ē quincālakalhu'manān.Ū'tza' quincālīmacamini'yān chā'tin tī naquincāmakapūtaxtūyān.Xla' namāxkakē quintejca'n.  MNacāmāsu'yuni'ya' tachi'xcuhuī't ē chuntza' natalīca'tzī namin Makapūtaxtūnu' ē nacāmātza'nkēna'ni' ixcuentaca'n. % ELĒ hui'x, quiska'ta', namāpācuhuīca'na' ixa'kchihuīna' Dios tī ā'chulā' xaka'tla' ē napūlani'ya' Māpa'ksīni' ē namālaclhtzaja jā na'a'n. { qKChuntza' pō'ktu quilhtamacuj lactze nahuanāuj nac cā'quilhtamacuj, hua'chi jā ixtitlahuáuj tū jā tze.  Jū'tza' ixquincālīmāpānūni'n quintā'lāquiclhlaktzi'ca'n ē chuntza' ixtlahuáuj ixtalacasqui'nīn Dios ē jā ixjicua'nui. M ITzamā' talācāxlan tū Dios ixtlahuani'nī't quimpapca'n Abraham, b ?HHuampālh nacālakalhu'mani' quimpapca'n ē jā napātza'nkā chī talācāxlanīn.  /GHuanli naquincālīmakapūtaxtūyān ixlītli'hui'qui quintā'lāquiclhlaktzi'ca'n ē ixlīpō'ktuca'n tī jā quincātalaktzī'ncu'tunān. \ 3FChuntza' chī huanli a'kchihuīna'nī'n xamakās, chuntza' līhui'līlh Dios. 8 kEQuincāmaxquī'nī'ta'n chā'tin Makapūtaxtūnu'; ka'lhī ixlītli'hui'qui ē ū'tza' xla' chā'tin chī ixnatā'natna' David tī mākentaxtūlh ixtalacasqui'nīn Dios.  #DCamakapāxuīca Māpa'ksīni' tī ixDiosca'n israelitas ixpālacata quincālakalhu'mani' quina'n tī ixraza ē quincāmakapūtaxtūn. { qCEspíritu Santo lītatzumalh ixlīstacna' Zacarías ē chihuīna'nli chī Dios māsu'yuni'lh ē huanli: h KBIxlīpō'ktuca'n tī takexmatli talacapāstacli ē talākelhasqui'nīlh: ―Huā'mā' ska'ta' ¿tīyā chi'xcu' nahuan? Ixtasu'yu ī'sicua'lanātlahuanī't Māpa'ksīni' ē ū'tza' talīhuanli. Zacarías makapāxuīlh Dios   AŪ'tza' talī'a'cnīlh ixamicujnu' ē tahuankō'lh huā'mā' calhāxcuhuālh nac cā'lacchicni' xala' lakakēstīn nac Judea. Q @Palaj tunca Zacarías tzucupālh chihuīna'n ē laktaquilhpūtalh Dios. r  _?Xatāta' squi'nli a'ktin ca'psnap ē tzo'kli: “Ixtacuhuīni' Juan.” Ixlīpō'ktuca'n talī'a'cnīlh. g  I>Palaj tunca tamacahuani'lh ixtāta' ska'ta' nataca'tzī tūyā tacuhuīni' nahui'līni'. f  G=Kelhasqui'nīca: ―¿Tū ixpālacata? Jā tī a'nan mintalakapasni' tī huanican Juan. [  1A'cxni' a'cchā'lh ixmālhcuyu', tahuī'lh ī'ska'ta' Elisabet. Ka'hua'cha huanli.  #8María tahuī'lh na ixchic Elisabet a'ktu'tun mālhcuyu' ē ā'līstān taspi'tli na ixchic. Chī lacatuncuhuī'lh Juan Mā'kpaxīni' } u7Chuntza' tlahualh chī cāhuaninī't quimpapca'n Abraham ē ixnatā'natna'.Pō'ktu quilhtamacuj nacāmaktāya.  6Cāmaktāyanī't xala' nac Israel tī tamākentaxtū ixtalacasqui'nīn Dios ē jā makstin makxtekli ixtalakalhu'man. m U5Tī ixtatzi'ncsmā'nalh cālīmāka'sīlh xatze līhua' ē jā tū cāmacā'ni'lh lacricujnu'. y m4Cāmāpānūni'lh ixlītli'hui'quica'n tī ka'tla' ixtahuanī't ē tī tapuhuan ā'chulā' ixlacasqui'nca. w~~}|{{Tz^ykxwwvugtssWrqq"pdonmm6ll7kk-jjhhqgg-fOdcc}ba``5_}_^]]:\NZZHY?XWSVV.TT'SRQQ{PO~O)NMMYLKKTJ>I=A'cxni' chā'lh nac chic, Jesús jā makxtekli natā'tanū jā tī chā'tin, xmān Pedro ē Jacobo ē Juan ē ixtāta' ē ixtzī' tzu'ma'jāt. {`o2A'cxni' Jesús kexmatli huā'mā', huanilh: ―Jā caji'cua'nti. Mintzu'ma'jāt natzeyan, xmān ca'a'ka'i'. U_#1Ixchihuīna'mā'lhcus Jesús a'cxni' chilh chā'tin xala' na ixchic Jairo xapuxcu' ixtemploca'n israelitas. Huanica Jairo: ―Mintzu'ma'jāt nīlhtza'. Jātza' camāmakchu'yi' Mākelhtahua'kē'ni'. }^s0Palaj tunca Jesús huanilh: ―Quintzu'ma'jāt, tzeyanī'ta' hui'x ixpālacata a'ka'ī'nī'ta'. Līpāxuhua capit. w]g/A'cxni' puscāt ca'tzīlh Jesús cuenta tlahualh xa'maca, ī'xpipitēlha lakmilh ē tatzokostalh na ixtujan Jesús. Huanilh na ixlacatīn ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't chī līxa'malh Jesús ē chuntza' palaj tunca ixtzeyanī't. t\a.Jesús cāhuanilh: ―Icmakca'tzī catīhuā quixa'manī't ē iclīmātzeyīnī't quilītli'hui'qui. [7-Jesús kelhasqui'nīni'lh: ―¿Tīchu quixa'manī't? Ixlīpō'ktuca'n tahuanli jā tī chā'tin. Pedro ē ā'makapitzīn tahuanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', līlhūhua' lītamacsti'li'ca'nī'ta' ē lālacxquitimā'ca ē hui'x kelhasqui'nīni'na': “¿Tī quixa'malh?” xZi,Xla' talacatzuna'jīlh na ixchakēn Jesús ē xa'malh ixquilhtūn ixlu'xu'. Palaj tunca cāsni'lh ixka'lhni'. dYA+Na ixpu'nanca'n ixa'mā'lh chā'tin puscāt tī ixta'jatatla. Ixka'lhītza' a'kcāujtu' cā'ta jāla ixcāsni' ixka'lhni'. Ī'sputni'kō'nī'ttza' ixtumīn tū ixlīxokolh doctornu'. Jā tī chā'tin mātzeyīlh. UX#*ixpālacata xmān chā'tin ixtzu'ma'jāt ē ixnīmā'lhtza'. Ixka'lhī chī a'kcāujtu' cā'ta. A'cxni' ixa'mā'lh Jesús na ixchic Jairo, līlhūhua' ixtastālani'mā'nalh hasta ixtalālacxquititēlha. +WO)Palaj tunca milh chā'tin chi'xcu', ixtacuhuīni' Jairo ē xapuxcu' ixuanī't na ixtemploca'n israelitas. Xla' tatzokostani'lh Jesús. Huanilh ca'a'lh na ixchic V(A'cxni' Jesús taspi'tpālh, tachi'xcuhuī't talaktzī'lh ē tapāxuhualh ixpālacata ixlīpō'ktuca'n ixtaka'lhīmā'nalh. U5'―Cataspi'tti na minchic. Nacāhua'ni'kō'ya' ka'tla' tū tlahuani'nī'ta'n Dios ē chī a'kspulanī'ta'n. Chi'xcu' a'lh ē tzuculh līchihuīna'n tū ixtlahuani'nī't Jesús calhāxcuhuālh nac cā'lacchicni'. Ixtzu'ma'jāt Jairo ē puscāt tī xa'malh ixlu'xu' Jesús T&Masqui chi'xcu' tī ixtzeyanī'ttza' squi'ni'lh Jesús camakxtekli natā'a'n, Jesús māpa'ksīlh catahuī'lh ē huanilh: )SK%Chuntza' ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac Gadara tatzuculh tasqui'ni' Jesús nataxtu a'ntza' ixpālacata tajicua'nli. Chuntza' Jesús tojōlh nac barco ē a'lh. hRI$Tī ixtalaktzī'nī't tahuanilh chī ixlītzeyanī't chi'xcu' tī ixka'lhī jā tzeya ū'ni'. QQ#Tachi'xcuhuī't tataxtulh nac cā'lacchicni' natalaktzī'n tū ixa'kspulanī't. A'cxni' tachā'lh jā ixuī'lh Jesús, talaktzī'lh chi'xcu' tī jātza' ixka'lhī jā tzeya ū'ni'. Ixcāmāxtuni'nī'ttza' jā tzeya ū'nī'n ē chi'xcu' ixmālhekē'canī'ttza' ē ca'cs ixuī'lh lacatzuna'j ixtujan Jesús. Xlaca'n tajicua'nli. DP"A'cxni' maktaka'lhna'nī'n pa'xni' talaktzī'lh tū ixa'kspulanī't, tajicua'nli ē tatu'jnulh ē tamāca'tzīnīni'lh nac cā'lacchicni' ē ixlacatzuna'j huā'mā' cā'lacchicni'. [O/!Palaj tunca jā tzeya ū'nī'n tataxtunikō'lh chi'xcu' ē tapūlactojōlh na ixpūlacni'ca'n pa'xnī'n. Xlaca'n tatamakjūlh nac cā'lacatampān ē tatamakahuasli ē tatojōcha' nac xcān ē tajicsua'kō'lh. 2N] Lhūhua' pa'xnī'n ixtahuā'yamā'nalh na ixlacapūn sipej. Jā tzeya ū'nī'n tasqui'nli cacāmakxtekca natatanū na ixpūlacni'ca'n pa'xnī'n ē Jesús cāmakxtekli. ]M3Huā'mā' jā tzeya ū'nī'n tasqui'ni'lh Jesús jā cacāmacā'lh nac pūpātīn. PLJesús kelhasqui'nīlh: ―¿Chī hua'ni'ca'na'? Xla' kelhtīlh: ―Quihuanican Legión. Chuntza' huanilh ixpālacata Legión huanicu'tun lhūhua', ē lhūhua' jā tzeya ū'nī'n ixtatanūni'nī't. K-Chuntza' huanilh ixpālacata Jesús ixmāpa'ksīmā'lh jā tzeya ū'ni' cataxtuni'lh. Maklhūhua' chi'palh jā tzeya ū'ni'. Ixlīmacachī'can cadenas ē nā ixlītantūchī'can cadenas ē xla' ixcālacpu'xa. Jā tzeya ū'ni' makatzā'lalh nac cā'tzaya'nca ti'ya't. JA'cxni' chi'xcu' laktzī'lh Jesús, tatzokostani'lh na ixlacatīn ē ta'salh ē huanli: ―¿Tū ixpālacata ta'na' hui'x jā icuī'lh? Hui'x Jesús ī'Ska'ta' Dios xaka'tla'. ¿Ē mincuenta tū ictlahuamā'lh? Icsqui'ni'yān jā naquintimakapātīnīna'. jIMA'cxni' Jesús tacutli nac barco, chā'tin chi'xcu' xala' a'ntza' laktalacatzuna'jīlh. Makās xla' ixcāka'lhī tū jā tzeya ū'nī'n. Jā maktin lhakā'lh ixlu'xu' ē jā tahuī'lh nac chic. Xmān nac lhu'cu' ixtahui'la. }HsĀ'līstān tachā'lh nac ti'ya't jā huanican Gadara. A'ntza' ixtuntacut nac xcān ē na ixlaktza'j Galilea. LGPalaj tunca cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―¿Chī līla'tit? ¿Ē jā a'ka'ī'yā'tit? Xlaca'n tajicua'nli ē talī'a'cnīlh ē talākelhasqui'nīlh: ―¿Tichūyā chi'xcu' huā'mā'? Hasta tzē cāmāpa'ksī ū'ni' ē xcān ē takexmatni'. Chi'xcu' xala' nac Gadara tī lhūhua' ixcāka'lhī tū jā tzeya ū'nī'n \F1Palaj tunca ta'a'lh tamālakahuānīlh Jesús ē tahuanilh: ―¡Mākelhtahua'kē'ni'! ¡Icjicsua'mā'nauj! Palaj tunca Jesús tā'kaquī'lh ē cālacaquilhnīlh ū'ni' ē ixpupunu' xcān, ē taca'csnankō'lh. E)Līhuan ixtatacutmā'nalh, lhtatalh Jesús. Palaj tunca tzuculh ū'nun ē ixlītatzumamā'lhtza' xcān barco hasta ixtā'cnūmā'lhtza'. D/Milh a'ktin quilhtamacuj a'cxni' Jesús cātā'tojōlh ī'scujnu'nī'n a'ktin nac barco. Cāhuanilh: ―Ca'auj tuntacut nac xcān. Ta'a'lh. C3Xla' cāhuanilh: ―Tī kexmata ixtachihuīn Dios ē mākentaxtū, ū'tza' quintzī' ē quintā'timīn. Jesús cāmāca'cslīlh ū'ni' ē mar mBSHuanica Jesús: ―Talayāna'lh mintzī' nac kēpūn ē mintā'timīn. Tatā'chihuīna'ncu'tunān. A9Palaj tunca tamilh ixtzī' ē ixtā'timīn jā ixuī'lh Jesús ē jāla talaktalacatzuna'jīlh ixpālacata līlhūhua' tachi'xcuhuī't ixuī'lh. w@g’Chuntza' tzej cakexpa'ttit ixpālacata tī tzej a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios, ū'tza' ā'chulā' naca'tzī; ē tī jā tzej a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios, xla' namāpātza'nkēnīcan tū kexmatli. Ixtzī' ē ixtā'timīn Jesús ?}Ixlīpō'ktu tū iccāmāsu'yuni'yān mina'cstuca'n, ā'līstān ixlacasqui'nca nacāmāsu'yuni'yā'tit ā'makapitzīn. S>Jesús cāhuanipālh: ―Jā tī māpasī pūcās ē nahui'lī ixtampīn chā'xta. Ē nūn catihui'līca ixtampīn tama'. Namāhua'ca'can tālhmā'n ixpālacata tī tatanūmā'nalh natalaktzī'n. U=#’Tū yujli nac xatze ti'ya't, ū'tza' hua'chi tachi'xcuhuī't tī tzej takexmatli tachihuīn. Ta'a'ka'ī' ē takexmatni' ē tzeya chi'xcuhuī'n natahuan. Jā tamakxteka ixtachihuīn Dios. Pūcās o<W’Huā'mā' lhtucu', ū'tza' hua'chi ā'makapitzīn huampala tachi'xcuhuī't. Masqui takexmata tachihuīn, jā talakpalīcu'tun ixtalacapāstacni'ca'n. Pō'ktu quilhtamacuj talacapāstacmā'nalh ixtascujūtca'n ē ixtumīnca'n ē chī natalakastāna'n. Chuntza' jāla tzej tasca'ta. Ū'tza' hua'chi līcha'nat tū tamā'ktzī'lh lhtucu'. Jāla staca. t;a Ti'ya't nac cā'chihuixni', ū'tza' hua'chi ā'makapitzīn tachi'xcuhuī't. Xlaca'n takexmata ē tapuhuan tze, ē talakatī. Jā makās ta'a'ka'ī'. A'cxni' jā cālaktzī'ncu'tuncan ixpālacata ixtachihuīn Dios, palaj natamakxteka. 2:] ē tej, ū'tza' hua'chi tachi'xcuhuī't tī takexmata tachihuīn. Namin skāhuī'ni' ē nacāmāpātza'nkēnī ē jā catita'a'ka'ī'lh ē jāla catita'a'kapūtaxtulh. {9o Jesús cāhuanipālh: ―Huā'mā' tamāsu'yun huanicu'tun chuntza': līcha'nat, ū'tza' ixtachihuīn Dios; _87 Cāhuanilh: ―Dios cāmāsu'yuni'nī'ta'n hui'xina'n tū tatzē'knī't ixpālacata chī nala jā Dios māpa'ksīni'nkō'. Ā'makapitzīn iccālīchihuīna'n xmān tū līca'tzīni'can. Chuntza' masqui takexmatli jā catitaca'tzīlh tū huanicu'tun, ē masqui talaktzī'n ē hua'chi jā talacahuāna'n. Tū huanicu'tun huā'mā' tamāsu'yun g7G Palaj tunca ī'scujnu'nī'n takelhasqui'nīlh tūchu huanicu'tun huā'mā' tamāsu'yun. l6QĀ'makapitzīn līcha'nat tayujli nac tze ti'ya't ē pu'nli. A'cxni' stacli, tahua'ca'lh. A'cxni' ī'ca, lhūhua' taxtulh xmān pūlactin līcha'nat tū ixmakahuanicanī't hasta a'ktin ciento tahua'ca'lh. A'cxni' huankō'lh huā'mā' Jesús cāhuanilh palha': ―Palh kexpa'tā'tit, cuenta catlahua'tit. Jesús līchihuīna'lh xmān tū līca'tzīni'can r5]Ā'makapitzīn huampala tayujpālh nac cā'lhtucu'n ē jāla stacli ixpālacata tamā'ktzī'lh lhtucu'. L4Ā'makapitzīn tayujli na ixkelhni' chihuix jā xmān macsti'na'j ixka'lhī ti'ya't. A'cxni' pu'nli tzamā' līcha'nat jā maclalh xcān ē scācli ixpālacata jā pūlhmā'n ixka'lhī ti'ya't. <3qCāhuanilh: ―Chā'tin cha'nāna' taxtulh nacha'nan ixlīcha'nat. Līhuan ixmakahuanimā'lh ixlīcha'nat makapitzīn tayujli nac tej ē cālacchi'ntaca ē tasacua'lh spūnī'n. &2EXalanī'n lacalhūhua' cā'lacchicni' tataxtulh natakexmata Jesús. A'cxni' tatalacxtimīlh lhūhua' tachi'xcuhuī't, cāhuanilh tū līca'tzīni'can. C1Nā ixtā'a'n Juana, ixpuscāt Chuza tī xapuxcu' ixtasācua' Herodes. Nā ixtatā'a'mā'nalh Susana ē lhūhua' ā'makapitzīn puscan tī ixtalīmaktāyanī't ixtumīnca'n. Cha'nāna' 0/Nā ixtatā'a'mā'nalh ā'makapitzīn puscan tī ixcāmāxtuni'canī't jā tzeya ū'ni' ē tī ixcāmātzeyīcanī't ixta'jatatca'n. Na ixpu'na'i'tātca'n ixa'mā'lh María tī ixlīkempātu' ixtacuhuīni' Magdalena. Ū'tza' tī cāmāxtuni'ca kelhatojon jā tzeya ū'ni'. _/ 9Ā'līstān Jesús ixtētaxtumā'lh lacalhūhua' nac cā'lacchicni' ē nac ranchos. Ixmāsu'yutēlha ē ixcālītā'chihuīna'ntēlha chī Dios māpa'ksīni'nkō'. Kelhacāujtu' ī'scujnu'nī'n ixtatā'a'mā'nalh. ~.u2Jesús huanilh puscāt: ―Makapūtaxtūcanī'ta'tza' ixpālacata a'ka'ī'nī'ta'. Capit cā'tapāxuhuān.-1Tī ixcā'invitarlīcanī't tatzuculh talāhuani: ―¿Tīchu huā'mā' chi'xcu' tī tzē cāmātza'nkēna'ni' quincuentaca'n? Y,+0Palaj tunca Jesús huanilh puscāt: ―Icmātza'nkēna'ni'yān mincuenta. `+9/Ū'tza' iclīhuaniyān lhūhua' ixtapāxquī'n puscāt ē ū'tza' līmāsu'yu chī Dios mātza'nkēna'ni'nī'ttza' ixcuenta masqui lhūhua'. Tī laka pāxquī'nin māsu'yu lhūhua' ixcuenta cāmātza'nkēna'ni'lh. ^*5.Hui'x jā quilītlahua' aceite na quina'kxāk; xla' quilītantūtlahualh ixperfume. i)K-Hui'x jā quimacamu'sunī'ta' a'cxni' ictanūlh. Xla' jā jaxnī't chī quintantūmu'sumā'lh. %(C,Palaj tunca Jesús laktalakspi'tli puscāt ē huanilh Simón: ―¿Ē laktzī'na' huā'mā' puscāt? Ictanūlh na minchic ē jā quimaxquī'nī'ta' xcān na'iclīlakche'kē' quintujan. Huā'mā' puscāt quilīlacmu'nulh ixlakaxta'jat na quintujan ē cālīmāscāquīlh ixya'j. {'o+Simón kelhtīni'lh: ―Icpuhuan chi'xcu' tī ā'chulā' ixmaklaclē'nī't. Jesús huanilh: ―Ixlīcāna'. '&G*Xlaca'n jāla taxokolh, ē māsācua'nīni' cāmāsputūnu'ni'lh ixchā'tu'ca'n. Chuhua'j caquihua'ni', ¿tīchu ā'chulā' napāxquī' chī ixchā'tu'ca'n? x%i)Jesús huanilh: ―Ixtahui'lāna'lh chā'tu' chi'xcuhuī'n. Ixchā'tu'ca'n ixtamaklaclē'n chā'tin māsācua'nīni'. Chā'tin maklaclē'lh quinientos denarios (tū tumīn xala' makāstza'). Ā'chā'tin maklaclē'lh tu'pu'xamacāuj. $%(Palaj tunca Jesús huanilh fariseo: ―Simón, icuanicu'tunān a'ktin tachihuīn. Fariseo kelhtīlh: ―Mākelhtahua'kē'ni', caquihua'ni'. #'A'cxni' laktzī'lh huā'mā', fariseo tī ixtā'huā'yamā'lh Jesús, puhuanli: “Palh ixlīcāna' cahuālh huā'mā' chi'xcu' ixa'kchihuīna' Dios ixuanī't, ixca'tzīlh tīchu xla' ē tichūyā puscāt xa'malh. Ixca'tzīlh palh jā tzeya puscāt.” j"M&Ixcalhuamā'lh ē a'cxni' tahuī'lh lacatzuna'j ixtujan Jesús ē yujli ixlakaxta'jat na ixtujan. Ū'tza' līche'kē'lh ixtujan Jesús. Palaj tunca līmāscāquīlh ixya'j ē tantūmu'sulh ē lītlahualh aceite tū mu'csun. M!%Tzamā' nac cā'lacchicni' ixuī'lh chā'tin puscāt tī jā lacatejtin. A'cxni' ca'tzīlh Jesús ixa'nī't huā'yan na ixchic chā'tin fariseo, puscāt lē'lh a'ktin frasco aceite tū xamu'csu. j M$Chā'tin fariseo ixtā'huā'yancu'tun Jesús. Jesús a'lh na ixchic ē tahuī'lh nac mesa. #Tī ta'a'ka'ī', xlaca'n taca'tzī Dios macamilh Juan ē nā quit ―huanli Jesús. Jesús ixuī'lh na ixchic Simón tī fariseo yk"Ā'līstān quit icmilh ē quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Quit icuā'yalh ē icua'lh xcān ē catūxcuhuālh quimālacnūni'ca. Hua'nā'tit quit laka iclihuā'yan ē laka iclīko'tnūn, quit ixamigoca'n mātā'jīni'nī'n ē tī jā tze. -!’Chuntza' līla'yā'tit hui'xina'n. Hua'nā'tit Juan Mā'kpaxīni' ka'lhī jā tzeya ū'ni' ixpālacata jā hua' pāntzīn ē jā ko'ta. F Tatasu'yu hua'chi lacstīn tī takamāna'mā'nalh nac lītamāuj. Ta'ta'sa ē tahuani ixtā'lacstīn: “A'cxni' quina'n icmakata'sauj līskoli', hui'xina'n jā lakatītit ē jā tlītit. A'cxni' icpixtlī'uj chī iclīlīpuhuanui, hui'xina'n jā lakatītit ē jā calhua'ntit. ¿Tūchu lacasqui'nā'tit?” tahuan. Māpa'ksīni' huanli: ―¿Chī na'iccālīmālakchā'nīyāuj chi'xcuhuī'n tī tahui'lāna'lh chuhua'j? ¿Chī tatasu'yu? %Fariseos ē mākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn tī jā ixcāmā'kpaxīnī't Juan, xlaca'n talakmaka'lh tū Dios ixcātlahuani'cu'tun. RA'cxni' takexmatli huā'mā' tachihuīn, ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't ē mātā'jīni'nī'n tī Juan ixcāmā'kpaxīnī't, xlaca'n ixtalāhuani tze Dios ixpālacata tū ixcāhuaninī't Juan. kOIccāhuaniyān na ixlacpu'na'i'tātca'n tachi'xcuhuī't jā tī chā'tin a'kchihuīna' ā'chulā' xaka'tla' chī Juan Mā'kpaxīni'. Tī ā'chulā' xastancu jā Dios māpa'ksīni'nkō', xla' ā'chulā' xaka'tla' ē jā Juan. =sHuā'mā' a'kchihuīna' ixtacuhuīni' Juan. Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios ixpālacata Juan:Na'icmacā'n quina'kchihuīna' tī napūlani'yān nacāxmāpī' mintej. =s¿Tū ixpālacata quīla'tit nac cā'tzaya'nca ti'ya't? ¿Ē jā quīla'tit nalaktzī'nā'tit chā'tin a'kchihuīna'? Ixlīcāna'. Ixlaktzī'ncu'tunā'tit chā'tin a'kchihuīna'. &E¿Tū ixpālacata quīla'tit? Jā quīla'tit nalaktzī'nā'tit chā'tin chi'xcu' tī tzēhuanī't lhakā'nanī't. Hui'xina'n ca'tzīyā'tit tī pō'ktu quilhtamacuj tzēhuanī't talhakā'nanī't ē pō'ktu quilhtamacuj tapaxialhna'n, xlaca'n tahui'lāna'lh na ixchicca'n lacricujnu'. EA'cxni' ixta'a'nī't ixlacscujnī'n Juan, Jesús tzuculh cātā'chihuīna'n tachi'xcuhuī't ixpālacata Juan ē cāhuanilh: ―A'cxni' quīla'tit nac cā'tzaya'nca ti'ya't, ¿tīchu ixlaktzī'ncu'tunā'tit? ¿Ē ixlaktzī'ncu'tunā'tit chā'tin chi'xcu' tī hua'chi pūlactin pa'lhma' tū lacachiquilh ū'ni'? <sLīpāxuhua tī ta'a'ka'ī' chī Dios quimacamilh. KChuntza' cākelhtīlh Jesús: ―Cataspi'ttit ē nahuaniyā'tit Juan tū laktzī'nī'ta'ntit ē tū kexpa'tnī'ta'ntit. Nahuaniyā'tit chī lakatzī'nī'n talacahuāna'n ē nā lū'ntu'nunī'n tatāya ē tatlā'huan. Nā tī ixcāmasni'mā'lh ixquinītca'n, xlaca'n tatzeyanli. Tī jā ixtakexmata chuhua'j takexmata ē nā cāmālacastālancuanīcanī't tī ixtanīnī'ttza'. Cāmāsu'yuni'can chī nacālīmakapūtaxtūcan tī talīpuhuamā'nalh. 8iChū'tza' tzamā' puntzuna' Jesús cāmātzeyīlh lhūhua' ta'jatatlanī'n ē cāmāxtuni'lh lhūhua' jā tzeya ū'ni'. Nā lhūhua' lakatzī'nī'n cāmālacahuānīlh. c?Tzamā' chā'tu' ixlacscujnī'n Juan talakmilh Jesús ē tahuanilh: ―Juan Mā'kpaxīni' quincātalakmacamin ē ū'tza' ca'tzīcu'tun palh ixlīcāna' hui'x Cristo tī namin o palh na'icka'lhī'yāujcus ā'chā'tin. ykē cāmacā'lh natakelhasqui'nī Jesús palh ixlīcāna' xla' Cristo tī namin o palh nataka'lhī ā'chā'tin. Ī'scujnu'nī'n Juan tamāca'tzīnīlh tū ixtlahuamā'lh Jesús. Palaj tunca cāta'sani'lh chā'tu' ī'scujnu'nī'n " =Calhāxcuhuālh nac Judea ē ixlacatzuna'jātna', ixlīpō'ktu taca'tzīlh tū tlahualh Jesús. Ixlacscujnī'n Juan Mā'kpaxīni' talaka'lh Jesús n UA'cxni' talaktzī'lh huā'mā', tachi'xcuhuī't tajicua'nkō'lh ē tatzuculh talakachi'xcuhuī' Dios ē tahuanli: ―Tasu'yulh chā'tin ka'tla' a'kchihuīna' na quimpu'na'i'tātca'n. Nā tahuanli: ―Dios quincālakalhu'manān.  Palaj tunca tā'kxpāquī'lh ē tahuī'lh tī ixnīnī'ttza' ē tzuculh chihuīna'n. Jesús macamaxquī'lh ixtzī'. 8 iPalaj tunca Jesús laktalacatzuna'jīlh ē xa'malh tū ixpūmā'lh. Tī ixtalē'mā'nalh tatāyalh. Jesús huanilh nīn: ―Ka'hua'cha, quit icuaniyān: ¡Catā'kaqui'! n U A'cxni' laktzī'lh tī tanīmaka'tza', Māpa'ksīni' lakalhu'manli ē huanilh: ―Jā cacalhua'nti. + A'cxni' lacatzuna'jtza' ixta'a'mā'nalh nac cā'lacchicni' ē laktzī'lh ixlīmimā'ca nīn namā'cnūcan. Ixtzī' ka'hua'cha tī ixnīnī't tanīmaka'tza' ixuanī't. Xmān chā'tin ixuanī't ixka'hua'cha. Līlhūhua' xalanī'n tzamā' cā'lacchicni' ixtatā'a'mā'nalh.  Ā'līstān Jesús a'lh a'ktin nac cā'lacchicni' ixtacuhuīni' Naín ē cātā'a'lh ī'scujnu'nī'n ē līlhūhua'. ,Q A'cxni' lacscujnī'n tataspi'tli nac chic, talaktzī'lh ixtzeyanī'ttza' tasācua'. Jesús mālacastālancuanīlh ixka'hua'cha chā'tin tī nīmaka'ncanī't ~u A'cxni' Jesús kexmatli huā'mā' tachihuīn, lī'a'cnīlh ē cālaktalakspi'tli tī ixtastālani'tēlha ē cāhuanilh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Jā iclakapasa nūn chā'tin israelita tī quina'ka'ī'ni' chī huā'mā' chi'xcu'. Nā quit quintamāpa'ksī xalaka'tla' ē quit iccāmāpa'ksī quisoldados. A'cxni' na'icuani chā'tin soldado ca'a'lh, xla' na'a'n. A'cxni' na'icuani ā'chā'tin camilh, xla' namin. A'cxni' na'icuani quintasācua' catlahualh catūhuālh, xla' natlahua tū icuani. }sŪ'tza' iclīpuhuan palhāsā' jā minī'ni' chī icquīputzān. Xmān namāpa'ksī'ya' ē natzeyan quintasācua'. Palaj tunca Jesús cātā'a'lh. A'cxni' lacatzuna'jtza' ixta'a'mā'nancha' ixchic capitán, cāmacā'lh ā'makapitzīn amigos natahuani Jesús: ―Māpa'ksīni', jā catamakchuyi'. Hui'x ka'lhī'ya' līmāpa'ksīn ē jā minī'ni' natanū'ya' nac quinchic. nUixpālacata quincālakachi'xcuhuī'yān quina'n israelitas. Ū'tza' mātlahuīni'lh quintemploca'n. r]Xlaca'n talaktalacatzuna'jīlh Jesús ē tatzuculh tahuani: ―Minī'ni' ixmaktāya' huā'mā' capitán -SA'cxni' capitán kexmatli līchihuīna'mā'ca Jesús, cāmacā'lh ā'makapitzīn māpa'ksīni'nī'n israelitas natahuani camilh ē camātzeyīlh ixtasācua'. &~EA'ntza' ixuī'lh chā'tin capitán xala' nac Roma. Ixka'lhī chā'tin ixtasācua' tī laktza' ixpāxquī'. Ū'tza' ta'jatatlalh hasta ixnīcu'tumā'lhtza'. R} A'cxni' Jesús cāmāsu'yuni'kō'lh tachi'xcuhuī't, a'lh nac Capernaum. |1Tī quinkexmatni' ē jā natlahua tū quilīmāpa'ksīn, ū'tza' lītasu'yu hua'chi chā'tin chi'xcu' tī yāhualh ixchic ē jā pūlhmā'n ponknu'lh. A'cxni' stacli ka'tla' xcān ē snū'n tahui'lani'lh chic, a'kā'lh ē mū'xtulh ē laclakō'lh.o{W0Xla' lītasu'yu hua'chi chā'tin chi'xcu' tī yāhualh ixchic. Pūla ponknu'lh pūlhmā'n ē tzej yāhualh ixtantūn. A'cxni' stacli ka'tla' xcān, snū'n tahui'lani'lh chic. Ē jā lacachiquilh ixpālacata tzej ixyāhuacanī't. gzG/Tī namin naquinkexmatni' ē natlahua tū quilīmāpa'ksīn, na'iccāhuaniyān chī tasu'yu. !y;.Jesús cāhuanipālh: ―Palh quilāmāpācuhuīyāuj: “Māpa'ksīni'”, ¿tū ixpālacata jā tlahua'yā'tit tū quit iccālīmāpa'ksīyān? x-Tze nala tū nahuan tī tzeya chi'xcu' ixpālacata tze ixtalacapāstacni'. Jā tze tū nahuan tī jā tzeya chi'xcu' ixpālacata jā tze ixtalacapāstacni'. Chuntza' chī pō'ktu quilhtamacuj lacapāstaca, chuntza' nachihuīna'n. Kempātu' ixlītzucuni' chic w ,Pūlactin qui'hui' līlakapascan ixtahua'ca't. Jāla pu'xcan higo nac lhtucu' qui'hui' ē jāla cāpu'xcan uvas cā'lhtucu'n. ,vQ+Jesús cāhuanipālh: ―Jā tū xatze qui'hui' tū namāstā' ixtahua'ca't tū jā tze. Pūlactin qui'hui' tū jā tze jāla namāstā' xatze ixtahua'ca't. Su*Palh jā pūla namāxtuya' qui'hui' na milakastapun, jāla catimaxtuni' pa'lhxtum na ixlakastapun mintā'tin. ¡A'kskāhuī'ni'na'! Pūla camāxtu' xaka'tla' pa'lhxtum na milakastapun ē chuntza' tzej nalaktzī'na' namāxtuya' macsti'na'j pa'lhxtum tū tanūmā'lh na ixlakastapun mintā'tin. Qui'hui' līlakapascan ixtahua'ca't t')¿Chī tzē nalīlaktzī'na' macsti'na'j pa'lhxtum na ixlakastapun mintā'tin palh tanūmā'lh hua'chi a'ktin qui'hui' na milakastapun? s(Chā'tin tī kelhtahua'kamā'lhcus jāla mālakchā'nī ixmākelhtahua'kē'ni'. A'cxni' nasca'tkō', tzē namālakchā'nī. +rO'Jesús cāhuanilh huā'mā' tū līca'tzīni'can: ―Chā'tin lakatzī'n ¿ē tzē napūlani' ixtā'lakatzī'n? ¿Ē jā catikostajōlh a'ktin nac lhu'cu'? 9qk&Cacāmaxquī'tit ā'makapitzīn ē nā Dios nacāmaxquī'yān hui'xina'n. Xla' nacāmaxquī'yān chī tī tzej pūlhcāna'n ē nalacchiqui pūculhtila ē namātzuma hasta natakelhmaka'n ē namojō na mimurralhca'n. Lacxtim chī hui'xina'n namaxquī'yā'tit ā'chā'tin, chuntza' Dios nacāmaxquī'yān. p%Jesús cāhuanipālh: ―Jā ticāputzāna'ni'yā'tit ā'makapitzīn ē Dios jā nacāputzāna'ni'yān. Jā timakapātīnīni'nā'tit ē Dios jā caticāmakapātīnīn hui'xina'n. Nalāmātza'nkēna'ni'yā'tit ē Dios nacāmātza'nkēna'ni'yān. o$Cacālakalhu'mantit tachi'xcuhuī't chuntza' chī minTāta'ca'n Dios nā cālakalhu'manān. Jā ticāputzāna'ni'yā'tit ā'makapitzīn lnQ#Hui'xina'n nacāpāxquī'yā'tit mintā'lāquiclhlaktzi'ca'n ē nacāmaktāyayā'tit ē nacāmāsācua'nī'yā'tit ē jā catiputzalh tū nacātalīxokonu'ni'yān. Chuntza' naka'lhī'yā'tit ka'tla' mintatlajca'n nac a'kapūn ē nalītaxtuyā'tit ixlacstīn tī xala' tālhmā'n ē tī ka'tla'. Nā xla' cālakalhu'man tampi'lhīni'nī'n ē tī jā tze. hmI"Palh xmān namāsācua'nī'yā'tit tī tzē nacāmāsācua'nī'palayān, ¿ē tzeya chi'xcuhuī'n hui'xina'n na ixlacatīn Dios? Tī jā tze nā tamāsācua'nī tī ixtā'chuntza'ca'n ixpālacata taca'tzī namāstā'pala. "l=!Palh xmān cāmaktāyayā'tit tī tamaktāyayān hui'xina'n, ¿ē tzeya chi'xcuhuī'n hui'xina'n na ixlacatīn Dios? Lacxtim talāmaktāya tī jā tze. 2k] ’Palh hui'xina'n xmān cāpāxquī'yā'tit tī tapāxquī'yān, ¿ē tzeya chi'xcuhuī'n hui'xina'n na ixlacatīn Dios? Tī jā tze nā chuntza' talāpāxquī'. gjGChuntza' natlahua'ni'ya' ā'chā'tin chuntza' chī lacasqui'na' xla' natlahua'ni'yān hui'x. zimCamaxqui' catīxcuhuālh tī squi'ni'yān ē palh catīhuālh namāmakxtuyān tū mila', jātza' tisqui'ni'ya'. 4haPalh catīhuālh nalacala'sāni' na milacapīn, natamakxteka' ā'lacapī kentin nalacala'sāni'. Palh catīhuālh namāmakxtuyān minchamarra, camaxqui' masqui milu'xu'. g9Casqui'ni'tit Dios cacāsicua'lanātlahualh tī cachīhuālh cātalīchihuīna'nān ē nacālī'orarlīyā'tit ixpālacataca'n tī cātalakapalayān. =fsJesús cāhuanipālh: ―Iccāhuaniyān hui'xina'n tī quilākexmatāuj: Cacāpāxquī'tit mintā'lāquiclhlaktzi'ca'n ē nacāmaktāyayā'tit tī jā cālaktzī'ncu'tunān. neU’Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n palh ixlīpō'ktu talakachi'xcuhuī'yān. Makāstza' chuntza' ixnapapana'ca'n ixtatlahuani' a'kchihuīna'nī'n tī tahuanli tū jā ixlīcāna'. Cacāpāxquī'tit mintā'lāquiclhlaktzi'ca'n mdS’Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n tī lhūhua' ka'lhī'yā'tit chuhua'j ixpālacata nacāmakasputāni'. ’Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n tī lītzī'mpā'na'ntit chuhua'j. Ā'līstān mintalīpuhuātca'n nacāmakacalhuanān. kcO’Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n lacricujnu' ixpālacata tlahua'tittza' mintapāxuhuānca'n. ~buCapāxuhua'tit ē caka'lhī'tit tapāxuhuān a'cxni' chuntza' napātīni'nā'tit. Nac a'kapūn naka'lhī'yā'tit pō'ktu tū tze. Tī cātamakapātīnīmā'n hui'xina'n, nā chuntza' ixnapapana'ca'n tamakapātīnīlh ixa'kchihuīna'nī'n Dios. ^a5’Napāxuhua'yā'tit a'cxni' tachi'xcuhuī't jā cātalaktzī'ncu'tunān ē a'cxni' nacātamāxtumlī'yān quimpālacata quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Napāxuhua'yā'tit a'cxni' cātalakapalayān ē a'cxni' nacātalakmaka'nān ixpālacata natapuhuan jā tze hui'xina'n, ē ixlīpō'ktu quimpālacata quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Z`-’Pāxuhua'yā'tit tī putzapā'na'ntit ixtalacasqui'nīn Dios. Xla' nacāmaktāyayān. ’Pāxuhua'yā'tit tī calhua'mpā'na'ntit chuhua'j. Ā'līstān napāxuhua'yā'tit jā Dios māpa'ksīni'nkō'. _9Palaj tunca Jesús cālaktzī'lh ī'scujnu'nī'n ē cāhuanilh: ―Pāxuhua'yā'tit tī jā ka'tla' makca'tzīyā'tit. Dios nacāmāpa'ksīyān. ^1Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't ixtaxa'macu'tun Jesús ixpālacata xla' cālīcu'chū'kō'lh ixlītli'hui'qui. Tī tapāxuhua ē tī talīpuhuan G]Tī ixtaka'lhī jā tzeya ū'ni' nā cāmātzeyīca xlaca'n. _\7Jesús cātā'yujli xlaca'n nac sipej ē tā'tachokolh ī'scujnu'nī'n jā pūsca'nan. Ixuī'lh lhūhua' tachi'xcuhuī't calhāxcuhuālh nac Judea ē xalanī'n nac Jerusalén ē xalanī'n ixquilhtūn mar lacatzuna'j jā ixuanican Tiro ē Sidón. Xlaca'n ixtachā'nī't natakexmata Jesús ixpālacata ixcāmātzeyīni'ca ixta'jatatca'n. [Ē Judas ixtā'tin Jacobo ē Judas Iscariote tī ā'līstān macamāstā'lh Jesús. Jesús cāmāsu'yuni'lh lhūhua' tachi'xcuhuī't yZkē Mateo ē Tomás ē Jacobo ixka'hua'cha Alfeo ē Simón. Huā'mā' Simón ixtapa'ksīni' partido cananistas. YXlaca'n cāhuanican Simón tī ixlī'a'ktu' ixtacuhuīni' Pedro ē Andrés ī'stancu Simón ē Jacobo ē Juan ē Felipe ē Bartolomé sX_ Ixlīlakalī cāta'sani'lh ī'scujnu'nī'n ē cālacsacli kelhacāujtu' ē cāmāpācuhuīlh apóstoles. nWU Tzamā' quilhtamacuj Jesús a'lh a'ktin nac sipej na'orarlī. Pō'ktu tzī'sa ixorarlīmā'lh. V  Xlaca'n tasītzī'lh ē tatzuculh talālītā'chihuīna'n tū natatlahuani' Jesús. Jesús cālacsacli kelhacāujtu' apóstoles :Um Palaj tunca Jesús cālaktzī'lh ixlīpō'ktuca'n tī ixtalītamacsti'li'nī't ē huanilh chi'xcu': ―Castu'ncti mimacan. Chi'xcu' stu'ncli ixmacan ē tzetza' ixuanī't. T Palaj tunca Jesús cāhuanilh: ―Na'iccākelhasqui'nīyān catūhuālh. ¿Tū ā'chulā' minī'ni' na'ictlahua tzamā' quilhtamacuj tū pūjaxcan? ¿Ē na'ictlahua tū tze o tū jā tze? ¿Ē na'icmakapūtaxtū chi'xcu' o na'icmaktī ixlīstacna'? .SUXla' ca'tzīlh tū ixtapuhuan ē huanilh chi'xcu' tī ixmacascācnī't: ―Catāqui' ē catāya' na quilacpu'na'i'tātca'n. Chi'xcu' tāquī'lh ē tāyalh a'ntza'. 3R_Xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ixtamaktaka'lhmā'nalh Jesús palh ixmātzeyīni'lh huā'mā' quilhtamacuj tū pūjaxcan. Chuntza' tzē ixtalīmālacsu'yulh. :QmA'ktin quilhtamacuj huampala tū pūjaxcan a'cxni' Jesús tanūlh na ixtemploca'n israelitas ē tzuculh māsu'yu. Ixuī'lh a'ntza' chā'tin chi'xcu' tī ixmacascācnī't. =PsNā cāhuanilh: ―Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē tzē na'icmāpa'ksīni' tū natlahuacan a'cxni' tzamā' quilhtamacuj tū pūjaxcan. Chi'xcu' tī macascahuahua ixuanī't EOTanūlh na ixchic Dios ē tayalh pāntzīn tū ixlīlakatāyacanī't Dios. Hua'lh ē cātā'hua'lh tī ixtatā'a'mā'nalh, masqui jā minī'ni' nahua' catīhuālh chi'xcu', xmān pālej. 'NGJesús cākelhtīlh: ―¿Ē jā līkelhtahua'kanī'ta'ntit tū tlahualh David a'ktin quilhtamacuj? Xla' ē tī ixtatā'a'mā'nalh ixtatzi'ncsmā'nalh. MMakapitzīn fariseos cākelhasqui'nīlh: ―¿Tū ixpālacata scujpā'na'ntit huā'mā' quilhtamacuj tū pūjaxcan? Jā minī'ni'. 3L aA'ktin quilhtamacuj tū ixpūjaxcan a'cxni' Jesús ixtalatlā'huan nac cā'tacuxtu ē ī'scujnu'nī'n tatē'ī'lh pātu'yūn tza'ktza'. Palaj tunca tapa'sli ē tahua'lh. DK'Nā chuntza' xaxcān uva tū makāstza' xcu'tanī't, ā'chulā' cani ē jā xasāsti'. Tī nahua' xaxcu'ta jātza' catihua'cu'tunli xasāsti'. Nahuan: “Ā'chulā' tze xaxcu'ta.”J+&Ū'tza' nalīmojōcan xasāsti' xaxcān uva nac xasāsti' ko'xka' ē a'cxni' naxcu'tan xaxcān uva, ko'xka' nataxta'nca ē jā catitaxtī'tli. I%Xaxcān uva tū jāna'j xcu'ta jā tī chā'tin catipūmojōlh xamasni' ixko'xka' purecu'. Namojōcan nac xasāsti' ko'xka' ē chuntza' a'cxni' naxcu'tan, jā catipankli ko'xka'. Chuntza' jā pāxcat catilalh ko'xka' ē jā catitaxtuni'lh xaxcān uva. lHQ$Nā chuntza' cāhuanilh tū līca'tzīni'can: ―Jā tī chā'tin nasita xasāsti' lu'xu' nalīlactza'pa' tū xamasni'. Palh chuntza' ixtlahuaca jātza' tze catihuanli xasāsti' lu'xu' ē xamasni' ā'chulā' nataxtī'ta. >Gu#Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' nalē'ncan squi'nīni' ē a'cxni' jātza' catitahuā'yancu'tunli ixamigos. (A'cxni' Jesús cāhuanilh huā'mā', ixa'cstu ixlīchihuīna'mā'ca.) 'FG"Jesús cākelhtīlh: ―¿Ē chā jā catitahuā'yalh tī cā'invitarlīca jā tamakaxtokmā'ca? Līhuan cātā'lahuī'lhcus squi'nīni', natahuā'yan. oEW!Palaj tunca xlaca'n takelhasqui'nīlh Jesús: ―Tī tastālani'lh Juan, jā tahuā'yan a'cxni' tatlahua ixoracionca'n. Nā chuntza' fariseos. Miscujnu'nī'n pō'ktu quilhtamacuj tahuā'yan ē tako'tnūn. ¿Tū ixpālacata? rD] Quit jā icmilh iccāputza tī tapuhuan xlaca'n lactze. Icmilh iccāputza tachi'xcuhuī't tī taca'tzī jā lactze xlaca'n ē chuntza' natalakpalī ixtalacapāstacni'ca'n. Kelhasqui'nīca Jesús tū ixpālacata jāla talīhuā'yalh C Jesús cākelhtīlh: ―Xlaca'n tī jā tata'jatatla, jā tamaclacasqui'n doctor. Xmān tī tata'jatatla tamaclacasqui'n. BPalaj tunca fariseos ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn tapuhuanli jā tze tū tlahualh Jesús. Tatzuculh tatā'chihuīna'n ī'scujnu'nī'n Jesús ē tahuanilh: ―¿Tū ixpālacata tā'huā'yanā'tit mātā'jīni'nī'n ē tī jā tzeya chi'xcuhuī'n? =AsĀ'līstān Leví tlahualh a'ktin ka'tla' cā'tani' na ixchic nalakachi'xcuhuī' Jesús. Lhūhua' mātā'jīni'nī'n ē ā'makapitzīn chi'xcuhuī'n ixtatā'huā'yamā'nalh. K@Palaj tunca tāyalh ē makxtekkō'lh ē stālani'lh Jesús. &?EĀ'līstān Jesús taxtulh ē laktzī'lh chā'tin mātā'jīni'. Ixtacuhuīni' Leví ē ixuī'lh jā ixmātā'jīni'ncan. Huanica: ―Caquistāla'ni'. D>Ixlīpō'ktuca'n talī'a'cnīlh ē tamakapāxuīlh Dios. Nā tajicua'nli ē tahuanli: ―Huā'mā' quilhtamacuj laktzī'nī'tauj ka'tla' lī'a'cnīn. Leví tzuculh stālani' Jesús =Xamaktin tā'kaquī'lh ta'jatatlani' na ixlacatīnca'n ē sacli ixtalajni' ē a'lh na ixchic. Makapāxuītēlha Dios. 2K~~~}||{{{1zy(x wCvhutsrrGr qp9onnmmUljiiDhDgrffZeeGdcZbb-aH``__+^])\\$[XZZQXWWVUU`TwSRRcQPP@ONNLLKJJIIHH^GFFCCoBA@@\?>=V’Ū'tza' līchihuīna'nli Dios tī ixlīcāna' ka'lhī talacapāstacni'. Huanli: “Na'iccāmacamini' a'kchihuīna'nī'n ē apóstoles. Nacāmaknīcan ā'makapitzīn ē nacāmakapātīnīncan ā'makapitzīn huampala.” 6~e 0hui'xina'n tlahua'yā'tit ixpanteonca'n a'kchihuīna'nī'n tī cāmaknīcanī't. Nā chuntza' hui'xina'n chī minapapana'ca'n, ē puhua'nā'tit tze tū tatlahualh xlaca'n. J}  /¡Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n! Jā tze chī tlahua'yā'tit. Xmān cālakachi'xcuhuī'cu'tunā'tit tī tanīnī'ntza' a'kchihuīna'nī'n. Minapapana'ca'n tamaknīlh a'kchihuīna'nī'n ē /|W .Jesús huanli: ―¡Nalīpuhuanā'tit nā hui'xina'n xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn! Lhūhua' tahui'lat mātlahuīni'nā'tit ē jātza' la mākentaxtūkō'can. Ū'tza' hua'chi ixcāmācu'quī'tit tū tzinca. Jā tī chā'tin tzē natāyani' ē hui'xina'n jā maktāyayā'tit. 5{c -Palaj tunca kelhtīlh chā'tin xamākelhtahua'kē'ni' līmāpa'ksīn ē huanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', a'cxni' chuntza' hua'na' huā'mā' quilālacaquilhnīyāuj. Rz ,¡Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē fariseos tī laktza' lī'a'kskāhuī'ni'nā'tit! Hui'xina'n hua'chi pūtā'cnūn tū jā tatasu'yu. Tachi'xcuhuī't tachi'nta ē jā taca'tzī. Chuntza' tatlahua tū jā tze chuntza' chī tatzo'kni' na ixlīmāpa'ksīn Moisés. Nā chuntza' hui'xina'n cāmātlahuanīyā'tit ā'makapitzīn chī cāmāsu'yuni'yā'tit. Xlaca'n jā taca'tzī palh talaclē'n ―huanli Jesús. Hy  +¡Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n fariseos! Lacasqui'nā'tit natahui'la'yā'tit jā cātalaktzī'nān nac templo. Lacasqui'nā'tit cacātalakachi'xcuhuī'n a'cxni' pimpā'na'ntit nac tej. 4xa *¡Hui'xina'n fariseos nalīpuhuanā'tit! Māstā'yā'tit macsti'na'j līhua't chī culāntu' ē chī ā'cunculim ē ā'makapitzīn līhua't tū ixla' Dios nahuan. Chuntza' tze. Masqui chuntza' tlahua'yā'tit, jātza' tasu'yu palh pāxquī'yā'tit Dios ē palh natlahua'yā'tit tū lactze. Ixlacasqui'nca namakataxtūyā'tit tū ixla' Dios. Ā'chulā' ixlacasqui'nca natlahua'yā'tit tū xatze ē napāxquī'yā'tit Dios. ;wo )Palh ixlīcāna' lakachi'xcuhuī'cu'tunā'tit Dios, ixlacasqui'nca xatze mintalacapāstacni'ca'n. Palh tze mintalacapāstacni'ca'n, ixlīpō'ktuca'n nacātalaktzī'nān lactze. Fv (¡Jā kexpatcu'tunā'tit! ¿Ē jā ca'tzīyā'tit Dios cātlahuanī'ta'n hui'xina'n nalakachi'xcuhuī'yā'tit Dios? A'cxni' jā tze mintalacapāstacni'ca'n, jāla catilakachi'xcuhuī'tit. u) 'Māpa'ksīni' huanilh: ―Hui'xina'n fariseos hua'chi tī namakche'kē' vaso ē pulātu ē jā catipūche'kē'lh. Masqui tasu'yu'yā'tit tzeya chi'xcuhuī'n hui'xina'n, jā tze mintalacapāstacni'ca'n ixpālacata tampi'lhīni'nā'tit ē tlahua'cu'tunā'tit tū jā tze. st_ &Fariseo lī'a'cnīlh chī Jesús jā makacha'ka'lh chī xlaca'n ixtalīsmanīnī't a'cxni' natahuā'yan. s %A'cxni' Jesús chihuīna'nkō'lh, chā'tin fariseo huanilh catā'a'lh tā'huā'yan na ixchic. Jesús tanūlh ē tahuī'lh huā'yan. Sr $Palh hui'x lacapāstaca' tū tze ē palh tlahua'ya' tū tze, chuntza' nala chī a'ktin pūcās tū tzej māxkakē mintej. Jesús cāmālacsu'yulh fariseos ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn q #Cuenta catlahua'tit ē jā natzucuya'tit lacapāstacā'tit tū jā tze, ixpālacata chuntza' jāla catitlahua'tit tū tze. pw "Palh tzej a'ka'ī'ya' ē latlā'hua'na na ixtej Dios nalītaxtuya' hua'chi taxkaket tū cāmāxkakē ā'makapitzīn. Ao{ !Jesús cāhuanipālh: ―Jā tī chā'tin namāpasī ixpūcās ē namātze'ka o nahui'lī ixtampīn cajón. Namāhua'ca' tālhmā'n ē chuntza' tī natatanū tzē natalaktzī'n. enC ’Nā a'cxni' naputzāna'nīkō'can, xlaca'n tī ixtahui'lāna'lh nac cā'lacchicni' jā huanican Nínive natatāya ē nacātalīmālacsu'yuyān hui'xina'n tī hui'lāna'ntit chuhua'j. Nacātalīmālacsu'yuyān ixpālacata xlaca'n talakpalīlh ixtalacapāstacni'ca'n a'cxni' milh Jonás ē lī'a'kchihuīna'nli ixtachihuīn Dios. Hui'xina'n jā lakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n a'cxni' quit ica'kchihuīna'nli. Quit ā'chulā' ixlacasqui'nca ē jā Jonás. Pūcās %mC Namin quilhtamacuj a'cxni' nacāputzāna'nīkō'can ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Ē reina tī ixmāpa'ksīni'n nac Sabá natāya ē nacālīmālacsu'yuyān. Nacālīmālacsu'yuyān ixpālacata xla' kexmatli tū huanli Salomón. Makat ixuanī't ixchic reina ē milh kexmata Salomón. Quit ā'chulā' ixlacasqui'nca ē jā Salomón ē hui'xina'n jā quilākexmatni'cu'tunāuj. Al{ Tū a'kspulalh Jonás cāmāsu'yuni'lh ixlītli'hui'qui Dios xalanī'n nac Nínive. Nā chuntza' tū na'a'kspula Chi'xcu' xala' Tālhmā'n nacāmāsu'yuni'yān ixlītli'hui'qui Dios. mkS Tachi'xcuhuī't ā'chulā' talaktakēstokli Jesús ē xla' tzuculh chihuīna'n ē huanli: ―Hui'xina'n jā tze. Ū'tza' līsqui'nā'tit a'ktin lī'a'cnīn. Xmān nacātamāsu'yuni'yān lī'a'cnīn chī a'kspulalh Jonás. j# Jesús huanli: ―¡Ā'chulā' natalīpāxuhua tī takexmata tū Dios huan ē tatlahua! Tachi'xcuhuī't tasqui'nli a'ktin lī'a'cnīn Mi A'cxni' Jesús ixcāhuanimā'lh huā'mā', chā'tin puscāt na ixlacpu'na'i'tātca'n tachi'xcuhuī't ta'salh ē huanli: ―¡Līpāxuhua puscāt tī mālacatuncuhuī'n ē tī mātzi'quī'n! *hM Palaj tunca na'a'n nacātaya ā'kelhatojon jā tzeya ū'nī'n ā'chulā' xalīhua'ca'lhtza'. Ixlīpō'ktuca'n natatanū natatahui'la na ixpūlacni' chi'xcu'. Chuntza' ā'chulā' nalītahua'ca'ni' chi'xcu' ē jā a'cxni' ixka'lhī xmān chā'tin jā tzeya ū'ni'. Ixlīcāna' tapāxuhuān ugc ’A'cxni' naquītaspi'ta, namacla chi'xcu' hua'chi a'ktin chic jā cā'huan ē tzej pa'lhnancanī't. sf_ Jesús cāhuanipālh: ―A'cxni' chā'tin jā tzeya ū'ni' nataxtuni' chi'xcu', nalatā'kchoko jā cā'scahuahua ē naputza jā najaxa. A'cxni' jā namacla jā najaxa, napuhuan: “Na'ictaspi'tpala jā ictaxtukēnī'tancha'.” )eK ’Tī jā quintapa'ksīni'cu'tun quit, ū'tza' quintā'lāquiclhlaktzi'. Tī jā quintā'scuja, ū'tza' lactlahuana'n. Jā tzeya ū'ni' quītaspi'tpālh d Palh namin ā'chā'tin ā'chulā' xatli'hui'qui, ū'tza' naskāhuī' ē namaktī ixlīcā'n tū līpāhuan ē namāpitzi tū namaktī. 'cG ’A'cxni' maktaka'lhmā'lh ixchic chā'tin chi'xcu' tī tli'hui'qui ē tī ka'lhī līcā'n tū nalīmaktāyacan, jā tū cati'a'kspulalh catūhuālh. =bs Quit iccālīmāxtu jā tzeya ū'nī'n ixlītli'hui'qui Dios. Huā'mā' ū'tza' huanicu'tun Dios cāmāsu'yuni'yān chī tzuculhtza' māpa'ksīni'n huā'tzā' nac cā'ti'ya'tna'. a Palh quit iccālīmāxtu jā tzeya ū'nī'n ixlītli'hui'qui Beelzebú, ¿tīchu ixlītli'hui'qui taka'lhī xlaca'n tī tatapa'ksīni' hui'xina'n ē talīmāxtu jā tzeya ū'ni'? Chuntza' xlaca'n talīmāsu'yu jā ixlīcāna' tū quilālīmālacsu'yuyāuj. `9 Chuntza' palh tatapitzi xlaca'n tī tatapa'ksīni' skāhuī'ni' ē ixtā'lāquiclhlaktzi' nahuan, ¿chī nalīka'lhī ixlītli'hui'qui skāhuī'ni'? Iccāhuaniyān huā'mā' ixpālacata hui'xina'n quilāhuaniyāuj quit iclīmāxtulh jā tzeya ū'ni' ixlītli'hui'qui Beelzebú. _ Xla' ixca'tzītza' tū xlaca'n ixtalacpuhuan ē cāhuanilh: ―Palh māpa'ksīni'nī'n tatapitzi ē talātucsa, jāla tamāpa'ksīni'n makās. Natalāmālaksputūkō'. Palh tamputin familia tatapitzi ē natalātucsa lītā'timīn, jā catitatāyani'lh. s^_ Ā'makapitzīn ixtalīlaktzī'ncu'tun Jesús ē ixtasqui'ni' a'ktin lī'a'cnīn xala' nac a'kapūn. ] makapitzīn tahuanli: ―Huā'mā' chi'xcu' cālīmāxtu jā tzeya ū'nī'n ixlītli'hui'qui Beelzebú tī xapuxcu' jā tzeya ū'nī'n. a\; Jesús ixmāxtuni'mā'lh chi'xcu' jā tzeya ū'ni' tū ixmakakō'ko'nī't. A'cxni' taxtulh jā tzeya ū'ni', tzētza' tzuculh chihuīna'n tī kō'ko' ixuanī't. Masqui tachi'xcuhuī't talī'a'cnīlh huā'mā', [ Hui'xina'n masqui jā tze ca'tzīyā'tit, tzē namaxquī'yā'tit talakalhu'mān milacstīnca'n. Ā'chulā' minTāta'ca'n tī hui'lacha' nac a'kapūn nacāmaxquī' Espíritu Santo tī tasqui'ni'. Huancan Jesús ixlīscuja ixlītli'hui'qui skāhuī'ni' OZ ¿Ē namaxquī'ya' a'ktin a'ca'cūlūtl palh squi'ni'yān ka'lhuā'? IY  ’Hui'xina'n ka'lhīyā'tit milacstīnca'n. ¿Ē namaxquī'ya' chihuix minka'hua'cha a'cxni' squi'ni'yān pāntzīn? ¿Ē tzē namaxquī'ya' a'ktin lūhua' palh squi'ni'yān squī'ti'? X7 Chuntza' tī nasqui'n, xla' namaktīni'n; ē tī naputza tū Dios namaxquī', xla' namacla; ē tī namacasā'nan nac mākelhcha, namālaquī'ni'can. SW ’Chuntza' iccāhuaniyān: Casqui'ni'tit Dios ē xla' nacāmaxquī'yān. Caputzatit tū Dios cāmaxquī'cu'tunān ē namaclayā'tit. Camacasā'na'ntit nac mākelhcha ē nacātamālaquī'ni'yān. ]V3 ’Iccāhuaniyān masqui minamigo jā tāquī'cu'tunli namaxquī'yān catūhuālh, ixpālacata lī'amigo hui'xina'n, xla' namaxquī'yān ixlīpō'ktu tū maclacasqui'na'. Chuntza' jātza' jics catimāhui'. hUI Ē xla' na ixpūchakān chic nakelhtīyān: “Jā caquijicsmāhui'. Lacchahuayālhtza' mākelhcha ē quilīpō'ktuca'n iclhtatamā'naujtza'. Jāla ictāquī' na'icmaxquī'yān tū quisqui'ni'ya'”, nahuaniyān minamigo. iTK Na'jtza' quilakchilh chā'tin quinamigo na quinchic ē jā tū icka'lhī tū na'ictā'hua'.” `S9 Nā Jesús cāhuanilh: ―Nalīhui'līyāuj chā'tin chī hui'xina'n ka'lhī'yā'tit chā'tin minamigoca'n. I'tāt tzī'sa napina' na ixchic ē nahuani'ya': “Amigo, caquimpāhua'maxqui' mactu'tun pāntzīn. \R1 Caquilāmātza'nkēna'ni'uj quincuentaca'n ixpālacata nā quina'n iccāmātza'nkēna'ni'yāuj tī quincāquiclhlaktzī'nān.Jā camakxtekti tū naquincā'a'kspulayān naquincāmātlahuīyān tū jā tze. UQ# Caquilāmaxquī'uj quilīhua'tca'n tū na'icua'yāuj lakalī lakalī. 3P_ Jesús cāhuanilh: ―A'cxni' orarlīyā'tit, chuntza' nahua'nā'tit:QuinTāta'ca'n tī hui'lachi nac a'kapūn, calakachi'xcuhuī'ca'.Camilh a'cxni' natzucuya' namāpa'ksīni'nkō'ya'.Catlahuaca mintalacasqui'nīn huā'tzā' nac cā'ti'ya'tna' chuntza' chī nac a'kapūn. bO ? A'ktin quilhtamacuj Jesús ixorarlīmā'lh. A'cxni' orarlīkō'lh, chā'tin ī'scujni' huanilh: ―Māpa'ksīni', caquilāmāsca'tīuj chī orarlīcan chuntza' chī cāmāsca'tīlh ī'scujnu'nī'n Juan Mā'kpaxīni'. Nw *Huī'lh tū ā'chulā' ixlacasqui'nca. María lacsacnī't tū ā'chulā' xatze ē jā tī chā'tin catimaktīlh.`M9 )Jesús kelhtīlh: ―Marta, hui'x māmakchuyīnīna' ē lī'a'ktuyuna' lhūhua'. aL; (Marta ixlītamakchuyīmā'lh ixpālacata ixka'lhī ixlītlahuat ē laktalacatzuna'jīlh Jesús ē huanilh: ―Māpa'ksīni', ¿ē jā laktzī'na' quintā'tin quimakxtekni'kō' lītlahuat? Cahua'ni' caquimaktāyalh. Ky 'Marta ixka'lhī ixtā'tin tī ixuanican María. Xla' tahuī'lh na ixtujan Jesús nakexmata tū xla' ixmāsu'yumā'lh. J  &Jesús tēlh ixtej ē chā'lh a'ktin nac cā'lacchicni'. A'ntza' chā'tin puscāt tī ixuanican Marta mānūlh na ixchic. -IS %Xamākelhtahua'kē'ni' līmāpa'ksīn huanli: ―Tī lakalhu'manli. Jesús huanilh: ―Capit ē chuntza' catlahua'. Jesús a'lh na ixchicca'n Marta ē María -HS $Jesús huanilh xamākelhtahua'kē'ni' līmāpa'ksīn: ―Chuhua'j caquihua'ni', ¿tichūyā chi'xcu' chī kelhatu'tun tī ā'chulā' pāxquī'lh takāhuī'n? qG[ #Ixlīlakalī xkakalh a'cxni' samaritano ixtaxtumā'lh, maxquī'lh tumīn ixtēcu' mesón ē huanilh: “Camaktaka'lhti huā'mā' takāhuī'n. Palh jā a'cchā'n tzamā' tumīn, na'icmaxquī'yān ixlakxoko a'cxni' na'icchimpala.” YF+ "Palaj tunca talacatzuna'jīlh chi'xcu' ē līcu'chū'lh aceite jā ixtakāhuī'nī't. Hui'līni'lh venda. Palaj tunca kēhui'līlh ixburro tī ixtakāhuī'nī't ē lē'lh nac mesón ē a'ntza' maktaka'lhli. VE% !’A'cxni' milh chā'tin samaritano, xla' laktzī'lh ē lakalhu'manli. zDm Nā tētaxtulh chā'tin ixmaktaka'lhna' xaka'tla' templo. A'cxni' laktzī'lh chi'xcu', nā xla' sti'li'maka'lh. zCm Chuntza' a'kspulalh ixa'mā'lh nac tej chā'tin pālej. A'cxni' laktzī'lh chi'xcu', xmān makskāhuī'maka'lh. }Bs Kelhtīlh Jesús: ―Ixuī'lh chā'tin chi'xcu'; taxtulh nac Jerusalén ē ixa'mā'lh nac Jericó. Ka'lhāna'nī'n tachi'palh ē tamakka'lhankō'lh hasta ixlu'xu' tū ī'lhakā'nī't. Tatucsli ē ta'a'lh. Xala'ca'lhtzincsni' tamakxtekli. (AI Xamākelhtahua'kē'ni' līmāpa'ksīn ixlī'a'kapūtaxtūcu'tun tū kelhasqui'nīlh ē huanilh Jesús: ―¿Tīchu ā'makapitzīn tī na'iccāpāxquī'? @# Palaj tunca Jesús huanilh: ―Tze chī kelhtīni'nī'ta'. Palh chuntza' natlahua'ya', naka'lhī'ya' milatamat tū jā catilaksputli. ?- Xamākelhtahua'kē'ni' līmāpa'ksīn kelhtīni'lh: ―“Calīpāxqui' Māpa'ksīni' tī minDios ixlīpō'ktu milīstacna' ē ixlīpō'ktu milītli'hui'qui ē ixlīpō'ktu mintalacapāstacni'. Cacāpāxqui' ā'makapitzīn chuntza' chī pāxquī'ca'na' mina'cstu.” n>U Jesús kelhtīlh: ―¿Tū tatzo'kni' na ixlīmāpa'ksīn Moisés? ¿Chī līkēlhtahua'kaya'? i=K Palaj tunca chā'tin xamākelhtahua'kē'ni' līmāpa'ksīn tāyalh ē tā'chihuīna'nli Jesús nalīlaktzī'n. Kelhasqui'nīlh: ―Mākelhtahua'kē'ni', ¿tū na'ictlahua na'icka'lhī quilatamat tū jā catilaksputli? t<a Iccāhuaniyān lhūhua' a'kchihuīna'nī'n ē ka'tla' xapuxcu' ixtalaktzī'ncu'tun huā'mā' tū hui'xina'n laktzī'nā'tit, ē jā talaktzī'lh. Ixtakexmatcu'tun tū kexpa'tā'tit, ē jā takexmatli. Tzeya chi'xcu' xala' nac Samaria ;- Palaj tunca talakspi'tli ē cāhuanilh ī'scujnu'nī'n xmān ixlīmānca'n: ―Līpāxuhua tī talaktzī'n tū hui'xina'n laktzī'nā'tit. : Nā Jesús huanli: ―QuinTāta' quimacamaxquī'kō'lh ixlīpō'ktu tū a'nan. Jā tī chā'tin ca'tzī chī ī'Ska'ta' Dios, xmān Dios xaTāta'. Jā tī chā'tin lakapasa Dios xaTāta' chī ī'Ska'ta'. Nā natalakapasa xlaca'n tī na'iccāmāsu'yuni'. s9_ Palaj tunca Jesús ka'lhīlh tapāxuhuān ixpālacata Espíritu Santo ē Jesús orarlīlh: ―QuinTāta', hui'x māpa'ksīni'na' nac a'kapūn ē nac cāti'ya'tna'. Icmaxquī'yān tapāxcatca'tzīn ixpālacata cāmāsu'yuni'nī'ta' tī tasca'tcu'tun ū'tza' tū ixcāmātzē'kni'nī'ta' tī lakskalalhna'. Ū'tza' tla'hua' chuntza' chī mintalacasqui'nīn. C8 Jā calīpāxuhua'tit xmān ixpālacata jā tzeya ū'nī'n cātalakachi'xcuhuī'yān. Calīpāxuhua'tit ixpālacata a'ka'ī'tit ē Dios cālakapasān chī ixlacstīn. Jesús pāxuhualh D7 Iccāmaktaka'lhān ē chuntza' mintā'lāquiclhlaktzi'ca'n jāla caticāskāhuī'n. Iccāmaxquī'kō'nī'ta'ntza' lītli'hui'qui tū nalīskāhuī'yā'tit ixlīmāpa'ksīn skāhuī'ni'. 6{ Jesús cāhuanilh: ―Nā quit iclaktzī'lh a'cxni' skāhuī'ca skāhuī'ni'. Tasu'yulh hua'chi a'ktin makli'pit. 35_ Tu'tumpu'xamacāuj taquītaspi'tli cā'tapāxuhuān. Tahuanilh: ―Māpa'ksīni', hasta jā tzeya ū'nī'n quincātalakachi'xcuhuī'n ixpālacata milīmāpa'ksīn. 84i Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Tī cākexmatni'yān hui'xina'n, xla' naquinkexmatni'. Tī nacālakmaka'nān hui'xina'n, chuntza' naquilakmaka'n nā quit. Tī naquilakmaka'n quit chuntza' nalakmaka'n Dios ixpālacata ū'tza' tī quimacamilh. Taquītaspi'tli tu'tumpu'xamacāuj chi'xcuhuī'n 3' Hui'xina'n xalanī'n nac Capernaum, ¿ē puhua'nā'tit palh napinā'tit nac a'kapūn ixpālacata tze hui'xina'n? Napinā'tit nac pūpātīn. 2 ’A'cxni' Dios naputzāna'nīkō', ā'chulā' nacātamakapātīnīnān hui'xina'n ē jā xalanī'n nac Tiro ē nac Sidón. 1) Jesús cāhuanipālh: ―¡Koxa tila'yā'tit hui'xina'n xalanī'n nac Corazín! ¡Koxa tila'yā'tit xalanī'n nac Betsaida! Nalīpuhuanā'tit ixpālacata jā a'ka'ī'tit. Tlahuacanī't lī'a'cnīn na milacpu'na'i'tātca'n. Palh ixcātlahuaca tzamā' lī'a'cnīn nac cā'lacchicni' Tiro ē nac Sidón, makāstza' ixtalakpalīlh ixtalacapāstacni'ca'n. Xlaca'n ixtalhakā'lh xapūtze'nke ixlu'xu'ca'n ē ixcā'a'cpūmāhua'ca'ca lhca'ca'n ē chuntza' ixlītasu'yulh ixtalīpuhuātca'n ixpālacata tū jā tze tū tlahualh. =0s ’Iccāhuaniyān a'cxni' Dios nalaccāxtlahuakō', ā'chulā' nacāmakapātīnīn xalanī'n tzamā' cā'lacchicni' ē jā xalanī'n nac Sodoma. Tī jā takexmatni'lh Jesús f/E “Pokxni' xala' ā'tzā' tū quincātantūpasanī'ta'n na'ictincxmaka'nāuj ē ū'tza' huanicu'tun hui'xina'n līpinā'tit cuenta. Caca'tzītit huā'mā', hui'xina'n laktzī'nī'ta'ntittza' chī Dios māpa'ksīni'n.” .# Palh nachipinā'tit a'ktin nac cā'lacchicni' ē palh jā tī lacasqui'n natachokoyā'tit, napimpalayā'tit nac tej ē nacāhuani'yā'tit: - Nacāmātzeyīyā'tit tī tata'jatatla a'ntza' ē nacāhuani'yā'tit tachi'xcuhuī't: “Laktzī'mpā'na'ntit ixlītli'hui'qui Dios.” , ’A'cxni' nachipinā'tit a'ktin nac cā'lacchicni' jā nacātamānūyān nac chic, tū nacātalakahui'līyān nahua'yā'tit. @+y Catahui'la'tit a'ktin nac chic ē tū nacātalakahui'līyān, nahua'yā'tit ē nako'tnu'nā'tit ixpālacata tī scuja xla' nahuā'yan. Jā tilactā'kchokoyā'tit a'katunu' nac chic. *  Palh a'nan tī ta'a'ka'ī', Dios nasicua'lanātlahua; ē palh jā a'nan tī ta'a'ka'ī', Dios jā caticāsicua'lanātlahualh. 2)] ’A'cxni' natanū'yā'tit a'ktin nac chic jā chipinā'tit, pūla nacāhuani'yā'tit: “Dios cacāsicua'lanātlahuan tī hui'lā'na'ntit huā'tzā' nac chic.” ( Jā tilīpinā'tit nūn murralh, nūn pūtumīn, nūn caclhi'. Jā titamakapalīyā'tit natā'chihuīna'nā'tit ā'chā'tin nac tej. z'm Capintit ē cuenta catlahua'tit. Iccāmacā'nān hua'chi xalacstīn purecu' na ixlacpu'na'i'tātca'n misinī'n. a&; Jesús cāhuanilh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Lhūhua' a'nan tī jāna'j ta'a'ka'ī' ē jā lhūhua' tī nacāmāsu'yuni' xlaca'n. Chuntza' chī a'cxni' lhūhua' la cuxi' ē jā tī tī ī'nin. Dios hua'chi ixtēcu' cuxi'. Ū'tza' nalīkelhasqui'nīyā'tit Dios cacāmacamilh chi'xcuhuī'n nacāmāsu'yuni'can tī jāna'j ta'a'ka'ī'. :% o Ā'līstān Māpa'ksīni' cālacsacli tu'tumpu'xamacāuj chi'xcuhuī'n xtum huampala ē cāmacā'lh chā'tu'yūn. Ixtapūlani' nac cā'lacchicni' ē calhāxcuhuālh ixa'mā'lh. d$A >Jesús huanilh: ―Tī natzucu nalīscuja arado ē palh palaj natalakaspi'ta na ixchakēn, jā tze chī līscuja. Nā chuntza' jā minī'ni' palh hui'x natā'scuja Dios ixpālacata taspi'tcu'tuna' na minchic.#% =Palaj tunca huanipālh ā'chā'tin: ―Māpa'ksīni', icstālani'cu'tunān, xmān pūla ica'ncu'tun na'iccāmāca'tzīnī na quinchic. )"K <Jesús kelhtīlh: ―Xlaca'n tī jā ta'a'ka'ī' tzē natamā'cnū mintāta'. Hui'x capit ē cacāmāsu'yu'ni' tachi'xcuhuī't chī natalī'a'kapūtaxtu. 2!] ;Jesús huanilh ā'chā'tin: ―Caquistāla'ni'. Xla' kelhtīlh: ―Māpa'ksīni', caquimakxtekti na'ictahui'la na quinchic hasta a'cxni' namā'cnūcan quintāta'. < q :Jesús kelhtīlh: ―Tanqui'hui' taka'lhī ixlhu'cu'ca'n ē spūnī'n taka'lhī ixmāsekca'n. Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē quit jā icka'lhī quinchic jā na'iclhtata.   9A'cxni' ixta'a'mā'nalh nac tej, chā'tin chi'xcu' huanilh Jesús: ―Quit na'icstālani'yān calhāxcuhuālh jā napina'. fE 8Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē quit jā ictimilh na'iccāmālaksputūkō' ixlatamatca'n tachi'xcuhuī't. Icmilh na'iccāmakapūtaxtū. Palaj tunca ta'a'lh ā'lacatin nac cā'lacchicni'. Tī tastālani'cu'tunli Jesús ) 7Palaj tunca Jesús cālaktalakspi'tli ē cālacaquilhnīlh. Huanli: ―Hui'xina'n jā ca'tzīyā'tit jā tze chī lacapāstacna'nā'tit. eC 6A'cxni' scujnu'nī'n Jacobo ē Juan talaktzī'lh huā'mā', tahuanilh: ―Māpa'ksīni', ¿ē lacasqui'na' na'icmāyujūyāuj macscut xala' nac a'kapūn natalīsputa xlaca'n chuntza' chī tlahualh a'kchihuīna' Elías? zm 5ē xalanī'n a'ntza' jā tamānūcu'tunli na ixchicca'n ixpālacata ixtasu'yu Jesús ixa'mā'lh nac Jerusalén. 'G 4Cāmāpūlīlh ā'makapitzīn ī'scujnu'nī'n ē ta'a'lh ā'lacatin nac cā'lacchicni'. Ta'a'lh taputza jā natamaklhtata. Cā'lacchicni' xala' nac Samaria, wg 3A'cxni' ixmimā'lh quilhtamacuj a'cxni' Jesús ixa'lh nac a'kapūn, līhui'līlh na'a'n nac Jerusalén. ,Q 2Jesús cāhuanilh: ―Jā tihua'nā'tit chuntza' ixpālacata tī jā quinquiclhlaktzi'ca'n xla' quincāmaktāyayān. Jesús cālacaquilhnīlh Jacobo ē Juan |q 1Palaj tunca Juan huanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', iclaktzī'nī'tauj chā'tin tī ixcālītamakxtumā'lh jā tzeya ū'nī'n milītli'hui'qui. Icuaninī'tauj jātza' catlahualh chuntza' ixpālacata jā quincātā'latlā'huanān quina'n. / 0ē cāhuanilh: ―Catīxcuhuālh tī quintā'tapa'ksī quit ē ū'tza' natalīpāxquī' chā'tin ska'ta' chī huā'mā' ka'hua'cha, ū'tza' lacxtim hua'chi quit quintapāxquī'lh. Catīxcuhuālh tī quintapāxquī', nā tapāxquī' tī quimacamilh ē jā xmān quit. Ū'tza' tī jā ka'tla' makca'tzī na mimpu'na'i'tātca'n, ū'tza' tī ka'tla' nalītaxtu na ixlacatīn Dios. Tī quincāmaktāyayān }s /Jesús ca'tzīlh chī ixtalacapāstacmā'nalh. Palaj tunca macachi'palh chā'tin ska'ta' ē yāhualh na ixpāxtūn  .Palaj tunca ī'scujnu'nī'n tatzuculh talālītā'chihuīna'n ixpālacata tīchu xlaca'n ā'chulā' ixlacasqui'nca. H  -Scujnu'nī'n jā takexmatli tū cāhuanilh ixpālacata xtum ixtalacapāstacmā'nalh. Jā ixtakelhasqui'nīcu'tun tū ixuanicu'tun ixpālacata ixtajicua'n. Tī ā'chulā' ixlacasqui'nca ) ,―Tzej cakexpa'ttit ē jā tipātza'nkāyā'tit; quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē naquimacamāstā'can na ixmacanca'n tachi'xcuhuī't. fE +Ixlīpō'ktuca'n talī'a'cnīlh ixlīka'tla' Dios. Jesús māca'tzīnīni'mpālh chī nanī iK *A'cxni' ka'hua'cha ixlaktalacatzuna'jīmā'lhtza', tzuculh xpipi ē paxnīni'n ē jā tzeya ū'ni' māmakahuasīlh nac ti'ya't. Jesús lacaquilhnīlh jā tzeya ū'ni'. Mātzeyīlh ka'hua'cha ē maxquī'pālh ixtāta'.  )Jesús kelhtīlh: ―¡Hui'xina'n tachi'xcuhuī't jā tzej lacapāstacna'nā'tit ē jā a'ka'ī'yā'tit! ¿Hasta jā'cxni' na'iccātā'tahui'layān ē jā nakexpatā'tit hui'xina'n? ¿Hasta jā'cxni' na'iccātāyani'yān? Calī'ta' huā'tzā' minka'hua'cha. fE (Iccāsqui'ni'lhtza' miscujnu'nī'n catamāxtuni'lh jā tzeya ū'ni' ē jāla tamāxtuni'lh. m S 'Chi'pa jā tzeya ū'ni' ē makata'sa ē palha' xpipi ē kelhpupu. Māmakahuasī ē jāla makxteka. H   &Palaj tunca chā'tin chi'xcu' na ixpu'na'i'tātca'n palha' huanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', icsqui'ni'yān a'ktin talakalhu'mān. Capit laktzī'na' quinka'hua'cha, tzaj chā'tin icka'lhī. u c %Ixlīlakalī huampala, a'cxni' tayujli nac sipej, līlhūhua' tachi'xcuhuī't talakapāxtokli Jesús. a ; $A'cxni' huankō'lh tachihuīn, talaktzī'lh ixlīmān ixuī'lh Jesús. Ca'cs tatāyalh ē jā tī chā'tin tahuanilh tū ixtalaktzī'nī't. Jesús mātzeyīlh chā'tin ka'hua'cha tī ixka'lhī jā tzeya ū'ni'  # #Palaj tunca takexmatli a'ktin tachihuīn nac poklhnu' ē huanli: ―Ū'tza' huā'mā' quiSka'ta' ē icpāxquī'. Cakexpa'tni'tit tū huan.  "Līhuan ixchihuīna'mā'lh, milh a'ktin poklhnu' ē cālītamacsti'li'lh. Tajicua'nli a'cxni' tamakca'tzīlh na ixpūlacni' poklhnu'. B} !A'cxni' huā'mā' chi'xcuhuī'n ixtamakxtekmā'nalhtza' Jesús, Pedro huanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', ¡xalītze hui'lāna'uj huā'tzā'! Na'ictlahuayāuj a'ktu'tun mū'xta'ka'; a'ktin mila' nahuan ē a'ktin ixla' Moisés ē a'ktin ixla' Elías. Chuntza' huanli Pedro ixpālacata jā ixca'tzī tū ixuan. #? Pedro ē tī cātā'a'lh masqui ixtalhtatacu'tun ixtalakahuahui'lāna'lh ē talaktzī'lh chī xkakalh Jesús ē chā'tu' chi'xcuhuī'n ixtatā'yāna'lh. ve Cālītamacsti'li'lh taxkaket. Ixtatā'chihuīna'mā'nalh chī Jesús napātīni'n ē nanī nac Jerusalén. % Palaj tunca tatasu'yulh chā'tu' chi'xcuhuī'n ē ixtatā'chihuīna'mā'nalh Jesús. Xlaca'n Moisés ē Elías tī makāstza' ixtanīnī't.   Līhuan ixtlahuamā'lh oración Jesús, xla' talakpalīlh ē xtum ixtasu'yu ixlacan. Stala'nka' huanli ixlu'xu' hasta xkakalh.  Ixlī'a'ktzayan quilhtamacuj Jesús tahua'ca'lh a'ktin nac sipej natlahua oración. Tatā'a'lh Pedro ē Jacobo ē Juan. N Iccāhuaniyān tū ixlīcāna'. Tahui'lāna'lh huā'tzā' chuhua'j makapitzīn tī jā catitanīlh a'cxni' jāna'j natalaktzī'n ixlītli'hui'qui Dios ē chī namāpa'ksīni'nkō'. Xkakalh Jesús |q Palh chā'tin naquilīmāxana'n ē nalīmāxana'n quintachihuīn, ū'tza' na'iclīmāxana'n a'cxni' na'icmin hua'chi Puxcu' ē na'icka'lhī ixlītli'hui'qui quinTāta' Dios ē naquintatā'min ángeles tī tze. Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. &E Palh chā'tin chi'xcu' ixtlajakō'lh ixlīpō'ktu xala' nac cā'quilhtamacuj, jā tū līmacuan huā'mā' palh jā ka'lhī ixlatamat tū jā catilaksputli. o~W Tī ta'a'kapūtaxtucu'tun tū natalīpātīni'n quimpālacata, jā catitaka'lhīlh ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. Tī natalīpātīni'n masqui natanī quimpālacata, xlaca'n nataka'lhī ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. /}W Ā'līstān cāhuanilh ixlīpō'ktuca'n: ―Palh catīxcuhuālh quintā'tapa'ksīcu'tun quit, jātza' la catilacapāstacli xmān tū ū'tza' lacasqui'n. Calīhui'līlh natlahua quilīmāpa'ksīn lakalī lakalī masqui capātīni'lh chuntza' chī quit na'icpātīni'n ē caquistālani'lh. =|s Cāhuanilh: ―Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē ixlacasqui'nca naquimakapātīnīncan. Xanapuxcu'nu' israelitas ē xanapuxcu'nu' pālejni' ē mākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn, xlaca'n naquintalakmaka'n ē naquintamaknī. Masqui naquimaknīcan, ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj na'iclacastālancuana'n. r{] Jesús cāmāpa'ksīlh jā catitahuanilh jā tī chā'tin palh ū'tza' Cristo tī ixka'lhīmā'ca. 9zk Palaj tunca cākelhasqui'nīlh: ―Ē hui'xina'n ¿chī hua'nā'tit tīchu quit? Pedro kelhtīlh: ―Hui'x Cristo tī Dios macamilh. Jesús māca'tzīnīni'lh chī nanī cy? Takelhtīlh: ―Makapitzīn tahuan palh hui'x Juan Mā'kpaxīni'. Ā'makapitzīn tahuan palh hui'x Elías. Ā'makapitzīn huampala tahuan hui'x chā'tin a'kchihuīna' xala' makāstza' tī lacastālancuana'nī't. Gx Milh a'ktin quilhtamacuj a'cxni' ixlīmān ixorarlīmā'lh Jesús. Ī'scujnu'nī'n lacatzuna'j tatahuī'lh. Jesús cākelhasqui'nīlh: ―Tachi'xcuhuī't, ¿chī tahuan quimpālacata? Tw! Ixlīpō'ktuca'n tahuā'yalh ē taka'sli. A'cxni' tahuā'yankō'lh, apóstoles tasacli lhūhua' xalacpītzun. Tatzumalh pācāujtu' chā'xta tū quītāxtūlh. Pedro līmāsu'yulh Jesús ū'tza' Cristo xvi Palaj tunca Jesús cātayalh makquitzis pāntzīn ē tantu' squī'ti'. Talacayāhualh nac a'kapūn ē maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios ē cāmāpitzini'lh ē cāmaxquī'lh ī'scujnu'nī'n natamāpitzini' na ixpu'nanca'n tachi'xcuhuī't. 7ui Chuntza' tatlahualh ē tatahui'lakō'lh. t Ixtahui'lāna'lh hua'chi a'kquitzis mil chi'xcuhuī'n. Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Catatahuī'lh i'tātna' ciento. jsM Jesús cāhuanilh: ―Hui'xina'n cacāmāhuī'tit. Xlaca'n takelhtīni'lh: ―Quina'n jā tū icka'lhīyāuj xmān macquitzis pāntzīn ē tantu' squī'ti' palh jā na'ica'nāuj na'ictamāhuayāuj. Ē lhūhua' xlaca'n. r A'cxni' ixkōtanūmā'lhtza', talaktalacatzuna'jīlh Jesús kelhacāujtu' scujnu'nī'n ē tahuanilh: ―Cacāmacapi tachi'xcuhuī't nata'a'n natatamāhua ixlīhua'ca'n nac cā'lacchicni' jā lacatzuna'j. Huā'tzā' jā hui'lāna'uj jā tū a'nan tū hua'can. Bq} A'cxni' tachi'xcuhuī't taca'tzīlh, tastālani'lh. Jesús cāhuanilh catatahuī'lh ē tzuculh cālītā'chihuīna'n ixpālacata ixlīmāpa'ksīn Dios. Cāmātzeyīlh ta'jatatlanī'n. Cp A'cxni' tataspi'tli apóstoles, tahuanilh Jesús tū ixtatlahuanī't. Palaj tunca Jesús cālē'lh ixlīmānca'n ē tatā'a'lh nac ā'lacatin cā'lacchicni' jā huanican Betsaida. Wo' Herodes huanli: ―Quit icmā'a'cchu'cunīni'lh Juan. ¿Tīchu huā'mā' tī ixpālacata ickexmata lhūhua' catūhuālh? Herodes ixlaktzī'ncu'tun Jesús. Jesús cāmāhuī'lh a'kquitzis mil chi'xcuhuī'n Bn} Ā'makapitzīn ixtalāhuanimā'nampālh Jesús ū'tza' Elías tī tasu'yulh. Ā'makapitzīn huampala ixtalāhuanimā'nalh chā'tin a'kchihuīna' xala' makāstza' lacastālancuana'nli. m/ Gobernador Herodes māca'tzīnīca ixlīpō'ktu tū Jesús ixtlahuamā'lh. Jā ixca'tzī chī nalacpuhuan ixpālacata ā'makapitzīn ixtalāhuanimā'nalh Juan Mā'kpaxīni' ixlacastālancuana'nī't ixlacpu'na'i'tātca'n nīnī'n ē ixtahuan palhāsā' ū'tza' Jesús. plY Palaj tunca tataxtulh scujnu'nī'n ē ta'a'lh calhāxcuhuālh nac cā'lacchicni'. Tatā'chihuīna'nli ē tahuanilh chī nacālīmakapūtaxtūcan ē tamātzeyīlh ta'jatatlanī'n calhāxcuhuālh. Chī nīlh Juan Mā'kpaxīni' k Palh jā cātamānūyān na ixchicca'n, cataxtutit tzamā' nac cā'lacchicni'. A'cxni' nataxtuyā'tit, catincxtit mintujanca'n ē nayuja pokxni' ixlacatampūn mintujanca'n. Chuntza' nalīmāsu'yu'yā'tit xlaca'n natalē'n cuenta ixpālacata jā takexmatcu'tunli. j Calhāhuālh nac chic jā nachipinā'tit a'ntza' natachokoyā'tit hasta a'cxni' nataxtuyā'tit tzamā' nac cā'lacchicni'. =is Cāhuanilh: ―Jā tū tilī'pinā'tit na mintejca'n, nūn mimpāla'cca'n nūn tumīn nūn mimpūtumīnca'n nūn pāntzīn. Jā catilī'pintit pūtu' mincamisaca'n, xmān pūtin. 8hk Cāmacā'lh natahuan chī māpa'ksīni'n Dios. ag = Jesús cātā'talacxtimīlh kelhacāujtu' ī'scujnu'nī'n ē cāmaxquī'lh lītli'hui'qui ē līmāpa'ksīn natamāxtu catūxcuhuālh jā tzeya ū'ni'. Nā cāmaxquī'lh lītli'hui'qui natamātzeyī ta'jatatlanī'n. yfk8Ixtāta' ē ixtzī' talī'a'cnīlh ē Jesús cāmāpa'ksīlh jā tī chā'tin ixuanli tū ixa'kspulanī't.ieK7Taspi'tli ixlīstacna' ē palaj tunca tā'kaquī'lh. Jesús māpa'ksīni'lh camāhuī'ca. rd]6Palaj tunca Jesús macachi'palh tzu'ma'jāt ē palha' huanilh: ―Tzu'ma'jāt, icuaniyān catā'kaqui'. Pc5Xlaca'n talīlītzī'nli ixpālacata ixtaca'tzī ixnīnī'ttza'. 1b[4Ixlīpō'ktuca'n ixtacalhuamā'nalh ē ixtata'samā'nalh ixpālacata tzu'ma'jāt. Jesús cāhuanilh: ―Jā cacalhua'ntit. Tzu'ma'jāt jā xanīn, xmān lhtatamā'lh. ~M}||{zz/yxww&v]uu0tt%srrfqppOonnYmm!lkjj:iuhh#gff2eldd,cbbhaa*`__^z]B\[['Z\Y XOWVV6UTSRRfQPP OHNMMLL.KJIHH)GFiEEHDDZCBB(A~@\?>>:=B<;<:9q9'8G77665[43311,0N//.[-^,,++**)c(('&&r%%'$$##D""! g\)F$7{oh5- N jA4Palaj tunca Jesús cāhuanilh: ―Masqui hui'xina'n lacasqui'nā'tit tachi'xcuhuī't natapuhuan lactze hui'xina'n, Dios cālakapasni'yān milīstacna'ca'n. Masqui cā'a'kskāhuī'yā'tit chi'xcuhuī'n ē chuntza' xlaca'n cātalakachi'xcuhuī'yān, Dios lakmaka'n tū tachi'xcuhuī't tapuhuan ā'chulā' ka'lhī ixtapalh. Ixlīmāpa'ksīn Moisés ē chī Dios māpa'ksīni'nkō' 3Fariseos tī ixtapāxquī' ixtumīnca'n ixtakexmatmā'nalh ixlīpō'ktu huā'mā' ē ixtalīlītzī'mā'nalh Jesús. $2A ’Jā tī chā'tin tasācua' tzē nacātā'scuja chā'tu' ixpatrón. Chā'tin napāxquī' ē ā'chā'tin jā catilaktzī'ncu'tunli. Nakexmatni' chā'tin ē nalakmaka'n ā'chā'tin. Nā chuntza' hui'xina'n jāla nalīpāhua'nā'tit Dios palh nalīpāhua'nā'tit mintumīnca'n. v1e Palh jā maktaka'lhā'tit tū cātamacamaxquī'yān hui'xina'n, jā caticātamaxquī'n tū milaca'n nahuan. }0s Palh jāla cātamacamaxquī'yān tū xala' nac cā'quilhtamacuj, ¿chī nacātalīmacamaxquī'yān tū ixla' Dios? /w ’Tī tzej namaktaka'lha macsti'na'j tū macamaxquī'can, nā tzej namaktaka'lha lhūhua' palh namacamaxquī'can. Tī jā tzej namākentaxtū ixtascujūt tū jā ixlacasqui'nca, xla' jāla catimākentaxtūlh tū ā'chulā' ixlacasqui'nca. \.1 ’Quit iccāhuaniyān: Nacālīmaktāyayā'tit mintumīnca'n tī jā tū taka'lhī. Chuntza' a'cxni' nanī'yā'tit ē jāla catilī'pintit mintumīnca'n, nacātamānūyān jā pō'ktu natahui'la'yā'tit. z-m’Ixpatrón puhuanli xapuxcu' tasācua' skalalh huanli chī tlahualh. Chuntza' tī xalanī'n nac cā'quilhtamacuj lakskalalhna' chī natatlahua ixnegocioca'n. Ā'chulā' skalalhna' xlaca'n ē jā tī ta'a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios. m,SĀ'līstān kelhasqui'nīlh ā'chā'tin: “¿Ē hui'x, chī huanī't laclīpini'ya'?” Huanilh: “A'ktin ciento cuartillo trigo.” Palaj tunca huanilh: “Ā' huī'lh minca'psnap. Catlahua'pala' ā'a'ktin xmān ochenta.” Y++Xla' kelhtīlh: “Icmaklaclē'n a'ktin ciento barriles aceite.” Palaj tunca xapuxcu' tasācua' huanilh: “Ā' huī'lh minca'psnap. Palaj tunca catahui'la' ē catlahua'pala' ā'a'ktin xmān cincuenta.” 1*[’Chuntza' chā'tunu' cāmāta'satīnīni'lh tī ixtamaklaclē'n ixpatrón. Tī chā'lh pūla kelhasqui'nīlh: “¿Chī huanī't laclīpini'ya' quimpatrón?” )!Quit icka'lhī quintalacapāstacni' ē chuntza' tzē na'icchā'n a'ktin nac chic na'icuā'yan a'cxni' jā tū icka'lhī quintascujūt.” (w’Xapuxcu' tasācua' tahuī'lh ē tzuculh lacapāstaca: “¿Tūchu na'ictlahua chuhua'j ixpālacata quimpatrón quimaktīlh quintascujūt? Jā tli'hui'qui quit ē jāla ca'ictiscujli nac cā'tacuxtu, ē icmāxana'n na'icsqui'nīhuā'yan. c'?Palaj tunca ixpatrón māta'satīnīni'lh ē huanilh: “¿Chī quilīhuanimā'ca tzamā' tachihuīn tū mimpālacata? Caquimāsu'yuni' tū icmacamaxquī'nī'ta'n. Jātza' quintitā'scujti chī xapuxcu' tasācua'.” X& +Nā Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Ixuī'lh chā'tin patrón; rico ixuanī't. Ixka'lhī chā'tin xapuxcu' ixtasācua'. Mālacsu'yuca tzamā' xapuxcu' tasācua' chī pāxcat ixlīlani'mā'lh ixtumīn. U%# Chuhua'j ixlacasqui'nca natlahuayāuj cā'tani' napāxuhuayāuj ixpālacata mistancu hua'chi xanīntza' ixuanī't ē lacastālancuana'mpālh. Hua'chi ixtza'nkānī'ttza' ē chuhua'j icmaclapālh.”$$A’Palaj tunca xatāta' huanilh: “Hui'x quinka'hua'cha ē hui'x pō'ktu quilhtamacuj quintā'hui'la', ē ixlīpō'ktu tū icka'lhī pō'ktu mila'. 2#]Chuhua'j ixpālacata chilh huā'mā' minka'hua'cha tī pāxcat cātā'līlakō'lh mintumīn tī jā tzeya puscan ē hui'x māmaknīnīni'nī'ta' xako'ntīn huācax.” h"IXla' huanilh ixtāta': “Hui'x ca'tzīya' lhūhua'tza' cā'ta ictā'scujnī'ta'n ē pō'ktu quilhtamacuj ickexmatni'nī'ta'n. Jā maktin quimaxquī'nī'ta' nūn lakatin xaska'ta' chivo na'iccālītā'pāxuhua quinamigos. c!?’Xapuxcu' sītzī'lh ē jā ixtanūcu'tun. Ixtāta' taxtulh ē huanilh catanūlh. Xla' kelhtīlh: “Mat milh mistancu. Mintāta' māmaknīnīni'lh xako'ntīn huācax ixpālacata tze chilh ē jā ta'jatatla.” X)Palaj tunca ta'sani'lh chā'tin tasācua' ē kelhasqui'nīlh tūchu lamā'lh. 3’Tzamā' quilhtamacuj xapuxcu' ixka'hua'cha ixa'nī't scuja. A'cxni' ixmimā'lh na ixchic, kexmatli chī ī'sla'knamā'ca ē ixtlī'mā'ca. $AHua'chi xanīntza' ixuanī't huā'mā' quinka'hua'cha ē lacastālancuana'nī't. Ixtza'nkānī'ttza' ē icmaclapālh.” Ū'tza' lī'a'nalh tapāxuhuān. ucCalīta'ntit huācax tū xako'ntīntza' ē camaknī'tit. Natlahuayāuj a'ktin cā'tani' ē nahuā'yanāuj. |q’Masqui chuntza' huanilh ka'hua'cha, xatāta' cāhuanilh ixtasācua'n: “Calīta'ntit pūtin xasāsti' lu'xu' ē camālhekē'tit huā'mā' quinka'hua'cha. Camāmakanū'tit tū nalītasu'yu quinka'hua'cha ē camātūnū'tit ixcaclhi'. 3_Palaj tunca ixka'hua'cha huanilh: “Tāta', ictlahuanī't tū jā tze na ixlacatīn Dios ē na milacatīn. Jātza' minī'ni' naquihuani'ya' palh quit minka'hua'cha.” T!Palaj tunca tayalh ixtej nalaka'n ixtāta'. ’A'cxni' makatcus ixa'mā'cha' na ixchic, ixtāta' laktzī'lh ē lakapasli ē lakalhu'manli. Tu'jnun a'lh lakapāxtoka ixka'hua'cha ē skōkalh ē mu'sulh. ucJātza' minī'ni' naquihuani'ya' palh quit minka'hua'cha. Caquilīmāxtu hua'chi chā'tin mintasācua'.” Na'iclaka'mpala quintāta' ē na'icuani: Tāta', ictlahuani'nī'ta'n tū jā tze ē nā ictlahuanī't tū jā tze na ixlacatīn Dios. 8i’Palaj tunca tzuculh lacapāstaca: “Chī kelhalā't tasācua' na ixchic quintāta' jā tahuā'yamā'nalh ē cāquītāxtūni' ē quit ictzi'ncsnīmā'lh huā'tzā'. eCTihua'cu'tunli tū ixcāmāhuī'mā'lh pa'xni', ē jā tī chā'tin ixmaxquī' tū nahua'. {Palaj tunca a'lh putza jā namakscuja. Chā'tin chi'xcu' xala' nac cā'lacchicni' macā'lh nacāmaktaka'lha pa'xnī'n. ’A'cxni' ixmakasputkō'nī'ttza' ixtumīn, lakmilh a'ktin tatzi'ncstat tzamā' nac cā'lacchicni' ē xla' tzuculh tzi'ncsa.  Jā makās xastancu mākēstokkō'lh ixtamacatzucun ē a'lh makat ā'lacatin cā'lacchicni'. A'ntza' pāxcat līlakō'lh ixtumīn.  Xastancu huanilh ixtāta': “Tāta', caquima'xqui' chuhua'j tū quila' nahuan.” Xatāta' cāmāpitzini'lh ixherenciaca'n. U# Nā Jesús huanli: ―Chā'tin chi'xcu' ixka'lhī chā'tu' ixcamana'. 7 Iccāhuaniyān lacxtim natapāxuhua ángeles a'cxni' nalakpalī ixtalacapāstacni' chā'tin tī jā tze. Ka'hua'cha tī pāxcat līlakō'lh ixtumīn L A'cxni' namacla, nacāmākēstoka ixamigas ē tī lacatzuna'j tahui'lāna'lh na ixchic, ē nacāhuani: “Caquilātā'pāxuhuáuj ixpālacata icmaclalhtza' moneda tū xa'icmakatza'nkānī't.” < qJesús cāhuanipālh: ―Palh chā'tin puscāt ka'lhī pekcāuj moneda ē palh namakatza'nkā pektin, namāpasī ixpūcās ē napa'lhna'n ē tzej naputza hasta jā namacla. ( IIccāhuaniyān ā'chulā' naka'lhī tapāxuhuān nac a'kapūn ixpālacata chā'tin tī lakpalī ixtalacapāstacni' ē jā chī xanoventa y nueve tī tapuhuan lactzeya chi'xcuhuī'n. Xlaca'n jā tamakca'tzī palh ixlacasqui'nca natalakpalī ixtalacapāstacni'ca'n. Tumīn tū tza'nkālh [ /A'cxni' nachā'mpala na ixchic, nacāmākēstoka ixamigos ē tī lacatzuna'j tahui'lāna'lh na ixchic. Nacāhuani: “Caquilātā'pāxuhuáuj chuhua'j ixpālacata icmaclalh quimpurecu' tū ixtza'nkānī't.” 4 cA'cxni' namacla, napekxtūtahua'ca'līmin.  )―Palh chā'tin chi'xcu' cāka'lhī a'ktin ciento purecu' ē palh namakatza'nkā lakatin, ¿tū natlahua? Nacāmakxteka ā'makapitzīn noventa y nueve jā tahuā'yamā'nalh nac cā'seketni'. Na'a'n naputza purecu' tū makatza'nkānī't. Naputza hasta jā namacla. RPalaj tunca Jesús cāhui'līni'lh huā'mā' tū līca'tzīni'can: -SFariseos ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ixtalīchihuīna'n Jesús. Talāhuanilh: ―Huā'mā' chi'xcu' cātā'huā'yan tachi'xcuhuī't tī jā tze.  {Ixlīpō'ktuca'n tī mātā'jīni'nī'n līxokot ē tī jā lactze, xlaca'n talaktalacatzuna'jīlh Jesús natakexmata. Q#Jātza' tze. Xmāntza' namaka'ncan. Tī kexmata cuenta catlahualh.ta"Jesús cāhuanipālh: ―Masqui tze matzat, palh jātza' sko'ko'xnin, ¿chī nalīmāsko'kō'nuncan? y!Chuntza' palh hui'xina'n jā makxtekcu'tunā'tit ixlīpō'ktu tū milaca'n, jāla quiscujnu'nī'n catihuantit. Matzat  Palh ca'tzī jāla catiskāhuī'lh ixtā'lāquiclhlaktzi', namacā'n chā'tin lacscujni' natā'lācāxla a'cxni' makatcus mimā'cha'. 7g’Jā tī chā'tin rey tī jā pūla nalacapāstaca palh tzē nalīskāhuī'lh a'kcāuj mil soldados ā'chā'tin rey ixtā'lāquiclhlaktzi' tī ka'lhī a'kpu'xam mil. Ixlīpō'ktu tī natalaktzī'n, natalīlītzī'n. Natahuan: “Huā'mā' chi'xcu' timātzuculh ixchic ē jā mā'ksputukō'lh.” Y+Palh jā chuntza' natlahua, nasputa ixtumīn a'cxni' xmāncus xatantūn yālh. <~q’Palh chā'tin chi'xcu' tlahuacu'tun a'ktin chic, pūla natlahua ixcuenta chī huanī't nalē'n tumīn. Chuntza' naca'tzī palh na'a'cchā'ni' tumīn tū nalītlahuakō'. u}cTī jā pātīni'ncu'tun quimpālacata ē jā latahui'lacu'tun chī icuī'lh quit, jāla quintitā'scujli. n|U―Palh catīhuālh quintapa'ksīni'cu'tun quit ixlacasqui'nca ā'chulā' napāxquī' Dios ē jā ixtāta' ē ixtzī' ē ixpuscāt ē ixlacstīn ē ixtā'timīn ē hasta ixa'cstu. Palh jā chuntza', jāla quintitā'scujli. h{ILhūhua' tachi'xcuhuī't ixtastālani' Jesús, ē xla' cālaktalakspi'tli ē cāhuanilh: z5Iccāhuaniyān jā tī chā'tin xlaca'n tī iccā'invitarlīlh pūla natahua' quilīhua't.” Tū ixlacasqui'nca ixpālacata tī nastālani' Cristo ~yuIxtēcu' huanilh ixtasācua': “Capit nac tej jā ā'chulā' makat ē cuesa nacālī'ta'na' ē natatzuma quinchic. xA'mpālh ē ā'līstān taspi'tpālh tasācua' ē huanli: “Ictlahualhtza' chuntza' chī quihua'ni' ē huī'lhcus jā tahui'lacan.” w’A'cxni' taspi'tli tasācua', huanikō'lh ixpatrón chī a'kspulalh. Ixpatrón sītzī'lh ē huanilh ixtasācua': “Palaj capit xatej nac cā'lacchicni' ē cacālī'ta' tī lacxcamanīnī'n ē ta'jatatlanī'n ē lū'ntu'nunī'n ē lakatzī'nī'n.” ]v3Chā'tin chihuīna'mpālh: “Ictamakaxtoklicus ē chuntza' jāla icti'a'ncha'.” OuChā'tin chihuīna'mpālh: “Ictamāhualh tanquitzis par huācax ē ica'nā iccālaktzī'n palh tze tascuja. Icsqui'ni'yān a'ktin lītze caquimātza'nkēna'ni' ixpālacata jāla icti'a'ncha'.” ytkIxlīpō'ktuca'n tamacā'lh tachihuīn ixpālacata jāla ta'a'n. Chā'tin huanli: “Ā'cus ictamāhualh a'ktin ti'ya't ē ixlacasqui'nca na'ica'n na'iclaktzī'n. Icsqui'ni'yān naquimātza'nkēna'ni'ya' ixpālacata jāla icti'a'ncha'.” Palaj tunca Jesús kelhtīlh: ―Chā'tin chi'xcu' hui'līlh a'ktin ka'tla' tahua' ē cā'invitarlīkō'lh lhūhua' tachi'xcuhuī't. q'A'cxni' takexmatli huā'mā', chā'tin tī ixuī'lh nac mesa huanilh Jesús: ―Līpāxuhua tī nahuā'yan jā Dios māpa'ksīni'nkō'. Zp-Chuntza' nalīpāxuhua'ya' ixpālacata xlaca'n jā tū catitamaxquī'n. Chuntza' naka'lhī'ya' mintatlaj a'cxni' natalacastālancuana'n ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios. Xaka'tla' tahua' o A'cxni' natlahua'ya' mincā'tani', nacā'invitarlīya' tī lacxcamanīnī'n ē ta'jatatlanī'n ē lū'ntu'nunī'n ē lakatzī'nī'n. Mn Nā Jesús huanilh chi'xcu' tī ixinvitarlīnī't: ―A'cxni' natlahua'ya' mincā'tani' o mintahua', jā nacā'invitarlīya' xmān minamigos ē mintā'timīn ē mintalakapasnī'n ē lacricujnu'. Xlaca'n a'cxni' natatlahua ixcā'tani'ca'n, nā tzē nata'invitarlīyān ē chuntza' naka'lhī'ya' ixlakxoko mincā'tani'. m  Tī ixa'cstu ka'tla' makca'tzī, ū'tza' namāmāxanī'can. Tī jā ixa'cstu putza ixlīka'tla', ū'tza' nalakachi'xcuhuī'can. sl_ A'cxni' na'invitarlīca'na', natahui'la'ya' nac cā'chakēn. A'cxni' namin tī invitarlīnī'ta'n nahuaniyān: “Cata't, catahui'la' nac mesa.” Chuntza' nalakachi'xcuhuī'ca'na' na ixlacatīnca'n ā'makapitzīn jā tamakaxtokcan. Bk} Tī invitarlīyān nalaka'nān nahuaniyān: “Cama'xqui' mimpūtahuī'lh huā'mā' chā'tin tī ā'līstān chilh.” Chuntza' līmāxana'tza' napina' natahui'la'ya' nac cā'chakēn. 6je―A'cxni' na'invitarlīca'na' jā tamakaxtokcan, jā titahui'la'ya' jā xatze pūtahuī'lh. Palhāsā' nachin ā'chā'tin tī ā'chulā' ixlacasqui'nca ē jā hui'x. *iMA'cxni' Jesús laktzī'lh tī cā'invitarlīcanī't ē chī ixtaputzamā'nalh pūtahuī'lh tū ā'chulā' xatze, cāmaxquī'lh huā'mā' talacapāstacni': Vh%Jā tū takelhtīni'lh. Tī cā'invitarlīcanī't jā tamakaxtokmā'ca +gOCāhuanilh fariseos: ―Palh mimburroca'n o mihuācaxca'n nakōstojō xapūlhmā'n nac xcān, ¿ē jā palaj namācutuyā'tit masqui quilhtamacuj tū pūjaxcan? yfkXlaca'n ca'cs tatāyalh. Palaj tunca Jesús macachi'palh ta'jatatlani' ē mātzeyīlh ē huanilh ca'a'lh. \e1Palaj tunca Jesús cākelhasqui'nīlh xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē fariseos: ―Ixlīmāpa'ksīn Moisés ¿ē makxteka namātzeyīcan chā'tin ta'jatatlani' tzamā' quilhtamacuj tū pūjaxcan? GdNā ixuī'lh chā'tin chi'xcu' na ixlacatīn tī ixcu'nī't. (c KMilh a'ktin quilhtamacuj tū pūjaxcan ē a'cxni' Jesús quīmakuā'yalh na ixchic chā'tin xapuxcu' fariseos. Ā'makapitzīn fariseos ixtamaktaka'lhmā'nalh. b/ #Calaktzī'ntit hui'xina'n chī Dios makxteklitza' mincā'lacchicni'ca'n. Iccāhuaniyān jātza' quintilālaktzī'mpalayāuj hasta a'cxni' tzamā' quilhtamacuj a'cxni' nahuancan: “Sicua'lanātlahuanī't tī min ē ka'lhī ixlītli'hui'qui ē ixlīmāpa'ksīn Dios.”Da "¡Iccālakalhu'manān hui'xina'n xalanī'n nac Jerusalén! Hui'xina'n cāmaknīyā'tit a'kchihuīna'nī'n ē cācucta'layā'tit lacscujnī'n tī Dios cāmacamini'yan. Maklhūhua' xa'iccāmākēstokcu'tunān na'iccāmaktaka'lhān hua'chi xatzī' caxli cālīmātzē'ka ixpeken ixlacstīn ē jā lacasqui'ntit. :`m !Ixlacasqui'nca na'ica'n na quintej chuhua'j ē lakalī ē tū'xama'n ixpālacata jā minī'ni' calhāxcuhuālh nanī chā'tin a'kchihuīna', xmān jā huanican nac Jerusalén. t_a Jesús cākelhtīlh: ―Calakpintit tzamā' chi'xcu' tī a'kskāhuī'nin ē nahuani'yā'tit: “Chuhua'j ē lakalī na'iccāmāxtukō' jā tzeya ū'ni'. Ē ā'nā na'iccāmātzeyī ta'jatatlanī'n. Tū'xama'n na'ictlahuakō'.” $^A Chū ū'tza' tzamā' quilhtamacuj ā'makapitzīn fariseos talakchilh Jesús ē tahuanilh: ―Cataxtu huā'tzā' ixpālacata Herodes maknīcu'tunān. |]q Tzamā' quilhtamacuj nacālakachi'xcuhuī'can xlaca'n tī jā ixlacasqui'nca chuhua'j; ē tī cālakachi'xcuhuī'cantza' chuhua'j ē ā'līstān jātza' caticālakachi'xcuhuī'ca ―huanli Jesús. Jesús līlīpuhuanli ixpālacata Jerusalén w\g ’Nataminācha' tachi'xcuhuī't xalanī'n calhāxcuhuālh ē natahuā'yan jā Dios māpa'ksīni'nkō'. [5 Chuntza' hui'xina'n nacalhua'nā'tit a'ntza' ē nalāmāxcani'yā'tit mintatzanca'n a'cxni' nalaktzī'nā'tit Abraham ē Isaac ē Jacob ē ixlīpō'ktuca'n a'kchihuīna'nī'n tahui'lāna'ncha' jā Dios māpa'ksīni'nkō' ē hui'xina'n jā caticātamakxtekni' natanū'yā'tit. &ZE Xla' nacākelhtīyān: “Iccāhuaninī'ta'ntza' jā icca'tzī jā xalanī'n hui'xina'n. ¡Caquilātapānūni'uj! Hui'xina'n tlahua'yā'tit tū jā tze.” Y Hui'xina'n naquilhtzucuyā'tit nahua'nā'tit: “Iccātā'huā'yanī'ta'n ē hui'x māsu'yu'nī'ta' na quincā'lacchicni'ca'n.” mXS A'cxni' ixtēcu' chic namālacchahua, hui'xina'n tī yā'na'ntit nac kēpūn nalīmacasā'na'nā'tit mākelhcha. Nahua'nā'tit: “Caquilāmālaquīni'uj.” Xla' nacākelhtīyān: “Jā icca'tzī jā xalanī'n hui'xina'n.” -WS ―Calīhui'lī'tit natanū'yā'tit xapītzuna'j xamākelhcha nac a'kapūn. Iccāhuaniyān lhūhua' nataputza chī natalītanūcu'tun ē jāla catitatanūlh. cV? Chā'tin kelhasqui'nīlh: ―¿Ē xmān makapitzīn nata'a'kapūtaxtu? Jesús kelhtīlh: U Jesús tayapālh ixtej nac Jerusalén. Ixtētaxtu nac cā'lacchicni' jā macsti'na'j ē jā laka'tla' ē ixmāsu'yu. 2T] Ū'tza' hua'chi a'ktin levadura tū chā'tin puscāt nalītlahua maktu'tun xatapūlhcān harina ē namakxteka hasta nalaklhtāyakō' ixtasquit. Xapītzuna'j mākelhcha hSI Nā Jesús cāhuanilh: ―¿Chī na'iclīmāsu'yu chī nalīstaca ixlīmāpa'ksīn Dios? R' Natalhūhua'n chuntza' chī staca a'ktin xalīcha'nat mostaza tū cha'nli chā'tin chi'xcu' nac ti'ya't. Lacsti'na'j tzamā' xalīcha'nat ē a'cxni' nastackō', hua'chi a'katin qui'hui' nahuan. A'cxni' ka'tla'tza' ē a'ntza' spūnī'n natatlahua ixmāsekca'n. Levadura !Q; Palaj tunca Jesús huanli: ―¿Chī huī'lh ixlīmāpa'ksīn Dios? ¿Chī na'iclīmāsu'yu chī natalīlhūhua'n xlaca'n tī Dios cāmāpa'ksī? BP} A'cxni' Jesús huanli huā'mā', cāmāmāxanī'lh tī ixtaquiclhlaktzī'n. Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't ixtalīpāxuhua lī'a'cnīn tū tlahualh Jesús. Xalīcha'nat mostaza _O7 Huā'mā' puscāt ī'xū'nātā'nat Abraham ē hua'chi līchī'hui'līlh skāhuī'ni' huā'mā' ta'jatat. Chuhua'j a'kcāujtzayantza' cā'ta. ¿Ē jā tze ixmaktīca ixta'jatat tzamā' quilhtamacuj tū pūjaxcan? BN} Palaj tunca Jesús kelhtīlh: ―¡Tlahua'yā'tit a'ktu' milacanca'n! ¿Ē jā catixcuttit mihuācaxca'n o mimburroca'n tzamā' quilhtamacuj tū pūjaxcan ē namāko'tnīyā'tit? M Xapuxcu' xala' nac templo sītzī'lh ixpālacata Jesús mātzeyīlh tzamā' quilhtamacuj tū pūjaxcan, ē cāhuanilh tachi'xcuhuī't: ―Xmān a'kchāxan quilhtamacuj nascujā'tit. Ē tzamā' quilhtamacuj a'cxni' cata'ntit tacu'chu'yā'tit ē jā a'cxni' jaxcan. }Ls Palaj tunca Jesús a'cpūhui'līlh ixmacan ē palaj tunca puscāt tastu'ncli ē tzuculh laktaquilhpūta Dios. K  Jesús, a'cxni' laktzī'lh puscāt, ta'sani'lh ē huanilh: ―Puscāt, tzeyanī'ta'tza'. Jātza' ka'lhī'ya' minta'jatat. SJ Ixuī'lh a'ntza' chā'tin puscāt tī ixta'jatatla a'kcāujtzayan cā'ta. Ixchi'panī't a'ktin jā tzeya ū'ni' ē ixmakata'jatatla ē ixtacupucsnī'ttza' ē jātza' la ixtā'klhsaja nūn macsti'na'j. ^I5 A'ktin quilhtamacuj tū ixpūjaxcan, Jesús ixcāmāsu'yuni'mā'lh nac templo. GH Palhāsā' natahua'ca' huā'mā' cā'ta. Palh jā tahua'ca'lh nahuan a'cxni' natancā'ya'.” Quilhtamacuj tū pūjaxcan Jesús mātzeyīlh chā'tin puscāt tī ā'clhchā'cupulu ixuanī't G Tī ixmaktaka'lha ti'ya't kelhtīlh: “Camakxtekti xmān huā'mā' cā'ta. Na'iclakponkni' ti'ya't ē na'icmaka'ni' abono. >Fu Palaj tunca huanilh ixtasācua': “A'ktu'tuntza' cā'ta icmakputza ixtahua'ca't huā'mā' qui'hui' ē jā tū icmaclanī't. Catanca'; xmān yālh. Jā tū līmacuan iccha'nli.” qE[ Palaj tunca Jesús cāhui'līni'lh tzamā' tū talīca'tzīni'lh ē cāhuanilh: ―Chā'tin chi'xcu' ixcha'nī't pūlactin xaqui'hui' higo na ixti'ya't. A'cxni' a'lh laktzī'n palh ixua'ca'lhtza', jā maclani'lh ixtahua'ca't. *DM Iccāhuani'yān jā chuntza'. Palh hui'xina'n jā nalakpalī'yā'tit mintalacapāstacni'ca'n, nā nanī'yā'tit. Xaqui'hui' higo tū jā ixka'lhī ixtahua'ca't 5Cc Kelhacāujtzayan tī tanīlh a'cxni' torre Siloé a'kā'lh ē cā'a'klhta'lalh, ¿ē puhua'nā'tit ā'chulā' ixtalaclē'n ē jā ā'makapitzīn xalanī'n nac Jerusalén? B Iccāhuaniyān jā chuntza'. Palh hui'xina'n jā nalakpalī'yā'tit mintalacapāstacni'ca'n, nā milīpō'ktuca'n nanīkō'yā'tit. 5Ac Jesús cāhuanilh: ―¿Ē puhua'nā'tit chuntza' cā'a'kspulanī't tzamā' chi'xcuhuī'n ixpālacata ā'chulā' ixtalaclē'n ē jā ā'makapitzīn xalanī'n nac Galilea? ]@ 5 Tzamā' quilhtamacuj tamilh chi'xcuhuī'n. Ixtahuanimā'nalh Jesús chī Pilato cāmāmaknīnīni'lh makapitzīn chi'xcuhuī'n xalanī'n nac Galilea. Cāmaknīca a'cxni' ixtalīlakatāyamā'nalh Dios animalhna'. k?O ;Palh chuntza' na'a'kspulayān icuaniyān jā catitaxtu hasta jā naxokokō'ya' ixlīpō'ktu.2>] :Palh catīhuālh mālacapū'yān, calacapāstacti chī palaj nalītā'lācāxla'ya' līhuan jāna'j pinā'tit nac pūchihuīn ē chuntza' jā catilē'n na ixlacatīn juez. Palh nalē'nān na ixlacatīn juez, xla' namacamāstā'yān na ixmacan policía ē xlaca'n natamānūyān nac pūlāchī'n. n=U 9Jesús cāhuanipālh: ―¿Tū ixpālacata jāla puhua'nā'tit palh catūhuālh tze o jā tze? I<  8¡Hui'xina'n tlahua'yā'tit a'ktu' milacanca'n! Tzē nahuanā'tit palh namin xcān o jā namin, xmān ixpālacata laktzī'nā'tit a'kapūn. ¿Tū ixpālacata jā cuenta tlahua'yā'tit tū a'kspulamā'lh nac cā'quilhtamacuj a'cxni' laktzī'nā'tit lī'a'cnīn? Calī'hui'li' natā'lācāxla'ya' mintā'lāquiclhlaktzi' X;) 7A'cxni' minācha' ū'ni' xala' nac sur, huancan nalhcācna'n. Ē chuntza' la. M: 6Nā Jesús cāhuanilh tachi'xcuhuī't: ―A'cxni' hui'xina'n laktzī'nā'tit tā'kaquī'mā'cha' poklhnu' jā tā'cnū chi'chini', palaj tunca hua'nā'tit namin xcān. Ē chuntza' a'kspula. 89i 5Xatāta' ixtā'lāquiclhlaktzi' nahuan ixka'hua'cha ē ka'hua'cha ixtā'lāquiclhlaktzi' nahuan ixtāta'. Ixtzī' ixtā'lāquiclhlaktzi' nahuan ixtzu'ma'jāt ē tzu'ma'jāt ixtā'lāquiclhlaktzi' nahuan ixtzī'. Puscāt ē ixpuhuiti' natalāquiclhlaktzī'n. Jā ixtaca'tzī tū huanicu'tun lī'a'cnīn G8 4Chuhua'j hasta kelhaquitzis xalanī'n a'ktin nac chic natatapāpitzi. Chā'tu'tun ixtā'lāquiclhlaktzi'ca'n natahuan chā'tu', ē chā'tu' ixtā'lāquiclhlaktzi'ca'n natahuan chā'tu'tun. 7 3¿Ē puhua'nā'tit icmilh ixpālacata lacxtim natahuan tachi'xcuhuī't? Iccāhuaniyān jā chuntza'. Na'iccāmāpitziyān. c6? 2Ixlacasqui'nca na'icpātīni'n. ¿Chī na'iclītāyani' hasta a'cxni' na'icmākentaxtū? (5I 1Jesús cāhuanipālh: ―Quimpālacata quit jā lacxtim catihuantit. Makapitzīn natakexmatni' quintachihuīn ē ā'makapitzīn natalakmaka'n. Makapitzīn lacatancs natahuan ixlīcāna' quintachihuīn ē ā'makapitzīn lacatancs natahuan jā ixlīcāna'. Chuntza' calalh chuhua'j. 44a 0Tī jā ca'tzī tū lacasqui'n ixpatrón ē masqui natlahua tū maclacasqui'n castigo, xla' jā maklhūhua' catihui'līni'ca. Palh jā lhūhua' macamaxquī'can, xla' jā lhūhua' catisqui'ni'can. Tī lhūhua' macamaxquī'can, ā'chulā' lhūhua' nasqui'ni'can. Jesús cāmakpitzilh tachi'xcuhuī't 3  /’Tasācua' tī ca'tzī tū lacasqui'n ixpatrón ē jā mākentaxtū ē jā lakachi'xcuhuī', xla' maklhūhua' natucscan. i2K .Xamaktin nataspi'ta ixtēcu' chic. Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' jā tzeya tasācua' jā ka'lhīmā'lh ē jā ca'tzī. Ixtēcu' chic palha' namakapātīnīn tasācua' ē nacātā'pātīni'n xlaca'n tī jā ta'a'ka'ī'. 91k -Palh jā tze huā'mā' tasācua', xla' napuhuan natamakapalī ixpatrón. Chuntza' natzucu cālactucsa ā'makapitzīn tasācua'n ē natzucu nahuā'yan ē nako'ta ē naka'chī. u0c ,Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Ixtēcu' chic namacamaxquī' huā'mā' tasācua' ixlīpō'ktu tū ka'lhī. b/= +Līpāxuhua tasācua' palh mākentaxtūmā'lh ixtascujūt a'cxni' nataspi'ta ixpatrón. U.# *Jesús huanli: ―¿Chī huī'lh xatze tasācua' tī tzej kexmata? Xla' ū'tza' tī ixtēcu' chic namacamaxquī'tāquī' ixtasācua' ē xla' nacāmāhuī' ixtā'tasācua'n a'cxni' nalacchā'n hora. }-s )Palaj tunca Pedro kelhasqui'nīlh: ―¿Ē quilālīmāsu'yuni'uj xmān quimpālacataca'n o ixlīpō'ktuca'n? ,' (Nā hui'xina'n caskalalhtahui'la'tit. Namin Chi'xcu' xala' Tālhmā'n a'cxni' jā ca'tzīyā'tit. Xatze tasācua' ē tī jā xatze tasācua' %+C '’Caca'tzītit huā'mā'. Palh ixtēcu' chic ixca'tzīlh tūyā hora nachin ka'lhāna', ixlakahuantahuī'lh ē jā ixtimakxtekli natanū ka'lhāna'. *  &Masqui cachilh i'tāt tzī'sa o xkakanī'ttza', līpāxuhua tasācua' palh talakahuahui'lāna'lh a'cxni' nachin ixpatronca'n. 0)Y %Līpāxuhua tasācua' tī talakahuahui'lāna'lh a'cxni' nachin ixpatronca'n. Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Ixpatronca'n nacāhuani catahuī'lh ē nacāmāhuī'can. B(} $Hua'chi tasācua' cahuantit tī taka'lhīmā'nalh ixpatronca'n tī a'nī't jā tamakaxtokmā'ca. A'cxni' nataspi'ta ē nalīmacasā'nan mākelhcha, lacasqui'n palaj camālaquī'ni'ca. ^'5 #Jesús cāhuanipālh: ―Cacāxtahui'la'tit. Camāpasītittza' mimpūcāsca'n. |&q "Jā huī'lh milīricujca'n, a'ntza' huī'lh mintalacapāstacni'ca'n. Ixlacasqui'nca tacāxni'j natahui'la'yā'tit % !Castā'tit tū ka'lhī'yā'tit ē cacāmaxquī'tit tī tamaclacasqui'n. Chuntza' naka'lhī'yā'tit mimpūtumīnca'n tū jā maktin catimasli ē milīricujca'n nac a'kapūn ē jā maktin catisputli. A'ntza' jā catitanūlh ka'lhāna' ē nūn tū catilacua'lh. )$K Jesús cāhuanipālh: ―Quilacstīn, jā cajicua'ntit. Masqui jā lhūhua' hui'xina'n, minTāta'ca'n nac a'kapūn lacasqui'n natapa'ksīni'yā'tit xla'. !#; Xatze pūla caputzatit chī nalīkexpatni'yā'tit Dios xala' tālhmā'n ē nā namaktīni'nā'tit tū maclacasqui'nā'tit. Rico nahua'na' nac a'kapūn A"{ Tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj xmān ū'tza' taputzatlā'huan. Hui'xina'n ka'lhī'yā'tit chā'tin minTāta'ca'n nac a'kapūn ē xla' ca'tzī tū maclacasqui'nā'tit. f!E Chuntza' jā tilī'a'ktuyunā'tit ixpālacata tū nahua'yā'tit ē tū nalīko'tnu'nā'tit.   A'nan pa'lhma' nac cā'tacuxtu tū tzēhuanī't ē lakalī tū'xama'n nacā'ī'can ē nacālhcuyucan. Dios cāmaktaka'lha ē cāmakastaca pa'lhma' tū palaj nascāca ē ā'chulā' nacāmaktaka'lhān hui'xina'n. ¿Tū ixpālacata jā a'ka'ī'yā'tit huā'mā'? } ’Cuenta cacātlahua'tit xanatna' chī natalīstaca. Jā tascuja ē jā tatza'pa' ixlu'xu'ca'n. Tzēhuanī't tastaca masqui jā tū tatlahua. Iccāhuaniyān rey Salomón jāla cāmālakchā'nī ixlītzēhuanī't xanat ē xla' rico ixuanī't. c? Palh chuntza' jāla natlahua'yā'tit, ¿tū ixpālacata lhūhua' tū lī'a'ktuyunā'tit? fE Jā tī chā'tin chī hui'xina'n tzē ā'chulā' makās natahui'la masqui calī'a'ktuyunti. K Cuenta cacātlahua'tit cha'kni'. Xlaca'n jā tacha'nāna'n ē nūn tamakalanāna'n. Jā taka'lhī ixpūcuxi'ca'n ē Dios cāmāhuī'. Ā'chulā' tapalaxla' hui'xina'n ē jā tzamā' spūnī'n. % Dios cāmaxquī'yān milatamatca'n ē mimacni'ca'n tū tzē nalīscujā'tit ē ā'chulā' nacāmaxquī'yān milīhua'tca'n ē milu'xu'ca'n. # Ā'līstān Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Iccāhuaniyān. Jā tilī'a'ktuyunā'tit tū nahua'yā'tit ē tū nalhakā'yā'tit. ?w Chuntza' na'a'kspula chā'tin chi'xcu' tī mākēstoka lhūhua' catūhuālh tū ixla'. Ixlīpō'ktu tū ka'lhī, jā tū ixtapalh na ixlacatīn Dios. Dios cāmaktaka'lha ixlacstīn  Dios huanilh: “Hui'x jā tze lacapāstacna'na'. Chuhua'j huā'mā' tzī'sa nanī'ya'. Tū māquī'nī'ta', ¿tīchu ixla' nahuan?” G A'cxni' na'icpuhuan quina'cstu: Chuhua'j icka'lhī lhūhua' tū icmakalalh tū naquilīmacuani' ā'lhūhua' cā'ta. Chuhua'j na'icjaxa ē na'icuā'yan ē na'icko'tnu'n ē na'icpāxuhua.” 3_ Pūla na'iccālactlahua xalacsti'na'j ixpūtahuīlh quincuxi' ē na'ictlahua ā'chulā' xaka'tla' ē a'ntza' na'icmāquī'kō' quincuxi' ē ixlīpō'ktu tū icmakalalh. uc Xla' palaj tunca lacpuhuanli: “¿Tūchu na'ictlahua? Jā icka'lhī jā na'icmāquī' lhūhua' quincuxi'. $A Palaj tunca Jesús cālīmāsu'yuni'lh a'ktin tachihuīn ē cāhuanilh: ―Ixuī'lh chā'tin chi'xcu'; rico ixuanī't. Ixmakalanāna'n na ixti'ya't. / Nā huanli: ―Cuenta catlahua'tit. Jā tilakca'tzana'ntit catūhuālh xala' nac cā'quilhtamacuj tū jāla caticāmaxquī'n milatamatca'n. gG Jesús kelhtīlh: ―¿Tīchu quihui'līnī't quit hua'chi juez o tī māpitzi ti'ya't? 3 Chā'tin ixpu'na'i'tātca'n tachi'xcuhuī't huanilh Jesús: ―Mākelhtahua'kē'ni', cahua'ni' quintā'tin caquimaxquī'lh tū quila' nahuan.  A'cxni' nachihuīna'nā'tit, Espíritu Santo nacāmāsu'yuni'yān chī nakelhtīni'nā'tit ―huanli Jesús. Chā'tin chi'xcu' tī rico  ’A'cxni' nacātalē'nān na ixlacatīnca'n māpa'ksīni'nī'n ē xanapuxcu'nu', jā catilī'a'ktuyuntit chī nakelhtīni'nā'tit. E ’Tī cachīhuālh talīchihuīna'n Chi'xcu' xala' Tālhmā'n, tzē namātza'nkēna'ni'can. Tī tahuan jā tze tū tlahua Espíritu Santo, xlaca'n jāla caticāmātza'nkēna'ni'ca.  ! Palh catīxcuhuālh naquinkelhtatzē'ka na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't, nā quit na'ickelhtatzē'ka na ixlacatīnca'n ixángeles Dios.  ! Jesús cāhuanipālh: ―Iccāhuaniyān catīxcuhuālh tī nahuan na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't: “Quit ictapa'ksīni' Cristo”, ē chuntza' nā quit na'icuan na ixlacatīnca'n ixángeles Dios: “Xla' quintapa'ksīni'.” Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. E  Hui'xina'n hasta miya'jca'n cātapūlhekeni'nī'tan kenatunu'. Ū'tza' jā tilījicua'nā'tit; hui'xina'n ā'chulā' tapalaxla' ē jā tantzicni'. Calacan natahuan tatā'tapa'ksī Jesús  ’Jā tapalaxla' lakatin tantzicni'. Stā'can tanquitzis xmān a'ktu' tumīn. Dios jā cāpātza'nkā nūn lakatin xlaca'n. : m Na'iccāhuaniyān tī najicua'ni'yā'tit: Cajicua'ni'tit Dios tī tzē nacāmālaksputūkō'yān ē ā'līstān nacāmacā'nān nac pūpātīn. Ū'tza' calījicua'ni'tit Dios. + Jesús cāhuanipālh: ―Quinamigos, iccāhuaniyān jā tijicua'ni'yā'tit tī tamaknīni'n ē ā'līstān jāla tū ā'chulā' tatlahua. q[ Chuntza' tū hui'xina'n huaninī'ta'ntit xmān chā'tin, ū'tza' nakexmatcan calhāxcuhuālh. Tū tzē'k huanī'ta'ntit ixchakān nac chic, ū'tza' palha' nahuancan calhāxcuhuālh nac kēpūn. Tīchu ixlacasqui'nca najicua'ni'can iK Catūhuālh tū tzē'kcanī't, ū'tza' nalaktzī'ncan. Tū tzē'kcanī'tcus, naca'tzīkō'can.   Līhuan ixtatakēstokmā'nalh lhūhua' tachi'xcuhuī't hasta ixtalālacxquititza'. Jesús tzuculh cāhuani pūla ī'scujnu'nī'n: ―Cuenta natlahua'yā'tit fariseos ixpālacata xlaca'n a'ktu' tatlahua ixlacanca'n. Jā titlahua'yā'tit chī xlaca'n. X) 6Ixtamaktaka'lhmā'nalh palh tzē ixtamaclani'lh tū ixtalīmālacsu'yulh./W 5A'cxni' Jesús cāhuanilh tzamā', mākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē fariseos tasītzī'ni'lh Jesús. Tatzuculh takelhasqui'nī lhūhua' catūhuālh. |q 4¡Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n, mākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn! Ixtachihuīn Dios hua'chi tanūmā'lh a'ktin nac chic. Hui'xina'n ka'lhī'yā'tit xallave chic. Jā tanūyā'tit ē jā cāmakxtekā'tit natatanū ā'makapitzīn. ~}||{z{zdyxxwXvvPuu tGsrr@qKppo9nn)mlkkpjj;ii>hhIggeeddcc)beaa`__^^$]\\8[ZZ,YY"XWW ViUWTTSRjQIPhOOJN8MLLAKKJJ6IHGFFuFED|D CC_BB AA@,@ ?o>>==1<;;:n9i877 6-55+44i33K2\11F10}//v.-,,,'++n+*)_((B'&&-$$##]""! {^vgv2I+Z ^ Q p nScfp1wrg.―Catamaktaka'lhtit ē jā ticāta'a'kskāhuī'yān xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn tī tapūlatā'kchokocu'tun xapūlhmā'n ixlu'xu'ca'n. Nā talacasqui'n cacātā'chihuīna'nca ē cacālakachi'xcuhuī'ca nac cā'tejen. Na ixtemploca'n israelitas xlaca'n taquilhpūlatahui'lacu'tun ē talacasqui'n cacālakachi'xcuhuī'ca jā tlahuacan cā'tani'. iqK-Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't ixtakexmatmā'nalh ē Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: lpQ,Palh David līchihuīna'nli ī'xū'nātā'nat ē māpācuhuīlh ixMāpa'ksīni', ū'tza' huanicu'tun xla' ā'chulā' xaka'tla' nalītaxtu ―huanli Jesús. Jesús cālīmālacsu'yulh xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn Jo +hasta a'cxni' na'iccāskāhuī'kō' mintā'lāquiclhlaktzi'.” n*David tzo'kli nac libro tū huanican Salmos:Māpa'ksīni' Dios huanilh quiMāpa'ksīni':“Catahui'la' na quimpekxtūcāna'j, m )Jesús cāhuanilh: ―¿Chī līhuancan Cristo tī Dios hui'līlh ixlīmakapūtaxtūnu' ū'tza' ī'xū'nātā'nat David? glG(Ē jātza' talīhui'līlh natakelhasqui'nī catūhuālh. Cristo ī'xū'nātā'nat David k}'Palaj tunca ā'makapitzīn xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn tahuanilh Jesús: ―Tzej kelhtīni'nī'ta'. tja&Dios ū'tza' ixDiosca'n xalakahuan ē jā ixlaca'n xanīn. Dios cālaktzī'n ixlīpō'ktuca'n talakahuan. liQ%Nā Moisés quincāmāca'tzīnīyān chī nīnī'n natalacastālancuana'mpala, a'cxni' tzo'kli ixpālacata pūtzuna'j qui'hui' tū ixlamamā'lh. Tzo'kli chī Māpa'ksīni' ū'tza' ixDios Abraham ē ixla' Isaac ē ixla' Jacob. h$ē jātza' maktin catitanīlh. Chuntza' natala hua'chi ixángeles Dios. Ixlacstīn Dios natahuan ixpālacata talacastālancuana'nī't. g}#Tī natalacastālancuana'mpala ē natachā'n nac a'kapūn jātza' catitatamakaxtokli ē jātza' catitalāmāmakaxtokli, f{"A'cxni' Jesús cākelhtīlh: ―Huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj tamakaxtokcan ē tamāmakaxtoka ixtzu'ma'janca'n. zem!A'cxni' nalacastālancuana'ncan, ¿tīchu ixla' nahuan tzamā' puscāt? Ixkelhatojonca'n tatā'tamakaxtoknī't. (dK Ā'līstān nā puscāt nīlh. 2c]Ixlīchā'tu'tun tā'tamakaxtokpālh tī nīmaka'ncanī'ttza' ē nā chuntza' ixlīkelhatojon ē ixlīpō'ktuca'n tanīlh; jā tī chā'tin ī'ska'ta'ca'n tamakxtekli. b Ixlīchā'tu' tā'tamakaxtokli tī nīmaka'ncanī'ttza' ē chuntza' nīpālh chi'xcu'; jā tī chā'tin ī'ska'ta' makxtekli. ~au’Ixtahui'lāna'lh kelhatojon lītā'timīn. Xapuxcu' tamakaxtokli ē jā ka'lhīlh ī'ska'ta' a'cxni' nīlh. d`A―Mākelhtahua'kē'ni', Moisés quincāmakxtekni'nī'tan huā'mā' tatzo'kni': Palh nanī chā'tin chi'xcu' tī tamakaxtoknī'ttza' ē palh nīmakxtekli ixpuscāt ē jā tī ixka'hua'cha, ixlacasqui'nca ī'stancu natā'tamakaxtoka tī nīmaka'ncanī't. Xapūla ka'hua'cha tī nalacatuncuhuī' ixka'hua'cha nahuan xapuxcu' tī nīnī'ttza'. _Ā'līstān makapitzīn saduceos talaka'lh Jesús. Xlaca'n tamāsu'yu jā catilacastālancuana'nca. Ū'tza' talīhuanilh Jesús: M^Jā tū tamaclalh tū tzē ixtalīmālacsu'yu tū ixuan ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't. Talī'a'cnīlh chī kelhtīni'lh ē chuntza' taquilhca'cslalh. Chī nala a'cxni' nalacastālancuana'n m]SPalaj tunca cāhuanilh: ―Camaxquī'tit emperador tū ixla' ē camaxquī'tit Dios tū ixla'. *\MCaquilāmāsu'yuni'uj tumīn tū līxokocan. ¿Tīchu ixlacan tasu'yu nac huā'mā' tumīn ē tīchu ixtacuhuīni' tatzo'kni'? Takelhtīlh: ―Ixla' emperador. [Jesús ixca'tzī xmān ixtalīlaktzī'ncu'tun ē cākelhasqui'nīlh: ―¿Tū ixpālacata quilālīlaktzī'ncu'tunāuj? [Z/¿Ē tze na'icxokoyāuj tū māta'jīni'n emperador romano o jā ixlacasqui'nca? VY%Ū'tza' talīkelhasqui'nīlh huā'mā': ―Mākelhtahua'kē'ni', icca'tzīyāuj tū hua'na' ē tū māsu'yu'ya' ū'tza' ixlīcāna'. Icca'tzīyāuj hui'x jā catlahua'ni'ya' cuenta chī talīchihuīna'nān tachi'xcuhuī't. Hui'x lacxtim cālaktzī'na' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Hui'x tzej māsu'yu'ya' chī Dios lacasqui'n. fXEPalaj tunca cālakmacā'nca maktaka'lhna'nī'n tī ixtatasu'yu lactzeya chi'xcuhuī'n. Cālakmacā'nca natakexmatxtu catūhuālh tū tzē natalīmālacsu'yun. Chuntza' tzē ixtalīmālacapū'lh na ixlacatīn gobernador. WXanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn titachi'pacu'tunli Jesús palaj tunca huā'mā' quilhtamacuj ixpālacata taca'tzīlh xlaca'n hua'chi scujnu'nī'n nac pū'uva. Jā tachi'palh ixpālacata ixtajicua'ni' tachi'xcuhuī't. $VAJesús chihuīna'mpālh: ―Tī jā tzej takexmata quintachihuīn, xlaca'n hua'chi tī talī'a'kchekxlalh chihuix ē tatakāhuī'lh. Tī jā ta'a'ka'ī' quintachihuīn, xlaca'n hua'chi tī cā'a'klhta'lalh ka'tla' chihuix ē cālakka'nkxli ē tanīlh. Ixpālacata tamātā'jin RUJesús cālaktzī'lh ē huanli: ―¿Tū huanicu'tun tū tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios? Chuntza' huan:Tapācna'nī'n talakmaka'lh chihuix ē tzamā' chihuix tū ā'chulā' ixlacasqui'nca. ]T3Na'a'n ē nacāmālaksputūkō' tzamā' tasācua'n ē nacāmāsācua'nī pū'uva ā'makapitzīn xtum tasācua'n. A'cxni' tachi'xcuhuī't takexmatli huā'mā' tachihuīn, tahuanli: ―¡Nūn calacasqui'nli Dios! S1Tamāxtulh nac pū'uva ē tamaknīlh. Jesús cākelhasqui'nīlh: ―Ixtēcu' pū'uva, ¿tū puhua'nā'tit nacātlahuani' tī ixtamakscujmā'nalh? .RUA'cxni' talaktzī'lh ka'hua'cha, tasācua'n talāhuanilh: “Ū'tza' tī ixla' nahuankō' tū ka'lhī ixtāta'. Camaknīuj ē chuntza' quilaca'n nahuan pū'uva.” 9Qk ’Ā'līstān ixtēcu' ti'ya't huanli: “¿Tūchu na'ictlahua? Na'icmacā'n quinka'hua'cha tī icpāxquī'. A'cxni' nalaktzī'ncan palhāsā' nalakachi'xcuhuī'can.” ^P5 Ixlīmaktu'tun macā'mpālh ā'chā'tin. Nā xla' mātakāhuī'ca ē makatzā'laca. 2O] ’Palaj tunca ixtēcu' pū'uva macā'mpālh ā'chā'tin ixlacscujni'. Nā chuntza' tlahuaca chī xapūla; lacni'cui'līca ē talakapalalh ē chuntza' māspi'tca. N  ’A'cxni' chilhtza' ixpūlan uvas, macā'lh ī'scujni' na ixpū'uva. A'lh cāsqui'ni' tasācua'n catamaxquī'lh tū tamakalanī't tū ixla' ixtēcu' ti'ya't. Xlaca'n talacni'cui'līlh lacscujni' ē tzaj chuntza' māspi'tca. Jā tū tū maxquī'ca. M5 Palaj tunca Jesús tzuculh cātā'chihuīna'n tachi'xcuhuī't. Cāhuanilh tū līca'tzīni'can: ―Ixuī'lh chā'tin chi'xcu' tī cha'nli mayāc tū māstā' uva. Ā'līstān māsācua'nīlh ixti'ya't makapitzīn tasācua'n natascuja i'tātna' ē makās a'lh ā'lacatin. L7Palaj tunca Jesús cāhuanilh: ―Nā chuntza' quit jā icticāhuanin tīchu ixlīmāpa'ksīn iccālītlahua huā'mā'. Xalacca'tzāna' makscujnī'n fKEChuntza' takelhtīlh jā ixtaca'tzī tīchu ixlīmāpa'ksīn ixlīmā'kpaxīni'n Juan. EJPalh nahuaniyāuj chi'xcuhuī'n tamāpa'ksīlh, ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't naquincātacucta'lamaknīyān ixpālacata xlaca'n tahuan Juan ixlīcāna' ixa'kchihuīna' Dios ixuanī't. gIGXlaca'n tatzuculh talālītā'chihuīna'n ixlīmānca'n ē talāhuanilh: ―¿Chī nahuaniyāuj? Palh nahuaniyāuj Dios māpa'ksīlh Juan, naquincākelhasqui'nīyān: “¿Tū ixpālacata jā a'ka'ī'nī'ta'ntit?” H¿Tī ixlīmāpa'ksīn ixlīmā'kpaxīni'n Juan? ¿Ixlīmāpa'ksīn Dios o ixlīmāpa'ksī'nca'n chi'xcuhuī'n? Caquilākelhtīuj. tGaPalaj tunca cāhuanilh Jesús: ―Nā quit na'iccākelhasqui'nīyān catūhuālh. Caquilākelhtīuj: F Tahuanilh: ―Caquilāhuaniuj: ¿Tī ixlīmāpa'ksīn cālītlahua'pā't tzamā'? ¿Tīchu maxquī'n huā'mā' līmāpa'ksīn? E yA'ktin quilhtamacuj Jesús ixcāmāsca'tīmā'lh tachi'xcuhuī't nac templo ē ixcāmāsu'yuni'mā'lh chī tzē nalī'a'kapūtaxtucan. Tachilh xanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē nā xanapuxcu'nu' israelitas. yDk0Jā ixtamaclani' chī natalīmaknī ixpālacata ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't ca'cs ixtakexmatmā'nalh.JC /Ixlakalīyān Jesús ixmāsu'yumā'lh nac templo. Ixtaputzani'mā'nalh chī natalīmaknī xanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē nā māpa'ksīni'nī'n. BB}.Cāhuanilh: ―Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios: “Quinchic xmān ixpūtlahuacan oración.” Chī tlahua'pā'na'ntit līmāxtunī'tantit hua'chi ixpūtatzē'kni'ca'n ka'lhāna'nī'n. #A?-Palaj tunca Jesús tanūlh xaka'tla' nac templo ē tzuculh cātamacxtu tī ixtastā'namā'nalh ē ixtatamāhuana'mā'nalh na ixtanquilhtīn templo. _@7,Nacātalīsno'ktamacatāyān nac ti'ya't. Nacātamaknīkō'yān milīpō'ktuca'n ē natalakpaklhkō' ē jā catimakxtekli nūn a'ktin chihuix ixa'cpūn talhta'm. Chuntza' nacā'a'kspulayān ixpālacata jā lakapastit Dios a'cxni' ticālakmin ixcāmakapūtaxtūcu'tunān. Jesús cātamacxtukō'lh tū jā tze na ixpūchakān xaka'tla' templo 9*ē huanli: ―¡Tze ixuanli mimpālacataca'n xalanī'n nac Jerusalén palh ixkexpa'ttit cahuālh chī nalī'a'kapūtaxtuyā'tit, masqui huā'mā' quilhtamacuj! Chuhua'j tatzē'knī't ē jāla cati'a'kapūtaxtutit. n=U)A'cxni' lacatzuna'jtza' ixa'mā'cha', Jesús laktzī'lh cā'lacchicni' Jerusalén ē calhuanli k<O(Jesús cākelhtīlh: ―Iccāhuaniyān palh tzamā' nataquilhca'csla, chihuixni' natata'sa. +;O'Palaj tunca ā'makapitzīn fariseos tī ixtayāna'lh na ixpu'nanca'n tachi'xcuhuī't, tahuanli: ―Mākelhtahua'kē'ni', cacāquilhni' tī tastālani'yān. $:A&Ixtahuan: ―¡Sicua'lanālanī't Puxcu' tī mimā'lh ixpālacata ixlīmāpa'ksīn quinDiosca'n! ¡Līpāxuhua nac a'kapūn! ¡Calakachi'xcuhuī'ca Dios! 9%A'cxni' ixtatalacatzuna'jītēlhatza' ē ixta'a'kapūmācha'tza' nac sipej Olivos, tatzuculh tapāxuhua ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'lh ē ixtastālani'tēlha. Tata'salh ē tamakapāxuīlh Dios ixpālacata ixlīpō'ktu lī'a'cnīn tū talaktzī'lh. Z8-$A'cxni' Jesús ixa'mā'lhtza' punchuna'j, ixmāpī'ni'tēlhacan lu'xu' nac tej. j7M#Lē'ni'ca Jesús palaj tunca ē talīkētlapalh ixlu'xu'ca'n ē Jesús kētahuī'lh burro. I6 "Xlaca'n takelhtīni'lh: ―Māpa'ksīni' namaclacasqui'n. k5O!A'cxni' ixtaxcutmā'nalh burro, ixtēcu' cāhuanilh: ―¿Tū ixpālacata xcutpā'na'ntit burro? ^45 Scujnu'nī'n ta'a'lh ē tamaclalh chuntza' chī Māpa'ksīni' ixcāhuaninī't. )3KPalh catīhuālh nacākelhasqui'nīyān: “¿Tū ixpālacata xcutpā'na'ntit burrito?” hui'xina'n nakelhtīni'nā'tit: “Māpa'ksīni' namaclacasqui'n.” 2ē cāhuanilh: ―Capintit nac cā'lacchicni' tū tasu'yu milacatzuna'jca'n. A'cxni' nachipinā'tit, nalaktzī'nā'tit a'ktin xaska'ta' burro tū chī'yāhuacanī't. Jāna'j tī chā'tin ixkētahui'lanī't. Caxcuttit ē caquilālīmini'uj huā'tzā'. F1Ixtalacatzuna'jīmā'lhtza' nac cā'lacchicni' jā huanican Betfagé ē jā huanican Betania. A'ntza' lacatzuna'j sipej jā huanican Olivos. Jesús cāmāpūlīlh chā'tu' ī'scujnu'nī'n Q0A'cxni' huankō'lh huā'mā', Jesús tayalh ixtej nac Jerusalén. //WQuintā'lāquiclhlaktzi'nī'n tī jā talacasqui'n na'ictahui'la hua'chi rey, caquilī'ta'ni'tit ē cacāmaknī'tit na quilacatīn.” Jesús tanūlh nac Jerusalén .Rey kelhtīni'lh: “Iccāhuaniyān ā'chulā' namaxquī'can tī ka'lhī, ē tī jā lhūhua' ka'lhī namaktīkō'can tū ka'lhī. 5-eTahuanilh: “Xla' ka'lhītza' makcāuj.” t,a’Cāhuanilh tī ixtayāna'lh: “Camaktītit ixtumīn ē camaxquī'tit tī tlajanī't makcāuj.” +/¿Tū ixpālacata jā hui'li' nac banco quintumīn? Chuntza' xa'icmaktīni'lh quintumīn ē ī'ska'ta' a'cxni' xa'ictaspi'tpālh na quinchic.” k*OPalaj tunca rey huanilh: “Hui'x jā tzeya tasācua'. Mintachihuīn līmālacsu'yuyān. Hui'x puhua'na' palh quit palha' icmāpa'ksīni'n ē ictaya tū jā quit icui'līnī't, ē icmakalana'n jā jā quit iccha'nāna'nī't. )-ixpālacata icjicua'ni'yān. Hui'x palha' milīmāpa'ksīn. Hui'x taya'ya' tū jā hui'līnī'ta' ē makalana'na' jā jā cha'nāna'nī'ta'.” }(s’Palaj tunca chā'mpālh chā'tin ē huanli: “Ā' huī'lh mintumīn. Icmāquī'lh a'ktin nac pixtahua'ca' c'?Nā kelhtīlh: “Hui'x nalītahui'la'ya' milīgobernador lakaquitzis cā'lacchicni'.” Y&+’Chā'mpālh chā'tin ē huanli: “Mintumīn tlajanī't makquitzis.” -%SRey kelhtīlh: “Tzeya tasācua' hui'x, ixpālacata tzej māscuju'nī'ta' masqui macsti'na'j tumīn. Na'icui'līyān milīgobernador lakacāuj cā'lacchicni'.” N$Tī xapūla lakmilh ē huanli: “Mintumīn tlajanī't makcāuj.” Z#-Masqui jā ixtalacasqui'n, līhui'līca ixlīrey ē chuntza' taspi'tli na ixti'ya't. ’A'cxni' chilh, cāmāta'satīnīni'lh tasācua' tī ixcāmaxquī'nī't tumīn. Ixca'tzīcu'tun chī ixtatlajanī'ttza'. 9"k’Tachi'xcuhuī't xalanī'n ixcā'lacchicni' jā ixtalaktzī'ncu'tun ē cāmāstālīca lacscujnī'n natahuan: “Jā iclacasqui'nāuj huā'mā' chi'xcu' rey nahuan.” Q! A'cxni' ixtaxtumā'lhtza', cāmākextimīlh kelhacāuj ixtasācua' ē lacxtim cāmaxquī'lh lhūhua' tumīn chā'tunu' ē cāhuanilh: “Camāscujū'tit tzamā' tumīn hasta a'cxni' na'icmimpala.” H   Palaj tunca Jesús cāhuanilh: ―Ixuī'lh chā'tin chi'xcu' ē xla' jā catīhuālh chi'xcu'. Ixa'mā'lh makat a'ktin nac ti'ya't jā nalīhui'līcan ixlīrey ē ā'līstān nataspi'tpala. { A'cxni' ixtakexmatmā'nalh tachi'xcuhuī't tū ixcāhuanimā'lh Jesús, xla' cāhuanilh tū lītamāsu'yu. Ixtatalacatzuna'jīmā'nalh nac Jerusalén, ē xlaca'n tapuhuanli palaj natasu'yu chī Dios namāpa'ksīni'nkō' nac cā'quilhtamacuj. # Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n icmilh iccāputza tī jā ta'a'ka'ī' ē na'iccāmāsu'yuni' chī nacālīmakapūtaxtūcan. Pekcāuj tumīn )K Jesús huanilh: ―Chuhua'j a'kapūtaxtunī'ta' ixpālacata a'ka'ī'nī'ta' chuntza' chī Abraham a'ka'ī'lh. Nā xalanī'n na minchic nata'a'kapūtaxtu. W'Ā'līstān Zaqueo tāyalh ē huanilh Jesús: ―Chuhua'j, na'iccāmaxquī' i'tāt tū icka'lhī xcamanīnī'n. Palh xa'iccā'a'kskāhuī'maktīnī't ā'makapitzīn, na'iccāmaxquī' maktā'ti' ixlakxoko. 5A'cxni' talaktzī'lh huā'mā', ixlīpō'ktuca'n tatzuculh talīchihuīna'n ē talāhuanilh Jesús tachokolh na ixchic tī jā tzeya chi'xcu'. PZaqueo palaj tunca yujli ē līpāxuhua lē'lh Jesús na ixchic. A'cxni' Jesús ixtētaxtumā'lh a'ntza', talacayāhualh ē huanilh Zaqueo: ―Palaj cayujti. Chuhua'j na'ictētachoko na minchic. -Palaj tunca tu'jnumpūlalh jā natētaxtu Jesús ē tahua'ca'lh nac a'katin ka'tla' qui'hui' tū huanican sicómoro. Chuntza' tzē nalaktzī'n. 9kHuā'mā' Zaqueo ixlaktzī'ncu'tun Jesús ē ixlakapascu'tun. Jāla ixlaktzī'n Jesús ixpālacata a'ctzuna'j chi'xcu' ixuanī't ē lhūhua' tachi'xcuhuī't ixtokokecan. - UIxuī'lh chā'tin rico; ixtacuhuīni' Zaqueo. Xapuxcu' mātā'jīni'nī'n līxokot ixuanī't. A'cxni' Jesús ixtētaxtumā'lh nac Jericó, a'ntza' ixuī'lh Zaqueo. S+Xamaktin lacahuāna'lh lakatzī'n. Stālani'lh Jesús, ē makapāxuītēlha Dios. Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't talaktzī'lh huā'mā' ē nā xlaca'n tamakapāxuīlh Dios ixlīpō'ktuca'n.  *Jesús huanilh: ―¡Calacahuā'na'! Hui'x a'ka'ī'nī'ta' quit tzē na'icmālacahuānīyān ē ū'tza' lītzeya'ntitza'. zm)―¿Tūchu lacasqui'na' na'ictlahuani'yān? Lakatzī'n kelhtīlh: ―Māpa'ksīni', caquimālacahuā'ni'. xi(Palaj tunca Jesús tāyalh ē huanli calīmini'ca. A'cxni' lacatzuna'j ixlakayālhtza', kelhasqui'nīlh: S'Tī ixtapūlani' Jesús talacaquilhnīlh lakatzī'n ē tahuanli caquilhca'cslalh, ē xla' ā'chulā' ta'salh ē huanli: ―¡Hui'x ixtā'nat David tī xa'icka'lhīmā'nauj! ¡Caquilakalhu'ma'nti! w&Palaj tunca ta'salh ē huanli: ―¡Jesús! ¡Hui'x ixtā'nat David tī xa'icka'lhīmā'nauj! ¡Caquilakalhu'ma'nti! <s%Huanica Jesús xala' nac Nazaret ixtētaxtumā'lh. Y +$A'cxni' ixkexmata tētaxtumā'ca, ixkelhasqui'nīni'n tīchu ixtētaxtumā'lh.  #A'cxni' Jesús ixchā'mā'lhtza' nac cā'lacchicni' Jericó, ixuī'lh chā'tin lakatzī'n na ixpāxtūn tej. Ī'squi'nīhuā'yan. m S"Ī'scujnu'nī'n jā ixtakexmatni' tū huanicu'tun huā'mā', nūn ixtaca'tzī tū ixlīchihuīna'mā'lh ixpālacata hua'chi xatatzē'kni' tū ixcāhuanimā'lh. Jesús mālacahuānīlh chā'tin lakatzī'n xala' nac Jericó p Y!Naquintakēsnoka ē ā'līstān naquintamaknī. Ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj na'iclacastālancuana'n.   Naquintamacamāstā' na ixmacanca'n tī jā israelitas ē naquintalakapala ē naquintalakmaka'n ē naquintalakachojmanī. U#Jesús cāmāta'satīnīni'lh ī'scujnu'nī'n ē cāhuanilh: ―A'mā'nauj nac Jerusalén jā namākentaxtūkō'can ixlīpō'ktu tū tatzo'kli profetas quimpālacata quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. 6eā'chulā' nataka'lhī nac cā'quilhtamacuj, ē nataka'lhī ixlatamatca'n tū jā catilaksputli jā Dios māpa'ksīni'nkō'. Ā'maktin Jesús māca'tzīnīni'lh chī nanī %CPalaj tunca Jesús cākelhtīlh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Huī'lh tī nata'a'kxtekui'lī ixchicca'n natakexmatni' Dios. Ā'chulā' nataka'lhī nac cā'quilhtamacuj. Ē palh nata'a'kxtekui'lī ixtā'taca'n o ixtzī'ca'n o ixta'timinca'n o ixpuscātca'n o ixcamanaca'n, zmPedro huanilh: ―Quina'n ica'kxtekui'līkō'uj ixlīpō'ktu tū xa'icka'lhīyāuj ē iccāstālani'mā'n. Jesús cāhuanilh: ―Chi'xcuhuī'n jāla catitatlahualh tū natalī'a'kapūtaxtu; xmān Dios tzē nacāmakapūtaxtū. U#Tī takexmatli huā'mā' tahuanli: ―¿Tīchu tzē na'a'kapūtaxtū? 5Jicslīhua' nalīpātle'kecu'tun lakatin camello na ixtani' līxtokon. Ā'līhua'ca' jicslīhua' natanū chā'tin rico jā Dios māpa'ksīni'nkō'. A'cxni' Jesús laktzī'lh chī ixlīpuhuan, huanilh: ―Jicslīhua' natatā'tapa'ksī Dios xlaca'n tī lacricujnu'. jMA'cxni' chi'xcu' kexmatli huā'mā' tachihuīn, līlīpuhuanli ixpālacata rico ixuanī't. 1A'cxni' kexmatli huā'mā', Jesús huanilh: ―Ā'xmān a'ktin sputni'yān tū natlahua'ya'. Caquīstā'kō'j pō'ktu tū ka'lhī'ya' ē nacāmāpitzini'ya' tumīn xcamanīnī'n ē chuntza' naka'lhī'ya' tū rico nalīhua'na' nac a'kapūn. Ā'līstān naquintā'pina'. g~GChi'xcu' kelhtīlh: ―Pō'ktu tzamā' icmākentaxtūkō'nī'ttza' hasta quilīska'ta'. }Hui'x ca'tzīya' ixlīmāpa'ksīn Dios tū chuntza' huan:Jā tika'lhīya' mintā'lāpāxquī'n.Jā timaknīni'na'.Jā tika'lhāna'na'.Jā tilīchi'huīna'na' ā'chā'tin tū jā ixlīcāna'.Cacālakachi'xcuhuī' mintāta' ē mintzī'. u|cJesús huanilh: ―¿Tū ixpālacata quihuani'ya' tze quit? Xmān chā'tin tī xatze ē ū'tza' Dios. "{=Chā'tin xapuxcu' kelhasqui'nīlh Jesús: ―Tzeya Mākelhtahua'kē'ni' hui'x. ¿Tūchu na'ictlahua na'icka'lhī quilatamat tū jā catilaksputli? ]z3Ixlīcāna' iccāhuaniyān. Tī jā ta'a'ka'ī'ni' ixtachihuīn Dios chuntza' chī lacstīn ta'a'ka'ī', jā maktin catitatanūlh jā Dios māpa'ksīni'nkō'. Chā'tin chi'xcu' tī rico tā'chihuīna'nli Jesús y3Jesús cāmāta'satīnīni'lh lacstīn ē cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Cacāmakxtektit lacstīn caquintalakmilh ē jā cacāmāmakchuyī'tit ixpālacata tī natā'tapa'ksī Dios a'ntza' jā māpa'ksīni'nkō', xlaca'n tī naquintalīpāhuan chuntza' chī tzamā' lacstīn. x#Nā Jesús cālīmini'ca lacstīn nacā'a'cpūhui'lī ixmacan. A'cxni' talaktzī'lh ī'scujnu'nī'n, talacaquilhnīlh tī ixtalīmin. w’Iccāhuaniyān huā'mā' mātā'jīni' ā'chulā' tze tasu'yu na ixlacatīn Dios ē jā fariseo. Chuntza' tī ka'tla' makca'tzī, xla' namāmāxanī'can. Tī jā ka'tla' makca'tzī, ū'tza' nalakachi'xcuhuī'can. Jesús cāsicua'lanātlahualh lacstīn ’Xtum huanli mātā'jīni'. Xla' makat tāyalh. Jā ixtalacayāhuacu'tun. Ixcu'xatucsmā'ca ixa'cstu ē ixuan: “¡Dios, caquilakalhu'ma'nti ixpālacata quit jā tze!” uw A'ktu' quilhtamacuj chī a'ktin semana quit jā icuā'yan, ē icmāstā' quindiezmo chuntza' chī ixlacasqui'nca.” t Fariseo tāyalh orarlī chuntza': “Dios, icmaxquī'yān tapāxcatca'tzīn quit jā hua'chi ā'makapitzīn. Jā icka'lhāna'nī't. Jā ictampi'lhīni'nī't. Quit jā icka'lhī quintā'lāpāxquī'n. Ē quit jā chuntza' chī huā'mā' mātā'jīni' līxokot. s7 ―Chā'tu' chi'xcuhuī'n ta'a'lh nac templo nata'orarlī. Chā'tin xlaca'n fariseo ixuanī't, ē ā'chā'tin mātā'jīni' līxokot ixuanī't. r{ Jesús cāhuanipālh tamāsu'yun ixpālacata tī tapuhuan xlaca'n xalactze ē talakmaka'n ā'makapitzīn. Huanli: mqSIccāhuaniyān palaj nacālīmaktāyayān. Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. A'cxni' na'icmimpala, ¿ē na'icmacla tī ta'a'ka'ī' nac cā'quilhtamacuj tī tasqui'ni'mā'nalh Dios ixlakalīyān? Fariseo ē mātā'jīni' līxokot p1Ā'chulā' nacālīmaktāya Dios xlaca'n tī cālacsacnī't ē tī ixlakalīyān ē pō'ktu tzī'sa tasqui'ni'. ¿Ē natamakapalī nacāmaktāya? ooWMāpa'ksīni' Jesús huanli: ―Cuenta catlahua'tit tū tlahualh juez masqui jā tze ixuanī't. n!huā'mā' tī nīmaka'ncanī't jicstza' quimāhuī'lh. Ū'tza' na'iclītlahuani' justicia. Chuntza' jātza' catimilh jics quimāhuī'.” ,mQIxlīmaklhūhua'tza' ixuani juez ē jā ixtlahuani' justicia. Ā'līstān puhuanli: “Masqui jā iclakachi'xcuhuī' Dios ē jā quincuenta tī taputza justicia, ;loNā a'ntza' tzamā' cā'lacchicni' ixuī'lh chā'tin tī nīmaka'ncanī't. Ixlakalīyān ixa'n laktzī'n juez natlahuani'can a'ktin justicia ixpālacata ixtā'lāquiclhlaktzi'. k+Cāhuanilh: ―Ixuī'lh a'ktin nac cā'lacchicni' chā'tin juez. Jā ixlakachi'xcuhuī' Dios ē jā cuenta ixcātlahua tī ixtaputza justicia. bj ?Jesús cāmāsu'yuni'lh chī ixlakalīyān nata'orarlī ē jā maktin catitaxlajuani'lh. i%A'cxni' takexmatli huā'mā' tachihuīn, ī'scujnu'nī'n takelhasqui'nīlh: ―Māpa'ksīni', ¿ē jā'cxni' na'a'kspula huā'mā'? Xla' cākelhtīlh: ―Na'a'kspula chuntza' chī chū'ni' tatakēstoka calhāxcuhuālh jā mā'lh tū xanīn.|hq$Chā'tu' chi'xcuhuī'n natascuja ixchā'tu'ca'n nac cā'tacuxtu, ē Dios nalē'n chā'tin ē namakxteka chā'tin. _g7#Chā'tu' puscan lacxtim natasquiti, ē Dios nalē'n chā'tin ē namakxteka chā'tin. f"’Iccāhuaniyān tzamā' cā'tzī'sni' chā'tu' natalhtata a'ktin nac pūtama', ē Dios nalē'n chā'tin ē namakxteka chā'tin. =es!Tī makapūtaxtūcu'tun ixlīstacna', jā catilacapāstacli tū huī'lh nac cā'quilhtamacuj. Tī xmān lacapāstaca tū a'nan nac cā'quilhtamacuj, xla' jā cati'a'kapūtaxtulh. 8dk Calacapāstactit tū a'kspulalh ixpuscāt Lot. hcI’A'cxni' namin huā'mā' quilhtamacuj, tī huī'lh nac kēpūn ē ixtamacatzucun tanūmā'lh na ixchic, jā catitanūlh nacāmāxtu. Tī scujmā'cha' na ixā'tacuxtu, jā catitaspi'tli na ixchic nataya catūhuālh. Wb'’Chuntza' chī a'kspulalh a'cxni' ixtahui'lāna'lhcus Lot ē Noé, chuntza' nala a'cxni' na'iccātasu'yuni'yān quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Tachi'xcuhuī't jā tapuhuan palh palaj na'icmimpala. aA'cxni' Lot taxtulh nac cā'lacchicni' Sodoma, yujli macscut ē azufre nac a'kapūn ē cāmaknīkō'lh ixlīpō'ktuca'n. @`yNā chuntza' a'kspulalh a'cxni' ixuī'lhcus Lot; ixtahuā'yamā'nalh ē ixtako'tnumā'nalh; ixtatamāhuana'mā'nalh ē ixtastā'namā'nalh; ixtacha'nāna'n ē ixtatlahua ixchicca'n. =_sIxtahuā'yan ē ixtatamakaxtoka ē ixtamāstā'mā'nalh ixtzu'ma'jātca'n natā'tamakaxtokcan hasta a'cxni' quilhtamacuj tū pūtanūlh Noé nac arca. Lakuat milh ē tanīkō'lh. ^%’Chuntza' chī a'kspulalh a'cxni' ixuī'lhcus Noé, nā chuntza' nala a'cxni' namin quinquilhtamacuj quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. `]9Pūla na'icpātīni'n ē naquintalakmaka'n xalanī'n huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj. \1Chuntza' chī tasu'yu a'ktin makli'pit tū palaj xkaka nac a'kapūn, chuntza' nala a'cxni' namin quinquilhtamacuj quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. r[]Nacātahuaniyān: “Ā' huī'lh”, o “Ā' hui'lacha'.” Jā tipinā'tit ē jā tistālani'yā'tit. ZyPalaj tunca cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' hui'xina'n nalaktzī'ncu'tunā'tit chī namāpa'ksīni'n Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Nalaktzī'ncu'tunā'tit masqui xmān a'ktin quilhtamacuj. Jā catilaktzī'ntit. YJāla catihuanca: “Ā' huī'lh”, o “Ā' hui'lacha'.” Ixlīmāpa'ksīn Dios huī'lhtza' na ixlīstacna'ca'n tachi'xcuhuī't. 3X_Fariseos takelhasqui'nīlh Jesús: ―¿Jā'cxni' nalacchā'n a'cxni' namāpa'ksīni'nkō' Dios? Xla' cākelhtīlh: ―Chī Dios namāpa'ksīni'nkō', jā tasu'yu. W+Palaj tunca huanilh chi'xcu': ―Catāqui' ē catlā'hua'nti. Tzeyanī'ta' ixpālacata a'ka'ī'nī'ta'. Chī nachin ixlīmāpa'ksīn Dios UV#¿Ē xmān huā'mā' samaritano taspi'tli naquimaxquī' tapāxcatca'tzīn? UPalaj tunca Jesús huanli: ―¿Ē jā kelhacāuj tī tatzeyanli? ¿Tū ixpālacata jā tamilh makapitzīn kelhana'jāstza'? oTWLaktatzokostalh Jesús namaxquī' tapāxcatca'tzīn. Huā'mā' chi'xcu' xala' nac Samaria ixuanī't. cS?Chā'tin xlaca'n, a'cxni' laktzī'lh ixtzeyanī'ttza', taspi'tli makapāxuītēlha Dios. KRA'cxni' Jesús cālaktzī'lh, cāhuanilh: ―Capintit cāmāsu'yuni'tit mimacni'ca'n pālejni'. A'cxni' xlaca'n ixta'a'mā'nalhcus nac tej, talaktzī'lh ixmacni'ca'n tzetza' ixtahuanī't. YQ+ ē palha' tahuanilh: ―¡Jesús, Mākelhtahua'kē'ni', caquilālakalhu'manui! 8Pi A'cxni' ixtalacatzuna'jītēlhatza' a'ktin cā'lacchicni', kelhacāuj chi'xcuhuī'n tī ixcāmasni'mā'lh ixquinītca'n tataxtulh ē talakapāxtokli. Makat tatāyalh xlaca'n {Oo A'cxni' ixa'mā'lhcus nac Jerusalén, Jesús tētaxtulh lacalhūhua' cā'lacchicni' nac Samaria ē Galilea. N7 Chuntza' hui'xina'n, a'cxni' tlahuakō'yā'tit ixlīpō'ktu ixtalacasqui'nīn Dios, nahuanā'tit: “Jā ixlacasqui'nca naquincāhuaniyān pāxcatca'tzīlh ixpālacata xmān ictlahuáuj quintascujūtca'n.” Jesús cāmātzeyīlh kelhacāuj tī ixcāmasni'mā'lh ixquinītca'n M ’A'cxni' mintasācua' natlahuakō' ixtascujūt, jā catimaxqui' tapāxcatca'tzīn ixpālacata xla' sa'j tasācua'. LPalhāsā' nahuani'ya': “Cacāxtlahua' quilīhua't ē pūla naquimā'huī'ya' quit. Ā'līstān nahuā'ya'na' hui'x.” DKJesús cāhuanipālh: ―Palh hui'x ixka'lhīya' chā'tin mintasācua' tī scujnī'ttza' pō'ktu quilhtamacuj ē ixtaspi'tli na minchic, jā catihua'ni': “Catanu', cahuā'ya'.” ]J3Māpa'ksīni' cāhuanilh: ―Palh ixa'ka'ī'tit, masqui macsti'na'j, ixua'ni'tit huā'yālh qui'hui': “Catapu'lhu' ē capit catacha'nti nac mar.” Chuntza' qui'hui' ixtlahualh. Ixtascujūt tī tasācua' fIEIxapóstoles tahuanilh Jesús: ―Caquilāmaktāyauj ē ā'chulā' na'ica'ka'ī'yāuj. qH[Namātza'nkēna'ni'ya' masqui a'ktin quilhtamacuj maktojon catlahualh tū jā tze ē maktojon nalakminān nahuaniyān: “Jā tze quit tū ictlahuani', ē jātza' ā'maktin ictitlahualh.” Tī ta'a'ka'ī' taka'lhī līmāpa'ksīn 'GGCuenta catlahua'tit. ’Palh mintā'tin tlahuani'nī'ta'n tū jā tze, nalacaquilhnī'ya'. Palh xla' lacpuhuan jā tze tū tlahualh, namātza'nkēna'ni'ya'. FXatze ixpixchī'hua'ca'ca a'ktin chihuix ē ixmacā'nca nac mar, ē jā ixmāmakahuasīlh jā tī chā'tin tī tzucumā'lhcus a'ka'ī'. BE Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Masqui pō'ktu huī'lh tū nacāmāmakahuasī tachi'xcuhuī't, koxa titala xlaca'n tī tamāmakahuasī ā'makapitzīn ē tamātlahuī tū jā tze. BD}Abraham huanilh: “Palh jā cuenta tatlahua tū tzo'kli Moisés ē profetas, jā catita'a'ka'ī'lh masqui ixcālaka'lh chā'tin tī lacastālancuana'nī'ttza' na cā'līnī'n.”?CwRico kelhtīni'lh: “Ixlīcāna'. Ū'tza' icca'tzītza'. Masqui chuntza' icca'tzī, icpuhuan palh ixcālaka'lh chā'tin tī nīnī'ttza', ixtalakpalīlh ixtalacapāstacni'ca'n.” }Bs’Abraham huanilh: “Xlaca'n taka'lhītza' tū tzo'kli Moisés ē profetas. Cuenta catatlahualh ū'tza'.” A nacāhuani kelhaquitzis quintā'timīn tī tahui'lāna'ncha'cus. Chuntza' xlaca'n jā catitamilh huā'tzā' nac pūpātīn.” x@i’Palaj tunca rico huanli: “Quintāta' Abraham, icsqui'ni'yān cama'capi Lázaro na ixchic quintāta' :?mNā huī'lh a'ktin ka'tla' pūlhu'cu' tū quincāmāpāpitziyān. Chuntza' tī ta'a'ncu'tun a'ntza' jāla catita'a'lh ē nūn xalanī'n a'ntza' jāla catitamilh huā'tzā'.” P>’Abraham huanilh: “Quinka'hua'cha, calacapāstacti chī tzej ixlapā't na milatamat ē Lázaro jā tze ixlamā'lh. Chuhua'j xla' pāxuhuamā'lh huā'tzā' ē hui'x pātīni'mpā't a'ntza'. n=UPalaj tunca ta'salh ē huanli: “Quintāta' Abraham, caquilakalhu'ma'nti ē cama'cata' Lázaro camojōlh nac xcān kentin ixmakaspulh ē camāske'hui'huī'lh quisī'ma'kā' ixpālacata icpātīni'mā'lh na ixpu'nan lamana'.” <’A'cxni' ixpātīni'mā'lh rico nac pūpātīn, talacayāhualh ē cālaktzī'lh Abraham ē Lázaro ixchā'tu'ca'n. ;1’Milh a'ktin quilhtamacuj ē Lázaro nīlh, ē ángeles talē'lh nac a'kapūn. Nā a'ntza' ixuī'lh Abraham. Nā rico nīlh ē mā'cnūca. s:_Xla' ixlīka'scu'tun xalacpītzun pāntzīn tū ixyuja na ixmesa rico. Chichi'n ixtasnakani' ixtzi'tzi'. 93Nā ixuī'lh ā'chā'tin chi'xcu'; ixtacuhuīni' Lázaro. Lhūhua' ixka'lhī ixmactzi'tzi'. Ixtahui'la ī'squi'nīhuā'yan na ixtanquilhtīn rico. 8Jesús cāhuanipālh: ―Ixuī'lh chā'tin chi'xcu'; rico ixuanī't. Ixlhakā' ixlu'xu' xalactze. Lakalīyān ixtlahua cā'tani'. H7 Jesús cāhuanipālh: ―Palh chā'tin chi'xcu' namakxteka ixpuscāt ē natā'tamakaxtoka ā'chā'tin, xla' ka'lhī ixtā'lāpāxquī'n na ixlacatīn Dios. Tī tā'tamakaxtoka chā'tin puscāt tī makxtekcanī'ttza', nā xla' ka'lhī ixtā'lāpāxquī'n na ixlacatīn Dios. Lázaro ē chi'xcu' tī rico ixuanī't V6%’Jicslīhua' namālaksputūcan a'kapūn ē ti'ya't, ē ā'chulā' jicslīhua' nalakpalīcan ixtachihuīn Dios. Jā catilakpalīca nūn macsti'na'j. Jesús māsu'yulh ixpālacata makxtekcan puscāt &5EJesús cāhuanipālh: ―Ixuī'lh ixlīmāpa'ksīn Moisés hasta a'cxni' ixlatlā'huan Juan Mā'kpaxīni', ē ū'tza' lacxtim chī tamāsu'yulh a'kchihuīna'nī'n. Chuhua'j talīchihuīna'n xatze tachihuīn ixpālacata chī Dios māpa'ksīni'nkō' ē ixlīpō'ktu tatanūcu'tun. ~u}}@|{zzDy xwvuuuJtssqs:rr=qAponmm lfkkjjjHii h'gffeedtcc!bb&aS``__^v^ ]].\[[uZnY'XWW^VVkUTT8SRRcQQP+ODN~MxLL%KKKJII5HnGFF2EDDnC2BSAAj@@u??H>==j=<<#;:Z99b8876T55A4\33@22+1002/..;--y-,E++**()) ('&%%t$~$%#A"Y!K ~V, @^_ Nu@~4, 2 ^ 6d2= m7SPalaj tunca huā'mā' tza'la hua'chi tzej talacahuāna'nli ē talakapasli ē xla' cālaksputni'lh. 6A'cxni' tatahuī'lh tahuā'yan, xla' tayalh pāntzīn ē māstā'lh tapāxcatca'tzīn ē māpitzilh ē cāmaxquī'lh. &5EXlaca'n cuesa tahuanilh natachoko ē tahuanilh: ―Xatze catachoko. Licua' tzī'suamā'lhtza'. Cā'pucsua'tza'. Palaj tunca Jesús cātā'tanūlh nac chic. 4A'cxni' tachā'lh nac cā'lacchicni' jā ixta'a'mā'nalh, tasu'yulh hua'chi Jesús ixa'mā'lh ā'chulā' pekanācha'. q3[Palaj tunca Jesús tzuculh cāmāsu'yuni'kō' ixlīpō'ktu tū tzo'kcanī't na ixtachihuīn Dios ē tū līchihuīna'n xla'. Tzuculh tū tzo'knunī't Moisés ē cāmāsu'yuni'lh tū ixtatzo'knunī't ixlīpō'ktuca'n profetas. 2!Cristo tī Dios hui'līnī't ixlīmakapūtaxtūnu', ¿ē jā ixlacasqui'nca pūla napātīni'n chuntza' ē ā'līstān natanū jā xkaka? 1%Palaj tunca Jesús cāhuanilh: ―Jā lacaca'tzīyā'tit. ¿Jā'cxni' na'a'ka'ī'yā'tit ixlīpō'ktu tū tahuanli a'kchihuīna'nī'n? (0IPalaj tunca ā'makapitzīn quincompañerosnu'ca'n taquīlalh nac pūtā'cnūn ē chuntza' chī tahuanilh puscan, chuntza' tamaclalh. Jā talaktzī'lh Jesús. / ē jā talaktzī'lh ixmacni' Jesús ē tataspi'tli. Quincātahuanin talīlakachuyalh ángeles tī cāhuanilh lakahuan Jesús. .wĀ'makapitzīn puscan na quilacpu'na'i'tātca'n quincātalīmekē'klhanī'tan. Tzī'saj taquīlalh nac pūtā'cnūn, -3’Quina'n xa'icka'lhīmā'nauj ū'tza' xla' tī nacāmakapūtaxtū israelitas. Ixlīlakatu'tuntza' quilhtamacuj chuhua'j a'cxni' a'kspulalh. t,aXanapuxcu'nu' pālejni' ē māpa'ksīni'nī'n tamacamāstā'lh namaknīcan ē naxtokohua'ca'can nac cruz. $+APalaj tunca Jesús cāhuanilh: ―¿Tū lalh? Tahuanilh: ―Lhūhua' tū a'kspulalh ixpālacata Jesús xala' nac Nazaret tī a'kchihuīna' ē ixka'lhī lītli'hui'qui na ixlacatīn Dios ē na ixpu'na'i'tātca'n tachi'xcuhuī't. Ū'tza' lītasu'yulh tū tlahualh ē tū huanli. P*Chā'tin tī huanican Cleofas kelhtīni'lh: ―Ixlīpō'ktu tachi'xcuhuī't taca'tzīkō' tū a'kspulalh nac Jerusalén tzamā' quilhtamacuj. ¿Hui'x tī ixui'la'chi a'ntza' ē jā ca'tzīya'? u)cPalaj tunca Jesús cākelhasqui'nīlh: ―¿Tū līchihuīna'ntēlhayā'tit? ¿Tūchu līlīpuhua'nā'tit? ](3Masqui talaktzī'lh, jāla talakapasli ixpālacata catūhuālh talītamakchuyīlh. ' Līhuan ixtalītā'chihuīna'mā'nalh ē ixtalālīhuani'mā'nalh, Jesús cālaktalacatzuna'jīlh ē tzuculh cātā'tlā'huan. I& Ixtalītā'chihuīna'ntēlha ixlīpō'ktu tū ixa'kspulanī't. T%! Ū'tza' huā'mā' quilhtamacuj chā'tu' tī ixtastālani'nī't Jesús, ixta'a'mā'nalh a'ktin nac cā'lacchicni' jā huanican Emaús. Ū'tza' hua'chi a'kcāujtin kilómetros ixlīmakat Jerusalén. $  Masqui jā ta'a'ka'ī'lh, Pedro taxtulh ē tu'jnulh nac pūtā'cnūn. Taquilhpūtalh ē talacanūlh ē laktzī'lh xmān lu'xu' jā ixmā'lh. A'lh na ixchic ē ixlī'a'cnīmā'lh ē ixlacapāstacmā'lh tū a'kspulanī't. Na ixtej cā'lacchicni' Emaús `#9 Apóstoles takexmatli hua'chi takelhkamān tū ixcāhuanimā'ca ē jā ta'a'ka'ī'lh. "y Puscan, xlaca'n cāhuanican María Magdalena ē Juana ē María tī ixtzī' Jacobo ē ā'makapitzīn puscan huampala. !y A'cxni' tataspi'tli nac pūtā'cnūn, tahuanikō'lh kelhacāujtin apóstoles ē ixlīpō'ktuca'n ā'makapitzīn. G Palaj tunca puscan talacapāstacli ixtachihuīn Jesús. >uHuanli chī ixlacasqui'nca Chi'xcu' xala' Tālhmā'n nacāmacamaxquī'can tī jā tzeya chi'xcuhuī'n ē nataxtokohua'ca' ē ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj nalacastālancuana'mpala.  Huā'tzā' jātza' tihuī'lh. Xla' lacastālancuana'nī'ttza'. Calacapāstactit chī cāhuanin a'cxni' ixuī'lhcus nac Galilea. #?Xlaca'n tajicua'nli, ē tataquilhpūtalh ē ángeles cāhuanilh: ―¿Tū ixpālacata putzayā'tit na ixpu'nanca'n nīnī'n chā'tin tī lakahuanlitza'? U#Tajicua'nli ē jā ixtaca'tzī tū natatlahua ē a'cxni' talaktzī'lh chā'tu' ángeles tī ixtatasu'yu hua'chi chi'xcuhuī'n. Snapapa ixlu'xu'ca'n ixtahuanī't ē ixtayāna'lh ixlacatzuna'jca'n puscan. DTatanūlh ē jā tamaclalh ixmacni' Māpa'ksīni' Jesús. taA'cxni' tachā'lh, talaktzī'lh ixmāpānūcanī'ttza' chihuix tū ixlīmālacchahuacanī't pūtā'cnūn. ! =Tzī'saj domingo tzamā' puscan ta'a'mpālh nac pūtā'cnūn ē ixtalē'mā'nalh perfume tū ixtacāxtlahuanī'ttza'. Ā'makapitzīn puscan tatā'a'lh. *M8Tataspi'tli na ixchicca'n ē tacāxtlahualh perfume ē pomada ixla' tī nīnī't. Tapūjaxli quilhtamacuj tū pūjaxcan chuntza' chī māpa'ksīlh Moisés./7Puscan tī ixtatā'minī't Jesús nac estado Galilea ta'a'lh talaktzī'n lhu'cu' ē cuenta tatlahualh jā ixmāpī'canī't ixmacni' Jesús. 6Tzamā' quilhtamacuj ū'tza' tū ixpūcāxtlahuakō'can ixpālacata ixlīlakalī quilhtamacuj tū pūjaxcan ē ixtzucumā'lhtza'. L5A'cxni' ixmāyujūnī'ttza' nac cruz, līmaksui'tli a'ktin lu'xu' ē mānūlh a'ktin nac lhu'cu' tū ixcāxtlahuacanī'ttza' nac ka'tla' chihuix. A'ntza' jāna'j tī chā'tin ixmā'cnūcanī't. O4Nā huā'mā' chi'xcu' laka'lh Pilato ē squi'ni'lh ixmacni' Jesús. 3Ixka'lhīmā'lh hasta a'cxni' Dios namāpa'ksīni'nkō'. Jā lakatīlh tū ixtatlahuanī't māpa'ksīni'nī'n ixpālacata Jesús. \12Ixuī'lh chā'tin chi'xcu' ixtacuhuīni' José ē ū'tza' xala' nac Arimatea nac estado Judea. Ixcātā'tapa'ksī māpa'ksīni'nī'n tī ā'chulā' ixtamāpa'ksīni'n israelitas. Tzeya chi'xcu' ixuanī't. 71Ixtalakapasnī'n Jesús ē nā puscan tī ixtastālani'nī't nac estado Galilea makat tatāyalh ē ixtalaktzī'mā'nalh huā'mā'. Mā'cnūca Jesús A{0Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't tī tamilh ē talaktzī'lh tū a'kspulalh, tatapānūlh ā'tzā' ē cācu'xatucstēlhacan ixpālacata ixtalīpuhuātca'n. Ta'a'lh na ixchicca'n. 9/A'cxni' capitán romano laktzī'lh tū a'kspulalh, laktaquilhpūtalh Dios ē huanli: ―Ixlīcāna' huā'mā' chi'xcu' tzeya chi'xcu' ixuanī't. .Palaj tunca Jesús palha' ta'salh ē huanli: ―QuinTāta', icmacamaxquī'yān quilīstacna'. A'cxni' huankō'lh, nīlh.  7-Chi'chini' jā māxkakēni'lh. Līlakamilīn nac templo ixlīmān taxtī'tli ē tapūpitzilh. Ū'tza' huā'mā' līlakamilīn tū ixmāpitzi templo. ! ;,Hua'chi tastu'nūttza' ixuanī't a'cxni' cā'pucsua' lakō'lh calhāxcuhuālh nac cā'ti'ya'tna'. Chuntza' lalh hasta hua'chi maktu'tun kōtanū.  +Jesús kelhtīlh: ―Ixlīcāna' icuaniyān. Chuhua'j, huā'mā' quilhtamacuj naquintā'tahui'la'yā'chi nac a'kapūn. Jesús nīlh \ 1*Palaj tunca huanilh Jesús: ―Naquilacapāstaca a'cxni' namāpa'ksīni'na'.  )Quina'n quincāminī'ni'yān pātīni'mā'nauj ixpālacata xokomā'nauj tū laclē'nāuj. Huā'mā' chi'xcu' jā tū laclē'n. (Ā'chā'tin quilhnīlh ixtā'maknīni' ē huanilh: ―¿Ē jā jicua'ni'ya' Dios? Nā hui'x lacxtim pātīni'mpā't. V%'Chā'tin maknīni' tī ixtā'hua'ca'lh līlītzī'nli ē huanilh: ―Palh ixlīcāna' hui'x tī Dios hui'līlh ixlīmakapūtaxtūnu', ca'a'kapūtaxtu milīmān ē nā caquilāmakapūtaxtūj quina'n. 3&Ixua'ca'lh a'ktin letrero ixa'cpūn ē ixtatzo'kni' nac griego ē latino ē hebreo. Letrero ixuan: Ū'tza' huā'mā' ixPuxcu'ca'n israelitas. W'%Tahuanilh: ―Palh hui'x ixpuxcu'ca'n israelitas, ca'a'kapūtaxtu milīmān. mS$Nā soldados ixtalīlītzī'mā'nalh. Talaktalacatzuna'jīlh ē tamāhuī'lh xaxcān vinagre.  #Tachi'xcuhuī't ixtayāna'lh ē ixtalaktzī'mā'nalh ē hasta māpa'ksīni'nī'n talīlītzī'nli ē tahuanli: ―Ā'makapitzīn cāmakapūtaxtūlh. Chuhua'j ca'a'kapūtaxtulh ixlīmān palh ixlīcāna' Dios lacsacnī't ē hui'līlh ixlīmakapūtaxtūnu'. dA"A'cxni' ixtaxtokohua'ca'mā'nalh, Jesús huanli: ―QuinTāta', cacāmātza'nkēna'ni' ixpālacata jā taca'tzī tū tatlahuamā'nalh. Soldados talītlahualh suerte ixlu'xu' Jesús natatapitzi chā'tunu' xlaca'n. `9!A'cxni' tachā'lh jā huanican La Calavera (ū'tza' huanicu'tun Ixa'kxāk Nīn), a'ntza' xtokohua'ca'ca Jesús ē nā chuntza' chā'tu' maknīni'nī'n ē chā'tin na ixpekxtūcāna'j ē chā'tin na ixpekxtūxuqui. V% Nā ixcālē'mā'ca chā'tu' maknīni'nī'n nacātā'maknīcan Jesús. r]Palh chuntza' tlahuani'can xastaka qui'hui', ā'chulā' natlahuani'can xascahuahua. Palh chuntza' quintlahuani'can ē quit jā tū ictlahuanī't tū jā tze, ā'chulā' nacātlahuani'can tī tatlahualh tū jā tze ―huanli Jesús. ~A'cxni' tachi'xcuhuī't natahuani sipej: “Caquilā'a'kta'pū'j”; ē natahuani ixmacni' sipej: “Caquilāmātzē'kui.” >}uNamin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' nahuancan: “Līpāxuhua tī jāla ka'lhī ī'ska'ta'. Līpāxuhua tī jā maktin lacatuncuhuī'lh ī'ska'ta' ē jā maktin mātzi'quī'nilh.” F|Jesús cālakalaktzī'lh ē cāhuanilh: ―Puscan xalanī'n nac Jerusalén, jā cacalhua'ntit quimpālacata. Xatze nacalhua'nā'tit tū mimpālacataca'n ē ixpālacataca'n mincamana'ca'n. {Lhūhua' tachi'xcuhuī't ixtastālani'tēlha, nā lhūhua' puscan tī ixtacalhuantēlha ē talīpuhuanli ixpālacata Jesús. jzMA'cxni' ixtalē'mā'nalh Jesús nataxtokohua'ca', tachi'palh chā'tin chi'xcu' tī ixuanican Simón ē xala' nac Cirene. Xla' ixtanūtēlha nac cā'lacchicni' Jerusalén ē sāmācu'quī'ca cruz ē māstālīca Jesús. Zy-ē makxtekli chi'xcu' tī ixtalacsacnī't. Ū'tza' Barrabás tī ixmānūcanī't ixpālacata tā'kaquī'lh ē maknīni'lh. Macamāstā'lh Pilato Jesús natatlahuani' tū ixtalacasqui'n. Xtokohua'ca'ca Jesús >xwChuntza' Pilato tlahualh tū ixtalacasqui'n xlaca'n, w%Xlaca'n ā'chulā' palha' tahuanli caxtokohua'ca'ca. Palha' tahuanli xlaca'n ē xanapuxcu'nu' pālejni', ē chuntza' talīskāhuī'lh. ^v5Ixlīmaktu'tun Pilato cāhuanilh: ―¿Tū ixpālacata? ¿Tūchu tlahuanī't? Quit jā tū icmaclanī't tū ixpālacata nalīmaknīcan. Xmān na'iclīmāmaksno'knīni'n ko'xka' ē ā'līstān na'icmakxteka. Wu'Ā'chulā' tata'salh ē tahuanli: ―¡Caxtokohua'ca'ca! ¡Caxtokohua'ca'ca! DtPilato ixmakxtekcu'tun Jesús ē cātā'chihuīna'mpālh. 7sgBarrabás ixlīchī'canī't ixpālacata xla' ē ixchi'xcuhuī'n tatā'kaquī'lh ixpālacata tatā'lāquiclhlaktzī'n māpa'ksīni'nī'n romanos ē hasta tamaknīni'lh. vreIxlīpō'ktuca'n tatzuculh tata'sa ē tahuanli: ―¡Camāmaknīnī'ni' huā'mā' ē camakxtekti Barrabás! qq[Ixa'nan tahui'lat ē ū'tza' Pilato ixlīmakxteka chā'tin tachī'n a'cxni' ixlamā'lh cā'tani'. KpNa'iclīmāmaksno'knīni'n ko'xka' ē ā'līstān na'icmakxteka. oNā chuntza' Herodes jā tū maclani'lh. Ū'tza' līmacamimpalacha'. Laktzī'nā'tittza' chī jā tū tlahuanī't nachī'can ē nanī. pnYCāhuanilh: ―Hui'xina'n quilālīmini'uj huā'mā' chi'xcu' ē quilāhuaniuj cāmāmakchuyī tachi'xcuhuī't. Quit ickelhasqui'nīnī'ttza' na milacatīnca'n ē ca'tzīyā'tittza' jā tū icmaclani'lh tū līmālacsu'yuyā'tit. kmO Pilato cāmākēstokpālh xanapuxcu'nu' pālejni' ē māpa'ksīni'nī'n ē tachi'xcuhuī't. l5 Chuntza' huā'mā' quilhtamacuj Pilato ixamigo tlahualh Herodes. Xapūla ixtā'lāquiclhlaktzi' ixuanī't. Jesús līchihuīna'nca chī namaknīcan *kM Herodes ē ī'soldados talakmaka'lh Jesús ē tamālhekē'lh tzēhuanī't lu'xu' hua'chi ixla' rey natalīlītzī'n. Ā'līstān Herodes macā'ni'pālh Pilato. %jC Nā a'ntza' ixtahui'lāna'nkō'lh xanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē xlaca'n palha' ixtalīmālacsu'yumā'nalh. Qi Lhūhua' catūhuālh kelhasqui'nīlh Jesús ē xla' jā tū kelhtīlh. =hsA'cxni' Herodes laktzī'lh Jesús, līpāxuhualh ixpālacata makāstza' ixlaktzī'ncu'tun. Ixkexmatnī't chī ixlīchihuīna'ncan ē puhuanli nalaktzī'n a'ktin lī'a'cnīn. 1g[A'cxni' huanica ixlīcāna' xala' nac Galilea, macā'ni'ca Herodes tī gobernador xala' nac Galilea ixuanī't. Nā xla' ixminī't nac Jerusalén tzamā' quilhtamacuj. dfAA'cxni' Pilato kexmatli huā'mā', kelhasqui'nīni'lh palh xala' nac Galilea Jesús. ae;Xlaca'n palha' tahuanli: ―Cāmāmakchuyīmā'lh ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac Judea chī māsu'yumā'lh. Tzuculh māsu'yu nac Galilea ē ixmāsu'yutēlha hasta chilh huā'tzā'. Jesús na ixlacatīn Herodes d}Palaj tunca Pilato cāhuanilh xanapuxcu'nu' pālejni' ē tachi'xcuhuī't: ―Jā tū icmaclanī't tū ixpālacata. c Palaj tunca Pilato kelhasqui'nīlh: ―¿Ē hui'x ixpuxcu'ca'n israelitas? Jesús kelhtīlh: ―Chuntza' chī huanī'ta'. Ab{A'ntza' tatzuculh talīmālacsu'yu ē tahuanli: ―Iclaktzī'nī'tauj chī huā'mā' chi'xcu' cāmāmakchuyī tachi'xcuhuī't. Huanli jā ixlacasqui'nca naxokoyāuj ixlīxokot emperador, ē nā huanli ū'tza' Cristo tī Dios hui'līni't ixlīmakapūtaxtūnu', ē huā'mā' tachihuīn huanicu'tun xla' xapuxcu'. ua eXlītza'la ixlīpō'ktuca'n tatāyakō'lh ē talē'lh Jesús na ixlacatīn Pilato tī gobernador ixuanī't. ,`QGPalaj tunca talāhuanilh: ―Jātza' maclacasqui'nāuj ā'chā'tin naquincāhuanipalayān jā tze xla'. Quina'n kexmatnī'tauj tū līhuanli ixquilhni'._3FPalaj tunca ixlīpō'ktuca'n takelhasqui'nīlh: ―¿Ē hui'x ī'Ska'ta' Dios? Jesús cākelhtīlh: ―Ixlīcāna'. Chuntza' chī huanā'tit. ^EQuit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē chuhua'j quit na'ictahui'la na ixpekxtūcāna'j Dios tī ā'chulā' tunca māpa'ksīni'n. k]ODPalh quit na'iccākelhasqui'nīyān catūhuālh, jā quintilākelhtīuj nūn quintilāmakxtekui. <\qC―Caquilāhuaniuj: ¿Ē hui'x Cristo tī Dios hui'līnī't ixlīmakapūtaxtūnu'? Xla' cākelhtīlh: ―Masqui xa'iccāhuanin palh ixlīcāna', jā ixquintilā'a'ka'ī'uj. [BA'cxni' xkakalh, tatakēstokli xanapuxcu'nu' israelitas ē xanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn, ē talē'lh Jesús na ixlacatīnca'n māpa'ksīni'nī'n tī ā'chulā' ixtamāpa'ksīni'n. A'ntza' kelhasqui'nīca: Z ALhūhua' ixtahuani catūhuālh ixpālacata ixtamāmāxanī'cu'tun. Jesús na ixlacatīnca'n māpa'ksīni'nī'n israelitas [Y/@Talakachī'lh ē talacala'sli ē tahuanilh: ―¡Calakapasti tīchu lacala'sni'! YX+?Chi'xcuhuī'n tī ixtamaktaka'lhmā'nalh Jesús talakapalalh ē tatucsli. VW%>Palaj tunca Pedro taxtulh ē ixtalīpuhuāt līcalhuanli. Lakapalaca Jesús WV'=Māpa'ksīni' Jesús talakspi'tli ē laktzī'lh Pedro, ē Pedro lacapāstacli chī ixuaninī't Māpa'ksīni': “A'cxni' jā ā'ta'sa puyux, maktu'tun naquinkelhtatzē'ka ē nahua'na' jā quilakapasa'.” &UE<Palaj tunca Pedro huanilh: ―Chi'xcu', jā icca'tzī tū hua'na'. Huā'mā' puntzuna' a'cxni' ixchihuīna'mā'lhcus Pedro, palaj tunca puyux ta'salh. T ;Ixlī'a'ktin hora ā'chā'tin lacatancs huanilh: ―Ixlīcāna' huā'mā' chi'xcu' ixtā'latlā'huan ē xala' nac Galilea. S/:Ā'līstān ā'chā'tin laktzī'mpālh ē nā huanilh: ―Nā hui'x ixcātā'lātlā'hua'na' xlaca'n. Pedro huanilh: ―Chi'xcu', jā quit. KR9Pedro kelhtatzē'kli ē huanli: ―Puscāt, jā iclakapasa. #Q?8A'cxni' laktzī'lh chā'tin tzu'ma'jāt jā ī'sko'huī'lh, lakalaktzī'hui'līlh ē huanli: ―Nā huā'mā' chi'xcu' ū'tza' ixtā'latlā'huan Jesús. iPK7A'ntza' tahui'līlh macscut nac tanquilhtīn ē tatzuculh tasko'n. Nā Pedro tahuī'lh pu'nan. zOm6Palaj tunca chi'paca Jesús ē lē'nca na ixchic xapuxcu' pālej. Pedro lacapunchuna'j ī'stālani'tēlha. [N/5A'cxni' xa'iccātā'latlā'huanān lakalī lakalī nac templo, ¿tū ixpālacata jā quilāchi'pauj a'cxni'? Ā'cus milh minquilhtamacujca'n ē namāpa'ksīni'n tī jā tze. Pedro huanli jā ixlakapasa Jesús 8Mi4Palaj tunca cāhuanilh xanapuxcu'nu' pālejni' ē xanapuxcu'nu' policía tī ixtamaktaka'lha templo ē xanapuxcu'nu' israelitas, ixlīpō'ktuca'n tī ixtaminī't tachi'pa, cāhuanilh: ―¿Tū ixpālacata līta'nā'tit mimachītaca'n ē minqui'hui'ca'n? Hua'chi chi'pacu'tunā'tit chā'tin ka'lhāna'. L 3Jesús huanilh: ―Camakxtektit; jātza' catlahua'tit. Palaj tunca Jesús xa'malh ixa'ka'xko'lh tasācua' ē tzej cāxlapālh. K2Chā'tin ī'scujni' mātakāhuī'lh ixtasācua' xapuxcu' pālej ē a'kacā'yujulh ixa'ka'xko'lh na ixa'kapekcāna'j. +JO1A'cxni' talaktzī'lh tū ixa'kspulamā'lh Jesús, tī ixtatā'hui'lāna'lh takelhasqui'nīlh: ―¿Ē na'icmāxtuyāuj machīta na'iccālīhui'līni'yāuj? I 0Palaj tunca Jesús huanilh: ―Judas, hui'x quilacamu'su'ya' ē chuntza' quilīmacamāstā'ya' quit, Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. bH=/Ixcātā'chihuīna'mā'lhcus Jesús a'cxni' tachā'lh lhūhua' tachi'xcuhuī't. Chā'tin ixlīkelhacāujtu' scujnu'nī'n tī ixuanican Judas, ū'tza' ixcāpūlani'tēlha. Laktalacatzuna'jīlh Jesús ē mu'sulh. DG.Palaj tunca cāhuanilh: ―¿Tū ixpālacata lhtatapā'na'ntit? Catā'kaquī'tit ē casqui'ni'tit Dios jā nacātaskāhuī'yān a'cxni' nacātalīlaktzī'ncu'tunān. Chī'lē'nca Jesús CF-A'cxni' orarlīkō'lh, tāyalh ē taspi'tli jā ixcāmakxteknī't ī'scujnu'nī'n. Ixtalhtatamā'nalh cāmaclalh ixpālacata ixcāskāhuī'mā'lh talhtata ē ixtalīpuhuamā'nalh. CE,Lhūhua' ixpātīni'mā'lh, ē Jesús ā'chulā' squi'ni'lh Dios. Ī'skakana'mā'lh ixpālacata lhūhua' ixpātīni'mā'lh. Tasu'yulh hua'chi ī'sta'jmā'lh ixka'lhni' chī skakana'lh. D}+Palaj tunca tasu'yuni'lh chā'tin ángel xala' nac a'kapūn. Tā'chihuīna'nli Jesús namaxquī' tatli'hui'clhtat. EC*Huanli: ―QuinTāta' Dios, palh hui'x lacasqui'na', caquimā'a'kapūtaxtu huā'mā' tapātīn. Masqui na'icpātīni'n, calalh tū hui'x lacasqui'na' ē jā calalh tū quit iclacasqui'n. RB)Palaj tunca Jesús a'lh lacapunchuna'j ē tatzokostalh na'orarlī. A{(A'cxni' tachā'lh, cāhuanilh: ―Na'orarlīyā'tit jā nacāta'a'kskāhuī'yān a'cxni' nacātalīlaktzī'ncu'tunān. @%'Palaj tunca Jesús taxtulh nac cuarto ē chī ixlīsmanīnī'ttza', a'lh nac sipej jā huanican Olivos. Tastālani'lh ī'scujnu'nī'n. 5?c&Palaj tunca ī'scujnu'nī'n tahuanli: ―Mākelhtahua'kē'ni', ā' huī'lh kentu' machīta. Jesús kelhtīni'lh: ―Tzetza'. Jesús orarlīlh jā huanican Getsemaní >}%Ū'tza' iccāhuaniyān ixpālacata quit na'icmākentaxtū ixlīpō'ktu tū tatzo'kni' quimpālacata. Chuntza' tatzo'kni':Laktzī'ncan hua'chi chā'tin tī jā tze. Chuhua'j ixlīpō'ktu tū tatzo'kni' quimpālacata, ixlacasqui'nca nakentaxtu. B=}$Palaj tunca cāhuanilh: ―Chuhua'j xtum iccāhuaniyān. Tī ka'lhī ixmurralh, calē'lh ē calē'lh ixpūtumīn. Palh jā ka'lhī ixmachīta, castā'lh ixchamarra nalītamāhua. c<?#Palaj tunca Jesús cākelhasqui'nīlh: ―A'cxni' iccāmacā'n ē jā lī'pintit mimpūtumīnca'n nūn mimurralhca'n nūn mincaclhi'ca'n, ¿ē cāsputni'n tū ixmaclacasqui'nā'tit? Xlaca'n tahuanli: ―Jā tū. _;7"Jesús huanilh: ―Pedro, icuaniyān huā'mā' quilhtamacuj, a'cxni' jāna'j ta'sa puyux, maktu'tun naquinquilhtatzē'ka ē nahua'na' jā quilakapasa'. Ixtalacatzuna'jīmā'lh hora tū napūpātīni'n Jesús :!Simón Pedro huanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', iclīhui'lī na'ictā'a'nān hasta nac pūlāchī'n ē na'ictā'nīyān. F9 Quit icsqui'ni'lh Dios mimpālacata, Simón. Icsqui'ni'lh jā catipātza'nkākō'j ixlīpō'ktu tū a'ka'ī'nī'ta'. Hui'x a'cxni' naquintalakspitni'palaya', cacāmaktāya' mintā'timīn. 8)Nā Māpa'ksīni' cāhuanilh: ―Cuenta catlahua'tit ixpālacata skāhuī'ni' cālīlaktzī'ncu'tunān palh tzē nacā'a'kskāhuī'yān. E7Chuntza' na'iccātā'huā'yanān jā na'icmāpa'ksīni'n. A'ntza' natahui'la'yā'tit ē nacāputzāna'nīyā'tit kelhacāujtu' tribus tī israelitas. Jesús huanilh Pedro nakelhtatzē'ka m6SQuinTāta' quimaxquī'lh quilīmāpa'ksīn, ē nā quit na'iccāmaxquī'yān milīmāpa'ksīnca'n. p5Y’Hui'xina'n pō'ktu quilhtamacuj quilātā'latlā'huanāuj masqui lhūhua' tū ixquina'kspula. g4G¿Tīchu puhua'na' ā'chulā' ixlacasqui'nca, tī huā'yamā'lh o tī mojōmā'lh pulātu? ¿Ē jā ixlīcāna' ā'chulā' ixlacasqui'nca tī huā'yamā'lh? Quit iclītaxtulh chuntza' chī tī mojōmā'lh mimpulātuca'n. Q3Jā chuntza' tila'yā'tit hui'xina'n. Tī ā'chulā' ixlacasqui'nca chī hui'xina'n xla' nala chuntza' chī xastancu. Tī namāpa'ksīni'ncu'tun ixlacasqui'nca nala chuntza' chī chā'tin tasācua'. 2yJesús cāhuanilh: ―Reyes tamāpa'ksī hua'chi ixtēcu'ca'n tachi'xcuhuī't ē tachi'xcuhuī't tahuan lactze reyes. l1QPalaj tunca tatzuculh talālītā'chihuīna'n tīchu chī xlaca'n ā'chulā' ixlacasqui'nca. 0wPalaj tunca tatzuculh talākelhasqui'nī chā'tunu' xlaca'n tī ixmacamāstā'lh. Tī ā'chulā' ixlacasqui'nca H/ Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē naquina'kspula chuntza' chī tatzo'kni' quimpālacata na ixtachihuīn Dios. Līlakalhu'mānat chi'xcu' tī naquimacamāstā'; nalīpuhuan ―huanli Jesús. x.i’Chuhua'j chī huī'lh quimacan nac mesa, nā chuntza' huī'lh ixmacan chi'xcu' tī naquimacamāstā'. C-Nā chuntza' tlahuapālh vaso a'cxni' tahuā'yankō'lh ē cāhuanilh: ―Xaxcān uva tū pūhuī'lh huā'mā' vaso, ū'tza' quinka'lhni'. Ū'tza' tū līcāxtlahuaca xasāsti' talacāxtlahuan ixpālacata chī Dios nacālīmakapūtaxtū tachi'xcuhuī't. Quinka'lhni' ū'tza' tū na'icmaka'n mimpālacataca'n. ,Ixlītza'la tayalh pāntzīn ē maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios ē māpitzilh. Cāmaxquī'lh xlaca'n ē cāhuanilh: ―Ū'tza' huā'mā' quimacni' tū macamāstā'mā'ca mimpālacataca'n. Chuntza' natlahua'yā'tit naquilālīlacapāstacāuj. v+eQuit jātza' ā'maktin ictihua'lh xaxcān uva hasta a'cxni' nalaktzī'nā'tit chī Dios māpa'ksīni'nkō'. :*mPalaj tunca tayalh vaso tū ixlītzumā'lh xaxcān uva ē maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios. Cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Camaktīni'ntit ē cahua'tit milīpō'ktuca'n. )wChuhua'j ā'xmān na'iccātā'huā'yanān hasta a'cxni' namākentaxtūkō'can ixlīpō'ktu tū Dios māpa'ksīni'lh. (yPalaj tunca Jesús cāhuanilh: ―Xa'iccātā'huā'yancu'tunān huā'mā' smalanka'n ixpālacata quit palaj na'icnī. W''A'cxni' lacchā'lh hora, Jesús ē ixapóstoles tatahuī'lh tahuā'yan. g&G Ta'a'lh ē chuntza' tamākentaxtūlh chī Jesús cāhuanilh, ē tacāxtlahualh līhua'. % Palaj tunca nacāmāsu'yuni'yān a'ktin ka'tla' cuarto cāxyālhtza' ixlē'ktu' piso. A'ntza' nacāxtlahua'yā'tit quilīhua'ca'n. .$U ē nahuaniyā'tit ixtēcu' chic: “Mākelhtahua'kē'ni' huaniyān: ¿Jā huī'lh cuarto jā tzē na'iccātā'hua' quiscujnu'nī'n tū hua'can cā'tani' pascua?” D# Jesús cākelhtīlh: ―A'cxni' natanū'yā'tit nac cā'lacchicni', napāxtokā'tit chā'tin chi'xcu' tī lē'mā'lh ixtlāmam. Nastālani'yā'tit hasta jā natanūyācha' nac chic Y"+ Xlaca'n takelhasqui'nīlh: ―¿Jāchu lacasqui'na' na'iccāxtlahuayāuj? s!_Jesús cāmacā'lh Pedro ē Juan ē cāhuanilh: ―Capintit nacāxtlahua'ya'tit jā nahua'yāuj purecu'. O Ixtzucumā'lhtza' cā'tani' a'cxni' ixua'can pāntzīn tū jā lītlahuacanī't levadura. Huā'mā' quilhtamacuj ixlacasqui'nca namaknīcan a'ktin xaska'ta' purecu' tū nalakahui'līcan Dios. /WJudas cākelhtilh ē tzuculh putzani' chī tzē nalīmacamāstā' Jesús a'cxni' jā lhūhua' ixtahui'lāna'lh tachi'xcuhuī't. Jesús cātā'huā'yalh ixapóstoles EXlaca'n tapāxuhuakō'lh ē tahuanilh natamaxquī' tumīn. /WXla' ū'tza' cālaka'lh xanapuxcu'nu' pālejni' ē xanapuxcu'nu' policía tī ixtamaktaka'lha templo. Ū'tza' cātā'chihuīna'nli chī nacālīmacamaxquī' Jesús. 1Palaj tunca skāhuī'ni' tanūni'lh Judas tī ixlī'a'ktu' ixtacuhuīni' Iscariote. Xla' chā'tin ixlīkelhacāujtu' scujnu'nī'n ixuanī't. $AXanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ixtaputzamā'nalh chī natalīmāmaknīnīni'n Jesús. Ixtajicua'n tachi'xcuhuī't.  Lacatzuna'jtza' ixmimā'lh ixcā'tani'ca'n israelitas tū huanican pascua a'cxni' hua'can pāntzīn tū jā ka'lhī levadura. ^5&Tachi'xcuhuī't tzī'saj ixta'a'n nac templo natakexmata tū Jesús ixcāhuani.yk%Cā'cuhuīni' Jesús ixmāsu'yu nac templo ē cā'tzī'sni' ixa'n tahui'la nac sipej jā huanican Olivos. ~u$Tacāxni'j catahui'la'tit ē pō'ktu quilhtamacuj nasqui'ni'yā'tit Dios ē chuntza' tzē nalītāyani'yā'tit ixlīpō'ktu tzamā' tū na'a'nan. Na'orarlī'yā'tit ē chuntza' tzē natāyayā'tit na quilacatīn quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. 3#Namin hua'chi a'ktin a'ktā'lh tū xamaktin yuja. Lacxtim chuntza' nacā'a'kspula ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. uc"’Cuenta catlahua'tit ē jā camakxtektit palha' nala milīstacna'ca'n ixpālacata vicio ē taka'chīn ē nūn ixpālacata catūhuālh tū xala' nac cā'quilhtamacuj. Caskalalhtahui'la'tit; xamaktin namin huā'mā' quilhtamacuj. s_!Masqui nasputa a'kapūn ē nasputa ti'ya't, jā maktin catisputli quintachihuīn; namākentaxtūkō'can. .U ’Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Xlaca'n tī tahui'lāna'lhcus jā catitanīkō'lh hasta a'cxni' jāna'j cati'a'nalh ixlīpō'ktu huā'mā' tū iccāhuanin. 9Chuntza' a'cxni' na'a'kspula ixlīpō'ktu huā'mā' tū iccāhuaniyān, naca'tzīyā'tit talacatzuna'jīmā'lhtza' a'cxni' Dios namāpa'ksīni'nkō'. {oA'cxni' tasu'yutza' a'kapu'mā'lh qui'hui' a'cxni' naca'tzīyā'tit talacatzuna'jīmā'lhtza' a'cxni' lhcācnan. ucNā cāhui'līni'lh huā'mā' tamāsu'yun: ―Calaktzī'ntit xaqui'hui' higo ē catūhuālh qui'hui'. yA'cxni' natzucu a'kspula huā'mā', calīpāxuhua'tit ē catalacayāhua'tit ixpālacata palaj na'a'kapūtaxtuyā'tit. #?A'cxni' naquilaktzī'ncan quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n chī na'icpūmin nac poklhnu'. Na'icka'lhī lhūhua' lītli'hui'qui ē tzēhuanī't na'icxkaka.  +Tachi'xcuhuī't natajicua'xnīkō' a'cxni' natalacapāstaca tū nacā'a'kspula huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj. Hasta nac a'kapūn natachiqui.  Jesús cāhuanipālh: ―Palaj tunca na'a'nan lī'a'cnīn nac cā'quilhtamacuj ē nac mālhcuyu' ē nac sta'cu. Xalanī'n huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj natatamakchuyīkō' ē nūn catitaca'tzīlh tū natatlahua. Najicua'xnīncan chī namacasā'nan mar. / W’Makapitzīn natanī nac guerra ē ā'makapitzīn xatachī'n nacālē'ncan lacatin nac cā'lacchicni'. Tī xalanī'n makat natalactlahua ixlīka'tla' nac Jerusalén ē natamaknī xalanī'n a'ntza' hasta a'cxni' Dios nahuan jātza' catatlahualh. Chī namimpala Chi'xcu' xala' Tālhmā'n H  ’Tzamā' quilhtamacuj koxa titala puscan tī taka'lhīni'n ē tī tamātzi'quī'ni'ncus ixpālacata lhūhua' tapātīn na'a'nan. Ixtasītzi' Dios nacāmakapātīnīn tachi'xcuhuī't.  }Ē tzamā' quilhtamacuj ū'tza' napūpātīni'ncan. Namākentaxtūcan ixlīpō'ktu tū tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios. xiPalaj tunca ixlacasqui'nca natatzā'la hasta nac sipej xlaca'n tī tahui'lāna'lh nac estado Judea. Tī tahui'lāna'lh nac Jerusalén ixlacasqui'nca natataxtuyācha'. Tī ta'a'nī't nac cā'tacuxtu jā catitataspi'tli nac cā'lacchicni'. ’A'cxni' nalaktzī'nā'tit Jerusalén lītamacsti'li'nī't soldados, naca'tzīyā'tit palaj nalactlahuacan cā'lacchicni'. jMCalīhui'lī'tit natāyani'yā'tit ē a'cxni' na'a'kspulakō', naka'lhī'yā'tit milatamatca'n. 4cJā caticāyujni'n nūn kentin miya'jca'n. ]3Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't nacātaquiclhlaktzī'nān ē xmān quimpālacata. ;o’Hui'xina'n nacāmacamāstā'yān mintāta'ca'n ē mintzī'ca'n ē mintā'timīnca'n ē mintalakapasni'ca'n ē minamigoca'n. Ā'makapitzīn hui'xina'n nacātamaknīyān. 6eQuit na'iccāmāsu'yuni'yān tachihuīn ē na'iccāmaxquī'yān talacapāstacni' ē chuntza' mintā'lāquiclhlaktzi'ca'n jā caticāskāhuī'n ē jā catitā'lāhua'nitit. QCalīhui'lī'tit jā nalī'a'ktuyunā'tit chī nalītamaktāyayā'tit. 3a Chuntza' tzē naquilālīchihuīna'nāuj.  ’Pūla nacātachi'payān hui'xina'n ē nacātamakapātīnīnān. Nacātalē'nān nac templo natlahuacan justicia, ē nacātamānūyān nac pūlāchī'n ē nacātalē'nān ixlacatīnca'n reyes ē gobernadores ixpālacata quilā'a'ka'ī'ni'yāuj. %~C Palha' natachiqui ti'ya't ē calhāxcuhuālh na'a'nan tatzi'ncstat ē lhūhua' ta'jatat. Lījicua' tū natatasu'yu nac a'kapūn ē laka'tla'n lī'a'cnīn. } Cāhuanipālh: ―Chā'tin puxcu' ixtā'lāquiclhlaktzi' nahuan ā'chā'tin. Chā'tin māpa'ksīni' naskāhuī'cu'tun ā'chā'tin. l|Q Nakexmatcan chī sā'nan jā lacatzuna'j lamā'lh guerra ē nacātamāca'tzīnīyān chī tatā'kaquī' tachi'xcuhuī't. Jā tijicua'nā'tit ixpālacata huā'mā' pūla na'a'kspula ē ā'līstān na'a'ksputa cā'quilhtamacuj. 3{_Jesús cāhuanilh: ―Catamaktaka'lhtit ē jā nacāta'a'kskāhuī'yān ixpālacata lhūhua' chi'xcuhuī'n natahuan taka'lhī quilīmāpa'ksīn. Chā'tunu' natahuan: “Quit Cristo tī Dios lacsacnī't.” Natahuampala: “Chuhua'j chilhtza' ixquilhtamacuj Cristo.” Jā tistālani'yā'tit. (zIPalaj tunca takelhasqui'nīlh: ―Mākelhtahua'kē'ni', ¿jā'cxni' na'a'kspula tzamā'? ¿Chī na'iclīca'tzīyāuj palh palaj na'a'kspula tū hua'nti? fyEPalaj tunca Jesús cāhuanilh: ―Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' nūn a'ktin chihuix catilākēlhtahuī'lh. Ixlīpō'ktuca'n natapaclhkō' ē talhta'm nalacla. Tū nalīca'tzīcan a'cxni' na'a'ksputa cā'quilhtamacuj -xSĀ'makapitzīn ixtalīchihuīna'mā'nalh chī ixlītzēhuanī't templo ē ixlītzēhuanī't chihuix ē ixlīpō'ktu tū chi'xcuhuī'n ixtalīmini'nī't Dios. 1w[Xlaca'n tamāstā' tū cāquītāxtūni'nī'ttza'. Xla' masqui jā lhūhua' ixka'lhī, māstā'kō'lh tū ixlīhuā'yan. Jesús huanli nalactlahuacan xaka'tla' templo 1v[Jesús huanli: ―Ixlīcāna' iccāhuaniyān. Huā'mā' xcamanīn tī nīmaka'ncanī't māstā'nī't tū ā'chulā' ixtapalh na ixlacatīn Dios ē jā ā'makapitzīn. }usNā laktzī'lh chā'tin tī nīmaka'ncanī't ē xcamanīn. Mojōlh pektu' ixtumīn ixla' cobre tū jā tapalaxla'. t )Jesús ixuī'lhcus nac templo ē cālaktzī'lh chī lacricujnu' ixtamojō lhūhua' tumīn jā māquī'can tumīn tū lakalhu'mancanī't Dios. lsQ/Xlaca'n ta'a'kskāhuī'maktī ixchicca'n tī ixcānīmaka'ncanī'ttza' ē ā'līstān naj tunca ta'orarlī jā nacālaktzī'ncan ē chuntza' talī'a'kskāhuī'ni'n. Ā'chulā' natapātīni'n xlaca'n ē jā ā'makapitzīn. kj~~#}u||| {Yzzzyxxwwvv0uFttBsszsrrqppdpoo>nnn==G<;;*:99o8u7v6O44%3210//.S--V,L++* )x('&%$#T"9!e o Glq A; h UVkxX kJesús cāhuanipālh: ―Palh natlahua'yā'tit tū tze o namaktāya'yā'tit ā'chā'tin ē ū'tza' nalīmākentaxtūyā'tit ixtalacasqui'nīn Dios, tzē'k natlahua'yā'tit. Jā catitlahua'tit cā'lhūhua'lacatīn ixpālacata lacasqui'nā'tit nacātalaktzī'nān. Palh cā'lhūhua'lacatīn natlahua'yā'tit, quinTāta'ca'n xala' nac a'kapūn jā tū caticāmaxquī'n. lWQ0Ixlacasqui'nca hui'xina'n lactze nahuanā'tit lacxtim chī quinTāta'ca'n xala' nac a'kapūn.!V;/Palh xmān mintā'macchicca'n cātā'chihuīna'nā'tit, ¿ē tze tū tlahua'nī'ta'ntit? Xlaca'n tī jā tastālani' ixtej Dios nā chuntza' tatlahua. GU.Palh xmān nacāpāxquī'yā'tit xlaca'n tī cātapāxquī'yān, ¿tīchu cuenta natlahua huā'mā'? Chuntza' tatlahua catīxcuhuālh ā'makapitzīn tī jā tze hua'chi mātā'jīni'nī'n. GT-Chuntza' lītasu'yu hui'xina'n ixlacstīn quinTāta'ca'n xala' nac a'kapūn. Dios hui'līnī't chi'chini' ē lacxtim talaktzī'n chi'chini' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't, masqui tī tze ē tī jā tze. Dios macamin xcān ixpālacata ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't tī takexmata ē masqui tī jā takexmatcu'tun. @Sy,Quit iccāhuaniyān: Cacāpāxquī'tit mintā'lāquiclhlaktzi'ca'n ē casqui'ni'tit Dios cacāsicua'lanātlahualh xlaca'n tī cātaquiclhlaktzī'nān. Cacāmaktāya'tit xlaca'n tī jā cātalaktzī'ncu'tunān ē catā'chihuīna'tit Dios ixpālacataca'n xlaca'n tī cātalakapalayān ē cātamakapātīnīnān. ;Ro+Jesús cāhuanipālh: ―Nā kexpa'tnī'ta'ntittza' chī pūla ixuancan: “Nacāpāxquī'ya' minamigos ē jā ixlacasqui'nca nacāpāxquī'ya' mintā'lāquiclhlaktzi'.” KQ*A'cxni' catīhuālh nasqui'ni'yān catūhuālh, namaxquī'ya' ē jā xmān catitalakspi'tni' catīhuālh tī maksācua'cu'tunān. Jesús māsu'yulh chī napāxquī'yā' mintā'lāquiclhlaktzi' P{)Palh catīhuālh ī'sāmācu'quī'ni' ixtacu'ca' a'ktin kilómetro, nacu'ca'pala'ya' ā'chuntza' ā'a'ktin kilómetro. pOY(Palh catīhuālh ixmālacapū'n ē namaktīcu'tunān milu'xu', nā natamakxteka' nalē'n minchamarra. Jesús cāhuanipālh: ―Hui'xina'n kexpa'tnī'ta'ntittza' chī pūla ixuancan: “Palh namātakāhuī'ya' ixlakastapun ā'chā'tin, nā hui'x nalīxoko'nu'na' milakastapun. Nalīxoko'nu'na' mintatzan ixtatzan ā'chā'tin tū māyujū'ni'nī'ta'.” L%Ixlīcāna' calalh a'cxni' nahua'nā'tit “tze” o “jā tze.” Chuntza' jā ixlacasqui'nca ā'catūhuālh nahuampalayā'tit. Tzamā' ā'makapitzīn tachihuīn nacāquilhtaxtuyān ixpālacata skāhuī'ni'. Jesús māsu'yulh chī nacāmālakxokonī K$Ā'makapitzīn huampala tahuan: “Por mi cabeza.” Chuntza' jā tze. Xmān Dios ca'tzī jā'cxni' napu'n ixa'ksasatca'n. J}#Ā'makapitzīn tahuan: “Por la tierra.” Chuntza' jā tze. Ti'ya't hua'chi jā Dios cāmājaxī ixtujan. Ā'makapitzīn huampala tahuan: “Por Jerusalén.” Chuntza' jā tze. Jerusalén, ū'tza' ixcā'lacchicni' Dios tī ā'chulā' xaka'tla'. [I/"Quit iccāhuaniyān jā catihua'ntit: “Por Dios”, ixpālacata catūhuālh. Makapitzīn tahuan: “Por los cielos”, a'cxni' tacāxtlahua catūhuālh. Chuntza' jā tze. A'kapūn, a'ntza' jā Dios huī'lh. XH)!Jesús cāhuanipālh: ―Nā kexpa'tnī'ta'ntittza' chī ixcāhuanican xamakāstza': “A'cxni' ixlīcāna' hua'na' natlahua'ya' catūhuālh, Dios laktzī'mā'n ē ixlacasqui'nca namākentaxtūya'.” qG[ Quit iccāhuaniyān palh puscāt jā ka'lhī ixtā'lāpāxquī'n a'cxni' naxapacan nac registro, ū'tza' jā tze quīlītaxtulh. Puscāt a'cxni' natamakaxtokpala, ū'tza' nahuanican ka'lhī ixtā'lāpāxquī'n. Chi'xcu' tī natā'tamakaxtoka tzamā' puscāt, nā xla' tzaj ixtā'lāpāxquī'n nahuan. Jesús māsu'yulh ixpālacata chī tahuan tū ixlīcāna' FJesús cāhuanipālh: ―Nā pūla ixuancan: “Catīhuālh tī namakxteka ixpuscāt ixlacasqui'nca naxapacan nac registro.” vEePalh mimacapekcāna'j natlahua tū jā tze, cacā'yuju' ē cama'ka'. Jā tze palh napina' nac pūpātīn ixpālacata mimacan. Ā'chulā' tze ī'sputni'n mimacan ē namakapūtaxtūca'na'. Jesús māsu'yulh ixpālacata makxtekcan puscāt D'’Palh milakastapun na milacapekcāna'j nalaktzī'n catīhuālh ē ū'tza' nalīmātlahuīyān tū jā tze, namāxtuya' ē namaka'na'. Jā tze palh napina' nac pūpātīn ixpālacata milakastapun. Ā'chulā' tze ī'sputni'n milakastapun ē namakapūtaxtūca'na'. ?CwQuit iccāhuaniyān catīxcuhuālh tī nalaktzī'n chā'tin puscāt ē napuhuan natā'lhtatacu'tun, ū'tza' lacxtim hua'chi ixtā'lhtatanī'ttza' ixpālacata chuntza' lacapāstaca. BJesús cāhuanipālh: ―Hui'xina'n kexpa'tnī'ta'ntittza' chī ixuancan xapūla: “Jā catika'lhi' mintā'lāpāxquī'n.” #A?Icuaniyān jā nataxtuyāchi hasta a'cxni' naxokokō'ya' ixlīpō'ktu tū laclīpina'. Jesús māsu'yulh ixpālacata tī taputza ixtā'lāpāxquī'nca'n u@c’Palh catīhuālh mālacapū'yān ē lē'ncu'tunān nac pūchihuīn, calacapāstacti chī palaj nalītalācāxla'ya' līhuan pimpā'na'ntit nac tej. Palh jā chuntza' natlahua'ya', a'cxni' minchā'tu'ca'n nachipinā'tittza', nalē'nān na ixlacatīn juez. Ū'tza' nalīmacamaxquī'yān policía ē xlaca'n natachī'yān ē natamānūyān nac pūlāchī'n. 7?gnamakxteka'chi nac pūmacamāstā'n tū ixlakahui'līya' Dios. Pūla napina' namāko'xami'xī'ya' ā'chā'tin ē ā'līstān nataspi'ta nalakahui'līya' tū ixlī'pimpā't. >’Chuntza' a'cxni' lī'pimpā't tū nalakahui'līya' Dios ē palh nalacapāstaca chī tlahuani'nī'ta' tū jā tze ā'chā'tin, +=OQuit iccāhuaniyān palh catīhuālh xmān nasītzī'ni' ā'chā'tin, naputzāna'nīcan ē xla' naxokonuni' Dios. Catīhuālh tī nalakapala ā'chā'tin nā xla' naxokonuni' Dios. Catīhuālh tī cachīhuālh nahuani ā'chā'tin: “Lhkenti hui'x”, xla' tzē nalhcuyucan nac pūpātīn. T<!Jesús cāhuanipālh: ―Hui'xina'n kexpa'tnī'ta'ntittza' chī cāhuanica xalanī'n makāstza': “Jā catimaknī'ni'. Palh catīhuālh namaknīni'n naputzāna'nīcan ē xla' naxokonuni' Dios.” 8;iChuntza' iccāhuaniyān ixlacasqui'nca natlahua'yā'tit tū ixlīcāna' ixtalacasqui'nīn Dios. Palh jā tasu'yu ā'chulā' xatze hui'xina'n ē jā xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē fariseos, hui'xina'n jā catitanū'tit jā Dios māpa'ksīni'nkō'. Jesús māsu'yulh ixpālacata tasītzi' :Chuntza' palh catīhuālh namākēnū macsti'na'j tū māpa'ksī līmāpa'ksīn ixpālacata lacpuhuan jā ixlacasqui'nca ē palh chuntza' nacāmāsu'yuni' ā'makapitzīn, xla' xastancu nalītaxtu jā Dios māpa'ksīni'nkō'. Palh catīhuālh nakexmatni' līmāpa'ksīn ē nā nacāmāsu'yuni' ā'makapitzīn chī xlaca'n natakexmatni', xla' ixlacasqui'nca jā Dios māpa'ksīni'nkō'. a9;Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Līhuan tahui'lāna'lhcus a'kapūn ē ti'ya't, jā catixapaca nūn macsti'na'j tzamā' līmāpa'ksīn. Jā tū catixapaca a'cxni' jāna'j namākentaxtūkō'can ixlīpō'ktu tū nala. Y8+Jesús cāhuanipālh: ―Jā capuhua'ntit icminī't na'icmālaksputū līmāpa'ksīn tū maxquī'ca Moisés ē tū tatzo'kli a'kchihuīna'nī'n. Jā ū'tza' iclīminī't. Quit icminī't namākentaxtū. r7]Chuntza' hui'xina'n tzej nalatā'kchokoyā'tit na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't ē chuntza' xlaca'n natamakapāxuī quinTāta'ca'n nac a'kapūn ixpālacata xatze tū tlahua'pā'na'ntit. Jesús māsu'yulh ixpālacata līmāpa'ksīn P6Ē nūn catimāpasīca pūcās ē palaj tunca nalīmā'kchahuacan catūhuālh. Ā'chulā' tze māhua'ca'can tālhmā'n ē chuntza' tzē nacāmāxkakē ixlīpō'ktuca'n tī tatanūmā'nalh nac chic. 5'’Nā hui'xina'n hui'lā'na'ntit nac cā'quilhtamacuj nacāmāsu'yuni'yā'tit tachi'xcuhuī't chī natalīlatā'kchoko. Hui'xina'n hua'chi pūcās tū māxkakēni' ixlīpō'ktu nac cā'quilhtamacuj. A'ktin cā'lacchicni' tālhmā'n nac sipej jā catimātzē'kca. w4g Jesús cāhuanipālh: ―Hui'xina'n hui'lā'na'ntit nac cā'quilhtamacuj nacāmāsu'yuni'yā'tit tachi'xcuhuī't chī tze natalīhuan. Ū'tza' hua'chi matzat tū lītlahuacan quinī't ē ū'tza' tze nalīhuan ē jā napu'csan. Palh matzat jātza' sko'kō'xni'n, ¿chī tzē nalīmāsko'kō'nuncan? Jātza' tze catihuanli. Xmān namaka'ncan ē nalacchi'ntacan. O3 Capāxuhua'tit. Nac a'kapūn māquī'canī't tū milaca'n nahuan ē ū'tza' tū lhūhua' ixtapalh. Nā lacxtim cāmakapātīnīnca ixa'kchihuīna'nī'n Dios xalanī'n makāstza'. Matzat ē pūcās "2= ’Ka'lhī'yā'tit tū nalīpāxuhua'yā'tit hui'xina'n a'cxni' tachi'xcuhuī't cātalakapalayān ē cātamātakāhuī'yān ē cātalīmālacsu'yuyān kempālhūhua' tū jā ixlīcāna'. Capāxuhua'tit a'cxni' cātatlahuani'yān chuntza' xmān ixpālacata quilāstālani'uj. [1/ ’Ka'lhī'yā'tit tū nalīpāxuhua'yā'tit hui'xina'n masqui pātīni'mpā'na'ntit xmān ixpālacata tlahua'pā'na'ntit ixtalacasqui'nīn Dios. Dios cāmāpa'ksīmā'n ē ū'tza' nalīpāxuhua'yā'tit. V0% ’Ka'lhī'yā'tit tū nalīpāxuhua'yā'tit hui'xina'n tī cāmāko'xamixī'yā'tit tachi'xcuhuī't tī talāsītzī'ni'. Nalīpāxuhua'yā'tit ixpālacata nacātamāpācuhuī'yān ixlacstīn Dios. s/_’Ka'lhī'yā'tit tū nalīpāxuhua'yā'tit hui'xina'n tī xmān a'ktin mintalacapāstacni'ca'n ē ū'tza' chī tzē nalīmakapāxuī'yā'tit Dios. Nalīpāxuhua'yā'tit ixpālacata nac a'kapūn nalaktzī'nā'tit Dios calacan. .’Ka'lhī'yā'tit tū nalīpāxuhua'yā'tit hui'xina'n tī cālakalhu'manā'tit ā'makapitzīn. Nā Dios nacālakalhu'manān. v-e’Ka'lhī'yā'tit tū nalīpāxuhua'yā'tit hui'xina'n tī lactze huancu'tunā'tit na ixlacatīn Dios ē chuntza' makca'tzīyā'tit hua'chi tī tzi'ncsa putza ixtahua'. Dios nacāmaktāyayān ē chuntza' lactze nalītaxtuyā'tit. ,’Ka'lhī'yā'tit tū nalīpāxuhua'yā'tit hui'xina'n tī jā ka'tla' līmakca'tzīyā'tit. Ixlīpō'ktu ti'ya't milaca'n nahuan. -+S’Masqui līlīpuhuanā'tit mincuentaca'n ē tū jā tze nac cā'quilhtamacuj, ka'lhī'yā'tit tū nalīpāxuhua'yā'tit. Dios nacāmāko'xamāka'tlī'yān. *―Masqui pūhua'nā'tit xmān tzē nalīmakapāxuī'yā'tit Dios palh xla' nacāmaktāyayān, ka'lhī'yā'tit tū nalīpāxuhua'yā'tit. Dios cālakalhu'manān masqui jā tze hui'xina'n. Nalīpāxuhua'yā'tit ixpālacata Dios cāmāpa'ksīmā'n. D)Jesús tzuculh cāmāsu'yuni'. Tī ixlīcāna' tapāxuhua 2( _A'cxni' Jesús cālaktzī'lh tamilh lhūhua' tachi'xcuhuī't, xla' tā'cxtulh na ixlacapūn sipej ē a'ntza' tahuī'lh. Ī'scujnu'nī'n palaj tunca talītamacsti'li'lh. X')Līlhūhua' xalanī'n nac estado Galilea tastālani'lh ē nā xalanī'n nac Decápolis ē Jerusalén. Nā tastālani'lh xalanī'n nac estado Judea ē xalanī'n nac ti'ya't ixtuntacut nac xcān Jordán.m&SCalhāxcuhuālh nac ti'ya't jā huanican Siria cāmāca'tzīnīca ixpālacata Jesús. Cālīmini'ca ixlīpō'ktuca'n ta'jatatlanī'n. Cālīmini'ca tī ixtapātīmā'nalh catūxcuhuālh ta'jatat ē catūxcuhuālh taca'tzanajuāt. Cālīmini'ca tī ixtaka'lhī jā tzeya ū'nī'n ē tī ixpaxnīni'n ē tī ixtalū'ntū'nunī't. Jesús cāmātzeyīkō'lh. O%Jesús ixtlā'huamā'lh calhāxcuhuālh nac estado Galilea ē ixcāmāsu'yuni'mā'lh tachi'xcuhuī't na ixtemploca'n israelitas nac a'katunu' cā'lacchicni'. Ixcāmāsu'yuni'mā'lh chī nala jā Dios māpa'ksīni'nkō' ē ixcāmātzeyīmā'lh ixlīpō'ktuca'n kempālhūhua' ta'jatat tū ixcāpasanī't tachi'xcuhuī't. $$AXamaktin xlaca'n tatacutli nac barco ē ta'a'kxtekui'līlh ixtāta'ca'n ē ta'a'lh tastālani'lh Jesús. Jesús cāmāsu'yuni'lh lhūhua' tachi'xcuhuī't 7#gA'cxni' a'lh ā'lacatin, cālaktzī'lh ā'chā'tu' huampala lītā'timīn. Xlaca'n ixcamana' Zebedeo ixtahuanī't ē ixtacuhuīni' chā'tin Jacobo ē ā'chā'tin Juan. Ixtatā'hui'lāna'lh ixtāta'ca'n nac barco ē ixtalacachī'mā'nalh tū pūchi'pacan squī'ti'. Jesús cāmāta'satīnīni'lh. L"Palaj tunca tamakxtekli ixpūtayanca'n ē tatā'a'lh Jesús. !9Palaj tunca Jesús cāhuanilh: ―Caquilātā'a'uj ē na'iccāmāsu'yuni'yān chī nacālīmā'a'ka'ī'nī'yā'tit tachi'xcuhuī't ixtachihuīn Dios.  }A'cxni' Jesús ixlatlā'huan na ixquilhtūn xaka'tla' xcān tū huanican lago Galilea, cālaktzī'lh chā'tu' chi'xcuhuī'n tī lītā'timīn ixtahuanī't. Chā'tin Simón ixuanican ē ixlī'a'ktu' ixtacuhuīni' Pedro. Ā'chā'tin Andrés ixuanican. Xlaca'n chi'pāna'nī'n squī'ti' ixtahuanī't ē ixtamojōmā'nalh nac xcān ixpūtayanca'n tū pūchi'pacan squī'ti'. #?Palaj tunca Jesús tzuculh a'kchihuīna'ntā'kchoko ē huanli: ―Calīlīpuhuantit tū jā tze tlahuanī'ta'ntit ē calakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n. Talacatzuna'jīmā'lhtza' a'cxni' Dios namāpa'ksīni'nkō'. Jesús cālacsacli kelhatā'ti' chi'pāna'nī'n squī'ti' {oTachi'xcuhuī't hua'chi ixtahui'lāna'lh jā cā'pucsua' ē chuhua'j talaktzī'lh a'ktin xaka'tla' taxkaket.Xlaca'n hua'chi ixtanīmā'nalh ē cā'skē'k ixtahui'lāna'lh.Chuhua'j talaktzī'lh chī xkaka. Chuntza' tzo'kli Isaías. veTi'ya't jā māpācuhuīcan Zabulón ē jā māpācuhuīcan Neftalí, a'ntza' tētaxtu tej tū mā'lh hasta nac mar.Nā a'ntza' ixtuntacut nac xcān Jordán nac estado Galilea ē ū'tza' jā tahui'lāna'lh tī jā israelitas. {Huā'mā' tū a'kspulalh mākentaxtūlh tū tzo'kli a'kchihuīna' Isaías na ixtachihuīn Dios. Chuntza' tzo'kli: C ē jā tachokolh nac Nazaret. A'lh tahui'la nac cā'lacchicni' Capernaum ixlacatzuna'j na ixquilhtūn xcān. Nā huā'mā' ti'ya't ixmāpācuhuīcan ixti'ya'tca'n Zabulón ē Neftalí. lQ Jesús a'cxni' māca'tzīnīca chī ixchī'canī't Juan, palaj tunca a'lh nac estado Galilea #? Palaj tunca skāhuī'ni' a'kxtekui'līlh. Ē makapitzīn ángeles tamilh ē tamaktaka'lhli Jesús. Jesús tzuculh a'kchihuīna'n nac estado Galilea \1 Jesús kelhtīni'lh: ―¡Caquintapānu'ni', Skāhuī'ni'! Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios: “Natatzokostani'ya' ē nalaktaquilhpūtaya' miMāpa'ksīni' Dios ē natlahua'ya' xmān tū xla' lacasqui'n.”  Skāhuī'ni' huanilh: ―Pō'ktu huā'mā' na'icmaxquī'yān xmān naquintatzokostani'ya' ē naquilaktaquilhpūtaya' ―huanica Jesús. 1Skāhuī'ni' lē'mpālh a'ktin nac sipej tālhmā'n. A'ntza' māsu'yuni'kō'lh ixlīka'tla' cā'quilhtamacuj ē chī tzēhuanī't ixuanī't. Jesús kelhtīlh: ―Nā chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios: “Jā tilīlaktzī'na' miMāpa'ksīni' Dios.” veē huanica: ―Palh hui'x ī'Ska'ta' Dios, cayujti nac ti'ya't. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Dios nacāmāpa'ksī ixángeles natamaktaka'lhān.Natamā'kaquī'yān ē chuntza' nūn kentin mintujan catitakāhui' nac chihuix. /WPalaj tunca skāhuī'ni' lē'lh Jesús nac Jerusalén jā nā māpācuhuīcan cā'lacchicni' xatasicua'lanātlahua. Māhua'ca'lh na ixa'kspūn xaka'tla' templo RJesús kelhtīlh: ―Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios: “Jā xmān pāntzīn catilīlatamā'lh chā'tin chi'xcu' nac cā'quilhtamacuj. Nā ixlacasqui'nca cuenta natlahuacan ixtachihuīn Dios.” 'Skāhuī'ni' laktalacatzuna'jīlh Jesús ē huanilh: ―Palh hui'x ī'Ska'ta' Dios, cacāmāpa'ksi' tzamā' chihuixni' pāntzīn catahuanli. zmA'ntza' tu'pu'xam quilhtamacuj Jesús jā huā'yalh pō'ktu quilhtamacuj ē pō'ktu tzī'sa ē ixtzi'ncsa. ( KPalaj tunca Espíritu Santo lē'lh Jesús nac cā'tzaya'nca ti'ya't. Skāhuī'ni' tī huanican Satanás ixlīlaktzī'ncu'tun palh tzē na'a'kskāhuī' Jesús. Kexmatca a'ktin tachihuīn nac a'kapūn ē huanli: ―Ū'tza' huā'mā' quiSka'ta' tī laktza' icpāxquī' ē xla' quimakapāxuī.E Jesús, a'cxni' mā'kpaxīca, tacutli nac xcān. Xamaktin talaquī'lh nac a'kapūn ē Jesús laktzī'lh Espíritu Santo. Ixtasu'yu hua'chi tantzasnān. Yujchi na ixlaclhtza' Jesús. Q Jesús kelhtīlh: ―Chuhua'j calalh chuntza' chī icsqui'ni'yān. Chuntza' quincāminī'ni'yān ē ū'tza' nalītlahuakō'yāuj tū Dios māpa'ksīlh. Juan kexmatni'lh ē tlahualh tū huanilh.  Ē Juan jā ixmā'kpaxīcu'tun Jesús ē huanilh: ―Hui'x minī'ni' naquimā'kpaxī'ya' ē jā ixlacasqui'nca quit na'icmā'kpaxīyān. 2 ] Ā'līstān Jesús taxtulh nac estado Galilea ē lakchā'lh Juan jā ixmā'kpaxīni'mā'lh na ixquilhtūn ka'tla' xcān jā huanican Jordán. Jesús milh a'kpaxa.  w Xla' hua'chi chā'tin chi'xcu' tī chi'panī'ttza' ixlīmālakosūn ē nalacsu'nu trigo tū tlahuacan harina. Xalīcha'nat trigo namānū jā māquī'can ē xapa'lhma' nalhcuyu nac macscut tū jāla catimāmixīlh ―cāhuanilh. Jesús a'kpaxli 0Y Ixlīcāna' quit iccālīmā'kpaxīyān xcān. Ū'tza' nalītasu'yu chī līlīpuhuanā'tit tū jā tze tū tlahuanī'ta'ntit. Tī namin ā'līstān, xla' makapitzīn hui'xina'n nacātalīmā'kpaxīyān Espíritu Santo ē ā'makapitzīn huampala nacātalīmā'kpaxīyān macscut. Xla' ā'chulā' xaka'tla' ē jā quit. Quit jāla icmālakchā'nī chī xla'. Quit jā minī'ni' nūn na'icxcutni' ixlīkechī'can ixcaclhi'.  Hua'chi xacacanī'ttza' ā'chaj ē natzucucan natancā'can qui'hui'. Catūhuālh qui'hui' tū jā māstā' ixtahua'ca't xatze, ū'tza' natancā'can ē nalhcuyucan. Tachi'xcuhuī't tī jā tatasu'yu palh ta'a'ka'ī', xlaca'n hua'chi qui'hui' tū jā tahua'ca'. ) Jā catihuantit mē'cstuca'n: “Quina'n ī'xū'nātā'natna' Abraham. Ū'tza' iclīpāhuanāuj ē jā icjicua'ni'yāuj ixtasītzi' Dios.” Jā chuntza' ixua'ntit. Quit iccāhuaniyān Dios tzē nacālakpalī huā'mā' chihuixni' ē natala ī'xū'nātā'natna' Abraham. taCatlahua'tit tū tze ē ū'tza' nalītasu'yu ixlīcāna' lakpalīnī'ta'ntittza' mintalacapāstacni'ca'n.  Lhūhua' fariseos ē ixpālejni' israelitas tamilh ta'a'kpaxa. A'cxni' Juan cālaktzī'lh, cālacaquilhnīlh ē cāhuanilh: ―¡Hui'xina'n tlahua'pā'na'ntit a'ktu' milacanca'n! ¿Tīchu cāhuanin natzā'la'ni'yā'tit ixtasītzi' Dios tū mimā'lh? s_A'cxni' takelhtasu'yuni'lh Dios ixcuentaca'n, Juan cāmā'kpaxīlh chā'tunu' nac ka'tla' xcān Jordán. gGTachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'lacchicni' Jerusalén tamilh takexmata. Nā lhūhua' tachi'xcuhuī't xalanī'n calhāxcuhuālh nac estado Judea ē xalanī'n lacatzuna'j xaka'tla' nac xcān Jordán nā tamilh takexmata. /WIxlu'xu' huā'mā' Juan līcāxtlahualh ixchi'xit camello ē ixlīchī'can ko'xka' ixuanī't. Xla' ixua' xtu'qui' ē xaxcān ta'xcāt xala' nac cā'qui'huī'n. oWA'kchihuīna' Isaías tzo'kli chī tachi'xcuhuī't natalakpalī ixtalacapāstacni'ca'n ē nata'a'ka'ī'. Tzo'kli ixpālacata huā'mā' Juan jā huan chuntza':A'ntza' jā cā'tzaya'nca ti'ya't, nakexmatcan catīhuālh tī palha' nachihuīna'n ē nahuan:“Cacāxtlahua'tit tej ixpālacata mimā'lh Māpa'ksīni'.Camālakstu'nctit tej.” 4aē ixcāhuani tachi'xcuhuī't: ―Calakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n ē camakxtektit tū jā tze ixpālacata talacatzuna'jīmā'lh a'cxni' Dios namāpa'ksīni'nkō'. z~ oHuā'mā' quilhtamacuj milh nac cā'tzaya'nca ti'ya't nac Judea Juan tī ixmā'kpaxīni'n. Ixa'kchihuīna'mā'lh t}aA'cxni' tachā'lh a'ntza' nac Galilea, ta'a'lh nac cā'lacchicni' jā huanican Nazaret ē a'ntza' tatahuī'lh. Chuntza' a'kspulalh namākentaxtū tū tahuanli a'kchihuīna'nī'n. Tahuanli: “Jesús namāpācuhuīcan nazareno.”x|iArquelao ixlakxoko ixtāta' Herodes ixuanī't ē ixmāpa'ksīni'mā'lh jā huanican Judea. A'cxni' José ca'tzīlh huā'mā', ixjicua'n ē jā ixa'ncu'tun a'ntza'. Lakahuāna'mpālh ē ū'tza' talī'a'lh nac ti'ya't jā huanican Galilea. W{'José tāquī'lh ē a'lh ē lē'lh ska'ta' ē ixtzī' hasta nac Israel. -zS―Catāqui' ē calī'pi ska'ta' ē ixtzī'. Cataspi'ttit nac ti'ya't jā huanican Israel. Tanīlhtza' xlaca'n tī ixtamaknīcu'tun ska'ta' ―huanli ángel. 1y[A'cxni' ixnīnī'ttza' Herodes, José lakahuāna'mpālh a'ntza' jā ixuī'lh nac Egipto. Tasu'yuni'lh chā'tin ángel tī macamilh Māpa'ksīni' Dios ē huanilh: Zx-Kexmatcan chī calhuancan nac cā'lacchicni' jā huanican Ramá ē ta'sacan.Raquel ū'tza' tī cālakcalhuamā'lh ixlacstīn.Jāla ixmāko'xamixīcan ixpālacata ixtanīnī'ttza'. Chuntza' tzo'kli. lwQChuntza' mākentaxtūlh tū tzo'kli a'kchihuīna' tī ixuanican Jeremías. Chuntza' tzo'kli: \v1A'cxni' Herodes ca'tzīlh ixta'a'kskāhuī'nī't magos, xla' sītzī'lh. Māpa'ksīni'lh cacāmaknīca lacstīn tī ka'hua'cha. Cāmāmaknīnīni'nkō'lh ixlīpō'ktuca'n lacstīn tī xaka'hua'cha xalanī'n nac Belén ē ixlacatzuna'j cā'lacchicni'. Cāmāmaknīnīni'lh ixlīpō'ktuca'n tī jāna'j ixtaka'lhī a'ktu' cā'ta. Chuntza' māpa'ksīlh ixpālacata ixtlahuanī'ttza' hua'chi a'ktu' cā'ta a'cxni' ixlacatuncuhuī'nī't ska'ta' chī tahuanli magos. uA'ntza' tatachokolh hasta a'cxni' nīlh Herodes. Chuntza' a'kspulalh namākentaxtū tū Māpa'ksīni' Dios ixuanī't ixa'kchihuīna'. Chuntza' huanli: “Ixuī'lh nac Egipto quiSka'ta' ē a'ntza' icta'sani'lh.” Herodes cāmāmaknīnīni'lh lacstīn tJosé tāquī'lh a'cxni' tzi'sajcus ixuanī't ē a'lh. Cālē'lh ska'ta' ē ixtzī'. Ta'a'lh nac ti'ya't jā huanican Egipto. [s/ A'cxni' ixta'a'nī'ttza' magos, José lakahuāna'lh ē tasu'yuni'lh chā'tin ángel tī macamilh Māpa'ksīni' Dios. Ángel huanilh: ―Catāqui'. Cacālī'pi ska'ta' ē ixtzī' ē catzā'la'tit nac país jā huanican Egipto. A'ntza' natachokoyā'tit hasta a'cxni' na'icmāca'tzīnīyān. Herodes naputza ska'ta' ē namaknīcu'tun. 7rg Ā'līstān tataspi'tli lacatin nac tej. Ixtalakahuāna'nī't ē chuntza' cālīmāca'tzīnīca jā catatētaxtulh a'ntza' na ixchic Herodes. A'cxni' tatzā'lalh nac Egipto rq] A'cxni' tatanūlh nac chic, talaktzī'lh ska'ta' ē María tī ixtzī'. Tatatzokostani'lh ē talaktaquilhpūtalh ē tamakapāxuīlh ska'ta'. Tamakxcutli tū ixtalē'ni' ē tamaxquī'lh oro ē siyentzu ē perfume tū huanican mirra. Up# A'cxni' magos talaktzī'lh chī tāyalh sta'cu, tapāxuhualh xlaca'n. Eo A'cxni' cātā'chihuīna'nkō'lh, magos ta'a'lh. Sta'cu tū ixtalaktzī'nī't ixtankēn, ū'tza' cāpūlani'lh ē cāmāsu'yuni'lh tej hasta tāyalh tālhmā'n jā ixuī'lh ska'ta'. wngCāmacā'lh nac Belén ē cāhuanilh: ―Capinchipitit ē naputzayā'tit palh ixlīcāna' lacatuncuhuī'lh ska'ta'. A'cxni' namacla'yā'tit, naquilāmāca'tzīnīyāuj. Nā quit tzē na'ica'n na'iclaktaquilhpūta ―chuntza' cāhuanilh. m3Herodes lakatzē'k cāmāta'satīnīni'lh magos ē cākelhasqui'nīlh jā'cxni' tasu'yulh sta'cu ē tūyā quilhtamacuj ē tūyā mālhcuyu'. l9Belén xala' nac ti'ya't jā huanican Judá, masqui xamacsti'na'j na ixpu'nanca'n municipios nac huā'tzā' ti'ya't, ā'chulā' ixlacasqui'nca.Nalacatuncuhuī'yācha' a'ntza' chā'tin māpa'ksīni'.Xla' nacāmaktaka'lha quintachi'xcuhuī't tī cāhuanican israelitas. sk_ē takelhtīni'lh: ―Natahui'la nac Belén xala' nac estado Judea. Chuntza' tzo'kli a'kchihuīna': A'cxni' kexmatli huā'mā' tachihuīn, rey Herodes ixlī'a'ktuyumā'lh ē nā chuntza' ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac Jerusalén nā ixtalī'a'ktuyumā'nalh. h}ē takelhasqui'nīlh: ―¿Jāchu huī'lh ixpuxcu'ca'n israelitas tī tahuī'lhtza'? Quina'n iclaktzī'nī'tauj a'ktin sta'cu na ixtankēn. Ū'tza' quincāmāsu'yuni'n palh tahuī'lhtza'. Ū'tza' iclīmiujtza' huā'tzā' na'iclaktaquilhpūtayāuj. g A'cxni' Herodes rey ixuanī't nac ti'ya't jā huanican Judea a'cxni' Jesús lacatuncuhuī'lh a'ntza'. Lacatuncuhuī'lh nac cā'lacchicni' jā huanican Belén. Tachā'lh magos nac cā'lacchicni' jā huanican Jerusalén ē xlaca'n makat tamincha' na ixtankēn uf eJā xa'malh hasta a'cxni' xla' tahuī'lh ī'ska'ta' ixlīmaksāsti'. Hui'līni'lh ixtacuhuīni' Jesús.e A'cxni' lakahuanli José, tlahualh ixlīpō'ktu tū māpa'ksīlh ixángel Māpa'ksīni' ē tā'tamakaxtokli María. d -Tzu'ma'jāt naka'lhīni'n ē naka'lhī ixka'hua'cha ē namāpācuhuīcan Emanuel. (Huā'mā' tacuhuīni' huanicu'tun: Dios quincātā'hui'lan.) c Pō'ktu huā'mā' tū a'kspulalh namākentaxtū chī huanli ixa'kchihuīna' Māpa'ksīni' Dios. Chuntza' tzo'kli: 7b iNaka'lhī ī'ska'ta' ka'hua'cha ē nahui'lī'ni'ya' ixtacuhuīni' Jesús. Xla' nacāmakapūtaxtū ixtachi'xcuhuī't ē ū'tza' nalīmāpācuhuīcan Jesús ―huanilh ángel. "a ?A'cxni' José ixlacapāstacmā'lh huā'mā' a'cxni' lakahuāna'lh ē tasu'yuni'lh chā'tin ángel tī macamilh Māpa'ksīni' Dios ē xla' huanilh: ―José, hui'x tī ī'xū'nātā'nat David, jā catilīmā'xa'na' natā'tamakaxtoka María. Ū'tza' līka'lhīni'lh Espíritu Santo. m` UA'cxni' José ca'tzīlh María ixka'lhīni'ntza', xla' ixmakxtekcu'tun. Tzeya chi'xcu' ixuanī't ē ū'tza' jā ixlīmālacapū'cu'tun na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't ē jā ixmāmāxanī'cu'tun. Xmān tzē'k ixmakxtekcu'tun. }_ uA'cxni' tahuī'lh Jesucristo, chuntza' a'kspulalh. Ixtzī' ixuanican María ē xla' ixtā'lacāxlanī'ttza' natā'tamakaxtoka José. A'cxni' jāna'j ixā'tatā'tahui'la a'cxni' María ixlīka'lhīni'ntza' ixlītli'hui'qui Espíritu Santo. V^ 'Chuntza' ixlīkelhacāujtā'ti' ī'xū'nātā'natna' Abraham a'cxni' tahuī'lh David. Ixlīkelhacāujtā'ti' ī'xū'nātā'natna' David a'cxni' ixcālē'ncanī't israelitas nac ti'ya't jā huanican Babilonia. Ixlīkelhacāujtā'ti' ī'xū'nātā'natna' huampala a'cxni' lacatuncuhuī'lh Cristo. Chī lacatuncuhuī'lh Jesucristo ]  Jacob ixtāta' ixuanī't José tī ixkōlu' María. Tzamā' María, xla' ixtzī' Jesús ixuanī't, ū'tza' tī huanican Cristo. Y\ -Eliud ixtāta' Eleazar ixuanī't ē ū'tza' ixtāta' Matán tī ixtāta' Jacob. U[ %Azor ixtāta' Sadoc ixuanī't ē ū'tza' ixtāta' Aquim tī ixtāta' Eliud. \Z 3 Zorobabel ixtāta' Abiud ixuanī't ē ū'tza' ixtāta' Eliaquim tī ixtāta' Azor. Y  A'cxni' cālē'ncanī'ttza' a'cxni' Jeconías ixka'lhī ixka'hua'cha Salatiel ē ū'tza' ixtāta' Zorobabel ixuanī't. X 3 Josías ixtāta'ca'n Jeconías ē ixtā'timīn ixuanī't ē a'cxni' ixcāchī'canī't ē cālē'nca israelitas nac ti'ya't jā huanican Babilonia. _W 9 Ezequías ixtāta' Manasés ixuanī't ē ū'tza' ixtāta' Amón tī ixtāta' Josías. aV = Uzías ixtāta' Jotam ixuanī't ē ū'tza' ixtāta' Acaz ē ū'tza' ixtāta' Ezequías. ^U 7Asa ixtāta' Josafat ixuanī't ē Josafat ixtāta' Joram ē ū'tza' ixtāta' Uzías. ^T 7Salomón ixtāta' Roboam ixuanī't ē ū'tza' ixtāta' Abías tī ixtāta' Asa. S #Isaí ixtāta' rey David ixuanī't. Rey David ē puscāt tī pūla ixpuscāt Urías ixuanī't, xlaca'n ixtāta'ca'n Salomón ixtahuanī't. #R ASalmón ixtāta' Booz ixuanī't ē ixtzī' Booz ū'tza' Rahab. Booz ixtāta' Obed ixuanī't ē ixtzī' Obed ixuanican Rut. Obed ixtāta' Isaí ixuanī't. \Q 3Aram ixtāta' Aminadab ixuanī't ē ū'tza' ixtāta' Naasón tī ixtāta' Salmón. P Judá ixtāta'ca'n Fares ē Zara ixuanī't ē ixtzī'ca'n ixuanican Tamar. Fares ixtāta' Esrom ixuanī't ē ū'tza' ixtāta' Aram. xO kAbraham ixtāta' Isaac ixuanī't ē ū'tza' ixtāta' Jacob ē ū'tza' ixtāta'ca'n Judá ē ixtā'timīn. iN OHuā'mā' lista ū'tza' ī'xū'nāpap Jesucristo ē xla' ī'xū'nātā'nat David ē nā Abraham. eMC5Pō'ktu quilhtamacuj ixtahui'lāna'lh xaka'tla' nac templo natamāka'tlī Dios. Amén.]L34Xlaca'n talaktaquilhpūtalh ē ā'līstān līpāxuhua tataspi'tli nac Jerusalén. pKY3Līhuan ixcāsicua'lanātlahuamā'lh, tzuculh tā'kayāhua na ixlacatīnca'n ē lē'nca nac a'kapūn. J2Palaj tunca Jesús cālē'lh ī'scujnu'nī'n nac tej hasta nac Betania ē makayāhualh ixmacanī'n ē cāsicua'lanātlahualh. fIE1Chuhua'j calaktzī'ntit. Na'iccāmacamini'yān tū huanli quinTāta'. Natachokoyā'tit huā'tzā' nac Jerusalén hasta a'cxni' namaktīni'nā'tit lītli'hui'qui tū xala' nac a'kapūn. Jesús tā'kayāhualh nac a'kapūn _H70Hui'xina'n nacāmāsu'yuni'yā'tit tzamā' catūhuālh ixpālacata laktzī'nkō'tit. G/Ixlacasqui'nca nacāmāsu'yuni'kō'can ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj ixpālacata Cristo. Natzucucan nac Jerusalén ē nacāhuanikō'can ixlacasqui'nca natalakpalī ixtalacapāstacni'ca'n ē nacāmātza'nkēna'ni'can. XF).Cāhuanilh: ―Chuntza' tatzo'kni'. Ixlacasqui'nca nanī Cristo tī Dios hui'līnī't ixlīmakapūtaxtūnu'. Ixlacasqui'nca ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj nalacastālancuana'n jā tahui'lāna'ncha' nīnī'n. =Eu-Palaj tunca cāmāsca'tīlh ixtachihuīn Dios. D,Ā'līstān cāhuanilh: ―Tū quina'kspulalh ū'tza' tū iccāhuanin a'cxni' xa'iccātā'latlā'huanān. Ixlacasqui'nca na'icmākentaxtū ixlīpō'ktu tū tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios quimpālacata, jā tzo'knulh Moisés ē profetas ē jā huanican Salmos. ;Cq+Xla' maktīni'lh ē hua'kō'lh na ixlacatīnca'n. zBm*Palaj tunca maxquī'ca pītzuna'j xatatzi'li' squī'ti' ē pītzuna'j xatachu'cu cera tū ka'lhī xaxcān. uAc)Masqui līpāxuhua talaktzī'lh, jāla ta'a'ka'ī'lh. Jesús cākelhasqui'nīlh: ―¿Ē huī'lh līhua't? Y@+(A'cxni' chuntza' cāhuanilh, cāmāsu'yuni'lh ixmacanī'n ē ixtujanī'n. /?W'Calaktzī'ntit quimacanī'n ē quintujanī'n. Naquilālakapasāuj. Caquilāxa'mauj ē caquilālaktzī'uj. Espíritu jā ka'lhī quinīt ē lucut chuntza' chī quit. u>c&Jesús cāhuanilh: ―¿Tū ixpālacata jicua'nā'tit? ¿Tū ixpālacata xtum puhua'nā'tit mina'cstuca'n? \=1%Cāmekē'klhaca ē tajicua'nli ē ixtapuhuan ixtalaktzī'mā'nalh espíritu. <$A'cxni' ixtalīchihuīna'mā'nalhcus tzamā', a'cxni' Jesús tāyalh na ixpu'na'i'tātca'n. Cāhuanilh: ―Tzej calatapā'tit. *;M#Palaj tunca xlaca'n cāhuanilh chī cā'a'kspulalh nac tej ē chī talakapasli Jesús a'cxni' māpitzilh pāntzīn. Jesús cātasu'yuni'lh ī'scujnu'nī'n q:["Cāhuanica huā'mā' chā'tu': ―Ixlīcāna' lacastālancuana'nli Māpa'ksīni'. Tasu'yuni'lh Simón. O9!Xamaktin tachi'papālh ixtejca'n. Jā tatamakapalīlh nūn macsti'na'j. Tataspi'tpālh nac Jerusalén ē cātā'lāpāxtokli kelhacāujtin apóstoles jā ixtatakēstoknī't ē ā'makapitzīn. 8 Xlaca'n talāhuanilh: ―¿Ē chā jā ixlīcāna' quina'n līpāxuhuauj a'cxni' ixquincāmāsu'yuni'tēlhayān ixtachihuīn Dios? ~i}}{zWytxx^wwevuut1rqpooDnmlji5h@ggfeePdcbbFaa`s_^\\ [aZZYXlWgVaU}TTeSSRQP}ONNXMM#LLKJIHGGlG/FyEZDmCBBA@@?$>~==’Chi'xcuhuī'n natamacamāstā' ixtā'timīnca'n nacāmaknīcan ē xanatātana' natamacamāstā' ixcamana'ca'n. Ka'hua'chan natatā'lāquiclhlaktzī'n ixnatātana'ca'n ē natamāmaknīnīni'n. tra Jā xmān mintachihuīnca'n tū nachihuīna'nā'tit. Espíritu Santo, ū'tza' tī nacāmāchihuīnīyān. hqI Jā catilī'a'ktuyuntit chī nalītamaktāyayā'tit ē chī nacākelhtīyā'tit a'cxni' nacāmacamaxquī'yān māpa'ksīni'nī'n. A'cxni' nachipinā'tit a'ntza', Dios nacāmāca'tzīnīyān tū nacāhuani'yā'tit xlaca'n. >pu Nacātamālacapū'yān na ixlacatīnca'n gobernadores ē reyes xmān quimpālacata. Chuntza' tzē nacāhuani'yā'tit xatze tachihuīn ē nā nacāhuani'yā'tit tī jā israelitas. o  Catamaktaka'lhtit. Chi'xcuhuī'n nacātamacamaxquī'cu'tunān māpa'ksīni'nī'n ē nacātatucsān na ixtemploca'n israelitas. ^n5 Jesús cāhuanipālh: ―¡Cuenta catlahua'tit! Quit iccāmacā'nān ē nalītaxtuyā'tit hua'chi purecu' na ixpu'nanca'n lobos. Skalalh cahuantit hua'chi lūhua'. Cala'tit hua'chi tantzasnān tū ca'csua'. Em Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. A'cxni' namin quilhtamacuj ē Dios nacāputzāna'nīkō', xlaca'n natapātīni'n. Dios ā'chulā' nacālakalhu'man xlaca'n xalanī'n nac Sodoma ē Gomorra ē jā xalanī'n tzamā' cā'lacchicni' tī jā takexmatcu'tun ―huanli Jesús. Cāputzastālani'can tī ta'a'ka'ī'ni' Cristo &lE Palh jā cātamānūyān a'ktin nac chic o a'ktin nac cā'lacchicni', ē palh jā cātakexmatni'yān, palaj tunca cataxtutit. A'cxni' nataxtuyā'tit, catincxtit mintujanca'n ē nayuja po'kxni'. Chuntza' nalīmāsu'yu'yā'tit xlaca'n natalē'n cuenta ixpālacata jā takexmatcu'tunli. Ck Palh cā'tapāxuhuān cātamānūyān na ixchicca'n, Dios nacāsicua'lanātlahua ē nā hui'xina'n. Palh jā cātamānūcu'tunān na ixchicca'n, xlaca'n jā caticāsicua'lanātlahuaca. j A'cxni' natanū'yā'tit nac chic, nacāhuaniyā'tit: “Dios cacāsicua'lanātlahualh tī tahui'lāna'lh huā'tzā' nac chic.” miS ’A'cxni' nachipinā'tit a'ktin nac cā'lacchicni' o a'ktin nac rancho, naputzayā'tit chā'tin tzeya chi'xcu' tī nacāmānūyān na ixchic. Natachokoyā'chipitit hasta a'cxni' nataxtuyā'tit tzamā' nac cā'lacchicni'. h  Jā calī'pintit mimorralhca'n nūn pūtu' milu'xu'ca'n. Xmān nalī'pinā'tit milu'xu'ca'n tū lhakā'nī'ta'ntit. Jā nalī'pinā'tit nūn caclhi' nūn mimpāla'cca'n. Tī māsu'yumā'lh ixtachihuīn Dios maclacasqui'n namāhuī'can jā māsu'yumā'lh. zgm ’Jā camojō'tit tumīn ixla' oro nūn ixla' plata nūn ixla' cobre na mimbolsaca'n a'cxni' napinā'tit. gfG Cacāmātzeyī'tit ta'jatatlanī'n ē cacāmālacastālancuanī'tit nīnī'n. Cacāmātzeyī'tit leprosos tī cāmasni'mā'nalh ixquinītca'n ē cacāmāxtutit jā tzeya ū'nī'n. Hui'xina'n jā xokonī'ta'ntit huā'mā' lītli'hui'qui tū iccāmaxquī'yān ē chuntza' jā caticāmātā'jī'tit a'cxni' nacālīmātzeyī'yā'tit quilītli'hui'qui. e Capintit ē na'a'kchihuīna'nā'tit chuntza': “Talacatzuna'jīmā'lhtza' a'cxni' natasu'yu chī Dios nacāmāpa'ksīni'nkō'.” qd[ Napinā'tit nacāmāsu'yuni'yā'tit xalanī'n nac Israel. Xlaca'n hua'chi purecu' tī tatza'nkānī't. cy A'cxni' Jesús cāmacā'lh tzamā' kelhacāujtu', xla' chuntza' cāmāpa'ksīlh ē cāhuanilh: ―Jā catipintit timāsu'yu'yā'tit jā tahui'lāna'ncha' xlaca'n tī jā israelitas ē jā titanū'yā'tit na ixcā'lacchicni'ca'n samaritanos. Cb ē nā Simón tī ixtapa'ksīni' partido cananista; ē nā Judas Iscariote tī ā'līstān macamāstā'lh Jesús. Jesús cāmāpa'ksīlh kelhacāujtu' natalīmāsu'yu ixtachihuīn Dios "a= ē nā Felipe ē Bartolomé ē Tomás ē Mateo tī mātā'jīni' ixuanī't; ē nā Jacobo tī ixka'hua'cha Alfeo; ē Lebeo tī ixmāpācuhuīcan Tadeo; d`A Tzamā' kelhacāujtu' ī'scujnu'nī'n ē xlaca'n tī cāmāpacuhuīcan apóstoles. Xapūla, xla' Simón tī ixlī'a'ktu' ixtacuhuīni' Pedro, ē ī'stancu Andrés; ē nā Jacobo ē Juan tī ixka'hua'chan Zebedeo; G_  Xlītza'la Jesús cāmāta'satīnīni'lh kelhacāujtu' ī'scujnu'nī'n. Cāmaxquī'lh līmāpa'ksīn natamāxtu jā tzeya ū'nī'n ē nacāmātzeyī catūhuālh ta'jatat ē taca'tzanajuāt. ^! &Ū'tza' nalīsqui'ni'yā'tit Dios cacāmacamilh chi'xcuhuī'n tī nacāmāsu'yuni' xatze tachihuīn tī a'ka'ī'cu'tun ―cāhuanilh.9]k %Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Ixlīcāna' lhūhua' a'nan tī ta'a'ka'ī'cu'tun. Xlaca'n ixtā'chuntza' jā sputacus tasācua'n tī nata'ī'nin ē lhūhua' lanānī't. @\y $A'cxni' cālaktzī'lh tachi'xcuhuī't, cālakalhu'manli ixpālacata ixcālī'a'ktuyumā'lh ē ixtaxlajuanani'. Cālaktzī'lh hua'chi purecu' tī jā ixtaka'lhī ixmaktaka'lhna'ca'n. [ #Jesús ixtētaxtutēlha a'katunu' nac cā'lacchicni' ē ranchujnu'. Ixtētanūtēlha a'katunu' na ixtemploca'n israelitas ē ixmāsu'yu. Ixcā'a'kchihuīna'ni' chī nala jā Dios māpa'ksīni'nkō'. Nā ixcāmātzeyī catūhuālh ta'jatat ē taca'tzanajuāt. LZ "Fariseos, xlaca'n ixtahuan: ―Huā'mā' chi'xcu' ka'lhī ixlīmāpa'ksīn tī xapuxcu' jā tzeya ū'nī'n. Ū'tza' cālīmāxtulh jā tzeya ū'ni'. Jesús cālakalhu'manli tachi'xcuhuī't bY= !A'cxni' Jesús māxtulh jā tzeya ū'ni', palaj tunca tzuculh chihuīna'n kō'ko'. Tachi'xcuhuī't talī'a'cnīlh ē tahuanli: ―Jā maktin iclaktzī'nī'tauj ixtā'chuntza' huā'mā' na quinti'ya'tca'n israelitas. X- A'cxni' jāna'j ixtataxtu tī lakatzī'nī'n ixtahuanī't, a'cxni' līmini'ca Jesús chā'tin kō'ko'. Kō'ko' ixka'lhī jā tzeya ū'ni'. aW; Masqui chuntza' cāhuanica, a'cxni' tataxtulh xlaca'n tatzuculh tahuani chā'tin chā'tin tū cātlahuani'lh Jesús. Ū'tza' talīca'tzīkō'lh calhāxcuhuālh nac huā'mā' ti'ya't. Jesús mātzeyīlh kō'ko' &VE Tatzeyalh ixlakastapunca'n ē talacahuāna'lh. Palaj tunca Jesús cāmāpa'ksīlh: ―Tzē'k caca'tzītit ē jā tī chā'tin namāca'tzīnī'yā'tit. yUk Palaj tunca Jesús cāxa'mani'lh ixlakastapunca'n ē cāhuanilh: ―Calalh chuntza' chī a'ka'ī'yā'tit. _T7 A'cxni' Jesús tanūlh nac chic, lakatzī'nī'n tatalacatzuna'jīlh. Xla' cākelhasqui'nīlh: ―¿Ē a'ka'ī'yā'tit tzē na'iccāmālacahuānīyān? Takelhtīlh: ―Chuntza' ica'ka'ī'yāuj, Māpa'ksīni'. -SS A'cxni' Jesús ixtaxtumā'lh a'ntza', tatzuculh tastālani' chā'tu' lakatzī'nī'n. Palha' tahuanilh: ―¡Caquilālakalhu'manui, hui'x tī ixtā'nat David! R{ Calhāxcuhuālh ixā'tun tamacni' a'kahuanli tū a'kspulalh tzu'ma'jāt. Jesús cāmātzeyīlh chā'tu' lakatzī'nī'n Q A'cxni' Jesús cāmāxtukō'lh tachi'xcuhuī't, xla' tanūlh jā ixmā'lh tzu'ma'jāt ē macachi'palh. Tzu'ma'jāt tā'kaquī'lh. P Jesús cāhuanilh: ―Catapānū'tit huā'tzā'. Tzu'ma'jāt jā nīnī't. Xmān lhtatamā'lh. Xlaca'n talīlītzī'nli. &OE A'cxni' Jesús chā'lh na ixchic xapuxcu' israelitas, cālaktzī'lh músicos tī natatā'a'n a'cxni' namā'cnūcan. Tachi'xcuhuī't ixtata'samā'nalh. .NU Jesús talakspi'tli ē laktzī'lh puscāt ē huanilh: ―Catahui'xcāni', quintzu'ma'jāt. Tzeyanī'ta'tza' ixpālacata a'ka'ī'nī'ta'. Xlītza'la tzeyanli tunca. \M1 Puhuanli chuntza': “Xmān ca'icxa'mani'lh ixlu'xu' ē na'ictzeyan”, puhuanli. EL Palaj tunca milh chā'tin puscāt tī ixta'jatatla. Ixka'lhītza' a'kcāujtu' cā'ta jāla ixcāsni' ixka'lhni'. Laktalacatzuna'jīlh ixchakēn Jesús ē xa'mani'lh ixquilhtūn ixlu'xu'. XK) Jesús tāyalh ē tā'a'lh chi'xcu'. Nā ī'scujnu'nī'n nā tatā'a'lh. J Līhuan Jesús ixcāhuanimā'lh huā'mā', chā'lh chā'tin xapuxcu' israelitas. Xla' tatzokostani'lh na ixlacatīn Jesús ē huanilh: ―Nīlhcus quintzu'ma'jāt. Masqui nīlhtza', palh hui'x napina' ē namacaxa'ma'ya', xla' nalacastālancuana'n. 9Ik Xaxcān uva tū jā xaxcu'ta jā tī chā'tin catipūmojōlh xamasni' ixko'xka' purecu'. Namojōcan xasāsti' nac ko'xka' ē a'cxni' naxcu'tan, jā catipankli ko'xka'. Chuntza' jā pāxcat catihuanli ko'xka' ē jā catitaxtuni'lh xaxcān uva ―cāhuanilh Jesús. (Ū'tza' huā'mā' līchihuīna'mā'lh ixtamāsu'yunca'n israelitas ē ixtamāsu'yun Jesús tū xasāsti'.) Ixtzu'ma'jāt Jairo ē puscāt tī xa'malh ixlu'xu' Jesús )HK Jesús cāhuanipālh: ―Jā tī nasita xasāsti' lu'xu' nalīlactza'pa' tū xamasni'tza'. Xasāsti' lu'xu' natā'timī ē ā'chulā' naxtī'ta xamasni'. ZG- Jesús cākelhtīlh: ―¿Ē natalīpuhuan tī cā'invitarlīcan jā tamakaxtokmā'ca? Līhuan cātā'lahuī'lhcus squi'nīni', jā talīpuhuan. Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' nalē'ncan squi'nīni' ē a'cxni' natalīpuhuan ē jā catitahuā'yalh ixamigos. (A'cxni' Jesús cāhuanilh huā'mā', ixa'cstu ixlīchihuīna'mā'ca.) F Ā'līstān tī ixtastālani' Juan Mā'kpaxīni', xlaca'n talakmilh Jesús. Takelhasqui'nīlh: ―Quina'n ē fariseos maklhūhua' jā icuā'yanāuj pō'ktu quilhtamacuj ixpālacata Dios. ¿Tū ixpālacata miscujnu'nī'n pō'ktu quilhtamacuj tahuā'yan? ZE- Capintit ē casca'ttit tū huanicu'tun huā'mā' tū tzo'kcanī't na ixtachihuīn Dios: “Quit ā'chulā' iclacasqui'n nacālakalhu'ma'nā'tit ā'makapitzīn. Jā iclacasqui'n naquilālakahui'līyāuj animalh.” Chuntza' tzo'kcanī't. Quit jā icmilh iccāputza tī tapuhuan xlaca'n lactze. Icmilh iccāputza tachi'xcuhuī't tī taca'tzī jā lactze xlaca'n ē chuntza' natalakpalī ixtalacapāstacni'ca'n. Kelhasqui'nīca Jesús ixpālacata chī jā tihuā'yan $DA Jesús kexmatli huā'mā' tachihuīn ē cāhuanilh: ―Xlaca'n tī jā tata'jatatla jā tamaclacasqui'n doctor. Xmān ta'jatatlani' tamaclacasqui'n. sC_ A'cxni' makapitzīn fariseos talaktzī'lh huā'mā', xlaca'n takelhasqui'nīlh ī'scujnu'nī'n Jesús: ―¿Tū ixpālacata mimākelhtahua'kē'ni'ca'n cātā'huā'yan mātā'jīni'nī'n ē ā'makapitzīn tī jā tzeya chi'xcuhuī'n? VB% A'cxni' Jesús ixuā'yamā'lh na ixchic Mateo, tachā'lh lhūhua' mātā'jīni'nī'n ē ā'makapitzīn tī jā tzeya chi'xcuhuī'n. Ixlīpō'ktuca'n ixcātā'huā'yamā'lh Jesús ē ī'scujnu'nī'n. `A9 A'cxni' Jesús ixtaxtumā'lh a'ntza', laktzī'lh chā'tin chi'xcu' tī ixuanican Mateo. Xla' ixuī'lh jā ixmātā'jīni'ncan līxokot ē huanica: ―Caquistāla'ni'. Palaj tunca Mateo tāyalh ē stālani'lh. ;@o Tachi'xcuhuī't, a'cxni' talaktzī'lh huā'mā', tajicua'nli. Tamakapāxuīlh Dios tī ixcāmaxquī'nī't huā'mā' līmāpa'ksīn chi'xcuhuī'n. Mateo tzuculh stālani' Jesús Z?- Palaj tunca chi'xcu' tā'kaquī'lh ē lē'lh ixpūtama' ē a'lh na ixchic. I>  Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Chuhua'j na'iccālīmāsu'yuni'yān chī icka'lhī līmāpa'ksīn huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj ē tzē na'iccāmātza'nkēna'ni' ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't. Palaj tunca Jesús huanilh chi'xcu' tī ī'xcāhuī'huananī't: ―Catā'kaqui' ē casmi'li' mipūtama' ē capit na minchic. = Icuanilhtza' ta'jatatlani': “Icmātza'nkēna'ni'kō'yān mincuenta.” Jā tū tasu'yu masqui mātza'nkēna'ni'catza'. Palh xa'icuanilh: “Catā'kaqui' ē casmi'li' mipūtama' ē catlā'hua'nti”, chuntza' ixlītasu'yulh palh ixlīcāna' tzeyanli. < Jesús ixca'tzī chī ixtapuhuamā'nalh ē ū'tza' cālīhuanilh: ―¿Tū ixpālacata puhua'nā'tit chuntza' na milīstacna'ca'n? m;S Palaj tunca makapitzīn xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn tapuhuanli: “Huā'mā' chi'xcu' mālakchā'nīmā'lh Dios. Nūn tī chā'tin chi'xcu' tzē naquincāmātza'nkēna'ni'yān quincuentaca'n, xmān Dios.” :! Līmini'cancha' chā'tin chi'xcu' tī ī'xcāhuī'huananī't ē tī ixmā'lh na ixtalajni'. A'cxni' Jesús laktzī'lh chī ixta'a'ka'ī'ni' ixlītli'hui'qui, xla' huanilh ta'jatatlani': ―Catahui'xcāni', quinka'hua'cha. Quit icmātza'nkēna'ni'kō'yān mincuenta. 9  Palaj tunca Jesús tojōlh a'ktin nac barco ē a'lh ixtuntacut nac xcān ē chā'lh nac Capernaum jā nā ixcā'lacchicni'. 68e"Palaj tunca ixlīpō'ktuca'n xalanī'n tzamā' cā'lacchicni' talaka'lh Jesús jā ixuī'lh. A'cxni' tachā'lh a'ntza', tasqui'ni'lh Jesús cataxtulh na ixti'ya'tca'n.r7]!Chi'xcuhuī'n tī ixtamaktaka'lhmā'nalh lhūhua' pa'xnī'n, xlaca'n tajicua'nli ē tatu'jnulh nac cā'lacchicni'. A'cxni' tachā'lh, tahuankō'lh ixlīpō'ktu tū cā'a'kspulalh chi'xcuhuī'n tī ixtaka'lhī jā tzeya ū'ni'. +6O Palaj tunca Jesús cāhuanilh: ―Capintittza'. Jā tzeya ū'nī'n cāpūlactaxtulh chi'xcuhuī'n ē tapūlactajōlh na ixpūlacni'ca'n lhūhua' pa'xnī'n. Palaj tunca lhūhua' pa'xnī'n tatu'jnuntēlha ta'a'lh nac cā'lacatampān ē tatojōcha' nac xcān ē a'ntza' tajicsua'kō'lh. 85iJā tzeya ū'nī'n tasqui'ni'lh Jesús: ―Palh naquilāmāxtuyāuj na ixpūlacni'ca'n chi'xcuhuī'n, caquilāmakxtekui na'ictanūyāuj na ixpūlacni'ca'n tzamā' pa'xnī'n. I4 Jā makat a'ntza' ixtahuā'yamā'nalh lhūhua' pa'xnī'n. \31Tatzuculh tata'sa ē tahuanli: ―Icca'tzīyāuj hui'x ī'Ska'ta' Dios. ¿Ē mincuenta tū ictlahuamā'nāuj? ¿Ē ta't naquilāmakapātīnīnāuj a'cxni' jāna'j lakchā'n quilhtamacuj tū līlhcānancanī't? b2=Ixtuntacut nac xcān ixuī'lh a'ktin ti'ya't jā huanican Gadara. A'cxni' Jesús chā'lh a'ntza', tatalacatzuna'jīlh chā'tu' chi'xcuhuī'n tī ixtahui'lāna'ncha' nac lhu'cu'. Ixchā'tu'ca'n ixtaka'lhī jā tzeya ū'nī'n ē ixtachuyā ē ixtamekē'klhana'n. Jā tī chā'tin ixtatētaxtucu'tun a'ntza' ixpālacataca'n tzamā' chā'tu'. Z1-Chi'xcuhuī'n talī'a'cnīlh ē tahuanli: ―¿Tichūyā chi'xcu' xla'? ¡Hasta tzē cāmāpa'ksī ū'ni' ē mar ē takexmatni'! Chā'tu' chi'xcuhuī'n xalanī'n nac Gadara tī ixtaka'lhī jā tzeya ū'nī'n 60eJesús cākelhtīlh: ―¿Tū ixpālacata jicua'nā'tit? ¡Jā tzej a'ka'ī'yā'tit! Palaj tunca tā'kaquī'lh ē cālacaquilhnīlh ū'ni' ē mar. Chuntza' ca'cslalh. /Palaj tunca ta'a'lh tamālakahuānīlh ē tahuanilh: ―¡Māpa'ksīni', caquilāmakapūtaxtūj! ¡Tā'ktzīmā'naujtza'! .A'cxni' ixtatacutmā'nalh, xamaktin tzuculh palha' ū'nun ē ixlītatzumamā'lhtza' xcān barco. Jesús ī'lhtatamā'lh. ]-3Palaj tunca Jesús tojōlh a'ktin nac barco ē tatā'tojōlh ī'scujnu'nī'n. ,!Jesús kelhtīlh: ―Caquistāla'ni'. Xlaca'n tī jā ta'a'ka'ī' tzē natamā'cnū mintāta'. Jesús cāmāca'csnīlh ū'ni' ē mar &+EĀ'chā'tin tī ī'scujni' ixuanī't, xla' huanilh: ―Māpa'ksīni', caquimakxtekti na'ictahui'la na quinchic hasta a'cxni' namā'cnūcan quintāta'. ;*oJesús kelhtīlh: ―Tanquihui' taka'lhī ixlhu'cu'ca'n ē spūnī'n taka'lhī ixmāsekca'n. Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē quit jā icka'lhī quinchic jā na'iclhtata. *)MChā'tin xamākelhtahua'kē'ni' līmāpa'ksīn laktalacatzuna'jīlh Jesús ē huanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', ictā'a'ncu'tunān calhāxcuhuālh jā napina'. "(=A'cxni' Jesús cālaktzī'lh lhūhua' tachi'xcuhuī't tī ixtalītamacsti'li'mā'nalh, māpa'ksīlh ē lē'nca ixtuntacut ka'tla' xcān nac barco. i'KŪ'tza' huā'mā' a'kspulalh ē mākentaxtūlh chī a'kchihuīna'nli profeta Isaías a'cxni' huanli huā'mā': “Xla' māpānūlh quinta'jatatca'n quina'n ē nā chī ī'xlajua'nanāuj.” Tī titastālani'cu'tunli Jesús d&AA'cxni' ī'smalanka'namā'lhtza', cālīmini'ca Jesús lhūhua' tī ixtaka'lhī jā tzeya ū'nī'n. Xla' xmān māpa'ksīlh ē chuntza' cāmāxtulh jā tzeya ū'nī'n. Nā cāmātzeyīlh lhūhua' ta'jatatlanī'n. #%?Jesús xa'mani'lh ixmacan ē tapānūni'lh macscut. Tā'kaquī'lh tzamā' puscāt ē tzuculh cāmāhuī'. Jesús cāmātzeyīlh lhūhua' ta'jatatlanī'n l$QJesús a'lh na ixchic Pedro ē a'ntza' laktzī'lh ixpuhuiti'. Ixmacscutlamā'lh ē ixmā'lh. Z#- Palaj tunca Jesús huanilh capitán: ―Capit na minchic. Chuntza' chī a'ka'ī'nī'ta', chuntza' natlahuani'ca'na'. Tzamā' puntzuna' mātzeyīlh ixtasācua'. Jesús mātzeyīlh ixpuhuiti' Simón Pedro "+ Ā'makapitzīn masqui israelitas, xlaca'n nacāmacā'ncan nac kēpūn a'ntza' jā cā'pucsua'. A'ntza' natacalhuan ē natalāxca ixtatzanca'n. _!7 Nā iccāhuaniyān natamin lhūhua' xalanī'n ixtankēn ē nā lhūhua' xalanī'n na ixlītā'cnun. Xlaca'n, masqui jā israelitas, xlaca'n nacātā'huā'yan Abraham ē Isaac ē Jacob jā Dios māpa'ksīni'nkō'. i K A'cxni' Jesús kexmatli huā'mā' tachihuīn, lī'a'cnīlh. Cāhuanilh tī ixtastālani'tēlha: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Jā iclakapasa jā tī chā'tin israelita tī quina'ka'ī'ni' chī huā'mā' chi'xcu'. / Ā'nā quit quintamāpa'ksī xanapuxcu'nu' ē nā quit iccāmāpa'ksī quisoldados. A'cxni' na'icuani chā'tin soldado ca'a'lh, xla' na'a'n. A'cxni' na'icuani ā'chā'tin camilh, xla' namin. A'cxni' na'icuani quintasācua' catlahualh catūhuālh, xla' natlahua tū icuani. 2]Capitán kelhtīlh: ―Māpa'ksīni', hui'x ka'lhī'ya' līmāpa'ksīn ē jā minī'ni' natanū'ya' na quinchic. Xmān namāpa'ksī'ya' ē natzeyan quintasācua'. :oJesús huanilh: ―Na'ica'n na'icmātzeyī. yē huanilh: ―Māpa'ksīni', ta'jatatla quintasācua' ē mā'lh na quinchic. Xcāhuī'huananī't ē pātīni'mā'lh. -A'cxni' Jesús tanūlh nac cā'lacchicni' Capernaum, laktalacatzuna'jīlh chā'tin ixcapitanca'n soldados romanos. Squi'ni'lh camaktāyalh mSJesús huanilh: ―Catamaktaka'lhti ē jā tī chā'tin tihua'ni'ya'. Xmān calakpi ixpālejca'n israelitas ē camā'su'yuni' mimacni'. Xla' nalaktzī'n palh tzeyanī'ta'tza'. Nalīlakatāyana'na' chuntza' chī māpa'ksīni'lh Moisés. Chuntza' nataca'tzī tachi'xcuhuī't tzeyanī'ta'tza'. Jesús mātzeyīlh ixtasācua' chā'tin capitán xala' nac Roma )KPalaj tunca Jesús xa'malh ē huanilh: ―Chuntza' quit iclacasqui'n. Catzeya'nti. A'cxni' huanli huā'mā', tapānūni'lh ixta'jatat. Tzetza' ixuanī't. {oLaktalacatzuna'jīlh chā'tin ta'jatatlani'. Ixka'lhī ta'jatat tū huanican lepra ē ū'tza' tū māmasī quinquinītca'n. Ta'jatatlani' tatzokostani'lh Jesús ē huanilh: ―Māpa'ksīni', palh hui'x lacasqui'na', tzē naquimātzeyī'ya'. T #A'cxni' Jesús lacyujli nac sipej, lhūhua' tachi'xcuhuī't tastālani'lh. 0YXla' cāmāsu'yuni'lh hua'chi tī ka'lhī līmāpa'ksīn, ē jā hua'chi xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. Xlaca'n xmān ixtamāsu'yu tū tamaksca'tli.jMA'cxni' Jesús cāhuanikō'lh tzamā', tachi'xcuhuī't talī'a'cnīlh tzamā' tamāsu'yun. r]A'cxni' lalh xcān ē milh palha' ū'ni' tū sno'kli chic, jā tāyani'lh. Maka'a'nīlh ē laclakō'lh. <qTī quinkexmata ē jā natlahua tū icmāsu'yu, xla' jāla catitāyani'lh. Chuntza' nala hua'chi chā'tin chi'xcu' tī xalhkēnti ixuanī't ē jā pūlhmā'n yāhualh xatantūn. dAMasqui milh lhūhua' xcān ē palha' ū'ni' sno'kli chic, tāyani'lh ē jā maka'a'nīlh. taJesús cāhuanipālh: ―Chuntza' tī quinkexmata ē natlahua tū icmāsu'yu, xla' tzej tlā'huan na ixtej Dios ē natāyani' masqui napātīni'n. Chuntza' nala hua'chi chā'tin chi'xcu' tī pūlhmā'n yāhualh xatantūn ixchic. B}Palaj tunca na'iccāhuan: “Jā iccālakapasān. Caquilātapānūni'uj. Hui'xina'n tlahua'yā'tit tū jā tze.” Jesús māsu'yulh ixpālacata tī takexmatni' ē tī jā takexmatni' #?A'cxni' namin ā'xmān quilhtamacuj, līlhūhua' naquintahuani: “QuiMāpa'ksīni'ca'n, quina'n iclīmāsu'yūj ixtachihuīn Dios milītli'hui'qui. Nā milītli'hui'qui iccālīmāxtūj jā tzeya ū'nī'n. Nā lhūhua' lī'a'cnīn iccālītlahuáuj milītli'hui'qui”, natahuan. Jesús cāhuanipālh: ―Lhūhua' a'nan tī naquintamāpācuhuī: “QuiMāpa'ksīni'.” Ū'tza' jā huanicu'tun natatanū jā Dios māpa'ksīni'nkō'. Xmān tzē natatanūyācha' xlaca'n tī tatlahua ixtalacasqui'nīn quinTāta'ca'n xala' nac a'kapūn. H  Chuntza' hui'xina'n nacālīlakapasā'tit a'kchihuīna'nī'n tī ta'a'kskāhuī'nin. Xlaca'n jā tzej talatā'kchoko. Jesús māsu'yulh ixpālacata tī natatanū jā Dios māpa'ksīni'nkō' U #Palh qui'hui' jā namāstā' xatze ixtahua'ca't, nacā'can ē nalhcuyucan.  Xatze qui'hui' jā catimāstā'lh ixtahua'ca't tū jā tze. Ē tū jā tze qui'hui' jāla catimāstā'lh xatze ixtahua'ca't. | qChuntza' xatze qui'hui' namāstā' xatze ixtahua'ca't ē tzēhuanī't. Tū jā tze qui'hui' jā tze ixtahua'ca't.  #Tzē nacālīlakapasā'tit chī natalatā'kchoko. Jāla cāpu'xcan uvas nac cā'lhtucū'n ē jā tī cāpu'xa higos nac lhtucū' qui'hui'. `9Jesús cāhuanipālh: ―Cuenta catlahua'tit tī tahuan palh ixa'kchihuīna'nī'n Dios ē xmān ta'a'kskāhuī'nin. Xlaca'n hua'chi lobo tū taputzamā'nalh ixlīhua'tca'n ē talhakā'nanī't hua'chi purecu'. }Pītzuna'j tej a'n nac a'kapūn jā natahui'layāuj pō'ktu quilhtamacuj. Jicslīhua' a'ncan. Nā pītzuna'j xamākelhcha. Jā a'nan lhūhua' tī natamacla ē natatanūyācha'. Jesús māsu'yulh ixpālacata chī līlakapascan ixtahua'ca't qui'hui' { Jesús cāhuanipālh: ―A'nan a'ktu' mākelhcha ē kentu' tej. Natanū'yā'tit nac xapītzuna'j mākelhcha jā mā'lh pītzuna'j tej. Pīka'tla' mā'lh tej tū a'n nac pūpātīn ē pīka'tla' xamākelhcha. Līlhūhua' tī natatanūyācha'. A{ ’Chuntza' cacātlahua'ni'tit ā'makapitzīn chuntza' chī lacasqui'nā'tit xlaca'n nacātatlahuani'yān. Ū'tza' huā'mā' tū huanicu'tun ixlīmāpa'ksīn Moisés ē ū'tza' ixtamāsu'yunca'n a'kchihuīna'nī'n chī tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios. Jesús māsu'yulh ixpālacata xapītzuna'j mākelhcha J  Hui'xina'n masqui jā tzej ca'tzīyā'tit, tzē nacāmaxquī'yā'tit talakalhu'mān milacstīnca'n. Ā'chulā' minTātaca'n tī hui'lacha' nac a'kapūn nacāmaxquī' tū xatze tī tasqui'ni'. E Palh nasqui'ni'yān squī'ti', ¿ē namaxquī'ya' lūhua'? % ’Hui'xina'n ka'lhī'yā'tit mincamana'ca'n. Palh chā'tin minka'hua'cha nasqui'ni'yān pāntzīn, ¿ē namaxquī'ya' a'ktin chihuix? &EChuntza' tī nasqui'ni' Dios, ū'tza' namaktīni'n ē tī naputza tū Dios namaxquī', xla' namacla. Tī namacasā'na'n nac mākelhcha, namālaquī'ni'can. QJesús cāhuanipālh: ―Casqui'ni'tit Dios ē xla' nacāmaxquī'yān. Caputzatit tū Dios cāmaxquī'cu'tunān ē namacla'yā'tit. Camacasā'na'ntit nac mākelhcha ē nacātamālaquī'ni'yān.  ’A'nan tachi'xcuhuī't tī ixtāyatca'n jā tze ixtalacapāstacni'ca'n. Palh xlaca'n jā tunca takexmatcu'tun ixtachihuīn Dios, jā caticāmāsu'yuni'tit. Xmān natasītzī' ē nacātatucscu'tunān hua'chi chichi' tū xcana'n. Xatasicua'lanātlahua ixtachihuīn Dios. Palh tachi'xcuhuī't jā takexmatcu'tun, jā caticāmāsu'yuni'tit xlaca'n. Jā catitalakachi'xcuhuī'lh ixtachihuīn Dios. Xlaca'n hua'chi lakatin pa'xni' tū nalacchi'nta tū tapalaxla'. Jesús māsu'yulh chī nalīsqui'ni'yāuj Dios ~¡A'kskāhuī'nīnā'tit! Palh hui'x tlahua'ya' tū jā tze, jāla cati'a'ksa'nti ā'chā'tin tī tlahua tū jā tze. Ixlacasqui'nca cuenta natlahua'ya' pūla chī latā'kchokoya' hui'x ē chuntza' tzē namaktāya'ya' ā'chā'tin tzej nalatā'kchoko. y}kPalh jā pūla namāxtuya' qui'hui' na milakastapun, jāla catima'xtuni' pa'lhxtum na ixlakastapun mintā'tin. |¿Chī tzē nalaktzī'na' macsti'na'j pa'lhxtum na ixlakastapun mintā'tin palh tanūmā'lh hua'chi a'ktin qui'hui' na milakastapun? F{Chuntza' chī hui'xina'n cāputzāna'ni'yā'tit ā'makapitzīn, chu lacxtim Dios nacāputzāna'ni'yān. Palh hui'xina'n nalāmātza'nkēna'ni'yā'tit, nā Dios nacāmātza'nkēna'ni'yān. sz aJesús cāhuanipālh: ―Jā caticāputzāna'ni'yā'tit ā'makapitzīn ē Dios jā nacāputzāna'ni'yān. 'yG"Jā catitamakchuyī'tit chuhua'j tū nacā'a'kspulayān lakalī. Chuntza' jāla tzej scuja'tit huā'mā' quilhtamacuj. Ixlīlakalī nalī'a'ktuyunātit.;xo!Xatze caputzatit pūla chī nacālīmāpa'ksīkō'yān Dios ē nā caputzatit chī nalīmakapāxuhuī'yā'tit Dios. Xla' nacāmaxquī'yān ixlīpō'ktu tū maclacasqui'nā'tit. w} Tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj pō'ktu quilhtamacuj chuntza' tahuan ē pō'ktu quilhtamacuj chuntza' tapuhuan. Hui'xina'n ka'lhī'yā'tit chā'tin minTāta'ca'n nac a'kapūn ē xla' tzej ca'tzī tū maclacasqui'nā'tit lakalīyān. v%Chuntza' jā tilī'a'ktuyunā'tit ē jā catihuantit: “¿Tūchu nahua'yāuj? ¿Tūchu nalīko'tnunāuj? ¿Chī na'iclīlhakā'nanāuj?” uA'nan pa'lhma' nac cā'tacuxtu tū tzēhuanī't. Lakalī tū'xama'n nacā'ī'can ē nacālhcuyucan. Dios cāmaktaka'lha ē cāmakastaca pa'lhma' tū palaj nascāca ē ā'chulā' tzej nacāmaktaka'lhān hui'xina'n. ¿Tū ixpālacata jā a'ka'ī'yā'tit huā'mā'? t3Tzēhuanī't tastaca masqui jā tū tatlahua. Iccāhuaniyān rey Salomón jāla cāmālakchā'nī ixlītzēhuanī't xa'nat ē xla' rico ixuanī't. =ss¿Tū ixpālacata cālī'a'ktuyunā'tit milu'xu'ca'n tū nalhakā'yā'tit? Camaksca'ttit xa'nat chī natalīstaca nac cā'tacuxtu. Jā tascuja ē jā tatza'pa' ixlu'xu'ca'n. vre¿Tīchu na milacpu'na'i'tātca'n tzē natahui'la ā'chulā' makās xmān ixpālacata nalī'a'ktuyunā'tit? qq[Cuenta cacātlahua'tit spūnī'n tū takosnū'n. Xlaca'n jā tacha'nāna'n, nūn tamakalanāna'n ē jā taka'lhī ixpūcuxi'ca'n. QuinTāta'ca'n xala' nac a'kapūn cāmāhuī'. Hui'xina'n ā'chulā' mintapalhca'n ē jā spūnī'n. Tp!Jesús cāhuanipālh: ―Ū'tza' iccālīhuaniyān chuhua'j. Jā tilī'a'ktuyunā'tit tū nahua'yā'tit ē chī nalīlatahui'layā'tit. Jā tilī'a'ktuyunā'tit tū nalīlhakā'nanā'tit. Dios cāmaxquī'yān milīhua'tca'n ē mimacni'ca'n tū tzē nalīscujā'tit, ē ā'chulā' nacāmaxquī'yān tū namaclacasqui'nā'tit. uocJesús cāhuanipālh: ―Chā'tin chi'xcu' jāla chu lacxtim catitā'scujli chā'tu' ixpatrón. Napāxquī' chā'tin ē jā catilaktzī'ncu'tunlī ā'chā'tin. Nakexmatni' chā'tin ē nalakmaka'n ā'chā'tin. Nā chuntza' hui'xina'n jāla nalīpāhua'nā'tit Dios palh nalīpāhua'nā'tit mintumīnca'n. Jesús māsu'yulh chī Dios cāmaktaka'lha ixlacstīn ~nuPalh xmān laktzī'nā'tit tū maclacasqui'nā'tit hui'xina'n mina'cstuca'n, lactampi'lhīn lītaxtuyā'tit. Ū'tza' hua'chi jā tze milakastapunca'n ē hua'chi pō'ktu cā'pucsua' na mimacni'ca'n. Palh jā tze ixmāxkakēni' mimacni'ca'n, ā'chulā' cā'pucsua' nahuan. A'ntza' jā cā'pucsua' jā tasu'yucan jā pe'a'ncan. Jesús māsu'yulh ixpālacata chā'tu' patrón mJesús cāhuanipālh: ―Milakastapunca'n hua'chi a'ktin tū māxkakē mimacni'ca'n. Palh jā tampi'lhīni'nā'tit ē palh laktzī'nā'tit tū tamaclacasqui'n ā'makapitzīn, ū'tza' hua'chi tze milakastapunca'n ē hua'chi pō'ktu taxkaket na mimacni'ca'n. $lAPō'ktu quilhtamacuj lacapāstaclacapinā'tit jā huī'lh tū ā'chulā' cālīmacuani'yān. Jesús māsu'yulh ixpālacata tū pūmāxkakē quimacni'ca'n *kMĀ'chulā' tze calacasqui'ntit tū milaca'n nahuan nac a'kapūn. A'ntza' tzī'ya' ē xumpepe jāla catitamālaksputūlh ē jāla catitatanūlh ka'lhāna'nī'n. njUJesús cāhuanipālh: ―Jā catilacasqui'ntit lhūhua' tumīn ē catūhuālh xala' nac huā'mā' cā'quilhtamacuj. Tzī'ya' ē xumpepe tzē natamālaksputū tū xala' nac cā'quilhtamacuj. Tzē naka'lhancan mintumīnca'n. wigē chuntza' jā catica'tzīca palh jā huā'ya'nā'tit. Xmān quinTāta'ca'n xala' nac a'kapūn naca'tzī tū tzē'k tlahua'yā'tit ē xla' nacāmaxquī'yān mintatlajca'n. Jesús māsu'yulh ixpālacata tū quilaca'n nahuan nac a'kapūn -hSHui'xina'n jā catitlahua'tit chuntza'. A'cxni' jā huā'ya'nā'tit pō'ktu quilhtamacuj ē na'orarlīyā'tit, calakacha'ka'ntit ē tzej calacxqui'ttit miya'jca'n g3Jesús cāhuanipālh: ―A'cxni' jā catihuā'ya'ntit pō'ktu quilhtamacuj ixpālacata orarlīni'cu'tunā'tit Dios, jā catila'tit chī xlaca'n tī tatlahua a'ktu' ixlacanca'n. Xlaca'n ta'a'cpūtahua'ca' lhca'ca'n ē jā talakacha'ka'n. Nacālaktzī'ncan ē ū'tza' nalīca'tzīcan jā tahuā'yan. Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Xlaca'n taka'lhītza' ixtatlajca'n a'cxni' tasu'yu jā tahuā'yalh. MfPalh hui'xina'n jā nacāmātza'nkēna'ni'yā'tit ā'makapitzīn, jā caticāmātza'nkēna'ni'n mincuentaca'n quinTāta'ca'n xala' nac a'kapūn. Jesús māsu'yulh ixpālacata chī jā tihuā'yan [e/’Palh hui'xina'n nacāmātza'nkēna'ni'yā'tit ā'makapitzīn tī cātatlahuani'yān tū jā tze, nā quinTāta'ca'n xala' nac a'kapūn nā nacāmātza'nkēna'ni'yān tū tlahuanī'ta'ntit tū jā tze. hdI Jā camakxtekti tū naquincā'a'kspulayān naquincāmātlahuīyān tū jā tze.Xmān hui'x xaMāpa'ksīni' ē mila' ixlīpō'ktu lītli'hui'qui ē ixlīpō'ktuca'n natamakapāxuīyān pō'ktu quilhtamacuj.Amén. c! Caquilāmātza'nkēna'ni'uj tū iccāmaklaclē'nān chuntza' chī iccāmātza'nkēna'ni'yāuj ū'tunu'n tī quincātamaklaclē'nān. Tb! Caquilāmaxquī'uj chuhua'j quilīhua'tca'n tū icmaclacasqui'nāuj. a5 Camilh a'cxni' natzucuya' nacāmāpa'ksī'kō'ya'.Catlahuaca mintalacasqui'nīn huā'tzā' nac cā'ti'ya'tna' chuntza' chī nac a'kapūn. |`q Chuntza' natā'chihuīna'nā'tit Dios:QuinTāta'ca'n tī hui'lachi nac a'kapūn, calakachi'xcuhuī'ca'. _Jā catila'tit chī xlaca'n. QuinTāta'ca'n nac a'kapūn ca'tzītza' tū hui'xina'n maclacasqui'nā'tit a'cxni' jāna'j squi'ni'yā'tit. _^7’Calacapāstactit a'cxni' natlahua'yā'tit minoracionca'n, ē jā maklhūhua' cahua'mpala'tit. Chuntza' tatlahua tzamā' tī jā talakapasa Dios. Tapuhuan Dios nacākexmata ixpālacata lhūhua' tachihuīn. E]A'cxni' hui'xina'n na'orarlīyā'tit, catanū'tit na minchicca'n ē camālacchahua'tit ē mina'cstuca'n na'orarlīyā'tit ē natā'chihuīna'nā'tit quinTāta'ca'n a'ntza' jā jā tī nalaktzī'nān. QuinTāta'ca'n xala' nac a'kapūn nalaktzī'n tū tzē'k natlahua'yā'tit ē xla' nacāmaxquī'yān mintatlajca'n. o\WJesús cāhuanipālh: ―Makatunu' na'orarlīni'yā'tit Dios, jā catitlahua'tit chī tatlahua xlaca'n tī tatlahua a'ktu' ixlacanca'n. Xlaca'n tatāya na ixtemploca'n israelitas ē nac cā'tejen jā nacālaktzī'ncan a'cxni' ta'orarlīmā'nalh. Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. A'cxni' cālaktzī'ncan, ū'tza' hua'chi ixtatlajca'n tū natamaktīni'n. =[sĀ'chulā' tze tzē'k nacāmaktāya'yā'tit. QuinTāta'ca'n nalaktzī'n tū tzē'k tlahua'yā'tit ē xla' nacāmaxquī'yān mintatlajca'n. Jesús māsu'yulh chī nalī'orarlīcan ZHui'xina'n, a'cxni' nacāmaktāya'yā'tit tī tamaclacasqui'n, jā catimakxtektit jā tī chā'tin naca'tzī chī cāmaktāya'yā'tit. YChuntza' a'cxni' nacāmaktāya'yā'tit tī tamaclacasqui'n, jā caticāhua'ni'tit ā'makapitzīn tū tlahua'pā'na'ntit. Xlaca'n tī tatlahua a'ktu' ixlacanca'n tatlahua tū tze nac cā'tejen ē na ixtemploca'n israelitas. Chuntza' tatlahua ixpālacata tachi'xcuhuī't nacāmāka'tlī'. Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. A'cxni' cālaktzī'ncan, ū'tza' hua'chi ixtatlajca'n tū natamaktīni'n. C}}Z{zzCybxxYwvuttFsrrqqpo?nmm lljjcihg^fesdcc)bb(aC`^]\[ZXWWVUU TSS#RoQPRONfMMkLKK'JJIbI'HGGQFE}DDCFB&A}@_?>>=v<(;O:V98866%531z0/.{--S,,B++Z**)(((%':&%%K$#"! &`< #KgVk7 G j LFo9Cd A 5A'cxni' Jesús cāhuanikō'lh ixlīpō'ktuca'n tū līca'tzīni'can, a'lh ā'lacatin  4Palaj tunca cāhuanilh: ―A'cxni' chā'tin xamākelhtahua'kē'ni' līmāpa'ksīn quiscujni' nahuan, xla' nala hua'chi chā'tin ixtēcu' chic. Ē huā'mā' chi'xcu' ka'lhī lhūhua' tū tapalaxla' ē a'cxni' minī'ni' namāxtu catūhuālh xala' makāstza' ē a'cxni' minī'ni' namāxtu catūhuālh tū sāsti'cus. Chuntza' natlahua xamākelhtahua'kē'ni'. Jesús a'lh nac Nazaret 0 Y 3Xlītza'la Jesús cākelhasqui'nīlh: ―¿Ē kexpa'tā'tit ixlīpō'ktu huā'mā' tū iccāhuanin? Xlaca'n takelhtīlh: ―Jē, Māpa'ksīni', iccākexmatāuj. T ! 2Jā tze tachi'xcuhuī't nacāmānūcan jā nacālhcuyucan ē a'ntza' natacalhuan ē natalāxca ixtatzanca'n ―huanli Jesús. Xasāsti' catūhuālh ka'lhī ixtapalh ē nā xamakāstza' ka'lhī ixtapalh & E 1Chuntza' nala a'cxni' nasputa tzamā' cā'quilhtamacuj. Natataxtu ángeles ē nacālacmāxtu tī jā tze tachi'xcuhuī't na ixlacpu'na'i'tātca'n xalactze. S 0A'cxni' tzuma pūtayan, chi'pana'nī'n squī'ti' natalē'n na ixquilhtūn mar ē a'ntza' natatahui'la natalacsaca squī'ti'. Xatze squī'ti' nacāmojōcan nac morralh ē tū jā xatze, nacāmaka'ncan. G /Jesús cāhuanipālh: ―Nā chī Dios māpa'ksīni'nkō' ū'tza' hua'chi a'ktin pūtayan tū pūchi'pacan squī'ti' ē tū mojōcan nac mar ē nacāmācutū kempālhūhua' squī'ti'. K .A'cxni' namacla a'ktin tū xatze ē tapalaxla', ē nastā'kō' ixlīpō'ktu tū ka'lhī ē na'a'n natamāhua tzamā' perla. Tū līca'tzīni'can ixpālacata pūtayan tū pūchi'pacan squī'ti' ?w -Jesús cāhuanipālh: ―Nā tachihuīn ixpālacata chī Dios māpa'ksīni'nkō', ū'tza' hua'chi chā'tin tamāhuana' tī cāputzatēlha chihuix xalactze tū huanican perlas. %C ,Jesús cāhuanipālh: ―Tachihuīn ixpālacata chī Dios māpa'ksīni'nkō' tzē nalīmālakchā'nīcan lhūhua' tumīn tū mā'cnūcanī't nac ti'ya't. Namin chā'tin chi'xcu' ē namacla huā'mā' tumīn. Xla' namā'cnūpala jā ixuī'lh. Līpāxuhua na'a'n nastā'kō' ixlīpō'ktu tū ka'lhī ē natamāhua huā'mā' ti'ya't jā mā'cnūca tumīn. Tū līca'tzīni'can ixpālacata perla tū tapalaxla' - +Xlaca'n tī tatlahua ixlīmāpa'ksīn Dios, xlaca'n natatasu'yu jā Dios māpa'ksīni'nkō'. Tzēhuanī't natatasu'yu hua'chi a'cxni' xkaka chi'chini'. Palh kexpa'tā'tit, cuenta catlahua'tit ―huanli Jesús. Tū līca'tzīni'can ixpālacata tumīn tū ixmā'cnūcanī't ]3 *ē nacāmānū jā nacālhcuyucan. A'ntza' natacalhuan ē natalāxca ixtatzanca'n. hI )Chi'xcu' xala' Tālhmā'n nacāmāpa'ksī ixángeles nacātaya ixlīpō'ktuca'n tī tatlahua tū jā tze ē ixlīpō'ktuca'n tī tamāsu'yuni' ā'makapitzīn natatlahua tū jā tze. Nacāmāxtukō' jā xla' māpa'ksīni'n  (Chuntza' chī nacātayacan jā tzeya pa'lhma' ē nacālhcuyucan, chu lacxtim na'a'kspula a'cxni' nasputa tzamā' cā'quilhtamacuj. lQ 'Ixtā'lāquiclhlaktzi' patrón tī mā'kahuanīlh jā xatze līcha'nat, ū'tza' skāhuī'ni'. A'cxni' ī'can, ū'tza' huanicu'tun a'cxni' nasputa tzamā' cā'quilhtamacuj. Tasācua'n tī nata'ī' pa'lhma', ū'tunu'n ángeles. ;~o &Ixcā'tacuxtu, ū'tza' tzamā' cā'quilhtamacuj. Xatze līcha'nat hua'chi xlaca'n tī tā'tapa'ksī Dios. Tū jā tze līcha'nat hua'chi xlaca'n tī tā'tapa'ksī skāhuī'ni'. r}] %Palaj tunca Jesús cāhuanilh: ―Tī cha'nli xatze līcha'nat, ū'tza' Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. g|G $Xlītza'la Jesús cāmakxtekli tachi'xcuhuī't ē xla' tanūlh nac chic. Ī'scujnu'nī'n talaktalacatzuna'jīlh ē tahuanilh: ―Caquilāhuaniuj tū huanicu'tun tū līca'tzīni'can ixpālacata jā tzeya līcha'nat. '{G #Chuntza' tlahualh ē ū'tza' līmākentaxtūlh tū huanli profeta a'cxni' tzo'kli huā'mā':Na'iccālītā'chihuīna'nān tū līca'tzīni'can; na'icuan catūhuālh tū tatzē'knī't hasta a'cxni' tzuculh tzamā' cā'quilhtamacuj. Jesús māsu'yulh ixpālacata jā tze līcha'nat z- "Pō'ktu huā'mā' Jesús cāhuanilh tachi'xcuhuī't ē cālītā'chihuīna'nli tū līca'tzīni'can. Xmān chuntza' ixcā'tā'chihuīna'n. pyY !Jesús līmāsu'yupālh: ―Chī Dios nalīmāpa'ksīni'n nala hua'chi levadura tū nalītlahua puscāt maktu'tun xatapūlhcān harina ē namakxteka hasta nalaklhtāyakō' ixtasquit. Jesús līmāsu'yulh tū līca'tzīni'can |xq Huā'mā' līcha'nat ixlīcāna' ā'chulā' xamacsti'na'j ē jā ixlīpō'ktuca'n ā'makapitzīn līcha'nat. A'cxni' nastackō', ka'tla' nahuan hasta ixtā'chuntza' a'katin qui'hui'. Spūnī'n natatlahua ixmāsekca'n na ixpekenī'n. Levadura Kw Jesús cāhuanipālh tū līca'tzīni'can: ―Chī natalīlhūhua'n tī nata'a'ka'ī'ni' Dios, ū'tza' nala hua'chi a'ktin xalīcha'nat mostaza tū cha'nli chā'tin chi'xcu' na ixti'ya't. v9 Xatze nacāmakxtekāuj lacxtim catastacli hasta a'cxni' na'ī'can. Na'iccāhuani tasācua'n tī nata'ī' palh pūla natataya tū jā tze pa'lhma' ē natapāchī' pixatunu' nalhcuyucan. Ā'līstān nata'ī' xatze tacha'nān ē natamāquī' na quimbodega.” Xalīcha'nat mostaza ^u5 Xla' cākelhtīlh: “E'ē. Palhāsā' nacātampu'lhu'yā'tit nā xatze tacha'nān. `t9 Ixtēcu' cākelhtīlh: “Chā'tin quintā'lāquiclhlaktzi' quintlahuani'lh huā'mā'.” Palaj tunca tasācua'n takelhasqui'nīlh: “¿Ē lacasqui'na' na'ica'nāuj na'iccātampu'lhuyāuj tū jā tze pa'lhma'?” Ts! Palaj tunca talakmilh ī'scujnu'nī'n chi'xcu' ē takelhasqui'nīlh ixpatronca'n: “¿Ē jā pō'ktu xatze līcha'nat cha'nti na mincā'tacuxtu? ¿Chī līpu'nli huā'mā' tū jā tzeya tacha'nān?” [r/ A'cxni' ī'stacmā'lhtza' tacha'nān a'cxni' tasu'yulh tū jā tzeya tacha'nān. q A'ktin cā'tzī'sni' līhuan ī'lhtatamā'lh chi'xcu', ixtā'lāquiclhlaktzi' quīmā'ka'huani'lh tū jā tze līcha'nat. &pE Jesús cāhuanipālh tū līca'tzīni'can: ―Chī Dios māpa'ksīni'nkō' nala hua'chi a'cxni' chā'tin chi'xcu' cha'nli līcha'nat na ixcā'tacuxtu. o Līcha'nat tū yujli jā xatze ti'ya't, ū'tza' hua'chi tī takexmata xatze tachihuīn ē tzej tasca'tli. Tzej tatasu'yu palh ta'a'ka'ī'. Ixlīpō'ktuca'n taka'lhī tū natalīmakapāxuī Dios ē makapitzīn tzej taca'tzī. Xlaca'n hua'chi līcha'nat tū māstā'lh a'ktin ciento o tu'tumpu'xam o pu'xamācauj ixtahua'ca't ―huanli Jesús. Ixpālacata tū jā xatze līcha'nat n Līcha'nat tū yujli nac cā'lhtucū'n, ū'tza' tasu'yu hua'chi tī takexmata ē tasca'ta. Masqui takexmata, pō'ktu talacapāstaca chī natalīhuā'yan ē chī lacricujnu' natalīhuan. Ixlīpō'ktu huā'mā' cāmāmakchuyī ē jā cāmakxteka natalacapāstaca tū takexmatli. Jātza' tatasu'yu palh ta'a'ka'ī' ē ū'tza' huā'mā' hua'chi lhtucu' tū cāmā'ktzī'lh līcha'nat. !m; Huā'mā' līcha'nat jā ixka'lhī pūlhmā'n ixtankēxē'k ē jā tāyani'lh. Nā chuntza' tachi'xcuhuī't tī jā tzej takexmata, xlaca'n jā makās tatāyani'. A'cxni' tapātī catūhuālh o cāputzastālani'can ixpālacata tū ta'a'ka'ī'lh, jātza' talakatī ē tamakxteka. ql[ Līcha'nat tū yujli nac cā'chihuixni', ū'tza' hua'chi tī takexmata ixtachihuīn Dios ē talakatī. Bk} Tī takexmata chī nala a'cxni' Dios namāpa'ksīni'n ē jā cuenta tatlahua, xlaca'n hua'chi līcha'nat tū yujli nac tej. Namin skāhuī'ni' ē nacāmāpātza'nkēnī tū tasca'tli. {jo Jesús cāhuanipālh: ―Chuhua'j cakexpa'ttit tū huanicu'tun tū līca'tzīni'can ixpālacata cha'nāna'. Wi' Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Tzamā' tū laktzī'mpā'na'ntit, ū'tza' ixtalaktzī'ncu'tun lhūhua' a'kchihuīna'nī'n ē lhūhua' tzeya chi'xcuhuī'n ē jā talaktzī'lh. Nā chuntza' tzamā' tū hui'xina'n kexpa'tā'tit, ū'tza' xlaca'n ixtakexmatcu'tun ē jā takexmatli. Jesús cāhuanilh tū huanicu'tun tū līca'tzīni'can h' Jesús chihuīna'mpālh: ―Līpāxuhua'yā'tit ixpālacata tzē lacahuāna'nā'tit ē tzē kexpa'tā'tit ē nā tzē naca'tzīyā'tit. Fg Tachi'xcuhuī't hua'chi jā taka'lhī ixtalacapāstacni'ca'n ē cā'a'kachi'pacan ē cālakachi'pacan.Chuntza' jā catitalacahuāna'lh ē jā catitakexmatli ē jāla catitalakpalīlh ixtalacapāstacni'ca'n.Quit xa'iccāmātza'nkēna'ni'lh ē xa'iccāmātzeyīlh. Chuntza' tzo'kli Isaías chī Dios huanli. `f9 Chuntza' xlaca'n tamākentaxtū chuntza' chī huanli profeta Isaías jā tzo'kli chuntza':Ixlīcāna' masqui nakexpa'tā'tit, jā catica'tzī'tit.Masqui nalaktzī'nā'tit, jā cuenta catitlahua'tit. =es Ū'tza' iccālīmāsu'yuni' tū lītaca'tzīni'can. Masqui xlaca'n talaktzī'n, jā taca'tzī tū huanicu'tun tū talaktzī'n. Ē masqui takexmata, jā taca'tzī tū huanicu'tun. >du Tī nata'a'ka'ī', xlaca'n natasca'ta ē chuntza' natakexmata ē ā'chulā' nata'a'ka'ī'. Tī jā ta'a'ka'ī'cu'tun, xlaca'n jā catitasca'tli ē natapātza'nkā tū ixtaca'tzī. ,cQ Jesús cākelhtīlh: ―Dios cāmāsu'yuni'nī'ta'n hui'xina'n tū tatzē'knī't ixpālacata chī nala ixlīmāpa'ksīn Dios. Xlaca'n jāla catitaca'tzīlh. Fb Palaj tunca ī'scujnu'nī'n talaktalacatzuna'jīlh Jesús ē takelhasqui'nīlh: ―¿Tū ixpālacata pō'ktu quilhtamacuj cālīmāsu'yuni'ya' tachi'xcuhuī't tū lītaca'tzīni'can? ra] Palh kexpa'tnī'ta'ntit, cuenta catlahua'tit ―huanli Jesús. Jesús māsu'yulh tū lītaca'tzīni'can g`G Ā'makapitzīn līcha'nat tayujli jā tze nac ti'ya't ē māstā'lh ixtahua'ca't. Makapitzīn līcha'nat tamāstā'lh a'ktin ciento ē ā'makapitzīn tamāstā'lh tu'tumpu'xam ē ā'makapitzīn tamāstā'lh pu'xamacāuj. l_Q Ā'makapitzīn līcha'nat huampala tayujli nac cā'lhtucū'n. Lhtucu' tastacli ē tamā'ktzī'lh. `^9 A'cxni' chi'chini'lh, xapa'lhma' scācli ē jāla tā'cnūlh ixtankēxē'k ē xnekli. ]% Ā'makapitzīn tayujli nac cā'chihuixni' jā jā pūlhmā'n ti'ya't. Palaj pu'nli huā'mā' līcha'nat ixpālacata jā pūlhmā'n ti'ya't. s\_ A'cxni' ixmā'ka'huani'mā'lh ixlīcha'nat, makapitzīn tayujli nac tej. Tamilh spūnī'n ē tasacua'lh. [+ Palaj tunca cāhuanilh tū lītaca'tzīni'can nacāmāsu'yuni'. Chuntza' cāhuanilh: ―Ixuī'lh chā'tin cha'nāna' ē taxtulh nacha'nāna'n. 2Z] Lhūhua' tachi'xcuhuī't tatakēstokli jā ixuī'lh ē Jesús tojōlh a'ktin nac barco ē tahuī'lh. Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't tatachokolh na ixquilhtūn xcān. ^Y 7 Huā'mā' quilhtamacuj Jesús taxtulh nac chic ē a'lh na ixquilhtūn ka'tla' xcān. X 2Ixlīpō'ktuca'n tī natatlahua tū lacasqui'n quinTāta' xala' nac a'kapūn, ū'tunu'n quintā'timīn ē quintzī'.~Wu 1Palaj tunca Jesús cāmacahuanilh ī'scujnu'nī'n ē huanli: ―Tzamā' ū'tunu'n quintzī' ē quintā'timīn. V 0Jesús kelhtīlh tī ixmāca'tzīnīnī't: ―¿Ē ca'tzīyā'tit tīchu iccālaktzī'n hua'chi quintzī' ē quintā'timīn? sU_ /Huanica Jesús: ―Talayāna'lh mintzī' nac kēpūn ē mintā'timīn ē mat tatā'chihuīna'ncu'tunān. .TU .Jesús ixcātā'chihuīna'mā'lhcus tachi'xcuhuī't a'cxni' tachā'lh ixtzī' ē ixtā'timīn. Ixtalayāna'lh nac kēpūn ē ixtatā'chihuīna'ncu'tun Jesús. Sy -Palaj tunca na'a'n nacātaya ā'kelhatojon jā tzeya ū'nī'n tī ā'chulā' xalīhua'ca'lhtza'. Ixlīpō'ktuca'n natatanū natalatahui'la na ixpūlacni' chi'xcu'. Chuntza' ā'chulā' jā tze tzamā' chi'xcu' ē jā a'cxni' ixka'lhī xmān chā'tin jā tzeya ū'ni'. Nā chuntza' nacā'a'kspula xlaca'n tī jā tze ē tahui'lāna'lh chuhua'j. Ixtzī' ē ixtā'timīn Jesús 4Ra ,“Na'ictaspi'tpala jā ictaxtukēni'.” A'cxni' naquītaspi'ta, namacla chi'xcu' hua'chi a'ktin chic jā cā'huan ē tzej pa'lhnancanī't, ē jā tī chā'tin huī'lh. ?Qw +Jesús cāhuanipālh: ―A'cxni' a'ktin jā tzeya ū'ni' nataxtuni' chi'xcu', nalatā'kchoko jā cā'scahuahua ē naputza jā najaxa. A'cxni' jā namacla jā najaxa, napuhuan: P+ *Nā reina tī ixmāpa'ksīni'n nac Sabá natāya ē nacāmālacsu'yuyān a'cxni' namin quilhtamacuj tū naputzāna'nīkō'can. Nacālīmālacsu'yuyān ixpālacata xla' kexmatli tū huanli Salomón. Makat ixuanī't ixchic reina ē milh kexmata Salomón. Quit ā'chulā' ixlacasqui'nca ē jā Salomón ē hui'xina'n jā quilākexmatni'cu'tunāuj ―huanli Jesús. Jā tzeya ū'ni' tū quītaspi'tpala Oy )Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' naputzāna'nīkō'can. A'cxni' nala huā'mā', xlaca'n tī ixtahui'lāna'lh nac cā'lacchicni' jā huanican Nínive natatāya ē nacātamālacsu'yuyān hui'xina'n tī hui'lāna'ntit chuhua'j. Nacātalīmālacsu'yuyān ixpālacata xlaca'n talakpalīlh ixtalacapāstacni'ca'n a'cxni' milh Jonás ē lī'a'kchihuīna'nli ixtachihuīn Dios. Hui'xina'n jā lakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n a'cxni' quit ica'kchihuīna'nli. Quit ā'chulā' ixlacasqui'nca ē jā Jonás. N (A'ktu'tun quilhtamacuj ē a'ktu'tun tzī'sni' Jonás ixtojōmā'lh na ixpūlacni' ka'tla' squī'ti' ē xalakahuan taxtulh. Nā chuntza' quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n nā na'ictojō a'ktu'tun quilhtamacuj ē a'ktu'tun tzī'sni' na ixpūlacni' ti'ya't. PM 'Jesús cākelhtīlh: ―Tachi'xcuhuī't tī jā tze ē tī jā ta'a'ka'ī'cu'tun, xlaca'n tasqui'n a'ktin ka'tla' lī'a'cnīn. Xmān nacāmāsu'yuni'can lī'a'cnīn chī tū a'kspulalh Jonás. L &Xlītza'la makapitzīn fariseos ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn tahuanilh Jesús: ―Mākelhtahua'kē'ni', quina'n iclaktzī'ncu'tunāuj a'ktin ka'tla' lī'a'cnīn naquilālīmāsu'yuni'yāuj palh ixlīcāna' Dios macaminī'ta'n. 7Kg %Chuntza' chī chihuīna'nī'ta'ntit, chuntza' nacātalīputzāna'ni'yān palh lactze o jā lactze hui'xina'n ―huanli Jesús. Tachi'xcuhuī't tasqui'nli a'ktin lī'a'cnīn cJ? $Iccāhuaniyān namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' Dios nacāputzāna'nīkō'. A'cxni' nala, ixlacasqui'nca ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't natahuani Dios tūchu ixpālacata catūhuālh tachihuīn tū tlakaj tahuanli. 0IY #Tze ixtachihuīn chā'tin tzeya chi'xcu' ixpālacata tze ixtalacapāstacni'. Jā tze ixtachihuīn chā'tin jā tzeya chi'xcu' ixpālacata jā tze ixtalacapāstacni'. uHc "Hui'xina'n hua'chi lūhua' tū ka'lhī tū laknīcan masqui tzēhuanī't tasu'yu. ¿Chī nacālīquilhtaxtuyān tachihuīn tū tze a'cxni' jā tze mintalacapāstacni'ca'n? Chuntza' chī lacapāstacā'tit, chuntza' nachihuīna'nā'tit. UG# !Jesús cāhuanipālh: ―Palh tze qui'hui', namāstā' xatze ixtahua'ca't. Palh jā tze qui'hui', jā catimāstā'lh xatze ixtahua'ca't. Chī māstā' ixtahua'ca't, chuntza' līlakapascan qui'hui'. JF  Palh catīhuālh cachīhuālh huani Chi'xcu' xala' Tālhmā'n, namātza'nkēna'ni'can. Palh catīhuālh nahuan jā tze tū tlahua Espíritu Santo, xla' jā catimātza'nkēna'ni'ca nūn huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj ē nūn nac ā'a'ktin cā'quilhtamacuj tū namin ―huanli Jesús. Qui'hui' līlakapascan ixtahua'ca't E ’Ū'tza' iccālīhuaniyān masqui tzē nacāmātza'nkēna'ni'can ixlīpō'ktuca'n ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't ē catūxcuhuālh jā tze tū tahuan, palh catīhuālh nahuan jā tze tū tlahua Espíritu Santo, xla' jāla catimātza'nkēna'ni'ca. |Dq ’Tī jā quintapa'ksīni'cu'tun ū'tza' quiclh quilaktzī'n. Tī jā quintā'scuja, ū'tza' lactlahuana'n. C  ’Jāla tanūcan namakka'lhāncan catūhuālh na ixchic tli'hui'qui chi'xcu' palh jā pūla nachī'can tzamā' chi'xcu'. OB Tū quit iccālīmāxtu jā tzeya ū'nī'n, ū'tza' ixlītli'hui'qui Espíritu Santo. Ū'tza' huanicu'tun Dios cāmāsu'yuni'yān chī tzuculhtza' māpa'ksīni'nkō' huā'tzā' nac cā'ti'ya'tna'. A- Hui'xina'n hua'nā'tit quit iccālīmāxtu jā tzeya ū'nī'n ixlītli'hui'qui Beelzebú. ¿Tīchu ixlītli'hui'qui tū talīmāxtu jā tzeya ū'nī'n xlaca'n tī cātatapa'ksīni'yān hui'xina'n? Chuntza' xlaca'n tamāsu'yu jā ixlīcāna' tū quilālīmālacsu'yuyāuj. %@C Palh ixlītli'hui'qui xapuxcu' jā tzeya ū'nī'n tū iclīmāxtu ā'a'ktin jā tzeya ū'ni', chuntza' talītapāpitzi lītli'hui'qui. Jā catitāyani'lh. ?1 Jesús ixca'tzī tū ixtapuhuamā'nalh ē cāhuanilh: ―Palh māpa'ksīni'nī'n tatapāpitzi ē talātucsa, jāla tamāpa'ksīni'n lakmaj. Natalāmālaksputūkō'. Palh xalanī'n a'ktin cā'lacchicni' o a'ktin familia tatapāpitzi ē talātucsa, jā catitatāyani'lh. P> A'cxni' fariseos takexmatli huā'mā' tachihuīn, tahuanli: ―Huā'mā' chi'xcu' ka'lhī ixlītli'hui'qui Beelzebú tī xapuxcu' jā tzeya ū'nī'n. Ū'tza' cālīmāxtulh jā tzeya ū'nī'n. = Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't talī'a'cnīlh ē tahuanli: ―¿Ē ū'tza' huā'mā' ī'xū'nātā'nat David tī xa'icka'lhīmā'nauj? H<  Xlītza'la lē'ni'ca Jesús chā'tin chi'xcu' tī lakatzī'n ē kō'ko' ixuanī't ixpālacata ixka'lhī jā tzeya ū'ni'. Jesús mātzeyīlh ē tzej ixlaktzī'n ē tzuculh chihuīna'n. ;} Tachi'xcuhuī't nata'a'ka'ī'. Chuntza' tzo'kli profeta Isaías. Huanca Jesús ixlīscuja ixlītli'hui'qui skāhuī'ni' J:  Xla' nacāmaktāya tī jā lactli'hui'quin tī hua'chi cha'ncat tū xaxmū'hua.Jā nacālakmaka'n tī jāna'j tzej ta'a'ka'ī'.Xlaca'n hua'chi pūcās tū jā tzej māxkakēni'n ē slam slam la.Nacāmaktāya hasta a'cxni' xla' nacāmāpa'ksīkō' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't nac cā'ti'ya'tna'. 9 Xla' jā nalacaquilhnīni'n ē jā nata'sa.Jā palha' nachihuīna'n nac cā'tejen ixpālacata cuenta natlahuacan xla'. I8  Huā'mā' quintasācua' tī iclacsacli ē laktza' icpāxquī' ē xla' quimakapāxuī.QuinEspíritu natā'a'n ē nacāmāsu'yuni' tī jā israelitas chī tzej na'icputzāna'nīkō'. w7g Chuntza' tlahualh namākentaxtū chī a'kchihuīna'nli profeta Isaías a'cxni' tzo'kli tū huanli Dios: 86k ē cāmāpa'ksīlh jā catahuanli tīchu xla'. 5- A'cxni' Jesús ixca'tzī tū ixtapuhuamā'nalh, ē a'lh ā'lacatin ē līlhūhua' tastālani'lh. Jesús cāmātzeyīkō'lh ta'jatatlanī'n 4 Palaj tunca tataxtulh fariseos ē talacapāstacli chī natalīmāmaknīnīni'n Jesús. Isaías tzo'kli tū na'akspula Jesús 3) Palaj tunca huanilh chi'xcu': ―Castu'ncti mimacan. A'cxni' stu'ncli ixmacan, ixtzeyanī'ttza' ē ixtā'chuntza' huanli kentin ixmacan. 72g Ā'chulā' ixtapalh chā'tin chi'xcu' ē jā lakatin purecu'. Chuntza' tzē tlahuani'can ā'chā'tin tū xatze ē maktāyacan ā'chā'tin masqui quilhtamacuj tū pūjaxcan. 91k Jesús cākelhtīlh: ―Palh hui'xina'n ixka'lhī'tit mimpurecu'ca'n tū ixtojōlh nac pūlhmā'n pūlhu'cu', ¿ē jā ixtimācu'tutit masqui quilhtamacuj tū pūjaxcan? H0  Ixuī'lh a'ntza' chā'tin chi'xcu' tī ixmacascācni'. Ixputzamā'ca chī nalīmālacsu'yucan Jesús, ē kelhasqui'nīca: ―¿Ē tzē mātzeyīcan ta'jatatlani' quilhtamacuj tū pūjaxcan? _/7 Xlītza'la Jesús taxtulh a'ntza' ē tanūlh a'ktin na ixtemploca'n israelitas. .# Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē tzē na'icmāpa'ksīni'n tū natlahuacan a'cxni' quilhtamacuj tū pūjaxcan. Chi'xcu' tī ixmacascācni' v-e Hui'xina'n jā ca'tzīnī'ta'ntit tū huanicu'tun jā tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios: “Quit iclacasqui'n nacālakalhu'manā'tit ā'makapitzīn ē jā iclacasqui'n naquilālakahui'līyāuj animalh.” Palh ixca'tzī'tit cahuālh huā'mā' tachihuīn ixpālacata cālakalhu'mancan, jā ixcālīmālacsu'yutit quiscujnu'nī'n tī jā tatlahuamā'nalh tū jā tze. o,W Iccāhuaniyān huā'tzā' huī'lh catīhuālh tī ā'chulā' ixlacasqui'nca ē jā xaka'tla' templo. o+W ¿Ē chā jā līkelhtahua'kanī'ta'ntit nac līmāpa'ksīn tū tzo'kli Moisés? Pālejni' tī tascuja xaka'tla' nac templo pō'ktu quilhtamacuj tamākentaxtū ixtascujūtca'n. Masqui tatlahua tū jā minī'ni' tlahuacan quilhtamacuj tū pūjaxcan, jā tī chā'tin puhuan xlaca'n tatlahua tū jā tze. Jā puhuancan xlaca'n jā takexmatni' līmāpa'ksīn. &*E Tatanūlh na ixchic Dios ē tahua'lh pāntzīn tū ixmālacnūni'canī't Dios. Jā minī'ni' ixtahua'lh huā'mā' pāntzīn. Xmān pālejni' tzē natahua'. 0)Y Jesús cākelhtīlh ē cāhuanilh: ―¿Ē jā līkelhtahua'kanī'ta'ntit tū tlahualh David a'ktin quilhtamacuj? Ixtzi'ncsatza' xla' ē tī ixtatā'a'mā'nalh. H(  A'cxni' fariseos talaktzī'lh, tahuanilh Jesús: ―Cala'ktzi'. Tascujmā'nalh miscujnu'nī'n ē chuhua'j quilhtamacuj tū pūjaxcan. Chuntza' jā takexmatni' ixlīmāpa'ksīn Moisés. 6' g Ā'līstān Jesús ixtētaxtumā'lh nac cā'tacuxtu. Quilhtamacuj tū ixpūjaxcan. Ī'scujnu'nī'n ixtatzi'ncsatza' ē tatzuculh ta'ī' pātin pātu' tza'ktza' ē tahua'lh. ^&5 Jā jicslīhua' quintamāsu'yun ē tzē namākentaxtūyā'tit ―huanli Jesús. %9 Caquilākexmatni'uj ē caquilāmaksca'tui. Līlacatzucu na'iccāhuanilē'nān ē quit jā ka'tla' icmakca'tzī. Chuntza' jā nacātamāmakchuyīyān. N$ Cata'ntit milīpō'ktuca'n hui'xina'n tī makca'tzīyā'tit tzi'nca tū tlahuanī'ta'ntit tū jā tze ē palha' scujpā'na'ntit namakapāxuī'yā'tit Dios. Cata'ntit ē quit na'iccāmājaxīyān. /#W Cāhuanilh tachi'xcuhuī't: ―QuinTāta' quimacamaxquī'kō'lh ixlīpō'ktu tū a'nan. Jā tī chā'tin ca'tzī chī huī'lh ī'Ska'ta' Dios, xmān Dios xaTāta'. Jā tī chā'tin ca'tzī chī ixlīDios quinTāta', xmān quit ī'Ska'ta'. Nā nataca'tzī xlaca'n tī na'iccāmāsu'yuni'. 4"c Ū'tza' chuntza' chī mintalacapāstacni'. ! Xlītza'la Jesús orarlīlh ē huanli: ―QuinTāta', hui'x māpa'ksīni'na' nac a'kapūn ē nac cā'ti'ya'tna'. Icmaxquī'yān tapāxcatca'tzīn ixpālacata cāmāsu'yuni'nī'ta' tī tasca'tcu'tun ū'tza' tū ixcāmātzē'kni'nī'ta' tī lakskalalhna'.   Iccāhuaniyān a'cxni' Dios nacāputzāna'nīkō', ā'chulā' nacātamakapātīnīnān hui'xina'n ē jā xlaca'n xalanī'n nac Sodoma ē ā'makapitzīn cā'lacchicni' lacatzuna'j nac Sodoma ―huanli Jesús. Jesús huanli: Cata'ntit ē quit na'iccāmājaxīyān mS Hui'xina'n xalanī'n nac Capernaum, ¿ē puhua'nā'tit palh napinā'tit nac a'kapūn ixpālacata tze hui'xina'n? Napinā'tit hasta nac pūpātīn. Palh ixcātlahuacancha' cahuālh lī'a'cnīn nac cā'lacchicni' Sodoma tū cātlahuacanī't na milacpu'na'i'tātca'n, ixtalakpalīlh ixtalacapāstacni'ca'n. Chuntza' Dios jā ixmālaksputūlh cā'lacchicni'.  Iccāhuaniyān a'cxni' Dios nacāputzāna'nīkō', hui'xina'n ā'chulā' nacātamakapātīnīnān ē jā xalanī'n nac Tiro ē Sidón. _7 ―Koxa tila'yā'tit hui'xina'n xalanī'n nac Corazín ē xalanī'n nac Betsaida. Nalīlīpuhuanā'tit ixpālacata jā a'ka'ī'tit. Tlahuacanī't lī'a'cnīn na milacpu'na'i'tātca'n. Palh ixcātlahuaca tzamā' lī'a'cnīn nac cā'lacchicni' Tiro ē nac Sidón, makāstza' ixtalakpalīlh ixtalacapāstacni'ca'n. Xlaca'n ixtalhakā'lh xapūtze'nke ixlu'xu'ca'n ē ixcā'a'cpūmāhua'ca'ca lhca'ca'n ē chuntza' ixtatasu'yulh ixtalīpuhuan ixpālacata ixcuentaca'n. fE Xlītza'la Jesús tzuculh cālacaquilhnī xalanī'n tzamā' cā'lacchicni' jā tlahualh lhūhua' lī'a'cnīn. Cālacaquilhnīlh tachi'xcuhuī't ixpālacata jā ixtalakpalīcu'tun ixtalacapāstacni'ca'n. Cāhuanilh: 8i Ā'līstān quit icmilh. Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē icua' xcān ē catūxcuhuālh quimālacnūni'can ē pō'ktu quilhtamacuj icuā'yan. Nā quilālē'ksa'nāuj ē hua'nā'tit palh quit laktza' iclīhuā'yan ē laktza' iclīkō'tnun. Hua'nā'tit quit ixamigoca'n mātā'jīni'nī'n ē tī tatlahua tū jā tze. Tī ta'a'ka'ī', xlaca'n taca'tzī Dios macamilh Juan ē nā quit ―huanli Jesús. Tī jā takexmatni'lh Jesús !; Milh Juan ē jā ko'tli ē makatunu' jā huā'yalh pō'ktu quilhtamacuj. Hui'xina'n lē'ksa'nā'tit ē hua'nā'tit palh xla' ka'lhī jā tzeya ū'ni'. a; “A'cxni' quina'n icmakata'sauj līskoli', hui'xina'n jā lakatītit ē jā tlītit. A'cxni' icpixtlī'uj chī iclīlīpuhuanui', hui'xina'n jā lakatītit ē jā calhua'ntit. ¿Tūchu lacasqui'nā'tit?” tahuan. J  ¿Chī na'iccālīmālakchā'nīyāuj chi'xcuhuī'n tī tahui'lāna'lh chuhua'j? Hua'chi lacstīn tatasu'yu tī takamāna'mā'nalh nac lītamāuj. Cātā'ta'sa ixtā'lacstīn ē tahuani: 0[ Cuenta catlahua'tit tū kexpa'tā'tit.  Masqui jā cati'a'ka'ī'ni'cu'tuntit tū huanli makāstza', huā'mā' Juan ū'tza' a'kchihuīna' Elías tī ixka'lhīpā'na'ntit.  Ixlīpō'ktuca'n a'kchihuīna'nī'n ixtalīchihuīna'mā'nalh chī namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' Dios namāpa'ksīni'n huā'tzā' nac cā'ti'ya'tna'. Nā chuntza' tatzo'kni' na ixlīmāpa'ksīn Moisés. Talīchihuīna'nli hasta a'cxni' milh Juan. -S ’Hasta a'cxni' tzuculh a'kchihuīna'n Juan Mā'kpaxīni', maklhūhua' titanūcu'tunli jā Dios māpa'ksīni'nkō'. Hua'chi tataquitzimā'nalh natasātanū. #? Ixlīcāna' huā'mā' tū iccāhuaniyān. Na ixlacpu'na'i'tātca'n tachi'xcuhuī't jā tī chā'tin a'kchihuīna' ā'chulā' xaka'tla' chī Juan. Masqui xla' ka'tla' a'kchihuīna' ixuanī't, tī ā'chulā' xastancu jā Dios māpa'ksīni'nkō', ā'chulā' ka'tla' xla' ē jā Juan. @y Huā'mā' a'kchihuīna' ixtacuhuīni' Juan. Chuntza' lītatzo'knī't huā'mā' Juan na ixtachihuīn Dios:Na'icmacā'n quina'kchihuīna' tī napūlani'yān nacāxmāpī' mintej. =s ¿Tū ixpālacata quīla'tit nac cā'tzaya'nca ti'ya't? ¿Ē jā quīla'tit nalaktzī'nā'tit chā'tin a'kchihuīna'? Ixlīcāna', ixlaktzī'ncu'tunā'tit chā'tin a'kchihuīna'. zm ¿Tū ixpālacata quīla'tit? Jā quīla'tit nalaktzī'nā'tit chā'tin chi'xcu' tī tzēhuanī't lhakā'nanī't. Hui'xina'n ca'tzīyā'tit tī pō'ktu quilhtamacuj tzēhuanī't talhakā'nanī't, xlaca'n tahui'lāna'lh na ixchicca'n reyes. B} A'cxni' xlaca'n ixta'a'nī't, Jesús tzuculh cālītā'chihuīna'n tachi'xcuhuī't ixpālacata Juan. Cākelhasqui'nīlh: ―A'cxni' quīla'tit nac cā'tzaya'nca ti'ya't, ¿tīchu ixlaktzī'ncu'tunā'tit? ¿Ē ixlaktzī'ncu'tunā'tit chā'tin chi'xcu' tī hua'chi pūlactin pa'lhma' tū lacachiquilh ū'ni'? V% Līpāxuhua tī pō'ktu quilhtamacuj quintalīpāhuamā'nalh ―cāhuanilh. V % Nahuaniyā'tit chī lakatzī'nī'n talacahuāna'n ē lū'ntū'nunī'n tatāya ē tatlā'huan. Nā tī ixcāmasni'mā'lh ixquinītca'n, xlaca'n tatzeyan. Tī jā ixtakexmata, chuhua'j takexmatatza'. Nā cāmālacastālancuanīcanī't tī ixtanīnī'ttza'. Cāmāsu'yuni'can chī nacālīmakapūtaxtūcan tī talīpuhuahuī'lāna'lh. ~ u Jesús cākelhtīlh: ―Cataspi'ttit ē nahuaniyā'tit Juan tū laktzī'nī'ta'ntit ē tū kexpa'tnī'ta'ntit. r ] ē natakelhasqui'nī: ―¿Ē hui'x Cristo tī namin o ixlacasqui'nca na'icka'lhīyāujcus ā'chā'tin? 8 i Juan Mā'kpaxīni' ixtanūmā'lh nac pūlāchī'n. A'cxni' māca'tzīnīca tū ixtlahuamā'lh Jesús, palaj tunca cāmacā'lh chā'tu' ī'scujnu'nī'n natalaka'n Jesús 8  k A'cxni' Jesús cāmāsu'yuni'kō'lh ī'scujnu'nī'n, taxtulh a'ntza' ē a'lh. Ixtētaxtutēlha ā'makapitzīn cā'lacchicni' lacatzuna'jatna' namāsu'yu ē na'a'kchihuīna'n. 7g *Palh chā'tin natā'hua' macsti'na'j xcān xmān ixpālacata quintapa'ksīni' quit ē palh natā'hua' masqui catīhuālh chi'xcu', Dios naxokoni' xla' ―huanli Jesús.B} )Palh catīhuālh natalakachi'xcuhuī' chā'tin a'kchihuīna' ixpālacata taca'tzī Dios macaminī't, chuntza' ū'tunu'n natatlaja lacxtim hua'chi a'kchihuīna'. Palh catīhuālh natalakachi'xcuhuī' chā'tin tzeya chi'xcu' xmān ixpālacata tze xla', chuntza' ū'tunu'n lacxtim natatlaja hua'chi tzeya chi'xcu'. wg (Jesús cāhuanipālh: ―Palh catīhuālh nata'a'ka'ī'ni' tū hui'xina'n nacāhuani'yā'tit, nā chuntza' nata'a'ka'ī'ni' tū quit icuan. Palh catīhuālh nata'a'ka'ī'ni' tū icuan, nā chuntza' nata'a'ka'ī'ni' tī quimacamilh. mS 'Tī natataxtutāya na quintej ē jā tapātīni'ncu'tun quimpālacata, xlaca'n jā catitaka'lhīlh ixlatamatca'n nac a'kapūn. Tī natapātīni'n masqui ixtalīnīlh quimpālacata, xlaca'n nacāmakapūtaxtūcan. Tū natlajacan r] &Tī jāla tatāyani' tū nacā'a'kspula quimpālacata, xlaca'n jā minī'ni' naquintatapa'ksīni' quit.  %’Tī ā'chulā' natapāxquī' ixtzī'ca'n o ixtāta'ca'n ē jā quit, xlaca'n jā minī'ni' naquintatapa'ksīni' quit. Nā tī ā'chulā' natapāxquī' ixka'hua'chaca'n o ixtzu'ma'jātca'n ē jā quit, xlaca'n jā minī'ni' naquintatapa'ksīni' quit. M $Chā'tin chi'xcu' tā'lāquiclhlaktzi' nahuan xalanī'n na ixchic. 9 #Chī'xcu' natā'lāquiclhlaktzī'n ixka'hua'cha. Ē tzu'ma'jāt natā'lāquiclhlaktzī'n ixtzī'. Ē nā puscāt natā'lāquiclhlaktzī'n ixpuhuiti'. |q "Jesús cāhuanipālh: ―Jā tipuhua'nā'tit palh quit icmilh ixpālacata a'ktin nala ixtalacapāstacni'ca'n tachi'xcuhuī't ē chuntza' jā talālīsītzī'ni'lh nac cā'quilhtamacuj. Jā ū'tza' quintascujūt. Na'iccāmāpāpitziyān. E !Tī naquinkelhtatzē'ka cā'lhūhua'lacatīn, xlaca'n quit na'iccākelhtatzē'ka a'cxni' natatāya na ixlacatīn quinTāta'ca'n xala' nac a'kapūn. Jesús cāmāpāpitzī tachi'xcuhuī't n~U Jesús cāhuanipālh: ―Catīxcuhuālh tī nahuan na ixlacatīn tachi'xcuhuī't: “Quit ictapa'ksīni' Cristo”, ē chuntza' nā quit na'icuan na ixlacatīn quinTāta'ca'n nac a'kapūn: “Xla' quintapa'ksīni' quit.” 0}Y Ū'tza' jā tilījicua'nā'tit. Hui'xina'n ā'chulā' tapalaxla' ē jā xalacstīn spūnī'n ―huanli Jesús. Tī natahuan cā'lhūhua'lacatīn tā'tapa'ksī Cristo J|  Hui'xina'n hasta miya'jca'n cātapūlhekeni'nī'ta'n kenatunu'. 8{i ¿Chī nalīstā'can xalacstīn spūnī'n? Stā'can tantu' ē jā tapalaxla'. QuinTāta'ca'n nac a'kapūn cuenta natlahua a'cxni' minācha' a'ktin xalacstīn spūnī'n. ]z3 Jā caticājicua'ni'tit chi'xcuhuī'n tī tzē natamaknī mimacni'ca'n ē jāla tamāpa'ksī milīstacna'ca'n. Najicua'ni'yā'tit Dios tī tzē nacāmālaksputū mimacni'ca'n ē milīstacna'ca'n nac pūpātīn. 1y[ Tū quit iccāhuaniyān xmān hui'xina'n, ū'tza' nacāhuaniyā'tit cā'lhūhua'lacatīn. Tū quit tzē'k iccāhuaniyān, ū'tza' palha' nahuanā'tit calhāxcuhuālh. 8xi Jesús cāhuanipālh: ―Chuntza' jā caticājicua'ni'tit tachi'xcuhuī't. Ixlīpō'ktu tū tatzē'knī't, ū'tza' nalaktzī'ncan. Tū tatzē'kni'cus, naca'tzīkō'can. "w= Līpāxuhua tī sca'tmā'lh ē tzē namālakchā'nī ixmākelhtahua'kē'ni' ē nā tasācua' tī tzē namālakchā'nī ixpatrón. Palh lakapalacanī'ttza' tī māpa'ksīni'n nac chic ē māpācuhuīcanī'ttza' Beelzebú, ā'chulā' nacālakapalacan ā'makapitzīn xalanī'n nac huā'mā' chic ―cāhuanilh Jesús. (Tū huanli Jesús ixlīchihuīna'mā'lh xla' ē nā ī'scujnu'nī'n.) Tīchu najicua'ni'can v ’Ā'chulā' ixlacasqui'nca xamākelhtahua'kē'ni' ē jā tī sca'tmā'lh. Ā'chulā' ixlacasqui'nca patrón ē jā tasācua'. )uK ’A'cxni' nacātaputzastālani'yān a'ktin nac cā'lacchicni', cataxtutit ē capintit ā'lacatin. Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Jā catitētaxtukō'tit ixlīpō'ktuca'n ixcā'lacchicni'ca'n israelitas namāsu'yuyā'tit quintachihuīn a'cxni' namimpala Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. bt= Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't nacātaquiclhlaktzī'nān ixpālacata quilātapa'ksīni'yāuj quit. Tī tzancs natatāya ē jā natataxtutāya na quintej masqui tapātīni'mā'nalh, ū'tunu'n nacāmakapūtaxtūcan. /~~v}||j{{"z^yyixxawvvTuu"tsrrr qqppo;nnmilllkkdjjFii4hh gffpee decbaa```4__^o]\\|\/[[ZhYXWW VV7UHTSSUR'PONNGMMLL*KK JrI%GGuG FEDDChB|A@@@ ?^>]=<[; :]98h7s6~5u4332100Z//.--6,^+**N* ((o'&%G$#"! ,$=$kW 4 O c ` Zg]/U9#Līlhūhua' tastālani'lh ē xla' cāmātzeyīlh ixlīpō'ktuca'n a'ntza'. R8 A'cxni' Jesús chihuīna'nkō'lh, taxtulh nac Galilea ē a'lh nac ti'ya't jā huanican Judea. Ū'tza' tū hui'lacha' ixtuntacut nac xcān Jordán, a'ntza' na ixquilhtūn jā tā'cxtuyachi' chi'chini'. =7s#Jesús ā'xmān huanli: ―Nā chuntza' nacātlahuani'yān quinTāta' xala' nac a'kapūn palh hui'xina'n jā cāmātza'nkēna'ni'yā'tit mintā'tinca'n cā'tapāxuhuān.6)"Laktza' sītzī'lh ixpatrón ē māpa'ksīni'lh namakapātīnīncan nac pūlāchī'n hasta a'cxni' naxokokō' ixlīpō'ktu tū ixmaklaclē'n. ]53!Nā hui'x ixlakalhu'ma'nti mintā'tasācua' chuntza' chī quit iclakalhu'mani'.” M4 Palaj tunca ixpatronca'n māta'satīnīni'lh ixtasācua' ē huanilh: “¡Hui'x quiclhlaktzī'na' tasācua'! Quit icmātza'nkēna'ni'kō'n ixlīpō'ktu tzamā' mincuenta ixpālacata quisqui'ni'. 3'Ā'makapitzīn scujnu'nī'n talīmāmakchuyīlh chī tlahualh ixtā'tasācua'ca'n. Ta'a'lh tamāca'tzīnīkō' ixpatronca'n chī a'kspulalh. }2sĀ'chā'tin jā lacasqui'nli ē mālacapū'lh ē māmānūnīni'lh nac pūlāchī'n hasta naxokokō' tū laclē'n. 1wPalaj tunca tī ixtā'tasācua' tatzokostani'lh ē squi'ni'lh: “Caquilakalhu'ma'nti ē na'icxokonu'ni'kō'yān.” [0/’Xmān taxtulh tzamā' tasācua' ē tā'lāpāxtokli ā'chā'tin ixtā'tasācua' tī ixmaklaclē'n xmān macsti'na'j tumīn. Tzuculh pixpi'ta ē huanilh: “¡Caquixokonu'ni' tū quilaclī'pini'ya'!” ^/5Ixpatrón lakalhu'manli ē mātza'nkēna'ni'lh tū ixlaclē'n ē makxtekli ca'a'lh. .Palaj tunca ī'scujni' tatzokostani'lh ixpatrón ē squi'ni'lh: “Caquilakalhu'ma'nti, quimpatrón, ē na'icxokonu'ni'kō'yān.” -}Ī'scujni' jā ixka'lhī tū nalīxoko, ē ū'tza' rey līmāpa'ksīlh cacāstā'maxquī'ca ā'chā'tin ixtēcu' tasācua'. Ē ā'nā cāstā'maxquī'lh ixpuscāt ē ixlacstīn ē ixlīpō'ktu tū ixka'lhī. Chuntza' tzē nalīxoko tū ixlaclē'n. Z,-Ixtzucumā'lhcus a'cxni' līmini'ca chā'tin tī ixmaklaclē'n lhūhua' tumīn. "+=Jesús cāhuanipālh: ―Chuntza' chī Dios nalīmāpa'ksīni'n tzē nalīmālakchā'nī hua'chi chā'tin rey tī cāmātā'jīlh ī'scujnu'nī'n. h*IJesús kelhtīlh: ―Quit jā icuaniyān xmān maktojon; quit icuaniyān ā'maklhūhua' maktojon namātza'nkēna'ni'ya'. Jesús cāhuanilh tū līca'tzīni'can chā'tin scujni' tī jā mātza'nkēna'ni'lh ā'chā'tin a);Palaj tunca Pedro laktalacatzuna'jīlh Jesús ē kelhasqui'nīlh: ―Māpa'ksīni', ¿chī maklā't na'icmātza'nkēna'ni' quintā'tin a'cxni' naquintlahuani' tū jā tze? ¿Ē maktojon na'icmātza'nkēna'ni'? (-Chuntza' a'ntza' jā natatakēstoka chā'tu' o kelhatu'tun quimpālacata, a'ntza' quit na'ictahui'la na ixlacpu'na'i'tātca'n ―huanli Jesús. v'e’Nā iccāhuanipalayān palh chā'tu' hui'xina'n huā'tzā' nac ti'ya't ē lacxtim puhua'nā'tit tū nasqui'ni'yā'tit Dios a'cxni' na'orarlīyā'tit, quinTāta'ca'n Dios xala' nac a'kapūn nacāmaxquī'yān tū squi'ni'yā'tit. &+’Ixlīcana' tū iccāhuaniyān. Tū hui'xina'n jā namakxtekā'tit tū tlahuacan huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj, nā chuntza' nahuancan nac a'kapūn. Tū hui'xina'n namakxtekā'tit natlahuacan huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj, nā chuntza' nahuancan nac a'kapūn. {%oPalh jāna'j cuenta tlahua, nacāhuani'ya' tī ta'a'ka'ī' a'cxni' natatakēstoka. Palh chuntza' jā cuenta tlahua, ixlacasqui'nca nalaktzī'na' hua'chi chā'tin tī jā a'ka'ī'ni' Dios o hua'chi chā'tin mātā'jīni' tī a'kskāhuī'nin. K$Palh mintā'tin jā cuenta tlahua a'cxni' tā'chihuīna'na', cacāmāta'satīni' ā'chā'tin o chā'tu' tī nacātā'lakpina' ē natakexmata tūchu ixpālacata lītā'chihuīna'na' mintā'tin. c#?Jesús cāhuanipālh: ―Palh mintā'tin tlahuani'yān tū jā tze, catā'chihuīna' ixlīmān ē namāca'tzīnī'ya'. Palh xla' cuenta tlahua, chuntza' hui'x maktāyanī'ta' ē jātza' natlahuapala tū jā tze. "MinTāta'ca'n xala' nac a'kapūn nā chuntza' jā lacasqui'n natza'nkā jā tī chā'tin a'ctzuna'j ka'hua'cha. Lacasqui'n nataka'lhī ixlatamat tū jā catilaksputli ―huanli Jesús. Jesús māsu'yulh ixlacasqui'nca natalāmātza'nkēna'ni' lītā'timīn &!E A'cxni' namacla, ixlīcāna' ā'chulā' nalīpāxuhua ixpālacata huā'mā' purecu' tū maclalh ē jā ā'makapitzīn noventa y nueve tū jā tatza'nkālh.   ¿Chī puhua'nā'tit? Palh chā'tin chi'xcu' cāka'lhī a'ktin ciento purecu' ē palh lakatin namakatza'nkā, ¿tū natlahua? Nacāmakxteka ā'makapitzīn noventa y nueve jā tahuā'yamā'nalh nac cā'seketni'. Na'a'n naputza purecu' tū makatza'nkānī't. 5c Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē icmilh iccāmakapūtaxtū tī jā ixtaka'lhī ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. Xlaca'n hua'chi purecu' tū xatza'nkān ixtahuanī't. _7 Jesús cāhuanipālh: ―Jā catilakmaka' jā tī chā'tin a'ctzuna'j ka'hua'cha. Iccāhuaniyān nac a'kapūn ixángelesca'n lacstīn pō'ktu quilhtamacuj tatāya na ixlacatīn quinTāta' xala' nac a'kapūn. #? Jā tze palh milakastapun nalaktzī'n catūhuālh ē ū'tza' nalītlahuacu'tuna' tū jā tze. Xatze ixmāxtu ē ixmaka' ē jā ixtlahua' tū jā tze ixpālacata milakastapun. Ā'chulā' tze palh naka'lhī'ya' milatamat tū jā catilaksputli masqui lakakentin hui'x; ē jā tze palh namacapinca'na' nac macscut pō'ktu quilhtamacuj ixpālacata a'ktu' milakastapun ―huanli Jesús. Purecu' tū ixtza'nkānī't a;’Chuntza' palh mimacan o mintujan nalītlahua'ya tū jā tze, xatze ixmacacā'yuju'ca' o ixtantucā'yuju'ca' ē jā catilītlahua' tū jā tze ixpālacata mimacan o mintujan. Ā'chulā' tze palh naka'lhī'ya' milatamat tū jā catilaksputli masqui macastuntu'lu' hui'x; ē jā tze palh namacapinca'na' nac macscut pō'ktu quilhtamacuj. pY¡Koxa tila tachi'xcuhuī't xalanī'n cā'quilhtamacuj ixpālacata jā tze tū huī'lh! Pō'ktu huī'lh tū nacāmāmakahuasī tachi'xcuhuī't. ¡Koxa titala xlaca'n tī tamāmakahuasī ā'makapitzīn ē tamātlahuī tū jā tze! 2]Jesús cāhuanipālh: ―Palh catīhuālh chihuīna'makasītzī' chā'tin a'ctzuna'j ka'hua'cha tī quina'ka'ī'ni' ē chuntza' ka'hua'cha nalītlahua tū jā tze, huā'mā' chi'xcu' jā tze. Xatze ixpixchī'hua'ca'ca a'ktin ka'tla' chihuix ē ixmojōca nac mar jā pūlhmā'n ē najicsua'. c?Catīxcuhuālh tī quintapa'ksīni' quit ē ū'tza' nalīpāxquī' chā'tin a'ctzuna'j ka'hua'cha hua'chi huā'yālh, ū'tza' hua'chi quit quimpāxquī'. Jesús līmāsu'yulh tī tatlahuani' tū jā tze ā'makpitzīn 4aChuntza' catīxcuhuālh tī ā'chulā' ixlacasqui'nca jā Dios māpa'ksīni'nkō', ū'tza' huā'mā' tī jā ka'tla' makca'tzī ē na'a'ka'ī' chī lacstīn ta'a'ka'ī'. Oē cāhuanilh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Palh hui'xina'n jā talakpalī'yā'tit ē nalītaxtuyā'tit hua'chi chā'tin a'ctzuna'j ka'hua'cha, jā catitanū'tit jā Dios māpa'ksīni'nkō'. zmPalaj tunca Jesús māta'satīnīni'lh chā'tin a'ctzuna'j ka'hua'cha ē yāhualh na ixlacpu'na'i'tātca'n  -Palaj tunca scujnu'nī'n talaktalacatzuna'jīlh Jesús ē takelhasqui'nīlh: ―¿Tīchu ā'chulā' ixlacasqui'nca jā Dios māpa'ksīni'nkō'? 'GMasqui chuntza', jā cāmakasītzī'ncu'tunāuj tī tamātā'jīni'n. Ē capit nac lago ē camojo' minanzuelo. Squī'ti' tū pūla namācutūya', namākelhpitziya' ē namacla'ya a'ktin tumīn. Ū'tza' na'a'cchā'n tū nalīxokocan. Calī'pi ē nalīxoko'ya' chī quinchā'tu'ca'n.LPedro kelhtīlh: ―Mātā'jīcan tī māpa'ksīcan. Jesús huanilh: ―Ē jā taxoko xlaca'n tī tatapa'ksīni' rey. QuinTāta' nac a'kapūn hua'chi rey ē quina'n tapa'ksīni'yāuj xla'. %CPedro cākelhtīlh: ―Xoko. Palaj tunca a'cxni' Pedro tanūlh nac chic, Jesús pūla chihuīna'nli ē huanilh: ―¿Chī puhua'na', Simón? Reyes xalanī'n huā'mā' cā'quilhtamacuj, ¿tīchu mātā'jīni'n līxokot? ¿Ē cāmātā'jī tī māpa'ksīni'n o tī māpa'ksīcan? X)A'cxni' Jesús ē ī'scujnu'nī'n tachā'lh nac cālacchicni' Capernaum, talakmilh Pedro tī ixtamātā'jīni'n nac templo. Takelhasqui'nīlh: ―¿Ē jā xoko tū ixla' templo mimākelhtahua'kē'ni'? ;oXlaca'n naquintamaknī ē ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj na'iclacastālancuana'n ―cāhuanilh. Huā'mā' tachihuīn cālīmakalīpuhuanli. Chī Jesús līxokolh tū ixla' templo ;oA'cxni' ixtatētaxtumā'nalh nac estado Galilea, Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē naquimacamāstā'can na ixmacanca'n chi'xcuhuī'n. J Huā'mā' jā tzeya ū'ni' hua'chi jāla māxtucan. Xmān tzē namāxtucan palh nalīhui'līyā'tit jā catihuā'ya'ntit ē natlahua'yā'tit oración. Jesús māca'tzīnīni'mpālh chī nanī  %Jesús cākelhtīlh: ―Hui'xina'n jā a'ka'ī'yā'tit. Ū'tza' jāla līmaxtutit. Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Palh lī'a'ka'ī'yā'tit ixlīpō'ktu milīstacna'ca'n masqui tzucupā'na'ntitcus a'ka'ī'yā'tit, tzē ixua'ni'tit huā'mā' sipej: “Catapānu' huā'tzā' ē capit ā'lacatin”, ē sipej natapānū. Jā tū a'nan tū jāla catitlahua'tit palh ixlīcāna' a'ka'ī'yā'tit. < qĀ'līstān scujnu'nī'n ixlīmānca'n ixtatā'chihuīna'mā'nalh Jesús ē takelhasqui'nīlh: ―¿Tū ixpālacata quina'n jāla icmāxtuni'uj ka'hua'cha jā tzeya ū'ni'? { oPalaj tunca Jesús lacaquilhnīlh jā tzeya ū'ni' ē palaj tunca taxtuni'lh ka'hua'cha. Xamaktin tzeyanli.  -Jesús cāhuanilh: ―¡Hui'xina'n tachi'xcuhuī't tī jā tzej lacapāstacna'nā'tit ē jā a'ka'ī'yā'tit! ¿Hasta jā'cxni' na'iccātā'tahui'layān hui'xina'n ē jā nakexpa'tā'tit? ¿Hasta jā'cxni' na'iccātāyani'yān hui'xina'n? Caquilī'ta'ni' ka'hua'cha. @ {Iccālīmini'lh miscujnu'nī'n ē jāla tamātzeyīlh. 9―Māpa'ksīni', calakalhu'ma'nti quinka'hua'cha. Paxnīni'n ē palha' pātīni'n. Maklhūhua'tza' chi'chinli nac macscut ē tojōlh nac xcān. !A'cxni' tachā'lh jā ixtahui'lāna'lh tachi'xcuhuī't, chā'tin chi'xcu' laktalacatzuna'jīlh ē tatzokostani'lh Jesús ē huanilh: P Palaj tunca scujnu'nī'n taca'tzīlh a'cxni' Jesús huanli ixminī'ttza' Elías, ixlīchihuīna'mā'lh Juan Mā'kpaxīni'. Jesús mātzeyīlh chā'tin ka'hua'cha tī ixka'lhī jā tzeya ū'ni' T! Iccāhuaniyān milhtza' tī huanican Elías ē jā tī lakapasli. Chi'xcuhuī'n tatlahuani'lh chuntza' chī ixtalacasqui'n. Nā chu chuntza' Chi'xcu' xala' Tālhmā'n namakapātīnīncan ―cāhuanilh. ve Jesús cākelhtīlh: ―Ixlīcāna' huā'mā'. Pūla namin Elías ē nalaccāxtlahuakō' ixlīpō'ktu. S Palaj tunca scujnu'nī'n takelhasqui'nīlh Jesús: ―¿Tū ixpālacata tahuan xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn palh xapūla namin Elías ē ā'līstān namin Cristo tī Dios namacamin? uc A'cxni' ixtatayujmā'nalh nac sipej, Jesús cāmāpa'ksīlh: ―Jā tī chā'tin catihua'ni'tit tū laktzī'ntitcus. Jā catihua'ntit hasta a'cxni' Chi'xcu' xala' Tālhmā'n nalacastālancuana'n na ixlacpu'na'i'tātca'n nīnī'n. ]3A'cxni' tatāquī'lh ē talaktzī'lh, jā tī chā'tin ixa'nan, xmān Jesús. xiPalaj tunca Jesús cālaktalacatzuna'jīlh ē cāxa'malh ē cāhuanilh: ―Catāquī'tit ē jā cajicua'ntit. hIA'cxni' scujnu'nī'n takexmatli huā'mā' tachihuīn, lacataj tatamā'lh ē tajicua'nli. }~sIxchihuīna'mā'lhcus Pedro ē milh a'ktin poklhnu' snapapa ē cālītamacsti'li'lh. Takexmatli a'ktin tachihuīn nac poklhnu' ē huanli: ―Ū'tza' huā'mā' quiSka'ta' ē laktza' icpāxquī'. Xla' quimakapāxuī. Cakexpa'ttit tū huan. g}GPalaj tunca Pedro huanilh Jesús: ―Māpa'ksīni', xalītze hui'lāna'uj huā'tzā'. Palh lacasqui'na', quina'n na'icyāhuayāuj a'ktu'tun mū'xta'ka'. A'ktin mila' nahuan ē a'ktin ixla' Moisés ē a'ktin ixla' Elías. _|7Palaj tunca cātasu'yuni'lh Moisés ē Elías tī ixtatā'chihuīna'mā'nalh Jesús. -{SA'ntza' talakpalīlh Jesús ē xtum ixtasu'yu na ixlacatīnca'n. Ixlacan Jesús xkakalh hua'chi chī xkaka chi'chini' ē ixlu'xu' stala'nka' huanli hasta xkakalh. Bz Ixlīlakachāxan quilhtamacuj Jesús cālē'lh Pedro ē Jacobo ē Juan tī ixtā'tin Jacobo ē tatā'a'lh. Xmān ixkelhatā'ti'ca'n ta'a'lh a'ktin nac sipej tālhmā'n ē tatā'cxtulh. gyGIxlīcāna' tū iccāhuaniyān. Makapitzīn tī tahui'lāna'lh huā'tzā' chuhua'j ē xlaca'n jā catitanīlh a'cxni' jāna'j naquilaktzī'ncan quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n a'cxni' na'icmimpala na'icmāpa'ksīni'n.xQuit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē na'icmimpala ē na'icka'lhī ixlītli'hui'qui xaTāta' ē na'icxkaka chī xkaka quinTāta' nac a'kapūn. Naquintatā'min quinángeles. A'cxni' na'icmin, chā'tunu' naxoko chuntza' chī tlahuanī't palh tze o jā tze. qw[Palh chā'tin chi'xcu' ixtlajakō'lh ixlīpō'ktu xala' nac cā'quilhtamacuj, jā tū līmacuan palh jā ka'lhī ixlatamat tū jā catilaksputli. Jā tū a'nan tū xla' tzē namāstā' ē naka'lhī ixlatamat tū jā catilaksputli. qv[Tī ta'a'kapūtaxtucu'tun tū natalīpātīni'n quimpālacata, jā catitaka'lhīlh ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. Tī natapātīni'n masqui catalīnīlh quimpālacata, xlaca'n nataka'lhī ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. (uIPalaj tunca Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Palh catīxcuhuālh quintā'tapa'ksīcu'tun quit, jātza'la catilacapāstaclī xmān tū ū'tza' lacasqui'n. Calīhui'līlh natlahua quintalacapāstacni' masqui capātīni'lh chuntza' chī quit na'icpātīni'n ē caquistālani'lh. EtJesús talakspi'tli ē huanilh Pedro: ―¡Catakēnu'! Hui'x lacapāstacna'na' chuntza' chī skāhuī'ni'. Hui'x quimāmakchu'yī'ya'. Hui'x jā ka'lhī'ya' ixtalacapāstacni' Dios. *sMPalaj tunca Pedro lē'lh lacapunchuna'j ē tzuculh tā'lāhuan ē tzē'k huanilh: ―¡Māpa'ksīni', jā camakxtekli Dios! ¡Jā cati'a'kspulan chuntza'! LrPalaj tunca Jesús tzuculh cāmāsu'yuni' ī'scujnu'nī'n chuntza': ―Ixlacasqui'nca na'ica'n nac Jerusalén. A'ntza' naquintamakapātīnīn xanapuxcu'nu' xala' nac templo ē xanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. Naquintamaknī. Ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj na'iclacastālancuana'n. 3q_Palaj tunca Jesús cāmāpa'ksīlh ī'scujnu'nī'n jā catitahuanilh jā tī chā'tin palh ū'tza' Cristo tī ixka'lhīmā'ca. Jesús māca'tzīnīni'lh chī nanī GpQuit na'icmaxquī'yān lītli'hui'qui ē nacāmāpa'ksī'ya' xlaca'n tī tatapa'ksīni' Dios. Tū hui'x makxteka tatlahua tī ta'a'ka'ī' huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj, nā nala chuntza' nac a'kapūn. Tū hui'x jā makxteka tatlahua tī ta'aka'ī' huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj, nā chuntza' calalh nac a'kapūn. }osQuit icuaniyān hui'x Pedro ē ū'tza' mintacuhuīni' huanicu'tun “chihuix.” Hui'x nalaya' hua'chi chihuix tū nalīmātzucucan quintemplo. Ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī', jāla caticāskāhuī'ca; nūn līnīn jāla caticāskāhuī'lh. +nOJesús kelhtīlh: ―Līpāxuhua hui'x, Simón ixka'hua'cha Jonás. Huā'mā' talacapāstacni' jā tamāsu'yuni'n chi'xcuhuī'n. Xmān Dios māca'tzīnīn. {moPalaj tunca Simón Pedro huanilh: ―Hui'x Cristo tī xa'icka'lhīmā'nauj ē ī'Ska'ta' Dios xaxlīcāna'. `l9Palaj tunca cākelhasqui'nīlh: ―Ē hui'xina'n ¿chī hua'nā'tit tīchu quit? KkXlaca'n takelhtīlh: ―Makapitzīn tahuan mat hui'x Juan Mā'kpaxīni'. Ā'makapitzīn tahuan mat hui'x Elías. Ā'makapitzīn tahuampala mat hui'x Jeremías o ā'chā'tin a'kchihuīna'. ;jo A'cxni' Jesús chā'lh jā huanican Cesarea Filipo, cākelhasqui'nīlh ī'scujnu'nī'n: ―Tachi'xcuhuī't, ¿chī tahuan quimpālacata quit tī Chi'xcu' xala' Tālhmā'n? hiI Palaj tunca taca'tzīlh Jesús jā ixcāhuaninī't cuenta ixtatlahualh ixlevadura pāntzīn. Ixcāhuanicu'tun palh cuenta ixtatlahualh ixtamāsu'yunca'n fariseos ē saduceos. Pedro līmāsu'yulh Jesús ū'tza' Cristo (hI ¿Tū ixpālacata jā ca'tzīyā'tit palh jā pāntzīn xa'iclīchihuīna'mā'lh a'cxni' iccāhuanin cuenta ixtlahua'tit ixlevaduraca'n fariseos ē saduceos? g1 Calacapāstactit mactojon pāntzīn tū iccāmāpitzini'lh a'ktā'ti' mil chi'xcuhuī'n. ¿Chī pālā't chā'xta cālīmātzumatit xalacpītzun? If  ¿Ē jāna'j ca'tzīyā'tit? ¿Ē jātza' lacapāstacā'tit macquitzis pāntzīn tū iccāmāpitzini'lh a'kquitzis mil chi'xcuhuī'n? ¿Chī pālā't chā'xta cālīmātzumatit xalacpītzun? eJesús ixca'tzī tū ixtalāhuanimā'nalh ē chī xlaca'n jā ixtaca'tzī ixlīchihuīna'mā'lh tū ixtamāsu'yu fariseos. Ū'tza' cālīhuanilh: ―¿Tū ixpālacata lī'a'ktuyunā'tit pāntzīn tū jā līta'ntit? ¡Xmān macsti'na'j a'ka'ī'yā'tit! ydkScujnu'nī'n talātā'chihuīna'lh ē talāhuanilh: ―Chuntza' huanli ixpālacata jā līmiuj pāntzīn. ecCPalaj tunca Jesús cāhuanilh: ―Cuenta catlahua'tit ixlevaduraca'n fariseos ē saduceos. pbYA'cxni' scujnu'nī'n ta'a'lh ixtuntacut nac xcān, jā talē'lh pāntzīn. Ixtapātza'nkānī't. 9akTachi'xcuhuī't tī tahui'lāna'lh chuhua'j jā tze ē jā ta'a'ka'ī' ē xlaca'n tasqui'n lī'a'cnīn. Jā nacāmāsu'yuni'can lī'a'cnīn; xmān naquina'kspula chuntza' chī a'kspulalh Jonás ―huanli Jesús. Cāmakxtekli ē a'lh. Jesús cāmāsu'yuni'lh ī'scujnu'nī'n cuenta catatlahualh fariseos I` Palh tzi'saj, hua'nā'tit: “Chuhua'j namin xcān ixpālacata tzu'tzo'ko a'kapūn ē pucsuī'lh.” ¡Hui'xina'n tlahua'yā'tit a'ktu' milacanca'n! Tzē namālakchipini'yā'tit palh namin xcān a'cxni' laktzī'nā'tit a'kapūn. Masqui laktzī'nā'tit lī'a'cnīn tū ictlahua, jā a'ka'ī'ni'yā'tit Dios quimacamilh. _!Xla' cākelhtīlh: ―A'cxni' tā'cnūmā'lh chi'chini' hui'xina'n hua'nā'tit: “Jā catimilh xcān ixpālacata tzu'tzo'ko a'kapūn.” ^ %Fariseos ē saduceos talaka'lh Jesús. Ixtalīlaktzī'ncu'tun, ē tasqui'nli a'ktin lī'a'cnīn tū nalītasu'yu Jesús xala' nac a'kapūn. ]'Ā'līstān Jesús cāmacā'lh tachi'xcuhuī't ē tojōlh nac barco ē a'lh nac a'ktin ti'ya't jā huanican Magdala.e\C&Tī tahuā'yalh, xlaca'n a'ktā'ti' mil chi'xcuhuī'n. Nā tahuā'yalh puscan ē lacstīn. [%Ixlīpō'ktuca'n tahuā'yalh ē talīka'sli. Ā'līstān xalacpītzun tū taquītāxtūlh cāmātzumalh pātojon chā'xta. GZ$Xla' cātayalh mactojon pāntzīn ē squī'ti' ē maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios. Palaj tunca cāmāpitzini'lh ē cāmaxquī'lh ī'scujnu'nī'n ē xlaca'n cāmaxquī'lh tachi'xcuhuī't. ^Y5#Palaj tunca Jesús cāmāpa'ksīlh catatahui'lalh tachi'xcuhuī't nac ti'ya't. X5"Jesús cākelhasqui'nīlh: ―¿Chī maclā't pāntzīn ka'lhī'yā'tit? Xlaca'n takelhtīlh: ―Mactojon ē makapitzīn xalacstīn squī'ti'. %WC!Palaj tunca ī'scujnu'nī'n tahuanilh: ―¿Chī nalīka'lhīyāuj līhua't tū natalīka'sa? Lhūhua' tachi'xcuhuī't ē jā tī huī'lh huā'tzā'. $VA Palaj tunca Jesús cāta'sani'lh ī'scujnu'nī'n ē cāhuanilh: ―Iccālakalhu'man tachi'xcuhuī't. Tu'tuma'jtza' quintatā'lahui'lāna'lh huā'tzā' ē jātza' taka'lhī tū tahua'. Palh na'iccāmacā'n na ixchicca'n ē jā tahuā'yanī't, palhāsā' nataxlajua'nan nac tej. iUKTachi'xcuhuī't talī'a'cnīlh chī tachihuīna'nli tī kō'ko' ixtahuanī't ē chī tze tahuanli ixmacanca'n macastuntu'. Ē tī ixtalū'ntū'nunī't tzej tatlā'huanli ē lakatzī'nī'n talacahuāna'lh. Ū'tza' talī'a'cnīlh tachi'xcuhuī't. Tatzuculh tamakapāxuī Dios tī ixDiosca'n israelitas. Jesús cāmāhuī'lh a'ktā'ti' mil chi'xcuhuī'n *TMLīlhūhua' tachā'lh jā ixuī'lh ē talīmini'lh lū'ntū'nunī'n ē lakatzī'nī'n ē tī kō'ko'n ixtahuanī't ē tī macastuntu'lu'n ixtahuanī't ē lhūhua' ā'makapitzīn ta'jatatlanī'n. Cāmāpī'ca nac ti'ya't lacatzuna'j ixtujan Jesús ē xla' cāmātzeyīlh ixlīpō'ktuca'n. S Jesús taxtulh a'ntza' ē tētaxtulh ixquilhtūn lago Galilea. Ā'līstān tā'cxtunu'lh nac sipej ē a'ntza' tahuī'lh. LRPalaj tunca Jesús kelhtīlh: ―Tzej a'ka'ī'ya', puscāt. Calalh chī quisqui'ni'ya'. Tzamā' puntzuna' palaj tunca tzeyanli ixtzu'ma'jāt. Jesús cāmātzeyīlh lhūhua' ta'jatatlanī'n QXla' huanilh: ―Jē, ixlīcāna', Māpa'ksīni'. Masqui icca'tzītza', chichīn tzē natasacua' tū nayuja na ixmesa ixtēcu'ca'n. kPOJesús kelhtīlh: ―Jā minī'ni' maktīcan ixpāntzīnca'n lacstīn ē nacāmaxquī'can līchichīn. (Chuntza' huanilh ixpālacata israelitas jā ixtalakachi'xcuhuī' tī jā israelitas ē ixcāmāpācuhuī chichīn.) vOePuscāt laktalacatzuna'jīlh ē tatzokostani'lh Jesús ē huanilh: ―¡Māpa'ksīni', caquimaktāya'! mNSPalaj tunca Jesús huanli: ―Dios quimacaminī't na'iccāmakapūtaxtū xmān tī israelitas. )MKJesús jā tū līkelhtīlh. Palaj tunca tamilh ī'scujnu'nī'n ē tahuanilh: ―Tzamā' puscāt quincāstālani'yān ē ta'satēlha. Cama'capi a'jnanu'. .LUIxui'lacha' chā'tin puscāt xala' nac tzamā' ti'ya't jā huanican Canaán. Xla' jā israelita ixuanī't. Lakmilh Jesús ē huanilh: ―Māpa'ksīni', hui'x ī'xū'nātā'nat David tī xa'icka'lhīmā'nauj; caquilakalhu'ma'nti. Quintzu'ma'jāt ka'lhī jā tzeya ū'ni' ē palha' pātīni'n. KwJesús taxtulh a'ntza' ē a'lh ā'lacatin jā tahui'lāna'lh a'ktu' cā'lacchicni' tū huanican Tiro ē Sidón. cJ?Pō'ktu tzamā' tū jā tze tū tlahua, ū'tza' nalactlahua chi'xcu'. Palh nahuā'yan a'cxni' jā macacha'ka'nī't chuntza' chī ixtahui'latca'n Fariseos, ū'tza' jātū huanicu'tun. Puscāt xamini' a'ka'ī'lh Jesús /IWChuntza' chī lacapāstacna'n chi'xcu', chuntza' natlahua: namaknīni'n, o naka'lhī ixtā'lāpāxquī'n, o naka'lhāna'n, o na'a'kskāhuī'nin, o na'a'ksa'nīni'n. H Tachihuīn tū naquincāquilhtaxtuyān, ū'tza' tū lacapāstacnī'tauj pūla. Ū'tza' nalītasu'yu palh tze quina'n o jā tze. G}Ca'tzīyā'tit catūxcuhuālh tū naquincāquilhtanūyān, ū'tza' natojō na quimpūlacni'ca'n ē ā'līstān nataxtu. JF Jesús huanilh: ―¿Ē jā kexpa'tā'tit nūn hui'xina'n? jEMPalaj tunca Pedro huanilh Jesús: ―Caquilāhuaniuj tū huanicu'tun huā'mā' tū huanti. bD=Cacāmakxtektit fariseos. Xlaca'n hua'chi lakatzī'nī'n tī talē'n ā'makapitzīn lakatzī'nī'n. Palh chā'tin lakatzī'n napekechi'palē'n ixtā'lakatzī'n, ixchā'tu'ca'n natatamakahuasa jā pulhucunu'ncanī't. C1 Xla' cākelhtīlh: ―Catūxcuhuālh līcha'nat tū jā cha'nli quinTāta' xala' nac a'kapūn, ū'tza' natampu'lhucan pō'ktu ixtankēxē'k. B1 Palaj tunca ī'scujnu'nī'n talaktalacatzuna'jīlh ē tahuanilh Jesús: ―¿Ē ca'tzīya' palh cālīmakasītzī'ya' fariseos chī hua'na'? $AA Jā ū'tza' tū naquilhtanū chi'xcu' ē chuntza' nalīka'lhī ixcuenta. Tū jā tze tachihuīn tū naquilhtaxtu chi'xcu', ū'tza' nalīka'lhī ixcuenta. z@m Palaj tunca Jesús cāta'satīnīlh tachi'xcuhuī't ē cāhuanilh: ―Caquilākexmatni'uj ē caca'tzītit: (?I Jā tū līmacuan chī quilaktaquilhpūta.Tū tamāsu'yu, ū'tza' xmān ixtalacapāstacni'ca'n chi'xcuhuī'n. Chuntza' tzo'kli Isaías chī huanli Dios. }>sTzamā' tachi'xcuhuī't xmān tahuan quintalakachi'xcuhuī'.Jā talacapāstaca tū iccālīmāpa'ksīlh. =¡Tlahua'pā'na'ntit a'ktu' milacanca'n! Ixlīcāna' chī cālīchihuīna'ni' hui'xina'n profeta Isaías a'cxni' tzo'kli huā'mā': <{Hui'xina'n māsu'yu'yā'tit palh chā'tin chuntza' nahuan, jātza' ixlacasqui'nca xla' namaktāya ixtāta' o ixtzī'. Chuntza' hui'xina'n mākēnu'yā'tit ixlīmāpa'ksīn Dios ē māsu'yuyā'tit ixlacasqui'nca namākentaxtūcan mintahui'latca'n. P;Hui'xina'n xtum hua'nā'tit. Hui'xina'n māsu'yu'yā'tit palh chā'tin chi'xcu' tzē nahuani ixtāta' o ixtzī': “Jāla icmaktāyayān. Ixlīpō'ktu tū icka'lhī icmālacnūni'nī'ttza' Dios.” :Dios huanli: “Cacālakachi'xcuhui' mintāta' ē mintzī'.” Nā huanli: “Camaknīca tī cachīhuālh huani ixtāta' o ixtzī'.” "9=Jesús cākelhasqui'nīlh: ―Nā hui'xina'n, ¿tū ixpālacata mākēnū'yā'tit ixlīmāpa'ksīn Dios nacāmākentaxtūyā'tit mintahui'latca'n? #8?―Miscujnu'nī'n, ¿tū ixpālacata jā takexmatni' ixtahui'latca'n quinapapana'ca'n? Jā tamakacha'ka'n chī ixlacasqui'nca a'cxni' natahuā'yan. :7 oPalaj tunca makapitzīn fariseos ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn talaktalacatzuna'jīlh Jesús. Ixtaminī'ta'ncha' cā'lacchicni' Jerusalén ē takelhasqui'nīlh: x6i$Tasqui'ni'lh cāmakxtekli xmān ixtaxa'malh ixtampān ixlu'xu'. Tatzeyalh ixlīpō'ktuca'n tī taxa'malh.>5u#A'cxni' tachi'xcuhuī't xalanī'n a'ntza' talakapasli Jesús, tamāca'tzīnīni'lh calhāxcuhuālh nac tzamā' ti'ya't. Cālīmini'ca lhūhua' ta'jatatlanī'n jā ixuī'lh Jesús. ]43"Ta'a'lh ixtuntacut nac xcān ē tachā'lh nac ti'ya't jā huanican Genesaret. Y3+!Palaj tunca xlaca'n tī ixtahui'lāna'lh nac barco talaktaquilhpūtalh Jesús ē tahuanilh: ―Ixlīcāna' hui'x ī'Ska'ta' Dios. Jesús cāmātzeyīlh ta'jatatlanī'n xalanī'n nac cā'lacchicni' Genesaret G2 A'cxni' xlaca'n tatojōlh nac barco, ca'cs lalh ū'ni'. 1Palaj tunca Jesús macachi'palh ē huanilh: ―Xmān macsti'na'j a'ka'ī'ya'. ¿Tū ixpālacata jā quilīpāhua'na'? 0A'cxni' makca'tzīlh palha' ū'ni', jicua'nli ē tzuculh tā'cnū ē palha' huanli: ―¡Caquimakapūtaxtu, Māpa'ksīni'! /Jesús huanilh: ―Cata't. Palaj tunca Pedro tacutli nac barco ē tzuculh kelhtlā'huan xcān nalakapāxtoka Jesús. .Palaj tunca Pedro huanilh: ―Māpa'ksīni', palh ixlīcāna' hui'x, caquihua'ni' ē na'ickelhtlā'huan xcān na'iclakapāxtokān. a-;Jesús cāhuanilh: ―Catahuixcāni'tit ē jā cajicua'ntit. Quit tī icmimā'lh. ,9A'cxni' scujnu'nī'n talaktzī'lh chā'tin tī ixkelhtlā'huantēlha xcān, cāmekē'klhalh ē tajicua'ni'lh ē palha' tahuanli: ―¡Lakachuyayāuj! f+EA'cxni' xkakalh, Jesús ixcālaktalacatzuna'jītēlha xlaca'n. Ixkelhtlā'huantēlha xcān. *līhuan ī'scujnu'nī'n ixtatētaxtumā'nalh nac xcān nac barco. Ū'nulh ē ixpuput mar ixtatā'kayāhuamā'nalh ē tasno'kli barco. )%A'cxni' ixcāmacā'nkō'nī't, Jesús ixlīmān tā'cxtunu'lh nac sipej na'orarlīni' Dios. A'cxni' tzī'suanli, ixlīmān ixuī'lh a'ntza' (9Xlītza'la Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n catatojōlh nac barco ē catapūlani'lh ixtuntacut nac mar. Xla' ixcāmacā'mā'lh tachi'xcuhuī't. 'Chi'xcuhuī'n tī tahuā'yalh xlaca'n a'kquitzis mil ē nā tahuā'yalh puscan ē lacstīn. Jesús kelhtlā'huanli na ixkelhni' xcān H& Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't tahuā'yalh ē taka'sli. A'cxni' tahuā'yankō'lh, scujnu'nī'n tamākēstokli lhūhua' xalacpītzun hasta tatzumalh pācāujtu' chā'xta tū quītāxtūlh. e%CPalaj tunca cāmāpa'ksīlh catatahui'lalh tachi'xcuhuī't nac cā'seketni'. Palaj tunca Jesús cātayalh macquitzis pāntzīn ē tantu' squī'ti' ē talacayāhualh nac a'kapūn ē maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios. Cāche'keni'lh pāntzīn ē squī'ti' ē cāmaxquī'lh ī'scujnu'nī'n. Xlaca'n tamāpitzilh na ixpu'nanca'n tachi'xcuhuī't. 6$gJesús cāhuanilh: ―Cacālī'ta'ntit. t#aXlaca'n tahuanilh: ―Quina'n jā tū icka'lhīyāuj xmān macquitzis pāntzīn ē tantu' squī'ti'. a";Jesús cākelhtīlh: ―Jā ixlacasqui'nca nata'a'n; cacāmāhuī'tit hui'xina'n. j!MA'cxni' ī'smalanka'namā'lhtza', ī'scujnu'nī'n Jesús talakmilh ē tahuanilh: ―Kōtanūtza' ē huā'tzā' jā nac cā'lacchicni'. Cacāmacapi tachi'xcuhuī't nata'a'n natatamāhua ixlīhua'ca'n nac cā'lacchicni'. ! ;A'cxni' Jesús taxtulh nac barco, cālaktzī'lh lhūhua' tachi'xcuhuī't ē cālakalhu'manli. Cāmātzeyīlh ta'jatatlanī'n tī ixcālīmini'canī't.  A'cxni' māca'tzīnīca Jesús, xla' tojōlh a'ktin nac barco ē a'lh ixtuntacut nac xcān jā jā tī ixa'nan. A'cxni' ca'tzīca jā ixa'mā'lh, lhūhua' tachi'xcuhuī't tataxtulh na ixcā'lacchicni' ē tastālani'lh catujan na ixquilhtūn xcān. ;o Palaj tunca tamilh ī'scujnu'nī'n Juan ē talē'lh ixmacni' ē tamā'cnūlh. Ā'līstān ta'a'lh tamāca'tzīnī Jesús. Jesús cāmāhuī'lh a'kquitzis mil chi'xcuhuī'n pY Palaj tunca līminca a'kxāk a'ktin nac pulātu ē maxquī'ca tzu'ma'jāt ē xla' maxquī'lh ixtzī'. c? Chuntza' macā'lh līmāpa'ksīn nac pūlāchī'n ē māmāyujūnīni'lh ixa'kxāk Juan. c? Ū'tza' līlīpuhuanli Herodes chī ixmālacnūni'nī't tzu'ma'jāt. Tī ixcā'invitarlīcanī't takexmatli tū ixuanicanī't, ē ū'tza' jātza' la lakpalīlh ixtachihuīn. Herodes māpa'ksīni'lh camaxquī'ca. <qPalaj tunca xatzī' maxquī'lh talacapāstacni' ē tzu'ma'jāt squi'ni'lh Herodes chuntza': ―Caquima'xqui' chuhua'j ixa'kxāk Juan Mā'kpaxīni'. Calī'ta' a'ktin nac pulātu. Rē xla' huanilh ixmaxquī'lh tzu'ma'jāt catūxcuhuālh tū nasqui'ni'. /WA'cxni' Herodes lakchā'lh ixcā'ta, tlahualh cā'tani'. Ixtzu'ma'jāt Herodías tlīlh na ixlacatīnca'n tī ixcā'invitarlīcanī't. Līmakapāxuīlh Herodes Masqui Herodes ixmaknīcu'tun Juan, cājicua'ni'lh tachi'xcuhuī't. Xlaca'n tapuhuanli Juan ixa'kchihuīna' Dios ixuanī't. c?Juan ixuanimā'lh Herodes: ―Jā minī'ni' chī lī'pina' Herodías hua'chi mimpuscāt. @yHerodes ixmāstā'nī't līmāpa'ksīn cachi'paca Juan ē calē'nca nac pūlāchī'n nachī'can. Māchi'nīni'lh ixpālacata Herodías tī ixpuscāt ixtā'tin Felipe ixuanī't. NHerodes cāhuanilh ixtā'scujnu'nī'n: ―Ū'tza' huā'mā' Juan Mā'kpaxīni'. Lacastālancuana'nī't ixlacpu'na'i'tātca'n nīnī'n. Ū'tza' līka'lhī lītli'hui'qui tū lītlahua lī'a'cnīn. s aTzamā' quilhtamacuj Herodes gobernador ixuanī't nac estado Galilea. Māca'tzīnīca ixpālacata Jesús. yk :A'ntza' na ixcā'lacchicni' jā ta'a'ka'ī'lh ē ū'tza' Jesús jā lhūhua' lītlahualh lī'a'cnīn.uc 9Ū'tza' talīsītzī'lh ē talakmaka'lh Jesús. Xla' cāhuanilh: ―Chā'tin a'kchihuīna' nalakachi'xcuhuī'can calhāxcuhuālh jā na'a'n. Xmān xalanī'n na ixchic ē xalanī'n na ixcā'lacchicni' jā talakachi'xcuhuī'cu'tun.  8Ixlīpō'ktuca'n ixtā'timīn xapuscan nā huā'tzā' tahui'lāna'lh na quincā'lacchicni'ca'n. ¿Jāchu sca'tli ixlīpō'ktu huā'mā'?  7Ū'tza' huā'mā' ixka'hua'cha xuacna' ē nā María ixtzī'. Ixtā'timīn cāhuanican Jacobo ē José ē Simón ē Judas. }s 6ē chā'lh nac Nazaret jā stacli. A'ntza' ixmāsu'yu na ixtemploca'n israelitas. Tī takexmatli talī'a'cnīlh ē talāhuanilh: ―Huā'mā' chi'xcu', ¿jāchu sca'tli huā'mā' talacapāstacni'? ¿Chī tzē cālītlahua tzamā' lī'a'cnīn? K~;}||O{zsyy_ww8vauut-sBrr:qGpp1o}nn0m{kjhh0gg6ff$eId|ccbvb ap``I_^^i]w\i[ZYXcWVV"UTLSRQQKPPSOyNMMdLqLKJIIBHsG F5EDnBB>8=’Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n fariseos ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. ¡Hui'xina'n tlahua'yā'tit a'ktu' milacanca'n! Hui'xina'n cā'a'kskāhuī'maktīyā'tit ixchicca'n tī cānīmaka'ncanī't ē ā'līstān na'j tunca orarlīyā'tit a'ntza' jā tzē cātalaktzī'nān ē chuntza' lī'a'kskāhuī'ninā'tit. Ū'tza' palha' nacātalīmakapātīnīnān. 4`a ’Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n fariseos ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. ¡Hui'xina'n tlahua'yā'tit a'ktu' milacanca'n! Hua'chi mālacchahuanī'ta'ntit jā lactanūcan jā Dios māpa'ksīni'nkō'. Hui'xina'n jā tanū'yā'tit ē nūn cāmakxtekā'tit natatanū ā'makapitzīn. _9 Catīxcuhuālh tī ixlīmān putza chī ā'chulā' ka'tla' nahuan, xla' namāmāxanī'can. Tī jā ka'tla' makca'tzī, ū'tza' nalakachi'xcuhuī'can. c^? Tī cāmaktāya ixlīpō'ktuca'n na milacpu'na'i'tātca'n, ū'tza' ā'chulā' xaka'tla'. ]y Jā catimakxtektit nacātamāpācuhuīyān māpa'ksīni'nī'n ixpālacata xmān Cristo ixlīmān miMāpa'ksīni'ca'n. -\S Huā'tzā' nac cā'ti'ya'tna', jā catihua'ni'tit mintā'chi'xcu'ca'n: “Quintāta'.” Tzaj xmān chā'tin minTāta'ca'n ē ū'tza' tī hui'lacha' nac a'kapūn. f[E’Hui'xina'n jā calacasqui'ntit nacātamāpācuhuīyān mākelhtahua'kē'ni'nī'n. Lacxtim milīpō'ktuca'n ē lītā'timīn lanī'ta'ntit ē xmān chā'tin miMākelhtahua'kē'ni'ca'n ē ū'tza' ixlīmān Cristo. ZTalacasqui'n nacātā'chihuīna'ncan ē nacālakachi'xcuhuī'can nac cā'tejen ē nacāmāpācuhuīcan mākelhtahua'kē'ni'nī'n. YTalacasqui'n cacālakachi'xcuhuī'ca xlaca'n jā tlahuamā'ca cā'tani'. Na ixtemploca'n israelitas, xlaca'n taquilhpūlatahui'lacu'tun. XTalacasqui'n tachi'xcuhuī't natalaktzī'n ixlīpō'ktu tū tatlahua. Cāmūhui'lī'canī't ē cāpekemāhua'ca'canī't xalakpīka'tla' cintaj jā tatzo'knī't macsti'na'j ixtachihuīn Dios. Nā ā'chulā' pūlhmā'n taka'lhī ixlu'xu'ca'n ē jā ā'makapitzīn. W}Xlaca'n hua'chi tī tacāxtlahualh xatzi'nca tacu'ca' ē jā tī tī tzē natāyani'. Xlaca'n jā tamaktāyana'ncu'tun. ]V3Chuntza' ixlacasqui'nca natlahua'yā'tit tū tahuan ē nacākexpa'tni'yā'tit. Masqui nacākexpa'tni'yā'tit, hui'xina'n jā catitlahua'tit chī xlaca'n tatlahua ixpālacata tahuan catūhuālh ē xtum tatlahua. U―Mākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē fariseos taka'lhī līmāpa'ksīn natahuan tū huanicu'tun ixlīmāpa'ksīn Moisés. KT Palaj tunca Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n ē tachi'xcuhuī't: S .Jā tī chā'tin tzē kelhtīlh nūn kelhtin tachihuīn. Huā'mā' quilhtamacuj jā tī chā'tin tzē kelhasqui'nīlh.6Re-Palh David līchihuīna'lh ī'xū'nātā'nat ē māpācuhuīlh ixMāpa'ksīni', ū'tza' huanicu'tun xla' ā'chulā' xaka'tla' nalītaxtu ē jā David ―Jesús cāhuanilh. Q1,Māpa'ksīni' Dios huanilh quiMāpa'ksīni':“Catahui'la' na quimpekxtūcāna'j hasta a'cxni' na'iccāskāhuī' mintā'lāquiclhlaktzi'.” &PE+Palaj tunca Jesús cāhuanilh: ―¿Tū ixpālacata David māpācuhuīlh Māpa'ksīni' chuntza' chī māsu'yuni'lh Espíritu Santo? David huanli: ;Oo*ē Jesús cākelhasqui'nīlh: ―¿Tūchu līlacapāstacā'tit ixpālacata Cristo tī ka'lhīpā'na'ntit? ¿Tīchu ī'xū'nāpapna'? Tahuanilh: ―Xla' ī'xū'nātā'nat David. (NK)Fariseos jāna'j ixta'a'n 1M[(Chī a'ktu' līmāpa'ksīn hua'chi ixlītzucuni' ixlīmāpa'ksīn Moisés ē ixtamāsu'yunca'n a'kchihuīna'nī'n xalanī'n makāstza'. Cristo ī'xū'nātā'nat David L/'Ixlī'a'ktu' līmāpa'ksīn chu lacxtim chī ixlacasqui'nca ē huan: “Cacāpāxqui' ā'makapitzīn chuntza' chī pāxquī'ca'na' mina'cstu.” fKE&Ū'tza' huā'mā' līmāpa'ksīn tū ā'chulā' xaka'tla' ē tū ā'chulā' ixlacasqui'nca. J%Jesús huanilh: ―“Calīpāxqui' Māpa'ksīni' tī minDios ixlīpō'ktu milīstacna' ē ixlīpō'ktu mintalacapāstacni'.” uIc$―Mākelhtahua'kē'ni', ¿tuchūyā līmāpa'ksīn ā'chulā' ixlacasqui'nca tū māsu'yulh Moisés? )HK#Chā'tin chī xlaca'n xamākelhtahua'kē'ni' līmāpa'ksīn ixuanī't. Xla' ixca'tzīcu'tun palh Jesús ixca'tzī ixlīmāpa'ksīn Moisés ē kelhasqui'nīlh: bG="Fariseos tatalacxtimīlh a'cxni' takexmatli chī Jesús cāmāca'cslīlh saduceos. 5Fc!A'cxni' tachi'xcuhuī't takexmatli huā'mā' tachihuīn, ixlīpō'ktuca'n talī'a'cnīlh huā'mā' ixtamāsu'yun Jesús. Līmāpa'ksīn tū ā'chulā' ixlacasqui'nca Ey “Quit ixDiosca'n Abraham ē Isaac ē Jacob”, huanli. Dios ū'tza' ixDiosca'n xalakahuan ē jā ixDiosca'n xanīn. wDg¿Ē jā kelhtahua'kanī'ta'ntit tū Dios cāhuanin ixpālacata tī natalacastālancuana'n? Chuntza' huanli: AC{A'cxni' nīnī'n natalacastālancuana'n, jā catitamakaxtokca ē jā catitamāstā'lh ixtzu'ma'janca'n natatamakaxtoka. Xlaca'n natala hua'chi ixángeles Dios xalanī'n nac a'kapūn. ?BwJesús cākelhtīlh: ―Hui'xina'n tā'kskāhuī'nī'ta'ntit mina'cstuca'n. Jā ca'tzīyā'tit tū tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios ē jā ca'tzīyā'tit chī ixlītli'hui'qui. |AqA'cxni' nalacastālancuana'ncan, ¿tīchu ixla' nahuan tzamā' puscāt? Ixkelhatojonca'n ixtatā'tamakaxtoknī't. N@A'cxni' ixtanīkō'nī'ttza' lītā'timīn, ā'xmān nīlh puscāt. sIxuī'lh na quilacpu'na'i'tātca'n kelhatojon lītā'timīn. Xapuxcu' tamakaxtokli ē ā'līstān nīlh. Jā tī a'nalh ī'ska'ta'; tamakxtekni'lh tī nīmaka'ncanī't ī'stancu. "==―Mākelhtahua'kē'ni', Moisés māsu'yulh palh nanī chā'tin chi'xcu' tī tamakaxtoknī'ttza' ē palh jā ka'lhī ī'ska'ta', ixlacasqui'nca ī'stancu natā'tamakaxtoka tī nīmaka'ncanī'ttza'. Xapūla ska'ta' tī nalacatuncuhuī' ixla' nahuan xapuxcu' tī nīnī'ttza'. <1Huā'mā' quilhtamacuj makapitzīn saduceos talakmilh Jesús. Saduceos ixtahuan jā catilacastālancuana'nca. Ū'tza' talīhuanilh chuntza': ; A'cxni' takexmatli huā'mā' tachihuīn, talī'a'cnīlh. Tamakxtekli ē ta'a'lh. Chī nala a'cxni' natalacastālancuana'n :#Takelhtīlh: ―Ixla' emperador. Palaj tunca Jesús cāhuanilh: ―Camaxquī'tit emperador tū ixla' ē camaxquī'tit Dios tū ixla'. 9%A'cxni' Jesús laktzī'lh tumīn, cākelhasqui'nīlh: ―¿Tīchu ixlacan tasu'yu huā'tzā' nac tumīn ē tīchu ixtacuhuīni' tatzo'kni'? y8kCaquilāmāsu'yuni'uj tumīn tū līxokocan tū mātā'jīni'ncan. Līmini'ca a'ktin denario tū ixtumīnca'n. 17[Jesús ixca'tzī xmān ixtalīlaktzī'ncu'tun ē cāhuanilh: ―Hui'xina'n tlahua'pā'na'ntit a'ktu' milacanca'n. ¿Tū ixpālacata quilālīlaktzī'ncu'tunāuj? ~6u¿Chī puhua'na' ixpālacata tū mātā'jīni'n emperador romano? ¿Inchā tze na'icxokoyāuj o jā ixlacasqui'nca? 5Chuntza' cāmacā'lh makapitzīn ixchi'xcuhuī'n ē tatā'a'lh ixchi'xcuhuī'n Herodes tī rey ixuanī't. Talaka'lh Jesús ē tahuanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', icca'tzīyāuj hui'x hua'na' tū ixlīcāna' ē nā tzej māsu'yu'ya' chī Dios lacasqui'n. Hui'x jā cātlahua'ni'ya' cuenta chī talīchihuīna'nān tachi'xcuhuī't. Lacxtim cālaktzī'na' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. }4sPalaj tunca fariseos ta'a'lh ē tachihuīna'nli chī tzē ixtalīmālacsu'yulh Jesús ixpālacata tū huanli. 3 Jesús chihuīna'mpālh: ―Līlhūhua' tī cāmāta'satīnīni'nca ē jā lhūhua' tī cālacsacca. Tū mātā'jīni'ncan <2q Palaj tunca rey cāhuanilh tī ixtamaktāyamā'nalh: “Camacachī'tit ē catantūchī'tit ē camāxtutit nac kēpūn jā cā'pucsua'. A'ntza' nacalhuan ē nalāxca ixtatzan.” (1I Huanilh: “Quinamigo, ¿tū ixpālacata tanū'nī'ta' huā'tzā' ē jā lhakā'nī'ta' milu'xu' tū minī'ni'?” Xla' jā tū huanilh; xmān ca'cs tāyalh. .0U ’Palaj tunca tanūlh rey ē cālaktzī'lh tī tamilh. Laktzī'lh chā'tin chi'xcu' tī huī'lh ē jā ixlhakā'na'nī't chī minī'ni' jā tamakaxtokmā'ca. (/I Scujnu'nī'n tataxtulh ē ta'a'lh nac cā'tejen. Ixlīpō'ktuca'n tī tatā'lāpāxtokli tatakēstokli ē tī tze ē tī jā tze. Chuntza' lītatzumalh chic. '.G Capintit chuhua'j nac cā'tejen ē cacā'invitarlītit ixlīpō'ktuca'n tī natā'lāpāxtokā'tit. Catamilh nac cā'tani'; natamakaxtoka quinka'hua'cha.” K-Palaj tunca cāhuanilh ixtasācua'n: “Ixlīpō'ktu tzejtza' huī'lh natamakaxtoka quinka'hua'cha; tasu'yu xlaca'n tī iccā'invitarlīnī't jā lactze ē jā minī'ni' iccā'invitarlīnī't. ,Palaj tunca sītzī'lh rey ē cāmacā'lh soldados nacāmaknī maknīni'nī'n ē mālhcuyunīni'lh ixcā'lacchicni'ca'n. Q+Ā'makapitzīn tachi'palh ī'scujnu'nī'n rey. Tatucsli ē tamaknīlh. z*mTī ixcā'invitarlīcanī't jā cuenta tatlahualh. Chā'tin a'lh na ixcā'tacuxtu ē ā'chā'tin a'lh stā'nan. )Cāmacā'mpālh ā'makapitzīn scujnu'nī'n ē cāhuanilh: “Cacāhua'ni'tit tī iccā'invitarlīnī't tacāxni'jtza' huī'lh līhua'. Iccāmaknīlhtza' huācax ē xako'ntin xaska'ta' huācax ē iccāxui'līkō'lhtza' natamakaxtokcan. Catamilh quinamigos.” (yCāmacā'lh ī'scujnu'nī'n ē ta'a'lh cāmāta'satīnīni'lh tī ixcā'invitarlīcanī't; xlaca'n jā ixtamincu'tun. ')―A'cxni' Dios nacāmāpa'ksīni'nkō', ū'tza' nala hua'chi a'cxni' chā'tin rey tlahualh cā'tani' a'cxni' tamakaxtokli ixka'hua'cha. R& Jesús tzucupālh cātā'chihuīna'n tū līca'tzīni'can ē cāhuanilh: "%=.Chuntza' masqui titachi'pacu'tunli Jesús, tajicua'ni'lh tachi'xcuhuī't. Tzamā' tachi'xcuhuī't tapuhuanli Jesús ixa'kchihuīna' Dios ixuanī't.$#-A'cxni' xanapuxcu'nu' pālejni' ē fariseos takexmatli tū līmāsu'yulh Jesús, taca'tzīlh Jesús ixcālīchihuīna'mā'lh xlaca'n. #,Tī jā tzej takexmata quintachihuīn, xlaca'n chuntza' chī tī talī'a'kchekxlalh chihuix ē chuntza' tatakāhuī'lh. Tī jā ta'a'ka'ī' quintachihuīn, xlaca'n chuntza' chī tī cā'a'klhta'lalh ka'tla' chihuix ē cālakka'nkxli ē tanīlh ―huanli Jesús. "+Chuntza' iccāhuaniyān tū Dios ixcāmaxquī'cu'tunān, ū'tza' nacāmaxquī'can ā'makapitzīn tī natatlahua ixtalacasqui'nīn Dios. `!9*Palaj tunca Jesús cāhuanilh: ―¿Ē jā maktin līkelhtahua'kanī'ta'ntit na ixtachihuīn Dios ixpālacata ī'Ska'ta'? Xla' hua'chi chihuix tū lītzo'kcanī't ē chuntza' huan:Tapācna'nī'n talakmaka'lh chihuix ē tzamā' chihuix tū ā'chulā' ixlacasqui'nca.Chuntza' tlahualh Māpa'ksīni' ē quina'n iclī'a'cnīyāuj. c ?)Tahuanilh: ―Ixlīcāna' nacāmālaksputūkō' tzamā' tī jā tzeya tasācua'n. Nacāmāsācua'nī pū'uva ā'makapitzīn xtum tasācua'n. Xlaca'n a'cxni' natapu'xa uva, natamaxquī' tū ixla' nahuan ixtēcu'. &E(Jesús cākelhasqui'nīlh: ―A'cxni' na'a'nācha' ixtēcu' ti'ya't, ¿tū nacātlahuani' tzamā' tī ixcāmāsācua'nīcanī't? ¿Chī puhua'nā'tit? @{'Chuntza' chi'paca ē māxtuca nac pū'uva ē maknīca. C&A'cxni' chā'lh nac pū'uva ka'hua'cha, tasācua'n talāhuanilh ixlīmānca'n: “Ū'tza' tī ixla' nahuankō' tū ka'lhī ixtāta'. Camaknīuj ē chuntza' quilaca'n nahuan pū'uva.” hI%’Ā'xmān macā'lh ixka'hua'cha. Puhuanli: “Natalakachī'xcuhuī' quinka'hua'cha.” $Ixtēcu' ti'ya't cāmacā'mpālh ā'makapitzīn ixlacscujnu'nī'n ē ā'chulā' lhūhua' cāmacā'lh. Chu lacxtim chī cātlahuaca. dA#Cāchi'paca ē tucsca chā'tin ē maknīca chā'tin ē ā'chā'tin līcucta'laca chihuix. C"A'cxni' chilhtza' ixpūlanan uvas, cāmacā'lh ā'makapitzīn ixlacscujnu'nī'n na ixpū'uva. Ta'a'lh tasqui'ni' tasācua'n catamaxquī'lh tū tamakalanī't tū ixla' ixtēcu' ti'ya't. &E!Jesús cāhuanilh: ―Cakexpa'ttit tzamā' ā'a'ktin tū līca'tzīni'can. Ixuī'lh chā'tin ixtēcu' ka'tla' ti'ya't ē cācha'nli mayāc tū māstā' uvas na ixti'ya't. Līculālhui'līlh chihuix ixti'ya't ē cāxtlahualh ixpūlakchi'tcan uvas ē yāhualh a'ktin torre tū napūmaktaka'lha ixpū'uva. ’Ā'līstān cāmāsācua'nīlh ti'ya't tasācua'n natascuja i'tātna'. Xla' a'lh latā'kchoko makat.  Juan Mā'kpaxīni' milh ē cāmāsu'yuni'n chī ixlacasqui'nca nalatā'kchokoyā'tit ē hui'xina'n jā a'ka'ī'nī'ta'ntit. Mātā'jīni'nī'n ē puscan xalanī'n nac cā'tejen ta'a'ka'ī'nī't. Masqui laktzī'nī'ta'ntit chī ta'a'ka'ī'lh xlaca'n, hui'xina'n jā lakpalīnī'ta'ntit mintalacapāstacni'ca'n ē jā a'ka'ī'nī'ta'ntit ―huanli Jesús. Xalacca'tzāna makscujni' S¿Chī puhua'nā'tit hui'xina'n? ¿Tichūyā ka'hua'cha tlahualh ixtalacasqui'nīn ixtāta'? Xlaca'n tahuanli: ―Tī pūla chihuīna'nli. Palaj tunca Jesús cāhuanilh: ―Quit iccāhuaniyān huā'mā'. Mātā'jīni'nī'n ē puscan xalanī'n nac cā'tejen, xlaca'n pūla natatanū jā Dios māpa'ksīni'nkō' ē jā hui'xina'n. !Ā'līstān xatāta' laka'lh xastancu ixka'hua'cha ē chuntza' huanipālh. Huā'mā' kelhtīlh: “Tze, tāta', na'ica'n”, ē jā a'lh. yIxka'hua'cha kelhtīlh: “Jā ica'ncu'tun.” Ā'līstān līlīpuhuanli chī ixkelhtīnī't ixtāta' ē a'lh scuja. I Jesús cāhuanilh: ―¿Tū puhua'nā'tit? Ixuī'lh chā'tin chi'xcu' ē ixka'lhī chā'tu' ixka'hua'chan. Huanilh xapuxcu': “Quinka'hua'cha, capit scu'ja' na quimpū'uva chuhua'j.” Ū'tza' talīkelhtīlh Jesús: ―Jā icca'tzīyāuj tīchu ixlīmāpa'ksīn. Palaj tunca Jesús cāhuanilh: ―Nā chuntza' quit jā icticāhuanin tīchu ixlīmāpa'ksīn iccālītlahuamā'lh huā'mā'. Jesús māsu'yulh ixpālacata chā'tu' ka'hua'chan 2]Jāla nahuaniyāuj ixlīmāpa'ksīnca'n chi'xcuhuī'n. Cājicua'ni'yāuj tachi'xcuhuī't. Ixlīpō'ktuca'n ta'a'ka'ī' Juan ixlīcāna' ixa'kchihuīna' Dios ixuanī't. fE¿Tīchu ixlīmāpa'ksīn ixlīmā'kpaxīni'n Juan? ¿Ixlīmāpa'ksīn Dios o ixlīmāpa'ksīnca'n chi'xcuhuī'n? Caquilākelhtīuj. Xlaca'n tatzuculh talālītā'chihuīna'n ixlīmānca'n ē talāhuanilh: ―¿Chī nahuaniyāuj? Palh nahuaniyāuj ixlīmāpa'ksīn Dios, naquincākelhasqui'nīyān: “¿Tū ixpālacata jā a'ka'ī'nī'ta'ntit?” CJesús cākelhtīlh: ―Nā quit na'iccākelhasqui'nīyān catūhuālh. Palh naquilākelhtīyāuj, nā quit na'iccāhuaniyān tīchu ixlīmāpa'ksīn iccālītlahuamā'lh tzamā'. -Palaj tunca Jesús tanūlh xaka'tla' nac templo. Līhuan ixmāsu'yumā'lh, talaktalacatzuna'jīlh xanapuxcu'nu' pālejni' ē xanapuxcu'nu' israelitas. Xlaca'n takelhasqui'nīlh: ―¿Tīchu ixlīmāpa'ksīn cālītlahua'pā't tzamā'? ¿Tī maxquī'n līmāpa'ksīn? # ?Ixlīpō'ktu tū nasqui'ni'yā'tit a'cxni' orarlīni'yā'tit Dios, ixlīpō'ktu namaktīni'nā'tit, xmān calīpāhua'ntit Dios. Ixlīmāpa'ksīn Jesús M Jesús cākelhtīlh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Palh tzej na'a'ka'ī'yā'tit ē palh jā napuhua'nā'tit Dios jāla natlahua, nā tzē natlahua'yā'tit lacxtim chī ictlahuani'lh quit qui'hui'. Nā tzē nahuaniyā'tit huā'huī'lh sipej: “Catapānu' huā'tzā' ē catojo' nac xcān”; ē nā chuntza' nala.  A'cxni' ī'scujnu'nī'n talaktzī'lh huā'mā', talī'a'cnīlh ē takelhasqui'nīlh Jesús: ―¿Tū ixpālacata palaj scācli qui'hui'?  %Laktzī'lh a'katin xaqui'hui' higo na ixpaxtūn tej ē talacatzuna'jīlh nac qui'hui'. Qui'hui' jā ixka'lhī ixtahua'ca't; xmān ixka'lhī xapa'lhma'. Palaj tunca Jesús huanilh xaqui'hui' higo: ―¡Jātza' ā'maktin catitahua'ca'! Xamaktin scācli xaqui'hui' higo. X )Ixlīlakalī a'cxni' quītaspi'tpālh nac Jerusalén, Jesús ixtzi'ncsa. -SPalaj tunca Jesús cā'a'kxtekui'līlh ē taxtulh nac cā'lacchicni' ē a'lh nac Betania jā tachokolh tzamā' tzī'sa. Jesús lacaquilhnīlh xaqui'hui' higo }sXlaca'n tahuanilh Jesús: ―¿Tū ixpālacata jā cālacaquilhni'ya' tzamā' lacstīn? ¿Ē jā kexpa'ta' tū tahuanimā'nān? Jesús cākelhtīlh: ―Jē, ickexmata. ¿Ē hui'xina'n jā kelhtahua'kanī'ta'ntit na ixtachihuīn Dios ixpālacata huā'mā'? Chuntza' tatzo'kni':Hui'x cāmāsu'yuni'nī'ta' lacstīn ē tī tatzi'quī'cus chī tzej natamakapāxuīyān. :mXanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn a'cxni' talaktzī'lh lī'a'cnīn tū Jesús cātlahualh, xlaca'n tasītzī'lh. Nā talīsītzī'lh chī lacstīn na ixpūchakān templo tata'salh ē tahuanli: “¡Camakapāxuīca ī'xū'nātā'nat rey David tī ixka'lhīmā'nauj!” A'ntza' nac templo talaktalacatzuna'jīlh Jesús makapitzīn lakatzī'nī'n ē lū'ntū'nunī'n. Xla' cāmātzeyīlh. R Cāhuanilh: ―Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios: “Quinchic namāpācuhuīcan Chic jā Tlahuacan Oración.” Chī tlahuapā'na'ntit, līmaxtunī'ta'ntit hua'chi ixpūtatzē'kni'ca'n ka'lhāna'nī'n. dA Ā'līstān Jesús a'lh xaka'tla' nac templo ē tanūlh ē cātantlakaxtukō'lh ixlīpō'ktuca'n tī ixtastā'namā'nalh ē tī ixtatamāhuana'mā'nalh na ixtanquilhtīn templo. Cāmakpūspi'tni'kō'lh ixmesaca'n tī ixtapakxtumā'nalh ixtumīnca'n tachi'xcuhuī't. Nā cāmakpūspi'tni'lh ixpūtahuī'lhca'n tī ixtastā'mā'nalh pālumax. K Tachi'xcuhuī't cākelhtīlh: ―Huā'mā' ū'tza' a'kchihuīna' Jesús tī xala' nac Nazaret nac estado Galilea. Jesús cātamacxtukō'lh tū jā tze na ixpūchakān xaka'tla' nac templo #? A'cxni' Jesús tanūlh nac Jerusalén, ixlīpō'ktuca'n tī ixtahui'lāna'ncha' tatamakchuyīkō'lh ē takelhasqui'nīni'lh: ―¿Tīchu huā'mā'?  Tī ixtapūlatēlha ē tī ixtastālatēlha tatzuculh tata'sa ē tahuanli: ―¡Camakapāxuīca ixtā'nat rey David tī ixka'lhīmā'nauj! ¡Dios casicua'lanātlahualh tī līmimā'lh ixlīmāpa'ksīn Māpa'ksīni' quinDiosca'n! ¡Calakachi'xcuhuī'ca Dios! &ELhūhua' tachi'xcuhuī't ixa'nan. Xlaca'n tamāpī'lh ixlu'xu'ca'n nac tej. Makapitzīn tacā'lh xalacstīn ixpeken qui'hui' ē tayalh tamāpī'lh nac tej. k~OTalīmini'lh xatzī' burro ē ī'ska'ta' ē talīkētlapalh ixlu'xu'ca'n ē Jesús kētahuī'lh. ]}3Palaj tunca scujnu'nī'n ta'a'lh ē tatlahualh tū Jesús cālīmāpa'ksīlh. o|WCacāhua'ni' xalanī'n nac cā'lacchicni' jā huanican Sión:“Calaktzī'ntit. Mimā'lh mimPuxcu'ca'n.Xla' jā ka'tla' makca'tzī.Kēhuī'lh burro mimā'lh.Kēhuī'lh xaska'ta' animalh tū mācu'quī'can.” m{SChuntza' a'kspulalh namākentaxtū ixtachihuīn a'kchihuīna' jā tzo'kcanī't chuntza': 6zePalh catīhuālh nacākelhasqui'nīyān: “¿Tū ixpālacata cāxcutpā'na'ntit?”, nahuaniyā'tit: “Māpa'ksīni' nacāmaclacasqui'n.” Chuntza' nacāmakxtekni'yān. gyGē cāhuanilh: ―Capintit nac cā'lacchicni' tū tasu'yu na milaclhtza'jca'n. A'ntza' nalaktzī'nā'tit a'ktin burro xatzī' tū chī'yāhuacanī't ē nā yālh ī'ska'ta'. Cacāxcuttit ē caquilālīmini'uj huā'tzā'. Vx 'A'cxni' ixtatalacatzuna'jīmā'nalhtza' nac Jerusalén, tachā'lh nac cā'lacchicni' jā ixuanican Betfagé. A'ntza' ixlacatzuna'j sipej jā huanican Olivos. Jesús cāmāpūlīlh chā'tu' ī'scujnu'nī'n w5"Palaj tunca Jesús cālakalhu'manli ē cāxa'mani'lh ixlakastapunca'n. Palaj tunca lakatzī'nī'n talacahuāna'lh ē tastālani'lh Jesús.Sv!Xlaca'n takelhtīni'lh: ―Māpa'ksīni', iclacahuāna'ncu'tunāuj. u/ Palaj tunca Jesús tāyalh ē cāmāta'satīnīni'lh lakatzī'nī'n ē cākelhasqui'nīlh: ¿Tūchu lacasqui'nā'tit na'iccātlahuani'yān? at;Tachi'xcuhuī't talacaquilhnīlh ē tahuanilh cataquilhca'cslalh. Xlaca'n ā'chulā' tata'salh ē tahuampālh: ―Māpa'ksīni', hui'x ī'xū'nātā'nat David tī xa'icka'lhīmā'nauj. ¡Caquilālakalhu'manui! ~suIxtahui'lāna'lh lacatzuna'j nac tej chā'tu' lakatzī'nī'n. A'cxni' takexmatli ixtētaxtumā'lh Jesús, xlaca'n tatzuculh tata'sa ē tahuanli: ―Māpa'ksīni', hui'x ī'xū'nātā'nat David tī xa'icka'lhīmā'nauj. ¡Caquilālakalhu'manui! xriJesús ē ī'scujnu'nī'n ixtataxtumā'nalh nac Jericó. Lhūhua' tachi'xcuhuī't ixtastālani'mā'nalh. A'cxni' kelhacāuj scujnu'nī'n taca'tzīlh tū kelhasqui'nīca Jesús, xlaca'n talīsītzī'ni'lh chā'tu' lītā'timīn ixpālacata pūtahuī'lh. l3Jesús cāhuanilh: ―Masqui napātīni'nā'tit chuntza' chī quit, ū'tza' naquilāpāxtūtahui'layāuj, quit jāla icmāpa'ksīni'n. Xmān quinTāta' ca'tzī tīchu naquimpāxtūtahui'la. Huā'mā' pūtahuī'lh cāxui'līca xmān ixpālacataca'n tī Dios cālacsacli. k%Jesús cākelhtīlh: ―Hui'xina'n jā ca'tzīyā'tit tū quilāsqui'ni'mā'nauj. ¿Ē tzē natāyani'yā'tit palh napātīni'nā'tit chī quit na'icpātīni'n? Hua'chi chuntza' chī tzē napūko'tnunā'tit quinvaso. Xlaca'n tahuanli: ―Tzē na'ictāyani'yāuj. qj[Jesús kelhasqui'nīlh: ―¿Tūchu lacasqui'na'? Puscāt huanilh: ―Camāpa'ksi' tzamā' chā'tu' quincamana' natapāxtūtahui'layān jā namāpa'ksī'ni'nkōyā', chā'tin na mimpekxtūcāna'j ē ā'chā'tin na mimpekxtūxuqui. RiPalaj tunca laktalacatzuna'jīlh Jesús ixtzī'ca'n Jacobo ē Juan, ixka'hua'chan Zebedeo. Puscāt cālīmilh ixcamana' na ixlacatīn Jesús ē tatzokostani'lh ē squi'nli a'ktin talakalhu'mān. h Nā xlaca'n naquintamacamaxquī' makatiyātīn. Naquintalakapala, ē naquintakēsnoka ē naquintaxtokohua'ca'. Ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj na'iclacastālancuana'n na ixlacpu'na'i'tātca'n nīnī'n ―huanli Jesús. Tū squi'nli ixtzī'ca'n Jacobo ē Juan ngU―Ca'tzīyā'tit a'mā'nauj nac Jerusalén. A'ntza' quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n naquintamacamāstā' na ixmacanca'n xanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. Xlaca'n natahuan caquimaknīca. fA'cxni' Jesús ixtā'cxtunu'mā'lh nac Jerusalén, cālē'lh ī'scujnu'nī'n lacatzuna'j ē ixlīmānca'n cāhuanilh: Ee’Chuntza' tī ā'xmān ixtahuanī't, xlaca'n xapūla natahuan. Tī xapūla ixtahuanī't, xlaca'n ā'xmān natahuan ―huanli Jesús. Ā'maktin Jesús māca'tzīnīni'lh chī nanī d ¿Ē jā quila' tumīn? Tzē na'icxoko chuntza' chī quintapāxuhuān. ¿Ē hui'x sītzī'ya' ixpālacata quit jā tampi'lh?” cCalī'pi mintumīn ē capit. Quit icxokocu'tun huā'mā' chi'xcu' tī chū'cus scujli chu lacxtim chī icxokoyān hui'x. b1 Patrón kelhtīlh chā'tin xlaca'n ē huanilh: “Quinamigo, quit jā ictlahuani'n tū jā tze. ¿Ē jā icuanin palh natlajaya' minquilhtamacuj? ,aQ ē tahuanli: “Tzamā' kōtanūtza' tamilh; xmān tascujli a'ktin hora. Lacxtim cāxokoca chī quina'n. Quina'n icscujui pō'ktu quilhtamacuj nac chi'chini'.” S` Ē a'cxni' tamaktīni'lh ixtumīnca'n, tatzuculh ta'a'ksa'n ixpatronca'n !_; Ā'līstān a'cxni' tatakextimīlh xlaca'n tī tatzuculh tascuja tzi'saj, tapuhuanli palh ā'chulā' ixtatlajca'n. Xmān tatlajalh ixquilhtamacujca'n. w^g Palaj tunca tatakextimīlh xlaca'n tī tatzuculh tascuja hua'chi makquitzis ē tatlajalh ixquilhtamacujca'n. c]?A'cxni' tā'cnūlh chi'chini', ixtēcu' huanilh xapuxcu' tasācua'n: “Cacāmāta'satīnīni' tasācua'n ē cacāxoko'. Pūla nacāxoko'ya' tī ā'xmān tatanūlh ē ā'līstān nacāxoko'ya' tī pūla tatanūlh.” I\ Takelhtīni'lh: “Jā icka'lhīyāuj quimpatronca'n.” Palaj tunca cāhuanilh: “Capintit nā hui'xina'n ē nascujā'tit na quimpū'uva ē quit na'iccāxokoyān chuntza' chī tlajacan.” W['Chī makquitzis kōtanū a'mpālh nac lītamāuj ē cāmaclalh ā'makapitzīn tī jā ixtascujmā'nalh. Cāhuanilh: “¿Tū ixpālacata xmān tāya'yā'tit pō'ktu quilhtamacuj ē jā scujpā'na'ntit?” ZTaxtupālh hua'chi tastu'nūt ē nā hua'chi maktu'tun kōtanū huampala ē cāmacā'lh tasācua'n nac pū'uva natascuja. YCāhuanilh: “Nā capintit nascujā'tit na quimpū'uva ē na'iccāxokoyān chuntza' chī tlajayā'tit.” Xlaca'n ta'a'lh. X-Ā'līstān taxtupālh hua'chi makna'jāstza' quilhtamacuj. Cālaktzī'lh ā'makapitzīn nac lītamāuj tī jā ixtamaclanī't ixtascujūtca'n. YW+Cāhuanilh natatlaja ixquilhtamacujca'n ē cāmacā'lh natascuja na ixpū'uva. ;V qJesús cāhuanipālh: ―Chī Dios līmāpa'ksīni'n tzē nalīmālakchā'nīcan hua'chi chā'tin ixtēcu' pū'uva. Cā'cuhuīni' taxtulh cāputza tasācua'n tī natapu'xa uvas. ULhūhua' a'nan tī cālakachi'xcuhuī'can huā'tzā'; a'ntza' jā Dios māpa'ksīni'nkō', jā caticālakachi'xcuhuī'ca. Lhūhua' a'nan tī jā cālakachi'xcuhuī'can huā'tzā'; a'ntza' jā Dios māpa'ksīni'nkō', nacālakachi'xcuhuī'can ―huanli Jesús.*TMIxlīpō'ktuca'n tī ta'a'kxtekui'līlh ixchicca'n o ixtā'timīnca'n o ixtāta'ca'n o ixtzī'ca'n o ixpuscātca'n o ixcamana'ca'n o ixti'ya'tca'n, ē palh ta'a'kxtekui'līlh quilīpālacata, ā'līhua'ca'lh nataka'lhī. Catūxcuhuālh tū ta'a'kxtekui'līlh quilīpālacata, ā'chulā' nataka'lhī. Hua'chi a'ktin ciento ixlacata ā'chulā' nataka'lhī ē nataka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. DSJesús cākelhtīlh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' xasāsti' nahuan cā'quilhtamacuj ē a'cxni' quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n na'ictahui'la jā māpa'ksīni'ncan. Quit na'icmāpa'ksīni'n ē hui'xina'n tī quilāstālani'nī'taujtza' nā naquilātā'māpa'ksīni'nāuj. Chā'tunu' natahui'layā'tit jā namāpa'ksīni'nā'tit. Nacātaputzāna'ni'yān xalanī'n kelhacāujtu' tribu tī israelitas. 1R[Palaj tunca Pedro huanilh: ―Māpa'ksīni', quina'n ica'kxtekui'līkō'uj ixlīpō'ktu tū xa'icka'lhīyāuj ē iccāstālani'mā'n. ¿Tūchu na'icka'lhīyāuj? Q9Jesús cālakalaktzī'lh ē cākelhtīlh: ―Chi'xcuhuī'n jāla tū catitatlahualh tū lī'a'kapūtaxtucan; xmān Dios tzē nacāmakapūtaxtū. %PCA'cxni' takexmatli huā'mā' tachihuīn, ī'scujnu'nī'n talī'a'cnīlh ē talākelhasqui'nīlh ixlī'ū'tununca'n: ―¿Tīchu tzē na'a'kapūtaxtu? 0OYIccāhuanipalayān jicslīhua' nalīpātlekecu'tun lakatin camello na ixtani' līxtokon. Ā'līhua'ca' jicslīhua' natanū chā'tin rico jā māpa'ksīni'nkō' Dios. N3Palaj tunca Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Jicslīhua' natatā'tapa'ksī Dios xlaca'n tī lacricujnu'. rM]A'cxni' chi'xcu' kexmatli huā'mā' tachihuīn, līlīpuhuanli ē a'lh ixpālacata rico ixuanī't. oLWJesús huanilh: ―Palh tze huancu'tuna', caquīstā'kō'j ixlīpō'ktu tū ka'lhī'ya' ē nacāmāpitzini'ya' tumīn xcamanīnī'n ē chuntza' naka'lhī'ya' chī rico nalīhua'na' nac a'kapūn. Ā'līstān naquintā'pina'. K}Chi'xcu' kelhtīni'lh: ―Pō'ktu tzamā' icmākentaxtūkō'nī'ttza' hasta quilīska'ta'. ¿Tūchu quisputni'cus? Jwcacālakachi'xcuhui' mintāta' ē mintzī'; ē cacāpāxqui' ā'makapitzīn chuntza' chī pāxquī'ca'na' mina'cstu. gIGChi'xcu' kelhasqui'nīlh: ―¿Tuchūyā līmāpa'ksīn? Jesús kelhtīlh: ―Jā timaknī'ni'na'; jā tika'lhī'ya' mintā'lāpāxquī'n; jā tika'lhāna'na'; jā tilīchihuīna'na' ā'chā'tin tū jā ixlīcāna'; UH#Jesús huanilh: ―¿Tū ixpālacata quihuani'ya' tze quit? Xmān chā'tin tī xatze ē ū'tza' Dios. Palh ka'lhīcu'tuna' milatamat tū jā catilaksputli, nacākexpa'tni'ya' ixlīmāpa'ksīn Dios. EGChā'tin chi'xcu' laka'lh Jesús ē kelhasqui'nīlh: ―Hui'x tzeya Mākelhtahua'kē'ni'. ¿Tūchu xa'ictlahualh tū tze ē ū'tza' na'iclīka'lhī quilatamat tū jā catilaksputli? FJesús cā'a'cpūhui'līlh ixmacan lacstīn ē ā'līstān a'lh ā'lacatin. Chā'tin chi'xcu' tī rico tā'chihuīna'lh Jesús SEJesús huanli: ―Cacāmakxtektit caquintalakmilh lacstīn ē jā cacāmāmakchuyī'tit. Tī natā'tapa'ksī Dios jā māpa'ksīni'nkō', xlaca'n tī naquintalīpāhuan chuntza' chī tzamā' lacstīn. -DS Palaj tunca cālīmini'ca Jesús makapitzīn lacstīn nacā'a'cpūhui'lī ixmacan ē natlahua oración. Scujnu'nī'n tatzuculh talacaquilhnī tī ixtalīmin. rC] Tī jā tamakaxtoka ca'tzī tū ixpālacata jā catilītamakaxtokli. Huī'lh tī ixtamī'ni'ca'n jā catitatamakaxtokli. Tū cātlahuani'ca ixmacni'ca'n, ū'tza' jā catitatamakaxtokli ā'makapitzīn, ē ā'makapitzīn tatā'scujcu'tun Dios ē ū'tza' jā catitalītamakaxtokli. Tī tzē nakexmata huā'mā', cakexmatli. Jesús cāsicua'lanātlahualh lacstīn B Jesús cākelhtīlh: ―Ixlīpō'ktuca'n jāla catitakexmatli huā'mā'. Xmān takexmata xlaca'n tī Dios nacāmāsu'yuni'. A{ Palaj tunca ī'scujnu'nī'n tahuanilh: ―Palh jicslīhua' makxtekcan, jā quincāminī'ni'yān natamakaxtokāuj. /@W Quit iccāhuaniyān palh chā'tin chi'xcu' namakxteka ixpuscāt tī jā ka'lhī ixtā'lāpāxquī'n, ē palh natā'tamakaxtoka ā'chā'tin puscāt, huā'mā' chi'xcu' ka'lhī ixtā'lāpāxquī'n. Tī natā'tamakaxtoka chā'tin puscāt tī makxtekcanī't, nā xla' ka'lhī ixtā'lāpāxquī'n. %?CJesús cāhuanilh: ―Chuntza' tlahualh Moisés ixpālacata jā tze mintalacapāstacni'ca'n. Jā chuntza' ixuanī't a'cxni' tzuculh cā'quilhtamacuj. >/Palaj tunca takelhasqui'nīlh: ―¿Tū ixpālacata māpa'ksīlh Moisés catzo'kca ca'psnap ē chuntza' tzē namakxtekāuj quimpuscātca'n? =)Chuntza' jātza' chā'tu' xlaca'n; xmān chā'tin. Chuntza' jā minī'ni' chi'xcuhuī'n nalāmāmakxtekē tū Dios cātlahualh tzaj chā'tin. -<SNā huan: “Ū'tza' nacālīmakxteka ixtāta' ē ixtzī' chā'tin chi'xcu' ē natā'talacxtimī ixpuscāt. Ixchā'tu'ca'n hua'chi xmān chā'tin natalītaxtu.” U;#Jesús cākelhtīlh: ―¿Ē jā kelhtahua'kanī'ta'ntit na ixtachihuīn Dios? Chuntza' huan: “Dios cātlahualh chi'xcu' ē puscāt.” Chuntza' tlahualh a'cxni' tzuculh tzamā' cā'quilhtamacuj. h:IPalaj tunca makapitzīn fariseos talaktalacatzuna'jīlh Jesús. Ixtalīlaktzī'ncu'tun ē ū'tza' talīkelhasqui'nīlh: ―¿Ē tzē makxtekcan quimpuscātca'n ē xapacan ixtacuhuīni'ca'n ixpālacata catūxcuhuālh? ~}2|I{OzzyTxuutssqponnnmplKj)i@ggkfedcgcbIaz``@_k^^4]]/\,[ZYYrYXWW UTT>SZRQQONN'MLvLKJIIHhGGFEEDDACCrBB8A @@??.>>8={<< ;;Q:p988,7776,5O4322<110//.#-v- ++*<))('&&;%#""'! s u8(N?`c>@0 Y ? G{ //Ixcātā'chihuīna'mā'lhcus Jesús a'cxni' chā'lh Judas. Xla' chā'tin ixlīkelhacāujtu' ī'scujnu'nī'n ixuanī't. Tatā'chā'lh lhūhua' tachi'xcuhuī't ē ixtalē'n ixmachītaca'n ē qui'hui'. Tamacaminini'lh xanapuxcu'nu' pālejni' ē xanapuxcu'nu' israelitas. ] 3.Catāya'tit ē ca'a'ujtza; mimā'lhtza' tī naquimacamāstā'. Chī'lē'nca Jesús {-Taspi'tpālh jā cāmakxtekli scujnu'nī'n ē cāhuanilh: ―¿Ē lhtatapā'na'ntitcus ē jaxpā'na'ntitcus? Chilhtza' hora tū līlhcānancanī't. Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē naquimacamāstā'can na ixmacanca'n tī jā tzeya chi'xcuhuī'n. uc,Cāmakxtekpālh ē ixlīmaktu'tun a'lh ē squi'ni'lh Dios. Chu chuntza' huanipālh chī ixuanī't xapūla. 7+Palaj tunca taspi'tpālh jā ixcāmakxteknī't ī'scujnu'nī'n ē cālakchimpālh ē ixtalhtatamā'nampālh. Jāla tatāyani'lh ixtalhtataca'n. /W*Ixlīmaktu' Jesús a'lh ē squi'ni'lh Dios chuntza': ―QuinTāta', palh ixlacasqui'nca na'icpātīni'n ē nakentaxtu chī mintalacasqui'nīn, chuntza' calalh. hI)Calakahuantahui'la'tit ē casqui'ni'tit Dios jā nacāta'a'kskāhuī'yān a'cxni' nacātalīlaktzī'ncu'tunān. Ixlīcāna' milīstacna'ca'n tatlahuacu'tun xatze ē mimacni'ca'n jā taka'lhī lītli'hui'qui ―cāhuanilh. K(Mimpālh jā ixcāmakxteknī't ī'scujnu'nī'n ē cālakchilh xlaca'n ixtalhtatahui'lāna'lh. Huanilh Pedro: ―¿Ē minkelhatu'tunca'n jāla tāyani'tit mintalhtataca'n nūn a'ktin hora? #?'Jesús a'lh lacapunchuna'j ē tatzokostalh nac ti'ya't ē squi'ni'lh Dios ē huanilh: ―QuinTāta', palh tzē na'ica'kapūtaxtu tzamā' tū na'icpātīni'n, camakxtekti chuntza' nala. Masqui na'icpātīni'n, calalh tū hui'x lacasqui'na' ē jā calalh tū quit iclacasqui'n. &Cāhuanilh: ―Iclīpuhuan hasta tzē na'iclaknī quintalīpuhuāt. Catachokotit huā'tzā' ē calātā'līpuhuanui. Jā calhtatatit. yk%Cālē'lh lacapunchuna'j Pedro ē chā'tu' ixka'hua'chan Zebedeo ē tzuculh līpuhuan ē ixa'ktuyumā'lh. :m$Jesús ē ī'scujnu'nī'n tachā'lh jā huanican Getsemaní. Xla' cāhuanilh: ―Catahui'la'tit hui'xina'n huā'tzā' līhuan quit na'ica'n na'icorarlīni' Dios a'jnanu'. :~m#Pedro huanilh: ―Masqui naquintā'maknīca'na', quit jā ictikelhtatzē'kni'. Ixlīpō'ktuca'n ā'makapitzīn chuntza' tahuanli. Jesús orarlīlh jā huanican Getsemaní }!"Jesús huanilh: ―Ixlīcāna' tū icuaniyān. Huā'mā' tzī'sni' a'cxni' jāna'j ta'sa puyux, hui'x naquinkelhtatzē'ka maktu'tun. |w!Pedro huanilh: ―Masqui ixlīpō'ktuca'n ā'makapitzīn nata'a'kxtekmaka'nān, quit jā maktin ictimakxtekni'. t{a A'cxni' naquimālacastālancuanīcan, xapūla na'ica'n quit nac estado Galilea. A'ntza' nalāpāxtokāuj. nzUJesús cāhuanilh: ―Huā'mā' tzī'sni' milīpō'ktuca'n naquilā'a'kxtekmaka'nāuj ixpālacata tū naquina'kspula. Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios: “Na'icmaknī pastor ē nata'a'kahuanikō' purecu'”, tatzo'kni'. kyOA'cxni' ixtapixtlī'nī't a'ktin himno, tataxtulh ē ta'a'lh nac sipej jā huanican Olivos. xIccāhuaniyān jā ictihua'lh xaxcān uva hasta a'cxni' na'iccātā'hua'yān xtumtza' xaxcān uva xasāsti'tza'. Na'iccātā'hua'yān a'ntza' jā namāpa'ksīni'nkō' quinTāta' Dios ē ixlīpō'ktu catūhuālh xasāsti'. Jesús huanli Pedro nakelhtatzē'ka zwmŪ'tza' huā'mā' quinka'lhni'. Ū'tza' tū līcāxtlahuaca xasāsti' talacāxtlahuan chī Dios nacālīmakapūtaxtū tachi'xcuhuī't. Quinka'lhni' tū na'icmaka'n ū'tza' nacālīmātza'nkēna'ni'can ixcuentaca'n lhūhua' tachi'xcuhuī't. *vMPalaj tunca tayalh vaso ē maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios. Macasti'n cāmaxquī'lh xlaca'n ē cāhuanilh: ―Chā'tunu' hui'xina'n cahua'tit macasti'n. Tu!Līhuan ixtahuā'yamā'nalh, Jesús tayalh pāntzīn ē maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios. A'cxni' che'kelh, cāmaxquī'lh ī'scujnu'nī'n ē cāhuanilh: ―Cahua'tit. Ū'tza' huā'mā' quimacni'. t/Judas, ū'tza' tī namacamāstā', ē xla' huanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', ¿palhāsā' quit? Jesús kelhtīlh: ―Chuntza' chī hua'nti. yskQuit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē naquina'kspula chuntza' chī tatzo'kni' quimpālacata na ixtachihuīn Dios. Līlakalhu'mānat chi'xcu' tī naquimacamāstā'; nalīlīpuhuan. Ā'chulā' tze ixpālacata xla' palh jā ixtilacatuncuhuī'lh. krOJesús cākelhtīlh: ―Ū'tza' tī quintā'pūhuā'yan pulātu, ū'tza' naquimacamāstā'. nqUXlaca'n talīpuhuanli ē tatzuculh takelhasqui'nī chā'tunu': ―¿Ē quit, quiMāpa'ksīni'? pLīhuan ixtahuā'yamā'nalh, Jesús cāhuanilh: ―Ixlīcāna' iccāhuaniyān, chā'tin chī hui'xina'n naquimacamāstā'. o}A'cxni' ixtā'cnūmā'lhtza' chi'chini', Jesús ē kelhacāujtu' ī'scujnu'nī'n ixtahuā'yahui'lāna'lh nac mesa. ynkScujnu'nī'n ta'a'lh ē tatlahualh chī Jesús cāmāpa'ksīlh ē tacāxtlahualh līhua' xala' cā'tani'. )mKXla' cāhuanilh: ―Capintit nac cā'lacchicni' ē natanū'yā'tit na ixchic chā'tin chi'xcu' ē nahuaniyā'tit: “Mākelhtahua'kē'ni' huaniyān: Talacatzuna'jītza' tū na'icpūnī ē icua'cu'tun tū hua'can cā'tani' pascua na minchic. Na'iccātā'huā'yan quiscujnu'nī'n.” -lSMilh quilhtamacuj tū ixlītzucuni' cā'tani' tū huanican pascua a'cxni' hua'can pāntzīn tū jā lītlahuacanī't levadura. Huā'mā' quilhtamacuj scujnu'nī'n talaktalacatzuna'jīlh Jesús ē takelhasqui'nīlh: ―¿Jāchu lacasqui'na' na'iccāxtlahuayāuj tū nahua'can cā'tani'? ukcē a'cxni' Judas tzuculh putza chī tzē nacālīmacamaxquī' Jesús. Jesús cātā'huā'yalh scujnu'nī'n j!ē cāhuanilh: ―¿Chī huanī't naquilāxokoyāuj palh na'iccāmacamaxquī'yān Jesús? Xlaca'n talīxokolh pu'xamacāuj xaplata tumīn iChā'tin chī ixlīkelhacāujtu' scujnu'nī'n xla' ixuanican Judas Iscariote. Xla' a'lh cātā'chihuīna'n xanapuxcu'nu' pālejni' h- Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj jā namāca'tzīnīni'ncan xatze tachihuīn ixla' Cristo, a'ntza' nahuancan tū tlahualh huā'mā' puscāt. Ū'tza' ixlīpō'ktuca'n natalīlacapāstaca xla'. Judas cāhuanilh chī namacamāstā' Jesús g Chuntza' chī huā'yālh puscāt quilīcuctlahualh huā'mā' aceite, ū'tza' hua'chi ixquincāxuī'līlh naquimā'cnūcan. f  Pō'ktu quilhtamacuj na'a'nan xcamanīnī'n na milacpu'na'i'tātca'n; quit jā pō'ktu quilhtamacuj na'iccātā'tahui'layān. "e= Jesús ixca'tzī tū ixtalīchihuīna'mā'nalh ē cāhuanilh: ―¿Tū ixpālacata jicsmāhuī'yā'tit huā'mā' puscāt? Quintlahuani'lh tū tze. _d7 Tzē ī'stā'ca ixpālacata tapalaxla' ē tumīn tzē ixcāmaxquī'ca xcamanīnī'n. c'A'cxni' scujnu'nī'n talaktzī'lh tū tlahualh, tasītzī'lh ē tatzuculh talāhuani: ―¿Tū ixpālacata pāxcat līlalh huā'mā' aceite? KbChā'tin puscāt laktalacatzuna'jīlh Jesús. Ixlē'mā'lh pātin lameti tū ixlītzuma aceite tū tapalaxla' ē mu'csu ixuanī't. Līhuan Jesús ixuā'yamā'lh, puscāt līcuctlahualh aceite. |aqJesús ixuī'lh nac Betania na ixchic Simón. Huā'mā' Simón ixmasni'mā'lh ixquinīt ē ixtzeyanī'ttza'. %`CIxtalāhuani: ―Palh natlahuayāuj catūhuālh līhuan lamā'lh cā'tani', tachi'xcuhuī't natatā'kaquī'. Chā'tin puscāt līcuctlahualh aceite Jesús o_WA'ntza' tachihuīna'nli chī natalī'a'kskāhuī'nin ē natachi'pa Jesús ē chuntza' natalīmaknī. ]^3Xanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē xanapuxcu'nu' israelitas, xlaca'n tatakēstokli na ixtanquilhtīn ixpalacio Caifás. Xla' ixlīcāna' tī xapuxcu' pālej ixuanī't. d]A―Hui'xina'n ca'tzīyā'tittza' sputacus a'ktu' quilhtamacuj a'cxni' nala cā'tani' tū huanican pascua. Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Iccāhuaniyān naquimacamāstā'can naquixtokohua'ca'can ―huanli Jesús. N\ A'cxni' Jesús cāhuanikō'lh huā'mā', cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ;[o.Jesús cāhuanipālh: ―Palaj tunca tzamā' tī jā lactze nata'a'n nac pūpātīn pō'ktu quilhtamacuj ē tī lactze nataka'lhī ixlatamatca'n tū jā catilaksputli.fZE-’Quit tzamā' Puxcu' na'iccākelhtī: “Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Catūhuālh tū jā tlahua'ni'tit chā'tin quintā'timīn, masqui ā'chulā' xastancu xla', chuntza' hua'chi jā quit quilātlahuani'uj.” 0YY,Xlaca'n natahuan: “Māpa'ksīni', ¿jā'cxni' iccālaktzī'n a'cxni' ixtzi'ncsa', o ixkelhpūtīya', o hua'chi xamini' ē quina'n jā iccāmaktāyan? ¿Jā'cxni' iccālaktzī'n a'cxni' jātza' tze ixuanī't milu'xu' o ixta'jatatlaya' o tachī'n ixua'nī'ta' ē quina'n jā iccāmaktāyan?” 3X_+Quit hua'chi xamini' xa'iclatlā'huan ē hui'xina'n jā quilāmānūj na minchicca'n. Jātza' tze ixuanī't quilu'xu' ē jā quilāmaxquī'uj xasāsti'. Xa'icta'jatatla ē tachī'n xa'icuanī't. Hui'xina'n jā quilālakpaxialhna'uj. Ū'tza' nacātalīmakapātīnīnān.” Chuntza' na'iccāhuani. W*Hui'xina'n jā quilāmāhuī'uj a'cxni' quit xa'ictzi'ncsa. Ē jā quilātā'hua'uj mixcānca'n a'cxni' xa'ickelhpūtī. V})’Quit tzamā' Puxcu' na'iccāhuani tī tahui'lāna'lh na quimpekxtūxuqui: “Catapānū'tit. Hui'xina'n nacātamakapātīnīnān. Capintit jā jā mixa macscut. Capintit jā cāxtlahuacanī't ixpālacata skāhuī'ni' ē ixmaktāyana'nī'n. ]U3(’Quit tzamā' Puxcu' na'iccākelhtī: “Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Catūhuālh tū tlahua'ni'tit chā'tin quintā'timīn, masqui ā'chulā' xastancu xla', ū'tza' hua'chi quit quilātlahuani'uj.” YT+'¿Jā'cxni' iccāmaktāyan a'cxni' ixta'jatatlaya' o tachī'n ixua'nī'ta'?” S}&¿Jā'cxni' iccāmānūn na quinchicca'n a'cxni' ixlatlā'hua'na' hua'chi xamini'? ¿Jā'cxni' iccāmaxquī'n milu'xu'? -RS%Tī lactze natahuan: “Māpa'ksīni', ¿jā'cxni' iccālaktzī'n a'cxni' ixtzi'ncsa' ē iccāmāhuī'n? ¿Jā'cxni' iccātā'hua'n xcān a'cxni' ixkelhpūtīya'? DQ$Jātza' tze ixuanī't quilu'xu' ē hui'xina'n quilāmaxquī'uj xasāsti'. Xa'icta'jatatla ē quilāmaktāyauj. Tachī'n xa'icuanī't ē quilālakpaxialhna'uj.” Chuntza' na'iccāhuani. mPS#Dios cāsicua'lanātlahuanī'ta'n. Hui'xina'n quilāmāhuī'uj a'cxni' quit xa'ictzi'ncsa. Hui'xina'n quilātā'hua'uj mixcānca'n a'cxni' quit xa'ickelhpūtīmā'lh. Chuntza' chī xamini' quit ē quilāmānūj na minchicca'n. O!"Quit Puxcu' na'iccāhuani tī tahui'lāna'lh na quimpekxtūcāna'j: “Cata'ntit hui'xina'n. QuinTāta' Dios cāsicua'lanātlahuanī'ta'n. Camaktītit līmāpa'ksīn tū milaca'n nahuan. Cāxtlahuacanī'ttza' mimpālacataca'n a'cxni' Dios tlahualh cā'quilhtamacuj. fNE!Na'iccāhui'lī purecu' na quimpekxtūcāna'j ē na'iccāhui'lī chivu na quimpekxtūxuqui. )MK Tachi'xcuhuī't xalanī'n calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj natatalacxtimī na quilacatīn. Quit na'iccāmāpitzi chī pastor cāmāpitzi purecu' ē chivu. jLMJesús chihuīna'mpālh: ―Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. A'cxni' na'ictanū quilīPuxcu', quinángeles naquintalītamacsti'li'. Quit na'ictahui'la na quimpūtahuī'lh jā na'iccāputzāna'nī ē na'icmāpa'ksīni'n. ]K3Huā'mā' tasācua' tī jā tze, catamaxtutit ē camacapintit jā cā'pucsua'. A'ntza' nacalhuan ē nalāxca ixtatzan. Chi'xcu' xala' Tālhmā'n nacāputzāna'nī ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj J-Jesús cāhuanipālh: ―Ā'chulā' namaxquī'can tī ka'lhī ē naquītāxtūni'. Tī jā ka'lhī, namaktīcan macsti'na'j tū ixka'lhī. ~IuCāhuanilh tī ixtayāna'ncha': “Camaktītit a'ktin mil tū ka'lhī ē camaxquī'tit tī ka'lhī a'kcāuj mil.” |HqŪ'tza' ixlīmā'nu' quintumīn nac banco ē a'cxni' xa'ictaspi'tli xa'icmaktīni'lh quintumīn ē ī'ska'ta'.” (GIIxtēcu' kelhtīlh: “Jā tzeya tasācua' hui'x. Lhquitit hui'x. Hui'x puhua'na' palh quit ic'ī' jā jā iccha'nli ē iccā' jā jā quit icmā'kahuanīlh. F}Ū'tza' iclījicua'ni'n ē quit icponknu'lh nac ti'ya't ē icmā'cnūlh mintumīn. Ā' iclīmin tū mila' ixuanī't.” lEQ’Ā'līstān lakmilh tasācua' tī ixmaktīni'nī't a'ktin mil. Xla' huanilh ixpatrón: “Quimpatrón, xa'icca'tzī hui'x scālājua. Hui'x ī'ya' jā jā hui'x cha'nī'ta ē cā'ya jā jā hui'x mā'kahuanī'nī'ta'. YD+Ixtēcu' huanilh: “Tze. Tzeya tasācua' hui'x. Tzej tla'hua' mintascujūt. Tzej līscujti huā'mā' tumīn, chuhua'j nalītahua'ca'ya' ē ā'chulā' na'icmaxquī'yān. Cata't ē naquintā'pāxuhua'ya'.” ’Ā'līstān lakmilh tasācua' tī ixmaktīni'nī't a'ktu' mil ē huanilh: “Quimpatrón, hui'x quimaxqui' a'ktu' mil ē ā' iclīmimpala ā'a'ktu' mil tū ictlajalh.” YB+Ixtēcu' huanilh: “Tze. Tzeya tasācua' hui'x. Tzej tla'hua' mintascujūt. Tzej līscujti huā'mā' tumīn, chuhua'j nalītahua'ca'ya' ē ā'chulā' na'icmaxquī'yān. Cata't ē naquintā'pāxuhua'ya'.” nAUPūla lakmilh tī ixmaktīni'nī't a'kquitzis mil ē nā maxquī'lh ixpatrón ā'lakaquitzis mil tū ixtlajanī't. Huanilh: “Quimpatrón, hui'x quimaxqui' a'kquitzis mil ē ā' iclīmimpala ā'a'kquitzis mil tū ictlajalh.” a@;’Makās tamakapalīlh ixtēcu'ca'n. A'cxni' taspi'tli, ixtlahuacu'tun ixcuenta. `?9Tī maktīni'lh a'ktin mil, xla' a'lh ē ponknu'lh ē mātzē'kli ixtumīn ixpatrón. D>Tī maktīni'lh a'ktu' mil, nā tlajapālh ā'a'ktu' mil. ='Tasācua' tī ixmaxquī'canī't a'kquitzis mil, xla' ixtamāhuana'mā'lh ē ī'stā'namā'lh ē chuntza' tlajalh ā'a'kquitzis mil huampala. M<’Chuntza' chī ixlīskalalhca'n chā'tunu', chuntza' maxquī'ca. A'kquitzis mil maxquī'ca chā'tin ē a'ktu' mil maxquī'ca ā'chā'tin ē ā'chā'tin a'ktin mil. Palaj tunca a'lh makat. T;!Jesús cāhuanipālh: ―Chī nala jā Dios namāpa'ksīni'nkō', ū'tza' hua'chi chā'tin chi'xcu' tī ixa'mā'lh ā'lacatin. Cāmāta'satīnīni'lh ī'scujnu'nī'n ē cāmaxquī'lh ixtumīnca'n. ]:3 Jesús cāhuanilh: ―Skalalh catahui'la'tit ixpālacata jā ca'tzīyā'tit tūyā hora ē tūyā quilhtamacuj na'icmimpala quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Jesús līmāsu'yulh tumīn tū māsacua'nīni'lh <9s Xla' cākelhtīlh: “Quit jā iccālakapasān.” v8e Ā'līstān tachā'lh ā'kelhaquitzis tzu'ma'jan ē tahuanli: “Māpa'ksīni', caquilāmālaquī'ni'uj.” 17[ Līhuan kelhaquitzis ixta'a'nī't tatamāhua cās, chilh squi'nīni'. Tzu'ma'jan tī tacāxni'j ixtahui'lāna'lh tatā'tanūlh squi'nīni' nac chic ē mālacchahuaca. 96k Tī lakskalalhna' takelhtīlh: “E'ē, jā icticāmaxquī'n. Chuntza' jā quinticā'a'cchā'ni'n quina'n ē nūn hui'xina'n. Xatze capintit tamāhua'yā'tit jā stā'can.” 95kPalaj tunca kelhaquitzis tī jā talīmilh cās tahuanilh ā'kelhaquitzis: “Caquilāmaxquī'uj macsti'na'j mincāsca'n. Tamixcu'tumā'nalh tzamā' quimpūmāxkakēnca'n.” k4OIxlīpō'ktuca'n tzu'ma'jan talakahuanli. Tatā'kaquī'lh ē tacāxtlahualh ixpūmāxkakēnca'n. 3Chī i'tāt tzī'sa takexmatli chī chā'tin ta'salh ē huanli: “¡Mimā'lh squi'nīni'; capintit lakapāxtokā'tit!” j2MTanajīlh squi'nīni' ē ixlīpō'ktuca'n ixtalakalhtatahui'lāna'lh ē ā'līstān talhtatalh. g1GTī lakskalalhna', xlaca'n talē'lh ixpūmāxkakēnca'n ē nā talē'lh ā'macsti'na'j cās. 0'Tī jā lakskalalhna' xmān talē'lh ixpūmāxkakēnca'n ē jā talacapāstacli natalē'n macsti'na'j cās natamojō na ixpūmāxkakēnca'n. h/IKelhaquitzis lakskalalhna' ixtahui'lāna'lh ē ā'kelhaquitzis jā chuntza' ixtahui'lāna'lh. ). MJesús cāhuanipālh: ―A'cxni' na'icmimpala a'cxni' Dios natzucu namāpa'ksīkō' ixlīpō'ktu huā'tzā' nac cā'ti'ya'tna'. Chuntza' nala hua'chi a'cxni' kelhacāuj tzu'ma'jan ixta'a'mā'nalh jā natamakaxtokcan. Ixtalē'mā'nalh ixpūmāxkakēnca'n ē ta'a'lh taka'lhī squi'nīni'. --S3Ixtēcu' chic palha' nacastigarlī tasācua' ē nacātā'pātīni'n xlaca'n tī jā ta'a'ka'ī'. Ē tasācua' nacalhuan ē nalāxca ixtatzan ―huanli Jesús.,2Xamaktin nataspi'ta ixtēcu' chic. Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' jā tzeya tasācua' jā ka'lhīmā'lh ē jā ca'tzī. v+e1Chuntza' natzucu cālactucsa ā'makapitzīn tasācua'n ē nacātā'huā'yan ka'chīnī'n ē nacātā'ko'ta. S*0Palh jā tze huā'mā' tasācua', xla' napuhuan natamakapalī ixpatrón. u)c/Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Ixtēcu' chic namacamaxquī' huā'mā' tasācua' ixlīpō'ktu tū ka'lhī. b(=.Līpāxuhua tasācua' palh mākentaxtūmā'lh ixtascujūt a'cxni' nataspi'ta ixpatrón. P'-Jesús cāhuanipālh: ―¿Chī huī'lh xatze tasācua' tī tzej kexmata? Xla' ū'tza' tī xatēcu' chic namacamaxquī'tāquī' ē xla' nacāmāhuī' ixtā'tasācua'n a'cxni' nalacchā'n hora. ?&w,Nā chuntza' hui'xina'n tacāxni'j catahui'la'tit ixpālacata namin Chi'xcu' xala' Tālhmā'n a'cxni' jā puhua'nā'tit ―huanli Jesús. Xatze tasācua' ē tī jā tzeya tasācua' Q%+Caca'tzītit huā'mā': Palh ixtēcu' chic ixca'tzīlh cahuālh tūyā hora cā'tzī'sni' ixchā'lh ka'lhāna', ixka'lhītīlh ē jā ixtilhtatalh ē jā ixmakxtekli natanū naka'lhāna'n na ixchic. b$=*’Skalalh catahui'la'tit; jā ca'tzīyā'tit jā'cxni' namin miMāpa'ksīni'ca'n. v#e)Palh tatanūmā'nalh chā'tu' puscan tī tasquitimā'nalh, nalē'ncan chā'tin ē namakxtekcan ā'chā'tin. "+(A'cxni' namin tzamā' quilhtamacuj, palh talamā'nalh chā'tu' chi'xcuhuī'n nac cā'tacuxtu, nalē'ncan chā'tin ē namakxtekcan ā'chā'tin. !'ē jā cuenta tatlahualh hasta a'cxni' milh xcān ē tamuxtukō'lh. Chuntza' nala a'cxni' namin Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. x i&A'cxni' jāna'j ixā'min lakua xcān, tachi'xcuhuī't ixtahuā'yamā'nalh ē ixtako'tnumā'nalh. Ixtatamakaxtoka ē ixtamāstā' ixtzu'ma'janca'n natatamakaxtoka hasta a'cxni' Noé tanūlh nac arca. Jā ixtapuhuan palh namin lakua xcān, %’Chuntza' chī a'kspulalh a'cxni' ixuī'lh Noé, nā chuntza' na'a'kspula a'cxni' namin Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. q[$’Nūn tī ca'tzī jā'cxni' namin huā'mā' quilhtamacuj ē huā'mā' hora; nūn ángeles xalanī'n nac a'kapūn jā taca'tzī. Nā ī'Ska'ta' Dios jā ca'tzī. Xmān Dios xaTāta' ca'tzī jā'cxni' ixlīcāna' na'a'kspula. lQ#Masqui nasputa a'kapūn ē nasputa ti'ya't, jā maktin catisputli quintachihuīn; nakentaxtukō'. -"Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Xlaca'n tī tahui'lāna'lhcus jā catitanīlh hasta a'cxni' na'a'kspula ixlīpō'ktu huā'mā' tū iccāhuanin. !Chuntza' a'cxni' na'a'kspula ixlīpō'ktu huā'mā' tū iccāhuaniyān, naca'tzīyā'tit talacatzuna'jīmā'lhtza' a'cxni' nasputa cā'quilhtamacuj. Talacatzuna'jīmā'lhtza' hua'chi a'cxni' chā'tin tī ka'lhīmā'ca ē yālhtza' na ixtanquilhtīn mākelhcha. 2] ’Camaksca'ttit xaqui'hui' higo: A'cxni' tza'la'nka' ixpeken ē a'kapumā'lh xapa'lhma', hui'xina'n ca'tzīyā'tit talacatzuna'jīmā'lhtza' a'cxni' nalhcācnan. >uA'cxni' namacasā'nan līskoli', na'iccāmacamin quinángeles ē natamākēstoka tī cālacsaccanī't. Natamin tī cālacsaccanī't xalanī'n calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj. xiNalaktzī'ncan nac a'kapūn a'ktin līmāsu'yun tū quila' quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Xalanī'n ixlīpō'ktuca'n tzamā' cā'lacchicni' huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj, xlaca'n natacalhuan. Ē naquintalaktzī'n quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n chī na'ictaxtu nac a'kapūn ē na'icpūmin poklhnu'. Na'icka'lhī lhūhua' lītli'hui'qui ē tzēhuanī't na'icxkaka. KJesús cāhuanipālh: ―Xmān ca'a'kspulakō'lh huā'mā' tapātīn, ē chi'chini' ē mālhcuyu' jā catitamāxkakēni'lh. Sta'cu nataminācha' nac a'kapūn ē hasta a'kapūn natachiqui. 8iCalhāxcuhuālh naca'tzīcan a'cxni' na'icmin chuntza' chī chū'ni' taca'tzī jā mā'lh catūhuālh tū nīnī't ―huanli Jesús. Chī namimpala Chi'xcu' xala' Tālhmā'n 0YA'cxni' quit na'icmimpala, nala hua'chi makli'pit tū māxkakēkō' nac a'kapūn hasta jā tā'cxtu ē hasta jā tā'cnū chi'chini'. Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. `9Chuntza' palh nacātahuaniyān: “Cala'ktzī'ntit. A'ntza' huī'lh Cristo nac cā'tzaya'nca ti'ya't”, jā capintit. Palh nacātahuaniyān: “Cala'ktzī'ntit. Ā'tzā' huī'lh nac cuarto”, jā ca'a'ka'ī'tit. NIccāhuanintza' huā'mā' ixpālacata jā nacāta'a'kskāhuī'yān. Y+Natamin lhūhua' tī nata'a'kskāhuī'nin ē makapitzīn natahuan: “Quit Cristo.” Ā'makapitzīn natahuan: “Quina'n ixa'kchihuīna'nī'n Dios.” Xlaca'n nā natatlahua lī'a'cnīn nata'a'kskāhuī'cu'tun xlaca'n tī Dios cālacsacli. Jāla catita'a'kskāhuī'lh tī Dios cālacsacli masqui nacā'a'kskāhuī'can ā'makapitzīn. +’A'cxni' namin tzamā' tapātīn ē palh catīhuālh ixcāhuanin: “Chā cala'ktzī'ntit. Huā'tzā' huī'lh Cristo tī Dios macaminī't”, jā cati'a'ka'ī'tit. Palh catīhuālh ixcāhuanin: “Chā cala'ktzī'ntit. A'ntza' hui'lacha'”, jā cati'a'ka'ī'tit. 2]Dios cālakalhu'man xlaca'n tī cālacsacnī't ē namāmacsti'na'jī tzamā' quilhtamacuj. Palh Dios jā ixtimāmacsti'na'jīlh, jā ixta'a'kapūtaxtulh nūn chā'tin. RNapātīni'ncan a'cxni' nala huā'mā'. Hasta a'cxni' tzuculh cā'quilhtamacuj, jā maktin pātīni'ncanī't chī napātīni'ncan tzamā' quilhtamacuj. Jā maktin catilalh ixtā'chuntza' ā'līstān. wgCasqui'ni'tit Dios jā ixlacasqui'nca natzā'la'yā'tit a'cxni' lonknu'n ē nūn quilhtamacuj tū pūjaxcan. ` 9Tzamā' quilhtamacuj koxa titala puscan tī taka'lhīni'n o tī tamātzi'quī'nincus. m STī tascujmā'nalh na ixcā'tacuxtuca'n, jā catitataspi'tli na ixchicca'n natalē'n ixlu'xu'ca'n.  7Huā'mā' quilhtamacuj a'cxni' natayuja tī tahui'lāna'lh na ixa'kstīn ixchicca'n, jā catitatanūlh nac chic natamāxtu catūhuālh tū ixlaca'n.  %A'cxni' nalaktzī'nā'tit tzamā', a'cxni' ixlacasqui'nca natatzā'la nata'a'n hasta nac sipej xlaca'n tī tahui'lāna'lh nac estado Judea.  ’A'kchihuīna' Daniel tzo'kli ixpālacata chī nalactlahuacan jā sicua'lanātlahuacanī't ē chī nayāhuacan a'ntza' tū jā tze. (Quit tī ictzo'kmā'lh huā'mā', quit iccāhuaniyān hui'xina'n tī kelhtahua'kapā'na'ntit cuenta catlahua'tit.) wXatze tachihuīn ixpālacata chī nala jā Dios namāpa'ksīni'nkō', ū'tza' huā'mā' nalī'a'kchihuīna'ncan calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj ē ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj natakexmata. Ā'līstān a'cxni' nalaksputa.  Tī jā catitataxtutāyalh na ixtej Dios ē chuntza' natatachoko hasta a'cxni' nalaksputa, xlaca'n nacāmakapūtaxtūcan. zm Tū jā tze nata'a'kahuani calhāxcuhuālh ē ū'tza' jātza' catitalālīpāxquī'lh lhūhua' tachi'xcuhuī't. %C Lhūhua' a'kchihuīna'nī'n natatahui'la tī nata'a'kskāhuī'nin. Natahuan talīchihuīna'n tū ixla' Dios ē nata'a'kskāhuī' lhūhua' tachi'xcuhuī't.   A'cxni' namin tzamā' cā'quilhtamacuj, lhūhua' natataxtutāya na ixtej Dios ē natalāquiclhlaktzī'n ē natalāmacamāstā'. Q ’Nacātamacamaxquī'yān nacātamakapātīnīnān. Nacātamaknīyān ē ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj nacātaquiclhlaktzī'nān ē xmān quimpālacata. NIxlīpō'ktu huā'mā' xmān ixlītzucuni'cus chī napātīni'ncan. eCChā'tin puxcu' ixtā'lāquiclhlaktzi' nahuan ā'chā'tin ē chā'tin māpa'ksīni' naskāhuī'cu'tun ā'chā'tin. Na'a'nan tatzi'ncstat ē ta'jatat ē natachiqui ti'ya't. Nā calhāxcuhuālh nala nac cā'quilhtamacuj. KNakexpa'tā'tit chī sā'nan jā lacatzuna'j lamā'lh guerra ē nacātamāca'tzīnīyān chī lamā'cha' guerra makat. Jā catijicua'ntit; chuntza' pūla na'a'kspula. Jāna'j ixlī'a'ksputni'. 3_Lhūhua' chi'xcuhuī'n natahuan taka'lhī quilīmāpa'ksīn. Chā'tunu' natahuan: “Quit Cristo tī Dios lacsacnī't”, ē chuntza' līlhūhua' nacā'a'kskāhuī'can. d~AJesús cākelhtīlh: ―Cuenta catlahua'tit jā tī chā'tin nacā'a'kskāhuī'yān. E}Jesús ē ī'scujnu'nī'n ta'a'lh nac sipej jā huanican Olivos. A'cxni' Jesús ixui'lacha', talaka'lh ī'scujnu'nī'n ē tzē'k tahuanilh: ―Quina'n iclacasqui'nāuj naquilāhuaniyāuj jā'cxni' na'a'kspula tzamā'. ¿Chī na'iclīca'tzīyāuj palh hui'x palaj nata'mpala'ya' ē nalaksputa cā'quilhtamacuj? |!Jesús cāhuanilh: ―Calaktzī'ntit ixlīpō'ktu huā'mā' tū ixla' templo. Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' nūn a'ktin chihuix catilākēlhtahuī'lh. Ixlīpō'ktu nalaclakō'. Tū nalīca'tzīcan chī nalaksputa cā'quilhtamacuj 3{ aJesús taxtulh nac templo. Ixa'mā'lh ā'lacatin a'cxni' talaktalacatzuna'jīlh ī'scujnu'nī'n. Xlaca'n tatzuculh tahuani cuenta ixtlahualh chī ixyāhuacanī't templo. hzI'Nā iccāhuaniyān jātza' quintilālaktzī'uj hasta a'cxni' namin quilhtamacuj a'cxni' nahua'nā'tit: “Sicua'lanātlahuacanī't tī mimā'lh ē ka'lhī ixlītli'hui'qui ē ixlīmāpa'ksīn Dios” ―huanli Jesús.cy?&Calaktzī'ntit hui'xina'n chī Dios makxteklitza' minchicca'n ē ixa'cstuca'n natatāya. kxO%Jesús cāhuanipālh: ―¡Iccālakalhu'manān hui'xina'n xalanī'n nac Jerusalén! Hui'xina'n cāmaknī'yā'tit a'kchihuīna'nī'n ē cācucta'la'yā'tit ixlacscujnī'n Dios tī cāmacamini'yān. Maklhūhua' xa'iccāmākēstokcu'tunān na'iccāmaktaka'lhān hua'chi xatzī' caxli cālīmātzē'ka ixpeken ixlacstīn. Hui'xina'n jā lacasqui'ntit. ewC$Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Hui'xina'n tī hui'lā'na'ntit chuhua'j nalī'pinā'tit cuenta ixpālacata ixlīpō'ktuca'n xlaca'n tī cāmaknīcanī't ―huanli Jesús. Jesús cālakcalhuanli xalanī'n nac Jerusalén v5#Nalī'pinā'tit cuenta ixpālacata xlaca'n. Maknīcanī't Zacarías tī ixka'hua'cha Berequías ixuanī't. Maknīcanī't na ixtanquilhtīn nac templo ē na ixlacatzuna'j pūmacamāstā'n. Hui'xina'n nalī'pinā'tit cuenta ixpālacata ixlīpō'ktuca'n xatze chi'xcuhuī'n tī cāmaknīca. Tī pūla maknīca ū'tza' Abel tī jā tlahualh tū jā tze ē hui'xina'n lī'pinā'tit cuenta hasta a'cxni' maknīcanī't Zacarías. Nalī'pinā'tit cuenta ixpālacata hui'xina'n tlahua'yā'tit hua'chi chī tatlahualh xlaca'n tī tamaknīlh. !u;"Chuntza' na'iccāmacamini'yān a'kchihuīna'nī'n ē chi'xcuhuī'n tī taca'tzī ē mākelhtahua'kē'ni'nī'n. Makapitzīn nacāmaknī'yā'tit ē nacāxtokohua'ca'yā'tit. Ā'makapitzīn nacākēsnokā'tit na mintemploca'n ē nacāputzastālani'yā'tit a'katunu' cā'lacchicni'. t!’Hui'xina'n hua'chi lūhua' tū tzēhuanī't tasu'yu ē ka'lhī tū laknīcan. ¿Chī nalī'a'kapūtaxtuyā'tit nac pūpātīn? s Catlahua'tit huā'mā' tū xlaca'n talītzuculh ē jāla tatlahuakō'lh. Ū'tza' nalītasu'yu tū hui'xina'n tlahuacu'tunā'tit. erCŪ'tza' lītasu'yuyā'tit hui'xina'n ixnatā'natna'ca'n tī tamaknīlh a'kchihuīna'nī'n. :qmHua'nā'tit: “Palh quina'n xa'ictahui'lauj cahuālh a'cxni' ixtahui'lāna'lh quixū'nāpapna'ca'n, quina'n jā xa'icticāmaktāyauj a'cxni' tamaknīlh a'kchihuīna'nī'n.” 2p]’Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n fariseos ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. ¡Hui'xina'n tlahua'yā'tit a'ktu' milacanca'n! Hui'xina'n cācāxtlahua'yā'tit ixa'cchicca'n a'kchihuīna'nī'n ē cācāxuilī'yā'tit ixpūta'cnūnca'n nīnī'n tī tzeya chi'xcuhuī'n ixtahuanī't. QoNā chuntza' hui'xina'n. Na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't tasu'yu'yā'tit palh tze hui'xina'n masqui jā tze mintalacapāstacni'ca'n. Chuntza' hui'xina'n pō'ktu quilhtamacuj a'kskāhuī'ninā'tit. ?nw’Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n fariseos ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. ¡Hui'xina'n tlahua'yā'tit a'ktu' milacanca'n! Hui'xina'n hua'chi pūtā'cnūn tū cālītzo'kcanī't kextaj. Stala'nka' ē tzēhuanī't tatasu'yu ē na ixpūchakānca'n pō'ktu ixlucutca'n nīnī'n ē tū jā tze. myHui'xina'n fariseos lakatzī'nī'n, pūla napūche'kē'yā'tit pulātu ē chuntza' nā namakche'kē'yā'tit ixmacni'. Wl'’Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n fariseos ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. ¡Hui'xina'n tlahua'yā'tit a'ktu' milacanca'n! Hui'xina'n hua'chi tī xmān makche'kē' vaso ē pulātu. Masqui tasu'yu tzeya chi'xcuhuī'n hui'xina'n, jā tze mintalacapāstacni'ca'n. Hui'xina'n tampi'lhīni'nā'tit ē ka'lhāna'nā'tit. KkHui'xina'n hua'chi lakatzī'nī'n tī cāhuanilē'ncu'tun ā'makapitzīn. Hua'chi chuntza' chī mācutuyā'tit na milīhua'ca'n macsti'na'j kosnu' ē jā cuenta tlahua'yā'tit ka'tla' xumpepe. ;jo’Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n fariseos ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. ¡Hui'xina'n tlahua'yā'tit a'ktu' milacanca'n! Cuenta tlahua'yā'tit ē maxquī'yā'tit Dios macsti'na'j milīhua'tca'n hua'chi ā'tuchiyē'lh ē anís ē cominos. Masqui chuntza' ixlacasqui'nca, ā'chulā' ixlacasqui'nca cuenta tlahua'yā'tit ixtamāsu'yun līmāpa'ksīn. Līmāpa'ksīn māsu'yu līlacatejtin nalatā'kchokoyā'tit, ē jā na'a'kskāhuī'ninā'tit. Nā līmāpa'ksīn māsu'yu nacālakalhu'ma'nā'tit ā'makapitzīn. Ixlacasqui'nca tzē na'a'ka'ī'ni'yā'tit Dios. Ixlacasqui'nca namāstā'yā'tit macsti'na'j līhua't ē nā ixlacasqui'nca namākentaxtūyā'tit tamāsu'yun. [i/Nā chā'tin tī nahuan ixpromesa ixpālacata a'kapūn, xla' jā xmān līchihuīna'n a'kapūn. Nā līchihuīna'n ixpūtahuī'lh Dios jā māpa'ksīni'n ē nā ixpālacata Dios tī tahui'la nac pūtahuī'lh. )hKChā'tin tī nahuan ixlīcāna' ixpromesa tū huanli ixpālacata templo, xla' jā xmān līchihuīna'n templo. Nā līchihuīna'n Dios tī huī'lh nac templo. 9gkChuntza' tī natlahua ixpromesa ixpālacata pūmacamāstā'n nā natlahua ixpālacata ixlīpō'ktu tū huī'lh nac pūmacamāstā'n ē ixlacasqui'nca līcuesa namākentaxtū. fHui'xina'n jā kexpa'tā'tit. Ā'chulā' ixlacasqui'nca pūmacamāstā'n. Ū'tza' līsicua'lanātlahuacanī't tū huī'lh a'ntza'. veeNā hua'nā'tit: “Palh catīhuālh natlahua ixpromesa ixpālacata pūmacamāstā'n, jā tū catilani'lh masqui jā mākentaxtū. Palh natlahua ixpromesa ixpālacata tū hui'līlh nac pūmacamāstā'n, xla' līcuesa namākentaxtū.” edCXalacxumpin hui'xina'n ē jā kexpa'tā'tit. Ā'chulā' ixlacasqui'nca templo. Ū'tza' līsicua'lanātlahuacanī't oro. Chuntza' ixlacasqui'nca līcuesa namākentaxtū promesa tū tlahualh ixpālacata xaka'tla' templo. Jc ’Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n tī hua'chi lakatzī'nī'n ē cāhuanilīpincu'tunā'tit ā'makapitzīn. Hua'nā'tit: “Palh catīhuālh natlahua ixpromesa ixpālacata xaka'tla' templo, jā tū catilani'lh masqui jā mākentaxtū. Palh natlahua ixpromesa ixpālacata ixoro templo, xla' līcuesa namākentaxtū.” |bq’Nalīpuhuanā'tit hui'xina'n fariseos ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. ¡Hui'xina'n tlahua'yā'tit a'ktu' milacanca'n! Hui'xina'n tlahua'yā'tit catūxcuhuālh namā'a'ka'ī'nī'yā'tit ā'chā'tin mintamāsu'yunca'n. Nā pinā'tit ixtuntacut nac mar ē lacatin nac ti'ya't. A'cxni' tastālani' tū māsu'yuyā'tit ā'chulā' jā tze natalītaxtu. v9~~ }e||I{zyjxwvuuKtsrq[qppKoo"nTmmlQkjjuiihhg=feddWccbb-aa`)_^]\\K[Z-YXXYXWVUUiUT/RRQQbQP7OaNNMML4KJJqJ)IHGFF7E{DDdDCFBA@??>W=<<<:;;":+9887%65544A32210/.-,+**{)(('&& $#""!! Bo3\S[OEg`5  "  B9v5;cĪ'scujnu'nī'n Juan ē fariseos makatunu' ixtalīhui'lī jā ixtahuā'yan. Makapitzīn chi'xcuhuī'n talakmilh Jesús ē tahuanilh: ―Ī'scujnu'nī'n Juan ē nā ī'scujnu'nī'n fariseos makatunu' talīhui'lī jā tahuā'yan. ¿Tū ixpālacata miscujnu'nī'n pō'ktu quilhtamacuj tahuā'yan? ]:3A'cxni' Jesús kexmatli huā'mā' tachihuīn, cāhuanilh: ―Xlaca'n tī jā tata'jatatla jā tamaclacasqui'n doctor. Xmān tī tata'jatatla tamaclacasqui'n. Quit jā icmilh iccāputza tī tapuhuan xlaca'n lactze. Icmilh iccāputza tachi'xcuhuī't tī taca'tzī jā tze xlaca'n. Kelhasqui'nīca Jesús ixpālacata chī jā tihuā'yan %9CA'cxni' xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē fariseos talaktzī'lh ixcātā'huā'yan mātā'jīni'nī'n ē ā'makapitzīn tī ixcālakmaka'ncan, tahuanilh ī'scujnu'nī'n Jesús: ―¿Tū ixpālacata cātā'huā'yan Jesús mātā'jīni'nī'n ē tī jā tzeya chi'xcuhuī'n? 8Milh a'ktin quilhtamacuj a'cxni' Jesús ixuā'yamā'lh na ixchic Leví. Tachā'lh lhūhua' mātā'jīni'nī'n līxokot ē ā'makapitzīn tī ixcālakmaka'ncan. Xlaca'n ixcātā'huā'yamā'lh Jesús ē ī'scujnu'nī'n. Lhūhua' tī ixtastālani'. ;7oA'cxni' Jesús ixa'mā'lh, tētaxtulh jā ixmātā'jīni'ncan līxokot ē laktzī'lh Leví ixka'hua'cha Alfeo. Jesús huanilh: ―Caquistā'la'ni'. Xla' tāyalh ē stālani'lh. 6w Palaj tunca Jesús a'mpālh na ixquilhtūn mar. Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't talaka'lh ē ixcāmāsu'yuni'. %5C Xamaktin tā'kaquī'lh na ixlacatīnca'n ixlīpō'ktuca'n tī ixtahui'lāna'lh ē sacli ixpūtama' ē taxtulh. Ū'tza' talīlī'a'cnīlh ixlīpō'ktuca'n ē tamakapāxuīlh Dios ē tahuanli: ―Jā maktin laktzī'nī'tauj tū laktzī'uj chuhua'j. Leví tzuculh stālani' Jesús Y4+ ―Icuaniyān, catā'kaqui' ē casmi'li' mimpūtama' ē capit na minchic. 3 Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Chuhua'j na'iccālīmāsu'yuni'yān chī icka'lhī līmāpa'ksīn huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj ē tzē na'iccāmātza'nkēna'ni' ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't. Palaj tunca Jesús huanilh chi'xcu' tī ī'xcahuī'huananī't: 2 Icuanilhtza' ta'jatatlani': “Icmātza'nkēna'ni'kō'yān mincuenta.” Jā tū tasu'yu masqui mātza'nkēna'ni'catza'. Palh xa'icuanilh: “Catā'kaqui' ē casmi'li' mimpūtama' ē catlā'hua'nti”, chuntza' ixlītasu'yulh palh ixlīcāna' tzeyanli. %1CPalaj tunca Jesús ixlīmān ca'tzīlh chī xlaca'n ixtapuhuamā'nalh ē cāhuanilh: ―¿Tū ixpālacata puhua'nā'tit chuntza' na milīstacna'ca'n? M0“¿Tū ixpālacata chihuīna'n chuntza' huā'mā' chi'xcu'? Xla' mālakchā'nī'mā'lh Dios chī chihuīna'nli. Nūn chā'tin tzē naquincāmātza'nkēna'ni'yān quincuentaca'n, xmān Dios.” {/oIxtakexmatui'lāna'lh ā'makapitzīn xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē tapuhuanli ixa'cstuca'n: ".=A'cxni' Jesús laktzī'lh chī ixta'a'ka'ī'ni' ixlītli'hui'qui, xla' huanilh ta'jatatlani': ―Quinka'hua'cha, icmātza'nkēna'ni'kō'yān mincuenta. -Jāla talakchā'lh Jesús ixpālacata lhūhua' tachi'xcuhuī't ixlītzuma chic. Tapūtahua'ca'lh escalera ixa'kstīn chic ē ta'a'kstīxuakli chic ixlaktza Jesús. A'cxni' tzej tamālaquī'lh, talīchī'lh lasu talajni' ē tapūmānūlh ta'jatatlani'. A,{Talakmilh ā'makapitzīn ē na ixlacpu'na'i'tātca'n kelhatā'ti' chi'xcuhuī'n ixtapūlīmimā'nalh talajni'. Nac talajni' ixmā'lh chā'tin ta'jatatlani' tī ī'xcahuī'huananī't. "+=Palaj tunca līlhūhua' talaktakēstokli hasta jātza' ixtatanūkō' ixpūchakān chic. Nā tatzumalh tanquilhtīn. Ixcāmāsu'yuni' ixtachihuīn Dios. s* aIxlīlātma'j Jesús taspi'tli ē tanūpālh nac Capernaum. Tachi'xcuhuī't takexmatli ixuī'lh nac chic. l) S-Xla' palaj tunca taxtulh ē tzuculh cāhuanitā'kchoko līlhūhua' ē cāhuanilh tū ixa'kspulanī't. Chuntza' Jesús jātza' la ixtanū nac cā'lacchicni' na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't ixpālacata jā ixlacasqui'n ixtatakēstokli. Chuntza' xmān tachokolh na ixquilhtūn cā'lacchicni'. Tachi'xcuhuī't xalanī'n calhāxcuhuālh ixtalaka'n.A( },―Catamaktaka'lhti ē jā tihua'ni'ya' nūn chā'tin. Xmān calakpi pālej ē camāsu'yuni' mimacni'. Xla' nalaktzī'n palh tzeyanī'ta'tza'. Namālacnūni'ya' chuntza' chī māpa'ksīni'lh Moisés ixpālacata tī ixmakxteknī'ttza' tzamā' ta'jatat. Chuntza' nataca'tzī tachi'xcuhuī't tzeyanī'ta'tza'. 5' g+A'cxni' Jesús macā'lh, lacatejtin huanilh: O& *A'cxni' huanilh huā'mā', tapānūni'lh ixta'jatat ē tzeyanli. z% o)Jesús lakalhu'manli ē stu'ncli ixmacan ē xa'malh ē huanilh: ―Chuntza' quit iclacasqui'n. Catzeya'nti. Z$ /(Lakchā'lh Jesús chā'tin chi'xcu' tī ixka'lhī ta'jatat tū māmasī quinquinītca'n tū huanican lepra. Xla' tatzokostani'lh Jesús ē squi'ni'lh: ―Palh hui'x lacasqui'na', tzē naquimātzeyī'ya'. 3# a'Calhāxcuhuālh nac estado Galilea ixmāsu'yu na ixtemploca'n israelitas ē cāmāxtulh jā tzeya ū'nī'n. Jesús mātzeyīlh chā'tin tī ixmasni'mā'lh ixquinīt 2" _&Xla' cāhuanilh: ―Ca'a'uj nac ā'makapitzīn cā'lacchicni' tū tahui'lāna'lh lacatzuna'j ē quit a'ntza' na'icmāsu'yu ixtachihuīn Dios. Ū'tza' iclīminī't. _! 9%A'cxni' tamaclalh Jesús, tahuanilh: ―Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't taputzayān. 8  m$Simón a'lh putza ē ā'makapitzīn tatā'a'lh. z o#Ixlīlakalī tzi'saj Jesús tāquī'lh ē taxtulh ē a'lh lacatīn jā jā tī ixuī'lh. A'ntza' orarlīlh. / Y"Cāmātzeyīlh lhūhua' tī ixtata'jatatla chu catūxcuhuālh ta'jatat ixtaka'lhī chā'tunu'. Cāmāxtuni'lh lhūhua' jā tzeya ū'nī'n. Jā cāmakxtekli natachihuīna'n jā tzeya ū'nī'n ixpālacata jā ixlacasqui'n xlaca'n ixtahualh tīchu xla'. Jesús a'kchihuīna'nli nac estado Galilea Y -!Ixlīpō'ktuca'n xalanī'n cā'lacchicni' tatakēstokli na ixtanquilhtīn chic. $ C Kōtanūtza' a'cxni' ixtā'cnūmā'lhtza' chi'chini', cālīmini'ca Jesús ixlīpō'ktuca'n tī ixtata'jatatla ē tī ixtaka'lhī jā tzeya ū'nī'n. 5 eXla' a'lh ē macachi'palh ē mā'kaquī'lh ē palaj tunca tapānūni'lh chī ixmacscutla. Palaj tunca puscāt cāmāhuī'lh. Jesús cāmātzeyīlh lhūhua' ta'jatatlanī'n X +Ixpuhuiti' Simón ixmacscutlamā'lh ē ixmā'lh. Palaj māca'tzīnīca Jesús.  -A'cxni' Jesús taxtulh na ixtemploca'n israelitas, palaj tunca a'lh ē tanūlh na ixchicca'n Simón ē Andrés. Tatā'a'lh Jacobo ē Juan.  1Palaj tunca ta'a'kahuankō'lh calhāxcuhuālh nac estado Galilea ixpālacata tū tlahualh Jesús. Jesús mātzeyīlh ixpuhuiti' Simón Pedro  Ixlīpō'ktuca'n talī'a'cnīlh ē talākelhasqui'nīlh: ―¿Tūchu huā'mā' tū quincāmāsu'yuni'mā'n quina'n? Xasāsti' huā'mā'. Huā'mā' chi'xcu' līchihuīna'n līmāpa'ksīn. Hasta jā tzeya ū'nī'n takexmatni' a'cxni' xla' cāmāpa'ksī. X +Chi'xcu' taxla'juani'lh ē jā tzeya ū'ni' palha' ta'salh ē taxtuni'lh. y mJesús lacaquilhnīlh jā tzeya ū'ni' ē huanilh: ―¡Caquilhca'csla'! ¡Camakxtekti huā'mā' chi'xcu'! C ―Jesús xala' nac Nazaret, ¿tū ixpālacata quilālakmiuj quina'n? ¿Ē ta'nī'ta' naquilāmālaksputūyāuj? Quit iclakapasān. Hui'x ixla' Dios ē Xatasicua'lanātlahua hui'x. r _Palaj tunca tanūlh nac templo chā'tin chi'xcu' tī ixka'lhī jā tzeya ū'ni'. Xla' ta'salh ē huanli: O Ixtalī'a'cnī chī ixcāmāsu'yuni'mā'lh ixpālacata ixcāmāsu'yuni'mā'lh hua'chi chā'tin tī ka'lhī līmāpa'ksīn ē jā chuntza' chī tamāsu'yu xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. > wTa'a'lh nac cā'lacchicni' Capernaum. A'cxni' a'cchā'lh quilhtamacuj tū pūjaxcan, palaj tunca Jesús tanūlh na ixtemploca'n israelitas ē cāmāsu'yuni'lh tachi'xcuhuī't. [ 1Palaj tunca Jesús cāmāta'satīnīni'lh ē xlaca'n ta'a'kxtekui'līlh ixtāta'ca'n Zebedeo ē ī'scujnu'nī'n nac pūtacutnu' ē ta'a'lh tastālani'lh Jesús. Chā'tin chi'xcu' tī ixka'lhī jā tzeya ū'ni' 4 cA'cxni' Jesús a'lh lacapunchuna'j, cālaktzī'lh Jacobo ē Juan ixcamana' Zebedeo. Xlaca'n ixtahui'lāna'lh nac pūtacutnu' ē ixtalacachī'mā'nalh ixpūtayanca'n. K Palaj tunca tamakxtekli ixpūtayanca'n ē tatā'a'lh Jesús.   !Jesús cāhuanilh: ―Caquilātā'a'uj ē na'iccāmāsu'yuni'yān chī nacālīmā'a'ka'ī'nī'yā'tit tachi'xcuhuī't ixtachihuīn Dios.  A'cxni' Jesús ixlatlā'huan na ixquilhtūn xaka'tla' xcān tū huanican Lago Galilea, xla' cālaktzī'lh Simón ē ixtā'tin Andrés. Ixtamojōmā'nalh nac xcān ixpūtayanca'n tū pūchi'pacan squī'ti'. Xlaca'n chi'pananī'n squī'ti' ixtahuanī't. z  oIxuan: ―Chilhtza' quilhtamacuj tū līlhcāna'ncanī't ē talacatzuna'jīmā'lhtza' a'cxni' nalaktzī'ncan ixlīcāna' Dios māpa'ksīni'n. Calīlīpuhuantit ixpālacata tū jā tze tū tlahuanī'ta'ntit ē calakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n. Ca'a'ka'ī'tit xatze tachihuīn tū Dios māca'tzīnīni'nī't. Jesús cālacsacli kelhatā'ti' chi'pananī'n squī'ti' |  sA'cxni' ixchī'canī't Juan, Jesús a'lh nac Galilea ē ixlī'a'kchihuīna'n xatze tachihuīn tū ixla' Dios. 6  g Ixuī'lh a'ntza' nac cā'tzaya'nca ti'ya't tu'pu'xam quilhtamacuj. A'ntza' skāhuī'ni' tī huanican Satanás, xla' ixputza chī Jesús jā ixkexmatni'lh Dios. Nā a'ntza' ixa'nan animalh tū ixtahua'nan. Ixángeles Dios ixtamaktaka'lhmā'nalh Jesús. Jesús tzuculh a'kchihuīna'n nac estado Galilea U % Palaj tunca Espíritu Santo macā'lh Jesús nac cā'tzaya'nca ti'ya't. : o Kexmatca a'ktin tachihuīn nac a'kapūn ē huanli: ―Hui'x quiSka'ta' ē icpāxquī'yān. Hui'x quimaxquī'ya' tapāxuhuān ―huanli. Skāhuī'ni' ixlīlaktzī'ncu'tun Jesús J  A'cxni' Jesús tacutli nac xcān, xamaktin laktzī'lh chī talaquī'lh nac a'kapūn ē mincha' Espíritu Santo ē ixtasu'yu hua'chi tantzasnān a'cxni' ixyujmā'chi. Chilh na ixa'kpūn Jesús. N  Tzamā' quilhtamacuj Jesús taxtulh nac cā'lacchicni' Nazaret xala' estado Galilea ē lakmilh Juan jā ixmā'kpaxīni'mā'lh. Juan mā'kpaxīlh Jesús nac ka'tla' xcān jā huanican Jordán. i MQuit iccālīmā'kpaxīnī'ta'n xcān; xla' nacāmacamini'yān Espíritu Santo. Jesús a'kpaxli g IIxa'kchihuīna'n ē ixcāhuani tachi'xcuhuī't: ―Ā'līstān namin ā'chā'tin tī ā'chulā' xaka'tla' ē jā quit. Quit jāla icmālakchā'nī chī xla'. Quit jā minī'ni' nūn na'icxcutni' ixlīkechī'can ixcaclhi'. 7 iJuan ixlhakā'nī't lu'xu' tū ixlīcāxtlahuacanī't ixchi'xit camello ē ixlīchī'can ko'xka' ixuanī't. Ixua' xtu'qui' ē xaxcān ta'xcāt xala' nac cā'qui'huī'n.  7Tachi'xcuhuī't xalanī'n calhāxcuhuālh nac estado Judea ē xalanī'n nac cā'lacchicni' Jerusalén, ixlīpō'ktuca'n tamilh takexmata tū huanli Juan. A'cxni' takelhtasu'yuni'lh Dios ixcuentaca'n, Juan cāmā'kpaxīlh chā'tunu' nac ka'tla' xcān jā huanican Jordán.  Tzamā' mākentaxtūca a'cxni' Juan tī ixmā'kpaxīni'n ixtasu'yu nac cā'tzaya'nca ti'ya't. Ixa'kchihuīna'n ē ixcāhuani tachi'xcuhuī't: ―Calīlīpuhuantit ixpālacata mincuentaca'n. Cacāmakxtektit ē nacātamātza'nkēna'ni'yān ē ca'a'kpaxtit.  Nā profeta Isaías tzo'knulh chuntza':A'ntza' jā cā'tzaya'nca ti'ya't, nakexmatcan chā'tin tī palha' chihuīna'n ē nahuan:“Cacāxtlahua'tit tej ixpālacata mimā'lh Māpa'ksīni'.Camālakstu'nctit tej.” Chuntza' tzo'knulh Isaías. L~ Chā'tin profeta tzo'knulh chī Dios huanilh ī'Ska'ta'. Chuntza' huanli:Cakexpa'tti.Quit na'icmaca'n quilacscujni' milacatīn tī napūlani'yān hui'x ē tī nacāxtlahua mintej. _} ;Huā'mā' xatze tachihuīn tū māsu'yucan ixpālacata Jesucristo tī ī'Ska'ta' Dios. y|kNacāmāsu'yuni'yā'tit chī natalatā'kchoko ē chī natakexmatni' ixlīpō'ktu tū quit iccālīmāpa'ksīni'nī'ta'n hui'xina'n. Caca'tzītit quit pō'ktu quilhtamacuj iccātā'lamā'n hasta a'cxni' nasputa cā'quilhtamacuj. Amén.y{kChuntza' capintit calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj ē cacāmāsu'yuni'tit ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't chī tzē quiscujnu'nī'n natahuan. Nacālīmā'kpaxī'yā'tit ixlītli'hui'qui xaTāta' Dios ē ī'Ska'ta' ē Espíritu Santo. Uz#Jesús cālaktalacatzuna'jīlh xlaca'n ē cāhuanilh: ―Quit quimaxquī'canī't ixlīpō'ktu līmāpa'ksīn ē na'iccāmāpa'ksī ixlīpō'ktuca'n tī tahui'lāna'lh nac cā'ti'ya'tna' ē nac a'kapūn. gyGA'cxni' talaktzī'lh Jesús, talaktaquilhpūtalh masqui makapitzīn jā ixta'a'ka'ī'cu'tun. nxUKelhacāujtin ī'scujnu'nī'n ta'a'lh nac estado Galilea a'ktin nac sipej tū Jesús lacsacli. Iw Soldados tamaktīni'lh tumīn ē ta'a'lh ē tahuanli chuntza' chī ixcāhuanicanī't. Chuntza' israelitas tahuan hasta chuhua'j. Jesús cāmacamaxquī'lh ixtascujūtca'n ī'scujnu'nī'n |vqPalh namāca'tzīnīcan gobernador ī'lhtatapā'na'ntit, quina'n na'iclacāxlayāuj chī jā caticātalīmaknīn. $uA ē cāhuanica: ―Hui'xina'n nahua'nā'tit palh cā'tzī'sni' tamilh ī'scujnu'nī'n Jesús līhuan ī'lhtatapā'na'ntit ē xlaca'n taka'lhanli ixmacni'. |tq Tzamā' pālejni' talaka'lh xanapuxcu'nu' israelitas ē talīchihuīna'lh. Lhūhua' tumīn cāmaxquī'ca soldados osW Līhuan ixta'a'mā'nalh puscan, makapitzīn soldados tī ixtamaktaka'lhmā'nalh pūtā'cnūn ē xlaca'n ta'a'lh nac cā'lacchicni' jā huanican Jerusalén. Tahuanilh xanapuxcu'nu' pālejni' ixlīpō'ktu tū ixa'kspulanī't. Tr! Xla' cāhuanilh: ―Jā cajicua'ntit. Capintit cacāmāca'tzīnī'tit quintā'timīn ixlacasqui'nca cata'a'lh nac estado Galilea ē a'ntza' naquintalakchā'n ē naquintalaktzī'n. Tū tahuanli soldados 'qG Xamaktin Jesús cātasu'yuni'lh ē cātā'chihuīna'lh. Xlaca'n talaktalacatzuna'jīlh Jesús. Tachi'palh ixtujan ē talaktaquilhpūtalh ē tamakapāxuīlh. pPalaj tunca puscan tatapānūlh nac pūtā'cnūn. Ixtajicua'n ē nā tapāxuhualh. Tatu'jnu'n ta'a'lh cāhuani scujnu'nī'n. so_Palaj capintit ē cacāhua'ni'tit ī'scujnu'nī'n lacastālancuana'nī'ttza' na ixpu'na'i'tātca'n nīnī'n. Chuhua'j xla' nacāpūlani'yān nac estado Galilea. A'ntza' natā'lāpāxtokā'tit. Cuenta catlahua'tit tū iccāhuaniyān. nXla' jātza' tihuī'lh huā'tzā'. Lacastālancuana'nī'ttza' chuntza' chī huanli. Catanū'tit ē calaktzī'ntit jā ixmāpī'canī't. mwÁngel cāhuanilh puscan: ―Jā cajicua'ntit. Quit icca'tzī hui'xina'n putzapā'na'ntit Jesús tī xtokohua'ca'ca. FlA'cxni' soldados talaktzī'lh, taxpipilh ē tajicua'xnīlh. ^k5Ángel xkakalh hua'chi makli'pit ē ixlu'xu' stala'nka' ixuanī't hua'chi panamāc. OjXamaktin palha' tachiquilh ti'ya't. Chā'tin ixángel Māpa'ksīni' Dios ixyujnī'ta'nchi nac a'kapūn. A'cxni' chilh nac pūtā'cnūn, māpānūlh chihuix tū ixkelhui'līcanī't ē pūtahuī'lh. i 3Ī'sputnī'ttza' quilhtamacuj tū pūjaxcan ē ī'xkakamā'lhtza' domingo a'cxni' María Magdalena ē ā'chā'tin María ta'a'lh nac pūtā'cnūn. (hIBXlaca'n ta'a'lh ē tzej tacāxtlahualh pūtā'cnūn ē hui'līca sello nac chihuix tū kelhui'līca. Cāmakxtekcancha' soldados tī natamaktaka'lha. g APilato cāhuanilh: ―Ā' tayāna'lh soldados. Cacālī'pintit ē calaktzī'ntit hui'xina'n chuntza' chī natamaktaka'lha. Vf%@Chuntza' camāpa'ksi'ni' tzej camaktaka'lhca pūtā'cnūn hasta nati'a'cchā'n a'ktu'tun quilhtamacuj. Palhāsā' ī'scujnu'nī'n natamin nataka'lhan ixmacni'. Tzē nacāhuanican tachi'xcuhuī't palh lacastālancuana'nī't na ixpu'na'i'tātca'n nīnī'n. Chuntza' ā'chulā' nacālī'a'kskāhuī'can tachi'xcuhuī't ē jā xapūla. e ?Tahuanilh: ―Señor gobernador, quina'n iclacapāstacāuj tū huanli tzamā' chi'xcu' tī a'kskāhuī'nilh a'cxni' lakahuancus ixuanī't. Chuntza' huanli: “Ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj na'iclacastālancuana'n na ixpu'na'i'tātca'n nīnī'n”, huanli. 8di>A'cxni' ixa'kspulanī'ttza' quilhtamacuj tū pūcāxui'līkō'can tū maclacasqui'ncan quilhtamacuj tū pūjaxcan, xanapuxcu'nu' pālejni' ē fariseos talaka'lh Pilato. c=Na ixlacapūn lhu'cu' ixtahui'lāna'lh María Magdalena ē ā'chā'tin María. Soldados tamaktaka'lhli jā ixmā'cnūcanī't Jesús KbA'cxni' ī'smalanka'namā'lhtza', milh chā'tin chi'xcu' tī ixuanican José ē xala' nac cā'lacchicni' Arimatea. Rico ixuanī't ē nā ixa'ka'ī'ni' Jesús. 8^i8Na ixpu'na'i'tātca'n puscan nā ixtayāna'lh María Magdalena ē María tī ixtzī'ca'n Jacobo ē José ē nā ixuī'lh ixtzī'ca'n ixka'hua'chan Zebedeo. Mā'cnūca Jesús ]7Lhūhua' puscan ixtalaktzī'mā'nalh makat. Ixtastālani'tlā'huan Jesús a'cxni' taxtulh nac estado Galilea ē ixtamaktāya. k\O6Capitán romano ē soldados tī ixtamaktaka'lhmā'nalh Jesús tajicua'nli a'cxni' tachiquilh ti'ya't ē a'cxni' talaktzī'lh tū a'kspulalh. Xlaca'n tahuanli: ―Ixlīcāna' huā'mā' chi'xcu' ī'Ska'ta' Dios ixuanī't. `[95Xlaca'n tataxtulh nac pūtā'cnūn ē a'cxni' ixlacastālancuana'nī'ttza' Jesús, tatanūlh nac cā'lacchicni' xatasicua'lanātlahuanī't jā huanican Jerusalén. A'ntza' cātasu'yuni'lh lhūhua' tachi'xcuhuī't. |Zq4Tatalaquī'lh pūtā'cnūn ē talacastālancuana'nli lhūhua' tī ixta'a'ka'ī'ni'nī't Dios ē ixtanīnī'ttza'. Y3Huā'mā' puntzuna' taxtī'tpitzilh ka'tla' līlakamilīn xaka'tla' nac templo. Ū'tza' huā'mā' līlakamilīn tū ixmāpitzi templo. Tzuculh na ixquilhtūn xala' tālhmā'n ē tapūpitzilh hasta na ixtampān. Ti'ya't tachiquilh ē chihuix tatapūpitzilh. EX2Ā'maktin Jesús ta'salh palha' ē palaj tunca nīlh. fWE1Ā'makapitzīn tahuanli: ―Camakxtekti. Nalaktzī'nāuj palh Elías namin namakapūtaxtū. :Vm0Xamaktin chā'tin tatu'jnu quītayalh catūhuālh hua'chi panamāc. Līmāchū'huī'lh xaxcān vinagre ē cucchi'hua'ca'lh a'ktin qui'hui' ē quilhyāhualh Jesús nahua'. U)/Takexmatli huā'mā' makapitzīn tī ixtayāna'ncha' ē xlaca'n talāhuanilh: ―Huā'mā' chi'xcu' ta'sani'mā'lh a'kchihuīna' Elías. JT .Chī maktu'tun kōtanū, Jesús palha' ta'salh ē huanli: ―Elí, Elí, ¿lama sabactani? (Ē ū'tza' huanicu'tun: QuinDios, quinDios, ¿tū ixpālacata quina'kxtekui'līnī'ta' quina'cstu?) S -Xlītza'la cā'pucsua' huanli calhāxcuhuālh nac cā'ti'ya'tna'. Tzuculh hua'chi tastu'nūt ē tanajīlh a'ktu'tun hora. sR_,Nā ka'lhāna'nī'n tī ixcātā'xtokohua'ca'canī't, nā xlaca'n talakapalalh Jesús. Jesús nīlh Q+Xla' līpāhuan Dios; chuhua'j Dios camakapūtaxtūlh palh ixlīcāna' pāxquī'. Quincāhuanin xla' ī'Ska'ta' Dios ―tahualh. IP *―Xla' cāmakapūtaxtūlh ā'makapitzīn ē jāla a'kapūtaxtu ixlīmān. Palh ixlīcāna' xla' ixPuxcu'ca'n israelitas, cayujli nac cruz chuhua'j ē chuntza' na'a'ka'ī'ni'yāuj xla'. RO)Nā chuntza' ixtalīlītzī'n xanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. Fariseos ē xanapuxcu'nu' israelitas lacxtim ixtalīlītzī'mā'nalh ē ixtalāhuanimā'nalh: UN#(ē tahuanilh: ―Hui'x ixlactlahuacu'tuna' xaka'tla' templo ē ixyāhuapala'cu'tuna' ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj. Chuhua'j ca'a'kapūtaxtu hui'x milīmān. Palh hui'x ī'Ska'ta' Dios, cayujti nac cruz. OM'Tī ixtatētaxtumā'nalh tasakā'līlh ixa'kxākca'n ē talakapalalh L}&Nā cātā'xtokohua'ca'ca chā'tu' ka'lhāna'nī'n; chā'tin na ixpekxtūcāna'j ē ā'chā'tin na ixpekxtūxuqui. 6Ke%Hui'līca nac cruz a'ktin letrero na ixa'cpūn Jesús. A'ntza' ixtzo'kcanī't tū ixpālacata līxtokohua'ca'ca. Ixtzo'kcanī't: Ū'tza' huā'mā' ixPuxcu'ca'n israelitas. 3Ja$Palaj tunca tatahui'lalh natamaktaka'lha. SI#A'cxni' ixtaxtokohua'ca'nī'ttza', soldados tamāpitzilh ixlu'xu' Jesús na ixpu'na'i'tātca'n ē talīmāxtulh suerte nataca'tzī tūchu nacālakchā'n chā'tunu' xlaca'n. Chuntza' mākentaxtūca tū huanli a'kchihuīna' jā tzo'kli: “Tamāpitzilh quilu'xu' na ixpu'na'i'tātca'n; tatlahualh suerte tū talīmāxtulh.” PH"A'ntza' maxquī'ca Jesús xaxcān vinagre tū ixmojōni'canī't catūhuālh tū xū'ni' hua'chi xī'cxi'. Palh ixua'lh, jā ixtimakca'tzī'lh chī napātīni'n. A'cxni' xla' kelhuanalh, jā hua'lh. cG?!Chuntza' ta'a'lh ē tachā'lh jā huanican Gólgota tū huanicu'tun Ixa'kxāk Nīn. F Līhuan ixta'a'mā'nalh, tapāxtokli chā'tin chi'xcu' xala' nac Cirene ē ixtacuhuīni' Simón. Sāmācu'quī'ca ixcruz Jesús. GEA'cxni' talīlītzī'nkō'lh chuntza', tamāmakxtulh ixlu'xu' xasmanta'jua' ē tamālhekē'pālh ixlu'xu' tū ixla' ixuanī't. Palaj tunca talē'lh naxtokohua'ca'can. Xtokohua'ca'ca Jesús QDNā talakachojmanīlh ē tachi'palh ixqui'hui' ē talīcucni'cli. aC;Tatlahualh a'ktin corona ixla' lhtucu' ē tamā'knūlh. Tamaxquī'lh qui'hui' tū chi'palh na ixmacapekcāna'j. Tatatzokostani'lh ē talīlītzī'nli ē tahuanilh: ―¡Calakachi'xcuhuī'ca ixPuxcu'ca'n israelitas! UB#Palaj tunca tamāmakxtulh ixlu'xu' ē tamālhekē'lh xasmanta'jua' lu'xu'. A#Ā'līstān ī'soldados gobernador Pilato talē'lh Jesús nac pūchihuīn ē tamākēstokli lhūhua' soldados ē talītamacsti'li'lh. @Chuntza' Pilato māxtulh Barrabás ē makxtekli. Palaj tunca māpa'ksīlh camaksno'kca Jesús ē macamāstā'lh naxtokohua'ca'can. !?;Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't takelhtīlh: ―¡Quina'n ē quincamana'ca'n na'iclē'nāuj cuenta ixpālacata huā'mā' chi'xcu' ē chī nanī! n>UA'cxni' Pilato cuenta tlahualh jāla ixcāmāko'xamixī ē ā'chulā' ixtatā'kaquī'mā'nalh ē jāla cāskāhuī'lh, xla' squi'nli xcān. Na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't Pilato makacha'ka'lh ē cāhuanilh: ―Quit jā iclē'n cuenta ixpālacata huā'mā' chi'xcu' ē chī nanī. Jā tū tlahuanī't tū jā tze. Hui'xina'n nalī'pinā'tit cuenta. (=IPilato cāhuanilh: ―¿Tū ixpālacata? ¿Tūchu tlahuanī't xla' tū jā tze? Xlaca'n ā'chulā' tata'salh ē palha' tahuanilh: ―¡Caxtokohua'ca'ca! .<UPilato cākelhasqui'nīlh: ―¿Tūchu lacasqui'nā'tit na'ictlahuani' Jesús tī māpācuhuīcan Cristo? Ixlīpō'ktuca'n takelhtīlh: ―¡Caxtokohua'ca'ca! J; Ā'maktin cātā'chihuīna'nli gobernador ē cākelhasqui'nīlh: ―¿Tichūyā tachī'n lacasqui'nā'tit na'icmakxteka? ¿Jesús o Barrabás? Xlaca'n tahuanli: ―Iclacasqui'nāuj Barrabás. C:Xanapuxcu'nu' pālejni' ē xanapuxcu'nu' israelitas ixtā'chihuīna'makasītzī'nī't tachi'xcuhuī't ē ū'tza' talīsqui'nli camakxtekca Barrabás ē tahuanli camaknīca Jesús. v9eLīhuan ixuī'lh Pilato jā ixtlahuacan justicia, ixpuscāt macā'ni'lh tachihuīn ē huanilh: “Jā timaktanū'ya' ixpālacata huā'mā' tzeya chi'xcu'. Jā tze chī iclakahuālaktzī'lh tzamā' chi'xcu' huā' kōtan tzī'sa.” 8+Chuntza' huanli Pilato ixpālacata xla' ca'tzīlh chī xanapuxcu'nu' pālejni' quiclh ixtalaktzi'n Jesús ē ū'tza' talīmacamāstā'lh. [7/A'cxni' ixtatalacxtimīnī't tachi'xcuhuī't, Pilato cākelhasqui'nīlh: ―¿Tichūyā tachī'n lacasqui'nā'tit na'icmakxteka? ¿Ē na'icmakxteka Barrabás o na'icmakxteka Jesús tī māpācuhuīcan Cristo? u6cIxtanūmā'lh chā'tin tachī'n tī ixuanican Barrabás. Calhāxcuhuālh ixlakapascan huā'mā' Barrabás. )5KIxa'nan a'ktin tahui'lat ē a'cxni' ixlamā'lh cā'tani', gobernador ixmakxteka chā'tin tachī'n. Tachi'xcuhuī't ixtalacsaca tachī'n tī namakxtekcan. v4eJesús jā tū kelhtīlh. Ū'tza' līlī'a'cnīlh gobernador. Jesús līchihuīna'nca chī namaknīcan l3Q Pilato kelhasqui'nīpālh Jesús: ―¿Ē jā kexpa'ta' tū talīmālacsu'yuyān tachi'xcuhuī't? |2q A'cxni' xanapuxcu'nu' pālejni' ē xanapuxcu'nu' israelitas ixtalīmālacsu'yu, Jesús jā tū kelhtīni'lh. ?1w A'cxni' Jesús ixyālh na ixlacatīn gobernador Pilato, ē ū'tza' kelhasqui'nīlh Jesús: ―¿Ē hui'x ixPuxcu'ca'n israelitas? Jesús huanilh: ―Chuntza' chī hua'nī'ta'. 0 Huā'mā' tumīn lītamāhuaca ixti'ya't Alfarero chuntza' chī quimāpa'ksīlh Māpa'ksīni' Dios.” Jesús na ixlacatīn Pilato q/[ Chuntza' mākentaxtūca huā'mā' tū huanli a'kchihuīna' Jeremías jā tzo'kli na ixtachihuīn Dios: “Cātayaca pu'xamacāuj tumīn ixla' plata (ū'tza' ixtapalh chā'tin chi'xcu' chuntza' chī tahualh makapitzīn israelitas). .9Chuhua'j māpācuhuīcan Ti'ya't tū Ixtapalh Ka'lhni' ixpālacata lītamāhuaca tumīn tū ixlīxokocanī't namāmaknīnīni'ncan chā'tin chi'xcu'. 8-iTachihuīna'nli ē taputzalh chī natalītamāhua pītzuna'j ti'ya't. Huā'mā' ti'ya't ixmāpācuhuīcan Ixti'ya't Alfarero ē a'ntza' ixcāmā'cnūcan makatiyātī'n. T,!Xanapuxcu'nu' pālejni' tasacli tumīn ē talāhuanilh: ―Jāla namojōyāuj jā mojōcan tumīn tū mālacnūni'can Dios. Huā'mā' tumīn līxokocanī't namāmaknīnīni'ncan chā'tin chi'xcu'. +Judas a'lh nac templo ē tilhquītamacnūlh na ixpūchakān templo tumīn ē a'lh tā'kpixchī' a'katin nac qui'hui'. G*ē cāhuanilh: ―Quit ictlahualh tū jā tze ixpālacata icmacamāstā'lh chi'xcu' tī jā tū ixlaclē'n. Xlaca'n takelhtīni'lh: ―Huā'mā' jā quincuentaca'n. Cuenta catlahua' hui'x. ) Judas ū'tza' tī macamāstā'lh Jesús. A'cxni' Judas laktzī'lh chī māpa'ksīca namāmaknīnīni'ncan Jesús, līpuhuanli ē xtum lacapāstacli ē cāmāspi'tni'lh pu'xamacāuj xaplata tumīn xanapuxcu'nu' pālejni' ē xanapuxcu'nu' israelitas, t(aTapekechī'lh ē talē'lh ē tamacamaxquī'lh Poncio Pilato tī gobernador ixuanī't. Chī līnīlh Judas ' #A'cxni' xkakalh, ixlīpō'ktuca'n xanapuxcu'nu' pālejni' ē xanapuxcu'nu' israelitas talālītā'chihuīna'nli chī natalīmaknī Jesús. I& KŪ'tza' līmāpāstaquīlh Pedro chī Jesús ixuaninī't: “A'cxni' jāna'j ta'sa puyux, hui'x naquinkelhtatzē'ka maktu'tun.” Pedro taxtulh a'ntza' ē ixtalīpuhuāt tzuculh calhuan.G%JPedro tzucuca lakapalaca ixa'cstu ē palha' huanli: ―Dios naquimakapātīnīn palh jā ixlīcāna' tū iccāhuanimā'n. Jā iclakapasa huā'mā' chi'xcu'. Palaj tunca ta'salh puyux. J$ IIxlīka'tlā'tus xlaca'n tī ixtatā'layāna'lh talaktalacatzuna'jīlh Pedro ē tahuanilh: ―Ixlīcāna' hui'x chā'tin chī xlaca'n. Mintachihuīn ixtā'chuntza' tī xala' nac Galilea. g#GHPedro kelhtatzē'kpālh ē lacatancs huanli: ―Quit jā iclakapasa huā'mā' chi'xcu'. J" GPedro tatampūxtulh macsti'na'j ē ā'chā'tin huampala tzu'ma'jāt laktzī'lh. Xla' cāhuanilh tī ixtayāna'ncha': ―Huā'mā' chi'xcu' nā ixtā'latlā'huan Jesús xala' nac Nazaret. v!eFPedro kelhtatzē'kli na ixlacatīnca'n ixlīpō'ktuca'n ē huanli: ―Jā icca'tzī tū huanicu'tuna'. , QELīhuan Pedro ixuī'lh nac tanquilhtīn ē chā'tin tzu'ma'jāt laktalacatzuna'jīlh ē huanilh: ―Nā hui'x ixtā'latlā'hua'na' Jesús xala' nac Galilea. iKDē tahuanilh: ―Hui'x tī Cristo, calakapasti tīchu lacala'sni'. Pedro kelhtatzē'kli Jesús ]3CPalaj tunca talakachojmanīlh Jesús ē tatucsli. Ā'makapitzīn talacala'sli A}B¿Chī puhua'nā'tit? Tahualh: ―Ixlacasqui'nca nanī. EAXapuxcu' pālej ū'tza' lacxtī'tli ixlu'xu' tū ixlhakā'nī't ē chuntza' līmāsu'yulh xla' ixsītzī' ē huanli: ―Huā'mā' chi'xcu' līmālakchā'ni'cu'tun Dios. Jātza' iclacasqui'nāuj ā'chā'tin naquincāhuanipalayān palh jā tze xla'. Hui'xina'n kexpa'tnī'ta'ntit chī mālakchā'ni'cu'tun Dios. 'G@Jesús kelhtīlh: ―Jē, quit ū'tza' chuntza' chī hua'na'. Nā iccāhuaniyān huā'mā'. Chuhua'j hui'xina'n naquilālaktzī'nāuj quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n na'ictahui'la na ixpekxtūcāna'j Dios tī māpa'ksīni'mā'lh. Nā na'icminācha' nac a'kapūn ixpu'nan poklhnu'. [/?Jesús ca'cs tāyalh. Xapuxcu' pālej chihuīna'mpālh ē huanilh: ―Dios tī lakahuan, ū'tza' kexmatān. Chuhua'j naquihuani'ya' tū ixlīcāna'. Caquilāhuaniuj palh hui'x Cristo tī ī'Ska'ta' Dios. +>Xapuxcu' pālej tāyalh ē huanilh Jesús: ―Huā' tayāna'lh chā'tu' chi'xcuhuī'n tamālacsu'yumā'nān. ¿Ē jā tū caticākelhti'? )K=Xlaca'n tahuanli: ―Huā'mā' chi'xcu' huanli: “Quit tzē na'icmālaksputūkō' xaka'tla' ixtemplo Dios ē ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj na'icyāhuapala.” ^5Xanapuxcu'nu' pālejni' ē ixlīpō'ktuca'n xalaka'tla' māpa'ksīni'nī'n ixtaputzamā'nalh chī natalīmālacsu'yu Jesús ē natalīmāmaknīnīni'n. Ixtaputzamā'nalh catūhuālh masqui jā ixlīcāna' tū nalīmālacsu'yucan. B}:Pedro lakamakat stālani'lh ē chā'lh hasta ixtanquilhtīn ixchic xapuxcu' pālej. Tanūlh na ixtanquilhtīn chic ē cātā'tahuī'lh policías nalaktzī'n chī nalīputzāna'nīcan. M9Xlaca'n tī tachi'palh Jesús talē'lh na ixchic Caifás tī xapuxcu' pālej ixuanī't. A'ntza' ixtalaktakēstoknī't xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē xanapuxcu'nu' israelitas. 8Ixlīpō'ktu huā'mā' tū a'kspulalh namākentaxtū tū tatzo'kli a'kchihuīna'nī'n na ixtachihuīn Dios ―cāhuanilh. Ixlīpō'ktuca'n ī'scujnu'nī'n tatzā'lalh ē chuntza' talī'a'kxtekmaka'lh Jesús. Jesús na ixlacatīnca'n māpa'ksīni'nī'n israelitas 7Jesús cāhuanilh tachi'xcuhuī't: ―¿Tū ixpālacata līta'ntit mimachītaca'n ē minqui'hui'ca'n? Hua'chi chi'pacu'tunā'tit chā'tin ka'lhāna'. A'cxni' xa'iccātā'latlā'huanān lakalīyān nac templo, ¿tū ixpālacata jāla quilāchi'pauj a'cxni'? 2]6Palh xa'ictlahualh cahuālh chuntza', ¿chī nalīmākentaxtūcan tū huan na ixtachihuīn Dios jā tatzo'kni' ixlacasqui'nca na'a'kspula chuntza' chī a'kspulamā'lh? 5¿Ē jā ca'tzīya' quit tzē na'icsqui'ni' quinTāta' Dios caquimaktāyalh ē xla' xamaktin naquimacamini' a'kcāujtu' mil ángeles? 4Jesús huanilh: ―Camānū'pala mimachīta na ixpūtanū. Tī nalālītucsa ixmachīta, nā ū'tza' nalīmaknīcan xla'. "=3Palaj tunca chā'tin tī ixtā'minī't Jesús, māxtulh ixmachīta ē mātakāhuī'lh ixtasācua' xapuxcu' pālej ē a'kacā'yujulh ixa'ka'xko'lh. " =2Jesús kelhtīlh: ―Amigo, ¿ē tū ixpālacata ta'mpā't? Tachi'xcuhuī't tī tatā'milh Judas talaktalacatzuna'jīlh Jesús ē tachi'palh natalē'n.  1A'cxni' chilh Judas, laktalacatzuna'jīlh Jesús ē huanilh: ―Lakatzī'suanti', Mākelhtahua'kē'ni'. Lacamu'sulh. C 0Judas ū'tza' tī ixmacamāstā'lh ē xla' ixcāhuaninī'ttza' chī natalīlakapasa tīchu Jesús. Ixcāhuaninī't: ―Na'iclacamu'su chā'tin; ē xla' ū'tza' Jesús. Nachi'payā'tit. 7~4|{DzyyxwHvvOuuItTsXrqpponninmm(ll.kjjji#hh@gg?fkee+dd*ccbxb ```&__^^&]+\[[ZYYMXXVVU8SRRNRQ^PPOONiMMLKKJJfIIAHrGG{FFEEPDCCBB'AAY@@Z?L>==;<<_;::99887666*54433W21100G/..V--h,#+N*))L(''&$$2#"!! C)D i \uc{Sq'_,- u  y M_ {yoTakelhasqui'nīlh Jesús fariseos ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn: ―¿Tū ixpālacata miscujnu'nī'n jā tamākentaxtū tū quixū'nāpapca'n quincātamāsu'yuni'n? Tahuā'yan ē jā pūla tamakacha'ka'n chī ixlacasqui'nca. xA'cxni' ixtaquītaspi'ta nac lītamāuj, jā ixtahuā'yan palh jā tzej ixtamakacha'ka'n pūla. Ixtamākentaxtū lhūhua' ixtahui'latca'n ī'xū'nāpapca'n hua'chi chī talīpūche'kē' vasos ē tla'ma'nc ē tamacatzucun līcā'n ē ixpūtama'ca'n. uwcJā chuntza' ixtatlahua fariseos ē ixlīpō'ktuca'n ā'makapitzīn israelitas. Palh xlaca'n jā pūla ixtamakacha'ka'n chuntza' chī ixlacasqui'nca, jā ixtahuā'yan ixpālacata ixtalakachi'xcuhuī' ixtahui'latca'n ī'xū'nāpapca'n. zvmIxtalaktzī'nī't makapitzīn ī'scujnu'nī'n Jesús tī ixtahuā'yamā'nalh ē jā pūla ixtamakacha'ka'nī't. u 7Talaktalacatzuna'jīlh Jesús fariseos ē makapitzīn xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn xalanī'n nac Jerusalén tī ixtalakminī't Jesús. -tS8Calhāxcuhuālh Jesús tanūlh nac lacsti'na'j cā'lacchicni' ē nac xaka'tla' cā'lacchicni' ē masqui nac ranchuj, ixcāmāpī'can ta'jatatlanī'n nac talajni' ē ī'squi'ni'can xmān cacāmakxtekli nataxa'ma ixtampān ixlu'xu'. Ixlīpō'ktuca'n tī taxa'malh ixlu'xu' tatzeyankō'lh.~su7Palaj ta'a'lh calhāxcuhuālh ē tzucuca cālīmincan ta'jatatlanī'n nac talajni'. Cālē'nca jā ixuī'lh Jesús. Kr6A'cxni' tataxtulh nac barco, tachi'xcuhuī't talakapasli Jesús. q15A'cxni' Jesús ē ī'scujnu'nī'n ta'a'lh ixtuntacut nac xcān, ē tachā'lh nac ti'ya't jā huanican Genesaret ē tachī'jūlh ixbarcoca'n. :pm4Masqui ixtalaktzī'nī't chī Jesús mālhuhuīlh pāntzīn, jā ixta'a'ka'ī'ni'lh ixlītli'hui'qui Jesús. Jesús cāmātzeyīlh ta'jatatlanī'n nac cā'lacchicni' Genesaret koO3Tojōlh nac barco jā ixtahui'lāna'lh xlaca'n ē ca'cslalh ū'ni'. Xlaca'n talī'a'cnīlh. @ny1Xlaca'n talaktzī'lh ē tajicua'nli ē tata'salh. Ixlīpō'ktuca'n talaktzī'lh catīhuālh ixkelhtlā'huantēlha xcān ē tapuhuanli ixtalakachuyamā'nalh ē ū'tza' talījicua'nli. Palaj tunca Jesús cātā'chihuīna'nli xlaca'n ē cāhuanilh: ―Catahuixcānī'tit ē jā cajicua'ntit. Quit tī icmimā'lh. m27lg0Jesús laktzī'lh chī jāla ixa'n barco ixpālacata ixū'numā'lh. A'cxni' ī'xkakamā'lhtza', Jesús cālakmilh. Ixkelhtlā'huantēlha xcān ē ixcālaktalacatzuna'jīlh. k/A'cxni' tā'cnūlh chi'chini', Jesús ixlīmān ixuī'lh nac ti'ya't līhuan ī'scujnu'nī'n ixta'a'mā'nalh nac barco ixpu'nan mar. [j/.A'cxni' ixcāmacā'nkō'nī'ttza', xla' tā'cxtunu'lh nac sipej na'orarlī. 4ia-Palaj tunca Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Catojō'tit nac barco ē capūla'tit ixtuntacut nac mar nac Betsaida līhuan quit na'iccāmacā'n tachi'xcuhuī't. bh=,Tī tahuā'yalh a'kquitzis mil chi'xcuhuī'n ixtahuanī't. Jesús kelhtlā'huanli xcān g%+A'cxni' tahuā'yankō'lh, scujnu'nī'n tasacli xalacpītzun pāntzīn ē squī'ti'. Lītatzumalh pācāujtu' chā'xta tū quītāxtūni'lh. 0f[*Tahua'lh ixlīpō'ktuca'n ē taka'sli. 2e])Jesús cātayalh macquitzis pāntzīn ē tantu' squī'ti' ē talacayāhualh nac a'kapūn ē maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios. Cāche'keni'lh pāntzīn ē cāmaxquī'lh ī'scujnu'nī'n. Xlaca'n tamāpitzilh na ixpu'nanca'n tachi'xcuhuī't. Nā cāmāpitzini'lh tantu' squī'ti' ixlīpō'ktuca'n. d(Ixuī'lh pūlacatunu' jā tatahuī'lh a'ktin cientu. Nā ixuī'lh ā'makapitzīn pūlacatunu' jā tatahuī'lh tu'pu'xamacāuj. ~cu'Xla' cāmāpa'ksīlh ī'scujnu'nī'n: ―Cacāmāpitzitit ē xtum catatahuī'lh pūlacatunu' nac cā'seketni'. Eb&Jesús cāhuanilh: ―¿Chī maclā't pāntzīn ka'lhī'yā'tit? Caquīlaktzī'ntit. Taquīlaktzī'lh ē a'cxni' taca'tzīlh, tahuanilh: ―Macquitzis pāntzīn ē tantu' squī'ti'. ^a5%Jesús cākelhtīlh: ―Hui'xina'n cacāmāhuī'tit. Tahuanilh: ―Lhūhua' tachi'xcuhuī't. Ixlacasqui'nca makās namakscujcan ē chuntza' tzē nalītamāhuacan pāntzīn tū na'iccāmāhuī'yāuj xlaca'n. `$Cacāmacapi tachi'xcuhuī't nata'a'n natatamāhua ixlīhua'ca'n calhāhuālh jā yākō'lh chic ixpālacata jā taka'lhī tū natahua'. _#A'cxni' ī'smalanka'namā'lhtza', scujnu'nī'n talakmilh Jesús ē tahuanilh: ―Kōtanūtza' ē huā'tzā' jā nac cā'lacchicni'. d^A"A'cxni' Jesús taxtulh nac barco, cālaktzī'lh lhūhua' tachi'xcuhuī't ē cālakalhu'manli ixpālacata tatasu'yulh hua'chi purecu' tū jā taka'lhī tī nacāmaktaka'lha. Tzuculh cāmāsu'yuni' lhūhua' catūhuālh. -]S!Lhūhua' tachi'xcuhuī't talaktzī'lh a'cxni' ixta'a'mā'nalh ē talakapasli. Xalanī'n ā'lacatunu' cā'lacchicni' catujan tatu'jnulh a'ntza' ē tachā'lh pūla. ^\5 Tatojōlh a'ktin nac barco xmān xlaca'n ē ixta'a'mā'nalh jā jā tī ixa'nancan. c[?Jesús cāhuanilh: ―Cata'ntit xmān hui'xina'n ē caquilātā'miuj jā nūn chā'tin lahuī'lh ē najaxāuj macsti'na'j. Lhūhua' tachi'xcuhuī't ixtaquīlakla Jesús ē chuntza' ī'scujnu'nī'n jāla ixtahuā'yan. }ZsA'cxni' apóstoles talaktaspi'tli Jesús, tahuanikō'lh pō'ktu tū ixtatlahuanī't ē tū ixtamāsu'yunī't. >YuA'cxni' cāmāca'tzīnīca ī'scujnu'nī'n Juan, xlaca'n tamilh ē tasacli ixmacni' ē tamā'cnūlh nac a'ktin pūtā'cnūn. Jesús cāmāhuī'lh a'kquitzis mil chi'xcuhuī'n kXOLīminca ixa'kxāk a'ktin nac pulātu ē maxquī'ca tzu'ma'jāt. Tzu'ma'jāt maxquī'lh ixtzī'. |WqPalaj tunca rey māpa'ksīlh chā'tin mayūlh nalīmin ixa'kxāk Juan. Xla' a'lh nac pūlāchī'n ē a'cchu'culh. ZV-Ū'tza' līlīpuhuanli rey Herodes ixpālacata tū ixmālacnūni'nī't tzu'ma'jāt. Masqui līlīpuhuanli, jātza' la lakpalīlh ixtachihuīn ixpālacata ixtakexmatnī'ttza' tī ixcā'invitarlīcanī't. 3U_Tzu'ma'jāt palaj tunca tanūlh jā ixuī'lh rey ē huanli: ―Iclacasqui'n ixa'kxāk Juan Mā'kpaxīni'. Chuhua'j palaj tunca naquimaxquī'ya' a'ktin nac pulātu. TTzu'ma'jāt taxtulh ē kelhasqui'nīlh ixtzī': ―¿Tū na'icsqui'ni'? Xla' huanilh: ―Nasqui'na' ixa'kxāk Juan Mā'kpaxīni'. SLacatejtin huanilh: ―Ixlīcāna' tū icuanin. Na'icmaxquī'yān tū naquisqui'ni'ya' masqui i'tāt jā quit icmāpa'ksī. MRIxtzu'ma'jāt Herodías tanūlh ē tlīlh ē cāmakapāxuīlh Herodes ē tī ixcātā'huā'yamā'lh. Rey Herodes huanilh tzu'ma'jāt: ―Caquisqui'ni' tū lacasqui'na' ē quit na'icmaxquī'yān. QMilh a'ktin quilhtamacuj a'cxni' Herodías tzē tlahualh ixtapāxuhuān. Herodes tlahualh ixcā'tani' a'cxni' chā'lh ixcā'ta. Cā'invitarlīlh nacātā'huā'yan na ixchic xanapuxcu'nu' ē xamāpa'ksīni'nī'n ē generales tī ixtatā'scuja nac estado Galilea. P%ixpālacata Herodes ixjicua'ni' Juan. Ixca'tzī tzeya chi'xcu' ixuanī't Juan ē līlacatejtin ixlatlā'huan. Ū'tza' Herodes jā līmakxtekli Herodías natlahuani' Juan tū ixtlahuacu'tun. Masqui Herodes tamakchuyīlh ixpālacata tū māsu'yulh Juan, ixkexmatcu'tun. gOGŪ'tza' Herodías līlalh ixtā'lāquiclhlaktzi' Juan ē ixmaknīcu'tun. Jāla ixmaknī aN;Juan ixuaninī't Herodes: ―Jā minī'ni' chī tā'tahui'la'ya' ixpuscāt mintā'tin. |MqHerodes ū'tza' ixmāpa'ksīnī't ē ixmāchi'panīni'nī't Juan ē ixmāchī'nīni'nī't nac pūlāchī'n ixpālacata Herodías tī ixpuscāt Felipe ixuanī't. Huā'mā' Felipe ixtā'tin Herodes. Herodes ixtā'tahui'la tzamā' puscāt. 3L_A'cxni' huanica Herodes tū tlahualh Jesús, xla' huanli: ―Ū'tza' Juan tī icmā'a'cchu'cunīni'lh. Xla' lacastālancuana'nī't ē taxtulh na ixpu'nan nīnī'n. 7KgMakapitzīn ixtahuan: ―Ū'tza' Elías tī ixa'kchihuīna' Dios xalanī'n makāstza'. Ā'makapitzīn ixtahuampala: ―Ū'tza' a'kchihuīna' chī xalanī'n makāstza'. JRey Herodes kexmatli tū ixtlahuamā'lh Jesús ixpālacata lhūhua' tī ixtalīchihuīna'mā'nalh. Herodes huanli: ―Juan tī ixmā'kpaxīni'n lacastālancuana'nī't ixlacpu'na'i'tātcan nīnī'n. Ū'tza' līka'lhī lītli'hui'qui tū lītlahua lī'a'cnīn. I# Tamāxtulh lhūhua' jā tzeya ū'nī'n. Ixcālīmūtlahua aceite lhūhua' ta'jatatlanī'n ē cāmātzeyīlh. Chī nīlh Juan Mā'kpaxīni' {Ho Ta'a'lh scujnu'nī'n ē ixtamāsu'yuni' tachi'xcuhuī't ixlacasqui'nca natalakpalī ixtalacapāstacni'ca'n. 6Ge Palh catīxcuhuālh jā cātamānūyān na ixchic ē palh jā takexmatcu'tun tū hua'nā'tit, cataxtutit tzamā' cā'lacchicni'. A'cxni' nataxtuyā'tit, catincxtit mintujanca'n ē nayuja pokxni' na ixlacatampūn mintujanca'n. Chuntza' nalīmāsu'yu'yā'tit xlaca'n natalē'n cuenta ixpālacata jā takexmatcu'tunli. Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. A'cxni' namin quilhtamacuj a'cxni' Dios nacāputzāna'nīkō', xlaca'n natapātīni'n ixpālacata jā takexmatcu'tunli. Ā'chulā' natapātīni'n xlaca'n ē jā xalanī'n nac Sodoma ē Gomorra ―cāhuanilh. 'FG Jesús cāhuanipālh: ―Calhāxcuhuālh nac chic jā nachipinā'tit, a'ntza' natachokoyā'tit hasta a'cxni' nataxtuyā'tit nac tzamā' cā'lacchicni'. dEA natatūnū'yā'tit mincaclhi'ca'n. Jā tilī'pinā'tit pūtu' milu'xu'ca'n, xmān pūtin. D3Cāhuanilh: ―Jā tū tilī'pinā'tit nac tej, nūn morralh, nūn pāntzīn, nūn tumīn na mimbolsaca'n. Xmān nalī'pinā'tit mimpāla'cca'n ē +COJesús cātā'talacxtimīlh kelhacāujtu' ī'scujnu'nī'n ē tzuculh cāmacā'n chā'tu'yūn ē cāmaxquī'lh līmāpa'ksīn natamāxtu jā tzeya ū'nī'n. /BWJesús lī'a'cnīlh ixpālacata jā ta'a'ka'ī'lh. Ixmāsu'yutēlha nac a'katunu' lacsti'na'j cā'lacchicni'. Jesús cāmacā'lh ī'scujnu'nī'n nata'a'kchihuīna'n AA'ntza' na ixcā'lacchicni' Jesús jāla tlahualh lī'a'cnīn. Xmān cāxa'malh makapitzīn ta'jatatlanī'n ē cāmātzeyīlh. 9@kXla' cāhuanilh: ―Chā'tin a'kchihuīna' nalakachi'xcuhuī'can calhāxcuhuālh na'a'n. Xmān xalanī'n na ixcā'lacchicni' ē ixtalakapasnī'n jā talakachi'xcuhuī'cu'tun. Q?Ū'tza' huā'mā' xuacna' ē María ixtzī'. Nā xla' ixpuxcu'ca'n Jacobo ē José ē Judas ē Simón. Tahui'lāna'lh huā'tzā' xanastancunu' puscan. Ū'tza' talīsītzī'lh ē talakmaka'lh Jesús. A>{A'cxni' chilh quilhtamacuj tū pūjaxcan, tanūlh na ixtemploca'n israelitas ē tzuculh māsu'yu. Lhūhua' tachi'xcuhuī't takexmatli ē talī'a'cnīlh ē tahuanli: ―¿Jāchu sca'tli huā'mā' chi'xcu' tū ca'tzī? ¿Tuchūyā talacapāstacni' maxquī'canī't? ¿Chī tzē nacālītlahua tzamā' lī'a'cnīn? t= cJesús taxtulh a'ntza' ē taspi'tli na ixcā'lacchicni' jā ī'stacnī't ē tastālani'lh ī'scujnu'nī'n. t<a+Jesús māpa'ksīlh jā tī chā'tin ixtamāca'tzīnīlh ē cāhuanilh: ―Camāhuī'tit tzu'ma'jāt.;5*Palaj tunca tā'kaquī'lh tzu'ma'jāt ē xla' ixlatlā'huan. Xla' ixka'lhī a'kcāujtu' cā'ta. Tachi'xcuhuī't talī'a'cnīlh ē tajicua'nli. : )Macachi'palh tzu'ma'jāt ē huanilh: ―Talita cumi. (Huā'mā' tachihuīn huanicu'tun: Tzu'ma'jāt, icuaniyān catā'kaqui'.) >9u(Xmān talīlītzī'nli. A'cxni' Jesús cāmāxtukō'lh ixlīpō'ktuca'n, cālē'lh ixtāta' tzu'ma'jāt ē ixtzī' ē tī ixtatā'minī't. Tatanūlh jā ixmā'lh tzu'ma'jāt. 8'Jesús a'cxni' tanūlh, cāhuanilh: ―¿Tū ixpālacata ta'sayā'tit ē calhua'nā'tit? Tzu'ma'jāt jā nīnī't, xmān lhtatamā'lh. &7E&Ta'a'lh na ixchic xapuxcu' ixtemploca'n israelitas. A'cxni' tachā'lh, Jesús laktzī'lh lhūhua' tachi'xcuhuī't. Ixtacalhuamā'nalh ē ixtata'samā'nalh. r6]%Jesús jā makxtekli jā tī chā'tin nastālani', xmān Pedro ē Jacobo ē Juan ixtā'tin Jacobo. 5$Jesús jā cuenta cātlahuani'lh tū ixtahuan. Huanilh xapuxcu' xala' nac templo: ―Jā cajicua'nti, xmān ca'a'ka'i'. M4#Ixchihuīna'mā'lhcus Jesús a'cxni' tamilh makapitzīn xalanī'n na ixchic Jairo. Tahuanilh Jairo: ―Mintzu'ma'jāt nīlhtza'. ¿Tū ixpālacata māmakchu'yī'ya'cus Mākelhtahua'kē'ni'? 3"Xla' huanilh: ―Quintzu'ma'jāt, tzeyanī'ta' ixpālacata a'ka'ī'nī'ta'. Līpāxuhua capit. Tzeyanī'ta' minta'jatat. 23!Puscāt ixca'tzī tū ixa'kspulanī't ē chī ixtzeyanī'ttza' ē xla' ixjicua'n. Ī'xpipitēlha laka'lh ē tatzokostani'lh Jesús ē huanikō'lh. U1# Xla' calhāxcuhuālh ixlacaputzamā'lh nalaktzī'n tī ī'xa'manī't. $0ATahuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Laktzī'na' chī lhūhua' tachi'xcuhuī't talālacxquitiyān. Ē hui'x kelhasqui'nīni'na': “¿Tīchu quixa'malh?” '/GPalaj tunca Jesús u'cxca'tzīlh chī ixlīmātzeyīnī't ixlītli'hui'qui. Cālaktalakspi'tli tachi'xcuhuī't ē cāhuanilh: ―¿Tīchu xa'malh quilu'xu'? _.7Chuntza' palaj tunca tzeyanli. Makca'tzīlh na ixmacni' ixtzeyanī'ttza' ixta'jatat. d-AChuntza' tlahualh ixpālacata puhuanli: “Xmān ca'icxa'malh ixlu'xu' ē na'ictzeyan.” ,Ixkexmatnī't chī ixtlahua Jesús ē laktalacatzuna'jīlh na ixchakēn na ixpu'nanca'n lhūhua' tachi'xcuhuī't ē xa'malh ixlu'xu'. + Lhūhua' doctornu' ixtamakapātīnīnī't ē ixmakasputkō'nī'ttza' ixtumīn ē jā tū tū ixmacuani'. Ā'chulā' ixlamā'. *Na ixpu'nanca'n ixa'mā'lh chā'tin puscāt tī ixta'jatatla. Ixka'lhītza' a'kcāujtu' cā'ta jāla ixcāsni' ixka'lhni'. b)=Jesús tā'a'lh. Ixtastālani' lhūhua' tachi'xcuhuī't ē ixtalālacxquititēlha. |(qSqui'ni'lh ē huanilh: ―Quintzu'ma'jāt nīmā'lhtza'. Cata't ē namacaxa'ma'ya'. Natzeyan ē nalatahui'lapala. }'sMilh chā'tin xapuxcu' ixtemploca'n israelitas ē ixtacuhuīni' Jairo. A'cxni' laktzī'lh Jesús, tatzokostani'lh. &+A'cxni' Jesús pūtacutpālh barco ixtuntacut nac xcān, talaktakēstokli lhūhua' tachi'xcuhuī't jā xla' ixuī'lh lacatzuna'j nac mar. h%IChi'xcu' a'lh ē calhāxcuhuālh jā huanican Decápolis xla' tzuculh līchihuīna'n tū Jesús tlahuani'lh. Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't talī'a'cnīlh. Ixtzu'ma'jāt Jairo ē puscāt tī xa'malh ixlu'xu' Jesús R$Jesús jā makxtekli natā'a'n ē huanilh: ―Cataspi'tti na minchic ē nacāhua'ni'kō'ya' mintalakapasni' ē minamigos lhūhua' tū Māpa'ksīni' tlahuani'nī'ta'n ē chī lakalhu'manī'ta'n hui'x. #A'cxni' Jesús ixtojōmā'lh nac barco, milh chi'xcu' tī ixcāka'lhīnī't jā tzeya ū'nī'n ē squi'ni'lh camakxtekli natā'a'n. B"Palaj tunca tatzuculh tasqui'ni' Jesús nataxtu a'ntza'. !-Tī ixtalaktzī'nī't tahuanilh tū ixa'kspulanī't chi'xcu' tī ixcāka'lhīnī't jā tzeya ū'nī'n ē nā tū ixcā'a'kspulanī't pa'xnī'n. P A'cxni' ā'makapitzīn tachā'lh jā ixuī'lh Jesús, xlaca'n talaktzī'lh chi'xcu' tī jātza' ixcāka'lhī jā tzeya ū'nī'n. Xla' ca'cs ixuī'lh ē ixmālhekē'canī'ttza'. Xlaca'n tajicua'nli. /Chi'xcuhuī'n tī ixtamaktaka'lhmā'nalh pa'xnī'n ē tatzā'lalh ē tamāca'tzīnīni'lh nac cā'lacchicni' ē ixquilhtūn cā'lacchicni'.   Palaj tunca cāmakxtekli natatanū. Jā tzeya ū'nī'n tataxtuni'kō'lh chi'xcu' ē tapūlactojōlh ixpūlacni'ca'n pa'xnī'n. Xlaca'n tatu'jnulh ta'a'lh lacatampān ē tatojōcha' nac xcān ē tajicsua'kō'lh. Chī a'ktu' mil pa'xnī'n ixtahuanī't. 5 Jā tzeya ū'nī'n tasqui'ni'lh Jesús: ―Caquilāmacamini'uj lhūhua' pa'xnī'n ē tzē na'ictanūpalayāuj na ixpūlacni'ca'n tzamā' pa'xnī'n. Z- Lhūhua' pa'xnī'n ixtahuā'yamā'nalh lacatzuna'j a'ntza' na ixlacapūn sipej. D Ixtasqui'ni'mā'nalh Jesús jā cacāmacā'lh makat.  Jesús kelhasqui'nīlh: ―¿Chī huanica'na'? Xla' kelhtīlh: ―Quihuanican Legión ixpālacata quina'n lhūhua'. yChuntza' ī'squi'ni'mā'ca Jesús ixpālacata xla' ixuaninī't jā tzeya ū'ni': ―Cataxtuni' tzamā' chi'xcu'. X)Tā'chihuīna'nli palha' ē huanli: ―¿Tū ixpālacata ta'na' hui'x jā icuī'lh, Jesús? Hui'x ī'Ska'ta' Dios xaka'tla'. ¿Ē mimaca'tzi tū ictlahuamā'lh? Icsqui'ni'yān jā naquintimakapātīnīna'. iKMakatcus ixmimā'cha' Jesús a'cxni' chi'xcu' laktzī'lh ē laktu'jnulh ē lakachi'xcuhuī'lh. /Cā'tzī'sni' ē cā'cuhuīni' jā ixuī'lh lhu'cu' ē na ixlacapūn sipej pō'ktu quilhtamacuj ixta'satā'kchoko ē ixlītakāhuī'can chihuix. :mMaklhūhua' ixtūpixchī'canī't ē ixmacatūpixchī'canī't līcā'n ē cadenas ē xla' lacpu'xli cadenas ē lacstīn tlahualh līcā'n ē jā tī chā'tin tzē ī'skāhuī'.  Xla' ixlahuī'lh nac lhu'cu' jā ixcāmā'cnūcanī't nīnī'n. Jā tī chā'tin tzē ixchī' ē masqui ixlīchī'can cadenas. !;A'cxni' Jesús tacutli nac barco, palaj tunca laktalacatzuna'jīlh chā'tin chi'xcu' tī taxtulh na ixpu'nan pūtā'cnūn. Ixka'lhī jā tzeya ū'ni'. R Tachā'lh xlaca'n ixtuntacut mar nac a'ktin ti'ya't jā huanican Gadara. 9)Talī'a'cnīlh ē talāhuanilh chā'tunu' xlaca'n: ―¿Tichūyā chi'xcu' huā'mā'? Hasta tzē cāmāpa'ksī ū'ni' ē mar ē takexmatni'.kO(Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―¿Tū ixpālacata jicua'nā'tit? Jā quilālīpāhuanāuj. 'Jesús tā'kaquī'lh ē lacaquilhnīlh ū'ni' ē huanilh mar: ―Caca'csla'. Ca'cslalh ū'ni' ē ca'cs tahuī'lh mar. K&Jesús xtum ixmā'lh nac barco ē ī'lhtatamā'lh ē ixa'ktzi'mā'lh a'ktin ixa'ktzi'. Tamālakahuanīlh ē tahuanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', tā'cnūmā'nauj ē hui'x jā cuenta tlahua'ya'. k O%A'cxni' ixtatacutmā'nalh, palha' tzuculh ū'nun. Mar sno'kli barco ē ixlītatzumamā'lh xcān. 3 _$Jesús ixuī'lhcus nac barco, ē chuntza' talīlē'lh nac barco ē cāmakxtekli lhūhua' tachi'xcuhuī't. Ā'makapitzīn barco nā tatā'a'lh ixtuntacut nac xcān.  }#Kōtanūtza' ixuanī't tzamā' quilhtamacuj ē Jesús cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Ca'a'uj ixtuntacut nac xcān. J  "Xmān tū līca'tzīni'can ixcālītā'chihuīna'n tachi'xcuhuī't. A'cxni' ixlīmānca'n xla' ē ī'scujnu'nī'n, tzej ixcālīmāsu'yuni' ixlīpō'ktu. Jesús cāmāca'cslīlh ū'ni' ē mar !Chuntza' lhūhua' ixcālīmāsu'yuni' tū līca'tzīni'can ē līlacatzucu cāmāsu'yuni'lh chuntza' chī tzē natalīsca'ta. H  A'cxni' cha'ncanī'ttza', ē nastaca, ka'tla' nahuan ē lhūhua' ixpekenī'n naka'lhī. Chuntza' spūnī'n tzē natatlahua ixmāsekca'n jā skē'knin. Jesús māsu'yulh tū līca'tzīni'can 9kNatalhūhua'n hua'chi a'ktin xalīcha'nat tū huanican mostaza. Huā'mā' xalīcha'nat ā'chulā' xamactzina'j ē jā ixlīpō'ktuca'n ā'makapitzīn līcha'nat tū cha'ncan. Jesús huanli: ―¿Chī huan ixlīmāpa'ksīn Dios? ¿Chī nalīmāsu'yuyāuj chī natalhūhua'n xlaca'n tī Dios cāmāpa'ksī? &EA'cxni' scāclitza' ē cuxi'tza' nahuan, palaj tunca ī'can ixpālacata chilhtza' quilhtamacuj tū napū'ī'can. Chī lītaxtu hua'chi xalīcha'nat mostaza veTi'ya't ixlīmān makapu'nli; pūla tasu'yu xapa'lhma' ē palaj tunca xaxihuī't ē ā'līstān tza'ktza'n. Xla' nalhtata tzī'sa ē natā'kaquī' tzi'saj. Līcha'nat napu'n ē nastaca ē xla' jā ca'tzī chī līpu'nli ē chī līstacli.  Jesús huanli: ―Chī Dios māpa'ksīni'nkō', ū'tza' hua'chi a'cxni' chā'tin chi'xcu' nacha'n līcha'nat nac ti'ya't. 0YTī cuenta tlahua ixtachihuīn Dios, ā'chulā' nasca'ta. Tī jā cuenta tlahua, napātza'nkākō' tū kexmatnī't. Chī lītaxtu hua'chi līcha'nat ē chī līstaca 2]Chuntza' cāhuanilh Jesús: ―Cuenta catlahua'tit tū kexpa'tā'tit. Palh nalīhui'lī'yā'tit nasca'tā'tit, Dios nacāmaktāyayān ē ā'chulā' nasca'tā'tit. 7iPalh kexpa'tnī'ta'ntit, cuenta catlahua'tit. y~kPō'ktu tū tatzē'knī't chuhua'j, pō'ktu namāsu'yukō'can. Tū tatzē'knī'tcus, ū'tza' naca'tzīkō'can. 3}_Jesús cāhuanilh: ―Jā tī chā'tin līmin pūcās ē nalīmakchahua catūhuālh o nahui'lī na ixtampīn tama'. Hui'līcan a'ktin nac mesa o a'ktin nac cajón. 3|_’Jā yujli līcha'nat nac tze ti'ya't, ū'tza' hua'chi xlaca'n tī takexmata tachihuīn ē tasca'ta ē tzej tatasu'yu palh ta'a'ka'ī'. Ixlīpō'ktuca'n taka'lhī tū natalīmakapāxuī Dios. Xlaca'n hua'chi līcha'nat tū māstā'lh pu'xamacāuj ē makapitzīn ā'chulā' taca'tzī tamakapāxuī Dios. Xlaca'n hua'chi līcha'nat tū māstā'lh tu'tumpu'xam o a'ktin cientu ixtahua'ca't. Chī lītaxtu hua'chi pūcās G{Masqui tasca'tli, talacapāstaca chī natalīhuā'yan ē chī lacricujnu' natalīhuan. Nā talacasqui'n lhūhua' catūhuālh. Ixlīpō'ktu huā'mā' cāmāmakchuyī ē jā cāmakxteka natalacapāstaca tū takexmatli. Jātza' tatasu'yu palh ta'a'ka'ī'. Chuntza' tzamā' hua'chi lhtucu' tū tamā'ktzī'lh līcha'nat. vze’Jā yujli līcha'nat nac cā'lhtucū'n, ū'tza' hua'chi xlaca'n tī takexmata tachihuīn ē sca'ta. y'Hua'chi līcha'nat tū jā ixka'lhī pūlhmā'n ixtankēxē'kca'n jā tāyani'lh, chuntza' xlaca'n jā makās tatāyani'. A'cxni' tapātī catūhuālh o a'cxni' cāputzastālani'can ixpālacata tū ta'a'ka'ī'lh, jātza' talakatī ē tamakxtekcu'tun ixtachihuīn Dios. x’Nā chuntza' jā yujli līcha'nat nac cā'chihuixni', ū'tza' hua'chi tī takexmata ixtachihuīn Dios ē talakatī. (wIA'ntza' jā yujli līcha'nat nac tej, ū'tza' hua'chi tachi'xcuhuī't tī takexmatli ē palaj milh skāhuī'ni' ē cāmāpātza'nkēnīlh tū ixtasca'tnī't. /vYCha'nāna' cha'nli ixtachihuīn Dios. u Jesús cāhuanilh: ―Palh jā kexpa'tā'tit huā'mā' tū līca'tzīni'can, jā catica'tzī'tit ixlīpō'ktu ā'makapitzīn. t{ Chuntza' masqui takexmatli, jā catitaca'tzīlh ē masqui talaktzī'n, tasu'yu hua'chi jā talacahuāna'n. Ū'tza' jā catitalīlakpalīlh ixtalacapāstacni'ca'n ē jā caticāmātza'nkēna'ni'ca ixcuentaca'n. Tū huanicu'tun tū līca'tzīni'can Gs Jesús cāhuanilh: ―Dios cāmāsu'yunī'ta'n hui'xina'n tū tatzē'knī't ixpālacata chī nala ixlīmāpa'ksīn Dios. Ā'makapitzīn iccālītachihuīna'n xmān chī natalīca'tzīni'n. Jr  A'cxni' ixta'a'nī'ttza' lhūhua' tachi'xcuhuī't, xmān tatachokolh Jesús ē kelhacāujtu' ē ā'makapitzīn huampala. Kelhacāujtu' takelhasqui'nīlh ixpālacata tū līca'tzīni'can. zqm Jesús cāhuanilh: ―Palh kexpa'tnī'ta'ntit, cuenta catlahua'tit. Jesús māsu'yulh tū līca'tzīni'can wpgĀ'makapitzīn līcha'nat tayujli jā tze ti'ya't ē pu'nli ē stacli ē māstā'lh ixtahua'ca't. Makapitzīn līcha'nat tamāstā'lh pu'xamacāuj ē ā'makapitzīn tamāstā'lh tu'tumpu'xam ē ā'makapitzīn tamāstā'lh a'ktin cientu. oĀ'makapitzīn līcha'nat huampala tayujli nac cā'lhtucū'n ē lhtucu' tastacli ē tamā'ktzī'lh ē jā tū tahua'ca'lh. inKA'cxni' chi'chini'lh, scācli xapa'lhma' ixpālacata jāla tā'cnūlh ixtankēxē'k ē xnekli. m%Ā'makapitzīn tayujli nac cā'chihuixni' jā jā pūlhmā'n ti'ya't. Palaj pu'nli huā'mā' līcha'nat ixpālacata jā pūlhmā'n ti'ya't. nlUA'cxni' ixmakahuanīmā'lh līcha'nat, makapitzīn tayujli nac tej. Tamilh spūnī'n ē tasacua'lh. ^k5―Cakexpa'ttit. Ixuī'lh chā'tin cha'nāna' ē taxtulh nacha'n ixlīcha'nat. ojWLhūhua' ixcālīmāsu'yuni'mā'lh tū līca'tzīni'can. A'cxni' ixcāmāsu'yuni'mā'lh, cāhuanilh: i Palaj tunca Jesús tzucupālh māsu'yu na ixquilhtūn mar. Talaktakēstokli lhūhua' tachi'xcuhuī't ē ū'tza' lītojōlh a'ktin nac barco. Tahuī'lh nac barco tū ixuī'lh na ixkelhni' xcān. Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't tatachokolh na ixquilhtūn xcān. jhM#Ixlīpō'ktuca'n tī natatlahua tū lacasqui'n Dios, ū'tunu'n quintzī' ē quintā'timīn."g="Ixcālaktzī'nkō' ixlīpō'ktuca'n tī ixtahui'lāna'lh ē ixtalītasti'li'nī't ē cāhuanilh: ―Tzamā' ū'tunu'n quintzī' ē quintā'timīn. tfa!Xla' cākelhtīlh: ―¿Ē ca'tzīyā'tit tīchu iccālaktzī'n hua'chi quintzī' ē quintā'timīn? e Tachi'xcuhuī't ixtalītasti'li'nī't ē tahuanilh: ―Tayāna'lh mintzī' nac kēpūn ē mintā'timīn ē tatā'chihuīna'ncu'tunān. ydkĀ'līstān tachā'lh ixtzī' ē ixtā'timīn Jesús. Tatāyalh nac kēpūn ē māta'satīnīni'nca xla'. c{Jesús huanli huā'mā' ixpālacata ixtahuan: “Xla' ka'lhī jā tzeya ū'ni'.” Ixtzī' ē ixtā'timīn Jesús b-Palh catīhuālh ixuanlī jā tze tū tlahua Espíritu Santo, xla' jāla catimātza'nkēna'ni'ca. Xla' naka'lhī ixcuenta pō'ktu quilhtamacuj. a5’Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān: Tzē namātza'nkēna'ni'can ixlīpō'ktu ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't ē catūxcuhuālh jā tze tū tahuan. P`’Jā tī chā'tin catitanūlh naka'lhāna'n na ixchic chā'tin tī tli'hui'qui palh jā pūla nachī'can ixtēcu' chic. A'cxni' chī'hui'līcanī'ttza', a'cxni' tzētza' namakka'lhāna'ncan. (_I¿Chī Skāhuī'ni' nalīmāxtu ixtā'skāhuī'ni' palh chu ū'tza' tī māpa'ksīmā'lh? Palh Skāhuī'ni' natapitzi, jāla catitāyani'lh; tzē nalaksputa. R^Palh tampūtin familia tatapitzi ē natalātucsa, jā catitatāyani'lh. Q]Palh māpa'ksīni'nī'n tatapitzi ē talātucsa, jā catitatāyani'lh. \Jesús cāta'sani'lh ē cāhuanilh tū līca'tzīni'can: ―¿Chī nalīmāxtucan Skāhuī'ni' palh ū'tza' tī tanūma'lh? ][3Xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn tī ixtaminī'ta'ncha' nac Jerusalén ixtahuan: ―Beelzebú, tī xapuxcu' jā tzeya ū'nī'n, xla' tanūni'nī't Jesús. Ū'tza' cālīmāxtu jā tzeya ū'nī'n. ZA'cxni' ixtalakapasnī'n taca'tzīlh huā'mā', xlaca'n talakmilh natachi'pa ixpālacata ixtahuan xla' hua'chi chuyani' ixlīla. hYITatakēstokpālh lhūhua' tachi'xcuhuī't hasta jāla ixtahuā'yan Jesús ē ī'scujnu'nī'n. X}Ē Judas Iscariote, xla' tī ā'līstān macamāstā'lh Jesús. Huancan Jesús ixlīscuja ixlītli'hui'qui skāhuī'ni' &WENā Andrés ē Felipe ē Bartolomé ē Mateo ē Tomás ē Jacobo ixka'hua'cha Alfeo ē Tadeo ē Simón. Huā'mā' Simón ixtapa'ksīni' partido cananistas. %VCē nā Jacobo ē Juan ixtā'tin tī ixka'hua'chan Zebedeo ixtahuanī't ē xlaca'n cāhui'līni'ca ixtacuhuīni' Boanerges tū huanicu'tun hua'chi jilini'. NUTzamā' kelhacāujtu': Simón tī hui'līni'ca ixtacuhuīni' Pedro, sT_Nā xlaca'n cāmaxquī'ca līmāpa'ksīn natamātzeyī ta'jatatlanī'n ē natamāxtu jā tzeya ū'nī'n. mSSCālacsacli kelhacāujtu' tī natatā'latā'kchoko ē nacāmacā'n natamāsu'yu ixtachihuīn Dios. XR) Jesús a'lh nac sipej ē cāta'sani'lh tī cālacasqui'nli ē talakmilh. Qw Xla' cāmāpa'ksīlh ē cāhuanilh jā ixtahuanli tīchu xla'. Jesús cālacsacli kelhacāujtu' ī'scujnu'nī'n P+ A'cxni' xlaca'n tī ixtaka'lhī jā tzeya ū'nī' talaktzī'lh Jesús, xlaca'n tatatzokostani'lh ē palha' tahuanli: ―Hui'x ī'Ska'ta' Dios. O Lhūhua' ixcāmātzeyīnī't ē pō'ktu tī ixtata'jatatla ixtalaktalacatzuna'jī ē ixtalālacxquitimā'nalh. Ixtaxa'macu'tun Jesús. N  Cāhuanilh ī'scujnu'nī'n catacāxui'līlh a'ktin barco jā natojō ē chuntza' lhūhua' tachi'xcuhuī't jāla catitatancsli. MXalanī'n nac Jerusalén ē xalanī'n nac Idumea talakmilh Jesús. Xlaca'n xalanī'n ixtuntacut nac xcān Jordán ē xalanī'n lacatzuna'j cā'lacchicni' Tiro ē Sidón nā talakmilh. Lhūhua' tachi'xcuhuī't talakmilh Jesús a'cxni' takexmatli tū tlahualh. |LqJesús a'lh na ixquilhtūn lago ē ī'scujnu'nī'n tatā'a'lh. Lhūhua' tachi'xcuhuī't xalanī'n nac estado Galilea tastālani'lh Jesús. A'cxni' takexmatli pō'ktu tū tlahualh Jesús, talakmilh nā xlaca'n xalanī'n nac estado Judea. K+Palaj tunca fariseos tataxtulh ē tatā'chihuīna'nli ixchi'xcuhuī'n Herodes chī natalīmaknī Jesús. Jesús māsu'yulh na ixquilhtūn lago xJiJesús cālaktzī'lh ixlīpō'ktuca'n tī ixtalītamacsti'li'nī't. Ixsītzī'yālh ē nā ixlīlīpuhuayālh chī jā ixtalakalhu'man ta'jatatlani' ē huanilh chi'xcu': ―Castu'ncti mimacan. A'cxni' stu'ncli ixmacan, tzetza' ixuanī't. qI[Cāhuanilh tachi'xcuhuī't: ―¿Tū ā'chulā' minī'ni' tlahuacan quilhtamacuj tū pūjaxcan? ¿Ē na'ictlahua tū tze o tū jā tze? ¿Ē minī'ni' na'icmakapūtaxtū chi'xcu' o na'icmaknī? Xlaca'n ca'cs ixtahui'lāna'lh. iHKJesús huanilh chi'xcu' tī ixmacascācnī't: ―Cata't ē catāya' na quilacpu'na'i'tātca'n. G%Tachi'xcuhuī't ixtamaktaka'lhmā'nalh Jesús palh namātzeyīni'n tzamā' quilhtamacuj tū pūjaxcan ixpālacata ixtalīmālacsu'yucu'tun. pF [Jesús tanūpālh na ixtemploca'n israelitas. Ixuī'lh a'ntza' chā'tin chi'xcu' tī ixmacascācnī't. E}Chuntza' quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē tzē na'icmāpa'ksī tū natlahuacan a'cxni' quilhtamacuj tū pūjaxcan.:DmNā Jesús cāhuanilh: ―Dios tlahualh quilhtamacuj tū pūjaxcan ixpālacataca'n tachi'xcuhuī't ē jā tlahualh tachi'xcuhuī't ixpālacata quilhtamacuj tū pūjaxcan. CTanūlh na ixchic Dios a'cxni' Abiatar xapuxcu' pālej ixuanī't ē hua'lh pāntzīn tū ixmālacnūcanī't Dios. Jā minī'ni' ixua'lh huā'mā' pāntzīn ixpālacata xmān pālejni' tzē natahua'. Nā David cāmaxquī'lh chi'xcuhuī'n tī ixtatā'a'mā'nalh. 8BiJesús cākelhtīlh: ―¿Ē jā līkelhtahua'kanī'ta'ntit tū tlahualh David a'ktin quilhtamacuj? Xla' ē tī ixtatā'a'mā'nalh ixtatzi'ncsa ē cāsputni'lh līhua'. :AmPalaj tunca tahuanilh Jesús fariseos: ―Cala'ktzi'. Miscujnu'nī'n tascujmā'nalh ē chuhua'j quilhtamacuj tū pūjaxcan. Chuntza' jā mākentaxtū ixlīmāpa'ksīn Moisés. -@SA'ktin quilhtamacuj tū ixpūjaxcan, Jesús ixcātā'tētaxtumā'lh ī'scujnu'nī'n nac a'ktin cā'tacuxtu. Xlaca'n tatzuculh ta'ī' pātin pātu' tza'ktza'. ?Xaxcān uva tū jāna'j xcu'ta, jā tī chā'tin catipūmojōlh xamasni' ixko'xka' purecu'. Palh chuntza' ixtlahuaca, napanka ko'xka' a'cxni' naxcu'tan xaxcān uva. Namojōcan xasāsti' nac ko'xka'. A'cxni' naxcu'tan, jā catipankli. Chuntza' jā pāxcat catilalh ko'xka' ē jā catitaxtuni'lh xaxcān uva ―cāhuanilh Jesús. Quilhtamacuj tū pūjaxcan ta'ī'lh tza'ktza' scujnu'nī'n [>/―Huā'mā' tū quit icmāsu'yu, ū'tza' xasāsti'. Palh catīhuālh namākentaxtū ē nā mākentaxtūcu'tun ixtahui'latca'n mixū'nāpapna'ca'n, xla' nala hua'chi chā'tin tī nasita xasāsti' lu'xu' nalīlactza'pa' xamasni'. Xasāsti' lu'xu' nata'a'ktimī ē nastanca xamasni' ē a'ntza' jā taxtī'tli ā'chulā' ka'tla' nala. =wNamin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' nalē'ncan squi'nīni'. A'cxni' namin tzamā' quilhtamacuj, jā catitahuā'yalh ixamigos ixpālacata natalīpuhuan. (A'cxni' Jesús cāhuanilh huā'mā', ixlīchihuīna'mā'ca ixlē'cstu.) Jesús cāhuanipālh: E<Jesús cāhuanilh: ―Xlaca'n tī cā'invitarlīcanī't jā tamakaxtokmā'ca, ¿ē natalīhui'lī jā catitahuā'yan? Līhuan cātā'lahuī'lhcus squi'nīni', natahuā'yan ixamigos. h~~V}D|{zzyy7xtx0wvv?uu%t s8r6qppooo>nsmm^ll kjj5iihlggrfkee$dcc0bUaad``V^^2]R\p[[HZZYXWVV@UT^SRQPPOMM LKtKJIIHHGFFE'D#C"BBXA@??8>== Xla' tamakxtulh a'ktin ixlu'xu' ē tāyalh ē lakmilh Jesús. '"G 1Jesús tāyalh ē cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Cata'sa'ni'tit. Tata'sani'lh lakatzī'n ē tahuanilh: ―Capāxuhua' ē catāya'. Jesús ta'sani'yān. J!  0Lhūhua' chi'xcuhuī'n talacaquilhnīlh ē tahuanilh: ―Caquilhca'csla'. Bartimeo ā'chulā' ixta'sa ē huanli: ―¡Hui'x ixtā'nat David tī xa'icka'lhīmā'nauj, caquilakalhu'ma'nti! 9 k /A'cxni' ca'tzīlh ixtētaxtumā'lh Jesús xala' nac Nazaret, tzuculh ta'sa ē huanli: ―¡Jesús, hui'x ixtā'nat David tī xa'icka'lhīmā'nauj! ¡Caquilakalhu'ma'nti quit!  .Tachā'lh nac cā'lacchicni' jā huanican Jericó. A'cxni' Jesús ixtaxtumā'lh nac Jericó, tatā'a'lh ī'scujnu'nī'n ē lhūhua' tachi'xcuhuī't. Na ixpāxtūn tej ī'squi'ni'huā'yahuī'lh lakatzī'n tī ixuanican Bartimeo ixka'hua'cha Timeo. - -Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Quit jā icmilh na'icla hua'chi xatēcu'; quit icmilh na'icscuja ē na'iccāmaktāya ā'makapitzīn. Na'icmacamāstā' quilatamat na'iccāmakapūtaxtū līlhūhua' ―huanli Jesús. Jesús mālacahuānīlh Bartimeo tī lakatzī'n ixuanī't ' ,Catīxcuhuālh tī xapuxcu' huancu'tun na milacpu'na'i'tātca'n, ixlacasqui'nca xla' nala hua'chi ixtasācua'ca'n ā'makapitzīn hui'xina'n. <q +Jā chuntza' catilalh na milacpu'na'i'tātca'n. Catīxcuhuālh tī ka'tla' huancu'tun na milacpu'na'i'tātca'n, ixlacasqui'nca xla' nala hua'chi ixlacscujni'ca'n ā'makapitzīn. iK *Jesús cāta'sani'lh ixlīpō'ktuca'n ē cāhuanilh: ―Hui'xina'n ca'tzīyā'tit chī ixtāyatca'n tī tamāpa'ksīni'n nac cā'ti'ya'tna'. Xlaca'n hua'chi ixtēcu'nī'n tī tā'tapa'ksī xlaca'n. Palha' tamāpa'ksīni'n. } )A'cxni' kelhacāuj scujnu'nī'n taca'tzīlh tū kelhasqui'nīca Jesús, tatzuculh talīsītzī'ni' Jacobo ē Juan.  (ū'tza' naquilāpāxtūtahui'layāuj, quit jāla icmāpa'ksī. Huā'mā' pūtahuī'lh cāxui'līca xmān ixpālacata tī Dios lacsacli.  'Xlaca'n tahuanli: ―Tzē na'ictlahuayāuj; tzē na'ictāyani'yāuj. Jesús cāhuanilh: ―Masqui napātīni'nā'tit chī quit, }s &Jesús cāhuanilh: ―Hui'xina'n jā ca'tzīyā'tit tū quilāsqui'ni'mā'nauj. ¿Ē tzē natāyani'yā'tit palh napātīni'nā'tit hua'chi quit na'icpātīni'n? Ū'tza' hua'chi pūkō'tnu'nā'tit quivaso ē hua'chi quintā'a'kpaxā'tit. C %Xlaca'n tahuanilh: ―A'cxni' hui'x namāpa'ksīni'nkō'ya', quina'n iclacasqui'nāuj na'iccāpāxtūtahui'layān, chā'tin na mimpekxtūcāna'j ē ā'chā'tin na mimpekxtūxuqui. ]3 $Xla' cākelhasqui'nīlh: ―¿Tūchu lacasqui'nā'tit na'iccātlahua'ni'yān? >u #Jacobo ē Juan, ixka'hua'chan Zebedeo, talaktalacatzuna'jīlh Jesús ē tahuanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', iclacasqui'nāuj naquilātlahua'ni'yāuj tū na'iccāsqui'ni'yān. c? "Naquintalakapala ē naquintakēsnoka ē naquintalakachojmanī ē naquintamaknī. Ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj na'iclacastālancuana'n na ixlacpu'na'i'tātca'n nīnī'n. Jacobo ē Juan tasqui'nli a'ktin talakalhu'mān [/ !Jesús cāhuanilh: ―Ca'tzīyā'tit a'mā'nauj nac Jerusalén. A'ntza' naquimacamāstā'can ixpālacata quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n. Naquimacamāstā'can na ixmacanca'n xanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. Xlaca'n natahuan caquimaknīca. Xlaca'n naquintamacamāstā' na ixmacanca'n xalanī'n makat.  Jesús ē ī'scujnu'nī'n ixtatā'cxtunu'mā'nalh nac Jerusalén ē Jesús ixcāpūlani'tēlha. Xlaca'n talī'a'cnīlh ē tī ixtastālani' ixtajicua'n. Cālē'mpālh lacapunchuna'j kelhacāujtu' ī'scujnu'nī'n ē tzucupālh cāhuani tū na'a'kspula.  Lhūhua' a'nan tī ixlacasqui'nca huā'tzā'; jā Dios māpa'ksīni'nkō', jā ixtā'chuntza' catihuanli. Lhūhua' a'nan tī jā ixlacasqui'nca huā'tzā'; jā Dios māpa'ksīni'nkō', ā'chulā' nalacasqui'nca. Ā'maktin Jesús māca'tzīnīni'lh chī nanī W' ā'chulā' nataka'lhī nac tzamā' cā'quilhtamacuj. Hua'chi a'ktin cientu ixlacata ā'chulā' nataka'lhī ixcā'lacchicni'ca'n ē nā lhūhua' ixtā'timīnca'n ē ixtzī'ca'n ē ixtāta'ca'n ē ixcamana'ca'n ē ixpūcuxtuca'n. Nā nacāmakapātīnīncan. Nataka'lhī ixlatamatca'n tū jā catilaksputli jā Dios māpa'ksīni'nkō'. 9k Jesús kelhtīni'lh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Huī'lh tī nata'a'kxtekui'lī ixchicca'n natakexmatni' Dios. Ā'chulā' nataka'lhī nac cā'quilhtamacuj. Ē palh nata'a'kxtekui'lī ixcā'lacchicni'ca'n, o ixtā'timīnca'n, o ixtzī'ca'n, o ixtāta'ca'n, o ixcamana'ca'n, o ixpūcuxtuca'n,   Pedro tzuculh chihuīna'n ē huanilh Jesús: ―Ica'kxtekui'līkō'uj ixlīpō'ktu tū xa'icka'lhīyāuj ē iccāstālani'mā'n. < q Jesús cālaktzī'lh ē cāhuanilh: ―Chi'xcuhuī'n jāla catitatlahualh tū natalī'a'kapūtaxtu, xmān Dios tzē nacāmakapūtaxtū ixpālacata Dios tzē tlahua pō'ktu. e C Xlaca'n lhūhua' talī'a'cnīlh ē talāhuanilh: ―¿Tīchu tzē namakapūtaxtūcan?  1 Jicslīhua' nalīpātle'kecu'tun a'ktin camello na ixtani' līxtokon. Ā'chulā' jicslīhua' natanū chā'tin rico jā namāpa'ksīni'nkō' Dios. ; o Ī'scujnu'nī'n talī'a'cnīlh ixtachihuīn. Jesús cāhuanipālh: ―Quinamigos, iccāhuaniyān xlaca'n tī talīpāhuan ixtumīnca'n, jicslīhua' natatā'tapa'ksī Dios. /W Jesús calhāxcuhuālh cālaktzī'lh tachi'xcuhuī't ē cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Xlaca'n tī lacricujnu' jicslīhua' natatamakxteka Dios nacāmāpa'ksī. r] A'cxni' chi'xcu' kexmatli huā'mā' tachihuīn, līlīpuhuanli ē a'lh ixpālacata rico ixuanī't. ;o Palaj tunca Jesús laktzī'lh ē pāxquī'lh ē huanilh: ―Ā'xmān a'ktin tisputni'yān tū natlahua'ya'. Caquīstā'kō'j pō'ktu tū ka'lhī'ya' ē nacāmāpitzi'ni'ya' tumīn xcamanīnī'n ē naka'lhī'ya' chī rico nalīhua'na' nac a'kapūn. Ā'līstān naquintā'pina', masqui napātīni'na'. yk Xla' kelhtīlh: ―Mākelhtahua'kē'ni', pō'ktu tzamā' icmākentaxtūkō'nī'ttza' hasta quilīska'ta'. 7g Hui'x ca'tzīya' ixlīmāpa'ksīn Dios chuntza' huan:Jā tika'lhī'ya' mintā'lāpāxquī'n.Jā timaknīni'na'.Jā tika'lhāna'na'.Jā tilīchihuīna'na' ā'chā'tin tū jā ixlīcāna'.Jā ti'a'kskāhuī'maktīya' catūhuālh.Cacālakachi'xcuhui' mintāta' ē mintzī'. ta Jesús huanilh: ―¿Tū ixpālacata quihua'ni'ya' tze quit? Xmān chā'tin tī tze ē ū'tza' Dios. uc Jesús a'mpālh, ē ixtlā'huamā'lh nac tej. Laktu'jnulh chā'tin chi'xcu' ē tatzokostani'lh Jesús ē kelhasqui'nīlh: ―Tzeya Mākelhtahua'kē'ni' hui'x. ¿Tūchu na'ictlahua na'iclīka'lhī quilatamat tū jā catilaksputli? ! Jesús cācha'xli lacstīn ē cālīcucslutli ixmacan ē cāsicua'lanātlahualh. Chā'tin chi'xcu' tī rico tā'chihuīna'nli Jesús  Ixlīcāna' iccāhuaniyān tī jā ta'a'ka'ī' chuntza' chī lacstīn ta'a'ka'ī', jā maktin catitatanūlh jā māpa'ksīni'nkō' Dios. %C A'cxni' Jesús ca'tzīlh tū ixtatlahuamā'nalh, xacā'lh ē cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Cacāmakxtektit caquintalakmilh lacstīn ē jā cacāmāmakchuyī'tit. Tī natā'tapa'ksī Dios a'ntza' jā māpa'ksīni'nkō', xlaca'n tī naquintalīpāhuan chuntza' chī tzamā' lacstīn. ~ Cālīmini'ca Jesús lacstīn nacā'li'ā'cpūxa'ma ixmacan. Ī'scujnu'nī'n tatzuculh talacaquilhnī tī ixtalīmin. @}y Palh chā'tin puscāt namakxteka ixkōlu' ē natā'tamakaxtoka ā'chā'tin chi'xcu', chuntza' huā'mā' puscāt naka'lhī ixtā'lāpāxquī'n. Jesús cāsicua'lanātlahualh lacstīn D| Jesús cāhuanilh: ―Catīxcuhuālh tī namakxteka ixpuscāt ē palh natā'tamakaxtoka ā'chā'tin puscāt, huā'mā' chi'xcu' ka'lhī ixtā'lāpāxquī'n. Chuntza' tlahua tū jā tze. h{I A'cxni' tatanūpālh nac chic, takelhasqui'nīlh ī'scujnu'nī'n ixpālacata tū huanli. hzI Chuntza' jā minī'ni' chi'xcuhuī'n nalāmāmakxtekē tū Dios cātlahuanī't tzaj chā'tin. y Ixchā'tu'ca'n hua'chi xmān chā'tin natalītaxtu. Chuntza' tatzo'kni'. Chuntza' jātza' chā'tu' xlaca'n; xmān chā'tin. nxU Ū'tza' nacālīmakxteka ixtāta' ē ixtzī' chā'tin chi'xcu' ē natā'talacxtimī ixpuscāt. sw_ A'cxni' ixlītzucuni' cā'quilhtamacuj, tatzo'kni' chuntza':Dios tlahualh chi'xcu' ē puscāt. v+ Jesús cāhuanilh: ―Xalīlacxumpīn hui'xina'n ē jā tze mintalacapāstacni'ca'n. Ū'tza' lītzo'kli Moisés huā'mā' līmāpa'ksīn. u} Xlaca'n tahuanilh: ―Moisés huanli: “Tzē tzo'kcan a'ktin ca'psnap ē chuntza' tzē namakxteka' mimpuscāt.” htI Jesús cākelhtīlh: ―¿Chī cāmāpa'ksīn Moisés jā tatzo'kni' nac līmāpa'ksīn? :sm Talaktalacatzuna'jīlh Jesús makapitzīn fariseos. Ixtalīlaktzī'ncu'tun ē ū'tza' talīkelhasqui'nīlh: ―¿Ē tzē namakxtekcan quimpuscātca'n ē xapacan ixtacuhuīni'? r y Jesús taxtulh nac Capernaum ē a'lh nac ti'ya't jā huanican Judea. Ē nā a'lh nac ti'ya't tū hui'lacha' ixtuntacut nac xcān Jordán. Tatzucupālh tatakēstoka tachi'xcuhuī't. Jesús tzucupālh cāmāsu'yuni' chuntza' chī ixlīsmanīnī't. wpg 1’Ixlacasqui'nca ixlīpō'ktuca'n natapātīni'n ixpālacata ā'chulā' tze natala. Ū'tza' hua'chi macscut ē ixlacasqui'nca chuntza' chī līhua' maclacasqui'n matzat. Tū lakahui'līcan Dios, pō'ktu nalīmāsko'kō'can matzat. o} 0A'ntza' xtokonu'lūhua' jā maktin catitahua'kō'lh xamasni' ixquinītca'n tī natapātīni'n ē jā catimixli macscut. ]n3 /’Jā tze palh tlahua'cu'tunā'tit tū jā tze ixpālacata catūhuālh tū talaktzī'n milakastapunca'n. Xatze lakakentin ixuantit ē ixka'lhī'tit milatamatca'n tū jā catilaksputli. Jā tze palh ka'lhī'yā'tit a'ktu' milakastapunca'n tū nacāmātlahuīyān tū jā tze ē ū'tza' nacātalīmacā'nān hui'xina'n nac pūpātīn. my .A'ntza' xtokonu'lūhua' jā maktin catihua'kō'lh xamasni' ixquinītca'n tī natapātīni'n ē jā catimixli macscut. 5lc -’Jā tze palh mintujanca'n nalītlahua'yā'tit tū jā tze. Xatze palh tantustuntu'lu' ixuantit ē ixka'lhī'tit milatamatca'n tū jā catilaksputli. Jā tze palh ka'lhī'yā'tit kentu' mintujanca'n tū lītlahua'yā'tit tū jā tze ē ū'tza' nacātalīmacā'nān hui'xina'n nac pūpātīn. ky ,A'ntza' xtokonu'lūhua' jā maktin catihua'kō'lh xamasni' ixquinītca'n tī natapātīni'n ē jā catimixli macscut. Sj +’Jā tze palh mimacan nalītlahua'yā'tit tū jā tze. Xalītze macastuntu'lu' ixuantit ē ixka'lhī'tit milatamatca'n tū jā catilaksputli. Jā tze palh ka'lhī'yā'tit kentu' mimacanca'n tū lītlahua'yā'tit tū jā tze ē ū'tza' nacātalīmacā'nān hui'xina'n nac pūpātīn. A'ntza' macscut jā makstin catimixli. Ri *Jesús chihuīna'mpālh: ―Palh catīhuālh chihuīna'makasītzī' chā'tin macsti'na'j ka'hua'cha tī quina'ka'ī'ni' ē chuntza' ka'hua'cha nalītlahua tū jā tze, huā'mā' chi'xcu' jā tze. Ā'chulā' xatze ixpixchī'hua'ca'ca a'ktin ka'tla' chihuix ē ixmojōca nac mar najicsua' ē jā ixa'kskāhuī'lh ka'hua'cha. Th! )Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān: catīxcuhuālh tī nacātā'hua'yān xcān ixpālacata hui'xina'n tapa'ksīni'yā'tit Cristo, ū'tza' naxokonu'ni'can. Cuenta catlahua'tit tū mātlahuīyān tū jā tze Bg (Tī jā quinquiclhlaktzi'n, ū'tza' quincāmaktāyayān. @fy 'Jesús huanli: ―Camakxtektit ē jā timāmakchuyīyā'tit. Jā tī chā'tin tī natlahua lī'a'cnīn a'cxni' namāpācuhuī quintacuhuīni' ē palaj tunca tzē naquilakapala. e &Juan huanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', iclaktzī'nī'tauj chā'tin chi'xcu' tī ixmāpācuhuī mintacuhuīni' ē ū'tza' ixcālīmaxtumā'lh jā tzeya ū'nī'n. Icuaninī'tauj jātza' catlahualh chuntza' ixpālacata xla' jā quincātā'latlā'huanān quina'n. Ad{ %―Catīxcuhuālh tī quintā'tapa'ksī quit ē ū'tza' nalīpāxquī' chā'tin macsti'na'j ka'hua'cha hua'chi huā'yālh, ū'tza' lacxtim hua'chi quit quimpāxquī'. Catīxcuhuālh tī quimpāxquī' quit, nā pāxquī' tī quimacamilh ē jā xmān quit. Tī jā quiclhlaktzī'n Jesús, ū'tza' namaktāya yck $Makachi'palh chā'tin macsti'na'j ka'hua'cha ē yāhualh na ixlacpu'na'i'tātca'n. Cha'xli ē cāhuanilh: Kb #Jesús tahuī'lh ē cāta'sani'lh ixkelhacāujtu'ca'n ē cāhuanilh: ―Palh catīhuālh lacu'tun xapuxcu' hui'xina'n, calalh hua'chi ixtasācua'ca'n ā'makapitzīn ē calalh hua'chi xastancu. Da "Xlaca'n taquilhca'cslalh ixpālacata līhuan ixtatlā'huamā'nalh nac tej, ixtalālīquilhnīmā'nalh ixpālacata tīchu xlaca'n ā'chulā' ixlacasqui'nca na ixlacpu'na'i'tātca'n. F` !Tachā'lh nac cā'lacchicni' jā huanican Capernaum. A'cxni' tatanūlhtza' nac chic, Jesús cākelhasqui'nīlh: ―¿Tū ixlālīquilhnīpā'nantit a'cxni' ixta'mpā'na'ntit nac tej? _ Xlaca'n jā taca'tzīlh tū huanicu'tun ē jā ixtakelhasqui'nīcu'tun ixpālacata ixtajicua'n. ¿Tīchu ā'chulā' ixlacasqui'nca? ^ ixpālacata ixcāmāsu'yuni'mā'lh ī'scujnu'nī'n. Ixcāhuani: ―Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n, ē naquilīmacamāstā'can na ixmacanca'n chi'xcuhuī'n. Xlaca'n naquintamaknī ē ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj na'iclacastālancuana'n ―cāhuanilh. ]  Tataxtulh a'ntza' ē ta'a'lh ē ixtalatlā'huan nac estado Galilea. Jesús jā ixlacasqui'n naca'tzīcan ixuī'lh a'ntza' R\ Cāhuanilh: ―Jā tzeya ū'ni' hua'chi huā'mā' xmān tzē māxtucan palh natlahua'yā'tit oración ē palh nalīhui'lī'yā'tit jā nahuā'ya'nā'tit. Jesús māca'tzīnīni'mpālh chī nanī K[ A'cxni' Jesús ē ī'scujnu'nī'n tatanūlh nac chic, ē ixlīmānca'n ixtahui'lāna'lh ē takelhasqui'nīlh: ―¿Tū ixpālacata quina'n jāla icmāxtuni'uj ka'hua'cha jā tzeya ū'ni'? NZ Jesús makachi'palh ē maktāyalh ē ka'hua'cha tā'kaquī'lh. CY Jā tzeya ū'ni' ta'salh ē makapaxnīni'lh ka'hua'cha ē taxtulh. Ka'hua'cha ixtasu'yu hua'chi xanīn ixuanī't. Ū'tza' lhūhua' talīhualh ixpālacata ka'hua'cha: ―Nīlhtza'. 6Xe A'cxni' Jesús cuenta tlahualh chī ixtatu'jnun talakmilh ixtalaktakēstokmā'nalh, xla' lacaquilhnīlh jā tzeya ū'ni' ē huanilh: ―Icmāpa'ksīyān hui'x tī makā'katāpanī'ta' ē makakō'ko'nī'ta' ka'hua'cha. Icmāpa'ksīyān cataxtu xla' ē jā makstin titanūpala'ya' na ixpūlacni'. W) Palaj tunca ixtāta' ka'hua'cha ta'salh ē huanli: ―Quit ica'ka'ī'. Caquimaktāya' ixpālacata quisputni'cus chī tzej na'ica'ka'ī'. TV! Jesús huanilh: ―¿Tū ixpālacata quihua'ni': “Palh tzē natlahua'ya' catūhuālh?” Palh hui'x a'ka'ī'ni'ya' Dios ē līpāhua'na' Dios, chuntza' tzē na'iclītlahuani'yān catūxcuhuālh. *UM Maklhūhua' a'cchichintapūlh nac macscut ē nac xcān. Ixmaknīcu'tun. Palh tzē natlahua'ya' catūhuālh, caquilālakalhu'mauj quina'n ē caquilāmaktāyauj. $TA Jesús kelhasqui'nīlh ixtāta' ka'hua'cha: ―¿Chī a'klā't cā'ta ka'lhī huā'mā' ta'jatat? Ixtāta' kelhtīni'lh: ―Hasta ixlīska'ta tzucunī't. S- Talīmini'lh ē a'cxni' laktzī'lh Jesús, jā tzeya ū'ni' makapaxnīni'n ka'hua'cha ē a'kā'lh nac ti'ya't ē tapi'li'lh ē kelhpupulh. {Ro Jesús cāhuanilh: ―Hui'xina'n jā tzej a'ka'ī'yā'tit. ¿Hasta jā'cxni' na'iccātā'tahui'layān hui'xina'n ē jā nakexpa'tā'tit? ¿Hasta jā'cxni' na'iccātāyani'yān hui'xina'n chī hui'lāna'ntit? Caquilī'ta'ni' ka'hua'cha. SQ Calhāxcuhuālh chi'pa ē a'ntza' māmakahuasī nac ti'ya't ē tzucu kelhpupu ē lāxcakō' ixtatzan ē lhtuncu lakō'. Iccāsqui'ni'lhtza' miscujnu'nī'n catamāxtuni'lh. Xlaca'n jāla tamāxtuni'lh. (PI Kelhtīlh chā'tin na ixlacpu'na'i'tātca'n ē huanli: ―Mākelhtahua'kē'ni', iclīmini'n quinka'hua'cha. Ka'lhī jā tzeya ū'ni' tū makakō'ko'nī. IO  Jesús cākelhasqui'nīlh: ―¿Tū līchihuīna'mpā'na'ntit? {No A'cxni' tachi'xcuhuī't talaktzī'lh Jesús, talī'a'cnīlh ē palaj tunca talaktu'jnulh ē tatā'chihuīna'nli. }Ms A'cxni' ixkelhatā'ti'ca'n tachā'lh jā ixtahui'lāna'lh ā'makapitzīn scujnu'nī'n, talaktzī'lh chī lhūhua' tachi'xcuhuī't ixtalītamacsti'li'nī't. Xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ixtatā'lāhuanimā'nalh scujnu'nī'n. Ly Quit iccāhuaniyān milhtza' tī huanican Elías ē makapitzīn chi'xcuhuī'n tatlahuani'lh chuntza' chī ixtalacasqui'n. A'kspulalh chuntza' chī tatzo'kni' ixpālacata xla'. Jesús mātzeyīlh chā'tin ka'hua'cha tī ixka'lhī jā tzeya ū'ni' VK% Jesús cākelhtīlh: ―Ixlīcāna' huā'mā'. Pūla namin Elías ē nacāxtlahuakō' ixlīpō'ktu. ¿Ē jā tatzo'kni' ixpālacata Chi'xcu' xala' Tālhmā'n napātīni'n lhūhua' ē nalakmaka'ncan? KJ Takelhasqui'nīlh Jesús: ―¿Tū ixpālacata tahuan xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn palh ixlacasqui'nca xapūla namin Elías ē ā'līstān namin Cristo tī Dios lacsacnī't? .IU Tzē'k taca'tzīlh huā'mā' tachihuīn ē ixtalākelhasqui'nīmā'nalh: ―¿Tū huanicu'tun tzamā' lacastālancuana'ncan na ixlacpu'na'i'tātca'n nīnī'n? H A'cxni' ixtayujmā'nalh nac sipej, Jesús cāmāpa'ksīlh ē cāhuanilh: ―Jā tī chā'tin tihua'ni'yā'tit tū laktzī'nī'ta'ntit. Jā catihua'ntit hasta a'cxni' Chi'xcu' xala' Tālhmā'n nalacastālancuana'n na ixlacpu'na'i'tātca'n nīnī'n. hGI Palaj tunca talacaputzalh ē nūn chā'tin ixa'nan; xmān Jesús ixlīmān talaktzī'lh. @Fy Palaj tunca milh a'ktin poklhnu' ē cālītamacsti'li'lh. Takexmatli a'ktin tachihuīn nac poklhnu' ē huanli: ―Ū'tza' huā'mā' quiSka'ta' ē icpāxquī'. Cakexpa'ttit tū huan. E  Chuntza' huanli Pedro ixpālacata jā ixca'tzī chī nahuan ē ixkelhatu'tunca'n tajicua'nli. Ū'tza' līhuanli chuntza'. RD Pedro huanilh Jesús: ―Mākelhtahua'kē'ni', xalītze hui'lāna'uj huā'tzā'. Na'icyāhuayāuj huā'tzā' a'ktu'tun mū'xta'ka'; a'ktin mila' nahuan ē a'ktin ixla' Moisés ē a'ktin ixla' Elías. RC Cātasu'yuni'lh Elías ē Moisés ē ixtatā'chihuīna'mā'nalh Jesús. B+ Ixlu'xu' xkakalh ē stala'nka' huanli hasta ixlīlakachi'xua'nancan. Jā tū a'nan nac cā'ti'ya'tna' tū mālakchā'nī chī ixlīstala'nka'. tAa Ixlīlakachāxan quilhtamacuj Jesús cālē'lh Pedro ē Jacobo ē Juan ē tatā'a'lh. Xmān ixkelhatā'ti'ca'n ta'a'lh nac a'ktin sipej tālhmā'n ē tatā'cxtulh. A'ntza' talakpalīlh Jesús ē xtum ixtasu'yu na ixlacatīnca'n. q@ ] Jesús cāhuanipālh: ―Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Makapitzīn tī tahui'lāna'lh huā'tzā' chuhua'j ē xlaca'n jā catitanīlh a'cxni' jāna'j natalaktzī'n ixlīmāpa'ksīn Dios ē chī namāpa'ksīni'nkō'. Xkakalh Jesús ?'&Tachi'xcuhuī't tī tahui'lāna'lh chuhua'j taputza ā'xtum dios. Palh catīxcuhuālh hui'xina'n nalīmāxana'nā'tit na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't ē nalīmāxana'nā'tit quimpālacata ē ixpālacata tū icmāsu'yu, ū'tza' na'iclīmāxana'n a'cxni' na'icmimpala. Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē na'icka'lhī ixlītli'hui'qui quinTāta' Dios ē naquintatā'min ixángeles tī xalactze.k>O%Jā tū a'nan tū xla' tzē namāstā' ē chuntza' nalīka'lhī ixlatamat tū jā catilaksputli. =1$Palh chā'tin chi'xcu' ixtlajakō'lh ixlīpō'ktu xala' nac cā'quilhtamacuj, jā tū līmacuan palh jā ka'lhī ixlatamat tū jā catilaksputli. <#Tī ta'a'kapūtaxtucu'tun tū natalīpātīni'n quimpālacata, jā catitaka'lhīlh ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. Tī natapātīni'n masqui natanī quimpālacata ē ixpālacata xatze tachihuīn, xlaca'n nataka'lhī ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. ?;w"Jesús cāta'sani'lh tachi'xcuhuī't ē ī'scujnu'nī'n ē cāhuanilh: ―Palh catīxcuhuālh quintā'tapa'ksīcu'tun quit, jātza' la catilacapāstacli xmān tū ū'tza' lacasqui'n. Calīhui'līlh natlahua quintalacasqui'nīn masqui capātīni'lh chuntza' chī quit na'icpātīni'n ē caquistālani'lh. U:#!Jesús cālaktalakspi'tli ē cālaktzī'lh ī'scujnu'nī'n ē lacaquilhnīlh Pedro ē huanilh: ―Catakēnu'. Hui'x lacapāstacna'na' chuntza' chī skāhuī'ni'. Jā ka'lhī'ya' ixtalacapāstacni' Dios. 9 Lacatejtin huanli huā'mā' tachihuīn. Palaj tunca Pedro lē'lh lacapunchuna'j ē tzē'k huanilh jā cahualh chuntza'. I8 Jesús tzuculh cāmāsu'yuni' chuntza': ―Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē ixlacasqui'nca naquimakapātīnīncan. Xanapuxcu'nu' israelitas ē xanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn, xlaca'n naquintalakmaka'n ē naquintamaknī. Ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj na'iclacastālancuana'n. 7Cāmāpa'ksīlh jā catitahuanilh nūn tī chā'tin palh ū'tza' Cristo tī ixka'lhīmā'ca. Jesús māca'tzīnīni'lh chī nanī 6'Palaj tunca cāhuanilh: ―Ē hui'xina'n, ¿chī hua'nā'tit tīchu quit? Pedro kelhtīni'lh: ―Hui'x Cristo tī xa'icka'lhīmā'nauj. V5%Xlaca'n takelhtīni'lh: ―Makapitzīn tahuan palh hui'x Juan Mā'kpaxīni' ē ā'makapitzīn tahuan palh hui'x Elías ē ā'makapitzīn huampala tahuan palh hui'x palhāsā' chā'tin a'kchihuīna'. k4OJesús ē ī'scujnu'nī'n ta'a'lh nac ā'makapitzīn cā'lacchicni' a'ntza' jā huanican Cesarea Filipo. Līhuan ixta'a'mā'nalh, xla' cākelhasqui'nīlh ī'scujnu'nī'n: ―Tachi'xcuhuī't, ¿chī tahuan quimpālacata? ]33Jesús huanilh: ―Lacatzaj capit na minchic ē jā titētanū'ya' nac cā'lacchicni'. Jā tī chā'tin tihuani'ya' xalanī'n nac cā'lacchicni' chī lītzeya'nti. Pedro līmāsu'yulh Jesús ū'tza' Cristo x2iPalaj tunca xa'mani'pālh na ixlakastapun. Chi'xcu' lacahuāna'mpālh ē tzeyanli ē lacahuāna'nkō'lh. 1 Xla' lacahuāna'nli ē huanli: ―Iccālaktzī'n chi'xcuhuī'n tī talatlā'huan. Tatasu'yu hua'chi xalaka'tla' qui'hui'. 70gMakachi'palh ē pekechi'palē'lh lakatzī'n na ixquilhtūn cā'lacchicni'. Chojmanīlh ixlakastapun ē xa'mani'lh na ixlakastapun ē kelhasqui'nīlh: ―¿Tū la'ktzī'na'? /5Jesús ē ī'scujnu'nī'n tachā'lh nac cā'lacchicni' tū huanican Betsaida ē līmini'ca Jesús chā'tin lakatzī'n ē squi'ni'ca caxa'malh. .}Cāhuanilh: ―¿Ē jāna'j kexpa'tā'tit? Jesús mālacahuānīlh chā'tin lakatzī'n nac cā'lacchicni' Betsaida ^-5Xla' huanli: ―A'cxni' iccāche'kelh mactojon pāntzīn ē ū'tza' iccālīmāhuī'lh a'ktā'ti' mil, ¿chī pālā't chā'xta mātzuma'tit xalacpītzun tū mākēstoktit? Xlaca'n takelhtīlh: ―Pātojon. \,1A'cxni' iccāche'kelh macquitzis pāntzīn ē ū'tza' iccālīmāhuī'lh a'kquitzis mil chi'xcuhuī'n, ¿chī pālā't chā'xta mātzuma'tit xalacpītzun tū mākēstoktit? Xlaca'n takelhtīlh: ―Pācāujtu'. *+MKa'lhī'yā'tit milakastapunca'n. ¿Ē jā laktzī'nā'tit? Ka'lhī'yā'tit mina'ka'xko'lhca'n. ¿Ē jā a'kahuā'na'nā'tit? ¿Ē jāla lacapāstacna'nā'tit? r*]Jesús ixca'tzī tū ixtalāhuanimā'nalh. Ū'tza' līca'tzīlh jā ixtakexmata xla' ixlīchihuīna'mā'lh ixtamāsu'yun fariseos. Ū'tza' cālīhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―¿Tū ixpālacata lī'a'ktuyunā'tit pāntzīn tū jā līta'ntit? ¿Jā cuenta tlahua'yā'tit nūn kexpa'tā'tit? ¿Jā ka'lhī'yā'tit milīstacna'ca'n nalīlacapāstacna'nā'tit? z)mScujnu'nī'n talātā'chihuīna'nli ē talāhuanilh: ―Chuntza' huanli ixpālacata jā līmiuj pāntzīn. (Jesús cāmaxquī'lh talacapāstacni' ē cāhuanilh: ―Cuenta catlahua'tit ē camaktaka'lhtit ixlevaduraca'n fariseos ē Herodes. u'cXmān mactin ixuī'lh pāntzīn nac barco ixpālacata ixtapātza'nkānī't ē jā talē'lh pāntzīn. v&e Cāmakxtekli ē tojōpālh nac barco ē a'lh ixtuntacut nac xcān. Camaktaka'lhtit tū tahuan fariseos W%' Jesús cājiclhuanini'lh ē huanli: ―¿Tū ixpālacata tachi'xcuhuī't tasqui'n lī'a'cnīn? Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Hui'xina'n tī hui'lāna'ntit chuhua'j jā caticātamāsu'yuni'n lī'a'cnīn. C$ Fariseos talakmilh ē tatzuculh tatā'lāhuani Jesús. Tasqui'nli a'ktin lī'a'cnīn tū nalītasu'yu xla' xala' nac a'kapūn. Tasqui'nli ixpālacata xmān ixtalīlaktzī'ncu'tun. 5#c Palaj tunca xla' ē ī'scujnu'nī'n tatojōlh nac barco ē tachā'lh jā ixmāpa'ksī cā'lacchicni' Dalmanuta. Fariseos tasqui'ni'lh Jesús catlahualh a'ktin lī'a'cnīn q"[ Tī tahuā'yalh hua'chi a'ktā'ti' mil ixtahuanī't. Jesús cāmacā'lh tachi'xcuhuī't na ixchicca'n. !Ixlīpō'ktuca'n tahuā'yalh ē talīka'sli. Tamākēstokli xalacpītzun tū quītāxtūlh ē tamātzumalh pātojon chā'xta. 2 ]Nā ixtaka'lhī makapitzīn xalacstīn squī'ti' ē Jesús maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios ixpālacata squī'ti'. Cāhuanilh ī'scujnu'nī'n: ―Cacāmāpitzini'tit. Palaj tunca Jesús māpa'ksīlh catatahui'lalh tachi'xcuhuī't nac ti'ya't. Cātayalh mactojon pāntzīn ē maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios. Cāmāpitzini'lh ē cāmaxquī'lh ī'scujnu'nī'n natamāpitzi tachi'xcuhuī't. Chuntza' tatlahualh. xiXla' cākelhasqui'nīlh: ―¿Chī maclā't pāntzīn ka'lhī'yā'tit? Xlaca'n takelhtīlh: ―Mactojon. |qĪ'scujnu'nī'n takelhtīlh: ―¿Chī nacālīmāhuī'yāuj tachi'xcuhuī't huā'tzā' jā jā tī huī'lh? 9Palh xa'iccāmacā'lh na ixchicca'n ē jā tahuā'yanī't, ixtaxlajua'nalh nac tej ē jā ixtatāyani'lh. Makapitzīn xlaca'n taminī'ta'ncha' makat. ―Iccālakalhu'man tachi'xcuhuī't. Tu'tuma'jtza' quintatā'lahui'lāna'lh huā'tzā' ē jātza' taka'lhī tū tahua'.  'Tzamā' quilhtamacuj ixtatakēstoknī't tachi'xcuhuī't ē jā tū ixa'nan tū natahua'. Jesús cāta'sani'lh ī'scujnu'nī'n ē cāhuanilh: :m%Xlaca'n tī cāmāca'tzīnīca ixtalī'a'cnī ē tahuanli: ―Pō'ktu tū tlahuanī't, pō'ktu tze. Ū'tza' cāmā'a'kahuanī tī a'katāp ē cāmāchihuīnī tī kō'ko'.#$Jesús lacatejtin cāhuanilh tachi'xcuhuī't: ―Jā tī chā'tin tihua'ni'yā'tit. Jā takexmatni'lh, ē ā'chulā' tamāca'tzīnīni'lh. }s#Palaj tunca tatzeyalh ixa'ka'chakān chi'xcu' ē kexmatli. Tzeyanli ī'sī'makā't ē tzētza' ixchihuīna'n. "Jesús talacayāhualh nac a'kapūn. Jaxapānīlh ē huanli: ―¡Efata! (Huā'mā' tachihuīn huanicu'tun: ¡Catalaquī'lh!) C!Jesús lē'lh chi'xcu' lacapunchuna'j jā jā ixtatakēstoka tachi'xcuhuī't ē mānūni'lh ixmakaspulh na ixa'ka'xko'lh. Chojmanīlh ixmacan ē nā xa'malh na ī'sī'makā't chi'xcu'. jM Līmini'ca chā'tin chi'xcu' tī jā ixa'kahuāna'n ē kō'ko' ixuanī't. Squi'ni'ca caxa'malh. $AJesús taxtulh nac cā'lacchicni' tū huanican Tiro ē tētaxtulh nac Sidón ē jā ixmāpa'ksī Decápolis. Taspi'tli nac mar tū huanican Galilea. GPuscāt a'lh na ixchic. Ixtzu'ma'jāt ixmā'lh nac tama' ē ixtasu'yu ixtaxtuni'nī'ttza' jā tzeya ū'ni'. Jesús mātzeyīlh chi'xcu' tī jāla ixa'kahuāna'n ē jāla ixchihuīna'n Palaj tunca Jesús huanilh: ―Tze chī hua'na'. Tzētza' napina' na minchic. Jā tzeya ū'ni' taxtuni'nī'ttza' mintzu'ma'jāt. +Puscāt kelhtīlh: ―Ixlīcāna', Māpa'ksīni'. Masqui icca'tzītza', chichī'n tzē tasacua' tū tamakā'n lacstīn na ixtampīn mesa.  Jesús huanilh: ―Pūla cataka'sli lacstīn. Jā minī'ni' maktīcan ixpāntzīnca'n lacstīn ē nacāmaxquī'can chichī'n. Puscāt jā israelita ixuanī't; xla' sirofenicia ixuanī't. Ī'squi'ni' talakalhu'mān camāxtuni'lh ixtzu'ma'jāt jā tzeya ū'ni'. # ?Palaj tunca milh chā'tin puscāt. Ixtzu'ma'jāt puscāt ixka'lhī jā tzeya ū'ni'. Māca'tzīnīca a'cxni' chilh Jesús ē lakmilh ē tatzokostani'lh. ~ uA'cxni' Jesús huankō'lh, xla' taxtulh ē a'lh ā'lacatin jā tahui'lāna'lh a'ktu' cā'lacchicni' tū huanican Tiro ē Sidón. Tanūlh a'ktin nac chic. Masqui ixlacasqui'n jā tī chā'tin ixca'tzīlh ixuī'lh a'ntza', jāla tatzē'kli. d APō'ktu tzamā' tū jā tze ē tamātlahuī jā tze chā'tin chi'xcu'. Nā tzamā' tataxtu na ixpūlacni' chā'tin chi'xcu' ixpālacata jā tze ixtalacapāstacni' ―huanli Jesús. Puscāt xamini' a'ka'ī'ni'lh Jesús  {Naka'lhāna'n ē naka'lhīcu'tun tū ixla' ā'chā'tin ē natlahua tū jā tze. Natampi'lhīni'n ē na'a'kskāhuī'nin ē natlahua tū jā tze ē nalakca'tzāna'n ē na'a'ksa'nini'n ē ka'tla' namakca'tzī ē jā tze ixtalacapāstacni' naka'lhī. 6 ePalh jā tze ixtalacapāstacni' chā'tin chi'xcu', xla' napuhuan tū jā tze. Ū'tza' nalīka'lhīcu'tun ixtā'lāpāxquī'n ē nalītlahua tū jā tze ē nalīmaknīni'n. ]3Jesús chihuīna'mpālh: ―Tū quilhtaxtu chā'tin chi'xcu', ū'tza' nalactlahua. !Ū'tza' xmān tajō na ixpān ē chuntza' taxtu. Jā catitanūlh na ixtalacapāstacni'. Chuntza' līmāsu'yulh pō'ktu tze tū hua'yāuj. &EJesús cāhuanilh: ―Nā hui'xina'n ¿ē jā kexpa'tā'tit? Ca'tzīyā'tit catūxcuhuālh tū naquilhtanū chā'tin chi'xcu', ū'tza' jā catilactlahualh. +OA'cxni' Jesús ixtanūnī't nac chic, jātza' ixa'nan lhūhua' tachi'xcuhuī't. Ī'scujnu'nī'n takelhasqui'nīlh tūchu ixuanicu'tun tū līca'tzīni'can. A}Cuenta catlahua'tit tū kexpa'tā'tit ―huanli Jesús. ?wJā tū a'nan tū naquilhtanū chi'xcu' hua'chi līhua' ē chuntza' nalīka'lhī ixcuenta. Tū naquilhtaxtu chā'tin chi'xcu' tū jā tze tachihuīn, ū'tza' nalīka'lhī ixcuenta. Jesús cāmāta'satīnīni'lh tachi'xcuhuī't ē cāhuanilh: ―Caquilākexmatni'uj milīpō'ktuca'n ē caca'tzītit. [/ Hui'xina'n mākēnū'yā'tit ixlīmāpa'ksīn Dios ixpālacata māsu'yu'yā'tit ixlacasqui'nca namākentaxtūcan ixtahui'latca'n mixū'nāpapca'n. Lhūhua' tū tlahua'yā'tit hua'chi tzamā' ―huanli Jesús. H  Chuntza' jā makxtekā'tit nacāmaktāya ixtāta' ē ixtzī'.  Hui'xina'n xtum hua'nā'tit. Māsu'yu'yā'tit palh chā'tin chi'xcu' tzē nahuani ixtāta' o ixtzī': “Jāla icmaktāyayān ixpālacata ixlīpō'ktu tū icka'lhī, ū'tza' Corbán.” (Huā'mā' tachihuīn huanicu'tun: icmālacnūni'nī'ttza' Dios.) >~u A'ntza' jā tzo'kli Moisés, chuntza' huanli:Cacālakachi'xcuhuī' mintāta' ē mintzī'. Moisés nā huanli:Camāmaknīnīnca tī cachīhuālh huani ixtāta' o ixtzī'. }  Nā cāhuanilh: ―Puhua'nā'tit tze chī mākēnū'yā'tit ixlīmāpa'ksīn Dios ē mākentaxtūyā'tit mintahui'latca'n. |Jesús cāhuanipālh: ―Hui'xina'n mākēnū'yā'tit ixlīmāpa'ksīn Dios ē mākentaxtūyā'tit ixtahui'latca'n mixū'nāpapca'n. Hui'xina'n pūche'kē'yā'tit tla'ma'nc ē vasos chī ixlacasqui'nca ē tlahua'yā'tit lhūhua' ā'makapitzīn tahui'lat. {-Jā tū līmacuan chī quintalaktaquilhpūta.Tū tamāsu'yu, ū'tza' xmān ixtalacapāstacni'ca'n chi'xcuhuī'n. Chuntza' tzo'kli Isaías. z Jesús cākelhtīlh: ―Hui'xina'n tlahua'yā'tit a'ktu' milacanca'n. Mimpālacataca'n lītzo'kli profeta Isaías jā tatzo'kni':Tzamā' tachi'xcuhuī't xmān tahuan quintalakachi'xcuhuī'.Jā talacapāstaca tū iccālīmāpa'ksīlh. Tj~}|{{0zzyxxwgvRvttrrBqponnHnllAkNjii#hZgfedcMbb7a``4_|_/^/]*\[[SYYX?WoVUwTT*SzRR.QiPkONMMiLKJ{IWH^G[F:DDmCUBxAA @D?g>W==<;;":%883655322~2100.-,,[,+g*)((R'&&r%r$$,#"f! 75 e+r`DNQy"l C q i ] s6^T#F?/Ixyālh chā'tin tī ixtā'minī't Jesús. Xla' māxtulh ixmachīta ē mātakāhuī'lh ixtasācua' xapuxcu' pālej ē a'kacā'yujulh ixa'ka'xko'lh. `E9.Tachi'xcuhuī't tī tatā'milh talaktalacatzuna'jīlh Jesús ē tachi'palh natalē'n. Dy-A'cxni' chā'lh Judas, palaj tunca laktalacatzuna'jīlh Jesús ē huanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni'. Lacamu'sulh. gCG,Judas ū'tza' tī ixmacamāstā'mā'lh ē xla' ixcāhuaninī'ttza' chī natalīlakapasa tīchu Jesús. Ixcāhuaninī't: ―Na'iclacamu'su chā'tin; ū'tza' Jesús. Nachi'payā'tit ē nalīpinā'tit ē namaktaka'lhā'tit. eBC+Palaj tunca a'cxni' Jesús ixcātā'chihuīna'mā'lhcus, chā'lh Judas. Xla' chā'tin ixlīkelhacāujtu' scujnu'nī'n ixuanī't. Tatā'chā'lh lhūhua' tachi'xcuhuī't ē ixtalē'n ixmachītaca'n ē qui'hui'. Talīchā'lh ixlīmāpa'ksīnca'n xanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē xanapuxcu'nu' israelitas. ]A3*Catāya'tit ē cāhuetza'; mimā'lhtza' tī naquimacamāstā'. Chī'lē'nca Jesús %@C)A'cxni' ixlīmaktu'tun taspi'tli a'ntza' jā ixcāmakxteknī't, cāhuanilh: ―¿Ē lhtatapā'na'ntitcus ē jaxpā'na'ntitcus? Tzetza'. Chuhua'j chilhtza' hora tū līlhcānancanī't. Quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē naquimacamāstā'can na ixmacanca'n tī jā tzeya chi'xcuhuī'n. 0?Y(Taspi'tpālh jā ixcāmakxteknī't ī'scujnu'nī'n ē cālaktzī'lh ē ixtalhtatahui'lāna'lh. Jāla tatāyani'lh ixtalhtataca'n ē jā ixtaca'tzī chī natakelhtī. W>''Ixlīmaktu' a'lh lacapunchuna'j ē chu ū'tza' lacxtim squi'ni'lh Dios. d=A&Lakahuan catahui'la'tit ē casqui'ni'tit Dios jā nacāta'a'kskāhuī'yān a'cxni' nacātalīlaktzī'ncu'tunān. Ixlīcāna' masqui milīstacna'ca'n tatlahuacu'tun tū xatze, mimacni'ca'n jā taka'lhī lītli'hui'qui. Q<%Mimpālh jā ixcāmakxteknī't ī'scujnu'nī'n ē cālaktzī'lh ē ixtalhtatahui'lāna'lh. Huanilh Pedro: ―¿Ē lhtatahui'la', Simón? ¿Ē jāla tāyani'tit mintalhtataca'n nūn a'ktin hora? O;$ē huanli: ―QuinTāta', palh tzē na'ica'kapūtaxtu tzamā' tū na'icpātī, camakxtekti chuntza' nala. Masqui na'icpātīni'n, calalh tū hui'x lacasqui'na' ē jā calalh tū quit iclacasqui'n. :#Jesús a'lh lacapunchuna'j ē tatzokostalh nac ti'ya't ē squi'ni'lh Dios palh tzē ixa'kapūtaxtulh tū na'a'kspula 9y"Cāhuanilh: ―Iclīpuhuan hasta tzē na'iclaknī quintalīpuhuat. Catachokotit huā'tzā' ē skalalh catahui'la'tit. e8C!Cālē'lh lacapunchuna'j Pedro ē Jacobo ē Juan. Tzuculh tamakchuyī ē a'katuyunli. 71 Jesús ē ī'scujnu'nī'n ta'chā'lh jā huanican Getsemaní. Cāhuanilh: ―Catahui'la'tit hui'xina'n huā'tzā' līhuan quit na'icorarlī. N6Pedro ā'chulā' lacatejtin huanli: ―Masqui naquintā'maknīca'na', quit jā ictikelhtatzē'kni'. Ixlīpō'ktuca'n ā'makapitzīn lacxtim tahuanli. Jesús orarlīlh jā huanican Getsemaní *5MJesús huanilh: ―Ixlīcāna' tū icuaniyān. Chuhua'j huā'mā' tzī'sa a'cxni' jāna'j ā'ta'sa ixlīmaktu' puyux, hui'x naquinkelhtatzē'ka maktu'tun. x4iPedro huanilh: ―Masqui ixlīpō'ktuca'n ā'makapitzīn nata'a'kxtekmaka'nān, quit jā ictimakxtekni'. t3aA'cxni' naquimālacastālancuanīcan, xapūla na'ica'n quit nac estado Galilea. A'ntza' nalāpāxtokāuj. M2Jesús cāhuanilh: ―Milīpō'ktuca'n naquilā'a'kxtekmaka'nāuj ixpālacata tū naquina'kspula. Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios: “Na'icmaknī pastor ē nata'a'kahuankō' purecu'.” k1OA'cxni' ixtapixtlī'nī't a'ktin himno, tataxtulh ē ta'a'lh nac sipej jā huanican Olivos. F0Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Jātza' ā'maktin ictihua'lh xaxcān uva hasta a'cxni' na'icua' xtum xaxcān uva xasāsti' jā Dios māpa'ksīni'nkō'. Jesús huanli Pedro nakelhtatzē'ka / Cāhuanilh: ―Ū'tza' huā'mā' quinka'lhni'. Ū'tza' tū līcāxtlahuacan xasāsti' talacāxtlahuan chī Dios nacālīmakapūtaxtū tachi'xcuhuī't. Quinka'lhni' ū'tza' tū na'icmaka'n nacāmātza'nkēna'ni' tū jā tze tū tatlahualh tachi'xcuhuī't. }.sTayalh vaso ē maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios. Cāmaxquī'lh ī'scujnu'nī'n ē ixlīpō'ktuca'n tahua'lh. T-!Līhuan ixtahuā'yamā'nalh, Jesús tayalh pāntzīn ē maxquī'lh tapāxcatca'tzīn Dios. A'cxni' che'kelh, cāmaxquī'lh ī'scujnu'nī'n ē cāhuanilh: ―Cahua'tit. Ū'tza' huā'mā' quimacni'. y,kQuit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n ē naquina'kspula chuntza' chī tatzo'kni' quimpālacata na ixtachihuīn Dios. Līlakalhu'mānat chi'xcu' tī naquimacamāstā'; nalīlīpuhuan. Ā'chulā' tze ixpālacata xla' palh jā ixtilacatuncuhuī'lh. +Jesús cākelhtīlh: ―Chā'tin chī hui'xina'n milīkelhacāujtu'ca'n ē ū'tza' tī quintā'pūhuā'yan tzamā' pulātu. d*AXlaca'n tatzuculh talīpuhuan ē chā'tunu' xlaca'n takelhasqui'nīlh: ―¿Ē quit? .)UIxtahuā'yamā'nalhcus a'cxni' Jesús cāhuanilh: ―Ixlīcāna' iccāhuaniyān. Chā'tin chī hui'xina'n tī quilātā'huā'yamā'nauj, ū'tza' naquimacamāstā'. g(GA'cxni' ixtā'cnūmā'lhtza' chi'chini', Jesús cātā'chā'lh ī'scujnu'nī'n a'ntza'. 'Ta'a'lh ī'scujnu'nī'n ē tatanūlh nac cā'lacchicni'. Kentaxtulh chuntza' chī Jesús ixcāhuaninī't ē tacāxtlahualh līhua'. &3Xla' nacāmāsu'yuni'yān a'ktin cuarto ixlīquilha'ktu chic. Ka'tla' cuarto ē cāxni'jtza' huī'lh. A'ntza' nacāxtlahua'yā'tit quilīhua'ca'n. V%%Jā xla' natanū, nā natanū'yā'tit ē nahuaniyā'tit ixtēcu' chic: “Mākelhtahua'kē'ni' huaniyān: ¿Jā yālh cuarto jā tzē na'iccātā'hua'yān quiscujnu'nī'n tū hua'can cā'tani' pascua?” 5$c Cāmacā'lh chā'tu' ī'scujnu'nī'n ē cāhuanilh: ―Capintit nac cā'lacchicni' ē namacla'yā'tit chā'tin chi'xcu' tī lē'mā'lh ixtlāmam. Nastālani'yā'tit. v#e Milh quilhtamacuj tū ixlītzucuni' cā'tani' a'cxni' hua'can pāntzīn tū jā lītlahuacanī't levadura. Huā'mā' quilhtamacuj a'cxni' maknīcan xaska'ta' purecu' tū nahua'can ixpālacata huā'mā' cā'tani' tū huanican pascua. Ī'scujnu'nī'n takelhasqui'nīlh Jesús: ―¿Jāchu lacasqui'na' na'ica'nāuj na'iccāxtlahuayāuj tū nahua'can cā'tani'? <"q A'cxni' takexmatli tū cāhuanica, tapāxuhualh ē tahuanilh natamaxquī' tumīn. Ē Judas tzuculh putza chī ixlīmacamāstā'lh Jesús. Jesús cātā'huā'yalh ī'scujnu'nī'n "!= Judas Iscariote chā'tin ixlīkelhacāujtu' scujnu'nī'n ixuanī't. Xla' cālaka'lh xanapuxcu'nu' pālejni' nacāhuani ixcāmacamaxquī'lh Jesús. & E Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj jā namāca'tzīnīni'ncan xatze tachihuīn ixla' Cristo, a'ntza' nahuancan tū tlahualh huā'mā' puscāt. Ū'tza' ixlīpō'ktuca'n natalīlacapāstaca xla' ―huanli Jesús. Judas cāhuanilh namacamāstā' Jesús }Puscāt tlahualh tū tzē ixlacpuhuan. Quilīcuctlahualh aceite ē chuntza' quincāxui'līlhtza' chī naquimā'cnūcan. FPō'ktu quilhtamacuj na'a'nan xcamanīnī'n na milacpu'na'i'tātca'n. A'cxni' lacasqui'nā'tit, tzē nacātlahuani'yā'tit tū tze. Quit jā pō'ktu quilhtamacuj na'iccātā'tahui'layān. Jesús cāhuanilh: ―Camakxtektit. ¿Tū ixpālacata jicsmāhuī'yā'tit huā'mā' puscāt? Quintlahuani'lh tū tze. 5Ixtatlaj hua'chi ixtatlaj chā'tin chi'xcu' chī a'ktin cā'ta. Tzē ī'stā'ca ē tumīn tzē ixcāmaxquī'ca xcamanīnī'n. Taquilhnīlh puscāt. Makapitzīn tī ixtahui'lāna'lh talīsītzī'lh ē talāhuanilh: ―¿Tū ixpālacata pāxcat līlalh huā'mā' aceite? }Jesús ixuī'lh nac Betania na ixchic Simón. Ū'tza' huā'mā' Simón tī ixmasni'mā'lh ixquinīt ē ixtzeyanī'ttza'. A'cxni' Jesús ixuā'yamā'lh a'ntza', chā'tin puscāt laktalacatzuna'jīlh. Ixlē'mā'lh pātin lameti tū ixlītzuma aceite tū xatapalaxla' ē mu'csu ixuanī't. Ū'tza' tū huanican nardo. Puscāt pa'klhli lameti ē līcuctlahualh Jesús aceite. %CTalāhuanilh: ―Palh natlahuayāuj catūhuālh līhuan lamā'lh cā'tani', tachi'xcuhuī't natatā'kaquī'. Chā'tin puscāt līcuctlahualh aceite Jesús , SĀ'a'ktu' quilhtamacuj ī'sputacus ixcā'tani'ca'n israelitas tū huanican pascua a'cxni' hua'can pāntzīn tū jā ka'lhī levadura. Xanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ixtaputzamā'nalh chī natalī'a'kskāhuī' Jesús natachi'pa ē natamāmaknīnīni'n.  %Iccāhuaniyān hui'xina'n: Skalalh catahui'la'tit. Nā skalalh catatahuī'lh ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't ―cāhuanilh Jesús.fE $Ū'tza' skalalh calītahui'la'tit ixpālacata jā lhtatapā'na'ntit a'cxni' xamaktin namin. Y+ #Chuntza' hui'xina'n skalalh catahui'la'tit ixpālacata jā ca'tzīyā'tit jā'cxni' namin ixtēcu' chic. Palhāsā' namin smalanka'n, o a'cxni' chū'cus nata'sa puyux, o i'tāt tzī'sa, o a'cxni' xkakatza'. |q "Ū'tza' hua'chi chā'tin chi'xcu' tī na'a'n latā'kchoko makat. Nacāmacamaxquī'tā'quī' ixchic ī'scujnu'nī'n ē nacāmaxquī' ixtascujūtca'n chā'tunu'. Nayāhua chā'tin maktaka'lhna' nac tanquilhtīn ē namāpa'ksī skalalh natāya. iK !’Skalalh catahui'la'tit ixpālacata jā ca'tzīyā'tit jā'cxni' na'a'kspula huā'mā'. yk ’Jā tī chā'tin ca'tzī jā'cxni' namin huā'mā' quilhtamacuj o huā'mā' hora; nūn ángeles xalanī'n nac a'kapūn jā taca'tzī. Nūn ī'Ska'ta' Dios jā ca'tzī. Xmān Dios xaTāta' ca'tzī jā'cxni' ixlīcāna' na'a'kspula. ta Masqui nasputa a'kapūn ē nasputa ti'ya't, jā maktin catisputli quintachihuīn; pō'ktu nakentaxtukō'. 5 Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Xlaca'n tī tahui'lāna'lhcus jā catitanīkō'lh hasta a'cxni' na'a'kspula ixlīpō'ktu huā'mā' tū iccāhuanin.  Chuntza' a'cxni' na'a'kspula ixlīpō'ktu huā'mā' tū iccāhuaniyān, naca'tzīyā'tit talacatzuna'jīmā'lhtza' a'cxni' nasputa cā'quilhtamacuj. Talacatzuna'jīmā'lhtza' hua'chi chā'tin tī ka'lhīmā'ca ē yālhtza' na ixlacapūn mākelhcha. ;o ’Calīmaksca'ttit xaqui'hui' higo. A'cxni' tza'la'nka' ixpeken ē tzucumā'lh tapu'n xapa'lhma', hui'xina'n ca'tzīyā'tit talacatzuna'jīmā'lhtza' a'cxni' nalhcācnan. ) K Palaj tunca na'iccāmacamin quinángeles ē natamākēstoka tī cālacsaccanī't. Natamin tī cālacsaccanī't xalanī'n calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj. # ? A'cxni' naquintalaktzī'n quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n chī na'icpūmin nac poklhnu'. Na'icka'lhī lhūhua' lītli'hui'qui ē tzēhuanī't na'icxkaka. J   Sta'cu nataminācha' nac a'kapūn ē hasta a'kapūn natachiqui.  3 Jesús cāhuanipālh: ―Tzamā' quilhtamacuj a'cxni' na'a'kspulatza' huā'mā' tapātīn, chi'chini' ē mālhcuyu' jā catitamāxkakēni'lh.  5 Skalalh catahui'la'tit. Iccāhuanintza' ixlīpō'ktu huā'mā' ē chuntza' jā nacātita'a'kskāhuī'yān. Chī namimpala Chi'xcu' xala' Tālhmā'n R Natamin lhūhua' a'kskāhuī'ni'nī'n ē makapitzīn natahuan māni' xlaca'n Cristo ē ā'makapitzīn natahuan māni' xlaca'n ixa'kchihuīna'nī'n Dios. Nā natatlahua lī'a'cnīn nata'a'kskāhuī'cu'tun xlaca'n tī Dios cālacsacli. Jāla catita'a'kskāhuī'lh tī Dios cālacsacli masqui nacā'a'kskāhuī'can ā'makapitzīn.  ’A'cxni' namin tzamā' tapātīn ē palh catīhuālh ixcāhuanin: “Chā calaktzī'ntit. Ā' huī'lh Cristo tī Dios lacsacui'līlh”, jā cati'a'ka'ī'tit. Palh catīhuālh ixcāhuanin: “Chā calaktzī'ntit. Ā'jnanu' yālh”, jā cati'a'ka'ī'tit. @y Palh Dios jā ixtimāmacsti'na'jīlh huā'mā' quilhtamacuj, jā ixta'a'kapūtaxtulh jā tī chā'tin. Dios namāmacsti'na'jī ixpālacata cālakalhu'man xlaca'n tī cālacsacnī't. jM Napātīni'ncan a'cxni' nala huā'mā'. Hasta a'cxni' Dios mālacatzuculh tzamā' cā'quilhtamacuj, jā maktin pātīni'ncanī't chī napātīni'ncan tzamā' quilhtamacuj. Jātza' maktin catilalh ixtā'chuntza' ā'līstān. \1 ’Casqui'ni'tit Dios jā ixlacasqui'nca natzā'la'yā'tit a'cxni' lonknu'n. b= Tzamā' quilhtamacuj koxa titala puscan tī taka'lhīnī't o tī tamātzi'quī'ni'ncus. c? Tī tascujmā'nalh nac pūcuxtu jā catitataspi'tli na ixchicca'n natataya ixlu'xu'ca'n. #? Tzamā' quilhtamacuj a'cxni' natayuja tī tahui'lāna'lh na ixa'kstīn ixchicca'n, jā catitatanūlh na ixchicca'n natamāxtu catūhuālh tū ixla'ca'n. ve ’Nalaktzī'nā'tit tzamā' jā tze tū nalactlahuakō' ē natāya jā jā minī'ni' chuntza' chī tzo'knulh profeta Daniel. Quit tī ictzo'kmā'lh huā'mā', iccāhuaniyān hui'xina'n tī kelhtahua'kapā'na'ntit cuenta catlahua'tit. A'cxni' nalaktzī'nā'tit tzamā', a'cxni' ixlacasqui'nca natatzā'la hasta nac sipej xlaca'n tī tahui'lāna'lh nac Judea. *M Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't nacātaquiclhlaktzī'nān ē xmān tū quilīpālacata. Tī natatāyani' hasta a'cxni' natanī, xlaca'n nacāmakapūtaxtūcan. E~ ’Tī quinta'a'ka'ī'ni' nacāmacamāstā'can jā tahui'lāna'lh māpa'ksīni'nī'n. Masqui ixtā'tinca'n natamacamāstā' nacāmaknīcan. Xanatātana' natamacamāstā' nacāmaknīcan ixcamana'ca'n tī ta'a'ka'ī'. Lacstīn natasītzī'ni' ixtāta'ca'n ē ixtzī'ca'n tī ta'a'ka'ī' ē natamāmaknīnīni'n. 3}_ A'cxni' nacātachi'payān ē nacātamacamāstā'yān a'ntza' jā tahui'lāna'lh māpa'ksīni'nī'n, jā catilī'a'ktayuntit pūla chī nalītamaktāyayā'tit. Nahua'nā'tit tū puhua'nā'tit a'cxni' nachā'n tzamā' hora. Jā hui'xina'n catichihuīna'ntit. Espíritu Santo nacāmāchihuīnīyān. /|W ’A'cxni' jāna'j ā'sputa tzamā' cā'quilhtamacuj, ixlacasqui'nca nacāmāsu'yuni'can xatze tachihuīn tachi'xcuhuī't calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj. ;{o ’Cuenta catlahua'tit ixpālacata nacātamacamāstā'yān jā tahui'lāna'n māpa'ksīni'nī'n ē nacātamaksno'kān nac templo. Quilā'a'ka'ī'ni'yāuj ē ū'tza' nacātalīlē'nān na ixlacatīnca'n gobernadores ē na ixlacatīnca'n māpa'ksīni'nī'n. Chuntza' nachihuīna'nā'tit quimpālacata. yzk Chā'tin puxcu' ixtā'lāquiclhlaktzi' nahuan ā'chā'tin. Chā'tin māpa'ksīni' naskāhuī'cu'tun ā'chā'tin. Calhāxcuhuālh natachiqui ti'ya't ē na'a'nan tatzi'ncstat. Ixlīpō'ktu huā'mā' xmān ixlītzucuni' chī napātīni'ncan. Ty! ’Nakexpa'tā'tit chī macasā'nan jā lacatzuna'j lāta'lamā'ca ē nacātamāca'tzīnīyān chī lāta'lamā'ca makat. Jā tijicua'nā'tit. Chuntza' pūla na'a'kspula. Jāna'j ixlī'a'ksputni'. 1x[ Lhūhua' chi'xcuhuī'n natahuan taka'lhī quilīmāpa'ksīn. Chā'tunu' natahuan: “Quit Cristo tī Dios lacsacnī't.” Chuntza' lhūhua' tī nacā'a'kskāhuī'can. `w9 Jesús cāhuanilh: ―Catamaktaka'lhtit jā tī chā'tin nacā'a'kskāhuī'yān. v# ―Iclacasqui'nāuj naquilāhuaniyāuj jā'cxni' na'a'kspula tzamā'. ¿Chī na'iclīca'tzīyāuj palh palaj na'a'kspula tū hua'nti? (uI Jesús tahuī'lh na ixtūtzā'n sipej jā huanican Olivos ē na ixlaktzaj xaka'tla' templo. Pedro ē Jacobo ē Juan ē Andrés tzē'k takelhasqui'nīlh: t Jesús kelhtīlh: ―Calaktzī'ntit ixlīpō'ktu huā'mā' tū ixla' templo. Namin a'ktin quilhtamacuj a'cxni' nūn a'ktin chihuix catilākētahuī'lh. Ixlīpō'ktuca'n nataponckō' ē talhta'm nalacla. Nalīca'tzīcan chī na'a'ksputa cā'quilhtamacuj Ys - A'cxni' Jesús ixtaxtumā'lh xaka'tla' nac templo, chā'tin ī'scujnu'nī'n huanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', cala'ktzi'. Tzēhuanī't chihuix tū lītlahuacanī't huā'mā' xaka'tla' templo ē tzej taxtulh. Dr ,Xlaca'n tamojōlh xmān tū ixcāquītāxtūni'nī'ttza' ixpālacata xlaca'n lacricujnu'. Puscāt, xla' masqui jā lhūhua' ixka'lhī, māstā'kō'lh ixlīpō'ktu tū ixlīhuā'yan.^q5 +Jesús cāta'sani'lh ī'scujnu'nī'n ē cāhuanilh: ―Ixlīcāna' iccāhuaniyān: tū mojōlh huā'mā' xcamanīn tī nīmaka'ncanī't ā'chulā' ixtatlaj na ixlacatīn Dios ē jā tū tamojōlh ā'makapitzīn. p *Milh chā'tin tī nīmaka'ncanī't; xcamanīn ixuanī't. Xla' cāmojōlh pektu' ixtumīn cobre; xmān macsti'na'j ixtatlaj. Yo+ )Jesús tahuī'lh na ixlacatīn jā ixmojōcan tumīn tū maxquī'can Dios. Ixcālaktzī'mā'lh tachi'xcuhuī't a'cxni' ixtamojō ixtumīnca'n. Kelhalhūhua' lacricujnu' tamojōlh lhūhua' ixtumīnca'n. n! (Xlaca'n ta'a'kskāhuī'maktī ixchicca'n tī ixtacānīmaka'ncanī't ē ā'līstān na'j tunca ta'orarlī jā nacālaktzī'ncan ē chuntza' talī'a'kskāhuī'nin. Ā'chulā' natapātīni'n xlaca'n ē jā ā'makapitzīn. Tū māstā'lh xcamanīn tī nīmaka'ncanī't m  'Na ixtemploca'n israelitas xlaca'n taquilhpūlatahui'lacu'tun ē talacasqui'n cacālakachi'xcuhuī'ca jā tlahuacan cā'tani'. A'cxni' Jesús ixcāmāsu'yuni'mā'lh tachi'xcuhuī't, ixcāhuani: ―Catamaktaka'lhtit ē jā ticālī'a'kskāhuī'yān xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn tī tapūlatā'kchokocu'tun xapūlhmā'n ixlu'xu'ca'n. Nā talacasqui'n cacātā'chihuīna'nca ē cacālakachi'xcuhuī'ca nac cā'tejen. k3 %Palh David līchihuīna'nli ī'xū'nātā'nat ē māpācuhuīlh ixMāpa'ksīni', ū'tza' huanicu'tun xla' ā'chulā' xaka'tla' nalītaxtu ―huanli Jesús. Lhūhua' tachi'xcuhuī't līpāxuhua takexmatli. Jesús cālīmālacsu'yulh xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn jw $Tzamā' David huanli chuntza' chī māsu'yuni'lh Espíritu Santo ē chuntza' tzo'kli:Māpa'ksīni' Dios huanilh quiMāpa'ksīni':“Catahui'la' na quimpekxtūcāna'j hasta a'cxni' quit na'iccāskāhuī'kō' mintā'lāquiclhlaktzi'.” uic #Jesús ixcāmāsu'yuni'mā'lh tachi'xcuhuī't xaka'tla' nac templo ē cāhuanilh: ―Xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn, ¿chī talīhuancan Cristo tī Dios hui'līlh ixlīmakapūtaxtūnu' ū'tza' ī'xū'nātā'nat David? h9 "Jesús cuenta tlahualh chī tzej lacapāstacli ē kelhtīlh xamākelhtahua'kē'ni' līmāpa'ksīn. Jesús huanilh: ―Tisputni'yān xmān macsti'na'j natapa'ksīni'ya' Dios. Jātza' tī chā'tin ixkelhasqui'nīcu'tun ixpālacata ixtajicua'n. Cristo ī'xū'nātā'nat David jgM !Ixlacasqui'nca nalīpāxquī'yāuj ixlīpō'ktu quilīstacna'ca'n ē ixlīpō'ktu quintalacapāstacni'ca'n ē quilītli'hui'quica'n. Nā ixlacasqui'nca napāxquī'yāuj ā'chā'tin chuntza' chī quina'cstuca'n quincātapāxquī'yān. Palh chuntza' natlahuayāuj, ū'tza' ā'chulā' xatze ē jā namālacnūnīyāuj Dios tū maknīcan ē tū lhcuyucan. 0fY Palaj tunca xamākelhtahua'kē'ni' līmāpa'ksīn huanilh: ―Ixlīcāna' tū hua'na', Mākelhtahua'kē'ni'. Huī'lh chā'tin Dios ē xla' xmān ixlīmān Dios. He  Ixlī'a'ktu' līmāpa'ksīn ū'tza' huā'mā': “Capāxqui' ā'makapitzīn chuntza' chī pāxquī'ca'na' mina'cstu.” Jā tū a'nan ā'a'ktin līmāpa'ksīn tū ā'chulā' ixlacasqui'nca. d  Calīpāxqui' Māpa'ksīni' tī minDios ixlīpō'ktu milīstacna' ē ixlīpō'ktu mintalacapāstacni' ē milītli'hui'qui.” Dc Jesús kelhtīlh: ―Līmāpa'ksīn tū ā'chulā' ixlacasqui'nca, ū'tza' huā'mā': “Cakexpa'ttit hui'xina'n israelitas. Māpa'ksīni' quinDiosca'n xmān ū'tza' Māpa'ksīni'. b  Cālakmilh Jesús chā'tin xamākelhtahua'kē'ni' līmāpa'ksīn ē cākexmatli chī saduceos talālīhuanimā'nalh. Xla' ca'tzīlh chī tzej cākelhtīlh Jesús. Palaj tunca kelhasqui'nīlh: ―¿Tuchūyā līmāpa'ksīn ā'chulā' ixlacasqui'nca? a5 Dios ū'tza' ixDiosca'n xalakahuan ē jā xanīnī'n. Hui'xina'n ta'a'kskāhuī'yā'tit mina'cstuca'n. Līmāpa'ksīn tū ā'chulā' ixlacasqui'nca z`m Moisés tzo'kli ixpālacata tī natalacastālancuana'n a'cxni' lītzo'kli a'ctzuna'j qui'hui' tū ixlamamā'lh. ¿Ē jā līkelhtahua'kanī'ta'ntit tū Dios huanilh Moisés? Chuntza' huanli: “Quit ixDiosca'n Abraham ē Isaac ē Jacob.” A_{ A'cxni' nīnī'n natalacastālancuana'n, jā catitamakaxtokca ē jā catitamāstā'lh ixtzu'ma'janca'n natatamakaxtoka. Xlaca'n natala hua'chi ixángeles Dios xalanī'n nac a'kapūn. I^  Jesús cākelhtīlh: ―Ū'tza' līta'a'kskāhuī'nī'ta'ntit mina'cstuca'n. Jā ca'tzīyā'tit tū tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios ē jā ca'tzīyā'tit chī huanī't ixlītli'hui'qui. |]q A'cxni' nalacastālancuana'ncan, ¿tīchu ixla' nahuan tzamā' puscāt? Ixkelhatojonca'n ixtatā'tamakaxtoknī't. ,\Q Chuntza' chā'tunu' ixkelhatojonca'n tatā'tamakaxtokli puscāt ē ixlīpō'ktuca'n tanīlh. Jā tī chā'tin ī'ska'ta'ca'n tamakxtekli. Ā'xmān nīlh puscāt. Q[ Ixlīchā'tu' tā'tamakaxtokli tī nīmaka'ncanī'ttza' ē nā xla' nīlh ē jā ka'lhīlh ī'ska'ta'. Chuntza' a'kspulapālh ā'chā'tin ī'stancu a'cxni' tā'tamakaxtokli tī nīmaka'ncanī'ttza'. uZc Ixtahui'lānalh kelhatojon lītā'timīn. Xapuxcu' tamakaxtokli ē jā ixka'lhī ī'ska'ta' a'cxni' nīlh. `Y9 ―Mākelhtahua'kē'ni', Moisés quincāmakxtekni'nī'tan huā'mā' tatzo'kni': Palh nanī chā'tin chi'xcu' tī tamakaxtoknī'ttza', ē palh nīmakxteka ixpuscāt ē jā tī ī'ska'ta', ixlacasqui'nca ī'stancu natā'tamakaxtoka tī nīmaka'ncanī't. Xapūla ka'hua'cha tī nalacatuncuhuī' ī'ska'ta' nahuan xapuxcu' tī nīnī'ttza'. X Ā'līstān talakmilh Jesús makapitzīn saduceos. Xlaca'n tamāsu'yu jā catilacastālancuana'nca. Ū'tza' talīhuanilh Jesús: LW Palaj tunca Jesús cāhuanilh: ―Camaxquī'tit emperador tū ixla' ē camaxquī'tit Dios tū ixla'. Xlaca'n talī'a'cnīlh chī cākelhtīlh Jesús. Chī nala a'cxni' nalacastālancuana'n VV% Talīmini'lh a'ktin denario tū ixtumīnca'n ē Jesús cākelhasqui'nīlh: ―¿Tīchu ixlacan tasu'yu nac huā'mā' tumīn ē tīchu ixtacuhuīni' tatzo'kni'? Xlaca'n tahuanilh: ―Ixla' emperador. 8Ui Jesús ixca'tzī xmān ixtalīlaktzī'ncu'tun ē cākelhasqui'nīlh: ―¿Tū ixpālacata quilālīlaktzī'ncu'tunāuj? Caquilālīmini'uj a'ktin tumīn na'iclaktzī'n. zTm A'cxni' talakchā'lh, tahuanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', icca'tzīyāuj hui'x hua'na' tū ixlīcāna'. Hui'x jā cātlahua'ni'ya' cuenta chī talīchihuīna'nān tachi'xcuhuī't. Lacxtim cālaktzī'na' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Hui'x tzej māsu'yu'ya' chī Dios lacasqui'n. ¿Inchā tze na'icxokoyāuj tū māta'jīni'n emperador romano o jā ixlacasqui'nca? !S; Cālakmacā'nca Jesús ā'makapitzīn fariseos ē ixchi'xcuhuī'n Herodes. Cālakmacā'nca natakexmatxtu catūhuālh tū tzē natalīmālacsu'yu. cR? Tī ixtaquiclhlaktzi'n Jesús titachi'pacu'tunli ixpālacata ta'u'cxca'tzīlh xlaca'n hua'chi tasācua'n nac pū'uva. Ixtajicua'ni' tachi'xcuhuī't ē ū'tza' talīmakxtekli ē ta'a'lh. Ixpālacata tamātā'jīn HQ  Chuntza' tlahualh Māpa'ksīni' ē quina'n iclī'a'cnīyāuj. P{ ¿Ē jā maktin līkelhtahua'kanī'ta'ntit na ixtachihuīn Dios ixpālacata ī'Ska'ta'? Xla' hua'chi chihuix tū lītzo'kcanī't ē chuntza' huan:Tapācna'nī'n talakmaka'lh chihuix ē tzamā' chihuix tū ā'chulā' ixlacasqui'nca. |Oq Jesús cākelhasqui'nīlh: ―¿Chī puhua'nā'tit? ¿Tūchu nacātlahuani' ixtēcu' pū'uva tī ixcāmāsācua'nīcanī't? Na'a'n ē nacāmālaksputūkō' tzamā' tasācua'n ē nacāmāsācua'nī pū'uva ā'makapitzīn xtum tasācua'n. JN  Tachi'palh ē tamaknīlh ē taquīmacā'lh ixquilhtūn pū'uva. 4Ma Chuntza' jā ixlīcāna'. Tasācua'n talāhuanilh: “Ū'tza' tī ixla' nahuankō' ixlīpō'ktu tū ka'lhī ixtāta'. Camaknīuj ē chuntza' quilaca'n nahuan pū'uva.” =Ls ’Ā'xmān chā'tin ixuī'lhcus tī tzē namacā'ncan, ē ū'tza' ixka'hua'cha tī ixpāxquī'. Xla' ā'xmān macā'lh ē huanli: “Natalakachi'xcuhuī' quinka'hua'cha.” :Km Ixtēcu' macā'mpālh ā'chā'tin ē tamaknīlh xla'. Ixtēcu' cāmacā'mpālh lhūhua' ā'makapitzīn. Tasācua'n cālacni'cui'līlh makapitzīn ē tamaknīlh ā'makapitzīn. Jy Ixtēcu' pū'uva macā'mpālh ā'chā'tin ī'scujni'. Tasācua'n tacucta'lalh ē talakapalalh ē chuntza' tamacā'lh. fIE Tasācua'n tachi'palh scujni' ē tatucsli ē chuntza' tamāspi'tli. Jā tū tū maxquī'ca. )HK A'cxni' chilhtza' ixpūlanān uvas, macā'lh ī'scujni' na ixpū'uva. A'lh cāsqui'ni' tasācua'n catamaxquī'lh tū tamakalanī't tū ixla' ixtēcu' ti'ya't. G 1 Jesús tzuculh cālītā'chihuīna'n tachi'xcuhuī't tū līca'tzīni'can ē cāhuanilh: ―Ixuī'lh chā'tin chi'xcu' tī cha'nli mayāc tū māstā' uvas. Līculālhui'līlh chihuix ixti'ya't ē cāxtlahualh ixpūlacchī'can ē yāhualh a'ktin torre tū napūmaktaka'lha ixpū'uva. ’Ā'līstān cāmāsācua'nīlh ixti'ya't makapitzīn tasācua'n natascuja i'tātna'. Xla' a'lh latā'kchoko makat. OF !Ū'tza' talīkelhtīlh Jesús: ―Jā iccā'tzīyāuj tīchu ixlīmāpa'ksīn. Jesús cāhuanilh: ―Nā chuntza' quit jā icticāhuanin tīchu ixlīmāpa'ksīn iccālītlahuamā'lh huā'mā'.E Jāla catihuaniuj ixlīmāpa'ksīnca'n chi'xcuhuī'n ixpālacata cājicua'ni'yāuj tachi'xcuhuī't ―talāhuanilh. Ixtajicua'n tachi'xcuhuī't natasītzī' ixpālacata ixlīpō'ktuca'n ixta'a'ka'ī'ni' Juan ixlīcāna' ixa'kchihuīna' Dios ixuanī't. zDm Xlaca'n tatzuculh talālītā'chihuīna'n ixlīmānca'n ē talāhuanilh: ―¿Chī nahuaniyāuj? Palh nahuaniyāuj ixlīmā'kpaxīni'n ixlīmāpa'ksīn Dios, naquincākelhasqui'nīyān: “¿Tū ixpālacata jā a'ka'ī'nī'ta'ntit?” C ¿Tīchu ixlīmāpa'ksīn ixlīmā'kpaxīni'n Juan? ¿Ixlīmāpa'ksīn Dios o ixlīmāpa'ksīnca'n chi'xcuhuī'n? Caquilākelhtīuj. EB Jesús cākelhtīlh: ―Nā quit na'iccākelhasqui'nīyān catūhuālh. Palh naquilākelhtīyāuj, nā quit na'iccāhuaniyān tīchu ixlīmāpa'ksīn iccālītlahuamā'lh huā'mā'. Ay Takelhasqui'nīlh: ―¿Tī ixlīmāpa'ksīn cālītlahua'pā't tzamā'? ¿Tīchu maxquī'n huā'mā' līmāpa'ksīn? T@! Tachā'lh nac Jerusalén. A'cxni' Jesús ixlatlā'huan xaka'tla' nac templo, talaktalacatzuna'jīlh xanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē xalakōlu'n israelitas. K? Palh hui'xina'n jā cāmātza'nkēna'ni'yā'tit ā'makapitzīn, minTāta'ca'n tī huī'lh nac a'kapūn jā caticāmātza'nkēna'ni'n tū jā tze tū tlahua'nī'ta'ntit. Ixlīmāpa'ksīn Jesús o>W A'cxni' natāya'yā'tit ē tlahua'pā'na'ntit oración, namātza'nkēna'ni'yā'tit catīhuālh palh cātlahuani'nī'ta'n tū jā tze. Chuntza' minTāta'ca'n tī huī'lh nac a'kapūn tzē nacāmātza'nkēna'ni'yān mincuentaca'n. =5 Ū'tza' iccālīhuaniyān ixlīpō'ktu tū nasqui'ni'yā'tit a'cxni' orarlīyā'tit Dios, ca'a'ka'ī'tit ka'lhī'yā'tittza' ē namaktīni'nā'tit. <9 Ixlīcāna' tū iccāhuaniyān. Catīxcuhuālh tī tzej na'a'ka'ī' ē jā naka'lhī a'ktu' ixtalacapāstacni', natlahuani'can tū xla' nasqui'n. Palh nahuani sipej: “Catapānu' ā'tzā' ē catojo' nac xcān”, chuntza' nala, xmān jā caka'lhīlh a'ktu' ixtalacapāstacni'. >;w Jesús cākelhtīlh: ―Ca'a'ka'ī'ni'tit Dios. :7 Pedro lacapāstacli tū ixuaninī't Jesús ē huanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', cala'ktzi'. Qui'hui' scāctāyakō'lhtza'; ū'tza' tū lacaquilhni'. 9 Ixlīlakalī tzi'saj tatētaxtulh jā ixyālh xaqui'hui' higo ē talaktzī'lh hua'chi ī'scāckō'nī'ttza' pō'ktu ixtankēxē'k. ~8u A'cxni' ixtā'cnūnī'ttza' chi'chini', Jesús ē ī'scujnu'nī'n tataxtulh nac Jerusalén. Scācli xaqui'hui' higo 7y Cāmāca'tzīnīca xanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. Xlaca'n ixtaputzamā'nalh chī natalīmaknī Jesús. Ixtajicua'ni' Jesús ixpālacata ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't ixtalī'a'cnī chī ixmāsu'yu. 86i Ixcāmāsu'yuni' tachi'xcuhuī't ē huanli: ―¿Ē jā tatzo'kni' chuntza'?: “Quinchic namāpācuhuīcan chic jā tlahuacan oración. Tachi'xcuhuī't xalanī'n calhāxcuhuālh natamin natatlahua oración.” Chī tlahuapā'na'ntit, līmāxtunī'tantīt hua'chi ixpūtatzē'kni'ca'n ka'lhāna'nī'n. i5K Jā makxtekli nūn chā'tin natētaxtu na ixtanquilhtīn templo palh ixlē'mā'lh catūhuālh. Q4 A'cxni' tachā'lh nac Jerusalén, Jesús tanūlh xaka'tla' nac templo ē tzuculh cātantlakaxtu tī ixtastā'namā'nalh ē tī ixtatamāhuana'mā'nalh na ixtanquilhtīn templo. Cāmakpūspi'tni'kō'lh ixmesaca'n tī ixtapakxtumā'nalh ixtumīnca'n tachi'xcuhuī't ē nā ixpūtahui'lhca'n tī ixtastā'mā'nalh pālūmax. D3 Jesús huanilh qui'hui': ―Jā makstin catihua'ca' mintahua'ca't. Ī'scujnu'nī'n takexmatli tū huanilh qui'hui'. Jesús cātamacxtukō'lh tū jā tze na ixpūchakān xaka'tla' templo 22] Makat laktzī'lh a'katin xaqui'hui' higo ē ixtaxtuni'nī'ttza' xapa'lhma' qui'hui'. Jesús talacatzuna'jīlh nalaktzī'n palh ixua'ca'lhtza' xatahua'ca't. A'cxni' chā'lh jā ixyālh qui'hui', jā ixka'lhī ixtahua'ca't. Xmān xapa'lhma' ixka'lhī ixpālacata jāna'j ixchā'n ixpūlanān higo. N1 Ixlīlakalī a'cxni' tataxtulh nac Betania, Jesús ixtzi'ncsa. 0 A'cxni' Jesús chā'lh nac Jerusalén, tanūlh xaka'tla' nac templo. Kōtanūtza' ixuanī't, ē a'cxni' calhāxcuhuālh laktzī'nkō'lh na ixchakān templo, taxtulh ē cātā'a'lh kelhacāujtu' scujnu'nī'n nac Betania. Jesús lacaquilhnīlh xaqui'hui' higo /) Dios casicua'lanātlahualh līmāpa'ksīn tū nala, ē ū'tza' hua'chi ixlīmāpa'ksīn quixū'nāpapca'n David. ¡Calakachi'xcuhuī'ca Dios! S. Tī ixtapūlani'tēlha ē tī ixtastālani'tēlha tatzuculh tata'sa ē tahuanli: ―¡Camakapāxuīca Dios! Dios casicua'lanātlahualh tī līmimā'lh ixlīmāpa'ksīn Māpa'ksīni' quinDiosca'n. W-' Lhūhua' tachi'xcuhuī't tamāpī'ni'lh ixlu'xu'ca'n nac tej. Ā'makapitzīn ixtacā' xalacstīn ixpeken qui'hui' natamāpī'ni' nac tej. Chuntza' talīmāsu'yulh palh ixtalakachi'xcuhuī'mā'nalh Jesús. f,E Talīmini'lh Jesús xasāsti'cus burro ē talīkētlapalh ixlu'xu'ca'n ē xla' kētahui'lh. x+i Scujnu'nī'n takelhtīni'lh chuntza' chī Jesús ixcāhuaninī't. Chi'xcuhuī'n tamakxtekli ē talē'lh. * Makapitzīn chi'xcuhuī'n tī ixtayāna'lh takelhasqui'nīlh: ―¿Tū tlahua'pā'na'ntit? ¿Tū ixpālacata xcutpā'na'ntit burro? ")= Ta'a'lh ē tamaclalh lakatin xasāsti'cus burro tū ixchī'yāhuacanī't. Ixyālh nac tej lacatzuna'j xamākelhcha a'ktin chic. Tatzuculh taxcuta. R( Palh catīhuālh nacākelhasqui'ni'yān: “¿Tū ixpālacata xcutpā'na'ntit burrito?”, hui'xina'n nakelhtīni'nā'tit: “Māpa'ksīni' namaclacasqui'n ē palaj tunca namacamimpala huā'tzā'.” ' ē cāhuanilh: ―Capintit nac cā'lacchicni' tū tasu'yu na milacatza'jca'n. A'cxni' nachipinā'tit nalaktzī'nā'tit a'ktin xaska'ta' burro tū chī'yāhuacanī't. Jā tī chā'tin tī kētahui'lanī't. Caxcuttit ē caquilālīmini'uj huā'tzā'. l& S A'cxni' ixtalacatzuna'jīmā'nalhtza' nac Jerusalén, tachā'lh nac sipej jā huanican Olivos, ē ū'tza' lacatzuna'j cā'lacchicni' jā huanican Betfagé ē jā huanican Betania. Jesús cāmāpūlīlh chā'tu' ī'scujnu'nī'n C% 4Jesús huanilh: ―Tzētza' napina'. Hui'x a'ka'ī'nī'ta' quit tzē na'icmālacahuānīyān ē ū'tza' lītzeya'ntitza'. Xamaktin lacahuāna'lh ē stālani'lh Jesús nac tej.$ 3Jesús kelhasqui'nīlh: ―¿Tūchu lacasqui'na' na'ictlahuani'yān? Lakatzī'n huanilh: ―Mākelhtahua'kē'ni', caquimālacahuā'ni'. d~~}h||{_znyyxx`wvuuAtssLrrqponmmRllxl kejj$ii=hh-ggfcee[edcbbaa?``__R^^=][\|[[*ZYYMXWW$VHUT3SS"R/QQPP=OONMKLKKIJJI[HNGFFMEwDCC"BAU@@#?O>==9<Bv}:A'cxni' natā'lāpāxtokā'tit, camaxquī'tit tapāxcatca'tzīn Dios. Calakachi'xcuhuī'tit Epafrodito ē nā ā'makapitzīn hua'chi xla' tī jā tajicua'n natanī ixpālacata Cristo. +uO:Nā palaj iccālakmacā'ncu'tunāchā'n ē chuntza' nalīpāxuhua'yā'tit a'cxni' nalaktzī'mpala'yā'tit. Chuntza' quit jā na'icka'lhī tū na'iclī'a'ktuyun. Quit icpuhuan ixlacasqui'nca na'iccāmacā'ni'yāchā'n quintā'tin Epafrodito. Xla' ixquintā'latlā'huan ixpālacata Jesús ē ixquintā'scuja. Nā xla' milacscujni'ca'n ē milakxokoca'n chī quimaktāyalh a'cxni' xa'icmaclacasqui'n. vqe:Nā quit ica'ka'ī'ni' Māpa'ksīni' naquimāxtu nac pūlāchī'n ē chuntza' palaj na'iccālaka'nāchā'n. cp?:Xmān na'icca'tzī chī naquintaxtuni'kō', icpuhuan na'iccālakmacā'nāchā'n Timoteo. Palh Māpa'ksīni' Jesús naquimakxteka, palaj quit na'iccāmacā'ni'yāchā'n Timoteo naquihuani chī hui'lā'na'nchipitit a'cxni' naquītaspi'ta. Chuntza' quit na'icka'lhī tapāxuhuān. Jk :Nā ū'tza' naquilālītā'pāxuhuayāuj. Timoteo ē Epafrodito j:Hui'xina'n a'ka'ī'tit tū iccāmāsu'yuni'n. Ū'tza' hua'chi tū mālacnūni'tit Dios nac pūmacamāstā'n. Palh ixlacasqui'nca naquimaknīcan ē chuntza' na'iclītaxtu hua'chi tamālacnūn na mimpūmacamāstā'nca'n, quit na'iccātā'pāxuhuayān. i :Chuntza' hui'xina'n cāmāsu'yuni'pā'na'ntit chī natalīka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n. Ū'tza' ka'tla' na'iccālīmakca'tzīyān a'cxni' nachin ixquilhtamacuj Cristo ē na'icca'tzī līmacuanli quintascujūt. Jā pāxcat huanli tū iccāmāsu'yuni'n. h}:Chuntza' catlahua'tit ixpālacata jā tū tū nacātalī'a'ksa'nān ē lactze nalītaxtuyā'tit chuntza' chī cāminī'ni' ixlacstīn Dios. Masqui hui'lā'na'ntit na ixlacpu'na'i'tātca'n tī jā tzeya chi'xcuhuī'n ē tī jā tze ixtalacapāstacni'ca'n, jā caticāmaksca'txtutit xlaca'n. Na ixlacpu'na'i'tātca'n hui'xina'n naxkakayā'tit hua'chi pūmaksko jā cā'pucsua'. g}:Catūhuālh tū natlahua'yā'tit, līpāxuj catlahua'tit ē jā titā'lāhuaniyā'tit ē jā nalāquilhnīyā'tit. qf[: Dios ū'tza' tī cāmālacapāstaquīyān xatze ē cāmaktāyayān natlahua'yā'tit ixtalacasqui'nīn. e}: Tā'timīn, chuntza' chī pō'ktu quilhtamacuj quilākexmatni'nī'ta'uj a'cxni' xa'iccātā'latlā'huanān, ā'chulā' catlahua'tit chuhua'j līhuan quit jā iccātā'latlā'huanān. Chā'tunu' calīhui'lītit mina'cstuca'n namākentaxtūkō'yā'tit tū cāminī'ni' tī ta'a'ka'ī'. Catamaktaka'lhtit ē cuenta catlahua'tit ixpālacata jā natlahua'yā'tit tū jā tze. Wd': Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't natahuan Jesucristo ū'tza' Māpa'ksīni' ē ū'tza' nalīlaktaquilhpūtacan Dios xaTāta' ē nalakachi'xcuhuī'can. Tī ta'a'ka'ī' hua'chi pūmaksko nac cā'quilhtamacuj cc?: Chuntza' tlahuaca ixpālacata ixlīpō'ktuca'n natamakapāxuī Jesús ē natatatzokostani'. Ixlīpō'ktuca'n calhāxcuhuālh nac a'kapūn ē nac cā'ti'ya'tna' ē na ixtampīn ti'ya't, xlaca'n natamakapāxuī Jesús. Gb: Ū'tza' Dios līlakachi'xcuhuī'lh ē nā līmaxquī'lh ixtacuhuīni' līhua'ca'lh xatze ē jā ixtacuhuīni' ā'makapitzīn. Jā tū a'nan ixtā'chuntza' xatze chī huā'mā' tacuhuīni'. Na:A'cxni' ixlatlā'huan nac cā'ti'ya'tna' chī chi'xcu', ā'chulā' macsti'na'j līhuanli ē kexmatni'lh Dios hasta tamacamāstā'lh nanī. Māmāxanī'ca ixpālacata chī xtokohua'ca'ca nac cruz. ~`u:Mākēnūlh ixtā'chuntza' Dios nalītaxtu hua'chi tasācua' ē nalacatuncuhuī chī chi'xcuhuī'n talacatuncuhuī. d_A:Xla' masqui lacxtim chī Dios, jā puhuanli ixtā'chuntza' Dios jā maktin catimakxtekli. U^#:Caka'lhī'tit huā'mā' talacapāstacni' tū ixka'lhī Cristo Jesús. ~]u:Chā'tunu' cuenta catlahualh tū ixlaca'n ā'makapitzīn ē catalāmaktaka'lhli. Jā xmān namaktaka'lha tū ixla'. b\=:Jā tū catlahua'tit xmān mimpālacataca'n nūn ixpālacata nacātalakachi'xcuhuī'yān māni' hui'xina'n. Jā ka'tla' camakca'tzītit. Xatze chā'tunu' calacapāstactit ā'makapitzīn ā'chulā' xatze ē jā xla'. N[:Palh chuntza' makca'tzīyā'tit, naquilāmaxquī'yāuj lhūhua' tapāxuhuān ixpālacata tzej nalatā'kchokoyā'tit. Chu lacxtim chī nalacapāstacna'nā'tit ē chu lacxtim nalāpāxquī'yā'tit ē a'ktin nahuan mintalacapāstacni'ca'n. Lacxtim chī nalatapāyā'tit ē chuntza' naquilāmaxquī'yāuj lhūhua' tapāxuhuān. Z :Ixlītze palh makca'tzīyā'tit Cristo cāmāhuixcānīyān ē cāmāko'xamaka'tlīyān ixpālacata xla' cāpāxquī'yān. Nā tze palh makca'tzīyā'tit Espíritu Santo cātā'hui'lān. Tze palh lakapasā'tit ixtapāxquī'n ē ixtalakalhu'mān Cristo. &Y G:Quina'n lacxtim ka'lhīyāuj quintā'lāquiclhlaktzi'ca'n. Laktzī'ntittza' chī icpātīni'lh ē chuhua'j kexpa'tnī'ta'ntit chī icpātīni'mā'lhcus.2X _:Hui'xina'n a'ka'ī'ni'yā'tit Cristo ē ū'tza' nacālīmakapūtaxtūyān. Nā ca'tzīyā'tit ixlacasqui'nca nalīpātīni'nā'tit chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Dios. bW ?:Jā caticājicua'ni'tit mintā'lāquiclhlaktzi'ca'n nūn macsti'na'j. Palh jā lakpalī'nī'ta'ntit tū a'ka'ī'tit ē jā cātijicua'ni'tit mintā'lāquiclhlaktzi'ca'n, chuntza' tzej nacālīmāsu'yuni' mintā'lāquiclhlaktzi'ca'n nacāmālaksputūcan xlaca'n nac pūpātīn ē hui'xina'n naka'lhī'yā'tit milatamatca'n tū jā catilaksputli. }V u:Masqui iclahuī'lhcus ē masqui na'icnī, tū ā'chulā' ixlacasqui'nca mimpālacataca'n, ū'tza' huā'mā'. Natahui'layā'tit chuntza' chī cāminī'ni' tī ta'a'ka'ī'ni' xatze tachihuīn tū ixla' Cristo. Chuntza' palh quit iccālaka'nān o palh jāla na'ica'nācha', naquimāca'tzīnīcan hui'xina'n jā lakpalī'nī'ta'ntit tū a'ka'ī'nī'ta'ntit. Lacxtim calalh mintalacapāstacni'ca'n ē mintalacasqui'nīnca'n. Calātā'scujtit lacxtim ixpālacata xatze tachihuīn tū a'ka'ī'yā'tit. 4U c:Chuntza' a'cxni' na'ica'mpalayācha', naka'lhī'yā'tit lhūhua' tū nalīpāxuhua'yā'tit ixpālacata tū Jesucristo cātlahuani'n hui'xina'n, ē chī quimāspi'tlitza'. &T G:Chuntza' iclīca'tzī na'iccātā'tachokoyān ē na'iccātā'scujān ixpālacata ā'chulā' na'a'ka'ī'yā'tit ē nalīpāxuhua'yā'tit tū a'ka'ī'yā'tit. tS c:Ē hui'xina'n, tū ā'chulā' xatze mimpālacataca'n, ū'tza' na'iclītahui'lacus ē na'iccāmaktāyayān. R %:Quimāmakchuyī ixpālacata a'ktu' quintalacapāstacni'. Palh na'icnī, na'ictā'tahui'la Cristo nac a'kapūn ē ū'tza' tze quimpālacata. tQ c:Līhuan icuī'lh, tzē na'icscuja ixpālacata Māpa'ksīni'. Chuntza' quit jā icca'tzī tū na'iclacsaca. P +:Quit, palh ā'lakma'j na'ictahui'la, pō'ktu quilatamat ixla' Cristo nahuan. Masqui ca'icnīlh, na'icka'lhī quilatamat tū jā catilaksputli. =O u:Quit icka'lhīmā'lh tū namin. Iclacasqui'n jā tū na'iclītamāxanī'. Ā'chulā' na'ictahuixcāni chuhua'j hua'chi pō'ktu quilhtamacuj xa'ictahuixcāni na'icmāsu'yu ixpālacata Cristo. Chuntza' nalaktzī'ncan chī ixlīka'tla' Cristo ixpālacata quilatamat, masqui ixquimaknīca ē masqui icuī'lhcus. N y:Ā'chulā' icpāxuhua ixpālacata icca'tzī huā'mā' tzej nataxtuyācha' ē na'ictaxtu nac pūlāchī'n ixpālacata hui'xina'n quilālīmaktāyamā'nauj minoracionca'n. Nā quimaktāya Espíritu Santo ixpālacata ictapa'ksīni' Jesucristo. ]M 5:Jā quimaca'tzi tū ixpālacata talī'a'kchihuīna'n Cristo. Masqui tamāsu'yu ixpālacata tatapāpitzicu'tun, masqui tamāsu'yu ixpālacata quintapāxquī', talī'a'kchihuīna'n Cristo ē ū'tza' iclīpāxuhua. (L K:Tī taquiclhca'tzan, xlaca'n tatapāpitzicu'tun a'cxni' talī'a'kchihuīna'n Cristo. Tapuhuan chuntza' ā'chulā' naquintamakapātīnīn līhuan ictachī'ni'. ;K q:Tī tze ixtalacapāstacni'ca'n, xlaca'n talīmāsu'yu Cristo ixpālacata quintapāxquī'. Taca'tzī quihui'līcanī't huā'tzā' na'iclītāya xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. mJ U:Masqui makapitzīn talī'a'kchihuīna'n Cristo ixpālacata quintaquiclhlaktzī'n ē tatapāpitzicu'tun, ā'makapitzīn talī'a'kchihuīna'n ixpālacata xlaca'n talacasqui'n lhūhua' tachi'xcuhuī't nata'a'ka'ī'ni' Cristo. &I G:Makapitzīn tī ta'a'ka'ī' cālīmāhuixcānīcanī't a'cxni' taca'tzīlh quit ictachī'nī't. Ē ā'chulā' tamāsu'yu ixtachihuīn Dios ē jā tajicua'n. gH I: Quit ictachī'nī't, ē ixlīpō'ktuca'n soldados tī tamaktaka'lha palacio taca'tzītza' quilīchī'canī't ixpālacata icmāsu'yu tū ixla' Cristo. Nā ixlīpō'ktuca'n ā'makapitzīn huā'tzā' nā taca'tzī huā'mā'. G 3: Tā'timīn, iclacasqui'n naca'tzīyā'tit tū quina'kspulanī't ū'tza' ā'chulā' maktāyalh mā'kahuanī xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. DF : Nā icsqui'ni' Dios līlacatejtin nalītahui'la'yā'tit ixlīmāpa'ksīn Jesucristo ē ū'tza' nalīlakachi'xcuhuī'can Dios ē nalaktaquilhpūtacan. Ixlatamat Pablo pō'ktu ixla' Cristo 8E k: Chuntza' naca'tzīyā'tit chī nalīlacsacā'tit tū xatze. Nā chuntza' xalactze nalītaxtuyā'tit ē jā tū na'a'nan tū cātalīputzāna'nīyān a'cxni' namimpala Cristo. )D M: A'cxni' icorarlīmā'lh Dios, icsqui'ni' ā'chulā' nalāpāxquī'yā'tit. Nā icsqui'ni' naca'tzīyā'tit tū Dios lacasqui'n ē tzej nalacapāstacna'nā'tit. rC _:Dios ū'tza' ca'tzī chī iccāpāxquī'yān milīpō'ktuca'n chuntza' chī Jesucristo cāpāxquī'yān. B {:Laktza' iccāpāxquī'yān ē lacxtim Dios quincāsicua'lanātlahuan. Chuntza' tze chī icpuhuan mimpālacataca'n. Hui'xina'n ē quit lacxtim quincālakalhu'manān Dios masqui tachī'n quit o masqui icyālh na ixlacatīnca'n māpa'ksīni'nī'n na'iclītāya xatze tachihuīn ē na'iclīmāsu'yu tū ixlīcāna'. Hui'xina'n quilāmaktāyayāuj na'iclītāya xatze tachihuīn. GA  :Quit iclīpāhuan Dios tī tzucunī't cāmāsu'yuni'yān chī nalītlahua'yā'tit ixtalacasqui'nīn, ē icca'tzī nacāmāsu'yuni'tēlhayān hasta natlahuakō' a'cxni' namimpala Jesucristo. K@ :Icmāstā' tapāxcatca'tzīn ixpālacata a'cxni' pūla a'ka'ī'tit, ē tzucutit quilātā'scujāuj ixpālacata xatze tachihuīn tū Dios māca'tzīnīni'n. Hasta chuhua'j quilātā'scujāujcus. s? a:A'cxni' icorarlīmā'lh, pō'ktu quilhtamacuj cā'tapāxuhuān iclīsqui'ni'mā'lh Dios mimpālacataca'n. N> :A'cxni' iccālacapāstacān, icmaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios. %= E:QuinTāta'ca'n Dios ē quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo cacātasicua'lanātlahuan hui'xina'n ē tzej calatapā'tit. Pablo cālī'orarlīlh tī ixta'a'ka'ī' Y< /:Quina'n, Pablo ē Timoteo, ī'scujnu'nī'n Jesucristo tī quincālacsacnī'ta'n. Quina'n iccāmacā'ni'yāchā'n huā'mā' carta nac Filipos. Quit Pablo tī iccātzo'knuni'yān milīpō'ktuca'n tī hui'lā'na'nchipitit ē a'ka'ī'ni'nī'ta'ntit Jesucristo ē nā xanapuxcu'nu' ē nā tī tamaktāyana'n tī cāmāpācuhuīcan diáconos. N; QuiMāpa'ksīni' Jesucristo cacāsicua'lanātlahuan. Amén.`: ;Nā tamacā'ni'yān saludos Marcos ē Aristarco ē Demas ē Lucas tī quintatā'scuja. Y9 -Epafras tī quintā'tachī'n ixpālacata Jesucristo macā'ni'yān saludos. 8  Nā icsqui'ni'yān naquincāxui'lī'ya' jā na'ictahui'la. Icka'lhīmā'lh Dios nakexmata tū hui'xina'n squi'ni'pā'na'ntit a'cxni' orarlīyā'tit. Chuntza' naquimakxteka na'ica'nācha'. Cāmacā'ni'ca saludos ē squi'ni'ca Dios cacāsicua'lanātlahualh 7 Ictzo'knuni'mā'n ē tzej iclakapasān ē icca'tzī namākentaxtūya' tū icsqui'ni'mā'n ē ā'chulā' natlahua'ya'. M6 Chuhua'j, tā'tin, caquintlahua'ni' huā'mā' talakalhu'mān ixpālacata quina'n a'ka'ī'ni'yāuj Māpa'ksīni'. Naquimakapāxuī'ya' chī namānū'ya' na minchic Onésimo ixpālacata Jesucristo. F5 Quit, Pablo, ictzo'kni'yān huā'mā': Na'icxokonuni'kō'yān, masqui tzē na'icmāpāstaquīyān tū quilaclīpini'ya'. Ū'tza' huā'mā': Quit icmā'a'ka'ī'nīnī'ta'n tū ixla' Jesús. u4 ePalh tlahuani'nī'ta'n catūhuālh tū jā tze o palh maklaclē'nān catūhuālh, naquimātā'jī'ya' quit. {3 qChuntza' palh hui'x puhua'na' lātā'scujmā'nāuj, camā'nu' na minchic Onésimo hua'chi quit ixquimā'nu'. &2 Gixpālacata chuhua'j xla' jā xmān xatastā'maka mintasācua'. Nā xla' mintā'tin huanī't tī pāxquī'canī't. Quit icpāxquī' ē ixlacasqui'nca hui'x ā'chulā' napāxquī'ya' ixpālacata xla' mintasācua' ē nā chuhua'j mintā'tin huanī't ixpālacata a'ka'ī'ni'nī't Jesús. !1 =Onésimo tamakatīni'n hui'x masqui jā makās ē chuhua'j nataspi'ta ē natachoko pō'ktu quilhtamacuj. Palhāsā' chuntza' xalītze nalītaxtuyācha' :0 oIclīhui'līlh jā tū na'ictlahua ixpālacata hui'x jā ixca'tzīya' ē jā ixquimaxquī'nī'ta' talacasqui'nīn. Jā xa'iclacasqui'n līcuesa quintlahuani'ya' talakalhu'mān. / ! Quit xa'icmakxtekcu'tun huā'tzā' ē ixquimaktāyalh. Ixtahuī'lh hua'chi milakxoko līhuan ictachī'nī't ixpālacata xatze tachihuīn. u. e Xla' icmāspi'tni'palayān ē hua'chi xa'icmacā'ni'n pītzuna'j quilīstacna'. Hui'x camā'nu' na minchic. p- [ Masqui xapūla Onésimo jā tzej maktāyan, chuhua'j tzej quimaktāya ē nā tzej namaktāyayān. , ! Icsqui'ni'yān ixpālacata Onésimo tī icmā'a'ka'ī'nīlh līhuan ictachī'nī't quit. Chuntza' lītaxtuyācha' hua'chi quinka'hua'cha. %+ E Xatze na'icsqui'ni'yān ixpālacata mintapāxquī'n. Quit Pablo tī icsqui'ni'yān ē quit kōlu'tza'. Chuhua'j ictachī'nī't quit ixpālacata Jesucristo. * 3Quit jā ictimāpa'ksīn masqui tzē na'icmāpa'ksīyān natlahua'ya' tū ixlacasqui'nca, ixpālacata Cristo quilīhui'līlh quilī'apóstol. I)  Tā'tin, iclīpāxuhua ē iclītako'xamāka'tlī' ixpālacata mintapāxquī'n ē chī hui'x cāmāhuixcānīnī'ta' xlaca'n tī ta'a'ka'ī'. Pablo squi'nli talakalhu'mān ixpālacata Onésimo P( Hui'x cāhuani'nī'ta' ē cāmāsu'yuni'nī'ta' ā'makapitzīn tū hui'x a'ka'ī'ya', ē ū'tza' iclīsqui'ni' Dios nacāmākexmatī xlaca'n ixlīpō'ktu tū tze ē tū quilaca'n ixpālacata Cristo. F' Icmaxquī' tapāxcatca'tzīn ixpālacata quimāca'tzīnīcatza' tzej a'ka'ī'ni'ya' Māpa'ksīni' Jesús ē pāxquī'ya' xla' ē nā cāpāxquī'ya' ā'makapitzīn tī tatapa'ksīni' Dios. e& EPō'ktu quilhtamacuj icmaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios a'cxni' icorarlī mimpālacata. '% IQuinTāta'ca'n Dios ē quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo cacātasicua'lanātlahuan hui'xina'n ē tzej calatapā'tit. Chī ixpāxquī'nin ē ixa'ka'ī' Filemón $ 7Icmacā'nāuj saludos quit ē Timoteo. Iccāmacā'ni'yāuj saludos ixlīpō'ktuca'n ā'makapitzīn tī ta'a'ka'ī'ni' Jesucristo ē tatakēstoka na minchic. Nā iccāmacā'ni'yāuj saludos quintā'tinca'n Apia ē Arquipo tī hua'chi quintā'soldadoca'n ixpālacata Jesucristo. 8# mQuit Pablo tī ictachī'nī't ixpālacata Jesucristo. Nā huī'lh huā'tzā' quintā'tinca'n Timoteo. Ictzo'knuni'mā'n hui'x, Filemón, tī quintā'scuja' ē icpāxquī'yān. V"%Scujnu'nī'n ta'a'lh ē calhāxcuhuālh ixta'a'kchihuīna'n. Māpa'ksīni' ixcāmaktāya. Chuntza' tzē ixtalītlahua lī'a'cnīn. Ū'tza' ixlīca'tzīcan ixlīcāna' tū ixtamāsu'yumā'nalh. Amén.;!oA'cxni' Māpa'ksīni' Jesús chuntza' ixcāhuaninī't ī'scujnu'nī'n, xla' tā'kayāhualh ē a'lh nac a'kapūn. Tahuī'lh na ixpāxtucāna'j Dios jā lakachi'xcuhuī'can. R Masqui catachi'palh lūhua' ē masqui catalīhua'lh catūhuālh tū ka'lhī tū laknīcan, jā catitalaknīn. Xmān nataxa'ma ta'jatatlanī'n ē xlaca'n natatzeyan. Jesús tā'kayāhualh nac a'kapūn $ANalīlakapascan tī ta'a'ka'ī' xatze tachihuīn chuntza'. Natalīmāxtu jā tzeya ū'nī'n quilītli'hui'qui. Tzē natachihuīna'n xasāsti' tachihuīn. J Catīxcuhuālh tī na'a'ka'ī' xatze tachihuīn ixpālacata Jesucristo ē na'a'kpaxa, xla' namakapūtaxtūcan. Catīxcuhuālh tī jā na'a'ka'ī' xatze tachihuīn, xla' naka'lhīcus ixcuenta. Jesús cāhuanilh: ―Capintit calhāxcuhuālh ē nacāmāsu'yuni'yā'tit xatze tachihuīn ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't.  Ā'līstān huampala Jesús cātasu'yuni'lh kelhacāujtin scujnu'nī'n a'cxni' ixtahuā'yamā'nalh. Cālacaquilhnīlh ixpālacata jā ixta'a'ka'ī'cu'tun. Jā ta'a'ka'ī'lh chī tahuanli ixtalaktzī'nī't Jesús a'cxni' ixlacastālancuana'nī'ttza'. #? Xlaca'n tataspi'tli ē tamāca'tzīnīlh ā'makapitzīn scujnu'nī'n, ē xlaca'n jā ta'a'ka'ī'lh. Jesús cāmaxquī'lh ixtascujūtca'n ī'scujnu'nī'n y Ā'līstān Jesús xtum cātasu'yuni'lh chā'tu' ī'scujnu'nī'n a'cxni' ixta'a'mā'nalh lacapunchuna'j nac tej. ?w Masqui xlaca'n takexmatli chī ixlacastālancuana'nī't Jesús, ē chī María Magdalena ixlaktzī'nī't, xlaca'n jā ta'a'ka'ī'lh. Jesús cātasu'yuni'lh chā'tu' ī'scujnu'nī'n $A María cālakchā'lh xlaca'n tī ixcātā'latlā'huan Jesús. Ixtalīpuhuahui'lāna'lh ē ixtacalhuahui'lāna'lh. Cāmāca'tzīnīlh tū ixa'kspulanī't. 1 Tzamā' domingo tzi'saj Jesús lacastālancuana'nli. Pūla tasu'yuni'lh María Magdalena tī ixmāxtuni'nī't kelhatojon jā tzeya ū'nī'n. 6ePuscan tataxtulh nac lhu'cu' ē tatzā'lalh. Ixtaxpipitēlha ē ixtalī'a'cnītēlha. Ixtajicua'n, ē jā tī chā'tin ixtahuani. Jesús tasu'yuni'lh María Magdalena CCapintit ē cacāhua'ni'tit Pedro ē ā'makapitzīn ī'scujnu'nī'n Jesús. Nahua'ni'yā'tit xla' nacāpūlani'yān nac Galilea. A'ntza' natā'lāpāxtokā'tit chuntza' chī cāhuanin. mSÁngel cāhuanilh: ―Jā cajicua'ntit. Hui'xina'n putzapā'na'ntit Jesús xala' nac Nazaret tī ī'xtokohua'ca'canī't. Xla' jātza' huī'lh huā'tzā'; xla' lacastālancuana'nlitza'. Chā calaktzī'ntit jā ixmāpī'canī't. MTatanūlh nac pūtā'cnūn ē talaktzī'lh chā'tin ángel tī ixtasu'yu hua'chi chi'xcu'. Ixuī'lh na ixa'cpucāna'j lhu'cu' ē stala'nka' ixlu'xu' ē pūlhmā'n ixuanī't. Xlaca'n tajicua'nli. fEA'cxni' talaca'a'lh, talaktzī'lh ixmāpānūcanī'ttza' chihuix ē ka'tla' ixuanī't. mSē ixtalāhuani: ―¿Tīchu naquincāmāpānūni'yān chihuix tū līmālacchahuacanī't lhu'cu'? U#Tzi'saj domingo a'cxni' tā'cxtulhcus chi'chini', ta'a'lh nac pūtā'cnūn 9 mA'cxni' ixa'kspulanī'ttza' quilhtamacuj tū pūjaxcan, María Magdalena ē María ixtzī' Jacobo ē Salomé tatamāhualh pomada tū xamu'csu natalīmactlahua ixmacni' Jesús. jM/María Magdalena ē María ixtzī' José talaktzī'lh jā ixmāpī'canī't ixmacni' Jesús.o W.José tamāhualh a'ktin xatze lu'xu'. A'cxni' ixmāyujūnī'ttza' ixmacni' Jesús, līmaksui'tli lu'xu' ē mānūlh a'ktin nac lhu'cu' tū ixcāxtlahuacanī'ttza' nac ka'tla' chihuix. Līmālacchahuani'ca a'ktin ka'tla' chihuix. k O-A'cxni' capitán māca'tzīnīlh ixnīnī'ttza', Pilato makxtekli José nalē'n ixmacni' Jesús.  7,Pilato lī'a'cnīlh ixpālacata puhuanli jāna'j ixnī. Māta'satīnīni'lh capitán ē kelhasqui'nīlh palh ixlīcāna' ixnīnī'ttza' Jesús. { o+Laka'lh Pilato chā'tin chi'xcu' xala' nac cā'lacchicni' Arimatea. Tzamā' chi'xcu' ixtacuhuīni' José ē ixka'lhīmā'lh hasta a'cxni' Dios namāpa'ksīni'nkō'. Xla' chā'tin ixmāpa'ksīni'nī'n israelitas tī ā'chulā' ixtamāpa'ksīni'n. Huā'mā' chi'xcu' ixlakachi'xcuhuī'can. Xla' ixlīmān tahuixcānīlh ē squi'ni'lh Pilato camaxquī'lh ixmacni' Jesús.  *Kōtanūtza' ixuanī't tzamā' quilhtamacuj tū ixpūcāxtlahuakō'can quilhtamacuj tū pūjaxcan. Ū'tza' ixlīlakalī ixuanī't. X))Xlaca'n ixtastālani'tlā'huan Jesús a'cxni' ixuī'lh nac estado Galilea ē ixtamaktāya. Nā ixtahui'lāna'lh ā'makapitzīn lhūhua' puscan tī ixcātā'minī't a'ntza' nac Jerusalén. Mā'cnūca Jesús 7(Nā puscan ixtalaktzī'mā'nalh makat; na ixpu'nanca'n ixtayāna'lh María Magdalena ē Salomé ē María ixtzī'ca'n Jacobo xastancu ē José. :m'Capitán romano ixyālh na ixlacatīn Jesús. A'cxni' laktzī'lh chī Jesús ta'salh ē nīlh, ē capitán huanli: ―Ixlīcāna' huā'mā' chi'xcu' ī'Ska'ta' Dios ixuanī't. D&Huā'mā' puntzuna' ka'tla' līlakamilīn xaka'tla' nac templo taxtī'tpūpitzilh ixquilhtūn xala' tālhmā'n hasta na ixtampān. Ū'tza' huā'mā' līlakamilīn tū ixmāpitzi templo. :o%Jesús palha' ta'salh ē palaj tunca nīlh. }$Tu'jnulh chā'tin ē līmāchū'huī'lh xaxcān vinagre nac a'ktin catūhuālh hua'chi panamāc. Cucchi'hui'līlh a'ktin qui'hui' ē quilhyāhualh Jesús nahua' ē huanli: ―Camakxtekui; nalaktzī'nāuj palh Elías namin namāyujū nac cruz. %#Takexmatli huā'mā' makapitzīn tī ixtayāna'ncha'. Xlaca'n talāhuanilh: ―Cakexpa'ttit. Xla' ta'sani'mā'lh a'kchihuīna' Elías. I "Hua'chi maktu'tun kōtanū Jesús palha' ta'salh ē huanli: ―Eloi, Eloi, ¿lama sabactani? (Ū'tza' huanicu'tun: QuinDios, quinDios, ¿tū ixpālacata quina'kxtekui'līnī'ta' quina'cstu?) {!A'cxni' tastu'nūttza' ixuanī't, cā'pucsua' huanli calhāxcuhuālh nac cā'ti'ya'tna' hasta maktu'tun kōtanū. [/ Cayujli chuhua'j nac cruz Cristo tī ixPuxcu'ca'n israelitas. Nalaktzī'nāuj nayuja nac cruz ē chuntza' nalī'a'ka'ī'ni'yāuj. Xlaca'n tī ixcātā'xtokohua'ca'canī't nā talakapalalh Jesús. Jesús nīlh ^~5Nā chuntza' xanapuxcu'nu' pālejni' ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ixtalīlītzī'n Jesús ē ixtalāhuanimā'nalh: ―Xla' cāmakapūtaxtūlh ā'makapitzīn ē jāla a'kapūtaxtu ixlīmān. A}}Chuhua'j ca'a'kapūtaxtu milīmān ē cayujti nac cruz. M|Xlaca'n tī ixtatētaxtumā'nalh talakapalalh ē tasakā'līlh ixa'kxākca'n ē tahuanilh: ―¡A! Hui'x ixlactlahua'cu'tuna' xaka'tla' templo ē ixyāhuapala' ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj. { Chuntza' mākentaxtūca tū tzo'kcanī't na ixtachihuīn Dios jā huan: “Xla' cātā'pūtle'keca tī tatlahua tū jā tze.” z5Nā cātā'xtokohua'ca'ca chā'tu' ka'lhāna'nī'n; chā'tunu' na ixcruzca'n, chā'tin na ixpekxtūcāna'j Jesús ē ā'chā'tin na ixpekxtūxuqui. gyGIxtzo'kcanī't tū ixpālacata līxtokohua'ca'ca ē ixuan chuntza': IxPuxcu'ca'n israelitas. PxHua'chi makna'jāstza' tzi'saj ixuanī't a'cxni' xtokohua'ca'ca. .wUA'cxni' ī'xtokohua'ca'canī'ttza', soldados tamāpitzilh ixlu'xu' Jesús ē talīmāxtulh ī'suerteca'n nataca'tzī tūchu nacālakchā'n chā'tunu' xlaca'n. v5Jesús maxquī'ca vino nahua'. Ixtā'tlahuapāspi'tcanī't līcu'chu' tū huanican mirra. Ū'tza' ixlīmālhtatīcu'tuncan. Jesús jā maktīni'lh. Zu-Ta'a'lh ē tachā'lh jā huanican Gólgota tū huanicu'tun Ixa'kxāk Nīn. ]t3A'cxni' ixta'a'mā'nalh, ixtētaxtumā'lh chā'tin chi'xcu' xala' nac Cirene tī ixuanican Simón. Xla' ixtāta'ca'n Alejandro ē Rufo ē ixmimā'cha' nac rancho. Soldados tasāmācu'quī'lh ixcruz Jesús. ;soA'cxni' talīlītzī'nkō'lh chuntza', tamāmakxtulh ixlu'xu' xasmanta'jua' ē tamālhekē'pālh ixlu'xu' tū ixla' ixuanī't. Talē'lh naxtokohua'ca'can. Xtokohua'ca'ca Jesús urcTalīcucni'cli qui'hui' ē talakachojmanīlh. Tatatzokostani'lh hua'chi ixtalakachi'xcuhuī'mā'nalh. PqTatzuculh tahuani: ―¡Calakachi'xcuhuī'ca ixPuxcu'ca'n israelitas! opWTamālhekē'lh a'ktin ixlu'xu' xasmanta'jua' ē talītlahualh lhtucu' a'ktin corona ē tamā'knūlh. oPalaj tunca ī'soldados gobernador talē'lh Jesús nac pūchihuīn jā huanican pretorio. Cāmākēstokca ā'makapitzīn soldados. 0nYPilato ixcāmāko'xamixīcu'tun lhūhua' tachi'xcuhuī't, ē cāmakxtekni'lh Barrabás. Māpa'ksīni'lh camaksno'kca Jesús ē macamāstā'lh naxtokohua'ca'can. 9mkPilato cākelhasqui'nīlh: ―¿Tū ixpālacata? ¿Tūchu tlahuanī't xla' tū jā tze? Xlaca'n ā'chulā' tata'salh ē palha' tahuanilh: ―¡Caxtokohua'ca'ca nac cruz! Vl% Xlaca'n tata'salh ē palha' tahuanilh: ―¡Caxtokohua'ca'ca nac cruz! k Pilato cākelhtīpālh ē cākelhasqui'nīlh: ―¿Tū lacasqui'nā'tit na'ictlahuani' tī māpācuhuī'yā'tit ixPuxcu'ca'n israelitas? vje Xanapuxcu'nu' pālejni' ixtachihuīna'makasītzī'nī't tachi'xcuhuī't ē ū'tza' talīsqui'nli Barrabás. yik Pilato ca'tzīlh chī xanapuxcu'nu' pālejni' quiclh ixtalaktzī'n Jesús ē ū'tza' talīmacamāstā'lh. hhI Pilato cākelhtīlh: ―¿Ē lacasqui'nā'tit na'iccāmakxtekni'yān ixPuxcu'ca'n israelitas? )gKLhūhua' tachi'xcuhuī't talaktalacatzuna'jīlh Pilato ē tatzuculh tasqui'ni' catlahualh chuntza' chī ixuī'lh ixtahui'latca'n līhuan ixlamā'lh cā'tani'. fIxtatanūmā'nalh nac pūlāchī'n makapitzīn tī ixtamaknīni'nī't a'cxni' tatā'kaquī'lh. Chā'tin tachī'n ixuanican Barrabás. "e=Ixa'nan a'ktin tahui'lat a'cxni' ixlamā'lh cā'tani'. Pilato ixmakxteka chā'tin tachī'n. Tachi'xcuhuī't ixtalacsaca tachī'n tī namakxtekcan. jdMJesús jātza' kelhtīlh. Ū'tza' lī'a'cnīlh Pilato. Jesús līchihuīna'nca namaknīcan cPilato kelhasqui'nīpālh: ―¿Tū ixpālacata jā tū tū kelhtīni'na'? Kexpa'tti ixlīpō'ktu tū talīmālacsu'yun. PbXanapuxcu'nu' pālejni' ixtalīmālacsu'yu lhūhua' catūhuālh. wagPilato kelhasqui'nīlh: ―¿Ē hui'x ixPuxcu'ca'n israelitas? Xla' kelhtīlh: ―Chuntza' chī hua'nī'ta'. ` -A'cxni' xkakalh, xanapuxcu'nu' pālejni' ē xanapuxcu'nu' israelitas ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn ē ā'makapitzīn māpa'ksīni'nī'n tatakēstokli ē tachihuīna'nli. Tapekechī'lh Jesús ē talē'lh ē tamacamaxquī'lh Pilato tī gobernador ixuanī't. u_cHPuyux ta'sapālh ixlīmaktu'. Ū'tza' līmāpāstaquīlh Pedro chī Jesús ixuaninī't: “A'cxni' jā ā'ta'sa ixlīmaktu' puyux, hui'x naquinkelhtatzē'ka maktu'tun.” A'cxni' Pedro lacapāstacli chuntza', tzuculh calhuan.G^GPedro tzuculh lakapalacan ixa'cstu ē palha' huanli: ―Dios naquimakapātīnīn palh jā ixlīcāna' tū icuanimā'n. Jā iclakapasa huā'mā' chi'xcu' tī līchihuīna'mpā'na'ntit. m]SFPedro kelhtatzē'kpālh. Ixlīka'tlā'tus tī ixtatā'yāna'ncha' tahuanilh Pedro: ―Ixlīcāna' hui'x chā'tin chī xlaca'n ixpālacata hui'x xala' nac estado Galilea. Mintachihuīn ixtā'chuntza' tī xala' nac Galilea. ~\uETzu'ma'jāt laktzī'mpālh ē tzuculh cāhuani tī ixtatā'yāna'ncha': ―Ū'tza' huā'mā' chā'tin chī xlaca'n. [DXla' kelhtatzē'kli ē huanilh: ―Jā iclakapasa ē jā icca'tzī tū huanicu'tuna'. A'lh lacapunchuna'j ē ta'salh puyux. Z-CA'cxni' laktzī'lh Pedro jā ī'sko'huī'lh, tzu'ma'jāt lakalaktzī'lh ē huanilh: ―Nā hui'x ixtā'latlā'hua'na' Jesús xala' nac Nazaret. ~YuBPedro ixyālh na ixtanquilhtīn chic ē milh chā'tin tzu'ma'jāt tī ī'scujmā'lh na ixchic xapuxcu' pālej. hXIAMakapitzīn tatzuculh talakachojmanī. Xlaca'n talacatlapalh ē tatucsli ē tahuanilh: ―¡Calakapasti tīchu lacala'sni'! Soldados tī ixtamaktaka'lhmā'nalh nā xlaca'n tatucsli. Pedro huanli jā ixlakapasa Jesús W@Hui'xina'n kexpa'tnī'ta'ntit chī mālakchā'ni'cu'tun Dios. ¿Chī puhua'nā'tit? Ixlīpō'ktuca'n tahuanli camaknīca. 5Vc?Xapuxcu' pālej, xla' xtī'tli ixlu'xu' ē chuntza' līmāsu'yulh ixtasītzi' ē huanli: ―Jātza' iclacasqui'nāuj ā'chā'tin naquincāhuanipalayān jā tze xla'. `U9>Jesús kelhtīlh: ―Quit Cristo. Hui'xina'n naquilālaktzī'nāuj quit Chi'xcu' xala' Tālhmā'n na'ictahui'la na ixpekxtūcāna'j Dios tī māpa'ksīni'mā'lh. Na'icminācha' nac a'kapūn ixpu'nan poklhnu'. LT=Jesús ca'cs tāyalh ē jā tū kelhtīni'lh. Xapuxcu' pālej kelhasqui'nīpālh: ―¿Ē hui'x Cristo tī Dios lacsacnī't? ¿Ē hui'x ī'Ska'ta' Dios tī quina'n iclakachi'xcuhuī'yāuj? .SU<Xapuxcu' pālej tāyalh na ixlacpu'na'i'tātca'n ē kelhasqui'nīlh Jesús: ―Huā' tayāna'lh chi'xcuhuī'n tamālacsu'yumā'na'n. ¿Ē jā nakelhtīni'na'? 1R];Nūn xlaca'n jā lacxtim tahuanli. yQk:―Quina'n ickexmatui chī huanli: “Quit na'icmālaksputūkō' ixlīpō'ktu huā'mā' xaka'tla' templo tū ixtatlaujca'n chi'xcuhuī'n. Ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj xtum na'ictlahua ā'a'ktin tū jā ixtatlaujca'n chi'xcuhuī'n.” iPK9Makapitzīn tatāyalh ē ta'a'ksa'nīni'lh ē tahuanli tū jā ixlīcāna'. Chuntza' tahuanli: nOU8Masqui līlhūhua' talīchihuīna'nli tū jā ixlīcāna' ixpālacata Jesús, jā lacxtim tahuanli. mNS7Xanapuxcu'nu' pālejni' ē ixlīpō'ktuca'n xalaka'tla' māpa'ksīni'nī'n tī ixtaputzāna'nī, xlaca'n ixtaputzamā'nalh chī natalīmālacsu'yu Jesús natalīmāmaknīnīni'n. Jā ixtamacla tū tzē natalīmālacsu'yu. :Mm6Pedro laka makat stālani'lh ē chā'lh hasta ixtanquilhtīn ixchic xapuxcu' pālej. Tanūlh na ixcorralh chic ē cātā'tahuī'lh policías. Ixcātā'sko'huī'lh nac macscut. ZL-5Xlaca'n tī tachi'palh Jesús, talē'lh jā ixuī'lh xapuxcu' pālej. Talaktakēstokli ixlīpō'ktuca'n xanapuxcu'nu' pālejni' ē xanapuxcu'nu' israelitas ē xamākelhtahua'kē'ni'nī'n līmāpa'ksīn. jKM4makalhalha tzā'lalh ē maka'lh sábana. Jesús na ixlacatīnca'n māpa'ksīni'nī'n israelitas J13Chā'tin ka'hua'cha stālani'lh. Jā ixlhakā'nī't ixlu'xu'; xmān ixlītapāchī'nī't a'ktin sábana. A'cxni' tachi'xcuhuī't tachi'palh, Iy2Ixlīpō'ktuca'n scujnu'nī'n tatzā'lalh ē chuntza' talī'a'kxtekmaka'lh Jesús. Tzā'lalh chā'tin ka'hua'cha TH!1A'cxni' xa'iccātā'latlā'huanān lakalīyān nac templo, ¿tū ixpālacata jāla quilāchi'pauj a'cxni'? Chuhua'j naquina'kspula ē namākentaxtū tū tzo'kcanī't na ixtachihuīn Dios ―cāhuanilh. G)0Jesús cākelhasqui'nīlh: ―¿Tū ixpālacata līta'ntit mimachītaca'n ē minqui'hui'ca'n? Hua'chi chi'pacu'tunā'tit chā'tin ka'lhāna'. ~<|{{"=?<]:9q88675311_0m/W--,+++!)('&%r$#U"(! (~y  ]JI4a}@ J @?3|_Xatapāsmili ca'psnap ixchi'pahuī'lh na ixmacapekcāna'j Dios jā ixuī'lh na ixpūmāpa'ksīn. Tī ixtacuhuīni' Cordero laka'lh ē maktīni'lh xatapāsmili ca'psnap. 4{aĀ'līstān iclaktzī'lh chā'tin tī ixuanican Cordero tī ixyālh na ixlacpu'na'i'tātca'n kelhatā'ti' tī ixtayāna'lh na ixa'katzā'stūtā'ti' ē lakōlu'n tī ixtahui'lāna'lh. Cordero ixyālh masqui ixtasu'yu xla' ixmaknīcanī'ttza'. Cordero ixka'lhī kentojon ixa'kalokot ē a'ktojon ixlakastapun. A'ktojon lakastapun ū'tza' huanicu'tun Espíritu Santo tī Dios macaminī't na ixlīpō'ktu nac cā'ti'ya'tna'. }zsChā'tin kōlu' quihuanilh: ―Jā cacalhua'nti. Tī ixtacuhuīni' León xala' tribu ixla' Judá ē xla' ū'tza' ī'xū'nātā'nat David, xla' tlajana'nī't. Xla' ka'lhī līmāpa'ksīn nalacxtī'ta a'ktojon sellos ē namālakapitzi ca'psnap. .yUQuit xa'iclīcalhuan ixpālacata jā maclaca nūn chā'tin tī ixka'lhī līmāpa'ksīn napūxcuta tzamā' ca'psnap ē nalaktzī'n na ixpūlacni' tzamā' ca'psnap. Tx!Jā maclaca nūn chā'tin tī ixka'lhī līmāpa'ksīn napūxcuta ca'psnap ē nalaktzī'n na ixpūlacni'. Jā maclaca nūn chā'tin nac a'kapūn ē nūn nac cā'ti'ya'tna' ē nūn nac cā'līnīn. Ww'Quit iclaktzī'lh chā'tin ángel tli'hui'qui. Palha' chihuīna'nli ē kelhasqui'nīni'lh: ―¿Tīchu ka'lhī līmāpa'ksīn nalacxtī'ta sellos jā lhcā'canī't ē namālakapitzi xatapāsmili ca'psnap? |v sQuit iclaktzī'lh a'ktin ca'psnap tū ixtapāsmilinī't. Ixchi'pahuī'lh na ixmacapekcāna'j Dios jā ixuī'lh na ixpūmāpa'ksīn. Ixtatzo'kni' na ixchakēn ē na ixpūlacni'. Ca'psnap ixpāsmilicanī't ē ixlīlhcā'canī't a'ktojon sellos. #u? QuinDiosca'n, hui'x Māpa'ksīni' ē ixlacasqui'nca namakapāxuīca'na' ē nalakachi'xcuhuī'ca'na'.Nā ixlacasqui'nca naka'lhī'ya' lhūhua' lītli'hui'qui ixpālacata hui'x cāmālacatzucunī'ta' ixlīpō'ktu.Mintalacapāstacni' lakō'nī't ixlīpō'ktu tū a'nan. t A'cxni' kelhatā'ti' ixtahuan chuntza', kelhapu'xamatā'ti' lakōlu'n ixtalaktatzokosta Dios a'ntza' jā ixuī'lh na ixpūtahuī'lh. Chuntza' ixtamakapāxuī Dios tī huī'lh pō'ktu quilhtamacuj. Ixtahui'lī ixcoronaca'n na ixlacatīn Dios ē ixtahuan: Chuntza' kelhatā'ti' ixtamakapāxuī Dios ē ixtalakachi'xcuhuī' ē ixtamaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios tī ixuī'lh nac pūtahuī'lh ē tī huī'lh pō'ktu quilhtamacuj. )rKChā'tunu' chī kelhatā'ti' ixtaka'lhī kenachāxanā'n ixlīkosnu'ca'n. Ixlīkosnu'ca'n pō'ktu lakastapun ixtaka'lhī na ixchakēn ē na ixlacapūn. Xlaca'n ixtapixtlī' cā'cuhuīni' ē tzī'sa. Jā maktin ixtamakxteka palh jā natahuan:Calakachi'xcuhuī'ca Māpa'ksīni' Dios tī ka'lhīkō' lītli'hui'quiē ū'tza' tī huī'lh, ē pō'ktu quilhtamacuj ixuī'lh, ē pō'ktu quilhtamacuj natahui'la. rq]Chā'tin ixtasu'yu chī león. Ixlīchā'tu' xla' ixtasu'yu chī lakatin huācax. Ixlīkelhatu'tun huampala, xla' ixka'lhī ixlacan chī ixla' chi'xcu'. Ixlīkelhatā'ti' xla' ixtasu'yu chī lakatin pīchāhua' ixkosnū'ntlā'huan. 9pkNa ixlacatzuna'j pūtahuī'lh ixmā'lh hua'chi a'ktin mar tū hua'chi vidrio. Na ixlacatzuna'j pūtahuī'lh ixtayāna'lh kelhatā'ti' na ixa'katzā'stūtā'ti'. Xlaca'n ixtaka'lhī lhūhua' ixlakastapunca'n ē chuntza' tzē ixtalaktzī'n tū ixuī'lh na ixlacatīnca'n ē tū ixuī'lh na ixchakēnca'n. `o9Ē taxtulh nac pūtahuī'lh makli'pit ē jilini' ē tachihuīn. Na ixlacatzuna'j kentojon ka'tla' macscut ixtalamayāna'lh. Ixtayāna'lh na ixlacatzuna'j pūtahuī'lh. Xla' ū'tza' tū huanicu'tun Espíritu Santo. OnNa ixmacni' pūtahuī'lh ixtayāna'mpālh pu'xamatā'ti' laclhtahuī'lh. A'ntza' ixtahui'lāna'lh pu'xamatā'ti' lakōlu'n. Stala'nka' ixtalhakā'nca'n. Ixtacucui'lāna'lh ixcoronaca'n tū xa'oro. mTī ixuī'lh nac pūtahuī'lh, ixlacan ī'xkaka chī a'ktin chihuix tū tzēhuanī't ē tū xkaka chī jaspe ē chī cornalina. Na ixmacni' pūtahuī'lh ixyālh a'ktin macxculi'ncā't chī a'ktin chihuix xasca'yā'hua' tū huanican esmeralda ē tū xatapalaxla'. &lEPalaj tunca Espíritu Santo quilē'lh nac a'kapūn. Nac a'kapūn ixyālh a'ktin laclhtahuī'lh tū ixpūmāpa'ksīn Dios ē a'ntza' ixuī'lh chā'tin. Sk !Ā'līstān quit, Juan, iclaktzī'mpālh a'ktin talakahuān. Quit iclaktzī'lh a'ktin mākelhcha laquī'yālh nac a'kapūn. Ickexmatpālh tachihuīn chuntza' chī ickexmatli xapūla ē tū hua'chi a'ktin līskoli'. Huā'mā' tachihuīn quihuanilh: ―Catahua'ca' huā'tzā'. Quit na'icmāsu'yuni'yān tū na'a'kspula ā'līstān. kjOTī kexpa'tā'tit, tzej cakexpa'ttit tū Espíritu Santo cāhuani ixtachi'xcuhuī't Dios.”!i;Tī tatlajana'n, quit na'iccāmakxteka xlaca'n naquintatā'māpa'ksīni'n chuntza' chī quit ictlajana'lh ē chuhua'j ictā'māpa'ksīni'n quinTāta'. +hOQuit icyālh nac mākelhcha ē ictoklhmā'lh. Palh chā'tin nakexmata quintachihuīn ē namālaquī', quit na'ictanū na ixchic. Quina'n na'ictā'huā'yānāuj. gIxlīpō'ktuca'n tī iccāpāxquī', quit iccālacaquilhnī ē iccāmakapātīnīn a'cxni' xlaca'n tatlahua tū jā tze. Nā lacxtim nacā'a'kspulayān palh natlahua'yā'tit tū jā tze. Tzej calacapāstactit ē calakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n. fQuit iccāhuaniyān: Caquilāmaktamāhuáuj oro tū xacāxlanī'ttza'. Chuntza' nalītaxtuyā'tit lacricujnu'. Nā caquilāmaktamāhuáuj milu'xu'ca'n xastala'nka' tū nalhakā'yā'tit ixpālacata jā na'iccālaktzī'nān palh maclhpi'mpi'li'n hui'xina'n ē chuntza' jā catimāxana'ntit. Caquilāmaktamāhuáuj līcu'chu' ē nacātalīlacatlahuayān ē chuntza' tzej nalacahuāna'nā'tit. ]e3Hui'xina'n hua'nā'tit: Quina'n lacricujnu'. Pō'ktu tzej quincāta'a'nī'nani'yān ē jā tū quincāsputni'yān. Chuntza' hua'nā'tit. Hui'xina'n jā ca'tzīyā'tit. Hui'xina'n hui'lā'na'ntit xatalakmaka'ni' ē cā'līlakalhu'manat hui'xina'n. Quit iccālaktzī'nān hui'xina'n chī xcamanīnī'n ē maclhpi'mpi'li'n ē lakatzī'nī'n. kdOHui'xina'n jā līhui'lī'nī'ta'ntit tū natlahua'yā'tit, ē ū'tza' iccālīmakxtekcu'tunān. c{Quit icca'tzī tū tlahuanī'ta'ntit hui'xina'n. Hui'xina'n jā quilākexmatni'cu'tunāuj ē jā makxtekcu'tunkō'yā'tit quintachihuīn. Quit iclacasqui'n nalīhui'līyā'tit naquilākexmatni'yāuj o xamaktin namakxtekkō'yā'tit quintachihuīn. ab;Espíritu Santo quihuanilh: ―Chuntza' catzo'knu'ni' xapuxcu' xalanī'n nac Laodicea tī tatapa'ksīni' Dios: “Ū'tza' huā'mā' tū cāhuaniyān tī pō'ktu quilhtamacuj chihuīna'n tū ixlīcāna'. Xla' pō'ktu quilhtamacuj māsu'yu tū ixlīcāna'. Ū'tza' tī mālacatzuculh ixlīpō'ktu tū Dios ixlacasqui'n na'a'nan. Xla' huan: a9 Tī kexpa'tā'tit, tzej cakexpa'ttit tū Espíritu Santo cāhuani ixtachi'xcuhuī't Dios.” Tū Jesucristo cāmāca'tzīnīlh xalanī'n nac Laodicea `3 Xlaca'n tī tatlajana'n, quit na'iccātlahua hua'chi xatantūnī'n ixtemplo quinDios. Jā maktin catitataxtulh nac templo. Nac tzamā' tantūnī'n na'iccātzo'kui'lī ixtacuhuīni' quinDios ē ixtacuhuīni' ixcā'lacchicni' quinDios. Ū'tza' tū huanican Jerusalén xasāsti' tū nayujāchi nac a'kapūn jā hui'lacha' Dios. Ē xasāsti' quintacuhuīni' nā na'iccātzo'kui'lī nac tzamā' tantūnī'n. _% Quit palaj na'icmimpala. Jā camakxtektit tū maktīni'nī'ta'ntit. Chuntza' jā tī caticāmāmakchuyīn namaktīni'nā'tit mintatlajca'n. Z^- Quit iccāmāpa'ksīn hui'xina'n natāyani'yā'tit macsti'na'j. Hui'xina'n lakachi'xcuhuī'yā'tit huā'mā' līmāpa'ksīn, ē tāyani'nī'ta'ntit, ē quit na'iccāmaktāyayān a'cxni' namin tū natapūpātīni'n ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. A'cxni' na'a'kspula huā'mā', naca'tzīcan tī ixlīcāna' ta'a'ka'ī'. ] Ū'tza' huā'mā' tū na'ictlahua: Quit na'iccāmātzokostī, na milacatīnca'n, xlaca'n tī tatā'scuja skāhuī'ni'. Xlaca'n tahuan israelitas masqui jā israelitas. Xmān ta'a'kskāhuī'nin. Xlaca'n nataca'tzī quit iccāpāxquī'yān hui'xina'n. )\KQuit icca'tzī tū tlahua'yā'tit hui'xina'n. Quit icca'tzī hui'xina'n ka'lhī'yā'titcus macsti'na'j tahuixcān. Hui'xina'n stālani'nī'ta'ntit tū iccāmāsu'yuni'n ē quilākexmatni'nī'ta'uj. Quit icmālaquī'nī't a'ktin mākelhcha na milacatīnca'n ē jā tī tzē namālacchō. s[_Espíritu Santo quihuanilh: ―Chuntza' catzo'knu'ni' xapuxcu' xalanī'n nac Filadelfia tī tatapa'ksīni' Dios: “Ū'tza' huā'mā' tū cāhuaniyān tī xmān ixlīcāna' tū huan ē ū'tza' Dios. Xla' ū'tza' ka'lhī llave tū ixka'lhī rey David. Tū xla' mālaquī', jāla tī namālacchō. Tū xla' mālacchō, nā jāla tī namālaquī'. Xla' huan: "Z=Tī kexpa'tā'tit, tzej cakexpa'ttit tū Espíritu Santo cāhuani ixtachi'xcuhuī't Dios.” Tū Jesucristo cāmāca'tzīnīlh xalanī'n nac Filadelfia :YmTī tatlajana'n, xlaca'n natalhakā' xastala'nka' lu'xu'. Quit jā icticāxapani'lh ixtacuhuīni'ca'n nac libro jā cātzo'kcanī't ixtacuhuīni'ca'n tī taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n. Na'iclīchihuīna'n na ixlacatīn quinTāta' ē na ixlacatīnca'n ixángeles chī xlaca'n quintatapa'ksīni' quit. ZX-Xmān makapitzīn hui'xina'n tī jā makahuasnī'ta'ntit. Xlaca'n naquintatā'latā'kchoko. Natalhakā' xastala'nka' lu'xu'. Chuntza' ixlacasqui'nca ixpālacata xlaca'n tatlahua tū xatze na ixlacatīn Dios. (WICalacapāstactit tū cātamāsu'yuni'n ē tū kexpa'tnī'ta'ntit. Cakexpa'ttit ē calakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n. Palh jā skalalh natahui'layā'tit, quit na'icmin xamaktin hua'chi chā'tin ka'lhāna'. Jā ca'tzīcan a'cxni' namin. Ē jā catica'tzītit a'cxni' na'icchin quit. YV+Skalalh catahui'la'tit. Ā'chulā' cakexpa'tni'tit Dios. Palh jā nakexpa'tni'yā'tit ā'chulā', hui'xina'n palhāsā' xamaktin napātza'nkāyā'tit Dios. Jā mākentaxtūnī'ta'ntit ixlīmāpa'ksīn Dios. U Espíritu Santo quihuanilh: ―Chuntza' catzo'knu'ni' xapuxcu' xalanī'n nac Sardis tī tatapa'ksīni' Dios: “Ū'tza' huā'mā' tū cāhuaniyān tī macā'n Espíritu Santo nac a'ktojon cā'lacchicni' ē tī cālē'mā'lh a'ktojon sta'cu. Xla' huan: Quit icca'tzī tū tlahua'yā'tit hui'xina'n. Masqui huancan hui'xina'n lakahua'nā'tit, quit iccālaktzī'nān chī xanīnī'n. kTOTī kexpa'tā'tit, tzej cakexpa'ttit tū Espíritu Santo cāhuani ixtachi'xcuhuī't Dios.”QSNā xlaca'n na'iccāmaxquī' tū hua'chi a'ktin mātuncuīnī' sta'cu. rR]Na'iccāmaxquī' līmāpa'ksīn tū quimaxquī'nī't quinTāta'. Xlaca'n palha' natamāpa'ksī cā'lacchicni'. Natamālaksputū tī jā takexmatcu'tun, chuntza' chī chā'tin a'cxni' pa'klha pātin tla'ma'nc hasta lacpītzun taxtu. ,QQTī tatlajana'n ē quintakexmatni' hasta a'cxni' nasputa ixlatamatca'n, quit na'iccāmaxquī' līmāpa'ksīn. Xlaca'n natamāpa'ksī ixlīpō'ktu cā'lacchicni'. sP_Xmān iccāhuaniyān hui'xina'n jā maktin camakxtektit tū ixlīcāna' hasta a'cxni' na'icmimpala quit. TO!Chuhua'j macsti'na'j na'iccāhuaniyān ā'makapitzīn hui'xina'n xalanī'n nac Tiatira. Na'iccāhuaniyān macsti'na'j hui'xina'n tī jā stālani'nī'ta'ntit tū māsu'yu puscāt Jezabel ē jā maksca'tnī'ta'ntit tū ixtalacasqui'nīn skāhuī'ni'. Quit jā iccāhuaniyān hui'xina'n palh catlahua'pala'tit ā'chulā' tū xatze. NNā na'iccāmaknī ixlacstīn tzamā' puscāt. Chuntza' nataca'tzīkō' ixlīpō'ktuca'n tī quintatapa'ksīni' quit iclakapaskō' ixtalacapāstacni'ca'n chi'xcuhuī'n. Quit na'iccāmaxquī'yān mintatlajca'n chā'tunu' hui'xina'n chuntza' chī tlahuanī'ta'ntit. nMUŪ'tza' quit na'iclīmaxquī' a'ktin ta'jatat tzamā' puscāt. Xla' natamā' na ixtama' ē napātīni'n. Ixtā'lāpāxquī'nī'n nā xlaca'n natapātīni'n. Chuntza' na'ictlahua palh xlaca'n jā tamakxteka tatlahua tū jā tze. zLmQuit xa'icka'lhīmā'lh palh tzamā' puscāt nalakpalī ixtalacapāstacni'. Xla' jā makxtekcu'tun tū jā tze. K1Masqui chuntza' tlahua'yā'tit a'nampala catūhuālh tū tlahua'palayā'tit hui'xina'n tū jā quiminī'ni'. Ū'tza' huā'mā': Hui'xina'n tamakxtekā'tit cāmāsu'yuni'yān puscāt tī huanican Jezabel. Huā'mā' puscāt cāhuaniyān xla' māsu'yu ixtachihuīn Dios. Jā ixlīcāna' tū māsu'yu. Chuntza' cālī'a'kskāhuī'mā'n tū cāmāsu'yuni'yān. Ū'tza' lītlahua'yā'tit tū jā tze hui'xina'n tī quilātapa'ksīni'yāuj quit. Ē ka'lhī'yā'tit mintā'lāpāxquī'nca'n ē hua'yā'tit tū cāmaxquī'canī't ídolos. JQuit icca'tzī tū tlahua'yā'tit hui'xina'n. Quit icca'tzī chī lāpāxquī'yā'tit ē chī quilālakachi'xcuhuī'yāuj ē chī quilātā'scujāuj ē chī tāya'ni'yā'tit. Quit icca'tzī chuhua'j hui'xina'n tlahua'yā'tit ā'chulā' xatze ē jā chī xapūla. "I=Espíritu Santo quihuanilh: ―Chuntza' catzo'knu'ni' xapuxcu' xalanī'n nac Tiatira tī tatapa'ksīni' Dios: “Ū'tza' huā'mā' tū cāhuaniyān ī'Ska'ta' Dios tī ka'lhī ixlakastapun chī xalamana't macscut ē ixtujan taxkaka hua'chi līcā'n tū xaslamama. Xla' huan: FHTī kexpa'tā'tit, tzej cakexpa'ttit tū Espíritu Santo cāhuani ixtachi'xcuhuī't Dios. Tī tatlajana'n, quit na'iccāmaxquī' macsti'na'j ixlīhua'tca'n maná tū jā lakapascan. Nā na'iccāmaxquī' chā'tunu' xlaca'n xastala'nka' chihuix jā tatzo'kni' a'ktin xasāsti' tacuhuīni'. Nūn chā'tin ca'tzī tzamā' tacuhuīni', xmān ū'tunu'n tī natamaktīni'n huā'mā' chihuix.” Tū Jesucristo cāmāca'tzīnīlh xalanī'n nac Tiatira vGeCalakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n. Palh jā nalakpalī'yā'tit, quit na'iccālakmimpalayān ē na'iccātā'lātlahua xlaca'n tī ta'a'ka'ī' chī nicolaítas. Na'iccātā'lālītucsa tū nataxtu na quinquilhni' tū hua'chi espada. sF_Nā makapitzīn chī hui'xina'n jā makxtekcu'tunā'tit tū tamāsu'yu nicolaítas tū quit iclakmaka'n. wEgMasqui chuntza' tlahua'yā'tit tū tze, a'nampala tū tlahua'yā'tit hui'xina'n ē quit jā quiminī'ni'. Makapitzīn hui'xina'n a'ka'ī'yā'tit tū ixmāsu'yu Balaam. Xla' huanilh Balac cacāmātlahuīlh israelitas tū jā tze. Balac cāhuanilh tzē natahua' catūhuālh tū cāmaxquī'canī'ttza' ídolos. Nā cāhuanilh tzē nataka'lhī ixtā'lāpāxquī'nca'n. mDS Quit icca'tzī ixlīpō'ktu tū tlahuanī'ta'ntit hui'xina'n. Icca'tzī hui'lā'na'ntit jā māpa'ksīni'n skāhuī'ni'. Masqui hui'lā'na'nchipitit a'ntza', quilākexmatni'yāuj. Na mincā'lacchicni'ca'n a'ntza' huī'lh skāhuī'ni'. A'ntza' maknīca Antipas tī tzej ixmāsu'yu quimpālacata. Hui'xina'n jā makxteknī'ta'ntit chī a'ka'ī'nī'ta'ntit. ^C5 Nā Espíritu Santo quihuanilh: ―Chuntza' catzo'knu'ni' xapuxcu' xalanī'n nac Pérgamo tī tatapa'ksīni' Dios: “Ū'tza' huā'mā' tū cāhuaniyān tī ka'lhī espada sta'ya'nca' kēstītu'. Xla' huan: _B7 Tī kexpa'tā'tit, tzej cakexpa'ttit tū Espíritu Santo cāhuani ixtachi'xcuhuī't Dios. Tī tatlajana'n, xlaca'n jā catitapātīni'lh nac pūpātīn.” Tū Jesucristo cāmāca'tzīnīlh xalanī'n nac Pérgamo bA= Jā cajicua'ni'tit hui'xina'n tū nacā'a'kspulayān. Skāhuī'ni' nacāmāchī'nīni'nān hui'xina'n, ixpālacata xla' lacasqui'n hui'xina'n nataxtutāyayā'tit na ixtej Dios. Hui'xina'n napātīni'nā'tit a'kcāuj quilhtamacuj. Naquilā'a'ka'ī'ni'yāuj xmān quit hasta a'cxni' nanī'yā'tit. Ē quit na'iccāmaxquī'yān xasāsti' latamat. >@u Quit icca'tzī chī līpātīni'mpā'na'ntit hui'xina'n. Quit icca'tzī hui'xina'n lacxcamanīnī'n. Masqui jā lacricujnu' hui'xina'n, ka'lhī'yā'tit tū ixtapalh. Quit icca'tzī cātalī'a'ksa'nān hui'xina'n tī tahuan xlaca'n israelitas ē xmān ta'a'kskāhuī'nin. Xlaca'n tatapa'ksīni' skāhuī'ni'. n?UNā Espíritu Santo quihuanilh: ―Chuntza' catzo'knu'ni' xapuxcu' xalanī'n nac Esmirna tī tatapa'ksīni' Dios: “Ū'tza' huā'mā' tū cāhuaniyān tī xapūla ē ā'xmān, tī nīlh ē lacastālancuana'nli. Xla' huan: 0>YTī kexpa'tā'tit, tzej cakexpa'ttit tū Espíritu Santo cāhuani ixtachi'xcuhuī't Dios. Tī tatlajana'n, quit na'iccāmakxteka natahua' ixtahua'ca't qui'hui' tū māstā' xasāsti' latamat. Ū'tza' tū yālh jā māpa'ksīni'n Dios.” Tū Jesucristo cāmāca'tzīnīlh xalanī'n nac Esmirna =+Chuntza' chī hui'xina'n quiclh laktzī'nā'tit tū tatlahua ā'makapitzīn tī cāhuanican nicolaítas chuntza' chī quit quiclh iclaktzī'n. h<ICalacapāstacna'ntit chī tzej ixquilāpāxquī'yāuj hui'xina'n xapūla. Chuhua'j jātza' quilāpāxquī'yāuj chuntza'. Chuhua'j calakpalī'tit mintalacapāstacni'ca'n ē catlahua'tit chī ixtlahua'yā'tit xapūla. Palh jā nalakpalī'yā'tit mintalacapāstacni'ca'n, quit na'iccālakminān hui'xina'n ē na'icmāpānū pūmaksko na mimpu'nanca'n. <;qMasqui tlahuakō'yā'tit ixlīpō'ktu huā'mā', a'nan tū jā iclakatī chī tlahua'yā'tit hui'xina'n. Ū'tza' huā'mā': Hui'xina'n jātza' quilāpāxquī'yāuj chī xapūla. k:OHui'xina'n tāyani'nī'ta'ntit ē pātīni'nī'ta'ntit quimpālacata ē jā jiclhua'nī'ta'ntit. 9yQuit icca'tzī ixlīpō'ktu tū tlahuanī'ta'ntit hui'xina'n. Quit icca'tzī scujnī'ta'ntit ē tāyani'nī'ta'ntit ē jā jiclhua'nī'ta'ntit. Quit icca'tzī hui'xina'n jā cālīpātīyā'tit tī jā lactze chi'xcuhuī'n. Cuenta tlahua'yā'tit tī tahuan xlaca'n apóstoles masqui jā apóstoles. Chuntza' hui'xina'n cālīlakapasnī'ta'ntit tī xmān ta'a'kskāhuī'nin. 8 +Nā quihuanilh: ―Chuntza' catzo'knu'ni' xapuxcu' xalanī'n nac Efeso tī tatapa'ksīni' Dios: “Ū'tza' huā'mā' tū cāhuaniyān tī cālē'mā'lh a'ktojon sta'cu na ixmacapekcāna'j, ē latlā'huan na ixlacpu'na'i'tātca'n a'ktojon pūmaksko tū xa'oro. Xla' huan: O7 Tatzē'knī't tū huanicu'tun a'ktojon sta'cu tū hui'x la'ktzi' na quimacapekcāna'j. Nā tatzē'knī't tū huanicu'tun a'ktojon pūmaksko tū xa'oro. Tū huanicu'tun, ū'tza' huā'mā': a'ktojon sta'cu, ū'tunu'n xanapuxcu'nu' a'ktojon templo. A'ktojon pūmaksko ū'tza' quintachi'xcuhuī't nac a'ktojon cā'lacchicni'.W6 )Catzo'kti tū hui'x laktzī'nī'ta' ē tū a'kspulamā'lh ē tū na'a'kspula. )5 MQuit xalakahuan. Quit xa'icnīnī't ē chuhua'j icstālancuana'nli ē na'ictahui'la pō'ktu quilhtamacuj. Quit icka'lhī līmāpa'ksīn līnīn ē cā'līnīn. 34 aA'cxni' iclaktzī'lh quit ica'kā'lh na ixtujan chī chā'tin nīn. Xla' quilīxa'malh ixmacapekcāna'j ē quihuanilh: ―Jā cajicua'nti. Quit xapūla ē ā'xmān. @3 {Na ixmacapekcāna'j ixcālē'mā'lh a'ktojon sta'cu. Na ixquilhni' taxtulh kentin espada sta'ya'nca' kēstītu'. Nā ixlacan ī'xkaka chī chi'chini' a'cxni' chī hua'chi tastu'nūt. 2 Ixtujan ī'xkaka chī līcā'n tū ixcāxtlahuacanī't nac pūlhcuyun. A'cxni' ixchihuīna'n, ixmacasā'nan hua'chi lhūhua' xcān. z1 oIxya'j stala'nka' ixuanī't chī ixchi'xit purecu ē chī miqui. Ixlakastapun ixtasu'yu chī xalamana't macscut. H0   Na ixlacpu'na'i'tāt pūmaksko, ixyālh chā'tin tī ixtasu'yu hua'chi chi'xcu'. Ixlu'xu' pūlhmā'n ixuanī't ē ixchā'n na ixtujan. Ixka'lhī kentin ixlīchī'cān tū xa'oro na ixcu'xan. /  Ictalakspi'tli na'iclaktzī'n tīchu quintā'chihuīna'nli. Iccālaktzī'lh tayāna'lh a'ktojon pūmaksko tū xa'oro. y. m ē quihuanilh: ―Quit xapūla ē ā'xmān, chī letra A tū lītzucu alfabeto, ē chī letra Z tū ixlī'a'ksputni'. Catzo'kti tū nalaktzī'na' ē nacāmacapini'ya' ca'psnap ixtachi'xcuhuī't Dios nac a'ktojon cā'lacchicni' nac Asia. Cacāmacapi nac Efeso ē nac Esmirna ē nac Pérgamo ē nac Tiatira ē nac Sardis ē nac Filadelfia ē nac Laodicea ―quihuanica. a- = A'ktin quilhtamacuj tū pūjāxcan ixpālacata Jesucristo, icmakca'tzīlh ixlītli'hui'qui Espíritu Santo. Ickexmatli a'ktin palha' tachihuīn na quinchakēn. Ū'tza' hua'chi a'ktin līskoli' tū palha' macasā'nan ,  Quit, Juan, mintā'tinca'n hui'xina'n. Quina'n tapa'ksīni'yāuj Jesucristo. Quit iccātā'pātīni'mā'n ē iccātā'tāyani'yān hui'xina'n ixpālacata Jesucristo. Quit quimacaminca na'ictachoko chī tachī'n nac Patmos tū pītzuna'j ti'ya't na ixpu'nan mar. Quinchi'pacanī't ixpālacata xa'icmāsu'yumā'lh ixtachihuīn Dios ē tū ixlīcāna' ixpālacata Jesucristo. d+ CChihuīna'nli Māpa'ksīni' Dios tī ka'lhīkō' ixlīpō'ktu lītli'hui'qui, ē ū'tza' tī huī'lh ē pō'ktu quilhtamacuj ixuī'lh ē pō'ktu quilhtamacuj natahui'la. Xla' huanli: “Quit hua'chi letra A tū lītzucu alfabeto ē hua'chi letra Z tū ixlī'a'ksputni', ixpālacata quit xalītzucuni' ē ixlī'a'ksputni'.” Juan lakachuyalh '* INalaktzī'ncan chī xla' nayujāchi nac a'kapūn ē namin nac poklhnu'. Ixlīpō'ktuca'n natalaktzī'n. Nā natalaktzī'n pō'ktu tī taxtokohua'ca'lh nac cruz. Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj natalīpuhuan ixpālacata. Chuntza' na'a'kspula. Amén. ) {Xla' quincālacsacui'līnī'ta'n natā'māpa'ksīni'nāuj. Quincāmaxquī'nī'ta'n a'ktin quintascujūtca'n ē chuntza' nalaktaquilhpūtayāuj Dios tī ixTāta'. Calakachi'xcuhuī'ca Jesucristo. Xla' camāpa'ksīni'lh pō'ktu quilhtamacuj. Amén. ( 1Cacāsicua'lanātlahuan hui'xina'n Jesucristo, tī māsu'yu tū ixlīcāna'. Ū'tza' tī xapūla lacastālancuana'nli. Xla' cāmāpa'ksī xanapuxcu'nu' xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Xla' quincāpāxquī'yān ē xla' nīlh naquincāxapani'yān ixlīpō'ktu quincuentaca'n. A' }Quit, Juan, iccātzo'knuni'yān hui'xina'n tī ixtachi'xcuhuī't Dios xalanī'n nac a'ktojon cā'lacchicni' nac Asia. Dios cacāsicua'lanātlahuan hui'xina'n ē tzej calatapā'tit. Dios, ū'tza' tī huī'lh ē pō'ktu quilhtamacuj ixuī'lh ē pō'ktu quilhtamacuj natahui'la. Nā cacāsicua'lanātlahuan hui'xina'n Espíritu Santo. Ū'tza' tī tasu'yu hua'chi a'ktojon pūmaksko na ixlacatīn laclhtahuī'lh tū ixpūmāpa'ksīn Dios. J& Līpāxuhua tī natalīkelhtahua'ka' tzamā' tachihuīn tū tatzo'kni' nac huā'mā' libro. Līpāxuhua tī takexmata ē takexmatni' huā'mā' tachihuīn tū līmāsu'yukō'ca tū na'a'kspula. Jātza' a'klhūhua' quilhtamacuj a'cxni' na'a'kspula huā'mā'. Juan cātzo'knuni'lh xalanī'n nac a'ktojon cā'lacchicni' % #Quit icmāsu'yukō' ixlīpō'ktu tū iclaktzī'nī't. Ā'tzā' na'ictzo'ka tū Dios quimāca'tzīnīlh. Ū'tza' tū Jesucristo māsu'yulh. 4$ eTatzo'kni' huā'mā' nac libro tū māsu'yulh Jesucristo. Dios huanli tzamā', ixpālacata ixlacasqui'n Jesucristo ixcāmāsu'yuni'lh ixtachi'xcuhuī't Dios tū palaj na'a'kspula. Nā quit, Juan, nā ictapa'ksīni' Dios. Jesucristo quilakmacamilh ixángel naquimāca'tzīnī tzamā' tū na'a'kspula. h#I:Ixtalakalhu'mān Māpa'ksīni' Jesucristo cacātā'tachokon milīpō'ktuca'n. Amén.""=:Ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī' cātamacā'ni'yāchā'n saludos ē nā xlaca'n tī tascujmā'nalh na ixchic emperador cātamacā'ni'yāchā'n saludos. 9!k:Iccāmacā'ni'yāchā'n saludos milīpō'ktuca'n tī tapa'ksīni'yā'tit Jesucristo. Tā'timīn tī quintatā'lahui'lāna'lh nā xlaca'n cātamacā'ni'yāchā'n saludos. ` 9:Calaktaquilhpūtaca Dios quinTāta'ca'n pō'ktu quilhtamacuj. Amén. Ā'xmān saludos :QuinDiosca'n nacāmaxquī'yān ixlīpō'ktu tū maclacasqui'nā'tit. Ū'tza' natlahua ixpālacata tū tlahualh Jesús. Xla' hui'lacha' nac a'kapūn jā huī'lh Dios ē ka'lhī ixlīpō'ktu tū maclacasqui'ncan. Ū'tza' Dios tzē nacālīmaxquī'yān. :Hua'chi quilāxokokō'uj ē hasta quītāxtūlh. Jātza' icmaclacasqui'n catūhuālh ixpālacata Epafrodito quilīmini'lh talakalhu'mān tū quilāmacamini'uj hui'xina'n. Dios laktzī'n tū quilāmaxquī'uj ē hua'chi Dios līlakatāyā'tit. Xla' nalīpāxuhua. *M:Jā icuanicu'tun icputzamā'lh talakalhu'mān. Quit iclacasqui'n tū tze mimpālacataca'n. Dios cuenta natlahua chī tlahua'nī'ta'ntit ē nacāxokonu'ni'yān. wg:Xa'iclahuī'lhcus nac cā'lacchicni' Tesalónica ē hui'xina'n quilāmacamini'uj tumīn ē jā xmān maktin. zm:Hui'xina'n xalanī'n nac Filipos tzej ca'tzīyā'tit huā'mā'. A'cxni' ixtzucupā'na'ntitcus a'ka'ī'ni'yā'tit ixtachihuīn Dios ē a'cxni' ictaxtulh nac estado Macedonia, xmān hui'xina'n quilāmaktāyauj. Ā'makapitzīn tī ta'a'ka'ī'lh ē ixtatakēstokmā'nalh ā'lacatin, jā tī chā'tin quimacamini'lh tumīn masqui iccāmāsu'yuni'lh ixtachihuīn Dios. pY:Masqui Cristo quimātli'hui'clhī, xatze hua'chi quilāmaktāyanī'tauj a'cxni' xa'icpātīni'mā'lh. xi: Ictapa'ksīni' Cristo, ū'tza' tī quimātli'hui'clhī ē chuntza' tzē na'ictlahua ixlīpō'ktu catūhuālh. R: Icca'tzī chī na'iclatahui'la a'cxni' quisputni' tū icmaclacasqui'n ē nā icca'tzī chī na'iclatahui'la a'cxni' quinquītāxtūni' tū icmaclacasqui'n. Chuntza' chī icuī'lh icsca'tlitza' chī tzē iclīpāxuhua masqui ictzi'ncsa ē masqui icka'sa. Masqui jā tū tū icmaclacasqui'n ē masqui quisputni', quit icpāxuhua. : Jā iccāhuaniyān quisputni' catūhuālh; quit icsca'tnī'ttza' chuntza' chī icuī'lh, ū'tza' ixtalacasqui'nīn Dios quimpālacata. R: Iclīpāxuhua Māpa'ksīni' ē chī chuhua'j quilālacapāstacpalayāuj hui'xina'n. Masqui pō'ktu quilhtamacuj ixquilālacapāstacāuj, jāla quilāmaktāyauj ixpālacata makat xa'iclamā'cha'. 1[: Tamāsu'yun tū quilāmaksca'txtunī'tauj, chuntza' catlahua'tit. Chī iccāhuaninī'ta'n ē chī laktzī'nī'ta'ntit tū ictlahuanī't, nā chuntza' catlahua'tit ē Dios nacātā'tahui'layān hui'xina'n ē tzej nalatapāyā'tit. Pablo cāmaxquī'lh tapāxcatca'tzīn xalanī'n nac Filipos J :Chuhua'j ā'xmān, tā'timīn. Catūxcuhuālh tū ixlīcāna' ē tū līlacatejtin, ū'tza' calīlacapāstactit. Nā tū lactze ē catūxcuhuālh tū lakachi'xcuhuī'can, ū'tza' calīlacapāstactit. Nā tū tzēhuanī't ē tū minī'ni', ū'tza' calīlacapāstactit. Palh huī'lh catūhuālh tū tze ē palh huī'lh tū tzē lakachi'xcuhuī'can, hui'xina'n cuenta catlahua'tit tzamā'. Calacapāstactit tzamā' ē tzej nalatā'kchokoyā'tit. :Chuntza' Dios nacāmājaxīyān ē ā'makapitzīn jāla catitalacaca'tzīlh chī jā tū cāmāmakchuyīyān. Dios nacāmaktaka'lha mintalacapāstacni'ca'n ē mintalacasqui'nīnca'n ixpālacata tā'tapa'ksīyā'tit Jesucristo. Calacapāstactit tū tze \1:Jātza' tū catilītamakchuyī'tit ē pō'ktu quilhtamacuj ca'orarlītit ē casqui'ni'tit Dios nacāmaktāyayān. Camaxquī'tit tapāxcatca'tzīn ē cahua'ni'tit Dios ixlīpō'ktu tū maclacasqui'nā'tit. {:Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't cacātalakapasni' palh tzeya chi'xcuhuī'n hui'xina'n. Palaj namimpala Māpa'ksīni'. zm:Pō'ktu quilhtamacuj calīpāxuhua'tit ixpālacata Māpa'ksīni' ē na'iccāhuanipalayān, capāxuhua'tit. @y:Hui'x tī tzej quintā'scuja' cacāmāko'xamixi' tzamā' puscan; xlaca'n quintamaktāyalh a'cxni' xa'icmāsu'yumā'lh xatze tachihuīn tū ixla' Dios. Xlaca'n tatā'scujli Clemente ē ā'makapitzīn tī quintatā'scujli. Cātzo'kcanī't ixtacuhuīni'ca'n na ixlibro Dios tī taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n. :Iccāsqui'ni' Evodia ē Síntique chu a'ktin catalacapāstaclī ē jātza' catalāquilhnīlh. Lītā'timīn tatapa'ksīni' Cristo. v  g:Chuntza', tā'timīn, jā cataxtutāya'tit na ixtej Māpa'ksīni'. Iccāpāxquī'yān ē iccālaktzī'ncu'tunān. Hui'xina'n quilāmaxquī'yāuj tapāxuhuān. Chī a'ka'ī'yā'tit, ū'tza' hua'chi quintatlaj. Laktza' iccāpāxquī'yān.  +:Xla' naquincālakpalīni'yān quimacni'ca'n tū namasa ē chuntza' quimacni'ca'n natasu'yu chī ixuanī't ixmacni' Cristo a'cxni' lacastālancuana'nli. Naquincālīlakpalīni'yān quimacni'ca'n ixlītli'hui'qui tū tzē nacālīmāpa'ksīkō' ixlīpō'ktu tū a'nan.z m:Quina'n tapa'ksīni'yāuj nac a'kapūn ē ka'lhīmā'nauj camilh quiMakapūtaxtūnu'ca'n ē ū'tza' Jesucristo. \ 1:Xlaca'n nata'a'n nac pūpātīn. Tū xlaca'n talacasqui'n, hua'chi ū'tza' ixdiosca'n. Ka'tla' talīmakca'tzī masqui tatlahua tū līmāxana' ē xmān talacapāstaca tū xala' huā'tzā' nac cā'quilhtamacuj.  :Lhūhua' a'nan tī jā lacatejtin talatā'kchoko. Tasu'yu jā ta'a'ka'ī' palh Cristo nīlh nac cruz quimpālacataca'n. Maklhūhua'tza' iccāhuanin ē chuhua'j iccalhuamā'lh a'cxni' iccātzo'knuni'mā'n. Iclīlīpuhuan ixpālacata jā ta'a'ka'ī'. :Tā'timīn, catlahua'tit chuntza' chī quit ictlahua ē cuenta catlahua'tit tī talatlā'huan chī iccāmāsu'yuni'n. D:Chuntza' chī sca'ttittza', chuntza' calīlatlā'huantit. ,Q:Quina'n tī tzej a'ka'ī'yāuj, napuhuanāuj jāna'j lactze quina'n chī ixlacasqui'nca. Palh xtum lacapāstacna'nā'tit, ū'tza' Dios nacāmāsu'yuni'yān. M:Lacatza'j ica'mā'lh hasta jā na'a'ksputa tatu'jnu' ē na'icmaktīni'n premio. Dios ū'tza' tī naquimaxquī' ē ū'tza' quinta'sani'yācha' tālhmā'n ixpālacata ictapa'ksīni' Cristo Jesús. ^5: Tā'timīn, quit jā icpuhuan palh icmākentaxtūkō'lhtza'. Tū ictlahuamā'lh ū'tza' huā'mā'. Icpātza'nkāmā'lh tū huī'lh nac quinchakēn chī nac tatu'jnu' ē tzej ictu'jnumā'lh hasta jā na'icchā'n. >u: Jā iccāhuanimā'n jā tū quisputni' ē ictaxtunī'ttza' chī Cristo. Cristo Jesús quimakapūtaxtūlh ē ictapa'ksīni'. Ū'tza' iclīmākentaxtūcu'tun ixtalacasqui'nīn. )K: Chuntza' quit icka'lhīmā'lh a'cxni' na'iclacastālancuana'n ē a'cxni' ixlīcāna' na'iclītaxtu chuntza' chī Cristo. Tanūni'can chī nalītlajacan premio @y: Tzej iclakapascu'tun Cristo ē icka'lhīcu'tun līmāpa'ksīn tū xla' līlacastālancuana'nli. Quit iclītaxtucu'tun chuntza' chī Cristo masqui naquimakapātīnīncan ixpālacata. nU: Chuntza' quit ictapa'ksīni' xla' ē xatze quit na ixlacatīn Dios ixpālacata iclīpāhuan Cristo ē ictapa'ksīni' xla'. Jātza' iclīpāhuan līmāpa'ksīn; ū'tza' jāla quimaktāya chī tze na'iclīhuan na ixlacatīn Dios. yk:Iccāhuaniyān ixlīpō'ktu tzamā' tū icka'lhī hua'chi jā tū ixtapalh. Ā'chulā' ixtapalh lakapascan Cristo Jesús quiMāpa'ksīni' ē jā na'icka'lhī tū ka'tla' na'iclīmakca'tzī. Chuhua'j ica'ka'ī'nī't Cristo ē icmakxtekli ixlīpō'ktu tū ka'tla' xa'iclīmakca'tzī. Quit iclaktzī'n hua'chi a'ktin pa'lhxtum. Ā'chulā' tze xmān iclīpāhuan Cristo. ~#:Ixlīpō'ktu tzamā' catūhuālh tū ka'tla' xa'iclīmakca'tzī, ū'tza' chuhua'j iclaktzī'n hua'chi jā tū ixtapalh ixpālacata Cristo. d}A:Xa'iclīmaktāyacu'tun quireligión. Xasāsti' ixuanī'tcus ixtamāsu'yun Jesús. Ū'tza' xa'iccālīputzastālani'tā'kchoko tī ta'a'ka'ī'lh. Jā tū tū quintilī'a'ksa'nca chī iclīmākentaxtūlh līmāpa'ksīn. {|o:Circuncisión quintlahuani'ca a'cxni' ictlahualh a'ktzayan quilhtamacuj a'cxni' xa'ictahui'lanī'tcus. Quit, quixū'nāpapna' israelitas ixtahuanī't. Quilītalakapasni' hasta ixquilhtzucuni' Benjamín ixuanī't. Quit hebreo ē nā quintāta' ē quintzī' nā hebreo ixtahuanī't. Fariseo xa'icuanī't ē ū'tza' quit līlacatejtin icmākentaxtūkō'lh līmāpa'ksīn. C{:Quit quina'cstu nā icka'lhī tū xa'iclīpāhuanlī. Palh catīhuālh napuhuan xla' tze nahuan ixpālacata mākentaxtū ixlīmāpa'ksīn Moisés, quit na'icpuhuan ā'chulā' tze quit. yzk:Quina'n tī ixlīcāna' ixtachi'xcuhuī't Dios ē līmakapāxuīyāuj Espíritu Santo. Ē cā'tapāxuhuān līpāhuanāuj Cristo Jesús. Jā quincātalīpāhuanān quina'cstuca'n nūn līpāhuanāuj catūhuālh tū tatlahua chi'xcuhuī'n. U~}-|{zyx)wvDuntsrNqp5oJnmlkjihZgfeedQcc9bb``_]]L\L[ZYY`XWVVUTTDSRRVQ2P2OON}MM3LZKJJII>H2GG/FpEhECC3BQA@R?>l== <;:: 9C8765443N11/0C/c.%-x,x+y+))U'%$##\"^!l 5H1~ol_  tU+ OXlaca'n tī ixtapixtlī'mā'nalh ixtayāna'lh na ixlacatīn ixpūmāpa'ksīn Dios ē na ixlacatīnca'n kelhatā'ti' tī ixtayāna'lh na ixa'katzā'stūtā'ti' ē na ixlacatīnca'n lakōlu'n. Tū ixtapixtlī'mā'nalh xla' ū'tza' xasāsti'. Nūn chā'tin tzē ī'sca'ta, xmān a'ktin ciento ā'tu'pu'xamatā'ti' mil tachi'xcuhuī't. Xlaca'n tī cāmakapūtaxtūcanī't ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. > uIckexmatli a'ktin tachihuīn xala' nac a'kapūn ē ixmacasā'nan chī lhūhua' xcān ē chī a'cxni' palha' jili. Ickexmatli ixtapixtlī'nca'n arpajna'nī'n ixta'arpajna'mā'nalh.   3Ā'līstān iclaktzī'lh tī huanican Cordero ixyālh na ixa'cpūn a'ktin sipej tū ixtacuhuīni' Sión. Xla' ixcātā'lahuī'lh a'ktin ciento ā'tu'pu'xamatā'ti' mil tachi'xcuhuī't. Xlaca'n ixtaka'lhī na ixtankānca'n ixtacuhuīni' Cordero ē nā ixtacuhuīni' ixTāta'. nU Nataca'tzī tū huanicu'tun huā'mā' xmān tī xalakskalalhna'. Nataca'tzī tū huanicu'tun ixnúmero animalh. Ixnúmero xla' chī lītalacsu'yu a'ktin tacuhuīni'. Ixnúmero xla' a'kchāxan ciento ā'tu'tumpu'xamachāxan.) Tzē ixtatamāhuana'n ē tzē ixtastā'nan xmān tī ixtaka'lhī na ixtankānca'n o na ixmacanca'n ixtacuhuīni' animalh o ixnúmero animalh. 5c Ídolo cāmāmacahui'līnīni'lh a'ktin sello na ixmacapekcāna'jca'n o na ixtankānca'n ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Chuntza' ixcāmātlahuī ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't xalaka'tla' ē tī jā xalaka'tla', ē lacricujnu' ē xcamanīnī'n, ē tī ixtamakscuja ē nā tī jā ixtamakscuja. dA Ixlīlakatu' animalh maxquī'ca lītli'hui'qui namālakahuanī ídolo tū ixtasu'yu chī xapūla animalh. Chuntza' ídolo tzē ixchihuīna'n ē tzē ixcāmāmaknīnīni'n ixlīpō'ktuca'n tī jā talakachi'xcuhuī'lh. lQ Xla' tzē ixtlahua lī'a'cnīn na ixlacatīn xapūla animalh, nā chuntza' cālī'a'kskāhuī'lh tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Cāmātlahuīlh a'ktin ídolo tū ixtasu'yu chī xapūla animalh ixpālacata ū'tza' ixlacasqui'n nalakachi'xcuhuī'can. Xapūla animalh ū'tza' tū tzē tahui'lapālh masqui ixlīmātakāhuī'canī't espada. (I Ixlīlakatu' animalh tlahualh laka'tla' lī'a'cnīn. Na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't xla' macamincha' macscut nac a'kapūn ē macachilh nac cā'ti'ya'tna'. %C Xla' ixka'lhīkō' ixlīmāpa'ksīn xapūla animalh na ixlacatīn. Ixlīpō'ktu ti'ya't ē ixlīpō'ktuca'n tī tahui'lāna'lh nac ti'ya't, xla' ixcāhuani catalakachi'xcuhuī'lh xapūla animalh. Xapūla animalh, xla' ū'tza' tū ixtakāhuī'nī't ē tzeyanli jā ixtakāhuī'nī't. J  Ā'līstān iclaktzī'mpālh ā'lakatin animalh tū tā'cxtuchi na ixtampīn cā'ti'ya'tna'. Xla' ixka'lhī kentu' ixa'kalokot chī ixa'kalokot purecu. Chihuīna'lh chī lakatin dragón. ~u Tī tachī' ā'makapitzīn, nā xlaca'n nacāchī'can. Tī talīmaknīni'n ixespadaca'n, nā xlaca'n nacālīmaknīcan espada. Ixlacasqui'nca ixtachi'xcuhuī't Dios natatāyani' tū nacā'a'kspula ē jā maktin natamakxteka natakexmatni' Dios. A} Tī kexpa'tā'tit, tzej cakexpa'ttit tū na'icuan. m~S Ixlīpō'ktuca'n tī tahui'lāna'lh nac cā'quilhtamacuj natalakachi'xcuhuī' animalh. Xlaca'n xmān tī jā ixtatzo'kni' ixtacuhuīni'ca'n nac libro jā cātzo'kcanī't ixtacuhuīni'ca'n tī taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n. Ixtatzo'kni' ixtacuhuīni'ca'n a'cxni' tzuculh cā'quilhtamacuj. Huā'mā' libro māpa'ksī xmān ū'tza' Cordero tī maknīca. }  Makxtekca nacātā'lātucsa ixtachi'xcuhuī't Dios ē nacāskāhuī'kō'. Makxtekca nacāmāpa'ksī ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't xalanī'n ixlīpō'ktu tribus ē ixlīpō'ktuca'n xalanī'n pūlaclhūhua' tachihuīn ē ixlīpō'ktuca'n cā'lacchicni'. |  Xla' jā tze tzuculh līchihuīna'n Dios ē ixtacuhuīni' ē a'kapūn ē ixlīpō'ktuca'n tī tahui'lāna'ncha' nac a'kapūn. { Makxtekca animalh nalīchihuīna'n Dios tū jā tze tachihuīn. Makxtekca naka'lhī lītli'hui'qui tu'pu'xamatu' mālhcuyu'. cz? Tamakapāxuīlh dragón ixpālacata ixmaxquī'nī'ttza' lītli'hui'qui tzamā' animalh. Nā tamakapāxuīlh animalh ē ixtahuan: ―Jā tū ā'nampala ā'lakatin chī huā'mā' animalh. ¿Tīchu tzē natā'lātlahua? y A'ktin ixa'kxāk animalh ixtasu'yu chī ixmātakāhuī'canī't ē ā'macsti'na'j ī'sputni'tza' ixnīlh ē chuhua'j tzeyanlitza' jā ixtakāhuī'nī't. Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj talī'a'cnīlh animalh ē tastālani'lh. x Huā'mā' animalh tū iclaktzī'lh, xla' ixuanī't chī misin. Ixtujanī'n chī ixla' oso ixtahuanī't. Ixquilhni' ixka'lhī chī ixquilhni' león. Dragón maxquī'lh ixlītli'hui'qui animalh tū tacutli nac mar. Chuntza' animalh ixka'lhī lhūhua' līmāpa'ksīn. 4w c Ā'līstān ictāyalh na ixquilhtūn mar ē iclaktzī'lh lakatin animalh tū tacutli nac mar. Ixka'lhī kencāuj ixa'kalokot ē a'ktojon ixa'kxāk. A'katunu' corona ixka'lhī na ixa'kalokot. A'katunu' ixa'kxāk ixtatzo'kni' a'ktin tacuhuīni' tū ixuanicu'tun xla' ixmālakchā'ni'cu'tun chī Dios. [v/ Ū'tza' līsītzī'ni'lh dragón tzamā' puscāt. A'lh cātā'lātucsa ā'makapitzīn ixcamana' puscāt. Xlaca'n ū'tunu'n tī takexmatni' ixlīmāpa'ksīn Dios ē jā tamakxteka ixtamāsu'yun Jesucristo.huI Ti'ya't maktāyalh puscāt. Tache'kelh ē chu'hua'kō'lh xcān tū ixquilhtaxtunī't dragón. utc Dragón quilhtaxtulh lhūhua' xcān chī a'ktin ka'tla' xcān na ixchakēn puscāt. Ixlīmakamūxtucu'tun. sy Puscāt maxquī'ca kentu' ixpeken chī ixla' lakatin ka'tla' pīchāhua'. Chuntza' xla' tzē nalīkosnū'n nac cā'tzaya'nca ti'ya't tū ixcāxtlahuani'canī't ē a'ntza' namaktaka'lhcan a'ktu'tun cā'ta ā'i'tāt. Chuntza' tzā'lani'lh dragón. r- A'cxni' dragón ca'tzīlh ixmacamincanī'ttza' nac cā'ti'ya'tna', tzuculh putzastālani' puscāt tī mālacatuncuhuī'nīlh ixka'hua'cha. q Tzētza' natapāxuhua xlaca'n tī tahui'lāna'lh nac a'kapūn. Koxatī tala xlaca'n tī tahui'lāna'lh nac cā'ti'ya'tna' ē nac mar. Skāhuī'ni' cālakyujnī'ttza' xlaca'n. Sītzī'nī't ixpālacata xla' ca'tzītza' jātza' makās namakxtekcan nascuja ―huanli. Cp Quintā'timīnca'n talīskāhuī'nī'ttza' ixka'lhni' Cordero ē ixtachihuīn Dios tū xlaca'n talīmālactzeyīlh. Xlaca'n jā ixtajicua'ni' līnīn tū ixpālacata ixtachihuīn Dios. o Ā'līstān ickexmatli a'ktin palha' tachihuīn nac a'kapūn ē huanli: ―Chuhua'j quinDiosca'n cāmakapūxtaxtūlhtza' ixtachi'xcuhuī't. Xla' ū'tza' puxcu'. Māsuyukō'nī'ttza' ixlītli'hui'qui. Chuhua'j Cristo namāpa'ksīni'n. Tamacxtucatza' nac a'kapūn tī ixcāmālacsu'yu tzamā' quintā'timīnca'n. Xla' ixcāmālacsu'yu cā'cuhuīni' ē tzī'sa na ixlacatīn quinDiosca'n. *nM Tamacxtuca ka'tla' dragón. Ū'tza' tzamā' lūhua' xala' makāstza' ē ū'tza' tī cā'a'kskāhuī'kō'lh ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Xla' ū'tza' ixtacuhuīni' skāhuī'ni' tī huanican Satanás. Cāmacamincancha' ē chilh nac cā'ti'ya'tna' dragón ē ixángeles. emC Dragón skāhuī'ca ē jātza' makxtekca natahui'layācha' nac a'kapūn ē nā ixángeles. #l? Ā'līstān tzuculh a'ktin ka'tla' lāmaknīn nac a'kapūn. Miguel tī xapuxcu' ángeles, xla' ē ixángeles tatā'lātucsli dragón ē ixángeles. Ck Puscāt tzā'lalh, ē a'lh nac cā'tzaya'nca ti'ya't jā ixcāxui'līni'nī't Dios. A'ntza' tzē natachoko, ē namaktaka'lhcan a'ktin mil ē a'ktu' ciento ā'tu'tumpu'xam quilhtamacuj. Ej Puscāt tahui'lalh ī'ska'ta' ka'hua'cha. Ū'tza' tī palha' namāpa'ksīni'n na ixlīpō'ktu cā'lacchicni'. Palaj tunca tzamā' ska'ta' lē'ni'ca Dios jā ixuī'lh na ixpūmāpa'ksīn. niU Līsakalē'lh ī'stajan ixlīquilhmactu'tun sta'cu ē cāmacamincha' nac cā'ti'ya'tna'. A'ntza' tāyachi dragón na ixlacatīn puscāt tī ixa'mā'lh mālacatuncuhuīni'n. Ē dragón ixua'cu'tun ska'ta' xmān chī ixtahuī'lh. zhm Ixlī'a'ktu' līmāsu'yun tasu'yulh nac a'kapūn. Lakatin tzu'tzo'ko animalh ka'tla' ē lījicua' ixuanī't. Huā'mā' animalh, dragón huanican. Ixka'lhī a'ktojon ixa'kxāk ē kencāuj ixa'kalokot. A'katunu' ixa'kxāk ixka'lhī ixcorona. wgg Xla' ixka'lhīni'n ē ixta'sa ixpālacata ixca'tzāna'juan ixpālacata ī'ska'ta' ixtahui'lacu'tumā'lhtza'. bf ? Ā'līstān tasu'yulh nac a'kapūn a'ktin ka'tla' līmāsu'yun. Ē chā'tin puscāt ixtalhakā'n hua'chi ixlīmāxkakēn chi'chini'. Ixyālh nac mālhcuyu'. Ixcucuī'lh a'ktin corona tū ixka'lhī a'kcāujtu' sta'cu. e! Ā'līstān talaquī'lh ixtemplo Dios nac a'kapūn ē ixtasu'yu nac templo a'ktin caja jā ixmojōcanī't talacāxtlahuan tū Dios ixtā'tlahuanī't ixtachi'xcuhuī't. Tzuculh makli'pa ē jililh ē ta'sakō'ca ē tachiquilh ti'ya't. Yujli laka'tla' chejet.&dE Xalanī'n nac cā'lacchicni' ē nac cā'quilhtamacuj pō'ktu tasītzī'lh.Chilhtza' quilhtamacuj tū natapūxokoni'yān hui'x tī quinDiosca'n.Hui'x nacāputzāna'ni'ya'tza' nīnī'n.Hui'x nacāmaxquī'ya' ixtatlajca'n xlaca'n tī tatā'scujnī'ta'n mina'kchihuīna'nī'n ē ixlīpō'ktu mintachi'xcuhuī'tē ixlīpō'ktuca'n tī talaktaquilhpūtayān, palh xalaka'tla' chi'xcuhuī'n o palh jā xalaka'tla'.Chilhtza' quilhtamacuj tū hui'x nacāpūmālaksputūya' tī tamālaksputūcu'tun tzamā' cā'quilhtamacuj. Sc Xlaca'n tahuanli:Hui'x quiMāpa'ksīni'ca'n Dios ē hui'x ka'lhīkō'ya' līmāpa'ksīn.Hui'x hui'la' ē pō'ktu quilhtamacuj ixui'la' ē pō'ktu quilhtamacuj natahui'la'ya'.Iccāmaxquī'yān tapāxcatca'tzīn ixpālacata quilāmāsu'yuni'nī'ta'uj chī ka'lhī'ya' milītli'hui'qui ē chī māpa'ksīni'na'. b1 Kelhapu'xamatā'ti' lakōlu'n tī ixtahui'lāna'lh na ixpūtahuī'lhca'n na ixlacatīn Dios, xlaca'n talaktaquilhpūtalh Dios ē tamakapāxuīlh. a# Ixlīkelhatojon ángel skoli'pālh. Palha' tzuculh tachihuīna'n makapitzīn nac a'kapūn ē ixtahuan:Chuhua'j quinDiosca'n māpa'ksī ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj.Ē nā chuntza' Cristo nā māpa'ksī.Xla' namāpa'ksīni'n pō'ktu quilhtamacuj. h`I Ixlī'a'ktu' lakuat a'ksputnī't ē palaj namimpala ixlī'a'ktu'tun. Ixlī'a'ktojon līskoli' {_o Palaj tunca tzuculh tachiqui ti'ya't. Ixlīquilhmaccāuj cā'lacchicni' mālakuanīca. A'ntza' tanīlh a'ktojon mil tachi'xcuhuī't ixpālacata tachiquilh ti'ya't. Tī jā tanīlh, tajicua'nli ē tamāka'tlī'lh Dios tī xala' nac a'kapūn. |^q Ā'līstān tzamā' chā'tu' a'kchihuīna'nī'n takexmatli a'ktin tachihuīn xala' nac a'kapūn. Cāhuanilh: ―Cata'ntit ā'tzā'. Tatahua'ca'lh nac poklhnu' hasta nac a'kapūn. Ixtā'lāquiclhlaktzi'ca'n talaktzī'lh chī tatā'kayāhualh. )]K Ā'līstān chī ixlī'a'ktu'tun quilhtamacuj ā'i'tāt Dios cāmālacastālancuanīlh ē tatā'kaquī'lh. Ixlīpō'ktuca'n tī talaktzī'lh tajicua'nli. :\m Tī tahui'lāna'lh nac cā'quilhtamacuj, xlaca'n natalīpāxuhua a'cxni' nacālaktzī'ncan xanīn. Natatlahua cā'tani' ē natapāxuhua ē natalāmaxquī' talakalhu'mān. Chuntza' natatlahua ixpālacata jā tze tamakca'tzīlh a'cxni' tzamā' chā'tu' a'kchihuīna'nī'n ixtachihuīna'n ixpālacata Dios. \[1 Natamā' ixmacni'ca'n a'ktu'tun quilhtamacuj ā'i'tāt. Natalaktzī'n līlhūhua' tachi'xcuhuī't xalanī'n ixlīpō'ktu cā'lacchicni' ē chī kempālhūhua' tachihuīn. Jā caticāmakxtekca nacāmā'cnūcan. hZI Ixmacni'ca'n natatamā' nac cā'tejen nac cā'lacchicni' jā quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo xtokohua'ca'ca. Ū'tza' tzē līmāpācuhuīcan huā'mā' cā'lacchicni' Sodoma ē nā Egipto masqui jā chuntza' ixtacuhuīni'. .YU A'cxni' natahuankō' tū natahuan ixpālacata Dios, animalh tū nataxtu xapūlhmā'n lhu'cu', xla' ū'tza' nacātā'la xlaca'n. Nacāskāhuī' ē nacāmaknī. iXK Tzamā' chā'tu' a'kchihuīna'nī'n taka'lhī lītli'hui'qui natahuan ē jā catimilh xcān a'cxni' xlaca'n ta'a'kchihuīna'mā'nalhcus ixpālacata Dios. Taka'lhī lītli'hui'qui natalakpalī xcān ē ka'lhni' nalītaxtu. Taka'lhī lītli'hui'qui natamacamin ixlīpō'ktu lakuat ē līnīn nac cā'quilhtamacuj pō'ktu a'cxni' xlaca'n natalacasqui'n. MW Palh tī nacātlahuani'cu'tun tū jā tze, xlaca'n nataquilhtaxtu lamana' tū nacālīlhcuyukō' ixtā'lāquiclhlaktzi'ca'n. Chuntza' natanī catīxcuhuālh tī nacātlahuani'cu'tun tū jā tze. *VM Chā'tu' a'kchihuīna'nī'n xlaca'n kentu' xaqui'hui' oliva ē nā a'ktu' pūmaksko tū tayāna'lh na ixlacatīn Dios tī māpa'ksīkō' cā'quilhtamacuj. *UM Quit iccāka'lhī chā'tu' quina'kchihuīna'nī'n. Na'iccāmaxquī' līmāpa'ksīn ixpālacata nata'a'kchihuīna'n xlaca'n chuntza' chī iclacasqui'n ixlīpō'ktu a'ktin mil ē a'ktu' ciento ē tu'tumpu'xam quilhtamacuj. Natalhakā' xapūtze'nke lu'xu' tū nalītasu'yu chī talīpuhuan. ST Jā tilaclhcāya' ixtanquilhtīn templo. Jā tilhcāya' ixpālacata xla' cāmacamaxquī'canī'ttza' xala' ā'lacatin. Ū'tunu'n natalacchi'ntatēlhakō' ixcā'lacchicni' Dios tu'pu'xamatu' mālhcuyu'. JS  Quimaxquī'ca kentin a'ctzuna'j qui'hui' tū līpūlhcān. Quihuanica: ―Capit ē calaclhca' ixtemplo Dios ē pūmacamāstā'n. Cacāpūtle'ke ixlīpō'ktuca'n tī tamakapāxuī Dios a'ntza'. cR? Quihuanica: ―Ixlacasqui'nca nalī'a'kchihuīna'mpala'ya' ā'maktin tū Dios huan ixpālacata lhūhua' tachi'xcuhuī't xalanī'n lhūhua' cā'lacchicni' ē xalanī'n kempālhūhua' tachihuīn ē nā napuxcu'nu'.8Qi Icmaktīni'lh xamacsti'na'j libro tū ixchi'payālh ángel ē icua'lh. Se'ksi' icquilhmakca'tzīlh, chī ta'xcāt. A'cxni' xa'icua'nī'ttza', iclīpūlakxū'ya'nkō'lh. EP Iclaka'lh ángel ē icsqui'ni'lh libro xamacsti'na'j. Quihuanilh: ―Caquimakti ē cahua't. Nalīpūlakxū'ya'na' ē masqui se'ksi' chī xaxcān cera nakelhua'na'na' na minquilhni'. bO= Ā'līstān ickexmatpālh tachihuīn xala' nac a'kapūn tū xa'ickexmatnī'ttza' pūla. Quihuanilh: ―Capit ē camaktīni' libro tū mālakapitzicanī't tū chi'payālh ángel tī yālh nac mar ē nac ti'ya't. ]N3 A'cxni' ixlīkelhatojon ángel naskoli' a'cxni' namākentaxtūcan tū ixtalacasqui'nīn Dios tū chuhua'j tzē'k huī'lh. Chuntza' Dios cāhuanilh a'kchihuīna'nī'n xalanī'n makāstza' tī ixtatā'scuja Dios. 2M] Huanli ixlīcāna' por Dios tī huī'lh pō'ktu quilhtamacuj ē tlahuanī't a'kapūn ē ti'ya't ē mar ē ixlīpō'ktu tū a'nan. Huanli: ―Jātza' catitamakapalīlh. Ly Ā'līstān ángel tī iclaktzī'lh ixyālh nac mar ē nac ti'ya't, xla' makayāhualh ixpekcāna'j nac a'kapūn. lKQ A'cxni' kelhatojon jilini'nī'n ixtachihuīna'nī'ttza', quit xa'ictzo'knuncu'tun. Ickexmatli a'ktin tachihuīn tū mincha' nac a'kapūn. Quihuanilh: ―Jā catzo'kti. Tzē'k naca'tzīya' tū tahuanli kelhatojon jilini'nī'n. lJQ Palha' ta'salh chī ta'sa lakatin león. A'cxni' ta'salh, takelhtīni'lh kelhatojon jilini'nī'n. (II Ixchi'panī't a'ktin xamacsti'na'j libro tū ixmālakapitzicanī't. Yāhualh ixtantūpekcāna'j nac mar ē ixtantūpekxuqui ixyāhuanī't nac cā'ti'ya'tna'. 6H g Ā'līstān iclaktzī'mpālh chā'tin ángel tī ixka'lhī lhūhua' lītli'hui'qui. Yujchi nac a'kapūn. Ixlītamacsti'li' a'ktin poklhnu'. Na ixa'kxāk ixlītamacsti'li' a'ktin macxculi'ncā't. Ixlacan ixmāxkakēni'n chī chi'chini'. Ixtujanī'n ixtatasu'yu hua'chi tantūnī'n tū ī'lhcuyumā'lh. ;Go Huā'mā' tachi'xcuhuī't jā tamakxtekli tamaknīni'n ē jā tamakxtekli taxantilhni'n. Jā tamakxtekli taka'lhī ixtā'lāpāxquī'nca'n ē jā tamakxtekli taka'lhāna'n.Ē makapitzīn tī jā talaknīlh lakuat, xlaca'n jā tamakxtekli tamakapāxuī ídolos tū ū'tunu'n ixtatlahuanī't. Jā tamakxtekli tamakapāxuī ixlacscujnī'n skāhuī'ni' ē ídolos tū xa'oro ē plata ē bronce ē chihuix, masqui ídolos jā talacahuāna'n ē jā takexmata ē jā tatlā'huan. ^E5 Cahuāyuj tzē ixtalīxcana'n ixquilhni'ca'n ē tzē ixtalīmātakāhuī'nin ī'stajanca'n. Ī'stajanca'n chī lūhua' ixuanī't ē ixtaka'lhī ixa'kxākca'n. Chuntza' ī'stajanca'n tzē ixtalīmātakāhuī'nin. D Tzamā' cālīmaknīca ixlīquilhmactu'tun tachi'xcuhuī't. Cālīmaknīca macscut ē jini' ē azufre tū taquilhtaxtulh cahuāyuj. MC A'cxni' quit xa'iclakachuyamā'lh, iccālaktzī'lh tzamā' cahuāyuj ē nā tī ixtakētahui'lāna'lh. Ixtacu'xahua'ca'nalh hua'chi lamanat ē xasmataka ē lhmucucu chī azufre. Ū'tza' tū ixtalītamaktāya. Cahuāyuj ixtaka'lhī ixa'kxākca'n chī ixla' león. Tū taquilhtaxtulh pō'ktu macscut ē jini' ē azufre. OB Ixuancan ixuī'lh a'ktu' ciento millón tropas kētahui'lāna'nī'n. A Cāmakxtekca kelhatā'ti' ángeles. Xlaca'n ixtacāxui'lāna'lhtza' ixpālacata ixtaka'lhīmā'nalh huā'mā' cā'ta ē huā'mā' mālhcuyu' ē huā'mā' quilhtamacuj ē huā'mā' hora a'cxni' nacāmaknīcan ixlīquilhmactu'tun tachi'xcuhuī't. ;@o Huanilh ixlīkelhachāxan ángel tī ixka'lhī ixlīskoli': ―Cacāmakxtekti kelhatā'ti' ángeles tī cāchī'canī't na ixquilhtūn ka'tla' xcān tū ixtacuhuīni' Eufrates. 2?] Ixlīkelhachāxan ángel nā skoli'lh. Ickexmatli a'ktin tachihuīn tū mincha' ixa'katzā'stūtā'ti' pūmacamāstā'n tū xa'oro tū ixyālh na ixlacatīn Dios. J>  Chuntza' a'kspulalh chū'cus lakuat. Sputacus ā'a'ktu' lakuat. =  Xtu'qui' ixtaka'lhī chā'tin ixpuxcu'ca'n. Xla' ū'tza' ángel tī ixmacamaxquī'canī't xapūlhmā'n lhu'cu'. Huā'mā' ángel ixtacuhuīni' Abadón ixtachihuīnca'n hebreos, ē Apolión ixtachihuīnca'n griegos. Huā'mā' huanicu'tun Mālaksputūnu'. <+ Ixtalīxcana'n ī'stajanca'n hua'chi a'caculūtl xcana'n. Ī'stajanca'n tzē ixtalīmātakāhuī' tachi'xcuhuī't xmān a'kquitzis mālhcuyu'. !;; Ixtacu'xahua'ca'nalh hua'chi līcā'n. Chī ixtamacasā'nan ixpekenca'n chī macasā'nan lhūhua' carreta a'cxni' ta'a'n tatu'jnuntēlha natalāta'la. _:7 Ixya'jca'n ixtasu'yu chī ixya'j chā'tin puscāt. Ixtatzanca'n chī ixtatzan león. ]93 Xtu'qui' ixtahuanī't chī cahuāyuj tacāxyāna'lhtza' chī a'cxni' nata'a'n natalāta'la. Na ixa'kxākca'n ixtaka'lhī hua'chi coronas tū xa'oro. Ixlacanca'n chī ixlacan chā'tin chi'xcu' ixtahuanī't. 8 A'cxni' na'a'kspula huā'mā', tachi'xcuhuī't nataputza ixlīnīnca'n ē jā catitamaclalh. Xlaca'n natanīcu'tun ē jāla catitanīlh. U7# Cāmakxtekca xtu'qui' natamakapātīnīn tzamā' tachi'xcuhuī't xmān a'kquitzis mālhcuyu'. Taxcana'lh hua'chi a'caculūtl ē chuntza' cāmakapātīnīnca. Jā cāmakxtekca natamaknī tachi'xcuhuī't. 96k Cāhuanica jā tū natatlahuani' seket nūn qui'hui' ē nūn tacha'nān. Xmān tzē natamātakāhuī' tachi'xcuhuī't tī jā taka'lhī na ixtankānca'n sello tū ixla' Dios. 5  Tzamā' jini' tataxtulh xtu'qui' ē tachilh nac cā'ti'ya'tna'. Cāmaxquī'ca talacasqui'nīn nataxcana'n hua'chi a'caculūtl. N4 Sta'cu mālaquī'lh xapūlhmā'n lhu'cu'. Tā'cxtuchi lhūhua' jini' hua'chi jā huī'lh lhūhua' macscut. Lhūhua' jini' tamacatalh ē ū'ni' xapūtze'nke lakō'lh. Jātza' tasu'yulh chi'chini'. _3 9 Ā'līstān ixlīkelhaquitzis ángel skoli'lh. Quit iclaktzī'lh a'ktin sta'cu tū mincha' nac a'kapūn ē chilh nac cā'ti'ya'tna'. Sta'cu maxquī'ca llave ixla' lhu'cu' xapūlhmā'n ē tū jā ka'lhī ixtampūn. |2q Ā'līstān quit iclaktzī'lh ángel tī ixkosnū'ntlā'huan nac cā'ū'nī'n. Ickexmatli chī palha' huanli: ―¡Koxatī tala ixlīpō'ktuca'n tī tahui'lāna'lh nac cā'ti'ya'tna' a'cxni' nataskoli' ā'xmān kelhatu'tun ángeles! 19 Ā'līstān ixlīkelhatā'ti' ángel nā skoli'pālh. Lactlahuaca ixlīquilhmactu'tun chi'chini' ē nā ixlīquilhmactu'tun mālhcuyu' ē sta'cu. Cālactlahuaca ē jātza' ixtamāxkakēni'n. Jā ī'xkaka a'ktā'ti' hora cā'cuhuīni'. Jā ī'xkaka a'ktā'ti' hora tzī'sa. 0/ Sta'cu ixtacuhuīni' Xaxū'ni'. Ixlīquilhmactu'tun xcān taxū'yankō'lh. Lhūhua' tachi'xcuhuī't talaknīlh a'cxni' tahua'lh xaxū'ni' xcān. N/ Ā'līstān ixlīkelhatu'tun ángel skoli'lh. Mincha' nac a'kapūn a'ktin sta'cu xaka'tla' ē ixlamatēlha chī a'ktin ka'tla' lamanat. Xla' yujli na ixlīkentu'tun ka'tla' xcān ē mu'sni'. z.m Tanīkō'lh ixlīquilhmactu'tun ixlīpō'ktu tū ixuī'lh nac mar. Cāmālakuanīca ixlīquilhmactu'tun barcos. --Ixlīchā'tu' ángel skoli'lh. Maka'nca nac mar tū hua'chi a'ktin ka'tla' sipej tū ī'lhcumā'lh. Ixlī'a'ktu'tun mar ka'lhni' lakō'lh. l,QXapūla ángel skoli'lh. Yujli chejet ē macscut ixtā'lacxtuca ka'lhni'. Palha' mincha' nac cā'ti'ya'tna'. Ixlīquilhmactu'tun ti'ya't lhculh. Ixlīquilhmactu'tun qui'hui' lhculh. Ixlīpō'ktu seket xastaka lhcukō'lh. F+Ā'līstān kelhatojon ángeles tatacāxli nataskoli'. A*{Ángel chi'palh pūquilhcu ē līmātzumalh jala'nat nac pūmacamāstā'n ē pūxtekelh nac cā'ti'ya'tna'. Tzuculh jili ē makli'pli ē macasā'nalh ē tachiquilh ti'ya't. Līskoli' )5Xajini' siyentzu taxtulh na ixmacan ángel ē tā'kayāhualh. Chā'lh na ixlacatīn Dios. Nā a'ntza' chā'lh ixoracionca'n ixtachi'xcuhuī't Dios. M(Ā'līstān chimpālh ā'chā'tin ángel ē ixlīmin a'ktin pūquilhcu tū xa'oro. Tāyalh na ixlacatzuna'j pūmacamāstā'n. Xla' maxquī'ca lhūhua' siyentzu tū namaxquī'can Dios nac pūmacamāstā'n tū xa'oro na ixlacatzuna'j pūtahuī'lh. Macamāstā'lh tzamā' siyentzu ē nā ixoracionca'n ixtachi'xcuhuī't Dios. ' Ā'līstān iccālaktzī'lh kelhatojon ángeles tī ixtayāna'lh na ixlacatīn Dios. Xlaca'n cāmaxquī'ca kentojon līskoli'. c& ACordero xtī'tli ixlī'a'ktojon sello. Ca'cs ā'huā'na'lh nac a'kapūn chī i'tāt hora. ~%uJātza' tū caticā'a'kspulalh, ixpālacata Cordero tī huī'lh na ixpu'nan pūtahuī'lh, ū'tza' nacāmaktaka'lha. Nacālē'n jā taxtuhuī'lh xcān tū māstā' xasāsti' latamat. Dios nacāmāko'xamāka'tlī' ē jātza' catitacalhuanli.@$yChuntza' xlaca'n jātza' maktin catitatzi'ncsli. Jātza' maktin catitakelhpūtīlh pō'ktu quilhtamacuj. Chi'chini' jātza' caticāmacchālh ē jātza' maktin caticājicsmāhuī'lh. <#qŪ'tza' talīyāna'lh na ixlacatīn ixpūmāpa'ksīn Dios. Tatā'scuja Dios na ixtemplo cā'cuhuīni' ē tzī'sa. Dios tī huī'lh nac pūtahuī'lh, xla' cāmaktaka'lha xlaca'n. |"qQuit ickelhtīlh: ―Quit jā icca'tzī. Hui'x ca'tzīya'. Xla' quihuanilh: ―Ū'tza' tzamā' tī tatāyani'lh ka'tla' tapātīn. Xlaca'n talīche'kē'lhtza' ixlu'xu'ca'n ixka'lhni' Cordero. Ū'tza' stala'nka'tza' līlalh ixlu'xu'ca'n. ! Chā'tin chī lakōlu'n quinkelhasqui'nīlh: ―¿Tīchu tzamā' tī talhakā'nanī'ttza' xastala'nka'? ¿Jāchu tamincha'? < q Tahuanli:Chuntza' calalh.Camakapāxuīca ē camāka'tlī'ca Dios.Xmān ū'tza' ka'lhīkō' talacapāstacni'.Camaxquī'ca tapāxcatca'tzīn ē calakachi'xcuhuī'ca ixpālacata xmān ū'tza' ka'lhī ixlīpō'ktu lītli'hui'qui ē līmāpa'ksīn.Chuntza' pō'ktu quilhtamacuj calalh. dA Ixlīpō'ktuca'n ángeles ixtalītamacsti'li'nī't pūtahuī'lh ē lakōlu'n ē kelhatā'ti' tī ixtayāna'lh na ixa'katzā'stūtā'ti'. Ángeles tataquilhpūtalh na ixlacatzuna'j pūtahuī'lh ē tamakapāxuīlh Dios. zm Xlaca'n palha' tahuanli:Quincāmakapūtaxtūn quinDiosca'n tī huī'lh na ixpūmāpa'ksīn ē nā Cordero.  Ā'līstān iccālaktzī'lh lhūhua' tachi'xcuhuī't ē jāla ixcāpūtle'kecan ixpālacata ixlīlhūhua'ca'n xalanī'n nac cā'lacchicni' ē xalanī'n ixlīpō'ktu nac cā'quilhtamacuj ē ixlīpō'ktuca'n ixlīkempālhūhua' tachihuīn. Ixtayāna'lh na ixlacatzuna'j pūtahuī'lh ē nā ixlacatīn Cordero. Ixtalhakā'nca'n stala'nka' ixuanī't. Ixtachi'patēlha ixpekni' palma. 3_ē a'kacāujtu' mil ixla' Zabulón, ē a'kacāujtu' mil ixla' José, ē a'kacāujtu' mil ixla' Benjamín. Tachi'xcuhuī't tī ixtalhakā'nī't xastala'nka' ixlu'xu'ca'n pYē a'kacāujtu' mil ixla' Simeón, ē a'kacāujtu' mil ixla' Leví, ē a'kacāujtu' mil ixla' Isacar, r]ē a'kacāujtu' mil ixla' Aser, ē a'kacāujtu' mil ixla' Neftalí, ē a'kacāujtu' mil ixla' Manasés, 7A'kacāujtu' mil ī'xū'nātā'natna' Judá tī ixtalē'ntza' sello, ē a'kacāujtu' mil ī'xū'nātā'natna' Rubén, ē a'kacāujtu' mil ixla' Gad, GQuihuanica chī kelhalā't ixlīpō'ktuca'n tī cātankāhui'līca ixsello Dios. Xlaca'n a'ktin ciento ā'tu'pu'xamatā'ti' mil ixtahuanī't ī'xū'nātā'natna'ca'n ixcamana' Israel. 5Cāhuanilh: ―Jā tū catlahuani'tit ti'ya't nūn nac mar ē nūn qui'hui' hasta a'cxni' na'iccātankāhui'līyāuj sello tī tatapa'ksīni' Dios. 'GIclaktzī'mpālh ā'chā'tin ángel tī mincha' jā tā'cxtuyāchi chi'chini'. Xla' ixlē'mā'lh ixsello Dios xalakahuan. Huā'mā' ángel palha' cātā'chihuīna'nli kelhatā'ti' ángeles tī ixcāmaxquī'canī't lītli'hui'qui natahui'lī tasakā'līn nac cā'ti'ya'tna' ē nac mar.  Ā'līstān iccālaktzī'lh kelhatā'ti' ángeles ixtayāna'lh ixa'katzā'stūtā'ti' cā'ti'ya'tna'. Xlaca'n ixtataxtoktīmā'nalh a'ktā'ti' ū'ni'. Chuntza' jā ixū'nun nūn macsti'na'j nac cā'ti'ya'tna' ē nac mar ē nūn na ixa'kān qui'hui'. gGChilhtza' quilhtamacuj tū napūxokoni'can Dios. Nūn chā'tin tī tzē natāyani'.5cIxtata'sa ē ixtahuani kēstīnī'n ē talhpānī'n: ―Cayujtit ē caquilā'a'klhta'lauj ē chuntza' tzē na'ictatzē'kāuj na ixlacatīn Dios tī huī'lh nā ixpūmāpa'ksīn. Caquilāmātzē'kui na ixlacatīn tī huanican Cordero ixpālacata xla' naquincāmakapātīnīnān tū ictlahuanī'tauj. MTatatzē'kli napuxcu'nu' xalanī'n nac cā'quilhtamacuj ē nā tī ixtamāpa'ksīni'n ē generales ē lacricujnu' ē tachi'xcuhuī't tī ā'chulā' ixtasqui'nī ē pō'ktu tachi'xcuhuī't tī xatastā'maka ē nā tī jā xatastā'maka. Ixlīpō'ktuca'n tatatzē'kkō'lh nac lhu'cu' ē nac cā'talhpānna' nac kēstīnī'n. &EA'kapūn jātza' ixtasu'yu. Chī a'ktin ka'tla' ca'psnap tū xatapāsmili. Tatapekpānūlh ixlīpō'ktu kēstīnī'n ē pītzuna'j ti'ya't na ixpu'nan mar.  Sta'cu tamincha' nac a'kapūn ē tayujli nac cā'ti'ya'tna' chuntza' chī xastaka higos yuja a'cxni' ū'nun lacachiqui xaqui'hui'. r] Quit iclaktzī'lh chī Cordero xtī'tpālh ixlī'a'kchāxan sello. Palha' tzuculh tachiqui ti'ya't. Chi'chini' xapūtze'nke lakō'lh chī pūtin lu'xu' xapūtze'nke ē lhtululu. Mālhcuyu' tzu'tzo'ko lakō'lh hua'chi ka'lhni'. { Xlaca'n ixlīpō'ktuca'n cāmaxquī'ca ixtalhakā'nca'n xastala'nka'. Cāhuanica: “Caka'lhī'tit ā'macsti'na'j a'cxni' nataketzīkō' ixlīpō'ktuca'n mintā'timīnca'n tī tatā'scuja Cristo ē nacāmaknīcan chuntza' chī hui'xina'n.” , Q Xlaca'n palha' ixtachihuīna'n ē tahuanli: ―QuinDiosca'n, hui'x tze ē pō'ktu tze tū tlahuanī'ta'. Hui'x pō'ktu mākentaxtūya' tū hua'na'. ¿Jā'cxni' nacāputzāna'ni'ya' tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'ti'ya'tna'? ¿Jā'cxni' nacāmakapātīni'na' tī quincātamaknīnī'ta'n? g G Ā'līstān Cordero xtī'tpālh ixlī'a'kquitzis sello. Quit iclaktzī'lh, na ixtampīn pūmacamāstā'n, tī ixcāmaknīcanī'ttza' ixpālacata xlaca'n ixtamāsu'yunī't ixtachihuīn Dios ē jā maktin tamakxtekli. { oIclaktzī'lh lakatin cahuāyuj xasmucucu. Tī ixkēhuī'lh ixmāpācuhuīcan Līnīn. Na ixchakēn ixmimā'cha' chā'tin tī ixmāpācuhuīcan Cā'līnīn. Xlaca'n cāmacamaxquī'ca lītli'hui'qui natamāpa'ksīni'n ixlī'a'ktā'ti' cā'quilhtamacuj. Cāmaxquī'ca lītli'hui'qui tzē natalīmaknīni'n espada ē tatzi'ncstat ē ta'jatat ē animalh tū tahua'nan.  %Ā'līstān Cordero xtī'tpālh ixlī'a'ktā'ti' sello. Ickexmatli chī huanli ixlīkelhatā'ti'. Quihuanilh: ―¡Cata't laktzī'na'! - SIckexmatpālh a'ktin tachihuīn tū taxtulh ixpu'nanca'n kelhatā'ti' tī ixtayāna'lh na ixa'katzā'stūtā'ti'. Huanli: ―A'ktin kilo trigo ixtapalh tū tlajacan a'ktin quilhtamacuj. A'ktu'tun kilo cebada ixtapalh tū tlajacan a'ktin quilhtamacuj. Jā pāxcat catilīlaca aceite ē vino. }sĀ'līstān Cordero xtī'tpālh ixlī'a'ktu'tun sello. Ickexmatli chī chihuīna'nli ixlīkelhatu'tun. Quihuanilh: ―¡Cata't laktzī'na'! Iclaktzī'lh lakatin cahuāyuj xapūtze'nke. Tī ixkēhuī'lh ixchi'patēlha a'ktin pūpūlhcān. jMTaxtupālh ā'lakatin cahuāyuj xatzu'tzo'ko. Tī ixkēhuī'lh maxquī'ca līmāpa'ksīn natlahua lāta'lan nac cā'ti'ya'tna'. Maxquī'ca līmāpa'ksīn natalāmaknī tachi'xcuhuī't. Maxquī'ca kentin ka'tla' espada. RĀ'līstān Cordero xtī'tpālh ixlī'a'ktu' sello. Ickexmatli chī chihuīna'nli ixlīchā'tu' chī kelhatā'ti' tī ixtayāna'lh na ixa'katzā'stūtā'ti'. Quihuanilh: ―¡Cata't laktzī'na'! U#Quit iclaktzī'lh lakatin cahuāyuj xastala'nka'. Tī ixkēhuī'lh ixka'lhī a'ktin ixa'ksmūt. Maxquī'ca a'ktin corona. Xla' ixtasu'yu chī chā'tin tī ixtlajana'nī't ē a'mpālh tlajana'mpala.  Ā'līstān iclaktzī'lh a'cxni' xtī'tli Cordero chū'cus xa'a'ktojon sellos. Ickexmatli chī chihuīna'nli chā'tin chī kelhatā'ti' tī ixtayāna'lh na ixa'katzā'stūtā'ti'. Ixtachihuīn ickexmatli chī jilini'. Quihuanilh: ―¡Cata't laktzī'na'! kOTahuanli kelhatā'ti' tī ixtayāna'lh nac a'katzā'stūtā'ti': ―¡Ē chuntza' calalh! Kelhapu'xamatā'ti' lakōlu'n talaktaquilhpūtalh ē tamakapāxuīlh Dios tī huī'lh pō'ktu quilhtamacuj ē chī tihua'na'.} Ē nā ickexmatli chī tachihuīna'nli ixlīpō'ktu tū Dios cāmālacatzuculh nac a'kapūn ē nac cā'ti'ya'tna' ē nac cā'līnīn ē nac mar. Tahuanli:Dios tī huī'lh na ixpūmāpa'ksīn ē nā Cordero cacālaktaquilhpūtaca ē cacālakachi'xcuhuī'ca ē cacāmakapāxuīca.Cataka'lhīlh lhūhua' lītli'hui'qui chī pō'ktu quilhtamacuj ē chī tihua'na'. +O Xlaca'n palha' tahuanli:Minī'ni' namaxquī'can lītli'hui'qui Cordero tī maknīca.Minī'ni' namaxquī'can ixlīpō'ktu.Xla' ka'lhī ixlīpō'ktu talacapāstacni' ē tahuixcān.Minī'ni' xmān ū'tza' nalakachi'xcuhuī'can ē nalaktaquilhpūtacan ē namāka'tlī'can. T! Quit iclaktzī'mpālh ē ickexmatli ixtachihuīnca'n a'klhūhua' millón ángeles tī ixtalītamacsti'li'nī't pūtahuī'lh ē kelhatā'ti' tī ixtayāna'lh na ixa'katzā'stūtā'ti' ē lakōlu'n.  Hui'x cālacsacui'līnī'ta' natamāpa'ksīni'n ē natatā'scuja Dios.Xlaca'n natamāpa'ksīni'n nac cā'ti'ya'tna'. ~' Xlaca'n ixtapixtlī' xasāsti' tapixtlī'n:Hui'x minī'ni' namaktīni'na' ca'psnap ē nalacxtī'ta' sellos tū līlhcā'canī't ixpālacata hui'x līmacamāstā'na'nca'.Minka'lhni' ū'tza' līxoko' ixcuentaca'n xalanī'n na ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj ē tī tachihuīna'n xtum tachihuīn ē xalanī'n ixlīpō'ktu cā'lacchicni'.Chuntza' xlaca'n tzē natatapa'ksīni' Dios. 4}aA'cxni' maktīni'lh, kelhatā'ti' tī ixtayāna'lh na ixa'katzā'stūtā'ti' ē kelhapu'xamatā'ti' lakōlu'n talaktatzokostalh Cordero. Chā'tunu' chī lakōlu'n ixtaka'lhī a'katunu' arpa. Ixtaka'lhī a'ktin copa tū xa'oro jā ixmojōcan siyentzu. Ū'tza' ixoracionca'n tī tatapa'ksīni' Dios. "~~)|{zyxGvv*tsrr_qponmkj9hhgEf0eRd*c;bbaa`__S^P]o\[ZYXqXW@VdU%TSRQPqO2N.MULJ6IiHGGFE_DwCjBAAd@?==g<;:9]8 7H5432110;.-i,t+)('&[%$#"!!- {9q/# % = ?iS"` 9Ā'līstān ickexmatli a'ktin tachihuīn tū mincha' nac a'kapūn. Palha' huanli: ―Chuhua'j Dios cātā'lahuī'lh ixtachi'xcuhuī't. Xlaca'n natalītaxtu ixtachi'xcuhuī't. Ē xla' nalītaxtu ixDiosca'n xlaca'n. I  Quit, Juan, iclaktzī'lh xatasicua'lanātlahuan cā'lacchicni'. Huā'mā' cā'lacchicni' ū'tza' tū xasāsti' Jerusalén. Nā iclaktzī'lh chī ixyujmā'chi nac a'kapūn jā hui'lacha' Dios. Cā'lacchicni' tzej ixcāxtlahuacanī't chī chā'tin tasqui'ni' tī tzej lhakā'nan a'cxni' natā'tamakaxtoka ī'squi'nīni'. 9 mĀ'līstān iclaktzī'lh ā'a'ktin xasāsti' a'kapūn ē xasāsti' cā'quilhtamacuj. Xapūla a'kapūn ē xapūla cā'quilhtamacuj ixcāmālakuanīcanī't. Jātza' ixa'nan mar. DNā cāmacā'nca nac cā'macscutnu' ixlīpō'ktuca'n tī jā ixcātzo'kni'canī't ixtacuhuīni'ca'n nac libro jā tatzo'kni' ixtacuhuīni'ca'n tī taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n. Ā'līstān līnīn ē cā'līnīn cāmacā'nca nac cā'macscutnu' jā huī'lh pūpātīn. Huā'mā' ixlīmaktu'tza' līnīn xla'. R Ā'līstān mar cāmacamāstā'lh tī ixtanīnī't a'ntza'. Nā tachilh xlaca'n tī ixtahui'lāna'lh nac cā'līnīn. Cāputzāna'ni'kō'ca ixlīpō'ktuca'n, chā'tunu' chuntza' chī ixtalatlā'huan. ' Iccālaktzī'lh nīnī'n, laka'tla' ē xalacstīn. Xlaca'n ixtayāna'lh na ixlacatīn Dios. Cāmālakakē'ca libros. Ā'līstān mālakakē'palaca ā'a'ktin libro. Ū'tza' huā'mā' libro a'ntza' jā cātzo'kcanī't ixtacuhuīni'ca'n tī taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n. Cāputzāna'ni'ca nīnī'n chuntza' chī ixtalatā'kchokonī't chuntza' chī ixtatzo'kni' ixlīpō'ktu tū ixtatlahuanī't. M Ā'līstān iclaktzī'lh a'ktin pūtahuī'lh ka'tla' ē stala'nka'. Iclaktzī'lh tī ixuī'lh a'ntza'. Cā'quilhtamacuj ē a'kapūn cāmālakuanīca na ixlacatīn Dios. Jātza' tatasu'yulh. eC Skāhuī'ni' tī ixcā'a'kskāhuī'nī't macā'nca nac cā'macscutnu' jā huī'lh pūpātīn ē jā lhcuyucan azufre. Nā a'ntza' ixcāmacā'ncanī't tū jā tze animalh ē a'kchihuīna' tī ixa'kskāhuī'nin. A'ntza' nacāmakapātīnīncan cā'cuhuīni' ē cā'tzī'sa pō'ktu quilhtamacuj. Dios nacāputzāna'ni' jā huī'lh na ixpūmāpa'ksīn %C Iclaktzī'lh ixchi'xcu'ca'n Gog ē Magog na ixlīka'tla' cā'ti'ya'tna' ē tatā'tamacxti'li'lh jā ixtahui'lāna'lh ixtachi'xcuhuī't Dios ē tzamā' cā'lacchicni' tū Dios pāxquī'. Nac a'kapūn mincha' macscut ē cālhcuyukō'lh ixlīpō'ktuca'n ixtachi'xcuhuī't skāhuī'ni'. dANataxtu ē nacā'a'kskāhuī' tachi'xcuhuī't na ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj. Nacā'a'kskāhuī' xalanī'n nac Gog ē Magog. Nacāmākēstoka natalātucsa. Xlaca'n lhūhua' chī cucuj tū huī'lh na ixquilhtūn mar. nUA'cxni' nasputa a'ktin mil cā'ta, namakxtekcan skāhuī'ni'. Xla' nataxtu jā ixchī'canī't. s~_Līpāxuhua tī natalacastālancuana'n xapūla. Xlaca'n natatā'māpa'ksīni'n Dios. Xlaca'n jātza' catitanīlh ixlīmaktu' chī ā'makapitzīn. Xlaca'n natatā'scuja Dios ē Cristo. Natatā'māpa'ksīni'n Cristo a'ktin mil cā'ta. }Xlaca'n ū'tunu'n tī xapūla talacastālancuana'nli. Ā'makapitzīn nīnī'n natalacastālancuana'n a'cxni' nasputa a'ktin mil cā'ta. v|eĀ'līstān iccālaktzī'lh makapitzīn pūtahuī'lhni' jā ixtapūmāpa'ksīni'n. Nā iccālaktzī'lh ā'makapitzīn tī ixtahui'lāna'lh a'ntza'. Xlaca'n ixcāmaxquī'canī't līmāpa'ksīn nataputzāna'n. Nā iccālaktzī'lh xlaca'n tī ixcā'a'cchu'cucanī't. Cāmaknīca ixpālacata ixtamāsu'yu ixtachihuīn Dios ē tū ixlīcāna' ixla' Jesús. Xlaca'n jā ixtatatzokostani'nī't animalh, ē jā ixtalaktaquilhpūtanī't ixlakmāxtu. Jā ixtatamakxteknī't nacāhui'līni'can sello na ixtankānca'n ē na ixmacanca'n. Iccālaktzī'lh talacastālancuana'nli ē tatā'māpa'ksīni'lh Cristo a'ktin mil cā'ta. 8{iÁngel mojōlh nac xapūlhmā'n lhu'cu' ē mālacchahuanūlh ē hui'līni'lh a'ktin sello nac mākelhcha. Chuntza' jātza' caticā'a'kskāhuī'lh tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj hasta a'cxni' nasputa a'ktin mil cā'ta. A'cxni' nasputa mil cā'ta, namakxtekcan. Jā makās catimakxtekca. -zSXla' chi'palh dragón. Ū'tza' lūhua' tū xala' makāstza' ē nā ū'tza' skāhuī'ni' ē nā huanican Satanás. Ángel chī'hui'līlh dragón a'ktin mil cā'ta. !y =Ā'līstān iclaktzī'lh chā'tin ángel tī ixyujmā'chi nac a'kapūn. Ixlīmin ixlīmālaquī'ca'n xapūlhmā'n lhu'cu'. Nā ixlīmin ka'tla' cadena. \x1Ixlīpō'ktuca'n ā'makapitzīn ixtachi'xcuhuī't tū jā tze animalh, xlaca'n cālīmaknīkō'ca espada tū quilhtaxtulh na ixquilhni' tī ixkēhuī'lh cahuāyuj. Spūnī'n tzej talīka'sli ixquinītca'n.w5Tū jā tze animalh chi'paca ē nā a'kchihuīna' tī ixa'kskāhuī'nin. Xla' ixtlahuanī't lī'a'cnīn na ixlacatīn huā'mā' animalh. Chuntza' ixcā'a'kskāhuī'nī't tī ixtalē'n na ixtankānca'n ixsello animalh ē tī ixtalaktaquilhpūta ixlakmāxtu animalh. Animalh ē a'kchihuīna' tī ixa'kskāhuī'nin, xalakahuan cāmacā'nca nac cā'macscutnu' jā huī'lh pūpātīn ē jā lhcuyucan azufre. mvSĀ'līstān iclaktzī'lh chī ixtatakēstoknī't tū jā tze animalh ē napuxcu'nu' xalanī'n nac cā'quilhtamacuj ē ixchi'xcuhuī'tca'n. Ixtatakēstoknī't natatā'lātucsa tī ixkēhuī'lh cahuāyuj ē ixchi'xcuhuī'n. wugCata'ntit ē cahua'tit ixquinītca'n napuxcu'nu' ē xalactli'hui'quin chi'xcuhuī'n. Cahua'tit ixquinītca'n cahuāyuj ē ixquinītca'n tī ixtakētahui'lāna'lh. Cahua'tit ixquinītca'n ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't, masqui tī ixtamakscuja ē masqui tī jā ixtamakscuja, ē masqui chi'xcuhuī'n tī xalaka'tla' ē masqui tī jā xalaka'tla' ―huanli ángel. xtiĀ'līstān iclaktzī'lh chā'tin ángel tī ixyālh nac chi'chini'. Xla' palha' cāhuanilh ixlīpō'ktuca'n spūnī'n tū ixtakosnū'ntlā'huan nac cā'ū'nī'n: ―Cata'ntit. Catakēstoktit ē cahua'tit tū Dios nacāmaxquī'yān. -sSNa ixlu'xu' ē na ixchēkēn ixtatzo'kni' a'ktin tacuhuīni': “Xapuxcu' napuxcu'nu' ē Māpa'ksīni' tī cāmāpa'ksī ixlīpō'ktuca'n tī tamāpa'ksīni'n.” #r?Tī ixpasakō'nī't ka'lhni' ixlu'xu', quilhtaxtulh kentin espada tū sta'ya'nca'. Huā'mā' nacālīskāhuī' tachi'xcuhuī't nac cā'quilhtamacuj. Līpalha' nacāmāpa'ksī. Xla' nacāmakapātīnīn ixpālacata Dios tī ka'lhīkō' pō'ktu līmāpa'ksīn, xla' līsītzī' tū tatlahuanī't ū'tunu'n. Chī xlaca'n natapātīni'n hua'chi uvas natalītaxtu tū cālacchi'ntacan a'cxni' māxtuni'can xaxcān. DqIxtastālani' lhūhua' ixchi'xcu' xalanī'n nac a'kapūn. Xlaca'n ixtakētahui'lāna'lh xalakstala'nka'n cahuāyuj. Ixlu'xu'ca'n xatze ē xalakstala'nka'n ē xatache'kē'n ixtahuanī't. Xp) Ixlu'xu' ixpasakō'nī't ka'lhni'. Ixtacuhuīni' Ixtachihuīn Dios ixuanī't. ioK Ixlakastapun hua'chi ixtaxkaka chī xalamana't macscut. Ixcucuī'lh lhūhua' corona na ixa'kxāk. Ixtzo'kni'canī't a'ktin tacuhuīni'. Nūn chā'tin ixca'tzī tū ixuanicu'tun tzamā' tacuhuīni'. Xmān ū'tza' ixca'tzī. vne Ā'līstān iclaktzī'lh a'kapūn laquī'yālh. Iclaktzī'lh lakatin cahuāyuj xastala'nka'. Tī ixkēhuī'lh huā'mā' cahuāyuj, līmāpācuhuīca Ixlīcāna' ē Mākentaxtūnu'nkō'. Xla' tze chī putzāna'n. Tze chī lātucsa. m9 Quit iclaktatzokostalh ángel ē ictimakapāxuīcu'tunli. Xla' quihuanilh: ―Jā catla'hua' chuntza'. Quit ictā'scuja Dios chuntza' chī hui'x ē chī mintā'timīn tī ta'a'ka'ī' tū ixlīcāna' tū Jesús māsu'yulh. Xmān Dios namakapāxuī'ya'. Tī tamāsu'yu ixtachihuīn Jesucristo, ixlīpō'ktuca'n xlaca'n ixa'kchihuīna'nī'n Dios ―quihuanica. Xastala'nka' cahuāyuj ē tī ixkēhuī'lh l  Ā'līstān ángel quihuanilh: ―Catzo'kti huā'mā': “Līpāxuhua tahui'lāna'lh tī cāhuanicanī't catamilh nac cā'tani' ixla' Cordero a'cxni' natamakaxtoka.” Nā quihuanilh ángel: ―Ū'tza' ixlīcāna' huā'mā' tachihuīn tū ixla' Dios. %kCXatasqui'ni' makxtekcanī't nalhakā' xatze xastala'nka' lu'xu' ē xatache'kē'n. Xatze lu'xu' huanicu'tun tze chī talatā'kchoko ixtachi'xcuhuī't Dios. Tj!Līpāxuhua catahui'lauj ē cata'sauj cā'tapāxuhuān.Camāka'tlī'uj Dios.Chinī'ttza' quilhtamacuj tū napūtamakaxtoka tī huanican Cordero.Ixtasqui'ni' tacāxnī'ttza' huī'lh. iIckexmatpālh chī ixtachihuīna'mā'nalh lhūhua' tachi'xcuhuī't ē chī macasā'nan lhūhua' xcān, ē chī a'cxni' palha' jili ē tahuanli:¡Aleluya!Māpa'ksīni'ntza' quiMāpa'ksīni'ca'n quinDiosca'n tī ka'lhīkō' lītli'hui'qui. ;hoĒ kexmatpalaca a'ktin tachihuīn na ixpūmāpa'ksīn Dios ē huanli:Camāka'tlī'tit Dios milīpō'ktuca'n hui'xina'n tī tapa'ksīni'yā'tit Diosē milīpō'ktuca'n hui'xina'n tī lakachi'xcuhuī'yā'tit Dios,
tī xalaka'tla' ē tī jā xalaka'tla'. Tamakaxtokli tī huanican Cordero SgĒ pu'xamatā'ti' lakōlu'n ē kelhatā'ti' tī ixtayānalh, xlaca'n tatalaktzokostalh Dios tī ixuī'lh na ixpūmāpa'ksīn. Xlaca'n tamakapāxuīlh ē tahuanli: ―¡Chuntza' calalh! ¡Aleluya! fChihuīna'mpalaca palha' ē tahuanli: ―¡Aleluya! Xajini' nac Babilonia ta'a'kayāhuamā'lh pō'ktu quilhtamacuj. geGXla' putzāna'n chuntza' chī tū ixlīcāna'.Tze chī xla' putzāna'n.Xla' putzāna'nīnī't Babilonia ixpālacata xalanī'n a'ntza' tamātlahuīlh tū jā tze ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj, chu lacxtim chī xlaca'n.Dios makapātīnīnī't Babilonia ixpālacata xalanī'n a'ntza' tamaknīlh tī ixtatā'scuja Dios. ~d wĀ'līstān ickexmatli chī palha' ixtata'sa lhūhua' tachi'xcuhuī't nac a'kapūn. Ē xlaca'n ixtahuan:¡Aleluya!QuinDiosca'n quincāmakapūtaxtūyān.Calakachi'xcuhuī'ca xmān ū'tza'.Xla' ka'lhīkō' lītli'hui'qui. cChuntza' na'a'kspula Babilonia ixpālacata a'ntza' cāmaknīca ixa'kchihuīna'nī'n Dios ē nā cāmaknīca ixtachi'xcuhuī't Dios. Nā talē'n cuenta xalanī'n nac Babilonia chī cāmaknīca ixtachi'xcuhuī't Dios ixlīpō'ktu nac cā'quilhtamacuj.+bOJātza' tū cati'a'nalh pūmaksko tū namāxkakēni'n. Jātza' catikexmatca ixtachihuīnca'n tī tatamakaxtoknī'tcus. Stā'na'nī'n tī xapūla tamilh nac Babilonia, xlaca'n ā'chulā' ixtaka'lhī lītli'hui'qui ē jā ā'makapitzīn xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Xalanī'n nac Babilonia talī'a'kskāhuī'ninli ixlīxantilhca'n. Cā'a'kskāhuī'ca xalanī'n calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj ―huanli ángel. haIJātza' catikexmatca a'ntza' tī tasla'knan. Jātza' catikexmatca arpa nūn līskoli'. Jātza' maktin catitasu'yulh tī tatlahua catūhuālh tascujūt. Jātza' catimacasā'nalh xuā'ti' ixpālacata jā tī tī natasquiti. q`[Ā'līstān chā'tin ángel xatli'hui'qui chi'palh a'ktin ka'tla' chihuix chī a'ktin xuā'ti' ixlīka'tla'. Mojōlh nac mar ē huanli: ―Chuntza' namāyujūcan ka'tla' cā'lacchicni' Babilonia. Jātza' maktin catitasu'yulh. ]_3Nā nahuancan: ―Catalīpāxualh ixlīpō'ktuca'n xalanī'n nac a'kapūn ixpālacata lakuanī't cā'lacchicni' Babilonia. Calīpāxua'tit hui'xina'n tī ixtachi'xcuhuī't Dios ē nā hui'xina'n apóstoles ē ixa'kchihuīna'nī'n Dios. Xlaca'n xalanī'n nac Babilonia taxokoni'mā'nalhtza' Dios tū cātatlahuani'nī'ta'n hui'xina'n. m^SNatalīpuhuan ē natataya pokxni' ē nacā'a'cpūmāhua'ca'can. Natacalhuan ē palha' natahuan: ―¡Līlakalhu'mānat huā'mā' xaka'tla' cā'lacchicni'! Rico ixtahuanī't xalanī'n a'ntza'. Lacricujnu' talītaxtulh ixlīpō'ktuca'n ixtēcu'nī'n barcos ixpālacata ī'stā'nancan nac Babilonia. ¡Līlakalhu'mānat cā'lacchicni'! Xamaktin sputli. F]A'cxni' natalaktzī'n chī nalhcu cā'lacchicni' Babilonia ē chī nataxtu xajini', xlaca'n natahuan: ―Nūn maktin a'nanī't a'ktin cā'lacchicni' chī huā'mā' ka'tla' cā'lacchicni'. q\[Xamaktin cāsputni'kō'lh ixlīricoca'n ―natahuan. Ixlīpō'ktuca'n marineros ē xanapuxcu'nu' barcos ē ixlīpō'ktuca'n tī tapū'a'n barcos ē ixlīpō'ktuca'n tī tamakscuja nac mar, ixlīpō'ktuca'n makat natalaca'a'ntāya. n[UĒ natahuan: ―¡Līlakalhu'mānat Babilonia! Xapūla xalanī'n a'ntza' ixtalhakā' pō'ktu lino xatze ē xasmataka lu'xu' ē xatzu'tzo'ko. Ixtaka'lhī ixlīcāxtlahuanca'n pō'ktu tū xa'oro ē chihuix xatapalaxla' ē perlas. yZkStā'na'nī'n lacricujnu' ixtahuanī't ixpālacata ixtalāmaktamāhuana'n xalanī'n nac Babilonia. Nā xlaca'n natalaca'a'ntāya makat ixpālacata natajicua'n chī natapātīni'n xalanī'n nac Babilonia. Natalīpuhuan ē natacalhuan. jYMStā'na'nī'n natahuani xalanī'n nac Babilonia: ―Cāsputni'kō'nī'ta'n tū ixtapalh tumīn tū ixka'lhīcu'tunā'tit. Nā cāsputni'kō'nī'ta'n ixlīpō'ktu tū xalactze ē xatapalaxla'. Jātza' maktin catika'lhī'tit. X Jātza' catitamāhuaca canela ē nūn tū mu'csu tū mojōni'can līhua't. Jātza' caticāmaktamāhuaca siyentzu ē mirra ē perfume ē vino ē aceite ē harina ē trigo. Jātza' caticāmaktamāhuaca huācax ē borregos ē cahuāyuj ē carretas ē tasācua'. \W1 Jātza' cati'a'nalh tī nacāmaktamāhua ixlīstā'tca'n: oro ē plata ē perlas ē xatapalaxla' chihuix ē lu'xu' tū xatze ixla' lino ē ixla' seda tū smataka ē tzu'tzo'ko. Jātza' catitamāhuaca qui'hui' tū xamu'csu. Jātza' caticāmaktamāhuaca tū cālītlahuacan marfil ē qui'hui' xatapalaxla' ē bronce ē līcā'n ē mármol. TV! Stā'na'nī'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj nā xlaca'n natacalhuan ē natalīpuhuan tū na'a'kspula Babilonia. Natacalhuan ixpālacata jātza' catita'a'nalh tī nacāmaktamāhua ixlīstā'tca'n. 9Uk Napuxcu'nu' natalaca'a'ntāya makat ixpālacata nā natajicua'n chī natapātīni'n xalanī'n nac Babilonia. Natalāhuani: ―¡Līlakalhu'mānat Babilonia, ka'tla' cā'lacchicni'! Ixka'lhī lītli'hui'qui. Ē xamaktin xokomā'lh ixlīpō'ktu tū jā tze tū tatlahuanī't a'ntza' ―chuntza' natahuan. .TU Napuxcu'nu' xalanī'n nac cā'quilhtamacuj tatā'tlahualh tū jā tze xalanī'n nac Babilonia. Ū'tunu'n ixcātā'tlahua ixlīpō'ktu tū ixtalacasqui'n. Xlaca'n natalīpuhuan ē natacalhuan a'cxni' natalaktzī'n cā'lacchicni' Babilonia lhcumā'lh ē xajini' tā'kayāhuamā'lh nahuan. wSgŪ'tza' nalīmin lakuat. Naminkō' ixlīpō'ktu a'ktin quilhtamacuj: līnīn ē talakaputzīt ē tatzi'ncstat. Nā nalhcuyukō'can huā'mā' cā'lacchicni'. Tī namacamin huā'mā' lakuat, xla' ū'tza' Dios. Xla' ka'lhī lītli'hui'qui. RRico ixtahuanī't ē tapāxuhualh ē ka'tla' ixtamakca'tzī. Chuhua'j tzej catapātīni'lh ē tzej catalīpuhuanli. Xlaca'n chī chā'tin puscāt tī huan: “Quit chā'tin reina ē icmāpa'ksīni'n. Quit jā tī quinīmaka'nī't. Jā maktin ictilīlakaputzalh.” BQ}Chuhua'j cacātlahuani'ca xlaca'n tū cātlahuani'lh ā'makapitzīn. Tzej cataxokolh hasta maktu' tū tatlahuani'lh ā'makapitzīn. Chuhua'j tzej catapātīni'lh xlaca'n hasta maktu'. P Lhūhua' ixcuentaca'n xlaca'n. Cāmākēstokui'līni'canī't ē chā'nī't nac a'kapūn. Dios cāpāstacni'nī't ixcuentaca'n. "O=Ā'līstān ickexmatpālh a'ktin tachihuīn nac a'kapūn tū huanli: ―Cataxtutit nac Babilonia, hui'xina'n tī quintachi'xcuhuī't. Jā natā'tlahua'yā'tit tū jā tze xalanī'n a'ntza'. Chuntza' jā catimakpātīni'ntit hui'xina'n a'cxni' nacāmakapātīnīncan xlaca'n. wNgBabilonia cāmātlahuīlh tū jā tze xalanī'n na ixlīpō'ktu cā'lacchicni'. Napuxcu'nu' xalanī'n na ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj tatlahualh tū jā tze ixpālacata huā'mā' cā'lacchicni'. Stā'na'nī'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj rico talītaxtulh, ixpālacata xalanī'n nac Babilonia ixtaxa'ma ixtumīnca'n natatamāhua ixlīpō'ktu tū ixtalacasqui'n. KMPalha' huanli: ―Chuhua'j mālakuanīkō'canī'ttza' xaka'tla' cā'lacchicni' Babilonia. Chuhua'j tahui'lāna'lh a'ntza' xmān tū jā tzeya ū'ni', ē ixlīpō'ktu spūnī'n xalako'hua'jua'. L )Ā'līstān iclaktzī'mpālh ā'chā'tin ángel tī ixyujmā'chi nac a'kapūn. Xla' ixka'lhī lītli'hui'qui. Māxkakēkō'lh cā'ti'ya'tna'. KPuscāt tī la'ktzi', xla' ū'tza' xaka'tla' cā'lacchicni' tū cāmāpa'ksīkō' napuxcu'nu' xalanī'n nac cā'quilhtamacuj.WJ'Dios cāmālacpuhuanīlh natatlahua tū Dios ixlacasqui'n. Ū'tza' xlaca'n talīchihuīna'nli natamaxquī' ixlīmāpa'ksīnca'n animalh hasta a'cxni' namākentaxtūkō'can ixlīpō'ktu tū Dios ixuanī't. I Kencāuj a'kalokot tū cāla'ktzi' ē tū kelhacāuj napuxcu'nu', xlaca'n ē animalh natalāquiclhlaktzī'n puscāt tī xamaklani'. Puscāt namaktīkō'can tū ka'lhī. Maklhpi'mpi'li' natamakxteka. Xlaca'n natahua' ixquinīt puscāt. Ē nalhcuyukō'can. dHANā quihuanipalh ángel: ―Tzamā' mar, tū la'ktzi' jā lacahuahuī'lh puscāt tī xamaklani', huanicu'tun lhūhua' tachi'xcuhuī't xalanī'n lhūhua' cā'lacchicni' tī tachihuīna'n kempālhūhua' tachihuīn. 3G_Xlaca'n natatā'lātlahua Cordero. Cordero nacāskāhuī' ixpālacata xla' ū'tza' Māpa'ksīni' tī cāmāpa'ksī ixlīpō'ktuca'n tī tamāpa'ksīni'n, ē xla' ū'tza' Xapuxcu' napuxcu'nu'. Ixtachi'xcuhuī't Cordero xlaca'n tī Dios cāta'sani'nī't ē cālacsacnī't ē takexmatni' xmān Dios. F{ Tzamā' kelhacāuj napuxcu'nu' tachihuīna'nī't ē natamaxquī' animalh ixlītli'hui'quica'n ē ixlīmāpa'ksīnca'n. @Ey Kencāuj a'kalokot tū la'ktzi', xla' ū'tza' kelhacāuj napuxcu'nu'. Xlaca'n tī jāna'j talītzucu tamāpa'ksīni'n. Xlaca'n natatā'māpa'ksīni'n animalh xmān a'ktin hora. &DE Animalh tū ixuī'lh xapūla ē tū jātza' huī'lh, xla' ū'tza' ixlīkelhatzayan puxcu'. Xla' lacxtim chī kelhatojon. Ā'līstān xla' namālakuanīcan. \C1 A'ktojon a'kxāk, ū'tza' huanicu'tun kelhatojon napuxcu'nu'. Kelhaquitzis xlaca'n jātza' tamāpa'ksīni'n. Chā'tin māpa'ksīni'ncus. Chā'tin jā ā'min. Xla' a'cxni' namin, jā makās catimāpa'ksīni'lh. IB  Nā ángel quihuanilh: ―Chuhua'j na'icuaniyān tū huanicu'tun huā'mā' ē tū takexmata tī lakskalalh. A'ktojon ixa'kxāk animalh, xla' ū'tza' a'ktojon sipej jā tahui'la puscāt. FAAnimalh tū la'ktzi', ixuī'lh xapūla, ē chuhua'j jātza' huī'lh. Xla' natā'cxtuyāchi nac xapūlhmā'n lhu'cu'. Ā'līstān xla' na'a'n jā namālakuanīcan. A'cxni' nalaktzī'ncan animalh, natalī'a'cnīkō' tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Natalī'a'cnī animalh tū ixuī'lh makāstza' ē jātza' huī'lh ē natahui'lapala. Natalī'a'cnīni'n ixlīpō'ktuca'n tī jā tatzo'kni' ixtacuhuīni'ca'n nac libro a'cxni' tzuculh cāxtahui'la cā'quilhtamacuj. Nac libro a'ntza' jā cātzo'kcanī't ixtacuhuīni'ca'n tī taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n. Q@Ángel quinkelhasqui'nīlh: ―¿Tū lī'a'cnī'ya'? Na'icuaniyān tū līlakatzē'k ixpālacata puscāt ē tzamā' animalh tū kēhuī'lh, ē tū ka'lhī a'ktojon ixa'kxāk ē kencāuj ixa'kalokot. U?#Iclaktzī'lh tzamā' puscāt ixlīka'chīnī't ixka'lhni'ca'n ixtachi'xcuhuī't Dios. Xlaca'n cāmaknīca ixpālacata jā tamakxtekli takexmatni' Jesús. A'cxni' quit iclaktzī'lh huā'mā', ica'cnīlh. >yNa ixtankān ixtatzo'knī't a'ktin tacuhuīni' tū jā ixca'tzīcan tū ixuanicu'tun. Tū ixtatzo'kni' ū'tza' huā'mā': “Xaka'tla' Babilonia, xla' ū'tza' xatzī' ixlīpō'ktuca'n puscan tī xamaklani' ē xatzī' ixlīpō'ktu tū jā tze.” ;=oĒ puscāt ixlhakā'nī't ixlu'xu' xasmataka ē xatzu'tzo'ko. Ixlu'xu' līcāxlalh oro ē lhūhua' tū hua'chi chihuix xalactzēhuanī't ē xatapalaxla', ē nā chihuix tū huanican perla. Ixchi'patēlha a'ktin copa tū xa'oro. Tzamā' copa ixlītzumakō' tū xalako'hua'jua' ixpālacata xla' xamaklani'. H< Ē ángel quilīlē'lh ixlītli'hui'qui Espíritu Santo nac a'ktin cā'tzaya'nca ti'ya't. A'ntza' iclaktzī'lh chā'tin puscāt ixkēhuī'lh lakatin animalh xatzu'tzo'ko. Ixlīpō'ktu na ixmacni' animalh ixtamaktzo'knī't xalako'hua'jua' tacuhuīni'. Animalh ixka'lhī a'ktojon ixa'kxāk ē kencāuj ixa'kalokot. ;/Māpa'ksīni'nī'n xalanī'n ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj tatā'tlahuanī't tū jā tze huā'mā' puscāt. Tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj, xlaca'n hua'chi ka'chīnī'n ixpālacata jā tze ixtalacapāstacni'ca'n ixpālacata huā'mā' puscāt ―quihuanica. V: 'Quilakmilh chā'tin ixlīkelhatojon ángeles tī ixtaka'lhī a'ktojon copa. Quihuanilh: ―Cata't. Na'icmāsu'yuni'yān chī namakapātīnīncan puscāt tī xamaklani' tī huī'lh jā huī'lh ka'tla' mar. n9UYujli chejet laka'tla'. A'ktin chejet ixtzincan tu'pu'xam kilos. Cā'a'kpūtahuī'lh tachi'xcuhuī't. Xlaca'n ā'chulā' cachīhuālh talīchihuīna'nli Dios ixpālacata chejet chī ixtapātīmā'nalh xalījicua'ni' lakuat.z8mIxlīpō'ktu lacpītzuna'j ti'ya't nac mar talakuankō'lh. Ē nā talakuankō'lh sipejni'. Jātza' ixtatasu'yu. ;7oKa'tla' cā'lacchicni', jā ixuanican Babilonia, tache'kelh ti'ya't ē lakapektu'tun taxtulh. Cā'lacchicni' xala' ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj, talakuankō'lh. Dios cāpāstacli tzamā' xalanī'n nac Babilonia chī ixtatlahuanī't tū jā tze. Dios cāmakapātīnīnli ixpālacata xla' ixsītzī'nī't. X6)Ē tzuculh makli'pa ē palha' jililh ē ta'sakō'ca. Tachiquilh ti'ya't. Chī tachiquilh ti'ya't, jā maktin ixlanī't ixtā'chuntza' a'cxni' tachi'xcuhuī't tatzuculh tatahui'la nac cā'quilhtamacuj. S5Ā'līstān ixlīkelhatojon ángel pūxtekelh ixcopa nac ū'ni'. Ē chihuīna'nli chā'tin tī ixuī'lh nac pūtahuī'lh nac templo nac a'kapūn. Huanli: ―Chuhua'j lakō'nī'ttza' ixlīpō'ktu. W4'Napuxcu'nu' cāmākēstokca jā ixuanican Armagedón tachihuīn hebreo. M3Ū'tza' huā'mā' tū huan Jesucristo: ―Quit na'icmin chī chā'tin ka'lhāna' ixpālacata jā tī tī taca'tzī. Līpāxuhua natatahui'la xlaca'n tī tzej natamaktaka'lha ixlu'xu'ca'n ē jā natalhtata. Chuntza' jā maklhpi'mpi'li' catitalatā'kchokolh xlaca'n ē jā catitamāxana'lh na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't. %2CTzamā' ū'ni' ixla' skāhuī'ni' ixtahuanī't. Xlaca'n ixtatlahua lī'a'cnīn. Tataxtulh natamākēstoka ixlīpō'ktuca'n napuxcu'nu' xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Chuntza' napuxcu'nu' tatzuculh talātucsa tzamā' quilhtamacuj tū lacsacnī't Dios tī ka'lhīkō' lītli'hui'qui. h1I Ā'līstān iclaktzī'mpālh tataxtulh kelhatu'tun tū jā tzeya ū'ni' na ixquilhni' dragón ē ixquilhni' animalh ē nā ixquilhni' tī jā tze a'kchihuīna'. Tzamā' jā tzeya ū'ni' ixtatasu'yu chī chachakatna'. ]03 Ixlīkelhachāxan ángel pūxtekelh ixcopa nac ka'tla' xcān tū huanican Eufrates. Ē tzamā' xcān pūtīlh ē chuntza' tzē tatētaxtulh napuxcu'nu' tī ixtamimā'na'ncha' jā tā'cxtuyāchi chi'chini'. 3/_ Cachīhuālh talīchihuīna'nli Dios xala' nac a'kapūn ixpālacata ixtapātīni'mā'nalh chī ixcājicsmāhuī' ixtzi'tzi'ca'n. Jā tamakxtekli natatlahua tū jā tze. ].3 Ā'līstān ixlīkelhaquitzis ángel pūxtekepālh ixcopa na ixpūtahuī'lh animalh. Tzī'suanli jā ixmāpa'ksīni'n animalh. Tachi'xcuhuī't ixtaxcā ixsī'ma'kā'tca'n ixpālacata ixtapātīni'mā'nalh. -w Xlaca'n talhcukō'lh. Ē cachīhuālh tatzuculh tahuani Dios ixpālacata xla' macamilh huā'mā' lakuat ixpālacata ka'lhī lītli'hui'qui. Xlaca'n jā maktin talakpalīcu'tunli ixtalacapāstacni'ca'n. Jā maktin talaktaquilhpūtacu'tunli Dios. ,Ixlīkelhatā'ti' ángel pūxtekelh ixcopa nac chi'chini'. Chuntza' chi'chini' cālīlhcuyulh tachi'xcuhuī't ixlīchi'chi. L+Ā'līstān ickexmatpālh a'ktin tachihuīn nac pūmacamāstā'n tū huanli: ―Dios Māpa'ksīni', hui'x ka'lhī'kō'ya' ixlīpō'ktu lītli'hui'qui. Tze hui'x chī cālīputzāna'ni'ya'. +*OXlaca'n tī cāmakapātīnīmpā't tamaknīlh mintachi'xcuhuī't ē mina'kchihuīna'nī'n. Chuhua'j hui'x cālīmāko'tnīpā't ka'lhni'. Chuntza' cāminī'ni'. 7)gIckexmatli chī huanli ángel tī pūxtekelh ixcopa nac xcān. Huanli: ―QuinDiosca'n, hui'x tze. Hui'x hui'la' ē pō'ktu quilhtamacuj hui'la'. Tze chī talīxokonu'ni'n. |(qIxlīkelhatu'tun ángel pūxtekepālh ixcopa nac ka'tla' xcān ē jā huī'lh mu'sni'. Ka'lhni' taxtukō'lh. '1Ixlīchā'tu' ángel nā pūxtekelh ixcopa nac mar. Xcān ka'lhni' taxtulh chī ixla' nīn. Ē tanīkō'lh ixlīpō'ktu tū ixa'nan nac mar. k&OXapūla ángel a'lh ē pūxtekelh ixcopa nac cā'ti'ya'tna'. Cātaxtuni'lh ē cātapu'nukō'lh tzi'tzi' tū ixcāca'tzani' tī ixtaka'lhī na ixtankānca'n ixsello animalh ē tī ixtalaktaquilhpūta ixlakmāxtu animalh. $% CĀ'līstān ickexmatli a'ktin tachihuīn palha' tū ixtaxtumā'lh nac templo. Cāhuanilh kelhatojon ángeles: ―Capinchipitit ē capūxteketit nac cā'ti'ya'tna' a'ktojon copa tū cātamaxquī'nī'ta'n ē a'ntza' jā tatojōmā'nalh tū Dios nacālīmakapātīnīn tachi'xcuhuī't. Z$-Templo ixlītzumakō' jini' ixpālacata ka'tla' Dios ē ka'lhī lītli'hui'qui. Nūn chā'tin tzē ixtanū nac templo a'cxni' jāna'j ī'sputkō' a'ktojon lakuat tū ixtalē'mā'nalh kelhatojon ángeles.#Ā'līstān chā'tin ixlīkelhatā'ti' tī ixtayāna'lh na ixa'katzā'stūtā'ti' cāmaxquī'lh chā'tunu' ángeles a'katunu' copa tū xa'oro. Copa ixtalītzuma ixtasītzi' Dios tū nacālīmakapātīnīn tachi'xcuhuī't. Dios, xla' huī'lh pō'ktu quilhtamacuj. J" Tataxtulh nac templo kelhatojon ángeles tī ixtalē'mā'nalh a'ktojon lakuat. Ixlu'xu'ca'n xatze ē stala'nka' ē xatache'kē'n. Ē ixtaka'lhī ixlīchī'cānca'n tū xa'oro na ixcu'xanca'n. -!SĀ'līstān iclaktzī'lh templo ixlaquī'yālh nac a'kapūn. Na ixpūlacni' ixui'lacha' chihuixni' jā tatzo'kni' līmāpa'ksīn tū maxquī'canī't Moisés. q [Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't natajicua'ni'yān hui'x, Māpa'ksīni'.Ixlīpō'ktuca'n natamāka'tlī'yān.Xmān hui'x tlahua'ya' pō'ktu tū tze.Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj natamin ē natalaktaquilhpūtayān xmān hui'x,
ixpālacata ixlīpō'ktuca'n talaktzī'n tū hui'x tlahua'ya' tze ixlīpō'ktu. (IXlaca'n ixtapixtlī'yāna'lh tū ixlīpixtlī' Moisés tī ixtā'scuja Dios. Ixtapixtlī' ixpālacata Cordero. Tū talīpixtlī'lh, ū'tza' huā'mā':Māpa'ksīni' quinDiosca'n, hui'x ka'lhīkō'ya' ixlīpō'ktu lītli'hui'qui.Ka'tla' ē tzēhuanī't pō'ktu tū tlahua'ya' hui'x.Xmān hui'x māpa'ksīkō'ya' ixlīpō'ktu cā'lacchicni'.Pō'ktu tū tlahua'ya' tze ē ū'tza' ixlīcāna'. 2]Ā'līstān iclaktzī'mpālh a'ktin mar tū hua'chi vidrio. Tzu'tzo'ko ixuanī't chī jala'nat. Nā iccālaktzī'lh tī ixtaskāhuī'nī'ttza' tzamā' animalh ixpālacata jāla cāmāquilhpūtīca na ixlacatīn ixlakmāxtu. Xlaca'n jā tatamakxtekli nacātankāhui'līcan ixnúmero tū ixtacuhuīni'. Xlaca'n ixtayāna'lh na ixquilhtūn nac mar tū hua'chi vidrio. Ixtachi'payāna'lh arpas tū ixcāmaxquī'nī't Dios.  Ā'līstān iclaktzī'mpālh a'ktin ka'tla' lī'a'cnīn nac a'kapūn. Iccālaktzī'lh kelhatojon ángeles ē chā'tunu' xlaca'n ixtalē'n a'ktin lakuat. Huā'mā' lakuat, ū'tza' ā'xmān. A'cxni' nalatza' huā'mā' lakuat a'cxni' nasputa ixtasītzi' Dios. a;Lacchi'tca uvas na ixquilhtūn cā'lacchicni'. Taxtulh lhūhua' ka'lhni' chī a'ktin xaka'tla' xcān. Pūlhmā'n ixuanī't ē chā'lh na ixpixni' cahuāyuj ē a'ktu'tun ciento kilómetros ixlīlhmā'n ixuanī'tzmÁngel līchu'culh ixmachīta xamayāc uvas nac cā'ti'ya'tna'. Cāmojōlh uvas a'ntza' jā tzej nalacchi'tcan ixpālacata nataxtuni'kō' xaxcān. Chuntza' natalīca'tzī Dios sītzī'nī't ē nacāmakapātīnīn tī quiclh taca'tzan. :mĀ'līstān mincha' nac pūmacamāstā'n ā'chā'tin huampala ángel tī ixmacamaxquī'canī't macscut. Xla' palha' ta'sani'lh ángel tī ixchi'panī't ixmachīta xasta'ya'nca' ē huanilh: ―Calīchu'cu mimachīta xamayāc uvas jā stacnī't nac cā'ti'ya'tna' ixpālacata chuhua'j pō'ktutza' xachān. Ā'līstān iclaktzī'mpālh ā'chā'tin ángel taxtulh nac templo nac a'kapūn. Nā xla' ixchi'panī't ixmachīta xasta'ya'nca'. STī ixuī'lh nac poklhnu' mā'kaquī'lh tacha'nān nac cā'quilhtamacuj. %Taxtupālh nac templo ā'chā'tin ángel. Palha' tā'chihuīna'nli tī ixuī'lh nac poklhnu' ē huanilh: ―Namā'kaquī'ya' ixtahua'ca't tacha'nān ixpālacata chilhtza' quilhtamacuj tū napūmā'kaquī'can tacha'nān. Ca'tla'nlitza' tacha'nān nac cā'quilhtamacuj. J Ā'līstān iclaktzī'lh a'ktin stala'nka' poklhnu'. Nac poklhnu' a'ntza' ixuī'lh chā'tin chi'xcu' ē ixcucuī'lh a'ktin corona tū xa'oro. Ixchi'panī't kentin machīta xasta'ya'nca'.   Ickexmatli a'ktin tachihuīn nac a'kapūn tū huanli: ―Catzo'kti huā'mā': “Pō'ktu quilhtamacuj natalīpāxuhua xlaca'n tī nata'a'ka'ī'ni'cus Jesucristo a'cxni' natanī.” Nā Espíritu Santo huan: “Ixlīcāna' natapāxuhua xlaca'n ixpālacata chuhua'j natajaxa ē jātza' catitapātīni'lh ixpālacata lactze tū tatlahualh.” Mā'kaquī'ca ixtahua'ca't tacha'nān K Chuntza' ixlacasqui'nca natatāyani' ixtachi'xcuhuī't Dios ē nā ixlacasqui'nca natakexmatni' ixlīmāpa'ksīn Dios ē nā ixlacasqui'nca jā maktin natamakxteka nata'a'ka'ī'ni' Jesucristo. J  Pō'ktu quilhtamacuj natā'kayāhua tālhmā'n xajini' a'ntza' jā natapātīni'n pō'ktu quilhtamacuj. Xlaca'n jā maktin catitajaxli nūn tzī'sa ē nūn cā'cuhuīni'. Chuntza' natapātīni'n tī talakachi'xcuhuī' animalh ē ixlakmāxtu. Chuntza' natapātīni'n tī taka'lhī na ixtankānca'n ixtacuhuīni' animalh. C Dios sītzī'nī't ē nacāmakapātīnīn. Ixlīpō'ktuca'n natapātīni'n nac azufre tū lhcumā'lh. Natapātīni'n xlaca'n na ixlacatīnca'n ixángeles Dios ē na ixlacatīn Cordero.  Mimpālh ixlīkelhatu'tun ángel ē palha' huanli: ―Chuhua'j Dios nacāmakapātīnīn ixlīpō'ktuca'n tī talakachi'xcuhuī' animalh ē ixlakmāxtu, ē tī tatamakxteka nacāhui'līni'can sello ixla' animalh na ixtankānca'n o na ixmacanca'n. -Mimpālh ā'chā'tin ángel, ixlīchā'tu', ē huanli: ―Chuhua'j sputli ixlīmāpa'ksīn xaka'tla' cā'lacchicni' tū huanican Babilonia. Xalanī'n huā'mā' cā'lacchicni', xlaca'n talītalakaspi'tni'nī't Dios ē chuhua'j tamakapāxuī ā'makapitzīn diosnu'. Nā chuntza' tamaksca'txtulh xalanī'n ā'lacatin cā'lacchicni'. Ū'tza' Dios līsītzī'lh ē ū'tza' nacālīmakapātīnīncan.  Xla' palha' huanli: ―Cajicua'ni'tit Dios ē camāka'tlī'tit xmān ū'tza'. Chilhtza' quilhtamacuj tū nacāpūputzāna'nīkō'can tachi'xcuhuī't. Camakapāxuī'tit Dios ixpālacata ū'tza' tlahualh a'kapūn ē ti'ya't ē mar ē ixlīpō'ktu mu'sni'. dAĀ'līstān iclaktzī'lh ā'chā'tin ángel tī ixkosnū'ntlā'huan tālhmā'n. Xla' ū'tza' ixmāca'tzīnīni'n xatze tachihuīn tū jā catisputli ē tū ixla' Jesucristo. Xla' ū'tza' ixcāhuani ixlīpō'ktuca'n tī xalanī'n nac cā'quilhtamacuj ē ixlīpō'ktuca'n cā'lacchicni' ē xalanī'n ixlīpō'ktuca'n xalacxtuncnu' tachihuīn.  Xlaca'n jā maktin tahuanli nūn a'ktin tā'ksa'nīn. Xlaca'n lactze na ixlacatīn Dios. Tū tahuanli kelhatu'tun ángeles J  Tzamā' tachi'xcuhuī't jā ixtaka'lhīnī't ixtā'lāpāxquī'nca'n. Lactze xlaca'n. Xlaca'n tastālani' Cordero jā a'n xla'. Xlaca'n tī xapūla cāmakapūtaxtūca na ixlacpu'na'i'tātca'n tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Xlaca'n chī a'ktin talakalhu'mān na ixlacatīn Dios ē na ixlacatīn Cordero. h1~5||Yz~yxwvvFutssarqppoXnn&mm5l+kVii@hgffeMd1cab}aa(`a_ ]\[ZZYXXqWW*UUYT SFR,QQPOuNMLKAJiIHGG_F>EDCB;A@F?L>==<;::988%766$44%3210i//'.9-,++D**)('4&%%Q$)"! }Jf+ \.` 4 K te+|h^#5Tī Dios cāsicua'lanātlahua, ū'tunu'n tī ta'a'ka'ī'. Dios cātlahuani' huā'mā' talakalhu'mān ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī' chuntza' hua'chi Abraham, masqui xlaca'n israelitas ē masqui jā israelitas. Abraham a'ka'ī'lh ixlīcāna' tū huan Dios. Chuntza' Abraham hua'chi quintāta'ca'n quilīpō'ktuca'n tī a'ka'ī'yāuj. ."UIxlīmāpa'ksīn Dios quincāmāsu'yuni'yān palh laclē'nāuj ē ū'tza' nalīpātīni'nāuj. Palh jā ixa'nalh līmāpa'ksīn, jā ixca'tzīuj palh laclē'nāuj. +!ODios huanli nacāsicua'lanātlahua tachi'xcuhuī't. Jā ixpālacata tamākentaxtū līmāpa'ksīn. Jā ū'tza' cālīsicua'lanātlahuacan. Palh chuntza' cahuālh, palh Dios ixcāsicua'lanātlahualh xmān xlaca'n tī tamākentaxtū līmāpa'ksīn, chuntza' jā tī chā'tin ixsicua'lanātlahuaca, ixpālacata jā tī tzē mākentaxtūkō' līmāpa'ksīn. Nā jā ixcāsicua'lanātlahuaca nūn xlaca'n tī ta'a'ka'ī'. 6 e Dios huanilh Abraham namaxquī' cā'quilhtamacuj, xla' ē nā ī'xū'nātā'natna'. Huanilh huā'mā' jā ixpālacata Abraham kexmatni'lh līmāpa'ksīn. Jā chuntza'. Dios huanilh huā'mā' ixpālacata Abraham ixa'ka'ī'nī't ixlīcāna' tū Dios ixuaninī't ē ū'tza' līlaktzī'lh palh tze.  Nā Abraham hua'chi ixtāta'ca'n tī cāchu'cucanī't. Jā ixpālacata cāchu'cucanī't. Hua'chi ixtāta'ca'n ixpālacata ta'a'ka'ī' xlaca'n chuntza' hua'chi quimpapca'n Abraham a'ka'ī'lh a'cxni' jāna'j ixchu'cucanī't. Dios mākentaxtūlh tū ixuanī't -S Ā'līstān chu'cuca. Huā'mā' līlakapascan Abraham tze na ixlacatīn Dios ixpālacata ixlīpāhuan Dios, masqui jāna'j ixchu'cucan. Chuntza' Abraham hua'chi ixtāta'ca'n ixlīpō'ktuca'n tī Dios cāmāpānūni'lh ixcuentaca'n ixpālacata talīpāhuan Dios, masqui jā cāchu'cucanī't. I  A'cxni' a'kspulalh huā'mā', Abraham jāna'j ixchu'cucanī't. V% Na'iccākelhasqui'nīyān catūhuālh. ¿Ē hui'xina'n puhua'nā'tit Dios cāmātza'nkēna'ni' xmān tī cāchu'cucanī't chuntza' chī ixtahui'latca'n israelitas? Jā chuntza'. Nā Dios cāmātza'nkēna'ni' tī jā cāchu'cucanī't. Iccāhuaninī'ta'ntza' Abraham ixlīpāhuan Dios, ē ū'tza' Dios līlaktzī'lh Abraham tze. LTapāxuhua xlaca'n tī Dios jā caticāmāxokonīlh ixcuentaca'n. %Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios tū huanli David:Tapāxuhua xlaca'n tī Dios cāmātza'nkēna'ni'lh ē cāxapani'lh ixcuentaca'n. CNā David līchihuīna'nli huā'mā'. Līchihuīna'nli chī talīpāxuhua tī Dios cāmāpānūni'lh ixcuentaca'n xmān hua'chi talakalhu'mān ē jā ixpālacata tatlahuanī't tū tze. 5cDios cāmāpānūni' ixcuentaca'n xlaca'n tī talīpāhuan Dios, ē masqui jā tū tatlahuanī't tū xatze na ixlacatīn Dios. Tū Dios māstā' huāktza' talakalhu'mān. (IA'cxni' chā'tin chi'xcu' makscuja, xla' maxquī'can ixtatlaj. Ixtatlaj xla' jātza' talakalhu'mān. Xokocan ixpālacata makscuja. Ū'tza' tū laclē'ni'can. dAIxtachihuīn Dios huan Abraham ixlīpāhuan Dios. Ū'tza' Dios līlaktzī'lh tze Abraham. iKPalh Abraham tzē ixmākentaxtūkō'lh cahuālh tū Dios ixuani ē palh chuntza' Dios ixlīmāpānūni'lh ixcuenta, chuntza' tzē ka'tla' ixlīmakca'tzīlh Abraham. Jā chuntza' lalh. Ū'tza' jāla ka'tla' līmakca'tzīlh. w iChuhua'j na'iclīchihuīna'n Abraham, quimpapca'n quina'n israelitas. ¿Chī līmātza'nkēna'ni'ca ixcuenta? =sJā māpānūmā'nauj ixlīmāpa'ksīn Dios. A'ka'ī'yāujtza' Jesucristo quincāmakapūtaxtūyān, ā'chulā' tzej natlahuayāuj tū tze chuntza' chī ixlīmāpa'ksīn Dios.$ADios xmān chā'tin. Xla' cāmāpānūni' ixcuentaca'n ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'ni' Jesucristo ē masqui xlaca'n israelitas ē masqui jā ū'tza'. zmIxlacstīn Dios, xlaca'n jā xmān israelitas. Nā xlaca'n tī jā israelitas nā xlaca'n ixlacstīn Dios. 4aDios quincāmāpānūni'n quincuentaca'n ixpālacata a'ka'ī'yāuj Jesucristo quincāmakapūtaxtūyān, ē masqui quina'n jā mākentaxtūkō'nī'ta'uj ixlīmāpa'ksīn. /WJā tī tī ka'tla' nalīmakca'tzī na ixlacatīn Dios. Palh chā'tin cahuālh ixmākentaxtūkō'lh ixlīmāpa'ksīn Dios, chuntza' tzē ka'tla' ixlīmakca'tzīlh. Jāla ka'tla' makca'tzīyāuj, ixpālacata Cristo ū'tza' tī quincāmakapūtaxtūnī'ta'n ixpālacata līpāhuanāuj xla'. )KChuhua'j Cristo nīnī't ē cāmāpānūni'nī't ixcuentaca'n ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'ni' Jesucristo. Chuntza' lītasu'yu ū'tza' Dios tlahua tū tze. ' GChī ixtalacasqui'nīn Dios, Jesucristo xtokohua'ca'ca. Xla' nīlh ē chuntza' xla' xapakō'lh ixcuentaca'n ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'ni' Jesucristo. Chuntza' lītasu'yu Dios pō'ktu tze tū tlahua. A'cxni' jāna'j ixnī Cristo, Dios ixcālīpātī chī ixtlahuacan tū jā tze.  {Dios lakalhu'manīni'n. Cristo Jesús xokolh quincuentaca'n. Chuntza' Dios quincāmāpānūni'nī'ta'n quincuentaca'n.  Quilīpō'ktuca'n tlahuanī'ta'uj tū jā tze. Nūn chā'tin tī līlacatejtin latā'kchoko chuntza' chī Dios lacasqui'n. O Dios cāmāpānūni' ixcuentaca'n ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'ni' Jesucristo. Catīxcuhuālh tī a'ka'ī'ni' Jesucristo, ū'tza' Dios namakapūtaxtū palh xla' israelita ē palh jā israelita. * MChuhua'j ca'tzīyāuj Dios jā catimāpānūni'lh ixcuenta chā'tin chi'xcu' tī xmān mākentaxtūcu'tun līmāpa'ksīn. Xtum chī Dios cālīmāpānūni' ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't. Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios jā tatzo'kni' līmāpa'ksīn ē jā huanican profetas. 9Nūn chā'tin mākentaxtūkō'nī't ixlīmāpa'ksīn Dios. Ū'tza' jā tī chā'tin lītasu'yu palh tze na ixlacatīn Dios. Ixlīmāpa'ksīn Dios xmān tzē naquincāmāsu'yuni'yān palh quina'n ka'lhīyāuj quincuentaca'n. Ta'a'kapūtaxtu xlaca'n tī ta'a'ka'ī'ni' Jesucristo 3Quina'n ca'tzīyāuj tū tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios a'ntza' jā tatzo'kni' līmāpa'ksīn, ū'tza' cāhuani xlaca'n tī cāmacamaxquī'canī't līmāpa'ksīn. Chuntza' ixlīpō'ktuca'n talaclē'n na ixlacatīn Dios. Nūn chā'tin tzē catihuanli palh jā laclē'n. 8kNūn talacapāstaca natalakachi'xcuhuī' Dios. 4cJā taca'tzī chī tze natalīlatama. b=A'ntza' jā talatā'kchoko xlaca'n tamālaksputūnu'n ē tamālakalīpuhuanīni'n. EMasqui jā tū ixpālacata, palaj tunca tamaknīni'n. 0[Taquiclhlaktzī'n ā'makapitzīn. ! A'cxni' tatakelhpitzi, hua'chi mālaquī'can a'ktin pūtā'cnūn jā tojōmālh' nīn, ixpālacata jā tze chī tachihuīna'n.Ta'a'kskāhuī'nin ē ta'a'ksa'nīni'n.Ixtachihuīnca'n tū taxtu na ixquilhni'ca'n hua'chi ixlīcu'chu lūhua' tū xcana'n. { Ixlīpō'ktuca'n tatamakatīni'lh Dios.Talaclakō'lh ixlīpō'ktuca'n.Nūn tī chā'tin tlahua tū tze. gG Nūn chā'tin tī kexmata tū ixla' Dios.Nūn chā'tin tī lacapāstaccu'tun Dios. ^~5 Nā huā'mā' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios huan:Nūn chā'tin tī tze. *}M Jāla huanāuj israelitas ā'chulā' lactze. Icuanī'ttza' kēxtim jāla tamakxteka tū jā tze, xlaca'n tī israelitas ē nā xlaca'n tī jā israelitas. Z|-Palh tze cahuālh huā'mā' talacapāstacni', chuntza' tzē ixuanui: “Ā'chulā' catlahuáuj tū jā tze ē chuntza' ā'chulā' nalakachi'xcuhuī'can Dios.” Jāla huancan huā'mā' tachihuīn. Makapitzīn tahuan quit chuntza' icmāsu'yu. Jā ixlīcāna'. Dios nacāmakapātīnīn tī tahuan chuntza'. Nūn chā'tin tī jā laclē'n i{KPalhāsā' chā'tin nahuan: “Palh quintā'ksa'nīn māsu'yu Dios xatze, ixpālacata xla' jā maktin a'ksa'nīni'n, ¿chā naquilīmakapātīnīn Dios? Ixpālacata quincuenta ā'chulā' nalakachi'xcuhuī'can Dios.” (zIJā tze talacapāstaca. Palh Dios jā nacāmakapātīnīn xlaca'n tī talaclē'n, ¿chī nacālīputzāna'nī tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj? y/Palh quina'n natlahuayāuj tū jā tze, chuntza' ā'chulā' lītasu'yu palh Dios pō'ktu quilhtamacuj tlahua tū tze. Palhāsā' chā'tin nakelhasqui'nīni'n: “¿Tū ixpālacata naquincātamakapātīnīnān? Ixpālacata quincuentaca'n, ā'chulā' naca'tzīcan Dios ā'chulā' xatze. ¿Chā naquincātamakapātīnīnān ixpālacata tū māsu'yu Dios xatze?” Chuntza' tapuhuan tachi'xcuhuī't. $xAMasqui ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't ta'a'kskāhuī'nin, Dios namākentaxtū tū huan. Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Chuntza' lītasu'yu pō'ktu quilhtamacuj hui'x hua'na' tū ixlīcāna'.Nūn chā'tin tzē nahuan jā tze tū hua'na'. Chuntza' huanica Dios. twaMasqui ā'makapitzīn jā ta'a'ka'ī'cu'tun palh ixlīcāna' tū huan Dios, Dios namākentaxtū tū huan. lvQQuit icuan jā ixlīcāna'. Israelitas lhūhua' taka'lhī tū jā taka'lhī ā'makapitzīn. A'cxni' Dios cāmaxquī'lh tachi'xcuhuī't ixtachihuīn tū tatzo'kni', israelitas ū'tunu'n tī Dios cāmacamaxquī'lh ixtachihuīn. yu mPalhāsā' hui'xina'n puhua'nā'tit palh jā tū ixtapalh huancan israelita ē palh jā tū ixtapalh chu'cucan. Ht Tī ixlīcāna' ixtachi'xcuhuī't Dios, ū'tunu'n tī talakpalīnī't ixtalacapāstacni'ca'n. Chuntza' talakpalīnī't nā ixpūlacni'ca'n ē jā xmān na ixmacni'ca'n. Xlaca'n tī talakpalīnī't ixtalacapāstacni'ca'n, Dios cālaktzī'n lactze masqui jā cālaktzī'ncu'tuncan na ixlacatīnca'n tachi'xcuhuī't.swChā'tin jā catitaxtulh ixka'hua'cha Dios xmān ixpālacata chu'cucanī't chuntza' chī ixtahui'latca'n israelitas. rPalh xlaca'n tī jā israelitas tamākentaxtū ixlīmāpa'ksīn Dios, chuntza' lītasu'yu hui'xina'n tī israelitas ka'lhī'yā'tit mincuentaca'n, ixpālacata hui'xina'n jā mākentaxtūyā'tit huā'mā' līmāpa'ksīn, masqui ka'lhī'yā'tit jā tatzo'kni'. q Xlaca'n tī jā israelitas, palh xlaca'n tamākentaxtū ixlīmāpa'ksīn Dios, chuntza' Dios cālaktzī'n hua'chi israelitas. !p;Tze israelita huancan xmān palh natamākentaxtū ixlīmāpa'ksīn Dios. Palh jā tamākentaxtū, chuntza' jā tū līmacuan huanican israelitas. -oSChuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Hui'xina'n israelitas ā'chulā' līpinā'tit cuenta ixpālacata talakmaka'n Dios ā'makapitzīn tī jā israelitas. 5ncXlaca'n ka'tla' talīmakca'tzī cāmaxquī'canī't ixlīmāpa'ksīn Dios, ē xlaca'n jā takexmatni' huā'mā' līmāpa'ksīn. Ū'tza' talīlakmaka'n Dios ā'makapitzīn. `m9Xlaca'n tahuani ā'makapitzīn jā tze palh taputza ixtā'lāpāxquī'nca'n, ē xlaca'n taputza ixtā'lāpāxquī'nca'n. Xlaca'n talakmaka'n ídolos, ē xlaca'n taka'lhāna'n nac templo jā tahui'lāna'lh ídolos. #l?Xlaca'n tamāsca'tī ā'makapitzīn, ē jā tamākentaxtū tū tamāsu'yu. Tahuani ā'makapitzīn jā tze palh ka'lhāna'ncan, ē xlaca'n taka'lhāna'n. jkMTapuhuan tzē tamāsu'yuni' tī xalaclhkēntin ē tī hua'chi lacstīn ixpālacata jāna'j tū taca'tzī. Talakapasa ixlīmāpa'ksīn Dios. Tapuhuan taca'tzītza' ixlīpō'ktu tū ixlīcāna' ē ixlīpō'ktu tū ca'tzīcan. j7Xlaca'n tapuhuan tzē natamāsu'yuni' tī jā tū talakapasa. Nā tapuhuan xlaca'n hua'chi tamāxkakēni'mā'nalh tī talatlā'huan nac cā'pucsua'. i/Xlaca'n talakapasa ixtalacasqui'nīn Dios. Cāmāsu'yuni'canī't huā'mā' līmāpa'ksīn ē chuntza' tzētza' taca'tzī tū tze ē tū jā tze. +hOXlaca'n tī israelitas, xlaca'n ka'tla' talīmakca'tzī. Talīpāhuan līmāpa'ksīn tū Dios cāmaxquī'lh. Ka'tla' talīmakca'tzī ixcālacsacnī't Dios. egCNamin quilhtamacuj a'cxni' Dios nalīhui'lī Jesucristo naputzāna'n. Jesucristo nacāputzāna'nī tachi'xcuhuī't ixpālacata ixcuentaca'n ē ixtalacapāstacni'ca'n tū jā tze tū lakatzē'k taca'tzī. Ū'tza' icmāsu'yu a'cxni' ica'kchihuīna'n xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. Israelitas ixtalīpāhuan līmāpa'ksīn tū maxquī'ca Moisés f Hua'chi ixtalakapasli ixlīmāpa'ksīn Dios, ixpālacata ixlīmānca'n taca'tzī palh tze o palh jā tze tū tatlahuamā'nalh. eXlaca'n tī jā talakapasa ixlīmāpa'ksīn Dios, ē palh xlaca'n lacatejtin tahui'lāna'lh chuntza' chī ixtalacapāstacni'ca'n, chuntza' tatlahua chī ixlīmāpa'ksīn Dios masqui jā talakapasa. Chuntza' lītasu'yu palh xlaca'n taca'tzī tū tze ē tū jā tze. 2d] Dios lactze cālaktzī'n xlaca'n tī takexmatni' huā'mā' līmāpa'ksīn. Tī taca'tzī ixlīmāpa'ksīn Dios ē jā takexmat'cu'tun, xlaca'n jā tze cālaktzī'ncan. Ec Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't taka'lhī ixcuentaca'n. Makapitzīn xlaca'n jā talakapasa līmāpa'ksīn tū Dios cāmaxquī'lh israelitas. Xlaca'n nacāputzāna'nīcan chuntza' chī taca'tzī xlaca'n. Ā'makapitzīn talakapasa ixlīmāpa'ksīn Dios. Xlaca'n nacāputzāna'nīcan chī huan ixlīmāpa'ksīn Dios. |bq Chuntza' nacā'a'kspula tī israelitas ē nā tī jā israelitas, ixpālacata Dios chu lacxtim cālaktzī'n. jaM Ixlīpō'ktuca'n tī tatlahua tū tze, Dios nacālaktzī'n lactze. Dios nacāmaxquī' tze latamat. Nata'a'n nac a'kapūn. Nā chuntza' xapūla nacā'a'kspula tī israelitas ē nā chuntza' nacā'a'kspula tī jā israelitas. ` Natapātīni'n ixlīpō'ktuca'n tī tatlahua tū jā tze. Natapātīni'n israelitas xapūla ē nā natapātīni'n tī jā israelitas. !_;Dios tamakasītzī' xlaca'n tī lacxumpin ē jā tatlahuacu'tun ixtalacasqui'nīn Dios, ē xmān tatlahuacu'tun tū jā tze. Dios nacāmakapātīnīn. ^ Nacāmaxquī' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli xlaca'n tī tatlahua tū tze. Tatlahua tū tze ixpālacata xlaca'n ta'a'ncu'tun nac a'kapūn, ē talacasqui'n Dios nacālaktzī'n lactze, ē taka'lhīcu'tun xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. D]Dios naputzāna'nī chā'tunu' chuntza' chī tlahuanī't. 8\iXlaca'n xalīlacxumpin. Jā talakpalīcu'tun ixtalacapāstacni'ca'n. Ū'tza' ā'chulā' natalīxoko na ixlacatīn Dios a'cxni' Dios nacāputzāna'nī xlaca'n tī talaclē'n. [9Masqui Dios quincālakalhu'manān, ē masqui jā palaj quincāmakapātīnīnān, xlaca'n jā takexmata. Hua'chi talakmaka'n Dios chī cālīpātīmā'lh. Dios tzej lakalhu'manīni'n ixpālacata xla' lacasqui'n natalakpalī ixtalacapāstacni'ca'n xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. *ZMTī natahuan Dios nacāputzāna'nī ā'makapitzīn ixpālacata talaclē'n, nā xlaca'n nā nacāputzāna'nīcan ixpālacata xlaca'n nā taka'lhī ixcuentaca'n. aY;Ca'tzīyāuj Dios nacāputzāna'nī chī ixlīcāna' xlaca'n tī jā tze tū tatlahua. X Palh chā'tin ixuanli ā'makapitzīn talaclē'n, chuntza' xa'cstu huanimā'ca ū'tza' laclē'n ixpālacata nā xla' tlahua tū jā tze. }W u Ixlīpō'ktuca'n tī tatlahua chuntza', xlaca'n nacāmakapātīnīncan. Chuntza' huanī't Dios. Masqui xlaca'n taca'tzī huā'mā', jā tamakxteka tatlahua tū jā tze. Ā'chulā' tamālacpuhuanī ā'makapitzīn nā natatlahua tū jā tze.#V AJā taca'tzī tū xatze. Jā tamākentaxtū tū tahuan. Jā tapāxquī' ā'makapitzīn. Jā tamātza'nkēna'ni' ā'makapitzīn. Nūn talakalhu'manīni'n. vU gTalīchihuīna'n ā'makapitzīn tū jā tze, ē tasītzī'ni' Dios. Talacatāquī'nin. Ka'tla' tamakca'tzī. Tahuan palh xlaca'n laka'tla'. Tapuhuan chī natalītlahua ā'chulā' tū jā tze. Jā takexmatni' ixtāta'ca'n ē ixtzī'ca'n. LT Tatlahua kempālhūhua' tū jā tze. Taputza ixtā'lāpāxquī'nca'n. Tatlahua tū jā tze. Xlaca'n talālakca'tzani' tū taka'lhī ā'makapitzīn. Jā talaktzī'ncu'tun ā'makapitzīn. Talālakca'tzani'. Tamaknīni'n. Talālīsītzī'ni'. Ta'a'kskāhuī'nin. Talālacpuhuani' tū jā tze ā'makapitzīn. Ta'a'ksa'nīni'n. !S =Jā talacapāstaccu'tun tū ixla' Dios, chuntza' Dios cālakmaka'lh ē cāmakxtekli natalacapāstaca tū jā tze. Ū'tza' talītlahua tū jā tze. UR %Nā chuntza' chi'xcuhuī'n. Jā taputza ixpuscātca'n chī talacasqui'n. Talātā'tahui'lalh chī ixlīchi'xcuhuī'nca'n. Chuntza' talātlahuani' chi'xcuhuī'n tū līmāxana'. Ū'tza' talīlaclatāyalh. Q Ū'tza' Dios cālīmakxtekli natatlahua tū līmāxana' chuntza' chī tatlahuacu'tun. Chuntza' puscan jātza' taka'lhīcu'tun ixkōlu'ca'n chī talacasqui'n. Talātā'tahui'lalh chī ixlīpuscanca'n. Chuntza' talātlahuani' puscan tū līmāxana'. xP kXlaca'n jā ta'a'ka'ī'cu'tun tū ixlīcāna' ixla' Dios; xmān ta'a'ka'ī'cu'tun a'ktin tā'ksa'nīn. Talakachi'xcuhuī' ē talaktaquilhpūta tū tlahuanī't Dios. Jā tamakapāxuī tī ixlīcāna' Dios. Ū'tza' tī tlahuakō'nī't ixlīpō'ktu tū a'nan nac cā'quilhtamacuj. Ixlacasqui'nca ū'tza' namakapāxuīyāuj quilīpō'ktuca'n pō'ktu quilhtamacuj. Amén. O ;Ū'tza' Dios cālīlakmaka'lh ē cālīmakxtekli natatlahua tū jā tze. Chuntza' talātlahuani' tū jā tze chuntza' chī ixtalacasqui'nīnca'n. N 5Jā tamakapāxuīcu'tun Dios tī pō'ktu quilhtamacuj huī'lh. Talaktaquilhpūta ídolos tū tatasu'yu chī chi'xcuhuī'n. Chi'xcuhuī'n, xlaca'n natanīkō'. Nā xlaca'n talaktaquilhpūta xtum ídolos xatamacanī'tlahua tū tatasu'yu hua'chi spūnī'n ē lūhua' ē animalh. LM Xlaca'n tahuan lakskalalhna', ē ā'chulā' talalh xalaclhkēntin. {L qMasqui xlaca'n taca'tzī Dios huī'lh, xlaca'n jā talakachi'xcuhuī' chī ixlacasqui'nca nalakachi'xcuhuī'can. Jā tamaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios. Ā'chulā' talacapāstaca tū jā tze. Chuntza' ixtalacapāstacni'ca'n jā tze taka'lhī. "K ?A'cxni' ixlītzucuni' cā'quilhtamacuj tachi'xcuhuī't talaktzī'n tū tlahuanī't Dios. Chuntza' tzē natalīca'tzī chī Dios. Masqui jāla talaktzī'n Dios, xlaca'n taca'tzī huī'lh Dios ē xla' ka'lhī ixlītli'hui'qui tū jā maktin catilaksputli. Ū'tza' talīlē'n cuenta. J Xlaca'n tzē nataca'tzī macsti'na'j chī Dios, chuntza' chī quilīpō'ktuca'n nā tzē ca'tzīyāuj. Ū'tza' Dios cāmāsu'yuni'nī't. TI #Ca'tzīyāuj Dios hui'lacha' nac a'kapūn ē xla' nacāmakapātīnīn tī tatlahua tū jā tze. Xlaca'n tatlahuacu'tun tū jā tze, ē ū'tza' jā talīlacapāstaccu'tun tū ixlīcāna' ixla' Dios. lH SIxtachihuīn Dios quincāmāsu'yuni'yān chī Dios cāmāpānūni' ixcuentaca'n ixlīpō'ktuca'n tī talīpāhuan Dios. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios: “Ixlīpō'ktuca'n tī Dios cāmāpānūni' ixcuentaca'n ixpālacata talīpāhuan Dios, xlaca'n pō'ktu quilhtamacuj nataka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n.” Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't talaclē'n 1G ]Jā iclīmāxana'n icmāsu'yu xatze tachihuīn ixla' Jesucristo. A'cxni' māsu'yucan huā'mā' tachihuīn, Dios cāmā'a'kapūtaxtūkō' ixlīpō'ktuca'n tī talīpāhuan Dios, ixpālacata xla' ka'lhī lītli'hui'qui. Pūla cāmāsu'yuni'ca tī israelitas ē ā'līstān tī jā israelitas. F -Chuntza' iccāmāsu'yuni'cu'tunān chī lī'a'kapūtaxtucan hui'xina'n xalanī'n nac Roma. A'kapūtaxtucan a'cxni' a'ka'ī'can xatze tachihuīn nE WIxlacasqui'nca na'iccāmāsu'yuni' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Ixlacasqui'nca na'iccāmāsu'yuni' tī catīxcuhuālh tachi'xcuhuī't ē nā tī jā catīxcuhuālh tachi'xcuhuī't, ē tī taca'tzī ē nā tī jā taca'tzī. >D w Quit iclacasqui'n caca'tzītit hui'xina'n, tā'timīn, maklhūhua' xa'iccālaka'ncu'tunāchā'n. Jā ica'nī'ta'ncha' ixpālacata jālana'j ica'ncha'. Quit iccāmaktāyacu'tunān ā'chulā' na'a'ka'ī'yā'tit. Chuntza' a'nanī't ā'lacatin jā iccāmāsu'yuni'nī't ixtachihuīn Dios tī jā israelitas. IC   Chuntza' tzē nalāmaktāyayāuj chā'tunu' chī a'ka'ī'yāuj. 7B i Quit iccālaktzī'ncu'tunān hui'xina'n ixpālacata iccāmāsu'yuni'cu'tunān tū quimāca'tzīnīlh Espíritu Santo. Chuntza' hui'xina'n tzē na'a'ka'ī'yā'tit ā'chulā'. kA Q Quit icsqui'ni' Dios tzē na'iccālaka'nāchā'n hui'xina'n palh chuntza' ixtalacasqui'nīn Dios. @ ' Dios ca'tzī palh ixlīcāna' tū na'iccāhuaniyān. Xla' ū'tza' tī iclītā'scuja ixlīpō'ktu quilīstacna', ixpālacata quit icmāsu'yu xatze tachihuīn ixla' ī'Ska'ta' Dios. Dios ca'tzī palh pō'ktu quilhtamacuj iccālacapāstacān hui'xina'n a'cxni' icorarla. C? Pūla icmaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios ixpālacata Jesucristo, ixpālacata hui'xina'n tzej a'ka'ī'yā'tit. Calhāxcuhuālh līchihuīna'ncan hui'xina'n chī tzej a'ka'ī'yā'tit. H>  Quit iccātzo'knuni'yān milīpō'ktuca'n xalanī'n nac Roma tī Dios cāpāxquī'yān ē cāta'satīnī'ta'n ē ū'tza' līlītaxtuyā'tit ixtachi'xcuhuī't Dios. Cacāsicua'lanātlahuan hui'xina'n Dios tī quinTāta'ca'n ē quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Cacāmaxquī'n tze latamat. Pablo ixa'ncu'tun nac Roma ~= wNā chuntza' hui'xina'n xalanī'n nac Roma. Dios cāta'satīnī'ta'n ē chuntza' tapa'ksīni'yā'tittza' Jesucristo. L< Cristo quilakalhu'manli ē quilīhui'līlh quilī'apóstol ixpālacata ū'tza' ixlīmāpa'ksīn Dios. Xla' lacasqui'n na'iccāmāsu'yuni' tachi'xcuhuī't xalanī'n calhāxcuhuālh nac cā'quilhtamacuj. Chuntza' xlaca'n tzē nata'a'ka'ī'ni' Jesucristo ē tzē natakexmatni' Dios. Chuntza' Jesucristo nalakachi'xcuhuī'can. =; uNā Jesucristo, nā xla' ī'Ska'ta' Dios. Jesucristo lacastālancuana'nli ē chuntza' līmāsu'yu xla' ī'Ska'ta' Dios ē ka'lhī lītli'hui'qui. Xla' chuntza' chī Dios ixlītze. : Tatzo'kni' ixpālacata quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo tī ī'Ska'ta' Dios. Jesucristo xla' ī'xū'nātā'nat rey David. h9 KTatzo'kni' na ixtachihuīn Dios, jā huanican profetas, chī Dios huanli tū na'a'kspula. E8 Quit, Pablo, ictzo'kmā'lh huā'mā' carta. Quit ictā'scuja Jesucristo. Dios quilīhui'līlh quilī'apóstol. Quimacamaxquī'lh na'icmāsu'yu xatze tachihuīn tū Dios māca'tzīnīni'lh. o7WQuiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo cacāsicua'lanātlahuan milīpō'ktuca'n hui'xina'n. Amén. 6Tī huan tzamā' tachihuīn, xla' huan: ―Ixlīcāna'. Quit palaj na'icmin. Chuntza' calalh. Cata't quiMāpa'ksīni' Jesús. %5CPalh catīhuālh namāpānū macsti'na'j tachihuīn tū tatzo'kni' nac huā'mā' libro, Dios jā catimakxtekli nahua' ixtahua'ca't qui'hui' tū māstā' xasāsti' latamat. Dios jā catimakxtekli natanū nac xatasicua'lanātlahuan cā'lacchicni' tū tzo'kcanī't nac huā'mā' libro. v4eIxlīpō'ktuca'n tī takexmata ixtachihuīn huā'mā' libro jā tatzo'kni' tū na'a'kspula, iccāhuani: Palh catīhuālh mālhmā'nī huā'mā' tachihuīn, Dios namakapātīnīn. Napātī lakuat tū tatzo'kni' nac huā'mā' libro. .3UEspíritu Santo ē ixtasqui'ni' Cordero, xlaca'n tahuan: ―Cata'ntit. Ixlīpō'ktuca'n tī takexmata catahualh: ―Cata'ntit. Cataminkō'lh ixlīpō'ktuca'n tī takelhpūtī, ē catahua'lh xcān tū māstā' xasāsti' latamat. Cāmaxquī'can chī talakalhu'mān tī tamaktīni'ncu'tun. 27Jesús chihuīna'mpālh: ―Quit, Jesús, icmacā'nī't quinángel. Xla' nacāhuaniyān ixlīpō'ktu huā'mā' hui'xina'n tī tapa'ksīni'yā'tit Dios na ixlīpō'ktu cā'lacchicni'. Quit ī'xū'nātā'nat rey David. Quit mātuncuīnī' sta'cu tū xkaka ―huanli Jesús. =1sJā cāmakxtekcan natatanū nac cā'lacchicni' tī jā ta'a'ka'ī'cu'tun ixtachihuīn Dios. Jā catitatanūlh xantilhni', ē nūn tī taka'lhī ixtā'lāpāxquī'nca'n, ē nūn maknīni'nī'n, ē nūn tī talaktaquilhpūta ídolos, ē nūn tī ta'a'ksa'nan ixpālacata talakatī tahuan tū jā ixlīcāna'. C0Līpāxuhua tī cāmātza'nkēna'ni'canī'ttza' ixcuentaca'n. Ū'tza' tzē natalīhua' xatahua'ca't qui'hui' tū māstā' xasāsti' latamat. Nā tzē natatanū nac cā'lacchicni'. /# Quit xapūla ē ā'xmān, chī letra A tū lītzucu alfabeto ē chī letra Z tū ixlī'a'ksputni'. Quit xalītzucuni' ē xalī'a'ksputni'. 8.i Nā Jesús chihuīna'mpālh: ―Palaj na'icmin. Na'iclīmin tū na'iccālīxoko chā'tunu'. Na'iccāxoko tī tatlahuanī't tū tze ē nā tī tatlahuanī't tū jā tze. `-9 Tī tatlahua tū jā tze, catatlahualhcus. Tī tapuhuan tū jā tze, catapuhualhcus chuntza'. Tī lactze, pō'ktu quilhtamacuj catatlahualh tū tze. Tī takexmatni' Dios, pō'ktu quilhtamacuj catakexmatni'lh Dios. L, Nā quihuanilh: ―Jā ca'cs catica'tzi huā'mā' tachihuīn tū tatzo'kni' nac huā'mā' libro ē tū tahuan tū na'a'kspula, ixpālacata palaj namākentaxtūcan chuntza' chī tatzo'kni'. +) Xla' quihuanilh: ―Jā chuntza' catla'hua'. Jā caquilaktatzokosta. Nā quit ictā'scuja Dios chuntza' chī hui'x ē chī mintā'timīn tī ixa'kchihuīna'nī'n Dios ē ixlīpō'ktuca'n tī takexmatni' tū tatzo'kni' nac huā'mā' libro. Xmān Dios nalaktatzokostaya'. K*Quit, Juan, ickexmatnī't ē iclaktzī'nī't ixlīpō'ktu huā'mā'. A'cxni' xa'ickexmatkō'nī't ē xa'iclaktzī'nkō'nī't, iclaktatzokostalh ángel tī ixquimāsu'yuni'nī't huā'mā'. )Jesús huanli: ―Palaj na'icmin. Līpāxuhua tī takexmatni' tū tatzo'kni' nac huā'mā' libro tū māsu'yu tū na'a'kspula. (Ā'līstān ángel quihuanilh: ―Huā'mā' tachihuīn ixlīcāna'. Tzē a'ka'ī'can. Māpa'ksīni' Dios ixcāmālacapāstaquī ixa'kchihuīna'nī'n tū natahuan. Xla' macaminī't ixángel nacāmāsu'yuni' tī tatapa'ksīni' Dios tū palaj na'a'kspula. '%Nac huā'mā' cā'lacchicni' jā cati'a'nalh cā'tzī'sni'. Jātza' catimaclacasqui'nca pūmaksko. Jātza' catimaclacasqui'nca chi'chini'. Māpa'ksīni' Dios nacāmāxkakē ixtachi'xcuhuī't. Xlaca'n natamāpa'ksīni'n pō'ktu quilhtamacuj. Palaj namimpala Jesucristo e&CCā'lacan natalaktzī'n Dios. Nacātankāhui'līcan ixtacuhuīni' Dios tī tatapa'ksīni'. %+Jā cati'a'nalh a'ntza' tū jā tze ixpālacata a'ntza' huī'lh ixpūmāpa'ksīnca'n Dios ē Cordero. Natamakapāxuī Dios tī tatapa'ksīni'. u$cKa'tla' xcān ixtētaxtu ixpu'nan nac xatej cā'lacchicni'. Na ixquilhtūnī'n ka'tla' xcān ixtayāna'lh qui'hui' tū tamāstā' xasāsti' latamat. Tzamā' qui'hui' tamāstā' ixtahua'ca't makcāujtu' a'ktin cā'ta. Tahua'ca' ixtahua'ca't a'katunu' mālhcuyu'. Xapa'lhma' huā'mā' qui'hui' tze cālīmātzeyīcan tachi'xcuhuī't xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Q# Ā'līstān ángel quimāsu'yuni'lh a'ktin ka'tla' xcān tū xatzēhuanī't. Tzamā' xcān ū'tza' tū māstā' xasāsti' latamat. Ka'tla' xcān ixtaxtumā'lh na ixpūmāpa'ksīnca'n Dios ē Cordero. "Jā catitanūlh a'ntza' tū jā tze. Jā catitatanūlh tī tatlahua tū līmāxana'. Jā catitatanūlh tī tahuan tā'ksa'nīn. Natatanū a'ntza' xmān tī cātzo'kcanī't ixtacuhuīni'ca'n na ixlibro Cordero tī taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n.I! Ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't natamin natalakachi'xcuhuī'. ! ;Xamākelhcha cā'lacchicni' natatalaquī'tāya pō'ktu quilhtamacuj. Jā maktin caticāmālacchōca ixpālacata a'ntza' jā cati'a'nalh cā'tzī'sni'. %Tachi'xcuhuī't nac cā'quilhtamacuj nacāmāxkakē ī'xkakana' Dios. Napuxcu'nu' xalanī'n nac cā'quilhtamacuj natalakachi'xcuhuī' Dios. !A'ntza' jātza' tī catimaclacasqui'nli chi'chini' nūn mālhcuyu'. Cā'lacchicni' māxkakē ī'xkakana' Dios ē nā ī'xkakana' Cordero. >uJā iclaktzī'lh nūn a'ktin templo nac cā'lacchicni', ixpālacata na ixlīpō'ktu cā'lacchicni' huī'lh Dios tī ka'lhīkō' lītli'hui'qui ē nā a'ntza' huī'lh Cordero. I A'kcāujtu' mākelhcha xla' a'kcāujtu' chihuixni' tū cāhuanican perlas. A'katunu' mākelhcha ixtlahuacanī't a'katunu' perla. Xatej cā'lacchicni' pō'ktu xa'oro xastala'nka' chī vidrio. {oIxlī'a'kquitzis chihuix ónice, ē ixlī'a'kchāxan cornalina, ē ixlī'a'ktojon crisólito, ē ixlī'a'ktzeyan berilo, ē ixlī'a'kna'jās topacio, ē ixlī'a'kcāuj crisoprasa, ē ixlī'a'kcāujtin jacinto, ē ixlī'a'kcāujtu' amatista. }Ixlītzucuni' talhta'm tzēhuanī't ixuanī't ixpālacata ixlītlahuacanī't kempālhūhua' chihuix tū xatapalaxla'. Xapūla chihuix ixlītzucuni', xla' jaspe. Ixlī'a'ktu' chihuix zafiro, ē ixlī'a'ktu'tun ágata, ē ixlī'a'ktā'ti' esmeralda. r]Talhta'm ixlītlahuacanī't chihuix jaspe. Cā'lacchicni' pō'ktu xa'oro xastala'nka' chī vidrio. Ángel lhcālh talhta'm chuntza' chī talaclhcāna'n chi'xcuhuī'n. Ixlītālhmā'n chā'lh tu'tumpu'xamatā'ti' metros. Cā'lacchicni' a'cxtim ixlīlhmā'n ē ixlīpīka'tla'. Ángel līpūlhcālh cā'lacchicni' ixqui'hui' tū xa'oro. Ixlīpō'ktu lhcākō'lh ē chā'lh a'ktu' mil ā'a'ktu' ciento kilómetros ixlīlhmā'n. A'cxtim ixlīpīka'tla' ē ixlītālhmā'n. 0YÁngel tī ixquintā'chihuīna'nī't ixlē'mā'lh kentin chī a'ctzuna'j qui'hui' tū xa'oro. Tzamā' ixpūlaclhcā cā'lacchicni', ē xamākelhcha ē talhta'm. 7Ixlītzucuni' talhta'm a'kcāujtu' chihuix. Nac chihuixni' ixcātzo'kcanī't ixtacuhuīni'ca'n kelhacāujtu' apóstoles, ixla' tī huanican Cordero. y Ixtayāna'lh a'ktu'tun mākelhcha nac este, ē nac norte a'ktu'tun, ē nac sur a'ktu'tun, ē nā a'ktu'tun nac oeste. % Ixlīkelhka'tla' cā'lacchicni' ixyālh a'ktin talhta'm ka'tla' ē tālhmā'n. Ixka'lhī a'kcāujtu' xamākelhcha. Kelhacāujtu' ángeles ixtamaktaka'lhmā'nalh tzamā' mākelhcha. Nac mākelhcha ixcātzo'kcanī't ixtacuhuīni'ca'n kelhacāujtu' ixka'hua'chan Israel. <q Cā'lacchicni' ī'xkaka. Ixlīxkaka ixlītli'hui'qui Dios. Ī'xkaka chī a'ktin chihuix tū xatapalaxla', chī a'ktin chihuix tū huanican jaspe tū xatzēhuanī't ē tū xkaka. |q Espíritu Santo quimāsu'yuni'lh a'ktin talakahuān. Ángel quilē'lh nac a'ktin tālhmā'n sipej ka'tla'. A'ntza' quimāsu'yuni'lh cā'lacchicni' jā ixla' Dios ē jā huanican Jerusalén. Ixyujmā'chi nac a'kapūn jā hui'lacha' Dios. V% Ā'līstān quilakmilh chā'tin chī ixlīkelhatojon ángeles tī ixtaka'lhī ā'a'ktojon lakuat tū ā'xmān. Quihuanilh: ―Cata't, ē quit na'icmāsu'yuni'yān xatasqui'ni' tī ixpuscāt Cordero. W'Jā chuntza' ā'makapitzīn tī jā quintalīstālani' ixpālacata tajicua'n. Xlaca'n nacāmacā'ncan nac cā'macscutnu'. Nā chuntza' tī jā ta'a'ka'ī', ē tī taquiclhca'tzan, ē tī tamaknīni'n, ē tī taka'lhī ixtā'lāpāxquī'nca'n, ē xantilhni'nī'n, ē tī talaktaquilhpūta ídolos, ē ixlīpō'ktuca'n a'ksa'nīni'nī'n. Xlaca'n nacāmacā'ncan nac cā'macscutnu' jā lhcuyucan azufre. Huā'mā' ū'tza' ixlīmaktu' līnīn. Xasāsti' Jerusalén Chuntza' quit na'iccātlahuani' ixlīpō'ktuca'n tī tatlajana'nli. Quit ixDiosca'n na'icuan, ē xlaca'n quilacstīn natalītaxtu. G Nā quihuanilh: ―Lakō'nī'ttza'. Quit chī letra A tū lītzucu alfabeto ē chī letra Z tū ixlī'a'ksputni', ixpālacata quit xalītzucuni' ē xalī'a'ksptuni'. Tī takelhpūtī, quit na'iccāmāhuī' xcān xala' nac mu'sni' jā taxtu xcān tū cāmaxquī' xasāsti' ixlatamatca'n. Jā icticāmātā'jīlh. x iĀ'līstān chihuīna'nli Dios jā ixuī'lh na ixpūmāpa'ksīn ē huanli: ―Chuhua'j quit na'iccāsāstī'tlahuakō' ixlīpō'ktu. Quihuanilh: ―Huā'mā' catzo'kti. Tzamā' tachihuīn ū'tza' tū ixlīcāna' ē tzē a'ka'ī'can. K Dios nacāmāscāquīni' ixlakaxta'jatca'n. Jātza' catitanīlh. Jātza' catitalīpuhuanli. Jātza' catitacalhuanli. Jātza' catitapātīni'nli. Jātza' tū caticā'a'nani'lh nūn tū xapūla. g~}r|| {{R{z1yxwwwvu|ttsrqponml~kj)ihIgfNeeWdccMbYaaz``r__^9]]3[[ZYY)XWVlUeTSRUQZONNMLoK}KDJII'HH=GG:FF,EDCBA@>>=CLacatzuna'j ka'lhī'ya' ixtachihuīn Dios, a'ntza' na minquilhni' ē na milīstacna'. Ū'tza' huā'mā' tachihuīn ixlīcāna' tū icmāsu'yu. @ Jā ixlacasqui'nca chā'tin na'a'n jā tahui'lāna'ncha' nīnī'n ē nalīmin Cristo, ixpālacata xla' lacastālancuana'nī'ttza'. ?y Masqui Moisés huanli chuntza', quina'n Dios quincāmāpānūni'nī'ta'n quincuentaca'n ixpālacata a'ka'ī'ni'yāuj Cristo. Ū'tza' māsu'yucan na ixtachihuīn Dios jā tatzo'kni' jā ixlacasqui'nca chā'tin na'a'n nac a'kapūn nalīmin Cristo. >) Ā'makapitzīn tamākentaxtūcu'tun līmāpa'ksīn ixpālacata chuntza' tapuhuan nacālīmāpānūni'can ixcuentaca'n. Makāstza' Moisés līchihuīna'nli huā'mā'. Xla' huanli:Palh chā'tin mākentaxtūkō' ixlīpō'ktu līmāpa'ksīn, xla' na'a'kapūtaxtu. )=K Dios nacāmāpānūni' ixcuentaca'n ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'ni' Cristo, ixpālacata Cristo xla' mākentaxtūkō'lh ixlīpō'ktu ixlīmāpa'ksīn Dios. C< Xlaca'n jā taca'tzī chī Dios cālīmāpānūni' ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't. Chuntza' ixlīmānca'n taputza xtum chī nacālīmāpānūni'can ixcuentaca'n. Ē jā takexmatni' Dios. n;U Quit icca'tzī xlaca'n tamakapāxuīcu'tun Dios. Xlaca'n jā taca'tzī chī līmakapāxuīcan Dios. u: e Tā'timīn, quit iclacasqui'n cata'a'kapūtaxtulh quintā'israelitas. Ū'tza' iclīsqui'ni' Dios huā'mā'. *9M !Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios jā huan Dios:Quit icui'lī nac Sión chā'tin tī hua'chi chihuix jā a'kche'kxlacan ē hua'chi chihuix jā pūtamakahuascan.Xlaca'n tī talīpāhuan xla', jā chu tlakaj catitalīpāhuanli.Ē chuntza' jā catitamāxana'ni'lh.Z8- ¿Tū ixpālacata? Ixpālacata xlaca'n talītaxtucu'tunli tze na ixlacatīn Dios ixpālacata tū xlaca'n ixtatlahua. Jāla chuntza'. Xlaca'n jā ixta'a'ka'ī'ni'cu'tun Jesucristo. Xmān ū'tza' tī tzē makapūtaxtūnu'n. Hua'chi talī'a'kche'kxlalh a'ktin chihuix, ixpālacata Jesucristo hua'chi a'ktin chihuix tū lī'a'kche'kxlacan. L7 Israelitas talīhui'līlh ta'a'ka'ī' ixlīmāpa'ksīn Dios ixpālacata tapuhuanli chuntza' Dios nacālīlaktzī'n tze. Xlaca'n jāla tatlahualh tū tzē natalītaxtu lactze na ixlacatīn Dios. ]63 Nā chuntza' xlaca'n tī jā israelitas. Masqui xapūla jā ixtaputza chī tze natalītaxtu na ixlacatīn Dios, chuhua'j Dios cāmāpānūni'lh ixcuentaca'n ixpālacata xlaca'n ta'a'ka'ī'ni'lh Jesucristo. 5' Nā Isaías chuntza' chihuīna'mpālh:Dios ka'lhī ixlītli'hui'qui.Palh xla' jā ixcāmakxtekli natatahui'la makapitzīn,
quilīpō'ktuca'n quina'n ixnīkō'uj chuntza' chī tanīkō'lh xalanī'n nac Sodoma ē Gomorra. Israelitas jā ixta'a'ka'ī'cu'tun ]43 Dios nacāmakapātīnīnkō' a'cxni' ā'xmān quilhtamacuj.Ē palaj natlahua. q3[ Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios tū huanli Isaías ixpālacataca'n israelitas. Xla' huanli:Masqui israelitas xlaca'n lhūhua' hua'chi cucuj tū huī'lh ixquilhtūn nac mar,
jā ixlīpō'ktuca'n catita'a'kapūtaxtulh. 2  A'ntza' jā cāhuanica: “Hui'xina'n jā quintachi'xcuhuī't”,
xlaca'n nacāmāpācuhuīcan ixlacstīn Dios xalakahuan. x1i Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios jā tzo'kli Oseas tū huanli Dios:Tī jā quintachi'xcuhuī't ixtahuanī't, na'iccāmāpācuhuī quintachi'xcuhuī't.Tachi'xcuhuī't tī jā ixcāpāxquī'can quit na'iccāpāxquī' xlaca'n. a0; Dios quincāta'satīnī'ta'n quina'n tī israelitas ē nā xlaca'n tī jā israelitas. / Nā Dios ixmāsu'yucu'tun palh xla' tze. Dios quincālakalhu'manān ē quincālakpalīyān chī tzē nalīchā'nāuj nac a'kapūn. 1.[ Nā chuntza' Dios līlacatzucu ixcālīpātīmā'lh xlaca'n tī ixtatlahuamā'nalh tū jā tze. Masqui Dios ixmāsu'yucu'tun ixtasītzi', ē masqui ixmāsu'yucu'tun palh ka'lhī līmāpa'ksīn nacāmakapātīnīn, ē masqui ixlacasqui'nca natapātīni'n, Dios ixcālīpātīmā'lh xlaca'n. >-u Chā'tin tī tlahua tla'ma'nc tzē natlahua chī ū'tza' lacasqui'n. Ū'tza' pūtlū'n tzē nalītlahua a'ktin tla'ma'nc tū tzēhuanī't ē a'ktin tla'ma'nc tū jā tzēhuanī't. ,} Palh chā'tin chuntza' ixquihuanilh, quit xa'icuanilh: “Hui'x xmān chā'tin chi'xcu'. ¿Ē tzē hui'x natā'lāhua'ya' Dios?” A'ktin tla'ma'nc jā chuntza' kelhasqui'nī tī tlahualh tla'ma'nc: “¿Tū ixpālacata chuntza' quilītla'hua'?” O+ Ē palh chā'tin nahuan: “Palh Dios chuntza' lacasqui'n, ¿chī quincāputzāna'nīyan? Palh chuntza' chī Dios nahuan, chuntza' nalatā'kchoko chā'tin chi'xcu'. Jāla catitalakpalīlh.” '*G Chuntza' tasu'yu Dios cālakalhu'man tī cālakalhu'mancu'tun. Makapitzīn tī jā takexmatni'cu'tun Dios, Dios cāmakxteka ā'chulā' lacxumpin catahuanli. =)s Nā tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios chī huanica rey Faraón:Quit iclīhui'līn milīrey, ixpālacata quit xa'icmāsu'yucu'tun quilītli'hui'qui a'cxni' hui'x quintā'lātlahua'ya'.Chuntza' tachi'xcuhuī't xalanī'n na ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj, xlaca'n nataca'tzī tū quit tzē na'ictlahua. b(= Ā'makapitzīn tapuhuan Dios nacālakalhu'man xlaca'n chi talacasqui'n. Ā'makapitzīn tapuhuan Dios nacālakalhu'man ixpālacata xlaca'n tze tū tatlahua. Jā chuntza'. Dios cālakalhu'man tī cālakalhu'mancu'tun. W'' Dios huanilh Moisés:Na'iccālakalhu'man tī na'iccālakalhu'mancu'tun. 4&a Jāla huanāuj jā tze chī līlacsacna'n Dios, ixpālacata xmān chā'tin lacsacli ē ā'chā'tin jā lacsacli. Iccāhuaniyān tū tlahua Dios ū'tza' pō'ktu tze. l%Q Nā tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Quit xa'icpāxquī' Jacob.Esaú jā xa'icpāxquī'. B$ Dios huanilh Rebeca:Xastancu namāpa'ksī ixpuxcu'. N# A'cxni' jāna'j ixtalacatuncuhuī' lacstīn, Dios lacsacli chā'tin chuntza' chī lacasqui'nli. Jā lacsacli chī tatlahualh lacstīn, ixpālacata jāna'j tū ixtatlahua tū jā tze nūn tū tze. " Chuhua'j xtum na'iccāhuaniyān. Jacob ē Esaú tī ixlacstīn Rebeca xmān chā'tin ixtāta'ca'n. Ū'tza' Isaac, quimpapca'n. C! Ū'tza' tū Dios huanilh Abraham makāstza':Huā' quilhtamacuj tū talhcān, quit na'icmākentaxtū tū icuaniyān.Mimpuscāt, Sara, naka'lhī chā'tin ī'ska'ta' ka'hua'cha.  7 Tū iccāhuanimā'n ū'tza' huā'mā': israelitas jā ixlīpō'ktuca'n ixlacstīn Dios, xmān tī taka'lhī ixlatamatca'n chuntza' chī huanli Dios. ]3 Jā ixlīpō'ktuca'n ī'xū'nātā'natna' Abraham, jā pō'ktu ixlacstīn Dios. Makāstza' Dios huanilh Abraham:Ixlacstīn Dios natala tī ixlacstīn minka'hua'cha Isaac, ē nā ī'xū'nātā'natna' Isaac. T! Jāla huanāuj palh Dios jā mākentaxtūlh tū cāhuanilh israelitas makāstza'. Jā ixlīpō'ktuca'n israelitas ta'a'ka'ī'nī't Cristo. Chuntza' jā ixlīpō'ktuca'n israelitas ixlacstīn Dios. mS Xlaca'n ixnapapana'ca'n israelitas tī tahui'lāna'lh chuhua'j. Cristo, a'cxni' milh nac cā'quilhtamacuj, lacatuncuhuī'lh israelita. Cristo ū'tza' Dios tī māpa'ksīkō'. Ū'tza' makapāxuīcan pō'ktu quilhtamacuj. Amén. =s Israelitas xlaca'n ī'xū'nātā'natna' Israel. Dios cālacsacli ixtachi'xcuhuī't nacātlahua. Dios cāmāsu'yuni'lh ixlīmāpa'ksīn. Dios chuntza' līlacāxui'līlh a'ktin talacāxtlahuan. Cāmaxquī'lh līmāpa'ksīn. Cāmāsu'yuni'lh chī natalīmakapāxuī. Cāhuanilh nacāmaxquī' tū mālacnūni'. -S Quit xa'icpātīni'lh ixpālacataca'n quintā'israelitas ē xa'iclītapekpānūni'lh Cristo palh chuntza' tzē cahuālh ixtalī'a'kapūtaxtulh quintā'israelitas.   Quit iccālaclīpuhuan quintā'israelitas hasta quinca'tzani' quilīstacna', ixpālacata xlaca'n jā ta'a'ka'ī'ni' Jesucristo. > w Ixlīcāna' tū na'iccāhuaniyān. Jā iccā'a'kskāhuī'mā'n, ixpālacata quit ictapa'ksīni' Cristo. Espíritu Santo laktzī'n quilīstacna' ē ca'tzī ixlīcāna' tū na'icuan. !;'Jā tū tū tzē naquincāmāmakxtekēyān Dios nūn tū huī'lh nac a'kapūn, ē nūn tū huī'lh nac cā'quilhtamacuj. Ca'tzīyāuj Dios pō'ktu quilhtamacuj quincāpāxquī'yān ixpālacata ū'tza' huā'mā' tū quincāmāsu'yuni'nī'ta'n quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo.&Quit icca'tzī Dios pō'ktu quilhtamacuj quincāpāxquī'yān masqui xanīntza' ē masqui xalakahuancus. Jā tī chā'tin tzē naquincāmāmakxtekēyān Dios, nūn ángeles, ē nūn tī taka'lhī lītli'hui'qui, ē nūn tū huī'lh chuhua'j, ē nūn tū namin. )%Masqui quincā'a'kspulayān ixlīpō'ktu huā'mā', quina'n naskāhuī'yāuj, ixpālacata Cristo quincāpāxquī'yān ē quincāmaktāyayān. #?$Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Mimpālacata hui'x, pō'ktu quilhtamacuj quincātamaknīcu'tunān.Quina'n hua'chi borregos tū nacāmaknīcan. Q#Cristo pō'ktu quilhtamacuj quincāpāxquī'yān. Masqui pātīni'nāuj, ē masqui tētamakchuyīyāuj, ē masqui quincātaputzatokokeyān, ē masqui tzi'ncsāuj, ē masqui jā tū quilu'xu'ca'n, ē masqui nac cā'lījicua' latlā'huanāuj, ē masqui quincātamaknīcu'tunān, Cristo pō'ktu quilhtamacuj quincāpāxquī'yān. c?"Jā tī chā'tin tzē naquincāmakapātīnīnān, ixpālacata Cristo xokokō'lh quincuentaca'n a'cxni' nīlh. Nā xla' lacastālancuana'nli. Hui'lacha' na ixpekxtūcāna'j Dios. Squi'ni'mā'lh Dios quimpālacataca'n. !Dios quincālacsacnī'ta'n ē xapakō'nī'ttza' quincuentaca'n. Chuntza' jā tī chā'tin tzē naquincālīmālacsu'yuyān. 7 Dios māstālh ī'Ska'ta ē macamilh nanī quimpālacataca'n. Ū'tza' līca'tzīyāuj Dios naquincāmaxquī'yān ixlīpō'ktu tū maclacasqui'nāuj. T!Dios quincātlahuani'nī'ta'n ixlīpō'ktu huā'mā', ē ū'tza' līca'tzīyāuj jāla quinticāskāhuī'n tī quincātā'lātlahuayān, ixpālacata pō'ktu quilhtamacuj Dios quincāmaktāyamā'n. |qDios quincālacsacnī'ta'n ē quincāmāpānūni'nī'ta'n quincuentaca'n. Xla' natā'tahui'lachāuj nac a'kapūn. `9Xapūla Dios ixquincālakapasān quina'n hua'chi ixlacstīn. Chuhua'j quincālīmāxtucu'tunān chī ixlītze Jesucristo, ī'Ska'ta' Dios. Chuntza' Jesucristo xla' chī quimpuxcu'ca'n quilīpō'ktuca'n tā'timīn. > uQuina'n ca'tzīyāuj tzej nalītaxtuyācha' ixlīpō'ktu tū quincā'a'kspulayān quina'n tī pāxquī'yāuj Dios. Dios quincālacsacnī'ta'n chuntza' chī ixtalacasqui'nīn.  Dios lakapasa quilīstacna'ca'n. Xla' ca'tzī tū squi'n Espíritu Santo, ixpālacata Espíritu Santo squi'n chī lacasqui'n Dios. Espíritu Santo squi'ni' Dios quimpālacataca'n, ixpālacata quina'n tapa'ksīni'yāuj Dios. Quina'n tzē skāhuī'yāuj Y +Espíritu Santo quincāmaktāyayān a'cxni' jāla tlahuayāuj tū talacasqui'n natlahuayāuj. A'cxni' orarlīyāuj, quina'n jā ca'tzīyāuj tū ixlacasqui'nca nasqui'ni'yāuj Dios. Espíritu Santo quincāmāsu'yuni'yān nasqui'ni'yāuj chuntza' chī xla' lacasqui'n. Nā quincāmāmakca'tzīnīyān tū jāla līchihuīna'nāuj. s _Ca'tzīyāuj Dios naquincāmaxquī'yān tū jāna'j ka'lhīyāuj, chuntza' līlacatzucu ka'lhīmā'nauj.  )Quina'n quincātamakapūtaxtūnī'ta'ntza'. Ka'lhīmā'nauj tū Dios naquincāmaxquī'palayān. Jātza' ka'lhīmā'nauj tū ka'lhīyāujtza'. <qMasqui quina'n ka'lhī'yāujtza' Espíritu Santo, hua'chi nā makca'tzīyāuj taca'tzana'juā't ixpālacata ka'lhīmā'nauj a'cxni' Dios naquincāmaxquī'yān xasāsti' quimacni'ca'n ē nā namāsu'yu quina'n ixlacstīn Dios. Ka'lhīmā'nauj a'cxni' Dios nacāmaxquī' ixlacstīn tū cāmālacnūni'nī't. #Ca'tzīyāuj ixlīpō'ktu cā'quilhtamacuj hua'chi ixtaca'tzana'juā't hua'chi chā'tin puscāt a'cxni' namālacatuncuhuī'nī ī'ska'ta'.  Dios namāsāstī'kō' ixlīpō'ktu tū a'nan nac cā'quilhtamacuj a'cxni' nacāmaxquī' ixlacstīn tū cāmālacnūni'nī't. {Ixlīpō'ktu tū a'nan nac cā'quilhtamacuj nalaksputa. Chuntza' Dios māpa'ksīni'lh. Ē huī'lh tū ka'lhīmā'nauj. mSIxlīpō'ktu tū a'nan nac cā'quilhtamacuj taka'lhīmā'nalh chī namāsu'yu tī ixlacstīn Dios. 0YChuhua'j pātīni'mā'nauj. Ā'līstān naka'lhīyāuj tapāxuhuān nac a'kapūn ē jātza' catitlahuáuj cuenta tū pātīnī'mā'nauj. Chuntza' icpuhuan quit. 9Quina'n ixlacstīn Dios, ē chuntza' namaktīni'nāuj tū Dios cāmālacnūni' ixlacstīn. Tū maxquī'can Cristo nā quina'n quilaca'n nahuan. Cristo pātīni'lh. Nā chuntza' quina'n napātīni'nāuj. Chuntza' tū namaxquī'can Cristo, ē nā ū'tza' naquincātamaxquī'yān. LEspíritu Santo quincāmāca'tzīnīyān quina'n ixlacstīn Dios. ]3Chuhua'j ka'lhīyāuj Espíritu Santo. Jātza' jicua'ni'yāuj Dios, hua'chi chā'tin tasācua' tī tamāhuacanī't. Ca'tzīyāuj quina'n ixlacstīn Dios. Ū'tza' tzē nalīhuaniyāuj: “Dios quinTāta'ca'n.” pYIxlīpō'ktuca'n tī tatlahua tū cāmālacapāstaquī Espíritu Santo, xlaca'n ixlacstīn Dios. {~o Tī tatlahua tū jā tze ixtalacapāstacni'ca'n, Dios nacāmakapātīnīn. Tī tamakxteknī'ttza' tatlahua tū jā tze ixtalacapāstacni'ca'n, ixpālacata Espíritu Santo cāmaktāya, xlaca'n nataka'lhī ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. k}O Chuhua'j tā'timīn, jātza' catlahuáuj chī xapūla quintalacapāstacni'ca'n tū jā tze. &|E Dios mālacastālancuanīnī't Jesús. Masqui nanīyāuj, Dios naquincāmālacastālancuanīyān quina'n ixpālacata Espíritu Santo quincātā'lahui'lān. { Quina'n, Cristo quincātā'lahui'lān. Quimacni'ca'n natanī, ixpālacata quilīpō'ktuca'n tlahuanī'ta'uj tū jā tze. Masqui quimacni'ca'n natanī, quina'n ka'lhīyāuj xasāsti' quilatamatca'n, ixpālacata Dios quincāmātza'nkēnāni'nī'ta'n quincuentaca'n. z Hui'xina'n jātza' latlā'hua'nā'tit chuntza'. Hui'xina'n latlā'hua'nā'tittza' chuntza' chī lacasqui'n Espíritu Santo, ixpālacata Espíritu Santo cātā'latlā'huanān hui'xina'n. Tī jā taka'lhī Espíritu Santo, xlaca'n jā tatapa'ksīni' Cristo. lyQTī talatlā'huan chuntza' chī jā tze ixtalacapāstacni'ca'n, xlaca'n jāla tamakapāxuī Dios. 4xaIxlīpō'ktuca'n ixtā'lāquiclhlaktzi' Dios tī jā tze ixtalacapāstacni'ca'n. Jā tatlahua tū ixlīmāpa'ksīn Dios. Masqui ixtatlahuacu'tunli, jāla ixtitatlahualh. [w/Tī talatlā'huan chuntza' chī jā tze ixtalacapāstacni'ca'n, xlaca'n nacāmakapātīnīncan. Tī talatlā'huan chuntza' chī lacasqui'n Dios, xlaca'n taka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n ē tzej talamā'nalh. PvTī tatlahuacu'tun tū jā tze ixtalacapāstacni'ca'n, xmān ū'tza' talacapāstaca xlaca'n. Tī tatlahuacu'tun tū cāmāsu'yuni' Espíritu Santo, xlaca'n talacapāstaca chī lacasqui'n Dios. SuChuntza' līlatlā'huanāujtza' chuntza' chī ixlīmāpa'ksīn Dios ixpālacata tlahuayāuj tū quincāmāsu'yuni'yān Espíritu Santo. Jātza' līlatlā'huanāuj tū jā tze quintalacapāstacni'ca'n. ktOIxlīmāpa'ksīn Dios jāla catimakapūtaxtūnu'lh, ixpālacata jā tī tī tzē mākentaxtūkō' tzamā' līmāpa'ksīn. Dios tlahualh tū jāla tlahua līmāpa'ksīn. Ī'Ska'ta' macamilh naquincāmāpānūni'yān tū jā tze. A'cxni' milh, ixtasu'yu chā'tin chī quina'n. Masqui ixtasu'yu chī quina'n, xla' jā tlahualh tū jā tze. Xla' xokolh tū quina'n ixlaclē'nāuj. Chuntza' quincālīmakapūtaxtūnī'ta'n chī ixlītli'hui'qui tū ixquincāmātlahuīyān tū jā tze. ~suEspíritu Santo ka'lhī lītli'hui'qui. Ū'tza' tzē cālīmaxquī' xasāsti' ixlatamatca'n tī ta'a'ka'ī'ni' Cristo Jesús. Quilakmāxtulh huā'mā' līmāpa'ksīn tū ixquimātlahuī tū jā tze. Chuntza' Dios jātza' quintimakapātīnīlh. br ?Chuhua'j jātza' caticāmakapātīnīlh Dios xlaca'n tī talīpāhuan Cristo ē talatlā'huan chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Espíritu Santo ē jātza' talatlā'huan chuntza' chī ixtalacapāstacni'ca'n tū jā tze. -qSDios ū'tza' tī tzē namakapūtaxtūnu'n ixpālacata quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Quimacni' tlahuacu'tun tū jā tze, masqui quit icmākentaxtūcu'tun ixlīmāpa'ksīn Dios. Chuhua'j Dios quimakapūtaxtūnī't huā'mā' līmāpa'ksīn. Ū'tza' iclīmaxquī' Dios tapāxcatca'tzīn.(pILīlakalhu'mānat quit. Jāla ictapānūni' huā'mā' līmāpa'ksīn tū jā tze. ¿Tīchu tzē naquimakapūtaxtū huā'mā' līmāpa'ksīn tū jā tze? oMasqui ictlahuacu'tun tū huan ixlīmāpa'ksīn Dios, hua'chi ā'a'ktin līmāpa'ksīn lītapa'ksī quimacni'. Huā'mā' līmāpa'ksīn ixtā'lāquiclhlaktzi' ixlīmāpa'ksīn Dios. Quit hua'chi xatachī'n ixpālacata jāla icmakxteka ictlahua tū jā tze. xniQuit tzej icca'tzī tze ixlīmāpa'ksīn Dios. Iclīpāxuhua a'cxni' iclacapāstaca huā'mā' līmāpa'ksīn. m{Pō'ktu quilhtamacuj chuntza' quina'kspula. A'cxni' quit ictlahuacu'tun tū tze, xmān tzē ictlahua tū jā tze. lHua'chi quintalacapāstacni' jā tze. Ū'tza' quimātlahuī tū jā tze, ē jā quit. Quit jā ictlahuacu'tun tū jā tze. sk_Masqui ictlahuacu'tun tū tze, jāla ictlahua. Masqui jā ictlahuacu'tun tū jā tze, chuntza' ictlahua. j Icca'tzī quit quina'cstu jāla ictlahua tū tze. Ū'tza' jāla iclītlahua tū tze, masqui chuntza' ictlahuacu'tun tū xatze. yikMasqui quit jā ictlahuacu'tun tū jā tze, jā tze quintalacapāstacni' ē ū'tza' quimātlahuī tū jā tze. khOQuit jā ictlahuacu'tun tū jā tze, ū'tza' lītasu'yu palh quit icpuhuan xatze līmāpa'ksīn. g7Quit jā icca'tzī tū quina'kspula. Masqui quit jā ictlahuacu'tun tū jā tze, ū'tza' ictlahua. Masqui quit ictlahuacu'tun tū tze, jā ictlahua. >fuCa'tzīyāuj tzamā' līmāpa'ksīn ixla' Dios ē tze. Quit jā tze xa'icuanī't ixpālacata xa'ictlahua tū jā tze, chuntza' chī tatlahua ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. 4ea Masqui tze ixlīmāpa'ksīn Dios, ū'tza' quimāsu'yuni'lh xa'iclaclē'n. Nā quimāsu'yuni'lh jā tze tū xa'ictlahuamā'lh ē ū'tza' tū ixquilīmakapātīnīlh Dios. 6dg Ixlīmāpa'ksīn Dios tze. Pō'ktu tze. ncU Iclīta'a'kskāhuī'lh quina'cstu ixpālacata tū jā tze. Ū'tza' iclīlacpuhualh quit tzē xa'icmākentaxtūkō' ixlīmāpa'ksīn Dios. Tzamā' līmāpa'ksīn quimāsu'yuni'lh Dios naquilīmālaksputū ixpālacata quincuenta. 'bG Tzamā' līmāpa'ksīn quincāmāsu'yuni'nī'ta'n līlacatejtin natahui'layāuj. Quit quimāsu'yuni'lh xa'iclaclē'n ē ū'tza' Dios ixquilīmālaksputūlh. ~au A'cxni' jāna'j xa'icca'tzī tū huan ixlīmāpa'ksīn Dios, quit xa'icpuhuan tzej xa'iclatlā'huan. A'cxni' icca'tzīlh tū huan huā'mā' līmāpa'ksīn, icca'tzīlh palh xa'iclaclē'n na ixlacatīn Dios ē chuntza' Dios naquimakapātīnīn. 5`cA'cxni' icca'tzīlh huā'mā' līmāpa'ksīn, ā'chulā' xa'iclakca'tzan tū ixla' ā'chā'tin. A'cxni' jāna'j ixlakapascan līmāpa'ksīn, jā ixca'tzīcan tū jā tze. _3Palhāsā' hui'xina'n nahua'nā'tit jā tze līmāpa'ksīn. Jā ixlīcāna'. Tzamā' līmāpa'ksīn quincāmāsu'yuni'yān chī a'nani' tū jā tze. Chuntza' huan līmāpa'ksīn:Jā tilakca'tzana' tū ixla' ā'chā'tin. Ū'tza' līca'tzīyāuj tzamā' tū jā tze. `^9Chuhua'j līmāpa'ksīn jātza' quincāmāpa'ksīyān, ixpālacata hua'chi tā'nīnī'ta'ujtza' Cristo. Xapūla ixquincāmāpa'ksīyān līmāpa'ksīn. Chuhua'j kexmatni'yāuj Dios ixpālacata ka'lhīyāuj xasāsti' quilatamatca'n. Ū'tza' lītlahuacu'tunāuj ixtalacasqui'nīn Dios. Tachi'xcuhuī't ixa'cstuca'n jāla tamakxteka tū jā tze w]gA'cxni' jāna'j tapa'ksīni'yāuj Dios, quina'n ixlatlā'huanāuj chuntza' chī quintalacapāstacni'ca'n tū jā tze. A'cxni' lakapasui ixlīmāpa'ksīn Dios, ā'chulā' ixtlahuayāuj tū jā tze. Tī chuntza' tatlahua, xlaca'n natanī. K\Hui'xina'n tā'timīn, hua'chi tā'nīnī'ta'ntit Cristo. Ū'tza' lītaxokolh tū ixlaclīpinā'tit chuntza' chī līmāpa'ksīn. Chuhua'j tzamā' līmāpa'ksīn jātza' cāmāpa'ksīyān. Chuhua'j tapa'ksīni'yā'tit Cristo. Xla' lacastālancuana'nī'ttza'. Tzētza' nalatapāyā'tit chuntza' chī Dios lacasqui'n. ^[5Palh puscāt ka'lhī ixtā'lāpāxquī'n ē palh ka'lhīcus ixkōlu', chuntza' xla' tlahua tū jā tze. Palh ixkōlu' nī, xla' tzē natamakaxtokpala. Xla' masqui tamakaxtokpala, chuntza' jā tlahua tū jā tze. [Z/Chā'tin puscāt tī tamakaxtoknī'ttza', xla' ka'lhī ixkōlu' līhuan huī'lh ixkōlu' nac cā'quilhtamacuj. Chuntza' huan ixlīmāpa'ksīnca'n chi'xcuhuī'n. Palh nanī ixkōlu' puscāt jātza' māpa'ksī. Y Hui'xina'n tā'timīn, lakapasā'tit ixlīmāpa'ksīnca'n chi'xcuhuī'n. Ca'tzīyā'tit chā'tin chi'xcu' natlahua tū talīmāpa'ksīni'n līhuan lamā'lh nac cā'quilhtamacuj. A'cxni' xla' nīnī'ttza', huā'mā' līmāpa'ksīn jātza' māpa'ksī. ?XwXlaca'n tī cāmāpa'ksī tū jā tze, xlaca'n natamaktīni'n ixtatlajca'n. Ū'tza' līnīn. Dios quincāmaxquī'yān xasāsti' quilatamatca'n tū jā catilaksputli. Ixlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'ni' quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo, xlaca'n cāmaxquī'can xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli.TW!Chuhua'j Dios cāmāpa'ksīyān hui'xina'n, ē chuntza' talakpalīnī'ta'ntit tū jā tze. Chuhua'j tzētza' natlahua'yā'tit tū tze. Ka'lhī'yā'tittza' xasāsti' milatamatca'n tū jā catilaksputli. V5Chuhua'j līmāxana'nā'tit tū ixtlahua'yā'tit xapūla. Tū ixtlahua'yā'tit xapūla, jā tū līmacuan. Tī tatlahua huā'mā', xlaca'n natanī. kUOXapūla a'cxni' ixcāmāpa'ksīyān tū jā tze, hui'xina'n jāla ixtlahua'yā'tit tū tze. T1Chuntza' iclīchihuīna'n quit ixpālacata hui'xina'n nakexpa'tā'tit. Xapūla hui'xina'n tamakxtektit ixcāmāpa'ksīyān tū jā tze. Ā'chulā' ixtlahua'pā'na'ntit tū jā tze. Chuhua'j catamakxtektit Dios nacāmāpa'ksīyān. Ā'chulā' natlahuatēlha'yā'tit tū tze. VS%Makxteknī'ta'ntittza' tū jā tze; chuhua'j tlahua'cu'tunā'tit tū xatze. DRQuit icmaxquī' Dios tapāxcatca'tzīn mimpālacataca'n. Chuhua'j hui'xina'n tlahua'pā'na'ntit tū cātamāsu'yuni'n ē tū maktīni'nī'ta'ntit. Jātza' cāmāpa'ksīyān tū jā tze. WQ'Hui'xina'n ca'tzīyā'tit palh ka'lhī'yā'tit chā'tin xapuxcu', natlahua'yā'tit tū nahuan xla'. Nā chuntza' xlaca'n tī tatamakxteka nacāmāpa'ksī tū jā tze, xlaca'n chu līcuesa natatlahua tū jā tze. Tī tatlahua tū jā tze natanī. Xlaca'n tī tatamakxteka nacāmāpa'ksī Dios, xlaca'n natatlahua tū Dios lacasqui'n. dPAMasqui jātza' līpāhuanāuj līmāpa'ksīn, quina'n jāla tlahuayāuj tū jā tze. O/Jātza' nacāmāpa'ksīyān tū jā tze. Jātza' līpāhuanāuj līmāpa'ksīn. Līpāhuanāuj xmān ixtalakalhu'mān Dios. Tī tatlahua tū tze TN! Jā catamakxtektit mintalacapāstacni'ca'n nacāmātlahuīyān tū jā tze. Catamakxtektit Dios nacāmāpa'ksīyān. Ka'lhī'yā'tittza' xasāsti' milatamatca'n, ē catlahua'tit ixtalacasqui'nīn Dios. M Jātza' catamakxtektit nacāmāpa'ksīyān tū jā tze. Jātza' catlahua'tit tū lacasqui'n mimacni'ca'n tū jā tze. TL! Calīhui'lī'tit jātza' natlahua'yā'tit tū jā tze. Ka'lhī'yā'tittza' xasāsti' milatamatca'n ixpālacata quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Chuhua'j calatā'kchokotit chuntza' chī Dios lacasqui'n. K  Cristo xmān maktin līnīlh ixcuentaca'n tachi'xcuhuī't. Chuhua'j Cristo huī'lh. Xla' tlahuamā'lh ixtalacasqui'nīn Dios. yJk Ca'tzīyāuj Cristo lacastālancuana'nli. Jātza' maktin catinīlh. Xla' natahui'la ixlīpō'ktu quilhtamacuj. dIAHua'chi ixtā'nīnī'ta'uj Cristo, ē chuhua'j tā'lacastālancuana'nī'ta'ujtza' Cristo. uHcChā'tin tī xanīntza' jātza' tlahua tū jā tze. Nā quina'n jātza' quincāmāpa'ksīyān tū jā tze. pGYCa'tzīyāuj talakpalīnī'ta'ujtza'. Xapūla ixtlahuatlā'huanāuj tū jā tze. Chuhua'j hua'chi ixquincātā'taxtokohua'ca'nī'ta'n Cristo. Chuntza'tza' tze nalīlatā'kchokoyāujtza'. Jātza' quincāmāpa'ksīyān tū jā tze. FCristo hua'chi ixtā'nīnī'ta'uj ē tā'lacastālancuana'nui, ē chuntza' quina'n nā ka'lhīyāuj xasāsti' quilatamatca'n. ^E5A'cxni' a'kpaxāuj, hua'chi tā'tā'cnūyāuj Cristo. Hua'chi tā'lacastālancuana'nāuj Cristo. Xla' līlacastālancuana'nli ixlītli'hui'qui Dios quinTāta'ca'n. Chuhua'j ka'lhīyāuj xasāsti' quilatamatca'n. DHui'xina'n ca'tzīyā'tit quilīpō'ktuca'n tī tapa'ksīni'yāuj Cristo, chu chā'tin lītaxtuyāuj. Hua'chi ixtā'nīnī'ta'uj Cristo. CQuina'n jāla catihuáuj chuntza'. Quina'n makxteknī'ta'ujtza' tū jā tze. Jātza' la natlahuatā'kchokoyāuj tū jā tze. iB MJāla huanāuj natlahuayāuj ā'chulā' tū jā tze ē ā'chulā' Dios naquincālakalhu'manān. 4AaXapūla quilīpō'ktuca'n ixtlahuayāuj tū jā tze. Ū'tza' ixpālacata nalīnīkō'yāuj. Chuhua'j Dios lakalhu'manīni'n, ē chuntza' tzē naka'lhīyāuj xasāsti' quilatamatca'n tū jā catilaksputli. Dios quincāmāpānūni'yān quincuentaca'n ixpālacata quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo.?@wDios māstā'lh līmāpa'ksīn ixpālacata namāsu'yu palh quina'n tlahuayāuj tū jā tze. Masqui ā'chulā' ixtlahuayāuj tū jā tze, ā'chulā' Dios quincālakalhu'manān. M?Adán jā kexmatni'lh Dios ē ū'tza' talīlaclē'n ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Jesucristo, xla' kexmatni'lh Dios ē ū'tza' ixlīpō'ktuca'n tzē nacālīmāpānūni'kō'can ixcuentaca'n. >Chuntza' ixlīpō'ktuca'n nacāmakapātīnīnkō'can ixpālacata a'ktin tū jā tze tū tlahualh Adán. Jesucristo tlahualh tū tze, ē chuntza' ixlīpō'ktuca'n tzē nacālīmāpānūni'can ixcuentaca'n ē tzē natalīka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n. V=%Chā'tin tī xapūla ē chū'cus tlahualh tū jā tze. Ū'tza' Adán. Ū'tza' talīnīkō' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Xtum tū tlahualh ā'chā'tin chi'xcu' tī huanican Jesucristo. Ixpālacata Jesucristo, Dios cālakalhu'manli tachi'xcuhuī't ē Dios cāmāpānūni' ixcuentaca'n ē nā cāmaxquī' xasāsti' ixlatamatca'n. w<gXtum tū tlahualh Adán. Xtum tū tlahualh Dios. Adán tlahualh tū jā tze, ē ū'tza' nacālīmakapātīnīnkō'can ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Dios cālakalhu'manli, ē chuntza' lhūhua' cāmāpānūni'canī'ttza' ixcuentaca'n. 2;]Xtum Adán ē xtum Cristo; jā chu chā'tin talītaxtulh. Adán tlahualh tū jā tze. Ū'tza' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't talīnī. Dios cālakalhu'mankō' tachi'xcuhuī't. Chuhua'j tzē nata'a'kapūtaxtu ixpālacata Jesucristo. Ū'tza' hua'chi a'ktin talakalhu'mān tū Dios māstā'. y:kChuntza' talīnīlh masqui xlaca'n jā tatlahualh chu lacxtim chī tlahualh Adán. Ixcuenta Adán talīlaclalh ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. Cristo jā chuntza' chī Adán. Xla' tze tū cātlahuani'lh ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. 9% A'cxni' jāna'j ixmaxquī'can ixlīmāpa'ksīn Dios, tachi'xcuhuī't ixtatlahuamā'nalh tū jā tze. Masqui jāla ixuancan xlaca'n ixtalactlahuanī'ttza' līmāpa'ksīn, ixpālacata jāna'j ixcāmaxquī'canī't līmāpa'ksīn, xlaca'n ixtalaclē'n na ixlacatīn Dios. {8o Xapūla ixuī'lh chā'tin chi'xcu' tī ixuanican Adán. Ū'tza' tī xapūla ē chū'cus tlahualh tū jā tze. Ixcuenta ū'tza' līnīlh. Chuhua'j ū'tza' talīnīkō' tachi'xcuhuī't ixpālacata ixlīpō'ktuca'n tatlahualh tū jā tze. >7u Ū'tza' līpāxuhuayāuj Dios jātza' quinticāmakapātīnīn. Nā līpāxuhuayāuj Dios ixamigo quincātlahuanī'ta'n ixpālacata quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Adán ē Cristo 46a Quina'n ixtā'lāquiclhlaktzi' Dios ixuanī'ta'uj. Dios ixamigo quincātlahuan ixpālacata Cristo, ī'Ska'ta' Dios, nīlh quimpālacataca'n. Quina'n ixamigo Dios ē ixpālacata Cristo lacastālancuana'nli, ā'chulā' ca'tzīyāuj Cristo quincāmaktāyayān ē chuntza' jā quinticāmakapātīnīn. J5  Chuhua'j Cristo nīlh quimpālacataca'n, ē chuntza' Dios quincāmāpānūni'nī'ta'n quincuentaca'n. Ū'tza' līca'tzīyāuj jā quinticāmakapātīnīn a'cxni' nachin ā'xmān quilhtamacuj. 4Cristo nīlh quimpālacataca'n quina'n masqui jā tze ixuanī'ta'uj. Chuntza' Dios līmāsu'yulh palh quincāpāxquī'yān. 13[Jā tī chā'tin nīcu'tun ixpālacata ā'chā'tin masqui xla' chā'tin chi'xcu' tī jā tū tlahuanī't. Palhāsā' nanī ixpālacata ā'chā'tin tī tzeya chi'xcu'. '2GQuina'n jāla cati'a'kapūtaxtūj quina'cstuca'n. Chuntza' a'cxni' chilh quilhtamacuj tū Dios ī'lhcā'nī't, Cristo nīlh ixpālacata quincuentaca'n. 1'Jā catita'a'kskāhuī'uj. Ixlīcāna' nalakchā'nāuj Dios. Huā'mā' tzej ca'tzīyāuj, ixpālacata makca'tzīyāuj na quilīstacna'ca'n chī Dios quincāpāxquī'yān. Huā'mā' quincāmāmakca'tzīnīyān Espíritu Santo. Ū'tza' tī Dios quincālakmacaminī'ta'n. 0wPalh līlacatzucu napātīni'nāuj, chuntza' Dios nalīpāxuhua. Chuntza' līca'tzīyāuj palh nalakchā'nāuj Dios. /!Nā līpāxuhua hui'lāna'uj masqui pātīni'mā'nauj, ixpālacata ca'tzīyāuj chuntza' nalīca'tzīyāuj līlacatzucu napātīni'nāuj. B.}A'ka'ī'yāuj Jesucristo quincāmakapūtaxtūyān, ē chuntza' Dios quincālakalhu'manān. Chuhua'j pāxuhuayāuj ixpālacata ca'tzīyāuj na'a'nāuj nac a'kapūn jā hui'lacha' Dios. - Quina'n a'ka'ī'nī'ta'uj Jesucristo. Ū'tza' Dios quincālīmāpānūni'nī'ta'n quincuentaca'n. Chuntza' jātza' ixtā'lāquiclhlaktzi' Dios quina'n, ixpālacata Dios quincāmāsputūnu'ni'nī'ta'n quincuentaca'n ixpālacata quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. %,CDios macamilh Jesucristo nanī ixpālacata quincuentaca'n. Ā'līstān mālacastālancuanīlh. Ū'tza' Dios quincālīmāpānūni'yān quincuentaca'n.]+3Nā tzo'kcanī't ixpālacata quina'n tzē naca'tzīyāuj Dios nā quincāmāpānūni'yān quincuentaca'n quina'n tī līpāhuanāuj Dios. Xla' ū'tza' tī mālacastālancuanīlh quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. =*uŪ'tza' jā tzo'kca xmān ixpālacata Abraham. k)OAbraham a'ka'ī'lh na'a'kspula chī Dios ixuaninī't ē ū'tza' Dios līmāpānūni'lh ixcuenta. J( Xla' ixca'tzī palh Dios tzē natlahua tū ixmālacnūni'nī't. y'kJā puhuanli palh Dios jā namākentaxtū tū ixuanicanī't. Xla' ā'chulā' ixa'ka'ī' ē ixmakapāxuī Dios. e&CAbraham kōlu'tza' ixuanī't. Ixka'lhī chī a'ktin ciento cā'ta. Sara, tī ixpuscāt, tētaxtunī'ttza' chī namālacatuncuhuī'nīni'n. Masqui kōlu'tza' ixtahuanī't, Abraham jā pātza'nkālh tū ixuaninī't Dios. -%SDios ixuaninī't Abraham naka'lhī chā'tin ixka'hua'cha. Abraham a'ka'ī'lh tū ixuaninī't Dios. Puhuanli ixlīcāna', ē masqui ixtasu'yu palh jāla ixlītaxtulh ixtāta'ca'n lhūhua' tachi'xcuhuī't. Abraham a'ka'ī'lh chī ixuanicanī't:Mixū'nātā'natna' lhūhua' natahuan. Y$+Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios chī Dios huanilh Abraham:Quit iclacsacnī'ta'n ē chuntza' nalītaxtuya' hua'chi ixtāta'ca'n lhūhua' tachi'xcuhuī't. Abraham a'ka'ī'lh tū Dios huanilh namākentaxtū. Dios ū'tza' tī tzē nacāmālacastālancuanī nīnī'n ē xla' nā cāmaxquī' ixlatamatca'n tī jāna'j talacatuncuhuī'. .^~~&}w|{{wz_yx:wvvu#tss"r7q poGmll!kyjig|fieQdgcbIa`^^]x\[ZZ.YY XX=WVlUOT:SSR0QPUOO NMMNLLMK{JJUHHIGFFDECBB&At@>=<;:K988Y7b655X33Q2v1002//".,,,+**-((o'&&%|$#"" !y c:K<lx7+tGn\  ~TM.S^Tā'timīn, iccāsqui'ni'yān hui'xina'n naca'tzīyā'tit tī tataxtumlī ē chuhua'j tamāsu'yu tū jā tze ē jā chuntza' chī cātamāsu'yuni'nī'ta'n xapūla. Cacātapekpānūni'tit xlaca'n. ]Calāsaludarlī'tit ixpālacata lāpāxquī'yā'tit. Xalanī'n calhāxcuhuālh tī ta'a'ka'ī', xlaca'n cātamacā'ni'yān saludos. -\SNā iccāmacā'ni' saludos Filólogo ē Julia ē Nereo ē nā ixtā'tin xapuscāt ē Olimpas ē ixlīpō'ktuca'n ixtachi'xcuhuī't Dios tī tatā'hui'lāna'ncha'. [ Nā iccāmacā'ni' saludos Asíncrito ē Flegonte ē Hermas ē Patrobas ē Hermes ē nā tā'timīn tī tatā'hui'lāna'ncha'. &ZE Nā icmacā'ni' saludos Rufo. Tasu'yu xla' tzej a'ka'ī'ni' quiMāpa'ksīni'ca'n. Nā icmacā'ni' saludos ixtzī' Rufo, tī hua'chi quintzī' icca'tzīni'. LY Nā iccāmacā'ni' saludos Trifena ē Trifosa. Xlaca'n tatā'scuja quiMāpa'ksīni'ca'n. Nā icmacā'ni' saludos Pérsida tī pāxquī'can. Huā'mā' puscāt tā'scujnī't quiMāpa'ksīni'ca'n. X  Nā icmacā'ni' saludos quintā'israelita Herodión ē nā xalanī'n na ixchic Narciso tī ta'a'ka'ī'ni' quiMāpa'ksīni'ca'n. W) Nā icmacā'ni' saludos Apeles. Tasu'yu xla' tzej a'ka'ī'ni' Cristo. Nā iccāmacā'ni' saludos tī tahui'lāna'ncha' na ixchic Aristóbulo. V! Nā icmacā'ni' saludos Urbano tī quincāmaktāyayān quina'n tī tā'scujāuj Cristo. Nā icmacā'ni' saludos Estaquis tī icpāxquī'. sU_Nā icmacā'ni' saludos Amplias. Icpāxquī' ixpālacata xla' nā a'ka'ī'ni' quiMāpa'ksīni'ca'n. xTiNā iccāmacā'ni' saludos quintā'israelitas tī Andrónico ē Junias. Ū'tunu'n xa'iccātā'chī'nī't. Apóstoles nā talakachi'xcuhuī' xlaca'n. Nā xlaca'n ixta'a'ka'ī'ni'nī'ttza' Cristo xapūla a'cxni' quit jāna'j xa'ica'ka'ī'. KSNā icmacā'ni' saludos María. Xla' scujnī't mimpālacataca'n. \R1Nā iccāmacā'ni' saludos tā'timīn tī tatakēstoka na ixchicca'n Priscila ē Aquila. Nā icmacā'ni' saludos Epeneto. Xla' quinamigo ē icpāxquī'. Xla' ū'tza' tī xapūla a'ka'ī'ni'lh Cristo nac Acaya. UQ#Xlaca'n cā'a'kspulalh tū lījicua' a'cxni' quintamaktāyalh. Ū'tza' iccālīmaxquī' tapāxcatca'tzīn. Nā tamāstā' tapāxcatca'tzīn ixlīpō'ktuca'n tī jā israelitas tī tatapa'ksīni' Cristo. oPWCasaludarlī'tit Priscila ē Aquila. Xlaca'n tamāsu'yu chī Cristo Jesús, chuntza' chī quit. vOeA'cxni' xla' nacālakchā'nān, calaktzī'ntit chī mintā'tinca'n. Chuntza' ixlītlahuatca'n tī ta'a'ka'ī' ixtachihuīn Dios. Calīmaktāya'tit tū xla' namaclacasqui'n. Xla' lhūhua' tī cāmaktāyanī't. Nā quit quimaktāyanī't. N Iccālakmacā'nāchā'n hui'xina'n quintā'tinca'n Febe. Huā'mā' puscāt cātā'scuja xlaca'n tī tatapa'ksīni' Cristo nac Cencrea. zMm!Chuhua'j Dios cacātā'tahui'lan milīpō'ktuca'n. Xla' ū'tza' tī quincāmaxquī'yān tze latamat. Amén.L3 Chuntza', palh Dios lacasqui'n, quit na'iccālaka'nāchā'n hui'xina'n. Chuntza' quit na'iclīpāxuhua. Chuntza' nalālīmāko'xamāka'tlī'yāuj. ]K3Casqui'ni'tit Dios caquimaktaka'lhli ē jā tū naquintatlahuani' xalanī'n nac Judea tī jā ta'a'ka'ī'. Nā casqui'ni'tit Dios caquintamaktīlh tumīn tū na'iccālē'ni' tā'timīn xalanī'n nac Jerusalén. JJ Chuhua'j tā'timīn, hui'xina'n nā tapa'ksīni'yā'tit Cristo, ē Espíritu Santo quincāmaktāyayān nalāpāxquī'yāuj. Chuhua'j iccāsqui'ni'yān naquilāmaktāyayāuj nac oración. IA'cxni' na'iccālakchā'nān quit icca'tzī Cristo nacāsicua'lanātlahuayān ixpālacata tū Cristo quimacamaxquī' na'iccāhuaniyān. yHkQuit, a'cxni' na'icmāstā' huā'mā' tumīn, quit na'ica'n nac España ē na'iccātēlaktzī'nān hui'xina'n. .GUHuā'mā' ū'tza' tū tatlahuacu'tunli xlaca'n xalanī'n nac Macedonia ē nac Acaya. Chuntza' tī jā israelitas tamaktāyacu'tun tī israelitas. Chuntza' tze ixpālacata israelitas tamāca'tzīnīnī't chī natalī'a'kapūtaxtu. Chuhua'j, tī jā israelitas tzē natamaxquī' tū taka'lhī. #F?Tā'timīn xalanī'n nac Macedonia ē nac Acaya, xlaca'n tamāstā'nī't tumīn, ē tamacā'ni'cu'tun tā'timīn xalanī'n nac Jerusalén tī lacpobres. jEMPūla na'ica'n nac Jerusalén. Na'iccālē'ni' macsti'na'j tumīn tā'timīn xalanī'n a'ntza'. ]D3A'cxni' quit na'ica'n nac España na'iccātēlaktzī'nān hui'xina'n. Quit icka'lhī tapāxuhuān iccātā'chihuīna'ncu'tunān macsti'na'j. Iclacasqui'n naquilāmaktāyayāuj ē chuntza' tzē na'ica'mpalacha'. ~CuChuhua'j na'ica'nācha'. Jātza' la jā icmāsu'yu huā'tzā', ē lhūhua'tza' cā'ta xa'iccālaka'ncu'tunāchā'n. B{Quit xa'icmāsu'yutlā'huan, ē ū'tza' jāla xa'iccālīlaka'nāchā'n, masqui maklhūhua' xa'ica'ncu'tunācha'. UA#Chuntza' ictlahuamā'lh chī tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Tī jāna'j cāmāsu'yuni'can chī xla', nataca'tzī xlaca'n.Tī jāna'j takexmata, natakexmata xlaca'n. Pablo ixa'ncu'tun nac Roma 3@_Quit xa'iccāmāsu'yuni' xatze tachihuīn tī jāna'j ixtaca'tzī tū ixla' Cristo. Chuntza' xa'ictlahua quit ixpālacata xa'icmāsu'yucu'tun jā jāna'j ixmāsu'yucan. ? Ixlītli'hui'qui Espíritu Santo ixlītlahuacan lī'a'cnīn. Chuhua'j icmākentaxtūnī't tū Dios quimacamaxquī'lh. Iccāmāsu'yuni'nī't xalanī'n nac Jerusalén xatze tachihuīn ixpālacata Cristo. Calhāxcuhuālh icmāsu'yunī't hasta nac Ilírico. +>OQuit na'iccāhuaniyān xmān tū Cristo quimaktāyalh na'ictlahua. Quit iccāmāsu'yuni'lh tī jā israelitas. Chuhua'j xlaca'n tatlahua ixtalacasqui'nīn Dios. =Quit icmaxquī' tapāxcatca'tzīn Cristo Jesús, ixpālacata quimaktāyanī't ē na'icmākentaxtū tū Dios quimacamaxquī'lh. /<WDios quilacsacli na'ictā'scuja Jesucristo. Quimacamaxquī'lh na'iccāmāsu'yuni' tī jā israelitas xatze tachihuīn. Ā'makapitzīn ta'a'ka'ī'nī't. Espíritu Santo cālīmāxtulh ixtachi'xcuhuī't Dios. Xlaca'n hua'chi a'ktin talakalhu'mān tū icmaxquī' Dios. Dios chuntza' līpāxuhua. =;sXmān xa'iccāmāpāstaquīcu'tunān hui'xina'n tū ictzo'knī't. Dios quimacamaxquī'lh huā'mā' tascujūt. Ū'tza' quit jā iclījicua'n na'iccātzo'knuni'yān tū lacatejtin. L:Quit tzej icca'tzī, tā'timīn, hui'xina'n tzej līhui'lā'na'ntit na ixlacatīn Dios ē tzejtza' ca'tzīyā'tit ixtachihuīn Dios. Nā tzē nalāmāsu'yuni'yā'tit chā'tunu' hui'xina'n. 9 Dios ū'tza' tī quincāmāca'tzīnīyān xla' naquincāmakapūtaxtūyān. Hui'xina'n līpāhua'nā'tit Dios. Dios ā'chulā' cacāmaxquī'n tapāxuhuān ē tzej calatapā'tit. Espíritu Santo cacāmāca'tzīnīn chī Dios namākentaxtū tū huanī't. 78g Nā tatzo'kni' jā Isaías huan:Namin chā'tin ī'xū'nātā'nat Isaí.Xla' nacāmāpa'ksī tī jā israelitas.Xlaca'n nata'a'ka'ī' chī nacāmakapūtaxtū. /7W Nā tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Camāka'tlī'tit Māpa'ksīni' milīpō'ktuca'n tī jā israelitas.Catamāka'tlī'lh ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. ~6u Nā tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Cacātā'pāxua'tit ixtachi'xcuhuī't Dios, hui'xina'n tī jā israelitas. %5C Nā Cristo ixlacasqui'n natatapa'ksīni' Dios nā xlaca'n tī jā israelitas ē nā xlaca'n natamaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios chī huanica Dios:Quit na'icmāka'tlī'yān na ixpu'nanca'n tī jā israelitas.Na'icpixtlī' chī milīka'tla'. 4Jesucristo a'cxni' milh nac cā'quilhtamacuj, ixcāmāsu'yuni' israelitas Dios mākentaxtū tū huan. Chuntza' māsu'yulh Cristo, ixpālacata xla' mākentaxtūlh tū Dios ixcāhuaninī't makāstza' quinapapana'ca'n. Chuntza' lītasu'yu Dios mākentaxtū tū huan. 3Hui'xina'n calālaktzī'ntit hua'chi lītā'timīn ixpālacata tapa'ksīni'yā'tit Cristo. Chuntza' nalakachi'xcuhuī'can Dios. .2UChuntza' milīpō'ktuca'n tzē kēxtim namakapāxuī'yā'tit Dios, ixTāta' quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Xatze tachihuīn cāmāca'tzīnīca tī jā israelitas T1!Dios ū'tza' tī quincāmāko'xamāka'tlī'yān ē quincāmaktāyayān natāyani'yāuj. Dios cacāmaktāyan hui'xina'n a'ktin nala mintalacapāstacni'ca'n chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Cristo Jesús. !0;Ixlīpō'ktu tū tzo'kca makāstza' na ixtachihuīn Dios, quincāmāsu'yuni'yān tū Dios lacasqui'n naca'tzīyāuj. Ixtachihuīn Dios quincāmāko'xamāka'tlī'yān. Quincāmaktāyayān natāyani'yāuj tū quincā'a'kspulayān. Quincāmāca'tzīnīyān na'a'nāuj nac a'kapūn. =/sNūn Cristo jā ixtlahua xmān tū ixlacasqui'n. Ū'tza' līpātīni'lh. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios tū huanica Dios:Tī talakmaka'nān hui'x, nā quit quintalakmaka'n. .Quina'n natlahuayāuj tū natalīpāxuhua ā'makapitzīn quintā'timīnca'n ē chuntza' nacāmaktāyayāuj ē ā'chulā' nata'a'ka'ī'. - -Quina'n tī tzejtza' a'ka'ī'yāuj, nacāmaktāyayāuj tā'timīn tī jāna'j taca'tzīkō'. Jā xmān napuhuanāuj tū quina'n lacasqui'nāuj. W,'Tī tahua' quinīt, masqui tapuhuan jā tze hua'can, ē chuntza' xlaca'n tatlahua tū jā tze. Palh chā'tin chi'xcu' tlahua tū xla' lacpuhuan jā tze na ixlacatīn Dios, chuntza' tlahua tū jā tze.a+;Palh chā'tin chī hui'xina'n lacpuhuan palh tze na ixlacatīn Dios nahua' ixlīpō'ktu tū a'nan, xla' tzē'k caca'tzīlh. Līpāxuhua tahui'lāna'lh tī taca'tzī tzej talatlā'huan chuntza' chī Dios lacasqui'n. *Xatze jā nahua'yāuj quinīt ē jā nahua'yāuj vino, ē jā natlahuayāuj tū nalīmāmakahuasīyāuj chā'tin quintā'tinca'n. *)MJā nalactlahua'yā'tit tū Dios tlahualh. Palhāsā' chuntza' tlahua'yā'tit a'cxni' hua'yā'tit tū tahuan ā'makapitzīn jā tze. Ixlīpō'ktu līhua't tze na ixlacatīn Dios. Tzē nahua'yāuj ixlīpō'ktu. Jāla xmān nahua'yāuj tū nalīmāmakahuasīyāuj chā'tin quintā'tinca'n. b(=Lacatancs natahui'layāuj. Nalāmaktāyayāuj ē ā'chulā' nakexmatni'yāuj Dios. k'OTī chuntza' takexmatni' Cristo, chuntza' talīmakapāxuī Dios ē nahuancan tzej talatlā'huan. &Quina'n tapa'ksīni'yāuj Dios, jā ā'chulā' lacapāstacāuj tū hua'can. Tū ā'chulā' talacasqui'n ū'tza' huā'mā': Līlacatejtin nalatā'kchokoyāuj ē tze nalatahui'layāuj ē naka'lhīyāuj tapāxuhuān ixpālacata Espíritu Santo quincātā'lahui'lān. %wMasqui hui'xina'n ca'tzīyā'tit pō'ktu tze tū tlahua'yā'tit, jā catlahua'tit tū ā'makapitzīn tahuan jā tze. $Hui'xina'n jā cahua'tit quinīt palh ū'tza' nalīmāmakchuyī'yā'tit chā'tin quintā'tinca'n, ixpālacata xla' napuhuan jā tze tū tlahua'yā'tit. Palh pāxquī'yā'tit quintā'tinca'n, xatze jā natlahua'yā'tit tū xla' napuhuan jā tze. Cristo nīlh ixpālacata, ē jā xmān mimpālacataca'n. Ū'tza' jā tilīhua'yā'tit hui'xina'n tū nalītalakspi'ta ā'chā'tin na ixtej Dios. r#]Quit ictapa'ksīni' Māpa'ksīni' Jesús, ē quit tzej icca'tzī ixlīpō'ktu līhua't pō'ktu tze. Masqui chuntza' icpuhuan, quit icuan ā'chā'tin tlahua tū jā tze palh hua' quinīt, masqui lacpuhuan jā tze na ixlacatīn Dios. "{ Chuntza' jātza' calālē'ksa'ntit. Xatze calīhui'lī'tit jā natlahua'yā'tit tū nalītamakahuasa ā'chā'tin. ! Chuntza' quilīpō'ktuca'n nakelhtīyāuj Dios tū tlahuanī'ta'uj. Jā tze namāmakahuasīyāuj ā'chā'tin quintā'tinca'n 1 [ Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:QuiMāpa'ksīni'ca'n huan: Ixlīcāna' tū icuan.Ixlīpō'ktuca'n naquintatatzokostani'kō'.Ē naquintahuani quit Dios. y Chuntza' jā tze palh chā'tin nacālīchihuīna'n ā'makapitzīn tā'timīn. Jā tze palh chā'tin nacālakmaka'n ā'makapitzīn tā'timīn. Quilīpō'ktuca'n nachā'nāuj na ixlacatīn Cristo ē xla' ū'tza' tī naquincāputzāna'nīyān.  Cristo nīlh ē nā lacastālancuana'nli. Chuntza' tzē nacāmāpa'ksī xlaca'n tī xalakahuancus ē nā tī tanīnī'ttza'. W'Līhuan hui'lāna'uj, tlahuayāuj ixtalacasqui'nīn quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Nīyāuj chuntza' a'cxni' ixtalacasqui'nīn. Masqui lakahuancus quina'n ē masqui xanīntza', tapa'ksīni'yāuj Cristo. !Līhuan hui'lāna'uj nac cā'quilhtamacuj, jā tlahuayāuj xmān tū quina'n puhuanāuj. Jā nīyāuj a'cxni' quina'n nīcu'tunāuj. kOTī talakachi'xcuhuī' a'ktin quilhtamacuj, xlaca'n ū'tza' talīlakachi'xcuhuī'cu'tun Dios. Nā tī tahua' quinīt, xlaca'n ū'tza' talīlakachi'xcuhuī'cu'tun Dios ixpālacata tamaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios ixpālacata līhua't. Tī jā tahua' quinīt, nā xlaca'n chuntza' talakachi'xcuhuī'cu'tun Dios, ē nā tamaxquī' tapāxcatca'tzīn Dios. Y+Ā'makapitzīn tā'timīn talakachi'xcuhuī' a'ktin quilhtamacuj. Ā'makapitzīn tapuhuan ixlīpō'ktu quilhtamacuj chu a'ktin. Calacapāstactit chā'tunu' hui'xina'n tū xatze ē ū'tza' catlahua'tit. )KJā quincuentaca'n chī scuja ixtasācua' ā'chā'tin chi'xcu'. Xmān tī māpa'ksī tzē nahuan chī scuja ixtasācua' palh tze o palh jā tze. Nā chuntza' tī tatapa'ksīni' Dios, xmān Dios ca'tzī chī talīlatlā'huan. Dios cāmaktāya, ē chuntza' xlaca'n jā catitatamakahuasli. s_Hui'xina'n tī hua'yā'tit ixlīpō'ktu tū a'nan, jā cālakmaka'ntit tī jā tahua' quinīt. Hui'xina'n tī jā hua'yā'tit quinīt, jā ticālīchihuīna'nā'tit xlaca'n tī tahua' quinīt. Dios cāmaktīni'nān milīpō'ktuca'n. 7Ā'makapitzīn tapuhuan tzē natahua' ixlīpō'ktu tū a'nan. Ā'makapitzīn tī jāna'j tzej ta'a'ka'ī', xlaca'n tapuhuan jā tze hua'can quinīt. I Masqui makapitzīn jāna'j tzej ta'a'ka'ī' ixpālacata jāna'j tū taca'tzī, līpāxuhua cacāmakamaktīni'ntit. Jā ticātā'lāhuani'yā'tit xlaca'n ixpālacata tū jāna'j tū taca'tzī. w Calīlatā'kchokotit chī quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Jā catlahua'tit mintalacapāstacni'ca'n tū jā tze.M Tzej nalatā'kchokoyāuj chī talacasqui'n. Jā tū natlahuayāuj tū nalīmāxana'nāuj palh naquincātalaktzī'nān. Jā ticālīpāxuhuayāuj tī tatlahua tū jā tze. Jā tika'chīyāuj. Jā tika'lhīyāuj quintā'lāpāxquī'nca'n. Jā titlahuayāuj tū jā tze. Jā tilālīsītzī'ni'yāuj. Jā tilakca'tzana'nāuj.  Palaj namin quilhtamacuj a'cxni' nalaka'nāuj Dios nac a'kapūn. Hua'chi xkakamā'lhtza'. Ū'tza' calīmakxtekui natlahuayāuj tū jā tze. Jā catlahuáuj chī tatlahua tī xalanī'n nac cā'pucsua'. Catlahuáuj tū tze chuntza' chī tī xalanī'n nac cā'xkaka. 9k Ixlīpō'ktu huā'mā' natlahua'yā'tit ixpālacata ca'tzīyā'tit chuhua'j ā'chulā' ixlacasqui'nca nakexpa'tni'yā'tit Dios. Skalalh natahui'la'yā'tit ixpālacata namin quilhtamacuj a'cxni' Cristo naquincālē'nān nac a'kapūn. Tzamā' quilhtamacuj jātza' makās chī puhuanī'ta'uj xapūla. =s Palh chā'tin chi'xcu' pāxquī' ā'chā'tin, chuntza' jāla tlahuani' tū jā tze. Chuntza' tī tapāxquī' ā'makapitzīn, chuntza' talīmākentaxtūkō' ixlīmāpa'ksīn Dios.  Ixlīmāpa'ksīn Dios chuntza' huan:Jā tika'lhī'ya' mintā'lāpāxquī'n.Jā timaknīni'na'.Jā tika'lhāna'na'.Jā tilīchihuīna'na' ā'chā'tin tū jā ixlīcāna'.Jā tilakca'tzana' tū ixla' ā'chā'tin. Huī'lh ā'a'ktin līmāpa'ksīn tū huan:Chuntza' chī mina'cstu pāxquī'ca'na', nā chuntza' cacāpāxqui' ā'makapitzīn. Chā'tin tī tlahua huā'mā' līmāpa'ksīn, chuntza' mākentaxtū pō'ktu huā'mā' līmāpa'ksīn ē nā ā'makapitzīn līmāpa'ksīn tū a'nan. .U Palh cālaclīpini'yā'tit ā'makapitzīn, cacāxokonu'ni'tit. Calāpāxquī'tit. Tī tapāxquī' ā'makapitzīn, chuntza' talīmākentaxtū ixlīmāpa'ksīn Dios. .U Chuntza' caxokotit ixlīpō'ktu tū laclīpinā'tit. Caxokonu'ntit tū cātasqui'ni'yān. Cacākexpa'tni'tit ē cacālakachi'xcuhuī'tit tī tamāpa'ksīni'n.  1 Nā ixlacasqui'nca naxokoyā'tit impuestos. Māpa'ksīni'nī'n tī tamākentaxtū ixtascujūtca'n, xlaca'n chuntza' tatlahua tū Dios lacasqui'n. p Y Ū'tza' lītalacasqui'n nacākexpa'tni'yā'tit māpa'ksīni'nī'n. Jā xmān ixpālacata xlaca'n nacātamakapātīnīnān. Ixlacasqui'nca nacākexpa'tni'yā'tit ixpālacata ca'tzīyā'tit chuntza' ixlacasqui'nca natlahua'yā'tit. E  Māpa'ksīni'nī'n taka'lhī līmāpa'ksīn ixpālacata Dios cāmaxquī'nī't nacāmaktāyayān hui'xina'n. Palh hui'xina'n tlahua'yā'tit tū jā tze, nacājicua'ni'yā'tit ixpālacata xlaca'n tzē nacātamakapātīnīnān. Dios cāmaxquī'nī't līmāpa'ksīn natamakapātīnīn xlaca'n tī tatlahua tū jā tze. = s Tī tatlahua tū tze, xlaca'n jā catitajicua'ni'lh māpa'ksīni'nī'n. Xmān xlaca'n tī tatlahua tū jā tze, xlaca'n tajicua'ni' māpa'ksīni'nī'n. Palh hui'xina'n jā cājicua'ni'cu'tunā'tit māpa'ksīni'nī'n, līlacatejtin nalatā'kchokoyā'tit ē chuntza' nacātalīlaktzī'nān hui'xina'n lactze. t a Tī tatā'lāhuani māpa'ksīni'nī'n, xlaca'n chuntza' tatā'lāhuani Dios. Xlaca'n nataxokonu'ni' Dios. x k Ixlacasqui'nca milīpō'ktuca'n nacākexpa'tni'yā'tit māpa'ksīni'nī'n na mincā'lacchicni'ca'n. Dios cāhui'līnī't natamāpa'ksīni'n xlaca'n. Palh jā cahuālh Dios ixcāmaxquī'lh līmāpa'ksīn, xlaca'n jāla ixtamāpa'ksīni'lh.  Jā titamakxtekā'tit nacāskāhuī'yān tū jā tze. Catlahua'tit xmān tū tze ē chuntza' nalīskāhuī'yā'tit tū jā tze.2] Nā tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Palh mintā'lāquiclhlaktzi' tzi'ncsa, catā'huā'ya'.Palh kelhputī, cama'xqui' xcān.Chuntza' xla' nalīmāxana'n. R Tā'timīn, jā ticātlahuani'yā'tit tū jā tze palh chuntza' hui'xina'n cātatlahuani'yān tū jā tze. Namakxtekā'tit xmān Dios nacāmakapātīnīn xlaca'n. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Xmān quit tzē na'iccāmakapātīnīn tī tatlahua tū jā tze.Naquintaxokonu'ni' quit, huanli quiMāpa'ksīni'ca'n Dios. T! Tzej nalīputzayā'tit chī amigos nacālītā'la'yā'tit ā'makapitzīn. K Palh chā'tin nacātlahuani'yān tū jā tze, hui'xina'n jā titlahua'ni'yā'tit tū jā tze. Calīhui'lī'tit natlahua'yā'tit tū tze na ixlacatīnca'n ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. N Chu a'ktin talacapāstacni' naka'lhī'yā'tit. Jā ka'tla' timakca'tzīyā'tit. Capāxquī'tit tī catīhuālh tachi'xcuhuī't. Jā tipuhua'nā'tit palh hui'xina'n ca'tzīyā'tit ā'chulā'. a; Cacātā'pāxuhua'tit xlaca'n tī tapāxuhua. Cacātā'calhua'ntit tī tacalhuan. + Casqui'ni'tit Dios nacāsicua'lanātlahua xlaca'n tī cātaputzastālani'yān. Jā tisqui'nā'tit tū nacā'a'kspula xlaca'n tū jā tze. y Palh tā'timīn cāsputni' catūhuālh, cacāmaktāya'tit. Cacāmānū'tit na minchicca'n tī taminācha' makat. 5~c Capāxua'tit ixpālacata ca'tzīyā'tit Dios nacāsicua'lanātlahuayān. Capātīni'ntit masqui nacā'a'kspulayān tū jā tze. Jā timakxtekā'tit na'orarlayā'tit. }w Tzej cascujtit ē jā tilhquititni'nā'tit. Catā'scujtit quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo nac cā'tapāxuhuān. ;|o Calāpāxquī'tit ixpālacata hui'xina'n lītā'timīn. Cacālakachi'xcuhuī'tit ā'makapitzīn ē jā cala'tit hua'chi xlaca'n tī xmān talacasqui'n nacālakachi'xcuhuī'can. { Milīpō'ktuca'n hui'xina'n tzej cacāpāxquī'tit ā'makapitzīn. Camāpānū'tit tū jā tze. Catlahua'tit tū tze. Mz Tī tahuanilē'n ā'makapitzīn nā tzej catatlahualh. Tī tamāstā' tumīn, jā catatampi'lhīni'lh. Tī xanapuxcu'nu' tā'timīn, catamākentaxtūlh tū cāmacamaxquī'canī't. Tī tamaktāya ā'makapitzīn tī talīpuhuan catatlahualh nac cā'tapāxuhuān. Ixlacasqui'nca līlacatejtin natalatā'kchoko tī ta'a'ka'ī' y Tī tamaktāya ā'makapitzīn tī ta'a'ka'ī', tzej catatlahualh. Tī tamāsu'yuni' ā'makapitzīn nā tzej catamāsu'yulh. Lx Chā'tunu' chī quina'n ka'lhīyauj quintascujūtca'n chuntza' chī Dios quincāmaxquī'nī'ta'n chā'tunu'. Xlaca'n tī ixa'kchihuīna'nī'n Dios, catamāsu'yulh xmān tū Dios cāhuanī. Gw Nā chuntza' quina'n tī a'ka'ī'ni'yāuj Cristo. Quina'n quilhūhua'ca'n ē quilīpō'ktuca'n chu chā'tin lītaxtuyāuj chī Cristo. Ixlacasqui'nca chā'tunu' quina'n nalāmaktāyayāuj. lvQ Quimacni'ca'n lhūhua' lātāstuca masqui a'ktin macni'. Chā'tunu' xlaca'n xtum ixtascujūtca'n. u Dios lakalhu'manīni'n ē quimacamaxquī'lh na'iccāmāsu'yuni'yān hui'xina'n. Ū'tza' tzē na'iccālīhuaniyān huā'mā'. Jā ka'tla' tilīmakca'tzīyā'tit. Calacapāstactit hui'xina'n, chī Dios cāmaktāyayān na'a'ka'ī'yā'tit chā'tunu' hui'xina'n. t+ Jā calatā'kchokotit chī talatlā'huan tī xalanī'n nac cā'quilhtamacuj. Catamakxtekni'tit Dios nalakpalī mintalacapāstacni'ca'n. Chuntza' tzē naca'tzīyā'tit tū Dios lacasqui'n natlahua'yā'tit. Chuntza' tzē natlahua'yā'tit tū tze ē tū nalīpāxuhua Dios. Xs + Tā'timīn, Dios quincālakalhu'manī'ta'n. Ū'tza' iccālīsqui'ni'yān catamacamāstā'ni'tit Dios. Chuntza' hui'xina'n nalītaxtuyā'tit hua'chi a'ktin talakalhu'mān tū hui'līcan nac pūmacamāstā'n, masqui xalakahuancus hui'xina'n. Ū'tza' huā'mā' talakalhu'mān tū līpāxuhua Dios. Chuntza' nalīmakapāxuī'yā'tit Dios. rr] $Dios tlahuakō'nī't ixlīpō'ktu. Pō'ktu ixla'. Camāka'tlī'ca Dios pō'ktu quilhtamacuj. Amén.^q5 #Palh namaxquī'yāuj Dios catūhuālh, jāla catihuanui Dios quincāmaklaclē'nān. hpI "Jā tī chā'tin ca'tzī chī lacpuhuan Dios. Jā tī chā'tin tzē namālacapāstaquī Dios. o !Dios tzej lacapāstaca ē ca'tzīkō' ixlīpō'ktu. Quina'n jāla ca'tzīyāuj chī ixtalacapāstacni' ē tū tlahua. n) Dios māsu'yunī't ixlīpō'ktu tachi'xcuhuī't taka'lhī ixcuentaca'n. Dios ixcāmāsu'yuni'cu'tun chī cālakalhu'mankō' ixlīpō'ktuca'n. m  Chuntza' chī Dios cālakalhu'manān hui'xina'n, nā chuntza' nacālakalhu'man israelitas masqui chuhua'j jāna'j ta'a'ka'ī'. Rl Israelitas jā ta'a'ka'ī'cu'tunli, ē chuntza' hui'xina'n cātamāsu'yuni'n ixtachihuīn Dios. Masqui xapūla hui'xina'n jā a'ka'ī'tit, chuhua'j cālakalhu'manān Dios ē cāmakapūtaxtūnī'ta'n. qk[ Dios jā lakpalī ixtalacapāstacni'. Ixlīpō'ktuca'n tī cālacsacnī't xla' nacāsicua'lanātlahua. ojW Israelitas jā ta'a'ka'ī'cu'tunli xatze tachihuīn ixla' Jesucristo, ē chuntza' talītaxtulh ixtā'lāquiclhlaktzi' Dios. Xlaca'n jā takexmatni'cu'tun Jesucristo, chuntza' cātamāca'tzīnīn hui'xina'n tī jā israelitas. Dios cāpāxquī'cus israelitas, ixpālacata makāstza' ixcālacsacnī't ī'xū'nāpapna'ca'n natalītaxtu ixtachi'xcuhuī't. i Quit na'iccāmātza'nkēna'ni' ixcuentaca'nē chuntza' na'icmākentaxtū tū iccāhuanilh makāstza'. Chuntza' huanli Dios. mhS Dios nacāmakapūtaxtūkō' ixlīpō'ktuca'n israelitas tī nata'a'ka'ī'. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Makapūtaxtūnu' naminācha' nac Sión.Nacāxapani' ixcuentaca'n israelitas, ī'xū'nātā'natna' Jacob. g Tā'timīn iclacasqui'n naca'tzīyā'tit tū jāna'j lakapascan. Chuntza' a'cxni' naca'tzīyā'tit huā'mā', jā ka'tla' nalīmakca'tzīyā'tit. Ū'tza' huā'mā' tū iccāhuanicu'tunān: Ā'makapitzīn israelitas lacxumpin ē jā takexmatni' Dios. Namin quilhtamacuj natatalakpalī. A'cxni' nata'a'ka'ī' lhūhua' tī jā israelitas, israelitas nata'a'ka'ī' nā xlaca'n. f' Jā jicslīhua' cālāchā'mānūpalacan ixpekenī'n tū ixcācā'tayacanī'ttza'. Ā'chulā' jicslīhua' cālāchā'mānūcan ixpekenī'n ā'makapitzīn qui'hui'. Israelitas, xlaca'n hua'chi ixpekenī'n qui'hui' tū ixa'nan xapūla. Israelitas nata'a'ka'ī'ni' Cristo )eK Israelitas, palh nata'a'ka'ī'cu'tun, Dios nacālaktzī'mpala chī ixtachi'xcuhuī't. Chuntza' hua'chi Dios cālāchā'mānūpala jā ixtayāna'ncha' xapūla. `d9 Chuntza' tasu'yu Dios lakalhu'manīni'n ē nā nacāmakapātīnīn xlaca'n tī tatlahua tū jā tze. Cāmakapātīnīnli israelitas tī jā ta'a'ka'ī'lh. Hui'xina'n cālakalhu'manān līhuan a'ka'ī'yā'tit. Palh makxtekā'tit na'a'ka'ī'yā'tit, Dios nacālakmaka'nān chuntza' hua'chi chā'tin chi'xcu' tī pekecā'yujū ixpeken qui'hui'. 6ce Dios cālakmaka'lh israelitas tī hua'chi ixpekenī'n tū ixa'nan xapūla. Dios nā tzē nacālakmaka'nān hui'xina'n tī hua'chi ixpekenī'n tū cālāchā'mānūcanī't. fbE Jā chuntza'. Xlaca'n jā ta'a'ka'ī'lh ē ū'tza' cālīlakmaka'lh Dios. Hui'xina'n a'ka'ī'yā'tit ē ū'tza' Dios jā cālīlakmaka'nī'ta'n hui'xina'n. Ū'tza' jā ka'tla' calīmakca'tzītit. Tzej calatā'kchokotit. a! Jā tze palh nahuanā'tit hui'xina'n tī jā israelitas: “Dios ixlacasqui'n natapa'ksīni'yāuj xla'. Ū'tza' cālīlakmaka'lh israelitas.” Huā'mā' hua'chi ixcācā'tayani'kō'lh ixpekenī'n qui'hui', ixpālacata cālāchā'mānūcu'tunli ā'makapitzīn. ` Hui'xina'n tī jā israelitas, jā ka'tla' calīmakca'tzītit ixpekenī'n tū cācā'tayacanī't. ¿Ē jā ca'tzīyā'tit ixtankēxē'k qui'hui' ū'tza' tū makastaca ixpekenī'n? Ixpekenī'n tū cālāchā'mānūcanī't jāla makastaca ixtankēxē'k qui'hui'. _9 Israelitas hua'chi ixpekenī'n a'ktin qui'hui'. Ixpekenī'n tū cācā'tayacanī't, xlaca'n hua'chi israelitas tī cālakmaka'lh Dios. Hui'xina'n tī jā israelitas, hui'xina'n hua'chi ixpekenī'n a'ktin qui'hui' tū a'cstun pu'n. Hua'chi cālāchā'mānūcanī't ixpekenī'n qui'hui' tū a'cstun pu'n jā cācā'tayacanī't. Ixpekenī'n tū cālāchā'mānūcanī't talīstaca ixtankēxē'k jā lāchā'mānūcanī't. Nā chuntza' hui'xina'n tī jā israelitas. Dios cāsicua'lanātlahuayān hui'xina'n a'cxtim chī israelitas. ^5 Palh macsti'na'j tasquit tze ē chuntza' ixlīpō'ktu nā tze. Palh ixtankēxē'k a'ktin qui'hui' tze, nā ixpekenī'n tze. Nā chuntza' israelitas. Quinapapana'ca'n quina'n israelitas ixtatapa'ksīni' Dios, ē nā chuntza' ī'xū'nātā'natna'ca'n nā natatapa'ksīni' Dios. 3]_ A'cxni' Dios cālakmaka'lh israelitas, ixamigo cātlahualh tī jā israelitas. A'cxni' israelitas natatapa'ksīni'pala Dios, hua'chi xlaca'n natalacastālancuana'mpala. $\A Quit iclacasqui'n quintā'israelitas natalaktzī'n chī Dios cāsicua'lanātlahuamā'lh ā'makapitzīn ē ū'tza' natalī'a'kapūtaxtucu'tun nā xlaca'n. I[  Chuhua'j na'iccāhuaniyān catūhuālh hui'xina'n tī jā israelitas. Dios quimacamaxquī'nī't na'iccāmāsu'yuni'yān xatze tachihuīn. Quit ictlahuacu'tun tū quimacamaxquī'canī't. kZO A'cxni' israelitas jā takexmatni'cu'tunli Dios, chuntza' Dios cāsicua'lanātlahualh xlaca'n tī jā israelitas. A'cxni' israelitas natakexmatni'pala, Dios ā'chulā' nacāsicua'lanātlahua ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. fYE Iccāhuaniyān hui'xina'n Dios jā cālakmaka'nī't israelitas pō'ktu quilhtamacuj. Israelitas jā ta'a'ka'ī'cu'tunli. Chuntza' Dios cāmakapūtaxtūlh tī jā israelitas. Dios lacasqui'n palh israelitas natalakca'tzani' xlaca'n tī jā israelitas ixpālacata xlaca'n ixtachi'xcuhuī'ttza' Dios. Chuntza' israelitas nā nata'a'ka'ī'cu'tun. ;Xo Natatalakatzī' ē chuntza' jā catitalacahuāna'lh.Natapātīni'n hua'chi tī talē'n tzinca ixtacu'ca'ca'n. Tī jā israelitas nā xlaca'n nā tzē nacāmakapūtaxtūcan W Nā tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios jā David huanli:Tū talīpāhuan xlaca'n, ū'tza' nalītaxtu hua'chi a'ktin a'ksuj tū nacāpūchi'pacan.Ē nalītaxtu hua'chi a'ktin chihuix tū natalī'a'kche'kxla.Dios nacāmakapātīnīn. &VE Chuntza' tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Hua'chi Dios cāmālhtatīlh ixpālacata xlaca'n jā takexmatcu'tun tū ixlīcāna'.Hua'chi jā tze ixlakastapunca'n ē ixa'ka'xko'lhca'n ixpālacata jā takexmata tū cāhuanican ē tū talaktzī'n.Nā chuntza' hasta chuhua'j. gUG Israelitas ixtaputza chī nacālīmāpānūni'can ixcuentaca'n. Jā lhūhua' xlaca'n tī Dios cāmāpānūni'lh ixcuentaca'n. Xlaca'n ū'tunu'n tī Dios cālacsacnī't. Ā'makapitzīn ā'chulā' lacxumpin tataxtulh. MT Dios cālacsacli ē jā ixpālacata tū ixtatlahuanī't. Dios cātlahuani'lh a'ktin talakalhu'mān. A'ktin talakalhu'mān jā hua'chi tatlaj. Dios ixcālakalhu'manī't ē ū'tza' cālīlacsacli. S% Chuhua'j a'kspulamā'lh chu a'cxtim. Xmān makapitzīn israelitas ta'a'ka'ī'nī't. Dios cālacsacnī't ixpālacata xla' lakalhu'manīni'n. R Dios kelhtīlh ē huanilh:Ā'lakatojon mil chi'xcuhuī'n jā quintamakxtekni'.Xlaca'n jā talaktaquilhpūtanī't ídolo Baal. gQG Xla' huanli:QuiMāpa'ksīni' Dios, cāmaknīkō'canī't ixlīpō'ktuca'n mina'kchihuīna'nī'n.Cāmāmakahuasīkō'canī't ixlīpō'ktu altares.Ā'xmān quit iclatlā'huan.Nā quimaknīcu'tuncan quit. [P/ Dios jā cālakmaka'nī't ixtachi'xcuhuī't tī cālacsacli makāstza'. Hui'xina'n ca'tzīyā'tit tū tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios chī Elías cālīmālacsu'yulh israelitas a'cxni' ī'squi'ni'mā'lh Dios. /O Y Hui'xina'n jā capuhua'ntit palh Dios cālakmaka'nkō'nī't israelitas. Quit israelita. Abraham quimpap. Quit ixquilhtzucut Benjamín tī xala' makāstza' ixuanī't. N% Dios huampālh ixpālacata israelitas:Lakalīyān xa'iccāta'sani' tachi'xcuhuī't tī xalacxumpin ē jā ixquintakexmatni'cu'tun.UM# Nā Isaías tzej huanli chī Dios huanli:Xlaca'n chuhua'j taca'tzīlhtza' tī jā ixquintaputza.Cāmāsu'yuni'ca xlaca'n quimpālacata xlaca'n tī jā ixtakelha'squi'nīni'n tū quimpālacata. HL  Nā quit icuan: ¿Ē jā talakapasa huā'mā' israelitas? Moisés cāhuanilh israelitas chī Dios ixmāsu'yunī't:Na'iccāsicua'lanātlahua tī jā israelitas.Ū'tza' nacālīlakca'tzani'yā'tit hui'xina'n israelitas.Na'iccālīmakasītzī'yān hui'xina'n ixpālacata tachi'xcuhuī't tī jā taca'tzī. K! Quit iccākelhasqui'nīyān: ¿Ē ixlīcāna' israelitas jā takexmatnī't xatze tachihuīn? Ixlīcāna' takexmatnī't. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Calhāxcuhuālh taxtumā'lh ixtachihuīnca'n tī Dios cāmacā'nī't ixlīpō'ktu nac cā'quilhtamacuj. DJ A'ka'ī'can xmān palh pūla kexmatcan ixtachihuīn Dios. oIW Masqui cāmāsu'yuni'canī't xatze tachihuīn ixla' Jesucristo, ā'makapitzīn jā ta'a'ka'ī'. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios jā Isaías huanilh Dios:QuiMāpa'ksīni', jā tī chā'tin a'ka'ī'cu'tun tū icmāsu'yu. BH} Nūn chā'tin tzē na'a'nācha' namāsu'yu palh jā Dios namacā'nācha'. Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Tze a'cxni' min chā'tin tī namāsu'yu xatze tachihuīn tū ixla' Dios. +GO ¿Chī tzē nalīsqui'ni' Cristo palh jāna'j a'ka'ī'? ¿Ē chī nalī'a'ka'ī' palh jāna'j kexmata? ¿Ē chī līkexmata palh jā tī tī lītā'chihuīna'n? vFe Tatzo'kni' na ixtachihuīn Dios:Ixlīpō'ktuca'n tī natasqui'ni' Māpa'ksīni' nata'a'kapūtaxtukō'. ;Eo Lacxtim chī natalī'a'kapūtaxtu xlaca'n tī israelitas ē nā tī jā israelitas. Dios xmān chā'tin. Xla' cālakalhu'man ixlīpō'ktuca'n tī tasqui'ni' Dios nacāmaktāya. D5 Chuntza' ixlīcāna'. Ixtachihuīn Dios huan:Xlaca'n tī talīpāhuan xla', jā chu tlakaj catitalīpāhuanli ē jā catitamāxana'ni'lh. 8P }}*||{ zyxSwvutsrqpooFnLmlkjii.hggLfeeMddcoba`m_^]\[ZYXkWWV7U)TqSSLRQP}svIxlīpō'ktuca'n tī tahui'lāna'lh huā'tzā' tamacā'ni'yān saludos. Nacāsaludarlīya' ixlīpō'ktuca'n quinamigosca'n tī quincāpāxquī'yān ixpālacata a'ka'ī'ni'yāuj Dios. Dios cacāsicua'lanālīn milīpō'ktuca'n. Amén.{ovIxlīpō'ktuca'n tī ta'a'ka'ī'ni' Dios catasca'tli chī natatlahua tū tze ē chī natamaktāya ā'makapitzīn tī ta'a'ka'ī' ē tī tamaclacasqui'n catūhuālh. Chuntza' jā xalhquitit catitahuanli. Saludos ē tasicua'lanālīn ā'xmān }v Cacāmaktāya' Zenas tī abogado ē Apolos ixpālacata nataka'lhī ixlīpō'ktu tū tamaclacasqui'n natataya ixtejca'n. -v A'cxni' na'icmacā'ni'yāchā'n Artemas o Tíquico, nalīhui'lī'ya' naquilakta'na' nac Nicópolis. A'ntza' na'ictachoko a'cxni' lonknu'n. v Ca'tzīya' ixlakta jā tzeya chi'xcu' xla'. Masqui ca'tzī laclē'n, ā'chulā' tlahua tū jā tze. Tū xmān ixla' Tito 4av Maktin maktu' calacaquilhnīyān chā'tin chi'xcu' tī cāmāpāpitzī xlaca'n tī ta'a'ka'ī'ni' Dios. Palh jā cuenta tlahua chī lacaquilhnīca, catantlakaxtuca.  v Cacātapānū'ni' tī xmān talālīkelhasqui'nī tū jā tū ixtapalh ē tī quinapapana'ca'n. Nā cacātapānū'ni' tī talālīsītzī'ni' ē talālīquilhnī tū huanicu'tun ixlīmāpa'ksīn Moisés. Huā'mā' jā tū līmacuaniyān. Jā tū ixtapalh. b=vIxlīcāna' tū icuaniyān. Iclacasqui'n līlacatejtin nacāhuani'ya' xlaca'n tī ta'a'ka'ī'nī't Dios natalīhui'lī natatlahua tū tze. Tū icuaniyān xatze ē nacāmaktāya ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. %CvDios quincālakalhu'manān ē quincāmāpānūni'n quincuentaca'n. Chuntza' tzē naquincāmaxquī'yān tū quila' nahuan ē ū'tza' tū jā catilaksputli. ! ;vDios jā lakca'tzanli a'cxni' quincāmaxquī'n Espíritu Santo. Lhūhua' quincāmaxquī'n ixpālacata tū tlahualh quiMakapūtaxtūnu'ca'n Jesucristo. v evMasqui ixtlahuayāuj tū tze, jā ū'tza' quinticālīmakapūtaxtūn Dios. Xla' quincāmakapūtaxtūyān ixpālacata quincāpāxquī'yān ē quincālakalhu'manān. Espíritu Santo quincāmaxquī'yān xasāsti' talacapāstacni'. Chuntza' lītasu'yu hua'chi lakche'kē'lh quintalacapāstacni'ca'n. Chuntza' hua'chi sāsti' tzucunī'tauj ē xasāsti' quilatamatca'n.  'vDios māsu'yulh chī cālakalhu'man ē cāpāxquī' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't a'cxni' macamilh Jesucristo naquincāmakapūtaxtūyān. f EvNalacapāstacāuj chī quina'n xapūla ixuanī'tauj. Jā tzej ixlacapāstacna'nāuj ē lacxumpīn ixuanī'tauj. Ixquincāta'a'kskāhuī'yān. Xmān ixtlahuacu'tunāuj tū quimacnica'n ī'squi'n. Ixtlahuatēlhayāuj tū jā tze ē ixlakca'tzalacanāuj. Jā ixcālaktzīncu'tunāuj ā'makapitzīn ē nūn chā'tin ixquincātalaktzī'ncu'tunān. 2 ]vCacāhua'ni' jā nata'a'ksa'n ā'chā'tin. Jā natalālīsītzī'ni'. Natalakalhu'man ē nacālakachi'xcuhuī' ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't masqui jā ta'a'ka'ī'. c AvXlaca'n tī ta'a'ka'ī', cacāmālacapāstaqui' chī ixlacasqui'nca natalakachi'xcuhuī' gobierno ē ā'makapitzīn tī tamāpa'ksīni'n. Natakexmatni' ē natalīhui'lī nacāmaktāya a'cxni' tatlahuamā'nalh tū tze. |qvPō'ktu huā'mā', Tito, nacāmāsu'yuni'ya' xalanī'n nac Creta. Hui'x hua'chi xapuxcu', ē ū'tza' nacālīmaktāya'ya' tī ta'a'ka'ī' ē nā nacāquilhnī'ya' tī jā tamākentaxtū. Jā namakxteka' nalakmaka'ncan mintachihuīn.xivHuā'mā' Jesucristo, ū'tza' tī ixa'cstu tamacamāstā'lh nanī ē chuntza' naquincālīmakapūtaxtūyān. Chuntza' xatze nahuanāuj na ixlacatīn Dios ē natapa'ksīni'yāuj Dios. Chuntza' naputzayāuj chī nalīmakapāxuīyāuj Dios. fEv Chuntza' ixlacasqui'nca nalatā'kchokoyāuj līhuan ka'lhīmā'nauj quiMakapūtaxtūnu'ca'n Jesucristo. A'cxni' namin ixquilhtamacuj Jesucristo, ka'tla' quilhtamacuj nahuan ē tzēhuanī't ē natasu'yu ī'xkakana' Dios. v Huā'mā' Jesucristo quincāmāsu'yuni'yān chī namakxtekāuj ixlīpō'ktu tū Dios jā lakatī. Tū talacasqui'n tī xalanī'n nac cā'quilhtamacuj, ū'tza' jā tze ē Dios jā lakatī. Ū'tza' namakxtekāuj. Nā Jesucristo quincāmāsu'yuni'yān chī līlacatejtin natahui'layāuj ē chī tzej nalacapāstacāuj ē chī namākentaxtūyāuj ixtalacasqui'nīn Dios nac cā'quilhtamacuj.  v Līmāsu'yulh ixtalakalhu'mān Dios chī macamilh Jesucristo naquincāmakapūtaxtūyān quilīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't. ^5v Jā catitaya'tit tū ixla' mimpatronca'n. Līlacatejtin calatā'kchokotit ē jā catlahua'tit tū jā tze. Chuntza' ā'makapitzīn natalaktzī'n tze chī māsu'yucan ixpālacata Dios tī quiMakapūtaxtūnu'ca'n. v Hui'xina'n tī xatastā'maka tasācua' cacākexpa'tni'tit ē cacālakachi'xcuhuī'tit mimpatronca'n. Jā cakelhtaxtoktīni'ntit. =svA'cxni' māsu'yupā't, cuenta natlahua'ya' ē jā nahua'na' catūhuālh tū jā minī'ni'. Chuntza' minquiclhlaktzi'ca'n namāxana'n ē jāla catimaclalh tū nacālī'a'ksa'nān. vTzej nalatā'kchokoya' ē chuntza' camana' natamaksca'txtuyān. Tzej camāsu'yu' tū ixlīcāna' ē jā nakelhkamāna'na'. f~EvTzej nacāmālacapāstaquīya' camana' natasca'ta chī jā catitatlahualh tū jā tze. }vNatamaksca'txtunu'n chī lacatejtin natalatahui'la. Tzeya puscan natahuan. Tzej natatlahua ixtascujūtca'n na ixchicca'n. Natalakalhu'man ā'makapitzīn. Natalakachi'xcuhuī' ixkōlu'ca'n. Palh chuntza' natatlahua, jā tī chā'tin nalakapala ixtachihuīn Dios. |wvChuntza' puscan tī jāna'j lē'n quilhtamacuj natamaksca'txtunu'n chī natapāxquī' ixkōlu'ca'n ē ixcamana'ca'n. %{CvNā cacāhua'ni' puscan tī lē'n quilhtamacuj tzej natalatā'kchoko. Jā catitalīchihuīna'nli ā'chā'tin ē jā catitaka'chīlh. Natamāsu'yu tū tze. _z7vCacāhua'ni' lakkōlu'n līlacatejtin natalatā'kchoko ē tzej natalacapāstaca tū natatlahua. Lacatejtin natalatahui'la ē tzej nata'a'ka'ī'. Nacāpāxquī' tachi'xcuhuī't ē natatāyani' chī natapātīni'n. Sy !vHui'x, tzej cacāmāsu'yuni' tū ixlīcāna' lacxtim chī māsu'yuni'ca'. !x =vXlaca'n tahuan ta'a'ka'ī'ni' Dios, ē talatlā'huan chī xlaca'n tī jā ta'a'ka'ī'. Lacxumpīn xlaca'n ē jā takexmata. Jāla tatlahua tū tze.w 9vNa ixlacatīnca'n tī ta'a'ka'ī' ē tze ixtalacapāstacni'ca'n, pō'ktu tze masqui jā chuntza' chī ixtahui'latca'n israelitas. Na ixlacatīnca'n tī jā ta'a'ka'ī', jā tū tū tze ixpālacata jā tze ixtalacapāstacni'ca'n. Jāla taca'tzī chī natalacsaca tū xatze. Hv  vChuntza' tzej nata'a'ka'ī' tū ixlīcāna' ē jā cuenta natatlahua tū xmān cāhuani israelitas. Jā cuenta natatlahua ixtamāsu'yunca'n xlaca'n tī tatalakaspi'ttāyani' tū ixlīcāna'. au =v Ixlīcāna' chī huanli. Ū'tza' ixlacasqui'nca palha' nacāquilhnī'ya' tī ta'a'ka'ī' xalanī'n nac Creta. Cacāhua'ni' jā nata'a'ka'ī' tī ta'a'kskāhuī'nin, ē chuntza' natacāxtlahua ixtalacapāstacni'ca'n. ct Av Chā'tin xala' nac Creta tī hua'chi ixa'kchihuīna'ca'n huanli: “Tī xalanī'n nac Creta pō'ktu quilhtamacuj ta'a'kskāhuī'nin. Xlaca'n hua'chi animalhna'. Laktza' ixlīlhquititca'n ē laktza' tahuā'yan.” :s ov Ixlacasqui'nca nacāquilhchi'pacan ixpālacata lhūhua' tamāmakchuyīnīn hasta ixlīpō'ktuca'n chī a'katunu' nac chic. Tamāsu'yu tū jā tze ē xmān tumīn tatlajacu'tun. vr gv Līlhūhua' a'nan tī jā takexmatcu'tun tū iccāmāsu'yuni'lh. Na ixpu'nanca'n tī jā takexmatcu'tun lhūhua' a'nan israelitas ē jā lhūhua' tī jā israelitas. Xlaca'n tamāsu'yu tū jā ixlīcāna' ē xmān talīchihuīna'n. q -v Calacapāstacli tū māsu'yuni'ca ē tū a'ka'ī'yāuj. Chuntza' tzē nacāmāsu'yuni' tū ixlīcāna' tī tatā'lālīhuani tū a'ka'ī'yāuj. Wp )vCacāmānūlh na ixchic tī ta'a'ka'ī'ni' Dios. Calakatīlh tū xatze ē tzej calacapāstacna'nli. Ē tzeya chi'xcu' cahuanli ē catlahualh ixtalacasqui'nīn Dios. Calīhui'līlh jā natlahua tū jā tze. ,o SvChā'tin maktaka'lhna' ū'tza' ī'scujni' Dios ē xapuxcu' tī ta'a'ka'ī'. Jā tū līmacuan palh a'nan tū nalī'a'ksa'ncan. Xapuxcu' jā ka'tla' camakca'tzīlh ē jā palaj casītzī'lh. Jā caka'chīlh ē jā cacātucsli ā'makapitzīn. Jā calacapāstacli xmān chī nalītlaja tumīn. hn KvChi'xcu' tī natanū līmaktaka'lhna' jā tū catitlahualh tū nalī'a'ksa'ncan. Xmān chā'tin ixpuscāt caka'lhīlh. Ixcamana' cata'a'ka'ī'ni'lh ixtachihuīn Dios ē tzej catalatā'kchokolh ē jā lacxumpīn catahuanli. am =vIcmakxtekni' nac Creta natlahuakō'ya' tū quit jāla ictlahuakō'lh ē nacāxtlahua'ya' tū sputacus. Nac a'katunu' cā'lacchicni' nacāputzaya' ixmaktaka'lhna'nī'nca'n tī ta'a'ka'ī', chuntza' chī icuanin. dl CvIctzo'knuni'yān hui'x, Tito. Hui'x hua'chi quinka'hua'cha ixpālacata quit icmā'a'ka'ī'nīn. Catalakalhu'mān ē catasicua'lanātlahuan Dios xaTāta' ē Jesucristo quiMakapūtaxtūnu'ca'n. Ixtascujūt Tito nac Creta k #vA'cxni' chilh quilhtamacuj tū Dios līlhcānalh, a'cxni' quincāmāsu'yuni'n chī nalīka'lhīyāuj quilatamatca'n tū jā catilaksputli. Ū'tza' quimacamaxquī'lh ē na'iccāmāca'tzīnī ā'makapitzīn chuntza' chī ixtalacasqui'nīn Dios quiMakapūtaxtūnu'ca'n. j  vĒ ū'tza' cāmāca'tzīnī chī natalīka'lhī xasāsti' ixlatamatca'n tū jā catilaksputli. A'cxni' jāna'j tū ixa'nan huā'mā' cā'quilhtamacuj, Dios huanli tzē naka'lhīyāuj quilatamatca'n tū jā catilaksputli. Dios jā makstin a'kskāhuī'nin. zi qvQuit Pablo ē quit ixtasācua' Dios ē quit ixapóstol Jesucristo. Quilīhui'līca quilī'apóstol na'iccāmāsu'yuni' tī Dios cālacsacli ē na'iccāmāca'tzīnī tū ixlīcāna'. Ē ū'tza' nacāmaktāya natatahui'la chī Dios lacasqui'n. hXmān Dios ca'tzīkō' ixlīpō'ktu. Calakachi'xcuhuī'ca Dios pō'ktu quilhtamacuj ixpālacata Jesucristo. Amén.,gQChuhua'j māsu'yucan. Nā chuntza' māsu'yucan nā ixtachihuīn Dios jā huanican profetas. Dios līmāpa'ksīni'lh nacāmāca'tzīnīkō'can ixlīpō'ktuca'n tachi'xcuhuī't ixpālacata Dios lacasqui'n nata'a'ka'ī'ni' ē natakexmatni' Dios. Dios ū'tza' tī huī'lh pō'ktu quilhtamacuj. f{Chuhua'j camāka'tlī'uj Dios. Xla' tzē cāmaktāyayān tzej na'a'ka'ī'yā'tit chī xatze tachihuīn tū icmāsu'yu, ē tū ixla' Jesucristo. Xatze tachihuīn, xapūla jā tī chā'tin ixca'tzī. Chuhua'j Dios quincāmāca'tzīnīnī'ta'n. ~euCacāsicua'lanātlahuachā'n milīpō'ktuca'n quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Amén. Pablo ixmāka'tlī' Dios dCāmacā'ni'yāchā'n saludos Gayo. Quit Pablo icmaklahuī' na ixchic. Nā ā'tzā' tatakēstoka tī ta'a'ka'ī'. Nā cāmacā'ni'yāchā'n saludos Erasto tī tesorero huā'mā' cā'lacchicni'. Nā cāmacā'ni'yāchā'n saludos quintā'tinca'n Cuarto. c Quit, Tercio, quimātzo'knīca huā'mā' carta. Iccāmacā'ni'yāchā'n saludos hui'xina'n tī a'ka'ī'yā'tit chī quit. b{Cāmacā'ni'yāchā'n saludos Timoteo tī quintā'scuja, ē nā quintā'israelitas Lucio ē Jasón ē Sosípater. Aa{Dios tī quincāmaxquī'yān tze latamat. Dios palaj naskāhuī' skāhuī'ni' chī cāscujni'cu'tunān hui'xina'n. QuiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo cacāsicua'lanātlahuan hui'xina'n. `%Calhāxcuhuālh ca'tzīcantza' chī hui'xina'n a'ka'ī'yā'tit xatze tachihuīn ixla' Cristo. Huā'mā' iclīpāxuhua. Quit iclacasqui'n hui'xina'n tzejtza' naca'tzīyā'tit chī natlahua'yā'tit tū tze. Iclacasqui'n jā tipuhua'nā'tit natlahua'yā'tit tū jā tze. s__Xlaca'n jā tatā'scujmā'nalh quiMāpa'ksīni'ca'n Jesucristo. Tatlahua xmān tū xlaca'n talacasqui'n. Tasu'yu hua'chi tze tū tahuan ē hua'chi tzēhuanī't ixtachihuīnca'n. Xmān ta'a'kskāhuī' tī ta'a'ka'ī' tū cāhuanican. 2v}rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~w~k~_~S~G~;~/~#~~ }}}}}}}}}}}}|}p}d}X}L}@}4}(}}}||||||||||||u|i|]|Q|E|9|-|!|| {{{{{{{{{{{{z{n{b{V{J{>{2{&{{{zzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*zzzyyyyyyyyyyyywyky_ySyGy;y/y#yy xxxxxxxxxxxx{xoxcxWxKx?x3x'xxxwwwwwwwwwwwwtwhw\wPwDw8w,w wwvvvvvvvvvvvvyvmvavUvIv=v1v%vv vuuuuuuuuuuu}uqueuYuMuAu5u)uuuttttttttttttvtjt^tRtFt:t.t"tt sssssssssssszsnsbsVsKs?s3s'sssrrrrrrrrrrrrsrgr[rOrCr7r+rrrqqqqqqqqqqqqwqkq_qTqHqk2k&kkkjjjjjjjjjjjjsjgj[jOjCj7j+jjjiiiiiiiiiiiiwiki_iSiGi;i0i$ii ihhhhhhhhhhh|hphdhXhLh@h4h(hhhggggggggggggtghg]gQgEg9g-g!gg ffffffffffffyfmfafUfIf=f1f%fffeeeeeeeeeee~erefeZeNeBe6e*eeeddddddddddddwdkd_dSdGd;d/d#dd cccccccccccc{cocccWcKc?c3c(cccbbbbbbbbbbbbtbhb\bPbDb8b,b bbaaaaaaaaaaaayamaaaUaIa=a1a%aa a```````````}`q`e`Y`M`A`5`*```____________v_j_^_R_F_:_._"__ ^^^^^^^^^^^^z^n^b^V^J^>^2^&^^^]]]]]]]]]]]]s]g][]O]C]7]+]]]\\\\\\\\\\\\w\k\_\S\G\;\/\#\\ [[[[[[[[[[[[|[p[d[X[L[@[4[([[[ZZZZZZZZZZZZtZhZ\ZPZDZ8Z,Z ZZ YYYYYYYYYYYYyYmYaYUYIY=Y1Y%YY YXXXXXXXXXXX}XqXeXYXMXAX5X)XXXWWWWWWWWWWWWvWjW^WRWFW:W.W"WW VVVVVVVVVVVVzVnVbVVVJV>V2V&VVVUUUUUUUUUUUUsUgU[UOUCU7U+UUUTTTTTTTTTTTTwTkT_TSTGT;T/T#TT SSSSSSSSSSSS{SoScSWSKS?S3S'SSSRRRRRRRRRRRRsRgR[RORCR7R+RRRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQH2H&HHHGGGGGGGGGGG~GrGfGZGNGBG6G+GGGFFFFFFFFFFFFwFkF_FSFGF;F/F#FF EEEEEEEEEEEE{EoEcEWEKE?E3E(EEEDDDDDDDDDDDDtDhD\DPDDD8D,D DDCCCCCCCCCCCCxClC`CTCHC@2@&@@@???????????~?r?f?Z?N?B?6?*???>>>>>>>>>>>>w>k>_>S>G>;>/>#>> ============{=o=c=W=K=?=3='===<<<<<<<<<<<828&88877777777777~7r7f7Z7N7B767*777666666666666w6k6_6S6G6;6/6#66 555555555555{5o5c5W5K5?535'555444444444444t4h4\4P4D484,4 44333333333333x3l3`3T3H3<303$33 322222222222|2p2d2X2L2@242(222111111111111u1i1]1Q1E191-1!11 000000000000y0m0a0U0I0=010%00 0///////////}/q/e/Z/N/B/6/*///............v.l.a.V.K.@.5.*... -------------z-o-d-Y-N-C-8---"-- -,,,,,,,,,,,,},r,g,\,Q,F,;,0,%,,,+++++++++++++u+j+_+T+I+>+3+(+++************x*l*`*T*H*<*0*$** *)))))))))))|)p)d)X)L)@)4)()))((((((((((((u(i(](Q(E(9(-(!(( ''''''''''''y'm'a'U'I'='1'%'' '&&&&&&&&&&&~&r&f&Z&N&B&6&*&&&%%%%%%%%%%%%v%j%^%R%F%:%.%"%% $$$$$$$$$$$${$o$c$W$K$?$3$'$$$############s#g#[#O#C#7#+###""""""""""""x"l"`"T"H"<"0"$"" "!!!!!!!!!!!|!p!d!X!L!@!4!(!!! u i ] Q E 9 - !  ymaUI=1% }qeYMB6*vj^RF:." znbVJ>2&sg[OC7+wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! ymaUI>2&~rfZNB6*v  '+  &*  %)  $(  #'  "&  !%  $  #  "  !                                                           6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                  ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h   g 8f 7e 6d 5c 4b 3a 2` 1_ 0^ /] .\ -[ ,Z +Y *X )W (V 'U &T %S $R #Q "P !O  N M L K J I H G F E D C B A @ ? > = <  ;  :  9  8  7 6 5 4 3 2 1 0  / 2. 1- 0, /+ .* -) ,( +' *& )% ($ '# &" %! $ # " !                                        1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        ' & % $ # " !                                        , + * ) ( ' & % $ # " !                                 ~ } | { z  y &x %w $v #u "t !s  r q p o n m l k j i h g f e d c b a `  _  ^  ]  \  [ Z Y X W V U T  S 4R 3Q 2P 1O 0N /M .L -K ,J +I *H )G (F 'E &D %C $B #A "@ !?  > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - ,  +  *  )  (  ' & % $ # " !     P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                       " !                         / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                         %  $  #  "  !                                          ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t   s  ,r  +q  *p  )o  (n  'm  &l  %k  $j  #i  "h  !g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H   G  !F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '   &  4%  3$  2#  1"  0!  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                  & % $ # " !                                        % $ # " !                            ~  } | { z y x w v  u 8t 7s 6r 5q 4p 3o 2m 1n 0l /k .j -i ,h +g *f )e (d 'c &b %a $` #_ "^ !]  \ [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J  I  H  G  F  E D C B A @ ? >  = +< *; ): (9 '8 &7 %6 $5 #4 "3 !2  1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                      ) ( ' & % $ # " !                                        # " !                                                                           -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                    ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q p o n m l k j  i Bh Ag @f ?e >d =c <b ;a :` 9_ 8^ 7] 6\ 5[ 4Z 3Y 2X 1W 0V /U .T -S ,R +Q *P )O (N 'M &L %K $J #I "H !G  F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4  3  2  1  0  / . - , + * ) (  ' K& J% I$ H# G" F! E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                   ~ } |  { 'z &y %x $w #v "u !t  s r q p o n m l k j i h g f e d c b a  `  _  ^  ]  \ [ Z Y X W V U  T .S -R ,Q +P *O )N (M 'L &K %J $I #H "G !F  E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3  2  1  0  /  . - , + * ) ( '  & .% -$ ,# +" *! ) ( ' & % $ # " !                                        " !                                                                            # " !                                                                   ~ } | {  z y x w v u t s r q p o n m l k  j  i  h  g  f e d c b a ` _  ^ '] &\ %[ $Z #Y "X !W  V U T S R Q P O N M L K J I H G F E D  C  B  A  @  ? > = < ; : 9 8  7 $6 #5 "4 !3  2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                      :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                *  )  (  '  &  %  $  #  "  !  ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `   _  &^  %]  $\  #[  "Z  !Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :   9 "8 !7  6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $  #  "  !                                                 " !                                        0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                             ~ } | { z y x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [   Z   Y   X   W   V  U  T  S  R  Q  P  O  N -l|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}y}m}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz{zozczWzKz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yyxxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x%xx xwwwwwwwwwww}wqwewYwMwAw5w)wwwvvvvvvvvvvvvvvjv^vRvFv:v.v"vv uuuuuuuuuuuuzunubuVuJu>u2u&uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+tttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr|rprdrXrLr@r4r(rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp pooooooooooo}oqoeoYoMoAo5o)ooonnnnnnnnnnnnvnjn^nRnFn:n.n"nn mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*lllkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiisigi[iOiCi7i+iiihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHhf3f(fffeeeeeeeeeeeeexemebeWeLeAe6e+e ee ddddddddddddd{dpdedZdOdDd9d-d!dd ccccccccccccycmcacUcIc=c1c%cccbbbbbbbbbbb~brbfbZbNbBb6b*bbbaaaaaaaaaaaavaja_aSaGa;a/a#aa ````````````{`o`c`W`K`?`3`'```____________s_g_[_O_C_7_+___^^^^^^^^^^^^x^l^`^T^H^<^0^$^^ ^]]]]]]]]]]]|]p]d]X]L]@]4](]]]\\\\\\\\\\\\u\i\]\Q\E\9\-\!\\ [[[[[[[[[[[[y[m[a[U[I[=[1[%[[ [ZZZZZZZZZZZ}ZqZeZYZMZAZ5Z)ZZZYYYYYYYYYYYYuYiY]YRYFY:Y.Y"YY XXXXXXXXXXXXzXnXbXVXJX>X2X&XXXWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWBW6W*WWWVVVVVVVVVVVVwVkV_VSVGV;V/V#VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TOTCT7T+TTTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHS@2@&@@@????????????s?g?[?O?C?7?+???>>>>>>>>>>>>x>l>`>T>H><>0>$>> >===========~=s=h=]=R=G=<=1=&===<<<<<<<<<<<<121&11100000000000~0r0f0Z0N0B060*000////////////w/k/_/S/G/;///#// ............{.o.c.W.K.?.3.'...------------t-h-\-P-D-8-,- --,,,,,,,,,,,,x,l,`,T,H,<,0,$,, ,+++++++++++}+q+e+Y+M+A+5+)+++************u*i*]*Q*E*:*.*"** ))))))))))))z)n)b)V)J)>)2)&)))((((((((((((s(g([(O(C(7(+(((''''''''''''w'k'_'S'G';'/'#'' &&&&&&&&&&&&|&p&d&X&L&@&4&(&&&%%%%%%%%%%%%t%h%\%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$ $###########}#q#f#Z#N#B#6#*###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!!  s g [ O C 7 +   xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, ymaUI=1% }qeYMA5)vj^RF:." {ocWK?3'th\PD8, xl                                                                                             ~ }  | #{ "z !y  x w v u t s r q p o n m l k j i h g f  e  d  c  b  a ` _ ^ ] \ [ Z  Y X W V U T S R Q P O N M L K J I H  G  F  E  D  C B A @ ? > = <  ; (: '9 &8 %7 $6 #5 "4 !3  2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                     & % $ # " !                                        ) ( ' & % $ # " !                                                                          " !                                        ( ' & % $ # " !~  } | { z y x w v u t s r q p o n m l k  j  i  h  g  f e d c b a ` _  ^ )] (\ '[ &Z %Y $X #W "V !U  T S R Q P O N M L K J I H G F E D C B  A  @  ?  >  = < ; : 9 8 7 6  5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' &  %  $  #  "  !           4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                   0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                 ~  +}  *|  ){  (z  'y  &x  %w  $v  #u  "t  !s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T   S (R 'Q &P %O $N #M "L !K  J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8  7  6  5  4  3 2 1 0 / . - ,  + <* ;) :( 9' 8& 7% 6$ 5# 4" 3! 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                             * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                               ~ } | { z y x  w /v .u -t ,s +r *q )p (o 'n &m %l $k #j "i !h  g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U  T  S  R  Q  P O N M L K J I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;   :   9   8   7   6  5  4  3  2  1  0  /  .                                                                    ~ *} )| ({ 'z &y %x $w #v "u !t  s r q p o n m l k j i h g f e d c b a  `  _  ^  ]  \ [ Z Y X W V U  T (S 'R &Q %P $O #N "M !L  K J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9  8  7  6  5  4 3 2 1 0 / . -  , + * ) ( ' & % $ # " !                      !                                                                                                               &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !  ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `   _  9^  8]  7\  6[  5Z  4Y  3X  2W  1V  0U  /T  .S  -R  ,Q  +P  *O  )N  (M  'L  &K  %J  $I  #H  "G  !F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '   &  *%  )$  (#  '"  &!  %  $  #  "  !                                                                  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                           ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !       ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d   c G b F a E ` D _ C ^ B ] A \ @ [ ? Z > Y = X < W ; V : U 9 T 8 S 7 R 6 Q 5 P 4 O 3 N 2 M 1 L 0 K / J . I - H , G + F * E ) D ( C ' B & A % @ $ ? # > " = ! <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !           /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                          6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  $ # " !                                                        ~  }  |  {   z  3 y  2 x  1 w  0 v  / u  . t  - s  , r  + q  * p  ) o  ( n  ' m  & l  % k  $ j  # i  " h  ! g   f   e   d   c   b   a   `   _   ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G 5M 4L 3K 2J 1I 0H /G .F -E ,D +C *B )A (@ '? &> %= $< #; ": !9  8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' &  %  $  #  "  !          8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        & % $ # " !                          ~  }  | { z y x w v u  t /s .r -q ,p +o *n )m (l 'k &j %i $h #g "f !e  d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R  Q  P  O  N  M L K J I H G F  E 0D /C .B -A ,@ +? *> )= (< '; &: %9 $8 #7 "6 !5  4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # "  !                  + * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                                                                                    # " !      ~ } | { z y x w v u t s r q p  o  n  m  l  k j i h g f e d  c  #b  "a  !`  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A   @  ;?  :>  9=  8<  7;  6:  59  48  37  26  15  04  /3  .2  -1  ,0  +/  *.  )-   I}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*| || {{{{{{{{{{{{{{{p{e{Z{O{D{9{.{#{{ {zzzzzzzzzzzzxzlz`zTzHzw2w&wwwvvvvvvvvvvvvsvgv[vOvCv7v+vvvuuuuuuuuuuuuxulu`uTuHur2r&rrrqqqqqqqqqqqqsqgq[qOqCq7q+qqqppppppppppppwpkp_pSpGp;p0p$pp pooooooooooo|opodoXoLo@o5o)ooonnnnnnnnnnnnunin]nQnEn9n-n!nn mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmllllllllllllslgl[lOlCl7l+lllkkkkkkkkkkkkxklk`kTkHkh2h&hhhggggggggggggggzgpgfg\gRgHg>g4g*g gg gfffffffffffffxfmfbfWfLfAf6f+f!ff feeeeeeeeeeee|eqefe[ePeEe:e/e%eeedddddddddddddudjd_dTdId?d4d)dddccccccccccccczcocdcYcNcCc8c-c"cc cbbbbbbbbbbbbxblb`bTbHb_2_&___^^^^^^^^^^^^s^g^[^O^C^7^+^^^]]]]]]]]]]]]x]l]`]T]H]<]0]$]] ]\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\\\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YOYCY7Y+YYYXXXXXXXXXXXXwXkX_XSXGX;X/X#XX XWWWWWWWWWWW|WpWdWXWLW@W4W(WWWVVVVVVVVVVVVtVhV\VPVDV8V,V VVUUUUUUUUUUUUxUlU`UUUIU=U1U%UU UTTTTTTTTTTT}TqTeTYTMTAT7T,T!TT TSSSSSSSSSSSS|SqSfS[SPSES:S/S#SS RRRRRRRRRRRR{RoRdRXRLR@R4R(RRRQQQQQQQQQQQQuQiQ]QQQEQ9Q-Q!QQ PPPPPPPPPPPPzPnPbPVPJP>P2P&PPPOOOOOOOOOOOOsOgO[OOOCO7O+OOONNNNNNNNNNNNxNlN`NTNHND2D&DDDCCCCCCCCCCCCsCgC[COCCC7C+CCCBBBBBBBBBBBBwBkB_BSBHB?2?&???>>>>>>>>>>>~>s>g>[>O>C>7>+>>>============w=k=_=S=G=;=/=#== <<<<<<<<<<<<|+2+&+++*************t*i*^*S*H*=*2*'***))))))))))))t)i)])Q)E)9)-)!)) ((((((((((((z(n(b(V(J(>(2(&(((''''''''''''s'g'['O'C'7'+'''&&&&&&&&&&&&x&l&`&T&H&<&0&$&& &%%%%%%%%%%%%y%n%c%X%M%B%7%,%!%% %$$$$$$$$$$$|$p$d$X$L$@$4$($$$############u#i#]#Q#E#9#-#!## """"""""""""z"n"b"V"J">"2"&"""!!!!!!!!!!!!!t!i!^!S!H!3(yncXMB7+wk`TH<0$ }qeYMA5)vj^RF:." {ocWK?3(th\PD8, ymaUI>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, xl`TH=1%                          (  '  &  %  $  #  "  !                                                          ~   }  ' |  & {  % z  $ y  # x  " w  ! v  u   t   s   r   q   p   o   n   m   l   k   j   i   h   g   f   e   d   c  b  a  `  _  ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G  F  E  D  C  B   A   @   ?   >   =   <   ;   :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .   -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                     ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0   /   .   -   ,   +  *  )  (  '  &  %  $  # v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v  v  v  v  v   v   v   v   v   v  v  v  v  v  v  v  v l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l  l  l  l  l  l  l   l   l   l   l   l  l  l  l  l  l  l  l bQ bP bO bN bM bL bK bJ b I b H b G b F b E bD bC bB bA b@ b? b>  b= b< b; b: b9 b8 b7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b 0 b / b . b - b , b+ b* b) b( b' b& b%  b$ b# b" b! b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b  b  b  b  b  b  b  b  b   b   b   b   b   b  b  b  b  b  b  b  b X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X  X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X  X N N N N N N N N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N  N   N   N  N  N  N  N  N  N  N D { D z D y D x D w D v D u D t D s D r D q D p D o D n D m D l D k  D j D i D h D g D f D e D d D c D b D a D ` D _ D ^ D ] D \ D [ D Z D Y D X D W D V D U D T D S D R  D Q D P D O D N D M D L D K D J D I D H D G D F D E D D D C D B D A D @ D ? D > D = D < D ;  D :  D 9  D 8  D 7  D 6  D 5  D 4  D 3  D 2  D 1  D 0  D /  D .  D -  D ,  D +  D *  D )  D (  D '  D &  D %  D $  D #  D "  D !  D  D   D   D  : : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : : : : : : :  : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : :~ :} :| :{ :z :y  :x :w :v :u :t :s :r :q :p :o :n :m :l :k :j :i :h :g : f : e : d : c : b :a :` :_ :^ :] :\ :[  :Z  :Y  :X  :W  :V  :U  :T  :S  :R  :Q  :P  :O  :N  :M  :L  :K  :J  :I  : H  : G  : F  : E  : D  :C  :B  :A  :@  :?  :>  :=  :< 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0 0! 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0 ~  0 }  0 | & & & & & & & & & & & & & & & & &  & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &  & &  & ~ & } & | & { & z & y & x & w & v & u & t & s & r & q & p & o & n & m & l & k & j & i & h & g & f & e & d & c & b  & a & ` & _ & ^ & ] & \ & [ & Z & Y & X & W & V & U & T & S & R & Q & P & O & N & M & L & K & J & I & H & G & F & E  & D & C & B & A & @ & ? & > & = & < & ; & : & 9 & 8 & 7 & 6 & 5 & 4 & 3 & 2 & 1 & 0  & /  & .  & -  & ,  & +  & *  & )  & (  & '  & &  & %  & $  & #  & "  & !  &  &   &   &   &   &   &   &   &   &   R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1   0  !/  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                            ~ } |  { z y x w  v  u  t  s  r q p o n m l k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _   ^   ]   \   [   Z  Y  X  W  V  U  T  S  R                               : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !       ~ } | { z y x w v u t s r q  p  o  n  m  l k j i h g f e  d (c 'b &a %` $_ #^ "] !\  [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I  H  G  F  E  D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0   /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                     "  !                                                             !                                                                                                                          ( ' & % $ # " !                               ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q p o n m l k j  i  g  h  f  e  d c b a ` _ ^ ]  \ [ Z Y X W V U T  S  R  Q  P  O N M L K J I H  G F E D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8 7 6 5 4 3 2 1  0 / . -  ,  +  *  )  ( ' & % $ # " !                                                                                                 !                                                                                                                     ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t   s  $r  #q  "p  !o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P   O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;   :  !9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                  ' & % $ # " !                                                                                                                                                                                       ~  } | { z y x w v  u t s r q p o n m l k j i h g f e  d  c  b  a  ` _ ^ ] \ [ Z Y  X   W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E   D   C   B   A   @  ?  >  =  <  ;  :  9  8                                                        , + * ) ( ' & % $ # " !                                               kW|pdXMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~#~~ ~}}}}}}}}}}}}~}s}h}]}R}G}<}1}&}}}||||||||||||v|j|^|R|F|:|.|"|| {{{{{{{{{{{{{{o{c{W{K{?{3{'{{{zzzzzzzzzzzztzhz\zPzDz8z,z!zz yyyyyyyyyyyyyymyayUyIy=y3y(yyyxxxxxxxxxxxxxxxmxbxWxLxAx6x+x xxwwwwwwwwwwwwxwlw`wTwHwq3q'qqqppppppppppppspgp[pOpCp7p+pppooooooooooooxolo`oToHoj3j(jjjiiiiiiiiiiiiitihi\iPiDi8i,i iihhhhhhhhhhhhxhlh`hThIh=h1h%hh hggggggggggg}gqgegYgMgBg6g*gggffffffffffffwfkf_fSfGf;f/f#ff feeeeeeeeeee|epedeXeMeAe5e)eeeddddddddddddvdjd^dRdFd:d.d"dd cccccccccccc{cocccWcKc?c3c'cccbbbbbbbbbbbbtbib]bQbEb9b-b!bb aaaaaaaaaaaazanabaVaJa>a2a&aaa````````````s`g`[`O`C`7`+```____________x_l_`_T_H_<_0_$__ _^^^^^^^^^^^~^r^f^Z^N^B^6^*^^^]]]]]]]]]]]]w]k]_]S]G];]/]#]] \\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\\\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YOYCY7Y+YYYXXXXXXXXXXXXxXlX`XTXHX  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4   3  2  1  0  /  . - , + * ) ( '  & % $ # "  !                                                                                                                                                                                                                                                -  ,   +   *   )   (   '  &  %  $  #  "  !       _   ^   ]   \   [  Z  Y  X  W  V  U  T  S                                                                                                                                                                                      ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q  p  o  n  m   l   k   j   i   h  g  f  e  d  c  b  a  `               ~ } | {  z y x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g f e d c b a ` _ ^  ]  \  [  Z  Y X W V U T S R  Q P O N M L K J I H G F E  D  C  B  A  @ ? > = < ; : 9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,   +   *   )   (   '  &  %  $  #  "  !      F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4   3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #   "  !