SQLite format 3@ ~,&j~,- }D~~+}i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse) tablebooks_allbooks_allCREATE TABLE "books_all" ("book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT, "book_color" TEXT, "is_present" NUMERIC)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT)  {`H1 regionMexico'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalse!9languageCoatecas Altas Zapotec%)5chapter_stringCapítulo Capítulo9#cdescriptionWidi'zh che'n Jesukrist kwa'n kinu yalnaban }v\> ~~~~~j~N~2~~}}}}}v}Y}<} }##ff7c80ApoApocalipsis#00ff00JudSan Judas!#00ff003Ju3 San Juan!#00ff002Ju2 San Juan!#00ff001Ju1 San Juan#00ff002Pe2 San Per#00ff001Pe1 San Per#00ff00SanSantiago#ffff00HebHebreos#ffff00FilFilemón#ffff00vTitTito#ffff00l2Ti2 Timoteo#ffff00b1Ti1 Timoteo!-#ffff00X2Te2 Tesalonicenses! -#ffff00N1Te1 Tesalonicenses !#ffff00DColColosenses !#ffff00:FilFilipenses #ffff000EfeEfesios #ffff00&GálGálatas##ffff002Co2 Corintios##ffff001Co1 Corintios#ffff00RomRomanos#00ffffHecHechos#ff6600JuanSan Juan#ff6600LucSan Lucas!#ff6600MarSan Marcos#ff6600MatSan MateoX#|vpjd^X"!r :uPs$IvUL|L _!e ) h : W* Bx{bI4~~~~~v~Y~@~)~}}}}}r}R}7}}||||||n|S|6||{{{{{{W{={zzzzzzjzFz)z yyyyyynyTy:y yx&B7 ApApocalipsis (de Juan)#ff7c80AJudJudas#00ff00@ 3Jn3 Juan#00ff00? 2Jn2 Juan#00ff00> 1Jn1 Juan#00ff00= 2P2 Pedro#00ff00< 1P1 Pedro#00ff00;StgSantiago#00ff00:HeHebreos#ffff009 FlmFilemón#ffff008 vTitTito#ffff007 l2Ti2 Timoteo#ffff006 b1Ti1 Timoteo#ffff00"5- X2Ts2 Tesalonicenses#ffff00"4- N1Ts1 Tesalonicenses#ffff003!DColColosenses#ffff002! :FilFilipenses#ffff0010EfEfesios#ffff000&GaGálatas#ffff00/# 2Co2 Corintios#ffff00.# 1Co1 Corintios#ffff00- RoRomanos#ffff00*,= HchHechos de los Apóstoles#00ffff+JnJuan#ff6600* LcLucas#ff6600) MrMarcos#ff6600( MtMateo#ff6600'!MalMalaquías#ffff99&ZacZacarías#ffff99%HagAgeo#ffff99$SofSofonías#ffff99#HabHabacuc#ffff99"NahNahún#ffff99!MiMiqueas#ffff99 JonJonás#ffff99|AbdAbdías#ffff99rAmAmós#ffff99hJlJoel#ffff99^OsOseas#ffff99TDnDaniel#ff9fb4JEzEzequiel#ff9fb4'6LmLamentaciones#ff9fb4,JerJeremías#ff9fb4"IsIsaías#ff9fb4(9CntCantar de los Cantares#66ff99%EcEclesiastés#66ff99!PrProverbios#66ff99SalSalmos#66ff99JobJob#66ff99EstEster#ffcc99NehNehemías#ffcc99EsdEsdras#ffcc99#2Cr2 Crónicas#ffcc99 #1Cr1 Crónicas#ffcc99 x2R2 Reyes#ffcc99 n1R1 Reyes#ffcc99 d2S2 Samuel#ffcc99 Z1S1 Samuel#ffcc99PRtRut#ffcc99FJueJueces#ffcc99MMFLL>[=<*)D(''E&%%*$$!##?"o!g! D6.Y@*y"U] 2   :^7:Tb*=per par be, nzho tutsa Dios, Me nak Xuz be, Me mile' rë kwa'n nzho; no por lë' Me, kinu be yalnaban. Mbaino nzho tutsa Señor Jesukrist, no por Jesukrist, mizuxkwa' Dios rë kwa'n, no por lë' Me kinu be yalnaban. )yPwes nayax men nidi'zh, nzho nayax dios lo yibë', o lo yizhyuo; no nu nidi'zh men, rë winab re', dios che'n bixa'i, E(Mbaino por rë kwa'n niza' men gon lo rë winab kun kwa'n nzhao men, no chi nayi' gao men che'n Jesukriste, rë be nane, yent kwa'n tsak tu winab yizhyuo re', porke tutsa Dios nzho. :'oper xa' nazhi' Dios, orze' Dios nilibe' men ze'. p&YNo chi nzho tu xa' nidi'zh, dox nane xa' rë kwa'n, per stubi nagat tse'd xa' nela xmod ñal gak xa', #% ANo nal, nin lo go, or niza' men gon lo rë winab por kwa'n nzhao men. Rë be nane che'p kure', per or nile' tu men xigab, dox nzhak xa' tu kwa'n, orze' ño yalmarian laxto' xa'. Per más tsak, or nazhi' men wech men, no kure' nizu'i par más niro'b men lo rë kwa'n nak che'n Dios. $/(Per par xigab da, más wen ya una' kun Dios chi nakwa'n ra' xa' miyi'. Wayila go kwa'n nin, porke mis Sprit che'n Dios kwa'n kinu go, kinun.;#o'Tu una' xa' kinu miyi', naki'n ban xa' kun tsa' xa' haxta zhë gat miyi', orze' gak kwa'n una' xtu miyi', namás lë' miyi' ze' naki'n gak tu xa' ñila widi'zh che'n Dios. {"o&Mbaino xa' ban kun una' nidi'zhnu xa', pwes wen ka kwa'n nile' xa'; per xa' nakwa'n una', más wene par xa' re'. U!#%Per chi nzho tu miyi', nile' xigab, gat naki'nt ban xa' kun una' nidi'zhnu xa', porke Dios nile', nzhak nika'n xa' lo kwa'n nzhakla kwerp che'n xa', pues gak ya'n nab xa', porke gat nayi'te par lo Dios. a ;$Per chi nzho tu miyi' nile' xigab, gat went dox kilë' xa' par ban xa' kun una' kwa'n nidi'zhnu xa', mbaino por una'ro la una', per mia'n bixa' di'zh ban bixa', pues ñal ban bixa', porke nayi'y kide xa' una'. 7g#Nin kure' lo go par bien che'n goi, no gat lë't par len gat lë' vid che'n goi, sino ke par ban go dike xmod nzhakla Dios, mbaino par chizhi' go Dios más ke lo rë kwa'n. J "No se'ska, rë una' nab kun rë una' nzhap miyi', porke rë una' nab más nile' bixa' xigab xmod le' bixa' rë che'n Dios, par gak bixa' nab tsa par Dios; no se'ska nak rë una' ye'n kun Dios. Per rë una' kwa'n nzhap miyi' más nile' bixa' xigab por rë kwa'n nzho yizhyuo re', no xmod ya'n bixa' wen kun xmiyi' bixa'. {o!Per xa' kinu una', más nile' xa' xigab por kwa'n nzho yizhyuo re', no xmod par ya'n xa' wen kun una' che'n xa'. /W Na gat nzhaklata le' go be's xigab, porke tu miyi' nab kwa'n gat kinut una', nile' xa' xigab por zhi'n nazhon che'n Dios, mbaino xmod par ya'n xa' wen lo Dios. %No rë go xa' kinu rë kwa'n par nikë go zhi'n kun lë'i, goknu go rë men naki'ne, porke yizhyuo re', lë'i lox, kun rë kwa'n nzhin loi. MNo rë go xa' nizak yalnawin nalre', nale't go be's xigab por kwa'n nizak go; mbaino rë go xa' nzho chul nalre', nazit go marian por kuba'. No rë go xa' nizi' kwa'n, nazit go marian por kuba'. <qRë go wech no bizan, kure' kwa'n nzhaklan nin lo go: Che'ptsa tiemp kinu be, ban be yizhyuo re', kuze' rë miyi' xa' kinu una', ñal bile' go xigab nela xa' nangayot ngap una'. taPer chi kwa'nal una', gat nayi'te par lo Dios; mbaino chi lë' tu una' xi kwa'n miyi', gat nayi't skai par lo Dios; per tu kwa'n ganin, rë xa' kwa'n nzhap tsa', dox kwa'n ne bixa' por kuba', no na, gat nzhaklata ded go lo rë kuba'. `9Chi kinul una', nala'tal una' che'nal; per chi gat kinul una', mejor nakwa'ntal una'. gGNilen xigab, por rë tiemp nazhe'b kwa'n nzho nalre', más wen ya'n go nela xmod nzo go nal. V%No nal, gat kinuta ni tu widi'zh kwa'n ne Jesukrist por rë xa' nab, xa' laore kwa'n tsa'. Na gani tu widi'zh kwa'n nak xigab da par go, por nak da tu men che'n Jesukrist, por milats laxto' Dios da. zmPwes rë go wech no bizan, gok go dubta' dike xmod nak go, or ngwayila go Dios, par gak go men che'n Jesukrist. -SNguzi' Jesukrist rë go kun mis ren che'n Me. Kuze' nala't go gak go chigab nela tu mos nado ga' lo xtu men, sino ke nak go chigab nela mos nado ga' lo Jesukrist. Pwes xa' nak mos nado lo xtu men, or ngwayila xa' Dios, par kë xa' zhi'n nazhon che'n Dios, nal gat naktra' xa' mos nado; yent kwan ka xa' par lo Dios; no se'ska, xa' yent cho nile' mandad or ngwayila xa' Dios, nal lë' xa' nak nela tu mos nado ga' lo Jesukrist. KChi nakal tu mos nado lo xtu men por nguzi' xa' lu, or ngwayilal Dios; nale'tal be's xigab por lë'i; per chi gak zhirel dimi kwa'n nguzi' xa' ze' lu, par nale'ra' xa' mandadal, pwes bizhirei. GKad men ñal gak nela xmod nak bixa' or ngwayila bixa' Dios. wPorke yent kwa'n tsak, nikë señ re' kwerp che'n men, o gat nikëte; kwa'n más tsak lo Dios nak, gon men ro' Dios. OChi ngurezh Dios tu miyi' par gak xa' tu men che'n Jesukrist, dub nikë señ kwa'n lë circuncisión kwerp che'n xa', pwes gat ñalt kubchi xa' señ ze' kwerp che'n xa'; mbaino chi ngurezh Dios tu miyi' par gak xa' tu men che'n Jesukrist, dub gat nikët señ re' kwerp che'n xa', pwes gat ñalt kë señ re' kwerp che'n xa'. S Widi'zh re' nzhaklan nin, par gon rë goi, go xa' nak men che'n Jesukrist: Nela xmod nzo go or ngwayila go Dios, sa' guzo go dubta'. Kure' nilun lo más rë men che'n Jesukrist xa' nzhin rë plo. [ /No lu, una', kwa'n nak men che'n Jesukrist, pas por lu nzho rriez, lë' xmiyi'l ban par dubta' kun Dios; o, lu miyi', xa' nak men che'n Jesukrist, pas por lu namás, lë' una' che'nal ban par dubta' kun Dios. N Per chi kwalesquier tu rë xa' re', xa' miyi'y o xa' una'i, xa' kwa'n gat lë't men che'n Jesukrist re', gakla xa' lë' xa' kun tsa' xa', xa' nak men che'n Jesukrist re', pwes zak le' xa'i. Orze' lë' miyi' o una', xa' nak men che'n Jesukrist re', orze' gak lë' bixa', porke Dios ngurezh be par ban be chul, no zi be chul.  1porke miyi' xa' gat lë' men che'n Jesukrist re', ngok nambe xa' lo Dios por mizhë'l xa' kun una' xa' ñila widi'zh che'n Jesukrist; mbaino una' xa' gat lë't men che'n Jesukrist, nu una' ngok nambe lo Dios namás por xmiyi' una', xa' nak men che'n Jesukrist. Mbaino haxta rë xmë'd bixa', niwi' Dios lo nela lo men che'n Jesukrist, no nawi't Dios lo bimë'd nela tu kwa'n gat nambe ga' par lo Dios. F  Mbaino se'ga', chi tu una' xa' ñila widi'zh che'n Jesukrist, no xmiyi' xa' gat ñilate, per xigab che'n miyi', lë' miyi' ban ka kun lë' una', orze' gat ñalt lë' una' kun xmiyi' una', ) Mbaino lo más rë go ganin, gat lë't Señor mile' mandade, xigab dai. Chi tu una' che'n tu miyi', xa' nak men che'n Jesukrist, gat ñilat una' widi'zh che'n Dios, per kinu una' xigab, lë' una' ban ka kun lë' miyi', kuze' gat ñalt la' miyi' re' una' che'n xa'. W' No nal, chi lë' tu una' la' xmiyi', orze' ñal, ya nakwa'ntra' una' xtu miyi', o di nuev, zhë'l xa' kun xmiyi' xa', yo wen laxto' bixa' xtu wëlt, mbaino se'ska, nagakt lë' tu miyi' kun una' che'n xa'. )K Per lo nabtsa rë xa' kinu tsa', gadizha kure': Gat lë't xigab dai, sino ke Dios kile' mandade: Rë una' kwa'n nzhap xmiyi', nalë't xa' kun xmiyi' xa'. 2] Per chi nagak ka'n bixa' lo xigab re', pwes neka kwa'n bixa' tsa' bixa', porke más wen, kad men gap tsa', ke par lox men lo kwa'n dox nzhakla men, kwa'n men tsa' men. #Per xigab da, rë xa' nab, mbaino rë una' kwa'n ngut xmiyi', más wen ya'n bixa' nab nela na ga', nakwa'nt bixa' men gak tsa' bixa'. yNa nzhakla, ¡más wen rë go ngak nab nela da ga'!; per por kad men, nile' Dios, xa' nak tu xa', no xa' nak xtu xa'. MNin kure' lo go, nela tu kunsej ga', gat lë't mandad che'n Diose. Kuze', nakat go kwerp che'n go lo tsa' go. Más wen, ya'n go di'zh or na'b go tu kwa'n lo Dios, naga't go; dispwes orze' gaka ga' go kun tsa' go xtu wëlt, nes par nakide Mizhab go, le' go tu kwa'n gat lë', or naxek go lo kwa'n na'b kwerp che'n go. Lporke rë una' kwa'n nzhap miyi', gakta' le' una' mandad kwerp che'n una', sino ke xmiyi' una' nile' mandad kwerp che'n una'; mbaino se'ga' miyi', una' che'n xa' nile' mandad kwerp che'n miyi'. PNo kad miyi' mbaino kad una' naki'n nab tsa kun tsa' bixa' ga' bixa', ~Per por rriez ban men tu men xtu men, más wen kad miyi' gap tu una' xa' gak tsa' xa', no kad una' gap tu miyi' xa' gak tsa' una'. } }Nal ganin lo go, kwa'n ngunabdi'zh go lon, lo yech kwa'n mixë'l go or ne go: “Chi zak más wen nakwa'nt men una'.” |}porke nguzi' Dios go kun tu kwa'n dox tsak; kuze' naki'n za' be kwerp che'n be par Dios, le' be kwa'n nzhakla Dios.,{Q¿Chi nanet go, lë' mis kwerp che'n go nak yado' che'n Sprit che'n Dios, no Dios mine' Sprit che'n Dios nzho laxto' go? Kuze', gat lë't mis go nile' mandad go, rz]Kuze', ¡yubchi go tuli, nabant go kun men, xa' gat lë't tsa' go! Rë nak xtu kwa'n gat lë' kwa'n nile' men, gat lë't lale kun kure', porke dox gat nambet ña'n kwerp che'n xa' kwa'n nile' kure' lo Dios, xa' niban kun chola men. uycPer tu xa' nak men che'n Jesukrist, tutsa ngok kwerp che'n xa' kun kwerp che'n Dios, por Sprit che'n Dios. #x?¿Chi nanet go, or nika' tu miyi' tu una' kai, orze' rop xa' nzhak tutsa kwerp?, porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Rop xa' nak nela tutsa men.” wPwes go, ¿chi nanet go, lë' kwerp che'n go nak kwerp che'n Jesukrist?, no chi lë' kwerp che'n be nak kwerp che'n Krist, orze', ¿chi ziza' be kwerp che'n Krist par gake tutsa kun kwerp che'n tu una' le'n kai (kwa' gal)? ¡Nayot gakla Dios kuba'! QvPwes nela mile' Dios, nguruban Jesukrist, nu ska be le' Dios ruban be. Gu No nzho men nidi'zh: “Lë' kwa'n nzhao men nizu' par laxto' men, no laxto' men nizu' par nzhao men.” Walikai, per zhin zhë, rop kure' lox lo Dios. Per kwerp che'n be gat kinut bei par ban be kun tu men no xtu men, sino ke za' be kwerp che'n be par le' be kwa'n nzhakla Dios, porke kwerp che'n be nak che'n Dios. -tS Nzho men nidi'zh kure': “Na gak le rë kwa'n nzhaklan.” Walikai, per gat lë't rë kwa'n nzhaklan len, rëi wen. Kuze' nalata le' ni tu kwa'n mandad lon. `s9 No pla go ngok sa', per nal, lë' Dios mitsumbe la go, no mia'n nambe laxto' go lo Dios, porke miche' Dios rë kwa'n nzë'b xki go por Señor Jesukrist, no por Sprit che'n Dios. Kwerp che'n be nak yado' che'n Dios Ur# no ni rë men wa'n, mbaino ni rë xa' niwix ka' che'n xtu men, no ni rë men nguy, no ni rë xa' dox niye, no ni rë xa' nikide par lat xa' che'n men; pwes ni tu rë men re' nayot plo nile' Dios mandad. Zq- Nala't go wei' xigab gat lë't go par le' go kwa'n gat lë'. ¿Chi nagont go, nayot ni tu rë men, xa' nile' kwa'n gat lë', plo nile' Dios mandad? Rë xa' kwa'n niban kun tu men no xtu men, no rë xa' nizuxib lo rë winab, mbaino rë xa' niban kun tsa' men, mbaino rë miyi' xa' ño laxto' gak una', no rë miyi' xa' nika' tsa' miyi'; xpiPer go, kun mis men che'n Jesukrist, nile' go kwa'n gat lë', nakap go lo bixa', mbaino nilat go che'n bixa'. DoKun nab tsa nidil go namás kun xtu rë men che'n Jesukrist, dox tu jwalt ro kure'. Más wen bixek go lo rë kwa'n gat lë' nile' bixa' lo go, no ter bila' go ka' xa' rë che'n go. nNo gat lë't nab nidil tu go kun xtu goi, sino ke ñazob go demand wech go lo rë xa' nak zhi'n, xa' gat lë't men che'n Jesukrist. Am{Nin kure' lo go, nes par tula go. ¿Taxa niyent ni tu go, men che'n Jesukrist, xa' nzhak mbaino xa' natsin, par lë' xa' kuxkwa' kwent kwa'n kinu go kun wech go, men che'n Jesukrist? l7Or nidil go kun mis wech go, men che'n Jesukrist, ¿chi ziye laxto' go, gab go lo rë xa' gat lë't men che'n Jesukrist, le' bixa' yalgustis kun go? k1¿Chi nagat gon go, haxta nu lo rë ganj che'n Dios, gab go xmod gak kun lë' bixa'? No chi lë'i sa' nak, ¡pwes más jwals le' goi yizhyuo re'! ~ju¿Chi nagont go, lë' zhë zhin, gab rë men che'n Jesukrist xmod gak kun rë men yizhyuo? No chi lë'i men che'n Jesukrist le' kuba' kun rë men yizhyuo, orze', ¿kalo rë kwa'n win re', nagakt kuxkwa' yub tu rë go, rë kwent kwa'n nizak go? Pi Or kinu go tu kwent kun tu wech go, men che'n Jesukrist, ¿chon ya go lo rë xa' gat lë't men che'n Jesukrist, par lë' xa' kuxkwa' kwent che'n go; chon naya go más wen lo rë men che'n Jesukrist? )hK Porke na, nagakta' len mandad lo rë xa' gat lë't men che'n Jesukrist, sino ke Dios ka wane le' yalgustis kun lë' bixa'. Per rë xa' ñila widi'zh che'n Jesukrist, go nak xa' le' yalgustis kun lë' bixa'. Kuze' nin lo go, naki'n kutin go xa' kwa'n nile' kwa'n gat lë' xid go ba'. g Jf  Kwa'n nzhaklan gon go lo yech re' nak: “Nachë'lt go kun rë xa' nidi'zh nak xa' tu men che'n Jesukrist, per niban xa' kun tu men, xtu men; o niwix xa' kwa'n kinu xtu men, o nizuxib xa' lo rë winab, o nak xa' tu men dox niye, o nak xa' tu men nguy, o wa'n xa'.” Kun rë men nak sa', per ni nagao go kun lë' bixa'. tea per gat kinita, nayot go xid rë men yizhyuo, xa' niban kun nayax men, o xid rë xa' kwa'n niwix gap dimi, o xid rë xa' wa'n, o xid rë xa' kwa'n nizuxib lo rë winab; pwes par nayo go xid rë men ba', naki'n ro' go lo yizhyuo tuli. |dq Lo xtu yech kwa'n mixëla lo go ze', nin: “Nachë'lt go dub laxto' go kun rë xa' niban kun cho la men”, fcEKuze', naki'n le' be lani Pask kun pan kwa'n nzhakxao' sin levadur, kure' nak nambe laxto' be, no nali nikizë be, no nale't be lani Pask kun pan kwa'n nzho levadur go'x, kwa'n nak kwa'n gat lë', kwa'n nzho laxto' men. byKuze', gat ñaltra' le' go kwa'n gat lë't xid go ni lo Dios, rë kwa'n nak nela levadur ga', nes par ya'n nambe go, nela tlë' ko'b harín, kwa'n laore mbich, par gakxao' pan sin levadur; porke walika go nak nela pan kwa'n gat nakxao't kun levadur kwa'n nzhao men lani Pask; no Krist ngut por kwent che'n be, nela nzhat tu mbëkxi'l ga' par lani Pask che'n rë men Israel. aGat ñalt zi go marian por kwa'n nile' go. No lë' go nane ka: Ke tlë' win tsa levadur nitsibech dub tu mas ro ko'b harin. B`}Kuze', naki'n bichi go xa' nak sa' lo Mizhab, mbaino ter lo'x Mizhab kwerp che'n xa', per sprit che'n xa' ro' lo rë kwa'n nzë'b xki xa', zhë kwa'n yubre Señor Jesukrist xtu wëlt. :_mTer nzon zit, per nikë laxto'n go no nilen xigab che'n go; no or kwin go por nak go men che'n Señor Jesukrist, bitsila go, lë' go kinu yalnazhon che'n Me par le' go mandad. r^]No ter gat nzota xid go, per sprit da nzo ka kun go, par ganin kwan ñal, xa' mile' kwa'n gat lë' ba'. ]#¡Mbaino marian nizi gox! ¿Maxa go ngawin laxto' por kwa'n ngok re', no ngagotin go miyi' ba' xid go, xa' kwa'n mile' kwa'n gat lë' ba'? V\ 'Pwes nzhona, nidi'zh men xid go, rë xa' nak men che'n Jesukrist, ¡nzho tu go kinu mis xna' guya'n go, nak una' chego! No, ¡dox gat lë't kure', per ni xa' gat nilibe't Dios, gat nzhont met nile' kure'! [1¿Xmod nzhakla go, yala lo go? ¿Chi nzhakla go yala, nzho tu bar ya'n par kina go?, o, ¿yala nazhi' da go, no dizha pura widi'zh wen lo go? Zporke tu men walika ñila widi'zh che'n Dios, gat nilut xa'i kun nab rë kwa'n nidi'zh xa', sino ke nilu' xa'i di xmod naban xa'. vYeper nilen xigab yi'dtsi'n ma go lwega', chi lë' Dios nzhaklai, orze' gat lë't nab ganen, xkwan nidi'zh rë xa' nizi dox tsak ba'i, sino ke wi'n nabei, chi walika nile' Sprit Nazhon che'n Dios, rë nak kwa'n nidi'zh bixa' nile' bixa', VX%porke nzho go kizi la dox tsak go, nile' go xigab, ya nayi'dtsi'tra' ma go, WPor kure', mixëla Timoteo lo go, xa' nak nela tu xga'na, xa' nazhi' da, no xa' nzhon di'zh por Jesukrist. Lë'xa' ne lo go xmod nikizë'n lo widi'zh che'n Jesukrist, nela xmod nilu' ka widi'zh che'n Dios lo rë men che'n Me xa' nzhin rë plo ñan, 3VaKuze', dox kina'ba lo go; gak go nela da. hUIPwes ter kinu go chi' mil maestr xa' nilu' widi'zh che'n Jesukrist lo go, per nagakt gap go nayax xuz go ga'. Na nak xuz go, porke or midizha widi'zh che'n Jesukrist lo go, no ngwayila goi, orze' ngok go nela xmë'da ga'. TGat kinita' kure' lo go lo yech re', par len tula go, sino ke par nen kunsej goi, porke rë go nak nela tu xmë'da kwa'n nazhi' da. 5Sc No or niye men no, orze' nikab no lo bixa' kun widi'zh wen; no kinu men no nela tu kwa'n yent kwa'n zu' ga', mbaino tu kwa'n wen namás par yubiy; dub tiemp nizak no se'. SR Nikë no zhi'n kun ya' no, haxta plo ñazha no; no or nizhi'bde men no, orze' nina'b no lo Dios par ya men ze' wen; no ter nizakzi men no por nak no men che'n Jesukrist, per nixek no loi, wanei kwane. Q+ Mbaino no, haxta nal se'gaka, nite'd no yalnila'n no yalnuzei', no ni xab no niyent, no gat ninet men no wen; mbaino ni gat kinu no plo yo no. %PC Nilu' no lo rë men nela men naxenla ga' por nilu' no widi'zh che'n Jesukrist; per go, xkix Jesukrist, kinu men go por natsin; mbaino no nak nela men yent jwers ga', per go, men kinu jwers por Krist ter nixizhnu men no, mbaino niyi' bixa' nine bixa' no, per go, más nzhon men ro'u. kOO Per na zak, rë no, xa' nak apost che'n Dios, Dios mizo no lugar lult lo rë men, nela tu men namás kimbëz par gat; mbaino niyitnu rë men yizhyuo no, no nixizhnu bixa' no; haxta nu rë ganj che'n Dios nine kwa'n nizak no. ENNile' go xigab, dox tsak go; mbaino dox rrik go nidi'zh go, no haxta nile' go xigab, nak go nela rey ga', gat naki'ntra' go no. Oj walika rey go, nes par nu no ngale' mandad kun go. lMQNo chi nizi go más tsak go xid más rë wech go, por rë che'n Dios kwa'n kinu go, per gat ñalt zi go sa', porke mis Dios mine'i. No chi lë' Dios mine'i, ¿chon nizi go marian? ¿Chi mis jwers che'n yub go, mile' kinu goi? LRë go wech no bizan, nin kure' lo go, par tse'd go gak go nela da ga', no xmod nak Pol. Nin kure', nes par ni nale' go dimás lo rë kwa'n nzobni' lo ley che'n Dios. Per ni tu go kwa'n nak men che'n Jesukrist, nazit go más tsak go lo xtu rë wech go. KKuze', nagabt go kwan ñal tu men por xmod nak xa' lo Dios, or naga zhin zhë or yë'd Jesukrist xtu wëlt, orze' lë' Me ko' al tich rë kwa'n nzhuka'ch, mbaino rë xigab kwa'n nzho laxto' kad men, orze' par za' Dios kwa'n ñal kad men por kwa'n mile' bixa'. Jporke gat nize'nt da chi nzhapa dol, per gat lë't por kuze', gat kinuta dol; pwes lë' Señor wane xmod gak da, chi nzë'b xkin. 0IYNo na, nayat laxto'n ter rël go xmod nak da, o mis rë gustis yizhyuo re' wi' bixa', nabei chi nilen kwa'n wen o kwa'n nakap; no ni mis na, nagakt wi'n xmod nak da, UH#Pwes, tu xa' nikë tu zhi'n, naki'n wei' xa'i wen, lo rë kwa'n nile' xa'. !G =Kuze' naki'n ne go, lë' no nak nela tu mos ga' lo Jesukrist par nile' no zhi'n che'n Me; nidi'zh no rë kwa'n kinu Dios naga'ch, no par lu' noi lo go. RFmbaino go nak men che'n Jesukrist, no haxta Jesukrist nzë lo Dios.CEkwa'n mitse'd go lo Pab, o lo Pol, o lo Per; rë kuba' nak par ya go wen; mbaino yizhyuo, no yalnaban, no la muert, no rë kwa'n nzho nal, mbaino rë kwa'n laore yo; rëi nak che'n go; DKuze', gat ñalt gak tu men marian por kwa'n kinu xa' yizhyuo re', porke kad go mine' Dios rë kwa'n wen par bien chego: HC Mbaino xtu plo, se' nzobni' lo Yech che'n Dios:Dios nane ka, rë xigab kwa'n nile' rë men,
xa' nile' xigab, nzhak rë kwa'n nzho yizhyuo re',
nak nela tu men, gat menayet ga'. B Porke par Dios, rë men xa' nzhak kwa'n nzho yizhyuo re', nak nela tu men nidi'zh kwa'n yent yek ga', porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios:Dios nile', nitula rë xa' nzhak kwa'n nzho yizhyuo re',
por mis kwa'n nidi'zh bixa', lë' bixa' men nzhak. [A/Nakidet go yub go; chi cho tu go nile' xigab, dox nzhak go por nilibe' go rë kwa'n nzho yizhyuo re', pwes naki'n gak go nela tu men yent kwan nzhak yizhyuo re', nes par gak go walika men nzhak por Dios. @No chi cho men chil yado' che'n Dios, lë' Dios lo'x men ze', porke dox nambe yado' che'n Dios, mbaino go nak yado' re'. \?1¿Chi nanet go, lë' go nak yado' che'n Dios, no Sprit che'n Dios nzho laxto' go? >7Per chi yo' kwa'n michao' men yëk le'n bël, orze' yent cho kwent zhi'n kwa'n mile' xa', ter le' xa' gan nela men kwa'n nikë' karre le'n bël ga'. t=aNo chi kwa'n michao' men yent chi gake le'n bël, pwes wen gax ka' men ze' por zhi'n kwa'n mile' xa' re'. #<? per zhi'n che'n kad men yaxo'b zhë kwa'n gab Dios xmod gak kun kad men por kwa'n mile' bixa'. No zhë ze', kun bël gak preb zhi'n kwa'n mile' kad men. ; No chi tu men chao' kwa'n or lo simient re', o kwa'n plat, o kun rë ke dox tsak; o chao' men yo' loi kun yix triu o kun ya, Y:+ porke tutsa simient nzho par yo' che'n Dios, no simient re' nak yub Jesukrist. :9m Por dox wen Dios kuna, nak da nela tu albañil xa' michao' simient che'n tu yo', no xtu men kichao' yo' lo simient re'; per kad men ñal wi' xa' xmod kichao' xa' yo' re', 89 Na kun Pol, nak no namás nela mos nado ga' lo Dios, no go nak nela yuo nzha'n men kwa'n nak che'n Dios, o nak go nela tu yo' ga' kwa'n michao' Dios. 57cTant men kwa'n ñadi'zh widi'zh che'n Dios, no men kwa'n nilu' widi'zh che'n Dios lo rë men, lal tsak bixa' par lo Dios, no Dios kix ka' kad bixa' por kwa'n nile' bixa'. N6Pwes ni xa' nidi'zh widi'zh che'n Dios, no ni xa' kwa'n nitse'd men widi'zh che'n Dios zilita' nela tu maestr ga', yent cho tsak, sino ke nab tsa Dios tsak, Me kwa'n nile' niro'b men lo che'n Me. 53Na mixen go, nela tu yaye'n ga', lo widi'zh che'n Dios; no Pol ngok xa' ngulo nits xan yaye'n re', per Dios nak Me nile' niro'b men lo che'n Dios. E4Pwes na Pab, mbaino Pol, yent xkwane no; nab tsa nak no mos che'n Dios, xa' nilu' widi'zh che'n Dios lo go, mbaino ngwayila goi, kuze' kad tu no mile' zhi'n kwa'n mine' Dios le' no. 33porke nzho go nidi'zh: “Na nak men che'n Pab”, per más go nzhab: “Na men che'n Pol.” Pwes xmod nak go ba', sa' nile' rë men yizhyuo re'. 29porke stubi kinu go xigab che'n men yizhyuo re', niwix go rë kwa'n kinu wech go, mbaino nidil go, tu go kun xtu go, porke se' nile' rë men yizhyuo, v1eMitse'da go kun pura widi'zh jwals, no gat lë't kun widi'zh nagan milene, porke go nak nela tu më'do' ga' kwa'n nab tsa chich gak go. No nela xmod nangazobyekt go kwa'n nagan che'n Dios, or milune lo go, no ni naga zobyek goi nalre', [0 1Biwi'ule wech no bizan, nangadizhta' lo go nela tu xa' nzhak dox por Sprit che'n Dios, sino ke midizha lo go nela nidi'zh rë xa' laore ngwayila widi'zh che'n Dios, rë xa' nak nela tu më'd ga' lo che'n Dios. R/Kuze', se' nzobni' lo Yech che'n Dios:Yent cho nane xmod nak xigab che'n Dios,
no yent cho gak gab kwan le' Dios. Per be, xa' nzho Sprit che'n Dios laxto', kinu be xigab che'n Jesukrist.2.]Per xa' nzho Sprit che'n Dios laxto', rëi nzhak xa' no nizobyek xa'i; per xa' gat kinut Sprit che'n Dios, nagakt ne xa' xmod nak men xa' nzho Sprit che'n Dios laxto'. n-UPer men xa' gat nzhot Sprit che'n Dios laxto', gat ñilat xa' kwa'n nzë por Sprit che'n Dios, porke par lë' xa', gat lë't xti'zh menaye kure', no ni nagak zobyek xa'i, porke nab tsa Sprit che'n Dios nile' nizobyek mene. d,A Nidi'zh no rë kure' lo men, gat lë't kun widi'zh kwa'n mitse'd no yizhyuo re'i; nidi'zh noi kun rë widi'zh kwa'n mitse'd Sprit che'n Dios no, par di'zh no rë che'n Dios lo rë men xa' nzho Sprit che'n Dios laxto'. s+_ No be, por mine' Dios Sprit che'n Dios yo laxto' be, kuze' nane be kwan mine' Dios ka' be, por wen Dios. ;*o Xid rë men yizhyuo, yent cho nane kwan nzho laxto' tu men, nab tsa sprit che'n men nane cho xigab nile' men. Se'ska, nab tsa Sprit che'n Dios nane, kwan nile' Dios xigab. -)S Dios milu' la rë kure' lo be por Sprit che'n Dios, porke Sprit che'n Dios nane xmod nak rë kwa'n, haxta rë kwa'n kinu Dios más naga'ch, nane Sprit che'n Dios. E( Nela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios:Dios kinu la rë kwa'n par rë men nazhi' Dios,
rë kwa'n lalta' nagat ne men,
no ni naga gon men,
mbaino ni xigab naga le' mene. G'No ni tu rë xa' nile' mandad, rë xa' nzhin yizhyuo re', nangont rë widi'zh re'; per chi lë' bixa' ngone, orze' nangakë't bixa' Jesukrist lo krus, Me kwa'n nile' mandad rë kwa'n nzho. .&UPer no, nidi'zh rë widi'zh kwa'n nab tsa Dios nzhak, rë xigab kwa'n kinu Dios naga'ch, or ni naga ko Dios yizhyuo, nes par mile' Dios ban be lo biani che'n Dios. %Per xid rë xa' miro'b la xigab che'n, lo che'n Dios, nidizha pura widi'zh kwa'n nzhak Dios, no gat lë't rë widi'zh kwa'n nzhak men yizhyoi, o rë widi'zh kwa'n nidi'zh rë xa' kwa'n kinu poder par le' mandad, porke kwa'n nzhak men yizhyuo, lë'i lox. '$Gnes par kwa'n ñila go Dios, gat nzëte por kwa'n nzhak men yizhyuo, sino ke lë'i nzë por yalnazhon kwa'n kinu Dios. Nzhakbe' be Dios por Sprit che'n Dios 4#aNo or midizha widi'zh che'n Dios lo go, nangadizhtne lo go nela tu men dox nzhak ga', sino ke milan, lë' Sprit che'n Dios milu' lo go kun poder, nayax rë kwa'n nazhon, {"oNo or mizhi'na lo go par lun widi'zh che'n Dios, nizi da nela tu men yent jwers, no haxta nixiz da no nizheb da. x!isino ke or midizha xid go, yentra' kwan más midizha, nab tsa midizha kwent che'n Jesukrist, Me nkë lo krus.   Kuze', rë go wech no bizan, or mbi'dlun widi'zh che'n Dios lo go, nangalutne kun rë widi'zh dox nagan kwa'n nidi'zh rë men, @ {Mbaino lë'la xmod nzhab ka widi'zh che'n Dios:Chi nzho men nzhakla, zi dox tsak xa' por nane xa' kwa'n,
gak zi xa'i, per por kwa'n mile' Señor Jesukrist por lë' xa'i.c APer mile' Dios ngok go tutsa kun Krist Jesús; mixë'l Dios Jesukrist lo be par mizini Me yek be, par gak be xa' nzhak, mbaino par ban be nali lo Dios; mbaino mitsumbe Dios laxto' be lo Dios, par ngok be men che'n Me. 1 _nes par sa', yent cho zi marian lo Dios.  No nu ngule Dios rë xa' natsakt, rë xa' nile' rë men yizhyuo rrajón lo, par le' Dios tula rë xa' nile' xigab, dox tsak, Z /sino ke Dios ngule men chigab naxeenla yizhyuo re', par le' Dios tula rë xa' nile' xigab, gab dox nzhak; mbaino ngule Dios xa' chigab yent kwan zu' tuli, par le' Dios tula rë xa' nile' xigab, gab dox nzhak. C Rë go wech no bizan, bitsila go, or ngurezh Dios go, más rë men xa' gat nilibe't Dios nile' xigab, yent kwan zu' go mbaino yent kwan tsak go, mbaino ni gat nzë go ben men tsak, E Rë men yizhyuo nile' xigab, gat lë't xti'zh menaye rë widi'zh che'n Dios, per widi'zh che'n Dios mile' gan, más nzhake lo rë kwa'n nzhak men yizhyuo; no ter nzho men nile' xigab, yent kwan zu' Dios par le' Me tu kwa'n nazhon, per Dios walika lë'gaka Me más nazhon lo rë kwa'n zak men yizhyuo re' dox nazhon. V 'per par rë xa' ngurezh Dios par gak men che'n Jesukrist, wanei choi, rë men Israele o rë xa' gat lë't men Israele; par rë men re', Jesukrist nak rë yalnazhon che'n Dios, mbaino rë kwa'n nzhak Dios. Y -per no nilu' widi'zh che'n Jesukrist, Me ngut lo krus; no par rë men Israel, widi'zh re' nak nela tu ke kwa'n nirël ni' bixa'; per par rë xa' gat lë't men Israel, widi'zh re' nak gat lë't xti'zh menaye;  Nzhakla rë men Israel ne bixa' le' men tu kwa'n nazhon por Dios, par yila bixa' men; mbaino rë men grieg, par yila bixa' kwa'n di'zh tu men, galo laka nzhakla bixa' gon bixa' kwa'n di'zh tu men rë widi'zh dox nagan kwa'n nab tsa rë men nzhak nane;  ;Nilibe' men Dios, gat lë't por dox nzhak men, rë kwa'n nane men yizhyuo re'i, sino ke por wen Dios namás, nila' Dios nilibe' men Dios par ban bixa' bid kwa'n nayot lox por ñila bixa' Jesukrist, ter par más men, xa' gat ñilat widi'zh che'n Dios, tlë't xti'zh menaye kure'. } uPor kwa'n mile' Dios por Jesukrist lo krus, milu' Dios yent kwan zu' xigab che'n men yizhyuo. Par Dios, yent men natsin, no yent men nzhak por dox mitse'd xa' widi'zh che'n Dios, porke yent cho gak kab lo Dios chi na'bdi'zh Dios tu kwa'n.  /Nela nzobni' ka lo Yech che'n Dios:Lë'da goch yek rë xa' kwa'n nizi dox nzhak,
mbaino len, yitlo rë kwa'n nile' xa' xigab nzhak xa'. Y -Rë widi'zh kwa'n nilu' no por xmod ngut Jesukrist lo krus por rë men, par kubchi Dios rë kwa'n nzë'b xki bixa'; kwent nzhak miyizh kure' par men gat ñilai, rë xa' kwa'n kilox lo rë kwa'n nzë'b xki bixa' lo Dios. Per par be, por ñila be, miche' Dios rë kwa'n nzë'b xki be lo Dios, porke widi'zh re' nak poder che'n Dios. > wporke nangaxë'lt Jesukrist da par lilëi'ya men, sino ke mixë'l Krist da par dizha lo rë men, xmod nitsumbe Dios men lo rë kwa'n nzë'b xki men, no gat nilutne kun rë widi'zh kwa'n nzhak rë men yizhyuo re', nes par niyent cho di'zh, yent kwan zu' ngut Krist lo krus. Lë' yalnazhon che'n Dios nak Krist p [Mbaino namás, mililëi'ya rë melizh Stefanas, per más men nazëtra' laxto'n, chi mililëi'ya bixa', : qnes par ni tu go nadi'zht, ngoklëi' go por lën. _ 9Per xkix Dios, ni tu go nangalilëi'ya le'n nits, nab tsa Crispo no Gayo mililëi'ya, V  ' Or nidi'zh go sa', pas gab go, nab tsa pla rë xa' kwa'n nzho xid go ba' nak men che'n Jesukrist; o, ¿pas nile' go xigab, lë' Pab nkë lo krus por rë kwa'n nzë'b xki go? o, ¿por lë Pab ngoklëi' go? h  K Kuze' nin lo go, porke nzho go nidi'zh: “Na nak men che'n Pab”, per más go nidi'zh: “Na nak men che'n Pol”, no nzho go nidi'zh: “Na nak men che'n Per”, mbaino más go nidi'zh: “Na nak men che'n Jesukrist.” h  K Nin kure' lo go wech, porke tu melizh Cloé mbi'dne lon, lë' xid go nzho rë xa' nichë'lro'. C   Kuze', wech no bizan, por Jesukrist, Me nile' mandad be, dox kina'ba lo go, tutsa bile' go xigab or le' go tu kwa'n; no nalë't go, sino ke chul guzhin go, no tutsa xigab bile' go.   7 Dubta' nile' Dios rë kwa'n nila' Me di'zh, no Dios ngule go par gak go tutsa kun Jesukrist, Me nile' mandad be. Xmod milë' rë men che'n Jesukrist + QLë' Dios le', dubta' yila go widi'zh che'n Me, haxta or zhin zhë, yë'd Señor Jesukrist xtu wëlt, no orze' yent cho gab, lë' go nzë'b xki tu kwa'n lo Dios. 2 _Kuze', dub kimbëz go, zhin zhë yë'd Señor Jesukrist xtu wëlt lo yizhyuo re', gat nzhakt jwalt lo go, ni tu rë kwa'n nazhon, kwa'n niza' Dios ka' rë men che'n Me. S !por dox milu' walika ngwayila go widi'zh che'n Dios, mbaino mizobyek goi.  Mine' Dios rë kwa'n wen ka' go, par ro' widi'zh wen ro' go, mbaino par ngok milibe' go xmod nak Dios, por lë' Jesukrist,   Zilita' nizan xkix lo Dios por rë go, no nu por rë kwa'n wen, kwa'n mile' Me por go, por nak go men che'n Krist Jesús. ' IKina'ba lo Dios Xuz be, mbaino lo Jesukrist Me nile' mandad be, par gaknu Me go, no zi go chul dizde le'n laxto' go. Xkix Dios por nak be men che'n Jesukrist . Wmixë'l no yech re' lo rë go, xa' nzho yezh Corinto, xa' kwa'n ngule Dios, par gak go men che'n Me, go xa' mitsumbe la Krist Jesús laxto' por ñila go widi'zh che'n Me, nela xmod ngwayila más rë men che'n Dios xa' nzhin rë plo, par nina'b bixa' lo Jesukrist, Dios Me nile' mandad rë be.  -Na Pab, nak da tu apost che'n Krist Jesús, porke ngule Dios da par lun widi'zh che'n Me lo rë men, no nu Sóstenes, tu wech be por Jesukrist; ~~}||{rzyy5xx~wyvv utts7rOqApoon_mmkk jjihgg fOeeddc?baak``5_g^]l\\[ZYY XWLVoUU)TTa=<<9;;x::I998}77766c55b4322T1O004/..d---,+++**l)(p'&&Z%T$.#x"!!8 G$0"@UX`YXJ h . [ n+|WqPer chi yent cho go gak gab kwan midi'zh tu rë go re', orze' más wen nadi'zhtra' rë xa' re' lo rë men yado', rë di'zh kwa'n nazobyekt men kwan gab, más wen nab tsa bixa' di'zhe par bien che'n bixa' namás, mbaino kure' ño laxto' Dios. /VWNo or di'zh tu rë go xtu ben rë di'zh kwa'n gat nakbe't, ñal choptsa go o chontsa go di'zhe; mbaino tu go naki'n di'zh kwan gab rë widi'zh kwa'n midi'zh go re'. U#Rë go wech no bizan, lo rë kwa'n nin re', kure' ñal le' go or nibin go. Gak kë' pla go tu kant nazhon lo Dios, no zipla go gak lu' widi'zh che'n Dios lo más rë men, o di'zh zipla go tu kwa'n milu' Dios lo go, o di'zh go tu rë di'zh kwa'n gat nakbe't, mbaino xtu go gab kwan gab rë widi'zh ze'. Per rë kwa'n le' go re', naki'n le' goi, nab tsa par más yila go widi'zh che'n Diose. ?Twno orze' lë' kwa'n naga'ch kwa'n nzho laxto' xa' re', lë'i ro' al tich, orze' lë' xa' zuxib lo Dios, mbaino zi xa', walika nzo Dios kun go. Bile' go kwa'n ñal, or nile' go kult kSOPer chi kidi'zh go por Dios nela tu profet ga', no orze' yo tu xa' plo nibin go, tu xa' gat ñilat Dios, o xa' nanet xmod nak widi'zh che'n Dios, orze' lë' xa' ze' gon kwan kidi'zh go, no lë' xa' zi nzë'b xki xa' lo Dios, RwO gab be, or nibin go lo kult, orze' rë go zublo di'zh xtu ben rë di'zh kwa'n yent cho men nzhak, no orze' zhin tu xa' nanet xmod nak widi'zh che'n Dios, o tu xa' gat ñilat Dios, orze' lë' xa' le' xigab, nzhak miyizh go, por kidi'zh go sa'. Q Kuze', or nidi'zh men che'n Jesukrist xtu rë di'zh kwa'n gat nakbe't, par rë men xa' gat ñilat widi'zh che'n Dios, kure' nak par lë' bixa' nela tu señ ga', lë' Dios zakzi bixa'. Per or nidi'zh rë men che'n Jesukrist tu kwa'n nzhab Dios lo xa', nela tu profet ga', kure'se zu' par más ro'b rë men che'n Jesukrist lo che'n Dios, no gat lë't par rë men gat ñilat Diose. iPKSe' nzobni' lo Yech che'n Dios, nzhab Dios:Lë'da dizh lo rë men re' kun rë widi'zh kwa'n gat nakbe't,
mbaino dizha lo bixa' kun rë widi'zh che'n rë men zit,
per ni kun ter midizha sa', nangont bixa' ro'n. OORë go wech no bizan, nale't go xigab nela më'd win ga', sino ke gok go nela më'd win ga' le't go kwa'n nakap; per bile' go xigab nela che'n rë men xa' miro'b la xigab che'n lo che'n Dios. ENper or nzon le'n yado' xid rë men che'n Jesukrist, más nzhaklan dizha gai'tsa widi'zh kwa'n zobyek bixa', no zu'i par tse'd bixa' ke par dizha chi' mil widi'zh kwa'n nagont bixa' kwan. nMUNizan xkix lo Dios, porke más nzhak da lo rë go, nidizha xtu ben di'zh kwa'n ni tu go nanet, vLeNo ter nanel, dox wen kiza'l xkix lo Dios, per par xtu men, nazu'te par ro'b xigab che'n xa' lo che'n Dios. ~Kuporke chi kidi'zhal nazhon Dios, kiza'l xkix lo Dios kun nab sprit che'nal, no gon tu xa' nanet xmod nak che'n Dios, kwa'n kidi'zhal, orze' nagakt zubi xa' lol par ne xa': “Walika kwa'n kidi'zhal”, porke nagont xa' kwa'n kidi'zhal lo Dios. VJ%Orze', kwa'n ñal len, naki'n na'ba lo Dios kun sprit da, per nu lene, nen kwan gapa or na'ba lo Dios. Mbaino naki'n kë'n kant kun sprit da, per nu ska naki'n len xigab or kë'n kant par nen kwan dizha, I porke chi na'ba lo Dios kun rë widi'zh kwa'n gat nizobyekta', orze' kun sprit da kina'ba lo Dios, porke naneta kwan kidi'zha. "H= Kuze', xa' nzhak nidi'zh xtu ben di'zh kwa'n niyen cho nizobyek, ñal na'b xa' re' lo Dios, par le' Dios gak gab xa' kwan gab rë kwa'n di'zh xa', ,GQ Kuze', rë go xa' nixo'byek le' zhi'n nazhon por Sprit che'n Dios, bile' pa' go par le' go más wen rë kwa'n zu' par ro'b rë men che'n Jesukrist lo che'n Dios. 4Fa per chi gat nizobyeka kwan gab tu widi'zh kwa'n kidi'zh tu men lon, orze' nak da par men ze' nela tu xa' nzë xtu plo, no nazu't da xti'zh xa'; no se'ska nak xa' par da. UE# Walika, rë lo widi'zh kwa'n nzho yizhyuo, mbaino kad yezh nilibe' xti'zh, %DC No se'ska nzhak kun go, chi nadi'zh go rë widi'zh kwa'n nazobyek men, orze', ¿xmod ne men kwan kidi'zh go? Nak go orze' nela xa' nab tsa lo mbi kidi'zh. $CANo se'ska lo tu yër, chi lë' xa' nzho'l trompet nakwe'zhe wen, orze', ¿xmod libe' rë sondad cho di kiyo'l xa', no par zo rë sondad list par dil xa'? B1Nal za' be kwent che'n rë yi'b kwa'n nzho'l men, nela flaut o harp; chi gat kiyo'l mene wen, orze' nagakt libe' be, cho di kiyo'l xa' kun lë'i. TA!O gab be, yi'dtswi'n ma go wech no bizan, no yid dizha lo rë go rë di'zh kwa'n nazobyekt go, orze' yent kwan zu'i par go, sino ke kwa'n zu' par go nak, yid dizha tu kwa'n milu' Dios lon, par gon goi; o dizha kwa'n ne Dios lon, par más ro'b xigab che'n go lo che'n Dios; o dizha wanei xtu widi'zh che'n Dios par tse'd goi. c@?Na nzhakla, ter rë go di'zh rë lo di'zh kwa'n niyent cho nane, per más nzhaklan di'zh go por Dios nela tu profet ga', porke más tsak xa' nidi'zh por Dios ke xa' nzhak nidi'zh lo Dios rë lo widi'zh kwa'n yent cho nane. No chi nale' Dios gab xtu men kwan gab rë kwa'n midi'zh xa' re', orze' yent kwa'n zu'i par más rë men che'n Jesukrist. t?aporke men kwa'n nidi'zh rë widi'zh kwa'n yent cho gak zobyek, orze' nab tsa par lë' xa' nizu'i; per xa' nidi'zh por Dios nela tu profet ga', par rë men che'n Jesukrist nizu'i, orze' más nitse'd bixa' xmod ban bixa' lo che'n Dios. y>kPer xa' kwa'n nidi'zh por Dios nela tu profet ga', nizobyek men kwa'n nidi'zh xa', no nzhaknui par más ro'b xigab che'n rë men yado' lo che'n Dios, no par yi'd gan bixa' le' bixa' che'n Dios, mbaino rë xa' niwin laxto' nizi bixa' chul, g=Gporke rë xa' nidi'zh rë widi'zh kwa'n yent cho nzhak, nab tsa Dios nane kwan nidi'zh bixa', no yent cho men zobyek kwa'n kidi'zh bixa' orze', porke por Sprit che'n Dios, nidi'zh bixa' rë xigab kwa'n kinu Dios naga'ch. ^< 7Kwa'n ñal le' go, walipa' bichizhi' go rë men; mbaino nu bile' pa' go, par le' go rë zhi'n nazhon, kwa'n nile' Sprit che'n Dios. Xid rë kure', kwa'n más ñal le' go nak, di'zh go por Dios nela tu profet ga', l;Q Kuze', dub tiemp kwa'n naban be lo yizhyuo re', chon kwa'n naki'n dubta' le' rë men che'n Jesukrist. Kwa'n galo nak, yila be, lë' Dios nichë'l kun be, por nak be men che'n Jesukrist; mbaino miche' Dios rë kwa'n nzë'b xki be. Kwa'n rop nak: rë or yila be, lë' Dios ne' kwa'n ka' be, rë kwa'n mila' Dios di'zh, ka' rë men che'n Me. Mbaino kwa'n mion nak: Chizhi' be tsa' men be. Per kwa'n más tsak lo yon kure' nak, chizhi' be xtu men nela be ka, porke kure' nayot lox.:- Nal gat nilibe't laka be xmod pa' nak Dios. Kure' nak lë'la or niwi' be lo be, lo tu spej kwa'n nilu' nacho'n; per or ban be kun Dios, lë' be ne Dios nela xmod niwi' be lo wech be; nal we'tsa nilibe' be Dios, per zhin zhë, lë' be libe' Dios nela xmod nilibe' Dios be. p9Y Or ngok da tu më'd win, midizha nela tu më'd win, milen xigab che'n më'd win, mbaino miwi'n kwa'n wen mbaino kwa'n gat wen, ter kun xigab che'n më'd win milene; per or ngok da tu men ro, tu lad milan rë che'n më'd win. 89 per or yi'd Jesukrist xtu wëlt, Me nane rë kwa'n, par wei' Me be plo ban be par dubta', ze'se gat naki'ntra' be kwa'n che'ptsa nane be yizhyuo re'. T7! porke nal, che'ptsa nane be, no che'ptsa nzhak nidi'zh be rë che'n Dios, $6A Nayot zhë lox, chizhi' be xtu men, per rë widi'zh kwa'n nidi'zh men por Dios, lë' zhë zhin, lë'i lox; no zhin zhë yotra' men xa' di'zh rë kwa'n laore gak; mbaino yotra' men xa' di'zh rë lo di'zh kwa'n gat nakbe't, no nayotra' men xa' di'zh rë kwa'n nab tsa Dios nane, m5S Men xa' nazhi' xtu men, or nizakzi men xa', gat nidi'zht xa'i; no gat lë't jwals yila xa' nakap tu men, mbaino kimbëz xa' zhin rë kwa'n mila' Dios di'zh; no or nizakzi xa', nane xa' par bien che'n xa' nila' Dios nizak xa'i. z4m Mbaino gat nidi'zht xa' tich rë xa' nile' kwa'n gat lë', sino ke nizak laxto' xa' or nile' rë men kwa'n wen. S3 No gat nile't xa' kwa'n gat ñal, mbaino gat nikwa'nt xa' kwa'n wen par nab tsa lë' xa'; no ni gat nak xa' tu xa' lwega' niyi'xian, no ni gat niguchao' xa' xian laxto' xa' por kwa'n nile' men lo xa'. h2I Men xa' nazhi' xtu men, lo rë kwa'n nilinu men xa' nixek xa', mbaino dubta' wen xa'; no gat niwixt xa' ka' xa' kwa'n nak che'n xtu men, mbaino gat lë't mis lë' xa' nidi'zh, lë' xa' wen; no ni gat nizi xa' marian. 21] No chi ki'za rë kwa'n kinun par ka' rë men prob, o chi zakzin kwerp da haxta lan yëke par gaknun men, per chi gat nazhi' da xtu men, yent cho kwent rë kwa'n nilen. "0= No chi nzhak nidizha por Dios, nela tu profet ga', o nizobyeka rë kwa'n naga'ch che'n Dios, no nzhak da rë kwa'n nane men yizhyuo, mbaino haxta nanen rë kwa'n nane Dios; mbaino dox ñilan Dios haxta par len gan yubchi tu yi', per chi gat nazhi' da xtu men, yent kwa'n tsak da. /  No chi na, nzhak nidizha rë lo di'zh kwa'n nidi'zh rë men yizhyuo, mbaino haxta nidizha rë di'zh che'n rë ganj che'n Dios, per chi gat nazhi' da xtu men, orze' nak da nela tlë' yi'b kwa'n nichao' ruid namás, o nela tu plati kwa'n nibezh naye. . Per go, ñal ka kwe go lo Dios tu rë zhi'n kwa'n más tsak re'. Per na lu' lo go, tu kwa'n más nazhon lo rë kure', par le' go.0-Y No gat lë't rë bixa' niliyak men nzhakne, o xa' nidi'zh rë lo di'zh kwa'n niyent cho nane, mbaino ni gat lë' rë bixa' xa' nane kwan gab rë widi'zh gat nakbe't. J,  Per gat lë't rë bixa' nak apost, no ni gat lë' rë bixa' profet, xa' nidi'zh por Dios; mbaino ni gat lë' rë bixa' xa' nilu' widi'zh che'n Dios, o rë xa' kwa'n nzhak rë lo zhi'n nazhon. + No nizo Dios men yado', par le' bixa' zhi'n xid rë men che'n Me; galo laka mizo Dios rë xa' nak apost, orze' rë profet, xa' nidi'zh por Dios; orze' rë xa' nilu' widi'zh che'n Dios lo men, mbaino xa' nile' rë lo zhi'n nazhon, no rë xa' niliyak men nzhakne, no rë xa' nzhaknu rë men, mbaino rë xa' nizo dilant, no rë xa' nzhak nidi'zh rë lo di'zh kwa'n niyent cho nane. p*Y No nal, se'ska kun be, rë be nak kwerp che'n Krist, no kad be nak tu part che'n kwerp che'n Me. i)K No or ne tu plo be, dub kwerp che'n be nizinei; mbaino or ñak tu plo ne be, dub be ña'n wen. P( Sa' nak kwerp che'n be, par nalë'i kun weche, sino ke nikinai weche. ;'o No lë'la rë kwa'n che'n kwerp che'n be, kwa'n gat naki'n sao' be, menes nikina bei, porke se'ka mizuxkwa' Dios kwerp che'n be par más kina be plo nile' be xigab, menes tsak. 8&i no rë part che'n kwerp che'n be, kwa'n zak be yent cho kwent be's, no kuze' kwa'n más nikina be; no se'ska nile' be kun rë kwa'n gat nilu't lo men, kuze' más nitsao' be. m%S per rë kwa'n kinu kwerp che'n be, kwa'n chigab más che'p jwers kinu, kuze' kwa'n más naki'n be; $ Nagakt gab zalo men lo ya' xa': “Gat naki'nt da lu”, no ni nagakt gab yek men lo ni' xa': “Gat naki'nt da lu”, Y#+ No ter dox nayax kwa'n nakxao' kwerp che'n men, per rëi nzë ta' tutsa kwerp. e"C No chi lë' rë part che'n kwerp che'n men ngake tutsa part, orze', ¿xmod ngake tu kwerp? S! Per Dios mizuxkwa' kad kwa'n kinu kwerp che'n men, nela xmod ngol la Me. B } No chi dub kwerp che'n be nak zalo be, orze', yent nzha be par gon be tu kwa'n. Mbaino, chi dub kwerp che'n be nak nzha be, orze', ¿ma xi' be par gak zi be yi'd xla' tu kwa'n xi' be? 0Y No chi lë' tu nzha men gab: “Lë'da gat lë' zalo men, kuze' gat nakt da tu kwa'n che'n kwerp che'n men.” No, ¿chi por kuze', nagaktra'i che'n kwerp che'n men? 9k O, ¿chi zak gab ni' men: “Lë'da gat lë' ya' men, kuze' gat nakt da tu kwa'n che'n kwerp che'n men”? No, ¿chi por midi'zhe sa', kuze' nagaktra'i che'n kwerp che'n men? [/ porke kwerp che'n be, gat nakxao'te kun tutsa kwa'n, sino nayax kwa'n nakxao'we. { porke rë be ngoklëi' kun mis tutsa Sprit, par ngok be tutsa kwerp kun Krist, ter nak be men Israel, o men gat lë't men Israel; ter nzho be nak mos nado lo xtu men, o xa' yent cho nile' mandad; per mis tutsa Sprit che'n Dios nzho laxto' rë be,   Kwerp che'n men, ter nayax part kinui, per tutsa kwerp nakxao'we; se'ta' nak kun kwerp che'n Krist kun rë men che'n Me, 5 Per rë zhi'n nazhon re' nile' mis tutsa Sprit, Me niza' zhi'n nazhon nela xmod nzhakla Me, par le' kad men. Tutsa nak be kun kwerp che'n Jesukrist L No nzho rë men nile' rë lo kwa'n nazhon, no nzho men nile' Sprit re' nidi'zh por Dios; mbaino nzho men ñanu laxto' cho sprit nzho laxto' tu men; chi Sprit che'n Diose o che'n Mizhabe; mbaino nzho men nzhak nidi'zh rë lo di'zh kwa'n gat nakbe't; no nzho ska men nile' Sprit re', gak gon bixa' kwan gab rë widi'zh re'.  Mbaino, por mis Sprit re', nzho men dox ñila widi'zh che'n Jesukrist, mbaino nzho xa' niliyak men nzhakne por mis Sprit ska re'.  porke por Sprit che'n Dios, nzho xa' dox nzhak nizobyek rë kwa'n, mbaino nzho men, dox nane xa' rë kwa'n por mis Sprit che'n Dios. kO Per lo kad men, xa' mod nirulo zhi'n nazhon che'n Sprit che'n Dios, par bien che'n rë men, dA No nayax mod nirulo yalnazhon che'n Me, per tutsa Dios nile' nzhak rë loi xid kad bixa'. jM No nzho nayax mod, nile' men zhi'n nazhon che'n Dios, per tutsa Dios nile' nzhak rë zhi'n re'. uc No nal, nzho nayax mod niza' Dios kwa'n le' kad men yado', per mis tutsa Sprit che'n Dios nile' rëi. J  Kuze', nzhaklan ne go, niyent cho gak zhi'bde Jesús por Sprit che'n Dios, no ni yent cho gak gab: “Jesukrist nak Señor da”, chi gat lë' por Sprit che'n Dios, Me kwa'n nzho laxto' xa'i. # Rë go nitsila, or stubi nagat libe' go widi'zh che'n Jesukrist, nela tu men nikal lo ga', ngwakë go tich rë winab kwa'n ni nagak di'zh. k Q Rë go wech no bizan, nzhaklan gon go xmod nak rë yalnazhon kwa'n nine' Sprit che'n Dios ka' be. A{ "No chi nila'n tu go, pwes lizh go dao go, par nagab Dios xmod gak kun kad go por gat nibin go nela xmod ñal ka. No or yi'dtsi'n ma go, orze' ganin lo go xmod gak más rë kwa'n.7 !Kuze', nin lo rë go wech no bizan, or kwin go par le' go Santa Cena che'n Señor, gulëz go, za rë go, par tutsa gao go no par tutsa le' goi.    No ter rël Señor xmod nak be, kure' zu' par tse'd be, no par nazakzi Dios be junt kun rë men yizhyuo, or zakzi Dios bixa'. f E Per chi wi' be wena wen kwan pa' nak be lo Dios, orze' gat naki'nt rël Señor kwan nak be. U # Kuze', nayax go yent jwers, no nzho go nzhakne, mbaino nzho go ya ngut la.  % Porke xa' gao kure', no go xa' kwa'n nzho le'n vas che'n Señor, sin nawi' xa' xmod nak laxto' xa', orze' mis lë' xa' le', zakzi Dios xa'. + O Kuze' kad go, biwi' go, chi nambe ka laxto' go lo Dios, mbaino chi niyent kwa'n kinu go kun ni tu men, or naga gao go pan re', no go go kwa'n nzho le'n vas re'. [/ Kuze' nin lo go, kwaliskier tu go xa' gao pan re', no go go kwa'n nzho le'n vas che'n Señor, no naga gon go, xmod nak kure', orze' nayi'y par go, no nak go nela xa' mbit Señor, or mixo Me ren che'n Me. W' porke rë wëlt, or gao go pan re', no go go vin re', kure' zu' par lu' go xmod ngut Jesukrist lo krus, haxta zhin zhë, or yi'd Me xtu wëlt. Xmod ñal le' rë men che'n Jesukrist Santa Cena che'n Señor B} No se'ska, or milox ndao bixa', orze' nguzen Me kwa'n nzho vin, no nzhab Me: “Kure' nak ren da, kwa'n milan di'zh xon par go. Se' bile' go rë wëlt go go kure', par tsila go da”, @y no or milox miza' Me xkix lo Dios, orze' michix Mei no nzhab Me: “Kure' nak kwerp da kwa'n nak tu gon lo Dios par bien che'n go; no kad wëlt, or gao go pan re', bitsila go da.” E Milu' Señor Jesukrist lon dike xmod milun lo go, ke lë' Señor Jesús, or nguzen rë men Me yë'l kwa'n ndao Me lult, kun rë men che'n Me, or ngol lani Pask, orze' nguzen Me pan, 7 No chi lë' go niyentra' kwan nzhon, lizh go bile' rë kuba'. ¿Chon tu lad nila' go rë wech go, men che'n Jesukrist, no nile' go nitula rë xa' gat kinut kwa'n gao xid go? Kwan ganin lo go nal, dox wen kwa'n kile' go pas. Per gat kile't go kwa'n wen. Santa Cena che'n Señor ve porke or nile' goi, pla go nizhubner nzhao galo go, ¡haxta nizuzh go!, mbaino más go ña'n kun yalnila'n. ~u Kuze', or nibin go lo mes par le' go kwa'n lë Santa Cena che'n Señor Jesukrist, gat nile't goi nela xmod ñalkai, lQ No walika, naki'n ka gak rë kure' xid go, nes par ne go, cho xa' walika nak men che'n Jesukrist. /W Galo laka, kwa'n ganin lo go, nzhona nidi'zh men, or nibin go nile' go kult, gat nzhint go wen, no gat nakt go tutsa, no kure' ñila ka, pas wali kwa'n nidi'zh men. )~K Nal dizha más kure' lo go, nagakt nin wen nzha go, por kwa'n kile' go re', porke or nibin go, lugar di le' go kwa'n wen, lë'la kwa'n gat lë' nile' go. } No chi tu men nzhakla chë'lro' kun no por kure', ñal ne xa', ni no, mbaino ni más rë xa' nak men che'n Jesukrist xa' nzhin kwaliskier xtu plo, gat nile't no kun yichyek no sa'. Gat ñalt kwa'n nile' bixa', or nibin bixa', nile' bixa' Santa Cena che'n Señor ||q Per par una', dox chule par lë' xa', no'l yichyek xa'; kuze', mila' Dios no'l yichyek una', par tsao'we yek xa'. Z{- No men miyi', nane be, dox gat lë't lu' xa' chi lë' xa' la' ro'b yichyek xa'. Wz' Ñal ne go, naki'n xo'b tu kwa'n yek rë xa' una', or na'b xa' lo Dios. y Pwes walika, lë' una' nguro' ta' miyi', no nu ska miyi' nzhal por una', per rop bixa' nzë lo Dios, Me ngulo rë kwa'n. jxM per por nak be tutsa kun Jesukrist, nagakt ban miyi' sin una', no ni una' nagakt ban sin miyi'. lwQ Kuze', naki'n yao' yek tu una' le'n yado' par ne rë ganj che'n Dios, lë' una' nzhon ro' xmiyi', Pv No ni nangago Dios miyi' por una', sino ke ngulo Dios una' por miyi'. ^u5 porke gat lë'ta' kwerp che'n una' nzë miyi', sino ke kwerp che'n miyi' nzë una'. St porke miyi', por nakxao' xa' nela Dios ga', kuze' por lë' xa' nilu' lë' Dios nazhon; no por nguro' una' ta' miyi', kuze' lë' una' nizu' par nilu', lë' miyi' dox tsak; kuze' ñal yao' yek rë una', $sA No chi lë' tu una' gat nzhakla yao' yek una', pwes más wen zhi'b yek una' tuli; no chi nitula una' zhi'b yek una', pwes neka sao' una' yek una', orze', tra No kwaliskier tu una', or na'b xa' tu kwa'n lo Dios, u or di'zh xa' tu kwa'n gab Dios lo xa', no yent kwan xo'b yek una', orze' tu lad mila' xa' xmiyi' xa', no nak una' nela tu una' mizhi'b yek ga' por gat nzhon una' ro' xmiyi' una'. +qO Kuze', rë miyi', chi dub nzob kwa'n yek xa' or na'b xa' tu kwa'n lo Dios, u or di'zh xa' tu kwa'n gab Dios lo xa', orze' mal mia'n xa', tu lad mila' xa' Krist. p7 per nzhaklan ne go, lë' Krist nile' mandad kad miyi', no lë' miyi' nak xa' nile' mandad lo una' che'n xa', mbaino lë' Dios nile' mandad lo Krist. {oo Rë go wech no bizan, nizak laxto'n por go, porke zilita' nitsila go da, no nile' go rë kwa'n milun lo go, vn g Bile' go nela na ga', porke na nile kwa'n nzhakla Jesukrist. Xmod ñal le' men che'n Jesukrist or nzhak kult Mm !porke na nile ña'n da wen kun rë men; rë plo gat nikwanta' kwa'n zu' par da namás, sino ke nikwana kwa'n zu' par más rë men, nes par nu bixa' ro' lo rë kwa'n nzë'b xki bixa' lo Dios.Rl Kuze', biwi'u par niyent cho zi nakap por kwa'n nile' go, ni nazi rë men Israel nakap, mbaino ni rë men gat lë't men Israel zi gat lë', no ni rë xa' nak men che'n Jesukrist, yent kwan zi por go, -kS Per na ni, or gao go o go go kwaliskier tu kwa'n, u or le' go wanei cho xtu kwa'n, per bile' goi nela xmod ñal ka, nes par wi' men, lë' Dios walika nazhon. j! Or nizan xkix lo Dios por kwa'n nzha̱u̱, orze' yent kwan nayi' ga̱u̱, kuze' gat ñalt di'zh xtu men ticha, nayi' ga̱u̱ tu kwa'n.” Ki Kure' nin par niyent kwan zi xtu men lo Dios por kwa'n nile'l, no gat lë't par niyen kwan zile. Pas nzho go kile' xigab se': “¿Chon naki'n len xigab par nazi xtu men nakap por kwa'n nilen? \h1 Per chi ne tu men lo go: “Lë' bë'l re' miza' men gon lo rë winab”, pwes nagaot goi, por xa' ne kure' lo go, par niyent kwan zi xa' por kwa'n gao go re', porke che'n Dios yizhyuo, no rë kwa'n nzhin loi. }gs Per chi tu xa' gat ñila widi'zh che'n Dios, no kwezh xa' go par gao go tu kwa'n lizh xa', no nzhakla go ya go lizh xa', pwes dao go rë kwa'n ne' xa' gao go, sin nale' go xigab, chi zak gao goi o nagakte, nes par niyent kwan zi go por lë'i. mfS porke lo Yech che'n Dios, se' nzobni': “Yizhyuo, mbaino rë kwa'n nzhin loi, che'n Dios rëi.” zem Gak gao go kwaliskier bë'l kwa'n nido lo xbi', no ni nale' go xigab plo nzëi, par yent kwan zi go or gao goi, d No nale't go xigab namás par bien che'n nab go, sino ke bile' go xigab nu par bien che'n más rë wech go, men che'n Jesukrist. 3c_ Walika, gak le' be rë kwa'n nzhakla be, per gat lë't rë kwa'n nzhakla be zu' par be, porke gat lë't rë kwa'n nzhakla be zu' tsiro'b be lo rë che'n Jesukrist. Yb+ o, ¿chi nile' go xigab, nazakzit Krist go, ter zilita' naban go lo kwa'n gat lë'? O, ¿kwan gab go, más nazhon go lo Dios? Ñal le' rë men che'n Dios kwa'n wen par nadi'zh más rë men gat lë' por Dios Oa porke chi go go vin le'n vas che'n Señor Jesukrist, orze' nagakt go go kwa'n nzho le'n cop kwa'n niza' bixa' lo Mizhab; no chi gao go lo mes che'n Señor, orze' nagakt gao go lo mes che'n Mizhab, j`M Nin kure' por rë men xa' gat nilibe't Dios, porke rë kwa'n niza' bixa' gon lo rë winab, per gat lë't lo winab niza' bixa'i, sino ke par Mizhab niza' bixa'i, no gat nzhaklata' gak go lal kun rë xa' niza' gon par Mizhab, a_; Gat lë't por nin kure' gab go: “Walika tsak rë winab kwa'n ñila xtu ben rë men”, o gab go: “Más tsak rë kwa'n nzhao bixa' re', kwa'n niza' bixa' gon lo rë winab, ke lo wanei xtu rë kwa'n nzhao men.” P^ Biwi' go xmod nile' rë men Israel: Nzhao bixa' bë'l che'n rë ma kwa'n nzhut bixa' lo biko' le'n yado', par Dios. Pwes rë men re', tutsa nak bixa' lo Dios por gon kwa'n miza' bixa' lo Dios. K] Ter dox nayax be, per tutsa kwerp nak be por nzhao be tutsa pan. j\M Or nzho be vin nazhon tutsa le'n tutsa vas, kure' nile' nitsila be lult yë'l kwa'n ndao Señor Jesukrist, no niza' be xkix lo Dios por lë'i, par tsila be, lë' ren che'n Jesukrist mixo por be, or ngut Me lo krus. No nu or nichix be tutsa pan no nzhao be tlë' ga'i, kure' nile', nitsila be, tutsa kwerp nak be kun Jesukrist, Me unkë lo krus por be. i[K porke nane ka, pas lë' go zobyek ka kwa'n nin, no bile' go xigab, walika kwa'n kidizha lo go. {Zo Kuze' nin lo rë go wech no bizan, rë xa' nazhi' da, nazuxibt go lo rë winab; guro' go tuli lo rë kure', oYW Pwes yent cho tu kwa'n naxek be le' be or nizenbe' Dios be (niwi' Dios xmod nak be), porke rë kwa'n nizak be, rë men nizake. Mbaino naki'n wayila go, lë' Dios nile' rë kwa'n mila' Me di'zh, porke nala't Dios zakzi go haxta plo nagakra'i, sino ke lë' Me gaknu go par xek go ded go loi. Rë lani che'n rë winab no lult yë'l kwa'n ndao Señor Jesukrist X Kuze', kwaliskier xa' kwa'n nile' xigab, wen nzo xa' lo Dios, pwes naki'n wi' xa', napa galo laka xa' le' kwa'n gat lë'. JW  Rë kure' nguzak rë xuz be, xa' nzhala; kuze' nkëi lo Yech che'n Dios, nela tu kunsej ga' par wi' be kwan le' be, be kwa'n naban lult rë tiemp re', par nale' be nela xmod mile' bixa'. V  No ni nadi'zh be kwa'n gat lë' tich Dios, nela xmod mile' pla bixa', kuze' mixë'l Dios ganj che'n Dios par mbit nayax bixa'. %UC ¿Chi nile' go xigab, nazakzit Krist go, ter zilita' naban go lo kwa'n gat lë'? Por miban pla bixa' sa', orze' ndao mbë'l nayi' bixa', nayax bixa' ngut. Tw No nagakt ban be kun tu men xtu men, nela xmod mile' pla bixa', pwes por kure' tutsa zhë ngut gal bichon mil bixa'. nSU No ni nazuxib be lo rë winab, nela xmod mile' pla bixa', porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Rë men nguzublo ndao, no ngu' bixa', orze' nguzublo mile' bixa' kwa'n ño laxto' bixa', no nguzen bixa' tu una' no xtu una'.” ]R3 Rë kure' nak nela tu kunsej ga' par be, par nawixt be rë kwa'n miwix bixa'. =Qs No ter rë bixa' une kwa'n wen mile' Dios par lë' bixa', per platsa bixa' mile' kwa'n nangayot laxto' Dios, kuze' nayax bixa' zhaga' nguzhin bixa' le'n yuo bizh, plo ngut bixa'. GP No se'ska, rë bixa' ngu' tutsa kwa'n miza' Dios, porke ngu' bixa' nits kwa'n ngulen ta' ke ro, mbaino ke ro re' nak Krist, no lo mis lë'ska Me kwa'n mile' kumpañ bixa' plo nkizë bixa'. KO No se'ska, rë bixa' ndao tutsa kwa'n mila Dios dizde lo yibë'. N No por nded bixa' le'n xkao ze', mbaino por nded bixa' le'n nitsdo' Naxne, mile' ngoklëi' bixa' par ngwakë bixa' tich Muisés. #M A Rë go wech no bizan, gat nzhaklata ya'l laxto' go kwa'n nguzak rë xuz be xa' nzhala; mitsao' Dios bixa' le'n tu xkao, no nded bixa' le'n nitsdo' Naxne. 8Li per na nizakzi kwerp da, no gat nileta kwa'n nzhaklai, nes par yo kwent milun widi'zh che'n Dios lo más rë men, no par nagakt da xa' niyent kwan ngazu' lo kwa'n mile'.4Ka Kuze', gat nakt da nela tu men nikë' karré nadi'blo ga', xa' gat nile't gan, zhin plo nzhakla; no ni gat nakt da nela tu men kitse'd dil, no nale't gan tsen tu puñet; !J; No nu bitsila go, rë xa' niyit por tu kwa'n, dox nitse'd bixa' kwerp che'n bixa' par xek bixa'. Kure' nile' bixa' par le' bixa' gan tu kwa'n lwega' nilox, per be xa' nzho nez che'n Dios, nak be nela xa' niyit ga', par le' be gan, ne' Dios yalnaban ka' be, kwa'n nayot lox. gIG Naya'lt laxto' go, or nigo' men karré par le' bixa' gan tu kwa'n, rë bixa' nikë' karré, per tutsa xa' nile' gan. Se'ska go, gok go nela xa' mile' gan, nes par ne' Dios kwa'n nazhon kwa'n mila' Dios di'zh ka' go. H Rë kure' nilen por widi'zh nazhon che'n Dios kwa'n milu' Jesukrist, par tutsa junt ne' Dios kwa'n nazhon kwa'n mila' Dios di'zh ka' be. G5 No or nzon xid rë xa' che'ptsa nzhak widi'zh che'n Dios, nilen nela lë' bixa' ga'; se' nilen kwaliskier mod par nu bixa' ban par dubta' kun Dios. fFE No xid rë xa' kwa'n gat kinut ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, nilen, nzhak da nela tu men, xa' gat kinut ley ga', no ter nzhona ro' Dios por nilen rë ley che'n Krist, per sa' nilen par len gan rë xa', gat kinut ley. E- Or nzon xid rë men Israel, nilen nela xmod nak bixa', porke ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, ñila bixa'. No par len gan, gak bixa' men che'n Jesukrist, nilen chigab nu da ñila ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, nela xmod ñila bixa'i, no ter gat naki'ntra' gona ley re'. D No ter niyent cho nile' mandad da, per nizi da nela tu mos nado ga' lo rë men. Sa' nilen par más men yila Jesukrist. =Cs Orze', ¿kwan gax kan por ka nilun widi'zh nazhon che'n Dios lo rë men? Kwa'n nzhax kan nak dox nizak laxto'n, por ka nidizha widi'zh che'n Dios, ter ñal gax kan por zhi'n re'. -BS Mbaino chi lë'da lu widi'zh che'n Dios, nizak laka laxto'n, lë' Dios kix tu kwa'n wen kan; no chi lë'da lei jwers, pwes naki'n len kwa'n mile' Dios mandad len. )AK No or nidizha widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist, gat nizit da marian, porke se' naki'n len, mile' Dios mandad. No chi nalene, ¡zhe'b nalats kwa'n zaka! M@ Per na, ni tu rë kure' gat kileta', no ni gat kizo'bai lo yech par le' go se' kuda; más wen gat da ke par le' tu men nazakra' laxto'n por zhi'n kwa'n nilen, ka nidizha widi'zh che'n Dios. /?W No se'ga' mile' Señor Jesukrist mandad, lo mis ka rë men che'n Dios za' kwa'n naki'n rë xa' kwa'n nidi'zh widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist, par ban bixa'. >  No lë'go nane ka, rë xa' nile' zhi'n che'n yado' che'n men Israel, nzhak nzhao bixa' bë'l che'n rë ma kwa'n niza' más rë men par gon, no se'ga' rë xa' nile' zhi'n lo biko' che'n yado' ze', nzhak nzhao bixa' bë'l che'n rë ma kwa'n nixo'b lo biko'. d=A No chi ñal gaknu go xtu men por kwa'n mile' bixa' xid go, pwes no, más ñal gaknu go no. Per gat kina'bt no kure' lo go par nazo no zhi'n lo go, kuze' nixek no lo rë kwa'n nizak no, por nilu' no widi'zh che'n Dios. ]<3 Lë' go nak nela tlë' yuo plo ngo'n no lazh kwa'n nak che'n Dios, por milu' no widi'zh che'n Dios lo go. Kuze', nela tu kwa'n nile' no gan ga', por zhi'n kwa'n nikë no, ñal ne' go kwa'n naki'n no par ban no. K; sino ke Dios midi'zhe par be. Lë' ley re' nkë lo yech por be, porke xa' nzha'n yuo, no xa' nitsumbe triu, rop bixa' nizak laxto', dub kimbëz bixa', gal bixa' kwa'n le' bixa' gan lo yalgo'n. %:C porke se' nzobni' lo ley: “Nakotal yex xi' ngo'n or nigo' ma triu.” Pwes rë widi'zh re', nangadi'xt Diose namás por dox nile' Dios xigab por rë ma, v9e No nagabt go nal, xigab yeka nin rë kure' lo go, sino ke lo ley kwa'n mila' Dios lo Muisés nzobni' kure', B8} O, ¿cho tu go nak sondad, no gat nzhaxt nika' go? O, ¿cho tu go kinu ya gub, orze' chi nagakt gao go xlë che'ne? O, ¿chi kinu go tu bak, orze' chi nagakt go go nizh che'n ma? &7E O, ¿taxa yub no naki'n kë no zhi'n par gao no, na no Bernabé, orze' lë' go gat ñalt, ne' go kwa'n gao no, dub nikë no zhi'n nazhon che'n Dios xid go? 6{ Mbaino, ¿chi nu mia'l laxto' go, no gak ban kun tu rë una' xa' nak men che'n Jesukrist par gak tsa' no, no le' kumpañ no plo ya no, nela xmod naban ka más rë apost? No nela xmod mile' ka, rë wech Señor Jesukrist, no haxta nu Per mile' se'. Y5+ No, ¿chi nu mia'l laxto' go, go ñal ne' rë kwa'n gao no mbaino kwa'n go no? X4) Kure' nak kwa'n nin, par rë xa' gat ñilat chi walika, nak da tu apost. 3! No ter xtu rë men gat nanet bixa' chi na nak tu apost, per go nane kai, por na midizh widi'zh che'n Jesukrist lo go, orze' ngwayila goi. [2 1 Biwi'ux, nase yent cho gak ki'l da par jwers len tu kwa'n ne go. ¿Chi ze't laxto' go na nak tu apost, mbaino unen Señor Jesús? ¿Chi nu mia'l la laxto' go, galo laka na midizh widi'zh che'n Jesukrist lo go? B1} Kuze', na, chi por tu kwa'n ga̱u̱ le' gap tu men che'n Jesukrist dol lo Dios, más wen nayot ga̱u̱ kwa'n niza' men gon lo rë winab, chi por kure' le' gap xa' re' dol lo Dios.)0K No por mile'l kure', no mizi xa', nzë'b xki xa' lo Dios por ndao xa' lo mis kwa'n une xa' ndaowal, kuze' mis lu nzë'b xki lo Jesukrist por kwa'n ndawal ba'. B/} No ter nanekal gat nayi'te, per por lu namás, wechal xa' gat ñilat be's Jesukrist, zi xa' nzë'b xki xa' por ndao xa'i, orze' nayilatra' xa' Jesukrist, Me ngut por lë' xa' lo krus. Z.- No chi lu, xa' nane rë kure', no zobal gawal plo kwa'n niza' men gon lo rë winab kun kwa'n nzhao men, mbaino ne tu men che'n Jesukrist kile'l kure', tu xa' laore ngwayila Dios, orze' nu xa' ye laxto' le'i. :-m No ter nanel, nzhak nzhaowal rë kwa'n, per biwi' namás, napa nu xtu men le'i, tu xa' laore ngwayila Dios, orze' zi xa', nzë'b xki xa' lo Dios por kure', por lu namás. h,IPer gat lë't por kwa'n gao be, le' wi' Dios lo be más wen; o le'i, wi' Dios lo be gat lë'. +Per gat lë't rë men che'n Jesukrist nane rë kure', porke nzho bixa' ya mië' la nizuxib lo rë winab, no or nzhao bixa' rë kwa'n niza' men lo rë winab re', orze' nizi bixa', nzë'b xki bixa' lo Dios, porke stubi nile' bixa' xigab, che'n rë winab re'. :~~ }|| {NzyxxMxwvluuu1ttt5sreqqppoEonznmll|lk~jii^hagffmedd%c[bb]aat``_^^7]x\[[[[ZZ.YYXWjVcUUZTSSRaQ{QPP OOANMMPLtKKJJ+IIGGIFF?F EDCCWBB7A@@?+>y=[Tugaka Jesukrist mixë'l Dios lo yizhyuo; ngoklëi' Me le'n nits no mixo Me ren che'n Me or ngut Me. Gat lë't nab tsa ngoklëi' Me; nu mixo Me ren che'n Me. Walika kwa'n nidi'zh Sprit che'n Dios por Jesukrist, porke nab tsa kwa'n wali nidi'zh Me. no por ñila be, lë' Jesús nak Krist, nab tsa lo be nagakt le' yizhyuo mandad. Yub Dios midi'zh, lë' Jesús nak Krist  !Rë be xa' nak xmë'd Dios, por ñila be widi'zh che'n Dios por Jesukrist, nagaktra' wei' rë kwa'n nakap be, rë kwa'n nzho yizhyuo re', l QChi walika nazhi' be Dios, orze' nu rë kwa'n mika'b Me, nile' be; porke gat lë't nagane zak be. x iOr nazhi' be Dios no nile' be rë kwa'n nile' Me mandad, orze' nu ñal chizhi' be rë men, xa' nak xmë'd Me.   %Rë men, xa' ñila, lë' Jesús nak Krist, xmë'd Dios bixa'; no chi nazhi' be Xuz be Dios, nu ska rë xa' nak xmë'd Dios ñal chizhi' be. v eNo Dios mile' mandad, chi nazhi' tu men Dios, nu guchin xa', rë men che'n Jesukrist, ñal chizhi' xa'.gGChi tu men nidi'zh: “Na nazhi' Dios”, per niyi' xa' nine xa' guchin xa', men che'n Jesukrist, ka mbël xa' re'. Chi gat nazhi' xa' tsa' men xa', xa' niwi' xa' lo, orze', ¿xmod chizhi' xa' Dios, Me gat nilu't lo xa'? RLë' be nazhi' Dios no rë men, porke galo Dios, milu' Me nazhi' Me be. dATu men miro'b la lo kwa'n nazhi' Dios xa', yentra' kwan nizheb xa' or zhin xa' lo Dios; per men nangaro'bt lo kwa'n nazhi' Dios xa', nizheb xa' xkwan gab Dios or kube' Dios kwan nak xa'; zak xa', napa' zakzi Dios xa'. I Sa' par lox ro'b be lo kwa'n nazhi' Dios be, nes par yent kwan ya laxto' be or zhin zhë gab Dios xmod gak kun tuga' men yizhyuo, porke naban be lo yizhyuo re' nela xmod miban Jesukrist ga'. 2]Por rë kure', nane be no ñila be, lë' Dios nazhi' be. Lo Dios nzë kwa'n nazhi' men tsa' men men. Men nazhi' xtu men, kun Dios nikizë xa', no nzho Dios laxto' xa'. taKuze', men xa' nidi'zh, lë' Jesukrist nak Xga'n Dios, men re' nikizë kun Dios, no nzho Dios laxto' xa'. No unei, kuze' nidi'zh no: Lë' Xuz be Dios mixë'l Me Xga'n Me lo rë men yizhyuo, par ko' Me bixa' lo rë kwa'n nazhe'b nak bixa'. |q ¿Xmod nane be, nikizë be kun Dios, mbaino nzo Me kun be? Nane bei por Sprit che'n Dios, Me nzho laxto' be. "= Lalta', yent cho gat ne Dios; per chi nazhi' be tu be kun xtu be, orze' nilu', walika nzho Dios laxto' be, mbaino miro'b la be lo kwa'n nazhi' Dios be.  Rë go men che'n Jesukrist xa' nazhi' da, sa' milu' Dios, nazhi' Me be; kuze' ñal chizhi' be guchin be, tu be kun xtu be. <~q Se' milu' Dios, nazhi' Dios be: Gat lë't por galo michizhi' be Dios, sino por galo Me milu' nazhi' Me be, mixë'l Me Xga'n Me yizhyuo re', par ngut por rë kwa'n nzë'b xki be. } Se' milu' Dios xmod nazhi' Me be: Mixë'l Me dubtsa Xga'n Me yizhyuo re', nes par men yila Xga'n Me, lë' xa' ban dubta' kun Dios. i|KNo men xa' gat nazhi't xtu men, gat nilibe't xa' Dios, porke lo Dios nzë chizhi' men rë men. j{MNin lo rë go, men che'n Jesukrist xa' dox nazhi' da; ñal chizhi' be guchin be, tu be kun xtu be, porke kwa'n nazhi' men tsa' men men, lo Dios nzëi; rë men, xa' nazhi' tsa' men, xmë'd Dios xa', no nilibe' xa' Dios. 3z_Per be, men che'n Dios be, no rë men xa' nzhon kwa'n nidi'zh be, nilibe' bixa' Dios, per rë men xa' gat nzhont kwa'n nidi'zh be, gat lë't men che'n Dios bixa'. Se' nilibe' be cho kinu Sprit che'n Dios no cho kinu sprit che'n xa' dox niyi' nine Jesukrist. Lo Dios nzë kwa'n nazhi' men tsa' men y-No rë men ba', lal bixa' kun más rë men yizhyuo, xa' gat nzhont ro' Dios, kuze' tutsa nidi'zh bixa', mbaino nzhon rë men yizhyuo ro' bixa'. xRë go, men che'n Jesukrist xa' nak nela tu xmë'da; xmë'd Dios go, no por Sprit che'n Dios Me nzho laxto' go, mile' go gan lo rë xa' ba' por nangayila go kwa'n ne bixa'. Sprit Me nzho laxto' go, más nile' Me mandad ke sprit kwa'n kinu rë men ba'. zwmPer xa' ne lo go, gat walit ngol Jesukrist nela tu men yizhyuo, xa' re' gat kinut Sprit che'n Dios; sprit che'n xa' más niyi' nine Jesukrist kinu xa'. No lë' go nane la, lë' rë xa' kinu sprit ba' yo yizhyuo, no nal, lë' bixa' nzho la. 5vcSe' libe' go rë xa' walika nidi'zh por Sprit che'n Dios. Xa' ne lo go: “Jesukrist ngol nela nzhal ka rë men yizhyuo”, xa' re'se walika nidi'zh por Sprit che'n Dios. Iu Rë go men che'n Jesukrist, xa' dox nazhi' da; nayilat go kwa'n nidi'zh wanei cho men, xa' ne lo go: “Na nidizh por Sprit che'n Dios.” Galo laka, guzenbe' go xmod kidi'zh xa' (biwi' go xmod nak xa'), chi lo Dios ka nzë kwa'n kidi'zh xa', porke lo yizhyuo re', nayax men nikizë, xa' chigab walika nidi'zh por Dios. -tSNo xa' nizob xti'zh Me, walika nikizë xa' kun Dios, mbaino Dios nzo kun lë' xa'. Nane be, Dios nzo kun be por Sprit che'n Me kwa'n mine' Me, nzho laxto' be.s3No kure' kwa'n mika'b Dios lo be: Yila be widi'zh che'n Xga'n Me Jesukrist, no chizhi' be guchin be, tu be kun xtu be, nela xmod nzhakla Dios gak. {roNo chi na'b be tu kwa'n lo Me, lë' Me ne'i ka' be, porke nizo be xti'zh Me no nile' be rë kwa'n ño laxto' Me. qq[Rë go wech no bizan, xa' nazhi' da, or nizi be, yent kwan nak be, nize'n be, lë' Dios nzo ka kun be. p Ter nizi be, lë' be nzhap dol por tu kwa'n, per más kwa'ro Dios lo kwa'n nizi be, porke lë'gaka Me nane rë xigab che'n men. goGOr naban be sa', nane be, men che'n Jesukrist be, mbaino nizi be, wen niwi' Dios lo be. wngRë go men che'n Jesukrist xa' dox nazhi' da nela tu xmë'da, ñal chizhi' be men, gat lë't nab tsa kun widi'zhe; ñal chizhi' be men por kwa'n nile' be por lë' xa'. Rë men che'n Jesukrist, ñal ne bixa', lë' Dios nzo kun lë' bixa' KmChi tu rë be kinu ka rë kwa'n naki'n be, per nane be, tu rë guchin be gat kinut xa' kwa'n naki'n xa', mbaino nalast laxto' be xa', orze', ¿xmod gab be, nzho yalnazhi' che'n Dios laxto' be? 2l]Jesukrist ngut por rë men por nazhi' Me men. Kuze' milibe' be xmod nak kwa'n nazhi' Dios men. Nal, ñal nu be, haxta la' be gat be por guchin be, men che'n Jesukrist. kmbaino xa' niyi' nine xtu men, men nzhut men xa'; no lë' go nane ka, rë xa' nzhut men, gat kinut xa' yalnaban par dubta'. Hj Por nazhi' be guchin be, men che'n Jesukrist, lë' be nane, nguro' la be lo nez kwa'n nzhuwei' men par lo'x men lo Dios. Per men xa' gat nazhi't xtu men, se'gaka nile' yalgut mandad lo xa', hiI Rë go wech mbaino bizan, men che'n Jesukrist, nayat laxto' go chi niyi' men yizhyuo nine go. Sh no gat ñalt gak be nela ngok Caín ga', xa' ngok men che'n Mizhab, mbit xa' wech xa'. No, ¿chon mbit xa' wech xa'? Porke wech xa' mile' kwa'n nzhakla Dios; per lë' xa' mile' kwa'n gat lë' lo Dios. mgS Kure' nak widi'zh che'n Dios kwa'n mbin go dizde galo laka: Ñal chizhi' be tu be kun xtu be, ^f5 Se' nakbe' cho xa' nak xmë'd Dios, no cho rë xa' xin Mizhab: Men xa' gat nile' kwa'n nzhakla Dios, no gat nazhi' xa' guchin xa', gat lë't men che'n Dios xa'. Rë men che'n Jesukrist, nazhi' bixa' guchin bixa' Ue# Men xa' nak xmë'd Dios, gat nikizëtra' xa' lo kwa'n gat lë', porke nzho Dios laxto' xa'; kuze' nagaktra' le' xa' kwa'n gat lë', porke por Sprit che'n Dios, nak xa' nela tu më'd laore ngol ga'. _d7Mbaino men xa' naban lo kwa'n gat lë', men che'n Mizhab xa'; porke ni naga yo yizhyuo, lë' Mizhab kile' la rë kwa'n gat lë'. No por kuze', mbi'd Jesukrist Xga'n Dios yizhyuo re', par chil Me rë che'n Mizhab. Jc Rë go xa' dox nazhi' da nela tu xmë'da, nala't go kide men go par naro'ya' go lo xnez Dios, porke tu men nile' kwa'n nzhakla Dios, nali nzo xa' lo Dios, nela nali nzo Jesukrist lo Dios ga'. b Kuze', rë men xa' naban nela xmod nzhakla Jesukrist, gat nikizëtra' bixa' lo kwa'n gat lë'; per rë men xa' chigab walika nak men che'n Jesukrist, mbaino se'gaka naban xa' lo kwa'n gat lë', orze' lalta' gat ne xa' Jesukrist, no ni naga libe' xa' Me. aLë' go nane ka, mbi'd Jesukrist yizhyuo re' par mizubchi Me rë kwa'n nzë'b xki be lo Dios; no ter yent cho dol nzhap Me. >`uPer tu men naban lo kwa'n gat lë', xa' re' gat nizhebt nine ley che'n Dios, porke rë men xa' naban lo kwa'n gat lë', tu lad mila' bixa' ley che'n Dios por nayi'lazh bixa'. H_ Kuze', chi lë' be nane la, gak be nela xmod nak Jesukrist, orze' ñal gak nambe laxto' be lo rë kwa'n, nela xmod nak Jesukrist. Rë men che'n Jesukrist, gat nabant bixa' lo kwa'n gat lë' {^oRë go xa' dox nazhi' da nela tu xmë'da, nal kinin lo go; ter nak la be xmë'd Dios, per gat lu' Dios lo be xmod ka gak be orze'; per lë' be nane ka, or yaxo'b Jesukrist, lë' be gak nela lë' Me, porke lë' be ne Me, nela xmod nak ka Me. >] wBiwi' go, ¡tatu nazhi' Xuz be Dios be! Ngulu'lë Me be xmë'd Me, no nal, nak be xmë'd Me. Kuze', gat nilibe't men yizhyuo xmod nak be, porke gat nilibe't bixa' xmod ka nak Dios. \9Lë' go nane ka, nile' Jesukrist nab tsa rë kwa'n nzhakla Xuz Me Dios; kuze' nane go, nab tsa rë xa' nile' kwa'n nzhakla Dios, nak xmë'd Dios.%[CNal, rë go xa' dox nazhi' da nela tu xmë'da; dubta' biban go lo rë che'n Jesukrist, nes par or yë'd Me, yent kwan zheb go, no ni natula go lo Me. GZBitsila go, lë' Jesukrist mine' Sprit che'n Me ka' go, kuze' gat naki'ntra' go cho lu' widi'zh che'n Dios lo go, lë' Sprit che'n Dios nilu' rë che'n Dios lo go; no pura kwa'n wali nilu' Me lo go, gat lë't kwa'n mbële. Kuze' wayila go nab tsa xmod nilu' Mei lo go, no dubta' guzo go kun Jesukrist, nalia't go Me. IY Nin rë widi'zh re' lo go, napa' goch rë men ba' yek go. WX'No kure' nak kwa'n mila' Jesukrist di'zh, ne' Me yalnaban ka' be par dubta'. GWKuze', widi'zh che'n Dios kwa'n mbin go or ngwayila go Jesukrist, sa'gaka wayila go dubta'; chi lë' go le' sba', orze' dubta' zo Jesukrist kun go, kun Xuz Me Dios, Me nzho lo yibë'. gVGRë xa' kwa'n nidi'zh: “Gat lë't Jesús nak Krist”, gat nilibe't xa' Xuz Jesukrist, Me nzho lo yibë'; per rë men xa' nzhudi'zh: “Lë' Jesús nak Xga'n Dios”, nu ka Xuz Me Dios, Me nzho lo yibë' nilibe' bixa'. +UO¿Cho xa' nidi'zh kwa'n mbël? Xa' nikë' mbël re' nak xa' nidi'zh lo rë men: “Gat walit Jesús nak Krist.” Xa' re' xa' niyi' nine Jesukrist, porke nidi'zh xa': “Gat lë't Dios Jesukrist”; mbaino ni Xuz Jesukrist, Dios Me nzho lo yibë', “Gat lë't Dios Me”, nzhab xa'. (TIKixëla widi'zh re' lo go, gat lë't por naga libe' go cho nak Jesukrist; lë' go nilibe' ka Me, no nane go, gat nzhot ni tu kwa'n mbël lo widi'zh che'n Me. SPer Jesukrist, Megaka más nambe laxto' lo rë, mine' Sprit che'n Dios ka' be, no por kuze' nane be rë che'n Dios. 6ReRë men ba', xid be nguro' bixa', per gat lë't men che'n be bixa'. Chi men che'n bei, lë' bixa' ngaya'n kun be, per sa' ngok par milu', gat lë't rë bixa' men che'n be. "Q=Rë go men che'n Jesukrist, rë xa' dox nazhi' da nela tu xmë'da; nzhazhin la zhë ka xche'p, lë' yizhyuo lox la. Per lë' go non la (lë' go nane la), xa' más yi' ne Jesukrist nzhazhin la ruxo'b xa', no nal nzhayar la bixa', kuze' nane be, nzhazhin la zhë, lox yizhyuo. +PONzadlox yizhyuo re' kun rë kwa'n nizë'b la men loi, per men xa' nile' kwa'n nzhakla Dios, par dubta' ban xa'. Xa' más yi' ne Jesukrist nzhazhin la ruxo'b xa' O}Rë men re', nixo'byek bixa' nab tsa kwa'n nzhakla kwerp che'n bixa', no kwa'n nilu' chul lo bixa', mbaino ya nizi bixa' por rë kwa'n kinu bixa' yizhyuo re'. Rë xigab re', gat lë't lo Xuz be Dios nzëi; lë'i nzë lo rë kwa'n nzho yizhyuo re'. $NANayot laxto' go yizhyuo re', no ni naxo'byek go rë kwa'n nzho loi, porke rë men xa' nazhi' rë kure', gat nazhi't bixa' Xuz be Dios no ni rë men. MMixëla widi'zh re' lo rë go, men che'n Jesukrist xa' nak nela men ngwagal la lo widi'zh che'n Jesukrist, porke nilibe' go Jesukrist, Me nzho dizde galo laka. Mixëla widi'zh re' lo rë go, men che'n Jesukrist xa' nak nela xa' xi lo widi'zh che'n Jesukrist, porke naye nzo go lo kwa'n ngwayila go Jesukrist por dox nzho widi'zh che'n Me laxto' go no che'ptsa (bi'ch laka) nzhak Mizhab lo go. ,LQ Mixëla widi'zh re' lo rë go, men che'n Jesukrist xa' nak nela men ngwagal la lo widi'zh che'n Jesukrist, porke nilibe' go Jesukrist, Me nzho dizde galo laka. Mixëla widi'zh re' lo rë go, men che'n Jesukrist xa' nak nela xa' xi ga' lo widi'zh che'n Jesukrist, porke mile' go gan lo Mizhab, nangont go ro' xa'. Mixëla widi'zh re' lo rë go, men che'n Jesukrist xa' nak nela më'd ga', porke nilibe' go Xuz be Dios. :Km Mixëla widi'zh re' lo rë go, men che'n Jesukrist, xa' nak nela më'd ga' lo widi'zh re', porke lë' Dios miche' la rë kwa'n nzë'b xki go lo Me por ñila go Jesukrist. wJg Per xa' niyi' nine wech, men che'n Jesukrist, nzo xa' lo nakao, mbaino nikizë xa' loi; net xa' plo ya xa', porke lë' nakao mile', nak xa' nela tu men nikal lo ga'. Men xa' nilibe' Dios, gat ñalt xo'byek xa' rë kwa'n nzho yizhyuo re' (II Chi nzho tu men xid go, xa' nazhi' wech, men che'n Jesukrist, xa' re' walika nikizë lo biani che'n Dios, no yent kwan gak le', ro'ya' xa' lo nez che'n Dios. -HS Chi nzho tu men xid go nzhudi'zh: “Nikizë lo biani che'n Dios”, per niyi' xa' nine xa' wech xa', men che'n Jesukrist, orze' se'gaka nikizë xa' ze' lo nakao. G ter nak kwa'n kika'ba lo go re', nela tu kwa'n kub ga' par go, porke kwa'n kub mile' Jesukrist or mbi'd Me yizhyuo re', no kwa'n kub nile' go nak, nazhi' go wech go tu go kun xtu go, porke nzalox la nakao che'n Mizhab, no lë ki che'n Dios más nzadro'b. pFYRë go men che'n Jesukrist xa' dox nazhi' da nela tu xmë'da, kwa'n kika'ba le' go re', gat lë't kwa'n kube, mis kure' kwa'n mika'b Dios lo go or laore ngwayila go Dios; mbaino widi'zh ska re' kwa'n mbin la go dizde nzhala; vEeChi nidi'zh tu men: “Na nikizë' kun Dios”, orze' naki'n ban xa' nela xmod miban Jesukrist yizhyuo re'. DPer xa' nile' kwa'n nzhakla Dios, xa' re' miro'b la lo kwa'n nazhi' xa' Dios; orze' nane be, ke walika nikizë be kun Dios. &CEChi nzhab tu men: “Na nilibe' Dios”, mbaino gat nile't xa' kwa'n nzhakla Dios, orze' ka mbël xa', gat kinut xa' yub pa' widi'zh che'n Dios laxto' xa'. YB+Chi nile' be rë kwa'n nzhakla Dios, orze' walika nilu', nilibe' be Dios. bA=Mbaino nab tsa por Jesukrist mizhe' rë kwa'n nzë'b xki be lo Dios; no gat lë't nab por rë kwa'n nzë'b xki bei; nu por rë kwa'n nzë'b xki rë nak rë men yizhyuo. Chi walika nilibe' be Dios, lë' be gon ro' Me @ /Rë go men che'n Jesukrist xa' dox nazhi' da nela tu xmë'da; kixëla widi'zh re' lo rë go par nin, gat ñalt le' go rë kwa'n gat lë', per chi nzho go nile'i, nzho tu xa' nzhaknu be, nina'b xa' lo Dios por be; no xa' re' lë Jesukrist, xa'gaka más nambe laxto' lo rë. .? W No chi gab be, yent kwan nzë'b be lo Dios, kure' nak nela or nzhab be, gat walit kwa'n nidi'zh Dios, orze' nakbe' laka, gat nzhot widi'zh che'n Dios laxto' be.e> E per chi nixo'bdol be lo Dios rë kwa'n nzë'b be lo Me, orze' niche' Me rë kwa'n gat lë' nile' be, no nitsumbe Me laxto' be lo rë kwa'n nak be; porke nile' Me rë kwa'n mila' Me di'zh, mbaino nali rë kwa'n nile' Me. = ;Chi nzho tu men xid be nzhab, ni tu kwa'n gat lë' gat nile't xa', orze' yub xa' re' nikide xa' xa', no nanet xa' ban xa' nela xmod nzhakla Dios; S< !Per chi nikizë tu men lo kwa'n wen, nela rë kwa'n nile' Dios, orze' tutsa nak xa' kun rë wech xa', men che'n Jesukrist, no mimbe laxto' xa' lo rë kwa'n gat lë' por ren che'n Jesukrist, Xga'n Dios. $; CChi nzho tu men xid be xa' nidi'zh, dox nikizë xa' kun Dios, per nikizë ra' xa' lo kwa'n gat lë', ka mbël xa' re', gat nikizët xa' xmod nzhakla Dios. !: =Rë widi'zh re', lë' Me nei lo no par lu' noi lo go: Dios nak biani; rë kwa'n nile' Me, nazhon, no ni che'p nakao nagakt yo lo biani che'n Dios. x9 kKixë'l no rë widi'zh re' lo go par más zak laxto' go. Men nikizë kun Dios nagakt ban xa' lo kwa'n gat lë' 8 Kine no lo go rë kwa'n une no mbin no par tutsa gak go kun no, nela no tutsa nak no kun Xuz be Dios mbaino kun Xga'n Me Jesukrist. _7 9Lë' Dios mile', milibe' no, Xga'n Me, Me niza' yalnaban ka' men par dubta'; no yub no une Me. Kuze' walika rë kwa'n kine no, no nilu' no lo go re', lë' Me re' nzho kun Dios Xuz be, mbaino milu' Me cho nak Dios. i6 ONi naga yuxkwa' yizhyuo, lë' Jesukrist nzho la. Kun rop zalo no une no Jesukrist, no kun nzha no mbin no rë kwa'n ne Me lo no, mbaino kun yub ya' no migal no Me, Me nak yub widi'zh che'n Dios, Me niza' yalnaban par dubta'. O5Nazhi' da rë go por Krist Jesús, Me nile' mandad be. Sa' gake.24_Lë' Señor Jesukrist gaknu rë go. !3;Chi nzho men xid go, xa' gat nazhi't Señor Jesukrist, nzhi'bde la xa' re' lo Dios. ¡Lë' Señor Jesukrist, Me nile' mandad be, ya mer la yubre! b2=Na Pab, kixëla tu widi'zh wen re' par rë go; kun mis letr ya'n mixë'lai par go. 11[Rë wech be xa' nak men che'n Jesukrist, xa' nzhin re', mixë'l tu widi'zh wen par rë go; no nu ska go, guzen go ya' rë wech go, uni' go lo bixa' kun dub laxto' go. 0#Lë' rë men che'n Jesukrist xa' nzho yezh re', plo nak lazh men Asia, mixë'l tu widi'zh wen par rë go. No nu Aquila kun tsa' xa' Priscila, no nu más rë xa' nak men che'n Jesukrist kwa'n nibin lizh rë xa' re'; rë xa' re' mixë'l tu widi'zh wen par rë go. /{Lë' bixa' mile', mizi da chul, no nu rë go mizi chul; kuze' ñal ne go, rë xa' nak nela lë' bixa', dox tsak bixa'. .Dox nizak laxto'n mizhin Estéfanas lon, kun Fortunato no kun Akaiko; pwes rë men re' mile' rë kwa'n por da, por niyen go re'. k-Ogon go ro' rë men re', no ro' más xa' nikë mis rë zhi'n nazhon che'n Dios, nela rë xa' re'. ,wWecha, rë go nane, lë' melizh Estéfanas nak rë xa' kwa'n galo laka ngwayila widi'zh che'n Jesukrist, xa' nzho tu rë yezh kwa'n nzhin lazh men Acaya, mbaino dox nzhaknu bixa' rë men che'n Jesukrist kwa'n nzho ba', kuze' kina'ba lo go, N+No rë kwa'n le' go, bile' goi kun dub laxto' go por nazhi' go men. * Bikina go go, no wayila go widi'zh che'n Jesukrist zilita', no nazhebt go lo ni tu kwa'n, no naye guzo go kun Dios. X)) Lo Pol wech be, dox mina'ba lo xa', no lo nu zipla wech be, par yi'dtsi' bixa' ma go, per ne xa', nagakt yi'd xa' nal re', sino ke lë' xa' yi'dtsi' ka ma go, per haxta or gake. Lult kwa'n midi'zh Pab *(M Kuze' nawi't go lo xa' gat lë'; sino ke gulunez go xa' chul, par nizak laxto' xa' zhin xa' re', porke na kun zipla wech be por Jesukrist, kimbëz no zhin xa'. '/ No chi zhin Timoteo lo go, chul bile' go lo xa' par zi xa' chul xid go, porke lo mis tutsa zhi'n nazhon che'n Jesukrist nilen kun lë' xa'. &9 porke yezh Efeso, nzho nayax xa' nzhakla tse'd widi'zh che'n Dios, ter nu nzho nayax men ba', xa' kwa'n niyi' nine da por nak da men che'n Jesukrist. S%Per nzhaklan yana yezh Efeso, par de'da lani kwa'n lë Pentecostés ba', r$]porke gat nzhaklata de'da nayen lo go, sino ke nzhaklan yana che'p xche kun go, chi lë' Señor ziyël. #Orze' kitla yana che'p kun go, o pas yana dub rë mbëo' nayag lo go; orze' gak gaknu go da plo nilen xigab yan dispwes, "wPar zhi'na lo go, naki'n de'da rë yezh kwa'n ña'n lazh men Macedonia, orze' zhi'na yezh Corinto plo nzhin go. c!?No chi kube'u, nu da ñal ya, pwes ya no kun lë' bixa'. Xigab kwa'n kinu Pab plo ya xa' b =No or yala, ya ngule la go rë xa' kwa'n wei' dimi re', mbaino nu tu yech bizuxkwa' go por lë'i, nes par or yala lo go, xëla bixa' par wei' bixa' kwa'n miza' go dub la go, par rë wech be xa' nzho yezh Jerusalén. 5Rë zhë Doming, zen kad go tu dimi yek rë dimi kwa'n nile' go gan, dike kwa'n nzhax ka' go, par kinu chao' la goi or yala, nes mis na kane lo go. 1 ]No rë dimi kwa'n gan par rë wech be, xa' nak men che'n Jesukrist; bile' goi nela xmod nzhap ka, le' rë men che'n Jesukrist, xa' nzho rë yezh che'n rë men Galacia. "=:Kuze' rë go, wecha, xa' nazhi' da, nala't go kwa'n nile' ñila go Jesukrist dub tiemp kwa'n naban go, mbaino zilita' bile' go zhi'n nazhon che'n Dios dub la go, porke lë' go nane ka, gat lë't yent cho kwent zhi'n nazhon kwa'n nile' go, por nak go men che'n Jesukrist.yk9Per ñal za' be xkix lo Dios, Me ngulo' be lo rë kure', por kwa'n mile' Jesukrist por be, Me nile' mandad be. 8Kwa'n nzë'b xki men lo Dios nak kwa'n nile' nzhat men, mbaino ley kwa'n mila' Dios lo Muisés mile' nzë'b xki men lo Dios. {o7La Mwert, ¿ma kwa'n mile'l gan, por mizakzil men?Mbaino, ¿ma poder kwa'n miza'l yalne men, no mbital men? 6Mbaino or bixlo kwerp che'n be kwa'n nzë yizhyuo re', orze' gake kwa'n nzë yibë', no or bixlo kwerp che'n be, orze' gake kwa'n ban par dubta', par gak rë widi'zh kwa'n nzobni' re':Milox La Mwert, porke Jesukrist mile' gan lo La Mwert. -S5porke kwerp che'n be kwa'n nzë yizhyuo re', lë'i bixlo par gake kwa'n nzë yibë', porke kwerp che'n be kwa'n nzhat yizhyuo re', lë'i bixlo, par nayotra' gate. hI4Tu rrat tsa, nela or niti'b men lo men, no xa'l xa'i, or kwezh lult trompet, porke trompet kwezh, orze' lë' rë men ngut, xa' nak men che'n Jesukrist, ruban; orze' lë' rë be, xa' stubi naban, lë' kwerp che'n be bixlo, ve3Rë go wech no bizan, nzhaklan gon go kwa'n kinu Dios naga'ch: Gat lë't rë be gat, per rë be bixlo. *M2Nal, nzhaklan nin lo rë go, wecha; nagakt yo kwerp kwa'n ngolnu be yizhyuo re' plo nile' Dios mandad; mbaino ni nagak yo kwa'n nilox plo nzho kwa'n nayot lox. }1Mbaino miban be nela xmod miban Adán ga', xa' ngokxao' kun yuo. Per nal, naki'n ban be nela Krist ga', Me nzë yibë'. #?0Rë kwerp che'n men yizhyuo, nak nela Adán ga', xa' ngokxao' kun yuo; per rë xa' miza' Jesukrist yalnaban ka', nak nela Jesukrist ga', Me nzë yibë'. iK/Miyi' galo laka kwa'n nguio, ngokxao' kun yuo; lë' miyi' mirop nzë yibë', Me nak Jesukrist. .Per gat lë't galo laka yalnaban kwa'n nzë yibë' nguio, sino ke galo laka kwa'n nzho yizhyuo re'i, dispwes nguio kwa'n nzë yibë'. +-No nela nzobni' lo Yech che'n Dios, miyi' galo xa' lë Adán, mile' Dios, ngok xa' tu men kinu yalnaban; per Jesukrist, Me mbi'd lult, mbaino ngol Me nela Adán ga', per por nguruban Me, mile' Dios, lë' Me kinu yalnaban kwa'n nayot lox, par za' Mei ka' rë men yila Me. ;o,Or niga'ch tu men ngut, kwerp yizhyuo kinu xa', per or ruban xa', gap xa' tu kwerp kwa'n nayot lox. Kuze', nzho kwerp kwa'n nzho yizhyuo re', mbaino nzho kwerp kwa'n nayot lox. !+Niga'ch tu kwerp ngut kwa'n nazu'tra' no milox jwers; per or ruban xa' re', dox chul gak kwerp che'n xa', no nayei, mbaino nayotra' loxe. 3 _*No se'ska gak or ruban men ngut. Or niga'ch kwerp che'n tu men ngut, ñëb kwerp che'n xa' le'n ba', per or ruban xa', xtu mod gak kwerp che'n xa', nayotra' yëbe.  )Xa' nak biani che'n ngubizh no che'n mbëo', no xa' nak rë ki che'n rë mbël lo yibë', mbaino kad mbël kinu xmod nizini. # ?(Pwes se'ska nzho kwerp yibë', mbaino nzho kwerp yizhyuo; chul nakxao' kade, ter xa' mod nilu' rë kwerp kwa'n nzho yibë', lo kwerp kwa'n nzho yizhyuo. 8 i'Gat lë'ta' tutsa nakxao' rë kwerp. Xa' mod nak kwerp che'n men, no xa' ga' mod nak kwerp che'n ma, mbaino kwerp che'n miyin no kwerp che'n rë mbël, xa' mod nakxao' kade. N &No kad lazh kwa'n nzha'n men, nizuxkwa' Diose nela xmod ñola Dios. !%No gat lë'ta' yaye'n kwa'n nilen ze' nigo men lo yuo, sino ke lazh kwa'n nzha'n bixa'i, lë'la tu nzhob, o wanei cho xtu lazh rë kwa'n. +$¡Zhe'b nad yek go, par ne go kuba'!, porke or nixë'n men wanei cho lazh tu ya, naki'n galo laka yao'yo lazhe, orze' lene par gake tu yaye'n. ^5#Pas nzho go nzhakla gon, xmod ruban rë men ngut, o xmod nak kwerp, gap bixa'. F"Wenawen bile' go xigab, par nale'ra' go kwa'n gat lë' lo Dios, porke nzho pla men xid go, xa' gat lë't men che'n Jesukrist. Nin kure' lo go par tula rë xa' ba'. Xmod ruban rë men ngut  !Nakidet go lo mis go, nela nzhab ka tu di'zh: “Nachë'ltal kun men nakap, napa ke'd xa'i lu, orze' nale'tra'l kwa'n wen.” -S Orze', ¿kwan milen gan, or ndila kun rë men xa' nak nela tu mbe'zh ga' lazh men Efeso? Chi lë'da ndil por kwa'n yizhyuo re', orze', ¿kwan mizu'i par da? Chi lë'i gat wali, ruban men ngut, orze' más wen nela nidi'zh ka rë men: “Nal wen be, gao be no go be, porke yë' lë'be gat.” Walika nin lo go, wecha; nizak laxto'n lo Señor Krist Jesús por go, no nin lo go, walika, zilita' nzho xa' nzhakla gut da. W'No chi lë'i sa' nak, yent cho kwent zilita' nided no lo kwa'n nila' gut no. ONo chi nile' go xigab, narubant men ngut, orze', ¿kwan le' rë xa' gan, xa' nzhaklëi' lugar che'n men ngut, chi naruban men ngut orze'? Orze', ¿chon nzhaklëi' men, por xkwent men ngut la? CNo or le' Krist mandad lo rë kwa'n nzho, orze' zhireska Me rë yalnazhon lo Xuz Me Dios, par nab tsa Xuz Me Dios le' mandad lo rë kwa'n nzho, haxta lo Yub Jesukrist, le' Dios mandad. y~kLë' Dios miza' yalnazhon nka' Jesukrist par le' Me mandad lo rë. Per or nzhab Yech che'n Dios: “Miza' Dios yalnazhon nka' Jesukrist”, per nab tsa lo Dios nagakt le' Jesukrist mandad, porke Dios nak Me miza' yalnazhon nka' Jesukrist. }No or mile' la Krist gan lo rë xa' nidil Me, lult laka le' Me gan lo xtutsa xa', xa' re' nak ganj che'n Mizhab kwa'n lë La Muert. |-porke lë' Krist sigue le' mandad, haxta le' Dios gan, zubi rë xa' re' lo Krist, rë xa' kwa'n nidil kun lë' Me, par le' Krist mandad lo rë. l{QOr zhin zhë lult, or le' Krist gan lo rë mbi kwa'n más kinu poder par le' mandad, mbaino lo rë mbi kwa'n gat kinut be's poder, no haxta lo rë mbi kwa'n más wë' kinu poder; orze' wei' Krist rë poder re' lo Xuz Me Dios, z#Per kad men ruban tiemp kwa'n ñal kad xa': Galo laka nguruban Krist, dispwes ruban rë men che'n Krist, or yi'd Me xtu wëlt yizhyuo re'. by=No sa', nguio nzhat men, por Adán, mbaino se'ska por kwent che'n Krist, rë men ruban. vxeNo por dol che'n tutsa miyi', rë men ño nzhat, mbaino se'ska por kwent che'n xtuska miyi', rë men ruban. w!Per walika, mile' Dios nguruban Jesukrist, no nak Krist nela tu xlë galo laka che'n tu kusech, porke lë' Krist galo laka nguruban. vNo chi nab tsa par yizhyuo re' zu' kwa'n ñila be Krist, orze' be más nalats nizak lo rë men yizhyuo por zhe'b tont be. bu=No chi lë'i se', rë xa' kwa'n ngut, dub ñila xa' Jesukrist, orze' milox bixa' tulix. t}No chi nangaruban Krist, orze' yent cho kwentska ngwayila go widi'zh che'n Krist, mbaino se'gaka nzë'b xki go lo Dios. Bsorze' ni Kristska gat walit nguruban, chi lë'i sa' nak. PrNo chi lë'i sa' nak, pwes rë no, xa' nidi'zh widi'zh che'n Dios, orze' midi'zh no kwa'n gat wali por Dios, porke nidi'zh no, mile' Dios, nguruban Krist. No chi lë'i gat wali, ruban rë men ngut, qno chi gat wali, nangarubant Krist, pwes orze' yent cho kwent milu' no widi'zh che'n Me lo go, no yent cho kwentska ngwayila goi orze'. Np Pwes chi gat wali, ruban men ngut, orze', ni Krist nangarubant ska, +oO No chi rë no, xa' nak apost che'n Jesukrist, nidi'zh no lo men, lë' Jesukrist nguruban, orze', ¿chon nidi'zh pla go: “Gat walit ruban rë men ngut”? 2n] Per ni más rë apost, no ni na, yent cho más tsak. Kwa'n más tsak nak, nidi'zh no lo rë men, par yila bixa' Dios por Jesukrist, Me kwa'n ngwayila go. Rë men ruban m+ Per por dox milats laxto' Dios da, kuze' nak da tu apost che'n Dios, per gat lë't yent cho kwent milats laxto' Dios da, porke más zhi'n nazhon milen ke kwa'n mile' más rë apost, per gat lë't kun mis jwers da milene, sino ke Dios ngoknu da por nilats laxto' Dios da. /lW porke xid más rë xa' nak apost, na nak xa' natsakt be's, no ni gat ñal ru'lë da tu apost, porke nguru'kë'n tich rë men che'n Jesukrist, no dox mizakzin bixa'. SkNo lult, ngurulo Jesukrist lon, na nak nela tu më'd ngol gat za mbëo', =juOrze' ngurulo Krist lo Jakob, no lo más rë apost. ci?dispwes ngurulo Me lo más di gai' gayo' men che'n Me; no mer rë xa' re' se'gaka naban. Vh%mbaino galo laka ngurulo Krist lo Per, orze' lo za tu dusen apost che'n Me; Egmbaino miga'ch Krist, per ngubizh mion, lë' Me nguru'ban, f%Xid rë kwa'n mitse'da galo laka, nak, lë' Krist ngut por rë kwa'n nzë'b xki be. Kure' milun lo go galo laka, nela xmod nzobni' ka, &eEno por widi'zh nazhon re', lë' go ban kun Dios par dubta', chi lë' go se'gaka yila widi'zh re'; per chi nayilara' goi, orze' yent cho kwent ngwayila goi. jd ONal, nin lo rë go wech no bizan; nzhaklan tsila go widi'zh nazhon che'n Dios kwa'n milun lo go, no kwa'n ngwayila go, mbaino widi'zh nazhon che'n Dios re', nak nela tu simient par go, porke haxta nal re', se'gaka ñila goi, Fc(per lo rë kwa'n le' go, bile' goi, nela xmod ñal kai.b3'Kuze' rë go wech, bile' pa' go par gak go xa' nidi'zh por Dios, no bila' go di'zh rë xa' kwa'n nidi'zh xtu ben rë di'zh, kwa'n niyent cho nane, a!&No chi nzho tu xa' nzo lo nakao, nagat yila xa', lë' Jesukrist mile' mandad da kidizha rë kure', lë' xa' wane, yentska cho wi' lo xa'. ` %No chi nzho tu xa' xid go, xa' nile' xigab, nak xa' profet, xa' nidi'zh por Dios; no chi ñila xa' lë' Sprit che'n Dios nile' rë kwa'n nazhon kun lë' xa', orze' ñal libe' xa', walika lë' Jesukrist mile' mandad da, mizobni'ne lo yech par gon goi. 6_e$Bitsila go, gat lë'ta' galo laka xid go nguro' men kwa'n milu' widi'zh che'n Dios galo laka; mbaino ni gat lë' galo laka go mbin widi'zh che'n Dios lo más rë men. :^m#No chi nzhakla tu una', na'bdi'zh xa' kwaliskier tu kwa'n, más wen na'bdi'zh xa'i lo xmiyi' xa' or nzho xa' lizh xa'; porke gat ñalt di'zh tu una' le'n yado', or nzhak kult. M]"ñal xe zob rë una' lo kult le'n yado' plo nibin go, porke gat ñalt di'zh bixa' tu kwa'n lo rë go, sino ke gon bixa' ro' xmiyi' bixa', nela xmod nzobni' ka lo ley kwa'n mila' Dios lo Muisés. '\G!porke Dios gat nzhaklat ngokla ngwa, sino ke Dios nzhakla kwin bixa' nela xmod ñalkai. Nela xmod nzhak ka xid más rë men che'n Jesukrist plo nzhin bixa', [y no lo kad xa' nidi'zh por Dios, niza' Sprit che'n Dios xigab par ne xa' or ñal di'zh xa', mbaino or kwëz di'zh xa', Z Se ñal di'zh tuga' go kwa'n ne Dios lo kad go, par gak tse'd go kwan le' go, no par más yi'd gan go lo kwa'n nak che'n Dios, Y3Per chi lë' Dios le' di'zh xtu rë xa' nzob xid go, tu kwa'n milu' Dios lo xa', orze' ñal nadi'zhtra' rë xa' kwa'n kile' Dios kidi'zh galo re'. BX}No se'ska, xa' kwa'n di'zh por Dios, xa' nak profet, namás di'zh chop xa' o chon xa', no más go naki'n xe gon goi, par nabei, chi walika widi'zh che'n Dios kidi'zh rë xa' re'. ~~:}}|| zzgyy x wvu>t*srrEpoodnmlekk,jj/ithh#gff?edd:cbbaa`{_^]\[ZYYYXbWVV(UTT[TSVRvQQPPHONMLsKJJ!IHHGFFEDDCBA@@A?>>=u<;;9::m87655F432110/.--b,,j+*N)('&%%I$3#"!!Y gf.sF@(-N | y # p ~|GDk:NKuze', men xa' nile' naya' lo widi'zh re', gat lë't lo men nile' xa'i; lo Diose, Me mine' Sprit che'n par yo laxto' be. x9iNporke ngurezh Dios be, gat lë't par ban be lo kwa'n gat lë'i; lë' Dios nzhakla ban be nab tsa par lë' Me. M8NNzhakla Dios, par nayot ni tu go xa' nile' kwa'n gat lë', no xa' nikide wech, rë xa' nile' rë kure'. Lë' da ni la lo go, lë' Jesukrist Me nile' mandad be, zakzi rë men xa' nile' rë kure', 7 NNagakt go nela rë men xa' naban kun chola men, porke sa' nak rë men, nela xa nile' rë men xa' gat nilibe't Me walipa' Dios. x6iNKad go ñal ka'n lo kwa'n nzhakla kwerp che'n go, par ban go nambe lo Dios, orze' lë' men di'zh nazhon Dios. 5Nporke nzhakla Dios ban go nambe lo Me par lu', nak go nab tsa par lë' Me; kure' nak, nabant go kun men gat lë' tsa' go. Z4-NLë' go nane ka, mitse'd no go rë widi'zh kwa'n mika'b Señor Jesukrist lo no, 3 NNo nal, xtu kwa'n. Rë go wech no bizan, milu' no lo go, xmod nzhakla Dios ban go, no se'gaka kile' go. Per nal dox kina'b no lo go, kika'b no, bile' go se'gaka, biban go nela xmod nzhakla Dios, nela xmod milu' no lo go, por nak go men che'n Jesukrist. 23N Mbaino kina'ba lo Jesukrist, Me nile' mandad be, gaknu Me go, le' go kwa'n ño laxto' Dios, nes par ban go nambe lo rë kwa'n gat lë', par yent cho gak gab ni tu kwa'n gat lë' nak go dilant lo Xuz be Dios, or yubre Jesukrist, Me nile' mandad be, kun rë ganj che'n Me.)1KN No nu kina'ba lo Señor Jesukrist par gaknu Me go, más yar kwa'n nazhi' go men che'n Jesukrist, tu go kun xtu go, no kun rë men, nela xmod nazhi' no go ga'. g0GN Kina'ba lo Xuz be Dios, no lo Señor Jesús, par gaknu bi Me no, gak yi'dtsi' no ma go. /!N Zhë-yë'le, dox nina'b no lo Dios par gaknu Me no, yi'dtsi' no ma go, nes par ne go rë kwa'n, kwa'n nzhak jwalt lo kwa'n ñila go Dios. w.gN haxta nanetra' no xmod za' no xkix lo Dios por rë kwa'n kile' Me por go, no por go nizak laxto' no lo Dios. u-cNNo por mbin no, lë' go se'gaka naban lo rë che'n Dios, nizak no nela tu men mer la gat per unka' la xa', /,WNKuze', wecha no bizana, men che'n Jesukrist, ter dox kizakzi no por rë kwa'n kizak no, per gax ga' ñë'd laxto' no por se'gaka ñila go widi'zh nazhon che'n Dios. R+NPer nal, or nguiubre Timoteo lo no di mbi'dtsi' xa' ma go, mile' xa' gax ga' ñë'd laxto' no, mbin no lë' go se'gaka ñila widi'zh nazhon che'n Dios, mbaino dox nazhi' go guchin go, men che'n Jesukrist. No nu ne xa' lo no, nu go nikë laxto' no nela no ga', mbaino dox nzhakla go, ne go no, nela xmod nizi no kun go ga'. *wNNo na, por ya naxektra' da nikë laxto'n go, mixëla Timoteo lo go par ne xa', nabei chi se'gaka ñila go widi'zh nazhon che'n Dios kwa'n ngwayila go. Nizheb da, napa' mikide Mizhab go lo kwa'n gat lë', orze' yent cho kwent nguzakzi no por go. )Nporke or stubi nzo no xid go, nayax wëlt midi'zh no lo go, nzhazhin la zakzi men be, no se' ka ngoke nela xmod ne no lo go. (%Nnes par ni tu go nala't widi'zh che'n Dios por rë kwa'n nile' rë men ba'; lë' go nane ka, lë' be naki'n ded lo rë kwa'n nilinu men be, J' NOrze' mixë'l no Timoteo, xa' nak tu wech be por Jesukrist, par yi'dtsi' xa' ma go, por nak xa' tu men xa' nzhaknu no nidi'zh no lo rë men widi'zh nazhon che'n Jesukrist. Mbi'd xa' ba' par mile' xa' zo go wen lo rë che'n Dios, no par midi'zhnu xa' go par naya'lt laxto' go widi'zh nazhon che'n Dios kwa'n ngwayila go, & NKuze', por naxektra' no nikë laxto' no go, nzhakla no ne no ma go, kuze' mile' no xigab yent kwa'n lë'i ya'n nab no yezh Atenas re'. V%%NWalikai, por go más wen nine Dios no, mbaino nile' go nizak laxto' no.|$qNGat por go la gal no kwa'n kinu Señor Jesukrist ka' no, no por go nizak laxto' no, mbaino nizi no tsak no lo Señor Jesukrist por xmod miro'b go lo rë che'n Me. Kuze', or kube' Señor Jesukrist rë kwa'n mile' no, por go ya'n no wen lo Me. o#WNNayax wëlt mile' no xigab re'; na Pab, nu da nayax wëlt ngoklan ngayala ba', per nangala't Mizhab. "1NRë go wech no bizan, ter gat nzot no lo go nal re' por tu tiemp, per zilita' nitsila no go, no dox nzhakla no yi'dtswi' no ma go xtu wëlt. ;!oNNo or nzhakla no di'zh no widi'zh nazhon che'n Dios lo rë men, rë xa' gat lë't men Israel, par nu bixa' ro' lo rë kwa'n nazhe'b nzho bixa', per nala't rë men Israel le' noi. Kuze', guzhe miza la rë kwa'n nzë'b xki bixa' lo Dios, mbaino guzhe zakzi Dios bixa'. Nzhakla Pab yëk xa' yezh Tesalónica w gNNo lë' rë men Israel re' mbit bixa' yub Señor Jesukrist, no lë'ga' bixa' mbit rë profet, rë xa' midi'zh por Dios nzhala, mbaino ngulutin bixa' no lazh bixa'. No ni gat nile' bixa' kwa'n nzhakla Dios, lë'la nakap bixa' lo rë men. .UNBiwi'ule wech no bizan, men che'n Jesukrist; nela mizakzi rë men lazh go go, se'ska ngurukë rë men Israel tich rë men che'n Jesukrist, xa' nzho lazh men Judea. N Kuze' zilita' niza' no xkix lo Dios, porke or mbin go widi'zh che'n Dios kwa'n mika'b Me par midi'zh noi lo go, ngwayila goi, porke milibe' go widi'zh che'n Diose, gat lë't kwa'n michao' yek mene, porke xtu mod niban men, xa' ñila widi'zh nazhon re'. veN Se' midi'zhnu no go, mbaino mitsiro'b no la go lo rë kwa'n nguzak go, mbaino ne no lo go nela xmod mile' Dios mandad no, ñal ban go nela xmod nzhakla Dios, Me ngurezh go par yo go plo nzho yalnazhon che'n Dios no plo nile' Me mandad. Y+N No nane go, mile' no kun kad go nela xmod nile' tu xuz men kun rë xmë'd xa'. N Go, no Dios nane, nambe nkizë xid go, nangale't no ni tu kwa'n gat ñal, no ni tu go nagakt gab kwan tu kwa'n nak no xid go. B}N Rë go wech no bizan, lë' go nitsila ka, dox vid nded no or midi'zh no widi'zh nazhon che'n Dios lo go, mbaino zhë-yë'le nkë no zhi'n par ndao no par nangazo no zhi'n lo ni tu go. +ONSe' nile' no por go, nizak laxto' no, gat lë't nab por midi'zh no widi'zh nazhon che'n Dios lo go, haxta nu miye laxto' no ngat no por go por dox nazhi' no go. [/Nlë'la nkina no go nela xmod nile' tu una' kun xmë'do' xa' or nikina xa' më'd. KNporke lalta' gat nikwa'nt no wi' men wen lo no, no ni gat nzhakla no ngale' go sa' kun no. No ter ñal ka ngana'b no lo go, ngaxë'n go no, por nak no apost che'n Jesukrist, per nangale't noi, 7gNLë' go nane ka, nangadi'zht no lo go rë widi'zh chul namás par ngala no yek go, no ni nangakide no go par ngaka' no rë che'n go; Dios nane nambe laxto' no lo rë kure', ONper Dios mizo no, mika'b Me di'zh no lo rë men widi'zh nazhon che'n Me, kuze' nikwa'n no di'zh no kwa'n ño laxto' Dios, gat lë't kwa'n ño laxto' mene, porke Dios nzhakbe' kwa'n nzho laxto' no. Nporke rë kwa'n midi'zh no lo go ba', gat nakte kwa'n michao' yek no, par tsinu no men namás, porke yent cho nzhakla no kide no, QNNo nane ka go, or naga yi'd no plo nzho go, nakap mile' rë men yezh Filipos lo no, no ngokla ngwa midi'zh bixa' lo no; per ngoknu Dios no, nangazhebt no or milu' no widi'zh nazhon che'n Dios lo go, k QNRë go wech no bizan, men che'n Jesukrist, lë' go nane ka, gat lë't dimbald mbi'dtsi' no ma go. C N Nu nidi'zh bixa' lë' go kimbëz, zhin zhë yubre Jesukrist yizhyuo; Jesukrist, Me mile' Dios nguruban, mbaino Me ngulo' be lo yalzi nazhe'b kwa'n xë'l Dios lo rë men yizhyuo re'.H  N porke rë men nidi'zh, lë' go mile' wen kun no or ngwatsi' no ma go, no tatu mila' go tu lad rë dios winab che'n go, par le' go kwa'n nzhakla Dios, Me walika naban mbaino Me gaka nak Dios. n WNPor go, mire'ch widi'zh che'n Dios rë plo, gat lë't nab tsa lazh men Macedonia kun lazh men Acaya. Rë plo ñët, dox ñila go widi'zh che'n Jesukrist; kuze', gat naki'ntra' di'zh no go lo rë men, rë men nzhon xmod naban go,  ;NSa' miban go lo rë men par milu' go xmod ñal ban más rë men che'n Jesukrist, xa' nzho rë yezh kwa'n ña'n lazh men Macedonia, kun lazh men Acaya. n  WNNo yub ka go nguziyël ban nela xmod miban no xid go, no nela xmod miban Señor Jesukrist, porke or ngwayila go widi'zh nazhon kwa'n milu' no lo go, por Sprit che'n Dios, mizak laxto' go mile'i, ter mizakzi más rë men go. ^  7NNane no Dios ngule go porke or milu' no widi'zh nazhon che'n Dios lo go, nu ska Sprit che'n Dios mile' kwa'n nazhon xid go, no par une go xmod nak no, yent kwan che'n go nguzen no; no mile' par ban go wen namás. _  9NRë go wech no bizan, dox nazhi' Dios go, nane no, Dios ngule go nak go men che'n Me.   NKad or niza' no xkix lo Xuz be Dios, nize't no go lo Me por dox nile' go rë kwa'n nzhakla Me por ñila go Me, mbaino por nzhaknu go rë men por nazhi' go bixa'. No nu or nizakzi go por nak go men che'n Me, nixek go por nane go, lë' Señor Jesukrist mer la yë'd. d  CNZilita' niza' no xkix lo Dios por rë go, mbaino nina'b no lo Dios gaknu Dios rë go. J NNa Pab, kun Silvan no Timoteo; kixë'l no yech re' lo rë go, xa' nak men che'n Xuz be Dios no men che'n Jesukrist, rë go xa' nzho yezh Tesalónica. Kina'b no lo Xuz be Dios, kun lo Señor Jesukrist, par ya go wen, mbaino par zilita' zi go chul dizde le'n laxto' go. Rë plo nzhon men, walika ñila go widi'zh che'n Dios EKina'ba lo go, guzen go ya' rë wech go, uni' go lo bixa' kun dub laxto' go. No kina'ba, le' Dios, zi go chul dizde le'n laxto' go, rë go xa' nak men che'n Jesukrist. Sa' gake.Z- Rë men che'n Jesukrist xa' nzhin lazh men Babilonia, rë xa' ngule Dios nela go ga'; nu bixa' nzhakla gon, ¿chi wen ka go? Mbaino nu ska Mark, xa' nak nela tu xga'na ga', nzhakla gon, ¿chi wen ka go? /W Por Silvan, tu xa' nanen walika men che'n Krist, mikë'n pla widi'zh lo yech re'. Kika'ba lo go, se'gaka bile' go kwa'n nzhakla Dios, no kilen par naya'lt laxto' go, rë yalnazhon kwa'n mine' Dios ka' go. Rë kuba' nilu', walika nazhi' Dios go. ¡Guzo go wen lo kwa'n nazhi' Dios go re'! s_ Rë men ñal di'zh nazhon Dios, no lë'gaka Me nile' mandad par dubta'. Sa' gake. Lult kwa'n midi'zh Per 4a Per or lox zakzi go che'p, orze' lë' Dios le' yo go nazhon, no le' Me, nayot ro'ya' go nez che'n Me; mbaino tsiro'b Dios la go, no zi go walika nazhon widi'zh che'n Me kwa'n ñila go. Bitsila go, por nak go men che'n Krist Jesús, lë' Dios ngurezh go par ban go lo yalnazhon che'n Me par dubta'. `9 Por nzo go wen lo widi'zh che'n Jesukrist, bixek go lo rë kwa'n nixë'l Mizhab lo go; bitsila go, gat lë't nab go nizakzi Mizhab; nu ska más rë wech go, men che'n Jesukrist, xa' nzhin rë plo, nizak rë kuba'. Wenawen biwi' go kwan le' go; porke lë' Mizhab, xa' niyi' nine go, nikizë nela tu mbe'zh, xu' nibizhyë, kikwa'n cho gao. fEBila' go le'n ya' Dios rë kwa'n nile' nizob xigab yek go, porke yek Me nizob xigab por go. Kuze', kun yalnado' guzubi rë go lo Dios, Me nile' rë kwa'n nazhon; nes par le' Me gak go xa' tsak, or niwi' Me ñale. k~ONo rë go xa' xi, bin go ro' rë xa' más ngwagal lo go; rë go, kun yalnado' bin go ro' tu go kun xtu go, porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios:Dios nzo la par kin rë men niziyaa,
per nzhaknu Me rë men nado'. 1}[Or ruxo'b Jesukrist, Me nile' mandad rë baxtor, lë' Me ne' tu koron zob yek be, tu koron kwa'n dox tsak no yot loxe. Mika'b Per más rë kwa'n lo rë men che'n Dios |}Nalinut go bixa' nela nilinu men tu mos nado ga'; bile' pa' go par le' go kwa'n ñal, nes par nu bixa' le' xmod nak go. {kina'ba lo go, bikina go rë men che'n Dios, rë xa' mika'b Dios lo go, nela or nikina men rë mbëkxi'l ga'; nazolia'zht go (le't go naya') zo go lo bixa', no ni nale' goi por dimi; ñal guzo go lo bixa' por nzëi laxto' go, no nela xmod nzhakla Dios. Vz 'Nal nin lo rë go, xa' nzo lo rë men che'n Jesukrist, porke nu ka da nzo lo rë men che'n Jesukrist, mbaino unen xmod nguzakzi Me, no nu por kimbëza nen rë yalnazhon che'n Krist or yaxo'b Me xtu wëlt; Ty!Kuze', rë go, or nizakzi men go, Dios ka nila' nizak go sa'; no ñal se'gaka bile' go kwa'n wen, mbaino gulo go go ya' Dios, Dios Me ngulo rë kwa'n nzho, mbaino Me nile' rë kwa'n nila' Me di'zh.txaNela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios:No chi rë men xa' nzhon ro' Dios,
dox bid ne bixa' par gal bixa' yalnaban kwa'n nayot lox.Orze', ¿xmod yazë rë men xa' yent kwan nzhon,
nayi'lazh nzhon rë ley che'n Dios? fwEKuze' nin, lë' zhë mizhin la, kube' Dios xmod gak kun rë men yizhyuo, per galo laka kun rë men che'n Me nguzublo Me. No chi nguzublo Dios kun rë men che'n Me, orze', ¿xkwan li'nu Dios rë men xa' nanet gon ro' Me? vPer chi nzho go kizakzi por nak go men che'n Jesukrist, natulat go por kure'; más wen biza' go xkix lo Dios por nak go men che'n Me. !u;Per chi zakzi go, gat lë't por gut go mene, o por wa'n go, o por cho la xtu kwa'n gat lë', no ni gat lë' por lazhro' go (metich go) che'n xtu mene. vteChi nidi'zh men nakap lo go por nak go men che'n Jesukrist, wen nzha go orze'; kure' nilu', lë' Sprit nazhon che'n Dios nzo zilita' kun go. Ter por rë men nidi'zh nakap re', gat lë't ñët Jesukrist, per por go, dox nazhon ñët Me. 2s] Más wen bizak laxto' go por nu go, kizak nela kwa'n une Jesukrist, dox nguzakzi Me; no par dox zak laxto' go or ne go yaxo'b Me xtu wëlt, kun rë yalnazhon che'n Me. mrS Rë go wech no bizan xa' nazhi' da, or kided go lo tu kwa'n nazhe'b nela or nided men xid bël ga', nagabt go: “¿Kwan kure'?” Kuba' nzhak par nizenbe' Dios go (niwi' Dios xmod nak go), nabei chi walika ñila go Dios. ]q3 Chi xid go nzho tu men xa' nidi'zh por Dios, ñal di'zh xa' lo men nela xa nzhab Dios lo xa'; no xa' nzhaknu men, ñal le' xa'i kun yalnazhon kwa'n miza' Dios ka' xa', nes par nazolia'zht xa' le' xa'i. Lo rë kwa'n le' go, bile' goi kun yalnazhon che'n Dios, nes par rë men di'zh nazhon Dios por nak go men che'n Jesukrist. Lë'gaka Me kinu rë yalnazhon, no Megaka nile' mandad par dubta'. Sa' gake. Ñal xek be lo rë kwa'n nizak be por nak be men che'n Jesukrist pw No ñal wi' go xmod le' go kun yalnazhon kwa'n ndi'z Dios ka' tuga' go por wen Me, par gaknu go men no ya bixa' wen. Go Or ya'n men lizh go, nazolia'zht go (le't go naya') za' goi. :nmMbaino kwa'n más bile' go, walika bichizhi' go tu go kun xtu go, nes par nazolia'zht go (le't go naya') ya'l laxto' go rë kwa'n gat lë't kwa'n nile' go lo tu go kun xtu go. (mINo nal, gax la nzhazhin zhë lox yizhyuo; kuze' wenawen bile' go xigab kwan le' go, no bika'n go lo rë xigab gat lë', par gak na'b go lo Dios zilita'. NlKuze' haxta lo rë men ngut la midi'zh Jesukrist xmod gap men yalnaban par dubta' kun Dios. Ter ngut bixa' nela nzhat ka rë men, per por Sprit che'n Dios, gak ban bixa' par dubta' nela Dios ga'. k%Per lë bixa' te'd kwent lo Dios por rë kwa'n nile' bixa', porke lë' Dios nzo la par gab Me xmod gak kun kad men, men nabane o men ngute. jNo rë men, xa' nile' kure', xe ña'n bixa' niwi' bixa' lo go por gat nibin ra' go kun lë' bixa', orze' nidi'zh bixa' nakap lo go. iDox xche miban go nela xmod naban rë men yizhyuo nal re'; go miyi' nguzen go cho la una'; no go una' nguzen go cho la miyi', mile' go dike kwa'n nzë la go, ngu' goi haxta mite'd go yë'l, orze' ngo't go kun tu men xtu men or nzhal lani che'n rë winab che'n go. hnes par dub ban ra' go yizhyuo re', nale'tra' go kwa'n nzhakla kwerp che'n go, orze' lë' go ban nab tsa xmod nzhakla Dios. :g oNela nguzakzi Krist dub miban Me yizhyuo re', se'ta' ñal la' go zakzi go, porke or nizakzi go por nile' go kwa'n nzhakla Dios, kuba' le', nagaklatra' go le' go kwa'n gat lë', ewRë nits re' nak par ne men, xmod niro' men lo kwa'n nzë'b xki men or nzhaklëi' men le'n nits. No or nile' men kure', gat lë'ta' par niro'be'd mene; lë'i nizu' par na'b men lo Dios, tsimbe Me men lo rë kwa'n nzë'b xki men lo Me, nes par yentra' kwan zi bixa' nak bixa' lo Me. Mbaino nu por nzhaklëi' men le'n nits, lë' men ruban or gat men, por nguruban Jesukrist. Vd%Rë sprit nayao'yo' re' nak rë xa' ngok nayi'lazh lo Dios; mbaino dox ngokla Dios ngala' bixa' rë kwa'n nak bixa' dub tiemp kichao' Noé yo'ya. Le'n yo'ya ze' xon tsa men mia'n naban, nangat le'n nits. c{No nu, por Sprit che'n Dios, ngwa Me le'n gabil plo nayao'yo' rë sprit, par ngwadi'zh Me widi'zh che'n Dios lo bixa'. obWNuska Jesukrist, tutsa wëlt nguzakzi Me, par dubta' ndix Me rë kwa'n nzë'b xki rë men; yent cho dol nzhap Me, per ngut Me por rë men nzë'b xki, nes par wei' Me be lo Dios. Mbit men Me, per nguruban Me por Sprit che'n Dios. {aoMás wen zakzi men go por nile' go kwa'n wen, chi sa' nzhakla Dios, ke zakzi men go por nile' go kwa'n gat lë'. ``9Per or kab go lo bixa', bile' goi kun di'zh nado' mbaino wen biwi' go lo bixa'. Biban go nambe lo Jesukrist, nes par yent kwan zi go nak go, par tula rë xa' nidi'zh nakap nak go por niwi' go nab tsa lo Jesukrist. H_ Más wen biwi' go lo Dios kun dub laxto' go, lë' go nane ka, nab tsa lë' Me nazhon; no nu zilita' gok go natsin par kab go lo men xa' ne lo go: “¿Chon nab tsa lo Jesukrist niwi' go?” D^Per chi kinkitla yo tu men zakzi go por nile' go kwa'n nzhakla Dios, orze' dox wen ya go le' Dios, no yent kwan ya laxto' go or gakla bixa' che'b bixa' go, mbaino ni nazheb go lo bixa'. I]  Yent cho le' nakap lo go chi xo'byek go le' go kwa'n wen. ;\o porke nikina Dios rë men nile' kwa'n nzhakla Me,
mbaino nzhon Dios kwa'n nina'b bixa' lo Me.Per rë men nile' kwa'n nakap,
nalat Dios gak rë kwa'n nzhakla bixa'. [  No ro' xa' lo rë kwa'n gat lë',
mbaino le' xa' nab tsa kwa'n wen.No zilita' le' xa' ya'n xa' wen kun rë men, ?Zw porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios:Xa' nzhakla ban wen, mbaino ne xa' zhë nazhon,ñal ka'n xa', naro'tra' rë widi'zh nakap ro' xa',
mbaino nakë't xa' mbël. GY Nale't go nakap lo xa' nile' nakap lo go, no ni nadi'zh go nakap lo xa' nidi'zh nakap lo go; más wen guna'b go gaknu Dios men re', porke ngurezh Dios go par gal go rë yalnazhon che'n Me, @XyLult kwa'n nin lo go; lal bile' go xigab, bilats laxto' go wech go, men che'n Jesukrist, no bichizhi' go bixa'; no bizine laxto' go bixa' mbaino gok go nado', tu go kun xtu go. GWSe'ska go miyi', go xa' kinu tsa'; biwi' laka go xmod ñal ban go kun una' che'n go. Bikina go una', lë' una' más nada (delikad) lo go, mbaino por nu ska una' gal yalnaban kwa'n nayot lox, kwa'n ne' Dios gal go. Sa' bile' rop tsa' go par niyent kwan ka or na'b go lo Dios. Se' ñal ban rë men che'n Jesukrist VSa' ngok Sar, tu una' tiemp; ngok nado' xa' no mbin xa' ro' tsa' xa' Abraham, mbaino nu nzhab xa' lo miyi': “Lu xa' nile' mandad da.” Ben che'n una' re' nzë go, chi lë' go le' kwa'n wen dubta' no nayat laxto' go lo wanei kwan gab xmiyi' go li'nu xa' go. ,UQSa' rë una' nzhala, xa' miban nab tsa par Dios, mbaino tugaka lo Dios miwi' bixa'; miwi' men lo rë una' re', lë' biuna' nado', no mbin bixa' ro' xmiyi' bixa'. DTMás ñal wi' men lo go por xmod nak laxto' go, porke tu una' nado' laxto', mbaino yent kwan ña la xa' lo rë kwa'n nizak xa'; una' re'se' dubta' chul xa', mbaino dox tsak xa' lo Dios. pSYGat ñalt zo go dox nabe: dox kuxkwa' go yichyek go, dox gap go rë kwa'n or, o dox lar wen nzhak go. YR+porke niwi' xa', gat lokt go (gat bolt go), menaye go, mbaino nado' go lo xa'. LQ Se'ska rë go una', go xa' kinu tsa'; bin go ro' tsa' go. No chi xa' nak tsa' go gat ñilat widi'zh che'n Dios, per or ne xa', lë' go nzhon ro' xa', orze' por go nzho rriez, lë' xa' yila Dios, PGalo laka, ngok go nela mbëkxi'l nguzuwan ga', per nal lë' go miëëk lo Krist, Me nak nela tu baxtor ga', par kina Me go.\O1Kun yub kwerp che'n Krist, ndix Me rë kwa'n nzë'b xki be, or ngut Me lo krus. Nguzak Me kuba' par la' be tuli rë kwa'n gat lë', mbaino ban be nab tsa xmod nzhakla Dios. Por rë plo miwe' Me, mile' miak be. .NUNo or nde men Me, nangakabro't Me; no or mizakzi men Me, ni tu widi'zh nayi' nangaro't ro' Me; tutsa ya' Dios mila' Me rëi, Dios Me nigobe' xmod ñal kun kad men. PMNangale't Me ni tu kwa'n gat lë', no lalta' nangakidet Me ni tu men. LNo por kure' ngurezh Dios go, mbaino por rë kwa'n nzë'b xki go nguzakzi Jesukrist, par milu' Me xmod ñal le' go or zakzi men go. 8KiNo chi zakzi men go por nzë'b xki go, ¿kwan le' go gan or nixek go or nilinu men go sa'? Per or nixek go nizakzi men go por nile' go kwa'n wen, kuba'se tsak lo Dios orze'. |Jqporke Dios le' ya be wen chi nixek be nizakzi be, ter gat nzhapt be dol, por nane be, nak be men che'n Jesukrist. HI Rë go xa' nak mos lo xtu men, naki'n gon go ro' xa' nile' mandad go, gat lë't nab ro' xa' wen gon go, xa' niwi' kwa'n naki'n go; nu ska ro' xa' nakap bin go, xa' nizakzi go lo zhi'n; CHBiwi' go wen lo rë men, no bichizhi' go rë wech go no bizan go, men che'n Jesukrist; mbaino bizheb go lo Dios, no bin go ro' gobier mbaino ro' rë men che'n xa'. Se' ñal le' rë mos #G?Gok go tu men xa' yent kwan ka lo go, per gat lë't par ban goi nela xmod nzhakla goi; biban go nela men nguzi' Dios ga', porke lë' Me nile' mandad go. .FUDios nzhakla le' go kwa'n wen, par tsao' go ro' rë xa' gat nzhont ro' Dios, no ro' rë xa' nayao' yek lo kwa'n wen, orze' ni tu kwa'n gat lë' di'zh bixa' nak go. wEgmbaino ro' rë gostis, xa' nzhin por gobier, par zakzi rë men nakap; no lë' rë men wen, wi' bixa' wen lo. lDQ Por nak go men che'n Jesukrist, ñal gon go ro' rë men xa' nile' mandad yizhyuo re'; ro' gobier, ]C3 Biban go wen xid rë men yizhyuo, ter nidi'zh bixa' tich go nela tich rë men nakap ga'. Or nine bixa' nile' go kwa'n wen, orze' lë' bixa' di'zh nazhon Dios, zhë kwa'n kube' Dios xmod gak kun kad men yizhyuo. gBG Rë go wecha, xa' nazhi' da; dox kina'ba lo go, go nak nela tu men zit ga' par yizhyuo re'; ñal bika'n go lo rë kwa'n nzhakla kwerp che'n go. Nale't goi, porke rë kure' nayi' par yalnaban kwa'n mine' Dios ka' go. fAE Nela nzobni' ka lo Yech che'n Dios:Or galo, yent cho che'n men nak go,
per nal, men che'n Dios go;
nzhala ze', gat nilast laxto' Dios go,
per nal, nilats laxto' Me go. Bilu' go, walika men che'n Dios go +@O Per go nak tu ben men ngule Dios, mbaino nak go rë ngulëi' che'n Dios, Jesukrist Me nak rey mizo go nak goi; no nak go tu ben men nab tsa par Dios, mbaino men tsa che'n Dios, par di'zh go rë kwa'n nazhon che'n Dios, Dios Me ngulo' go lo nakao par nzho go lo biani nazhon che'n Me. H? no nak ke re' kwa'n nirël xib men,
mbaino nile'i ñachin men. Rë men ñachin, nak la di'zh zak bixa' sa', por nile' bixa' naya' lo widi'zh che'n Jesukrist. Se' ñal ban men che'n Dios X>)Par rë go xa' ñila widi'zh che'n Jesukrist, dox tsak ke re':Per par xa' gat ñilai,
nake nela ke kwa'n nzhab rë xa' nichao' yo', nazu't.Per lë'i ngok ke galo laka kwa'n nzen dub yo', m=Sporke se' nzobni' lo Yech che'n Dios:Lë'da ngule tu men xid rë men yezh Sion,
xa' re' nak nela tu ke galo laka,
tu kwa'n dox tsak lo Dios.Mbaino rë men xa' yila widi'zh che'n xa' re',
nayot tula bixa'. -<SNuska go nak nela ke kwa'n kinu yalnaban ga'; ñal bila' go kizuxkwa' Dios yado' che'n Me kun go, plo nzho Sprit che'n Me, nes par gak go ngulëi' nab tsa par Dios, mbaino xa' niza' gon kwa'n ño laxto' Dios, por niza' goi nela xmod nzhakla Sprit che'n Dios, por nak go men che'n Jesukrist, 1;[Guzubi go lo Jesukrist, Me nak ke nazhon kwa'n niza' yalnaban. Ter nzhab rë men yizhyuo, yent kwan zu' ke re', per yub Dios ngulei mbaino tsak doxe par lë' Me. m:SSe' bile' go, chi lë' go walika une, nazhi' Dios go. Jesukrist nak ke nazhon kwa'n niza' yalnaban <9qMás wen gok go nela tu më'd laore ngol, garga'l nzho më'd chich; sa'ta' bile' go kun widi'zh che'n Dios, nala't goi par ro'b go lo che'n Dios, nes gap go yalnaban par dubta'. %8 EKuze' bila' go rë nak kwa'n gat lë', nadi'zht go kwa'n mbël, bidi'zh go kwa'n wali; no nawixt go gap go kwa'n kinu xtu men, mbaino nadi'zht go tich men. q7 ]per widi'zh che'n Dios, nzho par dubta'. No widi'zh re' nak widi'zh nazhon kwa'n midi'zh men lo go.]6 5porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios:Rë men yizhyuo re', nak bixa' nela yix nayë' ga'.No rë kwa'n nile' bixa' nake nela rë ye' che'n rë yix nayë' ga';
nibizh yix no nzhab rë ye' che'ne, ,5 SNal, nak go nela tu më'd laore ngol ga', no gat lë't por xuz go xa' ño nzhate; kure' ngok por widi'zh che'n Dios, kwa'n kinu yalnaban no kwa'n nzho par dubta'; (4 KNo nal, por ngwayila go Jesukrist, mia'n nambe laxto' go, nes walika chizhi' go tu go no kun xtu go, por nak go men che'n Jesukrist. Kun dub la go, bile' goi. 03 [Por Jesukrist, ñila go Dios; no lë' Dios mile' nguruban Krist, orze' miza' Dios yalnazhon ka' Me. No por ñila go Me, nane ka go lë' go gal kwa'n kinu Dios par go. 2 {Ni naga yuxkwa' yizhyuo, lë' Krist nak la di'zh gat por be; per haxta rë zhë lult ngwaxo'b kure' nes par ya be wen. ~1 wDios ndixe kun yub ren kwa'n dox tsak che'n Krist; or ngut Me lo Dios nela tu mbëkxi'l gat nanut mbaino dub ma wen. L0 Naya'lt laxto' go, Dios ngulo' go lo rë kostumbr nazu't kwa'n mila' rë xuz go; wenawen nane go, Dios ndix, gat lë't kun or no ni gat lë' kun plat kwa'n ño nilox, par nguro' go lo rë kuba'; 7/ iNo chi nzhab go: “Pa” lo Dios, Me gat nibet men or nigobe' Me xmod nak kwa'n nile' kad bixa', naki'n zheb go ne go Dios, dub nak go par yizhyuo re', nela tu men zit ga'. m. USe' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Giubchi go lo rë kwa'n gat lë', porke nangagota' rë kuba'.” -  ñal biban go nab tsa par Dios, no gok nambe laxto' go lo rë kwa'n, porke sa' nak Dios, Me ngurezh go par gak go men che'n Me. }, uKuze' bin go ro' Dios; nale'tra' go kwa'n nzhakla kwerp che'n go, nela xmod miban go nzhala, or naga libe' go Dios; 5+ e Kuze', wenawen bile' go xigab xmod le' go kwa'n ñal; gok go menaye; nab tsa bile' go xigab por kwa'n ne' Dios ka' go por nazhi' Me go, or ruxo'b Jesukrist xtu wëlt. ^* 7 per milu' Sprit che'n Dios lo bixa', kwa'n midi'zh bixa' gat lë't par lë' bixa'i; par go milu' Diose. Kure' nak widi'zh nazhon kwa'n milu' más men lo go, rë xa' mixë'l Sprit che'n Dios, mbaino Dios mixë'l Sprit che'n Me lo rë men re'. No haxta rë ganj che'n Dios, dox nzhakla bixa', ne bixa' xmod nak rë kure'. Ban go nambe lo Dios M)  Nzho Sprit che'n Krist laxto' bixa', no kuze' milu'i lo bixa', lë' Krist dox zakzi, per or ded rë kure', dox rë kwa'n nazhon gak. Ngokla bixa' ngane bixa' cho xa' re' mbaino pok gak rë kure', H(   Dox nzhala, wenawen ngurël rë xa' midi'zh por Dios, nabei xmod nak yalnazhon che'n Dios kwa'n nzadnu yalanaban par dubta', mbaino midi'zh bixa' kwa'n ne' Dios gal go por nazhi' Me go. '  Por se'gaka ñila go Jesukrist lo rë kwa'n nizak go, nzhazhin la gal go yalnaban kwa'n kinu Dios par go, kuze' dox nizak laxto' go. 5& eLë' go nazhi' Jesukrist ter nanganet go Me; no ñila go Me ter gat niwi't go lo Me, mbaino dox nizak laxto' go, haxta ni nane go xmod di'zh go kure' por dox nazhone. % Or nided go lo rë kure', kizenbe' Dios go (kiwi' Dios xmod nak go) par nabei chi walika ñila go widi'zh che'n Me. Kwa'n ñila go Dios re', más tsake lo or kwa'n ño nilox, ter nidede lo ki par nzhake viv or; sa'ta' nak or niwi' Dios, walika ñila go widi'zh che'n Me, orze' di'zh Me wen por go, ne' Me kwa'n nazhon ka' go, mbaino le' Me gak go men dox tsak or ruxo'b Jesukrist yizhyuo re'. ~$ wKuze', dox bizak laxto' go, ter nzho or niwin laxto' go por nayax kwa'n nizak go yizhyuo re', per nadi'te xche. ?# yNo por ñila go widi'zh che'n Dios, kuze' nikina Me go kun yalnazhon ro che'n Me, par gal go yalnaban par dubta' kwa'n kinuchao' Dios par go, no kwa'n kuxo'b Dios al tich zhë lult. " 5No lë' yalnaban kwa'n kinuchao' Me lo yibë' par be re', nayot loxe, no ni nayo ni tu kwa'n gat nambe loi, mbaino par dubta' di' yalnazhon che'ne. ! Ñal di'zh be nazhon Dios, Xuz Jesukrist, Me nile' mandad be. Por dox nilats laxto' Me be, mile' Me nak be tu men nela tu më'd laore ngol ga' yizhyuo re' por nguruban Jesukrist, nes par dub kimbëz be yizhyuo re', nane be, lë' be kinu yalnaban par dubta'. C  Ni naga ko Dios yizhyuo re', lë' Dios Xuz be ngule la go, no mixë'l Me Sprit che'n Me nguio laxto' go par gak go nab tsa par lë' Me, no par gon go ro' Jesukrist, Me mitsumbe go kun ren che'n Me. Kina'ba lo Dios, gaknu Me go lo rë kwa'n, mbaino par zi go nazhon. Kimbëz be ruban be nela nguruban Jesukrist ga'  Na Per; Jesukrist mizo da nak da tu apost che'n Me; kixëla yech re' lo rë go xa' ngule Dios gak men che'n, rë go xa' nguzë'b zit rë lazh rë men re': lazh men Ponto, lazh men Galacia, lazh men Capadocia, lazh men Asia, mbaino lazh men Bitinia. ~uRë go men che'n Jesukrist, go nak nela xmë'da, ne go, nazuxib go no ni nachizhi' go rë winab. Sa' gake.~uNu nane be, mbi'd Jesukrist Xga'n Dios yizhyuo re' par mizini Me laxto' be, no ngok milibe' be yub pa' Dios. Nal, nikizë be kun lë' Me, Me re' nak Jesukrist, Xga'n Dios. Jesukrist walika Dios, mbaino tugaka Me niza' yalnaban par dubta'. {oNane be, nak be men che'n Dios, per rë men yizhyuo, xa' gat nzhont ro' Dios, Mizhab nile' mandad lo bixa'. X)Lë' be nane ka, rë xa' nak xmë'd Dios, gat nabanra' bixa' lo kwa'n gat lë', no nikina Jesukrist bixa', Me nak Xga'n Dios, no nagaktra' chi Mizhab bixa' lo kwa'n gat lë', par le'i mandad lo bixa'. jMRë kwa'n gat lë', nile' nzë'b xki men lo Dios, per nzho kwa'n gat nile't, nzhat men lo Dios. 5cChi ne go tu rë wech go, men che'n Jesukrist, kile' tu kwa'n gat lë', kwa'n nawei't xa' lox xa' lo Dios, bina'b go lo Dios por xa' re', nes par za' Dios yalnaban ka' xa'. Per nzho kwa'n dox nayi' nile' men, kwa'n nzhuwei' men par lox men lo Dios tuli; gat kinita na'b go lo Dios por xa' re'. pYNo chi nane be, nzhon ka Dios wanei kwan nina'b be lo Me, orze' guzhë kinu be kwa'n nina'b be lo Me. Por nane be, wen niwi' Dios lo be, kuze', or na'b be tu kwa'n lo Me, lë' Me nzhon kwa'n nina'b be chi nile' bei nela xmod nzhakla Me. ta Kixëla yech re' lo rë go xa' ñila, lë' Jesús nak Krist, par ne go, kinu go yalnaban par dubta'. *M Men xa' ñila, lë' Jesus nak Krist, xa' re' kinu yalnaban par dubta'; per men xa' nanet yila kure', gat kinut xa' yalnaban par dubta'. Kwa'n lult midi'zh Juan  No kure' nak kwa'n midi'zh Dios por Xga'n Me: Niza' Dios yalnaban ka' men par dubta', no yalnaban re' nzë lo tugaka Xga'n Dios. D Tu men xa' ñila, nak Jesukrist Xga'n Dios, yub Dios ñila xa'; per xa' gat ñilat kure', kinu xa' Dios nela tu men mbël ga', porke nanet xa', yila xa' kwa'n midi'zh Dios por Xga'n Me. lQ Ñila be kwa'n nidi'zh men lo yizhyuo re', per más ñal yila be kwa'n midi'zh Dios por Xga'n Me. \~}}N|{{z y(xxwvv$uutKrLqqPpooKnUmmmZlll/kkjiiihhRgfedccjbbF`_3^^ ]\[ZZY X WVVUUTZSRQPP\OOUO NMMKJJiJ IeHrGFF`E`DDCBAA@[?>>Z=<No chi naga yi'dtsi'n ma go, por Dios nin lo go, por gat nzhaklata win laxto' goi. No chi lë' da ka mbël, mejor wei' Dios da. g no par milu' Me, lë' be nak men che'n Me, mikë' Me tu señ be, no señ re' nak Sprit che'n Me kwa'n mine' Me par nzho laxto' be. f No Dios nile', nzo no wen nela go tutsa nzo be lo widi'zh che'n Jesukrist, no nu ngule Me be, par le' be zhi'n nazhon che'n Dios, e ;Kuze', rë kwa'n mila' Dios di'zh, lë' Dios le' rëi por Jesukrist. Kuze', or nidi'zh no nazhon Dios, nzhab no: “Amén, sa' gake”, por Jesukrist. vd gporke Xga'n Dios, Jesukrist, Me kwa'n nidi'zh no xti'zh lo go, na no Silvan, mbaino Timoteo; gat nichë't Jesukrist widi'zh, gat lë't galo di'zh Me tu kwa'n, guzhëla di ze' xa'la di'zh Jesukrist, sino ke nile' Me rë kwa'n nidi'zh Me. uc ePer Dios, or nidi'zh Dios tu kwa'n, lë' Dios nile'i, no Dios nane, or nidi'zh no tu kwa'n, lë'i nile' no, Ib  Pas nile' go xigab, or milen xigab, ngalen kure', nayen milene, o chi nile' go xigab, nak da nela rë men yizhyuo ga', rë xa' kwa'n nzhab le' tu kwa'n, orze' lwega' nzhab xa' nale'tska xa'i. Ra Milen xigab, ngatswi'n ma go, or ngan par rë yezh kwa'n nzhin lazh men Macedonia; no or ngayëka di ba', ngayi'dtsi'n ma go xtu wëlt, no par ngaknu go da or ngan rë yezh kwa'n nzhin lazh men Judea. ` Kinun xigab re', ngoklan ngatswi'n ma go galo laka; nes par chop tant ngazak laxto' go, or ngane go da wëlt mirop. F_ Como lë' go mizobyek la, pla ra' xti'zh no; nane ka no, or zhin zhë or yëk Señor Jesús xtu wëlt, Me nile' mandad be, orze' lë' go zak laxto' por no, nela nizak laxto' no por go ga'. ^  Rë widi'zh kwa'n mikë' no lo go re', jwals laka go'l goi, mbaino jwals laka zobyek goi, porke nzhakla no zobyek go rëi. *] O Nidi'zh no wen por mis no, porke nambe laxto' no, yent kun cho mile' no tu kwa'n gat lë'; kun rë men nambe nikizë no, per más ra' kun go nambe laxto' no, nela xmod milu' Dios lo no. No se' nikizë no, gat lë't por kwa'n nzhak no yizhyuo re'i, sino ke por nilats laxto' Dios noi. ]\ 5 no chi lë' go gaknu no, na'b go lo Dios por no, nes par se', más nayax men za' xkix lo Dios por rë kwa'n wen, kwa'n laore le' Dios por no. Chon nangatswi' Pab, ma rë men che'n Jesukrist xa' nzho yezh Corinto [ ) porke Dios ngoknu no lo rë kwa'n nazhe'b kwa'n mer ngat no, no sigur nzhap no, lë' Dios se'gaka gaknu no, mbaino kina Dios no lo rë kwa'n, /Z Y Guzhë unei, mile' no xigab; sa' mizi no mile' Dios par nangayila no mis no, sino ke mizu'i par más yila no yalnazhon che'n Dios, kwa'n nile', niruban rë men ngut, Y yRë go wech no bizan, nzhaklan gon go rë kwa'n nguzak no, no rë kwa'n nalats nguded no or nguio no rë yezh kwa'n zhin lazh men Asia. Dox tu kwa'n nazhe'b nguzak no, kwa'n mile' yentra' jwers no tuli, ngale'tra' no xigab chi ngabanra' no. X %Pwes kuze', sigur nzhap no, or nided go lo rë kure', nela xmod nided no ga', Dios tsiyal laxto' go, nela xmod nitsiyal Dios laxto' no ga'. vW gNo chi nided no lo rë kwa'n nizakzi no por go, lë'i nak par ya go wen, mbaino par ro' go lo rë kwa'n nazhe'b kwa'n nzadkë tich go. No chi nitsiyal Dios laxto' no, nu ska kun go le' Diose, par xek go ded go lo rë mis kwa'n nided no. 2V _Porke nela xmod, dox nguzakzi Krist, se'ska nided no loi por nilu' no widi'zh che'n Krist, mbaino se'ska nitsiyal Krist laxto' no or nided no lo kwa'n nile' nizakzi no. aU =porke or nided no lo rë kwa'n nizak no, Dios nitsiyal laxto' no, nes par gak tsiyal no laxto' rë men, or nizak bixa' wanei tu kwa'n. No or nizakzi bixa', par le' no kun lë' bixa', nela xmod nile' Dios kun go ga'. GT  Ñal di'zh be wen por Dios, Me nak Xuz be, no lo mis Dios ska re', Me nak Xuz Jesukrist, Me nile' mandad be, mbaino dox nilats laxto' Dios be, no Dios nitsiyal laxto' be or nizakzi be, S 5Kina'b no lo Dios, Xuz be, no lo Jesukrist, Me nile' mandad be, par gaknu Me go, no par le' Me, zi go chul dizde le'n laxto' go. Rë kwa'n nded Pab CR Na Pab, yub Krist Jesús mixë'l da par dizha lo go, porke sa' ngokla Dios gak, par lun widi'zh che'n Me. Na no Timoteo, xa' nak wech be por Jesukrist; mixë'l no yech re' lo rë go, xa' nak men che'n Jesukrist, rë go xa' nzho yezh Corinto, no rë go men che'n Jesukrist xa' nzhin rë yezh plo nak lazh men Acaya. Q bporke nguruya' pla men lo widi'zh che'n Jesukrist por ngwayila bixa' kwa'n nilu' rë men ba'. Lë' Dios gaknul. Sa' gake.JP bTimoteo, bikina rë kwa'n mika'b Dios lol; nakinzhatal rë widi'zh yent yek che'n rë men yizhyuo re', rë widi'zh kwa'n nile' nichëlro' men, kwa'n zak men, widi'zh che'n rë xa' nzhak, O7bpar tsa bixa' yalrrik kwa'n nayot lox, nes par rë zhë kwa'n laore nzë, lë' bixa' gal kwa'n walika nak yalnaban. Lult kwa'n mika'b Pab lo Timoteo =NsbMbaino nu guzh lo rë xa' kinu dimi ba', más ñal le' bixa' rë kwa'n wen par gap bixa' yalrrik lo Dios; gak bixa' wen laxto', yëët bixa' rë che'n bixa', ki'z bixa'i ka' men, RMbLo rë men dox kinui, bidi'zhnu bixa', nazit bixa' ya, mbaino ni nawi' bixa' lo dimi kwa'n ño nilox. Más ñal wi' bixa' lo Dios, Me nizilazh kwa'n nayax lo kwa'n naki'n men nes par ya men wen. L bTugaka Me nak Dios Me nayot gat, no naban Me lo tu biani kwa'n nayi' nizini, plo yent cho gak zubi; mbaino nagat ne ni tu men Me, no ni nagak ne men Me. Tutsa lë' Me ñal di'zh men wen no nazhon, mbaino nab tsa lë' Me nile' mandad par dubta'. Sa' gake. hKIbDios le' zhin zhë re', tiemp kwa'n mizo Me; Dios Me tugaka nzha wen par dubta', mbaino Me tugaka nile' mandad lo rë kwa'n nzho; Dios Me nab tsa nak rey lo rë rey, mbaino nab tsa Me nile' mandad lo rë xa' nile' mandad. OJbkinin lol, bile' rë kwa'n midi'zha lol; nalu'tal widi'zh che'n Dios xa'la mod par yent cho gak gab kwan tu kwa'n nakal lo ni tu men; dubta' bile' se' haxta or yë'd Jesukrist, Me nile' mandad be. I-b No nal, kika'ba lol, dilant lo Dios, Me nile' naban rë kwa'n nzho; no dilant lo Krist Jesús, Me nangazhebt ngadi'zh kwa'n wali lo Pons Pilat; [H/b Por ñilal widi'zh walipa' che'n Jesukrist, bixek zakzil haxta plo nei; nes par galal yalnaban par dubta'. Por kure' la ngurezh Diosal, mbaino por lë'lai midi'zhal, dub mbin nayax men, lë'l ñila Jesukrist. -GSb Yubchi lo rë kuba', porke lu, nak tu miyi' xa' nilu' lë'ska lë' widi'zh che'n Dios; dub banal bile' kwa'n ñal no kwa'n nzhakla Dios; mbaino bitsiro'b más kwa'n ñilal Jesukrist no kwa'n nazhi'l rë men; no nu bitsiro'b laxto'l lo rë kwa'n nizakal, no gok nado' laxto' lo rë men. F1b Or dox nile' men por dimi, orze' re' nzë rë lo kwa'n gat lë'; nzho men, por dox niwix xa' gap xa' dimi, nila' xa' widi'zh che'n Jesukrist, no nzhuwei' kwa'n gat lë' xa' plo dox niwin laxto' xa' por rë yalzi kwa'n kine xa'. Wen ña men or nizo men wen lo rë che'n Dios yEkb Per rë xa' nzhakla gak rrik, lë' rë che'n Mizhab wei' xa' par ya'n cho'n xa' le'ne; wix xa' gap xa' nayax kwa'n yent yek, rë kwa'n nitsinu men; orze' nzhuwei' rë kure' xa' tu plo nagaktra' ro' xa' par nizakziy xa', orze' nilo'xe xa'. YD+bkun nzho kwa'n gao be, no nzho kwa'n gak be; kun kure' namás nizak laxto' be. bC=bporke or ngol be yizhyuo re', yent kwan nzadnu be; no ni or gat be, yent kwa'n wei' be; yBkbWalika, dox wen nzha rë men che'n Jesukrist, per nab tsa par rë xa' nizak laxto' kun rë kwa'n kinu tsa xa', kAObPor nak bixa' sa', nayot lox chë'lro' bixa', porke minu la yek bixa' por gat nizobyek bixa' widi'zh lë'tsa lë' che'n Dios; zak bixa', por nak bixa' men che'n Jesukrist, le' bixa' gan nayax dimi. Yubchi lo rë men nak sa'. @bMen re' dox ya nizi xa', mbaino lalta' gat zobyek xa' widi'zh lë'tsa lë' che'n Dios. Minu la yek xa' por dox ño laxto' xa', chë'lro' xa' por wanei kwan tu kwa'n. No or nilu' bixa' rë kure' lo men, nike'd bixa'y men kwa'n nak bixa'; niwix men gap men kwa'n nak che'n xtu men, no nibin bixa' dil, mbaino niye bixa' wech bixa', no gat niwi't bixa' lo wech bixa' dub la bixa'. 1?[bChi cho men nilu' widi'zh che'n Dios xa'la mod par lo widi'zh lë'tsa lë' che'n Señor Jesukrist, mbaino par lo widi'zh che'n Dios kwa'n nilu' xmod ñal ban be. f>EbKuze', chi cho men che'n Jesukrist nak mos nado lo xtu men che'n Jesukrist, nale't xa' xigab, gat naki'nt gon xa' ro' xa' re'; más ñal le' xa' kwa'n gab xa' re' por nak xa' tu men che'n Jesukrist, mbaino por nazhi' Jesukrist xa'. Kure' ñal lu'l mbaino bika'b lo rë men che'n Jesukrist. Ñal ban be nambe, mbaino zak laxto' be por kwa'n kinu be <= sbRë men che'n Jesukrist xa' nak mos nado lo xtu men, naki'n gon bixa' ro' xa' nile' mandad lo bixa', par yent cho di'zh gat lë' nak Dios, no por widi'zh che'n Me kwa'n nilu' be. <ybSe'ska nzhak or nile' men kwa'n wen; nzhoi zhë laka nilu' no nzho kai naga'ch, per zhin zhë, lë' rë men gone.;5bNzho ka xa', zhë laka nilu' nzë'b xki xa', ter naga kobe' (wi') Dios kwan nak xa'; mbaino nzho xa' gat nilu'te, per zhin zhë, lë'i yaxo'b. Q:bNo nagotra'l nab tsa nits, gu' che'p vin, porke kad pok nzhaknel. 49abAntis di kwel tu men par le' zhi'n nazhon che'n Dios, nakënt laxto'l, tuli ka xo'btal ya'l yek xa'; napa' por lë' xa', nul gap dol. ¡Guro' tuli lo rë kwa'n gat lë'! K8bDilant lo Dios kun lo Krist Jesús, Me nile' mandad be; mbaino kun lo rë ganj xa' ngule Dios; kika'ba lol par le'l rë widi'zh re', no nakwetal men or le'l kwa'n wen; tutsa bile' kun rë men. D7bPer chi walika sa' nak tu rë men xa' nizo lo rë men che'n Jesukrist, orze' bilu'zh xa' (biza' kunsej xa') dilant lo rë men che'n Jesukrist, nes par zheb más rë men che'n Jesukrist. '6GbNayilatal kwa'n di'zh tutsa men, xa' kë' kixu' tu men xa' nizo lo más men che'n Jesukrist. Naki'n ne chop-chon xa'i par gak zhë'l di'zh chi walikai. 5bporke se' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Nakotal yex ro' ngo'n or nigo' ma triu”, no: “Men xa' nikë zhi'n ñal gax ka' xa'.” B4}bRë xa' nizo lo más rë men che'n Dios, chi lë' bixa' wen ka nile' zhi'n nazhon che'n Dios xid rë men, ñal gax ka' bixa' mbaino wen biwi' go lo bixa'; per más ñal gax ka' rë xa' más nizo, no vid nine xa', nidi'zh widi'zh che'n Dios, mbaino nilu' bixa'i lo men; lo rë xa' re', más ñal wi' go wen, r3]bChi nzho tu una', men che'n Jesukrist, no xid rë melizh xa' nzho tu una' ngut xmiyi', naki'n gaknu una', una' ngut xmiyi' re', par nazo una' re' zhi'n lo rë men yado', rë xa' nzhaknu rë una' xa' ngut xmiyi', xa' yent cho nzhap. p2Ybporke nzho una' xa' ngut xmiyi', nguro'ya' la lo nez che'n Dios par nile' bixa' kwa'n nzhakla Mizhab. I1 bKuze' nin, más wen par rë una' xi xa' ngut xmiyi', kwa'n bixa' xtu miyi' no gap bixa' më'd, mbaino kina bixa' lizh bixa', nes par nadi'zh más rë men tich men che'n Jesukrist por Mizhab, S0b No gat lë't nab kure', nu nzhak jloj bixa': laba'i-lare'i nikizë bixa' lizh men; no gat lë't nab nzhak jloj bixa', nu di'zhyix bixa', mbaino niguro' bixa' che'n men no nidi'zh bixa' kwa'n gat ñal. B/b no or nile' bixa' kure', ña'n nzë'b xki bixa' lo Dios. `.9b Per nazobtal lë rë una' xa' xi, xa' ngut xmiyi', napa' gakla bixa' le' bixa' rë kwa'n nzhakla kwerp che'n bixa', orze' lë' bixa' ya'l laxto' kwa'n mia'n bixa' di'zh lo Jesukrist por kwa'n bixa' xtu miyi', -!b No ñal yët xa' wen por rë kwa'n wen mile' xa': Chi wen ka mixë'n xa' rë xmë'd xa', chi miza' ka xa' lizh xa' ya'n rë men dub la xa', no chi ngoknu xa' kun yalnado' rë men che'n Jesukrist, no kun rë xa' une yalnalats, mbaino chi mile' ka xa' rë kwa'n ñal. -,Sb No bizobni' lo yech nab tsa lë rë xa' una', xa' ngut xmiyi', xa' nzhap dizde chon gal li'n par al ya, per chi ngop xa' tutsa miyi'; orze' gak gaknu go xa'. \+1bPer chi xid go nzho tu men che'n Jesukrist, xa' net gaknu rë melizh, no ni rë xa' lizh xa', orze' mila' la xa' re' widi'zh che'n Dios tu lad, mbaino par lo Dios, más nzë'b xki xa' ke tu men naga yila Dios. L*bBika'b le' bixa' rë kwa'n ñal, par yent cho gab kwan nak bixa'. x)ibPer chi nzho tu una' xa' ngut xmiyi', no naban xa' nela xmod nzhakla xa', orze' par lo Dios ngut la una' re'. &(EbNo nal, una' xa' ngut xmiyi', no walika yent cho nzhap xa', xa' re' nab tsa lo Dios niwi' xa' par gaknu xa', zhë-yë'le nina'b xa' lo Me kwa'n naki'n xa'. q'[bPer chi lë' una' re' nzhap rë xmë'd o nzhap xa' xinxots xa', más wen tse'd rë më'd re' lu' bixa' walika men che'n Dios bixa' or gaknu bimë'd xna' më'd o xnit më'd, nela xmod mixë'n xa' bimë'd, porke se' ño laxto' Dios. O&bNo biza' kwa'n naki'n rë una' ngut xmiyi', xa' yent cho nzhap. ]%3bNo kun rë xa' una' ngwagal la, bile' kun lë' bixa' nela nile' men kun tu xna' men; mbaino kun rë una' xi, bile' kun lë' biuna' nela nile' men kun tu bizan men; yent cho xigab gat lë't le'l kun lë' biuna'. E$ bOr lu'zhal rë xa' miyi' ngwagal la, nadi'zhtal nayi' lo xa'; chul bidi'zh lo xa' nela men nidi'zh lo xuz ga'; mbaino lo rë miyi' xi, bile' kun lë' bixa' nela nile' men kun tu wech men. G#bBiwi' xmod nikizël lo rë che'n Dios, no xmod nilu'l widi'zh che'n Dios lo rë men, mbaino nayazhatal le'l rë kure', nes par galal yalnaban par dubta' kun rë xa' nzhon kwa'n nilu'l.T"!bZilita' gulo yek, le'l rë kure', par lu', nza'dro'bal lo rë che'n Dios. !bBikën laxto' le'l zhi'n nazhon kwa'n mine' Dios nka'l, or mixo'b rë xa' nzo lo rë men che'n Jesukrist, ya' bixa' yekal. } sb Dub nilë' yala, bile' pa' por go'lal widi'zh che'n Dios lo rë men, no bilu' kwan nzhabe, mbaino bidi'zhnu bixa'. )b Naziyëltal chi cho nagon ro'l por xil; wanei, bilu' lo rë men che'n Dios xmod nidi'zhal no xmod nile'l kwa'n lë'ska lë'; no xmod nazhi'l men, mbaino xmod ñilal widi'zh che'n Dios, no xmod nile'l kwa'n lë'ska lë'; bikinal par yent cho gak gab kwan tu kwa'n nakal. Fb Bika'b rë kure' lo rë xa' nitse'dal, par le' bixa'i. {ob Por nile' be kwa'n nzhakla Dios, vid nine be no nidil be kun rë che'n Mizhab, por kimbëz be, ban be dubta' kun Dios, Me nayot gat. Dios nzhakla ko' rë men lo kwa'n nazhe'b nzho bixa', per más nile' Me por rë men ñila widi'zh che'n Me. 4cb Walika widi'zh re', no ñal rë men yilai. jMbTer nzho men ña plo nzhak naye kwerp che'n men, per zu'te par rë kwa'n; más nizu' par men, tse'd xa' kwa'n nzhakla Dios, porke dox nazhon kwa'n niza' Dios par men, wanei ploi, yizhyuo re'i mbaino nu haxta plo wei' Me be. +bPer nakinzhatal rë widi'zh yent yek che'n rë men yizhyuo re', no rë kwa'n nidi'zh rë men nzhala; más ñal bitse'd rë kwa'n nzhakla Dios. fEbChi lë'l lu' rë kwa'n kidizha lol, lo rë wech be, men che'n Jesukrist, orze' walika nakal tu mos wen che'n Me; nzadro'bal lo rë che'n Jesukrist kwa'n ngwayilal no kwa'n nanel, walipa' widi'zh nazhon che'n Dios. bporke rë kwa'n nzhao be nzhak nambei por widi'zh che'n Dios or nina'b be lo Me par tsumbe Mei. Tu mos wen che'n Jesukrist bRë kwa'n ngulo Dios, rëi wen gao be or niza' be xkix lo Dios por lë'i; kuze' gat ñalt gab be, nzho kwa'n nayi' gao be, dAbRë men re' di'zh, nayi'y par lo Dios, kwa'n men tsa' men, no nu di'zh bixa', nzho kwa'n nayi' gao men. Per rë kwa'n gak gao men, xa' ñila nab tsa widi'zh nazhon che'n Jesukrist, or niza' xa' xkix lo Dios por lë'i. bLë' rë widi'zh re' yo por rë men mbël, rë xa' chigab walika men wen; per ni gat nize'nra' bixa' chi nakap kwa'n nile' bixa'. b ?bPer nal, zhë laka nidi'zh Sprit che'n Dios, or nzhazhin gax la yë'd Jesukrist, lë' nayax men yo, xa' la' widi'zh nazhon che'n Dios, más yila bixa' rë widi'zh gat lë' kwa'n nzë lo rë mbi mal, kwa'n nikide men. "=bLë'i walika, dox kwa'ro widi'zh nazhon che'n Dios kwa'n nguluxo'b Me lo be:Or mbi'd Jesukrist yizhyuo re', ngok Me tu men,
mbaino milu' Sprit che'n Dios, tugaka Me nak Xga'n Dios,
no une rë ganj che'n Dios Me,
mbaino haxta rë men gat lë't men Israel mbin widi'zh che'n Me.No rë plo ngwayila men widi'zh nazhon re',
mbaino Xuz Me Dios mbi'y Me lo yibë' plo nzho yalnazhon.Obno chi lë' da lë' ra', lë'l nane la xmod tse'dal rë men che'n Dios, Me naban par dubta', nes par rë men re' kina widi'zh nazhon che'n Dios, nela yatso no simient che'n tu yuo' nzene dub yuo'. GbKixëla yech re' lol, ter lë' da yal ka yi'dtsi'n mal, W'b porke rë xa' walika niro' wen lo zhi'n re', orze' wen ñët xa' xid más rë men, mbaino yent por kwan zheb xa' di'zh xa' widi'zh che'n Krist Jesús lo men. Dox nazhon widi'zh kwa'n ngulu'xo'b Dios lo be ~ub Tu xa' gaknu más rë men che'n Dios, ñal tutsa una' gak tsa' xa', no gak xa' tu men nigo gobier rë xa' lizh xa', |qb No se'ska rë una', xa' nzhakla gaknu xid más rë men che'n Jesukrist, ñal gak bixa' men nile' lë'ska lë' tu kwa'n, no nagakt bixa' men di'zhyix; naki'n gak bixa' menaye lo rë kwa'n nile' bixa', mbaino le' bixa' rë kwa'n nidi'zh bixa'.  b Ñal galo laka gurël go chi wen ka nzo rë men re' lo Dios, no chi yent kwan nak bixa', orze' bizo go bixa' lo zhi'n re'.  7b No ñal se'gaka ban bixa' lo kwa'n mitse'd bixa', par zi bixa' yent kwan nak bixa' lo rë widi'zh nazhon che'n Jesukrist kwa'n nguluxo'b Dios lo be. b =bSe'ska ñal gak rë xa' nzhaknu más rë men che'n Jesukrist: Ñal gak xa', xa' nile' lë'ska lë' tu kwa'n, no gak xa' tu men nile' kwa'n nidi'zh; nagakt xa' tu nguy, no ni nakide xa' men par le' xa' gan dimi. o WbNo nu, ñal yët xa' wen xid rë men xa' gat lë't men che'n Jesukrist, no chi yët xa' gat lë', orze' nayilatra' men xa', mbaino ya'n xa' gat lë' lo Dios por Mizhab. Kure' ñal le' rë xa' nzhaknu más rë men che'n Jesukrist $ AbNo lo rë men re', gat ñalt zo tu xa' laore ngwayila widi'zh che'n Dios, napa' zi xa' dox ya, orze' zak xa' nela kwa'n nguzak Mizhab, no zakzi Dios xa'. Y+bNo chi gat nigo tu men gobier lizh, orze', ¿xmod kina xa' rë men che'n Dios? wgbNo ñal gak xa' tu men nigo gobier lizh, mbaino nizob rë xmë'd xa' xti'zh xa' no nile' bimë'd kwa'n ñal. a;bNo nagakt xa' nguy, mbaino nagakt xa' tu men nichao' dil, no ni nagakt xa' tu men nikide men par le' gan dimi; ñal gak xa' tu men nado' laxto' mbaino gak xa' tu men nile' nibin men wen; no nawixt xa' gap xa' dimi. QbPer, naki'n gak xa' tu men, yent cho gak gab kwan tu kwa'n nak xa'; no ñal gap xa' tutsa una', mbaino gak xa' tu menaye lo rë kwa'n nile' xa', no wenawen nile' xa' xigab or nile' xa' tu kwa'n, mbaino niwi' laka xa' kwan le' xa'; no dub la xa' niza' xa' tu plo ya'n men lizh xa', no nu nzhak xa' nilu' xa' widi'zh che'n Dios.  bWalika widi'zh re': Cho tu miyi', men che'n Jesukrist, nzhakla gak, xa' zo dilant lo rë men che'n Dios, nazhon zhi'n nile' xa' xigab. pYbPer Dios ko' rë una' lo rë kwa'n nzë'b xki bixa' por gap bixa' më'd, no dubta' yila bixa' widi'zh nazhon che'n Dios, mbaino chizhi' bixa' wanei cho men no ban bixa' nab tsa par Dios, mbaino nu nagakt una' tu xa' dox nabe.a;bno nangakidet Mizhab Adán, lë' Mizhab mikide Yëv, kuze' lë' una' ngop dol lo Dios. I b porke galo laka mizuxkwa' Dios Adán, orze' mizuxkwa' Me Yëv, b No naziyëlta, lu' tu una' widi'zh che'n Dios lo miyi', o le' una' mandad lo miyi'; más wen xe zob rë una' or nibin go lo kult, tab No or kilu' rë xa' miyi' widi'zh che'n Dios, ñal xe zob rë una', nes par nilu', nzhon bixa' ro' miyi'. u~cb Más wen wi' men lo rë una' por rë kwa'n wen nile' bixa', porke sa' nilu', nak bixa' men nzhon ro' Dios. h}Ib No rë una' xa' nzho xid bixa', gat ñalt gak bixa' lar kwa'n gat ñalt gak rë men che'n Jesukrist. Gat ñalt, zo bixa' dox nabe, o dox chul li'b yek bixa', o gap bixa' rë kwa'n gor o rë perla; o gak bixa' dox lar wen. h|IbKuze', rë plo nibin men che'n Dios, or lits rë xa' miyi' ya' par na'b bixa' lo Dios, nzhaklan nambe laxto' bixa' lo Dios; gat ñalt na'b bixa' lo Dios dub nzho xian laxto' bixa' por nichëlro' bixa' kun wech bixa'. s{_bPor kure', mizo Dios da nak da tu apost, tu men ñadi'zh widi'zh nazhon re' lo rë men xa' gat lë't men Israel, par ne bixa' no par yila bixa' kwa'n walika nak widi'zh che'n Krist Jesús. ¡Walika kwa'n kinin re', gat lë't mbële! 3z_bYub Me michi Me Me, ngut Me par ndix Me rë kwa'n nzë'b xki men; ngok kure' haxta tiemp mizo Dios, or ngokla Me ne men xmod ko' Me bixa' lo rë kwa'n nzë'b xki bixa'. (yIbTugaka Dios nzho, mbaino tutsa Krist Jesús, Me nidi'zh lo Dios por be, no por lë' Me mila' Dios di'zh xtu wëlt par be. Nu nak Krist Jesús tu men yizhyuo. xbno se' ska nzhakla Me kun rë men, ro' bixa' lo kwa'n nazhe'b kwa'n nzho bixa', libe' bixa' widi'zh nazhon che'n Jesukrist. {wobporke dox wen kure' mbaino nizak laxto' Dios or nina'b be sa' lo Me. Lë' Me ngulo' be lo kwa'n nazhe'b nzho be, =vsbmbaino bilu' ñal na'b bixa' por rë rey, no por rë xa' nile' mandad, par ban be tu vid chul, yent kwan zheb be, nes par le' be kwa'n nzhakla Dios, mbaino kwa'n ñal lo rë men, =u ubXid rë kure', kwa'n galo laka kika'ba, bilu' lo más rë men che'n Jesukrist, na'b bixa' lo Dios por rë men, wanei xmod ñale; mbaino nu ñal za' bixa' xkix lo Dios por rë men; t bXid rë men re' nzho Himeneo kun Jand, no milan bixa' lo Mizhab, par tse'd bixa' nalu' ra' bixa' widi'zh che'n Dios xa'la mod.es EbSe'gaka wayila widi'zh nazhon che'n Dios, no bile' nab tsa kwa'n nanel wen; nagaktal nela pla rë xa' kwa'n mia'l laxto' rë kure', mila' bixa' widi'zh nazhon che'n Dios; orze' ngok bixa' nela tu bark kwa'n michil nits. r  bNo lu, Timoteo, xa' nak nela xga'na ga' por ñilal widi'zh che'n Dios kwa'n milun lol; kika'ba lol rë widi'zh kwa'n ne pla rë xa' nidi'zh por Dios lol, or ne bixa' kwa'n nzhab Dios por lu. Bin kwa'n ne bixa', guzo natsin nela tu sondad kwa'n nidil. ,q SbRë men ñal di'zh nazhon rey Me nzho par dubta', rey Me nayot gat. Yent cho gak ne lo Me, no tugaka Me nak Dios. Dubta' ñal di'zh men dox nazhon Me. ¡Sa' gake! `p ;bTer sa' ngok da, per milats laxto' Krist Jesús da par milu' Me lo rë men, dox nixek Me lo rë kwa'n nakap nak men, no par ne rë men kwa'n mile' Me kuda, par nu bixa' yila Me, orze' gal bixa' yalnaban par dubta'. Qo bWalika widi'zh re', no ñal yila mene: Mbi'd Krist Jesús yizhyuo re' par ko' Me rë men lo kwa'n nazhe'b nzho bixa', xa' nzë'b xki lo Dios; no xid rë men re', na galo laka más nzë'b xki lo Dios. n bPer por dox wen Jesukrist, Me nile' mandad be, gat ñalta' da kwa'n mile' Me kuda, nak da tu men che'n Me, kuze' nazhi' da rë men. um eb Mile' Me da tu men che'n Me, ter ngok da or galo tu xa' mizhibde widi'zh che'n Me, no ngurukë'n tich rë men che'n Me par mizakzin bixa'; per milats laxto' Me da, porke nagat yilan widi'zh che'n Me, kuze' naneta chi nayi' kwa'n kilen. @l {b Nizan xkix lo Krist Jesús, Me nile' mandad be, mbaino mine' Me yalnazhon che'n Me kan, miwi' Me lon, nela lo tu men dox nzhon ro' Me, ngule Me da par len zhi'n nazhon che'n Me. ck Ab Rë kure' mika'b Dios lon par dizha widi'zh nazhon re' lo rë men. Niza' Pab xkix lo Dios nj Wb No nu ngulo Dios ley par rë xa' niban kun cho la men no par rë xa' niban kun tsa' miyi' o kun tsa' una', mbaino par rë xa' nito men nela tu ma ga', no par rë men nikë' mbël no nu par rë xa' nize't Dios or nikë' xa' mbël. Par kuze' ngulo Dios rë ley par tse'd Dios rë men xa' nilu' wanei cho xtu rë kwa'n nika lo widi'zh lë'tsa lë' che'n Dios. i 5b porke nangagot Dios ley par men wen; Dios nguloi par rë men xa' nayi'lazh nzhon ley che'n Dios, par rë men yent kwan nzhon tuli, no par rë men gat nzhapt kwent ni tu rë kwa'n nazhon che'n Dios; mbaino par rë xa' naban lo kwa'n nayi' par lo Dios no lo rë xa' naban lo rë kwa'n nakap; par rë xa' yent kwan ña laxto' lo rë che'n Dios, mbaino par rë xa' nzhut xuz o xna', o wanei cho xtu rë men. mh UbNane be, nizu' ka ley par ya men wen, per nab tsa chi nane men xmod ñal le' men kwa'n nzhabe, 0g [bNzhakla bixa' lu' bixa' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, per ni nazobyek bixa' cho widi'zh kidi'zh bixa'; no per ni kwa'n nilu' bixa' dub la bixa', nanet bixa' kwane. ]f 5bNzho bixa' mila' la rë kwa'n wen re'; guzhe miziwan bixa' lo rë widi'zh yent yek. se abKwa'n mika'ba lol nak gaknul bixa' chizhi' bixa' tu xa' kun xtu xa', porke men nzho yalnazhi' laxto', nikwa'n xa' ya xtu men wen, no nane xa' cho kwa'n wen no cho kwa'n gat lë', mbaino yub pa' lë' widi'zh che'n Jesukrist ñila xa'. ud ebmbaino ni nadi'zh ra' bixa' rë kwent kwa'n michao'yek men nzhala, o por cho ngok rë melizh men xa' tiemp; porke rë kure' nile' nichë'lro' men maska bixa' le' kwa'n mika'b Dios lo bixa', di'zh bixa' widi'zh nazhon che'n Dios lo men. Ac }bNela mika'ba lol or nkizë'n rë yezh kwa'n nzhin lazh men Macedonia, nin ya'nal yezh Efeso par di'zhnul pla rë men xa' nilu' widi'zh che'n Dios xa'la mod, par nale'tra' bixa'i, b #bKixëla yech re' lol, Timoteo, lu nak nela tu xga'na, por ngwayilal widi'zh che'n Krist Jesús kwa'n midizha lol; lë' Xuz be Dios no Señor Krist Jesús gaknul, no lats laxto' Me lu, no zil chul dizde le'n laxto'l. Neu kun rë xa' nilu' widi'zh che'n Dios xa'la mod 7a kbNa Pab, lë' Dios no Krist Jesús mile' mandad, nak da tu apost; Dios Me nigo' be lo rë kwa'n nzë'b xki be; no Krist Jesús, Me niza' yalnaban ka' rë men che'n par dubta'. ;`qNLë' Señor Jesukrist gaknu rë go. Sa' gake.s__NDilant lo Señor Jesukrist, kika'ba lo rë go, go'l go yech re' lo rë men che'n Jesukrist xa' nzho ba'. }^sNGuzen go ya' rë wech be no bizan be, men che'n Jesukrist xa' nzho ba', mbaino uni' go lo bixa' kun dub laxto' go. ]]3NRë go wech no bizan, men che'n Jesukrist, bina'b go lo Dios par gaknu Me no. G\NDios ngule go par gak go tu ben men par lë'tsa Me. Por nile' Me rë kwa'n nila' Me di'zh, nanen, lë' Me le' rë kwa'n kina'ba lo Me por go. Tu widi'zh wen par rë go, men che'n Jesukrist s[_NKina'ba lo yub Dios, Me nile', nizi rë men che'n Me chul, dizde le'n laxto' bixa', par tsumbe Me laxto' go lo rë kwa'n, no alm che'n go, mbaino kwerp che'n go, par nane Señor Jesukrist ni tu kwan gat lë' nak go or yubre Me. -ZUNno yubchi go lo rë kwa'n gat lë'. TY!NNo or gon go rë widi'zh re', gurël goi, no chi che'n Diose, wayila goi; jXMNno ni nayi'd yek go, le' go xigab, ka mbël rë widi'zh kwa'n nidi'zh men por Sprit che'n Dios. MWNNale't go naya' lo rë kwa'n nazhon nile' Sprit che'n Dios xid go, kVONLo rë kwa'n nizak go, biza' go xkix lo Dios; kure' nzhakla Dios por nak go men che'n Jesukrist. 0U[Nno dubta' nayazhat go na'b go lo Dios. "T?NZilita' bizak laxto' go, S7NBikina go go, nayat go lal kun men nile' nakap lo go; más wen zilita' bile' pa' go par le' go kwa'n wen tu go kun xtu go, no wanei kun cho xtu men. rR]NNo kina'b no lo rë go, men che'n Jesukrist; xa' nicha'b kë zhi'n xid go, bilu'zh go bixa' (biza' go kunsej bixa'); no rë xa' nzhakla ro' ya' lo widi'zh che'n Dios, bitsiro'b go laxto' xa'; mbaino bixek go lo rë men nakap lo go. }QsN Biwi' go wen lo bixa', no bichizhi' go bixa' por rë kwa'n nile' bixa' por go; no chul guzhin go tu go kun xtu go. 8PiN Rë go wech no bizan, men che'n Jesukrist, dox kina'b no lo go, gop go kwent rë xa' dox nile' xigab por go, nitse'd bixa' go ban go nela xmod nzhakla Señor Jesukrist. EON Nal ñal bitsiro'b go la wech go (bile' go, nayat laxto' wech go), tu go kun xtu go, mbaino bile' go, ro'b tu go kun xtu go lo rë che'n Dios, nela xa kile' ka go. Lult kwa'n midi'zh Pab mNSN Ngut Me por be; kuze', ter naban be o ngut be yizhyuo re', per lë' be ban par dubta' kun lë' Me. M N porke nangagot Dios be par lox be lo yalzi; lë' Dios ngulo be par ban be dubta' por rë kwa'n mile' Señor Jesukrist por be. {LoNPer be, men che'n Dios, gat nile't be rë kwa'n nzhak lo nakao, kuze' ñal gak natsin be lo rë kwa'n nzhak. Nela xmod nile' rë sondad lo dil, nikina bixa' bixa' kun rë yi'b kwa'n kinu bixa', se'ska naki'n kina be be lo rë kwa'n gat lë': Dubta' yila be widi'zh nazhon che'n Dios, no nazhi' be wech be, men che'n Jesukrist, mbaino wanei cho men; no naki'n tsila be, lë' Dios kubchi be lo rë kwa'n zakzi Dios rë men xa' gat nzhont ro' Dios. Par be, kure' nak nela tu yi'b ga' par kina be be, EKNLë' go nane ka, más nix nzha' men yë'l, no yent cho kwent niza' bixa' rë kwa'n nzhak; mbaino rë xa' nzhoi, más nizuzh bixa' yë'l, no se'ska gat niza't bixa' kwent rë kwa'n nzhak. sJ_NKuze' la, naki'n gak natsin be; nagakt be nela más rë men xa' gat ñat laxto', nela tu men naxnaa ga'. I%Nporke rë be xa' nak men che'n Jesukrist, nak be men nzo lo biani che'n ngubizh ga', gat nakt be nela rë men nzo lo nakao che'n yë'l ga'. H1NPer go, wech no bizan, men che'n Jesukrist; gat nut go nzhin lo nakao; lë' go nane la rë kure'. Kuze', nazhint zhë re' lo go nela tu wa'n ga', VG%NGab rë men yizhyuo: “Ni tu xigab, chul nzhin rë be; yent por kwan le' be xigab”, per ¡di!, zhin rë kwa'n lo'x bixa', nela yalne che'n tu una' gal xin; yent cho ka'n lo rë kwa'n lo'x rë men re'. }FsNlë' go nzhon la, yent cho nane or zhin zhë yubre Jesukrist; lë'i gak nela tu yë'l or ño tu wa'n lizh men ga'. E NNal, wech no bizan, men che'n Jesukrist, gat naki'ntra' zob no lo yech re', pok gak rë kure', cho mbëo'we o cho zhëi; DyNPor rë kure', bitsiro'b go la wech go (bile' go, nayat laxto' wech go), tu go kun xtu go, lo rë kwa'n nizak go.`C9NOrze'se, rë be xa' se'gaka naban yizhyuo re', lë' be kili par zhë'l be le'n xkao kun más rë xa' galo laka nkili, nes par ze', tutsa zhë'l rë be kun lë' Señor Jesukrist; orze' par dubta' yo be kun lë' Me. tBaNLë' yub Jesukrist lali dizde lo yibë' no le' Me mandad ruban rë men che'n Me xa' ngut la, mbaino ganj xa' más nile' mandad naye di'zh ganj, no xtu ganj kwe'zh trompet che'n Dios; orze' rë men che'n Jesukrist, xa' ngut la, ruban. JA NKuze', nela xmod mile' Señor Jesukrist mandad, kidi'zh no lo go. Or yubre Jesukrist, galo laka rë xa' nzho le'n ba' chë'l lo Me lo yibë'; orze' nzha rë be, xa' se'gaka naban yizhyuo re'. /@WNPer be, por ñila be ngut Jesukrist no nguruban Me, se'ska ñal yila be, lë' Jesukrist le' ruban rë mengut, rë xa' nak men che'n Me, par wei' Me bixa' lo yibë'. E?N Rë go wech no bizan, men che'n Jesukrist, nzhakla no ne go xmod gak kun rë men che'n Jesukrist, rë xa' ngut la, par nawint laxto' go nela rë xa' nanet tuli chi ziruban men ngut. !>;N par yët go wen xid rë men xa' gat ñilat widi'zh che'n Dios, porke yent cho lo nina'b go ni tu kwa'n par ban go. Or yubre Señor Jesukrist xtu wëlt =5N Bile' pa' go par wi' go nab tsa lo rë kwa'n nak che'n go; nala'cht go kwa'n nak che'n xtu men, gukë go zhi'n par gao go, nela xmod mitse'd no go, C<N Per ter nazhi' ka go rë men che'n Jesukrist, xa' nzho dub lazh men Macedonia, dox kina'b no lo rë go wech no bizan men che'n Jesukrist, par más yar kwa'n nazhi' go tu go kun xtu go. ;9N No xtu kwa'n ne no lo go, gat naki'ntra' zobni' no más widi'zh par ne go xmod chizhi' go wech go, porke yub Dios mitse'd go chizhi' go wech go. ~~~'}8|`{{nzzYyy7xxw[v8uktIswrqpyp.on_m>lkkDjjNihhAggee9dcjb*a9`=_^i]]Q\\[fZZYfXWVV5UTSS!RQQ|PONNAMLKKOJ~IHGG>*=}<{;::.98)776f55U4@3s21T/..#-e,^+***))''G%$#""Z!!3 oM!UA{J=ur l ' ' vV}fd A Kuze', poder kwa'n mine' Dios ka' no par le' no mandad lo go, ngale't noi kwa'dox kun go, porke yent cho galo laka midi'zh widi'zh che'n Dios lo go, galo laka no mbi'dlu' widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist lo go. B } Per no, gat nizit no marian por zhi'n kwa'n lalta' gat ne' Dios kë no, sino ke nab tsa nile' no kwaliskier zhi'n kwa'n mine' Dios le' no, no haxta xid go mine' Dios zhi'n re' le' no.   Se' nin, porke nayot len nela rë xa' nidi'zh mis lë' xa', dox nzhak xa', porke xa' nile' xigab sa', gat walit nak xa'i.  Per naki'n zobyek rë men ba', ke nela xmod nizob no lo yech lo go or nixë'l noi; se'ka le' no or yi'd no lo go xtu wëlt.   porke nzho men xid go se' nidi'zh ticha: “Lo rë yech kwa'n nixë'l Pab, pura rë kwa'n nagan nidi'zh xa', mbaino pura rë widi'zh nayi'; per lë' gor nzo xa' xid be, nile' xa' nela tu men yent jwers, mbaino tu xa' yen kwan zu' par di'zh lo rë men.” ?y porke gat nzhaklata, cheba go, or nixëla yech lo go,  No ter nile' go xigab, menes kinun poder par len mandad xid go, per na gaklëi' kun go, no gat nizhebta nine lo go, porke Jesukrist mine' poder kan par len mandad, per gat lë't par kubchin go lo Diose, sino ke par ro'b go lo rë kwa'n nak che'n Dios, <q Wenawen biwi' go, kwan nzhak xid go. Chi nzho tu xa' nizi, lë' xa' más nzhak lo rë men che'n Jesukrist, naki'n wi' xa' re', lë' nu ska no nzhak widi'zh che'n Jesukrist. <q No gor ya nane la no, kun dub la go nzhon go ro' Jesukrist no ro' no, orze' lë' no zo la par zakzi no kwaliskier tu rë xa' nzho xid go, xa' kwa'n nanet le' kwa'n nzhakla Dios. 1 No kun poder re', nichil no rë xigab gat lë' kwa'n nichao' yek men, no rë xigab marian kwa'n nala't libe' más men Dios. Kun poder re', nidi'zh no par rë xa' kinu kwa'n gat lë' lo Dios, no xtu mod niban bixa', no xtu la xigab nile' bixa', mbaino nzhon bixa' ro' Krist.  porke rë yi'b che'n Dios kwa'n kinu no, gat nakte nela rë yi'b kwa'n nidil rë men yizhyuo, sino ke lë'i nak poder che'n Dios, par nichile rë widi'zh no rë xigab gat lë' kwa'n kinu rë men yizhyuo re', rë kwa'n gat nizhë'lt kun widi'zh nazhon che'n Dios. ) No walika, lë' no men yizhyuo re', per or nidil no por rë kwa'n nak che'n Dios, gat nidilt no nela xmod nile' rë men yizhyuo or nidil xa', |~q Kuze' kina'ba lo go, bile' go kwa'n ñal, nes par gor yi'dtswi'n ma go, gat naki'nt dizha nayi' lo rë xa' kwa'n michao' di'zh yix kuda, nzhab bixa', nak da tu men kwa'n nile' kwa'n namás par bien che'n nab, nela xmod nile' men yizhyuo re'. A} } Na Pab, dox kina'ba lo go kun pura rë widi'zh wen, mbaino kun rë widi'zh nazhon che'n Jesukrist, par gon go rë kwa'n nin re', porke nzho men nidi'zh xid go, na nak tu men nado', no tu men nazhe'b or nzon xid go, per or gat nzota lo go, nidi'zh bixa', dox nayi' da lo go, no nidizha rë widi'zh nazhe'b lo go. | ¡Xkix Dios por mine' Me tu kwa'n dox tsak ka' be! ¡Haxta nagakt yazhël be widi'zh par di'zh be kwan pa' mine' Dios ka' be!s{_ Orze' na'b bixa' lo Dios por go, por nazhi' bixa' go, por tanta mile' Dios wen laxto' go kun lë' bixa'. vze No por rë zhi'n nazhon kwa'n nile' go re', par rë men che'n Jesukrist xa' nzho yezh Jerusalen, orze' di'zh bixa' wen por Dios, porke nilu' go, walika ñila go widi'zh nazhon che'n Dios kwa'n nidi'zh go lo men; nu bixa' di'zh wen por Dios, porke kiyaknu go bixa' kun dimi kwa'n xë'l go ka' bixa', mbaino par más rë wech be por Jesukrist xa' nzhin xtu rë plo. $yA porke or nile' go se' par rë men che'n Jesukrist, gat lë'ta' nab tsa par za' go kwa'n naki'n bixa', sino ke nu par le' go, za' más bixa' xkix lo Dios. ]x3 Dios le', yent kwan lijwalt lo go, rrik go lo rëi, nes par rë gor, gak gaknu go men, yent kwan kinu. No rë dimi kwa'n xë'l go lo no, par rë men che'n Jesukrist, orze' lë' bixa' za' xkix lo Dios por lë'i, Dw Dios nak Me niza' lazh kwa'n nzha'n men, mbaino kwa'n nzhao men; no Dios ka le', yar dox kwa'n kinu go, no rë zhi'n wen kwa'n nile' go, nes par más gak gaknu go más men, xa' naki'ne. v porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios:Dox kwa'n miza' Dios ka' rë men prob,
mbaino par dubta' wen Dios kun men. u} porke Dios gak ne' rë kwa'n ka' go; che'p kwa'n za' go, más yare lo go, nes par gak, gaknu go rë men yent kwan kinu, t9 Kad go naki'n za' kwa'n ngol laxto' go, no nayët goi za' goi, mbaino nale't goi por ki'l men go, porke Dios nazhi' xa' niza' kwa'n dub nizak laxto', s  Bitsila go widi'zh re': Men xa' nzha'n che'ptsa, che'pska yalgo'n kan xa'; no xa' nzha'n nayax, nayaxska yalgo'n kan xa'. r} Kuze' milen xigab, lwega' yi'd rë wech be re' lo go, antis di yala lo go, par gaknu bixa' go, gan dimi kwa'n mila' go di'zh kan go ze', mbaino par lo'x go kan goi, nes par lu' go kun dub laxto' go za' goi, no gat lë't jwers kiki'l no go za' goi. 8liNo chi na'bdi'zh men lo go cho nak Tito, orze' guzh go se': “Lë' xa' nak xa' nile' kumpañ Pab, no nikë xa' zhi'n kun Pab.” No chi cho na'bdi'zh por xchop wech be re', orze' guzh go, lë' rë xa' re' nak xa' mixë'l más rë men che'n Jesukrist, no por lë' bixa', wen nidi'zh men por Jesukrist. sk_No kun rop wech be re', xë'l no xtu wech be por Jesukrist, xa' milu' la pla wëlt, xmod nak xa' lo no, nane no, lë' xa' nzhakla le' kwa'n ñal lo rë zhi'n, no nal, por dox nzhakbe' xa' go, más nzhakla xa', le' xa' zhi'n wen re'. kjOKuze' kile' pa' no, le' no kwa'n wen, gat lë't nab lo Señor Jesukriste, sino ke nu lo rë men. kiOpar yent cho di'zh, lë' no nile' gaxt rë dimi kwa'n nikan no re', par rë men che'n Jesukrist. 4haMbaino, wech be re', ngule más rë men che'n Jesukrist, par gaknu xa' no dub yakan no dimi lo más rë men che'n Jesukrist, mbaino par wei' noi lo más rë wech be xa' prob kwa'n nzho yezh Jerusalen, par más men di'zh wen por Jesukrist, mbaino par lu' no, xmod ñal le' no zhi'n che'n Jesukrist, ?gwMbaino nu tu wech be por Jesukrist, yi'd junt kun Tito; tu xa' kwa'n ñët por wen xid rë men che'n Jesukrist, porke dox wen nikë xa' zhi'n nidi'zh xa' widi'zh nazhon che'n Dios. ?fwPwes nguziyël xa' le' xa' kwa'n una'ba lo xa', nela xmod nzhakla ka xa' le' xa' zhi'n nazhon che'n Dios xid go. No mis lë' ka xa', dub la xa' nile' xa' xigab yi'dtswi' xa' ma go. Ye+Xkix Dios mile' Dios nikë laxto' Tito go, par gaknu xa' go, nela na ga'. Bd}porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Men kwa'n mikan nayaxe, nangaxo'bt sobrte lo xa'; mbaino men kwa'n mikan che'pe, nangakt jwalte lo xa'.” Tito mbaino rë xa' le' kumpañ xa' @cyNal, lë' go kinui, biza' go kwa'n nzhak jwalt lo bixa', per xtu zhë, gor gap bixa'i, lë' bixa' ne' kwa'n gak jwalt lo go. Biza' goi ka' bixa', nes par rë go gap kwa'n naki'n go, ~bu Gat kinita, za' go rë che'n go, par gaknu go xtu men, orze' ya'n go se'tsa; sino par lal gap go kwa'n kun xtu men. "a= porke tu xa' za' gon lo Dios, dike kwa'n gak za' xa', per kun dub laxto' xa' za' xa'i, orze' lë' Dios zene, porke Dios gat nina'bt kwa'n gat kinu men. `) Pwes nal, bilo'x go le' go kwa'n nguzublo la go kile' go, nela xmod nizak laxto' go, or nguzublo go kile' goi. Biza' kad go kwa'n gak za' go, b_= Na ni lo go, kwa'n nak xigab da, porke kure' dox zu'i par go. Li'n nded ba', galo laka go, nguzublo miza' go dimi par gon, par rë men che'n Jesukrist xa' nzho yezh Jerusalén, mbaino galo laka go ngokla go le' goi. Z^- porke lë' go une la xmod milats laxto' Señor Jesukrist be; no ter rrik Me por kinu Me rë kwa'n kinu Dios, per por nazhi' Me go, mile' Me nela tu men prob ga', nes par gap go rë kwa'n kinu Dios lo yibë'. W]'Nale't go xigab jwers nin, naki'n le' go kure'; nab tsa nzhaklan gon go xmod nak laxto' más rë xa' gat ñët dimi par miza' xa'i, nes par lu' go, walika nazhi' go rë men che'n Jesukrist, xa' prob, .\UMbaino go, dox kinu go rë kwa'n nak che'n Dios: Dox ñila go widi'zh che'n Dios por Jesukrist, mbaino nzhak go nidi'zh go por Dios, no rë kwa'n nzhakla Dios nane go, mbaino dox ño laxto' go le' go zhi'n nazhon che'n Dios, no wen ka nazhi' go no. Dox jwers kinu go. Kuze', biwi'u par ne más rë wech be por Jesukrist, gat ñët go rë che'n go par ki'z goi ka' más rë men che'n Jesukrist, xa' nzho yezh Jerusalén. "[=Porke Tito ngok xa' galo laka mikan dimi par gon xid go, kuze' una'b no lo Tito par yi'd xa' lo go nal, par gaknu xa' lox gan rë dimi ba' xid go. ZMbaino más kwa'n mile' bixa', lo kwa'n mile' no xigab le' bixa'. Mis lë' bixa' miza' bixa' par Señor Jesukrist, par le' Dios kun lë' bixa' nela xmod nzhakla Dios. Mbaino nu lo no mila' bixa' le' no mandad bixa', par gak kun lë' bixa' nela xmod nzhakla Dios. YNo haxta mina'b bixa' lo no, ziyël no za' bixa' dimi che'n bixa', par le' bixa' nela xmod nile' no, nzhaknu no men che'n Jesukrist. XNa nane kwa'n une lon, no walika kwa'n nin lo go, kun dub laxto' bixa', miza' bixa' dimi haxta plo gake, no haxta dimás miza' bixa'i. LWTer nided bixa' lo rë kwa'n nazhe'b, no nile' bixa' xigab, per nizak laxto' bixa', no ter dox men prob bixa', per niza' bixa' dimi par gon, no haxta di más niza' bixa'i, nela tu men rrik ga'. yV mPwes nal, rë go wech no bizan, nzhakla no di'zh no lo go, por rë kwa'n wen kile' Dios xid rë men che'n Me, xa' nzhin rë yezh plo nak yuo che'n men Macedonia, gat ñët bixa' che'n bixa' par ki'z bixa'i kun más rë men che'n Jesukrist. dUANo nal, dox nizak laxto'n por go, no por nzhon go ro'n, nile' go rë kwa'n nin lo go.TNal, más nazhi' Tito go, or nitsila xa', lë' go mile' rë kwa'n ne xa' lo go, mbaino or mizhin xa' lo go, kun dub laxto' go mile' go wen kun lë' xa', dub tiemp kwa'n mbi'd xa' lo go; mbaino haxta nixiz go no mizheb go por rë kwa'n ne xa' lo go. :SmLë'da nzhap la lo Tito, dox wen nizi da por go, no nizak laxto'n midizha sa' lo xa', porke walika rë kwa'n nzhapa lo Tito por go, nela xmod kidizha lo go nal re' kwa'n wali. R# Rë kure' mile', nizi no chul, per más nizak laxto' no or une no, lë' Tito nizak laxto', por dox mile' go chul mizi xa' le'n laxto' xa'. ^Q5 Mbaino na, or mixëla yech ze' lo go, nangaxë'ltne por xa' kwa'n mile' kwa'n gat lë' re', no ni por una' kwa'n nguzhitnu miyi' re'. Na mixël yech ze' par gon go, Dios nzhap kwent or dox mile' go xigab por no. 2P] Per biwi' go, kwan mile' yalnawin kwa'n mixë'l Dios lo go, mbaino kwan une go por kuba': ¡Mile'i, mile' go rë kwa'n wen!: ngok une go, kwan pa' ngok xid go; mizobyek go gat lë't nu go nzhap dol por kuba'; miyi'xian go por lë'i, mbaino mizheb go, no haxta ngokla go ngayi'dtsi' go lon, mbaino nu ngokla go le' go kwa'n nin. Mile' go yalgustis kun xa' nzë'b xki re', no nu mizi go, yent kwa'n nak go por kwa'n ngok ba'. )OK porke yalnawin kwa'n nile' Dios nizak tu men, nizu'i par nina'b men lo Dios par che' Me rë kwa'n nzë'b xki men, mbaino nizhë' xigab che'n men, gat nile'tra' men kwa'n gat lë', orze' yentra' por kwan zi xa' gat lë'. Lë' yalnawin kwa'n nizak men por kwent che'n yub men, nzhute men. nNU Nal nizak laxto'n, gat lë't por miwin laxto' goi, sino ke kuba' mizu' par una'b go lo Dios miche' Me rë kwa'n nzë'b xki go, no mizhë' xigab che'n go nela xmod nzhakla Dios. Kuze', wen mile' no gor mixë'l no yech ba' lo go, IM Ter mile' yech kwa'n mixë'la lo go miwin laxto' go, aunke gor galo miwin laxto'n gor mixë'lai lo go, per nal gat niwint laxto'n por kuba', ter mile'i miwin laxto' go tu tiemp or mbi'l goi. LNo gat lë't nab por mizhin Tito lo no nizak laxto' no, sino ke nu por nizak laxto' xa' por go. Ne Tito lo no, dox nzhakla go yidtswi' go ma no, mbaino nu gat lë't mizi go por kwa'n ngok xid go, mbaino nile' go xigab por da. Kuze' rë kure' nile' nizak laxto'n. eKCPer Dios, Me nitsiyal laxto' rë xa' nizak nalats, mitsiyal Dios laxto' no or mizhin Tito. %JCNo dizde mizhin no rë yezh kwa'n nzhin lazh men Macedonia, gat zob no xe, porke dox nizheb no, napa' la' go widi'zh che'n Dios kwa'n milu' no lo go. I'Nanen lë' go ñilaka rë kwa'n nidizha lo go, no dub lan nidizha go lo rë men, mbaino ter dox nalats nizakzi no, per nizak laxto'n por go. HGat kidizhta' nakap tich go por kinin kure', porke lë'da ni la lo go, le'n laxto'n kinun go, par ban be junt o gat be junt. G+Kun dub laxto' go, wayila go no. Kun ni tu go gat le' no ni tu kwa'n gat lë', no ni naga tsinu no ni tu go, mbaino ni naga gao no chego. F Kuze', rë go wech no bizan, nazhi' da go, Dios mila' di'zh rë kwa'n wen re' lo be, naki'n wi' be xmod ban be, kina be kwerp che'n be lo rë kwa'n gat lë', no ni nale' be rë xigab gat lë', par mbe laxto' be, mbaino nala't be ya'n be mal lo Dios, le' be tu kwa'n gat lë', sino ke le' be por ban be lo Dios nambe. Nizak laxto' Pab por rë men che'n Jesukrist xa' yezh Corinto zEmOrze' Na gak Xuz go,
no go gak xga'na no xcha'pa.Sa' midi'zh Dios, Me kwa'n nzhak nile' rë kwa'n. D9Mbaino nu se' midi'zh Señor:Guro' go xid rë men ba', giubchi go lo bixa',
no nale't go ni tu kwa'n gat lë', nes par go, gak xmë'da. C%Mbaino be nak yado' che'n Dios, Me kwa'n naban par dubta', no chi lë' Dios nzho laxto' be, orze' yentra' kwan che'n be nzho kun rë winab, nela xmod midi'zh ka Dios:Yo'n laxto' bixa', par kizë'n xid bixa';Na nak Dios che'n bixa', no lë' bixa' nak men da. Bporke Krist gat nichë'lt kun Mizhab, mbaino se'ska nagakta' chë'l tu men ñila widi'zh che'n Jesukrist kun tu xa' gat ñilate. ~AuNo gat ñalt chë'l go kun dub la go kun rë xa' gat ñila Jesukrist, napa gak go nela lë' xa'; porke nagakt chë'l rë men nile' kwa'n nzhakla Dios kun rë men mila' ley che'n Dios tu lad por nayi'lazh, no ni nagak kwëz nakao lo biani; )@K Nal kidizha lo go, nela nidi'zh tu men lo rë xmë'd xa' ga': “¡Bichizhi' go da nela xmod nazhi' da go ga'!” Nak be yado' che'n Dios, Me naban par dubta' u?c Porke dox nazhi' no go, yent kwan nigoka'ch no lo go, per go gat nazhi't go no nela xmod nazhi' no go ga'. d>A Rë go, men Corinto, lë' no midi'zh rë kwa'n wali lo go, rë kwa'n nzho laxto' no. L= No chigab nalats nizak no, per zilita' nizak laxto' no; no chigab prob no, per nayax men rrik lo che'n Dios por no; no chigab prob no yizhyuo re', per yentra' kwan nzhak jwalt no por Jesukrist. E< No ter wen nilibe' men no, per nile' xa' kun no nela tu men, xa' gat nakbe't ga'. No nzho gor, chigab, ngut la no, per stubi naban no; no ter nizakzi men no, per nala't Dios, gut men no. ;{Mbaino nzho gor nile' men kas no, no nzho wëlt nile' xa' naya' lo no; mbaino nzho wëlt nidi'zh men kwa'n gat lë' tich no, mbaino nidi'zh bixa' wen tich no; mbaino nzho gor nidi'zh men, ka mbël kwa'n nidi'zh no, per no nidi'zh pura kwa'n wali. p:Yno nu por nidi'zh no kwa'n wali lo men, mbaino por kinu no poder che'n Dios. Nikizë no nambe lo Dios mbaino lo men, porke kure' nak nela tu spad ga' kwa'n nizu' nidil men, par dil no lo rë kwa'n gat lë', no par le' no gan loi. 9 nes par sa', nilu' nak no, mos xa' nile' kwa'n nzhakla Dios, por nambe nikizë no lo Dios; por nane no xmod nak Dios; no por nixek no lo rë kwa'n; mbaino por wen no kun rë men por Sprit che'n Dios Me nzho laxto' no; mbaino por walipa' nazhi' no rë men; 8wno or niyin men no, mbaino or nigo bixa' no lizhyi'b, no rë or niro' nayax men par nidil bixa' no, no rë wëlt nazhe'b ñazha no por rë zhi'n naxekt men lo tuli, mbaino rë or kwa'n niro' xka'l no, mbaino rë wëlt kwa'n nite'd no yalnila'n, 87isino ke nilu' no, walipa' nak no mos che'n Dios, no nixek no or nizakzi no, no or nizak no kwaliskier xtu yalzi, haxta nzho wëlt nanet no xmod le' no gan lo kwa'n nizak no; x6iYent cho tu kwa'n gat lë' kile' no lo ni tu men, par niyent cho di'zh gat lë' por rë zhi'n kwa'n nikë no, U5#porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios:Zhë kwa'n milats laxto'n lu, nguziyël da kwa'n una'bal lon;
mbaino ngoknun lu, zhë kwa'n ngol laxto'n ngulon lu lo rë kwa'n nazhe'b kwa'n nzadkë tichal. ¡Bin go kwa'n nin re'! Nal nak tu zhë kwa'n milats laxto' Dios go; mbaino tu zhë kwa'n kubchi Dios rë kwa'n nzë'b xki go. 4 3Pwes por nak no xa' nile' zhi'n nazhon tutsa kun Dios, kina'b no lo go, nale't go naya' lo kwa'n wen kwa'n mile' Dios por go, por wen Dios namás, Z3-Ni tu dol nangapt Krist, per por be, mile' Dios ngut Krist, nela tu xa' dox nzë'b xki ga', nes par rë be, xa' ngwayila Jesukrist, nak be nela tu men nambe ga', nela tu xa' gat nzhapt ni tu dol lo Dios.h2IKuze', Jesukrist mixë'l no par di'zh no widi'zh che'n Me, nela yub Dios kidi'zh lo go por no. Kuze', por lë' Jesukrist, dox kina'b no lo go par gak go men nichë'l kun Dios, porke Dios nzhakla yo wen laxto' Dios kun go. T1!Por kwa'n mile' Jesukrist, nguio wen laxto' Dios kun rë men yizhyuo, porke rë xa' ñila widi'zh che'n Jesukrist, niche' Dios rë kwa'n nzë'b xki bixa', no mizo Dios no par di'zh no kure' lo rë men. M0Rë kwa'n wen re' nzë lo Dios; nal nak be nela tu men nichë'l kun Dios por kwa'n mile' Jesukrist, no mile' Dios no par lu' no widi'zh che'n Dios lo rë men, par nu bixa' gak men nichë'l Dios. #/?porke tu xa' nak tutsa kun Jesukrist, men ze' nak la xtu men; rë kwa'n ngok xa' nzhala, lë'i nded la; nal kwa'n naban xa', rëi ngok kub par lë' xa'. \.1Kuze' nal, gat niwi'tra' no lo ni tu men yizhyuo por xmod nilu' bixa' al tich, nela xmod nak men yizhyuo re'. Ter sa' mile' no xigab kun Jesukrist, or miban Me yizhyuo re', per nal, gat nile'tra' no xigab sa', O-Jesukrist ngut par rë men, no rë xa' ñila widi'zh che'n Jesukrist, nabantra' bixa' xmod nzhakla bixa', sino ke ban be namás par le' be kwa'n nzhakla Jesukrist, Me ngut no nguruban por rë men. ,!Por dox nazhi' Jesukrist no, kuze' nzhon no ro' Me, porke nane no, tutsa Jesukrist ngut por rë men, kuze' rë men nak nela men ngut ga'. +  No chi nile' men xigab, lë' no nak nela men nzhak miyizh ga', pwes par Diose; no chi gat nak no sa', pwes par go, menaye no. =*s Per gat kinet no lo go xtu wëlt, dox wen no, sino ke par zak laxto' go por no, no par nane go xmod di'zh go lo rë xa' nile' chigab walika wen, lo rë men, per mal laxto' bixa'. z)m No nane no, nab tsa Dios nazhon, mbaino tutsa Dios ñal gon be ro', kuze' nilu' no widi'zh che'n Me lo rë men, par yila bixa'i. No Dios nane ka xmod nikizë no, nzhakla no, oj nu go ne, mbaino zi go ke lë' no, wen ka nzo no lo Dios. l(Q porke kad be, zo lo Jesukrist, plo nzob Me, par nile' Me yalgustis, no par gab Me xmod gak kun kad be, par ne' Me kwa'n ñal kad be, por kwa'n mile' be yizhyuo re', kwa'n wen o kwa'n nakap. Por Jesukrist, nichë'l be kun Dios k'O Kuze', zilita' nile' no por le' no kwa'n ño laxto' Jesukrist, ter lo yizhyuo re'i o lo yibë'i, 3&_Kuze' nane no, por widi'zh che'n Dios kwa'n ñila no, no gat niwint laxto' no, kisier no la' ga' no kwerp kwa'n nak che'n yizhyuo re', par bi ga' no plo nzho Jesukrist. }%sNo dub nikizë no yizhyuo re', ter nagakt ne no Dios, per nane ka no, lë' Dios ne' kwa'n mila' Dios di'zh gal no. $$AKuze', zilita' nizak laxto' no, porke nane no, dub tiemp kwa'n naban no lo yizhyuo re' kun kwerp che'n no, zit nzo no par lo yibë' plo gak lizh no. 4#aNo Dios mile' xigab, le' Dios kun be se', kuze', mine' Dios Sprit che'n Dios yo laxto' be, nela tu señ ga', ke lë'i walika, lë' Dios le' kwa'n mila' Dios di'zh lo be. O"Kuze', dub naban be kun kwerp kwa'n kinu be yizhyuo re', nizi' laxto' be, mbaino nzho gor haxta nzho'n be, por rë kwa'n nizak be, kwa'n nile', nizakzi be, no gat lë't por gat nzhakla be, gat bei, sino ke nzhakla be ne ga' be kwerp kub che'n be, nes par kwerp che'n be kwa'n gat re', lë' Dios le'i tu kwa'n di' par dubta'. ^!5par sa' lu' be nela men ngok xtu lar ga', no par naya'nt be nela tu men kache' ga'. % CKuze' nizi' laxto' be, dub kinu be kwerp kwa'n ngolnu be re', por nzhakla be oj zhin la zhë kwa'n ban be kun kwerp kub kwa'n gap be lo yibë' par dubta', e ENo nane, lë' kwerp che'n be kwa'n yizhyuo re' nak nela tu yo' nakxao' di pura lar, plo nzho alm che'n be, no or zhin zhë loxe, lë' Dios kinu la xtu yo' lo yibë' kwa'n nayot lox par be, tu yo' kwa'n yub Dios michao'. `9Kuze', gat nile't no be's xigab por rë kwa'n nine no nal, sino ke nile' no xigab por rë kwa'n gat nilu't no lo; porke rë kwa'n niwi' be lo, lë'i lox; per rë kwa'n gat nilu't be lo, lë'i nidi' par dubta'.7gPer gat lë't kwa'ro dox rë kwa'n nided no, lë' rë kure' nile' kun no rë yalnazhon kwa'n nak nela tu biani kwa'n di' par dubta', no más tsake ke lo rë kwa'n nided no. 'GKuze', zilita' ñi'd gan kile' no zhi'n re', ter nzhalox kwerp che'n no, per sprit che'n no, kad zhë, kile' Dios más nzhayake, nela tu kwa'n kub ga'. 4aNo rë kwa'n nizak no, par bien che'n goi, no par más yar kwa'n nizak laxto' go, no ro'b go lo rë che'n Dios, nes par más yar men kwa'n za' xkix lo Dios por wen Dios. +porke nane no, Dios Me mile' nguruban Jesukrist; mis Dios re' le', ruban no nela xmod nguruban Jesukrist, par wei' Dios no kun go plo nzho Me. 4a Porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Ngwayilan Dios, kuze' midizha por Dios”, pwes se'ska no ñila no Dios, kuze' nidi'zh no widi'zh che'n Dios por Jesukrist, lQ Kuze' niye laxto' no gat no, por nilu' no widi'zh che'n Jesukrist, nes par go ban kun Dios orze'. @y mbaino nal, dub naban no, niye laxto' no gat no por nilu' no widi'zh che'n Dios por Jesukrist, nes par ne men, xmod par ban bixa' vid kwa'n nayot lox kwa'n niza' Dios por Jesukrist. + Rë plo ña no, nzhakla men gut bixa' no, nela mbit men Jesukrist ga', nes par ne men, lë' Krist kinu poder par le' ruban men xid rë mengut; xi mbaino ter nizakzi men no, per nala't Dios nab no; no ter nile' men, ñachin no, per yent cho le' gan gut no. +OKuze', ter nizak no rë lo kwa'n nile', nizakzi no, per Dios nzhaknu no par nile' no gan lo rëi; no ter nanet no xmod le' no, per gat ñat laxto' no por lë'i; !;No rë widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist, le'n laxto' be ngulo Diose, be kwa'n nak nela tu vas bitsi'n ga', nes par ne men rë poder ro kwa'n nile' rë widi'zh kwa'n nidi'zh no, no lo Dios nzëi, no gat lë'ta' che'n bei, be kwa'n nakxao' kun yuo, mbaino pe'n nak be. xiOr ngulo Dios yizhyuo, nzhab Dios: “Yo biani plo nzho nakao nal re'.” No nal, Dios mizini yek be, par ngok milibe' be yalnazhon che'n Dios, kwa'n nak yub Jesukrist. Xmod ñal ban men che'n Jesukrist, or ñila bixa' widi'zh che'n Dios mSOr nilu' no widi'zh che'n Jesukrist, gat nidi'zht no mis no, sino ke no nidi'zh Jesukrist, Me nile' mandad rë kwa'n nzho; mbaino, no namás nak nela tu mos ga' lo go, par le' no mandad che'n go por nak no men che'n Jesukrist. <qporke lë' Mizhab kwa'n nile' mandad yizhyuo re', nitsao' yek rë xa' kwa'n gat ñilat widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist, nes par nane bixa' biani kwa'n kinu yalnazhon che'n Dios por Jesukrist, kwa'n nak nela tu biani ro ga' par ne men xmod nak yalnazhon kwa'n kinu Jesukrist, Me tutsa nak kun Dios. #?Per nab tsa rë xa' nagakt zobyek widi'zh nazhon che'n Dios kwa'n nilu' no, nak rë xa' kwa'n nikizë lo rë kwa'n nzhuwei' bixa' par gat bixa' lo Dios, $ANo gat nile't no ni tu kwa'n naga'ch, no gat nitulat no lo men, mbaino ni gat nikide no men; no ni gat nigoch no widi'zh che'n Dios kun widi'zh gat lë'; sino ke pura kwa'n wali nidi'zh no or nilu' no widi'zh che'n Dios dike xmod nzhakla Dios, nes par ne men, xmod nzo no kun Dios.   Pwes nane ka no, ngule Dios no par lu' no widi'zh che'n Me lo rë men, por nilats laxto' Me no, kuze' ñi'd gan no nile' noi. U #Mbaino no, gat nitsao'tra' lar kwa'n lë velo ze' lo no, sino ke nak no nela bixin che'n spej ga', plo nilu' yalnazhon che'n Dios, yalnazhon kwa'n michë' xmod nak no, no kad ngubizh, más kile' Dios yalnazhon che'n Dios kun no, haxta or gak no nela xmod nzhakla Dios. Xkix Dios por rë kwa'n kile' Sprit che'n Dios laxto' no., Qporke lë' Señor kwa'n nile' mandad be nak Sprit che'n Dios, mbaino plo nile' Sprit che'n Dios mandad, ze' nagaktra' le' ley mandad kwa'n mila' Dios lo Muisés. q [Per or walipa' ñila tu men Señor, orze' ñubchi kuze' kwa'n nitsao' yek xa', kwa'n nak nela lar ga',  Kuze', haxta zhë nalzhë re', or nitse'd bixa' rë kwa'n mikë' Muisés, nitsao' lar ze' lo bixa', par nazobyek bixa'i. r]per rë men Israel, net bixa' ngayila bixa' rë kure', no haxta nalzhë re', or nitse'd bixa' rë ley tiemp che'n bixa', nagakt zobyek bixa'i, nela mitsao' lar ze' lo Muisés ga'; no nab tsa Krist gak gaknu bixa' par zobyek bixa'i.  Gat nile't no nela xmod mile' Muisés, or mitsao' xa' lo xa', par nangane rë men Israel or nguzubchi kwa'n ña'zbël ze' lo xa', c? No por nane ka no, se' nak kure', kuze' yent kwan nizheb no, or nidi'zh noi lo men.  No chi kwa'n galo mbi'd kun biani nazhon, no che'ptsa midi'y, pwes más yalnazhon kinu biani ro kwa'n nile' nimbe men par dubta'. }s porke biani galo kwa'n mbi'dnu ley che'n Dios, gakt lale kun biani ro kwa'n kinu widi'zh che'n Dios por Jesukrist. r] No chi lë' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés kwa'n nzhab, naki'n gat men kwa'n nzë'b xki, nguioi kun biani nazhon kwa'n kinu Dios, pwes más kinu biani ro yalnazhon kwa'n nak widi'zh che'n Jesukrist, kwa'n nile', nimbe men lo Dios, yNo chi sa' ngok or nguio ley galo, pwes nal más kwa'ro biani che'n kwa'n kinu widi'zh nazhon che'n Sprit che'n Dios. 3Lë' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés nilu' kwan pa' nzë'b xki men, no kuze' ño nzhat men. No ngok nayax kwa'n nazhon or mikë' Dios widi'zh che'n rë ley ze' lo tab ke, no nangak ngawi' men Israel lo Muisés, porke ña'zbël lo xa', per nangadi't kwa'n ña'zbël re' xche. _7Pwes lë' Dios nine' jwers nka' kad no, nak no nela mos nado ga' lo Dios par yalu' no widi'zh kub che'n Dios por Jesukrist lo rë men, no kure' gat nakte nela ley kwa'n mila' Dios lo Muisés kwa'n nzhab naki'n gat men por kwa'n nzë'b xki men lo Dios, sino ke widi'zh kub che'n Dios re' nzë por Sprit che'n Dios, Me niza' yalnaban ka' men. iKno yent cho tu zhi'n gak le' mis no, porke rë kwa'n nile' no, Dios nile' mandad no nile' noi. H~ Tutsa Dios ñila no por Jesukrist, nane ka no rë kure', h}INo vid che'n go nak nela tu yech kwa'n nzobni' widi'zh che'n Dios por Jesukrist, mbaino por no mizhin widi'zh re' lo go. Gat nzobni't widi'zh re' laxto' go kun tint, sino ke kun Sprit che'n Dios, Me naban par dubta', nzobni'y; mbaino ni gat nzobni' widi'zh re' lo tu ke tab, nela ngok kun ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, sino ke laxto' go nzobni'y. |7porke mis go nak nela tu yech ga' plo nzobni' xmod nak no, no laxto' no nzobni'y par go'l más mene, par ne men rë zhi'n wen kwa'n mile' no xid go. k{ QGat kidi'zht no rë kure' par di'zh no, mis no ke lë' no wen, no ni gat naki'n no lu' no tu yech kwa'n di'zh, ke lë' no dox wen, mbaino ni lo go, gat kina'bt no yech par ne xtu men xmod nak no, nela xmod nile' más rë men, NzNzho nayax xa' nilu' widi'zh che'n Dios par le' xa' gan dimi namás; per no, gat nakt no sa', sino ke nali nilu' no widi'zh che'n Dios, no lo Dios nidi'zh no por Krist, porke Dios mixë'l no.y5No par rë xa' niziwan re', widi'zh nazhon che'n Dios nak nela tu kwa'n nzhut men ga'; per par rë xa' niro' lo kwa'n gat lë', widi'zh nazhon re' nak kwa'n niza' yalnaban ka' xa' par ban xa' dubta' lo Dios. No yent xa' nzhak rë kwa'n, par lu' xa' widi'zh nazhon che'n Dios. Ix no nu nak widi'zh nazhon che'n Dios kwa'n nilu' no nela rë kwa'n nilazhya'l Jesukrist lo Dios, par nidede nu lo rë xa' niro' lo kwa'n gat lë'; no lo rë xa' niziwan lo rë kwa'n gat lë'. w7Per xkix Dios, Me nzhuwei' no por Jesukrist, Me nzhaknu no par nile' no gan lo rë nak kwa'n nizak no; no por no, nile' Dios, nilibe' rë men widi'zh che'n Dios, rë xa' kwa'n nzhin rë lad lo yizhyuo. No widi'zh che'n Dios re' kwa'n nak nela tu mbi kwa'n nix nixla' ga', 3v_ per dox milen xigab por nanganen Tito ze', xa' nak wech be por Jesukrist; kuze', lwega' nguzena nez, nzhan par yezh Macedonia, milan rë xa' ze'. Miza' Pab xkix lo Dios $uA Or mizhi'na yezh Troas par lun widi'zh che'n Dios kwa'n milu' Jesukrist, no ze' mile' Dios, mizhë'l da pla xa' nzhakla gon widi'zh che'n Jesukrist, ztm nes par nagakt le' Mizhab gan lo be; porke nane be xmod nak kwa'n nile' Mizhab. Dox xigab mile' Pab, yezh Troas 5sc No nela wanei tu kwan nile' tu men lo go, no ña'l laxto' goi, nu ska da ña'l laxto'n wanei kwa'n, porke chi mile' go tu kwa'n mia'l laxto'n, milene lo Jesukrist por go, frE Pwes kuze' mixëla yech lo go orze', par nen, nabei chi walika, le' go rë kwa'n nin lo go. aq;Kuze', dox kina'ba lo go, bilu' rë go, lë' go nazhi' xa', nela xmod nak go, or galo. -pSPer nal, kwa'n ñal le' go, biya'l laxto' go kwa'n mile' xa' kun go, no bitsiyal go la xa', par yo wen laxto' xa', napa kwan kizak xa' di le' xa' sient rë kuba'. SoPer nayax go mile' la, nguzakzi xa' ze', no sobr kwa'n mile'nuo xa' ba'. n)Per men kwa'n mile' miwin laxto'n, gat lë't nab kuda mile' xa'i, sino ke más kun go; dizhta' be's kure', por gat nzhaklata ro'be más. Tm!Pwes or mixëla yech ze' lo go, dox trixt mizi da, no dox milen xigab, haxta mbina mile'i. Per ngaleta kuba' par ngawin laxto' go, sino ke par ne go, dox nazhi' da go. Ña'l laxto' Dios kwa'n nile' men klOKuze', por nangayala, mejor mixëla yech ze' lo go, porke gat nzhaklata yala lo go, par ngale' go más ngawin laxto'n, porke más wen, le' go zak laxto'n. No nane ka, chi nizak laxto'n por go, nu ska go zak laxto' go por da. pkYno chi ngalen, ngawin laxto' go, orze', ¿cho le', zak laxto'n dispwes?, porke yentra' choi, gogakai. ]j 5No por gat nzhaklata win laxto' go, kuze' más wen nangayi'dtsi'ta ma go xtu wëlt, i Nale't go xigab, nak no nela tu xa' nile' mandad lo go, par ne no lo go, kwan pa' naki'n yila go, sino ke tutsa junt nikë no zhi'n nazhon che'n Dios kun go, nes par más zak laxto' go, porke niwi' no, lë' go nzo ka naye lo widi'zh che'n Dios. N~}s||a{"zmxxIwwvu{ttFss#rqppMooenImhlRkjih4gTff9ee2dcbb"aa+`_^^]\g[eZYX_WWVUTSQPONMLLiKKJ'HGGG0FEECCKBuA@?>>K==<;e:98866[543322.11'0 /a.-->,**4)b(v'&%%S$x#"!!Xh$?ODJ} V p'vNt) cXNo nal, wech no bizan, di'zh be xmod gak or yubre Jesukrist, no xmod yo be kun lë' Me. Dox kina'ba lo go, -( UX nes par rë men di'zh dox nazhon Señor Jesukrist por wen nzo go kun Dios, orze' wen ya'n go lo Dios, por dox wen Xuz be Dios no Jesukrist, Me nile' mandad be.' 'X Kuze', zilita' nina'b no lo Dios por go, par wi' Dios, lë' go ñal ka gal kwa'n kinu Dios par go dizde or ngule Me go. No nu nina'b no lo Me, gaknu Me go kun yalnazhon che'n Me, le' go rë kwa'n wen kwa'n nzhakla go le' go, mbaino más rë kwa'n por ñila go Me, z& oX Or ruxo'b Señor Jesukrist lo yibë' kun rë yalnazhon che'n Me, orze' lë' rë men che'n Me di'zh, lë'gaka Me nazhon, mbaino xe ya'n bixa' tuli; no xid rë xa' re', nu go yo, por ngwayila go widi'zh nazhon che'n Me kwa'n midi'zh no lo go. % %X Rë men nad re', par dubta' zakzi bixa'; zit ya'n bixa' lo Jesukrist, Me nile' mandad be, mbaino lo yalnazhon kwa'n nilu' lë'gaka Me Dios. -$ UXOrze' kun bël kwa'n nzobyol ze', zakzi Jesukrist rë men xa' nile' naya' lo Dios, net bixa' gon bixa' widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist, Me nile' mandad be. D# XPer or ruxo'b Jesukrist lo yibë' kun yalnazhon che'n Me kwa'n maska nzobyol, no kun rë ganj che'n Me, rë xa' más nile' mandad, orze'se xax go lo rë kwa'n nizak go, mbaino nu ska no. O" XKuze', rë men xa' nile' nizakzi go, sa' ska le' Dios kun lë' bixa'. Rë go wech no bizan, men che'n Jesukrist, zilita' niza' no xkix lo Dios por go. Ñal le' noi por dox nzaro'b kwa'n ñila go widi'zh che'n Dios, mbaino por dox kiyar kwa'n nazhi' go wech go, men che'n Jesukrist. 3 aXKina'b no lo Xuz be Dios no lo Señor Jesukrist, par se'gaka ya go wen, mbaino par zi go chul dizde le'n laxto' go. Lë' Dios zakzi rë men nzë'b xki or yubre Jesukrist 7 kXNa Pab kun Silvan no Timoteo; kixë'l no yech re' lo rë go, men che'n Jesukrist, rë xa' nzho yezh Tesalónica, rë go xa' nak tutsa kun Xuz be Dios no kun Señor Jesukrist. ucBin go rë kure' par se'gaka ne go lë' Jesukrist nazhi' go, mbaino par más libe' go xmod pa' nak Me, Me nile' mandad be no Me ngulo' be lo kwa'n nzë'b xki be. Rë men ñal di'zh, tugaka Dios nazhon, nal no par dubta'. Sa' gake.DKuze', rë go men che'n Jesukrist xa' nazhi' da, lë' go mbin la rë kure'; bikina go go, par nayakë go tich rë xa' niban xmod niza' la xa', orze' la' go rë kwa'n mitse'd la go. MRë kure' nane la go or mixë'l Pab yech lo go, ter nzho widi'zh che'n xa' nagan par zobyek mene. Nzho xa' nazu't be's widi'zh che'n Dios, ña-ñë'd xigab yek bixa', kuze' nigoch bixa' rë kwa'n mizobni' Pab, nela xmod nile' bixa' kun más rë kwa'n nzobni' lo yech che'n Dios; kuze' yub bixa' yachib lo kwa'n lo'x bixa'. CBitsila go, lë' Dios nzhap pasens kun go, par gak ro' go lo rë kwa'n gat lë' nak go; nu wech be Pab, xa' dox nazhi' be, se'ga' mizobni' xa' par go, nela xmod mizini Dios laxto' xa'. X)Kuze' rë go men che'n Jesukrist, xa' dox nazhi' da, dub kimbëz go gak rë kure', bile' pa' go par kwin go wen tu go kun xtu go nes par ya'n nambe go lo Dios, mbaino gab Me yent kwan tu kwa'n nak go. }s Per be, kimbëz kwa'n mila' Dios di'zh, tu yibë' kub no tu yizhyuo kub, plo nile' men nab tsa kwa'n nzhakla Dios. c? Dub kimbëz go zhin zhë yë'd Dios, bile' pa' go par le' go rë kwa'n nzhakla Dios, par zhin ga zhë ze'. Zhë ze' lox yibë' kun bël; no rë kwa'n nzho loi, lë'i gak nela tu ser ga', zhu'ne por nazho' che'n bël. c? No walika, se' lox rë kure', kuze' ñal ban go nab tsa par Dios, no gon go ro' Me. ve Per yent cho nane, cho zhë yë'd Jesukrist, lë'i gak nela or ño tu wa'n lizh men ga', yent cho nane poke; orze' dox naye kwezh lo yibë', no lox rë kwa'n nzho loi kun bël; orze' yizhyuo kun rë nak kwa'n nzhin loi, rëi yëk.  Gabt go kilë' Dios par le' Me rë kwa'n mila' Me di'zh, nela xa nile' rë men xigab ga'. Ka lë' Me, nzhap pasens kun rë men, porke gat nzhaklat Me lox ni tu men; lë' Dios nzhakla, la' men rë kwa'n gat lë' nak men, par ban bixa' xmod nzhakla Dios. 'No bitsila go, rë go men che'n Jesukrist, xa' dox nazhi' da; par Dios, lal tu zhë kun tu mil li'n, no tu mil li'n lal kun tu ngubizh. eCNo kun mis widi'zh che'n Dios, kinuchao' Me yibë' no yizhyuo kwa'n nal re', nes par lox Mei kun bël; no kun bël ska re' lo'x Me rë xa' gat nzhont ro' Me, zhë kwa'n ngule Me par gab Me xmod gak kun kad rë men re'. GNo kun mis nits ba' milo'x Dios yizhyuo rë zhë che'n Noé. FRë men re', gat nzhaklat bixa' gon bixa', por widi'zh che'n Dios, nguiuxkwa' yibë'; mbaino por widi'zh ska che'n Dios, le'n rë nits kwa'n nguzhin al yët dizde nzhala, nguro' yuo bizh. %CSe' ne bixa' lo go: “¿Chon naga yë'd Krist, nela mila' xa' di'zh ga'? Ter dox nzhala ngut rë xtit be, per yizhyuo se'gaka nake dizde nela or galo.” + ONaki'n galo laka ne go: or mer la yi'd Jesukrist xtu wëlt, galo laka yo rë xa' xizhnu rë kwa'n nazhon che'n Dios, no ban bixa' nela xmod niza' la bixa'. a ;Bitsila go rë widi'zh kwa'n midi'zh rë xa' mixë'l Dios nzhala, no rë widi'zh kwa'n mika'b Jesukrist lo rë apost che'n Me, par midi'zh bixa'i lo go; no por ñila go rë widi'zh re', kinu go yalnaban par dubta'.   Rë go men che'n Jesukrist, xa' dox nazhi' da; kure' rop yech kwa'n kixëla lo go, par naya'lt laxto' go, ñal ban go nambe lo Dios. . UPor nizak men rë kuba', kuze'ka nzhab rë widi'zh re' se': “Lë' mbëk gao ska kwa'n nguiubre laxto' ma, no, lë' kuch ma milox ngoz, yubre ska le'n ben.”g GMás wen nangalibe't xa' widi'zh wali pa' che'n Jesukrist ke la' xa'i or ya milibe' la xa'i. ucporke tu men xa' nguro' la lo rë kwa'n gat lë', por ngwayila xa' Señor Jesukrist, Me niza' yalnaban par dubta' ka' men; chi yubre xa' yocho'n xa' lo kwa'n gat lë', kwa'n mile' mandad lo xa', más nalats nzha xa' orze', ke or galo. dANidi'zh bixa' lo rë men: “Gak ban go xmod nzhakla go, gat nayi'te lo Dios”, per lë' rë kwa'n nitsinu men lë'i nile' mandad lo bixa', porke kad men xa' nagak ro' lo tu kwa'n gat lë', lë'i nile' mandad lo xa', #porke nilu' bixa' widi'zh dox ya mbaino dox nagan par zobyek mene, per yent kwan zu'i; niki'l bixa' men par nu men le' rë kwa'n nzhakla kwerp che'n men, par nile' bixa' niru'ya' rë men re' lo widi'zh pa' che'n Dios, rë xa' kwa'n pe'n nguro' lo rë kwa'n gat lë'. oWRë men re', xa' nilu' widi'zh che'n Dios xa'la mod, nak bixa' nela plo nilen nits per mibizh nitse, o nela rë xkao kwa'n gat nilat yiu, rë plo nzhuwei' mbiy. Kuze', nak la di'zh, lë' bixa' lox par dubta' plo más nakao, #Per por xtol Balaam, yub burr kwa'n nzob Balaam midi'zh nayi' lo xa' nela tu men ga', par mikwë'z ma Balaam lo xigab tont kwa'n kinu xa'. Nguziwan bixa' por nguruya' bixa' nez nali che'n Dios, nela ngok Balaam, xga'n Beor; mile' xa' kwa'n gat lë' nab tsa par gap xa' dimi. -SNikwa'n laka bixa' cho una' gat naya't ga' kun lë' bixa', no gat ñazhat bixa', nile' bixa' kwa'n gat lë'; mbaino nikwa'n laka bixa' rë men nanet be's xmod nak widi'zh pa' che'n Dios, par lat bixa' kwa'n nak che'n rë men re', porke lë' bixa' nzhak lai, kuze' nzhi'bde la bixa' lo Dios. X) Lë' Dios zakzi bixa' por nizakzi bixa' más men. Kwa'n más ño laxto' bixa' nak, nzhao cho' bixa' mbaino nzho cho' bixa'i dilant lo men; kuze', or nibin rë go par gao go, dox nitula go nile' bixa'. lQ Per rë men re', niye bixa' rë kwa'n nanet bixa' kwan. Nak bixa' nela rë ma ga'; yent xigab yek bixa'; nela tu ma, nzhaal ma namás par gao xtu ma ma. Se'ska lox rë men ba' por minu la bixa' lo rë kwa'n nakap nile' bixa'. !; No ter más nile' rë ganj che'n Dios mandad ke rë sprit xa' nile' mandad yizhyuo re', per ni nangaye laxto' rë ganj re', ngaye bixa' rë sprit re'. d~A Per más zakzi Dios rë xa' minu la lo rë kwa'n nzhakla kwerp che'n, mbaino rë xa' gat nzhont ro' Jesukrist. Nad bixa', mbaino niye laxto' bixa', gat nizhebt bixa' niye bixa' rë sprit, xa' nile' mandad yizhyuo re'. W}' Rë kure' nilu', lë' Dios nzhak nigo' rë men nzhon ro' Me lo rë kwa'n nazhe'b, mbaino nane ka Me plo ñala' Me rë men nayi'lazh, rë xa' gat nzhont ro' Me, haxta zhin zhë gab Me xkwan zak bixa'. "|=Lë' Lot, xa' naban nambe lo Dios, dub miban xa' xid rë men ze', zilita' miwin laxto' xa', por rë kwa'n une xa' no mbin xa', nile' rë men nakap ze'. P{Per Lot, tu miyi' mbin ro' Dios, nangala't Dios ngat xa' xid rë men ze'. Ter miban Lot xid rë men kwa'n nangont ro' Dios, per dox mile' Lot xigab, porke tu men-xtu men nizen bixa', niyitnu bixa'. /zWNo bitsila go, nu ska yezh Sodoma mbaino yezh Gomorra milo'x Dios, de laka mila' Diose. Ngok rë kure' par ne rë men xa' laore yo, xmod nili'nu Dios rë men nakap. ry]Mbaino nu milo'x Dios kun yiu nazhe'b rë men nguio chi tiemp, rë xa' ngok nayi'lazh lo Me. Per nab tsa Noé kun za gazh rë xa' lizh xa' nangala't Dios ngat, porke midi'zh Noé lo rë men, naki'n ban bixa' nela xmod nzhakla Dios. hxIBitsila go, nangaya'lt laxto' Dios rë kwa'n mile' rë ganj, rë xa' ngok nayi'lazh lo Me; tuli mila Me rë ganj ze' le'n gabil plo nali'b bixa' kun kaden, no plo dox nakao, haxta or gab Dios xmod gak kun lë' bixa'. NwNo por nzhakla bixa' lat bixa' rë che'n go, nix laka chao' yek bixa' rë kwa'n lu' bixa' lo go, per nadedt lë' bixa' yachib lo kwa'n lo'x bixa', porke dizde nzhala, nak la di'zh kwan zak bixa'. vno por nizen bixa' tu-xtu una', nayax men che'n Jesukrist tsinu bixa', orze' lë' men di'zh nakap tich widi'zh viv che'n Jesukrist. Ku Nzhala, xid rë men Israel, nguio rë xa' chigab walika men nidi'zh por Dios; se'ska yo men xid go, xa' chigab walika nilu' widi'zh che'n Jesukrist. Yo bixa' xid go, no nayanut laxto' go cho xigab che'n bixa', mbaino lë' bixa' le', ro'ya' pla rë xa' nzho xid go lo yub pa' widi'zh che'n Jesukrist, haxta di'zh bixa', gat lë't Dios Jesukrist, ter kun yub ren che'n Me nguzi' Me bixa'. Por nak bixa' sa', lë' bixa' yachib lo kwa'n lo'x bixa' tuli; %t Eporke rë profet, xa' midi'zh por Dios nzhala, nangadi'zht bixa' kwa'n nzë yek bixa', lë' bixa' midi'zh por Sprit che'n Dios, nela xmod nzhakla Dios.s Naki'n galo laka ne go: rë widi'zh che'n Dios kwa'n midi'zh rë profet xa' nzhala, ni tu men nagakt zobyeke kun mis xigab che'n xa', r /Kuze' nanen, walika xti'zh Dios, rë kwa'n midi'zh rë xa' nzhala por Dios; kuze' kina'ba lo go, wayila go rë kwa'n midi'zh rë xa' ze'; lë'i zu' par ne go xmod ñal ban go, haxta zhë yubre Jesukrist kun rë yalnazhon che'n Me, kwa'n lu' nela or nilen ngubizh ga'. oq YYub no mbin, or midi'zh Dios; mien chi Me dizde lo yibë' or nzo no kun Jesukrist yek yi' che'n Dios. ;p qrë no nzhin or milu' Xuz be Dios, lë'gaka Jesukrist nazhon, mbaino ne Dios lo no: “Miyi' re' nak Xga'na, Xa' dox nazhi' da, mbaino dox nizak laxto'n niwi'n lo Xga'na re'.” o Or milu' no lo go, xmod nak rë yalnazhon che'n Jesukrist Me nile' mandad be, no xmod gak or yë'd Me xtu wëlt, gat lë't michao' yek no rë kwa'n ne no lo go re'; kun yub zalo no une no yalnazhon che'n Jesukrist kwa'n nilu', lë'gaka Me Dios; n Kuze', kikën laxto'n par len rë kwa'n gak len; nez par or gat da, naya'lt laxto' go rë kure'. Yub Per une yalnazhon che'n Jesukrist pm [Lë'da nane la, porke lë' Jesukrist Me nile' mandad be ne lai lon, ka xche'ptsa naban da yizhyuo re'. Pl  Ter ka xche'ptsa naban da, per ñal dizhnun go par tsila go rë kure'. k  Kuze', lë'da dizh ra' kure' lo go; ter nane la goi, mbaino ter naye ka nzo go lo widi'zh che'n Jesukrist kwa'n mitse'd la go. j 1 Orze' Jesukrist, Me nile' mandad be, no Me ngulo' be lo kwa'n nzë'b xki be, dub la Me xa'l Me plo yo go, plo kinu Me nile' Me mandad par dubta'. 0i [ Rë go wech no bizan, men che'n Jesukrist, ngurezh Dios go, nak go men che'n Me, no ngule Me go par le' go kwa'n nzhakla Me. Chi nzhakla go, nayot la' go nez che'n Dios, ñal más kën laxto' go, ro'b lo rë che'n Dios ke lë'la or galo, nes par ne rë men, nzho ka kwent nak go men che'n Dios. -h U Men xa' nzhab nak men che'n Jesukrist, no gat nabant xa' lo rë kure', orze' nak xa' nela tu men nikal lo ga'; mia'l laxto' xa', ngulo' Dios xa' lo kwa'n gat lë'. Ag }Chi lë' go walika naban lo rë che'n Dios re', mbaino kitsiyar goi, orze' dox zu' nak go men che'n Dios, mbaino gat lë't ka mbin go widi'zh che'n Jesukrist, Me nile' mandad be. f %Or mixo'byek go Dios, orze' lë' go kwin wen kun rë wech go, men che'n Jesukrist; no or nile' go kuba', lë' go chizhi' rë men dub la go. e 5No por walipa' milibe' go xmod nak Dios, orze' gak ka'n go lo rë kwa'n nzhakla kwerp che'n go; no or naban go sa', gak xek go lo rë kwa'n nizak go por nak go men che'n Jesukrist; no or yent kwan ña laxto' go lo rë kuba', orze'se lë' go xo'byek le' go kwa'n nzhakla Dios. yd mPor ñila go Jesukrist, ñal bile' pa' go, gok nambe laxto' go lo rë kwa'n, par walika libe' go xmod nak Dios. c Por rë kure', mila' Dios di'zh, ne' Me rë kwa'n nazhon no rë kwa'n dox tsak ka' be. Por ñila be rë kwa'n mila' Dios di'zh re', nu be gak nela lë' Me; por rë yalnazhon re', nguro' be lo rë kwa'n nitsinu men; rë kure' nak rë kwa'n nzhakla kwerp che'n men. [b 1Por yalnazhon che'n Jesukrist, mine' Me rë kwa'n naki'n be par ban be zilita' nela xmod nzhakla Dios. Rë kure' mine' Jesukrist ka' be, par li'be' be xmod nak Dios, Me ngurezh be par gak be nela lë' Me. \a 3Kina'ba lo Dios, yar más rë yalnazhon che'n Dios kun go, mbaino par le' Me dox wen ban go por nilibe' go xmod nak Dios no Jesukrist, Me nile' mandad be. Ñal gak rë men che'n Jesukrist nela xmod nzhakla Dios 5` gNa Simón Per, nak da tu mos che'n Jesukrist, nela tu xa' nado ga' lo Me; mbaino mizo Jesukrist da nak da nu tu apost che'n Me. Kixëla yech re' lo rë go; por dox wen laxto' Jesukrist kun go, Me nak Dios che'n be no Me ngulo' be lo kwa'n nzë'b xki be, nu go ñila Me kun dub laxto' go, nela no ga'. w_ i Lë' rë guchin be, men che'n Jesukrist, xa' ngule Dios, nzhakla bixa' gon bixa' chi wen ka go. Sa' gake.%^ E No dox kwa'n nzhaklan ganin lo go lo yech re', per gat nzhaklatra' ngazobni'ne lo yech. Más wen yuba ganiy or yala lo go, par más zak laxto' rë be. ]  porke xa' nini' lo rë men re', nu xa' ze' nzhap dol lo Dios por rë kwa'n gat lë' nile' rë men ba'. Lult kwa'n nzhab Juan \  Chi yi'd tu rë xa' ba' lizh go, no gat nzadnu xa' yub pa' widi'zh che'n Dios lo go, nade'dt go xa' lizh go, no ni nani' go lo xa', [ ) Wanei cho men tsiyar widi'zh che'n Dios kwa'n milu' Jesukrist, no gat nabant xa' lo yub pa' xmod milu' Jesukrist, orze' gat nzot Dios kun xa' re'; per xa' naban lo yub pa' widi'zh che'n Jesukrist, xa' re'se nzo Dios kun lë', Me nak Xuz Jesukrist, mbaino kun Jesukrist. !Z =Ne go kun rë xa' ba', napa' yent cho kwent rë zhi'n nazhon kwa'n mile' Dios xid go. Kuze', bile' pa' go par gal go rë kwa'n nazhon kinu Dios par go. sY aKure' nin, porke nayax xa' nikide men nikizë yizhyuo re'; nidi'zh bixa', or mbi'd Jesukrist yizhyuo, gat walit ngol Me nela nzhal ka men yizhyuo. Sa' nak rë xa' ba' par nakbe', cho nikë' mbël mbaino cho niyi' nine Jesukrist. ^X 7Chi lë'i walika nazhi' be Dios, ñal le' be nela xmod mile' Me mandad, no kure' nak kwa'n mika'b Me: Chizhi' be men, no kure' nane la go dizde or galo. Se' ñal ban be. Men xa' nilu' widi'zh che'n Dios xa'la mod RW No nal, rë go men che'n Jesukrist, xa' dox nazhi' da; kina'ba lo go, chizhi' go tu go kun xtu go. Gat lë't laore nal nin kure' lo go; kure' nane la go dizde or nguzublo, ñila go widi'zh che'n Dios. V Dox nizak laxto'n or mbina, se'gaka nikizë pla go lo yub pa' widi'zh che'n Dios, nela xmod mika'b Xuz be Dios lo be, le' be. 'U IKina'ba lo Xuz be Dios no lo Jesukrist Me nak Xga'n Me, dubta' gaknu Dios go, lats laxto' Me go mbaino le' Me chul ze'n go dizde le'n laxto' go. Sa' gaknu Dios go por ñila go widi'zh che'n Me no por nazhi' go guchin go, men che'n Jesukrist. Naru'ya't go lo viv widi'zh che'n Jesukrist {T qKuze' nazhi' no go por viv rë widi'zh che'n Dios kwa'n nzho laxto' no, no dubta' nzho rë widi'zh re' laxto' no. S Na nak tu xa' nzo lo rë men che'n Jesukrist; kixëla yech re' lo go, guchi'na, xa' ngule Dios, no lo rë xmë'd go, men che'n Jesukrist. Dub laxto'n nazhi' da go, no gat lë't naba nazhi' go, nu rë xa' nilibe' yub pa' widi'zh nazhon che'n Dios nazhi' go. R/ Kina'ba lo Dios, dubta' lats laxto' Señor Jesukrist go, lo kwa'n nazhi' Me go, mbaino tutsa gak rë go por Sprit che'n Dios. Sa' gake.YQ+ no rë wech be por Jesukrist xa' nzhin re', mixë'l tu widi'zh wen par rë go. HP  Guzen go ya' rë wech go, uni' go lo bixa' kun dub laxto' go, O# No nal, rë go wech no bizan, lult kwa'n nin lo go re': Bizak laxto' go, biban go nela xmod ñalkai, bin go kwa'n nin, tutsa xigab bile' go, no guzhin go wen tu go kun xtu go, no Dios kina go, Me nile', nazhi' men wech men, no niban men wen, tu men kun xtu men. 3N_ Kuze' kixëla yech re' lo go, antis di yi'dtsi'n ma go, par zo go wen lo che'n Dios, nes par or yala lo go, gat naki'ntra' dizha lo go nayi', porke poder kwa'n mine' Señor Jesukrist par len mandad, lë'i nak par gaknun go, más ro'b go lo che'n Dios, no gat lë't par len, ro' go lo che'n Diose. XM) Kuze' nizak laxto' no or gon no, lë' go nzoka naye lo widi'zh che'n Jesukrist, ter no nak nela tu men pe'n nak. Kwa'n más nina'b no lo Dios nak, gaknu Dios go par kad ngubizh, más ro'b go lo che'n Dios. L porke nagakt ka'n no lo widi'zh nazhon che'n Dios, sino ke kwa'n nile' no nak, nayot kwëz di'zh no widi'zh che'n Dios por Jesukrist. NK No nu nina'ba lo Dios par nale' go kwa'n gat lë', no gat lë't par di'zh men wen por noi, sino ke par ban go wen, nela xmod ñal ka, ter nile' men xigab, gat walit, nak no men mixë'l Jesukrist, J Per na nzhaklan ne go, gat nut no nak xa' nangazu't ngak men che'n Jesukrist, porke no walika nak no men mixë'l Jesukrist. dIA No nal, ñal gurël go mis go, par ne go, chi walika ñila go Jesukrist. Wenawen biwi' go, xmod nak laxto' go. ¿Chi nanet go, lë' Jesukrist nzho laxto' kad go? O nzho go, xa' nangazu't ngak men che'n Jesukrist. H' Walika or nkë Krist lo krus, ngok Me nela tu men pe'n nak ga'; per nal naban Me por poder che'n Dios. No se'ska no, nak no nela tu men pe'n nak; per por tutsa nak no kun Krist, nal, por poder che'n Dios, kuze' kinu no yalnaban, mbaino par lu' no poder che'n Me lo go. SG Lë'da lei, porke nzhakla go, ne go chi walika mine' Jesukrist poder nkan par dizha widi'zh che'n Me lo go, porke Krist gat nzhak jwalta' poder Me par le' Mei xid go; lë' Me lu' poder che'n Me lo go. *FM Lë'da ni lai, dizde nzhala, no xtu wëlt ganine lo go: Rë go xa' nikizë ra' lo kwa'n gat lë', no lo más rë go, nal kwa'n nzon zit lo go, ne go namás, lë' da dil go dike xmod nin lo go, or miala wëlt mirop, no chi lë'da yi'dtswi' ma go xtu wëlt, ya nalastra' laxto'n ni xtu go. CE  Nal ya chon wëlt kwa'n yi'dtswi'n ma go. Bitsila go, se' nzhab widi'zh che'n Dios: “Par zhë'l di'zh tu kwa'n nile' tu men, naki'n kwa'n gab chop men o chon men: Kuze' kwa'n wali.” HD  Nizheb da, or yi'dtswi'n ma go xtu wëlt, napa le' Dios tulan por rë kwa'n nak go, o haxta gona por lë'i or ganen, lë' nayax go stubi nagat la' go rë kwa'n nak go nzhala, se'gaka nile' go rë kwa'n mal, mbaino nika' go rë men rë xa' gat lë't tsa' go, no nile' go kun rë men, rë kwa'n nzhakla kwerp chego.yCk porke nizheb da, or yi'dtswi'n ma go, napa yazhël da go, gat kile't go kwa'n nzhaklan, orze' naletska kun go kwa'n nile' go xigab len. Nizheb da, napa nzho go dox nichëlro', o niyi' go por niwix go che'n xtu wech go, o nayi'yë go, o xa' plo nzhin tu go kun xtu go por xmod nile' kad go xigab, o nidi'zh go tich wech go, o dox nizi marian go, o nichël dil go men. iBK No dub kwa'n kiyo'l go yech re', pas kile' go xigab, ka nikwana mod lo go par ya'n da wen namás, per na walika nak da tu men mixë'l Jesukrist, no gat nikwanta' mod par ya'n da wen, mbaino walika kwa'n kikë' no lo yech dilant lo Dios, no lo Jesukrist. No rë kwa'n mile' no por go, rë wecha xa' nazhi' da, lë'i nak par ro'b go lo che'n Dios, BA} Or mixë'la Tito lo go kun xtu rë men che'n Jesukrist par mbi'dtsi' bixa' ma go, yent kwan chego ngaka' Tito; o pas nile' go xigab xa' mod nak da lo Tito, o xa' zhi'n nilen kun Tito. S@ Per nangakideta' go lo ni tu kwa'n, or mixë'la rë xa' mbi'd lo go ze'. ?! Ter une go, yent kwan una'ba lo go par ngaknu go da, per nzho xa' xid go nidi'zh, kun xtu rë kwa'n mikiden go, por nzhak da nikiden men. />W Na, kun dub lan, loxa rë kwa'n kinun par go, haxta mis rë jwers da kwa'n kinun loxa par go, par gaknun go. No chi dox nazhi' da go, ¿chon gat nazhi't go da be's? 5=c Biwi' go, nilen xigab yi'dtswi'n ma go, no kure' nak wëlt yon kwa'n yala lo go. Mbaino nalre', gat nzhaklata zon zhi'n lo go, yent kwan che'n go nzhaklan kan, sino ke go nikë laxto'n, gat lë't dimi chegoi; porke xuz men ñal za' dimi par xin xa', no gat lë't xin xa' ñal za'i ka' xuz xa'. < Mbaino, ¿kwan milen por más rë men che'n Jesukrist, no kun go nangaletai? No na ni lo tu go, yent kwan mina'ba, no, ¿chi por kure' nile' go xigab, menes tsak go lo más rë men che'n Jesukrist? ¡Nal biya'l laxto' goi, na ka nake, yent kwan una'ba lo go! 8;i Rë kwa'n mixek da lo por rë zhi'n kwa'n milen xid go, no rë señ, kun rë yalnazhon kwa'n milen por poder che'n Dios; rë kure' nilu' ke walika lë' Jesukrist mixë'l da. ~:u Midizha lo go nela tu men yent kwan nzhon ga', per go mile' midizha sa', porke go ñal di'zh wen por da, porke ter yent kwan más menes tsak da lo más rë apost, xa' kwa'n nidi'zh go no ñila go, dox nzhak ba', no ter yent kwan tsak dax. ^95 Kuze', or nizaka rë kure' por Jesukrist, nizak laxto'n or nak da tu men yent jwers, no or niye men da, no or nizaka tu kwa'n nazhe'b, no or niyi' men nine men da, o haxta or naneta xmod len, porke or nak da tu men niyent jwers, orze' más jwers che'n Jesukrist kinun. Dox nile' Pab xigab por rë men che'n Jesukrist, xa' nzho yezh Corinto a8; per se' ne Jesukrist lon: “Nabtsa kwa'n naki'nal nak kwa'n nazhi' da lu, par gak lu' poder Da xid rë xa' niyent jwers.” Kuze' nizak laxto'n por nak da tu men yent jwers, nes par lu' poder che'n Jesukrist kuda. M7 Chon wëlt una'ba lo Señor Jesukrist, par ngazubchi Me yalne re', ;6o Milu' Dios nayax kwa'n nazhon lon, per par nangazi da marian por lë'i, kuze' mila' Dios, mixë'l Mizhab tu yalne kwerp da, nela chigab tu yich ga' wa'z kwerp da, par zakzi da. ^55 ter chi ngadizha rë kwa'n wen por mis da, gat lë't por kuze' nak da nela tu men nzhak miyizh, porke walika rë kwa'n nidizha, per naleta sa', par nagab go dimás nilen lo kwa'n wali nak da, o lo kwa'n nidizha. 4  Na gak dizh, dox tsak miyi' ze', per gat lë't mis na dizh, dox tsak da. Nabtsa kwa'n ganin nak da, nak da tu men yent jwers, 3 Namás nanen, mbi'y Dios xa' plo nzob Dios, no ze' mbin xa' rë widi'zh kwa'n gat nzhaklat Dios, di'zh xa' lo más rë men. j2M Xtu wëlt nin, nab tsa Dios nane, chi kun dub kwerp xa' ngwa xa', o nab tsa alm che'n xa' ngwa. S1 Na nili'be' tu miyi', tu xa' nak men che'n Jesukrist; nzhala chida li'n mbi'y Dios xa', haxta yibë' mion, naneta chi kun dub kwerp xa' ngwa xa', o nab tsa alm che'n xa' ngwa, nab tsa Dios nane kure'. R0  Naki'n ganin más kwa'n wen por mis na, ter nanen, yent kwan le' men gan or mis yub men di'zh, lë' xa' wen. Per lë'da gani lo go, rë kwa'n milu' Señor Jesukrist lon, no rë kwa'n unen por lë' Me. ,/Q !per ngulo pla men che'n Jesukrist da le'n tu kardor, par ngulo' bixa' da ro' ventan, mila bixa' da al xtu tich simient ke, par ngok milen gan lo rë men ze'./.W Or nguio'n yezh Damasco, lë' gobiernador xa' nak zhi'n che'n rey Aretas, mile' mandad par kina rë men nak zhi'n ro' rë pwert che'n yezh re', par ngazen bixa' da, -! Lë' Dios, Me nak Xuz Señor Jesukrist, Dios Me ñal di'zh rë men wen, mbaino nazhon par dubta'; lë' Me nane, nangadizhta' kwa'n mbël. l,Q No chi nzho tu kwa'n le' zi da marian, mejor zi dai por rë kwa'n nilu' nak da tu men yent jwers. (+I Mbaino or nizi tu go pe'n por rë kwa'n nizak go, por go nu da niziy; no chi cho ki'l go le' go tu kwa'n gat lë' lo Dios, dox nitulan no niyi' da por kure'. l*Q Mbaino nu rë kure' nizaka: zilita' be's xigab nilen por rë men che'n Jesukrist plo nzhin bixa'. \)1 Dox zhi'n nzhalen kwa'n niyent cho xek, no michizhai da, no nayax wëlt nguro'xka'la, mbaino dox nzhate'da yalnila'n no yalnuzei'; nayax wëlt nguzon xlatsa, mbaino mite'da yalnayag, no ngok jwalt kwa'n ngaka. `(9 Mbaino dox nayax plo nzhakizë'n, no dox kwa'n nazhe'b nzhazaka, le'n rë you', por rë men wa'n, no mis rë men lazha men Israel mili'nui da, no nu rë men xa' gat lë't men Israel. Dox kwa'n nzhalinu men da le'n rë yezh ro no or nzon rë dan, no nu le'n nitsdo'. Mbaino nu haxta kun rë xa' chigab walika men che'n Jesukrist, mili'nui da. ' mbaino chon wëlt mile' rë men mandad, pura kun yarrot ndin bixa' da, tu wëlt nguloke men da, no chon wëlt ngwa'zyo' bark kwa'n nzho'n le'n nitsdo', no mer ngayap da, mbaino tu zhë no tu yë'l mia'n da le'n nitsdo', nzho'byo da lo nits, no pe'n ngulo' men da. i&K Gai' wëlt, michël rë men Israele ticha; gal bichi' biyë' bins mine' bixa' ticha kad wëlt, 4%a No, chi nak bixa' men nikë zhi'n nazhon che'n Jesukrist, na más nikë zhi'n nazhon che'n Jesukrist, ter gat lë't xti'zh menaye kidizha lo go. No na, más zhi'n nzhalen ke lë' bixa'; más michël mene ticha ke tich bixa', mbaino más nzhayo'n lizhyi'b lo bixa', no nayax wëlt nila' gut men da. $ No chi nak bixa' men hebreo, xa' kinu rë kostumbr che'n rë men Israel, nu ska da nak men hebreo. No chi nak bixa' men Israel, rë xa' kwa'n mila' Dios di'zh lo, nu ska da nak men Israel. Mbaino chi nzë bixa' ben che'n Abraham, nu ka da nzhal ben che'n Abraham. ]#3 Per no, por nazhi' no go, nagakt le' no sa' kun go. Nal, ¿chi zak di'zh go tich no por nak no sa' kun go? Per por nzho ka rë xa' niye laxto' nile' marian, nu ska da gak lei, ter gat lë't kumplet men nak se'. ") No haxta nixek go lo rë xa' kwa'n nili'nu go nela xmod nili'nu men tu ma ga', par nile' xa' mandad go, mbaino or niliwa'n xa' rë kwa'n kinu go, no or nile' xa' gan lo go, no nile' xa' nela xa' más tsak lo go, no nixek go lo rë kure'. No haxta ter niyich xa' ro' go. ! porke nane ka dox nizi go nzhak go, kuze' dox nixek go lo rë men gat lë't nak, mbaino dox nixek go lo rë men xa' yent kwan nzhon. R  porke nzho nayax men kwa'n nidi'zh wen por mis lë', nal nu ska da lei, ) Rë kwa'n kinin re', gat lë't mandad che'n Jesukriste, sino ke nine por mis na, kidizha wen por da, ter nanen, gat lë't nak tu men nak sa', iK Xtu wëlt nin lo go: Nale't go xigab, nzhak miyizh da por rë widi'zh kwa'n dizha lo go. Per chi nzho go nile' xigab sa', yent kwan lë'i, biwi' go lon sa' nes par gak zi da che'p nela tu men chigab walika marian ga'. J  Kuze', nu rë men che'n Mizhab nilu' nela xa' nile' pura zhi'n wen ga', per Dios zakzi bixa' nela xmod ñalkai por kwa'n nile' bixa'. Dox kwa'n nguzak Pab por nak xa' tu men mixë'l Jesukrist |q Mbaino di por si ka, yo rë men ba', porke mis Mizhab nibixlo, nilu' nela tu ganj che'n Dios ga' kwa'n ñaz bël. yk Per gat walit mixë'l Jesukrist bixa'; ka nikide bixa' men, nile' bixa' chigab walika Jesukrist mixë'l bixa'. #? Per nane go, yent kwan nina'ba lo go por nilun widi'zh nazhon che'n Dios lo go, no se'ska len par dilant, par niyent cho gak gab, nak bixa' nela no ga'. c? ¿Chon nin se' lo go? ¿Chi por gat nazhi' da goi? ¡Per Dios nane ka, dox nazhi' da go! K Mbaino, lë' da nane ka, por rë widi'zh che'n Jesukrist kwa'n nzho laxto'n, yent cho men Acaya kubchi da lo kwa'n nizak laxto'n por ka nilun widi'zh nazhon che'n Dios, no gat lë't kun dimiy. #? mbaino or ngok jwalt tu kwa'n lon, yent kwan una'ba lo ni tu go or nguio'n xid go, no or mbi'd pla rë men che'n Jesukrist, xa' nzë rë yezh plo ña'n lazh men Macedonia, lë' bixa' ngoknu da, mine' rë kwa'n ngok jwalt lon, no se' len par dilant, par niyent cho zhi'n zon lo go. ^5 no or nguzon xid go, xtu ben rë men che'n Jesukrist mine' dimi kan par ngoknun go,  O, ¿chi gat lë't milen por ka milun widi'zh che'n Dios lo go, sin nangaxt ni tu dimi kan par ro'b go kun che'n Dios namás?, 0Y Ter nak da tu xa' nazu't par di'zh lo rë men, per di lo kwa'n nzhak da, yent kwan nzhak jwalt da, no dubta' milun kure' lo rë go, por rë zhi'n kwa'n milen xid go.  Per gat nizit da más yët lo rë apost xa' nile' go xigab más nzhak ba', rë xa' kwa'n nidi'zh, mis lë' bixa' más nzhak. # porke dub la go ñila go kwa'n nidi'zh xtu men kwa'n nzhab, nzho xtu Jesús kwa'n nak xa'la lo Jesukrist, Me kwa'n milu' no xti'zh lo go, mbaino dub laxto' go ñila go xtu sprit kwa'n gat nakt nela Sprit che'n Dios kwa'n nguio laxto' go. No nu ñila go xtu ben rë widi'zh kwa'n gat nakt nela widi'zh nazhon kwa'n mbin go, mbaino widi'zh nazhon re' ngulo' go lo rë kwa'n nzë'b xki go lo Dios. 1[ porke dox nizheb da, napa zak go nela Yeb ga', no le' Mizhab gan ko Mizhab xtu xigab yek go, par nayilara' go Jesukrist, Me kwa'n nazhi' go nal re' kun dub laxto' go, ;o porke dox nilen xigab por go, dox nikan go, porke na nzhakla gak go nab tsa par Dios, nela xmod nile' tu men kun tu xcha'p ga', or nzo xti'zh una' par ban una' kun tutsa men. Se'ta' nak go kun Jesukrist, par ban go nab tsa kun lë' Me. Nzhaklan zo go lo Me, nela tu una' ye'n kwa'n ni tu miyi' nagat gal, k Q Le' go jabor, bixek go lon por pla widi'zh kwa'n chigab gat lë't che'n menaye kwa'n dizha lo go, 9 porke Dios gat niwi't wen lo xa' mis lë' nidi'zh wen, sino ke nab tsa xa' niwi' Dios wen lo, nak xa' kwa'n yub Jesukrist nane, lë' xa' re' wen.  No chi cho men nzhakla di'zh dox tsak xa' por xmod nak xa', ñal di'zh xa' sa', nab tsa por ñila xa' Jesukrist, Me nile' mandad be, z m no par yalu' no widi'zh che'n Dios por Jesukrist rë yezh kwa'n ña'n dilant plo nzho go, no plo lalta' nagat yadi'zh xtu men widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist, nes par niyent cho di'zh, dox ya nizi no por zhi'n nazhon che'n xtu men. x i Gat nizit no marian por zhi'n che'n xtu men, sino ke kimbëz no, or más yila go widi'zh nazhon che'n Dios, orze' más di'zh go wen por no, por zhi'n kwa'n nile' no xid go. Kwa'n naki'n len namás nak, len rë zhi'n kwa'n mila' Dios len, ~~}||k{zzGyjxxDLCB/A}A@@ ?>=<;::p99T877{66=65k44322%11d00%//!.--A,n++2*)(N''j'-&%v$##4"!!k nwh2V5:HLm D $ r!U\dCeDabi ngok profet, midi'zh xa' por Dios, mbaino nane Dabi, lë' Dios mila' di'zh lo xa', lë' Dios le' rey lo mis tu rë xa' nzë ben che'n xa' kwa'n ngurulë Krist, par zob xlugar xa'. d9No nzhab Per: ―Lë' go wech, walika kwa'n nin; nzhala ngut rey Dabi, mbaino miga'ch xa', no ba' che'n xa' nane be plo nax, haxta zhë nalzhë. QcMilu'l xmod ban da par dubta', no nile'l, nizak laxto'n, or nzol kuda. }bsNo nala'tal ya'n da le'n ba',
no ni nala'l yëb kwerp da,
por nak da tu xpenal kwa'n más nzhon ro'l. vaeKuze', nizak laxto'n, mbaino ro'n nikë' kant dub nizak laxto'n,
porke lu le', ruban da or gat da. +`Oporke Dabi midi'zh la kwent che'n Jesús, or nzhab Dabi:Zilita' unen nzol dilant lon, Señor,
porke Lu nzo lad direch da, par niyent kwan zheb da. z_mPer mile' Dios nguruban xa', ngulo' Dios xa' ya' la mwert, porke nangakt ngakwë'z la mwert xa' re' par dubta', ^1Per lë' miyi' re', por rë xigab che'n Dios, no por rë kwa'n nzhakla Dios gak, nguzen go miyi', no mikë' go xa' lo krus, mbit rë men mal xa'. M]No nu nzhab Per: ―Rë go, men Israel; bin go widi'zh kwa'n nin re'. Lë' Dios milu' la lo go, cho nak Jesús kwa'n nzë Nazaret, por rë zhi'n nazhon kwa'n mile' Jesús, zhi'n kwa'n mile' mia'n go xe; no por rë señ nazhon kwa'n mile' Jesús lo go. Lë' Dios miza' poder ka' Jesús, mbaino mis go une la rë kure'. o\WNo rë xa' nibezh lë Dios or nina'b bixa' lo Dios,
lë' Dios kubchi rë kwa'n nzë'b xki bixa'. [)No gak nakao lo ngubizh; no lo mbëo' lë'i lu' nela ren ga'.Naki'n rë kure' gak antis di ke zhin zhë che'n Señor,
or lu' Me biani che'n Me kwa'n maska ña'zbël,
no gab Me xmod gak kun kad men,
zhë kwa'n ne men, lalta' rë kwa'n nagat ne men. ZAl ya lo yibë' ne go, gak rë kwa'n ya'n xe men tuli,
no lo yizhyuo ne go rë señ, no ren, no bël, mbaino zhen. gYGNo xëla Sprit da yo laxto' rë men da;
miyi'y no una'i,
no di'zh bixa' por na. ,XQRë zhë lult, se' gak, nzhab Dios,
lë'da xë'l Sprit da, par yo laxto' rë lo men,
no xga'n xa' kun xcha'p xa', lë'da le di'zh bixa', rë kwa'n nagat gak.Mbaino len, rë xa' xi kwa'n nzho xid bixa', lë' bixa' ne rë kwa'n,
no rë men ngol, lë' bixa' cha' laxto'. gWGsino ke rë kwa'n kiyak re', lë'i midi'zh la profet Joel, or midi'zh xa' se' por Dios: eVCGat nizuzht rë xa' re', nela xmod nile' go xigab ga', porke garzi'l nal, laore las nueve, KUOrze' ngwatso Per kun za chi' bitub men che'n Jesukrist, par midi'zh Per naye, nzhab Per: ―Biwi' go men Judea, no rë xa' nzho yezh Jerusalén; bin go widi'zh kwa'n ganin lo go nal re'. |Tq Per nzho men kixizhnu rë men che'n Jesukrist, nzhab bixa': ―Ka nizuzh rë xa' ba'. Midi'zh Per lo rë men S  No rë bixa' net bixa' kwan le' bixa' xigab, orze' kinabdi'zh tuga' bixa' lo wech bixa', nzhab bixa': ―¿Kwan kure' nal? R' No nzho xa' nzë lazh men Creta, mbaino xa' nzë lo yuo Arabia; mbin no kidi'zh bixa' yalnazhon che'n Dios kun widi'zh kwa'n nidi'zh kad no. nQU no xa' nzë lazh men Frigia, no xa' nzë lazh men Panfilia, mbaino xa' nzë lazh men Egipto, no xa' nzë lazh men Libia kwa'n nzhin gax lazh men Cirene, kwa'n ña'n lo yuo che'n men Africa; no rë men yezh Roma, rë xa' kwa'n nzho re'. No nzho bixa' kwa'n gat lë't men Israel per nzhon bixa' widi'zh che'n Muisés, kun rë xa' dizde ngol, nak men Israel. P! porke re' nzhin rë men nzë lazh men Partia, no xa' nzë lazh men Media, no xa' nzë lazh men Elam, mbaino xa' nzë lazh men Mesopotamia, no xa' nzë lazh men Judea, mbaino xa' nzë lazh men Capadocia, no xa' nzë lazh men Ponto, no rë men xa' nzë lazh men Asia; ROMbaino, ¿chon ska kiyon be kidi'zh bixa' widi'zh kwa'n ngolnu kad be?, ~NuNo por net bixa' kwan le' bixa' por kwa'n kiyak re', orze' kidi'zh bixa': ―Per rë men re' nzë lazh men Galilea. 9MkOr mbin men rruid ro re', migan rë nak bixa' ze'; no xe kiwi' bixa', mbaino net bixa' chon, porke kad bixa' kiyon kidi'zh rë men che'n Jesukrist widi'zh kwa'n ngolnu bixa'. :LmNo le'n rë ngubizh ze', yezh Jerusalén nzhin nayax men Israel, rë xa' kwa'n nzhon widi'zh che'n Muisés; rë plo nguro' bixa' par nzë bixa' lani Pask yezh Jerusalén. K!Orze' nguio Sprit che'n Dios laxto' rë bixa', no nguzublo kidi'zh bixa' rë lo widi'zh, nela xmod nzhakla Sprit che'n Dios, di'zh bixa'. WJ'Orze' al ya yek kad bixa', nguluxo'b tuga' bël kwa'n nak nela luzh men ga'. Ino di repent, ngurezh tu rruid naye kwa'n nzë lo yibë', nela tu mbi naye dox ga', nguioi dub le'n yo' plo nzhin bixa'. YH -Or mizhin ngol lani Pask, tutsa junt nzhin rë men che'n Jesukrist le'n tu yo', G 1Orze' nguzhit bixa' dado, par ne bixa' cho ya'n xlugar Judas. No lë' Matías ngol swert, nguio xid za chi' bitub apost che'n Jesukrist.vF gpar zen xa' zhi'n re', gak xa' apost, le' xa' rë zhi'n kwa'n mila' Judas, par ña Judas lugar plo ñal xa'. E Orze', se' mina'b bixa' lo Dios: ―O Señor, Lu kwa'n nzhakbe' laxto' rë nak men; bilu' cho miyi' kwa'n kwel, lo rop xa' re', D Orze' ngule bixa' chop miyi', tu xa' kinu chop lë; tu lë xa' lë Che Barsabás, xtube lë Justo. No xtu miyi' lë Matías. 8C kNo naki'n nkizë xa' re' kun be dizde zhë kwa'n mililëi' Juan men le'n nits, haxta or ña Jesús lo yibë'; par gaknu xa' re' be, di'zh be lo rë men, lë' Jesús nguruban. B ’No nal, naki'n kwe be lo mis tu rë xa' kwa'n nkizë kun be, rë ngubizh kwa'n nguzinu Señor Jesús be, par yo xlugar Judas. A  porke se' nzobni' lo yech kwa'n lë Salmos:Ya'n nzë'b lizh xa';
yent cho yo le'ne, mbaino:Xtu xa' yo xlugar xa'. x@ kNo or mbin rë men yezh Jerusalén, se' ngok, kuze' ngulo'lë bixa' yo ze' Acéldama, widi'zh re' gab, yo ren, 7? iper nguzen xa' dimi kwa'n ngox ka' xa' por mal kwa'n mile' xa', no kun dimi re' nguzi' xa' tlë' yuo, orze' ngula xa' al yek xa', no ngurez laxto' xa', nguro' rë xtrip xa'. U> %No Judas, mis tu rë xpen be ngok xa', mbaino mile' xa' tutsa zhi'n kun be, A= }―Nin lo go wech no bizan, men Israel; rë kwa'n ngok re', midi'zh la Dabi por Sprit che'n Dios, or midi'zh Dabi kwent che'n Judas, xa' mile' entreg Jesús lo rë xa' nguzen Me. < No le'n rë ngubizh ze', nguzo Per garol tsao' plo nzhin bixa', como tu gayo' nzho gal men che'n Jesús, orze' nzhab Per lo bixa': ; Rë xa' re', dubta' nibin bixa' par nina'b bixa' lo Dios, kun rë una', mbaino kun rë wech Jesús, no kun Mari xna' Jesús. y: m Or mizhin bixa' yezh Jerusalén, ña bixa' kwart al ya yek yo' chop pis. Ze' nzo Per, no Jakob, no Juan, mbaino Ndres, no Lip, no Max, no Tol, mbaino Mateo, no Jakob xga'n Alfeo, kun Simón xa' nguio xlad men cananist, no Judas wech Jakob. R9  Orze' miëk bixa' par Jerusalén dizde yek lom kwa'n lë Olivos, no lom ze' ña'n gax ro' yezh Jerusalén, nela tu tant kwa'n nila' ley che'n Muisés, zë men zhë kwa'n nile' men Israel diskans. s8 a orze' nzhab rop ganj ze': ―Men Galilea, ¿chon xe kiwi' go lo yibë'? Lë' Jesús Me nguzo xid go ba', no Me kwa'n une go ña lo yibë' nal, nela xmod une go ña Jesús nal re', se'ska yubre Me xtu wëlt. Nguio Matías xlugar Judas w7 i No dub kiwi' bixa' lo yibë' xmod ña Jesús, lë'chi nguruxo'b chop ganj nak lar bëo laka, plo nzhin bixa', "6 ? No or milox midi'zh Jesús rë widi'zh re', nkili Me yibë'; no dub niwi' lo rë xa' nzhin ze', mitlo Me le'n tu xkao, no nanganetra' bixa' Jesús. Y5 -Per or yo Sprit che'n Dios laxto' go, orze' gaknu Me go par yalu' go xtizha rë plo. Galo laka, zublou yezh Jerusalén, no rë yezh kwa'n ña'n lazh men Judea, mbaino dub lazh men Samaria, orze' dub yizhyuo. w4 iOrze' nzhab Jesús: ―Gat ñalt ne go zhë o tiemp kwa'n nab tsa Xuza nane, porke lë' Me nile' mandad. B3 Orze', rë xa' nzhin kun Jesús, guna'bdi'zh bixa' lo Me, nzhab bixa': ―Señor, ¿chi mizhin la gaknul no, rë no men Israel, nes par yubre mis tu rë no re' le' mandad lazh no? 2 Walika, lë' Juan mililëi' men kun nits, per go, zipla ngubizh lë' go gaklëi' kun Sprit che'n Dios. Jesús ña lo yibë' 51 eNo or stubi nzo Jesús kun rë apost, mile' Me mandad, naro't bixa' yezh Jerusalén, nzhab Me: ―Gulëz go, zhin rë kwa'n mila' Xuza di'zh par go, no kure' yanila lo go. Z0 /No dispwés di ngut Jesús, milu' Me lë' Me nguruban. No dub cho' ngubizh, nayax wëlt ngurulo Jesús lo rë men che'n Me, par ne bixa', walika, nguruban Me. No nu milu' Me xmod nile' Dios mandad lo rë men. '/ Ihaxta zhë kwa'n ña Jesús lo yibë'. No antis di bi Me, por Sprit che'n Dios milu' Jesús lo rë apost, rë kwa'n naki'n le' bixa', rë xa' kwa'n ngule Me. . Tioj, xa' nichëla, lo primer yech kwa'n mixëla lol, mizobni'n rë kwa'n mile' Jesús, no rë kwa'n milu' Me, dizde or galo laka, $- CKina'ba lo Dios, ze'nal chul dizde le'n laxto'l. Rë xa' nzhin kun no, rë xa' nichë'l be, nzhakla bixa' gon bixa': “¿Chi wen ka rë go?”, no, “¿Tatu wen gakal?” Guzh che'p, lë'da minabdi'zh: “¿Chi wen ka?”, tu ga' rë xa' nichë'l be, rë xa' nzhin kun lu ba'.:, qpor kimbëza yala lwega' lol, orze' dizha kun lu. H+   Dox kwa'n ngoklan ngazobni'n lo yech re', per nangaletne, * % Dox wen ñët Met, haxta xmod naban xa' nilu' men wen xa'; mbaino nu no nane kure', no gat nidi'zht no kwa'n mbël. Lult kwa'n midi'zh Juan D)  Wecha xa' nazhi' da, nagaktal nela rë xa' nakap, más wen gok xmod nak rë men wen, porke men nile' kwa'n wen, men che'n Dios xa'; per men nile' kwa'n nakap, gat nilibe't xa' Dios. h( K Kuze', chi lë'da yal ba', lë'da di'zh kwan nak xa' lo rë men che'n Jesukrist: Nikë' xa' kixu' no kun rë widi'zh dox nakap. No gat ñayëlt xa' nile' xa' nab rë kuba', no nu dox nakap xa' lo rë wech be xa' ñadi'zh widi'zh che'n Jesukrist, mbaino rë xa' nzhakla gaknu rë xa' re', nigo'tin Diótrefes rë men re' yado'. Dox wen kwa'n kile' Met ,' S Lë'da mixë'l tu yech lo rë men che'n Jesukrist, rë xa' nzho plo nzhol ba', per lë' Diótrefes, lë'laka xa' tu kwa'n, no dox niyich xa' mandad che'n no. #& AKuze', ñal gaknu be rë xa' re' lo rë kwa'n naki'n bixa', par tutsa zhi'n le' be lo Jesukrist, Me nak che'n zhi'n re'. Gat lë't kwa'n kile' Diótrefes % porke or ngwa bixa' ngwadi'zh bixa' widi'zh che'n Jesukrist lo rë xa' gat ñilat Dios, no ni tu gai' ngayixt rë xa' re' ngaka' bixa'. O$ No plo nibin rë men che'n Jesukrist, lë' bixa' midi'zh, dox wen mile'l ngoknul bixa', miza'l rë kwa'n naki'n bixa' plo nzha bixa'. Kuze' kina'ba lol, se'gaka gaknul bixa' nela xmod nzhakla Dios, # !Wecha xa' nazhi' da, dox nzhonal ro' Dios, nzhaknul rë wech be xa' ñadi'zh widi'zh che'n Jesukrist, ter nzho bixa' gat nilibe'tal. G"  Yentra' kwan más nile' nizak laxto'n ke lë'la or nzhona, lë' rë xa' nak nela xmë'da por Jesukrist, se'gaka naban bixa' lo viv widi'zh che'n Dios por Jesukrist. Dox wen kwa'n kile' Gayo {! qDox nizak laxto'n or mbi'dne pla wech be lon, men che'n Jesukrist, se'gaka nabanal lo yub pa' widi'zh che'n Dios.   %Wecha, xa' dox nazhi' da, kina'ba lo Dios ne' Me yalnayë' no yalnaban che'nal, no yal wen lo rë kwa'n; na nane ka, wen nzol lo Dios. h MNa nak tu xa' nzo lo rë men che'n Jesukrist; kixëla yech re' lol, Gayo, lu xa' dox nazhi' da. c?lLë Jesukrist, Me nile' mandad be, zo kun lu, mbaino gaknu Me rë go. Sa' gake.U#lBikënla yi'dal antis di zhin mbëo' nayag. Rë wech be re', men che'n Jesukrist, nzhakla gon chi wen kal: xa' lë Eubulo no Pudent, mbaino Lin, no Lao; nu mas más rë wech be, men che'n por Jesukrist. \1lLë' Rast mia'n yezh Corinto, no lë' Trófimo milan yezh Mileto por nzhakne xa'. _7lGuzh lë'da nzhakla gon chi wen ka Prisca kun Aquila, no rë melizh Onesíforo. 3_lno se'gaka lë' Me gaknura' da ya' rë men nakap, par wei' Me da lo yibë' plo nile' Me mandad. Nabtsa lë' Me ñal di'zh men nazhon par dubta'. Sa' gake. Ba' zhë'l be nUlper lë' Jesukrist nguzo kuda no ngoknu Me da par ngok milun rë widi'zh che'n Dios, par mbin rë men xa' gat lë't men Israel widi'zh che'n Dios. Se' milen gan nangutta' bixa' da; milen nela or nile' men gan ro' tu mbe'zh ga', :mlOr galo laka nzhapa lo rë xa' nak zhi'n, yent kwan nak da; yent cho ngaknu da; rë xa' nichëla mila' nzë'b da, no nina'ba lo Dios par ya'l laxto' Me kwa'n mili'nu bixa' da, V%lNe kun xa' re', porke dox niyi' xa' por nilu' be widi'zh che'n Dios lo men. }lLë' Jand, xa' nichao' rë kwa'n kun yi'b brons, dox di'zhyix mikwa'n xa' kuda; per lë'ka Jesukrist gab kwan ñal xa'. 9l Or yi'dal, dinu kapot da kwa'n milan lizh Karp, xa' nzho yezh Troas; no dinu rë libr, per ne naya'l laxto'l rë libr kwa'n nakxao' kun yid che'n ma. +Ql Lë'da mixël Tíkiko yezh Efeso. mSl Nabtsa Luk nzho kuda re'. Yi'dnul Mark or yi'dal, xa' re' zu' gaknu da lo zhi'n nazhon che'n Dios; J l porke lë' Demas, net xa' la' xa' rë kwa'n nzho yizhyuo re', mila' nzë'b xa' da, nzha xa' yezh Tesalónika; no lë' Crescente nzha lazh men Galacia, mbaino lë' Tito nzha lazh men Dalmacia. )Ml Bikënla yi'dtswi'l ma da, zmlNo nal, lë' Krist Jesús, Me nigobe' xmod ñal gak kun kad men; lë' Me kinuchao' kwa'n dox tsak gal da por nzhona ro' Me; no gat lë't nab tsa da gal kure', nu rë xa' dox nzhakla yë'd ga' Me. Lult rë kwa'n nzhab Pab nab tsa lo Timoteo +OlLë' rë zhi'n kwa'n milen milox la, nela tu sondad, lë' xa' mile' gan lo más rë men ndil xa'; o nela tu xa' mile' gan lo tu karre; no dubta' nangalata Dios. jMlRë kure' nin lol, porke na, dox mizhin la gut bixa' da; lë' or mizhin la bi'n lo yibë'. + OlPer lu, bikinal lo rë kwa'n nizakal, no bixek lo rëi. Se'gaka bilu' widi'zh che'n Dios lo rë men. Por nakal tu men che'n Dios, bile' rë kwa'n mika'b Me lol. b =lPar sa', la' bixa' widi'zh viv che'n Dios no tse'd bixa' widi'zh kwa'n nichao' yek men. O lporke zhin zhë, lë' bixa' ro'ya' lo kwa'n walika nak widi'zh che'n Dios; lë'la yakan bixa' nayax men xa' nilu' nab tsa kwa'n ño laxto' bixa', par le' bixa' rë kwa'n nzhakla kwerp che'n bixa'. = sldox kina'ba lol: Bidi'zh widi'zh che'n Dios; bile'pa' por le'le, ter nizil kwa'n nizil; bile' zi men kwa'n nak men, orze' bile' mandad nale'tra' bixa'i, mbaino bidi'zhnu bixa' par zublo bixa' le' bixa' kwa'n nzhakla Dios. Lo rë kure', naki'n xekal lo bixa' par tse'dal bixa' lo widi'zh walipa' che'n Dios,  ;lNo nal, dilant lo Dios no lo Krist Jesús, Me ya mer la yubre par le' Me mandad lo rë, mbaino par gab Me xmod gak kun kad men, men naban no men ngut; {lnes par men che'n Dios, xa' wenawen mitse'd kwan naki'n par le' xa' wanei cho rë zhi'n wen kwa'n ño laxto' Dios.jMlRë widi'zh kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios, Dios midi'zhe, no dox wene par tse'd men, ne men xmod nak Dios, mbaino par zi men kwan nak men, no la' men xmod nak men, orze' nile'i nitse'd men ban men nela xmod nzhakla Dios,  lBitsila, dizde winal, nilibe'l rë kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios, no rë kwa'n mitse'dal ba' le' gakal tu xa' nzhak par nel cho kwa'n lë'tsa lë' no cho kwa'n nazu't, nes par tse'dal yilal nab tsa widi'zh che'n Jesukrist, orze' banal dubta' kun Dios. q[lPer lu, se'gaka wayila rë kwa'n mitse'dal, no rë kwa'n nanel, walika, lë'l nane ka cho mitse'de lu. 'l per rë men nakap, mbaino rë men xa' chigab walika men wen, kad zhë más bi bixa' lo kwa'n gat lë'; kide xa' men, no se'ska kide men xa'. ^5l Lë' be nane ka, rë men xa' nzhon ro' Krist Jesús, nadedta' lë' men zakzi bixa', .Ul No nanel, yezh Antioquía, no yezh Iconio, mbaino yezh Listra, dox ngurukë men ticha no mizakzi bixa' da. Dox kwa'n mite'da, per Jesukrist ngoknu da lo rë kure'. Ol Per lu, se'gaka kile'l lë'tsa lë' widi'zh che'n Dios kwa'n nilun, mbaino nabanal nela xmod nak da, no mis xigab da kinul, mbaino lal ñila be widi'zh nazhon che'n Jesukrist; no mitse'dal, or nizakzi menal, yent kwan nile'l, mbaino nu nazhi'l men nela da ga', no nixekal nidedal rë kwa'n nalats nela xmod mitse'da lu. Fl Per kwa'n nilu' bixa', nadi'te xche, porke rë men ne, nilë' bixa' gat nizobyekt kwa'n nilu' bixa', nela nguzak rop xa' nzhala ze', xa' ndil kun Muisés. Lult kwa'n mika'b Pab lo Timoteo nUlNela ngok Janes kun Jambres, midi'zh bixa' gat walit che'n Muisés, se'ta' nak rë men nikide re'. Gat nzhaklat bixa', gon más rë men widi'zh viv che'n Jesukrist; minu la xigab che'n bixa', mbaino gat niwi'tra' Dios lo bixa'. m~SlÑila biuna' rë kwa'n nilu' xtu men, per lalta' gat libe' biuna' rë widi'zh viv che'n Jesukrist. 8}ilporke xid bixa' nzho xa' nikide dub lizh men, no sa' nikide bixa' rë una' naxen ye'n, rë una' xa' nagaktra' ro' lo rë kwa'n gat lë', rë una' miziwan la di xmod nikizë. | lChigab walika men che'n Dios bixa', per por xmod nak bixa', nilu' gat lë't Dios nile' mandad lo bixa'. Yubchi lo rë men re', p{YlGak bixa' men chi men lo xtu men par gat men, no rë zhë ze' yo rë men yent kwan nizheb le' wanei kwane, no men dox ya nizi; mbaino rë xa' más ño laxto', le' rë kwa'n nzhakla kwerp che'n ke par le' bixa' kwa'n nzhakla Dios. zlLe'n rë zhë ze', yo rë xa' nazinetra' laxto' men, mbaino xa' gat ña'lt laxto' kwa'n nile' xtu men lo xa', no men di'zhyix, mbaino xa' gakt ka'n lo kwa'n nzhakla kwerp che'n, no men nak nela tu ma dox nayi' ga', mbaino men niyi' nine rë kwa'n wen. (yIlporke yo rë xa' wi' nab tsa lë' xa', no rë xa' dox niwix gap dimi, mbaino yo rë xa' dox marian, rë xa' dox niye; mbaino yo rë xa' gat nzhont ro' xuz no ro' xna', no rë xa' gat niza't xkix lo Dios por ni tu kwa'n, mbaino rë xa' gat nigot kwent ni tu rë kwa'n nazhon che'n Dios. Ux %lPer naki'n nel, dox nazhe'b kwa'n zak rë men or ya mer la yë'd Jesukrist, w-lorze' lë' Dios zini yek bixa' par ne bixa' plo kinucho'n Mizhab bixa', mbaino lë' Dios ko' bixa' par nale'ra' bixa' kwa'n nzhakla Mizhab.3v_lKun widi'zh nado', naki'n lu' xa' plo ñagan rë xa' yent kwan nzhon; kitla lë' Dios chë' bixa' xigab, par nu bixa' libe', xmod nak yub pa' widi'zh nazhon che'n Dios, u{lporke tu men xa' nile' lë'ska lë' kwa'n nzhakla Señor Jesukrist, gat ñalt chëldil xa' men. Naki'n wen xa' kun men, mbaino gak xa' tu men nix laka nilu' widi'zh che'n Dios lo men, no nixek xa' lo rë men yent kwan nzhon lo widi'zh che'n Dios. mtSlNo nachë'ltal kun rë xa' nidi'zh rë kwa'n yent yek; lë'l nane ka, kure' nizu', nichëldil men, ;solKuze', tuli guro' lo rë xigab che'n men xi, xigab kwa'n nzhuwei' men lo rë kwa'n nzhakla kwerp che'n men; más wen dubta' bile' kwa'n ñal, no se'gaka wayila widi'zh wali pa' che'n Dios, no bichizhi' men, no bile' pa' par ya'nal wen kun rë men; par tutsa gakal kun rë xa' nambe laxto' nina'b lo Dios. Ar{lSe' nzhak kun rë xa' niro' lo kwa'n gat lë', nak xa' tu men más tsak lo Dios, kure' nile' ña'n nambe xa' lo Dios, orze' yent kwan nika le' xa' wanei cho rë zhi'n wen che'n Dios. vqelLizh tu men rrik, nzho rë lo kwa'n nizen men; nzhoi nakxao' kun or, no nzhoi nakxao' kun kwa'n plat; no mase kwa'n nakxao' kun ya mbaino kun bitsi'n yuo. Nzho rë kure' nizu' par tu lani, mbaino mase nizu' par wanei cho xtu zhë. &pElPer lë' be nane ka, viv widi'zh che'n Dios ngwayila be, porke widi'zh re' nak nela tu simient ke plo nzobni': “Lë' Señor Dios nili'be' ka rë xa' nak men che'n Me”, mbaino nu nzobni': “Rë xa' walika nak men che'n Señor Jesukrist, naki'n ro' bixa' lo rë kwa'n gat lë'.” To!lnguruya' la bixa' lo yub pa' widi'zh che'n Dios por nidi'zh bixa', rë men che'n Dios xa' ngut, lë bixa' nguruban la, no por nile' bixa' sa', nigoch bixa' yek men par nayilara' men widi'zh che'n Dios. nlRë widi'zh re' nak nela yalyizh kangaren ga', nizëi dub men. Se'ta' nak widi'zh kwa'n nilu' xa' lë' Himeneo kun xa' lë Fileto; m lNo nakinzhatal rë widi'zh yent yek che'n rë men yizhyuo re', porke rë men nak se', ña'n cho'n bixa' lo rë kwa'n gat lë'. ,lQlBile' pa' par ya'nal wen lo rë zhi'n nazhon che'n Dios kwa'n nile'l, par nazil gat lë' lo Me nile'l zhi'n che'n, por nakal tu xa' nilu' viv widi'zh che'n Dios. 0kYlBile', tsila rë men rë kure'; dilant lo Dios, bika'b nachë'lro't bixa' por mala-mala kwa'n, porke yent kwan zu' kure'; wene namás par tsinui rë xa' nzhone. fjEl No ter gat ñila be, nile' Me kwa'n nidi'zh Me,
per dubta' nile' Me rë kwa'n nila' Me di'zh,
porke lalta' gat ñalt laxto' Me kwa'n nila' Me di'zh. Naki'n gak Timoteo tu xa' niro' wen lo zhi'n nazhon che'n Dios i{l Chi se'gaka nixek be nided be lo rë kwa'n nalats por nak be men che'n Jesukrist,
orze' nu be le' mandad kun lë' Me.Chi gab be lo rë men, gat lë't men che'n Me nak be,
orze' nu ska Me gab lo Xuz Me, gat lë't men che'n Me be. $hAl Walika widi'zh re':Chi walika nak be nela tu men ngut ga' lo rë kwa'n gat lë' kwa'n ngok be,
orze' lë' be ruban nela nguruban Jesukrist. Mgl Kuze' la, kixek da lo rë kwa'n kizaka, nes par wen ya rë men xa ngule Dios, ro' bixa' lo kwa'n nazhe'b kwa'n nzho bixa', mbaino gal bixa' yalnazhon kwa'n niza' Jesukrist, kwa'n di' par dubta'. ;fol no por widi'zh nazhon re', nixek da lo rë kwa'n nizaka, haxta lizhyi'b nzho'n por lë'i, nela tu men nzhut men ga', per widi'zh che'n Dios gat nayao'yo'te, rë plo kiyon mene. se_lBitsila Jesukrist, Me ngut no nguruban, Me nzë ben che'n Dabi. Kure' widi'zh nazhon kwa'n nidizha, odWlBile' xigab por kwa'n kinin lol, orze' lë' Señor Jesukrist le' xa'l yekal, par zobyekal rë kure'. Vc%lSe'ska rë xa' nzha'n yuo med, galo laka lë' xa' ñal gal kwa'n ngo'n xa'. fbElSe'ska, tu xa' niyit wanei kwane, yent kwan le' xa' gan, chi lë' xa' nale'i nela xa ñale. ]a3lRë sondad, par ya'n xa' wen lo xa' mizo xa', nagakta' ro' xa' lo zhi'n che'n xa'. t`alGuzo natsin nela tu sondad or nidil xa' or nidedal lo rë kwa'n nalats, por nakal men che'n Krist Jesús. _7lno rë kwa'n mbinal midizha lo nayax men, bika'be lo rë xa' nanel, nizob ka xti'zhal, rë kwa'n nidi'zhal lo bixa', nes par lu' bixa'i lo más men. k^ QlPor rë kwa'n nin re', xga'na, bile' pa' par zol wen lo rë che'n Krist Jesús, par gaknu Diosal; ] -lLë' Señor Jesukrist lats laxto' xa' re' or gab Me xmod gak kun kad men yizhyuo; lë'l nane ka dox ngoknu xa' re' da or nzho'n yezh Efeso.]\ 5lporke or mizhin xa' yezh Roma, nangazhat xa' mikwa'n xa' da haxta ngwazhël xa' da, \[ 3lPer nal, kina'ba lo Señor Jesukrist, lats laxto' Me Onesíforo kun rë melizh xa', porke nayax wëlt mbi'dtsi' xa' re' da par mitsiro'b xa' laxto'n lo rë kwa'n nizaka, no ni nangatula xa' por nzho'n lizhyi'b, Z )lLë'l nane ka, mer rë men che'n Jesukrist xa' nzho lazh men Asia, mila'nzë'b bixa' da; xid rë xa' re' nzho Figelo mbaino Hermógenes. pY [lLë' Sprit che'n Dios Me nzho laxto' be, gaknul par nagocht widi'zh che'n Jesukrist kwa'n mika'ba lol. )X Ml Se'gaka bikina widi'zh lë'tsa lë' che'n Dios kwa'n milun lol; dubta' wayila widi'zh re', mbaino bichizhi' men nela xmod ñale por nak be men che'n Jesukrist. zW ol Ter kizakzi da por widi'zh re', per gat nitulata por rë kure', porke nane ka xmod nak Jesukrist; rë kwa'n nzhak nile' Me por nazhon Me; kuze' nane ka, lë' Me kina ka widi'zh che'n Me kwa'n mika'b Me dizha lo rë men, haxta zhë yë'd Me. V l Kuze', mizo Jesukrist da yadizha widi'zh re', nak da tu apost che'n Me, mbaino tu xa' nilu' widi'zh nazhon che'n Me lo men. kU Ql Nal, Dios milu', dox nazhi' Me be por Krist Jesús, Me ngulo' be lo kwa'n nazhe'b nzho be. Por lë' Me, gat nile'tra' yalgut mandad lo be, mbaino por widi'zh nazhon che'n Jesukrist, nguluxo'b Me yalnaban kwa'n di' par dubta'. T l porke Dios ngulo' be lo kwa'n nazhe'b nzho be, no ngurezh Me be par ban be nambe lo Me. Miwi' Me lo be, gat lë't por mile' be rë kwa'n wene; lë' Me mile'i porke sa' ngok xigab che'n Me, mbaino milats laxto' Me be por Krist Jesús, dizde or naga yuxkwa' yizhyuo. S lKuze', natulatal, di'zhal viv widi'zh che'n Señor Jesukrist lo men; no ni natulatal por da, ter nzho'n lizhyi'b por nak da tu men che'n Señor Jesukrist; kuze' ñal, bixek or zakzil por widi'zh che'n Señor Jesukrist. Dios ka gaknul lo rë kure', bR ?lporke nangane'ta' Dios Sprit che'n Dios kwa'n nzho laxto' be par zheb be; Dios mine' Sprit che'n Me par le' be mandad lo rë kwa'n, mbaino par chizhi' be men, no ka'n be lo rë kwa'n gat lë' kwa'n nzhakla be le' be. ]Q 5lKuze' bitsila, nala'tal yal yalnazhon kwa'n mine' Dios ka'l, or mixo'ba ya'n yekal, .P Wlporke nitsilan yubpa' widi'zh che'n Dios ñilal, nela kwa'n ngwayila xnital Loida, kun xna'l Eunice, no kwa'n nanen, se'gaka nab tsa widi'zh che'n Jesukrist ñilal. SO !lZilita' nitsilan or mbi'nal, no dox nzhaklan nen lu, par lox zak laxto'n, `N ;lZhëy-yë'le, or nina'ba lo Dios, nitsilan lu, nizan xkix lo Dios por lu, Dios Me nilen zhi'n nazhon che'n, dub nambe laxto'n; nela xmod ngok rë xtita xa' nzhala, yent cho gak ne kwan tu kwa'n gat lë' milen. M )lKixëla yech re' lol, Timoteo, lu nak nela tu xga'na, xa' dox nazhi' da. Kina'ba lo Dios Xuz be no lo Krist Jesús, Me nile' mandad be, par gaknu Diosal, no lats laxto' Me lu, mbaino le' Me zil chul dizde le'n laxto'l. Kika'b Pab, se'gaka le' Timoteo kwa'n nzhakla Dios !L ?lNa Pab, Krist Jesús mizo da nak da tu apost; porke sa' ngokla Dios, por kwa'n mila' Dios di'zh, za' Me yalnaban ka' rë xa' nak tutsa kun Krist Jesús. JK XLë' Jesukrist, Me nile' mandad be, gaknu rë go. Sa' gake.xJiXNa Pab, yuba kikë'n widi'zh nazhon re' par rë go ya wen. Se' nilen lo rë yech da, par nakbe' letr da. NIXKina'b no lo Señor Jesukrist, Me nile' ña'n wen laxto' men, lë' Me le', zilita' zi go chul dizde le'n laxto' go, wanei kwan nizak go. Lë' Jesukrist, Me nile' mandad be, zo kun go dubta'. 1H[Xper nawi't go lo xa' nela tu men niyi'u nineu ga', más wen bilu'zh go xa' (biza' go kunsej xa') nela tu men che'n Jesukrist ga'. Lult widi'zh nazhon kwa'n mina'b Pab 2G]XNo chi tu rë men che'n Jesukrist xa' nzho xid go, nanet gon kwa'n kile' no mandad lo yech re', bila'ch go choi no nachë'lt go kun lë' xa', par zi xa' kwa'n nak xa', UF#X No lo más rë go wech, men che'n Jesukrist, nayazhat go le' go kwa'n wen. E X Lo rë men re' kika'b no kwa'n ne Señor Jesukrist lo no, kë bixa' zhi'n gao bixa', no nakuro'tra' bixa' kwent che'n xtu men. oDWX porke nzhon no, nzho pla xa' xid go, xa' nanet kë zhi'n, per par kwent che'n mense lë'la ka bixa'. rC]X No bitsila ska go, dub nzo no kun go, mile' no mandad: “Xa' nane kë zhi'n, gat ñalt ska gao xa'”, hBIX Sa' miban no xid go ter ñal ngaxë'n go no, per por milu' no xmod ñal ban go, sa' mile' no. wAgXNi tu kwan nangaot no se'ga xid go, sino ke zhë-yë'le vid nkë no zhi'n, par nangazo no zhi'n lo ni tu go. |@qXLë' go nane ka xmod miban no xid go; sa' ñal le' go. Or nguzo no xid go, nangacha'bt no ngakë no zhi'n gao no. m?SXRë go, wech no bizan, men che'n Jesukrist, kile' no mandad go kwa'n mika'b Señor Jesukrist lo no, nachë'lt go kun cho tu rë men che'n Jesukrist, xa' gat nzhaklat kë zhi'n, no gat nzhaklat ban nela xa milu' no ban go. A>{XKina'b no lo Señor Jesukrist gaknu Me go, se'gaka zi go xmod nak kwa'n nazhi' Dios go; mbaino par xek go lo rë kwa'n nela xmod mixek Jesukrist ga'. Xa' nane kë zhi'n, gaot ska xa' =3XNo niza' no xkix lo Dios por go, porke nane no, lë' go kile' ka rë kwa'n mile' no mandad le' go, mbaino lë' go le'ra' rë kwa'n milu' no lo go. 4<aXPer nile' Señor Jesukrist rë widi'zh kwa'n nila' Me di'zh, kuze' nane ka no, lë' Me le', más yar rë kwa'n wen nile' go, no kina Me go par nale' go rë che'n Mizhab. ;!XNo nu bina'b go par kina Dios no lo rë men nayi' lazh, no lo rë xa' minu la lo rë kwa'n nakap, porke gat lë't rë men yila Jesukrist. W: )XNo lult, rë go wech no bizan, men che'n Jesukrist, bina'b go lo Dios por no, par gaknu Me no, yadi'zh no widi'zh che'n Dios más rë plo, mbaino par or gon mene, gab bixa' nazhone, nela xmod mile' go ga'. 19[Xkina'b no lo Xuz be Dios no lo Señor Jesukrist, par yent kwan ya laxto' go lo rë kwa'n nizak go, no par más yar rë kwa'n wen nile' go no rë kwa'n nidi'zh go.Y8+XNo nal, lë' yub Jesukrist, Me nile' mandad be, mbaino Xuz be Dios, Me nazhi' be no nitsiyal laxto' be par dubta', no por lë' Me nane be, lë' be gal kwa'n mila' Me di'zh par be por dox wen Me kun be; 07YXKuze', rë go wech no bizan; ñal guzo go wen lo rë widi'zh nazhon kwa'n milu' yub no lo go, mbaino rë widi'zh kwa'n midi'zh no lo go, lo rë yech mixë'l no. 6%XPor kure' ngurezh Dios go, gal go rë kwa'n nazhon kinu Señor Jesukrist, por ngwayila go widi'zh nazhon che'n Dios kwa'n midi'zh no lo go. 5X Per no, zilita' nile' no kwa'n ñal, niza' no xkix lo Dios por rë go, men xa' nazhi' Jesukrist. Ngule Dios go dizde or galo par ban go dubta'; lë' Sprit che'n Dios mitsumbe la go por mizhela go widi'zh nazhon che'n Dios, mbaino ngwayila goi. &4EX nes par kube' Dios xmod nak rë xa' nangaziyëlt ngayila widi'zh nazhon che'n Dios, lë'la kwa'n mbël más ño laxto' bixa'. Rë xa' ngule Dios ban dubta' 3yX Por nane bixa' yila bixa' rë kwa'n wali, kuze' zhi'n ka la' Dios goch yek bixa' par más yila bixa' rë kwa'n mbël, Y2+X kun rë lo kwa'n mbël le' xa' par kixkan xa' yek rë men, xa' nak la di'zh lox lo Dios por nangaya la bixa' or mbin bixa' widi'zh nazhon che'n Dios, orze' ngago' Dios bixa' lo rë kwa'n nazhe'b nzho bixa'. 1X Or yaxo'b xa' nayi' nine Dios re', dox gaknu Mizhab xa', le' xa' nayax kwa'n chigab walika nazhon lo yizhyuo, per ka par kide xa' mene; [0/XPer or kubchi Diose, orze'se yaxo'b xa'gaka más niyi' nine Dios, per lë' Señor Jesukrist gut xa' re' kun nab tsa mbi ro' Me, lo'x Me xa' kun yalnazhon che'n Me kwa'n maska nzob yol or yubre Me yizhyuo re'. +/OXPor kwa'n nile' Mizhab, nzho nayax men yizhyuo xa' nila' nzë'b ley che'n Dios por nayi'lazh bixa'. Per nayi'd gat xa' re', chi nakubchi Dios kwa'n nika lo xa'. k.OXNo lë' go nzhon la kwan nala't yaxo'b xa' ba' nal re', par nayi'd xa' or naga gal or che'n xa'. <-sXBitsila go, lë' da midizh la kure' or nzon lo go. w,gXLë' men re' gak, xa'gaka más niyi' nine Dios, no gakla xa', lë' xa', xa' más tsak lo rë kwa'n zak men Dios, mbaino lo rë kwa'n nizuxib men lo; no haxta zob xa' le'n pa' yado' che'n Dios, no por rë kwa'n le' xa', gab xa' Dios xa'. M+XNala't go chi cho gakla kide go lo ni tu kwa'n, porke antis di yubre Jesukrist, galo laka yo nayax men yi' ne Dios, orze' yaxo'b tu xa' dox nayi'lazh lo Jesukrist, xa' nak la di'zh, lox lo Dios. *)Xnala't go kide men go, no ni nala' go cheb men go, xa' di'zh: “Guzhë mizhin zhë yubre Jesukrist lo yizhyuo re'.” Napa' midi'zh tu men lo go, lë' Sprit che'n Dios nzhab kure' lo xa'; o midi'zh xa', no nzhabe lo xa'; o no mikë'i lo yech, orze' mixë'l noi lo xa'. S~}||{{z yxxw.vv3utt srrr4qq(poonmlkkMjiikhggkfeexddcbbbZaa1``!_%^^;]h\\ZZZ YXXWWMV)UTSRRQ/PP OTN[MM,LLUKKJJ/IuHGGG$FEEDxCC>BB9Ar@@@ ?>)=<<.;::J9w9 8766E5d433(22(1?00G..-V,+&*X)t(''9&%$$&###"D!!@ 1m_+u `WJJ K U D >c.b!=3No nu nzhab Teb: —Per go, ¡zhe'b nad yek go! Nangont go widi'zh che'n Dios, porke nayao' nzha go no laxto' go. Dubta' gat nzhont go kwa'n nidi'zh Sprit che'n Dios, no nak go nela ngok rë xuz go, xa' nzhala. : o2porke na mizuxkwa' rë kure', yizhyuo no yibë'. :m1Yibë' nak plo nzo'ba, par nilen mandad,
no lo yizhyuo nak plo nizo ni'n.¿Xmod nak yo' kwa'n kuxkwa' go par da?O, ¿ma lugar kwa'n ne' go par len diskans?, w0ter yo' kwa'n nichao' men, gat naki'nta' Diose par yo Dios, nela xmod nzhab ka tu profet, xa' midi'zh por Dios: 2_/Per Salomón mizuxkwa' yado' che'n Dios, y.Por wen miwi' Dios lo rey Dabi, kuze', nzhab Dabi lo Dios: “Nzhaklan kuxkwa'n tu lugar par lu, Dios che'n Jakob.” S-Yo' yid ze' mia'nnu rë xuz be, xa' nzhala, or nguzhin bixa' lo yuo Canaán. Orze' Josué mia'n xlugar Muisés, no por Josué, ngulat bixa' yuo ze' lo rë men nzhin Canaán. No dub nguio rë xuz be lo yuo Canaán, guna'b bixa' lo Dios le'n yo' yid ze', haxta or ngok Dabi rey lo bixa', une guna'b bixa' lo Dios le'n yo' yid ze'. E,’No lo yuo bizh plo nzhin bixa', kinu rë xuz be, xa' nzhala, tu yo' yid, kwa'n ngok yado' che'n bixa'. Le'n ze' midi'zh bixa' lo Dios, nela xmod nzhab Dios lo Muisés, le' bixa'. {+Per lë'la yën go mbiy' go yo' yid plo nzob winab che'n Moloc,
no plo nzob winab che'n mbël kwa'n lë Renfán,
rë winab kwa'n mis go michao' par nidi'zh go nazhone.Kuze' lë'da chubla go, lë' go bi más zit ke lazh men Babilonia. 4a*Kuze' mila' Dios, nguzuxib bixa' haxta lo rë kwa'n nzho lo yibë', nela xmod nzobni' lo yech kwa'n mikë' rë profet, xa' midi'zh por Dios, se' mizobni' bixa':Go men Israel, ¿chi mbit go rë ma par Da?¿Chi mine' go ren che'n rë ma,
dub cho' li'n kwa'n mite'd go lo yuo bizh? 6e)Orze' michao' bixa' tu winab kwa'n nak nela tu bicerr ga', no mbit bixa' rë ma par miza' bixa' gon lo winab ze', par mile' bixa' tu lani por kwa'n michao' mis lë' bixa'. @y(Mbaino nzhab bixa' lo Aarón, or ngwa Muisés xche yek yi' Sinaí: “Bizuxkwa' go pla dios par lu' nez lo no, porke Muisés re' kwa'n ngulo' no lazh men Egipto, nanet no ma xa'.” '’Per rë xuz be xa' nzhala, no maska bixa' ngon ro' Muisés, lë'la ngokla bixa' ngayëk bixa' xtu wëlt par lazh men Egipto. r]&No Muisés re', xa' kwa'n nguio xid rë men che'n Dios plo nguzhin bixa' lo yuo bizh, no midi'zhnu xa' ganj yek yi' kwa'n lë Sinaí. Ze' mbin xa' widi'zh che'n Dios, Dios Me nilu' xmod ñal ban be, no widi'zh re' mite'd xa' lo be. $A%No mis Muisés re' nzhab lo rë men Israel: “Xid go kwe Dios tu miyi', xa' gak profet, di'zh xa' por Dios nela da ga', no naki'n gon go ro' xa' re'.” $No por Muisés, mile' Dios nayax señ nazhon lazh men Egipto, mbaino ro' nitsdo' Naxne, mbaino lo yuo bizh plo nded bixa' dub cho' li'n. #’No Muisés re', xa' gat nzhaklat bixa', or nzhab bixa': “¿Cho mizol par le'l mandad lo no, o par kube'l xid no?”, no xa' re', xa' mixë'l Dios como xa' le' mandad no xa' kwa'n gaknu bixa' por ganj kwa'n nguruxo'b le'n ya yich nzobyol ze'. 2]"Walika lë'da une xmod kizakzi rë men Egipto rë men da, no mbina rë yalne kwa'n kizakzi bixa'. Kuze' nzhala par gaknun bixa'. Nal, dë' re', par xëla lu Egipto.” Q!Orze' nzhab Dios: “Bila xkalyidal ni'l, porke plo nzol, dox nazhone. (I “Na nak Dios che'n rë xuzal: Dios che'n Abraham, Dios che'n Isaac, no Dios che'n Jakob.” Orze' nguzublo nixiz Muisés di zhe'b, nangalistra' xa' lo xa'.  no xe miwi' Muisés or une xa' ya nzobyol ze', orze' nguzubi xa' más gax par wi' xa' kwane, orze' midi'zh Dios lo xa', nzhab Dios: x i’Or nded cho' li'n, lo yuo bizh che'n mont Sinaí nguruxo'b tu ganj le'n bël che'n tu ya yich zobyol, 7 gOr mbin Muisés kure', mikë' xa' karre, ña xa' lazh men Madián; ze' miban xa', no ngok xa' tu men kwa'n nzë xtu plo xid rë men ze', mbaino ngop xa' chop xga'n xa' ze'. K Pas nzhaklal galal da, nela xmod migalal men Egipto na'g ze'.”  Orze' nguzubi xa' nzhap dol re', miche'p xa' Muisés, nzhab xa': “¿Cho mizol par le'l mandad lo no, no par kube'l xid no? !No xtu riyë'l une Muisés, kidil chop men Israel, orze' nzhab Muisés lo bixa': “¿Chon kidil go?, gat went mis kun wech go dil go.” }porke mile' Muisés xigab, pas nganu ka laxto' men Israel, lë' Dios lat bixa' por Muisés, per nanganut laxto' bixa'i. wNo or une Muisés, kizakzi tu men Egipto tu rë men Israel, orze' ngwalat xa' xa' ze', mbaino migal Muisés xa' re', ta’No or nzhap la Muisés cho' li'n, mbi'd yek xa', ngwatsi' xa', ma rë melazh xa', rë men Israel. )Sa' ngok mitse'd Muisés rë nak kwa'n nzhak men Egipto, no ngok xa' tu miyi' dox natsin lo rë kwa'n midi'zh xa', no lo rë kwa'n mile' xa'. gGNo or mila' nzë'b bixa' Muisés, lë' xcha'p Faraón mixë'n më'd, nela tu xmë'd xa' ga'. ucLe'n rë ngubizh ze' ngol Muisés, no Dios nguio laxto' më'd. No chontsa mbëo' mixë'n xuz më'd, më'd. Lë' rey re' mile' nakap lo rë xuz be. Mile' rey mandad, ngulubi bixa' rë nak më'do' xibyi' kwa'n laore ngol, par nayar ra' bixa'. ^5orze' nguio xtu rey Egipto xa' gat nilibe't Che, nanet xa' kwan mile' Dios por Che. /’No or nzha como tap gayo' li'n nzho rë xuz be xa' tiemp lazh men Egipto, nela xmod mila' Dios di'zh par Abraham, no miar dox bixa' ze', ~1Orze' más bixa' mbiy', wes che'n rë xa' kwa'n ngut re', par miga'che lo yuo Siquem, kwa'n nguzi' Abraham, lo rë xin Hamor plo nak yezh Siquem. X})Orze' ña Jakob lazh men Egipto, ze' ngut xa' kun más rë xuz be, xa' tiemp. |)Orze' dispwés, mile' Che mandad, ñë'd Jakob, xuz Che, no rë melizh xa', par Egipto, no di lo rë bixa' nak bixa' chon gal nzho chi'n men. }{s No or mirop wëlt ngwa bixa', orze' nzhab Che lo bixa', lë' Che nak wech bixa', orze' milibe' Faraón melizh Che. vze Per or mbin Jakob, nzho kwa'n gao men lazh men Egipto, orze' mixë'l Jakob pla xga'n xa' ze', primer wëlt. 7yg ’No or mizhin tu yalwin dox rë yezh che'n rë men Egipto, no rë yezh che'n rë men Canaán, orze' rë xuz be, xa' nzhala, dox nguzakzi bixa', yent kwa'n gao bixa'. x  Or nguzak Che rë kwa'n nalats dox lazh men Egipto, mile' Dios ngok Che tu men dox nzhak, mbaino tu men kwa'n dox wen niwi' Faraón lo, kuze' mizo Faraón Che par le' xa' mandad dub lazh men Egipto, no haxta nu mile' Che mandad rë nak kwa'n kinu Faraón. @wy ’Per xid xga'n Jakob kwa'n ngok rë xuz be, nguio tu xa' lë Che, no lë' rë wech xa' ngok mbidios, mito bixa' Che lo tu xa' mbiy' Che lazh men Egipto; per Dios nzo kun Che. 3v_No nzhab Teb: ―Mila' Dios di'zh lo Abraham. Mile' Dios mandad nkë señ kwerp che'n xa', no por señ re' nilu', walika mila' Dios di'zh par Abraham. No or ngol tu xga'n Abraham kwa'n ngurulë Isaac, no or nzhap Isaac xon ngubizh, mikë' Abraham señ re' kwerp che'n Isaac. Se'ska mile' Isaac kun xga'n Isaac kwa'n lë Jakob, no se'ga' mile' Jakob kun rë xga'n xa', rë xa' kwa'n ngok xuz dub tu dusen ben men Israel. .uUNo nu nzhab Dios lo Abraham: “Per lë'da zakzi rë men xa' zakzi rë men kwa'n yi'd ben che'nal, no kon bixa' ya' rë xa' ze', par zuxib bixa' lon lo yuo re'.” ntUPer nzhab Dios lo Abraham: “Lë' rë xa' gak ben che'nal gak men zit, lazh xtu ben men plo gak bixa' mos nado lo xtu men, lë' bine' le' zhi'n ter nane bine' lo rë men ze', no zakzi rë men ze' bixa', como tap gayo' li'n.” 0sYPer nangaza't Dios ni tlë' yo ngal Abraham, ni plo zo tu ni' xa'. Per nzhab Dios, yuo ze' ka' rë men kwa'n gak ben che'n Abraham. No stubi, yent xin Abraham orze'. r/Orze' nguro' Abraham lazh men Caldea, par yo xa' lazh men Harán. No ze' plo ngut xuz xa'. Orze' ñadnu Dios Abraham lo yuo plo nzho be nal re'. bq=Per nzhab Dios lo Abraham: “Guro' lazhal no bila' rë melizhal, par yal plo ganin.” [p/Orze' mikab Teb, nzhab Teb: ―Rë go dad, mbaino wech, bin go rë kwa'n ganin lo go; lë' Dios Nazhon, ngurulo Me lo xuz be Abraham, or nzho xa' lazh men Mesopotamia, or antis di yo xa' lazh men Harán. no WOrze' minabdi'zh ngulëi' kwa'n más nile' mandad, nzhab xa' lo Teb: ―¿Chi walika, sa' midi'zhal? nOrze', rë xa' kwa'n nile' mandad ze', xe mia'n bixa', niwi' bixa' lo Teb, no nilu' lo Teb nela lo tu ganj che'n Dios ga'.m%No mbin no midi'zh miyi' re': “Lë' Jesús xa' nzë Nazaret, chil yado' re', mbaino kubchi xa' rë kostumbr kwa'n mila' Muisés lo be.” klO No lo rë gustis re' mizo bixa' pla miyi' kwa'n mikë' kixu' Teb, nzhab rë miyi' re': ―Xa' re', zilita' dox nakap nidi'zh xa' tich yado' nazhon che'n Dios, mbaino nidi'zh xa' gat lë' tich ley kwa'n mila' Dios lo Muisés. Zk- Se' mile' bixa' par miyi'xian rë men yezh ze'. Orze' mizhin pla xa' nak zhi'n kun zipla xa' nilu' ley che'n Muisés, par nguzen bixa' Teb. Orze' ngwala' bixa' Teb plo nzhin rë gustis xa' más nile' mandad. (jI Orze' ndix rë men re', ka' pla miyi' par mikë' bixa' kixu' Teb, nzhab bixa' midi'zh Teb tu kwa'n gat lë' por ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, no por Dios. diA No ni tu kwa'n nagakt kab bixa' lo Teb, porke dox nzhak Teb nidi'zh por Sprit che'n Dios. h Per michëlro' pla rë men kun Teb, no rë men re' nak xa' nzë plo lë Kapi che'n rë men libr la. Xid rë men re' nzho xa' nzë yezh Cirene, no nzho xa' nzë yezh Alejandría, mbaino nzho xa' nzë lazh men Cilicia kun zipla bixa' kwa'n nzë lazh men Asia. @gyNo dox nilu' nzo Dios kun Teb; por Teb, nile' Dios dox kwa'n nazhon xid rë men, rë kwa'n nile' ña'n men xe, mbaino por rë kwa'n nile' xa', nilu' lë' Dios nzo kun lë' xa'. `f9Mbaino más men kiyon widi'zh che'n Dios por Jesukrist, no más nayax men che'n Jesukrist miza yezh Jerusalén, no nayax ngulëi' ngok men che'n Jesukrist. Michi bixa' Teb lo rë gustis, xa' más nile' mandad Je Orze' ngwanu men che'n Jesukrist rë miyi' re' lo rë apost, par guna'b bixa' lo Dios par gaknu Dios rë miyi' re', orze' mixo'b rë apost ya' bixa' yek kad rë xa' re', par gaknu Dios bixa'. >duNo nguio laxto' rë men che'n Jesukrist kure', orze' ngule bixa' tu miyi' xa' lë Teb. Miyi' re', dox ñila xa' widi'zh che'n Jesukrist, mbaino dox nzho Sprit che'n Dios laxto' xa'. No ngule bixa' xtu xa' lë Lip, kun Prócoro, mbaino Nor, no Timón, no xtu xa' lë Parmenás, no Kulás. Xa' re' nzë yezh Antioquía, gat lë't men Israel xa', per nzhon xa' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés antis di gak xa' tu men che'n Jesukrist. kcOMbaino lë' no zilita' na'b no lo Dios, no yalu' no widi'zh che'n Dios por Jesukrist lo rë men. 6beKuze', naki'n kwe go gazh miyi' xid go, rë xa' nidi'zh men wen tich, no rë xa' kwa'n nilu' ka nzho Sprit che'n Dios laxto', mbaino rë xa' nzhak par le' bixa' zhi'n re'. Ba}Orze' dub tu dusen apost, mikan bixa' rë men che'n Jesukrist, orze' nzhab bixa': ―Gat lë't la' no, yadi'zh no widi'zh che'n Dios por Jesukrist, par ki'z no kwa'n gao rë men. m` ULe'n rë ngubizh ze', miza nayax men che'n Jesukrist. Per nguzublo kichëlro' rë men che'n Jesukrist, xa' nidi'zh widi'zh grieg, lo xtu ben xa' kwa'n nidi'zh widi'zh hebreo, nzhab rë xa' grieg re': ―¿Chon lë' rë una' hebreo xa' ngut xmiyi', más nayax kwa'n nzhao biuna' niga'z, no lë' rë una' grieg, xa' ngut ska xmiyi', más che'pe nzhal bixa'? w_g*No zilita', le'n yado', no rë lizh men, ñadi'zh bixa' widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist rë plo.{^o)Or nguro' rë apost xid rë xa' nak zhi'n ze', no por ngurële tich bixa' por Jesukrist, dox nizak laxto' bixa'. e]C(No rë bixa' mbin ro' Gamaliel. Orze' ngurezh bixa' rë apost, no mile' bixa' mandad ngurële tich rë apost, mbaino mile' bixa' mandad, ke ya nadi'zhtra' bixa' widi'zh che'n Jesús. Orze' miliya' bixa' rë apost. r\]'Per chi zhi'n nazhon che'n Dios kile' bixa', nagakt kwë'z goi, neu namás, nzha ska kun Dios kidil go. [&Kuze' nin lo go; bila' go nzhin rë miyi' re', yent kwan le' go lo bixa', porke chi yek bixa' nguro' rë kuba', lë'i yitlo. GZ%No le'n rë ngubizh che'n sens, se'ska nguio xtu xa' lë Judas kwa'n nzë Galilea. Nuska xa' ngop nayax xa' nguzukë tich xa', per or ngut xa', rë ska xpen xa' mire'ch, orze' milox bixa'. VY%$porke bitsila go, nzhala, nguio tu miyi' xa' lë Teudas; nzhab xa' nak xa' tu men xa' nile' mandad, ngop xa' como tap gayo' men, xa' nguzukë tich xa', per or ngut xa', rë xpen xa' mire'ch, milox bixa'. X#Orze' nzhab Gamaliel lo rë ngulëi', no lo más men xa' nzhin ze': ―Rë go, men Israel; bile' go xigab xmod le' go kun rë miyi' re', ]W3"Per orze' ngwatsuli tu miyi' xa' lë Gamaliel, tu xa' fariseo kwa'n nilu' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, no rë men nidi'zh: “Dox nzhak xa' re'.” Orze' nzhab Gamaliel: “Ro' rë apost tu rrat al tich.” V!Or mbin rë ngulëi', kun rë xa' nak zhi'n, widi'zh re', dox miyi'xian bixa', no haxta ngokla bixa' gut bixa' rë apost re'. JU  Une no rë kwa'n mile' Dios, kuze' nidi'zh noi lo rë men. No Sprit che'n Dios nile' kwa'n nazhon kun rë señ por no. No men xa' nzhon ro' Dios, niza' Dios Sprit che'n Dios, yo laxto' bixa'. bT=No mizo Dios Jesukrist lad direch che'n Dios, par le' Jesukrist mandad lo rë be, no par ngulo' Jesukrist be lo rë kwa'n nzë'b xki be, no par yëk rë men Israel lo Dios, nes par che' Dios rë kwa'n nzë'b xki be. }SsDios, Me ngwayila rë xtit be, me tiemp, mile' nguruban Jesukrist, mis Me kwa'n mbit go, mile' go nkë Me lo krus. jRMOrze' nzhab Per, kun más rë apost, lo bixa': ―Naki'n gon be ro' Dios, más ke ro' men. OQ―¿Chi nangont go kwa'n ne no, nadi'zhtra' go xti'zh Jesús lo rë men? Mbaino nal, ¡lo rë men yezh Jerusalén kilu' go xti'zh Jesús! No nikë' go kixu' no, nidi'zh go, ¡no mbit Jesús! PyNo or ñë'dnu bixa' rë apost, mizo bixa' rë xa' re' lo rë gustis xa' más nile' mandad, orze' nzhab ngulëi' ro': ?OwOrze' xa' kwa'n nile' mandad, ngwa xa' yado' kun rë sondad che'n xa', par ngwaka' bixa' rë apost. Per nangayint bixa' rë xa' re', porke nizheb bixa', napa' ko men ke bixa'. N+orze' mizhin tu miyi', nzhab: ―Lë' rë xa' kwa'n ngulo go lizhyi'b ze', lë' bixa' nzo la le'n yado', kilu' bixa' xti'zh Jesús lo rë men. HM Or mbin ngulëi' roi, kun rë xa' nile' mandad lo rë xa' nikina yado', mbaino kun más rë ngulëi' xa' nile' mandad lo xtu ben rë ngulëi'; orze' net bixa' haxta plo zhin rë kure', +LO―Or mizhin no ro' lizhyi'b, no ro' pwert che'ne naye ka nayao', no rë sondad kwa'n nikina, lë' bixa' nzhin ka; or mixa'l no ro' pwert, yentra' cho nak. }KsPer or mizhin bixa' ro' lizhyi'b, une bixa' yentra' cho nak; orze' nguiubre' bixa', mile' bixa' abis, nzhab bixa': wJgOr mbin bixa' kure', garzi'l laka ngwa bixa' yado' par ngwadi'zh bixa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist lo rë men nzhin ze'. No ngulëi' ro', no kun rë xa' kwa'n nichë'l xa', ngurezh bixa' rë xa' nak gustis kwa'n más tsak par mizhin bixa' tu junt. Orze' mile' bixa' mandad lo rë xa' nikina lizhyi'b, par yaka' bixa' rë apost, rë xa' nzho lizhyi'b re'. dIA―Wa go lo rë men yado', par wadi'zh go lo bixa', lë' Dios nichë' mod niban men. zHmPer or yë'l ze', ngwa tu ganj che'n Dios mixa'l ro' lizhyi'b, par nguro' rë apost, orze' nzhab ganj lo bixa': OGKuze' nguzen bixa' rë apost, par mikë' bixa' rë xa' re' lizhyi'b. F!Orze' ngulëi' ro kun rë xa' nichë'l xa', rë xa' kwa'n lë saduceo, dox niyi'xian bixa' por ¿chon ñakë dox men tich rë apost? CENo nayax men kwa'n nzë rë yezh kwa'n nzhin naka'n yezh Jerusalén, mizhinnu bixa' men nzhakne, no rë xa' nzho mbi mal laxto'. No rë bixa' miak. Per no Juan xtu wëlt ndil men bixa' D No haxta ngulo' men, rë xa' nzhakne lo lo'n par le'n nez, par gal namás xkal che'n Per lo bixa', or ded Per, par yak bixa'. vCeNo le'n rë ngubizh ze', mile' Dios niza nayax xa' ñila widi'zh che'n Dios por Jesukrist, miyi'y no una'i. B% Nzho nayax men yezh Jerusalén kwa'n nangayet laxto' ngabin kun rë men che'n Jesukrist, ter dox wen nidi'zh rë men yezh tich rë xa' re'. A1 Por rë apost, mile' Dios nayax señ nazhon kun rë kwa'n mile' mia'n men xe. No migan rë men che'n Jesukrist le'n corredor che'n Salomón. @9 Orze' rë men che'n Jesukrist dox mizheb bixa', no kun rë men yezh, or mbin bixa' kure'. Mile' Dios nayax rë kwa'n nazhon, kwa'n mile' mia'n men xe No mis orze' ngwachin Safira xan ni' Per, ngut una'. No or mizhin rë xa' xi re', une bixa' lë' una' re' ngut la, orze' ngwaka'ch bixa' una' lo mis plo miga'ch xmiyi' xa'. :>m Orze' nzhab Per: ―¿Chon tutsa mia'n go par kide go Sprit che'n Dios? Biwi', lë' rë xa' kwa'n ngwaka'ch xmiyi'l ñë'd la ro' pwert ba'. No nal, nuskal yaka'ch bixa'. =Orze' nzhab Per lo una': ―Bine lon, ¿chi sa'ka mito go yuo che'n go, nela xmod ne xmiyi'l? Orze' nzhab una': ―Sa' kai. l<QNzha como chon or di ngok kure', lë'chi mizhin tsa' xa', xa' lë Safira, net xa' kwan ngok. i;KLwega' nguzubi pla miyi' xi, no michël bixa' lar xa' ngut re', orze' ngwaka'ch bixa' xa' re'. :Or mbin Ananías widi'zh re', kwa'n nzhab Per, orze' ngwachin xa' no ngut xa' tuli. No rë men kwa'n mbin kure', rë bixa' mizheb. \91porke antis dike ngatol yuo, ¿chi gat lë't che'nle? No or nguzenal dimi, ¿chi gat lë't lu nile' mandade? Orze', ¿chon mila'l mbi'd xigab re' yekal, kikë'l mbël?, porke gat lë't men kikidel, sino Diose. 68eOrze' nzhab Per lo xa': ―Ananías, ¿chon mila'l ngulo Mizhab xigab gat lë't yekal? ¿Chon nzhaklal ngakidel Sprit che'n Dios?, mia'nal kun xche'p dimi kwa'n mitol yuo, }7sPer mia'nnu bixa' xche'p dimi che'n yuo, no nane lo una' che'n xa' kure', lë' más dimi ngwala' xa' lo rë apost. k6 QPer nguio tu miyi' xa' lë Ananías, no tsa' xa' lë Safira, no mito bixa' tlë' yuo che'n bixa'. j5M%No lë' Bernabé mito tlë' yuo che'n xa', orze' ngwala' xa' dimi kwa'n midoi lo rë apost.G4$No nguio tu miyi' xa' lë Che, tu xa' nzë lazh men Chipre, kwa'n nzhin tsao' nitsdo'. Nak xa' tu men Levita, no rë apost ngulo'lë xa' Bernabé; widi'zh re' gab: Men nitsiyal laxto' men. e3C#orze' dimi ze' nzhuwei' bixa'i lo rë apost, orze' rë xa' re' niyi'ze lo kad xa' naki'ne. l2Q"No yent cho tu xa' kwa'n ngok jwalt tu kwa'n lo, porke rë xa' kwa'n kinu yuo o yo', mito bixa'i, k1O!Ngoknu Dios rë apost par midi'zh bixa' walika nguruban Jesukrist, no dox ngoknu Dios rë bixa'. =0s Rë bixa' kwa'n ñila widi'zh che'n Dios por Jesukrist, tutsa nizi bixa', no tutsa nile' bixa' xigab. Yent cho gab: “Che'n naba kure'”, sino ke che'n rë bixa' tu kwa'n. u/cOr milox mina'b bixa' lo Dios, miwin tu xo dub le'n yo' plo nzhin bixa'. Orze' más nguio Sprit che'n Dios laxto' bixa', no dubta' nangazhebt bixa' midi'zh bixa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist rë plo. Junt kinu bixa' rë kwa'n 2.]No bilu' yalnazhon che'nal, par gak wen men nzhakne, como tu señ lë'l nzo kun no; no bile' rë kwa'n ña'n men xe, por lë Xga'nal Jesús, Me nambe laxto' no nazhon. O-Nal biwi', O Señor, rë kwa'n gat lë' kwa'n midi'zh bixa', zakzi bixa' no. Per lë' no le' zhi'n che'nal. Kuze', kina'b no lol, gaknul no, par xek no, no nazhebt no di'zh no xti'zhal lo rë men. O,nes par mile' bixa' rë kwa'n mile'lal xigab gak, porke se' ngoklal. k+O’Lë' widi'zh re' ngok, porke yezh re', lë' Herodes no kun Pons Pilat, no kun rë men Israel, mbaino kun rë xa' gat lë't men Israel, migan bixa' re' par dil bixa' kun Lu Dios, no kun Xga'n nazhonal kwa'n mixë'lal, !*;Migan rë rey yizhyuo, kun rë xa' nak zhi'n rë yezh,
tutsa nguzhin bixa' par dil bixa' kun Lu Señor,
no kun Krist, Me kwa'n mixë'l Señor. )Lu mile' midi'zh Dabi xti'zhal por Sprit che'nal, kuze' mikë' xa' widi'zh re':¿Chon tatu nazhe'b nile' rë men gat lë't men Israel,
niyi' bixa' nine bixa' Dios?¿Chon nile' rë men Israel xigab kwa'n niyent yek,
dil bixa' kun Dios? _(7Or mbin rë men che'n Jesukrist rë widi'zh re', orze' junt guna'b bixa' tutsa kwa'n lo Dios, nzhab bixa': ―O Dios Señor che'n no, Lu kwa'n mizuxkwa' yibë', no yizhyuo, mbaino nitsdo', no rë kwa'n nzhin loi. u'cNo or miliya' rë xa' nak zhi'n Per no Juan, mbaino xa' miak re', orze' ña bixa' plo nibin más rë men che'n Jesukrist. Ze' midi'zh bixa' rë kwa'n midi'zh rë ngulëi' ro, no rë kwa'n midi'zh más rë xa' nak zhi'n, lo bixa'. w&gNo miyi' kwa'n miliwen Dios re', nzhap la xa' más di cho' li'n. Mina'b men che'n Jesukrist gaknu Dios bixa' %9No une rë ngulëi' ze', yentra' kwan ngak ngale' bixa' kun Per no kun Juan. Orze' midi'zh bixa' nayi' par ngazheb yon xa' re'. Orze' miliya' bixa' Per no Juan, mbaino xa' miak re', porke rë men yezh Jerusalén nidi'zh dox nazhon Dios, por kwa'n mile' Dios kun miyi' re'. B$porke no naka'cht no kwa'n une no, mbaino kwa'n mbin no. #Per nzhab Per kun Juan lo rë ngulëi' ze': ―Bine go lo no, ¿cho ro' más ñal gon no? ¿Chi ro' goi, o ro' Diose?, "Orze' ngurezh bixa' Per kun Juan, nzhab bixa': ―Nadi'zhtra' go xti'zh Jesús, no ni naze't go lë Jesús ni xtu plo. u!cPer par nare'chra' xti'zh Jesús xtu plo, mejor lë' be che'b yon bixa', par nadi'zhra' bixa'i ni xtu plo. j MOrze' kidi'zh entre lë' bixa', nzhab bixa': ―¿Kwan le' be nal kun rë mbe re'?, porke rë men Jerusalén mbin la yalnazhon kwa'n mile' Dios kun miyi' re'. No nagakt gab be: “Gat walite”, porke lë' rë men mbin lai. ykOrze' mile' rë ngulëi' mandad, nguro' Per tu lad kun Juan, no kun miyi' xa' miak re', par midi'zh nab bixa'. Lkuze' nangadi'zhtra' bixa', porke une bixa', lë' miyi' re' miak. 4a Or mbin bixa' kwan midi'zh Per, xe mia'n bixa', porke nangazhebt Per kun Juan, midi'zh bixa' rë widi'zh re'. Orze' kidi'zh rë xa' nile' mandad ze' lo rë wech bixa': “Per nane be, nangat rë xa' re' skwel, no men se'ga bixa'.” Orze' mitsila bixa' lë' rë xa' re' nki'zë kun Jesukrist, ! Yent cho xtu xa' gak liwen be; xid rë xa' kwa'n mixë'l Dios, nab tsa xa' re', xa' ngule Dios par gak ko' be lo rë kwa'n nzë'b xki be. =s Gat ñilat go Jesukrist. Lë' Me nak nela tu ke ga', kwa'n nibe men kwa'n nichao' yo'. Lë' go ngulubi ke re', per lë' Dios mile' nak Jesukrist nela primer ke che'n simient ga'. O Lë' no nei lo go, no lo rë men Israel. Mikë' go Jesukrist Me nzë yezh Nazaret lo krus, per mile' Dios nguruban Me. Por lë Jesukrist, miak xa' re', xa' nzo lo go re', yent kwa'n nizak xa' nal. U# Lë' go kinabdi'zh xmod uniwen xa' ngokne re' par ne go, xmod ngokwen xa'. Orze' midi'zh Per lo bixa' por Sprit che'n Dios, nzhab Per: ―Nin lo rë go, xa' nile' mandad no, no lo rë go xa' nak zhi'n: xiOrze' mile' bixa' mandad ñë'd Per kun Juan, no miyi' kwa'n miak re', par nguzo yon xa' re', garol tsao' plo nzhin bixa'. Orze' nzhab bixa' lo Per no lo Juan: ―¿Cho che'n mandad kile' go rë kure'?, o, ¿cho mixë'l go par kile' goi? no Anás xa' nile' mandad lo rë ngulëi', kun Caifás, no Juan, no Jand, no rë nak melizh ngulëi' ro'; nguzhin bixa' ze'. {Xtu riyë'l, yezh Jerusalén nguzhin rë xa' nile' mandad, kun rë xa' kwa'n nak zhi'n, mbaino rë xa' nilu' ley; #?Per dox nayax men kwa'n mbin widi'zh che'n Dios por Jesukrist kwa'n midi'zh Per, no ngwayila bixa'i. Nabtsa men miyi' miza como gai' mil bixa' zhë ze'. wKuze' nguzen bixa' Per kun Juan, par ngulo bixa' rë xa' re' lizhyi'b haxta xtu riyë'l, porke orze' nzhazhëlalyuo. lQNiyi' bixa' por kilu' Per kun Juan lo rë men, lë' rë men ngut ruban, porke Jesukrist nguruban.  %No stubi kidi'zh Per kun Juan lo rë men nzhin ze', lë'chi mizhin pla ngulëi', no kun rë xa' nikina yado', no kun zipla xa' lë saduceo. 9No or mile' Dios nguruban Jesukrist, galo laka lo go mixë'l Dios Jesukrist, par le' Dios ya go wen, nes par la' go, nale'tra' go kwa'n gat lë'.c?Lë' go nzë ben che'n rë profet, rë xa' kwa'n midi'zh por Dios, no par go rë kwa'n mila' Dios di'zh par rë xuz be xa' nzhala, kun Abraham, or nzhab Dios lo xa': “Por tu xmë'dal, rë ben men yizhyuo ya wen.” No nzhab Per: ―Dizde profet Samuel par dilant, rë profet xa' midi'zh por Dios, midi'zh la bixa' kwa'n nzhak nal re'. w gporke rë xa' naziyël gon kwa'n gab profet re', lë' Dios kubchi xa' lo rë men che'n Dios, par lox xa'.” ( Iporke nzhala ze', walika nzhab Muisés: “Lë' Señor Dios che'n go, le' gak tu xa' profet xid go, nela da ga'. Naki'n gon go ro' xa' re' dike kwa'n ne xa', I  Per nal, lë' Jesukrist nzho lo yibë', haxta zhin zhë, le' Dios gak kub rë kwa'n nzho nal, nela xmod midi'zh ka Dios por rë profet, rë xa' tiemp dox, rë xa' kwa'n nkizë nambe lo Dios, r ]par xë'l Dios rë tiemp kwa'n le' go diskans. Xë'l Dios Jesukrist, Me kwa'n mbin la go dizde or galo. & EKuze' nal, bila' go rë kwa'n nakap kile' go lo Dios, par kubchi Dios rë kwa'n nzë'b xki go lo Dios, no par tsumbe Dios laxto' go, no rë xigab che'n go, ]3Per se' ngoke, porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios kwa'n mikë' rë profet, rë xa' kwa'n midi'zh por Dios chi tiemp, ke lë' Krist naki'n zakzi, Me kwa'n mixë'l Dios, nes par ngok rë kwa'n mile' Dios xigab. No nzhab Per: ―Nal wech, lë'da nane la; ni go mbaino ni rë xa' nile' mandad lo go, nanet go kwan mile' go or mbit go Jesús. 8i¿Chi niwi' go lo xa' re', no chi nilibe' go xa'? Lë' yalnazhon che'n Jesukrist miliwen xa' re', por ngwayila xa' Jesukrist. Kuze' miak ni' xa', kwa'n milox une go nal re'. mbaino mbit go Jesús, Me kwa'n niza' yalnaban par dubta' ka' men, per mile' Dios nguruban Jesús, mbaino une no, lë' Me nguruban. Maska go ngaziyëlt ngaliya' Pilat Jesús, Me nazhon no Me nile' rë kwa'n nzhab Dios, lë'la guna'b go, liya' Pilat men nzhut men,   Kure' ngok por Dios che'n Abraham, che'n Isaac, che'n Jakob, mbaino Dios che'n más rë xtit be. Lë' Dios re' milu' dox nazhon Jesús, Me mile' rë kwa'n ngokla Dios, mbaino Me kwa'n michi go lo Pilat. No or ngokla Pilat ngaliya' Jesús, nangaziyëlt go.  Or une Per kure', orze' nzhab xa' lo rë men ze': ―Men Israel, ¿chon xe mia'n go tuli por kwa'n ngok re', no niwi' go lo no, nela chigab yub no miliwen miyi' re', no nguzë xa' por mis poder che'n no, o por dox nzhon no ro' Dios, kuze' miak xa' re'? )K Per net xa' miak re' liya' xa' Per no Juan, no rë men nzhin ze', xe niwi' bixa', no karre nguzubi bixa' ro' pwert che'n Salomón, plo nzhin rë xa' re'. jM Orze' xe mia'n rë men tuli, net bixa' kwan le' bixa' por kwa'n une bixa', porke nane men, lë' xa' re' nikan gon, no nizob xa' ro' pwert yado' kwa'n nzhab men lë Chul. Milu' Per widi'zh che'n Dios por Jesukrist le'n yado' hI No rë xa' nzhin ze', une bixa' nguzë xa' ko'j re', mbaino kidi'zh xa' dox nazhon Dios. 8~iorze' nguzuli xa' ko'j re' no ngwats xa' tuli, no nguzublo nguzë xa', orze' nguio xa' kun Per no kun Juan le'n yado'; maska ñats xa', no kidi'zh xa': —¡Dox nazhon Dios! k}OOrze' nguzen Per ya' xa' re' lad direch par nguzo xa', no lwega' mili ni' xa', nka'i jwers, (|Iorze' nzhab Per lo xa': ―Gat kinuta' plat ni or, per kwa'n kinun, lë'i nen ka'l: Por yalnazhon che'n Jesukrist Me nzë yezh Nazaret, ¡ngwatsuli no guzë! ]{3Orze' list kimbëz xa' re', mile' xa' xigab zen xa' tu kwa'n ya' rë xa' re', QzOrze' miwi' Per kun Juan lo xa' re', nzhab Per lo xa': ―Biwi' lo no. hyIOr une xa' ko'j re', lë' Per no Juan nzhayo le'n yado', orze' guna'b xa' gon lo rë xa' re'. /xWNo ro' pwert yado' kwa'n lë Chul, ze' nizob tu miyi' kwa'n nagakt zë dizde ngol xa'. Zilita' ñanu men xa' ro' yado' ze', par nina'b xa' gon lo rë xa' ña yado'. cw ANgol tu zhë, nzha Per kun Juan yado', paste las tres guzhe, or kwa'n nina'b men lo Dios. nvU/No nidi'zh bixa' dox nazhon Dios, no wen nidi'zh rë men tich bixa', por Jesukrist. No kad zhë nile' Señor ñar men yado', rë xa' kwa'n kibezh Dios par chë' Dios xmod naban bixa', mbaino za' Dios kwa'n nazhon ka' bixa'.+uO.No zilita' nigan bixa' le'n yado', no tutsa xigab nile' bixa'. No nigan bixa' lizh kad wech bixa' par nzhao bixa' junt, mbaino nizak laxto' bixa', nile' bixa'i. t}-No mito bixa' rë kwa'n nak che'n bixa', par ndi'z bixa' dimi, ka' rë xa' kwa'n naki'ne, rë xa' kwa'n nzho xid bixa'. xsi,No rë xa' kwa'n ngwayila widi'zh che'n Dios por Jesukrist, tutsa nzhin bixa', no tutsa kinu bixa' rë kwa'n. }rs+No por rë señ nazhon kwa'n nile' Dios por rë apost, rë men nizheb lo Dios, no wen nidi'zh bixa' por Dios. hqI*No dubta', nikizë rë xa' re', nela xmod mitse'd rë apost bixa', no nguzhin bixa' wen, no nu nzhao bixa' lizh kad wech bixa', mbaino junt nina'b bixa' lo Dios. Xmod miban rë xa' galo laka kwa'n ngok men che'n Jesukrist .pU)No rë xa' ngwayila widi'zh che'n Dios kwa'n midi'zh Per, ngoklëi' bixa'. Zhë ze', migan pas chon mil men, par nguio bixa' xid más rë men che'n Jesukrist. 2o](No se' midi'zh Per, no kun más rë widi'zh, par miza' Per kunsej, nzhab Per: ―Guro' go xid rë men nakap kwa'n nzho nalre', par nagal go yalzi kwa'n zak bixa'. n-'porke par go mila' Dios di'zh kure', no par rë xmë'd go, mbaino par xtu ben rë men zit, haxta par rë xa' kwezh Dios par gak men che'n Dios. `m9&Orze' nzhab Per: ―Bila' go rë kwa'n nakap nile' go lo Dios, no nu goklëi' go le'n nits nela xmod mile' ka Jesukrist mandad, no che' Dios rë kwa'n nzë'b xki go, no ne' Dios Sprit che'n Dios yo laxto' go, ,lQ%Or mbin bixa' kure', orze' dox mizi bixa' nzë'b xki bixa' lo Dios, orze' nzhab bixa' lo Per, no lo zipla apost: ―¡Lë'o wech!, ¿kwan naki'n le' no nal? Ik $Orze' nzhab Per: ―Bin goi, men Israel, lë' go rë xa' kwa'n mikë' Jesukrist lo krus. Lë' Dios mizo Jesukrist lo be, par gak Me Señor che'n be, mbaino Krist; Me kwa'n mixë'l Dios. tja#haxta zhin zhë len, che'ptsa (bi'ch laka) gak rë men dilant lol,
rë xa' kwa'n nidilal kun lë'.” i"No Dabi, nangakilit lo yibë', per lë' Dabi nzhab por Dios:Nzhab Dios lo Señor da:“Guzob lad direch da, Zh-!Ngurezh Dios Jesukrist, ña Me lo yibë'. No ba' nzob Jesukrist lad direch che'n Dios, plo nile' Me mandad. No miza' Dios Sprit che'n Dios nka' Jesukrist par rë men che'n Me, porke se' mila' Dios di'zh par Jesukrist. No nal, Jesukrist mixë'l Sprit che'n Dios par nguio laxto' no, lë'i rë kwa'n une go, no rë kwa'n mbin go nal re'. qg[ Kuze' mile' Dios, nguruban Jesukrist; no nak no men che'n Me kwa'n une ngut Me, no une no nguruban Me. )fKMilu' Dios rë kure' lo rey Dabi, kuze' nzhab xa', lë' Krist ruban, no ni nala' Dios ya'n alm che'n Krist le'n ba', no ni nala' Dios, yëb kwerp che'n Krist. ~y~ }U||{Nzz/xxw~vvcuu tt2ss rjqpp%oo.nn mmKllXkjihhggfmeedGccHbb@aa`_r^^2]n\\"[[LZYYDXX6WW>V0UtTSRQzQP{ONMM$LL JJ3IIRHGGFE*D$CcBBcAAJ@??>>)==<< ;;#::B99>88Q876q554z4#322@110+/U..-,++**)Y(w''D&&%P$#[""~!! .sW _:+RU . n  ? / IUA +f_E Herodes dox niyi' xa' nine xa' rë men yezh Tiro no rë men yezh Sidón. Rop rë yezh re', tutsa mia'n rë men re', ngwadi'zhnu bixa' tu xa' lë Blasto, tu xa' nak tu zhi'n ro lo Herodes. Por xa' lë Blasto re', mile' rë men yezh re' gan kwa'n nzhakla bixa', diltra' Herodes kun lë' bixa', porke lazh Herodes ñazi' bixa' kwa'n nzhao bixa'. 5^c Orze' lë' Herodes mile' mandad ngwakwa'n rë sondad Per; per nangazhëlt bixa' Per. Or milox minabdi'zh Herodes lo rë sondad ma Per, orze' mile' xa' mandad, ngut rë sondad xa' nki'na ze'. Orze' nguro' Herodes yezh kwa'n ña'n lazh men Judea, par ña xa' yezh Cesarea, ze' miban xa'. Ngut Herodes j]M Or ngwanilyuo xtu riyë'l, dox mizheb rë sondad, kichëlro' bixa' por nanet bixa' ma Per. r\] Orze' milu' Per tu señ kun ya' Per lo bixa', par yentra' cho di'zh tuli, par nzhab Per xmod ngulo' Dios Per lizhyi'b, mbaino nzhab Per lo bixa': ―Guzh go kure' lo Jakob, no lo más rë wech be. Orze' nguro' Per, ña xa' xtu plo. |[q Per stubi kikwe'zh Per ro' yo', no or mixa'l bixa' ro' yo', une bixa' walika lë' Pere, xe mia'n bixa' tuli. Z9 Orze' nzhab rë men nzhin ze' lo Rode: ―¡Pas nzhak miyizhal!, ¿kwan kidi'zhal? Per garga'l kiyab una'i, orze' nzhab bixa': ―Ka ganj che'n Pere. Y Or mbin una' chi Per, no por tanta nizak laxto' una', nangaxa'lta' una'i; karre miëk una', ngwayab una', lë' Per nzo ro' pwert. mXS Mikwe'zh Per ro' pwert, kwa'n nina le'n nez, orze' tu una' xi kwa'n lë Rode, ngwatsi' nabei choi. W9 Or milox une Per, walika rë kwa'n kizak Per, orze' ña xa' lizh Mari xna' Juan Mark, plo nzhin nayax men che'n Jesukrist, kina'b bixa' lo Dios. pVY Orze' une Per, walika rë kwa'n kizak Per, orze' mile' Per xigab le'n laxto' Per: ―Nal unen, walika lë' Dios mixë'l tu ganj che'n par ngoknu da, par nguro'n ya' Herodes, no lo rë kwa'n mile' men Israel xigab ngale'nu xa' da. bU= Nded bixa' tu ro' pwert, no or nded bixa' pwert rop lugar plo kikina sondad; or mizhin bixa' ro' pwert yi'b kwa'n nina le'n nez, nabe mixa'l ro'i, nguro' bixa'. Or zit la ñazë bixa', orze' mila' ganj, nab Per ña. yTk Orze' nzhakë Per tich ganj, net Per chi waliy o gat walit kwa'n kizak Per; zak Per ka kicha' laxto' Per. S orze' nzhab ganj: ―¡Gok xabal, no bikë' kwa'n ni'l! Orze', se' mile' Per, no nzhab ganj: ―¡Gok kaxkem che'nal, no dikë ticha! OR Lë'chi ngurulo tu ganj che'n Dios, orze' dub le'n lizhyi'b ngwani, no migal ganj ta' Per, par nguro' mika'l lo xa', orze' nzhab ganj: ―¡Nayen waxche! Orze' lwega' mixëk kaden rop lad ya' Per, BQ} No mis yë'l par yanilyuo xtu ngubizh, or chi Herodes Per lo rë men, naxnaa Per lad che'n chop sondad, nali'b xa' kun chop kaden, no lë' zipla sondad kikina ro' pwert lizhyi'b. P No lë' Per nikë lizhyi'b plo dox kikina xa', per rë men che'n Jesukrist zilita' kina'b lo Dios por Per. Tu ganj ngwalo' Per lizhyi'b CJ Orze', lë' rë men che'n Jesukrist kwa'n nzho yezh Antioquía, mia'n bixa' di'zh kad bixa' za' dimi kwa'n zu' bixa', par gaknu bixa' rë men che'n Jesukrist kwa'n nzho lazh men Judea. :Im Tu rë xa' re' lë Agabo, ngwatso xa' midi'zh xa' por Sprit che'n Dios, nzhab xa': “Lë' tu yalwin dox yo yizhyuo”, no se'ka ngoke. Yalwin re' nguio or nak Claudio rey ro. H Le'n rë ngubizh ze', pla profet, xa' kwa'n nidi'zh por Dios, nguro' bixa' yezh Jerusalén, par ngwa bixa' yezh Antioquía. *GM No or ngwazhël Bernabé Saulo, orze' ñë'dnu xa' Saulo par yezh Antioquía. Ze' mia'n bixa' tu li'n kun rë men che'n Jesukrist kwa'n nzho yezh ze', no milu' bixa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist lo nayax men. Yezh Antioquía, plo galo laka ngurulë rë men che'n Jesukrist, kristian. SF No dispwés di kure', ngwa Bernabé yezh Tarso, par ngwakwa'n xa' Saulo. LE Se' mile' Bernabé par más mixobla bixa' Dios, porke Bernabé, tu xa' dox wen, no dox nzho Sprit che'n Dios laxto' xa', no dox ñila xa' widi'zh che'n Dios, kuze' dox men nguzubi lo Dios. 9Dk No or une Bernabé, rë kwa'n wen nile' Dios xid rë men gat lë't men Israel, nizak laxto' xa', no nzhab xa': ―Tutsa xigab bile' go, no dubta' bile' go kwa'n nzhakla Dios. }Cs Or mbin men che'n Jesukrist, rë xa' kwa'n nzho yezh Jerusalén kure', mixë'l bixa' Bernabé par yezh Antioquía. LB Nayax dox rë men ze' kwa'n gat lë't men Israel, ngwayila bixa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist, porke ngoknu Dios rë men che'n Jesukrist, or midi'zh bixa' widi'zh che'n Dios lo rë men re'. A Per nzho pla men che'n Jesukrist xid bixa' kwa'n nzë lazh men Chipre, mbaino rë xa' nzë lazh men Cirene. Or mizhin bixa' yezh Antioquía, ze' midi'zh bixa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist, mbaino nu lo rë xa' nidi'zh widi'zh grieg midi'zh bixa'i. 1@[ Or ngut Teb, orze' mire'ch rë men che'n Jesukrist rë yezh. Nzho bixa' ña lazh men Chipre, no nzho bixa' ña lazh men Fenicia, no más bixa' ña yezh Antioquía. Nangadi'zhtra' bixa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist más lo más rë men, sino ke nab tsa lo rë men Israel midi'zh bixa'i. ?! Or mbin rë men che'n Jesukrist ze', rë xa' kwa'n nidi'zh kë señ kwerp che'n men, rë widi'zh kwa'n nzhab Per re', yentra' kwa'n ngab bixa', sino ke midi'zh bixa', nazhon Dios, mbaino nzhab bixa': ―¡Tatu nu rë men gat lë't men Israel, nguziyël Dios, niza' Dios xtu mod ban bixa' chi lë' bixa' la' rë kwa'n gat lë' nile' bixa' lo Dios! Xpen Jesukrist kwa'n nzho yezh Antioquía n>U No chi lë' Dios miza' Sprit che'n Me, yo laxto' rë men ze', nela mine' Dios Sprit che'n Dios yo laxto' be, or ngwayila be Señor Jesukrist, orze', ¿cho da par gapa lo Dios: “Naza'tal Sprit che'nal yo laxto' rë men ba'”? =' Orze' mitsilan widi'zh kwa'n midi'zh Jesukrist lo be or ne Me: “Lë' Juan mililëi' men kun nits, per go gaklëi' kun Sprit che'n Dios.” =<s Orze' nguzublon kidizha widi'zh che'n Dios por Jesukrist lo rë xa' kwa'n nzhin ze', no nguio Sprit che'n Dios laxto' bixa', nela xmod nguio Sprit che'n Dios laxto' be galo laka. m;S xa' re' ne lol, xmod le'l par nazakzi Diosal no rë xa' lizhal por kwa'n nzë'b xki go lo Dios.” C: Orze' miza' Cornelio kwent lo no, xmod ngurulo tu ganj che'n Dios lo xa', nzho xa' lizh xa', nzhab ganj ze' lo xa': “Bixë'l pla men yezh Jope, par yaka' bixa' tu xa' lë Simón Per, *9M Orze' ne Sprit che'n Dios lon: “Wa kun rë miyi' ba', yent cho xigab le'l.” No nu za xo'p wech be re', rë no ngwa lizh xa' kwa'n gat lë't men Israel re'. k8O lë'chi mizhin chon miyi' ro' yo' plo nzho'n. Nzë bixa' dizde yezh Cesarea par nzaka' bixa' da. L7 Chon wëlt mbina widi'zh re', orze' ña ska lar ro ze' lo yibë', i6K Orze' ne widi'zh ze' lon wëlt rop: “Rë kwa'n mitsumbe la Dios, nagabtra'l nagakt gaole.” s5_ Orze' nzhapa: “¡A'a Señor, lalta' gat ga̱u̱ tu kwa'n nzhab ley che'n men Israel nagakt gao met!” b4= Orze' mbina tu widi'zh kwa'n ne lon: “Per, ngwaxche bit pla ma re', mbaino dao ma.” 93k Orze' xe miwi'n loi, no loi nikë rë nak ma kwa'n nizë kun rop ni' no rop ya', no rë ma kwa'n nzho dan, mbaino rë ma kwa'n nizë nadu'b laxto', no rë ma kwa'n nzob xi'l. 42a ―Na nzho' yezh Jope, no or kina'ba lo Dios, orze' mixa'l lo yibë', milu' Dios tu kwa'n lon, nzhalayët tu kwa'n nela tu lar ro ga' plo nzon, no kad skine nali'b. P1 Orze' midi'zh Per, dizde xmod ngok rë kwa'n une xa', nzhab xa': 0 nzhab bixa': ―¿Chon ngwatsi'l rë xa' gat nikët señ kwa'n lë circuncisión kwerp che'n, mbaino ndawal kun lë' bixa'? %/C Or miëk Per yezh Jerusalén, ze' nzho pla men che'n Jesukrist xa' nidi'zh, cho nzhakla gak men che'n Jesukrist, naki'n kë señ kwa'n lë circuncisión kwerp che'n xa', nela xmod nzob lo ley che'n men Israel. Rë xa' re' nzhab lo Per, gat lë't mile' Per por rë kwa'n nzob lo ley, H.  No rë apost, kun más rë men che'n Jesukrist xa' nzhin rë yezh kwa'n ña'n lazh men Judea, mbin bixa' lë' nu rë men, xa' gat lë't men Israel, ngwayila widi'zh che'n Dios por Jesukrist. :-m 0Orze' mile' Per mandad, ngoklëi' rë xa' re' le'n nits, nela mile' ka Jesukrist mandad. Orze' nzhab rë men ngoklëi' ze' lo Per: “Biya'n go pla ngubizh kun no.”@,y /Orze' nzhab Per lo rë men Israel xa' nzhin ze': ―¿Chi zak gab be lo rë xa' ba', nagakt gaklëi' rë men re' le'n nits, rë xa' kwa'n nguio Sprit che'n Dios laxto', nela be ga'? o+W .porke mbin bixa', kidi'zh rë men nzhin ze' lo Dios kun xtu ben di'zh, nzhab bixa', dox nazhon Dios. 6*e -No más rë men Israel, men che'n Jesukrist kwa'n nzë kun Per ze', mia'n xe bixa' tuli, or une bixa', lë' nu rë xa' gat lë't men Israel, nguio Sprit che'n Dios laxto', v)e ,Stubi kidi'zh Per widi'zh re', lë'chi nguio Sprit che'n Dios laxto' kad bixa' kwa'n mbin widi'zh re'. ^(5 +No rë profet, rë xa' kwa'n midi'zh por Dios, midi'zh la bixa' rë kure', ke rë men xa' yila Jesús, lë Dios che' rë kwa'n nzë'b xki bixa' lo Dios. Nguio Sprit che'n Dios laxto' rë xa' gat lë't men Israel %'C *Mbaino Jesús mixë'l no par di'zh no lo rë men, ke lë' Dios ngule Jesús, par gab Me xmod gak kun kad men por kwa'n mile' bixa', men naban no men ngut. 3&_ )Per gat lë'ta' lo rë men ngurulo Me, sino lo nab tsa rë xa' kwa'n ngule Dios par ne rë kure'. No nak rë xa' kwa'n ndao no ngu' kun lë' Me dispwés di nguruban Me. R% (Per mile' Dios nguruban Me ngubizh yon, no mile' Dios ngurulo Me lo no. $- 'Mbaino no, rë xa' kwa'n une, rë kwa'n mile' Jesús, lazh men Israel, no yezh Jerusalén, dispwés di mikë' bixa' Jesús lo krus par ngut Me. g#G &No nane go, ke lë' Dios miza' dox poder, mbaino miza' Dios Sprit che'n Dios yo laxto' Jesús, Me nzë yezh Nazaret; porke Dios nzo kun lë' Me, nkizë Me miliwen Me rë xa' nzhakne mbaino rë xa' kile' Mizhab bid naban. ") %No lë' go nane ka widi'zh re' mire'ch rë yezh che'n rë men Israel, galo laka kun rë men Galilea mire'che. Per antis di zublo re'ch widi'zh re', Juan midi'zh la, naki'n la' men rë kwa'n nakap kwa'n nak men, ban xa' xtu mod kun Dios, mbaino gaklëi' bixa' le'n nits. L! $No kure' nak widi'zh kwa'n mila' Dios lo rë men Israel, or mixë'l Dios Jesukrist, Me kwa'n nile' mandad lo rë men. No por widi'zh re', nibin rë men wen kun Dios, wanei cho mene, xa' ñilai. m S #sino ke men nzhon ro' Dios no nile' bixa' kwa'n ñal, wen niwi' Dios lo bixa', wanei plo nzë xa'. _7 "Orze' nguzublo midi'zh Per, nzhab Per: ―Nal unen, walika, gat nibet Dios men, R !Kuze' mixëla pla xa' lo go, par yi'dka' xa' go, no wen go nzëka go lo no. Lë' rë no nzhin re' lo Dios, nal nzhakla no gon no rë kwa'n mile' Dios mandad go, ne go. Kwa'n midi'zh Per lizh Cornelio W' No nal, bixë'l pla men par yezh Jope, par yaka' bixa' tu xa' lë Simón Per. Xa' re' ne kwan naki'n le'l, xa' re' nzho lizh tu xa' kwa'n nibëz gax ro' nitsdo', tu xa' lë Simón, kwa'n nizuxkwa' yid.” y ne xa': “Rë kwa'n nina'bal, no rë kwa'n nile'l nzhaknul rë men prob, nake nela tu gon kwa'n ño laxto' Dios ga'. 2] Orze' nzhab Cornelio: ―Nzha tap ngubizh, or nal ta' re', paste las tres guzhe, duba xlatsa kina'ba lo Dios, lë'chi ngurulo tu miyi' nak lar ña'zbël laka lon, xi Kuze' lwega' nzhala or mile' bixa' abis lon, nangakta' da naya'. Per nal nzhaklan gona, ¿kwan ngurezh go da? w orze' nzhab Per: ―Rë go nane, lo ley che'n men Israel, nagakt zhë'l tu men Israel kun tu men xa' gat lë't men Israel, no per ni gat ña bixa' lizh men ze'. Per Dios milu' lon, gat ñalt gapa lo ni tu men: “Men ba', gat niwi't Dios lo.” b= Bin kidi'zh Per kun lë' xa', ña bixa' le'n yo', une Per, nayax men nzhin la ze', T! Per militso Per xa', nzhab Per lo xa': ―Watsuli, porke tutsa nak ka be.   Or mizhin Per lizh Cornelio, nguro' Cornelio ngwakinez xa' Per, orze' nguzuxib xa' xani' Per, nzhab xa': “Dox nazhon go.” 3 No xtu ngubizh, or mizhin bixa' yezh Cesarea, ze' lë' Cornelio mikan la rë melizh xa' kun zipla xa' dox nichë'l xa', kimbëz la bixa' zhin Per. F Orze' mite'd Per bixa' le'n yo', mia'n bixa' ze' kun Per yë'l ze'. Orze' xtu riyë'l, nzha Per kun lë' bixa', no kun zipla men che'n Jesukrist xa' nzho yezh Jope mile' kumpañ Per. 9 Orze' nzhab bixa': ―Lë' Cornelio mixë'l no, tu xa' kwa'n nile' mandad lo tu gayo' sondad, tu xa' menaye, no nzhon xa' ro' Dios, mbaino tu xa' wen ñët xid rë men Israel. Lo xa' re' ngurulo tu ganj kwa'n nzhab ya go lizh xa' ne, par gab go lo xa' kwa'n naki'n gab go. hI Orze' ngula Per, nzhab Per lo rë xa' re': ―Na xa' kwa'n kikwa'n go ze'. ¿Kwan ne go? N Watso no gula, wa lo bixa'. Nale'tal xigab, porke na mixë'l bixa'.  Stubi kile' Per xigab por lar ro kwa'n une Per, lë'chi nzhab Sprit che'n Dios lo Per: ―Biwi', lë' chon miyi' kikwa'nal. `9 Naye kinabdi'zh bixa', nzhab bixa': “¿Chi re' nzho tu xa' kwa'n lë Simón Per?” .U Dub net Per kwan le' Per por kwa'n une Per, lë'chi mis orze' mizhin rë miyi' kwa'n mixë'l Cornelio, kinabdi'zh bixa' plo nzob lizh Simón, mizhin bixa' ro' yo'. O  Chon wëlt ngok kure', orze' nguiubre ska lar ro re' lo yibë'. s _ Orze' xtu wëlt nzhab widi'zh ze' lo Per: ―Rë kwa'n mitsumbe la Dios, nagabtra'l nayi' gao mene. h I Orze' nzhab Per: ―¡A'a Señor!, lalta' gat ga̱u̱ tu kwa'n nayi' gao men nzhab Dios. ` 9 Orze' mbin Per tu widi'zh kwa'n nzhab se': ―Per, watso no bit rë ma re' no dao ma.  % Lo lar ro re' nikë rë klas ma kwa'n nizë kun rop ni' no rop ya', no rë ma kwa'n nizë nadu'b laxto', mbaino kun rë ma kwa'n nzob xi'l. ta Mixa'l lo yibë', orze' ngulayët tu kwa'n nak nela tu lar ro ga' haxta plo nzo Per, no kad skine nali'b. zm Mbaino nila'n Per, nzhakla xa' gao xa', no dub kiline men tu kwa'n gao xa', lë'chi milu' Dios tu kwa'n lo xa'. 3 Xtu riyë'l, or nzhazë rë miyi' re', no nzhazhin la bixa' yezh Jope, no lë' Per nkë yek yo', paste ngol garol zhë, par na'b xa' lo Dios. q[ Orze' miza' xa' kwente lo rë xa' re', kwan nguzak xa', orze' mixë'l xa' rë miyi' re' par yezh Jope. D No or ña ganj kwa'n midi'zh kun Cornelio re', orze' ngurezh Cornelio chop mos che'n xa', kun tu sondad xa' nzhon ro' Dios, tu xa' kwa'n nzho xid rë xa' kwa'n nzhaknu xa' zilita'.  Xa' re' nzho lizh tu xa' lë Simón, tu xa' kwa'n nizuxkwa' yid, xa' re' nibëz gax laka ro' nitsdo'. Xa' re' ne kwan naki'n le'l. W' No nal, bixë'l pla xpenal yezh Jope, par yaka' bixa' tu xa' lë Simón Per. iK Orze' dox mizheb xa', xe miwi' xa', mbaino nzhab xa': ―¿Kwan nzhaklal, Señor? Orze' nzhab ganj: ―Rë kwa'n nina'bal lo Dios, no rë kwa'n nile'l nzhaknul rë men prob, nake nela tu gon kwa'n ño laxto' Dios ga'. ~u No ngol tu ngubizh, paste las tres guzhe, ngurulo tu ganj che'n Dios plo nzo xa', nzhab ganj lo xa': ―¡Cornelio! $A Dox wen xa' re', no wen rë melizh xa', mbaino nzhon xa' ro' Dios, no dox nzhaknu xa' nayax men Israel kun dimi che'n xa', no zilita' nina'b xa' lo Dios. n~ W Le'n yezh Cesarea, nguio tu miyi' xa' lë Cornelio, tu xa' nile' mandad lo tu gayo' sondad italiano. h}I +No nayax ngubizh mia'n Per yezh Jope, lizh tu miyi' xa' lë Simón, tu xa' nizuxkwa' yid.| *No rë men yezh Jope, mbin bixa' kwa'n nguzak Tabita, kuze' nayax men kwa'n nzho ze', ngwayila bixa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist. ={s )Or nguzen Per ya' una', mizuli xa' una'. No or ngurezh Per rë una' xa' ngut xmiyi' ze', kun más rë men che'n Jesukrist kwa'n nzhin tich ze', ze' milu' Per, lë' una' nguruban. z} (Mbaino nzhab Per, ro' rë xa' re' le'n kwart ze'. Orze' nguzuxib Per par mina'b xa' lo Dios, no or milox mina'b xa' lo Dios, miëk Per lo una' re', nzhab Per: ―Tabita, waxche. Orze' miwi' una', une una' Per; lwega' ngwaxche una', no nguzob una'. hyI 'Or mizhin Per kun rop xa' re', mbiy' xa' Per yek yo' al ya plo nzho'b una' re', no rë una' ngut xmiyi' nzhin ze', nzho'n biuna' lo Per, no milu' biuna' rë lar kamis no bestid kwa'n mitib una' re' or naban ra' una'. fxE &No mbin rë men che'n Jesukrist kwa'n nibëz yezh Jope, lë' Per nzo gax laka yezh Lida, gax laka par ze', orze' mixë'l bixa' chop miyi' kwa'n ngwayab lo Per, nzhab bixa': ―Le' go jabor, lwega' dë' go yezh Jope re'. /wW %Le'n rë ngubizh ze', una' re' ngokne no ngut una'. Or milox mizët bixa' kwerp che'n una' re', orze' mbiy' bixa' kwerp che'n una' re' le'n tu kwart al ya, yek yo'. Mv $No le'n yezh kwa'n lë Jope, ze' nibëz tu men che'n Jesukrist, tu una' lë Tabita (widi'zh kwa'n gab Dorcas). Una' re', dub tiemp miban xa', mile' xa' wen, mbaino nzhaknu xa' rë men prob. Ju  #no rë men xa' nzho yezh Lida, kun más rë men xa' nzho tu lach kwa'n lë Sarón, or une bixa' miak Eneas, nu bixa' ngwayila widi'zh che'n Dios por Jesukrist. Nguruban tu una' xa' lë Dorkas tw "orze' nzhab Per lo xa': ―Eneas, lë' Jesukrist miliwen lal. Waxche, no gulits lo'n che'nal. Lwega' ngwaxche Eneas, \s1 !Ze' nzho tu miyi' xa' lë Eneas. Nzha xon li'n, na'x xa' lo lo'n, nagakt win xa', r- No or nikizë Per nayax rë yezh, ñatsi' xa' rë men che'n Jesukrist, orze' nu rë men che'n Jesukrist kwa'n nzho yezh Lida ngwatsi' xa'. Kq Mbaino lë' rë men che'n Jesukrist kwa'n nzho yezh Judea, no yezh Galilea, mbaino kun rë xa' yezh Samaria, dox chul nzhin bixa', mbaino más nzharo'b xigab che'n bixa' lo rë che'n Dios, no más nzhon bixa' ro' Dios, naban bixa' nela xmod nzhakla Dios; no mile' Sprit che'n Dios, más miar bixa'. Miak tu xa' lë Eneas pw Or mbin rë men che'n Jesukrist kure', lwega' mbiy' pla bixa' Saulo par yezh Cesarea, di ze' ña xa' par yezh Tarso. ow no michëlro' Saulo kun rë men Israel kwa'n nidi'zh widi'zh grieg, per rë xa' re' kikwa'n mod par gut bixa' Saulo. -nS Orze' mia'n Saulo yezh Jerusalén, nguzhin xa' kun rë men che'n Jesukrist kwa'n nzhin ze', no ni nangazheb xa' midi'zh xa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist, m/ Orze' xtu men che'n Jesukrist xa' lë Bernabé, ngwanu xa' Saulo lo rë apost, no nzhab Bernabé lo rë xa' re': “Lë' Saulo une Señor or nzha xa' nez Damasco, no midi'zh Señor lo xa', mbaino yezh Damasco lë' Saulo midi'zh widi'zh che'n Dios por Jesús dub la xa'.” 6le Or mizhin Saulo yezh Jerusalén, ngokla xa' ngabin xa' kun rë men che'n Jesukrist, kwa'n nzho ze', per nangayilat bixa', chi walika nak Saulo tu men che'n Jesukrist. Ik  Per rë men che'n Jesukrist, yë'l ngulo' bixa' Saulo, ngulo bixa' Saulo le'n tu kardor, par mila bixa' Saulo xtu tich simient ke kwa'n nzho naka'n ro' yezh ze'. Mizhin Saulo yezh Jerusalén j per mbin Saulo cho xigab nile' bixa', zhëy-yë'le kimbëz bixa', ro' rë pwert che'n yezh Damasco, par gut bixa' Saulo. uic Nayax ngubizh nded, lë'chi tutsa mia'n rë men Israel kwa'n nzhin yezh Damasco, par gut bixa' Saulo, h5 Per Saulo, kad ngubizh más dub la xa', kidi'zh xa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist; haxta mile' xa' net rë men Israel kwan le' xa', rë xa' kwa'n nzhin Damasco, porke milu' xa', walika lë' Dios mixë'l Jesús, Me kwa'n nak Krist. Mikë' Saulo karre lo rë men Israel *gM No or mbin rë men kure', xe mia'n bixa' tuli, mbaino kidi'zh bixa': ―¿Chi gat lë't miyi' re', xa' kwa'n kizakzi rë men che'n Jesukrist xa' nzho yezh Jerusalén? ¿No chi gat lë't mis xa' re', xa' nzë re' par zen xa' rë men che'n Jesukrist, par wei' xa' bixa' lo rë ngulëi' ro? Uf# No nguzublo kilu' Saulo widi'zh che'n Dios por Jesukrist le'n rë yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios, yezh Damasco; ze' galo laka midi'zh Saulo lë' Jesukrist nak Xga'n Dios, Me nzho lo yibë'. Me mbaino ndao xa' par nka' la xa' xtu wëlt, no mia'n xa' zipla ngubizh kun rë men che'n Jesukrist kwa'n nzho yezh Damasco. Nguzublo kilu' Saulo widi'zh che'n Dios por Jesukrist le'n yezh Damasco 8di Mis orze', ngob rë kwa'n lo Saulo, rë kwa'n nak nela kwa'n nzho'b tich mbël ga', orze' ngok ngwani lo Saulo xtu wëlt. Orze' ngwatso xa' par ngoklëi' xa' le'n nits, c  Orze' ngwa Ananías plo nzho Saulo, no or mizhin xa', migal xa' Saulo, mbaino nzhab xa': ―¿Mal, wecha Saulo? Lë' mis Señor Jesús kwa'n ngurulo lol, or nzël nez, lë' Me mixë'l da par yani lol xtu wëlt, mbaino par yo Sprit che'n Dios laxto'l. Fb porke lë'da lu lo miyi' ba', por da, dox naki'n zakzi xa'. +aO Orze' nzhab Jesukrist: ―Wa, porke lë'da ngule la xa' re', par di'zh xa' xtizha lo rë men gat lë't men Israel, no lo rë rey, mbaino lo rë men Israel, \`1 no nu re', kinu xa' permis che'n rë ngulëi' ro, par ko xa' rë xpenal lizhyi'b. +_O Or milox mbin Ananías widi'zh re', orze' nzhab Ananías: ―Per Señor, dox nzhona, lë' miyi' ba' nizakzi rë xpenal, rë xa' kwa'n nzho yezh Jerusalén, z^m no lë' Dios milu' la lo Saulo, tu miyi' xa' lë Ananías xo'b xa' ya' xa' yek Saulo par yani lo xa' xtu wëlt. F] Orze' nzhab Jesukrist: ―Nayen wa nez kwa'n lë Direch, plo nzob lizh Judas. Ze' bina'bdi'zh por tu xa' lë Saulo, tu xa' kwa'n nzë yezh Tarso; porke mer kina'b xa' re' lon nalre', =\s No yezh Damasco nibëz tu men che'n Jesukrist xa' lë Ananías. Ngurulo Jesukrist lo xa' re' kun widi'zh re': ―¿Mal Ananías? Orze' nzhab Ananías: ―Lë'da re', Señor. _[7 Ze' nguio xa' chon ngubizh, no nikal lo xa', nangaot xa', mbaino ni nits nangot xa'. qZ[ No or ngwaxche Saulo lo yuo, mikal lo xa' tuli. Orze' men nguzen ya' xa', par mizhin xa' yezh Damasco. Y No rë xa' nzha kun Saulo, xe mia'n bixa' tuli, nangaktra' ngadi'zh bixa'; mbin bixa' widi'zh ze', per yent cho ngane bixa'. 8Xi Orze' maska nixiz xa' di zhe'b, orze' nzhab xa': ―Señor, ¿kwan nzhakla go len? Orze' nzhab widi'zh ze': ―Waxche, no wa yezh Damasco; ze' ne tu xa' kwan ñal le'l. @Wy Orze' nzhab Saulo: ―¿Cho lu, Señor? Orze' nzhab widi'zh re': ―Na Jesús kwa'n kirukël tich, mbaino kidilal kun lë'; chi lë'l dil kuna, lo mis lu kikwa'n yalne che'nal. V orze' ngwachin Saulo lo yuo, mbaino mbin xa' tu widi'zh kwa'n nzhab lo xa': ―¡Saulo, Saulo! ¿Chon kirukël ticha par dilal kun na? 'UG Or nzhazhin la Saulo yezh Damasco kun rë men xa' nzha xa' kun lë', lë'chi nguluxo'b tu ki dizde lo yibë' kwa'n mizini nayi' al naka'n plo nzhazë bixa', ,TQ par ngwalo' xa' tu yech kwa'n kinu permis, par yala' xa'i lo rë xa' nile' mandad le'n rë yo' plo nitse'd rë men Israel widi'zh che'n Dios yezh Damasco, par yatsen Saulo rë men che'n Jesukrist kwa'n nzhin ze', miyi'y no una'i, par wei' Saulo bixa' yezh Jerusalén par yo bixa' lizhyi'b. pS [ Per stubi ra' nidi'zh Saulo, lë' xa' gut rë men che'n Jesukrist, kuze' ngwa xa' lo rë ngulëi' ro', R'(Mbaino nguruxo'b Lip haxta yezh Azoto, kidi'zh xa' widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist lo rë men, haxta or mizhin xa' yezh Cesarea. Q'No or nguro' bixa' le'n nits, di repent ñanu Sprit che'n Dios Lip, no nganetra' xa' re' Lip, orze' ña xa', no nizak laxto' xa'. oPW&Orze' mikwë'z xa' karret che'n xa', no ngula rop bixa' le'n nits, orze' mililëi' Lip xa' re'. O%Orze' nzhab Lip: ―Chi lë'l walika ñilai, gak gaklëi'yal re'. Orze' nzhab xa' re': ―Na ñila, lë' Jesukrist nak Xga'n Dios. rN]$No or nded bixa' tu plo nikë nits, nzhab xa' re' lo Lip: ―Re' nikë nits. ¿Chi zak gaklëi' da re'? M#Orze' nguzublo Lip, kilu' kwa'n nzob lo yech ze', no milu' Lip rë widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist lo xa' re'. 5Lc"Orze' minabdi'zh men etiope re' lo Lip, nzhab xa': ―Le'l jabor nel, ¿cho xa' kize't profet, xa' kwa'n nzob lo yech re'? ¿Chi mis lë' profet nguzake, o xtu mene? 8Ki!Mile' men kwa'n nzhakla men kun lë' xa',
no yent cho ngadi'zh por lë' xa',
mbaino nala't xa' ben che'n xa',
porke lë' bid che'n xa' ngulubchi men yizhyuo re'. -JS No yech kwa'n kiyo'l xa', nzhab se':Ngut xa', nela nzhat tu mbëkxi'l ga',
no or mizakzi men xa',
ni tu widi'zh nangabt xa' lo rë xa' mbit xa'. I3Orze' nzhab xa' re': ―¿Xmod ganen kwan nzhabe chi niyent cho lu'i lon? Orze' nzhab xa' lo Lip, kili Lip plo nzob xa', par zob Lip ta' xa'. @HyNo or nguzubi Lip ta' karret re', orze' mbin Lip, lë' xa' etiope re' kiyo'l yech kwa'n mikë' Isaías, orze' nzhab Lip lo xa' re': ―¿Chi kizobyek ka go kwa'n kiyo'l go ba'? IG Orze' nzhab Sprit che'n Dios lo Lip: ―Guzubi ta' karret ba'. $FANo se' ñë'd la xa' par ña xa' lazh xa', nzob xa' le'n karret che'n xa', no kiyo'l xa' yech kwa'n mikë' profet Isaías, tu xa' kwa'n midi'zh por Dios. E#Orze' nzha Lip, lë'chi mizhë'l xa' tu men nzë lazh men Etiopía, tu xa' nagakt gap una'. No xa' re' naka' kwent niguchao' dimi che'n rreyna Candace, tu una' kwa'n nile' mandad lo rë men etiope. No lë' miyi' re', ngwa yado' Jerusalén, par ngwazuxib xa' lo Dios. /DWDispwés di kure', nzhab tu ganj che'n Dios lo Lip: ―Nayen wa nez kwa'n niro' nali laka yezh Jerusalén no yezh Gaza. No nez re' nided plo nak pura yuo bizh. LCNo or milox midi'zh rop apost rë kure', nazhe'be chi nayo men ya' Dios, mbaino or milox midi'zh bixa' kwa'n milu' Señor Jesukrist, orze' ña bixa' par Jerusalén, mbaino biña bixa' nez, kidi'zh bixa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist rë yezh kwa'n ña'n lazh men Samaria. Lip no tu xa' nak zhi'n lazh men Etiopía sB_Orze' nzhab Simón lo bixa': ―Guna'b go lo Dios por da, par nazhin ni tu rë kwa'n ne go ba' lon. NANal niwi'n, nagakt la'l, rë kwa'n gat lë' kwa'n nzho laxto'l ba'. @5Naki'n la'l, nale'tra'l xigab mal ba', no bina'b lo Dios, pas kinkitla nabei, che' Dios rë kwa'n nzë'bxkil, por rë xigab kwa'n nzho laxto'l ba'. N?Gat ñalta'l le'l kwa'n nile' no, porke gat nambet laxto'l lo Dios. k>OPer nzhab Per lo xa': ―¡Lox xtimil kun lu! ¿Kwan gabal, kun dimi zi'l kwa'n niza' Dios? z=mno nzhab xa': ―To go poder ba' kan, nes par nu da, or xo'ba ya'n yek rë men, yo Sprit che'n Dios laxto' men. #<?No or une Simón, ka nixo'b rop apost, ya' bixa' yek rë men ze', orze' ño Sprit che'n Dios laxto' rë xa' re', orze' mizë'b Simón dimi lo rë apost, i;KOrze' mixo'b Per kun Juan ya' bixa', yek rë xa' re', par nguio Sprit che'n Dios laxto' bixa'. :porke stubi gat yo Sprit che'n Dios laxto' bixa', nab tsa ngoklëi' bixa' le'n nits nela xmod mile' ka Señor Jesús mandad. 93Or mizhin Per kun Juan ze', mina'b bixa' lo Dios por rë xa' nzhin ze', xa' ñayila widi'zh che'n Jesukrist, par yo Sprit che'n Dios laxto' bixa', :8mOr mbin rë apost, rë xa' kwa'n mia'n yezh Jerusalén, lë' nu rë men Samaria ñila widi'zh che'n Dios por Jesukrist, orze' mixë'l bixa' Per kun Juan yezh Samaria re'. b7= No nu ska Simón, xa' nzhak kwa'n mal re', ngwayila widi'zh re', orze' ngoklëi' xa' le'n nits, no ñakë xa' tich Lip rë plo ña Lip, mbaino xe ña'n xa' tuli or nine xa' rë kwa'n nazhon kwa'n nile' Dios por Lip. 26] per or midi'zh Lip lo rë men, xmod yo bixa' ya' Dios, mbaino xmod ban bixa' bid kwa'n niza' Jesukrist, no ngwayila bixa'i, ngoklëi' bixa' le'n nits, miyi'y no una'i. t5a No dizde nzhala, nazhe'b nile' rë men lo xa', por rë señ kwa'n nile' xa' por nzhak xa' kwa'n mal, 4' Rë men yezh ze', dizde më'd win haxta rë mengol, xe nine bixa' kwa'n nile' Simón, no nidi'zh bixa': ―Xa' re'se, kinu poder che'n Dios. 39 No yezh Samaria re', nzho tu miyi' xa' lë Simón, dizde nzhala, nzhak xa' kwa'n mal, no nikide xa' rë men yezh re', nidi'zh xa' lë' xa' dox nzhak. 22_Kuze' dox nizak laxto' rë men yezh ze'. 31_Miak nayax xa' nzho mbi mal laxto', no or niro' rë mbi ze', haxta naye nibizhyëi; no nayax men xa' nagakt win ñak bixa', mbaino nayax men xa' nagakt zë nizë bixa'. 03No rë men yezh ze', tutsa plo nigan bixa' par nzhon bixa' rë widi'zh kwa'n nidi'zh Lip, por rë señ nazhon kwa'n nine bixa' nile' Dios por Lip. /Tu xa' ze' lë Lip, ngwa xa' tu rë yezh kwa'n ña'n lazh men Samaria; ze' nguzublo kidi'zh xa' widi'zh che'n Jesukrist lo rë men ze'. .{No lë' rë men che'n Jesukrist kwa'n mire'ch ze', kidi'zh bixa' widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist rë plo. -Per Saulo nguzublo kizakzi rë men xa' nak men che'n Jesukrist, rë xa' kwa'n nzho yezh Jerusalén; ño xa' yo' por yo', una'i miyi'y nizubxax xa', mbaino nigo xa' men lizhyi'b. Milu' men che'n Jesukrist widi'zh nazhon che'n Dios lazh men Samaria h,INo pla rë men xa' nzhon ro' Dios, mika'ch bixa' kwerp che'n Teb, no dox mbi'n bixa' por Teb. 8+ kTutsa nak xigab che'n Saulo kun rë xa' mbit Teb. Mis zhë re', nguzublo nguzakzi dox rë men che'n Jesukrist xa' nzho yezh Jerusalén. Orze' nzho bixa' mire'ch par rë yezh kwa'n ña'n lazh men Judea, no más bixa' ña rë yezh kwa'n ña'n lazh men Samaria; no nab tsa rë apost mia'n yezh Jerusalén. .*U<Orze' nguzuxib Teb, nzhab Teb naye: ―¡O Señor, nana'btal kwent lo bixa' por rë yalki kwa'n kile' bixa' nal re'! Or milox midi'zh Teb kure', ngut xa'.j)M;No dub kigo ke bixa' Teb, naye midi'zh Teb lo Dios, nzhab Teb: ―O Señor Jesús, bi'y alm da. >(u:orze' ngulo' bixa' Teb ro' yezh, par nguluke bixa' Teb; no rë xa' kwa'n mbin kwa'n nzhab Teb re', ngulo' bixa' kaxkem che'n bixa', no ngwala' bixa'i lo tu miyi' xi xa' lë Saulo. ''9Orze', naye ngurezhië rë men nzhin ze', no mitsao' bixa' nzha bixa', orze' rë bixa' tutsa mile' bixa' xigab, nguxo'b bixa' tich Teb, &&E8orze' nzhab Teb lo bixa': ―¡Biwi' go!, lë'da niwi' lë' lo yibë' naxa'l; no lë' Xga'n Dios Me kwa'n nak ska tu men yizhyuo, nzo la direch che'n Dios. 1%[7Per lë' Teb, nzho dox Sprit che'n Dios laxto' xa', no miwi' xa' lo yibë', une xa' biani che'n Dios, maska ña'zbële, no Jesukrist nzo lad direch che'n Xuz Me Dios, l$Q6Or mbin bixa' widi'zh re', dox niyi'xian bixa', haxta mitao' lëi bixa' por kwa'n nzhab Teb. #5No go re', xa' kwa'n mia'nnu ley kwa'n miza' ganj che'n Dios lo Muisés, per nangale't go kwa'n nzhakla ley. Mbit bixa' Teb y"k4Mizakzi rë xuz go rë profet, xa' midi'zh por Dios. Haxta mbit rë xuz go rë xa' kwa'n mila' widi'zh re': “Lë' Dios xë'l tu Xa' kwa'n le' rë kwa'n gab Dios.” No nal, Xa' re' mbi'd la, ¡per michi go Xa' lo rë xa' kwa'n mbit Xa'!  ~}}>|{zxxw0v&utcss'rdqpookn?m^lokkKjihhg'f?e9ccnbbaao`e_S^^ ]]\\[ZYX{WVaUUTSSRWQPPDOONmMqLLIKTJIIHG8FEE,DDCBB^A@?>>L==<<";:y9876H55(339211k0/..J-,+j**n))&(''%&O%%$q#""@! w4 ]OwR)QGt=l3k O Q j ?Jh&L" = &lë'chi xid rë men re' nguro' tu miyi' nibizhyë naye, nzhab xa' lo Jesús: ―Maestr, kina'ba lol, liwenal xmë'da re', porke tutsa mbwin re' nzhapa. X ) %No xtu riyë'l, or ngula bixa' yek lom ze', nayax men nzhachëlo Jesús, Y + $No or milox mbin bixa' widi'zh ze', une bixa' lë' nab Jesús nzo, orze' nab bixa' nane kure', le'n rë ngubizh ze', yent cho lo ngadi'zh bixa' kwa'n une bixa'. Ngulo' Jesús mbi mal laxto' tu miyi' xi  5 #no mbin bixa' le'n xkao re', nguro' tu widi'zh kwa'n nzhab se': ―¡Xa' re' nak Xga'na Me nazhi' da, no Me ngulen nak Krist; bile' go kwa'n ne Me! v e "No dub kidi'zh Per, mbi'd tu xkao, ngulai plo nzhin yon bixa', orze' mizheb bixa' nzho bixa' le'n xkao re', ve !no or nguiubchi rë xa' ze' lo Jesús, orze' nzhab Per lo Jesús: ―Maestr, ¡zhe'b wen nzhin be re'! Bila' go chao' no chon yo' yix; tube par go, xtube par Muisés, no xtube par Li. Se' midi'zh Per porke gat naya't Per par di'zh Per. K No Per kun xchop xa' kwa'n nzo kun lë' xa', dub nzë mika'l lo bixa', mixek bixa' nanga't bixa', no une bixa' biani kwa'n maska ña'zbël che'n Jesús, kun xchop xa' kwa'n nzo kun Jesús re'; ve No nzhin bixa' le'n tu biani maska ña'zbël, kidi'zh bixa' rë kwa'n mizhin la zak Jesús yezh Jerusalén. fE Lë'chi nguruxo'b xchop miyi', kidi'zh bixa' kun Jesús. Tu xa' re' Muisés, no xtu xa' Li. c? No or kina'b Me lo Dios, orze' ngubixlo lo Me; no xab Me milu' bëo laka, no ña'zbële.  Nzha xon ngubizh di midi'zh Jesús kure', orze' nzha Me yek tu yi' par na'b Me lo Dios, no nzhanu Me Per kun Juan no Jakob. 5c No walika kwa'n nin lo go, nzho pla xa' xid go nalre', nagata' xa' antis dike ne bixa', xmod nile' Dios mandad kun yalnazhon che'n Me. Ngubixlo Jesús lo pla men che'n Me J  Chi tu go le' naya' lon no lo rë widi'zh da, nu ska da le naya', nawi'ta' lo go, or yala kun biani da kwa'n más ke ngubizh, mbaino kun biani che'n Xuza, no che'n rë ganj nazhon che'n Dios. 9 porke, yent kwan zu' par tu men, ka' xa' rë nak kwa'n nzho yizhyuo, por mile' xa' kwa'n nzhakla xa', no or gat xa', lë' xa' lox lo Dios par dubta'. c? porke xa' gat nzhaklat gak xa' men da par le' xa' kwa'n nzhakla xa', orze' mila' xa' kwa'n ban xa' par dubta' lo Dios; per xa' la' kwa'n nzhakla xa' le' xa', por nak xa' men da, orze' lë' xa' ban par dubta' lo Dios, z~m No nzhab Jesús lo rë nak men nzhin ze': ―Chi tu go nzhakla gak xpena, naki'n ya'l laxto' go rë kwa'n nzhakla go le' go, par le' go kwa'n nzhaklan, mbaino nazolia'zht go (le't go naya') or naki'n zakzi go, haxta ter gat go por da, 5}c No nzhab Me: ―Na Xga'n Dios no nak da tu men yizhyuo, dox naki'n zakzi da; mbaino nayilat rë xa' kwa'n nak zhi'n, xid rë men Israel da, no ni rë xa' nile' mandad lo rë ngulëi', mbaino ni rë xa' kwa'n nilu' ley, nayilat da; no mis rë xa' re' le' mandad gat da, per ngubizh yon lë'da ruban. =|u Orze' dox mika'b Jesús, nadi'zht bixa' kure', {7 Orze' nzhab Jesús lo bixa': ―Mbai go ga', ¿cho da par go? Orze' nzhab Per: ―Go nak Krist Me mixë'l Dios. Nzhab Jesús: “Lë' Da gat” Dz Orze' nzhab rë men che'n Me: ―Pla men nidi'zh, lu nak Juan xa' nililëi' men le'n nits, más men nidi'zh, lu nak Li, no nzho men nidi'zh lu nak tu rë profet xa' tiemp nguruban. y# No ngol tu ngubizh, nab Jesús kina'b lo Dios, no rë men che'n Me nzhin kun lë' Me, orze' nzhab Me lo bixa': ―¿Cho da nzhab men? Gx Rë nak men ze' ndao, haxta plo ngwazhë bixa'; no or milox ndao bixa', mikan rë men che'n Jesús, tu dusen kardor kwa'n mia'n sobr lo kwa'n ndao bixa'. Midi'zh Per, lë' Jesús nak Krist Qw Orze' nguzen Jesús za gai' yët kun rop mbël ze', miwi' Me lo yibë' miza' Me xkix lo Dios por kwa'n gao bixa', orze' michi'x Mei, miza' Mei ka' rë men che'n Me, par lë' bixa' ki'ze gao rë men. ,vS Orze' mile' bixa' nguzob men. u5 Nzhin ze' pas tu gai' mil men nab tsa miyi'. Per nzhab Jesús lo rë men che'n Jesús: ―Guzh go zob rë men, cho' bichi'ga' bixa' bizhin go. ,tQ Per nzhab Jesús: ―¡Biza' go kwa'n gao rë men re'! Orze' nzhab bixa': ―Gai'tsa yët kinu no, no choptsa mbël, o ¿chi yazi' no kwa'n gao rë men re'? s No or nzhazhëlyuo, dub tu dusen men che'n Jesús, nguzubi bixa' lo Me, nzhab bixa': ―Bi rë men re', guzh go, par yakwa'n bixa' plo ga' bixa', no kwa'n gao bixa', ya bixa' rë rranch no rë yezh kwa'n ña'n gax re', porke plo nzhin be re', yent kwan nak. Qr Per or mbin rë men plo nzha Jesús, rë bixa' ngwakë. No milats laxto' Me rë men ze'. Midi'zh Jesús lo bixa', xmod gak bixa' men che'n Dios, no miliwen Jesús rë nak men nzhakne nzho xid bixa'. q5 No or miëk rë apost, miza' bixa' kwent lo Jesús rë nak kwa'n mile' bixa', orze' nzhanu Jesús bixa' tu lad di ro' yezh kwa'n lë Betsaida. Op per nzhab Herodes: ―Na mile' mandad, miro'g yek Juan, ¿per cho ska xa' kwa'n nidi'zh men, xa' nzhona nile' rë kuba'? Kuze' dox nzhakla Herodes ne xa' Jesús. Jesús miza' kwan gao gai' mil men poY más men nidi'zh ka profet Li nguruban, mbaino nzho men nidi'zh, ka tu rë profet xa' tiemp nguruban, n Or mbin gobiernador Herodes rë kwa'n kile' Jesús, orze' dox xigab nguzob yek Herodes, porke nzho men nidi'zh, lë' Juan nguruban, ;mo Orze' ngwa bixa' rë nak yezh win, kwa'n nzhin naka'n ze', midi'zh bixa' widi'zh nazhon che'n Dios, no miliwen bixa' rë men nzhakne. Ngut Juan xa' nililëi' men le'n nits l% No wanei tu plo nawi' men wen lo go, guro' go ze', guzhi'b go ni' go lo rë men yezh ze', nela tu señ ga', lë' bixa' mile' naya' lo Dios. |kq No or zhin go kwalisquier tu lizh men, plo wi' bixa' wen lo go, ze' biya'n go haxta or ya go xtu plo, ro' go ze'. #j? mbaino nzhab Jesús lo bixa': ―Yent kwa'n wei' go nez; nawei't go ni tu bar, ni tu bols, no ni yët, mbaino ni dimi, no lar nak tsa go bi'y go namás. iw no mixë'l Jesús bixa' par di'zh bixa' lo rë men, xmod gak men, men che'n Dios, no par liwen bixa' rë lo yalyizh, %h E No mizhin Jesús dub tu dusen men che'n Me, par miza' Me yalnazhon nka' bixa', par le' bixa' mandad lo rë mbi mal, mbaino par liwen bixa' rë men nzhakne; ygk8Orze' xe mia'n rop xa' nak xine re' tuli, per mile' Jesús mandad, yent cho lo di'zh bixa' kwa'n ngok re'.~fu7Orze' nguruban mizhwin, no tuli ngwaxche mizhwin; mbaino mile' Jesús mandad, za' bixa' kwa'n gao mizhwin re'. Te!6Orze' nguzen Jesús ya' mizhwin, no naye nzhab Me: ―¡Mizhwina, waxche! Sd5Per kixizhnu rë men Jesús, porke nane bixa' lë' mizhwin ngut la. 4ca4No maska kiyo'n rë men di yalnawin, kigal bixa' laz bixa' por mizhwin re', per nzhab Jesús lo rë men: ―Nagontra' go; gat lë't ngut mizhwin, lë' mizhwin ka naxnaa. )bK3No or mizhin bixa' lizh Jairo, yentra' cho ngala' Jesús ngaded al le'n, nab tsa Per no Jakob mbaino Juan no xuz mizhwin, kun xna' mizhwin nguio al le'n. ~au2No or mbin Jesús kure', orze' nzhab Me lo Jairo: ―Nazhebtal, na gaknu mizhwin, lë' mizhwin che'nal yak ka. %`C1Stubi ra' kidi'zh Jesús, orze' mizhin tu xa' kwa'n nzho lizh Jairo, nzhab xa' lo Jairo: ―Lë' mizhwin che'nal ngut la; bila' nayi'dnutra'l Maestr. m_S0Orze' nzhab Jesús: ―Xcha'p, lë'l ngokwen la por ngwayilal da, nal bizë, no bizak laxto'. O^/No or une una' re', nagaktra' ka'ch una' kure', maska nixiz una', nguzuxib una' xan ni' Jesús, no mixë'l ro' una' lo rë men, nzhab una': —Na migal punt xab Jesús, mbaino lwega' miak da. ]w.Per garga'l nzhab Jesús: ―Nzho ka cho migal ta'n, lë' da mizi, por yalnazhon kwa'n kinun, lë' tu men miak. K\-Orze' nzhab Jesús: ―¿Cho migal ta'n? Rë men nzhab, yent cho migale, orze' nzhab Per: ―Maestr, ka rë men kitao'w go, no kiche'p xa' go rë lad. ¿Chon kinabdi'zh go: “Cho migal da”? u[c,No nguzubi una' re' al tich Jesús, par migal una' punt xab Me, no mis orze' ngulëz ren kwa'n nizak una'. ,ZQ+Xid rë men re', nzho tu una' kwa'n nzhakne, nzhala tu dusen li'n nizak xa' kwa'n. Milo'x xa' rë kwa'n kinu xa', lo rë doctor, no yent cho doctor ngaliwen xa'. 5Yc*porke mer gat, tutsa xcha'pye'n xa' kwa'n nzhap xa', nzhap la më'd tu dusen li'n. No dub nzha Jesús lizh më'd re', nayax men nzhakë tich Me, haxta kigotip men Jesús. DX)Lë'chi, ze' mizhin tu xa' lë Jairo, nak xa' tu men xa' nile' mandad le'n yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios, orze' tuli nguzuxib xa' xan ni' Jesús, kina'b xa' ya Jesús lizh xa', W(No or miëk Jesús di xtu ro' nits, rë men nzhin ze', nizak laxto' or mizhin Jesús lo bixa', porke lë' bixa' kimbëz lo la. QV'―Biyëk lizhal, no guzh lo rë men, rë kwa'n mile' Dios kun lu. Orze' ña miyi' ze', dub lazh men Gadara, midi'zh xa', lë' Jesús miliwen xa'. Xcha'p Jairo no tu una' kwa'n migal xab Jesús tUa&No miyi' kwa'n miliya' mbi mal ze', guna'b xa' lo Jesús, yakë xa' tich Jesús; per nzhab Jesús lo xa': RT%kuze' guna'b rë nak men, kwa'n nzho rë yezh kwa'n ña'n lazh men Gadara, nzhab bixa', ro' Jesús ze', porke dox nizheb bixa' lo Jesús. Orze' nkë Jesús le'n bark, par ña Me kun rë men che'n Me. |Sq$No rop xa' kwa'n une, xmod uniwen xa' kwa'n ngok miyizh ze', midi'zh bixa'i, lo más rë men kwa'n ngwatswi' ze', aR;#Orze' rë men ngwatswi', por kwan mbin xa' ngok re'; or mizhin men plo nzo Jesús, une bixa' miyi' kwa'n nzhak miyizh ze', lë' xa' wen la, mbaino nak xab la xa', nzob xa' xan ni' Jesús, orze' rë men mizheb tuli. Q+"No rë xa' kwa'n kikina rë kuch re', or une bixa' kure', mikë' bixa' karre, ngwayab bixa'i lo rë men yezh ze', no lo rë xa' nzho dan. "P=!Orze' nguro' rë mbi mal laxto' miyi' re', par ñai le'n rë kuch, orze' mikë' bima karre, ngula bima ro' bilë' plo nak ro' nits, ze' ngwap rë kuch. O5 No ze' nzhin nayax kuch, kiyao ma ta' tu lom, no guna'b rë mbi mal ze', la' Jesús biy le'n rë kuch kwa'n nzhin ze', orze' nguziyël Jesús. \N1No nzhab rë mbi mal ze' lo Jesús: ―Naxë'ltal no, plo nazhe'b na'ch no nakao. M+Orze' nzhab Jesús lo xa' re': ―¿Xmod lël? Orze' nzhab xa': ―Lë'da lë Legión. Se' nzhab xa', porke dox nayax mbi mal nzho laxto' xa'. ^L5Se' nzhab mbi mal ze' lo Jesús, porke lë' Jesús mile' mandad, par liya' mbi mal ze' miyi' re'. Nayax wëlt, nilinu rë mbi re' miyi' re' kwa'n nzhaklai, no ter nili'b men ya' xa', no ni' xa' kun kaden, no ter nikina men xa' par nayent plo ya xa', per nicho' xa' kaden, nixëk xa', orze' nizhinu rë mbi mal xa', plo niyent cho nak. 5KcNo or une xa' Jesús, nguzuxib xa' lo Jesús, no naye nguruzhië xa', nzhab xa': ―¿Kwan nizakal kuda, Jesús Xga'n Dios, Me nzho lo yibë'? ¡Kina'ba lol, zakzital da! AJ{No or ngula Jesús bark, orze' nguzubi tu men yezh ze' lo Jesús, tu xa' kwa'n dox nzhala nzho mbi mal laxto'. No kache' xa', mbaino ni gat nzho xa' lizh xa', le'n panteón nzho xa'. eICOrze' mizhin bixa' lazh men Gadara, kwa'n nzhin xtu ro' nits dilant lazh men Galilea. +HOOrze' nzhab Jesús lo rë men che'n Me: ―Ñal más yila go da. Per rë bixa' mizheb, no xe mia'n bixa' tuli, orze' nzhab bixa' lo wech bixa': ―¿Cho xa' re'? ¡Haxta lo mbi, no lo nits nidi'zh xa', mbaino nzhone kwa'n nzhab xa'! Tu men lazh men Gadara tu xa' nzho nayax mbi mal laxto' ]G3Orze' ngwalixche bixa' Jesús, nzhab bixa': ―¡Maestr, Maestr, lë' bark nzhakla ya'zyo' le'n nits! Orze' ngwaxche Jesús, no naye midi'zh Me lo mbi, no lo rë bol che'n nits, no ngulëz yiubi, xe mia'n rëi. %FCNo or nzha la bixa' le'n nits, no nguzen mika'l Jesús, lë'chi nguzublo tu yiubi nazhe'b le'n nits, orze' nguzublo nguio nits le'n bark, no mer ya'zyo'i. E Tu ngubizh, nkë Jesús le'n tu bark kun rë men che'n Me, no nzhab Me: ―Chao' nzha be xtu ro' nits. Orze' nzha bixa'. ?DwPer nzhab Jesús: ―Lë' xna'n mbaino rë wecha, nak rë xa' kwa'n nzhon widi'zh che'n Dios, mbaino nile' bixa' kwa'n nzhakla Dios. Mikwë'z Jesús tu yiubi nazhe'b le'n nits |Cqorze' ngwayab tu men lo Jesús: ―Lë' xna' go mbaino rë wech go nzo al tich, nzhakla bixa' di'zh bixa' kun go. BOrze' nzha xna' Jesús, kun rë wech Jesús plo nzo Me, per nangakt ngazubi bixa' lo Me, porke dox nayax men nzhin ze', `A9’Kuze', biwi' go xmod le' go, por rë kwa'n nidizha lo go; porke rë xa' kwa'n nzhakla zobyek, mbaino le' rë kwa'n nidizha, rë xa' re' xa' nzhaknu Dios, par más zobyek bixa'i; per xa' gat nzhaklat be's zobyek kwa'n nidizha, haxta che'p tsa kwa'n nile' xa' xigab, ya nane la xa', per lë'i yubchi lo xa'. Rë wech Jesús kun xna' Me r@]porke yent tu kwa'n naga'ch, naro' al tich; no ni kwa'n xla'n, naded gon men, sino ke rëi ro' al tich. '?GNo nu nzhab Jesús: ―Yent cho tsinki tu biani no tsao' xa' loi, o zob xa'i lo yuo xan lo'n, sino ke al ya zob xa'i, par ziniy lo rë xa' yo le'n yo', D>Mbaino lë' lazh triu kwa'n ngob le'n yuo wen, nak nela men kwa'n mbin widi'zh che'n Dios kun dub laxto' xa', no ngwayila xa'i, no mia'ne laxto' xa'. Mbaino ter nizak xa' rë kwa'n nazhe'b, per nile' xa' rë kwa'n nzhakla Dios le' xa'. Orze' nak xa' nela tu ya xlë, kwa'n dox niza' xlë wen. Kwent che'n tu biani <=qMbaino lë' lazh triu kwa'n ngob le'n ya yich, nak rë men mbin widi'zh che'n Dios, per che'p ga' che'p ga', ña'l laxto' xa'i, por rë xigab kwa'n nile' xa', xmod ban xa', mbaino por ño laxto' xa' le' xa' kwa'n nzhakla xa', no por niwix xa' gap xa' dimi; kuze' gat nile't xa' kwa'n nzhakla Dios le' xa'. b<= No lë' kwa'n ngob lo yuo ke, nak nela men mbin widi'zh che'n Dios, no ngwayila xa'i, nizak laxto' xa', per gat nzot xa' naye lo che'n Dios. Ñila xa'i che'p, per or nizak xa' tu kwa'n nazhe'b, orze' nila' xa' Dios. ?;w Lë' lazh triu kwa'n ngob le'n nez, nak nela tu men kwa'n mbin widi'zh che'n Dios, per ña Mizhab nizubchiy laxto' xa', par nayila xa'i, no par naro' xa' lo kwa'n nazhe'b nzho xa'. : No nzhab Jesús: —No nal, lë'da ni lo go kwan gab kwent ba'. Lë' widi'zh che'n Dios nak nela lazh kwa'n nzha'n men. 9- Orze' nzhab Jesús: ―Lo go nin rë kwa'n naga'ch kwa'n kinu Dios plo nile' Dios mandad; per lo más men nidizha kun pura kwent lo bixa', par ne bixa'i, per nangalibe't bixa'i; no par gon bixa'i, per nangazobyekt bixa'i. Kiyab Jesús kwan gab kwent che'n men nzha'n m8S Orze' minabdi'zh rë men che'n Me lo Me, nzhab bixa': —¿Kwan gab kwent kwa'n miza' go ba'? k7ONo xche'pe ngob lo yuo wen, orze' miro'be, no dox miza'i. Tu lazhe miza' xtu gayo'i dimás. No or milox midi'zh Jesús kure', orze' naye midi'zh Me, nzhab Me: ―¡Chi lë'l mbine, bizobyeke! ¿Chon midi'zh Jesús kwent re'? p6YNo mase ngob le'n ya yich, no ngulene junt kun rë ya yich, no ngala't ya yich ngaro'be, orze' ngute. U5#No mase ngob lo yuo ke, no or ngulene, lwega' mibizhe, porke yent gop ze'. 4―Nguro' tu miyi', nzhaya'n xa' lazh triu, no or miche'ch xa' lazhe, plai ngob le'n nez, no milo men loi, mbaino ndao miyine. S3No nayax men kwa'n nzho rë yezh kwa'n nzhin naka'n ze', nguro' bixa' par ngwatsi' bixa' lo Jesús, no or migan nayax men plo nzo Jesús, orze' miza' Jesús kwent che'n men nzha'n triu, nzhab Me: x2iNo xtu rë una' re' lë Juan xa' nak una' che'n Chuza, miyi' kwa'n nzo lo rë kwa'n nak che'n gobiernador Herodes; no xtu una' re' lë San; no nguio más rë una' kwa'n ngoknu Jesús kun rë kwa'n nak che'n biuna'. Kwent che'n xa' nzha'n f1ENo nu zipla una' ngoknu Jesús. Xid rë una' re' nzho una' kwa'n miliwen Jesús yalyizh che'n, kun zipla una' kwa'n ngulo' Jesús mbi mal laxto'. Tu rë una' re' lë Mari Madalén; una' kwa'n nguro' gazh mbi mal laxto'. ?0 yNo dispwés di ngok rë kure', nikizë Jesús kun dub tu dusen men che'n Me, nayax yezh no rë rranch win, kidi'zh Jesús widi'zh nazhon che'n Dios par xmod gak men, men che'n Dios. /12Per nu nzhab Jesús lo una' re': ―Por ngwayilal da, lë'l nguro' la lo rë kwa'n nazhe'b nzadkë tichal. Nal, dub bizë, bizak laxto'.$.A1Orze' rë xa' kwa'n nzhin lo mes ze', nguzublo kiyab bixa' lo wech bixa': ―¿Cho xa' re'? ¡Haxta nu rë kwa'n nzë'b xki men lo Dios, niche' xa'! g-G0Orze' nzhab Jesús lo una' re': ―Lë' rë kwa'n nzë'b xkil lo Dios, lë'i mizhe' la. L,/Kuze' nin lol, lë' rë kwa'n zhe'b nzë'b xki una' re', mizhe' la lo Dios, porke dox nazhi' xa' Dios. Per men kwa'n nagat za' kwent cho pa' xtol xa' miche' Dios, che'p tsa nazhi' xa' re' Dios. I+ .Nangacho'btal aseit nax yeka, per lë' una' re' micho'be ni'n. *-Nangachiro'tal ta' kwatsa or mizhi'na lizhal, per una' re', dizde mizhin xa' lon, kichiro' xa' ni'n, no haxta nal stubi kichiro' xa'i. t)a,Orze' miwi' Jesús lo una' ze', mbaino nzhab Me lo Simón: ―¿Chi niwi'l lo una' re'? Or nguio'n lizhal, nangane'tal nits par yët ni'n, per lë' una' re' migazh ni'n kun nits nzho'n xa', no mitsibizh xa'i kun mis yichyek xa'. |(q+Orze' nzhab Simón: ―Zaka, xa' kwa'n más nayax dimi nzë'b ze'i. Orze' nzhab Jesús: ―Lë'ka kwa'n nel. Z'-*No nangale't rop xa' gan ngayix bixa'i lo xa' nak che'ne, orze' milats laxto' xa' nak che'n dimi ze' rop xa' ze'. Orze' nzhab Jesús: ―¿Di lo rop xa' ze', cho xa' más nazhi' xa' kwa'n nak che'n dimi ze'? u&c)Orze' nzhab Jesús: ―Nguio chop men, nzë'b dimi lo tu xa' kwa'n nile' prexte. Tu xa' nzë'b dimi kwa'n nile' men gan tu li'n garol lo pura zhi'n, lë' xtu xa' nzë'b dimi kwa'n nile' men gan, pas como chop mbëo', di lo zhi'n. %(Orze' nzhab Jesús lo xa' fariseo re': ―Simón, nzhaklan ganin tu kwa'n lol. Orze' nzhab Simón: ―Bineu xkwane, Maestr. i$K'No or une xa' fariseo ze' kure', xa' kwa'n ngurezh Jesús lizh, mile' xa' xigab: “Chi lë' xa' re' walika nak tu profet, xa' nidi'zh por Dios, lë' xa' nganu la, cho una' kwa'n kigal ni' xa', tu una' zhe'b nzë'b xki.” J# &No or nguzo una' xan ni' Jesús, dub kiyo'n una', orze' migazh una' kun nits nzho'n una' ni' Me, no dub kichiro' una'i, kitsibizh una'i kun yich yek una'; no nu micho'n una' aseit nax ni' Me. q"[%No yezh ze' nzho tu una' kwa'n más nzho'b xti'zh dox nzë'b xki. Or mbin una', lë' Jesús nzhatao lizh men fariseo re', orze' mizhinnu una' tu bot win zhëi di aseit nax, mbaino tsak doxe, haxta nu bot kwa'n nzhoi re', dox tsak. ! $No ngurezh tu men fariseo Jesús, par gao Jesús lizh xa'; orze' ngwa Jesús, no or nguio Me lizh xa', nguzob Me lo mes.  )#Per bitsila go, rë xa' kwa'n ñila widi'zh che'n Dios, nilu' walika nazhone por xmod naban bixa'. Ngwatao Jesús lizh Simón, tu men fariseo xi"No or nzhala, nak da Xga'n Dios mbaino nak da men yizhyuo, nzha̱o̱wa̱ no nzho'n, no ne go: “Biwi', nzhao cho'l, mbaino nzho cho'l kwa'n; no nichë'lal kun rë men nikan dimi che'n rey no kun rë men más nzho'b xti'zh nzë'b xki.” !Porke mbi'd Juan, xa' nililëi' men le'n nits, gat nzhawt xa' yët no gat nzhot xa' bin, no nzhab go: “Mbi mal nzho laxto' xa'.” U# Nak bixa' nela rë mbwin, kwa'n nzhin le'n nez plo nzhak xbi', kiyab mbwin lo wech mbwin kwa'n nzhin ze': “¿Chon nanet go ngolni' go or kiyo'l no bizhi, no ni nango'nt go or kikë' no kant nalats?” hIOrze' nzhab Jesús lo rë xa' ze': ―¿Xmod gapa nak rë men nal; nela kun cho chëla bixa'? )KPer rë men fariseo no rë xa' nilu' ley, mile' bixa' naya' lo rë kwa'n ngokla Dios par lë' bixa', porke nangaziyëlt bixa' ngaklëi' bixa' xmod nzhab Juan. #?Or mbin rë nak men kure', rë xa' kwa'n mililëi' Juan le'n nits, no haxta rë men nikan dimi che'n rey, milibe' bixa', dox ñal kwa'n nile' Dios. ;oNin lo go, xid rë men yizhyuo, nangayota' tu xa' más tsak lo Juan. Per rë xa' más natsakt, xid rë xa' nzho plo nile' Dios mandad, nak rë xa' kwa'n más tsak lo Juan. =sporke kwent che'n Juan re', nidi'zh Yech che'n Dios or nzhabe se':Biwi', lë Da xë'l xa' di'zh xtizha dilant lol,
par kuxkwa' xa' laxto' rë men par gon bixa' ro' Dios. 3_¿Per cho ska xa' ngwatsi' go lo? ¿Chi ngwatsi' go lo tu men nak profet, xa' nidi'zh por Dios? Na ni, lë' xa' kwa'n ngwatsi' go lo re', más tsak xa' ke lo tu profet, W'No chi gat lë't kuba' une go, ¿kwan ska une go orze'? ¿Chi une go tu miyi' nak lar wen? Per nane ka go, cho rë xa' kwa'n nzhak lar wen, rë xa' ze' nzho lizh rë rey, plo nzho bixa' mod nzhakla bixa'. {oNo or ña rë xa' mixë'l Juan, orze' nguzublo kidi'zh Jesús kwent che'n Juan lo rë men, nzhab Me: ―¿Cho xa' kwa'n ngwatsi' go lo, plo nak yuo bizh ze'? ¿Chi lo tu xa' ña-ñë'd xigab che'ne, nela yix kwa'n nzhuwei' mbi rë plo? .W¡No nazhon nzha men yila da dubta'!  /porke se' mile' Dios mandad no, Dios Me kwa'n naban par dubta', ne Me:Lë'l xëla, kiyon widi'zh nazhon che'n Dios. oW .per yent kwan ngazheb Pab kun Bernabé, sino ke nzhab bixa': ―Galo laka lo go, naki'n di'zh no widi'zh che'n Dios por Jesukrist, porke go men Israel. Per nal, mis go nzhap dol, porke mis go nile' naya', ban go bid kwa'n niza' Dios par dubta'. Per nal nzho ra' xa' nzhaklai, kuze' lë' no yalu' widi'zh che'n Dios lo xtu ben men, xa' gat lë't men Israel, #? -Per or une rë men Israel xa' nak zhi'n, lë' dox men miza, orze' dox niyi'xian bixa', no nakap midi'zh bixa' tich kwa'n nidi'zh Pab, no unde bixa' Pab, ' ,Or ngol zhë Sabd ze', zhë kwa'n nile' men Israel diskans, nila' dub yezh ze' nguzhin par mbin bixa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist. kO +No or milox nguzhin xa' le'n yo' ze', nayax rë men Israel no nayax rë men xa' gat lë't men Israel per nzhon bixa' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, orze' ngwayila bixa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist, nzhakë bixa' tich Pab no tich Bernabé. Orze' nzhab Pab kun Bernabé lo bixa': ―Naya'lt laxto' go xmod ngurezh Dios go, por nazhi' Dios go.  *No or nguro' Pab kun Bernabé le'n yo' ze', nzhab men lo bixa': ―Sabd xtu sman, nzhakla no di'zh go kure' lo no xtu wëlt. w g )Biwi' rë gox kwa'n nixizhnu Da.Per ni nagakra' di'zh go di zhe'b,
lë' go ya'n xe, haxta lox go tuli,
porke rë ngubizh che'n go,
lë' Da le tu zhi'n nazhon,
mbaino ter za' men kwente lo go,
per nayot yila goi. v e (Biwi' gox, par nazakt go, rë kwa'n midi'zh rë profet, rë xa' kwa'n midi'zh por Dios or nzhab bixa':   'Gat lë'ta' por gon men ley kwa'n mila' Dios lo Muisés nizhe' rë kwa'n nzë'b men lo Dios, sino ke nab tsa por ñila men Jesukriste.  ! &No rë go wech, nal naki'n ne go, kidi'zh no lo go: Por Jesukrist nizhe' rë kwa'n nzë'b xki men lo Dios, rë men kwa'n ñila Jesukrist. P  %Per lë' kwerp che'n Me kwa'n mile' Dios nguruban, nangayot ngayëbe. S $porke walika lë' Dabi, dispwés di mile' Dabi zhi'n nazhon che'n Dios xid rë men tiemp che'n xa', nela xmod mile' Dios mandad, orze' ngut xa', ña xa' plo nzho rë xuz xa', no miëb kwerp che'n xa'. pY #nela xmod nzob ska xtu plo lo Salmos, kwa'n nzhab: “Nala'tal yëb kwerp che'n Me Nazhon che'nal”,  "No más plo midi'zh Dios nzobni', lë' Dios le' ruban Jesukrist, mbaino nzhab Dios nayotra' gat Jesukrist xtu wëlt, no ni nayëb kwerp che'n Me le'n ba', porke se' nzhab Dios: “Lë'da le rë kwa'n milan di'zh lo Dabi, rë kwa'n wali no rë kwa'n nazhon”,  !Rë kure' ngok la, une la be, rë be kwa'n nak ben che'n men mila' Dios di'zh re', or mile' Dios nguruban Jesús, nela xmod nzobni' ka lo Salmo kwa'n mirop kwa'n nzhab se': “Lu nak Xga'na. Nalzhë re' Na mizol, par nakal Xa' nile' mandad lo rëi.” xi ’No nal, nu no nzadnu rë widi'zh nazhon rë lo go, widi'zh kwa'n mila' Dios lo rë xuz be xa' nzhala. O no nayax ngubizh, ngurulo Jesús lo rë xa' kwa'n nguzukë tich Me, or naban Me, dizde lazh men Galilea, haxta mizhin Me yezh Jerusalén. No rë xa' re' nzhudi'zh lo rë men, lë' Jesús nguruban. ,S Per mile' Dios nguruban Jesukrist, w No or ngok rë kwa'n nzobni' lo yech por Jesukrist, orze' mila bixa' kwerp che'n Me lo krus, orze' mika'ch bixa' Me. pY No ter yent cho dol nzhap Jesukrist, par gat Me, per mina'b bixa' lo Pilat, rutin Jesús yizhyuo re'. T! Pwes rë men xa' nzho Jerusalén, kun rë xa' kwa'n nile' mandad lo bixa', nangalibe't bixa' cho nak Jesús, mbaino ni nangazobyekt bixa' rë widi'zh che'n rë profet kwa'n nzho'l men rë zhë kwa'n nile' men Israel diskans. Kuze', mis lë' bixa' mile' ngok rë kwa'n nzobni' la, or michi bixa' Jesús lo rë men par ngut Jesús. ~} Orze' nzhab Pab: ―Wecha, rë go xa' nzë ben che'n Abraham, no rë go xa' nzhon ro' Dios, ter gat lë't men Israel go: Par be mixë'l Dios widi'zh re', par che' Dios rë kwa'n nzë'b xki be lo Dios, mbaino par ban be nela xmod nzhakla Dios. d}A No or mer milox la nkë Juan zhi'n nazhon che'n Dios, nzhab Juan lo rë men: “¿Cho nile' go xigab nak da? Gat lë't da nak Krist, per ticha nzë xtu xa' más tsak lon, per ni gat ñal da gak da tu mos che'n xa'.” o|W No antis di xë'l Dios Jesús, lë' Juan midi'zh la widi'zh che'n Dios lo rë men Israel, nzhab Juan: “Bichë' go xmod nile' go xigab, no xmod naban go lo Dios, nale'tra' go kwa'n gat lë' lo Dios, no goklëi' go le'n nits.” .{U No mis tu rë xa' kwa'n nzë ben che'n Dabi ngok Jesús, Me kwa'n mixë'l Dios par che' rë kwa'n nzë'b xki men Israel lo Dios, nela xmod mila' ka Dios di'zh ga'. vze No or ngulutin Dios Saúl, orze' mile' Dios ngok Dabi rey lo bixa'. No por Dabi re' midi'zh Dios se': “Lë'da ngule Dabi xga'n Isaí, porke lë' Dabi tu miyi' kwa'n naban nela xmod nzhaklan, mbaino tu xa' kwa'n le' rë kwa'n gapa.” Yy+ Orze' mina'b men Israel tu rey lo Samuel, par le' mandad lo bixa'. Kuze' mile' Dios ngok Saúl rey lo bixa'; no xuz Saúl ngurulë Kis, xa' kwa'n nzë ben che'n Benjamín; cho' li'n midi'y li'n che'n Saúl. $xA Rë kure' midi'y como tap gayo' garol li'n. Dispwés, ngulo Dios rë xa' ngok jwes lo bixa', no haxta zhë che'n profet Samuel, une nguio jwes xid bixa'. ,wQ No milo'x Dios za gazh ben men, kwa'n nguzhin lo yuo che'n men Canaán, par ndi'z Dios rë yuo che'n rë men ze', par nka' rë xa' nzhala, xa' ngok ben che'n be. qv[ No dub cho' li'n mixek Dios nangont bixa' ro' Dios, ngok nayi'lazh bixa' or nguzhin bixa' lo yuo bizh. kuO Lë' Dios che'n be ngule rë xa' kwa'n ngok xuz be nzhala, mile' Dios miar dox bixa' or miban bixa' lazh men Egipto, ngok bixa' men zit lo rë xa' ze', per ngol ngubizh ngulo' Dios bixa' lazh men Egipto kun poder che'n Dios. ]t3 Orze' ngwatsuli Pab, no mile' xa' señ kun ya' xa' lo rë men nzhin ze', par gon bixa' kwan di'zh Pab, orze' nzhab Pab: ―Bin goi rë men Israel, no rë go xa' nzhon ro' Dios, ter gat lë't men Israel go: (sI No or milox mbi'l men widi'zh kwa'n nzobni' lo ley, no lo yech kwa'n mikë' rë profet, rë xa' kwa'n midi'zh por Dios, orze' mixë'l xa' nile' mandad le'n yo' ze', pla xa' kwa'n ngwayab lo Pab no lo Bernabé: ―Wech; chi kinu go tu widi'zh wen par rë men re', gak di'zh goi nal re'. ry Orze' nguro' Pab kun Bernabé yezh Perge par nzha bixa' yezh Antioquía kwa'n ña'n lazh men Pisidia. Ze' mizhin bixa' tu zhë sabd, zhë kwa'n nile' men Israel diskans. Nguio bixa' plo nitse'd rë xa' re' widi'zh che'n Dios, orze' nguzob bixa'. q% Orze' nkë Pab bark, kun más rë xa' nzha kun lë' xa'; orze' nguro' bixa' yezh Pafos kwa'n nzhin lazh men Chipre, par nded bixa' xtu lad ro' nits par nzha bixa' yezh Perge, kwa'n ña'n lazh men Panfilia. Ze' mila' Juan Mark bixa', ña Juan par yezh Jerusalén. Wp' Or une gobiernador kure', ngwayila xa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist, xe mia'n xa' tuli or une xa' xmod nak widi'zh che'n Jesukrist. Mizhin Pab kun Bernabé yezh Antioquía kwa'n ña'n lazh men Pisidia ?ow Nal nel kwan li'nu Diosal, lë' lol kal, nanetra'l biani che'n ngubizh tu tiemp. Mis orze', lwega' mikal lo xa', orze' maska nzha ya' xa', kikwa'n xa' cho zen ya' xa' par wei' xa'. 8ni nzhab Pab lo xa': ―¡Mbël goxa, kwa'n mal laxto', xin Mizhaba, kwa'n niyi' nine rë nak kwa'n wen che'n Dios! ¡Zilita' nikwa'nal mod, par tsinul rë nez nali che'n Dios! }ms Per Saulo, xa' nu kinu xtu lë, lë Pab; mile' Sprit che'n Dios ngwani laxto' Pab, orze' xe miwi' xa' lo bruj re', 5lc Per Barjesús kinu xtu lë, lë xa' Elimas (widi'zh kwa'n gab bruj); gat lë't midi'zh xa' por widi'zh che'n Dios por Jesukrist, porke gat nzhaklat xa' yila gobiernadore. k Bruj re' nichë'l kun gobiernador Sergio Paulo, xa' nile' mandad lazh men Chipre. No dox natsin gobiernador re'. Or mbin xa', lë' Bernabé kun Saulo nikizë ze', orze' ngurezh xa' rop xa' re', por nzhakla xa' gon xa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist. j Orze' nguro' bixa' pwert Salamina par nkizë bixa' dub lazh men Chipre, haxta mizhin bixa' xtu yezh kwa'n lë Pafos. Ze' mizhë'l bixa' tu men Israel xa' lë Barjesús, tu xa' bruj kwa'n nikide men; nzhab xa' nidi'zh Dios por lë' xa', per gat walite. ci? No or mizhin bixa' pwert plo lë Salamina, ze' nguzublo milu' bixa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist, le'n rë yo' plo nitse'd rë men Israel widi'zh che'n Dios. No nu Juan Mark, nzha kun lë' bixa', par gaknu bixa'. :hm Orze' Bernabé no Saulo nzhanu Sprit che'n Dios bixa', par yezh Seleucia kwa'n nzhin ro' nitsdo', no ze' nkë bixa' bark par nzha bixa' Chipre, kwa'n nzhin tsao' nitsdo'. ?gw No or milox mina'b bixa' lo Dios dub nzo bixa' xlats bixa', mixo'b rë xa' re' ya' bixa' yek Bernabé no yek Saulo, orze' nzhab bixa', le' Bernabé no Saulo, kwa'n nzhab Sprit che'n Dios ñal le' bixa'. Kilu' Bernabé kun Saulo widi'zh che'n Dios por Jesukrist lazh men Chipre, kwa'n nzhin tsao' nitsdo' kfO No ngol tu ngubizh, dub kile' bixa' kult lo Dios, mbaino kina'b bixa' lo Dios dub xlats bixa', orze' nzhab Sprit che'n Dios lo bixa': ―Gulo' go Bernabé kun Saulo part, par kë bixa' zhi'n da, porke par kure' ngulen bixa'. e ) Xid rë men che'n Jesukrist xa' nzho yezh Antioquía, nzho xa' nak profet, xa' kwa'n nidi'zh por Dios, no nzho xa' nak maestr, xa' kwa'n nilu' widi'zh che'n Dios lo men. Tu rë xa' re' nak Bernabé, no Simón Triyeñ, no Lus, xa' nzë yezh Cirene, mbaino xa' lë Manaén, xa' kwa'n mixen tutsa kun gobiernador Herodes, xa' kwa'n mile' mandad lazh men Galilea, mbaino nu Saulo nzho xid rë xa' re'. d) No or milox ngwala' Bernabé kun Saulo dimi yezh Jerusalén kwa'n mikan bixa', orze' ña bixa' yezh Antioquía, no ñanu bixa' Juan Mark. c  Mbaino rë men nzhon widi'zh che'n Dios por Jesukrist, más kiyar bixa', rë plo kire'ch widi'zh che'n Dios por Jesukrist. Hb  No mis orze', tu ganj che'n Dios mile' nzhakne Herodes, por nangab Herodes lo rë men: “Net go nazhon da; nab tsa lo Dios ñal widi'zh ba'”; kuze' ngut xa', maska miyëz nidal xa'. qa[ Orze', nguzublo kibizhië rë men nzhin ze', nzhab bixa': ―¡Xa' kidi'zh re', diose, gat lë't mene! p`Y No or ngol ngubizh kwa'n mia'n bixa' di'zh, di'zh Herodes lo bixa', ngok Herodes lar wen kwa'n nzhak xa' or nile' xa' yalgustis, orze' nguzob xa' plo nile' xa' yalgustis; no midi'zh xa' kwa'n naki'n gab xa', lo rë men nzhin ze'. x~}8||{(zzEyxmwwJvv-uut7ssrqqUpoonnCmll#kk^kj7igg}feedcc1a``E_4^g^]F\\I[fZZWYXWWMVUUzTT4SRRQQ PaOOKNMM LFKKJZII0H$G@FaEEPDvCBBOA@@?$><<;::9995877;66U5453j32B100/l.--',++*f))/('&&`%V$1##5""!!( wQEGt>~mT_Oe x j  ) H#%lLQ Or une Jesús una' re', ngurezh Jesús una', nzhab Me: ―Una', lë'l miak la lo yalyizh che'nal. K} No ze' nzo tu una' kwa'n nzhakne nzhala chi'n bichon li'n, nzho tu mbi mal laxto' xa', no nile'i bech xa', gakt li xa'. J! Ngol tu ngubizh, kwa'n nile' men Israel diskans, lë' Jesús kilu' widi'zh che'n Dios le'n yo' plo nitse'd bixa' widi'zh che'n Dios. sI_ par ne be chi ziza'i xlë. No chi naza'i, orze' ro'ge.” Miliwen Jesús tu una', zhë nile' men diskans zHm Orze' nzhab xa' nikina ya xlë re': “Señor, bila' nzobe nal li'n re', lë'da tsiyëch yuo xane, no kon bone, LG Orze' nzhab xa' lo xa' nikina ya xlë che'n xa': “Biwi', nzha chon li'n, ñidkwana xlë lo ya re', no gat yazhël da ni tu xlë loi. Más wen bicho'i, porke yent por kwan nzobe lo yuo re'.” ;Fo Orze' midi'zh Jesús kwent re' lo rë men, nzhab Me: ―Nguio tu miyi' kinu tu ya nzhao' xid rë ya gub che'n xa', no ngwatsi' xa' chi nzo xlë loi, per yent kwan ngaza'i. yEk Per gat lë't sa'i. No chi lë' go nala' xmod nak go lo Dios, lë' nu ska go lox. Ya nzhao' kwa'n yent xlë lo :Dm ¿Kwan gab go?, or ngut dub chi'n bichon men, or nguiuxche torr Siloé yek bixa', ¿gab go por más nzë'b xki bixa'i, lo más rë men yezh Jerusalén, por nguzak bixa' kuba'? dCA Per gat lë't sa'i. No chi lë' go nala' rë kwa'n nakap nak go lo Dios, lë' go lox ska. B Orze' nzhab Jesús: ―¿Kwan gab go nal? Ngut rë men ba' por más nzë'b xki bixa', lo más rë men lazh xa', men Galilea. ?A y Orze' nguzubi pla men lo Jesús par nzhab xa': “Lë' Pilat mbit pla men Galilea, no migoch xa' ren che'n rë men re', kun ren che'n rë ma, kwa'n miza' rë men re' gon lo Dios.” V@% ;porke sigur ka, naro't go lizhyi'b haxta ke kix go rë kwa'n nzë'b go.l?Q :Chi ne tu xa' nzhap go dol por tu kwa'n mile' go, no wei' xa' go lo gustis por kure', no dub nzha go lo gustis, bikwa'n go mod par tsiyal go laxto' xa', par nachi xa' go lo gustis, porke lë' gustis le' mandad yo go lizhyi'b; G> 9’No, ¿chon nawi' mis go, kwan rë kwa'n ñal le' go? U=# 8¡Tatu nazhe'b nak go, chigab walika men wen go! No chi lë' go nilibe' señ lo yibë' no lo yizhyuo; orze', ¿chon gat nizobyek go rë kwa'n nile' Dios nal re'? Chul guzhin go kun rë xa' niyi' nine go e<C 7no or nzhakidan mbi dizde al yët, orze' nzhab go: “Lë' nëi' gak”, no sa' ka nzhake. ; 6Nu nzhab Jesús lo nayax men: ―Or ne go nzhakxao' xkao al ya, orze' nzhab go: “Lë' yiu la”, mbaino nila ka yiu; w:g 5Lë' xuz xa' kun xga'n xa', no lë' xga'n xa' kun xuz xa'; no lë' xna' xa' lë' kun xcha'p xa', no xcha'p xa' lë' kun xna' xa'; lë' xix xa' lë' kun xna'ye' xa', no lë' xnaye' xa' lë' kun xix xa'. Gat nizobyekt men kwa'n nile' Dios 9 4porke re' par dilant, gai' xa' nzho le'n tu yo', lë' bixa' lë'; chon xa' dil kun chop xa', no chop xa' dil kun chon xa'. x8i 3¿Chi nile' go xigab nzhala par len, kwin men wen yizhyuo re'? Per gat lë't sa'i; na nzhal par len lë' men, o7W 2Naki'n de'da lo tu kwa'n nazhe'b, mbaino dox trixt nizi da, haxta or lox de'da lo kwa'n nazhe'b re'. j6M 1No nzhab Jesús: ―Na nzhal nela tu men kwa'n tsinki yizhyuo re'; ¡oj zinkigai nzhaklan! D5 0per mos xa' nile' rë kwa'n gat ñal, sin nane mos, chi ñal zakzi mos por lë'i, por kuba' che'ptsa zakzi mos. Xa' kwa'n mila' Dios nayax kwa'n lo, pwes nayax ska kwa'n na'b Dios kwent lo xa' por kure'; mbaino xa' kwa'n mizo Dios par le' mandad, nu ska lo xa' na'b Dios kwent nayax kwa'n. Jesús nile' nilë' men 4- /’No mos xa' nane la, kwan nzhakla xa' nile' mandad xa', per gat nile't xa' por le' xa'i, orze' dox kin xa' mos re', haxta plo nagakra'i; 3 .orze' lë' xa' nile' mandad re', yë'd or nale't mos re' xigab, orze' chix xa' mos re' tuli, nela nzhak kun rë mos xa' gat nzhon di'zh. @2y -Per chi lë' mos re' le' xigab: “Lë' xa' nile' mandad yë'd gaat xa' lizh xa'”, orze' zublo kin xa' rë mos miyi' no rë mos una', no gao dox xa' mbaino go xa'i haxta zuzh xa', }1s ,Walika kwa'n nin lo go, lë' xa' nile' mandad re', la' rë nak kwa'n kinu xa', par kina mos kwa'n nzhon di'zh re'. p0Y +Wen nzha mos nzhon di'zh, or yë'd xa' nile' mandad, or ne xa' lë' mos re' kile' ka kwa'n nzhab xa'. T/! *Orze' nzhab Jesús: ―Mos nzhon di'zh mbaino natsin, xa' re' nizo xa' nile' mandad par kina lizh xa', mbaino rë che'n xa', no par za' mos re', kwa'n gao más tsa' mos xa', or nila'n rë xa' re'. ~.u )Orze' minabdi'zh Per lo Jesús, nzhab xa': ―Señor, ¿chi nab par yek no nzha kuba', o nu par rë men nzhai? t-a (Nuska go, naki'n zo go list; porke na yal, or nale't go xigab. Mos nzhon di'zh mbaino mos yent kwan nzhon {,o 'Bin go kure': Chi tu xa' nak lizh tu yo', nzhon la cho or yo wa'n lizh xa', sigurka nala't xa' yo wa'n lizh xa'. +  &Wanei, ter garol yë'l yë'd xa' re', o garzi'l lakai, per yazhël xa' rë mos kikina ka bixa', orze' nazhon nzha rë mos re'. J*  %Wen nzha rë mos xa' nzo list kikina, or yë'd xa' kwa'n nile' mandad bixa'. Walika nin lo go, lë' xa' le' zob rë mos lo mes, no mis xa' nile' mandad re', ki'z kwa'n gao rë xa' re' lo mes. :)m #’Guzo go list, nala't go yal biani che'n go, nela xmod nile' rë mos, xa' kimbëz yë'd miyi' xa' gak jwandang che'n, nes par or zhin xa' re', lwega' xa'l rë mos ro' pwert. ( $H'  "porke plo kinu go kwa'n tsak, ze' nzo xigab chego. Zo be list C& !Kuze' bito go rë kwa'n kinu go yizhyuo re', par za' goi ka' rë men gat kinui, nes par gap go yalnaza'k kwa'n nayot lox lo yibë', porke ba', yent cho liwa'ne, mbaino ni nagao mbëze, s%_ ’Rë go, xa' dox nazhi' da, nale't go be's xigab, porke lë' Xuz be Dios ne' rë kwa'n naki'n be. *$M Mejor bile' go xigab, kwa'n go, galo laka rë kwa'n nazhon che'n Dios, orze' Dios zilazh rë kwa'n naki'n go yizhyuo re'. Xmod gap men kwa'n dox tsak lo yibë' # porke rë men yizhyuo, dox nile' bixa' xigab por rë kure'; per go kinu Xuz go, Me kwa'n nane la, lë' go naki'n rë kure'. N" Nin lo go, nale't go xigab por kwa'n gao go, no ni por kwa'n go go, &!E No chi lë' Dios nile', chul nilu' rë ye' che'n rë yix dan, kwa'n nixek tutsa ngubizh, orze' nibizhe, orze' nikan mene par yëke, or nichao' bixa' pan par nzhao bixa', pwes Dios más gak libe' go ke nela xmod nilu' tu ye' ga'. ¿Chon gat ñilat go be's, lë' Dios ne' kwa'n gak go? 7 g ’Biwi' go xmod niro'b ye', nabe nilu'i nabé, nela tu men or nzhak xa' tu lar chul ga'; no nin lo go, ni rey Salomón, nangabet xa' nela xmod nabé nilu' tu ye' ga'. {o No chi ni tu kwa'n win nagakt le' go, orze', ¿chon nile' go xigab por rë kwa'n nagan, rë kwa'n nagakt le' go? R O, ¿cho tu go por dox nile' go xigab, gak ro'b go zigarol metr dimás? ) Biwi' go lo rë nga, gat nzha'nt ma mbaino gat nikant ma yalgo'n, per lë' Dios niza' kwa'n nzhao ma; mbaino go, ¡más tsak go ke rë miyin! _7 porke más tsak bid che'n go lo kwa'n gao go; no más tsak kwerp che'n go lo xab go. # Orze' nzhab Jesús lo rë men che'n Me: ―Kuze' nin lo go, le't go xigab por kwa'n gao go par ban go, no ni por xab go kwa'n gak go, pY Sa' nizak men nitsiyar yalrrik yizhyuo re', per lo Dios, yent kwan kinu xa'. Dios nikina men che'n Me ! Per nzhab Dios lo xa': “¿Chi miao' yekal kwan kile'l? Nanetal, nal yë'l re', lë'l gat, no rë kwa'n kinuchao'wal ba', ¿par choi?”   Orze' mile' xa' xigab: “Nalse nzho kwa'n ga̱u̱wa̱ nayax li'n; xchë nakëtra' zhi'n; ga̱u̱ mbaino go'n, nazhon nzhan.” -S Guzhë la ze' mile' xa' xigab: “¡Neka kwan len! Lë'da chil lizha par cha̱u̱ tu kwa'n más kwa'ro, par kucha̱u̱ rë yalgo'n re', mbaino rë kwa'n kinun.” s_ orze' mile' xa' rrik re' xigab: “¡Neta kwan len, porke gat kinuta' plo kucha̱u̱ rë yalgo'n re'!” |q Orze' miza' Jesús kwent re' lo bixa', nzhab Me: ―Nguio tu men rrik, mbaino rë yuo che'n xa' nded miza'i, %C Nu nzhab Jesús: ―Bikina go go, nawixt go gap go más kwa'n di lo rë kwa'n naki'n go, lo yizhyuo re', porke gat lë'ta' ba' nzë yalnaban par men. lQ Per nzhab Jesús: ―Lë' you, yent cho mizo da xid go, par kobe'n o par ki'za kwa'n xid go.  No xid rë men nayax ze', nguro' tu xa' nzhab lo Jesús: ―Maestr, guzh lo wecha, ne' tlë' yuo kwa'n mila' xuza par gal da. hI porke or di'zh go lo bixa', lë' Sprit che'n Dios ne lo go xmod di'zh go lo bixa'. Rik nazhab !; ’No or chi men go lo rë xa' kwa'n nile' mandad le'n rë yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios, o lo rë xa' nak nela rey ga', o lo rë xa' nak nela gobiernador ga', o lo rë gustis xa' más nile' mandad; per le't go xigab xmod kab go lo bixa', o kwan di'zh go lo bixa',  ’No chi di'zh men tu kwa'n gat lë' por da, mbaino na nak Xga'n Dios nu nak da tu men yizhyuo, per Dios che' kwa'n nzë'b xki xa' re' por kure'; per tu xa' di'zh kwa'n gat lë' por Sprit che'n Dios, nayotra' zhe' kwa'n nzë'b xki xa' por kure'.  per xa' naxë'lro' lo rë men, nak xa' tu men da, orze', nu ska da gap lo rë ganj che'n Dios: “Gat lë'ta' men da xa' ba'.” V % ’Kidizha lo rë go, xa' kwa'n xë'lro' lo rë men: “Na men che'n Jesús”, nu ska da, xa' nak Xga'n Dios nu nak da tu men yizhyuo, gapa lo rë ganj che'n Dios: “Lë' xa' ba' nak tu men da”, t a No chi lë' Dios nikë laxto' miyin ye'n, ¿chi nanet go, más nazhi' Dios go?, porke haxta rë yich yek go nane Dios pla. Kuze' nazhebt go, porke lo rë miyin, go más tsak. Xa' kwa'n nzhab lo rë men, nak xa' tu men che'n Jesukrist k O ’Nane ka go, dox che'p tsak rë miyin ye'n or nido bine', per nikë ka laxto' Dios bine'. ) K Per na ni cho lo más ñal zheb go: Lo Dios bizheb go, porke lë' Dios, dispwés di gat men, Dios gak le' mandad, yo men le'n bël. Nab tsa lo Dios bizheb go.   No nzhab Jesús: ―Kinin lo go, rë go xa' nichëla; nazhebt go ne go xa' nzhut men, porke nab tsa kuba' gak le' xa'. .U No rë nak kwa'n nidi'zh go lo nakao, zhë laka gon mene; no rë kwa'n nidi'zh go xla'n le'n yo', lë' xtu men kuzhyëi dizde yek yo' al ya. Cho lo naki'n zheb men ~u porke yent ni tu kwa'n naga'ch midizha lo go nagon men; mbaino yent ni tu kwa'n xla'n milun lo go naded nagon mene. $ C No or migan nayax dox men, plo nzo Jesús, por mil bixa', haxta kigotip bixa' wech bixa', orze' nguzublo Jesús galo laka midi'zh Me lo rë men che'n Me, nzhab Me: ―Bikina go go lo rë men fariseo, napa' nu go ye'd xmod nak bixa'; porke nak bixa' chigab men walika nzhon ro' Dios, c? 6par ngadi'zh Jesús tu kwa'n gat ñal, nes par ngaza' gab bixa' tu kwa'n nak Jesús.Q 5Or nguro' Jesús ze', rë men fariseo no rë xa' kwa'n nilu' ley, dox gat lë' mizi bixa', porke ngwaxo'b rë kwa'n nak bixa', orze' nguzublo kikixian bixa' Jesús, kinabdi'zh bixa' más kwa'n, A{ 4’Rë go xa' nilu' ley, ¡dox mal nzha go!, porke lë' go kinu la kwa'n xa'l go, plo nzho rë kwa'n nak che'n Dios, per naya' nile' go par yo go, mbaino nika go par yo xtu men. 'G 3dizde ren che'n Abel no haxta ren che'n Zacarías, xa' ngut lo luwe plo nak biko' che'n Dios, nadedta' lë' Dios na'b ka kwent che'n rë xa' re', lo rë go. +O 2Mbaino nu nzhab Jesús: —Kuze' nal, lo rë go, Dios ne xmod gak kun go, por rë ren che'n rë profet, xa' ngut por Dios, dizde or mizuxkwa' Dios yizhyuo, H  1Kuze', midi'zh Dios por rë kwa'n nane la Dios gak, nzhab Dios: “Lë'da xël rë profet, no rë apost, par di'zh bixa' por Da, per pla rë xa' re' gut go, no zipla bixa' rukë go tich.” :m 0Kuba', nilu' tutsa nak go kun rë xuz go, xa' tiemp, por rë kwa'n mile' bixa'; lë' bixa' mbit rë profet, no mis go nizuxkwa' rë ke par nile' go nitsila men rë profet re'. ~+ /’¡Lë' go kixe!, porke nizuxkwa' go rë ke, nile' go par tsila men rë profet, xa' tiemp, rë xa' kwa'n mbit mis rë xuz go xa' tiemp. ;}o .Orze' nzhab Jesús: ―¡Nu par go, xa' nilu' ley, nazhe'b mal nzha go!, porke nzhab go lo más men, wei' xa' kwa'n ne' dox, kwa'n naxekt men lo; no go, ni gat nikwin goi. f|E -Orze' nzhab tu xa' kwa'n nilu' ley: ―Maestr, nu par yek no nzha kwa'n midi'zhal ba'. G{ ,’¡Dox nazhe'b kwa'n nzadkë tich go, rë go xa' nilu' ley, kun rë go men fariseo, chigab walika men wen go! Lë' go nak nela ba' che'n yinto' kwa'n mizhë' la, ter nilo men tiche. cz? +’¡Dox nazhe'b kwa'n zak go, men fariseo!, porke ño laxto' go, nizob go plo nizob men tsak, le'n yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios, mbaino ño laxto' go, lo más men, zen men ya' go, kun rop lad ya' xa'. 5yc *’¡Dox mal nzha go, men fariseo!, porke niyix go rë diezmo che'n menta, no che'n rrud, mbaino che'n rë nak kwa'n nayë', kwa'n nzha'n go; mbaino kun rë men gat nile't go kwa'n ñal, mbaino ni gat nazhi' go Dios mbaino ni rë men. Per kure' galo laka naki'n le' go, orze' le' go rë kuba'. oxW )Más wen biza' go kwa'n kinu go, ka' rë men yent kwan kinu, nes ya'n nambe laxto' go lo Dios orze'. qw[ (¡Nakao nak yek go! ¿Chi nanet go, Dios mizuxkwa' rë kwa'n al tich, mbaino nu ska rë kwa'n al le'n? #v? 'per nzhab Jesús: ―Rë go men fariseo, nizët go tich bas no tich plat, lë' laxto' go nzho rë xigab kwa'n niliwa'n go, no rë kwa'n gat lë' nak go. u/ &No men fariseo re', xe mia'n xa' tuli por nangale't Jesús rë kwa'n mila' rë me tiemp che'n men Israel, por nangazët Jesús ya' Me or gao Me, 0tY %No or milox midi'zh Jesús rë kure', orze' ngurezh tu men fariseo Jesús par gao Me lizh xa'. Orze' ngwa Jesús. No or nguio Jesús le'n yo', nguzob Me lo mes. 3s_ $Per chi dub le'n laxto'l nikë biani, orze' gakal nela tu biani ga' par zinil lo más rë men. Nzhab Jesús, zhe'b nalats nzha rë men fariseo, mbaino rë xa' nilu' ley Jr  #Neo, napa' yal biani kwa'n kinu go ba', orze' ya'n go lo nakao. 2q] "Lë' sprit che'n men nak nela tu biani ga' par dub men. No chi lë' sprit che'nal wen, dubal ñani orze'; per chi lë' sprit che'nal nzhakne, orze' dubal nzo lo nakao. :pm !No nzhab Jesús: ―No yent cho tsinki tu biani, orze' zob xa'i tu plo naga'ch, o zob xa'i le'n tu kaj; sino ke lë' xa' zobe al ya, par ziniy lo rë xa' yo le'n yo' ze'. o  No rë men yezh Nínive, nu bixa' zo zhë ze', par gab bixa' kwan ñal rë men nal re', porke men yezh Nínive mila' bixa' rë kwa'n nakap nak bixa' lo Dios, or mbin bixa' kwa'n midi'zh Jonás lo bixa', mbaino na, más tsak da lo Jonás. Biani che'n men nw Or zhin zhë kwa'n gab Dios, xmod gak kun kad men yizhyuo, orze' tu una' xa' mile' mandad, lo rë xa' nguio plo ña'n lazh men, kwa'n nguzhin al nez al yët, una' re' zo par gab una' kwan ñal rë men nal re'; porke dizde zit nguro' una', par ngwayon una' rë widi'zh che'n Salomón, porke Salomón ngok tu men dox nzhak. Per na kidi'zh lo go, no más tsak da lo Salomón. dmA porke nela kwa'n nguzak Jonás ga' une rë men yezh Nínive, ke lë' Dios mixë'l Jonás lo bixa', se'ska kwa'n zak da, na xa' nak Xga'n Dios mbaino nak da tu men yizhyuo, par ne rë men nal re', lë' Dios mixë'l da. plY No más men nzhagan plo nzo Jesús, orze' nguzublo kidi'zh Me, nzhab Me: ―Rë men nal re', minu la bixa' lo Dios, mbaino nzhakla bixa', ne bixa' tu kwa'n nazhon nile' Dios, per nab tsa kwa'n mile' Dios kun Jonás ne bixa', :km Per nzhab Jesús: ―¡Más wen nzha rë xa' nzhon widi'zh che'n Dios, mbaino nile' bixa' kwa'n nzhab Dios! Rë men xa' minu la lo Dios kina'b, le' Jesús tu kwa'n nazhon Bj} No or dub kidi'zh Jesús rë kure', lë'chi nguro' tu una' xid men, naye nguruzhië una', nzhab una': ―¡Wen dox nzha una' kwa'n mizol yizhyuo re', xa' kwa'n mine' chich ngu'l! /iW orze' ya mbi ze', yaka'i xtu gazh mbi más nakap, par yo rëi laxto' men re'; orze' lë' xa' re' gak más nakap, ke lë'la ngok xa' or galo. Rë xa' walika nzha wen h No or nguiubre mbi ze' laxto' men re', nak laxto' xa' nela le'n tu yo', nalo'b nambe ga', mbaino rë kwa'n le'ne nzhin chul, Tg! ’No or niro' tu mbi mal laxto' tu men, orze' nikizëi mont plo ni nits niyen, nikwa'ne plo kwëze; no or gat ñayazhële plo kwëze, orze' nile'i xigab: “Lë'da yubre ska lizha plo nguro'n.” @fy ’Kuze', xa' gat nzhaknu da, xa' ze' nidil kuda; mbaino xa' gat nidi'zh xtizha lo men, par gak men, men da, xa' ze' nichubla men lon. Mbi mal kwa'n ñubre xtu wëlt plo nguro' Ve% Per chi zhin xtu xa' más naye lo xa' re', no dil bixa'; xa' más naye ze' le' gan, lat rë yi'b kwa'n kinu xa' re' lizh xa', orze' xa' mile' gan ze', ki'z rë kwa'n ngulat xa' par ka' rë men che'n xa'. d porke or nzho tu miyi' kwa'n dox naye, no kinu xa' yi'b par kina xa' lizh xa', orze' yent cho liwa'n rë kwa'n kinu xa'. c Per na nigo mbi mal laxto' rë men por mandad che'n Dios; kure'se nilu', lë' Dios mizhin la lo go par lat Me go lo Mizhab, [b/ No chi lë' go ne, lë' da nile' mandad che'n Beelzebú, orze', lo mis go kidi'zh nu rë xpen go, nigo' mbi mal laxto' rë men, por mandad che'n Beelzebú. Kuze' mis rë xpen go ne kwan ñal go, por mbël go. `a9 No se'ska, chi mis yub Mizhab, dil kun rë mbi mal che'n xa', orze', nagaktra' le' Mizhab rë kwa'n nile' xa'. Kuba' nin lo go, porke lë' go kidi'zh mbël, ne go, lë'da nigo' mbi mal, por mandad che'n Beelzebú. `  Per lë' Jesús nane la, kwan kile' bixa' xigab, orze' nzhab Me: ―Rë lazh men plo nile' tu gobier mandad, no or gat nzhin bixa' wen, orze' zhin xtu ben xa' nzë xtu plo, lë' bixa' lo'x ze'; mbaino rë lizh men plo gat nzhin men wen, lë' bixa' lë'. _  Mbaino lë' más men, guna'b xa' lo Jesús, le' Me tu kwa'n nazhon, par ne bixa', nabei, chi walika Dios mixë'l Jesús. ^- Per pla men nzhab: ―Lë' xa' ba' nigo' mbi mal laxto' men, por mandad che'n Beelzebú, xtu lë Mizhab, xa' kwa'n nile' mandad lo rë mbi mal. $]A Kigo' Jesús tu mbi mal, laxto' tu miyi' xa' mia'n mud por mbi re'. Or nguro'i, nguzublo midi'zh xa' re', no rë xa' une kure', xe mia'n bixa' tuli. a\; No ter men nakap go, per nane go niza' go kwa'n wen, par xmë'd go; no ter nak go sa', ¡Dios nazolia'zht (le't Dios naya') or na'b go Sprit che'n Dios par yo laxto' go, por nded nazhi' Dios go! Jesús no Beelzebú \[1 O, ¿chi ziye laxto' go za' go tu nixguy or nina'b më'd tu ngo, gao më'd lo go? BZ} ’O, ¿chi nzho tu go kinu tu më'd, chi ziye la go za' go tu ke gao më'd, or nina'b më'd tu yët lo go? O, ¿chi ziza' go tu mbë'l, or nina'b më'd tu mbël gao më'd lo go? [Y/ porke xa' nile' se' or nina'b xa' kwa'n lo Dios, lë' Dios za'i; no xa' nile' sa', or nikwa'n xa' tu kwa'n, lë' xa' yazhële; mbaino xa' nile' sa' or kwezh xa' ro' yo', lë'i xa'l par zhin kwa'n nzhakla xa'. QX Kuze' nin lo go, sa' bina'b go kwa'n lo Dios, no lë' Dios ne'i; mbaino sa' bikwa'n go kwa'n lo Dios, no lë' go yazhële; no sa' ska gurezh go ro' yo', mbaino lë'i xa'l, par zhin kwa'n nzhakla go, W Nin lo go, yaxchet xa' por nichë'l xa' kun go, sino ke lë' xa' yaxche no ne' xa' kwa'n naki'n go, par nalixolt ra' go xa'. -VS No dizde le'n yo', lë' xa' ne lo go: “Nakixiantal da mbee'; lë' da mitsa̱o̱ la ro' yo', mbaino lë'da nax la kun rë xmë'da, nayaxcheta' nen kwa'n ka'l.” bU= porke nzë'b mizhin tu xa' nichëla lizha, mbaino yent kwa'n kinun par zhina lo xa'.” &TE No nu nzhab Jesús: ―Gab be, tu go kinu tu xa' nichë'l go, no zhin xa' lizh go garol yë'l, mbaino ne xa' lo go: “Wech, le'l prext chon yët kan; cS? Biche' rë kwa'n nzë'b xki no lol,
porke nu ka no ña'l laxto' rë kwa'n gat lë' nile' men lo no.No nala'tal wei' rë kwa'n no, rë kwa'n le', nzë'b xki no Lol,
sino ke gulo' no lo rë kwa'n gat lë'. *RO Bine' kwa'n gao no nalzhë. UQ# Orze' nzhab Jesús: ―Or na'b go lo Dios, se' guzh go:Xuz no, Me nzho lo yibë', dox nazhon lël.Nzhaklan zhin zhë, le'l mandad lo yizhyuo re',
nela xmod nile'le lo yibë' ga'. LP  No ngol tu zhë, nzo Jesús tu plo, kina'b Me lo Dios; no or milox guna'b Me, nzhab tu rë men che'n Me: ―Señor, bitse'd no par xmod na'b no lo Dios, nela xmod mitse'd Juan rë xpen Juan ga'. iOK *Per nzho tutsa kwa'n más naki'n le'l, no Mari kile' la kure', no yent cho kubchiy lo xa'.pNY )Orze' nzhab Jesús: ―¡Mart, Mart, dox ñen laxto'l, mbaino ña-ñë'dal por rë kwa'n kile'l! OM (per Mart dox ñen laxto' xa', kile' xa' rë kwa'n ro' yarde, kuze' nguzubi Mart, nzhab Mart lo Jesús: ―Señor, ¿chi gat niwi'tal?, lë' bëla mila' nab da ro' yarde re'. ¡Guzh, gaknu una' da! yLk 'Mart kinu tu bël lë Mari. Or mizhin Jesús, nguzubi Mari xan ni' Jesús par kiyon Mari kwa'n kidi'zh Jesús, K &No or nzha Jesús nez kun rë men che'n Me, mizhin Me tu yezh win, ze' nibëz tu una' lë Mart, no ngurezh una' Jesús lizh una'. >Ju %Orze' nzhab xa' nilu' ley re': ―Xa' kwa'n milats laxto' men kwa'n ndin wa'n ze'i. Orze' nzhab Jesús lo xa': ―Bizë, no sa' ska bile'. Jesús ngwatsi' ma Mart, no ma Mari I/ $Orze' nzhab Jesús lo xa' nilu' ley re': ―No nal, di lo yon xa' re', ¿cho xa' kwa'n michizhi' xa' kwa'n undin wa'n ze', nela lë'ka xa'? iHK #No xtu riyë'l, ngulo' xa' kwa'n nile' tu men gan, che'n chop ngubizh lo zhi'n, miza' xa'i ka' xa' nak che'n yo' ze', orze' nzhab xa': “Bikina miyi' re', no chi lë'l le' gaxt más dimi por lë' xa', or yubren, kixne.” {Go "orze' nguzubi xa' lo miyi' re', no mile' xa' rumed plo miwe' xa' re' kun aseit no kun bin; no michël xa' lar plo miwe' xa' re', orze' mixo'b xa' miyi' re', tich ma che'n xa', par mbiy' xa' xa' re' tu plo ya'n xa'; ze' mikina xa' miyi' re'. |Fq !Per nded xtu xa' nez ze', tu xa' nzë lazh men Samaria. Or une xa', miyi' naxbi re', milats laxto' xa' miyi' re', {Eo Se'ska xtu xa' kwa'n nzhaknu ngulëi', or une xa', lë' miyi' re' naxbi, nu ska xa' maska nded nez xa', ña xa'. D Orze', lë'ska nez plo nax xa' re', nded tu ngulëi', no or une ngulëi' miyi' miwe' re', maska nded nka'n ngulëi', ña ngulëi'. _C7 Orze' nzhab Jesús: ―Tu miyi' nguro' yezh Jerusalén par nzha xa' yezh Jericó, no nez nguro' pla wa'n lo xa', kwa'n milat rë che'n xa', haxta xab xa'; no ndin wa'n xa', orze' pe'n nak xa' mila' wa'n xa'. B Per xa' nilu' ley ze', nzhakla namás par gab men, dox nzhak xa', kuze' nzhab xa': ―¿Cho xa' ñal chizhi' da, nela da ka? jAM Orze' nzhab Jesús: ―Wenka kwa'n nel; chi lë'l le' kuba', lë'l ban lo Dios par dubta'. E@ Orze' nzhab xa' nilu' ley ze': ―“Bichizhi' Dios che'nal, dub laxto'l, no kun dub lal, mbaino kun rë jwers che'nal, no kun rë xigab che'nal. No bichizhi' xtu men nela lu ka.” U?# Orze' nzhab Jesús: ―¿Kwan nzobni' lo ley, mbaino xmod nizobyekle? I>  Lë'chi nguzubi tu xa' nilu' ley lo Jesús, par zenbe' xa' Jesús (wi' xa' xmod nak Jesús), nabei chi walika nzhak Me, kuze' nzhab xa': ―Maestr, ¿xmod len par ban da dubta' lo Dios? = porke nin lo go, nayax rë profet, xa' midi'zh por Dios chi tiemp, kun rë xa' ngok rey; dox ngokla bixa' ngane bixa' kwa'n une go nal re', per nanganet bixa'i; no ngokla bixa' ngon bixa', kwa'n mbin go nal re', per nangont bixa'i. Kwent che'n tu men Samaria <7 Orze' miëk Jesús, no miwi' Me lo nab tsa rë men che'n Me, orze' nzhab Me: ―Wen nzha go, por milu' Dios lo go, rë nak kwa'n kiyak nal re', ; Orze' nzhab Jesús lo rë men nzhin ze': —Lë' Xuza mine' rë nak kwa'n kinu Me kan. Mbaino yent cho nane cho Da, nab tsa Xuza nanei. No yent cho nane cho nak Xuza, nab tsa Da nanei, no nab tsa rë xa' nzhaklan lun, cho nak Xuza, lë' bixa' nei. ::m Orze' mile' Sprit che'n Dios, dox nizak laxto' Jesús, orze' nzhab Me: ―Payë', dox nazhonal, Lu Me nile' mandad lo yibë' no lo yizhyuo, porke nguluka'chal rë kure' lo rë men natsin, no lo rë men nzhak; mbaino milu'le lo rë xa' nak nela më'd ga'. Sa' mile'l Payë', porke sa' nguio laxto'l. 9  Per nazakt laxto' go por nzhon mbi mal ro' go; más wen bizak laxto' go, lë' lë go nzobni' la lo yibë'. Nizak laxto' Jesús \81 Biwi' go, na mine' kwa'n ka' go par le' go mandad lo rë mbi mal, kwa'n nak nela mbë'l nayi' ga' mbaino nela nixguy nayi' ga', nes par le' go, che'ptsa (bi'ch laka) gak Mizhab lo go, mbaino yent kwa'n zak go. u7c Orze' nzhab Jesús lo bixa': ―Walikai, porke na une lë' Mizhab ngob lo yibë', nela tu do'zi' ga'. 36_ No za chon gal nzho chi' xa' kwa'n mixë'l Jesús, nguiubre bixa', nizak laxto' bixa', nzhab bixa': ―Señor, haxta rë mbi mal nzhon ro' no, or nize't no lë go. 5+ Orze' nzhab Jesús lo rë men che'n Me: ―Rë xa' yila kwa'n di'zh go, orze' na ngwayila xa'; mbaino xa' nangayilat kwa'n di'zh go, orze' na nangayilat xa'; no xa' nangayilat da, orze' nangayilat xa' Xuza, Me kwa'n mixë'l da. Or nguiubre za chon gal nzho chi' men 4 No rë go, men yezh Capernaúm, ¿chi nile' go xigab, bi go lo yibë' plo nzho Dios? Per nabit go, sino ke, ¡lë' go bi le'n gabil! u3c Kuze', or gab Dios xmod gak kun kad men yizhyuo, más zakzi Dios go, ke rë men yezh Tiro kun yezh Sidón. 2  No nu nzhab Jesús: ―¡Zhe'b nalats nzha go, men yezh Corazín, kun rë men yezh Betsaida! Dox mile' Dios kwa'n nazhon xid go, ¡per yent kwan ngazu'i par go! No chi rë men yezh Tiro kun rë men yezh Sidón ngane rë yalnazhon ba', orze' lë' bixa' ngayila Dios, no ngak bixa' lar nagats, no ngazob bixa' le'n kubde, par lu' bixa', lë' bixa' nizi, nzë'b xki bixa' lo Dios. 11[ Kuze' kinin lo go, or gab Dios xmod gak kun kad men yizhyuo, más zakzi rë men yezh re', ke rë men yezh Sodoma. Rë yezh kwa'n nzho rë men xa' gat ñilat Jesukrist K0 “Haxta zhen yuo lazh go, kwa'n nkë ni' no, nal lë'i kwib no par ne go, lë' go mile' naya' lo Dios; per bin go kure', lë' zhë mizhin la gak rë men, men che'n Dios, per go nagakt goi.” U/# Per chi zhin go tu yezh plo nawi' men wen lo go, guro' go nez, no guzh go: u.c no biliwen go rë nak men nzhakne nzho ze', no guzh go lo men, le' zhë mizhin la, gak xa' men che'n Dios. J-  No or zhin go yezh plo wi' men wen lo go, dao go kwa'n ne' xa', X,) Biya'n go yo' plo wi' men wen lo go, no dao go no gu' go rë kwa'n ne' xa', porke xa' nikë zhi'n, ñal gax ka' xa'; no naya'nt go tu yo' xtu yo', mbaino tutsa plo biya'n go haxta or ro' go, ya go xtu plo. Z+- No chi ze' nzho men, xa' ño laxto' wi' Dios wen lo xa', orze' lë' kwan midi'zh go ya'n par lë' xa'; per chi nayo laxto' xa', wi' Dios wen lo xa', orze' lë' kwa'n nazhon kwa'n midi'zh go, naya'nte lo xa'. c*? Or yo go lizh tu men, galo laka se' guzh go: “Dios le', kwin men chul xa' nzho re'.” o)W Nawei't go ni tu bols, no ni dimi, ni xtu nez yalyid che'n go; no ni nakwëz go nez, di'zhnu go men. d(A Wa go nal, biwi' go lë'da mixël go, nela mbëkxi'l xid rë xa' nak nela ma nazhe'b ga'. 9'k no nzhab Jesús lo bixa': ―Walika, dox nayax yalgo'n, per rë xa' nikan yalgo'n, pla tsa bixa'; kuze' bina'b go lo xa' nak che'n yalgo'n par xë'l xa' más xa' kan yalgo'n. && G Or milox midi'zh Jesús rë kure', ngule Jesús zi xchon gal nzho chi' men par mixë'l Me chop ga' bixa' nez plo ya Me, rë yezh no rë plo nak di'zh ya Me, N% >Orze' nzhab Jesús: ―Nagakt gak men tu men che'n Dios, or nak xa' nela tu men nzha'n, xa' nazu't. Xa' kwa'n nile' rrëi yuo mbaino yëk xa' al tich xa', orze' lë' rrëi che'n xa' xub.x$i =Xtu men nzhab lo Jesús: ―Señor, nzhaklan yi'dkë'n tichal, per bila' galo, yayapne lo rë xa' lizha. :#m <Orze' nzhab Jesús: ―Kwa'n más naki'n le'l nal re', wadi'zh lo rë men, xmod gak bixa' men che'n Dios, no bila' yaka'ch rë xa' nak nela mengut ga', tsa' mengut bixa'. "w ;No nzhab Jesús lo xtu xa': ―Di'kë ticha. Orze' nzhab xa' re': ―Señor, bila' go galo laka nzhakacha xuza. 1![ :Orze' nzhab Jesús: ―Lë' mbëz kinu ma lizh ma, no lë' rë miyin kinu yo che'n, per na Xga'n Dios, mbaino nak da tu men yizhyuo, per gat kinuta' ni plo ga'n. o W 9Or nzha bixa' nez, nzhab tu miyi' lo Jesús: ―Señor, nzhaklan yi'dkë'n tichal, rë plo yal. Z- 8Na Xga'n Dios, no nu tu men yizhyuo da, nangayalta par loxa men; na nzhal, par kon men lo rë kwa'n nazhe'b, nzadkë tich men. Orze' ña bixa' xtu yezh win. Kwan naki'n le' men par gak bixa' men che'n Jesús   7Orze' miëk Jesús, miwi' Me lo bixa', orze' nzhab Jesús: ―¡Nanet go cho rë mbi mal nzo lo go, par kidi'zh go kuba'!  6Orze' nzhab Jakob kun Juan lo Jesús: ―Señor, ¿chi ziyël go na'b no lo Dios, gab bël lo yibë', par lo'xe rë men re'? ! 5Per rë men Samaria, nangaza't bixa' plo ya'n Jesús kun rë men che'n, porke nane bixa', lë' Jesús kile' xigab ya par yezh Jerusalén. { 4orze' mixë'l Me pla men che'n Me par ya bixa' tu rë yezh lazh men Samaria, yakwa'n bixa' plo ya'n bixa' kun lë' Me. -S 3No or nzhazhin la zhë, bi Jesús lo yibë', mbaino ter nane la Me rë kwa'n zak Me yezh Jerusalén, per tutsa xigab mile' Me, lë' Me ya ka yezh Jerusalén, oW 2Orze' nzhab Jesús: ―Bila' go kile' xa'i, porke xa' gat niyi' nine be, lad che'n be nzho xa'. .U 1Orze' nzhab Juan lo Jesús: ―Maestr, une no tu xa' kigotin mbi mal laxto' tu men por lël, no nzhab no lo xa' nale'tra' xa'i, porke gat nikizët xa' kun be. "= 0orze' nzhab Me: ―Men kwa'n niwi' wen lo më'd win re' por nak më'd men da, pwes lon niwi' xa' wen; no xa' kwa'n niwi' wen lon, lo Xuza, Me mixë'l da, niwi' xa' wen lo. Kuze' men yent kwan tsak xid go, xa' ze' xa' más tsak lo go. Xa' gat niyi't nine be, lad che'n be nzho xa' oW /per lwega' mizi Jesús cho xigab kile' bixa', orze' nguzen Me tu më'd win, no mizo Me më'd ta' Me, nU .No nguzublo kichëlro' rë men che'n Jesús par nabei, ¿cho xa' gak más xa' tsak xid bixa'?, fE -Per nangazobyekt bixa' kwa'n nzhab Jesús, porke stubi gat xa'l yek bixa', par ne bixa' kwane; mbaino nu nizheb bixa' nabdi'zh bixa', kwan gab widi'zh ba' lo Jesús. Midi'zh men che'n Jesús: “¿Cho más tsak?” $A ,―Bizobyek go kure', no naya'lt laxto' goi: Na nak Xga'n Dios, no nak da tu men yizhyuo, lë' men chi Da lo rë men niyi' nine da par gut bixa' Da. {o +No rë men xe mia'n bixa' tuli, or une bixa' yalnazhon ro kwa'n mile' Dios. Jesús midi'zh xtu wëlt lë' Me gat `9 *No or nguzubi mbwin lo Jesús, milichin mbi mal re' mbwin, mbaino maska nixiz mbwin; per ngulo' Jesús mbi mal re' laxto' mbwin, miliwen Jesús mbwin, orze' nzhab Jesús lo xuz mbwin: “Lë' xmë'dal re'”. r] )Orze' nzhab Jesús lo rë men ze': ―¡Taxa nagat yila go kwa'n nin lo go! ¡Tatu nad go par yila go rë kwa'n wen che'n Dios! ¡Dox kixek da lo go, nagat zobyek go kwa'n nin lo go! Orze' nzhab Jesús: ―¡Dinu xmë'dal re'! c? (Dox la nzhapne lo rë xpenal par ko' bixa' mbi mal re', per nangale't bixa' gan ngaro'i.  'Nizen tu mbi mal mbwin, nikuzhiëi mbwin, no nile'i dox nixiz mbwin, no niro' bichi'n ro' mbwin, orze' pe'n nila'i mbwin. ~m}||{zzSyyKxwvvutt|ssr7qpoTnnRmll,kk3jj#i\hggpff=eedtccbbaa`_^^q^]]\[[[ZxYYaXXVWVUU TZSSjRR"QQ0PPEONNeMMWLL?KK5JII$HH,GWFFEED%C5AA!@X??E>0=<<;^:i99788476685Z544372[11;0//).L--,++R**^));((Y('x&&)%%$$]##"y"!!( N+;C;usA]N-MH ' S $V<v>]U#Orze' nguzuli Zaqueo lo Jesús, nzhab xa': ―Biwi' Señor; lë'da za garol kwa'n kinun, ka' rë men prob; no chi miliwana che'n tu men, por mikiden xa', nal lë'da zhireskai tap wëlt más nayaxe. 5Or une rë men kure', rë xa' nguzublo kidi'zh nakap tich Jesús, nzhab bixa': ―¡Biwi'ule!, lë' Jesús ya'n lizh tu men dox nzë'b xki lo Dios. LOrze' nayen ngula Zaqueo, nizak laxto' xa' ñanu xa' Jesús. No or nzhaded Jesús ze', miwi' Me al ya', une Me Zaqueo, orze' nzhab Me: ―Zaqueo, karre gula ba', porke nal, naki'n yana lizhal. c?Orze' mikë' Zaqueo karre, nkë xa' lo tu ya kwa'n lë sicómoro, dilant plo ded Jesús. taDox nzhakla xa' re' libe' xa' Jesús, per nagakte por tanta nayax men nzhaded ze', no nu por dox win xa'. fEze' nibëz tu men rrik xa' lë Zaqueo; tu xa' nile' mandad lo rë men nikan dimi che'n rey. H Or mizhin Jesús ro' yezh Jericó, no or nzhaded Me le'n yezh, #?+Orze' lwega' ngwani lo xa', no nzhakë xa' tich Jesús, mbaino kidi'zh xa' dox nazhon Dios; no rë xa' une kure', nu bixa' kidi'zh nazhon Dios.N*Orze' nzhab Jesús: ―¡Guzhë ngwani lol!, por ngwayilal da. r])―¿Kwan tu kwa'n nzhaklal gaknun lu? Orze' nzhab xa' nikal lo re': ―Señor, nzhaklan yani lon. oW(Orze' ngulëz Jesús, mile' Me mandad ñë'd xa' nikal lo re' lo Me, orze' nzhab Jesús lo xa': $A'Orze' rë xa' nzha dilant, nzhab bixa' lo xa' nikal lo re': “¡Kiex, bitsao' ro'l!”, per más naye nzhab xa': ―Xga'n Dabi, ¡bilats laxto' da! oW&Orze' naye nguruzhië xa' nikal lo re', nzhab xa': ―¡Jesús, Xga'n Dabi! ¡Bilats laxto' da! Y+%Orze' nzhab men lo xa': ―Lë' Jesús xa' nzë yezh Nazaret nzhaded re'. _7$Or mbin xa' re', nzhaded nayax men ze', minabdi'zh xa': “¿Cho rë xa' ze' ga'?” f E#Or nzhazhin Jesús gax yezh Jericó, ze' nzob tu xa' nikal lo ro' nez, kina'b xa' gon. $ A"Per rë men che'n Me ngazobyekt bixa' widi'zh re'; porke nagakt zobyek bixa'i, porke nake rë kwa'n nanet bixa' kwan. Miliwen Jesús tu xa' nikal lo \ 1!Mbaino lë' bixa' chële ticha, orze' gut bixa' da; per ngubizh yon lë'da ruban.    lë' rë men chi da lo xtu ben men, xa' gat lë't men Israel, no kitnu rë men re' da, mbaino ke bixa' da, no chuk bixa' lon. M Ngurezh Jesús tu lad, za tu dusen men che'n Me par nzhab Me: ―Biwi'u, lë'be nzha yezh Jerusalén, plo gak rë kwa'n zaka, rë kwa'n nzobni' lo yech por rë profet, xa' midi'zh por Dios; Pno dub ban xa' yizhyuo re', más nayax kwa'n gap xa', ke rë kwa'n mila' xa' par nzadkë xa' ticha, mbaino lë' xa' ban par dubta' lo Dios. Xtu wëlt, nzhab Jesús, lë' Me gat mbaino lë' Me ruban &EOrze' nzhab Jesús: ―Walika kwa'n nin lo go, rë xa' mila' lizh, o xuz, o xna', o wech, o bizan, o una', o xmë'd, par yo xa' plo nile' Dios mandad; taOrze' nzhab Per lo Jesús: ―Biwi' go, lë' no mila' rë nak kwa'n kinu no, par nzadkë no tich go. {oOrze' nzhab Jesús: ―Par rë men, nzho kwa'n nagakt le' men; per Dios, yent cho tu kwa'n nagakt le' Dios. Orze', rë xa' kwa'n mbin kure', nzhab bixa': ―Chi lë'i sa', ¡pas yent cho ro' lo kwa'n nazhe'b kwa'n nzho met! Y+Más jwals ded tu kamey xan tu yaguj, ke par yo tu rrik plo nile' Dios mandad. yNo or une Jesús, xmod mizi miyi' re', orze' nzhab Me: ―¡Dox nagan par tu men rrik ziyël xa' le' Dios mandad xa'! Y+Per or mbin miyi' rrik rë kure', dox trixt mizi xa', porke dox rrik xa'. A{Or mbin Jesús kure', orze' nzhab Me: ―Nzho xtu kwa'n jwalt le'l: Bito rë nak kwa'n kinul, orze' gudi'ze ka' rë men prob, par gapal kwa'n tsak lo yibë', orze' di'kë ticha. T!Orze' nzhab miyi' rrik re': ―Rë nak kuba' milela dizde or win da. 4~aLu nane la rë kwa'n nzhab ley: “Naka'tal una' gat lë't tsa'l, nagutal men, naliwa'ntal, nakë'tal kixu' xtu men yent kwan nzë'b, no gop kwent xuzal mbaino xna'l.” Y}+Orze' nzhab Jesús: ―¿Chon nel wen da? Yent cho wen, nab tsa Dios wen. |Orze' tu xa' nile' mandad, minabdi'zh lo Jesús, nzhab xa': ―Maestr wen, ¿kwan len par ban da par dubta' lo Dios? {{oWalika kwa'n nin lo go; xa' kwa'n nagak nela tu më'd ga', plo nile' Dios mandad nayot xa'. Tu miyi' rrik xa' xi 0zYper ngurezh Jesús rë më'd, mbaino nzhab Me lo rë men che'n Me: ―Nakat go yi'd rë më'd lon; porke men nak nela tu më'd ga', xa' re' yo plo nile' Dios mandad. #y?Nu nzhanu men, haxta rë më'do', par gal Jesús bimë'd, per or une rë men che'n Jesús kure', nangala'tra' bixa' ngwei' rë men më'd lo Jesús, Wx'Orze' nzhab Jesús: ―Nin lo go, or ña men nikan dimi ze' lizh, miwi' Dios lo xa', nela lo tu men yent kwan nzë'b ga'; per lo men fariseo re', nangawi't Dios wen, porke rë xa' mis lë' nidi'zh nzhon ro' Dios, lë' xa' tula; per xa' kwa'n nilibe' xmod nak, lë' Dios le', gak xa' tu men tsak. Jesús midi'zh ya rë më'd wen Bw} Per xa' kwa'n nikan dimi che'n rey ze', zit nguzo xa', no milayët xa' lo xa', maska kikë' xa'i laz xa', no nzhab xa': “¡O Dios, bilats laxto' da, lë'da tu men nzë'b xki lol!” cv? na nizo xlatsa chop ngubizh le'n sman, no nizan diezmo che'n rë nak kwa'n nilen gan.” u Xa' fariseo re', dub nzuli xa', guna'b xa' lo Dios, se' nzhab xa': “O Dios; xkixal porke gat nakt da nela más rë men; rë men wa'n, no rë men kwa'n nile' kwa'n gat lë', no rë xa' nika' men gat lë't tsa'; no ni gat nakt da nela men nikan dimi che'n rey re'; t ―Nguio chop miyi', ngwa bixa' le'n yado' par guna'b bixa' lo Dios. Tu xa' fariseo, lë' xtu xa' nikan dimi che'n rey. s No midi'zh Jesús kure', lo pla men xa' nidi'zh, mis lë' bixa' dox nzhon bixa' ro' Dios, per rrajón bixa' lo más rë men: KrPer na ni lo go, lë' Dios le'i lwega'. Per or yala, ¿chi yazhëlra' da rë men da, xa' ñila len yalgustis, kun rë xa' nidil bixa'? Kwent che'n tu men fariseo no tu men nikan dimi che'n rey q#orze', ¿chi nale't Dios yalgustis por rë xa' ngule Dios par gak men che'n Me, xa' nina'b zhëy-yë'le lo Dios? ¿Chi xche par le' Diose? Ip Orze' nzhab Jesús: ―Bin go kwa'n nzhab jwes naya' re'; o per dox nicha'b da ñi'd una' re' lon garga'l; mejor len kwa'n ne xa' par nayi'dra' xa' lon, no par nakixianra' una' re' da.” nNo tu tiemp xche, net jwes ngaknu una' re', no lult mile' jwes xigab: “Ter gat nzhonta nzho Dios, no yent cho nzhona nzho, mmbaino mis yezh ze' nzho tu una' ngut tsa'; zilita' ña una' lo jwes re' par le' jwes yalgustis kun xa' nidil una' kun lë'. {lonzhab Jesús lo rë men: ―Le'n tu yezh nguio tu jwes kwa'n gat nzhont nzho Dios, no niyent cho nzhon xa' nzho, rk _Midi'zh Jesús kwent re', par milu' Me xmod ñal na'b men che'n Me rë wëlt lo Dios, par nacha'b bixa', \j1%Orze' minabdi'zh bixa' lo Jesús, nzhab bixa': ―Señor, ¿plo gak rë kure'? Orze' nzhab Jesús: ―Rë go nane, plo nidal ngulbech, ze' naxbi ma ngut. Sa' gak or yala: Rë men ne or zhin rë kure'.Mi$No zhë ze', chop miyi' nzo dan; tu miyi' bi, lë' xtu miyi' ya'n. Mh#O chop una' kiyo tutsa; lë' tu una' wë̱i̱, lë' xtu una' ya'n. rg]"’Nin lo go, yë'l ze' or yala, nax chop xa' lo tutsa lo'n, lë' tu xa' bi, no lë' xtu xa' ya'n. ]f3!Xa' gat nzhaklat gak xa' men da, par le' xa' kwa'n nzhakla xa', orze' mila' xa' kwa'n ban xa' par dubta' lo Dios; per xa' la' kwa'n nzhakla xa' le' xa' por nak xa' men da, orze' lë' xa' ban par dubta' lo Dios. 1e] Bitsila go kwa'n nguzak una' che'n Lot. d ’Zhë ze', tu xa' nzo yek yo' naza't la xa' par ko' xa' che'n xa' le'n yo'; o tu xa' nzo dan, naza't yëk xa' lizh xa'. Xc)Se'ska gak zhë or ruxoba lo rë men, na Xga'n Dios no nak da tu men yizhyuo. fbEPer or nguro' Lot yezh Sodoma, ngula bël no kubde ki lo yibë', par milox rë nak men ze'. aNo se'ga' ngok le'n rë zhë kwa'n miban Lot; ndao men ngu' men, nguzi' bixa' mito bixa', ngo'n bixa', no michao' bixa' yo'. ``9’Le'n rë zhë che'n Noé, ndao men ngu' men, mikwa'n bixa' una', ngok jwandang che'n bixa'; haxta or mizhin zhë nguio Noé le'n yo'ya, une mile' bixa' rë kuba', orze' ngula yiu nazhe'b milo'xe rë bixa'. r_]No nela xmod ngok rë zhë che'n Noé, se'ga' gak zhë or yala, na Xga'n Dios no nak da tu men yizhyuo. I^ Per galo ñal, zakzi dox da, no rë men nal re' le' naya' lon. f]Eporke lë' zhë yala lu', nela or nikë tu do'zi' ga', niziniy tu lad no xtu lad lo yibë'. x\i’No lë' rë men di'zh: “Lë'i re'”, o “Lë'i ba'”, per nayat go, no ni nayakë go tich bixa', [)Orze' nzhab Jesús lo rë men che'n Me: ―Lë' zhë zhin, lë' go gakla ne, ter tutsa ngubizh che'n rë zhë or yala, per nayot ne goi. |Zqno ni yent cho gab: “Lë'i re'”, o “Lë'i ba'”, porke lë' Dios kile' la mandad xid rë men nzho nal re'. LYOrze' minabdi'zh rë men fariseo lo Jesús, xmod lu' rë zhë, or le' Dios mandad lo yizhyuo; orze' nzhab Jesús: ―Or zhin rë zhë le' Dios mandad, gat lë't kwa'n lu' zhine lo rë men, X Orze' nzhab Jesús lo xa' re': ―Watsoli no bizë; lë'l mimbe la por ngwayilal da. Xmod lu' rë zhë or le' Dios mandad QW¿Chi nab tsa miyi' xa' nzë zit re', nguiubre par miza' xkix lo Dios? tVaOrze' nzhab Jesús: ―Per, ¿chi gat lë't za chi' go mimbe lo yalyizh che'n go? ¿Ma ska zi yë' bixa'? hUImbaino ngo't kuslo xa' xan ni' Jesús par miza' xa' xkix lo Me; no xa' re' nzë yezh Samaria. tTaOr une tu rë xa' re', lë' xa' miak la; orze' nguiubre xa' lo Jesús, kidi'zh xa' naye, dox nazhon Dios, (SINo or une Jesús bixa', nzhab Jesús: ―Wa go lo rë ngulëi', par rël xa' go. Mbaino di nzha bixa' nez, lë' bixa' ngokwen la lo yalyizh che'n bixa'. _R7 orze' nguruzhië rë xa' re', nzhab bixa': ―¡Jesús, Maestr, bilats laxto' go no! Q No or nzhazhin Me ro' tu yezh, ngwachë'l lo Me chi' miyi' xa' nizak tu yalyizh kwa'n lë lepra, per haxta zit nzo bixa' lo Jesús, P% Or nzha Jesús yezh Jerusalén, nded Me sao' rë yezh kwa'n ña'n lazh men Samaria, mbaino sao' rë yezh kwa'n nzhin lazh men Galilea. TO! Se'ska go, or lox le' go rë kwa'n mile' Dios mandad go, orze' ñal gab go: “No nak mos xa' niyent kwan zu', porke nab tsa kwa'n ñal le' no, mile' no.” Miliwen Jesús za chi' miyi' xa' nizak lepra KN No ni xkix naza't go lo mos, por rë mandad kwa'n mile' mos re'. M!sino ke lë' go gab: “Bikë' kwa'n lol, par bichao' kwa'n ga̱u̱, orze' kol kwa'n ga̱u̱ no kwa'n go'n; no lu nalta' gawal no gol.” L5’Gab be, kinu tu rë go tu mos xa' nzha'n dan, o nikina xa' ma che'n go; no or yë'd mos di dan, nagabt go lo xa': “Guded, guzob gawal”, YK+Per nzhab Jesús: ―Ter we'tsa ñila go Dios, nela xmod win lazh tu mostás ga', orze' gak gab go lo tu ya ro ba': “Yubchi ba', bizë le'n nitsdo'”, no lë'i gon kwa'n gab go. Kwan ñal le' tu mos JOrze' nzhab rë apost lo Señor: ―Maestr, goknu go no par más yila no Dios, par le' no rë kwa'n nazhon nela xmod nile' go ga'. NINo ter gazh wëlt le' xa' kwa'n gat lë' lo go tu ngubizh, per dub gazh wëlt yubre xa' lo go ne xa': “Nale'tra'ne”, orze' biya'l laxto' go kwa'n mile' xa' lo go. Kwan nzhak or ñila men Dios &HEKuze', biwi' go, chi tu wech go le' tu kwa'n gat lë' lo go, guzh go lo xa' nale'tra' xa'i; no chi mbin xa'i, orze' biya'l laxto' go kwa'n mile' xa' lo go. pGYMejor wei' Dios xa' re' tuli, ke par le' xa', nzë'b xki xtu men lo Dios, tu xa' laore ngwayila Dios. )F MNo nu nzhab Jesús lo rë men che'n Me: ―Nagakt ka'n men lo kwa'n nile' nzë'b xki men lo Dios, per dox nazhe'b nzha men xa' le', nzë'b xki xtu men lo Dios. XE)Per nzhab Abraham: “Per chi gat ñila bixa' rë widi'zh che'n Muisés, no rë widi'zh che'n rë profet, rë xa' kwa'n midi'zh por Dios, nayot yila bixa'i, ter tu men ngut ruban, yadi'zhe lo bixa'.”ZD-Orze' nzhab rrik: “Nagont bixa' ro' rë xa' ba', xuza Abraham; naki'n ruban tu xa', par yayab rë kure' lo rë wecha, par la' bixa' rë kwa'n gat lë' nak bixa', mbaino ban bixa' nela xmod nzhakla Dios.” CPer nzhab Abraham: “Lë' bixa' kinu ka ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, no rë kwa'n midi'zh rë profet; rë kuba' ñal gon bixa'.” UB#plo kinun gai' wecha, nes par nayi'd bixa' plo nazhe'b nizakzi men re'.” TA!Orze' nzhab rrik: “Kina'ba lol xuza Abraham, xë'lal Lásaro lizh xuza, Z@-Mbaino nu ska garol tsao' plo nzo go, no plo nzo no, nided tu barrank kwa'n yent cho nane plak na'ch. Kuze', rë xa' kwa'n nzho re', nagakt yi'd xa' ba', no ni rë xa' kwa'n nzho ba', nagakt yi'd xa' re'.” )?KPer nzhab Abraham: “Xga'na, bitsila dox wen mibanal, no lë' Lásaro dox nalats miban; no nal, milox yalnalats kwa'n une xa', per lu kine kwa'n nazhe'b nal. 6>eOrze' nguruzhië rrik: “¡Xuza Abraham!, bilats laxto' da, bixë'l Lásaro par gazh xa' yek bikwen ya' xa' kun nits, par gazh luzha, porke naxektra' da le'n bël re'.” =No dizde le'n gabil plo nzho rrik, naxektra' xa' di yalne; no ngulits xa' lo xa' dizde zit une xa' Abraham no Lásaro nzo kun Abraham. <Per ngol tu ngubizh, ngut Lásaro, no mbiy' rë ganj che'n Dios Lásaro plo nzho Abraham; mbaino nu ska rrik ngut no miga'ch xa'. p;YNo haxta rë kwa'n nzhab xan mes che'n rrik niwix xa' gao xa', no rë mbëk nizubi mizup ta' xa' re'. :No nguio tu men prob, xa' lë Lásaro, dub kwerp che'n xa' nzhazh lai; mbaino ro' pwert che'n rrik re' ñanu men xa' par nizob xa' ze'. 9)’Nguio tu men rrik, dox nabe xa', no pura lar wen nzhak xa'; no zilita' nile' xa' lani, no dox kwa'n kar nizi' xa' par nile' xa' lani. q8[’No chi tu miyi' lë' kun una' che'n xa', no ban xa' kun xtu una', orze' nzë'b xki miyi' re' lo Dios por lë'i; mbaino miyi' kwa'n ban kun una' kwa'n milë' kun xmiyi' re', nzë'b xki ska xa' re', por kure'. Rik no Lásaro 77per más jwals lox yibë' no yizhyuo ke par ded tu rë kwa'n nzobni' lo ley; sino ke rëi gak. Jesús milu' kwan nzhak or nilë' tu men kun tsa' xa' i6KNo nzhab Jesús: ―Haxta zhë che'n Juan, une naki'n mile' men kwa'n nzhab ley mbaino rë widi'zh kwa'n midi'zh rë profet. Dizde orze', nzhon men xmod yo men plo nile' Dios mandad, no jwers nile' men par yo men ze', h5Iorze' nzhab Jesús lo bixa': ―Mis go nidi'zh wen go lo rë men; per lë' Dios nane ka xmod nak laxto' go; porke rë kwa'n zak men dox tsak, per par Dios nikap laxto' Diose. Ley che'n Muisés mbaino plo nile' Dios mandad S4Orze' mixizhnu rë men fariseo Jesús, porke dox nazhi' bixa' dimi, 3 ’Yent cho tu mos gak kë zhi'n lo chop xa' nile' mandad xa', porke tu xa' re' yi' mos ne mos, no lë' xtu xa' chizhi' mos; o ro' tu rë xa' re' gon mos, no lo xtu xa' le' mos naya'. Kuze' nagakt chizhi' men Dios no orze' chizhi' men dimi nela tu dios ga'. t2a No chi gat nile' go xmod ñal kun rë kwa'n nak che'n xtu men, orze', ¿xmod zhin rë kwa'n nak che'n go? 1) No, chi nile' go kwa'n gat lë' lo rë kwa'n tsak lo yizhyuo re', orze', nagabt go, lë' Dios la' yalrrik kwa'n nidi' par dubta' par kina go. E0 ’No men xa' nile' wen lo tu kwa'n che'p, pwes nu ska lo kwa'n nayax nile' xa' wen; mbaino xa' nile' kwa'n gat lë' lo tu kwa'n che'p, nu ska lo kwa'n nayax le' xa' kwa'n gat lë'. K/ ’No nin lo go, bikwa'n go xmod chë'l go kun rë men yent kwan nzhap, kun yalrrik kwa'n gat lë' kwa'n nzho yizhyuo re'. No or lox yalrrik lo go, lë' Dios wei' go plo yo go par dubta'. A.{No or une xa' rrik re', lë' mos xa' gat nite'd kwent kumplet re', dox natsin por xmod mile' xa', orze' nzhab xa' rrik re' lo mos re': “Dox natsinal.” Kuze' nzhab Jesús: ―Porke rë men yizhyuo re', nzho xa' más natsin lo rë kwa'n nile' xa' kun rë men, ke xmod nile' rë men xa' nidi'zh, nilibe' Dios. l-QOrze' nzhab xa' lo xtu xa' nzë'b: “Lu ga', ¿plak nzë'bal?” Orze' nzhab xa' ze': “Tu gayo' dabed triu.” Orze' nzhab xa' nikina re': “Lë' yech kwa'n nzë'bal re', bizuxkwa' xtu yech, bizob tap galtsa dabed loi.” Y,+Orze' nzhab xa' re': “Lë'da nzë'b tu gayo' barril aseit.” Orze' nzhab xa' nikina re': “Lë' yech kwa'n nzë'bal re', karre nguzob, bizuxkwa' xtu yech, bizob cho' bichi' tsa barril aseit nzë'bal.” '+GOrze' ngurezh xa' nikina re', tuga' rë xa' nzë'b lo xa' nile' mandad xa'; nzhab xa' lo xa' galo laka mizhin: “¿Plak nzë'bal lo xa' nile' mandad da?” V*%¡Ah! Ne ka kwan len, par kwezh men da lizh xa', or niyenra' zhi'n kën.” )5Orze' mile' xa' nikina re' xigab: “¿Xmod len nal, lë' xa' nile' mandad da re' milat zhi'n lon? No naxekt da ga'na yuo, no nitulan na'ba karida. +(OOrze' ngurezh xa' rrik re' miyi' re' par nzhab xa': “¿Chi wali gat lë't kile'l kun rë cheda? Bite'd kwent rë kwa'n kile'l, porke nakinatra'l rë cheda.” Q' No midi'zh Jesús kure' lo rë men che'n Me: ―Nguio tu miyi' rrik, kinu xa' tu xa' nikina rë che'n xa', no ngwayab zipla mos che'n miyi' re': “Xa' nikina rë che'nal ba', gat lë't kile' xa'.” & Per nalre', ñal ngok lani, nizak laxto' be, porke lë' wechal re' ngut, per nguruban xa'; miziwan xa', per nal, ngwazhël xa'.”`%9Orze' nzhab xuz miyi': “Xga'na, lu dubta' nzol kun na; no rë kwa'n kinun, che'nle. /$Wper lë' xga'nal mbee' nguiubre re', mile' gaxt rë kwa'n miza'l ka' xa', lo rë una' le'n kai (kwa' gal), ¡no nal mile'l mandad, ngut bicerr kwa'n más nacha'!” 0#Yper nzhab miyi' lo xuz miyi': “Biwi', pla li'n nzha nikën zhi'n lol, no dubta' nzhona kwa'n nel, no per ni tu chib ye'n gat ne'l par ga̱u̱ kun rë xa' nichëla, &"EPer maska miyi' re' ngazak laxto', lë'la niyi' miyi' re', net xa' ngayo xa' le'n yo'. Orze' nguro' xuz miyi', par mila xa' yek miyi' ngayo miyi' le'n yo', %!COrze' nzhab mos: “Lë' wechal miëk, no lë' xuzal mile' mandad ngut bicerr más nacha', porke lë' wechal nguiubre wen, mbaino yent kwa'n nizak xa'.” ^ 5orze' ngurezh miyi' re' tu mos, par minabdi'zh xa': “¿Kwan kile' rë men ba'?” xi’Per xga'n galo xa' re' nzo dan, no or ñë'd xa' par lizh xa', mbin xa' kiyo'l musk, no kiyolni' men, +porke lë' xga'na re', milen xigab ngut la xa', no nal, nguiubre xa' naban xa'; miziwan xa', per nal ngwazhël xa'.” Orze' mile' bixa' lani. Y+no waka' go bicerr kwa'n más nacha', no bit go ma par gao be, no le' be lani, .UPer nzhab xuz miyi' lo rë mos xa' nguzi' xa': “Karre waka' go lar más kwa'n wen, no bigak goi xga'na re', no ngulo go yani ya' xa', no bikë' go kwa'n ni' xa', Orze' nzhab miyi' lo xuz miyi': “Payë', milen kwa'n gat lë' lo Dios, mbaino lo go, gat ñaltra' da ro'lë da xin go.” zmOrze' nguzen miyi' nez, ñë'd miyi' par lo xuz miyi'. ’No jwaltra' di zhin miyi' lo xuz miyi', lë' xa' une la miyi'. Orze' milats laxto' xa' miyi', karre ngwachë'lo xa' xga'n xa', nde'x xa' yën miyi', no michiro' xa' ta' kwats miyi'. U#Nal gat ñalt ro'lë da xga'n go; biwi' go lon nela lo tu mos che'n go.” dANeka lë'da yëk lo xuza, gapa lo xa': Payë', milen kwa'n gat lë' lo Dios mbaino lo go. yLult mile' xa' xigab: “¡Dox nayax mos kinu xuza, no di sobr nzho kwa'n gao bixa', mbaino na, gat da di yalwin re'! jMNo por tanta nila'n xa', nzhakla xa' ngao xa' kwa'n ro' kuch, porke yent cho za' kwa'n gao xa'. {Orze' mikwa'n xa' zhi'n lo tu men yezh ze', xa' ze' mixë'l xa' plo nax yuo che'n xa' re', par za' xa' kwa'n gao kuch. wgOr milo'x la xa' rë che'n xa', no plo nzho xa' nguio tu yalwin dox, orze' nguzublo ngok jwalt kwa'n lo xa'. J  No xche'p dispwés, miyi' win re', mikan rë nak kwa'n nak che'n, orze' nzha xa' zit xtu lazh men. Ze' mile' xa' gaxt rë nak che'n xa' lo rë kwa'n gat lë', miban xa' nela xmod nzhakla xa'. { miyi' más win nzhab lo xuz: “Lë'o Pa, nzhaklan ne'u kwa'n gal da.” Orze' ndi'z xuz bimiyi' kwa'n ñal kad bixa'. hI No nu midi'zh Jesús kwent re' lo rë men, nzhab Me: ―Nguio tu miyi', kinu chop xga'n, -S Nin lo go, se'ga' nizak laxto' rë ganj che'n Dios, or nizi tu men xmod nak xa' lo Dios, par ban xa' nela xmod nzhakla Dios. Kwent che'n tu miyi' nayi'lazh lo xuz <q No or yazhël xa'i, kan xa' rë xa' nichë'l xa', no rë xa' nzho gax plo nzho xa', gab xa': “Bizak laxto' go kun na, porke lë'da ngwazhël la dimi da, kwa'n nguziwan ze'.” <q’Se'ga' tu una' kwa'n kinu chi' pes kwa'n plat, no miziwan tube, orze', ¿chi nakë't xa' tu biani, no lo'b xa' dub le'n yo', par kwa'n xa'i nambe, haxta ke yazhël xa'i? } sNin lo go, se'ska más nzho yalnizak laxto' lo yibë', or nizi tu men xmod nak xa' lo Dios, par ban xa' nela xmod nzhakla Dios, ke por dub tap gal nzho chi'n bitap men xa' nizi, yent kwan nak, nambe laxto' lo Dios. Kwent che'n tu dimi miziwan F no or zhin go lizh go, kan go rë xa' nichë'l go, no rë xa' nzho go gax kun lë', no gab go lo bixa': “Bizak laxto' go kuna; porke lë'da ngwazhël la mbëkxi'l da ma nguziwan ze'.” F No or yazhël go ma, nizak laxto' go, yi'dnu go ma yën go; > u―Chi nzho tu go kinu tu gayo' mbëkxi'l, no or ziwan tu ma, ¿chi nala't go dub tap gal nzho chi'n bitap ma re' dan, par yakwa'n go ma nguziwan re', haxta ke yazhël go ma? A }Kuze' midi'zh Jesús kwent re' lo bixa', nzhab Me: OKuze' rë men fariseo no rë xa' nilu' ley, dox nakap kidi'zh bixa' tich Jesús, nzhab bixa': ―Lë' xa' re' nichë'l kun rë men xa' más nzë'b xki lo Dios, mbaino nu nzhao xa' kun rë men re'. # ARë men xa' nikan dimi che'n rey, no rë men xa' kwa'n nzho'b xti'zh más nzë'b xki lo Dios, nguzubi bixa' lo Jesús par gon bixa' kwa'n kidi'zh Jesús. nU#Nazu'tra'i ni par yuo, no ni par bon. Orze' mejor re'che. Chi lë' go mbin kure', bizobyek goi.W'"Nu nzhab Jesús: ―Wen zed, per chi gat nazhi'ra'i, ¿xmod dao'we zed? -!Se'ska, chi nzho tu go xa' nak men da, per más nazhi' go rë kwa'n lon, rë kwa'n kinu go ba', pwes nagakt gak go men da. Or gat nazhi'ra' zed {o No chi niwi' xa' naxekt xpen xa', orze' antis di ke yi'd xtu rey par dil xa', lë' xa' xë'l abis par kwëz dil. )KO chi tu rey nzhakla dil kun xtu rey, ¿gat galo laka naki'n le' xa' xigab, chi zixek chi' mil sondad che'n xa' lo gal mil sondad che'n xtu rey xa' nidil xa'? Ogab bixa': “Biwi', nangakt ngalo'x xa' ngazuxkwa' xa' lizh xa'.” iKporke chi zob go nab tsa simient che'ne, nalo'xt go kuxkwa' goi, orze' lë' rë men xizhnu go, O chi nzho tu go nile' xigab kuxkwa' go tu yo' nayax pis, ¿gat galo laka zob go par le' go xigab, plak dimi gal par yaloi?, ~Mbaino nu chi tu go nzadkë ticha, no nizheb go zakzi go o gat go por nak go men da; no chi sa' nak go, pwes nagakt gak go men da. }―Chi nzho tu go nzadkë ticha, no más nile' go por xuz go, o por xna' go, o por tsa' go, o por xmë'd go, o por wech go, o por bizan go, o nile' go más por rë kwa'n nile' go xigab; no chi más nazhi' go rë kuba' lon, orze' nagakt gak go tu men da. b|=No dox nayax men nzhakë tich Jesús, orze' miëk Me, miwi' Me lo bixa', nzhab Me: {{Kuze' nin lo go, ni tu rë xa' kwa'n ngurezha galo ba', gaoxche't lizha.” Xmod nak tu men walika men che'n Jesukrist zOrze' nzhab xa' nile' mandad re': “Wa le'n rë nez, mbaino wa ro' rë yalo, no jwers guzh yi'd rë men, par yazhë lizha. lyQGuzhël la ze' nzhab mos: “Señor, lë'da mile la kwa'n mile'l mandad, per stubi nzho lugar.” x-No or miëk mos ze', nzhab xa' rë kure' lo xa' za' kwa'n gao men re'. Orze' dox niyi'xian xa', no nzhab xa' lo mos ze': “Le' purad, le'n rë nez ro che'n yezh re', no rë bered, par waka' rë men xa' prob, no rë xa' ma'nk, mbaino rë xa' nikal lo, no rë xa' ko'j.” \w1No lë' xtu xa' nzhab: “Lë' jwandang da laore ngok laka; kuze' nagakt yala.” sv_No xtu xa' nzhab: “Lë'da nguzi' gai' nez ngo'n, lë'da nzhale' preb ma; le' dispense, nagakt yala.” u'Per rë bixa' tutsa mia'nkë bixa' di'zh. Xa' galo nzhab: “Milox nguzin tlë' yuo, lë'da nzha za wëlt loi. Le' dispense, nagakt yala.” ,tQOr ngol or gao bixa', mixë'l xa' nile' mandad ze' tu mos che'n xa', par nzhab xa' lo rë men xa' nak di'zh yi'd: “Dë' go nal, porke lë' ye'n ya nzhin la.” {soOrze' nzhab Jesús: ―Nguio tu miyi' miza' tu xche' ro gao rë men, orze' mile' xa' mandad yi'd nayax men. rOr mbin tu rë xa' kwa'n nzob lo mes ze' kure', orze' nzhab xa' lo Jesús: ―¡Nazhon nzha rë xa' gao plo nile' Dios mandad! q3par yal wen; porke rë xa' re', nagakt kixe lol; per Dios ne' tu kwa'n ka'l or ruban rë men xa' nile' kwa'n nzhakla Dios. Kwent che'n tu xche' ro zpm Mejor or za'l tu kwa'n gao men, gurezh rë xa' prob, rë xa' ma'nk, no rë xa' ne ni', mbaino rë xa' nikal lo, loQ Orze', nzhab Jesús lo xa' kwa'n ñanu Jesús lizh xa': ―Or za'l tu kwa'n gao men, nakwezhtal xa' nichë'lal, ni wechal, ni melizhal, ni tu men rrik; porke lë' rë xa' re', se'ska le' bixa' kun lu, par kix bixa'i lol. |nq porke xa' kwa'n nzhakla le' men kas, per ni nawi' men lo xa'; mbaino xa' kwa'n gat nizi ya, lë' men le' kas xa'. Cm Más wen haxta tras zob go or kwezh men go, orze' lë' xa' ngurezh go ne lo go: “Guded lare' weech, re' ñal zobal”, orze' rë men xa' nzobal kun lë' lo mes, lë' bixa' le' kasal, l no xa' ngurezh go re' zubi lo go par ne xa': “Watso par zob xa' re'”, no orze' lë' go tula, mbaino haxta tras zob go. k―Or kwezh tu men go ya go tu jwandang, nazobt go plo nizob rë men xa' ro, nzha ska zhin xtu xa' más tsak lo go, %jCNo or une Jesús, rë xa' kwa'n ngwane xa' lo par nzë jwandang, or nizhin bixa', nibe bixa' plo nizob pura xa' ro par zob bixa', orze' nzhab Jesús: MiOrze' yent kwan ngakab bixa' lo Jesús. Rë xa' nzha jwandang EhMbaino lo rë men fariseo ze' nzhab Jesús: ―No chi tu go kinu tu xin, o tu ngo'n, no chi ngula ma le'n zo, ter zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n, orze', ¿chi nako't go ma lwega'? gPer yent kwan ngakab bixa'. Orze' nguzen Jesús ya' xa' re', mbaino miliwen Jesús xa', orze' nzhab Me lo xa': “Bizë lizhal.” CfOrze' minabdi'zh Jesús lo rë xa' nilu' ley, no lo rë men fariseo kwa'n nzhin ze', nzhab Jesús: ―¿Chi zak liwena tu men nzhakne, zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n, o nagakte? PeSe' kile' bixa' porke lo Jesús nzo tu miyi' nzhakne, ngwazhë di ki. +d QNo ngol tu zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n, ngwatao Jesús lizh tu men fariseo, xa' nile' mandad, no rë men zhin ze' kila'ch bixa', nabei kwan le' Jesús. =cs #Per biwi' go, lë' yado' che'n go ya'n nzë'b, mbaino zit ya'n go di lo Dios; no nanetra' go da más, haxta zhin zhë kwa'n gab go: “¡Wen nzha xa' kwa'n mixë'l Señor!”mbS "’¡Men Jerusalén, men Jerusalén, go kwa'n nzhut rë profet, no nigo ke go rë men kwa'n nixë'l Dios lo go! ¡Nayax wëlt ngoklan ngazhina junt rë go, nela nguid niye'zh rë xmë'd le'n xi'l ga', per nangaziyëlt go! -aS !No ter sa' nile' Herodes xigab kun na, per lë'da naki'n ka ya nez da dub nalzhë re', no yë' mbaino wizh par len rë kwa'n naki'n len; porke nagatta' da ni xtu rë plo, nab tsa Jerusalén naki'n gat da, porke nab tsa ba', nzhut men rë xa' kwa'n nixë'l Dios par nidi'zh widi'zh che'n Me. X`) Orze' nzhab Jesús: ―Wa go wayab go lo xa' nizi dox ya ba', se' ne Jesús: “Biwi', nalzhë, no yë', kubchin mbi mal laxto' rë men, no liwena rë men nzhakne; no ngubizh yon loxa rë zhi'n da.” _y No mis zhë ze', mizhin pla men fariseo, nzhab lo Jesús: ―Chi, bizë laba'; porke lë' Herodes nzhakla gutal. a^; No biwi' go, nzho xa' nile' go xigab, más tsak nal re', per más dispwés, xa' ze' gak xa' menes tsak; no xa' nile' go xigab menes tsak nal re', xa' ze' gak xa' más tsak dispwés. Mbi'n Jesús por yezh Jerusalén i]K porke lë' rë lad yizhyuo, yi'd men, par zob xa' lo mes, plo nile' Dios mandad par gao bixa'. 0\Y Ze' go'n go, no dao' ley go or ne go Abraham, Isaac, Jakob, no rë profet xa' midi'zh por Dios chi tiemp, nzho bixa' plo nile' Dios mandad, no lë' go nzhin al tich, w[g Orze' ne xa' lo go: “Lë'da ni la, yent cho nzhak da go; ¡rë go xa' nile' kwa'n gat lë', chi go lon!” .ZU Orze' gab go lo xa': “¡Per nzho ka cho nzhak no go! Lë' be tutsa ndao, mbaino tutsa ngu' be, no go milu' widi'zh che'n go lo no, le'n rë nez che'n lazh be.” nYU No lult, lë' xa' nak che'n yo' kwa'n kinu pwert nayaa re', yaxche tsao' ro' yo', no rë go ya'n al tich, orze' kwezh go ro' yo', gab go: “Señor, bixa'l go ro' yo'”, per lë' xa' ne lo go orze': “Yent cho nzhak da go.” gXG ―Dox pe'n le' men gan, yo men plo nile' Dios mandad. Nake nela or nided men ro' tu pwert dox nayaa ga'. Bile' go jwers, yo go ro' pwert re', porke nin lo go, nayax men gakla yo ro' pwert re', per che'p tsa men yo. "W= no nguro' tu men minabdi'zh lo Jesús, nzhab xa': ―Señor, ¿chi che'p tsa men ro' lo rë kwa'n nazhe'b kwa'n nzadkë tich bixa'? Orze' nzhab Jesús: wVg Or nzha Jesús nez Jerusalén, kilu' Me widi'zh che'n Dios le'n rë yezh, no rë rranch plo nzhaded Me, U  Nake nela levadur kwa'n nguzen tu una', no migoch una'i, le'n gal biga'i kil harín kwa'n mitsibech rë harín re'. Pwert nayaa iTK Nu nzhab Jesús: ―¿Kwan xtu kwa'n nak nela xmod nile' Dios mandad lo rë men che'n Me? GS Nake nela tu lazh win mostás ga', kwa'n mixë'n tu miyi', lo yuo plo kinu xa' rë ya xlë che'n xa', no miro'be, no ngoke tu ya ro, haxta miyin michao' yo rram che'ne. Kwent che'n levadur R Orze' nzhab Jesús: ―¿Kwan tu kwa'n nak nela xmod nile' Dios mandad lo rë men che'n Me, no kun kwan chë'l bei? UQ# No or nzhab Jesús rë kure', rë xa' nile' mandad kwa'n nikwa'n dil kun Jesús, mitula bixa', per más men mizak laxto' or une bixa', rë kwa'n nazhon nile' Jesús. Kwent che'n tu lazh win mostás 4Pa porke una' re' nzë ben che'n Abraham, per lë' Mizhab mile' ngokne una' chi'n bichon li'n; no nal, ¿chi nayi' ngok wen una' re', zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n? GO Orze' nzhab Jesús lo xa' re': ―¡Tatu nazhe'b nak go, chigab walika men wen go! ¿Chi gat nixëkt go ngo'n che'n go, o burr che'n go zhë nile' men diskans, par za' go nits go ma?, N9 Per xa' nile' mandad le'n yo' ze', niyi' xa' por miliwen Jesús una' re', zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n, orze' nzhab xa' nile' mandad lo rë men nzhin ze': ―Nzho xo'p ngubizh kwa'n kë men zhi'n, nab tsa rë ngubizh re' ñal yi'd go par gak wen go; yi'dt go zhë re'. lMQ No mixo'b Me ya' Me tich una', orze' lwega' mili una', no nguzublo kidi'zh una' nazhon Dios. ]~v}t||2{czzVyy]yxxw:vvWuugttXss rr3qqxppoonmmllkkjuii$hGggsgfweeed\cbbaa:`_^^I]K\j[[,ZZYYXWWHW*VVV'UUBTSS2RRgRQxQ&PhPNjMM!LLKOJIIkH{GGNFEEQEDCCCzC BB AL@?L>=<<]<;;-::u998N77f76^55844$3342281100E//h..-,,Y++*))+(q(''&g%%$$#U"!!X :g;2hFCV"[w\b N Z  > s =m,)h+9\|1Nayax men nzhakë, no nayax una' nzho'n naye, di yalnawin por kwa'n kizak Jesús. b{=Or ñanu bixa' Jesús plo gat Me, nez nguzen bixa' tu miyi' xa' lë Simón, xa' nzë lazh men Cirene, se' ñë'd xa' re' di dan, no mile' bixa' mbiy' xa' re' krus che'n Jesús yën xa', nzhakë xa' tich Jesús. Rzno miliya' Pilat, xa' kwa'n michëldil men no xa' kwa'n mbit men, porke xa' re' ngokla bixa'; orze' michi Pilat Jesús lo rë men, par mile' bixa' kwa'n nzhakla bixa' kun lë' Me. Nkë Jesús lo krus 3yaOrze' nguziyël Pilat kwa'n mina'b bixa', |xqPer más naye kibizhië bixa': “¡Bikë' go xa' lo krus!”, haxta ke mile' bixa' gan kwa'n nzhakla bixa'. :wmNo wëlt yon nzhab Pilat lo bixa': ―Per, ¿kwan tu kwa'n mal mile' xa' re'? Na miwi', yent kwan nak xa', par ñal gat xa'. Nal re', lox rële tich xa', orze' liyan xa'. vveper rë men ze' garga'l nguruzhië bixa', nzhab bixa': ―¡Bikë' go xa' lo krus! ¡Bikë' go xa' lo krus! EuPer Pilat ngokla ngaliya' Jesús, no nzhab xa'i xtu wëlt, at;No lë' Barrabás nzho lizhyi'b por michëldil xa' men yezh, no por mbit xa' men. Ts!per rë bixa' nguruzhië: ―¡Naliya't go xa' re', biliya' go Barrabás! ErNo rë lani Pask, niliya' Pilat tu men nzho lizhyi'b, >qwNal re', dispwés di rële tich xa', lë' xa' liyan. pNo nu ska Herodes nane, gat nzhapt xa' dol, kuze' mixë'l Herodes xa' lon xtu wëlt, ne goi nal, yent kwa'n nzë'b xa' par ñal gat xa'. ;ooorze' nzhab Pilat lo bixa': ―Biwi'u, go michi xa' re' lon, no ne go, lë' xa' kichëldil men, per na minabdi'zh lo xa' lo rë nak go; no ni tu kwa'n ne go nak xa', gat walit. wng Orze' mikan Pilat rë xa' nile' mandad lo rë ngulëi', no rë xa' nak zhi'n yezh, mbaino rë men yezh, tma No mis zhë ze', michë'l Pilat no Herodes, porke nzhala ze', lë' bixa' nidil. Nzhab rë men, gat Jesús ;lo Orze' Herodes no rë sondad che'n xa', nguzhitnu bixa' no mixizhnu bixa' Jesús; migak bixa' tu lar wen Jesús, kwa'n nzhak rey; orze' mixë'lska xa' Jesús lo Pilat xtu wëlt. okW Rë xa' nile' mandad lo rë ngulëi', no rë xa' nilu' ley nzhin ze', dox kikë' bixa' kixu' Jesús. Vj% Nayax dox kwa'n minabdi'zh Herodes lo Jesús, per yent kwa'n ngakab Jesús. @iyNo or une Herodes Jesús, dox nizak laxto' xa', porke nzhala, nzhakla Herodes ne xa' Jesús por rë kwa'n nzhon xa' nile' Jesús; kuze' nzhakla xa' ne xa' le' Jesús tu señ nazhon. lhQOrze' nzhab rë men ze': ―Walikai, men Galilea xa'. No or mbin Pilat, lë' Jesús nzë plo nile' Herodes mandad, orze' mixë'l Pilat Jesús lo Herodes, no lë' Herodes le'n rë ngubizh ze', mer nzo xa' yezh Jerusalén. egCNo or mbin Pilat rë kure', minabdi'zh xa': ―¿Chi lazh men Galilea nzë miyi' ba'? >fuPer más naye kibizhië bixa', nzhab bixa': ―Xa' re' kiki'l rë nak men Judea kun rë kwa'n kilu' xa'. Dizde kun rë men Galilea nguzublo xa', no nal, haxta re' kile' xa'i. .eUOrze' nzhab Pilat lo rë xa' nile' mandad rë ngulëi', no lo más rë men nzhin ze': ―Neule, na miwi', yent kwan nak xa' re' par ganin, lë' xa' nzhap dol. }dsOrze' nzhab Pilat lo Jesús: ―¿Chi lu ka nak rey che'n rë men Israel? Orze' nzhab Jesús: ―Go kine nai. NcZe' michao' bixa' di'zhyix, nzhab bixa': ―Lë' xa' re' kikide men lazh no, no ne xa', gat ñalt gax dimi che'n rey César; no nidi'zh xa', lë' xa' nak Krist, mbaino nu nak xa' rey nidi'zh xa'. ?b {Orze', ngwatso rë bixa', ñanu bixa' Jesús lo Pilat. yakGOrze' nzhab bixa': ―Gat naki'ntra' be, más men ne kwa'n lo be. Pwes mis be mbin kwa'n midi'zh xa'.{`oFOrze' rë bixa' minabdi'zh, nzhab bixa': ―¿Chi lu ka nak Xga'n Dios? Orze' nzhab Jesús: ―Go kine nai. _wEPer dizde nal re', lë' Xga'n Dios, xa' nak ska tu men yizhyuo, zob lad direch che'n Dios, Me kwa'n nile' rë kwa'n. 5^eDno chi nabdi'zha tu kwa'n lo go, nanet goi. m]SC―Bine lo no, chi lu ka nak Krist. Orze' nzhab Jesús: ―Chi nin: “Nakai”, nayilat goi, m\SBNo or ngwanilyuo, migan rë xa' nak zhi'n yezh, no rë xa' nile' mandad lo rë ngulëi', mbaino rë xa' nilu' ley, no mbiy' bixa' Jesús plo nzhin rë gustis xa' más nile' mandad, ze' minabdi'zh bixa' lo Me, nzhab bixa': [ ANo nu nzhab bixa' más kwa'n gat lë' lo Jesús par nde bixa' Me. Mbiy' bixa' Jesús lo rë gustis, xa' más nile' mandad TZ!@nu mitsao' bixa' lo Jesús, no nzhab bixa': ―¡Bine, cho kiyinal nabei! MY?Rë xa' kikina Jesús, dub kiyin bixa' Me, kixizhnu bixa' Me, GX>Orze' nguro' Per tich, dox nzho'n Per. Mixizhnu bixa' Jesús W/=orze' miëk Jesús, miwi' lo Per, orze' mitsila Per kwa'n nzhab Señor: “Chon wëlt gabal: Gat nilibe'ta'l da, antis di kë' nguidgai kant.” V <Orze' nzhab Per lo xa' re': ―Per mbee', ¡naneta kwan kidi'zhal! No stubi kidi'zh Per kure', lë'chi mikë' tu gai kant, 'UG;No dispwés, pas nzha tu or, lë'chi xtu xa' kiyab garga'l: ―¡Sigurka, nu ka xa' re' nikizë kun xa' ba', porke nu ka xa' re' nzë lazh men Galilea! T:Guzhël la di ze', xtu xa' nzhab lo Per: ―¡Nuka lu nak tu xpen xa' ba'! Per nzhab Per: ―A'a mbee', gat nakt dai. PS9Orze' mika'ch Per, nzhab Per: ―Wi'le una', nalibe'ta' xa' ba'. R%8No tu una' kwa'n nikë zhi'n ze', nzob gax plo kichë' Per, xe miwi' una' lo Per, orze' nzhab una': ―¡Nuka miyi' re' nikizë kun Jesús! vQe7No or mizo'l bixa' tu ki lo luwe, orze' nguzob bixa' naka'n par bizh bixa', mbaino nu Per nguzob xid bixa'. P6Orze' nguzen bixa' Jesús, ñanu bixa' Me lizh ngulëi' ro; no lë' Per zit-zit nzhakë Per tich rë men ñanu Jesús. O55Rë ngubizh nguzon kun go le'n yado', no nangazent go da; per nal yë'l re' nak or che'n go, no or che'n Mizhab. Nzhab Per, gat nilibe't Per Jesús tNa4No nzhab Jesús lo rë xa' kwa'n nile' mandad, no lo rë ngulëi'; mbaino lo rë xa' nikina yado', no lo rë xa' nak zhi'n, rë xa' kwa'n nzë par zen Jesús: ―¿Chon nzatsen go da kun spad no kun yarrot? Chigab tu wa'n nzatsen go. M3orze' nzhab Jesús lo rë men che'n Me: ―¡Bila' go, unelai! Orze' migal Jesús nzha mos ze', no lwega' miliwen Jesuze. ]L32No tu rë men che'n Jesús, micho' tu nzha mos che'n ngulëi' ro, lad direch, gKG1No rë men che'n Jesús, or une bixa' kure', nzhab bixa': ―Señor, ¿dil no kun spad? J 0orze' nzhab Jesús: ―Judas, na Xga'n Dios no nak da tu men yizhyuo, no ¿chi par chil da lo rë men re', chiro'l ta' kwatsa? bI=/Stubi kidi'zh Me, lë'chi mizhin tu bëd men, no xa' kwa'n lë Judas, mis tu rë xa' kwa'n nzho xid tu dusen men che'n Jesús, dilant laka xa' re', orze' nguzubi xa' lo Jesús par michiro' xa' ta' kwats Jesús, H.orze' nzhab Jesús lo bixa': ―¿Chon naxnaa go? Waxche go, no guna'b go lo Dios, par nayachin go lo kwa'n gat lë'. Or ngwaga' Jesús G-Or milox guna'b Jesús, ngwatso Me ña Me lo rë men che'n Me, orze' rë men che'n Me naxnaa por dox niwin laxto' bixa', !F;,No nazhe'b niwin laxto' Jesús nela tu men naxiat ga', orze' más naye kina'b Me lo Xuz Me; no nits nzhaknei' Me ngob lo yuo, rë lan ro nela ren ga'. NE+Orze' nguruxo'b tu ganj lo yibë', par miza' jwers ka' Jesús. Dw*nzhab Me: ―Payë', chi nzhaklal, gulo' da lo kwa'n nazhe'b re'. Per gat lë't kwa'n nin gak, sino kwa'n nzhaklale. !C;)Orze' nguruya' Jesús tu lad di plo nzhin rë men che'n Me, zit nela plo nichizhin men tu ke ya' men ga'; ze' nguzuxib Me, par kina'b Me lo Dios, vBe(No or mizhin Me ze', nzhab Me lo rë men che'n Me: ―Bina'b go lo Dios, par nayachin go lo kwa'n gat lë'. }As'Orze' nguro' Jesús nela xmod nile' ka Me, nzha Me mont plo lë Olivos, nu rë men che'n Me, nzhakë tich Me. 3@_&Orze' nzhab rë men che'n Jesús: ―Señor, biwi' go, lë' chop spad re'. Orze' nzhab Jesús: ―Une lai, nadi'zhtra' go. Mina'b Jesús lo Dios plo lë Getsemaní B?}%porke nin lo go, nak la di'zh gak rë kwa'n nzobni' por da, widi'zh kwa'n nzhab: “Nu xa' nzho xid rë xa' más nzë'b xki lo men.” Walika rë kwa'n nzob lo yech por da, lë'i gak. />W$Orze' nzhab Jesús: ―Per nal nin lo go, xa' kinu bols, wei' xa'i; no xa' kinu dimi, wei' xa'i; no xa' gat kinu spad, to xa' kwa'n nzhak xa' par zi' xa' tube, h=I#Orze' nzhab Jesús: ―Or mixëla go, nin yent kwa'n wei' go nez; ni tu bols, ni kwa'n nigo go dimi che'n go, ni yalyid che'n go, no, ¿chi ngok jwalt tu kwa'n lo go? Orze' nzhab bixa': ―Yent kwan ngak jwalt lo no. <"Orze' nzhab Jesús: ―Nin lol Per; antis di ke kë' gai kant, lë'l gab chon wëlt gat nilibe'tal da. Nzhazhin or gat Jesús a;;!Orze' nzhab Per: ―Señor, ter lizhyi'b yo'n kun go, no haxta ter gat da kun go. {:o per na guna'b lo Dios por lu, par nala'l yilal da; no or yëkal lon, goknu rë wechal par zo bixa' naye lo Dios. 9/No nu nzhab Señor: ―Simón, Simón; biwi' lë' Mizhab guna'b par nabei, cho go le' xa' gan ko' xa' lon, nela xmod nitsumbe men triu ga', 18[nes par gao go, no go go lo mes da, plo nilen mandad; no zob go plo le' go mandad lo za tu dusen ben men Israel. Midi'zh Jesús, lë' Per gab, gat nilibe't Per Jesús ]73Kuze', nela mine' Xuza poder par len mandad, se'ska nene ka' go par le' go mandad, S6’No go, dubta' nguzo go kuna, or nguzaka rë kwa'n milinu men da. 65eNo, ¿cho más nile' mandad? ¿Chi men nizob lo mese, o xa' nichi kwa'n gao mene? ¿Chi gat lë't xa' nizob lo mese? Per na, nak xid go nela tu men nichi kwa'n lo men ga'. 4Per go, nale't go sa'. Mejor cho go nzhakla le' mandad, go ze' gak xa' más win; no xa' nizo dilant, nak nela tu mos ga'. k3Oorze' nzhab Jesús lo bixa': ―Rë xa' nak rey lo rë men gat lë't men Israel, dox nile' bixa' provech rë men re'; mbaino rë más rë xa' nile' mandad lo rë men re', mis lë' bixa' nidi'zh dox wen nile' bixa' rë kwa'n. j2MNo rë men che'n Me nguzublo kichëlro' bixa', par nabei cho gak xa' le' mandad xid bixa', 71gOrze' nguzublo kidi'zh rë men che'n Me: “¿Cho xa' kwa'n nzho xid be, gak xa' kwa'n le' kure'?” Kichëlro' rë men che'n Jesús par nabei cho le' mandad xid bixa' 0Na, Xga'n Dios mbaino nak da tu men yizhyuo; nak la di'zh zakzi da, per xa' kwa'n chi da lo rë men, ¡nazhe'b mal nzha xa' re'! T/!’Per biwi'u, xa' chi da lo rë men, lë' xa' nzob kuda lo mes re'. e.CNo se'ska mile' Me, or milox ndao xche' bixa', nguzen Me kwa'n nzho bin, orze' nzhab Me: ―Bin re' nak di nueb, kwa'n mila' Dios di'zh par rë men da, za' Dios yalnazhon ka' bixa', por ren da kwa'n xo por rë go. h-IOrze' nguzen Me pan, miza' Me xkix lo Dios, orze' michi'x Mei, no miza' Mei ka' rë men che'n Me, orze' nzhab Me: ―Kure' nak kwerp da kwa'n zan por rë go; se' bile' go dubta', nela xmod kilen re', par tsila go da. j,Mporke lult nal go'n nits gub yizhyuo re'. Or go'ne xtu wëlt plo nile' Dios mandad, xa'la mode. s+_Orze' nguzen Me tu bas, miza' Me xkix lo Dios, nzhab Me: ―Gu' go kure', no gudi'z goi xid rë go, q*[porke nin lo go, nayotra' ga̱u̱n lani pask re'; haxta or le' Dios mandad, orze' ga̱u̱ne xtu xëlt. f)Eorze' nzhab Me: ―¡Dox nzhapa gan gao be lani Pask re', antis di zakzi da mbaino gat da!, K(No or ngol or, nguzob Jesús lo mes kun rë apost che'n Me, ' Orze' ngwa bixa', no se'ka ngoke nela xmod nzhab ka Jesús lo bixa', orze' ze' michao' bixa' kwa'n gao bixa' lani pask re'. & Orze' lë' xa' lu' tu kwart ro lo go, kwa'n nzob xtu pis ya, no rë kwa'n nzhin la le'ne; orze' ze' bichao' go kwa'n gao be. % orze' gab go lo xa' kwa'n nak che'n yo' ze': “Lë' Maestr ne: ¿Lu' go plo gao Maestr kun rë men che'n Maestr nal lani re'?” *$M Orze' nzhab Jesús: ―Biwi' go, or zhin go yezh Jerusalén, ze' zhë'l go tu miyi' kwa'n ñanu tu re nits, wakë' go tich xa' haxta or zhin xa' lizh xa', K# Orze' nzhab bixa' lo Jesús: ―¿Plo nzhaklal yachao' noi? h"IOrze' mixë'l Jesús Per kun Juan, nzhab Me: ―Wa go, wachao' go kwa'n gao be lani pask re'. !{Mizhin zhë kwa'n nzhal lani Pask, or nzhao men Israel pan kwa'n niyent levadur; zhë re' nzhut men tu mbëkxi'l. . UOrze' nguziyël Judas. No dizde orze', nguzublo kikwa'n Judas mod par chi xa' Jesús lo rë xa' re', tu or kwa'n nayent men lo Jesús. Lult xche' kwa'n ndao Jesús _7Orze' nizak laxto' rë xa' re', no mia'n bixa' di'zh, kix bixa' ka' Judas por kure'. 6eNgwa xa' re' lo rë xa' nile' mandad lo rë ngulëi', mbaino lo rë xa' nile' mandad rë xa' nikina yado', par midi'zhnu Judas rë xa' re', xmod chi Judas Jesús lo bixa'. iKOrze' nguio Mizhab laxto' Judas Iscariote, mis tu rë xa' kwa'n nak tu dusen men che'n Jesús. /Wno rë xa' nile' mandad lo rë ngulëi', no rë xa' nilu' ley, mia'n bixa' di'zh gut bixa' Jesús xla'n, nes par naxo'b mene yek bixa', porke nizheb bixa' gon mene. R Nzhazhin la lani Pask, or nzhao rë men Israel pan kwa'n niyent levadur; eC&No rë men nibin garzi'l laka lo luwe che'n yado', par gon bixa' kwa'n nidi'zh Jesús.}s%Or zhë, nilu' Jesús widi'zh che'n Dios lo luwe che'n yado', mbaino lë' yë'l, ña Me mont kwa'n lë Olivo. I $Kuze' list guzou biwi'u, no guna'b go zilita' lo Dios, par le' go gan lo rë kwa'n nazhe'b yi'd yizhyuo re', mbaino par yent kwan zheb go, or zhin go lo Xga'n Dios, Me nu nak tu men yizhyuo. pY#porke zhë re' zhin ¡di! lo rë nak men nzhin yizhyuo, nela or nizen tramp mizin ga', yaga' men loi. c?"’Bikina go go, nala't go yo rë xigab laxto' go, kwa'n le' wei' go lo rë kwa'n nzhakla kwerp che'n go, no lo rë xigab ña-ñë'd yek go, xmod pa' le' go yizhyuo re', no di repent zhin zhë nazhe'b re' lo go, S!Yibë' no yizhyuo lë'i lox; per rë kwa'n nidizha, rëi lë'i zhin gak. _7 ’Walika kwa'n nin lo go, rë kure' gak antis dike gat rë men xa' nzho orze'. kOno se'ga', or ne go, kiyak rë kure'; nane la go, nzhazhin la zhë, le' Dios mandad dub yizhyuo. c?or ne go nzhaxichla rë rram che'ne, lë' go niza' kwent, lë' mbëo' nëi' nzhazhin la; Y+No midi'zh Jesús kwent re': ―Biwi' go lo ya nzhao', no lo más rë ya; +Or zublo gak rë kure', list guzo go, gulits go lo go lo yibë', porke ya nzhazhin la, ro' go lo rë kwa'n nazhe'b, mbaino ban go kun lë' Me. fEOrze' rë men yizhyuo ne, lë' Xga'n Dios xa' nak ska tu men yizhyuo yi'd le'n tu xkao, mbaino kun biani kwa'n nizini nayi' dox, no dox kinu Me jwers par lë' Me mandad no par le' Me rë kwa'n, kwa'n niyent cho gak le'. +Lë' rë men te'dyë'l por tanta zhe'b, por rë kwa'n gak yizhyuo re'; porke haxta rë kwa'n nzen rë kwa'n nzho lo yibë', lë'i ro' xlugare. G No nzhab Jesús: ―No yo nayax señ lo ngubizh, no lo mbëo', no lo rë mbël. Mbaino lo yizhyuo, rë lazh men yo yalnazhe'b, net men kwan le' men por dox naye nibezh nitsdo' kiyite. / WNo gat bixa' kun spad, no más bixa' wei' men, par gak bixa' mos nado lo xtu men, lo más rë lazh men; no yezh Jerusalén, rë men xa' gat lë't men Israel, gak che'ne mbaino le' mandade, per lë' zhë zhin, nagaktra'i che'n bixa', mbaino nale'tra' xa' mandade. Or yubre Xga'n Dios xtu wëlt I  ¡Zhe'b nalats, nzha rë una' xa' nak xin rë zhë ze', no rë una' xa' naka' më'd orze', porke dox nazhe'b kwa'n yi'd yizhyuo rë zhë re'; no rë men yezh re', dox kwa'n nazhe'b ne bixa'! : mporke zhë re', gak zhë kwa'n gab Dios xmod gak kun rë men Israel, par gak rë kwa'n nzobni' lo ley che'n Muisés mbaino rë kwa'n mikë' rë xa' midi'zh por Dios chi tiemp. / Worze' lë' rë men Judea, ñal yuka'ch bixa' le'n rë mont, no rë xa' nzho yezh Jerusalén, ñal ro' bixa'; no rë xa' nzhin dan, ñal nayëktra' bixa' lizh bixa', `9’Or ne go, naka'n ro' yezh Jerusalén nzhin sondad, nane la go mizhin la loxe, W'Por ñila go da dub kizak go rë kure', kuze' le' go ban par dubta' lo Dios. 7ino ter zak go rë kure', per Dios kina ka go. 6gno rë nak men yi' ne' go por nak go men da; *MPer go, haxta rë xuz go, no rë xna' go no rë wech go, mbaino rë melizh go, no rë xa' nichë'l go; mis rë xa' re' chi go lo rë men, par gut bixa' pla go; xiporke na gane xigab ka' go, par xmod kab go lo bixa'; mbaino ni tu bixa' gakt kab lo kwa'n di'zh go lo bixa'. 8kKuze', nale't go xigab kwan di'zh go lo bixa', 1] nes par za' di'zh go xtizha lo rë men. /W ’No antis di ke gak rë kure', lë' men zen go par zakzi bixa' go, no chi bixa' go lo rë xa' nile' mandad le'n yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios; no ko bixa' go lizhyi'b; no haxta chi xa' go lo rë xa' más nile' mandad, haxta lo rë rey no lo rë gobiernador, por nak go men da,  no dox rë xo ro win nayax plo, rë zhë ze', no yo yalwin no yalyizh; mbaino lo yibë' lu' rë kwa'n nazhe'b, no rë señ nazhe'b dox. k~O No nzhab Jesús: ―Lë' tu lazh men dil kun xtu lazh men, no tu gubier dil kun xtu gubier, ;}o No or gon go kidil rë gobier, kun tsa' gubier bixa', no or kidil men kun mis gubier che'n bixa', nazhebt go kwa'n dox; porke rë kure' galo laka gak, per jwaltra' lox yizhyuo. l|QOrze' nzhab Jesús: ―Biwi' go par yent cho kide go, porke nayax men yi'd, ded bixa' nela da ga', di'zh bixa' lo men: “Na nak Krist”; mbaino nu di'zh bixa': “Mizhin gaxla zhë lox yizhyuo”, per nayilat go bixa'. {Orze' minabdi'zh bixa', nzhab bixa': ―Maestr, ¿pok gak rë kure'? No, ¿xmod lu' rë zhë mizhin la gak rë kure'? "z=―Lë' tu zhë zhin, lë' rë nak kwa'n kiwi' go lo rë, ley bil; ni tu ke kwa'n nakxao'we, ya'nte tich weche. Rë kure' gak antis di lox yizhyuo 1y[No pla rë men che'n Jesús, kidi'zh bixa' xmod ngokxao' yado', no tatu chul rë ke nzho ta'i, no rë dimi kwa'n ngoknu men, par milu'i chul, orze' nzhab Jesús: Ix porke rë xa' ba', kwa'n mia'n sobr lo xa', miza' bixa' gon, per una' re'se, dub niyente nizak una', miza' una' gon, rë tsa dimi kwa'n kinu una' par gao una'. Midi'zh Jesús, lë' yado' bil |wqorze' nzhab Jesús lo rë men che'n Me: ―Walika kwa'n nin lo go, más kwa'n miza' una' ba' ke más rë men ba', v}no nu une Jesús tu una' ngut xmiyi', no prob una'; mila una' chop tsa dimi win kwa'n dox che'p tsak le'n alkansí ze', 'u IDub nzo Jesús lo luwe che'n yado' kun rë men che'n Me, lë'chi ngulits Me lo Me, une Me xmod kiza' rë men rrik gon, kila bixa'i le'n alkansí che'n yado', t-/No nilat bixa' haxta lizh una' ngut xmiyi'. No chigab walika men che'n Dios bixa', xche nidi'zh bixa' lo Dios; kuze' más zakzi Dios bixa'.s+.―Neu kun rë xa' nilu' ley, napa' ke'd bixa' kwa'n nak bixa' go. Lë' bixa' ño laxto' nzhak bixa' pura lar wen, mbaino ño laxto' bixa', or nini' men lo bixa', kun rop lad ya' men zen men ya' bixa', mbaino lo rë men ño laxto' bixa' le' men se' kun lë' bixa'; no nizob bixa' pura plo nizob rë men tsak, le'n yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios, mbaino lo rë lani, se'ska nile' bixa'. ^r5-No dub kiyon rë men kwa'n kidi'zh Jesús, orze' nzhab Me lo rë men che'n Me: :qm,Orze', ¿xmod gak Krist Xga'n Dabi?, porke mis Dabi nzhab: “Lë' Krist nak Señor da.” Jesús nzhab lo rë men che'n Me, wi' bixa', nagakt bixa' nela rë xa' nilu' ley ga' Op+haxta ke len, che'ptsa (bi'ch laka) gak rë xa' nidilal kun lë'.” o!*porke mis Dabi mizob lo libr che'n Salmos widi'zh re':Lë' Señor nzhab lo Señor da:“Guzob lad direch da plo más tsak, Tn!)Orze' nzhab Jesús: ―¿Xmod nzhab men, lë' Krist nak xga'n Dabi?, lmQ(Orze' nangayetra' laxto' bixa', nganabdi'zh bixa' más kwa'n lo Jesús. ¿Cho nak Xuz Krist? Yl+'Orze' nzhab pla maestr xa' nilu' ley: ―Maestr, dox wen kwa'n midi'zhal. k)&Rë widi'zh re' nilu', lë' Dios gat nakt Dios, Dios che'n rë men ngut; lë' Dios nak Dios che'n rë men naban; porke lo Dios rë men naban. ijK%No par yila go lë' rë men ngut ruban, ¿chi nagat go'l go, kwa'n midi'zh Dios lo Muisés, or une Muisés tu ya yich nzobyol? Lë' Dios nzhab: “Na nak Dios che'n Abraham, no Dios che'n Isaac, mbaino Dios che'n Jakob.” i$porke orze', nayotra' gat bixa', lë' bixa' gak nela ganj che'n Dios ga', no gak bixa' xmë'd Dios porke nguruban bixa'. h#per rë men xa' wi' Dios, ñal ban xtu yizhyuo kwa'n kinu Dios, or ruban bixa', nagaptra' bixa' una', ni nagak jwandang che'n bixa', Og"Orze' nzhab Jesús: ―Yizhyuo re', miyi' kun una' niban bixa', jfM!No nal, or ruban bixa', ¿cho xa' gak che'n una' re'?, porke za gazh bixa' miban kun lë' una'. (eK No lult, nu ska una' re' ngut. hdIno wech mion xa' se'ska, haxta za gazh bixa' ngut, sin nangapt bixa' më'd kun lë' una' re'. c1Xa' mirop se'ga', jbMPwes nguio gazh miyi' tutsa wech; xa' galo ngok tsa' tu una', no ngut xa' sin nangap xa' më'd. Za-―Maestr, lë' Muisés mizob lo yech, or gat tu miyi' no la' xa' una' che'n xa', mbaino nangapt xa' më'd kun lë' una', orze' wech xa' naki'n ban kun una' re' par gap xa' ngut re' më'd kun lë' una'. `Orze' nguzubi pla men saduceo lo Jesús, no rë xa' re' gat ñilat chi wali ruban men ngut, minabdi'zh bixa' kure': x_iNo nangaktra' ngakab bixa' lo rë men; xe mia'n bixa' tuli por xmod nkab Jesús. ¿Chi ziruban men ngut? ^Orze' nzhab Jesús: ―Ne goix, biza' go che'n César kwa'n nak che'n César; mbaino che'n Dios kwa'n nak che'n Dios. ] Gulo' go tu pes, par ne be xmod nake. No bineu, ¿cho nikë loi, mbaino cho lë kinui? Orze' nzhab bixa': ―César nikë loi. ~\uPer lwega' mizi Jesús cho xigab kile' bixa'; orze' nzhab Me: ―¿Chon kizenbe' go da (kiwi' go xmod nak da)? U[#Lë'o, ¿kwan ne go? ¿Chi lë'ka kix met dimi che'n rreyse, o gat lë'te? bZ=Orze' kuze' nzhab bixa' lo Jesús: ―Maestr, nzhon no kwa'n nidi'zh go, no kwa'n nilu' go, pura kwa'n ñale; no gat nibet go men or nile' go tu kwa'n par men; no nilu' go gon men ro' Dios nela xmod nzhakla ka Dios. ]Y3Kuze', mixë'l bixa' pla miyi' kwa'n le', chigab walika nzhakla bixa' ne bixa' tu kwa'n, per ka namás par la'ch bixa'i, par ne bixa' gab Jesús tu kwa'n gat ñal, par za' chi bixa' Me lo gobier che'n men Roma. zXmRë xa' nile' mandad lo rë ngulëi', no rë xa' nilu' ley; mis orze' ngokla bixa' ngazen bixa' Jesús, porke mizi bixa' par yek bixa' nzha kwa'n midi'zh Jesús. Per nangakt ngale' bixa'i, porke nizheb bixa' lo más rë men nzhin ze'. W-No rë men yachin lo ke re', lë'i gut xa'; no chi lë' ke re' gab yek tu men, lë'i ta'ch xa'. Ñal za' men che'n rey kwa'n nak che'n rey ]V3Per or miwi' Jesús xe lo bixa', nzhab Me: ―Aja, kwan gab widi'zh kwan nzobni' re'x:Lë' ke kwa'n ngulubi rë xa' nichao' yo', zak bixa' nazu'te,
per lë'i ngok ke galo laka, kwa'n nzen dub yo'. ’Orze' mile' xa' nak che'n ya gub re' xigab: “¿Kwan len nal? Mejor yub xga'na xëla, xa' nazhi' da, pas ro' xa' re'se gon bixa'.” gQG Orze' mixë'l xa' mos yon; nu ska xa' re' mitsiwe' bixa', no ngulutin bixa' mos re' al tich. P Orze' mixë'l xa' xtu mos, no nu ska mos re' ndin bixa', no che'ptsa mile' bixa' ne', no mizhire bixa' mos re', nab ya' ska mos. TO! Or ngol tiemp miza'i, mixë'l xa' nak che'n ya gub re', tu mos che'n xa' par na'b xa' lo rë men ngo'ne, kwa'n gal xa'. Per rë xa' ngo'ne re', ndin bixa' mos re', no mizhire bixa' mos re' nab ya' mos. ;No Orze' midi'zh Jesús kwent re', lo rë men nzhin ze', nzhab Me: ―Tu miyi' mixë'n tu pedas ya gub, orze' miza' xa'i med lo rë men ga'ne; orze' nguro' xa' tu tiemp xche. MwOrze' nzhab Jesús lo bixa': ―Nuska da, nanita cho mixë'l da kilen rë kure'. Kwent che'n rë mos mal laxto' ?LyOrze' nzhab bixa': ―Nanet no cho mixë'l Juan. K!No chi gab be: “Men mixë'l Juan”, orze' lë' rë men re' koke be, porke rë men zak, lë' Juan ngok tu profet, xa' midi'zh por Dios. #J?Orze' nguzublo kidi'zh bixa' lo wech bixa': ―Chi gab be: “Lë' Dios mixë'l Juan”, orze' lë' xa' ne lo be: “¿Chonska nangayila go xa'?” RI¿Cho mixë'l Juan par lilëi' Juan men le'n nits? ¿Chi Diose, o mene? UH#Orze' nzhab Jesús: ―Nuka da, nabdi'zh tu kwa'n lo go, no bine goi: yGknzhab rë xa' re' lo Jesús: ―Bine lo no, ¿kwan nakal par kile'l rë kure', mbaino cho mixë'lal par le'le? YF -No ngol tu ngubizh, nzo Jesús lo luwe che'n yado', kilu' Me widi'zh che'n Dios lo rë xa' nzhin ze', orze' ze', mizhin rë xa' nile' mandad lo rë ngulëi', no rë xa' nilu' ley, kun rë xa' nak zhi'n yezh, pEY0per nangakt le' bixa'i, porke rë men yezh ze', dubla bixa' nzhon bixa' rë kwa'n nidi'zh Jesús.ZD-/No zilita' nilu' Jesús widi'zh che'n Dios, lo luwe che'n yado', per rë xa' kwa'n nile' mandad lo rë ngulëi', no rë xa' nilu' ley, kun rë xa' nak zhi'n yezh; kikwa'n bixa' mod par gut bixa' Jesús, C+.no nzhab Me: ―Se' nzobni': “Lë' lizha nak plo nidi'zh men Lon”, ¡per go kile'i nela plo nibin rë wa'n ga', par lat xa' che'n rë men! B'-No dispwés di kure', ña Me plo nak lo luwe che'n yado' yezh Jerusalén, orze' nguzublo kigotin Me rë xa' nito, no rë xa' nizi' ze', ]A3,mbaino rë go gut bixa', yent kwan zine laxto' bixa' go, mbaino lo'x bixa' yezh che'n go, ni tu ke naya'nte tich weche, rë kwa'n ngokxao'we, porke nangalibe't go, zhë mbi'dtswi' Dios go. Jesús mitsumbe yado' k@O+porke zhin zhë, lë' rë men kwa'n niyi' nine go, kurral le' bixa' go, par yent plo le' go gan, %?C*nzhab Me: ―¡Men yezh Jerusalén, oj nal zhë re', gak libe' go Me kwa'n le', yal laxto' Dios kun go!, per nela xmod nak go nal re', nagakt libe' go Me, W>')Or nzhazhin Jesús gax yezh Jerusalén, or une Mei, mbi'n Me por lë'i, ={(Per nzhab Jesús: ―Nin lo go, chi lë' rë men re' la', nadi'zhtra', orze', ¡lë' rë ke di'zh por lë' bixa'! <y'Orze' xid rë men re', nzhab pla men fariseo: ―¡Maestr, guzh lo rë men che'nal, di'zhtra' bixa', lu nak rey! $;A&nzhab bixa': ―¡Wen nzha rey xa' mixë'l Dios! ¡Mial laxto' Dios kun rë men!, mbaino rë men yizhyuo ñal di'zh: “¡Lë' Dios nazhon mbaino wen!” i:K%Or nzhalayët la Me, tich lom kwa'n lë Olivo, plo nilu' la yezh Jerusalén, orze' rë men che'n Me nguzublo kibizhië bixa' di nizak laxto' bixa', kidi'zh bixa' dox nazhon Dios, por rë kwa'n nazhon une bixa', mile' Dios, ^95$Dub nzhazë ma nzob Jesús tich ma, no rë men ndix bixa' xab bixa' plo ded Jesús. w8g#Orze' ngwala' bixa' ma lo Jesús, no mixo'b bixa' xab bixa' tich ma, mbaino mizob bixa' Jesús tich ma. ;7q"Mikab rop xa' re': ―Lë' Señor naki'n ma. z6m!no or kixëk bixa' burrit re', orze' nzhab rë xa' nak che'n ma: ―Lë'go, ¿chon kixëk go burr ye'n ba' ga'? _57 Orze' nzha rop xa' re', mbaino se'ka ngoke, nela xmod nzhab ka Jesús lo bixa', r4]no chi nabdi'zh tu men: “¿Chon kixëk go burrit ba'?”, orze' guzh go: “Lë' Señor naki'n ma.” 3)nzhab Me lo bixa': ―Wa go rranch kwa'n nzhin ba', ba' ne go tu burrit nikido', no nagat zob ni tu men tich ma; bixëk go ma no di'nu go ma, .2UNo or nzhazhin la Me gax plo nzhin rë rranch kwa'n lë Betfagé no Betania, kwa'n ña'n gax plo ña'n lom kwa'n lë Olivo, orze' mixë'l Jesús chop men che'n Me, [1/No or milox midi'zh Jesús rë kure', orze' nzha Jesús par nez Jerusalén. -0SOrze' nzhab rey: “Nu rë xa' kwa'n gat nzhaklat gak da rey lo ba', waka' go bixa', no bit go bixa', dilant lon.” Nguio Jesús le'n yezh Jerusalén nela tu rey /Orze' nzhab rey: “Pwes nin lo go, xa' kinu lai, mase ka' xa'; per xa' gat kinui, haxta kwa'n nile' xa' xigab kinu xa', ro' ya' xa'.” V.%Orze' nzhab rë xa' nzhin ze': “Señor, xa' ba' kinu la zi chi'y más.” -Orze' nzhab rey lo rë men nzhin ze': “Bilat go dimi lo xa' re', no biza' goi, ka' xa' kwa'n mile' gan zichi'y dimás.” V,%orze', ¿chon nangagotal dimi da bank, par or ngayala, ngazene kun xine?” F+Orze' nzhab rey: “¡Minu la xigab che'nal! Nal nele por kwa'n nel ba'. Chi lë'l nane ka, na tu men nina'b kwent dimás, mbaino nina'ba kwa'n gat nizan, no nikana kwa'n plo gat nzha'na, *#porke mizheb da lo go, go nak tu men nina'b kwent dimás; porke nina'b go kwa'n gat niza' go, mbaino nikan go kwa'n plo gat nzha'nt go.” h)IPer xtu mos nguzubi, nzhab: “Señor, lë' xtimi go re', lë'da ngulucha̱we̱ lo tu pañit; R(Orze' nu lo xa' re' nzhab rey: “Nal lë'l le' mandad lo gai' yezh.” i'KOrze' nguzubi mos rop, nzhab: “Señor, lë' dimi che'n go mile' gan gai' wëlt xtu tante.” & Orze' nzhab rey lo xa' re': “Dox wen mile'l, kun che'p tsa kwa'n milan lol, mos wenal. Nal lë'l le' mandad lo chi' yezh.” a%;Xa' galo nguzubi, nzhab: “Señor, lë' xtimi go mile' gan chi' wëlt más nayaxe.” %$CPer or miëk xa' re' lazh xa', lë' xa' nak la rey; orze' ngurezh rey re' rë mos che'n xa' kwa'n miza' xa' dimi ze', par ne xa' plak mile' tuga' xa' gan. K#Per rë melazh xa', niyi' nine xa', no or nzha xa' gak rey re', mixë'l rë men lazh xa' pla xa' kwa'n nguzhubner ngwayab lo xa' más nile' mandad: “Gat nzhaklat no gak xa' re' rey lo no.” ."U No antis di ya xa', ngurezh xa' chi' mos che'n xa' par miza' xa' tu tant ga' dimi ka' kad bixa', orze' nzhab xa': “Gukë go zhi'n kun dimi re', haxta or yala.” ! kuze' nzhab Jesús: ―Nguio tu miyi' xga'n tu xa' ro, ngwa xa' xtu lazh men zit, par gak xa' rey lo rë melazh xa' or yubre xa'. ~ u Rë kwa'n kidi'zh Jesús kiyon men, no nu midi'zh Jesús tu kwent re', porke lë' Jesús gax la nzo Me par yezh Jerusalén, no rë men xa' nzhakë tich Me mile' bixa' xigab, ngane bixa' di repent, ngarulo xmod le' Dios mandad dub yizhyuo, c? Na nak Xga'n Dios, no nak da tu men yizhyuo, nzhala par nzakwana, rë xa' kilox lo rë kwa'n nzë'b xki xa' lo Dios, par kon bixa' lo rë kwa'n nazhe'b, kwa'n nzadkë tich bixa'. Kwent che'n rë xa' kwa'n nguzen dimi 7 Orze' nzhab Jesús: ―Nalzhë re', lë' rë xa' lizh go, lë' go ro' lo rë kwa'n nazhe'b nzadkë tich go, porke nukal nzë ben che'n Abraham. :g~~y~}}|Y{j{zyyDxxWwww-vvMuu(tss.rr=qqpRooqonmmllkkkjii^hhhJggOfeTdd4cc&b}aaM``.__F^^D]]1\\8[[ZZ!YYXXWVVpUUOUTTSSRrQQ9PP+OO.NMM,LL?KKSII$HHGwFFbEEHDCCBBBHA@@L?>>=v<;;:&88&7W66V55<433211R1//..j-\,++r**K))4(("'p'"&C%%$$##=""W!!' (8 +C`5.$K  ^ lr/x:{Lo$No ni naze't go yek go or ña'n go di'zh le' go tu kwa'n, porke nagakt le' go naguzh o nagats ni tu yich yek go. ’No mbin la go xmod midi'zh Dios lo rë xuz go chi tiemp or nzhab Dios: “Naya'lt laxto' go, le' go kwa'n mila' go di'zh lon.” H Per na ni lo go, chi tu miyi' lë' kun tsa', no chi gat lë' por ngop la una' re' xtu miyi'y, orze' kure' le', nzë'b xki una' lo Dios, mbaino miyi' xa' ban kun una' re', por kure' nu ska xa' nzë'b xki lo Dios. Jesús nilu' kwan nzhak or nila' men di'zh tu kwa'n {Go’No nu mbin la go: “Wanei cho tu men lë' kun tsa', naki'n yats tu yech par gak ban xa' kun xtu men.” 3F_No chi lë' ya'l lad direch nile' nzë'b xkil, neka bicho'i tuli; más wen yent xtu plol ke par bi dubal le'n gabil. Jesús milu' kwan nzhak, or nilë' men kun tsa' men E Kuze', chi lë' zalol lad direch nile', nzë'b xkil, neka gulo'i tuli; más wen gak jwalt tu plol ke par dubal bi le'n gabil. DPer na ni lo go, wanei cho tu miyi' niwi' lo tu una' no niwix xa' ban xa' kun una' ze', guzhë nzë'b xki xa' re' lo Dios por kuba'. dCANo nzhab Jesús: ―Lë' go mbin la kure': “Nabant go kun men gat lë' tsa' go.” BWalika kwa'n nin, nako't bixa' lu lizhyi'b haxta ke kixal rë kwa'n nzë'bal. Jesús midi'zh, nabant men kun xa' gat lë' tsa' men dAA’No chi wei' tu menal lo gustis, dub nzha go nez, bitsiyal laxto' xa' re', nes par nachi xa' lu lo gustis xa' nile' mandad, napa' wei' xa' re' lu lo xa' nikina lizhyi'b; no xa' nikina lizhyi'b re' kol lizhyi'b. v@eorze' más wen nalta' za'l gon lo Dios, galo laka watsiya'l laxto' wechal, orze' yubre'l, za'l gon lo Dios. b?=’No chi dub kiza'l tu gon lo Dios, mbaino nanel, lë'l kinu tu kwent kun wechal, Q>Per na ni lo go, wanei cho men, xa' niyi' kun xtu men, orze' lë' gustis gab kwan ñal xa' re'; no wanei cho men nzhab lo xtu xa': “Tont gox”, guzhë nzë'b xki xa' ze' lo gustis xa' más tsak; mbaino wanei cho nzhab: “Le'n bël loxal”, lo xtu men, orze' por midi'zh xa' re' sa', lë' xa' re' nzho rriez bi le'n gabil. @=yNo nu nzhab Me: ―Lë' go nane ka, se' nak widi'zh kwa'n mbin rë xuz go xa' nzhala: “Naguttal men, porke xa' nzhut men, lë' gustis wei' xa' par kix xa' kwa'n mile' xa'.” x<iNin lo go, chi lë' go nale' gan le' go más rë kwa'n nzobni' lo ley che'n Muisés lo rë men fariseo, mbaino lo rë men nilu' ley re', orze' por kuba' nayot go plo nile' Dios mandad. Jesús milu' kwan nzhak, or niyi' tu men kun xtu men o;WKuze', tu xa' nane la kwa'n nzobni' lo ley, ter más che'ptsa nilu' tsake, no chi nilu' xa' re' lo men, gat naki'nt le' men kwa'n che'ptsa nilu' tsak re', orze' xa' re' gak xa' más che'p tsak plo nile' Dios mandad. Per men nile' rë kwa'n nzobni' lo ley, no nilu' xa'i lo más men par nu bixa' le'i, orze' xa' re' dox xa' ro gak xa' plo nile' Dios mandad. :Walika kwa'n nin lo go, dub nzho gaka yibë' no yizhyuo, rë kwa'n nzobni' lo ley gak; haxta rë kwa'n más kwa'n win, rëi gak. 9#’Nale't go xigab, nzhala par chila ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, o nzhala par kubchin rë widi'zh kwa'n mikë' rë xa' midi'zh por Dios nzhala; na nzhal par len, gak rë kwa'n nzobni' lo ley, mbaino par gak rë kwa'n mikë' rë xa' midi'zh por Dios nzhala. 28]Gok go nela tu biani ga', nes par ne men xa naban go, orze' lë' men di'zh nazhon Xuz go Dios, Me nzho lo yibë'. Jesús milu' xmod nak ley kwa'n mila' Dios lo Muisés x7ino yent cho tsinki tu biani par zob xa'i le'n tu kaj; lë' xa' zobe al ya' par ziniy lo rë men nzho le'ño'. c6?’Go nak nela tu ki ga' lo yizhyuo re', nela tu yezh nzhin yek tu lom nilu' lakai; 59 ’Lë' go nak nela zed ga' yizhyuo re', per chi lë' zed gat nazhira', orze' yent kwan zu'i; lë'i yubi, mbaino lo men loi. Biani che'n yizhyuo 34_ Dox bizak laxto' go por kuba'; lë' dox tu kwa'ro ne' Dios ka' go lo yibë'. Sa' nguzak rë men nzhala xa' midi'zh por Dios, rë xa' miban galo lo go. Zed che'n yizhyuo 33_ ’Nazhon nzha go or nichao' yek men tu bëd kwa'n gat lë' nak go, no or dox nakap men lo go, mbaino or nidi'zh men tu bëd kwa'n mbël nak go, por nak go men da. 2# ’Nazhon nzha rë men, xa' niyi' men nine men por nile' bixa' kwa'n nzhakla Dios; kuze' lë' bixa' yo plo nzho yalnazhon che'n Dios. l1Q ’Nazhon nzha rë men xa' nile' nibin tu men wen kun xtu men; lë bixa' ru'lë xmë'd Dios. T0!’Nazhon nzha rë men xa' nambe laxto' lo Dios; lë' bixa' ne Dios. b/=’Nazhon nzha rë men xa' nilats laxto' xtu men; lë' Dios lats ska laxto' bixa'. _.7’Nazhon nzha rë men, xa' nizak nela or nila'n tu men ga', mbaino nizak xa' nela or nizëi' laxto' tu men ga', por tanta nzhakla xa' ban xa' nela xmod nzhakla Dios ga', orze' dimás za' Dios kwa'n ka' xa'. - ’Nazhon nzha rë men xa' niwi' nab tsa lo Dios por rë kwa'n naki'n bixa'; kuze' lë' bixa' gal kwa'n mila' Dios di'zh. X,)’Nazhon nzha rë men xa' nzho'n nalre'; lë' Dios tsiyal laxto' bixa'. +―Nazhon nzha rë men xa' nane, dox naki'n bixa' Dios, porke che'n bixa' nak rë kwa'n kinu Dios par rë men che'n Me. g*Gmbaino nguzublo Me kilu' Me widi'zh che'n Dios lo rë men, nzhab Me: ¿Cho rë men nzha wen? ) {Or une Jesús nayax dox men nzhakë tich Me, nkili Me yek tu lom, ze' nguzob Me, orze' nguzubi rë men che'n Me lo Me, a(;Dox tu bëd men nzhakë tich Jesús: men Galilea no rë men yezh Decápolis, no nu rë men yezh Jerusalén, mbaino rë men yezh Judea, kun rë men xa' nzë xtu ro' you' Jordán; rë men re' nzhakë tich Jesús.&'ENo dub lazh men Siria nguxo'b xti'zh Jesús, ngwanu rë men lo Jesús rë xa' nzhakne, wanei cho yalyizh nizak bixa', mbaino cho yalne kinu bixa'; rë xa' nzho mbi mal laxto' no rë xa' nizak yalyizh nikao, mbaino rë xa' nizak yalyizh kwa'n nagakt win men; rë bixa' miliwen Jesús. y&kNo dub lazh men Galilea, nikizë Jesús, kilu' Me widi'zh che'n Dios le'n rë yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios, kidi'zh Me xmod le' men, gak men, men che'n Dios; mbaino miliwen Me rë lo yalyizh no rë yalne kwa'n kinu rë men. %Mbaino tuli mila' bixa' xuz bixa' le'n bark, lë' bixa' nzhakë tich Jesús. Jesús kilu' widi'zh che'n Dios lo nayax men l$QNo nguzë Jesús xche'p, une Me rop wech xchop miyi', tu xa' lë Jakob no xtu xa' lë Juan, xuz bixa' lë Zebedeo; nzho bixa' le'n bark kun xuz bixa', kiliwen bixa' rë yex kwa'n nizen bixa' mbël. Orze' ngurezh Jesús bixa'. \#1Tuli mila' bixa' rë yex kwa'n nizen bixa' mbël, nzhakë bixa' tich Jesús. ]"3lë'chi nzhab Jesús lo bixa': ―Dikë go ticha, na le kan go men nela mbël ga'. q![Dub nikizë Jesús ro' nits kwa'n ña'n lazh men Galilea, une Me rop wech tu miyi'. Tu xa' lë Simón Per, mbaino xtu xa' lë Ndres. Zhi'n che'n bixa' nizen bixa' mbël, no mer ngulubi bixa' yex le'n nits par zen bixa' mbël, O No dizde orze' nguzublo kidi'zh Jesús lo rë men, nzhab Me: ―Bila' go rë kwa'n gat lë' nak go lo Dios; lë' nzhazhin la gak go men che'n Dios. Jesús ngule tap miyi' par gak men che'n Me ucTer naban go lo nakao,
per lë' tu ki ro zini lo go;
rë go xa' dox nizheb gat mbaino lox lo Dios. QBin goi, men yezh Zabulón,
mbaino men yezh Neftalí,
kwa'n nzhin al nez ro' nitsdo'
al xtu ro' you' Jordán;
no bin goi, rë men yezh Galilea,
rë xa' gat lë't men Israel: X)Se' ngok rë kwa'n mizobni' Isaías, xa' midi'zh por Dios, or nzhab xa':  Mila' Me yezh Nazaret, ña Me yezh Capernaúm, kwa'n nzhin ro' lagún plo nazhë'l rë men yezh Zabulón no rë men yezh Neftalí, R Or mbin Jesús, lë' Juan nzho lizhyi'b, nzha Me lazh men Galilea. ,Q Orze'se nguiubchi Mizhab lo Jesús, lë'chi nguzubi pla ganj che'n Dios, miza' rë kwa'n naki'n Jesús. Nguzublo kile' Jesús zhi'n nazhon che'n Xuz Me Dios 1[ Orze' nzhab Jesús: ―¡Yubchi lon, Mizhab! Nela nzobni' ka lo Yech che'n Dios: “Nabtsa lo Dios, Me nile' mandadal, di'zhal nazhon Me, mbaino gonal ro' Me.” w no nzhab Mizhab: ―Na ne rë nak kure' ka'l, chi lë'l ne, nazhon da, mbaino zuxibal xan ni'n haxta gal lol lo yuo. 7Lult mbi'y Mizhab Jesús yek tu yi' dox kwa'ro; di ze' milu' Mizhab rë nak lazh men, plo nzhin men yizhyuo, mbaino rë kwa'n tsak che'n bixa', ykPer nzhab Jesús: ―Nuska nzobni' lo Yech che'n Dios: “Nazenbe'tal Dios che'nal, Me nile' mandadal.” [/par nzhab Mizhab: ―Chi walika nakal Xga'n Dios, bila' gabal dizde re' haxta lo yuo; nela nzobni' ka lo Yech che'n Dios: “Xë'l Me rë ganj che'n Me par kinal, no zen rë ganj ya'l par nayachinal lo ke.” KOrze' mbi'y Mizhab Jesús yek yado' Jerusalén plo más ya, .UOrze' nzhab Jesús: ―Se' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Gat lë't nab yët gak gao men par ban men; nab tsa kun widi'zh kwa'n niro' ro' Dios gak ban men.” %CLë'chi nguzubi Mizhab par zenbe' Mizhab Jesús (wi' Mizhab xmod nak Jesús), nzhab Mizhab: ―Chi walika Lu nak Xga'n Dios, bile' ke re' gake yët gawal. fENzhala cho' ngubizh no cho' yë'l di nzo Me ze', dub orze' gat gao Me, orze' dox mila'n Me.  Or nguio Sprit che'n Dios laxto' Jesús, mbi'y Sprit Jesús plo más zit le'n yuo bizh par nabei chi zile' Mizhab gan kide Jesús. lë'chi mien tu widi'zh dizde lo yibë' kwa'n nzhab: ―Xa' re' Xga'na xa' nazhi' da; dox nizak laxto'n por xa' re'.3No or milox ngoklëi' Jesús, tuli nguro' Me le'n nits, lë'chi mixa'l lo yibë', une Jesús ngulayët Sprit che'n Dios yek Me, nela tu palom ga',  }Per nzhab Jesús: ―Por nal, la' be gake se', par le' be rë kwa'n nzhakla Dios gak. Orze' mililëi' Juan Jesús. y kOr galo laka nanet Juan lilëi' Juan Jesús, nzhab Juan: ―¿Taxa na lilë̱i̱ña̱l? ¡Maska lu lilëi' da!  / Nalse nzha Jesús plo nzo Juan par lilëi' Juan Me le'n nits; dizde lazh men Galilea nguro' Me par mizhin Me ro' you' Jordán plo nzo Juan. K  No nzen la xa' pal par tsumbe xa' triu, no tu lad ko' xa' yix. Or lox tsumbe xa'i, orze' kan xa' triu par kichao' xa'i, per lë' yix zë'k xa' plo gat ñalt bël. Ngoklëi' Jesús you' Jordán   Walika, nab tsa nililë̱i'ña̱ men le'n nits or walika nila' bixa' rë kwa'n gat lë' nak bixa' lo Dios. Per nzho xtu xa', xa' nzadkë ticha, xa' re' nililëi' men kun Sprit che'n Dios, no más tsak xa' lon. Per ni gat ñal lan yalyid che'n xa' ni' xa'. dA no lë' yi'b ya nzo la xan rë ya, par cho'i rë ya kwa'n gat niza' xlë wen, orze' yole. 4a mbaino nagabt go, yent kwa'n le' Dios kun go por nzë go ben che'n Abraham, porke nin lo go, haxta kun rë ke re', gak le' Dios, gake rë men xa' nzë ben che'n Abraham, BNal bilu' go, walika mila' go rë kwa'n gat lë' nak go, .UNo or une Juan, nayax rë men fariseo kun nayax men saduceo, nzë bixa' par lilëi' Juan bixa', orze' nzhab Juan: ―¡Rë go, men nakap, xa' nak nela mbë'l nayi' ga'! ¿Cho ne lo go, nab por gaklëi' go, le' go gan lo kwa'n nazhe'b kwa'n xë'l Dios par rë men kwa'n nzë'b xki lo Me? OOr nixo'bdol bixa' lo Juan, nili'lëi' Juan bixa' le'n you' Jordán. 7Rë men re' ñayon kwa'n nidi'zh Juan: rë men yezh Jerusalén kun rë men xa' nzho lazh men Judea, mbaino rë men xa' nzho naka'n ro' you' Jordán. -Nakxao' xab Juan kun yich che'n kamey, no nazi' tu sint yid laxto' xa'; kwa'n nzhao Juan nak nab tsa xanch kun mizhin che'n rë mbëz dan. mSNo Juan re' mize't Isaías, tu xa' midi'zh por Dios chi tiemp or nzhab xa':Dizde le'n yuo bizh, naye kibizhyë tu xa', kidi'zh:“Bizuxkwa' go laxto' go par Dios;
bila' go rë kwa'n gat lë' kwa'n nak go.” oWnzhab xa': ―Bila' go rë kwa'n gat lë' nak go; lë' zhë nzhazhin la, ne go xmod ban go kun Dios.  %Le'n rë ngubizh ze', Juan xa' nililëi' men le'n nits, nguio xa' le'n yuo bizh kwa'n ña'n lo yuo che'n men Judea, kidi'zh xa' lo rë men, )~Kno or mizhin xa' ze', ña xa' tu yezh lë Nazaret, par ngok rë widi'zh kwa'n midi'zh tu profet or nzhab xa': “Lë' xa' ru'lë xa' nzë yezh Nazaret.”6}ePer or mbin Che, lë' Lao nile' mandad lazh men Judea lugar che'n Herodes xuz xa', dox nizheb Che bi xa' ze'; orze' nzhab Dios lo xa' le'n mika'l, bi xa' lazh men Galilea, ]|3Ngwaxche Che, mbi'y xa' më'd kun xna' më'd, nguiubre bixa' lazh men Israel. {nzhab ganj: ―Waxche, bi'y më'd kun xna' më'd; bizë go lazh men Israel; lë' rë xa' nzhakla gut më'd, lë' rë bixa' ngut la. lzQNo or ngut Herodes, xtu wëlt ngurulo tu ganj che'n Dios lo Che le'n mika'l lazh men egipto, KyDox tu yalnawin nzho lazh men Ramá,
dox niwin laxto' Raquel, nzho'n xa' naye;
nibizhyë xa' por rë xmë'd xa',
no nanetra' yalnawin che'n xa' kwëz, por niyen ra' rë xmë'd xa'. bx=par ngok widi'zh che'n Dios kwa'n mizobni' Jeremías, rë widi'zh kwa'n nzhab se': w'No or une Herodes, lë' rë xa' nane xmod nak mbël lo yibë' ze' mikide xa', dox miyi'xian Herodes, no mile' xa' mandad, gat rë nak më'd xibyi' kwa'n nzhap haxta chop li'n. Nguzen Herodes dizde zhë kwa'n midi'zhnu xa' rë xa' kwa'n une nguluxo'b mbël ze' lo yibë'; rë më'd ye'n mbit xa' kwa'n nzho yezh Belén mbaino rë më'd kwa'n nzho más rë yezh kwa'n nzhin naka'n yezh Belén, [v/no ba'gaka nguio bixa' haxta or ngut Herodes, par ngok rë kwa'n mila' Dios di'zh lo tu xa' midi'zh por Dios or nzhab xa': “Dizde lazh men egipto ngurezha Xga'na.” Mile' Herodes mandad, gat rë më'd ye'n uOrze' lwega' ngwaxche Che, nguzen xa' më'd ye'n kun xna' më'd or yë'l ze', nguio xa' nez, ña xa' lazh men egipto, *tM Mbaino or ña rë xa' nane xmod nak mbël lo yibë', orze' ngurulo tu ganj che'n Dios lo Che le'n mika'l, nzhab ganj: ―Waxche, bi'y më'd kun xna' më'd, bizë go lazh men egipto, no ba'gaka guyo go haxta na ka gani pok ro' go ba'; lë' Herodes kwa'n më'd ye'n par gut xa' më'd. 6se Or milox ngok kure', nzhab Dios lo bixa' le'n mika'l, nayubretra' bixa' lo Herodes. Orze' xa' nez ña bixa' par lazh bixa'. Che no Mari ña bixa' kun më'd lazh men Egipto r Or nguio bixa' le'n yo' ze', une bixa' më'd kun xna' më'd, orze' nguzuxib bixa' lo më'd mbaino midi'zh bixa' nazhon më'd. No ngulo' bixa' rë kwa'n nzhanu bixa', rë or, kun ya'l, mbaino nits nax che'n mirra. Rë kure' ngok kwa'n miza' bixa' par lë' më'd. Dq Or une rë xa' ze' ngulëz mbël, dox mizak laxto' bixa'. +pO No or milox mbin bixa' kwa'n nzhab rey, orze' nzha bixa'. No une bixa' mbël lo yibë' nzha dilant lo bixa'; no or ngulëz mbël, nali laka ze' nzho më'd. Ho no or mixë'l Herodes bixa' par yezh Belén, nzhab Herodes lo bixa': ―Wa go ba' par wanabdi'zh go cho ka më'd ba'. No or yazhël go më'd, ne go rëi lon, par nu da yadi'zh nazhon më'd. nOrze' xla'n ngurezh Herodes rë xa' nane xmod nak mbël lo yibë', par minabdi'zh Herodes, pok ka nguluxo'b mbël ze', pmYLu, yezh Belén, kwa'n ña'n lazh men Judea,
nagaktra'l tu yezh kwa'n natsakt kwa'n nzho xid rë yezh kwa'n tsak lazh men Judea,
lë' xid rë men xa' nzho lol, rozi' tu xa' le' mandad,
par kina rë men da, men Israel. {loOrze' nkab bixa': ―Yezh Belene, kwa'n ña'n lazh men Judea, porke se' nzhab tu xa' midi'zh por Dios: kOrze' mikan Herodes rë ngulëi' xa' más nile' mandad, no rë xa' nilu' ley par minabdi'zh Herodes: —¿Plo nak di'zh, gal Krist? ejCOr mbin rey Herodes kure' kun rë xa' nzho yezh Jerusalén, net bixa' kwan le' bixa'. %iC―¿Ma më'do' kwa'n ngol ze', më'd nak rey che'n rë men Israel? Lë'no une tu mbël che'n më'd re' lo yibë'. Nzë no par di'zh no nazhon më'd. ph [Lë' Jesús ngol yezh Belén kwa'n ña'n lazh men Judea; le'n rë ngubizh ze' nak Herodes rey. Orze' nded pla men yezh Jerusalén, rë xa' nane xmod nak rë mbël lo yibë', zit nzë bixa' al nez plo nilen ngubizh, no nzhab bixa': fg Gper nanga't bixa' junt, haxta or ngol xin una' më'd re'; no ngulo'lë Che më'd JESÚS.zf oOr nguro' mika'l lo Che, mile' xa' nela xmod mile' ganj mandad ga'. Orze' nguziyël xa' ngok Mari tsa' xa', e -Biwi' go, lë' tu una' ye'n wei' xin,
no gap una' tu më'd xibyi',
mbaino ku'lë bixa' më'd Emanuel. Widi'zh re' gab: Dios nzo kun be. d Ngok rë kure' par mile' Dios rë kwa'n mila' Dios di'zh lo tu rë profet, xa' midi'zh por Dios, or nzhab Dios: c Lë' una' gap tu më'd xibyi', mbaino ku'lël më'd JESÚS; lë' më'd re' ko' rë men che'n Dios lo rë kwa'n nzë'b xki bixa'. Mb No dub kile' xa' xigab kure', lë'chi ngurulo tu ganj che'n Dios lo xa' le'n mika'l, nzhab ganj: ―Che, xga'n Dabi, nazhebtal banal kun Mari par gak tsa'l; lë' Mari nakxin por Sprit che'n Dios. Xa +Lë' Che xa' ngok tsa' Mari, ter nak xa' tu miyi' xa' dox nile' kwa'n nzobni' lo ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, per gat nzhaklat xa' xo'bdi'zh xa' kwan nak Mari, orze' mile' xa' xigab, xla'n la' xa' Mari. ` ;Se' ngok or ngol Jesukrist: lë' Mari, xna' Jesukrist, nzo xti'zh kun Che; per nagat ban bixa' junt, lë' Mari mbi'y xin la por Sprit che'n Dios. _  Kuze', dizde zhë che'n Abraham haxta zhë che'n Dabi nded chida tiemp kwa'n niban tu men, orze' nguio xtu chida tiemp kwa'n niban tu men dizde zhë che'n Dabi haxta zhë kwa'n ñanu rey Babilonia rë men yezh Judea par lazh men Babilonia. No dizde zhë kwa'n nguro' bixa' lazh men Babilonia haxta zhë kwa'n ngol Krist, nded xtu chida tiemp kwa'n niban tu men. Ngol Jesukrist l^ Sno lë' xga'n Jakob ngok Che, xa' ngok tsa' Mari,
no lë' Mari ngok xna' Jesús, Me lë Krist. z] oLë' xga'n Eliud ngok Eleazar,
mbaino lë' xga'n Eleazar ngok Matán,
lë' xga'n Matán ngok Jakob, j\ OLë' xga'n Azor ngok Sadok,
lë' xga'n Sadok ngok Akim,
lë' xga'n Akim ngok Eliud. }[ u Lë' xga'n Zorobabel ngok Abihud,
lë' xga'n Abihud ngok Eliakim,
mbaino lë' xga'n Eliakim ngok Azor. 4Z c Or mile' Dios nguro' bixa' lazh men Babilonia, ñë'd bixa' lazh bixa'.Orze' lë' xga'n Jecunías ngok Salatiel,
no lë' xga'n Salatiel ngok Zorobabel. GY   Lë' rë xga'n Josías ngok Jecunías kun rë wech Jecunías. Le'n rë ngubizh ze' ñanu rey Babilonia rë men yezh Judá. Lazh men ze' ngok bixa' nela rë men nado ga', dox nguzakzi bixa'. |X s Lë' xga'n Hezekías ngok Manasés,
no lë' xga'n Manasés ngok Amón.Lë' xga'n Amón ngok Josías. zW o Lë' xga'n Uzías ngok Jotam,
no lë' xga'n Jotam ngok Akaz,
mbaino lë' xga'n Akaz ngok Hezekías. }V uNo lë' xga'n Asa ngok Josafat,
mbaino lë' xga'n Josafat ngok Joram,
no lë' xga'n Joram ngok Uzías. |U sNo lë' xga'n Salomón ngok Roboam,
lë' xga'n Roboam ngok Abías,
mbaino lë' xga'n Abías ngok Asa. T Mbaino lë' xga'n Isaí ngok rey Dabi,
no lë' xga'n rey Dabi ngok Salomón,
no lë' xna' Salomón ngok tsa' Urías. 4S cLë' xga'n Salmón ngok Booz,
mbaino lë' xna' Booz ngok Rahab.No lë' xga'n Booz ngok Obed,
lë' xna' Obed ngok Rut.No lë' xga'n Obed ngok Isaí. ~R wNo lë' xga'n Aram ngok Aminadab,
lë' xga'n Aminadab ngok Naasón,
no lë' xga'n Naasón ngok Salmón. "Q ?No lë' rë xga'n Judá ngok Fares mbaino Zara,
no xna' bixa' ngok Tamar.No xga'n Fares ngok Esrom,
mbaino lë' xga'n Esrom ngok Aram. P Xga'n Abraham ngok Isaac,
lë' xga'n Isaac ngok Jakob,
mbaino lë' xga'n Jakob ngok Judá kun rë wech Judá. vO iKure' lë rë men xa' ngok ben che'n Jesukrist, Me nzë ben che'n rey Dabi, mbaino nu ben che'n Abraham. jNM5No zilita', rë zhë nizo bixa' yado', nidi'zh bixa' nazhon Dios no niza' bixa' xkix lo Me.yMk4No dispwés di miza' rë men che'n Me xkix lo Dios, orze' miëk bixa' yezh Jerusalén, dox nizak laxto' bixa'. JL 3no dub kidi'zh Jesús kure', nkili Me lo yibë' haxta mitlo Me. Ky2Orze' ñanu Jesús rë men che'n Me haxta yezh Betania, no ngulits Me ya' Me, guna'b Me ya rë men che'n Me wen, J+1no biwi'u, nal lë'da xë'l kwa'n ne' Xuza ka' go; per biya'n go yezh Jerusalén, haxta or yo Sprit che'n Dios laxto' go. Jesús ña lo yibë' FI0Rë go nak xa' mbin kure', no une go rë kwa'n ngok por da; kHO/no nu nzobni', naki'n re'ch widi'zh che'n Me, par gon rë men xmod nigo' Me men lo kwa'n nzë'b xki men lo Dios chi lë' men chë' xmod nak men lo Dios, mbaino yila bixa' Krist; galo laka yezh Jerusalén zublo gon men kure'. lGQ.no nzhab Jesús lo bixa': ―Se' nzobni': Lë' Krist naki'n zakzi, per ngubizh yon lë' Me ruban; kFO-Orze' mile' Jesús mixa'l yek bixa', par zobyek bixa' rë kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios, E ,orze' nzhab Me: ―Rë kwa'n nguzaka re', lë'i ni ka lo go or stubi nzon kun go; naki'n gak rë kwa'n nzobni' lo ley kwa'n mila' Dios lo Muisés por da, no rë kwa'n midi'zh rë profet, rë xa' kwa'n midi'zh por Dios, mbaino rë kwa'n nzobni' lo Salmos. 4Dc+no nguzen Jesuze no ndao Mei lo rë bixa', UC#*Orze' miza' bixa' tlë' mbël kwa'n ngu'y lo ki, no che'p mizhin ser, +BO)per rë men che'n Me stubi gat ñilat bixa'i, por tanta nizak laxto' bixa'; net bixa' kwan le' bixa', orze' nzhab Jesús: ―¿Kwan tu kwa'n kinu go gao be re'? FA(No or milox nzhab Me kure', milu' Me ya' Me no ni' Me, #@?'Biwi' go ya'n no ni'n; lë'i na ka. Bigal go da par ne goi; porke lë' tu mbi che'n tu men ngut, gat kinute bë'l no ni wes, per na biwi'u, lë'i kinun. u?c&orze' nzhab Jesús: ―¿Chon nizheb go?, no, ¿chon kwan kile' go xigab le'n laxto' go, ke gat lë't dai? g>G%Orze' dox mizheb bixa', no mile' bixa' xigab, paste tu mbi che'n tu men ngut une bixa', =$No stubi kidi'zh bixa' kure', lë'chi ngurulo Jesús, nguzo Me garol tsao' plo nzhin bixa', no nzhab Me: ―Chul guzhin go. '<G#Orze' midi'zh rop xa' re', rë kwa'n nguzak bixa' nez, no xmod ngokbe' bixa' Jesús, or michi'x Jesús pan lo bixa'. Ngurulo Jesús lo rë men che'n Me e;C"no nzhab más rë xa' nzhin ze': ―Walika, nguruban Señor, porke nuka lo Per ngurulo Me. u:c!Mis orze' miëk bixa' par yezh Jerusalén, plo nzhin za chi' bitub men che'n Jesús kun más rë men, 9 Orze' nzhab tu xa' lo xtu xa': ―Kuze' ka, mizi be tu kwa'n le'n laxto' be, or kidi'zh Me rë kwa'n nzobni' lo yech lo be. R8Orze' mixa'l lo bixa', milibe' bixa' Jesús; per mitlo Jesús lo bixa'. 7No or nguzob bixa' lo mes par gao bixa', orze' nguzen Me pan, miza' Me xkix lo Dios, orze' michi'x Mei no miza' Mei ka' rop xa' re'. /6Wper mikwë'z bixa' Jesús, nzhab bixa': ―Más wen biya'n go kun no, porke nzhazhëlalyuo, lë' yë'l nzadla la. Orze' nguio Jesús par ya'n Jesús kun lë' bixa'. i5KNo or nzhazhin bixa' tu yezh win kwa'n nzha bixa', mile' Jesús nela tu men nzha más zit ga', +4OOrze' nguzublo kidi'zh Jesús, dizde kwent che'n Muisés, haxta kwent che'n rë profet xa' midi'zh por Dios. Midi'zh Me rë nak plo nzobni' kwent che'n Me. ~3uNo, ¿chi gat naki'nt zakzi Krist, zak Krist rë nak kure', antis di ke ruxo'b Me le'n biani ro, par le' Me mandad? %2COrze' nzhab Jesús: ―¡Dox naxeen go par zobyek go rë kwa'n, no nazhe'b nen par yila go rë kwa'n midi'zh rë profet, xa' midi'zh por Dios nzhala! ~1uNo ngwatsi' pla rë xpen no ro' ba', no nu bixa' une, nela xmod midi'zh ka rë una' ze', per nanganet bixa' Jesús. 0 une bixa' yentra' kwerp che'n Jesús le'n ba', mbaino nu nguruxo'b chop ganj lo bixa' kwa'n nzhab: “Lë' Jesús nguruban.” |/qNo nu pla una' xa' nikizë kun no, mile' bixa' mia'n xe no tuli, nal garzi'l re', or ne bixa' ngwa bixa' ro' ba'; .3Mbaino, no kimbëz, lë' xa' re' xa' mixë'l Dios, par ko' rë men Israel ya' xtu ben rë men nakap; no nalre' nzhala chon ngubizh ngok rë kure'. ?-wNo rë xa' nile' mandad lo rë ngulëi', no rë xa' nzo lo no, michi bixa' Jesús, lo rë xpen gubier Roma, par mile' bixa' mandad, ngut Jesús, mbaino mikë' bixa' Jesús lo krus. 4,aOrze' nzhab Jesús lo bixa': ―¿Per kwan ngokx? Orze' nzhab bixa': ―Lë' Jesús xa' nzë yezh Nazaret, tu xa' midi'zh por Dios; milu' xa' kwa'n dox poder che'n Dios kinu xa', por rë kwa'n mile' xa', no por rë kwa'n midi'zh xa'. Rë kure' milu', walika mixë'l Dios xa', no milibe' mene. {+oorze' nzhab tu xa' lë Cleofas: ―¿Chi nab tsa lu nzë zit, nanetal kwa'n laore ngok laka yezh Jerusalén ba'? z*morze' nzhab Jesús lo bixa': ―¿Kwan kidi'zh go dub nzë go nez? Orze' ngulëz bixa', dub niwin laxto' bixa', F)Per mitsao' Dios lo rop xa' re', par nangalibe' bixa' choi, `(9No dub kidi'zh bixa' rë kure', lë'chi nguzubi Jesús, ñazë Jesús kun lë' bixa'. e'CDub nzha rop xa' re' nez, kiza' bixa' kwent lo wech bixa', rë kwa'n ngok yezh Jerusalén. & No mis zhë ze', nzha chop men che'n Jesús yezh kwa'n lë Emaús, ze' ña'n chi' bitub kilómetro par yezh Jerusalén. _%7 Per orze' nguro' Per, karre nzha Per ro' ba', no or ndixni xa' le'n ba', une Per, nab tsa lar kwa'n ngurël Jesús nax tsa ze'. Lwega' miëk Per, net xa' kwan le' xa' por kwan ngok re'. Kwa'n ngok nez yezh Emaús $/ Per rë miyi' re', xa' nak men che'n Jesús, mile' bixa' xigab, gat lë't xti'zh menaye rë kwa'n ngwayab rë una' re', kuze' nangayilat bixa'i. # Rë una' kwa'n ngwayab rë kure' lo rë apost nak Mari Madalén, no Juan, mbaino Mari xna' Jakob, no kun zipla ra' una'. " No or miëk bixa' di ro' ba', ngwayab bixa' rë kure' lo za chi' bitub men che'n Jesús, no lo más rë xa' kwa'n nzhin ze'. ?!yOrze' mitsila rë una' ze' widi'zh che'n Jesús. < qor midi'zh Me: “Na nak Xga'n Dios, no nak ska da tu men yizhyuo, lë' men kwa'n más nzë'b xki lo Dios zen da, mbaino kë' bixa' da lo krus; per ngubizh yon, lë'da ruban.” pYYentra' Me re', lë' Me nguruban. Bitsila go xmod midi'zh Me lo go, or stubi nzo Me lazh men Galilea, #No por tanta mizheb rë una' re', haxta lo yuo ngo't kuslo biuna', no nzhab rop miyi' ze': ―¿Chon kikwa'n go Me naban xid rë men ngut? orze' xe mia'n bixa' tuli por kure', lë'chi, ¡di! nguruxo'b chop miyi' plo nzhin bixa', maska ñaz bël xab rop miyi' re'. Sno or nguio bixa' le'n ba', une bixa' yentra' kwerp che'n Señor Jesús, ENo une bixa', lë' ke kwa'n nayao' ro' ba', nax la tu lad;  %No primer zhë che'n sman, garzi'l laka ngwa rë una' ro' ba', no nzhanu bixa' aseit nax kwa'n michao' bixa', no nzho zipla una' xid bixa'. H 8Or miëk rë una' re' par lizh, michao' bixa' aseit nax par ko bixa'i kwerp che'n Jesús; orze' mile' bixa' diskans ngubizh ze', nela xmod nzobni' ka lo ley kwa'n mila' Dios lo Muisés. 7No rë una' kwa'n nkizë tich Jesús dizde lazh men Galilea, ngwatsi' bixa' ro' ba', par une bixa' xmod nzho'b kwerp che'n Jesús.  6No zhë re', zhë kwa'n nichao' xa' kwa'n, par zublo zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n, no mer gal or kwa'n zublo zhë re'. +5No or mila xa' kwerp che'n Jesús lo krus, orze' michël xa' lare', orze' ngwaka'ch xa' Jesús le'n tu ba' pura ke, plo nagat ga'ch ni tu men. Q4Miyi' re' ngwa lo Pilat, par guna'b xa' kwerp che'n Jesús par ga'che. 6e3Gat nut xa' re' nzho lad che'n rë xa' mbit Jesús, porke nu ka miyi' re', kimbëz or zhin zhë le' Dios mandad. No yezh Arimatea nzë xa' re', kwa'n ña'n lazh men Judea. !2No nzho tu miyi' lë Che, nu xa' nak zhi'n xid rë gustis xa' más nile' mandad lo rë men Israel. Dox wen miyi' re', no menaye xa'. $A1Per rë xa' kwa'n nilibe' Jesús, no rë una' kwa'n nkizë tich Jesús dizde or nkizë Me lazh men Galilea, zit nzo bixa', kiwi' bixa'. Or miga'ch Jesús 0No rë xa' kwa'n nzhin ze', or une bixa' kwa'n ngok re', ña bixa' maska kiyich bixa' laz bixa' por tanta nalats kure'. %/No or une xa' nile' mandad lo rë sondad román, kwa'n ngok re', midi'zh xa' nazhon Dios, nzhab xa': ―Walika, yent kwan nzë'b miyi' re'. .orze' naye guna'b Jesús lo Dios, nzhab Me: ―¡Payë'! ¡Le'n ya'l, lan sprit da! Or milox midi'zh Jesús kure', ngut Me. S-mikao lo ngubizh, no ngurëz lar kwa'n nikë le'n yado', garolta' ngoke, Z -,Pas como garol ngubizh nguzublo mikao dub lo yizhyuo, midi'y como chon or; d A+Orze' nzhab Jesús: ―Sigurka, mis nal re', lë'l yo kuna lo yibë'. Or ngut Jesús c ?*Orze' nzhab xa' re' lo Jesús: ―Jesús, bitsila go da or yë'd go, le' go mandad. b =)Be ñalkai kizakzi be por kwa'n mile' be, per xa' re', yent cho tu kwa'n mal mile' xa'.  (Per xtu xa' kwa'n nikë xtu lad ta' krus, nzhab xa' lo xa' ze': ―¿Chi gat nizhebtal ninel Dios, ter sa' kizakzil? 1['No tu rë miyi' xa' nikë lo krus, xa' mal ze', midi'zh xa' kwa'n gat lë' lo Jesús, nzhab xa': ―¡Pwes lu nak Krist! ¡Bile' nagatta'l, mbaino nu no nala'tal gat! +O&No lo tu tab, nkë tu widi'zh yek krus che'n Me kun letr grieg, no letr latín, mbaino letr hebreo. Se' nzhabe: “Xa' re' nak rey che'n rë men Israel.” X)%no nzhab bixa': ―Chi lë'i lu nak rey lo rë men Israel, ¡bile', nagattal! dA$Nu rë sondad mixizhnu Jesús, nguzubi bixa' kiza' bixa' nits yi'n binagr go Jesús, kO#no rë men nzhin ze' niwi'; no haxta pla rë xa' nak zhi'n mixizhnu bixa' Jesús, nzhab bixa': ―¡Nayax men miliwen xa' ba', nal nabei, chi walika nak xa' Krist, xa' kwa'n ngule Dios, pwes ñal mis lë' xa' le', nagat xa'! 6e"Orze' nzhab Jesús lo Dios: ―Payë', biche' go kwa'n nzë'b xki rë men re', porke nanet bixa' kwan kile' bixa'. No rë sondad nguzhit bixa', par cho le' gan xab Jesús, (I!No or mizhin bixa' lugar kwa'n lë Kalaber, ze' mikë' bixa' Jesús lo krus; mbaino xchop men mal ze', tu xa' lad direch, no xtu xa' lad skierd che'n Jesús. L No nu ñanu bixa' chop men mal, par nu bixa' gat kun Jesús. hIporke chi kun tu ya nayë' nile' bixa' kure', no nal kun ya bizh, ¿kwan le' bixa' kun lë'i? W'Orze' gab men lo rë yi': “Gob yek no”, no lo rë lom: “Bitsao' no”, ~porke biwi'u, lë' zhë zhin gab men: “Wen nzha rë una' kwa'n nangapt më'd, no rë una' kwa'n nangayot ngaza' chich ngo më'd.” }#Orze' miëk Jesús lo rë una' ze', nzhab Me: ―Rë go una' Jerusalén, nago'nt go por na; mejor bi'n go por mis go no por rë xmë'd go, m~~D}}\||0{zzyZxxTvvutCsorr4qqAppwooLn}m5llkgjjiWhgfeeCdd=clcb}aaC``` __]\\3[[}ZYYCXWWQVVVHUU-TPSSRRQQ/PPeOO N-MM7LLiK[JIIMHH2GFEE*DCCuBBuAAc@??>R>=m<;;:998~87*6554 3C21a0W/..- ,,++**))s) (w''9&&%$#""+!. @tS(14rJPe '  QC=s guzh go, rë' xa' nikal lo, niwi'; no rë men nagakt zë, nizë; mbaino rë xa' nizak yalyizh kwa'n lë lepra, nzhakwen; no rë xa' sord, nixa'l nzha; mbaino rë men ngut, niruban; no rë xa' yent kwan nzhap, lë' bixa' nzhon widi'zh nazhon che'n Dios, no niro' bixa' lo rë kwa'n nzë'b xki bixa' lo Dios. Y + Orze' nzhab Jesús: ―Wayab go lo Juan rë kwa'n une go no rë kwa'n mbin go; f E par ngwana'bdi'zh bixa' lo Jesús, chi lë'ka Jesús nak Krist, o kwëz bixa' zhin xtu men. ! ; No Juan xa' nililëi' men le'n nits, dub nzho xa' lizhyi'b, mbin xa' rë kwa'n nazhon nile' Jesús, Me nak Krist, kuze' mixë'l xa' pla men che'n xa', >  w No or milox nzhab Jesús lo za dusen men che'n Me xmod le' bixa' zhi'n nazhon che'n Me, orze' nguro' Me ze' par nzhalu' Me widi'zh che'n Dios rë yezh kwa'n ña'n lazh men Galilea. $ A *No wanei cho tu xa' za' che'p nits nayag go tu men ye'n, xa' nak tu men da; walika kwa'n nin, por nits kwa'n miza' xa', lë' xa' gal tu kwa'n nazhon.>u )No tu men, xa' za' lizh, ya'n tu xa' nidi'zh por Dios, Dios za' kwa'n ka' xa' nak lizh ze', nela kwa'n nika' xa' nidi'zh widi'zh che'n Dios. Mbaino se'ska men, xa' niza' lizh, par ya'n tu men xa' nile' kwa'n nzhakla Dios, se'ska kwa'n gal xa' nak lizh ze', nela kwa'n nika' men xa' nile' kwa'n nzhakla Dios. 'G (’Rë men, xa' niwi' wen lo go por nak go men da, lon niwi' xa' wen; no xa' niwi' wen lon, nu ska lo Xuza niwi' xa' wen, Me mixë'l da lo yizhyuo re'. gG 'Mbaino xa' nile' más por kwa'n yizhyuo re', nagakt ban xa' re' kun Dios; per xa' más nile' por kwa'n nak che'n Dios ke por kwa'n yizhyuo re', xa' re' ban kun Dios par dubta'. Kwan nzhal tu men or nile' xa' tu kwa'n wen ~u &No xa' tula por nak xa' men da, no naziyël xa' zakzi xa', mbaino ni gat xa', nazu't ska xa' re' gak xa' tu men da. 9k %’Men xa' más le' por xuz o por xna' ke por da, nazu't xa' ze' par gak xa' men da; mbaino xa' más le' por xga'n o por xcha'p ke por da, nazu't ska xa' gak xa' men da. =u $Kuze' mis kun rë xa' lizh men, gak xa' yi' ne men. oW #Na nzhal par lë' miyi' kun xuz miyi', no una' lë' kun xna' una', mbaino xix una' lë' kun xna'ye'. ta "’Nagabt go nzhala par len kwin men wen yizhyuo re'; na nzhal par len lë' men, tu xa' kun xtu xa':  !per xa' gab lo rë men, gat nilibe't xa' da, se'ska gapa lo Xuza, Me nzho lo yibë', gat nilibe'tska xa' ba'. Jesús nile', nilë' men ! ’Kuze', wanei cho tu xa' di'zh lo rë men, lë' xa' nak tu men da, nu ska da gap lo Xuza Me nzho lo yibë', xa' re' nak tu men da; r~] Kuze' nazhebt go, porke más tsak go lo rë miyin. Xa' di'zh, nak xa' tu men che'n Jesukrist lo rë men M} Per go, más nazhi' Dios go, haxta rë yich yek go, nane Dios pla. |3 ’Lë' go nane ka, dox che'p tsak rë miyin ye'n or nido bine', per Dios nazhi' bima; no ni tu bima gat nzhat chi gat lë' por Dios Xuz goi. T{! Nazhebt go lo xa' nzhut men, porke nab tsa kwerp nzhut bixa', per alm che'n go nagakt gal xa'. Más wen nab tsa lo Dios bizheb go, porke Dios gak gut go, mbaino gak xë'l Dios go le'n gabil par dubta'. z+ Rë kwa'n midizha lo go or yë'l, zhë bidi'zh goi lo men; mbaino rë kwa'n midi'zha xla'n lo go, guruzhië goi naye dizde yek yo' lo rë men. 0yY ’Kuze' nazhebt go di'zh go rë kwa'n mbin go nin, porke yent tu kwa'n naga'ch midizha lo go nagon men; mbaino yent tu kwa'n xla'n milun lo go naded nagon men. x Kuze', nab tsa naki'n gak xa' nitse'd nela nak maestr che'n xa' ga', no rë mos nado lo xtu men, nab tsa ñal gak xa' nela men xa' nile' mandad lo xa'. No chi nidi'zh men na Mizhab, xa' lë Beelzebú, orze' se'ska di'zh men go. Cho lo ñal zheb rë men w ’Yent cho tu men más tsak lo xa' nitse'd xa', mbaino se'ska, yent cho tu mos nado más tsak xa' lo xa' nile' mandad xa'. Bv} Chi tu rë men yezh ru'kë tich go, bizë go xtu yezh; walika kwa'n nin, ni naga lox go kizë go rë yezh che'n men Israel, lë' Xga'n Dios, Me nak tu men yizhyuo, yubre la xtu wëlt. u# ’No rë men yizhyuo yi' ne go por nak go men da. Per xa' naro't nez da dubta' nak xa' men da, xa' re' gap yalnaban dubta' kun Dios. t' ’Rë men da mis wech xa', chi xa' par gat xa'; no mis xuz xa' chi xin xa', mbaino mis xin xa' chi xuz xa' no xna' xa', par gat bixa'. Ys+ porke gat lë't go di'zh lo bixa'; lë' Sprit che'n Dios Xuz go, di'zh por go. Hr  Per or chi bixa' go lo rë xa' nile' mandad, nale't go xigab xmod di'zh go, o kwan kab go lo bixa', porke or di'zh go, Dios ka ne' xigab ka' go par gak di'zh go lo bixa' lë'tsa kwa'n ñal, >qu no haxta wei' bixa' go lo rë xa' nak gobiernador, mbaino lo rë rey, por nak go men da; nes par nu rë xa' ba' gon xti'zha, no haxta rë men xa' gat lë't men Israel gon xti'zha. p# No bikina go go lo rë men, porke lë' rë men chi go lo gustis, mbaino lë' bixa' kin go le'n rë yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios, 0oY ’¡Biwi' go! Lë'da xël go nela mbëkxi'l ga', xid rë men xa' nak nela ma nazhe'b ga'; kuze' gok go natsin nela mbë'l ga', per gok go nado' nela palom ga'. ,nQ Walika kwa'n nin, zhë gab Dios xmod gak kun rë men yizhyuo, más zakzi bixa' lo rë men yezh Sodoma no lo rë men yezh Gomorra. Rë men yi' ne men che'n Jesús sm_ No chi nzho bixa' gat nzhaklat ya go lizh bixa', o ni gat nzhakla bixa' gon bixa' widi'zh kwa'n lu' go lo bixa'; or ya go xtu plo, guzhib go ni' go par gab rë zhen yuo ze'. Kure' gak nela tu señ ga', lë' bixa' nzë'b xki lo Dios. Gl No chi niwi' go, ñal ka bixa' rë widi'zh kwa'n nzhab go par lë' bixa', orze' lë' widi'zh ze' ya'n par lë' bixa'. Per chi gat ñal bixa' widi'zh nazhon re', orze' lë'i yëk ska lo go. ]k3 No or zhin go lizh xa' re', guzh go, lë' Dios le' ya rë bixa' wen, xa' nzho ze'. j ’No wanei plo zhin go, ze' gunabdi'zh go plo nzho tu men wen laxto'; lizh xa' ze' biya'n go haxta or ya go xtu plo. :im Yent kwan wei' go nez, no ni nawei' go chop nez xab go, no ni xtu nez yalyid che'n go nawei't go, mbaino ni tu bar wei't go, porke xa' nikë zhi'n, ñal za' men kwa'n gao xa'. Jh  Nawei't go dimi or, no ni dimi plat, mbaino ni dimi kwa'n kobr; g  No biliyak go rë men nzhakne, mbaino bile' go ruban rë men ngut, no biliyak go rë men nizak yalyizh lepra, mbaino gulutin go mbi mal laxto' rë men. Ka minen yalnazhon re' ka' go; se'ska bile' go, ka bile' go rë kwa'n nazhon kun rë men rë plo ya go. |fq par gab go lo bixa': “Bila' go rë kwa'n gat lë' nak go lo Dios; lë' zhë mizhin la gak go men che'n Dios.” feE Nabtsa wa go rë yezh plo nzho men Israel, rë xa' nak nela rë mbëkxi'l nguziwan dan ga', rd] Or mixë'l Jesús za tu dusen men che'n Me par yalu' bixa' xmod gak men, men che'n Dios, kure' mile' Jesús mandad lo bixa', nzhab Me: ―Nayat go rë yezh plo nzho rë xa' gat lë't men Israel, no ni naya go lazh men Samaria. Bc} mbaino Simón xa' nzë xid men Kananist, no Judas Iscariote, xa' michi Jesús lo rë men par ngut Me. Jesús mixë'l za tu dusen men che'n par milu' bixa' xmod gak men, men che'n Dios #b? mbaino Lip kun Bartolomé, no Max, kun Mateo xa' mikan dimi che'n rey César; mbaino Jakob xga'n Alfeo, no tu xa' lë Lebeo xa' nzhab ska men lë Tadeo; a1 Se' lë rë za tu dusen apost: xa' galo laka lë Simón Per, kun wech xa' xa' lë Ndres; no Jakob kun wech xa' Juan; xuz rop xa' re' lë Zebedeo; \` 3 No or ngurezh Jesús za tu dusen xa' mixë'l Me par le' rë zhi'n nazhon che'n Me, orze' miza' Me yalnazhon nka' bixa' par ko' bixa' mbi mal laxto' men, no liyak bixa' men nizak wanei cho yalyizh, no cho yalne. k_O &Kuze', naki'n na'b go lo Xuza, Me nak che'n rë yalgo'n re', par xë'l Me más mos par kane.y^k %orze' nzhab Me lo rë men che'n Me: ―Walika, nzho nayax dox men yizhyuo, xa' nagat gon xti'zha, per che'ptsa men kinun, xa' nilu' widi'zh che'n Dios lo rë men, xa' nak nela tu yalgo'n kwa'n une la yats, no che'ptsa mos nzhin par litse. 5]c $Or une Jesús rë men ze', dox milats laxto' Me bixa', porke yentra' cho gaknu bixa', ngwazha bixa' naban bixa', nak bixa' nela rë mbëkxi'l kwa'n niyent cho nikina ga', \ #No se'ga' nikizë Jesús rë yezh no rë rranch, kilu' Me xmod nak widi'zh nazhon che'n Dios par yo men plo nile' Dios mandad, kilu' Mei le'n rë yo' plo nitse'd men Israel widi'zh che'n Dios, mbaino kiliyak Me rë lo yalyizh no yalne kwa'n nizak men. ?[w "Per nzhab men fariseo: ―Lë' Mizhab kwa'n nile' mandad lo rë mbi mal, miza' yalnazhon nka' miyi' ba', kuze' nzhak nigo' xa' mbi mal laxto' men. Nilats laxto' Jesús rë men IZ  !no or ngulo' Jesús mbi mal laxto' miyi' ze', tuli ka nguzublo kidi'zh xa', no rë men nzhin ze', xe mia'n bixa' tuli, no nzhab bixa': ―¡Lalta' gat ne men tu kwa'n se'ta' lazh men Israel! Y# No kwanti gatsa di nguro' rop xa' miak zalo ze', orze' mizhinnu pla men tu miyi' nagakt di'zh lo Jesús, por nzho mbi mal laxto' xa', )XK Per mas nguro' bixa' ze', tuli mixo'b di'zh bixa'i rë yezh kwa'n nzhin naka'n ze', kwa'n mile' Jesús por lë' bixa'. Jesús miliyak tu men nagakt di'zh mWS Orze' ngwani zalo rop bixa', no chop-chon nzhab Jesús lo bixa': ―Yent cho lo gab go kure'. hVI Orze' migal Jesús zalo bixa', mbaino nzhab Me: ―Sa' gak kun go nela xmod ñila go da. OU No or nguio Jesús le'n tu yo', nguzubi rop xa' re' lo Jesús, orze' nzhab Jesús lo bixa': ―¿Chi ñila go, gak len yani lo go? Orze' nzhab bixa': ―Lë' no ñila ka, lë' go gak ka le'i. T No or nguro' Jesús ze', nzhakë chop men nikal lo tich Jesús, nibizhyë bixa' nzhab bixa': ―¡Bilats laxto' no, xga'n Dabi! fSE no nguxo'bdi'zh kure' rë nak yezh kwa'n nzhin naka'n ze'. Jesús miliyak chop men nikal lo R per or ña rë men ze', nguio Jesús plo nax më'd re', nguzen Me ya' më'd, orze' nguruban më'd mbaino ngwaxche më'd, Q  orze' nzhab Jesús: ―Bizë go lizh go, porke gat lë't ngut mizhwin ye'n re', ka naxnaa më'd. Orze' mixizhnu rë men Jesús, P5 No or mizhin Jesús lizh xa' nile' mandad ze', une Me kiyo'l la musk par yaka'ch bixa' mizhwin ye'n re', mbaino dox nibizhyë men, no kiyo'n bixa', O# Tuli miëk Jesús, no or une Me una' ze', nzhab Me: ―Xcha'p, bizak laxto'; nab tsa por ngwayilal da, lë'l niwen la. Orze', uniwen una'. SN porke mile' xa' xigab: “Sol gala xi' xab Jesús namás, lë'da yak.” M+ No xid rë men ze' nzha tu una', xa' nzhala tu dusen li'n nzhakne, nizak xa' kwa'n, orze' nguzubi xa' al tich Jesús par migal xa' xi' xab Me, TL! Orze' ngwatsuli Jesús, ñakë Me tich xa' ze' kun rë men che'n Me. rK] Dub kidi'zh Jesús kure', lë'chi mizhin tu miyi' xa' nile' mandad xid rë men Israel, tuli ngo't kuslo xa' lo Jesús, nzhab xa': ―Lë' xcha'pa nzë'b ngut, per chi lë' go yi'd mbaino xo'b go ya' go yek ne', lë' ne' ruban. cJ? no ni nako men vin kub le'n tu kwa'n go'x; porke lë' vin kub chëz kwa'n go'x ze', orze' rope nazu'tra'. Kuze' naki'n yo vin kub le'n tu kwa'n kubska, nes par rope zu'. Xcha'p Jairo no tu una' kwa'n migal xab Jesús I+ No yent cho cho' tlë' vestid kub par kë' xa' rëmiënd tu vestid go'x; porke nazhëlt lar kub kun lar go'x, porke xekt lar go'x, lë'i rëz; LH Orze' nzhab Jesús: ―¿Chi zak zo men xlats men, na'b men lo Dios, dub nzo xa' gak jwandang che'n ze'? Per or zhin zhë yubchi miyi' ze', orze'se lë' bixa' zo xlats, na'b bixa' lo Dios. G Orze' lo Jesús nguzubi pla rë men che'n Juan xa' nili'lëi' men le'n nits, par nzhab bixa': ―Lë' no, mbaino rë men fariseo, dox nizo no xlats no or nina'b no lo Dios; per rë men che'n go, gat nizot bixa' xlats bixa' par na'b bixa' lo Dios. SF Kuze' bile' pa' go por tse'd go kwa'n nzhab widi'zh che'n Dios re': “Na nzhakla, lats laxto' go xtu men, ke par ne' go gon lon”, porke gat nzhalta par kwezha rë xa' nile' kwa'n nzhakla Dios; na nzhal par kwezha rë men nzë'b xki lo Dios, par la' bixa' rë kwa'n gat lë' nak bixa'. Kwan nzhak or nizo men xlats men lo Dios E Or mbin Jesús kure', nzhab Me: ―Rë men gat nzhaknet, gat naki'nt xa' doctor, nab tsa rë xa' nzhakne naki'n doctor. ED Or une rë men fariseo kure', orze' nzhab bixa' lo rë men che'n Jesús: ―¿Chon tutsa nzhao maestr che'n go kun rë xa' nikan dimi che'n rey César, no kun rë men nzë'b xki lo Dios? xCi No or nzob Jesús lo mes lizh Mateo, no kiyao bixa', lë'chi ze' mizhin nayax xa' nikan dimi che'n rey César, kun más rë xa' gat nile't kwa'n nzobni' lo ley che'n Muisés; rë bixa' nzob lo mes kun Jesús, mbaino kun rë men che'n Me. qB[ No or nguro' Jesús ze', une Me tu miyi' xa' lë Mateo, xa' nikan dimi che'n rey César, nzob xa' lo mes plo ñatix men dimi che'n rey; orze' nzhab Jesús lo xa': ―Dikë ticha. Tuli ngwatsuli Mateo, nzhakë xa' tich Jesús. \A1 no rë xa' nzhin ze', or une bixa' kwa'n mile' Jesús, mizheb bixa' tuli, orze' nguzublo kidi'zh bixa', dox nazhon Dios mbaino niza' Dios yalnazhon nka' rë men par le' bixa' kwa'n nazhon. Jesús ngurezh Mateo J@  Tuli ngwaxche xa' nagakt win ze', mbaino ña xa' lizh xa', U?# No par ne go, na Xga'n Dios, no nak da tu men yizhyuo, mbaino kinun yalnazhon par che'n rë kwa'n nzë'b xki men. Orze' nzhab Me lo xa' nagakt win re': ―Waxche, gulits kwa'n naxal lo, no bizë lizhal. x>i ¿Kwan más jwals gapa?: “Lë' rë kwa'n nzë'b xkil lo Dios mizhe' la”, o gapa: “Waxche, no nguzë.” =y Or une Jesús cho xigab kile' rë xa' re', tuli nzhab Me lo bixa': ―¿Chon tatu gat lë' kwa'n kile' go xigab? <1 Lë'chi ze' nzhin pla maestr, xa' nilu' ley che'n Muisés, orze' xla'n nzhab bixa' lo wech bixa': ―¡Nayi' kwa'n midi'zh xa' re' par Dios! k;O Ze' mizhinu pla miyi' tu men nzhakne nax xa' lo tu tapexk, no nagakt win xa'; no or une Jesús dox ñila rë xa' re' Me, orze' nzhab Me lo men nzhakne ze': ―Bizak laxto' xga'n; lë' rë kwa'n nzë'b xkil mizhe' la lo Dios. t: c No or milo'x ngok rë kure', nkë Jesús le'n tu bark par nded Me xtu ro' lagún, orze' mizhin Me lazh Me. 93"lë'chi rë nak men yezh ze' nguro' bixa' par nzhatsi' bixa' plo nzo Jesús; no or mizhin bixa' plo nzo Me, orze' mina'b bixa' ro' Jesús ze'.g8G!no or une rë xa' kikina rë kuch ze' kure', mikë' bixa' karre, ña bixa'; no or mizhin bixa' yezh plo nzho bixa', midi'zh bixa' rë nak kwa'n une bixa', no xmod ngulo' Jesús rë mbi mal kwa'n nguio laxto' rop men ze', U7# Orze' nzhab Jesús: ―¡Bizë go! Or nguro' rë mbi mal ze' laxto' rop miyi' ze', par ñai le'n rë kuch ze', lë'chi ñaoxo'n rë ma, no ngula bima ro' tu bilë' plo nak ro' nits, ze' ngwap bima, &6Enalats midi'zh rë mbi kwa'n nzho laxto' rop rë men re' lo Jesús, nzhabe: ―Chi lë'l kutin no laxto' rë xa' re', neka bila' bi no laxto' rë kuch ba'. 85kNo gax laka ze' nzhin tu bëd kuch kiyao; +4Olë'chi nguruzhië bixa', nzhab bixa': ―¿Kwan nzhaklal linul no, Jesús Xga'n Dios? ¿Chi nzë'l par zakzil no dub naga gal zhë or gab Dios xmod gak kun no? X3)No or mizhin Jesús xtu ro' lagún, plo ña'n lazh men Gadara, ze' mizhë'l Jesús chop xa' nzho dox mbi mal laxto'; nguro' bixa' le'n panteón, no dox nayi'lazh bixa', kuze' ni tu men gat nidedt ze', 92korze' xe mia'n rë men che'n Me, no nzhab bixa' lo wech bixa': ―¿Plo nzë xa' re' se? ¡Haxta yiubi no nits nzhon ro' xa'! Chop men yezh Gadara xa' dox nzho mbi mal laxto' E1Orze' nzhab Jesús: ―¿Chon dox nizheb go? Kuba' nak por gat ñila go Dios be's. Or midi'zh Me kure', ngwatsuli Me no mile' Me mandad par kwëz yiubi no nits, orze' rëi mia'n xe, f0Eorze' ngwalixche men che'n Me Me, nzhab bixa': ―¡Lë'o, nala't go ya'zyuo' no le'n nits! %/CNo or nzha la bixa' garol sao' nits, lë'chi nguro' tu yiubi nazhe'b le'n nits, no kun rë bol che'n nits, nila' yitlo bark le'ne, per lë' Jesús naxnaa, R.No or nkë Jesús le'n tu bark, rë men che'n Me nzha kun lë' Me. '-GPer nzhab Jesús: ―Tuli di'kë ticha, bila' ka'ch rë men, xa' nak nela men ngut ba', tsa' men ngut bixa'. Mikwë'z Jesús tu yiubi nazhe'b le'n nits r,]Orze' nzhab xtu men che'n Jesús: ―Gulëz go, galo laka nzhakacha xuza, orze' yi'dkë'n tich go. +)Orze' nzhab Jesús: ―Rë mbëëz kinu lizh, no rë miyin kinu yo che'n, per Xga'n Dios Me nu nak tu men yizhyuo, gat kinut ni plo ga'. *9no ze' nguzubi tu maestr lo Jesús, tu xa' nilu' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, no nzhab xa': ―Maestr, nzhaklan yi'd kë'n tich go rë plo ya go. )No or une Jesús, nayax men nzhin naka'n plo nzo Me, orze' mile' Me mandad, ded Me kun rë men che'n Me xtu ro' lagún, c(?Rë kure' ngok par mizhin rë kwa'n midi'zh Isaías, tu xa' midi'zh por Dios nzhala, or nzhab xa': “Lë' xa' re' mbi'y yalyizh che'n be, no ñanu xa' yalne che'n be.” Kwan naki'n le' men par yakë men tich Jesús m'SNo or nzhazhëlalyuo, nzhanu men nayax xa' nzho mbi mal laxto', lo Jesús; no kun widi'zh che'n Jesús namás, mile' Me mandad nguro' rë mbi mal laxto' rë men ze'; no nu miliyak Jesús rë nak rë xa' nzhakne nzhin ze'. !&;no migal tsa Jesús ya' xa' una' re', tuli nguro' xlë' xa', no ngwaxche xa', orze' miza' una' re' kwa'n ndao Jesús. Miliyak Jesús nayax men nzhakne b%=No or mizhin Jesús lizh Per, une Me, lë' xna'zha'p Per nax lo lo'n, nizak xlë', 2$] Orze' nzhab Jesús lo capitán ze': ―Bizë lizhal; sa' gake nela xmod ngwayilal da. No mis orze', tuli miak mos che'n capitán ze'. Miliyak Jesús xna'zha'p Per #! per rë men Israel xa' gat nzhont widi'zh che'n Dios, lë' Dios xë'l bixa' plo nakao no plo go'n bixa' lo yalne, haxta kwezh lëi bixa'. /"W no nin lo go, nayax men yi'd nez plo nilen ngubizh, no nez plo ña'z ngubizh, par gao bixa' lo mes kun Abraham no kun Isaac, mbaino kun Jakob plo nile' Dios mandad, ?!w Or mbin Jesús kure', xe miwi' Me, orze' nzhab Me lo rë xa' nzhakë tich Me: ―Walika kwa'n nin lo go; per ni xid rë men Israel gat nen tu xa' ñila xti'zha nela miyi' re',   porke kinun más rë xa' nile' mandad lon, no nu ska da kinu rë sondad xa' nile' kwa'n nzhapa; chi gapa lo tu xa': “Wa”, lë' xa' ya; no chi gapa lo xtu xa': “Dë'”, no lë' xa' yë'd; no or gapa lo tu mos da: “Bile' kure'”, no lë' xa' le'i.  Orze' nzhab capitán ze': ―Lë' go, gat ñalt da yi'd go lizha; namás bile' go mandad por xti'zh go, lë' mos da niwen, =uOrze' nzhab Jesús: ―Lë'da yal, liyaka xa'. fEnzhab xa': ―Lë' go, kinun tu mos da, nax nzhakne, nagakt win xa', no dox yalne kinu xa'.  No or nguio Jesús yezh Capernaúm, nguzubi tu capitán xa' nzë Roma lo Me, dox nalats mile' xa', nguna'b xa' lo Jesús, Z-orze' nzhab Jesús: ―Wi'le, nadi'zhtle lo men, maska wa lo ngulëi' par rël xa' lu, no biza' gon nela xa nzobni' lo ley che'n Muisés par ne xa', lë'l uniwen la. Jesús miliyak mos che'n tu xa' nzë Roma Orze' mitsiga' Jesús ya', no migal Me yek miyi' re', nzhab Me: ―Nzhaklan niwenal. Orze' lwega' miak xa' re', no mimbe xa', Elë'chi nguzubi tu miyi' lo Jesús, tuli ngo't kuslo xa' lo Me; no miyi' re' nizak tu yalyizh kwa'n lë lepra, orze' nzhab xa' lo Jesús: ―Lë' go, chi lë'o nzhaklai, gak liyak go da. H No or ñala Jesús yek lom ze', nayax dox men nzadkë tich Me, |qporke nitse'd Me men nela tu xa' nile' ka mandad, no gat nakt Me nela rë maestr xa' nilu' ley che'n Moiseze.pYNo or milox midi'zh Jesús kure' lo rë xa' nzhin ze', xe mia'n bixa' tuli por kwa'n midi'zh Me, jMNo or ngula yiubi nazhe'b, miro'b you', naye ndin nits ta' yo' ze', ngubixchei, orze' milao'we. Per rë xa' nzhon xti'zha, no gat nile't xa' kwa'n nzhapa, rë men ze' nak nela tu men yent xigab kwa'n michao' tu lizh lo pura yux. ucNo or ngula tu yiubi nazhe'b, miro'b you', naye ndin nits ta' yo' ze', per ni nangayalai, por nzobe lo ke. ’Kuze', rë xa' nzhon xti'zha no nile' xa' kwa'n nzhapa, men ze' nak nela tu men natsin, kwa'n michao' tu lizh yek tu ke ro. 9Per orze' lë'da gap: “Lalta' gat libe'n go; yubchi go lon, ¡rë go xa' mila' ley che'n Dios tu lad, nayi'lazh go!” Chop xa' michao' tu ga' lizh Y+Zhë ze', nayax men ne lon: “¡Señor, señor! No midi'zh widi'zh che'n go lo men, no por yalnazhon che'n go ngulo' no mbi mal laxto' rë men, mbaino nayax kwa'n nazhon mile' no por yalnazhon che'n go.” +O’Gat lë't rë xa' nine lon: “¡Señor, señor!”, yo plo nile' Dios mandad; lë'i nab tsa rë xa' nile' kwa'n nzhakla Xuza Me nzho lo yibë', yo ze'. iKSa' ska por kwa'n nile' bixa', ne go cho men bixa'. Gat lë't rë men yo plo nile' Dios mandad U #No rë nak ya kwa'n gat niza't xlë wen, lë'i ro'g no yoi lo ki par yole. R porke tu ya wen za'te xlë nazu't, no ni tu ya nazu't naza'te xlë wen. Y +Kuze' rë ya wen niza' xlë wen, mbaino rë ya nazu't, xlë nazu't ska niza'i,  'per por zhi'n kwa'n nile' bixa', li'be' go cho men bixa'; lë' go nane ka, gat nikët gub lo cho la ya, no ni nzhao' gat nikëte lo ya yich. / W’Bikina go go lo rë xa' chigab walika nidi'zh por Dios; ter nilu' nado' bixa' nela tu mbëkxi'l ga', per le'n laxto' bixa' nak bixa' nela tu ma nazhe'b ga', 9per naya nez no naya pwert kwa'n ña plo nzho Dios, Me niza' yalnaban par dubta' ka' men; kuze' che'ptsa men ño ze'. Nakbe' ya por xlë kwa'n niza'i  ’Bile' pa' go por yo go ro' puert naya, porke pwert mbaino nez kwa'n ña par gabil, dox naxene, no dox nayax men ño ze'; `9 ’Chi se' nazhi' Dios go, se'ska bile' go kun men, nela xmod nzhakla go le' men kun go ga'; porke kure' nzobni' lo ley che'n Muisés; no se'ga' midi'zh rë profet, rë xa' midi'zh por Dios nzhala. Pwert naya C No chi nzhak go niza' go kwa'n wen par xin go ter nile' go kwa'n gat lë' lo Dios, per Xuz go Diose, Me nzho lo yibë', más nzhak Me niza' Me kwa'n wen ka' rë men, xa' nina'be lo Me. T! o, ¿chi ziza' go tu mbë'l gao më'd or nina'b më'd tu mbël gao më'd? \1 O, ¿cho tu go, za' tu ke gao xmë'd go or nina'b më'd tu yët gao më'd lo go?; #?porke tu men nina'b tu kwa'n lo Dios, lë' Dios za'i; mbaino xa' nikwa'n tu kwa'n, lë' xa' yazhële por Dios; no xa' nikwe'zh ro' yo', lë' Dios xa'le. T!No nzhab Jesús: ―Dubta' bina'b go kwa'n naki'n go lo Dios, lë' Me ne'i; dubta' bikwa'n goi lo Dios, lë' Me le' yazhël go kwa'n naki'n go; mbaino zilita' bikwe'zh go ro' yo', lë' Dios xa'le, P’Naza't go kwa'n nazhon che'n Dios ka' rë xa' gat nzhont nzho Dios, par nayëk bixa' dil bixa' kun go, orze' lo'x bixa' go tuli. Mbaino naza't go rë kwa'n tsak che'n Dios par ka' wanei cho xa' gat nambet laxto' lo Dios; nayot laxto' bixa' yalnazhon che'n Dios, nitsinu bixa'i. Rë kwa'n na'b go lo Dios, lë'i gap go !;¡Tatu nazhe'b nakal, chigab walika men wenal! Galo laka gulo' yix ro kwa'n nzho lol ba', nes par gak wi'l wen no ko'l yix kwa'n nzho zalo wechal ba'. ]~3No chi más tu kwa'ro nzho zalol, ¿xmod gabal lo wechal: “Dinu lol, kon yix”? r}]¿Chon nila'chal por yix kwa'n nzho zalo xtu men, no chi nanetal, lë' tu kwa'n más kwa'ro nzho zalol? Q|porke or nini'l tich tu men por xmod nak xa', sa' ska le' Dios kun lu. l{ S’Nagabtal kwan ñal tu men or nile' xa' tu kwa'n gat lë', nes par nazakzi Diosal or nul nile'i, z1"Kuze' nale't go be's xigab por rë kwa'n naki'n go yë'. Kad ngubizh nzadnu kwa'n nizob xigab yek men, kuze' gat ñalt le' go xigab par yë'.y%!Kuze' galo laka biwi' go lo Dios por rë kwa'n naki'n go, mbaino ban go nela xmod nzhakla Me, orze' lë' Me zilazh rë kwa'n naki'n go ba'. x porke kure' nile' rë men, xa' gat nili'be't Dios; per go, lë' Xuz go Me nzho lo yibë', nane la, lë' go naki'n rë kure'. aw;Kuze', nagabt go nal: “¿Plo ro' kwa'n gao be no kwa'n go be, mbaino lar gak be?”, MvNo chi sa' nile' Dios nilu' rë yix kwa'n nzhi'b dan nal, mbaino yë', lë'i yëk la lo ki, orze', ¿chi nale't Dios más kwa'n por go? Tatu nazhe'b nak go, gat nzhont goi, we'tsa ñila go Dios. kuOPer ni rey Salomón, ter dox miar kwa'n ngop xa', no nangakt xab xa' nela xmod nilu' tu ye' ga'. t!’¿Chon nile' go be's xigab plo ro' xab go? Bile' go xigab por rë ye' dan, xmod niro'be: Gat nikëte zhi'n, no ni gat nitibe lar. |sqNo ter dox nile' go xigab, ¿xmod le' go par ban go xtu or más lo rë li'n, kwa'n mine' Dios ban go yizhyuo re'? |rqBiwi' go lo rë miyin kwa'n nikizë lo yibë'; naban ma no ni gat nzha'n ma, mbaino ni gat nikan ma yalgo'n, par kuchao' ma kwa'n gao ma; per Dios Xuz go Me nzho lo yibë', niza' kwa'n nzhao ma. No, ¿chi nanet go, más tsak go lo rë miyin? uqc’Kuze' nin lo go: Nale't go be's xigab por kwa'n gao go, o por kwa'n go go par ban go; no ni nale' go dox xigab por kwa'n gak go. ¿Chi nanet go, más tsak yalnaban che'n men lo kwa'n nzhao men, mbaino más tsak men lo xab men? 'pG’Yent cho tu mos gak le' zhi'n che'n chop xa' nile' mandad lo xa' tutsa or; porke lë' mos yi' ne tu xa', no xtu xa' chizhi' mos; o ro' tu xa' gon mos, mbaino ro' xtu xa' nagont mos. Kuze', nagakt le' go kwa'n nzhakla Dios, mbaino wix go gap go dimi. Nzhaknu Dios rë xmë'd Me noUno chi dubal nzo lo nakao por gat nizini yalnaban che'nal, orze', ¡dox nazhe'b nzhal! Dios no dimi An{’Lë' yalnaban che'n men nak nela tu biani par dub men. Chi lë' yalnaban kwa'n kinul nizini, orze' dubal ñani; per chi gat nizini yalnaban che'nal, orze' dubal nzo lo nakao; wmgNo plo kinu go kwa'n tsak che'n go, ze' nzo xigab che'n go. Yalnaban che'n men nak nela tu biani par dub men Mlmás wen bile'o xigab xmod le'o kwa'n tsak lo Dios, no por rë kure' gal go tu kwa'n lo yibë' kwa'n más tsak, plo nagaot mbëz kwa'n, mbaino ni nakibëowe, no ni rë wa'n nayo ze' par liwa'ne. k)’Naku'chao't go rë kwa'n tsak nzho yizhyuo re', plo nilox rë kwa'n nzhao mbëze, mbaino nikibëowe, plo ño rë men wa'n, niliwa'ne; Aj{nes par nane rë men, nzo go xlats go lo Dios; no Xuz go Dios Me niwi' lo rë kwa'n nzhak xla'n; lë' Me ne' tu kwa'n wen ka' go por nile' go sa'. Rë kwa'n tsak kwa'n nzho lo yibë' jiMPer go, or zo go xlats go lo Dios par na'b go lo Me, bichob go aseit yek go no bizët go lo go, Dh’No or na'b go lo Dios dub xlats go; nale't go nalats lo go nela nile' rë xa' chigab walika men wen; nalats nile' bixa' lo bixa' or nina'b bixa' lo Dios xlats bixa' par ne mene namás. No walika kwa'n nin, yalnak bixa' sa', nab tsa lo rë men yizhyuo ña'n bixa' wen, per par lo Dios, yent kwan gal bixa'. Kgper chi naya'lt laxto' go rë kwa'n gat lë' nile' xtu men lo go, orze' nu ska Xuz go Me nzho lo yibë', naya'lt ska laxto' Me rë kwa'n nile' go. Jesús milu' xmod, na'b men xlats men lo Dios +fO’No chi lë' go ya'l laxto' rë kwa'n gat lë' nile' xtu men lo go, orze' nu ska Xuz go Me nzho lo yibë', ya'l laxto' rë kwa'n gat lë' nile' go lo Me, yek No nala't Go zenbe' Mizhab no (wi' Mizhab xmod nak no);
gulo' Go no lo rë kwa'n nzhakla xa' li'nu xa' no. d} biya'l laxto' Go rë kwa'n gat lë' nile' no lo Go;
sa' ska ya'l laxto' no rë kwa'n gat lë' nile' men lo no. Ac} bine' Go kwa'n gao no, no kwa'n naki'n no zilita'; pbY nzhakla no, rë men yizhyuo ziyël le' Go mandad lo bixa',
nela xmod nile' Go lo yibë' ga'; }as Or na'b go lo Xuz go Dios, se' guzh go:Xuz no, Me nzho lo yibë',
dox ñal di'zh rë men, nazhon Go; `Kuze' nale't go nela rë men ba', porke lë' Xuz go, Me nzho lo yibë', nane la kwan naki'n go, antis di na'b goi lo Me. 0_YNo dub kina'b go lo Me, nadi'zht go tutsa kwa'n garga'l, nela nile' rë men, xa' gat nilibe't Dios. Lë' bixa' gab, por nile' bixa' sa', gon Dios kwa'n nina'b bixa'. P^Per go, or na'b go lo Dios, guyo go le'n yo', no bitsao' go ro'i, orze' xla'n bina'b go lo Dios Xuz go; no lë' Xuz go niwi' kwa'n kile' go xla'n, lë' Me ne' tu kwa'n wen par go dilant lo rë men. |]q’Or na'b go lo Dios, nale't go nela xmod nile' rë xa' chigab walika men wen, rë xa' ño laxto' nina'b lo Dios, dub nzoli le'n rë yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios, mbaino le'n rë nez, no plo nzhak xbi', par xo'b xti'zh bixa' namás. No walika kwa'n nin, yalnak bixa' sa', nab tsa lo rë men yizhyuo ña'n bixa' wen, per par lo Dios, yent kwan gal bixa'. C\bile' goi namás, porke lë' Xuz go Me nzho lo yibë', niwi' lo rë kwa'n nzhak xla'n, orze' lë' Me ne' tu kwa'n wen ka' go, por kwa'n mile' go ba'. Jesús milu' xmod na'b men lo Dios _[7Per go, or gaknu go tu men yent kwan nzhap, nadi'zht goi ni lo xa' más nichë'l go; dZAKuze' or gaknu go tu men prob nali, naxo'bdi'zht goi lo men, nela xmod nile' rë xa' chigab walika men wen, or nizo bixa' le'n rë yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios, no le'n rë nez, par di'zh men wen tich bixa' namás. No walika kwa'n nin, yalnak bixa' sa', nab tsa lo rë men yizhyuo ña'n bixa' wen, per par lo Dios, yent kwan gal bixa'. #Y ANo nzhab Jesús: ―Or le' go tu kwa'n wen, nale't goi namás par ne mene, porke chi nak go sa', ni tu kwa'n wen nane't Xuz go ka' go, Me nzho lo yibë'. \X10Gok go wen kun rë men, nela wen Dios Xuz go, Me nzho lo yibë', kun rë men.>Wu/No chi nab tsa lo rë melizh go nini' go, ¿kwan gab go, más wen kwa'n kile' go, par lo rë men, xa' gat nilibe't Dios?, porke haxta nu rë xa' nikan dimi che'n rey Roma nak sa'. +VO.No chi chizhi' go nab tsa xa' nazhi' go, ¿kwan gab go, ne' Dios tu kwa'n wen ka' go, por nak go sa'?, porke haxta nu rë xa' nikan dimi che'n rey Roma nak sa'. vUe-nes par gak go xmë'd Dios, Me nzho lo yibë'; porke Dios nile' niro' ngubizh par niziniy lo rë men wen no lo rë men nakap; mbaino nila Dios yiu par rë men, xa' nile' kwa'n nzhakla Dios no par rë men xa' nile' kwa'n gat lë' lo Me. hTI,Per na ni: Bichizhi' go xa' niyi' nine go, no bina'b go lo Dios por rë xa' niru'kë tich go, S}+’No nu mbin go se' nzhab di'zh: “Bichizhi' go tsa' men go, per xa' niyi' nine go, biyi' ska go, une go xa'.” "R=*no wanei cho tu men na'b tu kwa'n jwers lo go, biza' goi; no cho tu men ki'n tu kwa'n lo go, la't go bi xa' nab ya' xa'. Bichizhi' go xa' niyi' nine go mQS)No chi tu men ki'l go par wei' go tu kwa'n ne' tu kilómetro garol, neka bi'y goi chon kilómetro; uPc(No chi cho men nzhakla chi go lo gustis par lat xa' xkamiset go, orze' bila' go wei' xa' ter nu xkamis go. O'Per na ni, nagakt go nela men xa' nile' kwa'n nakap lo go; más wen chi nzho tu xa' kë' tube ta' ro' go, orze' biza' go xtu lad. N#&’No mbin la go se' nzhab di'zh: “Men kwa'n kich zalo xtu men, se'ska kix xa'i; mbaino xa' ko' kilëi xtu men, se'ska kix xa'i.” M%Naki'n gab go “Yoo”, o “A'a” namás, porke chi gab go más kwa'n, che'n Mizhab kuze'. Xmod naki'n le' be kun xa' nakap lo be ~~}v|| {:zz@zyAxxvvutsr|qppoonncmllhkjjihhgffReed^d cbbLaa"`x__5^)]\\l[[ Z)XXLWWVBUUTS_RPOON)MMLL8KKK J{J1IIxIHvH,GFEEQDC&BAA`@}@?M>A<#{IER!PW } L I peHwL|UqNo ze' migan dox nayax men lo Jesús. Xid rë men ze' nzho rë xa' nzhanu men nzhakne, xa' nagakt zë, xa' nikal lo, mbaino xa' nagakt di'zh, xa' ma'nk, no más rë men nzhakne; rë xa' re' mizhinu men lo Jesús, no rë bixa' miliyak Jesús. zTmOr nguro' Jesús ze', mizhin Me nez ro' lagún che'n men Galilea, orze' nkë Me yek tu lom, ze' nguzob Me. &SEOrze' nzhab Jesús: ―¡Ay una'yo, luse dox ñilal da! Kwa'n una'bal ba', lë'i gak. No mis orze', miak xcha'p una'. Miliyak Jesús nayax men nzhakne ~RuPer nkab una': ―Walika goi; per nu ka mbëk nikan rë biyo ye'n kwa'n nzhab xan mes, che'n xa' nak che'n ma. dQAOrze' nzhab Jesús: ―Gat ñalt kwe men yët lo xmë'd men, par za' xa'i gao mbëk. gPGPer nguzuxib una' re' lo Jesús, no nzhab una': ―¡Lë'o, kina'ba lo go, gaknu go da! O+Orze' nzhab Jesús lo una' ze': ―Per Dios mixë'l da nab tsa par gaknun rë men Israel, xa' nak nela rë mbëkxi'l ma nguziwan dan ga'. CNPer nangakabt Jesús lo una', orze' nguzubi rë men che'n Jesús lo Jesús par mina'b bixa' lo Me, nzhab bixa': ―Bichubla go una' ba', lë' una' nzadkë tich be, nibizhyë una'. SMZe' nzho tu una' ben rë xa' cananea; or une una' Jesús, tuli nguzubi una' no nguruzhië una', nzhab una': ―¡Lë'o Xga'n Dabi, bilats laxto'u da! ¡Lë' tu mbi mal nzen xcha'pa, dox kizakziy una'! XL)Or nguro' Jesús ze', nzha Me al nez plo nzhin yezh Tiro no yezh Sidón. KRë kure' nile', ña'n gat nambe men lo Dios, no gat lë't por gao men dub be'd ya' mene. Tu una' cananea dox ñila Dios Jporke dizde le'n laxto' men nzë rë xigab gat lë' re': Rë kwa'n nzhut men men; no rë kwa'n ban men kun tsa' xtu men o kun xa' gat lë' tsa' men; mbaino rë kwa'n niliwa'n men; no rë kwa'n nile' nikë' men kixu' men; mbaino rë kwa'n niye men Dios. zImPer rë widi'zh gat lë' kwa'n niro' ro' men, le'n laxto' men nzëi; kure'se nile' ña'n gat nambe men lo Dios, YH+¿Chi nanet go, kwa'n nzhao met nibi laxto' met, orze' niro'i or ña met bi'x? IG Orze' nzhab Jesús: ―¿Taxa nu go, gat nizobyekt kure'? EFOrze' nzhab Per: ―Bineo lo no kwan gab widi'zh ba'. zEmNachë'lt go kun rë men ba'. Ter nak bixa' nela men nikal lo ga', per zak bixa' lë' bixa' lu' nez lo rë xa' nakao nak yek lo rë che'n Dios, per gakt lu' tu men nikal lo nez lo xtu xa' nikal lo, porke lë' rop bixa' yachin le'n tu ye'r. nDU Orze' nzhab Jesús: ―Rë ya kwa'n nangaxë'nt Xuza, Me nzho lo yibë', lë'i yi'b dub luche. C- Orze' nguzubi rë men che'n Jesús lo Jesús, nzhab bixa': ―¿Chi une go, lë' rë men fariseo miyi' or mbin bixa' rë kwa'n midi'zh go? B Gat lë't por kwa'n nzhao men nile' ña'n gat nambe men lo Dios; por widi'zh kwa'n niro' ro' men, nile' ña'n gat nambe men lo Dios. ZA- Orze' ngurezh Me rë men lo Me, nzhab Me: ―Bin go kure' no bizobyek goi: z@m Yent kwan zu' nidi'zh bixa' nazhon Da,
mbaino rë kwa'n nilu' bixa' lo men,
pura kwa'n nichao'yek mene. }?sRë men re'; ka lo ya nidi'zh bixa', nazhi' xa' da,
per le'n laxto' bixa', yent kwan nize'n bixa' por Da. v>e¡Tatu nazheb nak go, chigab walika men wen go! Kuze' ka, por go mizobni' Isaías widi'zh re' lo yech: ;=onamás par nile' go, gat naki'ntra' gaknu men xuz men o xna' men. Wen go par nile' go, natsaktra' kwa'n mile' Dios mandad. Más nile' go por rë kwa'n michao'yek rë men tiemp. <Per go nzhab: “Lë' men gak ka gab lo xuz o lo xna': Nagakt gaknun go; lë' rë kwa'n kinun, lë'i mizala par Dios”, ;porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Gop kwent xuzal mbaino xna'l”, mbaino: “Men ke xuz o xna', gat xa' re' tuli.” :#Orze' nkab Jesús: ―Nu ska go, ¿chon gat nile' go kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios, lë'la rë kostumbr che'n men tiemp nile' go?, 9!―¿Chon gat nizet rë men che'nal ya' bixa' or nzhao bixa'; gat nile't bixa' rë kostumbr kwa'n mila' rë men che'n be, xa' tiemp? 8 yYezh Jerusalén nzë pla men fariseo, kun pla men, xa' nilu' ley che'n Muisés; nguzubi bixa' lo Jesús, nzhab bixa': n7U$no dox nguna'b bixa' ziyël Jesús, namás gal bixa' xi' xab Me, no rë xa' migale, miak bixa'.*6M#Or mili'be' rë men yezh ze' Jesús, mixo'bdi'zh bixa', lë' Jesús mizhin ze', lo rë yezh kwa'n nzhin naka'n ze'. Orze' ngwanu men rë xa' nzhakne lo Jesús, S5"Or milox nded bixa' le'n nits ze', mizhin bixa' lazh men Genesaret. 4!orze' nguzuxib rë men che'n Me lo Me, nzhab bixa': ―¡Walika go nak Xga'n Dios! Miliyak Jesús rë xa' nzhakne yezh Genesaret B3 No or unkë Me le'n bark kun Per, xega ngulëz mbi, [2/Tuli nguzen Jesús ya' Per, nzhab Jesús: ―¿Chon tatu lo ya ñayilal da? $1Aper or une Per, dox naye nzo mbi, mizheb xa', no or nguzublo nzhaya'zyuo xa' le'n nits, orze' nguruzhië xa', nzhab xa': ―¡Lë'o!, ¡nala't go gat da! p0YOrze' nzhab Me: ―¡Dë'x! Tuli nguro' Per le'n bark, nguzublo nzhazë xa' nali laka lo Jesús, c/?Orze' nzhab Per lo Me: ―¡Lë' go!, chi walika go kuba', gurezh go da yala lo go. ?.yTuli midi'zh Me, nzhab Me: ―¡Nazhebt go! ¡Ka nai! i-KOr une bixa' ñë'dzë Me lo nits, nguruzhië bixa': “¡Tu komale!”, por dox mizheb bixa'. L,No paste las tres garzi'l, nzhazë Jesús lo nits nez nzë bixa'. u+cNo dox la zit ñazë bark di plo mia'n Me, une Me labai-larei kikwin mbi bark por nzha bixa' nez nzë mbi. y*kOr milox mire'chbe rë men ze', nkili Jesús yek yi' par nguna'b Me lo Dios. Nab Me nzo ze' or ngula la yë'l. I) Or milox ngok rë kure', tuli mile' Me mandad, nkili rë men che'n Me le'n bark par kubner ga' bixa' xtu ro' nits plo lë Betsaida; mbaino lë' Jesús mia'n par une Me xmod ña rë men. (Rë xa' ndao re', nab tsa xa' miyi', paste gai' mil bixa', no ngalabt bixa' rë una' no rë më'd. Jesús nguzë lo nits 'No rë men ze' ndao haxta plo nguzhë bixa'. No mikan bixa' rë bilao kwa'n mia'n sobr; michizhë bixa' tu dusen kardor. r&]Orze' mile' Me mandad, nguzob rë men ze' lo gozh, nguzen Me za gai' pan ze' kun rop mbël ze', miwi' Me lo yibë', miza' Me xkix lo Dios. Orze' michi'x Mei, no miza' Mei ka' rë men che'n Me; par lë' bixa' ki'ze gao rë men. 3%aOrze' nzhab Jesús: ―Dinu goi re'. $}Orze' nkab rë men che'n Me: ―Gat kinut no nayax kwa'n gao rë xa' re', nab tsa gai' pan kun chop mbël kinu no. Z#-Per nzhab Jesús: ―Gat naki'nt bi bixa'; ¡yub go biza' kwa'n gao bixa'! ^"5Per or nzhala la yë'l, nguzubi rë men che'n Me lo Me nzhab bixa': ―Ya cho gor la nal, no yent kwa'n nak dan re'. Guzh go lo rë men, bi bixa', yazi' bixa' kwa'n gao bixa' rë yezh win kwa'n nzhin naka'n re'. !)Or ngula Jesús bark, une Me, lë' tu bëd men nzhin la ze', orze' milats laxto' Me men, miliyak Me rë men nzhakne xa' nzho xid rë men ze'. | q Or mbin Jesús lë' Juan ngut, orze' nguro' Jesús ze' kun dub tu dusen men che'n Me, nkë Me le'n tu bark, nzha Me tu plo yent men. Per lë' rë men, or mbin bixa' plo nzha Me, rë yezh nguro' men, nzhakë bixa' ni' bixa', tich Jesús. "= Orze' mizhin rë men che'n Juan par ngwats Juan, mbi'y xa' Juan par miga'ch xa', orze' ngwayab bixa'i lo Jesús. Jesús miza' kwa'n ndao gai' mil miyi' uc no ñadnu bixa' yek Juan, nzhoi le'n tu chë', par miza' bixa'i ka' una', orze' lë' una' miza'i ka' xna'. @{ orze' mile' xa' mandad, miro'g yek Juan le'n lizhyi'b, N No or mbin Herodes kure', miwin laxto' xa', per por lë' xa' mia'n la tutsa dilant lo rë men nzob kun lë' xa', lë' xa' za' wanei kwan na'b una', kuze' nguziyël xa' za' xa' kwa'n nguna'b una', {oPer lë' xna' una' miki'l la una', kuze' nzhab una' lo Herodes: “Nzhaklan yi'dnu go yek Juan, le'n tu plat.” Z-Mize't xa' Dios or nzhab xa' lo una', lë' xa' za' wanei kwan na'b una' lo xa'. /WPer or ngol lani che'n Herodes, nguio xcha'p Herodías, mbilni' xid bixa', orze' nguio laxto' Herodes kun rë xa' kwa'n nzob lo mes kun lë' xa', xmod mbilni' una'. Orze' ngokla Herodes ngut xa' Juan, per nangale't xa'i por nizheb xa' lo rë men, porke lë' rë men nane, lë' Juan nidi'zh por Dios. Lpor nzhab Juan lo Herodes: “Gat went ka'l una' che'n wechal.” 7Porke lë' Herodes mile' mandad, ngwaga' Juan, mili'b xa' Juan kun kaden, orze' ngulo xa' Juan lizhyi'b por Herodías, una' che'n Lip wech xa', $Akuze' nzhab Herodes lo rë men xa' nile' mandad che'n xa': ―Lë'la Juan xa' nililëi' men le'n nits nguruban, kuze' nile' xa' re' rë kwa'n nazhon ba'. | sLe'n rë ngubizh ze' nak Herodes gobiernador lazh rë men Galilea, no mbin xa' rë kwa'n nzhudi'zh men por Jesús, a; :No por nangayila rë men ze'i, kuze' nangale't Jesús nayax kwa'n nazhon ze'.~u 9No por nak bixa' sa', kuze' nangayilat bixa' widi'zh che'n Dios kwa'n milu' Jesús, per nzhab Jesús lo bixa': ―Rë plo, lë' men ñila ka tu xa' nidi'zh por Dios; per mis rë men lazh xa' no rë men lizh xa', nayilat kwa'n nidi'zh xa'. jM 8¿No chi gat lë't rë bizan xa' nzo kun be re'? ¿Plo ska mitse'd xa' re' rë kwa'n nzhak xa'?  7¿Chi gat lë't xa' re' xga'n xa' nichao' mes, no Mari lë xna' xa', no gat rë wech xa' lë Jakob, Che, Simón, no Judas? 3_ 6Or mizhin Me yezh Nazaret plo nak lazh Me, tuli ka nguzublo Me milu' Me widi'zh che'n Dios lo rë men nzhin le'n yo' plo nitse'd bixa' widi'zh che'n Dios. Xe mia'n bixa' tuli por kwa'n milu' Jesús, orze' nzhab bixa': ―¿Plo mitse'd xa' re' kwa'n nzhak xa', no rë kwa'n nazhon kwa'n nile' xa'? <s 5Or milox midi'zh Jesús kure', nguro' Me ze'. : m 4Orze' nzhab Jesús lo bixa': ―Wenkai. Chi tu xa' nane ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, mbaino nizobyek xa' rë kwa'n nilun, xa' re' nak nela tu xa' nak lizh tu yo' ga'; xid rë kwa'n kinuchao' xa', nane xa' xmod le' xa' kun kwa'n kub mbaino kun kwa'n go'x. Miëk Jesús yezh Nazaret plo miro'b Me   3Orze' nzhab Jesús lo rë men che'n Me: —¿Chi mizobyek go rë kwa'n midizha lo go re'? Nkab bixa': ―Lë'i mizobyek ka no.  3 2par bi rë men nakap ze' le'n bël che'n gabil. Ze' go'n bixa', haxta kwezh lëi bixa' por dox yalne. Xid kwa'n wen nguro' kwa'n kub no kwa'n go'x  ! 1Sa'ta' le' Dios kun rë men or gab Dios xmod gak kun kad men yizhyuo. Xë'l Me rë ganj che'n Me par kutin rë men nakap xid rë men wen,   0Or ñazhëi di mbël, nigo' mene ro' nits par nibe bixa' ma wen tsa, niguchao' bixa'. No lë' rë ma nazu', nigubi bixa'. ]3 /’No nela tu yex kwa'n nizen rë lo mbël, se'ta' nak plo nile' Dios mandad. 0Y .No or ngwachib xa' lo ke chul kwa'n dox tsak, orze' miëk xa' lizh xa', mito xa' rë nak kwa'n kinu xa' par nguzi' xa' ke tsak re'. Kwent che'n yex kwa'n nizen mbël pY -No nzhab Jesús: ―Nu plo nile' Dios mandad nak nela tu xa' nito no nizi', kikwa'n xa' ke chul. ' ,’Plo nile' Dios mandad nak nela tu kwa'n dox tsak, nzhuka'che le'n yuo, no or ngwazhël tu miyi'y, nguluka'ch ska xa'i. Por dox nizak laxto' xa', miëk xa' lizh xa', ngwato xa' rë kwa'n kinu xa' par nguzi' xa' dub yuo ze'. Kwent che'n tu ke chul kwa'n dox tsak >u +Orze'se rë men xa' nile' kwa'n nzhakla Dios, gak bixa' nela biani che'n ngubizh plo nile' Xuz bixa' Dios mandad. ¡Chi lë' go mbin kure', bizobyek goi! Kwent che'n kwa'n wen dox |q *Rë men re' ko' rë ganj da par bi bixa' le'n bël che'n gabil, plo go'n bixa' no kwezh lëi bixa' por dox yalne. Q )Na, Xga'n Dios, mbaino nak Da tu men yizhyuo, xëla rë ganj da, par ko' bixa' xid rë men da, rë men kwa'n nile' nzhap xtu men dol lo Dios, mbaino rë xa' naban ngokla ngwa xid rë men che'n Dios. fE (Nela nigan yix kwa'n nazu't par yëke, se'ta' gak kun rë xa' chigab walika men che'n Dios. 4a 'Lë' men kwa'n ngwaxë'n yix nazu't ze' nak Mizhab, mbaino lë' yalgo'n nak or gab Dios xmod gak kun kad men yizhyuo, mbaino rë xa' kan yalgo'n nak rë ganj che'n Dios. 3 &mbaino lë' yuo che'n Me nak rë men yizhyuo re'. Lazh triu wen ze' nak rë men che'n Dios, no lë' yix kwa'n nazu't ze' nak rë men che'n Mizhab. n~U %Orze' nzhab Jesús: ―Xa' mixë'n lazh triu kwa'n wen ze' nak Xga'n Dios Me nu nak tu men yizhyuo, *}M $Or ngulunez Jesús rë men ze', nguio Me le'n yo', orze' nguzubi rë men che'n Me lo Me, par mina'bdi'zh bixa', kwan gab kwent che'n yix kwa'n nazu't ze'. u|c #par ngok rë kwa'n midi'zh tu xa' midi'zh por Dios or nzhab xa':Kun pura kwent tsa dizha lo rë men,Rë kwa'n naga'ch che'n Dios kwa'n kinu Me or ni naga ko Me yizhyuo. Jesús nzhab kwan gab yix kwa'n nazu't, nzhi'b xid triu {} "Midi'zh Jesús rë nak kure' lo rë men kun nab tsa kwent; yent kwan ngadi'zh Me lo bixa' chi gat lë' kun kwente, }zs !No midi'zh Jesús xtu kwent, nzhab Me: ―No se'ska nak plo nile' Dios mandad; nake nela levadur kwa'n nguzen tu una' par migoch una'i, le'n tu bëd harin, par zubeche. ¿Chon nilu' Jesús widi'zh che'n Dios kun nab tsa kwent lo rë men? dyA Ter más win lazh mostas, lo rë lazh ya kwa'n nixë'n men, per or niro'be, lë'i más nzhak kwa'ro, lo rë ya kwa'n nzhi'b tutsa kun lë'i, no lo rë rram che'ne, ñi'd rë miyin, nixo'b yo che'n. Kwent che'n levadur !x; No midi'zh Jesús xtu kwent lo rë men, nzhab Me: ―No nu plo nile' Dios mandad nak nela tu lazh win mostas kwa'n mixë'n tu xa' le'n yuo che'n. |wq Más wen bila' go ro'be tutsa haxta or yats yalgo'n; orze' xëla go par kan go galo laka yix kwa'n nazu't ba', orze' li'b goi, le' go manoje par yëke; orze'se kan go triu no kichao' goi plo niguchao' go rë kwa'n.” Kwent che'n lazh mostas Fv Per nzhab xa': “Naki'bta' goi nal, napa' nu triu ki'b go. u3 Orze' nzhab xa' nak che'ne: “Tu xa' niyi' nine da mixë'n kure'.” No nzhab rë mos ze': “¿Chi nzhakla go yaki'b no yix kwa'n nazu't ba'?” 'tG orze' ngwayab rë mos lo xa' nak che'n triu ze': “Lë'o, ¿chi gat lë't nab tsa lazh triu mixë'n go? No nal, ¿plo nguro' yix kwa'n nzhi'b le'ne re'?” Gs No or miro'b triu, no miza'i do; orze' nu yix ze' nguluxo'b, r! no lë' rë men che'n xa' nax, lë'chi mizhin tu xa' nidil xa', par ngwaxë'n xa' yix kwa'n lë cizaña, xid rë triu ze', orze' ña xa'. q/ No midi'zh Jesús xtu kwent lo rë men ze', nzhab Me: ―Nu plo nile' Dios mandad nak nela tu miyi' kwa'n ngo'n lazh triu wen lo yuo che'n, Zp- Per lazh kwa'n ngob lo yuo wen ze', nak rë xa' nzhon widi'zh che'n Dios, no nizobyek xa'i, orze' nile' xa' rë kwa'n nzhakla Dios; nak xa' nela tu yalgo'n kwa'n dox miza', nela tu do che'n triu ga' kwa'n miza' tu gayo' lazhe, no xtube miza' zichon gale, mbaino xtube miza' zigal bichi'y. Kwent che'n triu mbaino yix kwa'n ngulen le'ne o  No lazh kwa'n ngob le'n ya yich ze', nak rë men ngwayila widi'zh che'n Dios, per por dox nile' xa' xigab por rë kwa'n naki'n xa' yizhyuo re', mbaino por niwix xa' gap xa' dimi, kuze' ña'l laxto' xa' Dios; nak xa' nela tu ya kwa'n gat niza't xlë ga'. 5nc per yent be's luche, che'ptsa midi'y. Se' nak rë men, or nizak xa' tu kwa'n nalats, o niyi' men nine xa' por nak xa' men che'n Dios; orze' por kure' tuli nila' xa' Dios. tma No lazh kwa'n ngob lo yuo ke ze', nak rë men mbin widi'zh che'n Dios, no or mbin xa'i, nizak laxto' xa', _l7 Or nzhon tu men widi'zh che'n Dios no gat nizobyekt xa'i, orze' laxto' men re' nak nela yuo le'n nez ze', porke or nzhon xa'i, gat ñat laxto' xa', kuze' nizhin Mizhab, nigo' Mizhab kwa'n mixë'n Dios laxto' xa'. Hk  ’Bin go xmod nak kwent che'n nzha'n men lazh triu ze'. $jA Walika kwa'n nin lo go, nayax xa' midi'zh por Dios, mbaino nayax men, xa' mile' rë kwa'n nzhakla Dios, ngokla bixa' ngane bixa' rë kwa'n kine go, per nanganet bixa'i; mbaino ngokla bixa' ngon bixa' rë kwa'n kiyon go, per nangont bixa'i. Nzhab Jesús kwan gab kwent che'n yalgo'n Pi ’Per go, wen nzha go por une goi, no wen nzha go por mbin goi. ch? porke dox nad laxto' rë men re'.No gat nzhont nzha bixa'i;
no nak bixa' nela tu men nikal lo ga'.No chi nangak bixa' sa', lë' bixa' nganei kun zalo bixa',
no ngon bixa'i kun nzha bixa',
no ngazobyek bixa'i dub la bixa',
orze' ngala' bixa' rë kwa'n gat lë' nak bixa',
par ngago' Dios bixa' lo rë kwa'n nazhe'b. @gy Kuze', par yek rë xa' ba' nzha widi'zh kwa'n mizobni' Isaías kwa'n nzhab se':Ter más gon bixa'i, per nazobyekt bixa'i,
no ter más ne bixa'i, per nanet bixa' kwane, f# Kuze' midizha lo rë xa' ba' kun pura kwent tsa, par une bixa'i per nanganet bixa' kwane; mbaino par mbin bixa'i, per nangazobyekt bixa'i. e porke rë xa' kwa'n nzhakla zobyeke, mbaino le' rë kwa'n nidizha, rë xa' re' xa' nzhaknu Dios par más zobyek bixa'i; per rë xa' gat nzhaklat be's zobyek kwa'n nidizha, haxta che'p tsa kwa'n nile' xa' xigab ya nane la xa', per lë'i yubchi lo xa'. 9dk Orze' nzhab Jesús lo rë men che'n Me: ―Nabtsa go mila' Dios, ne go kwa'n naga'ch kwa'n kinu Dios plo nile' Dios mandad; per rë xa' ba', nangala't Dios ngane bixa'i, yck Orze' nguzubi rë men che'n Me lo Me par nzhab bixa': ―¿Chon nidi'zh go kun pura kwent tsa lo rë men? Gb ¡Chi lë' go mbine, bizobyek goi! ¿Kwan gab rë kwent re'? a' Per ziplai ngob lo yuo wen, miro'be, no dox miza'i. Tu lazhe miza' tu gayo'i, xtu lazhe miza' chon gale, mbaino xtu lazhe miza' gal bichi'y. d`A No ziplai ngob le'n ya yich, per or miro'b ya yich, ngala't ya yich ngabane, orze' ngute. a_; Or ngulen ngubizh, no or mina ngubizh nayi', mike'x ngubizhe por niyen luche; mibizhe. R^ No más lazhe ngob lo yuo ke; lwega' ngulëne, per niyent be's yuo ze'. G] No or ngwache'ch xa'i, pla lazhe ngob le'n nez, ndao miyine. \ Orze' midi'zh Me nayax kwa'n lo rë men ze' kun pura kwent, nzhab Me: ―Bingole, tu wëlt nzha tu men, nzhaya'n lazh triu lo yuo. r[] Por dox nayax men migan ze', nkë Jesús le'n tu bark, nguzob Me le'ne, no lë' rë men nzhin ro' nits. WZ ) No zhë ze' nguro' Jesús le'n yo' ze' par ngwa Me ro' lagún; ze' nguzob Me. ZY- 2porke xa' nile' kwa'n nzhakla Xuza, xa' ze' wecha, no bizana, mbaino xna'n.X} 1Orze' milu' Me rë men che' Me, xa' nizikë tich Me, no nzhab Me: ―Biwi' go, rë men re' nak xna'n no rë wecha, PW 0Orze' nzhab Jesús lo xa' ze': ―¿Cho xna'n, no cho rë wecha? xVi /Orze' ngwayab tu men lo Jesús: ―Lë' xna' go no rë wech go nzo al tich, nzhakla bixa' di'zh bixa' kun go. U+ .Dub kidi'zh Jesús kure' lo rë men, lë'chi mizhin xna' Jesús kun rë wech Me, nzhin bixa' tich, nzhakla bixa' di'zh bixa' kun lë' Me. oTW -orze' ya mbi ze', yaka'i xtu gazh mbi más nakap, par yo rëi laxto' men re'; orze' lë' men re' gak más nakap, ke lë'la xmod nak xa' galo. No se'ska zak rë men nakap, xa' nzhin lo yizhyuo nal re'. Xna' Jesús kun rë wech Me GS ,orze' nile'i xigab: “Lë'da yëkska lizha plo nguro'n.” No or yëk mbi mal ze' laxto' men re', nak laxto' xa' nela le'n tu yo', plo nalo'b nambe ga', mbaino rë kwa'n le'ne nzhin chul, R' +’No or niro' tu mbi mal laxto' tu men, orze' niki'zëi mont plo ni nits niyen, kikwa'ne plo kwëze; no or gat ñayazhële plo kwëze, Qw *No tu una' xa' mile' mandad lazh men Seba, or gab Dios xmod gak kun kad men yizhyuo, lë' nu una' zo kun rë men nal re', par gab una' rë kwa'n nak go par más zakzi Dios go; porke dox zit nguro' una' lazh una' par ngwayon una' rë widi'zh kwa'n nzhak Salomón; no biwi' go, na kidi'zh lo go, no más tsak da lo Salomón. Mbi che'n Mizhab kwa'n ñëk xtu wëlt laxto' men VP% )No rë men yezh Nínive, or gab Dios xmod gak kun kad men yizhyuo, lë' nu bixa' zo par gab bixa' lo Dios kwa'n nak go, par más zakzi Dios go; porke rë men yezh Nínive ze', mila' bixa' rë kwa'n gat lë' nak bixa' lo Dios or ngwadi'zh Jonás widi'zh che'n Dios lo bixa'; no biwi' go, na kidi'zh lo go, no más tsak da lo Jonás. 9Ok (Nela nguio Jonás laxto' mbël, chon ngubizh no chon yë'l, se'ska yo Xga'n Dios, Me nu nak tu men yizhyuo, chon ska ngubizh no chon ska yë'l, yo Me plo más na'ch le'n yuo. eNC 'Orze' nzhab Jesús lo bixa': ―Minu la go lo Dios, mbaino nak go lo Dios nela rë xa' nile' burr tsa' ga'; kuze' kina'b go ne go tu kwa'n nazhon, per nanet goi. Nabtsa kwa'n mile' Dios nguzak profet Jonás ne go. #M? &Orze' pla rë men fariseo kun pla rë maestr xa' nilu' ley che'n Muisés, nzhab bixa' lo Jesús: ―Maestr, nzhakla no, ne no le'l tu kwa'n nazhon. L %Por rë widi'zh kwa'n niro' ro' go, ne Dios xa nak go, chi men wen go, o men nakap go. Kina'b rë men nakap, le' Jesús tu kwa'n nazhon @Ky $No walika kwa'n nin re', zhë kwa'n gab Dios xmod gak kun kad men yizhyuo, rë widi'zh kwa'n gat lë' kwa'n midi'zh bixa' dub miban bixa' yizhyuo re', rëi na'b Dios kwent lo bixa'. J+ #Men wen, kwa'n wen nidi'zh xa', porke kwa'n wen nzho laxto' xa'; no men nakap, kwa'n nakap ska nidi'zh xa', porke kwa'n nakap nzho laxto' xa'. %IC "¡Rë go nak nela rë mbë'l nayi' ga'! ¿Xmod di'zh go kwa'n wen, lë' go men nakap? Rë widi'zh kwa'n gat lë' kwa'n nzho laxto' go, kuze' niro' ro' go. H' !’Chi lë'o kinu tu ya wen, xlë wenska za'i; per chi kinu go tu ya yent kwan zu', xlë zu'tska za'i. Nakbe' ya por xlë kwa'n niza'i. >Gu No cho tu xa' di'zh Da gat lë', Na, Me nak Xga'n Dios mbaino nak Da tu men yizhyuo, gak zhe' kwa'n nzë'b xki xa' re'; per xa' di'zh tu kwa'n gat lë' tich Sprit che'n Dios, nayotra' zhe' kwa'n nzë'b xki men re', ni lo yizhyuo re' mbaino ni lo yizhyuo kwa'n laore yo. Nili'be' men ya por xlë kwa'n niza'i _F7 ’Kuze' nin lo go, gak zhe' rë kwa'n nzë'b xki men lo Dios, no rë widi'zh gat lë' kwa'n nidi'zh men lo Dios. Per tu men nidi'zh kwa'n gat lë' por Sprit che'n Dios, ya nayotra' zhe' kwa'n nzë'b xki men re'. E' ’Kuze', xa' gat nzhaknu da, xa' ze' nidil kuda; mbaino xa' gat nidi'zh xti'zha lo men, par gak men, men da, xa' ze' nichubla men lon. AD{ ’¿Xmod le' tu men, yo xa' lizh tu miyi' xa' dox nzhak nidil, par liwa'n xa' rë kwa'n kinu miyi' re'? Naki'n galo laka li'bdo' xa' miyi', par gak lat xa' rë che'n miyi' re'. C  Per chi na nigo' mbi mal laxto' rë men por Sprit che'n Dios; kure' nilu', lë' Dios mizhin la lo go, par lat Me go ya' Mizhab. WB' No chi na nigo' mbi mal laxto' men por Beelzebú, xa' nak yub Mizhab, orze', ¿chi nu rë men che'n go nigo' mbi mal laxto' men por Beelzebú? Kuze', por di'zh yix go, lo mis men che'n go ne kwan ñal go. QA Se'ska, chi dil yub Mizhab, kun rë mbi mal che'n xa', lë' bixa' bil. @  Per lë' Jesús nane la cho xigab kile' bixa', orze' nzhab Me: ―Rë gobier, chi gat nzhin bixa' wen kun rë men che'n xa', lë' bixa' lë'; se'ska rë men yezh, chi gat nzhin bixa' wen, lë' bixa' lë'; mbaino se'ska rë men kun rë xa' lizh xa'. 4?a Or mbin rë men fariseo kure', orze' nzhab bixa': ―Lë' xa' re' nigo' mbi mal laxto' men por mandad che'n Beelzebú, yub Mizhab kwa'n nile' mandad lo rë mbi mal. > No rë nak xa' nzhin ze', xe miwi' bixa' tuli, orze' kina'bdi'zh bixa' lo wech bixa': ―¿Chi gat lë't xa' re' Xga'n Dabi? &=E No ngwanu bixa' tu miyi' lo Jesús, tu xa' nzen tu mbi mal; nikal lo xa' mbaino mud xa'; orze' miliyak Jesús miyi' re', ngwani lo xa' no midi'zh xa'. < no rë men xa' gat lë't men Israel yila widi'zh che'n xa' re'. Nzhab rë men fariseo, lë' Jesús nigo' mbi mal por Mizhab ;1 Gat naya't xa' kun rë men xa' che'ptsa ñila Dios,
mbaino nakubchit xa' men, xa' pe'n nzo lo Dios,
lë'la más chi xa' men lo Dios, s:_ Nachë'lro't xa' kun men,
no ni nakuzhië xa' lo men,
mbaino ni nagon men chi xa' le'n nez. X9) Biwi' go, lë' mos da re', xa' kwa'n ngulen, no xa' nazhi' da;
nizak laxto'n por lë' xa';
lë' Sprit da zan ka' xa',
par lu' xa' lo rë men xmod ko' Dios rë lo men lo rë kwa'n gat lë'. k8O nes par ngok widi'zh kwa'n midi'zh Isaías, tu xa' midi'zh por Dios chi tiemp or nzhab xa': O7 no nu mile' Me mandad lo rë men, naxo'bdi'zht bixa' kwa'n nile' Me, ;6o Per or ngwanu laxto' Jesús kwan kile' rë men fariseo ze' xigab, tuli nguro' Me ze', no dox men nzhakë tich Me, mbaino miliyak Me rë lo yalyizh kwa'n nizak rë men ze', 57 Per or nguro' rë men fariseo ze', orze' midi'zh rë bixa' xmod le' bixa' par gut bixa' Jesús. Jesús nak Me ngule Dios, le' rë kwa'n nzhakla Dios 4 Orze' nzhab Me lo xa' mibizh ya' ze': ―Bitsiga' ya'l. No or mitsiga' xa' ya' xa', tuli miake, ngoke nela nak ka xtu ya' xa'. y3k ¿Chi nanet go, más tsak tu men lo tu ma? Kuze', gak ka le' men kwa'n wen, ter zhë kwa'n nayi' kë go zhi'n. >2u Orze' nzhab Jesús: ―Cho tu men xid go kinu tu mbëkxi'l, no chi lë' ma la le'n tu zo, zhë kwa'n nayi' kë go zhi'n, ¿gat lë'o ko' ma orze', chi tlë' ma zake zhë ze'? |1q No ze', nzob tu miyi' xa' mibizh tu ya', no pla men Israel xa' nzhin ze', kikwa'n bixa' mod par kë' bixa' kixu' Jesús, kuze' nzhab bixa' lo Me: ―¿Chi nzhab ley che'n Muisés, gak liyakal tu men zhë kwa'n nayi' kë rë men Israel zhi'n? l0Q Or mila' Jesús rë men ze', nguio Me le'n tu yo' plo nitse'd men Israel widi'zh che'n Dios. !/; Lë' Xga'n Dios Me nu nak tu men yizhyuo, gak gab Me lo rë men, kwan ñal le' men, zhë kwa'n nayi' kë rë men Israel zhi'n. Tu miyi' xa' mibizh ya' X.) Per go nazobyekt go widi'zh kwa'n nzobni' re': “Gat nzhaklata ne'u go gon Da; kwa'n nzhaklan, lats laxto' go tsa' men go.” Per chi ngazobyek go widi'zh re', orze' nangakë't go kixu' men yent kwan nak. =-u Per na ni lo go, re' nzo tu xa' más tsak lo yado'. g,G O, ¿chi nagat go'l go kwa'n nzobni' lo ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, xmod nile' rë ngulëi' le'n yado', zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n? Mbaino gat nile't bixa' diskans zhë ze', no gat nayi'te par lë' bixa'. 9+k Nguio xa' le'n yo' che'n Dios, no ndao bixa' pan kwa'n niza' men par gon che'n Dios, no pan re' gat ñalt gao bixa'i, no ni rë men che'n xa'; nab tsa rë ngulëi' ñal gawe. *y Orze' nzhab Jesús: ―¿Chi nagat go'l go plo nzobni' kwa'n mile' Dabi, tu or mila'n xa' kun rë men che'n xa'? 0)Y Per or une pla men fariseo kure', orze' nzhab bixa' lo Jesús: ―Biwi', lë' rë men che'nal kile' kwa'n gat ñalt le' bixa', zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n. ?( y Tu zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n, nzhaded Jesús kun rë men che'n Me plo ngo'n men triu. No mer orze' nila'n bixa', orze' nguzublo kikib bixa' do che'n triu no ndao bixa'i. u'c porke rë kwa'n nika'ba lo go, naxax laka le' goi; no rë kwa'n nilan di'zh lo go, gat nagant le' goi.4&a No bitse'd go le' go kwa'n nin, no bitse'd go xmod nak da, porke na nak tu men nado' laxto', mbaino nizine laxto'n go, orze' lë' alm che'n go xax lo rë kwa'n nizak go, Y%+ Dë' go lon, rë go xa' ngwazha naban lo rë kwa'n nizak go; na le xax go loi. Q$ ’Lë' Xuza mila' rë kwa'n ya'n, no yent cho nili'be' Xga'n Xuza, nab tsa Xuza nilibe'; no yent cho nilibe' Xuza, nab tsa Xga'n Me nilibe', kun rë xa' ngule Xga'n Xuza, par libe' bixa' Xuza. ,#S Walikai Xuza, porke sa' ngokla Go. q"[ Orze' nzhab Jesús lo Xuz Me Dios: ―Dios, xkix Go, Payë', Me nile' mandad yibë' no yizhyuo, porke ngulu'ka'ch Go kure' lo rë xa' nzhak, no lo men natsin; mbaino ngulu'xo'b Goi lo rë men nado', xa' nak nela tu më'd ga'. ! Kuze' nin lo go, zhë kwa'n gab Dios xmod gak kun rë men yizhyuo, más zakzi Dios go, lo rë men yezh Sodoma. Dë' go lon par xax go  w No rë go men yezh Capernaúm, ¿chi nile' go xigab bi go lo yibë' plo nzho Dios? Gat lë't sa'i. Na ni, ¡lë' go bi le'n bël!, porke chi yezh Sodoma ngalen rë kwa'n nazhon kwa'n milen lo go, orze' se'gaka ngabin yezh ze' haxta nalzhë re'. ' Kuze', or gab Dios xmod gak kun kad men yizhyuo, más zakzi Dios men yezh Korazín no men yezh Betsaida ke rë men yezh Tiro no yezh Sidón.  ―¡Zhe'b nalats nzha go, men yezh Korazín, no men yezh Betsaida! Chi lo rë men yezh Tiro, no lo rë men yezh Sidón, ngalen rë nak kwa'n nazhon kwa'n milen xid go, orze' rë men ze' ngayila da mbaino ngala' bixa' rë kwa'n gat lë' nak bixa' lo Dios, no ngak bixa' lar nagats, mbaino ngazob bixa' le'n kubde, par lu' bixa', lë' bixa' nizi, nzë'b xki bixa' lo Dios. Q Orze' nguzublo kidi'zh Jesús por rë kwa'n gat lë' nak rë men xa' nzho rë yezh plo mile' Me nayax kwa'n nazhon, per nangala't bixa' rë kwa'n gat lë' nak bixa' lo Dios, kuze' nzhab Jesús: 7 Per na nzhala lo go, nzha̱o̱wa̱ mbaino nzho'n, no ne go lon: “¿Chon nzhao doxal, no nzhol vin? ¡No nichë'lal kun rë men xa' nikan dimi che'n rey César, mbaino kun rë xa' gat nile't kwa'n nzobni' lo ley che'n Muisés!” Per kwa'n nilun mbaino kwa'n nilu' Juan, nilu' lë'tsa lë' kwa'n nidi'zh no, por rë men nzhone no naban xa' xmod nidi'zh no. Rë yezh plo nzho rë xa' nangayilat Jesukrist 9 porke mbi'd Juan, xa' nizo xlats nayax wëlt, par nidi'zh xa' lo Dios, mbaino gat nzhot xa' vin; no nzhab go: “Mbi che'n Mizhab nzho laxto' xa'.” y “¿Chon nanet go kit go kun no? Mbi'l no bizhi, no nangolni't go; mbaino mikë' no kant nalats, per nango'nt go”, B} ’Per nal, ¿kun cho chë'lala rë men nal? Nak bixa' nela pla rë mbwin nizob le'n nez plo nzhak xbi' par niyit bimbwin; se' nidi'zh bimbwin lo zipla rë mbwin kwa'n nzhin ze': 6g Chi lë' go kiyon kwa'n kinin, bizobyek goi.  Ter yila go kure' o nayilat goi, or midi'zh Dios por rë profet che'n Me, xë'l Me Li, mbaino Juan nak xa' mize't Me orze'. mS Rë profet xa' midi'zh por Dios, no rë kwa'n nzobni' lo ley, haxta zhë che'n Juan namás midi'y. M ’Dizde zhë nguzublo kidi'zh Juan widi'zh che'n Dios haxta nalzhë re', nab tsa men xa' nile' tutsa xigab gak le' gan yo plo nile' Dios mandad; nab tsa rë xa' nile' jwers yo, nak che'ne. L Walika kwa'n nin lo go, xid rë men yizhyuo, rë profet xa' midi'zh por Dios, Juan más tsak lo bixa'; per xid rë men da, plo nile' Dios mandad, xa' más che'p tsak, más tsak xa' re' lo Juan. ' porke kwent che'n Juan re' nize't ley che'n Dios, plo nzobni':Biwi', antis di yi'dal,
galo laka tu xa' xëla par kuxkwa' nez dedal. + ¿Per cho ka une gox? ¿Chi une go tu profet, xa' nidi'zh por Dios? Na ni walika, más tsak xa' une go ba' lo tu profet, xa' nidi'zh por Dios, "= Chi nangane go tu xa' sa', ¿cho ska xa' une gox? o, ¿une go tu xa' nak lar wen? Per rë xa' nzhak lar wen, nab tsa lizh rë rey nine men rë xa' ba'.  No or ña rë xa' mixë'l Juan, orze' nguzublo kidi'zh Jesús kwent che'n Juan lo rë men, nzhab Me: ―Or ngwa go le'n yuo bizh, ¿cho une go ba'? ¿Chi une go tu men xa' nile' chop xigab or nile' xa' tu kwa'n, nela tu yaxtil kwa'n nikwin mbi rë lad? 4c ¡Dox wen nzha rë xa' nayot la', yila da!  ~'}}$||.{{4zyy/x]wUvviuuVtt7s[rqqppNoo$nmllkejiihh7ggSff]eYddd2ccbaao``A_^^]\\\[[Z;YSXXWW8VV5UjTTSR0QhPOOpNMMLwKtJJRIHHHG?FFEDaCCBBrAA@@ ?X>>=<<\;`::\9(8z77`655D4433R22c11 0/..h--0,,+*))(x''l&& %%J$$j#f""!b 4i|@iK9Ew(fn   i Xt#2#Per rë xa' ngo'n yuo che'n xa', nguzen bixa' rë mos ze'; tu mos michël bixa'i tich, xtu mos mbit bixa', no xtu mos mbit bixa' kun ke. nU"Or ngol tiemp miza'i, mixë'l xa' nak che'ne pla mos par na'b xa' lo xa' ngo'ne ze' kwa'n ñal xa'. )!’Gon go xtu kwent re': Nguio tu miyi', mixë'n ya gub lo yuo che'n; mitsao' xa' naka'n ro'i, no mizuxkwa' xa' tu plo tsi' xa' gub che'n xa', nu mizuxkwa' xa' tu plo ya par kina xa'i. Sa' mila' xa'i par ga'n xtu mene, orze' nguro' xa' xche, nzha xa' xtu lazh men. M porke Juan xa' mili'lëi' men le'n nits, mbi'dlu' lo go xmod ban go nali lo Dios, no nangont go ro' xa'; per rë xa' nikan dimi che'n rey kun rë una' le'n kai (kwa' gal), ngwayila bixa' xti'zh Juan. Per go, ter une go kure', per nangala't go rë kwa'n gat lë' kwa'n nak go orze' ngayila go xa'. Kwent che'n pla mos nakap No di lo rop miyi' re', ¿cho miyi' mbin ro' xuz? Mikab bixa': ―Miyi' mile' xa' mandad galo lakai. Orze' nzhab Jesús: ―Walika kwa'n nin lo go, rë xa' nikan dimi che'n Roma, kun rë una' le'n kai (kwa' gal), galo laka bixa' yo lo go plo nile' Dios mandad, xiNo se' ska nzhab xuz bixa' lo xtu xga'n xa', per miyi' re' nzhab: “Lë'o, lë'da ya ka”, no nangat miyi'. `9Mikab xga'n xa': “¡Nayata!”; per guzhëla ze' xtu xigab mile' miyi', ngwa miyi'. 7gOrze' nzhab Jesús: ―¿Xmod nile' go xigab por kure'? Tu miyi' kinu chop xga'n, nzhab xa' lo xga'n galo xa': “Xga'n, wa zhi'n lo yuo plo nzhi'b ya gub che'n be.” 4aOrze' mikab bixa' lo Jesús: ―Nanet no cho mixë'l xa'. Orze' nzhab Jesús: ―Nuska da, nanita cho mixë'l da kilen rë kure'. Kwent che'n tu xa' kinu chop xga'n tano chi gab be: “Men mixë'l xa'”, nazhe'b be par be, porke rë men zak, Juan tu xa' midi'zh por Dios. iKOrze' mikab Jesús: ―Nu da, na'bdi'zh ska tu kwa'n lo go. Bineo, ¿cho mixë'l Juan xa' mili'lëi' men le'n nits? ¿Chi Dios mixë'l xa', o mene? No chi lë' go ne choi, orze' ganin, cho mile' mandad da, kilen rë kure'. Orze' kidi'zh bixa' lo wech bixa': ―¿Chi gab be?: “Diose”, orze' lë' xa' ne lo be: “¿Chon ska nangayila go Juan?”; -SOr milox midi'zh Jesús widi'zh re', nguio Me lo luwe che'n yado', no dub kilu' Me widi'zh che'n Dios ze', nguzubi rë xa' nile' mandad lo rë ngulëi', kun rë xa' nzo lo rë men Israel, plo nzo Me, no nzhab bixa': ―¿Cho mile' mandadal kile'l rë kure'; no cho mixë'lal par le'le? xiKuze' nin, rë kwa'n na'b go lo Dios, wayila goi namás, lë' Dios ne'i. Minabdi'zh bixa', cho mixë'l Jesús  {Orze' nzhab Jesús: ―Walika kwa'n nin lo go, chi lë' go ñila widi'zh che'n Dios, no nale't go chop xigab, orze' lë' nu go le' kwa'n milen kun ya nzhao' ba', no haxta gab go lo yi' ba': “Chi ba', bizë haxta le'n nits”, no lë'i gak. w gOr une rë men che'n Jesús kure', mia'n xe bixa' tuli, no nzhab bixa': ―¡Tatu mibizh ya nzhao' re' tuli! V %No ro' nez une Me tu ya nzhao', no ngwatswi' Me, nabei chi nikë xlë loi per pura la nzhi'be, orze' nzhab Jesús: ―Ya nayotra' yi'd men gao men xlë lo ya re'. No mis orze', tuli mibizh ya nzhao' ze'. d ANo xtu riyë'l, dub se' ñë'd Me di yezh Jerusalén, lë'chi mbi'd tu yalnila'n Me. Orze' mila' Jesús rë men ze', nguro' Me ze', ña Me yezh Betania plo mite'd Me yë'l kun rë men che'n Me. Mibizh ya nzhao' Qorze' nzhab rë xa' ze' lo Jesús: ―Biwi', ¿chi gat kiyontal kwan kidi'zh rë më'd ba'? ―Lë'i kiyon ka —mikab Jesús— ¿Chi nagat go'l go kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios?, widi'zh kwa'n nzhab:Widi'zh che'n rë mbwin,No kun widi'zh che'n mëdo' kwa'n nzho chich,Mile'l, nu bixa' midi'zh, nazhon Dios. orze' niyi' rë ngulëi' xa' nile' mandad lo más ngulëi'; kun rë xa' nilu' ley che'n Muisés or une bixa' rë kwa'n nazhon kwa'n kile' Jesús, no nu haxta rë më'd kibizhyë, lo luwe che'n yado', midi'zh bimë'd: “¡Par dubta' yo Xga'n Dabi!”, `9No ze' nguzubi rë xa' nikal lo, no rë xa' ko'j lo Jesús, no miliyak Me bixa',   orze' nzhab Me lo bixa': ―Se' nzobni': “Lë' lizha ñal gak plo na'b men Lon”, ¡per go kile'i nela plo nibin wa'n ga'! ?w Or nguio Jesús lo luwe che'n yado', ngulo'tin Me rë xa' nile' xbi' ze', no michixche Me rë mes che'n rë xa' nichi'l dimi; no michixche Me rë plo nizob rë xa' nito palom, J  Mikab más rë men nzha kun lë' Me: ―Lë' Jesuze, xa' nidi'zh por Dios, no yezh Nazaret nzë xa', kwa'n ña'n lazh men Galilea. Jesús ngulo'tin rë xa' nile' xbi' lo luwe che'n yado'  No or nguio Jesús yezh Jerusalén, net men kwan le' men di tanta nizak laxto' men, nzhab bixa' lo wech bixa': ―¿Cho xa' ba'? \1 Rë xa' nzhubner plo nzha Jesús kun rë xa' nzhakë tich Me, kibizhyë bixa', nayë nzhab bixa':―¡Par dubta' yo Xga'n Dabi!¡Wen nzha xa' mixë'l Dios!¡No par dubta' nzho Me nzho lo yibë'! }sDox nayax men nzha ze', kiyix bixa' xab bixa' nez; nzho bixa' kicho' rram ya, par kiyix bixa'i plo nzhaded Jesús, zmñadnu bixa' burr gol ze' kun xmë'd ma plo nzo Jesús, no mixo'b bixa' xab bixa' tich ma par nguzob Jesús ma. ^~5No ngwa rop men che'n Jesús ze', mile' bixa' nela xmod nzhab Jesús lo bixa', }}sGuzh go lo rë men yezh Sion:“Biwi'u; lë' rey che'n go nzë, tu xa' nado',Nzob xa' tich tu burrit.” `|9
nes ngok kwa'n midi'zh tu profet, xa' kwa'n midi'zh por Dios, or nzhab xa': 0{Yno chi na'bdi'zh tu men: “¿Plo wei' go burr ba'?”, orze' guzh go: “Lë' Señor naki'n ma, no lë' xa' zhire ska ma lwega'”, orze' lë' xa' la' yi'dnu go ma, z+nzhab Me lo bixa': ―Wa go yezh win kwa'n nzhin nali laka re'; or zhin go plo nikido' tu burr gol kun tu burrit, bixëk go ma no di'nu go ma, y 9Nzhazhin la Jesús yezh Jerusalén, per galo mizhin Me tu yezh win yezh kwa'n lë Betfagé; gax mont Olivos ña'ne. Ze' mixë'l Me chop men che'n Me, xxi"No milats laxto' Jesús bixa', migal Me lo bixa', lë'chi tuli ngwaniy, orze' nzhakë bixa' tich Me.Lw!Orze' mikab bixa': ―Lë' go, nzhakla no le' go yani lo no. v Orze' ngulëz Jesús, no ngurezh Me rop xa' nikal lo re', mbaino nzhab Me lo bixa': ―¿Kwan nzhakla go len kun go? uOrze' niyi' rë men nguruzhyë bixa', per más naye nguruzhië bixa', nzhab bixa': ―¡Lë' go, Xga'n Dabi, bilats laxto' go no! #t?lë'chi ro' nez ze' nzob chop men nikal lo. Or mbin bixa' lë' Jesús nzhaded ze', tuli nguruzhië bixa': ―¡Lë' go, Xga'n Dabi, bilats laxto' go no! esCOr nzharo' la Jesús yezh Jericó kun rë men che'n Me, no nayax men nzhakë tich Me; r#porke na ni, ter nak da Xga'n Dios, no nak da tu men yizhyuo; per nagaxë'lt Dios da par len mandad lo rë men; lë'da nzhal par len kwa'n ne bixa', mbaino haxta gat da por lë' bixa', par kixa rë kwa'n nzë'b xki bixa' lo Dios. Jesús mile' miwi' chop men nikal lo iqKmbaino xa' nzhakla gak xa' galo xid go, xa' ze' gak xa' lult, nela tu mos nado lo xtu men ga', jpMper go, nagakt go sa'; porke xa' nzhakla le' mandad xid go, xa' ze' gak nela tu mos ga' xid go; zomper ngurezh Jesús za chi' xa' re' par nzhab Me: ―Lë' go nane ka, xmod nak rë xa' nile' mandad xid rë men gat lë't men Israel, dox naye nikë xa' men zhi'n; mbaino rë xa' ro, xa' nzho xid bixa', kwa'n nzhakla bixa' nilinu bixa' men, ]n3Or mbin zichi' men che'n Jesús kure', orze' niyi' bixa' lo Jakob no lo Juan, m1Orze' nzhab Jesús: ―Ter go go kwa'n nala kwa'n go'n, per gat lë't na kube' cho zob kad ta'n; nab tsa Xuza nane cho rë xa' gak zob ta'n. l Per nzhab Jesús: ―Nanet go kwan kina'b go; ¿chi zo go kwa'n nala kwa'n go'n? Orze' mikab bixa': ―Lë'i gak ka go no. "k=orze' nzhab Jesús lo una': ―¿Kwan nzhaklal len por lu? Orze' mikab una': ―Or gak go rey, le' go mandad, nzhaklan zob tuga' xga'na re' kad ta' go. jOrze', lo Jesús nguzubi xna' rop xga'n Zebedeo, Jakob no Juan, tuli ngo't kuslo una' par na'b una' le' Me tu kwa'n, RiNo chi bixa' da lo rë men gat lë't men Israel; lë' rë xa' re' xizhnu da, no chël bixa'i ticha, mbaino kë' bixa' da lo krus; per ngubizh yon lë'da ruban. Kwa'n nguna'b tu una' par rop xga'n xa' hy―Biwi' go, lë' be nzha yezh Jerusalén; na Xga'n Dios no nu nak da tu men yizhyuo; ba' lë' rë men chi da lo rë ngulëi' xa' nile' mandad lo más rë ngulëi', no lo rë maestr xa' nilu' ley che'n Muisés; orze' lë' bixa' na'b gat da. rg]Dub nzha Jesús nez yezh Jerusalén, lë'chi tu lad ngurezh Me za tu dusen men che'n Me, nzhab Me: hfIKuze', xa' lult gak xa' galo, no xa' galo gak xa' lult. Xtu wëlt midi'zh Jesús, lë' Me gat We'Na gak le kwa'n nzhaklan kun dimi da, o, ¿chi niyi'l por wen da kun men?” ydkGuzen kwa'n ngox ka'l ba', bizë; porke na nzhakla kixa ka' xa' nguio lult lo zhi'n nela kwa'n ndixa ka'l ga'. 2c] Orze' nzhab xa' nak che'n zhi'n lo tu rë xa' ze': “Wen da kun lu; ni tu kwa'n gat lë' milen kun lu. ¿Chi gat lë't sa' mia'n be, kixa ka'l che'n tu ngubizh zhi'n? b nzhab bixa': “Rë mos, xa' nkë zhi'n tutsa or, lal ndix go nka' no kun lë' bixa', mbaino dub zhë nkë no zhi'n no dub lo nëi'.” ca? Kuze', or nguzen bixa' dimi, nguzublo midi'zh bixa' gat lë' lo xa' nak che'n zhi'n ze', "`= Or nguzubi rë mos kwa'n nkë zhi'n dub zhë, mile' bixa' xigab, más ngax ka' bixa'; per tuga' bixa' ngox ka' kwa'n nzhax ka' tu men tu ngubizh zhi'n. _ Or nguzubi rë mos kwa'n nguio lo zhi'n paste las cinco guzhe, ngox nka' bixa' kwa'n nzhax ka' tu men nikë zhi'n dub zhë. r^]No or mizhëlyuo, nzhab xa' nak che'n rë ya gub ze' lo mos xa' nile' mandad lo más rë mos: “Gurezh rë mos par gudix ka' bixa'; guzublo kun rë xa' nguio lult lo zhi'n, orze' lult gudix ka' rë xa' nguio galo laka lo zhi'n.” ]#Orze' nkab rë mos re': “Yent cho ngale' no par kë no zhi'n.” Orze' nzhab xa' re': “Sas go, nu go wa zhi'n plo nzhi'b ya gub da.” t\aNo lult or par lox la ngubizh, ngwa xa' paste las cinco guzhe ngwakwa'n xa' más mos kë nzhin che'n xa', lë'chi une xa' zipla xa' ka nzhin ze', orze' nzhab xa' kinu zhi'n re': “¿Chon dub zhë nzhin go re', yent kwan kile' go?” [No xtu wëlt ngwa xa' nak che'n yuo ze', paste nzhala garol zhë, no nu ngwa xa' paste nzhala las tres zhë, no se'ga' mile' xa'. Z orze' nzhab xa' kinu zhi'n ze': “Nu go wa zhi'n plo nzhi'b ya gub da, na kix ka' go kwa'n ñal.” Orze' nu bixa' nzha zhi'n. YNo mis zhë ze', paste las nueve garzi'l, xtu wëlt ngwa xa'. Or une xa' lo xbi', zipla xa' yent kwan kile', ka nzhin ze', Xno mia'n xa' di'zh plak kix xa' ka' rë mos ze' tu ngubizh zhi'n; orze' mixë'l xa' rë mos ze' plo nzhi'b ya gub che'n xa'. )W M’Nu nak plo nile' Dios mandad nela tu xa' nak che'n tlë' yuo. Garzi'l laka nguro' xa', ngwakwa'n xa' mos par kë zhi'n lo yuo plo kinu xa' ya gub che'n xa', RVPer nayax xa' galo, xa' ze' gak xa' lult; no xa' lult gak xa' galo.WU'No rë xa' la' lizh, o wech, o bizan, o xuz o xna', o xmë'd, o yuo che'n; por nak xa' men da; no xtu gayo' wëlt más nayaxe gap xa' lo yizhyuo re'; no lo xtu yizhyuo kwa'n laore yo, ya nayotra' gat xa'. xTiMikab Jesús: ―Walika kwa'n nin lo go, xtu yizhyuo kwa'n laore yo, or zob Xga'n Dios Me nu nak tu men yizhyuo, par le' Me mandad; no rë go xa' mbidkë ticha, se'ska zob za tu dusen go, par kube' go lo dub tu dusen ben men Israel. uScOrze' nzhab Per: ―Biwi'u, no mila' rë kwa'n, par nzadkë no tich go; nal, ¿kwan gal no por kure'? R)Orze' xe miwi' Jesús lo bixa', no nzhab Jesús: ―Par rë men, nzho kwa'n nagakt le' men; per Dios, yent cho tu kwa'n nagakt le' Dios. 7QgOr mbin rë men che'n Me kure', xe mia'n bixa' tuli, orze' nzhab bixa' lo wech bixa': ―Chi lë'i sba', ¡pas yent cho men le' gan, ro' lo rë kwa'n nazhe'b nzho men! nPUXtu wëlt nin lo go, más jwals ded tu kamey xan tu yaguj, ke par yo tu rrik plo nile' Dios mandad. {OoOrze' nzhab Jesús lo rë men che'n: ―¡Walika kwa'n kinin lo go, dox nagan, yo tu rrik plo nile' Dios mandad! ZN-Or mbin miyi' xi kure', dub niwin laxto' xa', ña xa', porke dox rrik xa'. WM'Orze'se nzhab Jesús kure': ―Chi walika nzhaklal gakal tu men nile' rëi lo Dios, bito rë nak kwa'n kinul, orze' biza'i, ka' rë xa' yent kwan kinu, nes gapal yalrrik lo yibë'; orze' dikë ticha. kLOOrze' nzhab miyi' xi re': ―Rë kure' mile la, dizde or win da. ¿Kwan ra' más jwalt len? IK gop kwent xuzal mbaino xna'l, no bichizhi' xtu men nela lu ka. 5JcOrze' nzhab miyi' re': ―¿Cho pa' kwa'ne? Mikab Jesús: ―Nagutal men, nabantal kun una' gat lë' tsa'l, no naliwa'ntal, mbaino nakë'tal kixu' xa' yent kwan nak, 0IYOrze' nzhab Jesús: ―¿Chon mina'bdi'zhal lon, kwan wen? Nabtsa Dios wen. Chi nzhaklal banal dubta' lo Dios, bile' rë nak kwa'n nzobni' lo ley che'n Muisés. +HOLë'chi nguio lo Jesús, mizhin tu miyi' xi, nzhana'bdi'zh miyi' lo Me, nzhab miyi': ―Maestr, ¿cho kwa'n naki'n len par nen, lë' da ban dubta' lo Dios? dGAOr milo'x mixo'b Me ya' Me yek rë më'd ze', nzha Me xtu plo. Tu miyi' xi, dox rrik /FWper nzhab Me lo rë men che'n Me: ―Bila' go yi'd rë më'd ba' lon, naka'nt go lo bimë'd, porke plo nile' Dios mandad, nak che'n rë men, xa' nak nela më'd ga'. *EM No ngwanu rë men rë më'd lo Jesús par xo'b Me ya' Me yek bimë'd, mbaino na'b Me ya rë më'd wen, orze' nala't rë men che'n Me zubi rë më'd lo Me, 0DY Per nzho miyi' nagakt gap una', dizde or ngol xa', nak xa' sa'; no nzho miyi', nagakt gap una', por men mile' xa' sa'; mbaino nzho miyi' gakt ska gap una', par le' bixa' rë zhi'n nazhon che'n Dios kwa'n nile' bixa'. Kuze', xa' gak zobyek kure', lë' xa' zobyeke. Una'b Jesús ya rë më'd wen zCm Orze' nzhab Jesús: ―Gat lë't rë go gak zobyek kure', nab tsa rë xa' mile' Dios gak zobyeke, zobyeke. B Orze' nzhab rë men che'n Jesús: ―Chi lë'i sa' nak kwent che'n men nzhap una', neka más wen nakwa'nt xa' una'. xAi Per na ni lo go, cho la' nzë'b una' che'n, no gat lë't por milibe' la una' miyi'y or naga ban una' kun miyi' re', no chi ban miyi' kun xtu una', nzë'b xki xa' lo Dios orze'. No nu ska, xa' ban kun una' re', nzë'b xki ska xa' lo Dios. @ Orze' nzhab Jesús: ―Por niyent kwan gon goi, kuze' nguziyël Muisés la' nzë'b go tsa' go, per or galo gat lë't sa'i. ?)Orze' nzhab rë xa' re' lo Jesús: ―¿Chon ska mile' Muisés mandad: “Yats tu yech par za' miyi'y ka' una', nes gak la' xa' una'”? >wNo gat lë'tra' chop xa', lë' xa' ngok tutsa men. Kuze', miyi' xa' mizo Dios tsa', nagaktra' lë' xa' kun tsa' xa'. =+No nu se' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Por una', lë' miyi' la' xuz no xna' par ban xa' tutsa kun tsa' xa', mbaino rop xa' gak tutsa men.” /<WPer nzhab Jesús: ―¿Chi nagat go'l go lo Yech che'n Dios, plo nzobni', dizde galo laka, or ngulo Me rë kwa'n, Dios ngulo miyi' no una' par ban bixa' tutsa? D;Orze' nguzubi pla men fariseo lo Jesús par zenbe' bixa' Me (wi' bixa' xmod nak Me), kuze' nzhab bixa': ―Lo ley che'n Muisés, ¿chi zak la' tu miyi' tsa' xa' por wanei kwan tu kwa'n? `:9Tu bëd men nzhakë tich Me; ze' miliyak Me rë men nzhakne xa' nzho xid rë men ze'. 9 Or milox midi'zh Jesús rë kure', orze' nguro' Me lazh men Galilea, nzha Me lazh men Judea, xtu ro' you' Jordán nez plo nilen ngubizh. ;8o#No nu nzhab Jesús: ―Se'ska linu Xuza Me nzho lo yibë', tuga' go, chi naya'l laxto' go rë kwa'n gat lë' nile' xtu men lo go, per naki'n le' goi kun dub laxto' go.7%"No por dox miyi'xian rey, tuli michi xa' mos re' lo rë xa' nikina lizhyi'b par zakzi bixa' mos re' haxta kix mos re' rë kwa'n nzë'b mos. P6!Ñal ngalats ka laxto'l tsa' mosal ba' nela xmod milen kun lu ga'.” I5  Or mbin rey kure', orze'se miyi' rey no ngurezh rey mos nakap re', no nzhab rey: “¡Mos mal laxto', tatu nazhe'b nakal! Na mia'l laxto' rë kwa'n nzë'bal lon por miwi'n nalats mile'l lon. d4AOr une más rë mos che'n rey kure', dox miwin laxto' bixa', orze' ngwayab bixa'i lo rey. e3CPer nangaziyëlt xa', lë'la ngulo xa' ne' lizhyi'b haxta kix ne' kwa'n nzë'b ne' lo xa'. .2UOrze' ngo't kuslo ne' re' lo xa', nalatsa mile' ne' lo xa', mbaino nzhab ne': “¡Bilats laxto' go da, gulëz go xche'p, lë'da kix ka rë kwa'n nzë'ba lo go!” 1Milox nguro' xa' re' lizh rey, lë'chi mizhë'l xa' xtu tsa' mos xa', nzë'b ne' re' lo xa' re' dimi kwa'n nile' men gan chon mbëo' garol nikë men zhi'n, per nguzen xa' yën ne' re', mitsi' xa'i no nzhab xa': “¡Xaxa udix kwa'n nzë'bal lon!” z0mOrze' milats laxto' rey xa', nzhab rey: “Bila' nakixtra'le, yentra' kwan nzë'bal lon”, no miliya' rey xa'. $/AOrze' ngo't kuslo mos re', mile' xa' nalats lo rey, nzhab xa': “Lë'o, bilats laxto' go da, gulëz go xche'p, lë'da kix ka rë kwa'n nzë'ba lo go.” L.No lë' mos re' gat kinut mos dimi par kix xa' rë kwa'n nzë'b xa', orze' mile' rey mandad, do mos re' nela tu ma ga' kun rë lizh xa', mbaino kun rë kwa'n kinu xa', por rë kwa'n nzë'b xa'. {-oNo or nguzublo rey kina'b xa' kwent, ngwanu bixa' lo rey tu mos xa' nzë'b más di tu miyon pes pura kwa'n plat. o,W’Plo nile' Dios mandad nak nela tu rey xa' nguna'b kwent plak nzë'b tuga' rë mos che'n xa'. ++Orze' nzhab Jesús: ―Gat lë't sa'i; lë'i nak haxta nagakt lab met pla wëlte. Kwent che'n tu xa' nanet ya'l laxto' kwa'n mile' men lo 2*]Orze' nguzubi Per lo Jesús, nzhab Per: ―Lë'o, ¿mási pla wëlt le' wecha kwa'n gat lë' lon, no naki'n ya'l laxto'n kwa'n mile' xa'? ¿Chi haxta gazh wëlte? u)cporke plo nzo chop tsa go o chon go par na'b go tu kwa'n lo Xuza por nak go men Da, orze' ze' nzon kun go. &(E’No nu walika kwa'n nin re', chi chop go ya'n tutsa kwa'n yizhyuo re' par na'b goi lo Xuza Me nzho lo yibë', orze' lë' Me ne' kwa'n na'b go lo Me, 'w’Walika kwa'n nin lo go; rë nak kwa'n nzë'b xki men, kwa'n ya'l laxto' go lo yizhyuo re', nu ska Dios ya'l laxto' rë nak kure'; no rë kwa'n gat lë' kwa'n naya'lt laxto' go che'n rë men yizhyuo re', nayu'bchitskai lo Dios lo yibë'. &No chi nane xa' gon xa' kwa'n nak xa', orze' gurezh go rë men yado'; no chi ni sa' nane xa' zi xa' kwan nak xa', orze' nachë'lt ra' go kun lë' xa', no gop go kwent xa' nela tu men gat nzhont widi'zh che'n Dios, o nela tu men nikan dimi che'n rey. l%QNo chi nangazi xa' kwa'n nak xa', orze' gurezh go xtu men o xchop xa' par gon bixa' kwan ya'n go. R$’No chi lë' wech go mile' tu kwa'n gat lë' lo go, bidi'zh roptsa go, guzh go gat lë't kwa'n mile' xa'. No chi mizi xa' kwa'n nak xa', orze' guzhë mile' go gan, gak yo xa' xid go xtu wëlt. (#ISe'ska Xuz go Me nzho lo yibë', gat nzhaklat Me yitlo ni tu rë men da, rë xa' chigab natsakt be's. Biya'l laxto' go rë kwa'n gat lë' nile' xtu men lo go " No or yazhël xa' ma, kwa'n nanen, más zak laxto' xa' por ma re', ke par dub tap gal nzho chi'n bitap ma kwa'n nzhin ka lo xa'. L! No nzhab Jesús: ―¿Cho xigab che'n go? Chi tu men kinu tu gayo' mbëkxi'l, no chi nguziwan tu ma, ¿chi zila' xa' nzhin dub tap gal nzho chi'n bitap ma, par yakwa'n xa' ma nguziwan ze'?  # Na, Xga'n Dios, no nak Da tu men yizhyuo, mixë'l Dios Da par lo rë men nzë'b xki lo Dios par kon bixa' lo rë kwa'n nazhe'b nzho bixa'. D ’Biwi'u, par nale' go naya' lo rë men da, xa' chigab natsakt be's lo rë men, porke rë ganj kwa'n nikina bixa', zilita' ñayab rë kwa'n nizak bixa' lo Xuza, Me nzho lo yibë'. ^5 No chi por tu zalo go le' go kwa'n le' par la' go widi'zh da, neka gulo' goi; más wen ban go yizhyuo re' vid nazhon dub sa' go ke par dub nak go bi le'n gabil par dubta'. Kwent che'n tu mbëkxi'l kwa'n nguziwan xiNo chi por ya' go o ni' go nile' go tu kwa'n gat lë', par la' go widi'zh da, neka bicho' goi, porke más wen yent ya' go o tu ni' go yizhyuo re', per ban go vid nazhon kwa'n niza' Dios par dubta', ke par dub go bi le'n gabil par dubta'. .UDox rë kwa'n gat lë' nzho yizhyuo, mbaino yent cho kwë'ze; wene namás par zë'b xki men lo Dios, ¡per zhe'b nalats nzha xa' nile', nzë'b xki xtu men lo Dios! &E’No wanei cho tu men le' zë'b xki tu men da xa' yent kwan tsak par lo men, xa' le' kure' ñal gat xa' le'n nitsdo', dub nikili'b tu ke ro yën xa'. Gno xa' chizhi' tu men, ter tu xa' yent kwan tsak par lo rë men nela më'd re', per por nak xa' tu men da, orze' kun na mile' xa'i. Zhe'b nalats nzha men, xa' le' zë'b xki xtu men lo Dios `9Men xa' nado' laxto' lo Dios nela më'd re', xa' re' más tsak plo nile' Dios mandad, 1no nzhab Me: ―Walika kwa'n nin lo go, rë go, chi nachë'u xmod nak go, mbaino nagak go nela më'd re', orze' gakt yo go plo nile' Dios mandad. X)Orze' ngurezh Jesús tu më'd, mizo Me më'd garol sao' plo nzhin bixa', ~ wMis orze', nguzubi rë men che'n Jesús, par mina'bdi'zh bixa' lo Me: ―¿Cho xa' más tsak xid rë men che'n Dios? 9kper par naki'xian be rë men ba', wa ro' nits, bi'y kwa'n nizenal mbël; no mbël galo laka zenal, xa'lal ro' ma, ze' nzho tu pes, guzene par wati'x cheda mbaino che'nal.wOrze' nzhab Per: ―Lo xa' rë mene. Orze' nzhab Me: ―Kuze' nal, rë xin rey, gat naki'nt za' bixa' dimi ba', dANkab Per: ―Lë'i niza' ka Xa'. Or nguio Per le'n yo', tuli ka nzhab Jesús: ―Di xigab che'nal Simón, ¿xmod nile' rë rey yizhyuo re'? ¿Cho lo nikan bixa' dimi? ¿Chi mis lo rë xin xa'i, o lo xa' rë mene? GOr mizhin Jesús kun rë men che'n Me yezh Capernaúm, ze' nguzubi pla miyi' lo Per, rë xa' nikan dimi par yado', nzhab bixa': ―¿Taxa chi gat niza't Maestr che'nal dimi par yado'?  Lë' bixa' gut da, per ngubizh yon, lë'da ruban. Orze' dox miwin laxto' rë men che'n Me por kure'. Dimi kwa'n nigan par yado' DDub nzho Jesús lazh men Galilea kun rë men che'n Me, nzhab Me lo bixa': ―Na, Xga'n Dios, nu nak Da tu men yizhyuo, lë' rë men zen da no wei' bixa' da lo rë xa' nile' mandad. Lë' mbi mal kwa'n ngulon laxto' miyi' ze', nayot ro'i chi nana'b men lo Dios xche, no xlats men. Jesús midi'zh xtu wëlt xmod gat Me Orze' nzhab Jesús: ―Por ña-ñë'd xigab che'n go kun Diose. Walika kwa'n nin lo go, chi kwa'n ñila go Dios ngak nela tu lazh mostas ga', or gab go lo yi' ba': “Yubchi, bizë xtu plo”, no lë'i yubchi, no yent cho tu kwa'n nagak le' go.  }Or nzo Me tu lad, nguzubi rë men che'n Me lo Me par nzhab bixa': ―¿Chon nangakt ngago' no mbi mal laxto' miyi' ze'? o WOrze' mile' Jesús mandad, ro' mbi mal ze' laxto' miyi' ze'; no tuli miak miyi' dizde zhë ze'. n UOrze' nzhab Jesús: ―¡Taxa nagat yila go rë kwa'n nin lo go! ¡Tatu nad go par yila go rë kwa'n nazhon che'n Dios! ¡Dox kixek da lo go, nagat zobyek go rë kwa'n nin lo go! Orze' nzhab Jesús: ―¡Dinu xmë'dal re'! [ /Na mbi'dnu la xa' lo rë men che'n go, per nangale't bixa' gan, nganiwen xga'na. / W―Lë' go, bilats laxto'u xga'na, dox nalats kwa'n nizak xa', tutsa or nikao xa' maska ñëk xa'; nayax wëlt ñachin xa' plo nzhab xa' le'n bël o le'n nits. xiOr mizhin Jesús plo nzhin nayax men, nguzubi tu miyi' plo nzo Jesús, no nguzuxib xa' lo Me, nzhab xa':   Orze' mizobyek yon men che'n Me, ka Juan xa' mililëi' men le'n nits, mize't Me. Miliyak Jesús tu miyi' nzen tu mbi mal /W per na ni lo go, lë' Li mbi'd la, no maska bixa' ngon ro' Li, lë'la mili'nu bixa' Li kwa'n nzhakla bixa'. Se'ska le' men kun Xga'n Dios, Me nu nak tu men yizhyuo. ^5 Orze' nzhab Jesús: ―Walika, galo Li yi'd, par le' xa' yëk rë men lo Dios, yk Orze' minabdi'zh bixa' kure' lo Me: ―¿Chon nidi'zh rë xa' nilu' ley che'n Muisés, galo laka Li yi'd? #? No dub ñadla bixa' yek yi' ze', nzhab Me lo yon xa' re': ―Yent cho lo di'zh go kwa'n une go re', haxta or ruban Xga'n Dios, Me nu nak tu men yizhyuo. SOr ngulits bixa' lo bixa', yentra' cho nak, nab tsa Jesús nzo ze'. a;orze' nguzubi Jesús lo bixa', migal Me bixa', no nzhab Me: ―Waxche go, nanzhebt go. jMOr mbin yon men che'n Jesús widi'zh re', tuli ngo't kuslo bixa' lo yuo, dox mizheb bixa', yDub kidi'zh Per kure', lë'chi ¡di!, maska ña'zbël tu xkao ngula yek bixa', ngwani dub plo nzhin bixa'; le'n xkao ze' mien tu widi'zh kwa'n nzhab se': ―¡Xa' re' Xga'na, Xa' nazhi' da!, dox nizak laxto'n por lë' Xa'; ¡bin go ro' Xa'! ~)Orze' nzhab Per: ―¡Lë' go, wen dox nzo be re'! Chi nzhakla go, cha̱u̱ chon rranch re'; tube par go, xtube par Muisés, no xtube par Li. W}'Lë'chi ¡di!, nguro'xo'b Li, rop xa' kun Muisés, kidi'zh bixa' kun Jesús. }|sZe', ngubixlo Jesús dilant lo bixa': milu' lo Me nela biani che'n ngubizh ga', no xab Me bëo laka no ñaz bële. a{ =Unded xo'p ngubizh, ngwanu Jesús Per, no Jakob, mbaino Juan wech Jakob, yek tu yi' ro. z{Walika kwa'n nin lo go, nzho pla go nzo re', naban gaka go lë' go ne or yala kun rë yalnazhon Da par len mandad.ay;Na, Xga'n Dios no nak Da tu men yizhyuo, nadedte lë' da yal xtu wëlt kun yalnazhon che'n Xuza, no kun rë ganj che'n Me, orze' zan kwa'n gal kad men por rë kwa'n mile' bixa', wanei chi kwa'n wene o kwa'n nakape. Zx-no, ¿kwan zu' par tu men, ter che'n xa' dub yizhyuo, per lo Dios lë' xa' lox? w#Xa' nane gak men da por nizheb xa' gat xa', lë' xa' lox lo Dios; per xa' niye laxto' gat por nak xa' men da, lë' xa' ban dubta' lo Dios, Jv Orze' nzhab Me lo rë men che'n Me: ―Chi nzhakla tu go yi'dkë go ticha, bila' go kwa'n nzhakla go yizhyuo re', no biye laxto' go ter gat go por nak go men da, orze'se di'kë go ticha. 0uYPer miëk Jesús lo Per, nzhab Me: ―¡Chi lon Mizhab! ¡Ka nzhaklal chil da lo kwa'n gat lë'; kwa'n nzhaklal, gat lë't lo Dios nzëi; xigab che'n men kuba'! tyOrze' ngulo' Per Jesús tu lad, nzhab Per: ―Lë' go, ¡Dios lats laxto' go! ¡Nayot la' Dios zak go rë kuba'! Zs-Dizde zhë ze' nguzublo Jesús midi'zh Jesús lo rë men che'n Jesús, naki'n ya Me yezh Jerusalén. Ze' zakzi rë men Me, rë xa' nak zhi'n lo rë men Israel, no kun rë ngulëi' xa' nile' mandad lo más rë ngulëi', mbaino kun rë xa' nilu' ley che'n Muisés; no nu nzhab Me: ―Lë' bixa' gut da, per ngubizh yon lë'da ruban. r Orze' mile' Jesús mandad lo rë men che'n Me, par yent cho lo di'zh bixa', lë' Me Krist. Jesús nzhab, lë' Jesús gat q+No lu zo lo rë men da: Rë kwa'n nzhaklal gak lo yizhyuo re', lë' Dios ziyël le'i; no rë kwa'n gat nzhaklatal gak lo yizhyuo re', nagakte. p-Na ni, lël rulë Per (kwa'n gab ke ro), mbaino lo ke re' cha̱o̱wa̱ yado' da xa' nak rë men da, no per ni Mizhab nale't gan chil yado' re'. o Orze' nzhab Jesús: ―Wen nzhal, Simón xga'n Jonás; gat lë't men milu'i lol, lë' Xuza Me nzho lo yibë' milu'i lol. gnGTuli mikab Simón Per, nzhab xa': ―Go Krist, Xga'n Dios, Me kinu yalnaban par dubta'. GmOrze' nzhab Jesús: ―Go ga', ¿cho da nile' go xigab? MlOrze' nzhab rë men che'n Me: ―Nzho men nidi'zh, go Juan xa' mili'lëi' men le'n nits; más bixa' nzhab, go Li; no xtu ben men nidi'zh go Jeremías, o xtu rë xa' midi'zh por Dios nzhala. 8ki Or mizhin Jesús kun rë men che'n Me yezh Cesarea plo nile' Lip wech Herodes mandad, orze' mina'bdi'zh Jesús lo rë men che'n Jesús, nzhab Me: ―¿Cho da nzhab men? Hj  Orze' mizobyek bixa', gat lë't levadur che'n pan midi'zh Jesús; kwa'n midi'zh Me nak rë kwa'n nilu' rë men fariseo kun men saduceo lo más rë men. Nzhab Per, lë' Jesús nak Krist Xi) ¿Chon nanganut laxto' go kwa'n midizha lo go, gat lë't pan midizha? Kwa'n nin lo go, ne go nayë'de go rë kwa'n nak rë men fariseo no men saduceo; lë' bixa' nak nela levadur kwa'n nitsibech kwa'n ga'. uhc No, ¿chi nu mia'l laxto' go kwan ngok kun gazh tsa pan, no tap mil men ndaowe, no pla kardore mia'n sobr? #g? ¿Chi gat zobyek go kwa'n nin ba'?, no, ¿chi mia'l la laxto' go kwan ngok kun gai' tsa pan no ngole ndao gai' mil men, mbaino zipla kardore mia'n sobr? f7Per nane la Jesús cho xigab kile' bixa', kuze' nzhab Me: ―¿Chon dox kile' go xigab por gat nzadnut go kwa'n gao be? ¡Dox wë' ñila go da! meSOrze' nzhab bixa' lo wech bixa': ―Ne xa' kuba' lo be, pas por nangayi'dnu be kwa'n gao bei. odWorze' nzhab Me lo bixa': ―Ne go, nazen go levadur che'n rë men fariseo, no che'n rë men saduceo. wcgOr nded Jesús kun rë men che'n Me xtu ro' lagún, no mia'l laxto' bixa' ngwei' bixa' kwa'n gao bixa', bMen nakap go, gat nile't go kwa'n nzhakla Dios, mbaino nal nzhakla go, ne go tu kwa'n nazhon le' Dios. Per nanet goi; nab tsa kwa'n nazhon kwa'n mile' Dios kun Jonás, ne go. Orze' mila' Jesús rë men ze', nzha Me xtu plo. Levadur che'n men fariseo Nano or garzi'l nzhab go: “Biwi', nadedt lë' yiu la, dox nazhon nilu' xkao lo yibë'.” No chi nilibe' go rë señ kwa'n ño lo yibë', ¿chon nalibe'o rë kwa'n nazhon kile' Dios rë zhë re'? $`Aorze' nzhab Jesús lo bixa': ―Or mizhëlyuo, chi naxne nilu' lo yibë', nzhab go: “Biwi', gat lë't kwa'n la yiu yë', lë' lo yibë' nilu' naxne”; Y_ -Nguzubi pla rë men fariseo kun zipla men saduceo lo Jesús, nzhakla bixa' zenbe' bixa' Me (wi' bixa' xmod nak Me), nabei chi walika Dios mixë'l Me; kuze' nzhakla bixa', lu' Jesús tu kwa'n nazhon le' Dios, }^s'Orze' ngulunez Jesús rë men, no lë' Me nkë le'n tu bark par nzha Me rë yezh kwa'n nzhin lazh men Magdala.o]W&Rë xa' ndao ze', nab tsa xa' miyi', paste tap mil bixa', no ngalabt bixa' rë una' no ni rë më'd. \%Rë men ndao haxta plo ngwazhë bixa', no or milox ndao bixa', mikan ra' bixa' zigazh kardor rë bilao kwa'n mila' bixa'. 2[]$nguzen Me za gazh pan ze' kun pla mbël ze'. Or milox miza' Me xkix lo Dios por lë'i, michix Mei no miza' Mei, ka' rë men che'n Me, par ndi'z bixa'i gao rë men ze'. =Zu#Or mile' Me mandad, nguzob rë men ze' lo yuo, uYc"Orze' mina'bdi'zh Jesús lo bixa': ―¿Pla pan kinu go? ―Gazhtsai, no pla mbël win ―nkab bixa'. X!Orze' nzhab rë men che'n Jesús: ―¿Per plo yaka' be kwa'n gao rë nak men re'? No plo nzhin be re', yent lizh mene. bW= Orze' ngurezh Jesús rë men che'n Me, nzhab Me: ―Nilats laxto'n rë men re', re' yon ngubizh nzhin bixa' lon, no gat kinut bixa' kwa'n gao bixa'. Gat nzhaklata bi bixa' xlats bixa', nzha ska yazha bixa' nez. oVWXe mia'n rë men tuli or une bixa' men nagakt di'zh, nzhudi'zh; no men ma'nk uniwen; men nagakt zë, nizë; no men nikal lo, miwi'. Orze' nzhab rë men, dox nazhon Dios che'n rë men Israel. Miza' Jesús kwa'n ndao tap mil miyi' 1~d~}|{{,zzyXy)xx_ww#vv1uu=tt s[rrqp|poGnnmm5lkk7jjpj iihh^gg/ffYfeeBddLccbbMaaO``}__1^Q]]W\\0[[wZYXWV_UTT[SS8RPPONMMLKpKJJ1HHGFgF,EE%DZCBBBAA:@@ ??>>=H<vuNo dub kiyao bixa', nguzen Jesús pan, miza' Me xkix lo Dios, orze' michix Mei, no miza' Mei, ka' rë men che'n Me, mbaino nzhab Me: ―Kure' nak kwerp da; guzen goi, gao go. iuKOrze' nzhab Judas, xa' kwa'n le' kure': ―Maestr, ¿chi nai? Nkab Jesús: ―Mis lu nei. 4taLë' Xga'n Dios Me nu nak tu men yizhyuo, lë' Me gat nela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios, per, ¡zhe'b nalats nzha men chi Me! Más wen nangalt xa' ze' yizhyuo re'. `s9Per nkab Jesús: ―Mis tu rë xa' kwa'n nikë pan che'n le'n kwa'n nzha̱u̱ne. ~ruOrze' dox miwin laxto' bixa', nguzublo mina'bdi'zh tu ga' bixa' lo Jesús, nzhab bixa': ―Lë' go, ¿chi nai? rq]no dub kiyao bixa', nzhab Me: ―Walika kwa'n nin, yub tu rë go re', gak xa' chi da lo rë xa' gut da. KpOr ngula yë'l, nzob Jesús lo mes kun za tu dusen men che'n Me, oNo mile' rë men che'n Me dike xmod nzhab Me; ze' michao' bixa' kwa'n gao bixa' yë'l ze', par le' bixa' lani Pask. 5ncOrze' nzhab Jesús: ―Wa go le'n yezh; ze' yazhë'l go tu miyi', no guzh go lo xa': “Lë' Maestr ne: Lë' or da nzhazhin la, no lizhal len lani Pask kun rë men da.” DmNo zhë galo laka che'n lani Pask, or nzhao men Israel pan yent levadur, orze' nguzubi rë men che'n Jesús, par nzhab bixa' lo Me, plo chao' bixa' kwa'n gao bixa' yë'l lani Pask. lno dizde orze', mikwa'n Judas xmod, chi xa' Jesús lo rë men ze'. Lult yë'l kwa'n ndao xche' Jesús kun za tu dusen men che'n Me kyno nzhab Judas: ―¿Plak kix go kan nes chi'n Jesús lo go? Undix rë xa' re' nka' Judas, gal bichi' pes kwa'n plat, j'Orze', lë' Judas Iscariote, xa' nzho xid za tu dusen men che'n Jesús, ngwa xa' lo rë ngulëi' ro, par chi xa' Jesús lo rë xa' re', Wi' Walika kwa'n nin; rë plo di'zh men widi'zh nazhon che'n Dios por da, nu ska kwa'n nazhon kwa'n mile' una' re' yët, nes par rë men gon kwa'n mile' una' re'. Ngox ka' Judas Iscariote par michi xa' Jesús rh] Kwa'n mile' una' re', or michob una' aseit nax yeka, mile' xa'i par mizuxkwa' xa' kwerp da or ga'ch da. ag; rë men yent kwan nzhap, zilita' yo bixa' xid go, per na gat lë't zilita' zon kun go. zfm Per or mbin Jesús kure', nzhab Me: ―¿Chon niyi' go lo una' re'? Dox tu kwa'n nazhon mile' una' por da; geG Ngak ngado aseit nax ba' nayax dimi, orze' ngaga'z dimi ze', ngaka' rë men yent kwan nzhap. ldQOr une rë men che'n Jesús kure', niyi' bixa', no nzhab bixa': —¿Chon mitsinu una' aseit ba'? 0cYOr nzob Jesús lo mes, mizhin tu una' kun tu bidr ónice kwa'n dox tsak; le'ne nzho aseit kwa'n lë nardo kwa'n viv, no dox tsake, no michob una' rëtsai yek Jesús. lbQNo or nzo Jesús yezh Betania, ngwatao Me lizh Simón xa' nguzak tu yalyizh kwa'n lë lepra. haI―Nale't bei dub kiyak lani, par nachëldil be men. Tu una' michob aseit nax yek Jesús a`;par mia'n bixa' di'zh xmod zen bixa' Jesús xla'n par gut bixa' Me, no nu nzhab bixa': c_?Le'n rë ngubizh ze', lo luwe che'n Caifás, xa' nak yub ngulëi' ro, ze' migan rë ngulëi', rë xa' nile' mandad xid más rë ngulëi', no kun rë xa' kwa'n nilu' ley, mbaino kun rë xa' nzo lo rë men Israel, )^K―Lë' go nane ka, nzhak jwalt chop ngubizh par gal lani Pask, mbaino lë' men chi da, na Xga'n Dios, no nak da tu men yizhyuo, par kë' men da lo krus. F] Or milox midi'zh Jesús kure', nzhab Me lo rë men che'n Me: \.Rë men re' bi plo zakzi bixa' par dubta', mbaino rë xa' mile' kwa'n nzhakla Dios, lë' bixa' ban par dubta' kun Dios.Q[-Orze' lë' rey gab lo bixa': “Walika kwa'n nin, por nangaknu go ni tu rë men nzhin re', xa' nile' kwa'n nzhapa, ter chigab natsakt xa' be's, no por mile' go sa' kun lë' bixa', kuna mile' goi.” NZ,Orze' gab rë men ze': “Lë'o, ¿pok une no go mila'n go, o nizëi' laxto' go, o nkizë go nela tu men zit ga', u or ngok jwalt xab go, o ngokne go o nguio go lizhyi'b, mbaino ngaknut no go?” 9Yk+no nkizë'n nela tu men zit ga', no nangane't go tu plo ngayana; ngok jwalt xaba, no nangane't go lar ngaka; mbaino ngokne da no nguio'n lizhyi'b, nangayi'dtsi't go ma da.” kXO*porke or mila'n da, nangane't go kwa'n nga̱u̱; no or mizei' laxto'n, nangane't go kwa'n ngo'n; EW)’Orze' gab rey lo rë xa' nzhin lad skierd che'n Xa': “Chi go lon, go xa' nzhi'b de; bizë go plo ñol bël kwa'n nayot yal, kwa'n ngokxao' par Mizhab no par rë ganj che'n xa', V(Orze' lë' rey gab: “Walika kwa'n nin, rë kwa'n mile' go por tu rë wecha, xa' chigab natsakt be's, kun na mile' goi.” YU+'o, ¿pok une no ngokne go, o nguio go lizhyi'b, mbaino mbi'dtswi' no ma go?” T'&mbaino, ¿pok une no nkizë go nela tu men zit ga' no mine' no tu plo mia'n go?, o, ¿pok mia'n go niyent xab go no mine' no kwa'n ngok go?, 3S_%Orze' gab rë xa' mile' kwa'n nzhakla Dios: “Lë'o, ¿pok une no mila'n go, no mine' no kwa'n ndao go?, o, ¿pok une no, mizei' laxto' go, no mine' no kwa'n ngu' go?, R $no or niyen xaba, mine' go kwa'n ngoka; no or ngokne da, mbi'dtswi' go ma da; mbaino or nguio'n lizhyi'b, mbi'dtswi' go lon.” %QC#porke or mila'n da, mine' go kwa'n nda̱u̱; no or mizei' laxto'n, mine' go kwa'n ngu'n; mbaino or ngok da nela tu men nzë zit, mine' go tu plo mia'n da; 1P["Orze' gab rey lo rë xa' nzhin lad direch che'n Me: “Dë' go, porke go nak xa' niwi' Xuza wen lo, par gal go rë kwa'n kinu Me par go dizde or naga yuxkwa' yizhyuo, O/!lë' lad direch che'n Me zhin Me rë men che'n Me xa' nak nela mbëkxi'l ga', no lë' lad skierd che'n Me zhin Me rë men xa' nak nela chib ga'. ~Nu mbaino rë men yizhyuo kwin lo Me par lë' Me men che'n Me xid más rë men, nela nigo' men mbëkxi'l xid rë chib; M’Or yi'd Xga'n Dios, Me nu nak tu men yizhyuo, kun rë yalnazhon no kun rë ganj che'n Xuz Me, par zob Me plo nazhon, L+Orze' wala' go mos xa' nazu't re' al tich lo nakao, plo nzho yalnawin no yalne, haxta kwezh lëi mos.” Or gab Jesús xmod gak kun tu ga' men BK}porke xa' mile' lë'tsa lë' kun kwa'n mizan nka' xa', xa' ze' zan más nayaxe ka'; per xa' mile' gat lë' kun kwa'n mizan nka' xa', ter che'ptsa kwa'n kinu xa', lë'i kubchin lo xa'. J'Orze' nzhab xa' nile' mandad ze' lo más xa' nzhin ze': “Gulat go dub tu mil dimi ba' lo xa', no biza' goi ka' mos xa' kinu chi' mile ba', KIorze', ¿chon ska nangagol dimi da bank par ngale'i gan xine?” NHOrze' nzhab xa' nile' mandad lo mos re': “¡Tatu nakapal mbaino jlojal! Chi lë'l nane, nak da tu men nina'b kwent dimás, no nilitsa plo gat nzha'nta, mbaino nigucha̱o̱ kwa'n gat lë' cheda, bG=Kuze', mizheb da lo go, ngulu'cha̱u̱a̱ dimi che'n go le'n yuo, per nal lë'i re'.” gFGPer or nded mos kwa'n mia'nnu tu mile, nzhab mos lo xa' nile' mandad re': “Lë'o, na nzhakbe' go, go nak tu men nina'b kwent dimás, no nilits go yalgo'n plo gat nzha'nt go, mbaino niguchao' go kwa'n gat lë' che'n go. PEOrze' nzhab xa' nile' mandad lo xa': “Lë'ska lë' kwa'n mile'l, mos wenal mbaino nzhonal di'zh. Kun che'ptsai, wen mile'l; lë'da ne kwa'n más kwa'ro ka'l. Guded lizha, no bizak laxto' kuda.” D#Orze' nded xtu mos xa' mia'nnu chop mile, nzhab xa': “Lë'o, go mila' chop mile lon, mbaino lë' xchop mil xine re' kwa'n mile'i gan.” PCOrze' nzhab xa' nile' mandad lo xa': “Lë'ska lë' kwa'n mile'l, mos wenal mbaino nzhonal di'zh. Kun che'ptsai, wen mile'l; lë'da ne kwa'n más kwa'ro ka'l. Guded lizha, no bizak laxto' kuda.” KBGalo laka, nded xa' mia'nnu gai' mile, miza' xa' zigai' mile kwa'n mile' xa' gan, no nzhab xa': “Lë'o, go mila' gai' mile lon, per biwi' go, lë' xtimi go mile' gan xtu gai' mile dimás.” A5’No dox la xche nzhai, lë'chi ñë'd xa' nile' mandad lo rë mos, orze' ngurezh xa' rë mos che'n xa' par mina'b xa' kwent lo tu ga' bixa'. |@qPer mos xa' mia'nnu tu miltsai, nde'n xa' tu ye'r le'n yuo par nguluka'ch xa' dimi che'n xa' nile' mandad lo xa'. J? No sa' ska mos xa' mia'nnu chop mile, mile' xa' gan xchop mile. m>SNo mos kwa'n mia'nnu gai' mile, tuli ka unkë xa' zhi'n kun lë'i, no mile' xa' gan xtu gai' mile. I= ’Lo tu xa' mila' xa' gai' mile, no lo xtu xa' mila' xa' chop mile, mbaino lo xtu xa' mila' xa' tu mile; lo tu ga' rë mos mila' xa' dimi kwa'n zu'tsa bixa', orze' nzha xa' nak che'ne. Y<+’No nu ska, plo nile' Dios mandad nak nela xmod mile' tu miyi'; jwaltra' di ro' xa' lazh xa' tu tiemp, ngurezh xa' rë mos che'n xa' par mila' xa' rë dimi che'n xa', kë rë xa' re' zhi'n kun lë'i. m;S Kuze' nzhab Jesús: ―Gok go natsin, porke nanet go cho zhë no ni or yala. Kwent che'n dimi [:/ Orze' nzhab miyi' nak che'n jwandang ze': “Walika kwa'n nin, nalibe'ta' go.” 9/ No guzhëla ze', mizhin rë una' ye'n, rë xa' naro'b laxto' ze', ro' yo'; orze' nzhab bixa': “¡Señor, señor! ¡Bixa'l go ro' yo' yo no!” 48a No dub nzhazi' rë una' ze' aseit par lë' bixa', lë'chi mizhin miyi' gak jwandang che'n ze', no za gai' una' natsin nguio le'n yo' kun lë' miyi', orze' miao' ro' yo'. l7Q Orze' nzhab rë una' natsin ze': “Nane't noi, nzha ska nagale par no. Neka wazi' goi par go.” ?6worze' nzhab rë una' ye'n, xa' naro'b laxto' ze', lo rë una' natsin re': “Tatu wen gak go, ne' go che'p aseit che'n go ka' no, porke kwa'n kizini no re', nzadlox aseit le'ne.” I5 Orze' rë una' ye'n ngwaxche, mitsinki bixa' kwa'n nizini re', 4%Paste garol yë'l, mien nibizhyë tu men: “¡Biwi' go, lë' xa' nak che'n jwandang mizhin la! ¡Guro' rë go par kwin go kun lë' xa'!” x3iNo por dox milë' xa' nak che'n jwandang re', orze' rë una' ye'n ze' nzë mika'l lo, no nguzen mika'l bixa'. c2?Per rë una' natsin re', nzhanu bixa' kwa'n nizini no part ka nzhanu bixa' xche'p aseit. 17Rë una' ye'n, xa' naro'b laxto' re', nzhanu ka bixa' kwa'n nizini, per nangwei't bixa' xche'p aseit part par yo le'n kwa'n nizini kwa'n nzen bixa'. V0%gai' una' ye'n re', xa' naro'b laxto', mbaino zigai' una' ye'n, xa' natsin. @/ {’No nu plo nile' Dios mandad nak nela kwent che'n chi' una' ye'n, xa' kinu kwa'n nizini kun aseit, par nzha bixa' jwandang. Dub kimbëz bixa' zhin miyi' xa' nak che'n jwandang ze', .3orze' dox zakzi xa' mos re', no xë'l xa' mos plo nzho rë men nikide men; ze' go'n mos di yalne, haxta kwezh lëi mos.@-{2no xa' nile' mandad ze' yë'd or nale't mos re' xigab, y,k1orze' zublo mos za' lao' más rë tsa' mos xa', mbaino zo xa' xid rë nguy par gao xa' no go xa' kun rë nguy, f+E0Per chi lë' mos re' gak tu mos nakap, gab mos: “Lë' xa' nile' mandad da nayë'd gat”, R*/Walika nin lo go, lë' xa' la' rë nak kwa'n kinu xa' lizh xa' ya' mos. l)Q.wen nzha mos re', or yëk xa' nile' mandad xa', lë' xa' ne, kile' ka mos re' kwa'n ñal le' xa'. !(;-’Lë' go nane ka, tu mos nzhon di'zh no natsin; or nizo xa' nile' mandad mos re' par kina lizh xa', no za' mos re' kwa'n gao más tsa' mos xa', Z'-,Kuze' bikina go go, porke lë'da yal zhë nale't go xigab. Mos wen no mos nakap &+Per nane ka go, chi tu xa' nak lizh tu yo', nzhon xa' cho or yo wa'n lizh xa' yë'l, lë' xa' kina par yent cho liwa'n lizh xa'. D%*’Kuze' bikina go go, porke nanet go, zhë or yala. D$)o chop una' kiyo; tu una' wë̱i̱ñ, lë' xtu una' ya'n. [#/(Le'n rë zhë ze', chop miyi' nzo dan; tu miyi' wë̱i̱ñ, lë' xtu miyi' ya'n; "9'no ni xigab nangale' bixa', lë'chi ngula yiu nazhe'b, milo'xe rë nak bixa'; se'ska rë men nal re', ni xigab nale' bixa', lë'chi ne bixa' ruxo'ba. 3!_&Le'n rë zhë ze', or naga la yiu nazhe'b, ndao men, ngu' men, ngok jwandang che'n men, no miza' men xcha'p men ngok jwandang che'n haxta zhë or nguio Noé le'n yo'ya, K %’No nela rë zhë or miban Noé, se'ta' gak zhë or yala. yk$Per rë ngubizh or gak rë kwa'n yizhyuo, yent cho nanei; ni rë ganj yibë', no ni Na; tugaka Xuza nane poke. G#Yibë' no yizhyuo lë'i lox; per widi'zh da, par dubta' yoi. W'"Walika kwa'n nin lo go, rë kure' gak antis dike gat rë men xa' nzho orze'. pY!No se'ga', or ne go kiyak rë kwa'n yizhyuo; lë' go nane la, lë'da nzhazhin la yal; nzo la ro' yo'. a; ’Or niwi' go lo ya nzhao' nzë bixiche, nane la go, lë' mbëo' nëi' nzhazhin. No or yen kwezh tu trompet nayë, xëla rë ganj Da par kan rë men ngulen dap lad lo yizhyuo, dizde tu ro' haxta xtu ro'. <qOrze' luxo'b señ che'n Xga'n Dios Me nu nak tu men yizhyuo, rë ben men yizhyuo go'n di zheb or ne bixa' yala le'n xkao par len mandad lo rëi, kun biani ro che'n yalnazhon da. 1[’Or lox rë yalzi kwa'n yo yizhyuo, orze' tuli ka kao lo ngubizh, no nazinit ra' mbëo', mbaino rë mbël lo yibë' gab; no haxta xiz rë kwa'n nzho lo yibë'. pYNela or nine men tu plo nidal ngulbech, ze' sigur ka nax tu ma ngut. Or yë'd Krist xtu wëlt yizhyuo r]porke nela or nine men nzha' tu do'zi', niziniy tu lad no xtu lad lo yibë', se'ta' ne rë men or yala. -SKuze', chi cho ne lo go: “Biwi'u, lë' Krist nzo le'n yuo bizh”, nayilat goi; o chi ne bixa' lo go: “Biwi' go, lë' Me nzo le'n yo' re'”, nayilat ska goi, H Biwi' go, nes par or gak rë kure', non la goi (nane la goi). yLë' nayax men yo, kide bixa' men, gab bixa' lë' bixa' Krist, no nu gab bixa', nidi'zh bixa' por Dios; haxta le' bixa' nayax rë kwa'n chigab nazhon par kide bixa' men, no haxta nu rë men xa' ngule Dios gak men che'n Me, nzho rriez kide bixa'. ’No chi cho ne lo go, le'n rë ngubizh ze': “Biwi' go; lë' Krist nzo re'”, o “Lë' Krist ba'”, nayilat goi. 7Chi lë' Dios nakwë'zt ra' rë kure', rë zhë ze', orze' yot men le' gan loi; per lë' Dios le' kwë'ze, por rë xa' ngule Dios, nak men che'n Me. porke dox nazhe'b kwa'n ne men rë zhë ze', rë kwa'n lalta' nagat ne men dizde nguiuxkwa' yizhyuo, no ni nayora' ne mene. dABina'b go lo Dios par nagak kure' rë mbëo' nayag, no ni zhë kwa'n nayi' kë men zhi'n, b=mbaino rë una' nakxin no rë una' naka' më'do' rë zhë ze', zhe'b nalats nzha bixa'. S no rë xa' nzo dan, naza't yubre bixa' lizh bixa' yaka' bixa' xab bixa'; q [no rë xa' nikë yek yo' le'n rë ngubizh ze', naza't la bixa' par ko' bixa' rë che'n bixa' le'n yo'; X )Orze' rë men xa' nzho lazh men Judea, naki'n kë' bixa' karre, bi bixa' dan, < qNo nu nzhab Jesús: —Se' mizobni' profet Daniel. Tu ngubizh lë' men yala' tu gon dox gat nambet le'n yado' che'n Dios plo más nazhon. Xa' go'l kure' naki'n zobyek xa'i.  /no dub yizhyuo, yadi'zh men xmod yo men plo nile' Dios mandad, nes par gon rë lo ben mene, orze' lox yizhyuo. Or gak kure', ñal kë' men karre kO Per xa' zo naye lo kwa'n ñila xa' Da dub nzhak rë kure', xa' re' gap yalnaban dubta' kun Dios,  No por dox yar rë xa' la' ley che'n Dios tu lad, por nayi'lazh bixa', kuze' nayax men la' nazinet ra' laxto' bixa' men. mS No nu yo nayax men, xa' chigab walika tu profet xa' nidi'zh por Dios, mbaino kide bixa' nayax men. %C Le'n rë zhë ze', nayax men da nayilat ra' bixa' da, mis lë' bixa' chi más bixa' par gut rë xa' nak zhi'n bixa', mbaino yi' bixa' ne bixa' wech bixa'. { ’Lë' men zen go no wei' bixa' go lo rë gustis; lë' bixa' gut go, mbaino rë men yi' ne go por nak go men da. c?Per laore lo yalne re', kwa'n yo yizhyuo re', nela yalne kwa'n nine tu una' gal xin ga'. nULë' tu gubier dil kun xtu gubier, no tu yezh kun xtu yezh dil, mbaino rë plo yo yalwin no win xo. pYRë plo gon go kidil men, per yent kwan zheb go, lë' rë kure' naki'n gak per jwalt ra' lox yizhyuo. T!lë' nayax men yo xa' di'zh: “Na nak Krist”, no nayax men kide bixa'. 8kOrze' nzhab Jesús: ―Neu nakide men go, @~yOr nzha bixa' yek lom kwa'n lë Olivos, dub nzob Jesús ze', lë'chi nguzubi nab rë men che'n Me lo Me, par nzhab bixa' lo Me: ―Bine go lo no, ¿pok gak rë kwa'n midi'zh go ba'?, no, ¿kwan pa' yo yizhyuo or nzhazhin la yë'd go xtu wëlt yizhyuo?, mbaino, ¿kwan pa' gak yizhyuo or nzhazhin la loxe? G}per nzhab Jesús: ―¿Chi niwi' go por chule? Walika kwa'n nin, lë' zhë zhin, ni tu rë ke kwa'n nakxao'we re', naya'nte tich weche; rëi bil. Rë señ kwa'n gak or jwaltra' lox yizhyuo | Or nzharo' Jesús le'n yado', nguzubi pla rë men che'n Me lo Me, nzhab bixa', tatu chul yado' re', kun más rë yo' che'ne, z{m'Ya nanetra' bixa' da haxta or zhin zhë gab bixa': “¡Wen nzha xa' le' mandad lo be, xa' mixë'l Dios!”8zk&Nal ne bixa'i, lë' yado' che'nal ya'n nzë'b. y+%’¡Yezh Jerusalén, yezh Jerusalén, rë men che'nal nzhut rë profet, xa' nidi'zh por Dios, no nigo' ke bixa' rë men nixë'l Dios lo bixa'! ¡Nayax wëlt, ngoklan tutsa ngazhina bixa', nela or niye'zh nguid rë xmë'd ma le'n xi'l ma, per naya' mile' bixa' lon! x $Walika kwa'n nin lo go, Dios na'b kwent ren che'n rë xa' re' lo rë men nal re'. Miwin laxto' Jesús por men yezh Jerusalén cw?#nes par yek go xo'b Dios rë ren che'n rë men, xa' ngut por mile' bixa' rë kwa'n nzhakla Dios, dizde Abel haxta Zacarías, xga'n Berequías, xa' ngut lo luwe che'n yado' plo nzob biko', por mandad che'n rë xuz go. 6ve"Kuze', lë' da xël rë profet da lo go, xa' nidi'zh por Dios, kun rë xa' dox nzhak, mbaino rë xa' kwa'n nilu' xti'zha lo go; per lë' go gut bixa', kë' go bixa' lo krus; no más bixa' chël goi tich le'n rë yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios; no nzho bixa' ru'kë go tich tu yezh, xtu yezh, u!’¡Rë go nak nela mbë'l ga'! ¡Nzë go ben che'n mbë'l nayi'! Biwi' go xmod le' go gan, par nalox go le'n gabil. Xt) Kuze', ¡bilo'x go kwa'n mizublo rë xuz go, xa' mbit rë men che'n Dios ze'! Xs)Por nidi'zh go sa', kuba' nilu' tutsa nak go kun rë xa' mbit rë profet ze'. rNo nidi'zh go: “Chi ngak nzo la be rë zhë or miban rë xa' kwa'n midi'zh por Dios chi tiemp, ngala't be ngut men rë profet ze'.” |qq’¡Nal ne goi, xa' nilu' ley, kun go, men fariseo, chigab walika men wen go! Chul nizuxkwa' go rë ba' che'n rë profet xa' midi'zh por Dios nzhala, mbaino rë ba' che'n rë men xa' mile' rë kwa'n nzhakla Dios, par nitsila men bixa'. :pmSa' nak go: al tich nilu' go nela men dox nile' kwa'n nzhakla Dios, no lo rë más men; per al le'n laxto' go, zhëi di kwa'n nikide go men, no rë kwa'n nayi'lazh go lo Dios. ]o3’¡Nal ne goi, rë go xa' nilu' ley, kun rë go men fariseo, chigab walika men wen go! Nak go nela rë ba': chul nilu'i al tich, per al le'ne, ngwazhë di hues che'n yinto', kun más rë kwa'n gat nambe. knO¡Men fariseo, nikal lo go! Galo laka bizët go le'n vas no le'n plat, nes par ya'n nambe tiche. omW’¡Nal ne goi, rë go xa' nilu' ley kun rë go xa' fariseo, chigab walika men wen go! Nizët go tich vas no tich plat, no lë' yek go ngwazhëi di rë xigab liwa'n go, no naxekt go ka'n go lo kwa'n nzhakla kwerp che'n go. Hl ¡Ter nak go nela men nikal lo ga', per nzhakla go, go lu' nez che'n Dios lo más rë men! Nak go nela tu men nigo' tu nguru'zh le'n tu vas nits, per nanet xa' tu ma más kwa'ro niyëb xa'. 8ki’¡Nal ne goi, rë go xa' nilu' ley, kun rë go, men fariseo, chigab walika men wen go! Niza' go diezmo lo Dios che'n rë kwa'n nixë'n go: rë yix ment, no rë anís, mbaino rë kumin. Per gat nile't go rë kwa'n tsak re': le' go kwa'n ñal kun kad men, no lats laxto' go men, mbaino ban go nab tsa par Dios. Galo laka re' kure' ñal le' go kwa'n nzobni' lo ley per naya'lt laxto' go le' go rë más rë kwa'n menes tsak. &jEMbaino rë xa' nize't yibë' or nila' xa' di'zh le' xa' tu kwa'n, gat nabt yibë' nize't xa'; nu plo nizob Dios, no haxta nu Dios, Me nizob ze' kize't xa'. iNo rë xa' ze't yado' or nila' xa' di'zh le' xa' tu kwa'n, no gat lë't nab yado' kize't xa', nu Dios Me nak che'n yado' kize't xa'. hporke xa' nila' di'zh, le' tu kwa'n por biko', gat lë't nab por biko' nidi'zh xa'i; nu por rë kwa'n nixo'b lo biko' nile' xa'i. sg_¡Miao' yek go mbaino nikal lo go! ¿Kwan más tsak? ¿Chi gone, o biko' kwa'n nile' ña'n gon nazhone?, ffENo nu nzhab go, chi tu men mila' di'zh le' xa' tu kwa'n por biko' che'n yado', gat naki'nt le' xa'i; per chi mila' xa' di'zh le' xa' tu kwa'n, por gon kwa'n nixo'b lo biko', orze'se naki'n le' xa' kwa'n mila' xa' di'zh. e9¡Taxa chi miao' yek go! ¿Chi gat ñanit lo go? ¿Kwan más tsak? ¿Chi rë kwa'n gor che'n yado'i, o yub yado' kwa'n nile' ña'n nazhon rë kuba'i? Ed’¡Nal ne goi, go xa' nak nela tu men nikal lo ga'!, per nzhakla go lu' go nez lo xtu men. Nzhab go lo rë men, chi la' tu men di'zh, le' xa' tu kwa'n por yado', nzhab go, yent kwane ter nale't xa'i; per chi la' tu men di'zh le' xa' tu kwa'n por rë kwa'n gor che'n yado', orze'se naki'n le' xa'i, nzhab go. 8ci’¡Nal ne goi, go xa' nilu' ley kun go men fariseo, chigab walika men wen go! Nikizë go xtu ro' nitsdo' mbaino rë plo nzhin men par le' go gan tse'd men widi'zh che'n Dios nela go ga', no or milox mitse'd go bixa', más nzhak bixa' xin Mizhab lo go, kuze' galo laka bixa' bi le'n gabil lo go. Ib ’¡Nal ne goi, go xa' nilu' ley, kun go men fariseo! ¡Tatu nazhe'b nak go! Nilat go lizh rë una' ngut xmiyi', no xche nile' go nina'b go lo Dios. Por nak go sa', más zakzi Dios go. .aU Orze' nzhab Jesús lo rë men nilu' ley mbaino lo rë men fariseo: ―¡Nal ne goi, go xa' nilu' ley, no go, men fariseo, chigab walika men wen go! Net go, xa'l go ro' pwert plo nile' Dios mandad par yo más rë men; no ni mis go nanet yo, mbaino ni nala' go yo xtu men, xa' nzhakla yo. ` porke xa' nzhakla gak xa', xa' tsak; lë' Dios layët xa'; per xa' gat nzhaklat gak xa', xa' tsak, lë' Dios le' gak xa' tu men tsak. V_% Men xa' nzhakla gak xa' más tsak xid go, xa' ze' gak xa' le' kwa'n gab go, ]^3 No naziyëlt go kulë men go: “Maestr”, porke tutsa Krist nak Maestr che'n go. o]W No ni nagab go: “Pa”, lo tu men gat lë't xuz go, porke tutsa Xuz go kinu go, Me nzho lo yibë'. 1\[Per nzhab Jesús lo rë men che'n Me: ―Xid go, gat ñalt ne men Maestr lo go, porke tutsa wech rë go por nak go men da; no tutsa maestr kinu go, Me nak Krist. c[?No nu nzhakla bixa' zen men ya' bixa' dub lo men, mbaino gab men lo bixa': “Maestr”. ZNo ño laxto' bixa', galo laka bixa' zob plo nizob rë xa' tsak plo nzhak tu lani no le'n rë yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios. \Y1Se' nile' bixa' par ña'n bixa' wen lo más rë men; no ño laxto' bixa', kë tu yech lo xchuzh bixa' plo nzobni' widi'zh che'n Dios; no nzhak bixa' lar no'l xlox, nes par gab men, walika men che'n Dios bixa'. &XEKwa'n nilu' bixa' lo men nak nela tu kwa'n dox ne' ga', no jwers wei' mene nzhakla bixa'; mbaino lë' bixa' ni ya' bixa' gat nigo bixa' ta'i par wei' mene. W5Nin lo go, bin go widi'zh che'n bixa', no bile' go kwa'n ne bixa', per nagakt go nela lë' bixa'; nidi'zh bixa' tu kwa'n, no xa' kwa'n nile' bixa'. }Vs―Rë xa' nilu' ley che'n Muisés, no rë men fariseo, nzhab bixa', lë'gaka bixa' nilu'i nela xmod ñalkai. OU Orze' nzhab Jesús kure' lo rë xa' nzhin ze' no lo rë men che'n Me: T'.No ni tu bixa' nangakt ngakab ni tu widi'zh lo Jesús, no dizde orze', yent ra' cho ngaye laxto' ngana'bdi'zh más kwa'n lo Jesús.`S9-Chi yub Dabi nzhab: “Krist Me nile' mandad da”, orze', ¿xmod gak Dabi Xuz Krist? R),Lë' Dios nzhab lo Me nile' mandad da:“Guzob ta'n lad direch haxta or len,
che'ptsa (bi'ch laka) gak rë xa' nidilal, xan ni'l”? Q-+Per nzhab Me: ―¿Chon midi'zh Dabi, por Sprit che'n Dios, or nzhab xa': “Lë' Krist, Me nile' mandad da”, porke yub Dabi nzhab: tPa*nzhab Me: ―¿Xmod nile' go xigab, plo nzë Krist? ¿Cho Xuz Krist? Nkab bixa': ―Dabi nzhak xuz Krist. KO)Dub nzhin rë men fariseo ze', mina'bdi'zh Jesús lo bixa', N(Rop gaka kure' más kwa'ro xid rë kwa'n nzobni' lo ley, mbaino xid rë kwa'n midi'zh rë profet, xa' midi'zh por Dios. ¿Cho Xuz Krist? \M1'No kwa'n rop kwa'n naki'n le' men nak kure': “Bichizhi' xtu men, nela lu ka.” Nkab Jesús: ―“Bichizhi' Señor Dios che'nal kun dub laxto'l, kun dub lal, mbaino kun rë xigab che'nal.” SJ$―Maestr, ¿kwan más naki'n le' men xid rë kwa'n nzobni' lo ley? ^I5#no xid rë xa' re', tu xa' nilu' ley mina'bdi'zh kure' lo Jesús par zenbe' xa' Me: rH]"Or mbin rë men fariseo, lë' Jesús mitsao' ro' rë men saduceo ze', orze' migan bixa' lo Jesús, }Gs!Or mbin rë men nzhin ze' kure', xe mia'n bixa' por rë widi'zh kwa'n milu' Jesús. Kwa'n más naki'n le' men +FO “Na nak Dios che'n Abraham, no Dios che'n Isaac, no Dios che'n Jakob”? Porke Dios, gat lë't Dios che'n rë mengute, lë' Dios nak Dios che'n rë men naban. dEANo por kwa'n ruban men ngut, ¿chi nagat go'l go kwan midi'zh mis Dios or midi'zh Me se': D9Or ruban men, yentra' cho ban kun una', no ni yentra' cho za' xcha'p ban kun miyi'; porke lë' bixa' gak nela rë ganj che'n Dios, Me nzho lo yibë'. C9Orze' mikab Jesús: ―Men migoch yek go, kuze' nagakt zobyek go rë kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios; no ni yalnazhon che'n Dios nanet go kwan. `B9Or ruban bixa', ¿cho xa' ya'n kun lë' una'?, porke za gazh xa' miban kun lë' una'. A;no lult, nu una' ngut. @9per nu ska xa' re' ngut no nangapt ska xa' më'd kun lë' una'; no se'ska kun xa' mion, haxta kun za gazh xa', rë xa' ngut, ni tu xa' nangapt më'd; ?-Mbaino nguio tu xa' xid no, ngop gazh wech; xa' galo ngop tu una', per ngut xa' no nangapt xa' më'd; orze' wech mirop xa' miban kun lë' una', k>Oorze' nzhab bixa': ―Maestr, lë' Muisés mila' di'zh lo no: “Chi lë' tu miyi' gat, no nangapt xa' më'd kun una' che'n xa', orze' lë' wech xa' naki'n ban kun lë' una' par gap xa' më'd por kwent che'n xa' ngut re'.” n=UMis zhë ze', ngwa pla men saduceo lo Jesús, rë xa' nidi'zh: “Gat walit ruban men ngut”, <'Or mbin bixa' kure', xe mia'n bixa' tuli, net bixa' kwan le' bixa', orze' mila' bixa' Jesús, ña bixa'. Midi'zh Jesús, lë' men ruban 2;]Orze' nzhab bixa': ―César nikë loi. Orze' mikab Jesús: ―Ne goix, biza' go che'n César kwa'n nak che'n César, no biza' go che'n Dios kwa'n nak che'n Dios. ]:3orze' minabdi'zh Jesús lo bixa': ―¿Cho nikë lo pes re', no cho lë nikë loi? ^95Bilu' go tu pes kwa'n nzhax lo rey César. No milu' bixa' tu pes kwa'n lë denario, 68ePer lë' Jesús nane la xmod nak xigab che'n bixa', kuze' nzhab Jesús: ―¡Mbël gox, chigab walika men wen go! ¿Chon nzhakla go zenbe' go da? (wi' go xmod nak da) x7iNal bine lo no, ¿xmod nak xigab che'nal? ¿Chi ñal kix no dimi kwa'n nzhax lo rey César, o gat ñalt gaxe? 6 kuze' tutsa mixë'l bixa' pla men che'n bixa' kun pla men che'n Herodes par nzhab rë xa' re' kure' lo Jesús: ―Maestr, nane no, lë'tsa lë' kwa'n nidi'zhal, no dox nzhakal nilu'l xmod nak nez che'n Dios; mbaino or nigobe'l tu kwa'n, gat nibetal men. 5Or milox midi'zh Jesús kure', nguiubchi rë men fariseo plo nzo Jesús par mia'n bixa' di'zh, le' bixa' gab Me tu kwa'n gat lë', 4%porke nayax men nibezh Dios par gak men che'n Me, per che'ptsa men nile' kwa'n nzhakla Me. Nzhab Jesús, ñal kix men dimi che'n rey César 37 Orze' nzhab rey lo rë mos che'n xa': “Bili'b go ya' xa' no ni' xa', no gulo' go xa' tich lo nakao, plo go'n xa' haxta kwezh lëi xa' lo yalne”, *2M orze' nzhab xa' lo men ze': “Lë' mbe', ¿chi niye laxto'l nzol re', ter gat naktal lar kwa'n ñal gak men lo jwandang?” Per yent kwan ngab xa' re' lo rey. 1  Per or nguio rey par ne xa' rë men nzhin lo mes, no une xa' tu men nzob ze', no gat nakt xa' lar kwa'n nzhak men lo jwandang, #0? Orze' ngwa rë mos che'n rey, rë nez mikan bixa' dike men ngwazhë'l bixa', men wene o men nakape, haxta ngwazhë plo nzhin bixa' kile' bixa' jwandang. ]/3 nalse wa go rë nez, waka'o cho la rë men yazhë'l go par yi'd bixa' jwandang.” .Lult nzhab rey lo rë mos che'n: “Lë' rëi nzhin la par le' be jwandang, per rë men xa' nak di'zh ngayi'd, gat ñalt bixa' kure'; -Orze' niyi' rey no mixë'l rey rë sondad che'n xa' par ngwayut rë xa' nzhut men ze', no haxta lazh rë men nakap ze' mizë'k bixa'. [,/no más bixa' nguzen rë mos che'n rey, ndin bixa' haxta mbit bixa' rë mos ze'. ^+5Per mile' bixa' naya'; nzho bixa' ngwa zhi'n lo yuo che'n, no nzho bixa' ngwa xbi', W*'Orze' xtu wëlt mixë'l rey ze' xtu ben mos che'n xa' par ngwayab: “Dë' go, lë' kwa'n gao be nzhin la; lë'da mbit la rë ngo'n da kun rë ma más nacha', rëi nzhin la; kuze', dë' go le' be lani.” l)Qmixë'l xa' rë mos che'n xa' ngwane lo men par yi'd bixa' jwandang; per net bixa' ngayi'd bixa'. X()―Plo nile' Dios mandad nak nela tu rey xa' mile' jwandang che'n xga'n, ,' UXtu kwent midi'zh Jesús, nzhab Me: 3&_.Mis orze' ngokla bixa' ngazen bixa' Jesús, per nangale't bixa'i por men mizheb bixa', porke rë men nzhin ze' zak, lë' Jesús nak tu profet, xa' nidi'zh por Dios.%--Or mbin rë men, xa' nile' mandad lo ngulëi', kun men fariseo, widi'zh re'; ngwanu laxto' bixa', par yek bixa' nzha kwa'n midi'zh Jesús. |$q,Mbaino ke kwa'n ngulubi go re', rë xa' yachin loi, lë' xa' xix; per chi lë'i gab yek tu men, de laka le'i xa'. ##+Kuze' nin lo go, por gat nzhont go ro' xa' mixë'l Dios lou, nazotra' go kina go rë men che'n Dios; xa'la men zo, rë xa' nzhon ro' Dios. j"M*Orze' nzhab Jesús lo bixa': —¿Chi nagat go'l go kure' kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios?:Lë' ke kwa'n ngulubi rë xa' nichao' yo',
lë'i ngok ke kwa'n nzen dub yo';
kure' mile' Dios par rë men wi' xe. d!A)Orze' nzhab bixa': ―Lë' xa' yë'd dub xian xa' par lo'x xa' rë men nakap kwa'n ngo'n yuo che'n xa', mbaino lë' xa' za' yuo ga'n xtu ben men; rë xa' re'se za' kwa'n ñal gal xa', kad or za' ya gub che'n xa'. c ?(No nal, or yë'd xa' nak che'n ya gub ze', ¿kwan li'nu xa' rë xa' ngo'n yuo che'n xa'? `9'Orze' nguzen bixa' miyi' re', ngulo' bixa' miyi' le'n ya gub, orze' mbit bixa' miyi'. )K&Per or une rë xa' ngo'n yuo ze', xga'n xa' nak che'ne, nzhab bixa' lo wech bixa': “Xa' re' ya'nu rë kure'; cha'o gut be xa' nes ya'nu be rë che'n xa'.” r]%Lult, mixë'l xa' tugaka xga'n xa' kwa'n kinu xa', mile' xa' xigab: “Ro' xga'nase gon rë xa' ba'.” wg$Orze' mixë'l xa' nak che'n yuo ze', más nayax mos ke lë'la or galo, per sa' ska milinu bixa' rë mos ze'. k~~}|||?{zzpyyMxLwmvv'==<;;:::9G887o655X4433 211g10M/..5--,, ++*))$(h''%&&/%$$##""Z! T@m}_URP87[(|xm s G P njiYI+Orze' nzhab Jesús lo miyi' xa' mibizh ya' re': ―Watso, guzo garol sao' rë. H Xe kila'ch bixa' par nabei chi lë' Jesús liyak miyi' ze' zhë re', nes par gak kë' bixa' kixu' Jesús lo rë xa' nak zhi'n. tG cNo xtu wëlt nguio Jesús le'n yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios; no ze' nzo tu miyi' xa' mibizh ya'. dFAKuze', na, Xga'n Dios, mbaino nak ska da tu men yizhyuo, no na nile' mandad zhë re'.E-No nu nzhab Jesús: ―Zhë kwa'n nile' men diskans; Dios nguloi par ya men wen, no nangagot Diose par zakzi men por nile' xa' be's xigab. 4DaOrze' miye laxto' xa' nguio xa' le'n yo' che'n Dios or nak Abiatar ngulëi' ro; ndao xa' pan kwa'n nab tsa ngulëi' nzhak nzhao; no nu rë men che'n xa' miza' xa'i ndao. 'CGPer nzhab Jesús: ―¿Taxa, chi nagat go'l go kwa'n mile' Dabi tu wëlt, lë' xa' no rë men che'n xa', or niyent kwa'n gao bixa' no dox nila'n bixa'? Bno ze' nzhin pla men fariseo, nzhab lo Jesús: ―Biwi', ¿chon kile' rë men che'nal kuba', zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n? 'AGTu ngubizh nzhaded Jesús tu plo nzhi'b triu, zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n. Orze', nguzublo rë men che'n Me kikib do che'ne, no kiyao bixa'i. C@No yent cho ko vin nax le'n tu pump go'x, porke lë'i chëz pump go'x, orze' zu't rope. Más wen ko men vin nax le'n pump kub. Jesús nile' mandad zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n ?Yent cho kë' rremiend tu bistid go'x kun tlë' lar kub, porke lë' lar kub nido'p no nichëze bistid go'x, orze' más nakap nzhake. L>Per or yalo jwandang or bi disposad, orze'se lë' bixa' zo xlats. q=[Orze' nzhab Jesús: ―¿Taxa plo gon go, zo men xlats men lo jwandang, dub nzo xa' disposad ze'? <wNo ngol tu ngubizh nzo xlats pla rë men che'n Juan xa' nili'lëi' men le'n nits, no pla rë men fariseo, par kina'b bixa' lo Dios, kuze' ngwa pla rë xa' plo nzo Jesús, mina'bdi'zh bixa' lo Me, nzhab bixa': ―Rë men che'n Juan mbaino rë men che'n rë xa' fariseo nizo bixa' xlats bixa' or nina'b bixa' lo Dios, per rë men che'nalse, gat nizot bixa' xlats bixa'. (;IOr mbin Jesús kure', nzhab Me: ―Rë xa' wen, gat naki'nt xa' doctor; sino ke nab tsa xa' nzhakne naki'n doctor; porke nangaxë'lt Dios da lo rë men yent kwan nak lo Dios; Dios mixë'l da lo rë men xa' nzë'b xki lo Dios. Jesús milu' xmod zo men xlats men or na'b men lo Dios 9:kPer or une rë men nilu' ley kun rë men fariseo, lë' Jesús kiyao kun rë xa' gat nzhont ley no kun rë xa' nikan dimi che'n gobier Roma, orze' nzhab bixa' lo rë men che'n Jesús: ―¿Chon kiyao xa' nitse'd go, kun rë men gat nzhont ley che'n Dios, mbaino kun rë xa' nikan dimi che'n gobier Roma? 9wUzhëla di orze', nzob Jesús lo mes lizh Leví, kiyao Me kun nayax xa' nikan dimi che'n gobier Roma, no kun rë xa' gat nzhont ley; kiyao rë bixa' kun Jesús mbaino kun rë men che'n Me, no dox la nayax xa' nzhakë tich Jesús nzhin ze'. v8eNo or nzhaded Me ze', une Me Leví xga'n Alfeo nzob plo nzhax dimi che'n gobier Roma. Orze' nzhab Jesús lo xa': —Di'kë ticha. Lë'chi tuli nzhakë xa' tich Jesús. Jesús milu' chon nzhao Me kun rë xa' gat nzhont ley che'n Muisés <7q Orze' nguro' Jesús par ngwa Me xtu wëlt, ro' lagún kwa'n ña'n lazh men Galilea; orze' migan tu bëd men lo Jesús, no ze' nguzublo kilu' Me widi'zh che'n Dios lo bixa'. 6 Orze' tuli ngwaxche miyi' re', no ngulits xa' kwa'n ngo't xa' lo, no ña xa', xe niwi' rë men nzhin ze', mbaino kidi'zh bixa': “¡Dox nazhon Dios!” No nzhab bixa': “¡Lalta' gat ne be tu kure'!” Jesús ngule Leví par gak xa' men che'n Me A5} lol nin, waxche, gulits kwa'n ngo'tal lo, bizë lizhal. <4q Nal par ne go, na nak Xga'n Dios mbaino nak da tu men yizhyuo, no mile' Dios mandad da par che'n rë kwa'n nzë'b xki men lo Dios —kuze' nzhab Jesús lo xa' nagakt win re'―, (3I ¿Kwan más jwals gapa lo xa' nzhakne rë? ¿Chi gapa: “Rë kwa'n nzë'b xkil, mizhe' la lo Dios”, o gapa: “Waxche, gulits kwa'n naxal lo, no guzë”? 2 No lwega' ngwanu laxto' Jesús cho xigab kile' bixa', kuze' nzhab Jesús lo bixa': ―¿Chon kile' go xigab sa' le'n laxto' go? !1;“¿Chon midi'zh xa' ba' sa'? ¡Midi'zh xa' kwa'n nayi' par lo Dios, porke yent cho men gak che' kwa'n nzë'b xki xtu men! ¡Nabtsa Dios gak le'i!” F0Per ze' nzob pla rë xa' nilu' ley, mile' bixa' xigab: /Or une Jesús dox ñila bixa' Me, kuze' nzhab Jesús lo xa' nagakt win re': ―Xga'na, lë' rë kwa'n nzë'b xkil mizhe' la lo Dios. 8.iNo por nagakt yo bixa' plo nzo Jesús por tanta men, kuze' nkili bixa' yek yo' par michil bixa'i par ngok mila bixa' miyi' re' nali laka plo nzo Jesús dub nax xa' lo kwa'n. B-Ze' mizhinu tap miyi' tu men nzhakne, tu xa' nagakt win. ",=orze' lwega' dox men migan ze', haxta yentra' plo kwin bixa', haxta ni ro' yo' nagaktra' kwin bixa'; mbaino midi'zh Jesús widi'zh che'n Dios lo bixa'. o+ YNded pla ngubizh, nguiubre Jesús xtu wëlt yezh Capernaúm, no mbin rë men lë' Jesús nzho la yo', ~* w-Per miyi' re', laore nguro' xa' nez, tuli ka mixo'bdi'zh xa'i, orze' rë plo mire'che, kuze' nangaktra' ngayo Jesús rë yezh dub niwi' men. Por kuba' mia'n Me plo yent cho nak, per ni kun ter, rë plo nguro' men, nzha bixa' lo Jesús.C) ,―Biwi', yent cho lo gable, nab tsa wa lo ngulëi' par ne xa'i, no biza' gon kwa'n nzobni' lo ley kwa'n mila' Dios lo Muisés por yalyizh che'nal kwa'n miak ba', par gon xtu mene. 9( o+No ngulunez Jesús xa', per dox nzhab Me lo xa': 3' c*No tuli mitlo yalyizh ze', mimbe xa'. v& g)Dox milats laxto' Jesús xa' re', orze' migal Me xa', mbaino nzhab Me: ―Nzhaklan yakal; lë'l miakla. 7% i(No ze' nguzubi tu men lo Jesús, xa' re' nizak yalyizh kwa'n lë lepra, no nguzuxib xa' re' par mina'b xa' lo Jesús, nzhab xa': ―Chi lë'o nzhaklai, gak liyak go da. $ }'Orze' nkizë Jesús rë yezh kwa'n ña'n lazh men Galilea, par ngwalu' Me widi'zh che'n Dios le'n rë yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios, mbaino ngulo' Me rë mbi mal laxto' rë men. Miliyak Jesús tu men xa' nizak yalyizh kwa'n lë lepra # )&Orze' nzhab Jesús: ―Cha'o nzha be rë yezh kwa'n ña'n gax re', par dizha widi'zh nazhon che'n Dios rë ze'; par kuze' ka nzhala re'. U" %%no or une bixa' plo nzo Me, nzhab bixa' lo Me: ―Rë men re' kizikwa'n go. I!  $No Simón kun rë xa' nzo kun lë' xa', nzhakwa'n bixa' Jesús, w  i#No xtu riyë'l, garzi'l laka, nakao ra'; nguro' Jesús par nzhadi'zh Me tu lad lo Dios plo yent cho nak. l S"orze' miliyak Jesús nayax rë xa' nizak rë lo yalyizh, no ngulo' Me mbi mal laxto' nayax men, per nangala't Jesús ngadi'zh rë mbi ze', porke nzhakbe'i cho nak Jesús. Milu' Jesús widi'zh che'n Dios lo rë men yezh Galilea 1 _!Rë bixa' migwa' ro' yo' plo nzo Jesús,  1 No mizhël la lyuo ngwa'z la ngubizh, rë xa' yezh ze' ngwanu rë men nzhakne, no rë xa' kwa'n nzho mbi mal laxto' lo Jesús par yak bixa'. 8 kOrze' nguzubi Jesús, nguzen Me ya' xa' una' re' par ngwaxche xa', orze' tuli nguro' xlë' xa', mbaino lë' xa' miza' kwa'n ndao rë xa' re'. Miliyak Jesús nayax men nzhakne U %No lë' xa'zha'p Simón nax kun xlë', orze' lwega' nzhab bixa'i lo Jesús. $ CNo or nguro' Me le'n yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios, tuli nzha Me par lizh Simón plo nak ska lizh Ndres, no Jakob kun Juan nzha kun lë' Me.  Orze' nayen laka nguxo'b di'zh, rë kwa'n nile' Me, rë yezh kwa'n nzhin naka'n lazh men Galilea. Miliyak Jesús xna'zha'p Simón F Rë men xe mia'n por kwa'n ngok re', mbaino kidi'zh bixa': ―¿Kwan kure'? Kwa'n mile' xa' ba' nilu', lë' xa' nak tu xa' walika nile' mandad, porke, ¡haxta nu rë mbi mal nzhon ro' xa'! _ 9Orze' mile' mbi mal ze' mikao miyi' re', no nguru'zhyëi naye, orze' nguro'tine. V 'Orze' nzhab Jesús: ―¡Kiex, bitsao' ro'l, no guro' laxto' miyi' re'!  ―¿Kwan nizakal kun no, Jesús kwa'n nzë Nazaret? ¿Chi nzël par lo'xal no? ¡Na nane ka cho lu, Lu nak xa' Nazhon che'n Dios! b ?Lë'chi ze' nzo tu miyi', nzho tu mbi mal laxto', naye nguru'zhië miyi' re', nzhab xa':  Xe mia'n rë men ze' tuli por kwa'n kilu' Jesús, porke kidi'zh Me nela men nile' ka mandad ga', no tlë't nela rë men xa' nilu' leye. W )Or mizhin bixa' yezh Capernaúm, zhë kwa'n nayi' kë rë men Israel zhi'n, nguio Jesús le'n yo' plo nitse'd bixa' widi'zh che'n Dios, orze' nguzublo kilu' Me widi'zh che'n Dios lo rë men nzhin ze'. , Sorze' tuli ngurezh Jesús bixa', mila' bixa' Zebedeo xuz bixa' le'n bark kun rë mos che'n xa', no lë' bixa' nzhakë tich Jesús. Tu miyi' nzho tu mbi mal laxto'  No xche'p dilant ze' une Jesús Jakob xga'n Zebedeo, no wech xa' Juan, rop xa' re' nzob le'n bark, kizuxkwa' bixa' yex che'n bixa', b ?No tuli nzhakë bixa' tich Jesús or mbin bixa' kure', mila' bixa' yex che'n bixa'. g Iorze' nzhab Jesús: ―Di'kë go ticha, porke dizde nal, len, lë' go kan men lugar di mbël. U  %No tu ngubizh dub nzhaded Jesús ro' lagún kwa'n ña'n lazh men Galilea, ze' une Me rop wech xa' re', Simón no Ndres; kigubi bixa' yex le'n nits par zen bixa' mbël, porke kure' zhi'n che'n bixa', 8  knzhab Me: ―Mizhin la zhë ne men xmod gak men, men che'n Dios; kuze' bila' go rë kwa'n gat lë' nak go, no wayila go widi'zh nazhon re'. Ngurezh Jesús primer men che'n Me %  ENo or nzho Juan lizhyi'b, nguiubre Jesús par lazh men Galilea, plo kidi'zh Me widi'zh nazhon che'n Dios par ne men xmod yo men plo nile' Dios mandad, f  G Ze' nguio Me cho' ngubizh no cho' yë'l xid rë ma nazhe'b kwa'n nzho dan; ze' plo ngokla Mizhab ngakide Jesús, no lë' rë ganj che'n Dios miza' kwa'n naki'n Jesús. Nguzublo Jesús kile' zhi'n nazhon che'n Xuz Me Dios F   Orze' tuli mbi'y Sprit che'n Dios Jesús le'n yuo bizh.    Lë'chi nguro' tu widi'zh lo yibë' kwa'n nzhab: ―Lu Xga'na xa' nazhi' da; nizak laxto'n por Lu. Ngokla Mizhab ngakide Jesús y m no or nguro' Jesús le'n nits, une Jesús mixa'l lo yibë', no ngula Sprit che'n Dios yek Me nela tu palom ga'.    Le'n rë ngubizh ze' nguro' Jesús yezh Nazaret, kwa'n ña'n lo yuo che'n men Galilea, par li'lëi' Juan Me you' Jordán, v gNa mililëi' go kun nits, per xa' nzë re' li'lëi' go kun Sprit che'n Dios. Juan mililëi' Jesús le'n nits  #No se' kidi'zh Juan widi'zh che'n Dios, nzhab Juan: ―Xa' nzadkë ticha más tsak xa' lon; no ni gat ñal da, zi' xa' da nela tu mos ga'.  No xab Juan nakxao' yich che'n kamey, mbaino nazi' tu yid laxto' xa'; no kwa'n nzhao xa' nak rë ma nela xanch ga' no mizhin ser. $ CNo rë men xa' nzë lazh men Judea, kun rë men yezh Jerusalén, ngwa bixa' lo Juan, ngwaxo'bdol bixa', orze' mililëi' Juan bixa' le'n you' Jordán. d CKuze' nguio Juan le'n yuo bizh, nililëi' Juan men le'n nits, nu nzhab Juan: ―Bila' go rë kwa'n gat lë' nak go, orze' goklëi' go par lu' go, walika mila' go kwa'n nak go, nes par che' Dios rë kwa'n nzë'b xki go.  Lo yuo bizh, naye di'zh xa' re' lo rë men:“Bizuxkwa' go nez che'n Dios,
nali laka bile' go nez ro che'n Me.” B Lo yech che'n profet Isaías, tu xa' midi'zh por Dios chi tiemp, se' nzhab:Biwi', nzhab Dios lo Xga'n Me, dilant lol xëla tu xa' di'zh por Lu,
par kuxkwa' xa' nez dedal. Q~ Se' nguzublo widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist, Me nak Xga'n Dios. }no nu bilu' go lo bixa', le' bixa' rë kwa'n milen mandad lo go; no bitsila go, na nzo kun rë men da dubta', haxta or lox yizhyuo.;|okuze' wa go, gudi'zh go xti'zha lo rë lo ben men yizhyuo par gak bixa' men da, no bililëi' go bixa' por lë Dios Xuz go, no por lë Xga'n Me, mbaino por lë Sprit che'n Dios; a{;No nguzubi Jesús lo bixa', nzhab Me: ―Nalse na nile mandad lo yibë' no lo yizhyuo; nzUOr une bixa' Jesús, nzho bixa' nzhab lo Me, lë' Me nazhon, no nzho bixa' nangayilat chi lë' Mei. |yqDub za chi' bitub men che'n Jesús, ngwa bixa' mont kwa'n ña'n lazh men Galilea, plo nzhab Jesús ya bixa'. gxGOrze' nguzen rë sondad ze' dimi, no mile' bixa' nela xmod nzhab ka rë xa' re'; no rë widi'zh kwa'n michao' yek rë men re', haxta zhë nalzhë, se'gaka nidi'zh men Israele. Kwa'n mika'b Jesús lo rë men che'n Me Zw-no chi lë' Pilat gon kure', la'u no dizhnu xa' par niyent kwan le' xa' kun go. v9 mbaino nzhab bixa': ―Sa' guzh go lo rë men: “Rë xa' nak men che'n Jesús, yë'l mbi'd bixa' or naxnaa no, miliwa'n bixa' kwerp che'n Jesús”, "u= Orze' ngwadi'zhnu rë ngulëi' ze', rë xa' nzo lo rë men Israel, par mia'n bixa' di'zh xmod le' bixa', no ndix bixa' nayax dimi, nka' rë sondad ze', It  Dub ña rë una' ze', lë'chi rë sondad xa' mikina ro' ba', nzha bixa' yezh Jerusalén, par ngwayab bixa' rë kwa'n ngok ro' ba', lo rë ngulëi' xa' nile' mandad lo más rë ngulëi'. s# orze' nzhab Jesús: ―Nazhebt go; wayab go lo rë wecha, ya bixa' lazh men Galilea; ba' ne bixa' da. Kwa'n midi'zh rë xa' mikina ro' ba' &rE Lë'chi, ngurulo Jesús lo biuna' nez, no nzhab Me: “¡Wen ya go!”, orze' nguzubi bixa' lo Jesús, nzhab bixa' lo Me nazhon Me, no nde'zh bixa' ni' Me, qOrze' ñaoxo'n rë una' ze' nzhayab bixa'i lo rë men che'n Jesús; dox nizheb bixa' per nu ska dox nizak laxto' bixa' por kure'. GpBizë go tuli, wayab goi lo rë men che'n Me, lë' Me nguruban; no or ya go lazh men Galilea, biwi' go, lë' Me nzhubner la lo go; ze' ne go Me, kimbëz la Me zhin go; kure' nzadnin lo go. uocYent ra' Me re', lë' Me nguruban la, nela xmod midi'zh ka Me lo go, ter dë' go, biwi' go plo nguxo'b Me. qn[per nzhab ganj lo rë una' re': ―Nazhebt go, lë'da nane ka lë' go kikwa'n Jesús, Me ngut lo krus. m+Or une rë sondad xa' kikina ro' ba' ze' rë ganj re', dox nizheb bixa' maska nixiz bixa' haxta ngwachin bixa', mia'n bixa' nela men ngut ga'; al;Nilu' lo ganj re' nela ki che'n tu do'zi' ga', mbaino xab xa', bëo laka nela yeg ga'. $kALë'chi miwin tu xo ro, ngulali tu ganj che'n Dios lo yibë', nguzubi ganj re' ro' ba', no mizubchi xa' ke kwa'n nayao' ro'i, orze' nguzob xa' lo ke ze'. sj aOr nded zhë sabd ze' xtu riyë'l, Mari Madalen kun xtu Mari, ngwatswi' bixa' ro' ba' plo miga'ch Jesús. i1BOrze' ngwa bixa' ro' ba', no mikë' bixa' sey che'n gobier lo ke kwa'n miao' ro' ba' ze', mbaino mizhin bixa' rë sondad kikina ro' ba'.ghGAOrze' nzhab Pilat: ―Bi'y go dike rë sondad naki'n go, par kina haxta plo nzhakla go. gw@Kuze' nal, bixë'l go pla sondad che'n go par kina ro' ba', haxta za yon ngubizh; napa' ya rë men che'n xa', yaliwa'n kwerp che'n xa', orze' di'zh rë men che'n xa', lë' xa' nguruban. No kwa'n kide xa' men re', más gat lë't gake ke or galo. f?nzhab bixa': ―Lë'o, nitsila no, miyi' xa' nikide men ze', or naga gat xa', nidi'zh xa', ngubizh yon di gat xa', lë' xa' ruban. De>Xtu riyë'l, or nded la zhë kwa'n nichao' rë men Israel kwa'n nzhao bixa' lani Pask; rë ngulëi' xa' nile' mandad lo más rë ngulëi', kun rë men fariseo, ngwa bixa' lo Pilat, udc=No Mari Madalen kun xtu Mari, nzob bixa' ro' ba' plo miga'ch Jesús. Xa' kikina ro' ba' plo miga'ch Jesús vceOr ngula yë'l, orze' mizhin tu miyi' rrik xa' lë Che, xa' nzë yezh Arimatea, no nu xa' men che'n Jesús. |_q8Xid rë una' ze' nzo Mari Madalen, no Mari xna' Jakob mbaino xna' Che, kun xna' rë xga'n Zebedeo. Miga'ch Jesús ^7No nayax rë una', xa' ngoknu Jesús, dizde lazh men Galilea nza'dkë bixa' tich Me; zit nzhin bixa', kiwi' bixa' kwa'n nzhak ze'. J] 6Lë' capitán Roma kun rë sondad che'n xa', rë xa' kikina Jesús; or une bixa', lë' xo miwin kun más rë kwa'n kiyak, dox mizheb bixa', orze' nzhab bixa': ―Walika, Xga'n Dios miyi' re'. \w5nguro' bixa' le'n ba', no dispwes di nguruban Jesús, nguio bixa' yezh Jerusalén, mbaino une nayax men rë xa' re'. A[}4mixa'l le'n rë ba', nayax rë men che'n Dios nguruban, &ZE3Lë'chi ngurëzla lar nikë le'n yado' plo lë santuar, plo más nazhon, chop lë' ngoke tuli, di al ya haxta al yët; no miwin xo, ngo't bech le'n rë ke; IY 2Orze' xtu wëlt nguru'zhië Jesús, mizi' la Me, ngut Me. NX1per nzhab más rë men: ―Bila' go nabei, chi ziyi'd Li gaknu xa'. W0Orze' tuli ngwa tu xa' ngwagazh tlë' sponj le'n vin ni; mizob xa'i yek tu yaxtil, orze' michi xa'i ro' Jesús par ngu' Mei, V/No pla men nzhin ze' mbin widi'zh re'; orze' nzhab bixa': ―Bingole, Li kibezh xa' re', tu xa' mixë'l Dios nzhala. 3U_.no mis orze', paste las tres, naye nguruzhië Jesús, nzhab Me: ―¡Eloi, Eloi!, ¿lama sabactani? (Widi'zh re' gab: ¡Dios da! ¡Dios da!, ¿chon mila' nzë'b go da?) [T/-Dizde garol ngubizh nguzublo mikao dub yizhyuo, haxta las tres zhë midi'y, qS[,No haxta rop wa'n, xa' nikë lo krus tu ga' lad che'n Jesús, midi'zh nakap lo Me. Or ngut Jesús R+Nidi'zh xa', ñila xa' Dios, nal nabei chi zaknu Dios xa' chi lë' Dios wali nazhi' xa'. ¿Gat lë' xa' nidi'zh, Xga'n Dios xa'? .QU*―Nayax men miliyak xa', per kun lë' xa' yent kwan gak le' xa'. No chi lë' xa' walika nak rey lo rë men Israel, ¡nal la xa' lo krus, nes par yila be xa'! (PI)Se'ska midi'zh rë xa' re' nakap lo Jesús: rë ngulëi' xa' nile' mandad, kun rë xa' nilu' ley, mbaino kun rë xa' nzo lo rë men Israel; nzhab bixa': 6Oe(nzhab bixa': ―¡Lu kwa'n nidi'zh, chilal yado', no chontsa ngwizh, kuxkwa'le xtu wëlt; nal, bile' nagattal! Chi lë'i walika, nakal Xga'n Dios, nal, ¡gula lo krus ba'! ]N3'No rë xa' nided ze', maska nikwin bixa' yek bixa', kidi'zh bixa' nakap lo Jesús, sM_&No nu chop wa'n mikë' bixa' lo krus orze'; tu xa' lad direch, no xtu xa' lad izkierd che'n Jesús, L%No yek krus che'n Jesús, mikë' bixa' por kwan ngut Me, no se' mizob bixa': “Xa' re' Jesus, rey che'n rë men Israel.” BK$Ze' nguzob rë sondad kikina par yent cho la Me lo krus. QJ#Orze' mikë' bixa' Me lo krus, no nguzhit bixa' di cho le' gan xab Me. aI;"Ze' miza' bixa' vin kwa'n noch mirra par go Jesús; per or mile' Me prebe, nangot Mei. XH)!Orze' ñanu bixa' Jesús plo lë Gólgota. Widi'zh re' gab, Wes Yek Men Ngut. G' Or nzharo' bixa' ro' yezh, mizhë'l bixa' tu miyi' yezh Cirene xa' lë Simón, jwers mile' rë sondad, mbi'y xa' re' krus che'n Jesús. 4FaOr milox nguzhitnu bixa' Jesús, ngulo' bixa' lar naxne ze' yen Jesús, orze' migak ska bixa' Me xab Me, orze' ñanu bixa' Jesús par kë Me lo krus. Nkë Jesús lo krus bE=No michuk bixa' lo Jesús, mbaino mis bar kwa'n nzho ya' Me, mikë' bixa'i yek Me. \D1No mizuxkwa' bixa' tu koron yich par mizob bixa'i yek Jesús, mbaino ngulo bixa' tu bar ya' Me lad direch, orze' nguzuxib bixa', kiyitnu bixa' Me, nzhab bixa': ―¡Rey che'n rë men Israel, par dubta' ban go! \C1Or ngulo' bixa' xab Jesús, migak bixa' Me tu lar naxne, chigab che'n tu rey ga'. B}No mbi'y rë sondad Jesús ro' yalao kwa'n lë ‘pretorio’. Ze' migan pas xo'p gayo' sondad román naka'n lo Jesús. 0AYOrze'se miliya' Pilat Barrabás, no lë' Jesús, mile' xa' mandad, ngurële tich; mbaino michi xa' Jesús lo rë sondad che'n xa' par kë' bixa' Jesús lo krus. a@;Orze' nkab rë men: ―¡Yek no xo'b kwa'n gat xa' ba', mbaino yek rë xmë'd no! o?WOr une Pilat, yentra' kwan nzhon rë men, no haxta kun Pilat, niyi' la bixa', orze' mile' Pilat mandad ñë'd nits, nde'b ya' xa' dilant lo rë men, no nzhab xa': ―Gat lë't yeka xo'b kwa'n gat miyi' ba'; kuba' xkwent go. >Orze' nzhab Pilat: ―¿Per chon? ¿Kwan tu kwa'n gat lë' mile' xa' re'? Per xtu wëlt nguruzhië rë men: ―¡Kë xa' lo krus! =Per nzhab Pilat: ―Bai kun Jesús, xa' nzhab go lë Krist, ¿xmod gak xa'? Orze' rë men nkab: ―¡Kë xa' lo krus! <Orze' nzhab Pilat xtu wëlt lo rë men: ―Di lo rop xa' re', ¿cho xa' nzhakla go, liyan? Nkab rë men: ―¡Barrabáze! P;Per lë' rë ngulëi', xa' más nile' mandad, kun rë xa' nzo lo rë men Israel, mile' bixa' gan, miki'l bixa' men, par na'b bixa' lo Pilat, liya' xa' Barrabás, no lë' Jesús, gab bixa' gat. `:9Dub nzob Pilat plo nile' xa' yalgustis, mixë'l una' che'n xa' tu abis lo xa', nzhab una': “Nale'tal ni tu kwa'n kun miyi', xa' nile' kwa'n nzhakla Dios ba'; por lë' xa', dox nazhe'b micha' laxto'n na'guxin.” w9gSa' nzhab Pilat porke ngwanu laxto' xa', lë' rë xa' nak zhi'n ze', michi Jesús por mal laxto' bixa'. D8Or migan nayax men lo Pilat, par nabei, cho xa' liya' xa', kuze' nzhab Pilat lo rë xa' kikë' kixu' Jesús: ―¿Cho nzhakla go liyan? ¿Chi Jesús Barrabáze, o Jesús xa' lë Kriste? S7No nzho tu miyi' lë Barrabás lizhyi'b, tu xa' dox nzho'b xti'zh nakap. 6wNo kad li'n or nzhal lani Pask, kinu Pilat tu kostumbr, niliya' xa' tu men nzho lizhyi'b, dike xa' gab rë men. |5qPer yent kwan ngakab Jesús, orze' xe mia'n Pilat tuli, net xa' kwan le' xa'. Mina'b men, kë Jesús lo krus y4k Lult mina'bdi'zh Pilat lo Jesús, nzhab Pilat: ―Taxa, ¿chi gat kiyontal, dox kwa'n kine rë xa' re', nakal? 3 No or kikë' rë xa' re' kixu' Jesús; rë ngulëi' xa' más nile' mandad, kun rë xa' nzo lo rë men Israel, yent kwan ngakab Me. &2E Or michi bixa' Jesús lo Pilat, xa' nak gobiernador, nzhab Pilat lo Jesús: ―¿Chi lu nak rey che'n rë men Israel? Nkab Jesús: ―Yub go kine dai. 1 Kun dimi re', nguzi' bixa' yuo che'n xa' nichao' rë kwa'n bitsi'n, nela xmod mile' ka Dios mandad da.” Jesús lo Pilat A0{ nes par ngok rë widi'zh kwa'n midi'zh profet Jeremías, tu xa' midi'zh por Dios, or nzhab xa': “Nguzen bixa' gal bichi' pes dimi plat, pres kwa'n nzhab rë men Israel tsak men Da. B/Kuze' ngulolë men yuo ze', Yuo Ren, haxta zhë nalzhë, .Orze' mia'n bixa' di'zh, kun dimi ze', zi' bixa' tlë' yuo plo lë, yuo che'n xa' nichao' rë kwa'n bitsi'n, par ga'ch rë men zit. h-IOrze' rë ngulëi' xa' nile' mandad lo más rë ngulëi', mikan bixa' dimi ze', orze' nzhab bixa': ―Dimi re' nzhi'b de la, lë'i ngox ngut men; lo ley che'n be nzobni', nagakt yo dimi gat lë' plo nzho dimi che'n yado'. t,aOr ngulubi Judas rë dimi ze' le'n yado', tuli ka ña xa', ngulo xa' do' yën xa', yub xa' mbit xa'. Q+no nzhab Judas lo bixa': ―Dox nzë'b xkin lo Dios, por michi'n tu men lo go por dimi, tu xa' yent kwan nzë'b par ñal gat xa'. Orze' nzhab rë xa' re': ―¡Tlë't no miki'lal! ¡Kuba' xkwentalx! `*9Judas, xa' mito Jesús, or une xa' nzhab rë ngulëi' xa' nile' mandad, kun rë xa' nzo lo rë men Israel, lë' Jesús gat, dox mizine xa'i. Kuze' ngwazhireska xa' dub gal bichi' pes dimi plat lo rë xa' re', w)gNali'b Jesús mbi'y bixa' Me lo Pilat, xa' nak gobiernador lo rë men Roma. Judas Iscariote mbit yub xa' xa' ( Xtu riyë'l garzi'l laka, rë ngulëi' xa' nile' mandad kun rë xa' nzo lo rë men Israel, mikwa'n bixa' mod par gut bixa' Jesús. O'KNo mitsila Per kwa'n nzhab Jesús: “Walika kwa'n nin lol, mis nal yë'l re', wëlt yon or lox gabal gat nili'be'tal da, orze' kë' tu nguid gai kant.” Orze' nguro' Per ze', dox nzho'n Per.&JOrze' xtu wëlt mize't xa' Dios, nzhab xa': ―¡Lë Dios, walika, gat nilibe'ta' xa' ba'! Lë'chi orze' mikë' nguid gai kant. 0%YIGuzhëla di ze', pla rë xa' nzhin ze' nguzubi lo Per, nzhab bixa': ―¡Walika, nukal nak tu rë men che'n xa' ba', porke dox nakbe'i di xmod nidi'zhal namás! ^$5HPer xtu wëlt mize't Per Dios, nzhab Per: ―Lë Dios, gat nilibe'ta' xa' ba'. '#GGOr nguro' Per ro' yo', une xtu kriad che'n ngulëi' ro Per, nzhab una' lo más rë men nzhin ze': ―¡Lë' nu ka xa' re', nikizë kun Jesús Nazareno! u"cFPer dilant lo rë nak men nzhin ze', nzhab Per lo una': ―¡Gat nuta' da! ¡Neta kwan kidi'zhal you! ;!oEDub kiyak rë kure', lë' Per nzob al tich, lo luwe, lë'chi nguzubi una' nak mos che'n ngulëi' ro lo Per, nzhab una': ―Nu ka lu, nikizë' kun Jesús, xa' nzë Galilea. z mDno nzhab bixa': ―Chi walika lu nak Krist, ¡guro' divin cho ndinal, nabei! Nzhab Per, gat nilibe't xa' Jesús iKCOrze' michuk bixa' lo Jesús, no ndin men Me; mitsao' bixa' lo Me orze' ndich men ro' Me, kOBNal, ¿kwan ne go ñal xa'? Orze' nkab rë men ze': ―Nzhap xa' dol, no ñal gat xa' por kuba'. AOrze' michëz ngulëi' ro xab, nela tu señ, lë' Jesús midi'zh tu kwa'n nakap par lo Dios. Orze'se nzhab xa': ―Rë go mbin, lë' xa' midi'zh tu kwa'n nakap lo Dios. ¿Kwan ra' gakla be, ne men, xtu kwa'n nak xa' re'? Rë go mbin kwa'n midi'zh xa'. hI@Orze' nzhab Jesús: ―Yub go ne dai. Per nin lo rë go, lë' go ne, Xga'n Dios, Me nu nak tu men yizhyuo; lë' Me zob lad direch che'n Dios, Me nile' mandad lo rëi; mbaino ne go, lë' da yal le'n tu xkao lo yibë'. /W?Per yent kwa'n ngakab Jesús. Orze' minabdi'zh ngulëi' ro xtu wëlt, nzhab xa': ―Por Dios, Me naban par dubta', bine lo no, chi lu ka nak Krist, Xga'n Dios. ~u>Orze' nguzuli ngulëi' ro, par nzhab xa' lo Jesús: ―¿Chon gat nikabal? Biwi', kwan kine rë xa' re' nakal. }=―Mbin no midi'zh xa' ba', nzhab xa': “Na chil yado' che'n Dios, mbaino chontsa ngubizh, kuxkwane xtu wëlt.” veRë ngulëi' ro, no rë xa' nzo lo rë men Israel, mbaino rë gustis xa' más tsak, kikwa'n bixa' tu men, kë' kixu' Jesús, tu kwa'n ñal gat Me, par gut bixa' Me. >u:No lë' Per zit-zit nzhakë tich Jesús, haxta mizhin xa' lo luwe che'n ngulëi' ro. Orze' nguzob Per xid rë xa' nikina yado', par kila'ch Per, nabei kwan pa' li'nu bixa' Jesús. {9Orze' mbi'y bixa' Jesús lo Caifás, ngulëi' ro; plo nzhin rë xa' nilu' ley, kun rë xa' nzo lo rë men Israel. Z-8Per rë kure' nzhak par gak rë kwa'n mizobni' rë profet, rë xa' midi'zh por Dios. Orze', rë men che'n Jesús mikë' karre, mila' nzë'b bixa' Me. Mizhin Jesús lo rë gustis men Israel, rë xa' más tsak W'7Orze' nzhab Jesús lo men nayax ze': ―¿Chon nzë go kun spad mbaino kun yarrot? ¿Chigab tu men wa'n zen go? Zilita' nguzon lo luwe che'n yado', milun widi'zh che'n Dios lo go, no nangazent go da. Y+6Per, ¿xmod ka gak widi'zh kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios, se'ka naki'n gak? wg5¿Chi nanetal, lë'da gak na'b lo Xuza, no tuli xë'l Me más di tu dusen mil ganj, par dil kun rë men re'? 4orze' nzhab Jesús lo xa' re': ―Gulu'chao' spad che'nal, ¡bila'o unelai!, porke rë xa' nidil kun spad, kun lë'skai gat xa'. oW3lë'chi tu rë xa' nzo kun lë' Me, ngulo' spad che'n, micho' xa' nzha tu rë mos che'n ngulëi' ro, r]2no nzhab Jesús lo Judas: ―Wech, kwa'n nzël, tuli bile'i. Orze' nguzubi men, no nguzen bixa' Jesús, f E1Or nguzubi xa' lo Jesús, nzhab xa': ―¡Mal maestr! Orze' michiro' xa' ta' kwats Me, s _0No xa' chi Jesús, nzhab xa', le' xa'i kun tu señ: “Xa' chiro'n ta' kwats, xa' ze'i, guzen go xa'.” /Se'gaka kidi'zh Jesús kure', lë'chi mizhin Judas, yub tu xa' nzho xid za tu dusen men che'n Jesús, kun tu bëd men; cho bixa' nzen spad no más bixa' nzen yarrot. Rë xa' re' nzë por mandad che'n rë ngulëi' ro no por rë xa' nzo lo rë men Israel. ` 9.Waxche go, cha' go, ro' be re'; biwi' go, lë' xa' chi da nzë la ba'. Ngwaga' Jesús f E-Lult miëk Me plo nzhin yon men che'n Me, nzhab Me: ―¿Taxa, se' gaka naxnaa go no kile' go diskans? Biwi' go, lë' or ngol la, lë' Xga'n Dios, Me nu nak tu men yizhyuo, lë' men chi Da lo rë men nzë'b xki lo Dios. c?,Orze' mila' Jesús naxnaa bixa', wëlt mion ngwana'b Me lo Xuz Me Dios, se'ga' nzhab Me. iK+Or nguiubre Jesús, xtu wëlt naxnaa la rë men che'n Me, porke dox nzë mika'l lo bixa'. *Orze' ngwana'b Jesús xtu wëlt lo Xuz Me Dios, nzhab Me: ―Xuza, chi nagak ded rë kwa'n nazhe'b zaka re', gak kwa'n nzhaklal. +)Bikina go go no guna'b go lo Dios, par nayachin go lo che'n Mizhab. Le'n laxto' go nzhakla ka go che'n Dios, per kwerp che'n go gat nzhaklate. [/(Orze' nguiubre Jesús plo nzhin yon men che'n Me re'; per une Me, lë' yon xa' naxnaa la. Orze' nzhab Me lo Per: ―¿Chi nguzen la mika'l go? ¿Chi naxekt go ni tu rrat win tsa, ga'na go par kina go da? }s'Orze' nguzë Jesús xche'p dilant; ze' ngo't kuslo Me lo yuo, no mina'b Me lo Dios, nzhab Me: ―Xuza, par Lu rëi gak le'l. ¿Chi zak kubchil da lo rë kwa'n nzadkë ticha re'? Per gat lë't kwa'n nin kuze' gak, nab tsa kwa'n nzhaklale. {&orze' nzhab Me lo yon xa' re': ―Nazhe'b dox nizi da, nela tu men naxiat ga'; biya'n go re', naga't go; bikina go da. -%No or nzhanu Me nab tsa Per, kun Jakob, mbaino Juan, orze' tuli nguzublo niyentra' jwers Me por tanta nizheb Me, no netra' Me kwan le' Me,  $Lult ngwa bixa' tu plo lë Getsemaní, ze' nzhab Jesús lo rë men che'n Me: ―Re'ga guzob go; lë' da nzhana'b lo Dios. "=#Per garga'l nzhab Per: ―¡Ter tutsa gat da kun go, per nalata go! No se'ska nzhab rë bixa'. Jesús mina'b lo Dios le'n huert plo lë Getsemaní ~)"Orze' nzhab Jesús: ―Walika kwa'n nin lol, mis nal yë'l re', wëlt yon or lox gabal gat nili'be'tal da, orze' kë' tu nguid gai kant. X})!Orze' nzhab Per: ―Ter rë xa' re', la' nzë'b go, per nase, nalata go. ;|q Per or ruban da, lazh men Galilea kwëza yi'd go. M{orze' nzhab Jesús lo rë men che'n Me: ―Nal yë'l re', lë'u la' nzë'b da, porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Lë'da gut miyi' kwa'n nikina mbëkxi'l, no lë' rë mbëkxi'l re'chbe.” jzMOr milox mikë' bixa' tu kant che'n Salmo lo Dios, orze' nzha bixa' yek lom plo lë Olivo, KyLë' da ni lo go, nago'tra' nits gub xtu wëlt nela xmod kiyo'ne nalre'; or go'ne xtu wëlt kun go plo nile' Dios mandad, xa'la mod gake. Midi'zh Jesús, lë' Per gab, gat nili'be't xa' Jesús x}kure' nak ren da kwa'n xon; por lë'i ya'n Dios di'zh lo rë men da par che' Dios rë kwa'n nzë'b xki nayax men lo Me. wOrze' nguzen Me tu vas nits gub; se'ska miza' Me xkix lo Dios, no miza' Mei, ka' rë men che'n Me, nzhab Me: ―Gu' rë go kure'; ~~}o|{{ zzyrxxlx"wwUvvEuu t4sys%rrcqq8pp6oo nnMmllolkk{k)jjihh#fff=eeJddbcbbaa~a`6__B^^B]]&\D[ZZYY?XWWWVV7UUUTT!SRRRAQPPDONNNMwLtKKLJJ.II$HHWHGxFFFEDDDCCBGAA'@@@>==8<;; :v:49887Y6U5554J33z2<1K0j//Q..--&,++*))((';&&R%$$$S##/""d!y l a'7->$d}0 n Z N>{! ] #  3\a_g$% No lwega' nkë Me bark kun rë men che'n Me, par nzha bixa' lazh men Dalmanuta. Mina'b rë men fariseo, le' Jesús tu kwa'n nazhon por Dios S# Rë xa' ndao re', paste como tap mil bixa'. Orze' ngulunez Jesús bixa'. Y"+Rë men ndao haxta plo une ndao bixa', no mikan bixa' rë bilao; gazh kardore. !No nu pla mbël win kinu bixa'; xtu wëlt miza' Me xkix lo Dios por lë'i, no mile' Me mandad, par ndi'z bixa'i xid rë men ze'. ^ 5Orze' mile' Jesús mandad, zob rë men ze' lo yuo, no or nguzen Me za gazh pan, no miza' Me xkix lo Dios, orze' michix Mei no miza' Mei ka' rë men che'n Me par ki'z bixa'i gao rë men ze', no ndi'z bixa'i. U#Orze' minabdi'zh Jesús pla pan kinu bixa', no nzhab bixa': ―Gazhe. zmOrze' nzhab rë men che'n Me: ―Per, ¿xmod za' met kwa'n nayax gao rë men re', plo niyent kwan nak re'? zmno chi xëla bixa', bi bixa' lizh xa', sin naga gao bixa', nzho rriez gu'zh bixa' nez, porke nzho xa' nzë zit. {―Dox nilats laxto'n rë men re', porke nzhala chon ngubizh nzhin bixa' lon, no gat kinut bixa' kwa'n gao bixa',  #Le'n rë ngubizh ze', migan tu bëd men xtu wëlt, no gat kinut bixa' kwa'n gao bixa'; orze' ngurezh Jesús rë men che'n Me par nzhab Me: N%Orze' dox xche mia'n kiwi' rë xa' nzhin ze' por kwa'n ngok re', orze' nzhab bixa': ―¡Rë kwa'n niliyak Jesús! Haxta rë men sord, nzhon kwa'n; mbaino rë men nagakt di'zh, nzhudi'zh xa'. $Orze' mila' Jesús di'zh, yent cho lo gab bixa'i; per ter mile' Jesús mandad, nadi'zht bixa'i, ngont bixa'i, más midi'zh bixa'i. Z-#No mis orze', mixa'l nzha xa' no nguruban luzh xa', midi'zh xa' klar laka. wg"orze' ngulits Me lo Me lo yibë', no mizi' laxto' Me, nzhab Me: ―¡Efata! (Widi'zh re' gab: “Bixa'l”). /W!Orze' ngulo' Jesús miyi' re' tu lad xid rë men, par ngulo Me bikwen ya' Me le'n nzha miyi' re', orze' michuk Me par migal Me lo luzh miyi' re' kun nzhuk che'n Me, # Ze' ñanu pla men tu miyi' sord, no gat nirolant kwa'n nidi'zh xa'; no kwa'n dox mina'b bixa' lo Jesús, par xo'b Me ya' Me yek miyi' re'. 9Orze' nguro' Jesús lazh men Tiro, no nded Me lazh men Sidón mbaino lazh men Decápolis, par mizhin Me ro' lagún kwa'n ña'n lazh men Galilea. 9kNo or nguiubre una' par lizh una', lë' xmë'd una' nax la lo lo'n, no lë' mbi mal nguro' la laxto' më'd. Miliyak Jesús tu men sord no gat niro'lant kwa'n nidi'zh xa' zmOrze' nzhab Jesús: ―Por kwa'n nel re', bizë; nale'tra'l xigab, lë' mbi mal nguro' la laxto' xmë'dal. 1Orze' nzhab una': ―Walika goi Señor, per no ska ño mbëk xan mes plo nzhao rë xmë'd Dios, par gao ma rë biyo ye'n kwa'n nzhab lo yuo. orze' nzhab Jesús lo una': ―Bila' gao rë xmë'd Dios galo; porke gat ñalt, kubi men lo mbëk rë kwa'n kiyao rë xmë'd Dios. No una' re' tlë't men Israel xa', lë' xa' nzë yezh sirofenicia. Dox nguna'b una' lo Jesús par ko' Me mbi mal laxto' xmë'd una', 0YLwega', mbin tu una', lë' Jesús nzho ze'; no una' re' kinu tu më'd una', nzho tu mbi mal laxto' më'd. Orze' mizhin una' lo Jesús, no ngo't kuslo una' lo Jesús. " =Di ze' nguro' Jesús par nzha Me lazh men Tiro mbaino par lazh men Sidón. Orze' nguio Me le'n tu yo' par nanet men Me, per nangakt ngayuka'ch Me.  Rë kwa'n gat lë' re' niro' laxto' men, no por lë'i, ña'n gat nambet men lo Dios. Tu una' zit mina'b, gaknu Jesús una' 6 embaino rë xigab zen men una' che'n xtu men, rë xigab gap men kwa'n dimás, rë xigab dox gat lë', rë xigab kide men xtu men, rë xigab ban men kun tu men xtu men, rë xigab wix men gap men kwa'n kinu xtu men, rë widi'zh nakap nidi'zh men Dios, rë xigab marian, mbaino rë xigab kwa'n yent yek.  'porke laxto' men niro' rë xigab gat lë' re': Rë xigab ban men kun kwaliskier xtu men, rë xigab liwa'n men che'n xtu men, no gut xa' men; r ]No nzhab Me: ―Xigab gat lë' kwa'n niro' dizde laxto' men, kure' nile', nzhak gat nambet men lo Dios, Nporke rë kwa'n nzhao men, gat nibite corazón che'n men, sino ke lë'i nibi laxto' men, orze' niro'skai or ña xa' bi'x. Kure' nzhab Me, par zobyek mene, ke lë' rë kwa'n nzhao men, rëi nambe. 5Orze' nzhab Me: ―¿Taxa nu go, nagakt zobyek go kure'? ¿Chi gat nanet go, yent cho tu kwa'n nzhao men, nile' ña'n gat nambet men lo Dios?, !No or mila' Jesús rë nak men ze', nguio Me le'n yo', orze' nzhab rë men che'n Me lo Me: ―¿Kwan gab widi'zh kwa'n milu' go ba'? $CCho go nzob nzha, bin goi. Gat lë't por kwa'n nzhao men o por kwa'n nzho men, nzhak gat nambe men lo Dios, sino por kwa'n gat lë' nzho laxto' mene. a;Orze' ngurezh Jesús rë men, par nzhab Me: ―Bin rë go kure', no bizobyek goi: uc Por rë kostumbr che'n go, nile' go natsaktra' widi'zh che'n Dios, no nzho más rë kwa'n, kwa'n nile' go. 7i Kuze' nala't go gaknu men xuz men o xna' men.  Per go nzhab: “Lë' men gak ka gab lo xuz o lo xna': Nagakt gaknun lu, porke rë kwa'n kinun, lë'i mizala par Dios.”  porke se' midi'zh Muisés: “Gop kwent xuzal mbaino xna'l”, no, “Cho xa' ke xuz xa' o xna' xa', ñal gat xa' ze'.” ~y No nu nzhab Jesús: ―¡Walika natsin go par nitsinu go che'n Dios namás, par nile' go rë kostumbr che'n go!, X})Porke go, tu lad nila' go che'n Dios, namás par nile' go kostumbr che'n men. k|OYent cho kwent nidi'zh bixa' nazhon Da;
porke rë kwa'n nilu' bixa' por Da, pura che'n mene. c{?Orze' nzhab Jesús: ―¡Mbël gox! Walika kwa'n midi'zh Dios por Isaías por go or mizobni' Isaías kure':Rë men re'; nidi'zh bixa' nazhi' bixa' da,
per niyent kwan nize'n bixa' kun laxto' bixa'. vte7orze' rë men nzhin naka'n yezh ze', karre ñanu bixa' rë men nzhakne lo ya, plo mbin bixa' mizhin Jesús. No or milox nded bixa' le'n nits, orze' mizhin bixa' par lazh men Genesaret, orze' mikido' bixa' bark ro' nits. q74Se' nguzak bixa', porke nagat zobyek bixa' kwa'n mile' Jesús kun rë pan ze'; porke nayao' yek bixa'. Miliyak Jesús pla men nzhakne yezh Genesaret epC3Orze' nkë Jesús le'n bark, no ngulëz mbi. Orze' rë bixa' xe mia'n tuli por kure'. o{2porke rë bixa' une Jesús, dox mizheb bixa', per lwega' midi'zh Jesús lo bixa', nzhab Me: ―¡Nazhebt go! ¡Ka nai! n1Per or une bixa', lë' Jesús nzhazë lo nits, mile' bixa' xigab: “¡Paste tu komale!”, kuze' haxta nguruzhië bixa', gmG0No une Me rë men che'n Me, dox vid kitsë' bixa' bark kun ya' bixa', porke nzo dox mbi no kichë'l-lo bixa' mbi. No paste las tres or garzi'l, nzhazë Me lo nits plo nzhazë bixa'. No ngokla Jesús, ngazhubner lo bixa'. bl=/No or ngula yë'l, lë' bark nzha la garol sao' nits, no lë' Jesús nzo gak ka lo yuo. ck?.No or milox ña rë men ze', orze' nzha Jesús le'n mont par nzhana'b Me lo Xuz Me Dios. No lwega' mile' Jesús mandad, nkë rë men che'n Me le'n bark, par ñaner ga' bixa' xtu ro' nits plo lë Betsaida; no lë' Me mia'n tras par miwi' Me xmod ña rë men ze'. ai;,No rë men ndao re', nab tsa rë xa' miyi', como gai' mil bixa'. Jesús nguzë lo nits ghG+No mikan bixa' rë bilao kwa'n mia'n sobr ndao rë men ze'; michizhë bixa' tu dusen kardor. 3ga*No rë men ndao haxta plo une ndao bixa'. xfi)Orze' nguzen Me za gai' pan ze' no rop mbël ze', no or miwi' Me lo yibë', no miza' Me xkix lo Dios, orze' michi'x Mei, no miza' Mei ka' rë men che'n Me, par ki'z rë men che'n Mei gao rë men ze'. No se'ga' mile' Me kun rop mbël ze'. `e9(No nguzhin montón bixa', por gayo' bixa', no por cho' bichi' ga' bixa', por montón. Td!'Orze' mile' Me mandad, nguzhin tu montón ga' bixa', lo gozh nayë'. c&Orze' nzhab Jesús: ―Biwi' go pla pan kinu go. No or milab bixa'i, orze' nzhab bixa': ―Kinu no ga'ytsa pan, no chop mbël. Fb%Orze' nzhab Jesús: ―¡Biza' go kwa'n gao bixa'! Orze' nzhab rë men che'n Me: ―¿Taxa nzhakla go yazi' no kwa'n gao bixa', kun dimi kwa'n nile' men gan chop gayo' ngubizh zhi'n? a$Más ñal guzh go lo rë men ba', bi bixa' lo rë xa' nzho dan mbaino lo rë xa' nzho yezh win, par yazi' bixa' kwa'n gao bixa'. q`[#No nzhazhëlalyuo, orze' nguzubi rë men che'n Me, nzhab: ―Yent kwa'n nak dan re', no cho or la nal. \_1"Or ngula Jesús bark, une Me dox nayax men nzhin la, orze' milats laxto' Me rë men ze', porke nzhin bixa' chigab nela rë mbëkxi'l kwa'n yent cho nikina ga'. Orze' nguzublo milu' Jesús nayax kwa'n lo bixa'. H^ !Per nayax men une nzha Jesús kun rë men che'n Me, no ngwanu laxto' bixa' plo nzha Jesús. Orze', rë bixa' nzha ni' plo nzha Jesús, no galo bixa' mizhin plo zhin Me kun rë men che'n Me. L] Orze' ña Me kun rë men che'n Me le'n tu bark, plo yent cho nak. `\9orze' nzhab Me lo rë men che'n Me: ―Guro' go xid rë men ba'; cha' go nzha be plo yent cho nak, par le' go diskans che'p. Porke dox men nzhin lo bixa', cho ña la, no cho laore nzë; kuze' ni nangak ngao bixa'. 1[[Orze' ñë'd rë apost, men che'n Jesús xa' más nile' mandad, migan bixa' lo Me, no midi'zh bixa' rë kwa'n nazhon kwa'n mile' bixa', no rë kwa'n milu' bixa', ZOr mbin rë men che'n Juan kure', ngwaka' bixa' kwerp che'n Juan par mika'ch bixa'i. Miza' Jesús kwa'n ndao gai' mil miyi' mYSmbaino ñadnu xa' yek Juan le'n tu chë', miza' xa'i ka' una', no lë' una' miza'i nka' xna' una'. oXWOrze' lwega' mile' rey Herodes mandad par nzha tu sondad che'n xa', nzhacho' yek Juan le'n lizhyi'b, W'Orze' dox miwin laxto' Herodes por Juan, per lë' xa' nzhablai lo Dios, no lo rë xa' ngurezh xa', kuze' nangakt ngab xa': “Gakte.” *VMOrze' lwega' ña ska una' plo nzob Herodes par nzhab una' kure': ―Nzhaklan nal re' tuli, ne' go yek Juan xa' nili'lëi' men le'n nits kan; le'n tu che'. U Orze' nguro' una', nzhab una' lo xna' una': ―¿Kwan na'ba? Orze' nzhab xa': ―Yek Juan xa' nililëi' men le'n nits nguna'b. T No haxta mize't Herodes Dios, za' xa' wanei kwan na'b una', mbaino haxta za' xa' garol rë kwa'n kinu xa' par lë' una'. ]S3No plo kiyao rë xa' re', nguio xcha'p Herodías no kiyolni' una'. Orze' nguio laxto' Herodes kure', no rë xa' kwa'n nzob lo mes kun lë' xa', orze' nzhab Herodes lo una': —Bina'b kwa'n nzhaklal lon, na nei. mRSPer ngol tu ngubizh, ngwazhël Herodías xmod gut xa' Juan. Or ngol lani che'n Herodes, miza' Herodes kwa'n gao rë men che'n xa', xa' nile' mandad, mbaino rë xa' nile' mandad lo rë sondad, no rë xa' más tsak yezh Galilea. :Qmporke Herodes nizheb nine Juan, porke nane Herodes dox wen rë kwa'n nile' Juan, mbaino nab tsa par Dios naban Juan. Kuze' nikina xa' Juan par niyent kwan zak Juan. No or mbin Herodes rë kwa'n nidi'zh Juan, orze' net xa' kwan le' xa', mbaino mizheb xa', per ño laxto' xa' nzhon xa' kwa'n nidi'zh Juan. uPckuze' xian re' kinu Herodías kun Juan, orze' mikwa'n una' mod par gat Juan, per nangakta' ngut una' Juan, UO#porke nzhab Juan lo Herodes: “Gat ñalt, banal kun una' che'n wechal”, gNGSe' midi'zh Herodes, porke mis lë' xa' mile' mandad ngwaga' Juan par mili'b xa' Juan kun kaden, no ngulo xa' Juan lizhyi'b, por ro' Herodías, una' che'n wech xa' Lip, por ngok jwandang che'n Herodes kun lë' una', MNo or mbin Herodes kwa'n nidi'zh men, orze' nzhab xa': ―¡Juan xa' ba'! ¡Na mile mandad miro'g yek xa', no nal nguruban xa'! L No zipla men nzhab: —Li xa' ba'. Mbaino zipla men nzhab: —Xa' ba' xa' nak xtu xa' nidi'zh por Dios, xa' nguio nzhala. KyNo mbin rey Herodes rë kwa'n nile' Jesús no rë kwa'n nile' rë men che'n Me, porke rë plo nguxo'b di'zhe, kuze' nguio men nzhab: —Pas Juan xa' nili'lëi' men le'n nits, nguruban, no nzhaknu Dios xa' par nile' xa' rë kwa'n nazhon ba'. $JA Orze' ngulo' bixa' nayax mbi mal laxto' rë men, mbaino nayax men nzhakne mitsa' bixa' aseit, par miak rë men ze'. Ngut Juan xa' nililëi' men le'n nits I) Orze' nguro' bixa' par nzhadi'zh bixa' widi'zh che'n Dios lo rë men Israel, par la' rë men ze' rë kwa'n gat lë' nile' bixa' lo Dios. 0HY No wanei cho yezh plo naziyël bixa' gon bixa' kwa'n gab go; or ro' go ze', kwib go yuo xan xkalyid go, nela tu señ ga', ke lë' bixa' nzë'b xki lo Dios. (Kuze' walika kwa'n nin lo go, más zakzi rë men ze' lo rë men yezh Sodoma kun yezh Gomorra, or gab Dios xmod gak kun kad men yizhyuo.) `G9 No nzhab Me: ―Wanei plo zhin go lizh tu men, biya'n go ze' haxta or ya go xtu yezh. ?Fy no ni nawei' bixa' xtu nez yalyid, no ni xtu nez lar. Eorze' mile' Me mandad, yent kwa'n wei' bixa' nez; nab tsa tu bordón; no ni nawei' bixa' kwa'n gao bixa', no ni tu bols, no ni dimi; /DWOrze' ngurezh Me dub tu dusen men che'n Me, par mixë'l Me bixa' kad yezh, chop ga bixa'; no miza' Me yalnazhon ka' bixa' par ko' bixa' mbi mal laxto' rë men. rC]No xe mia'n Jesús por tanta nad rë men lazh Me, par yila bixa' Jesús. No nkizë Jesús naka'n rë yezh win kwa'n nzhin ze', par milu' Me widi'zh che'n Dios. Mixë'l Jesús tu dusen men che'n Me par yalu' bixa' widi'zh che'n Dios B}Nangakt ngale' Jesús nayax zhi'n nazhon lazh Me. Nabtsa pla men nzhakne miliyak Me or mixo'b Me ya' Me yek bixa'. 2A]Orze' nzhab Jesús: ―Rë plo ñila men tu profet, xa' nidi'zh por Dios. Nabtsa rë men lazh xa', no rë melizh xa', mbaino rë xa' nzhin kun lë' xa' gat ñilat xa'. <@q¿Per chi gat lë't xa' re' karpinter, xga'n Mari; no wech Jakob, no Che, no Judas, mbaino Simón? No, ¿chi gat lë't rë bizan xa' re', nzo kun be? Kuze', nangayilat bixa' Me. ?Or ngol zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n, orze' ngwalu' Jesús widi'zh che'n Dios le'n yo' plo nitse'd bixa' widi'zh che'n Dios. No rë xa' mbin kwa'n midi'zh Me, xe mia'n bixa' tuli por xmod nilu' Jesús widi'zh che'n Dios, orze' nzhab bixa' lo wech bixa': ―¿Plo ngwatse'd xa' re', dox kwa'n nzhak xa'? ¿Plo ngwatse'd xa' rë kwa'n nzhak xa' re', no rë kwa'n nazhon nile' xa'? m> UOrze' nguro' Jesús ze' par ngwa Me yezh Nazaret plo mixen Me, no rë men che'n Me nzhakë tich Me. t=a+Orze' mile' Jesús mandad, yent cho lo gab bixa' kure'; no nzhab Me, za' bixa' kwa'n gao mizhwin re'.<*Orze' tuli ngwaxche mizhwin kwa'n nzhap tu dusen li'n re', no nguzublo nguzë mizhwin, no rë men une kure', xe mia'n bixa' tuli. ;)Orze' nguzen Jesús ya' mizhwin, no nzhab Me: ―¡Talita kumi! (Widi'zh rë gab: Mizhwin, lë'da kini lol: “¡Waxche!”) ;:o(Orze' mixizhnu men Jesús, per Jesús mile' nguro' rë men, orze' mbi'y Me nab tsa rop xa' nak xine re', no kun yon men che'n Jesús, nguio bixa' plo nax mizhwin ngut re'. 9'Or nguio Jesús, nzhab Me: ―¿Chon dox nazhe'b kile' go, kiyo'n go? Lë' mizhwin re', gat lë'ta' ngut mizhwin; ka naxnaa mizhwin. g8G&Or mizhin bixa' lizh Jairo, une Jesús dox nazhe'b kile' men, kibizhië bixa', kiyo'n bixa'. 7}%No nangaziyëltra' Jesús nga más men lizh Jairo; nab tsa Per, no Jakob, mbaino Juan wech Jakob nzha kun lë' Me. e6C$Or mbin Jesús widi'zh re', lwega' nzhab Me lo Jairo: ―Nazhebtal, wayila da namás. ,5Q#Stubi kidi'zh Jesús kun lë' una' re', lë'chi mizhin pla xa' nguro' lizh Jairo, nzhab xa' lo Jairo: ―Lë' xcha'pal ngut la; bila' nalicha'btra'l Maestr. \41"Orze' nzhab Jesús: ―Xcha'p, por ngwayilal da, miakal. Bizë, nale'tra'l xigab. 39!Orze' dox nizheb una' haxta nizhiz una', no por mizi una' lë' una' miak, orze' nguzubi una' no nguzuxib una' lo Jesús, mbaino mixë'lro' una' rëi. O2 Per Jesús xe kiwi' Me naka'n, par ne Me, cho men migal ta' Me. 1wOrze' nzhab rë men che'n Me: ―Lë' go nane ka, dox men kiche'p go rë lad, no kinabdi'zh go, ¿cho migal go? 0Per lwega', mizi Jesús, lë' yalnazhon kwa'n kinu Me, miliyak tu men. Orze' miëk Me lo rë men, nzhab Me: —¿Cho migal xaba? M/No tuli ngulëz kwa'n nizak una' no mize'n una' lë' una' miak la. O.porke mile' xa' xigab: “Namás gala xab xa' re', lë'da yak ka.” x-iOr mbin xa', rë kwa'n nile' Jesús, orze' nguzubi xa' al tich Jesús, xid rë men ze', par migal xa' xab Me, (,INo dox la nguzakzi xa' por kwa'n mile' nayax doctor kun lë' xa', no ni kon ter milo'x xa' rë kwa'n kinu xa'; per yent kwa'n ngazu'i, lë'la más mixo' xa'. [+/No xid rë men re', nzho tu una' nzhakne, nizak xa' kwa'n, nzhala tu dusen li'n. i*KOrze' nguziyël Jesús nzha bixa', no nu tu bëd men nzhakë, haxta kiche'p guchin bixa'. .)Umbaino dox nalats midi'zh xa' or kina'b xa' lo Jesús, nzhab xa': ―Lë' xcha'pa naxiat la; cha'o par xo'b go ya' go yek xcha'pa, par yak xcha'pa no par ban una'. (Ze' mizhin tu xa' lë Jairo, xa' nile' mandad le'n yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios. Or une xa' Jesús, tuli nguzuxib xa' lo Me, 'Or nguiubre Jesús kun bark xtu wëlt, al xtu ro' nits, ze' migan tu bëd men naka'n lo Jesús, ro' nits plo ngula Me bark ze'. &wOrze' ña miyi' ze', no nguzublo kiyab miyi'y lo rë men kwa'n nzho rë yezh kwa'n ña'n lazh men Decápolis, kwa'n mile' Jesús por lë' xa'. No rë men niwi' lo miyi' re', xe mia'n bixa' tuli. Xcha'p Jairo no tu una' xa' migal xab Jesús %)per nangaziyëlt Jesús, sino ke nzhab Jesús: ―Bizë lo rë men lizhal, no guzh rë kwa'n mile' Dios por lu, no xmod milats laxto' Diosal. $ Or nzhakë Jesús le'n bark par bi Me, mbaino lë' miyi' kwa'n ngok miyizh ze', dox kina'b miyi' par ngakë miyi' tich Jesús, [#/orze' nguzublo dox kina'b bixa' lo Jesús, par yubchi Jesús lo yuo che'n bixa'. "No rë xa' une kwa'n ngok kun xa' ngok miyizh re', mbaino kwa'n ngok kun rë kuch nzhin ze', kidi'zh bixa'i lo más rë men, 7!gOr mizhin bixa' lo Jesús, une bixa' xa' ngok miyizh ze', nzob la xa' no nak la xa' lar, no menaye la nilu' xa'; no xa' re', xa' nguio mbi mal laxto'; orze' rë men mizheb. ( IOr une rë xa' nikina kuch ze'i, karre ña bixa' par ngwayab bixa'i lo rë men yezh, mbaino lo rë men nzho dan. Orze', rë men ngwatswi' kwan ngok ze'. a; Orze' nguziyël Jesús, nguro' rë mbi mal ze' par ñai laxto' rë kuch ze', pas como tu chop mil ma; lë'chi nguzublo mikë' rë bima karre yek tu lom par ngob bima haxta le'n barrank plo nzho nits; ze' ngut bima. iK no dox kina'b rë mbi mal ze' lo Jesús par ziyël Jesús biy laxto' rë kuch kwa'n nzhin ze'. E No gax laka ze', ta' tu lom; nzhin tu bëd kuch, kiyao ma, dA No nu dox kina'b rë mbi mal re' lo Jesús, par naxë'l Me rë mbi re' xtu lazh men. 3 Mbaino nu mina'bdi'zh Jesús lo mbi mal ze': ―¿Xmod lël? ―nzhab Jesús. Orze' mikab mbi mal ze': ―Na lë legión, porke dox nayax no. Sa' midi'zh xa' por rë mbi mal kwa'n nzho laxto' xa', porke lë' Jesús kiyab lo xa': ―¡Mbi mal, guro' laxto' miyi' re'! +no naye nguru'zhië xa', nzhab xa': ―¡Yent kwan nizaka kun lu, Jesús Xga'n Dios, Me nzho lo yibë'! ¡Kina'ba lol por Dios, nazakzital da! W'Per or une miyi' re' Jesús zitra', karre nguzubi xa' no nguzuxib xa' lo Me, oWZhëy-yë'le nikizë xa' le'n panteón no le'n mont, mbaino nibizhyë xa', no nikë' xa' ke ta' xa'. kOporke nayax wëlt mili'b ni' xa' kun kaden; no rë wëlt micho' xa'i, kuze' yent cho xek lo xa'. <sMbaino yent cho le' gan li'bdo' xa', ni kun kaden, laore ngula Jesús bark, tuli nguzubi tu miyi' nzhak miyizh lo Me, zilita' nzho xa' re' le'n panteón no dox nzho mbi mal laxto' xa'. E Or mizhin bixa' xtu ro' lagún kwa'n ña'n lazh men Gadara, ~u)Orze' dox mizheb bixa', no nzhab bixa' lo wech bixa': ―¿Cho xa' re'? ¡Haxta mbi no nits nzhon ro' xa'!a;(Orze' nzhab Me lo rë men che'n Me: ―¿Chon dox nizheb go? ¿Chon naga yila go Dios? !'Orze' ngwaxche Jesús, mikwë'z Me mbi, no nzhab Me lo nits: ―¡Nawintra'l! ¡Xe gulëz! Orze' tuli ngulëz mbi, no rëi mia'n xe. +O&No lë' Jesús naxnaa al xan bark, nako' Me lo tu almad. Lë'chi milixche bixa' Me, nzhab bixa': ―¡Maestr! ¿Chi yent kwan ña laxto'l, lë'be gat le'n nits? %Dub nzha bixa' le'n bark, lë'chi tu yiwbi dox nguro'; no por tanta niwin nits, haxta nguioi le'n bark no nzhaya'z yo'i le'n nits. 2 ]$Orze' mia'n rë men nzhin ze', mbaino lë' rë men che'n Jesús ña bixa' le'n bark plo nzob la Jesús; no nu más rë bark che'n xtu ben men, ñakë tich Jesús. m S#No or nzhala la yë'l, nzhab Jesús lo rë men che'n Me: ―Cha' go nzha be xtu ro' nits ba'. ! ;"Kun pura kwenttsa nilu' Jesús widi'zh che'n Dios lo rë men, per nab tsa lo rë men che'n Me, nzhab Me kwan nzhab kad kwent. Mikwë'z Jesús tu yiwbi % C!Kun nayaxra' kwent milu' Jesús widi'zh che'n Dios lo rë men, par ne bixa' xmod nile' Dios kun rë men yizhyuo, haxta plo ngwazha bixa' mbin bixa'i. ^ 5 Per or mixë'n xa'i, orze' miro'be, haxta ngoke tu ya más kwa'ro xid rë ya nayë' kwa'n nzhi'b ze', haxta miyin michao' yo che'n lo rë rram che'ne. ¿Chon nilu' Jesús widi'zh che'n Dios kun kwent lo rë men? Nake nela tu lazh mostás kwa'n mixë'n tu men lo yuo che'n, ter nake tu lazh kwa'n más kwa'n win, lo rë lazh kwa'n nzho yizhyuo. Orze' nzhab Jesús: ―¿Kun kwan tutsa nak plo nile' Dios mandad?, o, ¿kun kwan chë'l lal bei, par ne be xmod nake? 3Mbaino or ngwagale miza'i lazhe, orze' lë' men ngo'ne, lwega' nilits xa' rë kwa'n miza'i, porke ngol la tiemp yatse. Kwent che'n tu lazh mostás \1Lë' yuo nile' nilene, orze' niru'xo'b lai, no niru'xo'b doi, orze' niza'i lazhe. xiÑo xa' nzha' xa' no ñaxche xa'; mbaino ngaza't xa' kwent xmod ngulene no miro'b lazh kwa'n mixë'n xa' ze'. veMbaino nu nzhab Jesús: ―Plo nile' Dios mandad nak nela tu miyi' kwa'n ngo'n lazh triu lo yuo che'n. J porke xa' nile' kwa'n nzhapa, ngubizh kun ngubizh más kwa'n zobyek xa'; per xa' gat nile' kwa'n nzhapa, haxta rë kwa'n mbin xa' midizha, yubchi lo xa'. Kwent che'n lazh tu kwa'n nixë'n men wgMbaino nzhab Jesús: ―No bizobyek go kwa'n nin re': Chi lë' go gone, orze' más kwa'n gak zobyek go, 5eCho go nzhakla gon kwa'n nin, bizobyek goi. J porke rë kwa'n naga'ch nilun lo go, lë'i xo'bdi'zh go lo men. ~3Nu nzhab Jesús: ―Yent cho tu men tsinki tu biani, orze' zob xa'i xan tu kaj o xan tu lo'n. Gat lë' xa' zobe al ya par ziniy dub le'n yo', }Per yuo wen nak xa' nzhon widi'zh che'n Dios, no nile' xa' kwa'n nzhab Dios; no por mod niban xa', nak xa' nela yuo kwa'n miza' tu yalgo'n ro, nzhoi miza' gal bichi'y, nzhoi miza' chon gale, mbaino nzhoi miza' haxta tu gayo' lazhe. Kwent che'n tu ki 2|]per por dox nile' xa' xigab por kwa'n naki'n xa', no por niwix xa' gap xa' máse, mbaino por más rë kwa'n nizë'bla xa'; kuze' yent cho kwent nak xa' men che'n Dios. F{No yuo plo nzhi'b ya yich nak xa' nzhon widi'zh che'n Dios, z/per por gat ña laxto' xa' kun rë che'n Dios, kuze' or nizak xa' tu kwa'n, o nidi'zh men tich xa' por widi'zh che'n Dios, orze' nila' xa' Dios. KyNo yuo ke nak xa' mbin widi'zh che'n Dios, dub nizak laxto' xa', !x;No yuo le'n nez nak xa' mbin widi'zh che'n Dios, per por nangayilat xa'i, orze' lwega' ngwa Mizhab, mizubchi widi'zh che'n Dios kwa'n nzho laxto' xa'. @w{Men xa' nzha'n ze' nak xa' nidi'zh widi'zh che'n Dios. rv] Orze' nzhab Jesús: ―¿Chi lë' go nangazob yekt kwent re'? Orze', ¿xmod zob yek go más kwa'n? *uM porke,Ter une bixa'i, per yent cho xigab ngale' bixa' por lë'i;
no ter mbin bixa'i, per nangazobyekt bixa'i.Kuze' nangala't bixa' rë kwa'n gat lë' nak bixa',
mbaino nangache't Dios rë kwa'n nzë'b xki bixa' lo Me. Jesús midi'zh xmod nak kwent che'n men nzha'n triu ,tQ Orze' nzhab Jesús: ―Lo go nin rë kwa'n naga'ch che'n Dios kwa'n kinu Me plo nile' Me mandad; per lo rë xa' nzo al tich, kun pura kwent nilune lo bixa', Ds Or mia'n nab Jesús, rë xa' nzhin naka'n lo Me, kun za tu dusen men che'n Me xa' más nile' mandad, mina'bdi'zh bixa' lo Me, nzhab bixa': —¿Kwan gab kwent kwa'n midi'zh go ba'? cr? Orze' nzhab Jesús: ―Go kinu nzha par gone, bin goi. ¿Chon midi'zh Jesús kure'? ,qQPer máse ngob lo yuo wen, miro'be no miaxe; orze' dox miza'i. Nzhoi miza' gal bichi' lazhe, nzhoi miza' chon gal lazhe; mbaino nzhoi miza' haxta tu gayo' lazhe. upcNo xche'pe ngob xid ya yich; no or miro'b rë ya yich re', nangala't rë kure' ngaro'be, kuze' nangaza'te. OoPer or ngulen ngubizh, migo'le; no por gat kinui be's luch, mibizhe. PnNo xche'pe ngob lo yuo ke, no por niyen be's yuo ze', lwega' ngulene. Im Or ngo'n xa'i, che'pe ngob le'n nez, ngula miyin loi ndao mai. Rl―Bin go kure'. Nguro' tu xa' nzhaya'n lazh triu nzhache'ch xa'i. sk_Orze' nguzublo Jesús, milu' Me nayax kwa'n lo bixa' kun pura kwent. Kuze' miza' Me kwent re', nzhab Me: j yXtu wëlt nguzublo kilu' Jesús widi'zh che'n Dios lo rë men, ro' lagún kwa'n ña'n lazh men Galilea. Ze' dox men migan plo nzo Jesús, orze' nkë Me le'n tu bark par ña Me xche'p al le'n nits. Orze' nguzob Me, no lë' rë men nzhin ro' nits. bi=#porke rë xa' nile' kwa'n nzhakla Dios; xa' ze' nak wecha, no bizana, mbaino xna'n.phY"Orze' miëk Me lo rë men nzhin naka'n ze', no nzhab Me: ―Rë xa' re' nak xna'n, no rë wecha, Ig !Orze' mikab Jesús: ―¿Cho xa' nak xna'n, no rë wecha? )fK No dub kidi'zh Jesús lo rë xa' nzhin naka'n lo Me, lë'chi nzhab tu rë xa' ze': ―Lë'o; lë' xna' go no rë wech go, nzhin al tich; lë' bixa' kibezh go. zemOrze' mizhin xna' Jesús kun rë wech Me, al tich nzo bixa', orze' mixë'l bixa' gavis ya Jesús lo bixa'. d{Kure' nzhab Jesús, porke lë' bixa' nidi'zh: “Lë' Jesús kinu mbi che'n Mizhab.” Xna' Jesús no rë wech Me zcmPer xa' nidi'zh gat lë' por Sprit che'n Dios, nayotra' zhe' che'n xa', lë' xa' nzë'b xki lo Dios par dubta'. b Walika kwa'n nin lo go re': Rë kwa'n gat lë' nile' men lo Dios, no rë kwa'n gat lë' nidi'zh men por Dios; rëi che' Dios. a/No lizh tu miyi' xa' dox nzhak nidil, nagakt yo men par li'wa'n men rë kwa'n kinu xa'. Par gak liwa'n men che'n xa', naki'n galo laka li'b xa'. k`ONo chi dil Mizhab kun mis rë mbi mal che'n xa', lë' bixa' lox; orze' yentra' kwan gak le' xa'. Q_No chi dil mis men nzho tutsa yo', tu xa' kun xtu xa', lë' bixa' lox. Q^Chi tu yezh men nidil kun mis rë men che'n xa', orze' lë' bixa' lox. 7]gOrze' ngurezh Jesús rë xa' nilu' ley ze', par midi'zh Me kun kwent lo bixa', nes par zobyek bixa'i, nzhab Me: ―¿Xmod ko' Mizhab, xtu tsa' mbi mal xa', laxto' men? R\No nzë pla xa' dizde Jerusalén, xa' nilu' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, nzhab bixa': —Lë' Beelzebú, mizhab xa' nile' mandad lo rë mbi mal, nile' nigo' miyi' re', rë mbi mal laxto' rë men. [Or mbin rë melizh Jesús kure', orze' ngokla bixa' ngazen bixa' Jesús, porke mile' bixa' xigab, pas nzhak miyizh xa' re'. -ZSOr mizhin Jesús le'n tu yo' kun rë men che'n Me, orze' dox men migan xtu wëlt plo nzo Me, no por tanta men, haxta ni nangakt ngao Me kun rë men che'n Me. yYkno nu Judas Iscariote, xa' chi Jesús lo rë men xa' gut Me. Nzhab men, lë' Jesús nile' rë kwa'n por Mizhab Xno Ndrés, mbaino Lip, no Bartol, no Mateo, mbaino Max, no xtu Jakob xga'n Alfeo, kun Tadeo, mbaino Simón xa' nzë xid men Kananist, |Wqno rop wech Jakob kun Juan, xga'n Zebedeo, xa' kwa'n ngulu'lë Jesús, Boanerges (widi'zh re' gab: Xga'n nguzi'); KVNo dub tu dusen bixa' lë se': Simón, xa' nzhab Jesús lë Per; GUmbaino par le' bixa' mandad, ro' rë mbi mal laxto' rë men. TXid rë xa' ze' ngule Me tu dusen xa' kizë kun lë' Me, no par xë'l Me bixa', yadi'zh bixa' widi'zh che'n Dios lo rë men, xSi Orze' nkili Jesús yek tu lom, dizde ze' ngurezh Me cho xa' gak men che'n Me, orze' nguzubi bixa' lo Me. R Per mile' Jesús mandad nadi'zhtra' bixa' cho nak Me lo rë men. Ngule Jesús tu dusen men che'n Me, rë xa' le' mandad nela lë' Me $QA Mbaino rë men xa' nzho mbi mal laxto' re', or une bixa' Jesús, ngo't kuslo bixa' lo Me, orze' nguruzhië bixa', nzhab bixa': “¡Lu nak Xga'n Dios!” pPY porke dox men miliyak Jesús, kuze' rë xa' nzhakne nila' kobi bixa' Jesús par gal bixa' ta' Jesús. xOi Kuze' mile' Jesús mandad rë men che'n Me, par list yi'dnu bixa' tu bark, por tanta men, par nakotip men Me, vNeNo nu rë xa' nzë Jerusalén, kun rë xa' nzë lazh men Idumea, kun más rë xa' nzë xtu ro' you' Jordán, no haxta rë xa' nzë naka'n plo ña'n yezh Tiro no Sidón; rë men re' miza plo nzo Jesús, par gon bixa' rë kwa'n nile' Me. VM%Orze' nguiubchi Jesús kun rë men che'n Me, par nzha Me ro' lagún kwa'n ña'n lo yuo che'n men Galilea. No nayax men Galilea, mbaino tu bëd men xa' nzë lazh men Judea, nzhakë bixa' tich Jesús. L/per or nguro' rë men fariseo al tich, orze' midi'zh bixa' kun rë men che'n Herodes, par xmod gut bixa' Jesús. Tu bëd men nzhakë tich Jesús SKLë'chi miëk Jesús nayi', miwi' Me lo rë men nzhin naka'n ze', mbaino miwin laxto' Me por tanta mal laxto' bixa'; orze' nzhab Me lo miyi' ze': ―Bitsiga' ya'l. No mitsiga' miyi'y, mbaino uni wene, J'Mbaino nzhab Jesús lo rë más xa' nzhin ze': ―¿Kwan nzhab ley che'n Muisés gak le' met, zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n? ¿Chi tu kwa'n wene o tu kwa'n nakape? ¿Chi gaknu be tu men par nagat xa', o la' be gat xa'? Per yent cho ngakab, xe mia'n bixa'. F ~l}}p||{{Hzz=<< QvFs1 ,rë xa' rrik ba' miza' kwa'n mia'n sobr lo bixa', per una' re', dub lo yalprob che'n xa', rë tsa dimi kwa'n kinu xa' par gao xa', miza' xa'.!r; +orze' ngurezh Jesús rë men che'n Me, nzhab Me: ―Walika nin, una' prob kwa'n ngut xmiyi' re', par Dios, más nayaxe miza' una' ke rë xa' rrik ba'; rq] *Lë'chi mizhin tu una' ngut xmiyi', no prob xa'; orze' le'n ze' mila una' chop dimi kwa'n natsakt be's, p )Orze' nguzob Jesús dilant plo ñuchao' rë gon; xe kiwi' Me xmod kila rë men ze' gon, no tu bëd men rrik kila nayax dimi. bo= (Mbaino niliwa'n bixa' che'n rë una' ngut xmiyi'; no par gab men, menaye bixa', xche nina'b bixa' lo Dios. Kuze', más nazhe'b kwa'n zak bixa' or gab Dios xmod gak kun kad men yizhyuo. Tu una' ngut xmiyi', miza' gon "n= 'Mbaino ño laxto' bixa' zob galo laka bixa' plo nizob rë xa' ro, le'n yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios; no nu plo nzhak tu lani galo laka bixa'. Rm &No dub kilu' Jesús widi'zh che'n Dios, nzhab Me: ―Bikina go go lo rë xa' kwa'n nilu' ley, lë' bixa' ño laxto' nzhak bixa' lar no'l; mbaino ño laxto' bixa', nini' men lo bixa' dub lo xbi'. }ls %Nal, ¿xmod nak lë' Krist nak xga'n Dabi?, porke mis Dabi nzhab: “Xa' re', Me nile' mandad da.” ¿Chon ska, nake xga'n Dabi? No tu bëd men kwa'n nzhin ze', ño laxto' bixa' xmod kidi'zh Jesús. Midi'zh Jesús, xmod nak rë xa' nilu' ley Lë' Señor nzhab lo Xa' nile' mandad da:“Guzob lad direch da, haxta or len,
che'ptsa gak rë xa' nidilal xan ni'l.” j- #Dub kilu' Jesús widi'zh che'n Dios lo luwe che'n yado', lë'chi nzhab Me: ―¿Chon nidi'zh rë xa' nilu' ley, lë' Krist nak xga'n Dabi? iiK "Or une Jesús, lë' xa' re' mikab nela xmod ñale, orze' nzhab Jesús: ―Gat zitra' nzol par yol plo nile' Dios mandad. No dizde orze', ya ni yentra' cho ngaye laxto', ngana'bdi'zh más kwa'n lo Me. ¿Plo nzë Krist? {ho !No kwa'n chizhi' men kun dub laxto' men Dios, no kun rë xigab che'n men, mbaino kun rë jwers; no chizhi' men xtu men nela lë'ka xa', más tsake lo rë kwa'n zak men chigab walika nazhon par men, mbaino kun más rë gon niza' men lo Dios. g! Orze' nzhab xa' nilu' ley ze' lo Jesús: ―Dox wen kwa'n nel ba', maestr; walika, tutsa Dios, no yentra' xtu Dios más lo Dios re'. f1 No kwa'n rop xid rë kwa'n nzobni' nak kure': “Bichizhi' xtu men nela lu ga'.” Yentra' xtu kwa'n mile' Dios mandad, más kwa'ro lo rop kure'. e Bichizhi' Señor Dios che'nal kun dub laxto'l, no kun dub lal, no kun rë xigab che'nal, mbaino kun rë jwers che'nal.” d{ Orze' nkab Jesús, nzhab Me: ―Kure' galo laka naki'n le'l, men Israel: “Bine: tutsa Señor Dios che'nal nzho. ncU Orze' nguzubi tu xa' nilu' ley, plo nzo Jesús. Or mbin xa' xmod midi'zh Jesús lo rë men ze', porke une xa', dox wen mikab Jesús; kuze' minabdi'zh xa': ―Xid rë kwa'n mizobni' Muisés, ¿cho kwa'n galo naki'n le' men? Eb Kuze' nane be, Dios re', gat lë't Dios che'n men ngute, sino lë' Me Dios che'n men naban. ¿Chi nagat zobyekt go kure'? Xid rë kwa'n mizobni' Muisés, ¿cho kwa'n galo naki'n le' men? iaK No por rë men ngut xa' ruban, taxa, ¿nanet go widi'zh kwa'n mizobni' Muisés lo yech, or mize't xa' tu ya yich zobyol? Dios nzhab lo Muisés: “Na nak Dios che'n Abraham, no Dios che'n Isaac, mbaino Dios che'n Jakob.” ` porke or ruban men, yentra' cho ban kun una', no ni yentra' cho gak jwandang che'n; lë' bixa' gak nela rë ganj che'n Dios ga'. _} Orze' nkab Jesús: ―Ñagan go por nane go kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios, no ni yalnazhon che'n Dios nanet go, |^q No or ruban bixa' xtu wëlt, di lo rë xa', ¿cho xa' ya'n kun lë' una'?, porke za gazh xa' miban kun lë' una'. y]k Kun za gazh xa' miban una' re', no kun ni tu xa' nangapta' xa' më'd, mbaino rë xa' ngut. Lult, nu una' ngut. x\i orze' xa' mirop miban kun lë' una', per ngut ska xa', se'ga' nangapt ska xa' më'd. No kun xa' mion, se'ska. l[Q Mbaino nguio tu xa' ngop gazh wech; xa' galo ngok tsa' tu una' per ngut xa' sin nangap xa' më'd; iZK ―Maestr, Muisés mizobni' lo ley: “Chi tu miyi' kinu una' mbaino gat xa' sin nangap xa' më'd kun lë' una', orze' lë' wech xa' naki'n ban kun lë' una', par gap wech xa' tu më'd por kwent che'n xa' ngut re'.” Y{ Orze' nguzubi pla men saduceo lo Jesús, xa' nidi'zh: “Gat walit nzho xtu vid”, orze' minabdi'zh bixa' kure': NX Orze' nzhab Jesús: ―Ñal za' go che'n César kwa'n nak che'n César, no za' go che'n Dios kwa'n nak che'n Dios. Orze' xe mia'n bixa' tuli por kwa'n nzhab Me. Midi'zh Jesús xmod ruban men W No miza' bixa'i, orze' nzhab Jesús: ―¿Cho nikë lo pes re', mbaino cho lë nikë loi? Orze' nzhab bixa': ―César nikë loi. }Vs Per lë' Jesús nane la, ka kina'bdi'zh bixa'i, kuze' nzhab Me: ―¿Chon kizenbe' go da? Ka ta go tu pes le. )UK Orze' mizhin rë men re', nzhab bixa': ―Maestr, nane no, go nidi'zh pura kwa'n wali, gat ñot go man che'n ni tu men, no nali nidi'zh go xmod ñal ban men lo Dios. Bine go lo no, lo ley che'n be, ¿chi lë'ka kix be kwa'n nina'b César, o gat lë'te? ¿Chi ñal za' bei, o gat ñalte? QT Orze' mixë'l bixa' pla men fariseo lo Jesús par zenbe' bixa' Me (wi' bixa' xmod nak Me), no pla men che'n Herodes, par nabei chi zab Jesús tu kwa'n gat ñal, par gak kë' bixa' kixu' Jesús. hSI Orze' ngokla bixa' ngazen bixa' Jesús par ngayo Me lizhyi'b, porke mizi bixa', par yek bixa' nzha widi'zh re'. Per mizheb bixa' por rë men nzhin ze', orze' ña bixa'. Jesús midi'zh por kwa'n nzhax lo gubier César 6Rg Kure' mile' Dios, par tuli xe mia'n rë men. "Q= Taxa, ¿nanet go kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios?:Lë' ke kwa'n ngulubi rë xa' nichao' yo',
lë'i ngok ke galo laka kwa'n nzen dub yo'. 6Pe No nu nzhab Jesús: ―Nal, ¿kwa'n le' xa' nak che'n yuo ze'? Lë' xa' yë'd par lo'x xa' rë men nakap kwa'n ngo'n yuo che'n xa', no lë' xa' za'i ga'n xtu ben men. bO= Orze' nguzen bixa' xga'n xa' ze', mbit bixa' miyi', mbaino zit ngulubi bixa' miyi' re'. .NU Per rë xa' kwa'n ngo'n yuo re', or une bixa' miyi' re', nzhab bixa' lo wech bixa': “Xa' re' xa' ya'nu rë kure', cha'o gut bixa', par ya'nu be rë che'n xa'.” 7Mg ’No xa' nak che'n yuo re', nab tsa xga'n xa' kinu xa', miyi' nazhi' xa'; orze' nzhab xa': “Lë'da xë'l tugaka xga'na kwa'n kinun re'; ro' xa' re'se, gon bixa'.” L  Orze' mixë'l xa' ze' xtu mos, per mbit bixa' mos re'. Orze' mixë'l xa' más mos, per nzho mos ndin bixa' mbaino mbit bixa'. mKS Orze' mixë'l xa' ze' xtu mos, per ngulë' bixa' yek mos re', no ngokla ngwa midi'zh bixa' lo mos. oJW Per rë xa' ngo'n loi ze', lë'la migal bixa' mos, no ndin xa' mos, mbaino se'tsa mixë'l bixa' mos. tIa Or ngol tiemp za'i, mixë'l xa' nak che'n yuo ze' tu mos, par na'b mos lo xa' ngo'ne, kwa'n ñal gal xa'. [H 1 Orze' nguzublo kidi'zh Jesús kun pura kwent lo rë men, nzhab Me: ―Nguio tu miyi', ngo'n ya gub lo yuo che'n; orze' mitsao' xa' naka'n ro' yuo che'n xa', mbaino mizuxkwa' xa' tu plo tsi' xa' gub che'n xa', no nu mizuxkwa' xa' tu plo ya par kina xa'i. Orze' miza' xa'i med par ga'n xtu mene, mbaino nguro' xa' lazh xa', nzha xa' che'p. G !kuze', se' mikab bixa' lo Jesús: ―Nanet no choi. Orze' nzhab ska Jesús: ―Nuska da nanita, cho mixë'l da, kilen rë kure'. F No por rë men, nazhe'b be par be, kuze' nagakt gab be: “Men mixë'l Juan”. Porke rë men nidi'zh, walika Dios mixë'l Juan, E Orze' kidi'zh bixa' entre lë' bixa': ―Chi gab be: “Diose”, orze' lë' xa' ne lo be: “¿Chon ska nangayila go xa'?” ^D5 Nal bine go, ¿cho mixë'l Juan, xa' mili'lëi' men le'n nits? ¿Chi Diose, o mene? C Orze' nkab Jesús: ―Nuska da nabdi'zh tu kwa'n lo go; no chi lë' go nei, orze' ganin cho mile' mandad da kilen rë kure'. `B9 par nzhab bixa': ―¿Cho mile' mandadal kile'l rë kure', o cho mixë'lal par le'le? XA) Orze' nguiubre Jesús xtu wëlt yezh Jerusalén kun rë men che'n Me. No or nzo Me lo luwe che'n yado', lë'chi nguzubi rë ngulëi' ro lo Me, kun rë xa' nilu' ley, mbaino kun rë xa' nak zhi'n yezh, ;@o Per chi naya'l laxto' go rë kwa'n nile' men lo go, nu ska Xuz go, Me nzho lo yibë', naya'lt laxto' Me rë kwa'n nzë'b xki go lo Me. Minabdi'zh bixa', cho mile' mandad Jesús %?C No or kina'b go lo Dios, biya'l laxto' go rë kwa'n nile' men lo go, nes par lë' Xuz go, Me nzho lo yibë', ya'l laxto' Me rë kwa'n nzë'b xki go lo Me. ^>5 Kuze' kinin, rë kwa'n na'b go lo Dios, wayila goi, lë'i gap go; lë'i zhin lo go. E= Walika kwa'n nin, wanei cho men gab lo yi' ba': “Chi ba', bizë le'n nitsdo'”, no nale't xa' chop xigab or gab xa'i, sino yila xa' rë kwa'n gab xa', orze' lë'i gak, lë' Dios le'i. B< Orze' nkab Jesús: ―Kuze' la nin, wayila go Dios. ; No Per mitsila or mizhi'bde Jesús ya ze', kuze' nzhab Per: ―Maestr, lë' ya nzhao' kwa'n mizhi'bde go ze', ¡mibizhe biwi'ule! w:g No xtu riyë'l ze', or garzi'l; dub nzha bixa' nez, une bixa', lë' ya nzhao' ze' mibizh la, dub luche. d9A No or nzhala yë'l, nguro' Jesús kun rë men che'n Me, yezh Jerusalén. Ya nzhao' mibizh P8 No or mbin rë ngulëi' ro kure', kun rë xa' nilu' ley, orze' mikwa'n bixa' mod par gut bixa' Jesús, porke or nilu' Me widi'zh che'n Dios, rë men ña'n xe. Kuze' nizheb bixa' nine bixa' Me. `79 Orze' nguzublo kilu' Me lo rë men nzhin ze', nzhab Me: ―¿Chi nanet go, se' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Lizha yi'd rë nak men yizhyuo, par yi'di'zh bixa' lon”? ¡Per go kile'i nela plo nibin rë wa'n ga'! B6 No nangala'tra' Jesús ngaded men kun kwa'n lo luwe ze'. 5# Or nguio bixa' yezh Jerusalén, mizhin Jesús lo luwe che'n yado'; orze' nguzublo kigo'tin Me rë xa' kile'xbi' no rë xa' kwa'n kizi' ze', mbaino michixche Me rë mes che'n rë xa' nichi'l dimi che'n men, no plo nito men palom, no michixche Me plo nizob bixa'. >4u Kuze' mizhi'bde Jesús ya nzhao' ze', nzhab Me: ―Ya nayotra' yi'd men, gao men nzhao' che'nal. No kiyon rë men che'n Mei. Jesús ngulo'tin rë xa' kile'xbi' lo luwe che'n yado' >3u no zitra', une Jesús tu ya nzhao' nayë', no ngwatswi' Me, nabei chi nzo nzhao' loi; no or mizhin Me xan ya, yent kwan nak loi, nab lai, porke gat lë't tiemp kwa'n niza'i orze'. X2) No xtu riyë'l, or nguro' bixa' yezh Betania, orze' mbi'd nila'n Jesús, }1s No or nguio Jesús yezh Jerusalén, ngwa Me yado'; no or miwi' Me rë plo, une Me rë kwa'n nzhak ze', orze' nzha Me kun dub tu dusen men che'n Me par yezh Betania, porke ya cho gor la. Jesús mizhi'bde tu ya nzhao' por niyent nzhao' loi {0o ¡Wen nzha xa' nzë ben che'n xuz be Dabi par le' mandad lo be!¡Bidi'zh go nazhon Dios, Me nzho lo yibë'! /  no xa' nzha dilant, no rë xa' nzë tras, naye kibizhië bixa', nzhab bixa':¡Bidi'zh go wen nzha xa' mixë'l Dios! h.I No dox men ndix xab dilant plo ded Jesús, no nzho bixa' ndix rram la kwa'n micho' bixa' dan, m-S Orze' ñano bixa' burrit re' lo Jesús, mbaino mixo'b bixa' xab bixa' tich ma no nguzob Jesús ma. m,S Orze' nzhab rë men che'n Jesús nela xmod nzhab ka Jesús lo bixa', kuze' mila' rë xa' re'. F+ Ze' nzo pla men, xa' nzhab: ―¿Chon kixëk go burrit ba'? h*I Orze' ngwa bixa', no une bixa' burrit nikido' le'n nez ro' tu pwert, no mixëk bixa' ma. ) no chi cho ne lo go: “¿Plo wei' go burrit ba'?”, orze' gab go: “Lë' Señor naki'n ma, per lwega' yi'dla' no ma.” ( nzhab Me: ―Wa go yezh win kwa'n nilu' ba', lë' go zhin plo nikido' tu burrit kwa'n gat zob ni tu men; bixëk go ma no di'nu go ma, E'  Dub nzhazhin Jesús yezh Jerusalén, nzhaded la Me ro' xchop yezh win kwa'n nzhin ze'; tube lë Betfagé, no xtube lë Betania, gax lom plo lë Olivos; orze' mixë'l Me chop men che'n Me, &- 4Orze' nzhab Jesús: ―Bizë, guzhë ngwani lol por ngwayilal da. No mis orze', tuli ngwani lo xa' re', orze' nzhakë xa' tich Jesús.% 3no minabdi'zh Jesús lo xa', nzhab Me: ―¿Kwan nzhaklal len pur lu? Mikab xa' nikal lo re': ―Maestr, nzhaklan yani lon. |$q 2Orze' xa' nikal lo re', ngulubi xa' lar kwa'n nzho'b tich xa', nayen laka ngwatso xa', mizhin xa' lo Jesús, ##? 1Lë'chi ngulëz Jesús, mbaino nzhab Me: ―Waka' go xa' ba'. Orze' nzhab rë men lo xa' nikal lo re': ―¡Nazhebtal, watso; lë' Jesús kibezhal! " 0Orze' nzhab rë men: “¡Kiex, nakuzhiëtra'l!”, per más nayë nguruzhië xa', nzhab xa': ―¡Xga'n Dabi, bilats laxto' da! &!E /Or mbin xa' nikal lo re', lë' Jesús nzë yezh Nazaret nzhaded ze', nguzublo kibizhië xa' re', naye nzhab xa': ―¡Jesús, Xga'n Dabi, bilats laxto' da! h I .Or mizhin bixa' yezh Jeriko no or nzharo' la Jesús yezh ze' kun rë men che'n Me, mbaino kun nayax men se'ga nzhakë tich Me, no ro' nez ze' nzob tu xa' nikal lo lë Bartimeo, xga'n tu xa' lë Timeo, kina'b xa' gon. gG -lë'la na, nak da Xga'n Dios mbaino nak da tu men yizhyuo; gat nzhalta par len mandad lo rë men; lë'da nzhal par len mandad che'n bixa', mbaino gat da por nayax men yizhyuo par ban bixa'. Jesús miliyak tu men nikal lo X) ,no xa' nzhakla gak xa' tsak xid go, xa' ze' gak xa' le' mandad che'n más go; iK +Per go, nagakt go sa'; men kwa'n nzhakla le' mandad xid go, xa' ze' gak nela tu mos ga' lo go, xi *per ngurezh Jesús za chi' bixa' re' par nzhab Me: ―Nane ka go xmod nak rë xa' nile' mandad xid rë men gat lë't men Israel, dox naye nikë rë xa' re' men zhi'n; mbaino rë xa' ro xid rë men ba', mod nzhakla xa' nilinu xa' rë men. ^5 )Or mbin za chi' men che'n Jesús kure', orze' niyi' bixa' lo Jakob no lo Juan, _7 (per par zob tuga' go ta'n, nagakta' nene; nab tsa Xuza kobe' (wi') cho zob kad ta'n. #? 'Orze' nkab bixa': ―Lë' no xek ka loi. Per nzhab Jesús: ―Lë' go go ka kwa'n nala kwa'n go'n; mbaino lë' go zakka kwa'n nazhe'b kwa'n zak da,  &Per nzhab Jesús: ―Nanet go kwan kina'b go. ¿Chi zo go kwa'n nala kwa'n go'n, no chi xek go ne go kwa'n nazhe'b kwa'n zak da? jM %Orze' nzhab bixa': ―Or gak go rey, gap go rë kwa'n, ziyël go zob tuga' no, kad ta' go. <s $Nkab Jesús: ―¿Kwan nzhakla go len por go?  #Orze' nguzubi Jakob kun Juan xga'n Zebedeo lo Jesús, par nzhab bixa': ―Maestr, nzhakla no, le' go tu kwa'n na'b no lo go.  "mbaino xizhnu bixa' da, chuk bixa' lon, no kin bixa' da; orze' gut bixa' da, per ngubizh yon, lë'da ruban. Kwa'n mina'b Jakob no Juan }s !nzhab Me: ―Biwi'u, lë' be nzha yezh Jerusalén plo zen bixa' da, par chi bixa' da lo rë ngulëi' ro, no lo rë xa' nilu' ley; no lë' rë xa' re' gab, ñal gat da; orze' chi bixa' da lo rë men gat lë't men Israel par gut rë men re' da, D Or nzha Jesús nez kun rë men che'n Me par yezh Jerusalén, nzhubner Me lo bixa'; orze' xe mia'n rë men che'n Me niwi' bixa' lo Me; mbaino nu rë men se'ga, dub nizheb bixa' nzadkë bixa' tich rë men che'n Me. Orze' ngurezh Jesús za tu dusen men che'n Me tu lad, nguzublo kidi'zh Me lo bixa' kwan zak Me,  Per nayax xa' galo nal re', gak xa' lult laka; no xa' lult laka nal re', gak xa' galo laka. Mion wëlt midi'zh Jesús, lë' Me gat 1[ per rë kwa'n mila' xa', xtu gayo' wëlt máse gap xa' mis yizhyuo re'; mbaino nu yi' men ne men xa' por da; no xtu yizhyuo kwa'n laore yi'd, lë' xa' ban par dubta'. )K Nkab Jesús: ―Walika kwa'n nin lo go, rë xa' la' lizh, o wech xa', o bizan xa', o xuz xa' o xna' xa', o xmë'd xa', o yuo che'n xa', por ñila xa' da; b= Orze' nguzublo nzhab Per: ―Biwi' go, no mila' rë kwa'n, par nzadkë no tich go.   Orze' xe miwi' Jesús lo bixa', no nzhab Me: ―Par rë men, nzho kwa'n nagakt le' men; per Dios, yent cho tu kwa'n nagak le' Dios. E  Or mbin bixa' kure', más mia'n xe bixa', orze' nzhab bixa' lo wech bixa': ―Chi lë'i sa', ¡pas yent cho men gak ro' lo rë kwa'n nazhe'b kwa'n nzëdkë tich men! ―nzhab bixa'. Y + Más jwals ded tu kamey xan tu yaguj, ke par yo tu rrik plo nile' Dios mandad. & E Or mbin bixa' widi'zh re', xe mia'n rë men che'n Me tuli, no nzhab Jesús xtu wëlt: ―Bin goi xga'n, ¡tatu nagan yo tu rrik plo nile' Dios mandad! y k mbaino miwi' Jesús naka'n lo rë men che'n Me; no nzhab Me: ―¡Tatu nagan yo tu rrik plo nile' Dios mandad!  Or mbin miyi' re' kure', xe mia'n xa' tuli di miwin laxto' xa', orze' dox nalats ña xa', porke dox kwa'n nzhap xa', ve Orze' miwi' Jesús lo miyi', michizhi' Me miyi', mbaino nzhab Me: ―Xtutsa kwa'n jwalt le'l: Bito rë nak kwa'n kinul, orze' biza'i, ka' rë men xa' yent kwan nzhap, nes par gapal rë kwa'n dox tsak lo yibë'; orze' di'kë ticha. S Orze' nzhab miyi' xi re': ―Maestr, rë kure' kilen, dizde win da. H  Lu nane la rë ley che'n Dios: “Nagutal men, nabantal kun una' che'n men, no naliwa'ntal, nakë'tal kixu' men, no nakidetal men par ka'l che'n xa'; mbaino gop kwent xuzal mbaino xna'l.” Z- Orze' nzhab Jesús: ―¿Chon nel, wen da? Yent cho wen, nab tsa Dios wen. \1 Or mer nzharo' Jesús nez par nzha Me xtu plo, karre mizhin tu miyi' xi, nguzuxib lo Jesús, mbaino minabdi'zh miyi' re': ―Maestr wen, ¿kwan naki'n len par gapa yalnaban dubta' lo Dios? ―nzhab miyi'.  Orze' nde'zh Me rë më'd, no mixo'b Me ya' Me yek bimë'd, par miza' Me yalnazhon che'n Me ka' bimë'd. Tu miyi' xi, dox rrik a; No walika kwa'n nin, xa' nagak nela tu më'd ga', nagakt yo xa' plo nile' Dios mandad. 4a Per or une Jesús kure', miyi' Me, orze' nzhab Me: ―Bila' go zubi më'd lon, naka'nt go lo bimë'd, porke rë men nak nela rë më'd, xa' ze' yo plo nile' Dios mandad. {o Orze' nzhanu men pla më'd lo Jesús, par na'b Me lo Dios por lë' bimë'd; orze' ngala't rë men che'n Me. ~  No chi lë' una' la' tsa', no ban xa' kun xtu miyi', nzë'b xki ska xa' lo Dios por kure'. Una'b Jesús lo Dios por rë më'd y}k orze' nzhab Me: ―Wanei cho la' nzë'b una' che'n, no ban xa' kun xtu una', nzë'b xki xa' lo Dios por kure'. q|[ No or ña la rë bixa' le'n yo', orze' mina'bdi'zh rë men che'n Jesús por kwa'n midi'zh Me re', L{ Kuze', miyi' xa' mizo Dios tsa', nagaktra' lë' xa' kun tsa' xa'. wzg par ban xa' tutsa kun tsa' xa'.” No nu nzhab Jesús: ―No gat lë'tra' chop xa', lë' xa' ngok tutsa men. Ay} No nu nzobni': “Por una', lë' miyi' la' xuz no xna', \x1 per dizde or mizuxkwa' Dios yizhyuo, se' nzobni': “Dios ngulo miyi' no una'.” Kw Per nzhab Jesús: ―Sa' mizobni' Muisés por dox nakap go, v# Orze' nzhab bixa': ―Lë' Muisés mizobni'; chi tu miyi' lë' kun tsa', orze' gakxao' tu yech par yanu una', par gak la' miyi' una'. Pu Orze' nzhab Jesús: ―¿Kwan mizobni' Muisés lo ley por kuba'? Jt  Orze' nguzubi pla men fariseo minabdi'zh bixa' lo Jesús par zenbe' bixa' Me (wi' bixa' xmod nak Me), nzhab bixa': ―¿Chi zak lë' tu miyi' kun tsa' xa', lo ley kwa'n mila' Dios lo Muisés? gs I Orze' nguro' Jesús yezh Capernaúm, nzha Me lazh men Judea, xtu ro' you' Jordán. No ze', xtu wëlt, migan tu bëd men lo Jesús, no nguzublo Jesús, milu' Me widi'zh che'n Dios lo bixa' xtu wëlt, nela xmod nile' ka Me. r} 2Lë' zed nizu'; per chi gat nazhi'y, yentra' kwan zu'i. Gok wen go nela zed ga', par kwin go wen, tu go kun xtu go.Zq- 1porke lë' Dios xë'l bël xid rë men, nela nigo men zed lo kwa'n gao men ga'. Ip  0plo nzhao miyëz men, no gat ñot nzhat ma; ni bël gat ñalt, .oU /No chi lë' zalol nile' nizë'b xkil lo Dios; más wen gulo'i, mbaino yol plo nile' Dios mandad kun tutsa zalol, ke par bil kun rop zalol plo ñol bël par dubta', In  .plo nzhao miyëz men, no gat ñot nzhat ma; ni bël gat ñalt. )mK -No chi lë' ni'l nile' nizë'b xkil lo Dios, más wen bicho'i. Más wen banal dubta' kun Dios kun tutsa ni'l, ke par bil plo gat ñalt bël, kun rop lad ni'l, Il  ,plo nzhao miyëz men, no gat ñot nzhat ma; ni bël gat ñalt. >ku +No chi lë' ya'l nile' nizë'b xkil lo Dios; mejor bicho'i. Más wen gat kinutal rop ya'l, per banal dubta' kun Dios, ke par bil le'n bël, rop lad ya'l, plo ñol bël par dubta', Bj} *No nu nzhab Jesús: ―Wanei cho tu xa' le', ya'l laxto' xtu xa' Dios, tu xa' laore ngwayila da; más wen ya xa' le'n nitsdo', xo'b tu ke ro yën xa', nes yachin xa' par gat xa'. %iC )No kwaliskier men ne' che'p nits go go, por nak go men da, walika nin, por kuze' lë' Dios za' tu kwa'n wen ka' xa'. Kwan zak tu xa' le'; la' xtu men Dios Orze' nzhab Jesús: ―Bila' go kile' xa'i, porke yent cho tu xa' le' tu zhi'n nazhon por lën, no guzhëla di orze', di'zh xa' gat lë' ticha, %fC &Orze' nzhab Juan: ―Maestr, une no tu xa' kigo' mbi mal, kize't xa' lë go. Orze' nzhab no lo xa', nale'tra' xa'i, porke gat lë't men che'n be xa'. e %―Men niwi' wen lo më'd win re' por nak më'd re' men da, gat lë'ta' lo më'de, sino ke lon miwi' xa' wen; mbaino xa' miwi' wen lon, gat lë'ta' lone, sino ke lo Xuza Me mixë'l da, miwi' xa' wen. Xa' gat niyi' nine be, man che'n be ño xa' Nd $Orze' mizo Me tu më'd lo bixa', no nde'zh Me më'd, nzhab Me: :cm #Orze' nguzob Jesús, no ngurezh Me dub tu dusen men che'n Me, orze' nzhab Me: ―Cho go nzhakla, gak xa' nile' mandad; xa' ze' gak xa' lult, no nela tu mos ga' gak xa' xid go. b "Per yent cho ngakab; porke or nzë bixa' nez, mis lë' bixa' kichë'l ro', kidi'zh bixa', nabei cho gak xa' le' mandad xid bixa'. a) !Or mizhin bixa' yezh Capernaúm, no or nzhin la bixa' le'n yo', nzhab Me lo rë men che'n Me: ―¿Kwan kichë'l ro' go, or nzë be nez? ` Per lë' rë men che'n Me, nangazobyekt bixa' widi'zh re', no nizheb bixa' nganabdi'zh bixa' kwane. Milu' Jesús, cho más tsak U_# porke lë' Me kilu' lo rë men che'n Me kwan zak Me, kuze' nzhab Me: ―Lë'da nak Xga'n Dios no nak da tu men yizhyuo; no lë' rë men zen da par chi bixa' da plo gat da; per ngubizh yon, lë'da ruban. o^W Or nguro' bixa' ze', nded bixa' par lazh men Galilea; no nanet Jesús, gon rë men plo nzha Me, ]  Nkab Jesús: ―Rë lo mbi mal kwa'n nak sa', nagakt ro'i chi nana'b men xche lo Dios. Nzhab Jesús xtu wëlt xmod gat Me \1 Or nguio Jesús le'n tu yo', orze' minabdi'zh rë men che'n Me lo nab Me, nzhab bixa': ―¿Chon nangakt ngago' no mbi mal ba', laxto' mbwin ba'? ?[y Per Jesús nguzen ya' mbwin, ngoknu Me nguzuli mbwin. UZ# Orze' nguru'zhië mbi mal ze', no mile'i mikao mbwin xtu wëlt, no nguzhibe mbwin dox naye, orze' nguro'i; no lë' mbwin mia'n nela tu men ngut ga', haxta rë men nzhin ze' nzhab: “Ngut mbwin.” Y% No une Jesús, tu bëd men nzhazubi karre plo nzo Jesús, orze' nayi' midi'zh Jesús lo mbi mal ze', nzhab Me: ―¡Mbi che'n Mizhab kwa'n nile' nzhak sord men no nagakta' di'zh men, na kile' mandadal, gurutin laxto' mbwin re', no nayëktra'l xtu wëlt lo mbwin! qX[ Orze' lwega' nguruzhië xuz mbwin, nzhab xa': ―¡Na ñilaka lu; no goknu da, kwa'n nagak yilan! rW] Orze' nzhab Jesús: ―¿Chon nel: “Chi zak le'le”?, porke xa' ñila Dios, ¡rëi gak le' xa'! V% No nayax wëlt nigobiy mbwin lo bël no le'n nits, par nzhaklai gute mbwin; per chi zak le'l tu kwa'n, bilats laxto' go no, no goknu go no. U{ Orze' mina'bdi'zh Jesús lo xuz mbwin: ―¿Plak nzha di nizak mbwin kure'? Orze' nkab xuz mbwin: ―Dizde win mbwine. =Ts Orze' mbi'y bixa' mbwin lo Jesús; per or une mbi mal Jesús, orze' mile'i lwega' mikao mbwin, no ngwachin mbwin lo yuo, orze' maska ñaxyo mbwin, no ñax bichi'n ro' mbwin. S7 Orze' mikab Me, no nzhab Me: ―¡Men xa' gat ñilat Dios! ¿Haxta pok zon kun go par yila go Dios? ¿Haxta pok xek da lo go? ¡Dinu xmë'dalx! xRi porke rë or nizen mbi re' më'd, haxta niyixkaowe më'd no nigubiy më'd; orze' ñax bichi'n ro' më'd no nidao'lëi më'd, orze' niyezh më'd; no mina'bla da lo rë men che'nal par ngago' bixa' mbi mal re', per nangakta' ngale' bixa'i. Q9 Orze' nzhab tu xa' xid rë men ze': ―Maestr, lë'da nzëdnu xmë'da lol, porke nzho tu mbi mal laxto' më'd, kwa'n nile' nagakta' di'zh më'd, HP  orze' nzhab Jesús: ―¿Kwan kichë'lro' go kun rë xa' ba'? hOI No or une rë men Jesús, xe mia'n bixa', orze' karre nguzubi bixa' par uni' bixa' lo Jesús, 4Na No or mizhin bixa' plo nzhin más rë men che'n Me, une Jesús lë' tu bëd men nzhin la naka'n, no kichë'lro' pla rë men nilu' ley kun más rë men che'n Jesús. IM  Per na ni lo go, lë' Li mbi'd la, no rë men mile' kwa'n ngokla bixa' kun lë' xa', nela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios, kwa'n nguzak xa'. Miliyak Jesús tu mbwin nzho tu mbi mal laxto' eLC Orze' nzhab Jesús: ―Walika, lë' Li galo yi'd, no lë' xa' le' yëk rë men lo Dios, mbaino, ¿chon nzobni' lo Yech che'n Dios, lë' Xga'n Dios Me nu nak tu men yizhyuo, kwa'n dox zakzi xa', no nayilat men xa'? K Orze' minabdi'zh bixa' lo Jesús, nzhab bixa': ―¿Chon nidi'zh rë xa' nilu' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, galo laka Li yi'd? mJS Orze' ngulu'chao' bixa'i laxto' bixa', no midi'zh bixa' entre lë' bixa', ¿kwan kwa'n ruban menx? wIg Or ñadla bixa' yek yi', orze' mile' Jesús mandad, yent plo di'zh bixa' kwa'n une bixa', haxta or ruban Me. ]H3 Orze' lwega' miwi' bixa' naka'n, yentra' cho ngane bixa', nab tsa Jesús nzo. G3 Orze' plo nzhin bixa', ngula tu xkao yek bixa', no mien tu widi'zh le'n xkao kwa'n nzhab: ―¡Xa' re' nak Xga'na xa' nazhi' da! ¡Bin go ro' Xa'! XF) Porke dox mizheb rë men che'n Jesús re', kuze' net Per kwan di'zh xa'. E Orze' nzhab Per: ―¡Maestr, wen dox nzo be re'! ¡Bila' go chao' no chon rranch; tube par go, xtube par Muisés, no xtube par Li! OD No ze' ngurulo Li, rop xa' kun Muisés, no kidi'zh bixa' kun Jesús. xCi No xab Jesús milu' bëo laka no ñaz bële; no per ni tu men yizhyuo nale'ta' gan zët tu lar par ya'ne sa'. B No nded xo'p ngubizh, nzhanu Jesús nab tsa Per, no Jakob, mbaino Juan, tu lad yek tu yi' ro. No ze' mizhë' lo Jesús. FA  No nu nzhab Jesús: ―Walika kwa'n nin, pla xa' nzho xid rë men re', nagatta' bixa' chi naga ne bixa', xmod zhin zhë or luxo'b yalnazhon che'n Dios par le' Me mandad. Or ngubixlo Jesús q@[&porke cho rë men la' da, o la' xa' widi'zh nazhon da, dilant lo rë xa' mia'l laxto' widi'zh che'n Dios, rë xa' gat nzhont ro' Dios; nu ska da la bixa', or yala, kun rë yalnazhon che'n Xuza, no kun rë ganj nazhon che'n Me.8?k%No, ¿kwan za' tu men par naloxt xa' lo Dios?, Z>-$porke, ¿kwan zu' par tu men, le' xa' gan ter dub yizhyuo, per lo Dios lox xa'? =-#porke xa' nzhakla kina vid che'n par naloxe, lë'i lox lo Dios; per xa' gat por da o por widi'zh nazhon kwa'n nilun, nayot lox xa' re' lo Dios, I< "Orze' ngurezh Me rë men che'n Me, no rë men nzhin ze', par nzhab Me: ―Chi nzho tu go nzhakla yi'dkë ticha, nale't go kwa'n nzhakla go, no bi'y go krus che'n go par di'kë go ticha, 9;k!Orze' miëk Jesús, niwi' Me lo rë men che'n Me, orze' miyi' Me lo Per, nzhab Me: ―¡Chi lon, Mizhab!, porke gat nile'tal xigab che'n Dios; pura che'n men nzho yekal. y:k Rë kure' midi'zh Me klar laka, per orze' ngulo' Per Jesús tu lad, nzhab Per: ―¡Nadi'zhtra' go kuba'! t9aOrze' nguzublo kilu' Jesús lo rë men che'n Me, nzhab Me: ―Na nak Xga'n Dios, no nu nak da tu men yizhyuo; por xigab che'n Dios, nayax men zakzi da. Rë xa' re' nayilat da: Rë xa' nzo lo rë men Israel, kun rë ngulëi' ro, mbaino kun rë xa' nilu' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés. No lë' bixa' chi da lo men par gat da. Per ngubizh yon, lë'da ruban. {8oOrze' mile' Jesús mandad lo rë men che'n Me, yent cho lo gab bixa' cho nak Me. Jesús midi'zh xmod gat Me h7IOrze' nzhab Jesús xtu wëlt: ―Par go ga'; ¿cho da? Orze' nzhab Per: ―Go nak Krist. #6?Orze' nzhab bixa': ―Nzho xa' nidi'zh, Lu Juan bautist; no más xa' nzhab, Lu Li; no zipla xa' nzhab, Lu nak xtu men midi'zh por Dios, xa' nzhala. `59Orze' nguro' Jesús kun rë men che'n Me, par nzha bixa' rë yezh win kwa'n ña'n lazh men Cesarea Filipo. Dub nzhazë bixa' nez, orze' minabdi'zh Jesús lo rë men che'n Me, nzhab Me: ―¿Cho da, nzhab men? 4'Orze' mixë'l Jesús xa', ña xa' lizh xa', per nzhab Jesús: ―Ni nayubrera'l yezh plo nzhin rë men ba'. Nzhab Per, lë' Jesús nak Krist 3Orze' xtu wëlt mixo'b Me ya' Me lo miyi' re', orze' mixa'l lo xa', haxta zit nilu' kwa'n lo xa', klar laka nilu' rë men lo xa'. t2aOrze' ngulits xa' lo xa', no nzhab xa': —Nilu' la men lon, per nilu' bixa' nela rë ya ñazë ga'. O1Orze' nguzen Jesús ya' miyi' re', par ñanu Jesús xa' ro' yezh; orze' michuk Jesús lo xa', no mixo'b Me ya' Me lo xa' re', orze' minabdi'zh Jesús lo xa', nzhab Me: —¿Chi nilu' la kwa'n lol? 0Orze' mizhin bixa' yezh Betsaida, ze' mizhinnu men tu xa' nikal lo, par nguna'b xa' gal Jesús kwerp che'n xa' nikal lo re'. d/AOrze' nzhab Jesús: ―¿Taxa nagat zobyek goi orze'? Miliyak Jesús tu men nikal lo .No nzhab Jesús: ―¿No or ndi'za gazh pan xid tap mil men, pla kardor rë kwa'n bilao mikan go? Orze' mikab bixa': ―Gazhe. w-gOr ndi'za gai' pan xid gai' mil men, ¿pla kardor rë kwa'n bilao mikan go? Orze' nzhab bixa': ―Tu dusene. e,C¡No ter niwi' go, per gat ne goi; no nzob nzha go, per gat gon goi; mbaino nat laxto' go! N+Per ngwanu laxto' Jesús kwan kidi'zh bixa', kuze' nzhab Me: ―¿Chon dox xigab kile' go, por gat nzadnu go pan? ¿Chi nagat zobyek go kwa'n nin re'? ¿Chon stubi nayao' yek go, par ne goi? W*'Orze' kidi'zh rë men che'n Me: ―Pas, por gat nzadnu be pan, gao bei. )Orze' nzhab Jesús lo rë men che'n Me: ―Bikina go go lo rë men fariseo, mbaino lo rë men che'n Herodes, kun levadur che'n bixa'. e(CNo mia'l laxto' bixa' ngazi' bixa' más pan, namás tutsa pan nzadnu bixa' le'n bark. ' Orze' mia'n nzhin tsa rë men ze', lë' Jesús nkë bark xtu wëlt, par nzha Me al xtu ro' lagún. Levadur che'n rë men fariseo &- Orze' mizi' laxto' Jesús, no nzhab Me: ―¿Chon nina'b rë men re', ne xa' tu kwa'n nazhon? Per na ni, walika ni tu kwa'n nazhon nanet bixa'. r%] Or mizhin bixa' ze', nu pla rë men fariseo migan lo Jesús, par michë'lro' bixa', porke nzhakla bixa', le' Jesús tu kwa'n nazhon kwa'n nzë lo yibë', par zenbe' bixa' Me (wi' bixa' xmod nak Me), chi Dios ka mixë'l Jesús. [~}}}-||X{zzEyxxwwmwvvouu&tssDrrWqqmqppoo3nnmcm#lkkljRii0hh2gg'fedqcc@bb0aaP``L_^^e^]_\\I\ [[ZYYaXX9WVV&UU?TjT SReQQQOPP'OOuNMMPLLKKTJJUIHH(GF}FEEDCCRBnAI@@a??q>>c===$<<5;;N::9s98z7666>55l44333221.00B/...-,++*x))O(w('q'&&)%%$\#"""!! ;L"DlJNavJ;my q :  g Eg6,P S:Kuze', naye nzon, no kun dub laxto'n nanen, nala't Dios ya'n da gat lë' lo ni tu kwa'n mika'b Dios lon, sino ke nazhebt da porke nal no par dubta', lu' rë kwa'n nilen xid men por poder che'n Jesukrist, mbaino wen yët Jesukrist por da, ter naban ga ka da lo yizhyuo re', o ter ngut la da. O :no por kuze' nanen, rë nak kure' le' par liya' men da por stubi kina'b go lo Dios por da, mbaino por kiyaknu Sprit che'n Jesukrist da. *N O:Per yent kwane, ter nazhi' men da, o niyi' men nine men da, per nizak laxto'n por kidi'zh men widi'zh che'n Dios por Jesukrist. Mbaino zakra' laxto'n por kure', ^M 7:per xtu ben bixa', walika nidi'zh bixa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist kun dub la bixa', nile' bixa'i por nazhi' bixa' da, porke nane bixa', Dios mizo da par lun, walika nazhon widi'zh che'n Dios por Jesukrist. ]L 5:Ter más rë xa' ka nidi'zh widi'zh che'n Dios ba', nile' bixa'i namás por nzhakla bixa' yët bixa' wen xid más rë men; per gat walit wen bixa', ka kile' bixa'i namás par yi'xian da, nal nzho'n lizhyi'b re'; DK :No ter nzho men kidi'zh widi'zh che'n Jesukrist, por nzhakla bixa' más yët bixa' ke da; per nzho ka más xa' nidi'zh widi'zh che'n Jesukrist por xigab wen kwa'n kinu xa' kun Dios. "J ?:No por nzho'n lizhyi'b, kure' nile', nitsiro'b laxto' nayax wech be por Jesukrist, no nazhebt bixa' par más lu' bixa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist. $I C: porke rë sondad xa' nikina yalao che'n rey ro re', kun más rë men yezh re', wena-wen nane bixa', nzho'n lizhyi'b re' por nak da tu mos che'n Jesukrist. H : Rë go wech no bizan, nzhaklan ne go, ke rë kwa'n kizaka, lë'i kiyak par más yila men widi'zh nazhon che'n Dios, ,G S: par le' go wen lo rë kwa'n nile' go; no bitsila go, nab tsa Jesukrist gak le' gak go se', nes par rë men ze't Dios por wen Dios. Par Pab, yalnaban nak Jesukrist 2F _: nes par gak kwe go kwa'n más tsak, par or yubre Jesukrist xtu wëlt, yazhël Me go nambe laxto' go, mbaino yent cho gak gab ni tu kwa'n gat lë' che'n go lo Jesukrist, iE M: No nu dox kina'ba lo Dios par más chizhi' go wech go; no rëi tse'd go wen, mbaino zobyek goi, D ):Kuze' Dios nane ka, walika kwa'n nin lo go or nin, dox nazhi' da go, no nilen xigab che'n go; rë kure' nile' Jesukrist ñi'd laxto'n por go. yC m:Ñal ka nilen xigab se' por go, porke dox nazhi' da go, mbaino nzhaknu go da kun rë zhi'n nazhon che'n Dios kwa'n mila' Dios di'zh len, ter nzho'n lizhyi'b, o nzon lo rë xa' nak zhi'n, par dizha, walika widi'zh che'n Dios kwa'n ñila be. B  :Kuze', nane ka, nela mizublo Dios zhi'n wen re' laxto' go, se'gaka le' Me rëi laxto' go haxta zhë yubre Jesukrist xtu wëlt. +A Q:por kiyaknu go da, kidi'zh go widi'zh che'n Dios por Jesukrist lo rë men, dizde zhë galo laka, or nguzublo go ñila go widi'zh re', no haxta nalzhë kile' goi. 4@ e:no or nina'ba lo Dios por go, nizak laxto'n 9? o:Zilita', nizan xkix lo Dios or nitsilan go; H>  :Kina'b no lo Dios Xuz be, mbaino lo Jesukrist Me nile' mandad be, par gaknu Dios go, no par zi go chul dizde le'n laxto' go. Kina'b Pab lo Dios por rë men yado', xa' nak men che'n Jesukrist p= ]:Na Pab kun Timoteo, nak no mos nguzi' Jesukrist; mixë'l no yech re' lo rë go xa' nak men che'n Jesukrist xa' nzho yezh Filipos, mbaino lo rë go xa' nizo dilant, no lo rë go xa' nzhaknu xid rë men che'n Jesukrist, xa' nzho ba'. J< Lë' Jesukrist, Me nile' mandad be, gaknu go. Sa' gake.~; wMbaino nu Mark, kun Aristark mbaino Dem, no Luk, rë xa' re' tutsa zhi'n nile' no, nu bixa' nzhakla gon chi wen kal. : Nuska Epafras, xa' tutsa nzho'n lizhyi'b kun lë' por nidi'zh no widi'zh che'n Krist Jesús, nu xa' nzhakla gon, chi wen kal. |9 sMbaino biwi' ga' plo ya'n da; na nane, lë' Dios le' ka kwa'n kina'b go lo Me, zon xtu wëlt kun go. Ba' zhë'l be {8 qKixëla yech re' lol, lë' da nane, lë'l le' kai; mbaino nanen, haxta más kwa'n le'l lo kwa'n kina'ba lol. I7  Walikai wecha, bile' tu jabor re' kuna; nale'tle por nazhi'l da, lu bile'i por nazhi'l Jesukrist. No por nak be men che'n Me, chi lë'l le' kwa'n nin, orze' gax ga' xax da lo kwa'n nzho yeka. 6 yNa Pab kikë'n yech re' kun mis letr da: Kwa'n nzë'b xa' re', na kixe; per nangazeta vid che'nal kwa'n nzë'bal lon. \5 3Mbaino chi mile' xa' tu kwa'n gat lë' kun lu, o nzë'b xa' tu kwa'n lol, na kixe. 4 Kuze', chi niwi'l lon nela lo tu xa' nile' tutsa zhi'n kun lu, orze' sa' ska biwi' lo xa' re', nela xa niwi'l lon ga'. 83 kNo nawi'tra'l lo xa' nela lo tu xa' se'gaka nado lol; bichizhi' xa' nela tu wech pa'l por nak xa' tu men che'n Jesukrist; na dox nazhi' da xa', per lu ñal chizhi'l xa' más. T2 #No pas por kuba', nguro' Onésimo lol che'p, nes par yo xa' kun lu dubta'. s1 aPer nangaleta kuba', napa' naziyëlal, no nagabtal por kina'ba kuba', le'le jwers; nzhaklan laxto'l ro'i. 0  Na ngakla ya'n xa' re' kuda, par gaknu xa' da nela lu ka, dub nzho'n lizhyi'b re' por nidizha widi'zh nazhon che'n Dios. P/  Nal lë' da le, yëkska xa' lol; biwi' lo xa', porke tu zalon xa' re'. e. E Xa' re', or galo, ngazu't xa' lol; per nal, lë' xa' zu' lol mbaino haxta lon zu' xa'. - } Kina'ba lol por Onésimo, xa' nak nela xga'na, ngwayila xa' widi'zh che'n Krist Jesús por da, dub nzho'n lizhyi'b re'. , { Na kiniy por nazhi' be wech be, mbaino por ngwagal la da, no por nzho'n lizhyi'b por nilun widi'zh che'n Krist Jesús. u+ ePor rë kure', ter Jesukrist mizo da, nak da tu apost, per naleta mandadal jwers, le'l kwan ñal le'l. E* Dox nizak laxto'n, mbaino miro'b laxto'n or mbina, lë'l nazhi' ka rë wech be, men che'n Jesukrist, nes par nixax bixa' lo rë kwa'n nizak bixa'. Kina'b Pab wi' Jwilimón wen lo Onésimo ) Nina'ba lo Dios, por xmod ñilal widi'zh che'n Jesukrist, lë' más wech be zobyek, rë kwa'n wen kwa'n gak le' Krist Jesús kun kad be. b( ?Lë'da mbin la, dox nazhi'l rë men che'n Jesukrist, no yub pa' widi'zh che'n Me ñilal. [' 1Rë or nina'ba lo Dios, Me nile' mandad be, nizan xkix lo Me or nitsilan lu. T& #Kina'ba lo Dios Xuz be kun lo Jesukrist, Me nile' mandad be, par gaknu Me go, no par le' Dios, zi go chul dizde le'n laxto' go. Wen laxto' Jwilimón kun rë men, no viv widi'zh che'n Jesukrist ñila xa' Z% /No nu lo bizan be Apia, xa' nak men che'n Jesukrist, kixë'l no yech re'; mbaino lo Arquipo, xa' nak nela tu sondad ga' lo zhi'n che'n Jesukrist; no nu lo rë men che'n Jesukrist, xa' nibin lizhal, Jwilimón. -$ WNa Pab, nzho'n lizhyi'b por nilun widi'zh che'n Krist Jesús. Rop no kun Timoteo wech be, kixë'l no yech re' lol, Jwilimón; nazhi' da lu por tutsa zhi'n nile' be. A#{No rë men che'n Me, nguro' bixa' rë plo, par ngwadi'zh bixa' widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist. No lë' Me ngoknu bixa' por rë señ nazhon kwa'n mile' Me por lë' bixa'.t"aNo or milox nzhab Me rë kure', orze' nkili Me lo yibë' par nguzob Me lad derech che'n Xuz Me Dios. 9!kno ter zen xa' mbë'l, o go xa' tu kwa'n nile' nzhat men, per yent kwa'n zak bixa'; no or xo'b bixa' ya' bixa' yek rë men nzhakne, lë' rë men ze' yak. Jesús ña lo yibë' } sNo rë señ re' le' rë xa' ñila da: Por lën, kutin xa' mbi mal; di'zh xa' xtu ben di'zh kwa'n za' Dios ka' men; ykXa' yila da no gaklëi' xa', lë' xa' gal vid nazhon kwa'n niza' Dios; per xa' nayila da, lë' Dios zakzi xa'. pYOrze' nzhab Jesús: ―Wa go dub yizhyuo, par wadi'zh go kwa'n nazhon che'n Dios re', lo kwantsa men. Z-Lult laka ngurulo Jesús lo za chi' bitub men che'n Me or nzob bixa' lo mes; orze' ndil Jesús bixa' por gat ñila bixa'i, por tanta nad bixa', nangayilat bixa' rë kwa'n nzhab, rë xa' une nguruban Me. w Orze', rop xa' re' ngwayabe lo más bixa', per nangayilatska rë xa' ze'i. Jesús ngurulo lo za chi' bitub men che'n b= Dispwés di kure', ngurulo Jesús xtu mod lo xchop men che'n Me, or nzo bixa' dan.  No or mbin bixa', lë' Jesús nguruban, no lë' una' re' une Me; per net bixa' ngayila bixa'i. Jesús ngurulo lo xchop men che'n Z- Orze' lë' una' ngwayabe lo rë men che'n Jesús, porke dox niwin laxto' bixa'. -S No dispwes di nguruban Jesús garzi'l laka ngubizh galo che'n sman, orze' ngurulo Me galo laka lo Mari Madalen, una' kwa'n ngulo' Jesús gazh mbi mal laxto'. ;oOrze' nguro' rë una' ze' karre le'n ba', porke dox mizheb bixa' haxta nixiz bixa'; per yent cho lo ngab bixa'i nez, porke dox mizheb bixa'. Ngurulo Jesús lo Mari Madalen #?Per nal bizë go, no wayab goi lo rë men che'n Me, mbaino lo Per; lë' Me kimbëz la lazh che'n men Galilea; ze' ne go Me, nela xmod mila' ka Me di'zh. %Corze' nzhab miyi' xi re': ―Nazhebt go. ¿Chi Jesús Nazareno, Me nkë lo krus, kikwa'n go? Yentra' Me re', lë' Me nguruban la. Biwi' go plo nguxo'b Me. zmOr nguio bixa' le'n ba', une bixa' tu miyi' xi nak tu lar bëo laka, nzob lad derech; orze' dox mizhe'b biuna', q[Per or nzhazhin la bixa' gax, lë'chi une bixa', lë' ke ze' nax la tu lad. No dox kwa'ro ke ze'. fEDub nzha bixa' nez, nzhab tu una' lo xtu una': ―¿Cho gaknu be par kubchi ke, ro' ba' se? hINo primer zhë che'n sman, garzi'l laka laore ngulen laka ngubizh, nzha rë una' re' ro' ba'.  ;Or nded zhë sabd ze', lë' Mari Madalen mbaino xtu Mari xna' Jakob, kun una' lë Salomé; ngwazi' bixa' aseit nax par chob bixa'i kwerp che'n Jesús. _7/No Mari Madalen kun xtu Mari xna' Che, une bixa' plo miga'ch kwerp che'n Jesús.T!.Orze' nguzi' Che tu lar yex; no or milox mila xa' kwerp lo krus, orze' michël xa' lar yex kwerp che'n Jesús, ngwaka'ch xa'i le'n tu ba' kwa'n nade'n la le'n pura ke; no mitsao' xa' ro'i kun tu ke ro. c ?-Or mbin xa': “Walikai”, nzhab capitán, orze' miza' xa' kwerp che'n Jesús wei' Che. ? w,Orze' xe mia'n Pilat or mbin xa', lë' Jesús ngut la; orze' ngurezh xa' capitán che'n rë sondad kwa'n mikë' Jesús lo krus, par minabdi'zh xa', nabei chi walika ngut la Jesús.  +orze' tu miyi' lë Che, xa' nzë yezh Arimatea, no nak xa' tu xa' nak zhi'n xid rë gustis xa' más nile' mandad che'n men Israel, no nu miyi' re' kimbëz yo plo nile' Dios mandad; xa' re' mile' rriez, ngwa lo Pilat, par nguna'b xa' kwerp che'n Jesús. v e*No or ngwa'z ngubizh zhë Vier, nguzublo zhë bispr che'n sabd, zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n, T !)Rë una' re', or stubi nzo Jesús Galilea, ngwakë bixa' tich Me, no mile' bixa' mandad che'n Jesús; no nu más rë una' nzhin ze', xa' kwa'n ngwakë tich Jesús par yezh Jerusalén. Or miga'ch Jesús <q(No nu ska pla rë una' kwa'n nzhin zit ze', une rë kure'. Xid rë una' re' nzo Mari Madalén, mbaino xtu Mari xna' Jakob xa' más xi, no xna' Che; no xtu una' lë Salomé. 'No une capitán che'n rë sondad, xa' nzo gax lo Jesús, xmod ngut Jesús, orze' nzhab xa': ―Walika, Xga'n Dios miyi' re'. wg&lë'chi ngurëz lar kwa'n nayao' le'n yado' plo dox nazhon; chop lë' ngoke tuli, dizde al ya haxta al yët. J %Per orze' naye nguru'zhië Jesús, no mizi'la Me; ngut Me, O$Orze' karre ngwa tu xa', migazh tlë' sponj le'n vin nala; orze' mili'b xa'i yek tu ya, no michi xa'i ro' Jesús par ngo Mei, orze' nzhab xa': ―Bila' go, nabei chi ziyi'd Li, par la xa' lo krus. #No pla rë men nzhin ze' mbin widi'zh re'; nzhab bixa': “Bin go, lë' xa' kibezh Li, tu xa' mixë'l Dios nzhala.” !"no mis orze', midi'zh Jesús naye: ―¡Eloi, Eloi!, ¿lama sabactani? (Widi'zh re' gab: ¡Dios da, Dios da!, ¿chon mila' nzë'b go da?) Q!No or ngol garol ngubizh, dub yizhyuo mikao haxta las tres guzhe, fE Chi lë' xa' walika nak Krist, no rey lo rë men Israel; ¡nzhakla no la xa' yub xa' lo krus, par ne noi, orze' yayila no xa'! No haxta rop xa' nikë lo krus kun lë' Jesús, midi'zh bixa' gat lë' lo Me. Or ngut Jesús ^5Se'ska nzhab rë ngulëi' xa' nile' mandad, kun rë xa' nilu' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, mixizhnu bixa' Jesús; kidi'zh bixa' lo wech bixa': ―Nayax men miliyak xa'; per kun lë' xa', nangale't xa'i. 6~g¡Gula lo krus ba'; no mis lu, la'tal gatal! 4}aNo rë men nided ze', nidi'zh bixa' kwa'n gat lë', nikwin bixa' yek bixa', nzhab bixa': ―¡Taxa! ¡Lu kwa'n nidi'zh, chilal yado'; no chontsa ngubizh, kuxkwa'le! |par ngok tu widi'zh kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios kwa'n nzhab se': “No nu xa' nguio kwent, xid rë xa' kwa'n nzë'b xki lo Dios.” s{_No nu chop wa'n mikë' bixa' lo krus orze'; tu xa' lad direch, no xtu xa' lad izkierd che'n Jesús, qz[No mikë' bixa' tu letr por kwan ngut Jesús, kwa'n nzhab se': “Xa' re' rey che'n rë men Israel.” ByPas como las nueve garzi'l, mikë' bixa' Jesús lo krus. x Orze' mikë' bixa' Jesús lo krus, orze' nguzhit bixa' di swert, par ne bixa', cho ya'n kun xab Jesús, no kwan le' kad bixa'. ^w5No nzhakla bixa' ngaza' bixa' vin kwa'n noch mirra, par go' Jesús, per nangot Mei. Vv%Orze' nzhanu bixa' Jesús plo lë Gólgota (Widi'zh re' gab, Yek Men Ngut). 2u]No tu miyi' lë Simón, xa' nzë yezh Cirene, xa' nak xuz Lejandr no Ruf; ñë'd xa' di dan. Or nded xa' ze', orze' mile' rë sondad, mbi'y xa' krus che'n Jesús. Ht No or milox mixizhnu bixa' Jesús, orze' ngulo' bixa' lar naxne ze' yën Me, orze' migak ska bixa' xab ka Me, orze' ngulo' bixa' Jesús par kë' bixa' Jesús lo krus. Or nkë Jesús lo krus sOrze' mixa't bixa' ya yek Jesús, no michuk bixa' lo Me, mbaino nguzuxib bixa' par mile' bixa' nela nile' men kun tu rey ga' lo Me. _r7orze' nguzublo nibizhyë bixa', nzhab bixa': ―¡Wen nzha rey che'n rë men Israel! qNo mila bixa' tu lar naxne yën Jesús, nela che'n tu rey ga'. Orze' mizuxkwa' bixa' tu koron yich, par mizob bixa'i yek Jesús, pOrze' lë' rë sondad mbi'y Jesús lo luwe plo nzob palas, kwa'n lë ‘pretorio.’ Ze' migan pas como xo'p gayo' sondad román. 8oiNo par ya'n Pilat wen kun rë men, miliya' xa' Barrabás, no dispwes di mile' xa' mandad ndin bixa' Jesús, orze' michi xa' Jesús lo men par kë' bixa' Jesús lo krus. nOrze' nzhab Pilat: ―¿Per kwan tu kwa'n nazhe'b mile' xa' re'? Per rë men, xtu wëlt nguruzhië bixa': ―¡Bikë' xa' lo krus! Nm Orze' nzhab rë men, kibizhië bixa': ―¡Bikë' xa' lo krus! rl] Orze' minabdi'zh Pilat: ―¿Nal, kwan nzhakla go len kun xa' kwa'n nzhab go nak rey lo rë men Israel? wkg Per lë' rë ngulëi' xa' nile' mandad ze', más mile' bixa' par nzhab rë men, liya' Pilat Barrabás mejor. qj[ Porke ngwanu laxto' Pilat, lë' rë ngulëi' ro xa' nile' mandad, michi Jesús por mbidios bixa'. Yi+ orze' nzhab Pilat: ―¿Chi nzhakla go liyan xa' nak rey che'n rë men Israel? lhQOrze' mizhin rë men lo Pilat, nguna'b bixa', ziyël Pilat ko' xa' tu men nela xmod nile' ka xa'. gyNo tu miyi' lë Barrabás nzho lizhyi'b orze', kun zipla xa' mbit men kun lë' xa', or ngok tu dil kun gubier César. fNo or nzhal lani Pask, kinu Pilat kostumbr, niliya' xa' tu men nzho lizhyi'b, dike cho men gakla rë men ro' lizhyi'b. deAPer yent kwan ngakab Jesús, kuze' haxta net Pilat, xmod le' xa'. Jesús o Barrabás dkuze' xtu wëlt minabdi'zh Pilat, nzhab xa' lo Jesús: ―¿Chon nanel kabal ni tu kwa'n? Biwi', dox kwa'n ne bixa' nakal. ecCNo rë ngulëi' xa' nile' mandad lo más ngulëi', por dox kixu' kikë' bixa' Jesús, }bsOrze' minabdi'zh Pilat lo Jesús, nzhab xa': ―¿Chi lu nak rey lo rë men Israel? Orze' nzhab Jesús: ―Go nei. !a =No riyë'l, garzi'l laka migan rë ngulëi' xa' nile' mandad lo más ngulëi', no kun rë men Israel xa' nak zhi'n, mbaino kun rë xa' nilu' ley, no kun más rë gustis xa' más nile' mandad; rë xa' re' tutsa midi'zh bixa'. Orze' mili'b bixa' Jesús par mbi'y bixa' Me lo Pilat. ``9HLë'chi mis orze', mikë' nguid gai kant xtu wëlt. Orze' mitsila Per kwa'n nzhab Jesús: “Antis di kë' nguid gai kant chop wëlt, lë'l gab chon wëlt: Gat nili'be'ta' xa' ba'.” Orze' dox mbi'n Per.k_OGOrze' nguzublo kize't Per Dios, nzhab Per: ―¡Dios zakzi da chi lë'da ka kini rë kure'! B^}FPer xtu wëlt nzhab Per: “Nalibe'ta' xa' ba'”, no uzhëla ze', rë xa' nzhin ze' nzhab bixa' lo Per: ―¡Sigur nukal nikizël kun lë' bixa', porke lu nzë lazh men Galilea! ]ENo or une kriad Per xtu wëlt, nguzublo nzhab una' xid rë men nzhin ze': ―¡Nuka xa' re', tu xa' nikizë kun lë' bixa'! \DOrze' nzhab Per: ―¡A'a! ¡Ni nanen kwan kidi'zhal! Orze' nguro' Per ro' yo' al tich. (No lwega' mikë' tu nguid gai kant.) o[WCno or une una' lë' Per kibizh, xe miwi' una', nzhab una': ―Nuka lu, niki'zë kun Jesús Nazareno. gZGBNo lë' Per nzob al yët lo luwe, lë'chi mizhin tu una' nikë zhi'n che'n ngulëi' ro, YANo nzho bixa' nguzublo michuk lo Jesús; no mitsao' bixa' lo Jesús kun tu lar, no mikë' bixa' puñet yek Jesús, orze' nzhab bixa': ―¡Bine cho mikë'i yekal! No nu rë xa' nikina yado', mixa't bixa'i ta'ro' Jesús. Lë' Per nzhab: “Gat nili'be'ta' Jesús” X@Rë go mbin, midi'zh xa' di'zh gat lë' lo Dios. ¿Kwan nile'u xigab ñal xa'? No rë bixa', tutsa midi'zh bixa', ke ñal gat Jesús. OW?Orze' michëz ngulëi' ro lar kwa'n nzho'b tich xa', nela tu señ ga' ke lë' Jesús midi'zh tu kwa'n gat lë' lo Dios. Orze' nzhab xa': ―¿Kwan ra' gakla be, ne men, xtu kwa'n nak xa' re'? 6Ve>Orze' nzhab Jesús: ―Nai. No rë go ne, lë' Xga'n Dios, Me nu nak tu men yizhyuo; lë' Me zob lad direch che'n Dios Me nile' rëi; no yë'd Me le'n xkao lo yibë'. U1=Per yent kwan ngakab Jesús. Orze' minabdi'zh ngulëi' ro xtu wëlt, nzhab xa': ―¿Chi lu nak Krist, Xga'n Dios Me nidi'zh rë men nazhon? T/Per ni kwa'n nzhab xa' re', gat nakte tutsa kun rë kwa'n nidi'zh más bixa'. R/:―Mbin no midi'zh xa': “Na chil yado' kwa'n michao' men, mbaino chontsa ngubizh kuxkwa'n xtube, per gat lë't kwa'n nichao' ya' mene.” )QM9No nzho xa' mikë' mbël nzhab: aP;8No nayax men midi'zh kwa'n nak Jesús, per pura nikë bixa' di'zh, tu xa' kun xtu xa'. IO 7No rë ngulëi' ro, mbaino kun más rë gustis xa' más nile' mandad, kikwa'n bixa' cho men gab, nak Jesús tu kwa'n ñal gat Me, par gut bixa' Jesús; per yent kwan ngane bixa', nak Jesús. N56Per lë' Per ngwakë zit tich Jesús, haxta lo luwe che'n ngulëi' ro mizhin Per. Ze' nguzob Per xid rë xa' nikina yado', kibizh bixa' junt lo ki. PM5Orze' mbi'y bixa' Jesús lo ngulëi' ro; no ze' nzhin más ngulëi' kwa'n nile' mandad lo más ngulëi', kun rë men Israel xa' nak zhi'n, mbaino rë xa' nilu' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés. +LO4per nguro'tin xa' ya' men, mia'ntsa sab che'n xa' ya' rë men ze', kache' xa' mile' xa' gan. Mizhin Jesús lo rë gustis che'n men Israel, xa' más nile' mandad aK;3Per tu miyi' xi nzhakë tich Jesús, narël xa' nab tsa tu sab, per nu xa' nguzen men, KJ2Orze', rë men che'n Jesús mikë' karre, mia'n nab tsa Me. #I?1Zilita' nguzon xid go le'n yado', plo nidi'zha widi'zh che'n Dios; no nangazent go da. Per rë kure' nzhak par gak rë kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios. ~Hu0orze' midi'zh Jesús lo rë men ze': ―¿Chon nzë go kun spad mbaino kun yarrot? ¿Chigab tu men wa'n nzatsen go? XG)/Orze' xtu rë xa' nzo ze', kun spad micho' xa' tu nzha mos che'n ngulëi' ro, 9Fm.mbaino nguzubi rë men par nguzen bixa' Jesús. |Eq-Or mizhin Judas lo Jesús, lwega' nguzubi xa', nzhab xa': ―¿Ma go Maestr? Orze' michiro' xa' ta' kwats Jesús, D-,No xa' le' entreg Jesús, nzhab xa' tu señ le' xa': “Xa' kwa'n chiro'n ta' kwats, xa' ze' guzen go no bi'y go xa'; no neo, nale' xa' gan.” C}+Mis orze', stubi kidi'zh Jesús; lë'chi mizhin Judas, mis tu xa' nak tu dusen men che'n Me, kun tu bëd men, nzho bixa' nzen spad mbaino yarrot. Rë xa' re' mixë'l rë ngulëi' ro, kun rë xa' nilu' ley, mbaino rë men Israel xa' nak zhi'n. ^B5*Waxche go, cha'o, ro' be re'; biwi' go, lë' xa' chi da nzë la ba'. Ngwaga' Jesús QA)No wëlt mion nzhab Me: ―¿Stubi nax go, kile' go diskans? Porke xa' chi da, ngox la nka'. Biwi' go, lë' or mizhin la, lë' Xga'n Dios Me nu nak tu men yizhyuo, yo ya' rë xa' nzë'b xki lo Dios. ~@u(Or miëk Me xtu wëlt, lë' bixa' nax la, porke dox nzë mika'l lo bixa'; orze' net bixa' xmod kab bixa' lo Jesús. c??'Orze' ngwa Jesús xtu wëlt, par ngwana'b Me lo Xuz Me Dios, mis kwa'n nzhab la Me. >9&Bikina go no guna'b go lo Dios, par nayachin go lo che'n Mizhab. Le'n laxto' go nzhakla ka go che'n Dios, per kwerp che'n go gat nzhaklat che'n Dios. 1=[%Orze' miëk Me plo nzhin yon men che'n Me ze'; no mizhin Me, lë' yon xa' nax la. Orze' nzhab Me lo Per: ―Simón, ¿chi naxnal? Nangaxektal ni tu or, ngakinal. 6<e$Or kina'b Me lo Dios, nzhab Me: ―Payë', par go, rëi gak le' go. ¿Chi zak kubchi go da lo rë kwa'n nzë par da? Per gat lë't kwa'n nin, kuze' gak; sino kwa'n ne goi. ;/#Orze' nguzë Jesús xche'p dilant; ze' ngo't kuslo Me lo yuo, no mina'b Me lo Dios, chi lë'i gak le' Dios, nazhint rë kwa'n zak Me orze'. :"no orze' nzhab Me lo yon xa' re': ―Nzho tu yalnawin dox laxto'n, ya naxektra' da; biya'n go re' no bikina go; naga't go. 9!Orze' nzhanu Me Per, no Jakob, mbaino Juan; orze' nguzublo niyentra' jwers Me por tanta nizheb Me, haxta netra' Me kwan le' Me, 8  Orze' ngwa bixa' tu plo lë Getsemaní, ze' nzhab Jesús lo rë men che'n Me: ―Riga guzob go, lë'da nzhana'b lo Dios. 7%Per garga'l nzhab Per: ―¡Per na nalat go ter nu da gat kun go! No se'ska nzhab rë bixa'. Jesús mina'b lo Dios, plo lë Getsemaní 6%Per nzhab Jesús: ―Walika kwa'n nin, nal yë'l re', ni naga kë' nguid gai kant chop wëlt, lë'l gab chon wëlt gat nili'be'tal da. T5!Orze' nzhab Per: ―Ter rë xa' re' la' nzë'b go; per na, nalat go. ;4qPer or ruban da, lazh men Galilea kwëza yi'd go. $3Aorze' nzhab Me lo bixa': ―Rë go la' nzë'b da, porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Lë'da gut miyi' nikina mbëkxi'l, orze' lë' rë ma re'ch.” k2ONo or milox mikë' bixa' tu kant lo Dios, nguro' bixa' nzha bixa' yek lom kwa'n lë Olivos, #1?Walika kwa'n nin, nago'tra' nits gub yizhyuo re'. Or go'ne xtu wëlt plo nile' Dios mandad, xa'la mode. Nzhab Jesús, lë' Per gab, gat nili'be't Per Me \01mbaino nzhab Me: ―Kure' nak ren da kwa'n xon, par ya'n nayax men nambe lo Dios. {/oNo nguzen Me tu vas nits gub, miza' Me xkix lo Dios, orze' miza' Mei ka' rë men che'n Me, rë bixa' ngu'y, (.INo dub kiyao bixa', nguzen Me pan, miza' Me xkix lo Dios, no michix Mei, miza' Mei ka' rë men che'n Me, orze' nzhab Me: ―Mbai go, kure' nak kwerp da. 9-kNa Xga'n Dios no nu tu men yizhyuo da; lë'da zak rë kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios, ¡per nazhe'b nalats nzha miyi' xa' chi da lo rë men! Más wen nangayot ngal xa' re'. y,kOrze' nzhab Jesús lo bixa': ―Mis tu rë xa' nzho xid tu dusen goi, xa' kwa'n kigazh pan le'n plat dai. +No rë bixa' miwin laxto', orze' nguzublo minabdi'zh tuga' bixa' lo Jesús, nzhab bixa': ―¿Taxa le' go xigab nai? * No dub kiyao bixa' lo mes, nzhab Jesús: ―Walika kwa'n nin, mis tu rë go kiyao kuda re', chi da lo rë men par gut bixa' da. O)No or ngula yë'l, mizhin Jesús ze', kun dub tu dusen men che'n Me. ('Orze' nzha rop men che'n Jesús par yezh; no rëi ngok nela xmod nzhab ka Jesús lo bixa'; ze' michao' bixa' kwa'n gao bixa' lani Pask. r']Orze' lë' xa' lu' tu yo' nzob yek al ya, naxene, no nazuxkwa' la le'ne; ze' bizuxkwa' go kwa'n gao be. &1Mbaino plo zhin xa', guzh go lo xa' nak lizhe ze': “Lë' Maestr ne lol: ¿Plo nak yo' kwa'n ne'l, par ga̱o̱ kun rë men da, lani Pask re'?” % Orze' mixë'l Me chop men che'n Me, nzhab Me: ―Wa go le'n yezh; ba' ne go tu miyi' ñanu tu re' nits, no wakë go tich xa'. %$C Mer ngubizh galo che'n lani pask, or nzhao men Israel pan kwa'n niyent levadur, zhë ze' niza' men Israel tu gon lo Dios, or nzhut bixa' tu mbëkxi'l. Orze' mina'bdi'zh rë men che'n Jesús, nzhab bixa': ―¿Plo nzhakla go yachao' no kwa'n gao be nal yë'l re', lani Pask re'? n#U Or mbin bixa' kure', dox nizak laxto' bixa', no nzhab bixa', za' bixa' dimi ka' Judas. No dizde orze', nguzublo kikwa'n Judas mod, kiwi' xa' cho or za'i, par gak chi xa' Jesús. Lult yë'l kwa'n ndao Jesús kun rë men che'n Me "' Orze', lë' Judas Iscariote, xa' nzho xid za tu dusen men che'n Jesús, ngwa xa' lo rë ngulëi' ro, par chi xa' Jesús lo rë xa' re'. ! No walika kwa'n nin; rë plo re'ch widi'zh nazhon che'n Dios, nu ka kwa'n mile' una' re' yët, par tsila bixa' una'. Judas mito Jesús s _Mbaino una' re', mile' kwa'n ngok mile' xa'; michob xa' aseit nax da, nes par or ga'ch da mile' la xa'i. ykrë men prob, zilita' yo bixa' xid go, gak gaknu go bixa' or nzhakla go; per na gat lë'ta' dubta' zon kun go. wOrze' nzhab Jesús: ―La' go, nadilt go una' re'; ¿chon kikixian go xa'?, porke dox wen tu kwa'n mile' xa' por da; !;Ngak ngado aseit ba' kwa'n tsak chi' mbëo' kë men zhi'n che'n men, par ngaga'z dimi ze', ngaka' rë men yent kwan nzhap. Kuze', ndil bixa' una' ze'. zmPer pla xa' nzhin ze', nangayot laxto' bixa'i, nzhab bixa' lo wech bixa': —¿Chon mitsinu una' re' aseit ba'? %No or nzo Jesús yezh Betania, ngwatao Me lizh Simón xa' lë “Lepros”. Or nzob Jesús lo mes, mizhin tu una' kun tu bot win kwa'n nakxao' kun ke ónice, dox tsake; viv aseit nardo nzho le'ne. Orze' ngulë' una' kwa'n nzho aseit re', michob una'i yek Jesús. zmmbaino kidi'zh bixa': ―Nale't bei zhë lani, par nayent kwan le' rë men. Tu una' michob aseit nax yek Jesús E Nzhak jwalt xchop ngubizh par gal lani Pask, zhë nzhao men pan kwa'n yent levadur. Lë' rë ngulëi' ro kun rë xa' nilu' ley, kikwa'n bixa' mod zen bixa' Jesús xla'n, par gut bixa' Me, nU %No kwa'n nin lo go re', gat lë't par nab go nzhai, sino par rë men yizhyuoi; ¡gok natsin go!=u $nes par or yala de rrepent, yent kwan ya laxto' go. 0Y #No go nak nela rë mos re', bikina go; porke nanet go cho or yë'd xa' nak che'n yo' re', chi mizhëlalyuoi, o garol yë'le, o or nikë' nguid gay kante, o garzi'le; ;o "Rë kure' nak nela tu miyi' nguro' nzha lazh men. Antis di ya xa', mila' xa' tuga' rë mos che'n xa' par kina rë che'n xa', mbaino mika'b xa' lo tu rë mos re' kina ro' pwert. Z- !Kuze' biwi' go kwan le' go, no gok natsin go; porke nanet go or zhin rë kure'.   Per zhë ze', or zhin gak rë kure', yent cho nanei; ni rë ganj kwa'n nzho lo yibë', mbaino ni na; nab tsa Xuza Dios nanei. \1 Yibë' no yizhyuo, lë'i lox; per rë widi'zh kwa'n kinin re', nadedte, rëi gak.  Walika kwa'n kinin, or zublo gak rë kure', rë men yizhyuo xa' mia'n naban orze', se'gaka naban bixa' or lox gak rë kure'. \1 Se'ga' or ne go, kiyak rë kwa'n nazhe'b re'; nane la go, lë'da nzhazhin la yal. b= ’Biwi' go xmod nak ya nzhao'; or nixiche, orze' nane go, lë' biyiu nzhazhin la. } No xëla rë ganj che'n Xuza par kan rë men da xa' ngulen dap lad yizhyuo, dizde tu ro' yizhyuo haxta xtu ro' yizhyuo. a ; Orze' rë men ne, yala le'n xkao kun rë ganj che'n Xuza, mbaino kun rë yalnazhon da. Y + mbaino gab rë mbël lo yibë'; no nu bil rë kwa'n nzen kwa'n nzho lo yibë'.  No nzhab Jesús: ―Le'n rë ngubizh ze', or lox rë yalzi kwa'n nzho yizhyuo, orze' lo ngubizh kao, no lo mbëo' nayanitra', q [ Kuze' bikina go go; lë'da ni la rë kure' lo go nes par nzhon la goi. Or yi'd Krist xtu wëlt yizhyuo i K lë' nayax men yo di'zh: “Na nak Krist”, mbaino yo nayax men gab lo men: “Na nidizh por Dios”, no le' bixa' rë señ nazhon par kide bixa' rë men; no nzho rriez kide bixa' nu rë men ngule Dios gak men che'n Dios. ~u ’No chi cho ne lo go: “¡Biwi', lë' Krist nzo re'!”, o “¡Biwi', lë' Krist nzo ba'!”, nayilat goi, 5 No chi xche di' rë kure', yent cho men yizhyuo ya'n naban, rë' xa' lox; per por nazhi' Dios rë men xa' ngule Me, la'ta' Dios di' rë kure' xche. #? Dub di mizuxkwa' Dios yizhyuo, lalta', nagat zakzi men nela zak bixa' rë zhë ze', nab tsa orze'i; no ni nayo ra' ne men xtu kwa'n nela kwa'n yi'd ze'. O Bina'b go lo Dios, par zhë zhin rë kure' nagakte rë mbëo' nayag. Z- No zhë ze', ¡zhe'b nalats nzha rë una' nak xin, mbaino rë una' naka' më'd! L mbaino xa' nzo dan, naza'tra' yubre xa' ni par yaka' xa' xab xa'. T! no rë men nzo yek yo', naza'tra' la bixa' par ko' bixa' rë che'n bixa'; 7g ‘No or ne go, yo tu kwa'n dox gat nambet plo nzho yalnazhon che'n Dios (xa' go'l kure', lë' xa' zobyeke), orze' rë men nzho lazh men Judea, lë' bixa' yuka'ch dan; wg Sa' li'nu nayax men go por nak go men da, per xa' xek lo rë kure', xa' ze' ban bid nazhon kwa'n niza' Dios. .U No lë' men chi mis wech men par gat wech xa', mbaino xuz men mis lë' xa' chi rë xin xa', no rë xin xa' chi xuz xa' par mis lë' bixa' le' gat rë melizh bixa'. ~% Or zen bixa' go par wei' bixa' go lo rë xa' nile' mandad ze', no nale't go xigab xmod kab go lo bixa'; lë' Sprit che'n Dios di'zh por go. b}= No antis di lox yizhyuo, naki'n re'ch widi'zh nazhon che'n Dios lo rë ben men yizhyuo. | ’Per bikina go go, lë' rë men zen go no chi bixa' go lo rë gustis, no kin bixa' go le'n rë yo' plo nitse'd men widi'zh che'n Dios; mbaino wei' bixa' go lo rë gobier no lo rë rey por nak go men da; kure' gak par di'zh go cho da lo bixa'. "{= Lë' tu gubier dil kun xtu gubier, no tu yezh kun xtu yezh; mbaino rë plo win xo, no yo yalwin. Kure' galo laka yalzi kwa'n zublo zak rë men yizhyuo. z ’No or gon go, laba'i-lare'i kidil men, nayat laxto' go; rë kure' gak galo laka, per stubi nilë'ra' lox yizhyuo. Jy  porke dox men di'zh: “Na nak Krist”, no dox men kide bixa'. _x7 Orze' nguzublo kidi'zh Jesús, nzhab Me: ―Bikina go go, par yent cho kide go, \w1 ―Bine go lo no, ¿pok gak rë kure', no xmod lu' or nzhazhin la rë kure'? 8vi Orze' nzha Me yek lom kwa'n lë Olivos, ze' nilu' laka yado', orze' nguzob Me, no za dap rë xa' re' mina'bdi'zh lo Me: Per kun Jakob no Juan mbaino Ndres; nzhab bixa': -uS Per nzhab Jesús: ―¿Chi niwi'l dox kwa'roi? Per zhin zhë ni tu ke che'ne naya'nte tich weche; rëi bil. Señ kwa'n gak lo yibë', or nzhazhin lox yizhyuo !t = No or nzharo' Jesús lo luwe che'n yado', orze' nzhab tu rë men che'n Me: ―Maestr, biwi' go tatu kwa'ro yado' re'; no tatu nazhe'b rë ke nzho ta'i. X~~5}}f}{z7yywvv6uuu8ts|rrjqpponml`kkDjjtiioi.h@gffxee d1baw`^]\[ZYYrXNWVV UUT?S^RQPPUNNTMM L/JIHHhG_G FEEmDDC{CBIAxA:@??=<;; :=9 8v7*66559433&210//;..-,i+*)K(?'&%%M$#D"c! j udD{< ]  B D{ n5guG nu dub galbitap xa' nak zhi'n ze', nizuxib lo Me nzob nile' mandad ze', mbaino nidi'zh bixa' dox nazhon Me nzho par dubta' ze', no kad bixa' nigubi koron che'n bixa' dilant plo nzob Me nile' mandad ze', nzhab bixa': t No kad or nidi'zh rë ma re' nazhon Dios, no nizuxib bima, mbaino or niza' bima xkix lo Me nzob nile' mandad, Me nzho par dubta', 5scNo za dap bima kad ma kinu xo'p xi'l, no dub ta' bima haxta le'n xi'l bima nzob zalo ma; no zhë-yë'le gat ñazhat rë ma re' nidi'zh ma:Nazhon, nazhon, nazhon nak Señor Dios,Me nile' mandad rë kwa'n nzho;Dios Me nzho dizde galo,Me nzho nal,
mbaino Dios Me yo par dubta'. r+Ma galo nilu' nela tu mbe'zh; no ma mirop, nilu' nela tu ngo'n; ma mion nilu' nela tu men ga', mbaino ma midap nilu' nela tu mitsi ñapep ga'. Vq%No nu nilu' tu kwa'n nela nitsdo' ga', no ñaniy nela tu bidr ga', dilant lo yaxil ze'. No sao' plo nzo yaxil ro, mbaino ta' yaxil ze' nzo tap ma naban, tuga' ma kad ta', no dub ta' bima kinu ma zalo ma. QpNo dizde lo yaxil ro ze', maska nzha' do'zi', no naye nini' nguzi', mbaino mbina más kwa'n; no dilant lo yaxil ro ze' nzobyol gazh mech, tugai nzob yek tuga' ya, kure' nak za gazh sprit che'n Dios. =osNo nu naka'n ze' nzhin galbitap yaxil plo nzob galbitap xa' nak zhi'n lo Me nzob lo yaxil ro kwa'n nzo sao' ze', nak rë xa' re' lar bëo laka, no yek kad bixa' nzob tu koron or. EnNo Me nzob ze', nilu' nela tu ke kwa'n ña'zbël kwa'n lë jaspe o nela kwa'n lë cornalina; mbaino naka'n plo nzo yaxil ze' nzo tu biki't kwa'n ña'zbël nela tu ke kwa'n lë esmeralda. }msOrze' ¡di!, mizi da yalnazhon che'n Sprit, unen, nzo tu yaxil plo nizob Me nile' mandad, mbaino nzob Me loi. El Or milox ngok rë kure', unen, naxa'l tu pwert lo yibë', no mbina chi Me midi'zh lon or galo, ñen nela trompet ga', ne Me lon: ―¡Kili re', par lun lol rë kwa'n gak or ded rë kure'! pkYRë xa' nizob nzha kure', ñal gon xa' rë widi'zh kwa'n nzhab Sprit che'n Dios lo rë men da.”+jORë xa' nayot la' yila Da, lë' Da zo bixa' par tutsa le' bixa' mandad kun Na; nela Da dubta' ngwayilan Xuza, kuze' tutsa nguzo'ba kun Xuza plo nile' Me mandad. iNal, lë' Da kikwe'zh ro' pwert; no cho gon kibezha no xa'l xa' ro' pwert, orze' lë' Da yo' lizh xa', no tutsa gao no kun lë' xa'. Lhporke rë men nazhi' Da, nibizhyën yek bixa' or nile' bixa' kwa'n gat lë', no haxta nichëlai tich bixa'; kuze' nin lol, bila' rë kwa'n nakal lo Dios, no kun dub laxto'l bile' rë kwa'n nin. jgMKuze' kidi'zhnun lu di wen, neka lon guzi' kwa'n viv or, kwa'n ngurube' la lo ki, nes se' gakal walika rrik; mbaino lon guzi' lar bëo laka gakal par natulatra'l por milox xabal, mbaino nen tu kwa'n liyak lol, par gak wi'l, 0fYNo nidi'zhal, lë'l rrik, mbaino dox wen nzhol, yent kwan jwaltal, per nanetal dox nalats nabanal, nite'dal yalwin, yent kwan nzhapal, nikal-lol, mbaino milox xabal. %eCKuze', por gat naktal ni tube no ni xtube, lë'la nakal tu men wë' nazhë' por wë'tsa nile'l che'n Dios, kuze' lë' Da kutinal tich, nela yalñubre ga'. %dCNa nzhakbe' ka xmod nakal; ni gat nayagal, no ni gat nazho'l, ¡ojla' ngakal nayag lo widi'zh che'n Dios o ngakal tu men nazho' por dox nile'l che'n Dios! c}No ne Me lon: ―Bizobni' widi'zh re' no bixë'le lo ganj xa' nikina rë men Da, rë xa' nzho yezh Laodicea: “Se' ne Me nile' nzhak rë kwa'n mila' Dios di'zh, no Me nilu' lë'ska lë' xmod nak Dios, mbaino por lë' Me ngulo Dios rë kwa'n: 2b] Rë xa' nizob nzha kure', naki'n gon xa' rë widi'zh kwa'n nzhab Sprit che'n Dios lo rë men da.” Widi'zh re' nzha par rë men che'n Jesukrist xa' nzho yezh Laodicea a Rë xa' se'gaka yila Da, len bixa' nela tu yatso che'n yado' che'n Dios Da, no dubta' yo xa' ze'. Ta' yatso ze' kë'n lë Dios Da, no lë Jerusalén yezh kub, kwa'n nzë dizde lo yibë', kwa'n nak che'n Dios Da; mbaino nu kë'n ta' yatso ze' lën kwa'n kub. g`G Nzhazhin gax la yala; se'gaka wayila xti'zha, nes yent cho lat lol kwa'n nazhon kwa'n galal. $_A Por nixekal or nizakzil por ñilal xti'zha, kuze' na zo kun lu or dedal lo yalzi dox kwa'n ne rë men yizhyuo, or zenbe'n bixa' (or wi'n xmod nak bixa'). A^{ Kuze', lë' rë men che'n Mizhab, rë xa' nidi'zh nak bixa' men Israel per gat walite; len, zuxib bixa', che'ptsa (bi'ch laka) gak bixa' lol, par ne bixa', luse walika nazhi' Diosal. []/Na nane rë kwa'n nile'l. Biwi', lë' Da mixal tu plo dedal, no yent cho le' gan, tsao'we; no ter nzhab más men yent kwan tsakal xid bixa', per Na nane ka, nizobal xti'zha, mbaino nangaka'chtal nakal men da. \Mbaino ne Me: ―Bizobni' widi'zh re' no bixë'le lo ganj xa' nikina rë men Da xa' nzho yezh Filadelfia: “Kure' ne Me nile' lë'ska lë' kwa'n nzhakla Dios, no Me walika nak Xga'n Dios, no lë' Me kinu liab par le' Me mandad lo rë men che'n Dios, nela ngok rey Dabi ga' lo rë men Israel; or nixa'l Me tu plo, yent cho le' gan tsao'we, mbaino or nitsao' Mei, yent cho le' gan xa'le: 4[aRë xa' nizob nzha kure', naki'n gon xa' rë widi'zh kwa'n nzhab Sprit che'n Dios lo rë men da.” Widi'zh re' nzha par rë men che'n Jesukrist xa' nzho yezh Filadelfia pZYRë xa' se'gaka yila Da dub nizak bixa' tu kwa'n, lë' bixa' gak lar bëo laka, no nayot zhe' lë bixa' lo yech plo nzobni' lë rë xa' ban kun Dios par dubta'; mbaino gapa lo Xuza no lo rë ganj che'n Me, rë men re' nak men Da. -YSPer yezh Sardis ba', kinul pla xa' naban nambe lo Dios, nela tu men nzhak lar nambe ga'; no tutsa yo bixa' kun Na, mbaino gak bixa' lar bëo laka por ñal bixa'i. EXBitsila rë widi'zh kwa'n mitse'dal no rë kwa'n mbinal, mbaino bile'i, no bila' rë kwa'n nakal; per chi natsilal plo nzol, orze' lë' Da yal lol nela tu wa'n ga', or ni xigab nale'tle. WNal, bitsila plo nzol, no guka'la lo xti'zha kwa'n nzho laxto'l, porke unen, yent kwan zu' rë zhi'n che'nal lo Dios Da. ?V yNo ne Me lon: ―Bizobni' widi'zh re' no bixë'le lo ganj xa' kikina rë men da, xa' nzho yezh Sardis: “Kure' ne Me nile' mandad lo za gazh sprit che'n Dios, mbaino lo gazh mbël yibë': Na nane rë kwa'n nile'l. Ter nzho'b di'zh, dox nzhonal ro'n, per gat walite; kuze' nakal par Na nela tu men naxiat ga'. rU]Rë xa' nizob nzha kure', naki'n gon xa' rë widi'zh kwa'n nzhab Sprit che'n Dios lo rë men da.”T No nela xa mine' Xuza mbël yibë' kan, kwa'n nizini garzi'l laka por milen gan lo rë kwa'n gat lë', se'ska zane ka' bixa'. 6SeNela xa mizo Xuza Da par nilen mandad, se'ska zon bixa' par le' bixa' mandad lo rë men nayi'lazh lo Dios, nela nile' rë xa' nichao' yëts, nilë' bixa' rë yëts nazu't. R'no rë xa' nayot la' yila Da, no le'ra' bixa' rë kwa'n nzhaklan dub ban bixa', orze' zon bixa' par le' bixa' mandad lo rë ben men yizhyuo. WQ'per wen guzo go lo widi'zh che'n Dios kwa'n kinu go haxta or yala xtu wëlt, hPIPer más go xa' nzho yezh Tiatira, rë go xa' nangatse'd rë kwa'n milu' Jesabel, no ni nangatse'd go rë kwa'n nzhab rë men che'n una' nak widi'zh naga'ch che'n Mizhab, yentra' kwa'n ka'ba lo go par nale' go be's xigab, GOMbaino len, gat rë xmë'd una', par ne rë men da, wenawen nanen rë xigab nile' men, mbaino kwan rë kwa'n nzhakla bixa' le' bixa', no tuga' go nen kwa'n ñal ka' go dike kwa'n mile' go. N'Kuze', lë' Da le dox gakne una', no rë xa' mitse'd xmod una' tutsa zakzin bixa' kun lë' una' chi nala' bixa' rë mod kwa'n mitse'd bixa'. WM'Mizan tiemp par ngala' una' rë kwa'n gat lë't nak una', per nangont una'i. L'Per kwa'n niyi' Da nile'l, gat ñat laxto'l ter nzho Jesabel xid go, una' kwa'n mis lë' nidi'zh nak xa' nidi'zh por Dios, per por kwa'n nilu' xa', niki'l xa' rë men da par nzha' bixa' kun xa' gat lë't tsa' bixa', mbaino nzhao bixa' kwa'n niza' men gon lo rë winab. ZK-Rë kwa'n nile'l nanen; nanen kinul yalnazhi' por rë wechal, no ñilal xti'zha, no rë zhi'n nazhon kwa'n nile'l por da, mbaino nixekal nizakzil por Da; no haxta más zhi'n nazhon nile'l nal re' ke or galo. ]J3No ne Me: ―Widi'zh re' bizobni' mbaino bixë'le lo ganj xa' nikina rë men da xa' nzho yezh Tiatira: “Kure' ne Xga'n Dios Me kinu zalo nela bël ga', mbaino Me nilu' ni' nela brons kwa'n ña'zbël ga': tIaRë xa' nizob nzha kure', naki'n gon bixa' rë kwa'n nzhab Sprit che'n Dios lo rë men da, no rë xa' nayot la' yila Da, lë' Da za maná kwa'n nzhuka'ch gao bixa', mbaino nu tu ke win kwa'n bëo laka, zan ka' bixa', lo ze' nikë lë kub xa', no yent cho libe'i, nab tsa xa' ka'i gak libe'i.” Widi'zh re' nzha par rë men che'n Jesukrist xa' nzho yezh Tiatira HKuze', bila' rë kwa'n nakal lo Dios, no chi nagonle, orze' nayen laka yala lol par dila kun lë' bixa' kun spad kwa'n niro' ro'n. rG]Mbaino nu kinul pla rë xa' se'gaka nile' nela rë men nikolaíta, no niyi' da ninen kwa'n nile' bixa'. `F9Per nzho pla kwa'n niyi' Da nakal: Kinul pla rë xa' nile' kwa'n nzhak Balaam, xa' mitse'd rey Balac par miki'l Balac nayax men Israel, ndao bixa' kwa'n miza' men par gon lo rë winab, no nguzen bixa' tu-xtu una'. WE' Na nane, ter nzhol yezh plo nile' Mizhab mandad, per nzhonra'l ro'n, no ni le'n rë zhë kwa'n mbit men Antipas, xa' midi'zh xti'zha dox wen lo rë men, yezh plo nzho Mizhab, nangayot ngala'l ngayilal Da. :Dm Orze' ne Me lon: ―Bizobni' widi'zh re' no bixë'le lo ganj xa' nikina rë men da, rë xa' nzho yezh Pérgamo: “Na Me kinu spad kwa'n nzho lo rop lad, nin widi'zh re': C  Rë xa' nizob nzha kure', gon bixa' kwa'n nzhab Sprit che'n Dios lo rë men da: rë xa' se'gaka yila Da dub nizak bixa' tu kwa'n, yent kwan zak bixa' lo xtu yalgut kwa'n di' par dubta'.” Widi'zh re' nzha par rë men che'n Jesukrist xa' nzho yezh Perge 3B_ Nazhebtal por yalzi kwa'n la' Dios zakal, porke lë' Mizhab ko pla go lizhyi'b par zenbe' xa' go, nabei chi walika ñila go xti'zha; no chi' ngubizh di' yalzi kwa'n zak go re', per wen guzo go lo Dios, ter gat go por nak go men da, nes na ne yalnaban kwa'n di' par dubta' ka'o, nela tu koron ga'. A Na nane rë kwa'n nile'l; niwi'n xmod nizakzil por nakal men da, no nanen, ter yent kwan kinul yizhyuo re', per kun Dios dox rrikal; mbaino nanen dox nakap nidi'zh bixa' lol, rë xa' nzhab nak bixa' men Israel, per gat walite; men che'n Mizhab bixa' namás. S@Orze' ne Me lon: ―Bizobni' widi'zh re' no bixë'le lo ganj xa' nikina rë men da xa' nzho yezh Smirna: “Kure' ne Me nzho dizde or galo laka no nzho Me par dubta'; Me ngut per nguruban ska Me: 1?[Rë xa' nizob nzha kure', gon xa' kwa'n nzhab Sprit che'n Dios lo rë men da, no rë xa' nayot la' yila Da, zan xlë kwa'n nikë lo ya kwa'n kinu yalnaban par dubta', gao bixa', ya kwa'n nzo le'n jardín yibë' plo nzho Dios.” Widi'zh re' nzha par rë men che'n Jesukrist xa' nzho yezh Smirna v>ePer nzho tu kwa'n wen nile'l: Niyi'l ninel rë kwa'n nile' rë men nikolaíta, nela da ga' niyi' da ninene. X=)Nal bitsila kwan mile' ngwachinal, no bila' kwa'n nakal lo Dios; bile' ska xtu wëlt nela rë kwa'n mile'l or galo; no chi lë'l nagon yubre'l lo Dios, orze' lë' Da yal, kubchin kandeler che'nal plo nzoi. E<Per kwa'n niyi' Da nakal, gat nazhi'tra'l Da nela or galo. m;SMbaino se'gaka ñilal xti'zha, nixekal lo rë kwa'n nizakal por nakal men da, no gat ñot ñazhal. :#Rë kwa'n nile'l nanen, haxta rë zhi'n vid nile'l por Da nanen; mbaino nane ska dox nixekal or nizakzil por nakal men da, no gat nila'tal ño rë men nakap kun lu. Nguzenbe'l rë xa' (miwi'l xmod nak rë xa') nidi'zh mis lë' nak apost, mbaino unel, ka mbël bixa'. Y9 -Orze' ne Me: ―Bizobni' widi'zh re' no bixë'le lo ganj, xa' nikina rë men da, rë xa' nzho yezh Efeso: “Se' ne Me nzen za gazh mbël yibë' kun ya' Me lad direch, no Me nikizë sao' za gazh kandeler or: '8 ILë'da ni lol kwan gab gazh mbël yibë' kwa'n unel, kwa'n nzho ya'n lad direch, mbaino kwan nak za gazh kandeler kwa'n or ze'. Rë mbël ze' nak rë ganj che'n Dios, xa' nikina rë men da, xa' nzho rë yezh ze'; no rë kandeler or ba' nak rë men da xa' nzhin lo rë yezh ska ze'.W7 )Nal bizobni' rë kwa'n unel, rë kwa'n kiyak nal, mbaino rë kwa'n laore gak. +6 QNa Me kinu yalnaban; ngut Da per nguruban Da; no nal, naban Da par dubta', mbaino kinun yalnazhon par xala plo nzho rë men ngut, nes len ruban bixa' par dubta'. 55 eOr unen Me, ngwachin da xan ni' Me nela tu men ngut ga', orze' mixo'b Me ya' Me lad direch yeka no ne Me: ―Nazhebtal; Na Me nzho dizde or galo, no Me yo par dubta'. '4 Ikun ya' Me lad direch nzen Me gazh mbël yibë'; no ro' Me nguro' tu spad kwa'n nzho lo rop lad; mbaino lo Me nilu' nela ngubizh ga' or nizini ngubizh nayi'. |3 sñë'd ni' Me maska ñaz bël nela kwa'n lë brons ga' or nzhoi lo ki, no naye ñen chi Me nela or nzhax nits ga'; Y2 -No bëo laka yich yek Me, nela xi'l ga', mbaino zalo Me nilu' nela tu bël ga'; 81 k no sao' za gazh kandeler ze', unen, nzo tu xa' nilu' nela Xga'n Dios, Me nu nak tu men yizhyuo; nak Me tu lar no'l kwa'n nizhin haxta xan ni' Me, no nazi' tu sinch or laz Me. W0 ) Or miëka par ganen cho kidi'zh lon, unen, nzhin gazh kandeler kwa'n or, H/   ne widi'zh ze' lon: ―Na nak dizde or galo, no or lult, nela nak letr A kun Z. Bikë' lo tu yech rë kwa'n ganel, no bixë'le lo rë men da xa' nzhin za gazh yezh kwa'n ña'n lazh men Asia, rë xa' nzho yezh Efeso, no yezh Smirna, yezh Perge kun yezh Tiatira, no yezh Sardis, mbaino yezh Filadelfia, no yezh Laodicea. . ! Tu zhë che'n Señor, dub nzuxiba lo Dios, lë'chi, ¡di!, mizi da yalnazhon che'n Sprit, mbina chi tu xa' dox naye, nela tu trompet ga', ,- S Na Juan, nak da wech go por Jesukrist. Nizakzi da nela go ga' por niziyël da nile' Jesukrist mandad lon, no nixek be lo rë kwa'n nizak be por tutsa nak be kun Jesukrist. Nzon tu plo lë Patmos kwa'n ña'n sao' nitsdo'; re' mixë'l bixa' da por nilun widi'zh che'n Dios por Jesukrist. H,  “Na nak nela letr A no letr Z, kwa'n galo no kwa'n lult”, nzhab Señor Dios, Dios Me nzho dizde or galo, no nzho Me nal, mbaino yo Me par dubta', tugaka Dios Me nile' mandad lo rë. =+ uBiwi' go, lë' Jesukrist yi'd le'n xkao, no rë men ne or yi'd Me. Haxta rë xa' ndid ta' Jesukrist nei; mbaino rë men yizhyuo go'n or ne bixa' Jesukrist; walikai, sa' gake. A* }No por Jesukrist, mizhin nak be tu yezh ro; mbaino nu nak be ngulëi' lo Dios, Xuz Jesukrist. ¡Rë men ñal di'zh nazhon Jesukrist, porke par dubta' nile' Jesukrist mandad! Sa' gake. {) qmbaino se'ga', le' Jesukrist kun go, Me nilu' lo be xmod pa' nak Dios, no Me galo laka nguruban par dubta', nes le' Me mandad lo rë rey yizhyuo, wanei choi. Nazhi' Jesukrist be, no kun ren che'n Me mitsumbe Me be lo rë kwa'n nzë'b xki be. r( _Na Juan, kixëla yech re' lo rë men che'n Jesukrist, xa' nzho za gazh yezh kwa'n ña'n lazh men Asia. Kina'ba lo Dios, gaknu Dios go, no le' Dios zi go chul dizde le'n laxto' go; Dios Me nzho la dizde nzhala, no nzho Me nal, mbaino par dubta' yo Me. No se'ska, le' za gazh sprit, kwa'n nizo lo Dios, le'i ya go wen mbaino zi go chul dizde le'n laxto' go; j' OWen nzha rë xa' nzho'l no rë xa' nzhon rë widi'zh che'n Dios kwa'n nzobni' lo yech re', mbaino nizobyek bixa'i, porke mizhin gax la gak rë kure'. Mixë'l Juan tu yech lo za gazh yezh plo nzho rë men che'n Jesukrist &  kuze' mizobni' Juan lo yech re', walika widi'zh che'n Dios kwa'n mbin xa' mbaino une xa', nela xmod milu' ka Jesukriste lo xa'. 7% kRë widi'zh re' kwa'n nzhab Dios lo Jesukrist, par lu' Jesukrist rë kwa'n mer la gak, lo rë xa' nak men che'n Me, mbaino mixë'l Jesukrist ganj che'n Me par nzhabe lo Juan, ;$q:Lë' Señor Jesukrist gaknu rë go. Sa' gake.M#:No rë xa' ñila widi'zh che'n Dios nzho kuda re', rë bixa' mixë'l tu widi'zh wen par rë go; mbaino rë xa' nak zhi'n yalao che'n emperador romano, nu bixa' mixë'l tu widi'zh wen par rë go. L":Bidi'zh go tu widi'zh wen por kwent da, lo rë xa' nzhin xid go, rë xa' nak men che'n Jesukrist. No nu rë wech be por Jesukrist, rë xa' nzho kuda re', mixë'l tu widi'zh wen par rë go. _!7:¡Par dubta', ñal di'zh be nazhon por Xuz be Dios! Sa' gake. Lult kwa'n midi'zh Pab  :Por Jesukrist, lë' Dios, Me kinu rë kwa'n naki'n be, lë' Me zilazh más rë kwa'n naki'n go, rë kwa'n nzhak jwalt lo go. a;:Rë kwa'n mixë'l go par da lo Epafrodito, lë'i kinu la, haxta di sobre lo rë kwa'n naki'n da. Rë kure' nak nela tu gon kwa'n miza' go lo Dios, tu gon kwa'n dox nix nixla, mbaino dox nizak laxto' Dios por lë'i. w:Gat kinita' kure' par kina'ba más rë kwa'n nak che'n go kan, sino ke nzhaklan, más yar rë kwa'n kinu go lo Dios. r]:No or mia'n da yezh Tesalónica, no naki'n da cho ngaknu da ba', no nayax wëlt mixë'l go dimi par da. Q:Mbaino wen mis go une, or nguro'n lazh men Macedonia plo nzhin go nal re', or nguzublon milun widi'zh che'n Dios lo rë go, nab tsa go mixë'l dimi lon por widi'zh che'n Dios kwa'n milun lo go. O:No go, dox ka wen laxto' go kuna, ngoknu go da lo rë kwa'n nguzaka. S: No wanei kwa'n nizaka, Krist nzhaknu da par niyent kwan nzhak jwalt lon. : No mitse'da naban da ter yent kwan kinun, mbaino mitse'da da naban da or kinun nayax kwa'n naki'n da. Nixek da naban da waney xmode, mbaino yent kwane par da, ter nizaka rë kwa'n nalats. No ter dimás kinun kwa'n ga̱o̱, o ter niyent kwa'n ga̱o̱. q[: Gat kinita' kure' lo go por nzhak jwalt tu kwa'n lon, pwes na mitse'd naban da kun kwa'n kinun namás. : Dub naban da tutsa kun Jesukrist, dox nizak laxto'n, porke dispwés di nded tu tiemp, mbidtsi' go da xtu wëlt par mile' go kumpañ da. Gabt go porke nin kure', nin mia'l laxto' go da, sino ke lë' da nane ka, nangakt ngayidtsi' go ma da xtu or. eC: Bile' go rë kwa'n milun lo go, no bile' go rë kwa'n une go milen, mbaino rë kwa'n mbin go milen. No rë kwa'n midizha lo go, lë' Dios, Me nile' nizi men chul, ya'n kun go. Xkix go por rë kwa'n ka mine' go kan ]3:Lult kwa'n nin lo go wech no bizan; bile' go xigab rë kwa'n wali, no rë kwa'n wen par men, mbaino rë kwa'n nzhakla Dios, no rë kwa'n nambe lo Me, no rë kwa'n nile' nazhi' men wech men; mbaino bile' go xigab rë kwa'n nile' nidi'zh men wen. Rë kure' bile' go xigab, rë kwa'n ñal par men, mbaino rë kwa'n más nidi'zh men wen. mS:No lë' Me le', zi go chul dizde le'n laxto' go. Kwa'n nile' Dios nizi go ba', nagakt zobyek rë men yizhyuoi. Kuba' le' kina go, mbaino kina rë xigab che'n go, por nak go tutsa kun Jesukrist. Bile' go xigab por rë kwa'n wen 1[:Nale't go be's xigab por ni tu kwa'n, sino or nina'b go lo Dios, bina'b go lo Me por rë kwa'n naki'n go; no or le' go kure', dub laxto' go, biza' go xkix lo Me. |q:Gok go men nado' laxto' lo rë men, porke ya mer la yubre Jesukrist lo yizhyuo re' xtu wëlt, Me nile' mandad be. }s:Bizak laxto' go zilita' por nak go tutsa kun Jesukrist, Me nile' mandad be. Xtu wëlt nin: ¡Bizak laxto' go! }s:Mbaino lol nin, lu xa' nichëla no xa' nzhaknu da mile' be rë zhi'n nazhon che'n Dios; kina'ba lol gaknul rop una' re', porke lë' biuna' ngoknu bixa' da midi'zh bixa' widi'zh che'n Dios par más mire'che; no nu nin lol Ment, no lo zipla ra' xa' kwa'n ngoknu da. Kuze' lë' lë go nzobni' la lo Yech kwa'n kinu Dios, plo nzob lë rë men che'n Dios, xa' ban par dubta'. :No lu, Evodia, kun Síntique, dox kina'ba lo go chul guzhin go, no tutsa xigab bile' go, lë' go bël por Jesukrist, Me nile' mandad be. S !:Kuze', rë go wech no bizan xa' nazhi' da, no nikë laxto'n go, mbaino nizak laxto'n por go, porke nak go par da nela tu kwa'n milen gan ga'; nal guzo go naye lo widi'zh che'n Jesukrist kwa'n ñila go. P :No kwerp che'n be kwa'n nzhat re', lë' Me le' bixloi par gake nela kwerp nazhon che'n Me. Kure' le' Me por yalnazhon kwa'n kinu Me, yalnazhon kwa'n kinu Me par le' Me mandad lo rë kwa'n nzho.C :Per go, naki'n ban go nela no ga', porke che'n be nak lo yibë'; no kimbëz be ne be dizde lo yibë', yubre Me ngulo' be lo rë kwa'n yizhyuo re', Me nak Jesukrist, Me nile' mandad be. ] 3:No por kure' nadedt lë' bixa' lox tuli, porke nile' bixa' kwa'n nzhakla kwerp che'n bixa' namás, no maska bixa' tula, lë'la marian nizi bixa' por lë'i, porke kwa'n nzho yizhyuo re' namás nile' bixa' xigab. O :Pwes dox la midizha lo go, per nal nzhona no dox niwin laxto'n dub nine xtu wëlt lo go, nzho nayax xa' nikizë xa'la mod, par lë' bixa' yent kwan zu', ngut Jesukrist lo krus por rë men yizhyuo.  %:Rë go wech no bizan, naki'n ban go zilita' nela xmod naban da, mbaino biwi' go lo rë xa' naban xid go nela xmod midi'zh ka no lo go. ^5:Per kwa'n naki'n le' be, nak, sigue ban be kun mis xigab kwa'n milu' la Dios lo be. &E:No rë be xa' kwa'n miro'b la lo rë che'n Dios, ñal le' be xigab re'. No chi nzho go nile' xa'la xigab; Dios ka le', le' go xigab kwa'n ñal le' go. J :Nabtsa par dilant niwi'n par zhi'na lo kwa'n niwi'n lo re'; kure' nak ban da par dubta' kun Dios, porke por kure' ngurezh Dios be ban be kun lë' Me lo yibë', por nak be tutsa kun Jesukrist. E: No wi'ule wech, mis na nane, jwaltra' gal da kwa'n len gan re'; per kwa'n naki'n len nal, ya'l laxto'n rë kwa'n nak da nzhala ze'; más ñal wi'n lo kwa'n nilu' la lon kwa'n nzo dilant. 9: Gat kinita' lo go, guzhë mile la rë kwa'n nin lo go, no ni gat kinin yentra' kwan nzhak jwalt da par lo Dios. Kuze', sigue nzhan par dilant, porke dox nzhaklan gal da kwa'n ne' Me kan orze', no por kwa'n gal da re', ngule Me da dizde or galo, par nak da tu men che'n Me. jM: par se' nanen, nu da le' Dios, ruban. Nak be men che'n Dios xa' kimbëz, ban kun Dios lo yibë' {o: Kuze' nzhaklan libe'n más xmod pa' nak rë che'n Jesukrist, no par ban da lo yalnazhon che'n Dios, Me mile', nguruban Jesukrist; no par zakzi da nela xmod nguzakzi Me, mbaino par nale ra' be's xigab por da, no ter gat da nela xmod ngut Me, D: porke nzhaklan gak da tutsa kun Jesukrist no gat lë't por milen rë kwa'n nzobni' lo ley che'n Muiseze, sino por ñilan Jesukrist. Dios mitsumbe laxto'n namás por ngwayilan Jesukrist. >u:No gat lë't nab tsa kure'i, per nal nizan kwent, nazu't rë kwa'n milen galo, porke nal más tsak nak da tu men che'n Jesukrist, Me nile' mandad da. Por nak da tu men che'n Me, milan rë kwa'n milen galo, no nake par da nela tu kwa'n naxbi ga', por kinun kwa'n más tsak, por nak da tu men che'n Jesukrist, iK:Per ter milen xigab, dox tsak rë kure' par na gulak ze' (nzhala ze'), per mizhin zhë mizi da, ni tu rë kure' ngazu't par na, porke zhë ze' milibe'n Jesukrist, no mitsumbe Me da lo rë kwa'n nguzë'b xkin lo Dios orze'. !~;:No por dox milen xigab por rë kwa'n nzobni' lo ley, haxta ngurukë'n tich rë men che'n Jesukrist, porke, ¿chon mila' bixa' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés? No por dox milen rë kwa'n nzobni' lo ley ze', kuze' yent cho gak gab, nzë'b xkin lo Dios por nangalen tu rë ley ze'. }:porke or ngol da, xon ngubizh nzhapa or mikë' bixa' señ ze' kwerp da. No nak da tu men Israel, tu xa' nzë ben che'n Benjamín, tu xa' kwa'n ngok xga'n men Israel. Mbaino nak da tu xa' nidi'zh widi'zh che'n rë men hebreo, porke widi'zh re' midi'zh xuza no xna'n. No por nded milen rë ley che'n rë men Israel, ngok da tu rë men fariseo xa' más mile' rë kwa'n nzobni' lo ley ze'. i|K:Haxta da, ngak ngalen xigab, nambe laxto'n lo Dios por milen rë kwa'n nzobni' lo ley; no chi xtu men zak nambe laxto' xa' lo Dios por mile' xa' rë kwa'n nzobni' lo ley ze', na gak le xigab, más nambe laxto'n lo xa' ze', C{:Per nab tsa be kinu señ che'n Dios kwa'n walika, porke nane be, nak be men che'n Dios por Sprit che'n Me kwa'n nzho laxto' be; no por Sprit che'n Dios, nile' be zhi'n nazhon che'n Me; mbaino nile' Me, nizak laxto' be por nak be tutsa kun Jesukrist, no gat lë't por rë kwa'n nile' nab bei chi nawi' be lo Dios. ozW:Gok natsin go, nala't go kide rë men nakap go, rë xa' nak nela rë mbëk ga', porke dox nakap zhi'n nile' bixa'. Kuze', gok natsin go lo rë men re', porke niki'l bixa' men par nikë señ kwerp che'n men, nela xmod ngok rë kostumbr kwa'n mila' Dios lo rë men Israel chi tiemp, porke zak bixa' por nikë señ re' kwerp che'n bixa', men che'n Dios bixa'. Wy ):No por más rë kwa'n, rë go wech no bizan, sigue bizak laxto' go por nak go tutsa kun Jesukrist. No na, gat niyi't da nin xtu wëlt lo go, rë kwa'n ni la lo go lo yech kwa'n mixëla, porke par go, wene. ;xo:porke mer ngat xa' por mile' xa' zhi'n nazhon che'n Jesukrist, no nangayet xa' bid che'n xa' por mbi'd xa' kwent che'n go, por nangakt ngayi'd más rë go par ngaknu go da.)wK:No or zhin xa' lo go, bizak laxto' go kun lë' xa' por nile' xa' zhi'n nazhon che'n Jesukrist; no bidi'zh go wen tich más rë men, xa' nak nela lë' xa' ga', ~vu:Kuze' naki'n lwega' yubre xa' lo go par zak laxto' go or ne go xa' xtu wëlt, no par nawinra' laxto'n por lë' xa'. Bu}:No walika ngokne xa' haxta mer ngat xa'; per milats laxto' Dios xa' nangatta' xa', no gat lë't nab xa'i sino nu da milats laxto' Dios par nangawin laxto'n kwa'n dox por kwa'n kizaka. ~tu:No nal zhiren xa' lo go no dox nzhakla xa' ne xa' rë go, no dox nizob xigab yek xa' por go por mbin go ngokne xa'. jsM:Per milen xigab, naki'n zhiren wech be Epafrodito lo go, xa' re' xa' nzhaknu da, no xa' nizak mis kwa'n nizaka por widi'zh che'n Dios; xa' re' xa' mixë'l go lon par ngoknu xa' da kwent che'n go lo rë kwa'n naki'n da. >rw:per mile' Jesukrist mbi'd laxto'n, yi'dtswi'n ma go. [q/:Kuze' kilen xigab xëla xa' lo go lwega', per galo nen chi liya' rë men re' da, #p?:Per rë go nane, wen ka nak xmod Timoteo; tutsa nikë rop no zhi'n nazhon, nidi'zh no widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist nela tu xa' rop xga'n ga'. ao;:porke más bixa' nile' xigab por lë' bixa' namás, no gat nile't bixa' por Jesukrist. inK:porke gat nzhot xtu xa' nile' xigab nela na ga' por go, no Timoteo dox nile' xa' xigab por go, m%:Por nak da tu men che'n Jesukrist, nanen lë' Dios nzhakla, xëla Timoteo lo go lwega', par más zak laxto'n or gona xmod nzho go ba', lw:No se'ska, nu go naki'n zak laxto' por niza' go mis go lo Dios, nela nizan da lo Dios ga'. Timoteo mbaino Epafrodito )kK:Rë go ñila widi'zh che'n Dios por Jesukrist, mbaino nile' go zhi'n nazhon che'n Me, kwa'n nak nela tu gon ga'. Mbaino chi walika gut bixa' da, kure' gak nela tu gon ga' kwa'n zan tutsa kun rë gon kwa'n niza' go lo Me, mbaino chi zak da sa', por lë'i nzhaklan rë go zak laxto' kuda. }js:par se' lu' go lo bixa', widi'zh che'n Dios kwa'n za' yalnaban par dubta' ka' men. Chi lë' go le' se', or yë'd Jesukrist xtu wëlt lo yizhyuo re', zak laxto'n por go, porke orze'se nen, gat lë't yent cho kwent rë zhi'n kwa'n milen xid go. piY:par gak go xmë'd Dios xa' gat kinut ni tu jwalt, no nambe laxto' go; ter nzho go xid más rë men nakap, xa' naban lo rë kwa'n gat lë'. Naki'n gak go nela rë mbël kwa'n nzhi'b lo yibë' ga', kwa'n nizini lo tu yizhyuo nakao, hw:No lo rë kwa'n le' go, nale't goi chop la go; no gat ñalt gab go: “¿Chon len kure'?”, or naki'n le' goi, g!: Nzhak nile' go rë kure', porke zilita' nile' Dios zhi'n nazhon laxto' go nes par más gakla go, le' go rë kwa'n nile' Me xigab, le' go. nfU: Kuze', rë go wech no bizan, rë go xa' nazhi' da, nela mbin go ro'n or nguzon xid go or galo, mbaino nal nzon zit lo go, ñal gon ra' go ro'n, no sigue bile' go rë kwa'n ñal, nes par ro'b go lo rë kwa'n nak che'n Dios. Xe): no rë nak bixa' gab lo más rë men, lë' Jesukrist nile' mandad lo bixa', par di'zh rë bixa', ¡tatu nazhon Xuz be Dios! Rë men che'n Jesukrist nak nela rë ki che'n rë biani kwa'n nzho lo yizhyuo re' d: nes par lo Jesukrist, zuxib rë xa' kwa'n nzho lo yibë', no rë xa' kwa'n nzho yizhyuo, mbaino rë xa' kwa'n nzho gabil, c: Kuze', mile' Dios, lë'gaka Me más tsak, mbaino miza' Xuz Me Dios tu lë Me kwa'n más tsak xid lo rë lë xa' kwa'n nzho, b :No or miban Me yizhyuo re', ngok Me tu men nado' laxto' par milo'x Me mile' Me rë kwa'n ngok xigab che'n Xuz Me. No por mbin Me ro' Xuz Me dub tiemp kwa'n miban Me yizhyuo re', nguziyël Me ngut Me lo tu krus, nela tu men xa' dox nzë'b xki ga' lo Dios. +aO:sino mila' Me rë kwa'n nile' Me mandad kwa'n kinu Me, mbaino ngok Me nela tu mos nado ga' lo Xuz Me Dios, kuze' ngol Me nela wanei tu men yizhyuo, nela be ga'. K`:No ter nak Krist Dios, per nangale't Me nela tu Me nak Dios ga', G_:Más wen bile' go xigab nela xmod nile' Jesukrist xigab ga'. c^?:No chi nazu' tu kwa'n par go, gabt go nazu'te chi naga wi' go xmod zu'i par rë wech go. 8]i:Nagakt go lambid mbaino nagaklat go ni tu kwa'n por lambid go; mbaino nagakt go marian, sino ke gok go tu men nado' kun wech go, no nale't go xigab, más tsak go lo wech go. B\}:no chi walika nak go sa', dox kina'ba lo go: Bile' pa' go par dox zak laxto'n or gona, tutsa xigab nile' rë go, no lal nazhi' go rë wech go, mbaino chi nak ka go nela tutsa men ga'. J[ :Kuze', chi walika nane go xmod nitsiyal Krist laxto' go dub kizakzi go por nak go men che'n Me; no por nazhi' go rë wech go, kuze' nzhak nitsiyal go laxto' bixa'; no por nile' go tutsa xigab kun rë wech go no rë bizan go por Sprit che'n Dios Me nzho laxto' go, kuze' nizine laxto' go or nizak tu rë wech go tu kwa'n; Z {:No tutsa lo kwa'n ded go nela rë kwa'n nde'da, mbaino lë' go nane ka rë kwa'n nguzaka, mbaino rë kwa'n kizaka.)Y M:Kuze' par rë go, mine' Dios zhi'n nazhon che'n Jesukrist le' go, gat lë't nab tsa yila go widi'zh che'n Mei, sino ke nu par zakzi go por nak go men che'n Me. iX M:Nazhebt go lo rë xa' nikwa'n dil kun go por nak go men che'n Jesukrist, no nazhebt go di'zh go por ñila go widi'zh che'n Dios. Nazhebt go lo bixa', porke lë' go ñila widi'zh che'n Dios. Or nile' go sa', kure' nak nela tu señ ga', nadedt lë' bixa' lox. Mbaino par go kure' nilu', lë' Dios ngulo' la go lo rë kwa'n nazhe'b kwa'n nzadkë tich go. XW +:Kuze', ter dub kizaka rë kure', per go, más ñal ban go nela xmod nzhakla Dios le' go por Jesukrist, nes se', chi zak yi'dtsi'n ma go, o chi nagakte; per nzhaklan gona, chi tutsa nak ka xigab che'n rë go lo rë zhi'n nazhon che'n Dios, nes par yent cho gak ki'l go, yila go widi'zh che'n Dios xa' mod lo kwa'n mbin go or galo. cV A:par or zon xid rë go xtu wëlt, más di'zh go wen por Jesukrist por kwa'n nile' Me kuda. U :Kuze', más wen ban ra' da par gaknu ra' da rë go, par ro'b go lo widi'zh che'n Dios, no nu par más zak laxto' go dub ñila goi, >H=<;;I:998776|554~32211/0.-_,,%+*))('&%$##U"g!! O!j{-*Z&d@  ! COFU %Orze' unen xtu señ ro lo yibë' kwa'n mile' mia'n xe da tuli; unen nzo gazh ganj che'n Dios kun za gazh yalzi kwa'n lult; rë kure' lult rë xian che'n Dios kun rë men yizhyuo, xa' gat nzhont ro' Dios. FOrze' mizi' rë gub ze' al ro' yezh Jerusalén, no nguro' ren le'n plo mizi'y ze', nkiya ren nela nzë'b ya ro' tu kabai ga', mbaino al naka'n mizhine, pas nela chon gayo' kilómetro.GOrze' mite'd ganj rop ze' ganch che'n xa' lo yizhyuo, micho' xa' rë gub ze', no ngulo xa'i le'n tu kwa'ro, par mizi'y; kure' nak nela tu señ lë' Dios niyi'xian kun rë men yizhyuo. 'Gmbaino plo nzob biko' che'n Dios, nguro' xtu ganj xa' nile' mandad lo bël che'n biko', naye midi'zh ganj re' lo ganj mirop xa' nu ska kinu tu ganch kwa'n nzho lo, se' nzhab ganj: ―Gulo ganch che'nal no bicho' rë rrocim gub kwa'n nzho yizhyuo, porke ngol la or ro'ge, lë'i une la. mSno nguro' xtu ganj le'n yado' che'n Dios Me nzob lo yibë', no nu xa' nzen tu ganch kwa'n nzho lo, s_Orze', Me nzob lo xkao ze', mite'd Me ganch che'n Me lo yizhyuo, no mikan Me yalgo'n che'n yizhyuo, A{orze' nguro' tu ganj le'n yado' che'n Dios kwa'n nzob lo yibë', naye nguruzhië ganj re' lo Me nzob lo xkao ze': ―Gulo ganch che'nal yizhyuo nes bikan yalgo'n, porke lë'i une la. 5cOrze' unen tu xkao bëo laka, no lo xkao ze' nzob tu Me nilu' nela Xga'n Dios, Me nak ska tu men yizhyuo; yek Me nzob tu koron gor no nzen Me tu ganch kwa'n nzho lo, G Orze' mbina dizde lo yibë', nguro' tu widi'zh kwa'n ne lon: ―Bizobni' kure': “Dizde nal par dilant, wen nzha rë xa' nzhat por nak bixa' men che'n Jesukrist.” Orze' nzhab Sprit che'n Dios: ―Sa' gake, par xax bixa' lo rë kwa'n nded bixa', porke lë' Dios nane ka xmod miban bixa'. Yalgo'n che'n yizhyuo  Kuze' naki'n xek rë xa' nak men che'n Dios no nile' bixa' rë kwa'n nzhakla Me, mbaino se'gaka ñila bixa' widi'zh che'n Jesukrist. s_ Par dubta' niro' zhen che'n bël kwa'n zakzi rë men re'; nayot xax bixa'; zhëy-yë'le zakzi rë xa' nguzuxib lo ma nile' mandad ze' no lo winab che'n ma, mbaino rë xa' nguziyël nkë señ che'n lë ma loxchuzh xa' mbaino ya' xa'. ?w orze' dox yi' Dios kun xa' re' no dox zakzi Me xa'; gat lë't ka wë' zakzi Dios xa'; lë' Me zakzi xa' kun bël no asufr kwa'n ñol, dilant lo rë ganj no lo Mbëkxi'l che'n Dios. =s Orze' nzhakë ganj mion, se' nzhab xa' naye: ―Cho men zuxib lo ma nile' mandad re', o lo winab che'n ma, no chi lë' xa' ziyël, kë señ che'n ma loxchuzh xa', o ya' xa', ,QOrze' ñë'dkë xtu ganj tich ganj galo, xa' nzhab se': ―¡Milox la, milox la yezh ro kwa'n lë Babilonia!, porke yezh re' mike'd rë kwa'n nakap che'ne lo más rë yezh kwa'n nzhin lo yizhyuo; lë' kwa'n nakap che'n yezh Babilonia nak nela vin ga' kwa'n milizuzh más rë yezh ze'. {naye midi'zh ganj ze', nzhab xa': ―¡Bin go ro' Dios, mbaino bidi'zh go tugaka Me nazhon!, porke lë' or ngol la, le' Dios yalgustis lo rë men yizhyuo, kuze' guzuxib go lo Dios Me ngulo yizhyuo, yibë', no nitsdo', mbaino rë nits kwa'n nilen. ^5Orze' unen, al ya' ñapep tu ganj che'n Dios, xa' nzhanu widi'zh nazhon che'n Dios, par lu' xa'i lo rë men xa' nzho yizhyuo, no lo rë lazh men, no lo rë xa' nzhudi'zh rë lo di'zhzë, mbaino lo rë yezh;  No ni tu widi'zh mbël nangaro't ro' bixa', kuze' nak bixa' men nambe laxto' lo Dios. Widi'zh kwa'n milu' chon ganj che'n Dios Y +Rë xa' re' nak xa' lalta' nangale't kwa'n gat lë' kun rë una', porke kun ni tu una', nanga't bixa' kun lë', no ñakë bixa' tich Mbëkxi'l che'n Dios wanei ploi. Nguzi' Mbëkxi'l che'n Dios rë men re' kun ren che'n Me, no nak bixa' nab tsa par Dios, nela yalgo'n kwa'n galo laka niza' men lo Dios, mbaino lo Mbëkxi'l che'n Dios.  %Kikë' bixa' tu kant kub dilant plo nzob Me nile' mandad, no lo dap ma naban ze', mbaino nu lo rë xa' nak zhi'n; per yent cho gak tse'd kant ze', nab tsa rë xa' nak tu gayo' nzho cho' bitap mil men nzhake, rë xa' nguzi' Jesukrist kun ren che'n xid rë men yizhyuo. ) KNo nu mbina, ngurezh tu kwa'n lo yibë', nzhaxe nela tu you' ga', o nela or ñen nini' tu nguzi' ga'; no nu ñën rruid ze', nela or nzho'l nayax men arp ga'. >  wOrze' unen nzo Mbëkxi'l che'n Dios, yek yi' kwa'n lë Sion, kun tu gayo' nzho cho' bitap mil men, loxchuzh bixa' nzobni' lë Mbëkxi'l che'n Dios, no lë Xuz Mbëkxi'l che'n Dios. ) K Re' naki'n men nzhak no men natsin, wi' xa' cho numr che'n ma kwa'n nile' mandad ze', porke jwals gap tu men numr re': xo'p gayo' nzho chon gal nzho xo'p. No yent cho gak to ni zi' tu kwa'n chi gat nikë señ re' xa'; no señ re' nak lë ma nile' mandad, o numr che'n lë ma. L mbaino nu mile' ma rop re' mandad, kë tu señ ya' rë men lad direch o loxchuzh men, ter më'd win or men ro, no ter men rrike o men probe, no ter men gat nadote o men nak mos mido lo xtu men.  No mila' Dios, mile' ma rop re' nab winab che'n ma galo ze', par di'zh winab ze', mbaino par le'i mandad gat rë xa' nane zuxib loi; mS Kun rë kwa'n chigab walika nazhon re', rë kwa'n nile' ma por ma nak nela rey ze', nikide ma rop re' rë men xa' gat ñilat Dios, haxta mile' ma, michao' rë men tu winab che'n ma nak rey re', ma miwe' yek kun spad per miake. |q No nu nile' ma rë kwa'n chigab walika nazhon, haxta nile' ma nila ma ki lo yibë', nzhabe lo yuo, nine rë mene. &E No ter lal nile' ma mandad kun ma nak rey re', per nile' ma mandad che'n ma re', mbaino nile' ma nizuxib rë men yizhyuo lo ma re', ma miwe' yek per miake. 9 Orze' unen xtu ma xu' nazhe'b, nguro' ma le'n yuo; nzob chop kach yek ma nela che'n mbëkxi'l ga', per nidi'zh ma nela ma kwa'n lë dragón ze'. kO Cho rë men nzo la yaga', lë' xa' yaga' ka;
no cho rë xa' nzo la gat kun spad, lë' xa' gat ka kun spad. Kuze', rë xa' nak men che'n Dios, naki'n xek bixa', mbaino zo bixa' wen lo widi'zh che'n Dios kwa'n ñila bixa'. 5e Rë xa' nzob nzha, gon xa' kure': 3 no lo ma re', naki'n zuxib rë men yizhyuo; rë xa' gat nzobni't lë lo yech plo nzobni' lë rë xa' ban kun Dios par dubta', yech che'n Mbëkxi'l che'n Dios, Me ngut por lë' bixa'; porke ni naga yuxkwa' yizhyuo, lë' lo yech ze' nzobni' la, lë rë xa' gak men che'n Dios. a~; No nu mila' Dios ndil ma kun rë men che'n Dios xa' nzho yizhyuo, haxta mile' ma gan lo bixa'; no nu mila' Dios mile' ma mandad lo rë ben men, no lo rë yezh, no lo rë men rë lo di'zhzë, mbaino lo rë lazh men; v}e Midi'zh ma rë widi'zh nayi' par Dios, mbaino par yado' che'n Dios, no par rë xa' nzho lo yibë' kun Dios. |3 No mila' Dios, di'zh ma nile' mandad re', rë widi'zh dox ya, mbaino rë widi'zh dox nayi' par Dios, no le' ma mandad dub cho' bichop mbëo'. _{7 no rë men nguzuxib lo ma lë dragón por mizo ma xtu ma le' mandad re', mbaino nu lo ma nile' mandad re' nguzuxib rë men yizhyuo, nzhab bixa': ―Yent cho más nazhon nela ma re', mbaino yent cho le' gan lo ma. &zE Orze' unen, nawe' tu rë yek ma re', haxta nilu' ngut ma; per miake, orze' rë men yizhyuo mia'n xe por kure', no ngwayila bixa' ma, ngwakë bixa' tich ma, 9yk No ma ro kwa'n unen re', nilu' nela tu leopardo, no ni' ma nak nela ni' os ga', mbaino ro' ma nak nela ro' mbe'zh ga'. Orze' mizo ma lë dragón re' ma re' par le' ma mandad. 6x g Orze' unen nguro' tu ma ro le'n nitsdo', kwa'n kinu chi' xkach, mbaino gazh yek ma, no kad xkach ma nzob tu koron, no za gazh yek ma nzobni' rë widi'zh dox nayi' par Dios. Ew orze' dox miyi'xian ma re' kun lë' una', no ngwatil ma kun rë xa' mia'n, xa' nzë ben che'n una' re', rë xa' nzhon ro' Dios no nilu' bixa' widi'zh che'n Jesukrist lo más rë men.kvO per ngoknu yuo una', porke ngu' yuo rë nits kwa'n nguro' ro' ma re' nela tu you' ga' tich una', guG orze' nayax nits ngulo' mbë'l ro' ma, nela tu you' ga' mixo mai tich una', par wei'ye una', jtM orze' miza' Dios chop xi'l ro una' ze', nela xi'l mitsi ga', par gak pep una', no zhin una' le'n yuo bizh, plo ya'n zit lo ma xu' nazhe'b kwa'n nak nela tu mbë'l ga', no plo nzho xa' za' kwa'n gao una' dub chon li'n garol, s{ Or une ma re', lë' rë ganj che'n Dios ngulubi ma lo yizhyuo, orze' nguro'kë ma tich una' ngop më'd miyi' ze', orW kuze', ¡bizak laxto' go!, rë go xa' nzho lo yibë'.Per, ¡zhe'b nalats nzha rë go,
xa' nzhin lo yizhyuo no nu lo nitsdo'!,
porke lë' Mizhab ngula yizhyuo dub xian xa',
porke nane xa', ka xche'p zakzi xa' go. Pq Por ren che'n Mbëkxi'l che'n Dios,
mile' rë wech be gan lo Mizhab,
mbaino por se'gaka ñila bixa' widi'zh che'n Dios.Nangazhebt bixa' ter ngat bixa' por ñila bixa' widi'zh re', Sp Orze' mbina tu widi'zh lo yibë' kwa'n nzhab:Lë' or mizhin la,
par ko' Dios rë men che'n Me lo rë kwa'n nazhe'b kwa'n kizak bixa',
mbaino par lu' Me, tugaka Me nile' mandad,
no nu par le' Me nak Krist Me nile' mandad dub yizhyuo,
porke ngurutin la xa' nikë' kixu' rë wech be lo Dios, zhëy-yë'le. -oS Sa' ngurotin ma lë dragón, ma kwa'n nak mbë'l tiemp, xa' lë Mizhab no Satanás; no nikide ma rë men yizhyuo, lë' ma no rë ganj che'n ma nguiubi ma yizhyuo. Zn- per nangale't ma gan, no nangayotra' plo yo ma lo yibë' kun rë ganj che'n ma. ymk Orze' nguio tu yër lo yibë'; tu rë ganj che'n Dios xa' lë Miguel, no kun rë ganj che'n ganj re', ndil bixa' kun ma lë dragón re'. Lë' ma lë dragón kun rë ganj che'n ma, ngokla ma ngale' ma gan lo Miguel kun rë ganj che'n, )lK orze' mikë' una' karre le'n yuo bizh, tu plo mizuxkwa' Dios kwëz una', plo nzho xa' miza' kwa'n ndao una', dub tu mil nzho chop gayo' nzho chon gal ngubizh. k  Orze' ngol xin una' tu më'd miyi', no dox gak më'd tu men nzhak par le' mandad lo rë men yizhyuo, no nalast laxto' xa' lo'x xa' rë men nikwa'n dil kun lë' xa'; per lwega' nguiubchi xga'n una' yizhyuo, ña xga'n una' lo yibë', plo nile' Dios mandad, Dj No kun xkol ma migab ma lo yizhyuo, tu part mbël kwa'n nzhi'b lo yibë', mia'n xchoptsa part mbël lo yibë'. No nguzo ma lo una' gal xin re', par gao ma xmë'd una' dike or gal më'd. i1 Orze' nguruxo'b xtu señ lo yibë': nguro' tu ma ro lë dragón mbaino naxne ma, kinu ma gazh yek ma, chi' xkach ma, no kad yek ma nzob tu koron. ehC Nak xin una' re', no nibizhyë una' lo yalne par gal xin una', dox kizakzi yalne re' una'. Ng  Orze' nguruxo'b tu señ ro lo yibë': Unen tu una' nak tu vestid nela ngubizh ga', mbaino xan ni' una' nak nela mbëo' ga', ñë'd yek xa' nzob tu koron kwa'n nakxao' kun tu dusen mbël lo yibë'. Orze' mixa'l yado' che'n Dios kwa'n nzob lo yibë', no le'n yado' ze' unen, nax yin plo nzho ke kwa'n nzobni' rë widi'zh kwa'n mila' Dios di'zh par rë men Israel; no maska nzha' do'zi' ze', mbaino mien widi'zh no nzhach nguzi', no miwin tu xo ro, mbaino ngula tu yiu ke dox kwa'n ro lo yizhyuo.ce? Miyi'xian rë men yizhyuo kun Go,
per mizhin la zhë, zakzi Go bixa',
no le' Go yalgustis kun rë men ngut,
no za' Go kwa'n wen ka' rë men che'n Go,
xa' midi'zh por Go, no xa' ñila widi'zh che'n Go,
mbaino rë xa' nizuxib lo Go,
rë xa' tsak, o rë xa' yent kwa'n tsak.Per lo'x Go rë xa' nizakzi rë men yizhyuo. %dC Se' nzhab bixa':Nine' no xkix Lo Go Señor Dios,Me nile' mandad lo rë kwa'n nzho.Go nak Dios nal,
no Go nak Dios dizde nzhala,
no nak Go Dios par dubta'.No nal milu' Go, Go gaka más nile' mandad,
mbaino nguzublo Go kile' Go mandad dub yizhyuo. c No dub galbitap rë xa' nak zhi'n, xa' nzob lo Dios, nguzuxib bixa', haxta lo yuo ngol lo bixa', no midi'zh bixa', tugaka Dios nazhon. Pb Or mikwe'zh ganj gazh, trompet che'n, orze' naye mien nayax widi'zh lo yibë', kwa'n nzhab:Mizhin la, le' Dios mandad, kun Señor Jesukrist, lo yizhyuo,
no par dubta' le' Dios mandad. Qa Se' nded mirop yalzi, per kwa'n yon nayen laka zhin. Trompet gazh I`  lë'chi miwin tu xo ro, di lo chi' yo' michile tu yo'; mbaino ngut gazh mil men yezh ze', no rë xa' mile' gan, dub nizheb bixa', nguzublo bixa' midi'zh bixa' nazhon Dios, Me nzho lo yibë'. A_{ Orze', rop miyi' ze' mbin tu widi'zh naye kwa'n nzë lo yibë', se' nzhabe: ―¡Kili go re'! No nkili rop miyi' ze' lo yibë' le'n xkao dub kiwi' rë xa' nikwa'n dil kun lë' bixa', ^ No or nguded chon ngubizh garol, orze' mile' Dios, nguruban rop miyi' ze', nguzuli bixa' xtu wëlt, no dox mizheb rë xa' une kure'. "]= Rë xa' nzhin yizhyuo, dox nizak laxto' bixa' por ngut rop miyi' re', haxta za' bixa' rregal, ka' guchin bixa', porke dox mizakzi rop miyi' re', bixa'. A\{ Dub chon ngubizh garol, lo rë yezh no rë lo ben men, no rë men nidi'zh rë lo di'zhzë, mbaino rë lo lazh men; lë' bixa' ne kwerp che'n rop men ngut re', no nala't bixa' ga'che. [! Orze' ya'n kwerp che'n rop men re' le'n nez yezh ro plo nkë Señor Jesukrist lo krus, yezh kwa'n zak Dios nak nela Sodoma mbaino Egipto. (ZI No or lox di'zh bixa' rë kwa'n nzhakla Dios di'zh bixa', orze' lë' ma nazhe'b xu' kwa'ro, ro', ro' zo che'n gabil, dil ma kun rop xa' re', no gut ma bixa'. Y No mile' Dios mandad rop men re' par tsao' bixa' lo yibë', nes nalatra' yiu rë zhë kwa'n nilu' bixa' widi'zh che'n Dios, no nu mile' Dios mandad par le' bixa' gak nits ren, mbaino par le' bixa', zakzi rë men yizhyuo kun rë lo yalzi, rë or nzhakla bixa'. =Xs no chi cho gakla zakzi rop miyi' re', orze' lë' bël ro', ro' bimiyi' par zë'k bixa' rë xa' nikwa'n dil kun lë' bixa'; no se' naki'n gak wanei kun cho xa' gakla, zakzi bixa'. gWG Rop men re' nak rop ya olib no rop kandeler kwa'n nzo lo Dios, Me nile' mandad yizhyuo, "V= no na xë'l chop miyi' xa' nak lar kwa'n nzhak men or niwin laxto' men, par di'zh rë xa' re' por da, dub tu mil nzho chop gayo' nzho chon gal ngubizh. "U= Per nache'xtal lo luwe che'n men gat lë't men che'n Dios, porke lë'i nka' rë xa' gat lë't men Israel, xa' yo lo yezh nazhon dub cho' bichop mbëo', ,T S Orze' mine' bixa' tu bar nkan kwa'n nak nela tu nit ga', no ne bixa' lon: ―Bikënla par wache'x yado' no biko' che'n Dios, mbaino bilab pla men nizuxib lo Dios. oSW orze' ne xa' lon: ―Nal re', naki'n di'zhal por Dios xtu wëlt lo nayax lazh men, mbaino lo nayax ben men, no nu lo rë men nidi'zh xa'la di'zhzë, haxta nu lo rë rey, nes par gon bixa' cho xigab nile' Dios kun lë' bixa'.R# Orze', nguzenne ya' ganj, no or nda̱u̱ne̱, nax nidao'we le'n ro'n nela mizhin ga'; per or milox nda̱u̱ne̱, nala mile'i laxto'n, ?Qw Orze' ngwan lo ganj par una'ba libr win ze', no ne xa' lon: ―Mbai; guzen libr win re' no gudaowe. Le'n ro'l, lë'l zi naxe nela mizhin ga'; per le'n laxto'l, lë'l zi nalai. 3P_ Orze' widi'zh kwa'n mbina galo lo yibë', midi'zh Me xtu wëlt, ne Me: ―Wa par zenal libr win kwa'n naxa'l lo, kwa'n nzen ganj ba', xa' nzo lo nitsdo' no lo yuo. /OW porke or zhin zhë kwe'zh ganj gazh, trompet che'n, orze' lox gak rë widi'zh naga'ch che'n Dios, kwa'n midi'zh Dios por rë xa' midi'zh por lë Dios, dizde nzhala. MN naye midi'zh xa' lo Dios Me kinu yalnaban par dubta', Me ngulo yizhyuo no yibë', mbaino nitsdo', no rë kwa'n nzhin loi, nzhab ganj: ―Nalë'tra'; mizhin gax la lo'x Dios rë kwa'n nzhakla Me, tMa Orze', lë' ganj xa' nzo ni' lo nitsdo' no xtu lad lo yuo, ngulits xa' ya' xa' lad direch lo yibë', BL} Or milox mien rë nguzi' ze', ngoklan ngakë'ne lo yech, per tuli ka mbina tu widi'zh dizde lo yibë': ―Le'n laxto'l guluchao' rë kwa'n midi'zh za gazh nguzi', nazobni'tle lo yech. _K7 naye nguruzhië ganj ze' nela nibizhyë tu mbe'zh ga', orze' naye mikab gazh nguzi'. J{ No nzen ganj ze' tu libr win kwa'n naxa'l lo, no ni' xa' lad direch mizo xa' lo nitsdo', lë' xtu lad mizo xa' lo yuo, LI  Orze' unen xtu ganj xa' más nile' mandad, nzho xa' le'n tu xkao, ngula xa' lo yibë', nu nzë'b tu biki't yek xa'; no ña'zbël lo xa' nela lo ngubizh ga', no rop ni' xa' nilu' nela pilar bël. BH} No ni nangala' rë men re' xmod bixa' nzhut bixa' men, ni rë yalbruj kwa'n nzhak bixa', mbaino ni nangala' bixa' ban bixa' kun men gat lë' tsa' bixa', no se'gaka niliwa'n bixa'.@Gy No rë xa' mile' gan lo rë yalzi re', ni sa' nangala't bixa' rë kwa'n gat lë' nak bixa'; no ni nangala' bixa' nizuxib bixa' lo rë mbi mal, no lo rë winab che'n bixa' kwa'n nakxao' kun or, no kun plat, mbaino kun brons, kun ke no kun ya; rë kwa'n nagakt wi', no ni nagak gone, mbaino ni nagakt zëi. F No gat nabt kun ro' rë kabai ze' gak zakzi ma men; nu ska kun xkol bima kwa'n nak nela mbë'l nayi' ga', nizakzi bima men. E  Ngut tu part rë men yizhyuo por rë kwa'n niro' ro' rë kabai ze': bël, no zhen, mbaino asufr; mia'n xchoptsa part men naban. D Sa' ngok xmod ngurulo rë kabai lon; no rë xa' nzob tich ma, nayao' laz bixa' kun yi'b naxne nela bël ga', no asule nela violet, mbaino xinbëowe nela asufr, no nela yek mbe'zh ga' nak yek rë kabai, mbaino niro' bël ro' bima kun zhen no kun asufr. ?Cy no nu mbina, chop gayo' miyon sondad nzob tich kabai. MB Orze' mixëk za dap ganj ze', par gut bixa' tu part men yizhyuo, orze' ya'n naban xchoptsa part men yizhyuo; nab tsa par or ze', zhë ze', mbëo' ze', no li'n ze', mizo Dios za dap xa' re', A  nzhab widi'zh ze' lo ganj xa' nak xo'p, xa' kinu trompet ze': ―Bixëk za dap ganj xa' nali'b ro' you' ro kwa'n lë Eufrates. @+ Or mikwe'zh ganj xa' nak xo'p, trompet che'n, mbina tu widi'zh xid za dap kach che'n biko' kwa'n nakxao' kun viv gor, kwa'n nzob lo Dios, 4?c Unded la yalzi galo, per nzë xchope. 5>c Xa' nile' mandad lo rë langost ze', nu ska lo zo che'n gabil nile' xa' mandad; kun widi'zh hebreo, lë' xa' lë Abadón, mbaino kun widi'zh grieg, lë' xa' lë Apolión. x=i no kol che'n ma nak nela kol che'n nixguy ga', mbaino mila' Dios zakzi ma men dub gai' mbëo' kun xku'nch ma. |<q Dub ma nayao' kun tu kwa'n nela yi'b ga', no nibezh xi'l ma nela rruid che'n rë karret kwa'n nibe kabai lo yër, \;1 No yichyek ma nak nela yichyek una' ga', mbaino lëi ma nak nela lëi mbe'zh ga'. ':G Lë' rë langost ze' nilu' nela kabai ga', kwa'n nzo la par dil ma lo tu yër; no yek ma nzob, chigab tu koron gor, mbaino nzhak lo ma nela lo men ga'. e9C No le'n rë zhë ze', gakla men gat men por dox yalne, per nayazhëlt bixa' mod gat bixa'. $8A Per nangalat Dios gut ma men, nab tsa mila' Me zakzi ma men dub gai' mbëo'; no yalne che'n ma nak nela yalne che'n tu nixguy ga', or nikë' mai ta' men. 07Y No nzhab Dios lo bima, yent kwan le' bima kun rë yixyë, no ni kun rë ya kwa'n nzhi'b lo yizhyuo; nab tsa gak zakzi ma rë xa' gat nikët señ che'n Dios loxchuzh. +6O no le'n zhen ze' nguro' tu bëd ma kwa'n lë langost, ngwazhë lo yuo di lë' ma, no nu mila' Dios gak kë' mai ta' men, nela rë nixguy kwa'n nzho yizhyuo ga'. 5 orze' mixa'l mbël ro' zo che'n gabil, no nguro' zhen le'ne, nela le'n tu gor ro ga', mbaino mikao lo ngubizh por dox zhen; &4 G Or mikwe'zh ganj gai', trompet che'n, orze' unen ngob tu mbël lo yibë' haxta lo yuo; no tu xa' miza' liab kwa'n nayao' ro' zo che'n gabil, nka' mbël re'; R3 orze' miwi'n al ya, no mbina chi tu mitsi ñapep ma lo yibë', no nzhab ma: ―¡Ay, ay, ay! ¡Dox nalats zak rë men yizhyuo or kwezh zixchon trompet che'n zixchon ganj xa' jwalt kwe'zh trompet!27 No or mikwe'zh ganj midap trompet che'n, orze' di lo chon part nak ngubizh, tu parte ngok nakao, no se'ga' ngok kun mbëo'; mbaino se'ga' ngok kun rë mbël kwa'n nzhi'b lo yibë'; kuze', di lo chon part nak biani che'n dub zhë, tu parte ngok nakao, no se'ga' ngok kun yë'l, 1' Mbël re' lë Ajenjo; no di lo yon part rë you' mbaino plo nilen nits kwa'n nzho men, tu parte nguio nits nala; no por kure', dox men ngut. 0 No or mikwe'zh ganj mion trompet che'n, orze' ngob tu mbël lo yibë' kwa'n nazhe'b kwa'ro, nzobyole nela tu bël yer ga', no di lo yon part rë you' kwa'n nzho yizhyuo, ngobe lo tu part you'; mbaino di lo yon part rë plo nilen nits, lo tu parte ngob kure'. / no di yon part rë ma naban le'n nitsdo', tu part bima ngut; mbaino di lo yon part rë bark kwa'n nikizë lo nitsdo', milox tu parte. -.SNo or mikwe'zh ganj mirop trompet che'n, orze' ngob tu kwa'n nzobyol le'n nitsdo', tu kwa'n nak nela tu yi' ro ga', orze' di lo yon part nitsdo', tlëi' ngok ren; _-7Or mikwe'zh ganj galo laka trompet che'n, orze' ngula yiu ke kun bël kwa'n noch kun ren lo yizhyuo, no di lo yon part yizhyuo, tlëi' miëk; mbaino di lo yon part rë ya, tu parte miëk; no miëk rë yix nayë'. ],3No nzo la za gazh ganj che'n Dios, xa' kinu tuga' trompet, par kwe'zh bixa'i. b+=orze' nguzen ganj ze' bixki, no michizhë xa'i kun ki che'n biko', mbaino ngulubi xa'i yizhyuo; orze' ngoch nguzi', no mien chi nayax men, no maska nzha' do' zi', mbaino miwin tu xo kwa'n dox kwa'ro. Za gazh trompet *no le'n bixki kwa'n nzho ya' ganj ze' nguro' zhen ya'l, nkiliy lo Dios tutsa kun rë widi'zh kwa'n nina'b rë men che'n Dios lo Dios, w)gorze' mizhin xtu ganj kun tu bixki or, no nguzo xa' lo biko', no nguzen xa' nayax ya'l par lazhya'l xa' lo biko' or che'n Dios kwa'n nzob dilant plo nizob Dios, no migoch xa' ya'l kun rë widi'zh kwa'n nina'b rë men che'n Dios lo Dios, Q(orze' unen, za gazh ganj nizo lo Dios, no tuga' bixa' nka' tu trompet, X' +Or mixa'l Mbëkxi'l che'n Dios sey gazh, pas garol or, xe mia'n dub lo yibë', |&qporke lë' Mbëkxi'l che'n Dios Me nzob sao' che'n yaxil ro lo yibë', lë' Me nak Me nikina bixa', nela tu baxtor ga', no wei' Me bixa' plo nilën nits kwa'n nile' ban men par dubta', no tsiyal Dios laxto' bixa' par nayotra' go'n bixa'. % Nayotra' zakzi bixa' por yalnila'n, ni por yalnuzei', no ni nazë'kra' ngubizh bixa', mbaino ni xtu kwa'n nazho' zakzit bixa', $1Kuze', nzhin bixa' naka'n plo nzo yaxil ro plo nizob Dios; no zhëy-yë'le nile' bixa' zhi'n nazhon le'n yado' che'n Dios, par nikina Dios bixa'. ?#wOrze' nzhapa: ―Lë'o nane ka choi. Orze' ne xa': ―Rë men re', rë xa' mile' gan lo rë yalzi, nal miët xab bixa', no mia'ne bëo laka por ren che'n Mbëkxi'l che'n Dios. " Orze' nguna'bdi'zh tu rë xa' nak zhi'n ze' lon, ne xa': ―¿Cho rë xa' nak lar bëo laka re', no plo nzë bixa'? ! nzhab bixa':Sa' gake; nab tsa lo Dios che'n be ñal di'zh men nazhon;
nabtsa lë' Me nzhak rë kwa'n,
no nab tsa lo Me ñal za' men xkix,
mbaino lë'gaka Me más tsak.Tugaka lë' Me nile' mandad lo rë.Sa' gake, par dubta'. L  No rë ganj xa' nzhin naka'n plo nzob Me nile' mandad, no plo nzob rë xa' nak zhi'n ze', mbaino plo nzhin dap rë ma naban ze'; nguzuxib rë ganj re' lo Dios, haxta ngol loxchuzh bixa' lo yuo, =s no rë bixa' kidi'zh naye:O Dios, Me nzob lo yaxil ro lo yibë',
mbaino Go Me nak Mbëkxi'l che'n Dios.Nabtsa por Go nguro' no lo rë kwa'n nazhe'b kwa'n nguzak no. 9 No or milox kure', unen tu bëd men, yent cho gak lab bixa', rë xa' re' nzë rë lazh men, rë ben men no rë lo di'zhzë nidi'zh bixa'. Nzhin bixa' dilant plo nzob Me nile' mandad no lo Me nak Mbëkxi'l che'n Dios, nak bixa' lar bëo laka, no nzho tu la yayin ya' bixa', *Mno xid rë ben che'n Zabulón tu dusen mil ska men; no xid rë ben che'n Che se'ska; mbaino xid rë ben che'n Benjamín se'ga'. Dox nayax men nak lar bëo laka Oxid rë ben che'n Simeón se'ga'; no xid rë ben che'n Manasés ngule Dios xtu tu dusen mil men; mbaino xid rë ben che'n Leví ngule Dios tu dusen mil ska men; no xid rë ben che'n Isacar se'ska; hIxid rë ben che'n Aser ngule Dios tu dusen mil ska men; no xid rë ben che'n Neftalí se'ska; .UXid rë ben che'n Judá, ngule Dios tu dusen mil men; xid rë ben che'n Rubén ngule Dios xtu dusen mil men; no xid rë ben che'n Gad ngule Dios xtu dusen mil men; No mbina, pla rë xa' nkë sey loxchuzh, nak bixa' tu gayo' nzho cho' bitap mil men, xa' nzë xid rë ben men Israel. #?―Gulëz go haxta kë' no tu sey loxchuzh rë xa' nak men che'n Dios; orze'se, gak zakzi go rë kwa'n nzho lo yuo, no le'n nitsdo', mbaino rë ya. 1no nu unen, xtu ganj che'n Dios, xa' nzë al nez plo nilen ngubizh, nzen ganj sey che'n Dios Me kinu yalnaban par dubta'; naye midi'zh ganj re' lo za dap ganj, rë xa' mika'b Dios lo, par zakzi bixa' kun mbi rë kwa'n nzho lo yuo no rë kwa'n nzho le'n nitsdo', nzhab ganj: 0 [Or milox unen rë kure', unen, nzo tap ganj che'n Dios, lo za dap xi' yizhyuo, kikwë'z bixa' rë mbi par nazoi kwa'n dox yizhyuo, ni lo nitsdo', mbaino ni lo rë ya; Pporke mizhin la zhë nazhe'b kwa'n zakzi Me be, ¿no cho xek loi?,Qnzhab bixa' lo rë yi' no lo rë ke ro: ―Gob go yek no, par koka'ch go no lo Me nzob nile' mandad lo yibë', mbaino lo yalniyi'xian che'n Mbëkxi'l che'n Dios, 7no rë men yizhyuo, dizde rë rey kun rë melizh rey, no rë xa' nile' mandad lo nayax sondad, rë xa' rrik, kun rë xa' naye mandad che'n; haxta rë xa' nak mos mido mbaino kun más rë xa' se'ga; rë men re' nguiuka'ch le'n rë ye'r ke, no le'n rë yi' plo gak yiuka'ch men, zmno mibil yibë', orze' miduzhe nela tu yech ga', no rë yi' kun rë yuo kwa'n nzhin sao' nitsdo', ñai xtu plo; gG no ngob rë mbël lo yibë', nela or nigab tu mbi ro rë nzhao' ye'n che'n tu ya nzhao' ga'; 9k No or mixa'l Mbëkxi'l che'n Dios sey xo'p, orze' miwin tu xo kwa'n dox kwa'ro, no za' laka milu' ngubizh, nela tu lar nagats ga', mbaino lë' mbëo' milu' nela ren ga'; B} Orze' miza' Dios lar bëo laka ngok bixa', no nzhab Dios, le' bixa' diskans xche'p, haxta lox gat más rë wech bixa' xa' nilu' widi'zh che'n Dios por Jesukrist, nela lë' bixa'. dA Naye kibizhië rë xa' nak che'n rë alm re', nzhab bixa': ―O Señor Dios, Me nazhon no Me nile' rë kwa'n nila' di'zh, ¿haxta pok na'bal kwent lo rë men xa' nayi'lazh lol, par kix bixa' rë kwa'n milinu bixa' no? T ! Or mixa'l Mbëkxi'l sey gai', unen xan biko' che'n Dios, nzhin rë alm che'n rë xa' ngut por ñila bixa' Dios por Jesukrist, no nu por milu' bixa' widi'zh che'n Dios lo rë men nela xmod ñalkai.  !Orze' unen tu kabai migach ngut, no xa' nzob tich ma lë La Mwert; tich La Mwert nzhakë xa' nile' mandad gabil, no mila' Dios gut La Mwert tu kwart part men yizhyuo; nzho xa' gat kun spad, kun yalwin, kun yalyizh, mbaino kun rë ma xu' nazhe'b kwa'n nzho dan. Z -No or mixa'l Mbëkxi'l che'n Dios sey midap, mbina ne ma midap: ―¡Dë'! ) Kno sao' dap rë ma nzhin ze', mbina chi tu xa' kwa'n ne: ―Nabtsa tu kil nzhob, o chon kil sebad le' men gan por tu ngubizh zhi'n, per nagaltal aseit no vin.  !Or mixa'l Mbëkxi'l che'n Dios sey mion, mbina ne ma yon: ―¡Dë'! Orze' unen tu kabai nagats, no xa' nzob tich ma nzen tu balans, >uOrze' nguro' xtu kabai, ma nilu' naxne, no xa' nzob tich ma nile' par nakwintra' rë men yizhyuo wen, mbaino par gut men tu men kun xtu men; no miza' Dios tu spad ro ka' xa'. U#Or mixa'l Mbëkxi'l che'n Dios sey mirop, mbina ne ma rop: ―¡Dë'! 5cOrze' unen tu kabai naguzh; no xa' nzob tich ma nzen tu ark kun pla waz, no miza' Dios tu koron nka' xa' par mile' xa' gan, no par le'ra' xa' gan lo rë men yizhyuo. 7 iOrze' unen, mixa'l Me nak Mbëkxi'l che'n Dios, sey galo laka che'n yech ze', no xid dap ma naban ze', mbina chi tu ma kwa'n ñen nela or nini' nguzi' ga', ne ma: ―¡Dë'! 4aNo dap rë ma naban kwa'n nzhin ze', nzhab: —Sa' gake. Mbaino dub galbitap xa' nak zhi'n ze', nguzuxib lo Dios no midi'zh bixa' rë yalnazhon kwa'n kinu Dios.+ Mbaino rë kwa'n ngulo Dios lo yibë' no lo yizhyuo, no rë kwa'n nzhin al yët lo yizhyuo mbaino nitsdo', mbina se' kidi'zh rë kure', lo Me nzob lo yibë', no lo Me nak Mbëkxi'l che'n Dios:Par dubta' nidi'zh be,
rë men ñal di'zh wen Me,
no más tsak Me lo rë.Más nazhon Me,
mbaino más nile' Me mandad;
par dubta' le' Me mandad,
no nayot lox le' Me mandad. 4a mbaino naye kidi'zh bixa':Dox ka ñal Mbëkxi'l che'n Dios,Me ngut lo krus.Le' Me mandad,
no gap Me rë kwa'n dox tsak;
no ñal gap Me yalnzhak no rë yalnatsin.Ñal ka zuxib be lo Me,
par di'zh be, rë yalnazhon kwa'n kinu Me,
no par zilita' za' be xkix lo Me.  Orze' unen, no mbina kidi'zh nayax ganj, rë xa' nzhin naka'n plo nzob Me nile' mandad ze', no plo nzhin dap ma naban ze', mbaino plo nzhin rë xa' nak zhi'n ze'; tanta nayax rë ganj che'n Dios xa' nzhin ze', yent cho gak lab bixa', je'nta' pla miyon nak bixa', lQ no mile'l nak bixa' rey no ngulëi' lo Dios,
mbaino lë' bixa' le' mandad lo rë men yizhyuo. uc orze' mikë' bixa' tu kant kub re' kwa'n nzhab:Luse ñal zen yech re', no chixal rë sey che'ne,
porke ngutal lo krus,
no kun ren che'nal kwa'n miza'l gon lo Dios.Nguzi'l rë men par gak bixa' men che'n Dios;
rë xa' nzë rë ben men,
no rë xa' nidi'zh rë lo di'zhzë,
mbaino rë xa' nzë rë lo yezh,
no rë lo lazh men, ~'Or nguzen Mbëkxi'l che'n Dios yech ze', orze' za dap ma kwa'n nzhin ze', no dub galbitap xa' nak zhi'n ze', nguzuxib bixa' lo Mbëkxi'l che'n Dios, no kad bixa' nzen tu arp no tu kop or kwa'n zhëi di ya'l, no ya'l re' nak rë kwa'n nina'b rë men che'n Dios lo Dios, s}_Orze' nguzubi Me nak Mbëkxi'l ze' par nguzen Me yech kwa'n nzho lad direch ya' Me nzob lo yaxil ro ze'. S|Orze' sao' yaxil ro ze', no lo za dap ma kwa'n nzhin naka'n ze', mbaino sao' plo nzhin rë xa' nak zhi'n ze'; unen nzo Me nak Mbëkxi'l che'n Dios, nilu' laka plo miwe' Me, nela tu mbëkxi'l, ma miza' men gon lo Dios ga'; no kinu Me gazh kach no gazh zalo Me kwa'n nak za gazh sprit che'n Dios kwa'n mixë'l Me dub yizhyuo. {'per midi'zh tu rë xa' nak zhi'n ze' lon, ne xa': ―Nago'ntra'l; lë' Me, Me kwa'n nak nela mbe'zh ga', Me re' nzë ben che'n Judá no ben che'n Dabi, Me mile' gan lo xa' ndil Me kun lë'; kuze', Me re'se ñal xa'l lo yech ba', no gak chix Me za gazh sey kwa'n kinui. zyOrze', dox nzhona por nangazhëlt ni tu xa', xa' ñal ngaxa'l lo yech ze', no ni nangakt ngawi' xa' kwan nzobni' loi, y!Per ni lo yibë', no lo yizhyuo, no ni al yët lo yizhyuo, ni tu bixa' gat ñalt xa'l loi, no ni gat ñalt wi' xa' kwan nzobni' loi. "x=no nu unen tu ganj xa' más nile' mandad, naye una'bdi'zh ganj ze', nzhab ganj: ―¿Cho ñal xa'l lo yech re', no chix xa' rë sey kun kwa'n nayao'we? w Orze' unen lad direch che'n Me nzob lo yaxil ro ze', tu yech naduzh, no rop tiche nikë letr, mbaino nayao'we kun gazh sey, ivK O Señor Dios che'n no, nab tsa Lu ñal di'zh men nazhon no zuxib men Lol,
porke Lu nile' mandad lo rë kwa'n nzho,
no nab tsa Lu ngulo rë nak kwa'n nzho nal,
mbaino sa' ngoklal ngok rëi, kuze' nzho rëi. ~}|{{KzyyHxqwwcvuu>tss-riqpoo$nnmtll5k[jji4hgfeOccCbbaua__$^S]]E\[dZ Y+XWVU:TSS5RPOOINLMhLKJIHhG2F`E+CC2BhA;@?&>o=<4;::G98Q77 5433210/ .z-j-++**)j(.'@&&Z%%!$#\"!!1*Q*oXR:1 h _ Y cuFC0: [No nzhala, mila' Dios widi'zh re' lo rë xa' midi'zh por lë' Me, no rë xa' ze' midi'zh widi'zh re' lo be, nela xmod mizobni' bixa'i lo yech kwa'n mikë' bixa'. '9 KNa Pab, nak da tu mos nado lo Jesukrist. Dios ngurezh da, no ngule Me da par gak da tu apost, tu xa' mixë'l Dios, par lun widi'zh nazhon che'n Me lo rë men. U8#Lë' Señor Jesukrist che'n be gaknu rë go por wen Me. Sa' gake.e7CSe' ne Me kidi'zh rë kure': ―Walikai, mer la yala. Sa' gake, ¡dë' Señor Jesús! 6No wanei cho kubchi tu rë kwa'n nzho xid rë kwa'n nzobni' lo yech re', orze' Dios kubchi lo xa', nayot gao xa' xlë che'n ya kwa'n nile' niban men par dubta', mbaino kubchi Dios kwa'n gal xa' yo xa' yezh nazhon, mbaino más rë kwa'n nazhon nize't yech re'. U5#Par rë xa' nzhon widi'zh che'n Dios kwa'n nikë lo yech re', lë' xa' wane; chi lë' xa' tsiyar tu rë kwa'n nikë la lo kure', orze' lë' Dios zakzi xa' re' kun rë yalzi kwa'n nikë lo yech re'. 4Sprit che'n Dios, kun una' nzo xti'zh kun Mbëkxi'l che'n Dios, nzhab bixa': ―Dë' re'. No se'ga' gab xa' gon kure': ―Dë' re'. No xa' nizei' laxto', yi'd xa', kun rë xa' nzhaklai, par ka go bixa' nits kwa'n niza' yalnaban par dubta' re'. Q3Mbaino ne Me lon: ―Na Jesús, mixëla ganj da par di'zh xa' rë widi'zh re' lo go, rë go xa' nak men da; Na nak xga'n rey Dabi, nu nak da nela mbël lo yibë', kwa'n nizini nayi' or garzi'l. j2MPer al tich yezh ya'n rë xa' minu la lo Dios nela rë mbëk ga', no rë xa' nzhak yalbruj, kun rë xa' niban kun cho la men, no kun rë xa' nzhut men, no rë xa' nizuxib lo rë winab, mbaino rë xa' ño laxto', nikide men. .1UWen nzha rë xa' mizët xab, par gak yo bixa' ro' pwert che'n yezh kub Jerusalén, no par gak gao bixa' xlë che'n ya kwa'n niza' yalnaban ka' men par dubta'. A0} Na nak nela letr A no letr Z, kwa'n galo no kwa'n lult. / No nu, se' ne Jesukrist lon: ―¡Walika, lë' Da mer la yal!, no yi'dnun kwa'n ki'za ka' kad men, dike kwa'n mile' tuga' xa'. c.? Bila' cho xa' kile' kwa'n gat lë', le'ra' xa'i; no bila' cho ninu lo kwa'n gat lë', bila' nu bixa'; per xa' kile' kwa'n nzhakla Dios, ñal zilita' le' xa'i; no xa' naban nambe lo Dios, ñal mbe xa' zilita' lo Dios. -  No nu ne ganj: ―Nakuka'chtal ni tu rë widi'zh che'n Dios kwa'n nzobni' lo yech re', porke nzhazhin gaxla gak rë kure' , per ne ganj lon: ―¡Nale'tal kuba'!, porke nu ka da nak tu mos che'n Dios nela lu ga', mbaino nela más rë wechal xa' nidi'zh por Dios, no nela más rë xa' nile' rë widi'zh kwa'n nzobni' lo yech re'. Nabtsa lo Dios guzuxib, no bidi'zh nazhon Me. !+;Na Juan, unen no mbina rë kure', no or milox unen rë kure', no mbine, orze' nguzuxiba lo ganj xa' milu' rë kure' lon, par ngadizha nazhon xa', G*Se' midi'zh Jesukrist lo rë men che'n Me: ―¡Walika, lë' Da mer la yal! Wen nzha rë xa' nile' kwa'n nzhab widi'zh che'n Dios kwa'n nzobni' lo yech re', rë kwa'n nzhazhin la gak. h)INo nu ne ganj lon: ―Walika rë widi'zh re', mbaino ñal ka yila mene. Lë' yub Señor Dios, Me nile', nidi'zh men por lë' Me; yub Dios re' mixë'l ganj che'n Me par lu' lo rë men che'n, rë kwa'n nzhazhin la gak. ^(5No nayotra' yë'l ze', no gat naki'ntra' rë xa' nzho ze', ki o ngubizh par zini lo bixa', porke yub Señor Dios zini lo bixa', no tutsa le' rë bixa' mandad kun Dios par dubta'. Nzhazhin gax la, yë'd Jesukrist H' No lë' bixa' ne lo Dios, mbaino loxchuzh bixa' kë lë Dios. l&QNo yezh re', nayot ni tu kwa'n no ni tu men nzhi'bde lo Dios, porke re' nak plo nzob Dios par nile' Me mandad tutsa kun Me lë Mbëkxi'l che'n Dios; no nab tsa rë xa' nile' kwa'n nzhakla Dios yo re', par zuxib bixa' lo Dios. %Nided you' garol sao' nez ro che'n yezh re', mbaino tuga' lad ro' you' nzhi'b rë ya kwa'n niza' xlë kwa'n niza' yalnaban par dubta' ka' men; tu dusen wëlt niza'i tu li'n, no rë la che'ne nizu', niliyak rë men nzhakne, xa' nzho rë plo lo yizhyuo. Y$ -Orze' milu' ganj lon tu you' plo nzho viv nits nzhol laka nela bidr ga', kwa'n niza' yalnaban par dubta' ka' men; no nzë nits ze' dizde plo nzob Dios kun Me lë Mbëkxi'l che'n Dios, par nile' bi Me mandad. #+Mbaino ze' nayot ni tu kwa'n gat nambet par lo Dios, ni nayo men xa' nile' kwa'n nikap laxto' Dios, mbaino ni rë xa' nikide men nayot ze'; nab tsa rë xa' yo ze', rë xa' nzobni' lë lo libr che'n Mbëkxi'l che'n Dios, libr plo nzobni' cho kinu yalnaban par dubta'.I" No yezh re', wei' rë men yizhyuo, rë kwa'n tsak che'n bixa'. U!#No naxa'l ro' rë pwert che'n yezh re' dub zhë, porke ze' nayotra' yë'l. t aNo lo biani che'n yezh re', zë rë men yizhyuo; mbaino rë rey wei' rë kwa'n tsak che'n bixa' yezh re'. Gat naki'ntra' yezh re' ngubizh ni mbëo', porke yub yalnazhon che'n Dios nile' ñaniy; no Me lë Mbëkxi'l che'n Dios nak biani che'ne. 7Nanganeta ni tu yado' yezh re', porke lë' Señor Dios, Me tugaka nile' mandad, yub Me nak yado' che'n yezh re', no kun Me lë Mbëkxi'l che'n Dios. }No za tu dusen pwert, tugai nakxao' kun tu perla; no mer nez ro che'n yezh re' nakxao' kun viv or, ñani nela bidr ga'. rrin gai' nakxao' kun ke kwa'n lë ónice, no kwa'n xo'p nakxao' kun ke kwa'n lë cornalina, kwa'n gazh nakxao' kun ke kwa'n lë crisólito, no kwa'n xon nakxao' kun ke kwa'n lë berilio, kwa'n yë' nakxao' kun ke kwa'n lë topacio, kwa'n chi' nakxao' kun ke kwa'n lë crisoprasa, kwa'n chi' bitub nakxao' kun ke kwa'n lë jacinto, mbaino rrin tu dusen nakxao' kun ke kwa'n lë amatista. }No rë ke kwa'n nzen rë mur kwa'n nzho yezh re', nakxao'we kun rë lo ke tsak; rrin ke galo laka nak ke jaspe, rrin mirop nakxao' kun ke kwa'n lë zafiro, kwa'n mion nakxao' kun ke kwa'n lë ágata, kwa'n midap nakxao' kun ke kwa'n lë esmeralda; wgRë mur ze' nakxao' kun ke kwa'n lë jaspe, mbaino dub yezh ze' nakxao' kun viv or, no ñaniy nela bidr ga'. +Orze' miche'x ganj mur kwa'n nzho naka'n ro' yezh ze', nzhoi, chon gal nzho tap metr; nela xmod niche'x rë men yizhyuo, se'ska miche'x ganje. 7gTap ta' yezh re', mbaino lal ta' nzhoi. Miche'x ganj yezh kun bar kwa'n nzen xa': nzhoi chop mil nzho chop gayo' kilómetro di no'le, di naxene, mbaino di yai; tutsa nzhoi. !Lë' ganj xa' kidi'zhnun, nzen xa' tu bar or, par che'x xa' dub yezh, no rë mur ro kwa'n nzho naka'n ta'i, mbaino rë pwert che'ne. No xan rë mur ze' nzho tu dusen ke kwa'n nzene; ta' tuga' rë ke ze' nzobni' lë, za tu dusen apost che'n Mbëkxi'l che'n Dios. 'G Chon ro' pwert ze' nana al nez plo nilen ngubizh, xchone nana al nez al ya', no zixchone nana al nez al yët, mbaino zixchone nana al nez plo ña'z ngubizh. 7 Naka'n ro' yezh ze' nzho tu mur pura ke, mbaino yai, no kinui tu dusen pwert; kad ro' pwert nzo tu ganj, no nzobni' lë dub tu dusen ben men Israel.  No ña'zbële kun biani che'n Dios, nela ña'zbël tu ke kwa'n dox chul ga', nela ke kwa'n lë jaspe, kwa'n ñani nela bidr. - Orze' mbi'y ganj re' da tu yi' ro, no unen por Sprit che'n Dios, yezh nazhon Jerusalén kwa'n kub, ngulaliy dizde lo yibë' plo nzho Dios. kO Orze' mbi'd tu ganj lon, xa' nzho xid za gazh ganj xa' kinu za gazh kop kwa'n zhë di za gazh yalzi che'n Dios kwa'n lult, se' ne ganj re' lon: ―Dë' re', par lun lol una' nzo xti'zh xa' gak tsa' Mbëkxi'l che'n Dios. vePer rë xa' nanet yila Da por nizheb xa' zakzi xa' por Da, o xa' mila' gat ñilatra' xa' Da, o xa' nile' kwa'n nikap laxto' Dios, o xa' nzhut men, o xa' niban kun cho la men, o xa' nzhak yalbruj, o xa' nizuxib lo rë winab, mbaino rë xa' nikide men; rë xa' nak se' bi le'n bël kwa'n noch kun asufr; kure' nak gat men wëlt rop. Yezh Jerusalén nazhon kwa'n kub !No rë xa' se'gaka yila Da dub nizak bixa' tu kwa'n, rë men re' zan rë kure' gal; no Na gak Dios che'n bixa', no lë' bixa' gak men da. H Mbaino ne Me: ―Rë kure' mile la: Na nak nela letr A no letr Z; nela tu kwa'n galo laka, mbaino tu kwa'n lult. No rë xa' nizei' laxto', Na za nits naban go xa', no ka zane go bixa'. C Orze' ne Me nzob lo yaxil ro, Me nile' mandad ze': ―Lë' Da le kub rë kwa'n nzho. No nu ne Me: ―Bizobni' rë widi'zh re' lo yech, porke lë'i walika, no dox ñal yayila mene. . ULë' Dios le', nago'ntra' bixa', no ni nayora' gat bixa'; mbaino ni nawin ra' laxto' bixa', no ni nane ra' bixa' yalne, porke rë kwa'n nguio galo, lë'i milox la.  Orze' mbina nguro' tu widi'zh dizde lo yibë', plo nzob Me nile' mandad, se' ne widi'zh ze' lon: ―Re' nak plo nzho Dios kun rë men; tutsa nzho Dios kun lë' bixa', mbaino nak bixa' men che'n Dios, no Yub Dios nzo kun lë' bixa', par gak Me Dios che'n bixa'. 6 eNa Juan, unen yezh nazhon Jerusalén kwa'n kub, ngulaliy dizde lo yibë' plo nzho Dios; nabei nela tu una' nzo xti'zh ga' par yo jwandang che'n kun miyi' xa' gak tsa' xa'. |  sOrze' unen tu yibë' kub no tu yizhyuo kub, porke yibë' galo no yizhyuo galo, lë'i milox, no ni nitsdo' yentra'. veNo le'n bël ze' ña rë xa' gat nzobni't lë lo libr plo nzobni' lë rë men kinu yalnaban par dubta'.jMOrze' lë' gabil kun xa' lë La Mwert, nu bixa' nguiubi le'n bël; kure' nak gat men wëlt rop. jM Rë plo lo yizhyuo nguro' men ngut: miza' nitsdo' rë men ngut le'ne, se'ska mile' xa' lë La Mwert no gabil, miza' bixa' rë men ngut kinu bixa', orze' por kwa'n mile' tuga' rë xa' ngut re', ngulube' Me nzob lo yaxil ze'. 8i No lo Me re' unen, nzhin rë xa' nguruban xa' ngut nzhala, rë xa' tsak no rë xa' natsakt. Orze' mixa'l lo rë libr no nu lo xtu libr plo nzobni' lë rë xa' kinu yalnaban par dubta'. Orze' Me nzob lo yaxil ro ze' ngulube' Me, xmod gak por kwa'n mile' kad bixa', nela xmod nzobni' ka lo rë libr ze'. ' Orze' unen tu yaxil ro kwa'n maska ña'z bël, no nzob tu Me loi; dox nazhon nilu' Me haxta mitlo yizhyuo no yibë' lo Me, tuli miloxe. !; No lë' Mizhab xa' mikide rë men re', yubi le'n bël kwa'n ñol no noch kun asufr, plo nguiubi la ma kwa'n mile' mandad ze' kun ma midi'zh por lë' ma; no zhëy-yë'le zakzi bixa' ze' par dubta'. Lo yaxil ro kwa'n maska ñaz bël, ze' kobe' Me (wi' Me) lë Mbëkxi'l che'n Dios 4a No mire'ch bixa' dub lazh men Israel, no mile' bixa' kurral plo nzhin rë men che'n Dios, yezh kwa'n nazhi' Dios. Orze' mila Dios bël lo yibë' par milo'xe rë men re'. 9kno lë' Mizhab kide ra' rë men xa' nzë rë plo lo yizhyuo; rë men re' nak nela xmod ngok Gog xa' nzë lazh men kwa'n lë Magog, rë xa' ngok xa' ndil Dios kun lë', kan Mizhab rë men re' par gak sondad che'n xa' lo yër. Yent cho gak lab bixa', nayax bixa' nela rë yux kwa'n nzhin ro' nitsdo' ga'. H No or ded tu mil li'n ze', lë' Dios ko' Mizhab al tich, Wen nzha rë men xa' ruban galo laka no nambe laxto' bixa', porke yent kwan gak le' kun lë' bixa' kwa'n nile' nzhat men xtu wëlt, per lë' bixa' gak ngulëi' che'n Dios no ngulëi' che'n Jesukrist, no tutsa le' bixa' mandad kun Jesukrist, dub tu mil li'n. ~Per más rë men yizhyuo, xa' ngut, nangarubant bixa' or mile' Dios nguruban rë men re'; haxta ded tu mil li'n, lë' bixa' ruban. _}7Orze' unen plo nizob rë xa' tsak, xa' nile' mandad par kobe' bixa' (wi' bixa') kwent che'n rë men, no unen rë alm che'n rë xa' miro'g yek, por ñila bixa' widi'zh che'n Jesukrist, no nu por milu' bixa' widi'zh che'n Dios. Nangazuxibt rë men re' lo ma kwa'n mile' mandad ze', no ni lo winab che'n ma, mbaino ni nagaziyël bixa', ngakë señ che'n ma loxchuzh bixa' o ya' bixa'. Unen, nguruban bixa', no tutsa mile' bixa' mandad kun Jesukrist, dub tu mil li'n. j|Mno ngulubi ganj ma nazhe'b kwa'ro re' ro' zo che'n gabil, par miao'yo' Mizhab, mbaino mitsao' ganj re' ro' pwert gabil, par nakide ra' Mizhab rë men yizhyuo, haxta za tu mil li'n. Orze', lë' Mizhab rutin al tich che'ptsa. '{Gorze' nguzen ganj re' ma lë dragón ze', ma lë ska mbë'l tiemp ze', ma nak yub Mizhab no Satanás; mbaino milibdo' ganj re' Mizhab kun kaden tu mil li'n, vz gNo nu unen, tu ganj ngula lo yibë', no kinu xa' liab kwa'n nixa'l ro' gabil, no nazhe'b tu kaden nzen ganj, Ay{No más rë men yizhyuo xa' mia'n, ngut kun spad kwa'n niro' ro' Me nzob tich kabai naguzh ze', no rë ma kwa'n nipep lo yibë', ndao bë'l che'n rë xa' re', haxta plo une bima.2x]Per ngwaga' ma nile' mandad ze' tutsa kun ma nidi'zh por lë' ma, ma nile' nayax señ kwa'n chigab nazhon, par nikide ma rë men nkë señ che'n ma ta', no rë xa' nguzuxib lo winab che'n ma. Ma mile' mandad re' kun ma nidi'zh por lë' ma, dub naban bima ña bima le'n bël kwa'n ñol kun asufr. DwOrze' unen, lë' ma nile' mandad ze', kun rë rey yizhyuo, no rë sondad che'n bixa'; tutsa nzhin bixa' par dil bixa' kun Me nzob tich kabai naguzh re', no kun rë sondad che'n Me. Bv}rë bë'l che'n rë rey, no bë'l che'n rë xa' más nile' mandad, mbaino bë'l che'n rë men dox naye, no rë che'n kabai kun rë che'n rë xa' nzob tich ma, mbaino che'n más rë men, ter rë xa' yent cho nile' mandad lo o che'n rë xa' mido nela tu ma ga', mbaino che'n rë men tsak no che'n rë men natsakt. Ju No nu unen tu ganj xa' nzo lo ngubizh, no naye nzhab ganj re' lo rë miyin kwa'n ñapep lo yibë': ―Dë' go par guzhin go re', nes gao xche' go haxta plo ne go, kwa'n kinu Dios par go; wtgMbaino widi'zh re' nzobni' lo xab Me no ta' kor Me: “Me nile' mandad lo rë rey mbaino lo rë xa' tsak.” xsiMbaino, Me lë Widi'zh che'n Dios, ro' Me niro' tu spad kwa'n dox nzho lo rop lad; kun lë'i, cho' Me kwantsa rë lazh men; mbaino bar yi'b kwa'n nzen Me, le' Me yalgustis kun rë xa' nayi'lazh lo Dios, par ta'ch Me yek rë men nela or nida'ch rë gub par nizi'y no nzhake vin, por tanta niyi' Dios por rë kwa'n nile' bixa', Dios Me nile' mandad lo rë kwa'n nzho. wrgNo tich Me nzhakë rë sondad yibë', xa' nak lar lino bëo laka no nambei, no pura kabai naguzh nzob bixa'. Kq no nak Me tu lar naya' ren, no lë Me: “Widi'zh che'n Dios.” }ps No zalo Me nilu' nela bël ga', nayax koron nzob yek Me, no loxchuzh Me nzobni' lë Me kwa'n nab tsa lë' Me nane, o/ Orze' unen, mixa'l lo yibë', no nguruxo'b tu kabai naguzh, mbaino Me nzob tich ma lë: “Me nile' lë'ska lë' rë kwa'n nzhakla Dios”, porke nigobe' Me kwent che'n men nela xmod ñalkai, mbaino lë'tsa lë' kwa'n nile' Me or nidil Me kun rë xa' niyi' nine Dios. sn_ Orze' nguzuxiba lo ganj re' par dizha nazhon xa', per tuli ne xa' lon: ―¡Nale'tal sa'!, porke na nak nela lu ka; tu xa' nile' mandad che'n Dios, nela más rë wechal, xa' nidi'zh widi'zh che'n Jesús lo men. Nabtsa lo Dios guzuxib; porke rë men xa' nidi'zh widi'zh che'n Jesukrist lo men, rë xa' re' walika nidi'zh por Dios. Me nzob tich kabai naguzh @my Orze' ne ganj lon: ―Se' bizobni': “Wen nzha rë xa' ngurezh Dios, par yatao lo jwandang che'n Mbëkxi'l che'n Dios.” No ne ganj: ―Kure' nak kwa'n ne Dios, lë'i walika. 3l_No nguziyël Dios,
gak Una' nzo xti'zh ze', lar kwa'n lë lino fino, kwa'n nambe, mbaino ña'zbël.Lar re' nak rë kwa'n ngokla Dios, mile' rë men che'n Dios. ^k5¡Nal, zak laxto' be, haxta plo nagaktra'i,
mbaino di'zh be nab tsa Dios nazhon!,
porke ngol la zhë gak jwandang che'n Me lë Mbëkxi'l che'n Dios.Lë' Una' nzo xti'zh kun lë' Me, kimbëz la. /jWNo mbina tu rruid, nela or kidi'zh nayax dox men, o nela or nzhax tu you' ga', o nela or nini' tu nguzi' ga'; se' mbina nzhab rë rruid ze':¡Bidi'zh go, tugaka Dios nazhon!,
porke lë'gaka Dios che'n be, Me nile' mandad lo rë kwa'n nzho,
nal, lë' Me kile' la mandad. )iKOrze' dizde plo nzob Dios, nile' Me mandad, mbina tu widi'zh kwa'n nzhab:¡Bidi'zh go nab tsa Dios che'n be nazhon;
rë go xa' nak zhi'n nazhon che'n Dios,
no rë go xa' nzhon ro' Dios,
dizde rë xa' natsakt, haxta rë xa' tsak! Jwandang che'n Mbëkxi'l che'n Dios FhOrze', za gal bitap rë xa' nak zhi'n lo Dios, kudap rë ma ze', nguzuxib bixa' lo Dios plo nzob Me, nile' Me mandad, no nzhab bixa':¡Sa' gake! ¡Bidi'zh go tugaka Dios nazhon! gOrze' xtu wëlt, midi'zh rë xa' ze':¡Bidi'zh go tugaka Dios nazhon!,
porke par dubta', ñatso zhen kwa'n ñol una' ba'. _f7porke nab tsa Dios nile' kwa'n lë'ska lë' no kwa'n ñal,
or nigobe' Me xmod gak kun kad men,
porke nalse, lë' Me ngulube' la xmod gak kun una' le'n kai (kwa' gal) ba',
una' kwa'n mile' minu rë men yizhyuo por mitse'd una' bixa' kwa'n nak una'.Nal mile' Dios, ndix una' rë ren che'n rë men che'n Dios, kwa'n mixo una'. 1e ]Or milox midi'zh ganj re' rë kure', mbina dizde lo yibë', kidi'zh tu bëd men, nzhab bixa':¡Bidi'zh go tugaka Dios nazhon!No nab tsa Dios nak Me niza' yalnaban kwa'n nayot lox ka' men,
mbaino lo nab tsa Dios ñal zuxib men.No nab tsa Me nile' mandad lo rë kwa'n nzho, Ndporke le'n rë kai che'nal, michizhël di ren che'n rë xa' midi'zh por Dios,
no ren che'n más rë xa' nak men che'n Dios,
no haxta ren che'n más rë men yizhyuo xa' mile' men ngut.2c]No nayotra' ne men ni xtu ki lol,
mbaino ni nayora' gon men, chi xa' nzhak jwandang che'n, kun una' xa' gak tsa' xa',
porke rë men che'nal xa' mile' xbi' lol,
ngok rë xa' más tsak dub lo yizhyuo.No kun yalbruj che'nal, mikidel rë men,
xa' nzë kwantsa rë lazh men, b9No le'n rë kai che'nal, Babilonia,
nayotra' gon men go'l harp,
o kë' men kant,
o kwe'zh men bizhi, o trompet.Nayotra' xa' nzhak nikë wanei cho zhi'n,
no ni nayora' men gon rruid le'n rë kai che'nal kwa'n nikë men zhi'n lol kun ke ro par ño triu. a{Orze' tu ganj xa' más nile' mandad, ngulits tu ke kwa'n nak nela tu ke ro kwa'n nikë men zhi'n par ño triu, no ngulubi ganje le'n nitsdo'. Mbaino nzhab ganj:Sa' yubil, yezh ro Babilonia par al yët,
mbaino nayotra' ne menal. V`%Per yibë', bizak laxto' go por kwa'n nguzak yezh ba';
no rë go xa' nzho lo yibë', bizak laxto' go.No nu rë go xa' nak men che'n Dios,
no rë go xa' nak apost che'n Dios,
mbaino rë go xa' midi'zh por Dios galo laka,
porke yalgustis kwa'n mile' Dios yezh ba';
por go mile' Diose, por mile'i nguzakzi go. r_]No chob bixa' yuo yek bixa', no go'n bixa' por yalnawin, no se' kuzhië bixa':¡Ay, ay! ¡Dox nalats mia'n yezh ro ba'!,
porke por yezh ro ba', ngok rrik rë xa' kinu bark le'n nitsdo',
mbaino, ¡tu rratsa miloxe! ^or ne bixa' zhen kwa'n zobyol yezh ze', orze' se' kuzhië bixa', gab bixa': “Yentra' cho xtu yezh ñët nela kure'.” `]9¡Mbaino tu rratsa milox rë yalrrik kwa'n kinu una'! Rë xa' nile' mandad rë bark, kun rë xa' nitsë' bark, no más rë xa' nikë zhi'n le'n nitsdo', mbaino kun rë xa' nzho le'n bark; haxta zit ya'n nzo bixa'; y\korze' se' gab bixa':¡Ay, ay; dox nalats kizak yezh ro ba'!Lë'i nak nela tu una' nabe ga',
xa' nak lar tsak dox, lar lino kulor morad naxne,
mbaino dub xa' naya' or no kun rë ke dox tsak,
mbaino kun rë perla. 1[[No rë xa' mito rë kure', por yezh re' ngok rrik bixa'; per haxta zit ya'n nzo bixa' di zhe'b por yalzi kwa'n zak yezh re', no por lë'i go'n bixa' di yalnawin, ]Z3Orze' gab rë men lo yezh re':¡Nayotra' gapal rë xlë kwa'n dox ño laxto'l,
rë kwa'n nix nzhaowal,
haxta micha'l.Mbaino rë kwa'n kinul, maska ña'zbël;
no ni nayora' gaple xtu wëlt! :Ym no nu kanel kun más rë lo kwa'n nile' nix nidao' kwa'n nzhao men; no ya'l mbaino mirra, no kun más rë nits nax kwa'n nix nixla; no kun vin, kun aseit, no harin wen kun triu; no nu rë ma kwa'n nzhuwei' kwa'n, kun rë mbëkxi'l no rë kabai kun dub karret ma; no nu haxta rë men mido nela tu ma ga'. X! kwa'n or, kwa'n plat, kun rë ke dox chul, kun rë perla, no rë lar kwa'n lë lino fino, no kun rë lar sed, no rë kwa'n kulor morad naxne, no nu rë ya nix nixla, kun rë kwa'n nzhakxao' kun marfil, mbaino rë yi'b kwa'n brons, kun más rë yi'b, no kun mármol; W} No rë xa' nile' xbi' yizhyuo re', lë' bixa' go'n, mbaino win laxto' bixa' por lë'i, porke yentra' plo to bixa': XV) Zit ya'n nzo bixa' por zhe'b, por yalne kwa'n kine una', orze' naye gab bixa':¡Tatu nalats kizakal!, lu nak yezh ro Babilonia,
yezh kwa'n más tsak;
porke nayen laka, ¡di!, mizhin yalzi lol. U7 No rë rey yizhyuo mia'n bixa' gat lë' lo Dios por una' re', lë' bixa' go'n, mbaino win laxto' bixa' or ne bixa', zhen kwa'n zë'k Dios una'. `T9Kuze', tutsa ngubizh zhin rë yalzi lo una':
zhin yalgut,
no yalnawin,
mbaino yalnila'n.No haxta lo ki lo'x Dios una',
porke tugaka Dios nazhon,Dios Me kobe' (wi') xmod gak kun lë' una'. S{Nela xmod mile' una' le'n kai (kwa' gal) ba' haxta plo ngokla kwerp che'n xa',
mile' xa' kwa'n yizhyuo re'.Se'ska bizakzi go xa' haxta plo nagakra'i.No por mis lë' xa', midi'zh dox tsak xa',
no mizi xa' marian.Mile' xa' xigab, le'n laxto' xa':“Na, nzo'b nela tu rey ga',
nayot gak da tu una' ngut xmiyi',
mbaino nayot zakzi da.” oRWBile' go kun lë' una' nela xmod mile' una' kun rë men che'n Dios.Bile' go haxta chop wëlt kix una' rë kwa'n gat lë' mile' una'.Biza' go kwa'n go una',
chop tant más nayi' lo kwa'n miza' una', go xtu men. QRë kwa'n gat lë' kile' bixa' dox nzhayare,
nila' zhine haxta lo yibë',
kuze', naya'lt laxto' Dios rë kwa'n nak bixa'. ]P3Orze' mbina xtu widi'zh kwa'n nzë lo yibë':Guro' go yezh ba', rë go xa' nak men da,
par nazë'bxki go por rë kwa'n nak rë xa' nzho ba',
no par nagal go, rë yalzi nazhe'b kwa'n zak bixa'. TO!Minu rë men xa' nzë kwansa plo,
por mitse'd bixa' kwa'n nak una' re',
mbaino por kwa'n mike'd una' re' rë men,
rë rey ngwachibyek lo kwa'n gat lë',
no rë xa' nile' xbi'.Ngok rrik bixa' por nguzi' una' le'n kai (kwa' gal) re' rë kwa'n ngokla una',
par mile' una' dike kwa'n ngokla kwerp che'n una'. ,NQNaye nguruzhië ganj re', nzhab ganj:¡Milox la yezh ro Babilonia, lë'i milox la!Mizhin ngoke lizh rë lo mbi kwa'n nile' gat nambet men.Mbaino lizh rë lo mbi mal;
no le'ne, dox miar yo che'n rë lo miyin gat nambet,
no che'n rë lo miyin kwa'n nayi' gao men. -M UOr milox unen una' nzob tich ma ro naxne ze', unen xtu ganj ngula dizde lo yibë', haxta dub yizhyuo ngwani por biani che'n ganj re', no dox nile' ganj re' mandad. oLWUna' kwa'n unel ba', nak yezh kwa'n dox nzho'b xti'zh, nile' mandad lo rë rey xa' nzho yizhyuo.K)porke Dios ka mila' nguio xigab ze' yek bixa', par zo ma nazhe'b kwa'ro ze', le' ma mandad, haxta lox gak rë widi'zh kwa'n mila' Dios di'zh. MJNo za chi' kach no ma xu' nazhe'b kwa'n unel ze', lë' bixa' yi' ne una' le'n kai (kwa' gal) ze', no la' nzë'b bixa' una' kache' una'; gao bixa' bë'l che'n una', orze' ko bixa' una' le'n bël, =IsNo nu ne ganj lon: ―Lo rë nits plo unel, nzob una' le'n kai (kwa' gal), nak rë lo yezh, no rë lo ben men, mbaino rë lo lazh men, no rë lo men nidi'zh rë lo di'zhzë. %HCNo lë' bixa' dil kun Mbëkxi'l che'n Dios, per lë' Mbëkxi'l le' gan lo bixa', porke tugaka Mbëkxi'l re' nile' mandad lo rë xa' tsak, mbaino lo rë rey xa' nzho yizhyuo; no rë xa' nzhakë tich Mbëkxi'l nak rë xa' ngurezh Dios, mbaino rë xa' ngule Dios, no xa' nzhon ro' Dios dGA Tutsa xigab le' za chi' rey ze', no zo bixa' ma xu' nazhe'b ze' par tugaka ma le' mandad. F No za chi' kach kwa'n unel ze', nak chi' rey xa' laore le' mandad, per che'ptsa le' bixa' mandad tutsa kun ma nazhe'b kwa'ro ze'. -ES Orze' lë' ma nazhe'b kwa'ro ze' kwa'n nzho dizde nzhala, per nal yentra' ma, no ma re' nak rey xon; nu ma nzho xid za gazh rey ze', per dispwes, dubta' yitlo ma. D  no gazh rey: Gai' bixa' nded la, xtu xa' kile' mandad nal, no xtu xa' stubi nagat yi'd, per or yi'd xa', che'ptsa gak xa' rey. cC? Widi'zh re' nak par rë men nzhak: Dub gazh yek ma ze', nak gazh yi' kwa'n nzob una' lo, "B=Ma ro kwa'n unel ba', nak tu ma kwa'n nguio dizde nzhala. Yentra' ma nal re', per lë' ma ro', ro' zo che'n gabil antis di yitlo ma par dubta'. No rë xa' nzho lo yizhyuo, xa' gat nzobni't lë lo Yech che'n Dios plo nzobni' lë rë xa' ban par dubta' kun Dios, Yech kwa'n ngokxao' or naga yo yizhyuo; lë' bixa' ya'n xe tuli or ne bixa' ma nzho dizde nzhala; yentra' ma nal re' per lë' ma ruxo'b xtu wëlt. 5Acorze', ne ganj ze' lon: ―¿Chon xe mia'nal? Na gani lol xmod nak kwent che'n una' ba', no che'n ma ro kwa'n kinu gazh yek ba', mbaino chi' xkach ma kwa'n nzob una' ba'. |@qNo unen kiyo una' tu kwa'n nak nela vin ga', milizuzhe una'; kwa'n kiyo una' re' nak ren che'n rë men che'n Dios, xa' ngut por nak bixa' men che'n Jesukrist; mbaino por midi'zh bixa' widi'zh che'n Jesukrist. Or unen kure', xe mia'n da tuli, |?qNo loxchuzh una' nzobni' tu widi'zh naga'ch kwa'n yent cho nane, se' nzhab widi'zh ze': “Yezh Babilonia kwa'n nzho'b xti'zh nak xna' rë una' le'n kai (kwa' gal), no xna' rë kwa'n nile' rë men yizhyuo, kwa'n nikap laxto' Dios nine Me.” (>ILë' una' re' nak tu lar chop kulor: morad no naxne; no nabe una' kun or, kun rë ke chul, no kun perla kwa'n dox tsak; mbaino nzen una' tu kop or kwa'n zhë di vin; vin re' nak tu señ che'n rë kwa'n dox nikap laxto' Dios, mbaino che'n rë kwa'n nakap nile' una' kun rë men yizhyuo. P=Orze' mbi'y ganj da le'n yuo bizh, ze' milu' Sprit che'n Dios lon tu una' nzob tich tu ma ro naxne, no ngoz ta' ma di rë widi'zh dox nayi' par Dios; kinu ma gazh yek ma, mbaino chi' xkach ma. < Rë rey yizhyuo, por una' re', mile' bixa' kwa'n nayi' lo Dios, no más rë men yizhyuo minu bixa' por kwa'n mike'd una' bixa'. A; }Tu rë gazh ganj, rë xa' kinu kop ze', nguzubi lon mbaino ne xa': ―Dë' par lun lol, yalzi kwa'n zak una' le'n kai (kwa' gal) re', xa' dox nzho'b xti'zh, no nzob xa' lo nayax nits. V:%no dox nazhe'b ngula rë yiu ke lo yibë'; pas naga'i cho' kil kade. Mbaino ngobe yek men, orze' más nayi' midi'zh bixa' lo Dios por rë yiu ke nazhe'b ze', por dox kwa'n mile'i kun rë men yizhyuo.b9=Lë' xo mile' mitlo rë yuo kwa'n nzhin sao' nitsdo', no rë yi' kwa'n nzob lo yizhyuo, V8%No chon lë' ngok yezh ro ze', no nu mibil rë yezh kwa'n nzho yizhyuo, orze' mitsila Dios yezh ro kwa'n lë Babilonia, dox mizakzi Dios rë men yezh ze' par milo'x Dios ngulo' Dios xian kun rë men ze'. '7GOrze' ngoch nguzi', no nzha' do' zi', no naye nibezh kwa'n, no nazhe'b tu xo miwin yizhyuo, tu kwa'n lalta' nagat win dizde nguzublo nzhin men yizhyuo. 6-Orze' ngwaxo ganj gazh kop che'n lo mbi, no dizde le'n yado' plo nzob Me nile' mandad, nguro' tu widi'zh naye, nzhab: ―¡Lë'i milox la! d5AOrze' plo lë Armagedón, kun widi'zh hebreo, ze' mikan rë mbi mal ze', rë rey yizhyuo. <4q“¡Bikina go go!, porke na yal nela tu wa'n ga'. Wen nzha xa' nazent mika'l, kimbëz la xa' or yala, mbaino nak xa' xab xa' par natula xa', kizë xa' kache' xa' lo rë men.” 3Rë mbi mal re' nak rë kwa'n nile' rë señ ro kwa'n chigab walika nazhon, no kwa'n nile', nigan rë rey yizhyuo, par tutsa kwin rë men yizhyuo, no dil bixa' kun Dios, zhë nazhe'b kwa'n le' Dios yalgustis kun lë' bixa', Dios Me nile' mandad lo rë kwa'n nzho. A2{ orze' unen, nguro' chon mbi mal; tube ro' ma lë dragón ze', xtube ro' ma nile' mandad ze', no xtube ro' men xa' chigab walika nidi'zh por Dios; nela mbeezh ga' nak rë mbi mal ze'. &1E Orze' ngwaxo ganj xo'p kop che'n ro' you' ro kwa'n lë Eufrates, no mibizh nits you' ze' par mixa'l tu nez plo ded rë rey xa' nzë plo nilen ngubizh, @0y Ni por yalne kwa'n kizak bixa' mbaino ni por rë ye'zh kwa'n nzhi'b bixa', maxa bixa' ngala' rë kwa'n gat lë' nak bixa', lë'la más nayi' midi'zh bixa' lo Dios Me nzho lo yibë'. 8/i Orze' ngwaxo ganj gai', kop che'n plo nizob ma nile' mandad ze', orze' dub plo nile' ma mandad mikao, no rë men maska nitao' bixa' luzh bixa' por dox yalne kine bixa'. l.Q No rë men yizhyuo, nazhe'b miëk bixa', no ter sa' nguzak bixa', per nangala't bixa' rë kwa'n nak bixa' lo Dios, no ni nangadi'zh bixa' nazhon Dios, lë'la más nayi' midi'zh bixa' lo Dios, Me nile' mandad lo rë yalzi re'. b-=Orze' ngwaxo ganj dap kop che'n lo ngubizh, no mila' Dios zë'ke rë men kun bël. 7,gOrze' mbina, xtu xa' se' midi'zh dizde lo biko': ―Walikai, O Señor Dios, Me nile' mandad rë kwa'n nzho; dox nali nile' Go rë yalgustis che'n Go, mbaino dox ñale. +porke rë men re' nak rë xa' mixo ren che'n rë men che'n Go, rë xa' midi'zh por Go; kuze', miza' Go ren ngu' bixa' por ñal bixa'i. Q*Orze' mbina se' midi'zh ganj xa' nile' mandad rë nits: ―Dox nali kwa'n nile'l, por sa' nile'l yalgustis, O Señor; Me nzho nal, Me nzho dizde galo laka, mbaino Me yo par dubta', tugaka Me nazhon, k)OOrze' ngwaxo ganj mion kop che'n le'n rë you' mbaino rë plo nilen nits, no rëi ngok ren. (1Orze' ngwaxo ganj mirop kop che'n le'n nitsdo', no ngok nitsdo' ren, nela ren che'n tu men ngut ga', no ngut rë ma kwa'n nzho le'n nitsdo'. S'No ngwaxo ganj galo kop che'n lo yizhyuo, mbaino lë' rë xa' nkë señ che'n ma nile' mandad ze', no rë xa' nizuxib lo winab che'n ma ze', dub bixa' nguluxo'b tu ben ye'zh dox nakap no dox nei. && GOrze' dizde le'n yado', mbina tu widi'zh naye nzhab lo za gazh ganj xa' nzhin ze': ―Wa go, waxo go za gazh kop kwa'n nzho yalgustis che'n Dios lo yizhyuo. >%uNo le'n yado' ngwazhë di zhen kwa'n nzë plo dox nayi' nizini yalnazhon ro che'n Dios, no yent cho gak yo le'n yado' ze', haxta lox za, za gazh yalzi kwa'n kinu rë ganj ze'.$Di lo dap ma naban ze', tu ma miza' tu ga' kop or, ka' za gazh ganj, kop kwa'n zhë di yalgustis che'n Dios Me kinu yalnaban par dubta'. +#ONo le'n yado' ze', nguro' gazh ganj che'n Dios, xa' kinu gazh yalzi par yizhyuo. Nak bixa' lar lino nambe no ñazbële, mbaino laz kad bixa' nazi' tu sinch gor. ")Dispwés di kure', unen mixa'l yado' dox nazhon che'n Dios kwa'n nzob lo yibë', plo kinu Dios ke tab plo nzobni' rë widi'zh che'n ley. e!C¿Cho gat nizhebt lo Go, o Señor?No, ¿cho gat nidi'zh, tugaka Go nazhon?Rë men yizhyuo zubi lo Go par zuxib bixa' lo Go,
porke rë men une la,
or nigobe' Go kwent che'n men,
nali laka nile' Go. T !Kikë' bixa' kant che'n Muisés, xa' mile' rë kwa'n nzhab Dios, no kant che'n Mbëkxi'l che'n Dios; se' nzhab kant:Dox nazhon mbaino dox kwa'ro rë zhi'n nile' Go,
o Señor Dios, Me nile' mandad lo rë lo men.Dox nali rë kwa'n nile' Go,
no wali ka rë kwa'n nidi'zh Go,Go nak rey lo rë men yizhyuo. %CNo nu unen tu kwa'n nela nitsdo', bidr ga' ñani, noche kun bël, no rë xa' nanet ngazuxib lo ma nile' mandad ze', ni lo winab che'n ma, mbaino ni nangaziyël bixa' ngakë numr che'n lë ma ta' bixa'; rë men re' nzo ro' nitsdo', kad bixa' kinu tu harp kwa'n miza' Dios nka' bixa'. C~~?}0|{{{&zyyxiwsv~uoussrqq oo n>ml4k$jii!hhn><#r""!< _*[`=NA3+ 9  B N rg-iC6re¡Per xkix Dios! Por Jesukrist niro' men lo rë kwa'n nali'bdo' men. Nal unen, kun dub laxto'n nilen kwa'n nzobni' lo ley che'n Dios, ter nzho kwa'n gat lë' kwerp da.q{¡Tatu nalats nizaka! ¿Cho ko'tin da lo kwa'n nzho kwerp da kwa'n nak nela tu ley ga' kwa'n ñanu da par gat da? cp?per nal unen, xtu kwa'n nzho kwerp da re' nak nela tu ley ga'; kure' nala't len kwa'n nzobni' lo ley che'n Dios kwa'n ño laxto'n, no ley kwa'n nzho kwerp da re', nzhuwei'ye da lo kwa'n gat lë', no nali'bdo' da loi. 3oaNo dox ño laxto'n nzhona ley che'n Dios, n Nal unen, xtu kwa'n nzho kwerp da, tuli nzhuwei'ye da; porke ter nilen xigab len kwa'n wen, nab tsa kwa'n gat lë' nzhak nilen. ymkNo nal, chi nilen kwa'n gat nzhaklata len, gat lë't na niley, sino ke, kwa'n gat lë' kwa'n nzho yeka nile'i. bl=Gat nileta' kwa'n wen kwa'n nzhaklan len; lë'la kwa'n gat nzhaklata' len, kuze' nilen. kNal nizan kwent, yent cho tu xigab wen nzho yeka por nak da tu men yizhyuo; ter nilen xigab len kwa'n wen, lë'la kwa'n gat lë' nilen. gjGKuze' gat lë'ta' na nile kwa'n gat lë', sino ke rë xigab gat lë' kwa'n nzho yeka nile'i. Vi%No or nilen kwa'n gat nzhaklata len, orze' nizan kwent, ke dox wen nak ley. {hoKuze', naneta chon nilen kwa'n gat nzhaklata' len, porke or nzhaklan len kwa'n wen, lë'la kwa'n gat lë' nilen. g Nane be, lë' ley nak widi'zh che'n Dios, per be men yizhyuo, no lë' rë xigab gat lë' kwa'n nzho yek be nile' mandad lo be. f No nal, ¿chi zab be, lë' kwa'n wen re' mbit da? ¡Gat lë'ta' sa' nake!, sino ke kwa'n nzë'b xkin mile' ngut da, par ne men, por kwa'n nzë'b xki men nile' nzhat men, no por nzobni'y lo ley kwa'n wen re', nes par ne men, dox nazhe'b nak or nzë'b xki men. eeC Per Dios ngulo ley, no nazhon kwa'n nzobni' loi, mbaino kwa'n ñal ka nzhudi'zhe, no wene. [d/ No por ley, rë xigab gat lë' kwa'n nzho yeka, mbite da lo Dios, no mikidei da. >cw No lë' ley kwa'n ngale' ngaban da, lë'la mbite da. /bW No or naga libe'n ley, chul nizi da, naneta chi nzë'b xkin lo Dios; per or milibe'n ley, unen kwan kwa'n gat lë', orze' rë kwa'n gat lë' milen mbite da lo Dios. Ua#Per por ley che'n Muisés mile' unen, lë' rë lo xigab gat lë' kwa'n nzho yeka mile' mbi'y da par wix da rë lo kwa'n kinu xtu men. No chi nangayo ley, nangakt nganen, nayi' wix da kwa'n kinu xtu men. `-¿Kwan gab be nal? ¿Chi zab be, lë' ley nak kwa'n gat lë' lo Dios? Per, ¡gat lë't sa'i! No chi nangalibe'n ley, nanganetska da chi nzë'b xkin lo Dios, no ni nangona chi nayi' wix da kwa'n kinu xtu men chi nangazobni' lo ley: “Nawixt go kwa'n kinu xtu men.” n_UPer nal, nguro' be lo ley kwa'n nali'b be lo ba', lë' be ngut la loi. Nal, naban be nela xmod nidi'zh Sprit che'n Dios le'n laxto' be, no gat lë't nela xmod nzobni' lo ley che'n Moiséze. Rë xigab gat lë' kwa'n nzho yek men (^IOr miban be nzhala, mile' be kwa'n ngokla kwerp che'n be, porke or nguio ley, más miar rë xigab gat lë't kwa'n nile' be, no kure' nile' nzhat met lo Dios. y]kSe'ska nzhak kun rë be, wech no bizan. Por tutsa nak be kun Jesukrist, ngut be kun lë' Me lo krus, kuze' nale'tra' ley mandad lo be. Nalre', nak be men che'n Jesukrist, Me mile' Dios nguruban, nes par gak le' be kwa'n nzhakla Dios, \Per chi gap una' xtu miyi' dub naban tsa' una', orze' lë' men di'zh, lë' una' nikizë nez mal. Per chi ngut la tsa' una', orze' gaktra' le' ley che'n tsa' una' mandad una', no gakla una' kwa'n una' xtu miyi', no yent cho gab: “Lë' una' ba' nikizë nez mal.” [%nela tu una' nzhap miyi', kasad por ley ga'. Haxta zhë kwa'n gat xmiyi' una', orze' une mile' xa' mandad una', no yentra' kwan ka lo una'. *Z OKure' kidizha lo rë go wech no bizan, xa' nzhak ley kwa'n mila' Dios lo Muisés. ¿Chi nanet go, nab tsa or naban tu men, naki'n le' xa' kwa'n nzobni' lo ley?, \Y1Lë' men lox lo Dios chi banra' xa' lo kwa'n gat lë'; per chi wi' xa' no ban xa' lo kwa'n nazhon kwa'n kiza' Dios ka' xa', orze' lë' xa' ban par dubta' lo Dios por nak xa' tutsa kun Jesukrist, Me nazhon.XPer nal, lë' go nguro' la lo kuba'; nal nak go nela tu men nado ga' lo Dios par ya'n nambe go; no kure' le', ban go par dubta' lo Dios. WNo or mile' go rë kuba', orze', ¿kwan mile' go gan loi? Nal haxta nzë nitula lo go por rë kwa'n mile' go, wene namás par lo'xe men. nVUNo or mile' kwa'n gat lë' mandad lo go, orze' nangayi'dt yek go ngale' go kwa'n nzhakla Dios. Nal, ¿xmod le' be? ¿Chi zibanra' be lo kwa'n gat lë', porke gat naki'ntra' le' be kwa'n nzobni' lo ley? ¡Dios gat nzhaklat sa'! FPnes par nale'ra' kwa'n gat lë' mandad lo go, porke gat naki'ntra' le' go kwa'n nzobni' lo ley; kinu go yalnaban par dubta' namás por wen Dios kun go. Nak be nela tu men nado ga' lo Dios >Ou Nawei'tra' go kwerp che'n go lo kwa'n gat lë'; más wen guzubi go lo Dios, nela tu men ngut ga' lo kwa'n gat lë', no nguruban go xtu wëlt par le' go nab tsa kwa'n nzhakla Dios, rN] Kuze' nala'tra' go, le' kwa'n gat lë' mandad lo go, par nale'ra' go kwa'n nzhakla kwerp che'n go. 9Mk Se'ska go, bile' go xigab, lë' go nak nela tu men ngut ga' or nzë xigab gat lë' yek go; naki'n le' go xigab, lë' go naban nab tsa par Dios por tutsa nak go kun Jesukrist. EL Dub miban Jesukrist yizhyuo re', ngokla kwa'n mal ngale' Me kwa'n gat lë'; per or ngut Me, milox rë kuba' par lë' Me; mbaino or nguruban Me, nab tsa kwa'n nzhakla Dios nizi Me le' Me. dKA Nane be, por nguruban Jesukrist, ya nayotra' gat Me; yentra' kwan le' yalgut kun lë' Me. eJCNo chi ñila be, ngut be tutsa kun Jesukrist, se'ska yila be, lë'be banska kun Jesukrist. ?Iwporke nela or nzhat tu men, nagaktra' le' rë kwa'n nzho yizhyuo re' mandad lo xa'; se'ska be, por ngut be tutsa kun Jesukrist, nagaktra' le' rë kwa'n ngok be nzhala mandad lo be. H-Ñal tsila be, rë kwa'n ngok be nzhala, lë'i nkë la lo krus kun Jesukrist, par nale'ra' kwa'n gat lë' mandad lo be, no par nabanra' be loi, yGkno chi tutsa ngut be kun Krist or ngoklëi' be por nak be men che'n Me, se'ska ruban be nela xmod nguruban Me. :FmNo nu, nak be nela tu men kwa'n miga'ch tutsa kun Jesukrist; ngut be par ruban be xtu wëlt, no par ban be par dubta', nela Jesukrist nguruban por yalnazhon che'n Xuz Me Dios, E%¿Chi nanet go, rë be xa' ngoklëi' le'n nits por nak be men che'n Krist Jesús; nak be nela tu men ngut ga' kun lë' Me por ngoklëi' be? |DqPer, ¡gat nzhaklata' Dios sa'!, no chi lë' be ya ngut la lo kwa'n gat lë', orze', ¿xmod ban be xtu wëlt loi? [C 1Nal, ¿xmod le' be? ¿Chi zibanra' be lo kwa'n gat lë' par más chizhi' Dios be? _B7No se'ska or mile' kwa'n gat lë' mandad lo men, mbi'ye xa' lo yalgut; no se'ska, or mile' yalnazhi' che'n Dios mandad, mbi'ye men lo yalnaban par dubta'; por ñila bixa' Jesukrist, mia'n nambe bixa' lo Dios.AOr nguio ley, dox miar kwa'n gat lë' mile' men; per más kwa'ro ngok kwa'n nazhi' kun Dios be or miar rë kwa'n gat lë'. F@No por nangale' tutsa miyi' kwa'n nzhab Dios, kure' mile' tu bëd men nzë'b xki lo Dios; se'ska por mile' Jesukrist rë kwa'n nzhakla Dios, kure' mile' dox nayax men mia'n nambe lo Dios. H? Kuze', rë men yizhyuo nguio nzhat por dol che'n tutsa miyi'; se'ska por kwa'n wen mile' Jesukrist, nguio yalnaban par dubta' par rë men xa' nzhab Dios lo: “Gat nzë'bxkitra' go.” ,>QTer por tutsa miyi' mile' yalgut mandad lo rë men, per por xtu miyi' mile' nguio yalnaban kwa'n di' par dubta' par rë men xa' nzhab Dios lo: “Yentra' kwa'n nzë'b xkiu.” Rë men re' miza' Dios tich guchin yalnazhon nka' por ñila bixa' Jesukrist, mbaino le' bixa' mandad kun lë' Me. Q=mbaino, ter por dol che'n Adán re', nzhab Dios lo rë men: “Rë go nzë'b xki”, per or dox miar rë kwa'n gat lë' nile' men, nzhab Dios lo rë men ñila Jesukrist: “Gat nzë'b xkitra' go.” ><uPer gat lë't tutsa nak dol che'n Adán kun yalnazhon kwa'n mine' Dios ka' be; por dol che'n Adán, tutsa miyi', nguio nzhat men, per por dox nazhi' Dios be, mine' Me yalnaban par dubta' ka' be por Jesukrist, xtu miyi'. Kuze', dol che'n Adán gat lë't tutsa nake kun yalnazhon kwa'n mine' Dios ka' be, C;Per dizde zhë che'n Adán haxta zhë che'n Muisés, rë men ño nzhat, ter nangapt bixa' dol nela Adán ga', per ngut bixa' por Adán, mbaino Adán re' nak xa' lu' xmod nak Jesukrist. :  Ni naga yo ley, lë' men mile' la rë kwa'n gat lë' lo Dios; ter nzë'b xki bixa' lo Dios per nangapt bixa' dol por niyen ley. 9! Nangont Adán ro' Dios; kuba' mile', nguio kwa'n gat lë' yizhyuo; kuze' rë men yizhyuo nzë'b xki lo Dios, mbaino nguio nzhat men. 8 Mbaino nu nizak laxto' be kun Dios por Jesukrist, Me nile' mandad be. Xkix Jesukrist por lë' Me une Dios be wen. Adán no Jesukrist 7y porke chi dub nak be nela tu men nidil ga' kun Dios, une Dios be wen, miche' Xga'n Me kwa'n nzë'b xki be or ngut Xga'n Me por be, no nal por une Dios be wen, nix laka ro' be lo kwa'n nazhe'b kwa'n xë'l Dios par rë men por nguruban Xga'n Dios. ]63 No nal, por ren kwa'n mixo Krist or ngut Me por be, por kure' niwi' Dios lo be nela lo tu men yent kwan nzë'b xki lo Dios. Nal por Jesukrist, zakzitra' Dios be or zakzi Dios rë men por kwa'n nzë'b xki bixa', N5Per Dios milu' nazhi' be, ter dub nzë'b xki be, Krist ngut por be. c4?No walika, yent cho ziyël gat por tu menaye, no ter nzho men ziyël gat por tu men wen. 13[Kuze', nzho yalnazhi' laxto' be, porke dub yent kwan ngale' be, par ngayix be rë kwa'n nzë'b xki be lo Dios, Krist ngut por rë be, porke rë be nzë'b xki lo Dios. 2Por kwa'n nane be re', nale't be chop xigab, porke lë' Sprit che'n Dios, Me nzho laxto' be, nile' nazhi' be Dios mbaino nazhi' be men. 1!No por kure', lë' be ya'n wen lo Dios, orze' lë' Dios wi' wen lo be, kuze' nane ka be, lë' be gal kwa'n nazhon kwa'n kinu Dios par be. $0ANo gat lë't nab por kure' nizak laxto' be, nu ka rë or nizakzi be; porke nane be, or nided be loi, lë'i nizu' par nitse'd be xek be lo rë kwa'n nzë. n/UNo por ñila be Krist, ngok nguzubi be lo Dios, no dub nizak laxto' be por dox wen Me kun be namás por ñila be widi'zh che'n Me, mbaino nizak laxto' be dub kimbëz be zhin zhë, gal be rë kwa'n nazhon kwa'n kinu Dios par be. i. MNal, por ñila be Jesukrist, Me nile' mandad be, wen niwi' Dios lo be nela lo tu men nambe ga'. a-;No ngut Me por be, por nzë'b xki be lo Dios; per nguruban Me, par mbe be lo Dios.),Knu ska par be nkëi, porke rë xa' ñila Dios, Dios nzhap kwent kure', wen niwi' Dios lo rë xa' re', Dios Me mile' nguruban Jesús, Me kwa'n nile' mandad be. ?+yGat lë't nab par Abraham nguzobni' widi'zh re', a*;No por kure', Dios miwi' lo Abraham nela lo tu men kwa'n nile' rë kwa'n nzhakla Dios. `)9no tutsa xigab mile' xa', ngwayila xa', lë' Dios gak le' rë kwa'n mila' Dios di'zh. r(]per nangale't Abraham chop xigab, naye nguzo xa' lo kwa'n ngwayila xa', haxta midi'zh xa', nazhon Dios, j'MMbaino ter nzhap la xa' pas como tu gayo' li'n, per naye nguzo xa' lo widi'zh che'n Dios, ngwayila xa'i, no ter nane xa', gat nile'tra' xa' xigab re', no nu ska Sar una' che'n xa', nagaktra' wei' xin xa' por ngwagal la xa', 4&aMbaino par Abraham, yentra' xigab gap xa' më'd kun Sar, per ngwayila xa' widi'zh kwa'n mila' Dios di'zh lo xa', porke nane ka xa', lë' Dios le'i, kuze' tutsa xigab mile' xa', lë' xa' gak xuz tu bëd men, por nzhab Dios lo xa': “Nal, nela nayax rë mbël lo yibë' ga', gapal xmë'dal.” j%Mporke se' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Lu milen par gakal xuz tu bëd men yizhyuo.” Lë' Dios nak Dios Me nile', niruban men, mbaino nu nak Me Dios kwa'n nidi'zh, rë kwa'n nagat rulo, per or nidi'zh Mei, nabe niru'loi. S$Kuze' milats laxto' Dios be por wen Me, no par gak rë kwa'n mila' Me di'zh lo Abraham, par gal rë xmë'd Abraham kwa'n mila' Dios di'zh; no gat lë't nab lo rë xmë'd Abraham kwa'n nile' kwa'n nzobni' lo leye, sino ke nu lo rë xmë'd Abraham, rë xa' kwa'n ñila Dios nela Abraham ga', xa' kwa'n nak xuz, rë xa' ñila Dios, ~#uporke lo ley nilu', niyi' Dios por nzë'b xki men; per plo niyen ley, nagakt ne men, lë' bixa' nzë'b xki lo Dios. D"O chi par rë xa' nile' kwa'n nzhab ley, mila' Dios di'zh, ka' bixa' dub yizhyuo; orze' yent kwa'n zu' kwa'n ñila men Dios, mbaino yent ska kwan tsak kwa'n mila' Dios di'zh lo Abraham, !- Dios mila' di'zh lo Abraham, no lo rë xmë'd xa', che'n bixa' dub yizhyuo; per nzhab Dios kure' lo Abraham, gat lë't por mile' xa' rë kwa'n nzobni' lo ley ze'i; mila' Dios di'zhe namás por ngwayila xa' Dios, orze' miwi' Dios lo xa' nela tu men nambe ga' lo Dios. , Q Mbaino nu nak Abraham xuz rë xa' nikë señ kwerp che'n, no gat lë't por nikë señ bixa'i namás, sino por nu ñila bixa' kwa'n nzhab Dios, nela xmod ngwayila Abrahame, or naga ngakë señ Abraham. Dios miza' kwa'n wen nka' Abraham, namás por ngwayila xa' kwa'n mila' Dios di'zh lo xa' :m No or nkë la señ kwerp che'n Abraham, kure' nak nela tu sey ga', ke lë' Dios miwi' lo Abraham nela lo tu men nambe ga', por ngwayila xa' Dios namás. No mile' Dios, lë' Abraham nak nela xuz rë xa' yila Dios, ter yent señ kwerp che'n bixa', per miwi' Dios lo bixa' nela lo tu men nambe ga' lo Dios. 7 Or miwi' Dios lo Abraham se', ¿chi dispwes di nkë señ kwerp che'n xa'i, o or naga këi xa'? Lë' go nane ka, kure' ngok or naga ngakë señ xa'i. 5 No nal, ¿chi nzha widi'zh re' nab tsa por rë xa' nikë señ kwerp che'n, o par nu rë xa' gat nikët señe? Lë'da ni, par rë men nzha kure', porke Dios ngop kwent namás por ngwayila Abraham Dios. Por kure' namás, miwi' Dios lo xa' nela lo tu men nambe lo Dios ga'. M¡Wen nzha rë men, rë xa' kwa'n nakixt kwa'n nzë'b xki lo Dios! GSe' nzobni' lo Yech che'n Dios por Dabi:¡Wen nzha rë xa' kwa'n nangawi't Dios lo rë kwa'n ngok nayi'lazh bixa' lo Me!¡Rë xa' re' mitsao' Dios lo kwa'n nzë'b xki bixa'! gGSe'ska midi'zh Dabi nzhala, por rë xa' ngwayila Dios namás, Dios miwi' lo bixa' nela lo tu men nambe ga' lo Dios, no gat lë't por mile' bixa' kwa'n nzobni' lo leye, no nangawi't Dios lo rë kwa'n gat lë' mile' bixa'. Per tu men xa' ñila Dios, ter tu men nzë'b xki xa', per por ñila xa' Dios namás, lë Dios wi' wen lo xa' nela lo tu men nambe ga'. "=Mbaino nane be, tu xa' nikë zhi'n, dimi kwa'n nzhax ka' xa', gat lë'ta' ti ka nzhaxe ka' xa', sino ke kwa'n ñal xa'i por zhi'n kwa'n mile' xa'. porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios:Nabtsa por ngwayila Abraham Dios, miwi' Dios lo xa',
nela lo tu men nambe par Dios. (INo chi ngawi' Dios, lë' Abraham gat nzë'b xkit por mile' xa' rë kwa'n ñal, orze' ngak ngadi'zh Abraham, lë' xa' nak tu xa' tsak, per gat lë't lo Diose, c ANal ne be, ¿xmod di'zh be por Abraham, xa' ngok xuz rë men Israel, por kwa'n mile' xa'? /WNo chi pur kure', ¿gab be, nazu'tra' ley? ¡Gat lë't sa'i!, sino ke na nilu, or ñila be widi'zh che'n Dios por Jesukrist, nile' be kwa'n nzobni' lo ley.-Lal nazhi' Dios rë nak men, mbaino lal nitsumbe Me men, wanei choi, ter men Israele o men gat lë't men Israel, chi lë' bixa' yila Jesukrist. O, ¿chi nab tsa rë men Israel nazhi' Dios? A'a, gat lë't nab bixa'i, sino ke nu ka rë xa' gat lë't men Israel nazhi' Dios. GYent cho men gab, más tsak men lo Dios, porke une be, nzhak nambe men lo Dios por ñila xa' Jesukrist namás; no gat lë't por ngale' bixa' kwa'n nzobni' lo leye, porke yent cho gak le'i. ucNal, ¿haxta plo mia'n kwa'n nidi'zh rë men, nzhab xa' tsak xa' lo Dios? Per par lo Dios, ¡yent kuba'! ¿Por cho ley ngoke sa'? ¿Chi por mile' be kwa'n nzobni' lo leye? Gat lë't sai', lë'i nak nab tsa por ñila be Jesukrist. 3_Per nalre', mixë'l Dios Jesukrist par lu' Me, nab tsa Dios nile' kwa'n ñal, nes par ne men, dox nali kwa'n nile' Me, no par tsumbe Dios rë men, xa' yayila Jesukrist. %CDios mixë'l Jesukrist par ngut Me lo krus; mbaino kun ren che'n Me, ndix Me kwa'n ñal ngayix rë men lo Dios. Se' milu' Dios, lë' Me nile' kwa'n ñal. Dizde nzhala, nzhap Me pasens kun rë men por rë kwa'n gat lë' mile' men; nangawi't Dios lo kwa'n nzë'b xki men por wen Dios. . UPer por wen Dios, milats laxto' Me be, yentra' kwan naki'n le' be par mbe be lo Dios; nab tsa por kwa'n mile' Krist Jesús, nguro' be lo kwa'n nzhakla ley, le' be. w gporke rë men nzë'b xki lo Dios, no rë bixa' por kure', gat naktra' bixa' nela xmod nzhab Dios, gak bixa'.  {Dios nitsumbe men nab tsa por ñila men Jesukrist, no gat nibet Dios men, wanei choi, porke tutsa nak rë men lo Dios, 9Per nal nin gat lë't por leye. Dios milu' la xmod gak mbe men, no kure' nidi'zh ka ley, no haxta rë xa' kwa'n midi'zh por Dios, midi'zh kure'. 0 Yporke yent cho men ya'n nambe lo Dios por nile' xa' kwa'n nzobni' lo ley. Nabtsa nizu' ley par ne men, lë' men nzë'b xki lo Dios. Nal nin, xmod gak mbe men lo Dios ,QNo nane be, rë kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios, nzobni'y par rë xa' naki'n le'i, nes par rë men tsao' ro', no par gab Dios xmod gak kun kad men yizhyuo, 1]no gat nizhe'bt bixa', nine bixa' Dios. =uNagat tse'd bixa' xmod kwin bixa' wen kun men, Frë plo nikizë bixa', no nila' bixa' men tuli se'tsa. 6gno dox nayenla bixa' par gut bixa' men, Mno widi'zh kwa'n niye bixa', nak nela benen che'n mbë'l ga'; ve Rë widi'zh kwa'n niro' ro' bixa' nak nela tu ba' kwa'n naxa'l,
plo nzho men ngut kwa'n nila' ga'; zm Rë men mila' nez che'n Dios, no rë men nzho nez nakap;
yent cho nile' kwa'n wen, yent per ni tu men. F yent cho nilibe' kwa'n nali, no yent cho nikwa'n Dios. a; Se' nzobni' lo Yech che'n Dios:Yent ni tu men, xa' nile' kwa'n nali lo Dios; ~ Na'bdizha lo go, ¿chi más wen nzha men Israel lo rë xa' gat lë't men Israel? ¡Gat lë't sa'i!, porke lë'da ni la lo go, tutsa nak men Israel kun rë xa' gat lë't men Israel, porke rë men nali'bdo' lo rë kwa'n gat lë' kwa'n nak bixa'. w}gNo chi lë'i sa' nak, ¿chon nale' be pura kwa'n gat lë', par más gaknu Dios be?” Kidizha se', porke nzho men nidi'zh, kure' nilun lo men. Ter nidi'zh bixa' sa' por da, per Dios zakzi bixa' por ñal bixa'i. Rë be nzë'b xki lo Dios '|GPer chi nilen rë kwa'n gat ñalt, no kure' nilu' nab tsa Dios nile' kwa'n nali, orze' pas cho le' xigab se': “¿Chon gab Dios xmod gak kuda por nakap da? v{eGat nakta' Dios sa', porke chi gat nile' Dios kwa'n ñal, ¿xmod gab Dios kwan gak kun kad rë men yizhyuo? wzgNo or nile' be rë kwa'n gat lë', orze' nizu'i par niza' be kwent, ke nab tsa Dios nile' kwa'n wen, no, ¿chi zak gab be, gat lë't nile' Dios or nizakzi Me be por nzë'b xki be? (Kidizha nela xmod nile' tu men yizhyuo ga' xigab.) y ¡No gat lë't sa'i!, porke ter rë men yizhyuo nidi'zh pura kwa'n mbël, per lë' Dios nidi'zh pura kwa'n wali, porke se' nzobni':Kure' nzhon be, Dios nidi'zh pura kwa'n wali,
no or kë' men kixu'l, por nidi'zhal pura kwa'n wali, lu ka le' gan. x No ter nzho bixa' nangale't kwa'n mile' Dios mandad lo bixa', ¿chi por kuba' nangale't Dios kwa'n mila' Dios di'zh lo bixa'? w+Lë'i wen ka, por nzho nayax kwa'n gak di'zh be. Galo laka, Dios miza' widi'zh che'n Dios tse'd rë men Israel, no par lu' bixa'i lo más men. v Nal ne be: “¿Kwan zu' par tu men, nak xa' tu men Israel?, o, ¿kwan zu' por nikë señ kwa'n lë circuncisión kwerp che'n men?” "u=Yent kwan zu' kuba'; kwa'n más tsak nak, señ kwa'n mikë' yub Sprit che'n Dios le'n laxto' men, no gat nikëte por ley kwa'n nzobni' lo yech, no rë men re' niwi' Dios wen lo, ter nile' naya' rë men kinu señ kwerp che'n lo rë men niyene per le'n laxto' bixa' nikë señ.+tONo na'bdi'zha lol, ¿cho xa' walika men Israel, no cho xa' walika nikë señ kwerp che'n kwa'n lë circuncisión? ¿Chi xa' kwa'n kinu señ kwerp che'ne namás? SsXa' gat nikët señ re' kwerp che'n, per nile' xa' kwa'n nzobni' lo ley, mis lë' xa' re' gak gab, yent kwan zu' nikë señ kwerp che'nal, ter kinul rë ley lo yech per gat nile'tal kwa'n nzobni' loi. ?rwNo chi tu xa' gat lë't men Israel, xa' gat kinut señ re' kwerp che'n xa', no chi lë' xa' le' kwa'n nzobni' lo ley, lë' Dios wi' lo xa' nela men kwa'n nikë ka señ kwerp che'n. LqChi nile'l kwa'n nzobni' lo ley, orze' nzho ka kwent nikë señ kwa'n lë circuncisión kwerp che'nal; per chi gat nile'l kwa'n nzobni' lo ley, yent cho kwent nikë señ re' kwerp che'nal. p)Kuze' lo widi'zh che'n Dios nzobni' widi'zh re': “Rë men gat lë't men Israel nidi'zh kwa'n gat lë' tich Dios por dol che'n go namás.” so_Nidi'zhal, mitse'dal ley, per gat nile'tal kwa'n nzobni' loi, no por lu namás nakap nzhudi'zh men Dios. CnMbaino nu nilu'l: “Nabant men kun xa' gat lë't tsa' xa'”, no mis lu nile' kure'. No nidilal rë xa' nizuxib lo rë winab, no mis lu niliwa'n kwa'n nzho le'n yado' che'n rë winab. mNo chi lu maestr, xa' nilu'i lo men, ¿chon natse'dal mis lu? Lu kwa'n nilu': “Naliwa'nt men”, mbaino mis lu niliwa'n. ~luNamás por nilibe'l ley, nizil nela tu xa' nilu' ley lo men yent kwan zu' tuli lo kwa'n nak che'n Dios. Dox sigur nzhapal, por nzhakbe'l ley, nizil ke guzhë, miro'b la xigab che'nal lo kwa'n nak che'n Dios, mbaino nizil, wali kwa'n nidi'zhal. kmbaino sigur nzhapal, lë'l lu' nez che'n Dios lo rë xa' nak nela men nikal lo ga', mbaino zinil nez che'n rë xa' nzho lo nakao. Xj)no nzhakbe'l kwan nzhakla Dios, mbaino mitse'dal ley par kwel kwa'n más wen, yikLu xa' nzhab, lë'l men Israel no ñilal nab tsa ley, kuze' nzhabal, Dios ninel wen por nakal men Israel, khOPor widi'zh nazhon che'n Dios por Krist Jesús kwa'n nidizha re', yo tu ngubizh, lë' Dios gab xmod gak kun kad men por Jesukrist, por rë kwa'n naga'ch nzho laxto' bixa'. Ley kwa'n mila' Dios lo Muisés no lo rë men Israel gyRë kwa'n nile' bixa' nilu', nane bixa' kwan nzhakla ley, porke kinu bixa'i yek bixa' por kwa'n nizi bixa' ba', ba' nilu' nzho ley laxto' bixa'. Nzho or nizi bixa' wen ka kwa'n nile' bixa', no nzho or nizi ska bixa', gat lë't kwa'n nile' bixa'. Uf#Rë xa' gat lë't men Israel, gat kinut bixa' ley, per or nile' bixa' kwa'n nzhakla ley, ter yent cho nzhabe lo bixa', kure' nilu', nu bixa' nilibe' ley, ter nanet bixa' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés. uec porke gat nimbet men lo Dios nab por gon bixa' ley, sino nab tsa por nile' men kwa'n nzhab ley, nimbe men. !d; Rë men gat lë't men Israel, ter gat kinut bixa' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés, per lë' Dios zakzi bixa' por nzë'b xki bixa'; mbaino rë xa' kwa'n nzë'b xki lo Dios ter nilibe' bixa' ley, más zakzi Dios bixa' or gab Dios xmod gak kun kad bixa' por nilibe' bixa' ley, 8ck porke gat nibet Dios men, no cho nzë'be kixe. =bs Per par rë men nile' pura kwa'n wen, Dios wi' wen lo bixa', mbaino le' Dios yo pura kwa'n wen laxto' bixa', galo laka kun rë men Israel, no nu kun rë men gat lë't men Israel, a porke Dios zakzi rë men kwa'n nile' rë kwa'n gat lë', galo laka rë men Israel, orze' nu rë men gat lë't men Israel. ,`QPer lë' Dios niyi' mbaino dox zakzi Me más rë men, xa' nikwa'n kwa'n nzhakla bixa' namás, rë xa' gat nile't kwa'n wen, sino ño laxto' bixa' kwa'n gat lë', -_SNo rë xa' zilita' nile' kwa'n wen, por nzhakla bixa' wi' Dios wen lo bixa', nes par ban bixa' dubta' kun Dios; orze' Dios le', ban bixa' dubta' kun lë' Me. @^{porke Dios za' kwa'n gal kad men, por kwa'n mile' xa'. =]sPer lu dox nad yekal, no gat nzhontle. Kuze' mis lu kitsiyar yalzi par lu, or gab Dios xmod gak kun kad men yizhyuo, par kix bixa' kwa'n nzë'b xki bixa' lo Dios nela xmod ñale, F\¿Chon nile'l naya'? Dios nzhakla gaknul, o, ¿chi nzhaklal zakzi Diosal? Per por dox kinu Me pasens kun lu, kixek Dios lol, kimbëz Dios par le'l xtu xigab, no nale'tra'l kwa'n gat lë'. |[qNo lu, xa' nzhab nzë'b xki xtu men, mbaino chi tutsa nakal kun xa' ze', ¿kwan gabal, le'l gan, nazakzit Diosal? cZ?Per nane be, Dios nile' yalgustis xmod ñale kun rë xa' walika nzë'b xki, nela lu ga'. Y No chi nzhabal, nzë'b xki tu men, nul nzë'b xki, wanei cho lu. Or nidi'zhal sa', tutsa nakal kun xa' ze', mis lu kile', nzë'b xkil. IX   No nane bixa' kwan nzobni' lo ley che'n Dios, rë xa' nikizë sa', ñal gat bixa'; no ter nzhon bixa'i, zilita' nikizë bixa' sa', no nizak laxto' bixa' or nine bixa' nikizë xtu men sa'.W 7Nak bixa' men yent kwan nizobyek, no gat nile't bixa' kwa'n ña'n bixa' di'zh, no gat nizinet la bixa' ni tu men mbaino gat nilast laxto' bixa' men. V No men di'zhyix bixa', no niyi' bixa' nine bixa' Dios, no nila ro' bixa', no marian bixa', mbaino nidi'zh bixa' lë' bixa' más nzhak lo rë men; no zilita' nile' bixa' xigab xmod le' bixa' más kwa'n mal, no gat nzhont bixa' ro' xuz bixa' ni ro' xna' bixa'. wU iKuze' ngwazhë yek bixa' di pura xigab gat lë' kun xigab nakap no yalniwix, mbaino ño laxto' bixa' le' bixa' rë lo kwa'n gat lë' re': niwix bixa' che'n xtu men, no nzhut bixa' men, no nidil bixa' par kwin bixa' part, no nikide bixa' wech bixa', no or nzhon bixa' nile' men tu kwa'n gat lë', más nichao' yek bixa'i, no lwega' nidi'zh bixa' kwent che'n xtu men. T No por nangayot laxto' bixa' yo Dios yek bixa', kuze' mila' Dios, nile' bixa' xigab gat lë', par le' bixa' kwa'n gat ñalt. JS Nuska nguio pla miyi', mila' bixa' una' che'n bixa', no nazhe'b nguio laxto' bixa' tsa' miyi' bixa'. Miyi' kun miyi' miban bixa', no por miban bixa' sa', Dios mixë'l yalyizh kwa'n ñal bixa'. SR !Kuze' mila' Dios le' bixa' rë kwa'n nile', nitula men. Haxta nguio pla una' xid bixa' michë' biuna' xmod nak bixa', lugar di ban bixa' kun miyi', lë'la kun mis tsa' una' bixa' ño laxto' bixa'. %Q ENo maska bixa' ngayila widi'zh che'n Dios, lë'la kwa'n gat wali ngwayila bixa'; nguzuxib bixa' lo kwa'n michao' Dios, no mile' bixa' lani che'n rë kure' lugardi ngazuxib bixa' lo Dios Me michao' rë kure', par ngale' bixa' kwa'n nzhakla Dios, Dios Me ñal di'zh men wen par dubta'. Kuze' mila' Dios, mile' bixa' rë xigab gat lë't kwa'n nzho yek bixa' ze'; kuze' miban bixa' kun xa' gat lë't tsa' bixa', mile' bixa' kwa'n gat lë' kun kwerp che'n bixa'. mO UMaska bixa' ngab nazhon Me kwa'n walika Dios, Me naban par dubta', lë'la lo rë winab nguzuxib bixa', che'n rë men nzhat, no haxta lo rë winab che'n rë miyin, mbaino che'n rë ma kwa'n nizë nazubxax, ngok dios che'n bixa'. [N 1Nidi'zh bixa' lë' bixa' xa' nzhak, per lë' bixa' ngok xa' más yent kwan nzhon. @M {No ter milibe' bixa' Dios, per nangawi't bixa' lo Dios nela xmod ñale, no ni nangaza' bixa' xkix lo Dios, lë'la ngwazhë yek bixa' di xigab gat lë', no tuli nakao mia'n yek bixa'. L 7Zak ka libe' men Dios chi zen men yek men por rë kwa'n mizuxkwa' Dios, pues namás dizde nguiuxkwa' yizhyuo, kuba' nilu' xmod nak Dios mbaino xmod nak yalnazhon che'n Dios kwa'n nayot lox, ter naga ne men Dios. Kuze' yent cho gak gab lo Dios: “Neta xmod nak kwan nile'l.” kK QNo wenawen nane xa' xmod nak Dios, no xmod nilibe' men Dios, porke lë' Dios mizini la yek bixa'. J Dios xë'l kwa'n zakzi rë men dizde lo yibë', rë xa' kwa'n gat ñilat nzho Dios, mbaino par rë xa' kwa'n naban nela xmod niza' la bixa'. No por naban bixa' lo kwa'n gat lë', nitse'd bixa' más rë men, nes par nale' rë men re' kwa'n nzhakla Dios. qI ]Lë' widi'zh che'n Dios por Jesukrist, se' nzhabe, namás yila be Dios par mbe be lo Dios, nela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios: “Chi yila tu men widi'zh che'n Dios, namás por kure' lë' xa' ban.” Rë men nzë'b xki lo Dios rH _Gat nitulata' dizha widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist, porke chi lë' rë men yilai, lë'i nak yalnazhon kwa'n kinu Dios, par ro' rë men lo rë kwa'n nzë'b xki bixa', wanei choi, men Israele o men gat lë't men Israele. G #Kuze', nu lo rë go, xa' nzho yezh Roma; dox nzhaklan lun widi'zh re' lo go. Widi'zh nazhon che'n Dios nile', niro' men lo kwa'n gat lë't F  Dios mixë'l da yalun widi'zh che'n Me lo rë men, ter lo xa' dox nzhake, o lo xa' nazu't; o lo xa' natsin, o lo xa' naxenla. E 7 Rë go wech no bizan, nzhaklan gon go, dox pazhë ra' nzhaklan yi'dtswi'n ma go, per nagakte, porke nzho kwa'n nala't lene. Kuze' nzhaklan yala, nes par nu rë xa' kwa'n nagat yila widi'zh che'n Dios, yila bixa'i, nela xmod milen xtu plo xid rë xa' gat lë't men Israel. uD e se' le' be par gaknu be rë guchin be, por xmod ñila kad be tutsa widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist. ~C w porke dox nzhaklan yi'dtswi'n ma go, par gaknun go, más ro'b go lo rë che'n Dios, nes par zo go más wen kun Dios; UB % Zilita' kina'ba lo Dios par yi'dtswi'n ma go, nabei chi lë'i nzhakla Dios, A ) Dios nane ka, zilita' nina'ba lo Me por go, Dios Me nzhona ro' kun dub laxto'n, no nilun widi'zh nazhon che'n Me kwa'n nidi'zh por Jesukrist. @ Galo laka por Jesukrist, nizan xkix lo Dios por kad go, porke rë plo nzhon men lë' go ñila Jesukrist, no dox wen nidi'zh men go. ? Kixëla yech re' lo rë go, go xa' nzho yezh Roma. Dios nazhi' go, no ngurezh Dios go par gak go nab tsa par Dios. Lë' Xuz be Dios, kun Jesukrist, Me nile' mandad be, gaknu go par zi go wen dizde le'n laxto' go. Nile' Pab xigab, yatswi' xa' ma rë men Roma N> No xid rë men re', ngurezh Dios go, nes par nu go gak men che'n Me. = Por Jesukrist, mile' Dios dox wen kuda or ngule Me da par lun widi'zh che'n Me, par rë men yizhyuo yila Me no gon bixa' ro' Me. < per por Sprit che'n Dios, nak Jesukrist Xga'n Dios, no por yalnazhon che'n Dios, nguruban Jesukrist, Me nile' mandad be. Y; -No rë widi'zh re' nidi'zhe Xga'n Dios, Me nzë ben che'n Dabi, tu men yizhyuo, y2~b|{{z!y1xwvv6uutss$r qopp7oodnmmElakjjiDhhEgfeddmcbb+aa$__2^]\\h[[OZZNYYYXWWUVUU(TFSS>R'QPPaONNWMGLNKKFJhIIHFGFEEDCCRBlA@@N?==S<;:99N8837z655J33522!1G0/H..e-f,++Q*4)('&&%w$$##[""N!m [Ihq6;@C,d.S ^ &][yyk Por kure', ngut Krist no nguruban Me, par gak Me, Me nile' mandad lo rë men naban, mbaino lo rë xa' ngut la. c?Kuze', ter ban be o gat be, par Dios be, no ñal tsila be le' be rë kwa'n nzhakla Dios. {Or naban tu men, ñal ban xa' nela xmod nzhakla Dios, mbaino or gat xa', ñal di'zh men nazhon Dios di xmod miban xa'. ;oMen xa' nidi'zh: “Tu zhë, zhë ro”, nidi'zh xa'i par nu men di'zh nazhon Dios; mbaino xa' nzhao rë kwa'n, nzhao xa'i par yët Dios wen, no por lë'i niza' xa' xkix lo Dios. Mbaino xa' gat nzhaot rë kwa'n, gat nzhaot xa'i par di'zh ska men, lë' Dios nazhon, porke niza' xa' xkix lo Dios por lë'i. *MMbaino nzho men nile' xigab, nzho zhë más tsak lo xtu zhë, per nzho men nile' xigab, rë zhë tutsa nak. Kuze', kad men ñal wi' xa' kwa'n zak xa' wen. ONo, ¿cho lu, par di'zhal tich tu mos che'n xtu men? Chi le' xa' kwa'n wen, o le' xa' kwa'n gat ñal, lë' xa' nile' mandad xa' wane; porke xa' nile' mandad mos re' gak le', le' mos re' kwa'n wen. c?No xa' gak gao rë kwa'n, nale't xa' naya' lo xa' kwa'n nile' xigab, nagakt gao rë kwa'n; mbaino xa' nile' xigab, nagakt gao xa' rë kwa'n, nadi'zht xa' tich xa' kwa'n nzhao rë kwa'n, porke lal niwi' Dios lo bixa'. RNo xa' kwa'n más nzhak widi'zh che'n Dios, nile' xa' xigab, gat nayi't gao xa' rë kwa'n; per xa' kwa'n nanet be's xmod nak widi'zh che'n Dios, nile' xa' xigab, nab tsa rë kwa'n nayë' gak gao xa'. E Wen bile' go kun rë wech go xa' nak men che'n Jesukrist, rë xa' kwa'n nalibe't be's xmod nak widi'zh che'n Dios; no chi niwi'u gat lë't xmod ñila xa'i, nachë'lro't go kun lë' bixa'. ta Per nal, gok go nela Jesukrist ga', Me nile' mandad be, par nale'ra' go kwa'n nzhakla kwerp che'n go.I  Biban go nela xmod ñal kai, nela tu men nzo lo biani ga'; nayatra' go lo rë lani plo nile' men rë kwa'n nzhakla kwerp che'n bixa', no ni nachao' ra' go yalguy, no ni nale' ra' go nela rë xa' nile' kwa'n nakap kun tu men xtu men, o nela rë xa' nidil par chil men namás, o nela nak rë xa' niwix che'n xtu men ga'. R Lë' yë'l nzalox la, mer la yanilyuo, kuze' nale'tra' go rë kwa'n naga'ch, sino bile' go rë kwa'n nzhakla Dios par gak go nela tu biani ga', o nela rë sondad kwa'n kinu la rë yi'b che'n par dil. s_ Bile' go rë kure' dub naban go yizhyuo re', porke dox nazhe'b rë zhë nalre'; une la miban go nela men naxnaa ga'; gulo' go mika'l lo go, porke nzhazhin gax la ban go kun Dios ke or laore nguzublo ñila go widi'zh che'n Dios. #? porke xa' nazhi' xtu men, gat nile't xa' ni tu kwa'n gat lë' kun men; no xa' nzho yalnazhi' laxto', nak xa' nela tu xa' nile' rë kwa'n nzobni' lo ley. (I porke se' nzobni' lo rë kwa'n mile' Dios mandad: “Nabant go kun xa' gat lë't tsa' go, no nagut go men, mbaino naliwa'nt go, no ni nawixt go gap go kwa'n kinu xtu men.” Rë kure' no más rë kwa'n nzobni' lo ley gak di'zh bei kun tutsa widi'zh: “Bichizhi' xtu men nela lu ka”, E Naruzë'bt go lo ni tu men; kwa'n nab tsa gak ruzë'b go nak, bichizhi' go tu go kun xtu go, porke men xa' nazhi' xtu men, nak xa' nela tu men xa' mile' la rë kwa'n nzobni' lo ley, 6e Gudix go lo kad bixa' kwa'n ñal kix go. Chi ñal kix go dimi lo xa' por zhi'n kwa'n kinu go o por rë kwa'n nzhap go, orze' gudix goi; no chi nzhakla xa' che'ptsa gak go lo xa', bile' goi orze'; o chi nzhakla xa' di'zh go wen tich xa', bile' goi. Bichizhi' go men, porke nzhazhin la ban go kun Dios 3 Mbaino por nzhin rë xa' nak zhi'n par le' bixa' kwa'n nzhakla Dios, no por nak kure' zhi'n che'n bixa', kuze' ñal za' go kwa'n na'b bixa' lo go.   Kuze' naki'n gon go ro' xa' nak zhi'n, gat lë't nab par nazakzi xa' goi, sino ke par zi go lo Dios, yent kwan nak go lo bixa'.   Nzhin rë xa' nak zhi'n par le' bixa' kwa'n nzhakla Dios par nakwin go ngokla ngwa. Per chi nile' go kwa'n gat lë', neka bizheb go orze', porke rë xa' nak zhi'n kinu yi'b par zakzi xa' rë men nakap, no Dios ka mizo bixa' par le' bixa' yalgustis. X ) Rë xa' nile' kwa'n wen, yent por kwan zheb xa' lo xa' nak zhi'n, nab tsa rë xa' nile' kwa'n gat lë' nizheb. Mbaino chi lë'l gat nzhakla zhebal nel bixa', orze' bile' kwa'n wen par yëtal wen xid bixa'. A { Kuze', rë xa' kwa'n nzhak nayi'lazh lo xa' nak zhi'n, orze' kun Dios mile' xa'i, mbaino rë xa' nak sa', mis lë' xa' nile' nzë'b xki xa' lo Dios, no por kuba' lë' Dios zakzi xa'. g  I Rë go naki'n le', rë kwa'n ne xa' nak zhi'n, porke Dios ka mizo bixa' par le' bixa' mandad. [/ Por le' go kwa'n wen, nala't go le' kwa'n gat lë' gan lo go; bika'n go loi.,Q Mbaino nu: “Chi tu men nidilal, no na'b xa' kwa'n gao xa' lol, orze' biza' kwa'n gao xa'; no chi nizei' laxto' xa', biza' kwa'n go xa'; nes par tula lo xa'.” / Rë go wech no bizan xa' nazhi' da, nakuchao't go xian kun rë men, xa' nile' kwa'n gat lë' xid go; bila' go kun Dios kix xa'i, porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Na gap xmod gak kun kad men xa' nile' kwa'n gat lë' lo xtu men, kun Na kix xa'i; sa' midi'zh Dios.” E Bile' go rë kwa'n gak le' go par kwin go wen kun rë men. ta Nale't go kwa'n gat lë' lo men nakap lo go; bile' pa' go par zilita' le' go kwa'n wen dilant lo rë men. } Chul guzhin go tu go kun xtu go, nagakt go marian, no tutsa bile' go kun rë men nado', mbaino nazit go, go más nzhak. eC Bizak laxto' go kun rë men nizak laxto'; mbaino biwin laxto' go kun rë men niwin laxto'.  No bina'b go lo Dios, gaknu Dios rë men nakap lo go por nak go men che'n Jesukrist, bidi'zh go ya bixa' wen, no nazhibdet go bixa'. jM Goknu go rë men che'n Jesukrist lo rë kwa'n naki'n xa', no biza' go tu plo ya'n xa' nzë zit.   Bizak laxto' go por kwa'n kimbëz go ne' Dios ka' go, bixek go or nided go lo rë kwa'n gat lë', no zilita' bina'b go lo Dios. g~G Mbaino nacha'bt go gukë go zhi'n, no zilita' bile' go kwa'n nzhakla Dios kun dub laxto' go. q}[ Bichizhi' go wech go, xa' nak men che'n Jesukrist, tu go kun xtu go, no gop go kwent tu go kun xtu go. | Naki'n walika bichizhi' go wech go, nayi'dt yek go le' go kwa'n gat lë', mbaino bile' pa' go par le' go nab tsa kwa'n wen. J{  No chi miza' Dios yalnazhon ka' xtu men par di'zhnu xa' men, zo men naye lo che'n Dios, orze' naki'n le' xa'i; no xa' miza' Dios yalnazhon ka' par ki'z xa' rë che'n xa' ka' men, naki'n le' xa'i no naxo'bdi'zht xa'i; no xa' miza' Dios yalnazhon ka' par zo xa' lo men, naki'n le' xa'i dub la xa', nacha'bt xa'; no xa' miza' Dios yalnazhon ka' par lats laxto' xa' men nzho nalats, naki'n le' xa'i nizak laka laxto' xa'. Bichizhi' go tu go kun xtu go sz_ No chi miza' Dios yalnazhon ka' xtu men par gaknu xa' men, naki'n gaknu xa' men nela xmod mile' Dios mandad; no chi miza' Dios yalnazhon ka' xtu men par lu' xa' widi'zh che'n Dios lo men, naki'n lu' xa'i nela xmod mile' Dios mandad. ]y3 Tu ga' be mine' Dios yalnazhon par le' be rë lo zhi'n nazhon, por nilats laxto' Dios be. Chi miza' Dios yalnazhon ka' tu men par di'zh xa' por Dios, naki'n di'zh xa' rë kwa'n mile' Dios mandad di'zh xa'. "x= Sa'ta' nak rë men che'n Jesukrist; ter dox nayax bixa', per tutsa nak bixa' lo Krist, kuze' ñal tutsa xigab le' tu be kun xtu be, or le' be tu kwa'n. iwK Nela xmod nak kwerp che'n be, nayax kwa'n nakxao'we, per gat lë't par tutsa kwa'n nizu' rëi. $vA No por nilats laxto' Dios da, mizo Dios da len rë zhi'n nazhon kwa'n mika'b Me lon. Kuze', kinin lo rë go, nale't go xigab por kwa'n nzhak go más tsak go lo rë men, sino bile' go xigab che'n menaye ka, nela xmod mine' Dios yalnazhon par le' kad go zhi'n kwa'n ñal le' go. fuE Nabantra' go nela men yizhyuo, sino bila' go, chë' Dios xigab che'n go, nes par ne go kwan nzhakla Dios le' go; no kwa'n nzhakla Dios nak, le' go rë kwa'n wen, rë kwa'n ño laxto' Dios, mbaino rë kwa'n lë'tsa lë'. ]t 5 Kuze' rë go wech no bizan, kina'ba lo go por dox nilats laxto' Dios be, biza' go go lo Dios tuli, nela or nixo'b tu gon lo biko' par Dios. Dub ban go yizhyuo re', nambe biban go lo Dios, nela xmod nzhakla Dios. *sM $Por Dios ngokxao' rë kwa'n nzho, no Dios nzen rëi, mbaino nab tsa par Dios nzhin rëi. No nab tsa lo Dios ñal di'zh rë men nazhon par dubta'. Sa' gake.\r1 #No, ¿cho miza' tu kwa'n ka' Dios, tu kwa'n gat kinut Dios, orze' naki'n kix Mei? Zq- "¿Cho gak ne, xmod nile' Dios xigab? ¿No cho gak gab lo Dios: “Se' bile'”? Kp !¡Tatu nazhe'b!, yent cho nane haxta plo zhin rë kwa'n tsak che'n Dios, no rë xigab nazhon che'n Dios. No yent cho zobyek xmod nak rë xigab che'n Dios, mbaino xmod pa' nak rë xnez Me. so_ Per Dios ka mile', rë men net gon ro' Dios, par lal lats laxto' Dios rë men. Nidi'zh Pab, dox wen Dios wng Se'ska nal, por milats laxto' Dios go, nu ska men Israel lats laxto' Dios, ter net bixa' gon bixa' ro' Dios. m% No go, xa' gat lë't men Israel, nzhala ze' gat nzhont go ro' Dios; per por gat nzhon rë men Israel ro' Dios, kuze' milats laxto' Dios go. l% Ka niza' Dios rë kwa'n ka' men. Or niza' Dios tu kwa'n ka' men, nayotra' na'b Diose; mbaino or nibezh Dios tu men, par dubta' nile' Diose. k  No por nangayila rë men Israel widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist, nak bixa' nela tu men nidil kun Dios. Por nak bixa' sa', wen nzha go kun Dios. Per por ngule Dios rë xa' nzhala, xa' ngok xuz rë men Israel, kuze' se'gaka nazhi' Dios bixa'. cj? Kure' milan di'zh len kun lë' bixa':Lë' da kubchi rë kwa'n nzë'b xki bixa' Lon. si_ No or lox gak rë kure', rë men Israel ro' lo rë kwa'n nzë'b xki lo Dios. Nela nzobni' ka lo Yech che'n Dios:Yezh Sion yaxo'b Dios,
par tsimbe Me rë men nzë ben che'n Jakob lo rë kwa'n gat lë' nak bixa' lo Dios. h1 Rë go wech no bizan, dox nayax kwa'n nagat ne go, kwa'n nab tsa Dios nane, kuze' gak nine lo go: Nayax men Israel ngok nad lo Dios, nanet bixa' yila bixa' widi'zh che'n Dios por Jesukrist; mbaino se'gaka gak bixa' haxta za plak men xa' kwe Dios yo xid rë men Israel. g+ No walika, gat ñalt goch rë kwa'n wen kun rë kwa'n nazu't; no chi miwi' Dios wen lo go ter gat nzët go xid rë men Israel; peor kun rë men Israel, nayen laka yal laxto' Dios kun lë' bixa', porke lë' bixa' nak men pa' che'n Dios. Dios yal laxto' kun rë men Israel f3 No chi nagak nad ra' rë men Israel lo Dios, lë' Dios ne bixa' wen xtu wëlt; nela rram kwa'n micho' Dios ze', lë' Dios gakska xë'ne xtu wëlt. }es Kure' biwi' go, tatu nilats laxto' Dios go, per nu ska nayi' Dios kun xtu rë men: Niyi' Dios kun rë men xa' gat nzhont ro' Dios, per wen Dios kun go chi lë'u gon ro' Me namás; no chi nu go le' nela rë men ze', lë' nu ska go kubchi Dios. pdY No chi nangayë Dios yub rram che'n pa' ya ze' or micho' Diose, más nayët Dios go par kubchi Me go. {co Per na ni: Bitsila go, Dios mizubchi bixa' namás por nangazob bixa' xti'zh Dios, mbaino go, por ngwayila go widi'zh che'n Dios namás, miwi' Dios wen lo go. Kuze', gat ñalt zi go más tsak go lo rë men Israel. Más wen bizheb go lo Dios. Ub# ¿Kwan gab go nal?, mizubchi Dios bixa', namás par gak go men che'n Dios. a No nagabt go, más tsak go lo rë men Israel, rë xa' gat ninet Dios wen. Bitsila go, por lë' bixa' namás une Dios go wen. E` Rë men Israel nak nela tu ya olib ga'. No chi cho' men tu rram che'ne par xë'n men rram che'n xa'la ya ze', orze' lë' rram re' ban por xup che'n ya olib re'. Go men gat lë't men Israel, nak go nela rram kwa'n mixë'n men lugar che'n ya olib kwa'n miro'g re', kuze' kinu go yalnaban lo Dios por men Israel. 2_] No chi nizuxkwa' xa' tu pan par Dios, nu ska dub ko'b kwa'n ngokxao'we ze' che'n Dios; no chi za' men luch che'n tu ya par Dios, nu ska rë rram che'ne nak che'n Dios. V^% Or miyi' Dios kun rë men Israel, kure' mile' ngok go xa' nichë'l Dios. Per or yal laxto' Dios kun rë men Israel, orze', ¡lë' más rë men wi' lo bixa' nela rë men nguruban ga', xtu wëlt ban bixa'! p]Y par kixiana más rë men Israel por go, nes par yila bixa' Dios, mbaino ban bixa' par dubta' lo Dios. \3 No nal, kidizha lo go, xa' gat lë't men Israel. Por nak da tu apost xa' mizo Dios lo go, dox nizak laxto'n nidizha widi'zh che'n Dios lo go, ,[Q Chi por rë kwa'n nzë'b xki rë men Israel le' ya rë men yizhyuo wen, ¡tatu más wen ya rë men yizhyuo, or za rë men Israel xid más rë men xa' ngule Dios! aZ; Kina'bdizha kure': Or ngok nayi'lazh rë men Israel lo Dios, ¿chi nayotra' yuxkwa' bixa'? ¡Lalta' nala't Dios gake sa'!, no por nangazobt rë men Israel xti'zh Dios, kuze' nayax rë xa' gat lë't men Israel, mizubchi Dios rë kwa'n nzë'b xki bixa' lo Me, nes par nu rë men Israel gakla rë kwa'n wen kwa'n kile' Dios kun rë men re'. 'YG nes par kao lo xigab che'n bixa',
no par dubta' nzadkë rë kure' tich bixa'. Men xa' gat lë't men Israel, lë' bixa' ro' lo rë kwa'n nzë'b xki bixa' 0XY Nela nzhab ka Dabi:Lo rë lani kwa'n nile' bixa',
mis lo rë kuba' nirël xib bixa', ñachin bixa';
par zakzi Dios bixa' por rë kwa'n mile' bixa', MW Nela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios:Dios mile' ngok nad laxto' bixa',
nes ter ne bixa'i, per yent kwa'n zi bixa',
mbaino ter gon bixa'i, per nazobyekt bixa'i, haxta nalzhë re'. 5Vc Orze', ¿xmod le' be xigab por nangazhël rë men Israel rë kwa'n ngokla bixa' kwa'n dox? Per rë xa' ngule Dios ngwazhël rë kwa'n ngokla, ter ngok nad rë men Israel. /UW Na ni por nilats laxto' Dios men nibe Dios men, gat lë'ta' por nile' men kwa'n nzhab leye; no chi lë'i por ley, orze' yent kwan tsak kwa'n nilats laxto' Dios men. eTC Se'ska mia'n zixche'p men, xa' ngule Dios xid rë men Israel por nilats laxto' Dios bixa'. S Per nzhab Dios lo Li: “Gazh mil men kinun, xa' nile' kwa'n nzhaklan, mbaino ni naga zuxib rë xa' re' lo winab kwa'n lë Baal.” lRQ “Señor da, rë men re' mbit rë xa' mixë'l Go par di'zh kwa'n nzhakla Go, mbaino michil bixa' rë plo nine' men gon lo Go, no nab tsa da mia'n, xa' nidi'zh kwa'n nzhakla Go, per kizikë bixa' ticha par nu da gut bixa'.” \Q1 Dios nagata' la' nzë'b men Israel, porke rë men re', dizde or galo men che'n Dios bixa'. Taxa, ¿chi nanet go, kwan mizobni' Li lo Yech che'n Dios or mizob xa' rë kwa'n nak rë men Israel? Se' mizobni' xa': NP  No nal, ¿kwan gab go?, ¿ngulo' la Dios rë men Israel yek Dios, rë xa' kwa'n nak men che'n Dios? Per, ¡gat lë't sa' nak Dios!, porke mis na nak tu men Israel, tu xa' nzë ben che'n Benjamín. MO No por rë men Israel, se' midi'zh Isaías:Zilita' nzë'b ya'n lo rë men Israel, par gaknun bixa'.Lë' bixa' nak tu ben men xa' gat nizobt xti'zha,
mbaino nayi'lazh bixa' lon.N1 Mbaino nangazhebt Isaías midi'zh xa' kure':Rë xa' nangakwa'nt Da, Na ngwakwan bixa';
no nguru'lon lo rë xa' nangale't xigab libe' Da. &ME Xtu wëlt kinin: ¿Chi nagat gon rë men Israel kure'? Lë' bixa' mbin lai, porke se' midi'zh Muisés:Lë'da kixian go por rë kwa'n wen len kun xtu ben rë men,
xa' nidi'zh go, yent kwan tsak.Lë' da le yi' go por rë kwa'n len kun rë men xa' nzhab go, yent kwan zu'. -LS Per nal nin, ¿chi nagat gon rë xa' ba' widi'zh che'n Dios? ¡Lë' bixa' mbin lai!, porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios:Rë plo mbin la men widi'zh che'n rë xa' kwa'n mixë'l Dios,
no haxta rë yezh kwa'n nzhin más zit lo yizhyuo mbin la men widi'zh che'n Dios por rë xa' re'. zKm Kuze', par yila men widi'zh nazhon che'n Dios, naki'n gon xa'i; no par gon xa'i, naki'n yo men yadi'zhe lo xa'. 1J[ Per gat lë't rë men yila widi'zh nazhon che'n Dios re', porke se' nzhab Isaías, tu xa' midi'zh por Dios: “Lë'o, dox che'p men ngwayila widi'zh che'n Go.” hII Mbaino, ¿xmod yadi'zh tu men widi'zh nazhon che'n Dios lo rë men chi lë' Dios naxë'l xa' re' par yadi'zh xa'i? Nela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios: “¡Tatu wen nzë xa' nzadnu widi'zh nazhon che'n Dios lo be!” bH= No nal, ¿xmod kwezh men Dios, tu xa' naga yila Dios? Mbaino, ¿xmod yila men Dios, chi naga gon xa' xmod nak Dios? Mbaino, ¿xmod gon men xmod nak Dios, chi niyent cho di'zh xmod nak widi'zh che'n Dios lo xa'? G Nela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios: “Wanei cho men kwezh Dios par gaknu Dios xa', ro' xa' lo rë kwa'n nzë'b xki xa'.” 6Fe No gat nibet Dios men, wanei choi, chi men Israele o gat lë't men Israele; rë men nazhi' Dios; mbaino nzhaknu Dios men, niza' Dios kwa'n wen ka' men, xa' nina'b lo Dios. uEc porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Xa' kwa'n yila Jesukrist, xa' ze' dubta' ya'n xa' wen lo Dios.” ]D3 No men xa' yila widi'zh che'n Dios por Jesukrist dizde le'n laxto', guzhë mia'n nambe xa' lo Dios; mbaino xa' gab kun mis ro' dub lo men: “Jesukrist nak Me nile' mandad da”, xa' re' ban lo Dios par dubta', 8Ci Chi lë'l gab kun mis ro'l, Jesukrist nak Me nile' mandadal, mbaino dizde le'n laxto'l, yilal Dios mile' nguruban Jesukrist, guzhë nguro'l lo rë kwa'n nzë'b xkil lo Dios. OB porke se' nzobni' lo Yech che'n Dios: “Gax lol kinul widi'zh che'n Dios, mis laxto'l; mbaino le'n ro'l kinule.” Sa' nak widi'zh che'n Dios kwa'n nidi'zh no; namás naki'n yila men widi'zh re'. ?Aw No ni nale'l xigab: “¿Cho la le'n gabil plo nazhe'b na'ch, par kix rë kwa'n nzë'b xki be?”, mbaino ni nale'l xigab: “¿Cho ruban par be?” (porke rë kuba' une la Krist), >@u Per par xa' ya'n nambe lo Dios por yila xa' Jesukrist, se' nzobni': “Nale'tal xigab: ¿Cho kili lo yibë'?” (porke kuba' le', lal Krist lo yuo, mbaino lë' Krist ya mbi'd la). /?W Muisés mizobni' widi'zh re' lo ley: “Xa' nzhakla ya'n nambe xa' lo Dios por ley, naki'n le' xa' rë kwa'n nzobni' lo ley dub tiemp naban xa' yizhyuo re'.” )>K No nab tsa nizu' ley nichizhine men lo Jesukrist, nes par rë men xa' kwa'n ñila Jesukrist, nambe ña'n bixa' dilant lo Dios. Xmod ban men par dubta' lo Dios Z=- Sa' nizak bixa' por nane bixa' xmod nzhak nambe men lo Dios, lë'la nzhakla bixa' le' bixa' rë kwa'n nzobni' lo ley, par ya'n bixa' wen lo Dios. Mbaino nanet bixa' gon bixa' kwan midi'zh Dios por Jesukrist. j<M Na nane ka, dox ño laxto' bixa' le' bixa' kwa'n nzhakla Dios, per nanet bixa' xmod le' bixa'i. ; ) Rë go wech no bizan, dox xigab nilen por rë men Israel, no dub laxto'n nina'ba lo Dios par ro' bixa' lo rë kwa'n nzë'b xki bixa' lo Dios. u:c !Nela nzobni' ka, or midi'zh Dios se':Biwi' go, lë'da zo tu men yezh Sion,
tu xa' nak nela tu ke ga' kwa'n le', rël xib men, mbaino yachin bixa' loi.Per men yila xa' nak nela ke re',
dubta' ya'n xa' wen lo Dios. 9 ¿No chon nangambe bixa'? Por mile' bixa' xigab, ngawi' Dios lo bixa' por kwa'n mile' bixa'. Per gat lë't sa'i, namás ngayila bixa' kwa'n mila' Dios di'zh par ngawi' Dios lo bixa'. Kuze' la ngok Krist par lë' bixa', nela tu ke kwa'n mile' ngwachin bixa'. h8I per rë men Israel, ter ngwakë bixa' tich ley par ngambe bixa' lo Dios, per nangambet bixa'. ;7o No nal, ¿kwan ra' gak nin lo go por kure'? Lë' rë men gat lë't men Israel, por ngwayila bixa' Dios, mia'n nambe bixa' lo Dios ter nangale't bixa' kwa'n nzobni' lo ley; \61 Nela midi'zh ska Isaías:Chi lë' Dios Me nzho lo yibë', Me nile' rë kwa'n,
nangala' zipla rë ben che'n be.Nal re' guzhë nak be nela yezh Sodoma kun yezh Gomorra,
plo milo'x Dios rë men. d5A porke nzhazhin gax la zhë,
le' Dios kun rë men yizhyuo kwa'n mile' Me xigab le' Me. U4# Nuska nzobni'y lo yech kwa'n mikë' Isaías par rë men Israel:Ter dox nayax men Israel,
nela yux kwa'n nzhin ro' nitsdo' ga',Per che'ptsa bixa' ro' lo kwa'n nzë'b xki bixa' lo Dios; 3} No nu se' mizobni' Oseas:“Go, gat lë't men Da”,
no rë xa' re' ru'lë, xin pa' Dios, Me naban par dubta'. 2 Nela nzobni' ka lo yech kwa'n mikë' Oseas, tu xa' midi'zh por Dios nzhala, se' mizobni' xa':Rë go xa' gat lë't men Da, lë' go ru'lë xmë'd Dios, Me nzho lo yibë';
mbaino lo rë xa' kwa'n gat nazhi't da, lë'da nzhap lo bixa':“Nazhi' da go.” f1E No gat lë't nab men Israel ngurezh Dios; Dios ngurezh nu rë men xa' gat lë't men Israel. 0/ Se'ska milu' Dios lo be, rë kwa'n nazhon nile' Dios por nilats laxto' Dios be, mbaino ngule Me be dizde or galo par gal be rë kwa'n kinu Dios. ^/5 Mer sa' nile' Dios. Nzhakla Me lu' Me xmod zakzi Dios rë men xa' nak la di'zh zakzi mbaino lox, nes par rë men libe' yalnazhon che'n Dios. Kuze', dox nixek Dios lo rë xa' kwa'n nak la di'zh zakzi no lox. L. No xa' kwa'n nichao' yëts re', kun mis ben ska ze' gak chao' xa' tu vas kwa'n zu' nab tsa par kwa'n wen, mbaino kun mis ben ska re', gak chao' xa' xtu vas kwa'n zu' nab tsa par kwa'n gat lë'. "-= ¿Kwan nakal, miyi'?, lu kwa'n gab lo Dios: “¿Chon nak Dios sa'?” O, ¿chi zak gab tu yëts yuo lo xa' michao'we?: “¿Chon michao'wal da se'?” 3,_ Nal, chi nzho tu go ne lon: “Chi lë' Dios nak sa', gat ñalt gab Dios, lë' men nzë'b xki, porke yent cho gab, ¿chon nile'l kuba'?, or nile' Dios tu kwa'n.” +1 Sa' nak Dios, men nzhakla Dios lats laxto' Dios, lë' Dios lats laxto' xa'; mbaino men nzhakla Dios gak nad laxto', lë' Dios le' nad laxto' xa'. M* Kuze', se' nzobni' lo Yech che'n Dios or nzhab Me lo Faraón: “Mizon lu, nakal rey lo rë men egipto, nab tsa par lun rë yalnazhon Da kwa'n len kun lu, nes par rë men yizhyuo ze't cho Da.” ) Kuze' nagakt gak nela xmod nzhakla men, o por kwa'n nile' men kwe Dios men; or nzhakla Dios lats laxto' Dios tu men, lë' Dios le'i. s(_ porke nzhab Dios lo Muisés:Na lats laxto' men nzhaklan,
mbaino zine laxto'n men nzhal laxto'n. |'q ¿Kwan le' be xigab nal? ¿Chi le' be xigab: “Gat ñalt kwa'n nile' Dios”? ¡Per lalta' gat nakta' Dios sa'!, d&A Nela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios: “Na nazhi' Jakob, per Esaú niyi' da ninen.” %% no gat lë't por mile' më'd kwan tu kwa'n wen ngule Dios më'd re'. Dios ka nzhab lo xna' më'd: “Më'd win le' mandad lo më'd galo.” $y No or naga gal rop më'd re', ni naga le' më'd tu kwa'n wen o tu kwa'n gat lë', per Dios ngule tutsa rë më'd re', # No gat lë't nab kure'i, nu ska kwent che'n rop xmë'd Rebeca, tutsa xa' ngok xuz rop më'd re', xa' lë Isaac, xa' ngok ben che'n be. " porke se' nak widi'zh kwa'n mila' Dios di'zh lo Abraham, nzhab Dios: “Par xtu li'n nal yala, lë' Sar kinu la tu më'd.” V!% porke yent cho tu men yizhyuo, or nzhal xa', nak la xa' xmë'd Dios por nzë xa' ben che'n tu men, sino ke rë xa' walipa' xmë'd Dios nak rë xa' nzhal por rë widi'zh kwa'n mila' Dios di'zh lo Abraham, 3 _ Mbaino gat lë't ska rë xa' nzë ben che'n Abraham nak xmë'd Dios, porke Dios nzhab lo Abraham: “Nabtsa rë xa' nzë ben che'n Isaac gak walipa' rë ben che'nal”, *M No nagabt be, nazu'tra' kwa'n mila' Dios di'zh lo rë men Israel; lë'i nak, porke gat lë't rë xa' nzë ben che'n men Israel, nak walika men che'n Dios. #? No ben che'n rë xuz be, xa' tiemp, nzë bixa'; mbaino ben che'n rë xa' re' nzë Krist, Me nak Dios, Me ñal di'zh rë men nazhon par dubta'. Sa' gake. G no men Israel bixa'; kuze' lë' bixa' nak rë men ngule Dios gak xmë'd Dios, no rë men milu' Dios rë kwa'n nazhon lo, mbaino lo bixa' mila' Dios di'zh gak bixa' men che'n Dios. Lo bixa' mila' Dios ley che'n Muisés, no nab tsa lo bixa' mika'b Dios rë zhi'n yado', mbaino más rë kwa'n mila' Dios di'zh lo bixa'.  Nzhaklan, oj yitlon lo Dios no lo Krist, chi ngake tu kwa'n, sa' gak gaknun rë wecha par zubi bixa' lo Dios, rë xa' kwa'n nzë ben da, mS Dox niwin laxto'n zilita', por nizine laxto'n rë men da, rë xa' tutsa ren da, no tutsa bë'l da.  % No walika kwa'n kidizha; por nak da tu men che'n Krist, gat nidizhta' kwa'n mbël; dizde le'n laxto'n nzë kure' plo nzho Sprit che'n Dios. \1'no ni rë kwa'n nzho al ya' lo yibë', mbaino ni rë kwa'n nzho al yët plo más na'ch; no ni tu rë kwa'n ngulo Dios. Yent kwa'n gak kubchi be lo yalnazhi' che'n Dios por Krist Jesús, Me nile' mandad be.E&Na nane ka, yent kwan gak le' kubchi be lo kwa'n nazhi' Dios be: Ni yalgut no ni yalnaban, no ni rë ganj, no ni rë mbi mal; mbaino ni tu rë kwa'n nzho nal, no ni rë kwa'n laore yi'd; S%Lo rë kure' nile' be gan, por nzhaknu Jesukrist be, Me kwa'n nazhi' be. ?w$Nela nzobni' ka lo Yech che'n Dios:Por nak no men che'n Go, zilita' nided no lo kwa'n nazhe'b nila' gat no;
no nilinu men no nela rë mbëkxi'l kwa'n nzhuwei' men par gat. jM#Yent kwan gak kubchi be lo Jesukrist, Me nazhi' be. Per ni tu kwa'n, ni gor nided be lo kwa'n nile' nizakzi be; no ni gor niwin laxto' be, no per ni gor niyi' men nine men be, no ni gor niyent kwa'n gao be, no ni gor niyen lar gak be, no ni gor nizak be tu kwa'n le' gat be, no ter gut men be por kure'. ¡Per ni tu rë kure' nagakt kubchi be lo Dios! >u"No yent cho gak gab, nzë'b xki rë xa' ñila Jesukrist, Me ngut por be, mbaino nguruban Me no nzob Me lad direch che'n Dios, mbaino kina'b Me lo Dios par ya rë men che'n Me wen. !Kuze', yent cho gak gab kwa'n nak rë xa' ngule Dios, porke yub Dios nzhab: “Gat nzë'b xkitra' rë xa' ngwayila Jesukrist.” 9 Nangayeta' Dios tugaka Xga'n Me kwa'n nzhap Me par ngut; mine' Dios Xga'n Dios par ngut Me por rë be, par ne' Dios tutsa kwa'n ka' be kun Jesukrist. X)No nal, nane be kure', lë' Dios nzo kube, kuze' yent cho le' gan lo be. ;oNo rë xa' kwa'n ngule Dios galo, Dios ngurezh rë xa' re'; no rë xa' kwa'n ngurezh Dios re', mitsumbe Dios bixa' par miza' Dios rë kwa'n gal bixa', rë kwa'n nak che'n Dios. Z-Rë xa' milibe' Dios or galo, ni naga yuxkwa' yizhyuo, lë' Dios ngule la bixa' par gak bixa' nela Xga'n Dios ga', mbaino par lë' Xga'n Dios gak Me galo xid bixa', rë xa' kwa'n nak nela wech Jesukrist ga'. 'GNane be, rë kwa'n nizak rë xa' nazhi' Dios, no rë xa' ngule Dios par le' rë kwa'n nzhakla Dios, Dios nile' nizak bixa'i, par nizu'i par lë' bixa'. Q Dios Me nane kwan nzho laxto' men, nane Me kwan nidi'zh Sprit che'n Me por be, porke lë' Sprit nina'b lo Dios nela xmod nzhakla Dios par rë men che'n Me, xa' nambe lo Dios. Lo rë kwa'n le' be gan ` 9Nela xmod kimbëz be zhin rë kwa'n nazhon che'n Dios, se'ta nzhaknu Sprit che'n Dios be por nazhël na'b be lo Dios xmod ñal; per yub Sprit che'n Dios nina'b por be kun widi'zh kwa'n nanet be xmod di'zh be. } sPer chi kwëz be gap be tu kwa'n gat kinut be, lë'i gap be, ter nided be lo rë kwa'n nile' nizakzi be por lë'i. N Por ñila be kwa'n kimbëz be re', kuze', nguro' be lo kwa'n nzë'b xki be, porke chi niwi' be lo tu kwa'n, orze' gat naki'ntra' kwëz be ka' bei. O, ¿cho men kwëz gap tu kwa'n, ya kinu la xa'? I  No gat lë't nab kwa'n nzhin yizhyuo re' nibizhwi', nu ska be xa' nzho Sprit che'n Dios laxto', dub kimbëz be zhin zhë, or zen Dios be nela xmë'd Dios, mbaino le' Dios kub kwerp che'n be. \1Rë kwa'n ngulo Dios yizhyuo re', nibizhwi' lo yalne, nela tu una' gap më'd ga'. q[nes par nayotra' lox rë kwa'n nzho yizhyuo re', par tutsa gake lo kwa'n nazhon che'n rë xmë'd Dios. @yNzhi'bde rë kwa'n ngulo Dios yizhyuo re', no ter gat lë't rë kure' nzhap dol, per sa' ngok xigab che'n Dios, par ne rë kwa'n nzho yizhyuo, lë' zhë zhin, lë' de re' yubchi ka; q[Rë kwa'n ngulo Dios yizhyuo nzhakla, oj ne ga' kuxo'b Dios, cho rë xa' kwa'n walika nak xmë'd Dios. )Nilen xigab, rë kwa'n nile' nizakzi be yizhyuo re', yent kwan kure' chi chë'l lal bei kun kwa'n nazhon kwa'n laore kuxo'b Dios par be. #No nal, chi lë' be nak xmë'd pa' Dios, lë' be galska kwa'n mila' Dios di'zh kwa'n kinu Me, mis kwa'n nak che'n Jesukrist; porke chi nided be lo rë kwa'n nizakzi be por nak be men che'n Krist, nu ska yo be plo nazhon, plo nzho Krist. Tu plo nazhon kimbëz par men gGNo Sprit che'n Dios Me mine' Dios yo laxto' be, nile', nizi be, lë' be nak xmë'd pa' Dios. %porke Sprit kwa'n mine' Dios yo laxto' go, gat lë'ta' par le' rë kwa'n gat lë' mandad lo goi xtu wëlt, no ni gat lë' par zheb go ne go Diose; sino ke lë' go kinu Sprit che'n Dios Me mile' nak go xmë'd Dios, kuze' se' nidi'zh go lo Dios: “¡Payë', Payë'!” W'porke rë xa' naban nela xmod nzhakla Sprit che'n Dios, xa' re' xmë'd Dios, 4a Chi lë' go ban xmod nzhakla kwerp che'n go, lë' go gat lo Dios; per chi por Sprit che'n Dios nika'n go lo rë kwa'n gat lë' ba', orze' lë' go ban par dubta' lo Dios, y~k Rë go wech no bizan, dox naki'n le' be kwa'n nzhakla Dios, no gat lë'ta' kwa'n nzhakla kwerp che'n bei. } No chi lë' Sprit che'n Dios nzho laxto' go, yub Sprit che'n Dios Me mile' nguruban Krist Jesús, orze' nu ska go lë' Me le' ruban go. \|1 No chi nzho Sprit che'n Dios laxto' go por Jesukrist, ter gat kwerp che'n go por xigab gat lë' kwa'n kinui, per lë' Sprit che'n Dios, Me nzho laxto' go, le' ban go par dubta', porke lë' go nambe la lo Dios. { Per go, chi lë'i walika nzho Sprit che'n Dios laxto' go, gat nikizëtra' go nela xmod nzhakla kwerp che'n go, nal lë' go naban nela xmod nzhakla Sprit che'n Dios; per chi gat nzho Sprit che'n Dios laxto' tu men, gat lë'ta' men che'n Jesukrist xa' ze'. pzYKuze', men xa' naban nela xmod nzhakla kwerp che'n xa', ni tu kwa'n ño laxto' Dios nagakta' le' xa'. lyQRë men xa' nile' xigab nab tsa rë kwa'n nzhakla kwerp che'n xa', nab tsa rë kwa'n gat lë' nzë yek xa' le' xa', no nak xa' nela tu men nidil kun Dios, por nane xa' gon xa' ro' Dios, no ni nagak le' xa' kwa'n nzhakla Dios. yxkRë men xa' nile' xigab nab tsa rë kwa'n nzhakla kwerp che'n xa', kure' nile' nzhuwei' xa' lo yalgut; per xa' nile' xigab nab tsa rë kwa'n nzhakla Sprit che'n Dios, kure' nile' zilita' wen nzho laxto' xa', mbaino dubta' ban xa' lo Dios. PwRë men xa' nikizë no naban lo rë xigab gat lë' kwa'n nzho yek xa', nab tsa kure' nile' xa' xigab zilita'; per rë xa' nile' kwa'n nzhakla Sprit che'n Dios, nabska kure' nile' xa' xigab zilita'. Qvpar ngok rë kwa'n nzobni' lo ley par be, men che'n Jesukrist. Ya nale'tra' be rë kwa'n gat lë' kwa'n nzhakla kwerp che'n be, por nile' be namás kwa'n nzhakla Sprit che'n Dios, Me nzho laxto' be. u'Nangakta' ngale' ley kwa'n mila' Dios lo Muisés ngaya'n nambe men yizhyuo lo Dios, porke naxekt bixa' nale' bixa' rë xigab gat lë' kwa'n nzho yek bixa'. Kuze' mixë'l Dios Xga'n Me, ngok Xga'n Me tu men yizhyuo, no mizi Xga'n Me rë kwa'n gat lë' kwa'n nizi más rë men. Par yek Xga'n Dios, mixo'b Dios rë kwa'n nzë'b xki men, kuze' ngut Jesukrist, ndix Me rë kwa'n nzë'b xki be lo Dios, LtNo por tutsa nak be kun Krist Jesús, lë' ley che'n Sprit che'n Dios nzho laxto' be, ley kwa'n le', ban be par dubta'. Ley re' ngulo' be lo xtu ley kwa'n ñanu be lo kwa'n gat lë' par gat be. Js Kuze' nal, par men tutsa nak kun Krist Jesús, gat nzë'b xkitra' xa' lo Dios, xa' gat nabantra' lo rë kwa'n gat lë' kwa'n nzho yek xa'; nab tsa naban xa' nela xmod nzhakla Sprit che'n Dios. x&&7~~}||{{zFyy7xwvuttJsrr2qqpt=<Rë xa' nzho kuda re', nzhakla ne, chi wen kal; no guzh, chi wen ka rë wech be, men che'n Jesukrist, rë xa' nzho kun lu ba', rë xa' ñila tutsa mod widi'zh che'n Dios kun be, mbaino nazhi' xa' be. Kina'ba lo Dios, rë go gaknu Me. Sa' gake.+OvBiwi' par tse'd rë men che'n Jesukrist, le' bixa' kwa'n wen, no par gaknu bixa', xa' walika naki'n kwa'n. Se' ñal le' bixa' par nagak bixa' men yent kwan zu'. v Bile' pa' por gaknul abogad Zenas no Pol; biza' rë kwa'n naki'n bixa', par ya bixa' nez che'n bixa', par yent kwan gak jwalt lo bixa'. v Or xëla Artemas o Tíkiko lol, bikënla yi'dal yezh Nicópolis, par yi'dtsi'l ma da, porke milen xigab, te'da mbëo' nayag ba'. `9v Orze' lë'l nane la, lë' xa' re' minu la lo Dios; por nad xa', gat nzhont xa' di'zh, kuze' nilu' nzë'b xki xa' lo Dios, no gat ñalt wi'l lo xa' nela tu men che'n Dios ga'. Lult rë widi'zh re' nzhab Pab lo Tito 5v Chi nzho tu men nichao' dil xid rë men che'n Dios xa' nzhin ba', bidi'zhnu xa' tu wëlt o chop wëlt. No chi nagon xa' ro'l, nako'tra'l kwent xa'. mSv Per nala'tal dil men por kwa'n niyent yek, o por cho ngok rë melizh men xa' tiemp; no ni por rë kwa'n nzobni' lo ley che'n Muisés, kwa'n wen par chëldil men nabei cho más tsak. Rë kure' yent kwan zu'i no yent cho kwente. PvWalika rë kwa'n nin re'. Kuze', zilita' guzh kure' lo rë men che'n Dios xa' nzhin ba', nes par rë xa' nzhon ro' Dios, le' pa' bixa' por le' bixa' rë kwa'n wen lo Dios, no kwa'n zu' par rë men. 9vNal, por nilatsa laxto' Dios be, niwi' Me lo be, nela lo tu men xa' gat nzë'bxkit, nes par gal be kwa'n mila' Dios di'zh; ban be dubta' kun lë' Me.  vPor Jesukrist, Me ngulo' be lo rë kwa'n nazhe'b nak be, mixë'l Dios Sprit che'n Me yo laxto' be kun rë yalnazhon che'n Me. ' GvNgulo' Me be lo rë kwa'n nzë'bxki be por dox nilats laxto' Me be, gat lë't por mile' be tu kwa'n dox wene. Por yalnazhon che'n Sprit che'n Dios, mitsumbe Me be lo rë kwa'n gat lë', mile' Me ngok be nela tu men laore ngol ga', mbaino mine' Me yalnaban kwa'n di' par dubta' ka' be. l QvPer Dios, Me ngulo' be lo rë kwa'n nzë'b xki be, milu' Me, lë' Me dox wen mbaino nazhi' Me be. 6 evNuska be ngok sa': Yent xigab yek be, no ngok be nayi'lazh, mbaino nguziwan be lo rë kwa'n gat lë'. No mbi'y rë xigab gat lë' be par mile' be rë kwa'n nguio laxto' be, mbaino miyi'xian be por gat kinu be kwa'n kinu xtu men, por dox miwix be gap bei. Miyi' men, nine men be, no nu ska be mile'i. 2 ]vNo guzh, nadi'zht bixa' nakap tich ni tu men no ni nakwa'nt bixa' dil kun men; ñal xek bixa' or nile' men kwa'n gat lë' lo bixa', mbaino gak bixa' nado' kun rë men. Z  /vGuzh lo rë men che'n Jesukrist, tsila bixa' le' pa' bixa' par gon bixa' ro' rë men che'n gobier, xa' nile' mandad; gat ñalt gak bixa' men gat nzhon di'zh. Ñal wi' laka bixa' le' bixa' wanei cho zhi'n wen. !;vRë kure' ñal di'zhal, no bidi'zhnu men le' bixa'i, mbaino bile' zi men kwa'n nak men, no bile' mandad gon bixa' ro'l; no nala'tal cho nane le'i.J vYub Me nguziyël Me ngut Me por be, par ngulo' Me be lo rë kwa'n ngok nayi'lazh be lo Me. Mitsimbe Me be par gak be tu ben men nab tsa par lë' Me, rë xa' xo'byek le' nab tsa rë kwa'n wen. V%v Se' le' be dub kwëz be haxta zhin zhë gak rë kwa'n mila' Dios di'zh; or yaxo'b Jesukrist kun rë yalnazhon che'n Me, par ne rë men, lë'gaka Me nak Dios, Dios Me ngulo' be lo rë kwa'n nzë'b xki be. v Por nazhi' Dios be, kitse'd Me be par nale'ra' be kwa'n gat lë', no ni nawixra' be kwa'n nzho yizhyuo re'; par gak be tu men xa' nile' xigab wenawen or nile' be tu kwa'n, mbaino le' be kwa'n ñal no ban be nela xmod nzhakla Dios, dub naban be lo yizhyuo re'. v Porke lë' Dios milu' dox nazhi' Dios rë men yizhyuo, por Jesukrist Me niza' yalnaban ka' rë men, xa' nzhon widi'zh che'n Me. -Sv No naliwa'nt bixa', lu' bixa' lë' bixa' menaye lo rë kwa'n, nes par ne rë men, dox nazhon widi'zh che'n Dios che'n be, Me ngulo' be lo rë kwa'n nzë'b xki be. nUv Bidi'zhnu rë xa' nak mos nado, gon bixa' ro' xa' nile' mandad xa'; gak bixa' wen, nakabro't bixa'. FvBidi'zh pura kwa'n lë'tsa lë', par yent cho gak rël ni tu kwa'n nidi'zhal gat lë't; nes par tula rë xa' nidi'zh xa'la mod nak widi'zh che'n Dios, orze' yentra' por kwan di'zh xa' be. 9kvNo lu, Tito; lo rë kwa'n, bilu' xmod nabanal, par ne rë men, lë'l nile' lë'tsa lë' tu kwa'n; no or nilu'l widi'zh che'n Dios, naka'chtal ni tu kwa'n, nela xmod ñal kai. [/vNo se'ga' guzh lo rë miyi' xi, wenawen le' bixa' xigab or nile' bixa' tu kwa'n. }~svNo or le' rë una' xi tu kwa'n, wenawen le' bixa' xigab, mbaino gak bixa' una' nambe laxto' nikizë, no la'ch bixa' lizh bixa' mbaino gak bixa' wen kun men, no zob bixa' xti'zh xmiyi' bixa', par yent cho di'zh gat lë' por widi'zh che'n Dios. b}=vnes gak lu' bixa' lo rë una' xi, xmod chizhi' rë una' xmiyi' una' no rë xmë'd una'. $|AvSe'ga' guzh lo rë una', xa' ngwagal la; gak bixa' menaye lo rë kwa'n nile' bixa'. No nagakt bixa' men di'zhyix, no ni nazuzh bixa'; ñal gak bixa' wen, s{_vGuzh lo rë miyi', xa' ngwagal la; naki'n gak bixa' menaye lo rë kwa'n nile' xa', no gak bixa' men xa' nile' lë'ska lë' tu kwa'n, mbaino gak bixa' men xa' nile' xigab wenawen or nile' bixa' tu kwa'n, no nab tsa widi'zh viv che'n Jesukrist ñila bixa', mbaino chizhi' bixa' más rë men, no nazolia'zht bixa' lo Dios (le't bixa' naya') or zak bixa' tu kwa'n. Ez vPer lu Tito, bilu' nela xmod nak ka widi'zh viv che'n Dios. ay =vNidi'zh bixa', dox nilibe' bixa' Dios, per por xmod nak bixa', nile' bixa' naya' lo Dios. Nilu' bixa' lo Dios nela tu kwa'n más nakap lo rë. Dox nayi'lazh bixa' lo Dios, kuze' ni tu kwa'n wen nagakt le' bixa'.Xx +vRë xa' ñila widi'zh viv che'n Jesukrist, par lë' bixa' rë kwa'n nambe; per par rë xa' minu la xigab che'n lo Dios, mbaino rë xa' gat kinut widi'zh viv che'n Jesukrist, yent kwa'n nambe par lë' bixa'. 7w ivnes nayilatra' bixa' rë kwa'n nichao' yek rë men Israel, mbaino nale'tra' bixa' rë kwa'n nile' rë men re' mandad, rë xa' nguruya' la lo yub pa' widi'zh che'n Jesukrist. ~v wv No walika nak bixa'i, kuze' dox bilu'zh bixa' (biza' kunsej bixa'), par zo bixa' wen lo viv widi'zh che'n Jesukrist, Pu v Mis tu men yezh Creta ze', tu xa' nidi'zh por Dios, se' nzhab xa' nak rë melazh xa': “Rë men yezh re', dox mbël bixa', no nak bixa' nela ma nayi' ga', mbaino nzhao cho' bixa', no jloj bixa'.” 4t cv Rë xa' re' ñal sao' be xa' ro' xa', porke nile' xa' dub lizh men nila' widi'zh wali pa' che'n Dios. Kilu' bixa' lo men kwa'n gat ñalt, namás par nile' bixa' gan dimi. s  v porke plo nzhol ba', lazh men Creta, dox nzho men xa' nilu' widi'zh che'n Dios xa'la mod, mbaino nidi'zh bixa' kwa'n niyent yek, nikide bixa' men. Xid rë men re' nzho rë xa' niki'l men kë' señ kwerp che'n men, nela xmod nzobni' lo ley che'n Muisés. dr Cv Ñal naye zo xa' lo yub pa' widi'zh che'n Dios kwa'n mitse'd xa', nes par gak tse'd xa' men, ro'b men lo widi'zh viv che'n Dios, no nu par gak le' xa' zi men kwa'n nak men, or di'zh tu men widi'zh che'n Dios xa'la mod, q 7vÑal gak xa' re' tu xa' dox wen kun rë men xa' ña'n lizh xa', no tu xa' dox ño laxto' nile' kwa'n wen, mbaino wenawen nile' xa' xigab or nile' xa' tu kwa'n, no nile' xa' kwa'n ñal, mbaino nambe laxto' xa' dilant lo Dios, no nika'n xa' lo rë kwa'n nzhakla kwerp che'n xa'. -p Uvporke tu men xa' zo lo rë men che'n Jesukrist, ñal gak xa' tu men, yent cho gak gab kwan tu kwa'n nak xa' lo zhi'n nazhon che'n Dios. No nazit xa' ya, mbaino gakt xa' tu men nazho' yek, no nagakt xa' nguy, no ni nagak xa' tu xa' nichao' dil, o tu xa' nikide men par ka' xa' dimi che'n men. vo gvTu men zo lo rë men che'n Jesukrist, ñal gak xa' tu men yent cho gak gab kwan tu kwa'n nak xa', no ñal tutsa una' gap xa', mbaino rë xmë'd xa' ñal gak bixa' men che'n Jesukrist, no nagakt bixa' men gat nzhon di'zh o men nayi'lazh, Un %vMilan lu lazh men Creta kwa'n nzhin sao' nitsdo', par wi'l kwan naki'n yuxkwa' xid rë men che'n Jesukrist, no kad plo nzhin men che'n Jesukrist, kwel tu ga' xa' zo lo bixa', nela xmod milen mandad. 9m mvKixëla widi'zh re' lol, Tito, lu nak nela tu xga'na, porke lu no na, yub pa' widi'zh che'n Jesukrist ñila be. Nina'ba lo Dios Xuz be mbaino lo Krist Jesús, Me ngulo' be lo kwa'n nzë'b xki be, gaknu Me lu, no le' Me, zil chul dizde le'n laxto'l. Zhi'n nazhon kwa'n mia'n di'zh le' Tito lazh men Creta Hl  vNo or ngol zhë, mile' Dios xigab, milu' Me xmod ban men par dubta'. No Dios, Me ngulo' be lo kwa'n nzë'b xki be, miwi' Me lon lë' da zu' ka dizha rë kure', porke sa' mile' Me mandad len. )k MvPor widi'zh re', nane be, lë' be ban dubta' kun Dios, nela xmod mila' ka Dios di'zh, or ni naga yuxkwa' yizhyuo. Dios le' kure', porke Dios gat nikë't mbël. j +vNa Pab, nak da nela tu men nado ga' lo Dios, mbaino Jesukrist mizo da nak da tu apost; mixë'l Me da par dizha widi'zh nazhon che'n Me lo rë men xa' ngule Dios gak men che'n Dios, par zobyek bixa' widi'zh walipa' che'n Jesukrist, orze' ban bixa' nela xmod nzhakla Dios. i1Lo tugaka Dios Me nab tsa lë' nzhak, yentra' cho más nane; lo Dios re' ñal di'zh rë men wen no nazhon par dubta' por Jesukrist. Sa' gake.qh[Per nal une be kwa'n naga'ch re', rë kwa'n mizobni' rë men nzhala, xa' midi'zh por Dios; nela xmod nak xigab che'n Dios, Me kinu yalnaban par dubta'. Xigab naga'ch re' nak: lë' rë men yizhyuo yila Dios mbaino gon bixa' ro' Me. Xg)Nal, ñal di'zh be nazhon Dios, Me nile' nzo go naye lo widi'zh che'n Jesukrist kwa'n nidizha no kwa'n mitse'da go, rë widi'zh nazhon che'n Jesukrist kwa'n kinu Dios naga'ch dizde or naga yo yizhyuo. ]f3Lë' Jesukrist, Me nile' mandad be, gaknu rë go. Sa' gake. Lult kwa'n midi'zh Pab e5No nu Gayo mixë'l tu widi'zh wen par rë go. Xa' re' dox chul kinu xa' no lizh xa', na no rë wech be xa' nzho re'. No nu Rast mixë'l tu widi'zh wen par rë go, xa' re' nak zhi'n, nikina dimi yezh re'. No nu Cuarto, wech be por Jesukrist, mixë'l tu widi'zh wen par rë go. Wd'Na xa' lë Tercio, kikë'n yech re' por mandad che'n Pab, Dios gaknu rë go. QcNo nu Timoteo mixë'l tu widi'zh wen par go, tu xa' tutsa nikë no zhi'n che'n Jesukrist kun lë'; no nu Lus no Jasón, mbaino Sosípater mixë'l tu widi'zh wen par rë go; rë xa' melizha re'. `b9no ya mer la, lë' Dios Me nile' nize'n men chul dizde le'n laxto' men, lë' Dios ta'ch la yek Mizhab dilant lo go, no che'ptsa (bi'ch laka) gak Mizhab lo go. No Jesukrist, Me nile' mandad be, gaknu go por wen Me. FaRë men nane, lë' go nile' kwa'n nzhakla Dios, kuze' nizak laxto'n por xmod naban go; no gok go más men nzhak par le' go más rë kwa'n wen, nes par yent por kwan di'zh men go gat lë', ]`3Rë xa' nak sa', gat nile't bixa' kwa'n nzhakla Krist, Me nile' mandad be; nab tsa kwa'n nzhakla kwerp che'n bixa' nile' bixa'; no nix laka nidi'zh bixa' par la bixa' yek men xa' nazu't be's widi'zh che'n Dios. [_/Rë go wech no bizan, kina'ba lo go, bikina go go lo rë xa' wen par nichil men namás, mbaino lo rë xa' kwa'n nikwa'n dil. Rë xa' re' nidi'zh xa'la mod lo rë kwa'n milu' no lo go; yubchi go lo bixa'. =^sRë go, men che'n Jesukrist, guzen go ya' wech go, uni' go lo bixa' kun dub laxto' go. No nu rë yado' plo nzhin rë men che'n Jesukrist, kixë'l bixa' tu widi'zh wen par rë go. B]}No nu par Filólogo, kixëla tu widi'zh wen par lë' xa', no nu par Jul, mbaino par Nereo no par bizan xa', no nu par Olimpas, no par rë men che'n Jesukrist xa' nzhin kun lë' bixa'. '\GMbaino nu par Asíncrito, no par Flegonte mbaino par Hermes, no nu par Patrobas, no par Hermas, mbaino par rë men che'n Jesukrist xa' nzhin kun lë' bixa'. =[s No nu par Rufo, kixëla tu widi'zh wen par lë' xa', tu xa' nakbe' por zhi'n wen kwa'n nile' xa' xid rë men che'n Jesukrist, mbaino nu par xna' xa', xa' re' ngok nela xna'n ga'. TZ! No nu kixëla tu widi'zh wen par Trifena no par Trifosa. Rë una' re' dox nikë bixa' zhi'n nazhon che'n Dios. No nu par bizan be Pérsida, xa' nazhi' da, no xa' dox unkë zhi'n nazhon che'n Jesukrist. {Yo Mbaino nu par Herodión, xtu melazha, mbaino nu par rë xa' lizh Narciso, rë xa' nile' kwa'n nzhakla Jesukrist. X No nu par Apeles, tu xa' ya nane la men, dox naye nzo xa' lo widi'zh che'n Jesukrist; mbaino nu par rë melizh Aristóbulo. yWk Nuska par Ban, xa' tutsa nikë be zhi'n che'n Jesukrist kulë', no nu par Estaquis, xtu wech be xa' nazhi' da. LVNo nu par Amplias, xtu wech be men che'n Jesukrist xa' nazhi' da. |UqNo nu kixëla tu widi'zh wen par Andrónico, no par Junias, rop xa' re' melazha, no xa' kwa'n tutsa nguio'n lizhyi'b kulë', mbaino rop xa' re' dox tsak bixa' xid rë apost che'n Jesukrist, rë xa' galo laka ngok apost lon; Dios gaknu bixa'. YT+No nu par Mari, Dios ka gaknu xa'; dox mile' xa' zhi'n che'n Jesukrist xid go. {SoNo kixëla tu widi'zh wen par rë men che'n Jesukrist xa' nibin lizh bixa'. No nu par Epeneto, wech be por Krist, kixëla tu widi'zh wen par lë' xa', xa' nazhi' da re', xa' kwa'n galo laka ngwayila Krist xid rë men xa' nzho lazh men Asia. *RMRop xa' re' miye laxto' ngat por da. No gat lë't nab da kiza' xkix lo bixa', nu rë xa' nak men che'n Jesukrist, xa' gat lë't men Israel kiza' xkix lo bixa'. zQmGuzh go tu widi'zh wen lo Priscila no lo Aquila; rop xa' re' ngoknu da midizha widi'zh che'n Krist Jesús. 1P[Biwi'u lo una' re' nela xmod ñal ka le' rë men che'n Jesukrist. Biza' go kwan naki'n una', porke lë' una' re', dox ngoknu una' nayax men, mbaino nu da ngoknu una'. O !Kina'ba lo go, goknu go bizan be una' lë Febe men che'n Jesukrist, xa' kwa'n nzhaknu más rë men che'n Jesukrist xa' nzho yezh Cencrea. dNA!No Dios Me nile', nizi men chul dizde le'n laxto' men, lë' Me ya'n kun go. Sa' gake. M No chi lë' Dios nzhaklai, lë'da zhi'n lo go, mbaino par zak laxto' go, yi'dtsi'n ma go, nes par yana che'p kun go par kan jwers. xLipar kina Dios da lo rë xa' nayi'lazh, xa' nangont ro' Dios, rë xa' nzho rë yezh che'n men Judea; no nu par wi' rë wech be wen lon, rë xa' nzho yezh Jerusalén, nes par zak laxto' bixa' zen bixa' dimi kwa'n wë̱i̱ñ par lë' bixa'. MKRë go wech no bizan, por nak be men che'n Jesukrist, Me nile' mandad be, no por xmod nazhi' be wech be por Sprit che'n Dios Me nzho laxto' be; kina'ba lo go, dubta' na'b go lo Dios por da, ^J5No wali ka, or yi'dtsi'n ma go, lë'da yi'dnu dox rë yalnazhon che'n Krist par go. }IsNo or lox yate'da dimi kwa'n migan re' lo rë men Israel, yan par nez España, orze' de'da lo go, yi'dtsi'n ma go. JH Mile' bixa'i por nzëi laxto' bixa', per ñal ka le' bixa'i, porke rë men Israel mixë'l men par midi'zh widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist lo bixa', mbaino une Dios bixa' wen por rë men Israel; kuze' nak bixa' nela tu men nzë'b ga' lo rë men Israel, or nzhaknu bixa' rë men Israel kun che'p kwa'n kinu bixa'. 4GaRë men che'n Jesukrist xa' nzho lazh men Macedonia kun rë xa' nzho lazh men Acaya, mikan bixa' dimi re' par rë men che'n Jesukrist xa' prob, xa' nzho yezh Jerusalén. F Per nal, lë'da ya yezh Jerusalén plo nzho rë wech be xa' nak men che'n Jesukrist, par wë̱i̱ñ tu dimi par gaknun bixa'. ELë'da de'd lo go or yan lazh men España, mbaino yana pla ngubizh kun go, no nzhaklan plo yan, gaknu go da lo rë kwa'n naki'n da. D Per nal milox la rë zhi'n nazhon kwa'n kilen, le'n rë yezh plo nikizë'n re', porke dizde nzhala nzhaklan yi'dtswi'n ma go. qC[Nayax wëlt kilen xigab yala yi'dtsi'n ma go, per nagakte por zhi'n kwa'n kile' Krist por da re'. \B1Nela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios:Men xa' lalta' nagat gon widi'zh che'n Dios, lë' xa' gone;
mbaino rë xa' naga gon widi'zh re', lë' bixa' zobyeke. Nile' Pab xigab, yatsi' xa' ma rë men Roma =AsPer xigab da nak zilita' nilen por nidizha widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist plo nagat gon men cho nak Jesukrist, par nalen zhi'n nazhon che'n Dios plo nguzublo la xtu men. Y@+Rë zhi'n nazhon re', nab tsa por Sprit che'n Dios nzhake xid rë men. No rë kure' kile' Dios, dizde yezh Jerusalén haxta lazh men Ilírico, plo kidizha widi'zh nazhon che'n Dios por Jesukrist lo rë men. c??Yentra' kwan ye laxto'n dizha, nab tsa rë kwa'n kile' Krist por da, nes par rë men gat lë't men Israel gon bixa' ro' Dios; kile' Dios rë kure', rë kwa'n nidizha, mbaino rë zhi'n nazhon kwa'n nile' Krist por da. \>1Kuze' dox nizak laxto'n nilen zhi'n nazhon che'n Dios, per por Krist Jesuze. W='Na xa' nile zhi'n nazhon che'n Krist Jesús lo rë men xa' gat lë't men Israel, par chi'n bixa' lo Dios, wi' Dios lo bixa' nela lo tu gon kwa'n ño laxto' Dios, no tsimbe Dios bixa' kun Sprit che'n Dios. $<ALo yech re', niye laxto'n kidizha lo go pla rë widi'zh nayi' par tsila goi; nine lo go porke Dios mizo da par len zhi'n nazhon che'n Dios, por wen Dios. B;}Rë go wech no bizan, na nane ka, lë' go nazhi' rë men che'n Jesukrist, mbaino por nane go xmod nak che'n Dios, kuze' nzhak nidi'zhnu go tu go kun xtu go par le' go kwa'n ñal. (:I Nal kina'ba lo Dios, Dios Me nile' ne go, lë' Me gaknu go, mbaino par zak laxto' go lo rë kwa'n, no zi go chul dizde le'n laxto' go por ñila go Dios, no par más yar kwa'n kimbëz go ka' go, por Sprit che'n Dios, Me nzho laxto' go. Mizo Dios Pab lo rë men gat lë't men Israel W9' Mbaino nu Isaías mizobni' widi'zh re':Xid rë ben che'n Isaí rozi' tu xa' le' mandad rë men gat lë'ta' men Israel,
mbaino por xa' re', ne bixa' zhin rë kwa'n mila' Dios di'zh par lë' bixa'. 89 No xtu plo, se' nzhab:Rë go, xa' nzë kwantsa yezh, bidi'zh go nazhon Dios, Me nile' mandad be.Bikë' go kant bidi'zh go, dox nazhon Dios. a7; Mbaino xtu plo, se' nzobni':Bizak laxto' go cho la men, tutsa kun rë men Israel. ,6Q Se' mile' Dios par rë men gat lë't men Israel, nu bixa' di'zh nazhon Dios por milats laxto' Dios bixa', nela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios, widi'zh kwa'n nzhab se':Kidizha nazhon Go xid kwantsa rë lo men, xa' gat lë'ta' men Israel,
mbaino kë'n kant, dizha dox nazhon Go. \51Kuze' nin lo go, Krist ngok lo rë men Israel nela tu mos che'n bixa', par mile' Dios rë kwa'n mila' Me di'zh lo rë xuz men Israel, xa' tiemp, par ne rë men Israel, lë' Dios nile' rë kwa'n nila' Me di'zh. z4mNal, naki'n wen wi' go lo tu go kun xtu go, nela Krist miwi' wen lo go, nes par rë men di'zh nazhon Dios. 3#par tutsa kwin go mbaino kun dub laxto' go, di'zh go nazhon Dios, Xuz Jesukrist, Me nile' mandad be. Xti'zh Dios por Jesukrist par rë men 72gTutsa Dios Me nile' nixek be no nile' ña'n wen laxto' be lo rë kwa'n nided be, no mis Dios ska re' nile', tutsa nak be par kwin be chul, nela xmod nile' Krist Jesús ga', =1sNo rë widi'zh che'n Dios kwa'n nzobni', par be nikëi, par nitse'de be, no nzhaknui nixek be lo rë kwa'n nizak be, mbaino par nane be lë' Dios ne' kwa'n mila' Me di'zh ka' be. 0)porke nangale't Krist kwa'n ño laxto' Me namás. Nela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios: “Rë widi'zh kwa'n nde menal, par yeka nzhai.” x/iKad be naki'n gaknu be rë wech be, no wi' be kwan wen par lë' bixa', nes par más ro'b bixa' lo che'n Dios, l. SNo be xa' kwa'n más nane xmod nak widi'zh che'n Dios, gat ñalt le' be xigab nab tsa par be cho pa' kwa'n wen; ñal gaknu be rë men che'n Jesukrist, xa' kwa'n nanet be's xmod nak che'n Dios, par le' xa' kwa'n nagakt le' xa'. R-Per xa' nile' chop xigab or gao xa' tu kwa'n, nzhap xa' dol por kure', porke gat kile't xa'i nela xmod ñila xa'i. No rë kwa'n nile' men chi gat ñila xa' wene, nzë'b xki xa' lo Dios por kure'.,Kwa'n zak kad tu go gat nayi't, ter xtu rë go zak nayi'y par lë' xa', nab tsa go no Dios naki'n nane kure'; mbaino naki'lt go xtu rë wech go yila nela xmod ñila go. Wen nzha rë xa' gat nize'nt gat lë' or nzhao xa' tu kwa'n nzhab xa' gat nayi't. z+mMás wen nagaot go bë'l, no ni nago go kwa'n nile' nizuzh men, o xtu rë kwa'n le', nayilara' tu wech go Dios. "*=Nale't go, ti por kwa'n gao go o por kwa'n go go, lo'x go rë zhi'n nazhon kwa'n nile' Dios kun tu wech go, men che'n Jesukrist, xa' nanet be's xmod nak che'n Dios. No ter walika, yent cho tu kwa'n nayi' gao met, per dox gat lë' ti por kuba', la' tu wech be nayilatra' xa' Dios. )wKuze', le' pa' be jwers kwin be wen kun rë men; mbaino le' be por gaknu be wech be, par ro'b be lo che'n Dios. ( Men xa' naban se' por Sprit che'n Dios Me nzho laxto' xa', nile', wen niwi' Dios lo xa', mbaino wen ña'n xa' lo más rë men. D'Be, men che'n Jesukrist, gat lë't por dox nile' be xigab por kwa'n nzhao be o por kwa'n nzho be, kinu Dios be plo nile' Me mandad. Gat lë't sa'i; lë'i nak nab tsa por kinu be Sprit che'n Dios laxto' be, mbaino nzhak niban be nambe lo Dios, no nibin be wen tu be kun xtu be, mbaino nizak laxto' be lo rë kwa'n. V&%Nala't go di'zh men gat lë' lo kwa'n wen che'n Dios, kwa'n nzhak nile' go. V%%No chi zhi'n ka le' go, ze'n tu wech go gat lë' por kwa'n nzhao go, sa' nile' go por gat nazhi' go xa'. Nale't go kun wech go, ti por kwa'n gao go, la' xa' che'n Dios, xa' kwa'n ngut Jesukrist por lë'. 7$gNa nane, yent kwan nayi' gao men, rëi gak gao men; porke Jesukrist, Me nile' mandad da, nei lon. Per chi nzho men nile' xigab, nzho kwa'n nayi' gao xa', nagaot xa'i orze'. # Por kure' nadi'zhtra' be kwa'n nak wech be, no ni nale' be kwa'n gat lë' kun wech be, par naro' xa' lo che'n Dios. "w Kuze', kad men za' kwent por kwa'n mile' bixa' lo Dios. Nale't go tu ni tu kwa'n le', ro' wech go lo che'n Jesukrist .!U Nela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios:Kidizha por yalnaban kwa'n kinun:“Lë' rë men zuxib lon,
no rë men yizhyuo di'zh,Nagaka nak Dios.” E  Kuze', gat ñalt di'zh go tich wech go, no ni gat ñal le' go naya' lo wech go, porke kad men zo dilant lo Jesukrist plo nzob Me par gab Me xmod gak kun kad men por kwa'n mile' xa'. -c}rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~w~k~_~S~G~;~/~#~~ }}}}}}}}}}}}|}p}d}X}L}@}4}(}}}||||||||||||u|i|]|Q|E|9|-|!|| {{{{{{{{{{{{z{n{b{V{J{>{2{&{{{zzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*zzzyyyyyyyyyyyywyky_ySyGy;y/y#yy xxxxxxxxxxxx{xoxcxWxKx?x3x'xxxwwwwwwwwwwwwtwhw\wPwDw8w,w wwvvvvvvvvvvvvyvmvavUvIv=v1v%vv vuuuuuuuuuuu}uqueuYuMuAu5u)uuuttttttttttttvtjt^tRtFt:t.t"tt sssssssssssszsnsbsVsKs?s3s'sssrrrrrrrrrrrrsrgr[rOrCr7r+rrrqqqqqqqqqqqqwqkq_qTqHqk2k&kkkjjjjjjjjjjjjsjgj[jOjCj7j+jjjiiiiiiiiiiiiwiki_iSiGi;i0i$ii ihhhhhhhhhhh|hphdhXhLh@h4h(hhhggggggggggggtghg]gQgEg9g-g!gg ffffffffffffyfmfafUfIf=f1f%fffeeeeeeeeeee~erefeZeNeBe6e*eeeddddddddddddwdkd_dSdGd;d/d#dd cccccccccccc{cocccWcKc?c3c(cccbbbbbbbbbbbbtbhb\bPbDb8b,b bbaaaaaaaaaaaayamaaaUaIa=a1a%aa a```````````}`q`e`Y`M`A`5`*```____________v_j_^_R_F_:_._"__ ^^^^^^^^^^^^z^n^b^V^J^>^2^&^^^]]]]]]]]]]]]s]g][]O]C]7]+]]]\\\\\\\\\\\\w\k\_\S\G\;\/\#\\ [[[[[[[[[[[[|[p[d[X[L[@[4[([[[ZZZZZZZZZZZZtZhZ\ZPZDZ8Z,Z ZZ YYYYYYYYYYYYyYmYaYUYIY=Y1Y%YY YXXXXXXXXXXX}XqXeXYXMXAX5X)XXXWWWWWWWWWWWWvWjW^WRWFW:W.W"WW VVVVVVVVVVVVzVnVbVVVJV>V2V&VVVUUUUUUUUUUUUsUgU[UOUCU7U+UUUTTTTTTTTTTTTwTkT_TSTGT;T/T#TT SSSSSSSSSSSS{SoScSWSKS?S3S'SSSRRRRRRRRRRRRsRgR[RORCR7R+RRRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQH2H&HHHGGGGGGGGGGG~GrGfGZGNGBG6G+GGGFFFFFFFFFFFFwFkF_FSFGF;F/F#FF EEEEEEEEEEEE{EoEcEWEKE?E3E(EEEDDDDDDDDDDDDtDhD\DPDDD8D,D DDCCCCCCCCCCCCxClC`CTCHC@2@&@@@???????????~?r?f?Z?N?B?6?*???>>>>>>>>>>>>w>k>_>S>G>;>/>#>> ============{=o=c=W=K=?=3='===<<<<<<<<<<<828&88877777777777~7r7f7Z7N7B767*777666666666666w6k6_6S6G6;6/6#66 555555555555{5o5c5W5K5?535'555444444444444t4h4\4P4D484,4 44333333333333x3l3`3T3H3<303$33 322222222222|2p2d2X2L2@242(222111111111111u1i1]1Q1E191-1!11 000000000000y0m0a0U0I0=010%00 0///////////}/q/e/Z/N/B/6/*///............v.j.^.R.F.:...".. ------------z-n-b-V-J->-2-&---,,,,,,,,,,,,s,g,[,O,C,7,+,,,++++++++++++w+k+_+S+G+;+/+#++ ************|*p*d*X*L*@*4*(***))))))))))))t)h)\)P)D)8),) ))((((((((((((x(l(`(T(H(<(0($(( ('''''''''''}'q'e'Y'M'A'5')'''&&&&&&&&&&&&u&i&]&Q&E&9&-&!&& %%%%%%%%%%%%z%n%b%V%J%>%2%&%%%$$$$$$$$$$$~$r$f$Z$N$B$6$*$$$############v#j#^#R#F#:#.#"## """"""""""""{"o"c"W"K"?"3"'"""!!!!!!!!!!!!s!g![!O!C!7!+!!! w k _ T H < 0 $  |pdXL@4(ui]QE9-! ymaUI=1%~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, xlaUI=1% }qeYMA5)ui^RF:." znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {oc & k % j $ i # h " g ! f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G   F 0 E / D . C - B , A + @ * ? ) > ( = ' < & ; % : $ 9 # 8 " 7 ! 6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                       +  *  )  (  '  &  %  $  # " !                                               % $ # " !                                                                                                                    # " !       ~ } | { z y x w v u t s r q  p  o  n  m  l k j i h g f e  d  #c  "b  !a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B   A  ;@  :?  9>  8=  7<  6;  5:  49  38  27  16  05  /4  .3  -2  ,1  +0  */  ).  (-  ',  &+  %*  $(  #)  "'  !&  %  $  #  "  !                                                         6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                    ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i   h 8g 7f 6e 5d 4c 3b 2a 1` 0_ /^ .] -\ ,[ +Z *Y )X (W 'V &U %T $S #R "Q !P  O N M L K J I H G F E D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8 7 6 5 4 3 2 1  0 2/ 1. 0- /, .+ -* ,) +( *' )& (% '$ &# %" $! # " !            # " !                        / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                         %  $  #  "  !                                            ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u   t  ,s  +r  *q  )p  (o  'n  &m  %l  $k  #j  "i  !h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I   H  !G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (   '  4&  3%  2$  1#  0"  /!  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                  & % $ # " !                                        % $ # " !                              ~ } | { z y x w  v 8u 7t 6s 5r 4q 3p 2o 1n 0m /l .k -j ,i +h *g )f (e 'd &c %b $a #` "_ !^  ] \ [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K  J  I  H  G  F E D C B A @ ?  > += *< ); (: '9 &8 %7 $6 #5 "4 !3  2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                     ) ( ' & % $ # " !                                        # " !                                                                           -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                      ~ } | { z y x w  v  u  t  s  r q p o n m l k  j Bi Ah @g ?f >e =d <c ;b :a 9` 8_ 7^ 6] 5\ 4[ 3Z 2Y 1X 0W /V .U -T ,S +R *Q )P (O 'N &M %L $K #J "I !H  G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5  4  3  2  1  0 / . - , + * )  ( K' J& I% H$ G# F" E! D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                ~  }   | ' { & z % y $ x # w " v ! u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V   U . T - S , R + Q * P ) O ( N ' M & L % K $ J # I " H ! G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (   ' . & - % , $ + # * " ) ! ( '  &  %  $  #  "  !                                                      " !                                                                 # " !                                                           ~  }  |   {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `   _ ' ^ & ] % \ $ [ # Z " Y ! X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9   8 $ 7 # 6 " 5 ! 4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                            :   9   8   7   6   5   4  3  2  1  0  /   .   -   ,   +   *   )   (   '  &  %  $  #  "  !                                                            2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                   *  )  (  '  &  %  $  #  "  !     ~   }   |   {   z   y   x   w   v   u   t   s   r   q   p   o   n   m  l  k  j  i  h   g   f   e   d   c   b   a   `  & _  % ^  $ ]  # \  " [  ! Z  Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G  F  E  D  C  B   A   @   ?   >   =   <   ;   : " 9 ! 8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   " !                                  0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i   h   g   f   e   d   c   b   a   `   _   ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O  E}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{v{j{^{R{F{:{.{"{{ zzzzzzzzzzzzzzozczWzKz?z3z'zzzyyyyyyyyyyyysygy[yOyCy7y+yyyxxxxxxxxxxxxwxkx_xSxGx;x/x#xx wwwwwwwwwwww|wpwdwXwLw@w4w(wwwvvvvvvvvvvvvtvhv\vPvDv8v,v vvuuuuuuuuuuuuxulu`uVuKu@u5u*uuu tttttttttttttztotdtYtNtCt8t,t ttssssssssssssxsls`sTsHsp2p&pppooooooooooo~orofoZoNoBo6o*ooonnnnnnnnnnnnwnkn_nSnGn;n/n#nn mmmmmmmmmmmm{momcmWmKm?m3m'mmmlllllllllllltlil]lQlEl9l-l!ll kkkkkkkkkkkkykmkakUkIk=k1k%kk kjjjjjjjjjjj}jqjejYjMjAj5j)jjjiiiiiiiiiiiiviji^iRiFi:i.i"ii hhhhhhhhhhhhzhnhbhVhJh>h2h&hhhggggggggggggsggg[gOgCg7g+gggffffffffffffwfkf_fSfGf;f/f#ff eeeeeeeeeeee|epedeXeLe@e4e(eeeddddddddddddtdhd\dPdDd8d,d ddccccccccccccycmcacUcIc=c1c%cc cbbbbbbbbbbb}bqbebYbMbAb5b)bbbaaaaaaaaaaaavaja^aRaFa:a.a"aa ````````````{`o`c`W`K`?`3`'```____________s_g_[_O_C_7_+___^^^^^^^^^^^^~^s^h^]^R^G^<^1^&^^^]]]]]]]]]]]]]v]k]`]U]I]=]1]%]] ]\\\\\\\\\\\}\q\e\Y\M\A\5\)\\\[[[[[[[[[[[[v[j[^[R[F[:[.["[[ ZZZZZZZZZZZZ{ZoZcZWZKZ?Z3Z'ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY\YPYDY8Y,Y YYXXXXXXXXXXXXxXlXaXUXIX=X1X%XX XWWWWWWWWWWW}WqWeWYWNWBW6W*WWWVVVVVVVVVVVVvVjV^VRVFV:V.V#VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TPTDT8T,T TTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHSP2P&PPPOOOOOOOOOOOOsOgO[OOOCO7O+O OONNNNNNNNNNNNyNmNaNUNIN=N1N%NN NMMMMMMMMMMM}MqMfMZMNMBM6M*MMMLLLLLLLLLLLLvLjL^LRLFL:L.L"LL KKKKKKKKKKKK{KoKcKWKKK?K3K'KKKJJJJJJJJJJJJ}JsJiJ_JUJKJAJ7J-J#JJJIIIIIIIIIIIIIIyIoIeIZIOIDI9I.I#II IHHHHHHHHHHHHHtHiH^HSHHH=H2H'HHHGGGGGGGGGGGGGxGmGbGWGLGAG6G+G GG FFFFFFFFFFFFF|FqFfF[FPFFF;F0F%FFFEEEEEEEEEEEEEuEkE`EUEIE=E1E%EE EDDDDDDDDDDD}DqDeDYDMDAD5D)DDDCCCCCCCCCCCCvCjC^CRCFC:C.C"CC BBBBBBBBBBBB{BoBcBWBKB?B3B'BBBAAAAAAAAAAAAtAhA\APADA8A,A AA@@@@@@@@@@@@x@l@`@T@H@<@0@%@@ @???????????}?q?e?Y?M?A?5?)???>>>>>>>>>>>>v>j>^>R>F>:>.>">> ============z=n=b=V=J=>=2=&===<<<<<<<<<<<,2,&,,,++++++++++++s+g+[+O+C+7+++++*************w*l*a*V*K*@*5***** )))))))))))))w)k)_)S)G);)/)#)) (((((((((((({(o(c(W(K(?(4(((((''''''''''''t'h'\'P'D'9'-'!'' &&&&&&&&&&&&y&m&a&U&I&=&1&'&&&%%%%%%%%%%%%}%q%e%Y%M%A%5%)%%%$$$$$$$$$$$$v$j$^$R$F$:$/$#$$ ############{#o#c#X#L#@#4#(###""""""""""""t"h"\"P"D"8"," "" !!!!!!!!!!!!!z!n!b!V!J!>!2!&!!!  s g [ O C 7 +   wlaVK@5* ymaVJ>2&sg[OC7+xl`TH<0$ }qeYMA5)|qf[PE:/$ui]QE9-! znbVJ>2&sg[OC7+wlaVK@5)vj^RF:." xmbWLA6+  |qf[PE:/$ 9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,   +   *   )   (   '  &  %  $  #  "  !      <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1   0   /   .   -   ,  +  *  )  (  '  &  %  $ v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v  v  v  v  v   v   v   v   v   v  v  v  v  v  v  v  v l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l  l  l  l  l  l  l   l   l   l   l   l  l  l  l  l  l  l  l bQ bP bO bN bM bL bK bJ b I b H b G b F b E bD bC bB bA b@ b? b>  b= b< b; b: b9 b8 b7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b 0 b / b . b - b , b+ b* b) b( b' b& b%  b$ b# b" b! b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b  b  b  b  b  b  b  b  b   b   b   b   b   b  b  b  b  b  b  b  b X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X  X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X  X N N N N N N N N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N  N   N   N  N  N  N  N  N  N  N : : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : : : : : : :  : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : : :~ :} :| :{ :z  :y :x :w :v :u :t :s :r :q :p :o :n :m :l :k :j :i :h : g : f : e : d : c :b :a :` :_ :^ :] :\  :[  :Z  :Y  :X  :W  :V  :U  :T  :S  :R  :Q  :P  :O  :N  :M  :L  :K  :J  : I  : H  : G  : F  : E  :D  :C  :B  :A  :@  :?  :>  :=  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1   0  !/  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                            ~ } |  { z y x w  v  u  t  s  r q p o n m l k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _   ^   ]   \   [   Z  Y  X  W  V  U  T  S  R                               : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !       ~ } | { z y x w v u t s r q  p  o  n  m  l k j i h g f e  d (c 'b &a %` $_ #^ "] !\  [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I  H  G  F  E  D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0   /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                     "  !                                                             !                                                                                                                          ( ' & % $ # " !                               ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q p o n m l k j  i  g  h  f  e  d c b a ` _ ^ ]  \ [ Z Y X W V U T  S  R  Q  P  O N M L K J I H  G F E D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8 7 6 5 4 3 2 1  0 / . -  ,  +  *  )  ( ' & % $ # " !                                                                                                 !                                                                                                                       ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u   t  $s  #r  "q  !p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q   P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <   ;  !:  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                ' & % $ # " !                                                                                                                                                                                         ~ } | { z y x w  v u t s r q p o n m l k j i h g f  e  d  c  b  a ` _ ^ ] \ [ Z  Y   X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E   D   C   B   A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                   0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                 ~  +}  *|  ){  (z  'y  &x  %w  $v  #u  "t  !s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T   S (R 'Q &P %O $N #M "L !K  J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8  7  6  5  4  3 2 1 0 / . - ,  + <* ;) :( 9' 8& 7% 6$ 5# 4" 3! 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                             * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                               ~ } | { z y x  w /v .u -t ,s +r *q )p (o 'n &m %l $k #j "i !h  g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U  T  S  R  Q  P O N M L K J I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;   :   9   8   7   6  5  4  3  2  1  0  /  . 5 N 4 M 3 L 2 K 1 J 0 I / H . G - F , E + D * C ) B ( A ' @ & ? % > $ = # < " ; ! :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !               8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  , + * ) ( '  &  %  $  #  "  !                                    G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  & % $ # " !                         ~  }  |  {  z  y  x  w  v   u / t . s - r , q + p * o ) n ( m `|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}||||||||||||s|g|]|R|G|<|1|&|||{{{{{{{{{{{{{v{j{^{R{F{:{.{"{{ zzzzzzzzzzzzzzozczWzKz?z3z'zzzyyyyyyyyyyyyxymybyWyLyAy6y+yyyxxxxxxxxxxxxwxkx_xSxGx;x/x#xx wwwwwwwwwwww|wpwdwXwLw@w4w(wwwvvvvvvvvvvvvuviv]vQvEv9v-v!vv uuuuuuuuuuuuzunubuVuJu>u2u&uuuttttttttttttztotdtYtNtCt8t.t#tt tssssssssssssstsis^sSsHs=s2s'sssrrrrrrrrrrrr~rrrfrZrNrBr6r*rrrqqqqqqqqqqqqvqjq^qSqGq;q/q#qq pppppppppppp{popcpWpLp@p4p(pppoooooooooooouoio]oQoEo9o-o"oo nnnnnnnnnnnnznnnbnWnKn?n3n'nnnmmmmmmmmmmmmtmhm\mPmDm8m,m mmllllllllllllylmlalUlIl=l1l%ll lkkkkkkkkkkk~kskgk[kOkCk7k+kkkjjjjjjjjjjjjxjlj`jTjHje2e&eeeddddddddddddsdgd[dOdCd7d+dddccccccccccccxclc`cTcHc  =  <  ;  :  9  8  7  6  5   4  3  2  1  0  / . - , + * ) (  ' & % $ #  "  !                                                                                                                                                                                       -  ,   +   *   )   (   '  &  %  $  #  "  !       _   ^   ]   \   [  Z  Y  X  W  V  U  T  S                                                                                                                                                                                      ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q  p  o  n  m   l   k   j   i   h  g  f  e  d  c  b  a  `               ~ } | {  z y x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g f e d c b a ` _ ^  ]  \  [  Z  Y X W V U T S R  Q P O N M L K J I H G F E  D  C  B  A  @ ? > = < ;